{"emancipo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Liberigo de iu el longtempa a\u016dtoritato.", "translations": {"fr": ["\u00e9mancipation"], "en": ["emancipation"], "nl": ["emancipatie"], "pl": ["emancypacja", "wyzwolenie", "oswobodzenie"]}, "examples": [["grandmonda sinjorino, kiu sur velura sofo de salono sprite konversacias pri emancipado de virinoj", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "emancip", "primary": false}, "direktrico": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pt": ["diretriz"], "pl": ["kieruj\u0105ca"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "direktric", "primary": true}, "emancipi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Liberigi el la patra a\u016d kuratora povo.", "translations": {"be": ["\u044d\u043c\u0430\u043d\u0441\u0456\u043f\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u044c\u043d\u044f\u0432\u043e\u043b\u044c\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u0437\u0432\u0430\u043b\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["\u00e9manciper"], "en": ["emancipate"], "nl": ["emanciperen"], "pt": ["emancipar"], "ru": ["\u044d\u043c\u0430\u043d\u0441\u0438\u043f\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0441\u0432\u043e\u0431\u043e\u0436\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u043a\u0440\u0435\u043f\u043e\u0449\u0430\u0442\u044c"], "de": ["emanzipieren", "m\u00fcndig sprechen", "die vollen b\u00fcrgerlichen Rechte geben", "von der Vormundschaft befreien"], "es": ["emancipar"], "pl": ["emancypowa\u0107", "wyzwala\u0107", "oswobadza\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Liberigi iun el la dependo de supera a\u016dtoritato.", "translations": {"de": ["emanzipieren", "gleichstellen", "befreien"]}, "examples": [["la universala vo\u0109donado emancipis la popolon", null], ["dum la Renesanco emancipi\u011dis la spiritoj", null], ["vi devas emancipi vin el tiu stulta modo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "emancip", "primary": true}, "Elizeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fabela lando, kie la\u016d la antikvaj kredoj, la herooj, la virtuloj lo\u011dis post la morto en eterna printempo.", "translations": {"ru": ["\u044d\u043b\u0438\u0437\u0438\u0443\u043c"], "fr": ["\u00c9lys\u00e9e"], "en": ["Elysium"], "nl": ["Elysium"], "pt": ["Eliseu", "El\u00edsio"], "de": ["Elysium", "Paradies", "Eden", "Walhall", "Walhalla", "Aufenthaltsort der Seligen"], "hu": ["El\u00edzium"], "es": ["El\u00edseo"]}, "examples": [["la Elizeaj kampoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "Elize", "primary": true}, "miristiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio miristikacoj (Myristica), kun la specio muskatujo.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0443\u0441\u043a\u0430\u0442\u043d\u043e\u0435 \u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e (\u0440\u043e\u0434)"], "de": ["Muskatbaum"], "nl": ["muskaatboom"], "hu": ["szerecsendi\u00f3(fa)", "musk\u00e1tdi\u00f3(fa)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "miristik", "primary": true}, "\u0125aradrio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el la familio \u0125aradriedoj (Charadrius).", "translations": {"be": ["\u0441\u0456\u0432\u0435\u0446", "\u0441\u044f\u0432\u0435\u0446", "\u0433\u0430\u043b\u044c\u0448\u0442\u0443\u0447\u043d\u0456\u043a (Charadrius hiaticula L.)"], "fr": ["gravelot", "pluvier"], "en": ["plover"], "nl": ["plevier"], "pt": ["car\u00e1drio"], "ru": ["\u0437\u0443\u0451\u043a", "\u0440\u0436\u0430\u043d\u043a\u0430"], "ca": ["corriol"], "de": ["Regenpfeiffer"], "it": ["charadrius (genere)", "corriere (tipo di volatile)", "piviere"], "hu": ["lile"], "cs": ["kulik"], "fi": ["tylli"], "pl": ["siewka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125aradri", "primary": true}, "pekofera kapro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ofera kapro, kiun la hebrea \u0109efpastro \u015dar\u011dis per \u0109iuj pekoj de Izrael.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0437\u0451\u043b \u043e\u0442\u043f\u0443\u0449\u0435\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["bouc \u00e9missaire"], "en": ["scapegoat"], "nl": ["zondebok"], "de": ["S\u00fcndenbock"], "hu": ["b\u0171nbak"], "br": ["bouc'h ar pec'hedo\u00f9"], "es": ["chivo expiatorio"]}, "examples": [["Kaj li alportis la oferon de la popolo, kaj li prenis la propekan kapron de la popolo, kaj bu\u0109is \u011din kaj faris el \u011di pekoferon kiel el la anta\u016da", "La Malnova Testamento, Levidoj 9:15"], ["Kaj li bu\u0109os la pekoferan kapron de la popolo", "La Malnova Testamento, Levidoj 16:15"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Homo a\u016d afero, kulpigata a\u016d punata pro eraroj de aliuloj.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kapr", "primary": false}, "neglektinda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Relative tiom eta, malgrava, ke \u011di ne meritas prizorgon a\u016d enkalkulon.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435 \u0437\u0430\u0441\u043b\u0443\u0436\u0438\u0432\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439 \u0432\u043d\u0438\u043c\u0430\u043d\u0438\u044f", "\u043d\u0438\u0447\u0442\u043e\u0436\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0437\u043d\u0430\u0447\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043a\u043e\u0442\u043e\u0440\u044b\u043c \u043c\u043e\u0436\u043d\u043e \u043f\u0440\u0435\u043d\u0435\u0431\u0440\u0435\u0447\u044c", "\u043f\u0440\u0435\u043d\u0435\u0431\u0440\u0435\u0436\u0438\u043c\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u0435\u043d\u0435\u0431\u0440\u0435\u0436\u0438\u043c\u043e \u043c\u0430\u043b\u044b\u0439"], "fr": ["n\u00e9gligeable"], "en": ["negligable"], "nl": ["verwaarloosbaar", "onbelangrijk"], "de": ["vernachl\u00e4ssigbar"], "es": ["insignificante", "balad\u00ed", "nimio", "trivial"], "hu": ["elhanyagolhat\u00f3", "figyelmen k\u00edv\u00fcl hagyhat\u00f3"]}, "examples": [["tio havis pozitivan efikon: da\u016dra ekonomia kresko kun inflacio neglektinda", "Roland Rotsaert, Nehaltigeblaj prezalti\u011doj, Monato, jaro 2000a, numero 11a, p. 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "neglekt", "primary": false}, "impotenta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senigita je virseksa kapablo.", "translations": {"be": ["\u0456\u043c\u043f\u0430\u0442\u044d\u043d\u0442\u043d\u044b"], "fr": ["impuissant (sexuellement)"], "en": ["impotent"], "nl": ["impotent"], "pt": ["impotente (sexualmente)"], "ru": ["\u0438\u043c\u043f\u043e\u0442\u0435\u043d\u0442\u043d\u044b\u0439"], "de": ["impotent"], "sv": ["impotent"], "hu": ["impotens"], "es": ["impotente"]}, "examples": [["la impotenteco estas motivo por eksedzi\u011do", null]], "subdefinitions": []}], "root": "impotent", "primary": true}, "individua kapitalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "kapitalo funkcianta en entrepreno kaj apartenanta \u0109u al unu kapitalisto \u0109u al kapitalista societo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kapital", "primary": false}, "servutulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo submetita al servuto.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0433\u043e\u043d\u043d\u044b (\u043d\u0430\u0437.)"], "fr": ["serf"], "en": ["serf"], "nl": ["lijfeigene"], "ru": ["\u043a\u0440\u0435\u043f\u043e\u0441\u0442\u043d\u043e\u0439 (\u0441\u0443\u0449.)"], "de": ["Leibeigener"], "it": ["servo della gleba"], "hu": ["jobb\u00e1gy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "servut", "primary": false}, "bruligebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Povanta bruli.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0440\u0443\u0447\u044b"], "fr": ["combustible (adj.)"], "en": ["combustible"], "nl": ["brandbaar"], "pt": ["combust\u00edvel"], "ru": ["\u0433\u043e\u0440\u044e\u0447\u0438\u0439"], "de": ["brennbar"], "hu": ["\u00e9ghet\u0151"], "sk": ["hor\u013eav\u00fd"], "pl": ["palny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "brul", "primary": false}, "belskribisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo kapabla pri belskribado.", "translations": {"fr": ["calligraphe"]}, "examples": [["manskriba\u0135o de sro Guozhu estis en stilo flua kaj fluga kiel verko de belskribisto", "Harpina, Intervidi\u011do en la hotelo blanka cigno, Penseo, numero 137a, 2003-02"]], "subdefinitions": []}], "root": "skrib", "primary": false}, "onklo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frato de patro a\u016d patrino.", "translations": {"el": ["\u03b8\u03b5\u03af\u03bf\u03c2"], "fr": ["oncle"], "en": ["uncle"], "be": ["\u0434\u0437\u044f\u0434\u0437\u044c\u043a\u0430", "\u0434\u0437\u044f\u0434\u0437\u044f"], "ca": ["oncle"], "de": ["Onkel"], "it": ["zio"], "vo": ["n\u00f6k"], "br": ["eontr"], "cs": ["str\u00fdc"], "hu": ["b\u00e1csi", "nagyb\u00e1csi"], "ru": ["\u0434\u044f\u0434\u044f"], "nl": ["oom"], "pt": ["tio"], "sv": ["farbror", "morbror"], "pl": ["wuj", "stryj"]}, "examples": [["Kritio, dis\u0109iplo de Sokrato kaj onklo de Platono", "Andr\u00e9 Cherpillod: Atlantido \u2013 la perdita kontinento, Monatojaro 1997a, numero 7a, p. 21a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Boonklo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "onkl", "primary": true}, "lumilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aran\u011da\u0135o servanta por produkti lumon.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044b\u043d\u0456\u0446\u0430 \u0441\u044c\u0432\u044f\u0442\u043b\u0430"], "fr": ["luminaire (source)", "source lumineuse"], "nl": ["lichtbron"], "ru": ["\u0441\u0432\u0435\u0442\u043e\u0447", "\u0441\u0432\u0435\u0442\u0438\u043b\u044c\u043d\u0438\u043a", "\u0438\u0441\u0442\u043e\u0447\u043d\u0438\u043a \u0441\u0432\u0435\u0442\u0430"], "de": ["Lichtquelle", "Leuchte"], "tr": ["\u0131\u015f\u0131k kayna\u011f\u0131"], "it": ["lume (oggetto)", "sorgente luminosa", "luce (oggetto)"], "hu": ["vil\u00e1g\u00edt\u00f3 pont", "f\u00e9nyforr\u00e1s"], "es": ["lumbrera"]}, "examples": [["super \u015din klini\u011dis alia virino, tenante en siaj manoj malgrandan korpeton kiun \u015di \u0135us suprenigis en la mizeran lumon de l' vagona lumilo", "Valdemar Langlet, Voja\u011dimpresoj. 1895"], ["en \u0109iu fenestro ludis la flamo de lumilo kaj de \u0109ie, kunfluante en konfuzan \u0125oron, a\u016ddi\u011dis la ritkantado", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 26a"], ["Via vorto estas lumilo por miaj piedoj, Kaj lumo por mia vojo", "La Malnova Testamento, Psalmaro 119:105"], ["\u0109ar Vi estas mia lumilo, ho Eternulo", "La Malnova Testamento, II. Samuel 22:29"]], "subdefinitions": []}], "root": "lum", "primary": false}, "Portugalujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato en la sudokcidenta E\u016dropo (en Ibera Duoninsulo) kun \u0109efurbo Lisbono. Teritorio de Respubliko Portugalujo. ISO-3166 kodo: PT. \u011ci limas kun Hispanujo kaj Atlantiko.", "translations": {"bg": ["\u041f\u043e\u0440\u0442\u0443\u0433\u0430\u043b\u0438\u044f"], "nl": ["Portugal"], "no": ["Portugal"], "de": ["Portugal"], "en": ["Portugal"], "pl": ["Portugalia", "Republika Portugalska"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "portugal", "primary": true}, "ebonujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arbo produktanta ebonon (diospyros ebenus).", "translations": {"hu": ["\u00e9benfa"], "fa": ["\u062f\u0631\u062e\u062a \u0622\u0628\u0646\u0648\u0633"], "fr": ["\u00e9b\u00e9nier"], "en": ["ebony"], "ru": ["\u0447\u0451\u0440\u043d\u043e\u0435 \u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435)", "\u044d\u0431\u0435\u043d\u043e\u0432\u043e\u0435 \u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ebon", "primary": false}, "lavsodo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La sodo Na2CO3, uzata interalie por produkti vitron kaj paperon, en diversaj lavaj pulvoroj kaj tiel plu.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043b\u044c\u0446\u0438\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u0430\u044f \u0441\u043e\u0434\u0430"], "en": ["washing soda"], "nl": ["natriumcarbonaat"], "it": ["carbonato di sodio", "soda (in disuso - carbonato di sodio)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sod", "primary": false}, "malka\u015da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sin malka\u015danta; lojala.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043a\u0440\u043e\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["manifeste (sans dissimulation)", "ouvert (sans dissimulation)", "patent (sans dissimulation)", "transparent (sans dissimulation)"], "nl": ["onthullend"], "br": ["diguzh"], "be": ["\u0448\u0447\u044b\u0440\u044b", "\u0430\u0434\u043a\u0440\u044b\u0442\u044b"], "pl": ["jawny", "manifestacyjny", "otwarty"], "hu": ["ny\u00edlt", "nem rejt\u0151zk\u00f6d\u0151"]}, "examples": [["malka\u015da konduto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malka\u015dita, diskonita.", "translations": {"be": ["\u044f\u045e\u043d\u044b", "\u0430\u0434\u043a\u0440\u044b\u0442\u044b"], "nl": ["openbaar"], "ru": ["\u044f\u0432\u043d\u044b\u0439", "\u043e\u0442\u043a\u0440\u044b\u0442\u044b\u0439"], "pl": ["jawny", "og\u00f3lnie, powszechnie znany"], "hu": ["nyilv\u00e1nos", "nem titkolt", "pal\u00e1stolatlan"]}, "examples": [["lia honto fari\u011dis tro malka\u015da, por ke mi povu akcepti lin hejme", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ka\u015d", "primary": false}, "malka\u015do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago malka\u015di.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u044f\u045e\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0432\u044b\u043a\u0440\u044b\u0446\u044c\u0446\u0451", "\u0432\u044b\u043a\u0440\u044b\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["divulgation", "r\u00e9v\u00e9lation"], "nl": ["onthulling"], "ru": ["\u0432\u044b\u044f\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043e\u0431\u043d\u0430\u0440\u0443\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "hu": ["felt\u00e1r\u00e1s", "leleplez\u00e9s", "el\u00e1rul\u00e1s (titok\u00e9)"], "es": ["desocultamiento", "descubrimiento (de algo que estaba cubierto u oculto)", "revelaci\u00f3n"], "br": ["diskuliadur"], "pl": ["ujawnienie", "wyjawienie", "rozg\u0142oszenie informacji niejawnej", "odkrycie", "obna\u017cenie"]}, "examples": [["malka\u015do de Via vorto klerigas", "La Malnova Testamento, Psalmaro 119:130"]], "subdefinitions": []}], "root": "ka\u015d", "primary": false}, "diserta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Verko traktanta pri scienca, filozofia a\u016d literatura temo.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0441\u044d\u0440\u0442\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["dissertation"], "en": ["dissertation"], "ru": ["\u0434\u0438\u0441\u0441\u0435\u0440\u0442\u0430\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Dissertation", "Doktorarbeit"], "hu": ["\u00e9rtekez\u00e9s", "disszert\u00e1ci\u00f3"], "sk": ["dizert\u00e1cia"], "pl": ["dysertacja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "disert", "primary": false}, "malka\u015di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Diskonigi, klare sciigi ka\u015dita\u0135on.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u044f\u0432\u0456\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u043a\u0440\u044b\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u043a\u0430\u0437\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["r\u00e9v\u00e9ler", "d\u00e9voiler (r\u00e9v\u00e9ler)", "divulguer"], "nl": ["onthullen"], "ru": ["\u0432\u044b\u044f\u0432\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u043d\u0430\u0440\u0443\u0436\u0438\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u043e\u0431\u043b\u0430\u0447\u0438\u0442\u044c"], "de": ["aufdecken", "enth\u00fcllen", "enttarnen"], "hu": ["felt\u00e1r", "leleplez", "el\u00e1rul (titkot)"], "es": ["desocultar", "descubrir (algo que estaba cubierto o no visible)", "dar a conocer", "sacar a la luz", "revelar", "sacar (algo que estaba oculto)"], "br": ["diguzha\u00f1", "diskoacha\u00f1", "diskulia\u00f1"], "pl": ["ujawnia\u0107", "wyjawia\u0107", "rozg\u0142asza\u0107 informacj\u0119 niejawn\u0105", "odkrywa\u0107", "obna\u017ca\u0107"]}, "examples": [["la tempo \u0109iam malka\u015das la veron", "Proverbaro esperanta"], ["sian intencon Li malka\u015das al la piuloj", "La Malnova Testamento, Sentencoj 3:32"], ["kiu malka\u015das sekreton, tiu estas kiel kalumnianto", "La Malnova Testamento, Sentencoj 20:19"]], "subdefinitions": []}], "root": "ka\u015d", "primary": false}, "Sud-Holando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Provinco en Nederlando kun \u0109efurbo Hago.", "translations": {"hu": ["D\u00e9l-Holland"], "fr": ["Hollande-M\u00e9ridionale"], "de": ["S\u00fcdholland"], "nl": ["Zuid-Holland"], "en": ["South Holland"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Holand", "primary": false}, "malpli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adverbo montranta kvanton a\u016d gradon malsuperan al iu alia.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u043d\u0435\u0435", "\u043c\u0435\u043d\u044c\u0448\u0435"], "fr": ["moins"], "en": ["less"], "nl": ["minder"], "de": ["weniger", "minder-"], "it": ["meno (avv.)"], "tp": ["lili"], "sv": ["mindre"], "fi": ["v\u00e4hemm\u00e4n", "ei niin (paljon kuin)"], "hu": ["kev\u00e9sb\u00e9 (k\u00f6z\u00e9pfok)", "kevesebb", "kevesebbet"], "es": ["menos"], "he": ["\u05e4\u05d7\u05d5\u05ea"]}, "examples": [["via pano estas malpli fre\u015da, ol mia", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 10"], ["malpli da havo, malpli da zorgoj", "Proverbaro esperanta"], ["li estas malpli forta ol vi", null], ["mi volus malpli konvinki lin ol pripensigi lin pri tio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pli", "primary": false}, "ar\u0125imeda \u015dra\u016dbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Simpla \u015dra\u016dbforma me\u0125anismo, kreita de Ar\u0125imedo la\u016d la helena historio, por suprenlevi akvon, sablon, tritikon kaj similajn.", "translations": {"it": ["vite di Archimede"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dra\u016db", "primary": false}, "kartelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interkonsento de organizoj por komuna kunagado.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u0442\u044d\u043b\u044c"], "fr": ["cartel (entente)"], "en": ["cartel"], "nl": ["kartel"], "ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u043e\u0431\u044a\u0435\u0434\u0438\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Kartell", "Ring"], "hu": ["kartell"], "fa": ["\u06a9\u0627\u0631\u062a\u0644"], "es": ["c\u00e1rtel"]}, "examples": [["kartelo ekonomia", null], ["kartelo politika", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kartel", "primary": true}, "sigeli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Almeti a\u016d surmeti sigelon 1.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043c\u0435\u0442\u0438\u0442\u044c (\u043a\u0430\u043a\u0438\u043c-\u043b.. \u043f\u0440\u0438\u0437\u043d\u0430\u043a\u043e\u043c)", "\u043f\u0440\u0438\u043f\u0435\u0447\u0430\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u043a\u043b\u0435\u0439\u043c\u0438\u0442\u044c (\u043f\u0435\u0440\u0435\u043d.)"], "fr": ["sceller", "cacheter"], "nl": ["verzegelen"], "pt": ["selar"], "de": ["versiegeln", "besiegeln"], "hu": ["lepecs\u00e9tel", "megpecs\u00e9tel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Surmeti sigelon 2.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043f\u0435\u0447\u0430\u0442\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Certe konfirmi kaj definitivigi kvaza\u016d per sigelo 1.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u0440\u0435\u043f\u0438\u0442\u044c \u043f\u0435\u0447\u0430\u0442\u044c\u044e"]}, "examples": [["tiu kontrakto sigelis la interligon, la amikecon", null], ["tiam sigeli\u011dis lia sorto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Certe fermi kvaza\u016d per sigelo 2.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043f\u0435\u0447\u0430\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u043f\u0435\u0447\u0430\u0442\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["mia bu\u015do estis sigelita per mia promeso", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Certe distingi.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sigel", "primary": false}, "sigelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Signo stampita sur moligita substanco por certe konfirmi kaj a\u016dtentikigi dokumenton a\u016d por sankcii kaj definitivigi kontrakton.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0447\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["scell\u00e9", "sceau"], "en": ["seal"], "nl": ["zegel"], "pt": ["selo", "sinete"], "de": ["Siegel"], "hu": ["pecs\u00e9t"]}, "examples": [["la sigelo ne estas ankora\u016d metita", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Signo stampita sur moligita substanco por certigi la fermitecon de koverto a\u016d por distingige indiki la a\u016dtoron.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Certigilo, konfirmilo.", "translations": {}, "examples": [["tio metis la sigelon al lia gloro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Certa fermilo.", "translations": {}, "examples": [["rakonti ion sub la sigelo de la sekreto", "B"], ["havi sigelon sur la lipoj", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Distingilo.", "translations": {}, "examples": [["sur \u0109io ku\u015dis la sigelo de malri\u0109eco", "K"], ["tiuj detaloj portas la sigelon de la vero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sigel", "primary": true}, "kalfatri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u015ctopi fendojn de \u015dipo per stupo kaj gudro.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043d\u043e\u043f\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["calfater"], "en": ["caulk"], "nl": ["breeuwen"], "pt": ["calafetar"], "be": ["\u043f\u0430\u043a\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c \u0456 \u0441\u043c\u0430\u043b\u0456\u0446\u044c (\u043a\u0430\u0440\u0430\u0431\u0435\u043b\u044c)", "\u0437\u0430\u043c\u0430\u0437\u0432\u0430\u0446\u044c \u0448\u0447\u044b\u043b\u0456\u043d\u044b (\u0443 \u043a\u043e\u0440\u043f\u0443\u0441\u0435 \u043a\u0430\u0440\u0430\u0431\u043b\u044f)"], "ca": ["calafatar"], "de": ["kalfatern", "abdichten"], "hu": ["dugaroz", "kalaf\u00e1l"], "fa": ["\u0642\u06cc\u0631\u0627\u0646\u062f\u0648\u062f \u06a9\u0631\u062f\u0646 (\u0628\u062f\u0646\u0647\u0654 \u06a9\u0634\u062a\u06cc)"], "br": ["kalafeti\u00f1"], "es": ["calafatear"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kalfatr", "primary": true}, "olmeka": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la olmekoj.", "translations": {"fr": ["olm\u00e8que (adj.)"], "de": ["olmekisch"], "nl": ["Olmeeks"], "hu": ["olm\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "olmek", "primary": false}, "dialogo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interparolado.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u044f\u043b\u0451\u0433"], "fr": ["dialogue"], "en": ["dialog"], "nl": ["dialoog", "tweegesprek"], "pt": ["di\u00e1logo"], "ru": ["\u0434\u0438\u0430\u043b\u043e\u0433"], "de": ["Dialog", "Zwiegespr\u00e4ch"], "sv": ["dialog"], "hu": ["p\u00e1rbesz\u00e9d", "dial\u00f3gus"], "sk": ["dial\u00f3g"], "es": ["di\u00e1logo"], "pl": ["dialog"]}, "examples": [["la dialogo aspektis kvaza\u016d tribunalo, en kiu la demandoj de la kontra\u016duloj havis entute negativajn intencojn", "Ji\u0159i Patera: Post la kunsido de financistoj en Prago, Monatojaro 2001a, numero 1a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Literatura verko en formo de interparolado.", "translations": {"de": ["Dialog"], "pl": ["dialog"]}, "examples": [["la lingva\u0135o de la traduko estas pliparte simpla kaj flua, kvankam la dialogo foje portas spurojn de skribtablo pli ol de viva babilado", "Sten Johansson: Hamburgero ne tre erotika (Leopold Vermeiren: La ludanta lumo), Monatojaro 1996a, numero 7a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: \u00abDialoga re\u011dimo\u00bb kutime implicas inter\u015dan\u011don de tekstaj komandoj a\u016d demandoj kaj respondoj a\u016d invitoj; en \u00abinteraga re\u011dimo\u00bb eblas uzi pli evoluintajn programajn a\u016d aparatajn rimedojn."], "primary definition": "Re\u011dimo de laboro kun komputa sistemo kiam la uzanto regas la programplenumon per siaj komandoj dum la rultempo.", "translations": {"de": ["Dialog"], "pl": ["dialog", "tryb dialogowy", "tryb interaktywny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dialog", "primary": true}, "olmeko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Indiano el nacio, kiu vivis \u0109irka\u016d la meksika golfo inter 1200 a.K. kaj 400 a.K. proksimume.", "translations": {"fr": ["Olm\u00e8que (subst.)"], "de": ["Olmeke"], "nl": ["Olmeek"], "pt": ["olmeca"], "hu": ["olm\u00e9k"]}, "examples": [["la olmekoj komencis la kultivadon de la kakaujo, mil jarojn anta\u016d nia erao", "Vikipedio, \u0109okolado, 2005-08-12"]], "subdefinitions": []}], "root": "olmek", "primary": true}, "faradizi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kuraci per induktaj kurentoj.", "translations": {"fr": ["faradiser"], "de": ["faradisieren"], "pt": ["faradizar", "fazer faradiza\u00e7\u00e3o"], "hu": ["faradiz\u00e1l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "faradiz", "primary": true}, "berserko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el la norde\u016dropaj antikvuloj, kiuj neregeble furiozi\u011dis en bataloj.", "translations": {"fr": ["berserk"], "bg": ["\u0431\u0435\u0440\u0441\u0435\u0440\u043a"], "nl": ["berserker"], "de": ["Berserker"], "it": ["berserk"], "en": ["berserk", "berserker"], "es": ["berserk"], "pl": ["berserk"]}, "examples": [["nur tiu, kiu povas ebrii\u011di \u011dis freneza morti\u011demo, kiu, malnobli\u011dinta, fari\u011dis berserko, tiu dum kelkaj momentoj \u011duis la volupton de batalo", "Bertha von Suttner, trad. A. Caumont, For la batalilojn!, 1914"], ["en la jaro 1015 la norvega re\u011do kondamnis la berserkojn, kaj 1123 la islanda parlamento decidis dum tri jaroj ekzili furiozantojn", "Poul Thorsen, La kla\u0109o pri Amanita, Odense: Geografia Semajno, 1962"]], "subdefinitions": []}], "root": "berserk", "primary": true}, "radringo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ringo el fero a\u016d elasta substanco, per kiu oni provizas la randon de veturila rado.", "translations": {"be": ["\u0448\u044b\u043d\u0430 (\u043a\u043e\u043b\u0430)"], "hu": ["ker\u00e9kabroncs"], "de": ["Radreifen"], "nl": ["band (v.e.wiel)"], "ru": ["\u0448\u0438\u043d\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rad", "primary": false}, "interkonati\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Ekkoni unu la alian, interparoli por ekhavi ian familiarecon.", "translations": {"fr": ["faire connaissance"], "nl": ["kennismaken"]}, "examples": [["ankora\u016d ili ne havis okazon por interkonati\u011di", "J. S\u00e1rk\u00f6zi, Filmo por pli ol 16 jaruloj kaj aliaj noveloj, 1995"]], "subdefinitions": []}], "root": "kon", "primary": false}, "biografo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu verkis biografion.", "translations": {"be": ["\u0431\u0456\u0451\u0433\u0440\u0430\u0444"], "fr": ["biographe"], "en": ["biographer"], "ru": ["\u0431\u0438\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444"], "es": ["bi\u00f3grafo"], "hu": ["\u00e9letrajz\u00edr\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "biograf", "primary": true}, "malfermita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri silabo) Fini\u011danta per vokalo.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043a\u0440\u044b\u0442\u044b\u0439"], "fr": ["(syllabe) ouverte"], "nl": ["open (lettergreep)"], "de": ["auf", "offen", "ge\u00f6ffnet"], "hu": ["ny\u00edlt (mag\u00e1nhangz\u00f3)"], "es": ["(s\u00edlaba) libre"]}, "examples": [["\u00abdu\u00bb, \u00abla\u00bb, \u00abmi\u00bb estas malfermitaj silaboj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043a\u0440\u044b\u0442\u043e\u0435 (\u043f\u043e\u0434\u043c\u043d\u043e\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["(sous-ensemble) ouvert"], "en": ["open (subset)"], "nl": ["open (deelverzameling)"], "de": ["offen (-e Untermenge)"], "hu": ["ny\u00edlt (r\u00e9szhalmaz)"], "pl": ["(podzbi\u00f3r) otwarty"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri subaro de topologia spaco (E,T)) Apartenanta al T.", "translations": {}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri subaro de metrika spaco) Tia, ke por \u0109iu \u011dia punkto x \u011di inkluzivas iun globon kun centro x kaj radiuso \u03c1 > 0.", "translations": {}, "examples": [["la malfermitaj aroj de metrika spaco konsistigas \u011dian kutiman topologion", null]]}]}], "root": "ferm", "primary": false}, "mallogi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Naski malpla\u0109on, maldeziron, malinklinon.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043f\u0430\u043b\u043e\u0445\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0434\u043f\u0443\u0434\u0436\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0434\u0448\u0442\u0443\u0440\u0445\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9gouter", "repousser (d\u00e9gouter)"], "nl": ["afstoten"], "ru": ["\u043e\u0442\u0442\u0430\u043b\u043a\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u043f\u0443\u0433\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["abschrecken", "verleiden"], "es": ["desagradar"], "hu": ["riaszt", "tasz\u00edt"]}, "examples": [["li \u0109iam mallogis min per siaj krudaj manieroj", null], ["ekzistas arboj, same kiel homoj, kiuj mallogas de l' unua rigardo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "log", "primary": false}, "diktatoreco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de diktatoro.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u043a\u0442\u0430\u0442\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["dictature"], "ru": ["\u0434\u0438\u043a\u0442\u0430\u0442\u043e\u0440\u0441\u0442\u0432\u043e"], "hu": ["dikt\u00e1tors\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Regado de diktatoro.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0438\u043a\u0442\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430"], "be": ["\u0434\u044b\u043a\u0442\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430"], "pl": ["dyktatura"], "es": ["dictadura"], "hu": ["diktat\u00fara"]}, "examples": [["plej diversaj regadformoj estis elprovataj: re\u011deco, respubliko, diktatoreco, imperiestreco...", "Vortoj de k-do Lanti, \u0108e la lando de la nigra\u0109emizuloj"], ["en \u0108inio, kie sub la diktatoreco de la \u0108ina Komunista Partio ne ekzistas penslibereco", "Kurisu Kei, Penslibereco en \u0108inio, Monato, jaro 2002a, numero 2a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "diktator", "primary": false}, "cejano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de centa\u016dreo (Centaurea cyanus), kun blua floraro.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u043b\u043e\u0448\u043a\u0430"], "fr": ["bleuet (fleur)"], "en": ["cornflower"], "ru": ["\u0432\u0430\u0441\u0438\u043b\u0451\u043a (\u0433\u043e\u043b\u0443\u0431\u043e\u0439)"], "de": ["Kornblume"], "it": ["fiordaliso"], "hu": ["b\u00fazavir\u00e1g"], "br": ["glizinenn"]}, "examples": [["\u015di eniris en la altan densan sekalon, en kiu abunde kreskis cejano", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 8a, p. 41a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cejan", "primary": true}, "cejana": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Koloro inter blua kaj verda, grava en subtrahaj kolormodeloj por inkaj presiloj kaj fotokompostado.", "translations": {"en": ["cyan"], "it": ["ciano"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rilata al cejano.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cejan", "primary": false}, "eksedzi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016dle\u011de rompi la edzi\u011dan ligon.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438\u0441\u044c"], "fr": ["divorcer"], "en": ["divorce"], "nl": ["scheiden (huwelijk)"], "be": ["\u0440\u0430\u0437\u0432\u043e\u0434\u0437\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u0440\u0430\u0437\u044c\u0432\u0435\u0441\u044c\u0446\u0456\u0441\u044f"], "tr": ["bo\u015fanmak"], "hu": ["elv\u00e1lik (h\u00e1zast\u00e1rst\u00f3l)"], "pl": ["rozwodzi\u0107 si\u0119", "bra\u0107 rozw\u00f3d"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "edz", "primary": false}, "hepatiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio ranunkolacoj (Hepatica), plurjara herbo kun plej ofte bluaj floroj kaj trilobaj folioj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u043b\u0435\u0441\u043a\u0430"], "fr": ["h\u00e9patique (subst., bot.)"], "nl": ["leverbloempje"], "pt": ["hep\u00e1tica"], "ru": ["\u043f\u0435\u0447\u0451\u043d\u043e\u0447\u043d\u0438\u0446\u0430", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u043b\u0435\u0441\u043a\u0430"], "de": ["Leberbl\u00fcmchen"], "hu": ["m\u00e1jvir\u00e1g", "m\u00e1jf\u0171"], "pl": ["przylaszczka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hepatik", "primary": true}, "superemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Deziro a\u016d tendenco pri supereco", "translations": {"nl": ["eerzucht"], "hu": ["f\u00f6l\u00e9nyesked\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "super", "primary": false}, "maturi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "I\u011di matura.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0437\u0440\u0435\u0442\u044c"], "fr": ["m\u00fbrir"], "en": ["mature", "ripen"], "nl": ["rijpen"], "be": ["\u0441\u044c\u043f\u0435\u0446\u044c", "\u0441\u0430\u0441\u044c\u043f\u0435\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u0441\u044c\u043f\u0435\u0446\u044c"], "de": ["reifen"], "sv": ["mogna"], "hu": ["\u00e9rik", "meg\u00e9rik"], "br": ["azvi\u00f1", "darevi\u00f1"], "pl": ["dojrzewa\u0107", "dorasta\u0107"]}, "examples": [["maturi\u011danta knabo", null], ["lia talento plene maturi\u011dis", null], ["la demando ne estas sufi\u0109e maturi\u011dinta", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "matur", "primary": false}, "ka\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Portebla lo\u011dejo, el metalfadenoj a\u016d lignaj vergetoj, en kiu oni konservas vivajn birdojn a\u016d bestetojn.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u0435\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["cage (pour enfermer)"], "en": ["cage"], "nl": ["kooi"], "pt": ["gaiola"], "ru": ["\u043a\u043b\u0435\u0442\u043a\u0430"], "de": ["K\u00e4fig", "Bauer"], "tr": ["kafes"], "sv": ["bur"], "hu": ["kalitka"], "br": ["kaoued"], "fi": ["h\u00e4kki"], "es": ["jaula"], "he": ["\u05db\u05dc\u05d5\u05d1"]}, "examples": [["kiel prov-ratoj en ka\u011do, ili strebas liberigi sin", "Marteno Ecott: Inkubo en kubo, Monatojaro 2000a, numero 3a, p. 17a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Portebla a\u016d fiksa granda lo\u011dejo, el feraj stangoj kaj kradoj, por enfermi sova\u011dajn bestojn a\u016d homojn.", "translations": {"ca": ["g\u00e0bia"], "de": ["K\u00e4fig"], "pt": ["jaula"], "hu": ["ketrec"]}, "examples": [["la malvasta ka\u011do de la mondo \u0109irka\u016d li", "Spomenka \u015ctimec: El la japana tra la \u0109ina (V. Ero\u015denko, Cikatro de amo), Monatojaro 1997a, numero 3a, p. 21a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ka\u011d", "primary": true}, "limfo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Flaveta a\u016d senkolora likva\u0135o konsistanta el akvo, plasmo, proteinoj, blankaj sango\u0109eloj k.a., kiu cirkulas en angioj kaj nutras histojn.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u043c\u0444\u0430"], "fr": ["lymphe"], "en": ["lymph"], "nl": ["lymfevocht"], "pt": ["linfa"], "el": ["\u03bb\u03cd\u03bc\u03c6\u03b7"], "la": ["lympha"], "de": ["Lymphe"], "hu": ["nyirok"], "pl": ["limfa"], "ru": ["\u043b\u0438\u043c\u0444\u0430"], "es": ["linfa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Akveca suko, cirkulanta en vegeta\u0135oj.", "translations": {"pt": ["seiva"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "limf", "primary": true}, "brizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezforta vento okazanta pro varmodiferencoj inter lokoj, ekzemple inter maro kaj tero.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0440\u0438\u0437"], "fr": ["brise"], "bg": ["\u0431\u0440\u0438\u0437"], "de": ["Brise"], "fa": ["\u0646\u0633\u06cc\u0645"], "en": ["breeze"], "pl": ["bryza"]}, "examples": [["kelkajn tagojn ni \u015dipveturis kun modera brizo", "Lukiano, trad. G. Berveling, veraj rakontoj. - 2005"], ["kie blovas brizo, ondadas fragmitoj kaj kantas birdoj", "Ren Leiping, Birdoprotektanto..., [vidita en 2006-10]"]], "subdefinitions": []}], "root": "briz", "primary": true}, "limfa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta al limfo a\u016d enhavanta limfon.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0438\u043c\u0444\u0430\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["lymphatique"], "en": ["lymphatic"], "pt": ["linf\u00e1tico"], "be": ["\u043b\u0456\u043c\u0444\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "de": ["lymphisch"], "hu": ["nyirok-", "limfatikus", "limfo-"], "el": ["\u03bb\u03c5\u03bc\u03c6\u03b1\u03c4\u03b9\u03ba\u03cc\u03c2"], "pl": ["limfatyczny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "limf", "primary": false}, "\u0125asido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En la antikva historio, ano de judisma sekto kiu kun la Makabeoj batalis kontra\u016d la sirianoj regataj de Antio\u0125o Epifano.", "translations": {"be": ["\u0445\u0430\u0441\u044b\u0434"], "en": ["Chasid", "Hasid", "Hassid"], "nl": ["chassidim"], "pt": ["chassidiano", "chasside"], "ru": ["\u0445\u0430\u0441\u0438\u0434"], "de": ["Chassid"], "it": ["chassid", "chassidita"], "hu": ["haszid"], "fi": ["hasidilainen"], "pl": ["Chasyd"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0124asidismano, ano de \u0125asidismo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125asid", "primary": true}, "afekta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konkreta elemento de afekta konduto.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0435\u043c\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u0440\u0438\u0441\u043e\u0432\u043a\u0430", "\u043f\u043e\u0437\u0430"], "fr": ["chichi (minauderie)", "fa\u00e7on (chichi)", "mani\u00e8re (chichi)", "minauderie", "mine (minauderie)", "simagr\u00e9e", "singerie (minauderie)"], "en": ["affectation", "mannerism"]}, "examples": [["la ideo pri nacieco facile povas tiel etendi\u011di, ke \u011di fari\u011dos afekta\u0135o", "Fabeloj, volumo 3Io"], ["mi trovis ian formon de \u011dentileco, kiu miaopinie ja valoras tiun de la afekta\u0135oj", "La revadoj de soleca promenantoNa\u016da promenado"], ["mi ekhavigis al mi virtajn afekta\u0135ojn", "A. Conan Doyle tr. D. Booton La musgrava rito"]], "subdefinitions": []}], "root": "afekt", "primary": false}, "difekti\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari\u011di difektita.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0448\u043a\u043e\u0434\u0437\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u0441\u0430\u043f\u0441\u0430\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u043f\u0430\u043f\u0441\u0430\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u043f\u0430\u043b\u0430\u043c\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0437\u043b\u0430\u043c\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["s'ab\u00eemer (se d\u00e9t\u00e9riorer)", "se d\u00e9t\u00e9riorer", "s'endommager"], "en": ["deteriorate"], "ru": ["\u0438\u0441\u043f\u043e\u0440\u0442\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u043e\u0432\u0440\u0435\u0434\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u043e\u043b\u043e\u043c\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["kaputt gehen"], "pl": ["psu\u0107 si\u0119", "uszkadza\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["mia pluvombrelo difekti\u011dis de vento", null], ["nenie rompi\u011das a\u016d difekti\u011das la kontinueco inter la lingvo malnova kaj nova", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "difekt", "primary": false}, "vojevodio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gubernio, historie en pluraj oriente\u016dropaj landoj, nuntempe en Pollando.", "translations": {"fr": ["vo\u00efvodie"], "de": ["Woiwodschaft (polnischer Verwaltungsbezirk)"], "nl": ["woiwodschap (Poolse provincie)"], "pl": ["wojew\u00f3dztwo"], "hu": ["vajdas\u00e1g"]}, "examples": [["Grudzi\u0105dz efektive rolis kiel la \u0109efurbo de pomeria vojevodio, grava kultura kaj kleriga centro", "-, Pollando invitas: Grudzi\u0105dz, Pola Radio, 2007-04-21"]], "subdefinitions": []}], "root": "vojevodi", "primary": true}, "friponeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Faranto de etaj malhonesta\u0135oj, malica bubo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u0443\u0442"], "fr": ["coquin", "filou", "fripon"], "de": ["Spitzbube", "Schelm"], "en": ["little rascal"], "es": ["p\u00edcaro"]}, "examples": [["\u00abla friponeto de Tormes\u00bb", "anonima, trad. Ergoto de Bonaero, la friponeto de Tormes. - Bonaero: Argentina Esperanto-Instituto, 1973"], ["mi sidis rigida , atendante nur tion, ke la friponeto aperu el sia pordo por bati min", "La Kiso kaj dek tri aliaj noveloj, la punkto de Arkimedo"]], "subdefinitions": []}], "root": "fripon", "primary": false}, "\u015dra\u016dbturnilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de \u015dra\u016dbilo, kiu servas por \u015dra\u016dbi la \u015dra\u016dbojn kun enkapa fendo.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0432\u0451\u0440\u0442\u043a\u0430"], "pt": ["chave de fenda"], "de": ["Schraubenzieher"], "it": ["cacciavite", "giravite", "avvitatore"], "pl": ["wkr\u0119tak", "\u015brubokr\u0119t", "klucz (do \u015brub)"], "hu": ["csavarh\u00faz\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dra\u016db", "primary": false}, "duala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al dualo a\u016d.", "translations": {"hu": ["du\u00e1lis"]}, "examples": [["duala bazo", null], ["duala nombro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri matematikaj nocioj) Tiaj, ke ili iel spegulas unu la alian.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0443\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0434\u0432\u043e\u0439\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["dual (adj.)"], "de": ["dual"], "en": ["dual"], "pl": ["dualny"]}, "examples": [["la operacioj komuna\u0135o kaj kuna\u0135o estas dualaj inter si", null], ["oni diras, ke du vektoraj spacoj estas dualaj inter si, se \u0109iu el ili estas egala a\u016d izomorfia al la dualo de la alia", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dual", "primary": false}, "populara": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Facile komprenebla por la popolo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043f\u0443\u043b\u044f\u0440\u043d\u044b"], "fr": ["populaire"], "en": ["popular"], "nl": ["populair"], "pt": ["popular"], "ru": ["\u043f\u043e\u043f\u0443\u043b\u044f\u0440\u043d\u044b\u0439"], "de": ["popul\u00e4r"], "sv": ["popul\u00e4r"], "hu": ["n\u00e9pszer\u0171"]}, "examples": [["populara elokventeco, bro\u015duro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Konata kaj amata de la popolo.", "translations": {}, "examples": [["populara verko, a\u016dtoro, oratoro", null], ["tiu en la publiko tre populara opinio estas erara", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "popular", "primary": true}, "slava lingvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lingvo apartenanta al la slava bran\u0109o de la hinde\u016dropa lingvofamilio: la rusa, la pola, la bulgara, Slavono k.a.", "translations": {"be": ["\u0441\u043b\u0430\u0432\u044f\u043d\u0441\u043a\u0430\u044f \u043c\u043e\u0432\u0430"], "en": ["Slavic language"], "nl": ["Slavische taal"], "ru": ["\u0441\u043b\u0430\u0432\u044f\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439 \u044f\u0437\u044b\u043a"], "ca": ["llengua eslava"], "de": ["slawische Sprache"], "hu": ["szl\u00e1v nyelv"], "es": ["lengua eslava"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "slav", "primary": false}, "dualo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0434\u0432\u043e\u0439\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u0435 \u0447\u0438\u0441\u043b\u043e"], "fr": ["duel (nombre)"], "de": ["Dual", "Zweizahl"], "es": ["dual"], "hu": ["kett\u0151s sz\u00e1m", "du\u00e1lis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Algebra dualo a\u016d topologia dualo, la\u016d la kunteksto.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u043f\u0440\u044f\u0436\u0451\u043d\u043d\u043e\u0435 \u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u0434\u0432\u043e\u0439\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u0435 \u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u0434\u0443\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["dual (subst., math.)"], "en": ["dual space"], "pt": ["dual"], "de": ["Dual", "Dualraum"], "hu": ["du\u00e1lis", "du\u00e1lis t\u00e9r"], "pl": ["przestrze\u0144 dualna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dual", "primary": true}, "ka\u016d\u0109uko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elasta gumo, konsistanta el preparita suko de kelkaj amerikaj a\u016d afrikaj arboj a\u016d lianoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u045e\u0447\u0443\u043a"], "fr": ["caoutchouc"], "bg": ["\u043a\u0430\u0443\u0447\u0443\u043a"], "nl": ["rubber"], "ru": ["\u043a\u0430\u0443\u0447\u0443\u043a", "\u0440\u0435\u0437\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Kautschuk"], "hu": ["gumi", "kaucsuk"], "fa": ["\u06a9\u0627\u0626\u0648\u0686\u0648"], "en": ["rubber"], "pl": ["kauczuk"]}, "examples": [["sulfurka\u016d\u0109uko", null], ["ka\u016d\u0109uka mantelo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ka\u016d\u0109uk", "primary": true}, "elvojiri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u0431\u0456\u0446\u0446\u0430 \u0437 \u0434\u0430 \u0440\u043e\u0433\u0456"], "fr": ["d\u00e9vier", "perdre son chemin"], "ru": ["\u0441\u0431\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f \u0441 \u043f\u0443\u0442\u0438"], "he": ["\u05dc\u05e1\u05d8\u05d5\u05ea \u05de\u05d4\u05de\u05e1 \u05dc\u05d5\u05dc"], "it": ["deviare (intr.)", "perdersi"], "pl": ["zej\u015b\u0107 z drogi", "zjecha\u0107 z drogi", "zej\u015b\u0107 na manowce", "wykolei\u0107 si\u0119 (tak\u017ce w przeno\u015bni)"], "hu": ["let\u00e9r az \u00fatr\u00f3l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "voj", "primary": false}, "el\u015dipejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko aran\u011dita por faciligi la surteri\u011don de komerca\u0135oj a\u016d \u015dipveturantoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0441\u0442\u0430\u043d\u044c", "\u043f\u0440\u044b\u0447\u0430\u043b"], "fr": ["d\u00e9barcad\u00e8re"], "en": ["wharf"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0441\u0442\u0430\u043d\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0447\u0430\u043b"], "de": ["Anlegestelle"], "it": ["sbarco (luogo)"], "hu": ["kik\u00f6t\u0151"], "pl": ["przysta\u0144", "port"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dip", "primary": false}, "preterlasi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Lasi preterpasante, neatentante, ne kaptante.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u043f\u0443\u0441\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u0443\u043f\u0443\u0441\u043a\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["laisser passer (ne pas voir)"], "nl": ["verzuimen", "nalaten"], "br": ["lezel da dremen"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043f\u0443\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u0443\u043f\u0443\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c"], "hu": ["elszalaszt", "elmulaszt", "elenged (maga mellett)"]}, "examples": [["preterlasi bonan \u015dancon, okazon", null], ["preterlasi la avertojn, admonojn", null], ["preterlasi neniun klopodon por sukcesi", null], ["preterlasi vorton en kopio", null], ["en la lingvaj demandoj la principoj estas tiel delikataj kaj tiel multaj, ke estas preska\u016d neeviteble, ke kelkaj estos preterlasataj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "las", "primary": false}, "ofto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En statistiko, observata probablo, kvociento de nombro de okazoj de koncerna valoro per la nombro de \u0109iuj provoj.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0430\u0441\u0442\u043e\u0442\u0430", "\u0447\u0430\u0441\u0442\u043e\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["fr\u00e9quence"], "de": ["H\u00e4ufigkeit"], "nl": ["frequentie"], "en": ["frequency"]}, "examples": [["la plej ofta litero estis a kun ofto 12,110%, sekvis e, o, i kaj n kun 9,735, 9,095, 8,930 kaj 8,320% resp.", "Ott\u00f3 Haszpra: Liter-ofteco en Esperantaj tekstoj. Studoj pri interlingvistiko. Festlibro omag^e al la 60-jari\u011do de Detlev Blanke. Prago: Kava-Pech, 2001."], ["la varianca devio de oftoj pli fortas en la zamenhofa proverbaro (11,2) ol en la franca kolekto (4,7)", "\u0134. Va\u015de: Proverbaro de Zamenhof: Vortprovizo pri korpo en komparo kun franca frazaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "oft", "primary": false}, "eksuda\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Likva\u0135o, kiu eksudas.", "translations": {"ru": ["\u044d\u043a\u0441\u0441\u0443\u0434\u0430\u0442"], "fr": ["exsudat"], "de": ["Exsudat", "Absonderung"], "pl": ["wysi\u0119k"], "hu": ["izzadm\u00e1ny", "exud\u00e1tum"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "eksud", "primary": false}, "ofta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Okazanta a\u016d trovebla multe da fojoj.", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u0441\u0442\u044b"], "fr": ["fr\u00e9quent"], "en": ["frequent"], "nl": ["frequent"], "pt": ["freq\u00fcente"], "el": ["\u03c3\u03c5\u03c7\u03bd\u03cc\u03c2"], "de": ["h\u00e4ufig"], "sv": ["vanlig", "frekvent"], "hu": ["gyakori", "s\u0171r\u0171 (gyakori)"], "pl": ["cz\u0119sty"], "br": ["stank (ag. en amzer)"], "ru": ["\u0447\u0430\u0441\u0442\u044b\u0439", "\u043c\u043d\u043e\u0433\u043e\u043a\u0440\u0430\u0442\u043d\u044b\u0439"], "es": ["frecuente"]}, "examples": [["ofta ka\u016dzo de fatalaj program-eraroj", "Klivo: Kio estas Javo?, Monatojaro 1998a, numero 5a, p. 13a"]], "subdefinitions": []}], "root": "oft", "primary": false}, "grafeiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bran\u0109o de matematiko, studanta grafeojn.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u043e\u0440\u044b\u044f \u0433\u0440\u0430\u0444\u0430\u045e"], "fr": ["th\u00e9orie des graphes"], "en": ["graph theory"], "nl": ["grafentheorie"], "pt": ["teoria dos gr\u00e1ficos"], "ru": ["\u0442\u0435\u043e\u0440\u0438\u044f \u0433\u0440\u0430\u0444\u043e\u0432"], "de": ["Graphentheorie"], "hu": ["gr\u00e1felm\u00e9let"], "es": ["teor\u00eda de grafos"], "pl": ["teoria graf\u00f3w"]}, "examples": [["la problemo pri la K\u00f6nigsberg-aj pontoj estas klasika problemo de grafeiko", null], ["la solvo evidentas el la grafeikaj konsideroj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "grafeik", "primary": true}, "senhara": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne havanta harojn, perdinta la harojn.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0437\u0432\u043e\u043b\u043e\u0441\u044b\u0439"], "fr": ["chauve", "glabre"], "en": ["bald"], "nl": ["kaal"], "pt": ["careca (adj.)", "calvo (adj.)"], "de": ["haarlos", "glatzk\u00f6pfig"], "it": ["calvo"], "hu": ["kopasz"], "es": ["calvo"], "br": ["moal"], "pl": ["\u0142ysy"]}, "examples": [["la kruela patro elektis por \u015di malbelegan, maljunan, senharan baronon", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, Arturo (V. Devjatnin)"], ["senhara kapo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "har", "primary": false}, "pampelmusarbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Citruso el Azio (Citrus maxima).", "translations": {"fr": ["pamplemoussier"], "nl": ["pompelmoes (boom)"], "sv": ["pompelmustr\u00e4d"], "pt": ["toranja", "toranjeira", "pomelo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pampelmus", "primary": false}, "pinta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fini\u011danta per pinto.", "translations": {"be": ["\u0432\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043a\u0430\u043d\u0446\u043e\u0432\u044b", "\u0441\u044c\u043f\u0456\u0447\u0430\u0441\u0442\u044b"], "ru": ["\u043e\u0441\u0442\u0440\u043e\u043a\u043e\u043d\u0435\u0447\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["pointu"], "es": ["puntiagudo, -a", "puntudo, -a"], "hu": ["hegyes", "cs\u00facsos"]}, "examples": [["pinta tran\u0109ilo, bastono, \u0109apelo, mentono", null], ["monto multepinta estas la monto Ba\u015dana", "La Malnova Testamento, Psalmaro 68:15"]], "subdefinitions": []}], "root": "pint", "primary": false}, "pinto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Akuta kaj pika ekstremo.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u0441\u0442\u0440\u044b\u0451", "\u0434\u0436\u0430\u043b\u0430", "\u0432\u043e\u0441\u0442\u0440\u044b \u043a\u0430\u043d\u0435\u0446"], "fr": ["bout", "pointe"], "nl": ["punt", "spits", "top"], "pt": ["ponta"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0447\u0438\u043a", "\u043e\u0441\u0442\u0440\u044b\u0439 \u043a\u043e\u043d\u0435\u0446", "\u043e\u0441\u0442\u0440\u0438\u0451"], "es": ["punta", "puya"], "hu": ["hegy (cs\u00facs)", "cs\u00facs"]}, "examples": [["pinto de glavo, kudrilo, cirkelo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ekstremo.", "translations": {"be": ["\u0432\u044f\u0440\u0445\u0443\u0448\u043a\u0430", "\u0432\u044f\u0440\u0448\u044b\u043d\u044f", "\u043f\u0456\u043a"], "es": ["punta", "exstremo"], "ru": ["\u0432\u0435\u0440\u0445\u0443\u0448\u043a\u0430", "\u0432\u0435\u0440\u0448\u0438\u043d\u0430", "\u043f\u0438\u043a"]}, "examples": [["pinto de la sonorilturo", null], ["urbestro, eniras tre malla\u016dte per la pintoj de la piedoj", "La Revizo, akto 3a, sceno 9a"], ["li vidas nur \u011dis la pinto de sia nazo", "Proverbaro esperanta"], ["pinto de monto", null], ["en la pinto de la tutmonda intereso staras tiu demando", null], ["atingi la pintojn de la homa penso", null], ["superpinte , nur tu\u015dinte", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "pint", "primary": true}, "pinti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti pintoforma.", "translations": {"fr": ["pointer (\u00eatre en forme de pointe)"], "hu": ["cs\u00facsosodik"]}, "examples": [["al la \u0109ielo pintas du sonorilturoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pint", "primary": false}, "Silezio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Meze\u016dropa historia regiono, kiu nuntempe apartenas al Polujo (plejparte), al \u0108e\u0125ujo kaj al Germanujo.", "translations": {"fr": ["Sil\u00e9sie"], "en": ["Silesia"], "de": ["Schlesien"], "it": ["Slesia"], "lat": ["Silesia"], "es": ["Silesia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Silezi", "primary": true}, "faristo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu kiu profesie faras, produktas.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0442\u0432\u043e\u0440\u043d\u0456\u043a", "\u0432\u044b\u0442\u0432\u043e\u0440\u0446\u0430"], "fr": ["fabricant", "facteur (celui qui fait)", "producteur"], "nl": ["maker", "producent"], "ru": ["\u0440\u0430\u0431\u043e\u0442\u043d\u0438\u043a", "\u0438\u0437\u0433\u043e\u0442\u043e\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u043e\u0434\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Hersteller", "-macher"], "hu": ["gy\u00e1rt\u00f3", "termel\u0151"]}, "examples": [["brandfaristo, versfaristo, panfaristo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "far", "primary": false}, "Madejro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Insulo en Atlantiko, okcidente de Maroko, posedata de Portugalujo.", "translations": {"fr": ["Mad\u00e8re"], "nl": ["Madeira"], "pt": ["Madeira (ilha da)"], "de": ["Madeira"], "pl": ["Madera"], "hu": ["Madeira-szigetek"]}, "examples": [["Madejron oni malkovris kaj eklo\u011dis \u0109irka\u016d 1425", "Juan R\u00e9gulo P\u00e9rez, dracenoj \u0109e pentristoj de la 15a jarcento, norda prismo, 1957, numero 3a, p. 123-128a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Madejr", "primary": true}, "balado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rakonta poezia\u0135o kun lirika formo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043b\u044f\u0434\u0430"], "fr": ["ballade"], "bg": ["\u0431\u0430\u043b\u0430\u0434\u0430"], "nl": ["ballade"], "ru": ["\u0431\u0430\u043b\u043b\u0430\u0434\u0430"], "de": ["Ballade"], "hu": ["ballada"], "sk": ["balada"], "fa": ["\u0686\u06a9\u0627\u0645\u0647", "\u0686\u0627\u0645\u0647", "\u0628\u0627\u0644\u0627\u062f"], "en": ["ballad"], "es": ["balada"], "pl": ["ballada"]}, "examples": [["la bela balado de Heine \u00abEn son\u011do\u00bb", "Edmond Privat, Vivo de Zamenhof, 1920"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108e romidaj popoloj, poemo kun pli malpli fiksa formo (tri a\u016d kvar strofoj kaj duonstrofo).", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "balad", "primary": true}, "lingvopolitiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maniero, kiel \u015dtato a\u016d alia a\u016dtoritato gvidas la uzojn kaj evoluojn de lingvoj de la regatoj.", "translations": {"fr": ["politique linguistique"], "de": ["Sprachpolitik"], "nl": ["taalpolitiek"]}, "examples": [["la sveda tre longe estis tiel memkomprenebla en Svedio ke oni ne bezonis iun specialan lingvopolitikon", "C. Kiselman, La sveda faklingvo en tekniko, matematiko kaj natursciencoj, en: Studoj pri interlingvistiko. - Kava-Pech, 2001"]], "subdefinitions": []}], "root": "politik", "primary": false}, "esplori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Atente rigardi por ekkoni ion nekonatan a\u016d ka\u015ditan.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0441\u044c\u043b\u0435\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0431\u0441\u044c\u043b\u0435\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u0432\u0443\u0447\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["examiner (\u00e9tudier)", "explorer", "\u00e9tudier", "faire une recherche (sur)"], "en": ["explore"], "pt": ["explorar", "pesquisar", "buscar", "escavar", "investigar"], "ru": ["\u0438\u0441\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0438\u0437\u0443\u0447\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["erforschen"], "hu": ["kutat", "vizsg\u00e1l", "tanulm\u00e1nyoz"], "pl": ["bada\u0107", "docieka\u0107", "dochodzi\u0107"]}, "examples": [["esplori aferon, fenomenon, malsanulon, akuziton", null], ["al \u0109evalo donacita oni bu\u015don ne esploras", "Proverbaro esperanta"], ["\u0109iunokte la fi\u015dkaptisto rigarde esploras la aspekton de l' \u0109ielo", "B"], ["esplori nekonatan landon", null], ["esplori, kion ka\u015das la koro de knabino", null], ["esplora komitato", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "esplor", "primary": true}, "esploro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Atenta rigardado, zorga provo de ekkono.", "translations": {"fr": ["\u00e9tude", "examen (\u00e9tude)", "exploration", "recherche (scientifique)"], "pl": ["badanie", "\u015bledztwo", "dochodzenie"]}, "examples": [["por fremda koro ne ekzistas esploro", "Proverbaro esperanta"], ["li faris historian esploron en la Biblioteko Vatikana", "Gerda malaperis, \u0109apitro 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "esplor", "primary": false}, "alternatoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mekanika generatoro de alterna kurento per elektromagneta indukto.", "translations": {"ru": ["\u0430\u043b\u044c\u0442\u0435\u0440\u043d\u0430\u0442\u043e\u0440", "\u0433\u0435\u043d\u0435\u0440\u0430\u0442\u043e\u0440 \u043f\u0435\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u043d\u043e\u0433\u043e \u0442\u043e\u043a\u0430"], "fr": ["alternateur"], "en": ["alternator"], "nl": ["alternator"], "de": ["Wechselstromgenerator"], "hu": ["v\u00e1ltkoz\u00f3 \u00e1ram\u00fa gener\u00e1tor"], "sk": ["altern\u00e1tor"], "es": ["alternador"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "alternator", "primary": true}, "delkredero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Garantio prenita sur sin pri solventeco a\u016d pagokapableco de iu.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u043b\u044c\u043a\u0440\u044d\u0434\u044d\u0440\u044d"], "en": ["delcredere"], "pt": ["del credere"], "ru": ["\u043f\u043e\u0440\u0443\u0447\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Delkredere"], "pl": ["por\u0119czenie (finansowe)"], "hu": ["hitelszavatoss\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "delkreder", "primary": true}, "tulio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 69, atompezo 168,934, simbolo Tm. Malofta ar\u011dentgriza metalo. Lantanoido.", "translations": {"be": ["\u0442\u0443\u043b\u0456\u0439"], "fr": ["thulium"], "en": ["thulium"], "nl": ["thulium"], "pt": ["t\u00falio"], "la": ["Thulium"], "ca": ["tuli"], "de": ["Thulium"], "it": ["tulio"], "hu": ["t\u00falium"], "fa": ["\u062a\u0648\u0644\u06cc\u0645"], "es": ["tulio"], "br": ["tuliom"], "ru": ["\u0442\u0443\u043b\u043b\u0438\u0439"], "pl": ["tul"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tuli", "primary": true}, "boleto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tubfungo.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u0443\u0431\u0447\u0430\u0442\u044b\u0439 \u0433\u0440\u0438\u0431"], "de": ["R\u00f6hrling"], "hu": ["cs\u0151gomba"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio boletacoj (Boletus).", "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u043b\u0435\u0442\u0443\u0441"], "fr": ["bolet"], "de": ["R\u00f6hrenpilze"], "sv": ["boletus"], "hu": ["tin\u00f3ru(gomba)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bolet", "primary": true}, "serajlo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La vorto karakterizas ne tiom la malnovan Orienton kiom la E\u016dropan bildon pri Oriento, \u011di konvenas plie al opero ol al iu serioza verko."], "primary definition": "Palaco de turka sultano a\u016d altrangulo.", "translations": {"be": ["\u0441\u044d\u0440\u0430\u043b\u044c"], "fr": ["s\u00e9rail"], "en": ["seraglio"], "nl": ["serail"], "ru": ["\u0441\u0435\u0440\u0430\u043b\u044c"], "de": ["Serail"], "tr": ["saray"], "it": ["serraglio"], "hu": ["szer\u00e9j"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Haremo en turka palaco.", "translations": {"tr": ["harem"], "de": ["Harem"], "nl": ["harem"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "serajl", "primary": true}, "fremda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekstera kaj senrilata al la koncerna persono a\u016d afero; malpropra, aliula.", "translations": {"be": ["\u0447\u0443\u0436\u044b"], "fr": ["\u00e9tranger (adj.)"], "en": ["strange"], "nl": ["vreemd"], "pt": ["estranho", "alheio", "estrangeiro"], "ru": ["\u0447\u0443\u0436\u043e\u0439", "\u0447\u0443\u0436\u0434\u044b\u0439", "\u043f\u043e\u0441\u0442\u043e\u0440\u043e\u043d\u043d\u0438\u0439"], "de": ["fremd", "au\u00dfenstehend", "au\u00dferhalb"], "hu": ["idegen"], "pl": ["obcy", "postronny", "cudzy"]}, "examples": [["tiuj fratoj fari\u011dis tute fremdaj unuj al aliaj", "Z"], ["fremda malfeli\u0109o instruas", "Proverbaro esperanta"], ["diskuto tute fremda je la temo", null], ["li estas fremda al nia societo", null], ["al homo nenio homa estu fremda", null], ["\u011dentileco estas al li fremda", null], ["ne doloras frapo sur fremda kapo (najbara)", "Proverbaro esperanta"], ["el fremda po\u015do oni pagas facile", "Proverbaro esperanta"], ["reciproka fremdeco dividas inter si la naturajn filojn de sama lando", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aliloka, alilanda, alietna, eksterlanda.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043c\u0435\u0436\u043d\u044b", "\u0456\u043d\u0448\u0430\u0437\u0435\u043c\u043d\u044b", "\u0447\u0443\u0436\u0430\u0437\u0435\u043c\u043d\u044b"], "nl": ["vreemd (niet van hier)", "buitenlands"], "pt": ["estranho", "alheio", "estrangeiro", "alien\u00edgena"], "ru": ["\u0438\u043d\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0447\u0443\u0436\u0435\u0437\u0435\u043c\u043d\u044b\u0439", "\u0447\u0443\u0436\u0435\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["fremd (nicht von hier)", "ausl\u00e4ndisch", "ausw\u00e4rtig"], "es": ["extranjero"], "pl": ["obcy"]}, "examples": [["la fremdaj lingvoj, homoj, landoj, kutimoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fremd", "primary": true}, "komponi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Verki, kun aparta atento al la harmonio de la tuto.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0435\u0434\u0438\u043d\u044f\u0442\u044c"], "fr": ["composer", "agencer (une \u0153uvre d'art)", "arranger", "assembler", "b\u00e2tir (une \u0153uvre)", "combiner", "construire (une \u0153uvre)", "fa\u00e7onner (une \u0153uvre d'art)"], "en": ["combine"], "es": ["componer"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(muzika\u0135on)", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0447\u0438\u043d\u044f\u0442\u044c \u043c\u0443\u0437\u044b\u043a\u0443"], "de": ["komponieren"], "en": ["compose"], "nl": ["componeren"], "pt": ["compor"]}, "examples": [["Verdi komponis multajn operojn", "Vortaro de Esperanto"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(verkon beletran, belartan a\u016d alian arta\u0135on)", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043f\u043e\u043d\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["zusammenstellen", "zusammensetzen"], "en": ["compose"], "nl": ["componeren"]}, "examples": [["komponi versojn, romanon, himnon, kanton, pentra\u0135on, filmon , robon", "Plena Ilustrita Vortaro"], ["Nero ludis kaj kantis himnon honore al la Cipra diino, al kiu li mem komponis versojn kaj muzikon", "H. Sienkiewicz trad. L. Zamenhof Quo vadis?\u0109ap. 41"], ["bone komponita libro, pentra\u0135o", null], ["tiu genio nesciis komponi", null]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kunmeti la konsistigajn elementojn de io.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["samenstellen"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0435\u0434\u0438\u043d\u044f\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u0441\u0442\u0430\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c", "\u043a\u043e\u043c\u043f\u043e\u043d\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["zusammenf\u00fcgen", "zusammensetzen"], "nl": ["samenstellen"], "en": ["combine", "conjoin"]}, "examples": [["Esperanto konsistas nur el simplaj kaj komponitaj vortoj", "Plena Vortaro de Esperanto"]]}]}, {"remarks": ["Rimarko: \u0108i tiu senco aperas nerekte en por difini la \u0125emian sencon de \u00abkomponi\u00bb, nome \u00abkonsistigi miksa\u0135on, kombina\u0135on\u00bb, kio ne identas kun la \u0109i-supre donita. La sencovastigo de \u00abkunmeti\u00bb al \u00abkonsistigi\u00bb estas ver\u015dajna, sed apena\u016d troveblas ekzemploj de \u011di por la verbo \u00abkomponi\u00bb (kiu diras, ekz-e, ke sodio kaj kloro komponas salon?). Plie tiu senco tute ne aperas en la deriva\u0135oj \u00abmalkomponi\u00bb a\u016d \u00abkompona\u0135o\u00bb, dum \u011di estas nepra por pravigi la sciencajn sencojn de \u00abkomponanto\u00bb, t.e. konsista\u0135o. Se al tio oni aldonas, ke la origina senco de \u00abkomponi\u00bb \u015dajnas esti \u00abverki muzika\u0135on\u00bb, oni povas suspekti, ke la nuna situacio fontas el perforta aligo de la internacia vorto \u00abkomponanto\u00bb a\u016d \u00abkomponento\u00bb al la radiko kompon (vidu rimarkon)."], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kompon", "primary": true}, "elaterio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unujara herbo, specio de ekbalio.", "translations": {"hu": ["ubork\u00e1s magrug\u00f3", "l\u00f6v\u0151uborka"], "de": ["Elaterium"], "pt": ["elat\u00e9rio"], "la": ["Ecballium elaterium"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sekigita fruktosuko de elaterio, uzita kiel laksiga medikamento. Koroda likva\u0135o de ekbalioj.", "translations": {"de": ["Elaterium-Abf\u00fchrmittel"], "pt": ["elat\u00e9rio"], "hu": ["elat\u00e9rium"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "elateri", "primary": true}, "sin \u011deni": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u0108ar sin \u011deni kun infinitivo estas dubasenca (1 sin \u011deni por fari; 2 sin \u011deni por ne fari), estas rekomendinde uzi \u0109iam post \u011di por a\u016d por ne, la\u016d la senco."], "primary definition": "Heziti, ne kura\u011di fari ion pro skrupulo, honto, timo kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0440\u043e\u043c\u0435\u0446\u0446\u0430", "\u0432\u0430\u0433\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0431\u044b\u0446\u044c \u0443 \u043d\u0435\u0440\u0430\u0448\u0443\u0447\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456"], "fr": ["se g\u00eaner", "se d\u00e9ranger", "ne pas oser", "\u00eatre g\u00ean\u00e9 (de)"], "en": ["go to the trouble of", "go to the bother of"], "ru": ["\u0441\u0442\u0435\u0441\u043d\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043d\u0435 \u0440\u0435\u0448\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"]}, "examples": [["ne \u011denu vin pro mi", null], ["malfeli\u0109o sin ne \u011denas, faru geston, \u011di tuj venas", "Proverbaro esperanta"], ["li forte sin \u011denis saluti tiun friponon", "Z"], ["eble ili sin \u011denas fari al mi malagrabla\u0135on", "Z"], ["ofte sin \u011denas eldiri libere sian opinion por ne kontra\u016dbatali publike tiun, kiun la esperantistoj nomas sia majstro", "(Zamenhof: Parolo anta\u016d la Oka Kongreso Esperantista en Krak\u00f3w, 1912)"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011den", "primary": false}, "konta\u011da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Povanta infekti per konta\u011do.", "translations": {"fr": ["contagieux"], "nl": ["besmettend"], "pl": ["zara\u017aliwy", "zaka\u017any"]}, "examples": [["personoj kun konta\u011daj malsanoj ne rajtas eniri la bibliotekon", "Germana Esperanto-Biblioteko Aleno, Uzregularo konciza, 1996"]], "subdefinitions": []}], "root": "konta\u011d", "primary": false}, "Rusujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plurnacia \u015dtato, situanta en orienta E\u016dropo kaj norda Azio, kies historia kerno estas la rusa nacio.", "translations": {"be": ["\u0420\u0430\u0441\u0435\u044f"], "fr": ["Russie"], "bg": ["\u0420\u0443\u0441\u0438\u044f"], "nl": ["Rusland"], "ru": ["\u0420\u043e\u0441\u0441\u0438\u044f"], "de": ["Russland"], "hu": ["Oroszorsz\u00e1g"], "en": ["Russia"], "zh": ["\u4fc4\u56fd", "tr. \u4fc4\u570b [\u00c9gu\u00f3]", "\u4fc4\u7f57\u65af [\u00c9lu\u00f3s\u012b]"], "vo": ["Lus\u00e4n"], "pl": ["Rosja"]}, "examples": [["La \u0109efurbo de Rusujo \u011dis 1712 kaj ekde 1918 estas Moskvo; de 1712 \u011dis 1918 la \u0109efurbo de Rusujo estis Peterburgo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rusio, Ruslanda Federacio", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rus", "primary": false}, "konta\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Transdonado de malsano.", "translations": {"fr": ["contagion"], "nl": ["besmetting"], "pl": ["zaka\u017cenie", "zaraza"]}, "examples": [["anta\u016dzoroj limigis pluan disvasti\u011don de la konta\u011do en tiu loko", "A. Manzoni, trad. B. Cadei, La Gefian\u0109oj, FEI, 2006"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "epidemio", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konta\u011d", "primary": false}, "konta\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Infekti alian vivulon transdonante al \u011di propran malsanon.", "translations": {"fr": ["contaminer (causer une contagion)"], "nl": ["besmetten"], "pl": ["zara\u017ca\u0107", "zaka\u017ca\u0107"]}, "examples": [["li konta\u011dis siajn lernantojn per tiu humoro", "M. Bijleveld, Andreo \u0108e instruis..., Kultura Kooperativo de Esperantistoj, [1993]"], ["nia armeo alportis de la turka armeo \u0125oleron, konta\u011dis \u011din al la rumanoj, kiuj \u011din transportis al la apudaj vila\u011doj", "T. \u0124ristovski, trad. N. Aleksiev, Mia vivo, Sofia Pres, 1981"]], "subdefinitions": []}], "root": "konta\u011d", "primary": true}, "sen\u015derce": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tute serioze.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0437 \u0448\u0443\u0442\u043e\u043a", "\u043d\u0435 \u0448\u0443\u0442\u044f", "\u043d\u0435\u0448\u0443\u0442\u043e\u0447\u043d\u043e"], "fr": ["plaisanterie mise \u00e0 part", "le plus s\u00e9rieusement du monde"], "it": ["seriamente", "senza scherzare"]}, "examples": [["sen\u015derce... Mi povas frenezi\u011di de amo", "La Revizo, akto 4a, sceno 15a"], ["tute sen\u015derce dirite", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, unua libro, \u0109apitro 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015derc", "primary": false}, "nenie": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adverbo signifanta: \u00aben neniu ajn loko\u00bb.", "translations": {"be": ["\u043d\u0456\u0434\u0437\u0435"], "en": ["nowhere", "in no case", "not anywhere"], "nl": ["nergens"], "pt": ["nenhures", "em lugar algum"], "ru": ["\u043d\u0438\u0433\u0434\u0435"], "de": ["nirgends", "nirgendwo"], "sv": ["ingenstans"], "hu": ["sehol"], "el": ["\u03c0\u03bf\u03c5\u03b8\u03b5\u03bd\u03ac"], "es": ["en ning\u00fan sitio", "en ninguna parte", "en ning\u00fan lugar"]}, "examples": [["nenie mi povos \u011din trovi", null], ["nenie estas al mi pli pla\u0109e ol en mia hejmo", null], ["ni nenien sendis \u015din", null]], "subdefinitions": []}], "root": "nenie", "primary": true}, "milita \u015diparo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la milit\u015dipoj de iu regno.", "translations": {"fr": ["flotte (de guerre)", "marine de guerre (flotte)"], "en": ["navy"], "it": ["flotta (armata, militare, da guerra)"], "pl": ["flota", "armada"], "hu": ["hadiflotta"]}, "examples": [["la vapor\u015dipo portas sur la krucmasto la standardon de la germana po\u015dto, tute similan al la standardo de la milita \u015diparo", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, El la po\u015dto"], ["pli poste Miguel estis repostenigita al la hispana milit\u015diparo", "Satiraj rakontoj, La guarbo"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dip", "primary": false}, "nenia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "De neniu ajn speco a\u016d kvalito.", "translations": {"be": ["\u043d\u0456\u044f\u043a\u0456"], "fr": ["d'aucune sorte"], "nl": ["generlei"], "pt": ["de nenhum tipo"], "ru": ["\u043d\u0438\u043a\u0430\u043a\u043e\u0439"], "de": ["keinerlei"], "sv": ["inget slags"], "hu": ["semmilyen"]}, "examples": [["ni bezonas nenian helpon", null], ["liaj klopodoj atingis nenian rezulton", null], ["nenia anta\u016da sperto estas necesa", null], ["ni komprenas neniajn \u015dercojn en aferoj, kiuj koncernas honoron", "Z"], ["la publikigado de via artikolo sekve estus por mi absolute nenia malagrabla\u0135o", "Z"], ["por peko senkonscia, puno nenia", "Proverbaro esperanta"], ["deklinacioj tute estas bezonaj neniaj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "nenia", "primary": true}, "\u0135etfermi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fermi subite per \u0135eta movo.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0445\u043b\u043e\u043f\u043d\u0443\u0442\u044c"], "fr": ["claquer (fermer brutalement)"], "pl": ["zatrzaskiwa\u0107"]}, "examples": [["la juna vidvino forte \u0135etfermis post si la pordeton", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "ferm", "primary": false}, "nenio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En la Fundamento nenio aperas kiel regule formita, neradika tabelvorto, aliflanke la deriva\u0135oj montras, ke neni estas uzata anka\u016d radike."], "primary definition": "Nea nedifina pronomo montranta foreston, mankon de io.", "translations": {"be": ["\u043d\u0456\u0448\u0442\u043e"], "fr": ["rien"], "en": ["nothing", "naught", "none", "not any thing"], "nl": ["niets"], "pt": ["nada"], "el": ["\u03c4\u03af\u03c0\u03bf\u03c4\u03b1", "\u03c4\u03af\u03c0\u03bf\u03c4\u03b5"], "de": ["nichts"], "sv": ["ingenting"], "tp": ["ala"], "hu": ["semmi"], "sk": ["ni\u010d"], "cs": ["nic"], "ru": ["\u043d\u0438\u0447\u0442\u043e"], "vo": ["nos"], "es": ["nada"]}, "examples": [["nenio estas preta", null], ["pli bona io, ol nenio", "Proverbaro esperanta"], ["li man\u011dis nenion", "B"], ["kial vi diras nenion?", null], ["nenio povas \u015din konsoli", "B"], ["ni nenion povis vidi", null], ["nenion malbonan li faris", null], ["por nenio oni faras nenion", "Proverbaro esperanta"], ["via rimedo nenion ta\u016dgas", null], ["nenionfarado, neni(o)farado", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "neni", "primary": true}, "senprokraste": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuj.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u0430\u0434\u043a\u043b\u0430\u0434\u043d\u0430"], "he": ["\u05dc\u05dc\u05d0 \u05d3\u05d9\u05d7\u05d5\u05d9"], "nl": ["onmiddellijk"], "ru": ["\u043d\u0435\u0437\u0430\u043c\u0435\u0434\u043b\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e"], "de": ["unverz\u00fcglich"], "pl": ["bezzw\u0142ocznie"], "hu": ["halad\u00e9ktalanul"]}, "examples": [["li senprokraste haltigis la vagonaron por eviti katastrofon", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "prokrast", "primary": false}, "neniu": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nea nedifina pronomo montranta neeston a\u016d foreston de \u0109iu ajn persono a\u016d afero.", "translations": {"be": ["\u043d\u0456\u044f\u043a\u0456"], "fr": ["personne"], "en": ["nobody"], "nl": ["niemand"], "pt": ["ningu\u00e9m"], "ru": ["\u043d\u0438\u043a\u0442\u043e"], "it": ["nessuno"], "de": ["kein", "keine"], "sv": ["ingen"], "tp": ["ala"], "hu": ["semelyik"], "br": ["den ebet", "hini ebet"], "el": ["\u03ba\u03b1\u03bd\u03ad\u03bd\u03b1\u03c2", "\u03ba\u03b1\u03bd\u03b5\u03af\u03c2"], "vo": ["nek"], "es": ["nadie"]}, "examples": [["en la \u0109ambro estis neniu krom li", null], ["tiu nekonata lando el kiu neniu plu revenas", "Z"], ["neniun ni renkontis", null], ["mi konas neniun en la urbo", null], ["kiu \u0109asas du leporojn, kaptas neniun", "Proverbaro esperanta"], ["neniu el miaj invititoj ankora\u016d alvenis", null], ["inter tiom da libroj neniun mi povas elekti", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nea nedifina samsignifa adjektivo.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0438\u043a\u0430\u043a\u043e\u0439", "\u043d\u0438\u043a\u043e\u0442\u043e\u0440\u044b\u0439"], "nl": ["geen enkel"], "pt": ["nenhum"], "br": ["ebet"], "vo": ["nonik"]}, "examples": [["neniu gazeto alvenis hodia\u016d", null], ["ni havas neniun serviston", null], ["mi faros miraklojn, kiuj ekzistis \u0109e neniuj gentoj", "Z"], ["\u00abHodia\u016d neniuj historioj estos rakontataj!\u00bb diris la dio de dormo", "Fabeloj, volumo 2, Dio de dormo"], ["estos neniuj dioj, krom Kristo, kaj neniuj temploj, krom la kristanaj", "H. Sienkewicz, tr. Lidia Zamenhof: Quo vadis, \u0108ap. 39a"], ["en la tereta\u011do estis neniuj fenestroj", "Z"], ["mi anka\u016d konscie menciis neniujn personojn, por eviti la nemerititan nemencion de tiu a\u016d alia", "Wera Blanke: Terminologia Esperanto-Centro: Spertoj, problemoj, perspektivoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "neniu", "primary": true}, "fia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malnobla, abomeninda.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0440\u0437\u043a\u0438\u0439", "\u0433\u0430\u0434\u043a\u0438\u0439", "\u043f\u0440\u0435\u0437\u0440\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043e\u0442\u0432\u0440\u0430\u0442\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["abject (m\u00e9prisable)", "bas (m\u00e9prisable)", "indigne", "vilain", "m\u00e9prisable"], "en": ["vile", "filthy", "dirty", "base", "shameful", "disgusting"], "hu": ["aljas", "ocsm\u00e1ny", "gal\u00e1d"]}, "examples": [["jen la terure malbela fia flanko de l' afero", "Harry Harrison, tr. William Auld: La stratoj de A\u015dkelono."], ["ne trovi\u011das akuzo, ekde la rabado, \u011dis la patromurdo, a\u016d de la vanteco \u011dis la plej fia krueleco, kiu ne trafus ilin tute prave", "Szathmari: Logos"], ["fia nuanco, senco, tono", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fi", "primary": true}, "lignito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de fosilia karbo, tre ofte prezentanta la \u015dajnon de duonbrulinta ligno.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0433\u043d\u0456\u0442", "\u0431\u0443\u0440\u044b \u0432\u0443\u0433\u0430\u043b\u044c"], "fr": ["lignite"], "en": ["lignite", "brown coal"], "nl": ["ligniet", "bruinkool"], "pt": ["linhito", "lignito"], "ru": ["\u043b\u0438\u0433\u043d\u0438\u0442", "\u0431\u0443\u0440\u044b\u0439 \u0443\u0433\u043e\u043b\u044c"], "de": ["Lignit", "Braunkohle", "Holzkohle"], "hu": ["lignit"], "es": ["lignito"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lignit", "primary": true}, "\u015dalmo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Fundamenta estas nur la muzika senco. La aliaj aperis en PV kaj PIV supozeble pro la plursenceco de la franca \u00abchalumeau\u00bb."], "primary definition": "Simpla, rekta fluto el vegeta a\u016d osta tubo kun truoj, kiajn uzas pa\u015dtistoj.", "translations": {"be": ["\u0436\u0430\u043b\u0435\u0439\u043a\u0430", "\u0434\u0443\u0434\u043a\u0430"], "fr": ["chalumeau"], "en": ["(musical) pipe"], "nl": ["herdersfluit", "schalmei"], "pt": ["gaita de cana", "p\u00edfano", "p\u00edfaro", "pife", "pifre"], "ru": ["\u0441\u0432\u0438\u0440\u0435\u043b\u044c", "\u0434\u0443\u0434\u043a\u0430"], "de": ["Schalmei"], "it": ["zuffolo", "piffero", "ciaramella", "cennamella"], "hu": ["p\u00e1sztors\u00edp", "tilink\u00f3"]}, "examples": [["alvenis al la gastejo unu kastristo de porkoj kaj per sia \u015dalmo fajfis tri kvar fojojn", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha \u0109apitro 2a, p. 36a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Metala tubo, per kiu oni blovas aeron en flamon por pliardigi \u011din; lutotubeto", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u044f\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u0442\u0440\u0443\u0431\u043a\u0430"], "en": ["bellows", "windbag"], "nl": ["blaaspijp"], "de": ["Blasrohr"], "it": ["cannello"], "hu": ["f\u00fav\u00f3cs\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tigo de poacoj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u043b\u043e\u043c\u0438\u043d\u043a\u0430", "\u0442\u0440\u043e\u0441\u0442\u0438\u043d\u043a\u0430"], "en": ["stalk"], "nl": ["halm"], "de": ["Halm"], "it": ["cannuccia (paglia)"], "hu": ["f\u0171sz\u00e1l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dalm", "primary": true}, "frenologo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["phr\u00e9nologue"], "pt": ["frenolista", "fren\u00f3logo"]}, "examples": [["tuberoj de lia kranio mirigus frenologojn per stranga kombino", "Princidino Mary"]], "subdefinitions": []}], "root": "frenolog", "primary": true}, "citologo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["cytologiste", "cytologue"], "pl": ["cytolog"], "it": ["citologo"], "pt": ["citologista"]}, "examples": [["Theodor Schwann [\u015dvan] estis germana citologo kaj fiziologo", "Vikipedio, artikolo \u00abTheodor Schwann\u00bb, 2007-12-29"]], "subdefinitions": []}], "root": "citolog", "primary": true}, "arkta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al Arkto; tia, kiel (en) Arkto.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u043a\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["arctique"], "bg": ["\u0430\u0440\u043a\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438"], "ru": ["\u0430\u0440\u043a\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["arktisch"], "hu": ["\u00e9szaki-sarki", "arktikus"], "sk": ["arktick\u00fd"], "en": ["arctic"]}, "examples": [["la Arkta Cirklo", "Na\u016da Oficiala Aldono al la Universala Vortaro"], ["arkta klimato", "Na\u016da Oficiala Aldono al la Universala Vortaro"], ["la Arkta Oceano", "Na\u016da Oficiala Aldono al la Universala Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "Arkt", "primary": false}, "fosfito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Salo de fosfita acido.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0441\u0444\u0456\u0442"], "fr": ["phosphite"], "nl": ["fosfiet"], "pt": ["fosfito"], "ru": ["\u0444\u043e\u0441\u0444\u0438\u0442"], "de": ["Phosphit"], "hu": ["foszfit"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fosfit", "primary": true}, "langusto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vulgara nomo de palinuro.", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u043d\u0433\u0443\u0441\u0442\u0430"], "fr": ["langouste"], "bg": ["\u043b\u0430\u043d\u0433\u0443\u0441\u0442\u0430"], "nl": ["langoest", "zeekreeft"], "pt": ["lagosta"], "ru": ["\u043b\u0430\u043d\u0433\u0443\u0441\u0442", "\u043b\u0430\u043d\u0433\u0443\u0441\u0442\u0430"], "de": ["Languste"], "hu": ["languszta"], "en": ["langouste"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "langust", "primary": true}, "montfendo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interkrutejo.", "translations": {"be": ["\u0446\u044f\u0441\u044c\u043d\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["crevasse"], "nl": ["bergkloof"], "ru": ["\u0443\u0449\u0435\u043b\u044c\u0435"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mont", "primary": false}, "tereta\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eta\u011do samnivela kun la \u0109irka\u016da grundo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0448\u044b \u043f\u0430\u0432\u0435\u0440\u0445"], "fr": ["rez-de-chauss\u00e9e"], "en": ["ground floor (e\u016drope)", "first floor (amerike)"], "nl": ["begane grond", "benedenverdieping"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0432\u044b\u0439 \u044d\u0442\u0430\u0436", "\u043d\u0438\u0436\u043d\u0438\u0439 \u044d\u0442\u0430\u0436", "\u0446\u043e\u043a\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u044d\u0442\u0430\u0436"], "de": ["Erdgeschoss", "erster Stock [suddgermane]"], "tr": ["zemin kat"], "hu": ["f\u00f6ldszint"], "pl": ["parter"], "es": ["planta baja"], "he": ["\u05e7\u05d5\u05de\u05ea \u05e7\u05e8\u05e7\u05e2"]}, "examples": [["planoj, montrantaj tereta\u011de tri \u0109ambrojn kaj kuirejon, kaj subtegmente du \u0109ambretojn", "La Kiso kaj dek tri aliaj noveloj, \u00c5ge"]], "subdefinitions": []}], "root": "eta\u011d", "primary": false}, "homman\u011dulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, man\u011danta aliajn homojn.", "translations": {"ru": ["\u043b\u044e\u0434\u043e\u0435\u0434"], "fr": ["anthropophage (subst.)", "mangeur d'hommes"], "nl": ["menseneter"], "pt": ["canibal", "antrop\u00f3fago"], "el": ["\u03ba\u03b1\u03bd\u03bd\u03af\u03b2\u03b1\u03bb\u03bf\u03c2", "\u03b1\u03bd\u03b8\u03c1\u03c9\u03c0\u03cc\u03c6\u03b1\u03b3\u03bf\u03c2"], "de": ["Menschenfresser"], "tr": ["yamyam"], "hu": ["emberev\u0151"], "sk": ["\u013eudo\u017er\u00fat"], "es": ["antrop\u00f3fago"], "br": ["debrer-tud"], "pl": ["ludo\u017cerca", "kanibal"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "man\u011d", "primary": false}, "egala\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Skriba\u0135o, kiu asertas egalecon de du matematikaj objektoj.", "translations": {"be": ["\u0440\u043e\u045e\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["\u00e9galit\u00e9 (math.)"], "en": ["equation"], "nl": ["gelijkheid (wisk.)"], "ru": ["\u0440\u0430\u0432\u0435\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Gleichung"], "hu": ["egyenl\u0151s\u00e9g"], "es": ["igualdad"], "pl": ["r\u00f3wno\u015b\u0107", "r\u00f3wnanie"]}, "examples": [["A = B", null], ["la egala\u0135o u2 = -1 estas malvera por \u0109iu reelo u", null], ["el du egala\u0135oj eblas produkti trian, adiciante amba\u016d iliajn flankojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "egal", "primary": false}, "flirtema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Volonte flirtanta.", "translations": {"fr": ["dragueur (adj.)", "flirteur", "frivole", "inconstant", "versatile"], "de": ["flatterhaft"], "nl": ["flirtziek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Malkonstanta, malserioza.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flirt", "primary": false}, "psikologiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri psikologio.", "translations": {"be": ["\u043f\u0441\u0456\u0445\u043e\u043b\u044f\u0433"], "fr": ["psychologue"], "en": ["psychologist"], "nl": ["psycholoog"], "ru": ["\u043f\u0441\u0438\u0445\u043e\u043b\u043e\u0433"], "ca": ["psic\u00f2leg"], "de": ["Psychologe"], "hu": ["pszichol\u00f3gus", "l\u00e9lekb\u00fav\u00e1r"], "es": ["psicol\u00f3go"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "psikologo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "psikologi", "primary": false}, "politika ekspansio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plivasti\u011do de la povo a\u016d de politika influo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u0456\u0442\u044b\u0447\u043d\u0430\u044f \u044d\u043a\u0441\u043f\u0430\u043d\u0441\u0456\u044f"], "en": ["political expansion"], "nl": ["politieke expansie"], "de": ["politische Ausdehnung", "politische Expansion"], "hu": ["politikai terjeszked\u00e9s", "expanzi\u00f3"], "pl": ["ekspansja polityczna", "rozszerzenie wp\u0142yw\u00f3w"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekspansi", "primary": false}, "Malnovbavarujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Moderna nomo por la regionoj de nuna Bavarujo, kiuj iam formis la historian duklandon Bavarujo.", "translations": {"de": ["Altbaiern", "Altbayern"], "en": ["Old Bavaria"], "hu": ["t\u00f6rt\u00e9nelmi Bajororsz\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bavar", "primary": false}, "prokrasti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Transmeti al pli malfrua tempo agon, kies tujan plenumon oni rezignas.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043a\u043b\u0430\u0434\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0434\u0442\u044d\u0440\u043c\u0456\u043d\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["procrastiner"], "en": ["procrastinate"], "nl": ["uitstellen"], "pt": ["procrastinar", "adiar", "demorar", "transferir", "deter", "dilatar", "prorrogar", "retardar", "protelar"], "ru": ["\u043e\u0442\u043b\u043e\u0436\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u0441\u0440\u043e\u0447\u0438\u0442\u044c"], "de": ["verz\u00f6gern"], "hu": ["elhalaszt", "elod\u00e1z", "elnapol"], "es": ["posponer"], "cs": ["odkl\u00e1dat"], "ro": ["a \u00eent\u00e2rzia"], "pl": ["odk\u0142ada\u0107", "odracza\u0107", "zwleka\u0107"], "he": ["\u05dc\u05d3\u05d7\u05d5\u05ea /\u05d3\u05d7\u05d4/", "\u05dc\u05e2\u05e7\u05d1"]}, "examples": [["la regno prokrastis subskribi la traktaton", null], ["ne prokrastu \u011dis morga\u016d, kion vi povas fari hodia\u016d", "Proverbaro esperanta"], ["lia varmege sopirata kaj longe prokrastata reveno", null], ["la fondado de Ligo montri\u011dis tro frua kaj devis esti prokrastita", "Z"], ["prokrastita ne estas perdita, ne estas for\u0135etita", "Z"], ["la katastrofo devis okazi, kaj ne estis plu prokrastebla", null]], "subdefinitions": []}], "root": "prokrast", "primary": true}, "prokrasto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago prokrasti.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0442\u0440\u044b\u043c\u043a\u0430", "\u0430\u0434\u0442\u044d\u0440\u043c\u0456\u043d\u043e\u045e\u043a\u0430", "\u0430\u0434\u043a\u043b\u0430\u0434"], "he": ["\u05d3\u05d7\u05d9\u05d4", "\u05e2\u05d9\u05e7\u05d5\u05d1"], "nl": ["uitstel"], "ru": ["\u0437\u0430\u0434\u0435\u0440\u0436\u043a\u0430", "\u043e\u0442\u0441\u0440\u043e\u0447\u043a\u0430"], "de": ["Verz\u00f6gerung"], "pl": ["prolongata", "zawieszenie", "zw\u0142oka"], "hu": ["halaszt\u00e1s", "halad\u00e9k"]}, "examples": [["akcepti prokraston de sia proceso", null]], "subdefinitions": []}], "root": "prokrast", "primary": false}, "strato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vojo inter konstrua\u0135oj en urbo a\u016d vila\u011do.", "translations": {"be": ["\u0432\u0443\u043b\u0456\u0446\u0430"], "fr": ["rue"], "bg": ["\u0443\u043b\u0438\u0446\u0430"], "nl": ["straat"], "pt": ["rua"], "ru": ["\u0443\u043b\u0438\u0446\u0430"], "kk": ["\u043a\u04e9\u0448\u0435"], "de": ["Stra\u00dfe"], "tr": ["sokak"], "hu": ["utca"], "en": ["street"], "cs": ["ulice"], "vo": ["s\u00fct"], "pl": ["ulica"], "he": ["\u05e8\u05d7\u05d5\u05d1"]}, "examples": [["oni promenas en, sur la strato, tra la stratoj", null], ["oni lo\u011das \u0109e strato, havas domon, lo\u011dejon \u0109e a\u016d sur strato", null], ["mi skribas tiun leteron en la strato", null], ["li elkondukis \u015din sur la straton", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "strat", "primary": true}, "paraziti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Vivi parazite je kostoj de aliaj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u0437\u0456\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["vivre en parasite"], "en": ["leech (off of)", "freeload"], "nl": ["parasiteren"], "pt": ["parasitar"], "ru": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u0437\u0438\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["schmarotzen"], "hu": ["\u00e9l\u0151sk\u00f6dik"], "es": ["parasitar"], "br": ["beva\u00f1 diwar-goust", "sunata"], "pl": ["paso\u017cytowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "parazit", "primary": false}, "cerbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Organo konsistanta el maso da mola substanco, entenata en la kranio kaj formanta la centron de nerva sistemo.", "translations": {"el": ["\u03b5\u03b3\u03ba\u03ad\u03c6\u03b1\u03bb\u03bf\u03c2"], "fr": ["cerveau"], "bg": ["\u043c\u043e\u0437\u044a\u043a"], "nl": ["hersenen"], "ru": ["\u043c\u043e\u0437\u0433"], "de": ["Gehirn"], "sv": ["hj\u00e4rna"], "it": ["cervello"], "sk": ["mozog"], "en": ["brain"], "pl": ["m\u00f3zg"], "br": ["empenn"], "be": ["\u043c\u043e\u0437\u0433", "\u043c\u0430\u0437\u0433\u0456"], "hu": ["agy", "agyvel\u0151"], "es": ["cerebro"], "he": ["\u05de\u05d5\u05d7"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Spirito, menso, penso.", "translations": {"he": ["\u05e9\u05db\u05dc"]}, "examples": [["venis al mi en la cerbon, ke...", "Z"], ["lia cerbo iris promeni", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "cerb", "primary": true}, "psikiatro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri psikiatrio, ordinare anka\u016d kuracisto de mensaj malsanoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0441\u0456\u0445\u0456\u044f\u0442\u0440"], "fr": ["psychiatre"], "en": ["psychiatrist"], "nl": ["psychiater", "zenuwarts"], "pt": ["psiquiatra"], "ru": ["\u043f\u0441\u0438\u0445\u0438\u0430\u0442\u0440"], "de": ["Psychiater", "Nervenarzt", "Irrenarzt (arkaika)"], "hu": ["pszichi\u00e1ter", "idegorvos"]}, "examples": [["mi rekomendis al \u015di konsulti psikiatron kaj, \u0109agrenite, \u015di foriris", "Werner Schad: Nenio perfektas, Monatojaro 2002a, numero 4a, p. 9a"]], "subdefinitions": []}], "root": "psikiatr", "primary": true}, "parazito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Besto a\u016d vegeta\u0135o, kiu vivas sur a\u016d en alia esta\u0135o, sin nutrante per \u011diaj sukoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u0437\u0456\u0442"], "fr": ["parasite"], "en": ["parasite"], "nl": ["parasiet"], "pt": ["parasita"], "ru": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u0437\u0438\u0442"], "ca": ["par\u00e0sit"], "de": ["Parasit", "Schmarotzer"], "sv": ["parasit"], "hu": ["\u00e9l\u0151sk\u00f6d\u0151", "parazita", "\u00e9l\u0151sdi"], "es": ["par\u00e1sito"], "br": ["arvevad"], "pl": ["darmozjad", "paso\u017cyt"]}, "examples": [["visko estas parazito de kverko kaj pulo de homo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Nenifaranto, kiu vivas koste de aliaj homoj, profitas de ilia laboro, man\u011das konstante \u0109e fremda tablo a\u016d simile.", "translations": {"fr": ["exploiteur", "parasite (fig.)"], "en": ["freeloader"], "br": ["suner"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "parazit", "primary": true}, "kavaleriano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0432\u0430\u043b\u0435\u0440\u0438\u0441\u0442"], "fr": ["cavalier (soldat de cavalerie)"], "nl": ["cavalerist"], "pl": ["kawalerzysta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kavaleri", "primary": false}, "abituriento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezgrada diplomito, kiu finis la gimnazian kursaron, sukcese plenuminte la koncernan ekzamenon.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043f\u0443\u0441\u043a\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["bachelier (personne re\u00e7ue \u00e0 l'examen de fin d'\u00e9tudes secondaires)"], "bg": ["\u0430\u0431\u0438\u0442\u0443\u0440\u0438\u0435\u043d\u0442"], "ru": ["\u0432\u044b\u043f\u0443\u0441\u043a\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Abiturient"], "hu": ["\u00e9retts\u00e9gizett"], "sk": ["maturant"], "en": ["high-school graduate", "G.E.D. holder"], "es": ["bachiller"], "br": ["bachelour (eil derez)"], "ro": ["bacalaureat"], "pl": ["abiturient", "maturzysta"]}, "examples": [["havi sian abiturientan diplomon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "abiturient", "primary": true}, "sencumo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Tiu \u0109i vorto apena\u016d estas uzata, sed estis sa\u011de \u011din enkonduki, por ke \u011di anstata\u016du sencon , kiu estis logike nepravigebla, \u0109ar kvankam la fundamentaj tradukoj per \u00absens\u00bb, \u00absense\u00bb, \u00abSinn\u00bb \u011din pravigas, la tradukoj per \u00ab\u0441\u043c\u044b\u0441\u043b\u00bb kaj \u00abznaczenie, sens\u00bb \u0109i tion ne allasas. Ja la rusa kaj la pola preferas uzi \u0109i-sence vorton signifantan \u00abdirekto\u00bb, kiu ne plene kontentigas, \u0109ar de matematika vidpunkto estas du manieroj movi\u011di la\u016d rekto, sed rekto havas nur unu direkton."], "primary definition": "\u0108iu el la du manieroj, en kiuj io povas movi\u011di la\u016dlonge de linio.", "translations": {"es": ["sentido (direcci\u00f3n)"], "fr": ["sens (direction)"], "it": ["senso (verso, direzione)"], "pl": ["kierunek (ruchu)"], "hu": ["ir\u00e1ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "senc", "primary": false}, "akuzi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Aserti iun kulpa pri io.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0432\u0456\u043d\u0430\u0432\u0430\u0447\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["accuser"], "en": ["accuse"], "nl": ["beschuldigen"], "pt": ["acusar", "incriminar"], "ru": ["\u043e\u0431\u0432\u0438\u043d\u044f\u0442\u044c"], "de": ["anklagen", "beschuldigen"], "it": ["accusare"], "hu": ["v\u00e1dol"], "sk": ["obvini\u0165"], "fa": ["\u0645\u062a\u0647\u0645 \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "br": ["tamall (v.)"], "es": ["acusar"]}, "examples": [["akuzi iun pri sendankemo", null], ["\u0109iu akuzato ne estas kulpulo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "akuz", "primary": true}, "flartabako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pulvora tabako por la nazo.", "translations": {"be": ["\u043d\u044e\u0445\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b \u0442\u044b\u0442\u0443\u043d\u044c"], "fr": ["tabac \u00e0 priser"], "nl": ["snuiftabak"], "ru": ["\u043d\u044e\u0445\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0442\u0430\u0431\u0430\u043a"], "de": ["Schnupftabak"], "hu": ["burn\u00f3t", "tub\u00e1k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tabako, kiun oni ennazigas por terne purigi la nazon.", "translations": {"fr": ["tabac \u00e0 priser"], "it": ["tabacco da naso"], "pl": ["tabaka"], "hu": ["tub\u00e1k", "burn\u00f3t"]}, "examples": [["tiam iu laboristo, kiu sidis sur tiu \u0109i benko, okulumis al mi kaj proponis al mi flartabakon, kiam li mem prenis", "Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, unua parto, \u0109apitro 2a"]], "subdefinitions": []}], "root": "flar", "primary": false}, "subombro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko ombrita.", "translations": {"be": ["\u0446\u0435\u043d\u044c", "\u0446\u044f\u043d\u0451\u043a", "\u0446\u044f\u043d\u0456\u0441\u0442\u0430\u0435 \u043c\u0435\u0441\u0446\u0430"], "fr": ["ombrage"], "nl": ["schaduwrijke plek"], "br": ["disheol (ak.)", "disheolienn"], "ru": ["\u0442\u0435\u043d\u044c", "\u0442\u0435\u043d\u0438\u0441\u0442\u043e\u0435 \u043c\u0435\u0441\u0442\u043e"], "de": ["Schatten"], "hu": ["\u00e1rny\u00e9kos hely"]}, "examples": [["promeni sub densaj ombra\u0135oj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ombr", "primary": false}, "\u011digo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vigla, angla-devena danco tri-takta, kun multaj saltaj pa\u015doj, \u015datata en klasika E\u016dropo kaj plu populara kiel popola danco.", "translations": {"be": ["\u0434\u0436\u044b\u0433\u0430"], "fr": ["gigue"], "en": ["jig"], "nl": ["gigue"], "pt": ["giga (dan\u00e7a)", "giga (composi\u00e7\u00e3o musical)"], "ru": ["\u0434\u0436\u0438\u0433\u0430"], "de": ["Gigue"], "it": ["giga"], "hu": ["gigue"], "fa": ["\u0698\u06cc\u06af"], "es": ["giga"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Muzika\u0135o ta\u016dga por \u011digo-danco ofte uzata kiel parto de suito.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u011dig", "primary": true}, "lumbrikedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo oligo\u0125etoj (Lumbricidae).", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u0436\u0434\u0435\u0432\u044b\u0435 \u0447\u0435\u0440\u0432\u0438 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Regenw\u00fcrmer [Familie]"], "nl": ["regenwormen"], "pt": ["oligoquetas"], "hu": ["f\u00f6ldigiliszt\u00e1k (csal\u00e1d)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lumbriked", "primary": true}, "veluro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Silka, kotona a\u016d lana \u015dtofo, prezentanta unuflanke densan teksa\u0135on, kaj aliflanke molan supra\u0135on konsistantan el multaj mallongaj, rekte starantaj haroj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0441\u0430\u043c\u0456\u0442"], "fr": ["velours"], "en": ["velvet"], "nl": ["fluweel"], "pt": ["veludo"], "el": ["\u03b2\u03b5\u03bb\u03bf\u03cd\u03b4\u03bf"], "de": ["Samt"], "tr": ["kadife"], "hu": ["b\u00e1rsony"], "fa": ["\u0645\u062e\u0645\u0644"], "ru": ["\u0431\u0430\u0440\u0445\u0430\u0442", "\u0432\u0435\u043b\u044e\u0440"]}, "examples": [["velura \u0109apelo", "Marta"], ["la veluraj herbejoj", null], ["sur la ventro veluro, en la ventro murmuro", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "velur", "primary": true}, "proterozoiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La 2a erao de anta\u016dkambrio.", "translations": {"en": ["proterozoic"], "nl": ["proterozo\u00efcum", "cryptozo\u00efcum"], "pt": ["Proteroz\u00f3ico"], "de": ["Proterozoikum"], "hu": ["proterozoikum"], "pl": ["proterozoik", "era proterozoiczna", "eozoik", "era eozoiczna", "algonk", "era algoncka"]}, "examples": [["proterozoika erao da\u016dris anta\u016d \u0109irka\u016d inter 1500 kaj 600 milionoj da jaroj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "proterozoik", "primary": true}, "he": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekkrio por alvoki, alturni la atenton.", "translations": {"be": ["\u0433\u044d\u0439"], "fr": ["h\u00e9"], "nl": ["he"], "pt": ["psiu", "ei"], "ru": ["\u044d", "\u044d\u0439"], "de": ["he"], "hu": ["h\u00e9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "he", "primary": true}, "bakelito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Artefarita rezino, produktata el formaldehido kaj fenolo, uzata kiel izolanta substanco a\u016d ornamcele (ekz-e kiel anstata\u016da\u0135o de sukceno).", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043a\u0435\u043b\u0456\u0442"], "fr": ["bak\u00e9lite"], "en": ["Bakelite"], "nl": ["bakeliet"], "ru": ["\u0431\u0430\u043a\u0435\u043b\u0438\u0442"], "de": ["Bakelit"], "hu": ["bakelit"], "sk": ["bakelit"], "es": ["baquelita"], "pl": ["bakelit"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bakelit", "primary": true}, "teniso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sportludo, en kiu du a\u016d kvar ludantoj per specialaj batiloj (rakedoj) alterne sendas pilketon trans mezan reton al la kontra\u016da parto de la ludejo.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u043d\u0456\u0441"], "fr": ["tennis"], "bg": ["\u0442\u0435\u043d\u0438\u0441"], "nl": ["tennis"], "pt": ["t\u00eanis"], "ru": ["\u0442\u0435\u043d\u043d\u0438\u0441"], "de": ["Tennis"], "hu": ["tenisz"], "sk": ["tenis"], "en": ["tennis"], "pl": ["tenis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tenis", "primary": true}, "servico": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto da man\u011dilaro, vazaro, tukoj kaj aliaj, kiu harmonie garnas man\u011dotablon.", "translations": {"be": ["\u0441\u044d\u0440\u0432\u0456\u0437"], "fr": ["service de table"], "en": ["crockery set", "service"], "nl": ["servies"], "ru": ["\u0441\u0435\u0440\u0432\u0438\u0437"], "de": ["Service"], "it": ["servizio (stoviglie)"], "hu": ["asztali k\u00e9szlet", "szerviz (asztali k\u00e9szlet)"], "fa": ["\u0633\u0631\u0648\u06cc\u0633 (\u063a\u0630\u0627\u062e\u0648\u0631\u06cc)"], "es": ["servicio"]}, "examples": [["ili sentis sin ankora\u016d pli liberaj post surtabligo de l' kafoservico", "Kiel akvo de l' rivero, 1:2"]], "subdefinitions": []}], "root": "servic", "primary": true}, "rememori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Revenigi, refre\u015digi en sia spirito la memoron pri iu a\u016d io.", "translations": {"sk": ["spomen\u00fa\u0165 si"], "be": ["\u0443\u0437\u0433\u0430\u0434\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u044b\u0433\u0430\u0434\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["se rappeler", "se souvenir"], "nl": ["zich herinneren"], "ru": ["\u0432\u0441\u043f\u043e\u043c\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u0432\u0441\u043f\u043e\u043c\u0438\u043d\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["visszaeml\u00e9kezik"]}, "examples": [["oni diras, ke se homo komencas rememori sian tutan travivita\u0135on, tio \u0109i estas signo de lia proksima morto", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, nokto, (de Eube el Odeso)"]], "subdefinitions": []}], "root": "memor", "primary": false}, "olda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "maljuna", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u0440\u044b"], "fr": ["vieux (adj.)"], "nl": ["oud (ontr.)"], "pt": ["velho (adj.)", "anci\u00e3o (adj.)"], "ru": ["\u0441\u0442\u0430\u0440\u044b\u0439"], "de": ["bejahrt"], "hu": ["\u00f6reg"], "fa": ["\u067e\u06cc\u0631", "\u0633\u0627\u0644\u0645\u0646\u062f", "\u06a9\u0647\u0646\u0633\u0627\u0644"]}, "examples": [["kelkaj grandaj \u0109aroj entenis oldajn kaj junajn servistinojn", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 59a, volumo 2a, p. 291a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "malnova", "translations": {"fa": ["\u06a9\u0647\u0646", "\u0628\u0627\u0633\u062a\u0627\u0646\u06cc", "\u0642\u062f\u06cc\u0645\u06cc"], "fr": ["ancien (adj.)"], "de": ["alt"], "hu": ["r\u00e9gi"]}, "examples": [["Somere li kutimis ripozi en la silenta kaj friska korto de la olda gepatra domo", "Julian Modest, La ikono, Monato, jaro 2001a, numero 12a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "old", "primary": true}, "rafinita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(figure) Malkruda, tre delikata pro granda prilaboriteco.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0444\u0456\u043d\u0430\u0432\u0430\u043d\u044b"], "fr": ["raffin\u00e9"], "en": ["refined"], "nl": ["geraffineerd"], "ru": ["\u0440\u0430\u0444\u0438\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["kifinomult"]}, "examples": [["rafinita gusto", null], ["rafinitaj pensoj, manieroj", null], ["tre rafinitaj iroj sur la \u015daka tabulo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "rafin", "primary": false}, "tapetpapero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["papier peint"], "nl": ["behangpapier"], "pl": ["tapeta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "paper", "primary": false}, "faksnumero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Numero identiganta certan faksaparaton.", "translations": {"be": ["\u043d\u0443\u043c\u0430\u0440 \u0444\u0430\u043a\u0441\u0430"], "fr": ["num\u00e9ro de fax", "num\u00e9ro de t\u00e9l\u00e9copieur"], "nl": ["faxnummer"], "ru": ["\u043d\u043e\u043c\u0435\u0440 \u0444\u0430\u043a\u0441\u0430"], "ca": ["n\u00famero de fax"], "de": ["Faxnummer"], "tr": ["faks numaras\u0131"], "hu": ["faxsz\u00e1m"], "pl": ["numer faksu", "numer telefaksu"]}, "examples": [["Alma diktis siavice iun faksonumeron per kiu oni povas kontakti \u015din", "Spomenka \u015ctimec, Saluton el Absurdistano, Monato, jaro 1993a, numero 12a, p. 9a"], ["ne mankas la nomoj kaj adresoj de \u0109iuj liverantoj kun telefon- kaj faks-numeroj kaj la elektronikaj adresoj", "Paul Peeraerts, Por lingvemaj komputilemuloj..., Monato, jaro 1995a, numero 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "faks", "primary": false}, "Voltero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Franca verkisto (1694 \u2013 1778), eseisto kaj novelisto, (franclingve: Voltaire, plumnomo de Francisko Mario Arouet) ano de klerismo, batalinta kontra\u016d religia maltolero.", "translations": {"be": ["\u0412\u0430\u043b\u044c\u0442\u044d\u0440"], "bg": ["\u0412\u043e\u043b\u0442\u0435\u0440"], "nl": ["Voltaire"], "pt": ["Voltaire"], "ru": ["\u0412\u043e\u043b\u044c\u0442\u0435\u0440"], "de": ["Voltaire"], "it": ["Voltaire"], "hu": ["Voltaire"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Volter", "primary": true}, "tapioko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nutra grio ekstraktita el radiko manioko el la familio de e\u016dforbiacoj.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043f\u0456\u0451\u043a\u0430"], "fr": ["tapioca"], "en": ["tapioca"], "nl": ["tapioca"], "pt": ["tapioca"], "ru": ["\u0442\u0430\u043f\u0438\u043e\u043a\u0430"], "ca": ["tapioca"], "de": ["Tapioka"], "hu": ["t\u00e1pi\u00f3ka"], "es": ["tapioca"], "pl": ["tapioka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tapiok", "primary": true}, "cisterno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rezervujo por pluvakvo, ordinare subtera.", "translations": {"be": ["\u0446\u044b\u0441\u0442\u044d\u0440\u043d\u0430"], "fr": ["citerne"], "nl": ["cisterne", "regenput"], "pt": ["cisterna"], "ru": ["\u0446\u0438\u0441\u0442\u0435\u0440\u043d\u0430", "\u0431\u0430\u043a"], "de": ["Zisterne"], "it": ["cisterna"], "hu": ["ciszterna"], "sk": ["cisterna"], "es": ["cisterna"], "pl": ["cysterna", "zbiornik"]}, "examples": [["korto entenis iun monstran cisternon el lado, de kiu plurfoje tage mi devis eltiri akvon", "A. LeQuint, Infantraviva\u0135oj, 2006"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rezervujo por nafto.", "translations": {"de": ["Tank"], "nl": ["tank"], "pl": ["cysterna", "zbiornik", "bak"], "hu": ["k\u0151olajtart\u00e1ly"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cistern", "primary": true}, "samsenca\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0441\u044b\u043d\u043e\u043d\u0456\u043c"], "fr": ["synonyme"], "en": ["synonym"], "nl": ["synoniem"], "ru": ["\u0441\u0438\u043d\u043e\u043d\u0438\u043c"], "de": ["Synonym"], "it": ["sinonimo"], "hu": ["rokon \u00e9rtelm\u0171 sz\u00f3", "szinonima"], "es": ["sin\u00f3nimo"], "pl": ["synonim"], "he": ["\u05de\u05d9\u05dc\u05d4 \u05e0\u05e8\u05d3\u05e4\u05ea"]}, "examples": [["en tiu lingvo ekzistas vortoj, kiuj ne havas samsenca\u0135on en la franca", "La bona lingvo, p. 11a"]], "subdefinitions": []}], "root": "senc", "primary": false}, "mallerta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Korpe embarasata en siaj movoj, ne glate gestanta a\u016d aganta.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u043b\u043e\u0432\u043a\u0438\u0439", "\u043d\u0435\u0443\u043c\u0435\u043b\u044b\u0439"], "fr": ["gauche (maladroit)", "maladroit", "malhabile"]}, "examples": [["ili falis, \u0109ar ili estis ankora\u016d tro mallertaj", "Fabeloj, volumo 1, cikonioj"], ["la faris malgrandan mallertan movi\u011don", "Fabeloj, volumo 1, cikonioj"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Mense ne trafanta la \u011dustajn solvojn, do ne aganta bone por plenumi siajn celojn.", "translations": {}, "examples": [["mallerta \u015dtelisto", null], ["mallerta junulo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aspektanta kiel rezulto de mallerta agado.", "translations": {}, "examples": [["mallerta propono", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "naiva, plumpa, senmalica", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lert", "primary": false}, "ilaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sortimento de iloj utilaj por iu tasko.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0431\u043e\u0440 \u0438\u043d\u0441\u0442\u0440\u0443\u043c\u0435\u043d\u0442\u043e\u0432", "\u0438\u043d\u0441\u0442\u0440\u0443\u043c\u0435\u043d\u0442\u0430\u0440\u0438\u0439", "\u0438\u043d\u0432\u0435\u043d\u0442\u0430\u0440\u044c"], "fr": ["n\u00e9cessaire (subst., ensemble d'outils)", "outillage"], "pt": ["instrumental", "instrument\u00e1ria"]}, "examples": [["\u015di malfermis longforman skatolon, en kiu trovi\u011dis ilaro por desegnado", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "il", "primary": false}, "hortabelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tabelo prezentanta serion de aferoj kun respondaj horoj, ekzemple alvenhorojn de trajnoj.", "translations": {"fr": ["horaire (ch. de fer etc.)"], "pl": ["rozk\u0142ad godzinowy (np. zaj\u0119\u0107, wyk\u0142ad\u00f3w, przedstawie\u0144)"]}, "examples": [["\u0109iu lernanto havis apartan hor-tabelon la\u016d siaj emoj kaj kapabloj", "Aventuroj de pioniro, \u0109apitro 18a, p. 50a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tabel", "primary": false}, "gurnardo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de triglo (Trigla gurnardus), kun grizaj makuloj.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u0438\u0433\u043b\u0430", "\u043c\u043e\u0440\u0441\u043a\u043e\u0439 \u043f\u0435\u0442\u0443\u0445"], "en": ["grey gurnard"], "nl": ["grauwe poon"], "pt": ["roncador (zool.)"], "de": ["Grauer Knurrhahn"], "hu": ["sz\u00fcrke morg\u00f3hal"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gurnard", "primary": true}, "plioceno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La plej supra eta\u011do de la terciara epoko.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u0456\u044f\u0446\u044d\u043d"], "fr": ["Plioc\u00e8ne"], "nl": ["plioceen"], "pt": ["Plioceno"], "ru": ["\u043f\u043b\u0438\u043e\u0446\u0435\u043d"], "de": ["Plioz\u00e4n"], "hu": ["plioc\u00e9n"], "fa": ["\u067e\u0644\u06cc\u0648\u0633\u0646"], "pl": ["pliocen"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pliocen", "primary": true}, "longo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Oni pli volonte parolas pri longo de objekto ku\u015danta. Tamen \u00ablongo\u00bb povas anka\u016d alterni kun \u00abalto\u00bb pri stara a\u0135o, kiel montras jena ekzemplo: ili staris fiere unu apud la alia, kvankam ilia longo estis tre malegala."], "primary definition": "Plej granda dimensio de objekto.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043b\u0438\u043d\u0430"], "fr": ["longueur (dimension)"], "en": ["length"], "nl": ["lengte"], "pt": ["comprimento"], "de": ["L\u00e4nge"], "sv": ["l\u00e4ngd"], "hu": ["hossz", "hossz\u00fas\u00e1g"], "es": ["longitud"]}, "examples": [["tricent ulnoj estu la longo de la arkeo, kvindek ulnoj \u011dia lar\u011do, kaj tridek ulnoj \u011dia alto", "La Malnova Testamento, Genezo 6:15"], ["faldi paperfolion la\u016d la longo", null], ["tiu \u0109i rivero havas 294 kilometrojn da longo", "Z"], ["la korpo falis kaj etendi\u011dis la\u016d sia tuta longo", "Fabeloj, volumo 1, galo\u015doj de feli\u0109o, 3"], ["grado de longo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Baza fizika grando, esprimanta la distancojn inter du punktoj.", "translations": {"fr": ["longueur (grandeur physique)"]}, "examples": [["la dimensioj de longo estas M0L1T0", null], ["la derivita grando areo (respektive volumeno) estas kvadrato (respektive kubo) de longo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "long", "primary": false}, "elektrostatika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta al la elektro produktata per statikaj ma\u015dinoj.", "translations": {"be": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u0430\u0441\u0442\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["\u00e9lectrostatique (\u00e9lectrostatique)"], "en": ["static electricity"], "ru": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u043e\u0441\u0442\u0430\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["elektrostatisch"], "sv": ["elektrostatisk"], "hu": ["elektrosztatikus"], "pl": ["elektrostatyczny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "elektrostatik", "primary": false}, "longa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda la\u016d la dimensio longo; havanta difinitan grandon la\u016d tiu dimensio.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043b\u0438\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["long"], "en": ["long"], "nl": ["lang"], "pt": ["longo"], "de": ["lang"], "sv": ["l\u00e5ng"], "tp": ["suli"], "hu": ["hossz\u00fa"], "es": ["largo"], "cs": ["dlouh\u00fd"], "vo": ["lonedik"], "pl": ["d\u0142ugi"]}, "examples": [["longa bastono, \u015dnuro, strato, streko", null], ["\u0109ambro vasta, pli longa ol lar\u011da", "Marta"], ["ne skribu al mi tiajn longajn leterojn", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 18"], ["longa je dudek centimetroj, je tri pa\u015doj", null], ["tio estis aleo, du kilometrojn longa", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 9a"], ["kilometre longa titolo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Havanta grandan da\u016dron.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043b\u0433\u0438\u0439", "\u043f\u0440\u043e\u0434\u043e\u043b\u0436\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["lang", "langdauernd", "langandauernd"], "nl": ["lang", "langdurend"]}, "examples": [["la vivo ne estas longa", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 20"], ["longa voja\u011do, laboro, parolado, malsano, pacienco", null], ["longaj someraj tagoj", null], ["longa krio, \u011demo", null], ["plilongigi paroladon, kunvenon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: \u0108i tiu nocio estas esence fremda al Esperanto, sed Kalocsay faris ampleksan teorion pri \u011dia uzo en poezio, \u0109ar li opiniis la klasikan metrikon, bazitan sur longeco de silaboj, pli belsona ol la akcenta. La donita difino estas adaptita al la specifaj ecoj de Esperanto, kiu ne firme konas longecon de vokaloj, sed por lingvoj kun klara distingo inter longaj kaj mallongaj vokaloj, kiel la latina, helena, sanskrita, araba k.a., la difino estu prefereble: fermita, a\u016d kies vokalo estas longa."], "primary definition": "(parolante pri silabo) Fermita a\u016d akcenta.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043b\u0433\u0438\u0439 (\u0441\u043b\u043e\u0433, \u0433\u043b\u0430\u0441\u043d\u044b\u0439)"], "de": ["lang"]}, "examples": [["en la vorto \u00abme-lan-ko-li-o\u00bb la longaj silaboj estas \u00ablan\u00bb kaj \u00abli\u00bb", null]], "subdefinitions": []}], "root": "long", "primary": true}, "elektrostatiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bran\u0109o de fiziko, kiu pritraktas la fenomenojn a\u016d la elektrajn \u015dargojn, kiuj manifesti\u011das per ripoza a\u016d statika stato.", "translations": {"be": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u0430\u0441\u0442\u0430\u0442\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["\u00e9lectrostatique (subst.)"], "en": ["electrostatics"], "pt": ["eletrost\u00e1tica"], "ru": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u043e\u0441\u0442\u0430\u0442\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Elektrostatik"], "sv": ["elektrostatik"], "hu": ["elektrosztatika"], "es": ["electroest\u00e1tica"], "pl": ["elektrostatyka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "elektrostatik", "primary": true}, "akutangula": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri triangulo) Kies \u0109iuj anguloj estas akutaj (a\u016d maksimume ortaj).", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u0442\u0440\u043e\u0443\u0433\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["acutangle"], "en": ["acute (acute-angled)"], "de": ["spitzwinklig"], "hu": ["hegyessz\u00f6g\u0171"], "sk": ["ostrouhl\u00fd"], "cs": ["ostro\u00fahl\u00fd"], "pl": ["ostrok\u0105tny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "angul", "primary": false}, "longe": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dum multe da tempo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043b\u0433\u043e"], "fr": ["longtemps"], "nl": ["lang"], "cs": ["dlouho"], "de": ["lange"], "sv": ["l\u00e4nge"], "hu": ["hosszan", "hossz\u00fa ideig"]}, "examples": [["longe atendi, resti, la pastro lo\u011dis longe en nia urbo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 25"], ["lia kolero longe da\u016dris", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 31"], ["io tiel longe ser\u0109ata", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0434\u0430\u0432\u043d\u043e"], "hu": ["r\u00e9gen"]}, "examples": [["mia domo estis jam longe konstruita", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 25"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tiel, ke la koncerna\u0135o estas longa.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043b\u0438\u043d\u043d\u043e"], "hu": ["hosszan"]}, "examples": [["etendu pli longe viajn \u015dnurojn, kaj viajn palisojn fortikigu", "La Malnova Testamento, Jesaja 54:2"]], "subdefinitions": []}], "root": "long", "primary": false}, "sanktejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko a\u016d domo de kulto.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u044f\u0442\u0438\u043b\u0438\u0449\u0435"], "fr": ["sanctuaire"], "en": ["sanctuary"], "nl": ["heiligdom"], "it": ["santuario"], "pl": ["\u015bwi\u0105tynia", "sanktuarium"]}, "examples": [["sur ilia standardo estas pentrita la kruco, kiu estas same la insigno de dio Kecalkoatl kaj staras skulptite el \u015dtono en la sanktejo en \u0108olula", "Szathmari: La guarbo"], ["kvardek ses jarojn \u0109i tiu sanktejo estis konstruata", "La Nova Testamento, &Joh 2:20."]], "subdefinitions": []}], "root": "sankt", "primary": false}, "muelejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konstrua\u0135o destinita por mueli.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u043b\u044c\u043d\u0438\u0446\u0430 (\u0437\u0434\u0430\u043d\u0438\u0435)"], "fr": ["moulin (b\u00e2timent)"], "nl": ["molen (gebouw)"], "pl": ["m\u0142yn"], "be": ["\u043c\u043b\u044b\u043d", "\u0432\u044f\u0442\u0440\u0430\u043a (\u0432\u0435\u0442\u0440\u0430\u043d\u044b \u043c\u043b\u044b\u043d)"], "de": ["M\u00fchle", "M\u00fchlhaus"], "es": ["molino"]}, "examples": [["la filo dungi\u011dis en muelejo", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Tablo \u00abkovru vin\u00bb, la orazeno kaj bastono el sako"]], "subdefinitions": []}], "root": "muel", "primary": false}, "ven\u011domurdo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Murdo plenumita ven\u011de kontra\u016d murdinto.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u043e\u0432\u043d\u0430\u044f\u043c\u0435\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["meurtre de vendetta"], "nl": ["bloedwraak", "vendetta"], "pt": ["assassinato por vingan\u00e7a", "vendeta"], "de": ["Blutrache"], "it": ["faida", "vendetta"], "hu": ["v\u00e9rbossz\u00fa"]}, "examples": [["la murdo de la hinduoj lan\u0109is ondon da ven\u011domurdoj", "A.Giridhar Rao: La koloro de Holi, Monato jaro 2002a, numero 6a, p. 11a"]], "subdefinitions": []}], "root": "murd", "primary": false}, "provinda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inda esti provata.", "translations": {"hu": ["kipr\u00f3b\u00e1land\u00f3"]}, "examples": [["kelkaj provindaj nepalaj man\u011da\u0135oj", "Montejo 2000-3 (1)"], ["lignokarbo estas por kemiisto la poreca\u0135o provinda en unua vico", "Kredo floroj dinamito http://www.esperanto.se/eldona/1kredo.html"]], "subdefinitions": []}], "root": "prov", "primary": false}, "ri\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de abundo da mono, da hava\u0135oj a\u016d da ajna enhavo.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u0433\u0430\u0442\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["richesse (situation)"], "nl": ["rijkdom"], "ca": ["riquesa"], "de": ["Reichtum", "reich sein"], "es": ["riqueza"], "hu": ["gazdags\u00e1g (\u00e1llapot)"]}, "examples": [["ne helpos ri\u0109o en la tago de kolero", "La Malnova Testamento, Sentencoj 11:4"], ["altanima knabino proponas al li sian tutan ri\u0109on da amo", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 17a, Adaha ser\u0109as Omaron"]], "subdefinitions": []}], "root": "ri\u0109", "primary": false}, "nutrejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko por nutrado.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0441\u0442\u043e \u043f\u0438\u0442\u0430\u043d\u0438\u044f"], "nl": ["voedplaats"], "br": ["magerezh (lec'h)"], "pt": ["local de nutri\u00e7\u00e3o"], "hu": ["etet\u0151hely"]}, "examples": [["provizejoj kaj nutrejoj estas apartigitaj", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, la lo\u011dejoj de la termitoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "nutr", "primary": false}, "ri\u0109a": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Posedanta multajn hava\u0135ojn, multan monon, multajn bienojn.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u0433\u0430\u0442\u044b\u0439"], "fr": ["riche"], "en": ["rich"], "nl": ["rijk"], "pt": ["rico"], "be": ["\u0431\u0430\u0433\u0430\u0442\u044b"], "ca": ["ric"], "de": ["reich"], "tr": ["zengin"], "sv": ["rik"], "hu": ["gazdag"], "cs": ["bohat\u00fd"], "es": ["rico"]}, "examples": [["kvankam vi estas ri\u0109a, mi dubas, \u0109u vi estas feli\u0109a", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 26"], ["\u015dajnigi sin ri\u0109a, nenion havante", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Havanta multe da io ajn.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u0433\u0430\u0442\u044b\u0439"]}, "examples": [["\u015di vidis unu sinjorinon, tre ri\u0109e vestitan", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 19, la feino (da\u016drigo)"], ["li estas ri\u0109a je scio kaj sperto", null], ["principo ri\u0109a je konsekvencoj", null], ["ri\u0109a je esperoj, je promesoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Enhavanta multajn konsistiga\u0135ojn.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u0433\u0430\u0442\u044b\u0439", "\u043e\u0431\u0438\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["ri\u0109a havo", "Z"], ["ri\u0109a meblaro", null], ["ri\u0109a sperto", null], ["tiuj semoj alportis ri\u0109an rikolton", "Z"], ["ri\u0109a lingvo", null], ["ilia animo estos kiel akvori\u0109a \u011dardeno", "La Malnova Testamento, Jeremia 31:12"]], "subdefinitions": []}], "root": "ri\u0109", "primary": true}, "sankcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Oficiala konfirmo fare de supera a\u016dtoritato.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0430\u043d\u043a\u0446\u0438\u044f", "\u043e\u0434\u043e\u0431\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435"], "en": ["sanction"], "nl": ["sanctie"], "pt": ["san\u00e7\u00e3o"], "de": ["Sanktionierung", "Billigung", "Verleihung von Gesetzeskraft"], "hu": ["szankci\u00f3", "j\u00f3v\u00e1hagy\u00e1s", "t\u00f6rv\u00e9nyer\u0151re emel\u00e9s"]}, "examples": [["le\u011dan sankcion ili ricevos nur se ili estos akceptitaj de la unua internacia kongreso", "Fundamento de Esperanto, Anta\u016dparolo"], ["la unuan fojon nia kongreso aperas sub la oficiala sankcio de registaro", "Z"], ["al la registaroj restus nur doni sian sankcion al fakto jam plenumi\u011dinta", "Z"], ["tiuj \u0109i provoj estis fonditaj sur la naiva espero, ke la mondo renkontos ilin kun \u011dojo kaj unuanime donos al ili sankcion", "Z"], ["tiu \u0109i duba demando devas esti decidata per la sankcio de l' uzado", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Puno a\u016d rekompenco sekvanta ian moralan a\u016d socian agon.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043d\u043a\u0446\u044b\u044f"], "de": ["Sanktion", "Strafma\u00dfnahme"], "en": ["penalty", "reward"], "hu": ["szankci\u00f3", "b\u00fcntet\u0151int\u00e9zked\u00e9s", "megtorl\u00e1s"]}, "examples": [["tia moralo havas nek devigon nek sankcion", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sankci", "primary": true}, "sankcii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Doni sankcion al.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043d\u043a\u0446\u044b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "en": ["sanction", "authorize", "permit"], "nl": ["sanctioneren", "bekrachtigen"], "ru": ["\u0441\u0430\u043d\u043a\u0446\u0438\u043e\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0434\u043e\u0431\u0440\u0438\u0442\u044c"], "de": ["sanktionieren"], "hu": ["szankcion\u00e1l", "j\u00f3v\u00e1hagy", "t\u00f6rv\u00e9nyer\u0151re emel", "b\u00fcntet", "megtorol"]}, "examples": [["kio estas farita, estas sankciita", "Proverbaro esperanta"], ["la\u016d la kontrakto sankciita de la rajt' kaj moro", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "sankci", "primary": false}, "Flava Maro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pacifika maro inter la kontinenta \u0108inujo kaj la Korea duoninsulo.", "translations": {"ru": ["\u0416\u0451\u043b\u0442\u043e\u0435 \u043c\u043e\u0440\u0435", "\u0425\u0443\u0430\u043d\u0445\u0430\u0439"], "fr": ["Mer Jaune"], "en": ["Yellow Sea"], "nl": ["Gele Zee"], "de": ["Gelbes Meer"], "hu": ["S\u00e1rga-tenger"]}, "examples": [["Oriente de Bohai-markolo estas la Flava Maro", "Enciklopedieto de \u0108inio \u0109ap. \u00abMaroj kaj Marbordo\u00bb, p. 34a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mar", "primary": false}, "\u015danajo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nord-hinda blovinstrumento el ligna, ok-trua tubo, provizita per kupraj klo\u015do kaj bu\u015dpeco, kun du paroj de an\u0109oj ligitaj al tubeto, volonte uzata en eksteraj festoj pro brila kaj nuanca sonoro.", "translations": {"be": ["\u0448\u0430\u043d\u0430\u0439"], "fr": ["bombarde", "shana\u00ef", "surna\u00ef"], "pt": ["shanai"], "ru": ["\u0448\u0430\u043d\u0430\u0439"], "de": ["Shehnai"], "it": ["shanai"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "hobojo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015danaj", "primary": true}, "krifo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ungego de sova\u011daj bestoj kaj rabobirdoj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0433\u043e\u0442\u044c"], "bg": ["\u043d\u043e\u043a\u044a\u0442"], "nl": ["klauw"], "pt": ["garra"], "de": ["Kralle"], "hu": ["karom"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Tiraneco, arbitra superpotenco, subpremado.", "translations": {"pt": ["garra (figurado)"]}, "examples": [["falinte en iliajn krifojn mi unue perdis liberon kaj propran volon", "Horst VogtPaperfoliojLa Gazeto, jaro 2005a, numero 117, p. 27a"]], "subdefinitions": []}], "root": "krif", "primary": true}, "kapopieduloj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u043b\u043e\u0432\u043e\u043d\u043e\u0433\u0438\u0435"], "fr": ["c\u00e9phalopodes"], "en": ["cephalopods"], "br": ["penntroadeged"], "pl": ["g\u0142owonogi"], "hu": ["l\u00e1basfej\u0171ek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pied", "primary": false}, "majo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvina monato de la jaro la\u016d la gregoria kalendaro.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0430\u0432\u0435\u043d\u044c", "\u043c\u0430\u0439"], "fr": ["mai"], "bg": ["\u043c\u0430\u0439"], "de": ["Mai", "Wonnemonat [kromnomo]", "Wonnemond [ark]"], "it": ["maggio"], "hu": ["m\u00e1jus"], "en": ["May"], "br": ["Mae"], "cs": ["kv\u011bten"], "vo": ["mayul"], "ja": ["\u4e94\u6708 [\u3054\u304c\u3064]"], "es": ["mayo"], "he": ["\u05de\u05d0\u05d9"], "ru": ["\u043c\u0430\u0439"], "nl": ["mei"], "pt": ["maio"], "tr": ["mayis"], "sv": ["maj"], "ro": ["mai"], "pl": ["maj"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "januaro, Rim.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "maj", "primary": true}, "fumtubo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tubo, tra kiu eli\u011das la fumo de fajrujo, forno, kameno kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u043c\u0456\u043d"], "fr": ["conduit de fum\u00e9e"], "nl": ["schoorsteen"], "ru": ["\u0434\u044b\u043c\u043e\u0432\u0430\u044f \u0442\u0440\u0443\u0431\u0430"], "de": ["Ofenrohr"], "hu": ["k\u00e9m\u00e9ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fum", "primary": false}, "hiato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senpera sinsekvo de vokaloj, konsiderata en iuj lingvoj malagrabla por la orelo.", "translations": {"el": ["\u03c7\u03b1\u03c3\u03bc\u03c9\u03b4\u03af\u03b1 \u03c6\u03c9\u03bd\u03b7\u03ad\u03bd\u03c4\u03c9\u03bd"], "fr": ["hiatus (phon.)"], "en": ["hiatus"], "nl": ["hiaat"], "pt": ["hiato"], "ru": ["\u0433\u0438\u0430\u0442\u0443\u0441", "\u0441\u0442\u044b\u043a \u0433\u043b\u0430\u0441\u043d\u044b\u0445", "\u0437\u0438\u044f\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Hiat", "Hiatus"], "it": ["iato"], "es": ["hiato"], "pl": ["rozziew"]}, "examples": [["la arbo", null], ["amata infano", null], ["apelacii", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hiat", "primary": true}, "komato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsaneca peza dormo kun malesto de sentokapablo kaj de memvola movkapablo.", "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u043c\u0430"], "fr": ["coma"], "en": ["coma"], "nl": ["coma"], "pt": ["coma"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u0430"], "ca": ["coma"], "de": ["Koma"], "es": ["coma"]}, "examples": [["diabeta, duondelira komato", null]], "subdefinitions": []}], "root": "komat", "primary": true}, "\u0109eigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre proksimigi.", "translations": {"pl": ["przybli\u017ca\u0107", "zbli\u017ca\u0107"], "hu": ["k\u00f6zel\u00edt", "odatart"]}, "examples": [["la brigada estro \u0109eigis sian bu\u015don al la orelo de la sinjoro", "Mao Dun trad. N Trapa franjo \u0108ina Radio Internacia"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109e", "primary": false}, "manifesti\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sin montri klare, aperi evidente.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u044f\u045e\u043b\u044f\u0446\u0446\u0430", "\u0432\u044b\u043a\u0430\u0437\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u043f\u0440\u0430\u044f\u045e\u043b\u044f\u0446\u0446\u0430", "\u0432\u044b\u0440\u0430\u0436\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["se manifester"], "en": ["manifest"], "nl": ["zich manifesteren"], "pt": ["manifestar-se"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u044f\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043e\u0431\u043d\u0430\u0440\u0443\u0436\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["sich manifestieren"], "hu": ["megnyilv\u00e1nul", "kifejez\u00e9sre jut", "kifejez\u0151dik", "manifeszt\u00e1l\u00f3dik"]}, "examples": [["la influo de la homa volo sin manifestas precipe en la formado de la teknika lingvo", null], ["\u0109iuj brilaj ecoj de la stilo de Zamenhof sin manifestas en tiu \u0109i verko", null], ["mi dankas pro la manifesti\u011dinta bonvolo", null], ["anka\u016d en la ekstera aspekto manifesti\u011das la karaktero de la lo\u011dantaro", null], ["la reciproka ekonomia interdependeco de \u0109iuj popoloj manifesti\u011das en la tuta nuna E\u016dropo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "manifest", "primary": false}, "komata": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta al komato.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u0430\u0442\u043e\u0437\u043d\u044b"], "fr": ["comateux"], "en": ["comatose"], "nl": ["comateus"], "pt": ["comatoso"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u0430\u0442\u043e\u0437\u043d\u044b\u0439"], "ca": ["comat\u00f3s"], "de": ["komat\u00f6s"], "es": ["comatoso"]}, "examples": [["komata stato", null]], "subdefinitions": []}], "root": "komat", "primary": false}, "dusekcanto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kiel montras la nombro de sinonimoj, ekzistas ia terminologia \u0125aoso \u0109irka\u016d tiu \u0109i tre simpla nocio."], "primary definition": "(de angulo, a\u016d de plurlatero) Rekto, kiu dusekcas la angulon, a\u016d angulon de la plurlatero.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0438\u0441\u0441\u0435\u043a\u0442\u0440\u0438\u0441\u0430", "\u0440\u0430\u0432\u043d\u043e\u0434\u0435\u043b\u044f\u0449\u0430\u044f"], "fr": ["bissectrice"], "en": ["bisector", "bisectrix"], "nl": ["bissectrice"], "de": ["Halbierende", "Winkelhalbierende"], "it": ["bisettrice"], "hu": ["sz\u00f6gfelel\u0151", "felez\u0151vonal"], "pl": ["dwusieczna (k\u0105ta)"]}, "examples": [["la altoj de regula triangulo estas anka\u016d \u011diaj dusekcantoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sekc", "primary": false}, "trompa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Trompanta.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u043c\u0430\u043d\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u0437\u043c\u0430\u043d\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u0430\u0448\u0443\u043a\u043d\u044b"], "fr": ["trompeur", "fallacieux"], "nl": ["bedrieglijk"], "ru": ["\u043e\u0431\u043c\u0430\u043d\u0447\u0438\u0432\u044b\u0439", "\u043e\u0431\u043c\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["t\u00e4uschend", "betr\u00fcgerisch"], "hu": ["csal\u00f3", "megt\u00e9veszt\u0151"], "lat": ["dolosus", "fallax"], "pl": ["oszuka\u0144czy", "szachraj\u0105cy"]}, "examples": [["\u0109armeco estas trompa", "Z"], ["trompa \u015dajno, kvieto", null], ["\u011di estas trompa pano", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "tromp", "primary": false}, "Marko": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Marko fundamente signifas distingan signon sur objekto. Kelkaj monunuoj estas nomataj marko."], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo latindevena.", "translations": {"be": ["\u041c\u0430\u0440\u043a"], "fr": ["Marc"], "bg": ["\u041c\u0430\u0440\u043a"], "nl": ["Mark"], "pt": ["Marcos", "Marco", "Marcus"], "ru": ["\u041c\u0430\u0440\u043a"], "ca": ["Marc"], "de": ["Mark", "Markus"], "it": ["Marco"], "hu": ["M\u00e1rk"], "br": ["Mark"], "es": ["Marcos"]}, "examples": [["\u00abla evangelio la\u016d Sankta Marko\u00bb", "La Nova Testamento, &Mar"]], "subdefinitions": []}], "root": "Mark", "primary": true}, "trompi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Erarigi iun, kredigi ion malefektivan, ofte ruze kaj malice.", "translations": {"be": ["\u0430\u0448\u0443\u043a\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0434\u043c\u0430\u043d\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["abuser", "duper", "tromper"], "en": ["deceive"], "nl": ["bedriegen", "ontwijken"], "pt": ["enganar", "iludir", "burlar", "embair", "fraudar", "lograr", "ludibriar"], "ru": ["\u043e\u0431\u043c\u0430\u043d\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u043c\u0430\u043d\u0443\u0442\u044c"], "de": ["entt\u00e4uschen", "t\u00e4uschen", "betr\u00fcgen", "hintergehen"], "hu": ["becsap", "r\u00e1szed", "megt\u00e9veszt", "csal", "megcsal", "megker\u00fcl"], "es": ["enga\u00f1ar", "hacer trampa"], "lat": ["decipio, ere", "fallo, ere"], "pl": ["oszukiwa\u0107", "okpi\u0107", "podchodzi\u0107 (kogo\u015b)", "szachrai\u0107 (pot.)", "cygani\u0107 (pot.)", "oszwabi\u0107 (pot.)", "zdradza\u0107"]}, "examples": [["trompi la a\u0109etanton", "B"], ["ni ne lasu nin trompi per tiaj belaj promesoj", null], ["trompe ka\u015di sian malamon", "Z"], ["vi ne havas edzinon, kiu vin trompas; ( koko, kokri )", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, la porcio da glacia\u0135o"], ["\u015dajno trompas", "Proverbaro esperanta"], ["trompi la esperojn", "B"], ["Jakob trompis la atenton de Laban ne dirante al li, ke li forkuras", "La Malnova Testamento, Genezo 31:20"]], "subdefinitions": []}], "root": "tromp", "primary": true}, "sintezilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elektra muzikinstrumento, kiu kreas sonon elektronike per sintezado, ordinare sed ne nepre sonigata per klavaro.", "translations": {"be": ["\u0441\u044b\u043d\u0442\u044d\u0437\u0430\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["synth\u00e9", "synth\u00e9tiseur"], "en": ["synthesizer"], "ru": ["\u0441\u0438\u043d\u0442\u0435\u0437\u0430\u0442\u043e\u0440"], "de": ["Synthesizer", "Keyboard"], "es": ["sintetizador", "sintetizadora"], "hu": ["szintetiz\u00e1tor"]}, "examples": [["sintezila muziko ripete sed bone farita", "JPVDD: \u015cparu monon (Vinilkosmokompil), Monatojaro 1995a, numero 7a, p. 27a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sintez", "primary": false}, "rul\u015duo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cuo a\u016d fiksebla plandumo kun radetoj, por glitado sur glata grundo.", "translations": {"be": ["\u0440\u043e\u043b\u0456\u043a\u0430\u0432\u044b \u043a\u0430\u043d\u0451\u043a"], "fr": ["patin \u00e0 roulettes", "roller"], "nl": ["rolschaats"], "ru": ["\u0440\u043e\u043b\u0438\u043a\u043e\u0432\u044b\u0439 \u043a\u043e\u043d\u0451\u043a"], "ca": ["pat\u00ed (de rodes)"], "de": ["Rollschuh"], "it": ["pattino a rotelle"], "hu": ["g\u00f6rkorcsolya"], "es": ["pat\u00edn (de ruedas)"], "sv": ["rullskridsko"], "pl": ["wrotka z butem"], "he": ["\u05d2\u05dc\u05d2\u05d9\u05dc\u05d9\u05ea"]}, "examples": [["uzo de rultabuloj, skutiloj kaj rul\u015duoj estas malpermesata en la \u011dardenaro", "A\u016dstralia Nacia Botanika \u011cardenaro, trad. D. Broadribb k.a., Bonvenon... , 2002-06-11"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015du", "primary": false}, "ta\u016dtologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cajna rezono, konsistanta en la nura ripeto de la sama ideo sub alia formo.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u045e\u0442\u0430\u043b\u0451\u0433\u0456\u044f"], "nl": ["tautologie"], "pt": ["tautologia"], "ru": ["\u0442\u0430\u0432\u0442\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "de": ["Tautologie"], "pl": ["tautologia"], "hu": ["tautol\u00f3gia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ta\u016dtologi", "primary": true}, "\u015canhajo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda urbo kaj ekonomia centro en suda \u0108inujo.", "translations": {"be": ["\u0428\u0430\u043d\u0445\u0430\u0439"], "fr": ["Shanghai"], "en": ["Shanghai"], "pt": ["Xangai"], "ru": ["\u0428\u0430\u043d\u0445\u0430\u0439"], "de": ["Schanghai"], "it": ["Shanghai"], "hu": ["Sanghaj"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015canhaj", "primary": true}, "kapkuseno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kuseno destinita por apogi la kapon, ekzemple por dormo.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u0433\u043e\u043b\u043e\u0432\u044c\u0435", "\u043f\u043e\u0434\u0443\u0448\u043a\u0430 (\u043f\u043e\u0434 \u0433\u043e\u043b\u043e\u0432\u0443)"], "fr": ["oreiller", "polochon", "traversin"], "bg": ["\u0432\u044a\u0437\u0433\u043b\u0430\u0432\u043d\u0438\u0446\u0430"], "nl": ["hoofdkussen"], "pt": ["travesseiro"], "de": ["Kopfkissen"], "hu": ["fejp\u00e1rna", "fejv\u00e1nkos"], "br": ["goubenner", "treuzplueg"]}, "examples": [["subite, apud la kapkuseno de la \u015dajne morta korpo aperis bela junulo", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 2a, \u0109apitro 69a, p. 784a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kusen", "primary": false}, "kerno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La malmola interna parto de ekstere mola frukto a\u016d la mola parto de ekstere malmola frukto a\u016d fruktoparto.", "translations": {"be": ["\u044f\u0434\u0440\u043e", "\u043a\u043e\u0441\u0442\u0430\u0447\u043a\u0430 (\u043f\u043b\u043e\u0434\u0430)"], "fr": ["noyau", "centre (partie centrale)", "c\u0153ur (partie centrale)", "clou (d'un spectacle)", "p\u00e9pin (bot.)"], "en": ["pit", "stone"], "nl": ["pit"], "ru": ["\u044f\u0434\u0440\u043e", "\u043a\u043e\u0441\u0442\u043e\u0447\u043a\u0430 (\u043f\u043b\u043e\u0434\u0430)"], "de": ["Kern"], "hu": ["mag"], "pl": ["pestka"]}, "examples": [["kerno de pruno, persiko", null], ["kerno de juglando, migdalo", null], ["kerno de avelo", null], ["kerno de kukumo, vinbero", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La malmola interna parto de la perikarpo de drupo enhavanta la semgrajnon, ekz. kerno de pruno; juglando, migdalo.", "translations": {"be": ["\u044f\u0434\u0440\u043e", "\u043a\u043e\u0441\u0442\u0430\u0447\u043a\u0430 (\u043f\u043b\u043e\u0434\u0430)"], "nl": ["steen (v.fruit)"], "ru": ["\u044f\u0434\u0440\u043e", "\u043a\u043e\u0441\u0442\u043e\u0447\u043a\u0430 (\u043f\u043b\u043e\u0434\u0430)"], "pl": ["pestka", "orzech (w przypadku pestkowc\u00f3w takich jak migda\u0142 czy orzech w\u0142oski, kt\u00f3re s\u0105 cz\u0119sto b\u0142\u0119dnie postrzegane jako orzechy)"], "hu": ["csonth\u00e9jas mag", "k\u0151mag", "putamen"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Centra, esenca parto de io.", "translations": {"be": ["\u044f\u0434\u0440\u043e"], "nl": ["kern"], "ru": ["\u044f\u0434\u0440\u043e"], "ca": ["nucli"], "hu": ["mag", "l\u00e9nyeg"], "es": ["n\u00facleo"], "pl": ["j\u0105dro"]}, "examples": [["mi trovos la kernon, de la vero", "Z"], ["li trovis la vojon penetrantan \u011dis la mistera kerno de \u0109iuj aferoj", null], ["la kerno de la festo estis la parolado de la prezidanto", null], ["la malproksimeco de la civilizaj kernoj", null], ["tio estas precize la kerno de la demando", null], ["la kerno de la popolo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de homomorfio f) Inversa bildo de la ne\u016dtra elemento de la celo-aro; simb. kern f.", "translations": {"ru": ["\u044f\u0434\u0440\u043e (\u0433\u043e\u043c\u043e\u043c\u043e\u0440\u0444\u0438\u0437\u043c\u0430)", "\u043d\u0443\u043b\u044c-\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d \u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["noyau (d'un homomorphisme)"], "en": ["kernel (of a homomorphism)", "null space"], "de": ["Nullraum"], "hu": ["magt\u00e9r"], "pl": ["j\u0105dro (homomorfizmu)"]}, "examples": [["la kerno de homomorfio f inter ringoj a\u016d moduloj estas la aro de \u0109iuj elementoj, kies bildo per f egalas al la nulo", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u044f\u0434\u0440\u043e (\u043a\u0435\u0440\u043d-\u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u044f)"], "fr": ["noyau (d'une \u00e9quation int\u00e9grale)"], "en": ["integral kernel"], "de": ["Integralkern"], "hu": ["magf\u00fcggv\u00e9ny"], "pl": ["j\u0105dro (r\u00f3wnania ca\u0142kowego)"]}, "examples": []}]}], "root": "kern", "primary": true}, "kerna": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esenca, fundamenta.", "translations": {"be": ["\u0446\u044d\u043d\u0442\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["central (adj.)", "crucial", "capital (adj., essentiel)", "essentiel"], "nl": ["kern-", "kernachtig"], "ru": ["\u0446\u0435\u043d\u0442\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["Kern-"], "hu": ["magvas", "l\u00e9nyegi"], "es": ["nuclear"], "pl": ["zasadniczy", "istotny", "dotycz\u0105cy sedna sprawy"]}, "examples": [["tiel kerna diro!", null], ["la kerna ideo entenata en tiu vorto estas..", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kern", "primary": false}, "ferolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio apiacoj (Ferula), vivanta precipe en mediteranea regiono. La radiko de iuj specioj enhavas asafetidon, malbonodoran guman rezinon.", "translations": {"be": ["\u0444\u044d\u0440\u0443\u043b\u0430"], "fr": ["f\u00e9rule"], "en": ["stinking gum", "devil's dung", "giant fennel"], "nl": ["godenvoedsel", "duivelsdrek"], "pt": ["f\u00e9rula"], "ru": ["\u0444\u0435\u0440\u0443\u043b\u0430"], "de": ["Asant", "Teufelsdreck"], "hu": ["\u00f6rd\u00f6ggy\u00f6k\u00e9r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ferol", "primary": true}, "plata": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prezentanta malgrandan dikecon kompare kun la du aliaj dimensioj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u043e\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["plat (adj.)"], "en": ["flat"], "nl": ["plat"], "pt": ["chato", "plano", "raso", "ch\u00e3o"], "de": ["flach", "platt"], "it": ["piatto (agg.)"], "hu": ["lapos"], "pl": ["p\u0142aski"], "he": ["\u05e9\u05d8\u05d5\u05d7"]}, "examples": [["plata po\u015dhorlo\u011do, \u015dtono, libro", null], ["platigi sian nazon sur la fenestra vitro", "Z"], ["platigi klak\u0109apelon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Prezentanta nur malaltajn reliefojn.", "translations": {}, "examples": [["plata viza\u011do", null], ["virino kun plata brusto", null], ["plata telero, skulpta\u0135o", null], ["plata prozo, verso", null]], "subdefinitions": []}], "root": "plat", "primary": true}, "malsova\u011da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kulturita a\u016d hejmigita.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0443\u043b\u044c\u0442\u0443\u0440\u0430\u043d\u044b", "\u043f\u0440\u044b\u0440\u0443\u0447\u0430\u043d\u044b", "\u0446\u044b\u0432\u0456\u043b\u0456\u0437\u0430\u0432\u0430\u043d\u044b"], "fr": ["civilis\u00e9"], "nl": ["tam", "mak"], "ru": ["\u043e\u043a\u0443\u043b\u044c\u0442\u0443\u0440\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043e\u0434\u043e\u043c\u0430\u0448\u043d\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["zahm"], "hu": ["szel\u00edd", "kezes"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sova\u011d", "primary": false}, "duonluno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aspekto de la luno inter novluno kaj plenluno, kiam videblas proksimume duono de \u011dia surfaco.", "translations": {"fr": ["demi-lune"], "nl": ["halvemaan"], "it": ["mezzaluna"], "sv": ["halvm\u00e5ne"]}, "examples": [["duonluno levi\u011dos super la horizonton nur post unu a\u016d du horoj", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 12a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tagoj, dum kiuj videblas duonluno", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lun", "primary": false}, "plato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Objekto malpli dika ol lar\u011da kaj longa.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u0430\u0441\u0442\u0438\u043d\u0430", "\u043f\u043b\u0430\u0442\u0430"], "fr": ["plat (partie plate de qc)", "plaque"], "en": ["plate", "slab", "board", "sheet"], "nl": ["plaat"], "it": ["piatto (parte piatta)", "lastra", "piastra", "placca", "targa (in generale)", "tavellone"], "hu": ["lap (lemez)"], "pl": ["p\u0142yta"], "he": ["\u05dc\u05d5\u05d7"]}, "examples": [["plato de glavo", null], ["\u015dtala, lada, vitra, fotografa plato", null], ["\u015dtona plato de tombo", null], ["fermoplato de pordo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "plat", "primary": false}, "la\u016dpla\u0109e": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiel oni volas, obeante nur la propran preferon.", "translations": {"fr": ["\u00e0 son gr\u00e9", "\u00e0 volont\u00e9"]}, "examples": [["\u015di ja estas libera en la vesperoj kaj povos iri danci kaj amuzi sin tute la\u016dpla\u0109e", "Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, dua parto, \u0109apitro 3a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pla\u0109", "primary": false}, "fezo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Turkdevena konustrunka \u0109apo el ordinare ru\u011da a\u016d blanka drapo, kun pendanta nigra peniko a\u016d kvasto, nun malofte plu portata en islamaj landoj.", "translations": {"be": ["\u0444\u044d\u0441\u043a\u0430"], "fr": ["fez"], "en": ["fez"], "nl": ["fez"], "pt": ["fez", "barrete turco"], "ru": ["\u0444\u0435\u0441\u043a\u0430"], "de": ["Fes"], "hu": ["fez"], "fa": ["\u0641\u06cc\u0646\u0647"]}, "examples": [["sub sia nigra fez\u0109apo la maljunulo ridetis fiere", "Aventuroj de pioniro, \u0109apitro 36a, p. 86a"]], "subdefinitions": []}], "root": "fez", "primary": true}, "sukerujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vazo a\u016d alia ujo por konservi a\u016d prezenti sukeron.", "translations": {"fr": ["sucrier"], "it": ["zuccheriera"]}, "examples": [["estas pulvora sukero, en sukerujoj", "Gerda malaperis, \u0109apitro 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "suker", "primary": false}, "dialogi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Interparoli.", "translations": {"be": ["\u0432\u0435\u0441\u044c\u0446\u0456 \u0434\u044b\u044f\u043b\u0451\u0433"], "fr": ["dialoguer"], "nl": ["een dialoog voeren", "een tweegesprek houden"], "ru": ["\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 \u0434\u0438\u0430\u043b\u043e\u0433"], "de": ["einen Dialog f\u00fchren", "ein Zwiegespr\u00e4ch f\u00fchren", "unter vier Augen sprechen", "ein Vieraugengespr\u00e4ch f\u00fchren", "Zwiesprache halten"], "hu": ["p\u00e1rbesz\u00e9det folytat", "dial\u00f3gust folytat"], "pl": ["prowadzi\u0107 dialog"], "es": ["dialogar"]}, "examples": [["homoj povas komputile dialogi inter si, por kio kompreneble necesas, ke ili estu maldormaj samtempe, kvankam eble lo\u011dante en malsamaj tempozonoj", "Reinharde F\u00f6ssmeier: Internet, teksa\u0135o \u0109irka\u016d la tero, Monatojaro 1995a, numero 12a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "dialog", "primary": false}, "kontra\u016dmeta konjunkcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kunordiga konjunkcio, interliganta tiajn partojn, kiuj aperas kiel kontra\u016doj; ekzemple", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0441\u043e\u044e\u0437"], "fr": ["conjonction d'opposition"], "en": ["adversative conjunction"]}, "examples": [["sed, tamen", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konjunkci", "primary": false}, "kablotramo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tramo, kiu veturas supren kaj malsupren la\u016d kruta\u0135o, tirate de kablo.", "translations": {"be": ["\u0444\u0443\u043d\u0456\u043a\u0443\u043b\u0451\u0440"], "fr": ["funiculaire"], "en": ["funicular"], "nl": ["kabeltram"], "pt": ["funicular"], "ru": ["\u0444\u0443\u043d\u0438\u043a\u0443\u043b\u0451\u0440"], "de": ["Kabelstra\u00dfenbahn", "Kabelbahn"], "hu": ["sikl\u00f3 (j\u00e1rm\u0171)"], "es": ["telef\u00e9rico"], "pl": ["tramwaj linowy"]}, "examples": [["per kablo-tramo ili supreniras", "Saliko, Vizito al la nacia parko Vanoise, Monato, jaro 2005a, numero 2a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tram", "primary": false}, "skerco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gaja muzika verko.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0435\u0440\u0446\u0430"], "fr": ["scherzo"], "en": ["scherzo"], "nl": ["scherzo"], "ru": ["\u0441\u043a\u0435\u0440\u0446\u043e"], "de": ["Scherzo"], "hu": ["scherzo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skerc", "primary": true}, "identeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plena simileco; sameco.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u0436\u0434\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0438\u0434\u0435\u043d\u0442\u0438\u0447\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["identit\u00e9 (\u00e9galit\u00e9)"], "en": ["identity"], "nl": ["identiteit"], "de": ["Identit\u00e4t"], "hu": ["azonoss\u00e1g", "identit\u00e1s"]}, "examples": [["la identeco de amba\u016d projektoj estas evidenta", null], ["identeco pri la ideoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Tiu senco estas iom internacia, kvankam \u011di estas senrilata al al la \u0109efsenco de la radiko."], "primary definition": "Memeco, personeco (eco de persono, kiu estas vere ne alia ol li asertas esti a\u016d ol oni kredas, ke li estas).", "translations": {"ru": ["\u043b\u0438\u0447\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["identit\u00e9 (d'une personne)"], "nl": ["identiteit"], "pt": ["identidade (subst.)"], "de": ["Identit\u00e4t"], "hu": ["szem\u00e9lyazonoss\u00e1g"]}, "examples": [["determini la identecon de akuzito", null], ["pruvi sian identecon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ident", "primary": false}, "eriko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arbedo a\u016d arbusto kun rozaj a\u016d blankaj floroj, kreskanta en sablaj teroj, genro el familio erikacoj (Erica).", "translations": {"be": ["\u0432\u0435\u0440\u0430\u0441"], "fr": ["bruy\u00e8re (plante)"], "en": ["heath"], "nl": ["heide", "heidekruid", "erica"], "pt": ["urze"], "ru": ["\u0432\u0435\u0440\u0435\u0441\u043a \u0434\u0440\u0435\u0432\u043e\u0432\u0438\u0434\u043d\u044b\u0439"], "de": ["Heide", "Erika"], "sv": ["ljung"], "hu": ["hanga", "erika"], "fa": ["\u0627\u0631\u06cc\u06a9\u0627", "\u062e\u0644\u0646\u06af"], "pl": ["wrzos", "wrzosiec"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "erik", "primary": true}, "revendi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Vendi ion, kion oni a\u0109etis.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u043f\u0440\u0430\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["revendre"], "nl": ["herverkopen"], "pt": ["revender"], "el": ["\u03bc\u03b5\u03c4\u03b1\u03c0\u03bf\u03c5\u03bb\u03ce"], "de": ["wiederverkaufen"], "tr": ["geri satmak"], "hu": ["\u00fajra elad", "\u00fajra \u00e9rt\u00e9kes\u00edt"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u043f\u0440\u043e\u0434\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["plej multaj retservoj simple revendas sub sia aparta nomo la servon de pli granda ret- a\u016d telefon-firmao", "Edmund Grimley Evans: Interreto senpage, Monatojaro 2000a, numero 11a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "vend", "primary": false}, "trodikulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Diko homo a\u016d besto.", "translations": {"nl": ["dikkerd", "dikzak"], "pl": ["grubas", "t\u0142u\u015bcioch", "kto\u015b oty\u0142y", "kto\u015b korpulentny", "kto\u015b przy tuszy", "spa\u015blak (obra\u017aliwie)"]}, "examples": [["el la salikaj arbedoj montri\u011dis nuda dikulo kun nigra silka cilindro", "M. A. Bulgakov, La majstro kaj Margarita , \u0108apitro 21. La flugo"], ["La \u0109ambron venis tiu sama dikulo kun fera korpo, kiun ni renkontis en la konsulejo", "Ilja ILF, Evgenij PETROV, Unueta\u011da Usono, \u0108apitro 6. Pa\u0109jo kaj panjo"]], "subdefinitions": []}], "root": "dik", "primary": false}, "ambasadejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0441\u043e\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["ambassade (lieu)"], "en": ["embassy"], "nl": ["ambassade"], "pt": ["embaixada (sede)"], "be": ["\u043f\u0430\u0441\u043e\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u0430", "\u0430\u043c\u0431\u0430\u0441\u0430\u0434\u0430"], "de": ["Botschaft"], "hu": ["nagyk\u00f6vets\u00e9g (\u00e9p\u00fclete)"], "sk": ["ve\u013evyslanectvo"], "es": ["embajada"]}, "examples": [["ambasadejo de Bosnio kaj Hercegovino ne akceptis la peton peri la dokumentojn", "Spomenka \u015ctimec: Saluton el Absurdistano, Monatojaro 1993a, numero 12a, p. 9a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ambasad", "primary": false}, "sublimi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Pasigi korpon de solida stato direkte en la vaporan.", "translations": {"be": ["\u0443\u0437\u0433\u0430\u043d\u044f\u0446\u044c", "\u0441\u0443\u0431\u043b\u0456\u043c\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["sublimer"], "nl": ["sublimeren"], "ru": ["\u0432\u043e\u0437\u0433\u043e\u043d\u044f\u0442\u044c", "\u0441\u0443\u0431\u043b\u0438\u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["sublimieren"], "fa": ["\u062a\u0635\u0639\u06cc\u062f \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "hu": ["szublim\u00e1l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sublim", "primary": false}, "vegeta\u0135aro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la vegeta\u0135oj de la mondo a\u016d regiono.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u043d\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0444\u043b\u0451\u0440\u0430"], "fr": ["v\u00e9g\u00e9tation"], "en": ["vegetation", "flora"], "nl": ["vegetatie", "flora"], "pt": ["flora"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0444\u043b\u043e\u0440\u0430"], "hu": ["veget\u00e1ci\u00f3", "fl\u00f3ra"], "fa": ["\u06af\u06cc\u0627\u0647\u0627\u0646", "\u0646\u0628\u0627\u062a\u0627\u062a"]}, "examples": [["la parko trovi\u011das je 12 km for de Ushuaia kaj havas vegeta\u0135aron, kiu integras la sektoron pli sudan ol la magalhana distrikto", "Jos\u00e9 de N. MARQUES, Argentino: Voja\u011do al Ushuaia, Monato"]], "subdefinitions": []}], "root": "veget", "primary": false}, "iri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Movi\u011di de iu loko al alia.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0434\u0442\u0438"], "fr": ["aller (v., tous sens)", "marcher (fonctionner)", "tourner (fonctionner)", "fonctionner"], "en": ["go"], "nl": ["gaan"], "pt": ["ir"], "de": ["gehen"], "hu": ["megy", "j\u00e1r"], "bg": ["\u0432\u044a\u0440\u0432\u044f", "\u0445\u043e\u0434\u044f"], "pl": ["i\u015b\u0107"], "ku": ["\u00e7\u00fby\u00een", "\u00e7\u00fbn"], "cs": ["j\u00edt"], "vo": ["gol\u00f6n"], "es": ["ir"]}, "examples": [["iri pa\u015de, galope, piede, \u015dipe, \u0109evale", null], ["piediri, \u015dipiri", null], ["la \u0109evalo, veturilo, aeroplano, rivero iras rapide", null], ["iri sur la strato, sur la maro, tra la aero, la\u016dlonge de la rivero", null], ["el interne de la fajro iris tre hela lumo", "La Malnova TestamentoJe\u0125ezkel 1:4"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Movi\u011di al iu difinita loko a\u016d celo.", "translations": {"hu": ["megy"]}, "examples": [["iri en la urbon, en la lernejon, al la fonto", null], ["li iradis tre ofte en la teatron", "Fabeloj, volumo 1Fajrilo"], ["iri al la patro, \u0109e la patron", null], ["iri al la kongreso, al la diservo", null], ["iri hejmen", null], ["kien vi iras?", null], ["iri \u0109e la kuraciston, \u0109e la notarion", null], ["la rivero iras al la maro", null], ["iri promeni", null], ["iri \u0109erpi akvon", null], ["iri renkonte al iu", null], ["iri sian vojon", null], ["iri rekte la\u016d la vojo", "Z"], ["iru la\u016d la vojo de la prudento", "La Malnova TestamentoSentencoj 9:6"], ["multe irata strato", null], ["tra la fenestro la vaporo iras sur la korton", "Fundamento de EsperantoEkzercaro, \u00a7 25"], ["de tie iras du \u015doseoj al la haveno", "B"], ["la vojo iras al la urbo", null], ["la muro iras de la domo \u011dis la lago", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Funkcii per interna movo.", "translations": {"hu": ["j\u00e1r (m\u0171k\u00f6dik)", "m\u0171k\u00f6dik"]}, "examples": [["la horlo\u011do iras bone la\u016d la minuto", "Z"], ["\u0109u la ma\u015dino iras?", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Prospere a\u016d malprospere progresi.", "translations": {"hu": ["megy (halad)", "halad"]}, "examples": [["kiel iras la proceso, la entrepreno, la komerco?", null], ["sen mensoga rekomendo ne iros la vendo", "Proverbaro esperanta"], ["\u0109io glate iros", "Z"], ["la frati\u011dado de la homaro irados anta\u016den \u0109iam pli kaj pli potence", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ir", "primary": true}, "loti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Konsulti la sorton pri elekto, decido, asigno a\u016d disdono.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0440\u043e\u0441\u0430\u0442\u044c \u0436\u0440\u0435\u0431\u0438\u0439"], "fr": ["tirer au sort", "jeter le sort (tirer au sort)", "tirer \u00e0 la courte-paille"], "en": ["draw lots"], "nl": ["loten"], "de": ["losen"], "hu": ["sorsol", "sorsot h\u00faz", "sorsot vet"]}, "examples": [["ni lotis inter la pastroj, Levidoj, kaj popolo pri la ofera liverado de ligno", "La Malnova Testamento, Ne\u0125emja 10:34"], ["ili lotis pri la vico de sia de\u0135orado", "La Malnova Testamento, I. Kroniko 25:8"], ["Saul diris: Lotu inter mi kaj mia filo Jonatan, kaj trafita estis Jonatan", "La Malnova Testamento, I. Samuel 14:42"], ["ili dividas miajn vestojn inter si, pri mia tuniko ili lotas", "La Malnova Testamento, Psalmaro 22:18"], ["ili lotis pri Mia popolo, fordonis knabon pro man\u011da\u0135o kaj knabinon vendis pro vino", "La Malnova Testamento, Joel 3:3"], ["la limoj de ilia lotita parto estis inter la Jehudaidoj kaj la Jozefidoj", "La Malnova Testamento, Josuo 18:11"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "loterio.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lot", "primary": true}, "loto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Nekonata kolego trovis ekzemplon kaj donis klarigojn, kies senco tamen diferencas disde la troveblaj en aliaj tradukoj: Aaron faros lotojn (lotos) pri la du kaproj: unu loton (lotitan parton) por la Eternulo kaj la duan loton por Azazel. La traduko de \u00abToday's English version\u00bb prezentas alian interpreton: Tie li lotos, uzante du \u015dtonojn (do, lotilojn): unu markitan per \u00abPor la Eternulo\u00bb, kaj la alian, \u00abPor Azazel\u00bb."], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0436\u0440\u0435\u0431\u0438\u0439"]}, "examples": [["dispartigu al vi la landon per loto konforme al viaj familioj", "La Malnova Testamento, Nombroj 33:54"], ["la\u016d loto ili donis poseda\u0135on al la na\u016d triboj kaj duono", "La Malnova Testamento, Josuo 14:2"], ["la estraro estis lote elektita", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "lota\u0135o", "translations": {"de": ["Losen", "Auslosung", "Verlosung", "Lotto", "Lotterie", "Lotteriespiel"], "hu": ["sorsol\u00e1s", "sorsh\u00faz\u00e1s"]}, "examples": [["vi havas nek parton nek loton en tiu afero, \u0109ar via koro ne estas rekta anta\u016d Dio", "La Nova Testamento, La agoj 8:21"], ["la dua loto eliris por Simeon", "La Malnova Testamento, Josuo 19:1"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) La sorto mem.", "translations": {"de": ["Los"], "hu": ["sors", "v\u00e9gzet", "szerencse"]}, "examples": [["la loto falis sur lin, por li, trafis lin", null], ["ili lotis, kaj la loto trafis Jonan", "La Malnova Testamento, Jona 1:7"], ["Aaron alportos la kapron, sur kiun falis la loto", "La Malnova Testamento, Levidoj 16:9"], ["la loto decidos", "Z"], ["la loto donis al la tribo de Manase, \u0109ar li estas la unuenaskito de Jozef", "La Malnova Testamento, Josuo 17:1"], ["la mizero estas nia loto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: \u0108i tiu senco aperas en kiel la sola, kaj el kiu derivi\u011das la verba formo. La senco restas ankora\u016d en la modernaj vortaroj, sed la ekzemploj malmultas kaj ne estas tre konvinkaj (precipe la biblia, kiu aperas en malklara kunteksto)."], "primary definition": "(figure) Lotilo, per kiu oni lotas, kaj kiu prezentas la sorton.", "translations": {"de": ["Los"], "hu": ["szerencsekocka"]}, "examples": [["sur la baskon oni \u0135etis loton", "La Malnova Testamento, Sentencoj 16:33"], ["la loto estas tirita", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "lot", "primary": false}, "kunlaboro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Partopreno en komuna laboro de pluraj personoj por komuna celo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0442\u0440\u0443\u0434\u043d\u0438\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["collaboration"], "no": ["samarbeid"], "de": ["Zusammenarbeit", "Mitarbeit"], "tr": ["i\u015fbirli\u011fi"], "sv": ["samarbete"], "hu": ["egy\u00fcttm\u0171k\u00f6d\u00e9s"], "br": ["kenlabour"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "labor", "primary": false}, "Sumerio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0428\u0443\u043c\u044d\u0440"], "fr": ["Sumer"], "en": ["Sumer"], "nl": ["Soemer"], "ru": ["\u0428\u0443\u043c\u0435\u0440"], "de": ["Sumer"], "es": ["Sumeria"]}, "examples": [["la astrologio naski\u011dis en Sumerio", "Vikipedio, artikolo \u00abOkcidenta astrologio\u00bb, 2006-03-26"], ["Han Riner kaj lia tradukanto Valo pentras kolore al ni la malnovan socion kaj pensmondon de la malnova Sumerio", "La turo de l' popoloj [recenzo], [vidita je 2006-06-13]"]], "subdefinitions": []}], "root": "Sumeri", "primary": true}, "kunlabori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Partopreni kun aliaj personoj en komuna laboro.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u043f\u0440\u0430\u0446\u043e\u045e\u043d\u0456\u0447\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["collaborer"], "en": ["collaborate"], "nl": ["samenwerken"], "pt": ["colaborar"], "el": ["\u03c3\u03c5\u03bd\u03b5\u03c1\u03b3\u03ac\u03b6\u03bf\u03bc\u03b1\u03b9"], "no": ["samarbeide"], "tr": ["i\u015fbirli\u011fi yapmak"], "sv": ["samarbeta"], "hu": ["egy\u00fcttm\u0171k\u00f6dik"], "de": ["zusammenarbeiten", "mitarbeiten"], "br": ["kenlabourat"], "ru": ["\u0441\u043e\u0442\u0440\u0443\u0434\u043d\u0438\u0447\u0430\u0442\u044c"], "es": ["colaborar"]}, "examples": [["kunlabori en gazeto, kun konata a\u016dtoro pri teatra verko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "labor", "primary": false}, "natura": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Apartenanta al la naturo kaj konforma al \u011diaj le\u011doj.", "translations": {"el": ["\u03c6\u03c5\u03c3\u03b9\u03ba\u03cc\u03c2"], "fr": ["naturel"], "nl": ["natuurlijk"], "pt": ["natural"], "be": ["\u043f\u0440\u044b\u0440\u043e\u0434\u043d\u044b", "\u043d\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "de": ["nat\u00fcrlich"], "sv": ["naturlig"], "hu": ["term\u00e9szeti", "term\u00e9szetes"], "br": ["naturel"], "cs": ["p\u0159irozen\u00fd"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0440\u043e\u0434\u043d\u044b\u0439", "\u0435\u0441\u0442\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "es": ["natural"]}, "examples": [["studi la naturajn fenomenojn", null], ["tiu alta\u0135o ne estas natura monto", "Z"], ["per neevitebla natura reago", "Z"], ["li mortis per natura morto", "Z"], ["natura mineralakvo", null], ["reciproka fremdeco dividas inter si la naturajn filojn de sama lando", "Z"], ["Volapuk pereis \u0109efe pro manko de natura evoluipovo", "Z"], ["natura entjero", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Konforma al denaska ecaro de estulo a\u016d a\u0135o kontraste kun artefariteco, kulturo, civilizo a\u016d kun afekto a\u016d komplikeco.", "translations": {}, "examples": [["sekvi siajn naturajn inklinojn", null], ["ni ne konas la naturan staton de l' prahomo", null], ["natura (neakirita, seninstrua) elokventeco, spirito", null], ["natura sa\u011do", null], ["la naturaj kaj la artaj lingvoj", null], ["\u0109iu lingvo natura konstrui\u011dis blinde", "Z"], ["natura stilo", null], ["konstante kunpu\u015di\u011dante unuj kun la aliaj, la lingvoj perdas sian naturan ri\u0109econ kaj \u0109armon", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Memkomprenebla, memsekva.", "translations": {}, "examples": [["tia singardo estas tute natura \u0109e maljunulo", null], ["la ideo de Kolumbo \u015dajnas al ni nun tute simpla kaj natura", "Z"], ["kiel grandega malhelpo tie \u0109i aperos ne sole la reciproka envio de la popoloj, sed anka\u016d la tute natura timo de \u0109iu nacio jam simple pro sia ekzistado", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kvalifikas noton ne modifitan de dieso a\u016d bemolo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "natur", "primary": false}, "nature": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konforme al la \u011deneralaj le\u011doj de la naturo.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430"], "fr": ["naturellement"], "nl": ["natuurlijk"], "pt": ["naturalmente"], "el": ["\u03c6\u03c5\u03c3\u03b9\u03ba\u03ac"], "de": ["nat\u00fcrlich"], "hu": ["term\u00e9szetesen"], "br": ["ez-naturel"], "ru": ["\u0435\u0441\u0442\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Konforme al la propra naturo de la koncernata estulo a\u016d a\u0135o.", "translations": {"br": ["dre natur"]}, "examples": [["la leporo estas nature timema", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En maniero senarta, senafekta.", "translations": {}, "examples": [["nature sin esprimi", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Memkompreneble: evel-just", "translations": {}, "examples": [["nature mi ne respondis", null]], "subdefinitions": []}], "root": "natur", "primary": false}, "naturo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108io en la universo, precipe en la homa mondo, kio spontane estas, kion ne faris homa arto.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0440\u043e\u0434\u0430"], "fr": ["nature"], "en": ["nature"], "nl": ["natuur"], "br": ["natur"], "pt": ["natureza"], "el": ["\u03c6\u03cd\u03c3\u03b7"], "de": ["Natur"], "sv": ["natur"], "hu": ["term\u00e9szet"], "uk": ["\u043f\u0440\u0438\u0440\u043e\u0434\u0430"], "cs": ["p\u0159\u00edroda"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0440\u043e\u0434\u0430"], "es": ["naturaleza"]}, "examples": [["la tri regnoj de la naturo", "B"], ["la lando prezentas multajn naturbela\u0135ojn", null], ["la mirinda\u0135oj, la krudaj fortoj de la naturo", "Z"], ["la naturo malavare favoris tiun regionon", null], ["la kuracistoj povas nur helpi la naturon", null], ["pentri la\u016d naturo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Esenco de estulo a\u016d a\u0135o, plej ofte konsiderata kontraste kun la ecoj akiritaj per laboro kaj arto de homo.", "translations": {}, "examples": [["li profunde konas la homan naturon", null], ["havi honestan, kruelan naturon", null], ["kutimo estas dua naturo", "Proverbaro esperanta"], ["la naturo de la virinoj estas \u011denerale pli emociema ol la naturo de la viroj", null]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En kristologio, \u0109iu el la du principoj formantaj la personon de Jesuo la Kristo: la homa naturo kaj la dia naturo.", "translations": {"ru": ["\u0435\u0441\u0442\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"], "grc": ["\u03c6\u03cd\u03c3\u03b9\u03c2"]}, "examples": []}]}], "root": "natur", "primary": true}, "sobri\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Moderi\u011di, eviti ebriecon, eksceson, troigon, patoson....", "translations": {}, "examples": [["tiu, kiu vivis sendiscipline sed post sobri\u011dis, briligas la mondon kiel la luno libera de nuboj", "trad. T. T. Anuruddha, La Vojo al Nirvano a\u016d la Dhammapado, 13:172, B\u1ed3-T\u00e1t-Csoma-Instituto por Budhologio, 1973"]], "subdefinitions": []}], "root": "sobr", "primary": false}, "transakcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de konvencioj, kiu okazas inter komercantoj pri iu negoco.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0430\u043d\u0437\u0430\u043a\u0446\u044b\u044f", "\u0437\u044c\u0434\u0437\u0435\u043b\u043a\u0430"], "fr": ["transaction (financi\u00e8re)"], "en": ["transaction"], "nl": ["transactie"], "pt": ["transa\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0441\u0434\u0435\u043b\u043a\u0430", "\u0441\u043e\u0433\u043b\u0430\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0442\u0440\u0430\u043d\u0437\u0430\u043a\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Transaktion"], "hu": ["\u00fcgylet", "tranzakci\u00f3"]}, "examples": [["eble dekono de \u0109iuj financaj transakcioj rilatas al komerco kaj longda\u016draj investoj; la resto estas \u0109efe pura spekulado", "Roland Rotsaert: Attac atakata de sia idolo, Monatojaro 2002a, numero 1a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "transakci", "primary": true}, "propruma\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0443\u043b\u0430\u0441\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043c\u0430\u0451\u043c\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["possession (chose poss\u00e9d\u00e9e)"], "hu": ["tulajdon"], "ru": ["\u0441\u043e\u0431\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "propr", "primary": false}, "ekde": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043e\u0442", "\u0441 (\u043e \u0432\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u0435\u043d\u0438)", "\u043d\u0430\u0447\u0438\u043d\u0430\u044f \u0441"], "fr": ["\u00e0 partir de", "depuis", "d\u00e8s", "aussit\u00f4t (pr\u00e9p.)", "sit\u00f4t (pr\u00e9p.)"], "de": ["von... ab", "seit"], "pl": ["od"], "hu": ["-t\u00f3l kezdve", "-t\u0151l kezdve"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "De la komenco de, komencante de.", "translations": {}, "examples": [["ekde 2002 firmaoj povos prepari patentajn dokumentojn nur en la angla, franca a\u016d germana", "Dafydd ap Fergus, Patenta (mal)sukceso, Monato, jaro 2000a, numero 11a, p. 11a"]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["ekde la nokta disi\u011do disde viaj amikoj \u011dis la matena revidi\u011do kun ili", "Urd Hadda murdita!, p. 5"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Komencante de iu loko.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442", "\u043d\u0430\u0447\u0438\u043d\u0430\u044f \u0441"], "pl": ["od", "z"]}, "examples": [["Ivano klare imagis librojn, librojn ekde la farbita planko \u011dis la fumnigra plafono", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 13"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Komencante de iu grado, stato a\u016d alia abstrakta punkto.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442", "\u043d\u0430\u0447\u0438\u043d\u0430\u044f \u0441"], "pl": ["od"]}, "examples": [["\u0109iuj gradoj de armeo, ekde vicle\u016dtenanto \u011dis generalo", "La Nova Plena Ilustrita Vortaro, p. 219"], [", ekde nazgutoj kontra\u016d malvarmumo kaj bronkito, \u011dis stimulrimedo", "Urd Hadda murdita!, p. 22"], ["fakte estas la\u016dgrada \u015dan\u011do de esprimrimedoj ekde hazardaj \u011dis super- kaj subsistemaj, \u011dis unui\u011do de kelkaj funkcioj en unu rimedo", "J. Mura\u015dkovskij kaj I. Mura\u015dkovska, Kien fluas roj' Castalie? Literatura Skatolo/Survoje"]], "subdefinitions": []}], "root": "de", "primary": false}, "el\u0135eta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senutila senvalora\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0431\u0440\u043e\u0441"], "fr": ["rebut"], "en": ["garbage", "trash", "refuse", "waste", "refuse"], "nl": ["rommel", "afval"], "pt": ["lixo", "refugo"], "it": ["scarto"], "hu": ["hullad\u00e9k", "szem\u00e9t"], "pl": ["\u015bmieci (nieczysto\u015bci)", "odrzut (np. z produkcji)", "\u015bmie\u0107 (cz\u0142owiek)", "wyrzutek (cz\u0142owiek)"]}, "examples": [["pajlo, cindro kaj \u0109iaspecaj for\u0135eta\u0135oj", "Z"], ["el\u0135eta\u0135o de la homaro", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135et", "primary": false}, "indikativa frazo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frazo esprimita kiel konstato, fakto, aserto.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u044a\u044f\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u043f\u0440\u0435\u0434\u043b\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u043e\u0432\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u043f\u0440\u0435\u0434\u043b\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "en": ["narrative sentence", "clause of statement"], "hu": ["kijelent\u0151 mondat"]}, "examples": [["\u00abGeorgo Va\u015dington estis naskita la dudek duan de februaro de la jaro mil sepcent tridek dua\u00bb estas indikativa frazo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "indikativ", "primary": false}, "incensi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Honori iun a\u016d ion bruligante incenson.", "translations": {"fa": ["\u06a9\u0646\u062f\u0631 \u0633\u0648\u0632\u0627\u0646\u062f\u0646", "\u0645\u062c\u0645\u0631 \u06af\u0631\u062f\u0627\u0646\u062f\u0646"], "fr": ["encenser", "louanger"], "nl": ["bewieroken"], "pt": ["incensar"], "ru": ["\u043a\u0430\u0434\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u043a\u0443\u0440\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c \u0444\u0438\u043c\u0438\u0430\u043c\u043e\u043c"], "de": ["mit Weihrauch ber\u00e4uchern"], "hu": ["t\u00f6mj\u00e9nez"]}, "examples": [["incensi pastron, altaron, \u0109erkon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) La\u016ddi, flati.", "translations": {"fa": ["\u0686\u0631\u0628\u200c\u0632\u0628\u0627\u0646\u06cc \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u062a\u0645\u0644\u0642 \u06af\u0641\u062a\u0646"], "de": ["beweihr\u00e4uchern"], "ru": ["\u043b\u044c\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u043a\u0443\u0440\u0438\u0442\u044c \u0444\u0438\u043c\u0438\u0430\u043c (\u043a\u043e\u043c\u0443-\u043b.)"]}, "examples": [["konstanta incensado", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "incens", "primary": false}, "incenso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nomo de kelkaj specoj de rezinoj, brulantaj kun bonodora fumo kaj uzataj en religiaj ceremonioj.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0435\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["encens", "louanges"], "en": ["incense"], "nl": ["wierook"], "pt": ["incenso"], "de": ["Beweihr\u00e4ucherung"], "hu": ["t\u00f6mj\u00e9n"], "fa": ["\u0628\u062e\u0648\u0631", "\u06a9\u0646\u062f\u0631"], "es": ["incienso"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Agrableco de la\u016ddoj, de flata\u0135oj.", "translations": {"fa": ["\u0686\u0631\u0628\u200c\u0632\u0628\u0627\u0646\u06cc", "\u062a\u0645\u0644\u0642"], "hu": ["t\u00f6mj\u00e9nf\u00fcst (\u00e1tv.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "incens", "primary": true}, "mnemoniko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043c\u043d\u044d\u043c\u043e\u043d\u0456\u043a\u0430", "\u043c\u043d\u044d\u043c\u0430\u0442\u044d\u0445\u043d\u0456\u043a\u0430"], "fr": ["mn\u00e9motechnie"], "nl": ["geheugenkunst", "mnemotechniek"], "pt": ["mnem\u00f4nica", "mnemot\u00e9cnica", "mnemotecnia"], "ru": ["\u043c\u043d\u0435\u043c\u043e\u043d\u0438\u043a\u0430", "\u043c\u043d\u0435\u043c\u043e\u0442\u0435\u0445\u043d\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Mnemonik", "Mnemotechnik"], "hu": ["mnemotechnika", "mnemonika"], "sk": ["mnemotechnika"]}, "examples": [["tiamaniere li studis stenografion, mnemonikon, tre longan tempon li obstine sin okupis pri spiritismo... kaj pri ceteraj diabla\u0135oj...", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mnemonik", "primary": true}, "gratifikacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gratifikaci", "primary": true}, "araliacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj, plej ofte tropikaj lignaj plantoj (Araliaceae), al kiu apartenas ekz. hedero.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0430\u043b\u0456\u0435\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["araliac\u00e9es"], "de": ["Araliengew\u00e4chse"], "ru": ["\u0430\u0440\u0430\u043b\u0438\u0435\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "hu": ["ar\u00e1liaf\u00e9l\u00e9k", "borosty\u00e1nf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "araliac", "primary": true}, "filmludi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Ludi por filmo.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0433\u0440\u0430\u0442\u044c (\u0432 \u043a\u0438\u043d\u043e)", "\u0441\u043d\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f (\u0432 \u043a\u0438\u043d\u043e)"], "fr": ["jouer (dans un film)"], "pl": ["gra\u0107w filmie", "wyst\u0119powa\u0107w filmie"], "hu": ["j\u00e1tszik (filmben)", "szerepel (filmben)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "film", "primary": false}, "rebonigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Meti denove en bonan staton, ripari.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0441\u043f\u0440\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["r\u00e9parer", "remettre en \u00e9tat"], "nl": ["weer goedmaken"], "be": ["\u0432\u044b\u043f\u0440\u0430\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u043f\u0430\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["wiedergutmachen"], "sk": ["oprai\u0165"], "br": ["dresa\u00f1"], "pl": ["polepsza\u0107", "poprawia\u0107"]}, "examples": [["rebonigi difektitan ma\u015dinon, eraron", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "bon", "primary": false}, "arkeopteriko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre kurioza fosilia besto, kies strukturo pruvas, ke la birdoj devenas de la lacertoj kaj la plumoj de la skvamoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0445\u0435\u0430\u043f\u0442\u044d\u0440\u044b\u043a\u0441"], "fr": ["arch\u00e9opt\u00e9ryx"], "en": ["archeopteryx"], "ru": ["\u0430\u0440\u0445\u0435\u043e\u043f\u0442\u0435\u0440\u0438\u043a\u0441"], "de": ["Archaeopteryx"], "hu": ["archeopteryx"], "sk": ["archeopteryx"], "es": ["arqueopteryx"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arkeopterik", "primary": true}, "elrevi\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dolora konstato, ke revo ne reali\u011das, ne okazos.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u0447\u0430\u0440\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["d\u00e9ception", "d\u00e9sillusion"], "en": ["disillusionment", "disappointment", "disenchantment"], "nl": ["ontgoocheling", "teleurstelling"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043e\u0447\u0430\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "hu": ["ki\u00e1br\u00e1ndul\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rev", "primary": false}, "flugsciuro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komuna nomo por indiki flugipova sciuro kaj do (la\u016d malnova klasifikado) subfamilio Pteromyinae a\u016d (la\u016d nova klasifikado) tribo Pteromyini (de subfamilio Sciurinae).", "translations": {"de": ["Gleith\u00f6rnchen"], "it": ["scoiattolo volante"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sciur", "primary": false}, "blonda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(Pri hararo:) Havanta flavan koloron mezan inter ora kaj helbruna, kiel la haroj de iuj nordaj popoloj.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u043b\u043e\u043a\u0443\u0440\u044b\u0439", "\u0441\u0432\u0435\u0442\u043b\u043e\u0440\u0443\u0441\u044b\u0439", "\u0441\u0432\u0435\u0442\u043b\u043e\u0432\u043e\u043b\u043e\u0441\u044b\u0439"], "fr": ["blond"], "bg": ["\u0440\u0443\u0441\u043e\u043a\u043e\u0441"], "nl": ["blond"], "be": ["\u0431\u044f\u043b\u044f\u0432\u044b"], "de": ["blond"], "sk": ["blond"], "en": ["blond"], "es": ["rubio"], "br": ["melen (blev)"], "pl": ["blond", "p\u0142owy", "jasnow\u0142osy"]}, "examples": [["blonda infano", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, la forgesita pipo, rakonto de A. Edelmann, tradukis I. Kaminski"], ["li havis blondan ondumitan hararon", "Spomenka \u015ctimec, Morto en Melburna tramo, Monato, jaro 1997a, numero 8a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) (Pri kelkaj a\u0135oj:) Helflava.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u0435\u0442\u043b\u044b\u0439"], "pl": ["jasny (o piwie)", "p\u0142owy (wyblak\u0142y)"]}, "examples": [["la blondaj bieroj de alta fermentado", "Lode Van De Velde, Bierlando Belgio, Monato, jaro 2001a, numero 1a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "blond", "primary": true}, "helico": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tia neebena kurbo, ke la angulo inter \u011dia tan\u011danto \u0109e punkto M kaj la rekto kun difinita direkto trairanta punkton M ne dependas de M.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043f\u0456\u0440\u0430\u043b\u044c", "\u0448\u0440\u0443\u0431\u0430\u0432\u0430\u044f \u043a\u0440\u044b\u0432\u0430\u044f"], "fr": ["h\u00e9lice"], "en": ["helix"], "nl": ["schroefdraad"], "pt": ["h\u00e9lice"], "ru": ["\u0441\u043f\u0438\u0440\u0430\u043b\u044c", "\u0432\u0438\u043d\u0442\u043e\u0432\u0430\u044f \u043a\u0440\u0438\u0432\u0430\u044f"], "de": ["Helix"], "it": ["elica"], "hu": ["csavarvonal"], "es": ["h\u00e9lice"], "el": ["\u03ad\u03bb\u03b9\u03ba\u03b1\u03c2"], "pl": ["linia \u015brubowa"]}, "examples": [["cirkla helico", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u015cra\u016dbforma aparato, kiu irigas \u015dipon en akvo a\u016d flugma\u015dinon en aero.", "translations": {"be": ["\u0448\u0440\u0443\u0431\u0430 (\u043a\u0430\u0440\u0430\u0431\u043b\u044f, \u0441\u0430\u043c\u0430\u043b\u0451\u0442\u0430)", "\u0432\u0456\u043d\u0442", "\u043f\u0440\u0430\u043f\u044d\u043b\u0435\u0440"], "en": ["propeller"], "nl": ["propeller"], "ru": ["\u0432\u0438\u043d\u0442", "\u043f\u0440\u043e\u043f\u0435\u043b\u043b\u0435\u0440"], "de": ["Schiffsschraube", "Luftschraube", "Propeller"], "hu": ["haj\u00f3csavar", "l\u00e9gcsavar", "propeller"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "helic", "primary": true}, "kanelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longa rekta ornama sulko.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u044d\u043b\u044e\u0440\u0430"], "fr": ["cannelure"], "nl": ["cannelure", "groef (op zuil)"], "ru": ["\u043a\u0430\u043d\u043d\u0435\u043b\u044e\u0440\u0430", "\u0436\u0435\u043b\u043e\u0431\u043e\u043a", "\u0432\u044b\u0435\u043c\u043a\u0430", "\u0431\u043e\u0440\u043e\u0437\u0434\u043a\u0430", "\u043f\u0430\u0437"], "de": ["Kannelur", "Kannel\u00fcre"], "hu": ["kannel\u00fara", "rov\u00e1tka", "hornyol\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Spirala sulketo, strekita interne de paftubo kaj destinita rotaciigi la pafa\u0135on kaj sekve stabiligi ties trajektorion.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0440\u044d\u0437\u043a\u0430 (\u0443 \u0440\u0443\u043b\u0456 \u0437\u0431\u0440\u043e\u0456)"], "fr": ["rayure (d'un canon d'arme \u00e0 feu)"], "nl": ["trek (v.e.geweerloop)"], "ru": ["\u043d\u0430\u0440\u0435\u0437\u043a\u0430"], "hu": ["huzagol\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Spirala sulketo, strekita surface de gramofondisko kaj destinita gvidi kaj vibrigi la nadlon a\u016d safiron adaptitan al la diafragmo.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0440\u043e\u0436\u043a\u0430 (\u043d\u0430 \u043a\u0440\u0443\u0436\u044d\u043b\u0446\u044b)"], "fr": ["sillon (d'un disque)"], "nl": ["groef"], "ru": ["\u0434\u043e\u0440\u043e\u0436\u043a\u0430 (\u043d\u0430 \u0433\u0440\u0430\u043c\u043f\u043b\u0430\u0441\u0442\u0438\u043d\u043a\u0435)"], "de": ["Rille"], "hu": ["hangbar\u00e1zda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kanel", "primary": true}, "frakciigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dividi en frakciojn.", "translations": {"es": ["fraccionar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "frakci", "primary": false}, "zeloto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fervora kaj obstina adepto de ia religio a\u016d doktrino.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0435\u043b\u043e\u0442", "\u0444\u0430\u043d\u0430\u0442\u0438\u043a"], "fr": ["z\u00e9lote"], "en": ["fanatic", "zealot"], "nl": ["zeloot", "ijveraar"], "pt": ["zelote"], "de": ["Zelot"], "it": ["zelota"], "hu": ["zel\u00f3ta", "vakbuzg\u00f3"], "es": ["celota"], "pl": ["zelant"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ano de judisma partio fine de la epoko de la Dua Templo, kiu provadis perforte forigi la malsanktan regadon de Romio super la juda nacio.", "translations": {"hu": ["zel\u00f3ta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "zelot", "primary": true}, "E\u016dropo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La plej malgranda el la mondopartoj, situanta okcidente de Azio kaj norde de Afriko.", "translations": {"be": ["\u042d\u045e\u0440\u043e\u043f\u0430"], "fr": ["Europe"], "bg": ["\u0415\u0432\u0440\u043e\u043f\u0430"], "nl": ["Europa"], "pt": ["Europa"], "no": ["Europa"], "de": ["Europa"], "sv": ["Europa"], "hu": ["Eur\u00f3pa"], "en": ["Europe"], "es": ["Europa"], "it": ["Europa"], "ru": ["\u0415\u0432\u0440\u043e\u043f\u0430"], "vo": ["Yulop"], "pl": ["Europa"]}, "examples": [["kiam en la centra E\u016dropo la barbaroj, vestitaj per maldelikataj feloj, sin ka\u015dis en kavernoj, Egipto jam posedis altan socian organizon, terkulturon, metiojn kaj literaturon", "La Faraono, volumo 1, Anta\u016dparolo"], ["la kreskanta netoleremo kaj influoj de dekstraj kaj naciismaj movadoj kiuj pli kaj pli aperas kaj esti\u011das pli kaj pli dan\u011deraj por tuta E\u016dropo", "Monato, n-ro 08/1993, \u0108u reiri al naciaj radikoj? \u2015 Pli da naciaj movadoj"], ["la 6an de junio celebros britoj la 50a datrevenon de la alianca invado en Francion, kiu liberigis E\u016dropon de sub nazia jugo", "Monato, n-ro 05/1994, Britio \u2015 Revivi\u011das la fantomoj"], ["la tutmonda politika pezocentro dum jarcentoj situinta en E\u016dropo transloki\u011dis Usonen", "Monato, n-ro 05/1994, Britio \u2015 Revivi\u011das la fantomoj"], ["la junaj lo\u011dantoj de Ameriko vizitos la maljunan E\u016dropon", "Fabeloj, volumo 3, Post jarmiloj"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En la helena mito, belega fenica junulino, forkaptita de Ze\u016dso, kiu aliris \u015din sub la aspekto de blanka virbovo. Li portis \u015din en Kreton, kie \u015di naskis kvar filojn de la dio (unu el ili estis Minoo) kaj poste \u015di edzini\u011dis al la Kreta re\u011do Asteriono, kiu adoptis la kvar infanoj \u0109ar li estis sen filoj. Ze\u016dso donacis al la geedzoj tri mirinda\u0135ojn: hundo \u0109iam ekkaptinta, lanco \u0109iam plentrafante kaj la bronza a\u016dtomato Talo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La dua satelito de Jupitero.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "E\u016drop", "primary": true}, "grefta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Engreftita bran\u0109eto, bur\u011dono a\u016d histo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0448\u0447\u044d\u043f\u0430\u043a"], "fr": ["greffon", "transplant"], "nl": ["ent", "transplantaat"], "pt": ["enxerto (parte enxertada)"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0432\u043e\u0439"], "de": ["Pfropfreis", "Edelreis", "Transplantat"], "hu": ["olt\u00f3vessz\u0151", "szemz\u0151hajt\u00e1s", "nemes szem", "transzplant\u00e1tum"], "pl": ["przeszczep (tkanki, organu)", "szczepionka (ro\u015bliny)", "zraz (ro\u015bliny)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "greft", "primary": false}, "krucifikso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ligna ebura a\u016d metala kruco, sur kiu estas figurata Jesuo krucumita.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u043f\u044f\u0442\u0438\u0435 (\u0438\u0437\u043e\u0431\u0440\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "fr": ["croix (crucifix)", "crucifix"], "en": ["crucifix"], "nl": ["kruisbeeld"], "pt": ["crucifixo"], "ca": ["crucifix"], "de": ["Kruzifix"], "sv": ["krucifix"], "hu": ["fesz\u00fclet"], "es": ["crucifijo"]}, "examples": [["montrante lian portreton sub sia krucifikso", "Vivo de Zamenhof \u0109apitro 12a, p. 129a"]], "subdefinitions": []}], "root": "krucifiks", "primary": true}, "atesti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Certigi fakton, kiel vidinto, a\u016ddinto a\u016d eksciinto.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u0432\u0435\u0434\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0441\u044c\u0432\u0435\u0434\u0447\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["attester", "certifier", "t\u00e9moigner"], "en": ["attest", "testify", "affirm", "bear witness"], "nl": ["getuigen", "attesteren"], "ru": ["\u0441\u0432\u0438\u0434\u0435\u0442\u0435\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u0434\u043e\u0441\u0442\u043e\u0432\u0435\u0440\u044f\u0442\u044c"], "de": ["bezeugen"], "hu": ["tan\u00fas\u00edt", "igazol"], "sk": ["sved\u010di\u0165"], "cs": ["sv\u011bd\u010dit"], "es": ["atestiguar", "testificar"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05e2\u05d9\u05d3"]}, "examples": [["atesti la senkulpecon de la akuzito", null], ["mi vokas Dion kiel atestanton", "La Nova Testamento, II. Korintanoj, 1, 23"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Pruvi, montri.", "translations": {}, "examples": [["via hezito atestas, ke vi mensogas", null], ["per tia ago vi atestis vian perfidon", null], ["griza barbo sa\u011don ne atestas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "atest", "primary": true}, "atesto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago, vortoj, dokumento, per kio oni atestas ion.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u044c\u0432\u0435\u0434\u0447\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["attestation", "certificat", "t\u00e9moignage"], "en": ["attestation", "testimony"], "nl": ["attest", "getuigenis"], "ru": ["\u0441\u0432\u0438\u0434\u0435\u0442\u0435\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u0443\u0434\u043e\u0441\u0442\u043e\u0432\u0435\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0430\u0442\u0442\u0435\u0441\u0442\u0430\u0442", "\u0441\u043f\u0440\u0430\u0432\u043a\u0430"], "de": ["Zeugnis", "Urkunde"], "hu": ["tan\u00fas\u00edtv\u00e1ny", "igazol\u00e1s"], "sk": ["svedectvo", "osved\u010denie"], "es": ["testimonio"], "he": ["\u05e2\u05d3\u05d5\u05ea", "\u05d4\u05e2\u05d3\u05d4", "\u05d4\u05e6\u05d4\u05e8\u05d4"]}, "examples": [["alvoki la ateston de \u0109iuj, kiuj partoprenis", "Z"], ["fari \u0109e la ju\u011dejo sensacian ateston", null], ["atesto pri kapableco, pri bona konduto", null], ["ricevatesto", null], ["unua atesto estas la vesto", "Proverbaro esperanta"], ["la statistikoj liveras pri tio elokventan ateston", null]], "subdefinitions": []}], "root": "atest", "primary": false}, "asociano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Membro de asocio.", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u043b\u0435\u0446 (\u0430\u0441\u0430\u0446\u044b\u044f\u0446\u044b\u0456, \u0441\u0443\u043f\u043e\u043b\u043a\u0456 \u0456 \u0434\u0430 \u0433.\u043f.)"], "fr": ["associ\u00e9"], "en": ["associate"], "ru": ["\u0447\u043b\u0435\u043d (\u043e\u0431\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u0430, \u0430\u0441\u0441\u043e\u0446\u0438\u0430\u0446\u0438\u0438 \u0438 \u0442.\u043f.)"], "hu": ["t\u00e1rsas\u00e1g tagja", "t\u00e1rsult (egy\u00e9n)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "asoci", "primary": false}, "\u0109iuvo\u0109a": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Akorde eldirita a\u016d konsentita de \u0109iuj.", "translations": {"ru": ["\u0435\u0434\u0438\u043d\u043e\u0433\u043b\u0430\u0441\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["unanime"], "en": ["unanimous"], "pt": ["un\u00e2nime"], "be": ["\u0430\u0434\u0437\u0456\u043d\u0430\u0433\u0430\u043b\u043e\u0441\u043d\u0430"], "de": ["einstimmig"], "sv": ["enst\u00e4mmigt"], "hu": ["egyhang\u00fa"], "pl": ["jednog\u0142o\u015bny"]}, "examples": [["\u0109iuj unuvo\u0109e en la da\u016dro de \u0109irka\u016d du horoj kriadis", "La Nova Testamento, La agoj 19:34"]], "subdefinitions": []}], "root": "vo\u0109", "primary": false}, "arm(il)ejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Provizejo de armiloj.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0440\u0441\u0435\u043d\u0430\u043b", "\u0441\u043a\u043b\u0430\u0434 \u043e\u0440\u0443\u0436\u0438\u044f"], "fr": ["armurerie"], "de": ["Waffenkammer"], "hu": ["fegyvert\u00e1r", "fegyverrakt\u00e1r", "fegyverszoba"]}, "examples": [["\u0124izkija [...] montris al ili sian trezorejon [...] kaj sian tutan armilejon", "La Malnova Testamento, II. Re\u011doj 21:13"], ["via kolo estas kiel la turo de David, kiu estas konstruita kiel armiltenejo", "La Malnova Testamento, Alta Kanto 4:4"]], "subdefinitions": []}], "root": "arm", "primary": false}, "provjaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Jaro, dum kiu oni ion provas, ekzemple dum kiu komencanta profesiulo lernas kaj akiras kapablojn en laborejo.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0441\u043f\u044b\u0442\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0433\u043e\u0434"], "fr": ["p\u00e9riode d'apprentissage", "p\u00e9riode de formation"], "it": ["apprendistato", "tirocinio", "periodo di formazione"], "pl": ["rok pr\u00f3bny", "roczny sta\u017c"], "hu": ["pr\u00f3ba\u00e9v"]}, "examples": [["\u0109i-somere \u00abKvinpetalo\u00bb i\u011dos dudekjara kaj fakte estos funkcianta de dek tri jaroj, enkalkulante la provjaron 1984", "Eventoj 1997-6 (128)"]], "subdefinitions": []}], "root": "jar", "primary": false}, "nuntempo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nuna epoko, estanta tempo, estanteco, nuno.", "translations": {"be": ["\u0446\u044f\u043f\u0435\u0440\u0430\u0448\u043d\u0456 \u0447\u0430\u0441"], "fr": ["pr\u00e9sent (subst.)"], "en": ["the present"], "de": ["Gegenwart"], "it": ["presente (sost.)"], "hu": ["jelen (id\u0151)"], "br": ["amzer-vrema\u00f1"], "fi": ["nykyaika"], "es": ["presente"], "he": ["\u05d4\u05d5\u05d5\u05d4"], "ru": ["\u043d\u0430\u0441\u0442\u043e\u044f\u0449\u0435\u0435 \u0432\u0440\u0435\u043c\u044f"], "nl": ["het heden", "tegenwoordige tijd"], "sv": ["nutid"], "ro": ["acum", "\u00een prezent"], "pl": ["tera\u017aniejszo\u015b\u0107"]}, "examples": [["Ne plu ekzistas la antikva beleco! \u0108ie regas la mal\u0109asta nuntempo!", "Metropoliteno, parto 8a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "temp", "primary": false}, "Trinidado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Insulo en la Atlantiko \u0109e nordorienta bordo de Sudameriko. Teritorio de Trinidado kaj Tobago.", "translations": {"de": ["Trinidad (Insel)"], "bg": ["\u0422\u0440\u0438\u043d\u0438\u0434\u0430\u0434"], "en": ["Trinidad"], "pl": ["Trynidad"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "trinidad", "primary": true}, "Etiopio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Etiopujo.", "translations": {"fa": ["\u0627\u062a\u06cc\u0648\u067e\u06cc", "\u062d\u0628\u0634\u0647"], "de": ["\u00c4thiopien"], "bg": ["\u0415\u0442\u0438\u043e\u043f\u0438\u044f"], "en": ["Ethiopia"], "pl": ["Etiopia", "Federalna Demokratyczna Republika Etiopii"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "etiopi", "primary": true}, "provincialo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Administranto zorganta pri tuta provinco de religia ordeno.", "translations": {"fr": ["provincial (subst.)"], "it": ["provinciale (sost., eccl.)"]}, "examples": [["provincialo de l' ordeno de piaristoj", "red. I. \u015cirjaev, artikolo \u00abFranz de Paula Mestan\u00bb, Enciklopedio de Esperanto, 1934"], ["en Parizo bonvenigis min provincialo Pierre Denis, mia eksdirektoro de filozofia studado", "A. Hrdina, Rememoroj de misiisto, Dio benu, 2001-11, numero 42a"]], "subdefinitions": []}], "root": "provincial", "primary": true}, "ignamo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Man\u011debla radiko de dioskoreoj.", "translations": {"be": ["\u044f\u043c\u0441"], "fr": ["igname"], "en": ["yam"], "nl": ["broodvrucht"], "pt": ["inhame"], "ru": ["\u044f\u043c\u0441", "\u0438\u043d\u044c\u044f\u043c"], "de": ["Jamswurzel"], "sv": ["jamsrot"], "hu": ["jamgy\u00f6k\u00e9r", "jamgum\u00f3"], "uk": ["\u044f\u043c\u0441"], "pl": ["jama", "ziemniak japo\u0144ski", "bulwa pochrzynu"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ignam", "primary": true}, "sulkigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari sulkojn.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u0440\u043e\u0437\u0434\u0438\u0442\u044c", "\u043c\u043e\u0440\u0449\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["froncer", "plisser", "rider"], "en": ["furrow", "wrinkle"], "nl": ["rimpelen", "fronsen"], "it": ["solcare"], "hu": ["bar\u00e1zd\u00e1l", "r\u00e1ncol"]}, "examples": [["la kronprinco sulkigis la brovojn kaj komencis malpacience pa\u015di sur la estrado", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 10a"], ["venteto sulketigis la akvon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sulk", "primary": false}, "jungi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Alligi tirbeston a\u016d motoron al la tirota objekto.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043f\u0440\u0430\u0433\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["atteler"], "en": ["harness", "yoke"], "nl": ["inspannen (v.dier)"], "pt": ["atrelar", "jungir"], "ru": ["\u0437\u0430\u043f\u0440\u044f\u0433\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u043f\u0440\u044f\u0447\u044c"], "de": ["einspannen", "anschirren"], "hu": ["befog (kocsiba)", "felszersz\u00e1moz (igavon\u00f3t)", "felkant\u00e1roz"], "br": ["sternia\u00f1 (loened-labour)"]}, "examples": [["jungi \u0109evalon al veturilo", null], ["li jungis sian \u0109aron", "Z"], ["la soldatoj sin jungis al la kanono", null], ["ne jungu la bovon malanta\u016d la plugilon", "Z"], ["jungi lokomotivon al vagonaro", null], ["kiu sin enjungis, devas tiri", "Proverbaro esperanta"], ["por efektivigi tiun planon oni jungis \u0109iujn plej eminentajn fortojn de la lando", null], ["la homa spirito jungis la naturajn fortojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "jung", "primary": true}, "kiloparseko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Astronomia mezurunuo de longo, egala al mil parsekoj.", "translations": {"fr": ["kiloparsec"], "en": ["kiloparsec"], "it": ["chiloparsec"], "pl": ["kiloparsek"], "sv": ["kiloparsec"]}, "examples": [["inter 4.5 kaj 11.5 kilokiloparsekoj for de la galaksia centro", "G. Gonzalez k.a., trad. Fred Meyer III, Rifu\u011dejoj por Vivo..., [2001]"]], "subdefinitions": []}], "root": "kiloparsek", "primary": true}, "dilui": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malkoncentri solva\u0135on per solvilo.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u0431\u0430\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["diluer", "allonger (diluer)", "couper (diluer)", "d\u00e9layer", "\u00e9tendre (diluer)"], "en": ["dilute"], "nl": ["verdunnen"], "pt": ["diluir"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0431\u0430\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0436\u0438\u0436\u0430\u0442\u044c"], "de": ["verd\u00fcnnen", "verw\u00e4ssern"], "es": ["diluir"], "pl": ["rozcie\u0144cza\u0107", "rozrzedza\u0107", "rozwadnia\u0107", "rozpuszcza\u0107", "rozrabia\u0107 (rozpuszcza\u0107)"]}, "examples": [["la analizenda materialo estis malnova kaj tre diluita", "Urd Hadda murdita!, p. 27"]], "subdefinitions": []}], "root": "dilu", "primary": true}, "cinika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al antikva skolo de filozofoj (cinikismo), kiuj afekte mal\u015datis la komforton kaj sociajn decregulojn.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0438\u043d\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["cynique (adj.)"], "en": ["cynical"], "pt": ["c\u00ednico"], "be": ["\u0446\u044b\u043d\u0456\u0447\u043d\u044b"], "de": ["kynisch"], "it": ["cinico (agg.)"], "hu": ["cinikus"], "sk": ["cynick\u00fd"], "el": ["\u03ba\u03cd\u03bd\u03b9\u03ba\u03bf\u03c2"]}, "examples": [["cinika doktrino, filozofo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Senhonte maldeca; senhontega; montranta indiferentecon kaj mal\u015daton por \u0109iu ajn nobla\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u0446\u0438\u043d\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["zynisch"], "pl": ["cyniczny"]}, "examples": [["cinika parolo, konduto", null], ["afekti cinikismon", null], ["la cinikeco de tiu propono \u015dokis \u0109iujn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "cinik", "primary": true}, "fresko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pentra\u0135o per akvaj koloriloj sur fre\u015da stuka\u0135o de muro.", "translations": {"be": ["\u0444\u0440\u044d\u0441\u043a\u0430"], "fr": ["fresque"], "en": ["fresco"], "nl": ["fresco"], "pt": ["afresco", "fresco"], "ru": ["\u0444\u0440\u0435\u0441\u043a\u0430"], "de": ["Freske", "Fresko"], "sv": ["fresk"], "hu": ["fresk\u00f3"], "es": ["pintura al fresco"]}, "examples": [["freske pentri", null], ["konservi\u011dis kelkloke freskoj de la deksepa jarcento", "Oni ne pafas en Jamburg, \u0109apitro 3a, p. 21a"]], "subdefinitions": []}], "root": "fresk", "primary": true}, "Persio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"en": ["Persia"], "nl": ["Perzi\u00eb"], "sv": ["Persien"], "pl": ["Persja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pers", "primary": false}, "hojli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) A\u016ddigi longan, senpa\u016dzan bojon, similan al bleko de lupo.", "translations": {"el": ["\u03bf\u03c5\u03c1\u03bb\u03b9\u03ac\u03b6\u03c9"], "fr": ["hurler (en p. d'un loup)"], "nl": ["huilen"], "pt": ["uivar"], "be": ["\u0432\u044b\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0432\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["heulen"], "hu": ["von\u00edt"], "fa": ["\u0632\u0648\u0632\u0647 \u06a9\u0634\u06cc\u062f\u0646"], "ru": ["\u0432\u044b\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0432\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["Kvar lupoj en arbar-obskuro / \u0109iu po unu virinkruro / hojle portas for", "(Karel Jarom\u00edr Erben, trad. de Tom\u00e1\u0161 Pumpr: Bukedo el \u0108e\u0125aj naciaj mitoj (1938), Ora rad\u015dpinilo vi)"]], "subdefinitions": []}], "root": "hojl", "primary": true}, "akcidento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malfeli\u0109a, neatendita okazo.", "translations": {"be": ["\u043d\u044f\u0448\u0447\u0430\u0441\u043d\u044b \u0432\u044b\u043f\u0430\u0434\u0430\u043a", "\u0437\u0434\u0430\u0440\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["accident"], "en": ["accident"], "nl": ["ongeval"], "pt": ["acidente", "sinistro"], "ru": ["\u043d\u0435\u0441\u0447\u0430\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439 \u0441\u043b\u0443\u0447\u0430\u0439", "\u0430\u0432\u0430\u0440\u0438\u044f", "\u043f\u0440\u043e\u0438\u0441\u0448\u0435\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435"], "de": ["Ungl\u00fcck", "Unfall", "Ungl\u00fccksfall"], "sv": ["olycksh\u00e4ndelse"], "tp": ["pakala"], "hu": ["baleset", "szerencs\u00e9tlens\u00e9g"], "sk": ["nehoda"], "fa": ["\u062d\u0627\u062f\u062b\u0647", "\u0633\u0627\u0646\u062d\u0647"], "it": ["accidente", "sinistro (incidente)", "incidente", "imprevisto (accidente)"], "es": ["accidente"]}, "examples": [["hiera\u016d okazis grava akcidento sur la fervojo al Parizo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Okaza, abstraktebla eco de objekto a\u016d fenomeno, kiuj povas konservi sian esencon anka\u016d sen \u011di.", "translations": {"ru": ["\u0430\u043a\u0446\u0438\u0434\u0435\u043d\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["accident"], "pt": ["acidente"], "de": ["Akzidens", "Zufallseigenschaft"], "it": ["accidente"], "hu": ["akcidencia"], "fa": ["\u0639\u064e\u0631\u064e\u0636"]}, "examples": [["la beleco estas akcidento kiun egale bone povas posedi virtulo a\u016d pekulo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "akcident", "primary": true}, "konver\u011d(o)radiuso": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Oni diras, ke la konver\u011doradiuso estas nefinia, se la serio konver\u011das \u0109ie."], "primary definition": "(de potencoserio S(x) \u0109irka\u016d x0) Tia reelo \u03c1, ke la serio malkonver\u011das, se |x-x0| > \u03c1, kaj konver\u011das, se |x-x0| < \u03c1.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0434\u044b\u044e\u0441 \u0437\u044c\u0431\u0435\u0436\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456"], "fr": ["rayon de convergence"], "en": ["radius of convergence"], "ru": ["\u0440\u0430\u0434\u0438\u0443\u0441 \u0441\u0445\u043e\u0434\u0438\u043c\u043e\u0441\u0442\u0438"], "de": ["Konvergenzradius"], "pl": ["promie\u0144 zbie\u017cno\u015bci"], "hu": ["konvergenciasug\u00e1r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "radius", "primary": false}, "kunbuli\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Formi\u011di kiel bulo kunpremi\u011de, \u015dvele a\u016d alimaniere.", "translations": {"fr": ["se blottir", "se mettre en boule> (sens propre)", "s'enrouler"], "pl": ["zwija\u0107 si\u0119 w kulk\u0119", "zbryla\u0107 si\u0119", "zbija\u0107 si\u0119"], "hu": ["gomolyog", "\u00f6sszeg\u00f6mb\u00f6ly\u00f6dik"]}, "examples": [["la nuboj kunbuli\u011dis en unu solan grandan minacan mason", "Fabeloj, volumo 1, Sova\u011daj cignoj"], ["oni trovis \u015din, en la soleca lito, buli\u011dinta kiel salikoko", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "bul", "primary": false}, "mentoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sa\u011da konsilanto kaj gvidanto de junulo.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u043d\u0442\u0430\u0440", "\u043d\u0430\u0441\u0442\u0430\u045e\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["mentor"], "en": ["mentor"], "nl": ["mentor", "leidsman"], "pt": ["mentor"], "ru": ["\u043c\u0435\u043d\u0442\u043e\u0440", "\u043d\u0430\u0441\u0442\u0430\u0432\u043d\u0438\u043a"], "ca": ["mentor"], "de": ["Mentor"], "hu": ["atyai j\u00f3bar\u00e1t", "mentor"], "es": ["mentor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mentor", "primary": true}, "ver\u015dotablo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alta, longa tablo precipe en drinkejo a\u016d restoracio, inter preparejo kaj man\u011dejo, \u0109e kiu klientoj povas resti stare a\u016d sur altaj sidiloj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u043e\u0439\u043a\u0430 \u0431\u0430\u0440\u0430"], "fr": ["bar (meuble)", "comptoir (d'un bar)", "zinc (d'un bar)"], "pl": ["lada", "bar"], "hu": ["italpult"]}, "examples": [["ili staris \u0109irka\u016d la ver\u015dtablo apud la pordo", "Kiel akvo de l' rivero, 1:2"]], "subdefinitions": []}], "root": "tabl", "primary": false}, "fotokopii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Produkti fotokopiojn de dokumento.", "translations": {"fr": ["photocopier"], "de": ["fotokopieren"]}, "examples": [["\u00abfotokopiu!\u00bb iu sa\u011dulo ekkriis", "Wu Hua, ekster ekzamenejo, Penseo, numero 3a, 1990-09"]], "subdefinitions": []}], "root": "fotokopi", "primary": false}, "de\u0135ori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Plenumi sian servon la\u016d difinita tempo.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u044f\u0436\u0443\u0440\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["\u00eatre de garde", "\u00eatre de service", "\u00eatre de permanence"], "en": ["be on duty", "serve"], "pt": ["estar de servi\u00e7o", "estar de plant\u00e3o", "montar guarda"], "ru": ["\u0434\u0435\u0436\u0443\u0440\u0438\u0442\u044c"], "de": ["Dienst tun", "dienen"], "it": ["lavorare (relativ. turno o servizio)", "essere di turno", "essere di servizio"], "hu": ["\u00fcgyel", "\u00fcgyeletet tart", "\u00fcgyeletben van", "szolg\u00e1latban van"], "es": ["estar de turno", "hacer turno"], "cs": ["konat", "m\u00edt slu\u017ebu"], "pl": ["dy\u017curowa\u0107", "by\u0107 na s\u0142u\u017cbie", "mie\u0107 s\u0142u\u017cb\u0119", "by\u0107 na wachcie", "mie\u0107 wacht\u0119"]}, "examples": [["li nun de\u0135oras dum la nokto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "de\u0135or", "primary": true}, "de\u0135oro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Difinita tempo fiksita por la plenumo de ofica servo.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u044f\u0436\u0443\u0440\u0441\u0442\u0432\u0430", "\u0432\u0430\u0445\u0442\u0430", "\u0437\u044c\u043c\u0435\u043d\u0430"], "fr": ["permanence", "garde (permanence)", "service (permanence)"], "ru": ["\u0434\u0435\u0436\u0443\u0440\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u0432\u0430\u0445\u0442\u0430", "\u0441\u043c\u0435\u043d\u0430"], "de": ["Dienstzeit", "Dienst"], "it": ["orario (di lavoro)", "turno (di lavoro)", "servizio (orario di lavoro)"], "hu": ["\u00fcgyelet", "szolg\u00e1lat (\u00fcgyelet)"], "es": ["turno"], "pl": ["dy\u017cur", "s\u0142u\u017cba", "wachta"]}, "examples": [["mia de\u0135oro komenci\u011dos je la kvara horo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "de\u0135or", "primary": false}, "kiel se": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Simile al la okazo ke.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043a \u0435\u0441\u043b\u0438 \u0431\u044b"], "fr": ["comme si"], "tr": ["sanki"]}, "examples": [["estis al \u015di kiel se \u015di pa\u015dus sur akrajn tran\u0109ilojn", "Z"], ["li eksaltis, kiel se oni lin pikus", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kiel", "primary": false}, "Gvineo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la okcidenta Afriko kun \u0109efurbo Konakrio. Teritorio de Respubliko Gvineo. ISO-3166 kodo: GN. \u011ci limas kun Ebur-Bordo, Gvineo-Bisa\u016do Malio, Liberio, Senegalo, Sieraleono kaj Atlantiko.", "translations": {"nl": ["Guinee"], "de": ["Guinea"], "bg": ["\u0413\u0432\u0438\u043d\u0435\u044f"], "en": ["Guinea"], "pl": ["Gwinea", "Republika Gwinei"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gvine", "primary": true}, "sulfo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mallongigita nomo de la sulfuro, kiun oni uzas en la nomoj de \u0125emiaj kombinoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0435\u0440\u0430", "\u0441\u0443\u043b\u044c\u0444-"], "nl": ["zwavel"], "ru": ["\u0441\u0435\u0440\u0430", "\u0441\u0443\u043b\u044c\u0444-"], "de": ["Schwefel"], "it": ["solf- (prefix)"], "hu": ["k\u00e9n-", "szulf-"]}, "examples": [["sulfato", null], ["sulfata, sulfita anhidrido", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sulf", "primary": true}, "Okcidenta Azio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La okcidenta parto de Azio (Anatolio, Ka\u016dkazo, Mezopotamio, Irano, Arabujo).", "translations": {"ru": ["\u041f\u0435\u0440\u0435\u0434\u043d\u044f\u044f \u0410\u0437\u0438\u044f"], "fr": ["Moyen-Orient"], "en": ["Middle East", "Near East"], "nl": ["West-Azi\u00eb", "Nabije Oosten"], "ca": ["Orient Mitj\u00e0"], "de": ["Westasien"], "hu": ["Nyugat-\u00c1zsia"], "pl": ["Bliski Wsch\u00f3d"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Azi", "primary": false}, "silabo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Rigora difino de la nocio silabo postulus fakajn disvolvi\u011dojn. Cetere ekzistas pluraj malsamaj teorioj pri \u011di. En Esperanta gramatiko oni uzas la nocion nur koncerne akcenton, sed iuj prozodiistoj uzas \u011din anka\u016d kadre de la klasika metriko aplikata al Esperanto, en kiu \u0109efan rolon ludas la longeco de silaboj, kio neprigas precize difini iliajn limojn. Kalocsay faris interesajn provojn \u0109i-kampe, sed liaj difinoj evoluis la\u016d la tempo."], "primary definition": "\u0108iu grupo da sonoj, prononcata per unu vo\u0109ellaso: Tipaj ecoj de silabo: akcenta, duonakcenta, senakcenta, fermita, malfermita, longa, mallonga.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u043b\u0430\u0434 (\u0441\u043b\u043e\u0432\u0430)"], "fr": ["syllabe"], "en": ["syllable"], "nl": ["lettergreep"], "ru": ["\u0441\u043b\u043e\u0433"], "ca": ["s\u00edl\u00b7laba"], "de": ["Silbe"], "sv": ["stavelse"], "hu": ["sz\u00f3tag"], "cs": ["slabika"], "es": ["s\u00edlaba"]}, "examples": [["c\u00e9-lo, ci-tr\u00f3-no, c\u00e9n-to, kra-j\u00f3-no, ru-\u00ed-no, pr\u00faj-no", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 2"], ["en Esperanto estas tiom da silaboj en vorto, kiom estas da vokaloj", null], ["dividi vortojn en silabojn per dividstrekoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "silab", "primary": true}, "kapti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u0134eti subite la manon sur ion a\u016d iun; subite preni, ekpreni ion per rapida movo.", "translations": {"be": ["\u043b\u0430\u0432\u0456\u0446\u044c", "\u0437\u043b\u0430\u0432\u0456\u0446\u044c", "\u0445\u0430\u043f\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u0445\u0430\u043f\u0456\u0446\u044c", "\u0441\u0445\u0430\u043f\u043d\u0443\u0446\u044c"], "fr": ["attraper", "appr\u00e9hender", "capter", "capturer", "cueillir (appr\u00e9hender)", "s'emparer (de)", "gagner (\u00e0 soi)", "prendre", "saisir (attraper)"], "en": ["catch"], "nl": ["vangen"], "ru": ["\u043b\u043e\u0432\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0439\u043c\u0430\u0442\u044c", "\u0445\u0432\u0430\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u0445\u0432\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c"], "de": ["einfangen"], "tr": ["yakalamak"], "sv": ["f\u00e5nga"], "hu": ["megfog", "elfog", "elkap", "megragad"], "es": ["capturar"], "cs": ["chytit"], "pl": ["\u0142apa\u0107", "chwyta\u0107"]}, "examples": [["dronanto e\u0109 herbeton kaptas avide", "Proverbaro esperanta"], ["kiu kaptas tro vaste, konservas malmulte", "Proverbaro esperanta"], ["li volis frakasi la statuon, sed lia amiko kaptis lian brakon", "Z"], ["kapti \u0109apelon de la hoko", null], ["kapti sin per amba\u016d manoj je la kapo", null], ["kapti la penikon por pentri", "Z"], ["subite aperis viro, kiu kaptis \u015din \u0109irka\u016d la korpo kaj volis \u015din kisi", "Z"], ["kapti iun per la mano, ies manon", null], ["voli kapti oleon per mano", "Z"], ["fari kaptan movon per la bu\u015do", "Z"], ["\u015di malfermis la lipojn por kapti aeron", null], ["kapti fortan pozicion", null], ["multajn amikojn la morto kaptis dum la pasinta jaro", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Sukcesi atingi kaj firme teni iun, kiu provas forkuri.", "translations": {"be": ["\u043b\u0430\u0432\u0456\u0446\u044c", "\u0437\u043b\u0430\u0432\u0456\u0446\u044c", "\u0445\u0430\u043f\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u0445\u0430\u043f\u0456\u0446\u044c", "\u0441\u0445\u0430\u043f\u043d\u0443\u0446\u044c"], "de": ["fassen", "erwischen", "ergreifen"], "pl": ["\u0142apa\u0107", "chwyta\u0107", "\u0142owi\u0107", "dopada\u0107", "pojma\u0107"], "ru": ["\u043b\u043e\u0432\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0439\u043c\u0430\u0442\u044c", "\u0445\u0432\u0430\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u0445\u0432\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["pasero kaptita estas pli bona, ol aglo kaptota", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 22"], ["kapti \u015dteliston", null], ["kaptordona letero", null], ["ne kaptita, ne punita", "Proverbaro esperanta"], ["lupo dormanta \u015dafon ne kaptas", "Proverbaro esperanta"], ["la hoketo kaptis", "Z"], ["iri en (for)kaptitecon", "Z"], ["konduki iun en kaptitecon", "Z"], ["kapti per fotografilo interesan grupon", null], ["kapti la okazon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Sukcesi havigi al si ion nematerian.", "translations": {"be": ["\u0443\u043b\u0430\u0432\u0456\u0446\u044c", "\u0443\u0446\u044f\u0433\u043d\u0443\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0445\u0430\u043f\u0456\u0446\u044c", "\u0430\u0433\u0430\u0440\u043d\u0443\u0446\u044c", "\u0430\u043f\u0430\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["erfassen"], "pl": ["zdobywa\u0107", "pojmowa\u0107", "ogarnia\u0107", "pojmowa\u0107"], "ru": ["\u0443\u043b\u043e\u0432\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0445\u0432\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u0443\u0432\u043b\u0435\u0447\u044c"]}, "examples": [["mi ne povas kapti en \u011di la sencon", "Proverbaro esperanta"], ["tiu parolado kaptis \u0109iujn korojn", null], ["mian atenton kaptis speciale tiu fakto", null], ["min kaptis ia dubo", null], ["kapti la rigardojn", null], ["li lasis sin kapti de la \u011denerala fluo", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Eni\u011di en iun, infekti iun (parolante pri malsanoj kaj sentoj).", "translations": {"ru": ["\u043e\u0445\u0432\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c"], "de": ["erfassen", "ergreifen"], "pl": ["\u0142apa\u0107", "opanowywa\u0107", "dopada\u0107"], "be": ["\u0430\u0445\u0430\u043f\u0456\u0446\u044c", "\u0430\u043f\u0430\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"]}, "examples": [["timo, teruro, kolero, rido kaptis lin", null], ["agonio kaptis la malsanulon", "Z"], ["terura milito ekkaptis preska\u016d la tutan E\u016dropon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Neatendite trafi, surprizi.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0441\u0442\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["prendre par surprise", "surprendre (prendre par surprise)"], "de": ["erwischen", "treffen"], "pl": ["\u0142apa\u0107", "chwyta\u0107", "dopada\u0107", "zasta\u0107"], "be": ["\u0437\u0430\u0441\u0442\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0441\u044c\u043f\u0435\u0446\u044c"]}, "examples": [["kaptis nin pluvego neatendita", "B"], ["la aer\u015dipo estis kaptata de ventego", null], ["la a\u016dtomobilo, kaptata de ekspresa vagonaro, disspliti\u011dis", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Delogi, logtrompi.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0445\u0430\u043f\u0456\u0446\u044c", "\u0430\u043f\u0430\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "pl": ["\u0142apa\u0107", "chwyta\u0107"], "ru": ["\u043f\u043e\u0439\u043c\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u0432\u043b\u0435\u0447\u044c"]}, "examples": [["virina rideto pli kaptas ol reto", "Proverbaro esperanta"], ["mi lasis min kapti de tiuj trompuloj", "Z"], ["lasi sin kapti per lertaj vortoj", "Z"], ["kapti per flatoj", "Z"], ["kapti ies koron", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kapt", "primary": true}, "regnano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0430\u0436\u0434\u0430\u043d\u0438\u043d"], "fr": ["citoyen", "habitant (d'un pays)"], "nl": ["staatsburger"], "hu": ["\u00e1llampolg\u00e1r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "regn", "primary": false}, "dekstrino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Amela gumo.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u043a\u0441\u0442\u0440\u044b\u043d"], "fr": ["dextrine"], "pt": ["dextrina"], "ru": ["\u0434\u0435\u043a\u0441\u0442\u0440\u0438\u043d"], "de": ["Dextrin"], "hu": ["dextrin"], "pl": ["dekstryna"], "es": ["dextrina"]}, "examples": [["la gluo devas esti el dekstrino", "Karel \u010capek, trad. Josef Vondrou\u0161ek, Na\u016d fabeloj, Fabelo po\u015dtista, [2002?]"]], "subdefinitions": []}], "root": "dekstrin", "primary": true}, "submeti\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "I\u011di submetita; submeti sin.", "translations": {"fr": ["se soumettre"], "sv": ["underkasta sig"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "met", "primary": false}, "gado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio gadedoj (Gadus), marfi\u015do.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u0435\u0441\u043a\u0430 (\u0440\u043e\u0434)"], "fr": ["cabillaud", "morue"], "nl": ["dors"], "pt": ["gado (peixe)"], "de": ["Dorsch"], "sv": ["torsk"], "hu": ["t\u0151kehal"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gad", "primary": true}, "semi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Enmeti semojn en la teron, por ke ili \u011dermu kaj kresku.", "translations": {"be": ["\u0441\u0435\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["parsemer", "semer"], "en": ["sow"], "nl": ["zaaien"], "ru": ["\u0441\u0435\u044f\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0441\u0435\u044f\u0442\u044c"], "de": ["s\u00e4en"], "it": ["seminare"], "hu": ["vet"], "sv": ["s\u00e5"], "es": ["sembrar"]}, "examples": [["nenie semata, \u0109ie trovata", "Proverbaro esperanta"], ["provi rikolti fruktojn el aliula semado", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) En multajn unuopajn lokojn meti, konigi, kreskigi.", "translations": {"nl": ["bezaaien"]}, "examples": [["golfo semita per multaj insuloj", "B"], ["\u015doseo sursemita per \u015dtonrompa\u0135o", null], ["la epidemio semis la morton en la regiono", null], ["semi maltrankvilon, teruron en la urbo", "B"], ["semi malkonfidon en la animon de iu", "B"], ["semantoj de malpaco", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "sem", "primary": false}, "eksterlanda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al lando.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0437\u0430\u0440\u0443\u0431\u0435\u0436\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["\u00e9tranger (adj., ext\u00e9rieur au pays)"], "nl": ["buitenlands"], "br": ["estren (ag.)", "arallvro (ag.)"], "de": ["ausl\u00e4ndisch"], "hu": ["k\u00fclf\u00f6ldi"]}, "examples": [["la ministroj kompetentos pri eksterlandaj aferoj, defendado, ekonomio kaj rajtoj de homoj kaj etnaj malplimultoj", "Stefan Maul, \u015ctatjura unika\u0135o, Monato, jaro 2002a, numero 7a, p. 13a"]], "subdefinitions": []}], "root": "land", "primary": false}, "integra cirkvito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elektronika cirkvito, plenumanta specifan funkcion, kaj realigita en unu duonkonduktila kristalo (plej ofte silicia), en kiu kristalo estas fabrikitaj \u0109iuj elementoj, necesaj por la plenumado de la funkcio. Tiuj elementoj plej ofte estas transistoroj kaj diodoj. Kombinante ilin en unu kristalo oni povas krei tre diversajn analogajn a\u016d ciferecajn integrajn cirkvitojn.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0442\u0435\u0433\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u0441\u0445\u0435\u043c\u0430"], "fr": ["circuit int\u00e9gr\u00e9"], "en": ["integrated circuit"], "nl": ["ge\u00efntegreerde schakeling"], "de": ["integrierter Schaltkreis", "integrierte Schaltung"], "sv": ["integrerad krets"], "hu": ["integr\u00e1lt \u00e1ramk\u00f6r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "integr", "primary": false}, "la\u016dpeze": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kalkulante la pezon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e \u0432\u0435\u0441\u0443"], "br": ["diouzh ar pouez"], "es": ["a peso"], "hu": ["s\u00faly szerint"]}, "examples": [["vian man\u011da\u0135on uzu la\u016dpeze, po dudek sikloj \u0109iutage", "La Malnova Testamento, Je\u0125ezkel 4:10"]], "subdefinitions": []}], "root": "pez", "primary": false}, "fanatismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["sed mi ne estas kristano, \u0109e ni ne estas konata la fanatismo", "Satiraj rakontoj, la barbaro"], ["li anka\u016d tre abomenis politikan fanatismon", "La Kiso kaj dek tri aliaj noveloj, anta\u016dparolo"]], "subdefinitions": []}], "root": "fanatism", "primary": true}, "arbitra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Libervola, propradecida, la\u016dkaprica, senkontrola, despota.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043c\u0430\u0432\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u0430\u0434\u0432\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u0441\u0430\u043c\u0430\u045e\u043f\u0440\u0430\u045e\u043d\u044b", "\u0441\u0432\u0430\u0432\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["arbitraire (adj.)"], "en": ["arbitrary"], "nl": ["willekeurig", "arbitrair"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u0432\u043e\u0435\u0432\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u0430\u043c\u043e\u0443\u043f\u0440\u0430\u0432\u043d\u044b\u0439"], "de": ["willk\u00fcrlich"], "sv": ["godtycklig"], "hu": ["\u00f6nk\u00e9nyes"], "sk": ["svojvo\u013en\u00fd"], "bg": ["\u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u043e\u043b\u0435\u043d", "\u0441\u044a\u0437\u043d\u0430\u0442\u0435\u043b\u0435\u043d", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u043d\u0430\u043c\u0435\u0440\u0435\u043d"], "br": ["tidel"], "es": ["arbitrario"]}, "examples": [["arbitra ago, ju\u011do, regulo, povo", null], ["\u0109iuj vortoj de Volap\u00fck estis arbitre elpensitaj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "arbitr", "primary": true}, "nieli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari nielon.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0434\u0435\u043b\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c \u0447\u0435\u0440\u043d\u044c\u044e"], "de": ["niellieren"], "nl": ["ni\u00eblleren"], "hu": ["niell\u00f3t k\u00e9sz\u00edt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "niel", "primary": false}, "kapu\u0109ino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Italdevena varma kafo kun vapor\u015da\u016dmigita lakto.", "translations": {"nl": ["cappuccino"], "fr": ["cappuccino"], "de": ["Cappuccino"], "tr": ["kapu\u00e7ino"], "bg": ["\u043a\u0430\u043f\u0443\u0447\u0438\u043d\u043e"]}, "examples": [["preska\u016d samtempe ili diris: - Kapu\u0109ino - kaj ili ridetis", "\u4eca\u65e5\u306e\u5358\u8a9e (Ka), 2003-01-26"]], "subdefinitions": []}], "root": "kapu\u0109in", "primary": true}, "pubera": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pt": ["p\u00fabere"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "puber", "primary": true}, "arbitro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "arbitra ago.", "translations": {"be": ["\u0441\u0432\u0430\u0432\u043e\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u0430", "\u0441\u0432\u0430\u0432\u043e\u043b\u044c\u043b\u0435", "\u0441\u0430\u043c\u0430\u045e\u043f\u0440\u0430\u045e\u043d\u0430\u0441\u0446\u044c", "\u0441\u0430\u043c\u0430\u045e\u043f\u0440\u0430\u045e\u0441\u0442\u0432\u0430", "\u0441\u0430\u043c\u0430\u0434\u0443\u0440\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["arbitraire (subst.)"], "bg": ["\u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u043e\u043b"], "nl": ["willekeur"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u043e\u043b", "\u0441\u0432\u043e\u0435\u0432\u043e\u043b\u0438\u0435", "\u0441\u0430\u043c\u043e\u0443\u043f\u0440\u0430\u0432\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Willk\u00fcr"], "hu": ["\u00f6nk\u00e9ny"], "sk": ["svojv\u00f4\u013ea"], "br": ["tid"], "es": ["arbitrariedad"]}, "examples": [["severaj reguloj permesantaj nenian escepton nek arbitron", "Z"], ["agi la\u016d sia arbitro", "Z"], ["oni ne povas krei lingvon la\u016d sia arbitro", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "arbitr", "primary": false}, "stampimposto": {"definitions": [], "root": "impost", "primary": false}, "balteo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rubando, rimeno el ledo a\u016d \u015dtofo sur\u015dultre a\u016d trabruste portata, servanta por subteni glavon, sakon a\u016d alian peza\u0135on.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0440\u0442\u0443\u043f\u0435\u044f", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0432\u044f\u0437\u044c"], "fr": ["bandouli\u00e8re", "baudrier"], "en": ["baldrick", "shoulder belt"], "nl": ["schouderriem"], "de": ["Schulterriemen", "Degengeh\u00e4nge", "Wehrgeh\u00e4nge"], "pl": ["pendent"], "hu": ["v\u00e1llsz\u00edj"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "balte", "primary": true}, "postebrio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kapdoloro, okazanta post ebrio.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0445\u043c\u0435\u043b\u044c\u0435"], "fr": ["gueule de bois"], "en": ["hangover"], "de": ["Kater (Kopfschmerzen)"], "pl": ["kac"], "hu": ["m\u00e1snaposs\u00e1g"]}, "examples": [["\u0109e tagi\u011do ni estis jam satdormintaj kaj iom postebriaj", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato, \u0109apitro 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ebri", "primary": false}, "petolema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vigle ludema, \u015derce gaja.", "translations": {"fr": ["badin", "espi\u00e8gle (adj.)", "farceur (adj.)", "fol\u00e2tre", "joueur (adj.)"], "de": ["verspielt"], "nl": ["dartel", "stoeiziek"]}, "examples": [["li estas tre gaja, e\u0109 petolema, ridegas brue, plengor\u011de", "L. Banmer, Vortoj de k-do Lanti, anta\u016dparolo"]], "subdefinitions": []}], "root": "petol", "primary": false}, "interkonformigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Reciproke adapti, komunigi la aspekton a\u016d funkciadon de aferoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043e\u0433\u043d\u0430\u0442\u044c \u0434\u0440\u0443\u0433 \u043a \u0434\u0440\u0443\u0433\u0443", "\u0441\u043e\u0433\u043b\u0430\u0441\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c \u043c\u0435\u0436\u0434\u0443 \u0441\u043e\u0431\u043e\u0439"], "fr": ["assortir", "adapter l'un \u00e0 l'autre", "associer (harmoniser)", "combiner (harmoniser)", "coordonner (harmoniser)", "harmoniser (mettre en harmonie)", "marier (harmoniser)"], "es": ["casar", "entrecasar", "hacer coincidir"], "hu": ["k\u00f6lcs\u00f6n\u00f6sen \u00f6sszehangol", "egym\u00e1shoz illeszt"]}, "examples": [["harmonie interkonformigitaj objektoj", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "konform", "primary": false}, "bonvoli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Afable voli, favore voli.", "translations": {"be": ["\u0437\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u043b\u0430\u0441\u043a\u0443"], "fr": ["consentir", "condescendre", "bien vouloir"], "nl": ["graag doen"], "ru": ["\u0441\u043e\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u0432\u043e\u043b\u0438\u0442\u044c"], "de": ["gerne wollen"], "sk": ["dovoli\u0165"], "br": ["asanti\u00f1 (da)"], "pl": ["raczy\u0107", "zechcie\u0107"]}, "examples": [["bonvolu akcepti tiun donacon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti tiel bona, ke oni volas; afable konsenti.", "translations": {"be": ["\u043b\u0430\u0441\u043a\u0430\u0432\u0430 \u043f\u0430\u0433\u0430\u0434\u0437\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u0437\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u043b\u0430\u0441\u043a\u0443", "\u0431\u044b\u0446\u044c \u043b\u0430\u0441\u043a\u0430\u0432\u044b\u043c"], "fr": ["bien vouloir"], "nl": ["welwillend zijn"], "ru": ["\u043b\u044e\u0431\u0435\u0437\u043d\u043e \u0441\u043e\u0433\u043b\u0430\u0441\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0431\u044b\u0442\u044c \u0442\u0430\u043a \u043b\u044e\u0431\u0435\u0437\u043d\u044b\u043c", "\u0441\u043e\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u0432\u043e\u043b\u0438\u0442\u044c"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05d5\u05e2\u05d9\u05dc \u05d1\u05d8\u05d5\u05d1\u05d5"], "de": ["die G\u00fcte haben", "so gut sein"], "hu": ["sz\u00edveskedik"]}, "examples": [["bonvolu pasigi al mi la salon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Voli fari bonon al iu.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u0432\u043e\u043b\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["avoir bon c\u0153ur"], "be": ["\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u043b\u0430\u0441\u043a\u0443", "\u043c\u0435\u0446\u044c \u043b\u0430\u0441\u043a\u0443", "\u0441\u0442\u0430\u0432\u0456\u0446\u0446\u0430 \u0437 \u043f\u0440\u044b\u0445\u0456\u043b\u044c\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044e"]}, "examples": [["lia bonvolo donis al mi pardonon", null], ["malbonvola kritikisto, recenzisto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bon", "primary": false}, "petolemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Verva, ludema, \u015derca gajo.", "translations": {"fr": ["badinerie (disposition d'esprit)", "espi\u00e8glerie (disposition d'esprit)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "petol", "primary": false}, "kurier\u015dipo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rapida \u015dipo, transportanta leterojn, komerca\u0135ojn, pasa\u011derojn.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u043a\u0435\u0442\u0431\u043e\u0442"], "en": ["transporter"], "nl": ["mailboot"], "de": ["Kurierschiff"], "it": ["corriere (nave)", "postale (nave)"], "pl": ["kurier"], "hu": ["postahaj\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dip", "primary": false}, "faksado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sendo de dokumento per faksilo.", "translations": {"pl": ["faksowanie", "telefaksowanie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "faks", "primary": false}, "legopova": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kapabla legi.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0430\u043c\u043e\u0442\u043d\u044b\u0439"], "pt": ["alfabetizado (algu\u00e9m)"]}, "examples": [["oni ne uzu la vorton \u00abalfabetigado\u00bb en la \u011denerala senco de legopovigo, \u0109ar multaj popoloj estas legopovaj sen alfabeta skribsistemo kaj ne deziras \u00abalfabetigon\u00bb!", "Edmund GRIMLEY EVANS Utilega konsultlibro Monatojaro 1995a, numero 2a, p. 20a"], ["\u015di estas kaj sa\u011da kaj \u0109arma, kaj krome iom legopova", "Bakin, tr. VejdoLa Familio \u0109ap. 26a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "analfabeta", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "leg", "primary": false}, "legopovo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kapablo legi.", "translations": {}, "examples": [["li multe kura\u011digis legopovon [...]", "Raymond Brisebois John Wesley Hilelisto, jaro 2003a, numero 31a"]], "subdefinitions": []}], "root": "leg", "primary": false}, "legopovi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti legopova.", "translations": {}, "examples": [["mi ne legopovas, mi nur \u00ablegas\u00bb bildojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "leg", "primary": false}, "frui": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Okazi a\u016d alveni frue.", "translations": {"be": ["\u0431\u044b\u0446\u044c \u0440\u0430\u043d\u044c\u043d\u0456\u043c"], "fr": ["\u00eatre en avance", "\u00eatre pr\u00e9coce (saison, v\u00e9g\u00e9tation)", "\u00eatre t\u00f4t", "avancer (intr, horloge)"], "en": ["be early", "be fast (clock)"], "ru": ["\u0431\u044b\u0442\u044c, \u0432\u044b\u0434\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f \u0440\u0430\u043d\u043d\u0438\u043c"], "hu": ["kor\u00e1n \u00e9rkezik"], "pl": ["by\u0107 wcze\u015bnie"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05e7\u05d3\u05d9\u05dd", "\u05dc\u05d4\u05d9\u05d5\u05ea \u05de\u05d5\u05e7\u05d3\u05dd"]}, "examples": [["\u0109i-jare fruas la printempo, la legomoj", null], ["Anjo-la-Pesto ial kutimis elliti\u011di eksterordinare frue, sed \u0109i-foje \u015di fruis supermezure", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 24"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(senpersone) Proksime al la komenco de konvena periodo, kiam \u011di \u0135us komenci\u011dis a\u016d e\u0109 estas nur komenconta.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u043d\u0430 (\u0431\u0435\u0437\u0430\u0441\u0430\u0431\u043e\u0432\u044b \u0441\u043a\u0430\u0437)"], "hu": ["korai", "kor\u00e1n van"], "ru": ["\u0440\u0430\u043d\u043e (\u043d\u0430\u0437\u044b\u0432\u043d\u043e\u0435 \u043f\u0440\u0435\u0434\u043b\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435)"]}, "examples": [["ankora\u016d tro fruas por diri...", "Marko Naoki LINS: Bruselo-Babelo: lingvo-kulturo en E\u016dropa Unio. Monato."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri horlo\u011do) Montri ankora\u016d ne venintan tempon.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043f\u044f\u0448\u0430\u0446\u0446\u0430 (\u043f\u0440\u0430 \u0433\u0430\u0434\u0437\u0456\u043d\u044c\u043d\u0456\u043a)"], "de": ["vorgehen"], "ru": ["\u0441\u043f\u0435\u0448\u0438\u0442\u044c (\u043e \u0447\u0430\u0441\u0430\u0445)"], "hu": ["siet (\u00f3ra)"]}, "examples": [["la horlo\u011do fruas je kvin minutoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fru", "primary": false}, "ekkiam": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuj post kiam, komencante kiam (la\u016d la komenca senco de ek-).", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043a \u0442\u043e\u043b\u044c\u043a\u043e"], "be": ["\u044f\u043a \u0442\u043e\u043b\u044c\u043a\u0456"], "it": ["appena (tempo)", "subito dopo", "quando"], "pl": ["jak tylko"], "hu": ["mihelyt", "amint", "alighogy"]}, "examples": [["Ekkiam regos am' sur ter' Alvenos tagoj sen malsato", "Remon Levesk', tr. \u0134ak Le Puil: Ekkiam regos am' sur ter'. La Verda Trobadoro, FLE/SAT-Junulfako, 1986."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Je la momento kiam, apena\u016d (la\u016d la momenta senco de ek-).", "translations": {}, "examples": [["ekkiam la edzo lasas \u015din sola \u015di vokas la nekonaton", "La krimo de Strato Lursin'"], ["\u0108iam same! Ekkiam mi enbanuji\u011das, tuj iu tedulo alvenas!", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kiam", "primary": false}, "frua": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Okazanta plej tuje, plej proksime de la ta\u016dga, difinita deirtempo.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u043d\u044c\u043d\u0456"], "fr": ["anticip\u00e9", "h\u00e2tif (pr\u00e9coce)", "pr\u00e9coce (h\u00e2tif)"], "bg": ["\u0440\u0430\u043d\u043e"], "nl": ["vroeg"], "pt": ["prematuro", "antecipado", "precoce"], "ru": ["\u0440\u0430\u043d\u043d\u0438\u0439"], "de": ["fr\u00fch"], "sv": ["tidig"], "hu": ["korai"], "en": ["early"], "cs": ["\u010dasn\u00fd"], "pl": ["wczesny"], "he": ["\u05de\u05d5\u05e7\u05d3\u05dd"]}, "examples": [["\u0109e, en frua mateno, frumatene", null], ["en lia frua juneco", null], ["fruaj, frumaturaj fruktoj", null], ["trofrua morto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fru", "primary": true}, "frue": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En frua tempo.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u043d\u0430"], "fr": ["t\u00f4t", "de bonne heure"], "en": ["early", "soon"], "nl": ["vroegtijdig"], "ru": ["\u0440\u0430\u043d\u043e"], "sv": ["tidigt"], "hu": ["kor\u00e1n"], "ro": ["devreme"], "pl": ["wcze\u015bnie"], "he": ["\u05de\u05d5\u05e7\u05d3\u05dd", "\u05d1\u05de\u05d5\u05e7\u05d3\u05dd"]}, "examples": [["frue levi\u011du kaj frue edzi\u011du", "Proverbaro esperanta"], ["kiu pli frue venas, pli bonan lokon prenas", "Proverbaro esperanta"], ["la horlo\u011do iras tro frue", "Z"], ["la komitato devas dissendi kiel eble plej frutempe inviton", "Z"], ["pli a\u016d malpli frue lingvo internacia nepre estos enkondukita", "Esenco kaj Estonte"], ["ne pli frue ol matene li venis hejmen", "Z"], ["ne pli frue ol kiam...", "Z"], ["oni ne devas tro frue fanfaroni", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fru", "primary": false}, "ariergardo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ta\u0109mento gardanta la postan parton de armeo.", "translations": {"sk": ["zadn\u00fd voj"], "be": ["\u0430\u0440'\u0435\u0440\u0433\u0430\u0440\u0434"], "fr": ["arri\u00e8re-garde"], "en": ["rear-guard"], "ru": ["\u0430\u0440\u044c\u0435\u0440\u0433\u0430\u0440\u0434"], "de": ["Nachhut"], "hu": ["h\u00e1tv\u00e1d"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ariergard", "primary": true}, "filamento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre maldika drato.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0433\u0443\u0442", "\u0432\u043e\u043b\u043e\u043a\u043d\u043e"], "fr": ["filament", "filandre", "filet (bot.)"], "pt": ["filamento", "fibra"], "de": ["Draht", "Faser", "St\u00e4bchen", "Filament"], "hu": ["izz\u00f3sz\u00e1l", "f\u0171t\u0151sz\u00e1l"], "es": ["filamento"], "pl": ["w\u0142\u00f3kno"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tiuforma anatomia elemento.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u043b\u043e\u043a\u043d\u043e"], "de": ["Faser", "Filament"], "hu": ["rost"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La malsupra parto de stameno.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0433\u0443\u0442\u0438\u043a"], "de": ["Staubfaden"], "hu": ["porz\u00f3sz\u00e1l", "filamentum"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tiuforma metala objekto, kiu, varmigate de elektro, produktas lumon en ampolo.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0438\u0442\u044c \u043d\u0430\u043a\u0430\u043b\u0430"], "de": ["Gl\u00fchdraht", "Gl\u00fchwendel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "filament", "primary": true}, "maltrankviligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi maltrankvila.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u043f\u0430\u043a\u043e\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["perturber", "troubler"], "nl": ["ongerust maken"], "ru": ["\u0431\u0435\u0441\u043f\u043e\u043a\u043e\u0438\u0442\u044c"], "de": ["beunruhigen"], "hu": ["nyugtalan\u00edt", "ideges\u00edt"]}, "examples": [["malbona anta\u016dsento virinon eble maltrankviligus", "Z"], ["ne timu kaj ne maltrankvili\u011du", "Z"], ["vere tio min maltrankviligas", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "trankvil", "primary": false}, "\u0125aradriedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo \u0125aradrioformaj birdoj (Charadriidae).", "translations": {"be": ["\u0441\u044f\u045e\u0446\u043e\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["charadriid\u00e9s"], "en": ["pluviers"], "nl": ["plevieren"], "pt": ["caradri\u00eddeos"], "ru": ["\u0440\u0436\u0430\u043d\u043a\u0438 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)", "\u0440\u0436\u0430\u043d\u043a\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "ca": ["car\u00e0drids"], "de": ["Regenpfeiffer (Familie)"], "it": ["caradriidi"], "hu": ["lilef\u00e9l\u00e9k"], "fi": ["kurmitsat"], "pl": ["siewkowate"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125aradried", "primary": true}, "cedrato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frukto de cedratujo.", "translations": {"ru": ["\u0446\u0435\u0434\u0440\u0430\u0442"], "fr": ["c\u00e9drat"], "pt": ["cidra"], "be": ["\u0446\u044d\u0434\u0440\u0430\u0442 (\u043f\u043b\u043e\u0434)"], "de": ["Zitronatzitrone", "Zedratzitrone"], "it": ["cedro (agrume)", "citro"], "hu": ["keser\u0171 citrom", "citron\u00e1t", "cedr\u00e1t"], "el": ["\u03ba\u03af\u03c4\u03c1\u03bf"], "sv": ["suckatcitron", "cedrat", "s\u00f6tcitron"], "pl": ["cedrat"]}, "examples": [["kandita cedrat\u015delo, konfititaj cedratoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "cedrat", "primary": true}, "bimetalismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mona sistemo bazita sur duobla normo kaj en kiu la valora rilato inter la oro kaj la ar\u011dento estas precize fiksita.", "translations": {"be": ["\u0431\u0456\u043c\u044d\u0442\u0430\u043b\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["bim\u00e9tallisme"], "en": ["double standard", "bimetallism"], "nl": ["bimetallisme"], "ru": ["\u0431\u0438\u043c\u0435\u0442\u0430\u043b\u043b\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Doppelw\u00e4hrung", "Bimetallismus"], "hu": ["k\u00e9tf\u00e9mrendszer", "kett\u0151s valutarendszer", "bimetallizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bimetalism", "primary": true}, "mortezo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En\u0109iza\u0135o, \u011denerale prismoforma, farita en ligna a\u016d metala peco por samforma tenono de la kunigota peco.", "translations": {"be": ["\u0448\u043f\u0430\u0440"], "de": ["Zapfenloch"], "nl": ["tapgat"], "pl": ["wpust", "otw\u00f3r czopowy"], "ru": ["\u043f\u0430\u0437"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mortez", "primary": true}, "mortezi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari mortezon en io.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mortez", "primary": false}, "bofilino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Edzino de la filo.", "translations": {"be": ["\u043d\u044f\u0432\u0435\u0441\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["belle-fille (bru)", "bru"], "en": ["daughter-in-law"], "nl": ["schoondochter"], "pt": ["nora"], "ru": ["\u043d\u0435\u0432\u0435\u0441\u0442\u043a\u0430"], "ca": ["nora", "jove (nora)"], "de": ["Schwiegertochter"], "tr": ["gelin"], "hu": ["meny"], "es": ["nuera"], "pl": ["synowa"]}, "examples": [["iun diman\u0109on \u015di invitis al la tagman\u011do amba\u016d estontajn bofilinojn", "Spomenka \u015ctimec, Morto en Melburna tramo, Monato, jaro 1997a, numero 8a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "fil", "primary": false}, "proprumeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u0430 \u045e\u043b\u0430\u0441\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456"], "fr": ["possession (jur.)"], "hu": ["tulajdonjog"], "nl": ["eigendomsrecht"], "ru": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u043e \u0441\u043e\u0431\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "propr", "primary": false}, "koneksa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interligita; proksime interrilata kun analoga afero.", "translations": {"fa": ["\u0645\u0631\u062a\u0628\u0637"], "fr": ["connexe (reli\u00e9)", "aff\u00e9rant", "reli\u00e9 (connexe)", "rattach\u00e9 (reli\u00e9)", "voisin (rattach\u00e9)"], "nl": ["samenhangend"], "pt": ["conexo"], "ru": ["\u0432\u0437\u0430\u0438\u043c\u043e\u0441\u0432\u044f\u0437\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["verbunden", "verkn\u00fcpft", "zusammenh\u00e4ngend"]}, "examples": [["tio estas koneksaj demandoj, kiujn oni ne povas aparte studi", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fa": ["\u0647\u0645\u0628\u0646\u062f"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri topologia spaco) Tia, ke nur la tuta spaco kaj la malplena aro estas samtempe malfermitaj kaj fermitaj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u044f\u0437\u043d\u043e\u0435 (\u0442\u043e\u043f\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0435 \u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["(espace topologique) connexe"], "de": ["zusammenh\u00e4ngend (-er topologischer Raum)"], "en": ["connected (topological space)"], "pl": ["(przestrze\u0144 topologiczna) sp\u00f3jna"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri grafeo) Tia, ke por ajnaj du verticoj de \u011di \u0109iam ekzistas \u0109eno, kiu ilin ligas.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u044f\u0437\u043d\u044b\u0439 (\u0433\u0440\u0430\u0444)"], "fr": ["(graphe) connexe"], "de": ["zusammenh\u00e4ngend (-er Graph)"], "en": ["connected (graph)"], "pl": ["(graf) sp\u00f3jny"]}, "examples": []}]}], "root": "koneks", "primary": true}, "babu\u015do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de pantoflo sen posta\u0135o kaj sen kalkanumo.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0430\u0431\u0443\u0448\u0430", "\u0448\u043b\u0451\u043f\u0430\u043d\u0435\u0446"], "fr": ["babouche"], "en": ["slipper"], "nl": ["muil (pantoffel)", "slof (pantoffel)"], "pt": ["babucha"], "de": ["Babusche", "Stoffpantoffel"], "hu": ["papucs (sarkatlan)"], "fa": ["\u0646\u0639\u0644\u06cc\u0646", "\u06a9\u0641\u0634 \u062f\u0645\u067e\u0627\u06cc\u06cc"], "pl": ["bambosz", "papu\u0107"]}, "examples": [["rajdas Jusef en beduena burnuso, kun flavaj babu\u015doj", "J. Ribillard, Vagado sub palmoj, UEA, 1956"]], "subdefinitions": []}], "root": "babu\u015d", "primary": true}, "ofendeti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u0108agreni iun, malrespektante ties guston a\u016d pla\u0109on.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0434\u0435\u0442\u044c (\u043e\u0431\u0438\u0434\u0435\u0442\u044c)"], "fr": ["froisser (quelqu'un)", "vexer"], "de": ["kr\u00e4nken"], "nl": ["krenken"], "hu": ["b\u00e1nt"]}, "examples": [["tiu vorto ofendetas miajn orelojn", null], ["ofendeta koloro, vo\u0109o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ofend", "primary": false}, "komisionulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0447\u043b\u0435\u043d \u043a\u0430\u043c\u0456\u0441\u0456\u0456"], "fr": ["membre de la commission"], "de": ["Ausschussmitglied"], "nl": ["lid van een commissie"], "ru": ["\u0447\u043b\u0435\u043d \u043a\u043e\u043c\u0438\u0441\u0441\u0438\u0438"]}, "examples": [["la komisionuloj restis \u015dajne senemociaj", "Satiraj rakontojHonorigo"]], "subdefinitions": []}], "root": "komision", "primary": false}, "altitudo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alteco super la marnivelo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0441\u043e\u0442\u0430 \u043d\u0430\u0434 \u0443\u0440\u043e\u0432\u043d\u0435\u043c \u043c\u043e\u0440\u044f"], "fr": ["altitude"], "de": ["H\u00f6he (\u00fcber dem Meeresspiegel)"]}, "examples": [["kolizio inter aviadiloj Tupolev kaj Boeing je altitudo de 12 000 m", "L. G. Restrepo Rivas, H. Masson, \u0108u aldona\u0135o por la \u00abSocia kosto de la Angla\u00bb?, soc.culture.esperanto, 2002-07-02"]], "subdefinitions": []}], "root": "altitud", "primary": true}, "kaprico": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subita, nekonstanta, neanta\u016dvidebla kaj senmotiva volo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043f\u0440\u0438\u0437"], "fr": ["caprice", "coup de t\u00eate", "foucade", "lubie"], "nl": ["gril"], "be": ["\u043a\u0430\u043f\u0440\u044b\u0437"], "de": ["Laune", "Grille", "Kaprice", "Kaprize"], "hu": ["szesz\u00e9ly"], "es": ["capricho"]}, "examples": [["infana kaprico", null], ["\u015di estas plena je pacienco por viaj kapricoj", "Z"], ["kapricoj de grandsinjoroj kaj multego da kreditoroj", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Neanta\u016dvidebla, \u015dajne senka\u016dza, stranga \u015dan\u011do.", "translations": {}, "examples": [["kapricoj de la modo, de la fortuno", null], ["la kapricoj de la elektra forto", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "kapric", "primary": true}, "kaprici": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Havi kapricojn.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043f\u0440\u044b\u0437\u044c\u043d\u0456\u0447\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["faire des caprices", "faire le difficile", "faire des mani\u00e8res", "jouer l'enfant g\u00e2t\u00e9"], "nl": ["nukken vertonen"], "ru": ["\u043a\u0430\u043f\u0440\u0438\u0437\u043d\u0438\u0447\u0430\u0442\u044c"], "de": ["launisch sein", "launenhaft sein", "sich launenhaft benehmen", "kaprizi\u00f6s sein"], "hu": ["szesz\u00e9lyeskedik"]}, "examples": [["\u0109e stomako malsata ne kapricas palato", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "kapric", "primary": false}, "kaprice": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En kaprica maniero.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043f\u0440\u044b\u0437\u043d\u0430"], "fr": ["capricieusement"], "nl": ["grillig (bw.)"], "ru": ["\u043a\u0430\u043f\u0440\u0438\u0437\u043d\u043e"], "de": ["launisch", "launenhaft", "grillenhaft", "kaprizi\u00f6s"], "es": ["caprichosamente"], "hu": ["szesz\u00e9lyesen"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kapric", "primary": false}, "kaprica": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aganta la\u016d kapricoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043f\u0440\u044b\u0437\u043d\u044b"], "fr": ["capricieux"], "nl": ["grillig (bn.)"], "ru": ["\u043a\u0430\u043f\u0440\u0438\u0437\u043d\u044b\u0439"], "de": ["launisch", "launenhaft", "grillenhaft", "kaprizi\u00f6s"], "es": ["caprichoso"], "hu": ["szesz\u00e9lyes"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["kaprica fian\u0109ino restos eterne fra\u016dlino", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["kaprica pluvo", "B"], ["\u015dia kostumo konsistis el paro da grandegaj kapricaj \u015duoj, kiuj \u0109iam direktadis sin alie ol \u015diaj piedoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "freneza, stranga, arbitra, fantazia.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kapric", "primary": false}, "\u0109eflitero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda litero.", "translations": {"be": ["\u0432\u044f\u043b\u0456\u043a\u0430\u044f \u043b\u0456\u0442\u0430\u0440\u0430"], "fr": ["lettrine", "majuscule"], "nl": ["hoofdletter"], "de": ["Anfangsbuchstabe", "Gro\u00dfbuchstabe", "Majuskel"], "tr": ["b\u00fcy\u00fck harf"], "it": ["capolettera", "capilettera", "maiuscola"], "hu": ["nagybet\u0171"], "pl": ["inicja\u0142"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "liter", "primary": false}, "daltonismulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo suferanta je daltonismo.", "translations": {"fr": ["daltonien (subst.)"], "nl": ["kleurenblinde"], "ca": ["daltoni\u00e0"], "de": ["Farbenblinder"], "hu": ["v\u00f6r\u00f6s-z\u00f6ld sz\u00ednt\u00e9veszt\u0151"], "fa": ["\u06a9\u0648\u0631\u0631\u0646\u06af"], "es": ["dalt\u00f3nico"], "cs": ["daltonista"], "pl": ["daltonista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "daltonism", "primary": false}, "honorinda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Meritanta honoron.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u0441\u0442\u043e\u043f\u043e\u0447\u0442\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["honorable"], "nl": ["eerbiedwaardig"], "pt": ["honor\u00e1vel"], "de": ["ehrenwert"], "it": ["onorabile", "onorevole"], "hu": ["tiszteletrem\u00e9lt\u00f3", "becs\u00fclend\u0151"], "br": ["enorus"]}, "examples": [["honorinda familio", null], ["mia honorinda kolego", null], ["la honorindeco de lia filo estas difektita de tiu akuza\u0135o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "honor", "primary": false}, "senorgana": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne posedanta organojn.", "translations": {"nl": ["orgaanloos"], "hu": ["szervetlen"]}, "examples": [["senorganaj bestetoj de la maro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "organ", "primary": false}, "a\u016dtoritata": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Estiminda, obeinda, havanta a\u016dtoritaton.", "translations": {"be": ["\u0430\u045e\u0442\u0430\u0440\u044b\u0442\u044d\u0442\u043d\u044b"], "fr": ["autoritaire", "comp\u00e9tent", "qui fait autorit\u00e9"], "en": ["authoritative"], "ru": ["\u0430\u0432\u0442\u043e\u0440\u0438\u0442\u0435\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u0432\u043b\u0438\u044f\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["autoritativ"], "hu": ["parancsol\u00f3", "autoriter"], "br": ["aotrouniek"], "cs": ["autoritativn\u00ed"], "es": ["autoritario"]}, "examples": [["a\u016dtoritata persono, kelkaj famuloj favore rekomendis esperanton la a\u016dtoritata lingvisto A. Meje (Meillet) kaj aliaj", "Vortoj de k-do Lanti: Je la lumo de la sperto"], ["la\u016d la opinio de aliaj personoj, kies ju\u011do en tiaj aferoj estas pli a\u016dtoritata ol mia", "Z"], ["okazas, ke tiaj homoj (inkluzive min) alprenas tonon a\u016dtoritatan, kvaza\u016d ili havus ian \u0109ielan komision deklari, kio estas \u011dusta kaj kio mal\u011dusta", "La bona lingvo"], ["necesas anka\u016d legitimi la motivaron per citoj, per ekzemploj el a\u016dtoritataj fontoj", "Jorge Camacho: La liturgio de l' foiro"], ["a\u016dtoritata teksto, raporto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Deviga, posedanta a\u016dtoritaton.", "translations": {"be": ["\u0443\u043b\u0430\u0434\u0430\u0440\u043d\u044b"], "de": ["autorit\u00e4r"], "ru": ["\u0432\u043b\u0430\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["a\u016dtoritata decido", null], ["a\u016dtoritata tono", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dtoritat", "primary": false}, "kodigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari le\u011dojn, kutimojn kaj tiel plu parto de jura kodo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0434\u0438\u0444\u0438\u0446\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["codifier"], "en": ["codify"], "nl": ["codificeren"], "de": ["kodifizieren"], "hu": ["t\u00f6rv\u00e9nybe foglal", "kodifik\u00e1l"], "pl": ["kodyfikowa\u0107"]}, "examples": [["kodigi familiajn le\u011dojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kod", "primary": false}, "budao": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En budaismo: homo atinginta la plej altan nivelon de spirita perfekteco.", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u0434\u0430", "\u0411\u0443\u0434\u0430"], "fr": ["Bouddha"], "bg": ["\u0411\u0443\u0434\u0430"], "nl": ["Boeddha"], "ru": ["\u0431\u0443\u0434\u0434\u0430", "\u0411\u0443\u0434\u0434\u0430"], "de": ["Buddha"], "it": ["Budda", "Buddha"], "hu": ["Buddha"], "sk": ["budha"], "en": ["Buddha"], "pl": ["Budda"]}, "examples": [["Sidarto i\u011dis budao post multaj jaroj de intensa mensa praktiko", null], ["estas por ni tre malofta \u015danco, naski\u011di kiel homo, atingi grandan a\u011don, kaj a\u016dskulti la predikon de budaoj, kiuj tre malofte ekaperas en la mondo", "trad. Seiho Nishi, Darmapado a\u016d vortoj de vereco. La Japana Budhano, 1974-75, numeroj 162a-169a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En budaismo: homforma figuro prezentanta la idealon de spirita perfekteco.", "translations": {"sk": ["budha"]}, "examples": [["en la palaco de mil budaoj estas statuoj de Avalokitesvaro kaj aliaj dioj", "Milmana Bodisatvo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Do, tiusence \u00abBudao\u00bb estas titolo, a\u016d rango, iom simile al \u00abKristo\u00bb, kiu en la vulgara uzo aperas kvaza\u016d nomo propra. Tamen malsimile ol en kristanismo, budao en budaismo ne estas unika. Tial, simile al \u00abla Profeto\u00bb en islamo, oni devus diri \u00abla Budao\u00bb."], "primary definition": "Speciale: budao Sidarto Gotamo, la fondinto de budaismo (6-5 jarcentoj a.K.).", "translations": {"sk": ["Budha"]}, "examples": [["tiam la mondo estos en simila stato kaosa, kiel Hindio, kiam vivis Budao", "E. Lanti, Letero pri la kvaza\u016daj \u00abAksiomoj\u00bb"], ["Budanasko estas festo celebranta la revenon de la naskotago de Gotamo la Budao", null], ["la ora kaj ar\u011denta estas uzataj \u0109efe por roloj de senmortuloj, Budao kaj monstroj", "Historio de Pekina Opero"], ["kelkaj ostoj de Budao trovi\u011das en la templo", "Torontanoj vizitas Japanion"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "budho", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "buda", "primary": true}, "inhal(ad)o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago inhali a\u016d la rezulto de tiu ago.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0433\u0430\u043b\u044f\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["inhalation (fait d'inhaler)"], "nl": ["het inhaleren"], "pt": ["inala\u00e7\u00e3o (a\u00e7\u00e3o)"], "de": ["Inhalieren", "Inhalation", "Einatmen"], "hu": ["inhal\u00e1l\u00e1s", "bel\u00e9legz\u00e9s (gy\u00f3gy\u00edt\u00f3)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "inhal", "primary": false}, "a\u016dtoritato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spirita povo, influo, bazita sur respekto al la scioj, intelekto, sa\u011do, kompetento de koncerna persono a\u016d institucio.", "translations": {"be": ["\u0430\u045e\u0442\u0430\u0440\u044b\u0442\u044d\u0442"], "fr": ["autorit\u00e9 (pouvoir)"], "en": ["authority"], "ru": ["\u0430\u0432\u0442\u043e\u0440\u0438\u0442\u0435\u0442", "\u0432\u043b\u0438\u044f\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Autorit\u00e4t"], "hu": ["tekint\u00e9ly", "autorit\u00e1s"], "br": ["aotrouniezh"], "cs": ["autorita"], "es": ["autoridad"]}, "examples": [["li havas grandan a\u016dtoritaton inter siaj kolegoj pro sia kompetenteco", null], ["la tempo de la teoriaj ju\u011doj kaj de klini\u011dado anta\u016d \u015dajnaj a\u016dtoritatoj jam de longe pasis", "Zamenhof: Parolado anta\u016d la 4a Kongreso Esperantista, Dresden, 1908-08-17"], ["en nia afero povas ekzisti nur a\u016dtoritateco morala", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Potenco.", "translations": {"be": ["\u0443\u043b\u0430\u0434\u0430"], "de": ["Macht"], "ru": ["\u0432\u043b\u0430\u0441\u0442\u044c", "\u043a\u043e\u043c\u043f\u0435\u0442\u0435\u043d\u0446\u0438\u044f"], "hu": ["hatalom", "autorit\u00e1s"]}, "examples": [["kaj li donis al ili a\u016dtoritaton super malpuraj spiritoj", "La Nova Testamento: S. Marko 6:7."], ["a\u016dtoritato de regnestro, de le\u011doj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dtoritat", "primary": true}, "piprujacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Piperaceae).", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0447\u043d\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)", "\u043f\u0435\u0440\u0446\u0435\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "nl": ["piperaceae"], "pt": ["piper\u00e1ceas"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "piprujac", "primary": true}, "hermita formo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(super kompleksa vektora spaco E) Tia seskvilineara formo \u03c6, ke \u03c6(x,y) = \u03ba(\u03c6(y,x)), kie \u03ba signas la operacion konjugo.", "translations": {"ru": ["\u044d\u0440\u043c\u0438\u0442\u043e\u0432\u0430 \u0444\u043e\u0440\u043c\u0430"], "fr": ["forme hermitienne"], "en": ["Hermitian form"], "de": ["Hermitesche Form"], "pl": ["forma hermitowska"], "hu": ["hermetikus forma"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "form", "primary": false}, "subteni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Firme teni de sube, apogi de sube, portante la \u015dar\u011don a\u016d kontra\u016dstarante la pu\u015don por malhelpi la falon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0442\u0440\u044b\u043c\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0434\u0442\u0440\u044b\u043c\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["soutenir", "appuyer (soutenir)", "\u00e9pauler (soutenir)"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0434\u0435\u0440\u0436\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0434\u0434\u0435\u0440\u0436\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "pl": ["podpiera\u0107", "podtrzymywa\u0107", "utrzymywa\u0107"], "hu": ["al\u00e1t\u00e1maszt", "megt\u00e1maszt"]}, "examples": [["subteni tegmenton, muron per traboj", null], ["muro subtenanta terason", null], ["subteni maljunulon sub la brakoj", null], ["\u015dajnis ku\u015di en la aero, kvaza\u016d subtenata de nevidebla apogilo", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 20"], ["centoj da miloj da radikoj kaj radiketoj subtenas nian arbon, kiu jam ne timas la venton", "Paroloj, Malferma parolado de la 3a UK en Cambridge (1907-08-12)"], ["subteni sian tronon per favorkoreco", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Helpi.", "translations": {"vo": ["yuf\u00f6n"], "pl": ["wspiera\u0107", "podtrzymywa\u0107"], "hu": ["t\u00e1mogat"]}, "examples": [["la asocio decidis subteni la E-istan movadon", null], ["subteni ies klopodojn", null], ["nur tiu penso subtenas nin en nia sendanka laboro", null], ["subteni la proponon de iu", null], ["la hava\u0135o de la mortinto devas esti konsiderinda, por subteni tian oficejon", "Urd Hadda murdita!, p. 19"], ["el la militakira\u0135oj ili konsekris partojn, por subteni la domon de la Eternulo", "La Malnova Testamento, I. Kroniko 26:27"], ["\u011doju kaj festenu, sed malri\u0109ulojn subtenu", "Proverbaro esperanta"], ["tiel ni subtenas ilin en ilia erara opinio", "Z"], ["la fondinto, subteninto kaj inspirinto de nia Konstanta Kongresa Komitato", "Paroloj, Malferma parolado de la 3a UK en Cambridge (1907-08-12)"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Da\u016drigi.", "translations": {"pl": ["podtrzymywa\u0107", "utrzymywa\u0107"], "hu": ["fenntart"]}, "examples": [["donacetoj subtenas amikecon", "Proverbaro esperanta"], ["subteni la komunikadon", "B"], ["ili subtenas inter ni regulan korespondadon", "Z"], ["tiu \u0109i verko havas la celon subtenadi unuformecon de stilo inter \u0109iuj E-istoj", "Z"], ["netoleremaj kaj persiste subtenataj asertoj", "Fabeloj, volumo 3, \u015ctono de la sa\u011duloj"]], "subdefinitions": []}], "root": "ten", "primary": false}, "avokadujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arbo el Centrameriko, kultivata en tropikaj landoj pro siaj fruktoj, el familio la\u016dracoj (Persea americana).", "translations": {"fa": ["\u062f\u0631\u062e\u062a \u0622\u0648\u0648\u06a9\u0627\u062f\u0648"], "fr": ["avocatier"], "de": ["Avokadobaum"], "en": ["avocado"], "hu": ["avok\u00e1d\u00f3fa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "avokad", "primary": false}, "bareliefo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Skulpta\u0135o, kies figuroj malmulte elstaras el ebena fono k estas iom platigitaj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0440\u044d\u043b\u044c\u0435\u0444"], "fr": ["bas-relief"], "en": ["bas-relief"], "nl": ["bas-relief"], "ru": ["\u0431\u0430\u0440\u0435\u043b\u044c\u0435\u0444"], "ca": ["baix relleu"], "de": ["Flachrelief"], "hu": ["lapos domborm\u0171"], "es": ["bajo relieve"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "barelief", "primary": true}, "verda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Samkolora kiel foliaro, herbo kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u0437\u044f\u043b\u0451\u043d\u044b"], "fr": ["vert (adj.)"], "bg": ["\u0437\u0435\u043b\u0435\u043d"], "el": ["\u03c0\u03c1\u03ac\u03c3\u03b9\u03bd\u03bf\u03c2"], "de": ["gr\u00fcn"], "it": ["verde"], "hu": ["z\u00f6ld"], "en": ["green"], "cs": ["zelen\u00fd"], "vo": ["gl\u00fcnik"], "es": ["verde"], "ru": ["\u0437\u0435\u043b\u0451\u043d\u044b\u0439"], "nl": ["groen"], "pt": ["verde"], "la": ["viridis"], "tr": ["ye\u015fil"], "sv": ["gr\u00f6n"], "sk": ["zelen\u00fd"], "pl": ["zielony"]}, "examples": [["la verda standardo", null], ["e\u0109 \u015dtono verdi\u011das , se \u011di longe ne movi\u011das", "Proverbaro esperanta"], ["la verda\u0135o de la kampoj", null], ["suke verda foliaro", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "verd", "primary": true}, "anta\u016dpagi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Pagi pli frue ol la deviga fiksita pagdato.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u0430\u0446\u0456\u0446\u044c (\u0437\u0430\u0433\u0430\u0434\u0437\u044f, \u043d\u0430\u043f\u0435\u0440\u0430\u0434)", "\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u043f\u0435\u0440\u0430\u0434\u0430\u043f\u043b\u0430\u0442\u0443"], "fr": ["payer par avance", "pr\u00e9payer"], "en": ["prepay"], "nl": ["betalen op voorhand"], "no": ["forh\u00e5ndsbetale"], "de": ["anzahlen", "vorausbezahlen", "im Voraus bezahlen", "im Voraus leisten"], "hu": ["el\u0151re fizet", "el\u0151leget fizet", "megel\u0151legez"], "ru": ["\u043f\u043b\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c \u0432\u043f\u0435\u0440\u0451\u0434", "\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u043f\u0440\u0435\u0434\u043e\u043f\u043b\u0430\u0442\u0443"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pag", "primary": false}, "verdi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti verda.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0435\u043b\u0435\u043d\u0435\u0442\u044c (\u0431\u044b\u0442\u044c \u0437\u0435\u043b\u0451\u043d\u044b\u043c)"], "fr": ["verdoyer"], "be": ["\u0437\u0435\u043b\u044f\u043d\u0435\u0446\u044c (\u0431\u044b\u0446\u044c \u0437\u044f\u043b\u0451\u043d\u044b\u043c)"], "la": ["vireo"], "it": ["verdeggiare"], "hu": ["z\u00f6ldell"], "sk": ["zelena\u0165 sa"], "pl": ["zieleni\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["sur kampoj verdis la lino kaj tritiko", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "verd", "primary": false}, "mizera": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kompatinda pro sia malri\u0109eco, malfeli\u0109o a\u016d malbonstato.", "translations": {"be": ["\u0436\u0430\u0431\u0440\u0430\u0446\u043a\u0456"], "fr": ["mis\u00e9rable (adj.)"], "en": ["miserable", "wretched"], "nl": ["ellendig", "armzalig"], "ru": ["\u043d\u0438\u0449\u0438\u0439", "\u043d\u0438\u0449\u0435\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["elend", "elendig", "j\u00e4mmerlich"], "hu": ["nyomorult", "nyomor\u00fas\u00e1gos", "szeg\u00e9ny", "keserves"], "br": ["ezhommek", "reuzeudik", "tavantek"], "pl": ["mizerny", "n\u0119dzny", "biedny", "ubogi"], "he": ["\u05d0\u05d5\u05de\u05dc\u05dc", "\u05de\u05e1\u05db\u05df", "\u05e2\u05dc\u05d5\u05d1"]}, "examples": [["mizeraj orfaj knaboj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malbonstata, malbonaspekta.", "translations": {}, "examples": [["Malanja devis akiradi la mizeran \u0109iutagan nutra\u0135on", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, la forgesita pipo, rakonto de A. Edelmann, tradukis I. Kaminski"], ["fari mienon fieran al ludo (sorto) mizera", "Z"], ["kelkaj mizeraj arboj vegetas", null], ["ludi mizeran rolon (hunda)", "Z"], ["modesta, e\u0109 mizereaspekta bro\u015duro", null], ["mizera kalumnio", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "mizer", "primary": false}, "geofiziko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri la fizikaj le\u011doj de la tero.", "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u0430\u0444\u0456\u0437\u0456\u043a\u0430"], "fr": ["g\u00e9ophysique"], "nl": ["geofysica"], "pt": ["geof\u00edsica"], "ru": ["\u0433\u0435\u043e\u0444\u0438\u0437\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Geophysik"], "tr": ["jeofizik"], "sv": ["geofysik"], "hu": ["geofizika"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "geofizik", "primary": true}, "superulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu havas a\u016dtoritaton super alia.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0441\u043e\u043a\u043e\u043f\u043e\u0441\u0442\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u043d\u043e\u0435 \u043b\u0438\u0446\u043e"], "en": ["superior"], "nl": ["meerdere"], "hu": ["felettes", "el\u00f6lj\u00e1r\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "super", "primary": false}, "bazo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsupra subportanta parto de objekto.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u043d\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u043e\u0441\u043d\u043e\u0432\u0430", "\u043f\u043e\u0434\u043d\u043e\u0436\u0438\u0435", "\u0431\u0430\u0437\u0430"], "fr": ["base"], "en": ["base"], "de": ["Fu\u00df", "Basis"], "hu": ["alap", "t\u0151", "b\u00e1zis", "talp"], "sk": ["z\u00e1klad"], "es": ["base"], "pl": ["baza", "podstawa"]}, "examples": [["bazo de turo, de vazo, de statuo, de monto, de triangulo, de vegeta\u0135o", null], ["ar\u011dentajn bazojn li faris sub la dudek tabuloj", "La Malnova Testamento, Eliro 36:24"], ["el malnova bazo novaj plantidoj kreskas", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Esenca, fundamenta principo.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u043d\u043e\u0432\u0430"], "de": ["Basis"], "pl": ["podstawa"], "hu": ["alap"]}, "examples": [["bazo de teorio", null], ["la justeco estas la bazo de socio", null], ["volo, laboro, obstino estas la bazoj de sukceso", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Substanco, kiu naskas salon per kombini\u011dado kun acido.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u043d\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435 (\u0445\u0438\u043c.)"], "de": ["Base"], "pl": ["zasada"], "hu": ["b\u00e1zis", "l\u00fag"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de pozicia nombrosistemo) Nombro de eblaj valoroj por \u0109iu cifero, uzata en prezentado de nombro.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u043d\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435 (\u0441\u0438\u0441\u0442\u0435\u043c\u044b \u0441\u0447\u0438\u0441\u043b\u0435\u043d\u0438\u044f)"], "fr": ["base (de num\u00e9ration)"], "en": ["radix"], "de": ["Basis"], "hu": ["alapsz\u00e1m"], "pl": ["podstawa (systemu liczbowego)"]}, "examples": [["la bazo de nia kutima nombrosistemo estas 10", null], ["la komputikistoj uzas la nombrosistemojn kun la bazoj 2, 8, 16", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(de logaritmo a\u016d eksponencialo) La nombro, kies logaritmo egalas 1, a\u016d la bildo de 1 per eksponencialo.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u043d\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435 (\u043b\u043e\u0433\u0430\u0440\u0438\u0444\u043c\u0430)"], "fr": ["base (d'un logarithme)"], "en": ["base (of logarithm)"], "de": ["Basis"], "hu": ["alap (logaritmus\u00e9)"], "pl": ["podstawa (logarytmu lub pot\u0119gi)"]}, "examples": [["la nombro e, bazo de naturaj logaritmoj", "Matematika Vortaro, Esperanta-\u0108e\u0125a-Germana"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(de geometria figuro) Konvencie elektita latero a\u016d faco, kiu limas la figuron; la longo de tia latero a\u016d la areo de tia faco.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u043d\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435 (\u043c\u043d\u043e\u0433\u043e\u0443\u0433\u043e\u043b\u044c\u043d\u0438\u043a\u0430)"], "fr": ["base (d'un polygone)"], "en": ["base (of a polygon)"], "de": ["Basis (von einem Vieleck)"], "hu": ["alap (soksz\u00f6g\u00e9)"], "pl": ["podstawa (wielok\u0105ta)"]}, "examples": [["bazo de triangulo, piramido, cilindro, konuso", null], ["bazoj de prismo", null], ["areo de paralelogramo egalas al la produto de unu \u011dia bazo per la responda alto", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(de modulo a\u016d vektora spaco) Libera subaro, kiu naskas la tutan spacon.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0430\u0437\u0438\u0441 (\u043b\u0438\u043d\u0435\u0439\u043d\u044b\u0439)"], "fr": ["base"], "de": ["Basis"], "en": ["basis"], "pl": ["baza (przestrzeni wektorowej)"]}, "examples": [["se vektora spaco havas finian bazon, \u0109iuj \u011diaj bazoj havas samtiom da elementoj", null], ["se naskanta subaro N de vektora spaco inkluzivas liberan subaron L, ekzistas bazo inkluzivanta L kaj inkluzivata de N", null], ["bazvektoro", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(de topologio T) Tia subaro de T, ke \u0109iu elemento de T estas kuna\u0135o de elementoj el la bazo.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0430\u0437\u0430"], "fr": ["base"], "de": ["Basis"], "en": ["basis"], "pl": ["baza (topologii)"]}, "examples": [["en metrika spaco, la aro de \u0109iuj globoj estas bazo", null]]}]}], "root": "baz", "primary": true}, "mizeri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti en mizero.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043b\u0435\u0446\u044c", "\u0433\u0430\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["\u00eatre dans la mis\u00e8re"], "en": ["be miserable", "be wretched"], "nl": ["in ellende verkeren"], "ru": ["\u0431\u0435\u0434\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043d\u0443\u0436\u0434\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f (\u0431\u0435\u0434\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c)"], "de": ["elendig sein", "in Not sein", "j\u00e4mmerlich gehen"], "hu": ["nyomorog", "sz\u00fcks\u00e9get szenved"], "br": ["beza\u00f1 en dienez", "mizeri\u00f1"], "pl": ["by\u0107 w n\u0119dzy", "znajdowa\u0107 si\u0119 w n\u0119dzy", "cierpie\u0107 n\u0119dz\u0119", "znajdowa\u0107 si\u0119 w biedzie", "biedowa\u0107", "klepa\u0107 bied\u0119", "trwa\u0107 w ub\u00f3stwie"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05d9\u05d5\u05ea \u05d0\u05d5\u05de\u05dc\u05dc", "\u05dc\u05d4\u05d9\u05d5\u05ea \u05de\u05e1\u05db\u05df", "\u05dc\u05d4\u05d9\u05d5\u05ea \u05e2\u05dc\u05d5\u05d1"]}, "examples": [["kiam sako mizeras amo malaperas", "Proverbaro esperanta"], ["mizeru kaj mal\u011doju kaj ploru; via ridado turni\u011du en ploron", "La Nova Testamento, De Jakobo 4:9"]], "subdefinitions": []}], "root": "mizer", "primary": false}, "ekstera operacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de aro R super aro E) Bildigo de R\u00d7E al E.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043a\u043e\u043d \u0432\u043d\u0435\u0448\u043d\u0435\u0439 \u043a\u043e\u043c\u043f\u043e\u0437\u0438\u0446\u0438\u0438"], "fr": ["loi de composition externe"], "de": ["\u00e4u\u00dfere Verkn\u00fcpfung"], "en": ["external composition law"], "pl": ["dzia\u0142anie zewn\u0119trzne"]}, "examples": [["la bildigo, kiu al entjero n kaj elemento x de grupoido (E,\u2020) asocias n\u2219x = x\u2020x\u2020...\u2020x , estas ekstera operacio de la entjeroj super E", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de \u03c4\u2208R super aro E, kadre de ekstera operacio \u2219 de R super E) Tia bildigo de E al si mem, ke la bildo de x estas \u03c4\u2219x.", "translations": {}, "examples": [["la ekstera operacio de nulvektoro super afina spaco E estas idE", null]], "subdefinitions": []}], "root": "operaci", "primary": false}, "morfologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri la formo de vortoj kaj \u011diaj \u015dan\u011di\u011doj.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043e\u0440\u0444\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "fr": ["morphologie (linguistique)"], "nl": ["morfologie", "vormleer"], "pt": ["morfologia"], "be": ["\u043c\u0430\u0440\u0444\u0430\u043b\u0451\u0433\u0456\u044f"], "de": ["Morphologie", "Morfologie", "Formenlehre"], "hu": ["alaktan"], "es": ["morfolog\u00eda"]}, "examples": [["la verkintoj konfuzas semantikon (signifo de vorteroj), morfologion (konstruformo de vortoj), kaj kategoriojn de verboj", "Donald Broadribb: Vitraj \u015duoj de gramatiko (Mirko Nabber Manner-Mamu\u0135i\u0109, Kompendio de la Esperanta gramatiko), Monatojaro 2001a, numero 3a, p. 31a"]], "subdefinitions": []}], "root": "morfologi", "primary": true}, "kro\u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kapti kaj fiksteni per io hokforma (kaj ofte pika) a\u016d \u0109irka\u016dprena.", "translations": {"ru": ["\u0446\u0435\u043f\u043b\u044f\u0442\u044c"], "fr": ["accrocher"], "en": ["hook"], "nl": ["aanhaken", "vasthaken"], "pt": ["enganchar", "engatar", "pendurar"], "be": ["\u0447\u0430\u043f\u043b\u044f\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0447\u0430\u043f\u0456\u0446\u044c"], "sv": ["kroka"], "hu": ["bekapcsol (beakaszt)", "beakaszt"]}, "examples": [["kro\u0109i boaton per hokstango", "PIV1"], ["la dornoj kro\u0109as la pasantojn", null], ["liaj manoj kro\u0109is la randon de la boato", "PIV1"], ["sed ru\u011dpunkta kaptuko, volvita \u0109e la kapo de unu, kro\u0109is kaj tenis lian atenton", "Jack London, tr. Reto Rossetti: Dio de liaj prapatroj. NLR, 1/4."], ["kro\u0109i sian rigardon sur iun", "Z"], ["\u011duste tiu pravigo de sia vivo kro\u0109is kaj ne lasis lin anta\u016den kaj pleje turmentis lin", "L. Tolstoj, tr. V. Melnikov: La morto de Ivan Ilji\u0109. Jekaterinburg: Sezonoj, 1997, \u0109ap. 12."]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Momente a\u016d da\u016dre kunigi du objektojn, enigante elstaran parton de unu en la alian.", "translations": {"de": ["anh\u00e4ngen", "anhaken", "festklammern", "anklammern"]}, "examples": [["kro\u0109i vagonon kun lokomotivo", null], ["\u015di kro\u0109is sian rigardon en tiun de sia amato", null], ["en kelkaj programlingvoj la operacio \u00ab+\u00bb ebligas kro\u0109i signo\u0109enojn: \u00ababc\u00bb + \u00abdef\u00bb = \u00ababcdef\u00bb", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Preterpase tu\u015di kaj impliki\u011di a\u016d difekti.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0446\u0435\u043f\u0438\u0442\u044c"], "de": ["verkeilen", "verklammern"]}, "examples": [["lia a\u016dto kro\u0109is mian bifron", "PIV1"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Pendigi per hoko, pinglo kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u0443\u0441\u0447\u0430\u043f\u0456\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u0447\u0430\u043f\u0456\u0446\u044c"], "de": ["annageln", "anheften", "aufh\u00e4ngen", "auf einen Haken h\u00e4ngen"], "ru": ["\u043d\u0430\u0446\u0435\u043f\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0432\u0435\u0441\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["kro\u0109i ordenon sur la bruston", null], ["kro\u0109i pentra\u0135on \u0109e la muro", null]]}]}], "root": "kro\u0109", "primary": true}, "mizero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Da\u016dra granda malri\u0109eco a\u016d malfeli\u0109o, inda je kompato.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043b\u0435\u0447\u0430", "\u043d\u044d\u043d\u0434\u0437\u0430"], "fr": ["paup\u00e9risme", "mis\u00e8re"], "en": ["misery", "wretchedness"], "nl": ["ellende", "nood"], "pt": ["miseric\u00f3rdia"], "ru": ["\u043d\u0438\u0449\u0435\u0442\u0430", "\u043d\u0443\u0436\u0434\u0430 (\u043d\u0438\u0449\u0435\u0442\u0430)"], "de": ["Elend", "Jammer", "Not"], "hu": ["nyomor", "nyomor\u00fas\u00e1g", "sz\u00fcks\u00e9g", "miz\u00e9ria"], "br": ["dienez", "mizer (reuzeudigezh)", "reuzeudigezh"], "pl": ["n\u0119dza", "bieda", "ub\u00f3stwo"], "he": ["\u05d0\u05d5\u05de\u05dc\u05d5\u05d5\u05ea", "\u05de\u05e1\u05db\u05e0\u05d5\u05ea"]}, "examples": [["kiu metion disponas, mizeron ne konas", "Proverbaro esperanta"], ["el la mizero oni devas fari virton", "Proverbaro esperanta"], ["\u0109iu havas sian ka\u015ditan mizeron", "Proverbaro esperanta"], ["\u015di timas enfali en mizeron kune kun siaj infanoj", "Marta"], ["Zamenhof dolore sentis la mizeron de lingva diverseco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mizer", "primary": true}, "embolio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sangovaza obstrukco ka\u016dzita de ensanga koagula\u0135o.", "translations": {"be": ["\u044d\u043c\u0431\u0430\u043b\u0456\u044f"], "fr": ["embolie"], "bg": ["\u0435\u043c\u0431\u043e\u043b\u0438\u044f"], "pt": ["embolia"], "ru": ["\u044d\u043c\u0431\u043e\u043b\u0438\u044f", "\u0437\u0430\u043a\u0443\u043f\u043e\u0440\u043a\u0430 \u043a\u0440\u043e\u0432\u0435\u043d\u043e\u0441\u043d\u044b\u0445 \u0441\u043e\u0441\u0443\u0434\u043e\u0432"], "de": ["Gef\u00e4\u00dfverschluss", "Emboli [fak]"], "es": ["embolia"], "pl": ["zator krwi", "embolia"]}, "examples": [["embolio de pulma arterio povas ka\u016dzi la morton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "emboli", "primary": true}, "foirejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vasta vendejo, ordinare sub\u0109iela, en kiu okazas foiro.", "translations": {"ru": ["\u044f\u0440\u043c\u0430\u0440\u043e\u0447\u043d\u0430\u044f \u043f\u043b\u043e\u0449\u0430\u0434\u044c"], "fr": ["champ de foire", "foirail"], "en": ["fairground", "marketplace"], "nl": ["beursplein"], "pt": ["feira (local)", "exposi\u00e7\u00e3o (local)"], "de": ["Markaj tiel plulatz", "Messeplatz"], "hu": ["v\u00e1s\u00e1rt\u00e9r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "foir", "primary": false}, "moderna": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Apartenanta al la epoko nuna, al la tempo nuna a\u016d \u0135us pasinta; plej nova, plej fre\u015ddata.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0432\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "en": ["modern"], "nl": ["modern"], "pt": ["moderno"], "be": ["\u0441\u0443\u0447\u0430\u0441\u043d\u044b"], "ca": ["modern"], "de": ["modern"], "sv": ["modern"], "hu": ["korszer\u0171", "modern"], "cs": ["modern\u00ed"], "es": ["moderno"]}, "examples": [["li estis homo de la malnovaj moroj, ne aprobanta la modernajn ideojn", "I. Turgenjev, tr. Kabe: Patroj kaj filoj. Inko Tyreso 2001. \u2015 \u0108ap. 3a."], ["la kriterioj kaj metodoj de la moderna lingvoscienco", null], ["la moderna greka lingvo ne havas infinitivon", "Lingvistikaj aspektoj de Esperanto"], ["modernaj mebloj, ideoj, inventoj", null], ["moderna stilo", null], ["\u00abModerna Vivo\u00bb", null], ["la progresoj de la moderna scienco", null], ["hotelo kun moderna komforto", null], ["modernigi sian hejmon, siajn metodojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Apartenanta al la nuna epoko, kontraste kun la antikva.", "translations": {"ru": ["\u041d\u043e\u0432\u043e\u0433\u043e \u0432\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u0438", "\u043e\u0442\u043d\u043e\u0441\u044f\u0449\u0438\u0439\u0441\u044f \u043a \u041d\u043e\u0432\u043e\u043c\u0443 \u0432\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u0438"]}, "examples": [["la moderna tempo komenci\u011das de la fino de la orienta roma imperio (1453)", null]], "subdefinitions": []}], "root": "modern", "primary": true}, "sanatorio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsanulejo, en kiu oni kuracas malsanulojn a\u016d flegas malfortikulojn per longda\u016dra severa higieno kaj per naturaj faktoroj pli ol per medikamentoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043d\u0430\u0442\u043e\u0440\u044b\u0439"], "en": ["sanatorium"], "nl": ["sanatorium"], "pt": ["sanat\u00f3rio"], "ru": ["\u0441\u0430\u043d\u0430\u0442\u043e\u0440\u0438\u0439"], "de": ["Sanatorium"], "it": ["sanatorio"], "hu": ["szanat\u00f3rium"], "es": ["sanatorio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sanatori", "primary": true}, "gvidisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu profesie gvidas voja\u011dantojn.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u0434"], "fr": ["guide (personne)"], "bg": ["\u0432\u043e\u0434\u0430\u0447", "\u0447\u0438\u0447\u0435\u0440\u043e\u043d\u0435"], "nl": ["gids (persoon)"], "pt": ["guia (pessoa)"], "ru": ["\u0433\u0438\u0434", "\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u0434\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Fremden-)F\u00fchrer"], "hu": ["kalauz (vezet\u0151)", "idegenvezet\u0151"], "es": ["gu\u00eda (persona)"], "pl": ["przewodnik"]}, "examples": [["du gvidistoj, senditaj por ser\u0109i la malfeli\u0109ajn turistojn, revenis, ne ilin trovinte", "H. Vallienne, \u0108u li?, 1908"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu gvidas la agadon de grupo.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0438\u0434\u0435\u0440", "\u0432\u043e\u0436\u0434\u044c", "\u0432\u043e\u0436\u0430\u043a"], "fr": ["leader (politique etc.)", "meneur"], "pl": ["kierownik", "przewodnicz\u0105cy", "lider", "w\u00f3dz (cz\u0119sto pogardliwie)", "szef (cz\u0119sto pogardliwie)"]}, "examples": [["via ekscelenco ordonis doni al iu oficiro kvincent bastonbatojn, kaj pendigi la gvidiston", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 5a"], ["la gvidistoj de la politikaj partioj anoncis la 22an de novembro ke ili kunlaboros", "R. Manandhar, Nepalo: Paco finfine venis, Raporto.info, 2005-11-23"]], "subdefinitions": []}], "root": "gvid", "primary": false}, "mortado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La ago morti.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043c\u0438\u0440\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["mortalit\u00e9"], "nl": ["sterfte"], "pt": ["matan\u00e7a"], "be": ["\u0441\u044c\u043c\u044f\u0440\u043e\u0442\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "de": ["Sterben"], "it": ["morire (il m.)"], "hu": ["haldokl\u00e1s"], "pl": ["umieranie"]}, "examples": [["\u0109i leter' estis plej granda doloro kaj plej granda \u011dem', Sed en la mortado \u0109iu devas esti sola, solega \u011dis ekstrem'", "J. Wolker, trad. J. Ko\u0159inek: La mortanto. Nica literatura revuo, 1:1."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Mortokvanto.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043c\u0435\u0440\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "pt": ["taxa de mortalidade", "taxa de mortalidade"], "de": ["Sterberate"], "it": ["mortalit\u00e0", "moria"], "hu": ["haland\u00f3s\u00e1g"], "pl": ["\u015bmiertelno\u015b\u0107"]}, "examples": [["granda mortado de su\u0109infanoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mort", "primary": false}, "Danio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"bg": ["\u0414\u0430\u043d\u0438\u044f"], "nl": ["Denemarken"], "no": ["Danmark"], "de": ["D\u00e4nemark"], "hu": ["D\u00e1nia"], "fa": ["\u062f\u0627\u0646\u0645\u0627\u0631\u06a9"], "en": ["Denmark"], "pl": ["Dania"]}, "examples": [["Danio estas lando situanta en Nord-E\u016dropo.", "Vikipedio, Danio"]], "subdefinitions": []}], "root": "Dani", "primary": true}, "nerekta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komplemento kunigata per prepozicio al sia determinato.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0441\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u0435 \u0434\u043e\u043f\u043e\u043b\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["compl\u00e9ment indirect"], "nl": ["indirect object", "indirect voorwerp"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "komplement", "primary": false}, "roli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Surpreni teatran, kinan, fikcian rolon.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0430\u0446\u044c \u0440\u043e\u043b\u044e"], "fr": ["jouer un r\u00f4le", "\u00eatre impliqu\u00e9 dans"], "hu": ["szerepel"], "it": ["recitare", "impersonare", "figurare"], "ru": ["\u0438\u0433\u0440\u0430\u0442\u044c \u0440\u043e\u043b\u044c"]}, "examples": [["membroj studas proksime al la operejo kaj vespere rolas a\u016d kantas en operaj prezentadoj", "Juh\u00e1sz K\u00e1roly, Korusa konkurso, Monato, jaro 2000a, numero 12a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Partopreni en situacio, agi konforme al iu funkcio.", "translations": {"en": ["play a role"]}, "examples": [["fekundiga polvo de floroj, kiu rolas kiel planta spermo", "Robert Roze, Vivisekcio de polenero, Monato, jaro 1997a, numero 11a, p. 12a"], ["en amba\u016d verkoj grave rolas anka\u016d sociaj rilatoj kaj kondi\u0109oj", "Gerrit Berveling, Iom tro predikema romano (Lev Tolstoj, Resurekto), Monato, jaro 2001a, numero 5a, p. 30a"]], "subdefinitions": []}], "root": "rol", "primary": false}, "orelinflamo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["otite"], "de": ["Mittelohrentz\u00fcndung"], "nl": ["oorontsteking", "otitis"], "it": ["otite"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "inflam", "primary": false}, "rolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu parto de teatra verko, ludata de \u0109iu aparta aktoro.", "translations": {"be": ["\u0440\u043e\u043b\u044f"], "fr": ["r\u00f4le"], "en": ["role"], "nl": ["rol"], "pt": ["parte (que cada ator desempenha)", "papel"], "ru": ["\u0440\u043e\u043b\u044c"], "de": ["Rolle"], "it": ["ruolo"], "hu": ["szerep"]}, "examples": [["ludi la rolon de Hamleto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Agado, funkcio de iu a\u016d io, konsiderata en siaj efikoj.", "translations": {"pt": ["papel"]}, "examples": [["ludi gravan rolon en entrepreno", "B"], ["rolo tre flata sed tre \u015dar\u011da", "Z"], ["Esperanto montri\u011dis tute ta\u016dga por sia rolo", "Z"], ["la kutimo ludas gravan rolon en la vivo", "Z"], ["plenumi rolon", "Z"], ["okupi rolon en ia afero", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "rol", "primary": true}, "obskura": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre malluma.", "translations": {"be": ["\u0446\u0451\u043c\u043d\u044b"], "fr": ["obscur"], "en": ["obscure"], "nl": ["obscuur"], "pt": ["obscuro"], "ru": ["\u0442\u0451\u043c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["dunkel", "d\u00fcster", "finster", "obskur"], "hu": ["s\u00f6t\u00e9t"], "fa": ["\u062a\u06cc\u0631\u0647 (\u0635\u0641\u062a)", "\u062a\u0627\u0631\u06cc\u06a9"], "es": ["oscuro"], "pl": ["ciemny"]}, "examples": [["laboristoj, mortpafitaj el sonorilejo de la obskura katedralo", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043d\u044f\u044f\u0441\u043d\u044b"], "en": ["unclear"], "nl": ["onduidelijk"], "ru": ["\u0442\u0451\u043c\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u044f\u0441\u043d\u044b\u0439"], "de": ["unklar", "unverst\u00e4ndlich", "verworren", "obskur"], "hu": ["tiszt\u00e1zatlan", "hom\u00e1lyos", "zavaros", "obsk\u00farus"], "fa": ["\u0645\u0628\u0647\u0645", "\u06af\u0646\u06af", "\u0646\u0627\u0645\u0641\u0647\u0648\u0645"], "pl": ["niejasny"]}, "examples": [["lumigu la obskuron de mia menso", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 2a, \u0109apitro 45a, p. 641a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "malfama.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043b\u0430\u0432\u044f\u0434\u043e\u043c\u044b", "\u043d\u0435\u0432\u044f\u0434\u043e\u043c\u044b"], "en": ["unknown"], "nl": ["onbekend", "niet beroemd"], "ru": ["\u043c\u0430\u043b\u043e\u0438\u0437\u0432\u0435\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0438\u0437\u0432\u0435\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439"], "de": ["unbekannt", "zweifelhaft"], "hu": ["ismeretlen"], "fa": ["\u0646\u0627\u0634\u0646\u0627\u0633", "\u06af\u0645\u0646\u0627\u0645"], "pl": ["nieznany"]}, "examples": [["renoma a\u016d obskura leganto, vi sendube atendis la aperon de \u0109i prefaco.", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 2a, anta\u016dparolo al la leganto, p. 393a"]], "subdefinitions": []}], "root": "obskur", "primary": true}, "diurno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La periodo dum kiu Tero (a\u016d alia planedo) faras unu kompletan turnon \u0109irka\u016d sia akso; t.e. (por Tero) la da\u016dro 24 horoj, unu tago, vespero, nokto kaj mateno.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0442\u043a\u0456"], "fr": ["jour (24 heures)"], "en": ["(24-hour) day"], "nl": ["etmaal"], "pt": ["dia (24 horas)"], "ru": ["\u0441\u0443\u0442\u043a\u0438"], "de": ["Tag", "Zeitraum von 24 Stunden"], "sv": ["dygn"], "hu": ["nap\u00e9j", "\u00e9jjel \u00e9s nappal"], "ro": ["dou\u0103zeci \u015fi patru de ore", "zi (24 ore)"], "pl": ["doba"]}, "examples": [["la\u016dfame, post la malvenko \u0109e Waterloo Napoleono dormis dum pli ol unu diurno", "Terminologia Kurso, p. 71"], ["dudek kvar horojn en diurno, \u0109iu el kiuj estis turmento", "L. Tolstoj, trad. V. Melnikov, La morto de Ivan Ilji\u0109. Jekaterinburg: Sezonoj, 1997, \u0109apitro 4"], ["oni \u011din ja vizitis plurfoje, je diversaj diurnhoroj", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 13"]], "subdefinitions": []}], "root": "diurn", "primary": true}, "diurna": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al ago, procezo, fenomeno okazanta dum diurno.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u0442\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439"], "pl": ["dzienny"]}, "examples": [["diurna ciklo", null], ["la diurna variado de aerpremo, temperaturo", "Meteologia Terminaro"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kalkulata la\u016d la da\u016dro esprimita en diurnoj.", "translations": {}, "examples": [["revenite el la oficvoja\u011do li ricevis la salajron kaj la diurnan elpagon", null], ["diurna dozo de medikamento", null]], "subdefinitions": []}], "root": "diurn", "primary": false}, "flegmulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo havanta la flegman temperamenton.", "translations": {"ru": ["\u0444\u043b\u0435\u0433\u043c\u0430\u0442\u0438\u043a"], "en": ["phlegmatic"], "nl": ["flegmaticus"], "pl": ["flegmatyk"]}, "examples": [["kaj mi pensas, ke oftaj interrilatoj kun velka flegmulo farus min pasia revulo", "Princidino Mary"]], "subdefinitions": []}], "root": "flegm", "primary": false}, "Ido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lingvo internacia kreita de la francoj Louis de Beaufront (1855 \u2013 1935) kaj Louis Couturat (1868 \u2013 1914) en 1907 kiel reformo de Esperanto.", "translations": {"be": ["\u0456\u0434\u0430"], "fr": ["Ido"], "nl": ["Ido"], "pt": ["ido (l\u00edngua derivada do esperanto)"], "ru": ["\u0438\u0434\u043e"], "de": ["Ido"], "hu": ["ido"], "pl": ["ido"]}, "examples": [["Tolkien aliloke skribis \u0109i tiujn vortojn: \u00abVolapuko, Esperanto, Ido, Novial, kaj tiel plu, estas mortintaj\u00bb", "Garbhan MacAoidh, Lingvo, mito kaj legendo, Monato, jaro 2002a, numero 9a, p. 17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Id", "primary": true}, "variablo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Anstata\u016d diri, ke kiam variablo x egalas al 10, tiam... , oni ofte uzas pli tradician dirmanieron kiam variablo x alprenas valoron 10."], "primary definition": "Io varianta; simbolo, uzata por indiki tian objekton, plejofte elementon de la fonto-aro de bildigo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f"], "fr": ["variable (subst.)"], "en": ["variable"], "nl": ["variabele"], "pt": ["vari\u00e1vel"], "be": ["\u0437\u044c\u043c\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u043c\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f"], "de": ["Variable"], "hu": ["v\u00e1ltoz\u00f3"], "sk": ["premenn\u00e1"], "fa": ["\u0645\u062a\u063a\u06cc\u0631"], "es": ["variable"], "pl": ["zmienna"]}, "examples": [["en la skriba\u0135o y = f(x), x estas la nedependa variablo , kaj y la dependa variablo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En programlingvo, programa objekto posedanta nomon kaj valoron, kiun lastan la programo povas ekzameni kaj eble e\u0109 \u015dan\u011di.", "translations": {}, "examples": [["deklari, uzi variablon", null], ["loka, malloka variablo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "variabl", "primary": true}, "komuniki\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "I\u011di komunikata.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f (\u043e\u0431 \u0438\u0437\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438\u0438, \u0438\u043d\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430\u0446\u0438\u0438)"], "fr": ["se communiquer (information, maladie)", "se divulguer (information)", "se propager (information, maladie)", "se r\u00e9pandre (information, maladie)", "se transmettre (information, maladie)"], "de": ["kommuniziert werden", "mitgeteilt werden", "bekannt werden", "sich verbreiten"]}, "examples": [["tiu sciigo rapide komuniki\u011dis", null], ["liaj sentoj fine komuniki\u011das al Alla, am-intrigo estas miskomprenata kiel amo", "Voja\u011do en Esperanto-lando A. Dobrovi\u0109 trad. B. Kolker Kaptiloj de l' enami\u011doleciono 15a"], ["\u015dajnas, ke komuniki\u011das al tiu, kiu ekvidas", "La revadoj de soleca promenantoNa\u016da promenado"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "I\u011di komunikigata kun iu; interrilati kun iu per ideoj, profitoj, interesoj kaj tiel plu.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0434\u0435\u0440\u0436\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c \u0441\u0432\u044f\u0437\u044c", "\u0441\u0432\u044f\u0437\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043e\u0431\u0449\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["communiquer (\u00eatre en communication avec qn)", "\u00e9changer (avoir des \u00e9changes)", "\u00eatre en communication (avec qn)", "\u00eatre en contact (avec qn)", "\u00eatre en rapport"], "de": ["miteinander kommunizieren", "in Verbindung stehen"], "nl": ["in verbinding staan"]}, "examples": [["komuniki\u011di inter si", "Z"], ["ne komuniki\u011du kun tiu, kiu havas lar\u011dan bu\u015don", "La Malnova TestamentoSentencoj 20:19"], ["kiu komuniki\u011das kun mal\u0109astulinoj, tiu disperdas sian havon", "La Malnova TestamentoSentencoj 29:3"], ["la advokato povas \u0109iam komuniki\u011di kun la kulpigito", null], ["komuniki\u011di kun ribeluloj", "Z"], ["vin mi ree petas, ke de nun vi komuniki\u011du kun la respektinda Sem", "La Faraono, volumo 3\u0109ap. 3"], ["la pastroj observadis la \u0109ielon kaj per diverskoloraj standardoj komuniki\u011dis kun la najbaraj temploj", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 21"], ["se oni komparas kun la aliaj rimedoj interpopole komuniki\u011di, estas klare, ke \u011di estas la plej bona", "Voja\u011do en Esperanto-lando, C. Piron, Mi kredas je la bono, mi kredas je Esperanto, leciono 3a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Interrilati per senbara trairejo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u043e\u0431\u0449\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f (\u043c\u0435\u0436\u0434\u0443 \u0441\u043e\u0431\u043e\u0439)"], "fr": ["communiquer (\u00eatre reli\u00e9 par un passage)", "\u00eatre en communication (par un passage)", "\u00eatre reli\u00e9 (par un passage)"], "de": ["miteinander kommunizieren", "in Verbindung stehen", "gekoppelt sein"], "nl": ["in verbinding staan"]}, "examples": [["la \u0109ambro estis lokita apud la kolonejo kaj komuniki\u011dis per kurtena pordo kun la maldekstra koridoro", "Pro I\u015dtar, \u0109ap. 6"], ["teorio pri komuniki\u011dantaj vazoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "komunik", "primary": false}, "komuniki\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago komuniki\u011di.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0441\u043e\u043e\u0431\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["communication", "contact", "\u00e9change (communication)", "liaison", "rapport"], "de": ["Beziehung(en)", "Verbindung(en)", "Verkehr"], "nl": ["verbinding"]}, "examples": [["organizi komuniki\u011dojn inter la armeo kaj la \u015diparo", null], ["komuniki\u011do inter du personoj, du tramvojoj, du urboj", null], ["la fortiki\u011dintaj komuniki\u011doj inter la homoj turnis ilian atenton al la demando pri internacia lingvo", "Z"], ["enkonduko de komuna lingvo por la komuniki\u011doj inter diversaj popoloj", "Esenco kaj Estonte"], ["la komuniki\u011doj inter la Unuigitaj \u015ctatoj de Nord-Ameriko kaj E\u016dropo, precipe Germanujo, kreskas kun \u0109iu tago", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, El la po\u015dto"], ["estis en komuniki\u011do kun la pordoj, kiuj malfermi\u011dadis kaj fermi\u011dadis la\u016d turni\u011doj", "Fabeloj, volumo 1, Galo\u015doj de feli\u0109o"]], "subdefinitions": []}], "root": "komunik", "primary": false}, "hipodromo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko por \u0109evalaj vetkuroj a\u016d rajdaj ekzercoj.", "translations": {"be": ["\u0456\u043f\u0430\u0434\u0440\u043e\u043c"], "fr": ["hippodrome"], "nl": ["paardenrenbaan"], "pt": ["hip\u00f3dromo"], "el": ["\u03b9\u03c0\u03c0\u03cc\u03b4\u03c1\u03bf\u03bc\u03bf\u03c2"], "de": ["Pferderennbahn"], "it": ["ippodromo"], "hu": ["l\u00f3versenyp\u00e1lya"], "fa": ["\u0645\u06cc\u062f\u0627\u0646 \u0627\u0633\u0628\u200c\u062f\u0648\u0627\u0646\u06cc"], "ru": ["\u0438\u043f\u043f\u043e\u0434\u0440\u043e\u043c"], "es": ["hip\u00f3dromo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hipodrom", "primary": true}, "marstelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stelforma besto vivanta en maro, genro el e\u0125inodermoj (Asterias).", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u0442\u044d\u0440\u044b\u044f", "\u043c\u0430\u0440\u0441\u043a\u0430\u044f \u0437\u043e\u0440\u043a\u0430"], "fr": ["ast\u00e9rie", "\u00e9toile de mer"], "en": ["starfish"], "pt": ["estrela do mar"], "ru": ["\u0430\u0441\u0442\u0435\u0440\u0438\u044f", "\u043c\u043e\u0440\u0441\u043a\u0430\u044f \u0437\u0432\u0435\u0437\u0434\u0430"], "de": ["Seestern"], "it": ["stella marina"], "hu": ["tengeri csillag", "csillag\u00e1llatka"], "es": ["estrella de mar"], "he": ["\u05db\u05d5\u05db\u05d1-\u05d9\u05dd"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stel", "primary": false}, "palmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arbo el palmoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u044c\u043c\u0430"], "fr": ["palmier"], "bg": ["\u043f\u0430\u043b\u043c\u0430"], "nl": ["palm"], "pt": ["palmeira"], "ru": ["\u043f\u0430\u043b\u044c\u043c\u0430"], "de": ["Palme"], "sv": ["palm"], "hu": ["p\u00e1lma"], "en": ["palm"]}, "examples": [["vi estas kvaza\u016d alta palmo, kaj la lotuso envias vian gracion", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 9a"]], "subdefinitions": []}], "root": "palm", "primary": true}, "forgliti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Fori\u011di glitante.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0441\u043a\u043e\u043b\u044c\u0437\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0441\u043a\u0430\u043b\u044c\u0437\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["s'\u00e9chapper (en se glissant hors de)", "esquiver (en s'\u00e9chappant)", "glisser (des mains, etc.)", "tomber (des mains, etc.)"], "pt": ["sair deslizando"], "be": ["\u0432\u044b\u0441\u044c\u043b\u0456\u0437\u0433\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u0441\u044c\u043b\u0456\u0437\u043d\u0443\u0446\u044c"], "pl": ["wy\u015blizgiwa\u0107 si\u0119"], "hu": ["kics\u00faszik", "kisiklik"]}, "examples": [["fi\u015do elglitas el mano", null], ["el lia mano \u0109iu monero elglitas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Fori\u011di nerimarkite, ellasi\u011di.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0441\u043a\u043e\u043b\u044c\u0437\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0443\u0441\u043a\u043e\u043b\u044c\u0437\u0430\u0442\u044c"], "de": ["entgleiten", "entwischen"], "nl": ["wegschuiven", "wegglijden"], "pl": ["wy\u015blizgiwa\u0107 si\u0119", "wymyka\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["elgliti el domo, el \u0109ambro", null], ["tiu vorto senvole elglitis el lia bu\u015do", null], ["elgliti\u011dis el sub liaj piedoj la fundamento de lia materiala ekzistado", "Z"], ["la povo forglitis el liaj manoj", null], ["el sub la \u015dajno de \u011dentileco elglitis \u0109iumomente ilia fiero kaj mal\u015dato", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 6"], ["tiu demando elglitis la registarojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "glit", "primary": false}, "stokasta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al hazardaj fenomenoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u0445\u0430\u0441\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["stochastique"], "nl": ["stochastisch"], "ru": ["\u0441\u0442\u043e\u0445\u0430\u0441\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["Stochastik"], "es": ["estoc\u00e1stico"], "hu": ["sztochasztikus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stokast", "primary": true}, "stokasto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043f\u0430\u0434\u043a\u043e\u0432\u0430\u044f \u0432\u0435\u043b\u0456\u0447\u044b\u043d\u044f"], "hu": ["val\u00f3sz\u00edn\u0171s\u00e9gi v\u00e1ltoz\u00f3"], "de": ["Zufallsvariable"], "nl": ["stochast"], "ru": ["\u0441\u043b\u0443\u0447\u0430\u0439\u043d\u0430\u044f \u0432\u0435\u043b\u0438\u0447\u0438\u043d\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stokast", "primary": false}, "sekigtuko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuko uzata por sekigi man\u011do-vazaron post purigado.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0443\u0445\u043e\u043d\u043d\u043e\u0435 \u043f\u043e\u043b\u043e\u0442\u0435\u043d\u0446\u0435"], "fr": ["torchon \u00e0 vaisselle"], "en": ["tea towel"], "nl": ["theedoek"], "de": ["Geschirrtuch"], "it": ["asciugapiatti"], "hu": ["konyharuha"], "pl": ["\u015bciereczka do naczy\u0144"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tuk", "primary": false}, "radioterapio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metodo de kuracado per radioj.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0434\u044b\u0451\u0442\u044d\u0440\u0430\u043f\u0456\u044f"], "fr": ["radioth\u00e9rapie"], "nl": ["radiotherapie"], "pt": ["radioterapia"], "ru": ["\u0440\u0430\u0434\u0438\u043e\u0442\u0435\u0440\u0430\u043f\u0438\u044f"], "de": ["Strahlentherapie"], "hu": ["sug\u00e1rkezel\u00e9s", "sug\u00e1rter\u00e1pia", "radioter\u00e1pia"]}, "examples": [["pli bona kvalito en radioterapio povus altigi la procenton de postvivantoj", "Evgeni Georgiev: Novaj kuracmetodoj kaj prevento, Monatojaro 2001a, numero 4a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "radioterapi", "primary": true}, "kaprifolio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de lonicero (Lonicera caprifolium).", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043f\u0440\u0438\u0444\u043e\u043b\u044c", "\u0436\u0438\u043c\u043e\u043b\u043e\u0441\u0442\u044c \u0434\u0443\u0448\u0438\u0441\u0442\u0430\u044f"], "fr": ["ch\u00e8vre-feuille"], "nl": ["kamperfoelie"], "fa": ["\u067e\u06cc\u0686 \u0627\u0645\u06cc\u0646\u200c\u0627\u0644\u062f\u0648\u0644\u0647"], "de": ["Wohlriechendes Gei\u00dfblatt", "Jel\u00e4ngerjelieber"], "hu": ["jerik\u00f3i lonc"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kaprifoli", "primary": true}, "\u0109elaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0442\u043a\u0430\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["tissu (cellulaire)"], "nl": ["weefsel (celweefsel)"], "pt": ["tecido"], "ru": ["\u0442\u043a\u0430\u043d\u044c (\u0431\u0438\u043e\u043b.)"], "it": ["tessuto (organico)"], "hu": ["sejtsz\u00f6vet"], "sk": ["tkanivo"], "pl": ["tkanka"], "es": ["tejido"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109el", "primary": false}, "rula\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io rule volvita a\u016d volvebla, tiel ke \u011di havas a\u016d povas akcepti pli-malpli cilindran formon.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u0438\u0442\u043e\u043a", "\u0441\u0432\u0451\u0440\u0442\u043e\u043a", "\u0440\u0443\u043b\u0435\u0442"], "fr": ["rouleau"], "de": ["Rolle", "Walze"], "nl": ["rol"], "hu": ["tekercs"]}, "examples": [["prenu al vi libron-rula\u0135on, kaj skribu en \u011din \u0109iujn vortojn, kiujn Mi diris al vi pri Izrael", "La Malnova Testamento, Jeremia 36:2"], ["en la rula\u0135o de la libro estas skribite pri mi", "La Nova Testamento, Al la Hebreoj 10:7"], ["en Baduroc ili preparas la plej famajn kankro-rula\u0135ojn el la tuta regiono", "Raymond SCHWARTZ: Kankro-rula\u0135oj. La nica literatura revuo, n-ro 4:6"]], "subdefinitions": []}], "root": "rul", "primary": false}, "patrineco": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u015cajnas ke patrinado a\u016d patrinesto pli konvenus al tiu senco."], "primary definition": "Stato de virino, kiu estas patrino.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0446\u044f\u0440\u044b\u043d\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["maternit\u00e9 (\u00e9tat, sentiment de m\u00e8re)"], "en": ["motherhood"], "nl": ["moederschap"], "no": ["morskap"], "de": ["Mutterschaft"], "hu": ["anyas\u00e1g"], "br": ["mammelezh"], "ru": ["\u043c\u0430\u0442\u0435\u0440\u0438\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "pl": ["macierzy\u0144stwo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Familiaj sentoj konvenaj al tiu stato.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "patr", "primary": false}, "dikeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de tio, kio estas dika.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u043d\u043e\u0442\u0430", "\u0442\u043e\u043b\u0449\u0438\u043d\u0430"], "fr": ["embonpoint", "\u00e9paisseur", "grosseur (embonpoint, \u00e9paisseur)"], "nl": ["dikte"], "pt": ["espessura (dimens\u00e3o)"], "de": ["Dicke"], "pl": ["grubo\u015b\u0107"]}, "examples": [["la \u0109ambrego estis granda, sed \u015dajnis malvasta pro la dikeco de la kolonoj", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 6"], ["la dikeco de liaj plandumoj kompensis lian malaltan staturon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Diko.", "translations": {}, "examples": [["la dikeco de tiu tabulo estas du centimetroj", "Plena Vortaro de Esperanto"]], "subdefinitions": []}], "root": "dik", "primary": false}, "Kabalo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Oni nuntempe emas uzi la vorton sen artikolo kaj kun majusklo."], "primary definition": "Mistera tradicio de juda mistikismo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0431\u0430\u043b\u0430"], "fr": ["kabbale", "cabale (doctrine mystique)"], "en": ["Cabbala", "Cabbalah"], "nl": ["Kabbala"], "pt": ["cabala"], "ru": ["\u043a\u0430\u0431\u0431\u0430\u043b\u0430"], "de": ["Kabbala"], "hu": ["Kabbala"], "sk": ["kabala"], "fi": ["kabbala"], "es": ["c\u00e1bala"], "he": ["\u05e7\u05d1\u05dc\u05d4 (\u05ea\u05d5\u05e8\u05ea \u05d4\u05e0\u05e1\u05ea\u05e8 \u05d4\u05d9\u05d4\u05d5\u05d3\u05d9\u05ea)"]}, "examples": [["el la bibliaj profetoj, el e\u0125oj de la Kabalo kaj liaj dis\u0109iploj teksis mirindajn parabolojn", "M. Wajsblum Mesa\u011do de la justo Norda Prismo 57/5"], ["artikoloj pri juda mezepoka muziko kaj Kabalo paralelas artikolojn pri la historio de la armena apostola eklezio kaj la pasinteco de la armena \u015dtato", "UEA Historia Kontakto GK N-ro 143"], ["en 2004 ekkredis en Kabalo la konata kantistino Madonna", "Kabalo Vikipedio"]], "subdefinitions": []}], "root": "Kabal", "primary": true}, "konsilistaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro da personoj komisiitaj por konsili estron de regno, armeo, distrikto kaj tiel plu.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0432\u0435\u0442"], "fr": ["conseil (groupe de conseillers)"], "de": ["Rat", "Ratsversammlung"], "nl": ["raad (raadgevend lichaam)"], "es": ["consejo (grupo de consejeros)"]}, "examples": [["la konsilistaro de la Ligo de Nacioj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konsil", "primary": false}, "bandito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dan\u011dera rabisto.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043d\u0434\u044b\u0442", "\u0440\u0430\u0437\u0431\u043e\u0439\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["bandit"], "en": ["bandit"], "nl": ["bandiet"], "ru": ["\u0431\u0430\u043d\u0434\u0438\u0442", "\u0440\u0430\u0437\u0431\u043e\u0439\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Bandit"], "it": ["bandito"], "hu": ["bandita"], "sk": ["zbojn\u00edk", "bandita"], "es": ["bandido"], "pl": ["bandyta", "bandzior (pot.)", "rozb\u00f3jnik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bandit", "primary": true}, "heroeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Virto de heroo, precipe granda kura\u011do.", "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u0440\u0430\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["h\u00e9ro\u00efsme"], "en": ["heroism"], "nl": ["heldhaftigheid"], "pt": ["hero\u00edsmo"], "ru": ["\u0433\u0435\u0440\u043e\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Heldentum"], "sv": ["hj\u00e4ltemod"], "hu": ["h\u0151siess\u00e9g", "herozimus"], "es": ["heroicidad"], "br": ["harozegezh", "kadarnded"], "it": ["eroismo", "eroicit\u00e0"], "pl": ["heroizm", "bohaterstwo"]}, "examples": [["lia heroeco tre pla\u0109is al mi", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 35"]], "subdefinitions": []}], "root": "hero", "primary": false}, "alparo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Egaleco de valoro, ofte: kurza alparo, t.e. kiam akcia a\u016d obligacia kurzo atingas sian nominalan valoron. Kp. a\u011dio.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u044b\u0442\u044d\u0442", "\u0430\u043b\u044c\u043f\u0430\u0440\u044b"], "de": ["Pariwert", "Parit\u00e4t"], "en": ["parity"], "es": ["paridad"], "ru": ["\u0430\u043b\u044c\u043f\u0430\u0440\u0438", "\u043f\u0430\u0440\u0438\u0442\u0435\u0442"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nominala valoro de akcio a\u016d obligacio.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u043c\u0456\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u0432\u0430\u0440\u0442\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u043c\u0456\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b \u043a\u043e\u0448\u0442", "\u043d\u0430\u043c\u0456\u043d\u0430\u043b"], "de": ["Nominalwert", "Nennwert"], "en": ["face value", "nominal value"], "es": ["valor nominal"], "ru": ["\u043d\u043e\u043c\u0438\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u0441\u0442\u043e\u0438\u043c\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043d\u043e\u043c\u0438\u043d\u0430\u043b"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "alpar", "primary": true}, "metonimio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de tropo, stilfiguro indikanta ion per io alia al \u011di rilatanta: tuton per parto (sinekdo\u0125o), objekton per materialo, agon per ilo, verkon per a\u016dtoro kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0442\u0430\u043d\u0456\u043c\u0456\u044f"], "en": ["metonymy"], "pt": ["meton\u00edmia"], "ru": ["\u043c\u0435\u0442\u043e\u043d\u0438\u043c\u0438\u044f"], "ca": ["meton\u00edmia"], "hu": ["meton\u00edmia", "n\u00e9v\u00e1tvitel"], "fa": ["\u0645\u062c\u0627\u0632 \u0645\u0631\u0633\u0644"], "es": ["metonimia"]}, "examples": [["\u00ablegi Zamenhofon\u00bb, \u00ablia verva plumo\u00bb estas metonimioj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "metonimi", "primary": true}, "bunrako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Japana tradicia pupteatro populara ekde fino de la 16a jarcento, ludata kun \u0109anto kaj \u015damisena muziko, en kiu pupojn movas po tri nigre vestitaj homoj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u043d\u0440\u0430\u043a\u0443"], "fr": ["bunraku"], "en": ["bunraku"], "ru": ["\u0431\u0443\u043d\u0440\u0430\u043a\u0443"], "de": ["Bunraku"], "hu": ["bunraku"], "ja": ["\u6587\u697d [\u3076\u3093\u3089\u304f]"], "es": ["Bunraju"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bunrak", "primary": true}, "fortran\u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Apartigi, forigi tran\u0109ante.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0440\u0435\u0437\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9couper"], "nl": ["afsnijden"], "be": ["\u0430\u0434\u0440\u0430\u0437\u0430\u0446\u044c"], "es": ["cortar (de)", "arrancar"], "hu": ["lev\u00e1g"]}, "examples": [["dek fojojn mezuru, unu fojon detran\u0109u", "Proverbaro esperanta"], ["en formo de detran\u0109ita (senpinta) piramido", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Apartigi, forigi.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0440\u0435\u0437\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u0441\u0435\u043a\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u0441\u0435\u0447\u044c"], "es": ["arrancar"], "hu": ["elv\u00e1g"]}, "examples": [["la armeo estas fortran\u0109ita de la \u0109efurbo", "B"], ["pro manko de komunikiloj tiu vasta regiono estas fortran\u0109ita for de la mondvivo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (parolante pri angulo rilate al kurbo a\u016d surfaco) Diri, ke ebena angulo detran\u0109as arkon sur cirklo, signifas, ke la randoj de tiu arko estas intersekcopunktoj de la cirklo kun la lateroj de la angulo; diri, ke solida angulo detran\u0109as surfacon sur sfero, signifas, ke tiu surfaco estas intersekco de la sfero kun la solida angulo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0440\u0435\u0437\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u043f\u0438\u0440\u0430\u0442\u0441\u044f (\u043d\u0430 \u0434\u0443\u0433\u0443)", "\u043e\u0442\u0441\u0435\u043a\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u0441\u0435\u0447\u044c"], "fr": ["d\u00e9couper", "intercepter (math.)"], "en": ["be subtended by", "intercept (an arc of curve, a surface)"], "de": ["einen zugeordneten Bogen haben"], "hu": ["s\u00farol (\u00edvet)"], "pl": ["by\u0107 opartym na (\u0142uku)"]}, "examples": [["centra angulo estas duoblo de cirkonferenca angulo, kiu detran\u0109as la saman arkon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tran\u0109", "primary": false}, "kivio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Novzelanda neflugipova nokta birdo, proksimume granda kiel koko, simbolo de Novzelando, sola genro de familio apterigoj (Apteryx).", "translations": {"fa": ["\u06a9\u06cc\u0648\u06cc (\u067e\u0631\u0646\u062f\u0647)"], "fr": ["kiwi (oiseau)"], "de": ["Kiwi (Vogel)"], "nl": ["kiwi (vogel)"], "pl": ["kiwi (ptak)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kivi", "primary": true}, "pigmea mevo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de mevo.", "translations": {"en": ["little gull", "Larus minutus"], "sv": ["dv\u00e4rgm\u00e5s"], "pl": ["mewa ma\u0142a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mev", "primary": false}, "desubismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Politiko provanta influi socion desube, tio estas tra la amaso de ordinaraj homoj, kontraste al desuprismo.", "translations": {"fr": ["strat\u00e9gie par le bas"]}, "examples": [["oni povas celi la \u011deneralan enkondukon de Esperanto la\u016d la desubisma vojo, do pere de la kreskigo de la Esperanto-parolantaro", "L. Wunsch-Rolshoven, [prelego] Eblaj prioritatoj de la strategio..., 2008"]], "subdefinitions": []}], "root": "sub", "primary": false}, "polusdistanco": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pro te\u0125nikaj kialoj oni foje toleras negativajn valorojn de la polusa distanco, ekz-e en polusaj ekvacioj de kurboj."], "primary definition": "(de punkto en afina spaco) Distanco de la punkto al la origino de koordinatoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u044f\u0440\u043d\u044b\u0439 \u0440\u0430\u0434\u0438\u0443\u0441"], "fr": ["rayon vecteur"], "en": ["polar radius", "radius vector"], "de": ["Polarradius", "Radiusvektor"], "pl": ["promie\u0144 wodz\u0105cy"], "hu": ["k\u00f6z\u00e9pponti t\u00e1vols\u00e1g"]}, "examples": [["polusa distanco estas la unua koordinato en la polusa kaj sfera koordinatsistemoj", null], ["la polusa distanco de punkto en ebeno egalas al la modulo de \u011dia bildo en la kompleksa ebeno", null]], "subdefinitions": []}], "root": "distanc", "primary": false}, "algebra strukturo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro, konsiderata kune kun almena\u016d unu operacio en \u011di.", "translations": {"ru": ["\u0430\u043b\u0433\u0435\u0431\u0440\u0430\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u0441\u0442\u0440\u0443\u043a\u0442\u0443\u0440\u0430"], "fr": ["structure alg\u00e9brique"], "en": ["algebraic structure"], "de": ["algebraische Struktur"], "pl": ["struktura algebraiczna"], "hu": ["algebrai strukt\u00fara"]}, "examples": [["algebran strukturon oni ofte signas per opo de la tipo (E,\u2020,\u2666), kies unua termo montras la aron kaj la pluaj la operaciojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "struktur", "primary": false}, "peli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Irigi rapide anta\u016den, eksciti al rapida kurado a\u016d simple al foriro.", "translations": {"be": ["\u0433\u043d\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["chasser (devant soi)", "pousser (faire aller devant soi)"], "en": ["drive", "propel"], "nl": ["drijven", "voortdrijven", "opjagen"], "pt": ["impelir"], "ru": ["\u0433\u043d\u0430\u0442\u044c"], "de": ["treiben", "antreiben"], "hu": ["terel", "hajt"], "es": ["impeler", "empujar", "perseguir", "instigar"]}, "examples": [["peli brutojn sur herbejon", "B"], ["peli bovojn plue", null], ["li pelis min eksteren", null], ["kvin el vi pelos centon", "Z"], ["peli siajn piedojn", "Z"], ["la stratoj bolis per vivo kaj pelado", "Z"], ["kiu tro pelas, nur malakcelas", "Proverbaro esperanta"], ["sin peli", "Z"], ["lacepeli, konsumpeli \u0109evalon", null], ["la sorto pelis min en fremdlandon", "Z"], ["ne la espero de ia komerca akiro pelis min al via bordo", "Z"], ["la fluo pelas la boaton al la tero", "Z"], ["malvarma pluvo pelata de la ventego", null], ["pelos ilin brueto de falanta folio", "Z"], ["\u015di volis iri, kien \u015dia kaprico \u015din pelos", "Z"], ["peli tagojn sen afero de mateno al vespero", "Proverbaro esperanta"], ["li faras sian taskon iele trapele", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kuri por atingi, persekuti.", "translations": {"hu": ["kerget", "hajszol"]}, "examples": [["kaj vi kuros, kiam neniu pelos vin", null], ["plej juna katido musojn jam pelas", "Proverbaro esperanta"], ["la sorto pelas (turmentas) lin kruele", "Z"], ["pli efike ol bato pelas malsato", "Proverbaro esperanta"], ["mortepeli cervon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Alvenigi iun al iu stato a\u016d ago; instigi.", "translations": {"hu": ["hajt", "hajszol"]}, "examples": [["la pastroj pelas tiun amason de altranguloj, kien ili volas kaj kiam ili volas", "B"], ["volupto \u015din pelis al la krimo", "Z"], ["peli iun en malesperon", null], ["enpeli iun en teruron per bruado.", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Intensigi ian senton \u011dis ia punkto.", "translations": {"hu": ["hajt"]}, "examples": [["peli \u011dis ekstremo la malamon", "Z"], ["peladi la singardemon tro malproksimen", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "pel", "primary": true}, "\u0108ado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la centra Afriko kun \u0109efurbo N\u011dameno. Teritorio de Respubliko \u0108ado. ISO-3166 kodo: TD. \u011ci limas kun Centr-Afriko, Kameruno, Libio, Ni\u011dero, Ni\u011derio kaj Sudano.", "translations": {"bg": ["\u0427\u0430\u0434"], "nl": ["Tsjaad"], "de": ["Tschad"], "it": ["Ciad"], "hu": ["Cs\u00e1d"], "en": ["Chad"], "pl": ["Czad", "Republika Czadu"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0108ad", "primary": true}, "amebo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Protozoo, sin movanta per \u015dajnpiedoj, vivanta en akvo, malseka tero a\u016d parazite en bestoj a\u016d homoj, ofte \u015dan\u011danta sian formon.", "translations": {"be": ["\u0430\u043c\u0451\u0431\u0430"], "fr": ["amibe"], "en": ["amoeba"], "nl": ["amoebe"], "ru": ["\u0430\u043c\u0451\u0431\u0430"], "de": ["Am\u00f6be"], "hu": ["am\u0151ba"], "sk": ["am\u00e9ba"], "es": ["amiba"], "pl": ["ameba"], "he": ["\u05d0\u05de\u05d1\u05d4", "\u05d7\u05d9\u05dc\u05d5\u05e4\u05d9\u05ea"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ameb", "primary": true}, "okulpla\u0109a": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pla\u0109a por la okuloj, agrabla al vidanto.", "translations": {"fr": ["joli"]}, "examples": [["\u0109irka\u016drigardante kaj \u011duante la okulpla\u0109an vida\u0135on, li eksentis facilkorecon", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 10a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pla\u0109", "primary": false}, "diskaparato": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Normale komputilo havas diskaparaton kiel sian fiksitan diskon; sed ekzistas anka\u016d demeteblaj diskaparatoj."], "primary definition": "Datumportilo konsistanta el magneta disko (a\u016d pluraj tiaj diskoj samaksaj), la lega-skribaj kapetoj kaj ceteraj partoj me\u0125anikaj kaj elektronikaj, kune muntitaj en metala skatolo..", "translations": {"be": ["\u0436\u043e\u0440\u0441\u0442\u043a\u0456 \u0434\u044b\u0441\u043a"], "fr": ["disque dur"], "en": ["hard disk"], "pl": ["dysk"], "ru": ["\u0436\u0451\u0441\u0442\u043a\u0438\u0439 \u0434\u0438\u0441\u043a"], "es": ["disco duro"], "hu": ["lemezegys\u00e9g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "disk", "primary": false}, "minuto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komunuza mezurunuo de tempo, egala al sesdek sekundoj; simbole \u00abmn\u00bb.", "translations": {"be": ["\u0445\u0432\u0456\u043b\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["minute (unit\u00e9 de temps, d'angle)"], "bg": ["\u043c\u0438\u043d\u0443\u0442\u0430"], "nl": ["minuut"], "ru": ["\u043c\u0438\u043d\u0443\u0442\u0430"], "de": ["Minute"], "hu": ["perc"], "sk": ["min\u00fata"], "en": ["minute"], "br": ["munut", "munutenn"], "cs": ["minuta"], "ro": ["minut"], "pl": ["minuta"]}, "examples": [["minuto estas sesdekona parto de horo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Mezurunuo de angulo, egala al sesdekono de grado.", "translations": {"pl": ["minuta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "minut", "primary": true}, "amonito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de fosilia konko.", "translations": {"be": ["\u0430\u043c\u0430\u043d\u0456\u0442"], "fr": ["ammonite"], "en": ["ammonite"], "nl": ["ammoniet"], "ru": ["\u0430\u043c\u043c\u043e\u043d\u0438\u0442"], "de": ["Ammonit"], "hu": ["ammonit"], "es": ["amonites"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "amonit", "primary": true}, "minuta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Da\u016dranta unu minuton.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0438\u043d\u0443\u0442\u043d\u044b\u0439"], "pl": ["minutowy"], "hu": ["percnyi"]}, "examples": [["estingi\u011di kiel la lumo de minuta meteoro", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "minut", "primary": false}, "ideografia\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Desegno a\u016d signo reprezentanta ideon.", "translations": {"be": ["\u0456\u0434\u044d\u0430\u0433\u0440\u0430\u043c\u0430"], "fr": ["id\u00e9ogramme"], "nl": ["ideogram"], "pt": ["ideograma"], "ru": ["\u0438\u0434\u0435\u043e\u0433\u0440\u0430\u043c\u043c\u0430"], "de": ["Ideogramm"], "hu": ["ideogramma"], "fa": ["\u0627\u0646\u062f\u06cc\u0634\u0647\u200c\u0646\u06af\u0627\u0634\u062a"], "es": ["ideograma"]}, "examples": [["la ciferoj estas veraj ideografia\u0135oj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ideografi", "primary": false}, "minute": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dum unu minuto.", "translations": {"pl": ["w ci\u0105gu minuty"]}, "examples": [["pri \u0109iuj minute kreskantaj projektoj mi absolute silentados", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "minut", "primary": false}, "fontprogramo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komputila programo verkita en programlingvo, kiun tradukilo transformas en celprogramon.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0441\u0445\u043e\u0434\u043d\u0430\u044f \u043f\u0440\u043e\u0433\u0440\u0430\u043c\u043c\u0430"], "fr": ["programme source"], "en": ["source program"], "nl": ["bronprogramma"], "hu": ["forr\u00e1sprogram"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "program", "primary": false}, "mastruma sistemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u044d\u0440\u0430\u0446\u044b\u0439\u043d\u0430\u044f \u0441\u044b\u0441\u0442\u044d\u043c\u0430"], "fr": ["syst\u00e8me d'exploitation"], "en": ["operating system"], "ru": ["\u043e\u043f\u0435\u0440\u0430\u0446\u0438\u043e\u043d\u043d\u0430\u044f \u0441\u0438\u0441\u0442\u0435\u043c\u0430"], "de": ["Betriebssystem"], "sv": ["operativsystem"], "hu": ["oper\u00e1ci\u00f3s rendszer"], "br": ["sistem oberia\u00f1"], "cs": ["opera\u010dn\u00ed syst\u00e9m"], "pl": ["system operacyjny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mastr", "primary": false}, "dializo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago dializi.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u044f\u043b\u0456\u0437"], "fr": ["dialyse"], "bg": ["\u0434\u0438\u0430\u043b\u0438\u0437\u0430"], "ru": ["\u0434\u0438\u0430\u043b\u0438\u0437"], "de": ["Dialyse"], "hu": ["dial\u00edzis"], "es": ["di\u00e1lisis"], "pl": ["dializa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dializ", "primary": false}, "kompaniulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u043f\u0430\u043d\u044c\u0451\u043d"], "fr": ["compagnon (personne qui accompagne)", "accompagnateur", "membre de la suite"], "en": ["companion"], "nl": ["metgezel"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043f\u0430\u043d\u044c\u043e\u043d"], "de": ["Begleiter"], "hu": ["k\u00eds\u00e9r\u0151"], "es": ["acompa\u00f1ante"], "he": ["\u05de\u05dc\u05d5\u05d5\u05d4", "\u05d7\u05d1\u05e8"]}, "examples": [["la edzino de \u015cim\u015don fari\u011dis edzino de lia festena kompaniulo, kiu kompaniis al li", "La Malnova TestamentoJu\u011distoj 14:20"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompani", "primary": false}, "dializi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Apartigi substancojn, uzante la diferencon de ilia penetra rapideco tra membrano.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u044f\u043b\u0456\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["dialyser"], "pt": ["dialisar"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c \u0434\u0438\u0430\u043b\u0438\u0437", "\u043f\u043e\u0434\u0432\u0435\u0440\u0433\u0430\u0442\u044c \u0434\u0438\u0430\u043b\u0438\u0437\u0443"], "de": ["dialysieren"], "hu": ["dializ\u00e1l"], "es": ["dializar"], "pl": ["dializowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Elfiltri urinon el la sango per dializa metodo, tiel anstata\u016digante la funkcion de malsana reno.", "translations": {"pl": ["dializowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dializ", "primary": true}, "plejmulte": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En plej alta grado, plej forte.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0432\u0430\u0436\u043d\u0430", "\u043d\u0430\u0439\u0431\u043e\u043b\u044c\u0448"], "fr": ["le plus"], "en": ["mostly"], "nl": ["meest"], "ru": ["\u0431\u043e\u043b\u044c\u0448\u0435 \u0432\u0441\u0435\u0433\u043e", "\u0431\u043e\u043b\u0435\u0435 \u0432\u0441\u0435\u0433\u043e"], "de": ["meistens"], "hu": ["legt\u00f6bb", "legt\u00f6bbet", "legink\u00e1bb"]}, "examples": [["li plejmulte laboras dum vintro", null], ["ni plejmulte deziras sukcesi", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mult", "primary": false}, "hipopotamo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio hipopotamedoj (Hippopotamus), granda dikha\u016dta senhara mamulo, kun malaltaj kruroj, kiu vivas en riveroj kaj lagoj afrikaj.", "translations": {"el": ["\u03b9\u03c0\u03c0\u03bf\u03c0\u03cc\u03c4\u03b1\u03bc\u03bf\u03c2"], "fr": ["hippopotame"], "bg": ["\u0445\u0438\u043f\u043e\u043f\u043e\u0442\u0430\u043c"], "nl": ["nijlpaard"], "pt": ["hipop\u00f3tamo"], "be": ["\u0431\u044d\u0433\u0435\u043c\u043e\u0442", "\u0433\u0456\u043f\u0430\u043f\u0430\u0442\u0430\u043c"], "de": ["Flusspferd", "Nilpferd"], "it": ["ippopotamo"], "hu": ["v\u00edzil\u00f3"], "en": ["hippopotamus"], "br": ["dourvarc'h"], "ru": ["\u0431\u0435\u0433\u0435\u043c\u043e\u0442", "\u0433\u0438\u043f\u043f\u043e\u043f\u043e\u0442\u0430\u043c"], "sv": ["flodh\u00e4st"], "es": ["hipop\u00f3tamo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hipopotam", "primary": true}, "cistacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Cistaceae).", "translations": {"ru": ["\u043b\u0430\u0434\u0430\u043d\u043d\u0438\u043a\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "pt": ["cist\u00e1ceas"], "fa": ["\u062a\u06cc\u0631\u0647\u0654 \u06af\u0644 \u0622\u0641\u062a\u0627\u0628\u06cc"], "de": ["Cistrosengew\u00e4chse"], "it": ["cistacee"], "pl": ["czystkowate"], "hu": ["napvir\u00e1gf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cistac", "primary": true}, "asonancigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fini per asonancoj.", "translations": {"fr": ["assonancer"], "en": ["alliterate"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "asonanc", "primary": false}, "bireto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ne konfuzu kun bereto."], "primary definition": "Oficiala kvarangula a\u016d ronda kapvesto, portata de pastroj, kardinaloj, juristoj, profesoroj.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0440\u0435\u0442"], "de": ["Barett (Kirche)"], "en": ["biretta"], "pl": ["biret"], "hu": ["bir\u00e9tum"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "biret", "primary": true}, "tabernaklo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108e la antikvaj Hebreoj, portebla templo \u2015 tendo en kiu estis konservata la kesto de atesto.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u0438\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["tabernacle"], "nl": ["tabernakel"], "pt": ["tabern\u00e1culo"], "be": ["\u0442\u0430\u0431\u044d\u0440\u043d\u0430\u043a\u043b\u044c", "\u0442\u0430\u0431\u044d\u0440\u043d\u0430\u043a\u0443\u043b", "\u0441\u043a\u0456\u043d\u0456\u044f", "\u0434\u0430\u0440\u0430\u0437\u0430\u0445\u0430\u0432\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u0446\u0430"], "de": ["Tabernakel"], "sv": ["tabernakel"], "hu": ["frigys\u00e1tor"]}, "examples": [["\u0109ar nubo de la Eternulo estis super la tabernaklo dum la tago, kaj fajro estis dum la nokto super \u011di, anta\u016d la okuloj de \u0109iuj Izraelidoj en \u0109iuj iliaj mar\u015doj", "La Malnova Testamento, Eliro 40:38"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u015cranketo en altarejo , en kiu oni konservas konsekritajn e\u016dkaristia\u0135ojn.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0430\u0440\u043e\u0445\u0440\u0430\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u0438\u0446\u0430"], "pl": ["tabernakulum"], "hu": ["tabern\u00e1kulum", "szents\u00e9gh\u00e1z"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tabernakl", "primary": true}, "azteko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Indiano el popolo reginta la centron de nuna Meksiko \u0109irka\u016d Meksikurbo inter jaroj 1200a kaj 1521a.", "translations": {"be": ["\u0430\u0446\u0442\u044d\u043a"], "fr": ["Azt\u00e8que (subst.)"], "en": ["Aztec"], "ru": ["\u0430\u0446\u0442\u0435\u043a"], "ca": ["asteca"], "de": ["Azteke"], "hu": ["azt\u00e9k"], "fa": ["\u0622\u0632\u062a\u06a9"], "es": ["azteca"]}, "examples": [["la arkeologoj konsentas, ke la kulturo de la aztekoj kaj aliaj mezamerikaj popoloj ne estis originala, sed ja heredita de pli antikvaj popoloj", "Garbhan MacAoidh, La ajmara, Monato, jaro 2002a, numero 2a, p. 26-28a"]], "subdefinitions": []}], "root": "aztek", "primary": true}, "azteka": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al aztekoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0446\u0442\u044d\u0446\u043a\u0456"], "fr": ["azt\u00e8que (adj.)"], "en": ["aztec"], "ru": ["\u0430\u0446\u0442\u0435\u043a\u0441\u043a\u0438\u0439"], "ca": ["asteca (adj.)", "n\u00e0huatl (lingvo)"], "de": ["aztekisch"], "hu": ["azt\u00e9k"], "fa": ["\u0622\u0632\u062a\u06a9"], "es": ["azteca"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aztek", "primary": false}, "hegemonii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Superregi super aliaj homgrupoj.", "translations": {"fr": ["dominer"], "en": ["dominate"], "it": ["dominare"], "pl": ["g\u00f3rowa\u0107", "panowa\u0107"]}, "examples": [["en la pasinteco ofte religioj uzis la perforton por hegemonii", "E. Pauli, Enciklopedio simpozio, artikolo \u00abhegemonio\u00bb, 1996-05-12"]], "subdefinitions": []}], "root": "hegemoni", "primary": false}, "hegemonio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Superregeco de iu popolo, homgrupo ks.", "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u0433\u0435\u043c\u043e\u043d\u0456\u044f"], "fr": ["domination", "h\u00e9g\u00e9monie"], "en": ["hegemony", "dominance", "supremacy"], "nl": ["hegemonie"], "pt": ["hegemonia"], "el": ["\u03b7\u03b3\u03b5\u03bc\u03bf\u03bd\u03af\u03b1"], "de": ["Hegemonie", "Vormacht"], "it": ["egemonia", "supremazia"], "hu": ["hegem\u00f3nia", "hatalmi f\u00f6l\u00e9ny", "vezet\u0151 szerep"], "pl": ["hegemonia"], "ru": ["\u0433\u0435\u0433\u0435\u043c\u043e\u043d\u0438\u044f", "\u0433\u043e\u0441\u043f\u043e\u0434\u0441\u0442\u0432\u043e"], "es": ["hegemon\u00eda"]}, "examples": [["bataladi pri hegemonio", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "hegemoni", "primary": true}, "n-argumenta rilato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(inter elementoj de n aroj Ei) Subaro de la kartezia produto E1\u00d7E2... \u00d7En.", "translations": {"ru": ["n-\u0430\u0440\u043d\u043e\u0435 \u043e\u0442\u043d\u043e\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435", "n-\u043c\u0435\u0441\u0442\u043d\u043e\u0435 \u043e\u0442\u043d\u043e\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["relation n-aire"], "en": ["n-ary relation"], "de": ["n-stellige Relation"], "pl": ["relacja n-argumentowa", "relacja n-cz\u0142onowa"], "hu": ["n-\u00e1ris rel\u00e1ci\u00f3"]}, "examples": [["duargumenta rilato", null], ["la triargumenta rilato \u00abM situas inter N kaj P\u00bb, difinita inter la punktoj de rekto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rilat", "primary": false}, "Pasiono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Evangelia rakonto pri la lasta man\u011do, aresto, kondamno kaj morto de Jesuo.", "translations": {"fr": ["Passion (r\u00e9cit religieux)"], "en": ["Passion of Christ"], "nl": ["Passie"], "pt": ["Paix\u00e3o de Cristo"], "hu": ["Krisztus szenved\u00e9se", "szenved\u00e9st\u00f6rt\u00e9net"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kompona\u0135o la\u016d teksto de evangelia Pasiono kaj eventuale aliaj tekstoj, por kanta kaj muzikila prezento.", "translations": {"fr": ["Passion (pi\u00e8ce de musique)"], "de": ["Passion (Musik)"], "nl": ["passie (muziekstuk)"], "es": ["Pasi\u00f3n"], "hu": ["passi\u00f3"]}, "examples": [["\u00abPasiono la\u016d Sankta Mateo\u00bb", null]], "subdefinitions": []}], "root": "Pasion", "primary": true}, "epilepsio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsano karakterizata de la perdo je l' konscio kaj de konvulsioj.", "translations": {"be": ["\u044d\u043f\u0456\u043b\u0435\u043f\u0441\u0456\u044f"], "fr": ["\u00e9pilepsie"], "en": ["epilepsy"], "nl": ["epilepsie"], "pt": ["epilepsia"], "ru": ["\u044d\u043f\u0438\u043b\u0435\u043f\u0441\u0438\u044f"], "de": ["Epilepsie", "Fallsucht [ark]"], "es": ["epilepsia"], "pl": ["padaczka", "epilepsja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "epilepsi", "primary": true}, "seksgapejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Budo, en kiu oni spektas trans fenestro senvesti\u011don a\u016d alian erotika\u0135on.", "translations": {"fr": ["peepshow"], "de": ["Peepshow"], "en": ["peepshow"]}, "examples": [["la \u00absoldatoj\u00bb cirkulas en urbaj regionoj \u2013 plej ofte inter la drinkejoj, seksgapejoj, kaj tiel plu \u2013 kie decaj homoj normale tute ne kura\u011dus iri", "Pejno S., La Savarmeo malpermesata en Moskvo, soc.culture.esperanto, 2000-12-09"], ["en seksgapejo oni povas tra truo spekti senvesti\u011don, elmontron de nudeco a\u016d seksumadon", "Vikipedio, artikolo \u00abrigardismo\u00bb, 2008-08-31"]], "subdefinitions": []}], "root": "gap", "primary": false}, "ofendi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Malkontenti, koleri pro ies malrespekta ago.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0438\u0434\u0435\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["se f\u00e2cher", "s'offenser"], "nl": ["beledigd worden"], "pl": ["obrazi\u0107 si\u0119"], "es": ["ofenderse"], "hu": ["megs\u00e9rt\u0151dik"]}, "examples": [["mi esperas, ke vi ne ofendi\u011dos, se mi tion faras", null], ["mi ofendi\u011dis de tio, kion vi diris al mi kaj mi respondis per mal\u011dentila\u0135o", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "ofend", "primary": false}, "kernofrukto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "drupo", "translations": {"fr": ["drupe"], "de": ["Steinfrucht"], "nl": ["steenvrucht"], "pl": ["pestkowiec"], "hu": ["csonth\u00e9jas term\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kern", "primary": false}, "arogi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malhumile postuli, pretendi pri io; nejuste atribui a\u016d alproprigi al.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u0440\u0437\u0438\u0442\u044c", "\u0438\u043c\u0435\u0442\u044c \u0434\u0435\u0440\u0437\u043e\u0441\u0442\u044c (\u0447\u0442\u043e-\u043b. \u0441\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c)", "\u043c\u043d\u043e\u0433\u043e \u0441\u0435\u0431\u0435 \u043f\u043e\u0437\u0432\u043e\u043b\u044f\u0442\u044c"], "de": ["anma\u00dfen", "fordern"], "en": ["arrogate"], "es": ["arrogar"], "hu": ["arrog\u00e1l", "mag\u00e1nak k\u00f6vetel", "nem \u00e1tall (vmit tenni)", "mer\u00e9szel (vmit tenni)"]}, "examples": [["arogi al si ian meriton", null], ["la sekretario arogis al si la rajton modifi la decidon de la komitato", null], ["mi ne arogas al mi kredi ke mi konvinkos vin", null], ["vi arogas al vi esperi, ke vi kaptos viron per flatoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "arog", "primary": true}, "obezeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["lastatempe lia \u011dena kaj absurda obezo, kiu jam ne permesis al li la\u0109i al si la \u015duojn, kaj la trosatigo de \u0109iaj apetitoj, komencis acidigi lian karakteron", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "obez", "primary": false}, "aventurulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu spertis multajn aventurojn.", "translations": {"sk": ["dobrodruh"], "fr": ["aventurier"], "en": ["adventurer"], "br": ["avanturour"], "de": ["Abenteurer"], "hu": ["kalandos \u00e9let\u0171"]}, "examples": [["la artikolo prisilentis la rolon de la ses aventuruloj", "Sten Johansson, Mistero \u0109e Nigra Lago, Monato, jaro 1997a, numero 9a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "aventur", "primary": false}, "iniciati": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Esti la unua, kiu proponas a\u016d faras ion.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0456\u0446\u044b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0447\u044b\u043d\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u043f\u0430\u0447\u044b\u043d\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["initier (amorcer)", "amorcer (lancer)", "engager (lancer)", "entamer (lancer)", "entreprendre (lancer)", "lancer (un projet, etc.)"], "en": ["initiate"], "pt": ["iniciar (tomar iniciativa)", "tomar iniciativa", "lan\u00e7ar (um projeto etc)"], "ru": ["\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u043f\u043e\u0447\u0438\u043d", "\u0431\u044b\u0442\u044c \u0438\u043d\u0438\u0446\u0438\u0430\u0442\u043e\u0440\u043e\u043c (\u0447\u0435\u0433\u043e-\u043b.)"], "de": ["initiieren", "einf\u00fchren", "den Ansto\u00df geben"], "hu": ["kezdem\u00e9nyez"], "es": ["iniciar"]}, "examples": [["iniciati novan metodon, eksperimentojn, kuracilon", null], ["li maltime iniciatis en, pri tiu afero", null], ["\u011duste mi iniciatis la esperantan korespondon kun la ru\u011darmeanoj", "Metropoliteno\u0109ap. 10"], ["\u0109u \u015di efektive iniciatis la tutan konspiradon, tion li ne povis konkludi el la leteroj, sed tio ne estis elbarita", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 12"]], "subdefinitions": []}], "root": "iniciat", "primary": true}, "iniciato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago de tiu, kiu iniciatas.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0456\u0446\u044b\u044f\u0442\u044b\u0432\u0430", "\u043f\u0430\u0447\u044b\u043d\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["initiative (fait de lancer un projet)", "entreprise (initiative)", "lancement (initiative)"], "en": ["initiative"], "nl": ["initiatief"], "pt": ["iniciativa (a\u00e7\u00e3o)"], "ru": ["\u043f\u043e\u0447\u0438\u043d", "\u043d\u0430\u0447\u0438\u043d\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u0438\u043d\u0438\u0446\u0438\u0430\u0442\u0438\u0432\u0430"], "de": ["Initiative", "Ansto\u00df", "Anregung"], "hu": ["kezdem\u00e9nyez\u00e9s"], "es": ["iniciativa"]}, "examples": [["lia iniciato sukcesis", null], ["preni sur sin la iniciaton de la afero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "iniciat", "primary": false}, "pedagogio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri instruado kaj edukado, arto instrui kaj eduki precipe infanojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u044d\u0434\u0430\u0433\u043e\u0433\u0456\u044f", "\u043f\u044d\u0434\u0430\u0433\u043e\u0433\u0456\u043a\u0430"], "fr": ["didactique (subst.)", "p\u00e9dagogie"], "en": ["pedagogy"], "nl": ["opvoedkunde", "pedagogie"], "pt": ["pedagogia"], "ru": ["\u043f\u0435\u0434\u0430\u0433\u043e\u0433\u0438\u043a\u0430", "\u043f\u0435\u0434\u0430\u0433\u043e\u0433\u0438\u044f"], "de": ["P\u00e4dagogig", "Didaktik"], "hu": ["pedag\u00f3gia", "nevel\u00e9stan", "nevel\u00e9studom\u00e1ny"]}, "examples": [["lernejo, kiu edukas la\u016d Steiner-pedagogio, malfermis siajn pordojn por senpaperuloj", "Guido Van Damme: Sep en unu bato, Monatojaro 1999a, numero 3a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "didaktiko", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pedagogi", "primary": true}, "magia lanterno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Primitiva projekcia lanterno.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u043b\u0448\u0435\u0431\u043d\u044b\u0439 \u0444\u043e\u043d\u0430\u0440\u044c (\u043f\u0440\u043e\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440)"], "fr": ["lanterne magique"], "en": ["magic lantern"], "nl": ["toverlantaarn"], "pt": ["lanterna m\u00e1gica"], "de": ["Lanterna magica"], "hu": ["lanterna magica"]}, "examples": [["En tiu tempo oni montris la formon de bakterioj per magia lanterno", "Noveloj de Lusin, Anta\u016dparolo de la a\u016dtoro"]], "subdefinitions": []}], "root": "lantern", "primary": false}, "pedagogia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0432\u0443\u0447\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u0434\u044b\u0434\u0430\u043a\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["didactique", "p\u00e9dagogique"], "en": ["pedagogical"], "nl": ["didactisch"], "de": ["p\u00e4dagogisch", "didaktisch"], "es": ["did\u00e1ctico"], "hu": ["pedag\u00f3giai", "nevel\u00e9stani", "nevel\u00e9studom\u00e1nyi"]}, "examples": [["tro malofte oni kritike konsideras ties enhavon, aspekton, valoron \u2013 sciencan, pedagogian, lingvan", "Wim M. A. De Smet: Ekzotaj arboj en Esperantujo (Lilli Giloteaux, Arboj en A\u016dstralio kaj suda E\u016dropo), Monatojaro 1997a, numero 10a, p. 19a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pedagogi", "primary": false}, "brilianto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Facetita diamanto.", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u044b\u043b\u044c\u044f\u043d\u0442"], "fr": ["brillant (diamant)"], "en": ["brilliant (fine-cut gem)"], "ru": ["\u0431\u0440\u0438\u043b\u043b\u0438\u0430\u043d\u0442"], "de": ["Brillant"], "hu": ["brili\u00e1ns"], "fa": ["\u0628\u0631\u0644\u06cc\u0627\u0646"], "es": ["brillante"], "pl": ["brylant"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "briliant", "primary": true}, "efektivi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Reali\u011di, plenumi\u011di.", "translations": {"be": ["\u0430\u0436\u044b\u0446\u044c\u0446\u044f\u0432\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u0437\u044c\u0434\u0437\u0435\u0439\u0441\u044c\u043d\u0456\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["avoir lieu", "se r\u00e9aliser"], "en": ["come to pass", "come true"], "nl": ["werkelijkheid worden", "in vervulling gaan"], "ru": ["\u043e\u0441\u0443\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0440\u0435\u0430\u043b\u0438\u0437\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0438\u0441\u043f\u043e\u043b\u043d\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["sich verwirklichen", "wahr werden", "sich erf\u00fcllen", "wirksam werden", "zum Einsatz kommen"], "sv": ["f\u00f6rverkligas"], "hu": ["megval\u00f3sul", "realiz\u00e1l\u00f3dik"], "pl": ["dokonywa\u0107 si\u0119", "realizowa\u0107 si\u0119", "zrealizowa\u0107 si\u0119", "urzeczywistnia\u0107 si\u0119", "uskutecznia\u0107 si\u0119", "ziszcza\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["la kongreso fine efektivi\u011dos tiun \u0109i jaron", null], ["la bela revo de l' homaro ne tuj efektivi\u011dos", null], ["kiel hirundo forflugas, tiel senka\u016dza malbeno ne efektivi\u011das", "La Malnova Testamento, Sentencoj 26:2"]], "subdefinitions": []}], "root": "efektiv", "primary": false}, "grati": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Froti malforte kaj supra\u0135e per akra a\u016d raspa objekto.", "translations": {"be": ["\u0447\u0443\u0445\u0430\u0446\u044c", "\u0434\u0440\u0430\u043f\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u043a\u0440\u0430\u0431\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u043a\u0440\u044d\u0431\u0446\u0456"], "fr": ["gratter (racler)", "racler (gratter)"], "en": ["scratch"], "nl": ["krassen"], "pt": ["co\u00e7ar", "raspar"], "ru": ["\u0447\u0435\u0441\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043a\u0440\u0435\u0441\u0442\u0438", "\u0446\u0430\u0440\u0430\u043f\u0430\u0442\u044c"], "de": ["kratzen"], "tr": ["kaz\u0131mak", "ka\u015f\u0131mak", "yava\u015f\u00e7a(kap\u0131) \u00e7almak"], "sv": ["riva (med n\u00e5got vasst)", "kl\u00f6sa"], "pl": ["drapa\u0107", "\u015brupa\u0107 (pot.)"]}, "examples": [["grati per ungo la ha\u016dton, kiam \u011di jukas", null], ["\u0109evalo gratas la teron per sia hufo", null], ["hundo gratas \u0109e l' pordo", null], ["la malliberulo gratis sur la muro versojn kaj bildojn", "Z"], ["grati mandolinon, gitaron", null], ["en unu sako du katoj, \u0109iam mordoj kaj gratoj", "Proverbaro esperanta"], ["inter la dornoj li ricevis kelkajn fortajn gratojn", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "grat", "primary": true}, "influa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta influon.", "translations": {"be": ["\u0443\u043f\u043b\u044b\u0432\u043e\u0432\u044b"], "fr": ["influent"], "en": ["influential"], "nl": ["invloedrijk"], "pt": ["influente"], "ru": ["\u0432\u043b\u0438\u044f\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["einflussreich"], "hu": ["befoly\u00e1sos", "hat\u00e1sos"], "es": ["influyente"]}, "examples": [["influa oratoro", null], ["seninflueco de la gramatiko sur la vortaron", "Esenco kaj Estonte, \u0109ap. 6"]], "subdefinitions": []}], "root": "influ", "primary": false}, "influo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Efiko al iu a\u016d io.", "translations": {"be": ["\u0443\u043f\u043b\u044b\u045e"], "fr": ["influence"], "en": ["influence"], "nl": ["invloed"], "pt": ["influ\u00eancia"], "ru": ["\u0432\u043b\u0438\u044f\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Einfluss"], "hu": ["befoly\u00e1s", "r\u00e1hat\u00e1s"], "es": ["influencia"]}, "examples": [["la influo de la majstro super liaj dis\u0109iploj", null], ["havi influon sur iun", "Z"], ["sub la influo de agitantojn", "Z"], ["influo de la puno al la kulpinto", null], ["posedi grandan politikan influon", null], ["\u011dui grandan influon \u0109e la ministro", null], ["la influo de la luno al la tajdoj", null], ["influo de varmo kaj pluvo sur la rikoltoj", null], ["influo de tro brila lumo sur la okulo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "influ", "primary": false}, "statero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antikva greka mezurunuo de maso kaj monunuo.", "translations": {"el": ["\u03c3\u03c4\u03b1\u03c4\u03ae\u03c1"], "fr": ["stat\u00e8re"], "hu": ["sztat\u00e9r"], "ru": ["\u0441\u0442\u0430\u0442\u0435\u0440"]}, "examples": [["iru al la maro kaj \u0135etu hoketon, kaj prenu la fi\u015don unue venintan, kaj malferminte \u011dian bu\u015don, vi trovos stateron", "La Nova Testamento, S. Mateo 17:27"]], "subdefinitions": []}], "root": "stater", "primary": true}, "influi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Morale a\u016d materie efiki al iu a\u016d io.", "translations": {"be": ["\u0443\u043f\u043b\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["influencer"], "en": ["affect", "influence"], "nl": ["be\u00efnvloeden"], "pt": ["influir"], "ru": ["\u0432\u043b\u0438\u044f\u0442\u044c"], "de": ["beeinflussen"], "hu": ["befoly\u00e1sol", "hat r\u00e1"], "es": ["influir"]}, "examples": [["la varioj de vetero influas al la nervoj", null], ["la malsano influis lian humoron", null], ["mi volas neniel influi vin", null], ["bonaj ekzemploj pli forte influas ol admonoj", "B"], ["tiu argumento tre forte influos sur mia(n) decido(n)", null], ["influi la sorton de la lando", "B"], ["li estas \u0109iam influata de sia plia\u011da frato", null], ["tiuj gramatikaj formoj influas unu la alian", null], ["la homa volo sen\u0109ese influas sur la lingvaj(n) aferoj(n)", null], ["oni kredis iam, ke la astroj influas super la sorto", null], ["facile influebla homo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "influ", "primary": true}, "eksperiment\u011dardeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u011cardeno, destinita por la scienca studo pri vegeta\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0442\u0430\u043d\u0456\u0447\u043d\u044b \u0441\u0430\u0434"], "fr": ["jardin botanique"], "en": ["botanical garden"], "nl": ["botanische tuin"], "pt": ["jardim bot\u00e2nico"], "la": ["hortus botanicus"], "de": ["botanischer Garten"], "it": ["orto botanico", "giardino botanico (raro)"], "sv": ["botanisk tr\u00e4dg\u00e5rd"], "es": ["jard\u00edn bot\u00e1nico"], "lat": ["hortus botanicus"], "hu": ["f\u0171v\u00e9szkert", "botanikuskert"], "pl": ["ogr\u00f3d botaniczny"], "he": ["\u05d2\u05df \u05d1\u05d5\u05d8\u05e0\u05d9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u011darden", "primary": false}, "Latvujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato situanta en nordoriento de E\u016dropo kaj limanta al Balta Maro, Litovujo, Belorusujo, Rusujo kaj Estonujo.", "translations": {"bg": ["\u041b\u0430\u0442\u0432\u0438\u044f"], "nl": ["Letland"], "pt": ["Let\u00f4nia", "Let\u00f3nia"], "de": ["Lettland"], "pl": ["\u0141otwa"], "en": ["Latvia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Latvio", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "latv", "primary": false}, "financa kapitalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "kapitalo subiganta la industrian kaj komercan kapitalon (Hilferding).", "translations": {"hu": ["fin\u00e1nct\u0151ke>"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Interpenetrado de banka kaj industri-komerca kapitaloj \u011dis tiom forta grado, ke \u011di kondukas al koncentrado de produktado kaj sekve al monopoloj (Lenin). Krome ekzistas ankora\u016d i. a.: industria, komerca kapitalo donanta profiton. mona, pruntedona kapitalo donanta interezon.", "translations": {"hu": ["p\u00e9nzt\u0151ke>"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kapital", "primary": false}, "probablodenso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de hazarda variablo X) Tia reela mezurebla funkcio f, ke por \u0109iu borela subaro b la probablo de X-1(b) egalas al la (lebega) integralo de f en b; simb. PX(b) = P(X-1(b)) = \u222bbfd\u03bc.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u043e\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c \u0432\u0435\u0440\u043e\u044f\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438"], "fr": ["densit\u00e9 de probabilit\u00e9"], "en": ["probability density"], "de": ["Wahrscheinlichkeitsdichte"], "pl": ["g\u0119sto\u015b\u0107 prawdopodobie\u0144stwa (zmiennej losowej)"], "hu": ["val\u00f3sz\u00edn\u0171s\u00e9gi s\u0171r\u0171s\u00e9g"]}, "examples": [["se ekzistas probablodenso, la distribua funkcio estas malderiva\u0135o de \u011di", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dens", "primary": false}, "uretero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la du kanaletoj, kiuj kondukas la urinon de la reno en la vezikon.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0447\u0430\u0442\u043e\u0447\u043d\u0456\u043a"], "en": ["ureter"], "nl": ["ureter", "urethra", "urineleider"], "pt": ["ureter"], "el": ["\u03bf\u03c5\u03c1\u03b7\u03c4\u03ae\u03c0\u03b1\u03c2"], "de": ["Harnleiter"], "it": ["uretere"], "hu": ["h\u00fagyvezet\u00e9k"], "fa": ["\u0645\u06cc\u0632\u0646\u0627\u06cc"], "es": ["ur\u00e9ter"], "fi": ["virtsanjohdin"], "ru": ["\u043c\u043e\u0447\u0435\u0442\u043e\u0447\u043d\u0438\u043a"], "pl": ["cewka moczowa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ureter", "primary": true}, "konektilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ilo sur objekto, al kiu eblas alfiksi kondukilon por konekti kun \u011di aliajn objektojn.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u044d\u043a\u0442\u0430\u0440", "\u0437\u043b\u0443\u0447\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["connecteur"], "en": ["connector"], "nl": ["stekker", "steker"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u043d\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440", "\u0440\u0430\u0437\u044a\u0451\u043c", "\u0441\u043e\u0435\u0434\u0438\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"], "es": ["conector", "enchufe", "puerto"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konekt", "primary": false}, "samebena": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri punktoj a\u016d aroj da punktoj) Apartenantaj al (a\u016d inkluzivataj de) unu sama ebeno.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u043f\u043b\u0430\u043d\u0430\u0440\u043d\u044b"], "fr": ["coplanaire"], "en": ["coplanar"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043f\u043b\u0430\u043d\u0430\u0440\u043d\u044b\u0439"], "de": ["komplanar"], "hu": ["egy s\u00edkba es\u0151", "k\u00f6z\u00f6s s\u00edk\u00fa", "komplan\u00e1ris"], "fa": ["\u0647\u0645\u0635\u0641\u062d\u0647"], "pl": ["wsp\u00f3\u0142p\u0142aszczyznowy", "komplanarny"]}, "examples": [["tri punktoj estas \u0109iam samebenaj", null], ["samebenaj kurboj", null], ["\u0109iu pezocentro de tri punktoj estas samebena kun ili", null]], "subdefinitions": []}], "root": "eben", "primary": false}, "vaksopentro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Procedo de pentrarto uzanta farbojn el vakso kun koloraj enmiksa\u0135oj.", "translations": {"fr": ["encaustique (proc\u00e9d\u00e9)"], "nl": ["wasschilderkunst", "encaustiek"], "it": ["encausto", "encaustica"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pentr", "primary": false}, "ingveno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la korpo inter la malsupro de ventro kaj la kokso.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u0445"], "fr": ["aine"], "en": ["groin"], "nl": ["lies"], "pt": ["virilha", "verilha"], "de": ["Leiste (Anatomie)"], "hu": ["l\u00e1gy\u00e9k"], "pl": ["pachwina"]}, "examples": [["probable ili transloki\u011dis \u0109ar avino suferis je ingvena hernio kaj ne plu kapablis plenumi la pezajn laborojn en gastejo", "Stefan Maul, El verva vivo \u0135urnalista, p. 25"]], "subdefinitions": []}], "root": "ingven", "primary": true}, "enotero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio enoteracoj (Oenothera), kiu malfermas siajn florojn precipe nokte a\u016d \u0109e malhela vetero.", "translations": {"ru": ["\u044d\u043d\u043e\u0442\u0435\u0440\u0430", "\u043e\u0441\u043b\u0438\u043d\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Nachtkerze"], "en": ["evening primrose"], "pl": ["wiesio\u0142ek"], "pt": ["enotera"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "enoter", "primary": true}, "koordinatakso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043e\u0440\u0434\u0438\u043d\u0430\u0442\u043d\u0430\u044f \u043e\u0441\u044c"], "fr": ["axe de coordonn\u00e9es"], "en": ["coordinate axis"], "pt": ["eixo de coordenadas"], "de": ["Koordinatenachse"], "hu": ["koordin\u00e1tatengely"], "sk": ["s\u00faradnicov\u00e1 os"], "fa": ["\u0645\u062d\u0648\u0631 \u0645\u062e\u062a\u0635\u0627\u062a"], "es": ["eje de coordenadas"], "br": ["ahel daveenno\u00f9", "ahel kenurzhienno\u00f9"], "pl": ["o\u015b uk\u0142adu wsp\u00f3\u0142rz\u0119dnych"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aks", "primary": false}, "subtereta\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eta\u011do sub la nivelo de la grundo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0432\u0430\u043b", "\u043f\u043e\u0434\u0432\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u044d\u0442\u0430\u0436", "\u043f\u043e\u0434\u0437\u0435\u043c\u043d\u044b\u0439 \u044d\u0442\u0430\u0436"], "fr": ["sous-sol"], "en": ["basement", "cellar"], "nl": ["kelder", "kelderverdieping"], "de": ["Untergeschoss", "Kellergeschoss", "Kelleretage", "Keller"], "pl": ["suterena", "piwnica", "przyziemie"], "hu": ["alagsor", "szuter\u00e9n"]}, "examples": [["en subtereta\u011do vivis kaj \u0109iutage atendadis \u015dian revenon du malgrandaj infanoj", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "eta\u011d", "primary": false}, "ree": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Denove.", "translations": {"be": ["\u0437\u043d\u043e\u045e", "\u0456\u0437\u043d\u043e\u045e"], "nl": ["opnieuw"], "ru": ["\u0441\u043d\u043e\u0432\u0430", "\u043e\u043f\u044f\u0442\u044c"], "cs": ["op\u011bt", "znovu"], "de": ["wiederum", "nochmals", "noch einmal", "zur\u00fcck"], "hu": ["ism\u00e9t", "\u00fajra", "\u00fajb\u00f3l", "megint"]}, "examples": [["eniri ree", null], ["ali\u011di ree", null]], "subdefinitions": []}], "root": "re", "primary": true}, "tundro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senarba ebena\u0135o inter la Arkta oceano kaj tajgo, kun konstante glacii\u011dinta subgrundo, kie kreskas precipe muskoj, likenoj, herboj kaj arbustoj.", "translations": {"be": ["\u0442\u0443\u043d\u0434\u0440\u0430"], "bg": ["\u0442\u0443\u043d\u0434\u0440\u0430"], "nl": ["toendra"], "pt": ["tundra"], "ru": ["\u0442\u0443\u043d\u0434\u0440\u0430"], "de": ["Tundra"], "hu": ["tundra"], "en": ["tundra"], "pl": ["tundra"]}, "examples": [["ili scias, ke tie, sur la limo mem de la du Tundroj, de nia Tundro por la vivantoj kaj de la alia Tundro por la mortintoj, ku\u015das terura eterna lago, senlime lar\u011dega, glacie malvarma, senfunde profunda; kaj tiun \u0109i lagon gardante, staras \u0109e \u011di senkompateme severega maljunulino, pli praa\u011da ol la Tundro mem", "Ero\u015denko: La destinita vivi. El vivo de \u0109uk\u0109oj (Esperanta Ligilo, n-roj 5\u20138, 1933)."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Simila regiono en la suda duonglobo apud Antarkto.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Simila senarba regiono en montaro, super la arbara zono.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tundr", "primary": true}, "koloso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grandega homo, statuo a\u016d objekto.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u0451\u0441", "\u0433\u0456\u0433\u0430\u043d\u0442", "\u0432\u043e\u043b\u0430\u0442"], "fr": ["colosse"], "en": ["colossus"], "nl": ["kolos", "kolossus"], "pt": ["colosso"], "ru": ["\u043a\u043e\u043b\u043e\u0441\u0441", "\u0432\u0435\u043b\u0438\u043a\u0430\u043d"], "de": ["Riese", "Gigant", "Koloss"], "hu": ["kolosszus", "\u00f3ri\u00e1s"], "es": ["coloso"], "pl": ["kolos", "wielkolud"]}, "examples": [["la Rodesa koloso", null], ["familio el arboj-kolosoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kolos", "primary": true}, "demonstracio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u043c\u043e\u043d\u0441\u0442\u0440\u0430\u0446\u0438\u044f"], "pt": ["demonstra\u00e7\u00e3o"], "be": ["\u0434\u044d\u043c\u0430\u043d\u0441\u0442\u0440\u0430\u0446\u044b\u044f"], "de": ["Demonstration"], "es": ["demostraci\u00f3n"], "hu": ["bizony\u00edt\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Perfekta elpruvo.", "translations": {"fr": ["d\u00e9monstration (argumentation)"], "en": ["demonstration", "proof"], "pl": ["demonstracja (pokaz)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "demonstraci", "primary": true}, "tineo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genroj el familio tineedoj (Tinea, kaj parencaj genroj), malgranda papilio, kies larvoj man\u011das lanon, \u015dtofojn, peltojn.", "translations": {"be": ["\u043c\u043e\u043b\u044c"], "fr": ["mite"], "en": ["clothes-moth", "tineid"], "nl": ["mot"], "pt": ["tra\u00e7a", "t\u00ednea"], "ru": ["\u043c\u043e\u043b\u044c (\u043d\u0430\u0441\u0435\u043a\u043e\u043c\u043e\u0435)"], "de": ["Motte"], "hu": ["moly"], "pl": ["m\u00f3l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tine", "primary": true}, "kolosa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta eksterordinarajn proporciojn a\u016d ecojn.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u043e\u0441\u0441\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["colossal", "d\u00e9mesur\u00e9 (gigantesque)", "g\u00e9ant (adj., gigantesque)", "gigantesque", "hercul\u00e9en", "ph\u00e9nom\u00e9nal (gigantesque)"], "en": ["colossal"], "nl": ["kolossaal"], "be": ["\u043a\u0430\u043b\u044f\u0441\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u0433\u0456\u0433\u0430\u043d\u0446\u043a\u0456"], "de": ["riesig", "gigantisch", "kolossal"], "hu": ["kolossz\u00e1lis", "\u00f3ri\u00e1si"], "pl": ["kolosalny"], "es": ["colosal"]}, "examples": [["kolosa statuo, viro, urbo, entrepreno", null], ["ankora\u016d anta\u016d 50 jaroj inter la japanoj kaj e\u016dropanoj ekzistis \u015dajne kolosa malsameco", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kolos", "primary": false}, "Ostendo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Urbo en okcidenta Belgujo, \u0109e la Norda Maro (2\u00b056'E, 51\u00b014'N).", "translations": {"be": ["\u0410\u0441\u0442\u044d\u043d\u0434\u044d"], "fr": ["Ostende"], "en": ["Ostend"], "nl": ["Oostende"], "pt": ["Ostende"], "ru": ["\u041e\u0441\u0442\u0435\u043d\u0434\u0435"], "de": ["Ostende"], "it": ["Ostenda"], "hu": ["Ostende", "Oostende"], "es": ["Ostende"], "pl": ["Ostenda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Ostend", "primary": true}, "bravulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Viro brava.", "translations": {"be": ["\u0445\u0440\u0430\u0431\u0440\u044d\u0446", "\u043c\u0430\u043b\u0430\u0434\u0437\u0435\u0446"], "de": ["Held", "tapferer Kerl", "wackerer Mann", "braver Mann", "treue Seele", "fideler Kamerad", "t\u00fcchtiger Bursche", "g\u00fctiger Mensch"], "pl": ["chwat", "zuch", "junak (przest.)"], "ru": ["\u043c\u043e\u043b\u043e\u0434\u0435\u0446", "\u0445\u0440\u0430\u0431\u0440\u0435\u0446"]}, "examples": [["kontra\u016d mu\u015doj bravulo, kontra\u016d homoj timulo", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "brav", "primary": false}, "maltusianismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Memvola limigo de naskoj, la\u016d sistemo de Malthus.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043b\u044c\u0442\u0443\u0437\u0456\u044f\u043d\u0441\u0442\u0432\u0430"], "hu": ["malthusianizmus"], "nl": ["malthusianisme"], "pt": ["malthusianismo"], "ru": ["\u043c\u0430\u043b\u044c\u0442\u0443\u0437\u0438\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "maltusianism", "primary": true}, "stomako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interna organo, kiu ricevas nutra\u0135ojn el la ezofago, kaj en kiu komenci\u011das la digestado.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u045e\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["estomac"], "bg": ["\u0441\u0442\u043e\u043c\u0430\u0445"], "nl": ["maag"], "ru": ["\u0436\u0435\u043b\u0443\u0434\u043e\u043a"], "hr": ["trbuh"], "de": ["Magen"], "hu": ["gyomor"], "en": ["stomach"], "es": ["est\u00f3mago"], "cs": ["\u017ealudek"], "pl": ["\u017co\u0142\u0105dek"]}, "examples": [["malsata stomako orelon ne havas", "Proverbaro esperanta"], ["vivu stomako la\u016d la stato de l' sako", "Z"], ["la stomakproblemo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "stomak", "primary": true}, "lutro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio musteledoj (Lutra), malgranda raba besto kun na\u011dha\u016dto inter la piedfingroj, vivanta \u0109e akvo kaj man\u011danta fi\u015dojn.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0434\u0440\u0430"], "fr": ["loutre"], "en": ["otter"], "nl": ["otter"], "pt": ["lontra"], "ru": ["\u0432\u044b\u0434\u0440\u0430"], "de": ["Otter"], "it": ["lontra"], "hu": ["vidra"], "br": ["dourgi", "ki-dour"], "cs": ["vydra"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lutr", "primary": true}, "peticio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Petskribo al a\u016dtoritato apogata de subskribo de multaj homoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u044d\u0442\u044b\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["p\u00e9tition"], "nl": ["verzoekschrift", "petitie"], "pt": ["requerimento", "peti\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u043f\u0435\u0442\u0438\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Petition"], "hu": ["k\u00e9rv\u00e9ny"]}, "examples": [["la peticion kontra\u016d la atomelektrejo en Temel\u00edn subskribis 15 % de la a\u016dstroj", "Ji\u0159\u00ed Patera, \u0108e\u0125a opinio pri atomelektrejo en Temel\u00edn, Monato, jaro 2002a, numero 6a, p. 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "petici", "primary": true}, "peticii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prepari, subskribigi kaj prezenti komunan petskriba\u0135on.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0430\u0442\u044c \u043f\u0435\u0442\u0438\u0446\u0438\u044e"], "fr": ["faire une p\u00e9tition", "p\u00e9titionner"], "nl": ["petitioneren", "een verzoekschrift indienen"], "pt": ["fazer peti\u00e7\u00e3o"], "de": ["eine Petition schreiben"], "hu": ["k\u00e9rv\u00e9nyez", "k\u00e9rv\u00e9nyt ny\u00fajt be"]}, "examples": [["aktivuloj pasintjare peticiis, ke la supera kortumo devigu la registaron distribui la grenon inter la plej malri\u0109aj homoj", "A. Giridhar Rao, Grenpleno, grenplano, Monato, jaro 2002a, numero 8a, p. 10a"]], "subdefinitions": []}], "root": "petici", "primary": false}, "apunto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La franca etimo signifas nur \u011dustigon, egale \u0109u \u011din faras a\u0109etanto per lastaj moneroj, a\u016d vendanto per redono de moneroj kontra\u016d bankbileto. Esperantaj vortaroj ofte proponas pli mallar\u011dan sencon. Oni evitas la vorton per pli precizaj terminoj: ekzakta pago, restmono..."], "primary definition": "\u011custigo de pago per dono a\u016d redono de lasta sumeto.", "translations": {}, "examples": [["\u00abDankon sinjoro, mi tuj revenos kun la apunto.\u00bb \u00abMi ne bezonas apunton.\u00bb \u00abDankon sinjoro.\u00bb", "S. K. Smith, \u0108e la Pla\u011do, 2002-06"]], "subdefinitions": []}], "root": "apunt", "primary": true}, "akcepto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago de tio, kiu akceptas.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0451\u043c"], "fr": ["accueil", "acceptation"], "en": ["acceptance"], "nl": ["het aannemen", "ontvangst"], "de": ["Annahme", "Aufnahme", "Akzeptanz", "Hinnahme"], "tr": ["kar\u015f\u0131lama", "kabullenme"], "hu": ["elfogad\u00e1s", "fogad\u00e1s (vend\u00e9g\u00e9)", "felv\u00e9tel (iskol\u00e1ba)"], "br": ["degemer (anv-kadarn)"], "pl": ["akceptacja", "przyj\u0119cie"]}, "examples": [["la akcepto de posteno trudas devojn", null], ["foje vespere, kiam ili trankvile sidis kune, iu frapis la pordon, kvaza\u016d petante akcepton", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Ne\u011dulino kaj Rozulino"], ["prepari akcepton al iu", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sindevontigo pagi.", "translations": {"ru": ["\u0430\u043a\u0446\u0435\u043f\u0442", "\u0430\u043a\u0446\u0435\u043f\u0442\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Akzept"], "nl": ["accept"], "hu": ["elfogadv\u00e1ny"]}, "examples": [["akcepto de kambio", null], ["blanka akcepto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "akcept", "primary": false}, "arbedo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ligna da\u016dra planto kun malalta trunketo, kiu disbran\u0109i\u011das tuj de la bazo.", "translations": {"sk": ["ker"], "be": ["\u043a\u0443\u0441\u0442"], "fr": ["arbrisseau"], "en": ["bush", "shrub"], "ru": ["\u043a\u0443\u0441\u0442"], "de": ["Strauch", "Busch"]}, "examples": [["lilako, ribo, kratago estas arbedoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "arbusto", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arbed", "primary": true}, "\u0135uraso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unu el la supraj formacioj de la sekundara epoko.", "translations": {"be": ["\u044e\u0440\u0441\u043a\u0456 \u043f\u044d\u0440\u044b\u044f\u0434"], "fr": ["jurassique (subst., \u00e9poque)"], "en": ["Jurassic"], "nl": ["jura"], "pt": ["(per\u00edodo) jur\u00e1ssico"], "ru": ["\u044e\u0440\u0441\u043a\u0438\u0439 \u043f\u0435\u0440\u0438\u043e\u0434"], "de": ["Jura"], "it": ["Giurassico"], "hu": ["jura"], "es": ["per\u00edodo jur\u00e1sico"], "pl": ["jura"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135uras", "primary": true}, "akcepti": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Akcepti diferencas de ricevi, per tio, ke \u011di montras la jeson, la konsenton de la ricevonto."], "primary definition": "(transitiva) Konsenti ricevi ion, kion iu donas a\u016d proponas.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u043c\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["accepter", "accueillir", "admettre", "recevoir"], "en": ["accept"], "de": ["annehmen", "akzeptieren"], "it": ["accettare"], "hu": ["elfogad", "fogad (vend\u00e9get)", "felvesz (tulajdons\u00e1got)", "megenged (elfogad)"], "br": ["degemer (verb)"], "cs": ["p\u0159ijmout"], "es": ["aceptar"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043d\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u043d\u044f\u0442\u044c"], "nl": ["aannemen"], "pt": ["admitir"], "tr": ["kabul etmek", "kabullenmek", "kar\u015f\u0131lamak"], "sv": ["mottaga"], "sk": ["prija\u0165"], "pl": ["akceptowa\u0107", "przyjmowa\u0107"]}, "examples": [["mi proponis al li cigaron, kiun li kun danko akceptis", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, la nigra virino, (el la lingvo sveda tradukis B. G. Jonson el \u00d6stersund)"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Lasi eniri iun hejmen.", "translations": {"pt": ["acolher", "receber (visita)"], "nl": ["ontvangen"], "sv": ["mottaga"], "pl": ["akceptowa\u0107", "przyjmowa\u0107", "przygarnia\u0107 (kogo\u015b)"]}, "examples": [["la malfeli\u0109a knabino, trovinte neniun, kiu volus \u015din akcepti, balda\u016d mortis en arbaro", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 23"], ["sinjorino Ajnulo akceptas \u0109iun \u0135a\u016ddon", null], ["oni akceptas la\u016d viza\u011do, oni forlasas la\u016d sa\u011do", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Konsenti pri io, allasi ion.", "translations": {"nl": ["aannemen"], "pt": ["admitir", "aceitar"], "pl": ["akceptowa\u0107", "przyjmowa\u0107"], "sv": ["acceptera", "antaga"]}, "examples": [["li nun volonte akceptis la laboreton", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, nur unu vorton!, (noveleto de L. E. Meier)"], ["la propono estis akceptita de \u0109iuj", null], ["akcepti la batalon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Esti trafita de iu ago, kiu modifas la staton de la trafita objekto, povi ricevi econ, ekhavi ian econ.", "translations": {"nl": ["aannemen"], "pl": ["przyjmowa\u0107", "przybiera\u0107"]}, "examples": [["tiu regulo akceptas multajn esceptojn", null], ["akcepti tre diversajn formojn", null], ["por respondi al la demando kien, la vortoj akceptas la fina\u0135on de l' akuzativo", "Z"], ["li akceptis seriozan mienon", "Z"], ["la okuloj akceptis esprimon de prudento kaj memkonscio", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Devontigi sin pagi.", "translations": {"nl": ["accepteren"]}, "examples": [["akcepti kambion", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "allasi, enlasi, jesi, konsenti, ricevi", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "akcept", "primary": true}, "absoluta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tute sendependa de \u0109iu ajn povo a\u016d kontrolo; kies potenco estas senlima kaj \u0109iopova.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0431\u0441\u043e\u043b\u044e\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u0430\u043c\u043e\u0434\u0435\u0440\u0436\u0430\u0432\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["absolu", "complet", "illimit\u00e9", "parfait", "pur", "total"], "en": ["absolute"], "nl": ["absoluut"], "pt": ["absoluto"], "be": ["\u0430\u0431\u0441\u0430\u043b\u044e\u0442\u043d\u044b"], "de": ["absolut"], "it": ["assoluto"], "hu": ["abszol\u00fat"], "sk": ["absol\u00fatny"], "fa": ["\u0645\u0637\u0644\u0642"], "ja": ["\u7d76\u5bfe\u306e [\u305c\u3063\u305f\u3044\u306e]"]}, "examples": [["absoluta re\u011do, potenco", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Senkondi\u0109a, malrelativa, senrezerva, senescepta, senmanka, nepra.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0431\u0441\u043e\u043b\u044e\u0442\u043d\u044b\u0439"], "de": ["bedingungslos"], "hu": ["felt\u00e9tlen"]}, "examples": [["absoluta principo, regulo, logiko", "Z"], ["mi faros la landon absoluta dezerto", "La Malnova Testamento, Je\u0125ezkel 33:28"], ["absoluta manko de singardo", "Z"], ["mi estis absoluta amiko de via entrepreno", "Z"], ["absolute nenion kompreni", null], ["restis nenio absolute, nek por mordi nek por gluti", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Plena, rekta, senpera, malrelativa, konsiderata sendepende de lokaj aparta\u0135oj, sen komparo kun aliaj objektoj, kiu ne dependas de arbitra mezursistemo.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0431\u0441\u043e\u043b\u044e\u0442\u043d\u044b\u0439"], "de": ["absolut"]}, "examples": [["absoluta movo, kvieto, rapido", null], ["absoluta plimulto da vo\u0109oj", null], ["absoluta sonsento", null], ["absoluta eraro", null], ["absoluta alto", null], ["absoluta nulo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Gramatike sendependa de la entenanta frazo a\u016d malhavanta kutiman komplementon.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0431\u0441\u043e\u043b\u044e\u0442\u043d\u044b\u0439"], "de": ["absolut"], "hu": ["abszol\u00fat"]}, "examples": [["absoluta participo", null], ["absoluta ablativo", null], ["absolute uzita verbo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: \u015cajnas ke tiu senco estas idioma\u0135o de kelkaj lingvoj, malnecesa en Esperanto. \u015cajnas ke tiusence oni aplikas \u011din nur al alkoholo kaj ne diras absoluta akvo kaj tiel plu. Do, oni prefere diru klare kaj senidioma\u0135e: pura alkoholo.", "Rimarko: Pri alkoholo \"absoluta\" kutime signifas ne simple \"\u0125emie pura\" sed \"tute senakva\", tamen en Esperanto \u0109i tiu vorto vere superfluas [Dmitri Gabinski]."], "primary definition": "Senmiksa, \u0125emie pura.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0438\u0441\u0442\u044b\u0439 (\u043f\u0440\u043e \u0432\u0438\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0441\u043f\u0438\u0440\u0442)"], "de": ["rein"], "hu": ["tiszta"]}, "examples": [["absoluta alkoholo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "absolut", "primary": true}, "kaligrafiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["calligraphe"], "de": ["Kalligraf"], "pt": ["cal\u00edgrafo"], "hu": ["kalligr\u00e1fia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kaligrafi", "primary": false}, "interakto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pa\u016dzo inter du aktoj de teatra\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0442\u0440\u0430\u043a\u0442"], "fr": ["entracte"], "en": ["intermission", "entr'acte", "interlude", "intermezzo"], "nl": ["entr'acte"], "pt": ["intervalo"], "ru": ["\u0430\u043d\u0442\u0440\u0430\u043a\u0442"], "ca": ["entreacte", "intermedio (entreacte)"], "hu": ["felvon\u00e1sk\u00f6z", "sz\u00fcnet (sz\u00ednh\u00e1zban)"], "es": ["entreacto"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "akt", "primary": false}, "litro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komunuza mezurunuo de kapacito, uzata por mezuri la volumenon de flua\u0135oj a\u016d \u015duteblaj materialoj, egala al milono de kuba metro; simbole l.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0442\u0440"], "fr": ["litre"], "bg": ["\u043b\u0438\u0442\u044a\u0440"], "nl": ["liter"], "pt": ["litro"], "el": ["\u03bb\u03af\u03c4\u03c1\u03bf"], "de": ["Liter"], "hu": ["liter"], "en": ["liter", "litre"], "ru": ["\u043b\u0438\u0442\u0440"], "es": ["litro"], "he": ["\u05dc\u05d9\u05d8\u05e8"]}, "examples": [["la aerujo de la a\u016dto entenas 300 litrojn da aero kunpremita, kio sufi\u0109as por 200 km", "Last, \u0108u ekologiaj a\u016dtoj el Litovio?, Monato, jaro 2001a, numero 12a, p. 15a"]], "subdefinitions": []}], "root": "litr", "primary": true}, "silikvo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ne konfuzu kun gu\u015do."], "primary definition": "Dufaka malfermfrukto de la brasikacoj, esti\u011danta el du fruktofolioj kaj havanta mezan vandon sur kiu situas la semgrajnoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0440\u0443\u043a"], "en": ["pod", "siliqua"], "nl": ["hauw"], "ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0443\u0447\u043e\u043a"], "de": ["Schote"], "hu": ["bec\u0151"]}, "examples": [["silikvo de sinapo", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Gu\u015do.", "translations": {}, "examples": [["5 pizoj en unu silikvo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "silikv", "primary": true}, "nazradiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Supra parto de nazo, situanta \u0109e frunto.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u043d\u043e\u0441\u0438\u0446\u0430"], "fr": ["racine du nez"], "de": ["Nasenwurzel"], "en": ["bridge (of nose)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "radik", "primary": false}, "luksa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elmontranta lukson: superflua.", "translations": {"el": ["\u03c0\u03bf\u03bb\u03c5\u03c4\u03b5\u03bb\u03ae\u03c2"], "fr": ["luxueux", "fastueux"], "nl": ["luxueus"], "pt": ["luxuoso"], "be": ["\u043b\u044e\u043a\u0441\u0430\u0432\u044b", "\u043b\u044e\u043a\u0441\u0443\u0441\u043e\u0432\u044b", "\u0440\u0430\u0441\u043a\u043e\u0448\u043d\u044b", "\u043f\u044b\u0448\u043d\u044b"], "de": ["pr\u00e4chtig", "\u00fcppig", "luxuri\u00f6s", "aufw\u00e4ndig", "verschwenderisch"], "sv": ["lyxig"], "hu": ["f\u00e9ny\u0171z\u0151", "luxus-"], "ru": ["\u0440\u043e\u0441\u043a\u043e\u0448\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u044b\u0448\u043d\u044b\u0439", "\u043a\u043b\u0430\u0441\u0441\u0430 \u00ab\u043b\u044e\u043a\u0441\u00bb"], "es": ["lujoso"]}, "examples": [["luksa la vesto, sed malplena la po\u015do (murmuro)", "Proverbaro esperanta"], ["pli bona bran\u0109o sennuksa ol ka\u011do plej luksa (libero)", "Proverbaro esperanta"], ["luksa fenestro, meblaro, lo\u011dejo", null], ["mi ne povas permesi al mi tian luksan malavarecon", "Z"], ["floroj en plej luksa florado", "Z"], ["kontra\u016dluksa le\u011do", null], ["vivi lar\u011de kaj lukse", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "luks", "primary": false}, "lukso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elmontrema kaj multekosta pompa brileco en vivmaniero.", "translations": {"el": ["\u03c0\u03bf\u03bb\u03c5\u03c4\u03ad\u03bb\u03b5\u03b9\u03b1"], "fr": ["luxe", "faste", "somptuosit\u00e9"], "en": ["luxury"], "nl": ["luxe"], "pt": ["luxo"], "be": ["\u043b\u044e\u043a\u0441", "\u0440\u0430\u0441\u043a\u043e\u0448\u0430", "\u043f\u044b\u0448\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0445\u0430\u0440\u0430\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Pracht", "Luxus", "Aufwand", "Verschwendung"], "sv": ["lyx"], "hu": ["f\u00e9ny\u0171z\u00e9s", "luxus"], "ru": ["\u0440\u043e\u0441\u043a\u043e\u0448\u044c", "\u0432\u0435\u043b\u0438\u043a\u043e\u043b\u0435\u043f\u0438\u0435", "\u043f\u044b\u0448\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "es": ["lujo"]}, "examples": [["lukso en vestoj, pri man\u011doj", null], ["re\u011da lukso", null]], "subdefinitions": []}], "root": "luks", "primary": true}, "braceleto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ornama\u0135o portata \u0109irka\u016d la manradiko, la brako, a\u016d la kruro.", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u0430\u043d\u0437\u0430\u043b\u0435\u0442"], "fr": ["bracelet"], "bg": ["\u0433\u0440\u0438\u0432\u043d\u0430"], "nl": ["armband"], "ru": ["\u0431\u0440\u0430\u0441\u043b\u0435\u0442"], "de": ["Armband"], "hu": ["karperec"], "sk": ["n\u00e1ramok"], "en": ["bracelet"], "es": ["brazalete"], "br": ["tro-vrec'h"], "pl": ["bransoleta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bracelet", "primary": true}, "epidemiologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Studo de oftecoj kaj evoluoj de malsanoj en homgrupoj, parto de medicino.", "translations": {"fr": ["\u00e9pid\u00e9miologie"], "de": ["Epidemiologie"], "pl": ["epidemiologia"], "pt": ["epidemiologia"]}, "examples": [["timo kreskas pro la rezultatoj de studo farita de la Ministerio pri Sano kaj de la regiona observejo pri epidemiologio rilate la industriajn zonojn de Sicilio", "-, -, Radio Itala Internacia, 2005-07-16"]], "subdefinitions": []}], "root": "epidemiologi", "primary": true}, "volonti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bonvoli, esti favore humoranta por io, sin proponi por \u011di.", "translations": {"fr": ["\u00eatre tout dispos\u00e9 \u00e0"], "en": ["be willing"], "nl": ["graag doen"], "hu": ["sz\u00edvesen tesz"]}, "examples": [["mi volontas \u2013 tute volontas \u2013 demeti \u0109iujn miajn \u011dojojn en tiu \u0109i vivo, por helpi konservi tiun \u0109i Registaron", "S. Ballou, D. J. Coffin trad., Letero de oficiro, soc.culture.esperanto, 2001-10-11"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "inklini", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "volont", "primary": false}, "volonte": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konsente kaj kontente, la\u016d volo kaj pla\u0109o.", "translations": {"be": ["\u0430\u0445\u0432\u043e\u0442\u043d\u0430", "\u0434\u043e\u0431\u0440\u0430\u0430\u0445\u0432\u043e\u0442\u043d\u0430", "\u0434\u0430\u0431\u0440\u0430\u0447\u044b\u043d\u043d\u0430", "\u0437 \u0437\u0430\u0434\u0430\u0432\u0430\u043b\u044c\u043d\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435\u043c"], "fr": ["de bon gr\u00e9", "avec plaisir", "volontiers"], "en": ["willingly"], "nl": ["graag", "bereidwillig"], "pt": ["de bom grado"], "ru": ["\u043e\u0445\u043e\u0442\u043d\u043e", "\u0441 \u0443\u0434\u043e\u0432\u043e\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435\u043c", "\u0434\u043e\u0431\u0440\u043e\u0432\u043e\u043b\u044c\u043d\u043e"], "de": ["gern", "bereitwillig"], "hu": ["sz\u00edvesen", "k\u00e9szs\u00e9gesen"], "cs": ["ochotn\u011b", "r\u00e1d"]}, "examples": [["mi volonte plenumis lian deziron", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 42"], ["mi akceptas volonte vian inviton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "volont", "primary": true}, "profesiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu praktikas okupon por gajni vivpanon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0444\u044d\u0441\u0456\u044f\u043d\u0430\u043b"], "fr": ["professionnel"], "en": ["professional"], "nl": ["beroeps (z..nw.)"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0444\u0435\u0441\u0441\u0438\u043e\u043d\u0430\u043b"], "de": ["Professioneller"], "vo": ["calel"], "hu": ["szakember", "szakmabeli", "profi"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "profesi", "primary": false}, "eliga\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io elirinta, elpu\u015dita, produktita.", "translations": {"pl": ["wyci\u0105g", "wyb\u00f3r", "pr\u00f3bka"]}, "examples": [["iom da flava seki\u011dinta eliga\u0135o trovas sin en la interna angulo de la okulo", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, Kronika katara konjunktivito"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Eligata datumo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0445\u043e\u0434\u043d\u044b\u0435 \u0434\u0430\u043d\u043d\u044b\u0435"], "fr": ["output(s) (info.)", "sortie(s) (info.)"], "en": ["output data"], "de": ["Ausgabe"], "pl": ["zrzut (danych)"], "he": ["\u05e4\u05dc\u05d8"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "el", "primary": false}, "heliotropo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio boragacoj (Heliotropium).", "translations": {"el": ["\u03b7\u03bb\u03b9\u03bf\u03c4\u03c1\u03cc\u03c0\u03b9\u03bf"], "fr": ["h\u00e9liotrope"], "en": ["heliotrope"], "nl": ["heliotroop"], "pt": ["heliotr\u00f3pio"], "be": ["\u0433\u0435\u043b\u0456\u044f\u0442\u0440\u043e\u043f"], "de": ["Sonnenwende"], "it": ["eliotropo"], "hu": ["kunkor (n\u00f6v\u00e9ny)"], "ru": ["\u0433\u0435\u043b\u0438\u043e\u0442\u0440\u043e\u043f"], "es": ["heliotropo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Speco de amorfa kvarco.", "translations": {"de": ["Blutjaspis"], "hu": ["heliotrop"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "heliotrop", "primary": true}, "lirismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Poezia inspiro.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0440\u044b\u0437\u043c"], "fr": ["lyrisme"], "nl": ["lyrisme"], "pt": ["lirismo"], "el": ["\u03bb\u03c5\u03c1\u03b9\u03c3\u03bc\u03cc\u03c2"], "hu": ["l\u00edrai ihletetts\u00e9g"], "ru": ["\u043b\u0438\u0440\u0438\u0437\u043c"], "pl": ["liryzm"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lir", "primary": false}, "mango": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frukto de mangarbo, dol\u0109a, suka kun flava karno.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u0433\u0430 (\u043f\u043b\u043e\u0434)"], "fr": ["mangue"], "en": ["mango"], "nl": ["mango"], "pt": ["manga"], "ru": ["\u043c\u0430\u043d\u0433\u043e (\u0444\u0440\u0443\u043a\u0442)"], "de": ["Mango"], "sv": ["mango"], "hu": ["mang\u00f3"], "pl": ["mango"]}, "examples": [["la vendisto diris: \u00ab\u0108iuj miaj mangoj de tiu \u0109i arbo estas dol\u0109aj kaj bongustaj\u00bb", "Miaohui, Gustumi Mangojn, Rakontoj el Cent Paraboloj, 2006-11-10"]], "subdefinitions": []}], "root": "mang", "primary": true}, "kartdivenisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Divenisto, kiu uzas kartojn por diveni.", "translations": {"pt": ["cartomante"]}, "examples": [["en la anta\u016da tago \u015di konsultis kartdivenistinon", "Machado de Assis, trad. Paulo Viana La divenistino kaj aliaj rakontojOportuno, jaro 2005a, p. 9a"]], "subdefinitions": []}], "root": "diven", "primary": false}, "aristolokio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio aristolokiacoj (Aristolochia), kun grimpantaj tigoj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0438\u0440\u043a\u0430\u0437\u043e\u043d", "\u043a\u043e\u043a\u043e\u0440\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["aristoloche"], "en": ["clematis"], "de": ["Osterluzei", "Pfeiffenblume"], "sv": ["pipranka"], "hu": ["farkasalma"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aristoloki", "primary": true}, "piedo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Artikigita parto \u0109e ekstremo de la homa a\u016d besta kruro, servanta por stari kaj pa\u015di.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0443\u043f\u043d\u044f", "\u043d\u043e\u0433\u0430"], "fr": ["pied"], "bg": ["\u043a\u0440\u0430\u043a"], "nl": ["voet"], "br": ["troad"], "pt": ["p\u00e9"], "de": ["Fu\u00df"], "tr": ["ayak"], "sv": ["fot"], "hu": ["l\u00e1b"], "en": ["foot"], "pl": ["stopa"], "ku": ["nig"], "cs": ["noha (od kotn\u00edku dol\u016f)"], "vo": ["fut"], "es": ["pie"]}, "examples": [["mi sidas sur se\u011do kaj tenas la piedojn sur benketo", "Z"], ["\u015di \u0135etis sin al la piedoj de sia edzo", "Z"], ["piedbati, piedfrapi, piedpremi (treti)", null], ["pieda parto de lito", "Z"], ["kurbapieda ulo", "Z"], ["li ne volis krei la\u016d sia persona pla\u0109o la piedan lingvon de l' kapo \u011dis la piedoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Kvankam Zamenhofa, tiu uzo \u015dajnas malkonvena al iuj, kiuj preferas por tiu senco la vorton kruro (krom se temas pri speciale fleksita kaj skulptita parto de mebla kruro). Komparu anka\u016d kun \u00abbrakse\u011do\u00bb, kiu havas brak-, ne man-apogilojn."], "primary definition": "(figure) Parto sur kiu meblo staras.", "translations": {"ru": ["\u043d\u043e\u0436\u043a\u0430"], "nl": ["poot"], "pt": ["p\u00e9"], "tr": ["ayak"], "sv": ["ben"], "pl": ["noga"]}, "examples": [["tablo kun kvar piedoj", null], ["la gefian\u0109oj sidis, \u0109iu apogita al piedo de tablo", "Fabeloj, volumo 2, Dio de dormo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Malsupra parto de io.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043e\u0448\u0432\u0430 (\u0433\u043e\u0440\u044b \u0438 \u0442.\u043f.)"], "nl": ["voet"], "pt": ["sop\u00e9", "rodap\u00e9", "base"], "tr": ["ayak"], "sv": ["fot"], "pl": ["stopa"]}, "examples": [["piedo de roko, de pa\u011do", null], ["piednoto", null], ["anta\u016d \u0109io ni devas penadi, ke nia afero stari\u011du sur fortaj piedoj en la mondo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Parto de verso, konsistanta el karakteriza kombina\u0135o de silaboj kun difinita longeco a\u016d akcentiteco.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u043e\u043f\u0430"], "nl": ["versvoet"], "pt": ["p\u00e9"]}, "examples": [["en Esperanta metriko la \u0109efaj piedoj estas du- a\u016d tri-silabaj kaj entenas nur unu akcentitan silabon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de ortanto, sur ajna al \u011di orta geometria figuro) La punkto, en kiu ili sin orte sekcas.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u043d\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435 (\u043f\u0435\u0440\u043f\u0435\u043d\u0434\u0438\u043a\u0443\u043b\u044f\u0440\u0430)"], "fr": ["pied (d'une perpendiculaire)"], "de": ["Lotfu\u00dfpunkt"], "en": ["foot (of a perpendicular)"], "pl": ["spodek (prostopad\u0142ej)"]}, "examples": [["la piedo de mezortanto de streko estas ties mezo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pied", "primary": true}, "korbopilkado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sporto en kiu du grupoj (teamoj) gajnas poentojn \u0135etante pilkon tiel ke \u011di eniru la golejon (en la formo de pendanta korbo) de kontra\u016duloj.", "translations": {"de": ["Basketball"], "nl": ["het basketbal"], "pl": ["koszyk\u00f3wka"], "bg": ["\u0431\u0430\u0441\u043a\u0435\u0442\u0431\u043e\u043b"]}, "examples": [["E\u016dropo-\u0109ampionado de virina korbopilkado de jaro 1963 en Sofio. La korbopilko-teamo konsistas el 12 ludistoj, el kiuj la ludon partoprenas samtempe nur 5 ludistoj, kaj la ceteraj estas la \u015dan\u011dludistoj", "La sporta lingvo en Esperanto (projekto) Tibor Ujlaky-Nagy"]], "subdefinitions": []}], "root": "pilk", "primary": false}, "deklini": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Flankenigi, deturni, deteni.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0445\u0456\u043b\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9tourner (qn de sa voie)", "dissuader", "emp\u00eacher", "faire d\u00e9vier", "faire \u00e9viter"], "de": ["biegen", "zur Seite neigen"], "nl": ["afbuigen"], "ru": ["\u043e\u0442\u043a\u043b\u043e\u043d\u044f\u0442\u044c"]}, "examples": [["ili vane penos deklini nin de nia vojo", "Z"], ["ka\u015ditajn donacojn akceptas malvirtulo, por deklini la vojon de la justeco", "Z"], ["deklini la koron de la Izraelidoj de la transiro en la landon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "klin", "primary": false}, "interesigi": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La sendiferenco disde \"interesi \" estas apena\u016d perceptebla, kio riskas sugesti, ke \u00abinteresi\u00bb estas netransitiva. Eble tial \u0109i tiu formo mankas en PIV."], "primary definition": "Igi interesi\u011di.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0438\u043d\u0442\u0435\u0440\u0435\u0441\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c (\u043a\u043e\u0433\u043e-\u043b. \u0447\u0435\u043c-\u043b.)"], "fr": ["susciter l'int\u00e9r\u00eat", "int\u00e9resser (faire s'int\u00e9resser)", "faire s'int\u00e9resser"], "nl": ["belangstelling wekken"], "pl": ["zainteresowa\u0107 (kogo\u015b, czym\u015b)", "zaciekawia\u0107 (kogo\u015b, czym\u015b)"], "hu": ["felkelti az \u00e9rdekl\u0151d\u00e9s\u00e9t"]}, "examples": [["interesigi la komercan \u0109ambron pri Esperanto", "Plena Vortaro de Esperanto"], ["mi provis paroli al kelkaj ekslernantoj kaj e\u0109 salutis ilin per \u00abBo\u016dnan tagon\u00bb a\u016d \u00abBo\u016dnan vesperon\u00bb por interesigi ilin, sed \u015dajne ili jam estas tute kontra\u016d Esperanto", "Voja\u011do en Esperanto-lando C. Rossetti Son\u011do teruras, son\u011do forkuras leciono 7a"], ["kiam vi sukcesas interesigi kaj kredigi iun pri la neceseco de Esperanto, ne diru, ke vi \u00abkonvinkigis\u00bb lin", "H. Seppik La tuta Esperanto http://www.esperanto.mv.ru/Seppik/lec10.html"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Fari ion interesa.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u0438\u043d\u0442\u0435\u0440\u0435\u0441\u043d\u044b\u043c"], "nl": ["interessant maken"], "pl": ["uatrakcyjnia\u0107"], "hu": ["\u00e9rdekess\u00e9 tesz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "interes", "primary": false}, "piede": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Per la piedoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0448\u043a\u043e\u043c"], "fr": ["\u00e0 pied"], "nl": ["te voet"], "de": ["zu Fu\u00df", "by foot"], "sv": ["till fots"], "hu": ["gyalog"], "br": ["war droad"], "pl": ["pieszo"]}, "examples": [["iri piede", null], ["malfeli\u0109o venas rajde, foriras piede", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "pied", "primary": false}, "kapsiketo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda ordinare tre akra kapsiko.", "translations": {"tr": ["biber"], "fr": ["piment"], "en": ["chili", "chilli"], "nl": ["lombok", "Spaanse peper"]}, "examples": [["brezu la ru\u011dan kaj verdan neakrajn kapsikojn, la kukurbon kaj la akrajn kapsiketojn dum 5 minutoj", "-, Fajreca kokida\u0135o kun legomoj, Vikimedia Kuirlibro, 2005"]], "subdefinitions": []}], "root": "kapsik", "primary": false}, "insurekcii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kunribeli, fari popolribelon.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0441\u0441\u0442\u0430\u0442\u044c"], "nl": ["opstaan(in opstand komen, ontr.", "in opstand komen (ontr.)"], "pt": ["insurgir(-se)"], "pl": ["powsta\u0107 przeciwko komu\u015b/czemu\u015b", "wznieca\u0107 powstanie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "insurekci", "primary": true}, "masklo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["m\u00e2le (subst.)"]}, "examples": [["la grandaj kolharaj maskloj montris al Saba la dentegojn", "H. Sienkiewicz, trad. M. Sygnarski, Tra dezerto kaj praarbaro, Varsovio, 1978"]], "subdefinitions": []}], "root": "maskl", "primary": true}, "insurekcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0441\u0441\u0442\u0430\u043d\u0438\u0435"], "nl": ["opstand (ontr.)"], "pt": ["insurrei\u00e7\u00e3o"], "pl": ["insurekcja", "powstanie"]}, "examples": [["la insurekcio de la zapatistoj", "E. Krebbers, Pintkonferenco..., 2002-08-24"], ["la 19an de aprilo 1943 okazis insurekcio en la Varsovia Getto", "Vikipedio, artikolo \u00abVarsovio\u00bb, 2006-04-27"]], "subdefinitions": []}], "root": "insurekci", "primary": false}, "maskla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["m\u00e2le (adj.)"]}, "examples": [["\u00ab\u0109u vi kredas, ke inter la dek mu\u015doj \u0135us de mi mortigitaj estas kvar masklaj kaj ses femalaj?\u00bb", "-, Humura\u0135oj, 11, [2003-04]"]], "subdefinitions": []}], "root": "maskl", "primary": false}, "ministraro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de registaro konsistanta el \u011diaj ministroj kaj ties rektaj konsilantoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0431\u0456\u043d\u044d\u0442 \u043c\u0456\u043d\u0456\u0441\u0442\u0440\u0430\u045e", "\u0440\u0430\u0434\u0430 \u043c\u0456\u043d\u0456\u0441\u0442\u0440\u0430\u045e"], "fr": ["gouvernement (ministres)"], "en": ["ministry", "cabinet", "government"], "nl": ["kabinet", "regering"], "ru": ["\u043a\u0430\u0431\u0438\u043d\u0435\u0442 \u043c\u0438\u043d\u0438\u0441\u0442\u0440\u043e\u0432", "\u0441\u043e\u0432\u0435\u0442 \u043c\u0438\u043d\u0438\u0441\u0442\u0440\u043e\u0432"], "de": ["Ministerkabinett", "Kabinett"], "it": ["Consiglio dei Ministri"], "hu": ["kabinet", "minisztertan\u00e1cs"], "fa": ["\u0647\u06cc\u0626\u062a \u062f\u0648\u0644\u062a", "\u0647\u06cc\u0626\u062a \u0648\u0632\u06cc\u0631\u0627\u0646", "\u06a9\u0627\u0628\u06cc\u0646\u0647"]}, "examples": [["Fine de a\u016dgusto s-ino Shipley anoncis novan ministraron", "D. E. Rogers: Kolapsas koalicio, Monatojaro 1998a, numero 12a, p. 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ministr", "primary": false}, "partiano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Membro de partio.", "translations": {"ru": ["\u0447\u043b\u0435\u043d \u043f\u0430\u0440\u0442\u0438\u0438"], "fr": ["membre de parti", "partisan"], "en": ["partisan", "advocate", "party member"], "nl": ["partijganger"], "be": ["\u0447\u0430\u043b\u0435\u0446 \u043f\u0430\u0440\u0442\u044b\u0456", "\u043f\u0430\u0440\u0442\u044b\u0435\u0446"], "de": ["Parteimitglied"], "hu": ["p\u00e1rttag"], "br": ["ezel eus ur strollad"]}, "examples": [["la partianoj de Cezaro", null], ["la uzado de Esperanto neniun devigas esti partiano de tiu a\u016d alia ideo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "parti", "primary": false}, "klerigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Instrui iun pri kulture utilaj temoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0443\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["cultiver (r\u00e9pandre la culture)", "\u00e9duquer", "instruire"], "en": ["educate", "enlighten"], "nl": ["scholen", "onderwijzen"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u0432\u0435\u0449\u0430\u0442\u044c"], "de": ["bilden", "ausbilden", "belehren", "aufkl\u00e4ren"], "hu": ["m\u0171vel", "k\u00e9pez"]}, "examples": [["la klerigantoj de la popolo", "Z"], ["klerigu min, por ke mi vivu", "La Malnova Testamento, Psalmaro 119:144"], ["talento ne sole natura, sed anka\u016d klerigita", "Z"], ["ekklerigi iun pri matematiko", null], ["ministro pri publika klerigado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kler", "primary": false}, "gazetaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la gazetoj en iu loko a\u016d lando.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044d\u0441\u0430 (\u043f\u044d\u0440\u044b\u044f\u0434\u044b\u0447\u043d\u044b\u044f \u0432\u044b\u0434\u0430\u043d\u044c\u043d\u0456)"], "fr": ["presse (les journaux)"], "nl": ["pers (de kranten)"], "pt": ["imprensa (os jornais)"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0441\u0441\u0430"], "de": ["Presse", "Zeitungslandschaft"], "tr": ["bas\u0131n"], "hu": ["sajt\u00f3 (az \u00fajs\u00e1gok)"], "fa": ["\u0645\u0637\u0628\u0648\u0639\u0627\u062a", "\u062c\u0631\u0627\u06cc\u062f"], "pl": ["prasa"], "es": ["prensa"]}, "examples": [["la gazetaro amike akceptis la aperon de nia revuo", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "gazet", "primary": false}, "tulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maldika kaj malpeza, retosimila, travidebla teksa\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0446\u044e\u043b\u044c"], "fr": ["tulle"], "nl": ["tule"], "pt": ["tule"], "ru": ["\u0442\u044e\u043b\u044c"], "de": ["T\u00fcll"], "hu": ["t\u00fcll"], "pl": ["tiul"]}, "examples": [["larma nebulo pendas kvaza\u016d tulo anta\u016d lia rigardo", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "tul", "primary": true}, "batalema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inklina batali.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u044f\u045e\u043d\u0456\u0447\u044b"], "fr": ["batailleur", "combatif"], "en": ["bellicose", "aggressive", "combative", "militant"], "ru": ["\u0432\u043e\u0438\u043d\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["k\u00e4mpferisch", "kampflustig", "streitlustig"], "hu": ["harcias"], "br": ["argadus", "stourmidik"], "pl": ["wojowniczy", "bitny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "batal", "primary": false}, "duonjaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Duono da jaro.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0433\u043e\u0434\u0430"], "fr": ["semestre"], "nl": ["semester"], "pt": ["semestre"], "be": ["\u043f\u0430\u045e\u0433\u043e\u0434\u0437\u044c\u0434\u0437\u0435"], "de": ["Halbjahr"], "it": ["semestre"], "hu": ["f\u00e9l\u00e9v"], "sk": ["polrok"], "es": ["semestre"], "br": ["c'hwec'hmiziad"], "sv": ["halv\u00e5r"], "pl": ["p\u00f3\u0142rocze"]}, "examples": [["e\u0109 duonjaron mi ne a\u016dguras al lia regado", "Satiraj rakontoj, Logos"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0443\u0433\u043e\u0434\u0438\u0435"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "jar", "primary": false}, "nigra heleboro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de heleboro (Helleborus niger).", "translations": {"fr": ["hell\u00e9bore noir", "rose de No\u00ebl"], "de": ["Schwarze Nieswurz", "Schneerose", "Christrose"], "nl": ["kerstroos"], "it": ["elleboro nero", "erba rocca", "rosa di Natale"], "hu": ["feh\u00e9r hunyor", "fekete hunyor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "helebor", "primary": false}, "mosko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre odora substanco uzata por fabriki parfumojn, sekreciita de iuj bestoj, precipe de iu rema\u0109ulo, analoga al kapreolo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u0441\u043a\u0443\u0441"], "fr": ["musc"], "en": ["musk"], "nl": ["muscus"], "pt": ["alm\u00edscar"], "ru": ["\u043c\u0443\u0441\u043a\u0443\u0441"], "de": ["Moschus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mosk", "primary": true}, "ovalo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Temas pri malpreciza nocio kaj la difinoj povas varii. Troveblas en , ke ovalo konsistas el kvar arkoj de cirklo, sed tio tute ne nepras."], "primary definition": "Ebena kurbo proksimume samforma kiel elipso a\u016d konturo de ovo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0432\u0430\u043b"], "fr": ["ovale (subst.)"], "en": ["oval"], "nl": ["ovaal"], "pt": ["oval"], "ru": ["\u043e\u0432\u0430\u043b"], "ca": ["oval"], "de": ["Oval"], "hu": ["ov\u00e1lis", "toj\u00e1sg\u00f6rbe"], "es": ["\u00f3valo"], "br": ["ovalenn"], "pl": ["owal"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "oval", "primary": true}, "paduso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arbo a\u016d arbeto el E\u016dropo kaj Nordazio kun densa foliaro, longaj, duonpendaj grapoloj da blankaj folioj, nigraj amaraj fruktetoj (Prunus padus).", "translations": {"fr": ["cerisier \u00e0 grappes", "merisier \u00e0 grappes"], "nl": ["vogelkers"], "it": ["pado", "ciliegio a grappoli"], "pl": ["czeremcha"], "hu": ["zselnicemeggy"]}, "examples": [["Paduso, re\u011dino de l' nordo / Kun blanka floraro, / Unua printempa heroldo, / Ornam' de l' kamparo", "H. Dresen, Paduso, Dekdu poetoj, 1934"], ["printempe kiam ekfloras paduso la temperaturo forte malalti\u011das", "dmych, Ora Mezo , 2008-05-07"]], "subdefinitions": []}], "root": "padus", "primary": true}, "Johanino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ina anta\u016dnomo.", "translations": {"be": ["\u042f\u043d\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["Jeanne", "Jehanne"], "bg": ["\u0416\u0430\u043d\u0430"], "nl": ["Johanna"], "pt": ["Joana"], "ru": ["\u0418\u043e\u0430\u043d\u043d\u0430", "\u0416\u0430\u043d\u043d\u0430", "\u042f\u043d\u0430"], "de": ["Johanna"], "sv": ["Johanna"], "hu": ["Johanna"], "sk": ["Jana"], "en": ["Joanne", "Joan", "Joanna"], "br": ["Chann"], "it": ["Giovanna"], "es": ["Juana"]}, "examples": [["Johanino, la virgulino de Orleano, la sor\u0109istino, estas forbruligita", "Fabeloj, volumo 3, Dorna vojo de la honoro"]], "subdefinitions": []}], "root": "Johan", "primary": false}, "timigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ka\u016dzi al iu timon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u043e\u0445\u0430\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u043f\u0430\u043b\u043e\u0445\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u043f\u0430\u043b\u043e\u0445\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u043f\u0443\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["apeurer", "effrayer", "intimider"], "hu": ["megijeszt", "megf\u00e9leml\u00edt"], "pl": ["straszy\u0107", "przestrasza\u0107", "zastrasza\u0107", "trwo\u017cy\u0107"], "ru": ["\u043f\u0443\u0433\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u0442\u0440\u0430\u0448\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["pelu ilin per Via ventego, kaj per Via fulmotondro ilin timigu", "La Malnova Testamento, Psalmaro 83:15"]], "subdefinitions": []}], "root": "tim", "primary": false}, "azoto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En la \u0125emiaj nomoj de azothavaj kombinoj ofte aperas terminformanta vortero: nitr...."], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 7, atompezo 14,0067, simbolo N. En scienco pli ofte uzata estas nomo nitrogeno.", "translations": {"be": ["\u0430\u0437\u043e\u0442"], "fr": ["azote"], "bg": ["\u0430\u0437\u043e\u0442"], "de": ["Stickstoff"], "it": ["azoto"], "hu": ["nitrog\u00e9n"], "en": ["nitrogen"], "br": ["nitrogen"], "fi": ["typpi"], "es": ["nitr\u00f3geno"], "ru": ["\u0430\u0437\u043e\u0442"], "nl": ["stikstof"], "pt": ["azoto"], "la": ["Nitrogenium"], "sv": ["k\u00e4ve"], "pl": ["azot"]}, "examples": [["azoto estas grava parto de la proteinoj kaj nukleacidoj (16\u201317%), tamen el la tuta seka maso de biologiaj organismoj \u011di konsistigas nur 1\u20133%", null], ["salpetro entenas azoton", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Simpla substanco el azoto (N2), \u0109e la ordinaraj kondi\u0109oj \u2015 senkolora, senodora, sengusta gaso, el kiu konsistas 78% de la aero; \u011di ne brulas kaj ebligas nek bruladon nek spiradon.", "translations": {"br": ["dinitrogen"]}, "examples": [["mi scias, ke la aero konsistas el azoto, oksigeno", "F. Tuglas, tr. Hilda DRESEN: El la pensotaglibro. Nica literatura revuo, 2:3;"], ["likva azoto estas uzata en diversaj malvarmegigiloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "azot", "primary": true}, "aboli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043c\u0435\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u0443\u043f\u0440\u0430\u0437\u0434\u043d\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["abolir", "abroger", "annuler (par un acte juridique)"], "en": ["abolish"], "de": ["aufheben", "abschaffen"], "es": ["abolir"], "hu": ["elt\u00f6r\u00f6l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "abol", "primary": true}, "kompletiva": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karakterizas dependan propozicion, kiu ludas rolon de subjekto, predikato a\u016d objekto de la dependiga verbo", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043f\u043e\u043b\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 (\u043e \u043f\u0440\u0438\u0434\u0430\u0442\u043e\u0447\u043d\u043e\u043c \u043f\u0440\u0435\u0434\u043b\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0438)"], "fr": ["compl\u00e9tif"], "nl": ["bepalend"], "pt": ["completivo"], "de": ["kompletiv"], "es": ["completiva"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kompletiv", "primary": true}, "kantarelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio kantarelacoj (Cantharellus), man\u011debla, ofta, oran\u011dkolora fungo.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0441\u0456\u0447\u043a\u0430"], "fr": ["chanterelle"], "en": ["chanterelle"], "nl": ["hanenkam", "cantharel"], "ru": ["\u043b\u0438\u0441\u0438\u0447\u043a\u0430"], "de": ["Pfifferling"], "hu": ["r\u00f3kagomba"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kantarel", "primary": true}, "ka\u015dema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta inklinon por ka\u015di siajn pensojn; sekretama.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0440\u044b\u0442\u043d\u044b"], "fr": ["cachottier (adj.)", "dissimulateur (adj.)", "dissimul\u00e9 (caract\u00e8re)", "secret (cachottier)"], "nl": ["heimelijk (bn.)", "stiekem (bn.)"], "ru": ["\u0441\u043a\u0440\u044b\u0442\u043d\u044b\u0439"], "de": ["verschwiegen"], "hu": ["rejt\u0151zk\u00f6d\u0151", "hallgatag", "titkol\u00f3dz\u00f3"], "br": ["kuzhmuzik", "kuzhuter"], "pl": ["skryty", "tajemniczy"]}, "examples": [["Jo\u0109jo havis karakteron ka\u015deman kaj li \u011denerale nevolonte lasis scii iun pri siaj sekretoj", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ka\u015d", "primary": false}, "\u0109irka\u016dfrazo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stilfiguro, tropo indikanta ideon, personon a\u016d objekton ne rekte per la propra vorto, sed per priskribo a\u016d karakteriza detalo, ekzemple \u00abla re\u011do de Olimpo\u00bb anstata\u016d \u00abZe\u016dso\u00bb; \u00abla Eterna Urbo\u00bb anstata\u016d \u00abRomo\u00bb, \u00abla a\u016dtoro de \u0109i tiuj linioj\u00bb (anstata\u016d \u00abmi\u00bb en a\u016dtora teksto).", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u043e\u0441\u043a\u0430\u0437\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u0435\u0440\u0438\u0444\u0440\u0430\u0437\u0430"], "fr": ["p\u00e9riphrase"], "en": ["periphrasis"], "nl": ["omschrijving"], "de": ["Umschreibung"], "hu": ["k\u00f6r\u00fcl\u00edr\u00e1s"]}, "examples": [["sufi\u0109e da \u0109irka\u016dfrazoj!", "Vortoj de k-do Lanti, Vivu la ne\u016dtralismo!"], ["la supersti\u0109a Anfisa sen \u0109irka\u016dfrazo deklaris al sia \u0109agrenita mastrino, ke tio estas sor\u0109o", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "fraz", "primary": false}, "glitumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gliti 2 por amuzi\u011di, fizike ekzerci\u011di.", "translations": {"be": ["\u0431\u0435\u0433\u0447\u044b (\u043d\u0430 \u043a\u0430\u043d\u044c\u043a\u043e\u0445)", "\u043a\u0430\u0442\u0430\u0446\u0446\u0430 (\u043d\u0430 \u043a\u0430\u043d\u044c\u043a\u043e\u0445)", "\u043a\u043e\u045e\u0437\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["patiner (en patins \u00e0 glace)", "faire du patin (\u00e0 glace)"], "nl": ["schaatsen"], "de": ["Schlittschuh laufen"], "pl": ["je\u017adzi\u0107 na \u0142y\u017cwach"], "hu": ["korcsoly\u00e1zik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "glit", "primary": false}, "dismembrigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dividi la\u016d difinitaj partoj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0447\u043b\u0435\u043d\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["analyser", "d\u00e9membrer"], "nl": ["ontleden"], "br": ["diempra\u00f1"], "pl": ["rozcz\u0142onkowa\u0107"]}, "examples": [["dismembrigi beston, frazon, vorton", null], ["mi aran\u011dis plenan dismembrigon de la ideoj en memstarajn vortojn", "Z"], ["mi alkonformigis la dismembri\u011don de la lingvo al la spirito de la lingvoj E\u016dropaj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "membr", "primary": false}, "azota": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Entenanta azoton.", "translations": {"fi": ["typpi-"], "pl": ["azotowy"], "ru": ["\u0430\u0437\u043e\u0442\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["inter la azotaj sterkumoj iuj estas organikaj (ekz-e sterko, torfo), kaj aliaj, mineralaj", null], ["azota acido", null]], "subdefinitions": []}], "root": "azot", "primary": false}, "kunsido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iom da\u016dra diskutado a\u016d konsili\u011do inter sidantaj personoj.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0441\u0435\u0434\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["r\u00e9union", "s\u00e9ance (r\u00e9union)"], "nl": ["vergadering"], "de": ["Sitzung"], "pl": ["posiedzenie"], "hu": ["\u00fcl\u00e9s(tan\u00e1cskoz\u00e1s)", "tan\u00e1cskoz\u00e1s"]}, "examples": [["la kunsido estis longa", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sid", "primary": false}, "prismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pluredro, el kiu du facoj estas egalaj plurlateroj kun duope paralelaj lateroj, sur kiuj estas konstruitaj paralelogramoj, konsistigantaj la ceterajn facojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0437\u043c\u0430"], "fr": ["prisme"], "en": ["prism"], "nl": ["prisma"], "pt": ["prisma"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0437\u043c\u0430"], "ca": ["prisma"], "de": ["Prisma"], "sv": ["prisma"], "hu": ["has\u00e1b", "prizma"], "fa": ["\u0645\u0646\u0634\u0648\u0631 (\u0647\u0646\u062f\u0633\u0647)"], "es": ["prisma"], "pl": ["graniastos\u0142up"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prism", "primary": true}, "direktado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Direkto 3.", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u0440\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "de": ["Leitung", "F\u00fchrung"], "pl": ["kierowanie", "kierownictwo", "prowadzenie", "przewodnictwo", "sterowanie"], "ru": ["\u0443\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "direkt", "primary": false}, "trolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Feo el norde\u016dropaj fabeloj, tre granda a\u016d tre malgranda, kun magiaj kapabloj, ordinare malica.", "translations": {"fr": ["troll"], "bg": ["\u0442\u0440\u043e\u043b"], "nl": ["trol"], "pt": ["duende", "trasgo", "ogro", "ogre"], "de": ["Troll"], "pl": ["trol (w j\u0119z. polskim jest to g\u0142\u00f3wnie z\u0142y duch g\u00f3r)"], "en": ["troll"]}, "examples": [["la aliaj troloj devis do veni kaj lavi, sed ju pli ili faris tion, des pli la \u0109emizo fari\u011dis nigra", "P. C. Asbj\u00f8rnsen, J. Moe, trad. D. J. Harlow, Oriente de l' suno kaj okcidente de l' luno, 2000"], ["la trolo stari\u011dis kiel eble plej silente", "Tove Jansson, trad. Sten Johansson, La patro kaj la maro, [vidita je 2006-05-10]"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Trolo anka\u016d estas norde\u016dropa feo."], "primary definition": "Granda konusa fi\u015dreto, kiun oni tiras tra akvo a\u016d sur fundo de akvejo.", "translations": {"fr": ["chalut"], "en": ["trawl"], "nl": ["trawlnet", "sleepnet"], "pt": ["arrast\u00e3o (rede de pesca)", "rede de arrasto"], "de": ["Schleppnetz"], "it": ["sciabica (pesca)"], "hu": ["fen\u00e9kvon\u00f3h\u00e1l\u00f3"], "pl": ["tra\u0142"]}, "examples": [["protekti sova\u011dajn bestojn kontra\u016d tiuj metodoj de \u0109asado, kaptado kaj trolo-fi\u015dado", "-, La \u0108arto de la Tero, 2005-06"]], "subdefinitions": []}], "root": "trol", "primary": true}, "sendube": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tute certe.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u0441\u0443\u043c\u043d\u0435\u043d\u043d\u0430"], "fr": ["assur\u00e9ment", "sans l'ombre d'une doute"], "ru": ["\u043d\u0435\u0441\u043e\u043c\u043d\u0435\u043d\u043d\u043e", "\u0431\u0435\u0437 \u0441\u043e\u043c\u043d\u0435\u043d\u0438\u044f"], "de": ["zweifellos"], "pl": ["niew\u0105tpliwie", "bezsprzecznie"], "hu": ["k\u00e9ts\u00e9gtelen\u00fcl", "biztosan (k\u00e9ts\u00e9gtelen\u00fcl)"]}, "examples": [["sendube vi pravas", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dub", "primary": false}, "senduba": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pri kiu oni ne povas dubi.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u0441\u0443\u043c\u043d\u0435\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["certain (hors de doute)", "hors de doute"], "ru": ["\u043d\u0435\u0441\u043e\u043c\u043d\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["zweifellos"], "pl": ["niew\u0105tpliwy", "bezsprzeczny"], "hu": ["k\u00e9ts\u00e9gtelen", "biztos (k\u00e9ts\u00e9gtelen)"]}, "examples": [["garantio de senduba sukceso", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "dub", "primary": false}, "plagiato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nelojala faro de tiu, kiu prezentas sub sia propra nomo verkon, parton de verko, a\u016d imita\u0135on de verko, kies a\u016dtoro li ne estas.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u044f\u0433\u0456\u044f\u0442"], "fr": ["plagiat"], "nl": ["plagiaat"], "pt": ["pl\u00e1gio"], "ru": ["\u043f\u043b\u0430\u0433\u0438\u0430\u0442"], "de": ["Plagiat"], "hu": ["pl\u00e1gium"], "pl": ["plagiat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "falsa, pasti\u0109o", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "plagiat", "primary": true}, "mespilarbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio rozacoj (Mespilus).", "translations": {"ru": ["\u043c\u0443\u0448\u043c\u0443\u043b\u0430 (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "en": ["medlar"], "nl": ["mispelboom"], "pt": ["nespereira", "ambone", "ameixa-amarela", "ameixa-americana", "ameixa-do-canad\u00e1", "ameixa-do-jap\u00e3o", "ameixa-japonesa", "japona", "magn\u00f3lio", "nespereira-do-jap\u00e3o"], "de": ["Mispel"], "hu": ["naspolya (bokor)", "lasponya(bokor)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mespil", "primary": false}, "plagiati": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Prezenti, kiel sian propran, verkon de aliulo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0432\u0435\u0440\u0448\u0438\u0442\u044c \u043f\u043b\u0430\u0433\u0438\u0430\u0442"], "fr": ["plagier"], "nl": ["plagi\u00ebren"], "de": ["plagiieren"], "pl": ["plagiatowa\u0107"], "hu": ["plagiz\u00e1l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "plagiat", "primary": false}, "senpene": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Facile, sen fortostre\u0109o a\u016d laci\u011do.", "translations": {"be": ["\u043b\u0451\u0433\u043a\u0430", "\u0431\u044f\u0437 \u0432\u044b\u0441\u0456\u043b\u043a\u0430\u045e"], "fr": ["ais\u00e9ment", "sans peine"], "nl": ["moeiteloos", "gemakkelijk"], "ru": ["\u043b\u0435\u0433\u043a\u043e", "\u0431\u0435\u0437 \u0443\u0441\u0438\u043b\u0438\u0439"], "de": ["m\u00fchelos"], "hu": ["k\u00f6nnyed\u00e9n", "minden k\u00fcl\u00f6n\u00f6sebb n\u00e9lk\u00fcl"], "br": ["diboan (aes)"], "es": ["sin esfuerzo"]}, "examples": [["ah, bona afero estas la rajdado, oni sidas kvaza\u016d sur se\u011do, ne faletas sur \u015dtono, indulgas la \u015duojn kaj senpene voja\u011das", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Feli\u0109a Jo\u0109jo"]], "subdefinitions": []}], "root": "pen", "primary": false}, "transversa fluto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alflanke tenata blovinstrumento, fluto kun unu fermita ekstrema\u0135o apud kiu estas blovtruo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043f\u0435\u0440\u0435\u0447\u043d\u0430\u044f \u0444\u043b\u0435\u0439\u0442\u0430"], "fr": ["flute traversi\u00e8re"], "en": ["transverse flute"], "nl": ["dwarsfluit"], "de": ["Querfl\u00f6te"], "it": ["flauto traverso"], "hu": ["har\u00e1ntfuvola"], "pl": ["flet poprzeczny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flut", "primary": false}, "a\u016dtonomio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u045e\u0442\u0430\u043d\u043e\u043c\u0456\u044f"], "fr": ["autonomie"], "en": ["autonomy"], "nl": ["autonomie"], "ru": ["\u0430\u0432\u0442\u043e\u043d\u043e\u043c\u0438\u044f"], "ca": ["autonomia"], "de": ["Autonomie", "Selbst\u00e4ndigkeit", "Unabh\u00e4ngigkeit"], "hu": ["auton\u00f3mia"], "es": ["autonom\u00eda"]}, "examples": [["la Irlanda Respubliko agnoskis la a\u016dtonomion de Skotlando per vizito de la ministro pri eksterlandaj aferoj \u0109e la nova skota \u0109efministro", "Irl: Historia pa\u015do, Monatojaro 1999a, numero 7a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dtonomi", "primary": true}, "burokratismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sistemo de (kvaza\u016da) regado fare de la burokrataro; administra sistemo, en kiu la burokratoj havas tro da povo a\u016d influo.", "translations": {"fr": ["bureaucratie (syst\u00e8me)"], "en": ["bureaucracy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(mal\u015date) La procedo-troigaj tendencoj de burokratoj; sistema flegado a\u016d apogado de tiaj tendencoj.", "translations": {"pl": ["biurokracja"]}, "examples": [["ili frapas burokratismon kaj pliigas homan dignon", "Ilja Ilf, Evgenij Petrov, trad. Vladimir Okc, Unueta\u011da Usono, 46, Malkvieta vivo, [2003-06]"], ["multe da burokratismo, pse\u016ddodemokrateco", "T. Salomon, internacialingvo.ini.hu novaj tekstoj..., soc.culture.esperanto, 2004-11-28"]], "subdefinitions": []}], "root": "burokrat", "primary": false}, "cidoniarbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio rozacoj (Cydonia), kun pir- a\u016d pomsimilaj flavaj lanug\u015delaj fruktoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0439\u0432\u0430 (\u0434\u0440\u044d\u0432\u0430)"], "fr": ["cognassier"], "pt": ["marmeleiro"], "el": ["\u03ba\u03c5\u03b4\u03c9\u03bd\u03b9\u03ac"], "de": ["Quitte (Baum)"], "it": ["cotogno"], "hu": ["birsalmafa"], "br": ["avalenn-stoub"], "ru": ["\u0430\u0439\u0432\u0430 (\u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e)"], "pl": ["pigwa (drzewo)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cidoni", "primary": false}, "trodikeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Troo da graso en la korpo ka\u016dzanta diversajn malsanojn kiaj sangocirkulaj difektoj, diabeto....", "translations": {"fr": ["ob\u00e9sit\u00e9", "surpoids"], "de": ["\u00dcbergewicht", "Fettleibigkeit"], "nl": ["obesitas"], "it": ["obesit\u00e0"], "pl": ["oty\u0142o\u015b\u0107", "nadwaga"]}, "examples": [["la instancoj decidis nun ekataki la grasa\u0135ojn, faktoro de trodikeco, \u0125olesterolo, frumorteco", "R. Platteau, Anta\u016dvido, Originalaj proza\u0135oj, 2005-09"]], "subdefinitions": []}], "root": "dik", "primary": false}, "remilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plata ligna ilo kun longa tenilo, uzata por movi \u015dipon.", "translations": {"be": ["\u0432\u044f\u0441\u043b\u043e"], "fr": ["rame (aviron)", "aviron (rame)"], "nl": ["roeispaan", "riem", "roeiriem"], "ru": ["\u0432\u0435\u0441\u043b\u043e"], "hu": ["evez\u0151"], "de": ["Ruder"], "vo": ["gub"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rem", "primary": false}, "eksproprietigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Senigi iun je lia proprieta\u0135o, la\u016d le\u011da proceduro, kun a\u016d sen kompenso.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0441\u043f\u0440\u0430\u043f\u0440\u044b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["exproprier"], "hu": ["kisaj\u00e1t\u00edt"], "nl": ["onteigenen"], "ru": ["\u044d\u043a\u0441\u043f\u0440\u043e\u043f\u0440\u0438\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["eksproprietigo pro publika utileco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "propriet", "primary": false}, "pordhoko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fera akseto, kiun oni fiksas \u0109e pordofosto kaj \u0109irka\u016d kiu turni\u011das ringo (pordhokringo) fiksita \u0109e la klapego de pordo a\u016d fenestro.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0435\u0440\u0436\u0435\u043d\u044c \u0434\u0432\u0435\u0440\u043d\u043e\u0439 \u043f\u0435\u0442\u043b\u0438"], "fr": ["gond"], "de": ["T\u00fcrangel"], "hu": ["sarokvas (csap)", "ajt\u00f3p\u00e1ntcsap"]}, "examples": [["la grizulo trapasante alkro\u0109i\u011dis al la pordohoko kaj peceto da felo el\u015diri\u011dis", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Ne\u011dulino kaj Rozulino"]], "subdefinitions": []}], "root": "pord", "primary": false}, "karafo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vitra a\u016d kristala lar\u011dbaza botelo por servado de trinka\u0135o dum man\u011do.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0430\u0444\u0456\u043d"], "fr": ["carafe"], "en": ["carafe"], "nl": ["karaf"], "ru": ["\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u043d"], "ca": ["garrafa"], "de": ["Karaffe"], "sv": ["karaff"], "hu": ["csiszolt \u00fcvegpalck", "vizes\u00fcveg", "boros\u00fcveg", "karaffa"], "es": ["garrafa"], "pl": ["karafka"]}, "examples": [["la popo ver\u015dis en la glasojn alkoholon, movis al Maksim unu glason kaj karafon kun akvo", "V. \u015cuk\u015din, trad. N. Lozga\u0109ev, Simbolo de kredo, La Ondo de Esperanto, 1994:3-4"]], "subdefinitions": []}], "root": "karaf", "primary": true}, "veldi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kunigi ekstremojn de du metalaj pecoj per specialaj aparatoj en inkandeska fajro.", "translations": {"be": ["\u0437\u0432\u0430\u0440\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["braser"], "bg": ["\u0437\u0430\u0432\u0430\u0440\u044f\u0432\u0430\u043c"], "nl": ["lassen"], "pt": ["soldar"], "el": ["\u03c3\u03c5\u03b3\u03ba\u03bf\u03bb\u03bb\u03ce"], "de": ["schwei\u00dfen"], "sv": ["svetsa"], "hu": ["hegeszt"], "sk": ["zv\u00e1ra\u0165"], "en": ["weld"], "ru": ["\u0441\u0432\u0430\u0440\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c (\u0442\u0435\u0445.)"], "es": ["soldar (metal)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "veld", "primary": true}, "oni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persona nedifinita pronomo, signifanta \"la homoj; multaj a\u016d kelkaj personoj\".", "translations": {"fr": ["on"], "nl": ["men"], "pt": ["se (pronome pessoal indefinido)", "a gente"], "fi": ["(ep\u00e4m\u00e4\u00e4r\u00e4inen persoonapronomini) ihmiset", "(k\u00e4\u00e4nnet\u00e4\u00e4n suom. passiivilla tai 3. persoonalla ilman subjektia)"], "de": ["man"], "sv": ["man"], "hu": ["az ember (\u00e1ltal\u00e1ban)", "az emberek", "mi (\u00e1ltal\u00e1ban)"]}, "examples": [["oni kredas, ke kometoj anoncas malfeli\u0109on", null], ["al la bu\u015do de oni neniu povas ordoni", "Proverbaro esperanta"], ["la formoj onin k onia estas tute regulaj", "Z"], ["\u0109iuj kalumnioj k malbrava\u0135oj estas ordinare elmetitaj sur la onian dorson", null], ["oni estas maljustaj koncerne ilin", "Z"], ["oni estas konvinkitaj, ke li pereis", "Z"], ["oni estas super\u015dutita(j) de similaj proponoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "oni", "primary": true}, "ono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frakcio, kies numeratoro estas unu.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043b\u044f \u0435\u0434\u0438\u043d\u0438\u0446\u044b"], "fr": ["fraction primitive"], "en": ["unit fraction"], "de": ["Stammbruch"], "hu": ["adr\u00e9sz", "h\u00e1nyad", "t\u00f6rtr\u00e9sz"], "pl": ["u\u0142amek prosty (liczba)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Teiler", "Divisor"], "pl": ["podzielnik"], "hu": ["oszt\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Parto.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043b\u044f"], "nl": ["deel"], "de": ["Teil", "Bruchteil"], "hu": ["r\u00e9sz", "darab"], "ro": ["molecul\u0103", "p\u0103rticic\u0103"], "pl": ["cz\u0105stka"]}, "examples": [["\u2015Nu, kiu estas vi? \u2015De l' fort' mi estas ono | Malbonvolema \u0109iam, sed ka\u016dzant' de bono", "Goethe, trad. N. Bartelmes: Fa\u016dsto I, 2a eldono. M\u00fcnchen: Pasing, 1949. P.52"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Por \u0109i tiu nocio troveblas la stranga formo \u00abpostfiguro\u00bb en. Por la bazo 10, t.e. por dekumaj frakcioj, eblas nomi tiajn onojn decimaloj.", "Rimarko: \u0108i tiu senco metafore devenas de ono : ja la koncerna pozicio estas nomata la\u016d la frakcio, kiun oni ricevas metante 1 en \u011din kaj 0 en \u0109iujn aliajn. Notindas, ke ne ekzistas komuna termino, per kiu eblus nomi \u0109iujn ciferojn de la entjera parto. \u015cajnas do, ke la termino \u00abono\u00bb ne estas absolute necesa, kaj ke preferindas klara esprimo de la tipo \u00abfrakciparta cifero\u00bb."], "primary definition": "(en n-uma prezento de nombro) \u0108iu el la ciferoj en \u011dia frakcia parto, konsiderata kune kun ties pozicio.", "translations": {"ru": ["\u0446\u0438\u0444\u0440\u0430 \u043f\u043e\u0441\u043b\u0435 \u0437\u0430\u043f\u044f\u0442\u043e\u0439", "\u0434\u0435\u0441\u044f\u0442\u0438\u0447\u043d\u0430\u044f \u0446\u0438\u0444\u0440\u0430"], "fr": ["chiffre apr\u00e8s la virgule", "d\u00e9cimale"], "en": ["decimal digit", "decimal"], "nl": ["cijfer na de komma"], "de": ["Dezimale"], "hu": ["tizedesjegy"], "pl": ["cyfra mantysy", "cyfra po przecinku", "dziesi\u0119tna"]}, "examples": [["la nombro 1,72 entenas du onojn, nome sep dekonojn kaj du centonojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "on", "primary": true}, "koleretigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Piki, inciteti.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0434\u0440\u0430\u0436\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["asticoter", "emb\u00eater", "provoquer (asticoter)", "taquiner", "titiller (asticoter)"], "de": ["necken", "\u00e4rgern", "stipfen [sudgermane]"], "nl": ["plagen"], "hu": ["neheztel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "koler", "primary": false}, "ne\u011dero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparta floko de falanta ne\u011do.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043d\u044f\u0436\u044b\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["flocon de neige"], "bg": ["\u0441\u043d\u0435\u0436\u0438\u043d\u043a\u0430"], "nl": ["sneeuwvlok"], "pt": ["floco de neve"], "ru": ["\u0441\u043d\u0435\u0436\u0438\u043d\u043a\u0430"], "de": ["Schneeflocke"], "it": ["fiocco di neve"], "hu": ["h\u00f3pehely"], "fa": ["\u062f\u0627\u0646\u0647\u0654 \u0628\u0631\u0641", "\u0628\u0631\u0641\u200c\u062f\u0627\u0646\u0647", "\u0628\u0631\u0641\u200c\u0631\u06cc\u0632\u0647"], "sv": ["sn\u00f6flinga"], "es": ["copo de nieve"], "he": ["\u05e4\u05ea\u05d9\u05ea \u05e9\u05dc\u05d2"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ne\u011d", "primary": false}, "al post": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pri la prepoziciaj kuna\u0135oj kun al, vidu rimarkon sub al \u0109e."], "primary definition": "Al loko situanta post.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430 (\u043e \u043d\u0430\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0438)"], "fr": ["derri\u00e8re (pr\u00e9p., avec mouvement vers)"], "ro": ["din spate"], "pl": ["za"]}, "examples": [["Mi sendos post ilin glavon", "La Malnova Testamento, Jeremia 9:16"], ["\u015di ka\u015das sin post la kolonon", null], ["\u015di rigardis post lin kun rideto", null], ["kuri post iun", null]], "subdefinitions": []}], "root": "post", "primary": false}, "indiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago indiki (indikado), a\u016d indika\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043a\u0430\u0437\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u0440\u0438\u0437\u043d\u0430\u043a"], "fr": ["indication", "indice", "conseil", "recommandation", "signe"], "nl": ["aanwijzing", "aanduiding"], "pt": ["indica\u00e7\u00e3o (ato de indicar)"], "de": ["Anzeige", "Angabe"], "es": ["indicaci\u00f3n"], "hu": ["jelz\u00e9s", "megad\u00e1s", "javallat", "adat"]}, "examples": [["peti indikon de iu", null], ["tiuj indikoj sufi\u0109os al ni", null], ["mi sekvis la indikojn de la kuirlibro", null], ["el multaj indikoj disigitaj en la poemo oni povas dedukti e\u0109 la daton", "La Purgatorio vidita de dektriajarcentulo. Monato"], ["pri angla scio eble aludas tri oblikvaj indikoj:", "Reto ROSSETTI: Recenzo: Edelvejso, de Nisimura-Masao. Nica Literatura Revuo, 4:3"]], "subdefinitions": []}], "root": "indik", "primary": false}, "kalko ka\u016dstika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La kalko CaO.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u0432\u0435\u0441\u0442\u044c \u043d\u0435\u0433\u0430\u0448\u0451\u043d\u0430\u044f", "\u0438\u0437\u0432\u0435\u0441\u0442\u044c \u0435\u0434\u043a\u0430\u044f"], "fr": ["chaux vive"], "en": ["quicklime", "burnt lime"], "nl": ["ongebluste kalk", "calciumoxide"], "br": ["raz bev"], "de": ["gebrannter Kalk"], "hu": ["\u00e9getett m\u00e9sz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kalk", "primary": false}, "indiki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Montri (space a\u016d figursence), doni bezonatan scii\u011don.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u043a\u0430\u0437\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["indiquer", "conseiller", "d\u00e9signer", "montrer", "recommander"], "en": ["indicate"], "nl": ["aanwijzen", "aanduiden"], "pt": ["indicar"], "de": ["anzeigen", "angeben"], "hu": ["jelez", "kijelez", "megjel\u00f6l", "megad", "javall"], "es": ["indicar"]}, "examples": [["li indikis al mi la lokon de la po\u015dtoficejo", null], ["grandliteraj afi\u015doj indikas la vojon", null], ["indiki la horon, la tagon de kunveno", null], ["indiki al lernanto bonan lernolibron", null], ["indiki al iu kuraciston", null], ["la barometro indikas la aerpremon", null], ["la termometro indikis 30 gradojn da varmo", null], ["la fina\u0135o \u00abn\u00bb indikas la akuzativon", null], ["veni je la indikita horo", null], ["indiki rimedon por io", null], ["vi forgesis indiki vian novan adreson", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Esti simptomo pri io; atesti, supozigi ion.", "translations": {}, "examples": [["\u0109u timo de la pasio, nekomprenado de seksaj \u011dojoj, akceptado de tio, kiel de abomena necesa\u0135o, kiun bezonas nur la viro, \u0109u \u011di ne indikis foreston de la amo?", "Metropoliteno"], ["alta kaj lar\u011da frunto indikis profundan pensulon", "Pro I\u015dtar, \u0109ap. 4a"], ["\u011di estis suficxe vasta cxambro, kies meblaro kaj ekipa\u0135o indikis, ke \u011di estas destinita por la okupo de aferulo", "Pro I\u015dtar, \u0109ap. 4a"], ["\u0109io indikas epilepsian atakon", "Pro I\u015dtar, \u0109ap. 21a"], ["nenio indikas, ke Nobel konis la dramon de Shelley", "Donald BROADRIBB: Bone prezentita dramo malkvietiga. Monato"]], "subdefinitions": []}], "root": "indik", "primary": true}, "tabakujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ajna ujo, saketo, skatolo, en kiu oni konservas a\u016d portas tabakon.", "translations": {"fr": ["tabati\u00e8re"], "it": ["tabacchiera"], "pl": ["tabakierka"]}, "examples": [["li prenis el la ar\u011denta tabakujo pin\u0109kvanton da flartabako", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 38a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tabak", "primary": false}, "plenduto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Intervalo egalanta sesonon de okto, ekzemple C-D en temperita okcidenta tonalo.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u043d (\u043c\u0443\u0437. \u0438\u043d\u0442\u0435\u0440\u0432\u0430\u043b)"], "fr": ["ton (intervalle musical)"], "de": ["Ganzton"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dut", "primary": false}, "postiliono": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La formon \u00abpostiljono\u00bb registras pluraj vortaroj."], "primary definition": "Ko\u0109ero rajdanta sur unu el la \u0109evaloj, kiel faris precipe la kondukistoj de po\u015dtaj kale\u015doj.", "translations": {"ru": ["\u0444\u043e\u0440\u0435\u0439\u0442\u043e\u0440"], "fr": ["postillon (cocher)"], "nl": ["postiljon", "postrijder"], "pl": ["pocztylion (wo\u017anica pojazdu pocztowego)", "fory\u015b (pomocnik stangreta w wielokonnym zaprz\u0119gu)"], "pt": ["postilh\u00e3o"]}, "examples": [["al la postiliono \u015dajnis pli bone veturi trans la rivero", "La ne\u011da blovado"]], "subdefinitions": []}], "root": "postilion", "primary": true}, "absorbi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Okupi ekskluzive la spiriton a\u016d la atenton.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0433\u043b\u044b\u043d\u0443\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0432\u0430\u043b\u043e\u0434\u0430\u0446\u044c \u0443\u0432\u0430\u0433\u0430\u0439"], "fr": ["absorber (l'esprit)", "accaparer (l'attention)", "occuper (l'attention)", "prendre (absorber l'attention)"], "en": ["absorb"], "nl": ["opslorpen"], "pt": ["absorver", "preocupar"], "ru": ["\u043f\u043e\u0433\u043b\u043e\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0432\u043b\u0430\u0434\u0435\u0442\u044c \u0432\u043d\u0438\u043c\u0430\u043d\u0438\u0435\u043c"], "de": ["absorbieren", "in Bann schlagen", "auf sich ziehen"], "tr": ["me\u015fgul etmek (d\u00fc\u015funcelerini)", "emmek (emici madde taraf\u0131ndan. \u00f6rek: s\u00fcnger)"], "sv": ["f\u00e4ngsla", "upptaga (sinnet)"], "hu": ["lefoglal", "lek\u00f6t"], "sk": ["zauja\u0165"], "es": ["absorber", "ocupar"]}, "examples": [["lia laboro absorbas tutan lian penson", null], ["absorbita per la legado li ne rimarkis mian eniron", null], ["la esprimo de lia viza\u011do estis absorbita", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "absorb", "primary": true}, "specialisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Profesia fakulo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043f\u0435\u0446\u0438\u0430\u043b\u0438\u0441\u0442"], "en": ["specialist"], "nl": ["specialist"], "be": ["\u0441\u043f\u044d\u0446\u044b\u044f\u043b\u0456\u0441\u0442", "\u0430\u0434\u043c\u044b\u0441\u043b\u043e\u0432\u0435\u0446"], "ca": ["especialista"], "de": ["Spezialist"], "hu": ["szakember", "specialista"], "fa": ["\u0645\u062a\u062e\u0635\u0635", "\u06a9\u0627\u0631\u0634\u0646\u0627\u0633", "\u0648\u06cc\u0698\u0647\u200c\u06a9\u0627\u0631"], "es": ["especialista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "special", "primary": false}, "piprujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio piprujacoj (Piper), vegeta\u0135o produktanta la pipron.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0447\u043d\u0456\u0446\u0430"], "fr": ["poivri\u00e8re"], "en": ["pepper shaker", "pepper cellar"], "nl": ["peperbus"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0447\u043d\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Pfefferstreuer"], "hu": ["borshint\u0151", "borstart\u00f3"], "br": ["pebrer"], "pl": ["pieprzniczka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Vazeto entenanta la pipron por la man\u011dotablo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pipr", "primary": false}, "bogomilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de kristandevena sekto prosperinta en Oriente\u016dropo de la fino de la 10a jarcento \u011dis la 12a jarcento.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u0433\u043e\u043c\u0438\u043b"], "fr": ["bogomile"], "de": ["Bogomile"], "bg": ["\u0431\u043e\u0433\u043e\u043c\u0438\u043b"]}, "examples": [["islamaj lo\u011dantoj en Bosnio estis origine kristanoj de Bogomila Sekto", "Homoj man\u011dantaj, \u00abdiversaj man\u011dotabloj\u00bb, p. 101a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bogomil", "primary": true}, "oksido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu kombina\u0135o de oksigeno kun alia elemento.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0441\u0456\u0434", "\u0432\u043e\u043a\u0456\u0441"], "en": ["oxide"], "nl": ["oxyde"], "pt": ["\u00f3xido"], "el": ["\u03bf\u03be\u03b5\u03af\u03b4\u03b9\u03bf", "\u03bf\u03be\u03cd"], "de": ["Oxid"], "hu": ["oxid"], "pl": ["tlenek"], "ru": ["\u043e\u043a\u0441\u0438\u0434", "\u043e\u043a\u0438\u0441\u0435\u043b", "\u043e\u043a\u0438\u0441\u044c"], "vo": ["x\u00fcd"], "es": ["\u00f3xico"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "oksid", "primary": true}, "transsor\u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Transformi per sor\u0109o.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0432\u0440\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c (\u0441 \u043f\u043e\u043c\u043e\u0449\u044c\u044e \u043a\u043e\u043b\u0434\u043e\u0432\u0441\u0442\u0432\u0430)"], "fr": ["changer (par magie)"], "de": ["verzaubern"], "nl": ["omtoveren"], "hu": ["elvar\u00e1zsol (vmiv\u00e9)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sor\u0109", "primary": false}, "\u0109efideala": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kelkaj a\u016dtoroj postulas krome, ke la ringo estu komuteca a\u016d integra."], "primary definition": "(parolante pri ringo) Tia, ke \u0109iuj \u011diaj idealoj estas \u0109efaj.", "translations": {"ru": ["(\u043a\u043e\u043b\u044c\u0446\u043e) \u0433\u043b\u0430\u0432\u043d\u044b\u0445 \u0438\u0434\u0435\u0430\u043b\u043e\u0432"], "fr": ["(anneau) principal"], "en": ["principal ideal (ring)"], "de": ["Hauptideal-(ring)"], "it": ["ideale principale (mat.)"], "hu": ["f\u0151ide\u00e1lis (gy\u0171r\u0171)"], "pl": ["(pier\u015bcie\u0144) idea\u0142\u00f3w g\u0142\u00f3wnych"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ideal", "primary": false}, "turnei": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Voja\u011di a\u016d rondvoja\u011di de loko al loko prezentante spekta\u0135ojn, arta\u0135ojn.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u0442\u0443\u0440\u043d\u044d"], "fr": ["faire une tourn\u00e9e (spectacles)"], "nl": ["een tournee maken", "op tournee gaan"], "pt": ["fazer uma turn\u00ea"], "ru": ["\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u0442\u0443\u0440\u043d\u0435"], "de": ["auf Tournee gehen"], "hu": ["turn\u00e9zik"], "pl": ["by\u0107 w turnee", "mie\u0107 turnee", "odbywa\u0107 turnee"]}, "examples": [["unu el la Moskvaj teatroj turneanta en Leningrado", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 27a, p. 289a"]], "subdefinitions": []}], "root": "turne", "primary": true}, "turneo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Voja\u011do de artista grupo por prezenti spekta\u0135ojn en diversaj lokoj.", "translations": {"be": ["\u0442\u0443\u0440\u043d\u044d"], "fr": ["tourn\u00e9e (spectacles)"], "nl": ["tournee"], "pt": ["turn\u00ea", "turn\u00ea"], "ru": ["\u0442\u0443\u0440\u043d\u0435"], "de": ["Tournee"], "hu": ["turn\u00e9", "el\u0151ad\u00f3k\u00f6r\u00fat"], "pl": ["turnee"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "turne", "primary": false}, "plur\u0109elulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Organismo vegeta\u0135a a\u016d besta, kiu konsistas el pluraj \u0109eloj, formantaj diverasfunkciajn histojn.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043d\u043e\u0433\u043e\u043a\u043b\u0435\u0442\u043e\u0447\u043d\u043e\u0435"], "fr": ["organisme pluricellulaire"], "bg": ["\u043c\u043d\u043e\u0433\u043e\u043a\u043b\u0435\u0442\u044a\u0447\u043d\u043e"], "de": ["Mehrzeller"], "it": ["organismo pluricellulare"], "pl": ["wielokom\u00f3rkowiec", "organizm wielokom\u00f3rkowy"]}, "examples": [["poste biologoj plibonigis tiun sistemon, en kiu malsupre trovi\u011das unu\u0109eluloj kaj supre trovi\u011das kompleksaj plur\u0109eluloj", "Araneo"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109el", "primary": false}, "konsekri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Solene enoficigi per religiaj ritoj pastron a\u016d re\u011don.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0432\u044f\u0442\u0438\u0442\u044c (\u0432 \u0441\u0430\u043d)"], "de": ["weihen", "konsekrieren"], "en": ["ordain (parolante pri pastro)", "coronate (parolante pri re\u011do)"], "nl": ["inwijden"], "hu": ["szentel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Destini a\u0135ojn por dia servado per religiaj ritoj.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u0432\u044f\u0442\u0438\u0442\u044c"], "en": ["consecrate", "decicate", "devote", "hallow", "sanctify"], "nl": ["consacreren"], "pt": ["consagrar", "sagrar"], "de": ["einsegnen", "einweihen", "konsekrieren"], "hu": ["felszentel"]}, "examples": [["konsekri pre\u011dejon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konsekr", "primary": true}, "miniaturigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016deble malgrandigi la dimensiojn kaj la mason de aran\u011da\u0135o (precipe elektronika) uzante pli densan muntadon, integrajn cirkvitojn kaj tiel plu.", "translations": {"hu": ["miniat\u00fcriz\u00e1l"], "be": ["\u043c\u0456\u043d\u0456\u044f\u0442\u0443\u0440\u044b\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["miniaturiser"], "en": ["miniaturize"], "ru": ["\u043c\u0438\u043d\u0438\u0430\u0442\u044e\u0440\u0438\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "miniatur", "primary": false}, "avino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Patrino de patro a\u016d patrino.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0431\u043a\u0430"], "fr": ["grand-m\u00e8re"], "bg": ["\u0431\u0430\u0431\u0430"], "nl": ["grootmoeder"], "ru": ["\u0431\u0430\u0431\u0443\u0448\u043a\u0430"], "de": ["Gro\u00dfmutter", "Oma"], "tr": ["nine", "b\u00fcy\u00fck anne"], "hu": ["nagyanya"], "sk": ["star\u00e1 mama", "babka"], "en": ["grandmother"], "br": ["mamm-gozh"], "ja": ["\u7956\u6bcd [\u305d\u307c]", "\u304a\u3070\u3042\u3055\u3093"], "es": ["abuela"], "he": ["\u05e1\u05d1\u05ea\u05d0"]}, "examples": [["vi \u011duos intimon kaj apogon \u0109e la avino", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 3a, volumo 1a, p. 33a"]], "subdefinitions": []}], "root": "av", "primary": false}, "fona re\u011dimo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plenumado de taskoj (procezoj) havantaj malpli grandan prioritaton kiam la pli altprioritataj taskoj atendas iun risurcon a\u016d eventon kaj sen dialogo kun la uzula terminalo.", "translations": {"be": ["\u0444\u043e\u043d\u0430\u0432\u044b \u0440\u044d\u0436\u044b\u043c"], "fr": ["r\u00e9gime de t\u00e2che de fond"], "en": ["background processing"], "nl": ["achtergrondverwerking"], "ru": ["\u0444\u043e\u043d\u043e\u0432\u044b\u0439 \u0440\u0435\u0436\u0438\u043c"], "de": ["Hintergrundverarbeitung"], "hu": ["h\u00e1tt\u00e9rfeldolgoz\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fon", "primary": false}, "\u0109irka\u016dpalpi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Palpi \u0109iuflanke, ofte por trovi ion, kion ne eblas vidi.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u043c\u0430\u0446\u0430\u0446\u044c (\u0437 \u0443\u0441\u0456\u0445 \u0431\u0430\u043a\u043e\u045e)"], "fr": ["chercher \u00e0 t\u00e2tons"], "pt": ["tatear"], "ru": ["\u043e\u0449\u0443\u043f\u0430\u0442\u044c (\u0441\u043e \u0432\u0441\u0435\u0445 \u0441\u0442\u043e\u0440\u043e\u043d)"], "de": ["allseits bef\u00fchlen", "\u00fcberall betasten", "g\u00e4nzlich abtasten"], "es": ["buscar a tientas"], "hu": ["k\u00f6rbetapogat"]}, "examples": [["ili ser\u0109u Dion, se eble ili povus \u0109irka\u016dpalpi kaj trovi Lin", "La Nova TestamentoLa agoj 17:27"]], "subdefinitions": []}], "root": "palp", "primary": false}, "subporti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Porti estante sub io.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0442\u0440\u044b\u043c\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c (\u0444\u0456\u0437\u0456\u0447\u043d\u0430)"], "fr": ["soutenir (physiquement)", "supporter (physiquement)"], "nl": ["ondersteunen"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0434\u0435\u0440\u0436\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c (\u0444\u0438\u0437\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438)"], "de": ["unterst\u00fctzen"], "tr": ["desteklemek(fiziksel olarak)"], "hu": ["al\u00e1t\u00e1maszt", "hordoz (terhel\u00e9st)"], "pl": ["nosi\u0107 na sobie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "port", "primary": false}, "zoo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["jardin zoologique", "zoo"], "bg": ["\u0437\u043e\u043e\u043f\u0430\u0440\u043a"], "pt": ["jardim zool\u00f3gico", "zool\u00f3gico", "z\u00f4o"], "de": ["zoologischer Garten", "Zoo"], "tr": ["hayvanat bah\u00e7esi"], "it": ["giardino zoologico", "zoo"], "fa": ["\u0628\u0627\u063a\u200c\u0648\u062d\u0634"], "pl": ["ogr\u00f3d zoologiczny", "ZOO"]}, "examples": [["kial leono povis forkuri de sia ka\u011do, kaj transsalti la altajn murojn de la zoo?", "G. Mattos, La amika malamiko, 1998"], ["zoo Zoorasia estas la plej vasta zoo en Jokohamo", "J. Aida, K. Suzuki, M. \u015cidara, Gvidlibro pri Jokohamo, 10. Norda parto..., 2005"]], "subdefinitions": []}], "root": "zo", "primary": true}, "paskala limako": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La formo de tiu fermita kurbo povas iel memorigi konkon de heliko, fazeolan semon, koron, pugon a\u016d ion ajn pli-malpli rondan. Eblas pensi, ke \u00abpaskala heliko\u00bb estus pli bona termino, sed \u00abpaskala limako\u00bb estas a\u016dtoritata formo kaj bazi\u011das sur la komunuza kaj Fundamenta senco de \u00ablimako\u00bb. Notindas anka\u016d, ke la\u016ddire la kurbo ricevis sian nomon ne pro Paskalo (Blazio), sed pro lia patro (Stefano)."], "primary definition": "Ebena kurbo, bildo de koniko per inversigo kun centro en unu el ties fokusoj.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043b\u0438\u0442\u043a\u0430 \u041f\u0430\u0441\u043a\u0430\u043b\u044f"], "fr": ["lima\u00e7on de Pascal"], "en": ["Pascal['s] lima\u00e7on"], "de": ["Pascalsche Schnecke"], "pl": ["\u015blimak Pascala"], "hu": ["Pascal-f\u00e9le kagyl\u00f3g\u00f6rbe"]}, "examples": [["la polusa ekvacio de paskala limako estas de la tipo \u03c1 = a(cos\u03b8+l)", null], ["se l = 1, la paskala limako fari\u011das kardioido", null]], "subdefinitions": []}], "root": "limak", "primary": false}, "logotipo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Emblemo entenanta la nomon de firmao, institucio, komerca marko, evento....", "translations": {"fa": ["\u0646\u0627\u0645\u0648\u0627\u0631\u0647", "\u0644\u0648\u06af\u0648"], "fr": ["logo"], "en": ["logo", "logotype"], "nl": ["beeldmerk", "logo", "logogram"]}, "examples": [["\u0109u estu konferenca \u015dildo logotipo?", "R. Corsetti, Konferenca memorigilo, ilei-konferenco 2008, 2006-05-26"], ["la E\u016dropa Komisiono elektis logotipon por celebri la 50an datrevenon de la E\u016dropa Unui\u011do", "K. Berga, La Bekbotelo, 2006-11-06"]], "subdefinitions": []}], "root": "logotip", "primary": true}, "amfibioj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Klaso de vertebruloj (Amphibia), nudha\u016dtaj, kies larvoj vivas en dol\u0109akvo spirante per brankoj kaj kies plenkreskuloj vivas surtere spirante per pulmoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043c\u0444\u0456\u0431\u0456\u0456", "\u0437\u0435\u043c\u043d\u0430\u0432\u043e\u0434\u043d\u044b\u044f (\u043a\u043b\u044f\u0441)"], "fr": ["amphibiens"], "en": ["amphibians"], "nl": ["amfibie\u00ebn"], "ru": ["\u0437\u0435\u043c\u043d\u043e\u0432\u043e\u0434\u043d\u044b\u0435 (\u043a\u043b\u0430\u0441\u0441)", "\u0430\u043c\u0444\u0438\u0431\u0438\u0438 (\u043a\u043b\u0430\u0441\u0441)"], "de": ["Lurche"], "tp": ["akesi"], "hu": ["k\u00e9t\u00e9lt\u0171ek"], "sk": ["oboj\u017eiveln\u00edky"], "br": ["amfibienned"], "he": ["\u05d3\u05d5-\u05d7\u05d9\u05d9\u05dd"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "amfibi", "primary": true}, "unu\u0109elulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Simpla organismo vegeta\u0135a a\u016d animala, kiu tuta konsistas el unu sola \u0109elo.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0434\u043d\u043e\u043a\u043b\u0435\u0442\u043e\u0447\u043d\u043e\u0435"], "fr": ["organisme monocellulaire"], "de": ["Einzeller"], "it": ["organismo monocellulare"], "pl": ["jednokom\u00f3rkowiec", "organizm jednokom\u00f3rkowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109el", "primary": false}, "turni\u011danta ponto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ponto, kies planko povas turni\u011di \u0109irka\u016d vertikala akso.", "translations": {"fr": ["pont tournant"], "nl": ["draaibrug"], "pl": ["most obrotowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pont", "primary": false}, "subkorpo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de korpo K) \u0108iu unuhava subringo de \u011di, kiu subringo estas anka\u016d korpo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u043f\u043e\u043b\u0435"], "fr": ["sous-corps"], "en": ["subfield"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043f\u043e\u043b\u0435"], "de": ["Unterk\u00f6rper"], "pl": ["podcia\u0142o"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "korp", "primary": false}, "interpretilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Programa a\u016d aparata rimedo, kiu analizas komandojn a\u016d frazojn de la programo kaj tuj plenumas ilin imitante la funkciadon de virtuala komputilo kies komandoj estas la frazoj de la koncerna programlingvo; \u0109iu komputilo estas interpretilo por sia ma\u015dinkodo (kontraste al tradukilo, kiu unue tradukas la tutan programmodulon en la cellingvon por nur poste \u011din ruli).", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0442\u0435\u0440\u043f\u0440\u0435\u0442\u0430\u0442\u043e\u0440"], "fr": ["interpr\u00e9teur"], "en": ["interpreter"], "nl": ["interpreter"], "ca": ["int\u00e8rpret"], "de": ["Interpreter"], "hu": ["\u00e9rtelmez\u0151 (program)"], "fa": ["\u0645\u0641\u0633\u0631"], "es": ["int\u00e9rprete"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "interpret", "primary": false}, "testiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la du glandoj sekreciantaj la spermon \u0109e viraj mambestoj.", "translations": {"ru": ["\u044f\u0438\u0447\u043a\u043e (\u0430\u043d\u0430\u0442.)"], "fr": ["testicule"], "en": ["testicle", "testis"], "nl": ["teelbal", "testikel"], "pt": ["test\u00edculo"], "be": ["\u044f\u0435\u0447\u043a\u0430 (\u0430\u043d\u0430\u0442.)"], "de": ["Testikel", "Hoden"], "hu": ["here (anat.)"], "fa": ["\u0628\u06cc\u0636\u0647", "\u062e\u0627\u06cc\u0647"], "pl": ["j\u0105dro (m\u0119skie)"], "es": ["test\u00edculo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "testik", "primary": true}, "antifrazo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stilfiguro per kiu oni ironie uzas vorton a\u016d esprimon en senco kontra\u016da al \u011dia normala signifo.", "translations": {"fa": ["\u0628\u06cc\u0627\u0646 \u0645\u0639\u06a9\u0648\u0633"], "fr": ["antiphrase"], "en": ["antiphrase"], "ca": ["ant\u00edfrasi"], "de": ["Antiphrase"], "es": ["ant\u00edfrasis"], "hu": ["antifr\u00e1zis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "antifraz", "primary": true}, "depremi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Premi desupre malsupren.", "translations": {"fr": ["presser (de haut en bas)", "appuyer (de haut en bas)"], "en": ["depress", "press", "push"], "nl": ["neerdrukken"]}, "examples": [["poste mi fermis miajn okulojn kaj depremis la \u015daltilon: tintis sonorilo", "William Auld Tempo fu\u011das Monato"], ["depremita volbo", "Karel Kraft, Miroslav Malovec Esperanta-\u0109e\u0125a vortaro http://mujweb.atlas.cz/Veda/traxler/ev3.htm"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Aflikti.", "translations": {"fr": ["oppresser", "d\u00e9primer"], "en": ["depress"], "nl": ["deprimeren", "ontmoedigen", "neerslachtig maken"], "pl": ["przyciska\u0107"]}, "examples": [["kiam ni jam alvenis en Makedonujon, nia karno tute ne facili\u011dis, sed ni \u0109iel depremi\u011dis", "La Nova Testamento, II. Korintanoj 7:5"], ["ni ekstreme super la forto estis depremitaj, tiel, ke ni forte malesperis, e\u0109 pri la vivo", "La Nova Testamento, II. Korintanoj 1:8"], ["Bah\u00e1'u'll\u00e1h, anstata\u016d esti malgaja kaj depremita, elmontris grandegajn \u011dojon, dignon kaj povon", "J.E. Esslemont trad. Lidja Zamenhof Bah\u00e1'u'll\u00e1h kaj la nova epoko http://www.bahai.de/bahaaeligo/H-tekstoj/BNE-H3.htm"]], "subdefinitions": []}], "root": "prem", "primary": false}, "maldensi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Reciproke malproksimi\u011di, disi\u011di, i\u011di malmultaj en sama loko.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0440\u0435\u0436\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0440\u0430\u0437\u0440\u0435\u0434\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u0440\u043e\u0440\u0435\u0434\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u043e\u0440\u0435\u0434\u0435\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0440\u044b\u0445\u043b\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0440\u0430\u0437\u0440\u044b\u0445\u043b\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["se d\u00e9serrer", "s'\u00e9carter", "se rar\u00e9fier"], "pl": ["rozrzedza\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["la dro\u015dkoj kaj kale\u015doj iom maldensi\u011dis", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "dens", "primary": false}, "avarea": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al avareoj.", "translations": {"hu": ["avar"], "be": ["\u0430\u0432\u0430\u0440\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["avar (adj.)"], "de": ["awarisch"], "ru": ["\u0430\u0432\u0430\u0440\u0441\u043a\u0438\u0439 (\u0438\u0441\u0442.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "avare", "primary": false}, "ulano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108evalrajdanta lancisto, precipe en la germana a\u016d pola militistaro.", "translations": {"be": ["\u0443\u043b\u0430\u043d"], "fr": ["uhlan"], "en": ["uhlan", "ulan"], "nl": ["ulaan", "lancier"], "pt": ["ulano"], "ru": ["\u0443\u043b\u0430\u043d"], "de": ["Ulan"], "it": ["ulano"], "hu": ["ul\u00e1nus"], "fi": ["ulaani"], "es": ["ulano"]}, "examples": [["venis knabeto deksesjara, kiu anta\u016d kelka tempo ali\u011dis al la ulanoj", "La ne\u011da blovado"]], "subdefinitions": []}], "root": "ulan", "primary": true}, "avareo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Oni ne konfuzu la historiajn avareojn kun la moderna ka\u016dkazia popolo, kies nomo en aliaj lingvoj sonas simile (dum ili mem nomas sin \u00abma'arul\u00bb)."], "primary definition": "Ano de orientdevena hordo, poparte tjurk-, slav- kaj \u011dermanlingva, kiu regis teritorion de proksimume nuna Hungarujo, inter jaroj 550a kaj 800a, ofte rabeksursante al bizancia Balkanio, Bavario, Norditalujo.", "translations": {"hu": ["avar"], "be": ["\u0430\u0432\u0430\u0440", "\u043e\u0431\u0440"], "fr": ["Avar (subst.)"], "de": ["Aware"], "ru": ["\u0430\u0432\u0430\u0440 (\u0438\u0441\u0442.)", "\u043e\u0431\u0440 (\u0438\u0441\u0442.)", "\u043e\u0431\u0440\u0438\u043d (\u0438\u0441\u0442.)"]}, "examples": [["la enigma gento de avareoj, kiu dum la 6a jarcento invadis la stepon", "Jouko Lindstedt: La deveno de la slavoj, Literatura foiro, numero 160a, 1996-04, p. 89-95a"]], "subdefinitions": []}], "root": "avare", "primary": true}, "sistematikisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri sistematiko.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0438\u0441\u0442\u0435\u043c\u0430\u0442\u0438\u043a"], "fr": ["syst\u00e9maticien"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sistematik", "primary": false}, "milit\u015diparo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la milit\u015dipoj de iu regno.", "translations": {"fr": ["flotte (de guerre)", "marine de guerre (flotte)"], "en": ["navy"], "it": ["flotta (armata, militare, da guerra)"], "pl": ["flota", "armada"], "hu": ["hadiflotta"]}, "examples": [["la vapor\u015dipo portas sur la krucmasto la standardon de la germana po\u015dto, tute similan al la standardo de la milita \u015diparo", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, El la po\u015dto"], ["pli poste Miguel estis repostenigita al la hispana milit\u015diparo", "Satiraj rakontoj, La guarbo"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dip", "primary": false}, "arkkosekanto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Vidu rimarkon sub arko."], "primary definition": "Inversa bildigo de la malvastiga\u0135o de funkcio kosekanto al [-\u03c0/2,0[\u222a]0,\u03c0/2]; simb. arccosec a\u016d arkkosek.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u043a\u043a\u0430\u0441\u044d\u043a\u0430\u043d\u0441"], "fr": ["arc cos\u00e9cante"], "en": ["arc cosecant"], "ru": ["\u0430\u0440\u043a\u043a\u043e\u0441\u0435\u043a\u0430\u043d\u0441"], "de": ["Arkuskosekans"], "pl": ["arcus cosecans"], "hu": ["arkusz koszek\u00e1ns"]}, "examples": [["arkkosekanto de 1 egalas al \u03c0/2", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kosekant", "primary": false}, "klimatologo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri klimatoj.", "translations": {"fr": ["climatologue"]}, "examples": [["aliaj klimatologoj venas kun alarmaj novaj esploroj", "Marko Naoki Lins, \u0108u la tero fari\u011dos sa\u016dno?, Monato, jaro 2005a, numero 11a, p. 19a"]], "subdefinitions": []}], "root": "klimatolog", "primary": true}, "\u0124irono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En la helena kaj romia mito, sa\u011da centa\u016dro, favora al homoj kaj instruisto de herooj.", "translations": {"fa": ["\u06a9\u06cc\u0631\u0648\u0646"], "en": ["Chiron"], "it": ["Chirone"], "pl": ["Chiron"], "pt": ["Qiron"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nomo de asteroido.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0124iron", "primary": true}, "re\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti re\u011do, posedi la re\u011dan potencon.", "translations": {"ru": ["\u0446\u0430\u0440\u0438\u0442\u044c", "\u0446\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["r\u00e9gner"], "en": ["reign", "rule"], "nl": ["regeren"], "pt": ["ser rei", "reinar"], "be": ["\u0432\u0430\u043b\u0430\u0434\u0430\u0440\u044b\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["regieren", "herrschen"], "hu": ["uralkodik"], "es": ["reinar"], "pl": ["kr\u00f3lowa\u0107"]}, "examples": [["anstata\u016d li ekre\u011dis lia filo Asa", "La Malnova Testamento, I. Re\u011doj 15:8"], ["en konstitucia monarkio la re\u011do re\u011das sed ne regas", null], ["inter blinduloj re\u011das la strabuloj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0446\u0430\u0440\u0438\u0442\u044c"], "pl": ["kr\u00f3lowa\u0107", "panowa\u0107", "w\u0142ada\u0107", "rz\u0105dzi\u0107"], "pt": ["reinar"]}, "examples": [["tie la akvoj re\u011das", "B"], ["re\u011dis plena malla\u016dto", "B"], ["la frazo re\u011das super la spiritoj de la homoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "re\u011d", "primary": false}, "re\u011do": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La difino estas multe tro specife okcidente\u016dropa. Oni parolas pri re\u011doj anka\u016d senrilate al la imperiestra rango; la koncepto pri re\u011do estas pli antikva, pli kerna kaj pli \u011denerala ol la multe pli speciala (kaj tamen pli malpreciza) koncepto pri imperiestro. Ekz-e Salomono a\u016d Davido a\u016d la faraonoj. Metafore oni diras ke la leono estas la re\u011do de la bestoj, la homo estas la re\u011do de la naturo; estus ridinde uzi en tia frazo la supra\u0135tavolan vorton \u00abimperiestro\u00bbn. Anka\u016d la insignoj estas tre loka afero."], "primary definition": "Dumviva, ordinare hereda, monarko, kies insignoj estas krono kaj sceptro kaj kies rango estas malpli alta ol tiu de imperiestro.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u043e\u043b\u044c", "\u0446\u0430\u0440"], "fr": ["roi"], "en": ["king"], "nl": ["koning"], "pt": ["rei"], "ru": ["\u043a\u043e\u0440\u043e\u043b\u044c", "\u0446\u0430\u0440\u044c"], "de": ["K\u00f6nig"], "hu": ["kir\u00e1ly"], "es": ["rey"], "vo": ["reg"], "pl": ["kr\u00f3l"]}, "examples": [["la regnestro de nia lando estas bona kaj sa\u011da re\u011do", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 37"], ["de nehavanto e\u0109 re\u011do nenion ricevos", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La plej altranga figuro en \u015dakludo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u043e\u043b\u044c"], "pl": ["kr\u00f3l"]}, "examples": [["la nigra, la blanka re\u011do", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ludkarto prezentanta re\u011don.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u043e\u043b\u044c"], "pl": ["kr\u00f3l"], "ru": ["\u043a\u043e\u0440\u043e\u043b\u044c"]}, "examples": [["karoa re\u011do", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "re\u011d", "primary": true}, "re\u011da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Apartenanta al re\u011do, rilata al re\u011do.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u0430\u043b\u0435\u045e\u0441\u043a\u0456", "\u0446\u0430\u0440\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["royal"], "en": ["royal"], "nl": ["koninklijk"], "pt": ["real", "r\u00e9gio", "realengo"], "ru": ["\u043a\u043e\u0440\u043e\u043b\u0435\u0432\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u0446\u0430\u0440\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["k\u00f6niglich"], "hu": ["kir\u00e1lyi"], "pl": ["kr\u00f3lewski"], "es": ["regio", "real"]}, "examples": [["via re\u011da mo\u015dto, pardonu min!", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 42"]], "subdefinitions": []}], "root": "re\u011d", "primary": false}, "vantemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karaktero de iu vanta.", "translations": {"be": ["\u0441\u043b\u0430\u0432\u0430\u043b\u044e\u0431\u0441\u0442\u0432\u0430", "\u0434\u0440\u043e\u0431\u044f\u0437\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043d\u0456\u043a\u0447\u044d\u043c\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "hu": ["hi\u00fas\u00e1g"], "en": ["vanity"], "pt": ["emp\u00e1fia"], "ru": ["\u043c\u0435\u043b\u043e\u0447\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0442\u0449\u0435\u0441\u043b\u0430\u0432\u0438\u0435"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vant", "primary": false}, "riverego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda kaj forta rivero, kiu enfluas en la maron.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u043a\u0430 (\u0432\u044f\u043b\u0456\u043a\u0430\u044f)"], "fr": ["fleuve"], "bg": ["\u0433\u043e\u043b\u044f\u043c\u0430 \u0440\u0435\u043a\u0430"], "nl": ["stroom"], "ru": ["(\u0431\u043e\u043b\u044c\u0448\u0430\u044f) \u0440\u0435\u043a\u0430"], "de": ["Strom"], "hu": ["folyam"], "fa": ["\u0634\u0637"], "vo": ["elflum"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "river", "primary": false}, "muskedo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malnova portebla pafilo iom peza, kiun oni uzadis ku\u015dante sur la grundo, subtenante la paftubon per forketo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u0448\u043a\u0435\u0442"], "fr": ["mousquet"], "en": ["musket"], "nl": ["musket"], "pt": ["mosquete", "mosquet\u00e3o"], "ru": ["\u043c\u0443\u0448\u043a\u0435\u0442"], "de": ["Muskete"], "hu": ["musk\u00e9ta"], "uk": ["\u043c\u0443\u0448\u043a\u0435\u0442"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "musked", "primary": true}, "gerbilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio hamstredoj (Gerbillus), iom simila al rato, vivanta en Azio kaj norda Afriko.", "translations": {"fr": ["gerbille"], "en": ["gerbil"], "nl": ["gerbil", "woestijnrat"], "pt": ["gerbo", "gerbila"], "ca": ["jerbu"], "de": ["Rennmaus"], "hu": ["versenyeg\u00e9r"], "es": ["jerbo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gerbil", "primary": true}, "sonlibro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Libro la\u016dtlegita kaj liverita kiel sonregistra\u0135o.", "translations": {"fr": ["livre sonore"], "pl": ["ksi\u0105\u017cka nagrana"]}, "examples": [["unika, granda kolekto de esperantlingvaj sonlibroj estis lastatempe detruita en Nederlando", "K. Kniivil\u00e4, Parolantaj libroj estas plu bezonataj, libera folio, 2004-09-01"]], "subdefinitions": []}], "root": "libr", "primary": false}, "\u0109igongo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108indevena mensgvida kaj gimnastika metodo por favori sanon per malstre\u0109i\u011do, profunda spirado, sintenoj, sinmovoj kaj procedoj diversaj la\u016d la skoloj.", "translations": {"be": ["\u0446\u044b\u0433\u0443\u043d"], "fr": ["qi-gong"], "en": ["chi gong", "qigong"], "de": ["Qigong"], "it": ["qi gong", "qigong"], "hu": ["csi-kung", "qigong"]}, "examples": [["estas diversaj \u0109igong-ekzercoj, inter kiuj la \u0109efaj estas teni\u011do, spirado, memmasa\u011do kaj movi\u011do de membroj", "Enciklopedieto de \u0108inio \u0109ap. \u00ab\u0108igong-o\u00bb, p. 282a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109igong", "primary": true}, "vivpano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(figure) Vivrimedo, porviva\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0445\u043b\u0435\u0431 \u043d\u0430\u0434\u0437\u0451\u043d\u043d\u044b", "\u0445\u043b\u0435\u0431 \u0448\u0442\u043e\u0434\u0437\u0451\u043d\u043d\u044b"], "fr": ["pain quotidien", "subsistance"], "nl": ["levensonderhoud"], "pt": ["p\u00e3o de cada dia"], "ru": ["\u0445\u043b\u0435\u0431 \u043d\u0430\u0441\u0443\u0449\u043d\u044b\u0439"], "sv": ["levebr\u00f6d"], "hu": ["betev\u0151 falat", "mindennapi keny\u00e9r"], "os": ["\u0430\u0445\u0441\u0434\u0436\u0438\u0430\u0433 \u0434\u0437\u0443\u043b"], "he": ["\u05de\u05d7\u05d9\u05d9\u05d4"]}, "examples": [["gajni vivpanon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "pan", "primary": false}, "kompara gramatiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri la samecoj kaj malsamecoj de pluraj lingvoj, devenintaj el unu sama, kiujn oni komparas kaj klarigas unu per alia.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0440\u0430\u0432\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u0433\u0440\u0430\u043c\u043c\u0430\u0442\u0438\u043a\u0430"], "fr": ["grammaire compar\u00e9e"], "pt": ["gram\u00e1tica comparada"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gramatik", "primary": false}, "monda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "De la mondo, ie trovebla en la mondo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0441\u044c\u0432\u0435\u0442\u043d\u044b"], "fr": ["mondial"], "en": ["worldwide"], "nl": ["werelds", "wereldlijk", "wereld-"], "ru": ["\u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u043e\u0439"], "de": ["Welt-"], "tr": ["d\u00fcnyasal"], "hu": ["vil\u00e1g-", "vil\u00e1gi"], "br": ["-bed", "bedel"], "ia": ["mundial"]}, "examples": [["renkonti\u011doj kun mondaj \u015dtatestroj kaj politikistoj", "Renato Petrovi\u0109, vo\u0109o de hiera\u016d - hodia\u016d, Monato, jaro 1997a, numero 10a, p. 9a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0432\u0441\u0435\u043c\u0438\u0440\u043d\u044b\u0439"], "de": ["weltweit"]}, "examples": [["monda ekspozicio kun la temo \u00abkunvivado kun naturo\u00bb", "Hori Yasuo, k-riz-kampoj, Monato, jaro 1999a, numero 9a, p. 13a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mond", "primary": false}, "mondo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La vivkampo de la homoj, la parto de la universo, kiun ili konas.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u0432\u0435\u0442", "\u0441\u0443\u0441\u044c\u0432\u0435\u0442"], "fr": ["monde"], "bg": ["\u0441\u0432\u044f\u0442"], "zh": ["\u4e16\u754c [sh\u00ecji\u00e8]", "\u4e16\u95f4", "tr. \u4e16\u9593 [sh\u00ecji\u0101n]"], "de": ["Welt"], "it": ["mondo"], "hu": ["vil\u00e1g"], "cs": ["sv\u011bt"], "en": ["world"], "br": ["bed"], "ia": ["mundo"], "vo": ["vol"], "es": ["mundo"], "ru": ["\u043c\u0438\u0440 (\u0432\u0441\u0435\u043b\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f)", "\u0441\u0432\u0435\u0442 (\u0432\u0441\u0435\u043b\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f)"], "nl": ["wereld"], "pt": ["mundo"], "tr": ["d\u00fcnya"], "sv": ["v\u00e4rld"], "sk": ["svet"], "pl": ["\u015bwiat"]}, "examples": [["iri \u011dis la ekstremo de la mondo", null], ["la plej alta konstruo en la mondo", null], ["veni en la mondon", "Z"], ["transiri en alian mondon", null]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["en la lingvo \u00abEsperanto\u00bb ni vidas la estontan lingvon de la tuta mondo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 22"], ["la indusa civilizo, ekde \u0109. 4600 a.K., estis unu el la plej grandaj kaj fruaj urbaj civilizoj en la mondo", "A. Giridhar Rao, la plej frua skribo, Monato, jaro 1999a, numero 8a, p. 12a"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Ia parto de la geografia mondo a\u016d de la socio, rigardata kiel tuto.", "translations": {}, "examples": [["tamen pli kaj pli en Japanio \u015drumpas la natura mondo", "Hori Yasuo, a\u016dtomataj goliatoj, Monato, jaro 1999a, numero 9a, p. 13a"], ["la literatura mondo", null], ["grandmonda sinjorino", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Ia parto de la universo rigardata kiel iel simila al la terglobo.", "translations": {}, "examples": [["la marsa mondo", null], ["la \u0109iela mondo", null]]}]}], "root": "mond", "primary": true}, "grimpema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karakterizas planton, kiu nature grimpas.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0432\u043e\u0439\u043d\u044b (\u043f\u0440\u0430 \u0440\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u043d\u0443)"], "fr": ["grimpant"], "nl": ["klim-"], "pt": ["trepadeira"], "ru": ["\u0432\u044c\u044e\u0449\u0438\u0439\u0441\u044f (\u043e \u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0438)"], "es": ["trepadora"], "hu": ["k\u00fasz\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grimp", "primary": false}, "\u015dtupara funkcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu funkcio \u015d kun reela argumento, kiu povas prezenti\u011di kiel \u015d = \u2211ai.\u03c7Ai, kie ai estas nombro kaj \u03c7Ai estas la karakteriza funkcio de iu aro Ai, apartenanta al dispartigo de la aro de reeloj en intervalojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0441\u0442\u0443\u043f\u043a\u0430\u0432\u0430\u044f \u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["fonction en escalier"], "en": ["step function"], "nl": ["trapfunctie"], "ru": ["\u0441\u0442\u0443\u043f\u0435\u043d\u0447\u0430\u0442\u0430\u044f \u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Treppenfunktion"], "hu": ["l\u00e9pcs\u0151s f\u00fcggv\u00e9ny"], "pl": ["funkcja schodkowa"]}, "examples": [["la funkcio, kiu \u0135etas reelon al \u011dia entjera parto estas \u015dtupara funkcio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "funkci", "primary": false}, "tiki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Pretervole tiri iun muskolon.", "translations": {"fr": ["tiquer (avoir un tic)"], "pl": ["mie\u0107 tik", "mie\u0107 kurcz", "mie\u0107 skurcz"]}, "examples": [["unu el ni okule tikis kaj tro okulfrape rigardis al iu", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, dua libro, \u0109apitro 41a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tik", "primary": true}, "migdalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kerno de la frukto de migdalarbo, kies interna grajno estas man\u011debla.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u043d\u0434\u0430\u043b\u044c (\u0430\u0440\u044d\u0445)"], "fr": ["amande"], "bg": ["\u0431\u0430\u0434\u0435\u043c"], "nl": ["amandel (noot)"], "pt": ["am\u00eandoa"], "ru": ["\u043c\u0438\u043d\u0434\u0430\u043b\u044c (\u043e\u0440\u0435\u0445)"], "de": ["Mandel"], "hu": ["mandula"], "en": ["almond"], "br": ["alamandezenn (frouezhenn)"], "pl": ["migda\u0142"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "migdal", "primary": true}, "tiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nerva kuntiro de muskoloj, plej ofte tiuj de la viza\u011do.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0438\u043a (\u043d\u0435\u0440\u0432\u043d\u044b\u0439)"], "fr": ["tic"], "nl": ["tic"], "pt": ["tique"], "de": ["Tick"], "hu": ["izomr\u00e1ng\u00e1s", "arcr\u00e1ng\u00e1s", "tic"], "es": ["tic"], "pl": ["nerwowy kurcz (zazw. twarzy)", "tik", "skurcz nerwowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Speco de tolo el duobligitaj fadeno; ofte striita lina a\u016d kotona, uzata por fari sakon de matraco.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0438\u043a (\u0442\u043a\u0430\u043d\u044c)"], "fr": ["coutil"], "en": ["(mattress) ticking"], "nl": ["tijk"], "de": ["Zwillich"], "hu": ["csinvat", "zs\u00e1voly"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tik", "primary": false}, "burjata": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la burjatoj, ilia lingvo, kulturo kaj historio.", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u0440\u0430\u0446\u043a\u0456"], "en": ["Buryatian"], "nl": ["Burjaats"], "ru": ["\u0431\u0443\u0440\u044f\u0442\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["burj\u00e4tisch"], "hu": ["burj\u00e1t"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "burjat", "primary": false}, "disleksio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pt": ["dislexia"], "pl": ["dysleksja"]}, "examples": [["disleksio estas preska\u016d nekonata en Italio", "R. Centassi, H. Masson, La Homo kiu defiis Babelon, L'Harmattan, 2003"]], "subdefinitions": []}], "root": "disleksi", "primary": true}, "ko\u015dmaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0448\u043c\u0430\u0440"], "fr": ["cauchemar"], "bg": ["\u043a\u043e\u0448\u043c\u0430\u0440"], "nl": ["nachtmerrie"], "pt": ["pesadelo"], "ru": ["\u043a\u043e\u0448\u043c\u0430\u0440"], "de": ["Albtraum"], "sv": ["mardr\u00f6m"], "hu": ["r\u00e9m\u00e1lom", "lid\u00e9rces \u00e1lom"], "fa": ["\u06a9\u0627\u0628\u0648\u0633"], "en": ["nightmare"], "es": ["pesadilla"]}, "examples": [["la koro batas maltrankvile kvaza\u016d en ko\u015dmaro", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 78a, p. 657a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ko\u015dmar", "primary": true}, "malparto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kvankam tuto formale estas sininimo de malparto, tamen la gramatikaj valentoj de \u0109i tiuj vortoj estas malsamaj: \u00abtuto de somero\u00bb ne estas uzebla por indiki jaron (la \u00abmalparton de somero\u00bb)."], "primary definition": "Nocio inversa al \u00abparto\u00bb: tiu tuto, pri kies parto temas.", "translations": {}, "examples": [["por la nocio \u00absomero\u00bb, \u00absezono\u00bb estas supernocio, kaj \u00abjaro\u00bb estas malparto", null], ["malofta escepto estas nomi Usonon per ties malparto \u00abAmeriko\u00bb", "Sergio Pokrovskij: Meksiko. s.c.e., 29 Jun 2009"]], "subdefinitions": []}], "root": "part", "primary": false}, "bu\u015dumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ilo por teni fermita la bu\u015don de bestoj kaj malhelpi la mordojn.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u043c\u043e\u0440\u0434\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["museli\u00e8re"], "en": ["muzzle"], "nl": ["muilkorf"], "ru": ["\u043d\u0430\u043c\u043e\u0440\u0434\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Maulkorb"], "hu": ["sz\u00e1jkos\u00e1r"], "sk": ["n\u00e1hubok"], "fa": ["\u067e\u0648\u0632\u0647\u200c\u0628\u0646\u062f"], "br": ["minwal"], "pl": ["kaganiec"], "he": ["\u05e8\u05e1\u05df"]}, "examples": [["la gazetaro portas bu\u015dumon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bu\u015d", "primary": false}, "rusujano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Civitano de Rusujo sendepende de etno.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u0435\u0435\u0446 (\u043f\u0430\u0432\u043e\u0434\u043b\u0435 \u0433\u0440\u0430\u043c\u0430\u0434\u0437\u044f\u043d\u0441\u0442\u0432\u0430)"], "en": ["Russian"], "nl": ["Russisch staatsburger"], "ru": ["\u0440\u043e\u0441\u0441\u0438\u044f\u043d\u0438\u043d"], "de": ["russischer Staatsb\u00fcrger"], "hu": ["oroszorsz\u00e1gi (lakos)"], "zh": ["\u4fc4\u56fd\u4eba", "tr. \u4fc4\u570b\u4eba [\u00e9gu\u00f3r\u00e9n]"], "vo": ["lus\u00e4nel"], "pl": ["Rosjanin"]}, "examples": [["germanoj kaj francoj, kiuj lo\u011das en Rusujo, estas rusujanoj, kvankam ili ne estas rusoj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a737."], ["mia gepatra lingvo estas la rusa, sed nun mi parolas pli pole, kaj mi nomas min ne \u00abruso\u00bb sed \u00abrusujano\u00bb", "Zamenhof: [Letero de 1901-03-08 al Th. Thorsteinsson, Kopenhago , citite la\u016d Zamenhof 1929:523"]], "subdefinitions": []}], "root": "rus", "primary": false}, "ze\u016dgmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Retorika figuro. Rilato de du a\u016d pluraj vortigoj al vorto, verbo a\u016d esprimo kiu estas ta\u016dga nur por unu el ili.", "translations": {"hu": ["zeugma"], "de": ["Zeugma"], "nl": ["zeugma"], "it": ["zeugma"], "en": ["zeugma"]}, "examples": [["Mi a\u016ddis kanti kaj danci", null], ["Tian paradoksan kunjugadon de esprimoj, kiuj ne kongruas unu kun la alia, oni nomas ze\u016dgmo", "Tom\u00e1\u0161 PumprLa Zamenhofa Esperanto - simpozio pri -ata/-itaEsperanto sen aspektoj? - Esperantologia studo"]], "subdefinitions": []}], "root": "ze\u016dgm", "primary": true}, "prototipo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Provtipo, unua ekzemplero per kiu oni vidigas kaj provas nova\u0135on.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0442\u0430\u0442\u044b\u043f"], "fr": ["prototype (subst.)"], "bg": ["\u043f\u0440\u043e\u0442\u043e\u0442\u0438\u043f"], "nl": ["prototype"], "pt": ["prot\u00f3tipo"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0442\u043e\u0442\u0438\u043f"], "ca": ["prototip", "prototipus"], "de": ["Prototyp"], "sv": ["prototyp"], "hu": ["protot\u00edpus"], "en": ["prototype"], "es": ["prototipo"], "pl": ["prototyp"]}, "examples": [["tie oni montris prototipon de nova a\u016dto", "hawibo, kontra\u016d nombro de a\u016dtoj, soc.culture.esperanto, 2000-06-12"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prototip", "primary": true}, "violon\u0109elo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda violono malsupera je unu kvinto je la aldo.", "translations": {"be": ["\u0432\u0456\u044f\u043b\u044f\u043d\u0447\u044d\u043b\u044c"], "fr": ["violoncelle"], "en": ["cello"], "nl": ["cello"], "pt": ["violoncelo"], "el": ["\u03b2\u03b9\u03bf\u03bb\u03bf\u03bd\u03c4\u03c3\u03ad\u03bb\u03bf"], "de": ["Cello"], "it": ["violoncello"], "hu": ["csell\u00f3", "gordonka"], "ru": ["\u0432\u0438\u043e\u043b\u043e\u043d\u0447\u0435\u043b\u044c"], "pl": ["wiolonczela"]}, "examples": [["de la domo alflugis al ili malrapidaj sonoj de violon\u0109elo", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 9a, p. 45a"]], "subdefinitions": []}], "root": "violon\u0109el", "primary": true}, "prototipa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Provtipa.", "translations": {"fr": ["prototype (adj.)"], "pl": ["prototypowy"]}, "examples": [["krei prototipan sistemon de perkomputila tradukado", "K. Schubert, DLT, soc.culture.esperanto, 1991-01-02"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Pratipa.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prototip", "primary": false}, "pretera\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kio estas preter la limo; plia\u0135o, superresto.", "translations": {"hu": ["szomsz\u00e9ds\u00e1g", "\u00fatmente", "r\u00e1ad\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "preter", "primary": false}, "nokti\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekesti nokto.", "translations": {"el": ["\u03bd\u03c5\u03c7\u03c4\u03ce\u03bd\u03b5\u03b9"], "fr": ["la nuit tombe"], "en": ["night is falling"], "nl": ["nacht worden"], "pt": ["anoitecer"], "de": ["Nacht werden"], "hu": ["lesz\u00e1ll az \u00e9j", "\u00e9jszaka lesz"], "es": ["anochecer"], "br": ["nozi\u00f1"], "pl": ["\u015bciemnia\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["nokti\u011dis. \u015ci ekvidis malgrandan dometon kaj eniris por ripozi", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Ne\u011dulino"], ["\u0109e la nokti\u011do", null]], "subdefinitions": []}], "root": "nokt", "primary": false}, "tanilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Flua\u0135o enhavanta \u015delon de kverko a\u016d de alia, tiucele ta\u016dga arbo, en kiu oni banas tanotajn felojn.", "translations": {"be": ["\u0434\u0443\u0431\u0456\u043b\u044c\u043d\u0430\u0435 \u0440\u044d\u0447\u044b\u0432\u0430"], "fr": ["tanin"], "en": ["tannin"], "nl": ["run"], "ru": ["\u0434\u0443\u0431\u0438\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u0432\u0435\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Gerbstoff"], "hu": ["cserz\u0151anyag"], "es": ["tanino"], "pl": ["garbnik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tan", "primary": false}, "idilio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Poemeto pri la\u016dnatura, kampara vivo, kaj plejofte pri naivaj amoj de pa\u015dtistoj.", "translations": {"be": ["\u0456\u0434\u044b\u043b\u0456\u044f"], "fr": ["idylle"], "en": ["idyll"], "nl": ["idylle"], "pt": ["id\u00edlio"], "ru": ["\u0438\u0434\u0438\u043b\u043b\u0438\u044f"], "de": ["Idylle", "Idyll"], "hu": ["idill"]}, "examples": [["la idilioj de Teokrito, Vergilio", null], ["idilia pejza\u011do", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Trankvila kaj naiva amo.", "translations": {"de": ["zarte Liebe"]}, "examples": [["la sennuba idilio de \u015dia infaneco", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "idili", "primary": true}, "formikedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo himenopteroj (Formica), vivanta en socioj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u0440\u0430\u0448\u043a\u0456 (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["formicid\u00e9s"], "pt": ["formic\u00eddeos"], "ru": ["\u043c\u0443\u0440\u0430\u0432\u044c\u0438 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Ameisen (Familie)"], "hu": ["hangyaf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "formiked", "primary": true}, "kurbecocentro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En kaj aperas la sinonima formo \u00abcentro de kurbeco\u00bb."], "primary definition": "(de ebena kurbo, \u0109e punkto a de \u011di) Intersekcopunkto de la ortanto \u0109e a kaj de la ortanto \u0109e punkto \u00abtre proksima\u00bb al a.", "translations": {"be": ["\u0446\u044d\u043d\u0442\u0430\u0440 \u043a\u0440\u044b\u0432\u0456\u043d\u0456"], "fr": ["centre de courbure"], "en": ["center of curvature"], "pt": ["centro de curvatura"], "ru": ["\u0446\u0435\u043d\u0442\u0440 \u043a\u0440\u0438\u0432\u0438\u0437\u043d\u044b"], "de": ["Kr\u00fcmmungsmittelpunkt"], "hu": ["g\u00f6rb\u00fcleti k\u00f6z\u00e9ppont"], "br": ["kreizenn krommder"], "pl": ["\u015brodek krzywizny"]}, "examples": [["la kurbecocentro de cirklo \u0109e ajna punkto de \u011di estas \u011dia centro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "centr", "primary": false}, "punto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maldensa, artisme interspacigita teksa\u0135o, konsistanta en delikata reto el silkaj a\u016d linaj fadenoj, servanta kiel fono por flora\u0135oj a\u016d ornama\u0135oj faritaj per kudrilo a\u016d \u015dpiniletoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u0443\u043d\u043a\u0456"], "fr": ["dentelle"], "bg": ["\u0434\u0430\u043d\u0442\u0435\u043b\u0430"], "nl": ["kant"], "pt": ["renda (tecido)"], "ru": ["\u043a\u0440\u0443\u0436\u0435\u0432\u043e"], "ca": ["punta"], "de": ["Spitze"], "hu": ["csipke"], "en": ["lace"], "es": ["encaje"]}, "examples": [["la maldensa arbaro kovras la teron kvaza\u016d aranea punto", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "punt", "primary": true}, "erara": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Enhavanta erarojn, mal\u011dusta, malkorekta.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043c\u044b\u043b\u043a\u043e\u0432\u044b"], "fr": ["erron\u00e9", "incorrect (faux)", "inexact", "fautif (erron\u00e9)", "faux"], "ru": ["\u043e\u0448\u0438\u0431\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["falsch", "fehlerhaft"], "pl": ["b\u0142\u0119dny", "mylny"], "hu": ["t\u00e9ves", "hib\u00e1s"]}, "examples": [["erara teksto, rezono, kalkulo, respondo, metodo", null], ["la frazo estas ne tute bonstila, sed ne rekte erara", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "erar", "primary": false}, "eraro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malvera opinio, ka\u016dzita de nescio; mal\u011dusta opinio; malkorekta\u0135o; deflanki\u011do de la moralaj devoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043c\u044b\u043b\u043a\u0430"], "fr": ["erreur", "faute (erreur)"], "bg": ["\u0433\u0440\u0435\u0448\u043a\u0430"], "pt": ["erro"], "ru": ["\u043e\u0448\u0438\u0431\u043a\u0430", "\u0437\u0430\u0431\u043b\u0443\u0436\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Fehler", "Irrtum"], "tp": ["pakala"], "hu": ["t\u00e9ved\u00e9s", "hiba"], "pl": ["b\u0142\u0105d", "pomy\u0142ka", "omy\u0142ka"]}, "examples": [["pro eraro ne pravi\u011das la faro", "Proverbaro esperanta"], ["peko kaj eraro estas ecoj de l' homaro", "Proverbaro esperanta"], ["peko pro eraro", null], ["peki per eraro", "La Malnova Testamento, Nombroj 15:27"], ["purigu min de eraroj ka\u015ditaj", "La Malnova Testamento, Psalmaro 19:12"], ["mi opinias min prudenta kaj estas nur dupo, viktimo kaj martiro de vana eraro", "La revadoj de soleca promenanto, Tria promenado"], ["gramatika eraro (haro)", null], ["kiu for\u0135etas la instruon restos en eraro", "Z"], ["mi ne farus la eraron, se li estus tuj dirinta al mi la veron", "Z"], ["preseraro", null], ["rebonigi, korekti eraron", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "erar", "primary": false}, "erari": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Deflanki\u011di de la vero, mal\u011duste opinii.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043c\u044b\u043b\u044f\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["\u00eatre dans l'erreur", "faire erreur", "s'\u00e9garer", "se fourvoyer", "se tromper"], "bg": ["\u0433\u0440\u0435\u0448\u0430"], "pt": ["errar", "cair em erro", "enganar-se", "equivocar-se"], "ru": ["\u043e\u0448\u0438\u0431\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043e\u0448\u0438\u0431\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0437\u0430\u0431\u043b\u0443\u0436\u0434\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["irren"], "hu": ["t\u00e9ved"], "en": ["err"], "cs": ["m\u00fdlit se"], "pl": ["myli\u0107 si\u0119", "b\u0142\u0105dzi\u0107"]}, "examples": [["vi eraras, sinjoro", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 22a"], ["erari en kalkulo, en gramatiko", null], ["nur tiu ne eraras, kiu neniam ion faras", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Deflanki\u011di de la moralaj devoj, peki.", "translations": {"pl": ["b\u0142\u0105dzi\u0107"], "hu": ["t\u00e9velyeg"]}, "examples": [["de el la ventro de sia patrino la mensogantoj ekeraris", "La Malnova Testamento, Psalmaro 58:3"], ["la erarinta filo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Deflanki\u011di de la \u011dusta vojo, perdi la \u011dustan vojon.", "translations": {"pl": ["b\u0142\u0105dzi\u0107"], "hu": ["elt\u00e9ved"]}, "examples": [["ne eraru sur la vojo", null], ["ni longe eraris en la arbaro", null], ["eraras for la penso al mia familia domo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "erar", "primary": true}, "kverko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el la familio fagacoj (Quercus), arboj kaj arbedoj. La fortikan lignon de kelkaj specioj oni uzas por meblaro kaj konstruado.", "translations": {"be": ["\u0434\u0443\u0431"], "fr": ["ch\u00eane"], "bg": ["\u0434\u044a\u0431"], "nl": ["eik"], "pt": ["carvalho"], "ru": ["\u0434\u0443\u0431"], "ca": ["roure"], "de": ["Eiche"], "sv": ["ek"], "hu": ["t\u00f6lgy(fa)"], "fa": ["\u0628\u0644\u0648\u0637"], "en": ["oak"], "es": ["roble"], "pl": ["d\u0105b"]}, "examples": [["korkokverko", null], ["verda kverko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kverk", "primary": true}, "nomadejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Teritorio en kiu nomadas koncerna tribo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0447\u044d\u045e\u0435"], "hu": ["sz\u00e1ll\u00e1ster\u00fclet"], "pl": ["koczowisko"], "ru": ["\u043a\u043e\u0447\u0435\u0432\u044c\u0435"]}, "examples": [["la sekeco igis la hunojn ser\u0109i novajn nomadejojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tendaro, provizora lo\u011dloko de nomada homgrupo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0447\u0435\u0432\u044c\u0435", "\u0441\u0442\u043e\u044f\u043d\u043a\u0430"], "tr": ["g\u00f6\u00e7ebe kona\u011f\u0131"]}, "examples": [["sekve de la unua batalo la kompanio de princo Igoro prirabis grandan nomadejon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "nomad", "primary": false}, "aviadilaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la aviadiloj, ekz-e de iu regno, flugkompanio ks.", "translations": {"fr": ["aviation (flotte)", "flotte a\u00e9rienne"], "it": ["aviazione (flotta)", "flotta aerea"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aviad", "primary": false}, "raditeleskopo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Observilo, kiu registras radielektrajn ondojn el la kosmo.", "translations": {"fr": ["radiot\u00e9l\u00e9scope"], "bg": ["\u0440\u0430\u0434\u0438\u043e\u0442\u0435\u043b\u0435\u0441\u043a\u043e\u043f"], "en": ["radio telescope"], "pt": ["radiotelesc\u00f3pio"], "de": ["Radioteleskop"], "sv": ["radioteleskop"], "pl": ["radioteleskop"]}, "examples": [["ili instalis grandajn radioteleskopojn en du malproksimaj lokoj sur la tero, kaj observis kvazaron", "Vastalto, Akvosfero, Havaja insularo najbaros al Japana insularo, 2006-01-10"]], "subdefinitions": []}], "root": "teleskop", "primary": false}, "aventurino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Juvel\u015dtono el kvarco entenanta malgrandajn orbrilajn pecetojn.", "translations": {"be": ["\u0430\u0432\u0430\u043d\u0442\u0443\u0440\u044b\u043d"], "fr": ["aventurine"], "en": ["aventurine"], "de": ["Aventurin", "Glimmerquarz"], "ru": ["\u0430\u0432\u0430\u043d\u0442\u044e\u0440\u0438\u043d"]}, "examples": [["mi a\u016ddis, ke oni nomas specon de brile glimanta gemo aventurino", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 63a, p. 373a"]], "subdefinitions": []}], "root": "aventurin", "primary": true}, "sukermigdalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Franda\u0135o farita el migdalgrajno en sukera kovra\u0135o.", "translations": {"fr": ["drag\u00e9e"], "de": ["gebrannte Mandel"]}, "examples": [["fratino Rosalio pli ol unu fojon alportis sukermigdalojn.", "J. B. Gresset, trad. C. Rousseau, Ver-vert, Esperantista Centra Librejo, [1914?]"]], "subdefinitions": []}], "root": "migdal", "primary": false}, "kazino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konstrua\u0135o por publikaj kunvenoj kaj amuza\u0135oj (dancoj, monludoj kc) precipe en kurac- a\u016d banurboj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0437\u0456\u043d\u043e"], "fr": ["casino"], "en": ["casino"], "nl": ["casino"], "ru": ["\u043a\u0430\u0437\u0438\u043d\u043e", "\u0438\u0433\u043e\u0440\u043d\u043e\u0435 \u0437\u0430\u0432\u0435\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Festsaal", "Veranstaltungssaal"], "hu": ["kaszin\u00f3"], "br": ["kazino"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kazin", "primary": true}, "ritma akcento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metrika licenco, pro kiu oni toleras, ke normale senakcenta silabo ricevu akcenton, kiam \u011di trovi\u011das en pozicio, kiun la ritma skeleto de la verso difinas akcenta.", "translations": {"be": ["\u0440\u044b\u0442\u043c\u0456\u0447\u043d\u044b \u043d\u0430\u0446\u0456\u0441\u043a"], "nl": ["ritmisch accent"], "pt": ["acento r\u00edtmico"], "ru": ["\u0440\u0438\u0442\u043c\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0435 \u0443\u0434\u0430\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["rhythmische Betonung", "Rhythmusakzent"], "pl": ["akcent rytmiczny"]}, "examples": [["\u00abda k\u00fara\u011d\u00faloj k\u00e1j av\u00e9ntur\u00edstoj\u00bb", "Z"], ["\u00abpro embar\u00e1so, n\u00e9 pro m\u00e1lkonf\u00eddo\u00bb", "Z"], ["tiun akcenton oni nomas ritma, \u0109ar sen la ritmo \u011di ne ekzistus", "Parnasa Gvidlibro, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "akcent", "primary": false}, "askarido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio askaridedoj (Ascaris) de intestaj parazitaj vermoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u043a\u0430\u0440\u044b\u0434\u0430"], "fr": ["ascaris"], "en": ["intestinal roundworm"], "ru": ["\u0430\u0441\u043a\u0430\u0440\u0438\u0434\u0430"], "de": ["Spulwurm"], "hu": ["ors\u00f3f\u00e9reg"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "askarid", "primary": true}, "prezenco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Verba tempo montranta la estantecon; as-tempo, nun-tempoZ.", "translations": {"be": ["\u0446\u044f\u043f\u0435\u0440\u0430\u0448\u043d\u0456 \u0447\u0430\u0441"], "fr": ["pr\u00e9sent (conjugaison)"], "en": ["present tense"], "nl": ["praesens", "onvoltooid tegenwoordige tijd"], "pt": ["presente (tempo verbal)"], "ru": ["\u043d\u0430\u0441\u0442\u043e\u044f\u0449\u0435\u0435 \u0432\u0440\u0435\u043c\u044f"], "de": ["Gegenwart"], "hu": ["jelen id\u0151"], "es": ["presente"], "ro": ["prezen\u0163\u0103"], "pl": ["czas tera\u017aniejszy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prezenc", "primary": true}, "konvencia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al a\u016d rezultanta el konvencio.", "translations": {"fr": ["conventionnel"], "en": ["conventional"], "es": ["convencional"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konvenci", "primary": false}, "drogo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kuraca, venena, narkota substanco uzata en farmacio a\u016d magio.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043d\u0430\u0434\u043e\u0431\u044c\u0435", "\u043f\u0440\u0435\u043f\u0430\u0440\u0430\u0442"], "fr": ["drogue"], "pt": ["droga", "medicamento"], "de": ["Arznei", "Medikament", "Droge [fak]", "Heildroge"], "hu": ["drog", "gy\u00f3gyszer", "gy\u00f3gyanyag", "szer (gy\u00f3gy\u00edt\u00f3)"], "es": ["droga", "medicamento", "medicina"], "pl": ["medykament", "\u015brodek (np. na co\u015b)"]}, "examples": [["observu tiun junulon, kiu eble metis drogon en \u015dian kafon", "Gerda malaperis, \u0109apitro 6a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Droge", "Rauschgift"], "pl": ["drag (m\u0142odzie\u017c.)", "narkotyk", "\u015brodek odurzaj\u0105cy", "doping (\u015brodek wspomagaj\u0105cy)"], "hu": ["drog (k\u00e1b\u00edt\u00f3szer)", "szer (k\u00e1b\u00edt\u00f3szer)", "k\u00e1b\u00edt\u00f3szer"]}, "examples": [["ni a\u016ddis pri neniu kri\u015dnano, kiu uzas a\u016d vendas drogojn, fumas, drinkas alkoholon", "Bob Felby, Ne tiom dan\u011dera, Monato, jaro 1999a, numero 12a, p. 4a"]], "subdefinitions": []}], "root": "drog", "primary": true}, "elektristo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specialisto en la elektroscienco a\u016d elektrotekniko.", "translations": {"be": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u044b\u043a"], "fr": ["\u00e9lectricien"], "bg": ["\u0435\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u043e\u0442\u0435\u0445\u043d\u0438\u043a"], "nl": ["elektricien"], "ru": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u0438\u043a"], "de": ["Elektriker"], "sv": ["elektriker"], "hu": ["elektrikus", "elektrotechnikus"], "es": ["electricista"], "pl": ["elektryk", "elektrotechnik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "elektr", "primary": false}, "koliko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Intesta doloro.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u0438\u043a\u0430"], "fr": ["colique (subst.)"], "en": ["colic", "gripes", "intestinal cramps"], "nl": ["koliek"], "be": ["\u043a\u043e\u043b\u0456\u043a\u0430", "\u0440\u044d\u0437\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0430\u0447\u043a\u0430"], "ca": ["c\u00f2lic"], "de": ["Kolik"], "es": ["c\u00f3lico"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Interna spasma doloro.", "translations": {}, "examples": [["hepata, rena koliko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kolik", "primary": true}, "konvencio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, kio estas starigita per esprimita a\u016d neesprimita interkonsento inter la homoj; interakceptita fikcio.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0432\u044d\u043d\u0446\u044b\u044f", "\u043f\u0430\u0433\u0430\u0434\u043d\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["convention"], "en": ["convention", "general usage"], "ru": ["\u0441\u043e\u0433\u043b\u0430\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0443\u0441\u043b\u043e\u0432\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c (\u043e\u0431\u044b\u0447\u043d\u043e \u0432\u043e \u043c\u043d.\u0447.)"], "de": ["Konvention", "\u00dcbereinkunft"], "hu": ["koncenci\u00f3", "bevett szok\u00e1s"]}, "examples": [["sociaj konvencioj (deco)", null], ["teatraj konvencioj", null], ["ili baras al si la sanan naturon per sensencaj konvencioj", "Z"], ["konvencia valoro de la papermono", null], ["konvencia alfabeto, \u0135argono", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0432\u044d\u043d\u0446\u044b\u044f", "\u043f\u0430\u0433\u0430\u0434\u043d\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "en": ["convention", "agreement"], "pt": ["conven\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0441\u043e\u0433\u043b\u0430\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043a\u043e\u043d\u0432\u0435\u043d\u0446\u0438\u044f"], "ca": ["convenci\u00f3"], "de": ["Abkommen"], "hu": ["\u00e1llamk\u00f6zi egyezm\u00e9ny"], "es": ["convenci\u00f3n"]}, "examples": [["konvencio gardanta la a\u016dtorajn rajtojn", null], ["la po\u015dta konvencio de Bern", null], ["konvencia kla\u016dzo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nacia eksterordinara asembleo.", "translations": {"hu": ["konvent", "alkotm\u00e1nyoz\u00f3 nemzetgy\u0171l\u00e9s"], "be": ["\u043a\u0430\u043d\u0432\u044d\u043d\u0442"], "de": ["Konvent", "konstituierende Versammlung"], "en": ["convention"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0432\u0435\u043d\u0442"]}, "examples": [["la Franca konvencio (1792\u20131795)", null], ["konvenciano", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konvenci", "primary": true}, "tragikomedio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Teatra\u0135o mezvoja inter tragedio kaj komedio, kun malgajaj partoj kaj gajaj partoj, precipe gaja fini\u011do.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0430\u0433\u0456\u043a\u0430\u043c\u044d\u0434\u044b\u044f"], "fr": ["tragicom\u00e9die"], "bg": ["\u0442\u0440\u0430\u0433\u0438\u043a\u043e\u043c\u0435\u0434\u0438\u044f"], "nl": ["tragikomedie"], "pt": ["tragicom\u00e9dia"], "ru": ["\u0442\u0440\u0430\u0433\u0438\u043a\u043e\u043c\u0435\u0434\u0438\u044f"], "de": ["Tragikom\u00f6die"], "hu": ["tragikom\u00e9dia"], "en": ["tragicomedy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tragikomedi", "primary": true}, "protektismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekonomia doktrino a\u016d politiko, metanta altajn doganojn sur importa\u0135ojn por protekti la enlandan industrion a\u016d komercon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0442\u044d\u043a\u0446\u044b\u044f\u043d\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["protectionnisme"], "nl": ["protectionisme"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0442\u0435\u043a\u0446\u0438\u043e\u043d\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Protektionismus"], "hu": ["protekcionizmus"]}, "examples": [["protektismaj rimedoj", "Bo Sandelin, Anta\u016dmerkantilisma ekonomia pensado, Monato, jaro 2001a, numero 2a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "protekt", "primary": false}, "postsoni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plu soni post la \u0109esigo de la impulso estiginta la sonon.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u0432\u0435\u0440\u0431\u0435\u0440\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["se r\u00e9verb\u00e9rer (son)"], "hu": ["ut\u00e1nhangzik", "ut\u00e1nzeng"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "son", "primary": false}, "kanajla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al kanajlo, estanta kanajlo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043b\u044b\u0439", "\u0445\u0430\u043c\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u0441\u0432\u043e\u043b\u043e\u0447\u043d\u043e\u0439"], "nl": ["ploertig", "gemeen"]}, "examples": [["kion pli mi valoras, mi, malkapabla, tute senta\u016dga, kanajla esta\u0135o!", "Marta"], ["eligu do nun la kanajlajn homojn, kiuj estas en Gibea, kaj ni mortigos ilin kaj ekstermos la malbonon el Izrael", "La Malnova TestamentoJu\u011distoj 20:13"], ["krom unu, \u0109iuj estis kanajle aspektantaj uloj, kiuj ne hezitus fari \u0109ian perforta\u0135on", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 9"], ["per telefono oni ne respondu kanajle", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 24"]], "subdefinitions": []}], "root": "kanajl", "primary": false}, "relajso": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Historie la relajsoj unue aperis en telegrafio, kie ili funkciis kaj kiel regelementoj, kaj kiel amplifiloj de la impulsa morsa signalo. Tiu dua signifo motivis la francan nomon \u00abrelais\u00bb, tamen \u011di malaktuali\u011dis kun la malapero de la morsa telegrafio; male, la signifo regelementa internacii\u011dis kaj plu aktualas. En kelkaj lingvoj kie la etimo de la termino estas klara (la angla, la franca) oni tamen konservas la konfuzon inter relajso (regelemento) kaj plusendilo. Tia konfuzo estas evitinda en Esperanto, unue \u0109ar \u0109ia konfuzo estas malracia\u0135o, kaj due \u0109ar la plusenda signifo estas malpli internacia kaj tute nekomprenebla en la lingvoj kie la etimologio \u011din ne trudas. Iuj a\u016dtoroj opinias karakteriza trajto de relajsoj plifortigon de la signalo a\u016d ties efiko; tio estas inercio de la praa signifo, sen reala bazo; ekz-e la protektaj relajsoj efikas \u011duste inverse."], "primary definition": "A\u016dtomata \u015daltilo, elektrome\u0125anika a\u016d elektronika aran\u011da\u0135o por trans\u015dalti la statojn de la \u011din entenata sistemo sekve de ekstera signalo a\u016d valoro de media parametro.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u043b\u0435"], "fr": ["relais"], "bg": ["\u0440\u0435\u043b\u0435"], "nl": ["relais"], "pt": ["rel\u00e9", "relais"], "ru": ["\u0440\u0435\u043b\u0435"], "de": ["Relais"], "hu": ["jelfog\u00f3", "rel\u00e9"], "es": ["rel\u00e9"]}, "examples": [["la enhavanta n relajsojn povas havi 2n elirejojn", "Elektrofaka klariga terminaro en Esperanto"], ["la relajso fermas la cirkviton de lampeto, kiu do anoncas al la telefonistino la alvokon", "Evoluo de telefonio"], ["protekta relajso", null]], "subdefinitions": []}], "root": "relajs", "primary": true}, "eglefino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el la familio gadedoj (Melanogrammus).", "translations": {"be": ["\u043f\u0456\u043a\u0448\u0430"], "fr": ["aiglefin", "\u00e9glefin"], "en": ["haddock"], "nl": ["schelvis"], "pt": ["arinca"], "ru": ["\u043f\u0438\u043a\u0448\u0430"], "de": ["Schellfisch"], "it": ["asinello"], "hu": ["foltos t\u0151kehal"], "es": ["eglefino"]}, "examples": [["fuma\u0135ita eglefino", null]], "subdefinitions": []}], "root": "eglefin", "primary": true}, "definitivigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi definitiva.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0438\u043a\u0441\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0444\u0438\u043a\u0441\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u043a\u043e\u043d\u0447\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e \u043e\u043f\u0440\u0435\u0434\u0435\u043b\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["arr\u00eater (une d\u00e9cision)", "fixer (par d\u00e9cision)"], "en": ["confirm", "ratify"], "pl": ["zdecydowa\u0107 ostatecznie"], "hu": ["v\u00e9gleges\u00edt"]}, "examples": [["post la definitivi\u011do de la lingvo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "definitiv", "primary": false}, "talpo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio talpedoj (Talpa), subtere vivanta insektoman\u011dulo kun velureca felo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u043e\u0442"], "fr": ["taupe"], "en": ["mole"], "nl": ["mol"], "pt": ["toupeira"], "ru": ["\u043a\u0440\u043e\u0442"], "de": ["Maulwurf"], "sv": ["mullvad"], "hu": ["vakond"], "pl": ["kret"]}, "examples": [["blinda kiel talpo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "talp", "primary": true}, "orfo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Knabo a\u016d knabino, kies patro a\u016d patrino mortis.", "translations": {"be": ["\u0441\u0456\u0440\u0430\u0442\u0430"], "fr": ["orphelin (subst.)"], "bg": ["\u0441\u0438\u0440\u0430\u043a"], "nl": ["wees"], "pt": ["\u00f3rf\u00e3o"], "el": ["\u03bf\u03c1\u03c6\u03b1\u03bd\u03cc\u03c2"], "de": ["Waisenkind", "Waise"], "tr": ["yetim", "\u00f6ks\u00fcz"], "sv": ["f\u00f6r\u00e4ldral\u00f6s"], "hu": ["\u00e1rva"], "en": ["orphan"], "br": ["emzivad"], "ru": ["\u0441\u0438\u0440\u043e\u0442\u0430"], "he": ["\u05d9\u05ea\u05d5\u05dd"]}, "examples": [["de edzi\u011do tro malfrua orfoj naski\u011das", "Proverbaro esperanta"], ["liaj laboriloj ku\u015das orfe sur la stablo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "orf", "primary": true}, "tiliacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj arboj kaj arbedoj (Tiliaceae).", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u043f\u0430\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "nl": ["lindefamilie"], "pt": ["tili\u00e1ceas"], "ru": ["\u043b\u0438\u043f\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Lindengew\u00e4chse"], "hu": ["h\u00e1rs(fa)f\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tiliac", "primary": true}, "gombo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Afrikdevena vegeta\u0135o kultivata en tropikaj landoj pro siaj kapsulaj fruktoj, el la familio malvacoj (Abelmoschus esculentus).", "translations": {"fa": ["\u0628\u0627\u0645\u06cc\u0647"], "fr": ["corne grecque", "gombo"], "en": ["okra"], "pt": ["quiabo"], "de": ["Okra"], "sv": ["okra"]}, "examples": [["la enlo\u011dantaro de la kampara komunumo Huejogbe kultivas vivtenajn produktojn, \u0109efe maizon, maniokon, fazeolon, bataton, tomaton, pimenton, gombon", "R. Tchibenou, La projekto de ECIDAM, monda solidareco, 2002-04, numero 73a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Frukto de gomboplanto, kiun oni fritas a\u016d peklas kiel legomo.", "translations": {}, "examples": [["oni kutime man\u011das gombon kiam \u011di junas, \u0109ar \u011di ligneci\u011das dum \u011di pli maljuni\u011das", "Vikipedio, artikolo \u00abgombo\u00bb, 2006-06-04"]], "subdefinitions": []}], "root": "gomb", "primary": true}, "senfara": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nenifaranta.", "translations": {"hu": ["t\u00e9tlen"], "be": ["\u0431\u044f\u0437\u044c\u0434\u0437\u0435\u0439\u043d\u044b"], "fr": ["inactif", "oisif"], "de": ["unt\u00e4tig"], "ru": ["\u0431\u0435\u0437\u0434\u0435\u044f\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u0430\u0437\u0434\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["Dion fidu, sed senfare ne sidu", "Proverbaro esperanta"], ["resti senfare", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "far", "primary": false}, "gelati\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari\u011di gelato.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u045e\u0442\u0432\u0430\u0440\u044b\u0446\u0446\u0430 \u045e \u0433\u0435\u043b\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u045e\u0442\u0432\u0430\u0440\u044b\u0446\u0446\u0430 \u045e \u0436\u044d\u043b\u0435"], "fr": ["se g\u00e9lifier"], "de": ["gelieren", "eindicken"], "nl": ["indikken"], "hu": ["g\u00e9lesedik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gelat", "primary": false}, "arkipelago": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0445\u0456\u043f\u044d\u043b\u044f\u0433"], "fr": ["archipel"], "en": ["archipelago"], "nl": ["archipel"], "ru": ["\u0430\u0440\u0445\u0438\u043f\u0435\u043b\u0430\u0433"], "de": ["Inselgruppe", "Archipel"], "sv": ["sk\u00e4rg\u00e5rd", "\u00f6v\u00e4rld"], "hu": ["szigetvil\u00e1g", "szigettenger", "archipelagus"], "fa": ["\u062c\u0632\u06cc\u0631\u06af\u0627\u0646", "\u0645\u062c\u0645\u0639\u200c\u0627\u0644\u062c\u0632\u0627\u06cc\u0631"], "es": ["archipi\u00e9lago"]}, "examples": [["senlaboreco atakas la arkipelagon", "Hori Yasuo: Senlaboreco atakas la arkipelagon, Monatojaro 2002a, numero 4a, p. 10-11a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Multinsula maro, parto de Mediteraneo, inter Grekujo kaj Turkujo.", "translations": {"be": ["\u042d\u0433\u0435\u0439\u0441\u043a\u0430\u0435 \u043c\u043e\u0440\u0430"], "fr": ["mer \u00c9g\u00e9e"], "nl": ["Ege\u00efsche Zee"], "ru": ["\u042d\u0433\u0435\u0439\u0441\u043a\u043e\u0435 \u043c\u043e\u0440\u0435"], "de": ["\u00c4g\u00e4is"], "hu": ["g\u00f6r\u00f6g szigetvil\u00e1g"], "fa": ["\u062f\u0631\u06cc\u0627\u06cc \u0627\u0698\u0647"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arkipelag", "primary": true}, "transo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Transa loko.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0430 \u0441\u0442\u043e\u0440\u043e\u043d\u0430"], "hu": ["t\u00faloldal", "oda\u00e1t (f\u0151n\u00e9v)"]}, "examples": [["li re\u011dis super la tuta transo de la Rivero", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "trans", "primary": false}, "kegloludo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ludo, en kiu oni penas vete renversi keglojn \u0135etante inter ilin globon.", "translations": {"fr": ["jeu de quilles"], "de": ["Kegelspiel"]}, "examples": [["pli ol 20 esperantistoj partoprenis grandan turniron en kegloludo", "-, Adonido Rat\u00ed\u0161kovice, Starto 2001-02, (199)"]], "subdefinitions": []}], "root": "kegl", "primary": false}, "malsupreniri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Iri \u011dis la malsupro de io, a\u016d en la direkto de la malsupro.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043f\u0443\u0441\u043a\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0441\u043f\u0443\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["descendre (ex. un escalier)"], "pt": ["descer"], "de": ["hinuntergehen", "heruntergehen"], "pl": ["zej\u015b\u0107"], "hu": ["lemegy"]}, "examples": [["malsupreniri \u015dtuparon, vojon, deklivon", "Z"], ["en la profundon de \u015ceol \u011di malsupreniros", "La Malnova TestamentoIjob 17:16"], ["liberigu lin, ke li ne malsupreniru en la tombon", "La Malnova TestamentoIjob 33:24"], ["de siaj \u015dipoj malsupreniros \u0109iuj remistoj", "La Malnova TestamentoJe\u0125ezkel 27:29"], ["unu homo malsupreniris de Jerusalem al Jeri\u0125o", "La Nova TestamentoS. Luko 10:30"], ["unu pastro malsupreniris la saman vojon", "La Nova TestamentoS. Luko 10:31"], ["Mi malsupreniros, kaj rigardos, \u0109u ili plene agas tiel, kiel estas la kriado, kiu venis al Mi", "La Malnova TestamentoGenezo 18:21"]], "subdefinitions": []}], "root": "ir", "primary": false}, "fabrikanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Posedanto kaj estro de fabriko.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0431\u0440\u044b\u043a\u0430\u043d\u0442"], "fr": ["constructeur (fabriquant)", "fabriquant"], "nl": ["fabrikant"], "ru": ["\u0444\u0430\u0431\u0440\u0438\u043a\u0430\u043d\u0442"], "de": ["Fabrikant", "Fabrikbesitzer", "Produzent", "Hersteller"], "tr": ["\u00fcretici", "\u00fcreten"], "hu": ["gy\u00e1ros", "gy\u00e1rt\u00f3"], "es": ["fabricante"], "br": ["oberier", "farder"], "pl": ["fabrykant (przest.)", "producent", "wytw\u00f3rca"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fabrik", "primary": false}, "samranga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kun sama funkcio, potenco a\u016d graveco en socio a\u016d societo.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0432\u043d\u044b\u0439 \u043f\u043e \u0437\u0432\u0430\u043d\u0438\u044e"], "fr": ["\u00e9gal (adj., de m\u00eame rang)", "pair (adj., de m\u00eame rang)"], "pl": ["tej samej rangi", "w tej samej randze"], "hu": ["egyenl\u0151 rang\u00fa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rang", "primary": false}, "multobligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plimultigi precize difinitan nombron a\u016d kvanton.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043c\u043d\u043e\u0436\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["multiplier"], "en": ["multiply"], "nl": ["vermenigvuldigen"], "ru": ["\u0443\u043c\u043d\u043e\u0436\u0430\u0442\u044c"], "de": ["vervielfachen"], "hu": ["megsokszoroz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Multigi.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043d\u043e\u0436\u0438\u0442\u044c", "\u0443\u043c\u043d\u043e\u0436\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0435\u0443\u043c\u043d\u043e\u0436\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["multiplier"], "nl": ["vermenigvuldigen"], "be": ["\u043f\u0430\u043c\u043d\u0430\u0436\u0430\u0446\u044c"], "pl": ["mno\u017cy\u0107", "wielokratnia\u0107"], "hu": ["megsokszoroz", "sokszoros\u00edt"]}, "examples": [["multobligi la eksperimentojn, la provojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Multigi pli kaj pli samspecajn esta\u0135ojn, igante ilin naski\u011di unu de aliaj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043c\u043d\u043e\u0436\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0435\u0443\u043c\u043d\u043e\u0436\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["szapor\u00edt", "sokas\u00edt"]}, "examples": [["Dio promesis, ke li multobligos ilian rason kiel la steloj de la \u0109ielo", null], ["multobligi vegeta\u0135on per bran\u0109plantado", null], ["multobli\u011dema raso", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Multipliki nombron per entjero.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043c\u043d\u043e\u0436\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mult", "primary": false}, "krampi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kunfiksi per krampoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0448\u0447\u0430\u043f\u0456\u0446\u044c (\u043a\u043b\u044f\u043c\u0430\u0440\u0430\u043c, \u0434\u0443\u0436\u043a\u0430\u0439)", "\u0437\u043c\u0430\u0446\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c (\u043a\u043b\u044f\u043c\u0430\u0440\u0430\u043c, \u0434\u0443\u0436\u043a\u0430\u0439)"], "en": ["clamp"], "ru": ["\u043a\u0440\u0435\u043f\u0438\u0442\u044c \u0441\u043a\u043e\u0431\u043e\u0439", "\u0441\u0448\u0438\u0442\u044c \u0441\u043a\u043e\u0431\u043a\u043e\u0439"], "ca": ["grapar"], "de": ["klammern"], "hu": ["\u00f6sszekapcsol", "\u00f6sszef\u0171z"], "es": ["grapar"]}, "examples": [["krampi \u0109arpenta\u0135ojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Tiun metaforan sencon mi opinias malklara kaj evitinda. \u011ci ne sekvas el la rekta senco de la vorto krampo, sed estas \u015duldata al la \u011dermana etimologio. Anka\u016d la ekzemplo el \u00abFaraono\u00bb estas dubinda: la pola originalo entenas ne\u016dtralan \u00abtrzyma\u0142a si\u0119\u00bb (sin tenis), kaj la Varsovia eldono de la traduko (1957) donas \u00absin rampis\u00bb(?!) anstata\u016d \u00absin krampis\u00bb. Mi opinias ke pli esperanta maniero esprimi la koncernan sencon estas \u00abforte alkro\u0109i\u011di\u00bb."], "primary definition": "(transitiva) (figure) Forte alkro\u0109i.", "translations": {}, "examples": [["forpelita sur la \u015dtonegojn, iometo da verda\u0135o sin krampis al la malpli altaj lokoj", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 1"]], "subdefinitions": []}], "root": "kramp", "primary": false}, "krampo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stangeto a\u016d metalstrio kun la ekstremoj fleksitaj orte al la meza parto (do, en la formo de [ a\u016d U), uzata por kunfiksi \u0109arpenta\u0135ojn kaj aliajn materialojn.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u043e\u0431\u0430"], "en": ["staple"], "be": ["\u043a\u043b\u044f\u043c\u0430\u0440", "\u0434\u0443\u0436\u043a\u0430", "\u0441\u043a\u043e\u0431\u043a\u0430"], "ca": ["grapa"], "de": ["Krampe"], "hu": ["\u00e1cskapocs"], "es": ["grapa"]}, "examples": [["kunigi du trabojn per krampo", "B"]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Simila dratpeco, kiu kuntenas paperfoliojn trapikante ilin.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0448\u0447\u044d\u043f\u043a\u0430"], "fr": ["agrafe (metallique)", "broche"], "pt": ["grampo", "gato (de ferro)"], "ru": ["\u0441\u043a\u043e\u0431\u043a\u0430"], "de": ["Heftklammer"], "hu": ["f\u0171z\u0151kapocs"]}, "examples": []}]}, {"remarks": ["Rimarko: \u0108iuj konsentas ke la vorto krampo havas la sencon , sed ne \u0109iuj scias kaj akceptas la sencon , transprenitan \u0109i tien el PV kaj esprimantan parton de la sencoj de la franca crampon kaj de la germana Klammer. Tamen e\u0109 la akceptantoj malfacile komprenas kion \u00abhaltigas\u00bb krampo; krome, la difino parolas pri unupeca fiksilo, dum la germana Klammer povas esti plurpeca (komparu agrafo)."], "primary definition": "Fera kurba peco, kun unu a\u016d pluraj pintoj, kiu, en \u0109arpenta\u0135oj a\u016d masona\u0135oj, servas por haltigi, kunigi a\u016d forte fiksi.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u044f\u043c\u0430\u0440", "\u0441\u043a\u0440\u044d\u043f\u0430", "\u0437\u043c\u0430\u0446\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "en": ["clamp"], "ru": ["\u0441\u043a\u043e\u0431\u044f\u043d\u043e\u0435 \u0438\u0437\u0434\u0435\u043b\u0438\u0435", "\u0441\u043a\u0440\u0435\u043f\u0430"], "hu": ["kapocsvas", "vaskapocs"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Interpunkcia signo montranta komencon kaj finon de parentezo.", "translations": {"be": ["\u0434\u0443\u0436\u043a\u0430"], "en": ["bracket", "parenthesis"], "ru": ["\u0441\u043a\u043e\u0431\u043a\u0430"], "hu": ["z\u00e1r\u00f3jel"]}, "examples": [["kelkaj vortoj estas enbrakitaj de krampoj.", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kramp", "primary": true}, "limnologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mar\u0109oscienco: studo de enlandaj akvomedioj, kiaj mar\u0109oj, lagoj, riveroj....", "translations": {"fr": ["limnologie"], "de": ["Limnologie"], "nl": ["zoetwaterbiologie", "limnologie"], "pt": ["limnologia"]}, "examples": [["kiam mi estis infano, mi \u015datis legi miraklajn historiojn pri estonta mondo, kiam hejmmastrumantinoj rekvalifiki\u011dos al docentoj de limnologio", "S. Lem, trad. K. Du\u015denko, trad. J. Finkel, Surloka esploro, 2003"], ["\u0109i-foja esplorado inkluzivas fakojn de geologio, ekologio, limnologio", "-, Sciencistoj de \u0108inio..., 2005-08"]], "subdefinitions": []}], "root": "limnologi", "primary": true}, "neevitebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiun oni ne povas eviti: nepre, kondamni", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u043f\u0430\u0437\u044c\u0431\u0435\u0436\u043d\u044b"], "fr": ["in\u00e9luctable", "in\u00e9vitable"], "ru": ["\u043d\u0435\u0438\u0437\u0431\u0435\u0436\u043d\u044b\u0439"], "de": ["unvermeidbar", "unvermeidlich"], "hu": ["elker\u00fclhetetlen"], "fa": ["\u0627\u062c\u062a\u0646\u0627\u0628\u200c\u0646\u0627\u067e\u0630\u06cc\u0631"], "pl": ["niechybny", "nieuchronny", "nieunikniony"], "es": ["inevitable"]}, "examples": [["neevitebla estas la morto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "evit", "primary": false}, "aroma\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Substanco havanta aromon.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0440\u043e\u043c\u0430\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0435 \u0432\u0435\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["ar\u00f4me", "aromate"], "en": ["aromatic"], "nl": ["aromaat", "geurstof"], "de": ["Aroma"], "hu": ["aroma(anyag)", "eszencia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arom", "primary": false}, "lar\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dimensio mezurata la\u016d direkto orta al longo a\u016d alto.", "translations": {"be": ["\u0448\u044b\u0440\u044b\u043d\u044f"], "fr": ["largeur (dimension)"], "en": ["width"], "ru": ["\u0448\u0438\u0440\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Breite"], "hu": ["sz\u00e9less\u00e9g (m\u00e9ret)"], "fa": ["\u067e\u0647\u0646\u0627"], "br": ["led", "ledander"], "es": ["anchura"]}, "examples": [["tricent ulnoj estu la longo de la arkeo, kvindek ulnoj \u011dia lar\u011do, kaj tridek ulnoj \u011dia alto", "La Malnova Testamento, Genezo 6:15"], ["li ekmigris pluen al unu el la plej mallar\u011daj stratoj, kies lar\u011do apena\u016d sufi\u0109is por bone \u015dar\u011dita azeno", "Fabeloj, volumo 1, Kupra porko"], ["grado de lar\u011do", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lar\u011d", "primary": false}, "lar\u011da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda la\u016d la dimensio lar\u011do; havanta difinitan grandon la\u016d tiu dimensio.", "translations": {"be": ["\u0448\u044b\u0440\u043e\u043a\u0456"], "fr": ["ample", "coulant (\u00e0 l'esprit large)", "g\u00e9n\u00e9reux", "large"], "en": ["wide"], "nl": ["breed"], "pt": ["largo"], "el": ["\u03c0\u03bb\u03b1\u03c4\u03cd\u03c2", "\u03c6\u03b1\u03c1\u03b4\u03cd\u03c2"], "de": ["breit"], "tr": ["geni\u015f"], "it": ["largo"], "hu": ["sz\u00e9les", "b\u0151", "t\u00e1g", "t\u00e1gas", "nagyar\u00e1ny\u00fa"], "fa": ["\u067e\u0647\u0646", "\u0639\u0631\u06cc\u0636"], "br": ["ledan"], "cs": ["\u0161irok\u00fd"], "ru": ["\u0448\u0438\u0440\u043e\u043a\u0438\u0439", "\u043e\u0431\u0448\u0438\u0440\u043d\u044b\u0439"], "es": ["ancho"]}, "examples": [["lar\u011da rivero, strato, lito, mano, pordo, brusto, fasado de domo", null], ["\u0109apelo kun lar\u011daj randoj", null], ["rubando lar\u011da je du centimetroj", null], ["vojeto du pa\u015dojn lar\u011da", null], ["tiu \u015dtofo havas unu metron da lar\u011do", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Vasta, multampleksa.", "translations": {"fa": ["\u067e\u0647\u0646\u0627\u0648\u0631", "\u0648\u0633\u06cc\u0639", "\u06af\u0634\u0627\u062f", "\u06af\u0634\u0627\u062f\u0647\u200c\u062f\u0633\u062a", "\u06af\u0634\u0627\u062f\u0647\u200c\u0631\u0648\u0627\u0646"]}, "examples": [["lar\u011da vesto", null], ["lar\u011da spirito", null], ["lar\u011da konscienco", "Z"], ["vorto uzata lar\u011d(a)sence", null], ["el fremda ledo oni tran\u0109as lar\u011de", "Proverbaro esperanta"], ["plilar\u011digi robon", null], ["lar\u011digi la debaton", null], ["tiam la ebloj de teknika progreso lar\u011di\u011dos", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lar\u011d", "primary": true}, "ekologo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["ecologist"], "pl": ["ekolog"], "pt": ["ec\u00f3logo", "ecologista"]}, "examples": [["\u0109inaj biologoj kaj ekologoj faris longatempan sciencan esploradon en tiu loko kaj la proksima maro", "-, Mar\u0109o \u0109e \u015canhajo, 2002-04"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekolog", "primary": true}, "smirgopapero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0436\u0434\u0430\u0447\u043d\u0430\u044f \u043f\u0430\u043f\u0435\u0440\u0430"], "fr": ["papier d'\u00e9meri", "papier de verre"], "nl": ["schuurpapier"], "ru": ["\u043d\u0430\u0436\u0434\u0430\u0447\u043d\u0430\u044f \u0431\u0443\u043c\u0430\u0433\u0430"], "de": ["Schmirgelpapier"], "sv": ["sandpapper"], "hu": ["d\u00f6rzspap\u00edr", "csiszol\u00f3pap\u00edr", "smirgli"], "pl": ["papier \u015bcierny"]}, "examples": [["kiomfoje li malsuprenkuris por a\u0109eti \u0109e najbaraj butikistoj, kion Minna forgesis, egale \u0109u kafon a\u016d pipron, unufoje e\u0109 smirgopaperon", "Kiel akvo de l' rivero, 2:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "paper", "primary": false}, "printilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eligilo por printi, presilo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043d\u0442\u0435\u0440"], "bg": ["\u043f\u0440\u0438\u043d\u0442\u0435\u0440"], "nl": ["printer", "afdrukapparaat"], "be": ["\u043f\u0440\u044b\u043d\u0442\u0430\u0440", "\u0434\u0440\u0443\u043a\u0430\u0440\u043a\u0430"], "de": ["Drucker"], "hu": ["nyomtat\u00f3", "printer"], "en": ["printer"], "pl": ["drukarka"]}, "examples": [["nadlara printo", null], ["ink\u0135eta printo", null], ["lasera printo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "print", "primary": false}, "artik(ig)i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kunligi per artiko.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0447\u043b\u0435\u043d\u044f\u0442\u044c"], "ca": ["articular"], "fr": ["articuler"], "br": ["koubla\u00f1 (mella\u00f1)", "mella\u00f1 (koubla\u00f1)"], "hu": ["csukl\u00f3san k\u00f6t", "csukl\u00f3san illeszt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0430\u0440\u0442\u0438\u043a\u0443\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "en": ["articulate", "utter"], "ca": ["articular"], "de": ["artikulieren"], "hu": ["artikul\u00e1l", "tagol"], "pl": ["artyku\u0142owa\u0107"], "es": ["articular"]}, "examples": [["artikigita parolo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "artik", "primary": false}, "intereta\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eta\u011do inter tereta\u011do kaj unua eta\u011do.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0443\u044d\u0442\u0430\u0436", "\u0430\u043d\u0442\u0440\u0435\u0441\u043e\u043b\u044c"], "fr": ["entresol"], "en": ["mezzanine"], "nl": ["tussenverdieping"], "de": ["Zwischengeschoss", "Zwischenetage"], "pl": ["p\u00f3\u0142pi\u0119tro"], "hu": ["f\u00e9lemelet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "eta\u011d", "primary": false}, "terkulturo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u0435\u043b\u044c\u0441\u043a\u043e\u0435 \u0445\u043e\u0437\u044f\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["agriculture"], "nl": ["landbouw"], "es": ["agricultura"], "he": ["\u05d7\u05e7\u05dc\u05d0\u05d5\u05ea"], "pl": ["uprawa ziemi", "agrokultura"], "hu": ["f\u00f6ldm\u0151vel\u00e9s"]}, "examples": [["unuj el ili sin okupis je terkulturo, aliaj je fi\u015dkaptado a\u016d marveturado", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ter", "primary": false}, "preferanco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kartludo por tri a\u016d kvar personoj, populara en Ruslando kaj \u0109irka\u016de, bazita sur visto, ludata per 32 kartoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044d\u0444\u044d\u0440\u0430\u043d\u0441"], "hu": ["prefer\u00e1nsz"], "nl": ["preferans (kaartspel)", "preference (kaartspel)"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0444\u0435\u0440\u0430\u043d\u0441"]}, "examples": [["Anna Sergeevna, kiu plejparte parolis kun Bazarov, demandis E\u016dgenon, \u0109u li deziras fari kun ili batalon je preferanco", "Patroj kaj filoj, \u0109ap. 16, p. 88."]], "subdefinitions": []}], "root": "preferanc", "primary": true}, "subulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo dependanta de alia.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u043d\u0430\u0447\u0430\u043b\u0435\u043d\u044b (\u043d\u0430\u0437.)"], "fr": ["inf\u00e9rieur (personne)", "subalterne (personne)", "subordonn\u00e9 (personne)"], "hu": ["al\u00e1rendelt", "beosztott"], "nl": ["ondergeschikte"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0447\u0438\u043d\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439 (\u0441\u0443\u0449.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sub", "primary": false}, "haltig\u015duo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ligna a\u016d fera peco, servanta por haltigi per frotpremado sur la rado.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u0440\u043c\u043e\u0437\u043d\u043e\u0439 \u0431\u0430\u0448\u043c\u0430\u043a"], "fr": ["patin (de frein)"], "nl": ["remblok"], "pt": ["pastilha de freio"], "de": ["Bremsschuh"], "hu": ["f\u00e9kpofa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "halt", "primary": false}, "Trojo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antikva urbo esti\u011dinta \u0109irka\u016d 3000 a.K., detruita de helenoj ver\u015dajne en la 13a jarcento a. K., pri kio legende raportas Iliado, iu el el la unuaj grandaj arkeologiaj trova\u0135oj de la 19a jarcento.", "translations": {"ru": ["\u0422\u0440\u043e\u044f"], "fr": ["Troie"], "bg": ["\u0422\u0440\u043e\u044f"], "nl": ["Troje"], "pt": ["Tr\u00f3ia"], "de": ["Troja"], "hu": ["Tr\u00f3ja"], "en": ["Troy"]}, "examples": [["pluraj el la dudek-kvar libroj de la Iliado surscenigas grandajn batalojn inter la Helenoj kaj la Trojanoj \u0109irka\u016d la muro de Trojo", "R. Brisebois, Re: \u0108u verkis Homero?, soc.culture.esperanto, 2000-09-22"]], "subdefinitions": []}], "root": "Troj", "primary": true}, "Srilanko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Azia lando en la insulo Cejlono kun \u0109efurbo Kolombo. \u011cis 1972 nomata Cejlono. Teritorio de Respubliko Srilanko. ISO-3166 kodo: LK.", "translations": {"de": ["Sri Lanka"], "bg": ["\u0428\u0440\u0438 \u041b\u0430\u043d\u043a\u0430"], "en": ["Sri Lanka"], "pl": ["Sri Lanka", "Demokratryczna Socjalistyczna Republika Sri Lanka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "srilank", "primary": true}, "komisiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kies metio estas plenumi la komisiojn de aliaj personoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u0456\u0441\u0456\u044f\u043d\u044d\u0440", "\u043f\u0430\u0441\u044f\u0440\u044d\u0434\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["commissionnaire (personne qui ex\u00e9cute les commissions)", "commis (personne qui ex\u00e9cute les commissions)", "coursier"], "nl": ["tussenpersoon"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u0438\u0441\u0441\u0438\u043e\u043d\u0435\u0440", "\u0434\u043e\u0432\u0435\u0440\u0435\u043d\u043d\u043e\u0435 \u043b\u0438\u0446\u043e", "\u043f\u043e\u0441\u0440\u0435\u0434\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Beauftragter"], "es": ["comisionado"]}, "examples": [["strata komisiisto", null], ["komisiisto por la transporto de la paka\u0135oj, varoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Persono, kiu profesie faras transakciojn en la nomo kaj je la konto de alia persono, kaj por tio ricevas de li komisipagon.", "translations": {"fr": ["commissionnaire (commerce)"], "nl": ["commissionair"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "komisi", "primary": false}, "kuntreni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Treni kun si.", "translations": {"be": ["\u0446\u044f\u0433\u043d\u0443\u0446\u044c (\u0437 \u0441\u0430\u0431\u043e\u0439, \u0437\u0430 \u0441\u0430\u0431\u043e\u0439)"], "fr": ["entrainer (tirer avec soi)"], "nl": ["meeslepen"], "ru": ["\u0442\u0430\u0449\u0438\u0442\u044c \u0441 \u0441\u043e\u0431\u043e\u0439"], "de": ["mitschleppen", "mitschleifen"], "hu": ["mag\u00e1val hurcol", "mag\u00e1val h\u00faz"]}, "examples": [["kuntreni en voja\u011do multajn paka\u0135ojn", null], ["kuntreni la balaston de pasintaj epokoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Nepre sekvigi.", "translations": {"be": ["\u0446\u044f\u0433\u043d\u0443\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u043a\u043b\u0456\u043a\u0430\u0446\u044c"], "nl": ["ten gevolgen hebben"], "hu": ["mag\u00e1val hoz"]}, "examples": [["malfeli\u0109o malfeli\u0109on kuntrenas", "Z"], ["tiu decido kuntrenos multajn malfacila\u0135ojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tren", "primary": false}, "ligulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ha\u016dta alpenda\u0135o inter foliingo kaj foliplato de la poacoj kaj ciperacoj.", "translations": {"ru": ["\u044f\u0437\u044b\u0447\u043e\u043a (\u0443 \u0437\u043b\u0430\u043a\u043e\u0432)"], "en": ["ligula", "ligule"], "nl": ["ligula", "tongetje"], "pt": ["l\u00edgula (bot.)", "b\u00e1rbula (bot.)", "hemifl\u00f3sculo (bot.)", "semifl\u00f3sculo(bot.)"], "de": ["Blatth\u00e4utchen", "Ligula"], "hu": ["lev\u00e9lh\u00e1rtya", "lev\u00e9lnyelvekcse", "ligula"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ligul", "primary": true}, "mildigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi milda.", "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u043c\u044f\u043a\u0447\u0430\u0446\u044c", "\u0443\u043b\u0430\u0433\u043e\u0434\u0436\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["adoucir", "apaiser"], "en": ["soften"], "nl": ["verzachten"], "ru": ["\u0441\u043c\u044f\u0433\u0447\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043c\u044f\u0433\u0447\u0438\u0442\u044c"], "de": ["mildern", "bes\u00e4nftigen", "abschw\u00e4chen"], "hu": ["enyh\u00edt", "szelid\u00edt", "l\u00e1gy\u00edt", "csillap\u00edt", "m\u00e9rs\u00e9kel"], "es": ["suavizar"]}, "examples": [["mildigi la akran guston de medikamento", "B"], ["mildigi esprimon, siajn ripro\u0109ojn, la punon", null], ["malkontenteco, mildigata de sincera kompato", "Marta"], ["mildigi la malamon, la disputon", null], ["mildigi la krizon, la mizeron", null], ["tio mildigus la malfacila\u0135ojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mild", "primary": false}, "mistralo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Denordokcidenta vento kiu trablovas la mediteranean marbordon de Francujo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u0441\u0442\u0440\u0430\u043b\u044c"], "fr": ["mistral"], "nl": ["mistral"], "pt": ["mistral"], "ru": ["\u043c\u0438\u0441\u0442\u0440\u0430\u043b\u044c"], "ca": ["mestral"], "de": ["Mistral"], "hu": ["misztr\u00e1l"], "es": ["mistral"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mistral", "primary": true}, "elektra kampo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de spaco, kie estas sentebla la efiko de elektraj \u015dargoj super \u015dargitaj korpoj.", "translations": {"be": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u044b\u0447\u043d\u0430\u0435 \u043f\u043e\u043b\u0435", "\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u0430\u0441\u0442\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u0430\u0435 \u043f\u043e\u043b\u0435"], "fr": ["champ \u00e9lectrique"], "pl": ["pole elektryczny", "pole elektrostatyczne"], "ru": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0435 \u043f\u043e\u043b\u0435", "\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u043e\u0441\u0442\u0430\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0435 \u043f\u043e\u043b\u0435"], "de": ["elektrisches Feld"], "es": ["campo el\u00e9ctrico"], "hu": ["villamos t\u00e9r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "elektr", "primary": false}, "usona": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al Usono.", "translations": {"be": ["\u0430\u043c\u044d\u0440\u044b\u043a\u0430\u043d\u0441\u043a\u0456 (\u0434\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b \u0417\u0428\u0410, \u043d\u0430\u043b\u0435\u0436\u043d\u044b \u0434\u0430 \u0417\u0428\u0410)"], "fr": ["am\u00e9ricain (\u00e9tasunien)"], "nl": ["Amerikaans (betr. de V.S.)"], "pt": ["norte-americano"], "ru": ["\u0430\u043c\u0435\u0440\u0438\u043a\u0430\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439 (\u043e \u0421\u0428\u0410)", "\u0448\u0442\u0430\u0442\u043e\u0432\u0441\u043a\u0438\u0439 (\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u043e\u0440\u0435\u0447\u043d.)"], "de": ["US-amerikanisch"], "it": ["statunitense (agg.)"], "sv": ["amerikansk (g\u00e4llandes USA)"], "sk": ["americk\u00fd"], "es": ["estadounidense", "norteamericano"], "fi": ["yhdysvaltalainen (adj.)", "Yhdysvaltojen", "USA:n"], "hu": ["USA-beli", "USA-", "amerikai"], "pl": ["ameryka\u0144ski", "p\u00f3\u0142nocnoameryka\u0144ski"]}, "examples": [["la usona formo de la angla lingvo", null], ["li pagis 15 usonajn dolarojn", null], ["la usona revo", "V. Rybakov, tr. J. Finkel: Gravitavio \u00abCarido\u00bb. Alvico."]], "subdefinitions": []}], "root": "Uson", "primary": false}, "aborto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago aborti.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0431\u043e\u0440\u0442"], "fr": ["avortement"], "de": ["Fehlgeburt"], "en": ["miscarriage", "abortion"], "es": ["aborto"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "abort", "primary": false}, "aborti": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En la medicina senco la subjekto montras al la naskintino, dum en la figura \u011di montras al la \u00abnaskita\u0135o\u00bb."], "primary definition": "(netransitiva) Naski anta\u016dtempe nevivpovan idon.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u043a\u0438\u043d\u0443\u0442\u044c \u043f\u043b\u043e\u0434"], "fr": ["avorter (intr.)", "tourner court", "capoter"], "en": ["miscarry", "abort"], "nl": ["ontijdig bevallen"], "pt": ["abortar"], "it": ["abortire"], "de": ["fehlgeb\u00e4ren"], "sv": ["f\u00e5 missfall"], "hu": ["elvet\u00e9l", "abort\u00e1l"], "sk": ["potrati\u0165"], "cs": ["potratit"], "es": ["abortar"]}, "examples": [["frapos gravedan virinon, kaj \u015di abortos, tiam oni punu lin per monpuno", "La Malnova Testamento, Eliro 21:22"], ["donu al ili ventron aborteman kaj mamojn seki\u011dintajn", "La Malnova Testamento, \u0124osea 9:14"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Halti en sia malvolvo, senrezultati\u011di, fiaski.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043a\u043e\u043d\u0447\u0438\u0442\u0441\u044f \u043f\u0440\u043e\u0432\u0430\u043b\u043e\u043c", "\u043f\u043e\u0442\u0435\u0440\u043f\u0435\u0442\u044c \u043d\u0435\u0443\u0434\u0430\u0447\u0443", "\u043d\u0435 \u0443\u0434\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["zusammenbrechen"], "nl": ["mislukken"], "hu": ["kudarcot vall"]}, "examples": [["la senprudenta entrepreno abortis", null]], "subdefinitions": []}], "root": "abort", "primary": true}, "samopinii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Havi saman opinion.", "translations": {"fr": ["\u00eatre d'accord"], "nl": ["dezelfde mening hebben", "het eens zijn"], "pl": ["uwa\u017ca\u0107 tak samo", "mie\u0107 takie samo zdanie", "opiniowa\u0107 tak samo", "s\u0105dzi\u0107 tak samo", "podziela\u0107 czyje\u015b zdanie"]}, "examples": [["li samopinias kiel mi pri tio", null], ["\u0109u via patrino samopinias kun mi?", "L. Beaucaire, Kruko kaj Baniko el Bervalo, 1974"]], "subdefinitions": []}], "root": "opini", "primary": false}, "prioro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mona\u0125ejestro en iuj romkatolikaj ordenoj; titolo responda al abato \u0109e la benediktanoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043e\u0440"], "en": ["prior (ecclesiastical title)"], "nl": ["prior"], "pt": ["prior (\u00f4)"], "de": ["Prior"], "pl": ["przeor"], "hu": ["h\u00e1zf\u0151n\u00f6k", "prior", "perjel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prior", "primary": true}, "proza": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Neversa.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0437\u0430\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["en prose"], "en": ["prose"], "nl": ["proza\u00efsch"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0437\u0430\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "hu": ["pr\u00f3za-", "pr\u00f3z\u00e1ban \u00edrt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Vulgara, senpoezia, neideala.", "translations": {"fr": ["prosa\u00efque"], "en": ["prosaic"], "es": ["en prosa", "prosaico"], "hu": ["pr\u00f3zai"]}, "examples": [["kredi, ke en nia proza tempo iom da poezio ankora\u016d povus ekzisti", "Z"], ["havi prozajn gustojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "proz", "primary": false}, "\u0125orano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kantisto, kiu partoprenas en \u0125oro.", "translations": {"ru": ["\u0445\u043e\u0440\u0438\u0441\u0442", "\u043f\u0435\u0432\u0447\u0438\u0439 (en pre\u011dejo)"], "fr": ["choriste"], "en": ["choir singer", "choirboy", "choirgirl"], "pt": ["corista"], "ca": ["corista"], "de": ["Chors\u00e4nger"], "sv": ["k\u00f6rs\u00e5ngare"], "it": ["corista"], "fi": ["kuorolainen"], "hu": ["kar\u00e9nekes", "k\u00f3rustag", "k\u00f3rista"], "pl": ["ch\u00f3rzysta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125or", "primary": false}, "prozo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordinara parolo ne aran\u011dita la\u016d versmezuro.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u043e\u0437\u0430"], "fr": ["prose"], "en": ["prose"], "nl": ["prosa"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0437\u0430"], "ca": ["prosa"], "de": ["Prosa"], "hu": ["pr\u00f3za"], "es": ["prosa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "proz", "primary": true}, "rompi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Difekti objekton disigante \u011din perforte en du a\u016d plurajn pecojn, \u0109u per bato, \u0109u per pu\u015do, \u0109u per tiro, \u0109u per premo.", "translations": {"be": ["\u043b\u0430\u043c\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u043b\u0430\u043c\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0442\u0440\u0443\u0448\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0442\u0440\u0443\u0448\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u044c\u0431\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["casser", "rompre"], "en": ["break"], "nl": ["breken"], "pt": ["romper", "quebrar", "partir", "fraturar", "arrebentar"], "ru": ["\u043b\u043e\u043c\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043b\u043e\u043c\u0430\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u0440\u0443\u0448\u0430\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u0440\u0443\u0448\u0438\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0431\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0431\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0440\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u0438\u0441\u043f\u043e\u0440\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0435\u0440\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0435\u0440\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["abbrechen", "aufbrechen", "durchbrechen", "zerbrechen"], "tp": ["pakala"], "hu": ["t\u00f6r", "\u00f6sszet\u00f6r"], "cs": ["l\u00e1mat"]}, "examples": [["rompi vazon", null], ["kie maldike, tie rompi\u011das", "Proverbaro esperanta"], ["la arboj preska\u016d rompi\u011das sub la multego da fruktoj", null], ["rompi la murojn inter la popoloj", "Z"], ["pafrompi al iu la kranion", null], ["rompi al si la cerbon", null], ["rompita arka\u0135o", null], ["li estas tute rompita de la malsano", null], ["rompi sian vorton, la Fundamenton", "Z"], ["\u015dia tu\u015diteco elrompi\u011dis per la\u016dta plorado", "Z"], ["fari enrompon en la urbon", "Z"], ["penetri trarompe en la tendaron", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043b\u0430\u043c\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0440\u0443\u0448\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u043f\u044b\u043d\u044f\u0446\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u0440\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["unterbrechen", "abbrechen"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0440\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0435\u0440\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0440\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u043e\u0440\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u0440\u0443\u0448\u0430\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u0440\u0443\u0448\u0438\u0442\u044c"], "hu": ["megt\u00f6r (\u00e1tv.)", "szak\u00edt (\u00e1tv.)", "megszak\u00edt (\u00e1tv.)"]}, "examples": [["rompi la silenton, la ekvilibron", null], ["eksploda bruo rompis la kvietecon", null], ["rompi la hejman pacon", null], ["nenie rompi\u011das la kontinueco", "Z"], ["la emocio rompis lian vo\u0109on", "B"], ["unusola kontra\u016da voto rompis la unuanimecon de la baloto", null], ["rompi la diplomatiajn rilatojn kun iu regno", null], ["rompi \u0109iujn rilatojn kun iu. ( \u015diri, fendi, tran\u0109i. )", null], ["rompi kun la \u011deneralaj kutimoj", "Z"], ["la faktoj elokvente rompis tiun opinion", null], ["rompi la tradicion, kun la tradicio", null], ["verdaj parkoj rompas la unutonecon", null], ["mi ne vidas ian neceson por fari rompon en tiu alkutimi\u011do", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Cedigi, venki.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u044c\u0431\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["brechen"], "hu": ["megt\u00f6r (\u00e1tv.)"]}, "examples": [["rompi la kontra\u016dstaron, indiferentecon", null], ["rompi la \u011disnunan rekordon", null], ["la malfacila\u0135oj de la entrepreno rompis lian kura\u011don", null], ["\u0109iuj ekprovoj de liberi\u011do estis rompitaj", null], ["malgra\u016d \u0109iuj persekutoj la amo de la popolo por sendependeco restis nerompita", null], ["malfacile estos rompi tian obstinon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "romp", "primary": true}, "sumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u043c\u043c\u0430"], "fr": ["somme"], "en": ["sum"], "nl": ["som"], "de": ["Summe"], "es": ["suma"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rezulto de adicio.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u043c\u043c\u0430 (\u0447\u0438\u0441\u0435\u043b)"], "fr": ["somme (de nombres)"], "en": ["sum (of numbers)"], "de": ["Summe (von Zahlen)", "Ergebnis"], "hu": ["\u00f6sszeg (sz\u00e1mok\u00e9)"], "pl": ["suma (liczb)"]}, "examples": [["5 estas la sumo de 3 kaj 2", null], ["la sumon de a kaj b oni signas per a+b, kaj la sumon de \u0109iuj termoj en familio (ai)i\u2208I per \u03a3i\u2208I ai", null], ["sumo de vektoroj, matricoj, polinomoj", null], ["jen la sumo de miaj penoj", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(de konver\u011da serio) Limeso de la vico de ties partaj sumoj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u043c\u043c\u0430 (\u0440\u044f\u0434\u0430)"], "fr": ["somme (d'une s\u00e9rie)"], "en": ["sum (of a series)"], "de": ["Summe (von einer Reihe)"], "hu": ["\u00f6sszeg (sorozat\u00e9)"], "pl": ["suma (szeregu)"]}, "examples": [["se |q| < 1, la sumo de la serio kun \u011denerala termo qn estas (1-q)-1", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(de vektoraj subspacoj) La vektora subspaco, naskita de ilia kuna\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u043c\u043c\u0430 (\u0432\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440\u043d\u044b\u0445 \u043f\u043e\u0434\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432)"], "fr": ["somme (de sous-espaces vectoriels)"], "en": ["sum (of vector subspaces)"], "de": ["Summe (von Teilr\u00e4umen)"], "hu": ["\u00f6sszeg (line\u00e1ris alt\u00e9r\u00e9)"], "pl": ["suma (podprzestrzeni liniowych)"]}, "examples": [["\u0109iu elemento x de la sumo de subspacoj (Ui) esprimi\u011das kiel sumo de finia nombro de vektoroj xi\u2208Ui", null], ["la sumo de du neegalaj vektoraj rektoj estas vektora ebeno", null]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Difinita kvanto da mono.", "translations": {"hu": ["p\u00e9nz\u00f6sszeg"]}, "examples": [["devontigi sin al la pagado de grandaj sumoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "sum", "primary": true}, "latva": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al latvoj, ilia etno a\u016d \u015dtato.", "translations": {"bg": ["\u043b\u0430\u0442\u0432\u0438\u0439\u0441\u043a\u0438"], "nl": ["Lets"], "pt": ["let\u00e3o (adj.)"], "de": ["lettisch"], "pl": ["\u0142otewski"], "en": ["Latvian"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "latv", "primary": false}, "rimorso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Da\u016dra, dolora sento pri propra kulpo.", "translations": {"be": ["\u0437\u0433\u0440\u044b\u0437\u043e\u0442\u0430"], "fr": ["remords"], "ru": ["\u0443\u0433\u0440\u044b\u0437\u0435\u043d\u0438\u044f \u0441\u043e\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438"], "de": ["Schuldgef\u00fchl"], "it": ["rimorso"], "hu": ["lelkiismeret-furdal\u00e1s"], "fa": ["\u067e\u0634\u06cc\u0645\u0627\u0646\u06cc", "\u0646\u062f\u0627\u0645\u062a", "\u0639\u0630\u0627\u0628 \u0648\u062c\u062f\u0627\u0646"], "es": ["remordimiento"]}, "examples": [["ru\u011dis la viza\u011do de Caiyun, kiun kaj honto kaj rimorso ekron\u011dis", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 61a, p. 326a"]], "subdefinitions": []}], "root": "rimors", "primary": true}, "metopo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rektangula \u015dtonplato inter du triglifoj, ornamita per reliefoj a\u016d pentra\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0442\u043e\u043f\u0430"], "fr": ["m\u00e9tope"], "en": ["metope"], "pt": ["m\u00e9topa"], "ru": ["\u043c\u0435\u0442\u043e\u043f\u0430", "\u043c\u0435\u0442\u043e\u043f"], "ca": ["m\u00e8topa"], "de": ["Metope"], "it": ["metopa"], "pl": ["metopa"], "uk": ["\u043c\u0435\u0442\u043e\u043f\u0430", "\u043c\u0435\u0442\u043e\u043f"], "es": ["metopa", "m\u00e9topa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "metop", "primary": true}, "penti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senti beda\u016dron pro farita kulpo kun deziro ripari \u011din kaj ne plu rekomenci.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u044f\u0446\u0446\u0430", "\u0440\u0430\u0441\u043a\u0430\u0439\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["se repentir"], "en": ["repent"], "nl": ["berouw hebben"], "pt": ["arrepender-se de"], "ru": ["\u043a\u0430\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0440\u0430\u0441\u043a\u0430\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["bereuen"], "sv": ["\u00e5ngra"], "hu": ["b\u00e1n", "megb\u00e1n"], "br": ["morc'hedi\u00f1"]}, "examples": [["pekinto pentas, kolero silentas", "Proverbaro esperanta"], ["penti sian senpripensemon, pri, pro sia senpripensemo", null], ["tiam la Eternulo pentis, ke li kreis la homon sur la tero", "Z"], ["li montris sian penton batadante sian bruston", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pent", "primary": true}, "sume": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108ion adiciante.", "translations": {"ru": ["\u0432 \u0441\u0443\u043c\u043c\u0435", "\u0441\u0443\u043c\u043c\u0430\u0440\u043d\u043e", "\u0432 \u0438\u0442\u043e\u0433\u0435", "\u0438\u0442\u043e\u0433\u043e", "\u0432 \u043e\u0431\u0449\u0435\u0439 \u0441\u043b\u043e\u0436\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438", "\u0432\u0441\u0435\u0433\u043e"], "de": ["insgesamt"], "hu": ["\u00f6sszesen"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108ion konsiderante.", "translations": {"fr": ["en tout", "en somme", "au total"], "de": ["im Ganzen betrachtet"], "hu": ["\u00f6sszess\u00e9g\u00e9ben"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sum", "primary": false}, "latvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de la latva etno.", "translations": {"bg": ["\u043b\u0430\u0442\u0432\u0438\u0435\u0446"], "nl": ["Let"], "pt": ["let\u00e3o (subs.)"], "de": ["Lette"], "pl": ["\u0141otysz"], "en": ["Latvian"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "latv", "primary": true}, "Sergio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo.", "translations": {"el": ["\u03a3\u03ad\u03c1\u03b3\u03b9\u03bf\u03c2"], "fr": ["Serge"], "en": ["Sergius"], "pt": ["S\u00e9rgio"], "la": ["Sergius"], "de": ["Sergius (wenn in lateinischem Kontext)"], "it": ["Sergio"], "hu": ["Szergej"], "sk": ["Sergej"], "es": ["Sergio"], "ru": ["\u0421\u0435\u0440\u0433\u0435\u0439", "\u0421\u0435\u0440\u0433\u0438\u0439 (\u0446\u0435\u0440\u043a.)", "\u0421\u0435\u0440\u0436 (\u0438\u043d\u043e\u0441\u0442\u0440.)"], "be": ["\u0421\u044f\u0440\u0433\u0435\u0439", "\u0421\u044f\u0440\u0436\u0443\u043a"], "pl": ["Sergiusz"]}, "examples": [["la prokonsulo Sergio Pa\u016dlo, prudenta viro", "La Nova Testamento, La agoj 13:7."]], "subdefinitions": []}], "root": "Sergi", "primary": true}, "filologo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u043b\u0451\u043b\u044f\u0433"], "fr": ["philologue"], "de": ["Philologe", "Sprachforscher", "Literaturforscher", "Sprach- und Literaturforscher", "Sprach- und Literaturlehrer"], "pt": ["fil\u00f3logo"], "ru": ["\u0444\u0438\u043b\u043e\u043b\u043e\u0433"]}, "examples": [["post \u015dia morto la kornvala i\u011dis lingvo de filologoj kaj antikva\u0135istoj..", "Edmund Grimley Evans: La kornvala, Monatojaro 1998a, numero 1a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "filolog", "primary": true}, "topologio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Historie topologio studis, kiel konservi\u011das la ecoj de geometriaj figuroj dum kontinuaj transformoj. Danke al la nocio \u00abtopologia strukturo\u00bb nun eblas paroli pri kontinueco anka\u016d en spacoj pli \u011deneralaj ol la metrikaj. Topologio provizas gravajn ilojn kaj nociojn al aliaj matematikaj bran\u0109oj, precipe al analitiko."], "primary definition": "Bran\u0109o de matematiko, kiu okupi\u011das \u0109efe pri distanco, kontinueco, limeso, konver\u011do ks.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043f\u0430\u043b\u0451\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["topologie"], "en": ["topology"], "nl": ["topologie"], "pt": ["topologia"], "ru": ["\u0442\u043e\u043f\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "de": ["Topologie"], "hu": ["topol\u00f3gia"], "es": ["topolog\u00eda"], "pl": ["topologia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(super aro E) Tia aro T de subaroj de E, ke la malplena aro kaj E apartenas al \u011di, kaj ke \u0109iu kuna\u0135o de ajna nombro da \u011diaj elementoj kaj \u0109iu komuna\u0135o de finia nombro da \u011diaj elementoj apartenas al \u011di.", "translations": {}, "examples": [["la elementojn de topologio oni nomas malfermitaj subaroj", null], ["diskreta topologio", "Matematika Vortaro, Esperanta-\u0108e\u0125a-Germana"], ["maldiskreta topologio", "Matematika Vortaro, Esperanta-\u0108e\u0125a-Germana"], ["topologio difinita per metriko, per normo, per aro de duonnormoj", null], ["topologio super E, difinita per aro A de subaroj de E", null], ["topologio super E, difinita per aro de bildigoj al iu topologia spaco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "topologi", "primary": true}, "varmego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tro alta temperaturo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pri vetero.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0430\u0440\u0430"], "fr": ["canicule"], "nl": ["hitte"], "br": ["gor (ak.)"], "hu": ["h\u0151s\u00e9g"]}, "examples": [["li sidis \u0109e la pordo de la tendo dum la varmego de la tago", "La Malnova Testamento, Genezo 18:1."], ["dum la tago min konsumis la varmego, kaj dum la nokto la malvarmo", "La Malnova Testamento, Genezo 31:40)."], ["\u0109irka\u016d la tagmezo, dum la plej granda varmego aperis la asiria sekvantaro", "La Faraono, volumo 2, \u0109ap. 10."]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Pri malnormale alta, malsaneca temperaturo de organismo.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0430\u0440"], "nl": ["koorts"], "hu": ["forr\u00f3s\u00e1g"]}, "examples": [["sur la vangoj de la infano trovi\u011dis ru\u011daj makuloj de varmego", "Marta"], ["febra varmego de la korpo", "Marta"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) ardo, entuziasmo, fajro, fervoro, flamo, pasio.", "translations": {"ru": ["\u043f\u044b\u043b"], "fr": ["ardeur"], "nl": ["hitte"], "be": ["\u0437\u0430\u043f\u0430\u043b", "\u0437\u0430\u045e\u0437\u044f\u0442\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "de": ["Hitze"], "sv": ["hetta"], "hu": ["h\u00e9v", "hevess\u00e9g"], "br": ["birvidigezh"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05d8"]}, "examples": [["montri varmegon en disputo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "varm", "primary": false}, "luterano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Membro de luteranisma konfesio.", "translations": {"be": ["\u043b\u044e\u0442\u044d\u0440\u0430\u043d\u0456\u043d"], "fr": ["luth\u00e9rien (subst.)"], "bg": ["\u043b\u0443\u0442\u0435\u0440\u0430\u043d"], "nl": ["lutheraan"], "pt": ["luterano"], "el": ["\u03bb\u03bf\u03c5\u03b8\u03b7\u03c1\u03b1\u03bd\u03cc\u03c2"], "de": ["Lutheraner"], "it": ["luterano (sost.)"], "hu": ["luter\u00e1nus"], "sk": ["luter\u00e1n"], "en": ["Lutheran"], "ru": ["\u043b\u044e\u0442\u0435\u0440\u0430\u043d\u0438\u043d"], "es": ["luterano"]}, "examples": [["luteranoj kaj kalvinanoj estas kristanoj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a737."]], "subdefinitions": []}], "root": "Luter", "primary": false}, "varmega": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiu havas altan temperaturon, malagrable tro altan a\u016d e\u0109 brulvundan.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0440\u0430\u0447\u044b"], "fr": ["br\u00fblant (tr\u00e8s chaud)", "fervent", "torride"], "en": ["*hot"], "nl": ["heet"], "ru": ["*\u0433\u043e\u0440\u044f\u0447\u0438\u0439"], "de": ["*hei\u00df"], "tr": ["yak\u0131c\u0131"], "sv": ["het"], "hu": ["forr\u00f3"], "br": ["brout", "gor (ag.)", "tomm-berv"], "pl": ["*gor\u0105cy"], "he": ["\u05dc\u05d5\u05d4\u05d8"]}, "examples": [["la fera bastono, kiu ku\u015dis en la forno, nun estas brule varmega", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 31."], ["Ah! Kiun brogis varmega lakto, tiu blovas sur la malvarman", "Patroj kaj filoj, \u0108ap. 7a."], ["trinkante oni tenas la subtason sed ne la tason kun varmega teo", "Chen Jin: Tetrinkejoj de Si\u0109uan"], ["tie dum vizito al kafejo por varmega teo ni decidis ke tempo por ni ege mankas", "BEMI-Vikio: Karavano post IJK 2005"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Tre pasia, fervora.", "translations": {}, "examples": [["varmega amo", null], ["tiu \u0109i patrino varmege amis sian pli maljunan filinon", "Z"], ["levante la okulojn, en kiuj oni povis vidi varmegan dankecon, \u015di etendis amba\u016d manojn al la bona virino", "Marta"], ["la dol\u0109aj kisoj de la infana bu\u015do bruligis \u015din, kvaza\u016d inferaj serpentoj rampus sur \u015dia korpo, la varmega amo de tiu malgranda esta\u0135o \u015diris al \u015di la koron", "Marta"], ["li falis sur la viza\u011don kaj varmege pre\u011dis, petante kompaton kaj pardonon", "La Faraono, volumo 2: \u0109ap. 1."]], "subdefinitions": []}], "root": "varm", "primary": false}, "topologia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al topologio a\u016d al la karakterizaj ecoj, pri kiuj tiu \u0109i fako okupi\u011das.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u043f\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["topologique"], "en": ["topological"], "de": ["topologisch"], "pl": ["topologiczny"], "hu": ["topologikus"]}, "examples": [["kontinueco estas topologia eco de bildigo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043f\u0430\u043b\u044f\u0433\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["topologique"], "en": ["topological"], "ru": ["\u0442\u043e\u043f\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["topologisch"], "es": ["topol\u00f3gico"], "pl": ["topologiczny"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri grupo) Provizita per tia topologio , ke la bildigo x\u2020y-1 estu kontinua.", "translations": {}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri ringo) Provizita per tia topologio , ke la bildigoj x\u2020(-y) kaj x\u2219y estu kontinuaj.", "translations": {}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri modulo super topologia ringo) Provizita per tia topologio , ke la bildigoj x-y kaj \u03b1\u2219x estu kontinuaj.", "translations": {}, "examples": []}]}], "root": "topologi", "primary": false}, "fenestropordo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pordo provizita per fenestro.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0441\u0442\u0435\u043a\u043b\u0451\u043d\u043d\u0430\u044f \u0434\u0432\u0435\u0440\u044c"], "fr": ["porte-fen\u00eatre", "porte vitr\u00e9e"], "nl": ["glazen deur"], "de": ["Fensterladen"], "pl": ["przeszklone drzwi", "oszklone drzwi"], "hu": ["\u00fcvegajt\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fenestr", "primary": false}, "deiri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Iri komencante de iu loko, punkto.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043e\u0439\u0442\u0438 (\u043e\u0442 \u0447\u0435\u0433\u043e-\u0442\u043e)", "\u0438\u0441\u0445\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c (\u0438\u0437 \u0447\u0435\u0433\u043e-\u0442\u043e)"], "fr": ["partir", "quitter", "s'\u00e9loigner (de)"], "nl": ["vertrekken"], "pt": ["ir-se"], "de": ["abgehen", "weggehen", "starten"], "pl": ["wychodzi\u0107 (z miejsca)"], "hu": ["kiindul (vhonnan)"]}, "examples": [["la aeroplano deiris de Romo", null], ["la deirpunkto de ekskurso, de elpensa\u0135o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ir", "primary": false}, "mikskrano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Krano per kiu oni povas miksi kaj dozi plurajn alfluojn, ekzemple varmakvan kaj malvarmakvan.", "translations": {"fr": ["robinet m\u00e9langeur"]}, "examples": [["kuirejaj lavkuvo, mikskrano kaj vazlavilo", "WE, Ni solvas termin-vaka\u0135ojn, Konstru-Forumo, 2009-01 (14)"]], "subdefinitions": []}], "root": "kran", "primary": false}, "kopulacio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Oni \u011denerale konsideras, ke \u0109i tiu faka vorto koncernas nur tiajn formojn de sekskuni\u011do, per kiuj ebli\u011das la plui\u011do de specio, kontraste kun la \u0109i-supraj sinonimoj, kiuj koncernas \u0109efe homon kaj ne ekskluzivas celadon al nura volupto."], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u043f\u0430\u0440\u0438\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u043e\u043f\u043b\u043e\u0434\u043e\u0442\u0432\u043e\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043a\u043e\u043f\u0443\u043b\u044f\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["accouplement", "amour (charnel)", "baise (faire l'amour)", "co\u00eft", "copulation", "relation sexuelle"], "nl": ["copulatie", "geslachtsgemeenschap"], "pt": ["copula\u00e7\u00e3o", "c\u00f3pula", "coito"], "de": ["Begattung", "Paarung", "Befruchtung", "Kopulation"], "es": ["copulaci\u00f3n"], "hu": ["p\u00e1rz\u00e1s", "k\u00f6z\u00f6s\u00fcl\u00e9s", "kopul\u00e1ci\u00f3"]}, "examples": [["la emo al kopulacio estas kvaza\u016d la malsato de la specio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kopulaci", "primary": true}, "gruo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro (Grus) de migrantaj birdoj el la familio gruedoj kaj el la ordo gruformaj, kun longaj, maldikaj kruroj kaj kolo, kun longa, pinta beko kaj kun mallonga posta piedfingro.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0435\u0440\u044b\u0439 \u0436\u0443\u0440\u0430\u0432\u043b\u044c"], "fr": ["grue (oiseau, machine)"], "bg": ["\u0436\u0435\u0440\u0430\u0432"], "nl": ["kraanvogel"], "pt": ["grou"], "be": ["\u0436\u0443\u0440\u0430\u0432\u0435\u043b\u044c", "\u0436\u043e\u0440\u0430\u045e"], "de": ["Kranich"], "sv": ["trana"], "hu": ["daru (mad\u00e1r, g\u00e9p)"], "en": ["crane"], "pl": ["\u017curaw pospolity"], "cs": ["je\u0159\u00e1b popelav\u00fd"], "es": ["grulla"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Levma\u015dino konsistanta \u011denerale el oblikva brako, kies supra parto portas pulion; oni levas \u015dar\u011don per \u015dnurego a\u016d \u0109eno suriranta tiun pulion kaj tirata per malsupra vin\u0109o.", "translations": {"be": ["\u0436\u0443\u0440\u0430\u0432\u0435\u043b\u044c (\u0441\u0442\u0443\u0434\u043d\u0456)", "\u043f\u0430\u0434'\u0451\u043c\u043d\u044b \u043a\u0440\u0430\u043d"], "en": ["crane"], "nl": ["kraan"], "pt": ["grua", "guindaste"], "ru": ["\u043a\u043e\u043b\u043e\u0434\u0435\u0437\u043d\u044b\u0439 \u0436\u0443\u0440\u0430\u0432\u043b\u044c", "\u043f\u043e\u0434\u044a\u0451\u043c\u043d\u044b\u0439 \u043a\u0440\u0430\u043d"], "de": ["Kran"], "sv": ["lyftkran"], "es": ["gr\u00faa"]}, "examples": [["\u0109irka\u016d \u0109iuj \u0109i insuloj krakis gruoj kun siteloj", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 14"]], "subdefinitions": []}], "root": "gru", "primary": true}, "malpleje": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Minimume, almena\u016d.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u043d\u044c\u0448\u0435 \u0432\u0441\u0435\u0433\u043e"], "en": ["at least", "minimally"], "nl": ["minstens"], "be": ["\u043d\u0430\u0439\u043c\u0435\u043d\u0435\u0439", "\u043d\u0430\u0439\u043c\u0435\u043d\u0448", "\u043c\u0435\u043d\u0448 \u0437\u0430 \u045e\u0441\u0451"], "de": ["mindestens"], "hu": ["legal\u00e1bb"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Plej malofte.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0439\u0440\u0430\u0434\u0437\u0435\u0439"], "en": ["least often"], "nl": ["zelden"], "ru": ["\u0440\u0435\u0436\u0435 \u0432\u0441\u0435\u0433\u043e"], "de": ["wenigstens"], "hu": ["legkev\u00e9sb\u00e9", "legritk\u00e1bban"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "plej", "primary": false}, "lotumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Asigni lotante, loti pri.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u044b\u0433\u0440\u0430\u0442\u044c \u043f\u043e \u0436\u0440\u0435\u0431\u0438\u044e"], "fr": ["tirer au sort", "tirer \u00e0 la courte-paille"], "nl": ["verloten"], "pt": ["sortear"], "el": ["\u03ba\u03bb\u03ae\u03c1\u03c9\u03c3\u03b7"], "de": ["auslosen", "verlosen"], "hu": ["kisorsol"], "es": ["sortear"]}, "examples": [["oni lotumis la hereda\u0135on inter la tri filoj", null], ["Li mem lotumis por ili, kaj Lia mano dividis por ili la\u016d rekto\u015dnuro", "La Malnova Testamento, Jesaja 34:17"]], "subdefinitions": []}], "root": "lot", "primary": false}, "magmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Roko en fluida formo en la interno de la tero.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0433\u043c\u0430"], "fr": ["magma (g\u00e9ol.)"], "bg": ["\u043c\u0430\u0433\u043c\u0430"], "nl": ["magma"], "pt": ["magma"], "ru": ["\u043c\u0430\u0433\u043c\u0430"], "ca": ["magma"], "de": ["Magma"], "hu": ["magma"], "fa": ["\u0645\u0627\u06af\u0645\u0627"], "en": ["magma"], "es": ["magma"]}, "examples": [["la baza magmo konsistas \u011dis kvindek procentoj el silika acido kaj fandi\u011das je 1000 Celsius-gradoj", "Evgeni Georgiev: Vulkanoj, Monatojaro 2001a, numero 2a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "magm", "primary": true}, "maski": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ka\u015di per masko.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0441\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["masquer"], "nl": ["maskeren"], "ru": ["\u043c\u0430\u0441\u043a\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["maskieren"], "sv": ["maskera"], "hu": ["\u00e1lc\u00e1z", "maszk\u00edroz"], "br": ["maskla\u00f1"], "pl": ["maskowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Ka\u015di per trompa \u015dajno.", "translations": {}, "examples": [["maski la veron", null], ["maskitaj paroloj (kovri)", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "mask", "primary": false}, "\u015dipekipisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu ekipas \u015dipon je siaj kostoj, kaj \u011din uzas por komercado.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u0434\u043e\u0432\u043b\u0430\u0434\u0435\u043b\u0435\u0446"], "fr": ["armateur"], "nl": ["scheepsuitruster"], "de": ["Schiffsausr\u00fcster", "Reeder"], "pl": ["armator"], "hu": ["haj\u00f3felszerel\u0151", "haj\u00f3tulajdonos", "haj\u00f3z\u00e1si v\u00e1llalkoz\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekip", "primary": false}, "volapukisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono, kiu scias kaj uzas volapukon.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u043b\u044f\u043f\u044e\u043a\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["Volap\u00fckiste"], "en": ["Volap\u00fck speaker"], "nl": ["beoefenaar van het Volap\u00fck"], "ru": ["\u0432\u043e\u043b\u044f\u043f\u044e\u043a\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Volap\u00fckist"], "it": ["volapukista"], "vo": ["volap\u00fckel"], "hu": ["volap\u00fckista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "volapuk", "primary": false}, "administrantaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grupo de personoj, kiuj administras ion.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043c\u0456\u043d\u0456\u0441\u0442\u0440\u0430\u0446\u044b\u044f", "\u043a\u0456\u0440\u0430\u045e\u043d\u0456\u0446\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["administration (groupe, institution)"], "en": ["administrative unit"], "nl": ["raad van beheer"], "ru": ["\u0440\u0443\u043a\u043e\u0432\u043e\u0434\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u0430\u0434\u043c\u0438\u043d\u0438\u0441\u0442\u0440\u0430\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Verwaltung"], "sv": ["administration (grupp, institution)"], "hu": ["igazgat\u00f3s\u00e1g", "vezet\u0151s\u00e9g", "adminsztr\u00e1ci\u00f3"], "sk": ["spr\u00e1va", "administrat\u00edva (\u00faradn\u00edci)"], "br": ["melestradurezh (an dud, an ensavadur)"], "es": ["administraci\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "administr", "primary": false}, "*-malforta topologio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La naciaj lingvoj \u015dajnas heziti, \u0109u la stelo simbolanta dualecon apliki\u011das al \u00abtopologio\u00bb a\u016d \u00abmalforta\u00bb. Ni preferis la duan solvon por eviti, ke krei\u011du termino \u00abdualtopologio\u00bb sen aparta memstara senco, krom eble \u00abtopologio de la dualo\u00bb, kiu estus problema, \u0109ar \u00abmalforta topologio de la dualo\u00bb kaj \u00abdualmalforta topologio\u00bb ne nepre identas. Sed necesas agnoski, ke \u00abdualmalforta\u00bb ne estas kontentiga kunmeta\u0135o."], "primary definition": "(super topologia dualo de E') La topologio, difinita per la aro de \u0109iuj bildigoj \u03b8x (por x\u2208E), kiuj \u0135etas elementon \u03c6 de la dualo al \u03c6(x).", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u0430\u0431\u0430\u044f * \u0442\u043e\u043f\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "fr": ["topologie *-faible", "topologie faible *"], "de": ["schwache *-Topologie"], "en": ["weak* topology"], "hu": ["gyenge* topol\u00f3gia"]}, "examples": [["la dualmalforta topologio identas kun la topologio de simpla konver\u011do", null], ["la origina topologio de la topologia dualo de normohava spaco estas pli fajna, ol la dualmalforta", null]], "subdefinitions": []}], "root": "topologi", "primary": false}, "latrono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u0431\u043e\u0439\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["brigand", "larron"], "nl": ["rover (zeldz.)"], "pt": ["ladr\u00e3o", "salteador"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0431\u043e\u0439\u043d\u0438\u043a"], "ca": ["lladre"], "de": ["R\u00e4uber"], "hu": ["lator", "\u00faton\u00e1ll\u00f3"], "es": ["ladr\u00f3n"]}, "examples": [["la latronoj prirabis kaj murdis lin kaj poste lin enterigis en \u0109i loko tiel dezerta", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, \u0109apitro 23a, p. 165a"]], "subdefinitions": []}], "root": "latron", "primary": true}, "nedisputebla": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Tiu vorto estas misgramatika, \u0109ar en Esperanto disputi ne estas verbo transitiva, kaj la sufikso -ebl havas sencon pasivan. La celatan sencon transitivan esprimas la verboj \u00abkontesti\u00bb kaj \u00abpridisputi\u00bb."], "primary definition": "= Nekontestebla.", "translations": {}, "examples": [["havi nedisputeblan a\u016dtoritatecon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "disput", "primary": false}, "satureo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Herbo kreskanta en sekaj, sunaj lokoj de la norda terduono kun du specoj uzataj kiel spico, genro el familio lamiacoj (Satureja).", "translations": {"fr": ["sarriette"], "de": ["Bohnenkraut"], "en": ["savory"], "it": ["santoreggia"]}, "examples": [["bran\u0109o de satureo", "Jefo, Bukedo de verda\u0135oj kun kuniklo, en: Kelkaj receptoj, 2005-11"]], "subdefinitions": []}], "root": "sature", "primary": true}, "bolkuiri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kuiri man\u011da\u0135on en bolanta akvo.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u0440\u044b\u0446\u044c (\u0441\u0442\u0440\u0430\u0432\u0443)"], "fr": ["faire bouillir"], "nl": ["koken (in kokend water)"], "ru": ["\u0432\u0430\u0440\u0438\u0442\u044c (\u043f\u0438\u0449\u0443)"], "de": ["frittieren", "kochen (in kochendem Wasser)"], "tr": ["kaynatmak"], "sv": ["koka"], "hu": ["f\u0151z (l\u00e9ben)"]}, "examples": [["sa\u016dco a\u016d spica\u0135o en bolkuirado", "PIV2, art. \u00abSojo\u00bb."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "friti", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kuir", "primary": false}, "ra\u016dpo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Larvo de la papilioj kaj de kelkaj aliaj flugilaj insektoj.", "translations": {"be": ["\u0432\u0443\u0441\u0435\u043d\u044c"], "fr": ["chenille (zool.)"], "bg": ["\u0433\u044a\u0441\u0435\u043d\u0438\u0446\u0430"], "nl": ["rups"], "pt": ["lagarta"], "ru": ["\u0433\u0443\u0441\u0435\u043d\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Raupe"], "hu": ["herny\u00f3"], "en": ["caterpillar"], "pl": ["g\u0105sienica", "liszka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ra\u016dp", "primary": true}, "respondeci": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "= Responsi.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "respond", "primary": false}, "respondeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de io interresponda.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043f\u0430\u0432\u0435\u0434\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "ru": ["\u0441\u043e\u043e\u0442\u0432\u0435\u0442\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435"], "hu": ["megfelel\u0151s\u00e9g"]}, "examples": [["rimo estas ia respondeco de sonoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: \u0108i tiu formo pa\u016dsas la formon de multaj naciaj lingvoj, estas tradicia kaj Zamenhofa, tamen ja estas nelogika: la rilato de la nocio al la ideo esprimata per la radiko estas tiom malrekta ke la trafa rimedo por imiti la nacilingvajn formojn estus uzi la sufikson -um: \u00abrespondumo\u00bb. Tiun formon oni iam trovas, anka\u016d en verkoj de bonaj a\u016dtoroj, tamen pli ofta alternativo estas aparta radiko: responsi, responsa kaj (malpli ofte), responso."], "primary definition": "= Responso.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043a\u0430\u0437\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "bg": ["\u043e\u0442\u0433\u043e\u0432\u043e\u0440\u043d\u043e\u0441\u0442"], "nl": ["verantwoordelijkheid"], "ru": ["\u043e\u0442\u0432\u0435\u0442\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Verantwortung"], "hu": ["felel\u0151ss\u00e9g"]}, "examples": [["mi prenas sur min la tutan respondecon", null], ["demeti de unuj \u0109iun respondecon por la agoj de aliaj", "Z"], ["malakcepti la respondecon pri io", null]], "subdefinitions": []}], "root": "respond", "primary": false}, "antidoto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u043e\u044f\u0434\u0438\u0435"], "fr": ["antidote"], "en": ["antidote"], "be": ["\u043f\u0440\u043e\u0446\u0456\u044f\u0434\u0437\u044c\u0434\u0437\u0435", "\u0441\u0443\u043f\u0440\u0430\u0446\u044c\u044f\u0434\u0437\u044c\u0434\u0437\u0435"], "de": ["Gegengift"], "sv": ["motgift", "antidot"], "sk": ["protil\u00e1tka"], "es": ["ant\u00eddoto"]}, "examples": [["ni deziras krei organismon, kies esenca celo estos produkti antidoton kontra\u016d la nacieco", "Vortoj de k-do Lanti"]], "subdefinitions": []}], "root": "antidot", "primary": true}, "nedivizoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elemento, kiu ne estas divizoro.", "translations": {"hu": ["nem oszt\u00f3 oszt\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "divizor", "primary": false}, "simpla funkcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(la\u016d \u03c3-algebro A) \u0108iu funkcio s, kiu povas prezenti\u011di kiel s = \u2211ai.\u03c7Ai, kie ai estas nombro, (Ai) estas finia familio el elementoj de A kaj \u03c7Ai estas la karakteriza funkcio de Ai.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0430\u044f \u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["fonction \u00e9tag\u00e9e"], "en": ["simple function"], "nl": ["eenvoudige functie"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0430\u044f \u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u044f"], "de": ["einfache Funktion"], "hu": ["egyszer\u0171 f\u00fcggv\u00e9ny"], "pl": ["funkcja prosta"]}, "examples": [["\u0109iu \u015dtupara funkcio kun finia nombro da valoroj estas simpla funkcio la\u016d la borela \u03c3-algebro super la aro de reeloj, sed la malo ne veras", null]], "subdefinitions": []}], "root": "funkci", "primary": false}, "literaturscienco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fako de filologio, scienco pri literaturo el la vidpuktoj estetika, historia, funkcia kaj tiel plu.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0438\u0442\u0435\u0440\u0430\u0442\u0443\u0440\u043e\u0432\u0435\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Literaturwissenschaft"], "nl": ["literatuurwetenschap"], "it": ["storia della letteratura moderna"], "pl": ["literaturoznawstwo"]}, "examples": [["poste, jam forgesinte pri intimeco, Declerck meditas \u2015 kio necesas por ke iu verko apartenu al beletro kaj kial necesas recenzado kaj literaturscienco", "V. Melnikov: Tamen pensostimula La Ondo de Esperanto, 2006. N-ro 3 (137)"], ["reveninte al \u0108ernovcy, Rose ekstudis literatursciencon kaj filozofion", "Franz-Georg ROESSLER: Vivo en vortoj. Monato"]], "subdefinitions": []}], "root": "literatur", "primary": false}, "mal\u011dentila": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tute ne \u011dentila.", "translations": {"be": ["\u043d\u044f\u0432\u0435\u0442\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u043d\u0435\u043f\u0430\u0447\u0446\u0456\u0432\u044b", "\u0433\u0440\u0443\u0431\u044b"], "fr": ["impoli", "discourtois", "mals\u00e9ant"], "en": ["impolite", "rude"], "nl": ["onbeleefd"], "pt": ["descort\u00eas", "mal-educado"], "ru": ["\u043d\u0435\u0432\u0435\u0436\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u043b\u044e\u0431\u0435\u0437\u043d\u044b\u0439", "\u0433\u0440\u0443\u0431\u044b\u0439"], "de": ["unh\u00f6flich"], "it": ["scortese", "maleducato (agg.)"], "hu": ["udvariatlan"], "es": ["grosero"]}, "examples": [["mal\u011dentila kaj fiera knabino", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 19"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011dentil", "primary": false}, "unuaa\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unuaj produktoj de tero a\u016d bestoj en la sezono.", "translations": {"fi": ["uutinen (uutisvilja, -leip\u00e4 tms.)"], "fr": ["pr\u00e9mices"], "nl": ["primeur (fruit b.v.)"], "it": ["primizia"], "hu": ["prim\u0151r", "els\u0151 term\u00e9s"]}, "examples": [["kiel unuaa\u0135on el via pasto alportu oferdone kukon", "La Malnova Testamento, &Nom 15:20"]], "subdefinitions": []}], "root": "unu", "primary": false}, "aligatoredoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo krokodiluloj (Alligatoridae), \u0109e kiuj la kvara dento estas ne videbla \u0109e fermita bu\u015do.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u0456\u0433\u0430\u0442\u0430\u0440\u044b (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["alligatorid\u00e9s"], "de": ["Alligatoren"], "en": ["alligators", "Alligatoridae"], "ru": ["\u0430\u043b\u043b\u0438\u0433\u0430\u0442\u043e\u0440\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aligatored", "primary": true}, "iele-trapele": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malfacile, pene, malglate, ne bonorde.", "translations": {"fr": ["\u00e0 la va-comme-je-te-pousse", "tant bien que mal"]}, "examples": [["vivi iele-trapele", "Proverbaro esperanta"], ["\u0109io okazis kaj plue okazadas iele-trapele, hazarde kaj senplane, la\u016d momentaj emoj kaj kapricoj", "G. Neves, Paroli kaj paroligi, Ideoj por la gepatroj de denaskuloj, 1995"]], "subdefinitions": []}], "root": "pel", "primary": false}, "bienetato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0434\u0430\u0441\u0442\u0440"], "fr": ["cadastre"], "en": ["land register", "register of title deeds", "official real estate register"], "nl": ["kadaster (register)"], "ru": ["\u043a\u0430\u0434\u0430\u0441\u0442\u0440"], "ca": ["cadastre"], "de": ["Kataster", "Grundbuch"], "hu": ["telekk\u00f6nyv", "kataszter"], "es": ["catastro"], "pl": ["kataster", "ewidencja grunt\u00f3w"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "etat", "primary": false}, "sakramento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rita ago, destinita por komuniki al iu iom el ia supernatura dia forto.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0438\u0441\u0442\u0435\u0440\u0438\u044f"], "es": ["sacramento"], "be": ["\u043c\u0456\u0441\u0442\u044d\u0440\u044b\u044f", "\u0440\u044d\u043b\u0456\u0433\u0456\u0439\u043d\u0430\u044f \u0446\u044b\u0440\u044b\u043c\u043e\u043d\u0456\u044f"], "de": ["religi\u00f6se Zeremonie", "Mysterien"], "it": ["sacramento"], "pl": ["misterium"], "hu": ["szents\u00e9g", "szakramentum"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rito iniciatita de Kristo por doni a\u016d pliigi la difavoron al iu a\u016d por havigi pardonon pri peko.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043a\u0440\u0430\u043c\u0430\u043d\u0442"], "en": ["sacrament"], "nl": ["sacrament"], "pt": ["sacramento"], "ru": ["\u0442\u0430\u0438\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Sakrament"], "pl": ["sakrament"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sakrament", "primary": true}, "fra\u016dleco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de needzeco.", "translations": {"be": ["\u0431\u044f\u0441\u0448\u043b\u044e\u0431\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["c\u00e9libat"], "en": ["bachelorhood", "unmarried state"], "nl": ["celibaat"], "de": ["Ledigsein", "Junggesellendasein"], "pl": ["panie\u0144stwo", "stan panie\u0144ski", "kawalerka", "stan kawalerski"], "he": ["\u05e8\u05d5\u05d5\u05e7\u05d5\u05ea"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fra\u016dl", "primary": false}, "komparo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago kompari.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u045e\u043d\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["comparaison", "mise en parall\u00e8le", "parall\u00e8le (rapprochement)", "rapprochement (comparaison)"], "de": ["Vergleich"], "nl": ["vergelijking"], "ru": ["\u0441\u0440\u0430\u0432\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [["el la komparo de lia depozicio kun la depozicioj de aliaj atestantoj oni tuj determinis la lokon", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 27"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Frazo, en kiu oni komparas.", "translations": {}, "examples": [["komparo ne estas pruvo", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompar", "primary": false}, "kompari": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Interrilatigi du a\u016d plurajn objektojn por determini iliajn simila\u0135ojn a\u016d diferenca\u0135ojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u045e\u043d\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["comparer", "confronter (mettre en parall\u00e8le)", "mettre en parall\u00e8le", "rapprocher (mettre en parall\u00e8le)"], "en": ["compare"], "nl": ["vergelijken"], "pt": ["comparar", "confrontar", "aferir", "cotejar", "p\u00f4r em paralelo"], "ru": ["\u0441\u0440\u0430\u0432\u043d\u0438\u0442\u044c"], "de": ["vergleichen"]}, "examples": [["se oni komparas la nunajn esperantajn verkojn kun tiuj de la unuaj jaroj, oni trovas diferencojn en la vortaro, sed plenan similecon en stilo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Rilatigi tion, pri kio oni parolas, kun io analoga, por igi la ideon pli impresanta, pli drasta a\u016d pli poezia.", "translations": {}, "examples": [["oni ofte komparas la junecon kun printempo", null], ["Homero komparas la homojn kun la falantaj folioj de arbaro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kompar", "primary": true}, "kotoo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Japana klasika kordinstrumento kun longa sonkesto, 13 silkaj kordoj, ludata per plektroj fiksitaj \u0109e la unuaj tri fingroj de la dekstra mano.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0442\u043e"], "fr": ["koto"], "bg": ["\u043a\u043e\u0442\u043e"], "en": ["koto"], "pt": ["coto (\u00f3), (m\u00fas.)", "koto"], "de": ["W\u00f6bbrettzither", "Koto"], "hu": ["kot\u00f3"]}, "examples": [["Kotonu\u015di perdis la vidkapablon en la infaneco, kaj iris al Kioto, kie li lernis muzikon, kaj balda\u016d fari\u011dis lerta ludanto de la dek-tri-korda kotoo kaj la trikorda \u015damiseno", "C. Rowe, Jakumokotoo, Oficiala organo de Oomoto kaj UHA, 1990, numero 431a"]], "subdefinitions": []}], "root": "koto", "primary": true}, "viadukto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alta ponto, ofte el pluraj vicoj da arkadoj, konstruita super rivero, valo kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u0432\u0456\u044f\u0434\u0443\u043a"], "fr": ["viaduc"], "en": ["viaduct"], "nl": ["viaduct"], "pt": ["viaduto"], "ru": ["\u0432\u0438\u0430\u0434\u0443\u043a", "\u043f\u0443\u0442\u0435\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u0434"], "de": ["Viadukt"], "tr": ["viyad\u00fck"], "hu": ["viadukt", "v\u00f6lgyh\u00edd"], "pl": ["wiadukt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "viadukt", "primary": true}, "metastazi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Produkti metastazojn.", "translations": {"fr": ["m\u00e9tastaser", "prolif\u00e9rer (par m\u00e9tastases)"]}, "examples": [["en \u0109i tiuj a\u016dtunaj semajnoj mi pensas pri William Auld. Mi pensas, ke li sukcese metastazis en la \u0109irka\u016dan vivon, en nin, en min", "A. Kris, Komentario, La Ondo de Esperanto, 2006:11 (145)"]], "subdefinitions": []}], "root": "metastaz", "primary": false}, "sario": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tradicia vesto de hindaj inoj, proksimume 5 metrojn longa tuko malstrikte volvita kaj drapirita \u0109irka\u016d la korpo, ordinare super robo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0430\u0440\u0438"], "fr": ["sari"], "en": ["sari"], "nl": ["sari"], "pt": ["s\u00e1ri", "sari"], "de": ["Sari"], "it": ["sari"], "hu": ["sz\u00e1ri"], "sv": ["sari"]}, "examples": [["alproksimi\u011dis kvin virinoj en sario", "Homoj man\u011dantaj, \u00abman\u011di rubman\u011da\u0135on\u00bb, p. 13a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sari", "primary": true}, "tripo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Man\u011deblaj internaj organoj de la bestoj, kiujn oni opinias malpli valoraj ol viando; ekz-e intestoj, stomako, hepato, koro, lango.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u044b\u0431\u0443\u0445\u0456", "\u0432\u0430\u043d\u0442\u0440\u043e\u0431\u044b"], "en": ["tripe"], "nl": ["pens"], "pt": ["tripa"], "ru": ["\u0432\u043d\u0443\u0442\u0440\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438", "\u043f\u043e\u0442\u0440\u043e\u0445\u0430", "\u0442\u0440\u0435\u0431\u0443\u0445\u0430"], "de": ["Eingeweide", "Kaldaunen", "Kutteln"], "hu": ["zsigerek", "bels\u0151s\u00e9g", "pacal"]}, "examples": [["\u00abPoste mi iris a\u0109eti la kolombidojn kaj mi rostis ilin, kaj por vi mi pretigis la supon el la kolombaj tripoj\u00bb", "Karel \u010capek, tr. Josef Vondrou\u0161ek: Marta kaj Maria, Libro de apokrifoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "trip", "primary": true}, "pulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el la klaso insektoj (Pulex), malgranda sangosu\u0109a parazita insekto, kiu movi\u011das per altaj saltoj.", "translations": {"be": ["\u0431\u043b\u044b\u0445\u0430"], "fr": ["puce"], "bg": ["\u0431\u044a\u043b\u0445\u0430"], "nl": ["vlo"], "pt": ["pulga", "pulga-do-homem", "pulga-do-rato"], "ru": ["\u0431\u043b\u043e\u0445\u0430"], "de": ["Floh"], "hu": ["bolha"], "en": ["flea"], "id": ["kutu"], "pl": ["pch\u0142a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Eta monunuo de Afganujo.", "translations": {"nl": ["pul"], "pl": ["pul"]}, "examples": [["1 afganio = 100 puloj", "La landoj de l' tero"]], "subdefinitions": []}], "root": "pul", "primary": true}, "kontra\u016dstari": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Peni por malhelpi.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u043e\u0446\u0456\u0441\u0442\u0430\u044f\u0446\u044c", "\u0441\u0443\u043f\u0440\u0430\u0446\u044c\u0441\u0442\u0430\u044f\u0446\u044c"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u043e\u0441\u0442\u043e\u044f\u0442\u044c"], "fr": ["se dresser contre", "s'opposer \u00e0"], "de": ["widerstehen"], "hu": ["ellen\u00e1ll"]}, "examples": [["ne povi kontra\u016dstari sian scivolon, koleron", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Esti kontra\u016da al.", "translations": {"hu": ["szemben \u00e1ll"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "star", "primary": false}, "hemiono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de \u0109evalo (Equus hemionus), vivanta en centra kaj okcidenta Azio kaj iom simila al azeno.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u043b\u0430\u043d"], "fr": ["h\u00e9mione"], "nl": ["wilde ezel"], "pt": ["hem\u00edono"], "ru": ["\u043a\u0443\u043b\u0430\u043d"], "de": ["Halbesel"], "it": ["onagro", "emione"], "hu": ["kul\u00e1n", "f\u00e9lszam\u00e1r"], "uk": ["\u043a\u0443\u043b\u0430\u043d"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hemion", "primary": true}, "rusa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al rusoj a\u016d ilia etno kaj lando.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u0435\u0439\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["russe"], "bg": ["\u0440\u0443\u0441\u043a\u0438"], "nl": ["Russisch"], "ru": ["\u0440\u0443\u0441\u0441\u043a\u0438\u0439 (\u043f\u0440\u0438\u043b.)"], "de": ["russisch"], "hu": ["orosz"], "en": ["Russian"], "zh": ["\u4fc4 [\u00e9]"], "vo": ["lusik", "lus\u00e4nik"], "pl": ["rosyjski", "ruski (pogardliwie lub pot.)"]}, "examples": [["la rusa lingvo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rus", "primary": false}, "rago": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hind-muzika tonalo kun propraj skalo, baza tono, melodiaj linioj, ornamaro, kaj humora nuanco konvena por iu parto de diurno.", "translations": {"fr": ["raga"], "de": ["Raga", "Rag"], "nl": ["raga"], "pt": ["raga"], "hu": ["raga"]}, "examples": [["la \u00abrago\u00bb baza modelo melodia en hinda muziko", "E. Smailus, la \u00abrago\u00bb..., Scienca Revuo, 2001, numero 3a"]], "subdefinitions": []}], "root": "rag", "primary": true}, "bombako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arbo el tropikaj landoj kun kotonecaj semoj, genro el familio bombakacoj (Bombax).", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0432\u043e\u045e\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["bombax"], "de": ["Wollbaum"], "ru": ["\u0445\u043b\u043e\u043f\u0447\u0430\u0442\u043e\u0435 \u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e"], "hu": ["bombax", "bolyfa", "gyapotfa"]}, "examples": [["la ceremonio okazis je dudek kilometroj de Macondo, en la ombro de giganta bombako", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "bombak", "primary": true}, "misfamigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malfavore diskonatigi.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0433\u0430\u0432\u0430\u0440\u044b\u0446\u044c", "\u0437\u044c\u043d\u044f\u0441\u043b\u0430\u0432\u0456\u0446\u044c", "\u0443\u0437\u044c\u0432\u0435\u0441\u044c\u0446\u0456 \u043f\u0430\u043a\u043b\u0451\u043f", "\u043f\u0430\u043a\u043b\u0451\u043f\u043d\u0456\u0447\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9crier", "d\u00e9nigrer", "discr\u00e9diter"], "nl": ["zwart maken (fig.)", "in discrediet brengen", "slecht maken"], "ru": ["\u043e\u0441\u043b\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u043a\u043b\u0435\u0432\u0435\u0442\u0430\u0442\u044c"], "de": ["(jmd.) schlecht machen", "anschw\u00e4rzen"], "pl": ["szarga\u0107 (czyje\u015b imi\u0119, reputacj\u0119)", "uw\u0142acza\u0107", "znies\u0142awia\u0107"], "hu": ["h\u00edrbe hoz", "rossz h\u00edr\u00e9t kelti", "diszkredit\u00e1l"]}, "examples": [["skandalo, misfamiga por la tuta lando", "Kata Lius, Honestaj hungaroj plu atendas vin, Monato, jaro 1997a, numero 9a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "fam", "primary": false}, "haleluja": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hebrea vorto, signifanta \u00abla\u016ddu Dion\u00bb, uzata interjekcie \u0109e la fino de kelkaj religiaj kantoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u0456\u043b\u0443\u044f"], "fr": ["all\u00e9luia (interj.)"], "en": ["alleluia", "hallelujah"], "nl": ["halleluja"], "pt": ["aleluia"], "el": ["\u03b1\u03bb\u03bb\u03b7\u03bb\u03bf\u03cd\u03b9\u03b1"], "de": ["halleluja"], "it": ["alleluia"], "hu": ["alleluja", "halleluja"], "fa": ["\u0647\u0644\u0647\u200c\u0644\u0648\u06cc\u0627"], "es": ["aleluya"], "ru": ["\u0430\u043b\u0438\u043b\u0443\u0439\u044f"], "pl": ["aleluja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "haleluja", "primary": true}, "ternukso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de arakido, kies frukto estas man\u011debla, kaj liveras oleon kaj specon de butero.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0440\u0430\u0445\u0438\u0441", "\u0437\u0435\u043c\u043b\u044f\u043d\u043e\u0439 \u043e\u0440\u0435\u0445"], "fr": ["cacahou\u00e8te"], "nl": ["aardnoot"], "pl": ["orzeszek ziemny", "arachid"], "he": ["\u05d1\u05d5\u05d8\u05df"], "es": ["cacahuate"], "hu": ["amerikai mogyor\u00f3", "f\u00f6ldimogyor\u00f3", "b\u00farmogyor\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ter", "primary": false}, "termoso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["bouteille thermos"], "pl": ["termos"]}, "examples": [["Hagson konservas termoson, kiu vintre enhavas varman kafon kaj somere malvarman bieron", "Franko Luin, Uzino, \u0108u ekzistas an\u011deloj?, 1, ni prezentas nin"], ["la knabino prenis termoson kaj glason", "Shi Chengtai, La paro de brilaj okuloj, Penseo 1995-08, numero 62a"]], "subdefinitions": []}], "root": "termos", "primary": true}, "senhomejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, regiono, kie neniu homo vivas konstante:;", "translations": {"fr": ["d\u00e9sert (lieu inhabit\u00e9)"], "it": ["deserto (sost. - luogo disabitato)", "desolazione (sost. - luogo disabitato)"], "pl": ["bezludzie", "odludzie"]}, "examples": [["la arbaraj senhomejoj de la interna Afriko", "Fabeloj, volumo 3, \u015ctono de la sa\u011duloj"], ["li alvenis la regionon de la kristanoj trans la senhomejo, tra kiu la\u016d homa memoro neniu andaluza armeo pasis", "F. G. Bengtsson, trad. B. Nilsson, Orm la Ru\u011da, \u0109apitro 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "hom", "primary": false}, "tradormi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Pasigi dormante.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0441\u043f\u0430\u0446\u044c (\u043d\u0435\u0439\u043a\u0456 \u0447\u0430\u0441)"], "nl": ["verslapen"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u043f\u0430\u0442\u044c (\u0432\u0441\u044e \u043d\u043e\u0447\u044c \u0438 \u0442.\u043f.)"], "de": ["durchschlafen", "verschlafen"], "pl": ["przespa\u0107"], "hu": ["\u00e1talszik", "v\u00e9gigalszik"]}, "examples": [["tradormi la nokton", "La Malnova Testamento, Jeremia 14:8"]], "subdefinitions": []}], "root": "dorm", "primary": false}, "\u0109irka\u016dkreski": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u0108irka\u016di kreskante.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u0438 \u0432\u043e\u043a\u0440\u0443\u0433"], "pl": ["obrasta\u0107", "porasta\u0107"], "hu": ["k\u00f6rben\u0151"]}, "examples": [["majeste staris la remparo, \u0109irka\u016dkreskita de filikoj", "Fabeloj, volumo 4, Historio el la dunoj"], ["kaverno \u0109irka\u016dkreskita de rampaj kreska\u0135oj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kresk", "primary": false}, "cerbumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Penege stre\u0109i sian penson, spiriton pri io.", "translations": {"be": ["\u043b\u0430\u043c\u0430\u0446\u044c \u0433\u0430\u043b\u0430\u0432\u0443", "\u0430\u0431\u043c\u0430\u0437\u0433\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["r\u00e9fl\u00e9chir", "cogiter"], "bg": ["\u0440\u0430\u0437\u043c\u0438\u0448\u043b\u044f\u0432\u0430\u043c"], "nl": ["nadenken"], "ru": ["\u043b\u043e\u043c\u0430\u0442\u044c \u0433\u043e\u043b\u043e\u0432\u0443", "\u043e\u0431\u043c\u043e\u0437\u0433\u043e\u0432\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["gr\u00fcbeln"], "it": ["scervellarsi"], "hu": ["t\u00f6ri a fej\u00e9t", "elgondolkodik"], "sk": ["l\u00e1ma\u0165 si hlavu"], "en": ["rack one's brains", "brood", "cerebrate"], "es": ["reflexionar"], "br": ["en em so\u00f1jal", "prederia\u00f1 (en em so\u00f1jal)"], "sv": ["grubbla", "fundera"], "pl": ["g\u0142owi\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["ne valoras cerbumi pri tia bagatelo", null], ["lin terure \u0109agrenis la milito kaj li tiam cerbumis sian faman Leteron al la Diplomatoj", "Aventuroj de pioniro, \u0109apitro 28a, p. 69a"]], "subdefinitions": []}], "root": "cerb", "primary": false}, "ekzistismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doktrino, la\u016d kiu la homo, kies ekzisto estas komence preska\u016d nur metafizika, kreas sin mem per la elekto inter la diversaj eblaj agoj kaj per la plenumado de tiuj agoj.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0437\u044b\u0441\u0442\u044d\u043d\u0446\u044b\u044f\u043b\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["existentialisme"], "pt": ["existencialismo"], "ru": ["\u044d\u043a\u0437\u0438\u0441\u0442\u0435\u043d\u0446\u0438\u0430\u043b\u0438\u0437\u043c"], "es": ["existencialismo"], "pl": ["egzystencjalizm"]}, "examples": [["por tiu skolo, ekzisto anta\u016das esencon", null], ["liaj poemoj montras idearojn de ekzistisma literaturo", "A. Banhatti, Diras Tuka, [vidita en 2007-03]"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekzist", "primary": false}, "re\u011dujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Regno regata de re\u011do.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u0430\u043b\u0435\u045e\u0441\u0442\u0432\u0430", "\u0446\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["royaume"], "en": ["kingdom"], "nl": ["koninkrijk"], "pt": ["reino"], "ru": ["\u043a\u043e\u0440\u043e\u043b\u0435\u0432\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u0446\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["K\u00f6nigreich"], "hu": ["kir\u00e1lys\u00e1g"], "es": ["reino"], "pl": ["kr\u00f3lestwo"]}, "examples": [["en la nordo li konkeris la re\u011dujojn \u0108imuan kaj de Kito", "Vikipedio, Pacha Kutiq"]], "subdefinitions": []}], "root": "re\u011d", "primary": false}, "Amadeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo latindevena.", "translations": {"fr": ["Am\u00e9d\u00e9e"], "it": ["Amedeo"], "pl": ["Amadeusz"]}, "examples": [["filino de grafo Amadeo la 3a", "Vikipedio, Afonso Henriques, 2005-08-15"]], "subdefinitions": []}], "root": "Amade", "primary": true}, "eruko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "G. de kruciferoj, kun flavaj, fortodoraj floroj, kulturata pro \u011diaj folioj man\u011dataj kiel salato.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u0440\u0435\u043f\u043a\u0430"], "fr": ["roquette"], "pt": ["eruca", "r\u00facula"], "de": ["Rauke", "Eruca"], "pl": ["rokieta"], "hu": ["borsmust\u00e1r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "eruk", "primary": true}, "kompromiti": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u0108e Valienne trovi\u011das la nun malaperinta formo komprometi: en \u015dia \u0109eesto \u015di preterlasos komprometantajn frazojn."], "primary definition": "(transitiva) Enmiksi en situacion riskoplenan (precipe por la reputacio), endan\u011derigi, misfamigi.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u043f\u0440\u0430\u043c\u044d\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["compromettre", "discr\u00e9diter", "faire du tort (\u00e0)", "impliquer (dans une affaire embarrassante)", "nuire (\u00e0)", "porter pr\u00e9judice (\u00e0)", "porter tort (\u00e0)", "m\u00ealer (impliquer dans une affaire embarrassante)", "mouiller (impliquer dans une affaire embarrassante)", "salir (impliquer dans une affaire embarrassante)"], "en": ["compromise", "endanger", "imperil", "jeopardize", "prejudice"], "nl": ["compromitteren", "in opspraak brengen"], "pt": ["comprometer", "p\u00f4r em embara\u00e7o", "sujeitar a um desaire"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043f\u0440\u043e\u043c\u0435\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0434\u0438\u0441\u043a\u0440\u0435\u0434\u0438\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["blo\u00dfstellen", "kompromittieren"], "hu": ["h\u00edrbe hoz", "lej\u00e1rat", "meghurcol"]}, "examples": [["kompromiti la interesojn, famon, sanon de iu", null], ["faros facilanimajn pa\u015dojn, kiuj kompromitos Esperanton en la okuloj de \u00absa\u011daj\u00bb homoj", "Originala Verka\u00a7 Homaranismo (III-8)"], ["lia nura alproksimi\u011do kompromitis virinon , interparolo kun li estis por \u015di dekreto de malhonoro", "Marta"], ["li estas kompromitita en tiu krima afero", null], ["vi senbezone kompromitas vin", null], ["trovi kompromitantajn postsignojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kompromit", "primary": true}, "spermatozoo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Matura virseksa \u0109elo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043f\u0435\u0440\u043c\u0430\u0442\u043e\u0437\u043e\u0438\u0434"], "en": ["spermatozoon"], "nl": ["spermatozo\u00efde"], "es": ["espermatozoide"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "ovo\u0109elo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spermatozo", "primary": true}, "kompromito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago kompromiti.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043f\u0440\u043e\u043c\u0435\u0442\u0430\u0446\u0438\u044f", "\u0434\u0438\u0441\u043a\u0440\u0435\u0434\u0438\u0442\u0430\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["discr\u00e9dit", "d\u00e9shonneur", "pr\u00e9judice"], "nl": ["opspraak"], "hu": ["h\u00edrbe hoz\u00e1s", "lej\u00e1rat\u00e1s", "kompromitt\u00e1l\u00e1s"]}, "examples": [["mi devis kompreni ke multaj \u2015 \u0109u plej multaj? \u2015 esperantistoj timas konfliktojn, timas kompromiton al la varmeco de la familia rondo", "I. Ertl cit. de K. Kniivil\u00e4 \u0108iu trovis propran krizon en UEA Libera Folio"], ["la ago de Verda Majo sin oferi al la afero por liberigo de la \u0109ina popolo estis tre facile etiketita kiel faro de \u00abnaciperfidulino\" kaj ka\u016dzis malfeli\u0109an kompromiton al \u015diaj familianoj", "Hu Guozhu Karmemore al Verda Majo El Popola \u0108inio"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompromit", "primary": false}, "nigrakapa mevo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de mevo (Larus canus).", "translations": {"en": ["mediterranean gull"], "sv": ["svarthuvad m\u00e5s"], "pl": ["mewa czarnog\u0142owa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mev", "primary": false}, "provilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ilo, korpo a\u016d rimedo, per kiu oni esplorcele provas, por ekscii, \u0109u la a\u0135o a\u016d afero estas tia, kia \u011di devas esti.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u043e\u0431\u043d\u0456\u043a", "\u0442\u044d\u0441\u0442\u044d\u0440"], "fr": ["instrument de test", "test (instrument de test)", "testeur (instrument)"], "hu": ["vizsg\u00e1lati eszk\u00f6z", "pr\u00f3bak\u0151"], "nl": ["toetssteen"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0431\u043d\u0438\u043a", "\u0442\u0435\u0441\u0442\u0435\u0440"]}, "examples": [["hodia\u016d ekzistas proviloj, per kiu oni povas certi\u011di pri jam je la unua tago de la nevenanta monata\u0135o", "Harald Kirschner, la virino kaj la gravedeco http://members..aon.at/die.tarockseite/19950514.htm"], ["per siaj spitaj krioj devas esti preska\u016d tro peza, tro dura provilo e\u0109 por la \u0109iela pacienco", "trad. Mogens Groth, Norda Prismo http://donh.best.vwh.net/Esperanto/ Literaturo/Revuoj/np/np5704/gruou.html"]], "subdefinitions": []}], "root": "prov", "primary": false}, "\u0135onglisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Profesia \u0135onglanto, lerta amuzisto.", "translations": {"be": ["\u0436\u0430\u043d\u0433\u043b\u0451\u0440"], "fr": ["jongleur"], "en": ["juggler"], "nl": ["jongleur"], "pt": ["malabarista"], "el": ["\u03c4\u03b1\u03c7\u03c5\u03b4\u03b1\u03ba\u03c4\u03c5\u03bb\u03bf\u03c5\u03c1\u03b3\u03cc\u03c2"], "de": ["Jongleur"], "it": ["giocoliere"], "hu": ["zsongl\u0151r"], "ru": ["\u0436\u043e\u043d\u0433\u043b\u0451\u0440"], "sv": ["jongl\u00f6r"], "es": ["malabarista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135ongl", "primary": false}, "sidilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108ia meblo a\u016d a\u0135o uzata por sursido.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0438\u0434\u0435\u043d\u044c\u0435"], "fr": ["si\u00e8ge"], "pl": ["siedzenie (mebel)"], "hu": ["\u00fcl\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sid", "primary": false}, "katapulto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malnova militma\u015dino, funkcianta per stre\u0109ado kaj subita malstre\u0109o de \u015dnuroj, kaj uzata por pafi \u015dtonojn, \u0135etarmilojn kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0442\u0430\u043f\u0443\u043b\u044c\u0442\u0430"], "fr": ["catapulte"], "en": ["catapult"], "nl": ["katapult"], "ru": ["\u043a\u0430\u0442\u0430\u043f\u0443\u043b\u044c\u0442\u0430"], "ca": ["catapulta"], "de": ["Katapult", "Wurfmaschine"], "it": ["catapulta (macchina bellica)"], "hu": ["katapult"], "es": ["catapulta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Knaba ludilo, konsistanta el ligna a\u016d fera forketo kun ka\u016d\u0109uka rubando, por pafi \u015dtonetojn kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0433\u0430\u0442\u043a\u0430"], "nl": ["katapult"], "ru": ["\u0440\u043e\u0433\u0430\u0442\u043a\u0430"], "de": ["Schleuder", "Zwille"], "it": ["fionda"], "hu": ["cs\u00fazli"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Mekanika aparato, por anta\u016den\u0135eti aviadilon for de la ferdeko de \u015dipo, a\u016d velglisilon for de la grundo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0442\u0430\u043f\u0443\u043b\u044c\u0442\u0430"], "nl": ["lanceerinrichting"], "ru": ["\u043a\u0430\u0442\u0430\u043f\u0443\u043b\u044c\u0442\u0430"], "de": ["Flugzeugkatapult"], "it": ["catapulta (per aerei)"], "hu": ["katapult"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "A\u016dtomata sava aparato por el\u0135eti piloton el flugma\u015dino.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0442\u0430\u043f\u0443\u043b\u044c\u0442\u0430"], "de": ["Schleudersitz"], "nl": ["schietstoel"], "it": ["sedile eiettabile"], "ru": ["\u043a\u0430\u0442\u0430\u043f\u0443\u043b\u044c\u0442\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "katapult", "primary": true}, "\u0109irka\u016dparoli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Paroli \u0109irka\u016d la koncerna temo, ne tu\u015dante \u011din rekte.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u0432\u043e\u0440\u0438\u0442\u044c \u043e\u0431\u0438\u043d\u044f\u043a\u0430\u043c\u0438"], "fr": ["faire des circonlocutions"], "en": ["beat about the bush"], "nl": ["rond de pot draaien"], "it": ["girare intorno (a parole)"], "hu": ["kertel", "k\u00f6nt\u00f6rfalaz"], "br": ["lakaat troidello\u00f9 en e gomzo\u00f9"], "pl": ["m\u00f3wi\u0107 og\u00f3lnikami"]}, "examples": [["\u6253\u5f00\u5929\u7a97\u8bf4\u4eae\u8bdd: malka\u015de (sincere) paroli, paroli eksplicite (per precizaj vortoj), ne \u0109irka\u016dparoli", "http://www.elerno.net/cidian-06.htm"], ["\u0109irka\u016dparolo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "parol", "primary": false}, "Bernardo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo \u011derman-devena.", "translations": {"ru": ["\u0411\u0435\u0440\u043d\u0430\u0440\u0434"], "fr": ["Bernard"], "bg": ["\u0411\u0435\u0440\u043d\u0445\u0430\u0440\u0434"], "de": ["Bernhard"], "it": ["Bernardo"], "es": ["Bernardo"], "br": ["Bernez"], "pl": ["Bernard"]}, "examples": [["Bernardo el Turingujo en la jaro 960 anta\u016ddiris proksiman finon de la mondo", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 5, el la vivo kaj sciencoj, bagateloj"]], "subdefinitions": []}], "root": "Bernard", "primary": true}, "anta\u016ddecidi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Decidi anta\u016d \u0109ia diskuto a\u016d pripenso.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u0440\u0435\u0448\u0438\u0442\u044c"], "de": ["el\u0151re elhat\u00e1roz", "el\u0151re eld\u00f6nt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Decidi por la (iom fora) estonteco.", "translations": {"de": ["vorentscheiden", "vorher beschlie\u00dfen"]}, "examples": [["anta\u016ddecido", null], ["\u0109ar la Filo de homo ja iros, la\u016d la anta\u016ddecido", "La Nova Testamento, S. Luko 22:22"]], "subdefinitions": []}], "root": "decid", "primary": false}, "salikario": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de litrumo (Lythrum salicaria), kun rozkoloraj floroj.", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u043b\u044c\u0447\u0430\u043a \u0432\u0435\u0440\u0431\u0430\u043b\u0456\u0441\u0442\u044b"], "fr": ["salicaire"], "nl": ["grote kattenstaart (plant)"], "ru": ["\u043f\u043b\u0430\u043a\u0443\u043d", "\u043f\u043b\u0430\u043a\u0443\u043d-\u0442\u0440\u0430\u0432\u0430", "\u0434\u0435\u0440\u0431\u0435\u043d\u043d\u0438\u043a \u0438\u0432\u043e\u043b\u0438\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439"], "de": ["Blutweiderich"], "it": ["salicaria"], "hu": ["r\u00e9ti f\u00fcz\u00e9ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "salikari", "primary": true}, "potencigato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La nombro, kiun oni potencigas.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0441\u0442\u0430\u0432\u0430 (\u043c\u0430\u0442\u044d\u043c\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u0430\u044f)"], "fr": ["base (d'une exponentielle)"], "en": ["base (of exponential)"], "ru": ["\u043e\u0441\u043d\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Basis"], "pl": ["podstawa (pot\u0119gi)"], "hu": ["alap (hatv\u00e1ny\u00e9)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "potenc", "primary": false}, "asiza": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "De asizo.", "translations": {"de": ["schwurgerichts-"], "nl": ["assisen-"], "hu": ["esk\u00fcdtsz\u00e9ki"]}, "examples": [["asiza tribunalo ne estas konstanta, \u011di estas la\u016dbezone kunvokata", null]], "subdefinitions": []}], "root": "asiz", "primary": false}, "asizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kunsido de kriminala tribunalo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0434 \u043f\u0440\u044b\u0441\u044f\u0436\u043d\u044b\u0445"], "fr": ["cour d'assises (session)"], "en": ["assize court"], "nl": ["zitting v.h. assisenhof"], "ru": ["\u0441\u0443\u0434 \u043f\u0440\u0438\u0441\u044f\u0436\u043d\u044b\u0445"], "de": ["Schwurgericht"], "hu": ["esk\u00fcdtsz\u00e9ki t\u00e1rgyal\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "asiz", "primary": true}, "feria": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la kutima tempo de ferioj, al la por feriado modaj lokoj, aran\u011doj, okupoj.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043f\u0443\u0441\u043a\u043d\u043e\u0439", "\u043a\u0430\u043d\u0438\u043a\u0443\u043b\u044f\u0440\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["f\u00e9ri\u00e9"], "hu": ["\u00fcd\u00fcl\u0151-", "szabadnapos", "sz\u00fcnid\u0151s"]}, "examples": [["la konstrua\u0135o trovi\u011das en feria regiono, neta\u016dga por plentempa lo\u011dado", "G. Van Damme: Sep en unu bato, Monato, jaro 1999a, numero 3a, p. 6a"], ["en feria voja\u011do", "E. Georgiev: Retpo\u015dta\u0135oj venos ekde nun anka\u016d telefone, Monato, jaro 1999a, numero 6a, p. 15a"]], "subdefinitions": []}], "root": "feri", "primary": false}, "bronza\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Objekto el bronzo, plej ofte artisma.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0440\u0430\u0431 \u0437 \u0431\u0440\u043e\u043d\u0437\u044b"], "fr": ["bronze (sculpture)"], "en": ["bronze"], "ru": ["\u0438\u0437\u0434\u0435\u043b\u0438\u0435 \u0438\u0437 \u0431\u0440\u043e\u043d\u0437\u044b"], "de": ["Bronze"], "hu": ["bronzt\u00e1rgy"], "fa": ["\u0645\u062c\u0633\u0645\u0647\u0654 \u0628\u0631\u0646\u0632"], "br": ["aremenn"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bronz", "primary": false}, "ferii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dum ferioj \u011dui ripozon, plezurokupojn, voja\u011dojn.", "translations": {"ru": ["\u0431\u044b\u0442\u044c \u0432 \u043e\u0442\u043f\u0443\u0441\u043a\u0435", "\u0431\u044b\u0442\u044c \u043d\u0430 \u043a\u0430\u043d\u0438\u043a\u0443\u043b\u0430\u0445"], "fr": ["\u00eatre en vacances"], "de": ["Ferien machen", "Urlaub machen"], "hu": ["szabads\u00e1gon van", "\u00fcd\u00fcl"]}, "examples": [["en julio kaj a\u016dgusto, \u0109efa libertempa periodo en E\u016dropo, anka\u016d eldonejaj oficistoj volas feriadi", "S. Maul: Multaj la\u016ddoj, Monato, jaro 2002a, numero 4a, p. 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "feri", "primary": false}, "ananaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cajnfrukto de ananasujo.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0430\u043d\u0430\u0441 (\u043f\u043b\u043e\u0434)"], "fr": ["ananas"], "bg": ["\u0430\u043d\u0430\u043d\u0430\u0441"], "nl": ["ananas"], "ru": ["\u0430\u043d\u0430\u043d\u0430\u0441"], "de": ["Ananas"], "sv": ["ananas"], "hu": ["anan\u00e1sz"], "sk": ["anan\u00e1s"], "fa": ["\u0622\u0646\u0627\u0646\u0627\u0633"], "en": ["pineapple"], "es": ["pi\u00f1a"], "br": ["aval-ananaz"], "pl": ["ananas"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ananas", "primary": true}, "kartuno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Desegna\u0135o por krei kina\u0135on. ,", "translations": {"en": ["cartoon"], "nl": ["tekening (v.tekenfilm)"], "it": ["disegno animato"], "pl": ["film rysunkowy", "film animowany", "kresk\u00f3wka"]}, "examples": [["La vorto kartuno devenas de la angla vorto cartoon..", "\u011cangalo"], ["la unua kartuno kun aparta desegno je \u0109iu movo", "Vikipedio, Mickey_Mouse"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kartunkina persono.", "translations": {"en": ["cartoon"], "nl": ["personage (uit een tekenfilm)"], "it": ["personaggio d'animazione"], "pl": ["animek (pot.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kartun", "primary": true}, "ferio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Libera tago, dum kiu oni ne estas devigata labori.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043d\u0438\u043a\u0443\u043b\u044f\u0440\u043d\u044b\u0439 \u0434\u0435\u043d\u044c", "\u0434\u0435\u043d\u044c \u043e\u0442\u043f\u0443\u0441\u043a\u0430"], "fr": ["cong\u00e9", "jour f\u00e9ri\u00e9", "jour de vacance"], "en": ["holiday", "vacation"], "nl": ["vakantiedag", "vrije dag"], "pt": ["feriado", "dia de folga"], "de": ["freier Tag", "Ferientag", "Urlaub(stag)"], "hu": ["szabadnap", "szabads\u00e1g (szabadnap)", "sz\u00fcnid\u0151"], "es": ["vacaciones"]}, "examples": [["escepte de \u015dtate deciditaj ferioj (sabato, diman\u0109o, festotagoj) la borsoj funkcias de lundo \u011dis vendredo", "Huang Tingsheng: La \u0109ina bilomerkato, Monatojaro 2001a, numero 8a, p. 10a"]], "subdefinitions": []}], "root": "feri", "primary": true}, "ekologio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La Na\u016da Oficiala Aldono asertas, ke anka\u016d tiuj reciprokaj influoj inter vivantaj organismoj povas ricevi la nomon \u00abekologio\u00bb. Kiel ekzemplon de tiu senco eblas citi: Interna Mongolio anka\u016d translokigis pa\u015dtistojn kaj kamparanojn, kiuj lo\u011dis en lokoj kun malbona medio, por revigligi stepan ekologion. Sed tiaj ekzemploj, en kiuj ofte aperas restrikta kadro, prefere estu rigardataj, kiel metafora uzo de la nomo de la scienco por signi apartan sciencan rigardon al la menciita kadro. Oni do interpretu la supran ekzemplon, kiel: [...] por revigligi la stepon la\u016d ekologia vidpunkto. Simile estas interpretendaj ekzemploj kun aliaj sciencoj, kiel: \u00abla geografio de malsato\u00bb. Tian esprimon eblas uzi dirante, ke la koncerna \u00abgeografio\u00bb koincidas kun aparta kriterio (t.e. malsato aperas en loko, kie la kriterio estas plenumata), ke oni povas \u011din modifi (t.e. modifi la gradon de malsato en difinita parto de la mondo), kompari kun la geografio de neklereco kaj tiel plu."], "primary definition": "Scienco pri la reciprokaj influoj inter vivantaj organismoj kaj ties natura medio.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0430\u043b\u0451\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["\u00e9cologie (science)"], "en": ["ecology"], "nl": ["ecologie"], "pt": ["ecologia"], "ru": ["\u044d\u043a\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "de": ["\u00d6kologie"], "hu": ["\u00f6kol\u00f3gia", "k\u00f6rnyezettan"], "pl": ["ekologia"]}, "examples": [["materialoj liveritaj de la Naturparka Administracio de Qomolangma montras, ke tiu loko estas tre valora por studi ekologion, biologion geologion", "\u0108ina Radio Internacia Por ke la loko restu pura http://esperanto.cri.cn/1/2004/11/05/1@16800.htm"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Klopodo eviti, ke la homa aktivado estu tro dan\u011dera por la naturaj medioj.", "translations": {"fr": ["\u00e9cologie (respect de l'environnement)"], "pl": ["ekologia", "ochrona \u015brodowiska"]}, "examples": [["urbo, longtempe kritikata profite al la kamparo, aperas nun kiel ejo de ebla \u0109iutaga ekologio", "Le Monde Diplomatique en Esperanto2005-01"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0430\u043b\u044f\u0433\u0456\u0447\u043d\u044b \u0440\u0443\u0445"], "nl": ["ecologische beweging", "groene beweging"], "pt": ["ecologismo", "ecologia"], "ru": ["\u044d\u043a\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0435 \u0434\u0432\u0438\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0437\u0435\u043b\u0451\u043d\u043e\u0435 \u0434\u0432\u0438\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0434\u0432\u0438\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435 \u0437\u0430\u0449\u0438\u0442\u043d\u0438\u043a\u043e\u0432 \u043f\u0440\u0438\u0440\u043e\u0434\u044b"], "de": ["\u00f6kologische Bewegung", "\u00d6kologiebewegung"], "hu": ["\u00f6kol\u00f3giai mozgalom", "z\u00f6ldmozgalom"], "pl": ["ruch ekologiczny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekologi", "primary": true}, "kastismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Politika sistemo bazita sur la kastoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0441\u0442\u0430\u0432\u0430\u044f \u0441\u044b\u0441\u0442\u044d\u043c\u0430"], "fr": ["syst\u00e8me des castes"], "en": ["caste system"], "nl": ["kastestelsel"], "ru": ["\u043a\u0430\u0441\u0442\u043e\u0432\u0430\u044f \u0441\u0438\u0441\u0442\u0435\u043c\u0430"], "de": ["Kastensystem"], "hu": ["kasztrendszer"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kast", "primary": false}, "beleta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iom bela, pli pla\u0109a ol konforma al la reguloj de beleco.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0433\u043e\u0436\u0430\u043d\u044c\u043a\u0456", "\u043c\u0456\u043b\u0435\u043d\u044c\u043a\u0456"], "fr": ["joli", "mignon"], "en": ["cute"], "ru": ["\u0445\u043e\u0440\u043e\u0448\u0435\u043d\u044c\u043a\u0438\u0439", "\u0441\u043b\u0430\u0432\u043d\u044b\u0439"], "de": ["h\u00fcbsch"], "hu": ["csinos"], "sk": ["pekn\u00fd"], "es": ["lindo"], "br": ["koant", "bravik"], "pl": ["\u0142adny"]}, "examples": [["en la dometo \u0109io estis malgranda, sed tiel beleta kaj pura, ke ne eble estas tion priskribi", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Ne\u011dulino"]], "subdefinitions": []}], "root": "bel", "primary": false}, "marsoldato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Militisto, ano de mararmeo.", "translations": {"fr": ["marin (militaire)"], "de": ["Marinesoldat"], "nl": ["matroos"], "it": ["marinaio (militare)", "comune di seconda classe (mar. mil.)"], "en": ["marine (soldier)"]}, "examples": [["en 1571 kiel marsoldato partoprenis la marbatalon de Lepanto", "Miguel de Cervantes Vikipedio"], ["Schmidt kaj tri marsoldatoj estis ju\u011dtaj de milita tribunalo kaj kondamntaj al morto", "Bakin Porlibera Batalanto Schmidt \u0108ina Radio Internacia"]], "subdefinitions": []}], "root": "soldat", "primary": false}, "projekcia\u0135o": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Bricard konas la terminon, sed sub formo \u00abprojecia\u0135o\u00bb. Cetere, ekster la rigora faka lingva\u0135o, eblas konsideri, ke anka\u016d \u00abprojekcio\u00bb havas \u0109i tiun sencon."], "primary definition": "Bildo per projekcio.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0435\u043a\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["projection (math., image)"], "en": ["projection"], "de": ["Projektion"], "hu": ["dia", "diapozit\u00edv"], "pl": ["rzut (obraz)"]}, "examples": [["la orta projekcia\u0135o de sfero al ebeno estas cirklo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Diafana kli\u015do, uzata por projekciado.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "projekci", "primary": false}, "impostdeklaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Deklaro pri la jaraj enspezoj por la respondeca financoficejo.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u043b\u043e\u0433\u043e\u0432\u0430\u044f \u0434\u0435\u043a\u043b\u0430\u0440\u0430\u0446\u0438\u044f"], "en": ["tax declaration"], "nl": ["belastingaangifte"], "pt": ["declara\u00e7\u00e3o de imposto de renda"], "de": ["Steuererkl\u00e4rung"], "hu": ["ad\u00f3bevall\u00e1s"], "es": ["declaraci\u00f3n de impuestos"], "pl": ["zeznanie podatkowe", "deklaracja podatkowa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "impost", "primary": false}, "Skotlando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la norda parto de Britio kun \u0109efurbo Edinburgo. Parto de Britujo.", "translations": {"de": ["Schottland"], "bg": ["\u0428\u043e\u0442\u043b\u0430\u043d\u0434\u0438\u044f"], "en": ["Scotland"], "pl": ["Szkocja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skot", "primary": false}, "flanka klaso": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u0108i tiu termino trovas apogon en pluraj naciaj lingvoj. Ni preferas \u011din al \u00abkoaro\u00bb , a\u016d \u00abkunaro\u00bb , dubindaj kunmeta\u0135oj, kiuj mallerte pa\u016dsas la anglan terminon."], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u043c\u0435\u0436\u043d\u044b\u0439 \u043a\u043b\u0430\u0441\u0441"], "fr": ["classe lat\u00e9rale"], "en": ["coset"], "de": ["Nebenklasse", "Restklasse"], "pl": ["warstwa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "klas", "primary": false}, "reprezalio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Jure malpermesita rebato fare de unu a\u016d pluraj regnoj al kontra\u016dle\u011da\u0135o de alia regno.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u043f\u0440\u0435\u0441\u0441\u0430\u043b\u0438\u044f"], "fr": ["repr\u00e9saille"], "en": ["reprisal(s)", "sanction(s)"], "nl": ["represaille"], "la": ["repressalia"], "de": ["Repressalie", "Zwangsma\u00dfnahme"], "hu": ["ellenrendszab\u00e1ly", "retorzi\u00f3"]}, "examples": [["\u0109ar tiu nombro inkluzivas tiujn, kiuj pereis dum bataloj a\u016d estis viktimoj de germanaj reprezalioj, la nombro de serboj, masakritaj de la kroataj usta\u015doj, estas evidente pli malalta", "Michel DUC GONINAZ, Eks-Jugoslavio: kiu kiun mistifikas?, Monato, 2000/6, p. 8"], ["sekve, la lando eniras fakte en la etan klubon de la regnoj kun atomarmiloj, post pli a\u016d malpli longa, sed fine sendama\u011da periodo de internaciaj reprezalioj", "Dingli SHEN, tr. Vilhelmo Lutermano: Pjongango vetas pri la ne\u016dtraleco de Pekino. \u00abLe Monde diplomatique\u00bb en Esperanto, 2006-10-06"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rebata atako al mallojala atako.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0437\u043c\u0435\u0437\u0434\u0438\u0435"], "fr": ["repr\u00e9saille"], "en": ["retaliation"], "nl": ["represaille"], "pl": ["represalia"]}, "examples": [["reprezalioj kontra\u016d la terorismo limi\u011dis al kelkaj bomboj en la dezerto", "A. Gresh, trad. V. Lutermano, La ondo de \u0125aoso, le Monde diplomatique, 2003-09"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: En la reala uzo de esperantistoj la vorto reprezalio plej ofte havas \u0109i tiun signifon reprezalio, kiu tamen mankas en la presitaj vortaroj (ekz-e en la PIVoj). Tia uzado estas evitinda, \u0109ar internacie ekzistas diferenco inter repressalia (latina termino el la internacia juro) kaj political respression (termino de politiko interna). Probable por la okcidentaj a\u016dtoroj de la PIVoj la koncepto \u00abrepresio\u00bb ne estis sufi\u0109e aktuala; kaj tial, manke de ta\u016dga vorto vortare agnoskita, la redakcioj trudas similsonan vorton alisencan (tiom pli volonte, ke iuj naciaj lingvoj efektive konfuzas reprezalion kun represio)."], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["onderdrukking (ontr.)"]}, "examples": [["renaski\u011dinta post la stalinaj reprezalioj, la esperantistaro estis sub forta influo de tiu turisma movado", "Glebo Malcev: Lia muziko ne gravas. La Ondo de Esperanto, 2004:5 (n-ro 115)"]], "subdefinitions": []}], "root": "reprezali", "primary": false}, "reprezalii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rebati al kontra\u016dle\u011da\u0135o de alia regno per reciproka jure malpermesita ago.", "translations": {"fr": ["exercer des repr\u00e9sailles"], "nl": ["represailles plegen"], "pl": ["zastosowa\u0107 represalia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rebati al mallojalaj atakoj a\u016d detruoj per similaj kontra\u016dagoj.", "translations": {}, "examples": [["ni estas devigataj reprezalii al israelaj agresoj", "\u011cangalo, Adoleskanta bombhomo atencas..., 2005-07-13"]], "subdefinitions": []}], "root": "reprezali", "primary": true}, "klafto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malnova mezurunuo de longo a\u016d profundo (franca: 195 cm; germana: 183 cm; rusa: 213 cm).", "translations": {"ru": ["\u0441\u0430\u0436\u0435\u043d\u044c"], "fr": ["toise (mesure de longueur)"], "en": ["fathom"], "nl": ["vadem"], "be": ["\u0441\u0430\u0436\u0430\u043d\u044c"], "de": ["Klafter"], "it": ["braccio (antica misura)"], "hu": ["\u00f6l (hosszm\u00e9rt\u00e9k)"]}, "examples": [["la boato forna\u011dis kelkajn klaftojn for de la bordo", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 29a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Angla mezurunuo de longo (183 cm).", "translations": {"ru": ["\u0444\u0430\u0442\u043e\u043c", "\u043c\u043e\u0440\u0441\u043a\u0430\u044f \u0441\u0430\u0436\u0435\u043d\u044c"], "fr": ["brasse anglaise (mesure de longueur)"], "de": ["Faden"], "hu": ["fon\u00e1l (m\u00e9lys\u00e9gm\u00e9rt\u00e9k)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "klaft", "primary": true}, "sana": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta korpon, organaron, menson, kiuj bone kaj normale funkcias.", "translations": {"be": ["\u0437\u0434\u0430\u0440\u043e\u0432\u044b"], "fr": ["sain", "en bonne sant\u00e9"], "bg": ["\u0437\u0434\u0440\u0430\u0432"], "nl": ["gezond"], "pt": ["s\u00e3o"], "ru": ["\u0437\u0434\u043e\u0440\u043e\u0432\u044b\u0439"], "de": ["gesund"], "tr": ["sa\u011fl\u0131kl\u0131"], "sv": ["frisk", "vid god h\u00e4lsa"], "it": ["sano"], "en": ["healthy"], "vo": ["saunik"], "cs": ["zdrav\u00fd"], "hu": ["eg\u00e9szs\u00e9ges"], "he": ["\u05d1\u05e8\u05d9\u05d0"]}, "examples": [["Se mi estus sana, mi estus feli\u0109a", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 20"], ["en korpo sana la menso sana", null], ["Esperanto sane eltenis \u0109iujn ventojn kaj pu\u015dojn", "Z"], ["tio malpermesas al la lingvo libere kaj sane disvolvi\u011di", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["sana pano", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "san", "primary": true}, "sano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de iu a\u016d io sana, en bonfarto.", "translations": {"be": ["\u0437\u0434\u0430\u0440\u043e\u045e\u0435"], "fr": ["sant\u00e9"], "en": ["health"], "nl": ["gezondheid"], "ru": ["\u0437\u0434\u043e\u0440\u043e\u0432\u044c\u0435"], "sv": ["h\u00e4lsa"], "de": ["Gesundheit"], "tr": ["sa\u011fl\u0131k"], "it": ["salute"], "hu": ["eg\u00e9szs\u00e9g"], "vo": ["saun"], "he": ["\u05d1\u05e8\u05d9\u05d0\u05d5\u05ea"]}, "examples": [["sano estas pli valora ol oro", null], ["sanosubtenanta ridado", "Z"], ["trinki pro ies sano", "Proverbaro esperanta"], ["\u011di estu por vi al sano", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "san", "primary": false}, "meditema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Momente a\u016d karaktere inklina al pensado, al medito.", "translations": {"fr": ["m\u00e9ditatif"], "en": ["meditative"]}, "examples": [["Anno-Doroteo, nur dekkvarjara infano, estis silentema kaj meditema", "Fabeloj, volumo 4, la vento rakontas pri Valdemaro Doe kaj pri liaj filinoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "medit", "primary": false}, "pase": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Neda\u016dre.", "translations": {"fr": ["passag\u00e8rement"], "nl": ["zijdelings"], "br": ["diwar dremen"], "pl": ["przej\u015bciowo"], "hu": ["fut\u00f3lag", "\u00e1tmenetileg"]}, "examples": [["Volap\u00fck povis nur pase entuziasmigi la homojn", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "pas", "primary": false}, "plako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fotografa plato, iam konsistanta el vitro, nun el metalo, sursternita per impresema substanco.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u0430\u0441\u0442\u0438\u043d\u043a\u0430 (\u0444\u043e\u0442\u043e)"], "de": ["Platte"], "nl": ["plaat"], "pt": ["chapa"], "hu": ["fotolemez"]}, "examples": [["presplako", null]], "subdefinitions": []}], "root": "plak", "primary": true}, "pasi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Iri tra a\u016d preter iu loko por atingi alian.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0439\u0442\u0438", "\u043f\u0440\u043e\u0445\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["passer (intr.)"], "en": ["pass"], "nl": ["voorbijgaan", "overgaan", "passeren"], "pt": ["passar"], "hu": ["halad", "\u00e1thalad", "elhalad", "megy"], "br": ["paseal (v.g.)", "tremen (v.g.)"], "cs": ["minout"], "ro": ["a trece"], "pl": ["mija\u0107", "przechodzi\u0107"]}, "examples": [["pasi sur la strato, la placo, tra kampo, tra la urbo, la pordo, la fenestro, super la muro", null], ["pasi al alia demando", null], ["\u0109iuj \u0109i bildoj rapide pasis tra lia cerbo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Transiri de iu stato al alia, alistati\u011di, transformi\u011di.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0439\u0442\u0438", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0445\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c"], "hu": ["\u00e1tmegy (\u00e1llapotba)"]}, "examples": [["pasi de ri\u0109eco al senhaveco", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0439\u0442\u0438", "\u043f\u0440\u043e\u0445\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c"], "hu": ["telik", "m\u00falik"]}, "examples": [["pasas la tempo", null], ["jam kvin jaroj pasis depost tio", null], ["kio pasis ne revenos", "Proverbaro esperanta"], ["la soleno pasis tute silente", "Z"], ["lia tago pasadis en studado", "Z"], ["ebrieco pasas post dormo, malsa\u011deco neniam", "Proverbaro esperanta"], ["kiel pasanta ventego, tiel malpiulo rapide malaperas", "La Malnova Testamento, Sentencoj 10:25"], ["kun komika mieno de pasanta meditado", "Z"], ["pasinta doloro for el memoro", "Proverbaro esperanta"], ["ser\u0109i la pasintan tagon", "Z"], ["le\u011do pasinta\u0135on ne tu\u015das", "Proverbaro esperanta"], ["sen pasinteco ne fari\u011das estonteco, diras \u0109ina proverbo", null], ["pasintjara ne\u011do", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0439\u0442\u0438", "\u043f\u0440\u043e\u0445\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c"], "hu": ["\u00e1tkel", "\u00e1tmegy"]}, "examples": [["li pasis akvon kaj fajron kaj mar\u0109ojn kaj marojn", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "pas", "primary": true}, "Kantio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Immanuel Kant (1724 \u2013 1804). Germana filozofo, suma elstarulo de la germana klerismo, kaj a\u016dtoro de filozofia revolucio pri kapabloj kaj limoj de la homa kono.", "translations": {"fa": ["\u0627\u06cc\u0645\u0627\u0646\u0648\u0626\u0644 \u06a9\u0627\u0646\u062a"], "en": ["Kant"], "it": ["Kant"], "pl": ["Kant"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kanti", "primary": false}, "transportisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komercisto kiu diversrimede vojigas komerca\u0135ojn al malproksimaj a\u0109etintoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0432\u043e\u0437\u044c\u043d\u0456\u043a", "\u044d\u043a\u0441\u043f\u044d\u0434\u044b\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["transporteur"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e\u0437\u0447\u0438\u043a", "\u044d\u043a\u0441\u043f\u0435\u0434\u0438\u0442\u043e\u0440"], "de": ["Transporteur", "Spediteur"], "tr": ["ta\u015f\u0131y\u0131c\u0131"], "pl": ["przewo\u017anik", "spedytor"], "hu": ["sz\u00e1ll\u00edt\u00f3", "fuvaroz\u00f3"]}, "examples": [["tiu teksto estas regularo uzata en la tuta mondo de komercistoj, juristoj, transportistoj kaj asekuristoj", "-, Inkotermoj 2000, Monato, jaro 2001a, numero 3a, p. 29a"]], "subdefinitions": []}], "root": "port", "primary": false}, "herezulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu kredas a\u016d predikas herezon.", "translations": {"el": ["\u03b1\u03b9\u03c1\u03b5\u03c4\u03b9\u03ba\u03cc\u03c2"], "fr": ["h\u00e9r\u00e9tique (subst.)"], "en": ["heretic"], "nl": ["ketter"], "pt": ["herege", "her\u00e9tico (pessoa)"], "ru": ["\u0435\u0440\u0435\u0442\u0438\u043a"], "de": ["H\u00e4retiker", "Ketzer"], "it": ["eretico (sost.)"], "hu": ["eretnek"], "es": ["hereje"], "br": ["disivouder"], "be": ["\u0435\u0440\u0430\u0442\u044b\u043a", "\u0435\u0440\u044d\u0442\u044b\u043a", "\u0433\u0435\u0440\u044d\u0442\u044b\u043a"], "pl": ["heretyk", "kacerz"]}, "examples": [["en mezepoko oni bruligadis herezulojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "herez", "primary": false}, "desinfekta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Substanco por desinfekti.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u0437\u0456\u043d\u0444\u0456\u043a\u0446\u044b\u0439\u043d\u044b \u0441\u0440\u043e\u0434\u0430\u043a"], "fr": ["d\u00e9sinfectant"], "en": ["disinfectant"], "pt": ["desinfetante"], "ru": ["\u0434\u0435\u0437\u0438\u043d\u0444\u0438\u0446\u0438\u0440\u0443\u044e\u0449\u0435\u0435 \u0441\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Desinfektionsmittel"], "hu": ["fert\u0151tlen\u00edt\u0151szer"], "sk": ["dezinfekcia"], "es": ["desinfectante"], "pl": ["\u015brodek dezynfekuj\u0105cy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "desinfekt", "primary": false}, "islamo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Arabe la vorto signifas \u00abakcepto, fido, submeti\u011do\u00bb (al la Dia volo)."], "primary definition": "Unu el la \u0109efaj mondreligioj, fondita de la profeto Muhamado, kies \u0109efa sankta libro estas Korano.", "translations": {"be": ["\u0456\u0441\u043b\u0430\u043c", "\u043c\u0443\u0441\u0443\u043b\u044c\u043c\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["islam"], "bg": ["\u0438\u0441\u043b\u044f\u043c"], "nl": ["islam"], "pt": ["isl\u00e3"], "ru": ["\u0438\u0441\u043b\u0430\u043c", "\u043c\u0443\u0441\u0443\u043b\u044c\u043c\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "ca": ["islam"], "de": ["Islam"], "hu": ["iszl\u00e1m"], "fa": ["\u0627\u0633\u0644\u0627\u0645"], "en": ["islam"], "es": ["islam"], "pl": ["islam"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "islam", "primary": true}, "islama": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al islamo, al \u011diaj spirito, principoj, ritoj.", "translations": {"fa": ["\u0627\u0633\u0644\u0627\u0645\u06cc"], "fr": ["musulman (adj.)", "mahom\u00e9tan (adj.)", "islamique"], "pt": ["islam\u00edtico"], "pl": ["islamski", "muzu\u0142ma\u0144ski"], "be": ["\u0456\u0441\u043b\u0430\u043c\u0441\u043a\u0456", "\u043c\u0443\u0441\u0443\u043b\u044c\u043c\u0430\u043d\u0441\u043a\u0456"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "islam", "primary": false}, "figokakto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kakto kun man\u011deblaj fruktoj, precipe el la specio opuntia ficus-indica.", "translations": {"fr": ["figuier de barbarie"], "de": ["Feigenkaktus"], "nl": ["vijgencactus", "vijgcactus", "vijgdistel", "opuntia"]}, "examples": [["figokakto , kies frukto iom similas la frukton de vera figarbo", "G. Neves, \u0108u Esperanto konas hermafroditojn?, La Ondo de Esperanto, 2003:8-9 (106-107)"]], "subdefinitions": []}], "root": "kakt", "primary": false}, "forigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malaperigi, neniigi.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0434\u0430\u043b\u0438\u0442\u044c", "\u0443\u0431\u0440\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u0443\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["enlever", "\u00e9loigner", "\u00e9carter (\u00e9loigner)", "\u00f4ter"], "nl": ["verwijderen", "weg doen"], "fi": ["poistaa", "ottaa pois"], "de": ["entfernen", "weg machen"], "es": ["alejar"]}, "examples": [["forigi makulon, bre\u0109on, mankon", null], ["multaj \u0109agrenoj kaj suferoj povus esti forigataj, se...", "Z"], ["por forigi \u0109iujn dubojn, embarasojn", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "for", "primary": false}, "kotiledono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unua folio \u0109e la floroplantoj, formita jam en la semgrajno; \u011dermfolio.", "translations": {"be": ["\u0441\u0435\u043c\u044f\u0434\u043e\u043b\u044f"], "fr": ["cotyl\u00e9don"], "en": ["cotyledon"], "pt": ["cotil\u00e9done"], "la": ["cotyledon"], "de": ["Keimblatt"], "sv": ["hj\u00e4rtblad"], "hu": ["sziklev\u00e9l"], "fa": ["\u0644\u067e\u0647"], "ru": ["\u0441\u0435\u043c\u044f\u0434\u043e\u043b\u044f"]}, "examples": [["la koniferoplantoj havas plurajn kotiledonojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kotiledon", "primary": true}, "plia\u011dulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el la pli a\u011daj, respektataj homoj en grupo a\u016d socio.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0430\u0440\u0435\u0439\u0448\u0438\u043d\u0430"], "fr": ["a\u00een\u00e9 (subst.)", "ancien (subst.)"], "de": ["\u00c4lterer"], "en": ["elder", "doyen"], "pl": ["starzec"]}, "examples": [["kiam la \u0109efpastroj kaj plia\u011duloj akuzis lin, li respondis nenion", "La Nova Testamento, S. Mateo 27:12"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u011d", "primary": false}, "Tajlando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la sudorienta Azio kun \u0109efurbo Bankoko. ISO-3166 kodo: TH. \u011cis 1949 nomata Siamo. \u011ci limas kun Birmo, Kambo\u011do Laoso kaj Hinda Oceano.", "translations": {"de": ["Thailand"], "bg": ["\u0422\u0430\u0439\u043b\u0430\u043d\u0434"], "en": ["Thailand"], "pl": ["Tajlandia", "Kr\u00f3lestwo Tajlandii"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "taj", "primary": true}, "balotejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko kien oni iras por baloti.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u0431\u0438\u0440\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0443\u0447\u0430\u0441\u0442\u043e\u043a"], "fr": ["bureau de vote"], "en": ["polling place"], "nl": ["stemlokaal"], "de": ["Wahllokal"], "hu": ["szavaz\u00f3helyis\u00e9g"], "pl": ["lokal wyborczy"], "es": ["centro de votaci\u00f3n"]}, "examples": [["lo\u011danto de kvartalo A en urbo M trovis ekzemple sian balotejon en kvartalo B de urbo N, kio malebligis partopreni la balotojn", "Bardhyl SELIMI: Listo de ruzo kaj manipulado, Monato, n-ro 01/2001"]], "subdefinitions": []}], "root": "balot", "primary": false}, "grupa\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mal\u015datinda grupo.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0430\u0439\u043a\u0430", "\u0431\u0430\u043d\u0434\u0430", "\u043a\u043b\u0438\u043a\u0430", "\u0433\u0440\u0443\u043f\u043f\u0438\u0440\u043e\u0432\u043a\u0430 (\u043d\u0435\u043e\u0434\u043e\u0431\u0440.)"], "fr": ["bande (groupe)"], "nl": ["bende"], "de": ["Bande"], "pl": ["banda", "szajka", "gang", "klika"], "hu": ["banda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grup", "primary": false}, "busa haltejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Bushaltestelle"], "ro": ["sta\u0163ie de autobuz"], "pl": ["przystanek autobusowy"], "pt": ["parada de \u00f4nibus"]}, "examples": [["estis specialaj benkoj en busa haltejo", "Ilja Ilf, Evgenij Petrov, trad. Vladimir Okc Unueta\u011da UsonoNegroj, 44a \u0109ap."]], "subdefinitions": []}], "root": "halt", "primary": false}, "nenial": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adv. signifanta \u00abpro neniu ajn ka\u016dzo, motivo\u00bb.", "translations": {"be": ["\u0431\u0435\u0441\u043f\u0440\u044b\u0447\u044b\u043d\u043d\u0430", "\u0431\u0435\u0437 \u0434\u0430\u0439 \u043f\u0440\u044b\u0447\u044b\u043d\u044b"], "en": ["for no reason (cause, motive)", "not for any reason (cause, motive)", "on no account", "without any reason (cause, motive) whatever"], "nl": ["om geen enkele reden"], "pt": ["por nenhum motivo"], "ru": ["\u043d\u0438\u043f\u043e\u0447\u0435\u043c\u0443", "\u043d\u0438\u0437\u0430\u0447\u0435\u043c", "\u0431\u0435\u0441\u043f\u0440\u0438\u0447\u0438\u043d\u043d\u043e", "\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u043e \u0442\u0430\u043a"], "de": ["grundlos", "aus keinem Grund"], "hu": ["semmi\u00e9rt (semmilyen okb\u00f3l)", "semmilyen okn\u00e1n\u00e1l fogva"]}, "examples": [["nenial vi koleras", null], ["li nenial \u0109esis skribi al mi", null], ["ni nenial volas partopreni tiun agitadon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "nenial", "primary": true}, "pinglo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metala stangeto, pinta \u0109e unu ekstremo, kiun oni uzas por pike fiksi teksa\u0135on a\u016d veston.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0443\u043b\u0430\u0432\u043a\u0430"], "fr": ["\u00e9pingle"], "nl": ["speld"], "pt": ["alfinete"], "de": ["Nadel"], "hu": ["t\u0171"], "fa": ["\u0633\u0646\u062c\u0627\u0642"], "es": ["alfiler"]}, "examples": [["estis tiel lume, ke oni povus trovi pinglon", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, pa\u015dtistino de anseroj apud puto"], ["sidi sur pingloj", "Proverbaro esperanta"], ["e\u0109 pinglo povas koron trapiki", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fa": ["\u0633\u0646\u062c\u0627\u0642\u200c\u0633\u0631"], "nl": ["haarspeld"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Pingloforma folio de konifero.", "translations": {"fa": ["\u0633\u0648\u0632\u0646 (\u0628\u0631\u06af \u06a9\u0627\u062c)"], "nl": ["naald"], "ru": ["\u0445\u0432\u043e\u044f"], "hu": ["t\u0171lev\u00e9l"]}, "examples": [["pingloj de pino", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "pingl", "primary": true}, "medicina\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0434\u044b\u043a\u0430\u043c\u044d\u043d\u0442", "\u043b\u0435\u043a\u0456"], "fr": ["traitement (m\u00e9decine)"], "en": ["medicine"], "nl": ["geneesmiddel", "medicijn"], "ru": ["\u043b\u0435\u043a\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u043c\u0435\u0434\u0438\u043a\u0430\u043c\u0435\u043d\u0442"], "de": ["Medikament"], "hu": ["gy\u00f3gyszer", "medic\u00edna"], "br": ["louzaouadur"]}, "examples": [["la medicina\u0135oj, anta\u016de senpage ricevataj, i\u011dis tro multekostaj", "Anatolo Gon\u0109arov, Via sano en viaj manoj, Monato, jaro 2002a, numero 3a, p. 17-19a"]], "subdefinitions": []}], "root": "medicin", "primary": false}, "saturnofesto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Romia karnavala festo dedi\u0109ita al la dio Saturno, kun konfuzo de sociaj roloj kaj dibo\u0109o.", "translations": {"fr": ["saturnales"]}, "examples": [["longe anta\u016d la komenco de la Saturna festo, mi jam sciis, ke alproksimi\u011das ia \u011doja okazo", "A. L\u00f6wenstein, La \u015dtona urbo, FEL, 1999"], ["la moderna lotumo enradiki\u011das en la romiaj saturnofestoj", "M. Pancorbo Castro, malnova bitakoro, 2003-12-21"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fest", "primary": false}, "premhoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Horo de intensa aktivado de homoj, ekzemple kiam multaj samtempe veturas al laborejoj, samtempe vizitas man\u011dejojn a\u016d simile....", "translations": {"fr": ["heure de pointe"], "it": ["ora di punta"]}, "examples": [["en elektrouzadaj premhoroj de somero de la kuranta jaro, mankis preska\u016d 2 milionoj da kilovattoj de elektro en Tokio", "\u0108ina Radio Internacia, Elektro\u015dpara stato de Japanio, 2004-07-23"]], "subdefinitions": []}], "root": "hor", "primary": false}, "torturisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono kies okupo estas torturi.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u043b\u0430\u0447", "\u0437\u0430\u043f\u043b\u0435\u0447\u043d\u044b\u0445 \u0434\u0435\u043b \u043c\u0430\u0441\u0442\u0435\u0440"], "en": ["torturer"], "es": ["torturador"], "pl": ["kat", "siepacz"], "hu": ["k\u00ednvallat\u00f3"]}, "examples": [["kvankam dekmiloj konsentis kun torturistoj, konfesante malvere nur tion, kion oni insistis ke ili konfesu, kelkaj konfesis pri flugado, sabatorgioj, koito kun demonoj", "D-ino Marjorie BOULTON: La proceso, la sor\u0109istino kaj \u015dia kato. IKU 1996, Prago"]], "subdefinitions": []}], "root": "tortur", "primary": false}, "karba fornelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fornelo funkcianta per bruligo de karbo.", "translations": {"fr": ["fourneau"], "de": ["Kohleherd"], "pl": ["kuchnia w\u0119glowa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fornel", "primary": false}, "anuitato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fiksita monsumo kun rento pagenda post regulaj intervaloj, ekz-e \u0109iujare, por amortizi \u015duldon.", "translations": {"ru": ["\u0435\u0436\u0435\u0433\u043e\u0434\u043d\u0430\u044f \u0440\u0435\u043d\u0442\u0430"], "en": ["annual instalment", "annuity"], "nl": ["annu\u00efteit", "jaarlijkse uitkering", "jaarlijkse afbetaling"], "be": ["\u0430\u043d\u0443\u0456\u0442\u044d\u0442", "\u0448\u0442\u043e\u0433\u0430\u0434\u043e\u0432\u0430\u044f \u0432\u044b\u043f\u043b\u0430\u0442\u0430"], "de": ["Jahresrate", "Annuit\u00e4t"], "hu": ["\u00e9vi t\u00f6rleszt\u00e9s", "annuit\u00e1s"], "sk": ["anuita"], "es": ["anualidad"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anuitat", "primary": true}, "analogeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parta simileco de malsamspecaj objektoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0430\u043b\u044f\u0433\u0456\u0447\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0430\u043d\u0430\u043b\u044f\u0433\u0430\u0432\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["analogie", "similitude"], "en": ["analogousness"], "nl": ["analogie"], "ru": ["\u0430\u043d\u0430\u043b\u043e\u0433\u0438\u0447\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0430\u043d\u0430\u043b\u043e\u0433\u043e\u0432\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Entsprechung", "Analogie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "analog", "primary": false}, "komfortigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Havigi komforton al iu.", "translations": {"fr": ["mettre \u00e0 l'aise"], "de": ["komfortabel machen"], "nl": ["op zijn gemak stellen"], "en": ["make comfortable"]}, "examples": [["sin komfortigi en sia se\u011do", null], ["en portebla fajrujo brulis amaseto da lignokarbo, plenigante la \u0109ambron per komfortiga ardo", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 13"], ["\u015di venis por plikomfortigi la malfeli\u0109an beston", null]], "subdefinitions": []}], "root": "komfort", "primary": false}, "dormo\u0109ambro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108ambro ordinare kvieta kaj ta\u016dge ekipita por dormado.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043f\u0430\u043b\u044c\u043d\u044f"], "fr": ["chambre \u00e0 coucher"], "bg": ["\u0441\u043f\u0430\u043b\u043d\u044f"], "nl": ["slaapkamer"], "pt": ["quarto (de dormir)"], "de": ["Schlafzimmer"], "tr": ["yatak odas\u0131"], "it": ["camera (stanza da letto)", "camera da letto"], "hu": ["h\u00e1l\u00f3szoba"], "fa": ["\u0627\u062a\u0627\u0642 \u062e\u0648\u0627\u0628"], "pl": ["sypialnia"]}, "examples": [["je la deka vespere \u0109iuj estis en la dormo\u0109ambroj, je la deka kaj duono la domo dormadis", "M. de Assis, trad. P. Viana, La divenistino kaj aliaj rakontoj, Oportuno, jaro 2005a, p. 27a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ambr", "primary": false}, "moro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u011cenerala vivmaniero kaj kutima konduto de iu popolo a\u016d persono.", "translations": {"be": ["\u0437\u0432\u044b\u0447\u0430\u0439"], "en": ["general custom", "habitual conduct", "mores"], "nl": ["zede", "gebruik (zede)"], "pt": ["costume (de um povo)", "comportamento"], "ru": ["\u043e\u0431\u044b\u0447\u0430\u0439"], "de": ["Sitte", "Lebensart"], "es": ["costumbre", "modo de vida"]}, "examples": [["alia tempo, aliaj moroj", "Proverbaro esperanta"], ["le\u011do malaperas, moro da\u016dras", "Proverbaro esperanta"], ["la naturo konservas sian moron, kion ajn la honto dirus", "Z"], ["fari\u011dis moro en Izrael, ke \u0109iujare...", "Z"], ["la tradiciaj, la novaj moroj", null], ["mildigi la morojn", null], ["bonmoroj", null], ["severmora homo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mor", "primary": true}, "kanona bazo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de vektora spaco Kn) Bazo konsistanta el la opoj, kies \u0109iuj termoj egalas al la nulo de K, krom unu, kiu egalas al \u011dia unuo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043d\u043e\u043d\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0431\u0430\u0437\u0438\u0441"], "fr": ["base canonique"], "de": ["kanonische Basis"], "en": ["canonical basis"], "pl": ["baza naturalna", "baza kanoniczna"]}, "examples": [["la p-a komponanto de vektoro la\u016d la kanona bazo egalas al \u011dia p-a termo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "baz", "primary": false}, "keroseno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Petrola frakcio, akirata per distilado de nafto \u0109e la temperaturoj inter 151\u00b0C kaj 273\u00b0C; uzata por lumigado (en petrollampoj), sed nun precipe kiel la \u0109efa brula\u0135o de la reakciaj motoroj.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0437\u0430"], "fr": ["k\u00e9ros\u00e8ne"], "en": ["kerosene"], "nl": ["kerosine"], "ru": ["\u043a\u0435\u0440\u043e\u0441\u0438\u043d"], "de": ["Brenn\u00f6l", "Petroleum", "Kerosin"], "hu": ["kerozin"]}, "examples": [["brilis granda kerosena lampo kaj kvar palacaj lanternoj", "La Familio, \u0109apitro 13a, p. 146a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kerosen", "primary": true}, "kluso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la fa\u016dkoj \u0109e l' anta\u016do de \u015dipo, tra kiu pasas kabloj kaj \u0109enoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u044e\u0437"], "fr": ["\u00e9cubier"], "en": ["hawse hole", "hawse pipe"], "nl": ["kluisgat"], "ru": ["\u043a\u043b\u044e\u0437"], "de": ["Kl\u00fcse"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "klus", "primary": true}, "trink\u0109okolado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108okolado preparita kiel plejofte varma trinka\u0135o, mikse kun akvo a\u016d lakto.", "translations": {"be": ["\u0448\u0430\u043a\u0430\u043b\u044f\u0434 (\u043d\u0430\u043f\u0456\u0442\u0430\u043a)"], "fr": ["chocolat (boisson)", "chocolat chaud"], "en": ["chocolate milk", "hot chocolate"], "nl": ["cacao (om te drinken)", "chocolade (om te drinken)"], "de": ["Trinkschokolade"], "it": ["cioccolata"], "hu": ["csokol\u00e1d\u00e9ital"], "fa": ["\u06a9\u0627\u06a9\u0627\u0626\u0648", "\u0634\u06cc\u0631\u06a9\u0627\u06a9\u0627\u0626\u0648"], "pl": ["czekolada do picia", "gor\u0105ca czekolada"], "he": ["\u05e9\u05d5\u05e7\u05d5"]}, "examples": [["kvar tasoj da varmega trink\u0109okolado", "Pejno Simono: La lernemulo, Monatojaro 1999a, numero 6a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109okolad", "primary": false}, "Sankta Skribo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Verko, kiun religia grupo rigardas die inspirita.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u044f\u0449\u0435\u043d\u043d\u043e\u0435 \u043f\u0438\u0441\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["\u00c9criture Sainte"], "en": ["Scripture", "Holy Scripture", "Holy Writ"], "nl": ["Heilige Schrift"], "es": ["Santas Escrituras"], "hu": ["Szent\u00edr\u00e1s"]}, "examples": [["la\u016dte li proklamis la vortojn de la Sankta Skribo", "Fabeloj, volumo 4, Filino de la mar\u0109a re\u011do"]], "subdefinitions": []}], "root": "skrib", "primary": false}, "mililitro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezurunuo de kapacito, litromilono.", "translations": {"fr": ["millilitre"], "de": ["Milliliter"], "it": ["millilitro"]}, "examples": [["1 supkulero = 15 mililitroj", "Misick, Kuko de Jahurto, La Junuloj, 2001-03, numero 54a, p. 13a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mililitr", "primary": true}, "harligo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kunplektitaj tufoj da longaj kapharoj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0441\u0430 (\u0432\u043e\u043b\u043e\u0441)"], "fr": ["tresse (de cheveux)"], "bg": ["\u043f\u043b\u0438\u0442\u043a\u0430 (\u043a\u043e\u0441\u0430)"], "nl": ["vlecht"], "pt": ["tran\u00e7a (de cabelo)"], "de": ["Zopf"], "it": ["treccia (acconciatura)", "codino (acconciatura)", "coda di cavallo (acconciatura)"], "hu": ["copf", "hajfonat"], "en": ["plait"], "es": ["trenza"], "br": ["plezhenn (blev)"], "pl": ["warkocz"]}, "examples": [["dika plekta\u0135o de nigraj harligoj", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "har", "primary": false}, "sonanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Silabiga parolsono.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u043d\u0430\u043d\u0442"], "nl": ["klinker", "sonant"], "es": ["sonante"], "hu": ["mag\u00e1nhangz\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "son", "primary": false}, "gropo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malanta\u016da parto de la dorso de kvarpiedulo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044b\u0436 (\u0443 \u043a\u0430\u043d\u044f)"], "fr": ["croupe"], "pt": ["garupa"], "ru": ["\u043a\u0440\u0443\u043f"], "de": ["Kruppe"], "pl": ["zad"], "hu": ["far"]}, "examples": [["dusako, kiu ku\u015dis sur la gropo de la \u0109evalo", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 1a, \u0109apitro 3a, p. 40a"]], "subdefinitions": []}], "root": "grop", "primary": true}, "sociala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "= socia 1 kaj 2.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0446\u044b\u044f\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["social"], "en": ["social", "communal"], "nl": ["sociaal", "maatschappelijk"], "ru": ["\u0441\u043e\u0446\u0438\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["sozial"], "hu": ["t\u00e1rsadalmi", "szoci\u00e1lis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "social", "primary": true}, "baden-Virtembergano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Civitano de Baden-Virtembergo.", "translations": {"de": ["Baden-W\u00fcrttemberger"], "nl": ["inwoner van Baden-W\u00fcrttemberg"], "sv": ["Baden-W\u00fcrttembergare"], "hu": ["baden-w\u00fcrttembergi"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Baden-Virtemberg", "primary": false}, "oceanologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Marscienco studanta la maran medion, \u011diajn fizikajn, \u0125emiajn kaj vivajn aspektojn.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043a\u0435\u0430\u043d\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "fr": ["oc\u00e9anologie"], "de": ["Ozeanografie"], "nl": ["oceanologie"]}, "examples": [["la oceanologia instituto en San Diego", "D. Bindmann, Re: biologia klasifiko, soc.culture.esperanto, 1999-11-20"]], "subdefinitions": []}], "root": "oceanologi", "primary": true}, "ponto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konstruo ebliganta trairon de rivero, fosa\u0135o, kavo ks.", "translations": {"be": ["\u043c\u043e\u0441\u0442"], "fr": ["pont (voirie)"], "en": ["bridge"], "nl": ["brug"], "pt": ["ponte"], "ru": ["\u043c\u043e\u0441\u0442"], "de": ["Br\u00fccke"], "tr": ["k\u00f6pr\u00fc"], "sv": ["bro"], "hu": ["h\u00edd"], "ro": ["pod"], "id": ["jembatan"], "pl": ["most"]}, "examples": [["\u015dtona, fera, ligna ponto", null], ["la arka\u0135oj de ponto", null], ["bruligi post si la pontojn", "Z"], ["la afero ne staras sur pinto de ponto", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Interkomunikilo.", "translations": {"fr": ["pont (fig.)", "lien", "passage", "passerelle", "transition", "rapport"]}, "examples": [["ni deziras krei ligantan ponton inter la gentoj", "Z"], ["Esperanto estas ponto trans \u0109iuj lingvaj limoj", null], ["Hungarlando estas ponto inter oriento kaj okcidento", null], ["tiu procedo prezentos ponton de transiro", "Z"], ["\u015di ser\u0109is ponton al pli intima konversacio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pont", "primary": true}, "kamufla\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io kamuflita.", "translations": {"de": ["Tarnung"], "nl": ["camouflage"], "pt": ["camuflagem"], "en": ["camouflage"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kamufl", "primary": false}, "akceptejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko en laborejo, institucio, servejo, al kiu vizitanto sin unue turnu por informoj kaj gvido.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0451\u043c\u043d\u0430\u044f"], "fr": ["accueil (lieu)"], "nl": ["receptie"], "de": ["Rezeption"], "tr": ["resepsiyon"], "hu": ["recepci\u00f3", "fogad\u00f3helyis\u00e9g"], "br": ["degemer (lec'h)"], "pl": ["recepcja"]}, "examples": [["en la akceptejon de la fama psikiatria kliniko pa\u015dis viro kun pinta barbeto", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 6a, p. 55a"]], "subdefinitions": []}], "root": "akcept", "primary": false}, "siko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de sikismo - religia komunumo el Hindujo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0438\u043a\u0445"], "fr": ["sikh"], "pl": ["sikh"], "pt": ["sique", "sikh"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sik", "primary": true}, "lo\u011danto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu lo\u011das ie.", "translations": {"be": ["\u0436\u044b\u0445\u0430\u0440", "\u043d\u0430\u0441\u0435\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["habitant", "occupant (d'une habitation)"], "en": ["dweller", "inhabitant", "resident"], "nl": ["bewoner"], "pt": ["morador", "habitante"], "ru": ["\u0436\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u043e\u0431\u0438\u0442\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Bewohner"], "hu": ["lak\u00f3", "lakos"], "es": ["habitante"]}, "examples": [["tiu \u0109i urbo havas milionon da lo\u011dantoj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 14"], ["alia lo\u011danto de la strato", "Fabeloj, volumo 1, galo\u015doj de feli\u0109o, 5, metamorfozo de la skribisto"]], "subdefinitions": []}], "root": "lo\u011d", "primary": false}, "uzino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fabriko por metalproduktado kaj metalprilaborado, en kiu la plej grava laboro estas farata per ma\u015dinoj.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0432\u043e\u0434"], "fr": ["fonderie", "usine m\u00e9tallurgique"], "pt": ["usina"], "no": ["jernverk", "fabrikkanlegg"], "fi": ["tehdas (suuri metalliteollisuuslaitos)"], "it": ["fonderia"]}, "examples": [["la uzino prosperis dum la pasinta duonjaro", "Oni ne pafas en Jamburg, \u0109apitro 18a, p. 106a"]], "subdefinitions": []}], "root": "uzin", "primary": true}, "anta\u016dplado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plado, destinita por paciencigi malsatulojn, anta\u016d la man\u011do.", "translations": {"fa": ["\u067e\u06cc\u0634\u200c\u063a\u0630\u0627"], "fr": ["amuse-gueule"], "de": ["Amuse-Gueule", "Gru\u00df aus der K\u00fcche"], "nl": ["voorgerecht", "amuse-gueule"], "ru": ["\u043b\u0451\u0433\u043a\u0430\u044f \u0437\u0430\u043a\u0443\u0441\u043a\u0430"]}, "examples": [["anta\u016dplade al la tagman\u011do, Kant ricevis de Yvonne, la kara edzineto, unue kiseton, kaj poste predikon iom severan", "Urd Hadda murdita!p. 11"]], "subdefinitions": []}], "root": "plad", "primary": false}, "tripunkto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interpunkcia signo (\u2026) uzata anstata\u016d punkto post nefinitaj frazoj, a\u016d kie io estas ellasita, a\u016d signas iom longan pa\u016dzon (pro hezito, interrompo kaj tiel plu).", "translations": {"hu": ["h\u00e1rmaspont"], "be": ["\u0448\u043c\u0430\u0442\u043a\u0440\u043e\u043f'\u0435"], "fr": ["points de suspension"], "en": ["ellipsis"], "ru": ["\u043c\u043d\u043e\u0433\u043e\u0442\u043e\u0447\u0438\u0435"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "punkt", "primary": false}, "mugiledoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo perkoformaj fi\u015doj (Mugilidae).", "translations": {"be": ["\u043a\u0435\u0444\u0430\u043b\u0456 (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "en": ["mullets (family)"], "nl": ["harders (fam.)"], "pt": ["mugil\u00eddeos"], "ru": ["\u043a\u0435\u0444\u0430\u043b\u0438 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Meer\u00e4schen (Familie)"], "hu": ["tengeri p\u00e9rf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mugiled", "primary": true}, "Kolonjo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nomo de kelkaj Romiaj kolonioj.", "translations": {"lat": ["Colonia"], "nl": ["Keulen"], "pt": ["Col\u00f4nia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Urbo en okcidenta Germanujo (6\u00b058'E, 50\u00b056'N), situanta \u0109e la rivero Rejno, plej granda urbo de la federacia lando Nordrejn-Vestfalio.", "translations": {"lat": ["Colonia Agrippina"], "be": ["\u041a\u0451\u043b\u044c\u043d"], "fr": ["Cologne"], "de": ["K\u00f6ln"], "hu": ["K\u00f6ln"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Kolonj", "primary": true}, "tamarindo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio fabacoj (Tamarindus), kreskanta en varmegaj landoj.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0430\u043c\u0430\u0440\u0438\u043d\u0434", "\u0438\u043d\u0434\u0438\u0439\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0444\u0438\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["tamarinier"], "nl": ["tamarinde"], "pt": ["tamarindo"], "de": ["Tamarinde"], "pl": ["tamaryndowiec", "daktyl indyjski"], "hu": ["tamarindus(fa)"]}, "examples": [["la tamarindo havas aspekton de dronanto, kiu vane etendas siajn manojn al la \u0109ielo", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tamarind", "primary": true}, "breto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Horizontala tabulo por surmeti objektojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u0456\u0446\u0430"], "fr": ["rayon (tablette)", "tablette"], "en": ["shelf"], "nl": ["plank (schab)", "schab", "schap"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u043a\u0430"], "de": ["Brett"], "hu": ["polc"], "fa": ["\u062a\u062e\u062a\u0647"], "pl": ["p\u00f3\u0142ka"]}, "examples": [["bretoj de \u015dranko, bufedo", null], ["li montris al la librobreto, sur kiu ku\u015dis malnovaj libroj", "Fabeloj, volumo 2, Dano Holger"], ["\u0109u vi estis jam en la provizejo, kie froma\u011doj ku\u015das sur la bretoj?", "Fabeloj, volumo 2, Abio"]], "subdefinitions": []}], "root": "bret", "primary": true}, "tegolisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu kovras tegmenton per tegoloj.", "translations": {"en": ["tiler", "shingler", "roofer"], "pl": ["dekarz"]}, "examples": [["Coupeau estas kura\u011da kaj laborema tegolisto, kiu riparas tegmentojn", "Manuel Halvelik, Gavaro , 4.22 Vomkapeco"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "tegmentisto", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tegol", "primary": false}, "fasado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fronto de konstrua\u0135o, enhavanta la \u0109efan enirejon.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0441\u0430\u0434"], "fr": ["fa\u00e7ade"], "bg": ["\u0444\u0430\u0441\u0430\u0434\u0430"], "nl": ["fa\u00e7ade", "voorgevel"], "pt": ["fachada", "frontaria", "frontisp\u00edcio (de edif\u00edcio)", "portada"], "ru": ["\u0444\u0430\u0441\u0430\u0434"], "de": ["Fassade", "Frontseite", "Stirnseite", "Vorderseite"], "it": ["facciata"], "hu": ["homlokzat"], "en": ["facade"], "es": ["fachada"]}, "examples": [["sur placo, ne malproksime de l' Kremlo, staras granda konstruo sur kies fasado oni povas legi kvarlingve la faman frazon: \u00abProletoj el \u0109iuj landoj unui\u011du\u00bb", "Vortoj de k-do Lanti, Tri semajnoj en Rusio"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ekstera interfaco de programo a\u016d komputa sistemo kun la ekstera mondo: kun la uzantoj, kun komputila reto kaj tiel plu.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043d\u0435\u0448\u043d\u0435\u0435 \u0441\u043e\u043f\u0440\u044f\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "en": ["front-end interface", "look and feel"], "be": ["\u0456\u043d\u0442\u044d\u0440\u0444\u044d\u0439\u0441 (\u043f\u0440\u0430\u0433\u0440\u0430\u043c\u044b)"], "de": ["Benutzeroberfl\u00e4che"], "it": ["interfaccia"], "hu": ["fel\u00fclet"], "es": ["Interfaz de Usuario (computacional, de programas de computadora)"]}, "examples": [["fasado povas faciligi uzadon de neafabla programo, diponigante menuojn kaj tiel plu", null], ["tiu fenestrosistemo disponigas Vindozan fasadon por Uniksaj programoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fasad", "primary": true}, "likvoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alkohola\u0135o farita el brando, aroma\u0135oj kaj sukero.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u043a\u0451\u0440"], "en": ["liqueur"], "nl": ["likeur"], "pt": ["licor"], "ru": ["\u043b\u0438\u043a\u0451\u0440"], "de": ["Lik\u00f6r"], "hu": ["lik\u00f6r"], "es": ["licor"]}, "examples": [["ovolikvoro", null], ["aniza likvoro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "likvor", "primary": true}, "mastrostriko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108eso de laboro ordonata de mastro por cedigi la salajratojn.", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u043a\u0430\u045e\u0442"], "fr": ["lockout"], "en": ["lockout"], "nl": ["lock-out"], "ru": ["\u043b\u043e\u043a\u0430\u0443\u0442"], "de": ["Aussperrung"], "hu": ["kiz\u00e1r\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "strik", "primary": false}, "redakcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de tiuj, kiuj redaktas gazeton; redaktistaro.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0434\u0430\u043a\u0446\u044b\u044f"], "en": ["editorial staff"], "nl": ["redactie"], "ru": ["\u0440\u0435\u0434\u0430\u043a\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Redaktion"], "hu": ["szerkeszt\u0151s\u00e9g"]}, "examples": [["\u015dan\u011do en la Esperanto-redakcio de la Pola Radio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Redaktejo.", "translations": {"en": ["editorial office"], "hu": ["szerkeszt\u0151s\u00e9g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Stato de teksto, programo kaj tiel plu.", "translations": {"en": ["edition"], "nl": ["versie"], "hu": ["szerkeszt\u00e9s"]}, "examples": [["ilia definitiva redakcio estos fiksita nur en la kongreso", "Aldono al la \u00abDogmoj de Hilelismo\u00bb: RE, 1906:2, p.27."], ["la redakcio 24-a de la \u00abKomputada leksikono\u00bb", null]], "subdefinitions": []}], "root": "redakci", "primary": true}, "signo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io ajn perceptebla (streko, desegna\u0135o, figuro, bildo, objekto, gesto), kio elvokas en la spiriton ideon pri alia afero; ekstera distingilo.", "translations": {"ru": ["\u0437\u043d\u0430\u043a"], "fr": ["signe"], "en": ["sign"], "nl": ["teken"], "de": ["Zeichen"], "tr": ["i\u015faret"], "hu": ["jel"], "cs": ["znamen\u00ed"]}, "examples": [["fari, doni signojn per la lipoj, per la okuloj", "Z"], ["tio estas bona signo", "Z"], ["\u0109ie oni vidis signojn de mal\u011dojo", "Z"], ["kongresoj farataj sub la signo de la verda standardo", "Z"], ["la verda stelo \u0109esos esti malkura\u011da signo de silento, \u011di fari\u011dos signo de laboro", "Z"], ["signo kaj atentigilo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Elemento de konvencia aro da esprimiloj uzataj por prezenti informojn; precipe litero de alfabeto, cifero, interpunkciaj signoj, la sonoj de parolo.", "translations": {"nl": ["teken", "symbool"], "de": ["Zeichen", "Symbol"], "en": ["sign", "character"], "ru": ["\u0437\u043d\u0430\u043a", "\u043b\u0438\u0442\u0435\u0440\u0430"], "hu": ["jel", "karakter"]}, "examples": [["demandosigno", null], ["krisigno a\u016d ekkria signo", null], ["egalosigno", null], ["pliosigno", null], ["havi ankora\u016d signon de demando", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Temas kompreneble pri metafora uzo de la tipografia senco de vorto \u00absigno\u00bb, \u0109ar pozitiveco kaj negativeco de nombro povas esti indikitaj pere de la pluso a\u016d minuso, kiu aperas en \u011dia cifera prezento. \u0108ar pozitiveco kaj negativeco ne estas per si mem matematikaj objektoj, oni ofte preferas paroli pri la signumo de nombro, t.e. pri la valoro, kiun alprenas \u0109e \u011di la koncerna funkcio. La pli tradicia formo \u00absigno\u00bb restas tamen uzata, precipe en kunmeta\u0135oj, kiel samsigna, kontra\u016dsigna, signo\u015dan\u011do..."], "primary definition": "(de nombro) \u011cia eco esti pozitiva a\u016d negativa.", "translations": {"ru": ["\u0437\u043d\u0430\u043a"], "fr": ["signe (d'un nombre)"], "en": ["sign"], "de": ["Vorzeichen"], "hu": ["el\u0151jel"], "pl": ["znak"]}, "examples": [["pozitiva a\u016d plusa, negativa a\u016d minusa signo de variablo , de funkcio", null], ["se la signo de kontinua funkcio \u015dan\u011di\u011das inter a kaj b, tiu nepre nuli\u011das \u0109e iu punkto de intervalo ]a,b[", null], ["produto estas pozitiva, se kaj nur se la du faktoroj havas saman signon", null], ["la kartezia prisigna regulo", "Matematika Terminaro kaj Krestomatio, p. 16"]], "subdefinitions": []}], "root": "sign", "primary": true}, "signi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Esti signo pri, montri, signifi.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0437\u043d\u0430\u0447\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u043e\u0437\u043d\u0430\u0447\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u043e\u0437\u043d\u0430\u0447\u0438\u0442\u044c"], "de": ["zeigen", "bezeichnen"], "hu": ["jelez"]}, "examples": [["signi la vojon", null], ["lia fizionomio signis plenan senzorgecon", null], ["lingvo estas pure kondi\u0109a signado de ideoj", "Z"], ["tia obstino kaj senkritiko signas ian nescienceman spiritostaton", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari signon al iu, atentigi iun per signo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0430\u0442\u044c \u0437\u043d\u0430\u043a"], "fr": ["faire signe"], "hu": ["jelez"]}, "examples": [["mi signis al la fiakristo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Distingigi iun a\u016d ion per signo.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0437\u043d\u0430\u0447\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u043e\u0437\u043d\u0430\u0447\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u043e\u0437\u043d\u0430\u0447\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["\u00eatre le signe de", "marquer (\u00eatre marquant)"], "hu": ["jel\u00f6l (\u00e1tv.)", "jelent"]}, "examples": [["tiu verko signas epokon en la drama literaturo", null], ["tiu decido signas gravan pa\u015don en la historio de nia movado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sign", "primary": false}, "granda litero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Litero en formo relative pli granda, klara a\u016d eleganta, kiel la majusklaj literoj de la antikvaj surskriboj, tial opiniata speciale konvena por la komenca pozicio (en propraj nomoj, komence de frazo kaj tiel plu); ano de la serio A, B, C... kontraste al la malgrandaj literoj a, b, c...", "translations": {"be": ["\u0432\u044f\u043b\u0456\u043a\u0430\u044f \u043b\u0456\u0442\u0430\u0440\u0430"], "en": ["capital letter"], "nl": ["hoofdletter"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043f\u0438\u0441\u043d\u0430\u044f \u0431\u0443\u043a\u0432\u0430", "\u0431\u043e\u043b\u044c\u0448\u0430\u044f \u0431\u0443\u043a\u0432\u0430", "\u0437\u0430\u0433\u043b\u0430\u0432\u043d\u0430\u044f \u0431\u0443\u043a\u0432\u0430"], "de": ["Anfangsbuchstabe", "Gro\u00dfbuchstabe", "Majuskel"], "it": ["maiuscolo"], "hu": ["nagybet\u0171"], "pl": ["du\u017ca litera", "wielka litera", "majusku\u0142a", "wersalik", "litera drukowana (pot.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "liter", "primary": false}, "farmacia\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Medikamento.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0434\u044b\u043a\u0430\u043c\u044d\u043d\u0442", "\u043b\u0435\u043a\u0456"], "en": ["pharmaceutical", "medicine"], "nl": ["medicijn", "medicament", "geneesmiddel"], "ru": ["\u043c\u0435\u0434\u0438\u043a\u0430\u043c\u0435\u043d\u0442", "\u043b\u0435\u043a\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u043e"], "ca": ["f\u00e0rmac"], "de": ["Arzneimittel", "Pharmaka"], "hu": ["gy\u00f3gyszer"], "es": ["f\u00e1rmaco"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "farmaci", "primary": false}, "multangula": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prezentanta grandan nombron da anguloj.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043d\u043e\u0433\u043e\u0443\u0433\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["soksz\u00f6g\u0171"], "de": ["vieleckig"], "nl": ["veelhoekig"], "be": ["\u043c\u043d\u043e\u0433\u0430\u0432\u0443\u0433\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u0448\u043c\u0430\u0442\u043a\u0443\u0442\u043d\u044b"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mult", "primary": false}, "koncentri sin": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stre\u0109i la intelektajn fortojn super solvota problemo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0441\u0440\u0435\u0434\u043e\u0442\u043e\u0447\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0441\u043a\u043e\u043d\u0446\u0435\u043d\u0442\u0440\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["se concentrer", "s'appliquer"], "nl": ["zich concentreren"]}, "examples": [["mi koncentris min sur la okazonta\u0135oj malanta\u016d la vojturni\u011do", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato\u0109ap. 29"], ["\u0109u sinokupo pri malsano estas obstaklo por sinkoncentrado de \u0109arpentisto kaj aliaj metiistoj?", "Platono trad. D. Broadribb La RespublikoParto 3"]], "subdefinitions": []}], "root": "koncentr", "primary": false}, "komputero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["computer (arch.)"], "pt": ["computador"]}, "examples": [["produktado de facile vendeblaj varoj, kiaj pecoj de televida aran\u011da\u0135o, komputero", "\u0108ina Radio Internacia, Xi'an hodia\u016d (2), 2005-03-04"]], "subdefinitions": []}], "root": "komputer", "primary": true}, "alporti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Preni kun si kaj iri por demeti en alian lokon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u043d\u043e\u0441\u0456\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u044b\u043d\u0435\u0441\u044c\u0446\u0456"], "fr": ["apporter"], "nl": ["brengen", "aandragen", "aanbrengen"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043d\u0435\u0441\u0442\u0438", "\u043f\u0440\u0438\u043d\u043e\u0441\u0438\u0442\u044c"], "de": ["bringen", "herbeibringen", "herbeitragen"], "tr": ["getirmek"], "sv": ["h\u00e4mta"], "hu": ["idehoz", "odavisz"], "pl": ["zanosi\u0107"]}, "examples": [["\u0109u oni jam alportis la leterojn?", null], ["pano estas alportita, korbo estu for\u0135etita", "Proverbaro esperanta"], ["alportu al mi metron da nigra drapo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 32"], ["la \u015dipo, kiu al ni alportis la fremdulojn", "Z"], ["alporti oferon", "Z"], ["alporti sciigon", "Z"], ["alporti konsilojn al", "Z"], ["unu hirundo printempon ne alportas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Havigi al iu; produkti, ka\u016dzi.", "translations": {"de": ["beischaffen", "beibringen"], "sv": ["f\u00f6ra med sig"], "hu": ["hoz (\u00e1tv.)"]}, "examples": [["alporti profiton, perdon, rezultaton, kontribuon, helpon", "Z"], ["alporti subtenon al iu", null], ["kelka libereco alportas al ni nenian malutilon", "Z"], ["senlaboreco dormon alportas", "Proverbaro esperanta"], ["la acida man\u011da\u0135' al li alportas nur la morton", "Z"], ["muziko alportas al mi multe da plezuro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "port", "primary": false}, "ripozpurigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Purigi per ripozigo, precipe likva\u0135on, kies malpura\u0135oj tiel alfundi\u011das.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0441\u0442\u0430\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c (\u0436\u0438\u0434\u043a\u043e\u0441\u0442\u044c)"], "fr": ["d\u00e9canter"], "en": ["decant"], "nl": ["decanteren"], "pt": ["decantar"], "de": ["dekantieren"], "hu": ["der\u00edt", "\u00fclep\u00edt"]}, "examples": [["mi ripozpurigos iliajn akvojn", "La Malnova Testamento, Je\u0125ezkel 32:14"]], "subdefinitions": []}], "root": "pur", "primary": false}, "idolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Statuo, figuro de dia\u0135o, kun formo de estulo a\u016d de objekto, kaj honorata per kulto.", "translations": {"be": ["\u0456\u0434\u0430\u043b", "\u043a\u0443\u043c\u0456\u0440"], "fr": ["idole"], "en": ["idol"], "nl": ["afgod"], "pt": ["\u00eddolo (religi\u00e3o)"], "ru": ["\u0438\u0434\u043e\u043b", "\u043a\u0443\u043c\u0438\u0440"], "de": ["G\u00f6tze"], "es": ["\u00eddolo"], "pl": ["idol", "bo\u017cek"]}, "examples": [["vi vidis iliajn idolojn el ligno kaj el \u015dtono, el ar\u011dento kaj el oro", "La Malnova Testamento, Readmono 29:17"], ["la kulto de la idoloj", null], ["la paganaj idoloj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Persono a\u016d afero, al kiu oni fervorege servas, kvaza\u016d per kulto.", "translations": {"nl": ["idool"], "pt": ["\u00eddolo"], "de": ["Idol"], "sv": ["idol"], "hu": ["b\u00e1lv\u00e1ny"], "pl": ["idol", "bo\u017cyszcze"]}, "examples": [["\u015dia filino estis \u015dia idolo, kaj tion malmulte meritis", null], ["tiu politikisto i\u011dis la idolo de la popolo", null], ["la mono estas lia idolo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "idol", "primary": true}, "Koperniko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Latine Nicolaus Copernicus, pole Miko\u0142aj Kopernik, vera nomo Nikolaus Koppernigk. Pola astronomo (1473-1543), la kreinto de suncentra sistemo de la mondo. Faris revolucion en la naturscienco, rezigninte de dum multaj jarcentoj akceptita instruo pri centra loko de la Tero, kaj klariginte videblajn movi\u011dojn de astroj per turni\u011do de la Tero \u0109irka\u016d sia akso kaj turni\u011do de planedoj (inkluzive la Teron) \u0109irka\u016d la Suno.", "translations": {"be": ["\u041c\u0456\u043a\u0430\u043b\u0430\u0439 \u041a\u0430\u043f\u044d\u0440\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["Copernic (Nicolas)"], "nl": ["Nicolaas Copernicus"], "pt": ["Cop\u00e9rnico, Nicolau"], "ru": ["\u041d\u0438\u043a\u043e\u043b\u0430\u0439 \u041a\u043e\u043f\u0435\u0440\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Nikolaus Kopernikus"], "it": ["Copernico"], "hu": ["Nikolausz Kopernikusz"], "fa": ["\u0646\u06cc\u06a9\u0644\u0627\u0633 \u06a9\u067e\u0631\u0646\u06cc\u06a9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Kopernik", "primary": true}, "sengusta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Indiferenta por la palato a\u016d la spirito; senkaraktera, seninteresa.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0437\u0432\u043a\u0443\u0441\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["sans go\u00fbt", "insipide", "vulgaire (d\u00e9pourvu de go\u00fbt)"], "nl": ["smaakloos"], "pt": ["ins\u00edpido", "insulso"], "de": ["geschmacklos"], "hu": ["\u00edzetlen"]}, "examples": [["sengusta man\u011do", null], ["azoto estas senkolora, senodora kaj sengusta gaso", null], ["sengusta \u015derco, la\u016ddo, poemo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne posedanta estetikan guston.", "translations": {"hu": ["\u00edzl\u00e9stelen"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gust", "primary": false}, "abandono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago abandoni.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0431\u0430\u043d\u0434\u043e\u043d"], "fr": ["abandonnement (cession d'un bien assur\u00e9 contre l'indemnit\u00e9 pr\u00e9vue par l'assurance)"], "en": ["relinquishment"], "de": ["Abandon", "\u00dcberlassung"], "sv": ["abandonering"], "it": ["abbandono"], "sk": ["abandon"], "fi": ["abandoni"], "hu": ["\u00e1tenged\u00e9s (biztos\u00edt\u00f3nak)", "abandon"], "pl": ["abandon"]}, "examples": [["mencii rajton pri abandono", "PIV2"]], "subdefinitions": []}], "root": "abandon", "primary": false}, "abandoni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Cedi asekuritan objekton a\u016d tion, kio restis de \u011di post difekti\u011do al la asekuristo kontra\u016d postulo de la asekurita monsumo.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0431\u0430\u043d\u0434\u043e\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f \u043e\u0442 \u043f\u0440\u0430\u0432 \u043d\u0430 \u0437\u0430\u0441\u0442\u0440\u0430\u0445\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u043e\u0435 \u0438\u043c\u0443\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["faire un abandonnement"], "en": ["relinquish"], "pt": ["ceder", "abrir m\u00e3o de", "abandonar"], "de": ["abandonnieren", "\u00fcberlassen"], "it": ["abbandonare"], "sv": ["abandonera"], "fi": ["suorittaa abandoni", "luopua (vakuutuksen kohteesta)"], "hu": ["\u00e1tenged (biztos\u00edt\u00f3nak)"], "pl": ["zg\u0142osi\u0107 abandon"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "abandon", "primary": true}, "idento-bildigo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Troveblas \u00abidenta funkcio\u00bb en."], "primary definition": "(en aro E) Bildigo, kiu \u0135etas \u0109iun elementon al \u011di mem.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u0436\u0434\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u0435 \u043e\u0442\u043e\u0431\u0440\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["identit\u00e9 (application)", "application identique"], "en": ["identity mapping"], "es": ["funci\u00f3n identidad"], "de": ["identische Abbildung"], "pl": ["funkcja identyczno\u015bciowa", "przekszta\u0142cenie to\u017csamo\u015bciowe", "identyczno\u015b\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bild", "primary": false}, "araneuloj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la filumo artikpieduloj (Araneae), kun kvar kruroparoj, kapablaj sekrecii fadenon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u0443\u043a\u0438 (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434 \u0447\u043b\u0435\u043d\u0438\u0441\u0442\u043e\u043d\u043e\u0433\u0438\u0445)"], "fr": ["arachnides"], "de": ["Webespinnen"], "br": ["araknided"], "hu": ["igazi p\u00f3kok"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arane", "primary": false}, "kaduka\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Difekto a\u016d videbla signo de kadukeco.", "translations": {"fr": ["affection (due \u00e0 la vieillesse)", "d\u00e9ch\u00e9ance"], "en": ["ailment", "sign of decay"], "nl": ["iets aftands", "iets bouwvalligs"], "hu": ["\u00f6regkori fogyat\u00e9koss\u00e1g", "\u00f6regkori defektus"], "fi": ["vika", "rikkin\u00e4inen osa", "rappeuma"], "ro": ["decaden\u0163\u0103"], "pl": ["upadek (psychiczny)"], "he": ["\u05d7\u05d5\u05dc\u05d9", "\u05e0\u05d9\u05d5\u05d5\u05df", "\u05d4\u05ea\u05e4\u05d5\u05e8\u05e8\u05d5\u05ea"]}, "examples": [["la surdeco estas unu el la plej oftaj kaduka\u0135oj de la maljunuloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kaduk", "primary": false}, "ta ta ta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vo\u0109a esprimo de rifuzo plu a\u016dskulti pro senpacienci\u011do, nekredemo....", "translations": {"fr": ["taratata!"]}, "examples": [["ta, ta, ta, \u0109io do estas virinaj dira\u0135oj", "L. Bergiers, Ili, 1930"], ["ta-ta-ta. Vi lasu!", "U. Karatkevi\u0109, trad. Z. Lapcionak, Libroportistoj, 2003"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Bruo de ripetata pafado, batado.", "translations": {"fr": ["tacatacatac!"]}, "examples": [["kvaza\u016d el malproksimo li a\u016ddis la kontra\u016d-frapojn de la vagonradoj: ta-ta-ta, ta-ta-ta, ta-ta-ta", "F. Omelka, Aventuroj de Antonio, 1937"], ["estas homoj kapablaj sidi en militaviadilo kaj ta-ta-ta, mortigi tuj amason da homoj", "P. Hern\u00e1ndez, Usono en Koreo kaj Japanio, per-esperanto-politiko, 2003"]], "subdefinitions": []}], "root": "ta", "primary": false}, "mandarino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frukto, speco de oran\u011deto.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u0434\u0430\u0440\u044b\u043d (\u043f\u043b\u043e\u0434)"], "fr": ["mandarine"], "en": ["mandarin"], "nl": ["mandarijn"], "pt": ["tangerina", "bergamota", "laranja-cravo", "laranja-mimosa", "mandarina", "mexerica", "mimosa", "tangerina-cravo", "tangerina-do-rio", "vergamota"], "ru": ["\u043c\u0430\u043d\u0434\u0430\u0440\u0438\u043d (\u0444\u0440\u0443\u043a\u0442)"], "ca": ["mandarina"], "de": ["Mandarine"], "sv": ["mandarin"], "hu": ["mandarin"], "es": ["mandarina"], "pl": ["mandarynka"]}, "examples": [["Teksa ordonis, ke oni metu mandarinojn, oran\u011dojn kaj olivojn en du pladojn", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 50a, p. 136a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mandarin", "primary": true}, "bukoliko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u043a\u043e\u043b\u0456\u043a\u0430"], "fr": ["bucolique (subst.)", "\u00e9glogue"], "es": ["buc\u00f3lico (sust.)", "\u00e9gloga"], "ru": ["\u0431\u0443\u043a\u043e\u043b\u0438\u043a\u0430"]}, "examples": [["mirindaj bukolikoj kantataj kaj reprezentataj de li mem", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha \u0109apitro 24a, p. 175a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bukolik", "primary": true}, "poplito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la gambo, kiu estas malanta\u016d la artiko de la genuo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043a\u043e\u043b\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f \u0432\u043f\u0430\u0434\u0438\u043d\u0430"], "nl": ["knieholte"], "pt": ["jarrete"], "de": ["Kniekehle"], "pl": ["d\u00f3\u0142 podkolanowy", "podkolanek"], "hu": ["t\u00e9rdhajlat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "poplit", "primary": true}, "\u015daho": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persa monar\u0125o.", "translations": {"be": ["\u0448\u0430\u0445 (\u043c\u0430\u043d\u0430\u0440\u0445)"], "bg": ["\u0448\u0430\u0445"], "nl": ["sjah"], "pt": ["x\u00e1"], "el": ["\u03c3\u03ac\u03c7\u03b7\u03c2"], "de": ["Schah"], "it": ["sci\u00e0", "shah"], "hu": ["sah"], "fa": ["\u0634\u0627\u0647", "\u067e\u0627\u062f\u0634\u0627\u0647"], "en": ["shah"], "ru": ["\u0448\u0430\u0445"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dah", "primary": true}, "basketbalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pilkoludo por du teamoj, en kiu oni mane pasigas la pilkon kaj penas \u0135eti \u011din en alte pendan retkorbon, kiu estas la kontra\u016da golejo.", "translations": {"fr": ["basket", "basketball"], "bg": ["\u0431\u0430\u0441\u043a\u0435\u0442\u0431\u043e\u043b"], "nl": ["basketbal"], "pt": ["basquetebol", "basquete", "bola-ao-cesto", "bola-no-cesto"], "de": ["Basketball"], "tr": ["basketball"], "hu": ["kos\u00e1rlabda"], "fa": ["\u0628\u0633\u06a9\u062a\u0628\u0627\u0644"], "pl": ["koszyk\u00f3wka"]}, "examples": [["\u015di \u015datas sportojn aparte tenison, basketbalon", "E. Ellemberg, Novembro 13a, Esperanto Koresponda Servo, soc.culture..esperanto, 1998-11-17"]], "subdefinitions": []}], "root": "basketbal", "primary": true}, "glui\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fiksi\u011di per glua substanco.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043a\u043b\u0435\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"]}, "examples": [["se vi uzas ne iun mirindan paton, al kiu nenio povas glui\u011di, sed la ordinaran, kiu emas kuni\u011di kun ajna fritata\u0135o poreterne, tiam anta\u016d fritado ver\u015du en la paton iom da oleo", "Je. Katajeva: Recepto de legomaj benjetoj. Vegetarismo: komforto sen perforto"], ["la a-fina\u0135o la\u016dsence glui\u011das ne senpere al la verba radiko, sed al ties substantivigita formo", "La vortfarado en Esperanto. Aktoj de la Akademio, 1963\u20131967 (Oficiala Bulteno de la Akademio de Esperanto, n-ro 9)"]], "subdefinitions": []}], "root": "glu", "primary": false}, "Interreto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Por la fakuloj \u00abla Interreto\u00bb estas unu speciala el multaj interretoj, tial oni uzas la artikolon (samkiel, cetere, en la angla). Tamen la publiko plej ofte tion ne konscias kaj uzas la vorton senartikole.", "Rimarko: Oni ofte mallongigas tiun nomon \u011dis \u00abla Reto\u00bb (kaj en tiu formo la artikolo ne estas forigata)."], "primary definition": "Esperantigita nomo de \u00abInternet\u00bb, la plej granda el la mallokaj retoj.", "translations": {"be": ["\u0406\u043d\u0442\u044d\u0440\u043d\u044d\u0442"], "fr": ["Internet"], "en": ["the Internet"], "nl": ["Internet"], "ru": ["\u0418\u043d\u0442\u0435\u0440\u043d\u0435\u0442"], "de": ["Internet"], "sv": ["internet"], "hu": ["Internet"], "pl": ["Internet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ret", "primary": false}, "altruisma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malegoisma.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u044c\u0442\u0440\u0443\u0456\u0441\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "de": ["altruistisch", "selbstlos", "uneigenn\u00fctzig"], "en": ["altruistic"], "it": ["altruistico"], "ru": ["\u0430\u043b\u044c\u0442\u0440\u0443\u0438\u0441\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"]}, "examples": [["prezentis la a\u016dtoron de Esperanto kiel altruisman batalanton por interkompreni\u011do trans \u0109iujn naciajn antagonismojn", "La dan\u011dera lingvo, studo pri la persekutoj kontra\u016d Esperanto, 1.1"]], "subdefinitions": []}], "root": "altruism", "primary": false}, "mekaniko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0445\u0430\u043d\u0456\u043a\u0430"], "fr": ["m\u00e9canique (subst.)"], "en": ["mechanics"], "pt": ["mec\u00e2nica"], "ru": ["\u043c\u0435\u0445\u0430\u043d\u0438\u043a\u0430"], "ca": ["mec\u00e0nica"], "de": ["Mechanik"], "sv": ["mekanik"], "hu": ["er\u0151tan", "g\u00e9ptan", "mechanika"], "es": ["mec\u00e1nica"]}, "examples": [["pri mekaniko mi scias nenion", "Gerda malaperis, \u0109apitro 11a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mekanik", "primary": true}, "pacifismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Politika doktrino celanta forigi \u0109iun ajn militon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0446\u044b\u0444\u0456\u0437\u043c"], "en": ["pacifism"], "nl": ["pacifisme"], "pt": ["pacifismo"], "ru": ["\u043f\u0430\u0446\u0438\u0444\u0438\u0437\u043c"], "ca": ["pacifisme"], "de": ["Pazifismus"], "sv": ["pacifism"], "hu": ["pacifizmus"], "es": ["pacifismo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pacifism", "primary": true}, "teknologo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "te\u0125nologiisto", "translations": {"fr": ["technologiste", "technologue"]}, "examples": [["energimanko devigas teknologon modifi la tradician fand-procedaron tiel, ke rezultu \u015dparo de energio", "J. Kavka, Fonolitoj kontribuas al \u015dparado de energio, SAEST 1982; p. 29a"], ["en 1981, anka\u016d printempe mi finis la studojn kaj diplomi\u011dis kiel teknikisto-teknologo pri la prilaboro de metaloj", "G. Opulskien\u00eb, A\u016dtobiografio, Okdekanoj \u0109e l\u2019 Papero, 2004:4"]], "subdefinitions": []}], "root": "teknolog", "primary": true}, "altruismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Etika principo, kiu vidas la celon de la homa agado en la bonfarto kaj bonstato de la aliaj homoj; malegoismo.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u044c\u0442\u0440\u0443\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["altruisme"], "en": ["altruism"], "nl": ["altru\u00efsme"], "ru": ["\u0430\u043b\u044c\u0442\u0440\u0443\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Altruismus", "Selbstlosigkeit", "Uneigenn\u00fctzigkeit"], "it": ["altruismo"], "sk": ["altruizmus"], "es": ["altruismo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "altruism", "primary": true}, "for\u015dovi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Forigi \u015dovante.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0441\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0434\u0441\u0443\u043d\u0443\u0446\u044c"], "fr": ["\u00e9carter (repousser)", "repousser"], "nl": ["opzij schuiven"], "de": ["verschieben", "verr\u00fccken"], "it": ["scansare (spingere a lato)"], "hu": ["eltol", "elod\u00e1z"]}, "examples": [["ne for\u015dovu la antikvajn limojn, kiujn faris viaj patroj", "Z"], ["kiu okazon for\u015dovas , \u011din jam ne retrovas", "Proverbaro esperanta"], ["la kurteno for\u015doveti\u011dis", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dov", "primary": false}, "malesotera": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Publike al \u0109iuj instruata.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0437\u0430\u0442\u044d\u0440\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["exot\u00e9rique"], "en": ["exoteric"], "ru": ["\u044d\u043a\u0437\u043e\u0442\u0435\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "hu": ["k\u00f6z\u00e9rthet\u0151", "exoterikus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "esoter", "primary": false}, "deflui": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Malproksimi\u011di de io fluante.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0435\u043a\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u0442\u0435\u043a\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["couler (\u00e0 partir d'un endroit)"], "nl": ["wegvloeien"], "de": ["wegflie\u00dfen"], "pl": ["odp\u0142ywa\u0107"], "hu": ["elfolyik", "lefolyik"]}, "examples": [["mi \u0135etis \u011dian polvon en la torenton, kiu defluas de la monto", "La Malnova Testamento, Readmono 9:21"]], "subdefinitions": []}], "root": "flu", "primary": false}, "firsto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La plej alta konveksa tegmentosupro.", "translations": {"be": ["\u0432\u0456\u043b\u044c\u0447\u0430\u043a"], "fr": ["cr\u00eate (d'un toit)", "fa\u00eetage (d'un toit)", "fa\u00eete (d'un toit)"], "en": ["coping"], "nl": ["nok", "dakvorst", "vorst (dakvorst)"], "pt": ["cumeeira", "cumeada", "cavalete de telhado"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0451\u043a \u043a\u0440\u044b\u0448\u0438"], "de": ["First"], "hu": ["orom", "tet\u0151gerinc"], "pl": ["kalenica", "szczyt dachu"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "first", "primary": true}, "klingo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metala plata parto de instrumento a\u016d armilo, destinita por tran\u0109i a\u016d piki.", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u0437\u043e", "\u043a\u043b\u0456\u043d\u043e\u043a"], "fr": ["lame"], "en": ["blade", "cutting edge"], "nl": ["lemmet"], "ru": ["\u043b\u0435\u0437\u0432\u0438\u0435", "\u043a\u043b\u0438\u043d\u043e\u043a"], "de": ["Klinge"], "es": ["cuchilla", "hoja (cortante)"]}, "examples": [["klingo de tran\u0109ilo, glavo, \u0109izilo, hakilo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kling", "primary": true}, "interparoli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plurope inter\u015dan\u011di dirojn, opiniojn, proponojn, scia\u0135ojn.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0441\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0433\u043e\u0432\u0430\u0440\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["converser", "discuter", "s'entretenir"], "en": ["discuss", "converse"], "nl": ["discussi\u00ebren", "bespreken"], "de": ["besprechen", "diskutieren"], "it": ["dialogare", "colloquiare", "discorrere", "discutere (parlare)", "conversare"], "hu": ["besz\u00e9lget", "t\u00e1rsalog"], "br": ["kendivizout"], "pl": ["rozmawia\u0107"]}, "examples": [["Ju pli ni interparolis, des pli mi konvinki\u011dis, ke li i\u011dis \u015dovinisto", "JeZo, Krimoj en Krimeo, Monato, jaro 2002a, numero 6a, p. 10a"]], "subdefinitions": []}], "root": "parol", "primary": false}, "babilejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Retejo en kiu pluraj homoj povas realtempe interskribi.", "translations": {"fa": ["\u06af\u067e\u06af\u0627\u0647"], "fr": ["salon (internet)"], "nl": ["chatstek"], "sv": ["chatt"], "pl": ["czat", "pogaw\u0119dka"]}, "examples": [["eniru la babilejon se vi volas diskuti kun aliaj homoj pri diversaj temoj", "G. Denes, ludanto.org/babilejo, [vidita en 2008]"]], "subdefinitions": []}], "root": "babil", "primary": false}, "\u015dindo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ligna tegolo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0440\u0430\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["bardeau"], "en": ["(wooden) shingle"], "nl": ["dakplankje"], "pt": ["taco"], "be": ["\u0433\u043e\u043d\u0442\u0430", "\u0434\u0440\u0430\u043d\u043a\u0430"], "it": ["scandola", "tegola (di legno)"], "hu": ["zsindely"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dind", "primary": true}, "alfabetumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Libro por lernigi alfabeton al infanoj.", "translations": {"be": ["\u043b\u0435\u043c\u0430\u043d\u0442\u0430\u0440", "\u0430\u0437\u0431\u0443\u043a\u0430"], "fr": ["ab\u00e9c\u00e9daire", "ABC (ab\u00e9c\u00e9daire)"], "en": ["book of ABC's"], "nl": ["ABC-boek"], "pt": ["cartilha de alfabetiza\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0431\u0443\u043a\u0432\u0430\u0440\u044c", "\u0430\u0437\u0431\u0443\u043a\u0430"], "de": ["Abc-Buch", "Fibel"], "sk": ["\u0161labik\u00e1r"], "br": ["levr deski\u00f1 lenn"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "alfabet", "primary": false}, "kuracarto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arto resanigi, praktika parto de medicino.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0435\u0440\u0430\u043f\u0438\u044f"], "fr": ["th\u00e9rapeutique (subst.)"]}, "examples": [["unu el vi estas ja lerta pri la kuracarto", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 12a, Lemuel kaj Adaha"]], "subdefinitions": []}], "root": "art", "primary": false}, "hirtigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi ion hirta.", "translations": {"be": ["\u0443\u0441\u043a\u0443\u0434\u043b\u0430\u0446\u0456\u0446\u044c", "\u0443\u0441\u043a\u0430\u043b\u043c\u0430\u0446\u0456\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u0442\u0430\u043f\u044b\u0440\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["h\u00e9risser", "\u00e9bouriffer"], "ru": ["\u0432\u0437\u044a\u0435\u0440\u043e\u0448\u0438\u0442\u044c", "\u0432\u0441\u0442\u043e\u043f\u043e\u0440\u0449\u0438\u0442\u044c"], "de": ["verstrubbeln"], "es": ["erizar"], "hu": ["felborzol", "\u00f6sszek\u00f3col"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["str\u00e4uben"], "nl": ["rechtop zetten"], "it": ["rizzare"], "pt": ["eri\u00e7ar"]}, "examples": [["la kato timante hirtigas siajn harojn", null], ["la kolero hirtigas la plumojn de la koko", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["overhoop halen"], "it": ["arruffare"]}, "examples": [["la vento dishirtigis la kapon de la infanoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hirt", "primary": false}, "paralela universo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Supozata alia universo ol la konata, funkcianta simile a\u016d malsimile al \u011di.", "translations": {"fr": ["univers parall\u00e8le"], "it": ["universo parallelo"]}, "examples": [["la kosmaj voja\u011dantoj misvage trafas la\u016dvice en plurajn paralelajn universojn, pli a\u016d malpli similajn al tiuj, kie ili hejmas", "S. Johansson, Venu, homoj!, [2004]"]], "subdefinitions": []}], "root": "univers", "primary": false}, "nomi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Enkonduki apartan distingigan nomon por iu a\u016d io.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0437\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u0440\u0435\u0447\u044c"], "fr": ["nommer"], "nl": ["noemen"], "pt": ["chamar", "chamar-se"], "be": ["\u043d\u0430\u0437\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["nennen"], "it": ["chiamare (dare nome)"], "hu": ["elnevez", "megnevez"], "br": ["envel"], "sv": ["d\u00f6pa (till namn)"], "es": ["llamar"]}, "examples": [["li nomis sian filon Petro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Indiki a\u016d karakterizi iun a\u016d ion per nomo.", "translations": {"it": ["nominare", "chiamare (nominare)"], "ru": ["\u043d\u0430\u0437\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u0437\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "sv": ["kalla"], "hu": ["nevez", "h\u00edv(nevez)"]}, "examples": [["estis la unua fojo, ke \u015di nomis \u015din sia filino", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 17"], ["kiel oni nomas tiun ilon?", null], ["la arbo sur kiu kreskas pomoj estas nomata pomujo", "Z"], ["ne sufi\u0109as nomi lingvon internacia por ke \u011di estu tia", "Z"], ["nomi tion \u0109i kontra\u016dgramatika ni ne povas", "Z"], ["citi \u0109iujn estas nun afero neebla, mi nomos nur kelkajn el ili", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "nom", "primary": false}, "nomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vorto per kiu oni aparte signas kaj distingigas iun a\u016d ion.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043c\u044f"], "fr": ["nom"], "en": ["name"], "nl": ["naam"], "ku": ["nav"], "pt": ["nome"], "be": ["\u0456\u043c\u044f", "\u043d\u0430\u0437\u0432\u0430"], "de": ["Name"], "it": ["nome (appellativo)"], "hu": ["n\u00e9v"], "ar": ["\u0625\u0650\u0633\u0652\u0645\u064c \u062c \u0623\u064e\u0633\u0652\u0645\u064e\u0627\u0621\u064c"], "pl": ["nazwa", "nazwisko"], "br": ["anv"], "cs": ["jm\u00e9no"], "zh": ["\u540d [m\u00edng]", "\u540d\u5b57 [m\u00edngzi]"], "sv": ["namn"], "es": ["nombre"]}, "examples": [["nomoj de la literoj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 1"], ["li havas nomon Petro", null], ["Lazaro kaj Zamenhof estas propraj nomoj", null], ["landnomoj", null], ["tiu re\u011do meritis la nomon granda", null], ["je la nomo de", "Z"], ["salutu lin en mia nomo", null], ["paroli je la nomo de iu", null], ["en nomo de la logiko", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En la skolastika tradicio, supernocio por substantivo, adjektivo, numeralo &dash la gramatikaj klasoj, kiuj en la klasikaj lingvoj posedas kazojn, kontraste al la verboj kaj adverboj.", "translations": {"en": ["noun"], "nl": ["naamwoord"], "de": ["Nomen"], "it": ["nome (nella Scolastica)"], "pl": ["rzeczownik"], "es": ["nombre"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nom", "primary": true}, "ornitologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Birdoscienco; parto de la zoologio, kiu studas la birdojn.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u043d\u0456\u0442\u0430\u043b\u0451\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["ornithologie"], "bg": ["\u043e\u0440\u043d\u0438\u0442\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "nl": ["ornithologie", "vogelkunde"], "pt": ["ornitologia"], "el": ["\u03bf\u03c1\u03bd\u03b9\u03b8\u03bf\u03bb\u03bf\u03b3\u03af\u03b1"], "de": ["Ornithologie", "Vogelkunde"], "hu": ["mad\u00e1rtan", "ornitol\u00f3gia"], "fa": ["\u067e\u0631\u0646\u062f\u0647\u200c\u0634\u0646\u0627\u0633\u06cc"], "en": ["ornithology"], "ru": ["\u043e\u0440\u043d\u0438\u0442\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ornitologi", "primary": true}, "ne\u016dtra genro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro asociata kun la objektoj \u011denerale, sen implici ion ulan (personan, viran, inan).", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u043e\u0434\u0443\u0448\u0435\u0432\u043b\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0440\u043e\u0434"], "fr": ["genre inanim\u00e9", "genre neutre"], "en": ["inanimate gender"], "nl": ["onzijdig geslacht"], "pt": ["g\u00eanero"], "be": ["\u043d\u0435\u0430\u0434\u0443\u0448\u0430\u045e\u043b\u0451\u043d\u044b \u0440\u043e\u0434", "\u043d\u0456\u044f\u043a\u0456 \u0440\u043e\u0434"], "de": ["unbelebtes Geschlecht"], "it": ["neutro (gram)", "genere inanimato (gram)"], "hu": ["semleges nem"], "es": ["g\u00e9nero inanimado, g\u00e9nero neutro"]}, "examples": [["a\u0135genra objekto \u0109e la verbo \u00abdanki\u00bb indikas la motivon: \u00abdanki ion\u00bb = \u00abdanki pro io\u00bb", null]], "subdefinitions": []}], "root": "genr", "primary": false}, "nacianigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Asimili al nacio.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u0456\u043c\u0456\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "en": ["nationalize"], "nl": ["inburgeren"], "ru": ["\u0430\u0441\u0441\u0438\u043c\u0438\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["naturalisieren"], "it": ["naturalizzare"], "es": ["nacionalizar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Civitanigi.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430\u043b\u0456\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["einb\u00fcrgern"], "ru": ["\u043d\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430\u043b\u0438\u0437\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "naci", "primary": false}, "sidi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eksidi.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0430\u0434\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0441\u0435\u0441\u0442\u044c", "\u0443\u0441\u0435\u0441\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["s'asseoir"], "nl": ["gaan zitten"], "de": ["sich setzen"], "pl": ["siada\u0107"], "hu": ["le\u00fcl"]}, "examples": [["sidi\u011du, sinjoro.", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 39"]], "subdefinitions": []}], "root": "sid", "primary": false}, "nekapabla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne povanta fari ion, ne havanta la rimedojn, kondi\u0109ojn a\u016d ta\u016dgajn ecojn.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0441\u043f\u043e\u0441\u043e\u0431\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["incapable (adj.)"], "nl": ["ongeschikt"]}, "examples": [["\u0109u ni estus nekapablaj fari tion, kion faras la Azianoj?", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 6, artikoloj pri Esperanto, al la historio de la provoj de lingvoj tutmondaj de Leibnitz \u011dis la nuna tempo"], ["nekapablulo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kapabl", "primary": false}, "elmontri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Eksteren montri.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u043a\u0430\u0437\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0434\u0435\u043c\u043e\u043d\u0441\u0442\u0440\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["exhiber", "faire preuve de"], "nl": ["ten toon spreiden"]}, "examples": [["malpacienculo elmontras malsa\u011decon", "Z"], ["lia sa\u011do elmontri\u011dis", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Plene montri", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "montr", "primary": false}, "epiforo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sen\u0109esa nevola eli\u011do de larmoj.", "translations": {"fr": ["\u00e9piphora"], "de": ["Tr\u00e4nenfluss", "Tr\u00e4nentr\u00e4ufeln", "Augentriefen"], "pl": ["\u0142zawienie"], "pt": ["ep\u00edfora"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "epifor", "primary": true}, "skarabedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo koleopteroj (Scarabaeidae).", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456\u043d\u0456\u0441\u0442\u0430\u0432\u0443\u0441\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "hu": ["lemezescs\u00e1p\u00faak (csal\u00e1d)"], "nl": ["bladsprietkevers (fam.)", "bladsprietigen"], "ru": ["\u043f\u043b\u0430\u0441\u0442\u0438\u043d\u0447\u0430\u0442\u043e\u0443\u0441\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skarabed", "primary": true}, "hidrato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nomo donata al \u0109iu substanco, kiu povas esti konsiderata kiel kombina\u0135o de akvo kun alia substanco.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u0434\u0440\u0430\u0442"], "fr": ["hydrate"], "nl": ["hydraat"], "pt": ["hidrato"], "el": ["\u03c5\u03b4\u03c1\u03bf\u03c7\u03b5\u03af\u03b4\u03b9\u03bf"], "de": ["Hydrat"], "it": ["idrato (sost.)"], "hu": ["hidr\u00e1t"], "ru": ["\u0433\u0438\u0434\u0440\u0430\u0442"], "pl": ["hydrat", "wodzian"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hidrat", "primary": true}, "odori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eligi materiajn nevideblajn korpetojn, kapablajn impresi flarsenton.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0445\u043d\u0443\u0446\u044c"], "fr": ["sentir (avoir une odeur)"], "bg": ["\u043c\u0438\u0440\u0438\u0448\u0430", "\u043f\u043e\u043c\u0438\u0440\u0438\u0441\u0432\u0430\u043c"], "nl": ["ruiken", "rieken", "geuren"], "pt": ["cheirar"], "ru": ["\u043f\u0430\u0445\u043d\u0443\u0442\u044c"], "ca": ["olorar"], "de": ["riechen"], "it": ["odorare"], "hu": ["szaglik", "illatozik"], "en": ["smell"], "gl": ["ulir"], "es": ["oler"]}, "examples": [["la floroj delikate odoris", null], ["\u0109ie odoris agrabla parfumo", "B"], ["odoras je brasika supo, je sterko", null], ["viro odoranta brandon kiel drinkejo", "B"], ["li \u0109iam odoris eksterordinarajn parfumojn", "B"], ["kiu mem sin gloras, malbone odoras", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Vidigi en si ian apartan econ, montri, aperigi, signi.", "translations": {}, "examples": [["li havas pian respekton por \u0109io, kio nur odoras antikve", null]], "subdefinitions": []}], "root": "odor", "primary": true}, "konkurenco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komerca konkurado.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u043a\u0443\u0440\u044d\u043d\u0446\u044b\u044f"], "en": ["commercial competition"], "nl": ["concurrentie"], "pt": ["concorr\u00eancia"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u043a\u0443\u0440\u0435\u043d\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Konkurrenz", "Wettbewerb"], "es": ["competencia"]}, "examples": [["la konkurenco trudas \u011dustan prezon al la varoj", null], ["konkurenci iun, kun iu", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konkurenc", "primary": true}, "hidrata": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kombinita kun akvo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u0434\u0440\u0430\u0442\u0430\u0432\u0430\u043d\u044b"], "fr": ["hydrat\u00e9 (chim.)"], "nl": ["waterig"], "pt": ["hidratado"], "el": ["\u03c5\u03b4\u03c1\u03bf\u03c7\u03b5\u03b9\u03b4\u03c9\u03bc\u03ad\u03bd\u03bf\u03c2"], "de": ["w\u00e4ssrig"], "it": ["idrato (sgg.)"], "hu": ["vizes"], "ru": ["\u0433\u0438\u0434\u0440\u0430\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hidrat", "primary": false}, "\u011dustigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari ion a\u016d iun \u011dusta.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0442\u043e\u0447\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u043f\u0440\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u0441\u0442\u0440\u043e\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["corriger (rendre correct)", "ajuster (disposer correctement)", "rectifier (corriger)"], "en": ["correct", "adjust"], "nl": ["corrigeren", "recht zetten", "juist zetten"], "pt": ["ajustar"], "de": ["berichtigen", "richten (Krawatte)", "stellen (Uhr)"], "it": ["aggiustare (correggere, regolare, risolvere)", "rettificare (correggere)", "correggere (regolare, rettificare)"], "hu": ["igaz\u00edt", "kiigaz\u00edt", "megigaz\u00edt"], "pl": ["dopasowywa\u0107", "poprawia\u0107"]}, "examples": [["\u011dustigi la horlo\u011don, la kravaton", "Z"], ["ne penu \u011dustigi blasfemanton, penu \u011dustigi sa\u011dulon", "La Malnova Testamento, Sentencoj 9:8"], ["drinkinte ili povos forgesi la le\u011dojn kaj ili mal\u011dustigos la ju\u011don de \u0109iuj prematoj", "La Malnova Testamento, Sentencoj 31:5"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011dust", "primary": false}, "sunfloro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alta herba vegeta\u0135o kun granda flava floraro, genro el familio asteracoj (Helianthus).", "translations": {"be": ["\u0441\u043b\u0430\u043d\u0435\u0447\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["h\u00e9lianthe", "tournesol"], "bg": ["\u0441\u043b\u044a\u043d\u0447\u043e\u0433\u043b\u0435\u0434"], "nl": ["zonnebloem"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0441\u043e\u043b\u043d\u0443\u0445", "\u043f\u043e\u0434\u0441\u043e\u043b\u043d\u0435\u0447\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Sonnenblume"], "tr": ["ay\u00e7i\u00e7e\u011fi"], "sv": ["solros"], "hu": ["napraforg\u00f3"], "es": ["girasol"], "vo": ["solaflol"], "pl": ["s\u0142onecznik"], "he": ["\u05d7\u05de\u05e0\u05d9\u05ea"]}, "examples": [["maturaj sunfloroj ne turnas sin al la suno, nur la nematuraj", "Ste\u0109jo, Sunfloroj, Inter Ni, 2006-07"]], "subdefinitions": []}], "root": "flor", "primary": false}, "krei": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Estigi, fari ion novan.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0432\u0430\u0440\u0430\u0446\u044c", "\u0442\u0432\u0430\u0440\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["cr\u00e9er"], "en": ["create"], "nl": ["scheppen"], "pt": ["criar"], "ru": ["\u0441\u043e\u0437\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u0437\u0434\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0442\u0432\u043e\u0440\u0438\u0442\u044c"], "de": ["bilden"], "sv": ["skapa"], "hu": ["alkot", "sz\u00fcl (\u00e1tv.)"], "cs": ["tvo\u0159it"]}, "examples": [["vortoj kunmetitaj estas kreataj per simpla kunligado de vortoj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 27"], ["okazo kreas \u015dteliston", "Proverbaro esperanta"], ["la sportaj konkursoj kreas \u0135aluzon kaj malamon", null]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Verki, ellabori ion, kio anta\u016de ne ekzistis a\u016d kio estas tute novspeca; fondi.", "translations": {"de": ["schaffen", "kreieren", "gr\u00fcnden"], "nl": ["oprichten"], "hu": ["teremt", "megteremt", "l\u00e9trehoz"]}, "examples": [["krei establejon, financan asocion, akademion, \u015diparon, impostojn, oficon, rolon (\u011din ludi la unua), modon", null], ["Ajskilo kreis la tragedion", null], ["krei novan stilon, teknikon", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Fari ion el nenio.", "translations": {"de": ["erschaffen"], "nl": ["scheppen"], "hu": ["teremt"]}, "examples": [["en la komenco Dio kreis la \u0109ielon kaj la teron", "La Malnova Testamento, Genezo 1:1"], ["ri\u0109ulo kaj malri\u0109ulo, ilin amba\u016d kreis Dio", "Z"], ["la kreo de la tero", "Z"], ["ofendi sian kreinton", "Z"], ["Dio prizorgas \u0109iujn siajn kreitojn", null]]}]}], "root": "kre", "primary": true}, "kreo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Estigo, elfarado.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0437\u0434\u0430\u043d\u0438\u0435 (\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435)", "\u0442\u0432\u043e\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435)"], "fr": ["cr\u00e9ation (acte)"], "nl": ["schepping (daad)", "creatie"]}, "examples": [["venki \u0109iujn barojn por la kreo kaj enkonduko en uzadon de racia lingvo internacia", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 6, artikoloj pri esperanto, el la unua libro de la lingvo esperanto"], ["tiam sonis \u0109iuj valsoj, polkoj kaj mazurkoj, kiujn oni iam konis depost la kreo de la mondo", "Fabeloj, volumo 2, pa\u015dtisto de porkoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "kre", "primary": false}, "selo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Se\u011do, kiun oni ligas sur la dorso de rajdbesto a\u016d fiksas sur biciklo, motorciklo a\u016d simila.", "translations": {"be": ["\u0441\u044f\u0434\u043b\u043e"], "fr": ["selle (\u00e9quitation etc.)"], "en": ["saddle"], "nl": ["zadel"], "ru": ["\u0441\u0435\u0434\u043b\u043e"], "de": ["Sattel"], "it": ["sella"], "hu": ["nyereg"]}, "examples": [["li saltis sur la selon", null], ["\u0109evalo blanka, pompe ornamita, kun gravurita selo kaj kolora brido", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 52a, volumo 2a, p. 174a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sel", "primary": true}, "seli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Meti selon sur.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u044f\u0434\u043b\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u044f\u0434\u043b\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["seller"], "en": ["saddle"], "nl": ["zadelen"], "ru": ["\u0441\u0435\u0434\u043b\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0441\u0435\u0434\u043b\u0430\u0442\u044c"], "de": ["satteln"], "it": ["sellare"], "hu": ["megnyergel"]}, "examples": [["post kiam li man\u011dis panon kaj trinkis, oni selis por li la azenon", "La Malnova Testamento, &Re1 13:23"]], "subdefinitions": []}], "root": "sel", "primary": false}, "dokumenti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Pruvi per dokumentoj.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u043a\u0443\u043c\u044d\u043d\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["documenter"], "pt": ["documentar"], "ru": ["\u0434\u043e\u043a\u0443\u043c\u0435\u043d\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["dokumentieren"], "hu": ["dokument\u00e1l"], "es": ["documentar"], "pl": ["udokumentowywa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Provizi per dokumentoj.", "translations": {"pl": ["dokumentowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dokument", "primary": false}, "alizarbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de sorpo (Sorbus aria), kun oran\u011dkoloraj \u011dis skarlatru\u011daj, interne flavaj \u015dajnfruktoj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u044f\u0431\u0438\u043d\u0430 \u0430\u0440\u0438\u044f"], "fr": ["alisier"], "en": ["common whitebeam"], "de": ["Mehlbeerbaum"], "sv": ["vitoxel"], "pl": ["jarz\u0119bina"], "hu": ["lisztes berkenye", "s\u00fcv\u00f6lt\u00e9ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aliz", "primary": false}, "kurigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi iun a\u016d ion kuri.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0443\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c \u0432 \u0431\u0435\u0433", "\u0437\u0430\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c \u0431\u0435\u0433\u0430\u0442\u044c"], "de": ["Beine machen"], "nl": ["doen lopen"], "br": ["lakaat da redek"], "hu": ["futtat", "szalaszt"]}, "examples": [["li kurigis \u0109iujn siajn servistojn por plenumi plej malgrandan deziron", null], ["kurigi malbonan famon pri iu", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kur", "primary": false}, "dokumento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Skriba\u0135o a\u016d signifa objekto, kiu servas kiel pruvo kaj atesto.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u043a\u0443\u043c\u044d\u043d\u0442"], "fr": ["document"], "bg": ["\u0434\u043e\u043a\u0443\u043c\u0435\u043d\u0442"], "pt": ["documento"], "ru": ["\u0434\u043e\u043a\u0443\u043c\u0435\u043d\u0442"], "de": ["Urkunde", "Dokument"], "hu": ["okm\u00e1ny", "dokumentum"], "es": ["documento"], "pl": ["dokument", "pismo"]}, "examples": [["dokumentoj pri la origino de la milito", null], ["genealogiaj dokumentoj", "La Malnova Testamento, Ezra 2:62"]], "subdefinitions": []}], "root": "dokument", "primary": true}, "speleologiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri speleologio.", "translations": {"fr": ["sp\u00e9l\u00e9ologiste"], "nl": ["speleoloog", "holenkundige"]}, "examples": [["ekde kelkaj jaroj la speleologiistoj de Narni, \u0109arma urbeto de Umbrio (centra Italio) eldonas belan retejon, kiu anta\u016d nelonge i\u011dis internacie konata", "G. Aquilina, Grava speleologia retejo..., 2007-03"]], "subdefinitions": []}], "root": "speleologi", "primary": false}, "ceremonio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eksteraj formoj de religia a\u016d civila solena\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0446\u044b\u0440\u044b\u043c\u043e\u043d\u0456\u044f"], "fr": ["c\u00e9r\u00e9monie"], "nl": ["ceremonie"], "pt": ["cerim\u00f4nia"], "ru": ["\u0446\u0435\u0440\u0435\u043c\u043e\u043d\u0438\u044f"], "de": ["Zeremonie"], "it": ["cerimonia"], "sv": ["ceremoni"], "sk": ["obrad"], "es": ["ceremonia"], "br": ["lid"], "hu": ["szertart\u00e1s", "cerem\u00f3nia"], "pl": ["ceremonia", "obrz\u0119d"]}, "examples": [["edzi\u011da ceremonio, ceremonio de akcepto de alilanda \u015dtatestro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Eksteraj formoj, iomete \u011denaj, de \u011dentileco en neintimaj interrilatoj.", "translations": {"pl": ["ceremonia"]}, "examples": [["ne \u011denu vin, do lasu \u0109iajn ceremoniojn", null], ["ceremonia vesto, ceremoniema homo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ceremoni", "primary": true}, "mendi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Postuli, ke iu faru ian poste pagotan servon a\u016d liveru ian poste pagotan komerca\u0135on.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u044c"], "bg": ["\u043f\u043e\u0440\u044a\u0447\u0432\u0430\u043c"], "nl": ["bestellen"], "pt": ["encomendar", "pedir (mercadoria)", "mandar fazer", "reservar (quarto, mesa)"], "be": ["\u0437\u0430\u043a\u0430\u0437\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u0437\u0430\u043a\u0430\u0437"], "de": ["bestellen"], "hu": ["rendel (\u00e1rut)", "megrendel"], "fa": ["\u0633\u0641\u0627\u0631\u0634 \u062f\u0627\u062f\u0646"], "en": ["order"]}, "examples": [["mendi veston al tajloro", null], ["mendi karbon, meblojn", null], ["mendi \u0109ambron en hotelo", null], ["mendi kotleton en restoracio", "B"], ["fari mendon", null], ["plenumi mendon", "Z"], ["mendu atendu", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "mend", "primary": true}, "kuirforno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bakforno por kuiro de man\u011da\u0135oj.", "translations": {"fr": ["four de cuisine"], "pt": ["forno", "fog\u00e3o", "estufa"]}, "examples": [["en Japanio hejma kuirforno estas malgranda kompare kun tiu en e\u016dropa hejmo", "Tahira M., Kataj familioj apud mi, grupo verdakato, 2007-11-09"]], "subdefinitions": []}], "root": "forn", "primary": false}, "fa\u015dismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Itala politika movado celanta la organizadon de la \u015dtato sub severa disciplino la\u016d korporacia grupigo de la produktistoj por plipotencigo de la nacio.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0448\u044b\u0437\u043c"], "fr": ["fascisme"], "en": ["fascism"], "nl": ["fascisme"], "pt": ["fascismo"], "ru": ["\u0444\u0430\u0448\u0438\u0437\u043c"], "ca": ["feixisme"], "de": ["Faschismus"], "hu": ["fasizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Itala politika sistemo iniciatita de Mussolini por per diktatoreco disbati kaj detrui la socialistan kaj komunistan tendencojn, kiuj dan\u011derigis la kapitalistan re\u011dimon en la lando post la fino de l' mondmilito.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fa\u015dism", "primary": true}, "Persa Golfo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vasta golfo inter Irano kaj Arabio.", "translations": {"en": ["Persian Gulf"], "nl": ["Perzische Golf"], "sv": ["Persiska viken"], "pl": ["Zatoka Perska"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pers", "primary": false}, "leksikologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri la vortoj studataj la\u016d ilia etimologio, signifo kaj uzado.", "translations": {"be": ["\u043b\u0435\u043a\u0441\u0456\u043a\u0430\u043b\u0451\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["lexicologie"], "en": ["lexicology"], "nl": ["lexicologie"], "pt": ["lexicologia"], "el": ["\u03bb\u03b5\u03be\u03b9\u03ba\u03bf\u03bb\u03bf\u03b3\u03af\u03b1"], "de": ["Lexikologie", "Wortschatzerforschung"], "hu": ["lexikol\u00f3gia", "sz\u00f3k\u00e9szlettan", "sz\u00f3kincstan"], "ru": ["\u043b\u0435\u043a\u0441\u0438\u043a\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "es": ["lexicolog\u00eda"]}, "examples": [["internacia simpozio pri lingva planado kaj leksikologio", "H. Gorecka, La Ondo de Esperanto, soc.culture.esperanto, 2001-03-26"]], "subdefinitions": []}], "root": "leksikologi", "primary": true}, "elektro\u0125emia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al \u0125emia transformado de substancoj per elektra fluo.", "translations": {"be": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u0430\u0445\u0456\u043c\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["\u00e9lectrochimique"], "en": ["electrochemical"], "nl": ["elektrochemisch"], "no": ["elektrokjemisk"], "de": ["elektrochemisch"], "it": ["elettrochimico (agg.)"], "hu": ["elektrok\u00e9miai"], "fi": ["s\u00e4hk\u00f6kemiallinen"], "ru": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u043e\u0445\u0438\u043c\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "pl": ["elektrochemiczny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125emi", "primary": false}, "duonfilino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Filino el anta\u016da edzi\u011do, rilate al la nova edzo a\u016d edzino.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0447\u0430\u0440\u043a\u0430"], "fr": ["belle-fille (fille du conjoint)"], "en": ["stepdaughter"], "nl": ["stiefdochter"], "pt": ["enteada"], "ru": ["\u043f\u0430\u0434\u0447\u0435\u0440\u0438\u0446\u0430"], "ca": ["fillastra"], "de": ["Stieftochter"], "tr": ["gelin"], "hu": ["mostohal\u00e1ny"], "es": ["hijastra"], "pl": ["pasierbica"], "he": ["\u05d1\u05ea \u05d7\u05d5\u05e8\u05d2\u05ea"]}, "examples": [["dume \u015di tenis sian duonfilinon en severa servopreteco", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, dua libro, \u0109apitro 33a"]], "subdefinitions": []}], "root": "fil", "primary": false}, "koncilio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La PIV-oj difinas konciliojn kiel episkopajn kunvenojn, kio ne por \u0109iuj konfesioj estas vera: en la antikvaj koncilioj la laikojn reperezentis la imperiestro, simile en la rusa ortodoksa eklezio parto da lokoj en la superaj lokaj koncilioj estas rezervata al la presbiteroj kaj laikoj (kontraste la malpli gravaj \u00ab\u0109efpastraj koncilioj\u00bb, kiujn partoprenas nur la episkopoj, \u0109efepiskopoj, metropolitoj kaj la patriarko)."], "primary definition": "Supera eklezia kunveno, por solvi demandojn pri dogmo kaj disciplino.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0431\u043e\u0440 (\u0446\u0430\u0440\u043a\u043e\u045e\u043d\u044b \u0441\u0445\u043e\u0434)"], "fr": ["concile"], "en": ["council"], "nl": ["concilie"], "pt": ["conc\u00edlio"], "el": ["\u03c3\u03cd\u03bd\u03bf\u03b4\u03bf\u03c2"], "ca": ["concili"], "de": ["Konzil"], "hu": ["zsinat"], "ru": ["\u0446\u0435\u0440\u043a\u043e\u0432\u043d\u044b\u0439 \u0441\u043e\u0431\u043e\u0440 (\u0441\u044a\u0435\u0437\u0434)"], "es": ["concilio"]}, "examples": [["la Trenta Koncilio (1546)", "Carlo Minnaja: Spirokapta historia fresko (La Duakanonaj Libroj), Monatojaro 2001a, numero 12a, p. 28a"], ["loka, ekumena koncilio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "koncili", "primary": true}, "saltomortalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Salto anta\u016den kun enaera renverso de la tuta korpo kaj restari\u011do.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0430\u043b\u044c\u0442\u043e-\u043c\u043e\u0440\u0442\u0430\u043b\u0435"], "fr": ["saut p\u00e9rilleux"], "pl": ["salto mortale"], "pt": ["salto mortal"], "it": ["salto mortale"], "es": ["salto mortal"], "hu": ["hal\u00e1lugr\u00e1s", "szalt\u00f3", "szalt\u00f3 mort\u00e1le"]}, "examples": [["La delfenoj dum la tago gaje saltas \u0109irka\u016d la \u015dipo kaj iafoje faras verajn saltomortalojn", "Voja\u011dimpresoj, el odeso \u011dis Konstantinopolo"]], "subdefinitions": []}], "root": "saltomortal", "primary": true}, "idisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono, kiu scias kaj uzas Idon.", "translations": {"be": ["\u0456\u0434\u044b\u0441\u0442"], "fr": ["idiste (subst.)"], "nl": ["Idist"], "pt": ["idista"], "ru": ["\u0438\u0434\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Idist"], "hu": ["idista"], "pl": ["idista", "idysta"]}, "examples": [["la idistoj nun okazigas sian internacian kongreson", "Klivo, Idistoj kongresumas, soc.culture.esperanto, 2001-06-18"]], "subdefinitions": []}], "root": "Id", "primary": false}, "reglamento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["\u00abKomitata Reglamento\u00bb", "Tejo, Komitata Reglamento, 2000"], ["tio ebligas relative liberan evoluigon de terminologio - sen oficiallingvaj devigoj el le\u011doj, reglamentoj kaj tiel plu", "H. Hoffmann, Ebloj de planlingvo koncerne inter-lingvajn nociodiferencojn..., en: Studoj pri Interlingvistiko, 2001"]], "subdefinitions": []}], "root": "reglament", "primary": true}, "hilberta spaco": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Oni anka\u016d parolas pri \u00abanta\u016dhilbertaj spacoj\u00bb, por kiuj oni postulas nek kompletecon, nek ke la normo de nenula vektoro estu nepre nenula."], "primary definition": "Kompleta hermita spaco a\u016d e\u016dklida spaco.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0438\u043b\u044c\u0431\u0435\u0440\u0442\u043e\u0432\u043e \u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["espace hilbertien"], "en": ["Hilbert space"], "de": ["Hilbert-Raum"], "pl": ["przestrze\u0144 Hilberta"], "hu": ["Hilbert-t\u00e9r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spac", "primary": false}, "detalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda parto, konsiderata kontraste al la tuto.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u0442\u0430\u043b\u044c", "\u043f\u043e\u0434\u0440\u043e\u0431\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9tail (\u00e9l\u00e9ment particulier)"], "en": ["detail"], "nl": ["detail"], "pt": ["detalhe"], "de": ["Einzelheit", "Kleinigkeit", "Detail"], "hu": ["r\u00e9szlet"], "es": ["detalle"], "pl": ["detal", "drobiazg", "szczeg\u00f3\u0142"]}, "examples": [["zorge raportu pri \u0109iuj detaloj", null], ["mi forgesis multajn detalojn de la afero", null], ["Lemuel volas havigi al si pluajn detalojn, kaj poste, tenante en la manoj \u0109iujn \u015dnurojn, uzi ilin kun des pli granda forto", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 8"], ["liaj viglaj okuloj \u015dajne atentis \u0109iun detaleton, ne nur de la kadavro mem, sed anka\u016d de \u011dia pozo", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 20"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malgrava parto, konsiderata kontraste al la \u0109efa.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u043b\u043e\u0447\u044c"], "fr": ["d\u00e9tail (sans importance)", "broutille"], "hu": ["r\u00e9szletk\u00e9rd\u00e9s", "kicsinys\u00e9g"]}, "examples": [["droni en detaloj", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "detal", "primary": true}, "detali": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pri la alternativa formo \u00abdetaligi\u00bb kaj pri la netransitiva statverbo \u00abdetali\u00bb vidu la rimarkon \u0109e detaligi."], "primary definition": "(transitiva) Detale priskribi a\u016d studi.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u0442\u0430\u043b\u0438\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9tailler (faire le d\u00e9tail)", "passer en revue", "faire le d\u00e9tail (de)"], "nl": ["detailleren"], "de": ["ausf\u00fchrlich darlegen", "bis ins Einzelne darlegen", "bis ins Einzelne er\u00f6rtern", "detailliert darstellen"], "hu": ["r\u00e9szletez"], "es": ["detallar"], "pl": ["wyszczeg\u00f3lnia\u0107"]}, "examples": [["li detalis la historion de Esperanto de 1887 \u011dis 1900", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Pomalgrande vendi.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0434\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c \u0432 \u0440\u043e\u0437\u043d\u0438\u0446\u0443"], "fr": ["d\u00e9tailler (vendre au d\u00e9tail)", "vendre au d\u00e9tail"], "nl": ["in het klein verkopen"], "de": ["einzeln verkaufen", "in kleinen Mengen verkaufen", "im Einzelhandel anbieten", "en detail verkaufen"], "hu": ["kicsiben elad"], "pl": ["sprzedawa\u0107 detalicznie", "sprzedawa\u0107 w detalu"]}, "examples": [["tie \u0109i oni ne detalas la \u015dtofpecojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "detal", "primary": false}, "detale": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En maniero detala.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0440\u043e\u0431\u043d\u043e", "\u0434\u0435\u0442\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e", "\u0432 \u0434\u0435\u0442\u0430\u043b\u044f\u0445"], "fr": ["en d\u00e9tail", "minutieusement (en d\u00e9tail)", "par le menu"], "de": ["ausf\u00fchrlich", "detailliert", "eingehend"], "pl": ["szczeg\u00f3\u0142owo", "z detalami", "ze szczeg\u00f3\u0142ami"]}, "examples": [["pli detale mi parolos pri tio \u0109i en la Bulonja kongreso", "Fundamento de Esperanto, Anta\u016dparolo"], ["la pastro volonte priskribis detale siajn dolorojn kaj sian farton", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 20"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0432 \u0440\u043e\u0437\u043d\u0438\u0446\u0443"], "fr": ["(vendre) au d\u00e9tail"], "nl": ["in het klein"], "be": ["\u0443 \u0440\u0430\u0437\u0434\u0440\u043e\u0431", "\u0443 \u0440\u043e\u0437\u043d\u0456\u0446\u0443"], "hu": ["kicsiben", "r\u00e9szletekben"], "es": ["detalladamente"], "pl": ["detalicznie"]}, "examples": [["repreni detale, kion oni donis maldetale", null]], "subdefinitions": []}], "root": "detal", "primary": false}, "detala": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Tia estas la Fundamenta senco de la radiko, la\u016ddevene adjektiva, kvankam nuntempe substantiva. Se la radiko estus normala substantiva radiko, povus ekzisti sencoj \u00abrilata al detalo\u00bb, a\u016d \u00abmalgrava, akcesora\u00bb (menciita en ), sed ili ne estas rigardataj \u011dustaj."], "primary definition": "Enhavanta \u0109iujn detalojn, preciza kaj kompleta.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u0442\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u043e\u0434\u0440\u043e\u0431\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["d\u00e9taill\u00e9", "circonstanci\u00e9", "minutieux (d\u00e9taill\u00e9)"], "nl": ["gedetailleerd", "in detail"], "de": ["ausf\u00fchrlich", "detailliert", "ins Einzelne gehend", "eingehend"], "hu": ["r\u00e9szletes", "behat\u00f3"], "es": ["detallado"], "pl": ["szczeg\u00f3\u0142owy", "z detalami", "ze szczeg\u00f3\u0142ami"]}, "examples": [["detala analizo de verko", "B"], ["detala fakturo, rakonto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rilata al pomalgranda vendado.", "translations": {"ru": ["\u0440\u043e\u0437\u043d\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["(commerce) de d\u00e9tail", "(commerce) au d\u00e9tail"], "nl": ["betreffende de kleinhandel"], "de": ["den Einzelhandel betreffend", "den Kleinhandel betreffend", "im Einzelhandel"], "hu": ["kiskereskedelmi", "kicsibeni"], "pl": ["detaliczny"]}, "examples": [["detala komerco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "detal", "primary": false}, "Heraklidoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Patronomo kiu inkludas \u011denerale \u0109iujn idojn de Heraklo, sed \u011di indikas specife la gefilojn kaj la idaron devenantan de la edzi\u011do kun Dejaniro.", "translations": {"it": ["Eraclidi"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Herakl", "primary": false}, "Epifanio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Evangelia epizodo kaj la granda kristana festo al \u011di dedi\u0109ita, festata je la 6a de januaro, kiu por plimulto de la kristanaj eklezioj estas la 12a tago post la Kristnasko.", "translations": {"ru": ["\u0411\u043e\u0433\u043e\u044f\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["\u00c9piphanie"], "en": ["Epiphany"], "grc": ["\u03b5\u03c0\u03b9\u03c6\u03ac\u03bd\u03b5\u03b9\u03b1"], "de": ["Epiphanie", "Epiphaniasfest"], "es": ["Epifan\u00eda"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En la okcidenta kristanismo temas pri la veno de \u00absa\u011duloj el la oriento\u00bb [S. Mateo 2], a\u016d, la\u016d apokrifa tradicio, \u00abTri Re\u011doj\u00bb, kiuj salutis Jesuon kiel Kriston.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043a\u043b\u043e\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435 \u0432\u043e\u043b\u0445\u0432\u043e\u0432"], "de": ["Dreik\u00f6nigsfest"], "pt": ["Epifania"], "la": ["festum magorum", "festum regum"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En la orienta kristanismo temas pri Dia apero en la tri personoj de la Triunuo dum \u00abla bapto de la Sinjoro\u00bb [S. Mateo 3:16-17], kiu epizodo malfermas la publikan agadon de Jesuo.", "translations": {"ru": ["\u041a\u0440\u0435\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435 \u0413\u043e\u0441\u043f\u043e\u0434\u043d\u0435"], "de": ["Fest der Erscheinung des Herrn"], "grc": ["\u03b8\u03b5\u03bf\u03c6\u03ac\u03bd\u03b5\u03b9\u03b1"]}, "examples": []}]}], "root": "Epifani", "primary": true}, "akomodi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Al\u011dustigi, adapti ion, por ke \u011di povu funkcii.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0441\u0442\u0430\u0441\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u044b\u043b\u0430\u0434\u0436\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["accommoder", "adapter"], "en": ["accommodate", "adapt", "adjust"], "nl": ["aanpassen"], "pt": ["adaptar", "ajustar", "acomodar", "arranjar"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0441\u043f\u043e\u0441\u043e\u0431\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u043b\u0430\u0434\u0438\u0442\u044c", "\u0430\u043a\u043a\u043e\u043c\u043e\u0434\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["sich einstellen", "sich anpassen", "akkommodieren"], "sv": ["anpassa"], "sk": ["prisp\u00f4sobi\u0165"], "es": ["adaptar", "acomodar"]}, "examples": [["sin akomodi al nova situacio", null], ["gravas akomodi liajn instruojn al la nuntempa reala\u0135o", "L. F. Pereira Garupe, trad. \u011c. Vrajto, La Kutimoj Jesuaj..., 2007-04"]], "subdefinitions": []}], "root": "akomod", "primary": true}, "okto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Intervalo inter la du ekstremaj el ok sinsekvaj tonoj de diatona gamo, el kiuj unu vibras kun frekvenco duobla kompare kun la alia.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0442\u0430\u0432\u0430"], "fr": ["octave"], "nl": ["octaaf"], "pt": ["oitava"], "ru": ["\u043e\u043a\u0442\u0430\u0432\u0430"], "de": ["Oktave"], "hu": ["okt\u00e1v"], "el": ["\u03bf\u03ba\u03c4\u03ac\u03b2\u03b1"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Oka tono de gamo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "oktavo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "okt", "primary": true}, "visigoto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de tiu parto de la gota popolo, kiu post diversaj lokoj de sudokcidenta E\u016dropo regis Hispanion de la 5a \u011dis la komenco de la 8a jarcento.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0438\u0437\u0438\u0433\u043e\u0442"], "fr": ["Visigoth (subst.)", "Wisigoth (subst.)"], "bg": ["\u0432\u0435\u0441\u0442\u0433\u043e\u0442"], "pt": ["visigodo"], "de": ["Westgote"], "hu": ["vizig\u00f3t", "nyugati g\u00f3t"]}, "examples": [["li venkobatis Alarikon la 2an, re\u011don de la visigotoj", "Vikipedio, \u00abhistorio de Francio\u00bb, 2005-09-28"]], "subdefinitions": []}], "root": "visigot", "primary": true}, "spamo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nedezirata reklamo amase distribuata per retpo\u015dto.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u043c"], "fr": ["spam (activit\u00e9)"], "nl": ["spam"], "ru": ["\u0441\u043f\u0430\u043c"], "de": ["Spam"], "hu": ["spam", "lev\u00e9lszem\u00e9t"]}, "examples": [["por tiu malagrabla fenomeno jam establi\u011dis (anka\u016d en la esperantlingvaj retforumoj) nova vorto: spamo.", "Paul Peeraerts: Trudata reklamo: \u0109u haltigebla, Monatojaro 1998a, numero 4a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "spam", "primary": true}, "A\u016dstrujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la centra E\u016dropo kun \u0109efurbo Vieno. Teritorio de Respubliko A\u016dstrujo. ISO-3166 kodo: AT. \u011ci limas kun \u0108e\u0125ujo, Hungarujo, Italujo, Li\u0125ten\u015dtejno, Slovakujo, Slovenujo kaj Svisujo.", "translations": {"fa": ["\u0627\u062a\u0631\u06cc\u0634"], "en": ["Austria"], "nl": ["Oostenrijk"], "pl": ["Austria", "Republika Austrii"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dstr", "primary": true}, "termika": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: E. W\u00fcster proponis anka\u016d la formojn \u00abvarmoa\u00bb kaj \u00abvarmala\u00bb (kun neologisma sufikso -al, kiu devus substantivigi la radikon)."], "primary definition": "Rilata al varmo; varmoenergia, varmofenomena.", "translations": {"be": ["\u0446\u0435\u043f\u043b\u0430\u0432\u044b", "\u0442\u044d\u0440\u043c\u0456\u0447\u043d\u044b"], "en": ["thermic"], "nl": ["thermisch"], "ru": ["\u0442\u0435\u043f\u043b\u043e\u0432\u043e\u0439", "\u0442\u0435\u0440\u043c\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["thermisch"], "sv": ["termisk"], "hu": ["h\u0151-", "termikus"], "es": ["t\u00e9rmico", "t\u00e9rmica"], "pl": ["termiczny", "cieplny"]}, "examples": [["termika movado de molekuloj", null], ["termika bilanco", null], ["termikaj linioj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "termik", "primary": true}, "e\u0125o\u015dan\u011do \u0109iu\u0135a\u016dde": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Testa frazo entenanta \u0109iujn diakrita\u0135ojn de Esperanto, ofte uzata por kontroli, \u0109u la kromliteroj de Esperanto bone prezenti\u011das en koncerna tiparo, en datumtransmeto kaj tiel plu.", "translations": {"de": ["Zw\u00f6lf gro\u00dfe Boxk\u00e4mpfer jagen Viktor quer \u00fcber den Sylter Deich."], "en": ["The quick brown fox jumps over the lazy dog."], "it": ["quel fez sghembo copre davanti (pangramma)", "ma la volpe col suo balzo ha raggiunto il quieto Fido (pangramma)"], "pl": ["Za\u017c\u00f3\u0142\u0107 g\u0119\u015bl\u0105 ja\u017a\u0144."]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "e\u0125", "primary": false}, "visigota": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la visigotoj.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0438\u0437\u0438\u0433\u043e\u0442\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["visigoth (adj.)", "wisigoth (adj.)"], "de": ["westgotisch"], "bg": ["\u0432\u0435\u0441\u0442\u0433\u043e\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438"], "hu": ["vizig\u00f3t"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "visigot", "primary": false}, "lineara kombina\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(el finia nombro da vektoroj xi) Sumo de termoj, konsistantaj el produto de \u0109iu el la vektoroj xi per skalaro \u03b1i; la skalaroj estas nomataj koeficientoj.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u043d\u0435\u0439\u043d\u0430\u044f \u043a\u0430\u043c\u0431\u0456\u043d\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["combinaison lin\u00e9aire"], "en": ["linear combination"], "ru": ["\u043b\u0438\u043d\u0435\u0439\u043d\u0430\u044f \u043a\u043e\u043c\u0431\u0438\u043d\u0430\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Linearkombination"], "pl": ["kombinacja liniowa"]}, "examples": [["\u2211 \u03b1i\u2219xi", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kombin", "primary": false}, "koridoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Trairejo komunikiganta \u0109ambrojn de sama eta\u011do, de sama apartamento.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0440\u0438\u0434\u043e\u0440"], "fr": ["corridor"], "en": ["corridor", "hall", "passageway"], "nl": ["corridor", "gang"], "pt": ["corredor"], "be": ["\u043a\u0430\u043b\u0456\u0434\u043e\u0440"], "de": ["Gang", "Flur", "Korridor"], "it": ["corridoio"], "hu": ["folyos\u00f3"], "es": ["corredor"], "cs": ["chodba"], "ro": ["coridor", "culoar"], "pl": ["korytarz"]}, "examples": [["granda domo kun mallumaj koridoroj, malplenaj \u0109ambroj, kaj mirinde silenta", "Fabeloj, volumo 3, Lasta perlo"], ["Ajla kondukis la vizitantojn unue tra la maldekstra koridoro, montrante al ili, unu post alia, dekkelke da belegaj \u0109ambroj", "Pro I\u015dtar, \u0109ap. 5a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Horizontala pasejo, nelar\u011da longa spacparto, komunikiganta iojn.", "translations": {"it": ["corridoio", "passaggio"]}, "examples": [["okcidente la delikataj sed nudaj deklivoj de Libiaj montoj, oriente krutaj kaj fenditaj arabiaj \u015dtonegoj estas muroj de \u0109i tiu koridoro, sur kies fundo fluas Nilo", "La Faraono, volumo 1, Anta\u016dparolo"]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "= Galerio.", "translations": {"nl": ["galerij (ontr.)"], "it": ["corridoio", "loggia", "galleria (portico)", "portico"], "hu": ["torn\u00e1c", "kereng\u0151", "\u00e1rk\u00e1d"]}, "examples": [["korto \u0109irka\u016dita per koridoro apogita sur kolonoj", "B"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu veturejo de \u015doseo kies unu a\u016d amba\u016d flankoj estas markitaj per blanka a\u016d flava linio, destinita por veturado de vico da a\u016dtomobiloj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u044f\u0434 (\u0430\u0432\u0442\u043e\u043c\u043e\u0431\u0438\u043b\u044c\u043d\u043e\u0433\u043e \u0434\u0432\u0438\u0436\u0435\u043d\u0438\u044f)", "\u043f\u043e\u043b\u043e\u0441\u0430 (\u0434\u0432\u0438\u0436\u0435\u043d\u0438\u044f)"], "en": ["lane"], "nl": ["wegvak"], "it": ["corsia"], "pl": ["pas ruchu"], "es": ["carril"]}, "examples": [["la kamiono veturis en la malrapida koridoro", null], ["kvarkoridora \u015doseo", null], ["devigante la \u015doforon denove bremsi kaj \u015dan\u011di koridoron", "Sten Johansson Dis! p. 120"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Mallar\u011da kaj malalta longa parto da aerspaco, disponigita al avio por flugi al \u011dia celloko.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0437\u0434\u0443\u0448\u043d\u044b\u0439 \u043a\u043e\u0440\u0438\u0434\u043e\u0440"], "en": ["air corridor"], "nl": ["luchtcorridor"], "it": ["corridoio (aereo)"], "pl": ["korytarz powietrzny"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Pli-malpli horizontala irejo subtera.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u0440\u043d\u044b\u0439 \u043a\u043e\u0440\u0438\u0434\u043e\u0440", "\u043f\u043e\u0434\u0437\u0435\u043c\u043d\u044b\u0439 \u0445\u043e\u0434", "\u0448\u0442\u0440\u0435\u043a", "\u0448\u0442\u043e\u043b\u044c\u043d\u044f"], "it": ["cunicolo"], "hu": ["t\u00e1rna", "v\u00e1gat", "j\u00e1rat"]}, "examples": [["la\u016d la pariza maniero ni elfosus en du-tri lokoj de Mjasnickaja-strato \u015daktojn. El \u0109i tie ni per varmigitaj fermitaj koridoroj farus nian subteran ofensivon!", "Metropoliteno"], ["kiam vi venos sur la fundon de la arbo, vi trovi\u011dos en longa koridoro", "Fabeloj, volumo 1, Fajrilo"], ["la koridoroj de kaverno", null], ["ili elfosis novajn serpentumajn koridorojn el la pasejo kaj el sia turego", "J.R.R. Tolkien, tr. William Auld: La Mastro de l'Ringoj. Parto 2a, \u0109ap. 9a."]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Strio de tero, liganta naturterenojn, kiun bezonas sova\u011daj vegeta\u0135oj kaj bestoj por disvasti\u011di.", "translations": {"en": ["wildlife corridor"], "nl": ["corridor"], "it": ["corridoio"], "hu": ["\u00e9l\u0151folyos\u00f3"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Strio de teritorio, kiu trairas la teritorion de alia \u015dtato, ordinare por ebligi trairon al la maro.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0440\u0438\u0434\u043e\u0440"], "fr": ["corridor"], "en": ["corridor"], "nl": ["corridor"], "pt": ["corredor"], "de": ["Korridor"], "it": ["corridoio"], "hu": ["folyos\u00f3 (politikai)", "korridor"], "pl": ["korytarz"], "es": ["corredor"]}, "examples": []}]}], "root": "koridor", "primary": true}, "teokratio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Politika re\u011dimo, en kiu pastroj regas nome de dio.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u0430\u043a\u0440\u0430\u0442\u044b\u044f"], "fr": ["th\u00e9ocratie"], "en": ["theocracy"], "nl": ["teocratie"], "pt": ["teocracia"], "ru": ["\u0442\u0435\u043e\u043a\u0440\u0430\u0442\u0438\u044f"], "hu": ["papuralom", "teokr\u00e1cia"], "fa": ["\u062f\u06cc\u0646\u200c\u0633\u0627\u0644\u0627\u0631\u06cc", "\u062d\u06a9\u0648\u0645\u062a \u062f\u06cc\u0646\u06cc"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "teokrati", "primary": true}, "metafiziko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la filozofio, kiu studas la unuajn ka\u016dzojn kaj principojn de \u0109io, kiuj estas neesploreblaj per la metodoj de la pozitivaj sciencoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0442\u0430\u0444\u0456\u0437\u0456\u043a\u0430"], "fr": ["m\u00e9taphysique"], "en": ["metaphysics"], "nl": ["metafysica"], "pt": ["metaf\u00edsica"], "ru": ["\u043c\u0435\u0442\u0430\u0444\u0438\u0437\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Metaphysik"], "hu": ["metafizika"], "sk": ["metafyzika"], "es": ["metaf\u00edsica"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "metafizik", "primary": true}, "\u011dentila\u0109a": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Flate tro \u011dentila.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0438\u0441\u043a\u0438\u0432\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439", "\u0440\u0430\u0431\u043e\u043b\u0435\u043f\u043d\u044b\u0439", "\u0443\u0433\u043e\u0434\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439"], "fr": ["obs\u00e9quieux"], "de": ["schmierig (Verhalten)"], "it": ["untuoso (fig.)", "ruffianesco", "servile"], "hu": ["udvariaskod\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u011dentil", "primary": false}, "Varingjeno": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La\u016d la ekzemplo en PIV2 atribuita tie al Varingjeno, \u015dajnas ke li mem preferis \u011duste \u0109i tian transskribon: vi longe skribis al mi, amiko Varingjen'; en la literaturo, cetere, troveblas anka\u016d pli fonetika transskribo: la dorsa kovrilo de Eseoj III de Varengjeno."], "primary definition": "Franca esperanta vortaristo kaj beletristo (1901\u20131991), \u0109efredaktisto de Plena Ilustrita Vortaro (PIV), tradukinto de diversaj verkoj, originala eseisto kaj poemisto foje uzinta ka\u015dnomojn.", "translations": {"ru": ["\u0413\u0430\u0441\u0442\u043e\u043d \u0412\u0430\u0440\u0435\u043d\u0433\u044c\u0435\u043d"], "fr": ["Gaston Waringhien"], "nl": ["Gaston Waringhien"], "pt": ["Waringhien"], "de": ["Gaston Waringhien"], "it": ["Waringhien"], "hu": ["Waringhien"], "es": ["Waringhien"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Varingjen", "primary": true}, "hermita spaco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kompleksa vektora spaco E, konsiderata kune kun hermita produto super \u011di, a\u016d afina spaco, super kiu operacias tia vektora spaco.", "translations": {"ru": ["\u044d\u0440\u043c\u0438\u0442\u043e\u0432\u043e \u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["espace hermitien"], "en": ["Hermitian space"], "de": ["Hermitescher Raum"], "pl": ["przestrze\u0144 unitarna"], "hu": ["hermetikus t\u00e9r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spac", "primary": false}, "fendro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cirmilo, kiun oni starigas anta\u016d la kameno por malhelpi, ke la brulanta karbo falu sur la plankon.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043c\u0438\u043d\u043d\u0430\u044f \u0440\u0435\u0448\u0451\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["garde-feu", "pare-\u00e9tincelles"], "nl": ["haardscherm"], "pt": ["guarda-fogo"], "be": ["\u043a\u0440\u0430\u0442\u044b (\u043a\u0430\u043c\u0456\u043d\u0430)", "\u0440\u0430\u0448\u043e\u0442\u043a\u0430 (\u043a\u0430\u043c\u0456\u043d\u0430)"], "de": ["Kaminvorsetzer"], "hu": ["k\u00e1lyhaellenz\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fendr", "primary": true}, "garbejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko por konservi garbojn.", "translations": {"be": ["\u0433\u0443\u043c\u043d\u043e"], "fr": ["grange"], "nl": ["schuur", "hooischuur", "korenschuur"], "pt": ["celeiro", "paiol"], "ru": ["\u0440\u0438\u0433\u0430"], "de": ["Scheune", "Scheuer"], "hu": ["cs\u0171r"], "pl": ["stodo\u0142a", "gumno (przest.)"]}, "examples": [["\u015di iris en la garbejon, prenis fojnon", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Fingreto"]], "subdefinitions": []}], "root": "garb", "primary": false}, "adapti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ta\u016dge, \u011duste kunigi ion materian al io.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u043b\u0430\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u044b\u0441\u0442\u0430\u0441\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["adapter", "approprier", "ajuster", "assortir", "conformer"], "en": ["adapt", "fit"], "nl": ["aanpassen"], "pt": ["adaptar", "ajustar"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0441\u043f\u043e\u0441\u0430\u0431\u043b\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u043b\u0430\u0436\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0434\u0433\u043e\u043d\u044f\u0442\u044c"], "de": ["anpassen"], "it": ["adattare"], "hu": ["adapt\u00e1l", "alkalmass\u00e1 tesz", "hozz\u00e1igaz\u00edt"], "es": ["adaptar"]}, "examples": [["adapti tenilon al vazo, seruron al pordo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Konformigi por specialaj celoj a\u016d kondi\u0109oj.", "translations": {"sk": ["prisp\u00f4sobi\u0165"], "en": ["adapt", "adjust"], "sv": ["anpassa"]}, "examples": [["oni devas adapti sian parolon al la cirkonstancoj", null], ["tiuj versoj estas malbone adaptitaj al la muziko", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "alfari, al\u011dustigi, akomodi.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "adapt", "primary": true}, "durio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda ovoforma kaj bongusta frukto de pluraj specoj de duriarbo, kun dornaspekta \u015delo kaj forta odoro.", "translations": {"fr": ["durian (fruit)"]}, "examples": [["la durio enhavas tre fajnan guston kiu similus al kruda kamemberto kun nuancoj de ananaso kaj ajlo, kaj la\u016d kelkaj \u011di anka\u016d elvokas buteron", "Vikipedio, durio, 2009-12-26"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["en Yunnan trovi\u011das ne nur multaj lokaj vegeta\u0135oj, sed anka\u016d multaj vegeta\u0135oj sukcese enkondukitaj el aliaj lokoj, kiaj ka\u016d\u0109ukarbo a\u016dstraliaj nuksarboj kaj durioj", "-, Yunnan - trezorejo de vegeta\u0135oj, [2002]"]], "subdefinitions": []}], "root": "duri", "primary": true}, "estraro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro da estroj.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0447\u0430\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u0430", "\u043a\u0456\u0440\u0430\u045e\u043d\u0456\u0446\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["direction (les dirigeants)"], "pt": ["diretoria (os dirigentes)"], "ru": ["\u043d\u0430\u0447\u0430\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u0440\u0443\u043a\u043e\u0432\u043e\u0434\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Vorstand", "Leitung"], "pl": ["zarz\u0105d", "dyrekcja", "kierownictwo", "zwierzchnictwo", "w\u0142adza (pot.)"], "hu": ["vezet\u0151s\u00e9g", "f\u0151n\u00f6ks\u00e9g"]}, "examples": [["la estraro de kongreso, de firmo, de societo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "estr", "primary": false}, "intajlo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gliptika\u0135o kun konkava gravuro.", "translations": {"fr": ["intaille"], "nl": ["intaglio"], "pt": ["entalho (pe\u00e7a entalhada)"], "de": ["Intaglio", "Gemme mit vertieft eingeschnittenem Bild"], "pl": ["intaglio"], "hu": ["intaglio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "intajl", "primary": true}, "malgranda fingro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plej eta fingro, kvina nombrante de la dikfingro.", "translations": {"fr": ["auriculaire (doigt)", "petit doigt"], "nl": ["pink"], "pl": ["ma\u0142y palec"], "de": ["kleiner Finger"], "sv": ["lillfinger"], "es": ["me\u00f1ique"], "hu": ["kisujj"]}, "examples": [["tiele diru al ili: Mia malgranda fingro estas pli dika, ol la lumboj de mia patro", "La Malnova Testamento, I. Re\u011doj 12:10"]], "subdefinitions": []}], "root": "fingr", "primary": false}, "kalcito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Diversdevena kristala mineralo CaCO3, la \u0109efa komponanto de la kalko\u015dtonoj.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u0432\u0435\u0441\u0442\u043a\u043e\u0432\u044b\u0439 \u0448\u043f\u0430\u0442", "\u043a\u0430\u043b\u044c\u0446\u0438\u0442"], "en": ["tiff"], "pt": ["calcita"], "fi": ["kalsiitti", "kalkkis\u00e4lp\u00e4"], "de": ["Kalzit", "Calcit", "Kalkspat"], "hu": ["kalcit", "m\u00e9szp\u00e1t"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kalcit", "primary": true}, "viva gazeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Improviza teatro, sceniganta aktuala\u0135ojn, plej ofte satire.", "translations": {"fa": ["\u0648\u0627\u0631\u06cc\u062a\u0647 (\u0646\u0645\u0627\u06cc\u0634)"], "pt": ["teatro-revista"], "es": ["revista teatral"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gazet", "primary": false}, "strigedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo de strigoformaj birdoj (Strigidae), viandman\u011dantaj noktobirdoj kun anta\u016dendirektitaj okuloj kaj kun plumkovritaj piedfingroj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0432\u0438\u043d\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)", "\u043d\u0430\u0441\u0442\u043e\u044f\u0449\u0438\u0435 \u0441\u043e\u0432\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "en": ["true owls", "typical owls"], "nl": ["echte uilen (fam.)"], "hu": ["bagolyf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "striged", "primary": true}, "eksporto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0441\u043f\u0430\u0440\u0442", "\u0432\u044b\u0432\u0430\u0437 (\u0442\u0430\u0432\u0430\u0440\u0430\u045e, \u043a\u0430\u043f\u0456\u0442\u0430\u043b\u0430\u045e)"], "en": ["exportation"], "nl": ["export", "uitvoer"], "ru": ["\u044d\u043a\u0441\u043f\u043e\u0440\u0442"], "pl": ["eksport", "wyw\u00f3z"], "hu": ["export\u00e1l\u00e1s", "kivitel"]}, "examples": [["La eksporto estis favorata", "Bo Sandelin: Anta\u016dmerkantilisma ekonomia pensado, Monatojaro 2001a, numero 2a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0441\u043f\u0430\u0440\u0442\u043d\u044b \u0442\u0430\u0432\u0430\u0440"], "en": ["export"], "nl": ["exportgoed"], "pl": ["towar eksportowy"], "hu": ["export", "kivitel"]}, "examples": [["dum 1998 \u0109irka\u016d 20 % de la makedonaj eksportoj estis direktataj al Jugoslavio..", "Evgeni Georgiev: Esperiga komenco, Monatojaro 2000a, numero 4a, p. 11a"]], "subdefinitions": []}], "root": "eksport", "primary": false}, "nazpin\u0109ilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u043d\u0441\u043d\u0435"], "fr": ["pince-nez"], "nl": ["neusknijper", "knijpbril"], "hu": ["orrcsiptet\u0151", "cvikker"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pin\u0109", "primary": false}, "bildstrio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de bildrakonto, \u0109e kiu la bildoj estas aran\u011ditaj sinsekve la\u016d strio (kiel fotoj sur filmo), ekzemple en \u0135urnaloj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043c\u0438\u043a\u0441"], "fr": ["bande dessin\u00e9e", "BD"], "bg": ["\u043a\u043e\u043c\u0438\u043a\u0441"], "nl": ["strip"], "de": ["Comic"], "en": ["comic strip"], "hu": ["k\u00e9preg\u00e9ny"]}, "examples": [["en bildgvidita bildrakonto ne plu eblas konsideri la unuopajn bildojn aparte; necesas rigardi ilin kiel kompona\u0135on kiu formas tuton: ni nun parolas pri bildstrio", "M. Weichert, Cent jaroj Yellow Kid..., Literatura Foiro, nov.-dec. 1996,"], ["la bildstrio mem konsistas el nur 15 pa\u011doj tre profesie desegnitaj", "pp, Zamenhof koncize, Monato, jaro 1995a, numero 5a, p. 21a"]], "subdefinitions": []}], "root": "stri", "primary": false}, "kvaternara": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Apartenanta al la kvara geologia epoko, kiu estas la nuntempa.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0435\u0442\u0432\u0435\u0440\u0442\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "nl": ["quaternaire"], "pl": ["czwartorz\u0119dowy"], "hu": ["negyedkori", "kvarterner"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Havanta kvar valentojn okupitajn de samaj a\u016d similaj grupoj.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0435\u0442\u0432\u0435\u0440\u0442\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["quartern\u00e4r", "vierbindig"], "pl": ["czterowarto\u015bciowy"], "hu": ["n\u00e9gy\u00e9rt\u00e9k\u0171", "n\u00e9gyalkot\u00f3s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kvaternar", "primary": false}, "kvaternaro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La nomo kvaternara devenas de malnova nomsistemo en kiu geologiaj tempoj estis dividitej je epokoj: una (primara), dua (sekundara), tria (terciara) kaj kvara (kvaternara). Nuntempe nur kvaternara kaj tertiara estas plu uzataj kiel nomoj de epokoj."], "primary definition": "La dua geologia epoko de kenozoika erao, kiu estas la nuntempa.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0435\u0442\u0432\u0435\u0440\u0442\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439 \u043f\u0435\u0440\u0438\u043e\u0434"], "fr": ["quaternaire"], "pt": ["quatern\u00e1rio"], "de": ["Quart\u00e4r"], "hu": ["negyedkor", "kvarter"], "pl": ["czwartorz\u0119d"]}, "examples": [["kvaternaro komencis anta\u016d \u0109irka\u016d 1 miliono da jaroj kaj da\u016dras \u011dis nun", null], ["kvaternaro estas dividita en du periodoj: plejstoceno (diluvio) - glacia periodo kaj holoceno (aluvio) - postglacia periodo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La formacio de la kvara geologia epoko.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0435\u0442\u0432\u0435\u0440\u0442\u0438\u0447\u043d\u0430\u044f \u0441\u0438\u0441\u0442\u0435\u043c\u0430"], "de": ["Quart\u00e4rformation"], "hu": ["negyedkor k\u00e9pz\u0151dm\u00e9ny", "negyedkori r\u00e9teg"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kvaternar", "primary": true}, "malfluso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu fazo de la tajdo, dum kiu la maro malalti\u011das.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043b\u0456\u045e"], "fr": ["jusant"], "en": ["ebb tide"], "nl": ["eb"], "pt": ["refluxo"], "ru": ["\u043e\u0442\u043b\u0438\u0432"], "de": ["Ebbe"], "hu": ["ap\u00e1ly"], "pl": ["odp\u0142yw"]}, "examples": [["la maksimuma malalti\u011do dum la malfluso nomi\u011das malaltmaro", null], ["dum la malfluso la rifoj supreni\u011das kaj oni promenas sur diverskoloraj kaj diversformaj koraloj", "B. Kostinek: Inter la koraloj. La nica literatura revuo, 2:2."], ["per brila sagaco li povis konstati, ke la simpla fenomeno de falanta pomo, la fluso kaj malfluso de la tajdoj, kaj la movi\u011do de \u0109ielaj objektoj, \u0109iuj interrilatas tra komuna principo, kiun oni povas aserti la\u016d simplaj terminoj kaj uzi por precizaj matematikaj kalkuloj", "John Adcock, tr. Donald Rogers: De kie? Kien? Kaj kiel?"]], "subdefinitions": []}], "root": "flus", "primary": false}, "malflusi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (Pri la maro:) Esti en la malflusa fazo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flus", "primary": false}, "insuleto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malvasta insulo.", "translations": {"fr": ["ilot (petite \u00eele)", "\u00eelot (petite \u00eele)"], "pl": ["wysepka"], "it": ["isoletta", "isolotto"], "pt": ["ilhota", "ilh\u00e9u"]}, "examples": [["insuleto, nomata Ka\u016dda", "La Nova Testamento, La agoj 27:16"]], "subdefinitions": []}], "root": "insul", "primary": false}, "impertinenta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maldece a\u016d arogante malrespekta.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0445\u0430\u0431\u043d\u044b"], "fr": ["impertinent (adj.)"], "en": ["impertinent", "cheeky", "impudent", "insolent"], "nl": ["impertinent", "onbeschaamd", "brutaal", "arrogant"], "pt": ["impertinente (adj.)", "impertinente (adj.)", "insolente (adj.)"], "ru": ["\u043d\u0430\u0433\u043b\u044b\u0439", "\u043d\u0430\u0445\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["impertinent", "frech", "unversch\u00e4mt"], "hu": ["szemtelen"], "es": ["impertinente"]}, "examples": [["impertinenta homo, konduto, letero, parolo, tono, rigardo", null], ["ne havi sufi\u0109e da inteligento por konvene paroli, nek sufi\u0109e da prudento por silenti, jen la ka\u016dzo de \u0109ia impertinenteco", null], ["li malsereni\u011dis \u0109iam pli, mordis la ungojn kaj altabli\u011dis kun impertinenta mieno", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "impertinent", "primary": true}, "lasi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ne plu teni, ne plu konservi.", "translations": {"be": ["\u043f\u0443\u0441\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0434\u043f\u0443\u0441\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u043a\u0456\u0434\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["laisser"], "en": ["leave"], "nl": ["laten", "toelaten", "loslaten"], "pt": ["deixar", "largar", "abandonar", "permitir"], "ru": ["\u043f\u0443\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u043f\u0443\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c"], "de": ["lassen", "fallenlassen", "loslassen", "verlassen"], "it": ["lasciare"], "hu": ["elenged", "elhagy"], "cs": ["nechat"], "es": ["dejar", "abandonar"]}, "examples": [["ricevinte baton sur la mano li lasis (lasis fali) sian bastonon", null], ["lasu tiun malpuran paperon", null], ["la febro lasis min", null], ["lasi sian lokon", null], ["lasi sian oficon pro malsano, la laboron por iri promeni", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ne preni kun si; restigi sur iu loko a\u016d en iu stato.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043a\u0456\u0434\u0430\u0446\u044c"], "hu": ["hagy", "otthagy"], "de": ["lassen", "zur\u00fccklassen", "hinterlassen"], "ru": ["\u043e\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["lasi libron sur la tablo, infanon \u0109e la hejmo", null], ["lasu la bastonon kaj prenu la pluvombrelon", null], ["lasi lokon neokupita", null], ["lasu min sola", "Z"], ["mi ne povas lasi lin senhelpe", null], ["li min lasis libera", null], ["lasu \u015din trankvila", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ne malhelpi.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0437\u0432\u0430\u043b\u044f\u0446\u044c", "\u0434\u0430\u043f\u0443\u0441\u043a\u0430\u0446\u044c"], "de": ["lassen", "freilassen", "loslassen", "in Ruhe lassen"], "ru": ["\u043f\u043e\u0437\u0432\u043e\u043b\u0438\u0442\u044c", "\u0434\u043e\u043f\u0443\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c"], "hu": ["hagy", "enged"]}, "examples": [["li min lasos libere iri", "Z"], ["lasi sin peli de la ondoj", "Z"], ["lasu, ke mi a\u016dskultu", null], ["lasu, mi ne volas diskuti kun vi", null], ["mi pacience lasis lin paroli", "Z"], ["lasu min rakonti al vi...", null], ["transdoni la aferon al ies dispono, sen timo, ke li lasos \u011din fali", "Z"], ["lasu la infanojn veni al mi", null], ["li beda\u016drinde lasis forkuri la \u015dteliston", null], ["ne lasu min forgesi pri la horo", null], ["\u0109i tiu tamen ne lasis sin fortimigi", "Z"], ["oni ne devas tion \u0109i lasi rimarki", "K"], ["\u0109u vi pensas, ke \u015di volus na\u011di a\u016d lasi, ke la akvo fermi\u011du super \u015di?", "Z"], ["mi lasis lin al la kaprico de lia koro, ke li iru la\u016d siaj intencoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Transdonante ne konservi.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043a\u0456\u0434\u0430\u0446\u044c"], "hu": ["r\u00e1hagy", "\u00e1tenged"], "de": ["nachlassen", "hinterlassen"], "ru": ["\u043e\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["lasi ri\u0109an hereda\u0135on al siaj gefiloj", null], ["lasi al servisto la \u015dlosilojn de sia domo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Kvankam oni trovas iom ofte \u0109e Z la verbon lasi uzata anta\u016d infin. en senco de igi, tiu germanismo, kiu povas naski konfuzon, estas nepre evitinda: li lasis poluri sian kronon; vi lasis min voki (vi igis voki min)."], "primary definition": "(transitiva) Ne malhelpi iri.", "translations": {"be": ["\u043f\u0443\u0441\u043a\u0430\u0446\u044c"], "hu": ["hagy", "enged"], "br": ["lezel", "leuskel"], "ru": ["\u043f\u0443\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["\u015dteliston neniu lasas en sian domon", "Z"], ["min lasu for!", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "las", "primary": true}, "eksporti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Transporti en eksterlandon por vendi la komerca\u0135ojn a\u016d produkta\u0135ojn de iu lando.", "translations": {"ru": ["\u044d\u043a\u0441\u043f\u043e\u0440\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["exporter"], "en": ["export"], "nl": ["uitvoeren (exporteren)", "exporteren"], "pt": ["exportar"], "be": ["\u044d\u043a\u0441\u043f\u0430\u0440\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u0432\u0430\u0437\u0456\u0446\u044c (\u0442\u0430\u0432\u0430\u0440\u044b, \u043a\u0430\u043f\u0456\u0442\u0430\u043b\u044b)"], "de": ["exportieren", "ausf\u00fchren"], "hu": ["export\u00e1l", "kivisz"], "es": ["exportar"], "pl": ["eksportowa\u0107", "wywozi\u0107"]}, "examples": [["Argentino e\u0109 ne povas eksporti siajn mielon, pomojn kaj limonojn", "Ro Sartor: Ploru pri Argentino!, Monatojaro 2002a, numero 2a, p. 8a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Eltiri informojn de unu sistemo por poste enigi en sistemo.", "translations": {"de": ["exportieren"], "pl": ["eksportowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "eksport", "primary": true}, "belo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0430\u0441\u043e\u0442\u0430 (\u043a\u0430\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["beau (subst.)", "beaut\u00e9 (la beaut\u00e9, propri\u00e9t\u00e9)"], "de": ["das Sch\u00f6ne"], "br": ["kened", "brav (ak.)"], "pl": ["uroda", "krasa", "pi\u0119kno"]}, "examples": [["li paroladis al ili pri la belo, vero kaj bono", "Fabeloj, volumo 3, \u015dtono de la sa\u011duloj"]], "subdefinitions": []}], "root": "bel", "primary": false}, "preamblo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La vorto estas precipe uzata pri solenaj tekstoj a\u016d eldiroj."], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["preambule", "inleiding"]}, "examples": [["principoj esprimitaj en la Preamblo de \u0109i tiu Traktato", "trad. B. Moon, trad. A. Ruysschaert, EU-Traktato, 1997"], ["la teksto de la Manifesto de Ra\u016dmo estis kompletigita per la preamblo kaj korektita la\u016d la a\u016dtenta originalo", "Vikipedio, artikolo \u00abra\u016dmismo\u00bb, 2006-06-23"]], "subdefinitions": []}], "root": "preambl", "primary": true}, "bela": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pla\u0109anta al vido, a\u016ddo, spirito.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0430\u0441\u0438\u0432\u044b\u0439"], "fr": ["beau"], "bg": ["\u043a\u0440\u0430\u0441\u0438\u0432", "\u0445\u0443\u0431\u0430\u0432"], "be": ["\u043f\u0440\u044b\u0433\u043e\u0436\u044b", "\u0433\u043e\u0436\u044b", "\u0444\u0430\u0439\u043d\u044b"], "de": ["sch\u00f6n"], "vo": ["j\u00f6nik"], "sk": ["kr\u00e1sny"], "en": ["beautiful", "pretty"], "es": ["bonito", "bello", "hermoso"], "br": ["brav", "kaer"], "cs": ["p\u011bkn\u00fd", "kr\u00e1sn\u00fd"], "hu": ["sz\u00e9p"], "pl": ["\u0142adny", "pi\u0119kny", "\u015bliczny", "krasny (przest.)"]}, "examples": [["bela infano, vazo, animo, ago", null], ["li kantas tre belan kanton", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 40"], ["studo pri la belo en artoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bel", "primary": true}, "tiu": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Montra pronomo.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u0442", "\u0442\u0430", "\u0442\u043e"], "fr": ["celle-l\u00e0", "celles-l\u00e0", "celui-l\u00e0", "ceux-l\u00e0"], "en": ["that"], "nl": ["die", "dat", "deze", "dit"], "de": ["dieser", "diese", "dieses", "jener", "jene", "jenes"], "tp": ["ni"], "hu": ["az (mutat\u00f3 n\u00e9vm\u00e1s)>"], "vo": ["at [vira]", "jiat [ina]"], "pl": ["tamto", "tamten", "tamta"]}, "examples": [["tiu estas mia amiko", null], ["\u0109i tiu legas, tiu skribas kaj la aliaj dormas", null], ["kiu vivos, tiu vidos", "Proverbaro esperanta"], ["kiu rompis, tiu pagu", "Proverbaro esperanta"], ["doktrino apogita sur tiu de Platono", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Montra adjektivo.", "translations": {"fr": ["ce (distant)", "cet (distant)", "ces (distant)", "cette (distant)", "cettes (distant)"], "hu": ["az a", "az az"]}, "examples": [["mi ne konas tiun homon", null], ["ne timu tiun hundeton", null], ["tiu monto ne estas tre alta", null], ["prenu tiun glason, kiu estas sur la tablo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tiu", "primary": true}, "obeigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi obeanta.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u043f\u0430\u0440\u0430\u0434\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["diriger (faire ob\u00e9ir)", "mener (faire ob\u00e9ir)"], "en": ["bring into allegiance", "bring to heel", "subdue", "train"], "nl": ["doen gehoorzamen"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0447\u0438\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c \u0441\u043b\u0443\u0448\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["gef\u00fcgig machen", "unterwerfen"], "hu": ["engedelmess\u00e9gre k\u00e9nyszer\u00edt"], "br": ["plega\u00f1 (lakaat da senti\u00f1)", "lakaat da senti\u00f1"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "obe", "primary": false}, "maliceta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inklina iom mokpetoli sen deziro malutili.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0437\u043e\u0440\u043d\u043e\u0439", "\u043f\u0440\u043e\u043a\u0430\u0437\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439"], "hu": ["huncut", "gonoszkod\u00f3"], "de": ["boshaft"], "nl": ["ondeugend", "stout"], "en": ["ill-natured"]}, "examples": [["maliceta infano", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Montranta mokpetolemon sen deziro malutili.", "translations": {}, "examples": [["maliceta rido, okulo, \u015derco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "malic", "primary": false}, "satiro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Proza a\u016d versa teksto moke ridindiganta kaj kritikanta iun a\u016d ion.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0442\u044b\u0440\u0430"], "fr": ["satire"], "en": ["satire"], "nl": ["satire"], "ru": ["\u0441\u0430\u0442\u0438\u0440\u0430"], "de": ["Satire"], "it": ["satira"], "hu": ["szat\u00edra"]}, "examples": [["satira viza\u011desprimo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "satir", "primary": true}, "migreno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Intensa, da\u016dra kapdoloro plejofte unuflanka.", "translations": {"fr": ["migraine"], "de": ["Migr\u00e4ne"], "nl": ["migraine"], "it": ["emicrania"], "bg": ["\u043c\u0438\u0433\u0440\u0435\u043d\u0430"]}, "examples": [["do, vi havis familian kuraciston. Li estis sanitara konsilisto? Kaj li deklaris \u011din migreno!", "T. Mann, [trad. M. Haase?], Konfesoj de sin\u015dajniganto Feliks Krull, chapitro 5a"], ["Pope plendis al mi pri neeltenebla migreno kaj, probable, foriris por ku\u015di", "A. Grin, trad. J. Finkel, La ora \u0109eno , 2009"]], "subdefinitions": []}], "root": "migren", "primary": true}, "Klemento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo latindevena.", "translations": {"fr": ["Cl\u00e9ment"], "it": ["Clemente"]}, "examples": [["ili kunlaboris kun mi kune kun Klemento kaj miaj ceteraj kunlaborantoj", "La Nova Testamento, &Fil 4:3"]], "subdefinitions": []}], "root": "Klement", "primary": true}, "infaneco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de infano.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u044f\u0446\u0456\u043d\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["enfance"], "pt": ["inf\u00e2ncia"], "ru": ["\u0434\u0435\u0442\u0441\u0442\u0432\u043e"], "ro": ["copil\u0103rie"], "it": ["infanzia"], "pl": ["dzieci\u0144stwo"]}, "examples": [["li diras, ke en la infaneco la nutristino lin kontuzis", "La Revizo, akto 1a, sceno 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "infan", "primary": false}, "hiperiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio hiperikacoj (Hypericum), kies floroj, infuzitaj en oleo, estas uzataj kontra\u016d vundoj.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0432\u0435\u0440\u043e\u0431\u043e\u0439"], "fr": ["millepertuis"], "nl": ["hertshooi"], "pt": ["gut\u00edfera", "bacurizeiro", "bacupari", "abric\u00f3-do-par\u00e1"], "de": ["Johanniskraut"], "it": ["iperico"], "hu": ["orb\u00e1ncf\u0171"], "fa": ["\u06af\u0644 \u0631\u0627\u0639\u06cc", "\u06af\u0644 \u0647\u0632\u0627\u0631\u0686\u0634\u0645"]}, "examples": [["la brando havis almiksa\u0135on de hiperiko", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "hiperik", "primary": true}, "filozofo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienculo, kiu esploras kaj pritraktas la filozofion.", "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u043b\u0451\u0437\u0430\u0444"], "fr": ["philosophe"], "en": ["philosopher"], "nl": ["filosoof"], "pt": ["fil\u00f3sofo"], "ru": ["\u0444\u0438\u043b\u043e\u0441\u043e\u0444"], "de": ["Philosoph"], "es": ["fol\u00f3sofo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Praktike sa\u011da kaj trankvilanima homo, kiu pacience toleras malfeli\u0109a\u0135ojn.", "translations": {"de": ["Denker"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "filozof", "primary": true}, "friti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kuiri man\u011da\u0135on en varmega oleo a\u016d graso.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0430\u0440\u0438\u0442\u044c \u0432 \u043c\u0430\u0441\u043b\u0435", "\u0436\u0430\u0440\u0438\u0442\u044c \u0432\u043e \u0444\u0440\u0438\u0442\u044e\u0440\u0435"], "fr": ["frire"], "bg": ["\u043f\u044a\u0440\u0436\u0430 \u0441 \u043c\u043d\u043e\u0433\u043e \u043c\u0430\u0437\u043d\u0438\u043d\u0430"], "nl": ["bakken"], "pt": ["fritar", "frigir"], "de": ["braten", "frittieren"], "tr": ["k\u0131zartmak"], "sv": ["fritera"], "hu": ["(zs\u00edrban) s\u00fct"], "en": ["fry"], "es": ["fre\u00edr"]}, "examples": [["frititaj terpomoj, fi\u015doj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "rosti, baki.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "frit", "primary": true}, "filozofi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0444\u0438\u043b\u043e\u0441\u043e\u0444\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u043d\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f \u0444\u0438\u043b\u043e\u0441\u043e\u0444\u0438\u0435\u0439"], "fr": ["philosopher"], "nl": ["filosoferen"], "pt": ["filosofar"], "de": ["philosophieren"], "es": ["filosofar"]}, "examples": [["filozofi ne satigas stomakon", "J. Ribillard, Vagado sub palmoj, UEA, 1956"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Montri\u011di filozofo; sa\u011de kaj trankvile vivi, tolerante kun pacienco malfeli\u0109a\u0135ojn.", "translations": {"ru": ["\u0431\u044b\u0442\u044c \u0444\u0438\u043b\u043e\u0441\u043e\u0444\u043e\u043c"], "fr": ["rester philosophe"], "nl": ["filosofisch blijven"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "filozof", "primary": false}, "frito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bastoneto tran\u0109ita el terpomo kaj fritita.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0442\u043e\u0444\u0435\u043b\u044c \u0432\u043e \u0444\u0440\u0438\u0442\u044e\u0440\u0435", "\u043a\u0430\u0440\u0442\u043e\u0444\u0435\u043b\u044c \u0436\u0430\u0440\u0435\u043d\u044b\u0439 \u0441\u043e\u043b\u043e\u043c\u043a\u043e\u0439"], "fr": ["frite (pommes frites)"], "bg": ["\u043f\u044a\u0440\u0436\u0435\u043d\u0438 \u043a\u0430\u0440\u0442\u043e\u0444\u0438"], "nl": ["friet", "frites", "patat (frites)"], "pt": ["fritas", "batatas fritas"], "de": ["Pommes frites", "Fritten"], "tr": ["k\u0131zarm\u0131\u015f patates"], "sv": ["pommes frites"], "hu": ["s\u00fclt krumpli", "(s\u00fclt) has\u00e1bburgonya"], "en": ["French fry (Usono)", "potatoe chip (Britujo)"], "es": ["papas a la francesa"]}, "examples": [["en Belgio fritoj estas frititaj dufoje anta\u016d surtabligo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "terpomfingro", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "frit", "primary": false}, "agronomiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri agronomio.", "translations": {"be": ["\u0430\u0433\u0440\u0430\u043d\u043e\u043c"], "fr": ["agronome"], "en": ["agronomist"], "nl": ["agronoom"], "pt": ["agr\u00f4nomo"], "ru": ["\u0430\u0433\u0440\u043e\u043d\u043e\u043c"], "de": ["Agronom", "studierter Landwirt"], "sv": ["agronom"], "hu": ["mez\u0151gazd\u00e1sz", "agron\u00f3mus"], "sk": ["agron\u00f3m"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "agronomi", "primary": false}, "de el": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En \u0109i tiu esprimo la prepozicio el ne havas propran sencon, sed ebligas emfazi, ke la prepozicio de montras originon, ne posedanton a\u016d aganton, kiel povus sugesti la sintakso. En aliaj okazoj, tamen, de havas tempan sencon kaj el subkomprenigas eliran movon: konsekrita al Dio estos la knabo de el la ventro (de la momento de lia eliro el la ventro)."], "primary definition": null, "translations": {"pl": ["z", "ze", "od"]}, "examples": [["a\u0109etitaj de el la filoj de \u0124et", "La Malnova Testamento, Genezo 49:32"], ["la kaverno, kiun Abraham a\u0109etis kune kun la kampo kiel tomban poseda\u0135on de el Efron la \u0124etido", "La Malnova Testamento, Genezo 50:13"], ["oni devas apartigi de el la klera publiko aregojn da simplaj kaj kredemaj legantoj", "La revadoj de soleca promenanto, Kvara promenado"]], "subdefinitions": []}], "root": "el", "primary": false}, "sepio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro de dekbrakaj cefalopodoj (Sepia), kiu sekrecias brunan flua\u0135on.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u0430\u043a\u0430\u0446\u0456\u0446\u0430"], "fr": ["seiche"], "en": ["cuttlefish"], "nl": ["inktvis"], "ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0430\u043a\u0430\u0442\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Sepia"], "tr": ["m\u00fcrekkep bal\u0131\u011f\u0131", "supya"], "it": ["seppia"], "hu": ["tintahal", "sz\u00e9pia"], "es": ["sepia"], "pl": ["m\u0105twa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malhele bruna kolora\u0135o uzata en pentrarto, farita el la inko de sepio.", "translations": {"be": ["\u0441\u044d\u043f\u0456\u044f"], "fr": ["s\u00e9pia"], "en": ["sepia"], "nl": ["sepia"], "ru": ["\u0441\u0435\u043f\u0438\u044f"], "tr": ["sepya"], "hu": ["sz\u00e9piafest\u00e9k"], "pl": ["sepia (barwnik ciemnobrunatny)"], "es": ["sepia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sepi", "primary": true}, "perimetro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de ebena surfaco) Longo de \u011dia rando.", "translations": {"be": ["\u043f\u044d\u0440\u044b\u043c\u044d\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["p\u00e9rim\u00e8tre"], "en": ["perimeter"], "nl": ["omtrek"], "pt": ["per\u00edmetro"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0438\u043c\u0435\u0442\u0440"], "ca": ["per\u00edmetre"], "de": ["Umfang"], "it": ["perimetro"], "hu": ["ker\u00fclet (s\u00edkidom\u00e9)"], "fa": ["\u0637\u0648\u0644 \u0645\u062d\u06cc\u0637"], "es": ["per\u00edmetro"], "eu": ["perimetro"], "pl": ["obw\u00f3d"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "perimetr", "primary": true}, "disflui": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Flui \u0109iudirekten.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u044c\u0446\u044f\u043a\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["se d\u00e9verser (dans tous les sens)", "se r\u00e9pandre", "se diss\u00e9miner"], "nl": ["wegvloeien"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043a\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["zerflie\u00dfen", "sich ergie\u00dfen"], "pl": ["rozp\u0142ywa\u0107 si\u0119"], "hu": ["sz\u00e9folyik", "sz\u00e9t\u00f6mlik", "sz\u00e9t\u00e1ramlik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Disi\u011di, disvasti\u011di.", "translations": {"pl": ["rozp\u0142ywa\u0107 si\u0119", "rozmywa\u0107 si\u0119", "rozpuszcza\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["sonoj de flutoj disfluis en la silento", null], ["en la urbo disfluas paroloj alarmaj", null], ["la tuta popolo disfluis sur la placoj kaj stratoj", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 16a"], ["en la mallumo disfluis la suproj de la kolonoj", "B"], ["la koloroj kaj formoj disfluas en neesto", "B"], ["mi disflui\u011dos kiel \u015da\u016dmo sur la maro", "Fabeloj, volumo 1, La virineto de maro"]], "subdefinitions": []}], "root": "flu", "primary": false}, "rekoni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Trovi en io a\u016d en iu konat(a\u0135)on; identigi individuon kun (ideo pri) onia konato.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0437\u043d\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u043f\u0430\u0437\u043d\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["reconnaitre"], "nl": ["herkennen"], "ru": ["\u0443\u0437\u043d\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u043f\u043e\u0437\u043d\u0430\u0442\u044c"], "de": ["erkennen"], "hu": ["felismer", "r\u00e1ismer"], "es": ["reconocer"]}, "examples": [["mi rekonas lian skribon", null], ["rekoni iun sub la masko", "B"], ["\u015dan\u011di la tutan lingvon \u011dis plena nerekonebleco", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0437\u043d\u0430\u0446\u044c"], "nl": ["erkennen"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0437\u043d\u0430\u0442\u044c"], "es": ["reconocer"], "hu": ["elismer"]}, "examples": [["\u015dan\u011dojn oni povos fari en nia lingvo nur kiam \u011di estos rekonata de la regnoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kon", "primary": false}, "plantagacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Plantagaceae).", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043e\u0440\u043e\u0436\u043d\u0438\u043a\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Wegerichgew\u00e4chse"], "nl": ["weegbreefamilie"], "pt": ["plantagin\u00e1ceas"], "hu": ["\u00fatif\u0171f\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "plantagac", "primary": true}, "finlandano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Finno; finnlandano.", "translations": {"de": ["Finne"], "pl": ["Fin"], "bg": ["\u0444\u0438\u043d\u043b\u0430\u043d\u0434\u0435\u0446"]}, "examples": [["Sed kvankam la belegeco kaj la allogeco de la lando \u011dojigas la korojn, vizitantoj trovas ke la \u0109armo de la finlandanoj grandamezure superas la naturajn vidinda\u0135ojn", "John Merchant: Kompatinda Klem. Londono: Esperanto Publishing Company, 1931, p. 38"]], "subdefinitions": []}], "root": "Finland", "primary": false}, "polinomo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Bricard proponis la formon \u00abpolinomjo\u00bb kaj vicon da similaj terminoj, derivitaj a\u016d ne de radiko \u00abnomj\u00bb: ununomjo, monomjo, dunomjo... Tiuj \u0109i formoj ne enradiki\u011dis. Vidu anka\u016d la rimarkon sub plurtermo.", "Rimarko: La nocio polinomo historie fontas el la polinomaj funkcioj, kiel ekz-e x2+3x+7. La unua senco koncernas formalajn polinomojn kaj prisilentas la analitikan fonon de la nocio, okupi\u011dante nur pri la vico de \u00abkoeficientoj\u00bb. En multaj kutimaj kuntekstoj la bildigo inter polinomoj kaj polinomaj funkcioj estas bijekcia, sed ne \u0109iam. Same kiel ekzistas plurargumentaj polinomaj funkcioj, la \u0109i-supra formala nocio estas vastigebla anka\u016d al pluraj \u00abargumentoj\u00bb: la pliajn argumentojn oni ofte signas per Y kaj Z. Se estas pli ol tri argumentoj, oni ilin signas per Xi kun suba indico."], "primary definition": "(super unuhava komuteca ringo R) Tia vico en R, ke la nombro de \u011diaj nenulaj termoj estas finia.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u0456\u043d\u043e\u043c"], "fr": ["polyn\u00f4me"], "en": ["polynomial"], "pt": ["polin\u00f4mio"], "ru": ["\u043c\u043d\u043e\u0433\u043e\u0447\u043b\u0435\u043d", "\u043f\u043e\u043b\u0438\u043d\u043e\u043c"], "de": ["Polynom"], "hu": ["polinom"], "es": ["polinomio"], "pl": ["wielomian"]}, "examples": [["oni signas per Xi la polinomon, kies j-a termo egalas al la unuo de la ringo, se i = j, kaj al ties nulo aliokaze", null], ["la polinomon X oni nomas argumento", null], ["la polinomon (ai)i\u2208N oni ofte signas per \u2211 aiXi", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "polinom", "primary": true}, "kazuisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Teologiisto kiu studas la solvojn de konsciencaj duboj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0437\u0443\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["casuiste"], "en": ["causist"], "nl": ["Casu\u00efst"], "ru": ["\u043a\u0430\u0437\u0443\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Kasuist"], "hu": ["kazuista"], "es": ["casuista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kazuist", "primary": true}, "polinoma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al polinomo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u0456\u043d\u0430\u043c\u0456\u044f\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["polynomial"], "en": ["polynomial"], "ru": ["\u043c\u043d\u043e\u0433\u043e\u0447\u043b\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u043e\u043b\u0438\u043d\u043e\u043c\u0438\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["polynomisch"], "es": ["polin\u00f3mico"], "hu": ["polinom-"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "polinom", "primary": false}, "klu\u0109orisorto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Risorto, kiu fikstenas klu\u0109on a\u016d malklu\u0109on.", "translations": {"hu": ["tengelykapcsol\u00f3-nyom\u00f3rug\u00f3"], "de": ["Kupplungsfeder"], "nl": ["koppelveer"], "it": ["molla della frizione"], "en": ["clutch return spring"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "klu\u0109", "primary": false}, "admiri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Esti ravita per la beleco a\u016d supereco.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0441\u0445\u0438\u0449\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["admirer", "s'enthousiasmer (pour)", "s'emmerveiller (de)", "s'extasier (de)"], "en": ["admire"], "nl": ["bewonderen"], "pt": ["admirar", "apreciar"], "be": ["\u0437\u0430\u0445\u0430\u043f\u043b\u044f\u0446\u0446\u0430", "\u043b\u044e\u0431\u0430\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "de": ["bewundern"], "it": ["ammirare"], "hu": ["csod\u00e1l"], "sk": ["obdivova\u0165"], "br": ["bama\u00f1 ouzh", "estlammi\u00f1 ouzh"], "cs": ["obdivovat"], "sv": ["beundra"], "es": ["admirar"]}, "examples": [["admiri pejza\u011don, virinon, statuon, muzikon, heroa\u0135on, virton", null], ["stultulo trovas \u0109iam pli grandan stultulon, kiu lin admiras", null]], "subdefinitions": []}], "root": "admir", "primary": true}, "prunta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io prunte donita.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0437\u044b\u043a\u0430"], "hu": ["k\u00f6lcs\u00f6n"], "de": ["Leihgabe"], "nl": ["leengoed"], "ru": ["\u0437\u0430\u0438\u043c\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u0437\u0430\u0451\u043c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Io prunte prenita.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prunt", "primary": false}, "Italujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato situanta en suda E\u016dropo kaj limanta norde al Alpoj. \u0108efurbo estas Romo.", "translations": {"be": ["\u0406\u0442\u0430\u043b\u0456\u044f"], "fr": ["Italie"], "bg": ["\u0418\u0442\u0430\u043b\u0438\u044f"], "nl": ["Itali\u00eb"], "pt": ["It\u00e1lia"], "no": ["Italia"], "de": ["Italien"], "da": ["Italien"], "en": ["Italy"], "vo": ["T\u00e4l"], "lat": ["Italia"], "ru": ["\u0418\u0442\u0430\u043b\u0438\u044f"], "hu": ["Olaszorsz\u00e1g", "It\u00e1lia"], "pl": ["W\u0142ochy", "Italia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ital", "primary": false}, "motoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ma\u015dino servanta por transformi ian energion (precipe elektran a\u016d \u0125emian) en me\u0125anikan laboron.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0432\u0438\u0433\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u043c\u043e\u0442\u043e\u0440"], "fr": ["moteur (subst.)"], "en": ["motor", "engine"], "nl": ["motor"], "pt": ["motor"], "be": ["\u043c\u0430\u0442\u043e\u0440", "\u0440\u0443\u0445\u0430\u0432\u0456\u043a"], "de": ["Motor"], "sv": ["motor"], "hu": ["motor"], "fa": ["\u0645\u0648\u062a\u0648\u0631"]}, "examples": [["la \u015doforo, kolermiena, startigis la motoron de sia kamiono", "La majstro kaj Margarita, \u0109ap.5a"], ["kvar elektraj motoroj trovigxas sub la \u015dipo gasturbinoj, similaj al tiuj de grandkapacitaj avioj, kaj pli puraj kaj silentaj ol dizelaj motoroj, estas uzataj por produkti la elektran energion por la motoroj", "Christian BERTIN: Re\u011dino de la maroj, Monato, 2004/3, p. 12"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Tiu a\u016d tio, kiu instigas al ia agado a\u016d progreso.", "translations": {"fa": ["\u0645\u062d\u0631\u06a9"], "ru": ["\u0434\u0432\u0438\u0433\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u0434\u0432\u0438\u0436\u0443\u0449\u0430\u044f \u0441\u0438\u043b\u0430"], "hu": ["motor", "mozgat\u00f3"]}, "examples": [["la lingvo ja estas la \u0109efa motoro de la civilizacio", "Zamenhof: el la Unua libro de la lingvo Esperanto. Fundamenta Krestomatio, Parto 6a."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "movilo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "motor", "primary": true}, "fermentema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Facile fermentanta.", "translations": {"fr": ["fermentescible"], "en": ["fermentable"], "hu": ["erjeszthet\u0151", "keleszthet\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ferment", "primary": false}, "virseksulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Animalo (homo a\u016d besto) de la sekso organizita por demeti en aliseksan animalon la semon de ido (kontraste kun ino).", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043c\u0435\u0446"], "fr": ["m\u00e2le (subst.)"], "nl": ["mannetje"], "ru": ["\u0441\u0430\u043c\u0435\u0446", "\u043e\u0441\u043e\u0431\u0430 \u043c\u0443\u0436\u0441\u043a\u043e\u0433\u043e \u043f\u043e\u043b\u0430"], "it": ["maschio"], "pl": ["samiec"], "hu": ["h\u00edm"]}, "examples": [["\u00abKrom tio,\u00bb \u015di diris plue, \u00ab\u011di estas virseksulo, kaj la malbeleco sekve ne tiom multe malutilas \u00bb", "Fabeloj, volumo 1, Malbela anasido"], ["\u0109iu virseksulo \u0109e vi estu cirkumcidata", "La Malnova Testamento, &Gen 17:10"]], "subdefinitions": []}], "root": "seks", "primary": false}, "skolastiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Filozofia doktrino de mezepoko alkonformiganta la doktrinon de Aristotelo al la katolika teologio kaj inklina al subtilegaj teoriaj rezonmanieroj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0445\u0430\u043b\u044f\u0441\u0442\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["scolastique (\u00e9cole phil.)"], "en": ["scholasticism"], "nl": ["scholastiek"], "ru": ["\u0441\u0445\u043e\u043b\u0430\u0441\u0442\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Scholastik"], "hu": ["skolasztika"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skolastik", "primary": true}, "cenzuristo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Uzo de la vorto cenzuro kun la signifo de taksocifero en ekzameno a\u016d lerneja kurso estas evitinda germanismo."], "primary definition": "Oficisto komisiita por cenzuri.", "translations": {"be": ["\u0446\u044d\u043d\u0437\u0430\u0440"], "fr": ["censeur (charg\u00e9 de la censure)"], "en": ["censor"], "pt": ["censor"], "ru": ["\u0446\u0435\u043d\u0437\u043e\u0440"], "de": ["Zensor"], "it": ["censore (ufficiale di censura)"], "hu": ["cenzor"], "sk": ["cenzor"], "fa": ["\u0645\u0623\u0645\u0648\u0631 \u0633\u0627\u0646\u0633\u0648\u0631", "\u0633\u0627\u0646\u0633\u0648\u0631\u0686\u06cc"], "pl": ["cenzor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cenzur", "primary": false}, "feluko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda bordira vel\u015dipo kun triangulaj veloj, kiajn oni uzis en la Mediteranea Maro.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0435\u043b\u0443\u043a\u0430", "\u0444\u0435\u043b\u044e\u0433\u0430"], "fr": ["felouque"], "de": ["Felucke"], "pt": ["falucho", "felucho"]}, "examples": [["sur la felukoj trovi\u011dis marokaj fi\u015distoj", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, dua libro, \u0109apitro 33a"]], "subdefinitions": []}], "root": "feluk", "primary": true}, "skolastika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Apartenanta al la skolastiko.", "translations": {"be": ["\u0441\u0445\u0430\u043b\u044f\u0441\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["scolastique (adj.)"], "en": ["scholastic"], "nl": ["scholastisch"], "ru": ["\u0441\u0445\u043e\u043b\u0430\u0441\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["scholastisch"], "hu": ["skolasztikus"]}, "examples": [["la skolastika pensado estas ofte rigardata kiel kunfandi\u011do de tri spiritaj tradicioj", "Bo Sandelin: Anta\u016dmerkantilisma ekonomia pensado, Monatojaro 2001a, numero 2a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Konforma al la kutima imago pri skolastiko, tio estas atentanta vorton pli ol esencon kaj senoriginale fiksita en rigidaj tradiciaj kadroj.", "translations": {"en": ["pedantic"], "hu": ["skolasztikus", "iskol\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skolastik", "primary": false}, "ruslandano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Civitano de Rusujo sendepende de etno.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u0435\u0435\u0446 (\u043f\u0430\u0432\u043e\u0434\u043b\u0435 \u0433\u0440\u0430\u043c\u0430\u0434\u0437\u044f\u043d\u0441\u0442\u0432\u0430)"], "en": ["Russian"], "nl": ["Russisch staatsburger"], "ru": ["\u0440\u043e\u0441\u0441\u0438\u044f\u043d\u0438\u043d"], "de": ["russischer Staatsb\u00fcrger"], "hu": ["oroszorsz\u00e1gi (lakos)"], "zh": ["\u4fc4\u56fd\u4eba", "tr. \u4fc4\u570b\u4eba [\u00e9gu\u00f3r\u00e9n]"], "vo": ["lus\u00e4nel"], "pl": ["Rosjanin"]}, "examples": [["germanoj kaj francoj, kiuj lo\u011das en Rusujo, estas rusujanoj, kvankam ili ne estas rusoj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a737."], ["mia gepatra lingvo estas la rusa, sed nun mi parolas pli pole, kaj mi nomas min ne \u00abruso\u00bb sed \u00abrusujano\u00bb", "Zamenhof: [Letero de 1901-03-08 al Th. Thorsteinsson, Kopenhago , citite la\u016d Zamenhof 1929:523"]], "subdefinitions": []}], "root": "rus", "primary": false}, "nabo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Centra parto de rado, en kiu oni enigas la radie dislokitajn stangojn kaj en kies mezon oni metas la akson, \u0109irka\u016d kiu okazas la rotacio de la rado.", "translations": {"be": ["\u0443\u0442\u0443\u043b\u043a\u0430", "\u0441\u0442\u0443\u043f\u0456\u0446\u0430", "\u0442\u0440\u0443\u0431\u043a\u0430 (\u0443 \u043a\u043e\u043b\u0435)"], "fr": ["moyeu"], "en": ["hub"], "nl": ["naaf"], "pt": ["cubo (de roda)", "mancal", "chumaceira"], "ru": ["\u0441\u0442\u0443\u043f\u0438\u0446\u0430 (\u0432 \u043a\u043e\u043b\u0435\u0441\u0435)", "\u0432\u0442\u0443\u043b\u043a\u0430"], "de": ["Nabe"], "tr": ["poyra", "tekerlek g\u00f6be\u011fi"], "sv": ["nav"], "hu": ["ker\u00e9kagy"], "fa": ["\u062a\u0648\u067e\u06cc"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aran\u011da\u0135o interliganta plurajn aliajn aran\u011da\u0135ojn.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0446\u044d\u043d\u0442\u0440\u0430\u0442\u0430\u0440", "\u0445\u0430\u0431"], "de": ["Hub"], "nl": ["hub"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0446\u0435\u043d\u0442\u0440\u0430\u0442\u043e\u0440", "\u0445\u0430\u0431"], "hu": ["hub", "fej", "h\u00e1l\u00f3zati f\u0151eloszt\u00f3"]}, "examples": [["\u0109iuj komputiloj en oficeja \u0109ambro estas konektitaj al la loka reto per nabo fiksita sur la muro en la kontra\u016da angulo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "nab", "primary": true}, "apokopo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Forlaso de unu a\u016d kelkaj silaboj en fino de vorto.", "translations": {"sk": ["apokopa"], "ru": ["\u0430\u043f\u043e\u043a\u043e\u043f\u0430", "\u0443\u0441\u0435\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["apocope"], "en": ["apocope"], "nl": ["apocope"], "de": ["Apokope", "Abfall eines Auslauts"], "es": ["ap\u00f3cope"]}, "examples": [["a\u016dt(omobil)o, fot(ografa\u0135)o, tram(veturil)o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "apokop", "primary": true}, "ciprinedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo de ciprinoformaj fi\u015doj (Cyprinidae).", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u043f\u0430\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["cyprinid\u00e9s"], "pt": ["ciprin\u00eddeos"], "el": ["\u03ba\u03c5\u03c0\u03c1\u03b9\u03bd\u03bf\u03b5\u03b9\u03b4\u03ae"], "de": ["Karpfenfische"], "it": ["ciprinidi"], "hu": ["pontyf\u00e9l\u00e9k"], "ru": ["\u043a\u0430\u0440\u043f\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "pl": ["karpiowate"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ciprined", "primary": true}, "re\u011dlando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando regata de re\u011do.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u0430\u043b\u0435\u045e\u0441\u0442\u0432\u0430", "\u0446\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["royaume"], "en": ["kingdom"], "nl": ["koninkrijk"], "pt": ["reino"], "ru": ["\u043a\u043e\u0440\u043e\u043b\u0435\u0432\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u0446\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["K\u00f6nigreich"], "hu": ["kir\u00e1lys\u00e1g"], "es": ["reino"], "pl": ["kr\u00f3lestwo"]}, "examples": [["la re\u011dlando de la rozoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "re\u011dujo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "re\u011d", "primary": false}, "krino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Solida, longa haro de granda besto, precipe el la kolhararo a\u016d vosto.", "translations": {"be": ["\u0432\u043e\u043b\u0430\u0441 (\u0437 \u0433\u0440\u044b\u0432\u044b \u0430\u0431\u043e \u0445\u0432\u0430\u0441\u0442\u0430 \u0436\u044b\u0432\u0451\u043b\u044b)"], "fr": ["crin"], "nl": ["crin", "paardenhaar"], "pt": ["crina"], "ru": ["\u0432\u043e\u043b\u043e\u0441 (\u0438\u0437 \u0433\u0440\u0438\u0432\u044b \u0438\u043b\u0438 \u0445\u0432\u043e\u0441\u0442\u0430 \u0436\u0438\u0432\u043e\u0442\u043d\u043e\u0433\u043e)"], "ca": ["crin"], "es": ["crin"]}, "examples": [["la alia duelanto devas kro\u0109i\u011di al la krinoj de sia rajdbesto", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 1a, \u0109apitro 13a, p. 93a"]], "subdefinitions": []}], "root": "krin", "primary": true}, "modlopasto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Argilsimila diverskolora pasto, uzata por lude modli.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u044f\u0441\u0442\u044b\u043b\u0456\u043d"], "fr": ["p\u00e2te \u00e0 modeler"], "en": ["plasticine"], "nl": ["plasticine", "boetseerklei"], "ru": ["\u043f\u043b\u0430\u0441\u0442\u0438\u043b\u0438\u043d"], "de": ["Plastilin", "Knetmasse"], "hu": ["gyurma"], "br": ["toaz-merat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "past", "primary": false}, "kaduka": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Balda\u016d falonta, ruini\u011da.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u0442\u0445\u0438\u0439"], "fr": ["d\u00e9labr\u00e9", "d\u00e9cati (d\u00e9labr\u00e9)", "en ruines", "vermoulu"], "en": ["rickety", "dilapidated", "decrepit", "fragile"], "nl": ["bouwvallig"], "pt": ["caduco", "decr\u00e9pito", "fr\u00e1gil", "arruinado"], "sv": ["fallf\u00e4rdig"], "hu": ["d\u00fcledez\u0151", "omladoz\u00f3", "roskatag", "megroggyant"], "fi": ["r\u00e4nsistynyt", "huonokuntoinen"], "ro": ["caduc"], "pl": ["podupad\u0142y", "upadaj\u0105cy", "zgrzybia\u0142y"], "he": ["\u05e8\u05e2\u05d5\u05e2", "\u05de\u05ea\u05de\u05d5\u05d8\u05d8", "\u05de\u05ea\u05e4\u05d5\u05e8\u05e8", "\u05ea\u05e9\u05d5\u05e9"]}, "examples": [["kaduka dometo, barilo", "Z"], ["malhela kaj kaduka urbo apud la Rejno", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Balda\u016d fini\u011donta, malaperonta, neda\u016dra, nefirma.", "translations": {"fr": ["fragile", "labile", "pr\u00e9caire"], "en": ["fragile"], "nl": ["tot verdwijnen gedoemd"], "hu": ["elhal\u00f3", "megsz\u0171n\u00f3", "szertefoszl\u00f3"], "fi": ["kuihtuva", "h\u00e4vi\u00e4v\u00e4", "mit\u00e4t\u00f6n"], "he": ["\u05e9\u05d1\u05d9\u05e8", "\u05e9\u05d1\u05e8\u05d9\u05e8\u05d9\u05e8"]}, "examples": [["sur la nubo la suno pentris kadukajn \u0109ielarkajn figurojn", "B"], ["la lago ku\u015dis sub kaduka nebulo", "B"], ["kadukaj esperoj", "B"], ["homaj intencoj estas kadukaj kompare kun la dekretoj de l' \u0109ielo", "B"], ["sen mi viaj aferoj estus tre kadukaj", "Z"], ["kaduka vidpunkto", null], ["la entrepreno estas en kaduka stato", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tre maljuna, malforta, malsanema, balda\u016d mortonta.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0440\u044f\u0445\u043b\u044b\u0439"], "fr": ["d\u00e9cr\u00e9pit"], "nl": ["afgeleefd"], "sv": ["skr\u00f6plig"], "hu": ["roskatag", "megrokkant", "elgyeng\u00fclt"], "fi": ["raihnainen"]}, "examples": [["mia patro estis neniel kaduka, kiam li mortis", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Perdinta sian juran efikon pro transpaso de difinita templimo, senvalidi\u011dinta.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0441\u0442\u0430\u0440\u0435\u0432\u0448\u0438\u0439"], "fr": ["caduc (jur.)"], "en": ["inoperative"], "nl": ["vervallen"], "hu": ["\u00e9rv\u00e9ny\u00e9t vesz\u00edtett"], "fi": ["vanhentunut", "p\u00e4tem\u00e4tt\u00f6m\u00e4ksi k\u00e4ynyt"], "he": ["\u05dc\u05d0 \u05d1\u05ea\u05d5\u05e7\u05e3", "\u05dc\u05d0 \u05e4\u05d5\u05e2\u05dc"]}, "examples": [["kaduka kla\u016dzo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kaduk", "primary": true}, "sendependismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Politika movado por memstarigo de provinco a\u016d de parto de regno.", "translations": {"fr": ["ind\u00e9pendantisme"], "pt": ["separatismo"]}, "examples": [["balotado en Skotlando povas signi kreskon de la landa sendependismo", "\u011cangalo, Balotado..., 2003-04-30"]], "subdefinitions": []}], "root": "pend", "primary": false}, "filmstudio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Studio por farado de filmoj.", "translations": {}, "examples": [["\u00abLappar, la Antikristo\u00bb estas lia tria filmo. Produktis \u011din filmstudio Index en Lodzo", "T. Chmielik, Esperanta Antikristo..., La Ondo de Esperanto, 2003:2 (100)"]], "subdefinitions": []}], "root": "studi", "primary": false}, "robaio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Anka\u016d registrita kiel \u00abrobajo\u00bb en pluraj vortaroj."], "primary definition": "Persdevena kvarversa\u0135o kutime pri mistika, sa\u011deca a\u016d sprita temo, kun rimskemo \u00ababaa\u00bb.", "translations": {"hu": ["rob\u00e1i"], "de": ["Rubai"], "nl": ["rubaiyat"], "pt": ["rubaiyat"], "en": ["rubaiyat"]}, "examples": [["sian famon tra la mondo Kajjam pleje \u015duldas al siaj poemetoj verkitaj en formo de robaio", "Vikipedio, artikolo \u00abOmar Kajjam\u00bb, 2005-11-28"]], "subdefinitions": []}], "root": "robai", "primary": true}, "manufakturo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda laborejo, kie oni produktas pogrande komerca\u0135ojn el krudaj materialoj.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0431\u0440\u044b\u043a\u0430", "\u043c\u0430\u043d\u0443\u0444\u0430\u043a\u0442\u0443\u0440\u0430"], "en": ["factory", "manufactory", "works"], "nl": ["fabriek"], "pt": ["manufatura", "f\u00e1brica"], "ru": ["\u0444\u0430\u0431\u0440\u0438\u043a\u0430", "\u043c\u0430\u043d\u0443\u0444\u0430\u043a\u0442\u0443\u0440\u0430"], "de": ["Manufaktur"], "hu": ["manufakt\u00fara"], "br": ["labouradeg"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "manufaktur", "primary": true}, "glacia epoko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el la longaj epokoj de malvarma klimato en la historio de la tero.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0435\u0434\u043d\u0438\u043a\u043e\u0432\u044b\u0439 \u043f\u0435\u0440\u0438\u043e\u0434"], "fr": ["glaciation (\u00e9poque glacaire)"], "en": ["ice age"], "de": ["Eiszeit"], "pl": ["epoka lodowcowa"], "hu": ["j\u00e9gkor"]}, "examples": [["en iu poemo de William AULD oni povas legi: Glaciepoko alrampas", "E. Grimley-Evans, glaci(aj)epokoj, soc.culture.esperanto, 1994-03-24"], ["anta\u016d 40 000 jaroj, meze de la pasinta glacia epoko, okazis kultura salto ene de nur kelkmil jaroj", "W. Fu\u00df, \u0108u la homaro lernis pensi per la lingvo?, Monato, 2003-02, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "epok", "primary": false}, "salvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Samtempa pafado de multaj eksplodpafiloj a\u016d kanonoj.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043b\u043f"], "fr": ["salve"], "en": ["salvo"], "nl": ["salvo"], "pt": ["salva"], "ru": ["\u0437\u0430\u043b\u043f"], "de": ["Salve"], "it": ["salva"], "hu": ["sort\u0171z"], "es": ["salvo"]}, "examples": [["la kroz\u015dipo, post pa\u016dzo, batis la horizonton per potenca saluta salvo", "A. Grin, trad. J. Finkel, Skarlataj veloj, 2008"]], "subdefinitions": []}], "root": "salv", "primary": true}, "Marso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Romia dio de milito. Analogo de helena Areso.", "translations": {"be": ["\u041c\u0430\u0440\u0441"], "fr": ["Mars"], "en": ["Mars"], "zh": ["\u8367\u60d1", "tr. \u7192\u60d1 [y\u00ednghu\u00f2]"], "pt": ["Marte"], "el": ["\u0386\u03c1\u03b7\u03c2"], "de": ["Mars"], "it": ["Marte"], "hu": ["Mars"], "ru": ["\u041c\u0430\u0440\u0441"], "es": ["Marte"], "nl": ["Mars"], "pl": ["Mars"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La kvara (la\u016d distanco de la Suno) planedo de la sunsistemo.", "translations": {"zh": ["\u706b\u661f [Hu\u01d2x\u012bng]"], "pt": ["Marte (astr.)"]}, "examples": [["dum multaj jaroj oni kredis, ke ekzistas vivo sur la planedo Marso", "Amri Wandel, \u0108u ni estas solaj?, Virtuala Biblioteko de AEKo, [vidita je 2006-01-24]"]], "subdefinitions": []}], "root": "Mars", "primary": true}, "konversi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u015can\u011di publikan valorpaperon je la sama malpli rentumita.", "translations": {"pt": ["converter (fin.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konvers", "primary": true}, "\u0109irka\u016dbraki": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Estas strange, ke amba\u016d PIV-oj tute ignoras \u0109i tiun vorton."], "primary definition": "(transitiva) \u0108irka\u016digi per amba\u016d brakoj, plejofte kun samtempa amema premo al la \u0109irka\u016digata objekto a\u016d persono.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0434\u044b\u043c\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0431\u043d\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["embrasser (enlacer)", "enlacer", "\u00e9treindre (avec les bras)"], "en": ["hug"], "nl": ["omarmen", "omhelzen"], "ru": ["\u043e\u0431\u043d\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u043a\u043b\u044e\u0447\u0430\u0442\u044c \u0432 \u043e\u0431\u044a\u044f\u0442\u0438\u044f"], "de": ["umarmen"], "tr": ["kucaklamak", "sar\u0131lmak"], "it": ["abbracciare"], "hu": ["meg\u00f6lel", "\u00e1t\u00f6lel"], "sk": ["obja\u0165"], "es": ["abrazar"], "br": ["briata"], "sv": ["krama", "omfamna"], "pl": ["obejmowa\u0107 (ramionami)", "bra\u0107 w ramiona", "u\u015bciska\u0107"], "he": ["\u05dc\u05d7\u05d1\u05e7"]}, "examples": [["estas tempo por \u0109irka\u016dbraki, kaj tempo por foriri de \u0109irka\u016dbrakado", "La Malnova TestamentoPredikanto 3:5"], ["preninte infanon, li starigis \u011din meze de ili, kaj \u0109irka\u016dbrakinte \u011din, li diris", "La Nova TestamentoS. Marko 9:36"], ["mi ricevis sufi\u0109egan dankon, dol\u0109an kison kaj \u0109irka\u016dbrakon", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 5"]], "subdefinitions": []}], "root": "brak", "primary": false}, "kuprepoko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu antikva parto de la homa historio, kiam disvasti\u011dis la iloj faritaj el kupro.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0434\u043d\u044b\u0439 \u0432\u0435\u043a"], "fr": ["\u00e2ge du cuivre"], "en": ["copper age"], "de": ["Kupferzeit"], "pl": ["epoka miedzi"], "hu": ["r\u00e9zkor"]}, "examples": [["la kuprepoko situas inter \u015dtonepoko kaj bronzepoko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "epok", "primary": false}, "torenta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Simila al torento.", "translations": {"nl": ["wild stromend"], "de": ["wildbachartig", "str\u00f6mend"], "en": ["torrential"], "pl": ["potokowy"], "hu": ["zuhog\u00f3", "z\u00fadul\u00f3", "\u00e1rad\u00f3", "\u00f6ml\u0151"]}, "examples": [["torenta rivereto, torenta pluvo", null], ["torentaj larmoj", null], ["pluvas torente", null]], "subdefinitions": []}], "root": "torent", "primary": false}, "torenti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Flui torente.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0435\u0447\u044c \u043f\u043e\u0442\u043e\u043a\u043e\u043c", "\u043b\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f \u043f\u043e\u0442\u043e\u043a\u043e\u043c"], "de": ["str\u00f6men"], "nl": ["stromen"], "pl": ["p\u0142yn\u0105\u0107 potokiem", "p\u0142yn\u0105\u0107 strumieniem", "la\u0107 (o deszczu)", "la\u0107 ciurkiem (o deszczu, o p\u0142ynie)"], "hu": ["zuhog", "z\u00fadul", "\u00f6mlik", "\u00e1rad"]}, "examples": [["la pluvo torentis", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Sin fortege \u0135eti.", "translations": {"nl": ["zich storten"], "hu": ["r\u00e1z\u00fadul"]}, "examples": [["ili torentis sur lin", null]], "subdefinitions": []}], "root": "torent", "primary": false}, "konduktema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kondukanta elektron.", "translations": {"nl": ["geleidbaar (arch.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kondukt", "primary": false}, "torento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rapidega da\u016dra akvofluo estigata de granda dekliveco de grundo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0442\u043e\u043a", "\u043f\u0430\u0432\u043e\u0434\u043e\u043a"], "en": ["torrent", "stream"], "nl": ["bergstroom"], "pt": ["torrente", "caudal", "enxurrada"], "de": ["rei\u00dfender Fluss", "Sturzbach"], "pl": ["potok", "strumie\u0144"], "hu": ["zuhatag", "hegyi patak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rapidega neda\u016dra akvofluo estigata de pluvego a\u016d ne\u011dfandi\u011do.", "translations": {"de": ["Sturzbach", "Flut"], "nl": ["stroom"], "hu": ["\u00e1r", "\u00e1radat", "folyam"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Io, kio estas abunda kaj rapidega.", "translations": {"de": ["Flut", "Strom"], "nl": ["stroom"], "hu": ["\u00f6z\u00f6n"]}, "examples": [["la torento de liaj deziroj povos pli libere fluegi", "Z"], ["la lucernoj disver\u015das torentojn da lumo", null], ["torentoj da larmoj, da harmonio", null], ["torento da vortoj, torentoj da insultoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "torent", "primary": true}, "sufoki\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Penegi por spirado, suferi pro malhelpa premo eventuale \u011dis morto.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0434\u044b\u0445\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0437\u0430\u0434\u043e\u0445\u043d\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["\u00e9touffer (intr.)", "suffoquer (intr.)"], "en": ["suffocate"], "nl": ["stikken"], "hu": ["fullad", "megfullad", "fulladozik"]}, "examples": [["anka\u016d la patro, kanajlo, mortu kiel hundo a\u016d sufoki\u011du por \u0109iam!", "La Revizo, akto 4a, sceno 11a"], ["sufoki\u011di pro kolero, pro rido", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sufok", "primary": false}, "vojreto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u043f\u0430\u0440\u0442\u043d\u0430\u044f \u0441\u0435\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["r\u00e9seau routier"], "nl": ["wegennet"], "ru": ["\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u043f\u043e\u0440\u0442\u043d\u0430\u044f \u0441\u0435\u0442\u044c"], "de": ["Wegenetz"], "pl": ["sie\u0107 dr\u00f3g"], "hu": ["\u00fath\u00e1l\u00f3zat"]}, "examples": [["longdistancaj biciklaj vojretoj", "Zhong Q., A\u016dtofrakasistoj, soc.culture.esperanto, 2000-06-21"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la vojoj en iu lando.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u043f\u0430\u0440\u0442\u043d\u0430 \u044f \u0441\u0435\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["r\u00e9seau routier"], "nl": ["wegennet"], "ru": ["\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u043f\u043e\u0440\u0442\u043d\u0430\u044f \u0441\u0435\u0442\u044c"], "de": ["Wegenetz"], "it": ["rete viaria"], "hu": ["\u00fath\u00e1l\u00f3zat"], "pl": ["sie\u0107 drogowa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ret", "primary": false}, "ora\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Verka\u0135o el oro.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043b\u0430\u0442\u044b \u0432\u044b\u0440\u0430\u0431"], "hu": ["aranyt\u00e1rgy"], "br": ["aouraj"], "ru": ["\u0438\u0437\u0434\u0435\u043b\u0438\u0435 \u0438\u0437 \u0437\u043e\u043b\u043e\u0442\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "or", "primary": false}, "imperiestro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plej alta rango de monar\u0125o.", "translations": {"be": ["\u0456\u043c\u043f\u044d\u0440\u0430\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["empereur"], "en": ["emperor"], "nl": ["keizer"], "pt": ["imperador"], "ru": ["\u0438\u043c\u043f\u0435\u0440\u0430\u0442\u043e\u0440"], "de": ["Kaiser"], "hu": ["cs\u00e1sz\u00e1r"], "fa": ["\u0627\u0645\u067e\u0631\u0627\u0637\u0648\u0631"], "es": ["emperador"], "vo": ["limep"], "pl": ["cesarz"]}, "examples": [["la Re\u011do de Granda Britujo kaj imperiestro de Hindujo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "imperi", "primary": false}, "maato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subestro en \u015dipo, ranga inter \u015dipestro kaj nura \u015dipano.", "translations": {"fr": ["sous-officier de marine"], "en": ["mate (ship)"], "nl": ["bootsman", "maat"], "pt": ["marinheiro-cabo (Port.)"], "de": ["Maat (Schiff)"], "hu": ["m\u00e1sodkapit\u00e1ny", "els\u0151 tiszt (haj\u00f3n)"]}, "examples": [["la maato aperis sur la ferdeko, blovis signalon per la fajfilo", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 2a, \u0109apitro 63a, p. 757a"]], "subdefinitions": []}], "root": "maat", "primary": true}, "masakri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Amasbu\u0109i.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043d\u0456\u0448\u0447\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u0440\u0430\u0437\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0431\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c (\u043c\u0430\u0441\u0430\u0432\u0430)"], "nl": ["afslachten", "moorden"], "pt": ["massacrar"], "ru": ["\u0438\u0441\u0442\u0440\u0435\u0431\u043b\u044f\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0440\u0435\u0437\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c \u043c\u0430\u0441\u0441\u043e\u0432\u043e\u0435 \u0443\u043d\u0438\u0447\u0442\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["massakrieren", "niedermetzeln", "hinmorden", "massenhaft umbringen", "hinschlachten", "niedermetzeln"], "tr": ["katletmek"], "hu": ["lem\u00e9sz\u00e1rol (t\u00f6megesen)"], "pl": ["masakrowa\u0107"]}, "examples": [["Masakritaj estas 158 homoj \u0109e rifu\u011dejo apud la landlimo inter Burundo kaj Demokratia Respubliko Kongo (DRK)", "SABIYUMVA J\u00e9r\u00e9mie, Masakro \u0109e rifu\u011dejo , Monato, septembro 2004"]], "subdefinitions": []}], "root": "masakr", "primary": true}, "masakro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Murdo de homoj a\u016d bestoj en precipe kruelaj cirkonstancoj. Amasmurdo, amasbu\u0109ado..", "translations": {"tr": ["katliyam"], "pl": ["masakra", "rze\u017a"]}, "examples": [["La masakro estis reprezalio pro la agado de la partizano Stella Rossa (ru\u011da stelo). La krima masakro dum multaj jaroj stre\u0109is la rilatojn inter Italio kaj Germanio", "Masakro de Marzabotto"]], "subdefinitions": []}], "root": "masakr", "primary": false}, "negoco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Profitcela komerca a\u016d industria okupo, entrepreno.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u043b\u043e", "\u0431\u0438\u0437\u043d\u0435\u0441"], "fr": ["affaire (commerciale)", "n\u00e9goce"], "en": ["transaction"], "nl": ["handelszaak"], "pt": ["neg\u00f3cio"], "de": ["Gesch\u00e4ft"], "hu": ["\u00fczlet (business)"], "es": ["negocio"]}, "examples": [["en malgranda urbeto, \u0109e unu homo, kiu havis sian propran negocon", "Fabeloj, volumo 3, Malnova tomba \u015dtono"], ["en multaj landoj televido estas negoco kaj elsendoj nur reklamujoj", "Monato, Hektor ALOS I FONT. Televido: Spektantoj spektataj"], ["la negoco viglis dum tri jaroj", "Szathmari: Pythagoras"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aparta komerca afero de a\u0109eto a\u016d vendo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0434\u0435\u043b\u043a\u0430"], "nl": ["handelstransactie", "transactie (handel)"]}, "examples": [["nenio malhelpas a\u0109etanton iri rekte al la fabrikanto, tiel ke la retservo ricevas nenion el la negoco", "Edmund Grimley Evans: Interreto senpage, Monatojaro 2000a, numero 11a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "negoc", "primary": true}, "negoci": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komerci planante kaj diskutante a\u0109etojn kaj vendojn.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 \u0434\u0435\u043b\u0430 (\u043d\u0430 \u0440\u044b\u043d\u043a\u0435)"], "fr": ["faire du n\u00e9goce", "n\u00e9gocier (commercialement)"], "en": ["trade", "do business"], "nl": ["handel drijven"], "pt": ["negociar"], "de": ["handeln", "Handel treiben", "Gesch\u00e4fte machen"], "hu": ["\u00fczletel"]}, "examples": [["unu grupo de akciuloj negocis kun KBC kaj atingis pli grandan, kvankam ne la esperatan kompenson", "Roland Rotsaert: Belgaj bankoj regrupigitaj, Monatojaro 1998a, numero 11a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "negoc", "primary": false}, "vermuto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Blanka vino, en kiu estis infuzitaj amaraj vegeta\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0432\u044d\u0440\u043c\u0443\u0442"], "fr": ["vermouth"], "nl": ["vermout"], "pt": ["vermute"], "el": ["\u03b2\u03b5\u03c1\u03bc\u03bf\u03cd\u03c4"], "de": ["Wermut"], "hu": ["vermut"], "fa": ["\u0648\u0631\u0645\u0648\u062a"], "ru": ["\u0432\u0435\u0440\u043c\u0443\u0442"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Maldol\u0109a\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0433\u043e\u0440\u044b\u0447"], "fr": ["amertume"], "fa": ["\u062a\u0644\u062e\u06cc", "\u062a\u0644\u062e\u200c\u06a9\u0627\u0645\u06cc"], "ru": ["\u0433\u043e\u0440\u0435\u0447\u044c"], "hu": ["keser\u0171s\u00e9g"]}, "examples": [["la ju\u011don vi faras vermuto, kaj la veron vi \u0135etas sur teron", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "vermut", "primary": true}, "spino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la sinsekvaj vertebroj formantaj la dorsan parton de la skeleto \u0109e la vertebruloj = vertebraro, vertebra kolono.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0437\u0432\u0430\u043d\u043e\u0447\u043d\u0456\u043a", "\u0445\u0440\u044b\u0431\u0435\u0442"], "fr": ["colonne vert\u00e9brale"], "en": ["spine", "spinal column", "backbone"], "nl": ["ruggegraat"], "pt": ["espinha dorsal"], "ru": ["\u043f\u043e\u0437\u0432\u043e\u043d\u043e\u0447\u043d\u0438\u043a", "\u0445\u0440\u0435\u0431\u0435\u0442"], "de": ["R\u00fcckgrat"], "fa": ["\u0633\u062a\u0648\u0646 \u0641\u0642\u0631\u0627\u062a"], "es": ["columna vertebral"], "pl": ["kr\u0119gos\u0142up"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Precipa akso, plej grava linio de io.", "translations": {"be": ["\u0445\u0440\u044b\u0431\u0435\u0442"], "es": ["columna vertebral (fig.)"], "ru": ["\u0445\u0440\u0435\u0431\u0435\u0442"]}, "examples": [["alta montspino (suprolinio, vertolinio)", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nombro entjera a\u016d entjerplusduona, indikanta la transformadan karakteron de ondokampo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043f\u0438\u043d"], "en": ["spin"], "be": ["\u0441\u044c\u043f\u0456\u043d"], "de": ["Spin"], "hu": ["spin"], "pl": ["spin"], "es": ["esp\u00edn"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spin", "primary": true}, "poezieco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de tio poezia.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u044d\u0442\u044b\u0447\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["caract\u00e8re po\u00e9tique (de qc)"], "ru": ["\u043f\u043e\u044d\u0442\u0438\u0447\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"]}, "examples": [["en kia mezuro pruvis sian poeziecon?", "Parnasa Gvidlibro, p. 7a"], ["perfekta korekteco kaj mirinda facileco de desegno estis tie kunigita kun poezieco de la ideo", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "poezi", "primary": false}, "nulvektoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La vektoro, estanta la nulo de la koncerna modulo.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0443\u043b\u0435\u0432\u043e\u0439 \u0432\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440", "\u043d\u0443\u043b\u044c-\u0432\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440"], "fr": ["vecteur nul"], "en": ["null vector"], "cs": ["nulov\u00fd vektor"], "de": ["Nullvektor"], "pl": ["wektor zerowy"], "hu": ["nullvektor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vektor", "primary": false}, "kompleza": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inklina fari komplezojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u043b\u0443\u0436\u043b\u0456\u0432\u044b"], "fr": ["obligeant", "complaisant (obligeant)", "serviable"], "en": ["kindly", "benevolent", "complaisant", "courteous", "friendly", "good natured", "obliging", "willing"], "nl": ["welwillend"], "ru": ["\u0443\u0441\u043b\u0443\u0436\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439", "\u043b\u044e\u0431\u0435\u0437\u043d\u044b\u0439"], "de": ["gef\u00e4llig", "freundlich", "entgegenkommend", "zuvorkommend"], "hu": ["el\u0151z\u00e9keny", "udvarias", "rendes (el\u0151z\u00e9keny)"]}, "examples": [["komplezema malsa\u011dulo estas pli dan\u011dera ol malamiko", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "komplez", "primary": false}, "korespondi": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La uzado de korespondi kun la senco de respondi 3 (esti proporcia, simetria je io) estas malkonsilinda."], "primary definition": "(netransitiva) Rilati al iu per inter\u015dan\u011do de leteroj.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0441\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "en": ["correspond"], "nl": ["corresponderen (brieven uitwisselen)"], "pt": ["corresponder-se (com)", "cartear-se (com)"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u043f\u0438\u0441\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["in Briefwechsel stehen", "korrespondieren"], "hu": ["levelez"], "es": ["mantener correspondencia (por correo)"]}, "examples": [["mi tre longe korespondis pri tiu demando kun miaj kolegoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "korespond", "primary": true}, "komplezi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari komplezon.", "translations": {"be": ["\u0431\u044b\u0446\u044c \u043b\u0430\u0441\u043a\u0430\u0432\u044b\u043c", "\u0437\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u043f\u0430\u0441\u043b\u0443\u0433\u0443"], "fr": ["faire le plaisir de", "avoir l'amabilit\u00e9 de", "avoir la gentillesse de", "avoir l'obligeance de"], "en": ["oblige", "be so kind as to"], "nl": ["de goedheid hebben"], "ru": ["\u043e\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u044c \u0443\u0441\u043b\u0443\u0433\u0443", "\u0431\u044b\u0442\u044c \u043b\u044e\u0431\u0435\u0437\u043d\u044b\u043c"], "de": ["gef\u00e4llig sein", "freundlich sein", "entgegenkommen"], "hu": ["sz\u00edvess\u00e9get tesz", "kedveskedik"]}, "examples": [["\u0109u vi komplezus traduki al mi tiun vorton?", null], ["komplezu al li per via protektado", "Z"], ["la revolucio postulis viktimojn por komplezi la sangavidon de \u011diaj adeptoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "komplez", "primary": false}, "komplezo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago per kiu oni penas pla\u0109i al iu, helpante a\u016d farante servon a\u016d havigante profiton.", "translations": {"be": ["\u043b\u0430\u0441\u043a\u0430", "\u043f\u0430\u0441\u043b\u0443\u0433\u0430", "\u043f\u0430\u0441\u043b\u0443\u0436\u043b\u0456\u0432\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["complaisance (obligeance)", "obligeance", "gentillesse (obligeance)"], "en": ["kindness", "courtesy", "favor", "good offices", "service"], "nl": ["welwillendheid"], "pt": ["favor", "obs\u00e9quio", "complac\u00eancia", "gentileza", "fineza"], "ru": ["\u0443\u0441\u043b\u0443\u0433\u0430", "\u043b\u044e\u0431\u0435\u0437\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Gefallen", "Freundlichkeit"], "hu": ["sz\u00edvess\u00e9g", "kedvess\u00e9g (sz\u00edvess\u00e9g)"]}, "examples": [["faru al mi la komplezon....i", "Z"], ["por amiko komplezo neniam estas tro peza", "Proverbaro esperanta"], ["havi komplezojn por iu", null]], "subdefinitions": []}], "root": "komplez", "primary": true}, "allasi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Lasi veni; ne kontra\u016dstari; permesi, ke iu faru, ke io okazu.", "translations": {"be": ["\u0443\u043f\u0443\u0441\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u0434\u0430\u043f\u0443\u0441\u043a\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["admettre (laisser passer)", "laisser passer"], "nl": ["toelaten"], "br": ["degemer", "aotren"], "ru": ["\u0432\u043f\u0443\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u0434\u043e\u043f\u0443\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c"], "de": ["zulassen"], "hu": ["odaenged", "megenged"]}, "examples": [["allasi novan kamaradon en la ludon", null], ["la hundo allasas neniun en la korton", null], ["sin allasi al la dibo\u0109o", null], ["la regulo allasas kelkajn esceptojn", null], ["allasi en \u0109ambron la sunajn radiojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "las", "primary": false}, "trafa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Trafanta, \u011duste atinganta la celon.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0442\u043a\u0438\u0439", "\u0443\u0434\u0430\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u0442\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["treffend"], "nl": ["treffend"], "pl": ["trafny", "celny"], "hu": ["tal\u00e1l\u00f3"]}, "examples": [["trafa respondo, argumento, rezultato, rimedo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "traf", "primary": false}, "trafe": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En tute ta\u016dga kaj alcela maniero: trafe maltrafeZ,", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0442\u043a\u043e", "\u0443\u0434\u0430\u0447\u043d\u043e", "\u0442\u043e\u0447\u043d\u043e"], "de": ["treffend"], "nl": ["juist"], "pl": ["trafnie", "celnie"], "hu": ["tal\u00e1l\u00f3an"]}, "examples": [["trafe ju\u011di aferon", null], ["trafe kopii ian manieron de parolado kaj irado", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "traf", "primary": false}, "trafi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Atingi per \u0135etita objekto a\u016d per sia propra movi\u011danta korpo ion celitan.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043f\u0430\u0441\u0442\u044c"], "en": ["strike"], "nl": ["raken", "treffen", "halen (v.e.trein)", "terecht komen"], "de": ["treffen"], "pl": ["trafia\u0107"], "hu": ["tal\u00e1l", "eltal\u00e1l"]}, "examples": [["trafi iun per kuglo", null], ["la kuglo trafis lin", null], ["vidas okulo, sed mano ne trafas", "Proverbaro esperanta"], ["trafi du celojn per unu \u015dtono", "Proverbaro esperanta"], ["trafi per la parolo rekte en la viza\u011don", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Atingi.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0440\u0430\u0437\u0438\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u0441\u0442\u0438\u0433\u043d\u0443\u0442\u044c"], "pl": ["przyda\u017ca\u0107 si\u0119", "spotyka\u0107 (co\u015b - kogo\u015b)"], "hu": ["\u00e9r (hat r\u00e1)"]}, "examples": [["la mateno trafis ilin en Hebron", "Z"], ["la morto trafis lin subite", null], ["mi ne hontis konfesi la trompi\u011dojn kiuj min trafis", "Z"], ["malfeli\u0109o trafis lin", "Z"], ["multe da suferoj kaj mizero trafis tiam la hebreojn", "Z"], ["stranga okazo min trafis", "Z"], ["neniu scias, kio morga\u016d lin trafos", "Proverbaro esperanta"], ["terura estis la vida\u0135o trafanta liajn okulojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Renkonti ian konkretan baron; fali 2.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043f\u0430\u0441\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u0442\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f"], "pl": ["trafia\u0107 na/w co\u015b", "natrafia\u0107 na co\u015b", "natyka\u0107 si\u0119 na co\u015b", "natkn\u0105\u0107 si\u0119 na co\u015b"], "hu": ["ker\u00fcl (vhova)", "jut (vhova)"]}, "examples": [["trafis fal\u0109ilo sur \u015dtonon, al \u015dtono", "Z"], ["trafi per la viza\u011do en koton", "Proverbaro esperanta"], ["li trafis tripiedon kaj vundis brovon", "Z"], ["la veturilo trafis en kavon", null], ["trafi el sub pluvo en riveron, el la fajro sub flamon", null], ["trafi en embarason", null], ["kelkaj trafis en la manojn de la polico", null], ["en mia vagado mi trafis tre originalan homon", null], ["celi pavon, trafi kavon", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Sperti renkonti ion abstraktan.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043f\u0430\u0441\u0442\u044c"], "pl": ["trafia\u0107 si\u0119", "przytrafia\u0107 si\u0119", "spotyka\u0107 si\u0119 (z czym\u015b)", "doznawa\u0107"], "hu": ["kap", "r\u00e9szes\u00fcl"]}, "examples": [["trafi malfeli\u0109on, sukceson, malsukceson", null], ["trafi bonan akcepton", "Z"], ["trafi rezultaton, la \u011dustan vojon, la \u011dustan sencon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "traf", "primary": true}, "kasio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arbeto el tropikaj landoj, genro el familio fabacoj (Cassia).", "translations": {"fr": ["casse (plante)"], "en": ["cassia (legume)"], "it": ["cassia (bot.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Bonodora\u0135o el la \u015delo de kasio.", "translations": {}, "examples": [["de mirho, aloo, kaj kasio odoras \u0109iuj viaj vestoj", "La Malnova Testamento, Psalmaro 45:8"], ["la ha\u016dto estis frotadita per miksa\u0135o de cedro-oleo, abelvakso, kumino kaj gumo kaj poste pudrita per mirho, kasio kaj aliaj bonodoraj substancoj", "B. Golden, La Profanado, Literatura Foiro, 1978-02 (47)"]], "subdefinitions": []}], "root": "kasi", "primary": true}, "alno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio betulacoj (Alnus).", "translations": {"ru": ["\u043e\u043b\u044c\u0445\u0430"], "fr": ["aulne"], "en": ["alder", "elder"], "nl": ["els (boom)"], "pt": ["amieiro"], "be": ["\u0430\u043b\u0435\u0448\u044b\u043d\u0430", "\u0432\u043e\u043b\u044c\u0445\u0430"], "de": ["Erle"], "sv": ["al"], "hu": ["\u00e9ger(fa)"], "sk": ["jel\u0161a"], "br": ["gwernenn", "gwezenn-wern"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aln", "primary": true}, "imperialismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0456\u043c\u043f\u044d\u0440\u044b\u044f\u043b\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["imperialisme"], "nl": ["imperialisme"], "pt": ["imperialismo"], "ru": ["\u0438\u043c\u043f\u0435\u0440\u0438\u0430\u043b\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Imperialismus", "Kriegstreiberei"], "hu": ["imperializmus"], "es": ["imperialismo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "imperialism", "primary": true}, "marmelado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de konfita\u0135o el fruktoj kuiritaj kun sukero sufi\u0109e longe, por ke ili konsistigu densan ka\u0109on.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0440\u043c\u044d\u043b\u044f\u0434"], "fr": ["confiture (marmelade)", "marmelade"], "bg": ["\u043c\u0430\u0440\u043c\u0430\u043b\u0430\u0434"], "nl": ["marmelade", "moes", "jam"], "pt": ["gel\u00e9ia de frutas"], "ru": ["\u043c\u0430\u0440\u043c\u0435\u043b\u0430\u0434"], "de": ["Marmelade"], "tr": ["re\u00e7el"], "sv": ["marmelad"], "hu": ["lekv\u00e1r"], "fa": ["\u0645\u0631\u0628\u0627", "\u0645\u0627\u0631\u0645\u0627\u0644\u0627\u062f"], "en": ["marmelade", "jam"], "es": ["mermelada", "jalea"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "marmelad", "primary": true}, "liceo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "gimnazio", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0446\u044d\u0439"], "fr": ["lyc\u00e9e"], "en": ["grammar school", "high school", "secondary school"], "nl": ["lyceum"], "pt": ["liceu"], "el": ["\u03b3\u03c5\u03bc\u03bd\u03ac\u03c3\u03b9\u03bf"], "de": ["Gymnasium"], "hu": ["l\u00edceum"], "br": ["lise"], "ru": ["\u043b\u0438\u0446\u0435\u0439"]}, "examples": [["la angla okupas la unuan lokon pri populareco en la urbaj elementaj lernejoj, \u011deneralklerigaj liceoj kaj fakaj mezlernejoj", "Stanis\u0142aw \u015amigielski: Instruisto de la angla ser\u0109ata, Monatojaro 2001a, numero 2a, p. 19a"]], "subdefinitions": []}], "root": "lice", "primary": true}, "dekokt(a\u0135)o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Likva\u0135o farita per dekoktado.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0432\u0430\u0440"], "fr": ["d\u00e9coction"], "pt": ["decoc\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u043e\u0442\u0432\u0430\u0440"], "ca": ["decocci\u00f3"], "de": ["Sud", "Auszug"], "hu": ["f\u0151zet", "kivonat (f\u0151zet)"], "es": ["decocci\u00f3n"], "pl": ["wywar", "napar", "dekokt"]}, "examples": [["al malsana je la hepato oni devas doni florajn dekoktojn, anta\u016d \u0109io verbenajn kaj valerianajn", "La Faraono, volumo 2, \u0109ap. 1"]], "subdefinitions": []}], "root": "dekokt", "primary": false}, "epicikloido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ebena kurbo, naskita de punkto apartenanta al cirklo, kiu ruli\u011das sur la ekstera periferio de alia cirklo.", "translations": {"be": ["\u044d\u043f\u0456\u0446\u044b\u043a\u043b\u0451\u0456\u0434\u0430"], "fr": ["\u00e9picyclo\u00efde"], "en": ["epicycloid"], "pt": ["epicicl\u00f3ide"], "ru": ["\u044d\u043f\u0438\u0446\u0438\u043a\u043b\u043e\u0438\u0434\u0430"], "de": ["Epizykloide"], "hu": ["epicikloid"], "pl": ["epicykloida"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "epicikloid", "primary": true}, "ideologia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Propra al aparta idearo, al la tipaj ideoj de iu epoko a\u016d socio.", "translations": {"be": ["\u0456\u0434\u044d\u0430\u043b\u044f\u0433\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["id\u00e9ologique"], "en": ["ideology"], "ru": ["\u0438\u0434\u0435\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"]}, "examples": [["la ideologiaj faktoroj ludas grandan rolon en la historio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ideologi", "primary": false}, "propeka kapro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ofera kapro, kiun la hebrea \u0109efpastro \u015dar\u011dis per \u0109iuj pekoj de Izrael.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0437\u0451\u043b \u043e\u0442\u043f\u0443\u0449\u0435\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["bouc \u00e9missaire"], "en": ["scapegoat"], "nl": ["zondebok"], "de": ["S\u00fcndenbock"], "hu": ["b\u0171nbak"], "br": ["bouc'h ar pec'hedo\u00f9"], "es": ["chivo expiatorio"]}, "examples": [["Kaj li alportis la oferon de la popolo, kaj li prenis la propekan kapron de la popolo, kaj bu\u0109is \u011din kaj faris el \u011di pekoferon kiel el la anta\u016da", "La Malnova Testamento, Levidoj 9:15"], ["Kaj li bu\u0109os la pekoferan kapron de la popolo", "La Malnova Testamento, Levidoj 16:15"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Homo a\u016d afero, kulpigata a\u016d punata pro eraroj de aliuloj.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kapr", "primary": false}, "emfizemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsano ka\u016dzata de la dilati\u011do de histo a\u016d organo pro gasa dispremo.", "translations": {"be": ["\u044d\u043c\u0444\u0456\u0437\u044d\u043c\u0430"], "fr": ["emphys\u00e8me"], "pt": ["enfisema"], "ru": ["\u044d\u043c\u0444\u0438\u0437\u0435\u043c\u0430"], "de": ["Emphysem [fak]", "Luftaufbl\u00e4hung (in der Lunge)", "Gasaufbl\u00e4hung (in der Lunge)"], "hu": ["emfiz\u00e9ma"], "pl": ["rozedma"], "es": ["enfisema"]}, "examples": [["ha\u016dta, pulma emfizemo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "emfizem", "primary": true}, "tialigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u044a\u044f\u0441\u043d\u0438\u0442\u044c"], "hu": ["megindokol"], "pl": ["uzasadnia\u0107", "dawa\u0107 pow\u00f3d", "dawa\u0107 przyczyn\u0119", "t\u0142umaczy\u0107", "wyja\u015bnia\u0107", "obja\u015bnia\u0107"], "be": ["\u043f\u0430\u0442\u043b\u0443\u043c\u0430\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u0442\u043b\u0443\u043c\u0430\u0447\u044b\u0446\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tial", "primary": false}, "talmudo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kolekto de hebreaj le\u011doj, kutimoj, tradicioj kaj opinioj kompilita de la rabenoj dum la dua kaj tria jarcentoj.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043b\u043c\u0443\u0434"], "nl": ["talmoed"], "pt": ["Talmude"], "ru": ["\u0442\u0430\u043b\u043c\u0443\u0434"], "de": ["Talmud"], "sv": ["talmud"], "hu": ["talmud"], "pl": ["talmud"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "talmud", "primary": true}, "ideologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri la deveno kaj formi\u011do de la ideoj.", "translations": {"be": ["\u0456\u0434\u044d\u0430\u043b\u0451\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["id\u00e9ologie"], "en": ["ideology"], "nl": ["ideologie"], "pt": ["ideologia"], "ru": ["\u0438\u0434\u0435\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "hu": ["ideol\u00f3gia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Ideologie"], "nl": ["idee\u00ebngoed"]}, "examples": [["ideologio estas anta\u016d \u0109io interpreto pri la sociaj kaj similaj aferoj", "E. Pauli, Enciklopedio simpozio, artikolo \u00abideologo\u00bb, 1996-05-12"]], "subdefinitions": []}], "root": "ideologi", "primary": true}, "stego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rigida transversa\u0135o, kiu tenas en konstanta pozicio du disajn partojn de tuto.", "translations": {"fr": ["traverse"], "it": ["traversa (sost.)", "sbarra trasversale"]}, "examples": [["inter la bastonoj la negroj aran\u011dis duopajn transversajn stegojn", "I. Efremov, trad. J. Finkel, La Granda Arko, 2006"]], "subdefinitions": []}], "root": "steg", "primary": true}, "matenstelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La planedo Venuso vidata je frua mateno.", "translations": {"fr": ["\u00e9toile du berger", "\u00e9toile du matin"], "it": ["stella del mattino"]}, "examples": [["ektagi\u011dos kaj la matenstelo eklevi\u011dos", "La Nova Testamento, II. Petro 1:19"]], "subdefinitions": []}], "root": "stel", "primary": false}, "stegi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Provizi per stegoj.", "translations": {}, "examples": [["la plej granda barelo havas enhavon de 19 100 litroj kaj \u011di estas stegita", "Vikipedio, artikolo \u00ab\u0108efepiskopaj Vinkeloj en Krom\u011b\u0159\u00ed\u017e\u00bb, 2006-04-24"]], "subdefinitions": []}], "root": "steg", "primary": false}, "\u015dovinisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fanatikulo konceptanta \u015dovinisme la patriotismon.", "translations": {"be": ["\u0448\u0430\u0432\u0456\u043d\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["chauvin (subst.)"], "en": ["chauvinist", "jingo", "jingoist"], "nl": ["chauvinist"], "pt": ["chauvinista"], "el": ["\u03c3\u03c9\u03b2\u03b9\u03bd\u03b9\u03c3\u03c4\u03ae\u03c2"], "de": ["Chauvinist"], "it": ["sciovinista (sost.)"], "hu": ["soviniszta"], "fa": ["\u0634\u0648\u0648\u06cc\u0646\u06cc\u0633\u062a"], "ru": ["\u0448\u043e\u0432\u0438\u043d\u0438\u0441\u0442"]}, "examples": [["ju pli ni interparolis, des pli mi konvinki\u011dis, ke li i\u011dis \u015dovinisto, legante propagandajn presa\u0135ojn de rusaj \u015dovinistoj, kiujn ili senpage propagas", "JeZo: Krimoj en Krimeo, Monatojaro 2002a, numero 6a, p. 10a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dovinist", "primary": true}, "agavo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro de liliacoj (Agave), simila al aloo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0433\u0430\u0432\u0430"], "fr": ["agave"], "en": ["agave"], "nl": ["agave"], "pt": ["agave"], "ru": ["\u0430\u0433\u0430\u0432\u0430"], "de": ["Agave"], "sv": ["agave"], "hu": ["ag\u00e1v\u00e9"], "fa": ["\u0622\u06af\u0627\u0648"], "es": ["agave"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "agav", "primary": true}, "tripkolbaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kolbaso plenigita per tripoj.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0438\u0432\u0435\u0440\u043d\u0430\u044f \u043a\u043e\u043b\u0431\u0430\u0441\u0430"], "fr": ["andouille (mets)"], "en": ["chitterling"], "nl": ["rolpens"], "br": ["anduilhenn"], "de": ["Chitterlings", "Chitlin"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kolbas", "primary": false}, "punkorekti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Provi plibonigi ies konduton per puno; edukpuni.", "translations": {"fr": ["corriger (en punissant)"], "nl": ["bestraffen"], "hu": ["b\u00fcntetve jav\u00edt"]}, "examples": [["punkorekti malican infanon", null], ["punkorektejo", null], ["punkorekta tribunalo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "korekt", "primary": false}, "laborulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu laboras.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0446\u0430\u045e\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["ouvrier", "travailleur (subst.)"], "nl": ["arbeider"], "pt": ["trabalhador"], "ru": ["\u0440\u0430\u0431\u043e\u0442\u043d\u0438\u043a", "\u0442\u0440\u0443\u0436\u0435\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Arbeitender"], "tr": ["i\u015f\u00e7i"], "sv": ["arbetare"], "hu": ["dolgoz\u00f3"], "no": ["arbeider"], "br": ["labourer", "micherour"], "el": ["\u03b5\u03c1\u03b3\u03b1\u03b6\u03cc\u03bc\u03b5\u03bd\u03bf\u03c2"], "es": ["trabajador (nomb.)"]}, "examples": [["la laboristoj de la penso", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu metie kaj korpe laboras por akiri vivrimedojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0446\u043e\u045e\u043d\u044b (\u043d\u0430\u0437.)"], "de": ["Arbeiter"], "en": ["laborer", "working man"], "ru": ["\u0440\u0430\u0431\u043e\u0447\u0438\u0439 (\u0441\u0443\u0449.)"], "hu": ["munk\u00e1s"]}, "examples": [["kampolaboristo", null], ["la laborista klaso", null]], "subdefinitions": []}], "root": "labor", "primary": false}, "muka": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elmetanta mukon, rilata al muko.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043b\u0456\u0437\u0456\u0441\u0442\u044b"], "fr": ["muqueux"], "en": ["mucous"], "ru": ["\u0441\u043b\u0438\u0437\u0438\u0441\u0442\u044b\u0439"], "de": ["schleimig"], "it": ["mucosa"], "sv": ["slemmig"], "fa": ["\u0645\u062e\u0627\u0637\u06cc"], "pl": ["\u015bluzowy"]}, "examples": [["inflamoj kaj ulceretoj sur la ha\u016dto kaj mukaj membranoj de la seksaj organoj", "V. Lemelev, Grava bazo por preventi aidoson, Monatojaro 2001a, numero 5a, p. 15a"]], "subdefinitions": []}], "root": "muk", "primary": false}, "kuzo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Filo de onklo a\u016d onklino.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0440\u044b\u0435\u0447\u043d\u044b \u0431\u0440\u0430\u0442", "\u043a\u0443\u0437\u044d\u043d"], "fr": ["cousin"], "en": ["cousin"], "ca": ["cos\u00ed"], "de": ["Vetter", "Cousin"], "hu": ["unokatestv\u00e9r"], "fa": ["\u067e\u0633\u0631\u062e\u0627\u0644\u0647", "\u067e\u0633\u0631\u0639\u0645\u0647", "\u067e\u0633\u0631\u062f\u0627\u06cc\u06cc", "\u067e\u0633\u0631\u0639\u0645\u0648"], "br": ["kenderv"], "cs": ["bratranec"], "vo": ["k\u00f6sel"], "he": ["\u05d3\u05d5\u05d3\u05df", "\u05d1\u05df \u05d3\u05d5\u05d3"], "ru": ["\u0434\u0432\u043e\u044e\u0440\u043e\u0434\u043d\u044b\u0439 \u0431\u0440\u0430\u0442", "\u043a\u0443\u0437\u0435\u043d"], "nl": ["neef (zoon v. oom en tante)"], "pt": ["primo (parente)"], "tr": ["amca\\day\u0131\\hala veya teyze \u00e7ocu\u011fu(erkek)"], "sv": ["kusin"]}, "examples": [["li sukcese arbitraciis kverelon inter du islamanaj kuzoj", "A. Giridhar Rao: La formi\u011do de Mahatmo, Monatojaro 1997a, numero 7a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kuz", "primary": true}, "rubejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, kien oni for\u0135etas la rubon.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043c\u0435\u0442\u043d\u0456\u043a", "\u0437\u0432\u0430\u043b\u043a\u0430"], "en": ["dump", "garbage dump", "trash dump"], "nl": ["stortplaats"], "ru": ["\u0441\u0432\u0430\u043b\u043a\u0430", "\u043c\u0443\u0441\u043e\u0440\u043d\u0430\u044f \u043a\u0443\u0447\u0430"], "de": ["Schutthalde", "M\u00fcllhalde"], "hu": ["szem\u00e9tdomb", "szem\u00e9ttelep"], "fa": ["\u0632\u0628\u0627\u0644\u0647\u200c\u062f\u0627\u0646\u06cc", "\u0622\u0634\u063a\u0627\u0644\u200c\u062f\u0627\u0646\u06cc"], "es": ["vertedero (para basuras y escombros)", "basurero"]}, "examples": [["multaj batal\u015dipoj, anta\u016d nelonge konstruitaj, jam senvalori\u011dis kaj estas ta\u016dgaj por la rubejo", "Plena Vortaro de Esperanto, rubo"]], "subdefinitions": []}], "root": "rub", "primary": false}, "muko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Viskeca elflua\u0135o eligata de kelkaj membranoj de la homa a\u016d besta korpo.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043b\u0456\u0437\u044c"], "fr": ["mucus"], "en": ["mucus"], "nl": ["slijm"], "pt": ["muco"], "ru": ["\u0441\u043b\u0438\u0437\u044c"], "de": ["Schleim"], "it": ["muco"], "sv": ["slem"], "fa": ["\u0645\u062e\u0627\u0637"], "pl": ["\u015bluz"]}, "examples": [["oni suspektas, ke troa konsumado de lakta\u0135oj gvidas al pli granda produktado de muko", "K. Ungar, Vivu vigle kaj vegetare!, Monatojaro 1995a, numero 7a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "muk", "primary": true}, "herminio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio noktuedoj (Herminia), nokta papilio.", "translations": {"de": ["Herminiinae"], "nl": ["herminia", "uiltje (nachtvlinder)"], "pt": ["borboleta noturna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hermini", "primary": true}, "krasulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio krasulacoj (Crassula), kun bonodorantaj floroj kaj dikaj folioj.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u043b\u0441\u0442\u044f\u043d\u043a\u0430"], "de": ["Dickblatt"], "nl": ["crassula (vetplant)"], "pt": ["cr\u00e1ssula"], "hu": ["pozsga"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "krasul", "primary": true}, "glacitenejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kesto a\u016d ejo destinita por konservi glacion.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0435\u0434\u043d\u0438\u043a (\u044f\u0449\u0438\u043a \u0441\u043e \u043b\u044c\u0434\u043e\u043c)"], "fr": ["glaci\u00e8re"], "bg": ["\u0445\u043b\u0430\u0434\u0438\u043b\u043d\u0438\u043a"], "nl": ["ijskast"], "pt": ["geladeira"], "de": ["Eisschrank"], "tr": ["buz dolab\u0131"], "hu": ["j\u00e9gszekr\u00e9ny", "j\u00e9gverem", "h\u0171t\u0151l\u00e1da"], "en": ["ice box", "ice chest", "ice cellar", "cold store", "freezer"], "es": ["hielera"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "fridujo, frostofako, frostujo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "glaci", "primary": false}, "\u0109erko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kesto, en kiun oni metas la korpon de mortinto.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u043e\u0431"], "fr": ["cercueil"], "bg": ["\u043a\u043e\u0432\u0447\u0435\u0433"], "nl": ["lijkkist", "kist (lijkkist)"], "pt": ["caix\u00e3o", "esquife", "f\u00e9retro"], "be": ["\u0442\u0440\u0443\u043d\u0430", "\u0434\u0430\u043c\u0430\u0432\u0456\u043d\u0430"], "ca": ["ta\u00fct"], "de": ["Sarg"], "it": ["bara"], "hu": ["kopors\u00f3"], "fa": ["\u062a\u0627\u0628\u0648\u062a"], "en": ["coffin"], "es": ["ata\u00fad"], "el": ["\u03c6\u03ad\u03c1\u03b5\u03c4\u03c1\u03bf\u03c2", "\u03c3\u03bf\u03c1\u03cc\u03c2"], "pl": ["trumna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109erk", "primary": true}, "koriandro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio apiacoj (Coriandrum), kies globetformaj fruktoj estas uzataj en preparado de kelkaj likvoroj, parfumoj kaj kiel spico.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u044f\u043d\u0434\u0440\u0430"], "fr": ["coriandre"], "en": ["coriander"], "pt": ["coentro", "coriandro"], "ru": ["\u043a\u0438\u043d\u0437\u0430", "\u043a\u043e\u0440\u0438\u0430\u043d\u0434\u0440"], "de": ["Koriander"], "hu": ["koriander", "cig\u00e1nypetrezselyem"], "fa": ["\u06af\u0634\u0646\u06cc\u0632"]}, "examples": [["la manao estis kiel semo de koriandro", "La Malnova Testamento, Nombroj 11:7"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Spico el la folioj a\u016d la sekigitaj fruktoj de la koriandro.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "koriandr", "primary": true}, "portreti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari rekoneblan bildon de iu.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0438\u0441\u0430\u0442\u044c \u043f\u043e\u0440\u0442\u0440\u0435\u0442"], "fr": ["portraiturer"]}, "examples": [["tiel estis vestita la avo de la avo, kaj tiel li estas portretita", "Fabeloj, volumo 3, nokta \u0109apo de fra\u016dlo"]], "subdefinitions": []}], "root": "portret", "primary": false}, "\u0109erka": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "De \u0109erko.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u043e\u0431\u043e\u0432\u043e\u0439"], "pl": ["trumienny"], "hu": ["kopors\u00f3-"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Funebra, mal\u011dojiga.", "translations": {"fr": ["s\u00e9pulcral (fig.)"], "en": ["funereal", "sepulchral"], "pt": ["f\u00fanebre"], "de": ["Sarg-", "Beerdigungs-"], "it": ["funebre", "funereo", "sepolcrale"], "hu": ["s\u00edri"], "pl": ["pogrzebowy"]}, "examples": [["\u0109erka tono", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109erk", "primary": false}, "kunsentemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kapablo diveni kaj proprigi sentojn de aliaj homoj.", "translations": {"fr": ["empathie"], "pl": ["empatia", "wsp\u00f3\u0142odczuwanie (nieformalnie)"]}, "examples": [["kompatemo kaj kunsentemo estas pli humanaj ol senanima ignorado", "U. Matthias, Fajron sentas mi interne, Pro Esperanto, 1990"]], "subdefinitions": []}], "root": "sent", "primary": false}, "poezio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arto esprimi\u011di, ofte per versoj, en kiu la bildoj, la elektitaj sonoj kaj la ritmo servas por veki emociojn \u0109e la leganto a\u016d la a\u016dskultanto.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u044d\u0437\u0456\u044f"], "fr": ["po\u00e9sie"], "en": ["poetry"], "nl": ["po\u00ebzie"], "pt": ["poesia"], "ru": ["\u043f\u043e\u044d\u0437\u0438\u044f"], "de": ["Poesie"]}, "examples": [["sin dedi\u0109i al la poezio", null], ["la poezio estas la muziko de l' animo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Forto kapabla veki delikatajn emociojn.", "translations": {}, "examples": [["\u015diaj leteroj estas plenaj je poezio", null], ["enhavas en si tutan trezoron da poezio", "Fabeloj, volumo 1, Kupra porko"], ["artista dilanteco spicas per certa dozo da \u0109armo, poezio, festeco de impresoj kaj okupoj", "Marta"], ["poeziemo ekkaptis min", null]], "subdefinitions": []}], "root": "poezi", "primary": true}, "poezia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al poezio; havanta poezion.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u044d\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["po\u00e9tique (adj.)"], "en": ["poetic"], "ru": ["\u043f\u043e\u044d\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"]}, "examples": [["poezia arto", null], ["dancis la elito de la poezia fako de Massolit", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 5a"], ["\u0109u Esperanto estas lingvo poezia?", "Parnasa Gvidlibro, p. 7a"], ["kiu ne estis iam en sia vivo en poezia mensostato? kaj se oni tiam skribas siajn pensojn, tio \u0109iam estas farata en versoj", "Fabeloj, volumo 1, galo\u015doj de feli\u0109o"], ["poezia pentra\u0135o, koncepto, bildo", null], ["Margarita levis la viza\u011don al la luno kaj faris meditan, poezian mienon", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "poezi", "primary": false}, "ministerio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u043d\u0456\u0441\u0442\u044d\u0440\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["minist\u00e8re"], "en": ["ministry", "(cabinet) department"], "nl": ["ministerie"], "ru": ["\u043c\u0438\u043d\u0438\u0441\u0442\u0435\u0440\u0441\u0442\u0432\u043e"], "ca": ["ministeri"], "de": ["Ministerium"], "it": ["ministero"], "hu": ["miniszt\u00e9rium"], "fa": ["\u0648\u0632\u0627\u0631\u062a", "\u0648\u0632\u0627\u0631\u062a\u062e\u0627\u0646\u0647"], "es": ["ministerio"]}, "examples": [["\u011ci reorganizis la administradon, dividante \u0109iun ministerion en funkciplenuman unuon kaj konsilantan unuon", "Donald Rogers: Ekonomia miraklo a\u016d malsano?, Monatojaro 1997a, numero 2a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ministeri", "primary": true}, "bio-": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ne uzu la prefikson \u00abbio-\u00bb en la senco de ekologia."], "primary definition": "Koncerna al la studo de viva\u0135oj, al biologia temo.", "translations": {"fr": ["bio-"], "de": ["bio-"], "nl": ["bio-"], "bg": ["\u0431\u0438\u043e-"]}, "examples": [["ni konstruis programaran kaj aparataran kadron por enmeti instrumaterialon de biosciencoj kaj pri-mediaj sciencoj", "H.-D. Quednau, M. Streckfu\u00df, Evoluigo de internet-bazitaj instru- kaj lernprogramoj, en: Modernaj Rimedoj de Komunikado, Kava Pech, 1999"], ["biokomputiko estas apliko de komputiko al la studo de kompleksaj biologiaj fenomenoj a\u016d strukturoj", "Fre\u015da Maro, -, Verda Pekino, 2007-01 (75)"]], "subdefinitions": []}], "root": "bio", "primary": true}, "ne\u011dfloro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La sama popola nomo aperas en naciaj lingvoj por diversaj vintrofinaj floroj, ekzemple anka\u016d por galanto (normale ne\u011dborulo)."], "primary definition": "Specio de edelvejso (Leontopodium alpinum).", "translations": {"be": ["\u044d\u0434\u044d\u043b\u044c\u0432\u044d\u0439\u0441"], "fr": ["edelweiss"], "nl": ["sneeuwklokje"], "ru": ["\u044d\u0434\u0435\u043b\u044c\u0432\u0435\u0439\u0441"], "he": ["\u05dc\u05d1\u05e0\u05d1\u05df (\u05d0\u05d3\u05dc\u05d5\u05d5\u05d9\u05e1)", "\u05d0\u05d3\u05dc\u05d5\u05d5\u05d9\u05e1"], "de": ["Edelwei\u00df"], "hu": ["gyop\u00e1r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flor", "primary": false}, "premtordi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Forte tordi molan a\u0135on, tiel ke \u011di estas premata.", "translations": {"fr": ["tordre"], "pl": ["wykr\u0119ca\u0107", "wy\u017cyma\u0107"]}, "examples": [["li vi\u015dis de sia fruto tutaj \u015dvitotorentojn, kiujn poste li redonis al la tero per bone imitata premtordo de l' tuko", "Kiel akvo de l' rivero, 1:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "tord", "primary": false}, "subskribi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Skribi sian nomon sub io por montri sian a\u016dtorecon a\u016d sian aprobon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043f\u0438\u0441\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["signer (par ex. un contrat)", "souscrire"], "en": ["sign (one's name)"], "nl": ["ondertekenen"], "de": ["unterschreiben", "unterzeichnen"], "sv": ["underteckna", "skriva under"], "hu": ["al\u00e1\u00edr"]}, "examples": [["en 1948 multaj landoj subskribis la Deklaracion de Homaj Rajtoj", "M\u00e1ire McKay, Pri libroj... kaj pri braceletoj, Monato, jaro 1998a, numero 5a, p. 10a"]], "subdefinitions": []}], "root": "skrib", "primary": false}, "testamento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Skriba\u0135o per kiu iu persono deklaras siajn lastajn volojn kaj ordonas pri asigno de la postlasota hereda\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0432\u0435\u0449\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["testament"], "en": ["will"], "nl": ["testament"], "pt": ["testamento"], "be": ["\u0437\u0430\u043f\u0430\u0432\u0435\u0442", "\u0437\u0430\u0432\u044f\u0448\u0447\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0442\u044d\u0441\u0442\u0430\u043c\u044d\u043d\u0442"], "de": ["Testament"], "sv": ["testamente"], "hu": ["v\u00e9grendelet", "testamentum"], "fa": ["\u0648\u0635\u06cc\u062a\u200c\u0646\u0627\u0645\u0647"], "grc": ["\u03b4\u03b9\u03b1\u03b8\u03ae\u03ba\u03b7"], "pl": ["testament"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Tiu vortuzo la\u016das tre internacian tradukeraron, \u015duldatan al la latinaj mistradukoj tra la greka; la celata senco estas interligo, vorto uzata en la Zamenhofa traduko de la Hebrea Biblio. La koncerna greka termino povas signifi kaj \u00abinterligo\u00bb, kaj (pli ofte) testamento; nu, la latinigintoj maltrafis la sencon. En la esperantigo de la Bibliaj tekstoj mem, nur en du epistoloj de Pa\u016dlo aperas testamento , kie la apostolo (a\u016d la greklingvano uzurpinta lian nomon) kalemburas per la du sencoj de la greka vorto: kaj pro tio li estas interulo de nova testamento, por ke (post kiam morto okazis por la ela\u0109eto de tiuj pekoj, kiuj estis sub la unua testamento) la vokitoj ricevu la promeson de la eterna hereda\u0135o; sed normale estas uzata la \u011dusta vorto \u00abinterligo\u00bb."], "primary definition": "Nomo de \u0109iu el la du partoj de la kristana Biblio: Malnova testamento, Nova testamento.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0432\u0435\u0442"], "de": ["Testament"], "en": ["testament"], "pl": ["Testament"], "hu": ["testamentum"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "testament", "primary": true}, "Sa\u0125alino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0421\u0430\u0445\u0430\u043b\u0456\u043d"], "bg": ["\u0421\u0430\u0445\u0430\u043b\u0438\u043d"], "pt": ["Sacalina"], "ru": ["\u0421\u0430\u0445\u0430\u043b\u0438\u043d"], "de": ["Sachalin"], "it": ["Sachalin", "Sakhalin"], "hu": ["Szahalin"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Sa\u0125alin", "primary": true}, "dekado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tagdeko en kelkaj kalendaroj.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u043a\u0430\u0434\u0430", "\u0434\u0435\u0441\u044f\u0442\u0438\u0434\u043d\u0435\u0432\u043a\u0430"], "fr": ["d\u00e9cade (dix jours)"], "de": ["Dekade (zehn Tage)"], "pl": ["dekada"], "pt": ["d\u00e9cada"]}, "examples": [["malfeli\u0109a knabino, \u015di ne vidis min preska\u016d du dekadojn", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "dekad", "primary": true}, "koncerni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Esti la afero de iu, la temo de io; aparte tu\u015di, interesi iun a\u016d ion.", "translations": {"be": ["\u0442\u044b\u0447\u044b\u0446\u0446\u0430", "\u0437\u0430\u043a\u0440\u0430\u043d\u0430\u0446\u044c", "\u043c\u0435\u0446\u044c \u0434\u0430\u0447\u044b\u043d\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["concerner", "avoir rapport \u00e0", "avoir trait \u00e0", "\u00eatre l'affaire de", "\u00eatre du ressort de", "int\u00e9resser (concerner)", "porter (sur)", "regarder (concerner)", "relever (de)", "se rapporter (\u00e0)", "toucher (\u00e0)"], "en": ["concern"], "nl": ["aanbelangen", "betreffen"], "pt": ["concernir", "dizer respeito a", "interessar", "competir"], "ru": ["\u0437\u0430\u0442\u0440\u0430\u0433\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043a\u0430\u0441\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043e\u0442\u043d\u043e\u0441\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["betreffen"], "hu": ["\u00e9rint", "vonatkozik r\u00e1", "tartozik r\u00e1"]}, "examples": [["tio ne koncernas vin", null], ["\u015di rigardis flanken per mal\u015data rigardo, kiu koncernis kelkajn mokemajn junajn virinojn", "Z"], ["la redaktado de la raporto koncernas la sekretarion", null], ["la uzado de la akuzativo koncernas la sintakson", null], ["le\u011do koncernanta la teatrojn", null], ["ni silentas, \u0109ar ni ne sentas nin koncernataj", null], ["la regnoj ne koncernataj en la konflikto", null], ["la koncernata objekto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "koncern", "primary": true}, "koncerno": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Malgra\u016d la verba karaktero de la radiko la o-deriva\u0135o neniam montras agan sencon, cetere malfacile koncepteblan.", "Rimarko: Oni ne uzu \u00abkoncerno\u00bb por signifi zorgo pro imito al la angla."], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["betrokkenheid"], "hu": ["vonatkoz\u00e1s", "\u00e9rintetts\u00e9g"]}, "examples": [["alispecan miksa\u0135on de personaj koncernoj kun politikaj motivoj oni trovas en la soveta romano de Vladimir Varankin, \u00abMetropoliteno\u00bb", "Ne nur leteroj de plum-amikojProzo fikcia"], ["tial krei\u011dis laborgrupoj diversaj kernaj koncernoj de la vivo", "E. Byelongo La monda pintkonferenco pri da\u016drigebla disvolvi\u011do http://www.esperanto.za.org/eo/wssd-raporto_eo.html"]], "subdefinitions": []}], "root": "koncern", "primary": false}, "koncerna": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Koncernata.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b", "\u044f\u043a\u0456 \u043c\u0430\u0435 \u0434\u0430\u0447\u044b\u043d\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0430\u0434\u043f\u0430\u0432\u0435\u0434\u043d\u044b", "\u0437\u0430\u0446\u0456\u043a\u0430\u045e\u043b\u0435\u043d\u044b"], "fr": ["concern\u00e9", "\u00e0 cet effet", "interess\u00e9", "impliqu\u00e9", "touch\u00e9", "vis\u00e9"], "nl": ["betreffend", "betrokken (betreffend)"], "ru": ["\u043a\u0430\u0441\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439\u0441\u044f", "\u043e\u0442\u043d\u043e\u0441\u044f\u0449\u0438\u0439\u0441\u044f"], "de": ["betreffend"], "hu": ["sz\u00f3ban forg\u00f3", "illet\u00e9kes", "\u00e9rintett"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["pro tro malfrua ekscio pri la koncerna aran\u011do, ni povis nenion provi", null], ["la bela landa scenejo, kie okazos la koncerna solena\u0135o, certe venigos multajn samideanojn", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["nia komitato, interkonsente kun la koncernaj societoj, intervenis en 21 kongresoj", null], ["klerigan laboron oni povis komenci nur kiam jam estis koncerna literaturo", null], ["la koncernaj organiza\u0135oj de nia movado provu fari la unuajn pa\u015dojn", null], ["geedzi\u011do registrata en koncerna institucio", null]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Responda, respektiva.", "translations": {"fr": ["concern\u00e9", "correspondant (adj.)", "respectif"], "hu": ["megfelel\u0151", "vonatkoz\u00f3"]}, "examples": [["tiuj nomoj estas skribitaj la\u016d la koncerna nacia skribmaniero", null], ["\u0109iu sendinto ricevos koncernan kvanton da belaj po\u015dtkartoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "koncern", "primary": false}, "vasabio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plurjara vegeta\u0135o el Orientazio, vivanta en mar\u0109oj, genro el familio brasikacoj (Wasabia).", "translations": {"fr": ["wasabi"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Akragusta helverda spica\u0135o el vasabiradiko, kiun oni ofte miksas kun sojsa\u016dco.", "translations": {}, "examples": [["\u0109u vi ellarmis de vasabio? Por ne ellarmi \u015dajne necesas arto, kiun mi ankora\u016d ne regas sufi\u0109e", "Simizu Y., \"\u0109ef-\" en la tabelo..., 2007-01"], ["la viando de cervo estis man\u011dita krude same kiel kruda fi\u015do kun sa\u016dco kaj vasabio", "Curuga\u015dima Esperanto-Klubo, \u0108asado, [vidita en 2008-09]"]], "subdefinitions": []}], "root": "vasabi", "primary": true}, "Centr-Afriko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la centra Afriko kun \u0109efurbo Bango. Teritorio de Respubliko Centr-Afriko. ISO-3166 kodo: CF. \u011ci limas kun \u0108ado, Kameruno, Kongo Brazavila, Kongo Kin\u015dasa kaj Sudano.", "translations": {"nl": ["Centraal-Afrika"], "pl": ["Republika \u015arodkowoafryka\u0144ska"], "no": ["Sentral-Afrika"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Afrik", "primary": false}, "lunkalendaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kalendaro , en kiu la da\u016dro de jaro kalkuli\u011das la\u016d lunaj periodoj.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0443\u043d\u043d\u044b\u0439 \u043a\u0430\u043b\u0435\u043d\u0434\u0430\u0440\u044c"], "fr": ["calendrier lunaire"], "nl": ["maankalender"], "pl": ["kalendarz ksi\u0119\u017cycowy"], "fi": ["kuukalenteri"], "de": ["Mondkalender"], "es": ["calendario lunar"]}, "examples": [["en la jaro 153 anta\u016d Kristo la jarkomenco estis transigita al la unua de januaro rezulte de multnombraj korektoj, kiuj necesis pro la apliko de lunkalendaro", "E. Georgiev, \u0108u kalendar-reformo estos bezonata?, Monato, jaro 1998a, numero 2a, p. 11a"], ["temas pri februaro la\u016d la luna kalendaro, do koresponda al nuna marto", "Sakura-floroj, Monato, jaro 2000a, numero 3a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kalendar", "primary": false}, "regado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Agado de tiu, kiu regas.", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u0440\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["r\u00e8gne"], "nl": ["regering (het regeren)"], "ru": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0443\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Herrschaft"], "hu": ["uralkod\u00e1s", "ir\u00e1ny\u00edt\u00e1s"]}, "examples": [["la demokratia regado", null], ["ni donu hodia\u016d plenan regadon al tiu silenta, sed solena kaj profunda sento", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "reg", "primary": false}, "sekskuni\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago sekskuni\u011di.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0432\u043e\u043a\u0443\u043f\u043b\u0435\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["accouplement", "amour (charnel)", "baise (faire l'amour)", "co\u00eft", "copulation", "relation sexuelle", "accoppiamento (sessuale)", "copula (sessuale)"]}, "examples": [["kiom da sekskuni\u011doj plenumas tiu bovo?", "L. Beaucaire Kruko kaj Baniko en Bervalo Kiu devas, tiu elekti ne povas"]], "subdefinitions": []}], "root": "kun", "primary": false}, "obligi": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En pli frua stato de la lingvo oni uzis multobligi \u0109i-cele. Matematika Vortaro precizigas en la tradukoj, ke temas pri multipliko per entjero, sed same kiel por \u00aboblo\u00bb a\u016d \u00abdivizoro\u00bb eblas vastigi la sencon al kampoj ekster elementa aritmetiko."], "primary definition": "Multipliki nombron per entjero.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043c\u043d\u0430\u0436\u0430\u0446\u044c (\u043d\u0430 \u0446\u044d\u043b\u044b \u043b\u0456\u043a)"], "fr": ["multiplier (math.)"], "en": ["multiply"], "nl": ["vermenigvuldigen"], "ru": ["\u0443\u043c\u043d\u043e\u0436\u0438\u0442\u044c", "\u0443\u043c\u043d\u043e\u0436\u0430\u0442\u044c"], "de": ["vervielf\u00e4ltigen"], "hu": ["szoroz"]}, "examples": [["obligante 3 per 5 oni ricevas 15", null]], "subdefinitions": []}], "root": "obl", "primary": false}, "radikalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sen\u015dan\u011da parto de vorto (unu a\u016d pluraj radikoj kun la eventualaj prefiksoj kaj sufiksoj), entenanta la leksikan signifon de la vorto, kontraste al la fleksiaj fina\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u043d\u043e\u0432\u0430 (\u0441\u043b\u043e\u0432\u0430)"], "nl": ["stam (v.e.woord)"], "ru": ["\u043e\u0441\u043d\u043e\u0432\u0430 (\u0441\u043b\u043e\u0432\u0430)"], "es": ["ra\u00edz"], "hu": ["sz\u00f3t\u0151"]}, "examples": [["en la kunmetitaj vortoj de la tipo \u00ab\u0109iopova\u00bb oni evitas la akuzativan fina\u0135on ene de la radikalo", null], ["la U.V. entenas 2629 radikojn, 309 radikalojn kaj 88 plenajn vortojn", "Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Parto de molekulo, stabila atomgrupo, dum reakcioj bloke kaj sen\u015dan\u011de transiranta de unu \u0125emia kombina\u0135o en alian; ekz-e metilo CH3, metileno CH2 kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0434\u044b\u043a\u0430\u043b"], "nl": ["radicaal"], "pt": ["radical"], "ru": ["\u0440\u0430\u0434\u0438\u043a\u0430\u043b (\u0445\u0438\u043c.)"], "de": ["Radikal"], "hu": ["gy\u00f6k"], "es": ["radical"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "radikal", "primary": false}, "gardenio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iamverda arbeto el malsekaj tropikaj regionoj kun belaj dikpetalaj floroj kaj brilaj malhelverdaj folioj, genro el familio rubiacoj (Gardenia).", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0440\u0434\u044d\u043d\u0456\u044f"], "fr": ["gard\u00e9nia"], "nl": ["gardeniastruik"], "pt": ["gard\u00eania"], "el": ["\u03b3\u03b1\u03c1\u03b4\u03ad\u03bd\u03b9\u03b1"], "de": ["Gardenie"], "it": ["gardenia"], "hu": ["gard\u00e9nia"], "ru": ["\u0433\u0430\u0440\u0434\u0435\u043d\u0438\u044f"], "es": ["gardenia"]}, "examples": [["la italo alvenis nokti\u011de kun gardenio en la butontruo de la jakfaldo", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"], ["\u00abDu gardenioj\u00bb", "M. Fern\u00e1ndez, Du gardenioj, La Gazeto, 1996-10, numero 66a"]], "subdefinitions": []}], "root": "gardeni", "primary": true}, "guldeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malnova monunuo, interalie de Nederlando.", "translations": {"be": ["\u0433\u0443\u043b\u044c\u0434\u044d\u043d"], "fr": ["florin (n\u00e9erlandais)"], "en": ["gulden"], "nl": ["gulden"], "pt": ["florim"], "ru": ["\u0433\u0443\u043b\u044c\u0434\u0435\u043d"], "de": ["Gulden"], "hu": ["gulden", "holland forint"], "pl": ["gulden"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gulden", "primary": true}, "ekpaniki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Fali en panikon (la komenca aspekto de paniki).", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043f\u0430\u043d\u0438\u043a\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u043f\u0430\u0441\u0442\u044c \u0432 \u043f\u0430\u043d\u0438\u043a\u0443"], "de": ["in Panik geraten", "panisch werden"]}, "examples": [["anka\u016d la plej bonaj batal\u0109evaloj facile ekpanikas dum la fulmotondro", "A. Lundkvist, tr. Bertil Nilsson: La volo de l' \u0109ielo ISBN 91-7303-057-0. P. 69"], ["la garantiuloj ekpanikis kaj komencis fu\u011di", "\u011cangalo"], ["kiam la grupo longe ne povis trafi enen, \u0109ar tie \u0109iuj dormis, ni ekpanikis", "Impresoj pri Ago-Semajno en Zakopane"]], "subdefinitions": []}], "root": "panik", "primary": false}, "inercia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u044d\u0440\u0446\u044b\u0439\u043d\u044b"], "fr": ["d'inertie", "inertiel"], "en": ["inertial"], "pt": ["inercial"], "ru": ["\u0438\u043d\u0435\u0440\u0446\u0438\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439"], "es": ["inercial"], "hu": ["tehetetlens\u00e9gi", "inerci\u00e1lis"]}, "examples": [["inercia forto, maso", "La Nova Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "inerci", "primary": false}, "lano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Densa mola hararo kovranta la korpon de kelkaj bestoj, precipe de \u015dafo, kaj uzata por teksi \u015dtofojn.", "translations": {"el": ["\u03bc\u03b1\u03bb\u03bb\u03af"], "fr": ["laine"], "en": ["wool"], "nl": ["wol"], "pt": ["l\u00e2"], "ru": ["\u0448\u0435\u0440\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Wolle"], "tr": ["y\u00fcn"], "hu": ["gyapj\u00fa"], "br": ["gloan"], "be": ["\u0448\u044d\u0440\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043f\u043e\u045e\u0441\u044c\u0446\u044c"], "es": ["lana"]}, "examples": [["lana vesto, kovrilo", null], ["senlanigi \u015dafojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lan", "primary": true}, "ha\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pilgrimo al la sankta urbo Meko.", "translations": {"fr": ["hajj (p\u00e9lerinage)"], "de": ["Haddsch"], "it": ["Hajj"], "bg": ["\u0445\u0430\u0434\u0436"], "hu": ["h\u00e1dzs", "mekkai zar\u00e1ndoklat"]}, "examples": [["ha\u011do estas unu el Kvin Kolonoj de Islamo", "Vikipedio, artikolo \u00abha\u011do\u00bb, 2007-01-11"]], "subdefinitions": []}], "root": "ha\u011d", "primary": true}, "inercio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mensa inerteco.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u044d\u0440\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["inertie (apathie)", "apathie", "inaction", "l\u00e9thargie"], "en": ["inertia"], "pt": ["in\u00e9rcia"], "ru": ["\u0438\u043d\u0435\u0440\u0446\u0438\u044f"], "hu": ["tehetetlens\u00e9g", "inercia"], "es": ["inercia"]}, "examples": [["forto de inercio terure malhelpis \u0109iun nian pa\u015don", "Paroloj Malferma parolado de la 3a UK en Cambridge (1907-08-12)"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["inertie (phys.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "inerci", "primary": true}, "invariantokorpo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de grupo de a\u016dtomorfioj super korpo K) La subkorpo de K, enhavanta la invariantojn komunajn al \u0109iuj a\u016dtomorfioj.", "translations": {"be": ["\u043f\u043e\u043b\u0435 \u0456\u043d\u0432\u0430\u0440\u044b\u044f\u043d\u0442\u0430\u045e"], "fr": ["corps des invariants"], "en": ["fixed field"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0435 \u0438\u043d\u0432\u0430\u0440\u0438\u0430\u043d\u0442\u043e\u0432"], "de": ["Invariantenk\u00f6rper"], "pl": ["cia\u0142o niezmiennik\u00f3w"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "korp", "primary": false}, "hurao": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hurakrio.", "translations": {"be": ["\u0443\u0440\u0430"], "fr": ["hourra (subst.)"], "en": ["hurrah", "hooray"], "nl": ["hoerageroep"], "pt": ["grito de viva"], "de": ["Hurraruf", "Hurra"], "it": ["urr\u00e1"], "hu": ["hurr\u00e1z\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hura", "primary": false}, "butero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grasa substanco eltirita el lakta kremo per trabatado.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0441\u043b\u0430"], "fr": ["beurre"], "bg": ["\u043c\u0430\u0441\u043b\u043e"], "de": ["Butter"], "hu": ["vaj"], "en": ["butter"], "br": ["amanenn"], "cs": ["m\u00e1slo"], "es": ["mantequilla"], "he": ["\u05d7\u05de\u05d0\u05d4"], "ru": ["\u043c\u0430\u0441\u043b\u043e (\u0441\u043b\u0438\u0432\u043e\u0447\u043d\u043e\u0435)"], "nl": ["boter"], "tr": ["tereya\u011f"], "sv": ["sm\u00f6r"], "sk": ["maslo"], "ro": ["unt"], "pl": ["mas\u0142o"]}, "examples": [["vivi kiel kuko en butero", "Proverbaro esperanta"], ["\u0109io iris kiel sur butero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "buter", "primary": true}, "hurai": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hurakrii.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044b\u0447\u0430\u0446\u044c \u0443\u0440\u0430"], "fr": ["crier des hourras", "acclamer"], "en": ["exult", "rejoice"], "nl": ["hoera roepen"], "pt": ["gritar viva"], "de": ["Hurra rufen", "bejubeln"], "it": ["esultare (gridare \"urr\u00e1\")"], "hu": ["hurr\u00e1z\u00e1zik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hura", "primary": false}, "malaperigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Forigi, fari ne plu videbla, ekz-e per formovo (ka\u015di, ekzili) a\u016d neniigo.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c \u0438\u0441\u0447\u0435\u0437\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0443\u0434\u0430\u043b\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["faire dispara\u00eetre", "escamoter", "supprimer"], "de": ["verschwinden lassen"], "pl": ["ukry\u0107", "schowa\u0107"], "hu": ["elt\u00fcntet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aper", "primary": false}, "kapjesi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Signi sian jesadon per movo de la kapo, ofte per klino de \u011di malsupren kaj supren.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0438\u0432\u043d\u0443\u0442\u044c (\u0432 \u0437\u043d\u0430\u043a \u0441\u043e\u0433\u043b\u0430\u0441\u0438\u044f)"], "fr": ["dire oui (d'un signe de t\u00eate)", "r\u00e9pondre par oui (d'un signe de t\u00eate)", "opiner du chef"], "nl": ["ja knikken"], "de": ["nicken"], "it": ["annuire"], "br": ["lavaret ya gant ar penn"], "fi": ["ny\u00f6k\u00e4t\u00e4 (my\u00f6nt\u00e4v\u00e4sti)"], "pl": ["potakn\u0105\u0107", "kiwn\u0105\u0107 g\u0142ow\u0105"]}, "examples": [["al mia demando, li kapjesis", "Plena Vortaro de Esperanto"], ["la enveninto demandis: \u00ab\u0108u vi permesas, ke mi sidi\u011du?\u00bb, kaj ricevinte kapjeson li okupis la brakse\u011don", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 13"]], "subdefinitions": []}], "root": "jes", "primary": false}, "\u015diparo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro da kunveturantaj \u015dipoj.", "translations": {"be": ["\u0444\u043b\u043e\u0442", "\u0444\u043b\u0430\u0442\u044b\u043b\u0456\u044f"], "fr": ["convoi de navires", "flotte (convoi de navires)"], "en": ["fleet"], "nl": ["vloot"], "pt": ["frota"], "ru": ["\u0444\u043b\u043e\u0442", "\u0444\u043b\u043e\u0442\u0438\u043b\u0438\u044f"], "de": ["Flotte"], "it": ["naviglio", "flotta"], "hu": ["haj\u00f3raj", "haj\u00f3k\u00f6tel\u00e9k"], "pl": ["flota", "konw\u00f3j", "armada"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["la glora maristo alvenis kun sia \u015diparo al la bordoj de Kubo", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, Bagateloj \u2015 Jubileo de tabako"]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["okazis, ke persoj sukcesis venki la unui\u011dintan helenan kaj fenician \u015diparon", "Satiraj rakontoj, Pythagoras"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la komerco\u015dipoj de iu kompanio a\u016d regno.", "translations": {"fr": ["flotte (ensemble de tous les navires)"], "hu": ["flotta"]}, "examples": [["la \u015diparo de \u0124iram alvenigis el Ofir tre multe da santala ligno kaj multekostajn \u015dtonojn", "La Malnova Testamento, I. Re\u011doj 10:11"], ["rememoru nur la re\u011dinon Makara, kiu kreis la \u015diparon sur Ru\u011da maro", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 16"]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["flotte (de guerre)", "marine de guerre (flotte)"]}, "examples": []}]}], "root": "\u015dip", "primary": false}, "senecio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio asteracoj (Senecio).", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u0440\u0430\u0441\u044c\u0446\u0435\u043d"], "nl": ["kruiskruit"], "ru": ["\u043a\u0440\u0435\u0441\u0442\u043e\u0432\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Greiskraut"], "it": ["senecio"], "hu": ["agg\u00f3f\u0171", "szen\u00e9ci\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "seneci", "primary": true}, "surhavi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Porti sur si.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0441\u0456\u0446\u044c (\u0430\u0434\u0437\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435)"], "fr": ["porter (avoir sur soi)", "avoir (sur soi)"], "en": ["have on", "wear"], "nl": ["aan hebben", "dragen (aan hebben)"], "ru": ["\u043d\u043e\u0441\u0438\u0442\u044c (\u043e\u0434\u0435\u0436\u0434\u0443)"], "de": ["anhaben", "tragen"], "hu": ["visel", "hord"], "es": ["llevar", "portar", "llevar puesto (algo)"], "pl": ["mie\u0107 na sobie", "nosi\u0107", "ubiera\u0107"]}, "examples": [["surhavi \u0109apelon, veston", null], ["la koverto surhavis multajn po\u015dtmarkojn", null], ["nia domo surhavas ardezan tegmenton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hav", "primary": false}, "minimumiganto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ial preferas nomi tion \u00abminimumejo\u00bb. Vidu rimarkon sub maksimumiganto."], "primary definition": "(de bildigo kun valoroj en orda aro) Punkto de la fonto-aro, \u0109e kiu la bildigo atingas minimumon.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u043e\u043f\u043a\u0430 \u043c\u0456\u043d\u0456\u043c\u0443\u043c\u0443"], "fr": ["point de minimum"], "en": ["point of minimum"], "pt": ["ponto de m\u00ednimo"], "ru": ["\u0442\u043e\u0447\u043a\u0430 \u043c\u0438\u043d\u0438\u043c\u0443\u043c\u0430"], "de": ["Minimumstelle"], "hu": ["minimaliz\u00e1l\u00f3"], "pl": ["punkt minimum"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "minimum", "primary": false}, "turkiso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maldiafana verdeblua juvel\u015dtono.", "translations": {"be": ["\u0431\u0456\u0440\u0443\u0437\u0430"], "fr": ["turquoise"], "en": ["turquoise"], "nl": ["turkoois"], "pt": ["turquesa"], "ru": ["\u0431\u0438\u0440\u044e\u0437\u0430"], "de": ["T\u00fcrkis"], "hu": ["t\u00fcrkiz"], "pl": ["turkus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "turkis", "primary": true}, "osmio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 76, atompezo 190,2, simbolo Os. Tre malmola trasnirmetalo, trovata en platenaj mina\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u043e\u0441\u044c\u043c\u0456\u0439"], "fr": ["osmium"], "en": ["osmium"], "nl": ["osmium"], "pt": ["\u00f3smio"], "el": ["\u03cc\u03c3\u03bc\u03b9\u03bf"], "la": ["Osmium"], "it": ["osmio"], "hu": ["ozmium"], "de": ["Osmium"], "es": ["osmio"], "br": ["osmiom"], "ru": ["\u043e\u0441\u043c\u0438\u0439"], "pl": ["osm"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "osmi", "primary": true}, "hajko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Japan-devena fiksforma poemeto el 17 silaboj (5-7-5), klasike kun kontrastaj partoj kaj aludo al sezono.", "translations": {"be": ["\u0445\u0430\u0439\u043a\u0443", "\u0445\u043e\u043a\u0443"], "fr": ["ha\u00efku"], "bg": ["\u0445\u0430\u0439\u043a\u0443"], "nl": ["haiku"], "pt": ["haicai"], "ru": ["\u0445\u0430\u0439\u043a\u0443", "\u0445\u043e\u043a\u043a\u0443"], "de": ["Haiku"], "it": ["haiku"], "hu": ["hajku"], "en": ["haiku"]}, "examples": [["temas entute pri 23 poemoj, de 17-silaba hajko \u011dis dekpa\u011da poemego", "Franz-Georg R\u00f6ssler, Profite voja\u011du kun Edwin, Monato, jaro 1994a, numero 6a, p. 21a"]], "subdefinitions": []}], "root": "hajk", "primary": true}, "atento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago a\u016d stato de tiu, kiu atentas.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043d\u0438\u043c\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["attention"], "en": ["attention"], "nl": ["aandacht", "opmerkzaamheid"], "be": ["\u043f\u0456\u043b\u044c\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0443\u0432\u0430\u0433\u0430"], "de": ["Aufmerksamkeit"], "hu": ["figyelem"], "sk": ["pozornos\u0165"], "br": ["evezh", "pled"], "pl": ["uwaga", "baczenie"]}, "examples": [["meti, turni, dedi\u0109i sian atenton al io, sur ion", null], ["mi turnas vian atenton sur tion, ke...", "Z"], ["okupi la atenton de iu", null]], "subdefinitions": []}], "root": "atent", "primary": false}, "atenti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Turni kaj fiksi sian spiriton al.", "translations": {"be": ["\u0437\u0432\u0430\u0436\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u044c\u0432\u044f\u0440\u0442\u0430\u0446\u044c (\u0441\u0432\u0430\u044e) \u0443\u0432\u0430\u0433\u0443", "\u043c\u0435\u0446\u044c \u043d\u0430 \u045e\u0432\u0430\u0437\u0435", "\u043f\u0456\u043b\u044c\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["faire attention (\u00e0)", "prendre garde (\u00e0)", "diriger son attention (sur)", "prendre en consid\u00e9ration"], "en": ["pay attention (to)"], "nl": ["aandacht schenken aan", "opletten", "beschouwen"], "ru": ["\u043e\u0431\u0440\u0430\u0449\u0430\u0442\u044c (\u0441\u0432\u043e\u0451) \u0432\u043d\u0438\u043c\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u0440\u0438\u043d\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c \u0432\u043e \u0432\u043d\u0438\u043c\u0430\u043d\u0438\u0435"], "de": ["aufpassen", "beachten"], "tp": ["lukin"], "hu": ["figyel", "vigy\u00e1z"], "sk": ["d\u00e1va\u0165 pozor"], "br": ["teuler evezh", "teuler pled"], "cs": ["d\u00e1vat pozor"], "pl": ["zwa\u017ca\u0107", "uwa\u017ca\u0107", "baczy\u0107", "mie\u0107 baczenie"]}, "examples": [["atenti la paroladon de oratoro, la spektaklon", null], ["atentu pri mia konsilo", null], ["atentu la vojon, la\u016d kiu vi iris", "La Malnova Testamento, Jeremia 31:21"], ["atentu, ke vi ne falu", null], ["okulo ne atentas, dorso eksentas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rigardi kiel gravan, zorgi, sekvi, obei.", "translations": {"pl": ["zwa\u017ca\u0107", "uwa\u017ca\u0107", "powa\u017ca\u0107"]}, "examples": [["atenti la konsilojn donitajn", null], ["malatenti la ripro\u0109ojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "atent", "primary": false}, "laserdiodo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Duonkondukanta elektronika elemento radianta paralelan, samfazan, unukoloran faskon de lumradioj.", "translations": {"pl": ["dioda laserowa", "laser diode"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "diod", "primary": false}, "mikrofarado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezurunuo de kapacitanco, milionono de farado; simb. \u03bcF.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u043a\u0440\u0430\u0444\u0430\u0440\u0430\u0434\u0430"], "fr": ["microfarad"], "en": ["microfarad"], "nl": ["microfarad"], "ru": ["\u043c\u0438\u043a\u0440\u043e\u0444\u0430\u0440\u0430\u0434\u0430"], "de": ["Mikrofarad"], "hu": ["mikrofarad"], "es": ["microfaradio"]}, "examples": [["la mikrofarado estas tre ofte uzata por mezuri la kapacitojn en radioelektro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mikrofarad", "primary": true}, "atenta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Turnanta kaj fiksanta sian spiriton al io.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043d\u0438\u043c\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["attentif"], "en": ["attentive"], "nl": ["aandachtig"], "be": ["\u043f\u0456\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u0443\u0432\u0430\u0436\u043b\u0456\u0432\u044b"], "de": ["aufmerksam"], "hu": ["figyelmes"], "sk": ["pozorn\u00fd"], "es": ["atento"], "br": ["war evezh"], "cs": ["pozorn\u00fd"], "pl": ["uwa\u017cny", "baczny"]}, "examples": [["estu atenta pri la leciono", null]], "subdefinitions": []}], "root": "atent", "primary": true}, "longeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de tio, kio estas longa.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043b\u0438\u043d\u0430"], "fr": ["longueur (fait d'\u00eatre long)"], "en": ["longness", "length"], "nl": ["lengte (het lang zijn)"], "de": ["L\u00e4nge"], "sv": ["l\u00e4ngd"], "hu": ["hossz\u00fas\u00e1g"]}, "examples": [["mi rigardis la orelojn de la leporo; estas plezuro admiri ilian longecon!", "Fabeloj, volumo 4, kuristoj"], ["malegala longeco de la vokaloj", "Z"], ["la longeco de la laboro lacigis lin", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["na\u016d ulnoj estas \u011dia longeco kaj kvar ulnoj estas \u011dia lar\u011deco", "La Malnova Testamento, Readmono 3:11"]], "subdefinitions": []}], "root": "long", "primary": false}, "mineralo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iaspeca neorganika substanco, kiu estas nek besta nek vegeta\u0135a.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u043d\u044d\u0440\u0430\u043b"], "fr": ["min\u00e9ral (subst.)"], "en": ["mineral"], "nl": ["mineraal"], "pt": ["mineral (subst.)"], "ru": ["\u043c\u0438\u043d\u0435\u0440\u0430\u043b"], "ca": ["mineral"], "de": ["Mineral"], "hu": ["\u00e1sv\u00e1ny"], "fa": ["\u06a9\u0627\u0646\u06cc"], "es": ["mineral"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mineral", "primary": true}, "spindelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fera vergo en la \u015dpinma\u015dino, sur kiun oni enigas bobeneton.", "translations": {"ru": ["\u0448\u043f\u0438\u043d\u0434\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Spindel"], "en": ["spindle"], "nl": ["spoel", "spil"], "hu": ["ors\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Pli malpli konusforma akso, \u0109irka\u016d kiu rotacias rado a\u016d alia peco.", "translations": {}, "examples": [["spindelo de borilo, glitvalvo, \u015dra\u016dbtenilo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "spindel", "primary": true}, "zizelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio sciuredoj (Citellus), etaj ron\u011duloj el stepoj de Orienta E\u016dropo \u011dis Siberio grupe lo\u011dantaj en subteraj fosa\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0441\u043b\u0456\u043a"], "fr": ["souslik", "spermophile"], "en": ["suslik"], "nl": ["Syberische marmot"], "pt": ["zizel"], "ru": ["\u0441\u0443\u0441\u043b\u0438\u043a"], "de": ["Ziesel"], "sv": ["sisel"], "hu": ["\u00fcrge"], "it": ["citello", "spermophilus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "zizel", "primary": true}, "kungfuo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La internacii\u011dinta en la 1970aj jaroj vorto kungfuo signifas nur \u00abarton\u00bb \u00abmajstradon\u00bb. La \u0109ina nomo estas \u00abwu shu\u00bb a\u016d \u00abquan fa\u00bb. Pli novaj artikoloj el \u0108inio esperantigas \u011din per u\u015duo."], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["karateo kaj kungfuo ne tre similas, la\u016d mi, kvankam amba\u016d havas tre diversajn formojn", "E. Grimley-Evans, PIV2, Korektoj jam faritaj..., 2002"]], "subdefinitions": []}], "root": "kungfu", "primary": true}, "pla\u016ddejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko de la bordo, kie la ondoj pla\u016ddas.", "translations": {"nl": ["branding"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pla\u016dd", "primary": false}, "lombardo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Monprunto kontra\u016d movebla garantia\u0135o. lombarda kredito.", "translations": {"ru": ["\u043b\u043e\u043c\u0431\u0430\u0440\u0434"], "en": ["credit against pledge of chattels", "pawn", "hock"], "nl": ["onderpand"], "pt": ["penhor"], "be": ["\u043b\u044f\u043c\u0431\u0430\u0440\u0434"], "de": ["Lombard", "Lombardkredit"], "it": ["pegno"], "hu": ["lombardhitel", "k\u00e9ziz\u00e1loghitel"], "el": ["\u03b5\u03bd\u03ad\u03c7\u03c5\u03c1\u03bf"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ano de Lombardoj (antitkva \u011dermana popolo).", "translations": {"nl": ["Lombard"], "it": ["longobardo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Lo\u011danto de Lombardio.", "translations": {"nl": ["Lombardijer"], "it": ["lombardo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lombard", "primary": true}, "\u015diruko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dol\u0109a supo el ru\u011daj fazeoloj kun mo\u0109ipecoj, en Japanujo \u015date trinkata inter \u0109efman\u011doj.", "translations": {"fr": ["shiruko"], "it": ["shiruko", "oshiruko"], "pt": ["shiruko"]}, "examples": [["li haste englutis porcion da \u015diruko kaj mendis plu", "Ueyama M., Pardonon!, l' omnibuso, 1970"], ["o\u015diruko a\u016d \u015diruko estas japana dol\u0109a\u0135o", "Vikipedio, artikolo \u00abOshiruko\u00bb, 2007-08-24"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015diruk", "primary": true}, "lombardi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Monprunti kontra\u016d movebla garantia\u0135o en lombardo.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043a\u043b\u0430\u0434\u0432\u0430\u0446\u044c \u0443 \u043b\u044f\u043c\u0431\u0430\u0440\u0434"], "en": ["pawn", "hock"], "nl": ["belenen (tegen onderpand)", "verpanden"], "pt": ["penhorar"], "ru": ["\u0437\u0430\u043a\u043b\u0430\u0434\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c (\u0432\u0435\u0449\u0438 \u0432 \u043b\u043e\u043c\u0431\u0430\u0440\u0434)"], "de": ["lombardieren"], "it": ["impegnare (dare in pegno)", "dare in pegno"], "hu": ["elz\u00e1logos\u00edt", "z\u00e1logba ad"], "el": ["\u03ba\u03b1\u03c4\u03ac\u03c3\u03c7\u03c9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lombard", "primary": false}, "malrespekto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sento, elmontro de tio, ke oni rigardas iun a\u016d ion malgrava, neaminda.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u0440\u0437\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u0433\u043b\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u0445\u0430\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u0431\u0435\u0441\u0446\u0435\u0440\u0435\u043c\u043e\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0435\u0437\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["impertinence", "insolence", "irrespect"], "hu": ["megvet\u00e9s", "len\u00e9z\u00e9s", "tiszteletlens\u00e9g"]}, "examples": [["malrespekto al la ambasadoro", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 11a"]], "subdefinitions": []}], "root": "respekt", "primary": false}, "malrespekti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ne senti, ne montri estimon al iu a\u016d io, \u0109ar oni rigardas \u011din ne inda.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0437\u0438\u0440\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["manquer de respect", "m\u00e9priser"], "de": ["verachten"], "hu": ["megvet", "len\u00e9z"]}, "examples": [["mi scias, ke vi jam malrespektas min, sed tamen vi ne forpelu min! Mi ne eltenas la vivon sen vi!", "Satiraj rakontoj, honorigo"]], "subdefinitions": []}], "root": "respekt", "primary": false}, "malrespekta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Krude aganta, sen konsidero al homoj a\u016d aferoj.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0433\u043b\u044b\u0439", "\u043d\u0430\u0445\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0434\u0435\u0440\u0437\u043a\u0438\u0439", "\u0431\u0435\u0441\u0446\u0435\u0440\u0435\u043c\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["impertinent", "insolent", "irrespectueux"], "de": ["verachtend"], "hu": ["tiszteletlen", "megvet\u0151", "len\u00e9z\u0151"]}, "examples": [["la oficiro , \u0135etinte malrespektan rigardon sur mian figuron, \u011dentile prononcas: \u00ab\u2013 Bonan vesperon, fra\u016dlino Alice\u00bb!", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "respekt", "primary": false}, "humili\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sin malaltigi anta\u016d iu a\u016d io.", "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u043c\u0456\u0440\u044b\u0446\u0446\u0430", "\u043f\u0430\u043a\u0430\u0440\u044b\u0446\u0446\u0430", "\u0441\u043a\u0430\u0440\u044b\u0446\u0446\u0430", "\u043f\u0440\u044b\u043d\u0456\u0437\u0456\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["s'humilier", "s'avilir", "s'abaisser"], "nl": ["zich onderwerpen", "zich vernederen"], "pt": ["humilhar-se"], "ru": ["\u043f\u043e\u043a\u043e\u0440\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0441\u043c\u0438\u0440\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0443\u043d\u0438\u0437\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["sich unterwerfen"], "it": ["rendersi umile", "mortificarsi", "umiliarsi"], "hu": ["megal\u00e1zkodik", "al\u00e1veti mag\u00e1t"], "br": ["uvelaat (v.g.)"], "pl": ["ukorzy\u0107 si\u0119", "poni\u017cy\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["li humili\u011dis anta\u016d la Dio", "La Malnova Testamento, II. Kroniko 33:12"], ["la malgrandaj nacioj devas ofte humili\u011di anta\u016d la grandaj", null], ["humili\u011di al sia sorto, al la forto de la cirkonstancoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "humil", "primary": false}, "neceseja papero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mola papero uzata en necesejoj en iuj landoj por sin purigi post ekskrementado.", "translations": {"fr": ["papier toilette"], "bg": ["\u0442\u043e\u0430\u043b\u0435\u0442\u043d\u0430 \u0445\u0430\u0440\u0442\u0438\u044f"], "nl": ["toiletpapier"], "de": ["Toilettenpapier"], "sv": ["toalettpapper"], "pl": ["papier toaletowy"]}, "examples": [["oni legu kion oni volas, kaj ja sankta libro povas esti tre utila se subite mankas neceseja papero", "durka, oh ve! oh ve!, tejo Forumo, 2002-08-03"]], "subdefinitions": []}], "root": "paper", "primary": false}, "vetero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de la atmosfero.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0434\u0432\u043e\u0440'\u0435"], "fr": ["m\u00e9t\u00e9o", "temps (qu'il fait)"], "en": ["weather"], "nl": ["weer"], "pt": ["tempo"], "el": ["\u03ba\u03b1\u03b9\u03c1\u03cc\u03c2"], "de": ["Wetter"], "tr": ["hava(hava derecesi,g\u00fcne\u015fli hava vesaire)"], "hu": ["id\u0151j\u00e1r\u00e1s"], "sk": ["po\u010dasie"], "fa": ["\u0622\u0628 \u0648 \u0647\u0648\u0627", "\u0648\u0636\u0639 \u0647\u0648\u0627"], "ru": ["\u043f\u043e\u0433\u043e\u0434\u0430"], "es": ["tiempo (meteorol\u00f3gico)"]}, "examples": [["aprila vetero, trompa aero", "Proverbaro esperanta"], ["en trankvila vetero \u0109iu remas sen dan\u011dero", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "veter", "primary": true}, "mikrobo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mikroskopa unu\u0109ela organismo, nome bakterio, gisto, protozoo a\u016d viruso.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u043a\u0440\u043e\u0431"], "fr": ["microbe", "micro-organisme"], "en": ["microbe"], "nl": ["microbe"], "ru": ["\u043c\u0438\u043a\u0440\u043e\u0431"], "de": ["Mikrobe"], "hu": ["mikr\u00f3ba"], "fa": ["\u0645\u06cc\u06a9\u0631\u0648\u0628"], "es": ["microbio"]}, "examples": [["la\u016d oficialaj informoj de Monda Organiza\u0135o pri Sano, nuntempe en la mondo vivaj mikroboj ka\u016dzas \u0109irka\u016d 15 % de \u0109iuj malignaj tumoroj", "Vladimir Lemelev, Mikroboj provokas neinfektajn malsanojn \u015dan\u011di\u011di al infektaj, Monato, jaro 2002a, numero 1a, p. 16-17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mikrob", "primary": true}, "\u015dovpordo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pordo kun flanken \u015dovebla ferma\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0434\u0432\u0438\u0436\u043d\u0430\u044f \u0434\u0432\u0435\u0440\u044c"], "fr": ["porte coulissante"], "nl": ["schuifdeur"], "de": ["Schiebet\u00fcr"], "es": ["puerta deslizable"], "hu": ["tol\u00f3ajt\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pord", "primary": false}, "siatempe": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Respektive en sia epoko, konsiderante la tiamajn kondi\u0109ojn.", "translations": {"be": ["\u0443 \u0441\u0432\u043e\u0439 \u0447\u0430\u0441"], "fr": ["en son temps"], "en": ["in his/her/its/their time"], "nl": ["destijds"], "ru": ["\u0432 \u0441\u0432\u043e\u0451 \u0432\u0440\u0435\u043c\u044f"], "it": ["a suo tempo", "ai suoi tempi"], "hu": ["annak idej\u00e9n", "a maga idej\u00e9n"], "ro": ["la timpul s\u0103u"], "pl": ["w swoim czasie"]}, "examples": [["La verkinto preferas uzi la vorton \u00abka\u0109aloto\u00bb, anstata\u016d la vorto \u00abmakrocefalo\u00bb, kiun Zamenhof siatempe iam uzis", "Wim M. A. De Smet, Gigantoj sur strandoj, Monato, jaro 1998a, numero 11a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "temp", "primary": false}, "diamanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Juvel\u015dtono, el pura kristali\u011dinta karbono.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u044f\u043c\u044d\u043d\u0442"], "fr": ["diamant"], "en": ["diamond"], "nl": ["diamant"], "pt": ["diamante"], "ru": ["\u0430\u043b\u043c\u0430\u0437"], "de": ["Diamant"], "sv": ["diamant"], "hu": ["gy\u00e9m\u00e1nt"], "sk": ["diamant"], "fa": ["\u0627\u0644\u0645\u0627\u0633"], "es": ["diamante"], "pl": ["diament"]}, "examples": [["la malbono strekas la malsa\u011dulon kiel la diamanto strekas malmolan gemon", "trad. T. T. Anuruddha, La Vojo al Nirvano a\u016d la Dhammapado, 12:161, B\u1ed3-T\u00e1t-Csoma-Instituto por Budhologio, 1973"]], "subdefinitions": []}], "root": "diamant", "primary": true}, "fotokopiilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ma\u015dino, kiu produktas kopiojn de dokumento per fotsimila procedo, farante lum\u0135etan bildon de la originalo.", "translations": {"fr": ["photocopieur", "photocopieuse"], "de": ["Fotokopierer"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fotokopi", "primary": false}, "diamanta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "El diamanto.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u044f\u043c\u044d\u043d\u0442\u0430\u0432\u044b"], "fr": ["adamantin", "diamantin"], "en": ["diamond"], "nl": ["diamanten (bijv.nw.)"], "ru": ["\u0430\u043b\u043c\u0430\u0437\u043d\u044b\u0439"], "de": ["diamanten"], "hu": ["gy\u00e9m\u00e1nt-", "gy\u00e9m\u00e1ntos"], "sk": ["diamantov\u00fd"], "fa": ["\u0627\u0644\u0645\u0627\u0633\u06af\u0648\u0646"], "pl": ["diamentowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Brila, kiel diamanto.", "translations": {}, "examples": [["diamantaj rosaj gutoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "diamant", "primary": false}, "detektivo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Polica esploristo, kies tasko estas eltrovi la faktojn pri krimoj.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u0442\u044d\u043a\u0442\u044b\u045e (\u043f\u0440\u0430\u0444\u044d\u0441\u0456\u044f)"], "fr": ["inspecteur de police", "enqu\u00eateur"], "en": ["detective", "investigator"], "nl": ["detective"], "pt": ["detetive", "investigador (policial)"], "ru": ["\u0441\u044b\u0449\u0438\u043a", "\u0434\u0435\u0442\u0435\u043a\u0442\u0438\u0432"], "de": ["Detektiv [Polizei in USA, Schweiz]"], "hu": ["mag\u00e1nnyomoz\u00f3", "detekt\u00edv"], "sk": ["detekt\u00edv"], "es": ["detective"], "pl": ["detektyw", "\u015bledczy"]}, "examples": [["Kant kovis senliman admiron por la prototipo de siaj anglaj kolegoj de Scotland Yard, tiuj policaj detektivoj sen ioma eksciti\u011do, kun la manoj gracimaniere en la po\u015doj de la pluvmantelo", "Urd Hadda murdita!, p. 7"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Privata esploristo, kiu provas eltrovi la faktojn pri krimoj a\u016d aliaj aferoj, ekz. komisie de privatulo.", "translations": {"fr": ["d\u00e9tective", "priv\u00e9 (subst.)"], "de": ["Detektiv", "Privatdetektiv"], "nl": ["priv\u00e9detective"], "pl": ["prywatny detektyw"], "en": ["detective", "investigator", "private eye"]}, "examples": [["Baniko forte dubas pri la fideleco de sia edzino \u0109ar li devas forvoja\u011di, li komisias al detektivo kontroladon de s-ino Baniko", "L. Beaucaire, Kruko kaj Baniko el Bervalo"], ["la verkinto estas iu amatora detektivo, kiu intervjuis aron da homoj, ne bone scipovante la francan", "Wim M. A. De Smet: Kiu murdis Dian Fossey?, Monatojaro 1995a, numero 12a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: La difino, kiun oni retrovas sen\u015dan\u011de en PIV1, ne tro helpas kompreni la intencon. La samo direblas pri la sinonimo \u00abka\u015dpolicano\u00bb, malofte uzata kaj kun malsamaj signifoj: policano en civilaj vestoj, detektivo , ano de sekreta polico..."], "primary definition": "Ano de sekreta polico, e\u0109 privata; ka\u015dpolicano.", "translations": {"de": ["Angeh\u00f6riger der Geheimpolizei", "Geheimpolizist"], "nl": ["stille politieagent", "politieagent in burger", "geheime politieagent"], "pl": ["detektyw", "tajniak"], "hu": ["titkosrend\u0151r", "detekt\u00edv"]}, "examples": [["sekretaj detektivoj observadas ilin, por raporti al la re\u011do \u0109iun signeton de intrigoj \u0109e la kortegoj de Hindaj princoj kontra\u016d la Babela regno", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 23"]], "subdefinitions": []}], "root": "detektiv", "primary": true}, "konstipi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ka\u016dzi la mallakson; mallaksigi.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0437\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c \u0437\u0430\u043f\u043e\u0440"], "de": ["verstopfen"], "nl": ["verstoppen (constipatie veroorzaken)", "constipatie veroorzaken"], "pt": ["constipar", "causar pris\u00e3o de ventre"], "hu": ["sz\u00e9kreked\u00e9st okoz"]}, "examples": [["incitaj nutroj konstipas", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konstip", "primary": true}, "detektivi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Agi kiel a\u016d simile al detektivo, enketadi, esploradi, spuri.", "translations": {}, "examples": [["mi hontas, ke tiel malmulte mi konas lian vivovojon; sed mi ne emas detektivi \u011din", "B. Vaha, Adolesko, 1987"]], "subdefinitions": []}], "root": "detektiv", "primary": false}, "konstipo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago konstipi kaj la rezulto de tiu ago.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043f\u043e\u0440"], "de": ["Verstopfen"], "nl": ["constipatie"], "hu": ["szorul\u00e1s", "sz\u00e9kreked\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konstip", "primary": false}, "\u0108e\u0125io": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108e\u0125ujo", "translations": {"de": ["Tschechien"], "en": ["Czech Republic"], "it": ["Cechia", "Repubblica Ceca"], "bg": ["\u0427\u0435\u0445\u0438\u044f"], "pl": ["Czechy", "Republika Czeska"]}, "examples": [["\u0108e\u0125io estas lando situanta en Mez-E\u016dropo.", "Vikipedio, \u0108e\u0125io"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0108e\u0125i", "primary": true}, "konver\u011docirklo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Eblas diri anka\u016d \u00abkonver\u011dodisko\u00bb."], "primary definition": "(de kompleksa potencoserio S(z) \u0109irka\u016d z0) Malfermita cirklo de la kompleksa ebeno kun centro en z0 kaj radiuso egala al la konver\u011doradiuso de la serio.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u0443\u0433 \u0437\u044c\u0431\u0435\u0436\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456"], "fr": ["cercle de convergence"], "en": ["circle of convergence"], "ru": ["\u043a\u0440\u0443\u0433 \u0441\u0445\u043e\u0434\u0438\u043c\u043e\u0441\u0442\u0438"], "de": ["Konvergenzkreis"], "pl": ["ko\u0142o zbie\u017cno\u015bci"], "hu": ["konvergenciak\u00f6r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cirkl", "primary": false}, "konstipa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ka\u016dzanta la mallakson.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0437\u044b\u0432\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439 \u0437\u0430\u043f\u043e\u0440"], "de": ["verstopfend"], "nl": ["stoppend", "constiperend"], "hu": ["sz\u00e9kreked\u00e9st okoz\u00f3"]}, "examples": [["cidonio estas konstipa", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konstip", "primary": false}, "fosilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108ia ilo por fosi.", "translations": {"ru": ["\u043b\u043e\u043f\u0430\u0442\u0430"], "fr": ["pelle"], "en": ["digging implement", "shovel", "spade"], "nl": ["schop", "spade"], "de": ["Grabwerkzeug", "Schaufel", "Spaten"], "hu": ["\u00e1s\u00f3"]}, "examples": [["per fosilo ni fosas", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 34"]], "subdefinitions": []}], "root": "fos", "primary": false}, "maskofesto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Festo en kiu homoj surhavas maskojn, alivestojn.", "translations": {"fr": ["mascarade"], "de": ["Kost\u00fcmfest", "Maskenball"], "pl": ["bal maskowy", "maskarada"]}, "examples": [["ha, kion? Maskofesto?", "\u015cekspiro, trad. A. E. Wackrill, La venecia komercisto, 1914"], ["tri knaboj vizitas fantazian maskofeston en kiu okazas strangaj aferoj: la lo\u011dantoj de la domo estas spirito, diablo kaj aliaj fantomoj", "UEA, 87a Universala Kongreso..., 2003-03-15"]], "subdefinitions": []}], "root": "fest", "primary": false}, "Orfeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mitologia helena sublima muzikisto, poeto kaj kantisto. Li estas la plej grava kaj multaspekta persono de la helena mito: li estis la inventinto de lacitro a\u016d, \u0109iukaze, li modifis la muzikilon, aldonante al \u011di du kordojn; li partoprenis al la fama ekspedicio de la Argona\u016dtoj; li e\u0109 iris en la Inferon por repreni lian mortintan edzinon E\u016dridicon. Li mortis dis\u015dirita de la Menadoj (homaj a\u016d diaj sekvantoj de Dionizo) kaj li estis \u0135etita de ili en la maron; tamen lia kapo kaj lia citro estis portitaj de la maro mem en la insulon de Lesbo, kie la lo\u011dantoj oma\u011dsalutis kaj entombigis la malfeli\u0109ajn resta\u0135ojn, kaj pro tio la insulo i\u011dis la lando de la lirika poezio.", "translations": {"en": ["Orpheus"], "nl": ["Orfeus"], "it": ["Orfeo"], "pl": ["Orfeusz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Orfe", "primary": true}, "\u011dentileco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konduto konforma al socia deco.", "translations": {"be": ["\u0432\u0435\u0442\u043b\u0456\u0432\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0447\u0446\u0456\u0432\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u0445\u0430\u0432\u0430\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["biens\u00e9ance", "courtoisie", "politesse"], "bg": ["\u0443\u0447\u0442\u0438\u0432\u043e\u0441\u0442"], "pt": ["gentileza"], "ru": ["\u0432\u0435\u0436\u043b\u0438\u0432\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0443\u0447\u0442\u0438\u0432\u043e\u0441\u0442\u044c"], "it": ["gentilezza"], "en": ["politeness"], "es": ["gentileza"]}, "examples": [["la afableco estas eco kunnaskita, la \u011dentileco akirita", "Vortaro de Esperanto,"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011dentil", "primary": false}, "anservice": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Irante unu malanta\u016d la alia, kiel kutime pa\u015das anseroj.", "translations": {"fr": ["\u00e0 la queue-leu-leu", "en file indienne"]}, "examples": [["la vojeto pli kaj pli mallar\u011di\u011das proksime al la pinto, tiel ke sur la fina parto oni devas grimpi anservice", "-, La Monto Huangshan, 2003"], ["oni devis iri anservice, vadante la\u016d mallar\u011daj koridoroj de bestaj padoj", "I. Efremov, trad. J. Finkel, La Granda Arko, 2006"]], "subdefinitions": []}], "root": "vic", "primary": false}, "kvaredro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pluredro kun kvar triangulaj facoj.", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u0442\u044b\u0440\u043e\u0445\u0433\u0440\u0430\u043d\u044c\u043d\u0456\u043a", "\u0442\u044d\u0442\u0440\u0430\u044d\u0434\u0440"], "fr": ["t\u00e9tra\u00e8dre"], "en": ["tetrahedron"], "nl": ["tetra\u00ebder"], "ru": ["\u0447\u0435\u0442\u044b\u0440\u0451\u0445\u0433\u0440\u0430\u043d\u043d\u0438\u043a", "\u0442\u0435\u0442\u0440\u0430\u044d\u0434\u0440"], "de": ["Vierflach", "Vierfl\u00e4chner", "Tetraeder"], "it": ["tetraedro"], "hu": ["tetra\u00e9der", "n\u00e9gylap"], "fa": ["\u0686\u0647\u0627\u0631\u0648\u062c\u0647\u06cc"], "pl": ["czworo\u015bcian", "tetraedr (rzadkie)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "edr", "primary": false}, "iduo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La vorto ofte aperas plurnombre, e\u0109 pri unuopa tago."], "primary definition": "Mezmonata tago en la antikva romia kalendaro.", "translations": {"fr": ["ides (calendrier romain)"], "de": ["Iden (Kalender)"], "en": ["ides"], "pt": ["idos"]}, "examples": [["Marko mortis tri tagojn anta\u016d la iduoj de majo", "A. L\u00f6wenstein, La \u015dtona urbo, FEL, 1999"], ["oni kultis Jupiteron je la iduoj de la monato", "Vikipedio, artikolo \u00abJupitero (dio)\u00bb, 2007-07-29"]], "subdefinitions": []}], "root": "idu", "primary": true}, "gadedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo gadoformaj fi\u015doj (Gadidae).", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u0435\u0441\u043a\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["gadid\u00e9s"], "nl": ["dorsen (fam.)"], "pt": ["gad\u00eddeos", "g\u00e1didas"], "de": ["Dorsche (Familie)"], "hu": ["t\u0151kehalf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gaded", "primary": true}, "enkrusti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u043a\u0440\u0443\u0441\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["incruster"], "en": ["encrust", "incrust"], "nl": ["omkorsten"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "krust", "primary": false}, "kodako": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Markonomo."], "primary definition": "Portebla fotografilo de simpla uzo, kun karto\u0109filmo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0434\u0430\u043a (\u043c\u0430\u0440\u043a\u0430 \u0444\u043e\u0442\u043e\u0430\u043f\u043f\u0430\u0440\u0430\u0442\u0430)"], "fr": ["appareil photo"], "de": ["Fotoapparat"], "nl": ["fototoestel (arch.)"]}, "examples": [["tiam la pasa\u011deroj malrapide elpo\u015digas la kodakojn", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "kodak", "primary": true}, "mediaciisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo kiu mediacias inter malakorduloj.", "translations": {"fr": ["m\u00e9diateur"], "it": ["mediatore (giur.)"]}, "examples": [["la mediaciisto transprenas la plendojn koncerne la oficajn misuzojn okazantajn dum la aktiveco de la uniaj institucioj, organoj a\u016d oficejoj", "-, Traktato pri estigo de E\u016dropa Konstitucio, E\u016dropo Demokratio Esperanto, 2005-06"]], "subdefinitions": []}], "root": "mediaci", "primary": false}, "cigaringo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tubeto, en kiun oni metas cigaron por fumi.", "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u0448\u0442\u0443\u043a"], "fr": ["fume-cigare"], "en": ["cigar holder"], "nl": ["sigarenhouder", "sigarenpijpje"], "pt": ["piteira"], "ru": ["\u043c\u0443\u043d\u0434\u0448\u0442\u0443\u043a"], "de": ["Zigarrenhalter"], "it": ["bocchino"], "hu": ["szipka"], "br": ["doug-segalenn"], "pl": ["cygarniczka"]}, "examples": [["tubeto, en kiun oni metas cigaron, kiam oni \u011din fumas, estas cigaringo", "Fundamento de EsperantoEkzercaro, \u00a7, \u00a7 40"]], "subdefinitions": []}], "root": "cigar", "primary": false}, "glavotran\u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Frapi, tran\u0109i, piki per glavo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0456\u0446\u044c (\u043c\u044f\u0447\u043e\u043c)"], "fr": ["estoquer"], "it": ["colpire (con la spada)"], "pt": ["espadear", "ferir com a espada"], "ru": ["\u0431\u0438\u0442\u044c (\u043c\u0435\u0447\u043e\u043c)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "glav", "primary": false}, "liturgio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Tiun antikvan sencon uzas precipe la Orientaj eklezioj; la Okcidentaj pli ofte nomas sian liturgion meso."], "primary definition": "La \u0109efa kristana diservo publika, entenanta e\u016dkaristion.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f \u043b\u0438\u0442\u0443\u0440\u0433\u0438\u044f", "\u043e\u0431\u0435\u0434\u043d\u044f"], "en": ["liturgy"], "nl": ["liturgie"], "pt": ["liturgia"], "be": ["\u043b\u0456\u0442\u0443\u0440\u0433\u0456\u044f"], "ca": ["lit\u00fargia"], "de": ["Liturgie"], "hu": ["liturgia"], "es": ["liturgia"], "pl": ["liturgia"]}, "examples": [["gravaj traduka\u0135oj restis en manuskripto:... Liturgio la\u016d la ordo de s-ta Johano Orbu\u015dulo", "Enciklopedio de Esperanto, \u015cirjaev"], ["dekfoje en la jaro la ortodoksa eklezio servas la liturgion la\u016d Bazilo la Granda", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108ia diservo.", "translations": {}, "examples": [["\u0109ar en la Meso, en la dono de la sakramentoj kaj en aliaj terenoj de la liturgio la uzo de la gepatra lingvo ne malofte povas esti tre utila por la popolo, estu permesite, doni al la gepatra lingvo pli vastan lokon", "d-ro Gy\u00f6rgy Jakubinyi: Anta\u016dparolo al \u00ab Esperanto \u2015 la nova latino de la Eklezio \u00bb."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ritaro.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "liturgi", "primary": true}, "malpligravigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari malpli grava.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u043c\u044f\u043d\u0448\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["minimiser (rendre moins important)"], "nl": ["minimaliseren", "bagatelliseren", "futiliseren"], "pt": ["atenuar"], "ru": ["\u0443\u043c\u0435\u043d\u044c\u0448\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u043b\u0435\u0433\u0447\u0438\u0442\u044c"], "de": ["untertreiben"], "hu": ["(el)bagateliz\u00e1l", "lekicsinyel"], "pl": ["umniejsza\u0107 wag\u0119, znaczenie (czego\u015b)", "bagatelizowa\u0107", "marginalizowa\u0107"]}, "examples": [["malpligravigi sian kulpon per pento", null]], "subdefinitions": []}], "root": "grav", "primary": false}, "planta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vegeta\u0135o plantita a\u016d plantata a\u016d plantota.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0430\u0436\u0435\u043d\u0435\u0446", "\u043f\u043e\u0441\u0430\u0434\u043a\u0430", "\u043d\u0430\u0441\u0430\u0436\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "hu": ["pal\u00e1nta"]}, "examples": [["li opiniis necesaj ankora\u016d nur kelkajn oferojn por la firmi\u011do de la planta\u0135o", "S\u00e1ndor Szathm\u00e1ri, Guarbo"], ["la vinber\u011dardeno de la Eternulo Cebaot estas la domo de Izrael, kaj la viroj de Jehuda estas lia plej amata planta\u0135o", "La Malnova Testamento, Jesaja 5:7."]], "subdefinitions": []}], "root": "plant", "primary": false}, "presbiterianismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En protestantismo, la eklezia ordo akceptita en pluraj konfesioj administrataj de presbiteroj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044d\u0441\u044c\u0432\u0456\u0442\u044d\u0440\u044b\u044f\u043d\u0441\u0442\u0432\u0430"], "en": ["presbyterianism"], "nl": ["presbyterianisme"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0441\u0432\u0438\u0442\u0435\u0440\u0438\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Presbyterianertum"], "hu": ["presbiterianizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "presbiterian", "primary": false}, "kobalto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 27, atompezo 58,9332, simbolo Co. Transirmetalo, kies diversaj kombina\u0135oj donas bluan koloron.", "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u0431\u0430\u043b\u044c\u0442"], "fr": ["cobalt"], "en": ["cobalt"], "nl": ["kobalt"], "pt": ["cobalto"], "la": ["Cobaltum"], "ca": ["cobalt"], "de": ["Kobalt"], "it": ["cobalto"], "es": ["cobalto"], "br": ["kobalt"], "ru": ["\u043a\u043e\u0431\u0430\u043b\u044c\u0442"], "pl": ["kobalt"]}, "examples": [["du trionoj de la elfositaj kupro kaj kobalto estis a\u0109etitaj kaj prilaboritaj de belgaj entreprenoj", "RR: Historia fono, Monatojaro 2001a, numero 3a, p. 9a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kobalt", "primary": true}, "muzikgrupo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kunludantaj muzikantoj profesiaj a\u016d amatoraj.", "translations": {"fr": ["formation musical", "groupe musical"], "de": ["Musikgruppe", "Band"], "en": ["music group", "band"], "hu": ["zenei egy\u00fcttes"]}, "examples": [["la muzikgrupo Kajto prezentos koncerton dum la 3a Novjara Renkonti\u011do", "L. Wunsch-Rolshoven, Kajto \u0109e la 3a Novjara Renkonti\u011do de EsperantoLand, soc.culture.esperanto, 2004-09-06"]], "subdefinitions": []}], "root": "grup", "primary": false}, "retletero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persone adresita mesa\u011do sendita per komputila reto.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0432\u0435\u0434\u0430\u043c\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435 \u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u043e\u043d\u043d\u0430\u0439 \u043f\u043e\u0448\u0442\u044b"], "fr": ["courriel (un message)", "e-mail (un message)", "message \u00e9lectronique"], "en": ["(piece of) e-mail"], "nl": ["e-mail (bericht)", "e-mailtje"], "ru": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u043e\u043d\u043d\u043e\u0435 \u043f\u0438\u0441\u044c\u043c\u043e", "\u0441\u043e\u043e\u0431\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435 \u043f\u043e \u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u043e\u043d\u043d\u043e\u0439 \u043f\u043e\u0447\u0442\u0435"], "de": ["E-Mail"], "sv": ["e-brev", "e-mail"], "hu": ["elektronikus lev\u00e9l", "e-lev\u00e9l", "dr\u00f3tposta", "e-mail"], "pl": ["list elektroniczny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ret", "primary": false}, "konvinko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Firma opinio, esti\u011dinta en ies menso surbaze de iuj ideoj, pripenso, konvinki\u011do.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u043a\u0430\u043d\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "he": ["\u05e9\u05db\u05e0\u05d5\u05e2"], "en": ["conviction", "assured (settled, steadfast) belief"], "ru": ["\u0443\u0431\u0435\u0436\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["\u00dcberzeugung"], "hu": ["meggy\u0151z\u0151d\u00e9s"]}, "examples": [["kun anta\u016de jam preta konvinko ke la afero estas neplenumebla", "Esenco kaj Estonte, \u0109ap. 1"], ["mi venis al la firma konvinko, ke...", "Z"], ["tu\u015du la religiajn konvinkojn de neniu", "Z"], ["rokofirma konvinko", null], ["konvinkaj pruvoj, faktoj, dokumentoj", null], ["nia afero konvinke montris sian fortecon kaj sanecon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "konvink", "primary": false}, "Organiza\u0135o por Ekonomiaj Kunlaboro kaj Evoluigo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speciala organiza\u0135o de Unui\u011dintaj Nacioj, kiu celas plani, kunordigi kaj profundigi ekonomiajn kunlaboron kaj evoluigon.", "translations": {"be": ["\u0410\u0440\u0433\u0430\u043d\u0456\u0437\u0430\u0446\u044b\u044f \u044d\u043a\u0430\u043d\u0430\u043c\u0456\u0447\u043d\u0430\u0433\u0430 \u0441\u0443\u043f\u0440\u0430\u0446\u043e\u045e\u043d\u0456\u0446\u0442\u0432\u0430 \u0456 \u0440\u0430\u0437\u044c\u0432\u0456\u0446\u044c\u0446\u044f", "\u0410\u042d\u0421\u0420"], "fr": ["Organisation de coop\u00e9ration et de d\u00e9veloppement \u00e9conomique", "OCDE"], "en": ["Organisation for Economic Co-operation and Development", "OECD"], "pt": ["Organiza\u00e7\u00e3o para a Coopera\u00e7\u00e3o Econ\u00f4mica e o Desenvolvimento", "OCED"], "ru": ["\u041e\u0440\u0433\u0430\u043d\u0438\u0437\u0430\u0446\u0438\u044f \u044d\u043a\u043e\u043d\u043e\u043c\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0433\u043e \u0441\u043e\u0442\u0440\u0443\u0434\u043d\u0438\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u0430 \u0438 \u0440\u0430\u0437\u0432\u0438\u0442\u0438\u044f", "\u041e\u042d\u0421\u0420"], "de": ["Organisation f\u00fcr Wirtschaftliche Zusammenarbeit", "OECD"], "hu": ["Gazdas\u00e1gi Egy\u00fcttm\u0171k\u00f6d\u00e9si \u00e9s Fejleszt\u00e9si Szervezet", "OECD"], "pl": ["Organizacja Wsp\u00f3\u0142pracy Gospodarczej i Rozwoju", "OECD"]}, "examples": [["la listo de landoj, kiuj disponigas favorajn impostojn, estas kunmetita de Organiza\u0135o por Ekonomiaj Kunlaboro kaj Evoluigo (OEKE). Kriterio estis aliro al la imposta konkurenco, kiu en tiuj landoj, la\u016d opinio de OEKE, estas maljusta kaj nelojala.", "Evgeni GEORGIEV, \u0108u venos fino de la impostaj paradizoj?, Monato, 2000-10"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekonomi", "primary": false}, "konvinki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari per pruvoj a\u016d rezonoj, ke iu kredu kaj akceptu ion kiel veran a\u016d pravan.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u043a\u0430\u043d\u0430\u0446\u044c"], "en": ["convince", "persuade firmly"], "pt": ["convencer", "persuadir"], "ru": ["\u0443\u0431\u0435\u0434\u0438\u0442\u044c"], "de": ["\u00fcberzeugen"], "hu": ["meggy\u0151z"], "cs": ["p\u0159esv\u011bd\u010dit"], "es": ["convencer"], "he": ["\u05dc\u05e9\u05db\u05e0\u05e2"]}, "examples": [["li faris al ili klarigon atestante la regnon de Dio kaj penante konvinki ilin pri Jesuo", "La Nova Testamento, La agoj 28:23"], ["en mallonga tempo vi konvinkos min fari\u011di Kristano", "La Nova Testamento, La agoj 26:28?"], ["la pruvoj konvinkas nur la spiriton, sed ne la koron", null], ["la praktiko konvinkis min, ke...", "Z"], ["konvinki iun pri kulpo, krimo", null], ["esti konvinkita pri ies senkulpeco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konvink", "primary": true}, "paka\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u043a\u0435\u0442", "\u0443\u043f\u0430\u043a\u043e\u0432\u043a\u0430", "\u0442\u044e\u043a"], "fr": ["paquet"], "nl": ["pak", "verpakking"]}, "examples": [["Jim elprenis paka\u0135on el sia surtuta po\u015do kaj \u0135etis \u011din sur la tablon", "O. Henry, trad. D. J. Harlow, La donaco de la magoj, La Ondo de Esperanto, 2001, numero 12a"], ["legantoj de Monato, kiuj volas helpi forigi malsaton inter la infanoj de la mondo, povas a\u0109eti tiajn paka\u0135ojn kun 30 kompletaj man\u011doj kontra\u016d po 31 e\u016droj", "P. Peeraerts, Nova ha\u016dto por la a\u016dto-\u0109efo, Monato, numero 2002-11, p.14a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0433\u0430\u0436"], "fr": ["bagage"], "nl": ["bagage"], "ru": ["\u0431\u0430\u0433\u0430\u0436"], "de": ["Gep\u00e4ck"], "hu": ["poggy\u00e1sz"]}, "examples": [["kiam mi veturas, mi neniam prenas kun mi multon da paka\u0135o", "Z"], ["forportu vian paka\u0135on kaj hava\u0135on", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "pak", "primary": false}, "laktozo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sukereca kaj solida substanco ekstraktata el lakto.", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u043a\u0442\u043e\u0437\u0430"], "fr": ["lactose"], "en": ["milk sugar", "lactose"], "nl": ["melksuiker", "lactose"], "pt": ["lactose"], "el": ["\u03b3\u03b1\u03bb\u03b1\u03ba\u03c4\u03bf\u03c3\u03ac\u03ba\u03c7\u03b1\u03c1\u03bf"], "de": ["Laktose", "Milchzucker"], "hu": ["tejcukor", "lakt\u00f3z"], "br": ["laktoz"], "ru": ["\u043c\u043e\u043b\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439 \u0441\u0430\u0445\u0430\u0440", "\u043b\u0430\u043a\u0442\u043e\u0437\u0430"], "es": ["lactosa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "laktosukero", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "laktoz", "primary": true}, "modeligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Konformigi al modelo.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0440\u0430\u0442\u044c \u043f\u0440\u0438\u043c\u0435\u0440", "\u0431\u0440\u0430\u0442\u044c \u0437\u0430 \u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u0435\u0446"], "fr": ["conformer \u00e0 un mod\u00e8le"], "de": ["sich richten nach"], "nl": ["richten naar"], "hu": ["p\u00e9ld\u00e1t vesz", "mint\u00e1t vesz"]}, "examples": [["estus la plej bone, se niaj amikoj \u0109iam modeligadus sian stilon la\u016d la stilo de la gazeto \u00abEsperantisto\u00bb.", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "model", "primary": false}, "makabra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Terura, mortosimila, mortelvoka.", "translations": {"fr": ["macabre"], "nl": ["macaber (zeldz.)"], "pt": ["macabro"]}, "examples": [["S-rino Lidkoto \u0109iam imagis iom makabre ke, \u015di povos roli kiel avertilo", "E. Wharton, trad. E. Grobe, Aliaj Tempoj, Arizona-Stelo, 1999"], ["la pezo de la glacio iom misformis liajn nazon kaj supran lipon, kio donas al li strangan \u2013 iom makabran \u2013 rideton", "S. Lelarge, Otzi, Internacia Gazeto, 2006-04"]], "subdefinitions": []}], "root": "makabr", "primary": true}, "plengor\u011de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0432\u043e \u0432\u0441\u0451 \u0433\u043e\u0440\u043b\u043e"], "fr": ["\u00e0 pleine gorge"], "de": ["lauthals"], "nl": ["uit volle borst"], "pl": ["pe\u0142nym g\u0142osem"]}, "examples": [["li estas tre gaja, e\u0109 petolema, ridegas brue, plengor\u011de", "L. Banmer, Vortoj de k-do Lanti, anta\u016dparolo"]], "subdefinitions": []}], "root": "gor\u011d", "primary": false}, "gumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u015cmiri a\u016d densigi per gumo.", "translations": {"hu": ["enyvez", "enyvvel kever", "gumiz", "impregn\u00e1l", "gum\u00edroz"], "fr": ["gommer (enduire de gomme)"], "de": ["gummieren"], "nl": ["gommen"], "en": ["smear (with gum)"]}, "examples": [["gumi po\u015dtmarkon, trinka\u0135on", null]], "subdefinitions": []}], "root": "gum", "primary": false}, "esprimilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lingva rimedo por esprimi iun sencon a\u016d nuancon.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u044f\u045e\u043b\u0435\u043d\u0447\u044b \u0441\u0440\u043e\u0434\u0430\u043a"], "fr": ["moyen d'expression"], "en": ["expressive means", "(language) feature"], "ru": ["\u0438\u0437\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u0441\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u0441\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0432\u043e \u0432\u044b\u0440\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u044f"], "fa": ["\u0627\u0628\u0632\u0627\u0631 \u0628\u06cc\u0627\u0646"], "pl": ["wyra\u017cenie", "\u015brodek wyrazu"], "hu": ["kifejez\u0151eszk\u00f6z"]}, "examples": [["la penso starigas inter ideoj certan nombron da rilatoj, por kiuj la naciaj lingvoj ne \u0109iam disponas esprimilojn", "G. Waringhien, Lingvo kaj vivo, Roterdamo: UEA, 1989. - p. 50a"], ["rekursiaj funkcioj estas eleganta esprimilo por prezenti multajn klasikajn algoritmojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "esprim", "primary": false}, "rodi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u044b\u0437\u044c\u0446\u0456"], "en": ["gnaw", "nibble"], "nl": ["knagen"], "ru": ["\u0433\u0440\u044b\u0437\u0442\u044c"], "de": ["nagen"], "hu": ["r\u00e1g"]}, "examples": [["la ratoj rodas meblojn", null], ["la ven\u011do rodis en lia koro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rod", "primary": false}, "rodo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eksterhavena parto de maro nature a\u016d arte \u015dirmita kontra\u016d la ventoj, kie \u015dipoj povas sendan\u011dere haltadi.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0439\u0434 (\u043c\u0430\u0440\u0441\u043a\u0456)"], "en": ["road (nautical)", "roads (nautical)", "roadstead", "anchorage"], "nl": ["rede"], "pt": ["enseada"], "ru": ["\u0440\u0435\u0439\u0434 (\u043c\u043e\u0440.)"], "de": ["Reede"], "hu": ["\u00f6b\u00f6l", "ny\u00edlt r\u00e9v", "k\u00fcls\u0151 horgonyz\u00f3hely"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rod", "primary": true}, "procesi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ju\u011de persekuti iun.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0434\u0437\u0456\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["faire un proc\u00e8s"], "en": ["sue"], "nl": ["procederen"], "ru": ["\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438, \u0432\u043e\u0437\u0431\u0443\u0434\u0438\u0442\u044c \u043f\u0440\u043e\u0446\u0435\u0441\u0441 (\u0441\u0443\u0434\u0435\u0431\u043d\u044b\u0439)", "\u0441\u0443\u0434\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["prozessieren"], "hu": ["pereskedik", "beperel"], "es": ["procesar"], "pl": ["pocesowa\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["procesi iun, kontra\u016d iu, pri kompenso de la perdoj", "B"], ["la re\u011do kaj mi procesas pri mia kapo", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "proces", "primary": false}, "proceso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ju\u011dafero jure submetita al tribunalo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0446\u0435\u0441\u0441 (\u0441\u0443\u0434\u0435\u0431\u043d\u044b\u0439)", "\u0442\u044f\u0436\u0431\u0430"], "fr": ["proc\u00e8s"], "en": ["lawsuit"], "nl": ["proces", "verloop", "ontwikkelingsgang"], "pt": ["processo"], "be": ["\u043f\u0440\u0430\u0446\u044d\u0441"], "de": ["Prozess"], "hu": ["folyamat"], "es": ["proceso"], "ro": ["proces"], "pl": ["proces", "przebieg zjawiska"]}, "examples": [["esti prava en sia proceso", "Z"], ["gajni, perdi sian proceson", "Z"], ["komenci\u011dis proceso, mono fluas sen \u0109eso", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Procezo.", "translations": {}, "examples": [["la proceso de unuformi\u011dado iros en la lingvo internacia multe pli rapide", "Z"], ["senskue kaj regule disvolvi\u011das tiu proceso de la homa movi\u011dado, pensado kaj sentado, kiu estas nomata vivo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "proces", "primary": true}, "\u0109areto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Durada malgranda \u0109aro, kiun oni pu\u015das a\u016d tiras per du timonetoj.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u0447\u043a\u0430", "\u043a\u0430\u043b\u044f\u0441\u043a\u0430", "\u0434\u0440\u0430\u0431\u0456\u043d\u043a\u0456"], "fr": ["charrette (v\u00e9hicule)"], "en": ["pushcart"], "nl": ["handkar"], "ru": ["\u0442\u0435\u043b\u0435\u0436\u043a\u0430", "\u0442\u0430\u0447\u043a\u0430"], "it": ["carretto", "carrello"], "hu": ["taliga"], "pl": ["taczka", "kara (region.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Movebla parto de skribma\u015dino, konsistanta \u0109efe el ka\u016d\u0109uka cilindro, \u0109irka\u016d kiu volvi\u011das la papero, kaj el la \u011din portanta \u0109asio.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u044d\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["chariot (d'une machine \u00e0 \u00e9crire)"], "en": ["carriage"], "nl": ["wagen (v.schrijfmachine)"], "ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0435\u0442\u043a\u0430"], "it": ["carrello (comp., stamp. e sim.)"], "hu": ["kocsi (\u00edr\u00f3g\u00e9pen)"], "pl": ["w\u00f3zek", "karetka", "g\u0142owica drukuj\u0105ca"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ar", "primary": false}, "paleo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108e la poacoj, \u0109iu el la du brakteoj kovrantaj unuopan floron.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u043e\u0441\u043a\u043e\u0432\u0430\u044f \u0447\u0435\u0448\u0443\u044f"], "de": ["Spelze (Deck-, Vor-)"], "nl": ["kroonkafje"], "pt": ["p\u00e1lea"], "hu": ["pelyva"]}, "examples": [["interna paleo", null], ["la ekstera paleo ofte havas ariston", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pale", "primary": true}, "badmintono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sportludo por du a\u016d kvar partoprenantoj, kiuj per batiloj re\u0135etas flugilhavan pilketon trans mezan reton.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0430\u0434\u043c\u0438\u043d\u0442\u043e\u043d"], "fr": ["badminton"], "bg": ["\u0431\u0430\u0434\u043c\u0438\u043d\u0442\u043e\u043d"], "fa": ["\u0628\u062f\u0645\u06cc\u0646\u062a\u0648\u0646"], "de": ["Badminton"], "sv": ["badminton"], "pl": ["badminton", "paletki (potocznie)", "rakietki (potocznie)"]}, "examples": [["en la korto ludis badmintonon malliberuloj", "Homoj man\u011dantaj, \u00abman\u011do interne de la \u0109irka\u016dbarilo\u00bb, p. 67a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "teniso", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "badminton", "primary": true}, "kazuistiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la morala teologio, kiu temas pri la konsciencaj malfacila\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0437\u0443\u0456\u0441\u0442\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["casuistique"], "en": ["causistry"], "nl": ["casu\u00efstiek"], "ru": ["\u043a\u0430\u0437\u0443\u0438\u0441\u0442\u0438\u043a\u0430"], "ca": ["casu\u00edstica"], "de": ["Kasuistik"], "hu": ["kazuisztika"], "es": ["casu\u00edstica"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kazuistik", "primary": true}, "kunordigilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kunordiga konjunkcio.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0447\u0438\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0441\u043e\u044e\u0437"], "fr": ["conjonction de coordination"], "nl": ["nevenschikkende zin"], "pt": ["conjun\u00e7\u00e3o coordenada"], "es": ["conjunci\u00f3n coordinativa"], "hu": ["mell\u00e9rendel\u0151 k\u00f6t\u0151sz\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ord", "primary": false}, "inspektanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Oficisto komisiita por inspekti.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0441\u043f\u044d\u043a\u0442\u0430\u0440", "\u043d\u0430\u0433\u043b\u044f\u0434\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["inspecteur", "contr\u00f4leur", "superviseur"], "nl": ["inspecteur"], "pt": ["inspetor"], "ru": ["\u0438\u043d\u0441\u043f\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440", "\u043d\u0430\u0434\u0437\u0438\u0440\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Inspektor", "Pr\u00fcfer", "\u00dcberwacher", "Beschauer", "Kontrolleur"], "hu": ["fel\u00fcgyel\u0151"], "es": ["inspector"]}, "examples": [["la Izraelidoj havis siajn inspektistojn, kiuj servis al la re\u011do pri \u0109iuj aferoj de la aparta\u0135oj", "La Malnova TestamentoI. Kroniko 27:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "inspekt", "primary": false}, "traktato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interregna kontrakto.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0430\u043a\u0442\u0430\u0442", "\u0434\u0430\u043c\u043e\u0432\u0430", "\u043f\u0430\u0433\u0430\u0434\u043d\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "en": ["treaty", "pact"], "nl": ["verdrag"], "ru": ["\u0442\u0440\u0430\u043a\u0442\u0430\u0442 (\u0434\u043e\u0433\u043e\u0432\u043e\u0440, \u0443\u0441\u0442.)", "\u0434\u043e\u0433\u043e\u0432\u043e\u0440 (\u043c\u0435\u0436\u0434\u0443\u043d\u0430\u0440\u043e\u0434\u043d\u044b\u0439)"], "de": ["Vertrag", "Staatsvertrag"], "hu": ["\u00e1llamszerz\u0151d\u00e9s", "\u00e1llamk\u00f6zi egyezm\u00e9ny"], "fa": ["\u067e\u06cc\u0645\u0627\u0646", "\u0642\u0631\u0627\u0631\u062f\u0627\u062f", "\u0645\u0639\u0627\u0647\u062f\u0647", "\u0639\u0647\u062f\u0646\u0627\u0645\u0647"]}, "examples": [["traktato pri paco", null], ["komerca traktato inter Germanujo kaj Rusujo", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Trakta\u0135o, verko en kiu oni orde kaj metode traktas iun temon.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0430\u043a\u0442\u0430\u0442", "\u043c\u0430\u043d\u0430\u0433\u0440\u0430\u0444\u0456\u044f"], "fr": ["trait\u00e9"], "en": ["treatise", "discourse", "monograph"], "nl": ["verhandeling"], "pt": ["tratado"], "ru": ["\u0442\u0440\u0430\u043a\u0442\u0430\u0442", "\u043d\u0430\u0443\u0447\u043d\u044b\u0439 \u0442\u0440\u0443\u0434", "\u043c\u043e\u043d\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u044f"], "de": ["Traktat", "Abhandlung"], "hu": ["\u00e9rtekez\u00e9s", "tanulm\u00e1ny"], "fa": ["\u0631\u0633\u0627\u0644\u0647", "\u0645\u0642\u0627\u0644\u0647"]}, "examples": [["traktato pri geometrio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "trakt/at/o", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "traktat", "primary": true}, "lagriedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo koleopteroj (Lagriidae)", "translations": {"ru": ["\u043c\u043e\u0445\u043d\u0430\u0442\u043a\u0438 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Wollk\u00e4fer (Familie)"], "nl": ["ruigkevers (fam.)"], "hu": ["gyapjasbogarak (csal\u00e1d)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lagried", "primary": true}, "amerika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta al Ameriko.", "translations": {"be": ["\u0430\u043c\u044d\u0440\u044b\u043a\u0430\u043d\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["am\u00e9ricain"], "bg": ["\u0430\u043c\u0435\u0440\u0438\u043a\u0430\u043d\u0441\u043a\u0438"], "nl": ["Amerikaans"], "pt": ["americano"], "ru": ["\u0430\u043c\u0435\u0440\u0438\u043a\u0430\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["amerikanisch"], "hu": ["amerikai"], "sk": ["americk\u00fd"], "en": ["american"], "es": ["americano"], "pl": ["ameryka\u0144ski"]}, "examples": [["en la mano li portis bastonegon el mahagona ligno elhakitan en la Amerikaj mahagonaj arbaroj", "Fabeloj, volumo 1, \u011cardeno de la paradizo"], ["la malkovrinton de mondo, lin, kiu levis super la maron kaj donacis al sia re\u011do la Amerikan orlandon, oni rekompencas per feraj \u0109enoj", "Fabeloj, volumo 3, Dorna vojo de la honoro"], ["la Volapukistoj havis por sia agitado grandajn rimedojn kaj agadis per la plej vasta pure Amerika reklamo", "Esenco kaj Estonte, \u0109ap. 6"], ["anta\u016d dudek jaroj la Amerika Filozofia Societo volis preni la aferon de lingvo internacia en siajn manojn", "Paroloj, anta\u016d la Kvara Kongreso Esperantista en Dresden, 1908"]], "subdefinitions": []}], "root": "Amerik", "primary": false}, "kanaligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Transformi riveron en kanalon, fortikigante la bordojn, rektigante la fluon kaj tiel plu.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043d\u0430\u043b\u0438\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["canaliser (transformer en canal)"], "nl": ["kanaliseren"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043d\u0430\u043b\u0438\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u043f\u0440\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["canaliser (fig.)", "contr\u00f4ler (canaliser)", "ma\u00eetriser (canaliser)"], "pl": ["kanalizowa\u0107"]}, "examples": [["la Partio de la Laboristoj (PT) da\u016dre politike kanaligas la grandan socian forton akumulitan de la maldekstro dum dudek jaroj", "trad. V. Lutermano Le Monde Diplomatique en Esperanto 2004-11"]], "subdefinitions": []}], "root": "kanal", "primary": false}, "Bagdado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Urbo en Irako, sur la bordoj de Tigriso (44\u00b026\u2032E, 33\u00b020\u2032N); la \u0109efurbo de la abasida \u0125alifujo en 752\u2013836 kaj 892\u20131258; nun la \u0109efurbo de Irako.", "translations": {"be": ["\u0411\u0430\u0433\u0434\u0430\u0434"], "fr": ["Bagdad"], "bg": ["\u0411\u0430\u0433\u0434\u0430\u0434"], "nl": ["Bagdad"], "ru": ["\u0411\u0430\u0433\u0434\u0430\u0434"], "de": ["Bagdad"], "sv": ["Bagdad"], "hu": ["Bagdad"], "sk": ["Bagdad"], "en": ["Bagdad", "Baghdad"], "es": ["Bagdad"], "uk": ["\u0411\u0430\u0433\u0434\u0430\u0434"], "pl": ["Bagdad"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Bagdad", "primary": true}, "enprizonigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Konduki al prizono kaj enfermi en \u011di.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u0430\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c (\u0443 \u0442\u0443\u0440\u043c\u0443)"], "fr": ["emprisonner"], "nl": ["gevangen nemen"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0430\u0434\u0438\u0442\u044c (\u0432 \u0442\u044e\u0440\u044c\u043c\u0443)"], "de": ["einsperren (in Gef\u00e4ngnis)"], "it": ["imprigionare", "mettere in prigione", "incarcerare"], "hu": ["beb\u00f6rt\u00f6n\u00f6z", "b\u00f6rt\u00f6nbe z\u00e1r"], "fa": ["\u0632\u0646\u062f\u0627\u0646\u06cc \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0628\u0647 \u0632\u0646\u062f\u0627\u0646 \u0627\u0646\u062f\u0627\u062e\u062a\u0646"]}, "examples": [["oni enprizonigis lin kiel \u00abdemokraton\u00bb, kromnomo, pri kiu li fieregis", "Bardhyl Selimi: Viro \u0109e la landlimo, Monato, jaro 2002a, numero 10a, p. 21a"]], "subdefinitions": []}], "root": "prizon", "primary": false}, "malgrava": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bagatela, ne meritanta atenton.", "translations": {"be": ["\u043d\u044f\u0432\u0430\u0436\u043d\u044b", "\u043d\u0435\u0456\u0441\u0442\u043e\u0442\u043d\u044b", "\u043d\u044f\u0437\u043d\u0430\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["anodin", "b\u00e9nin", "sans importance", "insignifiant"], "nl": ["onbelangrijk"], "pt": ["sem import\u00e2ncia", "f\u00fatil"], "ru": ["\u043d\u0435\u0432\u0430\u0436\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0437\u043d\u0430\u0447\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0441\u0443\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["unwichtig", "bedeutungslos"], "sv": ["oviktig", "betydelsel\u00f6s"], "hu": ["l\u00e9nyegtelen", "jelent\u00e9ktelen", "bagatell"], "pl": ["niewa\u017cny", "nieistotny", "nieznaczny", "nieznacz\u0105cy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grav", "primary": false}, "gestema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inklina gestadi parolante.", "translations": {"de": ["gestenreich"], "en": ["demonstrative", "gesticulating"], "es": ["gesticulador"], "hu": ["gesztikul\u00e1l\u00f3s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gest", "primary": false}, "vakubotelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "varmbotelo", "translations": {"de": ["Isolierkanne", "Thermoskanne", "Thermosflasche"], "pl": ["termos"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "botel", "primary": false}, "fakturo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Detala noto pri la kvanto kaj prezo de venditaj komerca\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u043a\u0442\u0443\u0440\u0430", "\u0440\u0430\u0445\u0443\u043d\u0430\u043a-\u0444\u0430\u043a\u0442\u0443\u0440\u0430"], "fr": ["facture", "addition (facture)", "facture", "note (facture)"], "bg": ["\u0444\u0430\u043a\u0442\u0443\u0440\u0430"], "nl": ["factuur"], "pt": ["fatura", "nota (fiscal)"], "ru": ["\u0441\u0447\u0451\u0442 \u0437\u0430 \u0443\u0441\u043b\u0443\u0433\u0438", "\u043d\u0430\u043a\u043b\u0430\u0434\u043d\u0430\u044f", "\u0444\u0430\u043a\u0442\u0443\u0440\u0430"], "de": ["Rechnung"], "tr": ["hesap", "not"], "hu": ["sz\u00e1mla"], "en": ["invoice"], "es": ["factura"], "pl": ["faktura", "rachunek"]}, "examples": [["la sukceso de la po\u015dtelefona fenomeno rezultas [...] parte de la manko de po\u015dtelefonaj fakturoj", "Christian Fabossou: \u0108u-vi-vidas-min-ismo, Monatojaro 2001a, numero 12a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "faktur", "primary": true}, "kupolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Duonsfera tegmenta parto de konstrua\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u043f\u0430\u043b"], "fr": ["coupole", "d\u00f4me"], "en": ["cupola", "dome"], "nl": ["koepel"], "pt": ["c\u00fapula"], "ru": ["\u043a\u0443\u043f\u043e\u043b"], "ca": ["c\u00fapula"], "de": ["Kuppel"], "sv": ["kupol"], "hu": ["kupola"], "br": ["bolzenn"], "es": ["c\u00fapula"]}, "examples": [["la baziliko situis proksime al Kremlo, sur la bordo de Moskvo-rivero, kaj \u011dia ora kupolo estis videbla de malproksime al \u0109iuj venantaj la \u0109efurbon", "Sergio Pokrovskij: Moskvo jubileas, Monatojaro 1997a, numero 9a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kupol", "primary": true}, "fakturi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Enskribi sur fakturon.", "translations": {"fr": ["facturer"], "nl": ["factureren"], "pl": ["fakturowa\u0107", "dopisywa\u0107 do rachunku"], "de": ["berechnen", "in Rechnung stellen"], "es": ["facturar"], "hu": ["sz\u00e1ml\u00e1z"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "faktur", "primary": false}, "\u0125olesterolo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La PIV-oj donas nur \u00ab kolesterolo\u00bbn, kaj sekve en la reala uzado troveblas nur \u0109i tiu formo. Vidu la argumentojn de J. Kavka , kial tio estas malbona por scienca nomenklaturo (e\u0109 se por derivado eksteresperanta)."], "primary definition": "Grasosimila substanco C27H45OH, uzata kiel konstrumaterialo en la korpo\u0109eloj de animaloj, produktata precipe en la hepato.", "translations": {"be": ["\u0445\u0430\u043b\u0435\u0441\u0442\u044d\u0440\u044b\u043d"], "fr": ["cholest\u00e9rol"], "bg": ["\u0445\u043e\u043b\u0435\u0441\u0442\u0435\u0440\u043e\u043b"], "pt": ["colesterol"], "ru": ["\u0445\u043e\u043b\u0435\u0441\u0442\u0435\u0440\u0438\u043d"], "ca": ["colesterol"], "de": ["Cholesterin"], "it": ["colesterolo"], "en": ["cholesterol"], "es": ["colesterol"], "cs": ["cholesterol"], "pl": ["cholesterol", "cholesteryna"]}, "examples": [["troo da \u0125olesterolo en la sango povas kauzi angiajn malsanojn", null], ["la\u016d kuracnotoj vi havas tro altan sangopremon kaj altan nivelon de \u0125olesterolo", "Mendo de pico en la jaro 2015. \u00abAnta\u016den\u00bb 4:12. Julio 2004"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125olesterol", "primary": true}, "bordo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Strio da tero tu\u015danta etenda\u0135on da akvo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0435\u0440\u0430\u0433"], "fr": ["bord (fig.)", "rivage", "rive"], "en": ["shore"], "pt": ["costa", "margem", "borda"], "ru": ["\u0431\u0435\u0440\u0435\u0433", "\u043a\u0440\u0430\u0439 (f)"], "de": ["Ufer", "Rand"], "sk": ["breh"], "es": ["costa"], "pl": ["brzeg", "wybrze\u017ce", "nadbrze\u017ce"]}, "examples": [["sur la bordo de la maro staris amaso da homoj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 32"], ["bordo de rivero", "Z"], ["la registaro trovi\u011dis \u0109e la bordo de l' senfunda\u0135o", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 16"], ["sur la bordo de la morto vi donas savon al la fremdulo", "Z"], ["malri\u0109a en senbordan solecon \u0135etita virino", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "bord", "primary": true}, "muta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne posedanta la parolkapablon.", "translations": {"be": ["\u043d\u044f\u043c\u044b"], "en": ["mute"], "nl": ["stom"], "pt": ["mudo"], "ru": ["\u043d\u0435\u043c\u043e\u0439", "\u0431\u0435\u0441\u0441\u043b\u043e\u0432\u0435\u0441\u043d\u044b\u0439"], "de": ["stumm"], "sv": ["stum"], "hu": ["n\u00e9ma"], "cs": ["n\u011bm\u00fd"], "es": ["mudo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne povanta a\u016d ne volanta dum momento paroli pro emocio a\u016d pro alia ka\u016dzo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u045e\u043a\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u0437\u043c\u043e\u045e\u043a\u043d\u0443\u045e\u0448\u044b"], "en": ["speechless"]}, "examples": [["muta pro teruro, surprizo, honto", null], ["resti muta anta\u016d malfacila demando", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Okazanta senparole.", "translations": {"be": ["\u043c\u043e\u045e\u0447\u043a\u0456"], "en": ["silent"]}, "examples": [["muta sceno, rolo, respondo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mut", "primary": true}, "giganta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grandega.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0438\u0433\u0430\u043d\u0442\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["g\u00e9ant (adj.)", "gigantesque"], "en": ["gigantic", "giant"], "nl": ["reusachtig"], "pt": ["gigante (adj.)", "gigantesco"], "be": ["\u0433\u0456\u0433\u0430\u043d\u0446\u043a\u0456", "\u0432\u0435\u043b\u0456\u0437\u0430\u0440\u043d\u044b"], "de": ["gigantisch", "riesig"], "it": ["gigantesco"], "hu": ["\u00f3ri\u00e1s", "gigantikus"], "es": ["gigante"], "pl": ["gigantyczny", "bajo\u0144ski (o cenie)"]}, "examples": [["giganta homo, monto, laboro", null], ["mi vidis gigantan virinan figuron", "Z"], ["iliaj abelaj klopodoj k iliaj gigantaj projektoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "gigant", "primary": false}, "volto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezurunuo de elektromova forto kaj tensio en la Internacia Sistemo de unuoj; simb. V.", "translations": {"be": ["\u0432\u043e\u043b\u044c\u0442"], "fr": ["volt"], "bg": ["\u0432\u043e\u043b\u0442"], "nl": ["volt"], "pt": ["volt"], "ru": ["\u0432\u043e\u043b\u044c\u0442"], "de": ["Volt"], "it": ["volt"], "hu": ["volt"], "es": ["volt", "voltio"]}, "examples": [["unu volto egalas al la tensio, kiu aperas inter la ekstremoj de kondukilo trairata de kurento je unu ampero, kiam la povo produktata inter tiuj du punktoj egalas al unu vato", null]], "subdefinitions": []}], "root": "Volt", "primary": false}, "giganto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo eksterordinare, nenormale granda.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u0433\u0430\u043d\u0442", "\u0432\u043e\u043b\u0430\u0442"], "fr": ["g\u00e9ant (subst.)"], "en": ["giant"], "nl": ["reus"], "pt": ["gigante (subst.)"], "ru": ["\u0433\u0438\u0433\u0430\u043d\u0442", "\u0438\u0441\u043f\u043e\u043b\u0438\u043d", "\u0432\u0435\u043b\u0438\u043a\u0430\u043d"], "de": ["Gigant", "Riese"], "it": ["gigante", "Gigante (mit.)"], "hu": ["\u00f3ri\u00e1s"], "es": ["gigante"], "pl": ["gigant", "olbrzym", "wielkolud"]}, "examples": [["la mitologiaj gigantoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En la helena mito, \u0109iu el la cent gigantaj filoj de Geo kaj de la sango de Urano. Oni ne konfuzu Gigantojn kun Titanoj.", "translations": {"pl": ["gigant"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gigant", "primary": true}, "Benino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la centra Afriko kun \u0109efurbo Porto Novo. Teritorio de Respubliko Benino. \u011cis 1975 nomata Dahomeo. ISO-3166 kodo: BJ. \u011ci limas kun Burkino, Ni\u011dero, Ni\u011derio, Togolando kaj Atlantiko (Gvinea Golfo).", "translations": {"de": ["Benin"], "bg": ["\u0411\u0435\u043d\u0438\u043d"], "en": ["Benin"], "pl": ["Benin", "Republika Beninu"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "benin", "primary": true}, "ferma\u0135o": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ekzistas pluraj terminoj por \u0109i tiu nocio: en trovi\u011das \u00ab fermita\u0135o\u00bb kaj \u00abkloza\u0135o\u00bb (\u0109i-lasta anka\u016d en ). Reiers\u00f8l proponas \u00abklozuro\u00bb. Ni ne opiniis utila enkonduki novajn radikojn, \u0109ar \u00abferm\u00bb bone ta\u016dgas \u0109i-cele, sed al \u00abfermita\u0135o\u00bb preferis la malpli precizan \u00abferma\u0135o\u00bb, \u0109ar la unua aspektas kiel sinonimo por \u00abio fermita\u00bb, do \u00abfermita subaro \u00bb."], "primary definition": "(de subaro A en topologia spaco) La plej malgranda fermita subaro, inkluzivanta A (alidire: la komuna\u0135o de \u0109iuj fermitaj subaroj, inkluzivantaj \u011din).", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043c\u044b\u043a\u0430\u043d\u0438\u0435 (\u043f\u043e\u0434\u043c\u043d\u043e\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u0430)"], "fr": ["fermeture (d'un sous-ensemble)", "adh\u00e9rence (d'un sous-ensemble)"], "en": ["closure"], "de": ["abgeschlossene H\u00fclle"], "hu": ["lez\u00e1r\u00e1s (r\u00e9szhalmaz\u00e9)"], "pl": ["domkni\u0119cie (podzbioru)"]}, "examples": [["la ferma\u0135on de A oni kutime signas per A kun supra horizontala streko, nome A\u0305", null], ["A havas komunajn punktojn kun ajna \u0109irka\u016da\u0135o de ajna punkto en la ferma\u0135o de A", null], ["la ferma\u0135o de A estas la kuna\u0135o de \u011diaj malferma\u0135o kaj rando", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ferm", "primary": false}, "lineare dependa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u043d\u0435\u0439\u043d\u0430 \u0437\u0430\u043b\u0435\u0436\u043d\u044b"], "fr": ["lin\u00e9airement d\u00e9pendant"], "en": ["linearly dependent"], "ru": ["\u043b\u0438\u043d\u0435\u0439\u043d\u043e \u0437\u0430\u0432\u0438\u0441\u0438\u043c\u044b\u0439"], "de": ["linear abh\u00e4ngig"], "hu": ["line\u00e1risan f\u00fcgg\u0151"], "br": ["depantus ent-linennel"], "pl": ["liniowo zale\u017cny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pend", "primary": false}, "konservema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne \u015datanta \u015dan\u011dojn.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0441\u0435\u0440\u0432\u0430\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439"], "de": ["konservativ", "bewahrend"], "nl": ["conservatief"], "hu": ["konzervat\u00edv"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konserv", "primary": false}, "unuto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nula intervalo inter du samtonaj sonoj.", "translations": {"be": ["\u0443\u043d\u0456\u0441\u043e\u043d"], "fr": ["unisson"], "en": ["unison"], "nl": ["unisono"], "pt": ["un\u00edssono"], "el": ["\u03bf\u03bc\u03cc\u03c6\u03c9\u03bd\u03bf\u03c2"], "de": ["Unisono"], "hu": ["pr\u00edm"], "fi": ["priimi"], "ru": ["\u0443\u043d\u0438\u0441\u043e\u043d"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Unua, baza tono de gamo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "unut", "primary": true}, "grajpo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kurba stango alligita al kilo.", "translations": {"nl": ["slemphout"], "pt": ["trave curta ligada ao leme"], "hu": ["t\u0151kepipa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grajp", "primary": true}, "Nov-Zelando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato situanta en Oceanio, sud-okcidente de A\u016dstralio. \u0108efurbo: Velingtono.", "translations": {"be": ["\u041d\u043e\u0432\u0430\u044f \u0417\u044d\u043b\u044f\u043d\u0434\u044b\u044f"], "fr": ["Nouvelle-Z\u00e9lande"], "bg": ["\u041d\u043e\u0432\u0430 \u0417\u0435\u043b\u0430\u043d\u0434\u0438\u044f"], "nl": ["Nieuwzeeland"], "pt": ["Nova Zel\u00e2ndia"], "el": ["\u039d\u03ad\u03b1 \u0396\u03b7\u03bb\u03b1\u03bd\u03b4\u03af\u03b1"], "ca": ["Nova Zelanda"], "de": ["Neuseeland"], "it": ["Nova Zelanda"], "hu": ["\u00daj-Z\u00e9land"], "en": ["New Zealand"], "es": ["Nueva Zelanda"], "ru": ["\u041d\u043e\u0432\u0430\u044f \u0417\u0435\u043b\u0430\u043d\u0434\u0438\u044f"], "sv": ["Nya Zeeland"], "pl": ["Nowa Zelandia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Zeland", "primary": false}, "blanka libro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iom granda raporto pri socia a\u016d te\u0125nika demando, kun esplorrezultoj kaj rekomendoj.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u043b\u0430\u044f \u043a\u043d\u0438\u0433\u0430"], "fr": ["livre blanc"], "pl": ["bia\u0142a ksi\u0119ga"], "hu": ["feh\u00e9r k\u00f6nyv"]}, "examples": [["publiki\u011dos la blanka libro pri la \u0109ina lo\u011dantara nutra\u0135o kaj la sana stato", "\u0108ina Radio Internacia, \u0108inio unuafoje faris enketadon..., 2003-12-23"]], "subdefinitions": []}], "root": "libr", "primary": false}, "milit\u015dipo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cipo, uzata demararmeo.", "translations": {"fr": ["navire de guerre", "navire militaire"], "en": ["military ship", "warship"], "it": ["nave da guerra", "nave militare"], "pl": ["okr\u0119t"], "hu": ["hadihaj\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dip", "primary": false}, "stilekzerco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekzerco de redaktado celanta mastrigi ian apartan stilon, ofte super nur formala temo.", "translations": {"fr": ["exercice de style"], "en": ["style exercise", "exercise in style"]}, "examples": [["\u00abStilekzercoj\u00bb;", "R. Queneau, trad. I. Ertl, Stilekzercoj, La Kromkancerkliniko 4, 1986"], ["se anka\u016d miaj venontaj stilekzercoj estos bonaj, mi certe ricevos anka\u016d denove la noton \u00abbone\u00bb", "U. Matthias, Fajron sentas mi interne, Pro Esperanto, 1990"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekzerc", "primary": false}, "komandoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu havas, en ordeno, rangon superan je tiu de oficiro.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u0430\u043d\u0434\u043e\u0440"], "fr": ["commandeur"], "en": ["commander"], "nl": ["commandeur"], "pt": ["comendador"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u0430\u043d\u0434\u043e\u0440"], "es": ["comandante"]}, "examples": [["komandoro de la Honora legio, de la Malta ordeno", null]], "subdefinitions": []}], "root": "komandor", "primary": true}, "kinematografo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Projekciilo de filmaj lumbildoj, kies multeco kaj rapideco naskas iluzion de efektiva movo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u043d\u0430\u043f\u0440\u0430\u0435\u043a\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["cin\u00e9matographe (projecteur)", "projecteur de cin\u00e9ma"], "en": ["film projector", "movie projector", "motion picture projector"], "nl": ["cinematograaf (arch.)", "filmprojector (arch.)"], "ru": ["\u043a\u0438\u043d\u0435\u043c\u0430\u0442\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444", "\u043a\u0438\u043d\u043e\u043f\u0440\u043e\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440"], "de": ["Filmprojektor"], "hu": ["filmvet\u00edt\u0151 g\u00e9p", "kinematogr\u00e1f"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kinematograf", "primary": true}, "kinematografi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Projekcii kinematografajn bildojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043a\u0430\u0437\u0432\u0430\u0446\u044c (\u043a\u0456\u043d\u0430\u0444\u0456\u043b\u044c\u043c)"], "fr": ["projeter (un film)"], "nl": ["een film projecteren (arch.)"], "hu": ["filmet vet\u00edt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Registri kinematografajn bildojn.", "translations": {"fr": ["filmer"], "nl": ["filmen (ontr.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kinematograf", "primary": false}, "emerituro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Emerita pensio.", "translations": {"be": ["\u043f\u044d\u043d\u0441\u0456\u044f"], "fr": ["pension de retraite", "retraite (pension)"], "es": ["pensi\u00f3n de jubilaci\u00f3n", "jubilaci\u00f3n (pensi\u00f3n)"], "ru": ["\u043f\u0435\u043d\u0441\u0438\u044f (\u043f\u043e \u0432\u044b\u0441\u043b\u0443\u0433\u0435 \u043b\u0435\u0442)"], "de": ["Ruhegehalt", "Pension"], "pl": ["emerytura"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "emeritur", "primary": true}, "malproksime de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Je granda distanco, longa vojo, tempo a\u016d strebo de.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u043b\u0451\u043a\u0430 \u0430\u0434"], "fr": ["loin de"], "hu": ["t\u00e1vol vmit\u0151l"], "ru": ["\u0432\u0434\u0430\u043b\u0438 \u043e\u0442", "\u0434\u0430\u043b\u0435\u043a\u043e \u043e\u0442"]}, "examples": [["la stacio ku\u015das unu mejlon malproksime de mia domo", null], ["resti malproksime de la celo", null], ["tia projekto staras ankora\u016d malproksime de reali\u011do", "Z"], ["stari malproksime de la vero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "proksim", "primary": false}, "konkuri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vetbatali kontra\u016d alia por atingi anta\u016d li difinitan celon; peni por superi alian.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u0431\u043e\u0440\u043d\u0456\u0447\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u0443\u043f\u0435\u0440\u043d\u0456\u0447\u0430\u0446\u044c", "\u043a\u0430\u043d\u043a\u0443\u0440\u044b\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["rivaliser", "concurrencer", "faire concurrence \u00e0"], "en": ["compete", "contend", "rival"], "nl": ["wedijveren"], "pt": ["concorrer", "competir", "rivalizar", "porfiar"], "ru": ["\u0441\u043e\u0440\u0435\u0432\u043d\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0441\u043e\u043f\u0435\u0440\u043d\u0438\u0447\u0430\u0442\u044c", "\u043a\u043e\u043d\u043a\u0443\u0440\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "ca": ["competir"], "de": ["konkurrieren", "wetteifern"], "tp": ["utala"], "es": ["competir"]}, "examples": [["konkuri iun, kun iu per talento, klopodoj", null], ["konkuri kontra\u016d iu por akiri ies favoron", null], ["konkuri kun iu pri vakanta ofico", null], ["konkurantaj interesoj", "Z"], ["la muziko pene konkuradis kun la rapida dancado", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "konkur", "primary": true}, "teknologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "te\u0125nologio", "translations": {"ru": ["\u0442\u0435\u0445\u043d\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "fr": ["technologie"], "pt": ["tecnologia"], "sv": ["teknologi"], "pl": ["technologia"], "hu": ["technol\u00f3gia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "teknologi", "primary": true}, "teknologia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "te\u0125nologia", "translations": {"ru": ["\u0442\u0435\u0445\u043d\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["technologique"], "sv": ["teknologisk"], "pl": ["technologiczny"], "hu": ["technol\u00f3giai"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "teknologi", "primary": false}, "dubnio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: usonaj sciencistoj preferis uzi la nomon Hahno. IUPAC en 1997 jaro findecidis pri la nomo dubnio, anta\u016de estis uzata provizore la nomo unnilpentio (la: Unnilpentium)."], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 105, atompezo 262,1138, simbolo Db. Transuranio. \u0108iuj izotopoj de tiu elemento estas radioaktivaj.", "translations": {"be": ["\u0434\u0443\u0431\u043d\u0456\u0439"], "nl": ["dubnium"], "pt": ["d\u00fabnio"], "la": ["Dubnium"], "de": ["Dubnium"], "hu": ["dubnium"], "fa": ["\u062f\u0648\u0628\u0646\u06cc\u0648\u0645"], "ru": ["\u0434\u0443\u0431\u043d\u0438\u0439"], "pl": ["dubn"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dubni", "primary": true}, "rompebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiun oni povas rompi.", "translations": {"fr": ["cassant", "fragile"], "nl": ["breekbaar"], "hu": ["t\u00f6r\u00e9keny"]}, "examples": [["la regno formas unu nedisrompeblan tuta\u0135on", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kiun oni povas tre facile rompi.", "translations": {"be": ["\u043b\u043e\u043c\u043a\u0456", "\u043a\u0440\u043e\u0445\u043a\u0456"], "ru": ["\u043b\u043e\u043c\u043a\u0438\u0439", "\u0445\u0440\u0443\u043f\u043a\u0438\u0439"]}, "examples": [["rompebla kaj tu\u015dotima porcelano", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "romp", "primary": false}, "\u015dintoismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Indi\u011dene japana religio plurdia, kultanta natura\u0135ojn, spiritojn, heroojn.", "translations": {"be": ["\u0441\u0456\u043d\u0442\u0430\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["shint\u00f4", "shinto\u00efsme"], "en": ["Shintoism"], "nl": ["sjinto\u00efsme"], "pt": ["xintoismo"], "ru": ["\u0441\u0438\u043d\u0442\u043e\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Schintoismus"], "it": ["scintoismo", "shintoismo", "shinto"], "hu": ["sintoizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dintoism", "primary": true}, "\u0109irka\u016dpremi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Premi de \u0109iuj flankoj, ekzemple en siaj brakoj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0436\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c \u0432 \u043e\u0431\u044a\u044f\u0442\u0438\u044f\u0445"], "fr": ["embrasser (serrer dans ses bras)", "\u00e9treindre"], "en": ["embrace", "hug"], "nl": ["omhelzen"], "pl": ["\u015bciska\u0107 (w ramionach)"], "hu": ["\u00e1t\u00f6lel"]}, "examples": [["du blankaj elegantaj manoj \u0109irka\u016dpremis la amba\u016d manojn de Mario", "Marta"], ["dum la homamaso \u0109irka\u016dpremis lin kaj a\u016dskultis la vorton de Dio, li staris apud la lago Genesaret", "La Nova Testamento, S. Luko 5:1"], ["\u015di prenis \u015din sur la genuoj kaj tenis \u015din \u0109irka\u016dpremite", "Z"], ["la Bubo brulis en la \u0108irka\u016dprem', kontuze pro la strikta vojo smirga", "P. Peneter, Sekretaj Sonetoj, 16"]], "subdefinitions": []}], "root": "prem", "primary": false}, "\u0109atnio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hinddevena dol\u0109a kaj akra spica\u0135o el fruktoj a\u016d legomoj boligitaj en vinagro kun sukero kaj diversaj spicoj.", "translations": {"fr": ["chatni", "chutney"], "en": ["chutney"]}, "examples": [["samoso estas ofte man\u011data kun \u0109atnio", "Vikipedio, artikolo \u00absamoso\u00bb, 2009-04-01"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109atni", "primary": true}, "malsekretigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malka\u015di, konigi ion sekretan.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u0441\u0430\u043a\u0440\u044d\u0446\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9voiler (un secret)"], "nl": ["verklappen", "ruchtbaar maken"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0441\u0435\u043a\u0440\u0435\u0442\u0438\u0442\u044c"], "sv": ["avsl\u00f6ja (en hemlighet)"], "it": ["svelare un segreto", "scoprire un segreto"], "hu": ["felfed (titkot)", "nyilv\u00e1noss\u00e1gra hoz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sekret", "primary": false}, "nacia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Koncernanta naciojn, etnojn.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0446\u044b\u044f\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["national"], "en": ["national"], "nl": ["nationaal"], "pt": ["nacional"], "ru": ["\u043d\u0430\u0446\u0438\u043e\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["national"], "tr": ["ulusal"], "it": ["nazionale"], "hu": ["nemzeti", "nemzet-"], "es": ["nacional"], "br": ["broadel"], "cs": ["n\u00e1rodn\u00ed"], "pl": ["narodowy"]}, "examples": [["nacia konscio, aparta\u0135o", null], ["naciaj rilatoj", null], ["nacia standardo", null], ["nacia \u015dtato", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Regna, koncernanta nacion.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0446\u044b\u044f\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u0434\u0437\u044f\u0440\u0436\u0430\u045e\u043d\u044b"], "de": ["National-", "Landes-"], "ru": ["\u0433\u043e\u0441\u0443\u0434\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0430\u0446\u0438\u043e\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["nacia standardo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "naci", "primary": false}, "jaketo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mallonga jako.", "translations": {"be": ["\u0436\u0430\u043a\u0435\u0442"], "fr": ["veste (courte)", "blouson", "pourpoint"], "en": ["jacket"], "nl": ["jasje"], "pt": ["sobrecapa"], "ru": ["\u0436\u0430\u043a\u0435\u0442"], "ca": ["jaqueta"], "it": ["giacchetta", "giubbetto", "giubba"], "hu": ["k\u00f6nyvbor\u00edt\u00f3"]}, "examples": [["\u015di sin returnis kaj ekvidis belan junan fra\u016dlineton, kiu, bone kovrante sin per varma jaketo, kuris al \u015di", "Marta"], ["en blanka \u0109emizo sub mallonga griza jaketo, kareseme rigardis \u015din", "Metropoliteno\u0109ap. 3"], ["jaketo de kelnero", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Deprenebla, ne algluita papera kovrilo de bindita a\u016d bro\u015durita libro, ofte kun kolora ilustra\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u043f\u044d\u0440\u0432\u043e\u043a\u043b\u0430\u0434\u043a\u0430"], "fr": ["jaquette (de livre)", "couverture (jaquette)"], "it": ["copertina", "sovracoperta"], "ru": ["\u0441\u0443\u043f\u0435\u0440\u043e\u0431\u043b\u043e\u0436\u043a\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "jak", "primary": false}, "bumo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Supra velstango estas jardo."], "primary definition": "Bumo estas velstango sub la malsupra rando de velo.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u043c (\u043c\u043e\u0440.)"], "fr": ["paume (mar.)"], "en": ["boom"], "de": ["Baum (beim Segeln)"], "pl": ["bom"], "hu": ["als\u00f3 vitorlar\u00fad", "\u00f6regfa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bum", "primary": true}, "plusvaloro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Laboro, kiun kapitalistoj alproprigas al si senpage, egala al la diferenco inter la sumigita laboro de produktantaj salajruloj kaj la salajro prezentanta nur la kostojn de reprodukto de la varo \u00ablaborforto\u00bb.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0434\u0430\u043d\u0430\u044f \u0432\u0430\u0440\u0442\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["plus-value (marx.)"], "nl": ["meerwaarde"], "pt": ["mais-valia"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0431\u0430\u0432\u043e\u0447\u043d\u0430\u044f \u0441\u0442\u043e\u0438\u043c\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Mehrwert"], "hu": ["\u00e9rt\u00e9kt\u00f6bblet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "valor", "primary": false}, "revulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo ema al revado, eventuale ne praktikema a\u016d ne atenta al situacioj.", "translations": {"fr": ["r\u00eaveur", "t\u00eate-en-l'air"]}, "examples": [["Mi volas fari portreton de amiko, \u2015 skribis van Gogh al sia frato, \u2015 pentriston, revulon, kiu laboras same, kiel najtingalo kantas", "J. Mura\u015dkovskij, I. Mura\u015dkovska, Kien fluas roj\u2019 Castalie?, 1984-1987"]], "subdefinitions": []}], "root": "rev", "primary": false}, "nek... nek...": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nega konjunkcio, uzata anta\u016d \u0109iu ano de listo da negataj aferoj (anka\u016d anta\u016d la unua).", "translations": {"ru": ["\u043d\u0438... \u043d\u0438"], "en": ["neither... nor"], "nl": ["noch... noch"], "fi": ["ei... eik\u00e4"], "de": ["weder... noch"], "es": ["ni"]}, "examples": [["mi renkontis nek lin nek lian fraton;", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a728."], ["restas nek konsilo nek konsolo", "Proverbaro esperanta"], ["\u015dan\u011doj estos farataj neniaj, nek en la gramatiko nek en la vortaro", "Z"], ["nek en tiu tago nek en la sekvanta venis la vikingo", "Fabeloj, volumo 4, Filino de la mar\u0109a re\u011do"], ["personoj, kiuj havas nek ian a\u016dtoritaton, nek ian forton", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "nek", "primary": false}, "stalisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kies metio estas zorgi pri stalo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u044e\u0448\u044b", "\u043a\u043e\u043d\u044e\u0445"], "fr": ["gar\u00e7on d'\u00e9curie"], "nl": ["stalknecht"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u044e\u0445", "\u0441\u043a\u043e\u0442\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Stallknecht"], "pl": ["stajenny"], "hu": ["ist\u00e1ll\u00f3szolga"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stal", "primary": false}, "dekameli\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lasi la rajdadon de kamelo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043f\u0435\u0448\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f \u0441 \u0432\u0435\u0440\u0431\u043b\u044e\u0434\u0430"], "fr": ["descendre de chameau"], "nl": ["afstijgen (v.e.kameel)"], "pl": ["zsiada\u0107 z wielb\u0142\u0105da"]}, "examples": [["dekameli\u011dis, donis la bridon al kunrajdanto, kaj rapidpa\u015de venis anta\u016den", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 1"]], "subdefinitions": []}], "root": "kamel", "primary": false}, "fandisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Laboristo a\u016d fakulo pri fandado.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u0430\u0432\u0438\u043b\u044c\u0449\u0438\u043a"]}, "examples": [["vane fandis la fandisto: la malbonuloj ne aparti\u011dis", "La Malnova Testamento, Jeremia 6:29"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043b\u0438\u0442\u0435\u0439\u0449\u0438\u043a"], "fr": ["fondeur"], "hu": ["olvaszt\u00e1r"]}, "examples": [["per honto kovri\u011dis \u0109iu fandisto kun sia statuo, \u0109ar lia fandita\u0135o estas malvera\u0135o, \u011di ne havas en si spiriton", "La Malnova Testamento, Jeremia 10:14"]], "subdefinitions": []}], "root": "fand", "primary": false}, "tra\u0125eito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inflamo de la tra\u0125eo.", "translations": {"pl": ["zapalenie tchawicy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tra\u0125e", "primary": false}, "rapidi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) I\u011di rapida, agi en pli kaj pli mallonga tempo.", "translations": {"fr": ["s'acc\u00e9l\u00e9rer"], "nl": ["versnellen (intr.)"], "es": ["acelerarse", "hacerse m\u00e1s y m\u00e1s r\u00e1pido"]}, "examples": [["\u015di sentas, ke \u015dia koro rapidi\u011das", "Gerda malaperis, \u0109apitro 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "rapid", "primary": false}, "treti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Premi per piedoj.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043f\u0442\u0430\u0446\u044c", "\u043c\u044f\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456\u0441\u043a\u0430\u0446\u044c"], "en": ["tread", "trample"], "nl": ["trappen op"], "pt": ["pisar"], "ru": ["\u0442\u043e\u043f\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u0434\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c \u043d\u043e\u0433\u0430\u043c\u0438"], "de": ["treten"], "hu": ["tapos", "tipor"]}, "examples": [["treti vinberojn", null], ["treti en vinpremejoj", "Z"], ["li surtretis la piedojn de la virino", "Z"], ["tenu vin proksime de mi, por ke neniu tretu sur vin", "Z"], ["liaj \u015duoj estis tretplatigitaj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "tret", "primary": true}, "Kareno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sud-hemisfera stelfiguro (Carina).", "translations": {"fa": ["\u0634\u0627\u0647\u200c\u062a\u062e\u062a\u0647"], "de": ["Kiel des Schiffs"], "nl": ["Kiel (sterrenbeeld)", "Carina (sterrenbeeld)"], "es": ["Quilla"], "en": ["Carina"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "karen", "primary": false}, "eskadro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro da milit\u015dipoj partoprenantaj en iu operacio.", "translations": {"be": ["\u044d\u0441\u043a\u0430\u0434\u0440\u0430"], "fr": ["escadre"], "en": ["squadron"], "nl": ["eskader"], "pt": ["esquadra"], "ru": ["\u044d\u0441\u043a\u0430\u0434\u0440\u0430"], "de": ["Geschwader", "Staffel [aviadiloj]"], "sv": ["flotteskader"], "hu": ["haj\u00f3raj"], "pl": ["eskadra"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aro da militaviadiloj partoprenantaj en iu operacio.", "translations": {"pt": ["esquadrilha"], "pl": ["eskadra"], "hu": ["rep\u00fcl\u0151ezred"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "eskadr", "primary": true}, "lignoskarabo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Diversaj koleopteroj, kies larvoj kreskas en viva ligno de arboj, en putranta ligno a\u016d en ligna\u0135oj, ilin interne man\u011dante.", "translations": {"hu": ["sz\u00fa"], "fr": ["bupreste", "ver de bois", "vrillette"], "de": ["Holzk\u00e4fer"], "nl": ["houtkever"], "en": ["woodboring beetle"]}, "examples": [["la insekto brile nigra-blanka kun longaj striitaj antenoj estis azia lignoskarabo kun latina nomo \u00abAnoplophora glabripennis\u00bb", "S. Maul, Surprizo el ligna kesto, Monato, jaro 2002a, numero 1a, p. 21a"]], "subdefinitions": []}], "root": "skarab", "primary": false}, "destrojero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezgranda milit\u015dipo kapabla defendi aliajn \u015dipojn kontra\u016d \u0109iaspecaj atakoj.", "translations": {"fr": ["destroyer", "fr\u00e9gate (destroyer)"], "de": ["Zerst\u00f6rer (Schiff)"], "pl": ["niszczyciel"], "pt": ["contratorpedeiro", "destr\u00f3ier"]}, "examples": [["torped\u015dipoj kaj destrojeroj", "Milito kontra\u016d salamandr, libro 3a, \u0109apitro 3a"], ["destrojeroj restis \u015dipbordo al \u015dipbordo, po kvar \u015dipoj kune", "Ilja Ilf, Evgenij Petrov, trad. V. Okc, Unueta\u011da Usono, \u0109apitro 40a"]], "subdefinitions": []}], "root": "destrojer", "primary": true}, "impozi": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En malnova verko oni trovas impozi en la senco, kiun havas nun imponi: neordinare impozanta kaj bela viro."], "primary definition": "(transitiva) Aran\u011di tiel la meton de presataj pa\u011doj sur granda folio, ke post faldado de la folio ili aperas en \u011dusta direkto kaj ordo.", "translations": {"be": ["\u0432\u044f\u0440\u0441\u0442\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["effectuer l'imposition (typo.)", "imposer (typo.)"], "nl": ["opmaken"], "pt": ["impor (livros, tipografia)"], "ru": ["\u0432\u0435\u0440\u0441\u0442\u0430\u0442\u044c"], "de": ["ausschie\u00dfen", "umbrechen"], "hu": ["kil\u0151 (nyomd\u00e1szat)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "impoz", "primary": true}, "kontra\u016dlatera": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri du anguloj) Havantaj saman verticon kaj kontra\u016dajn laterojn.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u0440\u0442\u0438\u043a\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 (\u0443\u0433\u043e\u043b)"], "fr": ["(angle) oppos\u00e9 [par le sommet]"], "en": ["opposite (angle)", "vertically opposite (angle)"], "de": ["entgegengesetzt (-er Winkel)", "Scheitel-(winkel)"], "pl": ["(k\u0105t) wierzcho\u0142kowy"], "hu": ["ellent\u00e9tes oldal\u00fa"]}, "examples": [["du kontra\u016dlateraj anguloj estas egalaj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "later", "primary": false}, "Angolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la sudokcidenta Afriko kun \u0109efurbo Luando. Teritorio de Respubliko Angolo. ISO-3166-1 kodo: AO. \u011ci limas kun Kongo Kin\u015dasa, Namibio, Zambio kaj Atlantiko.", "translations": {"de": ["Angola"], "bg": ["\u0410\u043d\u0433\u043e\u043b\u0430"], "en": ["Angola"], "it": ["Angola"], "pl": ["Angola", "Republika Angoli"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "angol", "primary": true}, "monoteisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adepto de monoteismo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u0430\u0442\u044d\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["monoth\u00e9iste"], "nl": ["monothe\u00efst"], "ru": ["\u043c\u043e\u043d\u043e\u0442\u0435\u0438\u0441\u0442"], "ca": ["monoteista"], "de": ["Monotheist"], "hu": ["egyistenh\u00edv\u0151", "monoteista"], "es": ["monote\u00edsta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "monoteist", "primary": true}, "perdriko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el la familio fazanedoj (Perdix), sova\u011da birdo kun bongusta viando.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u0440\u0430\u043f\u0430\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["perdrix"], "en": ["partridge"], "nl": ["patrijs"], "pt": ["perdiz"], "ru": ["\u043a\u0443\u0440\u043e\u043f\u0430\u0442\u043a\u0430"], "de": ["Rebhuhn"], "hu": ["fogoly (mad\u00e1r)"], "br": ["klujar"], "cs": ["koroptev"], "pl": ["kuropatwa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "perdrik", "primary": true}, "Jesuo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Juda profeto, pri kiu rakontas la evangelioj, kiun la kristanoj opinias Kristo, fondinto de ilia religio, kaj \u011denerale filo de Dio a\u016d e\u0109 Dio mem, krucumita en Jerusalemo dum la regado de imperiestro Tiberio kaj prokuratoro Poncio Pilato.", "translations": {"be": ["\u0415\u0437\u0443\u0441"], "fr": ["J\u00e9sus"], "en": ["Jesus"], "nl": ["Jesus"], "pt": ["Jesus"], "ru": ["\u0418\u0438\u0441\u0443\u0441"], "de": ["Jesus"], "it": ["Ges\u00f9"], "hu": ["J\u00e9zus"], "fa": ["\u0639\u06cc\u0633\u06cc"], "br": ["Jezuz"], "sv": ["Jesus"], "es": ["jes\u00fas"], "he": ["\u05d9\u05e9\u05d5", "\u05d9\u05e9\u05d5\u05e2"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La dua persono (la Vorto) de la sankta Triunuo, kiu por ela\u0109eto de la homaro enkarni\u011dis, mortis sur kruco, kaj relevi\u011dis je la tria tago.", "translations": {}, "examples": [["la\u016d la ortodoksa kristanismo, Jesuo havas unu hipostazon, du naturojn kaj estas samesenca kun la Patro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "Jesu", "primary": true}, "juroscienco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Studo pri juro, pri \u011dia organizo kaj funkciado.", "translations": {"fr": ["droit (discipline)"], "en": ["legal science"], "nl": ["rechtswetenschap"], "it": ["scienze giuridiche", "legge (disciplina)", "diritto (disciplina)"], "de": ["Rechtswissenschaft", "Jura"]}, "examples": [["Georg Heym ekstudis sen la plej eta emo jurosciencon", "Cezar, \u0108iuj pejza\u011doj, cezarpoezio, 2004-02-15"]], "subdefinitions": []}], "root": "jur", "primary": false}, "koncipi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "I\u011di koncipita.", "translations": {"ru": ["\u0431\u044b\u0442\u044c \u0437\u0430\u0447\u0430\u0442\u044b\u043c"], "fr": ["\u00eatre con\u00e7u (engendr\u00e9)", "\u00eatre engendr\u00e9"]}, "examples": [["mi koncipi\u011dis en la fru' de la lasta jar' // kaj mi naski\u011dis sur la ne\u011do de februar'", "Dolcxamar \u0108u vi pretas por la veno de Dolcxamar? http://esperanto-panorama.net/muziko/tekstoj/dolcxam.html"], ["koncipi\u011do", null], ["en 1883 oni ina\u016dguris duan paro\u0125on dedi\u0109itan al la Senmakula Koncipi\u011do", "La Eklezio en Azerbaj\u011dano Espero Katolika 2002-5/6"]], "subdefinitions": []}], "root": "koncip", "primary": false}, "memuaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Disertacio prezentata al akademia societo.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u043c\u0443\u0430\u0440", "\u0434\u0430\u043a\u043b\u0430\u0434"], "fr": ["m\u00e9moire (dissertation)"], "en": ["memoir (scholarly paper)"], "nl": ["memoires", "verhandeling"], "pt": ["mem\u00f3ria (disserta\u00e7\u00e3o cient\u00edfica ou liter\u00e1ria)"], "ru": ["\u0434\u043e\u043a\u043b\u0430\u0434", "\u0434\u043e\u043a\u043b\u0430\u0434\u043d\u0430\u044f \u0437\u0430\u043f\u0438\u0441\u043a\u0430", "\u043c\u0435\u043c\u0443\u0430\u0440 (\u043d\u0430\u0443\u0447\u043d\u044b\u0439, \u0443\u0441\u0442.)"], "de": ["Denkschrift", "Bericht"], "hu": ["eml\u00e9kirat", "memo\u00e1r"]}, "examples": [["memuaro verkita por la kongreso de rasoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "memuar", "primary": true}, "stadiumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stadium", "primary": true}, "senkompara": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sola en sia speco, pro sia malofteco a\u016d perfekteco.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u043f\u0430\u0440\u0430\u045e\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["incomparable", "in\u00e9galable", "hors pair", "sans pareil", "unique (hors pair)"], "de": ["nicht vergleichbar", "unvergleichbar", "unvergleichlich"], "nl": ["onvergelijkelijk"], "ru": ["\u043d\u0435\u0441\u0440\u0430\u0432\u043d\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0431\u0435\u0441\u043f\u043e\u0434\u043e\u0431\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["senkompara homo", null], ["senkompara juvelo", null], ["la cezara banejo estis pli granda kaj aran\u011dita senkompare pli lukse", "H. Sienkiewicz trad. L. Zamenhof Quo vadis?\u0109ap. 1"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompar", "primary": false}, "variebla kapitalo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u0108i tiu vorta\u0135o uzas \u00abvarii\u00bb transitive. La signifo estas: \u00abvaripova kapitalo\u00bb."], "primary definition": "Konsumiloj de la salajrularo (valoro do la laborforto).", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 \u043a\u0430\u043f\u0438\u0442\u0430\u043b"], "hu": ["v\u00e1ltoz\u00f3 t\u0151ke"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kapital", "primary": false}, "abasido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de la dua dinastio da \u0125alifoj (749\u20131298), rektaj posteuloj de Abaso la onklo de Muhamado.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0430\u0441\u0456\u0434"], "fr": ["Abbasside (subst.)"], "en": ["Abbasid"], "pt": ["ab\u00e1ssida"], "ru": ["\u0430\u0431\u0431\u0430\u0441\u0438\u0434"], "de": ["Abbaside"], "hu": ["Abbasszida"], "fa": ["\u0639\u0628\u0627\u0633\u06cc", "\u0628\u0646\u06cc\u200c\u0639\u0628\u0627\u0633"], "pl": ["Abbasyda"], "es": ["abas\u00ed", "abasida"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Abas", "primary": false}, "homogena": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kies \u0109iuj partoj havas saman naturon, konsiston.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043c\u0430\u0433\u0435\u043d\u043d\u044b", "\u0430\u0434\u043d\u0430\u0440\u043e\u0434\u043d\u044b"], "fr": ["homog\u00e8ne"], "en": ["homogeneous"], "nl": ["homogeen", "gelijkmatig"], "pt": ["homog\u00eaneo"], "el": ["\u03bf\u03bc\u03bf\u03b3\u03b5\u03bd\u03ae\u03c2"], "de": ["homogen", "gleichm\u00e4\u00dfig"], "sv": ["homogen"], "hu": ["homog\u00e9n"], "fa": ["\u0647\u0645\u06af\u0646", "\u06cc\u06a9\u062f\u0633\u062a"], "it": ["omogeneo"], "ru": ["\u043e\u0434\u043d\u043e\u0440\u043e\u0434\u043d\u044b\u0439", "\u0433\u043e\u043c\u043e\u0433\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["homogena fanda\u0135o", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fa": ["\u0647\u0645\u06af\u0646"], "de": ["homogen"], "en": ["homogeneous"], "pl": ["jednorodny"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri polinomo) Kies \u0109iuj termoj estas samgradaj.", "translations": {}, "examples": [["\u0109iuj homogenaj polinomoj de unu argumento estas de la tipo aXn", null], ["X2+XY+Y2 estas duagrada homogena polinomo de du argumentoj", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri lineara ekvacio) Kies dekstra flanko estas 0.", "translations": {}, "examples": [["por solvi nehomogenan diferencialan ekvacion, ofte utilas solvi la respondan homogenan ekvacion", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri bildigo f inter du vektoraj spacoj) Tia, ke por iu nombro \u03b1 \u0109iam veras, ke f(\u03bb\u2219x) = \u03bb\u03b1\u2219f(x).", "translations": {}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri koordinatsistemo) Tia, ke en \u011di la koordinataj opoj kun proporciaj termoj difinas la saman punkton.", "translations": {}, "examples": [["la sistemo de pezocentraj koordinatoj estas homogena", null]]}]}], "root": "homogen", "primary": true}, "juristo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri juro.", "translations": {"be": ["\u044e\u0440\u044b\u0441\u0442"], "fr": ["juriste"], "en": ["jurist", "lawyer"], "nl": ["jurist", "rechtsgeleerde"], "pt": ["jurista", "jurisconsulto"], "ru": ["\u044e\u0440\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Jurist"], "it": ["giurista"], "hu": ["jog\u00e1sz"], "br": ["gwiraour"], "es": ["jurisconsulto", "jurista (en desuso)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "jur", "primary": false}, "denominatoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La dividanto en kvocienta frakcio a\u016d en algebra frakcio.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0437\u043e\u045e\u043d\u0456\u043a (\u0434\u0440\u043e\u0431\u0443)"], "fr": ["d\u00e9nominateur"], "en": ["denominator"], "nl": ["noemer"], "pt": ["denominador"], "ru": ["\u0437\u043d\u0430\u043c\u0435\u043d\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Nenner"], "hu": ["nevez\u0151"], "sk": ["delite\u013e"], "es": ["denominador"], "pl": ["mianownik"]}, "examples": [["en la frakcio 4/16 la nombro 16 estas la denominatoro kaj 4 estas la numeratoro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "denominator", "primary": true}, "enhavo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, kio estas enhavata.", "translations": {"el": ["\u03c0\u03b5\u03c1\u03b9\u03b5\u03c7\u03cc\u03bc\u03b5\u03bd\u03bf"], "fr": ["contenu", "teneur (contenu)"], "en": ["assets", "contents", "property"], "nl": ["inhoud"], "pt": ["conte\u00fado"], "ru": ["\u0441\u043e\u0434\u0435\u0440\u0436\u0430\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Inhalt"], "it": ["contenuto"], "hu": ["tartalom"], "es": ["contenido"], "be": ["\u0437\u044c\u043c\u0435\u0441\u0442", "\u0437\u044c\u043c\u0435\u0441\u044c\u0446\u0456\u0432\u0430"], "pl": ["zawarto\u015b\u0107", "tre\u015b\u0107"]}, "examples": [["la enhavo ne povas esti pli ampleksa ol la enhavanta\u0135o", null], ["tabelo de enhavo, enhavtabelo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hav", "primary": false}, "fi\u015d\u0109asi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Provi kapti fi\u015dojn.", "translations": {"be": ["\u0440\u044b\u0431\u0430\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u043b\u0430\u0432\u0456\u0446\u044c \u0440\u044b\u0431\u0443"], "fr": ["p\u00eacher"], "nl": ["vissen"], "ru": ["\u0440\u044b\u0431\u0430\u0447\u0438\u0442\u044c", "\u043b\u043e\u0432\u0438\u0442\u044c \u0440\u044b\u0431\u0443"], "ca": ["pescar"], "de": ["fischen", "angeln"], "hu": ["hal\u00e1szik"], "es": ["pescar"], "pl": ["\u0142owi\u0107 ryby"], "he": ["\u05dc\u05d3\u05d5\u05d2"]}, "examples": [["fi\u015dkaptisto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fi\u015d", "primary": false}, "grenadisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Soldato speciale destinata por \u0135eti grenadojn.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0430\u043d\u0430\u0442\u0430\u043c\u0451\u0442\u0447\u044b\u043a", "\u0433\u0440\u044d\u043d\u0430\u0434\u044d\u0440"], "fr": ["grenadier (soldat)"], "en": ["grenadier"], "nl": ["grenadier"], "pt": ["granadeiro"], "ru": ["\u0433\u0440\u0430\u043d\u0430\u0442\u043e\u043c\u0451\u0442\u0447\u0438\u043a", "\u0433\u0440\u0435\u043d\u0430\u0434\u0451\u0440 (arkaika)"], "de": ["Grenadier"], "hu": ["gr\u00e1n\u00e1tos"], "es": ["granadero"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grenad", "primary": false}, "frizmantelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuko kiun oni surmetas sur la \u015dultrojn de la kliento en frizejo (a\u016d en alia simila loko) por protekti liajn vestojn dum hartondado, \u015dminkado kaj tiel plu.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u043d\u044c\u044e\u0430\u0440 (\u0432 \u043f\u0430\u0440\u0438\u043a\u043c\u0430\u0445\u0435\u0440\u0441\u043a\u043e\u0439)"], "fr": ["blouse de coiffeur"], "de": ["Fris\u00f6rumhang"], "nl": ["kappersmantel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mantel", "primary": false}, "teoremo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aserto, kiun oni povas demonstri kadre de iu matematika teorio.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u0430\u0440\u044d\u043c\u0430"], "fr": ["th\u00e9or\u00e8me"], "en": ["theorem"], "nl": ["theorema", "stelling"], "pt": ["teorema"], "ru": ["\u0442\u0435\u043e\u0440\u0435\u043c\u0430"], "ca": ["teorema"], "de": ["Satz"], "hu": ["t\u00e9tel", "tant\u00e9tel", "\u00e1ll\u00edt\u00e1s"], "fa": ["\u0642\u0636\u06cc\u0647"], "es": ["teorema"], "pl": ["twierdzenie"]}, "examples": [["la \u00abmalgranda\u00bb teoremo (fare) de Fermat asertas, ke se p estas primo, la p-a potenco de natura entjero a estas kongrua kun a module p", null]], "subdefinitions": []}], "root": "teorem", "primary": true}, "piedbati": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "bati per piedpu\u015do.", "translations": {"fr": ["donner un coup de pied", "shooter"], "de": ["mit den F\u00fc\u00dfen treten (Fu\u00dftritt)"], "pl": ["kopn\u0105\u0107"]}, "examples": [["mi piedbatis lin en la stomakon", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato, \u0109apitro 2a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bat", "primary": false}, "rusulo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Alia esperantigo: rusolo."], "primary definition": "Lamena fungo kun kolora \u0109apelo, blanka \u015dtipo, el kiu kelkaj specioj man\u011deblas, genro el familio rusulacoj (Russula).", "translations": {"fr": ["russule"], "it": ["rossola"]}, "examples": [["\u00abEsperantlingva nomenklaturo de la fungogenro rusulo\u00bb", "J. Kavka, Esperantlingva nomenklaturo de la fungogenro rusulo, Scienca Revuo, 1987, numero 1a"], ["rusuloj kun blua a\u016d roza koloro", "A. Baranauskas, trad. P. \u010celiauskas, La Arbaro de Anyk\u0161\u010diai, Ryto varpas, 2003"]], "subdefinitions": []}], "root": "rusul", "primary": true}, "hihii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ridi kun akuta sono, pro bridata amuzo a\u016d moko.", "translations": {"be": ["\u0445\u0456\u0445\u0456\u043a\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["glousser (rire)"], "pt": ["rir abafadamente"], "ru": ["\u0445\u0438\u0445\u0438\u043a\u0430\u0442\u044c"], "it": ["ridere (in modo acuto e rumoroso)", "sghignazzare"], "hu": ["kuncog", "vihog", "heher\u00e9szik"]}, "examples": [["la knabino returnis sian kapon, kun unu fingro en la bu\u015do, kaj hihiis", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 83a, volumo 3a, p. 32a"]], "subdefinitions": []}], "root": "hihi", "primary": true}, "pulsi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Sentigi batadon, parolante priarterioj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0443\u043b\u044c\u0441\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0431\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u043a\u0430\u043b\u0430\u0446\u0456\u0446\u0446\u0430"], "nl": ["pulseren", "kloppen"], "ru": ["\u043f\u0443\u043b\u044c\u0441\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0431\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f (\u043e \u043f\u0443\u043b\u044c\u0441\u0435)"], "de": ["pulsieren"], "pl": ["t\u0119tni\u0107", "pulsowa\u0107"], "hu": ["l\u00fcktet"]}, "examples": [["sub la kadavrokolora ha\u016dto jam ne pulsas vivo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Sentigi sian energion per drastaj efikoj.", "translations": {}, "examples": [["vigla vivo pulsas en la urbo, en nia asocio", null], ["li esprimas la sentojn, kiuj pulsas en li", null], ["printempo pulsis tra l' \u011dardeno", null], ["pulsanta trafiko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "puls", "primary": false}, "vidalvide": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En kontra\u016da pozicio.", "translations": {"be": ["\u0442\u0432\u0430\u0440 \u0443 \u0442\u0432\u0430\u0440", "\u043d\u0430\u0441\u0443\u043f\u0440\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["vis-\u00e0-vis"], "nl": ["tegenover"], "ru": ["\u0434\u0440\u0443\u0433 \u043d\u0430\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432 \u0434\u0440\u0443\u0433\u0430", "\u0432\u0438\u0437\u0430\u0432\u0438", "\u043b\u0438\u0446\u043e\u043c \u043a \u043b\u0438\u0446\u0443"], "de": ["gegen\u00fcber"], "pl": ["naprzeciwko", "naprzeciw", "twarz\u0105 w twarz", "oko w oko", "vis-\u00e0-vis"], "hu": ["szemben", "\u00e1tellenben"]}, "examples": [["vidalvide sur la alia bordo etendi\u011das arbareto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vid", "primary": false}, "alfabeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Listo da \u0109iuj literoj de iu lingvo, aran\u011dita la\u016d norma ordo.", "translations": {"ru": ["\u0430\u043b\u0444\u0430\u0432\u0438\u0442"], "fr": ["alphabet"], "en": ["alphabet"], "nl": ["alfabet"], "pt": ["alfabeto"], "be": ["\u0430\u043b\u044c\u0444\u0430\u0431\u044d\u0442", "\u0430\u0431\u044d\u0446\u044d\u0434\u0430"], "de": ["Alphabet", "Alfabet", "Abc", "Buchstabenfolge"], "sv": ["alfabet"], "sk": ["abeceda"], "br": ["lizherenneg"], "cs": ["abeceda"], "es": ["alfabeto"]}, "examples": [["la esperanta alfabeto enhavas 28 literojn, de A \u011dis Z", null], ["li neniam venkis la alfabeton", "Proverbaro esperanta"], ["li \u015dvitas ankora\u016d super la alfabeto", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "alfabet", "primary": true}, "lo\u011da\u016dto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "A\u016dto kun platformo aran\u011dita por lo\u011dado.", "translations": {"fr": ["camping-car"], "en": ["camper", "motor home"], "nl": ["motorhome"], "de": ["Wohnmobil"], "it": ["camper", "caravan"], "pl": ["kampobus"], "hu": ["lak\u00f3aut\u00f3"]}, "examples": [["viziti E\u016dropajn landojn per lo\u011da\u016dto", "M. Claude, 8 julio 2005, Esperanto Koresponda Servo, Listo de respondintoj, soc.culture.esperanto, 2005-07-08"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dt", "primary": false}, "priplori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Aflikti\u011di pro perdo de iu a\u016d io.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u043b\u0430\u043a\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["pleurer (tr.)"], "nl": ["bewenen"], "ru": ["\u043e\u043f\u043b\u0430\u043a\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "sv": ["begr\u00e5ta"], "hu": ["megsirat"]}, "examples": [["Samuel mortis, kaj \u0109iuj Izraelidoj lin priploris", "La Malnova Testamento, I. Samuel 28:3"]], "subdefinitions": []}], "root": "plor", "primary": false}, "alfabeta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al alfabeto.", "translations": {"ru": ["\u0430\u043b\u0444\u0430\u0432\u0438\u0442\u043d\u044b\u0439"], "pt": ["alfab\u00e9tico"]}, "examples": [["por reeldono estus bonvena alfabeta indekso je la fino de la teksto", "Walter Klag: Facile legebla (Harald Schicke, La korpo de la homo) Monatojaro 1994a, numero 2a, p. 22a"], ["jen la respondoj (en alfabeta ordo de la \u0109efnomoj)", "Gravaj opiniojMonato jaro 2004a, numero 3a, p. 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "alfabet", "primary": false}, "kvintesenco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plej subtila esenca parto de substanco.", "translations": {"be": ["\u043a\u0432\u0456\u043d\u0442\u044d\u0441\u044d\u043d\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["quintessence"], "bg": ["\u043a\u0432\u0438\u043d\u0442\u0435\u0441\u0435\u043d\u0446\u0438\u044f"], "nl": ["kwintessens"], "pt": ["quinta-ess\u00eancia", "quintess\u00eancia"], "ru": ["\u043a\u0432\u0438\u043d\u0442\u044d\u0441\u0441\u0435\u043d\u0446\u0438\u044f"], "ca": ["quinta ess\u00e8ncia"], "de": ["Quintessenz", "Wesentlichstes", "Hauptsache", "Kern"], "hu": ["kvintesszencia", "l\u00e9nyege", "veleje"], "en": ["quintessence"], "es": ["quintaesencia"], "pl": ["kwintesencja"]}, "examples": [["tiu malfeli\u0109a \"j\", kiun neniu tamen kura\u011das kritiki en la bela greka lingvo, estas la kvintesenco de \u0109iuj terura\u0135oj, kiujn niaj kontra\u016duloj montras en Esperanto!", "Paroloj"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "ideo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "bazo, esenco, fundo, fundamento, kerno", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kvintesenc", "primary": true}, "malkonfirmi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Deklari la malverecon de io, re\u011dustigi fakton a\u016d intencon.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0432\u0435\u0440\u0433\u043d\u0443\u0446\u044c", "\u0437\u044c\u043d\u044f\u043f\u0440\u0430\u045e\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c", "\u0430\u0434\u043c\u043e\u0432\u0456\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["infirmer", "contester (d\u00e9mentir)", "d\u00e9mentir", "r\u00e9cuser (d\u00e9mentir)", "r\u00e9futer (d\u00e9mentir)"], "nl": ["ontkennen"], "ru": ["\u043e\u043f\u0440\u043e\u0432\u0435\u0440\u0433\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u0440\u0438\u0446\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["novaj eksperimentoj malkonfirmos la hipotezon", "Vortoj de k-do LantiFor pastreca maniero!"], ["nenio en mia plej sekreta interno iam malkonfirmis", "La revadoj de soleca promenantoKvina promenado"]], "subdefinitions": []}], "root": "konfirm", "primary": false}, "tirharmoniko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0433\u0430\u0440\u043c\u043e\u043d\u044c", "\u0430\u043a\u043a\u043e\u0440\u0434\u0435\u043e\u043d", "\u0431\u0430\u044f\u043d"], "fr": ["accord\u00e9on"], "en": ["accordion"], "nl": ["trekharmonica"], "pt": ["concertina", "acorde\u00e3o", "cordeona", "sanfona", "gaita (concertina)", "harm\u00f4nica (concertina)"], "it": ["fisarmonica"], "hu": ["tang\u00f3harmonika", "akordeon"], "es": ["acorde\u00f3n"], "br": ["akordeon"], "pl": ["harmonia", "akordeon"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "harmonik", "primary": false}, "postkrii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Krii de malanta\u016de, al iu malproksimi\u011danta.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0438\u0447\u0430\u0442\u044c \u0432\u0441\u043b\u0435\u0434", "\u043a\u0440\u0438\u0447\u0430\u0442\u044c \u0432\u0434\u043e\u0433\u043e\u043d\u043a\u0443"], "fr": ["h\u00e9ler (de derri\u00e8re)"], "nl": ["naroepen"], "de": ["nachrufen", "nachschreien", "hinterher schreien"], "pl": ["wo\u0142a\u0107 (za kim\u015b)"], "hu": ["ut\u00e1nasz\u00f3l", "ut\u00e1naki\u00e1lt"]}, "examples": [["postkrii al iu", "Z"], ["- Mi\u0125aelo Aleksandrovi\u0109! - li postkriis al Berlioz", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 3a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kri", "primary": false}, "falsa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Falsita.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u043b\u044c\u0448\u044b\u0432\u044b"], "fr": ["faux (adj.)", "mensonger"], "en": ["false", "counterfeit", "fake", "forged", "spurious"], "nl": ["vals"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0434\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043b\u043e\u0436\u043d\u044b\u0439", "\u0444\u0430\u043b\u044c\u0448\u0438\u0432\u044b\u0439"], "de": ["falsch", "gef\u00e4lscht", "unecht"], "hu": ["hamis"], "es": ["falso"], "pl": ["fa\u0142szywy", "sztuczny"]}, "examples": [["falsa dento, hararo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malvera, nea\u016dtentika.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u043b\u044c\u0448\u044b\u0432\u044b", "\u043d\u0435\u0441\u0430\u043f\u0440\u0430\u045e\u0434\u043d\u044b"], "en": ["false", "counterfeit", "fake", "forged", "spurious"], "pl": ["fa\u0142szywy", "sfa\u0142szowany", "podrobiony", "spreparowany (np. dow\u00f3d)"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0434\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043b\u043e\u0436\u043d\u044b\u0439", "\u0444\u0430\u043b\u044c\u0448\u0438\u0432\u044b\u0439"]}, "examples": [["falsa aserto, kalkulo, pentra\u0135o, subskribo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne\u011dusta.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u043b\u044c\u0448\u044b\u0432\u044b"], "en": ["wrong"], "pl": ["fa\u0142szuj\u0105cy"], "ru": ["\u0444\u0430\u043b\u044c\u0448\u0438\u0432\u044b\u0439"]}, "examples": [["falsa noto", null], ["false kanti", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Falsema.", "translations": {"be": ["\u0456\u043b\u0436\u044b\u0432\u044b"], "en": ["false"], "pl": ["zak\u0142amany", "pomawiaj\u0105cy", "obmawiaj\u0105cy", "krzywoprzysi\u0119\u017cny"], "ru": ["\u043b\u0436\u0438\u0432\u044b\u0439"]}, "examples": [["falsa atestanto, kiu elspiras mensogojn", "La Malnova Testamento, Sentencoj 6, 19"], ["falsa lango", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "fals", "primary": false}, "karavanano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el la kunvoja\u011dantoj de karavano.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0430\u0432\u0430\u043d\u0449\u0438\u043a"], "nl": ["deelnemer aan een karavaan"], "it": ["membro della carovana"]}, "examples": [["tiu signo tuj ricevis respondon per simila mansvingo de unu el la unuaj karavananoj", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 1a, renkonto"]], "subdefinitions": []}], "root": "karavan", "primary": false}, "pulso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Batado de la arterioj, ka\u016dzita de la sangofluo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0443\u043b\u044c\u0441"], "nl": ["pols", "polsslag"], "pt": ["pulso"], "ru": ["\u043f\u0443\u043b\u044c\u0441"], "ca": ["pols"], "de": ["Puls"], "hu": ["\u00e9rver\u00e9s", "pulzus"], "es": ["pulso"]}, "examples": [["palpi al iu la pulson", "Proverbaro esperanta"], ["mia pulso en takto batas", "Z"], ["kiom da pulsobatoj minute?", null], ["por irigi la pulson de la monda societo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Bato, \u0109iu el la akcentoj en mezuro.", "translations": {"be": ["\u0434\u043e\u043b\u044f (\u0443 \u043c\u0443\u0437\u044b\u0446\u044b)"], "en": ["beat", "pulse"], "nl": ["tel (muziek)"], "ru": ["\u0434\u043e\u043b\u044f (\u0440\u0430\u0437\u043c\u0435\u0440\u0430, \u0442\u0430\u043a\u0442\u0430)"], "ca": ["temps (musical)"], "hu": ["l\u00fcktet\u00e9s (zene)"], "ro": ["puls"], "pl": ["t\u0119tno", "puls"]}, "examples": [["la valsa mezuro estas tripulsa", null], ["en la takto \u00be \u0109iu mezuro havas tri pulsojn", "B. : Rokmuzika Terminaro, \u00abtakto\u00bb."]], "subdefinitions": []}], "root": "puls", "primary": true}, "falsi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Trompe \u015dan\u011di, aliigi la staton a\u016d konsiston de io; trompe imiti la \u015dajnon de io.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u043b\u044c\u0448\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["contrefaire", "falsifier (contrefaire)", "frelater"], "en": ["falsify", "counterfeit", "fake", "forge"], "nl": ["vervalsen"], "pt": ["falsificar", "falsear", "adulterar", "deturpar"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0434\u0435\u043b\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0444\u0430\u043b\u044c\u0441\u0438\u0444\u0438\u0446\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["f\u00e4lschen"], "hu": ["hamis\u00edt"], "es": ["falsear", "falsificar"], "pl": ["fa\u0142szowa\u0107", "podrabia\u0107", "falsyfikowa\u0107", "preparowa\u0107 (np. dowody)"]}, "examples": [["falsita lakto, vino", null], ["falsi dokumenton, la veron", "B"], ["oni poste falsis la sencon de miaj vortoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "fals", "primary": true}, "zigurato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Templo turoforma el du \u011dis sep eta\u011doj pli kaj pli mallar\u011daj la\u016d alteco, kiajn oni konstruis en antikva Mezopotamio.", "translations": {"fr": ["ziggourat"], "de": ["Zikkurat"], "hu": ["zikkurat"]}, "examples": [["la plej bone konservita zigurato estas tiu de Ur, de \u0109irka\u016d 2 mil jaroj a. K.", "E. Pauli,Enciklopedio simpozio,artikolo \u00abzigurato\u00bb, 2002"]], "subdefinitions": []}], "root": "zigurat", "primary": true}, "homedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo simioj, el kiu plu vivas nur specio de la genro homo (Hominidae).", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043c\u0456\u043d\u0456\u0434\u044b (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["hominid\u00e9s"], "nl": ["mensen (fam.)"], "pt": ["homin\u00eddeos"], "ru": ["\u0433\u043e\u043c\u0438\u043d\u0438\u0434\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Menschen (Familie)"], "it": ["ominidi"], "hu": ["emberf\u00e9l\u00e9k"], "es": ["Hom\u00ednidos"], "pl": ["hominidy", "cz\u0142owiekowate"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "homed", "primary": true}, "konato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono, kun kiu oni havas rilatojn.", "translations": {"be": ["\u0437\u043d\u0430\u0451\u043c\u044b (\u043d\u0430\u0437.)"], "fr": ["connaissance (personne)"], "nl": ["kennis", "bekende"], "ru": ["\u0437\u043d\u0430\u043a\u043e\u043c\u044b\u0439 (\u0441\u0443\u0449.)"], "de": ["Bekannter", "Bekannte"], "es": ["conocido"], "hu": ["ismer\u0151s"]}, "examples": [["li estas mia malnova konato", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kon", "primary": false}, "repagi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Pagi al iu tion, kion li pagis anstata\u016d vi a\u016d por vi.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043f\u043b\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["rembourser", "rembourser"], "nl": ["terugbetalen"], "no": ["betale tilbake"], "de": ["zur\u00fcckzahlen", "tilgen"], "hu": ["visszafizet", "megt\u00e9r\u00edt"], "be": ["\u0430\u043f\u043b\u0430\u0447\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0434\u043f\u043b\u0430\u0447\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u043f\u043b\u0430\u0447\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"]}, "examples": [["mi repagos al vi la kostojn de la voja\u011do", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["rendre (le mal pour le mal etc.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043f\u043b\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c"], "de": ["heimzahlen"], "nl": ["betaald zetten"], "hu": ["megfizet vmi\u00e9rt"]}, "examples": [["ni mortigis multajn Rusojn, sed ili poste malavare repagis al ni", null], ["repagu al li la\u016d liaj agoj", "Z"], ["lia faro estos repagita al li", "Z"]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u043f\u043b\u0430\u0447\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f (\u0437\u0430 \u0447\u0442\u043e-\u043b.)"], "de": ["daf\u00fcr bezahlen"], "hu": ["megb\u0171nh\u0151dik"]}, "examples": [["morga\u016d la homaro devos repagi la kulpojn de la nuna facilanima generacio", null]]}]}], "root": "pag", "primary": false}, "procesio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Festa mar\u015dado sur vojoj por elmontrado de sankta\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0446\u044d\u0441\u0456\u044f"], "fr": ["cort\u00e8ge", "procession"], "en": ["procession"], "nl": ["processie", "stoet", "optocht"], "pt": ["prociss\u00e3o"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0446\u0435\u0441\u0441\u0438\u044f", "\u043a\u0440\u0435\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439 \u0445\u043e\u0434"], "de": ["Prozession"], "hu": ["k\u00f6rmenet"]}, "examples": [["mar\u015di kiel procesio", null], ["funebra procesio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "procesi", "primary": true}, "Areso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Helena dio de milito.", "translations": {"be": ["\u0410\u0440\u044d\u0441"], "fr": ["Ar\u00e8s"], "pt": ["Ares"], "el": ["\u0386\u03c1\u03b7\u03c2"], "ru": ["\u0410\u0440\u0435\u0441"], "de": ["Ares"], "pl": ["Ares"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Ares", "primary": true}, "procesii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pa\u015di grupe, solene sur vojoj, kiel procesio.", "translations": {"fr": ["d\u00e9filer", "faire une procession"], "en": ["go in procession"], "nl": ["defileren", "in stoet optrekken"]}, "examples": [["la homoj de la vitra urbo faris spacon por ili kaj procesiis post ili", "Doroteo kaj la Sor\u0109isto en Oz, \u00abla vitra urbo\u00bb"]], "subdefinitions": []}], "root": "procesi", "primary": false}, "epokfara": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Historie aparte grava.", "translations": {"be": ["\u044d\u043f\u0430\u0445\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["historique (faisant date)"], "en": ["epoch-making"], "ru": ["\u044d\u043f\u043e\u0445\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["epochal", "Epoche machend", "Geschichte machend", "geschichtlich bedeutsam"], "pl": ["epokowy"], "hu": ["korszakalkot\u00f3"]}, "examples": [["la eltrovo de la presarto estas epokfara momento en la homa historio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "epok", "primary": false}, "prirabi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Rabe senposedigi iun je io.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0440\u0430\u0431\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9trousser"], "nl": ["beroven"], "pt": ["saltear", "pilhar", "espoliar"], "ru": ["\u043e\u0433\u0440\u0430\u0431\u0438\u0442\u044c"], "ca": ["robar"], "de": ["berauben"], "sv": ["r\u00e5na"], "hu": ["kirabol"], "es": ["robar"]}, "examples": [["prirabi voja\u011danton, karavanon, urbon", null], ["tute dezertigita kaj prirabita lando", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "rab", "primary": false}, "likva": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u0434\u043a\u0456"], "fr": ["liquide (adj.)"], "en": ["liquid"], "nl": ["vloeibaar"], "pt": ["l\u00edquido (adj.)", "l\u00edq\u00fcido (adj.)"], "el": ["\u03c5\u03b3\u03c1\u03cc\u03c2"], "ca": ["l\u00edquid"], "de": ["fl\u00fcssig"], "hu": ["foly\u00e9kony", "cseppfoly\u00f3s"], "ru": ["\u0436\u0438\u0434\u043a\u0438\u0439"], "es": ["l\u00edquido"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "likv", "primary": true}, "te\u0125nologo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "te\u0125nologiisto", "translations": {"fr": ["technologiste", "technologue"], "pl": ["technolog"]}, "examples": [["kiel esplora te\u0125nologo Fritsch laboris en \u0125emia-te\u0125nologia altlernejo", "Vikipedio, artikolo \u00abLudv\u00edk Fritsch\u00bb, 2009-08-22"]], "subdefinitions": []}], "root": "te\u0125nolog", "primary": true}, "vjelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "E\u016dropa kordinstrumento en kiu kranke movata radeto frotas la kordojn, kaj klavaro modifas la kordolongojn.", "translations": {"fr": ["vielle \u00e0 roue"], "de": ["Drehleier", "Radleier"], "nl": ["draailier"], "it": ["ghironda"], "hu": ["teker\u0151lant", "nyenyere"]}, "examples": [["ekzistis kordinstrumentoj; liuto, gitaro, liro, vjelo", "J. L. Tortel, La trobadoroj, Kajeroj el la Sudo, 1999-10, numero 44a"], ["Klara kaj mi prenis vjelojn por ludi dum ili kantas", "Mari-elen, Faldfolio, 2007-01-03"]], "subdefinitions": []}], "root": "vjel", "primary": true}, "adjutanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Oficiro, la\u016dofice akompananta sian \u0109efon kaj helpanta lin en la komandado.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434'\u044e\u0442\u0430\u043d\u0442"], "fr": ["aide-de-camp"], "en": ["adjutant", "aide-de-camp"], "nl": ["adjudant"], "pt": ["ajudante-de-ordens"], "ru": ["\u0430\u0434\u044a\u044e\u0442\u0430\u043d\u0442"], "de": ["Adjutant"], "it": ["aiutante di campo", "aiutante di battaglia (?)"], "hu": ["adjut\u00e1ns", "seg\u00e9dtiszt"], "sk": ["pobo\u010dn\u00edk"], "fa": ["\u0622\u062c\u0648\u062f\u0627\u0646"], "pl": ["adjutant"]}, "examples": [["adjutantoj kun senceremoniaj, sed servutaj manieroj", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 1a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "adjutant", "primary": true}, "petalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u044f\u043b\u0451\u0441\u0442\u0430\u043a"], "fr": ["p\u00e9tale"], "en": ["petal"], "nl": ["bloemblad"], "pt": ["p\u00e9tala"], "ru": ["\u043b\u0435\u043f\u0435\u0441\u0442\u043e\u043a"], "de": ["Bl\u00fctenblatt"], "hu": ["szirom"]}, "examples": [["ili eniras la lernejan pordon sub ne\u011dblove falantaj petaloj de sakura-floroj", "-: Sakura-floroj, Monatojaro 2000a, numero 3a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "petal", "primary": true}, "nerio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iamverda arbeto kreskanta apud okaze seki\u011dantaj riveretoj de Mediteraneo \u011dis \u0108inio, kun brilaj folioj, ofte kultivata en\u0109ambre en malvarmaj regionoj, genro el la familio apocinacoj (Nerium).", "translations": {"fr": ["laurelle", "laurier-rose"], "de": ["Oleander"], "nl": ["oleander", "laurierroos"], "pl": ["oleander"], "pt": ["n\u00e9rio", "espirradeira (bot.)"]}, "examples": [["bruligitaj nerio-trunkoj unue havis foliojn kaj poste belajn florojn. Vidinte tia forteco de nerioj \u015di emocii\u011dis", "oldulo, [blogo], 2005-06-28"]], "subdefinitions": []}], "root": "neri", "primary": true}, "dissemi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Disvastigi, dismeti en multajn malproksimajn lokojn.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0441\u0435\u044f\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0441\u0435\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u044f\u0442\u044c"], "fr": ["diss\u00e9miner"], "en": ["disseminate", "scatter"], "it": ["disseminare"], "es": ["diseminar"]}, "examples": [["mi dissemos ilin inter popoloj, kiujn ne konos ili", "Z"], ["oazoj dissemitaj en la dezerto", "B"], ["la dissemiteco de la komitatanoj ka\u016dzas grandan malfacila\u0135on", null], ["dissemi malicajn famojn, kalumniojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sem", "primary": false}, "Maniko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Markolo inter Francujo kaj Britujo.", "translations": {"be": ["\u041b\u0430-\u041c\u0430\u043d\u0448"], "fr": ["Manche"], "en": ["English Channel"], "nl": ["Het Kanaal"], "pt": ["Mancha"], "ru": ["\u041b\u0430-\u041c\u0430\u043d\u0448"], "de": ["\u00c4rmelkanal"], "br": ["Mor Breizh"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Manik", "primary": true}, "rekvizitisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Preparanto, provizanto de rekvizitoj.", "translations": {"fr": ["accessoiriste"], "de": ["Requisiteur"], "nl": ["rekwisiteur"], "it": ["attrezzista (teatro)"], "hu": ["kell\u00e9kes"]}, "examples": [["du rekvizitistoj portas sur la scenejon pordkadron kun silka kurteno", "Zhang Shuang, La \u0109ina teatro en Usono, 2003-11"]], "subdefinitions": []}], "root": "rekvizit", "primary": false}, "cikla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al ciklo.", "translations": {"sk": ["cyklick\u00fd"], "ru": ["\u0446\u0438\u043a\u043b\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "nl": ["cyclisch"], "pl": ["cykliczny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri grupo) Naskita de nur unu elemento.", "translations": {"ru": ["\u0446\u0438\u043a\u043b\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f (\u0433\u0440\u0443\u043f\u043f\u0430)"], "fr": ["(groupe) monog\u00e8ne", "(groupe) cyclique"], "de": ["zyklisch (-e Gruppe)"], "en": ["cyclic (group)"], "pl": ["(grupa) cykliczna"]}, "examples": [["la grupo de n-modulaj restoklasoj estas cikla grupo, naskita de la ekvivalento-klaso de 1", null], ["\u0109iu cikla grupo estas izomorfia al Z a\u016d, se finia, al Zn, kie n signas \u011dian ordon", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri galeza superkorpo K' de korpo K) Tia, ke \u011dia galeza grupo Gal(K'/K) estas cikla.", "translations": {"ru": ["\u0446\u0438\u043a\u043b\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0435 (\u0440\u0430\u0441\u0448\u0438\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "fr": ["(extension) cyclique"], "de": ["zyklisch (-e Erweiterung)"], "en": ["cyclic (extension)"], "pl": ["(rozszerzenie) cykliczne"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": []}]}], "root": "cikl", "primary": false}, "higrometro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Instrumento por mezuri la malsekecon de la aero.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u0433\u0440\u043e\u043c\u044d\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["hygrom\u00e8tre"], "nl": ["hygrometer", "vochtigheidsmeter"], "pt": ["higr\u00f4metro"], "ru": ["\u0433\u0438\u0433\u0440\u043e\u043c\u0435\u0442\u0440"], "de": ["Hygrometer", "Feuchtigkeitsmeter", "Feuchtigkeitsmesser"], "it": ["igrometro"], "hu": ["l\u00e9gnedvess\u00e9gm\u00e9r\u0151", "higrom\u00e9ter"], "fa": ["\u0631\u0637\u0648\u0628\u062a\u200c\u0633\u0646\u062c", "\u0646\u0645\u200c\u0633\u0646\u062c"], "pl": ["higrometr"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "higrometr", "primary": true}, "ciklo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iam egala periodo, post kiu ripeti\u011das en sama ordo samaj fenomenoj.", "translations": {"ru": ["\u0446\u0438\u043a\u043b"], "fr": ["cycle"], "en": ["cycle"], "nl": ["cyclus"], "pt": ["ciclo"], "de": ["Zyklus"], "hu": ["ciklus"], "sk": ["cyklus"], "es": ["ciclo"], "pl": ["cykl"]}, "examples": [["la ciklo de la lunfazoj estas 19 lunaj jaroj", null], ["la festoj faru sian ciklon", "La Malnova Testamento, Jesaja 29:1"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aro da poemoj rilataj al sama temo.", "translations": {"ru": ["\u0446\u0438\u043a\u043b (\u0432 \u043f\u043e\u044d\u0437\u0438\u0438)"], "nl": ["cyclus"], "pt": ["ciclo"], "hu": ["versciklus"], "sk": ["cyklus"], "es": ["ciclo"], "pl": ["cykl"]}, "examples": [["la ciklo de Karlo la Granda, de la Ronda Tablo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Veturilo kun du a\u016d tri radoj, movata per homa premo sur pedaloj a\u016d per motoro.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u043b\u043e\u0441\u0438\u043f\u0435\u0434", "\u043c\u043e\u0442\u043e\u0446\u0438\u043a\u043b \u0438 \u0442.\u043f."], "de": ["Rad", "Fahrrad"], "nl": ["rijwiel"], "pl": ["welocyped"], "hu": ["ker\u00e9kp\u00e1r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(je longo n, alidire: n-elementa) Tia permuto f, ke \u011di lasas \u0109iujn elementojn sen\u015dan\u011daj, krom n elementojn {a1,a2,... an}, por kiuj f(ai) = ai+1 (se i < n) kaj f(an) = a1.", "translations": {"ru": ["\u0446\u0438\u043a\u043b (\u043f\u0435\u0440\u0435\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u043a\u0430)"], "fr": ["cycle (permutation)"], "en": ["cycle (permutation)"], "nl": ["cyclus (permutatie)"], "de": ["Zykel (Vertauschung)"], "pl": ["cykl (permutacja)"]}, "examples": [["n-elementan ciklon oni foje nomas n-ciklo", null], ["la malvastiga\u0135o de ciklo al la elementoj, kiujn \u011di \u015dan\u011das, estas cikla permuto", null], ["n-elementa ciklo havas ordon n", null], ["\u0109iu permuto super finia aro estas malkomponebla en kunliga\u0135on de duelementaj cikloj", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(de grafeo) Tia simpla \u0109eno, ke \u011diaj komenca kaj fina verticoj koincidas; alidire: fermita \u0109eno.", "translations": {"ru": ["\u0446\u0438\u043a\u043b (\u0432 \u0433\u0440\u0430\u0444\u0435)"], "fr": ["cycle (dans un graphe)"], "en": ["cycle (in a graph)"], "de": ["Kreis", "Zyklus"], "pl": ["cykl (w grafie)"]}, "examples": []}]}], "root": "cikl", "primary": true}, "murpapero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Papera te\u011da\u0135o por \u0109ambraj muroj a\u016d vandoj, ordinare havebla en striegoj, kiujn oni algluas.", "translations": {"fr": ["papier peint"], "nl": ["behangpapier"], "pl": ["tapeta"]}, "examples": [["la murpaperoj estas tiel malsekaj, ke ili falas de la muroj", "R. Weemeyer, [blogo] germanespju, La Esperanto-domo en Berlino brulis, 2005-09-08"]], "subdefinitions": []}], "root": "paper", "primary": false}, "vekto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stangeto en pesilo, kiu balanci\u011das \u0109irka\u016d sia akso kaj portas la telerojn.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u043e\u043c\u044b\u0441\u0435\u043b"], "fr": ["fl\u00e9au (de balance)"], "nl": ["juk"], "pt": ["travess\u00e3o (de balan\u00e7a)"], "ru": ["\u043a\u043e\u0440\u043e\u043c\u044b\u0441\u043b\u043e"], "hu": ["m\u00e9rlegkar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kurba sur\u015dultra ligna\u0135o por porti du pendantajn sitelojn.", "translations": {"fr": ["palanche"], "hu": ["v\u00edzhord\u00f3 r\u00fad", "v\u00e1llj\u00e1rom"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Balanci\u011da trabostango en ma\u015dino.", "translations": {"hu": ["himba"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vekt", "primary": true}, "stroncio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 38, atompezo 87,62, simbolo Sr. Teralkala metalo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0440\u043e\u043d\u0446\u044b\u0439"], "fr": ["strontium"], "bg": ["\u0441\u0442\u0440\u043e\u043d\u0446\u0438\u0439"], "ca": ["estronci"], "de": ["Strontium"], "it": ["stronzio"], "hu": ["stroncium"], "fa": ["\u0627\u0633\u062a\u0631\u0648\u0646\u0633\u06cc\u0645"], "en": ["strontium"], "br": ["strontiom"], "es": ["estroncio"], "ru": ["\u0441\u0442\u0440\u043e\u043d\u0446\u0438\u0439"], "nl": ["strontium"], "pt": ["estr\u00f4ncio"], "la": ["Strontium"], "pl": ["stront"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stronci", "primary": true}, "filmpakkasedo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kasedo \u015dargebla per filmpakoj.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kased", "primary": false}, "buterigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015can\u011di lakton en buteron.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0431\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c \u043c\u0430\u0441\u043b\u043e"], "fr": ["battre (en beurre)", "baratter"], "en": ["butter"], "br": ["ribotat"], "pl": ["ubija\u0107 mas\u0142o"], "hu": ["vajat k\u00f6p\u00fcl"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "buter", "primary": false}, "kabareto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Drinkejo, kafejo a\u016d vesperkunvenejo, kie poetoj kaj kantistoj diras siajn proprajn verkojn.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0431\u0430\u0440\u044d"], "fr": ["cabaret (\u00e9tablissement de spectacle)", "caf'-conc'", "caf\u00e9-concert", "caf\u00e9-chantant", "music-hall (\u00e9tablissement)"], "en": ["cabaret"], "nl": ["cabaret"], "pt": ["cabar\u00e9"], "ru": ["\u043a\u0430\u0431\u0430\u0440\u0435"], "de": ["Kabarett", "Kleinkunstb\u00fchne"], "sv": ["kabar\u00e9"], "hu": ["kabar\u00e9"], "fi": ["kabaree"]}, "examples": [["titoli\u011dis la esperantista kabareto en Montmartre, kiun fondis kaj majstre gvidis Raymond Schwartz", "R. Bernard Funebra parolado pri la Tri Koboldoj Nica literatura revuo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Spektaklo de la tipo prezentita en kabareto; humura literatura kunveno.", "translations": {"fr": ["music-hall (spectacle)", "spectacle de cabaret"]}, "examples": [["en malnova fama kafejo \"Jama Michalikowa\" ni kun sentimento rigardas kabareton el la komenco de dudeka jarcento, la\u016d Boy \u017bele\u0144ski \u2013 \"Tre verda baloneto\"", "Krakovaj bildoj Lodza informilo"], ["f-ino Barlaston prezentis vesperan kabareton, en kiu \u015di kantis kelkajn kantojn el operoj kaj muzikaj dramoj", "D. Rogers Kongresaj impresoj http://ourworld.compuserve.com/homepages/profcon/a_konim.htm"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "kabaredo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kabaret", "primary": true}, "for\u0135et(ind)a\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senutila senvalora\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0431\u0440\u043e\u0441"], "fr": ["rebut"], "en": ["garbage", "trash", "refuse", "waste", "refuse"], "nl": ["rommel", "afval"], "pt": ["lixo", "refugo"], "it": ["scarto"], "hu": ["hullad\u00e9k", "szem\u00e9t"], "pl": ["\u015bmieci (nieczysto\u015bci)", "odrzut (np. z produkcji)", "\u015bmie\u0107 (cz\u0142owiek)", "wyrzutek (cz\u0142owiek)"]}, "examples": [["pajlo, cindro kaj \u0109iaspecaj for\u0135eta\u0135oj", "Z"], ["el\u0135eta\u0135o de la homaro", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135et", "primary": false}, "helpisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu helpas alian, sed ne anstata\u016das.", "translations": {"el": ["\u03b2\u03bf\u03b7\u03b8\u03cc\u03c2"], "fr": ["aide (personne)"], "en": ["helper"], "nl": ["helper"], "pt": ["ajudante"], "ru": ["\u043f\u043e\u043c\u043e\u0449\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Helfer"], "sv": ["hj\u00e4lpare"], "hu": ["seg\u00edt\u0151", "seg\u00e9d", "kiseg\u00edt\u0151"], "es": ["ayudante"], "br": ["harper", "sikourer", "skoazeller"], "it": ["aiutante", "assistente"], "be": ["\u043f\u0430\u043c\u0430\u0433\u0430\u0442\u044b", "\u043f\u0430\u043c\u043e\u0447\u043d\u0456\u043a"], "pl": ["pomocnik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "help", "primary": false}, "repertuaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la teatra\u0135oj, kiuj estas prezentataj en iu teatro a\u016d ludataj de iu artisto.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u043f\u044d\u0440\u0442\u0443\u0430\u0440"], "fr": ["r\u00e9pertoire"], "nl": ["repertoire"], "pt": ["repert\u00f3rio"], "ru": ["\u0440\u0435\u043f\u0435\u0440\u0442\u0443\u0430\u0440"], "de": ["Repertoire"], "hu": ["reperto\u00e1r", "\u00e1lland\u00f3 m\u0171sor", "j\u00e1t\u00e9krend"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "repertuar", "primary": true}, "vinber\u011dardeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko plantita per vinberujoj.", "translations": {"be": ["\u0432\u0456\u043d\u0430\u0433\u0440\u0430\u0434\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["vigne", "vignoble"], "en": ["vineyard"], "nl": ["wijngaard"], "ru": ["\u0432\u0438\u043d\u043e\u0433\u0440\u0430\u0434\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Weinberg"], "hu": ["sz\u0151l\u0151skert"], "sk": ["vinohrad"], "fa": ["\u062a\u0627\u06a9\u0633\u062a\u0627\u0646"], "he": ["\u05db\u05e8\u05dd"]}, "examples": [["Noa plantis vinber\u011dardenon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "vin", "primary": false}, "jam": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Z uzas iafoje jam kun aparta senco, kiu ekzistas en la slavaj kaj germana lingvoj sed ne estas konforma al la \u011denerala uzado de la ceteraj: en tiu okazo jam kun futuro signifas fine; pli malpli balda\u016d: ili estas iom malbonedukitaj, sed kun la tempo ili jam solidi\u011dos; ili tion ne povas ankora\u016d fari bone, sed la afero jam iros; ne ploru, vi iel jam venos tien. Tia uzo estas tute nerekomendinda.", "Rimarko: Jam... ne. Tiu esprimo havas la sencon de jam 1 kaj 2 sekvata de ne: ve, multaj el niaj pioniroj jam ne vivas; centoj da miloj da radiketoj subtenas nian arbon, kiu jam (de nun) ne timas la venton; la naciaj lingvoj havas akcenton malregulan kaj malfacilan, kiun ili jam (de nun) \u015dan\u011di ne povas; li ne estas sufi\u0109e klera, sed lerni nun li jam (depost tiu momento) ne havas la eblon; e\u0109 se ni volus nun halti, ni jam ne povus; vidante la partiecon de la prezidanto, li jam (depost tiam) ne parolis (li tute ne parolis); kiu okazon for\u015dovas, \u011din jam ne retrovas. Kiel oni vidas per tiuj lastaj ekzemploj jam... ne ne samsignifas \u0109iam kiel ne... plu: sed \u011di montras precize \u015dan\u011don de stato, speciale neefektivi\u011dintan deziron a\u016d intencon. Ne... jam. Tiu esprimo estas, la\u016d la konsilo de Z, evitinda, kaj anstata\u016digota per ankora\u016d... ne."], "primary definition": "Adverbo signifanta.", "translations": {"be": ["\u0443\u0436\u043e"], "fr": ["d\u00e9j\u00e0"], "bg": ["\u0432\u0435\u0447\u0435"], "de": ["schon", "bereits"], "it": ["gi\u00e0"], "hu": ["m\u00e1r"], "cs": ["u\u017e", "ji\u017e"], "fi": ["jo", "(kieltosanan seuratessa) en\u00e4\u00e4"], "vo": ["ya"], "es": ["ya"], "he": ["\u05db\u05d1\u05e8"], "ru": ["\u0443\u0436\u0435"], "nl": ["reeds", "al"], "pt": ["j\u00e1"], "sv": ["redan", "numera"], "sk": ["u\u017e"], "ro": ["deja"], "pl": ["ju\u017c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Depost nun; ekde nun; senplie; senalie; sen plua atendo.", "translations": {}, "examples": [["mi jam havas mian \u0109apelon, nun ser\u0109u vi vian", "Z"], ["jam estas tempo iri domen", "Fundamento de EsperantoEkzercaro, \u00a7 28"], ["ni iras al nia celo jam kun plena trankvileco", "Z"], ["ri\u0109igadi la lingvon per novaj vortoj oni povas jam nun", "Z"], ["\u0109u vi forgesas jam, ke vi kristano estas?", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tuj depost tiam; tuj ekde tiam.", "translations": {}, "examples": [["post unu horo la forno estis jam varma", null], ["jam de tri tagoj mi ne fermis la okulojn", null], ["vi bezonas nur meti en la leteron iun vortareton, k la adresulo vin jam komprenos", "Z"], ["kiel longe (depost kiam) vi estas jam fosisto?", "Z"], ["jam dek jarojn (depost dek jaroj) li lo\u011das tie \u0109i", null], ["tia uzado estus jam arbitra\u0135o kaj kondukus al \u0125aoso", "Z"], ["post unu sola duonhoro li ekposedas la tutan gramatikon k al li restas jam nur la simpla kaj facila akirado de provizo da vortoj", "Z"], ["vi bezonas nur simple ekpensi pri la esenco de tiu \u0109i frazoj kaj vi jam komprenos, ke ne havas e\u0109 la plej malgrandan fundamenton", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Anta\u016d nun.", "translations": {}, "examples": [["se li jam venis, petu lin al mi", "Z"], ["\u0109u vi jam trovis vian horlo\u011don?", "Z"], ["li jam kelkfoje demandis pri vi", null], ["mi jam diris al vi, ke mi foriras", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Anta\u016d tiam.", "translations": {}, "examples": [["kiam vi vidis nin en la salono, li jam anta\u016de diris al mi la veron", "Fundamento de EsperantoEkzercaro, \u00a7 24"], ["kiam via domo estis konstruata, mia domo estis jam longe konstruita", "Fundamento de EsperantoEkzercaro, \u00a7 25"], ["mi \u015din enbrakigis, sed \u015di jam mortis", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Pli frue ol oni atendas a\u016d atendis.", "translations": {}, "examples": [["post semajno eble vi trovos jam ian sciigon", null], ["la verko estas jam preta", null], ["li kredas sukcesi kaj jam ridetas", null]], "subdefinitions": []}], "root": "jam", "primary": true}, "skorzonero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio asteracoj (Scorzonera), legomo, kies dika rekta radiko kaj folioj estas man\u011deblaj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0437\u0435\u043b\u0435\u0446", "\u0441\u043a\u043e\u0440\u0446\u043e\u043d\u0435\u0440\u0430", "\u0441\u043b\u0430\u0434\u043a\u0438\u0439 \u043a\u043e\u0440\u0435\u043d\u044c (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "fr": ["salsifis noir", "scorson\u00e8re"], "en": ["black salsify"], "nl": ["schorseneer"], "de": ["Schwarzwurzel"], "pl": ["w\u0119\u017cymord"], "hu": ["pozdor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skorzoner", "primary": true}, "kantia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al Kantio kaj al liaj filozofiaj teorioj.", "translations": {"fa": ["\u06a9\u0627\u0646\u062a\u06cc"], "en": ["Kantian"], "it": ["kantiano"]}, "examples": [["kantia kategorio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kanti", "primary": true}, "kokleario": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio brasikacoj (Cochlearia), uzita kiel stimula, kontra\u016dskorbuta medikamento.", "translations": {"ru": ["\u043b\u043e\u0436\u0435\u0447\u043d\u0438\u0446\u0430"], "fr": ["cochl\u00e9aria"], "de": ["L\u00f6ffelkraut"], "nl": ["lepelblad", "lepelkruid"], "hu": ["kal\u00e1nf\u0171", "kan\u00e1lf\u0171"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kokleari", "primary": true}, "sinui": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"hu": ["kanyarog", "k\u00edgy\u00f3zik"], "be": ["\u0432\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u0432\u044b\u0433\u0456\u043d\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["serpenter", "sinuer"], "de": ["sich winden"], "ru": ["\u0432\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0438\u0437\u0432\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u0435\u0442\u043b\u044f\u0442\u044c", "\u0437\u043c\u0435\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"]}, "examples": [["kreskis \u0109irka\u016de fragmitoj, tra kiuj sinuis pado", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 49a, p. 123a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sinu", "primary": false}, "kadeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aristokrata junulo studanta en oficira lernejo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0434\u044d\u0442"], "fr": ["cadet (\u00e9l\u00e8ve officier)"], "en": ["cadet"], "nl": ["cadet"], "pt": ["cadete (arc.)"], "ru": ["\u043a\u0430\u0434\u0435\u0442"], "de": ["Kadett", "Offizierssch\u00fcler"], "tr": ["ortanca o\u011ful"], "sv": ["kadett"], "hu": ["kad\u00e9t"], "fi": ["kadetti"], "es": ["cadete"]}, "examples": [["mi silente pririgardis la kadeton, dum tiu same mute gapis min", "Ivan Turgenev, trad. A. Kor\u0135enkov k.a., La unua amo, Jekaterinburg: Sezonoj, 1993"]], "subdefinitions": []}], "root": "kadet", "primary": true}, "sinuo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la kurboj de serpentuma vojo, rivero, onduma streko, kaj similaj.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0433\u0456\u0431", "\u0432\u044b\u0433\u0456\u043d", "\u0437\u044c\u0432\u0456\u043b\u0456\u043d\u0430", "\u0437\u0433\u0456\u0431\u0456\u043d\u0430", "\u043b\u0443\u043a\u0430\u0432\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["m\u00e9andre", "sinuosit\u00e9"], "ru": ["\u0438\u0437\u0433\u0438\u0431", "\u0438\u0437\u043b\u0443\u0447\u0438\u043d\u0430", "\u0438\u0437\u0432\u0438\u043b\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Biegung", "Kr\u00fcmmung", "Windung"], "es": ["seno", "ondulaci\u00f3n"], "hu": ["kanyar", "fordul\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sinu", "primary": true}, "disertacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0441\u044d\u0440\u0442\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["dissertation"], "en": ["dissertation"], "pt": ["disserta\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0434\u0438\u0441\u0441\u0435\u0440\u0442\u0430\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Dissertation", "Doktorarbeit"], "hu": ["disszert\u00e1ci\u00f3"], "sk": ["dizert\u00e1cia"], "pl": ["dysertacja"]}, "examples": [["la spegulo \u2013 tiu mirinda kaj mistera inventa\u0135o, kiu \u0109ion inversas \u2013 estas temo de multaj fabeloj, kaj hodia\u016d \u011di estas objekto de sciencaj studoj kaj disertacioj", "Garbhan Macaoidh: Inversigita mondo (Lewis Carroll, Trans la spegulo kaj kion Alico trovis tie), Monatojaro 2002a, numero 1a, p. 25a"], ["mia granda biblioteko helpis al mi verki disertacion pri esperantologia temo kaj fari\u011di doktoro pri lingvoscienco", "-: Boris Kolker, Monatojaro 2002a, numero 7a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "disertaci", "primary": true}, "bataliono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de infanteria regimento, konsistanta el du \u011dis kvar rotoj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0442\u0430\u043b\u044c\u0451\u043d"], "fr": ["bataillon"], "en": ["batallion"], "ru": ["\u0431\u0430\u0442\u0430\u043b\u044c\u043e\u043d"], "de": ["Bataillon"], "hu": ["z\u00e1szl\u00f3alj"], "pl": ["batalion (oddzia\u0142)"], "es": ["batall\u00f3n"]}, "examples": [["tria ano de la irlanda Unua Bataliono, kiu oferis sian vivon por paco en suda Libano", "Irl: Paca lingvo, Monatojaro 1999a, numero 7a, p. 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "batalion", "primary": true}, "neono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 10, atompezo 20,179, simbolo Ne. Malofta nobla gaso (heliano), uzata en mal\u015dargaj lampoj por produkti oran\u011de ru\u011dan lumon.", "translations": {"be": ["\u043d\u044d\u043e\u043d"], "fr": ["n\u00e9on"], "en": ["neon"], "nl": ["neon"], "pt": ["ne\u00f4nio", "neon", "n\u00e9on"], "el": ["\u03bd\u03ad\u03bf\u03bd"], "la": ["Neon"], "it": ["neon"], "hu": ["neon"], "de": ["Neon"], "es": ["ne\u00f3n"], "br": ["neon"], "ru": ["\u043d\u0435\u043e\u043d"], "pl": ["neon"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "neon", "primary": true}, "pluvi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Fali (parolante pri pluvo).", "translations": {"be": ["\u0456\u0441\u044c\u0446\u0456 (\u043f\u0440\u0430 \u0434\u043e\u0436\u0434\u0436)", "\u043b\u0456\u0446\u044c (\u043f\u0440\u0430 \u0434\u043e\u0436\u0434\u0436)", "\u043b\u0456\u0446\u0446\u0430 (\u043f\u0440\u0430 \u0434\u043e\u0436\u0434\u0436)"], "fr": ["pleuvoir"], "bg": ["\u0432\u0430\u043b\u0438 \u0434\u044a\u0436\u0434"], "nl": ["regenen"], "pt": ["chover"], "ru": ["\u043b\u0438\u0442\u044c (\u0431\u0435\u0437\u043b. \u043e \u0434\u043e\u0436\u0434\u0435)", "\u043b\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f (\u0431\u0435\u0437\u043b. \u043e \u0434\u043e\u0436\u0434\u0435)"], "ca": ["ploure"], "de": ["regnen"], "sv": ["regna"], "hu": ["esik (az es\u0151)"], "en": ["rain"], "es": ["llover"], "cs": ["pr\u0161et"], "pl": ["pada\u0107 (o deszczu)"]}, "examples": [["pluvi kvaza\u016d la akvo estus ver\u015data per trogoj, per siteloj", "Z"], ["pripluvata lando", "Z"], ["\u0109iaj benoj pluvas sur ilin", "B"], ["la insultoj, la monpunoj pluvas", null], ["mi pluvigos sur la teron dum 40 tagoj", "Z"], ["pluvigi batojn sur iun", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pluv", "primary": false}, "pluvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Akvo gute falanta de nuboj.", "translations": {"be": ["\u0434\u043e\u0436\u0434\u0436"], "fr": ["pluie"], "bg": ["\u0434\u044a\u0436\u0434"], "nl": ["regen"], "pt": ["chuva"], "ru": ["\u0434\u043e\u0436\u0434\u044c"], "ca": ["pluja"], "de": ["Regen"], "sv": ["regn"], "hu": ["es\u0151"], "en": ["rain"], "es": ["lluvia"], "ja": ["\u96e8 [\u3042\u3081]"], "pl": ["deszcz"]}, "examples": [["pluvo faladis", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, la nigra virino"], ["batanta pluvo", "Z"], ["griza, pluva, kota tago", "Marta"], ["trafi, fali el sub pluvo en riveron", "Z"], ["pluv\u015dirmilo", null], ["pluvdefluilo, pluvtubo", null], ["tiam komenci\u011dis pluvo da sukcesoj", null], ["pluvo da kisoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pluv", "primary": true}, "terape\u016dtika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Terapia.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u0440\u0430\u043f\u044d\u045e\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "nl": ["therapeutisch"], "pt": ["terap\u00eautico"], "ru": ["\u0442\u0435\u0440\u0430\u043f\u0435\u0432\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["therapeutisch"], "pl": ["terapeutyczny"], "hu": ["gy\u00f3gy\u00e1szati", "terapeutikus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "terape\u016dtik", "primary": true}, "determinanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0437\u043d\u0430\u0447\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["d\u00e9terminant (math., subst.)"], "en": ["determinant"], "ru": ["\u043e\u043f\u0440\u0435\u0434\u0435\u043b\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"], "ca": ["determinant"], "de": ["Determinante"], "hu": ["determin\u00e1ns"], "pl": ["wyznacznik"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de n vektoroj de n-dimensia vektora spaco, rilate al bazo) Ilia bildo per la ununura n-lineara, alterna formo, kiu \u0135etas la opon de bazvektoroj al 1.", "translations": {}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de (n,n)-matrico A super korpo K) Determinanto de \u011diaj n vertikaloj, konsiderataj kiel vektoroj de Kn, rilate al ties kanona bazo; simb. det A.", "translations": {}, "examples": [["la determinanto de A egalas al \u2211\u03b5\u03c3\u220fAi\u03c3(i), kie i varias de 1 al n, \u03c3 varias en la aro de permutoj super {1,2,...,n}, kaj \u03b5\u03c3 signas la parecon de \u03c3", null], ["la determinanto de matrico egalas al la determinanto de \u011dia transpona\u0135o", null], ["matrico estas inversigebla, se kaj nur se \u011dia determinanto ne estas nula", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(de endomorfio en finidimensia vektora spaco) Determinanto de la bildoj per \u011di de \u0109iu vektoro de ajna bazo, rilate al la sama bazo.", "translations": {}, "examples": [["la determinanto de endomorfio ne dependas de la elektita bazo", null], ["la determinanto de endomorfio egalas al determinanto de \u011dia matrico rilate al kiu ajn bazo", null]]}]}], "root": "determin", "primary": false}, "stufi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Longe kuiri viandon en fermita kaserolo, tre modere varmigante por konservi \u011dian tutan sukon.", "translations": {"be": ["\u0442\u0443\u0448\u044b\u0446\u044c (\u0433\u0430\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c)", "\u0433\u0430\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c \u043d\u0430 \u043f\u0430\u0440\u044b"], "fr": ["faire mijoter"], "en": ["stew", "braise", "simmer"], "nl": ["stoven"], "ru": ["\u0442\u0443\u0448\u0438\u0442\u044c (\u0433\u043e\u0442\u043e\u0432\u0438\u0442\u044c)"], "de": ["schmoren", "d\u00fcnsten", "d\u00e4mpfen"], "hu": ["p\u00e1rol", "dinsztel", "g\u0151z\u00f6l"], "fa": ["\u0622\u0631\u0627\u0645 \u067e\u062e\u062a\u0646"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stuf", "primary": true}, "framo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kadro \u0109iam \u0109irka\u016das ion kiel bordera\u0135o, kaj propre ne estas parto de la \u0109irka\u016data\u0135o \u2015 dum framo estas parto de la objekto mem, kaj ofte estas strukturo tridimensia. Tio, kion kadro \u0109irka\u016das, estas \u0109iam pli-malpli ebena surfaco, do esence dudimensia strukturo. La partoj de framo ne nepre trovi\u011das nur \u0109irka\u016d la koncerna afero, sed ofte anka\u016d ene kaj trae de \u0109i tiu. Se fenestro konsistas el nur unu granda vitro, \u0109irka\u016d kiu estas kvadrata ligna bordera\u0135o, tiam la du ideoj pli-malpli koincidas, kaj oni egale bone povus nomi \u0109i tion \u00abkadro\u00bb a\u016d \u00abframo\u00bb; sed en multaj aliaj okazoj, en kiuj oni uzas la vorton \u00abframo\u00bb, tute ne eblas tia inter\u015dan\u011deblo kun \u00abkadro\u00bb. Tio montras, ke \"kadro\" estas speciala okazo de pli \u011denerala nocio \u00abframo\u00bb."], "primary definition": "Kadroforma \u0109efparto, trabaro de objekto, kiu portas la aliajn diversajn pecopartojn.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u043c\u0430", "\u043a\u0430\u0440\u043a\u0430\u0441", "\u043a\u0430\u0441\u044c\u0446\u044f\u043a"], "fr": ["cadre (structure)"], "en": ["frame", "framework", "substructure", "skeleton"], "pt": ["quadro", "caixilho", "aro (de janela)", "arma\u00e7\u00e3o (de \u00f3culos)"], "ru": ["\u0440\u0430\u043c\u0430", "\u043e\u0441\u0442\u043e\u0432", "\u0441\u0442\u0430\u043d\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Rahmen", "Ger\u00fcst"]}, "examples": [["framo de braksegilo", null], ["framo de me\u0125anika segilo", null], ["tuj ekfumis la tapeto, sur la planko ekflamis la de\u015dirita kurteno, ekbruletis la framoj de la frakasitaj fenestroj", "La majstro kaj Margarita, \u0109ap. 27a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Bazaj partoj kaj kondi\u0109oj de funkciado.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u043d\u043e\u0432\u0430"], "be": ["\u0440\u0430\u043c\u043a\u0456", "\u0440\u0430\u043c\u0430\u0447\u043d\u044b\u044f \u045e\u043c\u043e\u0432\u044b"]}, "examples": [["tiuj kaj multaj aliaj similaj \u00abatentigoj\u00bb pri Esperanto trovas sian lokon en la framo de la organizita informado, kies gamo de eblecoj estas preska\u016d senfina", "Ivo Lapenna: Por pli efika informado, UEA, Rotterdam, 1974"]], "subdefinitions": []}], "root": "fram", "primary": true}, "dupiedulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Animalo, iranta sur du piedoj.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0432\u0443\u043d\u043e\u0433\u043e\u0435 \u0441\u0443\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["bip\u00e8de (subst.)"], "en": ["biped"], "br": ["daoudroadeg"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pied", "primary": false}, "vejno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tubeto rekondukanta la sangon al la koro.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u043d\u0430"], "fr": ["veine"], "bg": ["\u0432\u0435\u043d\u0430"], "nl": ["ader"], "pt": ["veia"], "be": ["\u0432\u0435\u043d\u0430", "\u0436\u044b\u043b\u043a\u0430"], "de": ["Vene"], "tr": ["kan damar\u0131"], "sv": ["ven"], "hu": ["v\u00e9na", "vissz\u00e9r"], "sk": ["\u017eila"], "en": ["vein"], "es": ["vena"], "el": ["\u03b1\u03b3\u03b3\u03b5\u03af\u03bf"], "pl": ["\u017cy\u0142a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Longa mallar\u011da tavolo el sama substanco en grundo.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0438\u043b\u0430 (\u0433\u0435\u043e\u043b.)"], "de": ["Ader"], "pl": ["\u017cy\u0142a"], "hu": ["tel\u00e9r"]}, "examples": [["mineja vejno el karbo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ondlinia streko, simila al vejnoj viditaj sub la ha\u016dto.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0436\u044b\u043b\u0430\u043a"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0436\u0438\u043b\u043a\u0430"], "pl": ["\u017cy\u0142a"], "hu": ["erezet"]}, "examples": [["la vejnoj de marmoro, ligno", null], ["la rivero estis vejnita per longa poststreko da sango", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vejn", "primary": true}, "nimfo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Virina dia\u0135o de akvoj, arbaroj kaj montoj.", "translations": {"be": ["\u043d\u0456\u043c\u0444\u0430"], "en": ["nymph"], "nl": ["nimf"], "pt": ["ninfa"], "ru": ["\u043d\u0438\u043c\u0444\u0430"], "de": ["Nymphe"], "sv": ["nymf"], "hu": ["nimfa"], "pl": ["nimfa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Stato en evoluo de insekto, kiam \u011di ne plu estas larvo, sed ne havas ankora\u016d siajn elfinitajn formojn.", "translations": {"be": ["\u043d\u0456\u043c\u0444\u0430"], "en": ["nymph"], "nl": ["pop"], "ru": ["\u043d\u0438\u043c\u0444\u0430"], "de": ["Nymphe"], "hu": ["nimfa"], "pl": ["poczwarka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Vulva lipeto.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043b\u0430\u044f \u043f\u043e\u043b\u0430\u0432\u0430\u044f \u0433\u0443\u0431\u0430"], "en": ["labia minora"], "nl": ["lip (v.vagina)"], "ru": ["\u043c\u0430\u043b\u0430\u044f \u043f\u043e\u043b\u043e\u0432\u0430\u044f \u0433\u0443\u0431\u0430"], "de": ["kleine Schamlippe"], "hu": ["szem\u00e9remajak"], "pl": ["warga sromowa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nimf", "primary": true}, "vejni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Marki vejnojn sur ion.", "translations": {"fr": ["veiner"], "en": ["mark with veins", "marble"], "nl": ["aderen", "marmeren"], "pl": ["\u017cy\u0142\u0119 zaznacza\u0107"], "es": ["marcar las venas"], "hu": ["erez"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vejn", "primary": false}, "plena\u011da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta la a\u011don, kiu donas \u0109iujn civitanajn rajtojn.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0440\u043e\u0441\u043b\u044b", "\u043f\u0430\u045e\u043d\u0430\u043b\u0435\u0442\u043d\u0456", "\u0441\u0442\u0430\u043b\u044b"], "fr": ["majeur (civiquement)"], "en": ["over the age of majority"], "nl": ["meerderjarig"], "pt": ["adulto", "maior de idade"], "ru": ["\u0432\u0437\u0440\u043e\u0441\u043b\u044b\u0439", "\u0441\u043e\u0432\u0435\u0440\u0448\u0435\u043d\u043d\u043e\u043b\u0435\u0442\u043d\u0438\u0439"], "de": ["vollj\u00e4hrig"], "tr": ["ergin"], "tp": ["suli"], "sk": ["plnolet\u00fd"], "es": ["mayor de edad"], "br": ["deuet (d'e oad gour)"], "ro": ["major"], "pl": ["pe\u0142noletni"]}, "examples": [["\u0109iuj plena\u011daj lo\u011dantoj de amba\u016d seksoj havas la rajton de vo\u0109donado", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 5, el la vivo kaj sciencoj, bagateloj"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u011d", "primary": false}, "klarionisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ludanto de klariono.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u0440\u043d\u0438\u0441\u0442"], "fr": ["(joueur de) clairon"], "nl": ["klaroenblazer"], "hu": ["k\u00fcrt\u00f6s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "klarion", "primary": false}, "E\u016dlero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Germanlingve: Leonhard Euler, 1707-1783. Svisa matematikisto.", "translations": {"ru": ["\u042d\u0439\u043b\u0435\u0440"], "fr": ["Euler"], "en": ["Euler"], "pt": ["Euler"], "pl": ["Euler"], "hu": ["Euler"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "E\u016dler", "primary": true}, "utiligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari utila a\u016d uzebla (ion senutilan a\u016d ne destinitan por la koncerna uzo).", "translations": {"ru": ["\u0443\u0442\u0438\u043b\u0438\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["utiliser"], "pt": ["utilizar"], "be": ["\u043a\u0430\u0440\u044b\u0441\u0442\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0432\u044b\u043a\u0430\u0440\u044b\u0441\u0442\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["nutzen"], "tr": ["kullanmak"], "sv": ["nyttja", "anv\u00e4nda"], "hu": ["hasznos\u00edt"], "fi": ["k\u00e4ytt\u00e4\u00e4 hy\u00f6dyksi", "hy\u00f6dynt\u00e4\u00e4"]}, "examples": [["ili konstruis fabrikon por utiligi la ruba\u0135ojn", null], ["se la urbo havus plurajn lumbrikbredejojn, \u011di povus utiligi \u0109irka\u016d trionon de sia ruba\u0135o kaj ricevi bonan sterkon", "L. Stra\u017enickas: Lumbrikoj. Monato"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: En la literaturo troveblas multe da okazoj, kie la vorto utiligi aperas anstata\u016d la pli konvena kaj simpla \u00abuzi\u00bb, ekz-e: oni ofte povas utiligi la ri\u0109an vortfaran sistemon de Esperanto por mem krei ta\u016dgajn vortojn \u2015 \u0109i tio \u015dajnas implici, ke per si mem la vortofara sistemo de Esperanto ne estas utila por la indikita celo (kion la a\u016dtoroj probable ne celis)."], "primary definition": "Uzi, apliki, ekspluati ion, profiti el io por sia utilo (precipe se temas pri io ne speciale destinita por la koncerna uzo).", "translations": {"ru": ["\u0438\u0441\u043f\u043e\u043b\u044c\u0437\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u043e\u0441\u043f\u043e\u043b\u044c\u0437\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"]}, "examples": [["li sciis utiligi e\u0109 la malvirtojn de siaj kolegoj", "La Nova Plena Ilustrita Vortaro, artikolo \u00abutila\u00bb"], ["ventmuelejo, ventmuelilo: Konstrua\u0135o, kie oni utiligas ventan energion", "Hejma Vortaro"], ["la esperantistoj apena\u016d utiligis por siaj celoj la E\u016dropan Jaron de la Lingvoj", "A. Kor\u0135enkov: Esperanto en 2001. La Ondo de Esperanto, 2002:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "util", "primary": false}, "Ma\u016dritanio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la nordokcidenta Afriko kun \u0109efurbo Nuak\u015doto. Teritorio de Islama Respubliko Ma\u016dritanio. \u011ci limas kun Al\u011derio Malio, Okcidenta Saharo, Senegalo, kaj Atlantiko.", "translations": {"bg": ["\u041c\u0430\u0432\u0440\u0438\u0442\u0430\u043d\u0438\u044f"], "de": ["Mauretanien"], "hu": ["Maurit\u00e1nia"], "fa": ["\u0645\u0648\u0631\u06cc\u062a\u0627\u0646\u06cc"], "ar": ["\u0645\u0648\u0631\u064a\u062a\u0627\u0646\u064a\u0627"], "pl": ["Mauretania", "Islamska Republika Mauretra\u0144ska"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ma\u016dritani", "primary": true}, "brulilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de lumigilo a\u016d varmigilo, el kiu eli\u011das la flamo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0440\u044d\u043b\u043a\u0430 (\u043f\u0440\u044b\u043b\u0430\u0434\u0430)"], "fr": ["bruleur"], "en": ["burner"], "nl": ["brander"], "pt": ["pavio"], "ru": ["\u0433\u043e\u0440\u0435\u043b\u043a\u0430"], "de": ["Brenner"], "hu": ["\u00e9g\u0151"], "pl": ["palnik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "brul", "primary": false}, "destino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io destinita; superhoma potenco, kiu decidas pri ies sorto; anta\u016ddifinita sorto, celo, uzo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u043d\u0430\u0437\u043d\u0430\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["destin", "destin\u00e9e", "destination (usage pr\u00e9d\u00e9fini)"], "en": ["destiny"], "be": ["\u043f\u0440\u044b\u0437\u043d\u0430\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043d\u0430\u043a\u0430\u043d\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "de": ["Vorsehung", "Vorbestimmung", "Pr\u00e4destination"], "hu": ["sors", "v\u00e9gzet", "elrendel\u00e9s"], "sk": ["osud"], "fa": ["\u062a\u0642\u062f\u06cc\u0631 (\u0633\u0631\u0646\u0648\u0634\u062a)", "\u0633\u0631\u0646\u0648\u0634\u062a"], "pl": ["przeznaczenie", "zrz\u0105dzenie losu"]}, "examples": [["montrante aparte la pezon de \u0109iu kandelabro kaj de \u011diaj lucernoj, la\u016d la destino de \u0109iu kandelabro", "La Malnova Testamento, I. Kroniko 28:15"], ["la destino de Romo estis konkeri la mondon", null], ["la destinon de tiu testamenta postlasa\u0135o oni ne rajtas \u015dan\u011di", null], ["forlasis la Eternulon kaj faras ver\u015don por la Destino", "La Malnova Testamento, Jesaja 65:11"]], "subdefinitions": []}], "root": "destin", "primary": false}, "destini": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Tiu \u0109i verbo ofte implicas la nuancon, ke la decidanto a\u016d elektanto estas ia superhoma potenco."], "primary definition": "(transitiva) Decidi, ke iu (a\u016d io) ricevos ion.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0437\u043d\u0430\u0447\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u044b\u0437\u043d\u0430\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u043a\u0430\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u043a\u0430\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["destiner", "d\u00e9terminer", "d\u00e9signer", "impartir", "vouer (destiner)"], "en": ["destine"], "pt": ["destinar", "reservar", "aprazar"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u043d\u0430\u0437\u043d\u0430\u0447\u0438\u0442\u044c", "\u0441\u0443\u0434\u0438\u0442\u044c (\u043e \u0441\u0443\u0434\u044c\u0431\u0435)", "\u043e\u0431\u0440\u0435\u0447\u044c"], "de": ["vermachen", "bestimmen f\u00fcr"], "hu": ["sz\u00e1n (vkinek vmit)", "kijel\u00f6l (vmire)", "hat\u00e1roz (sors\u00e1r\u00f3l)", "kiv\u00e1laszt", "elrendel"], "fa": ["\u0645\u0642\u062f\u0631 \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "pl": ["destynowa\u0107", "przenacza\u0107"]}, "examples": [["li destinis testamente siajn librojn al la urbo", null], ["donacoj destinitaj por iu", "Z"], ["man\u011du \u011din sur sankta loko, \u0109ar \u011di estas via destinita\u0135o el la fajroferoj de la Eternulo", "La Malnova Testamento, Levidoj 10:13"], ["al la idoj de Aaron , \u0109ar al ili destinis la loto, oni donis \u0124ebronon", "La Malnova Testamento, I. Kroniko 6:54"], ["proksima estas la tago de ilia malfeli\u0109o, kaj rapide venos tio, kio estas destinita por ili", "La Malnova Testamento, Readmono 32:35"], ["li vidis, ke la re\u011do destinis por li malbonan sorton", "La Malnova Testamento, Ester 7:7"], ["Josuo destinis al ili en tiu tago, ke ili estu lignohakistoj kaj akvoportistoj por la komunumo", "La Malnova Testamento, Josuo 9:27"], ["tio estas la virino, kiun la Eternulo destinis por la filo de mia sinjoro", "La Malnova Testamento, Genezo 24:44"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Decidi pri cirkonstanco aplikota al io.", "translations": {"de": ["bestimmen", "vorsehen f\u00fcr"]}, "examples": [["destini lokon por ia objekto", null], ["kiu destinis direkton por la fluo kaj vojon por la tondra fulmo?", "La Malnova Testamento, Ijob 38:25"], ["ni destinis tiun daton por via parolado", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Tiun \u0109i sencon eblas konsideri, kiel metaforon de la unua: la glavo ricevos vin, la morto ricevos \u0109iun homon, k.t.p. Anka\u016d la unua senco tre ofte estas uzata por paroli pri ies sorto, sed la frazkonstruo estas alia."], "primary definition": "(transitiva) Decidi pri la estonteco a\u016d sorto de io a\u016d iu.", "translations": {"de": ["vorherbestimmen", "bestimmen f\u00fcr", "ausersehen"]}, "examples": [["vin Mi destinos por la glavo", "La Malnova Testamento, Jesaja 65:12"], ["\u0109iu homo estas destinita por morto", null], ["tia eksperimento estas destinita al malsukceso", null], ["la patro destinis lin por komerca kariero", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Decidi, kien iros io.", "translations": {"de": ["vorsehen f\u00fcr", "bestimmen f\u00fcr"]}, "examples": [["vagonaro destinita por Vieno", null], ["la Eternulo donis al ordonon kontra\u016d A\u015dkelon kaj kontra\u016d la bordo de la maro: tien Li destinis \u011din", "La Malnova Testamento, Jeremia 47:7"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (samaj sencoj, sed kun elipso de komplemento)", "translations": {"de": ["bestimmen"]}, "examples": [["tiel destinis la sorto", "Z"], ["la sorto destinis, ke mi vivu", "Z"], ["via Dio destinis vian forton", "La Malnova Testamento, Psalmaro 68:29"], ["anta\u016d ol venis la destinita tempo, David levi\u011dis kaj iris kun siaj viroj kaj mortigis el la Fili\u015dtoj ducent virojn", "La Malnova Testamento, I. Samuel 18:26"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Elekti por aparta rolo.", "translations": {"de": ["ausw\u00e4hlen", "bestimmen"]}, "examples": [["Josuo alvokis la dek du virojn, kiujn li destinis el la Izraelidoj", "La Malnova Testamento, Josuo 4:4"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "decidi, difini, asigni, dedi\u0109i, disponi.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "destin", "primary": true}, "kariofilujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arbo el familio mirtacoj (Syzygium aromaticum).", "translations": {"ru": ["\u0433\u0432\u043e\u0437\u0434\u0438\u0447\u043d\u043e\u0435 \u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e"], "fr": ["giroflier"], "en": ["clove", "clove tree"], "nl": ["kruidnagelboom"], "br": ["gwezenn-jenofl", "jenoflenn"], "de": ["Gew\u00fcrznelkenbaum"], "hu": ["szegf\u0171szegfa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kariofil", "primary": false}, "membrano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Organika teksa\u0135o formanta maldikan flekseblan folion.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u043c\u0431\u0440\u0430\u043d\u0430", "\u043f\u043b\u0451\u043d\u043a\u0430", "\u043f\u043b\u0435\u045e\u043a\u0430", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u043f\u043e\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["membrane"], "en": ["membrane"], "nl": ["membraan", "vlies"], "pt": ["membrana"], "ru": ["\u043c\u0435\u043c\u0431\u0440\u0430\u043d\u0430", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u043f\u043e\u043d\u043a\u0430", "\u043f\u043b\u0451\u043d\u043a\u0430", "\u043f\u043b\u0435\u0432\u0430"], "de": ["Membran"], "br": ["koc'henn"], "pl": ["b\u0142ona"]}, "examples": [["la muka membrano de la stomako", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Maldika fleksebla folio.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u043c\u0431\u0440\u0430\u043d\u0430", "\u043f\u043b\u0451\u043d\u043a\u0430"], "br": ["diafragm"], "ru": ["\u043c\u0435\u043c\u0431\u0440\u0430\u043d\u0430", "\u043f\u043b\u0451\u043d\u043a\u0430"]}, "examples": [["celuloida membrano por fotografado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "membran", "primary": true}, "Voduo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Alia esperantigo estas vuduo: vuduo estas religio por iuj, sed tradicia vivmaniero por aliaj."], "primary definition": "Dio kultata en Voduismo.", "translations": {"nl": ["voodoo"], "hu": ["vodu", "vudu"]}, "examples": [["en tia cirkonstanco la Voduo \u00abDan\u00bb estas la plej gratulota dio", "Jean Codjo, La pa\u015do senelirejen, 2001"], ["oni inokulis en nin, ke man\u011dado de porka\u0135o igos la Voduon mortigi nin", "P. Ajto, -, Ondo da vero, 2001-10 \u011dis 12"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Vodu", "primary": true}, "avizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Afi\u015deto, etikedo, slipeto ks, sciiganta al la publiko utilan informon a\u016d instrukciojn", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0432\u0435\u0434\u0430\u043c\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0430\u043f\u0430\u0432\u044f\u0448\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["avis (annonce)", "annonce"], "en": ["notice"], "nl": ["bericht", "mededeling"], "ru": ["\u0443\u0432\u0435\u0434\u043e\u043c\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0438\u0437\u0432\u0435\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u0443\u043f\u0440\u0435\u0436\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u0434\u043e\u043a\u0443\u043c\u0435\u043d\u0442)", "\u0430\u0432\u0438\u0437\u043e"], "de": ["Anzeige", "Anmeldung", "Meldung", "Anweisung", "Visitenkarte", "Hinweis", "Warnschild", "Formular"], "hu": ["\u00e9rtes\u00edt\u00e9s", "k\u00f6zl\u00e9s", "k\u00f6zlem\u00e9ny"], "es": ["aviso", "anuncio"], "br": ["kemennadenn"], "pl": ["awizo", "awizacja", "zawiadomienie", "powiadomienie", "ostrze\u017cenie", "notatka"]}, "examples": [["presigi avizon en gazetoj", null], ["sciigi aferon per speciala avizo", null], ["gasto sen avizo estas agrabla surprizo", "Proverbaro esperanta"], ["avizo pri la vizito de gaskontrolisto", "La Nova Plena Ilustrita Vortaro"], ["avizo pri la uzado de telefono, de medikamento", "La Nova Plena Ilustrita Vortaro"], ["sur la pordo estis avizo, ke la oficejo estas fermita \u0109i-sabate", "La Nova Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "koresponda\u0135o per kiu oni sciigas al iu, ke ties senda\u0135o atingis la celon", "translations": {"pl": ["awizo", "awizacja", "zawiadomienie", "powiadomienie"]}, "examples": [["avizo pri ricevo de registrita letero", "La Nova Plena Ilustrita Vortaro"], ["fervoja avizo pri alveninta paka\u0135o", "La Nova Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "aviz", "primary": true}, "avizi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Sciigi pri io. Informi per avizo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0432\u0435\u0434\u0430\u043c\u043b\u044f\u0446\u044c", "\u0430\u043f\u0430\u0432\u044f\u0448\u0447\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["aviser"], "en": ["notify", "serve notice", "put on notice"], "nl": ["meedelen"], "ru": ["\u0443\u0432\u0435\u0434\u043e\u043c\u043b\u044f\u0442\u044c", "\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c \u0432 \u0438\u0437\u0432\u0435\u0441\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0438\u0437\u0432\u0435\u0449\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u0443\u043f\u0440\u0435\u0436\u0434\u0430\u0442\u044c (\u043f\u0438\u0441\u044c\u043c\u043e\u043c \u0438 \u0442.\u043f.)"], "de": ["anzeigen", "anmelden", "anweisen", "hinweisen", "melden", "warnen"], "hu": ["\u00e9rtes\u00edt"], "pl": ["awizowa\u0107", "zawiadomia\u0107", "powiadomia\u0107"], "br": ["kemenn (v.)"], "es": ["avisar"]}, "examples": [["oni avizis min, ke mi devos delasi mian apartamenton post tri monatoj", "La Nova Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "aviz", "primary": false}, "revigligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Redoni fre\u015dan agemon a\u016d konscion.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u043e\u0434\u0440\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0434\u0431\u043e\u0434\u0440\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0436\u0438\u0432\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["ranimer", "r\u00e9veiller (fig.)"], "hu": ["felvid\u00edt"]}, "examples": [["li revigligas la animon de sia sinjoro", "La Malnova Testamento, Sentencoj 25:13"]], "subdefinitions": []}], "root": "vigl", "primary": false}, "pensiulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo ricevanta pension.", "translations": {"be": ["\u043f\u044d\u043d\u0441\u0456\u044f\u043d\u044d\u0440"], "fr": ["pensionnaire (touchant une pension)", "pensionn\u00e9 (subst.)"], "en": ["pensioner"], "nl": ["gepensioneerde"], "ru": ["\u043f\u0435\u043d\u0441\u0438\u043e\u043d\u0435\u0440"], "de": ["Pension\u00e4r", "Rentner", "Ruhegeldbezieher", "Altersruhegeldempf\u00e4nger"], "sv": ["pension\u00e4r"], "hu": ["nyugd\u00edjas"]}, "examples": [["la\u016d prognozoj por la jaro 2030 estos la sama nombro de aktivuloj (salajro-gajnantoj) kaj pensiuloj kaj infanoj, kiuj profesie ne aktivas", "W. Klag, Ok milionoj plus..., Monatojaro 2001a, numero 12a, p. 11a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pensi", "primary": false}, "fosforito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fosforerco, sedimenta mina\u0135o konsistanta el etgrajna miksa\u0135o de apatito kun kvarco, karbonato, gipso, argilo kc; kruda\u0135o por produkti fosforon kaj fosforajn sterka\u0135ojn.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0441\u0444\u0430\u0440\u044b\u0442"], "fr": ["phosphorite"], "pt": ["fosforita"], "ru": ["\u0444\u043e\u0441\u0444\u043e\u0440\u0438\u0442"], "de": ["Phosphorit"], "hu": ["foszforit"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fosforit", "primary": true}, "arkta a\u016droro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["aurore bor\u00e9ale"], "pl": ["zorza p\u00f3\u0142nocna (polarna)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dror", "primary": false}, "Pla\u016dto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tito Maccio Pla\u016dto (254 a\u016d 251 \u2013 184 a.K.). Fama latinlingva komediverkisto, a\u016dtoro de 21 komedioj: Amphitruo, Asinaria, Aulularia, Captivi, Curculio, Casina, Cistellaria, Edipicus, Bacchides, Mostellaria, Menaechmi, Miles Gloriosus, Mercator, Pseudolus, Poenulus, Persa, Rudens, Strichus, Trinummus, Truculentus, Vidularia. La kromnomo Pla\u016dto referencas al hundo. Fakte por la Romianoj pla\u016d-pla\u016d estas la sonimito de la bojado (esperantlingve va\u016d-va\u016d, ba\u016d-ba\u016d a\u016d boj-boj).", "translations": {"nl": ["Tito Maccio Plauto"], "it": ["Plauto"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Pla\u016dt", "primary": true}, "bananmu\u015do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kelkmimiletra mu\u015deto \u015datanta fruktojn; multespecia genro el familio drozofiledoj (Drosophila).", "translations": {"fr": ["drosophile"], "pl": ["muszka owocowa", "muszka owoc\u00f3wka (pot.)", "drozofila"]}, "examples": [["la tiel nomata vinagromu\u015do allogi\u011das al fermentantaj vinberoj", "D. Fielding, Drozofilo, La Verda Drako, 2005-05"], ["grandan signifon por biologio akiris la bananmu\u015do , \u015datata esplorobjekto de genetiko pro siaj bone observeblaj kromosomoj", "Vikipedio, mu\u015do, 2010-02-10"]], "subdefinitions": []}], "root": "mu\u015d", "primary": false}, "areopago": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antikva supera tribunalo en Ateno.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u044d\u0430\u043f\u0430\u0433"], "fr": ["ar\u00e9opage"], "en": ["areopage"], "ru": ["\u0430\u0440\u0435\u043e\u043f\u0430\u0433"], "de": ["Areopag"], "hu": ["areop\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) A\u016dtoritata \u0135u\u011dantaro.", "translations": {"de": ["Fachjury"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "areopag", "primary": true}, "arakido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio fabacoj (Arachis), kies oleri\u0109aj fruktoj maturi\u011das en la tero.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0430\u0445\u0456\u0441"], "fr": ["arachide", "cacahu\u00e8te"], "bg": ["\u0444\u044a\u0441\u0442\u044a\u043a"], "ru": ["\u0430\u0440\u0430\u0445\u0438\u0441", "\u0437\u0435\u043c\u043b\u044f\u043d\u043e\u0439 \u043e\u0440\u0435\u0445"], "ca": ["cacauet"], "de": ["Erdnuss"], "tr": ["yer f\u0131st\u0131\u011f\u0131"], "hu": ["amerikai mogyor\u00f3", "b\u00farmogyor\u00f3", "f\u00f6ldimogyor\u00f3"], "en": ["peanut"], "es": ["cacahuate"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arakid", "primary": true}, "fara\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, kio estas farita de iu; produkto de la laboro; ellabora\u0135o; verko.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0440\u0430\u0431", "\u043f\u0440\u0430\u0434\u0443\u043a\u0442", "\u043f\u0440\u0430\u0446\u0430"], "fr": ["r\u00e9sultat (d'une fabrication)", "produit"], "nl": ["werk"], "ru": ["\u0438\u0437\u0434\u0435\u043b\u0438\u0435", "\u043f\u0440\u043e\u0434\u0443\u043a\u0442", "\u0442\u0440\u0443\u0434 (\u0440\u0435\u0437\u0443\u043b\u044c\u0442\u0430\u0442)"], "de": ["Werk", "Ergebnis"], "hu": ["m\u0171", "alkot\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "far", "primary": false}, "marta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Okazanta en marto, rilata al marto.", "translations": {"sk": ["marcov\u00fd"], "ru": ["\u043c\u0430\u0440\u0442\u043e\u0432\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["de mars"], "de": ["M\u00e4rz-"], "ja": ["\u4e09\u6708\u306e [\u3055\u3093\u304c\u3064\u306e]"], "pl": ["marcowy"], "hu": ["m\u00e1rciusi"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mart", "primary": false}, "kvina": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvinaranga, venanta post kvar anta\u016daj.", "translations": {"be": ["\u043f\u044f\u0442\u044b"], "fr": ["cinqui\u00e8me"], "nl": ["vijfde"], "ru": ["\u043f\u044f\u0442\u044b\u0439"], "ca": ["cinqu\u00e8"], "hu": ["\u00f6t\u00f6dik"], "br": ["pempvet", "pempet"], "lat": ["quintus"], "fi": ["viides"]}, "examples": [["ili priparolis renkonti\u011don je la kvina horo posttagmeze", "Julian Modest: La ringo, Monato jaro 2002a, numero 3a, p. 32a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kvin", "primary": false}, "kvine": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvinarange, post kvar anta\u016daj.", "translations": {"ru": ["\u0432-\u043f\u044f\u0442\u044b\u0445"], "fr": ["cinqui\u00e8mement"], "nl": ["ten vijfde"], "br": ["da bempvet"], "fi": ["viidenneksi"], "de": ["f\u00fcnftens"], "hu": ["\u00f6t\u00f6dsz\u00f6r (felsorol\u00e1sn\u00e1l)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kvin", "primary": false}, "ventumilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ilo a\u016d aparato por ventumi, precipe portebla duondisko refaldebla, kiun oni mane svingas.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u0435\u0440"], "fr": ["\u00e9ventail", "van"], "it": ["ventola", "ventaglio", "ventilabro"]}, "examples": [["ventumilo el eburo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["kiel grenventumilo, oni ventokribras la erarojn de aliuloj, sed siajn proprajn erarojn oni ka\u015das", "trad. T. T. Anuruddha, La Vojo al Nirvano a\u016d la Dhammapado, 18:252, B\u1ed3-T\u00e1t-Csoma-Instituto por Budhologio, 1973"]], "subdefinitions": []}], "root": "vent", "primary": false}, "indico": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En simbola formulo, preciziga kromteksto (precipe numero, literoj) lokita apud baza simbolo supre a\u016d malsupre, kaj dekstre a\u016d maldekstre.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0434\u0435\u043a\u0441"], "fr": ["indice"], "pt": ["\u00edndice (de f\u00f3rmula; f\u00edsica, matem\u00e1tica, qu\u00edmica)"], "de": ["Index"], "es": ["\u00edndice"], "hu": ["index (kitev\u0151)", "kitev\u0151 (index)"]}, "examples": [["en la skriba\u0135oj H2O, a1, a2,... an+1 \u0109iu el la nombroj kaj la esprimo n+1 estas suba indico", null], ["en PIV-aj kapvortoj la numeron de la Oficiala Aldono oficialiginta la vorton indikas supra indico", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En programlingvoj, esprimo indikanta la numeron de elemento de tabelo en la koncerna dimensio \u2015 linion (horizontalon), kolumnon (vertikalon), pa\u011don kaj tiel plu.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0434\u0435\u043a\u0441"], "de": ["Index"], "es": ["\u00edndice"], "hu": ["index"]}, "examples": [["en C la indicoj aperas inter ortaj krampoj, kiel en a[i,j+1]", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de familio, vico, a\u016d matrico) Elemento en \u011dia fonto-aro.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0434\u0435\u043a\u0441"], "fr": ["indice"], "en": ["index"], "nl": ["index"], "de": ["Index"], "hu": ["index"], "pl": ["wska\u017anik", "indeks"], "es": ["\u00edndice"]}, "examples": [["vicoj estas familioj kun entjeraj indicoj", null], ["la termoj de konstanta vico ne dependas de la indico", null], ["la indicoj de matrico konsistas el entjeraj duopoj", null], ["la indico de matrica elemento", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Pli trafa nomo por tiu nocio estus indikilo; tio klaras en la ekzemplo la indico Nikkei estas barometro de la Tokia borso , en kiu indico kompari\u011das al la indikilo de aerpremo/vetero."], "primary definition": "Nombro, plej ofte kvociento, ricevita per serio da observa\u0135oj, karakterizanta substancon, procezon a\u016d fenomenon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u0438\u043d\u0434\u0435\u043a\u0441"], "en": ["index", "indicant", "indator"], "nl": ["index"], "es": ["\u00edndice", "indicador"], "hu": ["index", "mutat\u00f3sz\u00e1m", "jelz\u0151sz\u00e1m"]}, "examples": [["refrakta indico", null], ["vivkosta indico", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Indika\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0437\u043d\u0430\u043a", "\u043f\u043e\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Indiz", "Hinweis"], "nl": ["aanwijzing"], "es": ["indicio"], "hu": ["jel (utal\u00f3 jel)", "utal\u00e1s (jel)"]}, "examples": [["trompaj indicoj", null], ["tiu ru\u011di\u011do estis la indico de lia konfuzo", null], ["oni trovis indicojn de lia krimo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "indic", "primary": true}, "Ekvadoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sudamerika \u015dtato, limanta al Peruo, Kolombio kaj Pacifiko.", "translations": {"bg": ["\u0415\u043a\u0432\u0430\u0434\u043e\u0440"], "nl": ["Ecuador"], "pt": ["Equador (pa\u00eds)"], "de": ["Ecuador"], "en": ["Ecuador"], "pl": ["Ekwador"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Ekvador", "primary": true}, "spermo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira naskiga sekrecio.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u044d\u0440\u043c\u0430"], "fr": ["sperme"], "bg": ["\u0441\u043f\u0435\u0440\u043c\u0430"], "nl": ["sperma"], "ru": ["\u0441\u043f\u0435\u0440\u043c\u0430"], "ca": ["esperma"], "de": ["Sperma", "Samenfl\u00fcssigkeit"], "sv": ["sperma"], "hu": ["sperma", "ond\u00f3", "mag"], "fa": ["\u0645\u0646\u06cc", "\u0627\u0633\u067e\u0631\u0645"], "en": ["sperm"], "es": ["esperma"], "pl": ["sperma", "nasienie m\u0119skie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sperm", "primary": true}, "viziero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Movebla viza\u011d\u015dirmilo de kasko.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u043b\u0431\u0456\u0446\u0430"], "fr": ["visi\u00e8re"], "en": ["visor", "vizor"], "nl": ["vizier"], "pt": ["viseira"], "ru": ["\u0437\u0430\u0431\u0440\u0430\u043b\u043e"], "de": ["Visier"], "hu": ["sisakrost\u00e9ly"], "es": ["visera"]}, "examples": [["la kasko estis nur simpla kapopeco sen viziero", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha \u0109apitro 1a, p. 28a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Anta\u016drando de kapvesto.", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u044b\u043b\u044c"], "nl": ["klep (v.pet)"], "ru": ["\u043a\u043e\u0437\u044b\u0440\u0451\u043a"], "hu": ["sapkaellenz\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vizier", "primary": true}, "palmobran\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bran\u0109o de palmo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u044c\u043c\u0430\u0432\u0430\u044f \u0433\u0430\u043b\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["palme"], "en": ["palm frond"], "nl": ["palmtak"], "ru": ["\u043f\u0430\u043b\u044c\u043c\u043e\u0432\u0430\u044f \u0432\u0435\u0442\u0432\u044c"], "de": ["Palmwedel"], "hu": ["p\u00e1lma\u00e1g"]}, "examples": [["rande de la domaro, \u015dirmita de la palmobran\u0109oj, estis la kabano, kien la virinoj retiri\u011das dum menstruado", "W. Schad, Orinoko-delto..., Monato, jaro 2000a, numero 11a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Signo de venko.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "palm", "primary": false}, "po\u015dhorlo\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eta me\u0125anika horlo\u011do portebla en po\u015do, ofte fiksita per \u0109eneto al vesto.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0440\u043c\u0430\u043d\u043d\u044b\u0435 \u0447\u0430\u0441\u044b"], "fr": ["montre (de gousset)"], "nl": ["zakhorloge"], "pt": ["rel\u00f3gio de bolso"], "de": ["Taschenuhr"], "it": ["orologio da tasca"], "hu": ["zseb\u00f3ra"], "br": ["eurier-godell"], "ro": ["ceas de buzunar"], "pl": ["zegarek kieszonkowy"]}, "examples": [["la nekonato eligis grandan oran po\u015dhorlo\u011don kun brilianta triangulo sur la kovrilo", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 7a, p. 65a"]], "subdefinitions": []}], "root": "horlo\u011d", "primary": false}, "Azio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La mondoparto inter E\u016dropo kaj Nord-Ameriko.", "translations": {"el": ["\u0391\u03c3\u03af\u03b1"], "fr": ["Asie"], "bg": ["\u0410\u0437\u0438\u044f"], "nl": ["Azi\u00eb"], "pt": ["\u00c1sia"], "ru": ["\u0410\u0437\u0438\u044f"], "ca": ["\u00c0sia"], "de": ["Asien"], "hu": ["\u00c1zsia"], "sk": ["\u00c1zia"], "en": ["Asia"], "es": ["Asia"], "lat": ["Asia"], "vo": ["Silop"], "pl": ["Azja"]}, "examples": [["\u00abnun vi povas jam vidi la Himalajon, \u011di estas la plej alta montaro en Azio, \u00bb, diris la orimenta vento", "Fabeloj, volumo 1, \u011cardeno de la paradizo"], ["; kaj la rozo ardis pli bele ol anta\u016de, \u011di estis ja en sia varma Azio", "Fabeloj, volumo 2, Rozo de la tombo de Homero"], ["kelkdeko da parfumoj, koloraj vitroj, mebloj, vazoj, teksa\u0135oj, veturiloj, \u0109io \u0109i venas al ni el Azio", "La Faraono, volumo 2, \u0109ap. 3"], ["A\u016dskultu do, Azio, mamnutristino nia, Afriko sfinkse muta, tribar' Oceania", "N. Hohlov: E\u016dropo."]], "subdefinitions": []}], "root": "Azi", "primary": true}, "kameciparido": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Aliaj esperantigoj: kamecipariso , kameciparo."], "primary definition": "\u0108iamverda, mezgranda a\u016d granda arbo kun horizontale plataj bran\u0109oj, el Orientazio kaj Nordameriko, genro el familio cipresacoj (Chamaecyparis).", "translations": {"fr": ["chamaecyparis", "faux cypr\u00e8s"], "de": ["Scheinzypresse"]}, "examples": [["ni plantis apud la domo pli delikatajn arbojn kiel tujon, kameciparidon kaj noblan abion", "P. Neergaard, La vivo de la plantoj, J. R\u00e9gulo, 1947"], ["la konstrua\u0135oj kaj la koridoro estas vermiljon-koloraj kaj tegmentitaj per arbo\u015deloj de kameciparido", "Osioka Moritaka, Voja\u011do en Hirosima, 2005"]], "subdefinitions": []}], "root": "kameciparid", "primary": true}, "horoskopo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Observado pri la situacio de iuj planedoj a\u016d stelaroj, je la horo de naski\u011do de infano, la\u016d kiu la astrologoj pretendas anta\u016ddiri ties estontan sorton.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0440\u0430\u0441\u043a\u043e\u043f"], "fr": ["horoscope"], "en": ["horoscope"], "nl": ["horoscoop"], "pt": ["hor\u00f3scopo"], "el": ["\u03c9\u03c1\u03bf\u03c3\u03ba\u03cc\u03c0\u03b9\u03bf"], "de": ["Horoskop"], "it": ["oroscopo"], "hu": ["horoszk\u00f3p"], "es": ["hor\u00f3scopo"], "ru": ["\u0433\u043e\u0440\u043e\u0441\u043a\u043e\u043f"], "sv": ["horoskop"], "pl": ["horoskop"]}, "examples": [["starigi ies horoskopon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "horoskop", "primary": true}, "vegetarano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu sin nutras abstine je viando.", "translations": {"be": ["\u0432\u044d\u0433\u0435\u0442\u0430\u0440\u044b\u044f\u043d\u0435\u0446"], "fr": ["v\u00e9g\u00e9tarien (subst.)"], "en": ["vegetarian"], "nl": ["vegetari\u00ebr"], "pt": ["vegetariano"], "el": ["\u03c7\u03bf\u03c1\u03c4\u03bf\u03c6\u03ac\u03b3\u03bf\u03c2"], "de": ["Vegetarier"], "hu": ["veget\u00e1rius", "vegetari\u00e1nus", "n\u00f6v\u00e9nyev\u0151"], "sk": ["vegetari\u00e1n"], "ru": ["\u0432\u0435\u0433\u0435\u0442\u0430\u0440\u0438\u0430\u043d\u0435\u0446"], "pl": ["wegetarianin"]}, "examples": [["vegetaranoj, aparte la pli rigoraj, ofte uzas sojofabojn kaj diversajn produkta\u0135ojn el tiuj faboj (ekz. tofuo, tempeo, mizo)", "Krys Ungar: Vivu vigle kaj vegetare!, Monatojaro 1995a, numero 7a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "vegetar", "primary": false}, "bakteriologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri bakterioj, parto de mikrobiologio.", "translations": {"fr": ["bact\u00e9riologie"], "pt": ["bacteriologia"], "pl": ["bakteriologia"]}, "examples": [["li fari\u011dis fakulo pri Bakteriologio en Instituto Pasteur en Parizo", "P. S. Viana, Oswaldo Cruz - Vivo kontra\u016d Anta\u016dju\u011doj, [vidita je 2006-06-19]"]], "subdefinitions": []}], "root": "bakteriologi", "primary": true}, "oleacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj lignaj plantoj (Oleaceae), al kiu apartenas ekzemple la genroj: frakseno, jasmeno, ligustro, oleo kaj siringo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u043d\u0430\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "en": ["Oleaceae"], "nl": ["olijffamilie"], "pt": ["ole\u00e1ceas"], "el": ["\u03b5\u03bb\u03b1\u03b9\u03bf\u03b5\u03b9\u03b4\u03ae"], "de": ["\u00d6lbaumgew\u00e4chse"], "hu": ["olajfaf\u00e9l\u00e9k"], "fa": ["\u0632\u06cc\u062a\u0648\u0646\u06cc\u0627\u0646"], "ru": ["\u043c\u0430\u0441\u043b\u0438\u043d\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "oleac", "primary": true}, "valora\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Valoro 3.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0448\u0442\u043e\u045e\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["bien (objet de valeur)"], "nl": ["waarde (op beurs)"], "pt": ["objeto precioso"], "ru": ["\u0446\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Wertgegenstand"], "hu": ["\u00e9rt\u00e9kt\u00e1rgy"], "es": ["valor"]}, "examples": [["la valora\u0135oj de la Borso", null], ["Tar\u015di\u015d komercis kun vi per multo da diversaj valora\u0135oj; ar\u011denton, feron, stanon, kaj plumbon \u011di alportadis al via komercejo", "La Malnova Testamento, Je\u0125ezkel 27:12"]], "subdefinitions": []}], "root": "valor", "primary": false}, "supera baro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La epitetoj \u00absupera\u00bb a\u016d \u00absuba\u00bb rilatas al ia intuicia prezento de la koncerna aro kaj de \u011dia ordo. La\u016d la kunteksto eblas inter\u015dan\u011di ilian signifon, a\u016d paroli pri \u00abdekstra baro\u00bb, \u00abmaldekstra baro\u00bb ks. Cetere, kelkaj opinias, ke al la paro supera/suba preferindus supra/malsupra. Bricard parolas pri \u00absuperrando\u00bb kaj \u00abmalsuperrando\u00bb en sufi\u0109e konfuza artikoleto , titolita \u00ablimoj kaj randoj\u00bb, kiu miksas la nociojn rilatajn al baroj (maksimumoj, minimumoj, supremoj, infimoj) kun nocioj rilataj al limesoj."], "primary definition": "(de subaro A de orda aro (E,\u2264)) Baro de \u011di.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u0440\u0445\u043d\u044f\u044f \u0433\u0440\u0430\u043d\u044c"], "fr": ["majorant"], "en": ["upper bound"], "de": ["obere Schranke"], "hu": ["fels\u0151 korl\u00e1t"], "br": ["majorer"], "pl": ["element ograniczaj\u0105cy z g\u00f3ry", "granica g\u00f3na"]}, "examples": [["\u0109iu pozitiva reelo estas supera baro de la aro de negativaj reeloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bar", "primary": false}, "Farenhejto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Germanlingve: Daniel Gabriel Fahrenheit, 1686-1736. Germana fizikisto, inventinto de alkohola kaj hidrarga termometroj kaj de la farenhejta temperaturskalo.", "translations": {"be": ["\u0424\u0430\u0440\u044d\u043d\u0433\u0430\u0439\u0442"], "fr": ["Fahrenheit"], "bg": ["\u0424\u0430\u0440\u0435\u043d\u0445\u0430\u0439\u0442"], "nl": ["Daniel Gabriel Fahrenheit"], "pt": ["Fahrenheit"], "ru": ["\u0424\u0430\u0440\u0435\u043d\u0433\u0435\u0439\u0442"], "hu": ["Fahrenheit"], "en": ["Fahrenheit"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Farenhejt", "primary": true}, "ru\u011di\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "I\u011di ru\u011da.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043a\u0440\u0430\u0441\u043d\u0435\u0442\u044c"], "fr": ["rougir (intr.)"], "en": ["redden"], "nl": ["rood worden"], "be": ["\u0447\u044b\u0440\u0432\u0430\u043d\u0435\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0447\u044b\u0440\u0432\u0430\u043d\u0435\u0446\u044c"], "de": ["rot werden"], "hu": ["elpirul", "elv\u00f6r\u00f6s\u00f6dik"], "ja": ["\u8d64\u3089\u3080 [\u3042\u304b\u3089\u3080]"], "pl": ["zaczerwieni\u0107 si\u0119", "czerwieni\u0107 si\u0119"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05d0\u05d3\u05d9\u05dd"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Viza\u011de ekru\u011di pro emocia sangalfluo, ekzemple pro honto, pudoro, kolero.", "translations": {"en": ["blush"], "nl": ["blozen", "kleuren"], "de": ["err\u00f6ten"], "ja": ["\u8d64\u3089\u3081\u308b [\u3042\u304b\u3089\u3081\u308b]"], "pl": ["zarumieni\u0107 si\u0119", "rumieni\u0107 si\u0119"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05e1\u05de\u05d9\u05e7"]}, "examples": [["ru\u011di\u011di pro honto, de honto", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ru\u011d", "primary": false}, "partikulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nedeklinaciebla vorteto; ekz.", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456\u0446\u0430"], "en": ["particle"], "nl": ["partikel"], "pt": ["partic\u00edpio"], "ru": ["\u0447\u0430\u0441\u0442\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Partikel"], "hu": ["partikula"], "es": ["part\u00edcula"]}, "examples": [["ajn, ja", null]], "subdefinitions": []}], "root": "partikul", "primary": true}, "tss": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malpli la\u016dtu! ne bruu.", "translations": {"fr": ["chut!"], "de": ["Pssst!"], "hu": ["pszt!"]}, "examples": [["... tamen tss! mi a\u016ddas, / Oni el la son\u011d' parolas", "F. Zamenhof, Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, vizito de la steloj sur la tero"], ["la seka felo en la sako la\u016dte ekknaris. \"Ts!\", diris la malgranda Niko al sia sako", "Fabeloj, volumo 1, Malgranda Niko kaj granda Niko"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Atentu al mi.", "translations": {"fr": ["psst!"], "hu": ["ssz!"]}, "examples": [["\u2015 Julieta: Romeo! Ts!", "W. Shakespeare, trad. R. Rossetti, Balkonsceno el Romeo kaj Julieto, Norda Prismo, 1956:2, p. 71a-74a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ts", "primary": false}, "troigo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stilfiguro kiu konsistas en tio ke esprimata senco estas prezentata pli forte ol kutime, por emfazo, atentigo a\u016d alia efekto.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0431\u043e\u043b\u044c\u0448\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u0431\u043e\u043b\u044c\u0448\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0433\u0456\u043f\u044d\u0440\u0431\u0430\u043b\u0430"], "fr": ["exag\u00e9ration", "hyperbole"], "en": ["overstatement"], "nl": ["overdrijving"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0443\u0432\u0435\u043b\u0438\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0433\u0438\u043f\u0435\u0440\u0431\u043e\u043b\u0430"], "de": ["\u00dcbertreibung"], "hu": ["t\u00falz\u00e1s", "hiperbola"], "fi": ["liioittelu"]}, "examples": [["sen troigo oni povas diri, ke apud Pi-Bast \u0109iutage metis siajn tendojn tridek mil eksterlanduloj", "La Faraono, volumo 2, \u0108ap. 4."]], "subdefinitions": []}], "root": "tro", "primary": false}, "ultramaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lazurblua farbo.", "translations": {"be": ["\u0443\u043b\u044c\u0442\u0440\u0430\u043c\u0430\u0440\u044b\u043d"], "fr": ["outremer"], "en": ["ultramarine"], "nl": ["ultramarijn"], "pt": ["ultramar"], "ru": ["\u0443\u043b\u044c\u0442\u0440\u0430\u043c\u0430\u0440\u0438\u043d"], "de": ["Ultramarinblau"], "it": ["blu oltremare"], "hu": ["ultramarin"], "fa": ["\u0622\u0628\u06cc \u0622\u0633\u0645\u0627\u0646\u06cc", "\u0644\u0627\u062c\u0648\u0631\u062f\u06cc"], "fi": ["ultramariini"], "es": ["(azul de) ultramar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ultramar", "primary": true}, "barita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "", "translations": {"ru": ["\u043e\u0433\u0440\u0430\u0436\u0434\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043e\u0433\u043e\u0440\u043e\u0436\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0437\u0430\u0433\u043e\u0440\u043e\u0436\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0433\u043e\u0440\u043e\u0436\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "be": ["\u0430\u0431\u043c\u0435\u0436\u0430\u0432\u0430\u043d\u044b"], "en": ["bounded", "cordoned off", "fenced off"], "pl": ["ogrodzony", "ograniczony", "zagrodozny", "odgrodzony", "zastawiony", "zatarasowany", "zastawiony"], "hu": ["lez\u00e1rt", "elker\u00edtett"]}, "examples": [["\u0109iuj alirejoj al la palaco estis baritaj de la soldatoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043e\u0433\u0440\u0430\u043d\u0438\u0447\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["born\u00e9 (math.)"], "en": ["bounded"], "de": ["beschr\u00e4nkt"], "hu": ["korl\u00e1tos (pl. halmaz)"], "br": ["bonnet (mat.)"], "pl": ["ograniczony"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri subaro A de orda aro) Tia, ke \u011di akceptas baron.", "translations": {}, "examples": [["\u0109iu barita subaro de la aro de naturaj entjeroj akceptas maksimumon", null], ["la aro de \u0109iuj reeloj inter 0 kaj 1 estas barita", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri bildigo al orda aro) Tia, ke \u011dia bildaro estas barita.", "translations": {}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri subaro de metrika spaco) Tia, ke \u011din inkluzivas globo.", "translations": {}, "examples": []}]}], "root": "bar", "primary": false}, "barito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "BaO. Oksido de bario.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0440\u044b\u0442"], "fr": ["baryte (BaO)"], "en": ["barite", "barium oxide"], "nl": ["bariet", "bariet", "bariumsulfaat", "bariumhydroxide"], "ru": ["\u0431\u0430\u0440\u0438\u0442"], "de": ["Bariumoxid", "Bariummonoxid", "Bariumprotoxid", "Baryt kalziniert", "Baryt calciniert"], "pl": ["baryt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "barit", "primary": true}, "surfundi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mallevi\u011di \u011dis la fundo.", "translations": {"fr": ["toucher le fond"], "pl": ["si\u0119gn\u0105\u0107 dna", "doj\u015b\u0107 do dna", "dotkn\u0105\u0107 dna", "lec (po\u0142o\u017cy\u0107 si\u0119) na dnie"]}, "examples": [["la \u015dipo tuj pleni\u011dis de akvo kaj surfundi\u011dis", "[La Voja\u011doj kaj] Mirigaj Aventuroj de Barono M\u00fcnchhausen, \u0109apitro 10a"]], "subdefinitions": []}], "root": "fund", "primary": false}, "manierismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pentrarta stilo italdevena, influa en E\u016dropo en la 16a jarcento, favoranta precizajn bildojn, nekutimajn kolor-akordojn kaj perspektivojn, simbolajn temojn.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u044c\u0435\u0440\u044b\u0437\u043c"], "fr": ["mani\u00e9risme"], "hu": ["manierizmus"], "nl": ["manierisme"], "ru": ["\u043c\u0430\u043d\u044c\u0435\u0440\u0438\u0437\u043c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "manier", "primary": false}, "Ver\u015disto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stelaro kaj signo de la zodiako (Aquarius).", "translations": {"ru": ["\u0412\u043e\u0434\u043e\u043b\u0435\u0439"], "fr": ["verseau"], "nl": ["waterman"], "pt": ["Aqu\u00e1rio"], "be": ["\u0412\u0430\u0434\u0430\u043b\u0435\u0439", "\u0412\u0430\u0434\u0430\u043b\u0456\u045e"], "de": ["Wassermann"], "hu": ["V\u00edz\u00f6nt\u0151"], "sk": ["Vodn\u00e1r"], "pl": ["wodnik"], "he": ["\u05de\u05d6\u05dc \u05d3\u05dc\u05d9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ver\u015d", "primary": false}, "n-ope\u011da": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ni ne trovis a\u016dtoritatan fonton por tiu termino. En trovi\u011das \u00abunuobla grafeo\u00bb, sed \u015dajnas tamen, ke la de ni proponita termino estas logika, ja tiaj grafeoj karakterizi\u011das per tio, ke iliaj e\u011doj povas esti maksimume n-opaj, en la senco, ke inter du verticoj estas maksimume n \u00abparalelaj\u00bb e\u011doj. Alternativo estas pa\u016dsi la internaciajn formojn per kunmeta\u0135o de la tipo n-grafeo. Beda\u016drinde la modelo \u00abn-X-o\u00bb havas du eblajn interpretojn: \u00abobjekto kun n X-oj\u00bb ( n-latero, n-edro ) a\u016d \u00abX-o iel karakterizata per n\u00bb ( n-opo ). Pli \u011dene estas, ke la plej uzata formo estas \u00ab1-grafeo\u00bb, kiu sonas maloportune en elparolata frazo. Do entute la adjektiva formo \u015dajnas utila."], "primary definition": "(parolante pri grafeo (E,U)) Tia, ke la sama e\u011do aperas maksimume n-foje en U.", "translations": {"fr": ["n-(graphe)"], "hu": ["n-(gr\u00e1f)"]}, "examples": [["unuope\u011da grafeo estas identigebla kun interna rilato en E", null], ["plurope\u011da grafeo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "e\u011d", "primary": false}, "publika sekreto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "De \u0109iuj konata afero, nur \u015dajne sekreta.", "translations": {"fr": ["secret de Polichinelle"], "it": ["segreto di Pulcinella"], "hu": ["ny\u00edlt titok"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sekret", "primary": false}, "incitadi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ade inciti.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0434\u0440\u0430\u0436\u0430\u0442\u044c"], "pt": ["irrita\u00e7\u00e3o (incita\u00e7\u00e3o continuada)", "provoca\u00e7\u00e3o (incita\u00e7\u00e3o continuada)"]}, "examples": [["fiakristo incitadis sian \u0109evalon", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 5"], ["ekbato de nazo aperigas sangon kaj incitado de kolero ka\u016dzas malpacon", "La Malnova Testamento, Sentencoj 30:33"], ["la incitado de \u015dovinismaj sentoj kondukas al milito", null], ["incitado de la vidnervo per ia ajn procedo naskas \u0109iam dolorajn sentuma\u0135ojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "incit", "primary": false}, "kapturni\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u043b\u043e\u0432\u043e\u043a\u0440\u0443\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["vertige"], "en": ["vertigo"], "nl": ["duizeling"], "de": ["Schwindel"], "sv": ["svindel", "yrsel"], "hu": ["sz\u00e9d\u00fcl\u00e9s"], "pl": ["zawr\u00f3t g\u0142owy"]}, "examples": [["li ricevis kapturni\u011don", "Fabeloj, volumo 1, galo\u015doj de feli\u0109o, 2, kio okazis al la jura konsilisto"]], "subdefinitions": []}], "root": "turn", "primary": false}, "papaveto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de papavo (Papaver rhoeas), kun skarlataj floroj, tre ofta en grenkampoj.", "translations": {"be": ["\u0432\u0456\u0434\u0443\u043a"], "fr": ["coquelicot"], "bg": ["\u043f\u043e\u043b\u0441\u043a\u0438 \u043c\u0430\u043a"], "nl": ["klaproos"], "ru": ["\u043c\u0430\u043a-\u0441\u0430\u043c\u043e\u0441\u0435\u0439\u043a\u0430"], "de": ["Klatschmohn"], "hu": ["pipacs"], "en": ["corn poppy", "field poppy", "red poppy", "Flanders poppy"], "br": ["rozenn-aer"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "papav", "primary": false}, "ventanima": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senpripensema, malsa\u011da, sencerba.", "translations": {"be": ["\u0432\u0435\u0442\u0440\u0430\u043d\u044b", "\u043b\u0435\u0433\u043a\u0430\u0434\u0443\u043c\u043d\u044b"], "fr": ["\u00e9tourdi", "fou-fou", "t\u00eate en l'air"], "hu": ["szeles", "hebehurgya", "szeleburdi"], "it": ["sconsiderato", "stordito (sciocco)", "scervellato", "sventato"], "ru": ["\u043b\u0435\u0433\u043a\u043e\u043c\u044b\u0441\u043b\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0432\u0435\u0442\u0440\u0435\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vent", "primary": false}, "entreprenema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Volonte, spontanee surprenanta taskon.", "translations": {"fr": ["entreprenant"], "pl": ["przedsi\u0119biorczy", "obrotny"]}, "examples": [["li estas tre entreprenema, \u015danco lin favoris", "J. Benavente, trad. V. Inglada Ors, La Nesia Hejmo, La Suno Hispana, 1909-01 (61)"]], "subdefinitions": []}], "root": "entrepren", "primary": false}, "ekskoriacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ha\u016dta skrapvundeto.", "translations": {"be": ["\u0434\u0440\u0430\u043f\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["excoriation"], "pt": ["escoria\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0441\u0441\u0430\u0434\u0438\u043d\u0430", "\u0446\u0430\u0440\u0430\u043f\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Hautabsch\u00fcrfung"], "hu": ["b\u0151rhorzsol\u00e1s", "b\u0151rkimar\u00f3d\u00e1s"], "pl": ["otarcie nask\u00f3rka", "zadrapanie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekskoriaci", "primary": true}, "realpolitiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Politiko malidealisma, la\u016dreale taksanta la helpojn, malhelpojn kaj rimedojn por atingi siajn celojn.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u043f\u0430\u043b\u0456\u0442\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["politique r\u00e9aliste", "realpolitik"], "nl": ["realpolitik"], "ru": ["\u0440\u0435\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u043f\u043e\u043b\u0438\u0442\u0438\u043a\u0430", "\u0440\u0435\u0430\u043b\u0438\u0441\u0442\u0438\u0447\u043d\u0430\u044f \u043f\u043e\u043b\u0438\u0442\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Realpolitik"], "hu": ["re\u00e1lpolitikus"]}, "examples": [["la re\u011disoro Benegal sukcese skizas la kompleksan kombinon de metafiziko kaj realpolitiko evoluigitan de Gandhi", "A. G. Rao, La formi\u011do de Mahatmo, Monato, jaro 1997a, numero 7a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "politik", "primary": false}, "ekskoriacii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Skrapvundeti la ha\u016dton.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0440\u0430\u043f\u0430\u0446\u044c (\u0441\u043a\u0443\u0440\u0443)"], "fr": ["excorier"], "ru": ["\u043d\u0430\u043d\u0435\u0441\u0442\u0438 \u0441\u0441\u0430\u0434\u0438\u043d\u0443", "\u043f\u043e\u0446\u0430\u0440\u0430\u043f\u0430\u0442\u044c"], "de": ["die Haut absch\u00fcrfen", "wund reiben"], "hu": ["lehorzsolja a b\u0151rt"], "pl": ["obetrze\u0107 nask\u00f3rek", "zadrapa\u0107", "podrapa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekskoriaci", "primary": false}, "skafaldo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Trabaro per kiu oni pli facile aliras konstruatan a\u016d riparatan muron.", "translations": {"fa": ["\u062f\u0627\u0631\u0628\u0633\u062a", "\u0686\u0648\u0628\u200c\u0628\u0633\u062a"], "fr": ["\u00e9chafaudage"], "en": ["scaffold", "scaffolding"], "es": ["andamio"], "pt": ["andaime"]}, "examples": [["masonisto staris sur skafaldo, anta\u016d domo, por masoni la fasadon", "A. Lienhardt, Amuza legolibro en Esperanto, 1984"], ["ili bezonas ian skafaldon, kiu kuntenas la lingvon", "M. Cramer, El-interna kaj el-ekstera vortprovizo..., lingva kritiko, 2008-03-03"]], "subdefinitions": []}], "root": "skafald", "primary": true}, "koniferoplantoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grupo de plantoj, reprodukti\u011dantaj per semgrajnoj, kiuj ne estas enfermitaj en ovario.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u043b\u043e\u0441\u0435\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b\u0435"], "fr": ["conif\u00e8res"], "nl": ["naaktzadigen"], "la": ["Coniferophyta", "Gymnospermae"], "de": ["Nacktsamige Pflanzen", "Nacktsamer"], "sv": ["barrv\u00e4xter"], "hu": ["nyitvaterm\u0151k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konifer", "primary": false}, "\u015dtipo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mallonga dika peco da ligno.", "translations": {"be": ["\u0446\u0443\u0440\u0431\u0430\u043d", "\u043f\u0430\u0446\u0443\u0440\u0431\u0430\u043b\u0430\u043a", "\u043f\u0430\u043b\u0435\u043d\u0430", "\u043a\u0430\u043b\u043e\u0434\u0430"], "fr": ["b\u00fbche"], "en": ["block"], "nl": ["blok", "houtblok"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0435\u043d\u043e", "\u0447\u0443\u0440\u0431\u0430\u043d"], "de": ["Scheit", "Holzscheit", "Holzklotz"], "it": ["pezzo di legno", "ciocco (di legno)", "ceppo (di legno)"], "hu": ["has\u00e1b", "tusk\u00f3", "t\u0151ke"]}, "examples": [["\u015dtipo de pafilo", null], ["\u015di sidis rigida, kvaza\u016d \u015dtipo", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, fi\u015dkaptisto kaj lia edzino"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"it": ["moncone", "ceppaia"]}, "examples": [["la a\u011don de la arbo oni difinis per la nombro de la tavoloj sur la \u015dtipo", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 5, el la vivo kaj sciencoj, bagateloj"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dtip", "primary": true}, "vojstreko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vojlinio.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0435\u0437\u044f"], "fr": ["sentier"], "de": ["Wegstrecke"], "nl": ["weggetje"], "hu": ["\u00fatvonal"]}, "examples": [["mi irigos vin sur rekta vojstreko", "Z"], ["la vojstrekon de malpiuloj ne iru", "Z"], ["transdonu la pastron al mia dispono kaj vi fari\u011dos liberaj \u2015 alie via vojstreko fini\u011dos \u0109i tie", "Jack London, trad. Reto Rossetti, Dio de liaj prapatroj, NLR, 1/4"]], "subdefinitions": []}], "root": "strek", "primary": false}, "pontono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Platfunda \u015dipo, uzata por fari flosponton.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043d\u0442\u043e\u043d"], "en": ["pontoon"], "nl": ["ponton"], "pt": ["pont\u00e3o"], "ru": ["\u043f\u043e\u043d\u0442\u043e\u043d"], "de": ["Ponton"], "sv": ["ponton"], "hu": ["ponton"], "es": ["pont\u00f3n (embarcaci\u00f3n)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ponton", "primary": true}, "akiri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Havigi al si.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0431\u044b\u0446\u044c", "\u0430\u0442\u0440\u044b\u043c\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0439\u043c\u0435\u0446\u044c", "\u0430\u0432\u0430\u043b\u043e\u0434\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0434\u0430\u0431\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["acqu\u00e9rir", "obtenir", "se procurer"], "en": ["acquire"], "nl": ["verwerven", "verkrijgen"], "pt": ["adquirir", "obter", "arranjar"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043e\u0431\u0440\u0435\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u0434\u043e\u0431\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u043b\u0443\u0447\u0430\u0442\u044c"], "de": ["erlangen", "erwerben", "anschaffen", "erbeuten", "erarbeiten", "akquirieren", "an sich bringen", "in Besitz kommen"], "it": ["acquisire", "ottenere", "conseguire"], "sv": ["f\u00f6rv\u00e4rva", "skaffa sig"], "sk": ["z\u00edska\u0165"], "br": ["akuizita\u00f1", "perc'henna\u00f1"], "es": ["adquirir"]}, "examples": [["mi akiris tiun pentra\u0135on je malalta prezo", null], ["peke akirita ne estas profita", "Proverbaro esperanta"], ["lasu min reakiri mian spiron", null], ["akiri domon, prozelitojn, amikon, scion, sa\u011don, potencon, sukceson, influon", "Z"], ["la parolanto akiris la plimulton de la vo\u0109oj", null], ["nenia ofero estus tro granda, se ni povus per \u011di akiri al ni lingvon komunhoman", "Z"], ["tiu propono akiris la aprobon de \u0109iuj", null], ["mi akiris la konvinkon, ke...", null], ["vi devas akiri por tio la permeson de la Akademio", null], ["tiu legendo akiris grandan amplekson", null], ["laborakiri", "La Malnova Testamento, Je\u0125ezkel 23:29"], ["militakira\u0135o", "La Malnova Testamento, I. Samuel 15:21"], ["rabakiro", "La Malnova Testamento, Jesaja 10:6"], ["batalakiro", "Z"], ["iun plenakiri", null]], "subdefinitions": []}], "root": "akir", "primary": true}, "kvaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fermentita trinka\u0135o, farata el malto, akvo, hordeo kaj diversaj panspecoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0432\u0430\u0441"], "en": ["kvass"], "nl": ["kwas"], "ru": ["\u043a\u0432\u0430\u0441"], "de": ["Kwass"], "hu": ["kvasz"]}, "examples": [["la junulo balda\u016d aperis kun granda blanka kru\u0109o, plena de bona kvaso", "I. Turgenev: \u0124orj kaj Kalini\u0109. LOdE, 2003:7 (105)"]], "subdefinitions": []}], "root": "kvas", "primary": true}, "ar\u0125ivejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0445\u0456\u045e"], "fr": ["archives (lieu)"], "en": ["archive"], "nl": ["archief"], "ru": ["\u0430\u0440\u0445\u0438\u0432"], "de": ["Archiv", "Archivgeb\u00e4ude", "Urkundenstelle", "Dokumentationsstelle"], "hu": ["lev\u00e9lt\u00e1r", "arch\u00edvum", "okm\u00e1nyt\u00e1r"], "sk": ["arch\u00edv"], "es": ["archivo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ar\u0125iv", "primary": false}, "vindotablo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tablo a\u016d simila meblo, sur kiun oni ku\u015digas su\u0109infanon por purigi kaj vindi \u011din.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u043b\u0435\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0441\u0442\u043e\u043b\u0438\u043a"], "fr": ["table \u00e0 langer"], "nl": ["wikkeltafel"], "de": ["Wickeltisch", "Wickelkommode"], "sv": ["sk\u00f6tbord"], "hu": ["pelenk\u00e1z\u00f3asztal"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vind", "primary": false}, "parfumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Agrabla odoro.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u0444\u0443\u043c\u0430", "\u0434\u0443\u0445\u0456"], "fr": ["parfum"], "en": ["perfume"], "nl": ["parfum", "geur"], "pt": ["perfume"], "ru": ["\u0434\u0443\u0445\u0438", "\u043f\u0430\u0440\u0444\u044e\u043c"], "de": ["Parf\u00fcm"], "hu": ["illat"], "br": ["c'hwezh-vat"], "es": ["perfume"], "he": ["\u05e0\u05d9\u05d7\u05d5\u05d7"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Substanco, ordinare solvita en alkoholo kaj eliganta agrablan odoron.", "translations": {"hu": ["illatszer", "parf\u00fcm"], "br": ["porfum"], "he": ["\u05d1\u05d5\u05e9\u05dd"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "parfum", "primary": true}, "mal\u011doji": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Senti vivan malplezuron en la animo, aflikti\u011di.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u043c\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0441\u043c\u0443\u0447\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0436\u0443\u0440\u044b\u0446\u0446\u0430", "\u043c\u0430\u0440\u043a\u043e\u0446\u0456\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["\u00eatre triste"], "nl": ["treuren", "bedroefd zijn"], "ru": ["\u043f\u0435\u0447\u0430\u043b\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0433\u0440\u0443\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c"], "de": ["trauern"], "it": ["addolorarsi", "rattristarsi", "essere triste", "contristarsi"], "hu": ["b\u00e1nk\u00f3dik", "b\u00faslakodik"], "es": ["estar triste"], "pl": ["smuci\u0107 si\u0119", "martwi\u0107 si\u0119", "troska\u0107 si\u0119", "by\u0107 markotnym", "frasowa\u0107 si\u0119 (przest.)"]}, "examples": [["mal\u011doji pro la morto de amiko", "B"], ["koro scias sian propran mal\u011dojon, kaj en \u011dia mal\u011dojo ne partoprenas fremdulo", "Z"], ["nek \u011dojo nek mal\u011dojo da\u016dras eterne", "Proverbaro esperanta"], ["akiri la mal\u011dojan gloron de subfosanto", "(Zamenhof: Parolo anta\u016d la Sesa Kongreso Esperantista en Washington, 1910)"], ["profitemulo mal\u011dojigas sian domon", "La Malnova Testamento, Sentencoj 15:27"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011doj", "primary": false}, "mal\u011dojo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sento malplezura, aflikta.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u043c", "\u0441\u043c\u0443\u0442\u0430\u043a", "\u043c\u0430\u0440\u043a\u043e\u0442\u0430", "\u0436\u0443\u0440\u0431\u0430"], "fr": ["tristesse"], "ru": ["\u043f\u0435\u0447\u0430\u043b\u044c", "\u0433\u0440\u0443\u0441\u0442\u044c", "\u0442\u043e\u0441\u043a\u0430"], "de": ["Trauer"], "it": ["tristezza"], "hu": ["b\u00e1nat", "b\u00fa"], "es": ["tristeza"], "pl": ["smutek", "zmartwienie", "troska", "frasunek (przest.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u011doj", "primary": false}, "parfumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Agrable odorigi.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0443\u0448\u0438\u0442\u044c (\u0434\u0443\u0445\u0430\u043c\u0438)"], "fr": ["parfumer"], "nl": ["parfumeren"], "br": ["frondi\u00f1"], "de": ["parf\u00fcmieren"], "es": ["perfumar"], "he": ["\u05dc\u05d1\u05e9\u05dd"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "parfum", "primary": false}, "mal\u011doja": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sentanta fortan malplezuron.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u043c\u043d\u044b", "\u043c\u0430\u0440\u043a\u043e\u0442\u043d\u044b", "\u0436\u0443\u0440\u0431\u043e\u0442\u043d\u044b"], "fr": ["triste"], "ru": ["\u043f\u0435\u0447\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0433\u0440\u0443\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u0431\u0435\u0437\u0440\u0430\u0434\u043e\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439"], "de": ["traurig"], "it": ["triste"], "hu": ["b\u00e1natos", "b\u00fas"], "pl": ["smutny", "zmartwiony", "zatroskany", "markotny", "zafrasowany (przest.)"], "es": ["triste"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ka\u016dzanta fortan malplezuron.", "translations": {"pl": ["smuci\u0107", "martwi\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u011doj", "primary": false}, "humanitara": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La iom vastan sencon de la similforma angla, franca kaj alilingva vorto oni povas redoni anka\u016d per diversaj formoj: homa katastrofo; homsava agado; filantropia celo..."], "primary definition": null, "translations": {"it": ["umanitario"]}, "examples": [["Usono proponis financi je 6,6 milionoj da dolaroj humanitarajn misiojn en Irako", "M. Daoudi, trad. V. Lutermano, Venonta atako kontra\u016d Irako, le Monde diplomatique, 2008-08"], ["la a\u016dtoritatoj kaj humanitaraj organiza\u0135oj nun timas, ke infektaj malsanoj disvasti\u011dos", "-, Inundoj : nacia katastrofo en Barato, eventeo, 2008-08-28"]], "subdefinitions": []}], "root": "humanitar", "primary": true}, "elrevi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Seni\u011di je agrablaj, eble trompaj imagoj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043e\u0447\u0430\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["se d\u00e9tromper", "perdre ses illusions"], "en": ["become disillusioned", "become disappointed", "become disenchanted"], "hu": ["ki\u00e1br\u00e1ndul", "csal\u00f3dik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rev", "primary": false}, "skrablo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Surtabla ludo, en kiu \u0109iu ludanto vice provas el lotitaj literoj kunmeti vortojn sur krada tabulo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u0440\u0430\u0431\u043b"], "fr": ["scrabble"]}, "examples": [["vizitu la novan diskut-liston pri la ludo Skrablo", "C. Richard, Ludu skrablon en la interreto!, soc.culture.esperanto, 2002-06-11"]], "subdefinitions": []}], "root": "skrabl", "primary": true}, "sakso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de iama \u011dermana tribo. Tiuj, kiuj invadis Britujon, poste nomi\u011dis anglosaksoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043a\u0441"], "fr": ["Saxon (subst.)"], "nl": ["Saks"], "pt": ["sax\u00e3o"], "ru": ["\u0441\u0430\u043a\u0441"], "de": ["Sachse", "S\u00e4chsin"], "it": ["sassone (sost.)"], "hu": ["sz\u00e1sz"]}, "examples": [["la definitiva enlo\u011di\u011do de la Jutlandanoj, Angloj kaj Saksoj en Anglio", "Interesa arkeologio, p. 35a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Civitano de la federacia germana \u015dtato Saksujo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043a\u0441\u043e\u043d\u0435\u0446"], "de": ["Sachse", "S\u00e4chsin"], "nl": ["Saks"], "ru": ["\u0441\u0430\u043a\u0441\u043e\u043d\u0435\u0446"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "saks", "primary": true}, "putri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Malkomponi\u011di, parolante pri organisma substanco.", "translations": {"be": ["\u0433\u043d\u0456\u0446\u044c"], "en": ["putrefy", "putrify", "decay", "fester", "decompose", "rot"], "nl": ["rotten"], "pt": ["apodrecer"], "ru": ["\u0433\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u043b\u0430\u0433\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["faulen", "verfaulen", "verwesen"], "hu": ["rothad"], "es": ["pudrirse"], "pl": ["gni\u0107", "rozk\u0142ada\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["r forlasita ovo devas putri", "B"], ["putrado de fi\u015do komenci\u011das de l' kapo", "Proverbaro esperanta"], ["tiuj kompatinduloj putras en malliberejo", null], ["la nomo de malpiuloj forputros", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Morale putri, morale difekti\u011di, defali.", "translations": {"de": ["stinken", "zerfallen", "sich zersetzen"]}, "examples": [["estos io putrinta en la re\u011dimo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "putr", "primary": true}, "saksa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta al saksoj, ilia nacieco a\u016d \u015dtato.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043a\u0441\u043e\u043d\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["saxon (adj.)"], "nl": ["Saksisch"], "ru": ["\u0441\u0430\u043a\u0441\u043e\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["s\u00e4chsisch"], "it": ["sassone (agg.)"], "hu": ["sz\u00e1sz"], "lat": ["Saxonicus"]}, "examples": [["saksaj dialektoj, a\u016dtoroj", null], ["saksa konstitucio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "saks", "primary": false}, "putra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "= putranta.", "translations": {"be": ["\u0433\u043d\u0456\u043b\u044b"], "en": ["putrescent", "putrefying", "putrifying", "decaying", "festering", "rotting"], "nl": ["rot"], "ru": ["\u0433\u043d\u0438\u043b\u043e\u0439"], "de": ["faulend", "faulig", "verfaulend", "verwesend"], "hu": ["rothadt"], "es": ["podrido", "putrefacto"], "pl": ["gnilny", "gni\u0142y", "zbutwia\u0142y", "spr\u00f3chnia\u0142y"]}, "examples": [["putra dento", "Z"], ["de semo putra venas frukto ne nutra", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "putr", "primary": false}, "diareo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u043a\u0441\u0430", "\u0434\u044b\u044f\u0440\u044d\u044f"], "fr": ["diarrh\u00e9e"], "nl": ["diarree"], "pt": ["diarr\u00e9ia"], "ru": ["\u0434\u0438\u0430\u0440\u0435\u044f", "\u043f\u043e\u043d\u043e\u0441"], "de": ["Diarrh\u00f6", "Durchfall"], "hu": ["hasmen\u00e9s", "diar\u00e9", "diarrhoea"], "es": ["diarrea"], "pl": ["biegunka", "rozwolnienie (pot.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "diare", "primary": true}, "racia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Posedanta la racion.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u0443\u043c\u043d\u044b"], "fr": ["raisonnable", "rationnel"], "en": ["rational", "reasonable"], "nl": ["redelijk"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0443\u043c\u043d\u044b\u0439", "\u0440\u0430\u0441\u0441\u0443\u0434\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["vernunftbegabt", "vern\u00fcnftig"], "sv": ["f\u00f6rnuftig", "rationell"], "hu": ["\u00e9sz-", "racion\u00e1lis"]}, "examples": [["homo estos racia esta\u0135o", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Bazita sur la racio, konforma al la racio.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u0443\u043c\u043d\u044b", "\u0440\u0430\u0437\u0443\u043c\u043e\u0432\u044b", "\u0440\u0430\u0446\u044b\u044f\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "de": ["vern\u00fcnftig", "logisch begr\u00fcndet"], "sv": ["f\u00f6rnuftsenlig", "rationell"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0443\u043c\u043d\u044b\u0439", "\u0440\u0430\u0446\u0438\u043e\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["\u00e9szszer\u0171", "racion\u00e1lis"]}, "examples": [["racia rezono, decido", null], ["racia lingvo internacia", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "raci", "primary": false}, "travivi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Pasigi vivante.", "translations": {"sk": ["pre\u017ei\u0165"], "be": ["\u043f\u0440\u0430\u0436\u044b\u0446\u044c"], "nl": ["beleven"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0436\u0438\u0442\u044c"], "hu": ["v\u00e9gig\u00e9l"]}, "examples": [["vivon travivi estas art' malfacila", "Proverbaro esperanta"], ["travivi teruran minuton, grandan epokon, la junecon en malliberejo", "B"], ["la travivita tempo reaperis anta\u016d liaj okuloj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ekkoni, senti, sperti dum sia vivo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0436\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["faire l'exp\u00e9rience de", "vivre (un \u00e9v\u00e8nement)"], "de": ["erleben"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0436\u0438\u0442\u044c"], "hu": ["\u00e1t\u00e9l"]}, "examples": [["travivi gravan okazon, malfeli\u0109ojn, sukceson, belajn festojn", null], ["mi estis juna kaj ne multon travivis", "B"], ["dum tiuj traviva\u0135oj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ne morti (dum).", "translations": {}, "examples": [["Lingvo, kiu eltenis la provon dum dudek kvin jaroj, kiu en plej bona kaj \u0109iam pli floranta stato travivis jam tutan homan generacion", null], ["Se li travivos, li eble fari\u011dos anka\u016d prudenta", null], ["Malgra\u016d mia momento de paniko la anta\u016dan tagon, mi ne dubis, ke li travivis la brulegon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "viv", "primary": false}, "sovetia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al Sovetio.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0432\u0435\u0446\u043a\u0456"], "de": ["sowjetisch"], "pl": ["radziecki", "sowiecki (pot., obra\u017al.)"], "ru": ["\u0441\u043e\u0432\u0435\u0442\u0441\u043a\u0438\u0439"]}, "examples": [["Ili havas \u0109i tie pli, ol cent leterojn el USSR, po\u015dtkartojn, amason da fotoj, sovetiajn librojn kaj gazetojn.", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "sovet", "primary": false}, "racio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kapablo decidi per logika rezonado.", "translations": {"be": ["\u0440\u043e\u0437\u0443\u043c"], "fr": ["raison (capacit\u00e9 de raisonner)"], "en": ["reason", "sense", "logical faculty", "rationality", "judgment"], "nl": ["rede", "ratio"], "pt": ["raz\u00e3o"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0441\u0443\u0434\u043e\u043a", "\u0440\u0430\u0437\u0443\u043c"], "de": ["Vernunft", "Verstand", "Ratio"], "sv": ["f\u00f6rnuft"], "hu": ["\u00e9sz", "r\u00e1ci\u00f3"]}, "examples": [["la lingvo fari\u011das io sankta, io fea, io fabela, io mita \u2015 io, kio situas ekster la kampo de racio", "Claude Piron: Psikologiaj aspektoj de la monda lingvoproblemo kaj de Esperanto, Prelego prezentita en Bazelo dum la Trilanda Renkonti\u011do, 1998-03-21."], ["en la sfero de la pura racio la ekzisto de Dio estas nepruvebla", "La majstro kaj Margarita, P.10."]], "subdefinitions": []}], "root": "raci", "primary": true}, "fian\u0109ino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Edzi\u011dontino, ino havanta fian\u0109on.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0432\u0435\u0441\u0442\u0430"], "fr": ["fianc\u00e9e"], "en": ["fiancee", "fianc\u00e9e"], "nl": ["verloofde (vr.)"], "de": ["Fr\u00e4ulein"], "hu": ["elad\u00f3 l\u00e1ny"]}, "examples": [["en la salono estis neniu krom li kaj lia fian\u0109ino", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a726."], ["kiel bela estas via amo, mia fratino, mia fian\u0109ino!", "La Malnova Testamento, Alta Kanto 4:10"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Svatebla fra\u016dlino.", "translations": {}, "examples": [["sian edzinon Malanja'n, kiu fra\u016dline estis la plej ri\u0109a kaj plej bela fian\u0109ino en la tula vila\u011do, li amis pasie", "A. Edelmann, tr. I. Kaminski: La forgesita pipo. Fundamenta Krestomatio."]], "subdefinitions": []}], "root": "fian\u0109", "primary": false}, "seminormo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"it": ["dormiveglia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "seminorm", "primary": true}, "festlibro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kolekto da artikoloj, eseoj a\u016d alispecaj tekstoj speciale verkitaj kaj eldonitaj por honori personon.", "translations": {"ru": ["\u044e\u0431\u0438\u043b\u0435\u0439\u043d\u044b\u0439 \u0441\u0431\u043e\u0440\u043d\u0438\u043a \u0441\u0442\u0430\u0442\u0435\u0439"], "fr": ["m\u00e9langes (recueil d'essais)"], "en": ["festschrift", "festschrift", "commemorative publication"], "nl": ["feestbundel"], "pl": ["ksi\u0119ga okazyjna"], "es": ["homenaje"], "hu": ["eml\u00e9kk\u00f6tet"]}, "examples": [["tiu \u0109i artikolo estis verkita por festlibro honore al Ivo Lapenna okaze de ties 75-jara naski\u011dtaga festo", "P. Neergaard, La sencovasteco de kelkaj vortoj en Plena Ilustrita Vortaro de Esperanto, Esperantologio, 1999"]], "subdefinitions": []}], "root": "libr", "primary": false}, "centra angulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(rilate al cirklo ) Angulo, kies vertico koincidas kun la centro de la cirklo.", "translations": {"sk": ["stredov\u00fd uhol"], "ru": ["\u0446\u0435\u043d\u0442\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0443\u0433\u043e\u043b"], "fr": ["angle au centre"], "en": ["central angle"], "de": ["Mittelpunktswinkel"], "pl": ["k\u0105t \u015brodkowy"], "hu": ["k\u00f6z\u00e9ponti sz\u00f6g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "angul", "primary": false}, "\u015drumpi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Kuntiri\u011di kaj sulketi\u011di pro sekeco a\u016d maljuneco; mal\u015dveli, malkreski.", "translations": {"be": ["\u0437\u043c\u043e\u0440\u0448\u0447\u044b\u0446\u0446\u0430", "\u0441\u043a\u0443\u0440\u0447\u044b\u0446\u0446\u0430", "\u043f\u0430\u043a\u0430\u0440\u0430\u0431\u0430\u0446\u0456\u0446\u0446\u0430"], "en": ["shrivel (up)", "crumple", "shrink (away)", "wilt (away)", "wrinkle (up)"], "nl": ["verschrompelen"], "pt": ["enrugar-se"], "ru": ["\u0441\u043c\u043e\u0440\u0449\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0441\u044a\u0451\u0436\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0441\u0436\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["schrumpfen", "einschrumpfen", "eingehen"], "it": ["raggrinzirsi"], "hu": ["\u00f6sszezsugorodik", "\u00f6sszeaszal\u00f3dik", "\u00f6sszemegy"]}, "examples": [["\u015drumpas mortantaj folioj, maljunula ha\u016dto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015drump", "primary": true}, "amerikano": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Oni ne konfuzu la vortojn amerikano kaj usonano."], "primary definition": "Lo\u011danto de Ameriko.", "translations": {"be": ["\u0430\u043c\u044d\u0440\u044b\u043a\u0430\u043d\u0435\u0446 (\u0436\u044b\u0445\u0430\u0440 \u043a\u0430\u043d\u0442\u044b\u043d\u044d\u043d\u0442\u0430)"], "fr": ["Am\u00e9ricain"], "bg": ["\u0430\u043c\u0435\u0440\u0438\u043a\u0430\u043d\u0435\u0446"], "nl": ["Amerikaan"], "pt": ["americano"], "ru": ["\u0430\u043c\u0435\u0440\u0438\u043a\u0430\u043d\u0435\u0446 (\u0436\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c \u043a\u043e\u043d\u0442\u0438\u043d\u0435\u043d\u0442\u0430)"], "de": ["Amerikaner"], "hu": ["amerikai (lakos)"], "sk": ["Ameri\u010dan"], "en": ["American"], "es": ["americano"], "pl": ["amerykanin"]}, "examples": [["\u00aben E\u016dropo ekzistas multe da vidinda\u0135oj!\u00bb diras la juna Amerikano", "Fabeloj, volumo 3, Post jarmiloj"], ["se \u0109iuj almena\u016d la E\u016dropanoj kaj Amerikanoj aligos al si tiun \u0109i lingvon", "Esenco kaj Estonte, \u0109ap. 5"], ["en tia okazo cent milionoj da kulturaj amerikanoj estas fremduloj en sia hejmo", "Homoarnismo"]], "subdefinitions": []}], "root": "Amerik", "primary": false}, "zoologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri la bestoj, subfako de la biologio.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0430\u043b\u0451\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["zoologie"], "en": ["zoology"], "nl": ["zo\u00f6logie", "dierkunde"], "pt": ["zoologia"], "el": ["\u03b6\u03c9\u03bf\u03bb\u03bf\u03b3\u03af\u03b1"], "de": ["Zoologie"], "it": ["zoologia"], "hu": ["\u00e1llattan", "zool\u00f3gia"], "sk": ["zool\u00f3gia"], "fa": ["\u062c\u0627\u0646\u0648\u0631\u0634\u0646\u0627\u0633\u06cc"], "ru": ["\u0437\u043e\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "sv": ["zoologi", "djurl\u00e4ra"], "es": ["zoolog\u00eda"], "he": ["\u05ea\u05d5\u05e8\u05ea \u05d4\u05d7\u05d9", "\u05d6\u05d5\u05d0\u05d5\u05dc\u05d5\u05d2\u05d9\u05d4"]}, "examples": [["zoologia bestarejo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "zoologi", "primary": true}, "fluso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu fazo de la tajdo, dum kiu la maro alti\u011das.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u043b\u0456\u045e"], "fr": ["flot (mar\u00e9e montante)"], "en": ["flood tide"], "nl": ["vloed"], "pt": ["fluxo"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043b\u0438\u0432"], "de": ["Flut"], "hu": ["dag\u00e1ly"], "pl": ["przyp\u0142yw"]}, "examples": [["la maksimuma alti\u011do de la maro dum la fluso nomi\u011das altmaro", null], ["Ni scias e\u0109 en fluso de l' adoro, Ke pasas \u0109iu belo", "John DRINKWATER, tr. Reto ROSSETTI: X = 0, Nica literatura revuo, 2:5."], ["La nevenkeblan tiron de la tentoj Posedas viaj trajtoj sen eraro Kaj viaj mamoj dum koler-momentoj La fluson montras de tempesta maro", "Geraldo MATTOS: Perfektulino. La nica literatura revuo, 4:5"], ["dum la fluso de sia prozelitisma fervoro, portate sur la mano de Dio, Sturges Owen estus kura\u011dinta iri sola en la tendaron de la senkreduloj", "Jack LONDON, tr. Reto Rossetti: Dio de liaj prapatroj. La nica literatura revuo, 1:4."]], "subdefinitions": []}], "root": "flus", "primary": true}, "anar\u0125ia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "anarkia", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0430\u0440\u0445\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["anarchique", "anarchiste (adj.)"], "bg": ["\u0430\u043d\u0430\u0440\u0445\u0438\u0447\u0435\u043d"], "nl": ["anarchistisch"], "ru": ["\u0430\u043d\u0430\u0440\u0445\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u0430\u043d\u0430\u0440\u0445\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["gesetzlos", "anarchisch", "chaotisch"], "sv": ["anarkistisk"], "sk": ["anarchistick\u00fd"], "en": ["anarchic", "anarchist", "chaotic"], "es": ["anarquista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anar\u0125i", "primary": false}, "flusi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (Pri la maro:) Esti en la flusa fazo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c (\u043f\u0440\u0430 \u043c\u043e\u0440\u0430)"], "fr": ["monter (en p. de la mer)"], "de": ["fluten"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043b\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c (\u043e \u043c\u043e\u0440\u0435)"], "hu": ["j\u00f6n a dag\u00e1ly"]}, "examples": [["eksentinte fridan frapon, || \u015cuna provas levi kapon; || sed ne povas, do palptu\u015das || harojn; terurite ku\u015das: || io ligas la hararon! || des pli do \u015di timas maron, || kiu flusas kaj jam du\u015das", "John FRANCIS: Hebridea Romanco. La Nica literatura revuo, N-ro 4:4"]], "subdefinitions": []}], "root": "flus", "primary": false}, "sonorigisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, metie sonoriganta la sonorilojn de pre\u011dejo.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0432\u043e\u043d\u0430\u0440\u044c"], "fr": ["sonneur (de cloches)"], "de": ["Gl\u00f6ckner"], "nl": ["klokkenluider"], "hu": ["harangoz\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sonor", "primary": false}, "anar\u0125io": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "anarkio", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0430\u0440\u0445\u0456\u044f"], "en": ["anarchy"], "nl": ["anarchie"], "ru": ["\u0430\u043d\u0430\u0440\u0445\u0438\u044f"], "de": ["Gesetzlosigkeit", "Anarchie", "Unordnung", "Durcheinander", "Chaos"], "sv": ["anarki", "lagl\u00f6shet"], "sk": ["anarchia"], "bg": ["\u0430\u043d\u0430\u0440\u0445\u0438\u044f", "\u0431\u0435\u0437\u0432\u043b\u0430\u0441\u0442\u0438\u0435"], "es": ["anarqu\u00eda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anar\u0125i", "primary": true}, "frakaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Disrompo, dispecetigo.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u0433\u0440\u043e\u043c", "\u0437\u044c\u043d\u0456\u0448\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["fracas", "casse (action de casser)", "vacarme"], "nl": ["het vermorzelen", "het verbrijzelen"], "ru": ["\u0443\u043d\u0438\u0447\u0442\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0440\u0430\u0437\u0433\u0440\u043e\u043c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Frakasbruo.", "translations": {}, "examples": [["granda frakaso en malgranda glaso", "Proverbaro esperanta"], ["eliri sen frakaso el granda embaraso", "Proverbaro esperanta"], ["bruo de batalo estas en la lando kaj granda frakasado", "La Malnova Testamento, Jeremia 50:22"]], "subdefinitions": []}], "root": "frakas", "primary": false}, "frakasi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Perforte kaj brue disrompi, dispecetigi.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u044c\u0431\u0456\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0442\u0440\u0443\u0448\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u0441\u0442\u0440\u0443\u0448\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0442\u0440\u0443\u0448\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0434\u0440\u0430\u0431\u043d\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["fracasser", "briser", "casser", "mettre en d\u00e9route"], "en": ["shatter"], "nl": ["vermorzelen", "verbrijzelen"], "pt": ["quebrar", "britar", "fracassar", "esmagar", "partir"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0431\u0438\u0442\u044c \u0432\u0434\u0440\u0435\u0431\u0435\u0437\u0433\u0438", "\u0440\u0430\u0437\u0434\u0440\u043e\u0431\u0438\u0442\u044c"], "de": ["zerschmettern", "zertr\u00fcmmern"], "es": ["hacer fracasar"]}, "examples": [["frakasi vazon, \u0109aron, la dentojn de iu", "Z"], ["unuj kurante en la mallumo sin frakasis je la muro", "La Faraono, volumo 3, \u0109ap. 16"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Plenvenki malamikon, okazigante al li grandajn perdojn.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u044c\u0431\u0456\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0433\u0440\u0430\u043c\u0456\u0446\u044c"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0433\u0440\u043e\u043c\u0438\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u043a\u0440\u0443\u0448\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["frakasita armeo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Tute detrui, ruinigi.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u044c\u0431\u0456\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0431\u0443\u0440\u044b\u0446\u044c", "\u0437\u0440\u0443\u0439\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u044c\u043d\u0456\u0448\u0447\u044b\u0446\u044c"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0433\u0440\u043e\u043c\u0438\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u043a\u0440\u0443\u0448\u0438\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0434\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c", "\u0443\u043d\u0438\u0447\u0442\u043e\u0436\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["frakasi nacion", "Z"], ["\u0109ion tempo frakasas", null], ["la kruela realo ne frakasis tian kura\u011don", null], ["\u0109iuj provoj de la reakcio frakasi\u011dis", null], ["mia fido, mia espero tute frakasi\u011dis", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Afliktegi.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u044c\u0431\u0456\u0446\u044c"], "ru": ["\u0441\u043e\u043a\u0440\u0443\u0448\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["frakasi la koron de iu", "Z"], ["tiu rememoro frakasas min", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Plene refuti.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u044c\u0431\u0456\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0433\u0440\u0430\u043c\u0456\u0446\u044c"], "es": ["hacer fracasar"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0431\u0438\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0433\u0440\u043e\u043c\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["frakasi argumenton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "frakas", "primary": true}, "fu\u015do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago fu\u015di.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043c\u044b\u043b\u043a\u0430", "\u0445\u0456\u0431\u0430", "\u043f\u0440\u043e\u043c\u0430\u0445", "\u043f\u0440\u0430\u043c\u0430\u0448\u043a\u0430"], "fr": ["b\u00e9vue", "g\u00e2chis", "gaffe"], "nl": ["stommiteit", "knoeiboel"], "ru": ["\u043e\u0448\u0438\u0431\u043a\u0430", "\u043f\u0440\u043e\u043c\u0430\u0445"], "tp": ["pakala"], "hu": ["hiba", "balfog\u00e1s"]}, "examples": [["ili timegis, ke la tuta urbo parolos pri ilia misfaro, pri tiu gravega fu\u015do", "Lasu min paroli plu!, Jen vi ree trinkas!"]], "subdefinitions": []}], "root": "fu\u015d", "primary": false}, "senpaga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ricevebla sen pago.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0441\u043f\u043b\u0430\u0442\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["gratuit"], "nl": ["gratis"], "no": ["gratis"], "be": ["\u0431\u044f\u0441\u043f\u043b\u0430\u0442\u043d\u044b", "\u0434\u0430\u0440\u043c\u0430\u0432\u044b"], "de": ["kostenlos"], "hu": ["ingyenes"]}, "examples": [["de kantado senpaga doloras la gor\u011do", "Proverbaro esperanta"], ["senpaga eniro", null], ["senpage disdonita flugfolio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pag", "primary": false}, "fu\u015di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malbone fari pro intenca a\u016d nevola senzorgeco; fara\u0109i.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u0441\u044c\u043f\u0435\u0445\u0430\u043c", "\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u0430\u0431\u044b-\u044f\u043a", "\u0445\u0430\u043b\u0442\u0443\u0440\u044b\u0446\u044c", "\u043f\u0441\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["b\u00e2cler", "bousiller (g\u00e2cher)", "g\u00e2cher (bousiller)"], "en": ["bungle"], "nl": ["knoeien", "verknoeien"], "pt": ["trabalhar mal", "atamancar", "fazer \u00e0s pressas", "borrar (pintura, escrita)"], "ru": ["\u0441\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u043a\u043e\u0435-\u043a\u0430\u043a", "\u0441\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u043d\u0430\u0441\u043f\u0435\u0445", "\u0441\u0445\u0430\u043b\u0442\u0443\u0440\u0438\u0442\u044c", "\u0438\u0441\u043f\u043e\u0440\u0442\u0438\u0442\u044c \u0434\u0435\u043b\u043e"], "de": ["pfuschen", "verpfuschen", "verhunzen", "verderben"], "tp": ["pakala"], "hu": ["elront", "elhib\u00e1z", "elpusk\u00e1z"]}, "examples": [["la tajloro fu\u015dis mian veston", null], ["vi fu\u015dis la kuira\u0135on", null], ["la lernanto fu\u015dis sian taskon", null], ["mi nenion misfaris, mi nenion fu\u015dis, mi nenion malbonigis: nur okazis tio, ke mi malsukcesis", "Lasu min paroli plu!, Malkontentas la me\u0125anikisto"], ["tute ne estas nature, ke la motoro tiamaniere fu\u015di\u011dis, se li agis normale", "Lasu min paroli plu!, Malkontentas la me\u0125anikisto"], ["mi ne imagis tiuepoke, ke vi fu\u015dos \u0109ion \u0109i per brandemo, ke vi fu\u015dos vin mem, ke vi fu\u015dos nian kunan vivon, manke de volo", "Lasu min paroli plu!, Jen vi ree trinkas!"]], "subdefinitions": []}], "root": "fu\u015d", "primary": true}, "fotostudio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Studio por fotado.", "translations": {"fr": ["studio de prise de vue", "studio photographique"]}, "examples": [["unu estis dungito de vestovendejo kaj la alia havis okupon en fotostudio", "Bu Tieli, Ilia vivo \u015dan\u011di\u011dis, El popola \u0108inio, 2003-03"]], "subdefinitions": []}], "root": "studi", "primary": false}, "mona\u0125ino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ino vivanta mona\u0125isme la\u016d sia religia promeso.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u0430\u0448\u043a\u0430"], "fr": ["religieuse (moniale)", "moniale"], "en": ["nun"], "nl": ["non"], "pt": ["monja"], "ru": ["\u043c\u043e\u043d\u0430\u0445\u0438\u043d\u044f", "\u043c\u043e\u043d\u0430\u0448\u043a\u0430", "\u0438\u043d\u043e\u043a\u0438\u043d\u044f"], "de": ["Nonne"], "hu": ["ap\u00e1ca", "(szerzetes) n\u0151v\u00e9r"], "br": ["leanez"], "es": ["monja"]}, "examples": [["albanoj detruis pli ol cent ortodoksajn pre\u011dejojn kaj timigis mona\u0125inojn", "K. Eckstadt, Insultoj, misinformoj kaj malveroj, Monato, jaro 2001a, numero 3a, p. 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mona\u0125", "primary": false}, "fu\u015da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al fu\u015do, fu\u015danta, fu\u015data.", "translations": {"be": ["\u0445\u0430\u043b\u0442\u0443\u0440\u043d\u044b", "\u0431\u0440\u0430\u043a\u0430\u0432\u0430\u043d\u044b", "\u043d\u044f\u0441\u043f\u0440\u0430\u045e\u043d\u044b", "\u043d\u044f\u045e\u043c\u0435\u043b\u044b"], "hu": ["hib\u00e1s", "rossz", "elpusk\u00e1zott"], "nl": ["knoei-"], "ru": ["\u0431\u0440\u0430\u043a\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u043b\u043e\u0432\u043a\u0438\u0439", "\u043d\u0435\u0437\u0430\u0434\u0430\u0447\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0443\u043c\u0435\u043b\u044b\u0439"]}, "examples": [["ni sukcesis preska\u016d tute detrui la fu\u015dan agadon de la idistoj en niaj laboristaj rondoj", "Vortoj de k-do Lanti, Pri la Biblio"], ["estas sen\u0109ese malobeataj, fu\u015de aplikataj de tiuj, kiujn oni kutimas nomi niaj plej bonaj a\u016dtoroj", "Vortoj de k-do Lanti, Pri stilo"], ["kiu ne havas idealon, tiu iel similas al ia fu\u015da radofaristo, kiu tute ne zorgus, ke la radoj estu cirkloformaj", "Vortoj de k-do Lanti, Idealo estas necesa"]], "subdefinitions": []}], "root": "fu\u015d", "primary": false}, "imaginara": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Estanta imaginaro, rilata al imaginaro.", "translations": {"be": ["\u0443\u044f\u045e\u043d\u044b (\u043b\u0456\u043a)"], "fr": ["imaginaire (math.)"], "en": ["imaginary"], "nl": ["imaginair"], "ru": ["\u043c\u043d\u0438\u043c\u044b\u0439"], "de": ["imagin\u00e4r"], "hu": ["k\u00e9pzetes", "imagin\u00e1rius"], "pl": ["zespolony"]}, "examples": [["imaginara nombro", null], ["pure imaginara nombro", null], ["imaginara parto de komplekso", null]], "subdefinitions": []}], "root": "imaginar", "primary": true}, "prilumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Lumi al io, ver\u015di lumon sur ion.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u044c\u0432\u044f\u0442\u043b\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["\u00e9clairer"], "nl": ["belichten"], "ru": ["\u043e\u0441\u0432\u0435\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0441\u0432\u0435\u0449\u0430\u0442\u044c"], "tr": ["ayd\u0131nlatmak"], "it": ["illuminare", "gettare luce su"], "hu": ["megvil\u00e1g\u00edt"], "sv": ["belysa", "lysa uparolante pri(n\u00e5got)"], "es": ["iluminar"]}, "examples": [["la templo estas prilumata de la brilo de la suno", "Z"], ["en la mistera luna prilumiteco de la monto", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "lum", "primary": false}, "mitraleto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda mitralo portebla de unu homo.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0432\u0442\u043e\u043c\u0430\u0442 (\u043e\u0440\u0443\u0436\u0438\u0435)", "\u043f\u0438\u0441\u0442\u043e\u043b\u0435\u0442-\u043f\u0443\u043b\u0435\u043c\u0451\u0442"], "fr": ["mitraillette"], "de": ["Maschinenpistole"], "en": ["submachine gun", "machine pistol"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mitral", "primary": false}, "imaginaro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u0108i tiu termino apartenas al la historio de matematiko, ja temas pri la unua nomo de kompleksoj. La malgranda sencnuanco, ke reelo estas komplekso, sed ne estas imaginaro, malmulte gravas. Nun oni uzas \u0109efe la adjektivan formon kaj preska\u016d nur en fiksaj esprimoj de la tipo pure imaginara kaj imaginara parto. Cetere eblas demandi sin, \u0109u necesis krei novan radikon por \u0109i tiu nocio: ja naciaj lingvoj senprobleme uzas vorton tradukeblan per \u00abimaga\u00bb."], "primary definition": "Komplekso, precipe se \u011di ne estas reelo.", "translations": {"be": ["\u0443\u044f\u045e\u043d\u044b \u043b\u0456\u043a", "\u043a\u043e\u043c\u043f\u043b\u0435\u043a\u0441\u043d\u044b \u043b\u0456\u043a"], "fr": ["nombre complexe", "nombre imaginaire"], "en": ["complex number", "imaginary number"], "nl": ["samengesteld getal", "imaginair getal"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043f\u043b\u0435\u043a\u0441\u043d\u043e\u0435 \u0447\u0438\u0441\u043b\u043e", "\u043c\u043d\u0438\u043c\u043e\u0435 \u0447\u0438\u0441\u043b\u043e"], "de": ["komplexe Zahl", "imagin\u00e4re Zahl"], "hu": ["k\u00e9pzetes sz\u00e1m", "imagin\u00e1rius sz\u00e1m"], "pl": ["liczba zespolona"]}, "examples": [["1+2.i, 4.i estas imaginaroj, sed 3+0.i ne estas", null]], "subdefinitions": []}], "root": "imaginar", "primary": false}, "svaga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["vague (adj.)"]}, "examples": [["la tolo \u015dajnis vasti\u011di al la svagaj kaj nebulaj muroj", "J. Camacho, La Majstro kaj Martinelli, Iltis, 1993"], ["ni vidis steleon el bronzo kun Greklingva surskribo, kvankam svage kaj apena\u016d plu legeble", "Lukiano, trad. G. Berveling, veraj rakontoj. - 2005"]], "subdefinitions": []}], "root": "svag", "primary": true}, "mamsu\u0109igi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0440\u043c\u0438\u0442\u044c \u0433\u0440\u0443\u0434\u044c\u044e"], "fr": ["allaiter"], "nl": ["zogen"], "pt": ["amamentar"], "tr": ["emzirmek"], "hu": ["szoptat"], "pl": ["karmi\u0107 piersi\u0105"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05d9\u05e0\u05d9\u05e7"]}, "examples": [["la\u016d \u011denerala opinio oni devas mamsu\u0109igi la infanon pli a\u016d malpli \u0109iutriahorei", "Harald Schicke Infanaj malsanoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "su\u0109", "primary": false}, "Aleutaj Insuloj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108eno el proks. 70 vulkandevenaj insuloj inter Kam\u0109atko kaj Alasko, arke limanta la Beringan Maron desude en la Norda Pacifiko.", "translations": {"ru": ["\u0410\u043b\u0435\u0443\u0442\u0441\u043a\u0438\u0435 \u043e\u0441\u0442\u0440\u043e\u0432\u0430"], "fr": ["\u00eeles Al\u00e9outiennes"], "en": ["Aleutian Islands"], "ca": ["Illes Aleutianes"], "de": ["Aleuten"], "hu": ["Aleut-szigetek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aleut", "primary": false}, "a\u0109a\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io tre malpla\u0109a, malbona.", "translations": {"fr": ["cochonnerie", "saloperie"]}, "examples": [["\u015di ne lasis ian a\u0109a\u0135on ie por la purigistino", "M. Boulton, Ebrivirgeco, Nica Literatura Revuo, 1958-01 \u011dis 02, numero 3/3, p. 99-107a"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u0109", "primary": false}, "biologo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0431\u0456\u0451\u043b\u044f\u0433"], "fr": ["biologiste"], "bg": ["\u0431\u0438\u043e\u043b\u043e\u0433"], "ru": ["\u0431\u0438\u043e\u043b\u043e\u0433"], "de": ["Biologe"], "sv": ["biolog"], "en": ["biologist"], "es": ["bi\u00f3logo"], "pl": ["biolog"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "biolog", "primary": true}, "pontolingvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Intera lingvo en kiun oni tradukas por poste plu traduki en cellingvon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043c\u0435\u0436\u0443\u0442\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439 \u044f\u0437\u044b\u043a", "\u044f\u0437\u044b\u043a-\u043f\u043e\u0441\u0440\u0435\u0434\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["langue pivot"], "en": ["intermediate language"], "nl": ["brugtaal"], "de": ["Mittlersprache", "Br\u00fcckensprache", "Zwischensprache"], "sv": ["brospr\u00e5k"], "hu": ["h\u00eddnyelv"], "he": ["\u05e9\u05e4\u05d4 \u05de\u05ea\u05d5\u05d5\u05db\u05ea"]}, "examples": [["Esperanto servis kiel pontolingvo por traduki verkojn el la hungara en la \u0109inan", null], ["pontolingvo estas utila rimedo en plurlingva tradukado, \u0109ar se necesas traduki el m programlingvoj en n ma\u015dinlingvojn, \u011di ebligas konstrui nur m+n tradukilojn (m tradukilojn el la fontaj lingvoj en la pontan, plus n tradukilojn el la ponta lingvo en la celajn), anstata\u016d m\u00d7n rektajn tradukilojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lingv", "primary": false}, "ekipi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Provizi iun a\u016d ion per \u0109iuj necesaj iloj.", "translations": {"ru": ["\u044d\u043a\u0438\u043f\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043d\u0430\u0440\u044f\u0434\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0441\u043d\u0430\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u0441\u043d\u0430\u0431\u0434\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u043e\u0440\u0443\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["\u00e9quiper"], "en": ["equip"], "nl": ["uitrusten"], "pt": ["equipar", "aparelhar", "aprestar"], "de": ["ausr\u00fcsten", "ausstatten"], "sv": ["utrusta"], "hu": ["felszerel", "ell\u00e1t (vmivel)"], "fa": ["\u062a\u062c\u0647\u06cc\u0632 \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0645\u062c\u0647\u0632 \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "es": ["equipar"], "pl": ["ekwipowa\u0107", "wyekwipowa\u0107", "wyposa\u017ca\u0107", "zaopatrza\u0107", "urz\u0105dza\u0107"]}, "examples": [["ekipi soldaton, turiston, armeon, \u015dipon", null], ["la fabriko estas ekipita per plej modernaj ma\u015dinoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ekip", "primary": true}, "jungilaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro de la rimenoj, \u015dnuroj kaj tiel plu uzataj por jungi.", "translations": {"be": ["\u0432\u0443\u043f\u0440\u0430\u0436"], "en": ["harness", "yoke"], "nl": ["tuig", "span"], "br": ["stern (loened-labour)"], "ru": ["\u0443\u043f\u0440\u044f\u0436\u044c"], "de": ["Zaumzeug", "Pferdegeschirr", "Geschirre"], "hu": ["l\u00f3szersz\u00e1m", "h\u00e1m"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "jung", "primary": false}, "prudento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kapablo trafe ju\u011di pri la aferoj de la praktika vivo.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u0440\u0430\u0437\u0443\u043c\u0438\u0435"], "en": ["prudence"], "nl": ["gezond verstand"], "be": ["\u0440\u0430\u0437\u0432\u0430\u0436\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0432\u0430\u0436\u043b\u0456\u0432\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u0430\u0434\u0431\u0430\u0447\u043b\u0456\u0432\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0430\u0431\u0430\u0447\u043b\u0456\u0432\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043a\u043b\u0451\u043a"], "hu": ["megfontolts\u00e1g", "b\u00f6lcsess\u00e9g", "el\u0151retekint\u00e9s"]}, "examples": [["de legado sen atento ne ri\u0109i\u011das la prudento", "Proverbaro esperanta"], ["Ofelio perdis la prudenton", null], ["la a\u011do de prudento", null], ["la sana prudento", "Z"], ["senprudenta besto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kapablo anta\u016dvidi kaj eviti la erarojn a\u016d dan\u011derojn de la vivo.", "translations": {"hu": ["k\u00f6r\u00fcltekint\u00e9s", "\u00f3vatoss\u00e1g"]}, "examples": [["konservu klarecon de la kapo kaj prudenton", "Z"], ["venas al li prudento post la \u011dusta momento", "Z"], ["kiu prudenton ne havas, tiun sa\u011do ne savas", "Proverbaro esperanta"], ["li pagas nun pro sia senprudenteco", null], ["la prudento estas la plej malnobla el la virtoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "prudent", "primary": false}, "romanisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Verkinto de romanoj.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u043c\u0430\u043d\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["romancier"], "en": ["novelist"], "ru": ["\u0440\u043e\u043c\u0430\u043d\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Romanschriftsteller", "Romanschreiber", "Romanautor", "Romancier"], "es": ["novelista"], "hu": ["reg\u00e9ny\u00edr\u00f3"]}, "examples": [["aperis nova talenta krimromanisto, kies nova libro pliri\u0109igos nian literaturon", "NikSt: Bona distrilo kaj memlernilo, Monatojaro 1994a, numero 10a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "roman", "primary": false}, "prudenta": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En iuj etnolingvoj la vorto sa\u011da estas uzata sinonime kun prudenta (kaj tiaj ilin prezentas PV kaj PAG), dum en aliaj ili estas preska\u016d antonimoj; prudento estas la plej banala, supra\u0135a formo de sa\u011do, \u00abla komuna sa\u011do\u00bb \u2015 dum \u00abla vera sa\u011do\u00bb povas esti paradoksa kaj kontra\u016da al la prudento: kaj tamen en tiu tempo \u011duste tiuj \u0109i naivaj kontra\u016dparoloj estis rigardataj kiel veroj, ne ebligantaj ian dubon, kiel plej logika opinio de la tuta prudenta mondo, kaj la ideoj de Kolumbo estis kalkulataj kiel infana\u0135o, kiu estas inda nenian atenton. \u0109u nia nuna laborado kondukas al ia difinita celo, a\u016d ni agas ankora\u016d blinde kaj riskas, ke nia laborado pereos vane, kaj prudentaj homoj devas ankora\u016d sin teni flanke de ni, \u011dis \u00abla afero klari\u011dos\u00bb.", "Rimarko: Oni do rajtas postuli ke infano estu prudenta: vi devas denove esti bona kaj prudenta, kiel tiam, kiam ni amba\u016d estante infanoj ludadis sub la saliko!; sed \u00absa\u011da infano\u00bb estus fenomeno malnormala (kiel bebo Jesuo)."], "primary definition": "Kiu pripensas kaj regas siajn agojn kaj konduton la\u016d la praktika vivosperto kaj sociaj konvencioj.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u0440\u0430\u0437\u0443\u043c\u043d\u044b\u0439"], "en": ["prudent", "sensible"], "nl": ["verstandig"], "pt": ["prudente", "sensato", "judicioso", "razo\u00e1vel", "assisado"], "be": ["\u0440\u0430\u0437\u0432\u0430\u0436\u043d\u044b", "\u0440\u0430\u0437\u0432\u0430\u0436\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u043f\u0440\u0430\u0434\u0431\u0430\u0447\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u0430\u0431\u0430\u0447\u043b\u0456\u0432\u044b"], "de": ["vern\u00fcnftig"], "hu": ["megfontolt", "el\u0151retekint\u0151", "b\u00f6lcs"]}, "examples": [["io tro sensenca, por ke prudenta homo povu serioze pensi pri \u011di", "Z"], ["vi estas tre pripensema kaj prudenta homo", "Fabeloj, volumo 4, Kion la patro faras, estas \u0109iam \u011dusta"], ["li rigardis per prudentaj grizaj okuloj", null], ["prudenta ideo", null], ["por la plej prudentaj moralaj predikoj la mondo \u0109iam restas absolute surda", "Z"], ["malprudenta homo neniam konas la mezuron de sia stomako", "Fabeloj, volumo 4, Filino de la mar\u0109a re\u011do"], ["estu prudenta , a\u016d mi vokos la gardistojn!", "Fabeloj, volumo 2, La ombro"], ["tion rezultigis la servistoj per siaj kisoj kaj karesoj, sed ne \u015diaj gepatroj, \u0109ar ili estis tro prudentaj por tio", "Fabeloj, volumo 4, Infana babilado"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kiu moderigas sian konduton la\u016d la cirkonstancoj.", "translations": {"hu": ["k\u00f6r\u00fcltekint\u0151", "\u00f3vatos"]}, "examples": [["ju cerbo pli prudenta, des lango pli silenta", "Proverbaro esperanta"], ["ri\u0109i\u011das ne enspezo, sed prudenta elspezo", "Z"], ["la strataj \u015dtelistoj devis agi ekstreme prudente", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 19."], ["prudenta \u015dparemo, konsilo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "prudent", "primary": true}, "\u0109aro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antikva durada veturilo por kurludoj, bataloj, en kiu oni ne sidis, sed \u0109iam staris.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u0435\u0441\u043d\u0438\u0446\u0430"], "fr": ["char (antique)"], "en": ["car"], "nl": ["kar", "wagen"], "be": ["\u0432\u043e\u0437", "\u043a\u0430\u043b\u0451\u0441\u044b", "\u043f\u0430\u0432\u043e\u0437\u043a\u0430", "\u0431\u0440\u044b\u0447\u043a\u0430", "\u043a\u0430\u043b\u044f\u0441\u044c\u043d\u0456\u0446\u0430"], "de": ["Wagen", "Karren"], "it": ["carro"], "hu": ["kocsi"], "es": ["carro", "carruaje"], "pl": ["rydwan"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u015car\u011dveturilo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0432\u043e\u0437\u043a\u0430", "\u0432\u043e\u0437", "\u0442\u0435\u043b\u0435\u0433\u0430"], "fr": ["chariot (v\u00e9hicule)"], "nl": ["kar", "wagen"], "pl": ["w\u00f3z"], "hu": ["szek\u00e9r"]}, "examples": [["jungi sian \u0109aron", "La Malnova Testamento, Eliro 14:6"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Solena radveturilo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0432\u043e\u0437\u043a\u0430"], "fr": ["char (v\u00e9hicule de c\u00e9r\u00e9monie)"], "nl": ["ceremoniewagen"], "pl": ["pow\u00f3z"], "hu": ["kocsi"]}, "examples": [["funebra \u0109aro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ar", "primary": false}, "anasedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo anseroformaj birdoj (Anatidae).", "translations": {"hu": ["r\u00e9cef\u00e9l\u00e9k"], "be": ["\u043a\u0430\u0447\u043a\u0456 (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["anatid\u00e9s"], "de": ["Enten"], "ru": ["\u0443\u0442\u0438\u043d\u044b\u0435", "\u0443\u0442\u043a\u0438 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anased", "primary": true}, "gastronomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spertulo pri gastronomio.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u043e\u043c"], "fr": ["gastronome", "gourmet"], "nl": ["gastronoom"], "pt": ["gastr\u00f4nomo"], "el": ["\u03b3\u03b1\u03c3\u03c4\u03c1\u03bf\u03bd\u03cc\u03bc\u03bf\u03c2"], "de": ["Gastwirt"], "ru": ["\u0433\u0430\u0441\u0442\u0440\u043e\u043d\u043e\u043c"], "es": ["gatr\u00f3nomo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gastronom", "primary": true}, "kaneli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ornami per paralelaj kaneloj.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0437\u0430\u0446\u044c \u043a\u0430\u043d\u044d\u043b\u044e\u0440\u044b", "\u0430\u0437\u0434\u0430\u0431\u043b\u044f\u0446\u044c \u043a\u0430\u043d\u044d\u043b\u044e\u0440\u0430\u043c\u0456"], "fr": ["canneler"], "nl": ["canneleren", "kartelen", "ribbelen"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0440\u0435\u0437\u0430\u0442\u044c \u043a\u0430\u043d\u043d\u0435\u043b\u044e\u0440\u044b"], "de": ["kannelieren"], "hu": ["bar\u00e1zd\u00e1l", "hornyol", "huzagol"]}, "examples": [["kanelitaj kolonoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kanel", "primary": false}, "simulado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago simuli,.", "translations": {"be": ["\u0441\u044b\u043c\u0443\u043b\u044f\u0446\u044b\u044f"], "en": ["simulation"], "nl": ["simulatie", "simulering"], "ru": ["\u0441\u0438\u043c\u0443\u043b\u044f\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Simulieren"], "hu": ["szimul\u00e1l\u00e1s"]}, "examples": [["simulado de frenezo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ago simuli,.", "translations": {"be": ["\u0456\u043c\u0456\u0442\u0430\u0446\u044b\u0439\u043d\u0430\u0435 \u043c\u0430\u0434\u044d\u043b\u044f\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "ca": ["simulaci\u00f3"], "es": ["simulaci\u00f3n"], "ru": ["\u0438\u043c\u0438\u0442\u0430\u0446\u0438\u043e\u043d\u043d\u043e\u0435 \u043c\u043e\u0434\u0435\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [["trovi akcepteblajn parametrovalorojn per simulado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "simul", "primary": false}, "surscenigisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kunordigisto de drama prezento, gvidanta aktorojn kaj aliajn.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u0436\u0438\u0441\u0441\u0451\u0440", "\u043f\u043e\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u0449\u0438\u043a"], "fr": ["metteur en sc\u00e8ne"], "en": ["director"], "nl": ["regisseur"], "de": ["Regisseur"], "hu": ["sz\u00ednh\u00e1zi rendez\u0151", "sz\u00ednpadra \u00e1ll\u00edt\u00f3"], "pl": ["re\u017cyser"], "he": ["\u05d1\u05de\u05d0\u05d9"]}, "examples": [["teatra\u0135o devas elmeti\u011di al kompetentuloj \u2013 aktoroj, re\u011disoroj, surscenigistoj", "Paul Gubbins: Materialismo kaj \u0135aluzo (Geraldo Mattos, La servorajto - kaj - La sinmortigo), Monato, jaro 1998a, numero 4a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "scen", "primary": false}, "korola folio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unu folio de la korolo.", "translations": {"de": ["Kronblatt", "Bl\u00fctenblatt"], "nl": ["kroonblad"], "hu": ["p\u00e1rtalev\u00e9l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "korol", "primary": false}, "dezertigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Senigi je lo\u011dantoj, je vivebleco.", "translations": {"fr": ["ravager"], "de": ["verw\u00fcsten"], "bg": ["\u043e\u043f\u0443\u0441\u0442\u043e\u0448\u0430\u0432\u0430\u043c"], "pl": ["wyja\u0142awia\u0107", "wyludnia\u0107"], "en": ["devastate"]}, "examples": [["kiel flamo bruldezertigas montojn", "La Malnova Testamento, Psalmaro 83:14"]], "subdefinitions": []}], "root": "dezert", "primary": false}, "balasto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctonoj, sablo a\u016d aliaj pezaj materialoj, per kiuj oni ekzemple \u015dar\u011das \u015dipojn por konservi ekvilibron, a\u016d aerostatojn por plipezigi ilin.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043b\u044f\u0441\u0442"], "fr": ["ballast", "surcharge (fig.)", "pl\u00e9thore"], "en": ["ballast"], "nl": ["ballast"], "ru": ["\u0431\u0430\u043b\u043b\u0430\u0441\u0442"], "de": ["Ballast"], "hu": ["ballaszt", "holts\u00faly"], "pl": ["balast"]}, "examples": [["marakva balasto de submaraj \u015dipoj", null], ["ni ne ricevis kargon, kaj oni ordonis, ke ni veturu hejmen kun balasto", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, unua libro, \u0109apitro 1a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Samspeca \u015dar\u011da\u0135o \u015dutita sur fervoja grundo, por firmigi la transversajn trabojn.", "translations": {"de": ["Schotter", "Sch\u00fcttung", "Bettung"], "hu": ["kavics\u00e1gyazat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Senutila superflua\u0135o, superflua malfacila\u0135o.", "translations": {"de": ["Ballast"], "pl": ["balast"], "hu": ["ballaszt", "felesleges teher"]}, "examples": [["plej multaj neologismoj estas nur balasto por la lingvo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "balast", "primary": true}, "apepsio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malrapidi\u011do, malfacili\u011do de digesto.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u044d\u043f\u0441\u0456\u044f"], "fr": ["apepsie"], "de": ["mangelhaftes Verdauungsverm\u00f6gen", "Apepsie"], "es": ["apepsia"], "hu": ["apepszia"]}, "examples": [["timante apepsion mi ne riskas frue enliti\u011di", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 63a, p. 357a"]], "subdefinitions": []}], "root": "apepsi", "primary": true}, "balasti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u015car\u011di per balasto.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0433\u0440\u0443\u0437\u0456\u0446\u044c \u0431\u0430\u043b\u044f\u0441\u0442"], "fr": ["ballaster"], "en": ["ballast"], "nl": ["ballasten"], "ru": ["\u0437\u0430\u0433\u0440\u0443\u0437\u0438\u0442\u044c \u0431\u0430\u043b\u043b\u0430\u0441\u0442"], "de": ["beballasten", "belasten", "Ballast nehmen lassen", "schottern [Bahn]", "beschottern [Bahn]"], "hu": ["holts\u00fallyal terhel"], "pl": ["obci\u0105\u017ca\u0107 balastem"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "balast", "primary": false}, "skolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la dis\u0109iploj de iu majstro a\u016d de la adeptoj de iu doktrino.", "translations": {"be": ["\u0448\u043a\u043e\u043b\u0430 (\u0443 \u043d\u0430\u0432\u0443\u0446\u044b, \u043b\u0456\u0442\u0430\u0440\u0430\u0442\u0443\u0440\u044b, \u043c\u0430\u0441\u0442\u0430\u0446\u0442\u0432\u0435)"], "fr": ["\u00e9cole (litt\u00e9raire etc.)"], "en": ["school (of art, philosophy, thought, etc)"], "nl": ["school", "kunstrichting"], "ru": ["\u0448\u043a\u043e\u043b\u0430 (\u043d\u0430\u0443\u0447\u043d\u0430\u044f, \u0432 \u0438\u0441\u043a\u0443\u0441\u0441\u0442\u0432\u0435 \u0438 \u0442.\u043f.)"], "de": ["Schule"], "hu": ["iskola (pl. tudom\u00e1nyos)"], "fa": ["\u0645\u06a9\u062a\u0628"], "es": ["escuela (corriente de pensamiento)"]}, "examples": [["la unua vera ekonomika skolo, kun propra revuo kaj regulaj kunvenoj", "Bo Sandelin: Anta\u016dmerkantilisma ekonomia pensado, Monatojaro 2001a, numero 2a, p. 16a"], ["la plej granda spertulo pri la rusa skolo en Esperanto-literaturo Boris Tokarev jam forpasis", "Boris Kolker: Poeto de amo kaj revolucio (E\u016dgeno Mi\u0125alski, Plena poemaro), Monatojaro 1996a, numero 9a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "skol", "primary": true}, "kvaza\u016ddiri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Alude diri, komprenigi sen rekta eldiro.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u043c\u044f\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u0434\u0430\u0446\u044c \u0437\u0440\u0430\u0437\u0443\u043c\u0435\u0446\u044c"], "fr": ["insinuer (laisser entendre)", "laisser entendre", "sugg\u00e9rer (laisser entendre)"], "en": ["insinuate", "suggest"], "ru": ["\u043d\u0430\u043c\u0435\u043a\u0430\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u043c\u0435\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0434\u0430\u0442\u044c \u043f\u043e\u043d\u044f\u0442\u044c"], "de": ["andeuten"], "pl": ["napomyka\u0107", "sugerowa\u0107", "insynuowa\u0107", "dawa\u0107 do zrozumienia"], "hu": ["c\u00e9loz vmire", "sejtet", "csak f\u00e9lig mond ki"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dir", "primary": false}, "navigaciejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ejo sur \u015dipo kie estas instalita navigacia aparataro, la laborloko de navigaciisto.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0442\u0443\u0440\u043c\u0430\u043d\u0441\u043a\u0430\u044f \u0440\u0443\u0431\u043a\u0430"], "fr": ["abri de navigation"], "en": ["chart house"]}, "examples": [["komandejoj estis du\u0109ambraj: stirejo anta\u016de, kaj navigaciejo malanta\u016de", "Guido Ricci: \u0108u estas \u011duste diri \u00abponto\u00bb anstata\u016d \u00abkomandejo\u00bb"]], "subdefinitions": []}], "root": "navigaci", "primary": false}, "radioaktiva": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elsendanta radiojn pro disfalado de nukleoj de kelkaj \u0125emiaj elementoj.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0434\u044b\u0435\u0430\u043a\u0442\u044b\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["radioactif"], "en": ["radioactive"], "nl": ["radioactief"], "pt": ["radioativo"], "ru": ["\u0440\u0430\u0434\u0438\u043e\u0430\u043a\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439"], "de": ["radioaktiv"], "hu": ["radioakt\u00edv"], "fa": ["\u067e\u0631\u062a\u0648\u0632\u0627", "\u0631\u0627\u062f\u06cc\u0648\u0627\u06a9\u062a\u06cc\u0648"], "es": ["radiactivo"], "pl": ["radioaktywny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "radioaktiv", "primary": true}, "pali\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) I\u011di malpli kolora.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043b\u0435\u0434\u043d\u0435\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0431\u043b\u0435\u0434\u043d\u0435\u0442\u044c"], "fr": ["p\u00e2lir"], "nl": ["bleek worden"], "no": ["blekne"], "ca": ["empal\u00b7lidir"], "sv": ["blekna"], "hu": ["els\u00e1pad", "elhalv\u00e1nyul"], "es": ["palidecer"]}, "examples": [["\u015di pali\u011dis, io kvaza\u016d pikis \u015dian koron", "Patroj kaj filoj, \u0109apitro 17a, p. 95a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Malforti\u011di, malintensi\u011di.", "translations": {}, "examples": [["lia influo, famo pali\u011das", null], ["la unua impreso iom post iom pali\u011das", null], ["sen meditado, scio pali\u011das", "trad. T. T. Anuruddha, La Vojo al Nirvano a\u016d la Dhammapado, 20:282, B\u1ed3-T\u00e1t-Csoma-Instituto por Budhologio, 1973"]], "subdefinitions": []}], "root": "pal", "primary": false}, "Barbudo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Insulo en la Centra Ameriko en Kariba Maro, en insularo Deventaj Insuloj, apartenanta al Antigvo kaj Barbudo.", "translations": {"de": ["Barbuda"], "bg": ["\u0411\u0430\u0440\u0431\u0443\u0434\u0430"], "pl": ["Barbuda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "barbud", "primary": true}, "kalpo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unu el tre longtempaj esti\u011doj, ekzistadoj kaj malesti\u011doj de la universo plurmilion- a\u016d plurmiliardjaraj.", "translations": {"fr": ["\u00e9on", "kalpa"], "de": ["Kalpa", "\u00c4on"]}, "examples": [["depost la komenco de tiu \u0109i kalpo estis multaj malbonaj re\u011doj, kiuj mortigis siajn proprajn patrojn", "trad. Asano San\u0109i, Amitajur Djana Sutro, enkonduko, La Japana Budhano, 1993-04, numero 264a"], ["mi estos la lasta budho, \u0109ar la Nuna Kalpo balda\u016d fini\u011dos", "Simatani T., Kastelo, \u4eee\u60f3\u4e16\u754c\u306e\u30ec\u30a4 Rei Virtuala, 2004"]], "subdefinitions": []}], "root": "kalp", "primary": true}, "gracieco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvalito de iu a\u016d io gracia.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0430\u0446\u044b\u0451\u0437\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0437\u0433\u0440\u0430\u0431\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["gr\u00e2ce (charme)"], "en": ["gracefulness"], "nl": ["gratie", "bevalligheid"], "pt": ["graciosidade"], "ru": ["\u0433\u0440\u0430\u0446\u0438\u044f", "\u0433\u0440\u0430\u0446\u0438\u043e\u0437\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0438\u0437\u044f\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Grazie", "Anmut", "Liebreiz"], "tr": ["incelik", "zarafet", "l\u00fctuf"], "hu": ["kecsess\u00e9g", "b\u00e1joss\u00e1g", "k\u00f6nnyeds\u00e9g"], "es": ["gracia (elegancia)"], "pl": ["gracja", "zgrabno\u015b\u0107", "powab", "przystojno\u015b\u0107", "nadobno\u015b\u0107"]}, "examples": [["gracieco de infana viza\u011do, de antikva statufragmento", null]], "subdefinitions": []}], "root": "graci", "primary": false}, "interpelaci": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pt": ["interpela\u00e7\u00e3o"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "interpelac", "primary": false}, "pesimisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pesimismano.", "translations": {"be": ["\u043f\u044d\u0441\u044b\u043c\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["d\u00e9faitiste", "pessimiste"], "en": ["pessimist"], "nl": ["pessimist", "zwartkijker"], "pt": ["pessimista"], "ru": ["\u043f\u0435\u0441\u0441\u0438\u043c\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Pessimist"], "hu": ["pesszimista", "bor\u00fal\u00e1t\u00f3"], "es": ["pesimista"], "he": ["\u05e4\u05e1\u05d9\u05de\u05d9\u05e1\u05d8", "\u05e8\u05d5\u05d0\u05d4 \u05e9\u05d7\u05d5\u05e8\u05d5\u05ea"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu \u0109iam vidas nur la malbonan flankon en \u0109iuj aferoj.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "nigrevidulo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pesimist", "primary": true}, "interpelaco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "interpelac", "primary": true}, "afina spaco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tia algebra strukturo (E,+), ke + estas ekstera operacio de iu vektora spaco V super E, kun la sekvaj ecoj: (1) la kunliga\u0135o de (eksteraj) operacioj de \u03c4 kaj \u03c4' estas la operacio de \u03c4+\u03c4'; (2) la operacio de la nulo estas la idento-bildigo kaj, reciproke, nur la nulo operacias tiel; (3) por \u0109iuj ajn du punktoj, ekzistas vektoro, kies operacio \u0135etas unu punkton al la dua.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0444\u0444\u0438\u043d\u043d\u043e\u0435 \u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["espace affine"], "en": ["affine space"], "de": ["affiner Raum"], "pl": ["przestrze\u0144 afiniczna"], "hu": ["affin t\u00e9r"]}, "examples": [["la vektoran spacon V oni kvalifikas direkto de la afina spaco", null], ["oni diras anka\u016d, ke la afina spaco estas \u00abdirektata de V\u00bb", null], ["la vektoron, kies operacio \u0135etas x al y, oni kutime signas per y-x", null], ["\u0109iu vektora spaco havas kanonan strukturon de afina spaco, direktate de si mem", null]], "subdefinitions": []}], "root": "spac", "primary": false}, "garbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fasko da vegeta\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0441\u043d\u043e\u043f"], "fr": ["botte (gerbe)", "gerbe"], "pt": ["feixe", "paveia"], "pl": ["snop", "wi\u0105zanka", "wi\u0105zka", "p\u0119czek"], "ru": ["\u0441\u043d\u043e\u043f"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kunliga\u0135o da fal\u0109ita greno.", "translations": {"de": ["Garbe"], "nl": ["schoof", "garve"], "sv": ["k\u00e4rve"], "hu": ["k\u00e9ve"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Simila dika kunliga\u0135o da detran\u0109itaj vegeta\u0135aj trunketoj.", "translations": {"de": ["Strau\u00df"], "nl": ["garve", "struik (bloemen)"], "sv": ["k\u00e4rve"], "hu": ["csom\u00f3"]}, "examples": [["garbo da pajlo, fojno, floroj", null]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Aro da longaj a\u0135oj.", "translations": {"de": ["B\u00fcndel"], "nl": ["bundel"], "sv": ["knippe"], "pl": ["snop", "wi\u0105zka", "p\u0119czek"], "hu": ["k\u00f6teg"]}, "examples": [["tutaj garboj da rapidaj, oraj, blindigantaj radioj", "Z"], ["\u0109i tiuj pensoj kvaza\u016d garbo da fulmoj trakuris la kapon de Marta", "Marta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "peniko, tufo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "garb", "primary": true}, "ksereso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Sherry"], "nl": ["sherry (arch.)", "xeres (arch.)"], "pt": ["xerez"]}, "examples": [["la preska\u016d nigra ksereso odoris kupron", "Patroj kaj filoj, \u0109apitro 20a, p. 122a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kseres", "primary": true}, "aliigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari ion alia, \u015dan\u011di, modifi.", "translations": {"be": ["\u043c\u044f\u043d\u044f\u0446\u044c", "\u0437\u044c\u043c\u044f\u043d\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["modifier"], "en": ["modify"], "nl": ["veranderen", "aanpassen"], "pt": ["modificar", "mudar"], "ru": ["\u043c\u0435\u043d\u044f\u0442\u044c", "\u0438\u0437\u043c\u0435\u043d\u044f\u0442\u044c", "\u0438\u0437\u043c\u0435\u043d\u0438\u0442\u044c"], "ca": ["transformar"], "de": ["\u00e4ndern", "ver\u00e4ndern", "ab\u00e4ndern"], "sk": ["zmeni\u0165"], "fi": ["muuttaa (toiseksi, toisenlaiseksi)"], "pl": ["zmienia\u0107", "przeinacza\u0107", "przemienia\u0107"]}, "examples": [["por ke oni ne rekonu lin, li aliigis sian vo\u0109on", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ali", "primary": false}, "long\u015delo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0443\u0447\u043e\u043a"], "fr": ["gousse"], "it": ["baccello"], "hu": ["h\u00fcvely (n\u00f6v\u00e9nyi)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015del", "primary": false}, "skulptarto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plastika belarto produktanta bareliefajn, mez-reliefajn a\u016d plen-reliefajn verkojn.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0430\u044f\u043d\u0438\u0435", "\u0441\u043a\u0443\u043b\u044c\u043f\u0442\u0443\u0440\u0430 (\u0438\u0441\u043a\u0443\u0441\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "ca": ["escultura"], "fr": ["sculpture (art)"], "pl": ["rze\u017abiarstwo"], "hu": ["szobr\u00e1szat", "szobr\u00e1szm\u0171v\u00e9szet"]}, "examples": [["\u015di elektis iun \u2013 sandalfariston, kiu estis ne nur ne re\u011do; ne nur nenion sciis pri la skulptarto, sed li \\ estis anka\u016d mallaborema, pezmovi\u011da, stulta homo", "Satiraj rakontoj, tria pre\u011do de Pygmalion"]], "subdefinitions": []}], "root": "art", "primary": false}, "galdukto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ajna el pluraj kanaloj, kondukantaj la galon en la duodenon, kaj precipe la \u0109efkanalo en kiun ili arbece kuni\u011das.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0451\u043b\u0447\u043d\u044b\u0439 \u043f\u0440\u043e\u0442\u043e\u043a"], "fr": ["chol\u00e9doque (subst.)", "canal chol\u00e9doque"], "bg": ["\u0436\u043b\u044a\u0447\u0435\u043d \u043a\u0430\u043d\u0430\u043b"], "nl": ["galbuis"], "pt": ["col\u00e9doco"], "de": ["Gallengang"], "hu": ["k\u00f6z\u00f6s epevezet\u00e9k"], "fa": ["\u0645\u062c\u0631\u0627\u06cc \u0635\u0641\u0631\u0627\u0648\u06cc"], "en": ["bile duct"], "pl": ["przew\u00f3d \u017c\u00f3\u0142ciowy"]}, "examples": [["perturbi\u011das la cirkulado de sango kio ka\u016dzas perturbi\u011don de la funkcio de galdukto kaj digesto", "San-protektado en printempo, El Popola \u0108inio"], ["la relative malgrandaj ovoj atingas la inteston la\u016dlonge la eksterhepatan grandan galdukton (Ductus choledochus) kaj estas eligataj per la feka\u0135o", "Prof. Dr. R. Sachs: Medicina Parazitologio"]], "subdefinitions": []}], "root": "gal", "primary": false}, "acetileno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "C2H2. Bruligebla gasa hidrokarbonido, uzata por lumigado kaj aliaj industriaj bezonoj.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0446\u0435\u0442\u0438\u043b\u0435\u043d"], "fr": ["ac\u00e9tyl\u00e8ne"], "en": ["acetylene"], "nl": ["acetyleen"], "pt": ["acetileno"], "be": ["\u0430\u0446\u044d\u0442\u044b\u043b\u0435\u043d", "\u044d\u0442\u044b\u043d"], "de": ["\u00c4thin", "Azetylen"], "sv": ["acetylen", "etyn"], "hu": ["acetil\u00e9n"], "sk": ["acetyl\u00e9n"], "fa": ["\u0627\u0633\u062a\u06cc\u0644\u0646", "\u0627\u062a\u06cc\u0646"], "bg": ["\u0430\u0446\u0435\u0442\u0438\u043b\u0435\u043d", "\u0435\u0442\u0438\u043d"], "es": ["acetileno"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "acetilen", "primary": true}, "almozdoni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Doni almozon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c (\u043c\u0456\u043b\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456\u043d\u0443)", "\u0430\u0445\u0432\u044f\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "en": ["give alms"], "br": ["rei\u00f1 an aluzen"], "pt": ["dar esmolas"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c (\u043d\u0438\u0449\u0438\u043c)"], "es": ["dar limosna"]}, "examples": [["sur la \u015dultroj de la almozdonantoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "almoz", "primary": false}, "komplekso de malsupereco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sento pri propra malpli granda valoro kompare kun aliaj homoj.", "translations": {"fr": ["complexe d'inf\u00e9riorit\u00e9", "sentiment d'inf\u00e9riorit\u00e9"]}, "examples": [["rompi\u011das la interna harmonio inter la individuo kaj la ekstera mondo, kiam la individuo eliras el la kadroj de siaj kapabloj kaj, penante levi\u011di supren, ricevas komplekson de malplivaloreco kaj falas en kruelecon kaj bigotecon", "I. Efremov, trad. J. Finkel, Horo de Bovo, 2005"], ["la\u016d mia opinio, de iom da tempo, Esperanton hantas la minuskomplekso kaj la maso\u0125ismo", "T. del Barrio, La normala lingvo, Beletra Almanako, 2007-09"], ["la mankosenton de homa bebo, kiu perceptas sin senhelpa, Adler komprenis kiel fortega pozitiva motivigo por kresko kaj evoluo. Nur postaj negativaj faktoroj en la homa evoluo bremsas tiun motivigon kaj kreas komplekson pri malsupereco", "Vikipedio, individua psikologio, 2010-04-02"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "memestimo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kompleks", "primary": false}, "alrigidi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Firme, spasme fiksi\u011di \u0109e io.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u0434\u043e\u0440\u043e\u0436\u043d\u043e \u0432\u0446\u0435\u043f\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["se cramponner", "se crisper"]}, "examples": [["li levi\u011dis kaj frapis la Fili\u015dtojn, \u011dis lia mano laci\u011dis kaj alrigidi\u011dis al la glavo", "La Malnova Testamento, II. Samuel 23:10"]], "subdefinitions": []}], "root": "rigid", "primary": false}, "bildrakonto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rakonto prezentata precipe per bildoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u043c\u0456\u043a\u0441"], "fr": ["bande dessin\u00e9e", "BD"], "en": ["comic", "comic book", "comic strip", "graphic novel"], "nl": ["strip"], "pt": ["hist\u00f3ria em quadrinhos", "HQ", "banda desenhada"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u0438\u043a\u0441"], "de": ["Bildgeschichte"], "fa": ["\u062f\u0627\u0633\u062a\u0627\u0646 \u0645\u0635\u0648\u0631"]}, "examples": [["la fruaj bildrakontoj de la 19a jarcento plejparte ankora\u016d ne konis tiun novan lingvon; \u0109iu bildo montras scenon kiel \u011di prezentas sin al la okulo, dum la akompana teksto devas klarigi \u0109ion, en normala, kontinua liriko a\u016d prozo la sviso Rodolphe T\u00f6pffer inspiris la humuriston Wilhelm Busch; ekde \u00abDer Struwwelpeter\u00bb de Heinrich Hoffmann \u011dis hodia\u016d tiu speco estas plej ofte uzata en porinfanaj libroj", "Martin Weichert, Cent jaroj Yellow Kid \u2015 Jarmiloj da bildliteraturo, Literatura Foiro, nov.-dec. 1996, http://www.esperanto.net/martin.weichert/bildlit.html"]], "subdefinitions": []}], "root": "rakont", "primary": false}, "ordinacii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Doni la ordinacian sakramenton.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0441\u044c\u0432\u044f\u0447\u0430\u0446\u044c (\u0431\u0456\u0441\u043a\u0443\u043f\u0430)", "\u0437\u044c\u0434\u0437\u044f\u0439\u0441\u044c\u043d\u044f\u0446\u044c \u0445\u0456\u0440\u0430\u0442\u043e\u043d\u0456\u044e", "\u0445\u0456\u0440\u0430\u0442\u0430\u043d\u0456\u0441\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0440\u0434\u044b\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "en": ["ordain"], "nl": ["ordineren", "inwijden", "inzegenen"], "grc": ["\u03c7\u03b5\u03b9\u03c1\u03bf\u03c4\u03bf\u03bd\u03ad\u03c9"], "ru": ["\u0440\u0443\u043a\u043e\u043f\u043e\u043b\u0430\u0433\u0430\u0442\u044c", "\u0445\u0438\u0440\u043e\u0442\u043e\u043d\u0438\u0441\u0430\u0442\u044c"], "de": ["ordinieren"], "hu": ["papp\u00e1 szentel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ordinaci", "primary": false}, "heleco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de io hela.", "translations": {"be": ["\u044f\u0440\u043a\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["luminosit\u00e9", "clart\u00e9 (luminosit\u00e9)", "lumi\u00e8re (luminosit\u00e9)"], "nl": ["helderheid"], "pt": ["claridade"], "ru": ["\u0441\u0432\u0435\u0442", "\u0441\u0432\u0435\u0442\u043b\u043e\u0442\u0430"], "de": ["Helligkeit"], "it": ["luminosit\u00e0", "chiarezza (luce)"], "es": ["claridad", "luminosidad"]}, "examples": [["ni havas helecon nokte, kiam brilas luno", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "hel", "primary": false}, "ordinacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En la tradicia kristanismo, sakramento per kiu unu a\u016d pluraj episkopoj (la ordinaciantoj) konsekras homon (la ordinaciaton) al iu el la eklezihierarkiaj gradoj.", "translations": {"be": ["\u0445\u0456\u0440\u0430\u0442\u043e\u043d\u0456\u044f", "\u0432\u044b\u0441\u044c\u0432\u044f\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435 (\u0431\u0456\u0441\u043a\u0443\u043f\u0430)"], "fr": ["ordination"], "en": ["ordination"], "nl": ["priesterwijding"], "pt": ["ordena\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0440\u0443\u043a\u043e\u043f\u043e\u043b\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0445\u0438\u0440\u043e\u0442\u043e\u043d\u0438\u044f"], "de": ["Ordination"], "hu": ["papszentel\u00e9s"], "grc": ["\u03c7\u03b5\u03b9\u03c1\u03bf\u03c4\u03bf\u03bd\u03af\u03b1"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Pastrigo en tiuj protestantaj konfesioj kiuj ne rigardas tion sakramento.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0434\u044b\u043d\u0430\u0446\u044b\u044f"], "nl": ["ordinatie"], "ru": ["\u043e\u0440\u0434\u0438\u043d\u0430\u0446\u0438\u044f"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ordinaci", "primary": true}, "preterito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Verba tempo, montranta senprecize la estintecon (= is-tempo).", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u043e\u0448\u043b\u044b \u0447\u0430\u0441"], "en": ["past tense"], "nl": ["praeteritium", "verleden tijd"], "pt": ["pret\u00e9rito"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0448\u0435\u0434\u0448\u0435\u0435 \u0432\u0440\u0435\u043c\u044f"], "de": ["Vergangenheit"], "hu": ["m\u00falt id\u0151"], "ro": ["trecut"], "pl": ["czas przesz\u0142y"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "preterit", "primary": true}, "fruktero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unuopa maturi\u011dinta ovario de plurfrukto.", "translations": {"de": ["Fr\u00fcchtchen"], "hu": ["r\u00e9szterm\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "frukt", "primary": false}, "morta\u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Mizere, malnoble morti.", "translations": {"fr": ["crever (mourir)"], "it": ["crepare", "schiattare"], "pl": ["zdechn\u0105\u0107"]}, "examples": [["ili morta\u0109us kvaza\u016d brutaro senfura\u011da", "La skandalo pro Jozefo, Potifar, la bonkorulo"]], "subdefinitions": []}], "root": "mort", "primary": false}, "perikardo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Membraneca sako, envolvanta la koron.", "translations": {"be": ["\u043f\u044d\u0440\u044b\u043a\u0430\u0440\u0434"], "en": ["pericardium"], "nl": ["hardzak"], "pt": ["peric\u00e1rdio"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0438\u043a\u0430\u0440\u0434", "\u043e\u043a\u043e\u043b\u043e\u0441\u0435\u0440\u0434\u0435\u0447\u043d\u0430\u044f \u0441\u0443\u043c\u043a\u0430"], "de": ["Perikard", "Herzbeutel"], "hu": ["sz\u00edvburok", "pericardium"], "fa": ["\u0628\u0631\u0648\u0646\u200c\u0634\u0627\u0645\u0647\u0654 \u0642\u0644\u0628", "\u067e\u0650\u0631\u06cc\u06a9\u0627\u0631\u062f"], "pl": ["osierdzie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "perikard", "primary": true}, "suriri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Iri alten sur ion.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0439\u0442\u0438 (\u043d\u0430 \u0447\u0442\u043e-\u043b.)", "\u0432\u0437\u043e\u0439\u0442\u0438", "\u0432\u0437\u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["monter (sur)", "grimper (sur)"], "pt": ["subir"], "de": ["betreten", "dahingehen", "beschreiten"], "pl": ["wspina\u0107 si\u0119"], "hu": ["r\u00e1megy"]}, "examples": [["suriri tegmenton, \u015dtuparon, arbon, monton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ir", "primary": false}, "geometriisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri geometrio.", "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u0430\u043c\u044d\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["g\u00e9om\u00e8tre"], "en": ["geometer", "geometrician"], "nl": ["meetkundige"], "pt": ["ge\u00f4metra"], "ru": ["\u0433\u0435\u043e\u043c\u0435\u0442\u0440"], "hu": ["m\u00e9rtantud\u00f3s", "geom\u00e9ter"], "fa": ["\u0647\u0646\u062f\u0633\u0647\u200c\u062f\u0627\u0646"], "es": ["ge\u00f3metra"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "geometri", "primary": false}, "Makedonujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato en la suda E\u016dropo kun \u0109efurbo Skopjo. Teritorio de Respubliko Makedonio (a\u016d alie: Iama Jugoslavuja Respubliko Makedonio). ISO-3166 kodo: MK. \u011ci limas kun Albanujo, Bulgarujo, Grekujo kaj Serbujo.", "translations": {"bg": ["\u0420\u0435\u043f\u0443\u0431\u043b\u0438\u043a\u0430 \u041c\u0430\u043a\u0435\u0434\u043e\u043d\u0438\u044f", "\u041c\u0430\u043a\u0435\u0434\u043e\u043d\u0438\u044f"], "nl": ["Macedoni\u00eb"], "de": ["Republik Mazedonien", "Mazedonien"], "fa": ["\u0645\u0642\u062f\u0648\u0646\u06cc\u0647"], "en": ["Macedonia", "Republic of Macedonia", "FYROM"], "pl": ["Macedonia", "Republika Macedonii", "By\u0142a Jugos\u0142owia\u0144ska Republika Macedonii"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "makedon", "primary": true}, "pilorio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Koloneto, al kiu oni iam ligis krimulojn por elmontri ilin al popolo; malhonora kolono.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043d\u0435\u0431\u043d\u044b \u0441\u043b\u0443\u043f"], "en": ["pillory"], "nl": ["schandpaal"], "pt": ["pelourinho"], "ru": ["\u043f\u043e\u0437\u043e\u0440\u043d\u044b\u0439 \u0441\u0442\u043e\u043b\u0431"], "de": ["Schandpfahl", "Pranger"], "hu": ["pelleng\u00e9r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pilori", "primary": true}, "esprimi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Montri sian penson a\u016d senton per paroloj, gestoj a\u016d aliaj a\u016ddeblaj a\u016d videblaj signoj.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0440\u0430\u0436\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["exprimer (dire)"], "en": ["express"], "pt": ["exprimir", "expressar"], "ru": ["\u0432\u044b\u0440\u0430\u0437\u0438\u0442\u044c"], "sv": ["uttrycka"], "hu": ["kifejez"], "fa": ["\u0628\u06cc\u0627\u0646 \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0627\u0628\u0631\u0627\u0632 \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0627\u0638\u0647\u0627\u0631 \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "es": ["expresar"], "cs": ["vyj\u00e1d\u0159it"], "pl": ["wyra\u017ca\u0107"]}, "examples": [["se mi volas esprimi direkton, mi uzas akuzativon", "Z"], ["liaj rigardoj esprimis teruron", null], ["esprimi koran dankon, sian favoron, opinion, deziron, \u011dojon, kontentecon, doloron", null]], "subdefinitions": []}], "root": "esprim", "primary": true}, "esprimo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Montro de penso a\u016d sento per paroloj a\u016d gestoj.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0440\u0430\u0437"], "fr": ["expression"], "en": ["expression"], "ru": ["\u0432\u044b\u0440\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Ausdruck"], "sv": ["uttryck"], "hu": ["kifejez\u00e9s"], "fa": ["\u0628\u06cc\u0627\u0646", "\u0627\u0628\u0631\u0627\u0632", "\u0627\u0638\u0647\u0627\u0631"], "es": ["expresi\u00f3n"], "cs": ["v\u00fdraz"], "pl": ["wyraz"]}, "examples": [["mal\u011doja esprimo ku\u015dis sur \u015dia frunto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Dirmaniero.", "translations": {"fa": ["\u0639\u0628\u0627\u0631\u062a", "\u0627\u0635\u0637\u0644\u0627\u062d"], "pl": ["wymowa"]}, "examples": [["tiu esprimo estas malklara, internacie nekomprenebla", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sinsekvo da simboloj, indikanta matematikan a\u016d programan objekton.", "translations": {"fa": ["\u0639\u0628\u0627\u0631\u062a"], "pl": ["wyra\u017cenie", "wyra\u017cenie (algebraiczne)"]}, "examples": [["la esprimo ax-2 konsistas el kvar simboloj kaj prezentas rezulton de du sinsekvaj operacioj", null], ["kalkulu la esprimon a2+5a-2, kiam a = 2", null], ["egala\u0135o konsistas el du esprimoj kunigitaj per egalsigno", null]], "subdefinitions": []}], "root": "esprim", "primary": false}, "amovendisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["prostitu\u00e9", "gigolo", "tapin (prostitu\u00e9)"], "de": ["Callboy", "Prostituierter", "Strichjunge", "Stricher"], "nl": ["prostitu\u00e9", "gigolo"], "pl": ["m\u0119ska prostytutka", "\u017cigolak", "kocha\u015b", "lowelas"], "hu": ["selyemfi\u00fa", "zsigol\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "am", "primary": false}, "sfero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["sph\u00e8re"], "en": ["sphere"], "nl": ["sfeer"], "pt": ["esfera"], "it": ["sfera"], "es": ["esfera"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tridimensia surfaco, konsistanta el \u0109iuj punktoj, kies distanco al iu punkto (\u011dia centro) egalas al iu valoro (\u011dia radiuso).", "translations": {"be": ["\u0441\u0444\u044d\u0440\u0430"], "hu": ["g\u00f6mbh\u00e9j", "g\u00f6mbfel\u00fclet"], "de": ["Kugeloberfl\u00e4che", "Sph\u00e4re"], "pl": ["sfera"], "ru": ["\u0441\u0444\u0435\u0440\u0430"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Solido, kiun limas sfero.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0430\u0440"], "fr": ["sph\u00e8re", "boule (volume sph\u00e9rique)"], "en": ["sphere", "ball (solid)"], "be": ["\u0448\u0430\u0440", "\u043a\u0443\u043b\u044f"], "de": ["Kugel"], "hu": ["g\u00f6mb"], "pl": ["kula"]}, "examples": []}]}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108ia objekto pli-malpli samforma kiel sfero a\u016d.", "translations": {"be": ["\u0441\u0444\u044d\u0440\u0430", "\u0448\u0430\u0440", "\u043a\u0443\u043b\u044f"], "ru": ["\u0441\u0444\u0435\u0440\u0430", "\u0448\u0430\u0440"], "hu": ["g\u00f6mb", "gl\u00f3busz"]}, "examples": [["la sfero \u0109iela", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Medio; kampo de agado.", "translations": {"be": ["\u0441\u0444\u044d\u0440\u0430", "\u043f\u043e\u043b\u0435 (\u0434\u0437\u0435\u0439\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456)"], "de": ["Sph\u00e4re"], "ru": ["\u0441\u0444\u0435\u0440\u0430", "\u043f\u043e\u043b\u0435 \u0434\u0435\u044f\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438"], "hu": ["szf\u00e9ra"]}, "examples": [["\u0109iu povas agadi aparte en sia sfero, la\u016d siaj fortoj", "Z"], ["\u0109iuj sferoj de la homa societo", "Z"], ["bone konata en sferoj pedagogaj lingvisto", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "sfer", "primary": true}, "unusenca funkcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043d\u0430\u0437\u043d\u0430\u0447\u043d\u0430\u044f \u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["fonction uniforme", "fonction univoque"], "en": ["single-valued function"], "ru": ["\u043e\u0434\u043d\u043e\u0437\u043d\u0430\u0447\u043d\u0430\u044f \u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u044f"], "de": ["eindeutige Funktion"], "pl": ["funkcja jednowarto\u015bciowa"], "hu": ["egyen\u00e9rt\u00e9k\u0171 f\u00fcggv\u00e9ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "funkci", "primary": false}, "sfera": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al sfero.", "translations": {"be": ["\u0441\u0444\u044d\u0440\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["sph\u00e9rique"], "nl": ["sferisch", "bolvormig"], "pt": ["esf\u00e9rico"], "ru": ["\u0441\u0444\u0435\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "it": ["sferico"], "hu": ["g\u00f6mb-", "g\u00f6mb\u00f6ly\u0171", "g\u00f6mb alak\u00fa"], "es": ["esf\u00e9rico"]}, "examples": [["sferaj koordinatoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Havanta formon de sfero.", "translations": {}, "examples": [["sfera kapo", null], ["duonsfera kupolo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sfer", "primary": false}, "senda\u016dra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Neda\u016dranta.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u043f\u0440\u0430\u0446\u044f\u0433\u043b\u044b", "\u043d\u044f\u0434\u043e\u045e\u0433\u0456", "\u0447\u0430\u0441\u043e\u0432\u044b"], "fr": ["bref", "passager (bref)", "temporaire"], "en": ["fleeting"], "nl": ["tijdelijk", "voorbijgaand"], "ru": ["\u043d\u0435\u0434\u043e\u043b\u0433\u0438\u0439", "\u043d\u0435\u043f\u0440\u043e\u0434\u043e\u043b\u0436\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["vor\u00fcbergehend", "provisorisch", "tempor\u00e4r"], "hu": ["m\u00fal\u00e9kony", "\u00e1tmeneti", "nem tart\u00f3s"], "br": ["berrbad", "dibad"], "pl": ["nietrwa\u0142y", "przelotny", "tymczasowy"]}, "examples": [["neda\u016dra pluvo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "da\u016dr", "primary": false}, "sonoretigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interfrapi la glasojn anta\u016d ol trinki je honoro de iu a\u016d io.", "translations": {"ru": ["\u0447\u043e\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f (\u0431\u043e\u043a\u0430\u043b\u0430\u043c\u0438)"], "fr": ["trinquer"], "nl": ["klinken"], "hu": ["koccint"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sonor", "primary": false}, "protokanajlo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0442\u043e\u0431\u0435\u0441\u0442\u0438\u044f (\u0441\u043c. \"\u0420\u0435\u0432\u0438\u0437\u043e\u0440\" \u0413\u043e\u0433\u043e\u043b\u044f)"], "nl": ["aartsschurk", "aartsploert"], "pt": ["grande canalha", "velhaco", "patife refinado"], "hu": ["akaszt\u00f3favir\u00e1g", "akszt\u00f3f\u00e1raval\u00f3", "h\u00e9tpr\u00f3b\u00e1s gazember"]}, "examples": [["ar\u0125ifriponoj, protokanajloj, maraj trompistoj!", "La Revizo5:2"]], "subdefinitions": []}], "root": "protokanajl", "primary": true}, "americio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento, transuranio kun atomnumero 95, atompezo 243,0614, simbolo Am. \u0108iuj izotopoj de tiu elemento estas radioaktivaj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043c\u044d\u0440\u044b\u0446\u044b\u0439"], "fr": ["americium"], "en": ["americium"], "nl": ["americium"], "pt": ["amer\u00edcio"], "la": ["Americum"], "de": ["Americium"], "it": ["americio"], "hu": ["amer\u00edcium"], "sk": ["amer\u00edcium"], "es": ["americio"], "br": ["amerikiom"], "ru": ["\u0430\u043c\u0435\u0440\u0438\u0446\u0438\u0439"], "pl": ["ameryk"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "americi", "primary": true}, "tamtamo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108ina frapinstrumento konsistanta el granda metala disko vertikale pendanta, kiun oni frapas.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043c\u0442\u0430\u043c", "\u0433\u043e\u043d\u0433"], "bg": ["\u0442\u0430\u043c-\u0442\u0430\u043c"], "nl": ["gong"], "pt": ["tant\u00e3", "gongo"], "ru": ["\u0442\u0430\u043c\u0442\u0430\u043c", "\u0433\u043e\u043d\u0433"], "de": ["Tamtam"], "sv": ["gonggong"], "hu": ["tamtam"], "en": ["tamtam"]}, "examples": [["de bran\u0109o de apuda arbo pendis kupra tamtamo", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 15a, Omar fari\u011das ventegocentro"]], "subdefinitions": []}], "root": "tamtam", "primary": true}, "tamtami": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Sonigi tamtamon.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0438\u0442\u044c \u0432 \u0442\u0430\u043c\u0442\u0430\u043c"], "hu": ["nagy h\u0171h\u00f3t csap k\u00f6r\u00fcl\u00f6tte"], "de": ["Tamtam machen"], "nl": ["op de gong slaan"], "be": ["\u0431\u0456\u0446\u044c \u0443 \u0442\u0430\u043c\u0442\u0430\u043c", "\u0431\u0456\u0446\u044c \u0443 \u0433\u043e\u043d\u0433"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Brue reklami.", "translations": {"nl": ["tamtam maken"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tamtam", "primary": false}, "Pumpilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nord-hemisfera stelfiguro (Antlia).", "translations": {"fa": ["\u062a\u0644\u0645\u0628\u0647 (\u0635\u0648\u0631\u062a \u0641\u0644\u06a9\u06cc)"], "de": ["Luftpumpe"], "nl": ["Luchtpomp (sterrenbeeld)"], "es": ["M\u00e1quina Neum\u00e1tica"], "en": ["Antlia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pump", "primary": false}, "adjudanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En terarmeo kaj aerarmeo, suboficiro, kiu rangas inter \u0109efser\u011dento kaj \u0109efadjudanto.", "translations": {"fa": ["\u0627\u0633\u062a\u0648\u0627\u0631 \u062f\u0648\u0645"], "fr": ["adjudant"], "nl": ["adjudant"], "it": ["maresciallo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "adjudant", "primary": true}, "sofrologiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri sofrologio.", "translations": {"fr": ["sophrologue"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sofrologi", "primary": false}, "stinki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u043d\u044f\u0442\u044c", "\u0441\u043c\u0435\u0440\u0434\u0435\u0442\u044c"], "fr": ["puer"], "nl": ["stinken"], "hu": ["b\u0171zlik"]}, "examples": [["eble anka\u016d mi stinkas!", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 66a, p. 426a"]], "subdefinitions": []}], "root": "stink", "primary": true}, "stinko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0441\u043c\u0443\u0440\u043e\u0434"], "fr": ["puanteur", "infection (puanteur)", "pestilence"], "nl": ["stank"], "ru": ["\u0432\u043e\u043d\u044c", "\u0441\u043c\u0440\u0430\u0434", "\u0437\u043b\u043e\u0432\u043e\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Gestank"], "hu": ["b\u0171z"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stink", "primary": false}, "Nirvano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plena liberi\u011do de iluzia memo, de vivdeziro kaj sekve de la \u0109eno de naski\u011doj kaj mortoj.", "translations": {"fr": ["nirvana"], "de": ["Nirvana"], "nl": ["nirwana"], "it": ["nirv\u0101\u1e47a"], "en": ["nirvana"]}, "examples": [["ili atingos Nirvanon kaj al ili nasko-mortado estingi\u011dos", "trad. Takeuti Tookiti, Vakeca Darma Sutro, La Budha Lumo, 1951, numero 34a"], ["la ne-koruptitoj, la enlumigitoj jam atingis Nirvanon en tiu \u0109i mondo", "trad. T. T. Anuruddha, La Vojo al Nirvano a\u016d la Dhammapado, 6:89, B\u1ed3-T\u00e1t-Csoma-Instituto por Budhologio, 1973"]], "subdefinitions": []}], "root": "Nirvan", "primary": true}, "burokratio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["bureaucratie"], "de": ["B\u00fcrokratie"], "pl": ["biurokracja"], "pt": ["burocracia"]}, "examples": [["\u015dtupoj kondukantaj al gloro kaj profito en la burokratio", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 73a, volumo 2a, p. 533a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["tio estas gastigado - sed gastigado kiu memorigas pli la traktadon de ekster\u015dtatano fare de \u015dtata burokratio ol hejmecan \u0109esidon", "\u0108ilia Esperantista Junurala Organizo, [blogo], 2006-01-11"]], "subdefinitions": []}], "root": "burokrati", "primary": true}, "kolesterolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0125olesterolo", "translations": {"fr": ["cholest\u00e9rol"], "bg": ["\u0445\u043e\u043b\u0435\u0441\u0442\u0435\u0440\u043e\u043b"], "nl": ["cholesterol"], "ca": ["colesterol"], "de": ["Cholesterin"], "en": ["cholesterol"], "fi": ["kolesteroli"], "es": ["colesterol"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kolesterol", "primary": true}, "gasmasko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spiraparato kiu kovras la nazon, la bu\u015don eventuale la tutan viza\u011don, kaj filtras malbonan aeron.", "translations": {"fr": ["masque \u00e0 gaz"], "de": ["Gasmaske"], "tr": ["gaz maskesi"], "pl": ["maska (przeciw)gazowa"]}, "examples": [["ili revenis en tendaron kun manoj plenaj de gasmaskoj kaj grenadoj", "Etulino, Nesto - 2003, [vidita je 2006-04-10]"]], "subdefinitions": []}], "root": "mask", "primary": false}, "antikva\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre malnova objekto.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0442\u044b\u043a\u0432\u0430\u0440\u044b\u044f\u0442"], "fr": ["antiquit\u00e9 (objet)"], "en": ["antique"], "ru": ["\u0430\u043d\u0442\u0438\u043a\u0432\u0430\u0440\u0438\u0430\u0442"], "de": ["Antiquit\u00e4t"], "sk": ["staro\u017eitnos\u0165"], "es": ["antig\u00fcedad"], "br": ["hendra"], "ro": ["antichit\u0103ti"], "pl": ["antyk", "zabytek"]}, "examples": [["kolektanto de antikva\u0135oj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "antikv", "primary": false}, "lingvoscienca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al lingvoscienco.", "translations": {"hu": ["nyelv\u00e9szeti", "nyelvtudom\u00e1nyi"], "be": ["\u043b\u0456\u043d\u0433\u0432\u0456\u0441\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b", "\u043c\u043e\u0432\u0430\u0437\u043d\u0430\u045e\u0447\u044b"], "fr": ["linguistique (adj.)"], "de": ["sprachwissenschaftlich", "linguistisch"], "ru": ["\u043b\u0438\u043d\u0433\u0432\u0438\u0441\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u044f\u0437\u044b\u043a\u043e\u0432\u0435\u0434\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"]}, "examples": [["estis ia unuecigilo kaj ludis atentindan rolon en la kriza epoko, kiam matematikuloj kaj logikemuloj maltrafe volis enkonduki sur la lingvosciencan kampon disciplinojn ta\u016dgajn nur en abstraktaj sciencoj", "Vortoj de k-do Lanti, Pri la \u00abinterna ideo\u00bb"]], "subdefinitions": []}], "root": "lingv", "primary": false}, "totemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Viva a\u016d malviva esta\u0135o, \u011denerale besto a\u016d vegeta\u0135o konsiderata de iu grupo (klano) de primitivuloj kiel praulo kaj protektanto de la grupo, al kiu \u011di servas kiel insigno kaj kolektiva nomo.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u0442\u044d\u043c"], "en": ["totem"], "nl": ["totem"], "pt": ["totem"], "ru": ["\u0442\u043e\u0442\u0435\u043c"], "de": ["Totem", "Stammeszeichen"], "hu": ["totem"], "pl": ["totem"], "es": ["t\u00f3tem"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "totem", "primary": true}, "lingvoscienco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri la homaj lingvoj, iliaj evoluo kaj funkciado.", "translations": {"el": ["\u03b3\u03bb\u03c9\u03c3\u03c3\u03bf\u03bb\u03bf\u03b3\u03af\u03b1"], "fr": ["linguistique (subst.)"], "en": ["linguistics"], "nl": ["lingu\u00efstiek"], "pt": ["ling\u00fc\u00edstica"], "be": ["\u043b\u0456\u043d\u0433\u0432\u0456\u0441\u0442\u044b\u043a\u0430", "\u043c\u043e\u0432\u0430\u0437\u043d\u0430\u045e\u0441\u0442\u0432\u0430"], "de": ["Sprachwissenschaft", "Linguistik"], "tr": ["dilcilik", "dilbilim", "leng\u00fcistik"], "sv": ["lingvistik", "spr\u00e5kvetenskap"], "hu": ["nyelv\u00e9szet", "nyelvtudom\u00e1ny"], "ru": ["\u043b\u0438\u043d\u0433\u0432\u0438\u0441\u0442\u0438\u043a\u0430", "\u044f\u0437\u044b\u043a\u043e\u0432\u0435\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u044f\u0437\u044b\u043a\u043e\u0437\u043d\u0430\u043d\u0438\u0435"], "es": ["ling\u00fc\u00edstica"]}, "examples": [["ne estante fakulo en lingvoscienco, li tamen kreis esperanton \u2015 dum centoj da sciencori\u0109aj filologoj kaj lingvistoj amasigis plej lertajn kaj konvinkajn argumentojn por \u00abpruvi\u00bb, ke artefarita lingvo estas utopia entrepreno", "Vortoj de k-do Lanti, Intelektulo? \u2015 Manlaborulo?"], ["en NPIV \u00abmorfem/o\u00bb ricevis tute alian difinon la\u016d moderna (Usondevena) lingvoscienco", "B. Wennergren, Kritikaj notoj pri la Nova PIV"]], "subdefinitions": []}], "root": "lingv", "primary": false}, "laktodento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Laktodentoj nomi\u011das la dentoj de infanoj. Laktodentoj \u015dan\u011di\u011das en la 6-a jaro al restantaj dentoj.", "translations": {"de": ["Milchzahn"], "pl": ["z\u0105b mleczny"], "bg": ["\u043c\u043b\u0435\u0447\u0435\u043d \u0437\u044a\u0431"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dent", "primary": false}, "kladismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sistematika skolo fondita de Willi Hennig (1913 \u2013 1976), kiu ordigas vivulajn grupojn per takso de mutaciaj diferencoj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043b\u0430\u0434\u0438\u0437\u043c"], "fr": ["cladisme"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "klad", "primary": false}, "totalismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Politika re\u011dimo, en kiu la rajtoj de la civitanoj estas kvaza\u016d ensorbitaj de la \u015dtato, kaj en kiu povas ekzisti nur unu partio, tiu de la \u015dtatistoj.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u0442\u0430\u043b\u0456\u0442\u0430\u0440\u044b\u0437\u043c"], "fr": ["totalitarisme"], "de": ["Totalitarismus"], "ru": ["\u0442\u043e\u0442\u0430\u043b\u0438\u0442\u0430\u0440\u0438\u0437\u043c"], "hu": ["\u00f6nk\u00e9nyuralom", "totalitarizmus"]}, "examples": [["totalisma re\u011dimo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "total", "primary": false}, "predi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["faire sa proie de"], "nl": ["tot prooi nemen"]}, "examples": [["ridkokaburo predas anka\u016d reptiliojn, e\u0109 serpentojn", "Best\u011dardeno veszpr\u00e9m n.o., 2006-04-13"]], "subdefinitions": []}], "root": "pred", "primary": false}, "predo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["proie"], "nl": ["prooi"]}, "examples": [["\u011di observas sian predon, kaj subite malsupren\u015dvebas rapide al \u011di", "Vikipedio, artikolo \u00abturfalko\u00bb, 2006-07-03"], ["piratoj ser\u0109as predojn surmare kaj surborde", "Baldur Ragnarsson, Rakonto kun humanisma mesa\u011do, Esperanto, jaro 2006a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pred", "primary": true}, "Belorusio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Belorusujo", "translations": {"pl": ["Bia\u0142oru\u015b", "Republika Bia\u0142orusi"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "belorusi", "primary": true}, "perdi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Malaperi, tiel ke oni ne retrovas \u011din.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0435\u0440\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u043e\u0442\u0435\u0440\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["se perdre"], "nl": ["verloren gaan"], "br": ["beza\u00f1 kollet", "en em goll"]}, "examples": [["perdi\u011das per pruntedono amiko kaj mono", "Proverbaro esperanta"], ["mia letero perdi\u011dis", null], ["lia vo\u0109o perdi\u011dis en la bruego", "Z"], ["elser\u0109i perdi\u011dintan \u015dafon", "Z"], ["ili unuope a\u016d duope forlasas la universitatan korton kaj perdi\u011das en la popolaj amasoj", "Z"], ["li perdi\u011das en malgravaj flankaj aferoj", null], ["ekzistas estonteco kaj via espero ne perdi\u011dos", "Z"], ["multaj semoj perdi\u011das", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "perd", "primary": false}, "akreo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eksa e\u016dropa mezurunuo de areo valoranta inter 0,19 kaj 0,86 hektarojn la\u016d lokoj kaj epokoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0440"], "fr": ["acre (mesure de surface)"], "pt": ["acre"], "ru": ["\u0430\u043a\u0440"], "de": ["Acre (Einheit)"], "fa": ["\u0622\u06a9\u0631 (\u0648\u0627\u062d\u062f \u0633\u0637\u062d)"]}, "examples": [["vi posedas nur du akreojn da plugotero kaj apena\u016d paron da \u0109ifonoj", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, dua parto, \u0109apitro 2a, p. 407a"]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Brita akreo: proksimume 0,4 hektarojn.", "translations": {}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Franca akreo: proksimume 0,5 hektarojn.", "translations": {}, "examples": []}]}], "root": "akre", "primary": true}, "misgvida": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Trompa, gvidanta al mal\u011dusta direkto, mal\u011dusta opinio.", "translations": {"fr": ["fallacieux", "qui induit en erreur", "trompeur (adj.)"]}, "examples": [["svarmis misgvidaj esprimoj, kiuj ka\u016dzis multe da malbono", "I. Lapenna, Por pli efika informado, UEA, 1974"]], "subdefinitions": []}], "root": "gvid", "primary": false}, "internulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interna lernanto.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0442\u0435\u0440\u043d"], "fr": ["interne (\u00e9l\u00e8ve)"], "en": ["boarder"], "nl": ["interne leerling"], "pt": ["interno (pessoa)"], "de": ["Internatssch\u00fcler"], "hu": ["bentlak\u00f3", "internista", "koll\u00e9gista"], "es": ["interno"], "pl": ["ucze\u0144 (mieszkaniec internatu)", "wychowanek (mieszkaniec internatu)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "intern", "primary": false}, "kamarado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu lo\u011das kutime en sama loko ol alia, kaj tial familiari\u011das kun li; kunvivanto.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u0432\u0430\u0440\u044b\u0448"], "fr": ["camarade"], "en": ["comrade", "chum", "pal", "companion"], "nl": ["kameraad"], "ru": ["\u0442\u043e\u0432\u0430\u0440\u0438\u0449"], "de": ["Kamerad"], "hu": ["t\u00e1rs", "pajt\u00e1s", "elvt\u00e1rs"], "zh": ["\u540c\u5fd7 [t\u00f3ngzh\u00ec]"]}, "examples": [["lerneja kamarado", null], ["litkamarado", null], ["\u0109ambrokamarado", null], ["li estas fratokamarado kun \u0109iuj ministroj", "Z"], ["kamarado de malsa\u011dulo fari\u011das malsa\u011da", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Samokupulo, kolego, kaj tiel plu.", "translations": {}, "examples": [["vojkamarado", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kamarad", "primary": true}, "muzikoscienco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri muziko, muziksistemoj, \u0109io rilata al sonarto.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0443\u0437\u044b\u043a\u043e\u0432\u0435\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["musicologie"], "de": ["Musikwissenschaft"], "nl": ["muziekwetenschap", "musicologie"], "pl": ["muzykologia"]}, "examples": [["lingvistoj kaj filologoj tre ofte eluzas la terminologion kaj la metodologion de la muzikscienco dum siaj fakaj esploroj", "S. \u011cu\u011dev, Estetikaj problemoj en interlingvistiko, 2005-01"]], "subdefinitions": []}], "root": "muzik", "primary": false}, "maratono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre longa vetkuro 42-kilometra (oficiale 42195-metra).", "translations": {"fr": ["marathon (sport)"], "bg": ["\u043c\u0430\u0440\u0430\u0442\u043e\u043d"], "nl": ["marathon"], "pt": ["maratona"], "de": ["Marathon"], "en": ["marathon"]}, "examples": [["diman\u0109e okazis en Panamo la 29a Internacia Maratono de Panamurbo", "R. Peres-Franko, Panamo: Cardona venkis en maratono, 2005-08-08"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Tre longa sportado a\u016d agado, kiu provas la eltenkapablon de partoprenantoj.", "translations": {}, "examples": [["teatra maratono", "Thomas S\u00fclzle, Komenco de la teatra maratono, Monato, 2002-12."]], "subdefinitions": []}], "root": "maraton", "primary": true}, "de\u0109erpi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Preni \u0109erpante.", "translations": {"fr": ["puiser"], "en": ["draw (water)", "ladle", "scoop"], "it": ["attingere"], "pl": ["czerpa\u0107", "zaczerpn\u0105\u0107"]}, "examples": [["li etendis sian voston, kiel faras la musoj en la laktejo, kiam ili de\u0109erpas la kremon de plado kaj poste lekas sian voston", "Fabeloj, volumo 3, Supo el kolbasaj bastonetoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109erp", "primary": false}, "enukleacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Aussch\u00e4len", "Enukleation [fak]"], "pl": ["wy\u0142uszczenie"], "pt": ["enuclea\u00e7\u00e3o"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "enukleaci", "primary": true}, "juvelarto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Belarto pri planado kaj farado de juveloj el metalo, gemoj kaj aliaj materialoj.", "translations": {"ru": ["\u044e\u0432\u0435\u043b\u0438\u0440\u043d\u043e\u0435 \u0438\u0441\u043a\u0443\u0441\u0441\u0442\u0432\u043e"], "ca": ["joieria"], "fr": ["joaillerie"], "hu": ["\u00e9kszer\u00e9szet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "art", "primary": false}, "Seneko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stoikisma filozofo romia (proksimume 4 a.K. \u2013 65), registo, verkinto de leteroj, eseoj, teatra\u0135oj.", "translations": {"fa": ["\u0644\u0648\u0633\u06cc\u0648\u0633 \u0622\u0646\u0627\u0626\u0648\u0633 \u0633\u0650\u0646\u0650\u06a9\u0627"], "fr": ["S\u00e9n\u00e8que"], "bg": ["\u041b\u0443\u0446\u0438\u0439 \u0410\u043d\u0435\u0439 \u0421\u0435\u043d\u0435\u043a\u0430"], "lat": ["Lucius Annaeus Seneca"], "de": ["Seneca"], "it": ["Seneca"]}, "examples": [["kiam ili ankora\u016d studis en la elementa lernejo, li igis ilin legi tekstojn de Seneko kaj Ovidio", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"], ["Kordovo estis la naski\u011dloko interalie de la filozofo Seneko la Juna", "Vikipedio, artikolo \u00abKordovo\u00bb, 2007-04-13"]], "subdefinitions": []}], "root": "Senek", "primary": true}, "kale\u015disto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kondukanto de kale\u015do.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0443\u0447\u0435\u0440", "\u0438\u0437\u0432\u043e\u0437\u0447\u0438\u043a"], "fr": ["cocher (de cal\u00e8che)"], "en": ["coachman"], "nl": ["koetsier"], "it": ["cocchiere"], "hu": ["kocsis"], "fa": ["\u06a9\u0627\u0644\u0633\u06a9\u0647\u200c\u0686\u06cc"], "br": ["toucher"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Konstruisto de kale\u015doj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0435\u0442\u043d\u0438\u043a", "\u044d\u043a\u0438\u043f\u0430\u0436\u043d\u044b\u0439 \u043c\u0430\u0441\u0442\u0435\u0440"], "en": ["carriage maker"], "nl": ["koetsenmaker"], "it": ["carrozzaio"], "hu": ["hint\u00f3k\u00e9sz\u00edt\u0151"], "br": ["karro\u00f1ser"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kale\u015d", "primary": false}, "konciza": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esprimanta la ideojn per plej malmultaj vortoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u043e\u0442\u043a\u0456", "\u0441\u044c\u0446\u0456\u0441\u043b\u044b", "\u043b\u044f\u043a\u0430\u043d\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["concis", "bref (condens\u00e9)", "condens\u00e9 (succinct)", "ramass\u00e9 (succinct)", "sobre (succinct)", "succinct"], "en": ["concise", "brief and comprehensive", "laconic", "pithy", "succinct", "terse"], "nl": ["beknopt"], "pt": ["conciso", "sucinto", "lac\u00f4nico"], "ru": ["\u0441\u0436\u0430\u0442\u044b\u0439", "\u043a\u0440\u0430\u0442\u043a\u0438\u0439", "\u043b\u0430\u043a\u043e\u043d\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["kurz", "gedr\u00e4ngt", "b\u00fcndig", "knapp"], "fa": ["\u0645\u0648\u062c\u0632", "\u06a9\u0648\u062a\u0627\u0647", "\u0645\u062e\u062a\u0635\u0631"], "es": ["conciso, -a", "lac\u00f3nico, -a"]}, "examples": [["konciza stilo, verkisto, lingvo, raporto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konciz", "primary": true}, "Delegitaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "deleg", "primary": false}, "karbkrajono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Peco da lignokarbo uzata por desegni.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0433\u043e\u043b\u044c (\u0434\u043b\u044f \u0440\u0438\u0441\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u044f)"], "fr": ["charbon (de fusain)", "fusain (crayon)"], "nl": ["houtskoolpotlood"], "de": ["Kohlestift"], "hu": ["rajzsz\u00e9n"], "br": ["glaouenn-dresa\u00f1"], "pl": ["w\u0119giel rysunkowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Karbopeco, cilindra a\u016d prisma, uzata kiel pozitiva poluso en elektraj aparatoj.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0433\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0441\u0442\u0435\u0440\u0436\u0435\u043d\u044c"], "fr": ["charbon (\u00e9lectricit\u00e9)"], "nl": ["koolstaaf"], "hu": ["an\u00f3dsz\u00e9n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "karb", "primary": false}, "vaporo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gasa nubo supreni\u011danta el varmi\u011danta fluida\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u0430"], "fr": ["vapeur"], "nl": ["stoom", "damp"], "pt": ["vapor"], "ru": ["\u043f\u0430\u0440"], "de": ["Dampf"], "it": ["vapore"], "hu": ["g\u0151z"], "sk": ["para"], "fa": ["\u0628\u062e\u0627\u0631"], "es": ["vapor"], "br": ["aezhenn", "burezh"], "pl": ["para", "opar (w przypadku wody w terenia, np. jezior)"]}, "examples": [["el la kaldrono eliras vaporo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 25"], ["vaporo de akvo, etero", null], ["malaperi kiel vaporo", "Z"], ["kuiriston vaporo satigas", "Proverbaro esperanta"], ["havi iom da vaporo en la kapo", "Proverbaro esperanta"], ["densa nebulo lacigis la rigardon per siaj molaj vapora\u0135oj", "B"], ["la \u015dipo foriris kun plenvaporo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vapor", "primary": true}, "rijeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de man\u011da\u0135o, konsistanta el hakita porka\u0135o a\u016d kokida\u0135o, miksita kun graso, kutime man\u011data \u015dmirita sur pantran\u0109a\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0438\u0435\u0442"], "fr": ["rillette"], "nl": ["pastei"], "pt": ["picado de porco ou de galinha"], "de": ["Schmalz"], "hu": ["p\u00e1st\u00e9tom"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rijet", "primary": true}, "klabo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tubera bastono, pli dika \u0109e unu ekstrema\u0135o ol \u0109e la alia, malnova kontuza armilo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u043b\u0430\u0432\u0430", "\u0434\u043e\u045e\u0431\u043d\u044f"], "fr": ["batte", "club (crosse)", "crosse (club)", "gourdin", "massue"], "en": ["bludgeon", "club", "mace"], "nl": ["knuppel", "knots"], "ru": ["\u0434\u0443\u0431\u0438\u043d\u0430", "\u043f\u0430\u043b\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Keule"], "hu": ["f\u00fcgyk\u00f6s", "bunk\u00f3", "bunk\u00f3sbot"]}, "examples": [["per klaboj kaj bastonegoj la indi\u011denoj mortigis la viktimojn de la veneno kaj \u0135etis ilin en la kanuon", "W. Schad, Orinoko-delto..., Monato, jaro 2000a, numero 11a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Klaboforma rostita femuro de bruto.", "translations": {"fr": ["gigot"], "nl": ["bout"]}, "examples": [["la ok tablanoj estis aprezintaj la brunkrustetan \u015dafklabon, milde parfumitan per ajlo enpikita jen kaj jen", "Kiel akvo de l' rivero, 1:2"]], "subdefinitions": []}], "root": "klab", "primary": true}, "vapora": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eliganta vaporon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u0432\u044b", "\u043f\u0430\u0440\u0430\u043f\u0430\u0434\u043e\u0431\u043d\u044b"], "fr": ["fumant (produisant de la vapeur)"], "nl": ["dampend", "stomend"], "pt": ["vapor\u00edfero"], "ru": ["\u043f\u0430\u0440\u043e\u0432\u043e\u0439", "\u043f\u0430\u0440\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b\u0439"], "de": ["dampfend"], "it": ["fumante (di vapore)"], "hu": ["g\u0151z-"], "fa": ["\u0628\u062e\u0627\u0631\u062f\u0627\u0631"], "es": ["vaporoso"], "br": ["aezhennus"], "pl": ["paruj\u0105cy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aspekte simila al vaporo.", "translations": {"fr": ["vaporeux"], "nl": ["nevelig"], "pt": ["vaporoso"], "de": ["nebelig", "gasf\u00f6rmig"], "it": ["vaporoso", "gassoso", "ovattato (come vapore)"], "hu": ["g\u0151z\u00f6s", "p\u00e1r\u00e1s"], "fa": ["\u0628\u062e\u0627\u0631\u0622\u0644\u0648\u062f", "\u0645\u0647\u200c\u0622\u0644\u0648\u062f"], "br": ["aezhennel"]}, "examples": [["vapora nebulo, tulo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vapor", "primary": false}, "fajla\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metalaj deskrapa\u0135oj, devenantaj de la fajlado.", "translations": {"be": ["\u043f\u0456\u043b\u0430\u0432\u0456\u043d\u044c\u043d\u0435 (\u043c\u044d\u0442\u0430\u043b\u0456\u0447\u043d\u0430\u0435)"], "fr": ["limaille"], "en": ["filing"], "nl": ["vijlsel"], "ru": ["\u043c\u0435\u0442\u0430\u043b\u043b\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0435 \u043e\u043f\u0438\u043b\u043a\u0438"], "de": ["Feilsp\u00e4ne", "Feilstaub"], "sv": ["filsp\u00e5n"], "hu": ["reszel\u00e9k"], "pl": ["opi\u0142ki {pl.}", "opi\u0142ek {sing.}"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fajl", "primary": false}, "Pilato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Poncio Pilato, romia provincestro de Judujo, de 26 \u011dis 36 p.K.", "translations": {"bg": ["\u041f\u0438\u043b\u0430\u0442 \u041f\u043e\u043d\u0442\u0438\u0439\u0441\u043a\u0438"], "nl": ["Pontius Pilatus"], "de": ["Pontius Pilatus"], "it": ["Ponzio Pilato"], "pl": ["Poncjusz Pi\u0142at"], "en": ["Pontius Pilate"]}, "examples": [["Kiam do Pilato a\u016ddis tiun vorton, li elkondukis Jesuon, kaj sidi\u011dis sur tribunala se\u011do en loko nomata La Pavimo, sed en la Hebrea lingvo Gabata", "La Nova Testamento, Johano; 19:13"]], "subdefinitions": []}], "root": "Pilat", "primary": true}, "\u015dtonminejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko kie oni ekspluatas \u015dtonojn.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u0435\u043d\u044f\u043b\u043e\u043c\u043d\u044f"], "fr": ["carri\u00e8re de pierre"], "nl": ["steengroeve"], "pt": ["pedreira"], "ru": ["\u043a\u0430\u043c\u0435\u043d\u043e\u043b\u043e\u043c\u043d\u044f"], "de": ["Steinbruch"], "it": ["cava di pietra"], "sv": ["stenbrott"], "hu": ["k\u0151t\u00f6r\u0151", "k\u0151fejt\u0151", "k\u0151b\u00e1nya"], "pl": ["kamienio\u0142om", "wyrobisko kamieni"]}, "examples": [["mi memoros viajn vortojn, dum mi rompos rokojn en \u015dtonminejo", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato, \u0109apitro 30a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dton", "primary": false}, "tikla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiklanta.", "translations": {"ru": ["\u0449\u0435\u043a\u043e\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u0449\u0435\u043a\u043e\u0447\u0443\u0449\u0438\u0439"], "nl": ["kietelend"], "be": ["\u043a\u0430\u0437\u044b\u0442\u043b\u0456\u0432\u044b"], "de": ["kitzelnd"], "pl": ["\u0142askocz\u0105cy", "gilgocz\u0105cy", "\u0142echtaj\u0105cy"], "hu": ["csikland\u00f3s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Tikli\u011dema, facile vundebla.", "translations": {"ru": ["\u0449\u0435\u043a\u043e\u0442\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439", "\u0447\u0443\u0432\u0441\u0442\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0449\u0435\u043f\u0435\u0442\u0438\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["heikel"], "nl": ["netelig"], "pl": ["wra\u017cliwy", "delikatny"], "hu": ["sebezhet\u0151"]}, "examples": [["tio estas lia tikla (vunda) punkto", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Malfacile solvebla.", "translations": {"ru": ["\u0449\u0435\u043a\u043e\u0442\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439"], "de": ["heikel"], "nl": ["netelig"], "pl": ["delikatny"], "hu": ["k\u00e9nyes"]}, "examples": [["tikla afero", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "tikl", "primary": false}, "kabano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malri\u0109a dometo, konstruita el krudaj kaj ne \u0109iam solidaj materialoj.", "translations": {"be": ["\u0445\u0430\u0446\u0456\u043d\u0430", "\u0445\u0430\u043b\u0443\u043f\u0430", "\u0445\u0430\u0442\u0430"], "fr": ["cabane", "cahute", "hutte"], "en": ["cabin", "hut"], "de": ["H\u00fctte"], "hu": ["kunyh\u00f3"], "fa": ["\u0622\u0644\u0648\u0646\u06a9", "\u06a9\u0644\u0628\u0647"], "br": ["kabanenn", "loch", "lochenn", "log", "logenn"], "cs": ["chata"], "fi": ["maja"], "es": ["caba\u00f1a", "choza"], "ru": ["\u0445\u0438\u0436\u0438\u043d\u0430", "\u043b\u0430\u0447\u0443\u0433\u0430", "\u0438\u0437\u0431\u0443\u0448\u043a\u0430"], "nl": ["hut"], "pt": ["cabana", "barrac\u00e3o"], "tr": ["kul\u00fcbe"], "sv": ["hydda"], "pl": ["chata"]}, "examples": [["kabano de kampulo, de montano", null], ["terkabano", null], ["bran\u0109okabano", null], ["kabanoj de sova\u011duloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kaban", "primary": true}, "imagebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiun eblas imagi.", "translations": {"fr": ["imaginable"], "en": ["imaginable"], "pt": ["imagin\u00e1vel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "imag", "primary": false}, "tikli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ka\u016dzi per delikataj kaj ripetaj ektu\u015doj de iuj partoj de la korpo sentuma\u0135on, kiu estigas konvulsian ridon.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0437\u044b\u0442\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["chatouiller"], "bg": ["\u0433\u044a\u0434\u0435\u043b\u0438\u0447\u043a\u0430\u043c"], "nl": ["kietelen", "kriebelen"], "pt": ["fazer c\u00f3cegas"], "ru": ["\u0449\u0435\u043a\u043e\u0442\u0430\u0442\u044c"], "ca": ["fer pessigolles"], "de": ["kitzeln"], "hu": ["csiklandoz"], "en": ["tickle"], "es": ["hacer cosquillas"], "pl": ["\u0142askota\u0107", "\u0142echta\u0107", "gilgota\u0107"]}, "examples": [["tiu muziko agrable tiklas la orelojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tikl", "primary": true}, "riki\u015do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Orienta veturilo tirata per homa forto.", "translations": {"be": ["\u0440\u044b\u043a\u0448\u0430"], "bg": ["\u0440\u0438\u043a\u0448\u0430"], "nl": ["riksja"], "pt": ["jinriquix\u00e1", "riquix\u00e1"], "ru": ["\u0440\u0438\u043a\u0448\u0430"], "de": ["Rikscha"], "hu": ["riksa"], "fa": ["\u0631\u06cc\u06a9\u0634\u0627"], "en": ["ricksha", "rickshaw", "jinricksha", "jinrikisha"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "riki\u015d", "primary": true}, "alceo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dujara a\u016d plurjara planto kun altaj tigoj portantaj grandajn florojn, kultivata en plezur\u011dardenoj, genro el familio malvacoj.", "translations": {"fr": ["rose tr\u00e9mi\u00e8re"], "it": ["malvarosa"]}, "examples": [["li stari\u011dis, prenis la sarkilon el la gardejo kaj \u015dteliris la\u016dlonge de la alceoj al la densa arbeta\u0135o", "W. Wood, trad. W. van Zoest, Blua sango, [1935?]"], ["mi pli akute rimarkis \u0109iujn detalojn, la kolorojn de alceoj, la semojn de lunario en ties kapsuloj travideblaj en la matena suno", "Mari-elen, Faldfolio, 2006-07-14"]], "subdefinitions": []}], "root": "alce", "primary": true}, "konservi": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Konservi estas \u015dirmi kontra\u016d la naturaj detrufortoj (morto, ruino, forgeso); gardi estas \u015dirmi kontra\u016d \u0109iuspecaj dan\u011deroj. Krome oni konservas ion, oni gardas ion a\u016d iun."], "primary definition": "(transitiva) Zorgi, ke io ne difekti\u011du a\u016d ne perdi\u011du; malebligi pereon de io.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0445\u0440\u0430\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u0445\u0440\u0430\u043d\u044f\u0442\u044c", "\u0445\u0440\u0430\u043d\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["conserver"], "en": ["conserve"], "nl": ["bewaren"], "pt": ["conservar", "guardar", "manter", "entreter", "armazenar"], "de": ["bewahren", "erhalten"], "hu": ["meg\u0151riz", "meg\u00f3v", "konzerv\u00e1l"], "cs": ["zachovat"]}, "examples": [["li sukcesis konservi de putri\u011do la kadavron", "B"], ["malproksima antikveco, pri kiu nenia historio konservis al ni e\u0109 la plej malgrandan dokumenton", null], ["ili ne povis konservi sian animon viva", "Z"], ["konservi sekreton, la varmon, librojn, arkivojn, depona\u0135on", null], ["okulvitroj, kiuj konservas la vidkapablon", null], ["oni konservis nur unu alon de la konstrua\u0135o", null], ["li devis zorgi pri loko, kie li povus konservi siajn ormonerojn por gardi ilin de \u015dtelistoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ne perdi; da\u016drigi posedi; havi ankora\u016d.", "translations": {"de": ["aufbewahren", "aufheben"], "pt": ["conservar", "guardar", "manter", "entreter", "armazenar"], "hu": ["meg\u0151riz", "megtart"]}, "examples": [["kiu kaptas tro vaste, malmulte konservas", "Z"], ["konservi la pacon, la ordon, sian rangon, sian tutan forton a\u016d potencon, sian valoron, sian junecon, sian belecon, la vivon, siajn dentojn", null], ["la \u0109ielo konservis ankora\u016d postesignojn de la matenru\u011do", "B"], ["konservi sian opinion, konvinkon, agrablan memoron pri tio, amikajn rilatojn kun iu, tradician moron, sian seriozecon", null], ["la konferenco konservis \u0109iam pure teknikan karakteron", null], ["konservi al iu fidelecon, sian favoron", null], ["la fini\u011doj, prefiksoj kaj sufiksoj estas tute memstaraj vortoj, kiuj konservas \u0109iam egalan signifon", "Z"], ["\u0109u vi konservos vian koleron por \u0109iam?", "Z"], ["konservi ion en la memoro", null], ["konservu klarecon de la kapo kaj prudenton", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) En dialogo kun aplikprogramo, skribi \u015dan\u011ditan datumaron en \u011dian dosieron.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0445\u0440\u0430\u043d\u0438\u0442\u044c (\u0438\u0437\u043c\u0435\u043d\u0435\u043d\u0438\u044f \u0432 \u0444\u0430\u0439\u043b\u0435)", "\u0437\u0430\u043f\u043e\u043c\u043d\u0438\u0442\u044c (\u0438\u0437\u043c\u0435\u043d\u0435\u043d\u0438\u044f \u0432 \u0444\u0430\u0439\u043b\u0435)", "\u0437\u0430\u043f\u0438\u0441\u0430\u0442\u044c (\u0432 \u0444\u0430\u0439\u043b)"], "en": ["save (a file)"], "pt": ["salvar"], "hu": ["elment"]}, "examples": [["necesas unue konservi tiun tekston kiel dosieron, kaj poste importi \u011din", "Bertilo Wennergren, Esperanto en Vindozo."]], "subdefinitions": []}], "root": "konserv", "primary": true}, "pudo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iama rusa mezurunuo de maso valoranta 16,38 kilogramojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0443\u0434"], "fr": ["poud"], "en": ["pood"], "nl": ["poed"], "pt": ["pood", "pud"], "ru": ["\u043f\u0443\u0434"], "de": ["Pud"], "hu": ["pud"], "pl": ["pud"]}, "examples": [["\u0109iun kanajlon komerciston mi imposte devigos, ke li liveru po tri pudoj da vakso", "La Revizo, akto 1a, sceno 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pud", "primary": true}, "stanisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metiisto kiu faras a\u0135ojn el stano.", "translations": {"en": ["tinsmith"]}, "examples": [["Mi reiris al la stanisto, kaj li denove faris por mi kruron el stano", "Doroteo kaj la Sor\u0109isto en Oz\u0108apitro 5"]], "subdefinitions": []}], "root": "stan", "primary": false}, "ostocerbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mola substanco, similanta la cerban substancon kaj entenata en iaj ostoj", "translations": {"be": ["\u0448\u043f\u0456\u043a"], "fr": ["moelle"], "en": ["marrow"], "nl": ["merg"], "pt": ["medula (\u00f3ssea)"], "el": ["\u03bc\u03b5\u03b4\u03bf\u03cd\u03bb\u03b9"], "de": ["Knochenmark"], "it": ["midollo"], "hu": ["csontvel\u0151"], "br": ["mel (askorn)", "mel-askorn"], "ru": ["\u043a\u043e\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439 \u043c\u043e\u0437\u0433"], "pl": ["szpik kostny"], "he": ["\u05d8\u05d9\u05e4\u05e9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cerb", "primary": false}, "deltaplano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eta flugaparato por unu homo, el malpeza flugilo en formo de regula triangulo kun sube penda ku\u015dilo.", "translations": {"fr": ["deltaplane"], "en": ["hang glider"], "nl": ["deltavlieger"], "pt": ["asa-delta"], "de": ["H\u00e4ngegleiter", "Drachen (Flugger\u00e4t)", "Deltasegler"], "it": ["deltaplano"], "hu": ["s\u00e1rk\u00e1nyrep\u00fcl\u0151"], "pl": ["lotnia"]}, "examples": [["ili kun intereso rigardis, kiel ni flugas sur deltaplanoj", "Lubovj Lukina, E\u016dgeno Lukin, trad. Jurij Finkel, La misiistoj, parto tria"]], "subdefinitions": []}], "root": "deltaplan", "primary": true}, "naskigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Okazigi la naskon de ido.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u0434\u0436\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["procr\u00e9er", "engendrer (en p. d'un m\u00e2le)"], "en": ["beget"], "nl": ["verwekken"], "ru": ["\u043f\u043e\u0440\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c"], "de": ["zeugen", "erzeugen"], "hu": ["nemz"], "br": ["engehenta\u00f1"], "pl": ["p\u0142odzi\u0107"]}, "examples": [["li naskigis sep filojn", null], ["Abraham naskigis Isaakon", "La Malnova Testamento, I. Kroniko 1:34"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"hu": ["napvil\u00e1gra hoz", "elind\u00edt (\u00e1tv.)"]}, "examples": [["tiu parolo naskigis novajn pripensojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "nask", "primary": false}, "firstolinio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tegmenta suprolinio.", "translations": {"fr": ["ligne de cr\u00eate (d'un toit)"], "de": ["Firstlinie"], "nl": ["noklijn"], "pt": ["linha de cumeeira"], "hu": ["\u00e9lgerinc"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "first", "primary": false}, "ero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Peceto, elemento.", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456\u043d\u043a\u0430", "\u043a\u0430\u0432\u0430\u043b\u0430\u043a", "\u043a\u0440\u043e\u043f\u043b\u044f"], "fr": ["bout (morceau)", "composant", "\u00e9l\u00e9ment", "miette (petit morceau)", "morceau"], "en": ["element", "grain", "particle", "piece", "unit"], "pt": ["elemento", "part\u00edcula"], "ru": ["\u043a\u0443\u0441\u043e\u0447\u0435\u043a", "\u0447\u0430\u0441\u0442\u0438\u0446\u0430"], "de": ["St\u00fcck", "Teil", "Br\u00f6sel", "Glied", "Tropfen", "Korn", "Span"], "cs": ["nejmen\u0161\u00ed \u010d\u00e1st n\u011b\u010deho"], "pl": ["cz\u0105stka", "element", "odrobina", "kawa\u0142eczek"]}, "examples": [["ereto da pano", "Z"], ["li enpa\u015dis la domon, ignorante \u0109iun eron de elementa \u011dentileco", "Urd Hadda murdita!, p. 3"], ["escepte de unu, la eroj ne vere plenumas la difinon de poemo", "Franz-Georg R\u00f6ssler: Tempo tempesta, Monatojaro 1996a, numero 12a, p. 19a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "ero (tempokalkulo)", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u044d\u0440\u0430"], "fr": ["\u00e8re"], "bg": ["\u0435\u0440\u0430"], "pt": ["era"], "ru": ["\u044d\u0440\u0430"], "de": ["\u00c4ra", "Zeitrechnung", "Zeitalter"], "en": ["era"], "pl": ["era"], "es": ["era"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "ero (peco)", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "er", "primary": false}, "akvodislimo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Linio de alta\u0135oj dividanta la flankojn, la\u016d kiuj fluas la akvoj; alivorte, la limo inter najbaraj akvokolektaj basenoj.", "translations": {"be": ["\u0432\u043e\u0434\u0430\u043f\u0430\u0434\u0437\u0435\u043b"], "fr": ["ligne de partage des eaux"], "en": ["watershed", "water parting", "divide"], "pt": ["divisor de \u00e1guas"], "ru": ["\u0432\u043e\u0434\u043e\u0440\u0430\u0437\u0434\u0435\u043b"], "de": ["Wasserscheide"], "hu": ["v\u00edzv\u00e1laszt\u00f3"], "pl": ["dzia\u0142 wodny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lim", "primary": false}, "bukligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Bukleformi.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0432\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["boucler (donner une forme de boucle)"], "en": ["curl"], "de": ["locken"], "pl": ["kr\u0119ci\u0107 w\u0142osy", "nawija\u0107 w\u0142osy (np. na lok\u00f3wk\u0119)"], "hu": ["g\u00f6nd\u00f6r\u00f6dik"]}, "examples": [["liaj haroj estas buklitaj, nigraj kiel korvo", "La Malnova Testamento, Alta Kanto 5:11"]], "subdefinitions": []}], "root": "bukl", "primary": false}, "analitika geometrio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bran\u0109o de geometrio, kiu studas la geometriajn figurojn pere de iliaj koordinataj ekvacioj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0430\u043b\u0456\u0442\u044b\u0447\u043d\u0430\u044f \u0433\u0435\u0430\u043c\u044d\u0442\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["g\u00e9om\u00e9trie analytique"], "en": ["analytic[al] geometry"], "nl": ["analytische meetkunde"], "pt": ["geometria anal\u00edtica"], "ru": ["\u0430\u043d\u0430\u043b\u0438\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u0433\u0435\u043e\u043c\u0435\u0442\u0440\u0438\u044f"], "de": ["analytische Geometrie"], "hu": ["analitikus geometria"], "fa": ["\u0647\u0646\u062f\u0633\u0647\u0654 \u062a\u062d\u0644\u06cc\u0644\u06cc"], "es": ["geometr\u00eda anal\u00edtica"], "pl": ["geometria analityczna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "geometri", "primary": false}, "dentopikilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ligna spliteto por purigi inter la dentoj.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0443\u0431\u043e\u0447\u0438\u0441\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["cure-dent"], "bg": ["\u043a\u043b\u0435\u0447\u043a\u0430 \u0437\u0430 \u0437\u044a\u0431\u0438"], "be": ["\u0437\u0443\u0431\u0430\u0447\u044b\u0441\u0442\u043a\u0430", "\u043a\u0430\u043b\u044b\u043f\u043e\u043a"], "de": ["Zahnstocher"], "hu": ["fogv\u00e1j\u00f3", "fogpiszk\u00e1l\u00f3"], "en": ["toothpick"], "pl": ["wyka\u0142aczka"], "he": ["\u05e7\u05d9\u05e1\u05dd \u05e9\u05d9\u05e0\u05d9\u05d9\u05dd"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dent", "primary": false}, "mistikismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Religia a\u016d filozofia doktrino alte taksanta mistikan sperton, male ol ekzemple raciismo.", "translations": {"hu": ["miszticizmus"], "fa": ["\u0639\u0631\u0641\u0627\u0646"], "fr": ["mysticisme"], "en": ["mysticism"], "ru": ["\u043c\u0438\u0441\u0442\u0438\u0446\u0438\u0437\u043c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mistik", "primary": false}, "oligopsonio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Merkata situacio, en kiu malmultaj klientoj regas la a\u0109etan flankon kaj tiel povas dikti la prezojn a\u016d liverkondi\u0109ojn al la vendantoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u0456\u0433\u0430\u043f\u0441\u043e\u043d\u0456\u044f"], "fr": ["oligopsone"], "en": ["oligopsony", "buyer's oligopoly"], "nl": ["oligopsonie"], "pt": ["oligops\u00f4nio"], "ru": ["\u043e\u043b\u0438\u0433\u043e\u043f\u0441\u043e\u043d\u0438\u044f"], "ca": ["oligopsoni"], "de": ["Oligopson"], "it": ["oligopsonio"], "hu": ["oligopszon"], "es": ["oligopsonio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "oligopsoni", "primary": true}, "karateisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sportisto kiu praktikas karateon.", "translations": {"hr": ["karatist"], "fr": ["karat\u00e9ka"], "de": ["Karateka"], "nl": ["karateka", "karate-beoefenaar"], "pl": ["karateka"]}, "examples": [["kvieta kaj respektinda ulo kun okulvitroj subite transformi\u011das al karateisto kun nigra zono", "Art-mozaiko, 2002-10-28, numero 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "karate", "primary": false}, "peplomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Varma litkovrilo, iom dika kaj trastebita.", "translations": {"fr": ["courtepointe"], "nl": ["dekbed"], "pt": ["colcha"], "pl": ["kapa", "narzuta"]}, "examples": [["la hidalgo starigis sin sur la lito, envolvite de la kapo \u011dis la piedoj en peplomo", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 2a, \u0109apitro 48a, p. 657a"], ["Hajjat dormadis sub la propra, frotuzita peplomo kaj sur la malnova matraco", "Mahbube Mirkadiri, trad. Nazi Solat, trad. Tomasz Chmielik, Donaco el voja\u011do, La Ondo de Esperanto, 2003:3 (101)"]], "subdefinitions": []}], "root": "peplom", "primary": true}, "kompensa\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u043f\u044d\u043d\u0441\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["compensation", "contrepartie", "correction", "d\u00e9dommagement", "indemnit\u00e9 (d\u00e9dommagement)", "r\u00e9paration (d\u00e9dommagement)"], "en": ["compensation", "amends", "reparation", "satisfaction"], "nl": ["compensatie", "vergoeding"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043f\u0435\u043d\u0441\u0430\u0446\u0438\u044f", "\u0432\u043e\u0437\u043c\u0435\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Ausgleich", "Entsch\u00e4digung", "Kompensation", "Ersatz"], "hu": ["k\u00e1rp\u00f3tl\u00e1s", "kompenz\u00e1ci\u00f3"]}, "examples": [[", sed amiko jam malnova ek\u0135aluzas, postulas \u00abkompensa\u0135on\u00bb", "Vivo de Zamenhof3"], ["ka\u015dite sub anonima nomo, mi sendis monsumon sufi\u0109an, por liveri al \u0109iu el ili lar\u011dan kompensa\u0135on", "H. Vallienne\u0108u li?\u0109ap. 12"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompens", "primary": false}, "profitigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Esti ka\u016dzo pro kiu iu profitis.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043d\u043e\u0441\u0438\u0442\u044c \u0432\u044b\u0433\u043e\u0434\u0443", "\u043f\u0440\u0438\u043d\u043e\u0441\u0438\u0442\u044c \u043f\u0440\u0438\u0431\u044b\u043b\u044c"], "fr": ["faire profiter", "servir les int\u00e9r\u00eats de"], "nl": ["voordeel bezorgen"], "hu": ["kamatoztat (\u00e1tv.)"]}, "examples": [["la milito profitigas nur la kapitalismon", null], ["lia senzorgeco ne profitigas lin", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ebligi, ke iu profitu de io.", "translations": {}, "examples": [["profitigi sian sperton al iu", null], ["profitigi iun de sia sperto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "profit", "primary": false}, "trakuri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Trairi kurante.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0431\u0435\u0433\u0447\u044b (\u043f\u0440\u0430\u0437 \u0448\u0442\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456)"], "nl": ["doorlopen"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0431\u0435\u0436\u0430\u0442\u044c (\u0447\u0435\u0440\u0435\u0437 \u0447\u0442\u043e-\u043b.)"], "br": ["redek dre"], "hu": ["\u00e1tfut (vmin)", "kereszt\u00fclfut"]}, "examples": [["trakuri kampon", null], ["li trakuris per la okuloj la unuan pa\u011don", "Z"], ["du ekbriloj de fulmo trakuris tra la malluma \u0109ielo", "Z"], ["tiu penso trakuris mian animon kiel fulmo", null], ["famo trakuras la urbon", null], ["ondo da entuziasmo trakuris \u0109ies korojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kur", "primary": false}, "kavigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi kava a\u016d estigi kavojn en.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0442\u044f\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0443\u0433\u043b\u0443\u0431\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["creuser"], "nl": ["hol maken", "uithollen"], "pl": ["dr\u0105\u017cy\u0107"], "pt": ["cavar"], "es": ["cavar"], "hu": ["kiv\u00e1j", "homor\u00edt"]}, "examples": [["trinki el sia kavigita mano", "Z"], ["guto da pluvo kavigas la malmolan \u015dtonon", "Fabeloj, volumo 4, filino de la mar\u0109a re\u011do"], ["se\u011doj kun pajla reto, parte dis\u015dirita kaj kavigita", "Marta"], ["(en)kavi\u011dintaj vangoj, okuloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kav", "primary": false}, "kokri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Esti malfidela al sia vivkunul(in)o.", "translations": {"be": ["\u0437\u0434\u0440\u0430\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c \u043c\u0443\u0436\u0443"], "fr": ["cocufier", "faire porter les cornes (\u00e0)", "tromper (son conjoint)"], "en": ["cuckold (uzata nur parolante pri viroj)"], "nl": ["bedriegen (partner)"], "ru": ["\u043d\u0430\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c \u0440\u043e\u0433\u0430 (\u043a\u043e\u043c\u0443-\u043b.)"], "de": ["den Ehemann betr\u00fcgen"], "es": ["ser infiel", "poner los cuernos (coloquial)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kokr", "primary": true}, "espereble": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016d tio, kion oni povas esperi.", "translations": {"be": ["\u043c\u043e\u0436\u043d\u0430 \u0441\u043f\u0430\u0434\u0437\u044f\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u043c\u0430\u0433\u0447\u044b\u043c\u0430"], "fr": ["esp\u00e9rons que..."], "nl": ["hopelijk"], "ru": ["\u043c\u043e\u0436\u043d\u043e \u043d\u0430\u0434\u0435\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0432\u043e\u0437\u043c\u043e\u0436\u043d\u043e"], "de": ["hoffentlich"], "pl": ["przypuszczalnie", "prawdopodobnie"], "hu": ["rem\u00e9lhet\u0151en"]}, "examples": [["espereble li venos", null]], "subdefinitions": []}], "root": "esper", "primary": false}, "vera": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konforma al la realo.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0441\u0442\u043e\u044f\u0449\u0438\u0439", "\u0438\u0441\u0442\u0438\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u043e\u0434\u043b\u0438\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["vrai"], "bg": ["\u0438\u0441\u0442\u0438\u043d\u0441\u043a\u0438"], "nl": ["echt", "waar"], "pt": ["verdadeiro", "real"], "de": ["wahr", "echt"], "tr": ["ger\u00e7ek"], "hu": ["igaz", "igazi", "val\u00f3s\u00e1gos", "val\u00f3di"], "sk": ["pravdiv\u00fd", "prav\u00fd"], "en": ["true"], "es": ["verdadero", "de verdad"]}, "examples": [["vera rakonto", null], ["malvera kiel epitafo", null], ["malvera atesto", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Konforma al la realo, ne nur \u015dajne sed funde; ne trompanta.", "translations": {}, "examples": [["vera opinio montri\u011das en ebrio", "Proverbaro esperanta"], ["mi transiras al la vera temo de nia hodia\u016da parolado", "Z"], ["adori la veran Dion", null], ["vera diamanto, pentra\u0135o", null], ["vera amiko, bravulo", null], ["malvera pesilo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ver", "primary": true}, "araneo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el la ordo araneuloj, kiu teksas reton el tre maldikaj, parte gluecaj fadenoj, per kiu \u011di kaptas insektojn kaj ceterajn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0432\u0443\u043a"], "fr": ["araign\u00e9e"], "bg": ["\u043f\u0430\u044f\u043a"], "de": ["Spinne"], "hu": ["p\u00f3k"], "en": ["spider"], "br": ["kevnidenn"], "es": ["ara\u00f1a"], "he": ["\u05e2\u05db\u05d1\u05d9\u05e9"], "ru": ["\u043f\u0430\u0443\u043a"], "nl": ["spin"], "tr": ["\u00f6r\u00fcmcek"], "sv": ["spindel"], "tp": ["pipi"], "sk": ["pav\u00fak"], "pl": ["paj\u0105k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Genro el la familio araneedoj (Aranea).", "translations": {"de": ["Radnetzspinne", "Kreuzspinne"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arane", "primary": true}, "inteligenteco": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Eblas foje percepti nuancon inter la kapablo (inteligento) kaj ies eco posedi \u0109i tiun kapablon (inteligenteco)."], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u043c\u044b\u0448\u043b\u0451\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["intelligence", "intellect"], "en": ["intelligence"], "nl": ["intelligentie"], "pt": ["intelig\u00eancia"], "de": ["Intelligenz"], "sv": ["intelligens"], "hu": ["j\u00f3 felfog\u00f3k\u00e9pess\u00e9g\u0171"], "es": ["inteligencia"]}, "examples": [["plenumi sian taskon kun inteligenteco", null], ["havi grandan inteligentecon pri la negoco", null], ["la faraono rimarkis en inteligentecon kaj kvietan energion", "La Faraono, volumo 3\u0109ap. 7"], ["vivecaj okuloj indikis inteligentecon pli ol ordinaran", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 13"], ["tiuj \u0109i plej altaj reprezentantoj de la monda inteligenteco vivis unuj apud la aliaj, ne komprenante unuj la aliajn", "Esenco kaj Estonte"]], "subdefinitions": []}], "root": "inteligent", "primary": false}, "a\u016dtokrato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Absoluta regnestro.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0430\u043c\u043e\u0434\u0435\u0440\u0436\u0435\u0446"], "fr": ["autocrate (subst.)"], "en": ["autocrat"], "nl": ["autocraat"], "be": ["\u0441\u0430\u043c\u0430\u0434\u0437\u0435\u0440\u0436\u0430\u0446", "\u0441\u0430\u043c\u0430\u045e\u043b\u0430\u0434\u0446\u0430"], "de": ["Alleinherrscher", "Autokrat"], "hu": ["egyeduralkod\u00f3", "autokrata"], "sk": ["samovl\u00e1dca", "autokrat"], "es": ["aut\u00f3crata"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dtokrat", "primary": true}, "\u0109irka\u016dflatadi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ade \u0109irka\u016digi per flatoj.", "translations": {"fr": ["entourer de flatteries", "l\u00e9cher les bottes (de)"]}, "examples": [["\u0109irka\u016dflatadi kaj \u0109irka\u016dflirtadi iun", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "flat", "primary": false}, "Nordrejn-Vestfalio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La plej lo\u011dantori\u0109a el la federaciaj \u015dtatoj de Germanujo, situanta en la plej okcidenta parto kaj trafluata de la rivero Rejno. Regurbo estas Duseldorfo, plej granda urbo estas Kolonjo.", "translations": {"de": ["Nordrhein-Westfalen"], "nl": ["Noordrijn-Westfalen"], "pt": ["Ren\u00e2nia do Norte-Vestef\u00e1lia"], "hu": ["\u00c9szak-Rajna-Vesztf\u00e1lia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Nordrejn-Vestfali", "primary": true}, "e\u0125ino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043c\u043e\u0440\u0441\u043a\u043e\u0439 \u043a\u0430\u0448\u0442\u0430\u043d"], "fr": ["oursin"], "en": ["sea urchin"], "nl": ["zee-egel"], "pt": ["equino"], "ca": ["eri\u00e7\u00f3 de mar"], "de": ["Seeigel"], "hu": ["tengeri s\u00fcn"], "fa": ["\u062a\u0648\u062a\u06cc\u0627\u06cc \u062f\u0631\u06cc\u0627\u06cc\u06cc"], "es": ["erizo de mar"], "pl": ["je\u017cowiec"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "e\u0125in", "primary": true}, "stencili": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Desegni a\u016d presi per stencilo.", "translations": {"fr": ["pocher (faire au pochoir)"], "en": ["stencil"]}, "examples": [["ni ser\u0109is la rimedojn por eldoni stencilitan bultenon", "J. P. Colnot, La Informilo, 1969, numero 62a"]], "subdefinitions": []}], "root": "stencil", "primary": false}, "dudieso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kromsigno altiganta noton je duto.", "translations": {"fr": ["double di\u00e8se"], "en": ["double sharp"], "nl": ["dubbele kruis"], "de": ["Doppelkreuz"], "it": ["doppio diesis"], "hu": ["kett\u0151s kereszt"], "sk": ["dvojit\u00fd kr\u00ed\u017eik"], "es": ["doble sostenido"], "pl": ["podw\u00f3jny krzy\u017cyk"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dies", "primary": false}, "Steno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ina nemortema monstro de helena mitologio, unu el tri Gorgonoj, kiu havis serpentojn anstata\u016d haroj kaj aliigis en \u015dtonon \u0109iujn, kiuj \u015din rigardis.", "translations": {"it": ["Steno"], "pl": ["Steno"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Sten", "primary": true}, "lageto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda, superrigardebla lago.", "translations": {"fr": ["\u00e9tang"], "de": ["Teich"], "nl": ["vijver"], "bg": ["\u043c\u0430\u043b\u043a\u043e \u0435\u0437\u0435\u0440\u043e"], "en": ["pond"]}, "examples": [["iru, lavu vin en la lageto de \u015ciloa\u0125", "La Nova Testamento, S. Johano 9:7"]], "subdefinitions": []}], "root": "lag", "primary": false}, "serotonino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Substanco rolanta kiel nervotransigilo kaj \u0109e pluraj korpaj funkcioj, kiaj digesto, doloro, dormo....", "translations": {"fr": ["s\u00e9rotonine"], "it": ["serotonina"]}, "examples": [["amelo estas kompleksa molekulo, kiu posedas trankviligan kaj koncentrigan kapablon, dank'al la enteno de serotonino", "M. Picasso,Pasta\u0135o, konsideroj kaj historio,Inko, 2001"], ["la alti\u011do de la nivelo de la serotonino cerba rilatas kun la senigo je la paradoksa dormo", "R. Goutarel k. a., trad. E. Coffinet, La ibogaino en psikoterapio..., 1999-04"]], "subdefinitions": []}], "root": "serotonin", "primary": true}, "tri\u0125ino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro de parazitaj vermoj, kiu vivas en la muskoloj de porkoj kaj kiu ka\u016dzas tre gravan malsanon \u0109e homoj, kiuj \u011din man\u011das.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u044b\u0445\u0456\u043d\u0430"], "nl": ["trichine"], "pt": ["triquina", "triquinela"], "ru": ["\u0442\u0440\u0438\u0445\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Trichine"], "hu": ["trichina", "bors\u00f3f\u00e9reg", "bors\u00f3ka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tri\u0125in", "primary": true}, "algebra dualo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de vektora spaco E) Vektora spaco, konsistanta el \u0109iuj linearaj formoj super E.", "translations": {"ru": ["\u0430\u043b\u0433\u0435\u0431\u0440\u0430\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0435 \u0441\u043e\u043f\u0440\u044f\u0436\u0451\u043d\u043d\u043e\u0435 \u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["dual alg\u00e9brique"], "de": ["algebraischer Dual"], "en": ["full dual space"], "hu": ["algebrai du\u00e1lis t\u00e9r"]}, "examples": [["finidimensia spaco kaj \u011dia dualo havas la saman dimension kaj estas izomorfiaj", null], ["la algebran dualon de E oni ofte signas per E*", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dual", "primary": false}, "Kampino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Seka sabla regiono en la belgaj provincoj Antverpeno kaj Limburgo, kaj en la nederlandaj provincoj Norda Brabanto kaj Limburgo.", "translations": {"nl": ["Kempen"], "fr": ["Campine"], "de": ["Kempenland"], "en": ["Kempenland"], "hu": ["Kempen"]}, "examples": [["\u00abKobo\u00bb estas la trista vivo de knabo el flandra Kampino, kiu kreskas en medio, kie la malri\u0109eco kaj la peza laboro igis la homojn sensentemaj kaj senamaj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "Kampin", "primary": true}, "hezitema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ofte ne scianta, kion fari, kion decidi, kion elekti inter pluraj ebloj.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u0440\u0430\u0448\u0443\u0447\u044b"], "fr": ["h\u00e9sitant", "irr\u00e9solu"], "pt": ["hesitante"], "ru": ["\u043d\u0435\u0440\u0435\u0448\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["z\u00f6gerlich", "zaudernd", "unschl\u00fcssig"], "it": ["incerto", "irresoluto"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hezit", "primary": false}, "deteni\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0443\u0441\u0442\u0440\u044b\u043c\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0443\u0441\u0442\u0440\u044b\u043c\u0430\u0446\u0446\u0430"], "pl": ["powstrzymywa\u0107 si\u0119", "wstrzymywa\u0107 si\u0119"], "hu": ["tart\u00f3zkodik (vmit\u0151l)", "\u00f3vakodik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ten", "primary": false}, "dinamotoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elektra ma\u015dino, kiu povas funkcii samtempe kiel motoro kaj kiel generatoro por kontinua fluo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0432\u0438\u0433\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c-\u0433\u0435\u043d\u0435\u0440\u0430\u0442\u043e\u0440", "\u043c\u043e\u0442\u043e\u0440-\u0433\u0435\u043d\u0435\u0440\u0430\u0442\u043e\u0440"], "de": ["Motorgenerator"], "pt": ["dinamotor"], "hu": ["motorgener\u00e1tor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dinamotor", "primary": true}, "troprofiti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u044d\u043a\u0441\u043f\u043b\u0443\u0430\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["abuser de", "exploiter"], "de": ["r\u00fccksichtslos ausnutzen", "ausbeuten"], "nl": ["exploiteren"], "hu": ["vissza\u00e9l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "profit", "primary": false}, "dukto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iom granda tubo, kiu portadas flua\u0135on de devena loko al cela loko.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "de organo a\u016d al organo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043d\u0430\u043b"], "fr": ["conduit (tube)"], "en": ["duct", "tube"], "nl": ["leider (anatomie)"], "pt": ["duto"], "hu": ["vezet\u00e9k (anat\u00f3mia)"], "fa": ["\u0645\u062c\u0631\u0627"], "pl": ["przew\u00f3d"]}, "examples": [["glandoj, kiuj havas nur unu dukton", "P. Jelenc, intersekseco, soc.culture.esperanto, 1994-02-20"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "de produkta industria loko al konsuma loko.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u0443\u0431\u043e\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u0434"], "fr": ["conduit (tube)"], "en": ["pipeline"], "nl": ["leiding (buis)"], "hu": ["cs\u0151vezet\u00e9k"], "fa": ["\u062e\u0637 \u0644\u0648\u0644\u0647"], "pl": ["-ci\u0105g (np. ropoci\u0105g)", "kana\u0142"]}, "examples": [["konstrui novan petrolan kaj/a\u016d gasan dukton Rusio-Belarusio-Polio.", "Z. Lapcionak, Re: politika geografio, soc.culture.esperanto, 2002-07-23"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "de procezo al procezo, sen intera dosiero.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043d\u0430\u043b"], "fr": ["pipe (informatique)", "tube (pipe, informatique)"], "nl": ["pipe (informatica)"], "hu": ["cs\u0151 (programl\u00e1ncol\u00e1sra)"], "fa": ["\u062e\u0637 \u0644\u0648\u0644\u0647"], "pl": ["potok (informat.)"]}, "examples": [["\u00abtubo\u00bb, fakvorte \u00abdukto\u00bb, signifas, ke eligon de unu programo oni metas kiel enigon de la sekva programo", "M. Minich, rekonstrui signojn, soc.culture.esperanto, 2004-01-28"]]}]}], "root": "dukt", "primary": true}, "dukta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eliganta substancojn tra dukto.", "translations": {"fa": ["\u0628\u0631\u0648\u0646\u200c\u0631\u06cc\u0632", "\u0627\u06af\u0632\u0648\u06a9\u0631\u06cc\u0646"], "fr": ["exocrine"], "hu": ["exokrin", "k\u00fcls\u0151 elv\u00e1laszt\u00e1s\u00fa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dukt", "primary": false}, "kievano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lo\u011danto de Kievo.", "translations": {"fi": ["kiovalainen (subst.)"], "hu": ["kijevi (lakos)"], "ru": ["\u043a\u0438\u0435\u0432\u043b\u044f\u043d\u0438\u043d"]}, "examples": [["la unuan lokon en la malkrokodila konkurso okupis kievano Volodimir Hurtovenko", "Konstantin Demjanenko: AROMA JALTO '99. LOdE"]], "subdefinitions": []}], "root": "Kiev", "primary": false}, "noktomezo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezo de la nokto.", "translations": {"be": ["\u043f\u043e\u045e\u043d\u0430\u0447"], "fr": ["minuit"], "bg": ["\u043f\u043e\u043b\u0443\u043d\u043e\u0449"], "nl": ["middernacht"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u043d\u043e\u0447\u044c"], "de": ["Mitternacht"], "hu": ["\u00e9jf\u00e9l"], "en": ["midnight"], "es": ["medianoche"], "br": ["hanternoz"], "ro": ["miezul nop\u0163ii"], "pl": ["p\u00f3\u0142noc (godzina)"]}, "examples": [["la unua bato de noktomezo sonis, kiam \u015di pensis, ke estas apena\u016d la dekunua horo", "C. Perrault, trad. P. Sarpy, Cindrulino, Rakontoj pri feinoj, Hachette, 1904"]], "subdefinitions": []}], "root": "mez", "primary": false}, "nin\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"cs": ["nind\u017ea"], "ru": ["\u043d\u0438\u043d\u0434\u0437\u044f"], "nl": ["ninja (ontr.)"], "it": ["ninja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nin\u011d", "primary": true}, "koboldo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda feo, ofte malbela, el popolo gardanta trezorojn en montoj, a\u016d ka\u015de vivanta en hejmoj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0431\u043e\u043b\u044c\u0434", "\u043b\u0435\u0448\u0438\u0439", "\u0433\u043d\u043e\u043c"], "fr": ["lutin", "farfadet", "gnome", "kobold", "nain (myth.)"], "en": ["kobold", "(hob)goblin", "gnome", "imp", "evil sprite"], "nl": ["kabouter"], "de": ["Kobold"], "it": ["coboldo"], "hu": ["man\u00f3", "h\u00e1ziman\u00f3", "kobold", "t\u00f6rpe"], "br": ["boudig", "kornandon", "korrigan", "nozegan"], "pl": ["krasnoludek", "krasnal", "kobold"]}, "examples": [["ili dancis kun \u0109iuj malgrandaj koboldoj kun vaglumoj, kiuj estis en la \u0109ambro", "Fabeloj, volumo 1, vojkamarado"]], "subdefinitions": []}], "root": "kobold", "primary": true}, "sanseviero": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Alia esperantigo: sansevierio."], "primary definition": "Vegeta\u0135o kun dikaj, longaj folioj ofte striataj, kreskantaj en faskoj rekte el horizontala radiko, vivanta en tropika Afriko kaj Sudazio; genro el familio agavacoj (Sansevieria).", "translations": {"fr": ["sansevieria"], "en": ["sansevieria"], "it": ["sansevieria"]}, "examples": [["sanseviero vegeta\u0135o de sekaj lateritaj stepoj", "I. Efremov, trad. J. Finkel, La Granda Arko, 2006"]], "subdefinitions": []}], "root": "sansevier", "primary": true}, "romanika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konforma al romaniko.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u043c\u0430\u043d\u0441\u043a\u0456 (\u0440\u0430\u043c\u0430\u043d\u0441\u043a\u0430\u0433\u0430 \u0441\u0442\u044b\u043b\u044e)"], "fr": ["roman (adj.)"], "nl": ["romaans (stijl)"], "ru": ["\u0440\u043e\u043c\u0430\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["romanisch"], "hu": ["rom\u00e1n st\u00edlus\u00fa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "romanik", "primary": false}, "romaniko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arkitektura kaj pentra stilo vigla de la 10a \u011dis la 12a jarcento precipe en okcidenta E\u016dropo, favoranta simplajn formojn, fre\u015dajn, popoleskajn ornama\u0135ojn, arkajn volbojn, kun multaj regionaj substiloj.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u043c\u0430\u043d\u0441\u043a\u0456 \u0441\u0442\u044b\u043b\u044c"], "fr": ["style roman"], "nl": ["romaanse stijl"], "pt": ["rom\u00e2nico"], "ru": ["\u0440\u043e\u043c\u0430\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0441\u0442\u0438\u043b\u044c"], "de": ["Romanik"], "hu": ["rom\u00e1n st\u00edlus"], "es": ["rom\u00e1nico"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "romanik", "primary": true}, "glite-glate": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre facile, sen ajna \u011deno.", "translations": {"fr": ["les doigts dans le nez", "sans anicroche", "superfacile"], "pl": ["jak po ma\u015ble", "g\u0142adko", "lekko"]}, "examples": [["la kontakto kun la gravaj sinjoroj efektivi\u011dis glite kaj glate", "Kiel akvo de l' rivero, 1:3"]], "subdefinitions": []}], "root": "glit", "primary": false}, "po\u015dtran\u0109ilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda tran\u0109ilo kun faldebla klingo.", "translations": {"be": ["\u043d\u043e\u0436\u044b\u043a", "\u0441\u043a\u043b\u0430\u0434\u0430\u043d\u0447\u044b\u043a", "\u0441\u044c\u0446\u0456\u0437\u043e\u0440\u044b\u043a"], "fr": ["canif"], "nl": ["zakmes"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u043e\u0447\u0438\u043d\u043d\u044b\u0439 \u043d\u043e\u0436\u0438\u043a", "\u0441\u043a\u043b\u0430\u0434\u043d\u043e\u0439 \u043d\u043e\u0436\u0438\u043a"], "de": ["Taschenmesser"], "sv": ["fickkniv", "f\u00e4llkniv"], "hu": ["zsebk\u00e9s"], "es": ["navaja de bolsillo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tran\u0109", "primary": false}, "senhavi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Perdi sian havon.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0438\u0448\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f \u0438\u043c\u0443\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["\u00eatre ruin\u00e9", "se retrouver sur la paille"], "en": ["become destitute", "lose everything"], "nl": ["zijn bezit verliezen"], "be": ["\u043f\u0430\u0437\u0431\u0430\u0432\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u0441\u0442\u0440\u0430\u0446\u0456\u0446\u044c"], "hu": ["t\u00f6nkremegy", "elszeg\u00e9nyedik"], "pl": ["pozbywa\u0107 si\u0119"], "es": ["desposeerse"]}, "examples": [["pro tiu terura brulego li tute senhavi\u011dis", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hav", "primary": false}, "korneto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Blovinstrumento simila al trumpeto kun klavbutonoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u043d\u044d\u0442 (\u043c\u0443\u0437\u044b\u0447\u043d\u044b \u0456\u043d\u0441\u0442\u0440\u0443\u043c\u044d\u043d\u0442)"], "fr": ["cornet \u00e0 pistons"], "en": ["cornet"], "nl": ["cornet"], "pt": ["corneta (\u00ea)"], "ru": ["\u043a\u043e\u0440\u043d\u0435\u0442", "\u043a\u043e\u0440\u043d\u0435\u0442-\u0430-\u043f\u0438\u0441\u0442\u043e\u043d"], "ca": ["corneta"], "de": ["Kornett", "Zink", "Zinke"], "hu": ["kornett"], "es": ["corneta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kornet", "primary": true}, "opinisondo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Enketo pri publika opinio pere de demandado \u0109e elektita subaro da uloj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u044b\u0442\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435 (\u0433\u0440\u0430\u043c\u0430\u0434\u0437\u043a\u0430\u0439 \u0434\u0443\u043c\u043a\u0456)"], "fr": ["enqu\u00eate d'opinion", "sondage (enqu\u00eate d'opinion)"], "hu": ["k\u00f6zv\u00e9lem\u00e9ny-kutat\u00e1s"], "ru": ["\u043e\u043f\u0440\u043e\u0441 \u043e\u0431\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u0433\u043e \u043c\u043d\u0435\u043d\u0438\u044f"]}, "examples": [["la\u016d fre\u015daj opinisondoj 60 % de la EU-civitanoj rifuzas man\u011di genteknike manipulitajn nutra\u0135ojn", "Stefan Maul: Defio a\u016d devio de politiko, Monatojaro 2000a, numero 10a, p. 6a"], ["la\u016d opinisondo unu el tri parlamentanoj preferus respublikon", "B\u00e5rd Hekland: Monarkio denove la\u016dmoda, Monatojaro 2002a, numero 1a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sond", "primary": false}, "klas\u0109ambro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108ambro en lernejo, kie klaso lernas.", "translations": {"fa": ["\u0627\u062a\u0627\u0642 \u062f\u0631\u0633", "\u06a9\u0644\u0627\u0633 \u062f\u0631\u0633"], "fr": ["salle de classe"], "pt": ["sala de aula"], "de": ["Klassenzimmer"], "it": ["aula (scuola)"], "pl": ["klasa"], "hu": ["oszt\u00e1lyterem"]}, "examples": [["la klas\u0109ambroj havis multajn fenestrojn por havigi sufi\u0109e da lumo", "D. Drown, Elektoj, Monato, jaro 2003a, numero 10a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ambr", "primary": false}, "malkomenti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En programo, forigi la komentokrampojn de anta\u016de forkomentita teksto, tiel ke \u011di ree i\u011du signifa peco de la fonta teksto por koncerna traktilo.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u043a\u0430\u043c\u044d\u043d\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["sortir du commentaire (une partie du code)"], "de": ["wieder einkommentieren"], "en": ["uncomment"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u043a\u043e\u043c\u043c\u0435\u043d\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "koment", "primary": false}, "amaranto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio amarantacoj (Amarantus), kies floroj estas malhele karminru\u011daj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043c\u0430\u0440\u0430\u043d\u0442", "\u0430\u043a\u0441\u0430\u043c\u0456\u0442\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["amarante", "amaranthe"], "en": ["amaranth", "love-lies-bleeding", "Prince's feather", "pigweed"], "nl": ["amarant"], "ru": ["\u0430\u043c\u0430\u0440\u0430\u043d\u0442", "\u0430\u043a\u0441\u0430\u043c\u0438\u0442\u043d\u0438\u043a", "\u0449\u0438\u0440\u0438\u0446\u0430", "\u043f\u043e\u0434\u0441\u0432\u0435\u043a\u043e\u043b\u044c\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Amarant", "Fuchsschwanz"], "hu": ["diszn\u00f3par\u00e9j", "amar\u00e1nt"], "es": ["amaranto"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "amarant", "primary": true}, "bol\u015deviko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u043b\u044c\u0448\u0435\u0432\u0438\u043a"], "fr": ["bolchevik (subst.)", "bolchevique (subst.)", "bolcheviste (subst.)"], "en": ["Bolshevik"], "be": ["\u0431\u0430\u043b\u044c\u0448\u0430\u0432\u0456\u043a"], "de": ["Bolschewik", "Bolschewist"], "sv": ["bolsjevik"], "hu": ["bolsevik"], "sk": ["bol\u0161evik"], "pl": ["bolszewik"], "es": ["bolchevique"]}, "examples": [["Vi devas lerni de la bol\u015devikoj!", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "bol\u015devik", "primary": true}, "proponi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Prezenti al ies ju\u011do; anta\u016dmeti diskutota\u0135on.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u043f\u0430\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u043f\u0440\u0430\u043f\u0430\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "en": ["propose"], "nl": ["voorstellen"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u043b\u043e\u0436\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u043b\u0430\u0433\u0430\u0442\u044c"], "de": ["vorschlagen"], "sv": ["f\u00f6resl\u00e5"], "hu": ["javasol"], "bg": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u043b\u0430\u0433\u0430\u043c", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u043b\u043e\u0436\u0430"], "cs": ["nab\u00eddnout"]}, "examples": [["homo proponas, Dio disponas", "Proverbaro esperanta"], ["ekzemplo proponas sed ne ordonas", "Proverbaro esperanta"], ["proponi ion al la publika kritiko", null], ["projektoj proponitaj al la mondo", "Z"], ["\u0109iu proponas \u015dan\u011dojn la\u016d sia bontrovo", "Z"], ["personoj, kiujn \u011di proponas elekti", "Z"], ["mi proponas, ke ni honoru ilian memoron per levi\u011do de niaj se\u011doj", "Z"], ["la grupo proponis, ke la proksima kongreso okazos en P", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Prezenti al iu ion ne petitan, por ke li \u011din disponu; oferi 2.", "translations": {"nl": ["aanbieden"], "sv": ["erbjuda"], "hu": ["aj\u00e1nl", "k\u00edn\u00e1l"]}, "examples": [["proponi viandon al la Eternulo", "Z"], ["dronanto domon proponas, savito e\u0109 brikon ne donas", "Proverbaro esperanta"], ["proponi al iu siajn servojn, monon", null], ["la proponado de laboro superas \u011dian postulon (oferto)", null], ["\u015di proponis sin kiel servistinon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "propon", "primary": true}, "\u0135okero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kroma ludkarto senemblema, kiu en kelkaj kartludoj povas anstata\u016di iun ajn ludkarton la\u016dvole.", "translations": {"be": ["\u0434\u0436\u043e\u043a\u0435\u0440"], "fr": ["joker (carte)"], "en": ["joker"], "nl": ["joker"], "pt": ["curinga"], "ru": ["\u0434\u0436\u043e\u043a\u0435\u0440"], "de": ["Joker"], "it": ["jolly", "matta"], "hu": ["dzs\u00f3ker"], "es": ["comod\u00edn"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Elemento de \u015dablono, kongrua kun ajna datumano de koncerna tipo \u2015 ekz-e la steleto en dosiernomaj \u015dablonoj.", "translations": {"fr": ["joker (info.)"], "de": ["Wildcard (Informatik)", "Platzhalter"], "en": ["wildcard character", "match-all pattern"], "hu": ["helyettes\u00edt\u0151 karakter", "dzs\u00f3ker karakter"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135oker", "primary": true}, "propono": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Proprasence oni prezentas ion al iu, supozante, ke li \u011din akceptos; oni proponas ion al iu, petante ke li \u011din ekzamenu, a\u016d esperante, ke li \u011din uzos; oni oferas al iu ion, kion oni multe \u015datas, kredante, ke li senkoleri\u011dos a\u016d plenumos onian deziron."], "primary definition": "Io proponata.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u043f\u0430\u043d\u043e\u0432\u0430"], "de": ["Vorschlag"], "nl": ["aanbod", "voorstel"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u043b\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "hu": ["javaslat", "aj\u00e1nlat", "k\u00edn\u00e1lat"]}, "examples": [["akcepti, diskuti, rifuzi ies proponojn", null], ["pro kio do tiuj reformoj, kies sola propono estas jam dan\u011dera por la lingvo?", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "propon", "primary": false}, "kaprifoliacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Caprifoliaceae).", "translations": {"ru": ["\u0436\u0438\u043c\u043e\u043b\u043e\u0441\u0442\u043d\u044b\u0435"], "fr": ["caprifoliac\u00e9es"], "de": ["Gei\u00dfblattgew\u00e4chse"], "nl": ["kamperfoeliefamilie"], "hu": ["bodzaf\u00e9l\u00e9k", "loncf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kaprifoliac", "primary": true}, "gra\u016dli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Bleki obtuze el la gor\u011do, kiel malkontenta hundo.", "translations": {"fr": ["grogner (chien etc.)", "gronder (chien etc.)"], "pl": ["warcze\u0107 (o psie)"], "pt": ["rosnar"]}, "examples": [["grandaj bestoj nokte gra\u016dlis kaj mu\u011dis ekster la kabaneto", "Edgar Rice Burroughs, trad. Donald J. Harlow, Tarzan de la simioj, \u0108a pitro 3a, Vivo kaj morto"]], "subdefinitions": []}], "root": "gra\u016dl", "primary": true}, "gra\u016dlo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Obtuza, minaca sono, kian faras malkontenta hundo.", "translations": {"fr": ["grognement (chien etc.)", "grondement (chien etc.)"], "pl": ["warkot (psa)"]}, "examples": [["\u00abal tio mi ne konsentas,\u00bb Alicio tuj respondis, \u00ab\u0109ar ne per gra\u016dlo la katoj esprimas plezuron\u00bb", "Lewis Carroll, trad. E. L. Kearney, La Aventuroj de Alicio en Mirlando, British Esperanto Association, 1910"]], "subdefinitions": []}], "root": "gra\u016dl", "primary": false}, "latkrado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Krada lataro uzata en \u011dardenoj por surkreskigi lianojn, a\u016d kiel ornama\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0448\u044d\u0446\u0456\u0441\u0442\u0430\u044f \u0430\u0433\u0430\u0440\u043e\u0434\u0436\u0430"], "fr": ["treillage", "treillis (treillage)"], "en": ["trellis"], "ru": ["\u0440\u0435\u0448\u0451\u0442\u0447\u0430\u0442\u0430\u044f \u0437\u0430\u0433\u043e\u0440\u043e\u0434\u043a\u0430"], "hu": ["l\u00e9cr\u00e1cs", "lugasr\u00e1cs"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "krad", "primary": false}, "hortulano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de emberizo (Emberiza hortulana), kies karno estas tre delikata.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0432\u0441\u044f\u043d\u043a\u0430 \u0441\u0430\u0434\u043e\u0432\u0430\u044f (\u043f\u0442\u0438\u0446\u0430)"], "fr": ["ortolan"], "bg": ["\u0433\u0440\u0430\u0434\u0438\u043d\u0441\u043a\u0430 \u043e\u0432\u0435\u0441\u0430\u0440\u043a\u0430"], "pt": ["emberiz\u00eddeo"], "de": ["Ortolan", "Gartenammer"], "it": ["ortolano (zool.)"], "hu": ["kerti s\u00e1rm\u00e1ny"], "br": ["kilheri"], "pl": ["ortolan"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hortulan", "primary": true}, "muzikinstrumento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fabrikita objekto, speciale destinita por fari muzikon.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0443\u0437\u044b\u043a\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0438\u043d\u0441\u0442\u0440\u0443\u043c\u0435\u043d\u0442"], "fr": ["instrument de musique"], "en": ["musical instrument"], "nl": ["muziekinstrument"], "pt": ["instrumento musical"], "de": ["Musikinstrument"], "it": ["strumento musicale"], "hu": ["hangszer", "zeneszersz\u00e1m"], "fa": ["\u0633\u0627\u0632", "\u0627\u0628\u0632\u0627\u0631 \u0645\u0648\u0633\u06cc\u0642\u06cc"], "es": ["instrumento musical"], "pl": ["instrument muzyczny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "muzikilo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "instrument", "primary": false}, "holmio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 67, atompezo 164,930, simbolo Ho. Ar\u011dentgriza metalo. Lantanoido.", "translations": {"be": ["\u0433\u043e\u043b\u044c\u043c\u0456\u0439"], "fr": ["holmium"], "en": ["holmium"], "nl": ["holmium"], "pt": ["h\u00f3lmio"], "la": ["Holmium"], "de": ["Holmium"], "it": ["olmio"], "hu": ["holmium"], "fa": ["\u0647\u0648\u0644\u0645\u06cc\u0645"], "es": ["holmio"], "br": ["holmiom"], "ru": ["\u0433\u043e\u043b\u044c\u043c\u0438\u0439"], "pl": ["holm"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "holmi", "primary": true}, "respondilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato, trovi\u011danta apud telefono, kiu a\u016dtomate respondas telefonalvokon kaj a\u016ddigas respondon, kaj plej ofte ebligas al la vokanto postlasi mesa\u011don.", "translations": {"nl": ["antwoordapparaat"], "de": ["Anrufbeantworter"], "bg": ["\u0442\u0435\u043b\u0435\u0444\u043e\u043d\u0435\u043d \u0441\u0435\u043a\u0440\u0435\u0442\u0430\u0440"], "en": ["answering machine"], "ru": ["\u0430\u0432\u0442\u043e\u043e\u0442\u0432\u0435\u0442\u0447\u0438\u043a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Similspeca sistemo, trovi\u011danta en la telefoncentralo, al kiu la telefonabonanto povas voki, por a\u016dskulti la alvenintajn mesa\u011dojn.", "translations": {"de": ["Mailbox", "elektronischer Anrufbeantworter"], "nl": ["elektronisch antwoordapparaat", "voicemail"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "respond", "primary": false}, "acero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio aceracoj (Acer), kun manforme entran\u0109itaj folioj kaj flugilhavaj fruktoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u0451\u043d", "\u044f\u0432\u0430\u0440"], "fr": ["\u00e9rable"], "bg": ["\u044f\u0432\u043e\u0440"], "hr": ["javor"], "ca": ["aur\u00f3"], "de": ["Ahorn"], "it": ["acero"], "hu": ["juharfa", "j\u00e1vorfa"], "fa": ["\u0627\u0641\u0631\u0627"], "en": ["maple"], "br": ["gwezenn skav-gwrac'h", "skavenn-wrac'h"], "cs": ["javor"], "ja": ["\u30ab\u30a8\u30c7 [\u304b\u3048\u3067]"], "es": ["arce"], "ru": ["\u043a\u043b\u0451\u043d"], "nl": ["ahorn", "esdoorn"], "sv": ["l\u00f6nn"], "sk": ["javor"], "pl": ["klon"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "acer", "primary": true}, "bakterio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mikroskopa vivulo, kiu ka\u016dzas fermentadon, putradon, puson kaj diversajn malsanojn.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043a\u0442\u044d\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["bact\u00e9rie"], "bg": ["\u0431\u0430\u043a\u0442\u0435\u0440\u0438\u044f"], "nl": ["bacterie"], "ru": ["\u0431\u0430\u043a\u0442\u0435\u0440\u0438\u044f"], "de": ["Bakterie"], "sv": ["bakterie"], "hu": ["bakt\u00e9rium"], "sk": ["bakt\u00e9ria"], "fa": ["\u0628\u0627\u06a9\u062a\u0631\u06cc"], "en": ["bacterium"], "es": ["bacteria"], "pl": ["bakteria"]}, "examples": [["\u0109e bakterioj pliofti\u011das la kapablo rezisti antibiotikojn", "Vladimir Lemelev, Malamikoj de bakterioj, Monato, jaro 2000a, numero 1a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bakteri", "primary": true}, "Hieronimo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grekdevena vira anta\u016dnomo.", "translations": {"ru": ["\u0418\u0435\u0440\u043e\u043d\u0438\u043c"], "fr": ["J\u00e9r\u00f4me"], "en": ["Jerome"], "nl": ["Jeroen"], "pt": ["Jer\u00f4nimo"], "la": ["Hieronymus"], "ca": ["Jeroni"], "de": ["Hieronymus"], "it": ["Geronimo", "Gerolamo", "Girolamo"], "hu": ["Jeromos"], "br": ["Yerom"], "es": ["Jer\u00f3nimo"]}, "examples": [["Vulgaton plejparte tradukis s-ta Hieronimo el Stridono (m.420)", null]], "subdefinitions": []}], "root": "Hieronim", "primary": true}, "cerebelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cerebel", "primary": true}, "kajto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ludilo, konsistanta el malpeza skeleto kovrita per papero a\u016d \u015dtofo, kiun oni levas en aero tirante \u011din kontra\u016d la vento.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0437\u0434\u0443\u0448\u043d\u044b\u0439 \u0437\u043c\u0435\u0439"], "fr": ["cerf-volant (jouet, instrument)"], "en": ["kite"], "nl": ["vlieger"], "pt": ["papagaio (brinquedo)", "pipa (brinquedo)", "pandorga (brinquedo)"], "be": ["\u043f\u0430\u0432\u0435\u0442\u0440\u0430\u043d\u044b \u0437\u044c\u043c\u0435\u0439", "\u043b\u044f\u0442\u0443\u0447\u044b \u0437\u044c\u043c\u0435\u0439"], "de": ["Drachen (Spielzeug)"], "tr": ["u\u00e7urtma"], "sv": ["drake"], "hu": ["pap\u00edrs\u00e1rk\u00e1ny"], "fi": ["leija"], "es": ["cometa", "papalote"], "he": ["\u05e2\u05e4\u05d9\u05e4\u05d5\u05df"]}, "examples": [["la knabinoj a\u016ddis pri flugigo de kajto", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 70a, p. 493a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aparato, similrimede levi\u011danta, uzata por sciencaj celoj.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "drako, flugdrako, flugludilo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kajt", "primary": true}, "dolino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kelkmetra \u011dis kelkcentmetra natura baseneto en karsto, kie akvo enfluas kaj postlasas argilon.", "translations": {"fr": ["doline"], "de": ["Doline"], "nl": ["doline"]}, "examples": [["ni eniras lavujo-forman malalta\u0135on, nomitan dolino, duone plenan de ru\u011da tero", "E. Dudich, \u0108u vi Konas la Teron?, SEC, 1983"], ["\u0109ie noteblas supra\u0135a karstismo kun dolinoj, sulkitaj kampoj kaj tuta manko de akvo", "F. Felici, trad. G. Aquilina, Novaj subteraj eltrovoj..., La Scintilena, 2007-03-16"]], "subdefinitions": []}], "root": "dolin", "primary": true}, "dogo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de forta hundo kun fortikaj makzeloj kaj pendantaj lipoj.", "translations": {"be": ["\u0434\u043e\u0433"], "fr": ["dogue"], "en": ["mastiff", "(English) bulldog"], "nl": ["dog"], "pt": ["dogue"], "ru": ["\u0434\u043e\u0433"], "de": ["Dogge"], "hu": ["dog"], "pl": ["dog", "molos"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dog", "primary": true}, "frakcistreko": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u011ci povas esti horizontala a\u016d oblikva; la oblikva (nomata \u00aboblikvo\u00bb) estas parto de Askio."], "primary definition": "Signo uzata por apartigi la numeratoron disde la denominatoro en frakcio.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0435\u0440\u0442\u0430 \u0434\u0440\u043e\u0431\u0438"], "fr": ["barre de fraction"], "en": ["forward slash", "fraction bar"], "nl": ["breukstreep"], "de": ["Bruchstrich"], "pl": ["kreska u\u0142amkowa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "frakci", "primary": false}, "teroristo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de terorisma homgrupo.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u0440\u0430\u0440\u044b\u0441\u0442"], "fr": ["terroriste"], "bg": ["\u0442\u0435\u0440\u043e\u0440\u0438\u0441\u0442"], "ru": ["\u0442\u0435\u0440\u0440\u043e\u0440\u0438\u0441\u0442"], "hu": ["terrorista"], "en": ["terrorist"], "pl": ["terrorysta"], "es": ["terrorista"]}, "examples": [["La usona registaro klopodas eltrovi kiamaniere la teroristoj financas sian agadon sed konstatas ke spuroj perdi\u011das en etaj insulaj kaj enklavaj \u015dtatoj kun apena\u016d kontrolataj banksistemoj", "Roland Rotsaert: Attac - Atakata de sia idolo, Monatojaro 2002a, numero 1a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "teror", "primary": false}, "patriarko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En la antikva kaj en la orienta kristanismo, la estro de grava memstara eklezio.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0442\u0440\u044b\u044f\u0440\u0445"], "fr": ["patriarche"], "bg": ["\u043f\u0430\u0442\u0440\u0438\u0430\u0440\u0445"], "nl": ["patriarch", "aartsvader"], "pt": ["patriarca"], "ru": ["\u043f\u0430\u0442\u0440\u0438\u0430\u0440\u0445"], "de": ["Patriarch"], "hu": ["p\u00e1tri\u00e1rka"], "pl": ["patriarcha"]}, "examples": [["la patriarko de Romo , la patriarko de Aleksandrio , la patriarkoj de Antio\u0125io, de Jerusalemo, de Konstantinopolo", null], ["do, en la Oriento estis multe da kulturaj lingvoj, multe da urbegoj kristanaj kaj kvar patriarkoj; en la Okcidento estis nur po unu da ili", "Sergio Pokrovskij, Slavonaj skriboj, La Ondo de Esperanto, 1999:2(52)"], ["ja \u0109i tie, se oni ne malkonsilus, povus diservi la patriarko de la tuta Ruslando", "A. Sol\u0135enicin, trad. L. Isajeva, La paska krucirado, La Ondo de Esperanto, 1994:2(15)"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Honortitolo de kelkaj \u0109efepiskopoj.", "translations": {}, "examples": [["patriarko de Venecio, de Lisbono", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: En la Malnova Testamento Zamenhof uzas sole nur la vorton \u00abprapatro\u00bb. La me\u0125anika mistraduko \u00abpatriarko\u00bb, uzita de tradukiststoj de la Nova Testamento, estas speciale malkonvena en la patriarko David , \u0109ar tie Davido aperas ne kiel banala generinto de multenombra idaro, sed kiel papatro, praulo de la Mesio, de \u00abla Filo de David\u00bb \u2015 Mat 1:1, 9:27, 12:23, 15:22, 21:9. La vorto \u00abpapatro\u00bb ta\u016dgas por esprimi rilaton de praulo al posteulo, la vorto \u00abpatriarko\u00bb por tio malkonvenas."], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0430\u043e\u0442\u0435\u0446"]}, "examples": [["kaj Isaak naskigis Jakobon, kaj Jakob la dek du patriarkojn", "La Nova Testamento, La agoj 7:8"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Respektinda maljuna familiestro.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "patriark", "primary": true}, "strebi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Energie stre\u0109i la fortojn de la korpo a\u016d de la spirito por atingi iun celon.", "translations": {"be": ["\u0456\u043c\u043a\u043d\u0443\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["tendre (\u00e0)", "viser (\u00e0)", "avoir pour but (de)", "aspirer (\u00e0)"], "en": ["seek"], "nl": ["streven"], "ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0435\u043c\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["streben"], "hu": ["tart (hat\u00e1r fel\u00e9)"], "es": ["tener af\u00e1n", "afanarse", "sentir inclinaci\u00f3n"]}, "examples": [["strebi al iu celo", "Z"], ["al malpieco strebas ilia animo", "Z"], ["ekzistas homoj, kiuj de tempo al tempo sentas strebadon al poezio", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Senlime proksimi\u011di.", "translations": {"fr": ["tendre (vers une limite)"], "en": ["tend (to a limit)"], "pl": ["d\u0105\u017cy\u0107"], "es": ["tender (hacia un l\u00edmite)"]}, "examples": [["la funkcio logaritmo strebas al malfinio, kiam \u011dia argumento strebas al nulo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "streb", "primary": true}, "krommar\u011deno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En teksto, \u015dovo de la linikomencoj dekstren (enen en la tekston).", "translations": {"ru": ["\u0432\u0442\u044f\u0436\u043a\u0430 (\u0442\u0435\u043a\u0441\u0442\u0430)"], "en": ["indentation"], "nl": ["insprong"], "pt": ["entrada (texto recuado)", "recolhido (texto recuado)", "recuo (texto recuado)"]}, "examples": [["marki la cita\u0135ojn per krommar\u011deno", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mar\u011den", "primary": false}, "primavero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0432\u044f\u0441\u043d\u0430"], "fr": ["printemps"], "nl": ["lente (ontr.)"], "pt": ["primavera"], "de": ["Lenz"], "vo": ["flolatim"], "hu": ["kikelet"], "es": ["primavera"]}, "examples": [["festantoj eltrinku po tri tasojn adiaue al la primavero", "Ru\u011ddoma son\u011do capitro 63a, p. 365a"]], "subdefinitions": []}], "root": "primaver", "primary": true}, "\u015doguno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Regnestro de militista deveno reganta anstata\u016d la la\u016dnoma re\u011do, kiaj estis en malnova Japanujo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0451\u0433\u0443\u043d"], "fr": ["shogun"], "de": ["Shogun"], "it": ["shogun"], "bg": ["\u0448\u043e\u0433\u0443\u043d"]}, "examples": [["en 1219 la tria \u015doguno Sanetomo estis mortigita tie de sia nevo Kugjo, \u0109efpastro de la sanktejo Ha\u0109iman-guu", "J. Aida, K. Suzuki, M. \u015cidara, Gvidlibro pri Jokohamo, 12 La Urbo Kamakura..., 2005"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dogun", "primary": true}, "modistino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Virino, kiu faras a\u016d vendas moda\u0135ojn por virinoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0434\u044b\u0441\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["modiste"], "nl": ["modiste"], "br": ["kabellerez"], "ru": ["\u043c\u043e\u0434\u0438\u0441\u0442\u043a\u0430"], "es": ["modista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mod", "primary": false}, "cikoniobeko": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Tiel nomata pro la formo de la frukto."], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0433\u0435\u0440\u0430\u043d\u044c"], "nl": ["ooievaarsbek (geranium)"], "br": ["geraniom"], "be": ["\u0433\u0435\u0440\u0430\u043d\u044c"], "pl": ["geranium"], "hu": ["g\u00f3lyaorr"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bek", "primary": false}, "ovibovo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bovaspekta besto kun dika felo, el malvarma Nordameriko kaj Gronlando (Ovibos moschatus).", "translations": {"fr": ["b\u0153uf musqu\u00e9"]}, "examples": [["oni taksas, ke estas estas sepdek \u011dis okdek mil ovibovoj sur la insulo", "Arono kaj Karlina, Radio Verda, RV161, 2010-03-14"]], "subdefinitions": []}], "root": "ovibov", "primary": true}, "fiziokrato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de fiziokratismo.", "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u0437\u0456\u044f\u043a\u0440\u0430\u0442"], "fr": ["physiocrate"], "nl": ["fysiocraat"], "pt": ["fisiocrata"], "ru": ["\u0444\u0438\u0437\u0438\u043e\u043a\u0440\u0430\u0442"], "de": ["Physiokrat"], "hu": ["fiziokrata"], "fa": ["\u0641\u06cc\u0632\u06cc\u0648\u06a9\u0631\u0627\u062a"]}, "examples": [["La fiziokratoj kredis je \u00abnatura ordo\u00bb en la naturo kaj la socio", "Bo Sandelin: Anta\u016dmerkantilisma ekonomia pensado, Monatojaro 2001a, numero 2a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "fiziokrat", "primary": true}, "etnogenezo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti\u011do, genezo de etno, unu el la studobjektoj de etnologio.", "translations": {"be": ["\u044d\u0442\u043d\u0430\u0433\u0435\u043d\u044d\u0437"], "en": ["ethnogenesis"], "ru": ["\u044d\u0442\u043d\u043e\u0433\u0435\u043d\u0435\u0437"], "de": ["Ethnogenese", "Volksgeschichte", "Stammesentwicklung"], "pl": ["etnogeneza"], "hu": ["etnogenezis"]}, "examples": [["etnogenezo de la slavoj, de la rusoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "etn", "primary": false}, "malpozitiva": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(Malo de pozitiva ).", "translations": {"be": ["\u043d\u044d\u0433\u0430\u0442\u044b\u045e\u043d\u044b", "\u0430\u0434\u043c\u043e\u045e\u043d\u044b"], "hu": ["negat\u00edv"], "de": ["negativ"], "ru": ["\u043e\u0442\u0440\u0438\u0446\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0433\u0430\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pozitiv", "primary": false}, "meteorologo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["m\u00e9t\u00e9orologue"], "pl": ["meteorolog"]}, "examples": [["Vilh\u00f6, Yrj\u00f6 kaj Kalle V\u00e4is\u00e4l\u00e4 estis tri fratoj, respektive meteorologo, astronomo kaj matematikisto", "A. Lagrange, La fratoj V\u00e4is\u00e4l\u00e4, 2009-01-22"]], "subdefinitions": []}], "root": "meteorolog", "primary": true}, "demandosigno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interpunkcia signo \u00ab?\u00bb, en Esperanto kaj multaj aliaj lingvoj uzata fine de demandaj frazoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u044b\u0442\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["point d'interrogation"], "en": ["question mark"], "nl": ["vraagteken"], "ru": ["\u0432\u043e\u043f\u0440\u043e\u0441\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0437\u043d\u0430\u043a"], "de": ["Fragezeichen"], "hu": ["k\u00e9rd\u0151jel"], "sk": ["ot\u00e1znik"], "es": ["signo de interrogaci\u00f3n"], "pl": ["znak zapytania", "pytajnik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "demand", "primary": false}, "centezimala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Centuma a\u016d centona a\u016d celsia.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u043e\u0433\u0440\u0430\u0434\u0443\u0441\u043d\u044b"], "fr": ["cent\u00e9simal"], "nl": ["honderddelig", "centesimaal"], "pt": ["centesimal"], "el": ["\u03b5\u03ba\u03b1\u03c4\u03bf\u03bd\u03c4\u03b1\u03b4\u03b9\u03ba\u03cc\u03c2"], "de": ["hundertteilig", "zentesimal", "Zentesimal-"], "it": ["centesimale"], "hu": ["sz\u00e1zad beoszt\u00e1s\u00fa", "sz\u00e1z r\u00e9szre osztott"], "pl": ["centezymalny"], "ru": ["\u0441\u0442\u043e\u0433\u0440\u0430\u0434\u0443\u0441\u043d\u044b\u0439 (\u043e \u0448\u043a\u0430\u043b\u0435)"], "es": ["centesimal"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "centezimal", "primary": true}, "far\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hakita kaj spicita viando, legoma\u0135o a\u016d frukta\u0135o por enmeti internen de man\u011da\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0440\u0448"], "fr": ["farce (hachis)"], "en": ["stuffing", "mincemeat"], "nl": ["vulling (voedsel)", "vulsel (voedsel)", "farce"], "pt": ["recheio", "recheado"], "ru": ["\u0444\u0430\u0440\u0448"], "de": ["F\u00fcllung (Speisen)"], "tr": ["(dolma i\u00e7i)"], "hu": ["t\u00f6ltel\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "far\u0109", "primary": true}, "far\u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Plenigi per far\u0109o.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0440\u0448\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u0447\u044b\u043d\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["farcir"], "en": ["stuff"], "nl": ["vullen", "opvullen"], "ru": ["\u0444\u0430\u0440\u0448\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u0447\u0438\u043d\u044f\u0442\u044c"], "tr": ["doldurmak(dolma)"], "hu": ["megt\u00f6lt (t\u00f6ltel\u00e9kkel)"]}, "examples": [["ansero far\u0109ita per prunoj kaj pomoj", "Fabeloj, volumo 2, Knabineto kun alumetoj"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Plenigi per multo da.", "translations": {"hu": ["tele van (pl. hib\u00e1val)"]}, "examples": [["liaj kritikoj estas far\u0109itaj per eraroj", null], ["teksto far\u0109ita per \u015dablonaj esprimoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "far\u0109", "primary": false}, "grafologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arto ekkoni ies karakteron per ekzameno de lia skribo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0430\u0444\u0430\u043b\u0451\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["graphologie"], "en": ["graphology", "handwriting analysis"], "nl": ["grafologie"], "pt": ["grafologia"], "ru": ["\u0433\u0440\u0430\u0444\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "de": ["Graphologie"], "hu": ["grafol\u00f3gia"], "es": ["grafolog\u00eda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grafologi", "primary": true}, "subkompreni": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La unua senco estas relative nova, se konsideri \u011dian enkondukon en NPIV. La dua senco, pli malnova, tamen ne bone akordas kun la unua, \u0109ar \u011din pli logike redonus la deriva\u0135o \u00absubkomprenigi\u00bb."], "primary definition": "(transitiva) Kompreni la\u016d la kunteksto ion neesprimitan.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u0443\u043c\u0435\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0434\u0440\u0430\u0437\u0443\u043c\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0440\u0430\u0437\u0443\u043c\u0435\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["comprendre qc d'inexprim\u00e9", "flairer (comprendre qc d'inexprim\u00e9)", "subodorer (comprendre qc d'inexprim\u00e9)"], "de": ["hinzudenken"], "hu": ["bele\u00e9rt", "hozz\u00e1gondol"]}, "examples": [["elipso estas forigo de unu a\u016d kelkaj vortoj facile subkompreneblaj", "Voja\u011do en Esperanto-lando B. Kolker Parolfiguroj leciono 12a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ne esprimi tion, kion la vortaran\u011do a\u016d la kunteksto ebligas neesprimi.", "translations": {"fr": ["sous-entendre (gramm.)"]}, "examples": [["en la frazo \u00abvi havas vian \u0109apelon, kaj mi la mian\u00bb, la vorto \u00abhavas\u00bb estas subkomprenata en la dua propozicio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kompren", "primary": false}, "fotokopio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kopio de dokumento farita per fotokopiilo.", "translations": {"fr": ["photocopie"], "de": ["Fotokopie"], "pt": ["fotoc\u00f3pia"]}, "examples": [["fotokopion vi ricevos post pago de sendokostoj", "Vikipedio, artikolo \u00abklavarskribo\u00bb, 2005-10-17"]], "subdefinitions": []}], "root": "fotokopi", "primary": true}, "mirho": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bonodora rezino el kelkaj arabaj kaj afrikaj arboj uzata en fabrikado de parfumoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u0440\u0430"], "fr": ["myrrhe"], "en": ["myrrh"], "nl": ["mirre"], "ru": ["\u043c\u0438\u0440\u0440\u0430", "\u043c\u0438\u0440\u0440\u043e"], "de": ["Myrrhe"], "hu": ["mirha"], "fa": ["\u0645\u064f\u0631", "\u0645\u064f\u0631 \u0645\u06a9\u06cc", "\u0635\u0645\u063a \u0633\u0642\u0632\u06cc"], "br": ["mir (gom-rousin)"]}, "examples": [["mi parfumis mian ku\u015dejon per mirho, aloo kaj cinamo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "mirh", "primary": true}, "evolucio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u044d\u0432\u0430\u043b\u044e\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["\u00e9volution"], "en": ["evolution"], "nl": ["evolutie (arch.)"], "pt": ["evolu\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u044d\u0432\u043e\u043b\u044e\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Entwicklung", "Evolution"], "hu": ["evol\u00faci\u00f3", "fejl\u0151d\u00e9s"], "es": ["evoluci\u00f3n"], "pl": ["ewolucja", "rozw\u00f3j"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "evoluci", "primary": true}, "voja\u011d(ant)a komizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komercisto, kiu vizitadas a\u0109etontojn por prezenti specimenojn kaj stimuli a\u0109etadon.", "translations": {"fr": ["commis voyageur", "repr\u00e9sentant de commerce", "voyageur de commerce", "V.R.P."], "de": ["Handlungsreisender"], "nl": ["handelsreiziger", "handelsvertegenwoordiger", "vertegenwoordiger"], "pt": ["representante comercial itinerante", "caixeiro-viajante", "alabama", "cometa (com.)"]}, "examples": [["voja\u011da komizo, revenante hejmen, trovas nekonatan viron ku\u015danta kun lia edzino", "L. Beaucaire Kruko kaj Baniko en Bervalo Du militas \u2015 tria profitas"], ["li profesiis kiel voja\u011danta komizo", "Pejno Simono: Misteraj kaj mistifikaj... (Franz Kafka, Son\u011do), Monatojaro 1997a, numero 6a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "komiz", "primary": false}, "evolucii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u044d\u0432\u0430\u043b\u044e\u0446\u044b\u044f\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["\u00e9voluer"], "en": ["evolve"], "nl": ["evolueren (arch.)"], "ru": ["\u044d\u0432\u043e\u043b\u044e\u0446\u0438\u043e\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["sich entwickeln", "sich herausbilden"], "hu": ["fejl\u0151dik", "evol\u00faci\u00f3n megy \u00e1t"], "es": ["evolucionar"], "pl": ["ewoluowa\u0107", "rozwija\u0107 si\u0119"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "evoluci", "primary": false}, "bilmakleristo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Makleristo pri biloj, ekz-e akcioj.", "translations": {"be": ["\u0444\u043e\u043d\u0434\u0430\u0432\u044b \u0431\u0440\u043e\u043a\u0435\u0440"], "en": ["stockbroker"], "nl": ["effectenmakelaar"], "ru": ["\u0444\u043e\u043d\u0434\u043e\u0432\u044b\u0439 \u0431\u0440\u043e\u043a\u0435\u0440"], "de": ["Effektenmakler"], "hu": ["\u00e9rt\u00e9kpap\u00edr\u00fcgyn\u00f6k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "makler", "primary": false}, "substreki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari strekon sub io skribita.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0447\u0435\u0440\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c"], "fr": ["souligner"], "en": ["underline"], "nl": ["onderstrepen"], "de": ["unterstreichen"], "hu": ["al\u00e1h\u00faz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Akcenti, insisti pri io.", "translations": {"nl": ["accentueren"]}, "examples": [["specialan substrekon meritas la fakto ke..", null]], "subdefinitions": []}], "root": "strek", "primary": false}, "germano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctatano de Germanujo.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u043c\u0435\u0446 (\u0433\u0440\u0430\u043c\u0430\u0434\u0437\u044f\u043d\u0456\u043d \u041d\u044f\u043c\u0435\u0447\u0447\u044b\u043d\u044b)"], "fr": ["citoyen allemand"], "en": ["German"], "nl": ["Duits staatsburger"], "pt": ["alem\u00e3o"], "ru": ["\u0433\u0440\u0430\u0436\u0434\u0430\u043d\u0438\u043d \u0413\u0435\u0440\u043c\u0430\u043d\u0438\u0438"], "de": ["deutscher Staatsb\u00fcrger"], "tr": ["alman vatanda\u015f\u0131"], "sv": ["tysk medborgare"], "hu": ["n\u00e9met (\u00e1llampolg\u00e1r)"], "fa": ["\u0622\u0644\u0645\u0627\u0646\u06cc"], "es": ["alem\u00e1n"], "it": ["tedesco"], "vo": ["deut\u00e4nel"], "pl": ["Niemiec", "szkop (obra\u017al.)", "szwab (obra\u017al.)"]}, "examples": [["la rusoj lo\u011das en Rusujo kaj la germanoj en Germanujo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 40"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Homo kun germana nacieco.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u043c\u0435\u0446 (\u043f\u0430\u0432\u043e\u0434\u043b\u0435 \u043d\u0430\u0446\u044b\u044f\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456)"], "fr": ["Allemand"], "bg": ["\u0433\u0435\u0440\u043c\u0430\u043d\u0435\u0446", "\u043d\u0435\u043c\u0435\u0446"], "nl": ["Duitser"], "pt": ["alem\u00e3o"], "ru": ["\u043d\u0435\u043c\u0435\u0446"], "de": ["Deutscher"], "tr": ["alman"], "sv": ["tysk"], "hu": ["n\u00e9met"], "vo": ["deutel"], "pl": ["Niemiec"]}, "examples": [["por germanoj 1945 estis unu el pluraj cezuroj, kapitulaco de la (tria kaj la\u016daserte miljara) regno, nula horo kaj rekomenco; similajn cezurojn ili havis en 1914 kaj 1918 (unua mondmilito), 1933 (nazia ekregado) kaj plej laste 1990, kiam kolapsis socialisma orientgermana \u015dtato", "Stefan MAUL: Malbonaj konsciencoj, Monato, n-ro 03/1995"]], "subdefinitions": []}], "root": "german", "primary": true}, "substreko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tipografia signo _, malalta horizontala linio, ofte uzata por apartigi simbolojn en programlingvoj a\u016d por substreki vorton per skribma\u015dino.", "translations": {"de": ["Unterstrich"], "nl": ["underscore", "laag streepje", "liggend streepje"], "en": ["underscore"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "strek", "primary": false}, "mentori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Admoni, eduke konsili pli junan homon.", "translations": {"fr": ["admonester"]}, "examples": [["\u00abne parolu, knabo, senkerne,\u00bb mentoris lin la panjo", "Karel \u010capek, trad. Josef Vondrou\u0161ek, Na\u016d fabeloj, La granda katfabelo, [2002?]"]], "subdefinitions": []}], "root": "mentor", "primary": false}, "germana": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilantanta al germanoj, ilia nacieco a\u016d \u015dtato.", "translations": {"be": ["\u043d\u044f\u043c\u0435\u0446\u043a\u0456"], "fr": ["allemand"], "en": ["German"], "de": ["deutsch"], "it": ["tedesco (agg.)"], "hu": ["n\u00e9met"], "fa": ["\u0622\u0644\u0645\u0627\u0646\u06cc"], "bg": ["\u043d\u0435\u043c\u0441\u043a\u0438", "\u0433\u0435\u0440\u043c\u0430\u043d\u0441\u043a\u0438"], "vo": ["deutik [pp. etno, kulturo]", "deut\u00e4nik [pp. lando]"], "es": ["alem\u00e1n"], "ru": ["\u043d\u0435\u043c\u0435\u0446\u043a\u0438\u0439"], "nl": ["Duits"], "pt": ["alem\u00e3o (adj.)"], "tr": ["alman"], "sv": ["tysk"], "pl": ["niemiecki", "germa\u0144ski"]}, "examples": [["germana lingvo, a\u016dtoro, konstitucio", null], ["la germana biero tiam estis bonega kaj ekzistis diversaj specoj de \u011di", "Fabeloj, volumo 3, Nokta \u0109apo de fra\u016dlo"], ["la maljuna sinjoro ordinare sidis sur sia lito kun sia germana pre\u011dolibro en la mano", "Fabeloj, volumo 3, Nokta \u0109apo de fra\u016dlo"], ["per helpo de vortaro hispana-germana mi tamen komprenis iom vian leteron", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 34"], ["en la nomo de la kvara tutmonda esperantista kongreso mi salutas la landon germanan, kies gastoj ni estas", "Paroloj, anta\u016d la Kvara Kongreso Esperantista en Dresden en 1908"], ["tiun tutan aferon Sarlanda Esperanto-Ligo decembro komence elmontris en la germana urbo Homburg", "PEJNO Simono: Poloj per pelvo, Monato, n-ro 04/1995"], ["disketo kun tiuj karaktraroj estas akirebla kontra\u016d 10 germanaj markoj", "Paul PEERAERTS: Esperanto sen peno, Monato, n-ro 09/1993"], ["\u0109u ne en Francio estis re\u011dimo kiu kunlaboris kun germanaj okupantoj", "Stefan MAUL: Malbonaj konsciencoj, Monato, n-ro 03/1995"], ["neniu el tiuj krimoj povas relativigi la fatalan signifon de Auschwitz a\u016d forigi la fakton ke la duan mondmiliton komencis germana armeo", "Stefan MAUL: Malbonaj konsciencoj, Monato, n-ro 03/1995"]], "subdefinitions": []}], "root": "german", "primary": false}, "\u0109etabli\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alsidi\u011di \u0109e tablo.", "translations": {"fr": ["s'attabler", "se mettre \u00e0 table"], "pl": ["siada\u0107 przy stole", "siada\u0107 do sto\u0142u"]}, "examples": [["grupo da oficiroj \u0109etabli\u011dintaj por vesperman\u011do", "[La Voja\u011doj kaj] Mirigaj Aventuroj de Barono M\u00fcnchhausen, \u0109apitro 10a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tabl", "primary": false}, "gravi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti grava.", "translations": {"be": ["\u0431\u044b\u0446\u044c \u0432\u0430\u0436\u043d\u044b\u043c", "\u0437\u043d\u0430\u0447\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["importer", "compter (importer)", "convenir (de)", "falloir", "\u00eatre grave", "peser (importer)"], "nl": ["belangrijk zijn", "gewichtig zijn"], "pt": ["importar (ter valor)", "ser importante"], "ru": ["\u0431\u044b\u0442\u044c \u0432\u0430\u0436\u043d\u044b\u043c", "\u0438\u043c\u0435\u0442\u044c \u0437\u043d\u0430\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["wichtig sein", "bedeutend sein"], "sv": ["vara viktig", "spela roll"], "hu": ["fontos"], "es": ["importar"], "pl": ["by\u0107 wa\u017cnym", "by\u0107 istotnym", "by\u0107 znacznym", "by\u0107 znacz\u0105cym", "mie\u0107 znaczenie", "by\u0107 donios\u0142e", "by\u0107 serio (pot.)"]}, "examples": [["sed tio ne gravas!", null], ["gravas, ke vi mem iru saluti la urbestron", null]], "subdefinitions": []}], "root": "grav", "primary": false}, "esenco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, kio konsistigas la propran naturon de io, la interna kaj nevaria bazo de eksteraj apera\u0135oj (fenomenoj).", "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u0449\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["essence (phil., rel.)", "substance (phil.)"], "pt": ["ess\u00eancia"], "ca": ["ess\u00e8ncia"], "de": ["Wesen", "Inhalt", "Wesentlichesn", "Essenz"], "hu": ["l\u00e9nyeg", "szubsztancia"], "es": ["esencia"], "pl": ["esencja"]}, "examples": [["bruo potenca, nula esenco", "Proverbaro esperanta"], ["homo estas la\u016d sia esenco sociema esta\u0135o", null], ["mi ne tute klare komprenis la esencon de via demando", "Z"], ["la tuta esenco de lingvo estas bazita anta\u016d \u0109io sur interkonsento", "Z"], ["la esenco kaj celo de niaj kongresoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108efaj, plej gravaj ecoj de io.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e (\u0434\u0435\u043b\u0430 \u0438 \u0442.\u043f.)"], "pl": ["esencja", "sedno", "meritum"], "hu": ["l\u00e9nyeg"]}, "examples": [["al homo, kiu ne konas la esencon de la muziko, \u015dajnas ke nenio estas pli facila ol ludi fortepianon", "Z"], ["la diferenco de la lingvoj prezentas la esencon de la diferenco de la nacioj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Densigita eltira\u0135o el iuj substancoj ordinare bonodoraj a\u016d aromaj.", "translations": {"ru": ["\u044d\u0441\u0441\u0435\u043d\u0446\u0438\u044f"], "pl": ["esencja", "wywar"], "hu": ["eszencia"]}, "examples": [["naturaj a\u016d artefaritaj esencoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tio, kio konsistigas la unuecon de la tri personoj de la Triunuo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"], "en": ["substance", "essence"], "grc": ["\u03bf\u03c5\u03c3\u03af\u03b1"], "hu": ["l\u00e9nyeg"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "esenc", "primary": true}, "grava": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Atentinda pro sia granda influo a\u016d siaj grandaj sekvoj.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u0436\u043d\u044b", "\u0437\u043d\u0430\u0447\u043d\u044b", "\u0456\u0441\u0442\u043e\u0442\u043d\u044b", "\u0441\u0443\u0440'\u0451\u0437\u043d\u044b", "\u0432\u0430\u0440\u0442\u044b \u045e\u0432\u0430\u0433\u0456"], "fr": ["important", "grave", "gros (important)", "marquant"], "en": ["important"], "nl": ["belangrijk", "gewichtig", "aanzienlijk"], "pt": ["grave", "importante"], "ru": ["\u0432\u0430\u0436\u043d\u044b\u0439", "\u0437\u043d\u0430\u0447\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u0435\u0440\u044c\u0451\u0437\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u0443\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["wichtig", "bedeutend"], "sv": ["viktig"], "tp": ["suli"], "hu": ["fontos", "s\u00falyos (\u00e1tv.)"], "bg": ["\u0432\u0430\u0436\u0435\u043d", "\u0441\u044a\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d"], "es": ["importante"], "cs": ["d\u016fle\u017eit\u00fd"], "pl": ["wa\u017cny", "istotny", "znaczny", "znacz\u0105cy", "donios\u0142y", "serio (pot.)"]}, "examples": [["grava persono, oficisto, okazo, kunveno, motivo, decido, malsano, helpo, dokumento", "Z"], ["tiu \u0109i grava tago restos por mi \u0109iam memorinda", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 41"], ["unueco estas la plej grava bazo de lingvo internacia", "B"], ["a\u016dskultu, \u0109ar mi parolos grava\u0135o n", "La Malnova Testamento, Sentencoj 8:6"]], "subdefinitions": []}], "root": "grav", "primary": true}, "esenca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konsistiganta la propran naturon de io.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["essentiel"], "es": ["esencial"], "ca": ["essencial"], "de": ["wesentlich", "essenziell", "wichtig"], "pl": ["esencjonalny", "istotny"], "hu": ["l\u00e9nyeges"]}, "examples": [["esencaj karakteroj de ia speco", null], ["esencaj elementoj de \u015dtono", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Estanta plej grava en io.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u043d\u043e\u0432\u043d\u043e\u0439", "\u0433\u043b\u0430\u0432\u043d\u044b\u0439"], "pl": ["esencjonalny", "istotny"], "hu": ["l\u00e9nyegi"]}, "examples": [["la esenca devo de homo estas vivi la\u016d la racio", null], ["problemo neesenca", "Z"], ["estas esence agi kun rapideco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "esenc", "primary": false}, "mokinda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne respektinda, tia ke \u011din oni facile mokas.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043c\u0435\u0448\u043d\u043e\u0439", "\u043d\u0435\u043b\u0435\u043f\u044b\u0439"], "fr": ["ridicule"], "br": ["lu (ag.)"]}, "examples": [["hontos tiuj viziistoj, mokindaj fari\u011dos la anta\u016ddiristoj", "La Malnova Testamento, Mi\u0125a 3:7"]], "subdefinitions": []}], "root": "mok", "primary": false}, "grave": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016d grava maniero.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u0436\u043d\u0430", "\u0437\u043d\u0430\u0447\u043d\u0430", "\u0456\u0441\u0442\u043e\u0442\u043d\u0430", "\u0441\u0443\u0440'\u0451\u0437\u043d\u0430"], "pt": ["gravemente"], "ru": ["\u0432\u0430\u0436\u043d\u043e", "\u0437\u043d\u0430\u0447\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e", "\u0441\u0435\u0440\u044c\u0451\u0437\u043d\u043e"], "de": ["wichtig", "bedeutend"], "sv": ["viktigt"], "pl": ["wa\u017cnie", "istotnie", "znacznie", "znacz\u0105co", "donio\u015ble", "serio (pot.)"], "hu": ["fontosan", "s\u00falyosan", "komolyan"]}, "examples": [["grave vundita", "La Malnova Testamento, II. Kroniko 35:23"], ["ne grave!", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "grav", "primary": false}, "loteca variablo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La formoj \u00abhazarda variablo\u00bb kaj \u00abloteca variablo\u00bb ne troveblas en niaj fontoj, sed ni opinias ilin preferindaj al la sinonima \u00abstokasta variablo\u00bb, \u0109ar la bezono por aparta radiko \u00abstokast\u00bb ne \u015dajnas al ni pravigebla \u0109i-okaze."], "primary definition": "(super probablospaco (\u03a9,A,P)) Mezurebla bildigo X de la probablospaco al la aro de reeloj, provizita per la borela \u03c3-algebro; alidire: tia funkcio X, ke la inversa bildo per \u011di de ajna intervalo ]-\u221e,x[ estas okazo, ofte signata per (X < x).", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043f\u0430\u0434\u043a\u043e\u0432\u0430\u044f \u0432\u0435\u043b\u0456\u0447\u044b\u043d\u044f", "\u0432\u044b\u043f\u0430\u0434\u043a\u043e\u0432\u0430\u044f \u0437\u044c\u043c\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f"], "fr": ["variable al\u00e9atoire"], "en": ["variate", "random variable"], "ru": ["\u0441\u043b\u0443\u0447\u0430\u0439\u043d\u0430\u044f \u0432\u0435\u043b\u0438\u0447\u0438\u043d\u0430", "\u0441\u043b\u0443\u0447\u0430\u0439\u043d\u0430\u044f \u043f\u0435\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f"], "de": ["Zufallsvariable", "Zufallsgr\u00f6\u00dfe"], "hu": ["val\u00f3sz\u00edn\u0171s\u00e9gi v\u00e1ltoz\u00f3"], "fa": ["\u0645\u062a\u063a\u06cc\u0631 \u062a\u0635\u0627\u062f\u0641\u06cc"], "pl": ["zmienna losowa"]}, "examples": [["hazarda variablo X difinas probablon PX = P\u25e6X-1 super la aro de reeloj provizita per la borela \u03c3-algebro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "variabl", "primary": false}, "eldevigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Akiri de iu per trudo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u043d\u0443\u0434\u0438\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u043c\u043e\u0433\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["extorquer", "soutirer (extorquer)", "obtenir par la contrainte"], "en": ["extort", "wrest"], "de": ["abn\u00f6tigen"], "pl": ["wymusza\u0107", "wymaga\u0107"], "hu": ["kik\u00e9nyszer\u00edt"]}, "examples": [["eldevigi de iu konsenton", null], ["se el iu mi maljuste eldevigis ion, mi redonas kvaroblon", "La Nova Testamento, S. Luko 19:8"], ["pretigu vian de longe promesitan helpmonon, por ke tio estu preta, kiel volonte donita, kaj ne kiel eldevigita", "La Nova Testamento, II. Korintanoj 9:5"]], "subdefinitions": []}], "root": "dev", "primary": false}, "unuhufuloj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["\u00e9quid\u00e9s"], "nl": ["eenhoevigen"], "pl": ["koniowate"], "pt": ["\u00e9q\u00fcidas"], "hu": ["l\u00f3f\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "huf", "primary": false}, "magia\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Magia procedo, faro, ilo a\u016d efiko.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043a\u043b\u0438\u043d\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u043c\u0430\u0433\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0435 \u043f\u0430\u0441\u0441\u044b"], "fr": ["tour de magie"], "nl": ["iets magisch"], "br": ["strobinell", "tro-hud"]}, "examples": [["restu do \u0109e viaj magia\u0135oj, kaj \u0109e viaj multaj sor\u0109oj, super kiuj vi laboris de via juneco; eble vi povos profiti", "La Malnova Testamento, Jesaja 47:12"], ["tiu duonkantis misterajn magia\u0135ojn", "El vivo de \u0109uk\u0109oj, blindaj \u0109uk\u0109oj, (du skizoj), unua skizo:, Filip Onkudimov, 2"]], "subdefinitions": []}], "root": "magi", "primary": false}, "pla\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "strando", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u044f\u0436"], "fr": ["plage"], "bg": ["\u043f\u043b\u0430\u0436"], "nl": ["strand"], "pt": ["praia"], "ru": ["\u043f\u043b\u044f\u0436"], "de": ["Strand"], "it": ["spiaggia"], "hu": ["strand"], "fa": ["\u062f\u0631\u06cc\u0627\u06a9\u0646\u0627\u0631", "\u067e\u0644\u0627\u0698"], "en": ["beach"], "es": ["playa"], "sv": ["strand"], "pl": ["pla\u017ca"]}, "examples": [["1200 km da marbordo, tre varia, kun altaj klifoj, rokoj, sed anka\u016d kun belegaj pla\u011doj", "Josette Ducloyer: Bretonio, Monatojaro 2000a, numero 2a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pla\u011d", "primary": true}, "Komenio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108e\u0125a filozofo, edukisto kaj episkopo (1592\u20131670).", "translations": {"ru": ["\u041a\u043e\u043c\u0435\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439 (\u042f\u043d \u0410\u043c\u043e\u0441)"], "fr": ["Comenius", "Komensk\u00fd (Jean \u00c1mos)"], "pt": ["Comenius", "Komensky"], "de": ["Comenius"], "it": ["Comenio"], "cs": ["Komensk\u00fd (Jean \u00c1mos)"], "lat": ["Comenius"], "pl": ["Comenius", "Komensk\u00fd (Jan \u00c1mos)", "Kome\u0144sky (Jan \u00c1mos)"]}, "examples": [["la principoj de la universala lingvo de Komenio estas identaj kun tiuj, en kiuj bazi\u011das Esperanto", "Jaroslav Mr\u00e1z, Komenio \u2013 an\u011delo de la paco, 2002-09-17"]], "subdefinitions": []}], "root": "Komeni", "primary": true}, "briketo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda briko (speciale el kunpremita pulvoro de terkarbo).", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u044b\u043a\u0435\u0442"], "fr": ["briquette"], "ru": ["\u0431\u0440\u0438\u043a\u0435\u0442", "\u043a\u0438\u0440\u043f\u0438\u0447\u0438\u043a"], "de": ["Brikett"], "hu": ["brikett"], "sk": ["briketa"], "fa": ["\u0628\u0631\u06cc\u06a9\u062a", "\u0632\u063a\u0627\u0644 \u0642\u0627\u0644\u0628\u06cc"], "pl": ["brykiet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "brik", "primary": false}, "lenso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lentoforma disko el vitro a\u016d kristalo, limigita per unu a\u016d du kurbaj surfacoj, kaj havanta la econ regule deviigi la lumradiojn.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u043d\u0437\u0430"], "fr": ["lentille"], "bg": ["\u043b\u0435\u0449\u0430"], "nl": ["lens"], "pt": ["lente"], "el": ["\u03c6\u03b1\u03ba\u03cc\u03c2"], "de": ["Linse"], "it": ["lente"], "hu": ["lencse (optikai)"], "fa": ["\u0639\u062f\u0633\u06cc"], "en": ["lens"], "ru": ["\u043b\u0438\u043d\u0437\u0430"], "es": ["lente"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lens", "primary": true}, "konscii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senpere scikoni sian propran sentadon a\u016d penson.", "translations": {"be": ["\u0443\u0441\u044c\u0432\u0435\u0434\u0430\u043c\u043b\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["\u00eatre conscient de"], "en": ["be conscious"], "nl": ["zich bewust zijn"], "pt": ["ter consci\u00eancia de", "ser consciente de"], "ru": ["\u0441\u043e\u0437\u043d\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["sich einer Sache bewusst sein"], "hu": ["tudat\u00e1n\u00e1l van", "tudat\u00e1ban van"]}, "examples": [["konscii ion, pri io", null], ["konscii sian fortecon", "Z"], ["ni konsciu bone la tutan gravecon de la hodia\u016da tago", "Z"], ["la malsanulo ne plu konscias", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konsci", "primary": true}, "ala\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aldona\u0135o, dependa\u0135o, flanka\u0135o.", "translations": {"fr": ["ajout", "adjonction", "annexe (ajout)", "appendice (ajout)", "compl\u00e9ment (ajout)", "suppl\u00e9ment (ajout)", "f\u00fcggel\u00e9k", "kieg\u00e9sz\u00edt\u00e9s", "adal\u00e9k"], "pl": ["dodatek", "za\u0142\u0105cznik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "al", "primary": false}, "unkario": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio rubiacoj (Uncaria) kun precipe aziaj arbustaj specioj.", "translations": {"fr": ["gambier"], "en": ["gambir", "gambier"], "nl": ["uncaria (geslacht)"], "pt": ["gambir"], "de": ["Klimmstrauch"], "it": ["uncaria"], "hu": ["gambir(cserje)", "kambir"], "fi": ["Uncaria (kasvisuku, mm. gambiirikasvi ja perunkynsiliaani)"], "pl": ["czepota"]}, "examples": [["Ora haste sendis a\u0109eti iom da unkario", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 84a, volumo 3a, p. 50a"]], "subdefinitions": []}], "root": "unkari", "primary": true}, "konscia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karakterizata per konscio.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u0432\u044f\u0434\u043e\u043c\u044b", "\u043f\u0440\u044b\u0442\u043e\u043c\u043d\u044b"], "fr": ["conscient"], "nl": ["bewust"], "ru": ["\u0441\u043e\u0437\u043d\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u043e\u0437\u043d\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439"], "de": ["bewusst"], "hu": ["tudatos", "\u00f6ntudatos"]}, "examples": [["konscia ago", null], ["konscia pri kulpo", null], ["li parolis kun memkonscia modesteco", null], ["konscie mensogi", "Z"], ["ne blinde, sed konscie akcepti reformojn", "Z"], ["senkonscie vi agis, konscie vi pagos", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "konsci", "primary": false}, "diismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["d\u00e9isme", "th\u00e9isme"], "nl": ["the\u00efsme"], "ru": ["\u0434\u0435\u0438\u0437\u043c"], "ca": ["deisme"], "de": ["Deismus", "Gottglaube"], "hu": ["deizmus"], "pl": ["deizm"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "di", "primary": false}, "Bajkalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La plej granda volumene kaj la plej profunda (1741 m) nesalakva lago de la Tero, situanta sude de la Orienta Siberio.", "translations": {"be": ["\u0411\u0430\u0439\u043a\u0430\u043b"], "fr": ["Ba\u00efkal"], "bg": ["\u0411\u0430\u0439\u043a\u0430\u043b"], "ru": ["\u0411\u0430\u0439\u043a\u0430\u043b"], "de": ["Baikalsee"], "hu": ["Bajk\u00e1l-t\u00f3"], "sk": ["Bajkalsk\u00e9 jazero"], "fa": ["\u062f\u0631\u06cc\u0627\u0686\u0647\u0654 \u0628\u0627\u06cc\u06a9\u0627\u0644"], "en": ["Baikal"], "pl": ["Bajka\u0142"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Bajkal", "primary": true}, "majoliko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de malnova fajenco itala a\u016d hispana.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0451\u043b\u0456\u043a\u0430"], "en": ["majolica"], "nl": ["majolica"], "pt": ["mai\u00f3lica", "maj\u00f3lica"], "ru": ["\u043c\u0430\u0439\u043e\u043b\u0438\u043a\u0430"], "ca": ["maj\u00f2lica"], "de": ["Majolika"], "hu": ["majolika"], "sk": ["majolika"], "es": ["may\u00f3lica"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "majolik", "primary": true}, "\u015dajne": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nur en \u015dajna maniero, sed ne la\u016d la reala.", "translations": {"be": ["\u0431\u044b\u0446\u0446\u0430\u043c", "\u0437\u0434\u0430\u0435\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["apparemment"], "nl": ["schijnbaar"], "pt": ["provavelmente"], "ru": ["\u0431\u0443\u0434\u0442\u043e \u0431\u044b", "\u043a\u0430\u0436\u0435\u0442\u0441\u044f"], "de": ["scheinbar"], "it": ["apparentemente"], "hu": ["l\u00e1tsz\u00f3lag"]}, "examples": [["\u015dajne sana", null], ["malmultaj el vi konas la historion de la unuaj dek jaroj, kiuj konsistis el senfina, \u015dajne tute sensukcesa semado", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Por eviti konfuzon inter amba\u016d sencoj de \u015dajne oni uzu prefere ver\u015dajne por la senco 2.", "Rimarko: Miaopinie ne certas, ke estas la sama senco (Felmano Ulriko)."], "primary definition": "Ver\u015dajne, kredeble, videble.", "translations": {"de": ["anscheinend"], "hu": ["l\u00e1that\u00f3an", "val\u00f3sz\u00edn\u0171leg"]}, "examples": [["\u015dajne li bone konis la domon", null], ["ni analizu nur la \u015dajne plej bonan proponon", "Z"], ["la sperto \u015dajne montris, ke li estas senkapabla", null], ["la eraro estas beda\u016drinda, sed \u015dajne neniu leganto \u011din rimarkis", null], ["tiuj fratoj disi\u011dis \u015dajne por \u0109iam en malamikajn grupetojn", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dajn", "primary": false}, "\u015dajna": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Erariga pro ekstera aspekto, kiu ne konformas al la esenco; prezentanta nur eksteran supra\u0135an similecon al io alia.", "translations": {"be": ["\u044f\u043a\u0456 \u0437\u0434\u0430\u0435\u0446\u0446\u0430", "\u0443\u044f\u045e\u043d\u044b", "\u0456\u043b\u044e\u0437\u043e\u0440\u043d\u044b"], "fr": ["apparent", "illusoire"], "nl": ["ogenschijnlijk", "schijnbaar"], "pt": ["aparente"], "ru": ["\u043a\u0430\u0436\u0443\u0449\u0438\u0439\u0441\u044f", "\u043c\u043d\u0438\u043c\u044b\u0439", "\u0438\u043b\u043b\u044e\u0437\u043e\u0440\u043d\u044b\u0439"], "de": ["scheinbar"], "it": ["apparente"], "hu": ["l\u00e1tszat-", "l\u00e1tsz\u00f3lagos"]}, "examples": [["\u015dajna potenco, kontra\u016deco, mal\u015dato", null], ["klini\u011dado anta\u016d \u015dajnaj a\u016dtoritatoj", "Z"], ["la \u015dajna valoro de miaj tradukoj tiam multe pligrandi\u011dus", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dajn", "primary": false}, "\u015dajno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekstera aspekto, kiu povas erarigi.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043d\u0435\u0448\u043d\u0438\u0439 \u0432\u0438\u0434", "\u0432\u0438\u0434\u0438\u043c\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["apparence"], "nl": ["schijn"], "pt": ["apar\u00eancia"], "de": ["Anschein", "Schein"], "it": ["apparenza", "parvenza"], "hu": ["l\u00e1tszat"]}, "examples": [["\u015dajno trompas", "Proverbaro esperanta"], ["tiu \u0109ambro havis \u015dajnon de saloneto; sed en efektiveco \u011di estis komercejo", "Marta"], ["fari ion por la \u015dajno", null], ["kontra\u016d \u0109ia \u015dajno, tio estis virino", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dajn", "primary": false}, "\u015dajni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Ekstere aspekti simile al io alia, tiamaniere, ke povas okazi a\u016d efektive okazas interkonfuzo kaj eraro.", "translations": {"be": ["\u0437\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0443\u044f\u045e\u043b\u044f\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["sembler"], "en": ["appear", "seem"], "nl": ["schijnen", "lijken"], "pt": ["parecer"], "ru": ["\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0430\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["den Anschein haben", "scheinen"], "it": ["sembrare", "apparire (aver l'apparenza)", "parere (credere)"], "hu": ["l\u00e1tszik"], "cs": ["zd\u00e1t se"], "sv": ["tyckas", "synas", "f\u00f6refalla"], "es": ["parecer"]}, "examples": [["la fundamento de nia lingvo devas esti absolute netu\u015debla, se e\u0109 \u015dajnus al ni, ke tiu a\u016d alia punkto estas sendube erara", "Fundamento de Esperanto, anta\u016dparolo"], ["li \u015dajnas homo prudenta kaj honesta", "B"], ["mi devas \u015dajni indiferenta", "Z"], ["ofte vojo \u015dajnas \u011dusta kaj kondukas al morto", "Z"], ["tiaj ideoj \u015dajnas al la samtempuloj senenhava fantazio", "Z"], ["\u0109iu statuo \u015dajnis kvaza\u016d ricevinta vivon", "Fabeloj, volumo 1, kupra porko"], ["\u015dajnis, ke \u015di dormas", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Ne\u011dulino"], ["tiam \u015dajnis al \u015di, kvaza\u016d \u0109iuj steloj de la \u0109ielo defalas al \u015di", "Fabeloj, volumo 1, la virineto de maro"], ["subite \u015dajnis al li, ke iu mano tu\u015detis de poste lian kapon", "B"], ["la arbaro \u015dajnas ploranta pri la printempo", "Z"], ["vi \u015dajnis pretigita \u0109ion a\u016ddi", "Z"], ["jen, \u015dajnas, ili", "Z"], ["la esperantistoj tute ne estas tiaj fantaziistoj, kiaj ili \u015dajnas al multaj tiel nomataj \u00abpraktikaj homoj\u00bb", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti opiniata, kredata, supozata, kvankam ne certa.", "translations": {"de": ["scheinen"], "hu": ["t\u0171nik"]}, "examples": [["tio \u015dajnas al mi tute certa, tro kara", null], ["tio \u015dajnas al mi dan\u011dera afero", "B"], ["nia \u011dojo kaj entuziasmo eble \u015dajnos al ili naiva kaj infana", "Z"], ["tiuj vortoj eble \u015dajnis al vi tro fabelaj", "Z"], ["terure gajaj \u015dajnis al ili iliaj propraj \u015dercoj", "Fabeloj, volumo 2, dio de dormo, merkredo"], ["la nunaj cirkonstancoj \u015dajnas favoraj", null], ["la morto de la patro ek\u015dajnis eksterorda", "Z"], ["\u015dajnas al mi, ke estis inter ili la kronprinco", "B"], ["la kreado de ta\u016dga kaj vivipova lingvo ne estas tiel facila afero, kiel al multaj \u015dajnas", "Z"], ["en la unua momento \u015dajnas, ke respondi tiun \u0109i demandon ekzistas nenia eblo", "Z"], ["\u015dajnas al mi, ke vi estas malprava", null], ["la maljunulino, \u015dajnas, \u011disvivas jam la sepan dekon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dajn", "primary": true}, "la\u016dvole": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016d sia volo a\u016d gusto.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e \u0436\u0435\u043b\u0430\u043d\u0438\u044e", "\u043f\u043e \u0441\u043e\u0431\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u043c\u0443 \u0443\u0441\u043c\u043e\u0442\u0440\u0435\u043d\u0438\u044e"], "fr": ["\u00e0 son gr\u00e9", "ad libitum"], "en": ["at will"], "nl": ["naar believen"], "he": ["\u05db\u05e8\u05e6\u05d5\u05e0\u05d5"], "hu": ["akarata szerint", "tetsz\u00e9se szerint", "szabadon"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vol", "primary": false}, "iluminado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ornama festa lumigado.", "translations": {"be": ["\u0456\u043b\u044e\u043c\u0456\u043d\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["illumination (d\u00e9corative)"], "nl": ["verlichting"], "pt": ["ilumina\u00e7\u00e3o (a\u00e7\u00e3o de ornar com luzes)"], "ru": ["\u0438\u043b\u043b\u044e\u043c\u0438\u043d\u0430\u0446\u0438\u044f"], "ca": ["il\u00b7luminaci\u00f3"], "de": ["Beleuchtung", "Illumination"], "hu": ["d\u00edszkivil\u00e1g\u00edt\u00e1s"], "es": ["iluminaci\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ilumin", "primary": false}, "\u011dardenisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo metie zorganta pri \u011dardenoj.", "translations": {"el": ["\u03ba\u03b7\u03c0\u03bf\u03c5\u03c1 \u03cc\u03c2"], "fr": ["jardinier (subst.)"], "en": ["gardener", "groundskeeper", "landscaper"], "nl": ["tuinman"], "pt": ["jardineiro"], "be": ["\u0441\u0430\u0434\u043e\u045e\u043d\u0456\u043a"], "de": ["G\u00e4rtner"], "it": ["giardiniere"], "hu": ["kert\u00e9sz"], "es": ["jardinero"], "ru": ["\u0441\u0430\u0434\u043e\u0432\u043d\u0438\u043a"], "sv": ["tr\u00e4dg\u00e5rdsm\u00e4stare"], "pl": ["ogrodnik", "sadownik"], "he": ["\u05d2\u05e0\u05df"]}, "examples": [["Johano kaj la \u011dardenisto ka\u016dras sur la legombedoj kaj sarkas la fiherbojn", "Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, dua parto, \u0109apitro 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011darden", "primary": false}, "manenmane kun": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kun, fide kaj akorde, per reciproka helpo.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0443\u043a\u0430 \u043e\u0431 \u0440\u0443\u043a\u0443"], "fr": ["en plein accord avec", "en toute confiance avec", "main dans la main avec"], "en": ["hand in hand"], "nl": ["hand in hand"], "br": ["dorn-ha-dorn gant"], "pl": ["r\u0119ka w r\u0119k\u0119"]}, "examples": [["Medicina Terminologia Centro, kiu laboru man-en-mane kun la Terminologia Centro de I.S.A.E", "Andr\u00e9 Albault, Plena Ilustrita Vortaro, al la medicina parto, p. xxi-a"]], "subdefinitions": []}], "root": "man", "primary": false}, "insurgento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "insurekciano", "translations": {"nl": ["opstandeling (ontr.)"]}, "examples": [["li gvidis norden siajn insurgentojn kaj kaptis Dadu, kiun li alinomis Beiping", "-, Historio de Pekino, [2003-04]"], ["tie \u0109i rifu\u011dejon trovis la insurgentoj de la kontra\u016dcara januara insurekcio en la 1863a jaro", "-, elsendo, Pola Radio, 2007-07-07"]], "subdefinitions": []}], "root": "insurgent", "primary": true}, "\u0109erizujo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u00abPrunus cerasus\u00bb (esperantlingve \u00abacida \u0109erizujo\u00bb a\u016d \u00abmerizujo\u00bb) ne estas kruci\u011do, male \u011di estas sova\u011da arbo, kiu originis el Mezoriento. La\u016d historia fonto, ver\u015dajne \u011di estis importita (eble fare de la fam-konata ri\u0109ulo Lucullo) kaj disvastigita de la Romianoj."], "primary definition": "Specioj kaj varia\u0135oj de prunuso, devenantaj de la origina formo Prunus avium, kun globformaj ru\u011daj fruktoj. La pli acida specio Prunus cerasus estas ver\u015dajne kruci\u011do de la specioj Prunus avium kaj Prunus fruticosa.", "translations": {"el": ["\u03ba\u03b5\u03c1\u03b1\u03c3\u03b9\u03ac"], "fr": ["cerisier"], "bg": ["\u0447\u0435\u0440\u0435\u0448\u0430"], "nl": ["kersenboom", "kerselaar"], "pt": ["cerejeira"], "be": ["\u0447\u0430\u0440\u044d\u0448\u043d\u044f (\u0434\u0440\u044d\u0432\u0430)", "\u0432\u0456\u0448\u043d\u044f (\u0434\u0440\u044d\u0432\u0430)"], "de": ["Kirschbaum"], "it": ["ciliegio"], "hu": ["cseresznyefa"], "es": ["cerezo"], "ru": ["\u0432\u0438\u0448\u043d\u044f", "\u0432\u0438\u0448\u043d\u0451\u0432\u043e\u0435 \u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e"], "pl": ["wi\u015bnia"], "he": ["\u05e2\u05e5 \u05d3\u05d5\u05d1\u05d3\u05d1\u05df"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109eriz", "primary": false}, "emo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tendenco, spontanea volo a\u016d prefero por io.", "translations": {"be": ["\u0441\u0445\u0456\u043b\u044c\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["inclination (penchant)", "envie (penchant)", "penchant", "tendance (penchant)"], "es": ["inclinaci\u00f3n (gusto)", "tendencia (gusto)", "man\u00eda", "debilidad (por)"], "ru": ["\u0441\u043a\u043b\u043e\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Neigung", "Begierde", "Lust"], "pl": ["sk\u0142onno\u015b\u0107", "zami\u0142owanie", "inklinacja"], "hu": ["hajlam", "hajland\u00f3s\u00e1g", "be\u00e1ll\u00edtotts\u00e1g", "ir\u00e1nyults\u00e1g"]}, "examples": [["havi emon al io", null], ["ilia komuna emo al brutaj furiozeksplodoj", "Gaston WARINGHIEN: Pa\u016dlo Verlaine. La nica literatura revuo, 3:3."], ["tiu absurda emo ekplori da\u016dre \u011denis \u015din", "Marjorie BOULTON: Ebrivirgeco. La nica literatura revuo, 3:3."]], "subdefinitions": []}], "root": "em", "primary": false}, "emi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti inklina al iu agmaniero, havi tendencon evolui kiel indikite.", "translations": {"ru": ["\u0431\u044b\u0442\u044c \u0441\u043a\u043b\u043e\u043d\u043d\u044b\u043c"], "fr": ["avoir envie (de)", "pencher (pour)"], "es": ["tener muchas ganas de (desear)", "tender a", "tener inclinaci\u00f3n a"], "be": ["\u0441\u0445\u0456\u043b\u044f\u0446\u0446\u0430", "\u0431\u044b\u0446\u044c \u0441\u0445\u0456\u043b\u044c\u043d\u044b\u043c", "\u043c\u0435\u0446\u044c \u0441\u0445\u0456\u043b\u044c\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0456\u043c\u043a\u043d\u0443\u0446\u0446\u0430"], "de": ["m\u00f6gen", "wollen", "begierig sein auf", "Lust haben"], "pl": ["by\u0107 sk\u0142onnym (do czego\u015b)", "by\u0107 ch\u0119tnym (do czego\u015b)", "by\u0107 skorym (do czego\u015b.) (przest.)", "by\u0107 zami\u0142owanym (w czym\u015b)"], "hu": ["hajlik", "hajland\u00f3", "hajlamos (vmire)"]}, "examples": [["mi estis laca kaj emis dormi", null], ["la amo emas ne paroli", "Tin Ujevi\u0109, tr. B. Van\u0109ik: Fosilioj. La nica literatura revuo, 2:6."], ["germanoj emas diri \u00ab\u015dtrato\u00bb anstata\u016d \u00abstrato\u00bb, \u00ab\u015dporto\u00bb anstata\u016d \u00absporto\u00bb, kaj tiel plu", "H. Seppik: La tuta Esperanto. Unua leciono, \u00a73a.;"], ["okazas, ke oni ricevas nova\u0135on, al kiu oni emas tuj akre reagi", "R. Rotsaert: La Dek Ordonoj de retpo\u015dto. Monato"], ["la historio emas ripeti sin, \u0109u en la antikva romia epoko, \u0109u en la 16a jarcento, \u0109u en la 21a", "D. Broadribb: Pri indi\u011denaj meksikanoj. Monato"], ["tutaj grupoj de specioj emas produkti malfekundajn hibridojn", "\u0108. Darvin, tr. Klivo Lendon: La Origino de Specioj, \u0109ap. 8a"], ["\u015dtatoficistoj emas senti, ke ilia intereso en ties funkcioj kiel civitanoj estas tiel malgranda, ke \u011di estas nekonsiderinda", "John Adcock, tr. Donald Rogers: De kie? Kien? Kaj kiel?"], ["\u0109e eventuala perturbo la procezo emas malstabili\u011di", null], ["la merkato emas egaligi la \u015dancojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "em", "primary": false}, "runa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Notita per runoj.", "translations": {"hu": ["r\u00fana-"], "be": ["\u0440\u0443\u043d\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["runique"], "en": ["runic"], "ru": ["\u0440\u0443\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0440\u0443\u043d\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"]}, "examples": [["ili estas la plej granda kolekto de runaj surskriboj", "W. H. Simcock: Vizito al la nordaj insuloj, Monatojaro 1999a, numero 9a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "run", "primary": false}, "dirmaniero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparta vorta esprimo de iaspeca penso.", "translations": {"fr": ["fa\u00e7on de parler"], "nl": ["wijze van spreken"]}, "examples": [["tia dirmaniero tute ne estas tre ofta, sed male escepta", "M. Bavant, komneto de \u00abLa Esperanta imperfektiva aspekto\u00bb, Lingva Kritiko, 2007-01-28"]], "subdefinitions": []}], "root": "manier", "primary": false}, "fenikso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fabela birdo renaski\u011danta el sia cindro.", "translations": {"be": ["\u0444\u044d\u043d\u0456\u043a\u0441"], "fr": ["ph\u00e9nix (ts)", "as (g\u00e9nie)", "g\u00e9nie (ph\u00e9nix)", "lumi\u00e8re (g\u00e9nie)"], "en": ["phoenix"], "nl": ["feniks"], "pt": ["f\u00eanix"], "ru": ["\u0444\u0435\u043d\u0438\u043a\u0441"], "de": ["Ph\u00f6nix"], "hu": ["f\u0151nix"], "es": ["f\u00e9nix"], "pl": ["feniks"]}, "examples": [["la maljuna birdo fenikso fari\u011dis cindro; sed \u011dia ovo ku\u015dis ru\u011de ardante en la fajro, \u011di krevis kun granda krako, kaj la ido elflugis", "Fabeloj, volumo 1, \u011dardeno de la paradizo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: \u0108i tiu senco figura, kiun PV kaj la PIV-oj senkritike kaj senekzemple kopiis el iu franca vortaro, fakte ne ekzistas en Esperanto. Almena\u016d, \u011din ne trovi\u011das en la Tekstaro, kaj mi neniam \u011din renkontis (krom franclingve). Por alidevenaj esperantistoj (ekz-e por la rusoj) \u011di estas tre stranga kaj impresas kiel maltrafa malklera\u0135o (\u0109u la parolanto komprenas, kio estas fenikso?). La figura senco internacia kaj atestita en Esperanto estas: \u00abio rezistanta neniigon, revivi\u011danta post la morto\u00bb (vidu ekzemplojn sub feniksa)."], "primary definition": "Persono superega, unika en sia speco.", "translations": {"de": ["K\u00e4psele [sudgerm.]"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "feniks", "primary": true}, "feniksa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al fenikso.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0435\u043d\u0438\u043a\u0441\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["la feniksa plumo", null], ["oni pensis ke la magia birdo vivis dum e\u0109 500 jaroj, sed \u00abfeniksa periodo\u00bb povis da\u016dri dum 250 \u011dis 7000 jaroj", "Fenikso"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Tia, ke \u011di revivi\u011das simile al fenikso.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043a \u0444\u0435\u043d\u0438\u043a\u0441", "\u043f\u043e\u0434\u043e\u0431\u043d\u043e \u0444\u0435\u043d\u0438\u043a\u0441\u0443"]}, "examples": [["Feniksa \u00abEsperantologio\u00bb", "gmck-j. Monato"], ["\u011duste anta\u016d dek jaroj \u00abLa Ondo de Esperanto\u00bb fenikse renaski\u011dis", "Redakcie. La Ondo de Esperanto, 2001. \u21167"]], "subdefinitions": []}], "root": "feniks", "primary": false}, "civitano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctatano \u011duanta la politikajn rajtojn, \u0109u en sendependa urbo, \u0109u en regno.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0430\u0436\u0434\u0430\u043d\u0438\u043d"], "fr": ["citoyen"], "en": ["citizen"], "nl": ["burger"], "pt": ["cidad\u00e3o"], "de": ["B\u00fcrgerschaft"], "it": ["cittadino (pol.)"], "hu": ["polg\u00e1r", "civis"], "sk": ["ob\u010dan"], "pl": ["obywatel"], "es": ["ciudadano"], "he": ["\u05d0\u05d6\u05e8\u05d7"]}, "examples": [["civitanaj sentoj kaj devoj", "Z"], ["civitaneco", null], ["intercivitana milito", null]], "subdefinitions": []}], "root": "civit", "primary": false}, "komunuza": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Uzata de la plejmulto, komune uzata.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0449\u0435\u0443\u043f\u043e\u0442\u0440\u0435\u0431\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["commun\u00e9ment usit\u00e9", "usuel (commun\u00e9ment usit\u00e9)", "courant (commun\u00e9ment usit\u00e9)", "couramment employ\u00e9", "commun (commun\u00e9ment usit\u00e9)", "ordinaire (commun\u00e9ment usit\u00e9)"], "es": ["de uso com\u00fan", "de uso popular"]}, "examples": [["komunuza frazo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "komun", "primary": false}, "runo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Litero, plej ofte gravurita sur ligno, el alfabetoj uzitaj de la \u011dermanaj triboj plejparte anta\u016d sia kristani\u011do. La origina alfabeto posedas 24 literojn (uzita inter proksimume 100 kaj 750 p.K.), la juna skandinava 16 (800\u20131050, en limigita uzo \u011dis 1700), la angla komence 28, fine 33 literojn (800\u20131150 p.K.).", "translations": {"be": ["\u0440\u0443\u043d\u0430"], "fr": ["rune"], "en": ["rune"], "nl": ["rune"], "pt": ["runa"], "ru": ["\u0440\u0443\u043d\u0430"], "de": ["Rune"], "hu": ["r\u00fana"]}, "examples": [["vikingo postlasis pere de misteraj simboloj jenan surskribon: \u00abLa filo de Tholfr Kolbeinn tre alte \u0109izis tiujn \u0109i runojn\u00bb", "W. H. Simcock: Vizito al la nordaj insuloj, Monatojaro 1999a, numero 9a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "run", "primary": true}, "pin\u0109ilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pin\u0109kapabla ekstremo de membroj de iuj krustuloj:.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043b\u0435\u0448\u043d\u044f"], "fr": ["pince (anatomie)"], "nl": ["schaar (v.kreeft bv.)"], "ca": ["pin\u00e7a"], "es": ["pinza"], "hu": ["oll\u00f3 (r\u00e1k\u00e9)"]}, "examples": [["\u00abLa Krabo kun Oraj Pin\u0109iloj\u00bb", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pin\u0109", "primary": false}, "maltigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Transformi grenon en malton.", "translations": {"fr": ["malter"], "de": ["m\u00e4lzen"]}, "examples": [["en la grandbieno oni faris la sensoifigan blankan bieron el \u0109irka\u016d 50 procentoj da nemaltigita tritiko", "Lode Van De Velde: Bierlando Belgio, Monatojaro 2001a, numero 1a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "malt", "primary": false}, "importa\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komerca\u0135oj el eksterlando.", "translations": {"be": ["\u0456\u043c\u043f\u0430\u0440\u0442", "\u0456\u043c\u043f\u0430\u0440\u0442\u043d\u044b \u0442\u0430\u0432\u0430\u0440"], "fr": ["importation (marchandise import\u00e9e)"], "en": ["import"], "nl": ["importgoed", "ingevoerde goederen"], "pt": ["importa\u00e7\u00e3o (coisa importada; economia, com\u00e9rcio)"], "ru": ["\u0438\u043c\u043f\u043e\u0440\u0442", "\u0438\u043c\u043f\u043e\u0440\u0442\u043d\u044b\u0439 \u0442\u043e\u0432\u0430\u0440"], "de": ["Import", "Importgut", "importierte Ware", "Einfuhr", "Einfuhrgut", "eingef\u00fchrte Ware"], "hu": ["behozott \u00e1ru", "import\u00e1ru"], "es": ["importaci\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "import", "primary": false}, "anta\u016danto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu, kiu anta\u016das.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u0448\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u0438 \u043a"], "fr": ["pr\u00e9d\u00e9cesseur"], "en": ["predecessor"], "nl": ["voorganger"], "de": ["Vorg\u00e4nger"], "hu": ["megel\u0151z\u0151 elem"], "sk": ["predchodca"], "pl": ["poprzednik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de elemento en orda aro) Tiu elemento, se \u011di ekzistas, najbara kun \u011di kaj pli malgranda ol \u011di.", "translations": {}, "examples": [["3 estas anta\u016danto de 4", null]], "subdefinitions": []}], "root": "anta\u016d", "primary": false}, "en\u0109enigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ligi per \u0109eno.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c (\u043b\u0430\u043d\u0446\u0443\u0433\u043e\u043c)", "\u043f\u0430\u0441\u0430\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c \u043d\u0430 \u043b\u0430\u043d\u0446\u0443\u0433"], "fr": ["cha\u00eener", "encha\u00eener"], "nl": ["vastketenen"], "pt": ["acorrentar", "encadear"], "ru": ["\u0441\u043a\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c (\u0446\u0435\u043f\u044c\u044e)", "\u043f\u043e\u0441\u0430\u0434\u0438\u0442\u044c \u043d\u0430 \u0446\u0435\u043f\u044c"], "de": ["anketten"], "it": ["incatenare"], "es": ["encadenar"], "pl": ["skuwa\u0107 \u0142a\u0144cuchem", "wi\u0105za\u0107 \u0142a\u0144cuchem", "p\u0119ta\u0107 \u0142a\u0144cuchem"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109en", "primary": false}, "ekokupi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Okupi 1.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043d\u044f\u0446\u044c"], "de": ["beginnen, sich (mit etwas) zu besch\u00e4ftigen"], "nl": ["zich meester maken van"], "ru": ["\u0437\u0430\u043d\u044f\u0442\u044c"], "hu": ["elfoglal", "birtokba vesz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "okup", "primary": false}, "steleo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unu\u015dtona monumento kun memorigaj skribaj a\u016d simbolaj gravura\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u044d\u043b\u0430"], "fr": ["st\u00e8le"], "hu": ["szt\u00e9l\u00e9"]}, "examples": [["\u0109iuj oblongaj kaj cilindraj \u015dtonpecoj starigitaj surtere kun gravurita skriba\u0135o estas rigardataj kiel \u0109inaj steleoj", "Enciklopedieto de \u0108inio, \u0109apitro \u00abAntikvaj Steleoj\u00bb, p. 131a"], ["en \u011diaj muroj eblas vidi enkonstruitajn steleojn", "Jozefo Horvath, Gy\u0151r a\u016d kie ekkokerikis ventokoko, Monato, jaro 2002a, numero 8a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "stele", "primary": true}, "resonilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aran\u011da\u0135o por estigi resonadon.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u0437\u043e\u043d\u0430\u0442\u043e\u0440"], "en": ["resonator"], "hu": ["rezon\u00e1tor"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malplena kamero kies dimensioj ebligas estigon de akustika a\u016d elektromagneta resonado.", "translations": {"en": ["cavity resonator", "resonating chamber"]}, "examples": [["\u011di estas \u0109irka\u016dingita per kupra anoda bloko, kaj en tiu anod-ringo situas resoniloj", "Radioteknika artikolaro, SEC de UEA, 1984, ISBN 963-571-116-6, p. 2a"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Elektra cirkvito aran\u011dita tiel ke elektra oscilado de dezirata frekvenco atingu maksimuman amplitudon.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u0435\u0431\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u043a\u043e\u043d\u0442\u0443\u0440"]}, "examples": []}]}], "root": "son", "primary": false}, "babao": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Franca speco de kuko kun sekvinberoj, surver\u015dita per rumo.", "translations": {"ru": ["\u0440\u043e\u043c\u043e\u0432\u0430\u044f \u0431\u0430\u0431\u0430", "\u043a\u0443\u043b\u0438\u0447"], "fr": ["baba au rhum"], "nl": ["baba"], "de": ["Gugelhupf"], "sv": ["baba"], "hu": ["rumos kugl\u00f3f"], "cs": ["b\u00e1bovka"], "pl": ["babeczka ponczowa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "baba", "primary": true}, "agordisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo profesie agordanta muzikilojn.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0441\u0442\u0440\u043e\u0439\u0449\u0438\u043a"], "fr": ["accordeur"], "en": ["tuner"], "nl": ["stemmer"], "pt": ["afinador"], "de": ["Stimmer"], "it": ["accordatore (uomo)"], "sk": ["ladi\u010d"], "br": ["toniour"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "agord", "primary": false}, "frenezi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti freneza.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0437\u0443\u043c\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9raisonner", "\u00eatre fou", "d\u00e9railler (d\u00e9raisonner)"], "en": ["rave"], "nl": ["gek zijn", "waanzinnig zijn"], "de": ["verr\u00fcckt sein", "wahnsinnig sein", "durchgedreht sein"], "sv": ["vara galen"], "it": ["sragionare", "essere pazo", "essere folle"], "fa": ["\u062f\u06cc\u0648\u0627\u0646\u0647 \u0628\u0648\u062f\u0646"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "frenez", "primary": false}, "korno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malmola elstara\u0135o, kiu kreskas sur frunto a\u016d alia kapo-parto de bestoj, precipe de viraj rema\u0109uloj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u043e\u0433"], "fr": ["corne"], "en": ["horn"], "nl": ["hoorn"], "pt": ["chifre", "corno (chifre)"], "be": ["\u0440\u043e\u0433"], "de": ["Horn"], "hu": ["szarv", "t\u00fcl\u00f6k"], "es": ["cuerno"]}, "examples": [["korno de vir\u015dafo, rinocero", null], ["preni la bovon per la kornoj", "Z"], ["kornobati, kornofrapi", null], ["kornhavaj bestoj", null]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bova korno a\u016d similforma\u0135o uzata kiel ujo.", "translations": {"ru": ["\u0440\u043e\u0433"], "de": ["Horn"], "en": ["horn"], "hu": ["iv\u00f3k\u00fcrt", "kupa", "szarupoh\u00e1r"]}, "examples": [["Cadok prenis la kornon kun oleo kaj sanktoleis Salomonon", "La Malnova Testamento, I. Re\u011doj 1:39"], ["trinki el korno", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Besta korno truita \u0109e la pinto a\u016d \u0109e flanko, uzata kiel blovinstrumento.", "translations": {"be": ["\u0440\u043e\u0433", "\u0440\u0430\u0436\u043e\u043a (\u043c\u0443\u0437\u044b\u0447\u043d\u044b \u0456\u043d\u0441\u0442\u0440\u0443\u043c\u044d\u043d\u0442)"], "fr": ["cor (musique)", "trompe (musique)"], "de": ["Horn"], "ru": ["\u0440\u043e\u0433", "\u0440\u043e\u0436\u043e\u043a (\u043c\u0443\u0437\u044b\u043a\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0438\u043d\u0441\u0442\u0440\u0443\u043c\u0435\u043d\u0442)"], "hu": ["k\u00fcrt"]}, "examples": [["de la supro eksonis korno, al kiu tuj respondis la princa ta\u0109mento", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 19a"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Korna substanco.", "translations": {"de": ["Horn"], "en": ["horny"], "hu": ["szaru"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Simbolo de potenco kaj fiero.", "translations": {"hu": ["szarv (\u00e1tv.)"]}, "examples": [["la nacioj levis sian kornon kontra\u016d la lo\u011dantojn de Judujo", "La Malnova Testamento, Ze\u0125arja 1:21"], ["li rompis \u0109iujn kornojn de Izrael", "La Malnova Testamento, Plorkanto 2:3"]], "subdefinitions": []}], "root": "korn", "primary": true}, "freneza": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Perdinta la prudenton pro mensa malsano.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0437\u0443\u043c\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u0443\u043c\u0430\u0441\u0448\u0435\u0434\u0448\u0438\u0439"], "fr": ["fou", "d\u00e9ment", "d\u00e9raisonnable", "insens\u00e9"], "en": ["insane"], "nl": ["gek", "waanzinnig"], "pt": ["louco", "doido", "maluco", "demente", "insano"], "de": ["verr\u00fcckt", "wahnsinnig", "irr"], "sv": ["galen"], "tp": ["nasa"], "it": ["pazzo (agg.)", "folle (agg.)", "matto (agg.)", "insensato (folle, agg.)"], "fa": ["\u062f\u06cc\u0648\u0627\u0646\u0647", "\u0645\u062c\u0646\u0648\u0646"], "ku": ["d\u00een", "\u015f\u00eat"]}, "examples": [["hospitalo por frenezuloj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Perdinta la sinregadon pro pasio; malsa\u011dega.", "translations": {"de": ["verr\u00fcckt", "wahnsinnig", "durchgedreht", "durchgeknallt"], "nl": ["gek"]}, "examples": [["li estis freneza pro \u0135aluzo, \u011dojo", null], ["li atingis tian gradon de frenezeco, ke li volis sin mortigi", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malsa\u011dega, sensenca.", "translations": {"de": ["verr\u00fcckt", "abartig"], "nl": ["waanzinnig"]}, "examples": [["freneza amo, deziro, elspezo", "B"], ["tio estas nur multekosta freneza\u0135o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "frenez", "primary": true}, "ebonisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metiisto kiu konstruas meblojn la\u016d ebonartaj procedoj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0430\u0441\u043d\u043e\u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u0435\u0446", "\u043a\u0440\u0430\u0441\u043d\u043e\u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u0449\u0438\u043a"], "ca": ["ebenista"], "fr": ["\u00e9b\u00e9niste"], "es": ["ebanista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ebon", "primary": false}, "volontigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Inklinigi, ta\u016dge humorigi iun por io.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0430\u0445\u0432\u043e\u0447\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["disposer (quelqu'un \u00e0 quelque chose)"], "nl": ["iem. overhalen"], "hu": ["kedvet csin\u00e1l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "volont", "primary": false}, "kolegemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pensmaniero komuna al la diversaj membroj de kolegaro, kontraste kaj kontra\u016de al tiu de alia kolegaro.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u043b\u0435\u0433\u0438\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043a\u043e\u0440\u043f\u043e\u0440\u0430\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439 \u0434\u0443\u0445"], "fr": ["coll\u00e9gialit\u00e9", "esprit de corps"], "nl": ["collegialiteit"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "koleg", "primary": false}, "dieso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kromsigno altiganta noton je duonduto; simb. \u266f.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0438\u0435\u0437"], "fr": ["di\u00e8se"], "en": ["sharp"], "nl": ["kruis (muziek)"], "pt": ["sustenido", "diese"], "be": ["\u0434\u044b\u0435\u0437"], "ca": ["coixinet"], "de": ["Kreuz", "Erh\u00f6hungszeichen"], "it": ["diesis"], "hu": ["sz\u00e1mjel"], "sk": ["kr\u00ed\u017eik (hudobn\u00fd)"], "es": ["almohadilla"], "pl": ["krzy\u017cyk"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Fakte inter la Askia krado # kaj la muzika dieso \u266f estas rimarkebla diferenco grafika, kaj en bona tipografio kaj en Unikodo ili estas malsamaj signoj."], "primary definition": "Krado (la signo # de Askio).", "translations": {"en": ["number sign", "hash", "pound sign", "grid", "octothorpe", "sharp"], "nl": ["hekje (op telefoontoestel)"], "pt": ["cerquilha", "tralha"], "de": ["Lattenzaun", "Nummernzeichen", "Raute(taste) [sur mobiltelefonoj]"], "it": ["cancelletto"], "pl": ["krzy\u017cyk", "kratka (pot.)", "p\u0142otek (pot.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dies", "primary": true}, "tribrako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Verspiedo konsistanta el tri mallongaj a\u016d senakcentaj silaboj; simbolo /\u03c5\u03c5\u03c5/.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u044b\u0431\u0440\u0430\u0445\u0456\u0439"], "fr": ["tribraque"], "en": ["tribrach"], "nl": ["tribrachys"], "pt": ["tr\u00edbraco"], "ru": ["\u0442\u0440\u0438\u0431\u0440\u0430\u0445\u0438\u0439"], "de": ["Tribrachys"], "hu": ["tribrachisz"]}, "examples": [["la \u015dvebo anstata\u016digas trieran piedon per tribrako", "Parnasa Gvidlibro, p. 22"]], "subdefinitions": []}], "root": "tribrak", "primary": true}, "ama\u0135i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043d\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f \u043b\u044e\u0431\u043e\u0432\u044c\u044e"], "en": ["make love"], "nl": ["neuken"], "it": ["fare l'amore"], "pl": ["kocha\u0107 si\u0119 (z kim\u015b)"], "hu": ["szeretkezik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "am", "primary": false}, "ama\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Amafero, amintrigo.", "translations": {"ru": ["\u043b\u044e\u0431\u043e\u0432\u043d\u0430\u044f \u0441\u0432\u044f\u0437\u044c", "\u043b\u044e\u0431\u043e\u0432\u043d\u0430\u044f \u0438\u043d\u0442\u0440\u0438\u0436\u043a\u0430", "\u0440\u043e\u043c\u0430\u043d (\u043b\u044e\u0431\u043e\u0432\u043d\u0430\u044f \u0441\u0432\u044f\u0437\u044c)"], "fr": ["aventure (amoureuse)", "intrigue (amoureuse)", "liaison (amoureuse)"], "en": ["love affair"], "nl": ["liefdesaffaire"], "it": ["amore"], "pl": ["mi\u0142ostka", "intryga mi\u0142osna"], "hu": ["szerelmi \u00fcgy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "am", "primary": false}, "superpunkto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Diakritilo en formo de punkto metita super la koncerna baza litero.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u0447\u043a\u0430 \u0441\u0432\u0435\u0440\u0445\u0443"], "fr": ["point suscrit"], "en": ["overdot", "dot above"], "hu": ["fels\u0151 pont"]}, "examples": [["en Esperanto superpunkto diferencigas j disde \u0135", null]], "subdefinitions": []}], "root": "punkt", "primary": false}, "gladilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fera ilo por gladi.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0441"], "fr": ["fer \u00e0 repasser"], "bg": ["\u044e\u0442\u0438\u044f"], "nl": ["strijkijzer"], "pt": ["ferro de passar roupa"], "ru": ["\u0443\u0442\u044e\u0433"], "de": ["B\u00fcgeleisen", "Gl\u00e4tteisen [svisgermana]"], "tr": ["\u00fct\u00fc"], "hu": ["vasal\u00f3"], "es": ["plancha"], "pl": ["\u017celazko", "prasowalnica"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "glad", "primary": false}, "fago": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio fagacoj (Fagus), arbo kun triangulaj nuksoj, kies ligno estas multe uzata en \u0109arpentado.", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u043a"], "fr": ["h\u00eatre", "fau", "fou (h\u00eatre)"], "bg": ["\u0431\u0443\u043a"], "nl": ["beuk"], "pt": ["faia"], "ru": ["\u0431\u0443\u043a"], "ca": ["faig"], "de": ["Buche"], "tr": ["g\u00fcrgen"], "sv": ["bok"], "hu": ["b\u00fckk", "b\u00fckkfa"], "fa": ["\u0622\u0644\u0627\u0634", "\u0631\u0627\u0634"], "en": ["beech"], "br": ["faouenn", "gwezenn-faou"], "pl": ["buk"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fag", "primary": true}, "polipo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Formo de hidrozooj fiksita al la marfundo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u0456\u043f"], "nl": ["poliep"], "pt": ["p\u00f3lipo"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0438\u043f"], "de": ["Polyp"], "hu": ["polip"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "polip", "primary": true}, "faktorialo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de pozitiva entjero n) La produto 1\u00d72\u00d73... \u00d7n; simb. n! (legu: no faktoriale).", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u043a\u0442\u0430\u0440\u044b\u044f\u043b"], "fr": ["factorielle"], "bg": ["\u0444\u0430\u043a\u0442\u043e\u0440\u0438\u0435\u043b"], "nl": ["faculteit (wiskunde)"], "pt": ["fatorial"], "ru": ["\u0444\u0430\u043a\u0442\u043e\u0440\u0438\u0430\u043b"], "de": ["Fakult\u00e4t"], "hu": ["faktori\u00e1lis"], "fa": ["\u0641\u0627\u06a9\u062a\u0648\u0631\u06cc\u0644"], "en": ["factorial"], "es": ["factorial"], "pl": ["silnia (liczby naturalnej)"]}, "examples": [["la nombro de bijekcioj en aro kun n elementoj estas faktorialo de n", null]], "subdefinitions": []}], "root": "faktorial", "primary": true}, "katekisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0442\u044d\u0445\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["cat\u00e9chiste"], "en": ["catechist"], "nl": ["catecheet"], "ru": ["\u0432\u0435\u0440\u043e\u0443\u0447\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u043d\u0430\u0441\u0442\u0430\u0432\u043d\u0438\u043a"], "ca": ["catequista"], "de": ["Katechist"], "hu": ["hitoktat\u00f3", "katek\u00e9ta"], "es": ["catequista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "katekist", "primary": true}, "tono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Muzika sono.", "translations": {"be": ["\u0442\u043e\u043d"], "fr": ["ton"], "en": ["tone"], "nl": ["toon"], "pt": ["som"], "ru": ["\u0442\u043e\u043d"], "de": ["Ton"], "hu": ["zenei hang"], "vo": ["ton"]}, "examples": [["li tamen a\u016ddis ankora\u016d la tonojn de orgeno", "Fabeloj, volumo 1, galo\u015doj de feli\u0109o, 4"], ["tio estas nur du tonoj, \u0109iam bum, bum!", "Fabeloj, volumo 2, ne\u011da re\u011dino, fabelo en sep rakontoj, tria rakonto, la flor\u011dardeno de la virino, kiu povosciis sor\u0109i"], ["sonu plue, vi tonoj de la bela \u0109askorno", "Fabeloj, volumo 2, bildo el kastelremparo"], ["mistono", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108eftono, baza sono de muzika skalo, sur kiu estas fundamentita muzika verko.", "translations": {"pt": ["tom"], "hu": ["alaphang"]}, "examples": [["doni la tonon.", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nuanco de la vo\u0109o, per kiu oni esprimas siajn sentojn.", "translations": {"pt": ["tom"], "hu": ["hangnem", "t\u00f3nus"]}, "examples": [["afabla, amika, kolera, kortu\u015da tono", null], ["paroli kun a\u016dtoritata tono", "Z"], ["\u015di diris per tono, kiu volis soni kiom eble plej aristokrate", "Z"], ["de tiu momento la tono de nia interparolado iom dol\u0109i\u011dis", "Vortoj de k-do Lanti, tri semajnoj en rusio, \u0109e la sidejo de Komintern"], ["la \u0109efa tono de la libro estas iom melankolia", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nuanco de koloro.", "translations": {"pt": ["tom"], "hu": ["sz\u00edn\u00e1rnyalat", "t\u00f3nus"]}, "examples": [["\u0109irka\u016de la montoj ricevis belegan verdan tonon", "Fabeloj, volumo 1, galo\u015doj de feli\u0109o, 6, La plej bona afero, kiun faris la galo\u015doj"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ton", "primary": true}, "datumstrukturo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kontraste al la ofte sinonima nocio datumtipo, datumstrukturo ne estas limigita per la kadro de programlingvo kaj aplikeblas al individuaj objektoj."], "primary definition": "Maniero kunigi plurajn datumojn en unu tuton kaj aran\u011di ilin en la memoro.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0443\u043a\u0442\u0443\u0440\u0430 \u0434\u0430\u043d\u043d\u044b\u0445"], "fr": ["structure de donn\u00e9es"], "en": ["data structure"], "de": ["Datenstruktur"], "hu": ["adatszerkezet", "adatstrukt\u00fara"], "pl": ["struktura danych"], "he": ["\u05de\u05d1\u05e0\u05d4 \u05e0\u05ea\u05d5\u05e0\u05d9\u05dd"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "datum", "primary": false}, "glisilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senmotora avio, kiun alia flugma\u015dino a\u016d a\u016dto tiras supren, kaj per kiu oni poste glisas.", "translations": {"fr": ["planeur"], "en": ["glider"], "nl": ["zweefvliegtuig"], "pt": ["planador"], "de": ["Segelflugzeug"], "tr": ["plan\u00f6r"], "it": ["aliante"], "fa": ["\u0647\u0648\u0627\u0633\u064f\u0631", "\u06af\u0644\u0627\u06cc\u062f\u0631"]}, "examples": [["la unuaj homaj flug-eksperimentoj estis per glisiloj", "Vikipedio, artikolo \u00abAviadilo\u00bb, 2005-11-13"]], "subdefinitions": []}], "root": "glis", "primary": false}, "malhelpa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malfaciliga, \u011denanta.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0442\u0440\u0443\u0434\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043c\u0435\u0448\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439"], "fr": ["g\u00eanant", "f\u00e2cheux"], "en": ["unhelpful"], "nl": ["hinderlijk"], "pt": ["prejudicial"], "de": ["hinderlich"], "sv": ["hindrande"], "hu": ["akad\u00e1lyoz\u00f3", "g\u00e1tl\u00f3"], "it": ["ostativo", "impediente", "preclusivo", "ostacolante"], "pl": ["przeszkadzaj\u0105cy", "utrudniaj\u0105cy", "wadz\u0105cy", "zawadzaj\u0105cy", "zak\u0142\u00f3caj\u0105cy"]}, "examples": [["en nia agema tempo la poezio estas preska\u016d malhelpa", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "help", "primary": false}, "sinsekva": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prezentanta sinsekvon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u044c\u043b\u044f\u0434\u043e\u045e\u043d\u044b"], "nl": ["opeenvolgend"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["egym\u00e1st k\u00f6vet\u0151", "sorozatos"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sekv", "primary": false}, "orkestro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda muzikgrupo ludanta diversajn instrumentojn, ordinare sub gvido de unu estro.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u043a\u0435\u0441\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["orchestre"], "en": ["orchestra"], "nl": ["orkest"], "pt": ["orquestra"], "el": ["\u03bf\u03c1\u03c7\u03ae\u03c3\u03c4\u03c1\u03b1"], "de": ["Orchester"], "hu": ["zenekar"], "fa": ["\u0627\u0631\u06a9\u0633\u062a\u0631"], "ru": ["\u043e\u0440\u043a\u0435\u0441\u0442\u0440"]}, "examples": [["nia orkestro ludis valson el Fa\u016dsto", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Parto de moderna teatrejo, kie sidas la muzikistoj akompanantaj la aktorojn.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u043a\u0435\u0441\u0442\u0440\u0430\u0432\u0430\u044f \u044f\u043c\u0430"], "ru": ["\u043e\u0440\u043a\u0435\u0441\u0442\u0440\u043e\u0432\u0430\u044f \u044f\u043c\u0430"], "hu": ["zenekari \u00e1rok"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Parto de teatrejo inter la muzikista orkestro kaj la partero, enhavanta lokojn por a\u016dskultantoj a\u016d rigardantoj.", "translations": {"hu": ["zenekari \u00fcl\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Parto de la greka antikva teatrejo, kie staris la \u0125oro.", "translations": {"hu": ["k\u00f3rus helye", "orkesztra"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "orkestr", "primary": true}, "sinsekvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro da a\u0135oj regule metitaj unu post la alia.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u044c\u043b\u044f\u0434\u043e\u045e\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "nl": ["opeenvolging", "volgorde"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "es": ["secuencia", "serie"], "hu": ["sor"]}, "examples": [["la\u016d la \u015dtuparo staris sinsekvo da soldatoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aro da okaza\u0135oj esti\u011dintaj unu post la alia.", "translations": {"hu": ["sorozat"]}, "examples": [["sinsekvo da aventuroj", "B"], ["tabelo de intersekvado", "D"]], "subdefinitions": []}], "root": "sekv", "primary": false}, "malhelpo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io, kio malhelpas; malfaciligo, malfacila\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043c\u0456\u043d\u043a\u0430", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u0448\u043a\u043e\u0434\u0430"], "fr": ["g\u00eane", "emp\u00eachement", "ennui (emp\u00eachement)", "entrave (g\u00eane)", "obstacle"], "en": ["hindrance", "impedance"], "nl": ["belemmering", "hindernis"], "pt": ["estorvo"], "ru": ["\u043f\u043e\u043c\u0435\u0445\u0430", "\u043f\u0440\u0435\u043f\u044f\u0442\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435", "\u0437\u0430\u0442\u0440\u0443\u0434\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Hindernis"], "sv": ["hinder"], "hu": ["akad\u00e1ly", "g\u00e1t"], "es": ["impedimento", "obst\u00e1culo", "estorbo para algo"], "br": ["skoilh"], "it": ["ostacolo", "impedimento", "contrattempo"], "pl": ["przeszkoda", "utrudnienie", "zawada", "zak\u0142\u00f3cenie"]}, "examples": [["multaj malhelpoj rezultas el la lingva diverseco", null], ["meti al iu malhelpojn sur la vojo(n)", null]], "subdefinitions": []}], "root": "help", "primary": false}, "malhelpi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malfaciligi ies agadon per diversaj kontra\u016dagoj.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043c\u0456\u043d\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u0448\u043a\u0430\u0434\u0436\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["g\u00eaner", "d\u00e9ranger (causer une g\u00eane)", "emp\u00eacher", "ennuyer (g\u00eaner)", "entraver (g\u00eaner)"], "en": ["hinder", "impede", "thwart"], "nl": ["belemmeren", "verhinderen"], "pt": ["prejudicar", "atrapalhar"], "ru": ["\u043c\u0435\u0448\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0442\u0440\u0443\u0434\u043d\u044f\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0435\u043f\u044f\u0442\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["behindern", "verhindern", "st\u00f6ren"], "it": ["ostacolare", "impedire", "contrastare"], "hu": ["(meg)akad\u00e1lyoz"], "br": ["skoilha\u00f1"], "sv": ["hindra", "f\u00f6rhindra"], "pl": ["przeszkadza\u0107", "utrudnia\u0107", "wadzi\u0107", "zawadza\u0107", "zak\u0142\u00f3ca\u0107"]}, "examples": [["pardonu, eble mi malhelpas vin?", null], ["la policano diris al li, ke li malhelpas la pasantojn", "B"], ["renversita a\u016dtomobilo malhelpis la cirkuladon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malfaciligi a\u016d malebligi ion.", "translations": {}, "examples": [["la varmego malhelpis, ke mi finu la laboron", null], ["nenio malhelpas, ke...", null], ["bruo malhelpas la a\u016ddadon", null], ["lia foriro neniom malhelpas la traktadojn", null], ["la netu\u015debleco de la Fundamento ne malhelpas al la lingvo perfekti\u011dadi", null], ["la nokto malhelpas nin vidi", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "help", "primary": false}, "Belizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la duoninsulo Jukatano en la Centra Ameriko kun \u0109efurbo Belmopano. Iam nomata Brita Honduraso. ISO-3166 kodo: BZ. \u011ci limas kun Gvatemalo, Meksiko kaj Kariba Maro.", "translations": {"de": ["Belize"], "bg": ["\u0411\u0435\u043b\u0438\u0437"], "en": ["Belize"], "pl": ["Belize"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "beliz", "primary": true}, "kuirarta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al kuirado kaj preparado de man\u011da\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u043b\u0456\u043d\u0430\u0440\u043d\u044b"], "fr": ["culinaire"], "en": ["culinary"], "nl": ["culinair"], "ru": ["\u043a\u0443\u043b\u0438\u043d\u0430\u0440\u043d\u044b\u0439"], "de": ["kulinarisch"], "sv": ["kulinarisk"], "hu": ["konyhai", "kulin\u00e1ris"]}, "examples": [["kuirartaj receptoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kuir", "primary": false}, "stifto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metala \u015dtopnajleto, uzata por kunfiksi du pecojn.", "translations": {"be": ["\u0448\u0442\u044b\u0444\u0442"], "fr": ["goupille", "broche (de fiche \u00e9lectrique)"], "en": ["pin"], "nl": ["stift", "pin"], "ru": ["\u0448\u0442\u0438\u0444\u0442"], "de": ["Stift"], "hu": ["csap (r\u00f6gz\u00edt\u0151)", "csapszeg"]}, "examples": [["al\u011dustiga, duobla, fiksa, konusa stifto", null], ["stifto de elektra \u015dtopilo", null], ["fendostifto, \u015dra\u016dbostifto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "stift", "primary": true}, "kuirarto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arto prepari man\u011da\u0135ojn per kuirado, kaj anka\u016d per aliaj procedoj, tran\u0109o, spicado kaj ceteraj.", "translations": {"fr": ["cuisine (discipline)"], "pl": ["sztuka kulinarna"]}, "examples": [["instruatas plej diversaj fakoj : lingvoj, le\u011do, kuirarto, teksado, kudrado", "R. Pyh\u00e4l\u00e4, La finnlanda eduksistemo, Internacia pedagogia revuo, 1995, numero 4a"]], "subdefinitions": []}], "root": "art", "primary": false}, "rizomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subtera radikosimila tigo, kiu kreskas horizontale \u0109e unu ekstremo kaj detrui\u011das \u0109e la alia kaj elkreskigas radikojn malsupre.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u044d\u043d\u0456\u0448\u0447\u0430"], "en": ["rhizome"], "nl": ["wortelstok"], "pt": ["rizoma"], "ru": ["\u043a\u043e\u0440\u043d\u0435\u0432\u0438\u0449\u0435"], "ca": ["rizoma"], "de": ["Rhizom"], "hu": ["gy\u00f6k\u00e9rt\u00f6rzs", "riz\u00f3ma"], "es": ["rizoma"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rizom", "primary": true}, "instruiteco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la akiritaj konoj, scioj; stato de instruita homo.", "translations": {"be": ["\u0432\u0443\u0447\u043e\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0430\u0434\u0443\u043a\u0430\u0432\u0430\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["connaissances (savoir)", "instruction (ensemble de connaissances)"], "nl": ["ontwikkeling"], "pt": ["conhecimento"], "ru": ["\u0443\u0447\u0451\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Gelehrtheit"], "hu": ["tanults\u00e1g", "m\u0171velts\u00e9g"], "pl": ["wyszkolenie", "wyedukowanie", "wykszta\u0142cenie", "uczono\u015b\u0107"]}, "examples": [["havi ampleksan instruitecon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "instru", "primary": false}, "Ar\u0125imedo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Greklingve: \u0391\u03c1\u03c7\u03b9\u03bc\u03ae\u03b4\u03b7\u03c2. Greka matematikisto kaj fizikisto el Sirakuzo, 287-212 a.K.", "translations": {"be": ["\u0410\u0440\u0445\u0456\u043c\u044d\u0434"], "fr": ["Archim\u00e8de"], "en": ["Archimedes"], "ru": ["\u0410\u0440\u0445\u0438\u043c\u0435\u0434"], "de": ["Archimedes"], "it": ["Archimede"], "hu": ["Arkhim\u00e9d\u00e9sz"], "sk": ["Archimedes"], "es": ["Arquimedes"], "br": ["Arc'himedes"], "pl": ["Archimedes"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Ar\u0125imed", "primary": true}, "sekretigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi, teni sekreta.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0441\u0430\u043a\u0440\u044d\u0446\u0456\u0446\u044c", "\u0442\u0440\u044b\u043c\u0430\u0446\u044c \u0443 \u0441\u0430\u043a\u0440\u044d\u0446\u0435"], "fr": ["tenir secret", "celer"], "nl": ["geheim houden"], "ru": ["\u0437\u0430\u0441\u0435\u043a\u0440\u0435\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u0434\u0435\u0440\u0436\u0430\u0442\u044c \u0432 \u0441\u0435\u043a\u0440\u0435\u0442\u0435", "\u0434\u0435\u0440\u0436\u0430\u0442\u044c \u0432 \u0442\u0430\u0439\u043d\u0435", "\u0442\u0430\u0438\u0442\u044c", "\u0443\u0442\u0430\u0438\u0442\u044c"], "de": ["geheim halten"], "sv": ["hemligh\u00e5lla"], "hu": ["titkos\u00edt"], "sk": ["utaji\u0165"], "it": ["segretare", "tenere segreto", "imporre il segreto", "celare (secretare)"]}, "examples": [["por nura sekretigo de mesa\u011doj tiaj unudirektaj \u0109ifroj estas ege utilaj", "Reinhard F\u00f6\u00dfmeier, \u0108ifrado kaj \u011dia rolo en la nova komunikado, http://www.forst.uni-muenchen.de/EXT/AIS/acta/cxifrado/cxif.html"], ["Zir-Nana, scii\u011dinte, ke la \u0109efpastra kolegio kondamnis lin al morto, konsentigis la re\u011dinon forsekretigi lin en la arbara \u0109asdomo de la re\u011do", "Pro I\u015dtar, \u0109ap. 19"]], "subdefinitions": []}], "root": "sekret", "primary": false}, "glukozo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0433\u043b\u044e\u043a\u043e\u0437\u0430"], "fr": ["glucose"], "bg": ["\u0433\u043b\u044e\u043a\u043e\u0437\u0430"], "nl": ["glucose", "dextrose", "druivensuiker"], "pt": ["glicose"], "ru": ["\u0433\u043b\u044e\u043a\u043e\u0437\u0430"], "de": ["Glukose", "Glykose", "Traubenzucker"]}, "examples": [["la korpo nur uzis a\u016d grason a\u016d proteinon pro manko de glukozo en la \u0109elo, kaj la paciento maldiki\u011das", "I. Cris\u00f3gno, Diabeto, [1996?]"]], "subdefinitions": []}], "root": "glukoz", "primary": true}, "vagi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Sencele iri de loko al loko.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0434\u0437\u044f\u0446\u0446\u0430", "\u0431\u043b\u0443\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u0431\u043b\u0443\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c", "\u0432\u0430\u043d\u0434\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0446\u044f\u0433\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0448\u0432\u044d\u043d\u0434\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["errer", "flaner", "roder", "vadrouiller"], "en": ["wander", "ramble", "meander", "roam", "drift"], "nl": ["zwerven", "slenteren"], "pt": ["vagar", "errar"], "ru": ["\u0431\u0440\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c", "\u0431\u043b\u0443\u0436\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["umherstreifen", "umherirren", "umherziehen"], "sv": ["str\u00f6va", "irra omkring"], "hu": ["k\u00f3borol", "bolyong"], "sk": ["t\u00fala\u0165 sa"], "br": ["c'hwistolat", "kantren", "troidella\u00f1"], "cs": ["toulat se"], "es": ["vagar", "deambular"], "he": ["\u05dc\u05e9\u05d5\u05d8\u05d8 \\\u05e9\u05d8\u05d8\\", "\u05dc\u05ea\u05e2\u05d5\u05ea \\\u05ea\u05e2\u05d4\\"]}, "examples": [["kiel leonoj, kiuj vagas sen celo, kaj kiujn tiu vagado balda\u016d lacigas kaj enuigas", "Z"], ["vagi en la dezerto, en nekonita arbaro", null], ["la vagantoj kun pa\u015dtantaro", "Z"], ["\u0109irka\u016d sanktuloj diabloj vagas", "Proverbaro esperanta"], ["vagadi dum la kursotempo", "Z"], ["kelkaj nuboj vagas sur la \u0109ielo", null], ["vagatakistoj", "Z"], ["li malrapide ekvagis \u011dis la mezo de la vojo", null], ["mi ne plu elvagigos la piedon de Izrael el la tero, kiun mi donis al iliaj patroj", "Z"], ["korvidoj vagflugas ne havante kion man\u011di", "Z"], ["forvagi el la rekta vojo", null], ["erarvagantaj \u015dafoj", "Z"], ["la granda celo de lia vaga vivo", "B"], ["lia terurita rigardo vagis sur la muro", "B"], ["la rigardo plezure vagas sur tiu pejza\u011do", null], ["nur \u0109e la bu\u015do vagis ia mal\u011dojo", "B"], ["amaso da malnovaj rememoroj \u0109irka\u016dvagis lin", null], ["forvagas flanken \u0109iam liaj pensoj al la gepatra domo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "vag", "primary": true}, "orangutango": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: PV indikas nur la Zamenhofan vorton orangutango; anka\u016d PIV1 havas nur tiuvortan artikolon, en kiu \u011di tamen naive rimarkigas, ke pli \u011dusta (?!) formo estus \u00aborangutano\u00bb (la a\u016dtoroj de PIV ial forgesis, ke ilia vortaro temas ne pri la malaja lingvo, sed pri Esperanto). PIV2 entenas la du formojn en apartaj artikoloj, kun prefero por \u00aborangutano\u00bb. En la internacia uzo amba\u016d formoj estas proksimume egale distribuitaj, sed la Zamenhofa formo evidente pli oportunas por Esperanto: \u011di evitigas eventualan miskomprenon ke temas pri enlo\u011danto de iu hipoteza \u00abOranguto\u00bb."], "primary definition": "Genro el familio orangutangedoj (Pongo), de grandaj simioj kun ru\u011deta felo, vivantaj sur la insuloj Sumatro kaj Borneo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0430\u043d\u0433\u0443\u0442\u0430\u043d\u0433"], "fr": ["orang-outang"], "bg": ["\u043e\u0440\u0430\u043d\u0433\u0443\u0442\u0430\u043d"], "nl": ["orang-utang"], "pt": ["orangotango"], "el": ["\u03bf\u03c5\u03c1\u03b1\u03b3\u03ba\u03bf\u03c5\u03c4\u03ac\u03b3\u03ba\u03bf\u03c2"], "de": ["Orang-Utan"], "sv": ["orangutang"], "hu": ["orangut\u00e1n"], "ru": ["\u043e\u0440\u0430\u043d\u0433\u0443\u0442\u0430\u043d", "\u043e\u0440\u0430\u043d\u0433\u0443\u0442\u0430\u043d\u0433"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "orangutang", "primary": true}, "litrumacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Lythraceae), kreskantaj ofte \u0109e akvo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u0440\u0431\u0435\u043d\u043d\u0438\u043a\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Weiderichgew\u00e4chse"], "nl": ["kattenstaartfamilie"], "pt": ["litr\u00e1ceas"], "hu": ["f\u00fcz\u00e9nyf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "litrumac", "primary": true}, "Tucidido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antikva greka historiisto kaj politikisto el Ateno (471 a.K. \u2013 proksimume 400 a.K.).", "translations": {"ru": ["\u0424\u0443\u043a\u0438\u0434\u0438\u0434"], "fr": ["Thucydide"], "it": ["Tucidide"], "hu": ["Thuk\u00fcdid\u00e9sz"]}, "examples": [["la temo kiu estas ekzamenita en la verko de Tucidido estas la historio de la Peloponeza Milito, kiu da\u016dris de 431 \u011dis 404 anta\u016d Kristo", "E. Mavrogeorgiadis, Enkonduko al la civilizacio de la klasika Ateno, [vidita je 2006-08-26]"]], "subdefinitions": []}], "root": "Tucidid", "primary": true}, "dislimi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Dupartigi.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u044c\u043c\u044f\u0436\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u044c\u0434\u0437\u044f\u043b\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9limiter (en s\u00e9parant)", "s\u00e9parer (en tra\u00e7ant une limite)"], "nl": ["afbakenen"], "pt": ["delimitar", "apartar", "separar"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0433\u0440\u0430\u043d\u0438\u0447\u0438\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0434\u0435\u043b\u0438\u0442\u044c"], "de": ["teilen", "zerschneiden", "aufteilen"], "hu": ["elhat\u00e1rol", "sz\u00e9tv\u00e1laszt", "kett\u00e9oszt"], "pl": ["rozgranicza\u0107"]}, "examples": [["dislimi la harojn", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "lim", "primary": false}, "Batuo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108ingisido (1208\u201355), filo de \u011co\u0109io, nepo de \u0108ingis\u0125ano; estro de la tutmongola militiro tra la orienta kaj meza E\u016dropo (1246\u201343); ekde 1246 la \u0125ano de la norda parto de la \u011co\u0109ia apana\u011do (la posta \u00abOra Hordo\u00bb).", "translations": {"be": ["\u0411\u0430\u0442\u044b\u0439"], "bg": ["\u0411\u0430\u0442\u0443 (\u0445\u0430\u043d)"], "ru": ["\u0411\u0430\u0442\u044b\u0439"], "de": ["Batu"], "it": ["Batu Khan"], "hu": ["Batu"], "sk": ["Batu"], "en": ["Batu"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Batu", "primary": true}, "elektromagneta kampo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elektra kaj magneta kampo produktita per elektromagnetaj ondoj.", "translations": {"be": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u0430\u043c\u0430\u0433\u043d\u0456\u0442\u043d\u0430\u0435 \u043f\u043e\u043b\u0435"], "fr": ["champ \u00e9lectromagn\u00e9tique"], "pl": ["pole elektromagnetyczne"], "ru": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u043e\u043c\u0430\u0433\u043d\u0438\u0442\u043d\u043e\u0435 \u043f\u043e\u043b\u0435"], "de": ["elektromagnetisches Feld"], "es": ["campo electromagn\u00e9tico"], "hu": ["elektrom\u00e1gneses t\u00e9r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "elektromagnet", "primary": false}, "flavkrura ar\u011dentmevo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de mevo (Larus argentatus cachinnans).", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mev", "primary": false}, "kol\u015dito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mumiigisto gvidanta la ritan parton de la enbalzamigo.", "translations": {"fr": ["colchyte"], "pt": ["embalsamador"]}, "examples": [["\u0109iuj \u011diaj konstrua\u0135oj estis destinitaj por la mortintoj, kaj lo\u011dataj nur de kol\u015ditoj kaj para\u015ditoj, kiuj enbalzamigadis la kadavrojn", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 4a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kol\u015dit", "primary": true}, "rasismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malestimo a\u016d e\u0109 atakemo kontra\u016d homoj alirasaj, rigardataj kiel malsuperaj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0438\u0437\u043c"], "fr": ["racisme"], "nl": ["racisme", "rassendiscriminatie", "rassenhaat"], "de": ["Rassismus"], "tr": ["\u0131rk\u00e7\u0131l\u0131k"], "hu": ["fajgy\u0171l\u00f6let", "rasszizmus"]}, "examples": [["mi scias bone pri la rasismo \u0109e e\u016dropanoj", "Yamasaki Seik\u00f4, Landnomoj: homaj frenezigiloj, Monato, jaro 2003a, numero 2a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ras", "primary": false}, "kuplilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato por kupli.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0446\u0435\u043f\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u0443\u0441\u0442\u0440\u043e\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)", "\u0441\u0446\u0435\u043f\u043b\u044f\u044e\u0449\u0430\u044f \u043c\u0443\u0444\u0442\u0430"], "de": ["Kupplung"], "nl": ["koppelstang"], "en": ["coupler", "coupling"], "hu": ["csatol\u00f3", "tengelykapcsol\u00f3", "kuplung"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kupl", "primary": false}, "dribli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Superruzi la kontra\u016dulon per lertaj movoj a\u016d fintoj kaj tiamaniere malhelpi \u011din akiri la pilkon.", "translations": {"pl": ["dryblowa\u0107", "okiwa\u0107 (pot.)"], "pt": ["driblar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Superi ion.", "translations": {"pt": ["driblar (figurado)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Konduki la pilkon per pu\u015doj a\u016d batoj kaj tiel plu la\u016d la reguloj de la sporto.", "translations": {"pt": ["conduzir (a bola; esporte)"], "pl": ["dryblowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dribl", "primary": true}, "anta\u016danonci": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Anticipe anonci.", "translations": {"fr": ["annoncer \u00e0 l'avance"]}, "examples": [["tiel Dio plenumis tion, kion Li anta\u016danoncis per la bu\u015do de \u0109iuj profetoj", "La Nova TestamentoLa agoj 3:18"]], "subdefinitions": []}], "root": "anonc", "primary": false}, "nigra\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nigra parto de io.", "translations": {"de": ["Schwarzes"], "nl": ["iets zwarts"], "en": ["black"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nigr", "primary": false}, "Hinda Oceano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la oceano inter Afriko, Azio kaj Oceanio.", "translations": {"be": ["\u0406\u043d\u0434\u044b\u0439\u0441\u043a\u0456 \u0430\u043a\u0456\u044f\u043d"], "fr": ["Oc\u00e9an Indien"], "nl": ["Indische oceaan"], "pt": ["Oceano \u00cdndico"], "ru": ["\u0418\u043d\u0434\u0438\u0439\u0441\u043a\u0438\u0439 \u043e\u043a\u0435\u0430\u043d"], "de": ["Indischer Ozean"], "it": ["Oceano Indiano"], "hu": ["Indiai-\u00f3ce\u00e1n"], "es": ["Oceano \u00cdndico"], "pl": ["Ocean Indyjski"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hind", "primary": false}, "longeda\u016dra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043b\u0433\u0438\u0439", "\u0434\u043b\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u043e\u0434\u043e\u043b\u0436\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["long (durable)"], "nl": ["langdurig"], "br": ["hirbad"], "pl": ["d\u0142ugotrwa\u0142y", "przewlek\u0142y"]}, "examples": [["la malsano estos longeda\u016dra", "Marta"], ["neceso de longda\u016dra klopodado por varbi la indiferentulojn", "Vortoj de k-do Lanti, je la lumo de la sperto"]], "subdefinitions": []}], "root": "da\u016dr", "primary": false}, "megatuno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Praktika mezurunuo kiu respondas al la energio ellasata de 1 000 000 tunoj da TNT dum eksplodo.", "translations": {"en": ["megaton"], "it": ["megatone"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "megatun", "primary": true}, "kandelingo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ilo por fiksi kandelojn dum ilia brulado kaj lumigado.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0441\u044c\u0432\u0435\u0447\u043d\u0456\u043a", "\u043a\u0430\u043d\u0434\u044d\u043b\u044f\u0431\u0440"], "fr": ["bougeoir", "chandelier"], "en": ["candle stick", "sconce"], "nl": ["kandelaar"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0441\u0432\u0435\u0447\u043d\u0438\u043a", "\u043a\u0430\u043d\u0434\u0435\u043b\u044f\u0431\u0440"], "de": ["Kerzenhalter"], "hu": ["gyertyatart\u00f3"], "fa": ["\u0634\u0645\u0639\u062f\u0627\u0646"], "es": ["candelero"]}, "examples": [["en la kandelingo sidis brulanta kandelo", "Fundamento de EsperantoEkzercaro, \u00a7 40"], ["pro amo al la kandelo kato lekas la kandelingon", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "kandel", "primary": false}, "tajpisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo kies metio estas tajpi.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u0448\u0438\u043d\u0438\u0441\u0442\u043a\u0430"], "de": ["Typist", "Schreibmaschinensekret\u00e4rin"], "es": ["Mecan\u00f3grafo"], "pl": ["maszynotypista", "maszynotypistka"], "hu": ["g\u00e9p\u00edr\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tajp", "primary": false}, "vicle\u016dtenanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043b\u043e\u0434\u0448\u044b \u043b\u0435\u0439\u0442\u044d\u043d\u0430\u043d\u0442"], "fr": ["sous-lieutenant"], "en": ["second lieutenant (Usone)"], "nl": ["onderluitenant"], "pt": ["subtenente"], "ru": ["\u043c\u043b\u0430\u0434\u0448\u0438\u0439 \u043b\u0435\u0439\u0442\u0435\u043d\u0430\u043d\u0442"], "de": ["Unterleutnant"], "it": ["sottotenente"], "hu": ["alhadnagy"], "br": ["isletanant"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "le\u016dtenant", "primary": false}, "galono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rubando alkudrita al vesto, kurteno a\u016d alia por ornami a\u016d borderi \u011din.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0430\u043b\u0443\u043d", "\u043f\u043e\u0437\u0443\u043c\u0435\u043d\u0442", "\u0431\u043e\u0440\u0434\u044e\u0440"], "fr": ["galon"], "en": ["galloon", "cord", "lace", "piping", "ribbon", "stripe", "tinsel", "trim"], "nl": ["galon", "bies"], "pt": ["gal\u00e3o (fita)"], "de": ["Borde", "Litze", "Tresse"], "hu": ["szeg\u0151szalag", "paszp\u00f3l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "galon", "primary": true}, "\u011dislimi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Etendi\u011di \u011dis.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0438\u0440\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0434\u043e\u0441\u0442\u0438\u0433\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["toucher (\u00e0) (confiner \u00e0)", "friser (confiner \u00e0)", "confiner (\u00e0)"], "nl": ["reiken tot"], "pt": ["tocar", "chegar a"], "be": ["\u0440\u0430\u0441\u043f\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456\u0440\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0441\u044f\u0433\u0430\u0446\u044c", "\u0434\u0430\u0441\u044f\u0433\u0430\u0446\u044c"], "de": ["grenzen (an)", "sich erstrecken (bis)"], "hu": ["terjed (el\u00e9r)", "hat\u00e1ros"], "pl": ["osi\u0105ga\u0107"]}, "examples": [["la entuziasmo \u011dislimis frenezon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lim", "primary": false}, "galoni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ornami, borderi per galono.", "translations": {"fr": ["galonner"], "de": ["betressen"], "nl": ["biezen", "met galon beleggen"], "pt": ["agaloar", "galonar"], "hu": ["beszeg (szeg\u0151szalaggal)", "paszp\u00f3loz"]}, "examples": [["galonita vesto", null], ["aperis galonita pordisto", "Fabeloj, volumo 4, historio el la dunoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "galon", "primary": false}, "lumpulsi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Regule intermite lumi.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0438\u0433\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0443\u043b\u044c\u0441\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c (\u043e \u0441\u0432\u0435\u0442\u0435)"], "en": ["blink"], "nl": ["knipperen", "flikkeren"], "pl": ["pulsowa\u0107 (\u015bwiat\u0142em)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "puls", "primary": false}, "demenculo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Suferanto de demenco.", "translations": {"fr": ["d\u00e9ment (subst.)"], "de": ["Demenzkranker"]}, "examples": [["Sehei rigardis al la sor\u0109isto kiel al demenculo kaj sarkasme demandis, kio povas resti de homo, se tiu estis hiera\u016d kvarfoje mortigita", "Lubovj Lukina, E\u016dgeno Lukin, trad. Jurij Finkel, La misiistoj, parto 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "demenc", "primary": false}, "Bu\u0125aro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["en Bu\u0125ara negli\u011da vesto, , la maljunulo diligente fosis en la \u011dardeno", "Patroj kaj filoj, \u0109apitro 21a, p. 125a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Bu\u0125ar", "primary": true}, "folado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio foladedoj (Pholas), mara konko, kiu boras en rokoj.", "translations": {"ru": ["\u0444\u043e\u043b\u0430\u0434\u0430", "\u043a\u0430\u043c\u043d\u0435\u0442\u043e\u0447\u0435\u0446 (\u043c\u043e\u043b\u043b\u044e\u0441\u043a)"], "fr": ["pholade"], "nl": ["boormossel"], "pt": ["f\u00f3lade"], "de": ["Bohrmuschel"], "hu": ["f\u00far\u00f3kagyl\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "folad", "primary": true}, "prempinglo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mallonga pinglo kun lar\u011da plata kapo, kiun oni enpikas per fingropremo por alkro\u0109i desegnopaperon, mapon kaj tiel plu.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043d\u043e\u043f\u043a\u0430 (\u043a\u0430\u043d\u0446\u0435\u043b\u044f\u0440\u0441\u043a\u0430\u044f)"], "fr": ["punaise (de bureau)"], "nl": ["duimspijker", "punaise"], "fa": ["\u067e\u0648\u0646\u0632"], "de": ["Reiszwecke"], "hu": ["rajzt\u0171"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pingl", "primary": false}, "subtenanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu, kiu subtenas.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0445\u0456\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a", "\u043f\u0430\u0441\u044c\u043b\u044f\u0434\u043e\u045e\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["d\u00e9fenseur (partisan)", "partisan (d\u00e9fenseur)", "supporteur", "tenant (d\u00e9fenseur)"], "ru": ["\u0441\u0442\u043e\u0440\u043e\u043d\u043d\u0438\u043a", "\u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c"], "hu": ["t\u00e1mogat\u00f3", "seg\u00edt\u0151", "szponzor"], "vo": ["yufel"], "pl": ["poplecznik", "stronnik", "sponsor"]}, "examples": [["tiuj pacistoj estas fakte, se ne konscie, tre valoraj subtenantoj de l' nuna krima sociordo", "Vortoj de k-do Lanti, \u0108agrene parolis pacisto"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de bildigo de topologia spaco al la aro de reeloj a\u016d kompleksoj) Adhera\u0135o de la aro de \u0109iuj elementoj de la fonto-aro, kiujn la bildigo \u0135etas al nenula valoro.", "translations": {"be": ["\u043d\u043e\u0441\u044c\u0431\u0456\u0442 (\u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u044b\u0456)"], "fr": ["support (d'une fonction)"], "en": ["carrier (of a function)"], "ru": ["\u043d\u043e\u0441\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c (\u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u0438)"], "de": ["Tr\u00e4ger"], "hu": ["tart\u00f3halmaz (f\u00fcggv\u00e9ny\u00e9)"], "pl": ["no\u015bnik (funkcji)"]}, "examples": [["se reela funkcio havas numereblan subtenanton, \u011dia integralo sur \u0109iu intervalo estas nula", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ten", "primary": false}, "a\u016dtarcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekonomia sendependeco de \u015dtato. Kp. a\u016dtarkio.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0432\u0442\u0430\u0440\u043a\u0438\u044f"], "fr": ["autarcie"], "en": ["economic autarky", "economic autarchy"], "de": ["Autarkie", "Selbstversorgung", "\u00f6konomische Unabh\u00e4ngigkeit", "wirtschaftliche Unabh\u00e4ngigkeit"], "hu": ["gazdas\u00e1gi \u00f6nell\u00e1t\u00e1s", "autarkia"], "es": ["autarqu\u00eda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dtarci", "primary": true}, "bonkora": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Helpema, kompatema, el sincera sento altruisma.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0440\u0434\u044d\u0447\u043d\u044b", "\u0434\u043e\u0431\u0440\u044b"], "fr": ["bienveillant", "gentil"], "nl": ["goedhartig"], "ru": ["\u0434\u043e\u0431\u0440\u044b\u0439", "\u0434\u043e\u0431\u0440\u043e\u0441\u0435\u0440\u0434\u0435\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["gutherzig"], "sv": ["godhj\u00e4rtad"], "hu": ["j\u00f3sz\u00edv\u0171"], "fa": ["\u062e\u0648\u0634\u200c\u0642\u0644\u0628", "\u0645\u0647\u0631\u0628\u0627\u0646"], "it": ["benevolente", "gentile"], "pl": ["dobroduszny"], "he": ["\u05d8\u05d5\u05d1-\u05dc\u05d1"]}, "examples": [["ili estas homoj gastamaj kaj bonkoraj", "La Revizo, akto 5a, sceno 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kor", "primary": false}, "superbazaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda memserva vendejo subtegmenta, kiu ofertas \u0109iaspecajn nutra\u0135ojn kaj iujn aliajn varojn ofte bezonatajn en la \u0109iutaga vivo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u043f\u044d\u0440\u043c\u0430\u0440\u043a\u0435\u0442"], "fr": ["supermarch\u00e9"], "en": ["supermarket"], "nl": ["supermarkt"], "ru": ["\u0441\u0443\u043f\u0435\u0440\u043c\u0430\u0440\u043a\u0435\u0442"], "de": ["Supermarkt", "Kaufhaus"], "hu": ["szupermarket"], "pl": ["supermarket", "supersam (przest.)"], "es": ["supermercado"]}, "examples": [["vendistino en via a\u016d mia loka superbazaro", "P. Gubbins, Diana... \u0109u diino?, Monato, jaro 1997a, numero 9a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bazar", "primary": false}, "a\u016dtarcia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekonomie sendependa de aliaj \u015dtatoj.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0432\u0442\u0430\u0440\u043a\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u0430\u0432\u0442\u0430\u0440\u043a\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["autark", "wirtschaftlich unabh\u00e4ngig"], "en": ["autarkic(al)", "autarchic(al)"], "hu": ["\u00f6nell\u00e1t\u00f3", "autark"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dtarci", "primary": false}, "ergografo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato por mezuri la muskolan laboron.", "translations": {"be": ["\u044d\u0440\u0433\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444"], "fr": ["ergographe"], "pt": ["erg\u00f3grafo"], "ru": ["\u044d\u0440\u0433\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444"], "de": ["Ergograph"], "pl": ["ergograf"], "hu": ["ergogr\u00e1f"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ergograf", "primary": true}, "sunbrunigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi, ke korpa parto bruni\u011du per elmetado al sunaj radioj.", "translations": {"fr": ["bronzer (h\u00e2ler)", "h\u00e2ler"], "en": ["tan"], "nl": ["bruinen (in de zon gaan liggen)"], "hu": ["lebarn\u00edt (nap)"], "sk": ["op\u00e1li\u0165 (na slnku)"], "pl": ["opali\u0107 (na s\u0142o\u0144cu)"], "br": ["rouza\u00f1 (kroc'hen - v.k.)"], "es": ["broncear"]}, "examples": [["la maldelikataj, sunbrunigitaj viza\u011doj de la rabistoj", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 9a, aventura voja\u011do"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "bronzi", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "brun", "primary": false}, "muzikologiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["musicoloog"]}, "examples": [["Otto De Greiff Haeusler estis in\u011deniero, matematikisto, muzikologiisto kaj poeto kolombia", "Vikipedio, artikolo \u00abOtto de Greiff Haeusler\u00bb, 2006-07"]], "subdefinitions": []}], "root": "muzikologi", "primary": false}, "meteorologio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u0108i tiun oficialan terminon pli kaj pli anstata\u016das la neologismo \u00abmeteologio\u00bb, prezentita en kun la pravigo, ke meteorologio devus signifi la sciencon pri meteoroj, t.e. kosmaj \u015dtonoj. Evidente la pravigo estas mal\u011dusta, unue, \u0109ar -ologi ne estas oficiala sufikso; due, \u0109ar ekzistas senco de la vorto meteoro (nome: meteoro ), kiu povas pravigi la esprimon \u00abscienco pri meteoroj\u00bb; kaj trie, \u0109ar meteologio postulas radikon mete, difinitan en vortaroj kiel \u00abatmosfera fenomeno\u00bb, sed uzata de neniu fakulo."], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0442\u044d\u0430\u0440\u0430\u043b\u0451\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["m\u00e9t\u00e9orologie"], "en": ["meteorology"], "nl": ["weerkunde", "meteorologie"], "pt": ["meteorologia"], "ru": ["\u043c\u0435\u0442\u0435\u043e\u0440\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "de": ["Meteorologie", "Wetterkunde"], "hu": ["meteorol\u00f3gia", "id\u0151j\u00e1r\u00e1stan", "l\u00e9gk\u00f6rtan"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "meteorologi", "primary": true}, "Unikso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Historie kaj komerce grava operaciumo, disponebla por diversaj komputiloj.", "translations": {"be": ["\u042e\u043d\u0456\u043a\u0441"], "fr": ["Unix"], "en": ["Unix"], "nl": ["Unix"], "pt": ["Unix"], "ru": ["\u042e\u043d\u0438\u043a\u0441"], "de": ["Unix"], "sv": ["Unix"], "hu": ["Unix"], "sk": ["Unix"], "fa": ["\u06cc\u0648\u0646\u06cc\u06a9\u0633"], "it": ["Unix (t.m.)", "unix (o.s.)"], "fi": ["Unix"], "es": ["Unix"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Uniks", "primary": true}, "lumfibro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Drato el vitro, plasto k.a., uzata por konduki lumon.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043f\u0442\u043e\u0432\u043e\u043b\u043e\u043a\u043d\u043e", "\u043e\u043f\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0435 \u0432\u043e\u043b\u043e\u043a\u043d\u043e", "\u0441\u0432\u0435\u0442\u043e\u0432\u043e\u0434"], "fr": ["fibre optique"], "pl": ["\u015bwiat\u0142ow\u00f3d"]}, "examples": [["vi tajpas forflugas kun neimagebla rapido la\u016d telefon-kablaj, lumfibraj a\u016d satelitaj kanaloj", "Voja\u011do en Esperanto-lando B. Kolker Per Interreto per simplaj vortojleciono 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "fibr", "primary": false}, "transformilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato por transformi la proprecojn de elektra kurento, transformatoro.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0444\u0430\u0440\u043c\u0430\u0442\u0430\u0440"], "en": ["transformer"], "nl": ["transformator"], "pt": ["transformador"], "ru": ["\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430\u0442\u043e\u0440"], "ca": ["transformador"], "de": ["Transformator", "Umspanner"], "it": ["trasformatore"], "hu": ["transzform\u00e1tor"], "es": ["transformador"]}, "examples": [["Potencajn reflektoregojn, transformilojn je kvindek mil kilovatoj, volframon kaj molibdenon, gutaperkajn tubetojn, malgrandajn motorojn kaj elektrajn varmigilojn", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "form", "primary": false}, "resti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Ne foriri, ne malaperi, estadi en koncerna loko.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u0442\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "*\u043e\u0441\u0442\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["rester"], "en": ["stay"], "nl": ["blijven"], "pt": ["ficar", "permanecer", "quedar", "restar", "demorar-se", "faltar", "sobrar"], "be": ["\u0437\u0430\u0441\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0437\u0430\u0441\u0442\u0430\u0446\u0446\u0430"], "de": ["*bleiben"], "tp": ["awen"], "hu": ["marad"], "cs": ["z\u016fstat"], "es": ["quedarse", "permanecer", "quedar", "seguir (en un sitio/en un estado)"]}, "examples": [["resti kun leono estas dan\u011dere", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a77."], ["mi tie \u0109i restos \u011dis la 4-a", null], ["resti malanta\u016de", null], ["restu \u0109iu hejme", "Z"], ["la mallumo restos super vi", "Z"], ["vundo pasas, vorto restas (lango)", "Proverbaro esperanta"], ["la decido de Dio restas eterne", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Tiusenca resti povas funkcii estkiel ligverbo: \u011dibulo \u011dis morto restos \u011dibulo; tiuj miaj leteroj restis sen respondo."], "primary definition": "(netransitiva) Konservi\u011di, plu esti en sama stato.", "translations": {"en": ["to remain"]}, "examples": [["tiel la afero restis", "Z"], ["kiel estis, tiel restas", "Z"], ["resti en sia funkcio", null], ["idiotismo povas resti kiel esperantismo, se \u011di nur estos komune akceptata", "Z"], ["resti \u0109e sia opinio", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Konservi\u011di, ankora\u016d esti post ol fori\u011dis unu a\u016d pluraj aliaj partoj, post konsumo, uzo, morto a\u016d faro.", "translations": {"nl": ["overblijven"]}, "examples": [["de l' festo restis multaj man\u011doj", null], ["ne restis el ili e\u0109 unu", "Z"], ["tiuj, kiuj restis de la pesto kaj de la malsato", null], ["restos de vi nur malgranda amaseto", "Z"], ["restas nur du semajnoj \u011dis la kongreso", null], ["restas nur al mi morti", "Z"], ["resti brulanta", null], ["nun restas al ni respondi ankora\u016d unu lastan demandon", "Z"], ["kio do restis por fari al la a\u016dtoro?", "Z"], ["kio nun restas farota?", null], ["al la registaroj restus nur doni sian sankcion al fakto jam plenumi\u011dinta", "Z"], ["al vi restas jam nur simpla ellernado de vortoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Sin trovi ia, en iu situacio, post okazo, faro, traviva\u0135o.", "translations": {}, "examples": [["ili restis sendifektaj", "Z"], ["en la fino de 1889 mi restis sen kopeko", "Z"], ["lernado sen fruktoj neniam restas", "Z"], ["li ne restos sen puno", "Z"], ["tia laboro restos sen rezultato", "Z"], ["sperta mano ne restas sen pano", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "rest", "primary": true}, "sendieco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u0442\u044d\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["ath\u00e9isme", "impi\u00e9t\u00e9"], "zh": ["\u65e0\u795e\u8bba", "tr. \u7121\u795e\u8ad6 [w\u00fash\u00e9nl\u00f9n]"], "ru": ["\u0430\u0442\u0435\u0438\u0437\u043c"], "ca": ["ateisme"], "sv": ["ateism"], "hu": ["ateizmus"], "sk": ["ateizmus"], "es": ["ateismo"], "pl": ["ateizm", "bezbo\u017cno\u015b\u0107"]}, "examples": [["la sendieco trapasis la mezuron, kaj proksimi\u011das la horo de l'ju\u011do", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 16a"], ["ni deklaras nin por la kreskado internacia de la sendieco, kiu estas la sola bazo de la vera homaranismo", "franca federacio de la Libera Penso, Alvoko al monda kongreso de la Libera Penso, 2004-07-10"]], "subdefinitions": []}], "root": "di", "primary": false}, "\u0109erkesa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la \u0109erkesoj.", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u0440\u043a\u0435\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["circassien (adj.)", "tcherkesse (adj.)"], "ru": ["\u0447\u0435\u0440\u043a\u0435\u0441\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["tscherkessisch"], "it": ["circasso (agg.)"], "pl": ["czerkieski"]}, "examples": [["la generalo Jermolov, en \u0109erkesa mantelo minace sulkigis la brovojn", "Patroj kaj filoj, \u0109apitro 8a, p. 38a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109erkes", "primary": false}, "eksterlando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iuj landoj krom la propra.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043c\u0435\u0436\u0436\u0430"], "fr": ["\u00e9tranger (subst., pays \u00e9trangers)"], "nl": ["buitenland"], "br": ["estrenvro"], "ru": ["\u0437\u0430\u0433\u0440\u0430\u043d\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Ausland"], "hu": ["k\u00fclf\u00f6ld"]}, "examples": [["aliaj homoj prenas por si pasportojn por la eksterlando", "Fabeloj, volumo 1, galo\u015doj de feli\u0109o, 5, metamorfozo de la skribisto"]], "subdefinitions": []}], "root": "land", "primary": false}, "umbelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Infloresko, \u0109e kiu la floroj trovi\u011das sur tigetoj, elkreskantaj el la sama punkto \u0109iudirekten, simile al vergoj de ombrelo.", "translations": {"ru": ["\u0437\u043e\u043d\u0442\u0438\u043a (\u0431\u043e\u0442.)"], "fr": ["ombelle"], "nl": ["scherm (bot.)", "bloemscherm"], "pt": ["umbela"], "la": ["umbella"], "de": ["Dolde"], "it": ["ombrella (bot.)"], "hu": ["erny\u0151 (vir\u00e1gzat)"], "fi": ["sarja (kukinto)"], "es": ["umbela"]}, "examples": [["umbelo de primolo, apiacoj", null], ["kunmetita a\u016d duobla umbelo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "umbel", "primary": true}, "\u0109erkeso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de nordka\u016dkaza popolo.", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u0440\u043a\u0435\u0441"], "fr": ["Circassien (subst.)", "Tcherkesse (subst.)"], "ru": ["\u0447\u0435\u0440\u043a\u0435\u0441"], "de": ["Tscherkesse"], "it": ["circasso (sost.)"], "pl": ["Czerkies"]}, "examples": [["\u0109erkesoj tramar\u015dis, kantante la\u016dritme rabkantojn", "Vivo de Zamenhof, \u0109apitro 12a, p. 120a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109erkes", "primary": true}, "militistaro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Armeo estas militistaro organizita kaj ekipita por batalado."], "primary definition": "La militistoj kiel grupo a\u016d klaso a\u016d stato de personoj.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u0435\u043d\u043d\u044b\u044f", "\u0432\u043e\u0439\u0441\u043a\u0430", "\u0432\u0430\u0439\u0441\u043a\u043e\u0432\u0430\u0435 \u0441\u0430\u0441\u043b\u043e\u045e\u0435"], "fr": ["arm\u00e9e"], "nl": ["leger"], "ru": ["\u0432\u043e\u0438\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u0432\u043e\u0439\u0441\u043a\u043e", "\u0432\u043e\u0435\u043d\u043d\u043e\u0435 \u0441\u043e\u0441\u043b\u043e\u0432\u0438\u0435"], "de": ["Milit\u00e4r"], "hu": ["hadsereg", "hadn\u00e9p"], "br": ["arme"], "es": ["ej\u00e9rcito"]}, "examples": [["la Bizancia ikonrompismo estis konflikto inter la mona\u0125aro kaj militistaro", null], ["en la tempo, kiam vi staris apude, kiam fremduloj kondukis lian militistaron en kaptitecon kaj aligentuloj eniris en liajn pordegojn kaj lotis pri Jerusalem, vi anka\u016d estis kiel unu el ili", "La Malnova Testamento, Obadja 1:11"], ["kaj la Eternulo ektondras per sia vo\u0109o anta\u016d sia armeo, \u0109ar lia militistaro estas tre granda, kaj la plenumantoj de lia vorto estas potencaj", "La Malnova Testamento, Joel 2:11"], ["poste liaj filoj sin armos kaj kolektos grandan militistaron", "La Malnova Testamento, Daniel 11:10"], ["jen staras virino kun menso de infano, kun entuziasmo kaj kredo, \u2013 la standardon \u015di portas anta\u016d la batalanta militistaro kaj alportas al sia patrujo venkojn kaj savon", "Fabeloj, volumo 3, dorna vojo de la honoro"]], "subdefinitions": []}], "root": "milit", "primary": false}, "rabomurdo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Murdo farita okaze de rabado, por sendefendigi a\u016d silentigi la viktimon.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0431\u0438\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e\u0441\u0446\u0435\u043b\u044c\u044e\u043e\u0433\u0440\u0430\u0431\u043b\u0435\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["crime (meurtre) crapuleux"], "de": ["Raubmord"], "nl": ["roofmoord"], "hu": ["rabl\u00f3gyilkoss\u00e1g"]}, "examples": [["unua tezo estas, ke povas temi pri rabomurdo; sed la fakto, ke \u015dajne nenio estis forprenita, e\u0109 ne la mono, donas malmulte da subteno al tia ideo. murdo", "Wim M. A. De Smet: Kiu murdis Dian Fossey?, Monato jaro 1995a, numero 12a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "murd", "primary": false}, "boro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 5, atompezo 10,811, simbolo B. Metaloido.", "translations": {"be": ["\u0431\u043e\u0440"], "fr": ["bore"], "en": ["boron"], "nl": ["boor (borium)", "borium"], "pt": ["boro"], "la": ["Borum"], "de": ["Bor"], "it": ["boro"], "hu": ["b\u00f3r"], "sk": ["b\u00f3r"], "fa": ["\u0628\u0648\u0631\u0648\u0646", "\u0628\u064f\u0648\u0631", "\u0628\u064f\u0631"], "es": ["boro"], "br": ["bor"], "ru": ["\u0431\u043e\u0440"], "pl": ["bor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bor", "primary": false}, "mortilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ilo kiu utilas a\u016d utilis por mortigi.", "translations": {"it": ["strumento di morte", "arma del delitto"]}, "examples": [["\u0108i-foje estis juna sinjoro, nome kortservisto de la pensiono \u00abMarbordo\u00bb, kiu estis murdata, kaj la mortigilo estis denove la mistera ponardo", "Ferio kun la morto Karl Lindqvist"]], "subdefinitions": []}], "root": "mort", "primary": false}, "bori": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \"Bori\" signifas en sia origina senco, ke per speciala longa ilo, rotacianta \u0109irka\u016d sia geometria akso, estas el la laborpeco materialo tiamaniere \u015delforme eltran\u0109ata, ke rezultas en \u011di cilindroforma truo. La truo aspektas de la surfaco cirkle. La cilindroforma truo ne nepre devas etendi\u011di \u011dis la alia flanko de la laborpeco, ofte \u011di rajtas havi nur longecon, kiu estas malpli ol la dikeco de la laborpeco. Cetere \"bori\" estas figure uzata por iaj manieroj de trapenetrado."], "primary definition": "(transitiva) Fari cilindroforman truon per pinta ilo.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u0432\u0456\u0434\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["forer", "percer (forer)"], "en": ["bore"], "nl": ["boren"], "ru": ["\u0431\u0443\u0440\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c", "\u0431\u0443\u0440\u0438\u0442\u044c", "\u0441\u0432\u0435\u0440\u043b\u0438\u0442\u044c"], "de": ["bohren"], "sv": ["borra"], "es": ["horadar", "taladrar"], "pl": ["wierci\u0107", "borowa\u0107", "\u015bwidrowa\u0107"]}, "examples": [["bori ion, bori truon en io", null], ["boratingi oleon", null], ["boranta doloro, \u0109agreno", null], ["eterna vico da a\u016dtomobiloj pacience boras sian vojon tra la movi\u011danta kaoso", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bor", "primary": true}, "Italio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "", "translations": {"bg": ["\u0418\u0442\u0430\u043b\u0438\u044f"], "nl": ["Itali\u00eb"], "no": ["Italia"], "de": ["Italien"], "da": ["Italien"], "en": ["Italy"], "hu": ["Olaszorsz\u00e1g", "It\u00e1lia"], "pl": ["W\u0142ochy", "Italia"]}, "examples": [["Italio estas lando situanta en suda E\u016dropo kaj limanta norde al Alpoj.", "Vikipedio, Italio"]], "subdefinitions": []}], "root": "Itali", "primary": true}, "amasmurdo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Murdado de multaj homoj.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u0441\u0441\u043e\u0432\u043e\u0435 \u0443\u0431\u0438\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["massacre (meurtre de masse)"], "nl": ["massamoord"], "de": ["Massaker", "Massenmord"], "it": ["strage", "massacro"], "hu": ["t\u00f6meggyilkoss\u00e1g"]}, "examples": [["sub emocia sperto pri amasmurdoj usonanoj kaj alinaciuloj aprobas militon", "Michel Marko: Sekretaj organizantoj, Monato jaro 2002a, numero 2a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "murd", "primary": false}, "konservisma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0441\u044d\u0440\u0432\u0430\u0442\u044b\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["conservateur (adj., politique)"], "en": ["conservative"], "nl": ["conservatief"], "pt": ["conservador (adj.)"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0441\u0435\u0440\u0432\u0430\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439"], "de": ["konservativ", "altmodisch"], "es": ["conservador"]}, "examples": [["fidela al sia bildo konservisma la nova papo Benedikto la 16a, kun korvarmo sed firme rememoris la tradiciajn principojn de katolikismo", "Roland Platteau: Benedicto 16-a: Fidele al la mesa\u011do, sed sen Esperanto. Raporto.info"]], "subdefinitions": []}], "root": "konserv", "primary": false}, "popollevi\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0441\u0441\u0442\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["soulev\u00e8ment"], "de": ["Aufstand"], "en": ["uprising"], "pl": ["powstanie"]}, "examples": [["La amasa popollevi\u011do metis finon unue al la abomenata financministro, poste al la tuta registaro kaj fine, la 20-an de decembro 2001, al la prezidanto de la R\u00faa mem, trudante lian demision", "Carlos Gabetta: La pereo de la \u00abmodelo IMF\u00bb. \u00abLe Monde diplomatique\u00bb en Esperanto"]], "subdefinitions": []}], "root": "lev", "primary": false}, "\u015dipeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda kunferdeka \u015dipo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u0434\u0451\u043d\u044b\u0448\u043a\u043e", "\u043a\u043e\u0440\u0430\u0431\u043b\u0438\u043a"], "en": ["small ship"], "be": ["\u043a\u0430\u0440\u0430\u0431\u043b\u0456\u043a"], "it": ["battello"], "pl": ["stateczek", "\u0142\u00f3d\u017a", "jacht"], "hu": ["b\u00e1rka"]}, "examples": [["oni entreprenas promenadojn sur la lago per en vespero lumigitaj \u015dipetoj", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 5, el la vivo kaj sciencoj, bagateloj"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dip", "primary": false}, "instigi": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kiel montras la ekzemploj, la subjekto kutime estas persono, kiu influas per diversaj premoj, ofte ne menciitaj, sed povas esti anka\u016d alia ekstera cirkonstanco, kiu influas pere de la konscio de la instigato, ( vetero, libro... ), a\u016d esti la animmovo mem de la instigato ( scivolemo, deziro, prudento... ). La objekto de la verbo montras kutime al persono, besto a\u016d alia afero personigebla ( animo, koro... ), a\u016d al la celata ago mem (\u0109i-okaze la instigato ne estas menciita).", "Rimarko: \u0108iuj supre referencitaj terminoj derivi\u011das de la nocio influi. La nuanco inter ili ku\u015das \u0109efe en la celo de la influo (neniu subkomprenita celo, ekmovi\u011do, ekago, da\u016drigo de ago, agoj nur bonaj a\u016d \u0109iaj, kaj tiel plu) kaj en la rimedoj de la influo (paroloj pli-malpli mildaj, premoj moralaj a\u016d fizikaj, eksteraj al la influato a\u016d internaj, kaj tiel plu). En longa rimarko sub artikolo instig la a\u016dtoroj de provis sistemigi kelkajn el \u0109i tiuj nuancoj, sed la sencelasteco de la koncernaj terminoj estas sufi\u0109e granda, ke en multaj okazoj eblas uzi indiferente unu a\u016d la alian. Ni do resendas la leganton al \u0109iu aparta artikolo por pli da detaloj."], "primary definition": "(transitiva) Per ekscitoj kaj admonoj ka\u016dzi ian agon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0431\u0443\u0436\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u0442\u043e\u043b\u043a\u0430\u0442\u044c (\u043d\u0430 \u0447\u0442\u043e-\u043b.)"], "fr": ["inciter", "amener (\u00e0 faire qc)", "encourager (\u00e0 faire qc)", "engager (\u00e0 faire qc)", "\u00eatre l'instigateur de (au pass\u00e9)", "exciter (\u00e0 faire qc)", "fomenter (pousser \u00e0 faire qc)", "instiguer (pousser \u00e0 faire qc)", "inviter (\u00e0 faire qc)", "porter (\u00e0 faire qc)", "pousser (\u00e0 faire qc)", "monter (qn contre qn)", "susciter"], "en": ["instigate"], "nl": ["aansporen"], "pt": ["instigar"], "ca": ["instigar"], "de": ["antreiben", "anreizen", "anspornen", "anstacheln", "ermuntern", "anstiften", "anzetteln", "veranlassen"], "es": ["instigar"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(iun al ago; iun fari ion; iun, ke iu faru ion) Foje per morala a\u016d fizika premado, influi iun tiamaniere, ke li faru ian agon a\u016d alprenu ian animstaton.", "translations": {}, "examples": [["instigi iun al batalo, ribelo, kontra\u016dstaro, pacienco", null], ["instigi al amo kaj bonaj faroj", "La Nova Testamento, Al la Hebreoj 10:24"], ["Ramzes instigis la soldatojn al rapida mar\u015do", "La Faraono, volumo 2, \u0109ap. 18"], ["\u015di instigis lin peti de \u015dia patro kampon", "La Malnova Testamento, Josuo 15:18"], ["miaj amikoj instigis min ani\u011di al la asocio", null], ["la nuba vetero instigis min kunpreni la pluvombrelon", null], ["instigis lin iri natura scivolemo", "Pro I\u015dtar, \u0109ap. 11"], ["Adaha instigis la beston kuri pli kaj pli rapide", "Pro I\u015dtar, \u0109ap. 9"], ["instigu la \u0109efkapitanon, ke li konduku al vi", "La Nova Testamento, La agoj 23:15"], ["la \u0109efpastroj instigis la homamason, ke prefere liberigu al ili Barabason", "La Nova Testamento, S. Marko 15:11"], ["la instiginto", "Pro I\u015dtar, \u0109ap. 8"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(agon, animstaton) Instigi iun al tio.", "translations": {}, "examples": [["instigi ribelon, strikon, interpaci\u011don, ies diligenton", null], ["instigis persekutadon kontra\u016d Pa\u016dlo kaj Barnabas", "La Nova Testamento, La agoj 13:50"], ["ravis la okulon, instigis la imagon, inklinigis la penson al komparado kaj divenado", "Marta"], ["nur interesaj libroj instigas la legemon kaj la a\u0109etemon", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(iun kontra\u016d iu(n)) Instigi la unuan malutili al la dua.", "translations": {}, "examples": [["mia filo instigis mian sklavon kontra\u016d mi, por fari insidon", "La Malnova Testamento, I. Samuel 22:8"], ["jen Mi instigos kontra\u016d vin viajn amistojn", "La Malnova Testamento, Je\u0125ezkel 23:22"], ["\u015dovinistoj instigas homon kontra\u016d homo", "Zamenhof, Parolo en la Guildhall (Londono) 1907"]]}]}], "root": "instig", "primary": true}, "instigo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago instigi.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0431\u0443\u0436\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["incitation (fait d'inciter)", "encouragement (\u00e0 faire qc)", "instigation", "invitation (\u00e0 faire qc)"], "de": ["Ansporn", "Anstachelung", "Ermunterung", "Anstiftung", "Veranlassung"], "nl": ["aansporing"]}, "examples": [["estas feli\u0109o havi jam en la sango la instigon progresadi en \u0109io brava", "Fabeloj, volumo 3\u0108io sur sian \u011dustan lokon!"], ["sub instigo de la instinkto de memkonservo \u015di kuris for de la homoj", "Marta"], ["Amtelaj iris viziti Zalmunan la\u016d instigo de sia servistino Nupta", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 3"]], "subdefinitions": []}], "root": "instig", "primary": false}, "nielo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gravurita desegno, kies entajlojn oni plenigas per nigra emajlo.", "translations": {"be": ["\u0447\u044d\u0440\u043d\u044c (\u043d\u0430\u043f\u0440., \u043d\u0430 \u0441\u0440\u044d\u0431\u0440\u044b)"], "en": ["niello"], "nl": ["ni\u00ebllo"], "pt": ["nigelo", "nielo", "niela"], "ru": ["\u0447\u0435\u0440\u043d\u044c (\u043d\u0430 \u044e\u0432\u0435\u043b\u0438\u0440\u043d\u044b\u0445 \u0438\u0437\u0434\u0435\u043b\u0438\u044f\u0445)"], "de": ["Niello"], "hu": ["niello"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "niel", "primary": true}, "entropio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Turni\u011do de la palpebro al la okula globo.", "translations": {"nl": ["entropie"], "pt": ["entr\u00f3pio", "entr\u00f3pion"], "hu": ["szemh\u00e9jbefordul\u00e1s", "entropium"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Mezuro de necerteco de stato a\u016d konduto de sistemo, malo de \u00abinformivo\u00bb.", "translations": {"be": ["\u044d\u043d\u0442\u0440\u0430\u043f\u0456\u044f"], "pt": ["entropia"], "ru": ["\u044d\u043d\u0442\u0440\u043e\u043f\u0438\u044f"], "de": ["Entropie", "W\u00e4rmegewicht [ark, termodinamiko]"], "hu": ["entr\u00f3pia"], "fa": ["\u0622\u0646\u062a\u0631\u0648\u067e\u06cc"], "es": ["entrop\u00eda"], "pl": ["entropia"]}, "examples": [["ju pli ordigita estas sistemo, des malplian entropion \u011di havas", null]], "subdefinitions": []}], "root": "entropi", "primary": true}, "avokado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frukto de avokadujo, kun verda a\u016d bruneta \u015delo, tre nutra, butereca karno, kaj unu sola tre granda malmola kerno.", "translations": {"fa": ["\u0622\u0648\u0648\u06a9\u0627\u062f\u0648"], "fr": ["avocat (fruit)"], "de": ["Avokado"], "en": ["avocado"], "hu": ["avok\u00e1d\u00f3"]}, "examples": [["la\u016d botanika vidpunkto avokado estas bero", "Vikipedio, avokado, 2005-03-05"]], "subdefinitions": []}], "root": "avokad", "primary": true}, "koncerna\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io, kio koncernas.", "translations": {"fr": ["affaire (ce qui regarde qn)", "ce qui regarde qn", "sujet"], "nl": ["betrokkenheid"], "hu": ["vonatkoz\u00f3 dolog"]}, "examples": [["havas virabelajn trajtojn, almozulajn kaj anka\u016d krimulajn, neenvivigitajn nur pro liaj aliaj koncerna\u0135oj", "Platono trad. D. Broadribb La RespublikoParto 8"]], "subdefinitions": []}], "root": "koncern", "primary": false}, "kanoniko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Honora titolo donebla de episkopo al pastro alligita al katedralo por reciti la publikajn pre\u011dojn kaj konsili la episkopon.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u043e\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["chanoine"], "en": ["canon"], "nl": ["kanunnik"], "ru": ["\u043a\u0430\u043d\u043e\u043d\u0438\u043a"], "ca": ["canonge"], "hu": ["kanonok"], "es": ["can\u00f3nigo"], "pl": ["kanonik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kanonik", "primary": true}, "putino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Prostitutierte", "Hure", "Nutte"], "fr": ["putain"], "bg": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0438\u0442\u0443\u0442\u043a\u0430"], "nl": ["hoer"], "pt": ["puta", "prostituta", "meretriz"]}, "examples": [["ci, nenio alia ol \u015dminkita putino!", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 60a, volumo 2a, p. 307a"], ["dependas de la grado de amikeco, \u0109u oni rajtas diri al hispano, ke lia patrino estis gro\u015doputino", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, dua libro, \u0109apitro 30a"]], "subdefinitions": []}], "root": "putin", "primary": true}, "ordeni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Honori iun per ordeno.", "translations": {"be": ["\u0443\u0437\u043d\u0430\u0433\u0430\u0440\u043e\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c \u043e\u0440\u0434\u044d\u043d\u0430\u043c"], "fr": ["d\u00e9corer (remettre une d\u00e9coration)", "m\u00e9dailler"], "en": ["decorate"], "nl": ["ridderen"], "pt": ["ordenar"], "ru": ["\u043d\u0430\u0433\u0440\u0430\u0434\u0438\u0442\u044c \u043e\u0440\u0434\u0435\u043d\u043e\u043c"], "de": ["(jmdm.) einen Orden verleihen"], "hu": ["kit\u00fcntet (rendjellel)"]}, "examples": [["la Franca ministro pri la publika instruado ordenis nian majstron per la Honora Legio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "orden", "primary": false}, "ordeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Honoriga societo starigita de regnestro por rekompenci meriton de homoj elstare helpintaj al la regno.", "translations": {"be": ["\u043e\u0440\u0434\u044d\u043d"], "fr": ["ordre (civil, militaire)"], "en": ["order", "fraternity"], "nl": ["orde", "ridderorde"], "pt": ["ordem"], "ru": ["\u043e\u0440\u0434\u0435\u043d"], "de": ["Orden"], "sv": ["orden"], "hu": ["rend (pl. becs\u00fclet-rend)"]}, "examples": [["ordeno de Nigra Aglo, de \u015ctrumpligilo, de Kristo, de Lenino kaj tiel plu", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Societo el inoj a\u016d viroj, kiuj vivas kune la\u016d apartaj reguloj, liginte sin per votoj.", "translations": {"fr": ["congr\u00e9gation religieuse", "ordre religieux"], "nl": ["orde", "kloosterorde"], "hu": ["szerzetesrend"]}, "examples": [["ordeno de Benediktanoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ordena insigno kutime kun formo de stelo a\u016d kruco pendanta de rubando.", "translations": {"fr": ["d\u00e9coration (insigne)", "insigne (d\u00e9coration)"], "en": ["badge", "decoration"], "hu": ["rendjel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "orden", "primary": true}, "hetmano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Generalo de kozakoj.", "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u0442\u043c\u0430\u043d", "\u0430\u0442\u0430\u043c\u0430\u043d"], "fr": ["ataman", "hetman (chef cosaque)"], "en": ["hetman"], "nl": ["hetman", "kozakkenhoofdman"], "pt": ["h\u00e9tm\u00e3", "h\u00e9tman"], "ru": ["\u0433\u0435\u0442\u043c\u0430\u043d", "\u0430\u0442\u0430\u043c\u0430\u043d"], "de": ["Hetman", "Ataman"], "it": ["atamano", "hetman"], "hu": ["hetman", "atam\u00e1n"], "pl": ["hetman", "ataman"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hetman", "primary": true}, "kosma stacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iom granda, longeda\u016dra konstrua\u0135o en la kosmo, eventuale lo\u011debla.", "translations": {"fr": ["station spatiale"]}, "examples": [["anstata\u016d en metalaj kosmostacioj astrona\u016dtoj povus orbiti la teron en balonoj la\u016d novaj planoj anoncitaj de usona kosmagentejo NASA", "Arono kaj Karlina, Radio Verda, RV161, 2010-03-14"]], "subdefinitions": []}], "root": "staci", "primary": false}, "\u011disnuna": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "De anta\u016de \u011dis la nuna.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043f\u044f\u0440\u044d\u0434\u043d\u0456", "\u043a\u043e\u043b\u0456\u0448\u043d\u0456", "\u0431\u044b\u043b\u044b"], "ru": ["\u043a\u043e\u0442\u043e\u0440\u044b\u0439 \u0431\u044b\u043b \u0434\u043e \u0441\u0438\u0445 \u043f\u043e\u0440", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u0448\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0432\u0448\u0438\u0439", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u044b\u0434\u0443\u0449\u0438\u0439", "\u043f\u0440\u043e\u0448\u043b\u044b\u0439"], "de": ["bisheriger"], "hu": ["eddigi"], "br": ["betek brema\u00f1"], "fi": ["t\u00e4h\u00e4nastinen"], "ro": ["p\u00e2n\u0103 acum"], "pl": ["dotychczasowy"], "he": ["\u05d4\u05e7\u05d5\u05d3\u05dd"]}, "examples": [["fine mortis nia plej kara samideano kaj amiko, kiu estis la animo de niaj \u011disnunaj kongresoj", "(Zamenhof, Parolo anta\u016d la Tria Kongreso Esperantista en Cambridge, 1907)"]], "subdefinitions": []}], "root": "nun", "primary": false}, "malgajni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ne akiri ion esperitan, ne konservi avanta\u011don, malvenki.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0439\u0433\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["perdre (de l'argent, une bataille, au jeu, etc.)"], "nl": ["verliezen"], "pt": ["perder"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0438\u0433\u0440\u0430\u0442\u044c"], "de": ["verlieren"], "tr": ["kaybetmek (parayi, oyunu : \u00f6rne\u011fin loto; sava\u015fi, m\u00fccadeleyi)"], "hu": ["vesz\u00edt"], "es": ["perder"]}, "examples": [["malgajni batalon, vetkuradon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "gajn", "primary": false}, "numerebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tia, ke eblas \u011din numeri.", "translations": {"fr": ["num\u00e9rotable"], "es": ["numerable"], "hu": ["megsz\u00e1mozhat\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Werner uzas por \u0109i tiu senco \u00abnombrebla\u00bb (germane: abz\u00e4hlbar) \u2015 konforma al la nacilingvaj ekvivalentoj \u2015, kiun li distingas disde \u00abnumerebla\u00bb (germane: numerierbar, malofta en faka kunteksto). Tamen niaj aliaj fontoj mencias nur \u00abnumerebla\u00bb kaj ni preferis sekvi ilin. Notindas, ke la difino en postulas, ke nur nefiniaj aroj povas esti numereblaj, sed malmultaj dividas tiun \u0109i vidpunkton. Notu anka\u016d, ke Bricard konas terminon \u00abkomputebla\u00bb, ver\u015dajne samsignifa."], "primary definition": "(parolante pri aro) Sampova, kiel iu subaro de la aro de entjeroj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0447\u0451\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0447\u0438\u0441\u043b\u0438\u043c\u044b\u0439", "\u0434\u0438\u0441\u043a\u0440\u0435\u0442\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["d\u00e9nombrable", "discret (math.)"], "en": ["denumerable", "countable", "discrete"], "de": ["abz\u00e4hlbar", "diskret"], "hu": ["megsz\u00e1ml\u00e1lhat\u00f3"], "br": ["niveradus"], "pl": ["przeliczalny"]}, "examples": [["finia aro estas numerebla", null], ["la aro de racionaloj estas numerebla, la aro de reeloj ne estas", null], ["bana\u0125a spaco povas havi numereblan dimension, nur se finidimensia", null]], "subdefinitions": []}], "root": "numer", "primary": false}, "paeljo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hispana plado konsistanta el fritita rizo kaj legomoj, jen kun frititaj fi\u015da\u0135oj, jen kun fritita viando.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u044d\u043b\u044c\u044f"], "fr": ["pa\u00eblla"], "en": ["paella"], "nl": ["paella"], "pt": ["paella"], "ru": ["\u043f\u0430\u044d\u043b\u044c\u044f"], "de": ["Paella"], "sv": ["paella"], "hu": ["paella"], "es": ["paella"]}, "examples": [["kiel jam estas tradicio en la Esperanto-aran\u011doj en la valencia regiono, \u0109iuj \u0109eestantoj havis la plezuron senpage ricevi paeljon kuiritan en granda ujo por 500 homoj", "Augusto Casquero de la Cruz: La Ondo de Esperanto, n-ro 8-9/1999"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "pilafo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "paelj", "primary": true}, "opio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Narkota substanco, kvietiga la\u016d malgrandaj dozoj, venena la\u016d grandaj dozoj, kiun oni ekstraktas el suko de papavo.", "translations": {"be": ["\u043e\u043f\u0456\u044e\u043c"], "fr": ["opium"], "en": ["opium"], "nl": ["opium"], "pt": ["\u00f3pio"], "el": ["\u03cc\u03c0\u03b9\u03bf"], "de": ["Opium"], "sv": ["opium"], "hu": ["\u00f3pium"], "fa": ["\u062a\u0631\u06cc\u0627\u06a9", "\u0627\u0641\u06cc\u0648\u0646"], "ru": ["\u043e\u043f\u0438\u0443\u043c"]}, "examples": [["fumejo de opio", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "opi", "primary": true}, "pejza\u011disto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pentristo, kiu pentras precipe pejza\u011dojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u044d\u0439\u0437\u0430\u0436\u044b\u0441\u0442"], "fr": ["paysagiste"], "en": ["landscape painter"], "nl": ["landschapschilder"], "ru": ["\u043f\u0435\u0439\u0437\u0430\u0436\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Landschaftsmaler"], "hu": ["t\u00e1jk\u00e9pfest\u0151"], "br": ["livour maezio\u00f9"], "es": ["paisajista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pejza\u011d", "primary": false}, "mamnutro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago mamnutri, rezulto de la ago.", "translations": {"fr": ["allaitement"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nutr", "primary": false}, "\u0125anto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ugra gento el \u0109. 20 000 homoj en la okcidenta Siberio.", "translations": {"ru": ["\u0445\u0430\u043d\u0442\u044b"], "en": ["Khanty", "Ostiak"], "nl": ["Chanti"], "de": ["Chanti"], "it": ["Khanti", "Ostiachi"], "hu": ["hanti", "osztj\u00e1k"], "fi": ["hanti"], "pl": ["Chantowie", "Ostiacy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125ant", "primary": true}, "mamnutri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Nutri per mamo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0440\u043c\u0438\u0442\u044c \u0433\u0440\u0443\u0434\u044c\u044e"], "fr": ["allaiter"], "en": ["nurse", "suckle"], "nl": ["zogen", "de borst geven"], "pt": ["amamentar"], "ca": ["alletar"], "de": ["s\u00e4ugen", "stillen"], "tr": ["emzirmek"], "hu": ["szoptat"], "fa": ["\u0634\u06cc\u0631 \u062f\u0627\u062f\u0646"], "br": ["bronna\u00f1"], "pl": ["karmi\u0107 piersi\u0105"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05d9\u05e0\u05d9\u05e7"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nutr", "primary": false}, "atentokapta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiu ka\u016dzas fortan atenton, instigas al scivolo, kurioza, fascina.", "translations": {"fr": ["attrayant", "captivant"], "pl": ["intryguj\u0105cy", "zajmuj\u0105cy", "przyci\u0105gaj\u0105cy uwag\u0119"]}, "examples": [["tiom atentokapta kaj aventurplena estas la menciita voja\u011dpriskribo", "Releganto, Vamberi..., Valhalla - Esperanto, 2006-11-25"]], "subdefinitions": []}], "root": "kapt", "primary": false}, "frenezi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari\u011di freneza.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0439\u0442\u0438 \u0441 \u0443\u043c\u0430", "\u043f\u043e\u043c\u0435\u0448\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043e\u0431\u0435\u0437\u0443\u043c\u0435\u0442\u044c"], "fr": ["devenir fou", "perdre la raison"], "en": ["go crazy"], "nl": ["gek worden", "waanzinnig worden"], "de": ["verr\u00fcckt werden", "wahnsinnig werden", "durchdrehen"], "sv": ["bli galen"], "it": ["impazzire", "perdere la ragione"], "fa": ["\u062f\u06cc\u0648\u0627\u0646\u0647 \u0634\u062f\u0646"]}, "examples": [["frenezi\u011di de malamo, pro envio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "frenez", "primary": false}, "stumbli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u0442\u044b\u043a\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0441\u043f\u0430\u0442\u044b\u043a\u043d\u0443\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["tr\u00e9bucher", "broncher (tr\u00e9bucher)"], "en": ["stumble", "trip", "misstep", "miss one's step"], "nl": ["struikelen"], "ru": ["\u0441\u043f\u043e\u0442\u044b\u043a\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0441\u043f\u043e\u0442\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043e\u0441\u0442\u0443\u043f\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0437\u0430\u043f\u043d\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["stolpern"], "hu": ["megbotlik"], "pl": ["potkn\u0105\u0107 si\u0119"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Senkonscie fari malgrandajn erarojn: ,", "translations": {}, "examples": [["stumbli pri la datoj", null], ["mi \u0109iam stumblas \u0109e tiu silabo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "stumbl", "primary": true}, "stumblo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago stumbli.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043f\u0438\u043d\u043a\u0430"], "pl": ["potkni\u0119cie"], "hu": ["botl\u00e1s"]}, "examples": [["Zorge evitu la stumblojn pro la stato de via spino", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Metrika licenco, pro kiu oni toleras anstata\u016digon de tri jamboj per du anapestoj, a\u016d de tri trokeoj per du amfibra\u0125oj.", "translations": {}, "examples": [["\u00ab\u00edru, \u00e9ble h\u00e9jmon pli t\u00e1\u016dgan vi tr\u00f3vos\u00bb", "K"], ["\u0109u ne \u015dajnus pli natura skandi per stumblo?", "Parnasa Gvidlibro, p. 24"]], "subdefinitions": []}], "root": "stumbl", "primary": false}, "anta\u016dhistorio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"it": ["preistoria"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "histori", "primary": false}, "Beogrado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Urbo en Serbio (20\u00b028'E, 44\u00b049'N), situanta \u0109e la riveroj Savo kaj Danubo.", "translations": {"be": ["\u0411\u044f\u043b\u0433\u0440\u0430\u0434"], "bg": ["\u0411\u0435\u043b\u0433\u0440\u0430\u0434"], "nl": ["Belgrado"], "ru": ["\u0411\u0435\u043b\u0433\u0440\u0430\u0434"], "de": ["Belgrad"], "hu": ["Belgr\u00e1d", "N\u00e1ndorfeh\u00e9rv\u00e1r"], "sk": ["Belehrad"], "fa": ["\u0628\u0644\u06af\u0631\u0627\u062f"], "en": ["Belgrade"], "es": ["Belgrado"], "lat": ["Belgradum"], "pl": ["Belgrad"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Beograd", "primary": true}, "bare\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre malpeza lana \u015dtofo ekproduktita en la 18a jarcento en samnoma franca urbo.", "translations": {"fr": ["bar\u00e8ge"], "de": ["Barege", "Barrege"], "pt": ["barege"], "pl": ["bare\u017c"]}, "examples": [["\u015di portis malpezan bare\u011dan veston", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 16a, p. 84a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bare\u011d", "primary": true}, "vertebruloj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subfilumo de \u0125orduloj (Vertebrata), havantaj vertebraron, al kiu apartenas i.a. la klasoj rondbu\u015duloj, kartilagofi\u015doj, ostofi\u015doj, amfibioj, rampuloj, birdoj kaj mamuloj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0437\u0432\u0430\u043d\u043e\u0447\u043d\u044b\u044f"], "fr": ["vert\u00e9br\u00e9s"], "en": ["vertebrates"], "nl": ["gewervelde dieren"], "pt": ["vertebrados"], "ru": ["\u043f\u043e\u0437\u0432\u043e\u043d\u043e\u0447\u043d\u044b\u0435"], "de": ["Wirbeltiere"], "tr": ["omurgal\u0131 hayvanlar"], "hu": ["gerincesek"], "sk": ["stavovce"], "pl": ["kr\u0119gowce"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vertebr", "primary": false}, "altocentro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0442\u0430\u0446\u044d\u043d\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["orthocentre"], "en": ["orthocenter"], "pt": ["ortocentro"], "ru": ["\u043e\u0440\u0442\u043e\u0446\u0435\u043d\u0442\u0440"], "de": ["H\u00f6henpunkt", "Orthozentrum"], "it": ["ortocentro"], "hu": ["magass\u00e1gi pont", "ortocentrum"], "br": ["ortokreizenn"], "pl": ["ortocentrum"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "centr", "primary": false}, "\u0109ajoto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Liano el varmaj landoj kultivata pro la frukto, genro el familio kukurbacoj (Sechium edule).", "translations": {"fr": ["chayote", "chouchou (l\u00e9gume)", "christophine (l\u00e9gume)"], "en": ["chayote", "chocho", "christophine", "merliton"], "es": ["chayota", "chayote"], "pt": ["chuchu"], "de": ["Chayote"], "it": ["chayote", "sechio", "sechium edule"], "pl": ["kolczoch jadalny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Frukto de \u0109ajotplanto, pugnogranda, helflava a\u016d helverda, kun la\u016dlongaj malrektaj sulkoj kaj unusola kerno, kuirebla kiel legomo.", "translations": {"it": ["chayote", "sechio", "sechium edule", "patata spinosa (pop.)", "melanzana spinosa (pop.)", "zucchina spinosa (pop.)", "melanzana americana (pop.)", "lingua di lupo (pop.)"]}, "examples": [["\u0109ajoto estas piroforma kun faldetoj", "Vikipedio, artikolo \u00ab\u0109ajoto\u00bb, 2007-09-21"], ["ili rikoltis \u0109ajoton kaj papajon", "J. L. Mu\u00f1oz, La Majaoj, [vidita en 2008-01]"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ajot", "primary": true}, "ependimo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Epitelio de la cerba kaj mjela kavo.", "translations": {"be": ["\u044d\u043f\u044d\u043d\u0434\u044b\u043c\u0430"], "fr": ["\u00e9pendyme"], "en": ["ependyma"], "ru": ["\u044d\u043f\u0435\u043d\u0434\u0438\u043c\u0430"], "ca": ["ep\u00e8ndima"], "de": ["Ependym"], "hu": ["ependyma"], "es": ["ep\u00e9ndimo"], "pl": ["ependyma"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ependim", "primary": true}, "breviero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Latina pre\u011dolibro por katolikaj pastroj, enhavanta la devigajn pre\u011dojn difinitajn por \u0109iu tago de la jaro.", "translations": {"sk": ["brevi\u00e1r"], "ru": ["(\u043a\u0440\u0430\u0442\u043a\u0438\u0439) \u043c\u043e\u043b\u0438\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u0438\u043a", "\u0442\u0440\u0435\u0431\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["br\u00e9viaire"], "de": ["Brevier"], "pl": ["brewiarz"], "hu": ["brevi\u00e1rium"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: \u0108u vere uzata tiusence? Se jes, \u0109u tio estas loka dialekta\u0135o? A\u016d arkaika\u0135o?"], "primary definition": "(figure) Konstante kaj volonte relegata libro.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0441\u0442\u043e\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u043a\u043d\u0438\u0433\u0430"], "de": ["Handbuch"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "brevier", "primary": true}, "\u015dtelumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456\u0441\u044f", "\u043f\u0430\u0434\u043a\u0440\u0430\u0434\u0430\u0446\u0446\u0430"], "nl": ["sluipen"], "ru": ["\u043a\u0440\u0430\u0441\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u043e\u0434\u043a\u0440\u0430\u0441\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u043e\u0434\u043a\u0440\u0430\u0434\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "hu": ["lopakodik"], "it": ["sgattaiolare", "muoversi furtivamente"], "sv": ["smyga"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dtel", "primary": false}, "referendumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vo\u0109dono de tuta popolo en la afero de akcepto a\u016d malakcepto de iu le\u011ddona projekto.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0444\u044d\u0440\u044d\u043d\u0434\u0443\u043c"], "fr": ["r\u00e9f\u00e9rendum", "votation"], "bg": ["\u0440\u0435\u0444\u0435\u0440\u0435\u043d\u0434\u0443\u043c"], "nl": ["referendum"], "pt": ["referendo", "referendum"], "ru": ["\u0440\u0435\u0444\u0435\u0440\u0435\u043d\u0434\u0443\u043c"], "ca": ["refer\u00e8ndum"], "de": ["Referendum", "Volksabstimmung"], "hu": ["n\u00e9pszavaz\u00e1s", "referendum"], "sk": ["referendum"], "fa": ["\u0647\u0645\u0647\u200c\u067e\u0631\u0633\u06cc", "\u0631\u0641\u0631\u0627\u0646\u062f\u0645"], "en": ["referendum"], "es": ["refer\u00e9ndum"]}, "examples": [["paca interkonsento subskribita de la brita kaj la irlanda registaroj, vaste aprobita en referendumo de la tuta insulanaro", "Garbhan MacAoidh: Polico ne plu re\u011da, Monato jaro 2002a, numero 1a, p. 11a"]], "subdefinitions": []}], "root": "referendum", "primary": true}, "Vajro\u0109ano": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Aperas anka\u016d Mahavajro\u0109ano, tio estas \u00abgranda Vajro\u0109ano\u00bb."], "primary definition": "Iu el la \u0109efaj meditaj budaoj en va\u011drajano.", "translations": {"fr": ["Vairocana"], "hu": ["Vajrocsana", "Virocsana"]}, "examples": [["Amitabo, Vajro\u0109ano kaj aliaj budhoj estis kreitaj de mahajanaj budhistoj", "Yamaguti Sin'iti, Budhismo \u0108irka\u016data de Miskompreno, 2006-01"]], "subdefinitions": []}], "root": "Vajro\u0109an", "primary": true}, "malfirma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nekapabla rezisti, fidinde apogi a\u016d teni.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u043f\u0440\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u043b\u0430\u0431\u044b\u0439", "\u0448\u0430\u0442\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["instable"], "de": ["wackelig", "schwach"], "pl": ["s\u0142aby", "nietrwa\u0142y", "niesta\u0142y", "niesolidny", "chwiejny", "w\u0105t\u0142y"]}, "examples": [["kelkaj iom malfirmaj se\u011doj", "S. Zodel, Ven\u011do de musoj, Norda Prismo, 1956:2"], ["malfirma planko", null], ["malfirma pozicio", null], ["malfirma situacio", null], ["regi per malfirma mano", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nekonstanta, \u015dan\u011di\u011dema, nefidinda, hezita.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0442\u0432\u0451\u0440\u0434\u044b\u0439", "\u0441\u043b\u0430\u0431\u044b\u0439"], "de": ["unsicher", "ungefestigt"], "pl": ["s\u0142aby", "niesta\u0142y", "chwiejny"]}, "examples": [["malfirmaj kredo, opinio, karaktero", null], ["malfirma menso", null], ["forlogante malfirmajn animojn", "La Nova Testamento, II. Petro 2:14"], ["\u015diaj pa\u015doj, komence rapidaj kaj febraj, balda\u016d tamen fari\u011dis \u0109iam pli malrapidaj kaj malfirmaj", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "firm", "primary": false}, "\u0109irka\u016d\u015dmiri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u015cmiri \u0109e la \u0109irka\u016do.", "translations": {}, "examples": [["starigu al vi grandajn \u015dtonojn kaj \u0109irka\u016d\u015dmiru ilin per kalko", "La Malnova Testamento, Readmono 27:2"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dmir", "primary": false}, "abnegacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Volonta forgeso pri sia propra utilo a\u016d bono.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0430\u043c\u043e\u043e\u0442\u0432\u0435\u0440\u0436\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["abn\u00e9gation", "d\u00e9sint\u00e9ressement", "renoncement", "sacrifice"], "en": ["renunciation", "abnegation"], "nl": ["zelfverloochening"], "pt": ["abnega\u00e7\u00e3o"], "be": ["\u0441\u0430\u043c\u0430\u0430\u0434\u0434\u0430\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0441\u0430\u043c\u0430\u0430\u0445\u0432\u044f\u0440\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "de": ["Entsagung", "Selbstverleugnung"], "hu": ["\u00f6nmegtagad\u00e1s", "\u00e1ldozatk\u00e9szs\u00e9g", "lemond\u00e1s"], "sk": ["sebazaprenie"], "fa": ["\u0641\u062f\u0627\u06a9\u0627\u0631\u06cc", "\u0627\u0632\u062e\u0648\u062f\u06af\u0630\u0634\u062a\u06af\u06cc", "\u0627\u06cc\u062b\u0627\u0631"], "pl": ["abnegacja"], "es": ["abnegaci\u00f3n"]}, "examples": [["Gandhi fondis du bienojn por provi kaj praktiki siajn idealojn pri sendependeco, sinregado, abnegacio kaj digno pro laboro", "A. Giridhar Rao: La formi\u011do de Mahatmo, Monatojaro 1997a, numero 7a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "abnegaci", "primary": true}, "skismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Opa disi\u011do de ia eklezio fare de homoj, kiuj, kvankam akceptante la esencon de la dogmaro, malakceptas la eklezian a\u016dtoritaton kaj kelkajn neesencajn punktojn de la kredo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0445\u0456\u0437\u043c\u0430", "\u0440\u0430\u0441\u043a\u043e\u043b"], "en": ["schism"], "nl": ["schisma", "scheuring"], "ru": ["\u0441\u0445\u0438\u0437\u043c\u0430", "\u0440\u0430\u0441\u043a\u043e\u043b"], "de": ["Schisma", "Spaltung"], "hu": ["skizma", "hitszakad\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Disi\u011do pro malsameco de opinioj.", "translations": {}, "examples": [["kiu ajn volus \u015dan\u011di la naturan iradon de nia afero, povos nur krei kelktempan skismon kaj akiri la mal\u011dojan gloron de malhelpanto kaj subfosanto", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "skism", "primary": true}, "revigli\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Post malviglo rehavi pli da vervo, da agemo.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u043e\u0434\u0440\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u043e\u0434\u0431\u043e\u0434\u0440\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043e\u0436\u0438\u0432\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["se r\u00e9veiller (fig.)"], "hu": ["felvidul"]}, "examples": [["post \u0109iu nova silenta tempo aperos nova revigli\u011do", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "vigl", "primary": false}, "bastmato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mato farita el bastfibroj.", "translations": {"ru": ["\u0446\u0438\u043d\u043e\u0432\u043a\u0430"], "de": ["Bastmatte"], "hu": ["h\u00e1ncsz\u0151nyeg"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bast", "primary": false}, "aorto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La \u0109efa arterio, komenci\u011danta de la koro.", "translations": {"be": ["\u0430\u043e\u0440\u0442\u0430"], "fr": ["aorte"], "en": ["aorta"], "nl": ["aorta"], "ru": ["\u0430\u043e\u0440\u0442\u0430"], "ca": ["aorta"], "de": ["Hauptschlagader", "Aorta [fak.]"], "hu": ["f\u0151ver\u0151\u00e9r", "f\u0151\u00fct\u0151\u00e9r", "aorta"], "sk": ["aorta"], "es": ["aorta"], "pl": ["aorta"], "he": ["\u05d0\u05d1\u05d9 \u05d4\u05e2\u05d5\u05e8\u05e7\u05d9\u05dd"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aort", "primary": true}, "perfidulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu perfidas.", "translations": {"fr": ["traitre (subst.)", "tra\u00eetre (subst.)"], "en": ["traitor"], "nl": ["verrader"], "pl": ["zdrajca"], "br": ["treitour", "trubard (ak.)"], "de": ["Verr\u00e4ter"], "es": ["traidor"]}, "examples": [["Judason Iskariotan, kiu fari\u011dis perfidulo", "La Nova Testamento, S. Luko 6:16"], ["al perfidulo propras la perfida\u0135a oro", "Ab\u00edlio Manuel de Guerra Junqueiro, trad. L. H. Knoedt, La karitato kaj la justeco, Monda Kulturo, a\u016dtuno 1965, p. 97-98a"], ["li promesis mortigi la perfidulon", "Henryk Sienkiewicz, trad. Lidia Zamenhof, Quo vadis, \u0109apitro 17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "perfid", "primary": false}, "vati": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Garni per vato.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0431\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c \u0432\u0430\u0442\u0430\u0439"], "fr": ["ouater"], "en": ["pad"], "nl": ["watteren"], "ru": ["\u043d\u0430\u0431\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c \u0432\u0430\u0442\u043e\u0439", "\u043f\u043e\u0434\u0431\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c \u0432\u0430\u0442\u043e\u0439"], "de": ["wattieren"], "hu": ["vatt\u00e1val kit\u00f6m", "kivatt\u00e1z"]}, "examples": [["vati veston, banda\u011don", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Malprecizigi la formon de io.", "translations": {}, "examples": [["la nebulo iom vatas la konturojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "stompi", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vat", "primary": false}, "rambutanujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arbo el Sudorientazio kultivata pro fruktoj kaj kuracaj substancoj (Nephelium lappaceum).", "translations": {"fr": ["ramboutan (arbre)"], "de": ["Rambutan"], "en": ["rambutan"]}, "examples": [["rambutanarbo fari\u011das 25 m alta", "Vikipedio, Rambutano, 2010-01-26"]], "subdefinitions": []}], "root": "rambutan", "primary": false}, "galeza": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0413\u0430\u043b\u0443\u0430"], "fr": ["galoisien", "de Galois"], "en": ["Galois['s]"], "de": ["Galoissche"], "pl": ["Galois"], "hu": ["Galois-"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Galez", "primary": false}, "relvojo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: PIV2 donas multe pli fakan difinon, proksimume samsencan kiel la \u0109i-supra, en kiu klare aperas la diferenco inter \u00abrelvojo\u00bb kaj \u00abtrako\u00bb (nur: reloj + \u015dpaloj)."], "primary definition": "Vojo, ekipita per du paralelaj reloj, sur kiuj ruli\u011das vagonoj kaj similaj veturiloj.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0435\u043b\u0435\u0437\u043d\u0430\u044f \u0434\u043e\u0440\u043e\u0433\u0430", "\u0440\u0435\u043b\u044c\u0441\u044b"], "fr": ["voie (de chemin de fer)", "voie ferr\u00e9e", "chemin de fer (voie ferr\u00e9e)"], "it": ["ferrovia"], "pl": ["kolej", "droga \u017celazna (rzadkie)"], "hu": ["v\u00e1g\u00e1ny"]}, "examples": [["turninte li estis pa\u015donta sur la relvojon, kiam en lian viza\u011don \u015dprucis ru\u011da kaj blanka lumo", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 3"]], "subdefinitions": []}], "root": "voj", "primary": false}, "hejtoforno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Forno uzata kiel hejtilo en \u0109ambro, lo\u011dejo....", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0447"], "fr": ["po\u00eale (appareil de chauffage)"], "ru": ["\u043f\u0435\u0447\u044c (\u0441\u0443\u0449.)"], "pt": ["aquecedor (aparelho)"], "hu": ["k\u00e1lyha", "t\u0171zhely"]}, "examples": [["dum ser\u0109adoj oni elfosis pecojn de ceramika\u0135o por hejtforno", "-, La kastelo Kagenfels, [vidita en 2008-01]"]], "subdefinitions": []}], "root": "forn", "primary": false}, "sinekdoko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sinekdo\u0125o", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sinekdok", "primary": true}, "tenema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alteni\u011dema, persistanta.", "translations": {"be": ["\u0445\u0432\u0430\u0442\u043a\u0456", "\u0443\u0447\u044d\u043f\u0456\u0441\u0442\u044b"], "de": ["bewahrend", "festhaltend"], "ru": ["\u0441\u0442\u043e\u0439\u043a\u0438\u0439", "\u0445\u0432\u0430\u0442\u043a\u0438\u0439", "\u0446\u0435\u043f\u043a\u0438\u0439"], "pl": ["uparty"], "hu": ["makacs", "sz\u00edv\u00f3s", "tart\u00f3s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ten", "primary": false}, "akrido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el la familio akridedoj, saltinsekto kun mallongaj antenoj kaj povanta muziki per frotado de la kruroj al la elitroj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0440\u0430\u043d\u0447\u0430"], "fr": ["criquet"], "en": ["grasshopper", "locust"], "nl": ["sprinkhaan"], "pt": ["gafanhoto", "grilo"], "ru": ["\u0441\u0430\u0440\u0430\u043d\u0447\u0430"], "de": ["Heuschrecke"], "sv": ["gr\u00e4shoppa"], "hu": ["s\u00e1ska"], "sk": ["kobylka (hmyz)"], "br": ["karv-raden", "kilhog-raden"], "pl": ["konik polny", "szara\u0144cza"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio akridedoj (Acridium).", "translations": {"de": ["Feldheuschrecke", "Heuh\u00fcpfer", "Grille"], "en": ["Acridium"], "pl": ["szara\u0144cza"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "akrid", "primary": true}, "kukumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio kukurbacoj (Cucumis), al kiu apartenas kukumo kaj melono.", "translations": {"be": ["\u0433\u0443\u0440\u043e\u043a"], "fr": ["concombre"], "bg": ["\u043a\u0440\u0430\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0446\u0430"], "nl": ["komkommer"], "pt": ["pepino"], "ru": ["\u043e\u0433\u0443\u0440\u0435\u0446"], "de": ["Gurke"], "hu": ["Cucumis (nemzets\u00e9g)"], "fa": ["\u062e\u06cc\u0627\u0631"], "es": ["pepino"], "pl": ["og\u00f3rek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Specio de kukumo (Cucumis sativus), kun longformaj kaj akvoplenaj fruktoj.", "translations": {"en": ["cucumber"], "hu": ["uborka (n\u00f6v\u00e9ny)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La bero de kukumo , man\u011data kruda, en salato a\u016d konservita en vinagro.", "translations": {"sv": ["gurka"], "hu": ["uborka (\u00e9tel)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kukum", "primary": true}, "malla\u016ddinda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inda je malla\u016ddoj.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u0441\u0442\u043e\u0439\u043d\u044b\u0439 \u043f\u043e\u0440\u0438\u0446\u0430\u043d\u0438\u044f"], "en": ["blameworthy", "culpable"], "nl": ["afkeurenswaard", "verwerpelijk", "afkeurenswaardig", "laakbaar", "uit den boze"], "br": ["diveulus"], "de": ["tadelnswert", "tadelnsw\u00fcrdig"], "es": ["desalabable", "vituperable"], "hu": ["kifog\u00e1solhat\u00f3", "k\u00e1rhoztatand\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "la\u016dd", "primary": false}, "kostumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maniero sin vesti; vesto propra al iu nacio, klaso, tempo, ofico, cirkonstanco.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0441\u0442\u044e\u043c"], "fr": ["costume", "mise (costume)"], "en": ["costume", "style of dress", "garb"], "pt": ["traje t\u00edpico", "veste", "costume (vest.)"], "be": ["\u043a\u0430\u0441\u044c\u0446\u044e\u043c", "\u0441\u0442\u0440\u043e\u0439"], "de": ["Kleidung", "Bekleidung", "Tracht"], "hu": ["viselet", "n\u00e9pviselet", "koszt\u00fcm"], "cs": ["kroj"]}, "examples": [["la kostumo de l' antikvaj Romianoj", null], ["klerika, militista, ceremonia, negli\u011da kostumo", null], ["la kongresanoj dancis en naciaj kostumoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kostum", "primary": true}, "kontra\u016dkoncipa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malebliganta koncipon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u043e\u0437\u0430\u0447\u0430\u0442\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u043a\u043e\u043d\u0442\u0440\u0430\u0446\u0435\u043f\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439"], "ca": ["anticonceptiu", "contraceptiu"], "fr": ["contraceptif (adj.)", "anticonceptionnel (adj.)"], "es": ["anticonceptivo", "contraceptivo"]}, "examples": [["sinjoro doktoro, mi ne plu povas dormi: donu do al mi kontra\u016dkoncipajn pilolojn", "L. Beaucaire Kruko kaj Baniko en Bervalo S-ino Kruko iras al la kuracisto"]], "subdefinitions": []}], "root": "koncip", "primary": false}, "fazo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Perioda aspekto\u015dan\u011do en turni\u011do de astro.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0430\u0437\u0430"], "pt": ["fase"], "be": ["\u0444\u0430\u0437\u0430"], "de": ["Phase"], "hu": ["f\u00e1zis", "szakasz"], "es": ["fase"], "ro": ["faz\u0103"], "pl": ["faza"]}, "examples": [["la fazoj de la luno", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la difinitaj sinsekvaj statoj en la evoluado de fenomeno.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0430\u0437\u0430", "\u0444\u0430\u0437\u0438\u0441", "\u0441\u0442\u0430\u0434\u0438\u044f"], "de": ["Phase", "Stufe", "Abschnitt", "Stadium", "Etappe"], "ro": ["faz\u0103"], "fr": ["phase", "\u00e9tape", "stade (phase)"], "pl": ["faza"]}, "examples": [["fazoj de malsano, de milito", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Argumento de kosinusa funkcio, ofte figuranta fizikan fenomenon, kiu argumento estas afina funkcio de tempo la\u016d la tipo 2\u03c0ft+\u03c6; pli speciale la termo \u03c6 (origina fazo) en tiu argumento.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0430\u0437\u0430"], "fr": ["phase"], "en": ["phase"], "de": ["Phase"], "ro": ["faz\u0103"], "pl": ["faza"]}, "examples": [["samfazaj fenomenoj", null], ["malfazaj fenomenoj", null], ["faza diferenco inter kurentintenso kaj tensio de alternativa kurento trairanta kondensatoron", null]], "subdefinitions": []}], "root": "faz", "primary": true}, "enskribi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Skribe meti en ion.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043f\u0438\u0441\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["inscrire"], "de": ["einschreiben", "eintragen"], "nl": ["bijschrijven"], "hu": ["be\u00edr", "bejegyez"]}, "examples": [["en Via libro estis enskribitaj \u0109iuj tagoj destinitaj", "La Malnova Testamento, Psalmaro 139:16"], ["glore enskribi sian nomon en la historion", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Registri kiel \u015duldon a\u016d bonhavon.", "translations": {}, "examples": [["tiun \u0109i sumon mi enskribis en vian kalkulon, en vian krediton, en vian \u015duldon", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Por doni precizan difinon necesas konsideri la du apartajn tipojn de figuro. Vidu enskribita."], "primary definition": "(transitiva) Trovi la plej grandan geometrian figuron de unu tipo, kiun eblas desegni ene de figuro de dua tipo.", "translations": {"de": ["einbeschreiben"], "en": ["inscribe"], "pl": ["wpisa\u0107"], "hu": ["berajzol"]}, "examples": [["enskribi plurlateron en cirklo(n), sferon en piramido(n)", null]], "subdefinitions": []}], "root": "skrib", "primary": false}, "bedo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u011cardena strio da tero por kulturi florojn a\u016d legomojn.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0430\u0434\u043a\u0430"], "fr": ["plate-bande"], "en": ["bed", "plot"], "ru": ["\u0433\u0440\u044f\u0434\u0430", "\u0433\u0440\u044f\u0434\u043a\u0430"], "de": ["Beet"], "hu": ["\u00e1gy\u00e1s"], "br": ["ervenn"], "pl": ["grz\u0105dka", "zagon"]}, "examples": [["liaj vangoj estas kiel bedoj de aroma\u0135oj", "La Malnova Testamento, Alta Kanto 5:13"]], "subdefinitions": []}], "root": "bed", "primary": true}, "pastromona\u0125o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mona\u0125o kiu anka\u016d estas pastro (pastrigita mona\u0125o a\u016d mona\u0125i\u011dinta pastro).", "translations": {"be": ["\u0456\u0435\u0440\u0430\u043c\u0430\u043d\u0430\u0445", "\u043c\u0430\u043d\u0430\u0445-\u0441\u044c\u0432\u044f\u0442\u0430\u0440"], "en": ["monk-presbyter", "hieromonk"], "nl": ["monnikspriester"], "grc": ["\u03b9\u03b5\u03c1\u03bf\u03bc\u03bf\u03bd\u03b1\u03c7\u03cc\u03c2"], "ru": ["\u0438\u0435\u0440\u043e\u043c\u043e\u043d\u0430\u0445", "\u0441\u0432\u044f\u0449\u0435\u043d\u043d\u043e\u0438\u043d\u043e\u043a"], "de": ["M\u00f6nchspriester"], "hu": ["szerzetespap"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mona\u0125", "primary": false}, "a\u016dkoformaj": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Alko estas de familio \"Alcidae\", (la\u016d kelkaj fontoj subordo \"Alcae\") ordo \"Charadriiformes\"."], "primary definition": "Ordo el la klaso birdoj (Alciformes).", "translations": {"ru": ["\u0447\u0438\u0441\u0442\u0438\u043a\u0438 (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434)"], "de": ["Alkv\u00f6gel"], "hu": ["alkaalak\u00faak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dk", "primary": false}, "tatamo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mato per kiu oni kovras la grundon de japana hejmo kaj taksas la grandon de \u0109ambroj, kutime proksimume 6 cm dika, 90 cm lar\u011da, 180 cm longa.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u0442\u0430\u043c\u0456"], "fr": ["tatami"], "nl": ["tatami"], "pt": ["tatame"], "ru": ["\u0442\u0430\u0442\u0430\u043c\u0438"], "de": ["Tatami", "Judomatte"], "hu": ["tatami"], "pl": ["tatami"]}, "examples": [["la tatamaro de \u0109ambro devas esti \u0109iam senpolva kaj pura", "Enciklopedieto japana, artikolo \u00abtatamo\u00bb, p. 176a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tatam", "primary": true}, "valeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda valo, ne tre lar\u011da a\u016d ne tre profunda.", "translations": {"fr": ["vallon"], "en": ["dell", "glen"], "hu": ["v\u00f6lgyecske"]}, "examples": [["dudeko da viroj kaj virinoj komencis fari aran\u011dojn por dumnokta lo\u011do en oportuna valeto", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 9a, aventura voja\u011do"]], "subdefinitions": []}], "root": "val", "primary": false}, "tribunalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ju\u011dinstanco, konsistanta el unu ju\u011disto a\u016d pluraj ju\u011distoj kune ju\u011dantaj.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u044b\u0431\u0443\u043d\u0430\u043b"], "fr": ["tribunal"], "en": ["tribunal"], "nl": ["tribunaal"], "pt": ["tribunal"], "ru": ["\u0441\u0443\u0434", "\u0442\u0440\u0438\u0431\u0443\u043d\u0430\u043b"], "ca": ["tribunal"], "de": ["Tribunal"], "hu": ["t\u00f6rv\u00e9nysz\u00e9k", "b\u00edr\u00f3s\u00e1g"], "es": ["tribunal"], "pl": ["s\u0105d", "trybuna\u0142"]}, "examples": [["se temas pri nederlanda kontrakto, la tribunalo ne kompetentas", "Roland Rotsaert: Piramidaj investoj: ne nur en Albanio!, Monatojaro 1997a, numero 7a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pl": ["s\u0105d"]}, "examples": [["en la tribunalo la afero estis tute klara", "Renervo Da\u015do: Ne-atenditaj sekvoj, Monatojaro 1999a, numero 8a, p. 17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tribunal", "primary": true}, "jetavio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Avio pelata per jetmotoro.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u0430\u043a\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439 \u0441\u0430\u043c\u043e\u043b\u0451\u0442"], "de": ["Strahlflugzeug", "D\u00fcsenflugzeug", "Jet", "D\u00fcsenjet"], "en": ["jet plane"], "sv": ["jetflygplan", "reaplan"], "it": ["jet", "aereo a reazione"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "reakcia aviadilo, jeto", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "jet", "primary": false}, "nitrato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Salo de nitrata acido.", "translations": {"be": ["\u043d\u0456\u0442\u0440\u0430\u0442"], "fr": ["nitrate"], "en": ["nitrate"], "nl": ["nitraat"], "pt": ["nitrato"], "ru": ["\u043d\u0438\u0442\u0440\u0430\u0442"], "de": ["Nitrat"], "hu": ["nitr\u00e1t"], "uk": ["\u043d\u0456\u0442\u0440\u0430\u0442"], "pl": ["nitrat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nitrat", "primary": true}, "simioj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la klaso mamuloj (Primates).", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u043c\u0430\u0442\u044b"], "en": ["primates"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043c\u0430\u0442\u044b (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434)"], "de": ["Herrentiere"], "it": ["primati"], "hu": ["f\u0151eml\u0151s\u00f6k"], "sk": ["prim\u00e1ty"], "pl": ["naczelne (rz\u0105d)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "simi", "primary": false}, "koloniano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de kolonio.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u043e\u043d\u0438\u0441\u0442", "\u043f\u043e\u0441\u0435\u043b\u0435\u043d\u0435\u0446"], "fr": ["colon", "membre de la communaut\u00e9 (\u00e9trang\u00e8re)"], "en": ["colonist"], "nl": ["kolonist"], "pl": ["kolonista"]}, "examples": [["ankora\u016d Las Casas predikis kontra\u016d la moro de fumado, kiun oni heredis de la kolonianoj", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo EsperantoBagateloj"]], "subdefinitions": []}], "root": "koloni", "primary": false}, "plado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda telero, kiu servas por alporti sur la tablon la man\u011da\u0135ojn, disdonotajn al \u0109iu man\u011danto.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043b\u044e\u0434\u043e"], "fr": ["plat (subst.)"], "en": ["platter", "dish", "tray"], "nl": ["schaal", "schotel"], "pt": ["prato"], "de": ["Platte"], "hu": ["fog\u00e1s (\u00e9tel)"], "fa": ["\u062f\u06cc\u0633"], "es": ["plato"]}, "examples": [["plado da gria\u0135o", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La man\u011da\u0135o entenata en plado.", "translations": {"fa": ["\u062e\u0648\u0631\u0627\u06a9"], "en": ["course", "plate", "platter", "dish"], "nl": ["gerecht"], "hu": ["\u00e9tel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la eroj, kiuj konsistigas menuon.", "translations": {"en": ["course"], "nl": ["gerecht"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "plad", "primary": true}, "mortinta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io mortinta; kadavro kaj ceteraj.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0443\u043f"], "fr": ["charogne"], "nl": ["lijk"], "pt": ["cad\u00e1ver", "resto mortal"], "ru": ["\u043f\u0430\u0434\u0430\u043b\u044c"], "de": ["Gestorbenes", "Abgestorbenes", "Leiche", "Kadaver"], "it": ["cadavere"], "hu": ["hulla"], "ro": ["cadavru"], "pl": ["zw\u0142oki"]}, "examples": [["la homo kultura en efektivo nutras sin per mortinta\u0135o", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 5, el la vivo kaj sciencoj, bagateloj"]], "subdefinitions": []}], "root": "mort", "primary": false}, "lernoservo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senpaga a\u016d malalte pagata servo de junulo \u0109e metiisto a\u016d profesiulo por lerni la metion a\u016d profesion.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u0436\u044b\u0440\u043e\u045e\u043a\u0430", "\u043f\u0440\u0430\u043a\u0442\u044b\u043a\u0430 (\u0432\u0443\u0447\u044d\u0431\u043d\u0430\u044f)"], "fr": ["apprentissage en entreprise", "stage d'apprentissage"], "nl": ["leer (v.leerjongen)"], "br": ["staj (en un embregerezh)"], "ru": ["\u0441\u0442\u0430\u0436\u0438\u0440\u043e\u0432\u043a\u0430", "\u043f\u0440\u0430\u043a\u0442\u0438\u043a\u0430 (\u0443\u0447\u0435\u0431\u043d\u0430\u044f)"], "de": ["Lehre"], "hu": ["inaskod\u00e1s"]}, "examples": [["restis \u0109e la patrino du miaj pli junaj fratoj, el kiuj unu lernoservas \u0109e ligna\u0135isto", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "lern", "primary": false}, "salpetro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "KNO3. Kalia azotato, kiu formi\u011das nature sur malsekaj muroj kaj estas uzata por produkti azotikan acidon kaj fabriki pulvon.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043b\u0435\u0442\u0440\u0430"], "nl": ["salpeter"], "ru": ["\u0441\u0435\u043b\u0438\u0442\u0440\u0430"], "de": ["Salpeter"], "it": ["salnitro"], "hu": ["sal\u00e9trom"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "salpetr", "primary": true}, "postesignoARK": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Signo postlasita de io pasinta a\u016d okazinta.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u0435\u0434"], "fr": ["trace", "vestige"], "nl": ["spoor"], "hu": ["nyom"]}, "examples": [["nun ekzistas plu nenia postsigno de la turo nek de la pre\u011dejo", "Fabeloj, volumo 4, Sonorila profundo"], ["ne restos postesigno de la abundeco en la lando, pro tiu malsato", "La Malnova Testamento, Genezo 41:31"], ["Egipto estas klara postsigno de la mano de Oziriso", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 2a"], ["por forigi la lastajn postesignojn de la ekscito, li iris al Sara", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 12a"], ["Jungo lavas la \u015dtuparon, neniigante la postsignojn de la hiera\u016daj okazinta\u0135oj", "Metropoliteno, \u0109apitro 9a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sign", "primary": false}, "eksploda\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Substanco, kiu povas eksplodi.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0431\u0443\u0445\u043e\u045e\u043a\u0430"], "fr": ["explosif (subst.)"], "nl": ["springstof", "explosief (z.nw.)"], "pt": ["explosivo"], "ru": ["\u0432\u0437\u0440\u044b\u0432\u0447\u0430\u0442\u043a\u0430", "\u0432\u0437\u0440\u044b\u0432\u0447\u0430\u0442\u043e\u0435 \u0432\u0435\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Sprengstoff"], "hu": ["robban\u00f3anyag", "robban\u00f3szer"], "es": ["explosivo"], "pl": ["materia\u0142 wybuchowy"]}, "examples": [["dinamito, nitroglicerino estas eksploda\u0135oj", null], ["\u2015 \u0108u malbona nova\u0135o, \u0108efo? \u2015 Ne, knabo, nur iom tro tu\u015dotima eksploda\u0135o", "Urd Hadda murdita!, p. 16"]], "subdefinitions": []}], "root": "eksplod", "primary": false}, "Mateo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo hebredevena.", "translations": {"be": ["\u041c\u0430\u0446\u0435\u0439"], "fr": ["Matthieu"], "bg": ["\u041c\u0430\u0442\u0435\u0439"], "nl": ["Mathias"], "pt": ["Mateus"], "ru": ["\u041c\u0430\u0442\u0432\u0435\u0439", "\u041c\u0430\u0442\u0444\u0435\u0439 (\u0431\u0438\u0431\u043b.)"], "de": ["Matth\u00e4us"], "it": ["Matteo", "Mattia"], "hu": ["M\u00e1t\u00e9"], "br": ["Mazhev"]}, "examples": [["kaj Jesuo vidis viron nomatan Mateo, sidantan \u0109e la impostejo", "La Nova Testamento, &Mat 9:9"]], "subdefinitions": []}], "root": "Mate", "primary": true}, "disi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u044a\u0435\u0434\u0438\u043d\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0440\u0430\u0437\u0434\u0435\u043b\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0440\u0430\u0437\u043e\u0439\u0442\u0438\u0441\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0441\u0442\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["se s\u00e9parer"], "de": ["sich trennen"], "pl": ["oddziela\u0107 si\u0119", "rozdziela\u0107 si\u0119", "roz\u0142\u0105cza\u0107 si\u0119", "rozprasza\u0107 si\u0119 (rozrzuca\u0107)", "rozstawa\u0107 si\u0119 (z kim\u015b)", "rozchodzi\u0107 si\u0119 (z kim\u015b)", "separowa\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["ni disi\u011dis en diversajn flankojn", "Z"], ["post alkutimi\u011do doloras disi\u011do", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "dis", "primary": false}, "turni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Movi ion \u0109irka\u016d \u011dia akso.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0440\u0430\u0449\u0430\u0442\u044c", "\u043a\u0440\u0443\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u0432\u0435\u0440\u0442\u0435\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0432\u043e\u0440\u0430\u0447\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0432\u0435\u0440\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e\u0440\u0430\u0447\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0432\u0435\u0440\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u0440\u0430\u0449\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["tourner"], "en": ["turn"], "nl": ["draaien"], "pt": ["virar", "voltar", "volver", "rodar", "voltear", "transformar"], "de": ["verwandeln"], "sv": ["vrida"], "hu": ["ford\u00edt", "forgat"], "cs": ["obr\u00e1tit"], "pl": ["obraca\u0107"]}, "examples": [["turni radon", null], ["turni \u015dlosilon en la seruro", null], ["\u0109e la sono de lia vo\u0109o Stella turnis la kapon", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, la porcio da glacia\u0135o, (rakonto de L. Dilling, tradukita de Eduard Hall el Joensuu (Finnlando))"], ["la kamparano turnis kaj returnis la pa\u011dojn", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, doktoro \u0108ioscia"], ["la folioj en la arbaro fari\u011dis flavaj , la vento ilin forportis kaj turnopelis", "Fabeloj, volumo 2, malbela anasido"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Direkti en iun direkton.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0432\u043e\u0440\u0430\u0447\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0432\u0435\u0440\u043d\u0443\u0442\u044c"], "en": ["turn"], "de": ["zuwenden", "richten", "lenken"], "sv": ["v\u00e4nda"], "hu": ["elford\u00edt", "ir\u00e1ny\u00edt"], "pl": ["obraca\u0107", "zakr\u0119ca\u0107"]}, "examples": [["turni posten la \u0109evalon", "B"], ["ili turnis al Mi la dorson", "La Malnova Testamento, Jeremia 32:33"], ["returnu vin de viaj malbonaj vojoj", "La Malnova Testamento, II. Re\u011doj 17:13"], ["turni la okulojn al la pordo", null], ["turni sian rigardon, atenton al io", null], ["turni \u0109iujn siajn fortojn, klopodojn al iu celo", null], ["la randoj de la \u0109inaj tegmentoj estas turnitaj supren", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Meti en novan staton, \u015dan\u011di.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0440\u0430\u0449\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c"], "sv": ["f\u00f6rvandla"], "hu": ["v\u00e1ltoztat (vmiv\u00e9)"]}, "examples": [["la edzi\u011do de la princo devis ja alporti al \u015di la morton kaj turni \u015din en \u015da\u016dmon sur la maro", "Fabeloj, volumo 1, la virineto de maro"]], "subdefinitions": []}], "root": "turn", "primary": true}, "Kameruno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La plej alta monto \u2015 fakte vulkano \u2015 de la Okcidenta Afriko (9\u00b010'E 4\u00b012'N), surloke nomita \u00abMonto de grandeco\u00bb (Mongo ma Ndemi).", "translations": {"ru": ["\u041a\u0430\u043c\u0435\u0440\u0443\u043d"], "fr": ["Cameroun"], "bg": ["\u041a\u0430\u043c\u0435\u0440\u0443\u043d"], "nl": ["Kameroenberg"], "de": ["Kamerun"], "en": ["Cameroon"], "pl": ["Kamerun", "Republika Kamerunu"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Lando en la centra Afriko kun \u0109efurbo Jaundeo, teritorio de Respubliko Kameruno, kunlima kun Centr-Afriko, \u0108ado, Ekvatora Gvineo, Gabono, Kongo Brazavila, Ni\u011derio kaj Atlantiko (Gvinea Golfo); ISO-3166 kodo: CM.", "translations": {"nl": ["Kameroen"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kamerun", "primary": true}, "sarlandano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Civitano de Sarlando.", "translations": {"de": ["Saarl\u00e4nder"], "hu": ["Saar-vid\u00e9ki"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Sarland", "primary": false}, "foino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de marteso (Martes foina) el E\u016dropo kaj Norda Azio, kun duparta blanka brustmakulo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043c\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f \u043a\u0443\u043d\u0438\u0446\u0430"], "fr": ["fouine"], "nl": ["steenmarter"], "pt": ["fuinha", "fuinho", "gardunho", "gardunho"], "de": ["Steinmarder"], "it": ["faina"], "hu": ["nyest"], "cs": ["kuna skaln\u00ed"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "foin", "primary": true}, "alfo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de stipo kies trunketojn oni uzas por fabriki mata\u0135ojn kaj tre molan, ne susurantan paperon (Stipa tenacissima).", "translations": {"ru": ["\u044d\u0441\u043f\u0430\u0440\u0442\u043e", "\u0430\u043b\u044c\u0444\u0430 (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "fr": ["alfa"], "en": ["stipa grass"], "nl": ["espartogras"], "pt": ["esparto"], "de": ["Espartogras"], "hu": ["eszpart\u00f3f\u0171", "halfaf\u0171", "alfaf\u0171", "l\u00f3s\u00f6r\u00e9nyf\u0171"], "pl": ["esparto", "alfa (ro\u015bl.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "alf", "primary": true}, "mesiismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"en": ["messianism"], "nl": ["messianisme"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kredo je eksterordinara, sava, mesia rolo de sia nacio, klaso a\u016d movado.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0441\u0441\u0438\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"]}, "examples": [["la a\u016dtoro mencias kaj priparolas diversajn erarojn kaj misuzojn de patriotismo, naciismo kaj mesiismo", "P. Mo\u0135ajev: Verko ne revelacia, sed ja pensiga. La Ondo de Esperanto, 2007. \u21168\u20139"], ["fini\u011dis la okdekaj jaroj, kaj anka\u016d fini\u011dis iu evento, la marksisma mesiismo, kiu, dum sepdek jaroj, starigis sin kiel la plej grandan kontra\u016dulon de kristanismo", "Domenico Del Rio, tr. A. D. S.: La papo, kiu venkobatis Markson. Espero Katolika. 1990:2"]], "subdefinitions": []}], "root": "mesi", "primary": false}, "poezia\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108ia ajn verko poezia: versa\u0135o, soneto, odo, balado, poemo kaj tiel plu.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u044d\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0435 \u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u0435\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["po\u00e9sie (\u0153uvre en vers)"], "be": ["\u0432\u0435\u0440\u0448", "\u0432\u0435\u0440\u0448\u0430\u0432\u0430\u043d\u044b \u0442\u0432\u043e\u0440", "\u043f\u0430\u044d\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b \u0442\u0432\u043e\u0440"]}, "examples": [["la libro entenas 37 poezia\u0135ojn kaj unu proza\u0135on", "B. Kolker: Estas dan\u011dere esti poeto Monato."], ["sidi \u0109e si kaj verki poezia\u0135ojn estas ja certe vera plezuro!", "Fabeloj, volumo 1, Galo\u015doj de feli\u0109o"], ["esprimis la esperon balda\u016d legi liajn novajn poezia\u0135ojn", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 27a"], ["nek en tragedioj nek en alispecaj poezia\u0135oj Hera estu prezentata kiel surpreninta la formon de pastrino kolektanta monon", "Platono, tr. D. Broadribb: La Respubliko. Parto 2a."]], "subdefinitions": []}], "root": "poezi", "primary": false}, "\u0109ielosfero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fikcia sfero kun arbitre granda radiuso, kies centron oni kutime elektas a\u016d samcentre kun Tero, a\u016d en la loko kie estas la observanto, a\u016d en la centro de Suno, a\u016d en ajna alia loko, sur kiun sferon oni projekcias la astrojn.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0431\u0435\u0441\u043d\u0430\u044f \u0441\u0444\u0435\u0440\u0430"], "en": ["coelosphere"], "it": ["sfera celeste"], "pl": ["sklepienie niebieskie"]}, "examples": [["zenito la punkto sur la \u0109iela sfero, situanta vertikale super la kapo de la observanto", "La Nova Plena Ilustrita Vortaro, Art. \u00abzenit/o\u00bb"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109iel", "primary": false}, "dubigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi iun dubanta.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0432\u0435\u0440\u0433\u043d\u0443\u0442\u044c \u0441\u043e\u043c\u043d\u0435\u043d\u0438\u044e"], "fr": ["faire douter", "mettre en doute"], "pl": ["kwestionowa\u0107", "podawa\u0107 w w\u0105tpliwo\u015b\u0107", "sk\u0142ania\u0107 do w\u0105tpienia"], "hu": ["k\u00e9telked\u0151v\u00e9 tesz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi ion necerta.", "translations": {"hu": ["k\u00e9ts\u00e9gess\u00e9 tesz"]}, "examples": [["dubigi la venkon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dub", "primary": false}, "Graveto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La\u016d franca vila\u011do Gravette [gravet]. Alia esperantigo: Gravetio : \u011di respondas al du malsimilaj periodoj pri homa aktivado: Gravetio kaj A\u016drignacio."], "primary definition": "Prahistoria kulturepoko, parto de e\u016dropa paleolitiko (27000 a.K. \u2013 20000 a.K.).", "translations": {"fr": ["Gravettien (subst., \u00e9poque)"], "pt": ["Gravetiano"]}, "examples": [["la malgrandeco de la pintoj trovitaj el la Graveto-epoko supozigas, ke arkoj ekzistis jam anta\u016d almena\u016d 20.000 jaroj", "Vikipedio, artikolo \u00abarko (armilo)\u00bb, 2008-03-17"]], "subdefinitions": []}], "root": "Gravet", "primary": true}, "interkonsenti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti en akordo; akorde agi.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u0433\u043e\u0432\u043e\u0440\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["\u00fcbereinstimmen", "einer Meinung sein"], "nl": ["afspreken"], "en": ["come to terms with", "come to an understanding with"], "be": ["\u043f\u0430\u0433\u0430\u0434\u0437\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u0434\u0430\u043c\u043e\u0432\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u043f\u0430\u0440\u0430\u0437\u0443\u043c\u0435\u0446\u0446\u0430"]}, "examples": [["perfide, sekrete interkonsenti", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aran\u011di kontrakton kun iu pri difinita punkto; interakcepti.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0433\u043b\u0430\u0441\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "be": ["\u0443\u0437\u0433\u0430\u0434\u043d\u044f\u0446\u044c", "\u0443\u0437\u0433\u0430\u0434\u043d\u0456\u0446\u044c"]}, "examples": [["ili interkonsentis la prezon, pri la prezo", null], ["interkonsentita signo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konsent", "primary": false}, "samklasano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de sama studklaso.", "translations": {"fr": ["camarade de classe"]}, "examples": [["vi parolos al iu el niaj samklasanoj", "Gerda malaperis, \u0109apitro 19a"]], "subdefinitions": []}], "root": "klas", "primary": false}, "interkonsento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago interkonsenti, rezulto de tiu ago.", "translations": {"nl": ["instemming", "overeenstemming"]}, "examples": [["esti en interkonsento kun iu", "Z"], ["pli valoras interkonsento ol ju\u011da dokumento", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "konsent", "primary": false}, "komputi": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Vidu rimarkon sub komputilo."], "primary definition": "Solvi matematikan problemon a\u016d prilabori datumon aplikante algoritmon, precipe en formo de programo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0447\u0438\u0441\u043b\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["calculer (info.)", "effectuer du calcul informatique"], "en": ["compute"], "nl": ["berekenen"], "pt": ["computar"], "be": ["\u043b\u0456\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u043b\u0456\u0447\u0430\u0446\u044c"], "de": ["berechnen"], "sv": ["ber\u00e4kna"], "hu": ["kisz\u00e1m\u00edt", "(adatot) feldolgoz"], "sk": ["po\u010d\u00edta\u0165"], "cs": ["po\u010d\u00edtat strojem"], "es": ["computar"]}, "examples": [["pa\u011doj, kiuj dinamike kalkulas kaj komputas", "Klivo: Kio estas Javo?, Monato jaro 1998a, numero 5a, p. 13a"]], "subdefinitions": []}], "root": "komput", "primary": true}, "kvotigo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Proporcia alju\u011do en a\u0109eto de akcioj, valutoj, valorpaperoj kaj tiel plu en la borso, kiu influas la fiksadon de la taga kurzo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0442\u044b\u0440\u043e\u045e\u043a\u0430"], "nl": ["toewijzing"], "ru": ["\u043a\u043e\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u043a\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kvot", "primary": false}, "parietalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0442\u0435\u043c\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f \u043a\u043e\u0441\u0442\u044c"], "nl": ["wandbeen"], "pt": ["parietal"], "de": ["Scheitelbein"], "pl": ["ko\u015b\u0107 ciemieniowa"], "hu": ["falcsont"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "parietal", "primary": true}, "setario": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Neda\u016dra herbo kun rigidaj haroj, genro el familio poacoj.", "translations": {"fr": ["millet (\u00e0 grappes, d'italie...)", "s\u00e9taire"], "it": ["setaria"], "hu": ["muhar", "mohar"]}, "examples": [["\u0109iutage \u015di man\u011dis riza\u0135on kun setario", "Homoj man\u011dantaj, \u00abiun tagon por mortigi tiun memoron\u00bb, p. 236a"]], "subdefinitions": []}], "root": "setari", "primary": true}, "\u0109irka\u016dmezuro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezuro de la \u0109irka\u016do.", "translations": {"fr": ["tour (mesure)"], "de": ["Umfang"], "hu": ["k\u00f6rm\u00e9ret", "ker\u00fclet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mezur", "primary": false}, "anta\u016dlonge": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Multe da tempo anta\u016de.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0430\u0432\u043d\u043e"], "fr": ["depuis longtemps", "il y a longtemps"], "en": ["long ago"], "nl": ["lang geleden"], "de": ["lange davor", "viel fr\u00fcher"], "sv": ["f\u00f6r l\u00e4nge sedan"], "hu": ["r\u00e9gen", "j\u00f3val el\u0151tte"]}, "examples": [["jaroj anta\u016dlonge pasintaj", "La Malnova Testamento, Psalmaro 77:5"]], "subdefinitions": []}], "root": "long", "primary": false}, "prometio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 61, atompezo 146,9151, simbolo Pm. Eksaj nomoj de la elemento estas ilinio kaj florentino. \u0108iuj izotopoj de tiu ar\u011dentgriza metalo estas radioaktivaj. Lantanoido.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u043c\u044d\u0442\u044b\u0439"], "fr": ["prom\u00e9thium"], "en": ["promethium"], "nl": ["promethium"], "pt": ["prom\u00e9cio", "prom\u00e9tio"], "la": ["Promethium"], "de": ["Promethium"], "it": ["promezio"], "hu": ["prom\u00e9tium"], "es": ["prometio"], "br": ["prometiom"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043c\u0435\u0442\u0438\u0439"], "pl": ["promet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prometi", "primary": true}, "medito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["m\u00e9ditation"], "en": ["meditation"]}, "examples": [["\u0109e \u0109iuj tiuj meditoj mi forgesis la tempon kaj horon", "Fabeloj, volumo 4, turgardisto Ole, Unua vizito"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Medita\u0135o, temo, kiun oni pripensas.", "translations": {}, "examples": [["fremda medito estas ka\u015dita", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "medit", "primary": false}, "uzo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Preno de io kiel rimedo.", "translations": {"fi": ["k\u00e4ytt\u00f6"], "fr": ["usage"], "ru": ["\u0443\u043f\u043e\u0442\u0440\u0435\u0431\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0438\u0441\u043f\u043e\u043b\u044c\u0437\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u0440\u0438\u043c\u0435\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [["fari uzon el \u0109iu momento", "Z"], ["fari uzon de siaj armiloj", null], ["post la uzo de la aerostato mi \u011din forbruligos", "Fabeloj, volumo 3, \u015dtono de la sa\u011duloj"]], "subdefinitions": []}], "root": "uz", "primary": false}, "mediti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longe pensi, fiksante kaj koncentrante sian atenton; enprofundi\u011di en pensado.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0434\u044b\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["m\u00e9diter"], "en": ["meditate"], "nl": ["pijnzen", "mediteren"], "pt": ["meditar"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043c\u044b\u0448\u043b\u044f\u0442\u044c", "\u043c\u0435\u0434\u0438\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0434\u0443\u043c\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "ca": ["meditar"], "de": ["meditieren"], "hu": ["elm\u00e9lkedik", "medit\u00e1l"], "es": ["meditar"]}, "examples": [["stomako malsata nur pri pano meditas", "Proverbaro esperanta"], ["la fidela servisto longe meditis, kion fari", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, fidela johano"], ["li reiris al sia \u0109ambro por mediti sian paroladon al la \u0135urio", "Doroteo kaj la Sor\u0109isto en Oz, \u00abla proceso kontra\u016d la katido He\u016dreka\u00bb"]], "subdefinitions": []}], "root": "medit", "primary": true}, "uzi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Preni ion kiel rimedon por atingi celon; agi per io por kontentigi bezonon.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043f\u043e\u0442\u0440\u0435\u0431\u043b\u044f\u0442\u044c", "\u0438\u0441\u043f\u043e\u043b\u044c\u0437\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["employer (utiliser)", "utiliser"], "en": ["use"], "nl": ["gebruiken"], "pt": ["usar", "utilizar"], "de": ["benutzen", "gebrauchen"], "tr": ["kullanmak"], "sv": ["anv\u00e4nda"], "tp": ["kepeken"], "hu": ["haszn\u00e1l"], "cs": ["pou\u017e\u00edt"], "fi": ["k\u00e4ytt\u00e4\u00e4"], "es": ["usar", "utilizar"]}, "examples": [["uzi fingrojn anstata\u016d forketo", null], ["uzi multe da salo", "B"], ["mi devis uzi mian po\u015dan tran\u0109ilon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 34"], ["uzi pafilegon", "Z"], ["uzi prepozicion", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 29"], ["uzi sian prudenton, rajton, artifikon", null], ["uzi monon kaj admonon kaj flaton kaj baton", "Proverbaro esperanta"], ["uzu tempon estantan", "Z"], ["ni uzu bone la vivon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 20"]], "subdefinitions": []}], "root": "uz", "primary": true}, "softa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Milde malla\u016dta.", "translations": {"be": ["\u0446\u0456\u0445\u0456", "\u043c\u044f\u043a\u043a\u0456 (\u0433\u0443\u043a, \u0433\u043e\u043b\u0430\u0441)"], "fr": ["doux (son)"], "en": ["quiet"], "nl": ["zacht (van geluid)"], "ru": ["\u0442\u0438\u0445\u0438\u0439", "\u043f\u0440\u0438\u0433\u043b\u0443\u0448\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043c\u044f\u0433\u043a\u0438\u0439 (\u0437\u0432\u0443\u043a, \u0433\u043e\u043b\u043e\u0441)"], "es": ["bajo (sonido)"], "hu": ["l\u00e1gy hang\u00fa"]}, "examples": [["mia vo\u0109o fari\u011das softa kaj diskreta", "La Kiso kaj dek tri aliaj noveloj, G\u00e4rda"]], "subdefinitions": []}], "root": "soft", "primary": true}, "senmezura": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eksterordinare granda, tro granda.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0437\u043c\u0435\u0440\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u0432\u0435\u0440\u0445 \u043c\u0435\u0440\u044b"], "fr": ["d\u00e9mesur\u00e9", "disproportionn\u00e9 (excessif)", "excessif", "immod\u00e9r\u00e9"], "nl": ["uitermate"], "br": ["divuzul", "hep muzul", "dreist muzul"], "hu": ["m\u00e9rt\u00e9ktelen", "irdatlan", "m\u00e9ret feletti"]}, "examples": [["amo supermezura ne estas plezura", "Proverbaro esperanta"], ["kiam li repudiis sian edzinon, li komencis drinki senmezure", "Urd Hadda murdita!, p. 18"]], "subdefinitions": []}], "root": "mezur", "primary": false}, "kargboato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speciala boato por transporti varojn.", "translations": {"be": ["\u0444\u0440\u0430\u0445\u0442\u0430\u0432\u0430\u0435 \u0441\u0443\u0434\u043d\u0430"], "fr": ["cargo (navire)"], "en": ["freight boat", "freighter"], "nl": ["vrachtschip"], "ru": ["\u0433\u0440\u0443\u0437\u043e\u0432\u043e\u0435 \u0441\u0443\u0434\u043d\u043e"], "de": ["Frachtschiff"], "hu": ["teherhaj\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "karg", "primary": false}, "skemismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tendenco, en evoluigo de lingvo (precipe de \u00abplanlingvo\u00bb, kaj speciale Esperanto), preferi la formojn raciajn, sistemajn kaj unuecajn ol formojn fremdlingvajn, malsistemajn kaj ofte redundajn.", "translations": {"be": ["\u0441\u0445\u0435\u043c\u0430\u0442\u044b\u0437\u043c"], "fr": ["sch\u00e9matisme"], "ru": ["\u043f\u0443\u0440\u0438\u0437\u043c", "\u0440\u0430\u0446\u0438\u043e\u043d\u0430\u043b\u0438\u0437\u043c", "\u0441\u0438\u0441\u0442\u0435\u043c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Schematismus"], "it": ["schematismo"], "hu": ["sematizmus"]}, "examples": [["la skemismaj projektoj (anka\u016d nomataj \u00aba\u016dtonomaj\u00bb) prilaboras etnolingvan materialon la\u016d propraj skemoj &dash ili do aposteriore transprenas etnolingva\u0135ojn, sed apriore modifas ilin", "Vera Barandovsk\u00e1-Frank, Enkonduka lernolibro de interlingvistiko. Paderborn."]], "subdefinitions": []}], "root": "skem", "primary": false}, "enkarni\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unui\u011do de dio kun homo en la persono de Jesuo.", "translations": {"fr": ["incarnation"], "nl": ["incarnatie"], "it": ["incarnazione"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "karn", "primary": false}, "etfingro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "malgranda fingro", "translations": {"ru": ["\u043c\u0438\u0437\u0438\u043d\u0435\u0446"], "de": ["kleiner Finger"], "sv": ["lillfinger"], "pl": ["ma\u0142y palec"]}, "examples": [["Jaguarpiedul, indiano, sidadis anta\u016d sia vigvamo kaj observante siajn piedfingrojn pensadis pri tio: kial li ne povas movi la etfingron tiel, kiel la ceterajn fingrojn?", "Szathm\u00e1ri: La guarbo"]], "subdefinitions": []}], "root": "fingr", "primary": false}, "soko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de plugilo, konsistanta el triangula oblikva klingo, kiu sublevas la teron kaj renversas \u011din flanken.", "translations": {"be": ["\u043b\u0435\u043c\u0435\u0445", "\u043b\u044f\u043c\u0435\u0448", "\u043d\u0430\u0440\u043e\u0433"], "fr": ["soc"], "en": ["ploughshare (brite)", "plowshare (usone)"], "nl": ["ploegschaar"], "ru": ["\u0441\u043e\u0448\u043d\u0438\u043a", "\u043b\u0435\u043c\u0435\u0445"], "de": ["Pflugschar"], "hu": ["ekevas"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sok", "primary": true}, "fritilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Profunda pato por friti.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u043e\u0432\u043e\u0440\u043e\u0434\u0430", "\u0444\u0440\u0438\u0442\u044e\u0440\u043d\u0438\u0446\u0430"], "fr": ["friteuse", "sauteuse"], "bg": ["\u0444\u0440\u0438\u0442\u044e\u0440\u043d\u0438\u043a"], "nl": ["friteuse"], "pt": ["frigideira"], "de": ["Friteuse"], "hu": ["serpeny\u0151", "s\u00fct\u0151ed\u00e9ny", "pecsenyes\u00fct\u0151 (ed\u00e9ny)"], "es": ["freidora"]}, "examples": [["elsalti el la fritilo en la fajron", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "frit", "primary": false}, "regeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Jamajkdevena muzika stilo el la fino de la 1960aj jaroj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u0433\u0433\u0438", "\u0440\u0435\u0433\u0433\u0435\u0439"], "fr": ["reggae"]}, "examples": [["gejunuloj dancis je ritmoj de roko, skao, kaj regeo de la bandoj Strika Tango, Esperanto Desperado", "F. Martorell, Informletero de Vinilkosmo n-ro 12, soc.culture.esperanto, 2005-04-30"]], "subdefinitions": []}], "root": "rege", "primary": true}, "laparotomio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124irurgia malfermo de la ventra pario.", "translations": {"el": ["\u03bb\u03b1\u03c0\u03b1\u03c1\u03bf\u03c4\u03bf\u03bc\u03af\u03b1"], "nl": ["laparatomie"], "pt": ["laparotomia"], "ru": ["\u043b\u0430\u043f\u0430\u0440\u043e\u0442\u043e\u043c\u0438\u044f"], "de": ["Bauchschnitt", "Laparotomie"], "hu": ["laparotomia", "hasfalmetsz\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "laparotomi", "primary": true}, "ha\u016dbizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pafilego kies tubo estas 20\u201330 kalibrojn longa (do, malpli longa ol tiu de kanono), destinita por pafi la\u016d granda celangulo trans protektajn \u015dirmilojn (trans montetojn kaj tiel plu).", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u045e\u0431\u0456\u0446\u0430"], "nl": ["houwitser"], "pt": ["obus", "obuseiro"], "ru": ["\u0433\u0430\u0443\u0431\u0438\u0446\u0430", "\u043c\u043e\u0440\u0442\u0438\u0440\u0430"], "de": ["Haubitze"], "it": ["obice"], "hu": ["tarack", "mozs\u00e1r\u00e1gy\u00fa", "haubic"], "pl": ["haubica"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ha\u016dbiz", "primary": true}, "musketisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "muskedisto", "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u0448\u043a\u0435\u0446\u0451\u0440"], "fr": ["mousquetaire"], "nl": ["musketier"], "uk": ["\u043c\u0443\u0448\u043a\u0435\u0442\u0435\u0440"], "ru": ["\u043c\u0443\u0448\u043a\u0435\u0442\u0451\u0440"], "de": ["Sch\u00fctze", "Musketier"], "hu": ["musk\u00e9t\u00e1s"]}, "examples": [["le\u016dtenanto de re\u011daj musketistoj", "V. N. \u0134uravlova, trad. J. Finkel, Aventuro, 1998"]], "subdefinitions": []}], "root": "musket", "primary": false}, "rekta bildo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bildo (kontraste al inversa bildo).", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bild", "primary": false}, "malforte konver\u011da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri vico super topologia vektora spaco) Konver\u011da rilate al la malforta topologio.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u0430\u0431\u043e \u0441\u0445\u043e\u0434\u044f\u0449\u0438\u0439\u0441\u044f"], "fr": ["faiblement convergent"], "en": ["weakly convergent"], "de": ["schwach konvergent"], "pl": ["s\u0142abo zbie\u017cny"], "hu": ["gyeng\u00e9n konvergens"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konver\u011d", "primary": false}, "streka kanao": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kanao uzata por fremdvortoj, bruimitoj, emfazo..., kun rektaj formoj.", "translations": {"fr": ["katakana"], "pl": ["katakana"]}, "examples": [["la streka kanao evoluis el la praktika bezono de la kleruloj, kiuj faris notojn a\u016d kopion de verka\u0135o", "Enciklopedieto japana, artikolo \u00abkanao\u00bb, p. 84a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kana", "primary": false}, "e\u016dlera cirklo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de triangulo) Cirklo , trairanta na\u016d rimarkindajn punktojn difinitajn de la triangulo: la mezoj de \u011diaj lateroj, la piedoj de \u011diaj altoj kaj la mezoj de strekoj ligantaj \u011diaj verticoj al \u011dia ortocentro.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043a\u0440\u0443\u0436\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c \u042d\u0439\u043b\u0435\u0440\u0430", "\u0434\u0435\u0432\u044f\u0442\u0438\u0442\u043e\u0447\u0435\u0447\u043d\u0430\u044f \u043e\u043a\u0440\u0443\u0436\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["cercle d'Euler", "cercle de Feuerbach", "cercle des neuf points"], "en": ["Euler['s] circle", "nine-point circle"], "de": ["Neunpunktekreis", "Feuerbach-Kreis"], "pl": ["okr\u0105g Feuerbacha", "okr\u0105g dziewi\u0119ciu punkt\u00f3w"], "hu": ["Euler-k\u00f6r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cirkl", "primary": false}, "n-obla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["n-\u043a\u0440\u0430\u0442\u043d\u044b"], "fr": ["multiple d'ordre n", "n-uple"], "en": ["n-fold"], "ru": ["n-\u043a\u0440\u0430\u0442\u043d\u044b\u0439"], "de": ["n-fach"], "pl": ["n-krotny"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri radiko a de polinomo P) Tia, ke n estas la plej granda potenco, por kiu (X-a.1)n divizoras en P.", "translations": {"hu": ["n-szeres (gy\u00f6k)"]}, "examples": [["X2-1 akceptas du unuoblajn radikojn", null], ["1 estas duobla radiko de X2-2.X+1", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri punkto de kurbo) Tia, ke la kurbo trapasas \u011din n-foje.", "translations": {"hu": ["n-edrend\u0171 (g\u00f6rbe)"]}, "examples": [["\u0109iuj punktoj de koniko estas unuoblaj", null]]}]}], "root": "obl", "primary": false}, "grandnombra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Estanta en granda nombro, tre multa.", "translations": {"be": ["\u0448\u043c\u0430\u0442\u043b\u0456\u043a\u0456"], "fr": ["nombreux"], "nl": ["talrijk"], "pt": ["numeroso"], "ru": ["\u043c\u043d\u043e\u0433\u043e\u0447\u0438\u0441\u043b\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["zahlreich"], "hu": ["nagysz\u00e1m\u00fa", "sz\u00e1mos"], "br": ["niverus"], "es": ["numeroso"]}, "examples": [["grandnombra homamaso, a\u016ddinte \u0109ion, kion li faris, venis al li", "La Nova Testamento, S. Marko 3:8"]], "subdefinitions": []}], "root": "nombr", "primary": false}, "Johano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo hebredevena.", "translations": {"be": ["\u042f\u043d"], "fr": ["Jean", "Jehan"], "bg": ["\u0419\u043e\u0430\u043d"], "nl": ["Jan", "Johan"], "pt": ["Jo\u00e3o"], "ru": ["\u0418\u043e\u0430\u043d\u043d", "\u0418\u0432\u0430\u043d", "\u0418\u043e\u0433\u0430\u043d\u043d (\u0438\u043d\u043e\u0441\u0442\u0440.)", "\u0416\u0430\u043d (\u0438\u043d\u043e\u0441\u0442\u0440.)", "\u0414\u0436\u043e\u043d (\u0438\u043d\u043e\u0441\u0442\u0440.)"], "de": ["Johannes"], "it": ["Giovanni"], "hu": ["J\u00e1nos"], "sk": ["J\u00e1n"], "en": ["John"], "br": ["Yann"], "sv": ["Johan", "Johannes"], "es": ["Juan"]}, "examples": [["en tiuj tagoj venis Johano la Baptisto, predikante en la dezerto de Judujo", "La Nova Testamento, &Mat 3:1."], ["sankta Johano la Orbu\u015dulo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "Johan", "primary": true}, "tilio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio tiliacoj (Tilia), arbo, kies florojn oni uzas por fari kvietigajn infuzojn.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u043f\u0430 (\u0434\u0440\u044d\u0432\u0430)"], "fr": ["tilleul"], "bg": ["\u043b\u0438\u043f\u0430"], "nl": ["linde"], "pt": ["t\u00edlia"], "ru": ["\u043b\u0438\u043f\u0430"], "de": ["Linde"], "tr": ["\u0131hlamur"], "hu": ["h\u00e1rs(fa)"], "en": ["linden"], "pl": ["lipa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tili", "primary": true}, "trans": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Trans kaj preter signifas amba\u016d, ke oni iras pli malproksimen ol la priparolata objekto; sed preter signifas ke oni anta\u016de la\u016diris tiun objekton, kaj trans, ke oni pasis sur a\u016d super \u011di.", "Rimarko: Pri uzo de trans kun akuzativo, vidu al trans, trans...-n."], "primary definition": "Prepozicio montranta lokon ku\u015dantan sur la alia, pli malproksima flanko de la objekto, kiun la prepozicio enkondukas.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0435\u0440\u0435\u0437", "\u043f\u043e \u0442\u0443 \u0441\u0442\u043e\u0440\u043e\u043d\u0443", "\u0437\u0430"], "fr": ["au-del\u00e0 de", "de l'autre c\u00f4t\u00e9 de"], "pt": ["al\u00e9m de", "do outro lado de", "para l\u00e1 de"], "hu": ["t\u00fal", "m\u00f6g\u00f6tt"]}, "examples": [["trans la rivero sin trovis aliaj hirundoj", "Fundamento de EsperantoEkzercaro, \u00a7 22"], ["la popoloj lo\u011dantaj trans la maro", null], ["anta\u016d la mallevi\u011do de la suno ni devas esti trans la limo", "Z"], ["a\u016dskulti trans muro", "Z"], ["se trans la tombo estas ja ankora\u016d vivo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Kvankam \u0109i tiu senco trovi\u011das en a\u016dtoritataj fontoj, ne klare vidi\u011das, kial oni \u011din agnosku \u011dusta, dum \u0109e \u0109iuj aliaj lokaj prepozicioj oni tiom zorge distingas per uzo de deviga akuzativo la sencon \u00abcelo\u00bb disde la senco \u00abloko\u00bb."], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0447\u0435\u0440\u0435\u0437"], "hu": ["\u00e1t", "kereszt\u00fcl"]}, "examples": [["pensoj iras trans limo sen pago kaj timo", "Proverbaro esperanta"], ["la tuta Izrael iris trans seka tero, \u011dis la tuta popolo transiris Jordanon", "La Malnova TestamentoJosuo 3:17"], ["Hanibalo iris trans la Alpoj", "Plena Vortaro de Esperanto"], ["homoj simile al katoj saltas trans la barieroj", "Metropoliteno\u0109ap. 4"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["tiu stelo tre luma, en sia kurado trans arka\u0135o la \u0109iela", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "trans", "primary": true}, "cele al": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Por, kun la intenco plenumi.", "translations": {"fr": ["en vue de (pour)"], "es": ["con el objetivo de"], "pl": ["w celu"], "it": ["di (prep. finale)", "per (cong. finale)"]}, "examples": [["UEA iniciatos agadon cele al starigo", "Strategia Plano de Universala Esperanto-Asocio, Esperanto, jaro 1988a, numero 10a (994a), p. 173a"]], "subdefinitions": []}], "root": "cel", "primary": false}, "maizpano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pano el maizo.", "translations": {"fr": ["pain de ma\u00efs"], "es": ["tortilla"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pan", "primary": false}, "malpiulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu ne amas, ne respektas dion a\u016d religion a\u016d faras malpia\u0135ojn.", "translations": {"fr": ["impie (subst.)", "sacril\u00e8ge (subst.)"], "nl": ["godslasteraar", "goddeloze"]}, "examples": [["la kolero de la dioj ekbrulis kontra\u016d \u0109i tiuj malpiuloj", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 19a, la krizo"]], "subdefinitions": []}], "root": "pi", "primary": false}, "anonctabulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tabulo, sur kiun oni povas meti skribitajn, publike videblajn anoncojn.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u0441\u043a\u0430 \u043e\u0431\u044a\u044f\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0439"], "fr": ["tableau d'affichage"], "nl": ["mededelingenbord", "ad valvas"], "pt": ["quadro de an\u00fancios"], "pl": ["tablica og\u0142osze\u0144", "tablo"], "hu": ["hirdet\u0151t\u00e1bla"]}, "examples": [["anonctabulo por ser\u0109i sam\u0109ambranojn, se oni volas mendi lokon en du- kaj plimultloka \u0109ambro", "A. Grigorjevskij, La informoj de la dua bulteno en la reto, soc.culture.esperanto, 2004-02-26"]], "subdefinitions": []}], "root": "tabul", "primary": false}, "regali": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Bone kaj plezurige trakti iun, donante al li man\u011da\u0135ojn kaj trinka\u0135ojn.", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u0441\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0442\u0440\u0430\u043a\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "bg": ["\u0447\u0435\u0440\u043f\u044f", "\u043f\u043e\u0447\u0435\u0440\u043f\u044f"], "nl": ["tracteren"], "ru": ["\u0443\u0433\u043e\u0449\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u0433\u043e\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0442\u0447\u0435\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["bewirten", "festlich bewirten", "freihalten"], "en": ["entertain", "regale", "treat"], "hu": ["megvend\u00e9gel", "j\u00f3l tart"]}, "examples": [["regali iun per fruktoj, per glaso da biero, per luksa vesperman\u011do", "B"], ["kia regalato, tia regalado", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Bone kaj plezurige trakti iun, liverante al li ion bonan.", "translations": {"de": ["erg\u00f6tzen", "erfreuen"], "nl": ["tracteren", "vermaken"], "hu": ["ell\u00e1t", "meg\u00f6rvendeztet"]}, "examples": [["la artisto regalis nin per du eksterprogramaj kantoj", "B"], ["la gazetoj deziras nur regali la legantojn per nova\u0135o", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malbone trakti.", "translations": {"de": ["traktieren"], "nl": ["tracteren"], "hu": ["ell\u00e1tja a baj\u00e1t", "trakt\u00e1l"]}, "examples": [["regali iun per la plato de la glavo", "B"], ["kiu regalas per \u015dtonoj, tiun oni dankas per bastonoj", "Proverbaro esperanta"], ["la malestimo, kiun seninduloj regalas al merito efektiva", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "regal", "primary": true}, "Tanzanio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la orienta Afriko kun \u0109efurbo Dodomao. Teritorio de Respubliko Tanzanio. ISO-3166 kodo: TZ. \u011ci limas kun Burundo, Kenjo, Kongo Kin\u015dasa Malavio, Mozambiko Ruando, Zambio kaj Hinda Oceano.", "translations": {"pl": ["Tanzania"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tanzani", "primary": true}, "a\u0135ura": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvalifikas ion, kie oni intence lasis multajn malplena\u0135ojn; puntosimila.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u0443\u043d\u043a\u0430\u0432\u044b"], "fr": ["ajour\u00e9"], "en": ["pierced-work", "open-work"], "nl": ["opengewerkt"], "pt": ["rendado"], "ru": ["\u0430\u0436\u0443\u0440\u043d\u044b\u0439", "\u043a\u0440\u0443\u0436\u0435\u0432\u043d\u043e\u0439"], "ca": ["calat"], "de": ["durchbrochen"], "sk": ["a\u017e\u00farov\u00fd"], "es": ["calado"]}, "examples": [["a\u0135uraj \u015dtrumpoj por virinoj", null], ["la a\u0135ura silueto de la Eiffelturo", null], ["triangulaj a\u0135uroj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u0135ur", "primary": true}, "konveni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Bone adapti\u011di al difinita situacio a\u016d al preciza cirkonstanco: \u0433\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f, \u043f\u043e\u0434\u0445\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c (\u043f\u043e \u0440\u0430\u0437\u043c\u0435\u0440\u0443, \u0446\u0432\u0435\u0442\u0443 \u0438 \u0442.\u043f.)", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u044b\u0445\u043e\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0441\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u043b\u0435\u0436\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0434\u043f\u0430\u0432\u044f\u0434\u0430\u0446\u044c"], "en": ["suit"], "pt": ["convir", "ser conveniente", "quadrar", "servir"], "de": ["passen"], "es": ["ser conveniente"], "hu": ["illik (vmihez)", "megfelel\u0151"]}, "examples": [["la jako konvenas al mi", null], ["tiu respondo ne konvenas", null], ["\u0109u tiu \u015dtopilo konvenas al la botelo?", null], ["tiu apartemento ne povas konveni por vi", null], ["la \u0109emizo estis multkolora, kiel konvenas por la matena tualeto", "B"], ["tia vido konvenus nur al kampo de milito", "Z"], ["la verda koloro konvenas bone al la blondulinoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Bone adapti\u011di al ies sentoj, karaktero a\u016d socia stato.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u043e\u0434\u043e\u0431\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u043b\u0438\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["passen", "angemessen sein"], "hu": ["illik", "passzol"]}, "examples": [["al mia kor' konvenas nun funebri", "Z"], ["la rubandoj konvenas al la junularo, kaj la varmaj peltoj al la maljunuloj", "Z"], ["kio konvenas al sciuro ne konvenas al vulturo", "Proverbaro esperanta"], ["al malsa\u011dulo ne konvenas alta parolado", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Deci.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u043e\u0434\u043e\u0431\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u043b\u0438\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["sich ziemen", "angebracht sein"], "hu": ["illik (illend\u0151)", "illend\u0151"]}, "examples": [["ne konvenas resti side, dum maljunula virino ne trovas lokon por sidi\u011di", null], ["oni akceptis lin kun la respekto, kiu konvenas por ambasadoro", "B"], ["li tuj ekregis sin, kiel konvenas al re\u011da filo", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "konven", "primary": true}, "ga\u016dsa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u045e\u0441\u0430\u045e", "\u0413\u0430\u045e\u0441\u0430"], "fr": ["de Gauss", "gaussien"], "en": ["Gauss['s]", "Gaussian"], "pt": ["gaussiano"], "ru": ["\u0413\u0430\u0443\u0441\u0441\u0430", "\u0433\u0430\u0443\u0441\u0441\u043e\u0432"], "de": ["Gau\u00dfsche"], "hu": ["Gauss-f\u00e9le", "gaussi"], "pl": ["Gaussa"], "fi": ["Gaussin"], "es": ["gaussiano"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Ga\u016ds", "primary": false}, "beda\u016dro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sento de tiu, kiu beda\u016dras.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0436\u0430\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["regret"], "en": ["regret", "sorrow", "remorse"], "nl": ["spijt"], "be": ["\u0436\u0430\u043b\u044c", "\u0448\u043a\u0430\u0434\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0437\u0430\u0441\u043c\u0443\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "de": ["Bedauern"], "hu": ["sajn\u00e1lat"], "br": ["keuz"], "pl": ["\u017cal", "ubolewanie"], "he": ["\u05d7\u05e8\u05d8\u05d4", "\u05e6\u05e2\u05e8"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "beda\u016dr", "primary": false}, "konvena": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "konvenanta.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0434\u0430\u0442\u043d\u044b", "\u0437\u0434\u0430\u0442\u043d\u044b", "\u043d\u0430\u043b\u0435\u0436\u043d\u044b"], "de": ["passend"], "es": ["conveniente"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0445\u043e\u0434\u044f\u0449\u0438\u0439", "\u0433\u043e\u0434\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u043e\u0434\u043e\u0431\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439", "\u0443\u043c\u0435\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"hu": ["alkalmas", "megfelel\u0151"]}, "examples": [["Tiu \u0109i momento ne estas konvena por revoj", null], ["ser\u0109i en la vagonaro konvenan kupeon", null], ["trovi konvenan por si okupon", "B"], ["por funebro tiuj ru\u011daj \u015duoj certe estis ne tre konvenaj", "Z"], ["konvena tempo por efektivigi ion", null], ["tiu \u0109i esprimo estus pli konvena por alia okazo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"hu": ["illik"]}, "examples": [["Por via a\u011do la pajlokolora vesto ne estas konvena", "Z"], ["ni rekompencos vin per plej konvena rekompenco", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"hu": ["illik", "illend\u0151"]}, "examples": [["\u0108ar li estis en uniformo li opiniis nekonvena la\u016dte krii", "Z"], ["ili metis la piedojn sur la tablo, \u0109ar ili opiniis, ke \u0109io estas konvena por ili", "Z"], ["severa moralisto trovos mian sinceron nekonvena", "B"], ["tiujn scenojn li ne konsideris konvenaj por la okuloj de juna virino", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konven", "primary": false}, "beda\u016dre": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kun beda\u016dro, beda\u016drante.", "translations": {"be": ["\u0437 \u0436\u0430\u043b\u0435\u043c"], "fr": ["\u00e0 regret", "avec regret"], "en": ["regrettably", "regretfully"], "nl": ["met spijt"], "ru": ["\u0441 \u0441\u043e\u0436\u0430\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435\u043c"], "de": ["mit Bedauern"], "hu": ["sajn\u00e1lattal"], "br": ["gant keuz"], "pl": ["z \u017calem", "z ubolewaniem", "ubolewaj\u0105c"], "he": ["\u05d1\u05e6\u05e2\u05e8"]}, "examples": [["mi beda\u016dre eksciis lian morton, havis neniun monon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "beda\u016dr", "primary": false}, "marksismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Socia, politika, filozofia kaj ekonomika instruo, kies fondintoj estis K. Markso kaj F. Engels.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0440\u043a\u0441\u0456\u0437\u043c"], "en": ["Marxism"], "nl": ["marxisme"], "pt": ["marxismo"], "ru": ["\u043c\u0430\u0440\u043a\u0441\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Marxismus"], "it": ["marxismo"], "hu": ["marxizmus"], "sk": ["marxizmus"], "ja": ["\u30de\u30eb\u30af\u30b9\u4e3b\u7fa9 [\u307e\u308b\u304f\u3059\u3057\u3085\u304e]"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Marks", "primary": false}, "gimnasto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "gimnastikisto", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u043c\u043d\u0430\u0441\u0442"], "fr": ["gymnaste"], "nl": ["turner", "gymnast"], "pt": ["ginasta"], "ru": ["\u0433\u0438\u043c\u043d\u0430\u0441\u0442"], "ca": ["gimnasta"], "de": ["Turner", "Gymnastiker"], "es": ["gimnasta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gimnast", "primary": true}, "\u0125olecistito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inflamo de galveziko.", "translations": {"ru": ["\u0445\u043e\u043b\u0435\u0446\u0438\u0441\u0442\u0438\u0442", "\u0432\u043e\u0441\u043f\u0430\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435 \u0436\u0435\u043b\u0447\u043d\u043e\u0433\u043e \u043f\u0443\u0437\u044b\u0440\u044f"], "bg": ["\u0445\u043e\u043b\u0435\u0446\u0438\u0441\u0442\u0438\u0442"], "pt": ["colecistite"], "de": ["Cholezystitis"], "it": ["colecistite"], "en": ["cholecystitis"], "pl": ["zapalenie p\u0119cherzyka \u017c\u00f3\u0142ciowego"], "es": ["colecistitis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125olecistit", "primary": true}, "toporo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La plej komuna speco de hakilo, kies klingo, lar\u011da kaj plata, estas fiksita en la sama ebeno kiel la tenilo (komparu adzo); tran\u0109a unurande, la klingo estas plata alirande, kio ebligas uzi la toporon martele.", "translations": {"be": ["\u0441\u044f\u043a\u0435\u0440\u0430"], "fr": ["cogn\u00e9e (hache)"], "nl": ["bijl"], "pt": ["machado", "machadinha"], "ru": ["\u0442\u043e\u043f\u043e\u0440"], "de": ["F\u00e4llaxt", "Holzhaueraxt", "Schrotaxt"], "hu": ["balta"], "pl": ["top\u00f3r"]}, "examples": [["mi ludis rolon de toporo en manoj de sorto", "Princidino Mary"]], "subdefinitions": []}], "root": "topor", "primary": true}, "diapozitivo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pozitiva fotografa kopio sur filmo a\u016d vitro.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u044f\u043f\u0430\u0437\u044b\u0442\u044b\u045e"], "fr": ["diapositive"], "bg": ["\u0434\u0438\u0430\u043f\u043e\u0437\u0438\u0442\u0438\u0432"], "nl": ["dia"], "pt": ["diapositivo", "slide"], "ru": ["\u0434\u0438\u0430\u043f\u043e\u0437\u0438\u0442\u0438\u0432"], "de": ["Diapositiv", "Dia"], "hu": ["dia", "diapozit\u00edv"], "en": ["slide", "transparency", "diapositive"], "es": ["diapositiva", "transparencia"], "pl": ["diapozytyw", "slajd"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "diapozitiv", "primary": true}, "transuranio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero pli alta ol 92. \u0108iuj tiaj elementoj estas artefaritaj, t.e. ili ne trovi\u011das en la naturo.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0443\u0440\u0430\u043d\u0430\u0432\u044b \u044d\u043b\u0435\u043c\u044d\u043d\u0442"], "fr": ["transuranien"], "en": ["transuranic (element)"], "nl": ["transuraan"], "pt": ["transur\u00e2nico", "transuraniano"], "ru": ["\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0443\u0440\u0430\u043d\u043e\u0432\u044b\u0439 \u044d\u043b\u0435\u043c\u0435\u043d\u0442"], "de": ["Transuran"], "hu": ["transzur\u00e1n"], "fi": ["transuraani"], "pl": ["transuranowiec"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "urani", "primary": false}, "malkondamni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ju\u011de deklari iun senkulpa.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043f\u0440\u0430\u0432\u0434\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["absoudre (jur.)", "acquitter (jur.)", "blanchir (jur.)", "disculper (jur.)", "innocenter (jur.)"], "en": ["acquit", "find not guilty", "issue judgement for (parolante pri nekrima procedo)"], "nl": ["onschuldig verklaren"], "pt": ["absolver"], "be": ["\u0430\u043f\u0440\u0430\u045e\u0434\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u043f\u0440\u0430\u045e\u0434\u0430\u0446\u044c"], "de": ["freisprechen", "entlasten"], "hu": ["felment (\u00edt\u00e9let al\u00f3l)"]}, "examples": [["tial ke la junulo estis kondamnita la\u016d regula ju\u011do, nur dua ju\u011do povis lin malkondamni", "H. Vallienne \u0108u li?\u0109ap. 13"], ["Kozumi kaj Perlamoto estos malkondamnitaj anta\u016d tribunalo, sed la popolo opinios ilin kulpaj", null], ["se li povas prezenti kiel pruvon de sia senkulpeco nur tiujn iom abstraktajn konsiderojn, nenio estas pli necerta ol lia malkondamno", "H. Vallienne \u0108u li?\u0109ap. 15"]], "subdefinitions": []}], "root": "kondamn", "primary": false}, "terbio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 65, atompezo 158,924, simbolo Tb. Malofta, mola, ar\u011dentgriza metalo. Lantanoido.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u0440\u0431\u0456\u0439"], "fr": ["terbium"], "en": ["terbium"], "nl": ["terbium"], "pt": ["t\u00e9rbio"], "la": ["Terbium"], "de": ["Terbium"], "it": ["terbio"], "hu": ["terbium"], "es": ["terbio"], "br": ["terbiom"], "ru": ["\u0442\u0435\u0440\u0431\u0438\u0439"], "pl": ["terb"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "terbi", "primary": true}, "kuro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago kuri.", "translations": {"be": ["\u0431\u0435\u0433"], "fr": ["course", "cours (marche, progression)"], "nl": ["loop"], "ru": ["\u0431\u0435\u0433"], "de": ["Lauf", "Rennen"], "hu": ["fut\u00e1s", "rohan\u00e1s", "szalad\u00e1s"], "br": ["red", "redadenn"], "es": ["carrera"]}, "examples": [["al la malamik' en kuro faru ponton kun plezuro", "Proverbaro esperanta"], ["lasi liberan kuron al sia fantazio", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kur", "primary": false}, "leksikono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mallonga vortaro sen ekzemploj.", "translations": {"el": ["\u03bb\u03b5\u03be\u03b9\u03ba\u03bf\u03bb\u03cc\u03b3\u03b9\u03bf"], "fr": ["lexique"], "en": ["lexicon"], "nl": ["lexicon"], "pt": ["l\u00e9xico"], "be": ["\u043b\u0435\u043a\u0441\u0456\u043a\u043e\u043d", "\u0441\u043b\u043e\u045e\u043d\u0456\u043a"], "de": ["W\u00f6rterbuch"], "hu": ["sz\u00f3k\u00e9szlet", "sz\u00f3t\u00e1r (pl. Pet\u0151fi-)"], "br": ["geriaoueg"], "ru": ["\u043b\u0435\u043a\u0441\u0438\u043a\u043e\u043d", "\u0441\u043b\u043e\u0432\u0430\u0440\u044c"]}, "examples": [["\u0109i tiu verko ne celas esti erudicia leksikono", "Gaston Waringhien, Plena Ilustrita Vortaro, \u011denerala anta\u016dparolo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Speciala faka vortaro.", "translations": {"de": ["Fachw\u00f6rterbuch"], "hu": ["lexikon"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "leksikon", "primary": true}, "kuri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Iri per movoj pli rapidaj ol mar\u015do.", "translations": {"be": ["\u0431\u0435\u0433\u0447\u044b"], "fr": ["courir"], "bg": ["\u0431\u044f\u0433\u0430\u043c"], "nl": ["lopen", "rennen", "hollen"], "pt": ["correr"], "ru": ["\u0431\u0435\u0436\u0430\u0442\u044c"], "de": ["laufen", "rennen"], "hu": ["fut", "rohan", "szalad"], "en": ["run"], "br": ["redek"], "cs": ["b\u011b\u017eet"], "es": ["correr"]}, "examples": [["kuri kiel venenita muso", "Z"], ["\u015di tuj kuris bati \u015din", "Z"], ["kuri post iu, al iu", null], ["la muso kuris sub la liton", "Z"], ["kuri en dan\u011deron", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Rapide movi\u011di de iu loko al alia.", "translations": {"de": ["durchlaufen", "durcheilen"], "nl": ["lopen"]}, "examples": [["la sunaj radioj venke kuris tra la spaco", null], ["nuboj kuras en la \u0109ielo", null], ["\u015dtipoj, sur kies \u015delo kuras pala flameto", "B"], ["mono kuras al mono", "Proverbaro esperanta"], ["tremoj kuris sur mia dorso", "B"], ["la dormo kuris for de miaj okuloj", "Z"], ["scii\u011do kuris tra la urbo", null], ["larmoj elkuris al li sur la vangoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Da\u016dri; iri seninterrompe.", "translations": {"de": ["flie\u00dfen", "rinnen"], "nl": ["lopen"]}, "examples": [["akvo kura (kuranta), akvo pura", "Proverbaro esperanta"], ["la vojo kuras sur varmaj valoj", "B"], ["ru\u011da fadeno kuras tra la \u015dtofo", null], ["en la kuranta monato, jaro", null], ["la procentoj kuras jam de unu jaro", null], ["kuranta konto", null], ["de\u015dirita de la kura sorto de mia domo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kur", "primary": true}, "seksperforti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Per forto trudi sekskunigon.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u043d\u0430\u0441\u0438\u043b\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["violer (sexuellement)"], "en": ["rape"], "be": ["\u0433\u0432\u0430\u043b\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0433\u0432\u0430\u043b\u0446\u0456\u0446\u044c"], "fa": ["\u062a\u062c\u0627\u0648\u0632 (\u062c\u0646\u0633\u06cc) \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0647\u062a\u06a9 \u0646\u0627\u0645\u0648\u0633 \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "pl": ["gwa\u0142ci\u0107", "bra\u0107 si\u0142\u0105", "zniewala\u0107"]}, "examples": [["iun kristnaskvesperon \u2015 nigrigita aro kun lanternoj partigis la grandbienulon dum ebriuloj seksperfortis lian edzinon", "H. Pontoppidan, tr. L.B. Storm: La vaganto, Norda Prismo, 57:2."], ["kaj kiel perdis dignon nun la morto, || la am' aspektas same io besta: || la ambrakumo \u015dajnas seksperforto", "K. Kalocsay: En \u0109i murdepoko. Tra la \u015dtormo, 1939\u20131945."]], "subdefinitions": []}], "root": "fort", "primary": false}, "lafo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fandita varmega materio, kiu elfluas el vulkanoj kaj solidi\u011das malvarmi\u011dante.", "translations": {"be": ["\u043b\u0430\u0432\u0430 (\u0432\u0443\u043b\u043a\u0430\u043d\u0456\u0447\u043d\u0430\u044f)"], "fr": ["lave"], "en": ["lava"], "nl": ["lava"], "pt": ["lava"], "el": ["\u03bb\u03ac\u03b2\u03b1"], "de": ["Lava"], "sv": ["lava"], "hu": ["l\u00e1va"], "br": ["lava", "maen-teuz"], "ru": ["\u043b\u0430\u0432\u0430"], "es": ["lava"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "laf", "primary": true}, "brokantisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komercisto, kiu brokantadas.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0430\u0440\u044c\u0451\u0432\u0449\u0438\u043a", "\u0430\u043d\u0442\u0438\u043a\u0432\u0430\u0440"], "fr": ["antiquaire", "brocanteur", "fripier"], "en": ["dealer in second-hand goods", "buyer and seller of used products"], "nl": ["verkoper van tweedehands goederen"], "de": ["Antiquar", "Altwarenh\u00e4ndler", "Gebrauchth\u00e4ndler", "Tr\u00f6dler"], "hu": ["zsib\u00e1rus", "\u00f3csk\u00e1s", "haszn\u00e1ltcikk-keresked\u0151"], "fa": ["\u0641\u0631\u0648\u0634\u0646\u062f\u0647 (\u06a9\u0627\u0644\u0627\u0647\u0627\u06cc \u062f\u0633\u062a\u200c\u062f\u0648\u0645)", "\u0633\u0645\u0633\u0627\u0631", "\u06a9\u0647\u0646\u0647\u200c\u0641\u0631\u0648\u0634"], "pl": ["handlarz starzyzn\u0105"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "brokant", "primary": false}, "malreala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iluzia.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u0440\u044d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["irr\u00e9el"], "nl": ["irre\u00ebel"], "ru": ["\u043d\u0435\u0440\u0435\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["unwirklich", "irreal"], "es": ["irreal"], "hu": ["nem val\u00f3s\u00e1gos", "irre\u00e1lis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "real", "primary": false}, "tableto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda a\u016d malalta tablo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u043e\u043b\u0438\u043a"], "fr": ["tablette"], "de": ["Tischchen"], "pl": ["stolik"], "hu": ["asztalka", "kisasztal"]}, "examples": [["mi a\u0109etis por la infanoj tableton kaj kelke da se\u011detoj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 38"]], "subdefinitions": []}], "root": "tabl", "primary": false}, "klorofilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Verda substanco de la \u0109eloj de l' folioj kaj herboj, asimilanta karbonon.", "translations": {"be": ["\u0445\u043b\u044f\u0440\u0430\u0444\u0456\u043b"], "fr": ["chlorophylle"], "bg": ["\u0445\u043b\u043e\u0440\u043e\u0444\u0438\u043b"], "nl": ["bladgroen", "chlorofyl"], "ru": ["\u0445\u043b\u043e\u0440\u043e\u0444\u0438\u043b\u043b"], "de": ["Chlorophyll"], "hu": ["klorofill", "lev\u00e9lz\u00f6ld"], "fa": ["\u06a9\u0644\u0631\u0648\u0641\u06cc\u0644", "\u0633\u0628\u0632\u06cc\u0646\u0647"], "en": ["chlorophyll"]}, "examples": [["la lumo estas necesa por produkti la klorofilon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "klorofil", "primary": true}, "muzikistaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Muzikgrupo, precipe trejnita a\u016d profesiula.", "translations": {"fr": ["orchestre"], "de": ["Orchester"], "nl": ["fanfare", "orkest"], "pl": ["orkiestra"]}, "examples": [["rakontas Raita Pyh\u00e4l\u00e4 \u00abOni mar\u015dis, malanta\u016d uniformita muzikistaro\u00bb", "K. Kniivil\u00e4, Duobla Bulonjo en Libera Folio, soc.culture.esperanto, 2005-04-06"]], "subdefinitions": []}], "root": "muzik", "primary": false}, "mistifika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ka\u016dzanta celitan trompi\u011don a\u016d konfuzon.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u043c\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043e\u0431\u043c\u0430\u043d\u0447\u0438\u0432\u044b\u0439"], "fr": ["blagueur (adj.)", "mystificateur (adj.)"], "en": ["tricky"]}, "examples": [["mi estas normala simpla homo, sed la sorto kondukis min en \u0109i tiun labirinton de ege utilaj kaj foje mistifikaj fenomenoj..", "Will Green: Telefona labirinto, Monatojaro 1994a, numero 1a, p. 13a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mistifik", "primary": false}, "Bolivio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sudamerika \u015dtato, limanta al Brazilo, Paragvajo, Argentino, \u0108ilio kaj Peruo.", "translations": {"de": ["Bolivien"], "en": ["Bolivia"], "pt": ["Bol\u00edvia"], "bg": ["\u0411\u043e\u043b\u0438\u0432\u0438\u044f"], "pl": ["Boliwia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Bolivi", "primary": true}, "stilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maniero verki, fari arta\u0135on.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u044b\u043b\u044c"], "fr": ["style"], "en": ["style"], "nl": ["stijl"], "ru": ["\u0441\u0442\u0438\u043b\u044c"], "ca": ["estil"], "de": ["Stil"], "hu": ["st\u00edlus"], "es": ["estilo"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "karakteriza de homo, grupo, skolo.", "translations": {}, "examples": [["ili skribas senerare, sed per multepeza malagrabla stilo", "Z"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "karakteriza de popolo, epoko.", "translations": {}, "examples": [["la baroka stilo", null], ["modernaj domoj en kazerne-karcera stilo", null]]}]}], "root": "stil", "primary": true}, "kruta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "kruta parto de loko, ekzemple de marbordo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0440\u043e\u043c\u0430", "\u0430\u0434\u0445\u043e\u043d"], "fr": ["escarpement", "falaise"], "en": ["bluff", "cliff", "escarpment", "steep"], "nl": ["steile helling", "steile rots"], "ru": ["\u043a\u0440\u0443\u0447\u0430", "\u043e\u0442\u043a\u043e\u0441"], "de": ["steile Stelle", "Steilk\u00fcste", "steil aufragende K\u00fcste", "steil aufragender Fels", "steil abfallende K\u00fcste"], "hu": ["meredek part", "szakad\u00e9k", "mered\u00e9ly"]}, "examples": [["jen \u015dtono falas de kruta\u0135o", "Vladimir Glazunov, La \u0109armo de \u0108ielmontaro, Fonto, numero 37a"]], "subdefinitions": []}], "root": "krut", "primary": false}, "mistifiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cerca trompo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u0441\u0442\u044b\u0444\u0456\u043a\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["blague (tromperie)", "canular", "mystification"], "en": ["hoax", "trick"], "ru": ["\u043c\u0438\u0441\u0442\u0438\u0444\u0438\u043a\u0430\u0446\u0438\u044f"]}, "examples": [["li sukcesis travidi la multajn mistifikojn, kiuj kamufle \u0109irka\u016dvualas nian realan movadan historion", "Pejno Simono: Faligas la fundamentojn de esperantismo (Ziko Marcus Sikosek, Esperanto sen mitoj), Monatojaro 1999a, numero 6a, p. 27a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mistifik", "primary": false}, "apo\u011daturo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Melodiornamo uzata en klasika e\u016dropa muziko, kiu anta\u016dmetas anta\u016d la tono unu a\u016d du komencajn tonojn, konsumante parton de \u011dia da\u016dro.", "translations": {"sk": ["predr\u00e1\u017eka"], "fr": ["appoggiature"], "en": ["appoggiatura", "long grace note"], "ca": ["appoggiatura"], "de": ["Appoggiatura"], "es": ["apoyatura"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "apo\u011datur", "primary": true}, "enlogi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Logi de ekstere al iu interna loko.", "translations": {"fr": ["attirer \u00e0 l'int\u00e9rieur"]}, "examples": [["knabino Van Gog enlogis min en sian lo\u011dejon", "I. Kvirikadze, trad. U. \u0124. Travinskij, Rinocera tamburo, 2002"]], "subdefinitions": []}], "root": "log", "primary": false}, "tiaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ceremonia kapvesto de la papo, ornamita per tri kronoj.", "translations": {"be": ["\u0442\u044b\u044f\u0440\u0430"], "fr": ["tiare"], "en": ["tiara", "papal crown"], "nl": ["tiara"], "pt": ["tiara"], "ru": ["\u0442\u0438\u0430\u0440\u0430"], "de": ["Tiara"], "hu": ["tiara"], "pl": ["tiara"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tiar", "primary": true}, "trinkvazo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Trinkujo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0434\u0437\u0456\u043d\u0430 (\u0434\u043b\u044f \u043f\u0456\u0446\u044c\u0446\u044f)"], "hu": ["iv\u00f3ed\u00e9ny"], "ru": ["\u0441\u043e\u0441\u0443\u0434 (\u0434\u043b\u044f \u043f\u0438\u0442\u044c\u044f)"]}, "examples": [["\u0109iuj trinkvazoj de la re\u011do Salomono estis el oro", "La Malnova Testamento, II. Kroniko 9:20"]], "subdefinitions": []}], "root": "trink", "primary": false}, "kronikisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "A\u016dtoro de kroniko.", "translations": {"ru": ["\u0445\u0440\u043e\u043d\u0438\u0441\u0442", "\u043b\u0435\u0442\u043e\u043f\u0438\u0441\u0435\u0446"], "fr": ["chroniqueur"], "en": ["chronicler"], "nl": ["kroniekschrijver"], "pl": ["kronikarz"], "hu": ["kr\u00f3nik\u00e1s"]}, "examples": [["li forlasis la disrabitan Kievon \u00abkun granda honoro\u00bb la\u016d iuj kronikistoj", "Sergio Pokrovskij: Moskvo jubileas, Monato jaro 1997a, numero 9a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kronik", "primary": false}, "mafiulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo aganta por mafio.", "translations": {"fr": ["maffieux (subst.)", "mafieux (subst.)"], "bg": ["\u043c\u0430\u0444\u0438\u043e\u0442"], "nl": ["maffioso"], "de": ["Mafioso"], "it": ["mafioso (sost.)"], "pl": ["mafioso", "cz\u0142onek mafii"], "sv": ["mafioso"]}, "examples": [["malgranda, sed ekonomie potenca grupo de mafiuloj", "F. G. Llort, trad. R. Cuti\u00f1o Palau, \u0108iam Akompanos min la Digno..., [2002?]"], ["hodia\u016d nokte mafianoj mortigis ankora\u016d unu viktimon", "Slavik, Esperanto \u043d\u043e\u0432\u043e\u0441\u0442\u0438, 2003-03-15"]], "subdefinitions": []}], "root": "mafi", "primary": false}, "noo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Japana klasika teatro kun maskoj, \u0109anto, \u0125oro kaj muzikakompano, malmultaj roluloj, sobra dancado.", "translations": {"fr": ["n\u00f4"], "de": ["No-Theater"], "nl": ["no-theater"], "pt": ["n\u00f4"], "hu": ["n\u00f3"]}, "examples": [["teceremonio kaj noo amba\u016d originis el \u0108inio", "I. Degu\u0109i, trad. N. Esumi, La esenco de la japana kulturo, Oficiala organo de Oomoto kaj UHA, 1987, numero 426a"]], "subdefinitions": []}], "root": "no", "primary": true}, "adrenalino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nervotransigilo kaj hormono, produktata de la surrenaj glandoj, kaj sekreciata en la sangon okaze de mensa a\u016d korpa premo (dan\u011dero ks) por prepari la korpon al ur\u011da agado, fu\u011do, sindefendo ks; formulo: C6H3(OH)2-CH(OH)-CH2-NH-CH3.", "translations": {"fr": ["adr\u00e9naline", "\u00e9pin\u00e9phrine"], "en": ["adrenalin"], "nl": ["adrenaline"], "de": ["Adrenalin"], "it": ["adrenalina"], "hu": ["adrenalin"]}, "examples": [["adrenalino akcelas la koran ritmon kaj altigas la sangopremon", "Na\u016da Oficiala Aldono al la Universala Vortaro"], ["ke via amiko estas maldorma, okazas ver\u015dajne pro la adrenalino en lia sango", "trad. Frank kaj Pa\u016dlin', adoleskantinaj demandoj, 8, 1999"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["post tio mi forlasis la salonon por iomete retrankvili\u011di, \u0109ar mi sentis la adrenalinon en mi", "D. J. Kunar, La vivo de Kunar, 2006-01-22"]], "subdefinitions": []}], "root": "adrenalin", "primary": true}, "landestro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Reganto, komisiata a\u016d memstara, de lando.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u043d\u0430\u043c\u0435\u0441\u0442\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["gouverneur", "seigneur (d'un lieu)"], "nl": ["staatshoofd"], "hu": ["fejedelem", "korm\u00e1nyz\u00f3 (orsz\u00e1g\u00e9)"]}, "examples": [["li faris festenon por la potenculoj de Persujo kaj Medujo, por la landestroj kaj regionestroj", "La Malnova Testamento, Ester 1:3"]], "subdefinitions": []}], "root": "land", "primary": false}, "alezilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Instrumento por alezi.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u0432\u0435\u0440\u0434\u0437\u0435\u043b"], "fr": ["al\u00e9soir"], "en": ["reamer"], "nl": ["ruimer"], "pt": ["mandril"], "ru": ["\u0420\u0430\u0437\u0432\u0451\u0440\u0442\u043a\u0430 (\u0438\u043d\u0441\u0442\u0440\u0443\u043c\u0435\u043d\u0442)"], "de": ["Reibahle"], "it": ["alesatore"], "hu": ["d\u00f6rzs\u00e1r"], "cs": ["V\u00fdstru\u017en\u00edk"], "sv": ["Brotsch"], "pl": ["Rozwiertak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "alez", "primary": false}, "malsincera": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hipokrita, mensogema, malverema.", "translations": {"fr": ["hypocrite (adj.)", "insinc\u00e8re"]}, "examples": [["malsinceran bu\u015don mi malamas", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne konforma al la vero, trompa.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sincer", "primary": false}, "rektangulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u043c\u0430\u0432\u0443\u0433\u043e\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["rectangle (subst.)"], "en": ["rectangle"], "nl": ["rechthoek"], "ru": ["\u043f\u0440\u044f\u043c\u043e\u0443\u0433\u043e\u043b\u044c\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Rechteck"], "sv": ["rektangel"], "hu": ["der\u00e9ksz\u00f6g"], "sk": ["pravouholn\u00edk"], "pl": ["prostok\u0105t"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "angul", "primary": false}, "monitoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lernanto servanta kiel helpa instruanto.", "translations": {"nl": ["monitor (onderwijzer)"], "pt": ["monitor (estudante)"], "hu": ["felvigy\u00e1z\u00f3 (di\u00e1k)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malnova nomo de la varano.", "translations": {"nl": ["nijlvaraan"], "pt": ["lagarto-monitor"], "hu": ["n\u00edlusi var\u00e1nusz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Speco de forte kirasita batal\u015dipo.", "translations": {"de": ["Monitor (Schiff)"], "nl": ["monitor (vaartuig)"], "pt": ["monitor(navio)"], "hu": ["monitor (haj\u00f3)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "monitor", "primary": true}, "polucio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nevola elfluo de spermo sen koitado, precipe dum son\u011dado.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u044e\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["pollution nocturne"], "en": ["nocturnal emission"], "nl": ["pollutie"], "pt": ["polui\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u043b\u044e\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Pollution"], "it": ["polluzione notturna"], "hu": ["\u00e9jszakai mag\u00f6ml\u00e9s", "poll\u00faci\u00f3"], "fa": ["\u0627\u062d\u062a\u0644\u0627\u0645", "\u0627\u0646\u0632\u0627\u0644 \u0634\u0628\u0627\u0646\u0647"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "poluado", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0431\u0440\u0443\u0434\u0436\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["pollution"], "en": ["pollution"], "de": ["Umweltverschmutzung"], "it": ["inquinamento"], "hu": ["k\u00f3rnyezetszennyez\u00e9s"], "fa": ["\u0622\u0644\u0648\u062f\u06af\u06cc"]}, "examples": [["la publiko ne sufi\u0109e konsideras la eksterajn kostojn de transportilo: polucion, bruon, klimat\u015dan\u011don kaj akcidentojn", "Roland Rotsaert: Medio-indulgo de la \u0109efaj ekonomiaj sektoroj, Monatojaro 2001a, numero 3a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "poluci", "primary": true}, "imaginara parto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Oni atentu pri tio, ke imaginara parto ne estas imaginaro!"], "primary definition": "(de komplekso a+i.b) La reelo b.", "translations": {"be": ["\u0443\u044f\u045e\u043d\u0430\u044f \u0447\u0430\u0441\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["partie imaginaire"], "en": ["imaginary part"], "ru": ["\u043c\u043d\u0438\u043c\u0430\u044f \u0447\u0430\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Imagin\u00e4rteil"], "pl": ["cz\u0119\u015b\u0107 urojona (liczby zespolonej)"], "hu": ["k\u00e9pzetes r\u00e9sz"]}, "examples": [["la imaginaran parton de z oni kutime signas per Im z", null], ["reeloj havas nulan imaginaran parton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "part", "primary": false}, "\u015duldanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu \u015duldas iun sumon al aliulo.", "translations": {"el": ["\u03bf\u03c6\u03b5\u03b9\u03bb\u03ad\u03c4\u03b7\u03c2"], "fr": ["d\u00e9biteur"], "nl": ["schuldenaar"], "pt": ["devedor"], "ru": ["\u0434\u043e\u043b\u0436\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Schuldner"], "it": ["debitore"], "hu": ["ad\u00f3s"]}, "examples": [["pago de \u015duldanto estas bona en \u0109iu kvanto tufo", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015duld", "primary": false}, "subvencio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Oficiala monhelpo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u0431\u0441\u0438\u0434\u0438\u044f", "\u0434\u043e\u0442\u0430\u0446\u0438\u044f", "\u0434\u0435\u043d\u0435\u0436\u043d\u043e\u0435 \u043f\u043e\u0441\u043e\u0431\u0438\u0435"], "fr": ["subvention"], "bg": ["\u0441\u0443\u0431\u0441\u0438\u0434\u0438\u044f"], "nl": ["subsidie"], "de": ["Subvention"], "it": ["sovvenzione"], "hu": ["seg\u00e9ly", "t\u00e1mogat\u00e1s (p\u00e9nz\u00fcgyi)", "szubvenci\u00f3"], "fa": ["\u06cc\u0627\u0631\u0627\u0646\u0647"], "en": ["subsidy", "grant"]}, "examples": [["subvencioj estis ofte uzataj por kura\u011digi investadon en specifaj industrioj, precipe en agrokulturo", "Donald Rogers: Ekonomia miraklo a\u016d malsano?, Monatojaro 1997a, numero 2a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "subvenci", "primary": true}, "pistako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Verda migdaleca frukto de pistakujo, uzata en dol\u0109a\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u0441\u0442\u0430\u0448\u043a\u0430 (\u043f\u043b\u043e\u0434)"], "fr": ["pistache"], "en": ["pistachio"], "nl": ["pistache"], "pt": ["pistache"], "ru": ["\u0444\u0438\u0441\u0442\u0430\u0448\u043a\u0430"], "ca": ["festuc", "pistatxo"], "de": ["Pistazie (Frucht)"], "hu": ["piszt\u00e1cia (term\u00e9s)"], "br": ["hogan-Spagn", "pistachezenn (frouezhenn)"], "es": ["pistacho"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pistak", "primary": true}, "subvencii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Provizi oficialan monhelpon.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u0431\u0441\u0438\u0434\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u043e\u0441\u0442\u0430\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c \u0434\u043e\u0442\u0430\u0446\u0438\u044e", "\u043e\u043a\u0430\u0437\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c \u0434\u0435\u043d\u0435\u0436\u043d\u0443\u044e \u043f\u043e\u043c\u043e\u0449\u044c"], "fr": ["subventionner"], "en": ["subsidize"], "nl": ["subsidi\u00ebren"], "de": ["subventionieren"], "it": ["sovvenzionare"], "hu": ["seg\u00e9lyez", "t\u00e1mogat (p\u00e9nz\u00fcgyileg)", "dot\u00e1l"], "fa": ["\u06cc\u0627\u0631\u0627\u0646\u0647 \u062f\u0627\u062f\u0646 (\u0628\u0647)"]}, "examples": [["Usono plendas \u0109ar EU da\u016dre subvencias sian agrikulturon", "Roland Rotsaert: Jarmila konferenco \u0125aose malsukcesis, Monatojaro 2000a, numero 2a, p. 10a"], ["en 1994 la franca konstitucia kortumo nuligis francian le\u011don, la\u016d kiu sciencaj laboroj \u015dtate subvenciataj publiki\u011du en la franca lingvo", "Reinhard F\u00f6\u00dfmeier: La merkato de lingvoj, Monatojaro 1997a, numero 11a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "subvenci", "primary": false}, "fu": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sono de elspiro pro facili\u011do, malstre\u0109igco.", "translations": {"fr": ["ouf"], "pt": ["uf"]}, "examples": [["fu! \u2013 \u015di diris, sidi\u011dante kaj malfacile spirante, kiel mi laci\u011dis!", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 10a"], ["senpezigite, la viro elspiras: \u00abHaaaa, fu!\u00bb", "Rikardo Cash, Voja\u011do en dezerton, Eventoj, 2000-09, numero 192a"]], "subdefinitions": []}], "root": "fu", "primary": true}, "duodeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la maldika intesto trovi\u011danta malanta\u016d la stomako.", "translations": {"be": ["\u0434\u0432\u0430\u043d\u0430\u0446\u0446\u0430\u0446\u0456\u043f\u0430\u043b\u044c\u0446\u0430\u0432\u0430\u044f \u043a\u0456\u0448\u043a\u0430"], "fr": ["duod\u00e9num"], "en": ["duodenum"], "pt": ["duodeno"], "ru": ["\u0434\u0432\u0435\u043d\u0430\u0434\u0446\u0430\u0442\u0438\u043f\u0435\u0440\u0441\u0442\u043d\u0430\u044f \u043a\u0438\u0448\u043a\u0430"], "de": ["Zw\u00f6lffingerdarm"], "hu": ["nyomb\u00e9l", "duodenum"], "fa": ["\u062f\u0648\u0627\u0632\u062f\u0647\u0647", "\u0627\u062b\u0646\u06cc\u200c\u0639\u0634\u0631"], "es": ["duodeno"], "pl": ["dwunastnica"], "he": ["\u05ea\u05e8\u05d9\u05e1\u05e8\u05d9\u05d5\u05df"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "duoden", "primary": true}, "varianca devio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de hazarda variablo X) La kvadrata radiko de \u011dia varianco; simb. \u03c3(X).", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u043d\u0434\u0430\u0440\u0442\u043d\u0430\u0435 \u0430\u0434\u0445\u0456\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["\u00e9cart-type"], "en": ["standard deviation"], "ru": ["\u0441\u0442\u0430\u043d\u0434\u0430\u0440\u0442\u043d\u043e\u0435 \u043e\u0442\u043a\u043b\u043e\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Standardabweichung"], "hu": ["norm\u00e1l elt\u00e9r\u00e9s", "standard elt\u00e9r\u00e9s", "sz\u00f3r\u00e1s"], "pl": ["odchylenie standardowe (zmiennej losowej)"], "es": ["desviaci\u00f3n t\u00edpica"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "devi", "primary": false}, "galeza superkorpo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de korpo K) Tia superkorpo K' de K, ke \u011di havas finian gradon kaj ke la invariantokorpo de la galeza grupo Gal(K'/K) egalas al K.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0448\u044b\u0440\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435 \u0413\u0430\u043b\u0443\u0430"], "fr": ["extension galoisienne"], "en": ["Galois['s] extension"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0448\u0438\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435 \u0413\u0430\u043b\u0443\u0430"], "de": ["galoissche Erweiterung"], "pl": ["rozszerzenie Galois"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "korp", "primary": false}, "\u0109irka\u016dbordo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bordo, kiu \u0109irka\u016das lokon.", "translations": {"fr": ["rive (circulaire)"]}, "examples": [["kies \u0109irka\u016dbordo longas je proksimume unu duonle\u016dgo", "La revadoj de soleca promenanto, kvina promenado"]], "subdefinitions": []}], "root": "bord", "primary": false}, "malderiva\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de funkcio f kun reela a\u016d kompleksa argumento) \u0108iu funkcio g, kies deriva\u0135o egalas al f, t.e. g\u2032 = f.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0432\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u0430\u044f \u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u044f", "\u043f\u0440\u0438\u043c\u0438\u0442\u0438\u0432\u043d\u0430\u044f \u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u044f", "\u043d\u0435\u043e\u043f\u0440\u0435\u0434\u0435\u043b\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0438\u043d\u0442\u0435\u0433\u0440\u0430\u043b"], "fr": ["primitive", "int\u00e9grale ind\u00e9finie"], "en": ["antiderivative", "primitive", "indefinite integral"], "de": ["Stammfunktion", "unbestimmtes Integral"], "sk": ["integr\u00e1l"], "pl": ["funkcja pierwotna", "ca\u0142ka nieoznaczona"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Vorto kreita per forigo de \u015dajna afikso.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u043d\u043e\u0435 \u0441\u043b\u043e\u0432\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u0440\u0435\u0433\u0440\u0435\u0441\u0441\u0438\u0432\u043d\u0430\u044f \u0434\u0435\u0440\u0438\u0432\u0430\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["d\u00e9riv\u00e9 r\u00e9gressif"], "en": ["back-formation"]}, "examples": [["la vortoj \u00abfra\u016dlo\u00bb kaj \u00abkuzo\u00bb estas fundamentaj malderiva\u0135oj el pli evidentaj formoj \u00abfra\u016dlino\u00bb kaj \u00abkuzino\u00bb", null], ["\u00abavio\u00bb, \u00abfaco\u00bb kaj \u00abgra\u016d\u00bb estas pli novaj malderiva\u0135oj el la oficialaj \u00abaviado\u00bb, \u00abfaceto\u00bb, \u00abmalgra\u016d\u00bb", null]], "subdefinitions": []}], "root": "deriv", "primary": false}, "malvirgigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Spertigi unuafoje amoron.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0438\u0448\u0438\u0442\u044c \u0434\u0435\u0432\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438"], "fr": ["d\u00e9florer"], "nl": ["ontmaagden"]}, "examples": [["la malvirgiga procedo min ekna\u016dzis", "La skandalo pro Jozefo, konfeso de la Potifar-edzino"]], "subdefinitions": []}], "root": "virg", "primary": false}, "komedii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Ludi komedion.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0430\u0446\u044c \u043a\u0430\u043c\u044d\u0434\u044b\u044e"], "fr": ["jouer la com\u00e9die", "affecter (feindre)", "feindre", "faire l'hypocrite", "pr\u00e9tendre (feindre)", "faire semblant (de)"], "nl": ["comedie spelen"], "pl": ["gra\u0107 komedi\u0119"], "ru": ["\u0438\u0433\u0440\u0430\u0442\u044c \u043a\u043e\u043c\u0435\u0434\u0438\u044e"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043b\u043e\u043c\u0430\u0442\u044c \u043a\u043e\u043c\u0435\u0434\u0438\u044e"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "komedi", "primary": false}, "komedio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Teatra\u0135o, kiu ekscitas la ridon prezentante komikajn personojn a\u016d amuzajn eksterordinarajn cirkonstancojn.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u044d\u0434\u044b\u044f"], "fr": ["com\u00e9die (th\u00e9\u00e2tre)"], "en": ["comedy"], "nl": ["comedie", "blijspel"], "pt": ["com\u00e9dia"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u0435\u0434\u0438\u044f"], "de": ["Kom\u00f6die", "Lustspiel"], "pl": ["komedia"]}, "examples": [["la komedioj de Aristofano, Moliero", null], ["karaktera komedio", null], ["intriga komedio", null], ["mora komedio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Aran\u011do malsincera por trompi per falsa \u015dajno; \u015dajnigo, hipokriteco.", "translations": {"fr": ["com\u00e9die (fig.)", "exag\u00e9ration", "farce", "tromperie"], "de": ["Kom\u00f6die"], "nl": ["comedie"]}, "examples": [["perfidulo, ludanta la komedion de lojaleco", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "komedi", "primary": true}, "komedia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al komedio.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u044d\u0434\u044b\u0439\u043d\u044b", "\u043a\u0430\u043c\u0456\u0447\u043d\u044b", "\u0441\u044c\u043c\u044f\u0448\u043b\u0456\u0432\u044b"], "fr": ["de com\u00e9die", "comique (adj.)"], "en": ["comedic"], "pl": ["komediowy", "komediancki"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u0435\u0434\u0438\u0439\u043d\u044b\u0439", "\u043a\u043e\u043c\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u043a\u043e\u043c\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["komedia aktoro, teatra\u0135o, verkisto, sceno, karaktero", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Malsincera, hipokrita.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0442\u0432\u043e\u0440\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["de com\u00e9die", "com\u00e9dien (adj.)"]}, "examples": [["oni diros, ke ni aran\u011dis komedian elekton", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "komedi", "primary": false}, "radioteleskopo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Observilo, kiu registras radielektrajn ondojn el la kosmo.", "translations": {"fr": ["radiot\u00e9l\u00e9scope"], "bg": ["\u0440\u0430\u0434\u0438\u043e\u0442\u0435\u043b\u0435\u0441\u043a\u043e\u043f"], "en": ["radio telescope"], "pt": ["radiotelesc\u00f3pio"], "de": ["Radioteleskop"], "sv": ["radioteleskop"], "pl": ["radioteleskop"]}, "examples": [["ili instalis grandajn radioteleskopojn en du malproksimaj lokoj sur la tero, kaj observis kvazaron", "Vastalto, Akvosfero, Havaja insularo najbaros al Japana insularo, 2006-01-10"]], "subdefinitions": []}], "root": "teleskop", "primary": false}, "jovialeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Videbla, senceremonia gajo.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0438\u0437\u043d\u0435\u0440\u0430\u0434\u043e\u0441\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["jovialit\u00e9"], "nl": ["jovialiteit"], "be": ["\u0432\u0435\u0441\u044f\u043b\u043e\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0436\u044b\u0446\u044c\u0446\u044f\u0440\u0430\u0434\u0430\u0441\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "de": ["Jovialit\u00e4t"], "it": ["giovialit\u00e0"], "hu": ["ked\u00e9lyess\u00e9g", "jovialit\u00e1s"], "es": ["jovialidad"]}, "examples": [["\u00abvin, sinjoroj\u00bb, aldonis li kun ia malnovmoda jovialeco, \u00abpermesu al mi inviti\u00bb", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 20a, p. 117a"]], "subdefinitions": []}], "root": "jovial", "primary": false}, "areknukso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kerno de la frukto de arekarbo kun man\u011debla grajno.", "translations": {"fr": ["noix d'arec", "noix de b\u00e9tel"], "de": ["Beteln\u00fcsse", "Arekan\u00fcsse"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arek", "primary": false}, "mielkuko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spickuko dol\u0109igita per mielo.", "translations": {"fr": ["g\u00e2teau au miel"], "de": ["Honigkuchen"], "nl": ["honingkoek"]}, "examples": [["dum la posttagmezo ni bakis mielkukojn, kiujn ni kutime faris nur por festoj", "Anna L\u00f6wenstein, La \u015dtona urbo"]], "subdefinitions": []}], "root": "kuk", "primary": false}, "glazuri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u015cmiri per glazuro.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043b\u0430\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["glacer (une p\u00e2tisserie)", "enduire de gla\u00e7ure"], "nl": ["glazuren", "verglazen"], "be": ["\u0433\u043b\u0430\u0437\u0443\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c (\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u043f\u0430\u043b\u0456\u0432\u0443)"], "de": ["glasieren"], "it": ["smaltare"], "hu": ["f\u00e9nym\u00e1zzal bevon", "cukorm\u00e1zzal bevon"], "pl": ["glazurowa\u0107", "szkliwi\u0107", "polewa\u0107 (naczynia)"]}, "examples": [["glazurita terpoto", null], ["glazurita kuko, ka\u015dtano", null]], "subdefinitions": []}], "root": "glazur", "primary": false}, "komparativo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gramatika rimedo, per kiu oni modifas adjektivon a\u016d adverbon, por signifi, ke la econ esprimatan de ili posedas la\u016d diversaj gradoj du komparataj objektoj a\u016d personoj, a\u016d ke unu sama objekto a\u016d persono posedas tiun econ pli a\u016d malpli a\u016d samgrade ol alian komparatan econ.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u045e\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u0441\u0442\u0443\u043f\u0435\u043d\u044c"], "fr": ["comparatif (subst., gramm.)"], "en": ["comparison"], "nl": ["comparatief", "vergelijkende trap"], "pt": ["comparativo"], "ru": ["\u0441\u0440\u0430\u0432\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u0441\u0442\u0435\u043f\u0435\u043d\u044c"], "de": ["Komparativ", "erste Vergleichsstufe"]}, "examples": [["la komparativo estas farata per la vorto \u00abpli\u00bb", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo EsperantoPlena gramatiko de Esperanto"], ["supereca komparativo", null], ["malsupereca komparativo", null], ["egaleca komparativo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "komparativ", "primary": true}, "senkolora": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne havanta koloron, tio estas a\u016d blanka, griza, nigra, a\u016d tute diafana.", "translations": {"fr": ["incolore"], "nl": ["kleurloos"], "pl": ["bezbarwny"]}, "examples": [["maldika senkolora hararo", "La Kiso kaj dek tri aliaj noveloj, \u00c5ge"], ["senkolora lako", "M. Belosevic, -, soc.culture.esperanto, 1997-03-28"]], "subdefinitions": []}], "root": "kolor", "primary": false}, "klarigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi klara; malkonfuzi.", "translations": {"fr": ["clarifier", "\u00e9claircir", "\u00e9clairer (expliquer)", "expliquer"], "ca": ["aclarir"], "es": ["aclarar"], "sv": ["f\u00f6rklara"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u044f\u0441\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0441\u0432\u0435\u0442\u043b\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0447\u0438\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c"], "hu": ["der\u00edt", "\u00fclep\u00edt"], "de": ["kl\u00e4ren"], "he": ["\u05dc\u05e0\u05e7\u05d5\u05ea \\\u05e0\u05e7\u05d4\\"]}, "examples": [["klarigi fe\u0109an vinon", null], ["kun okuloj malklarigitaj de larmoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0447\u0438\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c"], "he": ["\u05dc\u05db\u05e2\u05db\u05e2", "\u05dc\u05db\u05d7\u05db\u05d7", "\u05dc\u05d7\u05db\u05da"], "de": ["kl\u00e4ren"], "hu": ["k\u00f6sz\u00f6r\u00fcli (a tork\u00e1t)"]}, "examples": [["li klarigis sian vo\u0109on kaj jene rakontis", "J. Ribillard, Vagado sub palmoj, Rotterdam, 1956"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0441\u044c\u0432\u0435\u0442\u043b\u0456\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0442\u043b\u0443\u043c\u0430\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0442\u043b\u0443\u043c\u0430\u0447\u044b\u0446\u044c"], "nl": ["verduidelijken", "duidelijk maken"], "ru": ["\u043e\u0431\u044a\u044f\u0441\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u044f\u0441\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u044f\u0441\u043d\u0438\u0442\u044c"], "de": ["erkl\u00e4ren", "erl\u00e4utern"], "hu": ["tiszt\u00e1z", "magyar\u00e1z", "felvil\u00e1gos\u00edt"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05e1\u05d1\u05d9\u05e8 \\\u05e1\u05d1\u05e8\\", "\u05dc\u05d4\u05d1\u05d4\u05d9\u05e8 \\\u05d1\u05d4\u05e8\\"]}, "examples": [["klarigi malfacilan tekston, enigmon, problemon, proponon", null], ["\u011dis la afero klari\u011dos", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "klar", "primary": false}, "impostpaganto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu pagas imposton. Ofte uzata kiel abstrakta persono reprezentanta la pagantaron de la impostoj.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u043b\u043e\u0433\u043e\u043f\u043b\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u0449\u0438\u043a"], "en": ["tax payer"], "nl": ["belastingbetaler"], "pt": ["contribuinte (economia, com\u00e9rcio)"], "de": ["Steuerzahler"], "pl": ["podatnik"], "hu": ["ad\u00f3fizet\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "impost", "primary": false}, "zoologiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu okupas sin pri zoologio.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043e\u043b\u044f\u0433"], "fr": ["zoologiste"], "en": ["zoologist"], "nl": ["zo\u00f6loog"], "pt": ["zo\u00f3logo", "zoologista"], "el": ["\u03b6\u03c9\u03bf\u03bb\u03cc\u03b3\u03bf\u03c2"], "de": ["Zoologe"], "sv": ["zoolog"], "hu": ["zool\u00f3gus"], "sk": ["zool\u00f3g"], "fa": ["\u062c\u0627\u0646\u0648\u0631\u0634\u0646\u0627\u0633"], "it": ["zoologo", "zoologista"], "ru": ["\u0437\u043e\u043e\u043b\u043e\u0433"], "es": ["zo\u00f3logo"], "he": ["\u05d6\u05d5\u05d0\u05d5\u05dc\u05d5\u05d2"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "zoologo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "zoologi", "primary": false}, "dinamito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eksploda substanco, konsistanta el nitroglicerino k ne\u016dtra substanco.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u043d\u0430\u043c\u0456\u0442"], "fr": ["dynamite"], "bg": ["\u0434\u0438\u043d\u0430\u043c\u0438\u0442"], "pt": ["dinamite"], "ru": ["\u0434\u0438\u043d\u0430\u043c\u0438\u0442"], "de": ["Dynamit"], "sv": ["dynamit"], "hu": ["dinamit"], "fa": ["\u062f\u06cc\u0646\u0627\u0645\u06cc\u062a"], "en": ["dynamite"], "es": ["dinamita"], "pl": ["dynamit"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dinamit", "primary": true}, "\u0109irka\u016dvagi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Vagi en la \u0109irka\u016da\u0135o.", "translations": {"pt": ["vagar (nas cercanias)", "errar (nas cercanias)"], "hu": ["k\u00f6rbebolyong", "k\u00f6zelben k\u00f3borog"]}, "examples": [["tuj falis sur lin nebulo kaj mallumo, kaj \u0109irka\u016dvagante, li ser\u0109is mankondukantojn", "La Nova TestamentoLa agoj 13:11"], ["sen fajro ili tre kredeble fari\u011dos viktimoj de la unua sova\u011da besto \u0109irka\u016dvaganta en la nokto", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 9"], ["unu el la malagrablaj amindumantoj de Adaha (kiu vane \u0109irka\u016dvaga\u0109is \u015dian tendon en la nokto) ree ofendis \u015din per persistaj atenta\u0135oj", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 9"]], "subdefinitions": []}], "root": "vag", "primary": false}, "Dionizio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo grekdevena.", "translations": {"ru": ["\u0414\u0438\u043e\u043d\u0438\u0441\u0438\u0439", "\u0414\u0435\u043d\u0438\u0441"], "fr": ["Denis"], "bg": ["\u0414\u0438\u043e\u043d\u0438\u0441\u0438\u0439"], "pt": ["Dion\u00edsio"], "de": ["Dionysius", "Denys"], "it": ["Dionisio", "Dioniso"], "pl": ["Dionizy", "Denis (zapo\u017cyczone)"]}, "examples": [["Jesuo naski\u011dis ver\u015dajne en la jaro 748 de la roma kalendaro, do 6 jarojn anta\u016d la dato kalkulita de Dionizio", "M. Serra, \u0108u la jaro 1994 estas vere la 1994-a?, La Lampiro, 1994-04"], ["Dionizio, la najbaro de Timoteo eksentis la unuan pikon en sia koro", "A. Ulman, Arkitektoj de la laboristaj \u011dardenetoj, Esperanto.pl, [vidita je 2006-05-12]"]], "subdefinitions": []}], "root": "Dionizi", "primary": true}, "nepo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Filo de la filo a\u016d filino rilate al ilia patro kaj patrino.", "translations": {"be": ["\u0443\u043d\u0443\u043a"], "fr": ["petit-fils"], "en": ["grandson"], "el": ["\u03b5\u03b3\u03b3\u03bf\u03bd\u03cc\u03c2"], "de": ["Enkel"], "hu": ["unoka"], "br": ["mab-bihan"], "cs": ["vnuk"], "es": ["nieto"], "he": ["\u05e0\u05db\u05d3"], "ru": ["\u0432\u043d\u0443\u043a"], "nl": ["kleinzoon"], "pt": ["neto"], "tr": ["erkek torun"], "sv": ["barnbarn (pojke)", "sonson", "dotterson"], "pl": ["wnuk"]}, "examples": [["nepoj estas krono de maljunulinoj", "Z"], ["de antikveco avino amegas sian nepon", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 56a, p. 250a"]], "subdefinitions": []}], "root": "nep", "primary": true}, "malprofito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malutilo ka\u016dzita al iu de io.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0431\u044b\u0442\u043e\u043a"], "fr": ["d\u00e9pens", "perte"], "de": ["Verlust"], "nl": ["nadeel", "verlies"], "hu": ["vesztes\u00e9g"]}, "examples": [["karteloj ordinare stari\u011das nur je la malprofito de la publiko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "profit", "primary": false}, "sterlinga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sterling", "primary": true}, "\u0135aluzi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti \u0135aluza.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u045e\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["\u00eatre jaloux (de)"], "en": ["be jealous"], "nl": ["jaloers zijn"], "pt": ["sentir ci\u00fames", "ter ci\u00fames", "mostrar zelo"], "ru": ["\u0440\u0435\u0432\u043d\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["eifers\u00fcchtig sein"], "sv": ["vara svartsjuk"], "hu": ["f\u00e9lt\u00e9kenykedik"], "pl": ["by\u0107 zazdrosnym"], "it": ["essere geloso"], "es": ["estar celoso (de)", "sentir celos (de)"], "he": ["\u05dc\u05e7\u05e0\u05d0"]}, "examples": [["\u0135aluzi pri, pro io, al, kontra\u016d iu", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135aluz", "primary": false}, "\u0135aluzo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sento de iu \u0135aluza.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u045e\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["jalousie"], "bg": ["\u0440\u0435\u0432\u043d\u043e\u0441\u0442"], "nl": ["jalousie"], "pt": ["ci\u00fame", "zelo"], "ru": ["\u0440\u0435\u0432\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Eifersucht"], "sv": ["svartsjuka"], "hu": ["f\u00e9lt\u00e9kenys\u00e9g"], "en": ["jealousy"], "es": ["celos"], "it": ["gelosia"], "pl": ["zazdro\u015b\u0107"], "he": ["\u05e7\u05e0\u05d0\u05d4"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135aluz", "primary": false}, "obstaklo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malhelpo, baro.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0448\u043a\u043e\u0434\u0430"], "fr": ["emp\u00eachement", "obstacle"], "en": ["obstacle"], "nl": ["obstakel", "hinderpaal"], "pt": ["obst\u00e1culo"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u043f\u044f\u0442\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435"], "ca": ["obstacle"], "de": ["Hindernis"], "sv": ["hinder"], "hu": ["akad\u00e1ly"], "es": ["obst\u00e1culo"]}, "examples": [["neniu el la doloraj punktoj de \u0109iuj partneroj i\u011dos nesuperebla obstaklo", "Marc Vanden Bempt: KB+ABB+CERA egalas KBC, Monatojaro 1998a, numero 11a, p. 19a"]], "subdefinitions": []}], "root": "obstakl", "primary": true}, "\u0135aluza": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sentanta doloran maltrankvilon pro la timo pri perdo a\u016d difekto de iu sia poseda\u0135o, kiun oni pro tio fervore prizorgas.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u045e\u043d\u0456\u0432\u044b"], "fr": ["jaloux"], "bg": ["\u0440\u0435\u0432\u043d\u0438\u0432"], "nl": ["ongerust"], "pt": ["cioso", "zeloso"], "ru": ["\u0440\u0435\u0432\u043d\u0438\u0432\u044b\u0439"], "de": ["eifers\u00fcchtig"], "it": ["geloso"], "hu": ["f\u00e9lt\u00e9keny"], "en": ["jealous"], "es": ["celoso"], "pl": ["zazdrosny"], "he": ["\u05e7\u05e0\u05d0\u05d9"]}, "examples": [["\u0135aluza pri sia famo, situacio, pri siaj rajtoj", null], ["nia Dio estas \u0135aluza Dio", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sentanta doloran suspektoplenan maltrankvilon pri la fideleco de amata persono.", "translations": {"nl": ["jaloers"], "sv": ["svartsjuk"], "pt": ["enciumado", "ciumento"]}, "examples": [["\u0135aluza kiel tigro", null], ["amo kaj \u0135aluzo estas gefratoj", "Proverbaro esperanta"], ["\u0109iu nacio \u0135aluze volas konservi sian suverenecon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "envia (senco 1)", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "envia (senco 2)", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135aluz", "primary": true}, "ekkonteorio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu parto de filozofio, kiu studas la eblon, kondi\u0109ojn kaj principojn de ekkono, precipe de la scienca ekkono.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043d\u043e\u0441\u0435\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f", "\u0442\u0435\u043e\u0440\u0438\u044f \u043f\u043e\u0437\u043d\u0430\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["epist\u00e9mologie"], "en": ["gnoseology", "epistemology", "theory of knowledge"], "nl": ["epistemologie", "kennistheorie", "kennisleer", "kenleer"], "de": ["Erkentnistheorie"], "es": ["teor\u00eda del conocimiento"], "hu": ["ismeretelm\u00e9let", "gnoszeol\u00f3gia", "episztemol\u00f3gia"]}, "examples": [["la homa kono \u2015 la\u016d Komenio \u2015 estas interagado de spirita ena strukturo (ego cogitans) kaj de ties ideoj kun la realeca strukturo: tio estas certe la plej grava aserto ene de la komenia ekkonterio", "G. Formizzi, Filozofio kaj teologio en la verkoj de J.A. Komensk\u00fd Internacia Seminario pri Komenio. Prago, 1992-07-22. Prelegaro."]], "subdefinitions": []}], "root": "kon", "primary": false}, "titano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la ses Titanoj.", "translations": {"be": ["\u0442\u044b\u0442\u0430\u043d (\u0432\u043e\u043b\u0430\u0442)"], "fr": ["titan"], "en": ["Titan"], "nl": ["titan"], "pt": ["tit\u00e3"], "ru": ["\u0442\u0438\u0442\u0430\u043d (\u0433\u0438\u0433\u0430\u043d\u0442)"], "de": ["Titan"], "it": ["Titano"], "hu": ["tit\u00e1n"], "pl": ["Tytan"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Antonomazie, Iperiono a\u016d lia filo Helio (la Suno).", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La sesa satelito de Saturno.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento, metalo kun atomnumero 22, atompezo 47,867, simbolo Ti.", "translations": {"be": ["\u0442\u044b\u0442\u0430\u043d (\u0445\u0456\u043c\u0456\u0447\u043d\u044b \u044d\u043b\u0435\u043c\u044d\u043d\u0442)"], "fr": ["titane"], "en": ["titanium"], "pt": ["tit\u00e2nio"], "la": ["Titanium"], "ca": ["titani"], "de": ["Titan"], "it": ["titanio"], "hu": ["tit\u00e1n (elem)"], "es": ["titanio"], "br": ["titan"], "pl": ["tytan (pierwiastek)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "titan", "primary": true}, "ambicii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti ambicia pri.", "translations": {"sk": ["ma\u0165 amb\u00edciu"], "be": ["\u043c\u0435\u0446\u044c \u0430\u043c\u0431\u0456\u0446\u044b\u044e"], "fr": ["avoir l'ambition (de)", "ambitionner (de)", "aspirer (\u00e0)"], "en": ["have the ambition to"], "nl": ["ambi\u00ebren"], "de": ["Ehrgeiz zeigen", "ehrgeizig sein", "streben"]}, "examples": [["mi ne ambicias tian gloron, al tia gloro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ambici", "primary": false}, "titana": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kolosa.", "translations": {"be": ["\u0442\u044b\u0442\u0430\u043d\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["titanesque"], "en": ["titanic"], "nl": ["titanisch"], "ru": ["\u0442\u0438\u0442\u0430\u043d\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "it": ["titanico"], "hu": ["tit\u00e1ni"], "pl": ["tytaniczny"]}, "examples": [["titana laboro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "titan", "primary": false}, "sama\u011dulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ulo de proksimume sama a\u011do kiel iu alia, same juna a\u016d maljuna.", "translations": {"ru": ["\u0440\u043e\u0432\u0435\u0441\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["personne de m\u00eame \u00e2ge"], "en": ["person of the same age"], "ro": ["de aceeasi v\u00e2rst\u0103"], "br": ["den kenoad"], "de": ["Gleichaltriger", "Altersgenosse"], "pl": ["r\u00f3wie\u015bnik"]}, "examples": [["per nenio \u015di similis al siaj sama\u011dulinoj en Kj\u00f6ge", "Fabeloj, volumo 3, sub la saliko"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u011d", "primary": false}, "scivoleco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Deziro scii\u011di.", "translations": {"de": ["Neugier"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sci", "primary": false}, "elfosado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elmeto de subtera\u0135oj trovitaj per foso.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u043a\u0430\u043f\u044b\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u0440\u0430\u0441\u043a\u0430\u043f\u044b\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u0440\u0430\u0441\u043a\u043e\u043f\u043a\u0438"], "fr": ["exhumation"], "en": ["excavation"], "de": ["Ausgrabung"], "hu": ["ki\u00e1s\u00e1s", "\u00e1sat\u00e1s"]}, "examples": [["la grandskalaj elfosadoj postulas la kunlaboron de pluraj arkeologoj kaj aliaj fakuloj", "Interesa arkeologio, p. 10a"]], "subdefinitions": []}], "root": "fos", "primary": false}, "oportuna\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Faciliga a\u0135o a\u016d flanko de situacio.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0434\u043e\u0431\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["circonstance favorable", "facilit\u00e9 (offerte)"], "pt": ["oportunidade"], "hu": ["alkalmatoss\u00e1g"]}, "examples": [["Li sen\u0109ese inventas diversajn oportuna\u0135ojn por faciligi al si la vivon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "oportun", "primary": false}, "lirikeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lirika karaktero de io.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0438\u0440\u0438\u0447\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["lyrisme"], "en": ["lyricism"], "nl": ["lyriek"], "pt": ["liricidade"], "be": ["\u043b\u0456\u0440\u044b\u0447\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043b\u0456\u0440\u044b\u0437\u043c"], "de": ["Lyrik", "lyrische Stimmung"], "hu": ["l\u00edrais\u00e1g"], "fa": ["\u062a\u063a\u0632\u0644"], "es": ["liricidad"]}, "examples": [["la frazoj de Ero\u015denko, duonjarcenton post la morto de la a\u016dtoro, pulsas per tenera lirikeco", "Spomenka \u015ctimec, El la japana tra la \u0109ina (V. Ero\u015denko, Cikatro de amo), Monato, jaro 1997a, numero 3a, p. 21a"]], "subdefinitions": []}], "root": "lirik", "primary": false}, "vigleco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043e\u0436\u0438\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0436\u0438\u0432\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0431\u043e\u0434\u0440\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u044d\u043d\u0435\u0440\u0433\u0438\u0447\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["animation", "vigilance", "vivacit\u00e9"], "hu": ["\u00e9l\u00e9nks\u00e9g", "f\u00fcrges\u00e9g", "elevens\u00e9g"]}, "examples": [["la amuzi\u011dado estis en plena vigleco", "Fabeloj, volumo 2, ne\u011da re\u011dino, fabelo en sep rakontoj, dua rakonto, malgranda knabo kaj malgranda knabino"], ["juna princo trompis la viglecon de la pastroj", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "vigl", "primary": false}, "\u0109irka\u016d\u015dpini": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u015cpini ion \u0109irka\u016d.", "translations": {"fr": ["entortiller"]}, "examples": [["anasirantaj araneoj \u0109irka\u016d\u015dpinis iliajn piedojn per miljaraj teksa\u0135oj", "Fabeloj, volumo 4, knabino kiu pa\u015dis sur panon"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dpin", "primary": false}, "postnepino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Filino de nepo a\u016d nepino.", "translations": {"nl": ["achterkleindochter"], "sv": ["barnbarnsbarn (flicka)", "barnbarnsdotter"], "pl": ["prawnuczka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nep", "primary": false}, "sen ioma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sen ajna, sen iom ajn.", "translations": {"be": ["\u0431\u0435\u0437 \u044f\u043a\u043e\u0433\u0430-\u043d\u0435\u0431\u0443\u0434\u0437\u044c"], "fr": ["sans le moindre...", "sans le plus petit...", "sans... d'aucune sorte"], "hu": ["cseppnyi... n\u00e9lk\u00fcl"], "ru": ["\u0431\u0435\u0437 \u043a\u0430\u043a\u043e\u0433\u043e \u0431\u044b \u0442\u043e \u043d\u0438 \u0431\u044b\u043b\u043e"]}, "examples": [["tiun depozicion Gordens faris afereme kaj malrapide sed sen ioma hezito", "Urd Hadda murdita!, p. 7a"], ["Hamul devis igi sian beston, ne sen ioma peno, ka\u016dri, por ke li povu elseli\u011di", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 4a"]], "subdefinitions": []}], "root": "iom", "primary": false}, "soldulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["mercenaire (subst.)"], "de": ["S\u00f6ldner"], "nl": ["huurling", "huursoldaat", "soldenier"], "bg": ["\u043d\u0430\u0435\u043c\u043d\u0438\u043a"]}, "examples": [["la svedaj militistoj \u2015 kiel iam en Bohemio \u2015 ne kapablis reteni siajn soldulojn kaj ne malebligis al ili rabadon", "F. Ko\u017e\u00edk, trad. Z. Rus\u00edn, trad. M. Malovec Lumo en tenebroj http://www.volny.cz/malovec/tenebr3.htm"], ["dum la solduloj de la Monda Organizo pri Komerco (MOK) certigas la cirkuladon de la komercaj fluoj, tiuj de la Monda Banko kaj de la Internacia Mon-Fonduso (IMF) okupi\u011das pri la financa fluo", "trad. V. Lutermano, Le Monde Diplomatique en Esperanto, 2002-10"]], "subdefinitions": []}], "root": "sold", "primary": false}, "kablero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la dratoj, konsistigantaj kablon.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0438\u043b\u0430 (\u0432 \u043c\u043d\u043e\u0433\u043e\u0436\u0438\u043b\u044c\u043d\u043e\u043c \u043a\u0430\u0431\u0435\u043b\u0435, \u0442\u0440\u043e\u0441\u0435)"], "fr": ["fil (d'un c\u00e2ble)", "brin (d'un c\u00e2ble)"], "en": ["strand"], "fi": ["johdin (kaapelin osana)"], "pl": ["\u017cy\u0142a (kablowa)", "w\u0142\u00f3kno (\u015bwia\u0142owodowe)", "\u015bwiat\u0142ow\u00f3d (potoczne okre\u015blenie zar\u00f3wno kabla jak i w\u0142\u00f3kna \u015bwiat\u0142owodwego"], "hu": ["\u00e9r (k\u00e1bel\u00e9)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kabl", "primary": false}, "mezokarpo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Meza parto de la perikarpo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u0436\u043f\u043b\u043e\u0434\u043d\u0456\u043a"], "nl": ["mesocarp"], "pt": ["mesocarpo"], "ru": ["\u043c\u0435\u0436\u043f\u043b\u043e\u0434\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Mesokarp"], "hu": ["mezokarpium"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mezokarp", "primary": true}, "kredema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kredanta facile a\u016d tro facile, \u011dis e\u0109 naiveco.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0435\u0433\u043a\u043e\u0432\u0435\u0440\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["cr\u00e9dule", "trop confiant"], "nl": ["lichtgelovig"]}, "examples": [["li estas tre kredema", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 41"], ["mi miras, ke vi povas esti tiel kredema!", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "kred", "primary": false}, "loki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Meti.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043c\u0435\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["mettre"], "nl": ["plaatsen"], "pt": ["colocar", "p\u00f4r"], "be": ["\u043c\u044f\u0441\u044c\u0446\u0456\u0446\u044c", "\u0437\u044c\u043c\u044f\u0441\u044c\u0446\u0456\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u044c\u043c\u044f\u0448\u0447\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u0442\u0430\u0432\u0456\u0446\u044c"], "de": ["platzieren"], "sv": ["placera"], "hu": ["helyez", "elhelyez", "tesz (vhov\u00e1)", "mozgat"]}, "examples": [["li lokis anta\u016d la \u011dardeno gardanton", "Z"], ["loki la invititojn \u0109e la tablo", null], ["loki infanon sur lian se\u011don", null], ["oni lokis ilin en la saman \u0109ambron", null], ["loki statuon sur piedestalon", null], ["loki librojn sur bretaro, tukojn en \u015dranko, barelon en kelo, lampon sur la tablo", null], ["vorto mal\u011duste lokita en la frazo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Meti iun a\u016d ion en difinitan situacion.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0441\u0430\u0434\u0438\u0442\u044c"], "de": ["stellen"]}, "examples": [["li estas alte lokita en mia estimo", null], ["oni devas loki ilin inter la grandaj filozofoj", null], ["oni lokos tiun eltrova\u0135on inter la plej utilajn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Trovi lokon kaj aran\u011di prizorgon por iu a\u016d io.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043c\u0435\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0441\u0442\u0440\u043e\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["Se vi, sinjorino, povus disi\u011di de via filineto, se vi ie \u015din lokus, tiam tre povas esti, ke vi trovus por vi lokon kun cent kvindek spesmiloj por jaro", "Marta"], ["oni lokis lin sur la tronon de liaj prapatroj", null], ["loki iun en superan oficon, rangon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "enlokigi", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lok", "primary": false}, "loko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de spaco okupata de io a\u016d destinita por io.", "translations": {"be": ["\u043c\u0435\u0441\u0446\u0430"], "fr": ["emplacement", "lieu"], "en": ["place"], "nl": ["plaats"], "pt": ["lugar"], "ru": ["\u043c\u0435\u0441\u0442\u043e"], "de": ["Ort", "Stelle", "Platz"], "sv": ["plats", "st\u00e4lle"], "hu": ["hely"], "cs": ["m\u00edsto"], "es": ["lugar"]}, "examples": [["meti objekton sur \u011dian lokon", null], ["ser\u0109i lokon por sidi\u011di", "Z"], ["ricevi lokon en la teatro", null], ["elekti bonan lokon por vidi", null], ["grimpi \u011dis la plej alta loko de la arbo", null], ["tiu vorto ne estas en la \u011dusta loko", null], ["li mezuris la lar\u011don deloke de la pordego \u011dis la interna korto", "Z"], ["estas tie \u0109i nek loko nek tempo por priparoli la aferon", null], ["kiun lokon mi legu al vi?", "Z"], ["mi povus citi multajn lokojn pri tio en la verko", null], ["havi varman lokon", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Difinita etenda\u0135o de lando, regiono.", "translations": {"fr": ["endroit (lieu)"], "de": ["Stelle", "Platz"]}, "examples": [["lo\u011di en bela, apudmara, montara loko", null], ["li voja\u011dis en multajn lokojn", null], ["senloka vagisto", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Situacio, posteno.", "translations": {"fr": ["place (\u00e0 sa place...)"], "de": ["Stelle", "Platz"]}, "examples": [["kion vi farus se vi estus sur mia loko?", null], ["atingi altan lokon en sia ofico, en la arto", null], ["havi altan lokon en la estimo, en la koro de iu", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Numero a\u016d rolnomo de argumento de funkcio, operacio, rilato, predikato kaj tiel plu.", "translations": {"fr": ["position (d'un argument)"], "de": ["Stelle"]}, "examples": [["en subtraho la unuan argumentan lokon okupas la malpliigato, kaj la loko de subtrahato estas post minuso", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lok", "primary": true}, "loka": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne \u0109iea, ne transiranta la limojn de iu loko, koncernanta nur parton de iu tuto.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u043b\u043e\u043a\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["local (adj.)"], "en": ["local"], "nl": ["plaatselijk"], "pt": ["local"], "be": ["\u043c\u044f\u0441\u0446\u043e\u0432\u044b", "\u043b\u044f\u043a\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "de": ["\u00f6rtlich", "lokal"], "sv": ["lokal"], "hu": ["helyi", "lok\u00e1lis"]}, "examples": [["Taylor asertis ke oni devas koncentri sian klopodon al la venko en lokaj militoj per konvenciaj armiloj", "YAMASAKI Seik\u00f4, Dek tri tagoj. Monato"], ["\u00ab\u0108i tio nur piketos vin\u00bb, avertis d-ro Vejkli, donante al Ned lokan anestezilon apud arterio supre de lia dekstra femuro", "David CURTIS, Koratako. Monato"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Apartenanta al suba nivelo teritoria, kontraste al io centra, tutlanda, a\u016d tutasocia kaj tiel plu; necentra, periferia.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u0440\u0435\u0433\u0438\u043e\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "sv": ["lokal"]}, "examples": [["la loka komitato", null], ["lokaj gazetoj", null], ["la \u0108e\u0125a E-Asocio havas 54 lokajn organizojn, 13 sekciojn kaj sume 1169 membrojn", "Starto"], ["ekstere la IF de UEA prizorgas la informadon per helpo al la informado sur la landa, loka kaj faka niveloj", "Ivo Lapenna, Por pli efika informado. UEA, Rotterdam 1974"], ["en la aviaj biletoj la tempoj estas lokaj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Speciala al iu loko.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u0442\u0443\u0437\u0435\u043c\u043d\u044b\u0439"], "sv": ["lokal"]}, "examples": [["loka kutimo", null], ["la loka esperantista movado", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Ofte \u0109i tiun sencon pli klare esprimas kunmeta\u0135o, ekz-e lokadverbo kaj tiel plu."], "primary definition": "Rilata al situo, spaco, loko.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u043c\u0435\u0441\u0442\u0430 (\u0440\u043e\u0434. \u043f\u0430\u0434.)"]}, "examples": [["la aktuala mond-evoluo devigas nin pensi tutmondece, preter loka diverseco, direkte al universaleco, ec se ni devas agi loke", "Gilbert LEDON, Perditaj \u015dancoj de l' diverseco. Monato"], ["tion ni konas en Esperanto nur \u0109e la lokaj prepozicioj, kun la nominativo por indiki pozicion (en la \u011dardeno) sed kun la akuzativo por indiki almovon (en la \u011dardenon)", "Wells, Lingvistikaj aspektoj de Esperanto"]], "subdefinitions": []}], "root": "lok", "primary": false}, "konsumanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu konsumas vivrimedojn.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0442\u0440\u0435\u0431\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["consommateur (subst.)"], "de": ["Konsument", "Verbraucher"], "nl": ["verbruiker"], "be": ["\u0441\u043f\u0430\u0436\u044b\u0432\u0435\u0446", "\u0441\u043f\u0430\u0436\u044b\u0432\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"]}, "examples": [["la doganimpostoj \u015dirmas la produktanton malprofite al la konsumanto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konsum", "primary": false}, "subarbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subgrafeo de arbo, kiu mem estas arbo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0434\u0440\u044d\u0432\u0430"], "fr": ["sous-arbre"], "en": ["subtree"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e"], "de": ["Teilbaum"], "sv": ["deltr\u00e4d"], "sk": ["podstrom"], "fa": ["\u0632\u06cc\u0631\u062f\u0631\u062e\u062a"], "br": ["isgwezenn"], "pl": ["poddrzewo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arb", "primary": false}, "eferveska": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ka\u016dzanta eferveskon.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0438\u043f\u0443\u0447\u0438\u0439"], "fr": ["effervescent"], "en": ["effervescent", "fizzy"], "nl": ["bruisend"], "de": ["aufbrausend", "aufwallend"], "hu": ["pezsg\u0151", "habz\u00f3"], "es": ["efervescente"], "pl": ["pieni\u0105cy", "musuj\u0105cy", "buzuj\u0105cy"]}, "examples": [["eferveska pulvoro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "efervesk", "primary": false}, "fonometro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Instrumento por mezuri la intensecon de la sonoj..", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u043d\u043e\u043c\u044d\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["phonom\u00e8tre"], "nl": ["fonometer"], "pt": ["fon\u00f4metro"], "ru": ["\u0444\u043e\u043d\u043e\u043c\u0435\u0442\u0440"], "de": ["Phonometer", "Lautst\u00e4rkenmesser", "H\u00f6rsch\u00e4rfemesser"], "hu": ["fonom\u00e9ter", "fonom\u00e9r\u0151", "hanger\u0151ss\u00e9gm\u00e9r\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fonometr", "primary": true}, "rul\u015dutro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fenestro\u015dirmilo el ruleblaj (plastaj, metalaj a\u016d lignaj) latoj.", "translations": {"nl": ["rolluik"], "it": ["tapparella"], "pl": ["okiennica"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dutr", "primary": false}, "fibrino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Organika substanco, kiu estas en la sango kaj limfo, kaj kiu disi\u011das el tiuj likva\u0135oj en formo de filamentoj.", "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u0431\u0440\u044b\u043d"], "fr": ["fibrine"], "nl": ["fibrine"], "pt": ["fibrina"], "ru": ["\u0444\u0438\u0431\u0440\u0438\u043d"], "de": ["Fibrin"], "hu": ["fibrin", "v\u00e9rrost"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fibrin", "primary": true}, "genciano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el la familio gencianacoj (Gentiana), herbo treege amara, kun bluaj, flavaj a\u016d purpuraj floroj, uzata por fari infuza\u0135ojn, likvorojn.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0440\u044b\u0447\u043a\u0430"], "fr": ["gentiane"], "bg": ["\u0442\u0438\u043d\u0442\u044f\u0432\u0430"], "nl": ["gentiaan"], "pt": ["genciana"], "ru": ["\u0433\u043e\u0440\u0435\u0447\u0430\u0432\u043a\u0430"], "de": ["Enzian"], "tr": ["k\u0131z\u0131lkantaron", "centiyan"], "it": ["genziana"], "hu": ["t\u00e1rnics", "enci\u00e1n"], "en": ["gentian"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gencian", "primary": true}, "subteno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago subteni; io, kio subtenas.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0442\u0440\u044b\u043c\u043a\u0430"], "fr": ["soutien", "appui (soutien)", "concours (soutien)", "support (soutien)"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0434\u0435\u0440\u0436\u043a\u0430"], "hu": ["t\u00e1mogat\u00e1s"], "pl": ["wsparcie", "poparcie", "podparcie", "podpora", "oparcie"], "vo": ["yuf"]}, "examples": [["la eksperimento nun farata en Sovetio estas grandioza kaj meritas \u0109ies subtenon", "Vortoj de k-do Lanti, Dubemo"], ["personoj, kiuj donis al nia kongreso sian moralan kaj materialan subtenon", "Paroloj, Malferma parolado de la 8a UK en Krak\u00f3w (1912-08-11)"]], "subdefinitions": []}], "root": "ten", "primary": false}, "kokid(in)o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ido de koko.", "translations": {"ru": ["\u0446\u044b\u043f\u043b\u0451\u043d\u043e\u043a"], "fr": ["poulet"], "bg": ["\u043f\u0438\u043b\u0435\u043d\u0446\u0435"], "nl": ["kuiken"], "de": ["K\u00fcken"], "it": ["pulcino"], "br": ["po\u00f1sin"], "pl": ["kurcz\u0119"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kok", "primary": false}, "sinedrio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tribunalo, \u0109e la antikvaj hebreoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u044b\u043d\u044d\u0434\u0440\u044b\u0451\u043d"], "fr": ["sanh\u00e9drin"], "bg": ["\u0441\u0438\u043d\u0435\u0434\u0440\u0438\u043e\u043d"], "nl": ["sanhedrin"], "ru": ["\u0441\u0438\u043d\u0435\u0434\u0440\u0438\u043e\u043d"], "de": ["Synedrium"], "it": ["sinedrio"], "hu": ["szinedrium"], "es": ["sinedrio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sinedri", "primary": true}, "korelativaj konjunkcioj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Paraj konjunkcioj; ekzemple", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0441\u043e\u044e\u0437"], "fr": ["conjonction corr\ufffdlative"], "en": ["adversative conjunction"]}, "examples": [["ju... des, nek... nek", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konjunkci", "primary": false}, "fonografo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gramofono, precipe iu el la malnovspecaj aparatoj, kiuj registris sonon sur cilindrojn.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u043d\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444"], "fr": ["phonographe"], "nl": ["fonograaf"], "pt": ["fon\u00f3grafo"], "ru": ["\u0444\u043e\u043d\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444"], "de": ["Phonograph", "Fonograf", "Tonaufnahmeger\u00e4t"], "hu": ["fonogr\u00e1f"], "es": ["fon\u00f3grafo"]}, "examples": [["mi sendas per fonografo mian koran saluton al \u0109iuj partoprenantoj", "L. L. Zamenhof, Gramofona parolado okaze de la unua datreveno de la fondo de la Londona Esperanto-Klubo, 1904-01-12"]], "subdefinitions": []}], "root": "fonograf", "primary": true}, "kunfrapi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti malmilde trafita, malmilde intertu\u015degi\u011di.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u043e\u043b\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0443\u0434\u0430\u0440\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f \u0434\u0440\u0443\u0433 \u043e \u0434\u0440\u0443\u0433\u0430"], "fr": ["se heurter", "se tamponner"], "de": ["zusammenschlagen (Z\u00e4hne)"], "nl": ["klapperen"], "pl": ["zderza\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["liaj dentoj interfrapi\u011dis", null]], "subdefinitions": []}], "root": "frap", "primary": false}, "toskana": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al toskanoj a\u016d al Toskanujo.", "translations": {"fr": ["toscan (adj.)"], "en": ["Tuskanian"], "it": ["toscano (adj)"], "pl": ["toska\u0144ski"]}, "examples": [["toskana literaturo", null], ["toskana arto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "toskan", "primary": false}, "menueto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de eleganta danco, dupersona, tritakta.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u043d\u0443\u044d\u0442"], "fr": ["menuet"], "en": ["minuet"], "nl": ["menuet"], "pt": ["minueto"], "ru": ["\u043c\u0435\u043d\u0443\u044d\u0442"], "de": ["Menuett"], "it": ["minuetto"], "hu": ["men\u00fcett"], "sv": ["menuett"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "menuet", "primary": true}, "erupcii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Fari erupcion.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u0432\u0435\u0440\u0433\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u043e\u044f\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f (\u043e \u0441\u044b\u043f\u0438)"], "fr": ["entrer en \u00e9ruption"], "en": ["erupt"], "es": ["erupcionar", "hacer erupci\u00f3n"], "de": ["hervorbrechen", "ausbrechen", "eruptieren"], "pl": ["wybucha\u0107 (o wulkanie)"]}, "examples": [["historie Oyama erupcias \u0109. \u0109iun 20an jaron: elfluas lafo kaj post kelkaj semajnoj \u0109io fini\u011das", "Hori Yasuo: Kiam verda insulo nigri\u011das, Monatojaro 2000a, numero 12a, p. 16a"], ["dume 30 km 2 da magmo erupciis, parte kiel cindraj nuboj [...], parte kiel lafofluoj", "Evgeni Georgiev: Vulkanoj, Monatojaro 2001a, numero 2a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "erupci", "primary": false}, "erupcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vulkana elsputo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u044f\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435 \u0441\u044b\u043f\u0438"], "fr": ["\u00e9ruption (volcanique, cutan\u00e9e)", "pouss\u00e9e (\u00e9ruption cutan\u00e9e)"], "en": ["eruption"], "pt": ["erup\u00e7\u00e3o"], "de": ["Ausbruch", "Auftreten"], "es": ["erupci\u00f3n"], "pl": ["erupcja", "wybuch wulkanu"]}, "examples": [["\u0109i-foje la erupcio pli gravis: cindroj kovris la tutan insulon kaj cindro-fluoj detruis multajn domojn", "Hori Yasuo: Kiam verda insulo nigri\u011das, Monatojaro 2000a, numero 12a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Apero sur la ha\u016dto de makuloj, aknoj, veziketoj kc.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "erupci", "primary": true}, "mezo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0441\u044f\u0440\u044d\u0434\u0437\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["milieu"], "en": ["middle"], "zh": ["\u4e2d"], "de": ["Mitte"], "hu": ["k\u00f6z\u00e9p"], "br": ["kreiz"], "cs": ["st\u0159ed"], "ja": ["\u4e2d [\u306a\u304b]"], "ru": ["\u0441\u0435\u0440\u0435\u0434\u0438\u043d\u0430"], "nl": ["midden"], "pt": ["meio"], "sk": ["stred"], "ro": ["mijloc"], "pl": ["\u015brodek"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de streko) Punkto de \u011di egaldistanca de \u011diaj du randoj.", "translations": {"hu": ["k\u00f6z\u00e9ppont"]}, "examples": [["la du strekoj, kiuj ligas la mezon al la randoj de la originala streko, estas egalaj", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(de punktoparo en afina spaco) La pezocentro kun egalaj koeficientoj de la du punktoj.", "translations": {}, "examples": []}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Punkto egaldistanca de du ekstremoj, de du limoj, en spaco a\u016d tempo.", "translations": {"pl": ["\u015brodek"]}, "examples": [["mezo de bastono, strato, rivero, urbo", null], ["mezo de la nokto, jaro, vivo", null], ["mezo de voja\u011do, romano, kanto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tio, kio estas egale malproksima de kontra\u016daj ekstremaj gradoj.", "translations": {}, "examples": [["vero kaj virto ku\u015das en mezo", null], ["ser\u0109i la \u011dustan mezon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mez", "primary": true}, "sibli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Senintence eligi tre akutan, ne muzikan sonon (iu).", "translations": {"be": ["\u0448\u044b\u043f\u0435\u0446\u044c", "\u0441\u0456\u043f\u0435\u0446\u044c", "\u0441\u044c\u0432\u0456\u0441\u0442\u0430\u0446\u044c"], "en": ["hiss"], "nl": ["sissen", "fluiten"], "ru": ["\u0448\u0438\u043f\u0435\u0442\u044c", "\u0441\u0432\u0438\u0441\u0442\u0435\u0442\u044c"], "de": ["pfeifen", "zischen"], "es": ["silbar"], "hu": ["sziszeg", "s\u00fcv\u00edt", "s\u00fcv\u00f6lt"]}, "examples": [["vi iom siblas, vi havas en la bu\u015do unu denton, kiu fajfas", "Z"], ["la du lastajn vortojn \u015di elparolis kun akcento, kun siblo", "B"], ["sibla litero", null], ["sibla spirado", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Eligi plej akutan sonon parolante pribesto a\u016d a\u0135o.", "translations": {}, "examples": [["siblas serpento, merlo, vento, kuglo, abelaro", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "sibl", "primary": true}, "rabeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienculo kaj instruanto pri la religia hebrea le\u011do.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0432\u0456\u043d"], "fr": ["rabbin", "rabbi"], "en": ["rabbi"], "nl": ["rabbijn"], "pt": ["rabino"], "ru": ["\u0440\u0430\u0432\u0432\u0438\u043d"], "de": ["Rabbiner", "Rabbi"], "hu": ["rabbi"], "fa": ["\u062e\u0627\u062e\u0627\u0645"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Hebrea pastro.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "raben", "primary": true}, "peano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Himno gloranta Apolonon, kantata de antikvaj grekoj kiel venkokanto.", "translations": {"be": ["\u043f\u044d\u0430\u043d"], "fr": ["p\u00e9an"], "en": ["paean"], "nl": ["paean"], "pt": ["pe\u00e3"], "ru": ["\u043f\u0435\u0430\u043d"], "de": ["P\u00e4an"], "hu": ["h\u00e1la\u00e9nek (Apoll\u00f3hoz)", "gy\u0151zelmi \u00e9nek", "pain"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pean", "primary": true}, "verdo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Verda koloro.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0435\u043b\u0435\u043d\u044c (\u0446\u0432\u0435\u0442)"], "fr": ["vert (subst.)"], "bg": ["\u0437\u0435\u043b\u0435\u043d\u043e"], "la": ["viride"], "de": ["Gr\u00fcn"], "it": ["verde (sost.)"], "hu": ["z\u00f6ld sz\u00edn"], "ku": ["kesk"], "pl": ["ziele\u0144"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "verd", "primary": false}, "disciplinemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Volonta absoluta obeo al iu regularo.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0441\u0446\u044b\u043f\u043b\u0456\u043d\u0430\u0432\u0430\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "en": ["obedience"], "nl": ["discipline (onderdanigheid)"], "ru": ["\u0434\u0438\u0441\u0446\u0438\u043f\u043b\u0438\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Disziplin", "Unterordnung"], "hu": ["fegyelmezetts\u00e9g"], "sk": ["disciplinovanos\u0165"], "fa": ["\u0641\u0631\u0645\u0627\u0646\u0628\u0631\u062f\u0627\u0631\u06cc", "\u0627\u0637\u0627\u0639\u062a"], "pl": ["zdycyplinowanie", "karno\u015b\u0107", "podporz\u0105dkowanie"]}, "examples": [["disciplinemo estas nepre necesa en nia movado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "disciplin", "primary": false}, "pianolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kordinstrumento, a\u016dtomata piano sonigata de me\u0125anismo.", "translations": {"fr": ["piano m\u00e9canique"], "de": ["Pianola"], "nl": ["pianola"], "it": ["pianola"]}, "examples": [["li okupi\u011du munti kaj agordi la pianolon kaj instrui kiel \u011di funkcias kaj kiel oni dancu la\u016d la enmoda muziko presita sur ses paper-ruloj", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "pianol", "primary": true}, "ekzemplero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el samspecaj a\u0135oj, konformaj al komuna tipo.", "translations": {"ru": ["\u044d\u043a\u0437\u0435\u043c\u043f\u043b\u044f\u0440"], "fr": ["exemplaire"], "nl": ["exemplaar"], "pt": ["exemplar", "c\u00f3pia"], "be": ["\u044d\u043a\u0437\u044d\u043c\u043f\u043b\u044f\u0440", "\u0430\u0441\u043e\u0431\u043d\u0456\u043a"], "de": ["Exemplar"], "sv": ["exemplar"], "hu": ["p\u00e9ld\u00e1ny"], "fa": ["\u0646\u0633\u062e\u0647"], "es": ["ejemplar"], "pl": ["egzemplarz", "okaz"]}, "examples": [["ekzemplero de libro, de gazeto", null], ["malofta ekzemplero de konko", null], ["li estas kurioza homa ekzemplero", "B"], ["ne sufi\u0109as unu ekzemplero por ke ni povu ju\u011di \u0109iujn aliajn", null], ["\u0109iu kliento funkciigas propran ekzempleron de la programo en sia komputilo, kaj ne laborigas la retservilon", "Klivo: Kio estas Javo?, Monatojaro 1998a, numero 5a, p. 13a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekzempler", "primary": true}, "kitelo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Nur la senco kitelo estas fundamenta."], "primary definition": "Vasta manikhava vesto el vulgara \u015dtofo, kovranta de \u015dultro \u011dis genuoj; longa bluzo.", "translations": {"fa": ["\u0631\u0648\u0644\u0628\u0627\u0633\u06cc"], "fr": ["souquenille"], "en": ["frock"], "nl": ["kiel (stofjas)", "stofjas"], "ru": ["\u0431\u0430\u043b\u0430\u0445\u043e\u043d", "\u0431\u043b\u0443\u0437\u0430"], "de": ["Kittel"], "hu": ["k\u00f6peny (munka-)", "munkak\u00f6peny"]}, "examples": [["oni vestis \u015din per kitelo el maldelikata saktolo", "Fabeloj, volumo 1, Sova\u011daj cignoj"], ["vi fari\u011dis eleganta sinjorino, kaj mi devas montri min al vi en mia malpura kitelo!", "Fabeloj, volumo 3, Ib kaj malgranda Kristino"], ["kiam do Simon Petro a\u016ddis, ke \u011di estas la Sinjoro, li alzonis al si sian kitelon (\u0109ar li estis nuda) kaj \u0135etis sin en la maron", "La Nova Testamento, S. Johano 21:7"], ["Bartos Antonin, fervojista pensiulo, postulas la kompenson por la neniigita mortkitelo", "Karel \u0108APEK, tr. Josef CHVOSTA: Jura kazo. Nica Literatura Revuo, 3:6"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0124alato.", "translations": {"fa": ["\u062e\u0644\u0639\u062a"], "en": ["smock"], "ru": ["\u0441\u043f\u0435\u0446\u043e\u0432\u043a\u0430", "\u0440\u0430\u0431\u043e\u0447\u0438\u0439 \u0445\u0430\u043b\u0430\u0442"]}, "examples": [["sufi\u0109as vidigi sur televida ekrano aktoron kun blanka kitelo en falsa laboratorio por ke la publiko eka\u0109etu la saman markon de lavpulvoro, kiun li tenas mane", "Jorge Camacho: La liturgio de l' foiro (Elementoj por ekzegezo)"]], "subdefinitions": []}], "root": "kitel", "primary": true}, "terzono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la kvin grandaj dividoj de la terglobo, inter la tropikoj kaj la polusoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u0456\u043c\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u0430\u044f \u0437\u043e\u043d\u0430"], "hu": ["\u00e9gt\u00e1j"], "nl": ["aardgordel"], "pl": ["strefa (klimatyczna)"], "ru": ["\u043a\u043b\u0438\u043c\u0430\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439 \u043f\u043e\u044f\u0441"]}, "examples": [["varmega, mezvarma, glacia terzono", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ter", "primary": false}, "ka\u015dnomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Memelektita nomo de iu, malsama disde la kutima, oficiala nomo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0441\u044d\u045e\u0434\u0430\u043d\u0456\u043c"], "fr": ["pseudonyme"], "en": ["pseudonym"], "nl": ["schuilnaam", "pseudoniem"], "pt": ["pseud\u00f4nimo", "pseud\u00f3nimo"], "ru": ["\u043f\u0441\u0435\u0432\u0434\u043e\u043d\u0438\u043c"], "de": ["Pseudonym", "Deckname"], "hu": ["\u00e1ln\u00e9v", "fed\u0151n\u00e9v"], "es": ["seud\u00f3nimo"], "br": ["anv-pluenn"], "pl": ["pseudonim"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nom", "primary": false}, "domvitro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Glata, sed ne polurita vitro.", "translations": {"de": ["Milchglas", "Tr\u00fcbglas", "Blindglas"], "nl": ["opaalglas", "witglas", "melkglas", "matglas"], "hu": ["ablak\u00fcveg"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "glaco", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vitr", "primary": false}, "seruro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato servanta por fermi pordon a\u016d keston per \u015dlosilo.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043c\u043e\u043a"], "fr": ["serrure"], "en": ["lock"], "nl": ["slot"], "ru": ["\u0437\u0430\u043c\u043e\u043a (\u0437\u0430\u043f\u043e\u0440)"], "de": ["Schloss"], "it": ["serratura"], "hu": ["z\u00e1r"]}, "examples": [["iu enmetas \u015dlosilon en la seruron", "Gerda malaperis, \u0109apitro 20a"], ["kontra\u016d tiuj argumentoj ili fermadis sian cerbon per la plej fortikaj seruroj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "serur", "primary": true}, "armilaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la armiloj.", "translations": {"be": ["\u0440\u044b\u0448\u0442\u0443\u043d\u0430\u043a", "\u0443\u0437\u0431\u0440\u0430\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["armement"], "hu": ["fegyverzet"], "es": ["armamento"], "ru": ["\u0432\u043e\u043e\u0440\u0443\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [["iris kun David \u0109irka\u016d kvarcent viroj, kaj ducent restis \u0109e la armilaro", "La Malnova Testamento, I. Samuel 25:13"], ["surmetu la tutan armilaron de Dio, por ke vi povu kontra\u016dstari al la artifikoj de la diablo", "La Nova Testamento, Al la Efesanoj 6:11"]], "subdefinitions": []}], "root": "arm", "primary": false}, "sintakso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la gramatiko rilatanta al la konstruo de la frazoj, tio estas al la ordo, klasoj, rilataj funkcioj de vortoj kaj vortgrupoj en frazoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0456\u043d\u0442\u0430\u043a\u0441\u0456\u0441"], "fr": ["syntaxe"], "en": ["syntax"], "nl": ["syntaxis"], "pt": ["sintaxe"], "ru": ["\u0441\u0438\u043d\u0442\u0430\u043a\u0441\u0438\u0441"], "ca": ["sintaxi"], "de": ["Syntax"], "hu": ["mondattan", "szintaxis"], "fa": ["\u0646\u062d\u0648"], "es": ["sintaxis"], "pl": ["sk\u0142adnia"]}, "examples": [["en la portugala lingvo la sintakso de la informaj kaj la demandaj frazoj estas egalaj", "May Bijleveld: Je defendo de liplegado, Monato jaro 2001a, numero 12a, p. 13a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Lernolibro instruanta tiun parton de la gramatiko.", "translations": {"pt": ["livro de sintaxe"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sintaks", "primary": true}, "enlistigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Enmeti en liston.", "translations": {"fr": ["ajouter \u00e0 la liste"]}, "examples": [["li iris por enlistigi sin inter laborser\u0109antoj", "Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, unua parto, \u0109apitro 2a"]], "subdefinitions": []}], "root": "list", "primary": false}, "meskalino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alkaloido kun halucina efiko, \u0125emie C11H17NO3.", "translations": {"fr": ["mescaline"], "bg": ["\u043c\u0435\u0441\u043a\u0430\u043b\u0438\u043d"], "nl": ["mescaline"], "pt": ["mescalina"], "de": ["Meskalin"], "it": ["mescalina"], "hu": ["meszkalin"]}, "examples": [["pejotlo entenas diversajn alkaloidojn, i.a. meskalinon, potence halucinan", "J. Camacho, La \u0109apo de la sterko-vermo, eld. La Kancerkliniko, 1995"], ["vizioj influitaj de la meskalino", "R. Goutarel k. a., trad. B. Coffinet, La ibogaino en psikoterapio..., [vidita en 2006-11]"]], "subdefinitions": []}], "root": "meskalin", "primary": true}, "hemikranio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grava doloro, ordinare atakanta nur unu flankon de la kapo, ofte akompanata de vomemo kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u0433\u0440\u044d\u043d\u044c", "\u0433\u0435\u043c\u0456\u043a\u0440\u0430\u043d\u0456\u044f"], "fr": ["migraine"], "en": ["migraine"], "nl": ["migraine"], "pt": ["hemicrania", "enxaqueca"], "ru": ["\u043c\u0438\u0433\u0440\u0435\u043d\u044c", "\u0433\u0435\u043c\u0438\u043a\u0440\u0430\u043d\u0438\u044f"], "de": ["Migr\u00e4ne"], "it": ["emicrania"], "hu": ["f\u00e9loldali fejf\u00e1j\u00e1s", "hemicrania", "migr\u00e9n"], "es": ["migra\u00f1a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hemikrani", "primary": true}, "kalcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 20, atompezo 40,08, simbolo Ca. Teralkala metalo flaveblanka, kiun enhavas kalko.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u044c\u0446\u044b\u0439"], "fr": ["calcium"], "en": ["calcium"], "nl": ["calcium"], "pt": ["c\u00e1lcio"], "la": ["Calcium"], "de": ["Kalzium"], "hu": ["kalcium"], "es": ["calcio"], "br": ["kalsiom"], "fi": ["kalsium"], "ru": ["\u043a\u0430\u043b\u044c\u0446\u0438\u0439"], "pl": ["wap\u0144"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kalci", "primary": true}, "fotogliptiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arto gravuri helpe de la lumo (= lumgravuro).", "translations": {"fr": ["photoglyptie"], "nl": ["fotoglyptie (arch.)"], "pt": ["fotogliptia", "fotoplastografia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fotogliptik", "primary": true}, "insidi": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Embuski havas esence la signifon de milita a\u016d perarmita atako celante la malliberigon a\u016d la mortigon de iu. Insidi koncernas nur la neperfortajn atakojn kontra\u016d ies honoro, feli\u0109o, ri\u0109eco, kaj tiel plu. Artifiko diferencas de insido per tio, ke \u011di difinas nur malgravajn, detalajn trompa\u0135ojn kiel falsan pesadon, mensogon kaj tiel plu. krome oni kombinas artifikon pli por sia propra profito ol por aliula malprofito, dum per insido oni celas \u0109iam kaj anta\u016d \u0109io la malutilon de aliulo."], "primary definition": "Prepari sekretan ruzan kombina\u0135on por trompi kaj malutili iun.", "translations": {"fa": ["\u062f\u0633\u06cc\u0633\u0647 \u0686\u06cc\u062f\u0646", "\u062a\u0648\u0637\u0626\u0647 \u0686\u06cc\u062f\u0646"], "fr": ["dresser des emb\u00fbches", "menacer (constituer une menace)", "pi\u00e8ger", "pr\u00e9parer un pi\u00e8ge"], "en": ["lay a snare", "plot against"], "nl": ["belagen"], "pt": ["insidiar"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0441\u0442\u0435\u0440\u0435\u0433\u0430\u0442\u044c", "\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u0437\u0430\u0441\u0430\u0434\u0443", "\u0441\u043e\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c \u0437\u0430\u0433\u043e\u0432\u043e\u0440 (\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432 \u043a\u043e\u0433\u043e-\u043b.)"], "hu": ["\u00e1sk\u00e1l\u00f3dik", "\u00e1rm\u00e1nykodik", "mesterkedik", "csapd\u00e1t \u00e1ll\u00edt (\u00e1tv.)"]}, "examples": [["ne insidu, ho malvirtulo, kontra\u016d la domo de virtulo", "La Malnova Testamento, Sentencoj 24:15"], ["insidi kontra\u016d la virto de virino, kontra\u016d ies bonfamo", null], ["neniu vidas kio, lin insidas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fa": ["\u06a9\u0645\u06cc\u0646 \u06a9\u0631\u062f\u0646"]}, "examples": [["la lo\u011dantoj de \u015ce\u0125em starigis kontra\u016d li insidantojn sur la suproj de la montoj", "La Malnova Testamento, Ju\u011distoj 9:25"], ["ili iris en insidejon, kaj ili eksidis", "La Malnova Testamento, Josuo 8:9"], ["la insidanoj rapide levi\u011dis de sia loko, kaj ili venis en la urbon kaj okupis \u011din", "La Malnova Testamento, Josuo 8:19"]], "subdefinitions": []}], "root": "insid", "primary": true}, "kvanteca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al kvanto.", "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u043b\u044c\u043a\u0430\u0441\u043d\u044b"], "fr": ["quantitatif"], "nl": ["kwantitatief"], "ru": ["\u043a\u043e\u043b\u0438\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["mengenm\u00e4\u00dfig", "quantitativ"], "hu": ["mennyis\u00e9gi", "kvantitat\u00edv"]}, "examples": [["kvanteca diferenco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kvant", "primary": false}, "enviinda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Meritanta envion.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0439\u0437\u0434\u0440\u043e\u0441\u043d\u044b"], "fr": ["enviable", "enviable"], "pt": ["invej\u00e1vel"], "ru": ["\u0437\u0430\u0432\u0438\u0434\u043d\u044b\u0439"], "ca": ["envejable"], "de": ["beneidenswert"], "sv": ["avundsv\u00e4rd"], "es": ["envidiable"]}, "examples": [["enviinda feli\u0109o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "envi", "primary": false}, "fotarto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0444\u043e\u0442\u0430\u043c\u0430\u0441\u0442\u0430\u0446\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["photographie (art)"], "nl": ["fotografie"], "ru": ["\u0444\u043e\u0442\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u044f", "\u0444\u043e\u0442\u043e\u0438\u0441\u043a\u0443\u0441\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Fotografie", "Photographie"], "pl": ["fotografika", "fotografia artystyczna"], "hu": ["f\u00e9nyk\u00e9p\u00e9szet", "fot\u00f3gr\u00e1fia"]}, "examples": [["semajnaj gazetoj kun alloga ekstera\u0135o de multkolora romantiko a\u016d impona fotarto", "Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, dua parto, 3"]], "subdefinitions": []}], "root": "art", "primary": false}, "mito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tradicia fabela rakonto pri antikvaj dioj kaj praaj tempoj, ofte kun ka\u015dita alegoria signifo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u0442"], "fr": ["mythe"], "en": ["myth"], "nl": ["mythe"], "pt": ["mito"], "ru": ["\u043c\u0438\u0444"], "de": ["Mythos"], "hu": ["m\u00edtosz"], "sk": ["m\u00fdtus"], "es": ["mito"], "pl": ["mit"]}, "examples": [["la mito de Prometeo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Fantazia misinformo \u011denerale kredata vera.", "translations": {}, "examples": [["\u00abEsperanto sen mitoj\u00bb", "Pejno Simono: Faligas la fundamentojn de esperantismo (Ziko Marcus Sikosek, Esperanto sen mitoj), Monatojaro 1999a, numero 6a, p. 27a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mit", "primary": true}, "dipsakacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Dipsacaceae).", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u0440\u0441\u044f\u043d\u043a\u0430\u043a\u0432\u0435\u0442\u043d\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["dipsacac\u00e9es"], "pt": ["dipsac\u00e1ceas"], "ru": ["\u0432\u043e\u0440\u0441\u044f\u043d\u043a\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Kardengew\u00e4chse"], "pl": ["szczeciowate"], "hu": ["m\u00e1csonyaf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dipsakac", "primary": true}, "ena operacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Operacio (kontraste al ekstera operacio).", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043a\u043e\u043d \u0432\u043d\u0443\u0442\u0440\u0435\u043d\u043d\u0435\u0439 \u043a\u043e\u043c\u043f\u043e\u0437\u0438\u0446\u0438\u0438"], "fr": ["loi de composition interne"], "de": ["innere Verkn\u00fcpfung"], "en": ["internal composition law"], "pl": ["dzia\u0142anie wewn\u0119trzne"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "operaci", "primary": false}, "muzikosciencisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri muzikoscienco.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0443\u0437\u044b\u043a\u043e\u0432\u0435\u0434"], "fr": ["musicologue"], "nl": ["muziekwetenschapper", "musicoloog"], "pl": ["muzykolog"]}, "examples": [["estante muzikfakulo, vi certe scias, ke muziko, kiu ta\u016dgas por nia radiostacio kaj a\u016dskultantaro, ne tro abundas", "Ursula, Triangulujo, Kajeroj el la Sudo, 2000-07, numero 46a"], ["La verkojn de Zelenka kunigis kaj katalogis la muziksciencisto Wolfgang Reich", "Vikipedio, artikolo \u00abJan Dismas Zelenka\u00bb, 2007-02-24"]], "subdefinitions": []}], "root": "muzik", "primary": false}, "verba modalo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La nombro de verbaj modaloj gramatikaj konsiderinde varias, de 3\u20135 el la lingvoj hinde\u016dropaj \u011dis 10\u201314 en la lingvoj tjurkaj."], "primary definition": "Modalo esprimita per speciala gramatika formo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0434\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c (\u0434\u0437\u0435\u044f\u0441\u043b\u043e\u0432\u0430)", "\u043b\u0430\u0434 (\u0434\u0437\u0435\u044f\u0441\u043b\u043e\u0432\u0430)"], "de": ["Modus"], "en": ["verbal modality", "mood"], "ru": ["\u0433\u043b\u0430\u0433\u043e\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u043c\u043e\u0434\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u043a\u043b\u043e\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u0433\u043b\u0430\u0433\u043e\u043b\u0430)"], "hu": ["igem\u00f3d"]}, "examples": [["en Esperanto la realan modalon esprimas indikativo (\u00abmi vidas\u00bb, \u00abvidate\u00bb kaj tiel plu)", null], ["la hipotezan modalon esprimas kondicionalo (\u00abmi vidus\u00bb)", null], ["ordonan modalon esprimas volitivo (\u00abli vidu\u00bb, \u00abfarenda\u00bb)", null]], "subdefinitions": []}], "root": "modal", "primary": false}, "insida": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Enhavanta insidojn.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0432\u0430\u0440\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["insidieux (plein d'embuches)", "pi\u00e9g\u00e9 (insidieux)", "sournois (plein d'embuches)", "traitre (adj., plein d'embuches)", "trompeur (plein d'embuches)"], "en": ["insidious", "treacherous"], "nl": ["arglistig"], "pt": ["insidioso (adj., que cont\u00e9m ins\u00eddia)"], "de": ["t\u00fcckisch", "hinterh\u00e4ltig"], "hu": ["\u00e1sk\u00e1l\u00f3d\u00f3", "\u00e1rm\u00e1nykod\u00f3", "mesterked\u0151", "alattomos"], "fa": ["\u062f\u0633\u06cc\u0633\u0647\u200c\u0622\u0645\u06cc\u0632"]}, "examples": [["insidaj karesoj, demandoj, rezonoj, atakoj", null], ["virino plena je insida kaj subtila \u0109armo", null], ["la insidaj kaj senskrupulaj penadoj de la Babela pastraro detrui la resta\u0135on de la Jehova-kulto", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 9"]], "subdefinitions": []}], "root": "insid", "primary": false}, "Dioskuroj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016dvorte, \u00abfiloj de Ze\u016dso\u00bb. Dioskuroj estas kolektiva nomo de la \u011demeloj Kastoro kaj Polukso.", "translations": {"it": ["Dioscuri"], "pl": ["Dioskurowie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Antikva helena nomo por la stelaro de la \u011cemeloj.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Dioskur", "primary": true}, "burso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Saka monujo, monsaketo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0448\u0430\u043b\u0451\u043a"], "fr": ["bourse (porte-monnaie)"], "es": ["cartera", "monedero"], "ru": ["\u043a\u043e\u0448\u0435\u043b\u0451\u043a"], "de": ["Geldbeutel", "Geldb\u00f6rse", "Portemonnaie"], "pl": ["sakiewka", "portmonetka"], "hu": ["p\u00e9nzes zacsk\u00f3"]}, "examples": [["li devus akcepti kiel fakton, ke \u0109iuj migraj kavaliroj portis burson bone provizitan", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, \u0109apitro 3a, p. 40a"]], "subdefinitions": []}], "root": "burs", "primary": true}, "genealogo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["g\u00e9n\u00e9alogiste"], "de": ["Genealoge", "Familienforscher"], "pt": ["genealogista", "linhagista"]}, "examples": [["genealogoj esploras la devenon kaj parencecon de familioj", "Roland Rotsaert, Genealogio, Monato, jaro 2006a, numero 8-9a, p. 33a"]], "subdefinitions": []}], "root": "genealog", "primary": true}, "molibdeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 42, atompezo 95,94, simbolo Mo. Griza transirmetalo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043b\u0456\u0431\u0434\u044d\u043d"], "fr": ["molybd\u00e8ne"], "en": ["molybdenum"], "nl": ["molybdeen"], "pt": ["molibd\u00eanio"], "la": ["Molibdeanum"], "ca": ["molibd\u00e8"], "de": ["Molybd\u00e4n"], "hu": ["molibd\u00e9n"], "pl": ["molibden"], "br": ["molibden"], "ru": ["\u043c\u043e\u043b\u0438\u0431\u0434\u0435\u043d"], "es": ["molibdeno", "molibd\u00e9nio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "molibden", "primary": true}, "fonetiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bran\u0109o de lingvoscienco, kiu studas la lingvajn sonojn.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u043d\u044d\u0442\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["phon\u00e9tique (subst.)"], "bg": ["\u0444\u043e\u043d\u0435\u0442\u0438\u043a\u0430"], "nl": ["klankleer"], "pt": ["fon\u00e9tica"], "ru": ["\u0444\u043e\u043d\u0435\u0442\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Phonetik", "Lautlehre"], "hu": ["hangtan", "fonetika"], "fa": ["\u0622\u0648\u0627\u0634\u0646\u0627\u0633\u06cc"], "es": ["fon\u00e9tica"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Fonetismo.", "translations": {"fa": ["\u0622\u0648\u0627\u0646\u06af\u0627\u0631\u06cc"], "nl": ["fonetiek"], "pt": ["fon\u00e9tica"]}, "examples": [["Esperanto praktike kombinas en siaj vortoj la grafikon kaj la fonetikon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fonetik", "primary": true}, "drakarbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro de tropikaj arboj kaj arbustoj el Afriko, atlantikaj insuloj, Sudameriko, kun longaj palmosimilaj folioj (Dracaena).", "translations": {"fa": ["\u062f\u0631\u0627\u0633\u0646\u0627"], "fr": ["dragonnier"], "pl": ["dracena", "smocze drzewo (pot.)"]}, "examples": [["la drakarbo estas ja la plej originala kaj kurioza planto de Kanarioj", "Juan R\u00e9gulo P\u00e9rez, dracenoj \u0109e pentristoj de la 15a jarcento, norda prismo, 1957, numero 3a, p. 123-128a"]], "subdefinitions": []}], "root": "arb", "primary": false}, "fonetika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al fonetiko.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u043d\u044d\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["phon\u00e9tique (adj.)"], "bg": ["\u0444\u043e\u043d\u0435\u0442\u0438\u0447\u0435\u043d"], "nl": ["fonetisch"], "pt": ["fon\u00e9tico"], "ru": ["\u0444\u043e\u043d\u0435\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["phonetisch"], "hu": ["fonetikus"], "fa": ["\u0622\u0648\u0627\u0634\u0646\u0627\u062e\u062a\u06cc"], "es": ["fon\u00e9tico"]}, "examples": [["fonetikaj studoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Konforma al fonetiko.", "translations": {"fa": ["\u0622\u0648\u0627\u0646\u06af\u0627\u0631", "\u0622\u0648\u0627\u06cc\u06cc"], "de": ["phonetisch", "lautgerecht"]}, "examples": [["fonetika ortografio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fonetik", "primary": false}, "abrotano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de artemizio (Artemisia abrotanum) havanta odoron de citrona \u015delo.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u0436\u044c\u0435 \u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435)", "\u0441\u0432\u044f\u0442\u043e\u0435 \u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "fr": ["aurone"], "en": ["southern wormwood", "lad's love", "old man"], "nl": ["citroenkruid"], "pt": ["abr\u00f3tano"], "de": ["Zitronenkraut"], "sv": ["\u00e5brodd"], "hu": ["istenfa", "ebrutafa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "abrotan", "primary": true}, "maldiligenta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mallaborema, malpenema, malvigla.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0435\u043d\u0438\u0432\u044b\u0439"], "fr": ["indolent", "mou (paresseux)", "nonchalant", "paresseux (adj.)"], "be": ["\u043b\u044f\u043d\u0456\u0432\u044b", "\u0433\u0443\u043b\u044c\u0442\u0430\u044f\u0432\u0430\u0442\u044b", "\u043d\u044f\u0434\u0431\u0430\u0439\u043d\u044b"], "de": ["faul"], "fa": ["\u062a\u0646\u0628\u0644", "\u06a9\u0627\u0647\u0644", "\u062a\u0646\u200c\u067e\u0631\u0648\u0631"], "pl": ["nonszalancki", "leniwy", "pr\u00f3\u017cniaczy"], "hu": ["lusta"]}, "examples": [["pri laboroj maldiligenta, pri festoj plej kompetenta", "Proverbaro esperanta"], ["Mi pasis tra kampo de homo maldiligenta Kaj tra vinber\u011dardeno de sensa\u011dulo; Kaj jen \u0109ie elkreskis urtiko, \u0108io estas kovrita de dornoj, Kaj la \u015dtona muro estas detruita", "La Malnova Testamento, Sentencoj, \u0109ap. 24:30,31"], ["ne, ili ne estis perfiduloj, sed maldiligentaj altranguloj", "La Faraono, volumo 2, \u0109ap. 12a."], ["maldiligenta mano malri\u0109igas", "La Malnova Testamento, Sentencoj 10:4"], ["la ondoj malforti\u011dis kaj fari\u011dis kvaza\u016d maldiligentaj", "B"], ["la horoj treni\u011das maldiligente", null]], "subdefinitions": []}], "root": "diligent", "primary": false}, "topologia subspaco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de topologia spaco (E,T)) Tia topologia spaco (A,TA), ke A\u2282E kaj TA konsistas el \u0109iuj komuna\u0135oj de elemento de T kun A.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u043f\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0435 \u043f\u043e\u0434\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["sous-espace topologique"], "en": ["topological subspace"], "de": ["topologischer Unterraum"], "pl": ["podprzestrze\u0144 topologiczna"], "hu": ["topologikus alt\u00e9r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spac", "primary": false}, "holografia\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Holografia bildo.", "translations": {"fr": ["hologramme"], "en": ["hologram"], "it": ["ologramma"], "pl": ["hologram"], "pt": ["holograma"]}, "examples": [["sur la anta\u016da flanko estas anka\u016d holografia\u0135o montranta la nombron 5000", "Birke, BBBlogo, 2006-03-22"]], "subdefinitions": []}], "root": "holografi", "primary": false}, "celastracoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Celastraceae).", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0440\u0435\u0441\u043a\u043b\u0435\u0442\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["c\u00e9lastrac\u00e9es"], "pt": ["celastr\u00e1ceas"], "de": ["Spindelbaumgew\u00e4chse"], "it": ["celastracee"], "pl": ["trzmielinowate"], "hu": ["kecsker\u00e1g\u00f3f\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "celastrac", "primary": true}, "apertigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malfermi.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043a\u0440\u044b\u0442\u044c"], "fr": ["ouvrir"], "en": ["open up"], "pt": ["abrir"], "be": ["\u0430\u0434\u043a\u0440\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0434\u0447\u044b\u043d\u044f\u0446\u044c"], "de": ["\u00f6ffnen", "aufmachen"], "it": ["aprire"], "sv": ["\u00f6ppna"], "hu": ["megnyit", "kinyit", "felnyit"], "es": ["abrir"]}, "examples": [["en kelkaj esceptaj lokoj aperas esprimoj tro modernaj ekz-e vortoj kiel \u00abfar\u00bb a\u016d \u00abapertigi\u00bb", "S. Johansson: Tri tagoj da \u011duo (recenzo pri Dekamerono). Monato, 12, 1996 p.18."], ["Vi kiu apertigis niajn korojn \u011dis la kono pri vi", "Letero al la korintanoj, Didaskaleion."]], "subdefinitions": []}], "root": "apert", "primary": false}, "anta\u016dkonstrua\u0135o": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En la vortaro Minnaja (ItaEsp), \u0109i tiu vorto indikas \u00abdoman prilabora\u0135on\u00bb."], "primary definition": "Konstrua\u0135o, anta\u016danta la \u0109efan konstrua\u0135on.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0431\u0443\u0434\u043e\u0432\u0430"], "hu": ["el\u0151\u00e9p\u00fclet"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0441\u0442\u0440\u043e\u0439\u043a\u0430"]}, "examples": [["ili atingis pordegon kaj anta\u016dkonstrua\u0135on, dedi\u0109itajn al I\u015dtar, kiuj formis alirejon al vasta korto, en kiu staris la granda templo de Meroda\u0125", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 11"]], "subdefinitions": []}], "root": "konstru", "primary": false}, "korinklino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ama inklino.", "translations": {"fr": ["affection", "penchant (affection)", "inclination (affection)"], "en": ["fondness"], "pt": ["inclina\u00e7\u00e3o (afei\u00e7\u00e3o)"], "pl": ["inklinacja", "afektacja", "przychylno\u015b\u0107", "mi\u0119ta (pot.)"], "hu": ["vonzalom"]}, "examples": [["tiel same ni, sentante por vi koran inklinon, volonte tiam dividus kun vi niajn proprajn animojn, \u0109ar vi fari\u011dis por ni tre karaj", "La Nova TestamentoI. Tesalonikanoj 2:8"], ["mi estus aminta la homojn spite ilin mem, nur \u0109esante esti ili povis el\u015dovi\u011di el mia korinklino", "La revadoj de soleca promenanto, Unua promenado"], ["ili korinklini\u011dis unu al la alia", "Fabeloj, volumo 1Vojkamarado"], ["tiuj, al kiuj mi komplezis, korinklini\u011dis al mi e\u0109 pli pro dankemo, ol pro intereso", "La revadoj de soleca promenantoSesa promenado"]], "subdefinitions": []}], "root": "inklin", "primary": false}, "kadenco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ofteco, la\u016d kiu iu fenomeno ripeti\u011das; rapideco, la\u016d kiu homo a\u016d ma\u015dino devas labori.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0434\u044d\u043d\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["cadence"], "en": ["cadence"], "nl": ["cadans"], "pt": ["cad\u00eancia"], "ru": ["\u043a\u0430\u0434\u0435\u043d\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Kadenz", "Schlussfall"], "tr": ["\u00f6l\u00e7\u00fc", "ahenk"], "hu": ["kadencia", "z\u00e1rlat", "z\u00e1rad\u00e9k"], "pl": ["kadencja"], "fi": ["tempo", "tahti (vauhti)"], "ro": ["caden\u0163\u0103"], "es": ["cadencia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sinsekvo de akordoj, kiuj kutime signas la finon de frazo.", "translations": {"fi": ["kadenssi", "lopuke"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kadenc", "primary": true}, "monpuno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Puno konsistanta en pago de mono.", "translations": {"be": ["\u0448\u0442\u0440\u0430\u0444"], "nl": ["geldboete"], "pt": ["multa"], "ru": ["\u0448\u0442\u0440\u0430\u0444"], "de": ["Geldbu\u00dfe", "Geldstrafe"], "sv": ["b\u00f6ter"], "hu": ["p\u00e9nzb\u00fcntet\u00e9s", "b\u00edrs\u00e1g"], "fa": ["\u062c\u0631\u06cc\u0645\u0647\u0654 \u0646\u0642\u062f\u06cc"], "pl": ["kara pieni\u0119\u017cna"], "br": ["tell-gastiz"], "es": ["multa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Puno, konsistanta en pago de difinita kvanto da mono.", "translations": {"be": ["\u0448\u0442\u0440\u0430\u0444"], "fr": ["amende"], "en": ["fine"], "nl": ["boete"], "pt": ["multa"], "ru": ["\u0448\u0442\u0440\u0430\u0444"], "de": ["Geldstrafe"], "hu": ["p\u00e9nzb\u00fcntet\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mon", "primary": false}, "emirujo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Emirujo povas esti konsiderinde granda lando (kiel Afganujo \u011dis 1929), provinco a\u016d kantono (kiel en la Unui\u011dintaj Arabaj Emirujoj).", "Rimarko: La\u016d analogio oni nomas emirujo iujn administrajn unuojn senemirajn \u2015 simile al la Usonaj kantonoj, kiuj anglalingve nomi\u011das counties (grafujoj, sed ja sengrafaj)."], "primary definition": "Administra unuo a\u016d e\u0109 suverena lando estrata de emiro.", "translations": {"be": ["\u044d\u043c\u0456\u0440\u0430\u0442"], "nl": ["emiraat"], "ru": ["\u044d\u043c\u0438\u0440\u0430\u0442"], "de": ["Emirat"], "hu": ["em\u00edrs\u00e9g", "emir\u00e1tus"], "fa": ["\u0627\u0645\u06cc\u0631\u0646\u0634\u06cc\u0646"], "pl": ["emirat"], "es": ["emirato"]}, "examples": [["Unui\u011dintaj Arabaj Emirujoj", "La bona lingvo, p. 19."]], "subdefinitions": []}], "root": "emir", "primary": false}, "erbio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 68, atompezo 167,26, simbolo Er. Ar\u011dentgriza metalo. Lantanoido.", "translations": {"be": ["\u044d\u0440\u0431\u0456\u0439"], "fr": ["erbium"], "bg": ["\u0435\u0440\u0431\u0438\u0439"], "pt": ["\u00e9rbio"], "la": ["Erbium"], "ca": ["erbi"], "de": ["Erbium"], "it": ["erbio"], "hu": ["erbium"], "fa": ["\u0627\u0650\u0631\u0628\u06cc\u064f\u0645"], "en": ["erbium"], "es": ["erbio"], "br": ["erbiom"], "ru": ["\u044d\u0440\u0431\u0438\u0439"], "pl": ["erb"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "erbi", "primary": true}, "bedueno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Araba nomado.", "translations": {"be": ["\u0431\u044d\u0434\u0443\u0456\u043d"], "bg": ["\u0431\u0435\u0434\u0443\u0438\u043d"], "nl": ["bedoe\u00efen"], "ru": ["\u0431\u0435\u0434\u0443\u0438\u043d"], "de": ["Beduine"], "hu": ["beduin"], "sk": ["bedu\u00edn"], "fa": ["\u0628\u064e\u062f\u064e\u0648\u06cc"], "en": ["beduin"], "es": ["beduino"], "pl": ["Beduin"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "beduen", "primary": true}, "preskribo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Skriba indiko de uzotaj medikamentoj kaj farotaj a\u016d nefarotaj agoj.", "translations": {"en": ["prescription", "directions", "orders"], "nl": ["voorschrift"], "pl": ["recepta"]}, "examples": [["malsanulo devas obei la preskribojn de sia kuracisto", "PIV2"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Detala a\u016dtoritata ordono.", "translations": {"pl": ["przepis"]}, "examples": [["ili pekis kontra\u016d Viaj preskriboj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "preskrib", "primary": false}, "sulko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longforma rekta fosa\u0135o farita per plugilo en la tero.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u0440\u043e\u0437\u0434\u0430"], "fr": ["sillon"], "en": ["furrow"], "nl": ["voor (in grond)"], "de": ["Furche", "Rinne"], "it": ["solco"], "hu": ["bar\u00e1zda"], "es": ["surco"]}, "examples": [["plugis plugistoj, faris siajn sulkojn longaj", "La Malnova Testamento, &Psa 129:3"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Longforma rekta kava\u0135o a\u016d kava\u0135eto.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043e\u0440\u0449\u0438\u043d\u0430", "\u0441\u043a\u043b\u0430\u0434\u043a\u0430"], "de": ["Falte", "Runzel"], "nl": ["rimpel"], "en": ["wrinkle", "groove"], "hu": ["r\u00e1nc"]}, "examples": [["la vento plugas sur la rivero grandajn sulkojn", "B"], ["la tempo \u0109izis sulkojn sur lia frunto", null], ["tempia sulkaro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sulk", "primary": true}, "sulki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u0440\u043e\u0437\u0434\u0438\u0442\u044c", "\u043c\u043e\u0440\u0449\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["froncer", "plisser", "rider"], "nl": ["rimpelen", "fronsen"], "it": ["solcare"], "hu": ["bar\u00e1zd\u00e1l", "r\u00e1ncol"]}, "examples": [["li sulkis la frunton", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "sulk", "primary": false}, "damao": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio de cervedoj, (Dama), kun palmoforma kornaro kaj makulpunktita somera felo.", "translations": {"be": ["\u043b\u0430\u043d\u044c"], "fr": ["daim", "daine"], "bg": ["\u043b\u043e\u043f\u0430\u0442\u0430\u0440"], "nl": ["damhert"], "pt": ["gamo"], "ru": ["\u043b\u0430\u043d\u044c"], "de": ["Damwild"], "hu": ["d\u00e1mszarvas", "d\u00e1mvad"], "en": ["fallow deer"], "cs": ["dan\u011bk"], "pl": ["daniel"], "he": ["\u05d9\u05d7\u05de\u05d5\u05e8"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dama", "primary": true}, "praido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Posteulo, pranepo post multaj generacioj.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0438\u0442\u044f", "\u043f\u043e\u0442\u043e\u043c\u043e\u043a"], "nl": ["afstammeling"], "pt": ["descendente"], "de": ["Nachkomme"], "sv": ["avkomma"], "hu": ["ivad\u00e9k", "ut\u00f3d"]}, "examples": [["la juna rego Hassan la 2a, filo de Mohammed la 5a kaj laudire praido de la Profeto, kondamnis Ben Barka al morto", "Adrien DURANDARD: Murdo-mistero ankora\u016d solvota. Monato"], ["gardisto rigardus \u0109iun alian gardiston renkontaton kiel fraton a\u016d fratinon, a\u016d patron a\u016d patrinon, a\u016d filon a\u016d filinon, a\u016d prapatron a\u016d praido", "Platono, tr. D. Broadribb: La Respubliko. Parto 5a."]], "subdefinitions": []}], "root": "id", "primary": false}, "anta\u016dkongreso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Diversaj aran\u011doj, ofte turismaj kaj distraj, anta\u016dantaj kongreson.", "translations": {"fr": ["avant-congr\u00e8s"], "nl": ["voorcongres"], "it": ["attivit\u00e0 precongressuali", "incontro precongressuale"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kongres", "primary": false}, "tra\u016dmatologo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["traumatologue"], "nl": ["traumatoloog"]}, "examples": [["hodia\u016d mi havis kontrolon \u0109e tra\u016dmatologo kaj li donis al mi du belaj bastonoj kiuj mi tute ne povas uzi", "Stelo, kio estas feli\u0109o, 2008-12-26"], ["nun li estas tra\u016dmatologo kaj pro la laborokupateco ne havas multe da tempo", "T. Loskutova, Namaste, 2009-03"]], "subdefinitions": []}], "root": "tra\u016dmatolog", "primary": true}, "majskarabo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Herboman\u011da koleoptero, tre malutila same kiel \u011dia larvo, tielnomata blanka vermo, genro el familio skarabedoj (Melolontha).", "translations": {"be": ["\u0445\u0440\u0443\u0448\u0447"], "fr": ["hanneton", "ver blanc (insecte)"], "en": ["may bug"], "nl": ["meikever"], "pt": ["melolonta", "besouro"], "ru": ["\u043c\u0430\u0439\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0436\u0443\u043a", "\u043c\u0430\u0439\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0445\u0440\u0443\u0449"], "de": ["Maik\u00e4fer"], "hu": ["cserebog\u00e1r"], "sk": ["chr\u00fast"], "pl": ["chrab\u0105szcz majowy"]}, "examples": [["\u015di kantis tre bele: \u00abMajskarabo, flugu!\u00bb", "Fabeloj, volumo 1, Elinjo-fingreto"]], "subdefinitions": []}], "root": "skarab", "primary": false}, "kutimo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inklino fari ian agon, akirita pro ofta ripetado de tiu ago.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0432\u044b\u0447\u043a\u0430"], "nl": ["gewoonte"], "be": ["\u0437\u0432\u044b\u0447\u043a\u0430", "\u0437\u0432\u044b\u0447\u0430\u0439"], "cs": ["zvyk"], "de": ["Gewohnheit"], "hu": ["szok\u00e1s"]}, "examples": [["la homo estas sklavo de la kutimo", "Z"], ["kutimo estas dua naturo", "Proverbaro esperanta"], ["la mastro faris al si kutimon ne doni kandelojn", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Agmaniero, starigita de longa uzado \u0109e iu popolo.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u044b\u0447\u0430\u0439"], "de": ["Brauch"]}, "examples": [["la kutimo ludas grandan rolon en la socia vivo", null], ["popola kutimo havas valoron de le\u011do", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "kutim", "primary": false}, "kutimi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Forte inklini al ia ago, pro ofta ripetado.", "translations": {"be": ["\u043c\u0435\u0446\u044c \u0437\u0432\u044b\u0447\u043a\u0443"], "en": ["accustom"], "nl": ["gewoon zijn"], "pt": ["ter o costume de"], "ru": ["\u0438\u043c\u0435\u0442\u044c \u043f\u0440\u0438\u0432\u044b\u0447\u043a\u0443"], "de": ["gew\u00f6hnt sein", "gewohnt sein", "gew\u00f6hnlich tun", "pflegen"], "hu": ["szokott", "az a szok\u00e1sa"], "cs": ["b\u00fdt zvykl\u00fd"]}, "examples": [["li kutimas fumi pipon post tagman\u011do", null], ["tiu infano kutimas je", "Z"], ["mensogado", null], ["li kutimis al orienta malrapideco", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "kutim", "primary": true}, "unupeca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konsistanta el nur unu peco.", "translations": {"ru": ["\u0446\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043c\u043e\u043d\u043e\u043b\u0438\u0442\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["d'une pi\u00e8ce"], "nl": ["eendelig"], "de": ["einteilig"], "it": ["monopezzo"], "hu": ["egyr\u00e9szes"], "br": ["en ur pezh"], "fi": ["yht\u00e4 kappaletta (oleva)", "saumaton"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "unu", "primary": false}, "kutima": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bazita sur kutimo; ordinara.", "translations": {"be": ["\u0437\u0432\u044b\u043a\u043b\u044b", "\u0437\u0432\u044b\u0447\u0430\u0439\u043d\u044b"], "bg": ["\u043e\u0431\u0438\u043a\u043d\u043e\u0432\u0435\u043d"], "nl": ["gewoon", "gebruikelijk"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0432\u044b\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u043e\u0431\u044b\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["gew\u00f6hnlich", "\u00fcblich", "gebr\u00e4uchlich", "normal"], "hu": ["szok\u00e1sos", "megszokott"]}, "examples": [["kutima okupo, eraro", null], ["li perdis sian kutiman trankvilecon", null], ["nekutima dirmaniero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kutim", "primary": false}, "pubereco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "puber", "primary": false}, "aera": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konsistanta el aero, malpeza kvaza\u016d el aero.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0432\u0435\u0442\u0440\u0430\u043d\u044b"], "fr": ["d'air", "a\u00e9rien", "illusoire", "inconsistant", "vain"], "nl": ["luchtig", "lucht-"], "pt": ["a\u00e9reo"], "ru": ["\u0432\u043e\u0437\u0434\u0443\u0448\u043d\u044b\u0439"], "de": ["luftig", "Luft-"], "hu": ["l\u00e9gi", "l\u00e9g-", "leveg\u0151-"], "sk": ["vzdu\u0161n\u00fd"], "br": ["-aer"]}, "examples": [["aera veziketo", "B"], ["tiun malkompaktan, aeran, lansimilan floron", "Fabeloj, volumo 3Ekzistas diferenco"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Estanta en la aero.", "translations": {"en": ["airborne"], "es": ["a\u00e9reo"]}, "examples": [["kelkaj vegeta\u0135oj havas aerajn radikojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rilata al aero.", "translations": {"pl": ["powietrzny"]}, "examples": [["la pantofloj flugis al ili trans la orelojn tiajn aerajn fenomenojn ili neniam anta\u016de vidis", "Fabeloj, volumo 1Fluganta kofro"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Malfirma, senbaza.", "translations": {}, "examples": [["gloramo havas esencon aeran kaj senfundamentan", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "aer", "primary": false}, "lukumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Turkdevena dol\u0109a franda\u0135o, ordinare en formo de mola, iom elasta kubo, kun fruktaj a\u016d spicaj enmetoj.", "translations": {"fr": ["loukoum", "rahat-loukoum"], "en": ["turkish delight"], "nl": ["Turks fruit"]}, "examples": [["en butiko nomita \u00abBagdad\u201d \u015di estis a\u0109etinta lukumojn", "H. Rapley, Blanka dramo en Bureso, Monato, jaro 2004a, numero 9a, p. 30a"]], "subdefinitions": []}], "root": "lukum", "primary": true}, "kroni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ornami per krono.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043a\u0440\u0430\u0448\u0430\u0442\u044c \u0432\u0435\u043d\u043a\u043e\u043c"], "fr": ["couronner"], "en": ["crown"], "nl": ["kronen"], "be": ["\u043d\u0430\u0434\u0437\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c \u0432\u044f\u043d\u043e\u043a", "\u0443\u043f\u0440\u044b\u0433\u043e\u0436\u0432\u0430\u0446\u044c \u0432\u044f\u043d\u043a\u043e\u043c"], "de": ["kr\u00f6nen"], "es": ["coronar"]}, "examples": [["la junulinoj kronis siajn amikinojn per floroj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ceremonie agnoski ies meriton a\u016d atingon per surkapigo de krono reala a\u016d metafora.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u043d\u0447\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u0432\u0435\u043d\u0447\u0430\u0442\u044c"], "nl": ["bekronen"]}, "examples": [["kroni la la\u016dreaton en konkurso", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Unuafoje ceremonie surkapigi kronon kiel signon de la monarka potenco.", "translations": {"be": ["\u0432\u044f\u043d\u0447\u0430\u0446\u044c", "\u043a\u0430\u0440\u0430\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "nl": ["kronen"], "ru": ["\u0432\u0435\u043d\u0447\u0430\u0442\u044c (\u043d\u0430 \u0446\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u043e)", "\u043a\u043e\u0440\u043e\u043d\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["kroni re\u011don, imperiestron", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Rekompenci per atingo de rezulto.", "translations": {"be": ["\u0432\u044f\u043d\u0447\u0430\u0446\u044c"], "nl": ["bekronen"], "ru": ["\u0443\u0432\u0435\u043d\u0447\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["megkoron\u00e1z"]}, "examples": [["la sukceso kronis lian penadon", null], ["sa\u011duloj estas kronataj de klereco", "Z"], ["se vi ne kronos mian konstantan amon, tiam mi ne valoros la teran ekzistadon", "La Revizo, akto 4a, sceno 13a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Esti supra (space) a\u016d fina (tempe, proceze) parto de io.", "translations": {"be": ["\u0432\u044f\u043d\u0447\u0430\u0446\u044c"], "nl": ["een kroon vormen op"], "ru": ["\u0432\u0435\u043d\u0447\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["kupolo kronas la palacon", null], ["la vojeton kronis malluma, densa arbaro", "B"], ["girlandoj da floroj gaje kronis la kolonojn", null], ["montoj kronitaj de eterna ne\u011do", null], ["la fino kronas la verkon", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "kron", "primary": false}, "aero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spirebla nesimpla gaso, kiu \u0109irka\u016das la teron.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0432\u0435\u0442\u0440\u0430"], "fr": ["air"], "bg": ["\u0432\u044a\u0437\u0434\u0443\u0445"], "zh": ["\u7a7a\u6c14", "\u7a7a\u6c23 [k\u014dngq\u00ec]"], "de": ["Luft"], "it": ["aria"], "hu": ["leveg\u0151"], "en": ["air (gaz)"], "br": ["aer"], "cs": ["vzduch"], "vo": ["lut"], "es": ["aire"], "ru": ["\u0432\u043e\u0437\u0434\u0443\u0445"], "nl": ["lucht"], "pt": ["ar"], "tr": ["hava"], "sv": ["luft"], "tp": ["kon"], "sk": ["vzduch"], "pl": ["powietrze"]}, "examples": [["oro estas pli peza ol fero, pli malpeza ol aero", "Proverbaro esperanta"], ["preni iom da fre\u015da aero", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Libera spaco super la tero, ofte konsiderata kiel medio por flugado kaj aviado.", "translations": {}, "examples": [["granda blanka cigno \u015dvebis en la aero", "Fabeloj, volumo 1Vojkamarado"], ["konstrui kastelojn en aero", "Proverbaro esperanta"], ["celi anseron, trafi aeron", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "aer", "primary": true}, "krono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Cirkla\u0135o por meto sur la kapon de iu, sur la ekstremon de io.", "translations": {"be": ["\u0432\u044f\u043d\u043e\u043a", "\u0432\u044f\u043d\u0435\u0446", "\u043a\u0430\u0440\u043e\u043d\u0430"], "fr": ["couronne"], "en": ["crown"], "nl": ["kroon"], "pt": ["coroa"], "de": ["Krone"], "cs": ["koruna"], "es": ["corona"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "kapornamo el kunplektitaj floroj, bran\u0109etoj, folioj, en iuj kulturoj militista, sporta a\u016d civila honorsigno.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u043d\u043e\u043a"], "hu": ["bab\u00e9rkoszor\u00fa", "koszor\u00fa"]}, "examples": [["krono el oran\u011daj floroj", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "metala kapornamo, signo de mo\u015dteco, precipe de re\u011deco en e\u016dropa kaj aliaj kulturoj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0440\u043e\u043d\u0430", "\u0432\u0435\u043d\u0435\u0446"], "hu": ["korona"]}, "examples": [["markeza krono", null], ["\u015di havis sur la kapo grandegan oran kronon, ornamitan per briliantoj kaj karbunkoloj", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Fi\u015dkaptisto kaj lia edzino"], ["la dorna krono", "La Nova Testamento, S. Johano 19:5"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Signo a\u016d simbolo de merito, de sukceso.", "translations": {"hu": ["korona"]}, "examples": [["krono de gloro estas la grizeco", "La Malnova Testamento, Sentencoj 16:31"], ["meti la kronon sur sian laboron", null], ["brava virino estas krono por sia edzo", "La Malnova Testamento, Sentencoj 12:4"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Re\u011deco, suvereneco.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0440\u043e\u043d\u0430"], "hu": ["korona"]}, "examples": [["aspiri al la krono", null], ["la prerogativoj, bienoj, diamantoj, parolado de la krono", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Monunuo de diversaj e\u016dropaj landoj kaj epokoj, ordinare tiel nomata pro figuro de krono sur moneroj.", "translations": {"fr": ["couronne (monnaie)"], "en": ["crown (money)"], "nl": ["kroon (munt)"], "pt": ["coroa (moeda)"], "pl": ["korona"], "hu": ["korona (p\u00e9nznem)"]}, "examples": [["ni povis malaltigi la kotizon \u011dis nur 700 kronoj!", "J. E. Abrahamsen, AJN-kotizo malalti\u011dis, soc.culture.esperanto, 2000-01-31"]], "subdefinitions": []}], "root": "kron", "primary": true}, "inklini\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "I\u011di inklina.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u043b\u043e\u043d\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f (\u043a \u0447\u0435\u043c\u0443-\u043b.)", "\u0441\u0442\u0430\u0442\u044c \u0441\u043a\u043b\u043e\u043d\u043d\u044b\u043c"], "fr": ["devenir enclin (\u00e0)", "devenir port\u00e9 (\u00e0) (enclin)", "devenir dispos\u00e9 (\u00e0) (enclin)", "pencher (pour) (devenir enclin)"], "en": ["become inclined"], "nl": ["ertoe overhellen"], "pt": ["tornar-se inclinado"], "de": ["Gefallen finden"], "hu": ["hajlamoss\u00e1 v\u00e1lik", "kezd hajlani r\u00e1"], "pl": ["sk\u0142ania\u0107 si\u0119 (ku czemu\u015b)"]}, "examples": [["mi inklini\u011das sekvi vian konsilon", null], ["ilia koro inklini\u011dis al Abimele\u0125, \u0109ar ili diris: Li estas nia frato", "La Malnova TestamentoJu\u011distoj 9:3"]], "subdefinitions": []}], "root": "inklin", "primary": false}, "indikativo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Modalo, prezentanta informon kiel realan fakton, sendepende de kondi\u0109o a\u016d volo.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u043c\u043e\u0434\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "nl": ["indicatief", "aantonende wijs"], "pt": ["indicativo (ling\u00fc\u00edstica; subst.)"], "de": ["Wirklichkeitsform", "Indikativ"], "es": ["indicativo"], "hu": ["kijelent\u0151 m\u00f3d", "indicativus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: En Esperanto la saman eksteran formon (moduson) havas anka\u016d verboj el demandaj kaj negaj propozicioj, kies senca modalo ne estas indikativo; en aliaj lingvoj verboj de tiuj nerealaj modaloj ofte havas apartan formon gramatikan. La tradicia terminaro de Esperanto sekvas la formon, kaj klasas demandajn kaj negajn verbouzojn kiel indikativon."], "primary definition": "Verba modalo, kiun havas la verboformoj en \u0109efpropozicioj de la indikativaj frazoj.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u044a\u044f\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u043d\u0430\u043a\u043b\u043e\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["indicatif (gramm., subst.)"], "en": ["fact mood", "indicative"]}, "examples": [["\u00abmi vidas\u00bb, kaj \u00aba\u016ddante\u00bb estas ekzemploj pri verba indikativo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "indikativ", "primary": true}, "zebuo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de bovo (Bos mutus), kun \u011dibo, bredata en Hindujo kaj najbaraj landoj kiel hejmbesto.", "translations": {"be": ["\u0437\u044d\u0431\u0443"], "fr": ["z\u00e9bu"], "bg": ["\u0437\u0435\u0431\u0443"], "nl": ["zeboe"], "pt": ["zebu"], "el": ["\u03b6\u03b5\u03bc\u03c0\u03bf\u03cd"], "ca": ["zeb\u00fa"], "de": ["Zebu", "Buckelrind"], "it": ["zeb\u00f9"], "hu": ["zebu", "p\u00fapos tulok"], "sk": ["zebu"], "en": ["Brahman", "zebu"], "br": ["zebu"], "ru": ["\u0437\u0435\u0431\u0443"], "es": ["ceb\u00fa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "zebu", "primary": true}, "kapsulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108apo el metalo a\u016d plasto, fermanta la kolon de botelo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u043f\u0430\u0447\u043e\u043a (\u0431\u0443\u0442\u044b\u043b\u043a\u0438)", "\u043a\u0440\u044b\u0448\u043a\u0430 (\u0431\u0443\u0442\u044b\u043b\u043a\u0438)"], "fr": ["capsule (de bouteille)"], "nl": ["kroonkurk"], "sv": ["kapsyl"], "es": ["c\u00e1psula"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Vazo en formo de verto\u0109apo, uzata por vaporigi flua\u0135ojn.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043f\u0441\u0443\u043b\u0430"], "fr": ["capsule (chim.)", "coupelle (petit r\u00e9cipient en forme de calotte)"], "de": ["Schale", "Abdampfschale", "Kupelle"], "nl": ["capsule"], "hu": ["lep\u00e1rl\u00f3cs\u00e9sze"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ujeto el gelateno a\u016d oblato, uzata por enteni malbongustajn medikamentojn.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043f\u0441\u0443\u043b\u0430", "\u043e\u0431\u043b\u0430\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["capsule (m\u00e9dicament)", "g\u00e9lule"], "en": ["capsule"], "nl": ["capsule"], "de": ["Kapsel", "Medikamentenkapsel"], "sv": ["kapsel"], "hu": ["kapszula", "ostyatok"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: La signifo de tiu vorto en Esperanto \u015dajnas iom malklara. La\u016d la difino en PV kaj PIV \u011di sinonimas kun malfermfrukto. En la germana \u00abKapsel\u00bb kaj en la angla \u00abcapsule\u00bb signifas malfermfrukton formitan el du a\u016d pluraj fruktofolioj escepte de silikvo. En la ilustrita parto de PIV, plato IV, 15, 17 kapsulo estas uzata \u011duste por tiaj fruktoj."], "primary definition": "Malfermfrukto esti\u011danta el pluraj fruktofolioj kaj malfermi\u011danta \u0109e maturi\u011do per fendoj (hiperiko, irido), kovrilo (hiskiamo) a\u016d truetoj (papavo, kampanulo).", "translations": {"ru": ["\u0441\u0435\u043c\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f \u043a\u043e\u0440\u043e\u0431\u043e\u0447\u043a\u0430"], "fr": ["capsule (bot.)"], "en": ["capsule"], "nl": ["doosvrucht"], "de": ["Kapsel", "Sporenkapsel"], "hu": ["gub\u00f3", "tokterm\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Skatoletforma objekto.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0443\u0442\u043b\u044f\u0440"], "de": ["Geh\u00e4use"], "nl": ["capsule"], "hu": ["kapszula"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kapsul", "primary": true}, "malfermi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Meti en staton, kiu ebligas eniron kaj eliron.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043a\u0440\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0434\u0447\u044b\u043d\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["ouvrir"], "nl": ["openen", "opendoen", "openmaken"], "pt": ["abrir"], "ru": ["\u043e\u0442\u043a\u0440\u044b\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u043a\u0440\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "ca": ["obrir"], "de": ["\u00f6ffnen"], "tr": ["a\u00e7mak"], "hu": ["nyit", "kinyit", "megnyit"], "pl": ["otwiera\u0107"], "ku": ["vekirin"], "es": ["abrir"]}, "examples": [["kun bruo oni malfermis la pordegon, kaj la kale\u015do enveturis en la korton", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 38"], ["malfermi siajn brakojn al amiko", null], ["malfermita letero", null], ["de tie malfermi\u011das bela vido al la maro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Komenci.", "translations": {"de": ["er\u00f6ffnen"], "nl": ["openen", "beginnen"]}, "examples": [["malfermi balon", "B"], ["malfermi kongreson", "Z"], ["malfermi baloton", null], ["nova periodo malfermi\u011das", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ferm", "primary": false}, "morfino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Opia medikamento uzata kiel dormigilo kaj dolorkvietigilo precipe per subha\u016dtaj en\u015dprucigoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0440\u0444\u0456\u043d", "\u043c\u043e\u0440\u0444\u0456\u0439"], "fr": ["morphine"], "nl": ["morfine"], "pt": ["morfina"], "ru": ["\u043c\u043e\u0440\u0444\u0438\u043d", "\u043c\u043e\u0440\u0444\u0438\u0439"], "de": ["Morphium"], "sv": ["morfin"], "hu": ["morfium"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "morfin", "primary": true}, "ha\u016dto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekstera membrano, kiu tegas tute la korpon de homo kaj de multaj bestoj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0436\u0430"], "fr": ["peau"], "en": ["skin"], "nl": ["huid"], "pt": ["pele", "c\u00fatis"], "de": ["Haut"], "sv": ["hud"], "hu": ["b\u0151r"], "es": ["piel"], "br": ["kroc'hen"], "pl": ["sk\u00f3ra"]}, "examples": [["serpentoj tiujare de\u0135etas la ha\u016dton", null], ["ha\u016dtego de porko", null], ["subha\u016dta piko", null], ["vento al li ekflugis sub la ha\u016dto", "Proverbaro esperanta"], ["stre\u0109i\u011di el la ha\u016dto", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Maldika kovra\u0135o similanta ha\u016dton.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0436\u0443\u0440\u0430", "\u043a\u043e\u0440\u043a\u0430"], "nl": ["vel (op melk bijv.)"], "sv": ["skinn"], "pt": ["casca"]}, "examples": [["ha\u016dteto sur la supra\u0135o de lakto", null], ["ha\u016dteto de persiko, de pruno", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ha\u016dt", "primary": true}, "plosivo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Momenta konsonanto produktata per abrupta malfermo de la bu\u015dkanalo, kiu lasas eliri la spiron nur post momente kompleta fermi\u011do (k, g, t, d, p, b).", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0431\u0443\u0445\u043e\u0432\u044b \u0437\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["occlusive"], "en": ["plosive"], "nl": ["plofklank"], "pt": ["explosiva (subst.)", "consoante explosiva", "oclusiva (subst.)", "consoante oclusiva"], "ru": ["\u0432\u0437\u0440\u044b\u0432\u043d\u043e\u0439 \u0441\u043e\u0433\u043b\u0430\u0441\u043d\u044b\u0439"], "de": ["Plosiv", "Verschlusslaut", "Okklusiv", "Klusil"], "hu": ["z\u00e1rhang", "exploz\u00edva", "okkluz\u00edva"], "fa": ["\u0647\u0645\u062e\u0648\u0627\u0646 \u0628\u0646\u062f\u0634\u06cc", "\u0647\u0645\u062e\u0648\u0627\u0646 \u0627\u0646\u0633\u062f\u0627\u062f\u06cc"], "es": ["oclusiva"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "plosiv", "primary": true}, "dankado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vortoj a\u016d faroj por danki.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0437\u044f\u043a\u0430"], "fr": ["remerciement", "merci"], "nl": ["dank"], "pt": ["agradecimento"], "ru": ["\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u0434\u0430\u0440\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Dank"], "tr": ["te\u015fekk\u00fcr"], "sv": ["tack"], "vo": ["dan"], "sk": ["po\u010fakovanie"], "no": ["takk"], "es": ["agradecimiento"], "hu": ["k\u00f6sz\u00f6net", "megk\u00f6sz\u00f6n\u00e9s"], "pl": ["podzi\u0119kowanie", "wdzi\u0119czno\u015b\u0107"], "he": ["\u05d4\u05d5\u05d3\u05d9\u05d4", "\u05ea\u05d5\u05d3\u05d4"]}, "examples": [["dankon!", null], ["dankon pro tio, ke vi venis al mi", "Fabeloj, volumo 2, Malnova domo"], ["ili meritas nian dankadon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dank", "primary": false}, "falko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio falkedoj (Falco), taga rabobirdo, dresata por \u0109asi malgrandajn bestojn.", "translations": {"be": ["\u0441\u043e\u043a\u0430\u043b"], "fr": ["faucon"], "bg": ["\u0441\u043e\u043a\u043e\u043b"], "nl": ["valk"], "pt": ["falc\u00e3o"], "ru": ["\u0441\u043e\u043a\u043e\u043b"], "de": ["Falke"], "hu": ["s\u00f3lyom"], "en": ["falcon"], "es": ["halco\u00f3n"], "br": ["falc'hun"], "pl": ["sok\u00f3\u0142"]}, "examples": [["la falko fari\u011dis simbolo de medio-protektado en Japanio", "Hori Yasuo: K-riz-kampoj, Monatojaro 1999a, numero 9a, p. 13a"]], "subdefinitions": []}], "root": "falk", "primary": true}, "televizio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["t\u00e9l\u00e9vision (technique)"], "pl": ["telewizja (jako medium lub technika)"]}, "examples": [["mi preska\u016d neniam spektas la usonan profitcelan televizion", "Georgo, Babilono 5, soc.culture.esperanto, 1998-03-23"], ["mi provis do agadi , kreante servojn profesiajn en la sektoroj de \u0135urnalismo, komunikado, interreto, televizio", "Flavio Rebelo, Realo kaj Fantazio - Unua parto, \u011cangalo, \u0108efartikoloj, 2006-03-06"]], "subdefinitions": []}], "root": "televizi", "primary": true}, "Rajmundo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo \u011dermandevena.", "translations": {"fr": ["Raymond"], "nl": ["Raymond"], "it": ["Raimondo"], "pt": ["Raimundo"]}, "examples": [["\u00abValo\u00bb estas pse\u016ddonimo de Rajmundo Laval", "A. Delacroix, Vortoj de Valo..., Bulteno de la Hispana Asocio de Laboristoj Esperantistoj, 1996-04 \u011dis 06"]], "subdefinitions": []}], "root": "Rajmund", "primary": true}, "vermiljono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vermiljona koloro.", "translations": {"ru": ["\u044f\u0440\u043a\u043e-\u043a\u0440\u0430\u0441\u043d\u044b\u0439 \u0446\u0432\u0435\u0442", "\u0446\u0432\u0435\u0442 \u043a\u0438\u043d\u043e\u0432\u0430\u0440\u0438"], "fr": ["vermillon (subst.)"], "hu": ["cin\u00f3bersz\u00edn"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vermiljon", "primary": false}, "mergi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Surfundi\u011di.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0443\u043d\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0430\u043f\u0443\u0441\u043a\u0430\u0446\u0446\u0430 (\u0443 \u0432\u0430\u0434\u043a\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c)", "\u043f\u0430\u0433\u0440\u0443\u0436\u0430\u0446\u0446\u0430 (\u0443 \u0432\u0430\u0434\u043a\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c)"], "hu": ["lemer\u00fcl", "elmer\u00fcl", "belemer\u00fcl", "els\u00fcllyed"], "nl": ["zinken"], "pl": ["pogr\u0105\u017ca\u0107 si\u0119", "ton\u0105\u0107"], "ru": ["\u043e\u043a\u0443\u043d\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u043e\u0433\u0440\u0443\u0437\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f (\u0432 \u0436\u0438\u0434\u043a\u043e\u0441\u0442\u044c)"]}, "examples": [["la \u015dipo mergi\u011dis", null]], "subdefinitions": []}], "root": "merg", "primary": false}, "gustigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doni guston al man\u011da\u0135o; spici.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0434\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c \u0432\u043a\u0443\u0441"], "fr": ["donner du go\u00fbt", "assaisonner", "relever (le go\u00fbt de)"], "nl": ["doen smaken"], "hu": ["\u00edzes\u00edt", "meg\u00edzes\u00edt", "\u00edzletess\u00e9 tesz"]}, "examples": [["bona sa\u016dco gustigas fi\u015don", null], ["malsato plej bone gustigas la man\u011don", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Igi agrabla.", "translations": {"hu": ["megkedveltet"]}, "examples": [["tiu pruvo gustigis al li la sportojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "gust", "primary": false}, "vermiljona": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dense ru\u011da kun oran\u011deta nuanco, kiel cinabro.", "translations": {"ru": ["\u044f\u0440\u043a\u043e-\u043a\u0440\u0430\u0441\u043d\u044b\u0439", "\u043a\u0438\u043d\u043e\u0432\u0430\u0440\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["vermillon (adj.)"], "hu": ["cin\u00f3berpiros", "cin\u00f3berv\u00f6r\u00f6s", "cin\u00f3bersz\u00edn\u0171"]}, "examples": [["jen marmora \u015dtuparo borderita per vermiljonaj balustradoj", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 5a, volumo 1a, p. 65a"]], "subdefinitions": []}], "root": "vermiljon", "primary": true}, "kontaktilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Junto por elektre kontaktigi du partojn de cirkvito.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u0434\u044b\u043c", "\u043a\u0430\u043d\u044d\u043a\u0442\u0430\u0440", "\u0437\u043b\u0443\u0447\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a", "\u0448\u0442\u044d\u043a\u0435\u0440", "\u0448\u0442\u044d\u043f\u0441\u044d\u043b\u044c", "\u0432\u044b\u0432\u0430\u0434 (\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u044b\u0447\u043d\u044b)"], "fr": ["connecteur (\u00e9lectrique)"], "nl": ["stekker", "connector"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u044a\u0451\u043c", "\u043a\u043e\u043d\u043d\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440", "\u0441\u043e\u0435\u0434\u0438\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u0432\u0438\u043b\u043a\u0430", "\u0448\u0442\u0435\u043f\u0441\u0435\u043b\u044c", "\u0448\u0442\u0435\u043a\u043a\u0435\u0440", "\u0432\u044b\u0432\u043e\u0434 (\u043d\u0430\u043f\u0440. \u043c\u0438\u043a\u0440\u043e\u0441\u0445\u0435\u043c\u044b) \u0438 \u0442.\u043f."], "de": ["Kontaktst\u00fcck", "Verbindungsst\u00fcck", "Stecker"], "hu": ["\u00e9rintkez\u0151 (villamos)", "csatlakoz\u00f3dug\u00f3", "dugasz (villamos)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kontakt", "primary": false}, "garbo\u015dedo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kampara garbejo por fre\u015de rikoltita greno.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u044b\u0442\u043e\u0435 \u0433\u0443\u043c\u043d\u043e", "\u0440\u0438\u0433\u0430", "\u0437\u0435\u0440\u043d\u043e\u0441\u043a\u043b\u0430\u0434"], "fr": ["grange"], "it": ["pagliaio (capanno)"], "hu": ["cs\u0171r", "mag\u00e1r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015ded", "primary": false}, "anta\u016dnelonge": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En pasinta, ne tre malproksima tempo.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0434\u0430\u0432\u043d\u043e"], "fr": ["il y a peu (de temps)"], "en": ["a short while ago"], "nl": ["onlangs"], "de": ["vor kurzem"], "es": ["hace poco"], "hu": ["nemr\u00e9g"]}, "examples": [["mi parolas pri tiuj novaj romanoj, kiuj aperis anta\u016d nelonge", "Fabeloj, volumo 1, galo\u015doj de feli\u0109o"], ["kun \u0109agrena mieno alparolis min anta\u016dnelonge iu Kamarado", "Vortoj de k-do Lanti, \u00abho malfidemulo!...\u00bb"]], "subdefinitions": []}], "root": "long", "primary": false}, "kartezia produto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La nocion eblas vastigi al produto de pli ol du aroj. Ekz-e la produto E\u00d7F\u00d7G estas aro de \u0109iuj opoj (x,y,z) kun x\u2208E, y\u2208F, z\u2208G. Eblas diri anka\u016d, ke \u011di estas difinita kiel la duobla produto (E\u00d7F)\u00d7G a\u016d E\u00d7(F\u00d7G), kiujn oni arbitre elektas identigi."], "primary definition": "(de du aroj E kaj F) Aro de \u0109iuj paroj, kies unua termo apartenas al E kaj dua termo apartenas al F.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u043a\u0430\u0440\u0442\u043e\u0432\u043e \u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u0435\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u0440\u044f\u043c\u043e\u0435 \u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u0435\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["produit cart\u00e9sien"], "en": ["Cartesian product"], "pt": ["produto cartesiano"], "de": ["kartesisches Produkt"], "hu": ["direkt szorzat", "Descartes-szorzat"], "pl": ["iloczyn kartezja\u0144ski"], "es": ["producto cartesiano"]}, "examples": [["la kartezian produton de E kaj F oni signas per E\u00d7F", null], ["la kartezian produton de n identaj aroj E oni kutime signas per En", null]], "subdefinitions": []}], "root": "produt", "primary": false}, "aran\u011dema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elturni\u011dema, elpensema, eltrovema.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0445\u043e\u0434\u0447\u0438\u0432\u044b\u0439"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aran\u011d", "primary": false}, "sciigo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, kion oni sciigas.", "translations": {"hu": ["t\u00e1j\u00e9koztat\u00e1s", "\u00e9rtes\u00edt\u00e9s", "k\u00f6zl\u00e9s", "k\u00f6zlem\u00e9ny", "\u00fczenet"], "be": ["\u043f\u0430\u0432\u0435\u0434\u0430\u043c\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["annonce", "avis (annonce)"], "de": ["Mitteilung"], "ru": ["\u0438\u0437\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438\u0435", "\u0443\u0432\u0435\u0434\u043e\u043c\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [["hodia\u016d mi ricevis bonan sciigon", null], ["la sciigo pri mobilizado disporti\u011dis kiel fulmotondro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sci", "primary": false}, "sciigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi, ke iu sciu pri io.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u0443\u0432\u0435\u0434\u043e\u043c\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0438\u043d\u0444\u043e\u0440\u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["apprendre (faire savoir)", "faire part (de quelquechose)", "faire savoir"], "en": ["inform"], "be": ["\u043f\u0430\u0432\u0435\u0434\u0430\u043c\u0456\u0446\u044c"], "de": ["mitteilen"], "hu": ["k\u00f6z\u00f6l", "t\u00e1j\u00e9koztat", "tudat", "\u00fczen"]}, "examples": [["mi sciigas, ke de nun la \u015duldoj de mia filo ne estos pagataj de mi", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 25"], ["sciigu Johanon pri tio", "La Nova Testamento, S. Luko 7:22"], ["pa\u011dio sciigis al li la komploton", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, La kura\u011da tajloreto"], ["oni sciigis al la princo, ke malsupre atendas liaj infanoj", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sci", "primary": false}, "Seneko la Juna": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stoikisma filozofo romia (proksimume 4 a.K. \u2013 65), registo, verkinto de leteroj, eseoj, teatra\u0135oj.", "translations": {"fa": ["\u0644\u0648\u0633\u06cc\u0648\u0633 \u0622\u0646\u0627\u0626\u0648\u0633 \u0633\u0650\u0646\u0650\u06a9\u0627"], "fr": ["S\u00e9n\u00e8que"], "bg": ["\u041b\u0443\u0446\u0438\u0439 \u0410\u043d\u0435\u0439 \u0421\u0435\u043d\u0435\u043a\u0430"], "lat": ["Lucius Annaeus Seneca"], "de": ["Seneca"], "it": ["Seneca"]}, "examples": [["kiam ili ankora\u016d studis en la elementa lernejo, li igis ilin legi tekstojn de Seneko kaj Ovidio", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"], ["Kordovo estis la naski\u011dloko interalie de la filozofo Seneko la Juna", "Vikipedio, artikolo \u00abKordovo\u00bb, 2007-04-13"]], "subdefinitions": []}], "root": "Senek", "primary": false}, "monoido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Asocieca grupoido kun ne\u016dtra elemento.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u043e\u0456\u0434"], "fr": ["mono\u00efde"], "en": ["monoid"], "pt": ["mon\u00f3ide"], "ru": ["\u043c\u043e\u043d\u043e\u0438\u0434"], "de": ["Monoid[e]"], "hu": ["monoid"], "fa": ["\u0645\u0648\u0646\u0648\u0626\u06cc\u062f"], "pl": ["monoid"], "es": ["monoide"]}, "examples": [["la aro de \u0109iuj subaroj de E, konsiderata kune kun la operacio komuna\u0135o estas monoido", null]], "subdefinitions": []}], "root": "monoid", "primary": true}, "fier(ec)o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de fierulo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043d\u0430\u0440\u043b\u0456\u0432\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0433\u043e\u0440\u0434\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["fiert\u00e9 (qualit\u00e9)"], "en": ["pride"], "nl": ["trots"], "ru": ["\u0433\u043e\u0440\u0434\u043e\u0441\u0442\u044c (\u043a\u0430\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e)", "\u0432\u044b\u0441\u043e\u043a\u043e\u043c\u0435\u0440\u0438\u0435", "\u043d\u0430\u0434\u043c\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Stolz", "\u00dcberheblichkeit"], "hu": ["b\u00fcszkes\u00e9g (\u00e1llapot)"], "es": ["orgullo"], "he": ["\u05d2\u05d0\u05d5\u05d5\u05d4"]}, "examples": [["kun \u011dojo kaj fiereco mi konstatas, ke vi \u0109iam montris al mi konfidon", "Z"], ["anta\u016d la pereo iras fiereco", "La Malnova Testamento, Sentencoj 16:18"], ["malaltigi ies fierecon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "fier", "primary": false}, "iom-post-ioma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016dtempe evoluanta per etaj \u015dan\u011doj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u0442\u0443\u043f\u043e\u0432\u044b"], "fr": ["graduel (adj.)", "progressif (graduel)"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0442\u0435\u043f\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "pt": ["progressivo (gradual; adj.)"], "hu": ["lass\u00fa", "fokozatos"]}, "examples": [["iom-post-ioma unui\u011do de la homaro", "Zamenhof, Parolo anta\u016d la Dua Kongreso Esperantista en Gen\u00e8ve, 1906"], ["multaj reviziantoj estis varbitaj per iompostiomaj personaj kontaktoj", "M. Duc Goninaz, La Nova Plena Ilustrita Vortaro, Anta\u016dparolo, p. 21a"]], "subdefinitions": []}], "root": "iom", "primary": false}, "blasfemi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Direkti malrespektajn kaj ofendajn vortojn al Dio, dia\u0135o, religio a\u016d pli \u011denerale al \u0109io konsiderata plej respektinda; paroli malrespekte kaj ofende pri tiaj aferoj: (kun rekta objekto) (kun nerekta objekto) (absolute)", "translations": {"be": ["\u0431\u043b\u044e\u0437\u044c\u043d\u0435\u0440\u044b\u0446\u044c", "\u0431\u043b\u044e\u0437\u044c\u043d\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["blasph\u00e9mer", "jurer", "sacrer (jurer)"], "en": ["blaspheme"], "ru": ["\u0431\u043e\u0433\u043e\u0445\u0443\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["l\u00e4stern", "Gott l\u00e4stern"], "hu": ["k\u00e1romkodik"], "fa": ["\u06a9\u0641\u0631 \u06af\u0641\u062a\u0646"], "pl": ["blu\u017ani\u0107"]}, "examples": [["\u0109u fremdulo, \u0109u indi\u011deno, se li blasfemos la nomon de la Eternulo, estu mortigita", "La Malnova Testamento, Levidoj 24:16"], ["\u0109iu, kiu blasfemos sian Dion, portos sian pekon", "La Malnova Testamento, Levidoj 24:15"], ["ne timu la vortojn, kiujn vi a\u016ddis kaj per kiuj blasfemis Min la servantoj de la re\u011do de Asirio", "La Malnova Testamento, II. Re\u011doj 19:6"], ["blasfemi la veron", "PIV1"], ["vi blasfemis kontra\u016d Dio kaj la re\u011do", "La Malnova Testamento, I. Re\u011doj 21:10"], ["vi blasfemas, princo, \u0109ar vi ne konas la altajn misterojn de la religio", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap.22"], ["mi malplezuri\u011dis \u0109e la konduto de multaj Babelaj kaj Feniciaj komercistoj pro iliaj blasfemaj kaj mal\u0109astaj paroloj en la gastejo", "Luyken: Pro I\u015dtar,\u0109ap.11"], ["elirigu la blasfeminton ekster la tendaron; [...] kaj la tuta komunumo mortigu lin per \u015dtonoj", "La Malnova Testamento, Levidoj 24:14"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Insulte malbeni.", "translations": {"be": ["\u043b\u0430\u044f\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["blasph\u00e9mer", "injurier"], "ru": ["\u0440\u0443\u0433\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0431\u0440\u0430\u043d\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["verfluchen"], "hu": ["\u00e1tkoz\u00f3dik"], "fa": ["\u062f\u0634\u0646\u0627\u0645 \u062f\u0627\u062f\u0646", "\u0646\u0627\u0633\u0632\u0627 \u06af\u0641\u062a\u0646"], "pl": ["kl\u0105\u0107", "przeklina\u0107"]}, "examples": [["blasfemi kontra\u016d iu per koleraj vortoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "insulti, malbeni, ofendi, sakri.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "blasfem", "primary": true}, "blasfemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vortoj de blasfemanto.", "translations": {"be": ["\u0431\u043b\u044e\u0437\u044c\u043d\u0435\u0440\u0441\u0442\u0432\u0430", "\u043b\u0430\u044f\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["blasph\u00e8me"], "en": ["blasphemy"], "ru": ["\u0440\u0443\u0433\u0430\u043d\u044c", "\u0431\u043e\u0433\u043e\u0445\u0443\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Gottesl\u00e4sterung", "Blasphemie"], "hu": ["k\u00e1romkod\u00e1s", "istenk\u00e1roml\u00e1s"], "fa": ["\u06a9\u0641\u0631", "\u062f\u0634\u0646\u0627\u0645", "\u0646\u0627\u0633\u0632\u0627"], "pl": ["blu\u017anierstwo", "przekle\u0144stwo"], "es": ["blasfemia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "blasfem", "primary": false}, "trovita\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0437\u043d\u0430\u0445\u043e\u0434\u043a\u0430"], "fr": ["d\u00e9couverte (objet)", "trouvaille (objet)"], "nl": ["vondst"], "ru": ["\u043d\u0430\u0445\u043e\u0434\u043a\u0430"], "de": ["Fund"], "hu": ["lelet", "tal\u00e1lt t\u00e1rgy"]}, "examples": [["boteleto da spica brando estis jam metita en la paka\u0135eton, kiam subite aperis la knaboj kun pli granda, pli ampleksa botelo, sia trovita\u0135o", "Fabeloj, volumo 3, kolo de botelo"]], "subdefinitions": []}], "root": "trov", "primary": false}, "ekzercaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Libro enhavanta aron da ekzercoj.", "translations": {"be": ["\u0437\u0431\u043e\u0440\u043d\u0456\u043a \u043f\u0440\u0430\u043a\u0442\u044b\u043a\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u044f\u045e"], "fr": ["recueil d'exercices"], "en": ["exercise book", "practice book", "problem book"], "pl": ["\u0107wiczenia (pot.)", "zeszyt \u0107wicze\u0144"], "ru": ["\u0441\u0431\u043e\u0440\u043d\u0438\u043a \u0443\u043f\u0440\u0430\u0436\u043d\u0435\u043d\u0438\u0439"]}, "examples": [["ekzercaro de la lingvo internacia \u00abEsperanto\u00bb", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 1"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekzerc", "primary": false}, "punpagi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u043f\u043b\u0430\u0447\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["expier"], "nl": ["boeten"], "no": ["b\u00f8te"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u043f\u043b\u0430\u0447\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f (\u0437\u0430 \u0447\u0442\u043e-\u043b.)"], "de": ["b\u00fc\u00dfen"], "hu": ["megb\u0171nh\u0151dik"]}, "examples": [["li punpagas sian nesingardon", null], ["kiel Kristo krucumita pro la kulpoj homaj, tiel Polujo dis\u015dirita punpagis la pekojn de la \u015dtatoj", "Vivo de Zamenhof1"]], "subdefinitions": []}], "root": "pag", "primary": false}, "Kartvelio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kartvelujo", "translations": {"be": ["\u0413\u0440\u0443\u0437\u0456\u044f"], "fr": ["G\u00e9orgie (pays caucasien)"], "bg": ["\u0413\u0440\u0443\u0437\u0438\u044f"], "nl": ["Georgi\u00eb"], "ru": ["\u0413\u0440\u0443\u0437\u0438\u044f"], "de": ["Georgien"], "tr": ["G\u00fcrcistan"], "hu": ["Gr\u00fazia"], "fa": ["\u06af\u0631\u062c\u0633\u062a\u0627\u0646"], "en": ["Georgia"], "pl": ["Gruzja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kartveli", "primary": true}, "konsilisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Titolo de \u015dtata a\u016d komunuma oficisto.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0432\u0435\u0442\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["conseiller"], "de": ["Rat"], "nl": ["raadsman"], "es": ["consejero (cargo, puesto)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Persono, kiu profesie donas konsilojn.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0432\u0435\u0442\u043d\u0438\u043a", "\u0441\u043e\u0432\u0435\u0442\u0447\u0438\u043a", "\u043a\u043e\u043d\u0441\u0443\u043b\u044c\u0442\u0430\u043d\u0442"], "fr": ["consultant"], "de": ["Berater"], "nl": ["consulent"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konsil", "primary": false}, "loksidi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Restade lo\u011di\u011di.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u0435\u0441\u044c\u0446\u0456"], "fr": ["se fixer (pour loger)"], "hu": ["megtelepszik", "letelepedik"], "ru": ["\u043e\u0441\u0435\u0441\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lok", "primary": false}, "sinjorino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u011centila titolo uzata por edzini\u011dintaj virinoj.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u0441\u043f\u043e\u0436\u0430"], "fr": ["dame", "madame"], "nl": ["mevrouw"], "de": ["Frau"], "tr": ["bayan", "han\u0131m"], "pl": ["pani"], "hu": ["\u00farn\u0151", "asszony", "h\u00f6lgy"]}, "examples": [["apena\u016d \u015di venis al la fonto, \u015di vidis unu sinjorinon, tre ri\u0109e vestitan", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 19"], ["\u00abKredu min, sinjorino!\u00bb", "Rossetti Cezaro, Kredu min, sinjorino! - Scheweningen: Heroldo de Esperanto, 1950"]], "subdefinitions": []}], "root": "sinjor", "primary": false}, "Kievo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La \u0109efurbo de Ukrajnujo situanta sur amba\u016d bordoj de Dnepro (30\u00b031'E, 50\u00b026'N).", "translations": {"ru": ["\u041a\u0438\u0435\u0432"], "en": ["Kiev", "Kyiv"], "uk": ["\u041a\u0438\u0457\u0432"], "pt": ["Kiev"], "fi": ["Kiova"], "tr": ["Kiev"], "hu": ["Kijev"]}, "examples": [["mi iras en Kievo sur la strato", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto"]], "subdefinitions": []}], "root": "Kiev", "primary": true}, "fuligulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio el familio anasedoj (Aythya fuligula), kun tufo sur la malanta\u016da kapo.", "translations": {"ru": ["\u0445\u043e\u0445\u043b\u0430\u0442\u0430\u044f \u0447\u0435\u0440\u043d\u0435\u0442\u044c"], "fr": ["fuligule"], "en": ["tufted duck"], "nl": ["kuifeend"], "pt": ["ful\u00edgula", "negrina"], "de": ["Reiherente"], "hu": ["kontyos r\u00e9ce"], "cs": ["kachna chocholat\u00e1"], "pl": ["czernica"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fuligul", "primary": true}, "verso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro da vortoj, plejofte skribitaj sur unu linio, aran\u011ditaj la\u016d iuj reguloj de ritmo kaj harmonio.", "translations": {"be": ["\u0432\u0435\u0440\u0448"], "fr": ["vers (en po\u00e9sie)"], "en": ["verse", "line of verse"], "nl": ["vers (versregel)"], "pt": ["verso"], "ru": ["\u0441\u0442\u0438\u0445"], "de": ["Vers"], "hu": ["verssor"], "sk": ["ver\u0161"]}, "examples": [["jambaj, dramaj, rimaj, senrimaj versoj", null], ["versisto", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "vers", "primary": true}, "versi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Verki versojn.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0447\u0438\u043d\u044f\u0442\u044c \u0441\u0442\u0438\u0445\u0438"], "fr": ["faire des vers", "rimer (faire des vers)"], "en": ["write verse"], "nl": ["dichten", "verzen schrijven"], "be": ["\u0441\u043a\u043b\u0430\u0434\u0430\u0446\u044c \u0432\u0435\u0440\u0448\u044b", "\u0432\u0435\u0440\u0448\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["dichten"], "hu": ["versel"], "sk": ["ver\u0161ova\u0165"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vers", "primary": false}, "ami": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Havi koran (kaj eventuale anka\u016d seksan) inklinon por iu.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0445\u0430\u0446\u044c", "\u043b\u044e\u0431\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["aimer"], "bg": ["\u043e\u0431\u0438\u0447\u0430\u043c"], "zh": ["\u7231", "tr. \u611b [\u00e0i]"], "de": ["lieben"], "it": ["amare"], "hu": ["szeret", "kedvel"], "en": ["love"], "cs": ["milovat", "m\u00edt r\u00e1d"], "es": ["amar"], "ru": ["\u043b\u044e\u0431\u0438\u0442\u044c"], "nl": ["houden van", "liefhebben", "beminnen"], "pt": ["amar"], "tr": ["sevmek"], "sk": ["milova\u0165", "ma\u0165 r\u00e1d"], "ku": ["hez kirin"], "pl": ["kocha\u0107", "uwielbia\u0107"]}, "examples": [["li amas tiun \u0109i knabinon pro \u015dia beleco kaj boneco", "Z"], ["ne bela estas amata, sed amata estas bela", "Proverbaro esperanta"], ["mia plej amata infano", "Fabeloj, volumo 1, \u011cardeno de la paradizo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Volonte uzi tion.", "translations": {"nl": ["houden van", "liefhebben", "beminnen"]}, "examples": [["ami kafon, viandon", null], ["kiu amas honoron, amu laboron", "Proverbaro esperanta"], ["mono amas kalkulon", "Proverbaro esperanta"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Volonte tion fari.", "translations": {"nl": ["liefhebben", "beminnen"]}, "examples": [["mi amas vivi alie ol \u0109iuj", "Fabeloj, volumo 2, La ombro"], ["ami esti la\u016ddata", "Z"], ["mi amas promeni en arbaro", null], ["li amas danci, fanfaroni pri sia forto", "Z"], ["vi amas preni, amu redoni", "Proverbaro esperanta"], ["vidama turismo", "Z"]]}]}], "root": "am", "primary": true}, "kurso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Serio da lecionoj, konsistiganta regulan instruon pri scienco, arto a\u016d metio.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u0440\u0441 (\u043d\u0430\u0432\u0443\u0447\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b)"], "fr": ["cours (enseignement)"], "en": ["course"], "nl": ["cursus"], "pt": ["curso"], "ru": ["\u043a\u0443\u0440\u0441"], "ca": ["curs"], "de": ["Kurs"], "sv": ["kurs"], "hu": ["tanfolyam", "kurzus"], "cs": ["kurz (\u0161kolen\u00ed)"], "es": ["curso"]}, "examples": [["kursoj pri la bretona lingvo", "Josette Ducloyer: Bretonio, Monatojaro 2000a, numero 2a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["koers (v.geld - ontr.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Vojlinio la\u016d kiu io movi\u011das a\u016d voja\u011das.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u0440\u0441", "\u043c\u0430\u0440\u0448\u0440\u0443\u0442"], "fr": ["cours (trajet)", "route (trajet)", "trajet"], "en": ["course"], "nl": ["koers (v. boot bijv.)"], "pt": ["curso"], "ru": ["\u043a\u0443\u0440\u0441", "\u043c\u0430\u0440\u0448\u0440\u0443\u0442"], "hu": ["\u00fatvonal", "\u00fatir\u00e1ny"]}, "examples": [["la po\u015dta\u0135oj estas specigitaj la\u016d la germanaj kursoj... la po\u015dtistoj devas scii, al kiu kurso \u011di apartenas", "Zamenhof: Fundamenta Krestomatio, El la po\u015dto"], ["la kurso de a\u016dtobuso, la \u015dipo tenis sian kurson norden", "PIV"]], "subdefinitions": []}], "root": "kurs", "primary": true}, "amo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inklino al persono a\u016d ideo.", "translations": {"ru": ["\u043b\u044e\u0431\u043e\u0432\u044c"], "fr": ["amour"], "en": ["love"], "nl": ["liefde"], "be": ["\u043a\u0430\u0445\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043b\u044e\u0431\u043e\u045e"], "de": ["Liebe"], "tr": ["sevgi", "a\u015fk", "sevda"], "it": ["amore"], "hu": ["szeretet", "szerelem"], "sk": ["l\u00e1ska"], "es": ["amor"], "zh": ["\u7231", "tr. \u611b [\u00e0i]"], "pl": ["mi\u0142o\u015b\u0107"]}, "examples": [["havi, senti, porti amon al", "Z"], ["oni ne forgesas facile sian unuan amon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 18"]], "subdefinitions": []}], "root": "am", "primary": false}, "enkapti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kapti en kaptilon.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0445\u0432\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u0441\u0445\u0432\u0430\u0442\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["prendre au pi\u00e8ge", "avaler (des connaissances)", "ingurgiter (des connaissances)"], "pl": ["\u0142apa\u0107 (w sid\u0142a, matni\u0119, itp.)", "chwyta\u0107 (w sid\u0142a, matni\u0119, itp.)", "\u0142owi\u0107 (w sid\u0142a, matni\u0119, itp.)"], "de": ["einfangen", "umgarnen"], "es": ["atrapar"], "hu": ["befog", "csapd\u00e1ba ejt"]}, "examples": [["liaj propraj malbonfaroj enkaptos la malpiulon, kaj la \u015dnuroj de lia peko lin tenos", "La Malnova Testamento, Sentencoj 5:22"], ["da sciencoj li enkaptis senmezuran amasegon", "La Revizo, 1:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "kapt", "primary": false}, "larvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unua senflugila, ordinare ra\u016dpsimila, formo de insekto post \u011dia elovi\u011do kaj anta\u016d \u011dia naskopova formo.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0447\u044b\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["larve"], "en": ["larva"], "nl": ["larve"], "pt": ["larva"], "ru": ["\u043b\u0438\u0447\u0438\u043d\u043a\u0430"], "de": ["Larve", "Nymphe"], "hu": ["l\u00e1rva"], "br": ["larvenn"], "el": ["\u03ba\u03ac\u03bc\u03c0\u03b9\u03b1", "\u03bd\u03cd\u03bc\u03c6\u03b7"], "es": ["larva"]}, "examples": [["ra\u016dpo estas larvo de papilio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "larv", "primary": true}, "arbeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda arbo.", "translations": {"be": ["\u0434\u0440\u044d\u045e\u0446\u0430"], "fr": ["arbuste"], "ru": ["\u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u0446\u0435", "\u043a\u0443\u0441\u0442"], "de": ["Strauch", "Busch"], "fa": ["\u0646\u0647\u0627\u0644"], "br": ["brousgwezenn"], "pl": ["drzewko"]}, "examples": [["ofte alkuradis leporo kaj saltadis pluen \u011duste trans la arbeton", "Fabeloj, volumo 2, abio"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Arbusto a\u016d arbedo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u0441\u0442"], "en": ["bush"], "ru": ["\u043a\u0443\u0441\u0442"], "de": ["Strauch"], "fa": ["\u0628\u0648\u062a\u0647"], "pl": ["krzak", "krzew", "krzewina", "kierz (dawn.)"]}, "examples": [["la siringarbetoj odoris kaj klinis siajn longajn verdajn bran\u0109ojn al la kviete serpentumantaj riveretoj", "Fabeloj, volumo 2, malbela anasido"], ["la \u0109evalo movetadis la longajn trunketojn de la rubusarbeto tiel ke la maturaj sukoplenaj fruktoj falis", "Fabeloj, volumo 4, Filino de la mar\u0109a re\u011do"]], "subdefinitions": []}], "root": "arb", "primary": false}, "akumuli\u011da": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u0108i-sence troveblas \u00abakumulpunkto\u00bb en , sed adjektiva formo estas utila kaj \u011di pli nature devenas de \u00abakumuli\u011do\u00bb ol de \u00abakumulo\u00bb. La formo \u00abakumuli\u011da\u00bb aperas en la citita fonto, \u015dajne kun la senco, kiun ni prezentas, sed aliloke, en , \u011di havas sencon, por kiu ni preferis la terminon \u00abadhera\u00bb."], "primary definition": "(parolante pri punkto x en topologia spaco, rilate al subaro A) Tia, ke \u0109iu \u0109irka\u016da\u0135o de x enhavas punkton de A, alian ol x.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u0435\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f (\u0442\u043e\u0447\u043a\u0430)", "(\u0442\u043e\u0447\u043a\u0430) \u0441\u0433\u0443\u0449\u0435\u043d\u0438\u044f", "(\u0442\u043e\u0447\u043a\u0430) \u043d\u0430\u043a\u043e\u043f\u043b\u0435\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["(point) d'accumulation"], "en": ["accumulation (point)", "cluster (point)"], "de": ["H\u00e4ufungs-(punkt)"], "hu": ["torl\u00f3d\u00e1si (pont)"], "sk": ["hromadn\u00fd (bod)"], "pl": ["(punkt) skupienia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "akumul", "primary": false}, "\u0109ioscia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiu scias \u0109ion, a\u016d tia \u015dajnas pro tre vasta kompreno.", "translations": {"fr": ["omniscient"]}, "examples": [["homo ne povus esti tiel sa\u011da kaj \u0109ioscia", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 3a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sci", "primary": false}, "ne\u016drozo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malordo en la funkcio de la nerva sistemo, kun psikaj fenomenoj kaj parte psikaj ka\u016dzoj.", "translations": {"be": ["\u043d\u044d\u045e\u0440\u043e\u0437"], "fr": ["n\u00e9vrose"], "bg": ["\u043d\u0435\u0432\u0440\u043e\u0437\u0430"], "nl": ["neurose"], "pt": ["neurose", "nevrose"], "el": ["\u03bd\u03b5\u03c5\u03c1\u03ce\u03c3\u03b7"], "ca": ["neurosi"], "de": ["Neurose"], "hu": ["neur\u00f3zis", "ideggyenges\u00e9g", "idegbaj"], "en": ["neurosis"], "ru": ["\u043d\u0435\u0432\u0440\u043e\u0437"], "es": ["neurosis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ne\u016droz", "primary": true}, "herbejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, kie kreskas sova\u011da a\u016d kulturata herbo.", "translations": {"be": ["\u043b\u0443\u0433"], "fr": ["prairie", "pr\u00e9"], "nl": ["weide"], "pt": ["prado"], "ru": ["\u043b\u0443\u0433"], "de": ["Wiese"], "it": ["prato"], "hu": ["r\u00e9t"], "br": ["foeneg", "geoteg", "prad"], "pl": ["\u0142\u0105ka"]}, "examples": [["florori\u0109a, sufi\u0109e granda herbejo", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "herb", "primary": false}, "fortuno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Diino de la \u015danco.", "translations": {"be": ["\u0424\u0430\u0440\u0442\u0443\u043d\u0430"], "fr": ["Fortune"], "en": ["Fortuna"], "pt": ["Fortuna"], "ru": ["\u0424\u043e\u0440\u0442\u0443\u043d\u0430"], "de": ["Fortuna"], "hu": ["Fortuna"], "pl": ["Fortuna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Bona sorto.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0440\u0442\u0443\u043d\u0430", "\u0443\u0434\u0430\u0447\u0430"], "fr": ["fortune (chance)", "chance"], "en": ["fortune"], "pt": ["fortuna", "sorte", "acaso", "felicidade", "destino", "fado"], "ru": ["\u0444\u043e\u0440\u0442\u0443\u043d\u0430", "\u0432\u0435\u0437\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Gl\u00fcck", "Gunst des Schicksals"], "hu": ["szerencse", "j\u00f3 sors"], "pl": ["fortuna", "szcz\u0119\u015bcie"], "es": ["fortuna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fortun", "primary": true}, "enmemi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sin turni al interna penso, forgesante la \u0109irka\u016dan mondon kaj cirkonstancojn.", "translations": {"fi": ["uppoutua", "syventy\u00e4"], "fr": ["se perdre dans ses pens\u00e9es", "se recueillir"], "sv": ["g\u00e5 in i sig sj\u00e4lv"]}, "examples": [["anka\u016d mi morga\u016d posttagmeze enmemi\u011dos en pre\u011dado", "Benedikto la 16a, Gustumi la \u011dojon... , 2005-11-01"]], "subdefinitions": []}], "root": "mem", "primary": false}, "karnulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043c\u044f\u0440\u043e\u0442\u043d\u044b"], "fr": ["\u00eatre de chair", "mortel"], "en": ["mortal", "mortal man"], "nl": ["sterveling"], "ru": ["\u0441\u043c\u0435\u0440\u0442\u043d\u044b\u0439 (\u0441\u043e\u0441\u0442\u043e\u044f\u0449\u0438\u0439 \u0438\u0437 \u043f\u043b\u043e\u0442\u0438)"], "de": ["Sterblicher"], "hu": ["haland\u00f3"], "pl": ["\u015bmiertelnik"]}, "examples": [["neniu povas tion plenumi al la re\u011do, krom la dioj, kiuj ne vivas inter karnuloj", "La Malnova Testamento, Daniel 2:11"]], "subdefinitions": []}], "root": "karn", "primary": false}, "fakvorto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vorto a\u016d esprimo uzata kun difinita senco en iu scienco, arto, metio, fako....", "translations": {"fr": ["terme (terminol.)"], "pl": ["termin"]}, "examples": [["\u00abFakvortoj en Esperanto\u00bb", "W. Blanke, Fakvortoj en Esperanto, Deutsches E-lnstitut, 1995"]], "subdefinitions": []}], "root": "vort", "primary": false}, "oblo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Malgra\u016d \u011dia deveno la nocio estas vastigebla al \u0109ia multipliko, same kiel okazas por \u00abdivizoro\u00bb."], "primary definition": "Produto de donita entjero, multiplikita per alia entjero.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u0430\u0442\u043d\u0430\u0435"], "fr": ["multiple (subst., math.)"], "en": ["multiple"], "nl": ["veelvoud"], "ru": ["\u043a\u0440\u0430\u0442\u043d\u043e\u0435"], "de": ["Vielfaches"], "hu": ["szorzat", "t\u00f6bbsz\u00f6r\u00f6s"], "pl": ["wielokrotna", "wielokrotno\u015b\u0107"]}, "examples": [["la paraj nombroj estas obloj de 2", null]], "subdefinitions": []}], "root": "obl", "primary": false}, "pendingo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0448\u044b\u0431\u0435\u043d\u0456\u0446\u0430", "\u0432\u0456\u0441\u0435\u043b\u044c\u043d\u044f"], "de": ["Galgen"], "nl": ["galg"], "es": ["horca"], "hu": ["akaszt\u00f3fa", "bit\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pend", "primary": false}, "sennombra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(figure) Tiel multa, ke oni ne povas kalkuli la kvanton.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u0437\u044c\u043b\u0456\u0447\u043e\u043d\u044b"], "fr": ["innombrable"], "nl": ["talloos"], "br": ["diniver"], "pt": ["in\u00fameros"], "ru": ["\u0431\u0435\u0441\u0447\u0438\u0441\u043b\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0441\u0447\u0451\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0441\u043c\u0435\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0438\u0441\u0447\u0438\u0441\u043b\u0438\u043c\u044b\u0439"], "hu": ["sz\u00e1mtalan"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nombr", "primary": false}, "jahurto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0451\u0433\u0443\u0440\u0442"], "fr": ["yaourt", "yoghourt", "yogourt"], "en": ["yogurt"], "el": ["\u03b3\u03b9\u03b1\u03bf\u03cd\u03c1\u03c4\u03b9"], "ca": ["iogurt"], "de": ["Joghurt"], "it": ["yoghurt"], "hu": ["joghurt"], "es": ["yogur"], "ru": ["\u0439\u043e\u0433\u0443\u0440\u0442"], "nl": ["yoghurt"], "pt": ["iogurte"], "tr": ["yo\u011furt"], "sv": ["yoghurt"], "sk": ["jogurt"], "pl": ["jogurt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "jahurt", "primary": true}, "celofano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Travida celuloza pakmaterialo.", "translations": {"be": ["\u0446\u0430\u043b\u0430\u0444\u0430\u043d"], "fr": ["cellophane"], "en": ["cellophane"], "nl": ["cellofaan"], "pt": ["celofane"], "el": ["\u03c3\u03b5\u03bb\u03bf\u03c6\u03ac\u03bd"], "de": ["Zellofan"], "it": ["cellofan", "cellophane"], "hu": ["celof\u00e1n"], "sk": ["celof\u00e1n"], "es": ["celof\u00e1n"], "ru": ["\u0446\u0435\u043b\u043b\u043e\u0444\u0430\u043d"], "pl": ["celofan"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "celofan", "primary": true}, "Baltiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0411\u0430\u043b\u0442\u044b\u043a\u0430", "\u0411\u0430\u043b\u0442\u044b\u0439\u0441\u043a\u0430\u0435 \u043c\u043e\u0440\u0430"], "fr": ["Baltique", "Mer Baltique"], "en": ["Baltic", "Baltic Sea"], "nl": ["Oostzee", "Baltische Zee"], "ru": ["\u0411\u0430\u043b\u0442\u0438\u043a\u0430", "\u0411\u0430\u043b\u0442\u0438\u0439\u0441\u043a\u043e\u0435 \u043c\u043e\u0440\u0435"], "ca": ["B\u00e0ltic"], "de": ["Ostsee"], "hu": ["Balti-tenger"], "es": ["B\u00e1ltico", "mar B\u00e1ltico"], "pl": ["Ba\u0142tyk", "Morze Ba\u0142tyckie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Baltik", "primary": true}, "balancose\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Se\u011do en kiu oni povas sin balanci.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0435\u0441\u043b\u043e-\u043a\u0430\u0447\u0430\u043b\u043a\u0430"], "fr": ["chaise \u00e0 bascule", "rocking-chair"], "nl": ["schommelstoel"], "pt": ["cadeira de balan\u00e7o"], "de": ["Schaukelstuhl"], "hu": ["hintasz\u00e9k"], "br": ["kador-vra\u00f1sell"], "es": ["mecedora"]}, "examples": [["sinjoro Rodrigues purigas la dentojn per dentpikilo, tre komforte sidanta sur balancose\u011do", "A. Azevedo, trad. R. de Castro Gotardi, Plebiscito, La Karavelo, 2008-11 \u011dis 12 (12), p. 17-18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "se\u011d", "primary": false}, "lorantacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Loranthaceae), verdaj duonparazitoj, plej ofte kreskantaj en la bran\u0109aro de arboj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u043c\u043d\u0435\u0446\u0432\u0435\u0442\u043d\u0438\u043a\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)", "\u0440\u0435\u043c\u043d\u0435\u0446\u0432\u0435\u0442\u043d\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)", "\u043b\u043e\u0440\u0430\u043d\u0442\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "en": ["mistletoe"], "nl": ["vogellijmfamilie"], "pt": ["lorant\u00e1ceas"], "de": ["Mistelgew\u00e4chse"], "hu": ["fagy\u00f6ngyf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lorantac", "primary": true}, "francio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0444\u0440\u0430\u043d\u0446\u044b\u0439"], "fr": ["francium"], "en": ["francium"], "nl": ["francium"], "pt": ["fr\u00e2ncio"], "la": ["Francium"], "de": ["Francium"], "it": ["francio"], "hu": ["francium"], "fa": ["\u0641\u0631\u0627\u0646\u0633\u06cc\u064f\u0645"], "es": ["francio"], "br": ["fra\u00f1siom"], "ru": ["\u0444\u0440\u0430\u043d\u0446\u0438\u0439"], "pl": ["frans"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "franci", "primary": true}, "na\u011dbaseno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Baseno aran\u011dita por na\u011do.", "translations": {"fr": ["bassin de piscine"], "nl": ["zwemdok"], "de": ["Schwimmbecken"], "tr": ["y\u00fczme havuzu"], "pl": ["basen", "p\u0142ywalnia"], "hu": ["\u00fasz\u00f3medence"]}, "examples": [["pla\u0109is al ili nia na\u011dbaseno kun tobogano", "Z. Novotn\u00e1, Nia vizito en vila\u011do Rat\u00ed\u0161kovice , Informilo 2003, 7-8"]], "subdefinitions": []}], "root": "basen", "primary": false}, "\u0109irka\u016da\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spaco a\u016d regiono \u0109irka\u016d io.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043a\u0440\u0435\u0441\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["environ (voisinage)", "abord"], "be": ["\u043d\u0430\u0432\u0430\u043a\u043e\u043b\u044c\u043b\u0435", "\u0430\u0442\u0430\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "de": ["Umgebung"], "it": ["circondario", "presso (dintorni)", "paraggi"], "pl": ["otoczenie"], "he": ["\u05e1\u05d1\u05d9\u05d1\u05d4"]}, "examples": [["promeni en la \u0109irka\u016da\u0135o de la urbo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de punkto en topologia spaco) \u0108iu subaro, inkluzivanta malfermitan subaron, al kiu la koncerna punkto apartenas.", "translations": {"be": ["\u0430\u0442\u0430\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435 (\u043f\u0443\u043d\u043a\u0442\u0443)"], "fr": ["voisinage (d'un point)"], "en": ["neigbourhood"], "pt": ["vizinhan\u00e7a"], "ru": ["\u043e\u043a\u0440\u0435\u0441\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c (\u0442\u043e\u0447\u043a\u0438)"], "hu": ["k\u00f6rny\u00e9k", "szomsz\u00e9ds\u00e1g", "k\u00f6rnyezet"], "pl": ["otoczenie (punktu)"]}, "examples": [["malfermita subaro estas \u0109irka\u016da\u0135o de \u0109iuj siaj punktoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109irka\u016d", "primary": false}, "lupolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio el familio kanabacoj (Humulus lupulus), grimpanta vegeta\u0135o, kies femalaj amaraj floroj estas uzataj por aromigi la bieron.", "translations": {"be": ["\u0445\u043c\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["houblon"], "bg": ["\u0445\u043c\u0435\u043b"], "nl": ["hop"], "pt": ["l\u00fapulo"], "ru": ["\u0445\u043c\u0435\u043b\u044c (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "de": ["Hopfen"], "sv": ["humle"], "hu": ["koml\u00f3"], "fa": ["\u0631\u0627\u0632\u06a9"], "en": ["hop"], "br": ["houpez(enn)"], "es": ["l\u00fapulo"]}, "examples": [["kune kun lupolo, la malalta temperaturo bremsas la bakterian kreskadon, pro kio la biero i\u011das pli klara", "Lode Van De Velde: Bierlando Belgio, Monatojaro 2001a, numero 1a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "lupol", "primary": true}, "kolharoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longaj pendantaj haroj \u0109e kolo de iuj bestoj: leono, \u0109evalo...", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0438\u0432\u0430"], "fr": ["crini\u00e8re"], "en": ["mane"], "nl": ["manen"], "pt": ["crina", "juba"], "de": ["M\u00e4hne"], "it": ["criniera"], "hu": ["s\u00f6r\u00e9ny"], "pl": ["grzywa"], "br": ["moue"], "sv": ["man"], "es": ["melena", "crin"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "har", "primary": false}, "ideologo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0438\u0434\u0435\u043e\u043b\u043e\u0433"], "fr": ["id\u00e9ologue"], "de": ["Ideologe"], "nl": ["ideoloog"], "pt": ["ide\u00f3logo"]}, "examples": [["ekster a\u016d foje e\u0109 kontra\u016d la pretendoj de la movadaj ideologoj, ekkreskos senplane kaj labirinte la esperanta kulturo", "M. Fettes, \u00abEsenco kaj estonteco\u00bb \u2013 jubilea rerigardo, en: Studoj pri interlingvistiko. - Kava-Pech, 2001"], ["kiel la naziaj ideologoj taksis Esperanton, atestas la menciitaj dekretoj", "A. Kor\u0135enkov, Historio de Esperanto, Kaliningrado: Sezonoj, 2005"]], "subdefinitions": []}], "root": "ideolog", "primary": true}, "hazarda variablo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La formoj \u00abhazarda variablo\u00bb kaj \u00abloteca variablo\u00bb ne troveblas en niaj fontoj, sed ni opinias ilin preferindaj al la sinonima \u00abstokasta variablo\u00bb, \u0109ar la bezono por aparta radiko \u00abstokast\u00bb ne \u015dajnas al ni pravigebla \u0109i-okaze."], "primary definition": "(super probablospaco (\u03a9,A,P)) Mezurebla bildigo X de la probablospaco al la aro de reeloj, provizita per la borela \u03c3-algebro; alidire: tia funkcio X, ke la inversa bildo per \u011di de ajna intervalo ]-\u221e,x[ estas okazo, ofte signata per (X < x).", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043f\u0430\u0434\u043a\u043e\u0432\u0430\u044f \u0432\u0435\u043b\u0456\u0447\u044b\u043d\u044f", "\u0432\u044b\u043f\u0430\u0434\u043a\u043e\u0432\u0430\u044f \u0437\u044c\u043c\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f"], "fr": ["variable al\u00e9atoire"], "en": ["variate", "random variable"], "ru": ["\u0441\u043b\u0443\u0447\u0430\u0439\u043d\u0430\u044f \u0432\u0435\u043b\u0438\u0447\u0438\u043d\u0430", "\u0441\u043b\u0443\u0447\u0430\u0439\u043d\u0430\u044f \u043f\u0435\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f"], "de": ["Zufallsvariable", "Zufallsgr\u00f6\u00dfe"], "hu": ["val\u00f3sz\u00edn\u0171s\u00e9gi v\u00e1ltoz\u00f3"], "fa": ["\u0645\u062a\u063a\u06cc\u0631 \u062a\u0635\u0627\u062f\u0641\u06cc"], "pl": ["zmienna losowa"]}, "examples": [["hazarda variablo X difinas probablon PX = P\u25e6X-1 super la aro de reeloj provizita per la borela \u03c3-algebro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "variabl", "primary": false}, "benzoo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aroma balzamo, ekstraktata el hinda arbo, uzata en farmacio kaj parfumindustrio, ekzemple kontra\u016d piko de kuloj, kiel pulma antisepsa\u0135o....", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u043d\u0437\u043e\u0439", "\u0431\u0435\u043d\u0437\u043e\u0439\u043d\u0430\u044f \u0441\u043c\u043e\u043b\u0430", "\u0440\u043e\u0441\u043d\u044b\u0439 \u043b\u0430\u0434\u0430\u043d"], "fr": ["benjoin"], "en": ["benzoate"], "de": ["Benzoe"], "pl": ["benzoes"], "hu": ["benzo\u00e9gyanta"]}, "examples": [["li vidis, ke Pietro Crespi sidas \u0109e la skribo-tablo kun profundaj tran\u0109oj en la pojnoj kaj kun amba\u016d manoj en vazo kun benzoo", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "benzo", "primary": true}, "leterkesto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kesto por enmeti ricevatajn leterojn, paka\u0135ojn, mesa\u011dojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0448\u0442\u043e\u0432\u0430\u044f \u0441\u043a\u0440\u044b\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["bo\u00eete \u00e0 lettres (priv\u00e9e)"], "bg": ["\u043f\u043e\u0449\u0435\u043d\u0441\u043a\u0430 \u043a\u0443\u0442\u0438\u044f"], "nl": ["brievenbus (priv\u00e9)"], "ru": ["\u043f\u043e\u0447\u0442\u043e\u0432\u044b\u0439 \u044f\u0449\u0438\u043a"], "de": ["Briefkasten"], "it": ["cassetta delle lettere"], "hu": ["lev\u00e9lszekr\u00e9ny"], "en": ["mail box", "letter box"], "br": ["boest-lizhero\u00f9 (prevez)"], "sv": ["postl\u00e5da"], "es": ["buz\u00f3n (particular para recepci\u00f3n de cartas)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kest", "primary": false}, "kolofono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de rezino, uzata por froti la haregojn de la ar\u0109oj, por ke ili skrapetu la kordojn.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0456\u0444\u043e\u043b\u044c"], "fr": ["colophane"], "en": ["colophony", "resin", "rosin"], "nl": ["hars"], "pt": ["breu", "breu de colof\u00f4nia", "colof\u00f4nia", "colof\u00f4nio"], "ru": ["\u043a\u0430\u043d\u0438\u0444\u043e\u043b\u044c"], "de": ["Harz", "Kolophonium"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Parto de dokumento, kiu donas informojn pri la a\u016dtoroj, redaktoroj, dato kaj loko de skribado a\u016d presado kaj aliajn donita\u0135ojn pri la verko.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u043e\u0444\u043e\u043d", "\u0432\u044b\u0445\u043e\u0434\u043d\u044b\u0435 \u0434\u0430\u043d\u043d\u044b\u0435"], "fr": ["colophon", "ours (typo.)"], "de": ["Impressum"], "nl": ["colofon", "explicit"], "pt": ["colof\u00e3o", "c\u00f3lofon"]}, "examples": [["la kolofono de MONATO", "Kolofono de MONATO"]], "subdefinitions": []}], "root": "kolofon", "primary": true}, "fraterkulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio a\u016dkedoj (Fratercula), norda na\u011dbirdo kun plumaro kaj beko multkoloraj, iom similaj al tiuj de papago.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0443\u043f\u0438\u043a (\u043f\u0442\u0438\u0446\u0430)"], "fr": ["macareux"], "en": ["puffin"], "pt": ["papagaio-do-mar"], "de": ["Papageitaucher"], "pl": ["maskonur"], "hu": ["lunda", "papag\u00e1lycs\u0151r\u0171 alka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fraterkul", "primary": true}, "domkolorigisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u043b\u044f\u0440"], "fr": ["peintre en b\u00e2timent"], "en": ["housepainter"], "nl": ["huisschilder"], "tr": ["boyac\u0131"], "pl": ["malarz pokojowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kolor", "primary": false}, "empiriulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo fidanta la rutinan kaj krudan sperton.", "translations": {"be": ["\u044d\u043c\u043f\u0456\u0440\u044b\u043a", "\u043f\u0440\u0430\u043a\u0442\u044b\u043a"], "de": ["Praktiker", "Erfahrungsmensch"], "en": ["empirikus (ember)", "gyakorlatias ember"], "pl": ["empiryk", "praktyk"], "ru": ["\u044d\u043c\u043f\u0438\u0440\u0438\u043a", "\u043f\u0440\u0430\u043a\u0442\u0438\u043a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "empiri", "primary": false}, "gravura\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Desegna\u0135o per gravurado.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0430\u0432\u044e\u0440\u0430"], "fr": ["gravure"], "en": ["engraving"], "nl": ["gravure"], "pt": ["gravura (coisa gravada)"], "de": ["Gravur", "Grav\u00fcre", "Stich", "eingeschnittene Schrift"], "hu": ["v\u00e9set", "metszet"], "es": ["grabado"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gravur", "primary": false}, "kapo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la animala korpo , supra \u0109e la dupieduloj kaj anta\u016da \u0109e la kvarpieduloj, enhavanta la cerbon kaj la organojn de pluraj sentumoj.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u043b\u043e\u0432\u0430"], "fr": ["t\u00eate (organe)", "cap (t\u00eate)", "chef (t\u00eate)"], "en": ["head"], "nl": ["hoofd", "kop"], "pt": ["cabe\u00e7a"], "de": ["Kopf", "Haupt"], "sv": ["huvud"], "tp": ["lawa"], "hu": ["fej"], "ar": ["\u0631\u064e\u0623\u0652\u0633\u064c \u062c \u0631\u064f\u0624\u064f\u0648\u0633\u064c"], "bg": ["\u0433\u043b\u0430\u0432\u0301\u0430"], "pl": ["g\u0142owa", "\u0142eb"], "ku": ["ser"], "cs": ["hlava"], "vo": ["kap"], "es": ["cabeza"]}, "examples": [["levi, mallevi la kapon", null], ["krei la tutan lingvon de l' kapo \u011dis la piedoj", "Z"], ["kun la kapo anta\u016de(n), kun la kapo malsupren", "Z"], ["la sama afero, sed kun la kap' al tero", "Z"], ["\u0109iu staris sur la kapo", "Z"], ["jese balanci la kapon", "Z"], ["kapjesi", null], ["skui la kapon", "Z"], ["kiu kapon posedas, kombilon jam trovos", "Proverbaro esperanta"], ["kapo majesta, sed cerbo modesta", "Proverbaro esperanta"], ["kapdoloro", null], ["kaploko, kapa parto de lito", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tiu sama korpa parto, konsiderata kiel sidejo de inteligento kaj sa\u011do.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u043b\u043e\u0432\u0430"], "fr": ["t\u00eate (si\u00e8ge de l'intelligence)", "caboche", "cervelle (fam., t\u00eate)", "ciboulot", "cr\u00e2ne (fam., t\u00eate)"], "en": ["mind", "head"], "nl": ["hoofd", "kop"], "sv": ["huvud"], "hu": ["fej"], "es": ["cabeza"]}, "examples": [["kapo estas por tio, ke oni zorgu pri \u0109io", "Z"], ["kalkuli en la kapo", "Z"], ["stre\u0109ado de la kapo", "Z"], ["mi havas aliajn aferojn en la kapo", "Z"], ["sa\u011da kapo duonvorton komprenas", "Proverbaro esperanta"], ["pro kapo malsa\u011da suferas la kruroj", "Proverbaro esperanta"], ["rompi al si la kapon", "Z"], ["multo en kapo, sed nenio en po\u015do", "Z"], ["tio venis al mi en la kapon", null], ["enbati ion en sian kapon , en ies kapon", "Z"], ["enskribi, enmeti, bone noti, bone \u015dlosi ion en la kapo", "Z"], ["frenezan ideon enpreni al si en la kapon", "Z"], ["ordigi al iu la kapon", "Proverbaro esperanta"], ["havi bonan kapon", null], ["malplenkapulo", null], ["li ne havas kapon de ministro , pulvo", "Proverbaro esperanta"], ["perdi la kapon", "B"], ["havi iom da vaporo en la kapo", "Proverbaro esperanta"], ["turni ies kapon", "B"], ["mi metos ilian konduton sur ilian kapon", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tiu parto, konsiderata kiel signo de individuo, persono, unuo.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u043b\u043e\u0432\u0430"], "fr": ["t\u00eate (individu)"], "en": ["head"], "nl": ["hoofd"], "sv": ["huvud"], "hu": ["fej", "f\u0151"], "es": ["cabeza"]}, "examples": [["kiom da kapoj, tiom da opinioj", "Proverbaro esperanta"], ["tagman\u011do po dek e\u016droj por kapo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Supra ekstremo de stara objekto; anta\u016da ekstremo de ku\u015da objekto.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u043b\u043e\u0432\u043a\u0430", "\u0432\u0435\u0440\u0445\u0443\u0448\u043a\u0430"], "fr": ["cime", "faite", "fa\u00eete", "haut (subst., sommet de qc)", "sommet", "t\u00eate (sommet, extr\u00e9mit\u00e9)"], "en": ["head"], "nl": ["hoofd", "kop"], "hu": ["eleje (vminek)", "feje (vminek)", "teteje (vminek)"]}, "examples": [["kapo de pinglo, spiko, arbo", null], ["metala kapo de bastono", "Z"], ["kapo de pafilo , de kolono", "Z"], ["esti \u0109e la kaploko de io", null], ["la artikolo estas presita kape de la pa\u011do", null], ["kapo de \u015dipo", "Z"], ["li mar\u015dis \u0109e la kapo de la irantaro", null]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043c\u044b\u0441"], "fr": ["cap (g\u00e9og.)", "promontoire"], "en": ["cape", "promontory"], "nl": ["kaap", "voorgebergte"], "hu": ["fok (f\u00f6ldnyelv\u00e9)"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Infloresko kun globforme diki\u011dinta akso, sur kiu sidas la floroj.", "translations": {"fr": ["t\u00eate (inflorescence)"], "de": ["K\u00f6pfchen"], "hu": ["fejecske (botanika)"]}, "examples": []}]}], "root": "kap", "primary": true}, "rezisteco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rezist", "primary": false}, "stari": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Resti senmove kaj vertikale sur la piedoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["\u00eatre debout"], "en": ["stand"], "nl": ["staan"], "ru": ["\u0441\u0442\u043e\u044f\u0442\u044c"], "de": ["stehen"], "sv": ["st\u00e5"], "hu": ["\u00e1ll"], "cs": ["st\u00e1t"]}, "examples": [["sur la bordo de la maro staris amaso da homoj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 32"], ["li staris tutan horon apud la fenestro", "Z"], ["stari garde \u0109e la pordego", "Z"], ["la gefian\u0109oj staris apud la altaro", "Z"], ["sur la korto staras koko", "Z"], ["li staris kiel se li estus plantita", null], ["ili levi\u011dis kaj restis stare", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Da\u016dre resti, vertikale alti\u011dante.", "translations": {}, "examples": [["anta\u016d la domo staras arbo", "Z"], ["la tablo staras malrekte kaj kredeble balda\u016d renversi\u011dos", "Z"], ["apud blua lago staris marmora kastelo", "Z"], ["la urbon superstaras monto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Fortike sen\u015dan\u011de resti.", "translations": {}, "examples": [["per justeco staras fortike la trono", "Z"], ["nia afero nun staras forte", "Z"], ["stari forte kontra\u016d \u0109iuj forlogoj", "Z"], ["firme stari \u0109e siaj postuloj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Resti senmove, senire, senflue; stagni.", "translations": {}, "examples": [["fluanta akvo estas pli pura ol akvo staranta senmove", "Z"], ["staranta kota akvo", null], ["la pluvo longe staris en la vojsulkoj", null], ["la \u015dipo ankora\u016d staras en la golfo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Resti senage, senprogrese.", "translations": {}, "examples": [["ili staras nun sur tiu sama punkto, sur kiu ili staris anta\u016d 14 jaroj", "Z"], ["ne mortos jam nia bravega anaro, \u011din jam ne timigas la vento nek staro", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Da\u016dre resti, esti en da\u016dra stato, esti.", "translations": {}, "examples": [["sur la tablo staras diversaj sukera\u0135oj", "Z"], ["sur la kameno staras fera kaldrono", "Z"], ["sur la \u0109ielo staras la bela suno", "Z"], ["la \u0109ielo staras kiel vitra klo\u015do super la maro", "Z"], ["anta\u016d ni staris granda serio da pafilegoj", "Z"], ["ni staras unu apud la alia ne kiel fremduloj, sed kiel fratoj", "Z"], ["tiam larmoj staras en miaj okuloj", "Z"], ["vi staras nun anta\u016d miaj okuloj, mia kara patrujo", "Z"], ["malfacila problemo staras anta\u016d ni", null], ["anta\u016d la homaro staras pezaj tagoj kaj neniu scias pri morga\u016do", null], ["la \u011deneralaj interesoj de la movado staras super la interesoj de aparta societo", null], ["sciigu al mi, kiel la afero staras", null], ["aspektis tiel, kvaza\u016d la tuta mondo staras en flamoj, tiel forte fulmas", "Z"], ["tiel staras la demando", "Z"], ["tiu vorto staras tie \u0109i en akuz. \u0109ar ni volis esprimi direkton", "Z"], ["en tiaj okazoj ni uzus la fini\u011don n tute egale \u0109u la prepozicio starus a\u016d ne", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "star", "primary": true}, "memorlibro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Memoriga verko pri okaza\u0135oj, precipe kiujn la a\u016dtoro spertis a\u016d vidis.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u043c\u0443\u0430\u0440\u044b", "\u0443\u0441\u043f\u0430\u043c\u0456\u043d\u044b"], "fr": ["m\u00e9moires"], "nl": ["memoires"], "ru": ["\u043c\u0435\u043c\u0443\u0430\u0440\u044b", "\u0432\u043e\u0441\u043f\u043e\u043c\u0438\u043d\u0430\u043d\u0438\u044f"], "de": ["Tagebuch"], "pl": ["wspomnienia (ksi\u0105\u017cka)"], "hu": ["eml\u00e9kirat", "memo\u00e1r"]}, "examples": [["memorlibro estas skribata pri tiuj, kiuj timas la Eternulon", "La Malnova Testamento, Mala\u0125i 3:16"], ["la generalo konfesis en sia memorlibro, ke li sciis pri la krimoj", "Z. Ti\u015dljar, Militkrima bu\u011deto, Monato, jaro 2002a, numero 12a, p. 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "libr", "primary": false}, "subjupo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Jupo portata sub la ekstera jupo.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0438\u0436\u043d\u044f\u044f \u044e\u0431\u043a\u0430"], "fr": ["jupon"], "nl": ["onderrok"], "de": ["Unterrock"], "it": ["sottogonna"], "hu": ["als\u00f3szoknya"], "br": ["brozh-dindan", "goueledenn", "lostenn-dindan"], "sv": ["underkjol"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "jup", "primary": false}, "esearo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tekstaro el eseoj, ofte sed ne nepre sama\u016dtoraj a\u016d samtemaj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0431\u043e\u0440\u043d\u0438\u043a \u044d\u0441\u0441\u0435"], "fr": ["recueil d'essais"]}, "examples": [["\u00abJapana Esearo n-ro 1\u00bb", "Japana Esaro n-ro 1, Tokio: Libroteko Tokio, 1994"]], "subdefinitions": []}], "root": "ese", "primary": false}, "Silka Vojo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antikva tra-azia vojreto, kiu ligis plej oriente \u0108inujon kaj plej Okcidente Mediteraneon, per kiu porti\u011dis diversaj komerca\u0135oj, interalie \u0109ina silko.", "translations": {"ru": ["\u0428\u0451\u043b\u043a\u043e\u0432\u044b\u0439 \u043f\u0443\u0442\u044c"], "fr": ["Route de la soie"], "de": ["Seidenstra\u00dfe"], "it": ["via della seta"], "pl": ["Szlak Jedwabny"], "hu": ["Selyem\u00fat"]}, "examples": [["tiutempe la \u0109efa eksporta\u0135o de \u0108inio estis silka\u0135oj. Pro tio la e\u016dropanoj nomis tiun vojon Silka Vojo", "Enciklopedieto de \u0108inio, \u0109apitro \u00abSilka Vojo\u00bb, p. 87a"]], "subdefinitions": []}], "root": "voj", "primary": false}, "kurzofalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malpliprezi\u011do de kurza valoro.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043d\u0456\u0436\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435 \u043a\u0443\u0440\u0441\u0443", "\u043f\u0430\u0434\u0437\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435 \u043a\u0443\u0440\u0441\u0443"], "hu": ["\u00e1rfolyames\u00e9s", "\u00e1rfolyamcs\u00f6kken\u00e9s"], "de": ["Kursr\u00fcckgang", "Kurseinbruch"], "nl": ["koersdaling"], "ru": ["\u043f\u043e\u043d\u0438\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435 \u043a\u0443\u0440\u0441\u0430", "\u043f\u0430\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435 \u043a\u0443\u0440\u0441\u0430"]}, "examples": [["La komunika dokumento de Vatikano rimarkigis, ke pezis sur la fina bilanco precipe la tendenco de financa sektoro, interalie la kurzofalo de la usona dolaro.", "Armando ZECCHIN, La kontoj de Vatikano kaj de la Sankta Se\u011do, Monato, 2008/10, p. 15"]], "subdefinitions": []}], "root": "kurz", "primary": false}, "stromatolito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mara tavola \u015dtono el sedimentoj esti\u011dinta pro agado de bluaj algoj.", "translations": {"fr": ["stromatolithe"], "nl": ["stromatoliet"], "pl": ["stromatolit"]}, "examples": [["korno\u015dtonoj el Kok\u0161ino eble reprezentas kvarci\u011dintajn stromatolitojn", "V. Proch\u00e1zka, ETR en mar-sedimentoj, Scienca Revuo, 2007, numero 1a"], ["troveblas \u0109iaj fosiliaj bestospecioj, de stromatolitoj el anta\u016dkambrio \u011dis restoj de vertebruloj el la glaci-epoko", "J. Ipfelkofer, Fosilioj en suda Germanio, Monato, jaro 2008a, numero 5a, p. 18a-20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "stromatolit", "primary": true}, "salato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Man\u011da\u0135o konsistanta el fre\u015daj a\u016d boligitaj herboj a\u016d legomoj spicitaj per salo, vinagro kaj oleo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0430\u043b\u0430\u0442"], "fr": ["salade"], "bg": ["\u0441\u0430\u043b\u0430\u0442\u0430"], "nl": ["salade", "sla", "slaatje"], "pt": ["salada"], "be": ["\u0441\u0430\u043b\u0430\u0442"], "hr": ["salata"], "de": ["Salat"], "it": ["insalata"], "hu": ["sal\u00e1ta"], "en": ["salad"], "es": ["ensalada"], "pl": ["sa\u0142atka"], "he": ["\u05e1\u05dc\u05d8"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Miksita man\u011da\u0135o \u011denerale, konsistanta el diversaj tran\u0109itaj eroj.", "translations": {}, "examples": [["fruktosalato", null], ["haringa salato", null], ["por hungara viando-salato oni bezonas 300 g da sengrasa bova\u0135o, 300 g da salamo, 200 g da cepo, 100 g da verda papriko kaj 1 kuleron da ru\u011da pipro", "Internacie kuiri"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Senorda konfuza miksa\u0135o da tre diversaj a\u0135oj.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0448\u0430\u043d\u0438\u043d\u0430"], "it": ["miscuglio (fig.)", "polpettone (fig.)", "minestrone (fig.)"]}, "examples": [["tiu libro estas vera salato el klarigoj, konsiloj, versoj, \u015dercoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "salat", "primary": true}, "batisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plej delikata tolo el lino.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0442\u044b\u0441\u0442"], "fr": ["batiste"], "en": ["batiste"], "ru": ["\u0431\u0430\u0442\u0438\u0441\u0442"], "ca": ["batista"], "de": ["Batist"], "hu": ["batiszt"], "pl": ["batyst"], "es": ["batista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "batist", "primary": true}, "aspergilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ilo por aspergi 1.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u0430\u043f\u0456\u043b\u0430", "\u043b\u0435\u0439\u043a\u0430", "\u043f\u0430\u043b\u0456\u0432\u0430\u0447\u043a\u0430"], "fr": ["aspersoir", "vaporisateur", "pulv\u00e9risateur"], "en": ["sprayer", "atomizer", "spritzer"], "ru": ["\u043a\u0440\u043e\u043f\u0438\u043b\u043e", "\u043b\u0435\u0439\u043a\u0430"], "de": ["Gie\u00dfkanne"], "hu": ["sz\u00f3r\u00f3fej", "folyad\u00e9kpermetez\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "asperg", "primary": false}, "\u015dtofo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Teksa\u0135o de aparta speco, por aparta uzo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0442\u044d\u0440\u044b\u044f", "\u0442\u043a\u0430\u043d\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["\u00e9toffe"], "en": ["material"], "nl": ["stof (weefsel)", "weefsel"], "pt": ["estofo", "pano", "tecido"], "el": ["\u03cd\u03c6\u03b1\u03c3\u03bc\u03b1"], "de": ["Stoff"], "sv": ["tyg"], "tp": ["len"], "it": ["stoffa", "tessuto (tess.)"], "fa": ["\u067e\u0627\u0631\u0686\u0647"], "ru": ["\u0442\u043a\u0430\u043d\u044c", "\u043c\u0430\u0442\u0435\u0440\u0438\u044f (\u0442\u043a\u0430\u043d\u044c)"], "hu": ["anyag (sz\u00f6vet)", "sz\u00f6vet"], "es": ["tela"]}, "examples": [["kvar metroj da tiu \u0109i \u015dtofo kostas na\u016d frankojn", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 14"], ["lana, silka, kotona \u015dtofo", null], ["blankaj, ru\u011daj kaj bluaj \u015dtofoj pendis sur marmoraj kolonoj", "La Malnova Testamento, Ester 1:6"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u0442\u0435\u0440\u0438\u0430\u043b"], "it": ["stoffa (fig.)", "tessuto (fig.)"]}, "examples": [["la \u015dtofo, el kiu estas farataj la son\u011doj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0442\u043a\u0430\u043d\u043a\u0430"], "it": ["tessuto (anat.)"], "es": ["tejido"], "ru": ["\u0442\u043a\u0430\u043d\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dtof", "primary": true}, "ekvilibri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti en ekvilibro.", "translations": {"ru": ["\u0431\u044b\u0442\u044c \u0432 \u0440\u0430\u0432\u043d\u043e\u0432\u0435\u0441\u0438\u0438"], "fr": ["\u00eatre en \u00e9quilibre", "se tenir en \u00e9quilibre"], "en": ["be in equilibrium", "be in balance"], "nl": ["in evenwicht zijn"], "be": ["\u0431\u044b\u0446\u044c \u0443 \u0440\u0430\u045e\u043d\u0430\u0432\u0430\u0437\u0435", "\u0431\u044b\u0446\u044c \u0443\u0440\u0430\u045e\u043d\u0430\u0432\u0430\u0436\u0430\u043d\u044b\u043c"], "de": ["im Gleichgewicht sein"], "hu": ["egyens\u00falyban van"], "es": ["estar en equilibrio"], "pl": ["by\u0107 w r\u00f3wnowadze"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Teni ekvilibron.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u044b\u043c\u0430\u0446\u044c \u0440\u0430\u045e\u043d\u0430\u0432\u0430\u0433\u0443"], "nl": ["in evenwicht blijven"], "ru": ["\u0434\u0435\u0440\u0436\u0430\u0442\u044c \u0440\u0430\u0432\u043d\u043e\u0432\u0435\u0441\u0438\u0435"], "de": ["das Gleichgewicht halten"], "hu": ["egyens\u00falyoz"], "pl": ["balansowa\u0107", "utrzymywa\u0107 w r\u00f3wnowadze", "utrzymywa\u0107 r\u00f3wnowag\u0119"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekvilibr", "primary": false}, "ekvilibro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Egalpezo; stato de korpo, kiu, altirata de egalaj sed kontra\u016daj fortoj, restas senmova.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u045e\u043d\u0430\u0432\u0430\u0433\u0430", "\u0431\u0430\u043b\u044f\u043d\u0441"], "fr": ["\u00e9quilibre"], "en": ["equilibrium", "balance"], "nl": ["evenwicht"], "pt": ["equil\u00edbrio"], "ru": ["\u0440\u0430\u0432\u043d\u043e\u0432\u0435\u0441\u0438\u0435", "\u0431\u0430\u043b\u0430\u043d\u0441"], "de": ["Gleichgewicht"], "hu": ["egyens\u00faly"], "es": ["equilibrio"], "pl": ["r\u00f3wnowaga", "balans"]}, "examples": [["ekvilibro de pesilo", null], ["ekvilibro de flosanta korpo", null], ["firma, nefirma ekvilibro", null], ["esti en ekvilibro", null], ["rompi, perdi ekvilibron", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Stato de fortoj, kiuj sin reciproke nuligas.", "translations": {"pl": ["r\u00f3wnowaga"]}, "examples": [["elektro en ekvilibro sur la supra\u0135o de korpo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Bonorda egaleco de potenco a\u016d de valoro inter kontra\u016daj aferoj.", "translations": {"pl": ["r\u00f3wnowaga"]}, "examples": [["ekvilibro de spirito, de humoro", "Z"], ["estigi ekvilibron inter enspezoj kaj elspezoj en bud\u011deto", null], ["politika, e\u016dropa ekvilibro", null], ["La ekvilibro inter fajna aromo kaj subtila amareco donas al tiu \u0109i biero unikan lokon en la ri\u0109a belga biertradicio", "Lode Van De Velde: Bierlando Belgio, Monatojaro 2001a, numero 1a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekvilibr", "primary": true}, "disdiri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Dirante divastigi.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u043f\u0430\u045e\u0441\u044e\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c (\u0447\u0443\u0442\u043a\u0456 \u0456 \u0434\u0430 \u0433.\u043f.)", "\u0440\u0430\u0437\u0431\u0430\u043b\u0431\u0430\u0442\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["diffuser (par la parole)", "r\u00e9pandre (par la parole)"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0438\u0442\u044c (\u0441\u043b\u0443\u0445 \u0438 \u0442.\u043f.)", "\u0440\u0430\u0437\u0431\u043e\u043b\u0442\u0430\u0442\u044c"], "pl": ["rozpowiada\u0107", "rozg\u0142asza\u0107"], "hu": ["elh\u00edresztel", "sz\u00e9tk\u00fcrt\u00f6l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dir", "primary": false}, "Maksimiliano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo latindevena.", "translations": {"fr": ["Maximilien"], "nl": ["Maximiliaan", "Max"], "pt": ["Maximiliano"], "de": ["Maximilian"], "it": ["Massimiliano"], "pl": ["Maksymilian", "Maks (zdrobnienie)"], "hu": ["Maximili\u00e1n", "Miksa"]}, "examples": [["li donacis \u011din al la imperiestro Maksimiliano", "Satiraj rakontoj, la guarbo"]], "subdefinitions": []}], "root": "Maksimilian", "primary": true}, "ajgensubspaco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de endomorfio) Subspaco, ajgena rilate al \u011di.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0431\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u0435 \u043f\u043e\u0434\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e (\u044d\u043d\u0434\u043e\u043c\u043e\u0440\u0444\u0438\u0437\u043c\u0430)"], "fr": ["sous-espace propre (d'un endomorphisme)"], "en": ["characteristic subspace"], "pt": ["auto-espa\u00e7o"], "de": ["Eigenraum"], "pl": ["podprzestrze\u0144 w\u0142asna"], "hu": ["saj\u00e1talt\u00e9r"]}, "examples": [["sumo de ajgensubspacoj estas \u0109iam rekta", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ajgen", "primary": false}, "stigmato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Marko, ofte sanganta, lasita sur ha\u016dto de manoj kaj piedoj kaj flanko pro vundoj, kiel tiuj kiujn suferis Jesuo Kristo dum lia pasiono.", "translations": {"fr": ["stigmate"], "de": ["Stigma"], "es": ["estigma (marca, se\u00f1al)"], "pl": ["stygmat"]}, "examples": [["La scivolemo ja pu\u015dis okulumi deproksime la sangigantajn stigmatoj", "Pastro Duilio Magnani, Sankta Pio el Pietrelcina Espero Katolika n.ro 5-6/2002"]], "subdefinitions": []}], "root": "stigmat", "primary": true}, "kirasi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Provizi per kiraso.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0440\u043e\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["blinder", "cuirasser", "endurcir"], "nl": ["pantseren"], "be": ["\u0431\u0440\u0430\u043d\u0456\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0431\u0440\u0430\u043d\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["panzern"], "it": ["corazzare", "blindare"], "hu": ["p\u00e1nc\u00e9loz", "v\u00e9rtez"], "es": ["acorazar", "blindar"], "pl": ["pancerzy\u0107", "opancerza\u0107", "zbroi\u0107 (okrywa\u0107 zbroj\u0105)"]}, "examples": [["menso kirasita de anta\u016dju\u011doj kaj fiereco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kiras", "primary": false}, "ver(a\u0135)o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ideo de io, kio estas konforma al la realo.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0441\u0442\u0438\u043d\u0430", "\u043f\u0440\u0430\u0432\u0434\u0430"], "fr": ["v\u00e9rit\u00e9 (une v\u00e9rit\u00e9)"], "nl": ["waarheid"], "pt": ["verdade"], "de": ["Wahrheit"], "tr": ["ger\u00e7ek(bir ger\u00e7ek)"], "hu": ["igazs\u00e1g", "val\u00f3s\u00e1g"], "sk": ["pravda"], "es": ["verdad"]}, "examples": [["la vero \u0109iam venkas", "Z"], ["la tempo \u0109iam malka\u015das la veron", "Proverbaro esperanta"], ["kiu diras la veron, havas suferon", "Proverbaro esperanta"], ["amiko estas kara, sed vero pli kara", "Proverbaro esperanta"], ["estas vero, ke li tiel parolis", null], ["lia verdiremo ne estas duba", null], ["la filozofiaj, sciencaj vera\u0135oj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ver", "primary": false}, "maklera\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pago al la perinto en vendafero.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u0456\u0441\u0456\u0439\u043d\u0430\u0435 \u045e\u0437\u043d\u0430\u0433\u0430\u0440\u043e\u0434\u0436\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043a\u0443\u0440\u0442\u0430\u0436"], "fr": ["commission (courtage)", "courtage (commission)"], "nl": ["makelaarsloon"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u0438\u0441\u0441\u0438\u043e\u043d\u043d\u043e\u0435 \u0432\u043e\u0437\u043d\u0430\u0433\u0440\u0430\u0436\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043a\u0443\u0440\u0442\u0430\u0436"], "de": ["Maklergeb\u00fchr", "Maklerprovision", "Maklercourtage", "Vermittlungsgeb\u00fchr", "Vermittlungsprovision"], "hu": ["alkuszd\u00edj", "k\u00f6zvet\u00edt\u0151i d\u00edj"]}, "examples": [["oni pagas iun procenta\u0135on kiel maklera\u0135on al specialistoj kiuj helpas dum la negocado", "Roland Rotsaert: \u015cmirmono, Monatojaro 2000a, numero 2a, p. 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "makler", "primary": false}, "konfesi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["avouer", "accorder (reconna\u00eetre)", "admettre (reconna\u00eetre)", "confesser (faute, p\u00e9ch\u00e9, croyance; reconna\u00eetre)", "se confesser (de)", "convenir (de) (reconna\u00eetre)", "d\u00e9clarer", "professer (une croyance, une opinion)", "reconna\u00eetre (comme exact)"], "en": ["confess"], "es": ["confesar"], "pl": ["wyznawa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malka\u015de deklari, ofte pro ekstera premo a\u016d kulposento, ke oni faris ion malla\u016ddindan.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0437\u043d\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0441\u043e\u0437\u043d\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["zugeben", "bekennen", "gestehen", "eingestehen"], "nl": ["bekennen"], "pt": ["confssar"], "hu": ["bevall", "elismer"]}, "examples": [["konfesi \u015duldon, kulpon, krimon, eraron, forgeson", null], ["filo konfesis, patro forgesis", "Proverbaro esperanta"], ["li estas arestata, turmente demandata, kaj pro timego konfesas", "Z"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(siajn pekojn) Pentante malka\u015di ilin al pastro a\u016d al Dio, por ke ili estu pardonataj.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0441\u043f\u043e\u0432\u0435\u0434\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["beichten", "bekennen"], "nl": ["biechten"], "hu": ["gy\u00f3n"]}, "examples": [["mian pekon mi konfesis al Vi, kaj mian kulpon mi ne ka\u015dis", "La Malnova Testamento, Psalmaro 32:5"], ["bigotino konfesas: Patro, mi trompis mian edzon", "L. Beaucaire Kruko kaj Baniko en Bervalo Peko malnova perdas pekecon"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Malka\u015de diri malgra\u016d eventualaj konsekvencoj de la diro.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0437\u043d\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0437\u043d\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["zugeben", "bekennen", "gestehen"], "nl": ["bekennen"], "es": ["confesar"], "hu": ["bevall", "megmond", "elismer"]}, "examples": [["ni konfesas, ke kiom ajn ni rompis al ni la kapon, ni neniel povis kompreni, en kio nome konsistus la malfeli\u0109o por la homaro, se en unu bela tago montri\u011dus, ke ne ekzistas jam plu nacioj kaj lingvoj naciaj", "Esenco kaj Estonte"], ["mi konfesas, ke li terure tedis min", null], ["li konfesis al \u015di sian amon", null], ["mi devas konfesi, ke oni longtempe ankora\u016d penos anta\u016d ol atingi la celon", null], ["dono estus nura esprimo de ka\u015dita kaj kalkula intereso, konscia a\u016d ne, konfesata a\u016d nekonfesebla", "trad V. Lutermano Le Monde Diplomatique en Esperanto 2003-11"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0437\u043d\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0437\u043d\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["anerkennen", "annehmen"], "nl": ["bekennen"], "hu": ["mag\u00e1\u00e9nak vall", "elfogad"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(religion, fidon, opinion...) Publike deklari \u011din sia; konsideri \u011din sia; kredi je \u011di.", "translations": {}, "examples": [["la konfesantoj de unu religio estas samreligianoj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 37"], ["en sia familia vivo \u0109iu homo havas plenan, naturan kaj nedisputeblan rajton konfesi kian religion li volas", "Homoarnismo,"], ["deturn vin for de la babiladoj kaj kontra\u016dparoloj de la falsenomata scio, kiun konfesante, kelkaj maltrafis rilate la fidon", "La Nova Testamento, I. Timoteo 6:21"], ["la Judoj jam interkonsentis, ke se iu konfesos, ke li estas la Kristo, tiu estu forigita el la sinagogo", "La Nova Testamento, S. Johano 9:22"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(iun kiel sian amikon, filon, majstron, spiritan gvidanton...) Publike deklari lin tia; konsideri lin tia.", "translations": {}, "examples": [["se vi per via bu\u015do konfesas Jesuon Sinjoro, kaj kredas en via koro, ke Dio lin levis el la mortintoj, vi savi\u011dos", "La Nova Testamento, Al la Romanoj 10:9"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0437\u043d\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0437\u043d\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["via regno estos redonita al vi, kiam vi konfesos la potencon de la \u0109ielo", "La Malnova Testamento, Daniel 4:26"], ["se s-ro D. sin mem demandos, li devos konfesi, ke la tuta kulpo de tiuj terminoj konsistas nur en tio, ke ili estas \u00abnovaj\u00bb", "Homoarnismo,"], ["konfesi ies meritojn", null], ["ni vidis konfesita de \u0109iuj nian lojalecon", "Z"], ["personoj, kiuj de la mondo esperantista estas konfesataj kiel plej bonaj verkistoj", "Z"], ["oni ne povas ne konfesi tiun planon \u011dusta", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konfes", "primary": true}, "naivismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pentrarta stilo praktikata de neakademiaj artistoj la\u016d popola tradicio, favoranta detalajn bildojn de vila\u011daj scenoj a\u016d pejza\u011doj kun nelerta desegno, pimpaj koloroj.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0438\u0432\u043d\u043e\u0435 \u0438\u0441\u043a\u0443\u0441\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["art na\u00eff"], "de": ["naive Kunst"], "nl": ["na\u00efeve kunst"], "hu": ["na\u00edvm\u0171v\u00e9szet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "naiv", "primary": false}, "mancinelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio el familio e\u016dforbiacoj (Hippomane mancinella), kies lakteca suko estas tre venena.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u043d\u0446\u0438\u043d\u0435\u043b\u043b\u0430", "\u043c\u0430\u043d\u0448\u0438\u043d\u0435\u043b\u043b\u0430"], "en": ["manchineel"], "nl": ["manzanillaboom"], "pt": ["mancenilheira"], "de": ["Manschinellenbaum"], "hu": ["manz\u00e1nilla-almafa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mancinel", "primary": true}, "registro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Libro, kajero, pa\u011do, listo, en kiu oni registras.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u0435\u0441\u0442\u0440"], "fr": ["registre"], "en": ["register"], "nl": ["register"], "be": ["\u0440\u044d\u0435\u0441\u0442\u0430\u0440", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u043b\u0456\u043a"], "de": ["Verzeichnis", "Register"]}, "examples": [["alfabeta registro de temoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Absoluta amplekso de vo\u0109o a\u016d muzikilo de plej malalta al plej alta tonoj, kiujn \u011di kapablas sonigi.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0433\u0456\u0441\u0442\u0430\u0440"], "de": ["Register", "Stimmumfang"], "ru": ["\u0440\u0435\u0433\u0438\u0441\u0442\u0440"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "registr", "primary": false}, "fanarulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adepto a\u016d reprezentanto de la politiko a\u016d de la doktrino de Fanaro.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0430\u043d\u0430\u0440\u0438\u043e\u0442", "\u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u043a \u0424\u0430\u043d\u0430\u0440\u0430"], "de": ["Phanariot"], "nl": ["Fanarioot"], "pt": ["fanariota"], "hu": ["fanari\u00f3ta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Fanar", "primary": false}, "veturigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Transporti per diversaj rimedoj.", "translations": {"be": ["\u0432\u0435\u0437\u044c\u0446\u0456"], "fr": ["transporter"], "nl": ["vervoeren"], "pt": ["transportar"], "ru": ["\u0432\u0435\u0437\u0442\u0438", "\u0432\u043e\u0437\u0438\u0442\u044c"], "de": ["transportieren"], "sv": ["skjutsa", "k\u00f6ra"], "hu": ["sz\u00e1ll\u00edt", "fuvaroz"], "pl": ["wozi\u0107"]}, "examples": [["jen la lokomotivo, kiu nin veturigos", null], ["veturigi grenon al bazaro", "B"], ["li metis la kadavron sur la azenon kaj veturigis \u011din returne", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Direkti veturilon.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 (\u043c\u0430\u0448\u0438\u043d\u0443, \u043a\u0430\u0440\u0435\u0442\u0443 \u0438 \u0442.\u043f.)"], "fr": ["conduire", "mener (un v\u00e9hicule)"], "nl": ["besturen"], "be": ["\u043a\u0456\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u0430\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c"], "tr": ["ara\u00e7 s\u00fcrmek"], "sv": ["k\u00f6ra"], "hu": ["vezet (j\u00e1rm\u0171vet)"], "pl": ["prowadzi\u0107", "kierowa\u0107"]}, "examples": [["malgranda kale\u015do, veturigata de unu knabo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "vetur", "primary": false}, "nederlanda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta al nederlandanoj, ilia nacieco a\u016d \u015dtato.", "translations": {"el": ["\u03bf\u03bb\u03bb\u03b1\u03bd\u03b4\u03b9\u03ba\u03cc\u03c2"], "fr": ["n\u00e9erlandais"], "en": ["Dutch"], "nl": ["Nederlands"], "pt": ["holand\u00eas"], "be": ["\u043d\u0456\u0434\u044d\u0440\u043b\u044f\u043d\u0434\u0437\u043a\u0456", "\u0433\u0430\u043b\u044f\u043d\u0434\u0437\u043a\u0456"], "no": ["nederlandsk"], "hu": ["holland"], "de": ["niederl\u00e4ndisch"], "bg": ["\u043d\u0438\u0434\u0435\u0440\u043b\u0430\u043d\u0434\u0441\u043a\u0438", "\u0445\u043e\u043b\u0430\u043d\u0434\u0441\u043a\u0438"], "br": ["izelvroat"], "ru": ["\u043d\u0438\u0434\u0435\u0440\u043b\u0430\u043d\u0434\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u0433\u043e\u043b\u043b\u0430\u043d\u0434\u0441\u043a\u0438\u0439"], "pl": ["niderlandzki", "holenderski"]}, "examples": [["jen rakonto de Nederlanda adoleskulo, kreskanta tra la periodo de la dua mondmilito", "Stefan MacGill: Rutine tra tumulto, Monatojaro 2002a, numero 4a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Lingvo parolata de la nederlandanoj kaj flandroj.", "translations": {"el": ["\u03bf\u03bb\u03bb\u03b1\u03bd\u03b4\u03b9\u03ba\u03ac"], "br": ["izelvroeg"]}, "examples": [["estas \u011dojige, ke \u2013 e\u0109 preska\u016d samtempe kun interalie la Nederlanda versio \u2013 anka\u016d en Esperanto aperis lia \u0135usa studa\u0135o", "Gerrit Berveling: Pri kelkaj radikoj de la kristana kontra\u016djudismo (Peter J. Tomson, La afero Jesuo kaj la Judoj), Monatojaro 2001a, numero 10a, p. 25a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Nederland", "primary": false}, "rompopeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Peco de io rompita; disrompa\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u043b\u043e\u043c\u0430\u043a", "\u0430\u0441\u043a\u043e\u043b\u0430\u043a"], "fr": ["d\u00e9bris", "fragment"], "hu": ["t\u00f6red\u00e9k", "let\u00f6rt darab", "szil\u00e1nk"], "nl": ["brokstuk"], "ru": ["\u043e\u0431\u043b\u043e\u043c\u043e\u043a", "\u043e\u0441\u043a\u043e\u043b\u043e\u043a"]}, "examples": [["rompita\u0135oj de \u015dipoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "romp", "primary": false}, "forfandi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malaperigi.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u043e\u043f\u0438\u0442\u044c (\u0441\u043d\u0435\u0433, \u0445\u043e\u043b\u043e\u0434\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c \u0438 \u0442.\u043f.)"], "fr": ["faire fondre (faire dispara\u00eetre)", "dissiper"], "nl": ["wegsmelten"], "be": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u0430\u043f\u0456\u0446\u044c"], "no": ["smelte vekk"], "pl": ["stapia\u0107 si\u0119", "roztapia\u0107 si\u0119"], "hu": ["eloszlat", "szertefoszlat"]}, "examples": [["lumaj radioj disfandis la rigidecon de \u015diaj trajtoj", "Z"], ["la montoj tremas anta\u016d Li, la montetoj disfandi\u011das", "La Malnova Testamento, Na\u0125um 1:5"], ["tia konduto forfandis la anta\u016dju\u011dojn de la nobelaro", "Z"], ["la tempo forfandis tiun rigidan indiferentecon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fand", "primary": false}, "lacertedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo skvamuloj (Lacertidae).", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043f\u0440\u0430\u045e\u0434\u043d\u044b\u044f \u044f\u0448\u0447\u0430\u0440\u043a\u0456 (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "nl": ["hagedisachtigen"], "pt": ["lacert\u00eddeos"], "ru": ["\u043d\u0430\u0441\u0442\u043e\u044f\u0449\u0438\u0435 \u044f\u0449\u0435\u0440\u0438\u0446\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Eidechsen (Familie)"], "hu": ["nyak\u00f6rv\u00f6s gy\u00edkf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lacerted", "primary": true}, "sekundo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Baza mezurunuo de tempo en la Internacia Sistemo de unuoj; simb. s.", "translations": {"be": ["\u0441\u0435\u043a\u0443\u043d\u0434\u0430"], "fr": ["seconde (unit\u00e9 de temps, d'angle)"], "bg": ["\u0441\u0435\u043a\u0443\u043d\u0434\u0430"], "nl": ["seconde"], "ru": ["\u0441\u0435\u043a\u0443\u043d\u0434\u0430"], "ca": ["segon"], "de": ["Sekunde"], "it": ["secondo"], "hu": ["m\u00e1sodperc"], "sk": ["sekunda"], "en": ["second"], "es": ["segundo"], "cs": ["sekunda", "vte\u0159ina"], "ro": ["secund\u0103"], "pl": ["sekunda"]}, "examples": [["unu sekundo egalas al 31 556 925,9747-ono de iu tropika jaro", null], ["sekundo estas sesdekono de minuto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Mezurunuo de angulo, egala al 3600-ono de grado.", "translations": {"de": ["Bogensekunde"], "pl": ["sekunda"], "hu": ["sz\u00f6gm\u00e1sodperc"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sekund", "primary": true}, "vadio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Portempa rivero aperanta en seka dezerto post pluvego, ceteratempe senakva.", "translations": {"fr": ["oued", "wadi"], "de": ["Wadi"]}, "examples": [["en la dezerto regas la vento. Akvofluoj okazas malofte, pri tio atestas vadioj", "E. Dudich, \u0108u vi Konas la Teron?, SEC, 1983"]], "subdefinitions": []}], "root": "vadi", "primary": true}, "brems\u015duo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malmola maso, kiu, \u0109e bremsado, frotas sur la movi\u011dan pecon por haltigi a\u016d plimalrapidigi \u011dian movon.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u0440\u043c\u043e\u0437\u043d\u043e\u0439 \u0431\u0430\u0448\u043c\u0430\u043a", "\u0442\u043e\u0440\u043c\u043e\u0437\u043d\u0430\u044f \u043a\u043e\u043b\u043e\u0434\u043a\u0430"], "fr": ["patin (de frein)"], "de": ["Bremsklotz", "Bremsbacke"], "it": ["pattino (dei freni)", "pastiglia (dei freni)", "ganascia (dei freni a tamburo)"], "pl": ["klocek hamulcowy (np. przy hamulcach tarczowych)", "ok\u0142adzina hamulca (np. przy hamulcach b\u0119bnowych)"], "hu": ["f\u00e9kpofa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "brems", "primary": false}, "sonbilda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["audiovisuel (adj.)"], "nl": ["audiovisueel"], "pl": ["audiowizualny"]}, "examples": [["la interfaco de SPIP ebligas al vi prezenti en via retejo sonbildajn dosierojn", "-, SPIP-helpo , 2004-04"]], "subdefinitions": []}], "root": "bild", "primary": false}, "depe\u015do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ur\u011da sciigo, sendita per rapida vojo, ekz-e per telegrafo.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u043f\u044d\u0448\u0430"], "fr": ["d\u00e9p\u00eache"], "bg": ["\u0434\u0435\u043f\u0435\u0300\u0448\u0430"], "pt": ["despacho"], "ru": ["\u0434\u0435\u043f\u0435\u0448\u0430"], "de": ["Depesche"], "hu": ["s\u00fcrg\u00f6ny"], "en": ["dispatch", "urgent written message"], "pl": ["depesza"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "depe\u015d", "primary": true}, "monto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda natura amaso da roko kaj tero, kiu tre alti\u011das super la nivelo de la \u0109irka\u016danta grundo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0440\u0430"], "fr": ["mont", "montagne"], "en": ["mountain"], "nl": ["berg"], "pt": ["monte"], "ru": ["\u0433\u043e\u0440\u0430"], "de": ["Berg"], "sv": ["berg"], "hu": ["hegy"], "es": ["monta\u00f1a"], "cs": ["hora"], "vo": ["bel"], "os": ["\u0445\u043e\u0445"], "pl": ["g\u00f3ra"]}, "examples": [["la ondegoj levi\u011das kiel montoj", "Z"], ["jen staras la bovoj anta\u016d la monto", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Amasego, multego.", "translations": {}, "examples": [["montoj da kadavroj, da ruba\u0135oj, da papera\u0135oj", null], ["ni ne povas senfine toleri tiun monton da mizero", null], ["promesi orajn montojn", "Proverbaro esperanta"], ["inter faro kaj rakonto staras meze granda monto", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "mont", "primary": true}, "koklu\u015do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Infekta malsano, karakterizata de konvulsia tuso.", "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u043a\u043b\u044e\u0448"], "fr": ["coqueluche (maladie)"], "en": ["whooping cough", "pertussis"], "nl": ["kinkhoest"], "ru": ["\u043a\u043e\u043a\u043b\u044e\u0448"], "de": ["Keuchhusten"], "fa": ["\u0633\u06cc\u0627\u0647\u200c\u0633\u0631\u0641\u0647"], "br": ["drev (kle\u00f1ved)", "paz-yud"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "koklu\u015d", "primary": true}, "handbalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pilkoludo por du teamoj, en kiu oni mane pasigas la pilkon kaj penas \u0135eti \u011din en la golejon de la kontra\u016da teamo.", "translations": {"fr": ["handball"], "en": ["handball"], "pt": ["handebol", "handball"], "de": ["Handball"], "it": ["pallamano"], "pl": ["pi\u0142ka r\u0119czna", "szczypiorniak"]}, "examples": [["mi ludis kun miaj amikinoj en murciana parko volejbalon kaj handbalon", "Karel \u010capek, trad. Josef Vondrou\u0161ek, Na\u016d fabeloj, Granda polica fabelo, [2002?]"]], "subdefinitions": []}], "root": "handbal", "primary": true}, "terapio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metoda kuracado eventuale kunigebla kun aliaj.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u0440\u0430\u043f\u0456\u044f"], "fr": ["th\u00e9rapie"], "en": ["therapy"], "nl": ["therapie"], "pt": ["terapia"], "ru": ["\u0442\u0435\u0440\u0430\u043f\u0438\u044f"], "ca": ["ter\u00e0pia"], "de": ["Therapie"], "hu": ["gy\u00f3gykezel\u00e9s", "ter\u00e1pia"], "es": ["terapia"], "pl": ["terapia"]}, "examples": [["pro la malbona ekonomia situacio nur \u0109irka\u016d 500 el ili ricevadas la modernan terapion per tri medikamentoj", "Vladimir Lemelev: Novaj strategioj en Rusio, Monatojaro 2001a, numero 5a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "terapi", "primary": true}, "lingvistiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "= Lingvoscienco.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u043d\u0433\u0432\u0456\u0441\u0442\u044b\u043a\u0430", "\u043c\u043e\u0432\u0430\u0437\u043d\u0430\u045e\u0441\u0442\u0432\u0430"], "nl": ["lingu\u00efstiek", "taalkunde"], "pt": ["ling\u00fc\u00edstica", "glossologia", "glotologia"], "ru": ["\u043b\u0438\u043d\u0433\u0432\u0438\u0441\u0442\u0438\u043a\u0430", "\u044f\u0437\u044b\u043a\u043e\u0437\u043d\u0430\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Linguistik", "Sprachwissenschaft"], "sv": ["lingvistik", "spr\u00e5kvetenskap"], "hu": ["nyelv\u00e9szet", "nyelvtudom\u00e1ny", "lingvisztika"], "es": ["ling\u00fc\u00edstica"]}, "examples": [["mi mem estis profesie trejnita la\u016d la Strukturisma Skolo de lingvistiko", "Donald Broadribb: Esperanto el vidpunkto de strukturismo (Geraldo Mattos, En la komenco estas la vorto), Monatojaro 2001a, numero 5a, p. 31a"]], "subdefinitions": []}], "root": "lingvistik", "primary": true}, "falilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ka\u016dzo de falo.", "translations": {"nl": ["val (bijv. een val zetten)"], "fr": ["achoppement", "chausse-trappe", "\u00e9cueil (emb\u00fbche)", "emb\u00fbche (\u00e9cueil)", "obstacle", "pi\u00e8ge (emb\u00fbche)"], "de": ["Stolperstein"], "en": ["snare", "stumbling block"], "hu": ["g\u00e1ncs", "buktat\u00f3"]}, "examples": [["anta\u016d blindulo ne ku\u015digu falilon", "La Malnova TestamentoLevidoj 19:14"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Ka\u016dzo de malhelpo, de malsukceso, de ruini\u011do.", "translations": {"de": ["Stolperstein", "Verderben"], "pl": ["zguba"], "hu": ["csapda"]}, "examples": [["ne servu al iliaj dioj, \u0109ar tio estus falilo por vi", "La Malnova TestamentoReadmono 7:16"]], "subdefinitions": []}], "root": "fal", "primary": false}, "ridegi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Brue ridi.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0433\u0430\u0442\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["rire \u00e0 gorge d\u00e9ploy\u00e9e", "rire aux \u00e9clats"], "nl": ["schaterlachen"], "ru": ["\u0445\u043e\u0445\u043e\u0442\u0430\u0442\u044c"], "sv": ["gapskratta"], "hu": ["kacag"]}, "examples": [["la knabo denove ridas, ridegas senbride", "La Kiso kaj dek tri aliaj noveloj, la brulanta urbo"]], "subdefinitions": []}], "root": "rid", "primary": false}, "injektilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pumpilo kun akra tuba nadlo, servanta por injekti.", "translations": {"be": ["\u0448\u043f\u0440\u044b\u0446", "\u0456\u043d'\u0435\u043a\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["seringue (m\u00e9d.)"], "en": ["(hypodermic) needle"], "nl": ["injectiespuit"], "pt": ["seringa (de inje\u00e7\u00e3o; medicina)"], "ru": ["\u0448\u043f\u0440\u0438\u0446", "\u0438\u043d\u044a\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440"], "de": ["Spritze"], "hu": ["injekci\u00f3s t\u0171"], "es": ["jeringa"]}, "examples": [["sub la lampo ku\u015das preta injektilo en alkoholo kaj ampolo kun likva\u0135o havanta intensan tean koloron", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 27"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aparato por injekti.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0436\u044d\u043a\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["injecteur"], "hu": ["fecskend\u0151", "injektor"], "pt": ["injetor (tecnologia)"], "ru": ["\u0438\u043d\u0436\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440"]}, "examples": [["peraera, perakva, pervapora injektilo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "injekt", "primary": false}, "lingvistika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "= Lingvoscienca.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0438\u043d\u0433\u0432\u0438\u0441\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "nl": ["lingu\u00efstisch", "taalkundig"], "be": ["\u043b\u0456\u043d\u0433\u0432\u0456\u0441\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b", "\u043c\u043e\u0432\u0430\u0437\u043d\u0430\u045e\u0447\u044b"], "de": ["linguistisch", "sprachwissenschaftlich"], "sv": ["lingvistisk", "spr\u00e5kvetenskaplig"], "es": ["ling\u00fc\u00edstico"], "hu": ["nyelv\u00e9szeti", "nyelvtudom\u00e1nyi", "lingvisztikai"]}, "examples": [["la enhavo de la libro tute ne estas \u011dangalo de lingvistikaj terminoj kaj la teksto estas glate kaj agrable legebla", "Sergej Derevjanny\u0125: Atrakcio por lingvo\u015datantoj? (I. Maier, W. F. Pilger, Duamana traduko por la Rusa Caro), Monatojaro 2001a, numero 11a, p. 30a"]], "subdefinitions": []}], "root": "lingvistik", "primary": false}, "ridego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre la\u016dta rida vo\u0109ado.", "translations": {"ru": ["\u0445\u043e\u0445\u043e\u0442"], "fr": ["hilarit\u00e9", "rigolade"], "nl": ["schaterlach"], "hu": ["kacag\u00e1s"]}, "examples": [["en la salono eksonis la\u016dta ridego", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 3, anekdotoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "rid", "primary": false}, "konsilanaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0432\u0435\u0442"], "fr": ["conseil (groupe de conseillers)"], "nl": ["raad (raadgevend lichaam; ontr.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konsil", "primary": false}, "sterlinga funto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0444\u0443\u043d\u0442 \u0441\u0442\u044d\u0440\u043b\u0456\u043d\u0433\u0430\u045e"], "fr": ["livre sterling"], "en": ["pound sterling"], "nl": ["pond sterling"], "pt": ["libra esterlina"], "ru": ["\u0444\u0443\u043d\u0442 \u0441\u0442\u0435\u0440\u043b\u0438\u043d\u0433\u043e\u0432"], "de": ["Pfund Sterling"], "hu": ["font sterling"], "fa": ["\u067e\u0648\u0646\u062f \u0627\u0633\u062a\u0631\u0644\u06cc\u0646\u06af", "\u0644\u06cc\u0631\u0647\u0654 \u0627\u0633\u062a\u0631\u0644\u06cc\u0646\u06af"], "pl": ["funt szterling"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "funt", "primary": false}, "ortilo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ortiloj povas havi diversajn formojn la\u016d la intencita uzo, ekz-e formo de orta triangulo a\u016d de litero T."], "primary definition": "Ilo por desegni ortajn rektojn.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0433\u043e\u043b\u044c\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["\u00e9querre"], "en": ["set square", "triangle (set square)"], "de": ["Rei\u00dfdreieck"], "pl": ["ekierka"], "hu": ["der\u00e9ksz\u00f6g\u0171 vonalz\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ort", "primary": false}, "mastaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iuj mastoj de \u015dipo.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u043d\u0433\u043e\u0443\u0442"], "fr": ["espar", "m\u00e2ture"], "de": ["Bemastung"], "en": ["spar"], "pt": ["mastrea\u00e7\u00e3o"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mast", "primary": false}, "brulrezista": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne brulema, kapabla rezisti al brulo.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0441\u0433\u043e\u0440\u0430\u0435\u043c\u044b\u0439", "\u043e\u0433\u043d\u0435\u0443\u043f\u043e\u0440\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["incombustible"], "en": ["fire-proof", "incombustible"], "pl": ["trudnopalny", "niepalny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "brul", "primary": false}, "multo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda kvanto, granda nombro.", "translations": {"be": ["\u0432\u044f\u043b\u0456\u043a\u0430\u044f \u043a\u043e\u043b\u044c\u043a\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043c\u043d\u043e\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["un grand nombre"], "en": ["a mass", "large quantity"], "nl": ["veel"], "ru": ["\u043c\u043d\u043e\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u043c\u043d\u043e\u0433\u043e\u0435"], "de": ["Menge", "Masse"], "tp": ["mute"], "hu": ["sok", "t\u00f6meg"]}, "examples": [["multo da homoj", null], ["sur la arbo estis multo da birdoj", null], ["ri\u0109eco donas multon da amikoj", "Z"], ["mi neniam prenas kun mi multon da paka\u0135o", "Z"], ["\u0109e multo da sortoj neevitebla estas peko", "Z"], ["la multo de lia senprudenteco lin devojigos", "Z"], ["multo mankas por ke...u", null], ["ni devas kontenti\u011di per nemulto", "Z"], ["la homomulto", "Z"], ["la pasioj de la multularo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mult", "primary": false}, "decidi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Post pripenso, definitive fiksi, kio devas esti farata.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0448\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u0440\u0430\u0448\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["arr\u00eater (une d\u00e9cision)", "d\u00e9cider (qc \u00e0 faire)", "r\u00e9soudre (d\u00e9cider d'une solution)", "statuer"], "en": ["decide"], "pt": ["decidir", "deliberar", "dirimir", "haver por bem", "julgar", "resolver", "resolver-se a"], "ru": ["\u0440\u0435\u0448\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0435\u0448\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u043d\u044f\u0442\u044c \u0440\u0435\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["entscheiden", "entschlie\u00dfen", "beschlie\u00dfen"], "hu": ["elhat\u00e1roz", "eld\u00f6nt"], "sk": ["rozhodn\u00fa\u0165"], "es": ["decidir"], "cs": ["rozhodnout"], "pl": ["decydowa\u0107", "postanawia\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "", "translations": {}, "examples": [["Mi jam de longe tion decidis , nun Mi tion plenumis, ke la fortikigitaj urboj fari\u011dis amaso da ruin\u015dtonoj", "La Malnova Testamento, Jesaja 37:26"], ["se la son\u011do dufoje ripeti\u011dis al Faraono, tio montras, ke estas firme decidita de Dio", "La Malnova Testamento, Genezo 41:32"], ["sur la kampo vi falos, \u0109ar Mi tion decidis", "La Malnova Testamento, Je\u0125ezkel 39:5"], ["sciigu, kion la Eternulo Cebaot decidis pri Egiptujo", "La Malnova Testamento, Jesaja 19:12"], ["li decidis translo\u011di\u011di", null], ["\u015di decidas, ke \u015di rekomencos paroli", "Gerda malaperis, \u0109apitro 13a"], ["ni decidis ne paroli plu pri iaj reformoj", "Z"], ["oni decidis por li la plej facilan rolon", null], ["la decidita loko de \u015dia sorto", "Z"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "", "translations": {}, "examples": [["kiam alvenos la \u0109efkapitano Lisias, tiam mi decidos vian aferon", "La Nova Testamento, La agoj 24:22"], ["la\u016d [la diro de la pastroj] devas esti decidata \u0109iu disputo kaj \u0109iu difekto", "La Malnova Testamento, Readmono 21:5"], ["kiel do decidi tiun \u0109i komplikitan demandon?", "Homoarnismo"], ["\u0109u efektive ne ekzistas \u0109e vi e\u0109 unu sa\u011dulo, kiu povus decidi inter siaj fratoj?", "La Nova Testamento, I. Korintanoj 6:5"], ["nedecidebla demando", "Z"], ["la loto \u0109esigas disputojn kaj decidas inter potenculoj", "La Malnova Testamento, Sentencoj 18:18"], ["\u0109e tiu malsano, unu horo povas decidi inter vivo kaj morto", "Z"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "", "translations": {}, "examples": [["kiel Mi decidis, tiel efektivi\u011dos", "La Malnova Testamento, Jesaja 14:24"], ["mi decidis, ke vi decidu", "Z"]]}]}], "root": "decid", "primary": true}, "decido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago decidi; io decidita.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0448\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["d\u00e9cision", "r\u00e9solution (d\u00e9cision)"], "en": ["decision"], "ru": ["\u0440\u0435\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Entscheidung", "Entscheid", "Entschluss", "Beschluss"], "hu": ["elhat\u00e1roz\u00e1s", "d\u00f6nt\u00e9s", "hat\u00e1rozat"], "sk": ["rozhodnutie"], "es": ["decisi\u00f3n"], "pl": ["decyzja", "postanowienie", "uchwa\u0142a"]}, "examples": [["fari decidon", "Z"], ["\u015dan\u011di tian decidon", null], ["ju\u011dista decido (verdikto)", null], ["\u0109iujn siajn argumentojn ili penadis konformigadi al tiu anta\u016dfarita decido", "Z"], ["por la decido de la demando estas kreita komitato", "Z"], ["tiu demando iom post iom per la uzado ricevis decidon pli difinitan", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "decid", "primary": false}, "deseli\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Dei\u011di de selo, finante la rajdon.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u0435\u0437\u0442\u044c \u0441 \u0441\u0435\u0434\u043b\u0430"], "fr": ["d\u00e9monter (\u00e9quitation)", "descendre de selle"], "it": ["smontare dalla sella"], "hu": ["lesz\u00e1ll a nyeregb\u0151l"]}, "examples": [["ili alvenis al vila\u011do, haltis tie kaj deseli\u011dis \u0109e gastejo", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 2a, \u0109apitro 71a, p. 797a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sel", "primary": false}, "man\u011dosalono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vasta a\u016d luksa man\u011do\u0109ambro.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0430\u043d\u043a\u0435\u0442\u043d\u044b\u0439 \u0437\u0430\u043b"], "fr": ["salle de banquet"], "de": ["Speisesaal"], "it": ["salone dei ricevimenti", "refettorio"], "pt": ["sal\u00e3o de banquete", "sala de jantar", "refeit\u00f3rio"]}, "examples": [["mi eniris en la man\u011dosalonon kaj matenman\u011dis kaj poste promenadis sur la perono", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, la nigra virino, (el la lingvo sveda tradukis B. G. Jonson el \u00d6stersund)"]], "subdefinitions": []}], "root": "salon", "primary": false}, "varicelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Virusdevena, konta\u011da malsano, kiu trafas precipe infanojn, ka\u016dzante jukajn vezikojn sur la ha\u016dto.", "translations": {"fr": ["varicelle"], "en": ["chickenpox", "chicken pox"]}, "examples": [["\u015dia korpo estas kovrita de aknoj kaj varicelaj makuloj", "F. Wodou, Varicelo en Togolando, 2010-01-02"]], "subdefinitions": []}], "root": "varicel", "primary": true}, "\u0109ambro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la apartaj ejoj de domo, disigitaj per muroj a\u016d vandoj, kaj komuniki\u011dantaj per pordoj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043d\u0430\u0442\u0430"], "en": ["room"], "nl": ["kamer"], "de": ["Kammer", "Zimmer"], "tr": ["oda"], "it": ["stanza", "camera", "sala"], "tp": ["tomo"], "fa": ["\u0627\u062a\u0627\u0642"], "bg": ["\u0441\u0442\u0430\u044f"], "cs": ["pokoj", "m\u00edstnost"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108ambro en lo\u011dejo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043a\u043e\u0439"], "fr": ["pi\u00e8ce (d'habitation)"], "pt": ["c\u00f4modo (subst.)"], "de": ["Raum", "Zimmer", "Kammer"], "sv": ["rum"], "hu": ["szoba"], "sk": ["izba"], "ar": ["\u062d\u064f\u062c\u0652\u0631\u064e\u0629\u064c \u062c \u062d\u064f\u062c\u064e\u0631\u064c"], "pl": ["pok\u00f3j", "izba", "pomieszczenie", "sala"], "es": ["habitaci\u00f3n", "cuarto"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108ambro ofica.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043b\u044f\u043f\u0430\u0441\u0435\u0434\u0436\u0430\u043d\u044c\u043d\u044f\u045e"], "fr": ["salle"], "pt": ["c\u00e2mara"], "de": ["Kammer"], "hu": ["helyis\u00e9g"], "sk": ["miestnos\u0165"], "pl": ["pok\u00f3j", "pomieszczenie"], "es": ["c\u00e1mara"]}, "examples": []}]}, {"remarks": [], "primary definition": "\u015ctata a\u016d publika institucio, precipe asembleo, kaj ties oficejo a\u016d kunvenejo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u0430\u0442\u0430 (\u0443\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u0430)"], "fr": ["chambre (institution)"], "en": ["chamber"], "pt": ["c\u00e2mara"], "ru": ["\u043f\u0430\u043b\u0430\u0442\u0430"], "de": ["Kammer"], "it": ["camera"], "hu": ["h\u00e1z (pl. fels\u0151h\u00e1z)", "kamara"], "sk": ["komora"], "pl": ["izba"], "es": ["c\u00e1mara"]}, "examples": [["\u0109ambro de deputitoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ambr", "primary": true}, "kilovathoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komunuza mezurunuo de energio>, egala al mil vathoroj; simb. kWh.", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u043b\u0430\u0432\u0430\u0442-\u0433\u0430\u0434\u0437\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["kilowatt-heure"], "en": ["kilowatt-hour"], "nl": ["kilowattuur"], "ru": ["\u043a\u0438\u043b\u043e\u0432\u0430\u0442\u0442-\u0447\u0430\u0441"], "de": ["Kilowattstunde"], "hu": ["kilowatt\u00f3ra"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kilovat", "primary": false}, "farmulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu farmas bienon.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0430\u043d\u0434\u0430\u0442\u0430\u0440", "\u0444\u044d\u0440\u043c\u044d\u0440"], "fr": ["fermier (locataire)"], "nl": ["pachter"], "ru": ["\u0430\u0440\u0435\u043d\u0434\u0430\u0442\u043e\u0440", "\u0444\u0435\u0440\u043c\u0435\u0440"], "de": ["P\u00e4chter", "Bewirtschafter", "Bauer", "Farmer"], "hu": ["haszonb\u00e9rl\u0151", "f\u00f6ldb\u00e9rl\u0151", "\u00e1rend\u00e1s", "farmer"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "farm", "primary": false}, "elver\u015di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malplenigi per ver\u015dado.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u044c\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9verser"], "nl": ["uitgieten"], "ru": ["\u0432\u044b\u043b\u0438\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u043b\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["aussch\u00fctten"], "hu": ["ki\u00f6nt", "kiont"]}, "examples": [["edzino pli elver\u015das per funelo ol edzo enver\u015das per sitelo", "Proverbaro esperanta"], ["valora rekompenco por via elver\u015dita sango", "Z"], ["de la manoj \u011dis lipoj la sup' elver\u015di\u011dis", "Proverbaro esperanta"], ["elver\u015di sur iun sian koleron", "Proverbaro esperanta"], ["libere elver\u015di sian koron", "Z"], ["paroli kun korelver\u015dado", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ver\u015d", "primary": false}, "aleno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kudrilego uzata de ledlaboristoj, \u015duistoj.", "translations": {"be": ["\u0448\u044b\u043b\u0430"], "fr": ["al\u00e8ne"], "en": ["awl"], "nl": ["els (priem)", "priem"], "pt": ["sovela"], "ru": ["\u0448\u0438\u043b\u043e"], "de": ["Ahle", "Pfriem"], "sk": ["\u0161idlo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "alen", "primary": true}, "platonismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Filozofia doktrino de Platono.", "translations": {"en": ["Platonism"], "it": ["platonismo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Platon", "primary": false}, "benzinejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, kie a\u016dtistoj povas provizi sin per benzino.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u043d\u0437\u043e\u0437\u0430\u043f\u0440\u0430\u0432\u043e\u0447\u043d\u0430\u044f \u0441\u0442\u0430\u043d\u0446\u0438\u044f", "\u0431\u0435\u043d\u0437\u043e\u0437\u0430\u043f\u0440\u0430\u0432\u043a\u0430"], "fr": ["station-service"], "de": ["Tankstelle"], "en": ["gas station (usone)", "filling station (usone)", "petrol station (brite)"], "pl": ["stacja benzynowa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "benzin", "primary": false}, "eksterdan\u011dera": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne estanta en dan\u011dero.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430-\u0437\u0430 \u043d\u0435\u0431\u044f\u0441\u044c\u043f\u0435\u043a\u0430\u0439"], "fr": ["s\u00fbr (hors de danger)", "hors de danger"], "en": ["out of danger"], "nl": ["buiten gevaar"], "ru": ["\u0432\u043d\u0435 \u043e\u043f\u0430\u0441\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438", "\u043d\u0430\u0445\u043e\u0434\u044f\u0449\u0438\u0439\u0441\u044f \u0432 \u0431\u0435\u0437\u043e\u043f\u0430\u0441\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438"], "de": ["au\u00dfer Gefahr"], "hu": ["biztons\u00e1gos", "vesz\u00e9lyen k\u00edv\u00fcli"], "fa": ["\u062f\u0648\u0631 \u0627\u0632 \u062e\u0637\u0631", "\u0627\u0645\u0646"], "br": ["barrek (er-maez a za\u00f1jer)", "er-maez a za\u00f1jer"], "pl": ["z dala od niebezpiecze\u0144stwa", "z dala od zagro\u017cenia"]}, "examples": [["la tendaro opiniis sin tute eksterdan\u011dera", "La Malnova Testamento, Ju\u011distoj 8:11"], ["Mi donos al ili la eblon dormi eksterdan\u011dere", "La Malnova Testamento, \u0124osea 2:18"]], "subdefinitions": []}], "root": "dan\u011der", "primary": false}, "\u011dangalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Densa arbaro de varma, malseka klimato, precipe de musonaj landoj.", "translations": {"be": ["\u0434\u0436\u0443\u043d\u0433\u043b\u0456"], "fr": ["jungle"], "en": ["jungle"], "nl": ["wildernis"], "pt": ["j\u00e2ngal", "floresta", "selva"], "ru": ["\u0434\u0436\u0443\u043d\u0433\u043b\u0438"], "de": ["Dschungel"], "sv": ["djungel"], "hu": ["dzsungel"], "fa": ["\u062c\u0646\u06af\u0644"], "es": ["jungla"], "it": ["giungla", "jungla"], "pl": ["d\u017cungla"], "he": ["\u05d9\u05e2\u05e8 \u05e2\u05d3", "\u05d2'\u05d5\u05e0\u05d2\u05dc", "\u05e1\u05d1\u05da"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Pro multaj diversaj eroj implika loko a\u016d medio.", "translations": {}, "examples": [["la enhavo de la libro tute ne estas \u011dangalo de lingvistikaj terminoj", "Sergej Derevjanny\u0125: Atrakcio por lingvo\u015datantoj? (I. Maier, W. F. Pilger, Duamana traduko por la Rusa Caro), Monatojaro 2001a, numero 11a, p. 30a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011dangal", "primary": true}, "epistemologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["epistemologie", "kennistheorie", "kennisleer", "kenleer"], "pt": ["epistemologia"]}, "examples": [["la filozofio de scienco parencas al epistemologio kaj ontologio", "Vikipedio, artikolo \u00abFilozofio de sciencoj\u00bb, 2005-08-10"]], "subdefinitions": []}], "root": "epistemologi", "primary": true}, "sin direkti al": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sin movi al io konkreta.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u043a\u0456\u0440\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u043a\u0456\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430 (\u043a\u0443\u0434\u044b\u0441\u044c\u0446\u0456)"], "de": ["sich wenden an"], "es": ["dirigirse a"], "pl": ["kierowa\u0107 si\u0119", "skierowa\u0107 si\u0119"], "ru": ["\u043d\u0430\u043f\u0440\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"]}, "examples": [["sin direkti al la urbo, al sudo, orienten", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Celi al io abstrakta.", "translations": {}, "examples": [["ne sukcesinte, mi direktis min al la industrio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "direkt", "primary": false}, "duno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Amaso da sablo formita de vento.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u044e\u043d\u0430"], "fr": ["dune"], "bg": ["\u0434\u044e\u043d\u0430"], "nl": ["duin"], "pt": ["duna"], "ru": ["\u0434\u044e\u043d\u0430"], "de": ["D\u00fcne"], "hu": ["d\u0171ne", "homokbucka"], "en": ["dune"], "es": ["duna"], "pl": ["wydma", "diuna"], "he": ["\u05d7\u05d5\u05dc\u05d9\u05ea", "\u05d3\u05d9\u05d5\u05e0\u05d4"]}, "examples": [["apudmara duno", null], ["dezerta duno", null], ["tiam la sabloblovado \u0109esi\u011dis sed la dunoj \u0109iam ankora\u016d staras", "Fabeloj, volumo 4, Historio el la dunoj"], ["grandaj sablaj dunoj staris tie tiel same kiel hejme \u0109e la Norda maro kiamaniere ili venis \u0109i tien, tri mejlojn internen de la lando, kaj estis tiel same altaj kaj grandaj kiel \u0109e la bordo?", "Fabeloj, volumo 4, Historio el la dunoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "dun", "primary": true}, "gratifiki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Doni la\u016dvolan kromsalajron a\u016d rekompencan mondonacon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044d\u043c\u0456\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0443\u0437\u043d\u0430\u0433\u0430\u0440\u043e\u0434\u0436\u0432\u0430\u0446\u044c (\u0433\u0440\u0430\u0448\u044b\u043c\u0430)"], "fr": ["gratifier (une r\u00e9compense financi\u00e8re)"], "nl": ["begunstigen", "begiftigen met", "trakteren"], "pt": ["gratificar (em dinheiro)"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0436\u0430\u043b\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u0433\u0440\u0430\u0434\u0438\u0442\u044c"], "de": ["eine Sonderzuwendung machen"], "hu": ["jutalmaz", "premiz\u00e1l", "gratifik\u00e1l"], "es": ["gratificar"]}, "examples": [["gratifiki iun per 100 frankoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "gratifik", "primary": true}, "gratifiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kromsalajro, mondono.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044d\u043c\u0456\u044f", "\u0443\u0437\u043d\u0430\u0433\u0430\u0440\u043e\u0434\u0430 (\u0433\u0440\u0430\u0448\u043e\u0432\u0430\u044f)"], "fr": ["gratification (r\u00e9compense financi\u00e8re)", "pourboire"], "nl": ["gratificatie", "bonus", "drinkgeld", "fooi"], "pt": ["gratifica\u00e7\u00e3o (em dinheiro)", "b\u00f4nus (em dinheiro)"], "ru": ["\u043d\u0430\u0433\u0440\u0430\u0434\u0430", "\u043f\u0440\u0435\u043c\u0438\u044f"], "de": ["Sonderzuwendung", "Gratifikation", "Extraverg\u00fctung"], "hu": ["jutalom", "pr\u00e9mium", "gratifik\u00e1ci\u00f3"], "es": ["gratificaci\u00f3n"]}, "examples": [["\u0109u venis la gratifiko de Lia Majesto por la printempa ofero?", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 53a, p. 184a"]], "subdefinitions": []}], "root": "gratifik", "primary": false}, "karno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komunlingva nomo de la molaj histoj, kontraste al la ostoj (la malmolaj histoj) unuflanke, al sango kaj limfo (la likvaj histoj), aliflanke.", "translations": {"be": ["\u043c\u044f\u0441\u0430", "\u043f\u043b\u043e\u0446\u044c"], "fr": ["chair (d'animal)", "viande"], "en": ["flesh"], "nl": ["vlees"], "ru": ["\u043f\u043b\u043e\u0442\u044c", "\u043c\u044f\u0433\u043a\u0438\u0435 \u0442\u043a\u0430\u043d\u0438 (\u0430\u043d\u0430\u0442.)"], "de": ["Fleisch"], "sv": ["k\u00f6tt"], "hu": ["h\u00fas"]}, "examples": [["mi hakos al vi la akrajn spronojn en la karnon", "Z"], ["la hundoj forman\u011dos la karnon de Izebel", "Z"], ["\u0109eesti kun karno kaj ostoj", null], ["la bestoj diskarnis la kadavra\u0135on", "Z"], ["karnon kune kun \u011dia animo, la sango, ne man\u011du", "La Malnova Testamento, Genezo 9:4"], ["karnori\u0109a besto", null], ["senkarna skeleto", null], ["Benjamen estas lupo karno\u015dira", "La Malnova Testamento, Genezo 49:27"], ["kaj cirkumcidu la karnon de via prepucio, kaj tio estu signo de interligo inter Mi kaj vi", "La Malnova Testamento, Genezo 17:11"], ["tran\u0109i rekte en la karnon", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tia substanco, konsiderata kiel la fizika parto de homo, kontraste kun lia spirito.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u043e\u0446\u044c"], "fr": ["chair (corps)", "corps"], "en": ["flesh"], "pl": ["cia\u0142o"], "ru": ["\u043f\u043b\u043e\u0442\u044c"]}, "examples": [["nek karno kaj sango, sed la koro faras nin patroj kaj filoj", "Z"], ["iri la vojon de \u0109iu karno", "Z"], ["la\u016d la kristanoj Jesuo estas enkarni\u011dinta Dio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Mola fibreca substanco, lokita sub la \u015delo de fruktoj, konsiderata kontraste kun la kerno(j).", "translations": {"be": ["\u043c\u044f\u043a\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["chair (d'un fruit)", "pulpe (bot.)"], "en": ["flesh", "meat"], "pl": ["mi\u0105\u017csz"], "ru": ["\u043c\u044f\u043a\u043e\u0442\u044c"]}, "examples": [["la karno de persiko, de melono", null]], "subdefinitions": []}], "root": "karn", "primary": true}, "kolerigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari, ke iu koleru.", "translations": {"be": ["\u0437\u043b\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0437\u043b\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["mettre en col\u00e8re", "mettre en boule", "mettre en p\u00e9tard", "mettre en rogne", "courroucer", "f\u00e2cher", "faire enrager (courroucer)"], "nl": ["kwaad maken"], "ru": ["\u0437\u043b\u0438\u0442\u044c", "\u0441\u0435\u0440\u0434\u0438\u0442\u044c"], "de": ["w\u00fctend machen", "aufregen", "zornig machen"], "hu": ["megharag\u00edt", "felbosszant"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "koler", "primary": false}, "puri\u011dejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko aran\u011dita a\u016d ta\u016dga por sinpurigo.", "translations": {"nl": ["vagevuur"], "de": ["Bad", "Waschraum"], "en": ["purgatory"], "pt": ["purgat\u00f3rio"], "hu": ["tiszt\u00e1lkod\u00f3helyis\u00e9g", "tisztul\u00e1s helye"]}, "examples": [["tiu \u0109ambro estis anka\u016d puri\u011dejo, tra kiu pasadis homaj animoj, enirante el \u011di en la \u0109ielon de akirita laboro, a\u016d en la inferon de kontra\u016dvola senlaboreco", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "pur", "primary": false}, "Drento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Provinco en norda Nederlando, kun \u0109efurbo Aseno.", "translations": {"de": ["Drenthe"], "nl": ["Drenthe"], "pt": ["Drente"], "hu": ["Drente"]}, "examples": [["en Gelrio, Nord-Brabanto, Drento kaj tiel plu., mi ne malofte vidis \u011din", "Wouter PILGER: Nederlandaj venenaj kreska\u0135oj,"]], "subdefinitions": []}], "root": "Drent", "primary": true}, "ekstradicii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Transdoni homon al la juraj instancoj de alia \u015dtato, kiu konsideras lin fu\u011dinta kriminto.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0434\u0430\u0446\u044c (\u0437\u043b\u0430\u0447\u044b\u043d\u0446\u0430 \u0456\u043d\u0448\u0430\u0439 \u0434\u0437\u044f\u0440\u0436\u0430\u0432\u0435)"], "fr": ["extrader"], "pl": ["dokonywa\u0107 ekstradycji", "wydala\u0107 kogo\u015b w ramach ekstradycji"], "ru": ["\u0432\u044b\u0434\u0430\u0442\u044c (\u043f\u0440\u0435\u0441\u0442\u0443\u043f\u043d\u0438\u043a\u0430 \u0434\u0440\u0443\u0433\u043e\u043c\u0443 \u0433\u043e\u0441\u0443\u0434\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u0443)", "\u043f\u043e\u0434\u0432\u0435\u0440\u0433\u043d\u0443\u0442\u044c \u044d\u043a\u0441\u0442\u0440\u0430\u0434\u0438\u0446\u0438\u0438"], "de": ["ausliefern"], "es": ["extraditar"], "hu": ["kiad (b\u0171n\u00f6z\u0151t)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekstradici", "primary": true}, "ekstradicio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Transdono de homo al lin pro krimo postulanta \u015dtato.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0441\u0442\u0440\u0430\u0434\u044b\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["extradition"], "pl": ["ekstradycja"], "ru": ["\u044d\u043a\u0441\u0442\u0440\u0430\u0434\u0438\u0446\u0438\u044f", "\u0432\u044b\u0434\u0430\u0447\u0430"], "de": ["Auslieferung"], "es": ["extradici\u00f3n"], "hu": ["kiadat\u00e1s"]}, "examples": [["kelkaj landoj rifuzas la ekstradicion en \u0109iaj okazoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ekstradici", "primary": false}, "Masora Biblio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La norma Hebrea Biblio, rezultinta el la laboro de la masoristoj en 1088.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u0441\u043e\u0440\u0435\u0442\u0441\u043a\u0430\u044f \u0411\u0438\u0431\u043b\u0438\u044f", "\u043c\u0430\u0441\u043e\u0440\u0435\u0442\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0422\u0430\u043d\u0430\u0445"], "de": ["Masoretischer Text"], "hu": ["masszor\u00e9ta Biblia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "masor", "primary": false}, "rivolua": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al rivoluo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0440\u0430\u0449\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["rivolua movo", null], ["rivolua akso de figuro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Rivoluan surfacon (resp. solidon) oni povas intuicie prezenti al si, kiel spuron, lasitan de iu ebena kurbo (resp. surfaco), kiu rivoluas \u0109irka\u016d rekto, ku\u015danta en \u011dia ebeno. Kelkaj preferas uzi \u011dian sinonimon \u00abrotacia\u00bb, opiniante ke la radiko \u00abrivolu\u00bb ne respondas al vera bezono de la lingvo. Rimarkindas, ke la termino aperas jam \u0109e Bricard , sed sub formo \u00abrevolua\u00bb."], "primary definition": "(parolante pri solido a\u016d surfaco) Tia, ke \u011di estas entute sen\u015dan\u011da per \u0109iu rotacio \u0109irka\u016d difinita akso (alidire: \u011di enhavas la bildon de \u0109iu \u011dia punkto per tiuj rotacioj).", "translations": {"ru": ["(\u0442\u0435\u043b\u043e, \u043f\u043e\u0432\u0435\u0440\u0445\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c) \u0432\u0440\u0430\u0449\u0435\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["(solide, surface) de r\u00e9volution"], "en": ["(body, surface) of revolution"], "nl": ["omwentelings-"], "de": ["Dreh-(k\u00f6rper, fl\u00e4che)"], "pl": ["(bry\u0142a) obrotowa", "(powierzchnia) obrotowa"]}, "examples": [["cirklaj cilindro kaj konuso estas rivoluaj surfacoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rivolu", "primary": false}, "Pitagoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antikva greka filozofo kaj matematikisto el la 6a jarcento a.K., greklingve \u03a0\u03c5\u03b8\u03b1\u03b3\u03cc\u03c1\u03b1\u03c2.", "translations": {"be": ["\u041f\u0456\u0444\u0430\u0433\u043e\u0440"], "fr": ["Pythagore"], "bg": ["\u041f\u0438\u0442\u0430\u0433\u043e\u0440"], "nl": ["Pythagoras"], "pt": ["Pit\u00e1goras"], "ru": ["\u041f\u0438\u0444\u0430\u0433\u043e\u0440"], "de": ["Pythagoras"], "it": ["Pitagora"], "hu": ["Pitagorasz", "P\u00fcthagor\u00e1sz"], "en": ["Pythagoras"], "br": ["Pythagoras"], "pl": ["Pitagoras"]}, "examples": [["Pitagoro el Samoso, kiu estis vivinta sep metamorfozojn", "Lukiano, trad. G. Berveling, veraj rakontoj. - 2005"]], "subdefinitions": []}], "root": "Pitagor", "primary": true}, "rivolui": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La senca diferenco inter \u00abrivolui\u00bb kaj \u00abrotacii\u00bb ne estas tre granda, sed, parolante pri astro a\u016d satelito, eblas distingi la rotaciadon \u0109irka\u016d la propra akso kaj la rivoluadon la\u016d \u011dia gravita orbito."], "primary definition": "Fari rivoluojn.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0440\u0430\u0449\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f (\u0432\u043e\u043a\u0440\u0443\u0433 \u0447\u0435\u0433\u043e-\u043b.)"], "fr": ["tourner (effectuer une r\u00e9volution)", "effectuer une r\u00e9volution (tourner)"], "nl": ["een omwenteling maken"], "hu": ["fordul (k\u00f6rbe)"]}, "examples": [["la helico ne rivoluas sufi\u0109e rapide", null], ["rivoluanta satelito", null], ["orta triangulo, rivoluanta \u0109irka\u016d latero de \u011dia orto, naskas konuson", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rivolu", "primary": false}, "rivoluo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Tiu termino fakte ne estas uzata en matematiko, sed iel pravigas la alifakajn sencojn."], "primary definition": "Tia rotacio de solido, ke tiu revenas al sia origina pozicio.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u043e\u0440\u043e\u0442"], "fr": ["r\u00e9volution (rotation)"], "en": ["revolution"], "nl": ["omwenteling"], "pt": ["revolu\u00e7\u00e3o"], "de": ["Umdrehung"], "hu": ["fordulat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Movo de io, kio faras kompletan turni\u011don \u0109irka\u016d akso.", "translations": {}, "examples": [["je la rapideco de 100 km/h la rado de mia a\u016dto faras pli ol dek rivoluojn en \u0109iu sekundo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Movo de astro, kiu turni\u011das la\u016d sia orbito \u011dis reveno al la deirpunkto.", "translations": {}, "examples": [["la rivoluo de nia terglobo \u0109irka\u016d la suno da\u016dras proksimume 365 tagojn", null], ["dum siaj rivoluoj la planedoj la\u016diras elipsajn orbitojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rivolu", "primary": true}, "evitebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiun oni povas eviti.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0438\u043c\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u043e\u0442\u0432\u0440\u0430\u0442\u0438\u043c\u044b\u0439", "\u043d\u0435 \u043d\u0435\u0438\u0437\u0431\u0435\u0436\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["\u00e9vitable"], "fa": ["\u0627\u062c\u062a\u0646\u0627\u0628\u200c\u067e\u0630\u06cc\u0631"], "de": ["vermeidbar"], "es": ["evitable"], "hu": ["elker\u00fclhet\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "evit", "primary": false}, "blankkolumulo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Iuj rigardas tiun nomon malklara kaj evitinda."], "primary definition": "Oficisto \u2015 tiel nomata alude al la tradicie ofte blankkola \u0109emizo portata sub oficeja kompleto.", "translations": {"fr": ["col-blanc"]}, "examples": [["la blankkolumulo ela\u016dti\u011dis \u0109e la pordo de granda kompanio", "Xiong Yanling, trad. Helo, Ekzamena Intervidi\u011do, Penseo, 2007-03, numero 185a"], ["la ideologio de sinreguligo de merkatoj sendube flankenpu\u015dis la batalon kontra\u016d krimado fare de blankkolumuloj", "I. Warde, trad. M. Leon, Madoff, sub la nazoj..., le Monde diplomatique, 2009-12"]], "subdefinitions": []}], "root": "kol", "primary": false}, "permuta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u00abManiero vicigi elementojn\u00bb ne estas matematika objekto. Temas pri tradicia lingva\u0135o, kiu fakte referencas al la permuto: per \u00abpermuta\u0135o acb\u00bb, konkreta skriba\u0135o, oni fakte referencas al la permuto, kiu \u0135etas a al a, b al c kaj c al b."], "primary definition": "(de n elementoj) \u0108iu el la diversaj manieroj vicigi la elementojn de n-elementa aro.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u045e\u043a\u0430 (\u0437 n \u044d\u043b\u0435\u043c\u044d\u043d\u0442\u0430\u045e)"], "fr": ["permutation (de n \u00e9l\u00e9ments)"], "en": ["permutation (of n things)"], "nl": ["permutatie"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u043a\u0430 (\u0438\u0437 n \u044d\u043b\u0435\u043c\u0435\u043d\u0442\u043e\u0432)"], "de": ["Permutation (von n Elementen)"], "hu": ["permut\u00e1ci\u00f3 (n elem\u00e9)"], "fa": ["\u062c\u0627\u06cc\u06af\u0634\u062a"], "pl": ["permutacja"]}, "examples": [["la nombro de permuta\u0135oj de n elementoj estas faktorialo de n", null], ["la diversaj permuta\u0135oj de la aro {a,b,c} estas: abc, acb, bac, bca, cab, cba", null]], "subdefinitions": []}], "root": "permut", "primary": false}, "areno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko en la centro de cirko por bataloj kaj ludoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u044d\u043d\u0430"], "fr": ["ar\u00e8ne"], "en": ["arena"], "ru": ["\u0430\u0440\u0435\u043d\u0430", "\u043c\u0430\u043d\u0435\u0436"], "de": ["Arena"], "hu": ["ar\u00e9na", "k\u00fczd\u0151t\u00e9r", "porond"], "sk": ["ar\u00e9na"], "es": ["arena", "campo (de f\u00fatbol)", "plaza (de toros)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Kampo de agado a\u016d de idea batalo.", "translations": {"es": ["arena"]}, "examples": [["la politika areno", null], ["Oriento i\u011das areno de plej gravaj okaza\u0135oj", null], ["tiu demando preparas arenon al multaj pridiskutadoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "aren", "primary": true}, "ra\u016dka": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sonanta malklare, obtuze, kvaza\u016d skrapante.", "translations": {"be": ["\u0445\u0440\u044b\u043f\u043b\u044b", "\u0445\u0440\u044b\u043f\u0430\u0442\u044b", "\u0434\u0437\u044f\u0440\u043a\u0430\u0442\u044b"], "fr": ["rauque"], "en": ["hoarse", "husky"], "nl": ["hees", "rauw", "schor"], "pt": ["rouco"], "ru": ["\u0445\u0440\u0438\u043f\u043b\u044b\u0439", "\u0441\u0438\u043f\u043b\u044b\u0439"], "de": ["rau", "heiser"], "sv": ["hes"], "hu": ["rekedt"]}, "examples": [["ra\u016dka vo\u0109o, krio", null], ["ra\u016dki\u011di pro troa kriado, pro malvarmumo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ra\u016dk", "primary": true}, "grundo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tero, konsiderata la\u016d sia \u0125emia konsisto, sia kvalito por kulturo, sia firmeco por konstruo a\u016d alia uzado.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0443\u043d\u0442"], "fr": ["sol", "terrain (sol)"], "nl": ["grond"], "pt": ["solo"], "be": ["\u0433\u0440\u0443\u043d\u0442", "\u0433\u043b\u0435\u0431\u0430"], "de": ["Boden (Grund)", "Grund (Boden)", "Erdboden"], "it": ["suolo", "terreno"], "hu": ["talaj", "f\u00f6ld"], "vo": ["glun"], "es": ["suelo", "terreno"]}, "examples": [["sabla, malseka grundo", null], ["en la malseka argila grundo oni povis vidi la postesignojn de la iliaj piedoj", "Fabeloj, volumo 2, najbaraj familioj"], ["tiu grundo ne ta\u016dgas por greno, por dancado", null], ["la geologo esploris la konsiston de la grundo", null], ["; prepari favoran grundon por la propagando", null], ["; ni do restu sur la firma grundo de la konstatitaj faktoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0442\u043b\u043e"], "de": ["Grund"], "it": ["campo (sfondo)", "sfondo"], "hu": ["h\u00e1tt\u00e9r"]}, "examples": [["pentra\u0135oj sur ora grundo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "grund", "primary": true}, "pigmeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de iu el diversaj etstaturaj popoloj vivantaj precipe en tropika Afriko.", "translations": {"be": ["\u043f\u0456\u0433\u043c\u044d\u0439"], "fr": ["pygm\u00e9e"], "en": ["pygmy"], "nl": ["pygmee"], "pt": ["pigmeu"], "ru": ["\u043f\u0438\u0433\u043c\u0435\u0439"], "de": ["Pygm\u00e4e"], "hu": ["pigmeus"], "fa": ["\u067e\u06cc\u06af\u0645\u0647"], "pl": ["pigmej"]}, "examples": [["e\u0109 kompleta vila\u011do kun \u0109. 300 konganoj (inter kiuj anka\u016d pigmeoj) estis en la ekspozicio", "Wim M. A. De Smet: Anta\u016d cent jaroj, Monato jaro 1998a, numero 5a, p. 25a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ano de mita popolo rimarkinda pro \u011dia malgranda kresko.", "translations": {"fr": ["pygm\u00e9e"], "hu": ["pigmeus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["nain"], "hu": ["t\u00f6rpe"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pigme", "primary": true}, "palmipedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En malnova biologia klasifiko, ordo de palmopiedaj birdoj.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0430\u043f\u0447\u0430\u0442\u043e\u043d\u043e\u0433\u0438\u0435 \u043f\u0442\u0438\u0446\u044b"], "de": ["Schwimmf\u00fc\u00dfler"], "nl": ["zwemvogels"], "pt": ["palm\u00edpede"], "hu": ["\u00fasz\u00f3l\u00e1b\u00faak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "palmiped", "primary": true}, "prestidigitatoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0441\u0442\u0438\u0434\u0438\u0436\u0438\u0442\u0430\u0442\u043e\u0440", "\u0444\u043e\u043a\u0443\u0441\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["illusionniste", "prestidigitateur"], "nl": ["goochelaar"], "pt": ["prestidigitador"], "de": ["Taschenspieler"], "hu": ["b\u0171v\u00e9sz", "szemf\u00e9nyveszt\u0151"]}, "examples": [["en la cirko mi vidis \u0125aldean prestidigitatoron, kiu levi\u011dis en la aeron", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "prestidigitator", "primary": true}, "lekcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Leciono en formo de scienc-instrua parolado en universitato a\u016d alia samranga instituto.", "translations": {"be": ["\u043b\u0435\u043a\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["cours magistral"], "en": ["lecture"], "nl": ["college"], "pt": ["prele\u00e7\u00e3o", "aula (universit\u00e1ria)"], "ru": ["\u043b\u0435\u043a\u0446\u0438\u044f"], "ca": ["lli\u00e7\u00f3 (universit\u00e0ria)"], "de": ["Unterrichtseinheit", "Vorlesung"], "sv": ["f\u00f6rel\u00e4sning"], "hu": ["el\u0151ad\u00e1s (egyetemi)"]}, "examples": [["lekcioj pri la scienco de la lingvo", "Z"], ["kiam la studentoj venas de la lekcioj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "lekci", "primary": true}, "ekrana butono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fenestra\u0135o, areo de komputila ekrano entenanta tekston kaj, kutime, desegna\u0135on de butono \u2015 ortogramon a\u016d rondeton, iam bildigitan per la Askiaj rektaj a\u016d rondaj krampoj: [ ] ( ). La uzanto povas \u015dan\u011di la staton de la areo (kaj de la responda variablo \u2015 re\u011dimo, opcio) per la muso a\u016d per la klavaro.", "translations": {"ru": ["\u044d\u043a\u0440\u0430\u043d\u043d\u0430\u044f \u043a\u043d\u043e\u043f\u043a\u0430"], "de": ["Bildschirmknopf", "Knopf", "Schaltfl\u00e4che"], "en": ["screen button"], "pl": ["przycisk interfejsu graficznego", "pole wyboru interfejsu graficznego", "pole zaznaczenia interfejsu graficznego"], "hu": ["k\u00e9perny\u0151gomb"]}, "examples": [["oni distingas tri butonspecojn: prembutono, markobutono kaj radiobutono", null], ["en dialogujo kutime estas butonoj \u00abBone\u00bb, \u00abRezignu\u00bb, ofte anka\u016d \u00abJes\u00bb kaj \u00abNe\u00bb", null]], "subdefinitions": []}], "root": "buton", "primary": false}, "lekcii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Fari lekcion.", "translations": {"be": ["\u0447\u044b\u0442\u0430\u0446\u044c \u043b\u0435\u043a\u0446\u044b\u0456"], "fr": ["faire cours"], "en": ["lecture"], "nl": ["college geven"], "ru": ["\u0447\u0438\u0442\u0430\u0442\u044c \u043b\u0435\u043a\u0446\u0438\u0438"], "ca": ["impartir (una lli\u00e7\u00f3 universit\u00e0ria)"], "de": ["dozieren", "eine Vorlesung halten"], "sv": ["f\u00f6rel\u00e4sa"], "hu": ["el\u0151ad (egyetemen)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lekci", "primary": false}, "prokuroro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Supera ju\u011da oficisto, akuzanta en la nomo de la \u015dtato.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u043a\u0443\u0440\u043e\u0440"], "en": ["public prosecutor", "district attorney"], "nl": ["openbare aanklager", "procureur"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043a\u0443\u0440\u043e\u0440", "\u043e\u0431\u0432\u0438\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Staatsanwalt"], "hu": ["\u00fcgy\u00e9sz", "\u00e1llam\u00fcgy\u00e9sz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prokuror", "primary": true}, "aso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ludkarto kun nur unu punkto.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0443\u0437"], "fr": ["as (aux cartes)"], "en": ["ace"], "nl": ["aas"], "sv": ["ess"], "hu": ["\u00e1sz"], "sk": ["eso"], "es": ["as"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "as", "primary": true}, "komutilaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plato a\u016d tabulo, sur kiu estas fiksitaj \u0109iuj komutiloj, interrompiloj kaj mezuriloj de elektra kondukilaro.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043c\u0443\u0442\u0430\u0442\u043e\u0440"], "fr": ["tableau de commutation (\u00e9lectrotech.)"], "nl": ["schakelbord"], "pl": ["tablica prze\u0142\u0105czeniowa"], "hu": ["kapcsol\u00f3szekr\u00e9ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "komut", "primary": false}, "inertoforto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inerteca forto.", "translations": {"be": ["\u0441\u0456\u043b\u0430 \u0456\u043d\u044d\u0440\u0446\u044b\u0456"], "fr": ["force d'inertie"], "nl": ["inertie"], "ru": ["\u0441\u0438\u043b\u0430 \u0438\u043d\u0435\u0440\u0446\u0438\u0438"], "de": ["Tr\u00e4gheitskraft"], "fa": ["\u0646\u06cc\u0631\u0648\u06cc \u0645\u0627\u0646\u062f"], "pl": ["si\u0142a inercji", "si\u0142a bezw\u0142adu"], "es": ["fuerza de inercia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fort", "primary": false}, "siavice": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Je sia vico, post anta\u016da okaza\u0135o.", "translations": {"fr": ["\u00e0 son tour"]}, "examples": [["prilingvaj ideoj alportis al esperanto pedantecon tio siavice ka\u016dzis nenecesan grandi\u011don de la radikaro", "La bona lingvo, p. 68a"]], "subdefinitions": []}], "root": "vic", "primary": false}, "alpako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hejma varia\u0135o de la guanaka lamo.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u044c\u043f\u0430\u043a\u0430"], "fr": ["alpaca", "alpaga"], "en": ["alpaca"], "nl": ["alpaca"], "pt": ["alpaca"], "ru": ["\u0430\u043b\u044c\u043f\u0430\u043a\u0430"], "de": ["Alpaka"], "hu": ["alpaka"], "sk": ["alpaka"], "es": ["alpaca"], "he": ["\u05d0\u05dc\u05e4\u05e7\u05d4"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Lano de tiu besto.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Teksa\u0135o el tiu lano.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "alpak", "primary": true}, "ruleto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hazardludo, en kiu ludanto gajnas, se globeto \u0135etita sur turni\u011dantan diskon haltas en fako kun la numero a\u016d koloro, kiun li anta\u016delektis.", "translations": {"fr": ["roulette (jeu)"], "en": ["roulette (game)"], "it": ["roulette"], "pl": ["ruleta", "ruletka"], "sv": ["roulette"]}, "examples": [["Tobbogan ali\u011dis al amaso da ludantoj, \u0109irka\u016dantaj ruleton sub markezo", "A. Grin, trad. J. Finkel, Kuranta sur ondoj, 2008"]], "subdefinitions": []}], "root": "rulet", "primary": true}, "presigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Post pretigo komisii al presejo la produktadon de verko.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0434\u0430\u0442\u044c \u0432 \u043f\u0435\u0447\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["faire imprimer"], "en": ["print", "have printed"], "nl": ["doen drukken"]}, "examples": [["mi povus verki rekte en la germana lingvo kaj presigi la romanon \u0109i tie", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "pres", "primary": false}, "\u015dultrumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Altigi la \u015dultrojn signe pri nescio, nezorgo, indiferenteco.", "translations": {"fr": ["hausser les \u00e9paules"]}, "examples": [["\"Mi bezonas tiujn kvincentmil... ne estis mia mono... estis fremda mono...\" La direktoro \u015dultrumis: \"Mi beda\u016dras!\"", "J. Heltai, trad. P. C., Historio el Monako, Norda Prismo 1957:5, p. 248-250a"], ["rilate la politikistojn \u2015 li \u015dultrolevis, ridetante \u2015 oni bone kontrolos", "J. Francis, Misio sen Alveno, tk-stafeto, 1982"], ["Dieter protestis, ke tio povos difekti lian zorge faritan laboron, sed Winkelheim insistis, do li \u015dultrotiris kaj cedis", "A. Kvinke, Salonvakeroj, Monato, jaro 2000a, numero 5a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dultr", "primary": false}, "tomatujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio solanacoj (Lycopersicon), kun man\u011deblaj brile ru\u011daj fruktoj. Unu specio (Lycopersicon lycopersicum) estas multe kulturata.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043c\u0430\u0442 (\u0440\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u043d\u0430)", "\u043f\u0430\u043c\u0456\u0434\u043e\u0440 (\u0440\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u043d\u0430)"], "fr": ["tomate (plante)"], "hu": ["paradicsomn\u00f6v\u00e9ny"], "pl": ["pomidor (krzew)"], "ru": ["\u0442\u043e\u043c\u0430\u0442 (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435)", "\u043f\u043e\u043c\u0438\u0434\u043e\u0440 (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tomat", "primary": false}, "malsimpla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malfacile komprenebla a\u016d uzebla.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u043b\u0430\u0434\u0430\u043d\u044b"], "fr": ["complexe"], "en": ["complex"], "ru": ["\u0441\u043b\u043e\u0436\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["bonyolult", "\u00f6sszetett", "komplik\u00e1lt"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konsistanta el pluraj pecoj, elementoj, ingrediencoj.", "translations": {}, "examples": [["la romano prezentas tre malsimplajn karakterojn", null], ["tabeloj, strukturoj, aroj dosieroj formas malsimplajn datumtipojn", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Havanta malklaran, implikitan strukturon.", "translations": {}, "examples": [["tiu malkovro de simpla lingva\u0135o por esprimi, tre nuance, malsimplajn faktojn kaj sentojn \u015dajnas esti faktoro en evoluo al stato pli kontentiga", "La bona lingvo"], ["pli ol unu faktoro rolas en tiu malsimpla procezo", null]]}]}], "root": "simpl", "primary": false}, "savkopio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rezerva kopio de datumoj por protekti kontra\u016d perdo de la originalo.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0437\u044d\u0440\u0432\u043d\u0430\u044f \u043a\u043e\u043f\u0456\u044f"], "fr": ["copie de sauvegarde"], "en": ["back up copy"], "nl": ["veiligheidscopie"], "ru": ["\u0440\u0435\u0437\u0435\u0440\u0432\u043d\u0430\u044f \u043a\u043e\u043f\u0438\u044f"], "de": ["Sicherungskopie", "Backup [komputilado]"], "hu": ["biztons\u00e1gi m\u00e1solat"], "es": ["respaldo (de datos)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kopi", "primary": false}, "derivebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri funkcio) Kies deriva\u0135o ekzistas.", "translations": {"sk": ["derivovate\u013en\u00fd"], "ru": ["\u0434\u0438\u0444\u0444\u0435\u0440\u0435\u043d\u0446\u0438\u0440\u0443\u0435\u043c\u044b\u0439"], "fr": ["d\u00e9rivable"], "en": ["differentiable"], "de": ["differenzierbar"], "pl": ["r\u00f3\u017cniczkowalny"]}, "examples": [["ne \u0109iu kontinua funkcio estas derivebla", null], ["la funkcio absoluta valoro estas derivebla \u0109ie krom \u0109e 0", null]], "subdefinitions": []}], "root": "deriv", "primary": false}, "\u0109oto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio \u0109otedoj (Cottus), fi\u015do kun piramidforma kapo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043a\u0430\u043c\u0435\u043d\u0449\u0438\u043a", "\u0431\u044b\u0447\u043e\u043a-\u0440\u043e\u0433\u0430\u0442\u043a\u0430", "\u0448\u0438\u0440\u043e\u043a\u043e\u043b\u043e\u0431\u043a\u0430"], "de": ["Groppe", "Koppe"], "pl": ["g\u0142owacz", "baba (pot.)", "babka (pot.)"], "hu": ["k\u00f6l\u00f6nte"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ot", "primary": true}, "edzomurdintino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Edzino kiu murdis sian edzon.", "translations": {"it": ["uxoricida"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "murd", "primary": false}, "grilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el familio griledoj.", "translations": {"be": ["\u0446\u0432\u044b\u0440\u043a\u0443\u043d", "\u043a\u043e\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["grillon"], "en": ["cricket"], "nl": ["krekel"], "pt": ["grilo"], "ru": ["\u0441\u0432\u0435\u0440\u0447\u043e\u043a", "\u043a\u0443\u0437\u043d\u0435\u0447\u0438\u043a"], "de": ["Grille"], "hu": ["t\u00fccs\u00f6k"], "fa": ["\u062c\u06cc\u0631\u062c\u06cc\u0631\u06a9"]}, "examples": [["vi povas man\u011di la akridon kun \u011dia speco kaj la cikadon kun \u011dia speco kaj la grilon kun \u011dia speco kaj la lokuston kun \u011dia speco", "La Malnova Testamento, Levidoj 11:22"], ["la strigoj tamburadis, la griloj \u0109irpadis kaj la nigraj akridoj blovadis en la bu\u015dharmonikon", "Fabeloj, volumo 1, Vojkamarado"], ["ia grilo zumas al li en la cerbo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio griledoj (Gryllus), vivanta \u0109e sunaj deklivoj kaj herbejrandoj en terfendoj.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gril", "primary": true}, "podestato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plenpotenca administranto de urbo, kiaj ekzistis en Italujo kaj Sudfrancujo en la 13a kaj 14a jarcentoj.", "translations": {"fr": ["podestat"], "de": ["Podestat", "Podest\u00e0"], "nl": ["podesta"], "it": ["podest\u00e0"]}, "examples": [["vi estas la eminenta podestato, vi havas rajton je vivo kaj morto, \u0109ian potencon, \u0109ian liberecon", "V. Hugo, trad. D. Luez, Angelo, Tirano de Padovo, 1:1, Franca Esperantisto, 1986-04, numero 370a"]], "subdefinitions": []}], "root": "podestat", "primary": true}, "envolvi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Tute kovri objekton per io, kiu volvi\u011das \u0109irka\u016d \u011di.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0433\u043e\u0440\u0442\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u043a\u0440\u0443\u0447\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0431\u0433\u043e\u0440\u0442\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0445\u0456\u043d\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0442\u0443\u043b\u044f\u0446\u044c"], "hu": ["beburkol", "bebugyol\u00e1l", "betakar"], "nl": ["inwikkelen"], "pt": ["envolver"], "ru": ["\u0437\u0430\u0432\u0435\u0440\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u043c\u043e\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u0435\u0440\u043d\u0443\u0442\u044c"]}, "examples": [["envolvi en tuko la vunditan fingron, beston en reto, sin mem en varma mantelo, paka\u0135on en paperon", "B"], ["esti envolvita en, per mantelo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Tute kovri.", "translations": {}, "examples": [["la nokto envolvis la teron per nigra vualo", null], ["la ne\u011do kovras la straton envolvitan per la krepusko", null], ["la valo estis envolvita en blanka nebulo", "B"], ["la nebulo volvekovranta nin", null], ["ni estis envolvitaj en labirintaj komplika\u0135oj", null], ["la internacia vivo envolvas nun la tutan terglobon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "volv", "primary": false}, "\u011cingiso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108ingiso", "translations": {"be": ["\u0427\u044b\u043d\u0433\u0456\u0437"], "en": ["Gengis"], "pt": ["G\u00eangis"], "de": ["Dschingis"], "it": ["Gengis"], "hu": ["Dzsingisz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u011cingis", "primary": true}, "ventoltruo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Truo, aran\u011dita ekzemple en muro por enlasi fre\u015dan aeron.", "translations": {"fr": ["bouche d'a\u00e9ration"]}, "examples": [["en la 119-an \u0109ambron estas venigita novulo, sen\u0109ese balbutanta ion pri valuto en ventoltruo", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 13a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tru", "primary": false}, "citologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108eloscienco.", "translations": {"fa": ["\u06cc\u0627\u062e\u062a\u0647\u200c\u0634\u0646\u0627\u0633\u06cc"], "fr": ["cytologie"], "pl": ["cytologia"], "it": ["citologia"], "pt": ["citologia"]}, "examples": [["eblos senpage fari anka\u016d pli komplikajn medicinajn ekzamenojn kiel citologion a\u016d spirometrion", "-, Monda Tago sen Tabako, Pola Radio, 2007-05-31"], ["Painter estis profesoro de citologio en la universitato de Teksaso", "Be\u0109jo, La mondo el mia vidpunkto, 2008-01-11"]], "subdefinitions": []}], "root": "citologi", "primary": true}, "polvigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari, ke io i\u011du polvo", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u043f\u044b\u043b\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c \u0432 \u043f\u0440\u0430\u0445"], "fr": ["pulv\u00e9riser (r\u00e9duire en poussi\u00e8re)", "r\u00e9duire en poussi\u00e8re"], "en": ["dust"], "nl": ["verpulveren"], "de": ["pulverisieren", "in Staub verwandeln"], "pl": ["rozpyli\u0107", "zetrze\u0107 na py\u0142", "zproszkowa\u0107"], "hu": ["por\u00edt", "porr\u00e1 z\u00faz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "polv", "primary": false}, "afto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sendan\u011dera ulcereto en la bu\u015do.", "translations": {"be": ["\u0430\u0444\u0442\u0430"], "fr": ["aphte"], "en": ["aphtha", "aphthous ulcer"], "nl": ["tongblaar", "koortsblaasje", "aft"], "pt": ["afta"], "ru": ["\u0430\u0444\u0442\u0430"], "de": ["Aphte"], "sv": ["afte"], "hu": ["sz\u00e1jfek\u00e9ly", "afta ulcer"], "sk": ["vriedok (v \u00fastach)"], "es": ["afta"], "pl": ["afta", "ple\u015bniawka", "bed\u0142ka", "grzybek", "gnilec ustny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Febrodona \u015dvela\u0135o \u0109e la brusto, mamo, hufoj de brutaro.", "translations": {"be": ["\u044f\u0448\u0447\u0443\u0440 (\u0445\u0432\u0430\u0440\u043e\u0431\u0430)"], "ru": ["\u044f\u0449\u0443\u0440"], "hu": ["sz\u00e1j- \u00e9s k\u00f6r\u00f6mf\u00e1j\u00e1s"]}, "examples": [["afta epidemio , afta malsano", "PIV"]], "subdefinitions": []}], "root": "aft", "primary": true}, "missupozi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Erari maltrafe supozante.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0448\u0438\u0431\u043e\u0447\u043d\u043e \u043f\u0440\u0435\u0434\u043f\u043e\u043b\u043e\u0436\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["supposer \u00e0 tort"], "hu": ["t\u00e9vesen felt\u00e9telez"]}, "examples": [["anta\u016de la kuracistoj missupozis, ke \u015dia intesto \u015dtopi\u011dis", "Is, Vegetanta homo naskas mem, Monato, jaro 1996a, numero 5a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "supoz", "primary": false}, "Ko\u015di-vico": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tia vico en metrika spaco, ke la distanco inter du \u011diaj termoj povas i\u011di arbitre malgranda, se la indicoj estas sufi\u0109e grandaj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0445\u043e\u0434\u044f\u0449\u0430\u044f\u0441\u044f \u0432 \u0441\u0435\u0431\u0435 \u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0444\u0443\u043d\u0434\u0430\u043c\u0435\u043d\u0442\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c \u041a\u043e\u0448\u0438"], "fr": ["suite de Cauchy", "suite fondamentale"], "en": ["Cauchy['s] sequence", "fundamental sequence"], "pt": ["seq\u00fc\u00eancia de Cauchy"], "de": ["Cauchy-Folge", "Fundamentalfolge"], "it": ["successione di Cauchy", "successione fondamentale"], "hu": ["Cauchy-sorozat"], "pl": ["ci\u0105g Cauchy'ego"]}, "examples": [["konver\u011danta vico estas ko\u015dia", null], ["en la metrika spaco de reeloj \u0109iu ko\u015dia vico konver\u011das", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vic", "primary": false}, "fian\u0109(in)i\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Promesi geedzi\u011don al iu.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0440\u0443\u0447\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["se fiancer"], "en": ["get engaged", "become engaged"], "nl": ["zich verloven"], "de": ["sich verloben"], "hu": ["eljegyzi mag\u00e1t"]}, "examples": [["fian\u0109i\u011di kun iu", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fian\u0109", "primary": false}, "difekti\u011dema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Facile difekti\u011danta, facile difektebla; delikata 3.", "translations": {"ru": ["\u043b\u043e\u043c\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["fragile", "p\u00e9rissable"], "en": ["perishable"], "be": ["\u043b\u043e\u043c\u043a\u0456", "\u043a\u0440\u043e\u0445\u043a\u0456"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "difekt", "primary": false}, "ekster...-n": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pri la prepoziciaj kuna\u0135oj kun al, vidu rimarkon sub al \u0109e."], "primary definition": "Al loko situanta ekster.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0432\u043d\u0435", "\u0437\u0430 (+ \u0432\u0438\u043d. \u043f\u0430\u0434.)"], "fr": ["hors de (avec mouvement vers)", "au dehors de (avec mouvement vers)", "\u00e0 l'ext\u00e9rieur de (avec mouvement vers)"], "pl": ["na zewn\u0105trz", "poza"]}, "examples": [["sendokosto al ekster E\u016dropo: 3 e\u016droj", "K. Kov\u00e1ts Informoj pri la Edu-KoDo http://www.edukado.net/KDMendilo.htm"], ["mi venigis ilin \u0109iujn ekster dan\u011deron", "Fabeloj, volumo 3, Io"], ["aliru, elportu viajn fratojn el la sanktejo ekster la tendaron", "La Malnova Testamento, Levidoj 10:4."], ["kaj preninte Pa\u016dlon, oni trenis lin ekster la templon", "La Nova Testamento, La agoj 21:30."], ["tamen iomete, tre malmulte, ekster la dunojn, iomete en la erikejon li devis iri", "Fabeloj, volumo 4, Historio el la dunoj"], ["sed kiam mi eliris ekster la muron, \u0109io \u0109esis", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 9."]], "subdefinitions": []}], "root": "ekster", "primary": false}, "noktovazo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vazo uzata por en\u0109ambra, aparte dumnokta urinado kaj fekado.", "translations": {"fr": ["pot de chambre", "vase de nuit"], "en": ["chamber pot"]}, "examples": [["vespere la unua ka\u015de ver\u015das botelon da biero en la noktovazon de sia amiko", "L. Beaucaire, Kruko kaj Baniko el Bervalo, 1974"], ["sub divano videblis noktovazo", "B. Vaha, Adolesko, 1987"]], "subdefinitions": []}], "root": "vaz", "primary": false}, "tordi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Turni teksa\u0135on a\u016d flekseblan objekton per \u011diaj ekstremoj la\u016d reciproke kontra\u016da direkto.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u043a\u0440\u0443\u0447\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043a\u0440\u0443\u0447\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u0443\u0447\u0438\u0442\u044c (\u043d\u0438\u0442\u044c)", "\u0432\u0438\u0442\u044c (\u043d\u0438\u0442\u044c)"], "fr": ["tordre"], "en": ["twist"], "nl": ["wringen"], "pt": ["torcer"], "de": ["wringen", "winden"], "hu": ["csavar", "facsar"], "pl": ["skr\u0119ca\u0107", "wykr\u0119ca\u0107", "wy\u017cyma\u0107 (ubranie)"]}, "examples": [["tordi malsekan tukon", null], ["tordi lanon, fadenon", null], ["pinte suprentorditaj lipharoj", null], ["tordi\u011di kiel serpento", null], ["la vento tordas la ondojn, la akvon en akvoturnojn", "B"], ["eltordi\u011dema kaj kurbi\u011danta serpento", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Misformi a\u016d difekti tordante.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u043a\u0440\u0443\u0447\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u043a\u0440\u0443\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u0441\u043a\u0440\u0443\u0447\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043a\u0440\u0443\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0432\u0438\u0445\u043d\u0443\u0442\u044c"], "pl": ["skr\u0119ca\u0107", "wykr\u0119ca\u0107", "ukr\u0119ca\u0107", "przekr\u0119ca\u0107", "wypacza\u0107"], "pt": ["torcer"], "hu": ["torz\u00edt", "eltorz\u00ed", "elh\u00faz"]}, "examples": [["tordi la bu\u015don (grimaci)", null], ["li tordis al si la piedon", null], ["arbo tordita de vento", null], ["lia viza\u011do rigidi\u011dis en terura tordi\u011do", "Z"], ["malsato tordas la ventrojn", null], ["ne unu hundo lin mordis, ne unu vento lin tordis", "Proverbaro esperanta"], ["fortordi, tordorompi la kapon al birdo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "tord", "primary": true}, "\u015dtupo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el sinsekvaj lignaj a\u016d \u015dtonaj tabuloj a\u016d bastonoj servantaj por supreniri a\u016d malsupreniri.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0441\u0442\u0443\u043f\u043a\u0430"], "fr": ["degr\u00e9 (niveau)", "marche (d'escalier)"], "bg": ["\u0441\u0442\u044a\u043f\u0430\u043b\u043e (\u043d\u0430 \u0441\u0442\u044a\u043b\u0431\u0430)"], "nl": ["trede", "treeplank"], "pt": ["degrau"], "el": ["\u03c3\u03ba\u03b1\u03bb\u03bf\u03c0\u03ac\u03c4\u03b9"], "de": ["Stufe"], "it": ["gradino"], "hu": ["l\u00e9pcs\u0151fok"], "en": ["step"], "ru": ["\u0441\u0442\u0443\u043f\u0435\u043d\u044c", "\u0441\u0442\u0443\u043f\u0435\u043d\u044c\u043a\u0430"], "sv": ["trappsteg"], "es": ["escal\u00f3n"]}, "examples": [["\u00ab\u015ctupoj sen nomo\u00bb", "B. Ragnarsson, \u015ctupoj sen nomo, La Laguna: R\u00e9gulo, 1959"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0443\u043f\u0435\u043d\u044c"], "hu": ["fokozat"]}, "examples": [["la unua \u015dtupo estas transpa\u015dita", null], ["\u015dtupo post \u015dtupo li atingis la rangon de unua ministro", "K"], ["transira \u015dtupo", "Z"], ["atingi plej altan \u015dtupon de civilizo", null], ["la afiksoj prezentas kvaza\u016d inter\u015dtupon inter gramatiko kaj vortaro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dtup", "primary": true}, "reiri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Iri kaj veni returne al la deira loko.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u0440\u043d\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0432\u043e\u0437\u0432\u0440\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["revenir (\u00e0 son point de d\u00e9part)"], "pl": ["powraca\u0107"], "pt": ["voltar"], "hu": ["visszamegy"]}, "examples": [["ira kaj reira bileto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Iri denove, duafoje.", "translations": {"fr": ["retourner (aller de nouveau)", "revenir (aller de nouveau)", "aller de nouveau"], "de": ["zur\u00fcckgehen", "zur\u00fcckkehren"], "hu": ["\u00fajra elmegy"]}, "examples": [["mi reiros al vi la proksiman semajnon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ir", "primary": false}, "torda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spiralforma, formanta plurajn kurbojn.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0443\u0447\u0451\u043d\u044b\u0439", "\u0432\u0438\u0442\u043e\u0439", "\u0437\u0430\u043a\u0440\u0443\u0447\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0432\u0438\u0442\u0438\u0435\u0432\u0430\u0442\u044b\u0439 (f)"], "nl": ["verwrongen", "krom"], "pl": ["skr\u0119cony", "wykr\u0119cony", "ukr\u0119cony", "przekr\u0119cony", "wypaczony", "pokr\u0119cony", "wy\u017c\u0119ty"], "pt": ["retorcido", "distorcido"], "hu": ["csavaros", "girbe-gurba"]}, "examples": [["torda strato", null], ["torda, tordita frazo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tord", "primary": false}, "mezepoko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En la e\u016dropa historio, la periodo ekde la falo de la Okcidenta Romio \u011dis la pereo de Bizancio (do, proksimume la jarmilo inter la jaroj 476a \u2013 1453a).", "translations": {"be": ["\u0441\u044f\u0440\u044d\u0434\u043d\u044f\u0432\u0435\u0447\u0447\u0430"], "fr": ["moyen-\u00e2ge"], "en": ["middle ages"], "nl": ["Middeleeuwen"], "ru": ["\u0441\u0440\u0435\u0434\u043d\u0435\u0432\u0435\u043a\u043e\u0432\u044c\u0435"], "de": ["Mittelalter"], "hu": ["k\u00f6z\u00e9pkor"], "sk": ["stredovek"], "es": ["edad media"], "br": ["krennamzer"], "ro": ["Evul Mediu"], "pl": ["\u015bredniowiecze"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "antikveco, renesanco", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "epok", "primary": false}, "ma\u011dango": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hazarda kaj kombinacia surtabla ludo \u0109indevena, por kvar ludantoj, kun emblemaj kaj poentaj tabuletoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0434\u0436\u043e\u043d\u0433"], "fr": ["mah-jong", "ma-jong"], "de": ["Mah-Jongg", "Mahjongg", "Mahjong"], "pt": ["majongue"], "hu": ["madzsong"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ma\u011dang", "primary": true}, "sabla horlo\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Horlo\u011do montranta tempopason la\u016d la konstanta \u015duti\u011do de sablo tra funelo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0441\u043e\u0447\u043d\u044b\u0435 \u0447\u0430\u0441\u044b"], "fr": ["sablier"], "nl": ["zandloper"], "pt": ["ampulheta"], "de": ["Sanduhr"], "tr": ["kum saati"], "it": ["clessidra"], "hu": ["homok\u00f3ra"], "br": ["eurier-traezh"], "pl": ["zegar piaskowy"]}, "examples": [["oni povas ankora\u016d vidi sur sablan horlo\u011don kaj pecon de an\u011delo", "Fabeloj, volumo 3, malnova tomba \u015dtono"], ["en la tendo ekregis tia silento, ke oni povis a\u016ddi la erojn, falantajn en la sablohorlo\u011do", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "horlo\u011d", "primary": false}, "molekulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plej malgranda ero de \u0125emia korpo konservanta ankora\u016d la ecojn de la tuto kaj nedisigebla per fizikaj procedoj, sed malkomponebla nur per \u0125emiaj reakcioj en pli malgrandajn eretojn nomitajn atomoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043b\u0435\u043a\u0443\u043b\u0430"], "fr": ["mol\u00e9cule"], "en": ["molecule"], "nl": ["molecule"], "pt": ["mol\u00e9cula"], "ru": ["\u043c\u043e\u043b\u0435\u043a\u0443\u043b\u0430"], "de": ["Molek\u00fcl"], "hu": ["molekula"], "fa": ["\u0645\u0648\u0644\u06a9\u0648\u0644"], "pl": ["moleku\u0142a"]}, "examples": [["\u0109iu molekulo de proteino estas, en la komenco, nur \u0109eno el dudek specoj de aminoacidoj", "S. Norvell, Riboj, Monato, jaro 2000a, numero 11a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "molekul", "primary": true}, "akrediti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Oficiale akceptigi (iun).", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0440\u044d\u0434\u044b\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["accr\u00e9diter"], "en": ["accredit"], "nl": ["accrediteren"], "pt": ["acreditar"], "ru": ["\u0430\u043a\u043a\u0440\u0435\u0434\u0438\u0442\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u043f\u043e\u043b\u043d\u043e\u043c\u043e\u0447\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["akkreditieren", "beglaubigen", "bevollm\u00e4chtigen"], "sk": ["splnomocni\u0165", "akreditova\u0165"], "es": ["acreditar"]}, "examples": [["ambasadoro akreditita apud la germana registaro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Komisii al banko, ke \u011di pagu el la kredito de la akreditanto difinitajn sumojn \u011dis difinita limo al tria persono, la akreditato.", "translations": {"de": ["akkreditieren", "ein Akkreditiv einr\u00e4umen"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "akredit", "primary": true}, "gasmezurilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato por reguligi la fluon kaj registri la kvanton de la distribuita brulgaso.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0437\u0430\u0432\u044b \u043b\u0456\u0447\u044b\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["compteur \u00e0 gaz"], "nl": ["gasmeter"], "pt": ["medidor de g\u00e1s"], "ru": ["\u0433\u0430\u0437\u043e\u0432\u044b\u0439 \u0441\u0447\u0451\u0442\u0447\u0438\u043a"], "de": ["Gasz\u00e4hler"], "hu": ["g\u00e1z\u00f3ra"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gas", "primary": false}, "fandi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Flueci\u011di per varmo.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u0430\u0432\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u0440\u0430\u0441\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["fondre (intr)", "se fondre", "mollir (fig., s'attendrir)"], "nl": ["smelten (vloeibaar worden)", "vloeibaar worden"], "no": ["smelte (bli v\u00e6ske)"], "de": ["schmelzen (fl\u00fcssig werden)"], "hu": ["megolvad"], "ru": ["\u043f\u043b\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0442\u0430\u044f\u0442\u044c"], "pl": ["roztapia\u0107 si\u0119", "topi\u0107 si\u0119", "taja\u0107 (o \u015bniegu)"]}, "examples": [["vakso fandi\u011das de fajro", "La Malnova Testamento, Psalmaro 68:2"], ["fandi\u011danta kandelo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Kormoli\u011di, morale malforti\u011di.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "nl": ["smelten"], "no": ["smelte (emosjonelt)"], "hu": ["megenyh\u00fcl"], "ru": ["\u0442\u0430\u044f\u0442\u044c"], "pl": ["topnie\u0107", "taja\u0107"]}, "examples": [["fandi\u011di pro kompato", null], ["\u015dia animo fandi\u011dis pro plezurego", null], ["lia fiereco fandi\u011dis en la humili\u011doj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Malaperi kunkonfuzi\u011dante.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "hu": ["elmos\u00f3dik", "\u00f6sszeolvad"], "nl": ["versmelten"], "pl": ["stapia\u0107 si\u0119", "roztapia\u0107 si\u0119"], "ru": ["\u0442\u0430\u044f\u0442\u044c"]}, "examples": [["\u0109io fandi\u011dis en pala krepusko", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 24a"], ["la nuboj fandi\u011das kun la horizonto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fand", "primary": false}, "angilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familo angiledoj (Anguilla), serpentosimila man\u011debla fi\u015do.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0433\u043e\u0440\u044c"], "fr": ["anguille"], "bg": ["\u0437\u043c\u0438\u043e\u0440\u043a\u0430"], "nl": ["aal"], "de": ["Aal"], "sv": ["\u00e5l"], "hu": ["angolna"], "sk": ["\u00fahor (ryba)"], "en": ["eel"], "es": ["anguila"], "br": ["silienn"], "pl": ["w\u0119gorz"], "he": ["\u05e6\u05dc\u05d5\u05e4\u05d7"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "angil", "primary": true}, "trifingra buntpego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de buntpego (Picoides tridactylus).", "translations": {"en": ["three-toed woodpecker"], "sv": ["tret\u00e5ig hackspett"], "pl": ["dzi\u0119cio\u0142 tr\u00f3jpalczasty"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "peg", "primary": false}, "bastiono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fortika\u0135o el tero a\u016d masona\u0135o elstaranta el remparo.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0430\u0441\u0442\u0438\u043e\u043d", "\u0443\u043a\u0440\u0435\u043f\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["bastion"], "en": ["bastion"], "be": ["\u0431\u0430\u0441\u0442\u044b\u0451\u043d"], "de": ["Bastion"], "hu": ["b\u00e1stya"], "es": ["basti\u00f3n"], "br": ["beg-moger"], "pl": ["bastion"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Defendilo, \u015dirmilo.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0430\u0441\u0442\u0438\u043e\u043d", "\u043e\u043f\u043b\u043e\u0442"], "de": ["Bollwerk", "Bastion", "Schutzwall"], "pl": ["bastion", "ostoja"], "hu": ["v\u00e9d\u0151b\u00e1stya"]}, "examples": [["la Hungaroj longtempe funkciis kiel bastiono de la Kristanismo kontra\u016d la Turkoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bastion", "primary": true}, "kontra\u016dlogaritmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0442\u044b\u043b\u0430\u0433\u0430\u0440\u044b\u0442\u043c"], "fr": ["antilogarithme"], "en": ["antilogarithm"], "nl": ["antilogaritme"], "pt": ["antilogaritmo"], "ru": ["\u0430\u043d\u0442\u0438\u043b\u043e\u0433\u0430\u0440\u0438\u0444\u043c"], "de": ["Antilogarithmus"], "hu": ["antilogaritmus"], "pl": ["antylogarytm"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "logaritm", "primary": false}, "pendi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti alligita per unu ekstremo tiel, ke la cetero estas libera, ne tu\u015dante la teron a\u016d plankon.", "translations": {"be": ["\u0432\u0456\u0441\u0435\u0446\u044c"], "fr": ["pendre (\u00eatre suspendu)", "\u00eatre suspendu"], "en": ["hang"], "nl": ["hangen"], "pt": ["pender", "estar pendente", "estar dependurado"], "ru": ["\u0432\u0438\u0441\u0435\u0442\u044c"], "de": ["h\u00e4ngen"], "hu": ["f\u00fcgg", "l\u00f3g"], "br": ["beza\u00f1 a-istribilh"], "cs": ["viset"], "es": ["colgar"]}, "examples": [["multaj fruktoj pendas de la pirujo", null], ["glavo pendis \u0109e lia flanko", null], ["la haroj pendis malsupren sur la \u015dultroj", "Z"], ["lampo pendas de la plafono", null], ["pentra\u0135o pendas sur la muro", "B"], ["orelpenda\u0135o", null], ["liaj manoj pendis senforte sur la nigra vesto", "Z"], ["azeno kun elpendanta lango", "B"], ["la a\u016dskultantaro kvaza\u016d pendis je la lipoj de l' oratoro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti pendumita.", "translations": {"es": ["beza\u00f1 krouget", "ser colgado"], "hu": ["l\u00f3g"]}, "examples": [["longe \u015dtelas \u015dtelisto, tamen fine li pendos", "Proverbaro esperanta"], ["tajloro krimis, botisto pendas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Resti senmove super iu a\u016d io; \u015dvebi.", "translations": {"hu": ["lebeg"]}, "examples": [["super ni pendis la pura \u0109ielo", "B"], ["la luno pendis alte en la \u0109ielo", "B"], ["super la homamaso pendis polvo kaj tumulto", null], ["en la aero pendis peza griza nebulo", "B"], ["roka plata\u0135o, kiu arkoforme pendas super la bordo de Rejno", "Z"], ["iliaj \u011demoj pendis en la venenita aero de l' kajuto", "B"], ["la akcipitro flugpendas super kolombo", null], ["pendos sur li la tuta gloro de la domo de lia patro", "Z"], ["grava dan\u011dero pendas super nia entrepreno", null], ["\u011dis tiam nia afero pendas en la aero", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "pend", "primary": true}, "ko\u015dia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u041a\u0430\u0448\u044b"], "fr": ["de Cauchy"], "en": ["Cauchy['s]"], "ru": ["\u041a\u043e\u0448\u0438 (\u0440\u043e\u0434. \u043f\u0430\u0434.)"], "de": ["Cauchysche"], "it": ["di Cauchy"], "hu": ["Cauchy-sor"], "pl": ["Cauchy'ego"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Ko\u015di", "primary": false}, "rulse\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Radhava se\u011do per kiu eblas sin movi sidante.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0435\u0441\u043b\u043e-\u043a\u0430\u0442\u0430\u043b\u043a\u0430"], "fr": ["chaise roulante", "fauteuil roulant"], "en": ["wheelchair"], "nl": ["rolstoel"], "de": ["Rollstuhl"], "it": ["sedia a rotelle"], "hu": ["tol\u00f3sz\u00e9k"], "sv": ["rullstol"], "es": ["silla de ruedas"], "he": ["\u05db\u05e1\u05d0 \u05d2\u05dc\u05d2\u05dc\u05d9\u05dd"]}, "examples": [["li sidas en rulse\u011do hodia\u016d; povas mem iri, sed devas ne tro vigli", "A. Tilmont, Arthur C. Clarke, kosmopolita civitano..., Monato, jaro 1998a, numero 4a, p. 9a"]], "subdefinitions": []}], "root": "se\u011d", "primary": false}, "albergo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fa": ["\u0645\u0633\u0627\u0641\u0631\u062e\u0627\u0646\u0647", "\u0645\u0647\u0645\u0627\u0646\u062e\u0627\u0646\u0647", "\u0645\u0647\u0645\u0627\u0646\u0633\u0631\u0627"], "fr": ["auberge", "taverne"], "nl": ["taverne"], "pt": ["albergue"], "de": ["Herberge", "Gasthaus"], "hu": ["vend\u00e9gfogad\u00f3"]}, "examples": [["du el la amikoj adia\u016dis la trian, \u0109ar ili ne \u0109iuj lo\u011dis en la sama albergo", "J. A. Schneiderfranken, trad. A. Rehfeldt, la sekreto, 2005"]], "subdefinitions": []}], "root": "alberg", "primary": true}, "birdokorto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speciala korto, bredejo de birdoj kaj malgrandaj mamuloj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0442\u0443\u0448\u044b\u043d\u044b \u0434\u0432\u043e\u0440"], "fr": ["basse-cour"], "en": ["barnyard"], "nl": ["pluimveehouderij"], "ru": ["\u043f\u0442\u0438\u0447\u0438\u0439 \u0434\u0432\u043e\u0440"], "fa": ["\u0645\u0631\u063a\u062f\u0627\u0646\u06cc"], "hu": ["baromfiudvar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kort", "primary": false}, "marsupiuloj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subklaso el la klaso mamuloj (Marsupialia), kies inoj surhavas ventran po\u015don, subtenatan de ostoj, por gardi tie novnaski\u011dintajn idojn.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u043c\u0447\u0430\u0442\u044b\u0435 (\u043f\u043e\u0434\u043a\u043b\u0430\u0441\u0441 \u043c\u043b\u0435\u043a\u043e\u043f\u0438\u0442\u0430\u044e\u0449\u0438\u0445)"], "en": ["marsupials"], "nl": ["buideldieren"], "pt": ["marsupiais"], "fa": ["\u06a9\u06cc\u0633\u0647\u200c\u062f\u0627\u0631\u0627\u0646"], "de": ["Beuteltiere"], "hu": ["ersz\u00e9nyes eml\u0151s\u00f6k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "marsupiul", "primary": true}, "delica": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u011cuinda, ka\u016dzanta grandan plezuron.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u0435\u043b\u0435\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u0435\u0432\u043e\u0441\u0445\u043e\u0434\u043d\u044b\u0439", "\u0432\u043e\u0441\u0445\u0438\u0442\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "ca": ["delici\u00f3s"], "fr": ["d\u00e9licieux"], "pl": ["przyjemny"], "es": ["delicioso"]}, "examples": [["bone, ke oni \u011duu la lunon sur la monto, tamen multe pli delice \u0109e akvo", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 76a, p. 600a"]], "subdefinitions": []}], "root": "delic", "primary": false}, "sova\u011da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Necivilizita (parolante prihomo), ne hejmigita (parolante pribesto), ne kulturita (parolante priveg.).", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u0456\u043a\u0456"], "fr": ["sauvage"], "nl": ["wild", "woest"], "ru": ["\u0434\u0438\u043a\u0438\u0439"], "de": ["wild"], "pl": ["dziki"], "hu": ["vas", "nyers", "durva"]}, "examples": [["sova\u011da bovo", null], ["sova\u011da greno, vinberujo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Akre kaj malagrable impresanta la sentumojn pro sia krudeco kaj maldelikateco.", "translations": {}, "examples": [["sova\u011da koloro", null], ["sova\u011de vestita", null], ["Volap\u00fck sonas sova\u011de kaj maldelikate", "Z"], ["al \u0109io oni povas alkutimi\u011di, kaj kio hiera\u016d \u015dajnis sova\u011da, tio morga\u016d aperas kiel io tute natura kaj bela", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Senbride fortega.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u0438\u0440\u0435\u043f\u044b\u0439"]}, "examples": [["sova\u011da ludo, gesto", null], ["sova\u011de pu\u015di iun", null], ["sova\u011dtorenta pluvo", "Z"], ["la elementoj ekstere sova\u011das", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "sova\u011d", "primary": true}, "na\u016dto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Intervalo inter la du ekstremaj el na\u016d sinsekvaj tonoj de diatona gamo.", "translations": {"be": ["\u043d\u043e\u043d\u0430 (\u043c\u0443\u0437\u044b\u0447\u043d\u044b \u0456\u043d\u0442\u044d\u0440\u0432\u0430\u043b)"], "fr": ["neuvi\u00e8me (intervalle musical)"], "en": ["ninth"], "nl": ["none"], "pt": ["nona"], "ru": ["\u043d\u043e\u043d\u0430 (\u043c\u0443\u0437\u044b\u043a\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0438\u043d\u0442\u0435\u0440\u0432\u0430\u043b)"], "de": ["None"], "sv": ["nona"], "hu": ["n\u00f3na (hangk\u00f6z)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Na\u016da tono de gamo.", "translations": {"hu": ["n\u00f3na (kilencedik hang)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "na\u016dno", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "na\u016dt", "primary": true}, "malnoblulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo malnobla, fiulo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043b\u0435\u0446"], "en": ["scoundrel", "scurvy dog", "knave"], "be": ["\u043f\u0430\u0434\u043b\u0435\u0446", "\u043f\u0430\u0434\u043b\u044e\u0433\u0430"]}, "examples": [["li estas mensogisto kaj malnoblulo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a737."]], "subdefinitions": []}], "root": "nobl", "primary": false}, "malvivulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mortinto a\u016d senviva esta\u0135o perceptata kvaza\u016d ulo (kiel Golem a\u016d Terminator).", "translations": {"be": ["\u043d\u044f\u0431\u043e\u0437\u0447\u044b\u043a", "\u043c\u0451\u0440\u0442\u0432\u044b (\u043d\u0430\u0437)", "\u043c\u044f\u0440\u0446\u044c\u0432\u044f\u043a"], "fr": ["mort", "mort-vivant"], "nl": ["overledene"], "ru": ["\u043c\u0435\u0440\u0442\u0432\u0435\u0446", "\u043c\u0435\u0440\u0442\u0432\u044f\u043a"], "de": ["Toter"], "hu": ["\u00e9lettelen l\u00e9ny", "holt"]}, "examples": [["\u0108u malvivuloj levi\u011dos kaj gloros Vin?", "La Malnova Testamento, Psalmaro 88:10"]], "subdefinitions": []}], "root": "viv", "primary": false}, "gasterosteo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio gasterosteedoj (Gasterosteus), fi\u015do, kiu havas dornojn sur sia dorso kaj kies viro konstruas neston por la ovoj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u044e\u0448\u043a\u0430"], "fr": ["\u00e9pinoche"], "nl": ["stekelbaars"], "pt": ["gastr\u00f3steo", "engana-gata"], "de": ["Stichling"], "hu": ["pik\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gasteroste", "primary": true}, "dilatanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Muskolo, kiu dilatas organon.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u0433\u0456\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["dilatateur (muscle)"], "ru": ["\u0434\u0438\u043b\u0430\u0442\u0430\u0442\u043e\u0440", "\u043c\u044b\u0448\u0446\u0430-\u0440\u0430\u0441\u0448\u0438\u0440\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Strecker"], "pl": ["rozwieracz"], "hu": ["t\u00e1g\u00edt\u00f3izom"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dilat", "primary": false}, "praavo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Patro de avo a\u016d avino.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0434\u0437\u0435\u0434"], "fr": ["arri\u00e8re-grand-p\u00e8re"], "bg": ["\u043f\u0440\u0430\u0434\u044f\u0434\u043e"], "nl": ["overgrootvader"], "ru": ["\u043f\u0440\u0430\u0434\u0435\u0434"], "de": ["Urgro\u00dfvater", "Uropa"], "hu": ["d\u00e9dapa"], "sk": ["pradedko"], "en": ["great-grandfather"], "br": ["tad-ku\u00f1v"], "ja": ["\u66fe\u7956\u7236 [\u305d\u3046\u305d\u3075]", "\u3072\u3044\u304a\u3058\u3044\u3055\u3093"], "he": ["\u05e1\u05d1\u05d0 \u05e8\u05d1\u05d0"]}, "examples": [["la praavon \u0109agrenis tia familiara parolo", "La unua rabista fabe"]], "subdefinitions": []}], "root": "av", "primary": false}, "Karono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["Charon"], "it": ["Caronte"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Karon", "primary": true}, "anta\u016dsenti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Havi intuan, malklaran ideon pri estonta\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0434\u0447\u0443\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["pressentir"], "nl": ["een voorgevoel hebben"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u0447\u0443\u0432\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "pl": ["przeczuwa\u0107"], "hu": ["meg\u00e9rez"]}, "examples": [["mi anta\u016dsentis, ke vi hodia\u016d vespere venos", "Fabeloj, volumo 3, sub la saliko"], ["post horo li estos en la vila\u011do kaj jam anta\u016dsentis la plezuron de la ripozo", "J. Modest, La ikono, Monato, jaro 2001a, numero 12a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sent", "primary": false}, "fari diklipon": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Montri malkontenti\u011don, anta\u016denigante la lipojn; bu\u015dpintigi.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0434\u0437\u044c\u043c\u0443\u0446\u0446\u0430", "\u0433\u0443\u0431\u044b \u043d\u0430\u0434\u0437\u044c\u043c\u0443\u0446\u044c", "\u0433\u0443\u0431\u044b \u0437\u0430\u043a\u0430\u043f\u044b\u043b\u0456\u0446\u044c", "\u0433\u0440\u044b\u0431\u044b \u043d\u0430\u0434\u0437\u044c\u043c\u0443\u0446\u044c"], "fr": ["faire la moue"], "en": ["pout"], "nl": ["pruilen"], "ru": ["\u0434\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0434\u0443\u0442\u044c \u0433\u0443\u0431\u044b"], "de": ["eine Schnute machen"], "hu": ["ajk\u00e1t biggyeszti", "duzzog"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lip", "primary": false}, "diskuti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Interargumenti pri malsamaj opinioj; ekzameni opinion, argumentante pri \u011dia praveco a\u016d malpraveco.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0441\u043a\u0443\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0431\u043c\u044f\u0440\u043a\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["discuter (intr.)"], "en": ["discuss"], "pt": ["discutir", "argumentar"], "ru": ["\u043e\u0431\u0441\u0443\u0436\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u0434\u0438\u0441\u043a\u0443\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["diskutieren", "er\u00f6rtern"], "sv": ["diskutera"], "es": ["discutir"], "pl": ["dyskutowa\u0107", "rozprawia\u0107"]}, "examples": [["diskuti kun iu pri politiko, religio, pri la situacio", null], ["oni longe diskutis pri tiu propono", null]], "subdefinitions": []}], "root": "diskut", "primary": true}, "Epikuro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Greklingve: \u0395\u03c0\u03af\u03ba\u03bf\u03c5\u03c1\u03bf\u03c2, 341-270 a.K. Greka filozofo.", "translations": {"be": ["\u042d\u043f\u0456\u043a\u0443\u0440"], "fr": ["\u00c9picure"], "en": ["Epicure"], "nl": ["Epicurus"], "pt": ["Epicuro"], "ru": ["\u042d\u043f\u0438\u043a\u0443\u0440"], "de": ["Epikur"], "hu": ["Epikurosz"], "pl": ["Epikur"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Epikur", "primary": true}, "steradiano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezurunuo de solida angulo en la Internacia Sistemo de unuoj, egala al solida angulo, kiu detran\u0109as sur sfero surfacon kun areo egala al la kvadrato de ties radiuso; simb. sr.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u044d\u0440\u0430\u0434\u044b\u044f\u043d"], "fr": ["st\u00e9radian (unit\u00e9 de mesure)"], "en": ["steradian"], "ru": ["\u0441\u0442\u0435\u0440\u0430\u0434\u0438\u0430\u043d"], "de": ["Steradiant"], "pl": ["steradian"], "hu": ["szteradi\u00e1n"]}, "examples": [["la mezuro de orta triedro estas \u03c0/2 sr", null]], "subdefinitions": []}], "root": "steradian", "primary": true}, "trafikrondeto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kutime trafikrondeto estas kreita per aldono de malaltaj montetoj sur plata asfalto."], "primary definition": "Trafikrondo pli simpla, \u0109e stratoj, kies trafikfluoj ne estas altaj.", "translations": {"pt": ["minirrotat\u00f3ria"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rond", "primary": false}, "Delegacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La \u00abDelegacio por alpreno de internacia helplingvo\u00bb, starigita de Louis Couturat; \u011di elektis Esperanton, kiel la plej bonan kandidaton kaj postulis reformojn en \u011di, kio kondukis al la Ido-skismo.", "translations": {"fr": ["D\u00e9l\u00e9gation pour l'adoption d'une langue auxiliaire internationale"], "it": ["delegazione per l'adozione di una lingua ausiliaria internazionale"], "hu": ["a K\u00fcld\u00f6tts\u00e9g"]}, "examples": [["Sinjoroj Couturat kaj Leau fondis \u00abDelegacion\u00bb, kies celo estis: peti la Internacian Ligon de Akademioj, ke \u011di esploru, kiu el la ekzistantaj artefaritaj lingvoj ta\u016dgas plej bone por la rolo de lingvo internacia", "Originala Verka, p. 445"], ["por fari reformojn en Esperanto, la \u00abDelegacia Komitato\u00bb ricevis komision nek de la esperantistoj, nek de siaj propraj delegintoj", "Originala Verka, p. 447"]], "subdefinitions": []}], "root": "delegaci", "primary": false}, "prihereda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al heredeco.", "translations": {"it": ["ereditario"], "hu": ["\u00f6r\u00f6k\u00f6s\u00f6d\u00e9si"]}, "examples": [["prihereda le\u011do", null], ["prihereda rajto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hered", "primary": false}, "iom post iom": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsubite, per etaj sinsekvaj kvantoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043a\u0440\u044b\u0441\u0435", "\u043f\u0430\u043a\u0440\u044b\u0445\u0443", "\u043f\u0430\u0442\u0440\u043e\u0445\u0443", "\u043f\u0430\u0441\u0442\u0443\u043f\u043e\u0432\u0430"], "fr": ["graduellement", "peu \u00e0 peu", "petit \u00e0 petit", "progressivement"], "nl": ["langzamerhand"], "pt": ["pouco a pouco"], "ru": ["\u043f\u043e\u043d\u0435\u043c\u043d\u043e\u0433\u0443", "\u043f\u043e\u0441\u0442\u0435\u043f\u0435\u043d\u043d\u043e"], "de": ["nach und nach"], "hu": ["lassan", "fokozatosan", "lassacsk\u00e1n"]}, "examples": [["kun la tempo, la formo nova iom post iom elpu\u015dos la formon malnovan, kiu fari\u011das arkaismo", "Fundamento de Esperanto, Anta\u016dparolo"]], "subdefinitions": []}], "root": "iom", "primary": false}, "superregi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Havi pli da potenco ol.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u0432\u0430\u0436\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u044f\u0440\u0448\u044d\u043d\u0441\u0442\u0432\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["dominer", "maitriser"], "en": ["overrule"], "nl": ["overheersen"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u043e\u0431\u043b\u0430\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u0433\u043e\u0441\u043f\u043e\u0434\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0433\u043b\u0430\u0432\u0435\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["vorherrschen"], "hu": ["domin\u00e1l", "ural"]}, "examples": [["superrega pozicio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Esti pli grava, pli multnombra ol.", "translations": {}, "examples": [["tiu principo superregas \u0109iujn aliajn", "B"], ["\u0109ion superregas tiu grava cirkonstanco, ke..", null]], "subdefinitions": []}], "root": "reg", "primary": false}, "vole nevole": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Devigite; \u0109u oni volas a\u016d ne.", "translations": {"be": ["\u0432\u043e\u043b\u044f\u0439-\u043d\u044f\u0432\u043e\u043b\u044f\u0439", "\u0445\u043e\u0447\u0430\u0448 \u043d\u044f \u0445\u043e\u0447\u0430\u0448"], "fr": ["bon gr\u00e9 mal gr\u00e9", "qu'il le veuille ou non"], "nl": ["willens of onwillens"], "pt": ["queira ou n\u00e3o", "querendo ou n\u00e3o"], "ru": ["\u0432\u043e\u043b\u0435\u0439-\u043d\u0435\u0432\u043e\u043b\u0435\u0439", "\u0445\u043e\u0447\u0435\u0448\u044c \u043d\u0435 \u0445\u043e\u0447\u0435\u0448\u044c"], "de": ["wohl oder \u00fcbel", "ob man will oder nicht"], "sv": ["vare sig man vill eller inte"], "hu": ["akarva-akaratlanul", "ha akarja, ha nem"], "es": ["velis nolis", "quieras o no quieras"]}, "examples": [["vole nevole, li devas cedi", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "vol", "primary": false}, "danke al": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pro la helpo de iu, pro la bona efiko de io.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u044f\u043a\u0443\u044e\u0447\u044b (\u0447\u0430\u043c\u0443\u0441\u044c\u0446\u0456)"], "fr": ["gr\u00e2ce \u00e0"], "en": ["thanks to"], "nl": ["dank zij"], "pt": ["gra\u00e7as a"], "no": ["takket v\u00e6re"], "de": ["dank [kun genitivo]"], "sv": ["tack vare"], "vo": ["dano"], "es": ["gracias a"], "br": ["a-drugarez da"], "ru": ["\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u0434\u0430\u0440\u044f (\u0447\u0435\u043c\u0443-\u043b.)"], "hu": ["h\u00e1la (neki)", "(vminek/vkinek) k\u00f6sz\u00f6nhet\u0151en"], "pl": ["dzi\u0119ki (komu\u015b, czemu\u015b)"], "he": ["\u05d4\u05d5\u05d3\u05d5\u05ea \u05dc-", "\u05ea\u05d5\u05d3\u05d5\u05ea \u05dc-"]}, "examples": [["danke al mono, kiun \u015di heredis de sia baptopatrino, \u015di traveturis Hindion", "Robert Roze: Verkistino - orientalistino - esploristino, Monato, jaro 1999a, numero 1a, p. 17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "dank", "primary": false}, "impulsema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0456\u043c\u043f\u0443\u043b\u044c\u0441\u0456\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["impulsif (qui suit son impulsion)", "fougueux (impulsif)"], "en": ["impulsive"], "nl": ["impulsief", "onbeheerst"], "pt": ["impulsivo (adj.)"], "ru": ["\u0438\u043c\u043f\u0443\u043b\u044c\u0441\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439"], "de": ["impulsiv"], "hu": ["heves", "lobban\u00e9kony", "impulz\u00edv"], "es": ["impulsivo"], "he": ["\u05d3\u05d5\u05d7\u05e3"]}, "examples": [["vi estas tre agema, iom impulsema kaj, eble, kelkafoje e\u0109 senpacienca", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 1"]], "subdefinitions": []}], "root": "impuls", "primary": false}, "Simono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo hebredevena.", "translations": {"be": ["\u0421\u044b\u043c\u043e\u043d"], "fr": ["Simon"], "bg": ["\u0421\u0438\u043c\u043e\u043d"], "br": ["Simon"], "ru": ["\u0421\u0435\u043c\u0451\u043d", "\u0421\u0438\u043c\u043e\u043d (\u0431\u0438\u0431\u043b., \u0438\u043d\u043e\u0441\u0442\u0440.)", "\u0421\u0438\u043c\u0435\u043e\u043d (\u0443\u0441\u0442\u0430\u0440.)"], "it": ["Simone"], "hu": ["Simon"]}, "examples": [["ili kaptis Simonon, Kirenanon, venantan de la kamparo, kaj metis sur lin la krucon", "La Nova Testamento, &Luk 23:26"]], "subdefinitions": []}], "root": "Simon", "primary": true}, "lusoldato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["mercenaire (subst.)"], "en": ["mercenary soldier", "soldier of fortune"], "nl": ["mercenair", "huursoldaat"], "it": ["mercenario (sost.)"]}, "examples": [["tiuj lusoldatoj batalas bone, sed ili anka\u016d facile \u015dan\u011das flankon", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato\u0109ap. 19"]], "subdefinitions": []}], "root": "soldat", "primary": false}, "krucmilito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la militiroj (inter proksimume jaroj 1100 kaj 1300), kiujn faris aliancaj kristanaj e\u016dropanoj kontra\u016d precipe islamaj orient-mediteraneaj regnoj, oficiale por akiri Jerusalemon kiel sanktan urbon.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0435\u0441\u0442\u043e\u0432\u044b\u0439 \u043f\u043e\u0445\u043e\u0434"], "fr": ["croisade"], "nl": ["kruistocht"], "br": ["brezel ar Groaz", "kroaziadeg"], "de": ["Kreuzzug"], "es": ["cruzada"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "milit", "primary": false}, "egocentrismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La ago a\u016d karaktera trajto rilatigi \u0109ion al sia egoo.", "translations": {"be": ["\u044d\u0433\u0430\u0446\u044d\u043d\u0442\u0440\u044b\u0437\u043c"], "fr": ["\u00e9gocentrisme"], "en": ["egocentrism"], "nl": ["egocentrisme"], "ru": ["\u044d\u0433\u043e\u0446\u0435\u043d\u0442\u0440\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Ichbezogenheit", "Egozentrismus", "Egozentrik"], "hu": ["\u00e9nk\u00f6zpont\u00fas\u00e1g", "egocentrizmus"], "pl": ["egocentryzm"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ego", "primary": false}, "memkonfido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["assurance (confiance en soi)", "confiance en soi"], "hu": ["\u00f6nbizalom"]}, "examples": [["tia memkonfido estis legebla sur ilia viza\u011do, kvaza\u016d \u0109iu el ili posedus je sia dispono nevenkeblajn regimentojn de spiritoj", "La Faraono, volumo 3\u0109ap. 7"]], "subdefinitions": []}], "root": "konfid", "primary": false}, "subspeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subdivido de speco; grupo de vivuloj, kiuj apartenas al sama speco, sed iom malsimilas inter si per kelkaj negravaj karakteroj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0432\u0456\u0434"], "fr": ["sous-esp\u00e8ce", "vari\u00e9t\u00e9 (biol.)"], "en": ["subtype"], "nl": ["ondersoort"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0432\u0438\u0434"], "hu": ["alfaj"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spec", "primary": false}, "taksuso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio taksusacoj (Taxus), arbo kun \u0109iamverdaj pinglofolietoj kaj brilru\u011daj dol\u0109aj beroj kun venena grajno.", "translations": {"be": ["\u0446\u0456\u0441"], "bg": ["\u0442\u0438\u0441"], "nl": ["taxus"], "pt": ["teixo"], "ru": ["\u0442\u0438\u0441\u0441"], "de": ["Eibe"], "sv": ["idegran"], "hu": ["tiszafa"], "en": ["yew"], "pl": ["cis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "taksus", "primary": true}, "megavato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezurunuo de povo, egala al miliono da vatoj; simbole MW.", "translations": {"fr": ["m\u00e9gawatt"], "de": ["Megawatt"], "it": ["megawatt"], "es": ["megavatio"], "pl": ["megawat"]}, "examples": [["en Ignalina funkcias unu reaktoro kun potenco de 1350 megavatoj", "Last, Nuklea energio restu en Litovio, Monato, jaro 2007a, numero 1a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "megavat", "primary": true}, "glekomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el la familio lamiacoj (Glechoma).", "translations": {"ru": ["\u0431\u0443\u0434\u0440\u0430"], "nl": ["glechoma"], "be": ["\u0431\u043b\u044e\u0448\u0447\u044b\u043a", "\u0440\u0430\u0441\u0445\u043e\u0434\u043d\u0456\u043a"], "de": ["Gundermann"], "sv": ["Jordreva"], "hu": ["repk\u00e9ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "glekom", "primary": true}, "momordiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Liano kreskanta en varmaj landoj, genro kun kvardeko da specioj el familio kukurbacoj (Momordica).", "translations": {"fr": ["concombre africain", "margose", "melon amer", "momordique", "poire balsamique"], "de": ["Balsamapfel", "Balsambirne", "Bittergurke", "Bittermelone"], "nl": ["bitterkomkommer", "saporo"], "en": ["balsam pear", "bitter gourd"]}, "examples": [["najbaraj kortoj estas same mallar\u011daj kiel mia. Inter ili estas malalta barilo. Mi pensis ke mi plantu momordikojn kiel \u015dirmilon kaj efektive faris tion", "iriza, Mi volas vidi irizon!!, 2006-08-18"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Longa, verukeca frukto de speco de momordikplanto (Momordica charantia) uzata kiel legomo tre amargusta.", "translations": {}, "examples": [["oni eble malfacile imagas al si, ke estas ludiloj el legomoj, sed s-ro Ji Shengjiu faris multe da tiaj ludiloj, kiaj hundo el kapsiko papago el momordiko kaj salikoko el karoto", "Interesaj ludiloj el legomoj, [vidita je 2006-08-20]"]], "subdefinitions": []}], "root": "momordik", "primary": true}, "cirsio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro de grandaj herboj kun pikaj folioj, similaj al kardoj, kreskantaj ofte en neuzataj terpecoj de mezvarmaj landoj, el familio asteracoj (Cirsium).", "translations": {"fa": ["\u06a9\u0646\u06af\u0631"], "fr": ["cirse"], "pl": ["ostro\u017ce\u0144"]}, "examples": [["estas herbo kun floro simila al cirsio", "Homoj man\u011dantaj, \u00abtragedio de man\u011do en la insulo Mindanao\u00bb, p. 33a"]], "subdefinitions": []}], "root": "cirsi", "primary": true}, "scintigrafio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Medicina esplormetodo, en kiu oni injektas substancon kun radioaktiva izotopo kaj ricevas bildon de \u011dia radiado en la korpo.", "translations": {"fr": ["scintigraphie", "scintographie"], "de": ["Szintigraphie"], "en": ["scintigraphy"]}, "examples": [["nova diagnoza metodo - imuna scintigrafio", "-, nova diagnoza metodo, Sano, 1986:4"], ["aldone fari\u011dis pli facile diagnozi \u0109i tiujn cerbotumorojn pro pli bonaj cerbaj scintigrafioj", "Arono kaj Karlina, Radio Verda, 2009-12-23"]], "subdefinitions": []}], "root": "scintigrafi", "primary": true}, "longtempe": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dum multe da tempo.", "translations": {"be": ["\u0434\u043e\u045e\u0433\u0430"], "fr": ["longtemps"], "en": ["for a long time"], "nl": ["lang (bijw.)"], "ru": ["\u0434\u043e\u043b\u0433\u043e"], "it": ["da molto tempo"], "hu": ["hosszan", "tart\u00f3san", "hossz\u00fa ideig"], "ro": ["lung"], "pl": ["d\u0142ugo", "od dawna"]}, "examples": [["\u0109u mi ne estas via azenino, sur kiu vi rajdadis de longatempe \u011dis la nuna tago?", "La Malnova Testamento, &Nom 22:30"], ["mi longtempe restis sola komsomolano en la fabriko", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "temp", "primary": false}, "prospekto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Presita reklamo anoncanta aperon de verko, malfermon de establejo kaj disdonata por altiri klientojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0441\u043f\u044d\u043a\u0442 (\u0440\u044d\u043a\u043b\u044f\u043c\u043d\u044b)"], "bg": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u043f\u0435\u043a\u0442"], "nl": ["prospectus"], "pt": ["prospecto", "avulso", "folha volante", "folheto", "volante", "filipeta"], "ru": ["\u0440\u0435\u043a\u043b\u0430\u043c\u043d\u044b\u0439 \u043f\u0440\u043e\u0441\u043f\u0435\u043a\u0442"], "de": ["Prospekt", "Werbeschrift"], "hu": ["prospektus"], "en": ["prospectus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prospekt", "primary": true}, "malri\u0109a": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Posedanta malmulte da valora hava\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0431\u0435\u0434\u043d\u044b"], "fr": ["pauvre"], "en": ["poor"], "nl": ["arm"], "ru": ["\u0431\u0435\u0434\u043d\u044b\u0439"], "ca": ["pobre"], "de": ["arm"], "tr": ["yoksul", "fakir"], "sv": ["fattig"], "hu": ["szeg\u00e9ny"], "es": ["pobre"]}, "examples": [["malri\u0109a vila\u011da virino", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 15, la feino (da\u016drigo)"], ["malri\u0109a kiel muso ri\u0109eja", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Posedanta malmulte da io ajn.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ri\u0109", "primary": false}, "ibisedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo vadbirdoj (Threskiornithidae).", "translations": {"be": ["\u0456\u0431\u0456\u0441\u044b (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["threskiornithid\u00e9s"], "nl": ["ibissen (fam.)"], "pt": ["tresquiornit\u00eddeos"], "ru": ["\u0438\u0431\u0438\u0441\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Ibisse (Familie)"], "hu": ["\u00edbiszf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ibised", "primary": true}, "sukuristo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono, kiu ricevis la necesan instruon por povi sukuri.", "translations": {"nl": ["eerstehulpverlener", "EHBO'er"], "pl": ["ratownik"], "de": ["Ersthelfer"], "it": ["soccorritore"], "es": ["socorrista"], "hu": ["els\u0151seg\u00e9lyny\u00fajt\u00f3"]}, "examples": [["jam de jarmiloj oni scias, ke per ta\u016dgaj metodoj sukurantoj povas haltigi la morton", "Jomo IPFELKOFER: Esploroj kortu\u015daj, Monato, n-ro 10/2001"]], "subdefinitions": []}], "root": "sukur", "primary": false}, "\u0109irka\u016dbrui": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u0108irka\u016di bruante.", "translations": {}, "examples": [["\u0109irka\u016dbruis lin io majesta, simila al tio, kion ni sentas \u0109e la ondi\u011danta maro", "Fabeloj, volumo 3Koboldo \u0109e la butikisto"]], "subdefinitions": []}], "root": "bru", "primary": false}, "aristokratio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Politika re\u011dimo, en kiu regas la nobelaro.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u044b\u0441\u0442\u0430\u043a\u0440\u0430\u0442\u044b\u044f"], "fr": ["aristocratie"], "en": ["aristocracy"], "ru": ["\u0430\u0440\u0438\u0441\u0442\u043e\u043a\u0440\u0430\u0442\u0438\u044f"], "de": ["Aristokratie"], "hu": ["arisztokr\u00e1cia"], "sk": ["aristokracia"], "es": ["aristocracia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aristokrati", "primary": true}, "iksodo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro de grandaj akaruloj, la ino de kiu sin kro\u0109as al la ha\u016dto de mamulo, birdo, rampulo, kaj su\u0109as \u011dian sangon.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043b\u0435\u0449"], "fr": ["tique"], "bg": ["\u043a\u044a\u0440\u043b\u0435\u0436"], "nl": ["teek"], "pt": ["ixod\u00eddeo"], "de": ["Zecke"], "hu": ["kullancs"], "en": ["tick"], "pl": ["kleszcz"]}, "examples": [["\u011di havis la korpon kovrita de vilo aspra kaj plagata de etaj iksodoj", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"], ["la piko de la iksodo ne estas rimarkebla, \u0109ar iksodo anastezas la ha\u016dton de viktimo", "Vikipedio, artikolo \u00abiksodo\", 2005-09-26"]], "subdefinitions": []}], "root": "iksod", "primary": true}, "radokavo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Duopa sulko, kavo farita de veturilradoj en tera vojo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u0435\u044f"], "fr": ["orni\u00e8re"], "nl": ["karrenspoor"], "pt": ["carril", "rodeira"], "pl": ["koleina"], "hu": ["k\u00e1ty\u00fa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kav", "primary": false}, "lin\u0109a": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilate al lin\u0109o.", "translations": {"nl": ["lynch-"]}, "examples": [["en la lin\u0109a tumulto entute kvin homoj vundi\u011dis", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lin\u0109", "primary": false}, "forpeti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Peti de iu, ke li permesu foriri.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043f\u0440\u0430\u0441\u0456\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["demander cong\u00e9"], "ru": ["\u043e\u0442\u043f\u0440\u043e\u0441\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"]}, "examples": [["sin forpeti de iu", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "pet", "primary": false}, "lin\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago lin\u0109i.", "translations": {"nl": ["lynchpartij"], "pt": ["linchamento"], "pl": ["lincz", "samos\u0105d", "pogrom"]}, "examples": [["lin\u0109o okazis en la urbo Matupa je la dua fojo \u0109i-jare", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lin\u0109", "primary": false}, "organo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ero plenumanta apartan funkcion ene de tuto.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0433\u0430\u043d"], "fr": ["organe"], "en": ["organ"], "es": ["\u00f3rgano"], "pt": ["\u00f3rg\u00e3o"], "it": ["organo"], "pl": ["narz\u0105d", "organ"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Difinita \u0109elaro en vivanta korpo plenumanta specialan funkcion.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0440\u0433\u0430\u043d"], "de": ["Organ"], "nl": ["orgaan"], "sv": ["organ"], "hu": ["szerv"]}, "examples": [["okulo estas la organo de la vidado", null], ["la organoj de la parolo", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "En ma\u015dino, \u0109iu ero destinita por plenumi specialan funkcion.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u043e\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u043a\u043e\u043c\u043f\u043e\u043d\u0435\u043d\u0442"], "de": ["Teil", "Bauteil", "Aggregat"], "nl": ["onderdeel"], "hu": ["m\u0171k\u00f6d\u0151 egys\u00e9g"]}, "examples": [["la organoj de lokomotivo, de horlo\u011do", null]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Iu a\u016d io esprimanta la pensojn de grupo da homoj.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0440\u0433\u0430\u043d"], "de": ["Organ"], "nl": ["orgaan"], "hu": ["org\u00e1num"]}, "examples": [["tiu oratoro estis nur la organo de la reakciuloj", null], ["\u0135urnalo, kiu estas la organo de la registaro", null], ["la Oficiala Bulteno estas la organo de la L. K", null]], "subdefinitions": []}], "root": "organ", "primary": true}, "prezento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago prezenti (prezentado) a\u016d ties rezulto (prezenta\u0135o).", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Pr\u00e4sentation"], "en": ["representation", "presentation"], "hu": ["k\u00edn\u00e1l\u00e1s", "el\u0151ad\u00e1s", "beterjeszt\u00e9s", "beny\u00fajt\u00e1s", "\u00e1br\u00e1zol\u00e1s"]}, "examples": [["f(u,v) estu parametra prezento de derivebla kurbo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "prezent", "primary": false}, "organa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al organo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0433\u0430\u043d\u043d\u044b", "\u0430\u0440\u0433\u0430\u043d\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["organique"], "en": ["organic"], "nl": ["organisch"], "pt": ["org\u00e2nico"], "de": ["organisch"], "it": ["organico"], "hu": ["szerves"], "pl": ["dotycz\u0105cy narz\u0105du", "organu"]}, "examples": [["organa malsano, difekto", null], ["ili kredigas, kvaza\u016d lingvo estas objekto natura, organa, kiu dependas de apartaj fiziologiaj ecoj de la organoj de parolo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Posedanta organojn.", "translations": {}, "examples": [["viva organa kreita\u0135o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "organ", "primary": false}, "prezenti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Meti ion anta\u016d iu, por ke li \u011din prenu, vidu a\u016d ju\u011du.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0430\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c"], "bg": ["\u043f\u043e\u0434\u043d\u0430\u0441\u044f\u043c", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u043b\u0430\u0433\u0430\u043c"], "nl": ["aanbieden"], "pt": ["apresentar", "oferecer"], "de": ["anbieten"], "hu": ["el\u00e9be rak", "k\u00edn\u00e1l", "beny\u00fajt", "beterjeszt", "el\u0151terjeszt", "el\u0151ad"], "en": ["present"], "cs": ["p\u0159edv\u00e9st", "p\u0159edstavit"], "es": ["presentar", "representar"]}, "examples": [["prezenti tason al invitito, \u015dtofojn al a\u0109etonto", null], ["prezenti proponon al vo\u0109donado, por esplorado", null], ["\u0109e la Bulonja Kongreso estis prezentita projekto de \u011denerala organiza\u0135o por la tuta esperantistaro", "Zamenhof: Parolado \u0109e la malferma kunveno de UEA dum la Kvina Kongreso Esperantista en Barcelona, 1909-09-07"], ["prezenti (direkti) peton al iu", null], ["prezenti (proponi) ion al la publika kritiko", null], ["vasta panoramo prezenti\u011dis al ili", null], ["la afero prezenti\u011das bone, malbone", null], ["praktike prezenti\u011das la afero tute alimaniere", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Konduki iun anta\u016d aliajn personojn, precipe superuloj.", "translations": {"de": ["vorstellen"], "nl": ["voorstellen"], "hu": ["bemutat (vkit vkinek)"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Montri, nomi, rekomendi por konatigi.", "translations": {}, "examples": [["prezenti iun al la mastro", null], ["permesu, ke mi prezentu al vi mian amikon N.", "B"], ["mi havas la honoron min prezenti: po\u015dtestro \u015cpekin", "N. Gogol tr. Zamenhof: Revizoro."], ["la flikilo ekparolis al \u011di kaj prezentis sin al \u011di kiel brusta pinglo", "Fabeloj, volumo 2, Flikilo."], ["vesto homon prezentas", "Proverbaro esperanta"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Submeti iun al konsidero de koncerna estro a\u016d instanco.", "translations": {}, "examples": [["la princo nomis lin centestro kaj ordonis, ke en la sekvonta tago li prezentu siajn subulojn por rekompenco", "La Faraono, volumo 2, \u0108ap. 19"], ["sin prezenti, prezenti\u011di anta\u016d iu, anta\u016d ies okuloj", null], ["sin vole prezenti por aresti\u011do", null], ["prezenti\u011di al inspektoro, prezenti\u011di al ekzameno", null]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Starigi anta\u016d ies imago la bildon de iu a\u016d io.", "translations": {"de": ["vorstellen"], "nl": ["voorstellen"], "hu": ["elk\u00e9pzel"]}, "examples": [["prezentu al vi mian embarason", null], ["vi, kiun malsame ni prezentas, sed same ni sentas", "Z"], ["ni prezentu al ni efektive, ke", "Z"], ["la registaro prezentas la batalon kontra\u016d si kiel batalon kontra\u016d la \u015dtaton", null], ["la projektistoj prezentas al si la aferon tre facila", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Meti anta\u016d ies okuloj imita\u0135on de io, faritan per parolo, pentrado a\u016d alia arto.", "translations": {"nl": ["voorstellen"], "de": ["pr\u00e4sentieren"], "en": ["represent"], "hu": ["\u00e1br\u00e1zol"]}, "examples": [["la bildo prezentas virinon", "Z"], ["la pentra\u0135o prezentas la kongreson, pejza\u011don", "Z"], ["la danco prezentis mar\u015don", "B"], ["la aktoro, kiu prezentis Hamleton", null], ["la dekoracio prezentas placon", null], ["prezenti (ludi sur teatro) dramon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Montri specialan aspekton de si mem; liveri okazon al io; estigi.", "translations": {"bg": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0430\u0432\u044f\u043c"], "nl": ["tonen"], "hu": ["mutat"]}, "examples": [["la kongreso prezentis grandiozan spektaklon", null], ["la afero prezentas grandan intereson, belan aspekton, malfacila\u0135ojn, profitojn", "Z"], ["tiu propono prezentas bonan okazon por diskuti pri la afero", null], ["la filoj de Jozef prezentis la nombron de 40 miloj", "Z"], ["tiu metodo prezentas du grandajn avanta\u011dojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Montri la formon karakterizan de io; formi, konsistigi.", "translations": {"nl": ["voorstellen"], "hu": ["jelent"]}, "examples": [["\u0109i tiu vortaro prezentas la duan parton de mia \u00abPlena Vortaro\u00bb", "Z"], ["tiu simpligo prezentas la plej malfacilan parton de la laboro", "Z"], ["lingvo internacia, kiu prezentus egalrajtan propra\u0135on de la tuta mondo", "Z"], ["\u015dia konduto prezentis nur vicon de nekonsekvencaj agoj", "B"], ["la brutaroj prezentas la \u0109efan ri\u0109econ de la lando", null], ["nenio pli grandan mizeron prezentas, ol se sano mankas, kaj \u015duldoj turmentas", "Z"], ["\u0109iuj tiuj provoj prezentis per si sistemon da signoj por interkomuniki\u011do", "Z"], ["por ke la religio ne prezentu muron inter du homoj, estas necese, ke ili amba\u016d estu toleremaj", "Z"], ["tiam la tuta homaro prezentos nur unu genton", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari el informo trakteblan datumon.", "translations": {"en": ["represent"], "hu": ["\u00e1br\u00e1zol", "k\u00e9pvisel"]}, "examples": [["prezenti la valorojn inter 0 kaj 255 per bitokoj", null], ["en Esperanto \u0109iu litero prezentas unusolan sonon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "prezent", "primary": true}, "futuristo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de futurismo.", "translations": {"fa": ["\u0622\u06cc\u0646\u062f\u0647\u200c\u06af\u0631\u0627"], "fr": ["futuriste (subst.)"], "en": ["futurist"], "pl": ["futurysta"], "hu": ["futurista"]}, "examples": [["jam en 1914 N. Borisov tradukis kelkajn tiamajn rusajn futuristajn poemojn", "Ne nur leteroj de plum-amikoj, esperanta poezio: mirakla rikolto"]], "subdefinitions": []}], "root": "futur", "primary": false}, "nula": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kies numero estas 0.", "translations": {"be": ["\u043d\u0443\u043b\u044f\u0432\u044b"], "nl": ["waardeloos"], "br": ["null"], "pt": ["nulo"], "es": ["nulo"], "he": ["\u05d0\u05e4\u05e1\u05d9"]}, "examples": [["la nula, la tria kaj la kvina vertikaloj de la vektoro estas lineare sendependaj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Neefektivi\u011dinta; tute senvalora.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0443\u043b\u0435\u0432\u043e\u0439"], "fr": ["nul"], "hu": ["nulla", "semmi"]}, "examples": [["la rezultato estis nula", null], ["la utileco estos nula", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043d\u0443\u043b\u0435\u0432\u043e\u0439"], "fr": ["nul"], "en": ["null", "zero"], "de": ["Null-"], "hu": ["null-"], "pl": ["zerowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Egala al nulo; (parolante pri funkcio) alprenanta la valoron nulo.", "translations": {}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri angulo) Situanta inter du egalaj lateroj, do malplena; kies mezuro egalas al 0\u00b0.", "translations": {}, "examples": []}]}], "root": "nul", "primary": false}, "nulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La cifero 0, uzata por prezenti la nombron nul, a\u016d por obligi la valoron de ciferoj, \u0109e kies dekstro \u011di estas lokita.", "translations": {"be": ["\u043d\u0443\u043b\u044c"], "fr": ["z\u00e9ro"], "nl": ["nul"], "pt": ["zero", "nulo"], "ru": ["\u043d\u0443\u043b\u044c", "\u043d\u043e\u043b\u044c"], "de": ["Null"], "tp": ["ala"], "hu": ["nulla", "z\u00e9rus", "z\u00e9r\u00f3"], "br": ["zero"], "cs": ["nula"], "zh": ["\u96f6 [l\u00edng]", "\u3007"], "es": ["cero"], "he": ["\u05d0\u05e4\u05e1"]}, "examples": [["en la nombroprezento 001,2050 la komencaj kaj la vostaj nuloj estas sensugnifaj kaj oni povas ilin forigi, lasante nur la signifajn ciferojn 1,205", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Io tute senvalora a\u016d iu tute senkapabla.", "translations": {"fr": ["nul (personne incapable)", "z\u00e9ro", "rien"], "pt": ["nada"], "hu": ["semmi", "nulla"]}, "examples": [["sen mono oni estas nulo, kun mono sa\u011dulo", "Proverbaro esperanta"], ["\u0109iuj nacioj estas anta\u016d li kiel nenio, estas rigardataj de li kiel nulo kaj senvalora\u0135o", "Z"], ["\u0109e manko de adeptoj la utilo de la lingvo prezentos nulon", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne\u016dtra elemento rilate al adicie signata operacio.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0443\u043b\u044c"], "fr": ["\u00e9l\u00e9ment nul", "z\u00e9ro"], "en": ["null element", "zero"], "de": ["Nullelement"], "hu": ["nulla", "z\u00e9rus"], "pl": ["zero"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nul", "primary": false}, "nutra\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, kio servas por nutri.", "translations": {"be": ["\u0445\u0430\u0440\u0447", "\u0445\u0430\u0440\u0447\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0441\u043f\u0430\u0436\u044b\u0432\u0430", "\u0441\u043f\u0430\u0436\u044b\u0442\u0430\u043a"], "fr": ["nourriture"], "nl": ["voedsel"], "pt": ["alimento"], "ru": ["\u043f\u0438\u0449\u0430", "\u043f\u0438\u0442\u0430\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Nahrung"], "hu": ["t\u00e1pl\u00e1l\u00e9k", "\u00e9tel"], "fa": ["\u063a\u0630\u0627", "\u062e\u0648\u0631\u0627\u06a9"], "br": ["boued", "magadur"]}, "examples": [["Li donas al la bruto \u011dian nutra\u0135on", "La Malnova Testamento, Psalmaro 147:9"]], "subdefinitions": []}], "root": "nutr", "primary": false}, "nuli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti nula, esti nulo.", "translations": {"de": ["Null sein"], "hu": ["nulla", "semmi"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Eblas vidi nuancon inter \u00abnuli\u00bb kaj \u00abnuli\u011di\u00bb, nome ke la unua koncernas nevariajn objektojn, dum la dua prefere apliki\u011das al variabloj a\u016d funkcioj, kiuj en difinitaj cirkonstancoj alprenas nulan valoron. Tia nuanco tamen ne tiom gravas, \u0109ar en amba\u016d okazoj oni ne hezitus uzi la saman adjektivon \u00abnula\u00bb, lasante la kuntekston precizigi la celitan sencon."], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Null werden", "zu Null aufgehen"], "hu": ["elt\u0171nik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nul", "primary": false}, "arko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Objekto havanta formon de parto de cirklo a\u016d de simila kurbo.", "translations": {"be": ["\u0434\u0443\u0433\u0430"], "fr": ["arc"], "en": ["arch"], "nl": ["boog"], "ru": ["\u0434\u0443\u0433\u0430"], "de": ["Bogen"], "sv": ["b\u00e5ge"], "hu": ["f\u00e9ny\u00edv"], "sk": ["obl\u00fak"], "cs": ["oblouk"], "es": ["arco"]}, "examples": [["arko de volbo, de fenestro", null], ["apoga, de\u015dar\u011da, ronda, duoncirkla, triloba arko", null], ["arko pinta, rompita", null], ["mian arkon mi metas en la nubon", "La Malnova Testamento, Genezo 9:13"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Bogen"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Segmento de kurbo, precipe de cirklo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0443\u0433\u0430 (\u043a\u0440\u0438\u0432\u043e\u0439)"], "fr": ["arc (de courbe)"], "en": ["arc (of a curve)"], "nl": ["boog"], "de": ["Bogen (einer Kurve)", "Kreisbogen", "Bogenlinie", "Kr\u00fcmmung"], "sv": ["b\u00e5ge (av en kurva)"], "hu": ["k\u00f6r\u00edv"], "pl": ["\u0142uk"]}, "examples": [["arko estas \u0109iam pli longa ol \u015dnuro kun samaj randoj", null], ["orto detran\u0109as sur cirklo kun centro en \u011dia vertico arkon egalan al kvarono de la tuta cirkonferenco", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Arko , detran\u0109ita sur cirklo fare de centra angulo kaj konvencie identigita kun \u011di.", "translations": {}, "examples": []}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Luma arko formi\u011danta inter du apartigitaj karbaj polusoj.", "translations": {"de": ["Bogen", "Lichtbogen"], "en": ["arc"], "sv": ["ljusb\u00e5ge"]}, "examples": [["arklampo, arklumo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ark", "primary": true}, "arki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stari la\u016d formo de arko.", "translations": {"fr": ["s'arquer", "former un arc"], "sv": ["bilda en b\u00e5ge"]}, "examples": [["vasta kavo arkis alte super iliaj kapoj", "Doroteo kaj la Sor\u0109isto en Oz, \u00abla kavo de la draketoj\u00bb"]], "subdefinitions": []}], "root": "ark", "primary": false}, "liliacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de unukotiledonaj plantoj (Liliaceae).", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u043b\u0435\u0439\u043d\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "nl": ["lelieachtigen"], "pt": ["lili\u00e1ceas"], "el": ["\u03ba\u03c1\u03b5\u03b9\u03bd\u03bf\u03b5\u03b9\u03b4\u03ae"], "de": ["Liliengew\u00e4chse"], "sv": ["liljev\u00e4xter"], "hu": ["liliomf\u00e9l\u00e9k"], "fa": ["\u0633\u0648\u0633\u0646\u06cc\u0627\u0646"], "ru": ["\u043b\u0438\u043b\u0435\u0439\u043d\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "liliac", "primary": true}, "harpuni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Trapiki per harpuno.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0440\u043f\u0443\u043d\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["harponner"], "en": ["harpoon"], "nl": ["harpoeneren"], "pt": ["arpoar"], "ru": ["\u0433\u0430\u0440\u043f\u0443\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0433\u0430\u0440\u043f\u0443\u043d\u0438\u0442\u044c"], "de": ["harpunieren"], "it": ["arpionare"], "sv": ["harpunera"], "es": ["arponear"], "br": ["treanti\u00f1 (gant un treant)"], "hu": ["szigonyoz", "megszigonyoz"], "pl": ["przebi\u0107 harpunem", "trafi\u0107 harpunem"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "harpun", "primary": false}, "domanaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La tuto de lo\u011dantoj en unu domo, anoj de kunlo\u011da familio.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043c\u0430\u0448\u043d\u0438\u0435", "\u0434\u043e\u043c\u043e\u0447\u0430\u0434\u0446\u044b"], "fr": ["maisonn\u00e9e"], "nl": ["bewoners"], "pl": ["domownicy"]}, "examples": [["Adaha tuj gajnis la sinceran korinklinon de la tuta domanaro per sia natura amindeco", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 12a, Lemuel kaj Adaha"]], "subdefinitions": []}], "root": "dom", "primary": false}, "Borelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Franclingve: \u00c9mile Borel, 1871-1956. Franca matematikisto.", "translations": {"ru": ["\u0411\u043e\u0440\u0435\u043b\u044c"], "en": ["Borel"], "nl": ["Emile Borel"], "de": ["Borel"], "it": ["Borel"], "pl": ["Borel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Borel", "primary": true}, "harpuno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sagforma lanco provizita per longa \u015dnuro kaj uzata por kapti grandajn fi\u015dojn, balenojn, kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0440\u043f\u0443\u043d"], "fr": ["harpon"], "en": ["harpoon"], "nl": ["harpoen"], "pt": ["arp\u00e3o"], "el": ["\u03ba\u03b1\u03bc\u03ac\u03ba\u03b9"], "de": ["Harpune"], "it": ["arpione"], "hu": ["szigony"], "es": ["arp\u00f3n"], "br": ["treant"], "ru": ["\u0433\u0430\u0440\u043f\u0443\u043d"], "sv": ["harpun"], "pl": ["harpun"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "harpun", "primary": true}, "lingvoprojekto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prezento de la bazoj de arta lingvo ankora\u016d ne uzata.", "translations": {"fr": ["projet de langue"], "nl": ["taalproject"]}, "examples": [["la studentoj, sen iu ajn anta\u016dprepari\u011do, dum seminaria horo devis skizi la bazon de propra, surloke inventita lingvoprojekto", "K. Smid\u00e9liuszs, Interlingvistiko vivproksime, en: Studoj pri interlingvistiko. - Kava-Pech, 2001"]], "subdefinitions": []}], "root": "projekt", "primary": false}, "kamuflilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, kio servas por kamufli (retoj, bran\u0109oj kaj tiel plu).", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u0443\u0444\u043b\u044f\u0436"], "fr": ["(moyen de) camouflage"], "en": ["camouflage material"], "nl": ["camouflagemateriaal"], "pt": ["camuflagem"], "ru": ["\u043a\u0430\u043c\u0443\u0444\u043b\u044f\u0436"], "de": ["Tarnmaterial"], "hu": ["\u00e1lc\u00e1z\u00f3eszk\u00f6z"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kamufl", "primary": false}, "kalendo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La vortaroj hezitas, \u0109u la vorto estu \u00abkalendo\u00bb a\u016d \u00abkalendoj\u00bb, t.e. nur plurnombra kiel en la latina. Grava argumento por pluralo estas la esprimo \u00abgrekaj kalendoj\u00bb, kiu la\u016dkuntekste ne referencas al \u0109iuj unuaj tagoj, sed al la unua tago de la venonta monato."], "primary definition": "Unua tago de la monato \u0109e la Romanoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u0435\u043d\u0434\u0430"], "fr": ["calendes"], "nl": ["calendae"], "pt": ["calendas"], "ru": ["\u043a\u0430\u043b\u0435\u043d\u0434\u0430"], "de": ["Kalenden (nur in der Mehrzahl)"], "hu": ["Calendae"], "es": ["calenda"], "fi": ["kalendae", "calendae"], "pl": ["kalendy"]}, "examples": [["formeti \u011dis la grekaj kalendoj", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "kalend", "primary": true}, "dervi\u015do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de islama ordeno, kelkfoje vaganta, ofte praktikanta mistikajn ekzercojn.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u0440\u0432\u0456\u0448"], "fr": ["derviche"], "en": ["dervish"], "nl": ["derwisj"], "pt": ["daro\u00eas", "daru\u00eas", "dervis", "dervixe"], "ru": ["\u0434\u0435\u0440\u0432\u0438\u0448"], "ca": ["dervix"], "de": ["Derwisch"], "hu": ["dervis"], "sk": ["dervi\u0161"], "es": ["derviche"], "pl": ["derwisz"]}, "examples": [["tra la malfermitaj fenestroj de la mona\u0125ejkonstrua\u0135o mi vidis plurajn junajn dervi\u015dojn ekzerci la turni\u011dadon", "H. C. Andersen, trad. B. Tr\u00e6rup, Danco de la dervi\u015doj, 2004"]], "subdefinitions": []}], "root": "dervi\u015d", "primary": true}, "vinpremanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu faras moston, elpremante vinberojn.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0430\u0432\u0438\u043b\u044c\u0449\u0438\u043a"], "fr": ["fouleur (de raisin)"]}, "examples": [["venos tagoj , kiam la pluganto renkonti\u011dos kun la rikoltanto, la vinberpremanto kun la semanto", "La Malnova Testamento, Amos 9:13"], ["kanton de vinpremantoj Li eksonigos super \u0109iuj lo\u011dantoj de la tero", "La Malnova Testamento, Jeremia 25:30"]], "subdefinitions": []}], "root": "prem", "primary": false}, "imag(a\u0135)o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Anta\u016de vidita bildo a\u016d anta\u016de spertita percepto a\u016d sento intense reaperanta en spirito.", "translations": {"be": ["\u0443\u044f\u0432\u0430", "\u0432\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437", "\u0443\u044f\u045e\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["imagination (chim\u00e8re)", "chim\u00e8re (imagination)", "invention (chim\u00e8re)"], "en": ["image", "mental image"], "nl": ["verbeelding"], "pt": ["imagina\u00e7\u00e3o (coisa imaginada)"], "de": ["Vorstellung"]}, "examples": [["la vortoj elvokas en nia spirito pli a\u016d malpli precizajn imaga\u0135ojn", null], ["en fundo de la arbaroj min sekvas la imaga\u0135o de mia amato", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nereala bildo a\u016d sceno konstruita de la spirito.", "translations": {}, "examples": [["la realo ofte superas \u0109iujn imaga\u0135ojn", null], ["tra la aero flugas misteraj fantomoj, ili estas imagoj de tempo estonta, de tempo tute nova", "(Zamenhof: Parolo anta\u016d la Unua Kongreso Esperantista en Boulogne sur Mer 1905)"], ["tiu historio estas bazita nur sur imaga\u0135oj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "imag", "primary": false}, "senescepte": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nepre, absolute; ne farante, ne havante escepton.", "translations": {"be": ["\u0431\u0435\u0437 \u0432\u044b\u043a\u043b\u044e\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u044f"], "fr": ["sans exception"], "ru": ["\u0431\u0435\u0437 \u0438\u0441\u043a\u043b\u044e\u0447\u0435\u043d\u0438\u044f"], "de": ["ausnahmslos"], "pl": ["bez wyj\u0105tku"], "hu": ["kiv\u00e9tel n\u00e9lk\u00fcl"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "escept", "primary": false}, "astero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio asteracoj (Aster).", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u0442\u0440\u0430"], "fr": ["aster", "vendangeuse"], "en": ["aster"], "ru": ["\u0430\u0441\u0442\u0440\u0430"], "de": ["Aster"], "sv": ["aster"], "hu": ["\u0151szir\u00f3zsa", "gerebcsin", "aszter"]}, "examples": [["balda\u016d ekfloros asteroj \u2013 la plej amataj floroj miaj", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "aster", "primary": true}, "beatulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Agnoskita preska\u016dsanktulo.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043b\u0430\u0436\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["bienheureux (subst.)"], "en": ["beatus"], "pl": ["b\u0142ogos\u0142awiony"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "beat", "primary": false}, "\u015dinobo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Altnivela batalanto de Japanujo, spertulo je spionado, enfiltrado, mortigado, kunigado de informoj kaj, la\u016d la komuna imagaro, nigre vestita kun kovrita viza\u011do.", "translations": {"cs": ["nind\u017ea"], "ru": ["\u043d\u0438\u043d\u0434\u0437\u044f"], "de": ["Shinobi", "Ninja"], "it": ["shinobi", "ninja"], "hu": ["nindzsa"]}, "examples": [["Lia unua penso estis ke freneza \u015dinobo asaltis tra la fenestro; \u015dajnis simile probable kiel enrompo de kanguruo", "Radio Verda RV143 Entruda kanguruo terurigas dormantan familion"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dinob", "primary": true}, "paleografio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienca de\u0109ifrado de malnovaj skriba\u0135oj, speciale de mezepokaj manuskriptoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u0435\u0430\u0433\u0440\u0430\u0444\u0456\u044f"], "fr": ["pal\u00e9ographie"], "nl": ["handschriftkunde", "schriftkunde", "paleografie"], "pt": ["paleografia"], "ru": ["\u043f\u0430\u043b\u0435\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u044f"], "de": ["Pal\u00e4ographie"], "hu": ["\u00edr\u00e1st\u00f6rt\u00e9net", "paleogr\u00e1fia"], "es": ["paleograf\u00eda"]}, "examples": [["paleografio \u2015 la scienco pri la historio de la skribsistemoj \u2015 dividas skribojn je du grandaj kategorioj: signif-havaj skriboj kaj sen-signifaj skriboj", "V. Benczik, Rilatoj inter komunikadaj teknologioj..., Internacia Kongresa Universitato Telavivo, 2000"]], "subdefinitions": []}], "root": "paleografi", "primary": true}, "bana\u0125a spaco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Normohava kompleta vektora spaco.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0430\u043d\u0430\u0445\u043e\u0432\u043e \u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["espace de Banach"], "en": ["Banach space"], "de": ["Banach-Raum"], "pl": ["przestrze\u0144 Banacha"], "hu": ["Banach-t\u00e9r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spac", "primary": false}, "malnepra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne necesa, kiu povas malesti, kiun oni povas neglekti.", "translations": {"fr": ["accidentel (inessentiel)", "facultatif", "optionnel"], "nl": ["facultatief", "overbodig"]}, "examples": [["kvietas la maten' malnepra, / En kiu ne perdi\u011dis steloj", "R. Campbell, trad. W. Auld, Dormanta virino, Nica Literatura Revuo, 1960-09 \u011dis 10, numero 6/1, p. 20a"], ["la bildoj estas tute malnepraj en ttt-ejo, se la teksto estas sufi\u0109a", "mondanisto, Kreu vian TTTejon, 7, 2005"]], "subdefinitions": []}], "root": "nepr", "primary": false}, "ampolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ventroforma boteleto.", "translations": {"be": ["\u0430\u043c\u043f\u0443\u043b\u0430", "\u043a\u043e\u043b\u0431\u0430"], "fr": ["ampoule (fiole)", "fiole (ventrue)"], "en": ["bulb"], "nl": ["ampul"], "ru": ["\u0430\u043c\u043f\u0443\u043b\u0430", "\u043a\u043e\u043b\u0431\u0430"], "de": ["Bauchflasche"], "hu": ["retorta", "g\u00f6reb"], "fa": ["\u0622\u0645\u067e\u0648\u0644 (\u0634\u06cc\u0634\u0647)"], "es": ["ampolla"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Vitra ujo kun interna filamento, produktanta lumon, kiam \u011din trairas kurento.", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u043c\u043f\u0430\u0447\u043a\u0430 (\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u044b\u0447\u043d\u0430\u044f)"], "fr": ["ampoule (\u00e9lectrique)"], "en": ["(light) bulb"], "nl": ["gloeilamp"], "ru": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u043b\u0430\u043c\u043f\u043e\u0447\u043a\u0430"], "de": ["Gl\u00fchbirne", "Birne", "Leuchte"], "hu": ["villanyk\u00f6rte", "izz\u00f3", "villany\u00e9g\u0151"], "fa": ["\u0644\u0627\u0645\u067e"], "es": ["bombilla"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ampol", "primary": true}, "petegi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Insiste kaj humile peti.", "translations": {"be": ["\u0443\u043c\u043e\u043b\u044c\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["supplier"], "en": ["beg", "beseech", "entreat", "plead"], "nl": ["smeken"], "ru": ["\u0443\u043c\u043e\u043b\u044f\u0442\u044c"], "hu": ["k\u00f6ny\u00f6r\u00f6g"], "br": ["aspedi\u00f1", "azgoulenn"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05ea\u05d7\u05e0\u05df"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pet", "primary": false}, "urba legendo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rakonto aperanta en moderna, precipe urba medio, miksanta faktojn kun fantazia\u0135oj.", "translations": {"fr": ["l\u00e9gende urbaine"]}, "examples": [["\u00abventumila morto\u00bb estas urba legendo, kiu originis en Sudkoreio kaj nun disvasti\u011das al aliaj aziaj landoj", "Arono kaj Karlina, Radio Verda, rv151, 2009-09-05"]], "subdefinitions": []}], "root": "legend", "primary": false}, "pilgrimulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo kiu pilgrimas.", "translations": {"fa": ["\u0632\u0627\u06cc\u0631"], "en": ["pilgrim"], "nl": ["bedevaarder", "pelgrim"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pilgrim", "primary": false}, "manfingro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fingro mana.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u043b\u0435\u0446 \u0440\u0443\u043a\u0438"], "nl": ["vinger"], "de": ["Finger"], "sv": ["finger"], "pl": ["palec u r\u0119ki"], "hu": ["k\u00e9z ujja"]}, "examples": [["sur la pied- kaj manfingroj mi havis dudek fingringojn kaj mia tibikarno estis alkudrita al la tapi\u015do", "Jaroslav HA\u015cEK, tr. Milo\u015d LUKA\u015c: Kiel mi alkudris butonon al mia pantalono. Nica Literatura Revuo, 4:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "fingr", "primary": false}, "justico": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctata administro, kiu zorgas pri elekto de ju\u011distoj, kontrolo de ilia agado, plenumo de difinitaj punoj kaj tiel plu..", "translations": {"be": ["\u044e\u0441\u0442\u044b\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["justice (institution)"], "en": ["justice system (government institution)"], "nl": ["gerecht"], "pt": ["justi\u00e7a"], "ru": ["\u044e\u0441\u0442\u0438\u0446\u0438\u044f", "\u043f\u0440\u0430\u0432\u043e\u0441\u0443\u0434\u0438\u0435"], "de": ["Justiz"], "it": ["giustizia (autorit\u00e0 giudiziaria)"], "hu": ["igazs\u00e1g\u00fcgy", "igazs\u00e1gszolg\u00e1ltat\u00e1s"]}, "examples": [["justicministro", null], ["justicoficisto", null], ["ministrejo pri justico", null]], "subdefinitions": []}], "root": "justic", "primary": true}, "malsimila": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Diferenca.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u043f\u0430\u0434\u043e\u0431\u043d\u044b"], "fr": ["diff\u00e9rent", "dissemblable"], "nl": ["ongelijk", "anders"], "ru": ["\u043d\u0435\u043f\u043e\u0445\u043e\u0436\u0438\u0439", "\u043d\u0435\u0441\u0445\u043e\u0434\u043d\u044b\u0439"], "de": ["verschieden", "anders"], "hu": ["k\u00fcl\u00f6nb\u00f6z\u0151", "m\u00e1smilyen"]}, "examples": [["\u015di estis malsimila al \u0109iuj anta\u016daj bestoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "simil", "primary": false}, "osmozo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fenomeno de intermiksi\u011do de du likva\u0135oj, kiu okazas, kiam du likva\u0135oj estas disigitaj per maldika, poreca membrano.", "translations": {"be": ["\u043e\u0441\u043c\u0430\u0441"], "en": ["osmosis"], "nl": ["osmose"], "pt": ["osmose"], "el": ["\u03cc\u03c3\u03bc\u03c9\u03c3\u03b7"], "de": ["Osmose"], "hu": ["ozm\u00f3zis"], "ru": ["\u043e\u0441\u043c\u043e\u0441"], "es": ["\u00f3smosis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "osmoz", "primary": true}, "dehiski": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Malfermi\u011di per la natura disi\u011do de la valvoj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u043a\u0440\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0440\u0430\u0441\u0442\u0440\u0435\u0441\u043a\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f (\u043e \u043f\u043b\u043e\u0434\u0430\u0445)"], "en": ["dehisce"], "pt": ["apresentar deisc\u00eancia"], "de": ["aufplatzen", "aufspringen"], "pl": ["p\u0119ka\u0107"], "hu": ["felny\u00edlik (pl. r\u00fcgy)", "kipattan (pl. r\u00fcgy)", "kifakad (pl. r\u00fcgy)"]}, "examples": [["dehiska frukto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dehisk", "primary": true}, "interfluo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Reciproka interhoma rilatado per komerco, kultura\u0135oj....", "translations": {"fr": ["\u00e9changes"]}, "examples": [["en la pasinta duona jarcento, vi aktive akcelis kulturan interfluon inter la du landoj kaj ludis specialan rolon al interkompreno kaj amikeco inter la du popoloj", "\u0108ina Radio Internacia, De baleta interfluo al tablotenisa diplomatio, 2008-05-09"]], "subdefinitions": []}], "root": "flu", "primary": false}, "gardestari": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Garde de\u0135ori starante \u0109e posteno.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0441\u0442\u0438 \u043a\u0430\u0440\u0430\u0443\u043b"], "fr": ["monter la garde"], "nl": ["op wacht staan"], "pt": ["montar guarda"], "tr": ["n\u00f6bet tutmak"], "hu": ["\u0151rt \u00e1ll", "\u0151rk\u00f6dik"]}, "examples": [["la pastroj gardostaris \u0109e la sojlo", "La Malnova Testamento, II. Re\u011doj 12:9"]], "subdefinitions": []}], "root": "gard", "primary": false}, "Kulombo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Franclingve: Charles de Coulomb, 1736-1806. Franca fizikisto.", "translations": {"ru": ["\u041a\u0443\u043b\u043e\u043d"], "en": ["Charles de Coulomb"], "nl": ["Charles de Coulomb"], "pt": ["Charles Augustin de Coulomb"], "de": ["Charles de Coulomb"], "it": ["Charles Augustin de Coulomb"], "hu": ["Charles de Coulomb"], "sv": ["Charles de Coulomb"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Kulomb", "primary": true}, "lim\u015dtono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctono, kiu signas limon de tereno a\u016d distancon sur vojo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0435\u0436\u0430\u0432\u044b \u043a\u0430\u043c\u0435\u043d\u044c", "\u043a\u0456\u043b\u044f\u043c\u044d\u0442\u0440\u043e\u0432\u044b \u0441\u043b\u0443\u043f"], "fr": ["rep\u00e8re (borne)", "borne (rep\u00e8re)"], "nl": ["grenspaal"], "pt": ["marco"], "ru": ["\u043f\u043e\u0433\u0440\u0430\u043d\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439 \u043a\u0430\u043c\u0435\u043d\u044c", "\u043a\u0438\u043b\u043e\u043c\u0435\u0442\u0440\u043e\u0432\u044b\u0439 \u0441\u0442\u043e\u043b\u0431"], "de": ["Grenzstein"], "hu": ["hat\u00e1rk\u0151"], "pl": ["kamie\u0144 graniczny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lim", "primary": false}, "doktoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sciencista grado, atribuata al sciencisto fare de universitata a\u016d alia kompetenta scienca konsilio post defendo de ties diserta\u0135o prezentanta novajn esplorrezultojn.", "translations": {"be": ["\u0434\u043e\u043a\u0442\u0430\u0440 (\u043d\u0430\u0432\u0443\u043a)"], "fr": ["docteur (titre)"], "en": ["doctor"], "nl": ["doctor"], "pt": ["doutor"], "ru": ["\u0434\u043e\u043a\u0442\u043e\u0440"], "de": ["Doktor"], "it": ["dottore"], "hu": ["doktor"], "es": ["doctor"], "pl": ["doktor"]}, "examples": [["AIS agnoskas surbaze de priju\u011do fare de internacia komitato studojn kompletigitajn \u0109e universitatoj a\u016d aliaj altlernejoj per havigo de internacia sciencista grado: \u00abbakala\u016dro\u00bb post almena\u016d 2\u20133 jara studado, \u00abmagistro\u00bb post almena\u016d 2 postbakala\u016draj studjaroj, kaj \u00abhabilita doktoro\u00bb pro posta esplorlaboro", "Respondoj al la plej oftaj demandoj pri AIS"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Neformala \u011dentiltitolo uzata pri la kuracistoj, e\u0109 se ili ne havas tian sciencistan gradon.", "translations": {"be": ["\u0434\u043e\u043a\u0442\u0430\u0440", "\u043b\u0435\u043a\u0430\u0440"], "de": ["Doktor", "Arzt"], "pt": ["doutor"], "hu": ["orvos", "doktor"]}, "examples": [["doktoro Zamenhof", null]], "subdefinitions": []}], "root": "doktor", "primary": true}, "individuisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Partiano de individuismo, individuismano.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0434\u044b\u0432\u0456\u0434\u0443\u0430\u043b\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["individualiste"], "en": ["individualist"], "nl": ["individualist"], "pt": ["individualista"], "ru": ["\u0438\u043d\u0434\u0438\u0432\u0438\u0434\u0443\u0430\u043b\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Individualist"], "hu": ["individualista"], "es": ["individualista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "individu", "primary": false}, "ofendi\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kolero pro ies maldeca, malrespekta ago.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0438\u0434\u0430 (\u0447\u0443\u0432\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["offense (ressentie)"], "nl": ["belediging"], "pt": ["ofensa", "aborrecimento", "desgosto"], "de": ["Beleidigung"], "hu": ["s\u00e9rt\u0151d\u00e9s"], "es": ["ofensa"], "pl": ["obraza", "uraza"]}, "examples": [["vo\u0109o, en kiu oni sentis ofendi\u011don", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ofend", "primary": false}, "hidrozooj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Klaso el la filumo kniduloj (Hydrozoa), kies anoj havas du generaciojn de la formoj meduzo kaj polipo.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0438\u0434\u0440\u043e\u0438\u0434\u043d\u044b\u0435 (\u043a\u043b\u0430\u0441\u0441)"], "fr": ["hydrozoaires"], "nl": ["kwalpoliepen", "hydro\u00efdpoliepen"], "pt": ["hidrozo\u00e1rios"], "de": ["Hydrozoen"], "it": ["idrozoi"], "hu": ["hidra\u00e1llatok"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hidrozo", "primary": true}, "rekta intesto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La fina parto de la dika intesto (kaj de la tuta intestaro), kiu malfermi\u011das eksteren per anuso.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u044f\u043c\u0430\u044f \u043a\u0438\u0448\u043a\u0430"], "en": ["rectum"], "nl": ["rectum", "endeldarm"], "pt": ["reto"], "la": ["intestinum rectum"], "de": ["Enddarm", "Mastdarm", "Rectum"], "tr": ["g\u00f6den", "rektom"], "hu": ["v\u00e9gb\u00e9l"], "bg": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u043e \u0447\u0435\u0440\u0432\u043e", "\u0440\u0435\u043a\u0442\u0443\u043c"], "pl": ["odbytnica"], "es": ["recto"]}, "examples": [["klistero: Laksiga a\u016d nutra flua\u0135o, en\u015dprucigita en la rektan inteston tra la anuso", "Plena Vortaro de Esperanto, \u00abklistero\u00bb"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "rektumo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "intest", "primary": false}, "vortigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Esprimi per vortoj.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0440\u0430\u0436\u0430\u0446\u044c \u0441\u043b\u043e\u0432\u0430\u043c\u0456", "\u0444\u0430\u0440\u043c\u0443\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["exprimer", "formuler"], "nl": ["onder woorden brengen"], "ru": ["\u0432\u044b\u0440\u0430\u0436\u0430\u0442\u044c \u0441\u043b\u043e\u0432\u0430\u043c\u0438", "\u0444\u043e\u0440\u043c\u0443\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u0444\u043e\u0440\u043c\u0443\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["formulieren"], "hu": ["szavakba foglal", "megfogalmaz"], "br": ["geria\u00f1"], "pl": ["wyra\u017ca\u0107 s\u0142owami", "wys\u0142awia\u0107 si\u0119", "artyku\u0142owa\u0107", "formu\u0142owa\u0107"], "he": ["\u05dc\u05e0\u05e1\u05d7"]}, "examples": [["kiam Johano en iu vespero sidis hejme kune kun Eriko, li komencis vortigi siajn sentojn al la frato", "Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, dua parto, \u0109apitro 3a"], ["nevortigita kondi\u0109o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vort", "primary": false}, "retorto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vitra a\u016d fajenca sferforma vazo, kun longa, kurbe fleksita kolo, uzata de la \u0125emiistoj por varmigi flua\u0135ojn.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0442\u043e\u0440\u0442\u0430"], "en": ["retort (glass vessel used in chemistry)"], "nl": ["distilleerkolf", "retort"], "pt": ["retorta"], "ru": ["\u0440\u0435\u0442\u043e\u0440\u0442\u0430"], "de": ["Retorte"], "hu": ["retorta", "p\u00e1rl\u00f3ed\u00e9ny", "g\u00f6reb"]}, "examples": [["viva esta\u0135o ne povas esti kreita en la retorto de \u0125emiisto", "Z"], ["retorta provo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "retort", "primary": true}, "lebega": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u041b\u0435\u0431\u044d\u0433\u0430", "\u043b\u0435\u0431\u044d\u0433\u0430\u045e"], "fr": ["de Lebesgue"], "en": ["Lebesgue['s]"], "nl": ["van Lebesgue"], "ru": ["\u041b\u0435\u0431\u0435\u0433\u0430", "\u043b\u0435\u0431\u0435\u0433\u043e\u0432"], "de": ["Lebesguesch"], "it": ["di Lebesgue"], "hu": ["Lebesgue-"], "pl": ["Lebesgue'a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Lebeg", "primary": false}, "Kaza\u0125ujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato en la centra Azio kun \u0109efurbo Astano. Oficiala nomo: Respubliko de Kaza\u0125ujo. \u011cis 1991 Sovetunia respubliko. \u011ci limas kun \u0108inujo, Kirgizujo, Rusujo, Turkmenujo kaj Uzbekujo.", "translations": {"bg": ["\u041a\u0430\u0437\u0430\u0445\u0441\u0442\u0430\u043d"], "nl": ["Kazachstan"], "de": ["Kasachstan"], "it": ["Kazakistan", "Cazachistan"], "hu": ["Kazahszt\u00e1n"], "en": ["Kazakhstan"], "pl": ["Kazachstan", "Republika Kazachstanu"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kaza\u0125", "primary": true}, "forputri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tute putri\u011di, nenii\u011di a\u016d senvalori\u011di putri\u011dante.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0433\u043d\u0438\u0442\u044c"], "de": ["verfaulen"], "nl": ["wegrotten"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "for", "primary": false}, "timono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longa ligna stango fiksita horizontale \u0109e la anta\u016do de veturilo kaj al kiu oni jungas la \u0109evalojn.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0448\u0430\u043b\u044c", "\u0430\u0433\u043b\u043e\u0431\u043b\u044f"], "en": ["drawbar"], "nl": ["dissel"], "pt": ["tim\u00e3o (de carro)", "lan\u00e7a"], "ru": ["\u0434\u044b\u0448\u043b\u043e", "\u043e\u0433\u043b\u043e\u0431\u043b\u044f"], "de": ["Deichsel"], "hu": ["kocsir\u00fad", "szek\u00e9rr\u00fad"], "pl": ["dyszel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "timon", "primary": true}, "e\u015dafodo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alta sub\u0109iela planko, sur kiu oni ekzekutas krimulojn.", "translations": {"be": ["\u044d\u0448\u0430\u0444\u043e\u0442"], "fr": ["\u00e9chafaud"], "en": ["scaffold (for executions)"], "pt": ["cadafalso", "pat\u00edbulo"], "ru": ["\u044d\u0448\u0430\u0444\u043e\u0442", "\u043f\u043b\u0430\u0445\u0430"], "de": ["Schafott"], "hu": ["v\u00e9rpad"], "pl": ["szafot"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "e\u015dafod", "primary": true}, "kaldronego": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Tiu vortformo estas malkonvena por ne tro antikvaj aran\u011da\u0135oj, kiuj balda\u016d perdis duonsferan formon kaj i\u011dis tuba\u0135oj (kiel en varmocentraloj). Tial la formo de la angla termino estas pli rekomendinda kaj ta\u016dga: boligilo."], "primary definition": "Granda ujo, kie oni vaporigas akvon, por funkciigi vaporma\u015dinojn.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0446\u0451\u043b (\u043c\u0430\u0448\u044b\u043d\u044b)"], "fr": ["chaudi\u00e8re"], "en": ["(steam) boiler"], "nl": ["stoomketel"], "ru": ["\u043a\u043e\u0442\u0451\u043b (\u043f\u0430\u0440\u043e\u0432\u043e\u0439 \u043c\u0430\u0448\u0438\u043d\u044b \u0438 \u0442.\u043f.)"], "de": ["Kessel (grosser)"], "hu": ["kaz\u00e1n"], "br": ["kaoter (tommerezh)"], "fi": ["(h\u00f6yrykoneen) kattila"], "es": ["caldera"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kaldron", "primary": false}, "cirkla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta formon de cirklo.", "translations": {"sk": ["kruhov\u00fd"], "fr": ["circulaire (adj.)", "de cercle"], "nl": ["cirkelvormig", "cirkel-"], "hu": ["k\u00f6r-", "k\u00f6r alak\u00fa"]}, "examples": [["cirkla placo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rilata al cirklo.", "translations": {"hu": ["k\u00f6r-"]}, "examples": [["cirkla funkcio", null], ["cirkla cilindro, konuso, helico, sektoro", null], ["cirkla linio , surfaco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "cirkl", "primary": false}, "cirklo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ebena kurbo, konsistanta el \u0109iuj punktoj, kies distanco al iu punkto de la koncerna ebeno (\u011dia centro) egalas al iu valoro (\u011dia radiuso).", "translations": {"ru": ["\u043e\u043a\u0440\u0443\u0436\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043a\u0440\u0443\u0433"], "fr": ["cercle"], "en": ["circle"], "nl": ["cirkel"], "pt": ["circunfer\u00eancia"], "be": ["\u043a\u0440\u0443\u0433", "\u043a\u043e\u043b\u0430", "\u0430\u043a\u0440\u0443\u0436\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0430\u043a\u0440\u0443\u0436\u044b\u043d\u0430"], "de": ["Kreis"], "hu": ["k\u00f6r"], "sk": ["kru\u017enica"], "bg": ["\u043e\u043a\u0440\u044a\u0436\u043d\u043e\u0441\u0442"], "es": ["c\u00edrculo"], "pl": ["okr\u0105g"]}, "examples": [["cirklo estas koniko kun nula discentreco kaj senlime malproksima direktanto", null], ["la kartezia ekvacio de cirklo estas de la tipo x2+y2 = R2", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ebena surfaco, kiun limas cirklo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0443\u0433"], "fr": ["cercle", "disque"], "en": ["circle", "disk"], "pt": ["c\u00edrculo"], "de": ["Kreis", "Kreisscheibe"], "hu": ["k\u00f6rfel\u00fclet"], "sk": ["kruh"], "pl": ["ko\u0142o"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108ia objekto pli-malpli samforma kiel cirklo a\u016d.", "translations": {}, "examples": [["la kanalo kaj la \u015doseo \u0109irka\u016dis duoncirkle la dezerton", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "rondo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cirkl", "primary": true}, "ko\u015dia vico": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tia vico en metrika spaco, ke la distanco inter du \u011diaj termoj povas i\u011di arbitre malgranda, se la indicoj estas sufi\u0109e grandaj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0445\u043e\u0434\u044f\u0449\u0430\u044f\u0441\u044f \u0432 \u0441\u0435\u0431\u0435 \u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0444\u0443\u043d\u0434\u0430\u043c\u0435\u043d\u0442\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c \u041a\u043e\u0448\u0438"], "fr": ["suite de Cauchy", "suite fondamentale"], "en": ["Cauchy['s] sequence", "fundamental sequence"], "pt": ["seq\u00fc\u00eancia de Cauchy"], "de": ["Cauchy-Folge", "Fundamentalfolge"], "it": ["successione di Cauchy", "successione fondamentale"], "hu": ["Cauchy-sorozat"], "pl": ["ci\u0105g Cauchy'ego"]}, "examples": [["konver\u011danta vico estas ko\u015dia", null], ["en la metrika spaco de reeloj \u0109iu ko\u015dia vico konver\u011das", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vic", "primary": false}, "mediatoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["mediatoro inter Palestino kaj Israelo substrekis ke la unua pa\u015do al paco estas la fino de palestinaj atencoj kaj la \u0109esigo de juda koloniigo", "T. Salomon, Intergazeto, 2003-05-05"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["inter la du fina\u0135oj en la sinapso trovi\u011das la sinapsa fenda\u0135o, en kiu trovi\u011das la t.n. mediatoroj, solva\u0135oj de diversaj kemiaj kombina\u0135oj, kiuj peras la impulsojn el unu \u0109elo al la alia", "C. St\u00f8p-Bowitz, M. B\u00e9la, Enkonduko en la biologion, Fokuso, numero 1987-04, p. 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mediator", "primary": true}, "komisaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu estas komisiita de \u015dtato a\u016d privata organizo por plenumi specialan neda\u016dran funkcion.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u0456\u0441\u0430\u0440"], "fr": ["commissaire"], "en": ["commissary"], "nl": ["commissaris", "ceremoniemeester"], "pt": ["comiss\u00e1rio", "encarregado"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u0438\u0441\u0441\u0430\u0440"], "de": ["Kommissar"]}, "examples": [["komisaro de la registaro apud la parlamento", null], ["komisaro de balo, de festo", null], ["komisaro de ekspozicio", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u015ctata oficisto kun administraj a\u016d justicaj taskoj.", "translations": {"en": ["commissioner"], "nl": ["commissaris"]}, "examples": [["polica komisaro", "Z"], ["en preska\u016d \u0109iuj la protagonisto estas superkapabla policisto komisaro San-Antonio", "Boris KOLKER: Parizo slangas en Esperanto, Monato, n-ro 05/1997"]], "subdefinitions": []}], "root": "komisar", "primary": true}, "instinkto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "A\u016dtomata aktiveco, ekzistanta precipe \u0109e la bestoj, kiu evidenti\u011das per nevolaj, nelernitaj kaj neperfektigeblaj agoj.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0441\u0442\u044b\u043d\u043a\u0442"], "fr": ["instinct"], "en": ["instinct"], "nl": ["instinct"], "pt": ["instinto"], "ru": ["\u0438\u043d\u0441\u0442\u0438\u043d\u043a\u0442"], "de": ["Instinkt"], "hu": ["\u00f6szt\u00f6n"], "fa": ["\u063a\u0631\u06cc\u0632\u0647"], "es": ["instinto"], "pl": ["instynkt"]}, "examples": [["la kruelaj instinktoj de la tigro", null], ["la mirinda instinkto de la abelo, kastoro, formiko", null], ["la migrantaj birdoj sin orientas per nekomprenebla instinkto", null], ["instinkto de memkonservado, memkonserva instinkto", null], ["kvaza\u016d kondukita de natura instinkto", null], ["instinkta movo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "instinkt", "primary": true}, "Muhamado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira nomo araba kaj islama.", "translations": {"be": ["\u041c\u0443\u0445\u0430\u043c\u0430\u0434"], "en": ["Mohammed"], "nl": ["Mohammed"], "pt": ["Maom\u00e9", "Moamede", "Mohammed"], "ru": ["\u041c\u0443\u0445\u0430\u043c\u043c\u0430\u0434", "\u041c\u0443\u0445\u0430\u043c\u0435\u0434", "\u041c\u0430\u0433\u043e\u043c\u0435\u0442"], "ca": ["Mahoma"], "de": ["Mohammed"], "it": ["Mohammed"], "hu": ["Mohamed"], "sk": ["Mohamed"], "he": ["\u05de\u05d5\u05d7\u05de\u05d3"]}, "examples": [["Muhamado la \u0124orezmano... alnomo de tiu lasta (al-\u0124orezmi), misformita per latinigo, plu vivas en la scienca termino \u00abalgoritmo\u00bb.", "S. Pokrovskij: Slavonaj skriboj, La Ondo de Esperanto, 1999. No 1 (51)"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: La plena nomo: ABU AL-QASIM MUHAMMAD IBN 'ABD ALLAH IBN 'ABD AL-MUTTALIB IBN HA\u015cIM. Oni trovas anka\u016d aliajn transskribojn: Mohamedo (tiu estus pli oportuna en Esperanto); \u00abMahometo\u00bb (tro kripligita, kvankam ja Zamenhofa)."], "primary definition": "La profeto kaj fondinto de islamo (570?-632), la lasta kaj la plej granda el la profetoj, kies venon promesis Jesuo (parolante pri Parakleto) kaj al kiu Korano estis revelaciita.", "translations": {"it": ["Maometto"]}, "examples": [["Muhamado estis kvin- a\u016d ses-jara, kiam li iris kun sia patrino de Mako al Jasribo", "Mustar Abasi, red. Nino Vesela: Tezoj pri islamo kaj La vivo de la islama profeto. Murree (Pakistano): Universala Islama Esperanto-Asocio. 2000. P.13.."], ["MONATO decidis pri la uzo de la formo Muhamado, kiun rekomendas la plimulto de la spertuloj pri la araba lingvo", "Monato"]], "subdefinitions": []}], "root": "Muhamad", "primary": true}, "\u0125emia\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia substanco, precipe ia uzata en \u0125emiaj eksperimentoj a\u016d analizoj.", "translations": {"be": ["\u0445\u0456\u043c\u0456\u043a\u0430\u0442", "\u0445\u0456\u043c\u0456\u043a\u0430\u043b\u0456\u0456", "\u0445\u0456\u043c\u0456\u0447\u043d\u0430\u0435 \u0440\u044d\u0447\u044b\u0432\u0430"], "fr": ["produit chimique", "substance chimique"], "en": ["chemical"], "ca": ["producte qu\u00edmic"], "de": ["Chemikalie"], "it": ["prodotto chimico", "sostanza chimica"], "hu": ["vegyszer"], "fa": ["\u0645\u0627\u062f\u0647\u0654 \u0634\u06cc\u0645\u06cc\u0627\u06cc\u06cc"], "fi": ["kemikaali"], "es": ["producto qu\u00edmico"], "ru": ["\u0445\u0438\u043c\u0438\u043a\u0430\u043b\u0438\u0439", "\u0440\u0435\u0430\u043a\u0442\u0438\u0432", "\u0445\u0438\u043c\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0435 \u0432\u0435\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"], "nl": ["chemieproduct", "chemicali\u00ebn (= \u0125emia\u0135oj)"], "pt": ["produto qu\u00edmico"], "no": ["kjemikalie"], "sv": ["kemikalie"], "sk": ["chemik\u00e1lia"], "pl": ["\u015brodek chemiczny"]}, "examples": [["Milk elportis rakon de analizaj \u0125emia\u0135oj kaj la pulvorigilon", "\u011c. Vans, Trigamba Jo\u0109jo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia produkto, varo produktita per \u0125emiaj metodoj.", "translations": {"ru": ["\u0445\u0438\u043c\u0438\u043a\u0430\u0442", "\u0445\u0438\u043c\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0435 \u0438\u0437\u0434\u0435\u043b\u0438\u0435", "\u0445\u0438\u043c\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439 \u043f\u0440\u0435\u043f\u0430\u0440\u0430\u0442"]}, "examples": [["pro agrokulturaj \u0125emia\u0135oj lampiroj malaperis, sed nun multaj vilagxoj ilin kultivas por allogi turistojn", "Hori Y., Japanio, Monato."]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125emi", "primary": false}, "postmilita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al tempo sekvanta la koncernan militon, okazanta post \u011di.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u0432\u043e\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["d'apr\u00e8s-guerre"], "de": ["nachkriegs-"], "nl": ["naoorlogs"], "be": ["\u043f\u0430\u0432\u0430\u0435\u043d\u043d\u044b", "\u043f\u0430\u0441\u044c\u043b\u044f\u0432\u0430\u0435\u043d\u043d\u044b"]}, "examples": [["en la unua postmilita n-ro de \u00abEsperantista Laboristo\u00bb, ni faris tre kategorian deklaron, kiun hodia\u016d ni konfirmas", "Vortoj de k-do Lanti, nia pozicio"], ["anta\u016dmilite Usono \u015duldis dolare al E\u016dropo 5 miliardojn, postmilite tiu \u015duldo alii\u011dis en kreditora\u0135on da 16 miliardoj", "Vortoj de k-do Lanti, oni petas volontulojn"]], "subdefinitions": []}], "root": "milit", "primary": false}, "mantro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mallonga religia poemo, kies intensa ripetado provizas protekton, trankvilon, mensan klarecon.", "translations": {"fr": ["mantra"], "en": ["mantra"], "nl": ["mantra"], "pt": ["mantra"], "de": ["Mantra"], "it": ["mantra"], "es": ["mantra"]}, "examples": [["la \u00abGranda Kompatema Mantro\u00bb estas sufi\u0109e longa, sed la \u00abPurlanda Mantro\u00bb estas multe pli mallonga", "-, Budhana Retejo, 93, Voja\u011do al la \u0108ielo"]], "subdefinitions": []}], "root": "mantr", "primary": true}, "dokisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Laboristo \u0109e doko, kiu en\u015dipigas kaj el\u015dipigas transporta\u0135ojn.", "translations": {"fr": ["docker"], "en": ["docker", "dockworker", "longshoreman"], "nl": ["havenarbeider"], "de": ["Dockarbeiter"], "pl": ["doker"], "hu": ["dokkmunk\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dok", "primary": false}, "veleno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Por skribo preparita bovida felo, pli delikata ol pergameno.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u043b\u0435\u043d\u044c"], "fr": ["v\u00e9lin"], "nl": ["velijn"], "pt": ["velino"], "de": ["Velin", "Schreibpergament"], "hu": ["velin(pap\u00edr)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Glata, velensimila papero.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u043b\u0435\u043d\u0435\u0432\u0430\u044f \u0431\u0443\u043c\u0430\u0433\u0430"], "de": ["Velinpapier"], "nl": ["velijnpapier"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "velen", "primary": true}, "patrino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Naskintino de ido.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0446\u0456"], "fr": ["m\u00e8re"], "bg": ["\u043c\u0430\u0439\u043a\u0430"], "zh": ["\u6bcd [m\u01d4]", "\u6bcd\u4eb2", "tr.. \u6bcd\u89aa [m\u01d4qin]"], "de": ["Mutter"], "hu": ["anya"], "en": ["mother"], "br": ["mamm"], "vo": ["jifat"], "es": ["madre"], "ru": ["\u043c\u0430\u0442\u044c"], "nl": ["moeder"], "no": ["mor"], "tr": ["anne"], "sv": ["moder"], "tp": ["mama"], "ku": ["da", "d\u00ea"], "pl": ["matka"]}, "examples": [["la edzino de mia patro estas mia patrino", "Z"], ["senlaboremo estas patrino de \u0109iuj malvirtoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "patr", "primary": false}, "fiziokratismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekonomika doktrino en la e\u016dropa fina 18a jarcento, kiu konsideris la prosperon de agrokulturo esenca kaj helpinda.", "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u0437\u0456\u044f\u043a\u0440\u0430\u0442\u044b\u0437\u043c"], "fr": ["physiocratie"], "nl": ["fysiocratie"], "pt": ["fisiocracia"], "ru": ["\u0444\u0438\u0437\u0438\u043e\u043a\u0440\u0430\u0442\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Physiokratie"], "hu": ["fiziokratizmus"], "fa": ["\u0641\u06cc\u0632\u06cc\u0648\u06a9\u0631\u0627\u0633\u06cc", "\u0641\u06cc\u0632\u06cc\u0648\u06a9\u0631\u0627\u062a\u06cc\u0633\u0645"]}, "examples": [["La fiziokratismo havis sian centron en Francio", "Bo Sandelin: Anta\u016dmerkantilisma ekonomia pensado, Monatojaro 2001a, numero 2a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "fiziokrat", "primary": false}, "antikrezo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hipoteka kontrakto la\u016d kiu la hipotekkreditoro prenas en posedon la hipotekitan proprieta\u0135on, \u011duante \u011diajn fruktojn a\u016d profitojn anstata\u016d renton.", "translations": {"ru": ["\u0430\u043d\u0442\u0438\u0445\u0440\u0435\u0437", "\u0440\u0443\u0447\u043d\u043e\u0439 \u0437\u0430\u043b\u043e\u0433 \u043d\u0435\u0434\u0432\u0438\u0436\u0438\u043c\u043e\u0441\u0442\u0438"], "en": ["antichresis", "Welsh mortgage", "assignment of rents", "assignment of profits", "pledging of the income from real property"], "nl": ["antichresis", "verpanding van het vruchtgebruik"], "pt": ["anticrese"], "de": ["Nutzungspfandrecht", "Antichrese"], "sv": ["pants\u00e4ttning av fast egendoms avkastning"], "it": ["anticresi"], "fa": ["\u0631\u0647\u0646 \u062a\u0635\u0631\u0651\u0641"], "hu": ["z\u00e1logad\u00f3s lemond\u00e1sa a z\u00e1logt\u00e1rgy haszon\u00e9lvezet\u00e9r\u0151l"], "es": ["anticresis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "antikrez", "primary": true}, "ora\u0135isto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu profesie laboras super ora\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u044e\u0432\u044d\u043b\u0456\u0440 (\u043f\u0430 \u0437\u043e\u043b\u0430\u0442\u0443)"], "fr": ["orf\u00e8vre"], "nl": ["goudsmit"], "ru": ["\u0437\u043e\u043b\u043e\u0442\u044b\u0445 \u0434\u0435\u043b \u043c\u0430\u0441\u0442\u0435\u0440", "\u044e\u0432\u0435\u043b\u0438\u0440 (\u043f\u043e \u0437\u043e\u043b\u043e\u0442\u0443)"], "de": ["Goldschmied"], "sv": ["guldsmed"], "hu": ["aranym\u0171ves"], "br": ["aourer", "orfebour"], "pl": ["z\u0142otnik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "or", "primary": false}, "disfandi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malaperigi.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u043e\u043f\u0438\u0442\u044c (\u0441\u043d\u0435\u0433, \u0445\u043e\u043b\u043e\u0434\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c \u0438 \u0442.\u043f.)"], "fr": ["faire fondre (faire dispara\u00eetre)", "dissiper"], "nl": ["wegsmelten"], "be": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u0430\u043f\u0456\u0446\u044c"], "no": ["smelte vekk"], "pl": ["stapia\u0107 si\u0119", "roztapia\u0107 si\u0119"], "hu": ["eloszlat", "szertefoszlat"]}, "examples": [["lumaj radioj disfandis la rigidecon de \u015diaj trajtoj", "Z"], ["la montoj tremas anta\u016d Li, la montetoj disfandi\u011das", "La Malnova Testamento, Na\u0125um 1:5"], ["tia konduto forfandis la anta\u016dju\u011dojn de la nobelaro", "Z"], ["la tempo forfandis tiun rigidan indiferentecon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fand", "primary": false}, "spionsatelito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spiona sputniko. Spiona sputniko estas pli korekta esprimo ol spionsatelito", "translations": {"de": ["Spionagesatellit"], "nl": ["spionagesatelliet"], "it": ["satellite spia"], "pl": ["satelita szpiegowski"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "satelit", "primary": false}, "ekzakta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Science \u011dusta kaj severe preciza.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u043a\u043b\u0430\u0434\u043d\u044b"], "fr": ["exact (v\u00e9ridique, juste, pr\u00e9cis)"], "en": ["exact"], "nl": ["exact"], "pt": ["exato"], "ru": ["\u0442\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["genau", "exakt"], "hu": ["egzakt"], "es": ["exacto"], "pl": ["dok\u0142adny", "\u015bcis\u0142y"]}, "examples": [["ekzakta difino, senco, kalkulo", null], ["ekzaktaj sciencoj", null], ["ekzakta rakonto, reprodukto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ekzakt", "primary": true}, "Turuso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Etruska dio de komerco. Analogo de romia Merkuro kaj helena Hermeso.", "translations": {"it": ["Turus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Turus", "primary": true}, "pesilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Diversforma aparato por precize taksi la pezon.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u0441\u044b"], "fr": ["balance", "peson"], "bg": ["\u043a\u0430\u043d\u0442\u0430\u0440"], "nl": ["weegschaal"], "be": ["\u0432\u0430\u0433\u0456", "\u0448\u0430\u043b\u0456"], "de": ["Waage"], "hu": ["m\u00e9rleg"], "en": ["balance", "scales"], "pl": ["waga"], "br": ["bala\u00f1s", "mentel", "pouezerez"], "es": ["balanza", "b\u00e1scula"]}, "examples": [["vekta, risorta pesilo", null], ["pesiltaso", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "pes", "primary": false}, "utopio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fikcio prezentanta idealan socion, frape kontrastan al la siatempa.", "translations": {"be": ["\u0443\u0442\u043e\u043f\u0456\u044f"], "fr": ["utopie"], "nl": ["utopie"], "pt": ["utopia"], "el": ["\u03bf\u03c5\u03c4\u03bf\u03c0\u03af\u03b1"], "de": ["Utopie"], "it": ["utopia"], "hu": ["ut\u00f3pia"], "sk": ["ut\u00f3pia"], "fi": ["utopia"], "ru": ["\u0443\u0442\u043e\u043f\u0438\u044f"], "sv": ["utopi"], "es": ["utop\u00eda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Neefektivigebla idealo, teorio.", "translations": {}, "examples": [["\u0109u efektive ni laboras por ia utopio?", "Z"], ["utopia projekto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "utopi", "primary": true}, "nekromancio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fantoma\u016dgurado, aperigo kaj pridemandado de spiritoj por sortodiveno.", "translations": {"fr": ["n\u00e9cromancie"], "nl": ["necromantie", "dodenbezwering"], "hu": ["halottid\u00e9z\u00e9s"]}, "examples": [["nekromancio estis vaste praktikita de Babilonanoj, Egiptanoj, grekoj", "E. Pauli, Enciklopedio simpozio, artikolo \u00abdemono\u00bb, 1999-03"]], "subdefinitions": []}], "root": "nekromanci", "primary": true}, "galiumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 31, atompezo 69,72, simbolo Ga. Malofta posttransira metalo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043b\u0456\u0439"], "fr": ["gallium"], "en": ["gallium"], "nl": ["gallium"], "pt": ["g\u00e1lio"], "la": ["Gallium"], "de": ["Gallium"], "it": ["gallio"], "hu": ["gallium"], "es": ["galio"], "br": ["galliom"], "ru": ["\u0433\u0430\u043b\u043b\u0438\u0439"], "pl": ["gal"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "galium", "primary": true}, "bridi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Surmeti bridon al.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0437\u043d\u0443\u0437\u0434\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["brider"], "be": ["\u0437\u0430\u0431\u0440\u044b\u0442\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u043a\u0456\u043b\u0437\u0430\u0446\u044c"], "pl": ["nak\u0142ada\u0107 uzd\u0119", "zak\u0142ada\u0107 smycz"], "hu": ["megf\u00e9kez", "f\u00e9ken tart"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Moderigi, kvietigi, obeigi.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0443\u0437\u0434\u0430\u0442\u044c"], "pl": ["kie\u0142zna\u0107"], "be": ["\u0443\u0442\u0430\u0439\u043c\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0443\u0446\u0456\u0445\u0430\u043c\u0456\u0440\u044b\u0446\u044c"]}, "examples": [["devo kaj volo bridas \u0109iujn pasiojn", null], ["bridi sian bu\u015don", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "brid", "primary": false}, "teroro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Planita terurado de popolo per murdoj, torturoj a\u016d aliaj kruela\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u0440\u043e\u0440"], "fr": ["terreur (politique)"], "bg": ["\u0442\u0435\u0440\u043e\u0440"], "nl": ["terreur"], "pt": ["terror"], "ru": ["\u0442\u0435\u0440\u0440\u043e\u0440"], "de": ["Terror", "Schreckensherrschaft"], "hu": ["terror", "megf\u00e9leml\u00edt\u00e9s"], "en": ["terror"], "es": ["terror"], "pl": ["terror"]}, "examples": [["sekreta societo fondita en 1832, aganta ombre por regado de kristanaj kaj blankaj potenculoj per milito, teroro kaj monpremo", "Michel Marko: Sekretaj organizantoj, Monatojaro 2002a, numero 2a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "teror", "primary": true}, "\u011disfunde": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u011cis la fundo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e \u0434\u043d\u0430"], "fr": ["\u00e0 fond", "jusqu'au fond", "de mani\u00e8re approfondie"], "es": ["hasta el fondo"], "pl": ["do dna"]}, "examples": [["\u0109iu glaso estis malplenigita \u011disfunde", "Fabeloj, volumo 3, kolo de botelo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u043d\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e", "\u0434\u043e\u0441\u043a\u043e\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e"], "de": ["gr\u00fcndlich"], "nl": ["grondig"], "pl": ["do dna", "dog\u0142\u0119bnie"]}, "examples": [["esplori \u011disfunde la aferon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fund", "primary": false}, "korodi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u0124emie difekti la surfacon, oksidigi metalon.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u044a\u0435\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u043a\u043e\u0440\u0440\u043e\u0434\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u043a\u0438\u0441\u043b\u044f\u0442\u044c (\u043c\u0435\u0442\u0430\u043b\u043b)"], "fr": ["corroder"], "en": ["corrode", "eat away"], "nl": ["aantasten", "corroderen", "inbijten"], "pt": ["corroer", "gastar (corroer)", "desgastar"], "ca": ["corroir"], "de": ["korrodieren"], "hu": ["korrod\u00e1l", "oxid\u00e1l"], "es": ["corroer"]}, "examples": [["objektoj el metalo konservi\u011dis tie pli bone \u0109ar malsekeco ne korodis ilin", "Interesa arkeologio, p. 40a"]], "subdefinitions": []}], "root": "korod", "primary": true}, "indukta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karakterizata per indukto.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0434\u0443\u043a\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439", "\u0438\u043d\u0434\u0443\u043a\u0446\u0438\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["inductif", "r\u00e9current (math.)", "d'induction"], "en": ["inductive"], "nl": ["inductief", "inductie-"], "es": ["inductivo"], "hu": ["indukt\u00edv", "indukci\u00f3s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["induktiv"]}, "examples": [["indukta rezonado, metodo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["indukta bobeno, fluo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "indukt", "primary": false}, "indukto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago indukti.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0434\u0443\u043a\u0446\u0438\u044f", "\u0443\u043c\u043e\u0437\u0430\u043a\u043b\u044e\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u043e\u0442 \u0447\u0430\u0441\u0442\u043d\u043e\u0433\u043e \u043a \u043e\u0431\u0449\u0435\u043c\u0443)"], "fr": ["induction (raisonnement, \u00e9lec., math.)"], "en": ["induction"], "es": ["inducci\u00f3n"], "hu": ["indukci\u00f3", "indukt\u00edv k\u00f6vetkeztet\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Fenomeno, per kiu kurento a\u016d movi\u011danta magneto produktas kurenton en apuda kondukilo.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0434\u0443\u043a\u0446\u0438\u044f", "\u043d\u0430\u0432\u0435\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "en": ["inductance"], "hu": ["gerjeszt\u00e9s", "indukci\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Maniero pruvi, ke propozicio veras por \u0109iu natura entjero n, montrante ke \u011di veras por n = 0, kaj ke se \u011di veras por iu n, \u011di veras anka\u016d por n+1.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0434\u0443\u043a\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["induction", "r\u00e9currence"], "en": ["induction"], "de": ["Induktion"], "hu": ["indukci\u00f3"], "pl": ["indukcja"]}, "examples": [["aksiomo de (matematika) indukto", "Matematika Vortaro, Esperanta-\u0108e\u0125a-Germana"], ["pruvu per indukto, ke la \u011denerala termo un de geometria progresio egalas al u0qn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "indukt", "primary": false}, "indukti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Rezoni, konkludante el apartaj faktoj al \u011denerala le\u011do, el specoj al specaro, el efikoj al ka\u016dzo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0432\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c \u043b\u043e\u0433\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0435 \u0437\u0430\u043a\u043b\u044e\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u0432\u044b\u0432\u043e\u0434\u044b (\u043e\u0442 \u0447\u0430\u0441\u0442\u043d\u043e\u0433\u043e \u043a \u043e\u0431\u0449\u0435\u043c\u0443)"], "fr": ["induire"], "en": ["induce"], "nl": ["induceren"], "pt": ["induzir"], "de": ["induzieren"], "hu": ["k\u00f6vetkeztet (\u00e1ltal\u00e1nos\u00edt)", "\u00e1ltal\u00e1nos\u00edt"], "es": ["inducir"]}, "examples": [["el tio, ni povas indukti, ke..", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Produkti kurenton per indukto.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0434\u0443\u043a\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0438\u043d\u0434\u0443\u0446\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u0432\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c"], "hu": ["gerjeszt", "induk\u00e1l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "indukt", "primary": true}, "sindikatismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Socipolitika sistemo, la\u016d kiu la laboristoj sindikate organizitaj kaj per revolucia striko akirintaj posedon de la produktiloj kaj sociaj ri\u0109a\u0135oj, organizus kaj mastrumus socialisme la tutan socian vivon.", "translations": {"be": ["\u0441\u044b\u043d\u0434\u044b\u043a\u0430\u043b\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["syndicalisme"], "nl": ["syndicalisme"], "ru": ["\u0441\u0438\u043d\u0434\u0438\u043a\u0430\u043b\u0438\u0437\u043c"], "fa": ["\u0633\u0646\u062f\u06cc\u06a9\u0627\u0644\u06cc\u0633\u0645"], "hu": ["szindikalizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Agado ene de sindikatoj kaj per sindikatoj en la politika vivo.", "translations": {"it": ["sindacalismo"]}, "examples": [["fortunoj fluas al politikaj manovroj, sinekuroj kaj pliaj negoca\u0109oj, nome de sindikatismo, de klasdefendo", "Gilbert R. Ledon: Senutilaj sindikatoj, Monatojaro 1999a, numero 6a, p. 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sindikat", "primary": false}, "krampilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aran\u011da\u0135o por kunkudri paperfoliojn per drataj krampetoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u044d\u043f\u043b\u0435\u0440"], "fr": ["agrafeuse"], "en": ["stapler"], "ru": ["\u0441\u043a\u043e\u0431\u043e\u0441\u0448\u0438\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u0441\u0442\u0435\u043f\u043b\u0435\u0440"], "ca": ["grapadora"], "hu": ["f\u0151z\u0151g\u00e9p"], "es": ["grapadora"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kramp", "primary": false}, "silfo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aera, fluga feo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0438\u043b\u044c\u0444", "\u0441\u0438\u043b\u044c\u0444\u0438\u0434\u0430"], "ca": ["s\u00edlfide"], "fr": ["sylphe"], "pl": ["sylf (duch powietrza)"], "es": ["s\u00edlfide"]}, "examples": [["malfermi\u011dis pordo, la vento kaptis la dancistinon, kaj simile al silfino \u015di flugis kaj malaperis", "Fabeloj, volumo 1, persista stana soldato"]], "subdefinitions": []}], "root": "silf", "primary": true}, "muskatarbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iam verda arbo kun persiksimila kernofrukto, kiu entenas la muskaton, specio de miristiko (Miristica fragrans).", "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u0441\u043a\u0430\u0442\u043d\u0430\u0435 \u0434\u0440\u044d\u0432\u0430"], "fr": ["muscadier"], "nl": ["muskaatboom"], "ru": ["\u043c\u0443\u0441\u043a\u0430\u0442\u043d\u043e\u0435 \u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e"], "de": ["Muskatnussbaum"], "hu": ["szerecsendi\u00f3fa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "muskat", "primary": false}, "ek\u011demi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Mallonge \u011demi.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0441\u0442\u043e\u043d\u0430\u0442\u044c"], "nl": ["verzuchten"], "it": ["gemere"]}, "examples": [["tamen \u015di ne ekploris, ne ekkriis, e\u0109 ne ek\u011demis", "Marta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0432\u0437\u0434\u043e\u0445\u043d\u0443\u0442\u044c"], "fr": ["soupirer (pousser un soupir)", "pousser un soupir"], "en": ["sigh"], "pt": ["suspirar"], "it": ["sospirare"], "hu": ["felny\u00f6g"], "pl": ["j\u0119kn\u0105\u0107", "westchn\u0105\u0107", "st\u0119kn\u0105\u0107"]}, "examples": [["li apogis la kapon al la kadro de la fenestro kaj profunde ek\u011demis", "Fabeloj, volumo 1, galo\u015doj de feli\u0109o, 3, aventuro de la gardisto"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011dem", "primary": false}, "steriligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi sterila.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u044d\u0440\u044b\u043b\u0456\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["st\u00e9riliser"], "en": ["sterilize"], "nl": ["steriliseren"], "ru": ["\u0441\u0442\u0435\u0440\u0438\u043b\u0438\u0437\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["sterilisieren"], "hu": ["cs\u00edr\u00e1tlan\u00edt", "fert\u0151tlen\u00edt", "steriliz\u00e1l"], "fa": ["\u0633\u062a\u0631\u0648\u0646 \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0636\u062f\u0639\u0641\u0648\u0646\u06cc \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0627\u0633\u062a\u0631\u06cc\u0644 \u06a9\u0631\u062f\u0646"]}, "examples": [["steriligi lakton", null], ["steriligilo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "steril", "primary": false}, "polinoma nulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konstanta polinomo, kies \u0109iuj termoj egalas al la nulo de la ringo.", "translations": {"be": ["\u043d\u0443\u043b\u044c-\u043f\u0430\u043b\u0456\u043d\u043e\u043c"], "fr": ["polyn\u00f4me nul"], "en": ["null polynomial"], "ru": ["\u043d\u0443\u043b\u044c-\u043c\u043d\u043e\u0433\u043e\u0447\u043b\u0435\u043d"], "de": ["Nullpolynom"], "pl": ["wielomian zerowy"], "hu": ["nullpolinom"]}, "examples": [["la nulpolinomo estas nulo de la polinomringo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "polinom", "primary": false}, "malkvalifiki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malagnoski, nei, dubigi pri ies kvalito a\u016d kapablo.", "translations": {"fr": ["disqualifier"]}, "examples": [["rimarko de Mori pri \u00abdia nacio\u00bb malkvalifikas lin kiel \u0109efministron", "Kurita K., Rimarko..., Okazinta\u0135oj, 2000-05"]], "subdefinitions": []}], "root": "kvalifik", "primary": false}, "a\u016dtorrajto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En civila juro, la ekskluzivaj rajtoj de a\u016dtoro de verko scienca, arta a\u016d literatura kaj de liaj juraj posteuloj disponi dum difinita tempo pri la uzo, publikigo, reproduktado kaj tiel plu de tiu verko.", "translations": {"be": ["\u0430\u045e\u0442\u0430\u0440\u0441\u043a\u0430\u0435 \u043f\u0440\u0430\u0432\u0430"], "fr": ["copyright", "droit d'auteur"], "en": ["copyright"], "nl": ["auteursrecht"], "ru": ["\u0430\u0432\u0442\u043e\u0440\u0441\u043a\u043e\u0435 \u043f\u0440\u0430\u0432\u043e"], "de": ["Urheberrecht"], "hu": ["szerz\u0151i jog"], "pl": ["prawo autorskie"], "he": ["\u05d6\u05db\u05d5\u05d9\u05d5\u05ea \u05d9\u05d5\u05e6\u05e8\u05d9\u05dd"]}, "examples": [["por programaro kies a\u016dtorrajton tenas \u00abFree Software Foundation\u00bb, petu permeson de \u00abFree Software Foundation\u00bb", "GPL"], ["se necesas, vi devas anka\u016d ricevi de via dunganto (se vi estas dungita programisto) skriban malpretendon je la a\u016dtorrajto", "GPL"]], "subdefinitions": []}], "root": "rajt", "primary": false}, "fi\u015dhaveno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Haveno a\u016d parto de haveno kun instala\u0135oj por fi\u015dkaptaj \u015dipoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0440\u0442 \u0440\u044b\u0431\u043e\u043b\u043e\u0432\u043d\u043e\u0433\u043e \u0444\u043b\u043e\u0442\u0430", "\u0440\u044b\u0431\u0430\u0447\u0438\u0439 \u043f\u043e\u0440\u0442"], "fr": ["port de p\u00eache"], "br": ["porzh pesketa"], "pt": ["porto pesqueiro"], "de": ["Fischereihafen"], "hu": ["hal\u00e1szkik\u00f6t\u0151"]}, "examples": [["la fi\u015dhavenoj estas multaj, precipe sude de Bretonio", "J. Ducloyer, Bretonio, Monatojaro 2000a, numero 2a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "haven", "primary": false}, "instrumentisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Muzikisto uzanta son-instrumenton.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0441\u0442\u0440\u0443\u043c\u0435\u043d\u0442\u0430\u043b\u0438\u0441\u0442"], "fr": ["instrumentiste (musique)"], "en": ["instrumentalist"], "pt": ["instrumentista (m\u00fasica)"], "de": ["Musikinstrumentspieler"], "it": ["strumentista (musicista)"], "hu": ["hangszeres zen\u00e9sz"], "fa": ["\u0633\u0627\u0632\u0632\u0646", "\u0646\u0648\u0627\u0632\u0646\u062f\u0647"], "pl": ["instrumentalista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "instrument", "primary": false}, "dibo\u0109a": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karakterizata per dibo\u0109o.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0433\u0443\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0440\u0430\u0437\u0432\u0440\u0430\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u0440\u0430\u0441\u043f\u0443\u0442\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["d\u00e9bauch\u00e9 (adj.)", "dissolu (d\u00e9prav\u00e9)", "d\u00e9prav\u00e9", "de d\u00e9bauche"], "de": ["schwelgerisch", "ausschweifend", "liederlich"], "pl": ["rozpustny", "rozwi\u0105\u017ale", "wyuzdany", "hulaszczy", "rozpasany", "nierz\u0105dny"]}, "examples": [["nia princo, kvankam vivega kaj iom dibo\u0109a, kiel ordinare la junuloj, scias tamen respekti la konsilojn de l' sa\u011duloj", "La Faraono, volumo 2, \u0109ap. 11"], ["kiom da virinoj la direktoro konscie a\u016d nekonscie infektis dum sia dibo\u0109a vivo", "Urd Hadda murdita!, p. 23"], ["malpiuloj la gracon de nia Dio en dibo\u0109econ", "La Nova Testamento, De Judas 4"]], "subdefinitions": []}], "root": "dibo\u0109", "primary": false}, "dibo\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konduto de dibo\u0109anto.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u0431\u043e\u0448", "\u0440\u0430\u0437\u0433\u0443\u043b", "\u0437\u0430\u0433\u0443\u043b", "\u0440\u0430\u0437\u0432\u0440\u0430\u0442"], "fr": ["d\u00e9bauche"], "de": ["Schwelgerei", "Prasserei", "Ausschweifung", "Liederlichkeit"], "pl": ["rozpusta", "hulanka", "nierz\u0105d", "rozwi\u0105z\u0142o\u015b\u0107", "wyuzdanie"]}, "examples": [["tie bruis ridado kaj bojado de hundoj, tie regis dibo\u0109ado kaj drinkado", "Fabeloj, volumo 3, \u0108io sur sian \u011dustan lokon"], ["la tagoj pasadis por ili en senhontaj dibo\u0109oj por la honoro de la diino Astarte", "La Faraono, volumo 2, \u0109ap. 6"]], "subdefinitions": []}], "root": "dibo\u0109", "primary": false}, "dibo\u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Malmodere man\u011di, trinki, seksumi.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0443\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u0434\u0435\u0431\u043e\u0448\u0438\u0440\u0438\u0442\u044c", "\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 \u0440\u0430\u0441\u043f\u0443\u0442\u043d\u044b\u0439 \u043e\u0431\u0440\u0430\u0437 \u0436\u0438\u0437\u043d\u0438", "\u0440\u0430\u0437\u0432\u0440\u0430\u0442\u043d\u0438\u0447\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0433\u0443\u043b\u044f\u0442\u044c"], "fr": ["faire la noce", "faire des exc\u00e8s", "se d\u00e9vergonder"], "en": ["debauch"], "pt": ["debochar", "viver no deboche"], "de": ["schwelgen", "prassen", "ausschweifend leben", "liederlich leben", "ein ausschweifendes Leben f\u00fchren"], "pl": ["by\u0107 rozpustnym", "by\u0107 rozwi\u0105z\u0142ym", "by\u0107 wyuzdanym", "hula\u0107", "\u0142ajdaczy\u0107 si\u0119", "puszcza\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["iuj dibo\u0109as, kartluda\u0109as a\u016d pre\u011das al dio kaj tiel pasigas sian liberan tempon", "Vortoj de k-do Lanti, Denove pri dubemo"], ["la vic-re\u011do ludis la rolon de dibo\u0109anta junulo", "La Faraono, volumo 2, \u0109ap. 6"], ["la vento dibo\u0109is sur la kampoj", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "dibo\u0109", "primary": true}, "interna\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, kio estas enhavata en la interno de io.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043d\u0443\u0442\u0440\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["int\u00e9rieur (subst.)", "entrailles", "dedans (subst.)"], "en": ["interior"], "nl": ["binnenste"], "pt": ["entranhas", "\u00e2mago"], "hu": ["bels\u0151s\u00e9g", "bennlev\u0151s\u00e9g", "bels\u0151 tartalom"], "es": ["entra\u00f1as"], "pl": ["wn\u0119trzno\u015bci", "wn\u0119trze"]}, "examples": [["la interna\u0135oj de la homo, de bestoj", null], ["mia interna\u0135o \u011dojas", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "intern", "primary": false}, "numerplato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plato surhavanta la numeron de la koncerna objekto.", "translations": {"fr": ["plaque d'immatriculation"], "it": ["targa (di auto)", "targhetta (matricola)"]}, "examples": [["inter\u015dan\u011di ne plu uzatajn a\u016dtajn numerplatojn", "C. Zervic, A\u016dtaj Numerplatoj, soc.culture.esperanto, 2003-11-19"]], "subdefinitions": []}], "root": "plat", "primary": false}, "bar\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rusa acideta supo el ru\u011daj betoj.", "translations": {"be": ["\u0431\u043e\u0440\u0448\u0447"], "fr": ["borchtch"], "en": ["beet soup", "borsh", "bortsch", "borscht"], "nl": ["borsjtsj"], "ru": ["\u0431\u043e\u0440\u0449"], "de": ["Borschtsch", "Beetensuppe"], "hu": ["borscs"], "sk": ["bor\u0161\u010d"], "pl": ["barszcz"], "he": ["\u05e1\u05d9\u05dc\u05e7\u05e0\u05d9\u05ea", "\u05d7\u05de\u05d9\u05e6\u05ea \u05e1\u05dc\u05e7", "\u05d1\u05d5\u05e8\u05e9\u05d8"]}, "examples": [["kiun \u015di nutros nun per sia fama bar\u0109o?", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 27a, p. 198a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bar\u0109", "primary": true}, "mimozacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Mimosaceae).", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u043c\u043e\u0437\u0430\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f \u0440\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u043d\u0430\u045e)"], "nl": ["mimosafamilie"], "pt": ["mimos\u00e1ceas"], "ru": ["\u043c\u0438\u043c\u043e\u0437\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Mimosengew\u00e4chse"], "hu": ["mim\u00f3zaf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mimozac", "primary": true}, "servisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo (en la tradicia uzado, viro) kies okupo estas plenumi personajn servojn al iu.", "translations": {"be": ["\u0441\u043b\u0443\u0433\u0430"], "fr": ["serviteur"], "nl": ["dienstbode"], "ru": ["\u0441\u043b\u0443\u0433\u0430"], "de": ["Diener"], "it": ["servo"], "hu": ["szolga"]}, "examples": [["miaj servistoj kaj \u0109ambristinoj ne estos hejme: mi disdonis al ili biletojn, anka\u016d al geservistoj de l' princino", "Princidino Mary"], ["la sekvantan matenon eniris la servistoj kaj servistinoj", "Fabeloj, volumo 2, Abio"]], "subdefinitions": []}], "root": "serv", "primary": false}, "dolikocefalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "doli\u0125ocefalo", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043b\u0438\u0445\u043e\u0446\u0435\u0444\u0430\u043b", "\u0434\u043b\u0438\u043d\u043d\u043e\u0433\u043e\u043b\u043e\u0432\u044b\u0439"], "fr": ["dolichoc\u00e9phale (subst.)"], "en": ["dolichocephal"], "pt": ["dolicoc\u00e9falo"], "de": ["Langsch\u00e4del", "Dolichozephalus"], "pl": ["d\u0142ugoczaszkowiec"], "hu": ["dolichocephal", "dolichokephal", "hossz\u00fafej\u0171"]}, "examples": [["skandinavoj estas dolikocefaloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dolikocefal", "primary": true}, "paca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Estanta en paco.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u0440\u043d\u044b"], "fr": ["pacifique (adj.)"], "nl": ["vredig", "vreedzaam"], "ru": ["\u043c\u0438\u0440\u043d\u044b\u0439"], "ca": ["pac\u00edfic"], "de": ["friedlich"], "sv": ["fredlig"], "it": ["pacifico"], "hu": ["b\u00e9k\u00e9s"], "es": ["pac\u00edfico"], "he": ["\u05e9\u05dc\u05d5"]}, "examples": [["severa netu\u015debleco de nia fundamento estas kondi\u0109o por nia regula kaj paca progresado", "Fundamento de Esperanto, anta\u016dparolo"], ["tiuj homoj estas pacaj kun ni", "La Malnova Testamento, Genezo 34:21"], ["pacaj kunvenoj", null], ["pace diskutadi", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Ne malkvietiganta la animon.", "translations": {"sv": ["fridfull"]}, "examples": [["paca nokto", null], ["en la paca silento ne blovas e\u0109 vento", "Z"], ["estis trankvile kaj pace en la buduareto", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, la porcio da glacia\u0135o, (rakonto de L. Dilling, tradukita de Eduard Hall el Joensuu (Finnlando))"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Celanta pacon.", "translations": {"he": ["\u05e9\u05d5\u05d7\u05e8 \u05e9\u05dc\u05d5\u05dd"]}, "examples": [["ni ne laci\u011dos en nia paca laboro", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "pac", "primary": false}, "sombra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senparola kaj malgaja pro neeldiritaj zorgoj.", "translations": {"be": ["\u0437\u043c\u0440\u043e\u0447\u043d\u044b", "\u043f\u0430\u0445\u043c\u0443\u0440\u043d\u044b", "\u043f\u0430\u0445\u043c\u0443\u0440\u044b", "\u043f\u0430\u043d\u0443\u0440\u044b", "\u0445\u043c\u0443\u0440\u043d\u044b"], "fr": ["sombre (taciturne)"], "nl": ["somber"], "ru": ["\u043c\u0440\u0430\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0430\u0441\u043c\u0443\u0440\u043d\u044b\u0439", "\u0443\u0433\u0440\u044e\u043c\u044b\u0439", "\u043f\u043e\u043d\u0443\u0440\u044b\u0439"], "de": ["schwerm\u00fctig", "schweigsam"], "hu": ["komor", "s\u00f6t\u00e9t", "b\u00fas"]}, "examples": [["li do eliris, tute sombra", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 57a, p. 255a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sombr", "primary": true}, "paco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de nacio a\u016d tribo, kiu ne estas militanta.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u0440"], "fr": ["paix"], "bg": ["\u043c\u0438\u0440"], "zh": ["\u548c\u5e73 [h\u00e9p\u00edng]"], "ca": ["pau"], "de": ["Friede"], "it": ["pace"], "hu": ["b\u00e9ke"], "en": ["peace"], "cs": ["m\u00edr"], "vo": ["p\u00fcd"], "es": ["paz"], "he": ["\u05e9\u05dc\u05d5\u05dd"], "ru": ["\u043c\u0438\u0440 (\u043e\u0442\u0441\u0443\u0442\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435\u0432\u043e\u0439\u043d\u044b)"], "nl": ["vrede"], "pt": ["paz"], "tr": ["bar\u0131\u015f"], "sv": ["fred"]}, "examples": [["se vi volas pacon, preparu militon", null], ["en tempo de paco", "La Malnova Testamento, I. Re\u011doj 2:5"], ["la artoj de la paco", null], ["armita paco", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Stato de socio, gento, familio... inter kies anoj ne estas malakordo a\u016d malkonsento.", "translations": {"sv": ["frid"]}, "examples": [["ili vivu inter si en paco", "Fabeloj, volumo 2, guto da akvo"], ["ili foriris de li en paco", "La Malnova Testamento, Genezo 26:31"], ["la paco kaj silento regas", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 18a"], ["paco al lia cindro (ripozi)", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "pac", "primary": true}, "brakteo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Folio en la regiono de infloresko, ordinare eta, skvamforma, foje kolora kaj kunformanta la floron, en kies angulo elkreskas la floroj a\u016d flortigoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u043a\u0432\u0435\u0442\u0430\u043a"], "fr": ["bract\u00e9e"], "en": ["bract"], "nl": ["schutblad (v.plant)"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0446\u0432\u0435\u0442\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Tragblatt", "Deckblatt", "H\u00fcllblatt"], "hu": ["murvalev\u00e9l", "fellev\u00e9l", "braktea"], "pl": ["podsadka"], "es": ["br\u00e1ctea"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "brakte", "primary": true}, "ovolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["eicel"]}, "examples": [["spermatozoo penetras en la ovolon kaj, tri-ses horojn poste, la kernaj membranoj de ovolo kaj spermatozoo amba\u016d solvi\u011das en fekunda ovo", "I. Degu\u0109i, trad. \u015c. Maeda, \u0108u ni povas akcepti la studon de la homa ET-\u0109elo?, 2000"], ["la funkcio de la pistilo estas ebligi al la polen-tuboj atingi la ovolojn", "La Origino de Speci, \u0109apitro 13a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ovol", "primary": true}, "kristalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ero de korpo, kiu prenas, \u0109e solida stato, la formon de regula a\u016d simetria poliedro.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0438\u0441\u0442\u0430\u043b\u043b"], "fr": ["cristal"], "en": ["crystal"], "nl": ["kristal"], "pt": ["cristal"], "be": ["\u043a\u0440\u044b\u0448\u0442\u0430\u043b\u044c"], "de": ["Kristall"], "hu": ["krist\u00e1ly"], "pl": ["kryszta\u0142"]}, "examples": [["kuba, prisma kristalo", null], ["kristaloj de marsalo, bismuto, glicerino", null], ["lavkristalo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tre pura senkolora vitro.", "translations": {"ru": ["\u0445\u0440\u0443\u0441\u0442\u0430\u043b\u044c"], "de": ["Kristallglas", "Bleiglas"], "pt": ["cristal"], "hu": ["krist\u00e1ly\u00fcveg", "\u00f3lom\u00fcveg"]}, "examples": [["kaliko el facetita kristalo", null], ["spegulo el venecia kristalo", null], ["vazoj el bohema kristalo", null], ["la vero estas multfaceta kristalo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Klara\u0135o, diafana\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0438\u0441\u0442\u0430\u043b\u043b"], "de": ["kristallklar [adj]"], "hu": ["krist\u00e1ly"]}, "examples": [["la kristalo de fontano, lago", null], ["kristala ondo", null], ["kristala klareco de la elparolado", null], ["kristala (tute sincera) animo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kristal", "primary": true}, "eksteretata": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne enkalkulita en la koncerna etato.", "translations": {"fr": ["prestataire (en contrat de prestation)", "en contrat de prestation", "faisant partie du personnel externe"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri laboranto) Laboranta en la koncerna institucio, sed salajrata de alia.", "translations": {}, "examples": [["ATANASOV Atanas Dan\u0109ev eksa eksteretata kunlaboranto \u0109e la Instituto de bulgara lingvo de la Akademio de Sciencoj", "Akademio de Esperanto Aktoj de la Akademio 1963-1967 Oficiala Bulteno de la Akademio de Esperanto \u2013 N\u00b0 9"]], "subdefinitions": []}], "root": "etat", "primary": false}, "amforo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alta botelego el argilo kun pinta bazo kaj kun du teniloj, antikve uzata \u0109irka\u016d Mediteraneo por konservi vinon, oleon.", "translations": {"be": ["\u0430\u043c\u0444\u0430\u0440\u0430"], "fr": ["amphore"], "en": ["amphora"], "nl": ["amfoor"], "ru": ["\u0430\u043c\u0444\u043e\u0440\u0430"], "de": ["Amphore"], "hu": ["amfora"], "sk": ["amfora"], "es": ["\u00e1nfora"]}, "examples": [["ku\u015das je profundo de 35 m en la sablo kelkaj difektitaj gigantaj amforoj: ilia alteco estas 2 m", "Interesa arkeologio, p. 54a"]], "subdefinitions": []}], "root": "amfor", "primary": true}, "malbonavida": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malbonfarema, malica.", "translations": {"be": ["\u0437\u043b\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u0437\u043b\u0430\u043c\u044b\u0441\u043d\u044b"], "fr": ["malveillant", "malintentionn\u00e9"], "br": ["mennet fall"], "ru": ["\u0437\u043b\u043e\u0431\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0434\u043e\u0431\u0440\u043e\u0436\u0435\u043b\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0437\u043b\u043e\u043d\u0430\u043c\u0435\u0440\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["geh\u00e4ssig"], "pl": ["z\u0142o\u015bliwy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bon", "primary": false}, "Luko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo latindevena.", "translations": {"ru": ["\u041b\u0443\u043a\u0430"], "fr": ["Luc"], "nl": ["Lucas", "Luk"], "pt": ["Lucas"], "be": ["\u041b\u0443\u043a\u0430", "\u041b\u0443\u043a\u0430\u0448"], "de": ["Lukas"], "hu": ["Luk\u00e1cs"], "br": ["Lug", "Lukaz"], "es": ["Lucas"]}, "examples": [["\u00abla evangelio la\u016d Sankta Luko\u00bb", "La Nova Testamento, S. Luko"]], "subdefinitions": []}], "root": "Luk", "primary": true}, "peridoto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Krizolito, olivverda mineralo uzata en juvelarto.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0438\u0434\u043e\u0442", "\u043e\u043b\u0438\u0432\u0438\u043d"], "en": ["peridot"], "nl": ["peridot"], "pt": ["peridoto"], "de": ["Peridot"], "hu": ["peridot", "olivin"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "peridot", "primary": true}, "albano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctatano de Albanujo.", "translations": {"de": ["Albaner"], "pl": ["Alba\u0144czyk"], "bg": ["\u0430\u043b\u0431\u0430\u043d\u0435\u0446"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Homo kun albana nacieco.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "alban", "primary": true}, "albana": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta al albanoj, ilia nacieco a\u016d \u015dtato.", "translations": {"de": ["albanisch"], "pl": ["alba\u0144ski"], "bg": ["\u0430\u043b\u0431\u0430\u043d\u0441\u043a\u0438"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "alban", "primary": false}, "sendiferenca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prezentanta nenian diferencon.", "translations": {"fr": ["indiff\u00e9rent", "indiff\u00e9renci\u00e9"], "pl": ["nieodr\u00f3\u017cnialny", "identyczny", "to\u017csamy"]}, "examples": [["justo kaj vero estas en lia spirito du sinonimaj vortoj, kiujn li sendiference uzas unu por la alia", "La revadoj de soleca promenanto, Kvara promenado"]], "subdefinitions": []}], "root": "diferenc", "primary": false}, "prudeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Troa a\u016d afektata sin\u011deno pro nebonmoraj aferoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0443\u0432\u0435\u043b\u0438\u0447\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f \u0441\u0442\u044b\u0434\u043b\u0438\u0432\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["pruderie"], "bg": ["\u043f\u0440\u0435\u043a\u0430\u043b\u0435\u043d\u0430 \u0441\u0440\u0430\u043c\u0435\u0436\u043b\u0438\u0432\u043e\u0441\u0442"], "en": ["prudery", "prudishness"], "de": ["Pr\u00fcderie"], "hu": ["pr\u0171ds\u00e9g", "pr\u00fcd\u00e9ria", "\u00e1lszem\u00e9rem"]}, "examples": [["tian prudecon li kontra\u016dbatalas per la forto de l' vortoj, rekte a\u016d ironie", "Georgo Kama\u0109o, Berveling, poeto sen tabua, Monato, jaro 1994a, numero 12a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "prud", "primary": false}, "provotempo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Periodo, dum kiu okazas provo.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043f\u0440\u0430\u0431\u0430\u0432\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b \u0442\u044d\u0440\u043c\u0456\u043d"], "fr": ["p\u00e9riode d'essai", "p\u00e9riode probatoire", "probation"], "en": ["trial period"], "nl": ["proeftijd"], "ru": ["\u0438\u0441\u043f\u044b\u0442\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0441\u0440\u043e\u043a"], "it": ["periodo di prova", "tirocinio"], "hu": ["pr\u00f3baid\u0151"], "ro": ["perioad\u0103 de \u00eencercare"], "pl": ["okres pr\u00f3bny"]}, "examples": [["\u0109u tio ne pruvas, ke liaj suferoj estis nur Dia provotempo?", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 1"], ["post certa provotempo ni decidi\u011dis al formo de \u00abLexicon Silvestre\u00bb, kiu ampleksu la informeblecojn de \u0109iuj kvar vortaroformoj", "Pri la internacia lingva interkompreni\u011do kadre de la forsta fako http://esperantic.org/librejo/dbstudoj/41_Simon.htm"], ["ekde 1a de januaro 1989 estis redonita al li por unujara provtempo \u015dtata permeso por praktikado de animzorga servo", "Dio benu http://home.t-online.de/home/b.eichkorn/dibe46.htm"], ["estis kondamnita la tendarestro Milo\u015d je 15 monatoj kaj pastro Srna je 12 monatoj de karcera restado kun trijara prokrasta provtempo", "Dio benu http://mujweb.atlas.cz/spolecnost/svacek/41DIOBEN.HTM"], ["oni promesis al ni sesmonatan da\u016dron kiel provtempon", "Esperanto sub la Suda Kruco1994-11/12"]], "subdefinitions": []}], "root": "temp", "primary": false}, "komisia agento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Peranto, kiu faras kontraktojn la\u016d komisio kaj je konto de aliuloj sub sia propra nomo a\u016d sub tiu de sia firmao.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u0456\u0441\u0456\u044f\u043d\u044d\u0440"], "de": ["Kommission\u00e4r"], "en": ["commission agent"], "nl": ["commissionair"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u0438\u0441\u0441\u0438\u043e\u043d\u0435\u0440"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "agent", "primary": false}, "rimbazo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de verso a\u016d de vorto) \u011cia fina parto ekde la lasta akcenta vokalo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043b\u0430\u0443\u0437\u0443\u043b\u0430"], "hu": ["sorz\u00e1rlat"]}, "examples": [["la rimbazo de la du versoj \u00ab\u0109u ne / bone efektas ili tiel kune?\u00bb estas \u00abune\u00bb", "Parnasa Gvidlibro, p. 92"]], "subdefinitions": []}], "root": "rim", "primary": false}, "inversa bildo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ni ne trovis fonton por \u0109i tiu termino, sed konsideras \u011din sufi\u0109e internacia kaj logika sekvo de \u00abinversa bildigo\u00bb."], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437"], "fr": ["image r\u00e9ciproque (math.)"], "en": ["inverse image"], "de": ["Urbild", "inverses Bild"], "pl": ["przeciwobraz (przez funkcj\u0119)"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de subaro B\u2282F per rilato R\u2282E\u00d7F) Subaro de \u0109iuj tiaj elementoj de E, ke ekzistas almena\u016d unu paro en R, kies unua termo \u011di estas kaj kies dua termo apartenas al B.", "translations": {}, "examples": [["la inversan bildon de B per R oni signas per R-1(B)", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(de elemento b\u2208F per bildigo f de E al F) La inversa bildo de subaro {b} per f.", "translations": {}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de elemento b\u2208F per bijekcia bildigo f de E al F) La bildo de b per la inversa bildigo de f.", "translations": {}, "examples": []}]}], "root": "bild", "primary": false}, "konservativismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Socia kaj politika doktrino, kiu celas precipe konservadon de la nune funkcianta socio.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0441\u044d\u0440\u0432\u0430\u0442\u044b\u0437\u043c"], "fr": ["conservatisme (politique)"], "en": ["conservatism"], "nl": ["conservatisme", "behoudzucht"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0441\u0435\u0440\u0432\u0430\u0442\u0438\u0437\u043c"], "es": ["conservadurismo"]}, "examples": [["establi\u011dis maldekstraj registaroj post periodo de konservativismo", "Stefan Maul: Furoras popolistoj, Monatojaro 2002a, numero 6a, p. 8a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "konservismo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konservativ", "primary": false}, "palumbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0432\u044f\u0445\u0456\u0440"], "nl": ["houtduif"], "pt": ["asa-branca", "jaca\u00e7u", "pomba-trocaz", "pomba-carij\u00f3"], "ru": ["\u0432\u044f\u0445\u0438\u0440\u044c", "\u0432\u0438\u0442\u044e\u0442\u0435\u043d\u044c"], "de": ["Ringeltaube"], "pl": ["grzywacz"], "hu": ["\u00f6rv\u00f6s galamb"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "palumb", "primary": true}, "papagedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo papagoformaj birdoj (Psittacidae).", "translations": {"ru": ["\u0433\u043b\u0430\u0434\u043a\u043e\u044f\u0437\u044b\u0447\u043d\u044b\u0435 \u043f\u043e\u043f\u0443\u0433\u0430\u0438 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Papageien"], "nl": ["papegaaien (fam.)"], "pt": ["psitac\u00eddeos"], "hu": ["papag\u00e1lyf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "papaged", "primary": true}, "piliero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Masonita kolonego subtenanta grandan konstrua\u0135on.", "translations": {"fr": ["pilier"], "en": ["pillar"]}, "examples": [["muroj, plafonoj kaj pilieroj estas ornamitaj de koloritaj freskoj ilustritantaj la historion de Buddo", "Phan Hong Vuong, La Pagodo Monivongsa Bopharam, 2009-02-28"]], "subdefinitions": []}], "root": "pilier", "primary": true}, "glacovi\u015dilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato por purigi la anta\u016dan a\u016d postan glacon de veturilo.", "translations": {"de": ["Scheibenwischer"], "nl": ["ruitenwisser"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vi\u015d", "primary": false}, "rezistanco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fizika grando karakterizanta kondukilon, dependa \u0109efe de \u011dia naturo, longo kaj tratran\u0109o, difinita per la le\u011do de Omo, kaj egala al rilato inter tensio kaj kurentintenso.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u043f\u0440\u0430\u0446\u0456\u045e\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435 (\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u044b\u0447\u043d\u0430\u0435)"], "fr": ["r\u00e9sistance (\u00e9lec.)"], "nl": ["weerstand (elektr.)"], "pt": ["resist\u00eancia"], "ru": ["\u0441\u043e\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440.)"], "de": ["Widerstand"], "sv": ["resistans"], "hu": ["ellen\u00e1ll\u00e1s"], "fa": ["\u0645\u0642\u0627\u0648\u0645\u062a (\u0628\u0631\u0642)"], "pl": ["rezystancja", "oporno\u015b\u0107 elektryczna"]}, "examples": [["la dimensioj de rezistanco estas M1L2T-3I-2", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rezistanc", "primary": true}, "dekuma logaritmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u0435\u0441\u044f\u0442\u043a\u043e\u0432\u044b \u043b\u0430\u0433\u0430\u0440\u044b\u0442\u043c"], "fr": ["logarithme d\u00e9cimal"], "en": ["common logarithm"], "nl": ["tiendelig logaritme"], "pt": ["logaritmo decimal"], "ru": ["\u043e\u0431\u044b\u043a\u043d\u043e\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 \u043b\u043e\u0433\u0430\u0440\u0438\u0444\u043c"], "de": ["Zehner-Logarithmus"], "hu": ["term\u00e9szetes alap\u00fa logaritmus"], "pl": ["logarytm dziesi\u0119tny", "logarytm Briggsa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "logaritm", "primary": false}, "gimnazio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezgrada lernejo diversmaniere organizita la\u016d la landoj.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u043c\u043d\u0430\u0437\u0456\u044f"], "fr": ["lyc\u00e9e"], "en": ["grammar school", "middle school", "high school", "secondary school"], "nl": ["gymnasium"], "pt": ["gin\u00e1sio"], "ru": ["\u0433\u0438\u043c\u043d\u0430\u0437\u0438\u044f"], "de": ["Gymnasium"], "tr": ["lise"], "es": ["preparatoria", "liceo", "bachillerato"]}, "examples": [["post nur kvar jaroj de komuna lernado la plej sukcesaj infanoj rajtas transiri en gimnazion", "Jomo Ipfelkoffer: Komparo de instrumetodoj, Monatojaro 2001a, numero 6a, p. 9a"]], "subdefinitions": []}], "root": "gimnazi", "primary": true}, "acipensero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio acipenseredoj (Acipenser). El la frajo de kelkaj \u011diaj specioj oni faras kaviaron.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u0435\u0442\u0440"], "fr": ["esturgeon"], "en": ["sturgeon"], "nl": ["steur"], "pt": ["acip\u00eanser"], "ru": ["\u043e\u0441\u0451\u0442\u0440"], "de": ["St\u00f6r"], "sv": ["st\u00f6r"], "hu": ["tok(hal)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "acipenser", "primary": true}, "pojnduelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ludo en kiu oni metas sian kubuton sur tablon \u0109e kubuto de kontra\u016dlo kaj kuntenante la manojn pu\u015das \u0109e manradiko por altabligi la kontra\u016dulan mandorson.", "translations": {"fr": ["bras de fer"], "pl": ["si\u0142owa\u0107 si\u0119 \"na r\u0119k\u0119\""], "pt": ["queda-de-bra\u00e7o", "bra\u00e7o-de-ferro"]}, "examples": [["li petis, je sia konto, muzikon kaj brandon por \u0109iuj, kaj vete pojnduelis", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "duel", "primary": false}, "pikniki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Fari ekskurson kaj senceremonian man\u011don en la naturo.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0441\u0442\u0440\u043e\u0438\u0442\u044c \u043f\u0438\u043a\u043d\u0438\u043a", "\u043e\u0431\u0435\u0434\u0430\u0442\u044c \u043d\u0430 \u043b\u043e\u043d\u0435 \u043f\u0440\u0438\u0440\u043e\u0434\u044b"], "fr": ["pique-niquer"], "bg": ["\u043d\u0430 \u043f\u0438\u043a\u043d\u0438\u043a \u0441\u044a\u043c"], "nl": ["picknicken"], "pt": ["fazer piquenique"], "de": ["picknicken"], "hu": ["piknikezik"], "en": ["picnic"], "es": ["ir de excursi\u00f3n", "ir de picnic", "hacer un picnic (comer)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "piknik", "primary": true}, "pikniko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eksterurba plezura ekskurso a\u016d promenado, dum kiu oni senceremonie komune man\u011das en plena aero.", "translations": {"be": ["\u043f\u0456\u043a\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["pique-nique"], "bg": ["\u043f\u0438\u043a\u043d\u0438\u043a"], "nl": ["picknick"], "pt": ["piquenique"], "ru": ["\u043f\u0438\u043a\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Picknick"], "hu": ["piknik"], "en": ["picnic"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "piknik", "primary": false}, "terceto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Muzika\u0135o por 3 vo\u0109oj a\u016d instrumentoj.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u0440\u0446\u044d\u0442"], "fr": ["trio (pi\u00e8ce de musique)"], "en": ["trio"], "nl": ["terzet"], "pt": ["terceto"], "ru": ["\u0442\u0435\u0440\u0446\u0435\u0442"], "de": ["Terzett"], "hu": ["tercett"], "pl": ["tercet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tercet", "primary": true}, "insolento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Impertinento.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0445\u0430\u0431\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u0445\u0430\u0431\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["effronterie", "impertinence", "insolence"], "hu": ["szemtelens\u00e9g", "arc\u00e1tlans\u00e1g"], "ru": ["\u0434\u0435\u0440\u0437\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u0433\u043b\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u0445\u0430\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e"]}, "examples": [["venu \u0109i tien vidi kian pagon vi ricevos por via stulta insolento", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha \u0109apitro 3a, p. 41a"]], "subdefinitions": []}], "root": "insolent", "primary": false}, "nefrito": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Nefrito anka\u016d estas la medicina termino por renbrulumo."], "primary definition": "Juvel\u015dtono, unu el la du specoj de jado, ofte verdeta, deantikve uzata.", "translations": {"fr": ["n\u00e9phrite (min.)"], "nl": ["nefriet"]}, "examples": [["A\u016dstralio restas mineralri\u0109a, produktante opalon, nefriton, jadon, karbon kaj tergason", "trad. Pejno S., Sud-A\u016dstralio, [vidita je 2006-08-21]"], ["la tombojn, inter kiuj konturi\u011das bela nefrita tombo\u015dtono de Temur, \u0109irka\u016das a\u0135ura marmora krado", "A. Ionesov, Perlo \u0109e la Silka Vojo, Monato, jaro 2006a, numero 8-9a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Nefrito anka\u016d estas la nomo de juvel\u015dtono."], "primary definition": "Renbrulumo.", "translations": {"fa": ["\u0646\u0650\u0641\u0631\u06cc\u062a", "\u0627\u0644\u062a\u0647\u0627\u0628 \u06a9\u0644\u06cc\u0647"], "fr": ["n\u00e9phrite (m\u00e9d.)"], "de": ["Nephritis"], "nl": ["nierontsteking", "nefritis"], "hu": ["vesegyullad\u00e1s"]}, "examples": [["\u011di resanigas la malsanojn kiel la nefrito, la artika re\u016dmatismo kaj la podagro", "sokoni, el AinuTimes, 2002-06-20"], ["Mendel mortis la 6-an de januaro 1884 en Brno pro \u0125ronika nefrito", "Vikipedio, artikolo \u00abJohann Gregor Mendel\u00bb, 2005-11-15"]], "subdefinitions": []}], "root": "nefrit", "primary": true}, "insolenta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0445\u0430\u0431\u043d\u044b"], "fr": ["effront\u00e9", "impertinent", "insolent"], "en": ["insolent", "arrogant", "haughty", "lordly", "overbearing", "supercillious", "lofty", "overweening", "proud", "prideful"], "pt": ["impertinente (adj.)", "insolente (adj.)"], "ru": ["\u0434\u0435\u0440\u0437\u043a\u0438\u0439", "\u043d\u0430\u0433\u043b\u044b\u0439", "\u043d\u0430\u0445\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["szemtelen", "arc\u00e1tlan"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "insolent", "primary": true}, "flamingo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekstrema\u0135o de tubeto, de kiu brulas la gaso.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u0440\u0435\u043b\u043a\u0430"], "fr": ["br\u00fbleur"], "en": ["burner"], "nl": ["brander"], "he": ["\u05de\u05d1\u05e2\u05e8"], "de": ["Brenner", "Brennd\u00fcse"], "hu": ["\u00e9g\u0151fej", "g\u00e1zr\u00f3zsa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flam", "primary": false}, "cibetkato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0446\u0438\u0432\u0435\u0442\u0442\u0430", "\u0432\u0438\u0432\u0435\u0440\u0440\u0430"], "pt": ["almiscareiro"], "fa": ["\u06af\u0631\u0628\u0647\u0654 \u0632\u064e\u0628\u0627\u062f"], "de": ["Zibetkatze"], "it": ["viverra", "zibetto", "genetta"], "pl": ["wiwera", "cyweta", "cybeta"], "hu": ["cibetmacska"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cibet", "primary": false}, "korbopilko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pilko uzata en korbopilkado.", "translations": {"de": ["Basketball"], "nl": ["de basketbal"], "pl": ["pi\u0142ka do koszyk\u00f3wki", "pi\u0142ka do kosza (nieformalnie)"]}, "examples": [["La pilko, uzata en la korbopilkado, estas globforma kaj pumpita je aero tiom malmola, ke falite el 180 cm-a alto sur durlignan plankon \u011di resaltas 120-140 cm-ojn alten", "La sporta lingvo en Esperanto (projekto) Tibor Ujlaky-Nagy"]], "subdefinitions": []}], "root": "pilk", "primary": false}, "kredkonfeso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de eklezio, konfesio...) Resumo de la esencaj dogmoj kredataj de ties anoj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0438\u043c\u0432\u043e\u043b \u0432\u0435\u0440\u044b", "\u0438\u0441\u043f\u043e\u0432\u0435\u0434\u0430\u043d\u0438\u0435 \u0432\u0435\u0440\u044b"], "fr": ["profession de foi"], "pl": ["wyznanie wiary", "kredo"]}, "examples": [["la Diservo estas definitive kristana la\u016d karaktero sur la bazo de la Biblio kaj la Apostola Kredkonfeso", "Diservoj Vikipedio"], ["la ekumena Kredkonfeso de Niceo\u2015Konstantinopolo", "Ekumena \u0108arto IKUE"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Publika deklaro de iu pri sia religia opiniaro.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0435\u0434\u043e"], "fr": ["profession de foi (fig.)", "cr\u00e9do (politique)", "programme (politique)", "projet (politique)"], "en": ["creed"], "pl": ["wyznanie", "kredo"]}, "examples": [["tiu sonora kredkonfeso favore al la farmaciaj patentoj estis eldirita ne de \u0109efo de \u0125emia multnacia konzerno, sed de la \u011denerala direktorino de la Monda Organizo pri Sano", "trad V. Lutermano Le Monde Diplomatique en Esperanto 2002-07"]], "subdefinitions": []}], "root": "konfes", "primary": false}, "umla\u016dto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Oni ne konfuzu la fonetikan fenomenon umla\u016dto kun la diakritilo tremao: en la germana Gans \u2015 G\u00e4nse ni kaj a\u016ddas umla\u016dton kaj vidas tremaon, dum en la angla goose \u2015 geese estas nur umla\u016dto."], "primary definition": "Vokal\u015dan\u011do, palatigo de vokaloj (precipe a, o, u).", "translations": {"be": ["\u0443\u043c\u043b\u044f\u045e\u0442"], "en": ["umlaut"], "nl": ["umlaut (klantverschuiving)"], "pt": ["metafonia", "umlaut"], "ru": ["\u0443\u043c\u043b\u044f\u0443\u0442", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0433\u043b\u0430\u0441\u043e\u0432\u043a\u0430"], "it": ["umlaut"], "hu": ["umlaut"], "fi": ["umlaut", "vokaalinmukaus"]}, "examples": [["en la \u011dermanaj lingvoj umla\u016dto i.a. formas multenombron, kiel en man \u2015 men, Gast \u2015 G\u00e4ste, Mutter \u2015 M\u00fctter", null]], "subdefinitions": []}], "root": "umla\u016dt", "primary": true}, "vesto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108io, per kio oni kovras la korpon.", "translations": {"el": ["\u03c1\u03bf\u03cd\u03c7\u03b1"], "fr": ["habit", "v\u00eatement"], "bg": ["\u043e\u0431\u043b\u0435\u043a\u043b\u043e", "\u0434\u0440\u0435\u0445\u0438"], "nl": ["kleding", "kleren", "kledij"], "pt": ["roupa", "vestimenta", "vestido"], "be": ["\u0430\u0434\u0437\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0430\u043f\u0440\u0430\u043d\u0430\u0445\u0430", "\u0443\u0431\u043e\u0440", "\u0441\u0442\u0440\u043e\u0456", "\u0432\u043e\u043f\u0440\u0430\u0442\u043a\u0430", "\u0430\u0434\u0437\u0451\u0436\u0430"], "de": ["Kleidung"], "tr": ["elbise", "giysi"], "tp": ["len"], "hu": ["ruha", "\u00f6lt\u00f6zet", "\u00f6lt\u00f6z\u00e9k"], "cs": ["oblek", "\u0161aty"], "ru": ["\u043e\u0434\u0435\u0436\u0434\u0430"], "es": ["vestido"]}, "examples": [["surmeti, demeti veston", null], ["valoras ne la vesto valoras la enesto", "Proverbaro esperanta"], ["vesto homon prezentas (mona\u0125o)", "Proverbaro esperanta"], ["la arbaro montris sian multkoloran veston", "Z"], ["Zamenhof rigardis la diversajn religiojn kvaza\u016d malsamajn vestojn de unu sama vero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vest", "primary": false}, "\u0109irka\u016dumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La ago \u0109irka\u016dumi kaj la stato de la \u0109irka\u016dumita objekto.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043a\u0440\u0443\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u0432\u043e\u0435\u043d.)"], "en": ["encirclement", "round up"], "it": ["accerchiamento (mil.)"], "pl": ["okr\u0105\u017cenie", "obl\u0119\u017cenie"]}, "examples": [["per lerta manovro la regimento eskapis eventualan \u0109irka\u016dumon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109irka\u016d", "primary": false}, "\u0109irka\u016dumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Formi fermitan cirklon \u0109irka\u016d malamika objekto (urbo, ta\u0109mento kaj tiel plu).", "translations": {"ru": ["\u043e\u043a\u0440\u0443\u0436\u0438\u0442\u044c (\u0432\u043e\u0435\u043d.)"], "en": ["encircle", "round up"], "it": ["circondare (mil.)", "accerchiare (mil.)"], "pl": ["okr\u0105\u017ca\u0107", "oblega\u0107"]}, "examples": [["la israela armeo \u0109irka\u016dumis kaj pafis sur la oficejon de Arafat", "Intergazeto, 2002.06.06 \u0135a\u016ddo"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109irka\u016d", "primary": false}, "aku\u015dpeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spasmoj de la ventro anta\u016d la aku\u015do.", "translations": {"en": ["labour"], "it": ["travaglio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aku\u015d", "primary": false}, "plumbero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la plumbaj grajnetoj, per kiuj oni plenigas la karto\u0109ojn de \u0109aspafilo.", "translations": {"be": ["\u0448\u0440\u043e\u0442 (\u0441\u044c\u0432\u0456\u043d\u0446\u043e\u0432\u044b)"], "fr": ["plomb (grain de plomb)"], "nl": ["loodkorrel", "hagelkorrel (v.geweer)"], "pt": ["chumbo (para ca\u00e7a)"], "ru": ["\u0434\u0440\u043e\u0431\u044c (\u0441\u0432\u0438\u043d\u0446\u043e\u0432\u0430\u044f, \u0434\u043b\u044f \u0441\u0442\u0440\u0435\u043b\u044c\u0431\u044b)"], "de": ["Schrot"], "hu": ["\u00f3loms\u00f6r\u00e9t"], "fa": ["\u0633\u0627\u0686\u0645\u0647"], "br": ["drajezenn (plomenn)", "plomemm (drajezenn)"], "pl": ["\u015brut"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "plumb", "primary": false}, "kelkope": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En malgranda grupo.", "translations": {"fr": ["en petit groupe"], "en": ["several together"]}, "examples": [["ili kolekti\u011dis kelkope en ies hejmo unu a\u016d du vesperojn \u0109iusemajne por interparoli", "La Familio, \u0109apitro 25a, p. 312a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kelk", "primary": false}, "lipo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Movebla rando de la bu\u015do, kiu kovras la dentojn.", "translations": {"be": ["\u0433\u0443\u0431\u0430"], "fr": ["l\u00e8vre"], "en": ["lip"], "nl": ["lip"], "pt": ["l\u00e1bio"], "el": ["\u03c7\u03b5\u03af\u03bb\u03b9"], "de": ["Lippe"], "sv": ["l\u00e4pp"], "hu": ["ajak"], "es": ["labio"], "ru": ["\u0433\u0443\u0431\u0430"], "pl": ["warga"], "he": ["\u05e9\u05e4\u05d4 (\u05d0\u05d7\u05ea \u05d4\u05e9\u05e4\u05ea\u05d9\u05d9\u05dd)"]}, "examples": [["konfuzita, li nur mordis la lipojn kaj silentis", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 3, anekdotoj"], ["supra lipo", null], ["mallar\u011daj kunpremitaj lipoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Sama parto de la homa kapo, konsiderata kiel servanta por paroli.", "translations": {}, "examples": [["li \u0109iam havas tiun vorton sur la lipoj", null], ["kiu retenas siajn lipojn estas sa\u011da", "Z"], ["kaj puran scion eldiros miaj lipoj", "La Malnova Testamento, Ijob 33:3"], ["veramaj lipoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "lip", "primary": true}, "gracia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bela, pla\u0109a per facilaj kaj harmoniaj movoj a\u016d bele proporciaj formoj.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0430\u0446\u044b\u0451\u0437\u043d\u044b", "\u0437\u0433\u0440\u0430\u0431\u043d\u044b"], "fr": ["gracieux"], "en": ["graceful"], "nl": ["gracieus", "bevallig", "bekoorlijk"], "pt": ["gracioso", "esbelto"], "ru": ["\u0433\u0440\u0430\u0446\u0438\u043e\u0437\u043d\u044b\u0439", "\u0438\u0437\u044f\u0449\u043d\u044b\u0439"], "de": ["grazi\u00f6s", "anmutig", "zierlich"], "tr": ["incelikli", "zarafetli", "l\u00fctuflu"], "hu": ["kecses", "b\u00e1jos", "k\u00f6nnyed mozg\u00e1s\u00fa"], "es": ["gracioso, -a (bello, hermoso)"], "pl": ["pe\u0142ny gracji", "zgrabny", "powabny", "przystojny", "nadobny", "lekki"]}, "examples": [["gracia virino, vazo, stilo", null], ["graciaj lipoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "graci", "primary": true}, "gracie": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016d gracia maniero.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0430\u0446\u044b\u0451\u0437\u043d\u0430", "\u0437\u0433\u0440\u0430\u0431\u043d\u0430"], "fr": ["gracieusement (avec gr\u00e2ce)"], "en": ["gracefully"], "nl": ["sierlijk", "met gratie", "op hoffelijke wijze"], "pt": ["graciosamente"], "ru": ["\u0433\u0440\u0430\u0446\u0438\u043e\u0437\u043d\u043e", "\u0438\u0437\u044f\u0449\u043d\u043e"], "de": ["grazi\u00f6s", "anmutig", "zierlich"], "tr": ["zerafetle"], "hu": ["kecsesen", "b\u00e1josan", "k\u00f6nnyed\u00e9n"], "pl": ["z gracj\u0105", "zgrabnie", "powabnie", "przystojnie", "nadobnie", "lekko"], "es": ["graciosamente", "con gracia"]}, "examples": [["gracie prezenti tason al vizitanto", null], ["li saltas gracie, kiel urso ebria", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "graci", "primary": false}, "filmostudio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Studio por farado de filmoj.", "translations": {}, "examples": [["\u00abLappar, la Antikristo\u00bb estas lia tria filmo. Produktis \u011din filmstudio Index en Lodzo", "T. Chmielik, Esperanta Antikristo..., La Ondo de Esperanto, 2003:2 (100)"]], "subdefinitions": []}], "root": "studi", "primary": false}, "gemologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri juvel\u015dtonoj a\u016d gemoj, kiu helpas taksi ilian valoron kaj distingi ilin de imita\u0135oj.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0435\u043c\u043c\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "fr": ["gemmologie"], "nl": ["edelsteenkunde", "gemmologie"], "pt": ["gemologia"], "de": ["Gemmologie", "Edelsteinkunde"], "pl": ["gemmologia"], "hu": ["gemol\u00f3gia"]}, "examples": [["gemologio estas scienco pri valoraj \u015dtonoj", "Galina Beliakova, gemologio, [vidita je 2006-02-17]"]], "subdefinitions": []}], "root": "gemologi", "primary": true}, "gekedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo skvamuloj (Gekkonidae), el kiu pluraj specioj povas rampi sur vertikalaj surfacoj per elektrostataj teniloj de la fingroj.", "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u043a\u043e\u043d\u044b (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["geckonid\u00e9s"], "en": ["geckos"], "nl": ["gekko's (fam.)", "nachthagedissen (fam.)"], "pt": ["gecon\u00eddeos"], "ru": ["\u0433\u0435\u043a\u043a\u043e\u043d\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)", "\u0446\u0435\u043f\u043a\u043e\u043f\u0430\u043b\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Geckos (Familie)"], "hu": ["tapad\u00f3gy\u00edkf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "geked", "primary": true}, "solvilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108ia flua\u0135o kapabla solvi aliajn substancojn.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u0432\u0430\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["solvant"], "hu": ["old\u00f3szer"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u0432\u043e\u0440\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"]}, "examples": [["mi \u015dprucigis sur la internon de la kamioneto la solvilon \u00abSenspurigil\u00bb, kiu detruas fingroprema\u0135ojn", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato\u0109ap. 12"]], "subdefinitions": []}], "root": "solv", "primary": false}, "Saturno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Romia dio de terkulturado, analogo de helena Krono.", "translations": {"be": ["\u0421\u0430\u0442\u0443\u0440\u043d"], "fr": ["Saturne"], "en": ["Saturn"], "nl": ["Saturnus"], "pt": ["Saturno"], "el": ["\u039a\u03c1\u03cc\u03bd\u03bf\u03c2"], "de": ["Saturn"], "it": ["Saturno"], "hu": ["Saturnus"], "es": ["Saturno"], "ru": ["\u0421\u0430\u0442\u0443\u0440\u043d"], "pl": ["Saturn"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La sesa (la\u016d distanco de la Suno) kaj la dua la\u016d grandeco planedo de la sunsistemo, fama pro siaj rimarkeblaj ringoj.", "translations": {"fa": ["\u06a9\u06cc\u0648\u0627\u0646", "\u0632\u062d\u0644"], "zh": ["\u571f\u661f [T\u01d4x\u012bng]"], "hu": ["Szaturnusz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Saturn", "primary": true}, "koncentri\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "I\u011di koncentrita ,.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0446\u044d\u043d\u0442\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["se concentrer", "se condenser", "converger", "se focaliser", "se masser", "se rassembler", "se regrouper", "se r\u00e9unir"], "en": ["concentrate", "become concentrated"], "nl": ["samenkomen"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0446\u0435\u043d\u0442\u0440\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0441\u043a\u043e\u043d\u0446\u0435\u043d\u0442\u0440\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["sich konzentrieren"], "hu": ["\u00f6sszpontosul", "koncentr\u00e1l\u00f3dik"]}, "examples": [["senteraj kamparanoj koncentri\u011dis tre frumatene en centra loko, en kondi\u0109oj tre similaj al sklavomerkatoj", "E. Vivancos 50-a datreveno de la Hispana Revolucio http://satenhispanio.eresmas.com/artik25.htm"], ["\u0109iuj rigardoj koncentri\u011dis al li", null], ["li estas la sola, kiu dependas de neniu, kaj en kies manoj koncentri\u011das \u0109iu suferigo", "Satiraj rakontojHonorigo"], ["vigla komerca vivo koncentri\u011dis la\u016dlonge de la dekstra bordo de Vltava", "M. Malovec La \u0109e\u0125a p\u0159emyslida \u015dtato http://members.chello.cz/malovec/HPREMISL.HTM"], ["speciale en la valo de la rivero Zenne koncentri\u011das \"sova\u011daj gistoj\" en la aero, kiel \u00abBrettanomyces lambicus\u00bb, kiuj interalie mildigas la acidan guston", "L. Van de VeldeBierlando BelgioMonato"], ["\u0109iu teknologio sur \u0109i tiu mondo koncentri\u011dis en la manojn de tiu ordeno, la Nigraj Mona\u0125oj", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato\u0109ap. 23"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["se concentrer", "s'appliquer"], "nl": ["zich concentreren"]}, "examples": [["la vido de viaj stre\u0109itaj mienoj malhelpas min serioze koncentri\u011di", "Urd Hadda murdita!p. 9"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["tie koncentri\u011dis la tuta komerco de la eburo", "La Faraono, volumo 3\u0109ap. 10"], ["en tiu oficejo koncentri\u011das la laboroj", "Z"], ["komence liaj pensoj koncentri\u011dis sur la mono", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "koncentr", "primary": false}, "komposti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Reprodukti tekston, kunmetante la tipografiajn literojn necesajn por \u011din presi:;", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0431\u0456\u0440\u0430\u0446\u044c (\u0442\u044d\u043a\u0441\u0442 \u0434\u043b\u044f \u0434\u0440\u0443\u043a\u0443)"], "fr": ["composer (typo.)"], "en": ["typeset"], "nl": ["zetten"], "pt": ["compor"], "ru": ["\u043d\u0430\u0431\u0438\u0440\u0430\u0442\u044c (\u0442\u0435\u043a\u0441\u0442 \u0442\u0438\u043f\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0441\u043a\u0438\u043c \u0441\u043f\u043e\u0441\u043e\u0431\u043e\u043c)"], "de": ["setzen"], "es": ["componer (tipograf\u00eda)"]}, "examples": [["Eble iuj el tiuj eraroj vere estis faritaj de tiuj, kiuj kompostis liajn tekstojn", "Plena Manlibro de Esperanta Gramati"], ["komposteraro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kompost", "primary": true}, "e\u016dkalipto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iamverda rapidkreska arbo indi\u011dena en A\u016dstralio, kun tre alta trunko kaj kun folioj enhavantaj oleon fortodoran kaj seninfektigan, kreskigata por medikamenta kaj papera industrioj, genro el familio mirtacoj (Eucalyptus).", "translations": {"be": ["\u044d\u045e\u043a\u0430\u043b\u0456\u043f\u0442"], "fr": ["eucalyptus"], "en": ["eucalyptus", "jarrah"], "nl": ["gomboom", "eucaliptus"], "pt": ["eucalipto"], "ru": ["\u044d\u0432\u043a\u0430\u043b\u0438\u043f\u0442"], "ca": ["eucaliptus"], "de": ["Eukalyptus"], "hu": ["eukaliptusz"], "fa": ["\u0627\u0648\u06a9\u0627\u0644\u06cc\u067e\u062a\u0648\u0633"], "es": ["eucalipto"], "pl": ["eukaliptus"]}, "examples": [["alta ebenejo kun arbaro de e\u016dkaliptoj", "Homoj man\u011dantaj, \u00abla superba kafvojo\u00bb, p. 144a"]], "subdefinitions": []}], "root": "e\u016dkalipt", "primary": true}, "flosado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Perflosa transportado.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043f\u043b\u0430\u0432 (\u043d\u0430\u043f\u0440. \u043b\u0435\u0441\u0430 \u043f\u043e \u0432\u043e\u0434\u0435)"], "fr": ["flottage"], "de": ["Fl\u00f6\u00dfen"], "nl": ["vlotten (z.nw.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Stato de tio, kio flosas.", "translations": {"fr": ["flottement (fait de flotter)"], "de": ["Treiben"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flos", "primary": false}, "sendoloreco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato, en kiu oni ne sentas doloron e\u0109 kun vundo a\u016d alio normale ka\u016dzanta doloron.", "translations": {"fr": ["analg\u00e9sie"], "en": ["painlessness", "analgesia", "absence of pain"], "nl": ["pijnloosheid", "gevoelloosheid"], "it": ["anelgesia"], "pl": ["znieczulenie"]}, "examples": [["komence mi povis ricevi sendolorecon per terapio, sed post certa tempo la doloroj reaperis", "Amikaro Bruno Groening, Lumbo-spino-sindromo, 2008"]], "subdefinitions": []}], "root": "dolor", "primary": false}, "pelikanedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo pelikanoformaj birdoj (Pelecanidae).", "translations": {"be": ["\u043f\u044d\u043b\u0456\u043a\u0430\u043d\u044b (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "nl": ["pelikanen (fam.)"], "ru": ["\u043f\u0435\u043b\u0438\u043a\u0430\u043d\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Pelikane (Familie)"], "pl": ["pelikanowate"], "hu": ["g\u00f6d\u00e9nyf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pelikaned", "primary": true}, "benzino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nepura substanco petrola, miksa\u0135o el malpezaj hidrokarbidoj (bolantaj \u0109e 30\u2015205\u00b0C), ekstraktata precipe el nafto post distilado kaj uzata kiel solvilo a\u016d kiel brula\u0135o en motoroj.", "translations": {"sk": ["benz\u00edn"], "ru": ["\u0431\u0435\u043d\u0437\u0438\u043d"], "fr": ["essence"], "en": ["gasoline (usone)", "petrol (brite)"], "pl": ["benzyna"], "de": ["Benzin"], "es": ["bencina"]}, "examples": [["post trisemajna traktado la komercistoj akceptis vendi benzinon je normala prezo", "Zandandu Ntomono Zola: Ekonomio dum la milito, Monatojaro 1999a, n-ro 3a, p. 9a"]], "subdefinitions": []}], "root": "benzin", "primary": true}, "plebo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malalta, senprivilegia klaso el popolo.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0435\u0440\u043d\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u043e\u043d\u0430\u0440\u043e\u0434\u044c\u0435", "\u043f\u043b\u0435\u0431\u0441"], "fr": ["pl\u00e8be"], "en": ["plebs", "common people"], "nl": ["plebs"], "pt": ["plebe"], "de": ["armes Volk", "Plebs", "P\u00f6bel", "Plebejer (einfaches Volk)"], "hu": ["plebs"]}, "examples": [["en antikva Romo la plebanoj havis neniujn civitanajn rajtojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pleb", "primary": true}, "\u0109arpentisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kies metio estas \u0109arpenti.", "translations": {"be": ["\u0446\u044f\u0441\u044c\u043b\u044f\u0440"], "fr": ["charpentier"], "en": ["carpenter"], "nl": ["timmerwerk"], "pt": ["carpinteiro"], "el": ["\u03be\u03c5\u03bb\u03bf\u03c5\u03c1\u03b3\u03cc\u03c2"], "de": ["Zimmermann"], "hu": ["\u00e1cs"], "sk": ["tes\u00e1r"], "es": ["carpintero"], "ru": ["\u043f\u043b\u043e\u0442\u043d\u0438\u043a"], "pl": ["cie\u015bla"]}, "examples": [["mia mortinta praavo estis profesie mueleja \u0109arpentisto", "La unua rabista fabe"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109arpent", "primary": false}, "episkoplando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "= episkopujo.", "translations": {"pt": ["diocese"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Lando kies \u015dtatestro la\u016dofice estas episkopo de la loka episkopujo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0456\u0441\u043a\u0443\u043f\u0441\u0442\u0432\u0430 (\u0434\u0437\u044f\u0440\u0436\u0430\u0432\u0430)"], "ru": ["\u0435\u043f\u0438\u0441\u043a\u043e\u043f\u0441\u0442\u0432\u043e (\u0433\u043e\u0441\u0443\u0434\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "pt": ["diocese"], "hu": ["p\u00fcsp\u00f6ks\u00e9g (orsz\u00e1g)"]}, "examples": [["\u011dis la jaro 1803a sur la teritorio de Tirolo situis la episkoplandoj Triento kaj Brikseno", null]], "subdefinitions": []}], "root": "episkop", "primary": false}, "aku\u015di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Elpu\u015di homan idon el la utero.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0440\u0430\u0434\u0436\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u043f\u0430\u0440\u0430\u0434\u0436\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["accoucher (d'un enfant)", "mettre au monde"], "en": ["be in labor"], "nl": ["bevallen"], "pt": ["parir", "dar \u00e0 luz", "ter filho"], "ru": ["\u0440\u043e\u0436\u0430\u0442\u044c"], "de": ["zur Welt bringen"], "it": ["partorire"], "sk": ["porodi\u0165"], "fa": ["\u0632\u0627\u06cc\u06cc\u062f\u0646", "\u0648\u0636\u0639\u200c\u062d\u0645\u0644 \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "br": ["gwilioudi\u00f1 (v.g.)"], "es": ["dar a luz"]}, "examples": [["la patrino aku\u015dis belan infanon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Malfacile produkti verkon.", "translations": {"fr": ["accoucher (d'une id\u00e9e)", "pondre (une id\u00e9e)"], "de": ["hervorbringen", "sich abringen"], "nl": ["ter wereld brengen"]}, "examples": [["li aku\u015dis anta\u016d nelonge dikan tezon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "aku\u015d", "primary": true}, "aku\u015do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago aku\u015di, rezulto de la ago.", "translations": {"fr": ["accouchement"], "nl": ["bevalling", "bevallen (zn.)"]}, "examples": [["provokita aku\u015do", "Medicina vortareto franca-esperanta,"]], "subdefinitions": []}], "root": "aku\u015d", "primary": false}, "kapokujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio bombakacoj (Ceiba), azia arbo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043f\u043e\u043a (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "fr": ["kapokier"], "en": ["kapok tree"], "nl": ["kapokboom"], "de": ["Kapokbaum"], "hu": ["kapok(fa)", "pamutfa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kapok", "primary": false}, "epopeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eposa\u0135o, longa rakonta poemo pri herooj.", "translations": {"be": ["\u044d\u043f\u0430\u043f\u0435\u044f"], "fr": ["\u00e9pop\u00e9e"], "en": ["epic"], "pt": ["epop\u00e9ia"], "ru": ["\u044d\u043f\u043e\u043f\u0435\u044f"], "de": ["Epos", "Heldengedicht"], "hu": ["h\u0151sk\u00f6ltem\u00e9ny", "eposz"], "es": ["epopeya"], "pl": ["epopeja"]}, "examples": [["Iliado, Eneado, Rolandkanto, Nibelungkanto estas epopeoj", null], ["tradukaj laboroj de Antoni Grabowski inkluzivis la dekmilversan epopeon de Mickiewicz, \u00abSinjoro Tadeo\u00bb", "Ne nur leteroj de plum-amikoj, la esperanta verkisto: izolo, malprofito, fido"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Longa sinsekvo de aventuroj.", "translations": {}, "examples": [["la okuloj de la homoj sekvas kun intereso la novan epizodon de la granda epopeo de lia vivo", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "epope", "primary": true}, "elektrodinamismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro da fenomenoj kreitaj de la elektraj fluoj.", "translations": {"pt": ["eletrodin\u00e2mica"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "elektrodinamism", "primary": true}, "diletanteco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spirita stato de tiu, kiu ser\u0109as nur sian plezuron en la sciencaj a\u016d artaj okupoj, neniel celante veron a\u016d \u011deneralan utilon.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0438\u043b\u0435\u0442\u0430\u043d\u0442\u0438\u0437\u043c"], "fr": ["dilettantisme"], "en": ["dilettantism", "amateurism"], "be": ["\u0434\u044b\u043b\u0435\u0442\u0430\u043d\u0446\u0442\u0432\u0430", "\u0434\u044b\u043b\u0435\u0442\u0430\u043d\u0442\u044b\u0437\u043c"], "de": ["Dilettantentum"], "pl": ["dyletanctwo", "nieprofesjonalno\u015b\u0107", "niefachowo\u015b\u0107"], "hu": ["dilettantizmus", "m\u0171kedvel\u00e9s"]}, "examples": [["tiu supra\u0135a konado de la arto, nomata artista diletanteco", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "diletant", "primary": false}, "monar\u0125isto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Partiano de monarkia re\u011dimo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u0430\u0440\u0445\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["monarchiste"], "en": ["monarchist"], "nl": ["monarchist"], "ru": ["\u043c\u043e\u043d\u0430\u0440\u0445\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Monarchist"], "hu": ["monarchista"], "br": ["unpennelour"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "monar\u0125", "primary": false}, "krizalido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La dua stato de la ra\u016dpo de lepidopteroj, anta\u016d ol fari\u011di papilio.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0443\u043a\u043e\u043b\u043a\u0430 (\u0431\u0430\u0431\u043e\u0447\u043a\u0438)"], "en": ["chrysalis", "pupa"], "nl": ["pop (v.insect)"], "pt": ["cris\u00e1lida"], "de": ["Chrysalide", "Puppe"], "es": ["cris\u00e1lida"], "hu": ["b\u00e1b"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "krizalid", "primary": true}, "kajako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malpeza boato por unu a\u016d du homoj, kun malrigida \u015delo, kondukata per pagajo, kiajn tradicie uzis eskimoj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u044f\u043a", "\u0431\u0430\u0439\u0434\u0430\u0440\u043a\u0430"], "fr": ["kayak"], "nl": ["kajak"], "pt": ["caiaque"], "de": ["Kajak"], "tr": ["kayak"], "hu": ["kajak"], "fi": ["kajakki"], "pl": ["kajak"]}, "examples": [["\u0109iun virinboaton akompanis \u0109asistoj en kajakoj", "Peter Feuchten, Karl Gustafsson trad., mia juna\u011do en grenlando, norda prismo, 1956, numero 2a, p. 82-85a"], ["mi \u015datas promeni sur maro per propra kajako", "Hurukawa M., Januaro 12a 2001, Esperanto Koresponda Servo, Listo de respondintoj, soc.culture.esperanto, 2001-01-11"]], "subdefinitions": []}], "root": "kajak", "primary": true}, "forman\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Tute konsumi man\u011dante.", "translations": {"be": ["\u0437'\u0435\u0441\u044c\u0446\u0456", "\u043f\u0430\u0433\u043b\u044b\u043d\u0443\u0446\u044c", "\u0437\u0436\u044d\u0440\u0446\u0456"], "fr": ["consommer (manger)", "tout boulotter", "manger compl\u00e8tement"], "nl": ["opeten"], "ru": ["\u0441\u044a\u0435\u0441\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0433\u043b\u043e\u0442\u0438\u0442\u044c"], "de": ["aufessen"], "sv": ["\u00e4ta upp"], "hu": ["mindent megeszik"], "br": ["peurzebri\u00f1"], "pl": ["ze\u017cre\u0107", "z\u017cera\u0107"]}, "examples": [["limakoj forman\u011dis la laktukojn", null], ["kiam kato jam forman\u011dis, forpelado ne helpos", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Konsumi, detrui.", "translations": {}, "examples": [["la bordon iom post iom forman\u011das la maro", null], ["tio forman\u011dis multan tempon", null], ["li forman\u011das (forglutas) duonon de la vortoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "man\u011d", "primary": false}, "subaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de aro E) Aro A, kies elementoj apartenas al E.", "translations": {"sk": ["podmno\u017eina"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043c\u043d\u043e\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["sous-ensemble", "partie (sous-ensemble)"], "en": ["subset"], "de": ["Teilmenge", "Untermenge"], "it": ["sottoinsieme"], "pl": ["podzbi\u00f3r", "cz\u0119\u015b\u0107 (podzbi\u00f3r)"]}, "examples": [["\u0109iu aro estas subaro de si mem", null], ["la subaroj de E konsistigas aron, nomatan aro de \u0109iuj subaroj de E kaj foje signatan per 2E", "EK-Vortaro de matematikaj terminoj\u00a732"]], "subdefinitions": []}], "root": "ar", "primary": false}, "urodeloj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la klaso amfibioj (Urodela), havantaj voston.", "translations": {"be": ["\u0445\u0432\u0430\u0441\u0442\u0430\u0442\u044b\u044f (\u0430\u0442\u0440\u0430\u0434 \u0437\u0435\u043c\u043d\u0430\u0432\u043e\u0434\u043d\u044b\u0445)"], "fr": ["urod\u00e8les"], "nl": ["salamanders (fam.)"], "pt": ["urodelos"], "ru": ["\u0445\u0432\u043e\u0441\u0442\u0430\u0442\u044b\u0435 \u0437\u0435\u043c\u043d\u043e\u0432\u043e\u0434\u043d\u044b\u0435 (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434)"], "de": ["Schwanzlurche"], "sv": ["stj\u00e4rtgroddjur"], "hu": ["farkos k\u00e9t\u00e9lt\u0171ek"], "es": ["urodelos"], "it": ["urodeli", "caudati"], "fi": ["pyrst\u00f6sammakot"], "pl": ["p\u0142azy ogoniaste"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "urodel", "primary": true}, "tofo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctoneca tavolo ne penetrebla de la vegeta\u0135aj radikoj, kiu etendi\u011das en kelkaj grundoj sub la tavolo de humo.", "translations": {"be": ["\u0442\u0443\u0444"], "fr": ["tuf"], "nl": ["tufsteen"], "pt": ["tufa"], "ru": ["\u0442\u0443\u0444"], "de": ["Tuff"], "hu": ["tufa"], "pl": ["tuf", "martwica (geol.)"]}, "examples": [["tofa grifelo", "Z"], ["la kirko estas masonita en kombinado de \u0109izitaj blokoj el tofo kaj brikoj", "V. Galeski, Kulturhistoriaj monumentoj en Prilep, 2003"]], "subdefinitions": []}], "root": "tof", "primary": true}, "premma\u015dino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ma\u015dino por industrie premi objektojn.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0441\u0441"], "fr": ["presse (machine \u00e0 comprimer)"], "en": ["press"], "de": ["Presse"], "pl": ["prasa (maszyna)"], "hu": ["sajtol\u00f3g\u00e9p", "pr\u00e9sg\u00e9p"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prem", "primary": false}, "forcepso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124irurgia instrumento uzata en malfacilaj okazoj de aku\u015dado.", "translations": {"ru": ["\u0430\u043a\u0443\u0448\u0435\u0440\u0441\u043a\u0438\u0435 \u0449\u0438\u043f\u0446\u044b"], "fr": ["forceps"], "nl": ["verlostang", "forceps"], "pt": ["f\u00f3rceps"], "de": ["Geburtszange"], "hu": ["sz\u00fcl\u00e9szeti fog\u00f3"], "fa": ["\u0641\u0648\u0631\u0633\u067e\u0633"], "es": ["f\u00f3rceps"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "aku\u015dilo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "forceps", "primary": true}, "meteor\u015dtono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0442\u044d\u0430\u0440\u044b\u0442"], "en": ["meteorite", "aerolite"], "nl": ["meteoorsteen", "meteoriet", "meteoro\u00efde", "meteoroliet"], "no": ["meteoritt", "meteorstein"], "ru": ["\u043c\u0435\u0442\u0435\u043e\u0440\u0438\u0442"], "de": ["Aerolith", "Meteorstein", "Meteorit"], "hu": ["meteor", "meteork\u0151", "hull\u00f3csillag"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "meteor", "primary": false}, "eono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plej granda geokronologia tempounuo, entenanta plurajn eraojn.", "translations": {"de": ["\u00c4on"], "bg": ["\u0435\u043e\u043d"], "en": ["eon"], "pt": ["\u00e9on"], "pl": ["eon"]}, "examples": [["La geologiaj eonoj estas (de pratempoj \u011dis nun): hadeano, anta\u016dkambrio kaj fanerozoiko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "eon", "primary": true}, "sopiri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sufere beda\u016dri kaj redeziri ion perditan.", "translations": {"be": ["\u0442\u0443\u0436\u044b\u0446\u044c", "\u0441\u0443\u043c\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["regretter"], "en": ["yearn"], "nl": ["verlangen"], "ru": ["\u0442\u043e\u0441\u043a\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c (\u043f\u043e \u0447\u0435\u043c\u0443-\u043b., \u043e \u0447\u0451\u043c-\u043b.)"], "de": ["sich zur\u00fccksehnen"], "sv": ["l\u00e4ngta"], "hu": ["visszav\u00e1gy", "s\u00f3hajtozik ut\u00e1na"]}, "examples": [["sopiri al la patrolando, al la hejmo, al ripozo, trankvilo", "B"], ["sopiri la perditan feli\u0109on, pri, pro, je la perdita feli\u0109o", "Z"], ["sopiri iun", "Z"], ["li terure sopiris vidi \u015din denove", "Z"], ["tien ili sopiras per sia animo reveni", "Z"], ["rano e\u0109 en palaco sopiras pri mar\u0109o", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Suferi kaj mal\u011doji pro ia dezirego.", "translations": {"be": ["\u0442\u0443\u0436\u044b\u0446\u044c", "\u0441\u0443\u043c\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["languir apr\u00e8s"], "de": ["sich sehnen"], "hu": ["v\u00e1gyik", "v\u00e1gyakozik"]}, "examples": [["kiel cervo sopiras al fluanta akvo, tiel mia animo sopiras al Dio", "Z"], ["li sopiris senmezure pri la morga\u016da tago", "Z"], ["sopiri pri pli altaj spiritaj plezuroj", "Z"], ["multaj homoj sopiras je flugiloj kaj tute forgesas ke piedojn ili havas", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "suspiri", "translations": {"be": ["\u0443\u0437\u0434\u044b\u0445\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["soupirer"], "nl": ["zuchten"], "hu": ["s\u00f3hajtozik"]}, "examples": [["la sinjoro eksopiris kaj sidi\u011dis sur malgranda benko", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 1a, p. 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sopir", "primary": true}, "sopiro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de iu, kiu estas sopiranta.", "translations": {"be": ["\u0442\u0443\u0433\u0430"], "fr": ["nostalgie"], "nl": ["verlangen"], "ru": ["\u0442\u043e\u0441\u043a\u0430"], "de": ["Sehnsucht"], "sv": ["l\u00e4ngtan"], "hu": ["v\u00e1gy"]}, "examples": [["lin ekregis neesprimebla sopiro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0443\u0437\u0434\u044b\u0445"], "fr": ["soupir"], "nl": ["verzuchting"], "ru": ["\u0432\u0437\u0434\u043e\u0445"], "hu": ["s\u00f3haj"]}, "examples": [["legendoj, kiuj estas kvaza\u016d sopiroj de l' homaro", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "sopir", "primary": false}, "\u0125alifo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0445\u0430\u043b\u0438\u0444"], "bg": ["\u0445\u0430\u043b\u0438\u0444"], "pt": ["califa"], "de": ["Kalif"], "tr": ["halife"], "it": ["califfo"], "en": ["caliph"], "pl": ["kalif"]}, "examples": [["\u0125alifo Mamuno sendis al imperiestro Teofilo leteron", "Sergio Pokrovskij, slavonaj skriboj, La Ondo de Esperanto, n-ro 51a, 1999:1a"], ["la \u0125alifo kaj la anoj de la malnova osmanida dinastio estis ellandigitaj", "Vikipedio, Kemal ATAT\u00dcRK"], ["fiera \u011dojo helpi, helpi senfine al \u0109iuj kaj \u0109iu, iam ebla nur por fabelaj \u0125alifoj de arabaj legendoj", "Ivan Efremov, tr. Jurij Finkel: Horo de Bovo, \u0109ap. 13a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125alif", "primary": true}, "etudo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Muzika verko kreita por ekzercoj.", "translations": {"be": ["\u044d\u0446\u044e\u0434"], "fr": ["\u00e9tude (mus., beaux arts)"], "pt": ["estudo"], "ru": ["\u044d\u0442\u044e\u0434"], "de": ["Et\u00fcde", "\u00dcbungsst\u00fcck"], "pl": ["etiuda"], "hu": ["et\u0171d"]}, "examples": [["etudoj de Chopin", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Pentra\u0135o a\u016d desegno rapide farita por ekzerco, provo, studo, sen zorgo pri detaloj.", "translations": {"pl": ["szkic"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "etud", "primary": true}, "sak\u015dalmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kelta blovinstrumento konsistanta el fleksebla sako kaj diverslongaj \u015dalmoj.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u043b\u044b\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["cornemuse"], "en": ["bagpipes"], "nl": ["doedelzak"], "de": ["Sackpfeife", "Dudelsack"], "it": ["cornamusa", "zampogna", "piva"], "hu": ["duda"], "pl": ["dudy", "koza"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dalm", "primary": false}, "analfabeteco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de tiu, kiu scipovas nek legi nek skribi.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0433\u0440\u0430\u043c\u043e\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "en": ["illiteracy"], "pt": ["analfabetismo"], "de": ["Analphabetismus"], "sv": ["analfabetism"], "hu": ["\u00edr\u00e1studatlans\u00e1g", "analfabetizmus"]}, "examples": [["analfabeteco inter virinoj kvaroble pli altas ol \u0109e viroj", "Bardhyl SelimiKosovo: Novaj direktoj al la estontoMonatojaro 2003a, numero 12a, p. 10a"], ["Unesko entreprenis tutmondan kampanjon kontra\u016d la analfabeteco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "analfabet", "primary": false}, "proprigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havigi al si kiel propra\u0135on.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0441\u0432\u043e\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["s'approprier"], "nl": ["toe-eigenen"], "be": ["\u043f\u0440\u044b\u0441\u0432\u043e\u0439\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u044b\u0441\u0432\u043e\u0456\u0446\u044c"], "es": ["apropiar"], "hu": ["kisaj\u00e1t\u00edt", "elsaj\u00e1t\u00edt"]}, "examples": [["proprigi al si fremdan poseda\u0135on, ies verkojn, manierojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "propr", "primary": false}, "Urano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Helena dio de \u0109ielo.", "translations": {"be": ["\u0423\u0440\u0430\u043d"], "fr": ["Uranus"], "en": ["Uranus"], "pt": ["Urano"], "el": ["\u039f\u03c5\u03c1\u03b1\u03bd\u03cc\u03c2"], "de": ["Uranus"], "it": ["Urano"], "hu": ["Uranosz"], "pl": ["Uran"], "ru": ["\u0423\u0440\u0430\u043d"], "fi": ["Uranos"], "es": ["Urano"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La sepa (la\u016d distanco de la Suno) planedo de la sunsistemo.", "translations": {"fi": ["Uranus"], "zh": ["\u5929\u738b\u661f [Ti\u0101nw\u00e1ngx\u012bng]"], "hu": ["Ur\u00e1nusz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Uran", "primary": true}, "stebilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0448\u0432\u0435\u0439\u043d\u0430\u044f \u043c\u0430\u0448\u044b\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["machine \u00e0 coudre"], "en": ["sewing machine"], "ru": ["\u0448\u0432\u0435\u0439\u043d\u0430\u044f \u043c\u0430\u0448\u0438\u043d\u043a\u0430"], "fa": ["\u0686\u0631\u062e \u062e\u06cc\u0627\u0637\u06cc"], "hu": ["varr\u00f3g\u00e9p"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "steb", "primary": false}, "cerkopitekedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo simioj (Cercopithecidae).", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0440\u0442\u044b\u0448\u043a\u0430\u043f\u0430\u0434\u043e\u0431\u043d\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["cercopith\u00e8que"], "en": ["old world monkeys"], "nl": ["meerkat"], "ru": ["\u043c\u0430\u0440\u0442\u044b\u0448\u043a\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Meerkatzen", "Hundsaffen"], "it": ["cercopitecini"], "hu": ["cerk\u00f3fmajomf\u00e9l\u00e9k"], "pl": ["w\u0105skonose (nadrodzina)", "ma\u0142py Starego \u015awiata (nadrodzina)", "makakowate (rodzina)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cerkopiteked", "primary": true}, "glitpordo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0434\u0432\u0438\u0436\u043d\u0430\u044f \u0434\u0432\u0435\u0440\u044c"], "fr": ["porte coulissante"], "nl": ["schuifdeur"], "hu": ["tol\u00f3ajt\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pord", "primary": false}, "Nord-Holando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Provinco en Nederlando kun \u0109efurbo Harlemo.", "translations": {"hu": ["\u00c9szak-Holland"], "fr": ["Hollande-Septentrionale"], "de": ["Nordholland"], "nl": ["Noord-Holland"], "en": ["North Holland"]}, "examples": [["Esperanto-Centro Nord-Holando, kunlabora instanco de \u0109iuj Esperanto-grupoj en la provinco Nord-Holando, denove iniciatas la tradician Nord-Holandan Zamenhof-tagon, \u0109i-foje en la urbeto Heerhugowaard, apud Alkmaar", "Renato Corsetti: Levi la presti\u011don de la internacia lingvo, Esperanto, jan. 1998"]], "subdefinitions": []}], "root": "Holand", "primary": false}, "teorio de la aroj": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Indus eviti trouzon de tiu termino ekster vere teoria kadro. Ekz-e la kutimaj operacioj super aroj, oni povus nomi \u00abaraj\u00bb a\u016d \u00abarrilataj\u00bb anstata\u016d \u00abarteoriaj\u00bb."], "primary definition": "Bran\u0109o de matematiko, studanta arojn; iniciatita de la germana matematikisto Cantor, \u011di difinas la nocion aro en aksioma kadro kaj fundamentas la nuntempan matematikon.", "translations": {"sk": ["te\u00f3ria mno\u017e\u00edn"], "ru": ["\u0442\u0435\u043e\u0440\u0438\u044f \u043c\u043d\u043e\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432"], "fr": ["th\u00e9orie des ensembles"], "en": ["set theory"], "de": ["Mengenlehre"], "it": ["insiemistica", "teoria degli insiemi"], "pl": ["teoria zbior\u00f3w", "teoria mnogo\u015bci"]}, "examples": [["arteoriaj operacioj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ar", "primary": false}, "baptingo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kuvo en kiu okazas baptaj akvumoj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0443\u043f\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["fonts baptismaux"], "br": ["maen-badez", "maen-font"]}, "examples": [["estis en la \u0109ambro neniu, krom la aku\u015distino kiu en ver\u015dis akvon en la baptingo", "Voja\u011dimpresoj, du blinduloj, sceno el la lando de Donaj kozakoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "bapt", "primary": false}, "malsana": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(Pri homo, besto a\u016d vegetalo) suferanta misfunkciadon de siaj organoj.", "translations": {"be": ["\u0445\u0432\u043e\u0440\u044b"], "fr": ["malade (adj.)"], "bg": ["\u0431\u043e\u043b\u0435\u043d"], "nl": ["ziek", "ongezond"], "ru": ["\u0431\u043e\u043b\u044c\u043d\u043e\u0439"], "de": ["ungesund", "krank"], "tr": ["hasta"], "it": ["malato (agg.)", "infermo (agg.)"], "tp": ["ike"], "hu": ["beteg"], "en": ["unhealthy", "ill", "sick"], "he": ["\u05d7\u05d5\u05dc\u05d4"]}, "examples": [["li estas morte malsana, li ne vivos pli, ol unu tagon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a731."], ["venigu la kuraciston, \u0109ar mi estas malsana", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a739."], ["cerbomalsana", null], ["malsaneca paleco", null], ["tiu okazo malsanigis nian financan staton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "san", "primary": false}, "malsano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de iu a\u016d io malsana; malbonfarto.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u043b\u0435\u0437\u043d\u044c"], "fr": ["maladie"], "en": ["disease", "sickness"], "nl": ["ziekte"], "be": ["\u0445\u0432\u0430\u0440\u043e\u0431\u0430", "\u043d\u0435\u043c\u0430\u0447"], "de": ["Krankheit"], "tr": ["hastal\u0131k"], "it": ["malattia", "malanno", "morbo"], "hu": ["betegs\u00e9g", "k\u00f3r"], "he": ["\u05de\u05d7\u05dc\u05d4", "\u05d7\u05d5\u05dc\u05d9"]}, "examples": [["post infekta malsano oni ofte bruligas la vestojn de la malsanulo", null], ["; malsano de gor\u011do", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a739"], ["Li pardonas \u0109iujn viajn pekojn, Li sanigas \u0109iujn viajn malsanojn", "La Malnova Testamento, Psalmaro 103:3"], ["\u0109iutage homoj kolapsas pro kormalsano", "J. Ipfelkofer, Esploroj kortu\u015daj, Monato, jaro 2001a, numero 9a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "san", "primary": false}, "\u0109evalido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ido de \u0109evalo.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0435\u0440\u0435\u0431\u0451\u043d\u043e\u043a"], "en": ["foal", "colt", "filly"], "es": ["potro", "potranco"], "de": ["Fohlen"], "it": ["puledro"], "pl": ["\u017arebi\u0119", "\u017arebak"]}, "examples": [["\u0109evalido estas nematura \u0109evalo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a736."]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109eval", "primary": false}, "knalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sono de eksplodo, de ekbato.", "translations": {"fr": ["claquement (d\u00e9tonation)", "d\u00e9tonation"], "de": ["Knall"], "nl": ["knal"]}, "examples": [["mi a\u016ddis teruran knalon kaj krakadon", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, tria libro, \u0109apitro 46a"]], "subdefinitions": []}], "root": "knal", "primary": false}, "knali": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Brui kiel eksplodo a\u016d subita, sonora bato.", "translations": {"fr": ["craquer", "d\u00e9toner (explosion)", "p\u00e9ter (explosion)"], "de": ["knallen"], "nl": ["knallen", "ploffen", "met een knal exploderen"], "pt": ["explodir (estrepitosamente)"]}, "examples": [["flamo fulmis, eksplodo knalis, kaj la besto respondis per mu\u011do de doloro kaj kolero", "Edgar Rice Burroughs, trad. Donald J. Harlow, Tarzan de la simioj, \u0108apitro 14, La \u011dangalo kompatu!"]], "subdefinitions": []}], "root": "knal", "primary": true}, "obeado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plenumo de ies volo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u043f\u0430\u0440\u0430\u0434\u043a\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["ob\u00e9issance"], "nl": ["gehoorzaamheid"], "pt": ["obedi\u00eancia"], "el": ["\u03c5\u03c0\u03b1\u03ba\u03bf\u03ae"], "de": ["Gehorsam"], "hu": ["engedelmess\u00e9g"], "br": ["sentidigezh"], "ru": ["\u043f\u043e\u0432\u0438\u043d\u043e\u0432\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u043e\u0434\u0447\u0438\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u043e\u0441\u043b\u0443\u0448\u0430\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [["vi \u015duldas obeadon al la gepatroj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "obe", "primary": false}, "spektejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La parto de la teatra, cirka kaj tiel plu halo, destinita por la spektantoj.", "translations": {"cs": ["hledi\u0161te"], "ru": ["\u0437\u0440\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0437\u0430\u043b"], "nl": ["zitplaatsen (in theater)"], "pl": ["widownia"], "hu": ["n\u00e9z\u0151t\u00e9r"]}, "examples": [["Arlekeno \u0109esis reciti, kaj turnis sin al la publiko, montris al iu en la fundo de la spektejo, kaj ekkriis", "Carlo Collodi, trad. Giuseppe Croatini, La aventuroj de Pinokjo, \u0109ap. 10"]], "subdefinitions": []}], "root": "spekt", "primary": false}, "ar\u0125aismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0445\u0430\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["archa\u00efsme"], "bg": ["\u0430\u0440\u0445\u0430\u0438\u0437\u044a\u043c"], "ru": ["\u0430\u0440\u0445\u0430\u0438\u0437\u043c"], "ca": ["arcaisme"], "de": ["Archaismus"], "hu": ["archaizmus"], "en": ["archaisme"]}, "examples": [["kvankam \u0109e li renkonti\u011das ar\u0125aismoj, lia lingva\u0135o estas klara kaj bela anka\u016d hodia\u016d", "Boris Kolker: Senmorta Pu\u015dkin (Aleksandr Pu\u015dkin, 200 jaroj, elektitaj verkoj), Monatojaro 2001a, numero 1a, p. 32a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ar\u0125aism", "primary": true}, "Midelburgo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Urbo en la nederlanda provinco Zelando, sur la duoninsulo Walcheren (3\u00b037'E, 51\u00b030'N).", "translations": {"fr": ["Middelbourg"], "de": ["Middelburg"], "nl": ["Middelburg"], "pt": ["Middelburg"], "hu": ["Middelburg"]}, "examples": [["li konis \u0109ion, kio estas preter la fervojlinio inter Midelburgo kaj Amsterdamo, \u0109iun kampon, \u0109iun fosa\u0135on, \u0109iun domon.", "J.H.F. Gr\u00f6nloh: La profitulo"]], "subdefinitions": []}], "root": "Midelburg", "primary": true}, "falkedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo rabobirdoj (Falconidae).", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u043a\u043e\u043b\u0438\u043d\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Falken"], "nl": ["valken (fam.)"], "pt": ["falcon\u00eddeos", "falc\u00f4nidas"], "hu": ["s\u00f3lyomf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "falked", "primary": true}, "vojmontrilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108evoja tabulo, kun indiko de la direktoj al atingeblaj lokoj.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u0440\u043e\u0436\u043d\u044b\u0439 \u0443\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["panneau indicateur (de direction)", "panneau routier (de direction)"], "de": ["Stra\u00dfenschild"], "nl": ["wegwijzer"]}, "examples": [["estas pli facile retrovi ion, kio situas je konataj vojoj, ol ion lokitan sur tereno, kie vojmontriloj mankas", "La bona lingvo, p. 64a"]], "subdefinitions": []}], "root": "montr", "primary": false}, "plurangulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"sk": ["mnohouholn\u00edk"], "ru": ["\u043c\u043d\u043e\u0433\u043e\u0443\u0433\u043e\u043b\u044c\u043d\u0438\u043a"], "hu": ["soksz\u00f6g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "angul", "primary": false}, "insidema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inklina insidi al aliaj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0432\u0430\u0440\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["insidieux (qui dresse des embuches)", "sournois (qui dresse des embuches)", "traitre (adj., qui dresse des embuches)", "trompeur (qui dresse des embuches)"], "en": ["insidious", "treacherous"], "nl": ["arglistig"], "pt": ["insidioso (adj., dado a insidiar)"], "fa": ["\u062f\u0633\u06cc\u0633\u0647\u200c\u062c\u0648"], "hu": ["alattomos term\u00e9szet\u0171"]}, "examples": [["insidema fiadvokato", null], ["procesema kaj insidema individuo", null], ["mi ne scias, kiun mi povas fidi en la palaco , e\u0109 en la armeo trovi\u011das insidemuloj", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 18"]], "subdefinitions": []}], "root": "insid", "primary": false}, "vi\u015di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Purigi objekton, frotante \u011din per io, kio forigas polvon a\u016d malsekecon.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0446\u0456\u0440\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u0430\u0446\u0456\u0440\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["essuyer"], "bg": ["\u0431\u044a\u0440\u0448\u0430"], "nl": ["wissen", "afvegen"], "pt": ["enxugar", "esfregar"], "ru": ["\u0432\u044b\u0442\u0435\u0440\u0435\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0442\u0438\u0440\u0430\u0442\u044c"], "de": ["wischen"], "tr": ["silmek"], "hu": ["t\u00f6r\u00f6l", "d\u00f6rg\u00f6l"], "en": ["wipe"], "ku": ["paqijkirin"], "he": ["\u05dc\u05e0\u05d2\u05d1"]}, "examples": [["vi\u015di fenestron por pli klare vidi", null], ["vi\u015di al si la okulojn", "Z"], ["manvi\u015dilo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Forigi malpura\u0135on de objekto per frotado.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u0446\u0456\u0440\u0430\u0446\u044c"], "ru": ["\u0441\u0442\u0435\u0440\u0435\u0442\u044c", "\u0441\u0442\u0438\u0440\u0430\u0442\u044c (\u0447\u0442\u043e-\u043b. \u0441 \u0447\u0435\u0433\u043e-\u043b.)"]}, "examples": [["vi\u015di polvon de la tablo", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "vi\u015d", "primary": true}, "lo\u011distiko": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ne konfuzu kun logistiko."], "primary definition": "Arto de \u011dustakvanta kaj \u011dustatempa stokado, transporto kaj livero de bezona\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u0433\u0456\u0441\u0442\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["logistique"], "en": ["logistics"], "nl": ["logistiek"], "pt": ["log\u00edstica"], "ru": ["\u043b\u043e\u0433\u0438\u0441\u0442\u0438\u043a\u0430 (\u0432\u043e\u0435\u043d.)"], "de": ["Logistik", "Versorgungswesen"], "hu": ["logisztika", "hadt\u00e1p"], "fa": ["\u0644\u062c\u0633\u062a\u06cc\u06a9"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bran\u0109o de komercado, kiu koncernas la provizadon de komerca\u0135oj, kie kaj kiam ili necesas.", "translations": {}, "examples": [["tri eksponantoj prezentis konferencojn pri lo\u011distiko, administrado de la liverada \u0109eno kaj transportado", "R. Peres-Franko, Seminario..., Raporto.info, 2005-06-03"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Bran\u0109o de la militarto, kiu koncernas la planadon, havigon kaj uzon de la rimedoj, kiuj estas bezonataj de la militistaro.", "translations": {}, "examples": []}]}], "root": "lo\u011distik", "primary": true}, "infanistino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043d\u044f\u043d\u044c\u043a\u0430", "\u043d\u044f\u043d\u0435\u0447\u043a\u0430", "\u0432\u044b\u0445\u0430\u0432\u0430\u045e\u043d\u0456\u0446\u0430"], "fr": ["assistante maternelle", "pu\u00e9ricultrice", "maestra d'infanzia", "puericultrice"], "nl": ["kinderverzorgster"], "pt": ["ama-seca"], "ru": ["\u0432\u043e\u0441\u043f\u0438\u0442\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u0438\u0446\u0430", "\u043d\u044f\u043d\u044f"], "de": ["Kinderg\u00e4rtnerin", "Erzieherin"], "hu": ["dada", "dajka"], "pl": ["bona", "opiekunka"]}, "examples": [["ni havas diversajn servantojn: kuiriston, \u0109ambristinon, infanistinon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 37"]], "subdefinitions": []}], "root": "infan", "primary": false}, "fako\u0109ero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "verukapro fako\u0125ero", "translations": {"fr": ["phacoch\u00e8re"], "en": ["warthog"], "nl": ["wrattenzwijn"], "pt": ["javali-africano", "facochero", "porco-de-verrugas"], "de": ["Warzenschwein"], "pl": ["guziec", "\u015bwinia afryka\u0144ska"], "hu": ["varacskos diszn\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fako\u0109er", "primary": true}, "lar\u011danimeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Akceptanta \u0109iajn doktrinojn a\u016d sintenojn \u0109e aliaj homoj, pli volonte vidanta iliajn akordojn ol iliajn malakordojn.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0438\u0440\u043e\u0442\u0430 \u0432\u0437\u0433\u043b\u044f\u0434\u043e\u0432", "\u043d\u0435\u043f\u0440\u0435\u0434\u0443\u0431\u0435\u0436\u0434\u0451\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043d\u0435\u043f\u0440\u0435\u0434\u0432\u0437\u044f\u0442\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["largeur d'esprit"], "en": ["open-mindedness"], "he": ["\u05e8\u05d5\u05d7\u05d1 \u05d0\u05d5\u05e4\u05e7"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anim", "primary": false}, "bisekcanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0431\u0456\u0441\u044d\u043a\u0442\u0440\u044b\u0441\u0430"], "fr": ["bissectrice"], "en": ["bisector", "bisectrix"], "nl": ["bissectrice"], "pt": ["bissetriz"], "ru": ["\u0431\u0438\u0441\u0441\u0435\u043a\u0442\u0440\u0438\u0441\u0430", "\u0440\u0430\u0432\u043d\u043e\u0434\u0435\u043b\u044f\u0449\u0430\u044f"], "ca": ["bisectriu"], "de": ["Halbierende"], "it": ["bisettrice"], "hu": ["felez\u0151vonal"], "es": ["bisectriz"], "pl": ["dwusieczna (k\u0105ta)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bisekc", "primary": false}, "eksportisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komercisto, kiu eksportadas.", "translations": {"ru": ["\u044d\u043a\u0441\u043f\u043e\u0440\u0442\u0451\u0440"], "fr": ["exportateur"], "en": ["exporter"], "nl": ["exporteur", "uitvoerder"], "de": ["Exporteur"], "hu": ["export\u0151r", "export\u00e1l\u00f3"], "pl": ["eksporter"], "es": ["exportador"]}, "examples": [["eksportistoj plendas, ke ili spertas malfacila\u0135ojn, \u0109ar la kurzo de la novzelanda dolaro estas tro alta", "Donald Rogers: Ekonomia miraklo a\u016d malsano?, Monatojaro 1997a, numero 2a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "eksport", "primary": false}, "evidenta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiel klara k senduba ke \u011di ne bezonas pruvon.", "translations": {"be": ["\u0432\u0456\u0434\u0430\u0432\u043e\u0447\u043d\u044b", "\u043d\u0435\u0441\u0443\u043c\u043d\u0435\u043d\u043d\u044b", "\u044f\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["\u00e9vident"], "en": ["evident", "clear", "obvious", "unmistakable"], "pt": ["evidente", "\u00f3bvio", "inequ\u00edvoco", "patente", "manifesto"], "ru": ["\u043e\u0447\u0435\u0432\u0438\u0434\u043d\u044b\u0439", "\u044f\u0432\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0441\u043e\u043c\u043d\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["offensichtlich", "offenkundig", "offenbar", "augenscheinlich", "einleuchtend"], "sv": ["tydlig", "uppenbar", "sj\u00e4lvklar"], "hu": ["nyilv\u00e1nval\u00f3", "evidens"], "es": ["evidente"], "pl": ["ewidentny", "oczywisty"]}, "examples": [["la vero ne estas tiam evidenta por la spirito", null], ["evidenta eraro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "evident", "primary": true}, "evidente": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tute sendube.", "translations": {"be": ["\u0432\u0456\u0434\u0430\u0432\u043e\u0447\u043d\u0430", "\u043d\u0435\u0441\u0443\u043c\u043d\u0435\u043d\u043d\u0430", "\u044f\u045e\u043d\u0430"], "fr": ["\u00e9videmment"], "en": ["obviously"], "ru": ["\u043e\u0447\u0435\u0432\u0438\u0434\u043d\u043e", "\u043d\u0435\u0441\u043e\u043c\u043d\u0435\u043d\u043d\u043e"], "de": ["offensichtlich", "offenkundig", "offenbar", "augenscheinlich", "einleuchtend"], "sv": ["tydligen"], "hu": ["nyilv\u00e1nval\u00f3an", "k\u00e9ts\u00e9gtelen\u00fcl"], "es": ["evidentemente"], "pl": ["ewidentnie", "oczywi\u015bcie", "pewnie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "evident", "primary": false}, "sur\u0135eto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Por pravigi \u0109i tiun terminon necesas akcepti neordinaran metaforan sencon de prepozicio \u00absur\u00bb: la \u0135eto kvaza\u016d kovras la tutan celo-aron. Tian sencon la prepozicio ne havas en \u0135eti pilkon sur tablon a\u016d surmeti \u0109apelon. La prefiksa uzo de \u00abpri\u00bb eble pli ta\u016dgus, sed la \u0125aoso jam sufi\u0109e vastas..."], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043e\u0431\u0440\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435 \u00ab\u043d\u0430\u00bb", "\u0441\u044e\u0440\u044a\u0435\u043a\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["surjection", "application surjective"], "en": ["surjection", "onto function"], "pt": ["sobreje\u00e7\u00e3o"], "de": ["Surjektion"], "pl": ["surjekcja", "funkcja surjektywna"], "hu": ["r\u00e1k\u00e9pez\u00e9s", "sz\u00fcrjekci\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135et", "primary": false}, "flika\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Riparo farita per surkudrita a\u016d surmetita peco.", "translations": {"be": ["\u043b\u0430\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["pi\u00e8ce (pour r\u00e9parer un trou)", "rustine"], "en": ["patch"], "nl": ["oplapping"], "pt": ["peda\u00e7"], "ru": ["\u0437\u0430\u043f\u043b\u0430\u0442\u0430"], "de": ["Flicken"], "hu": ["folt"], "es": ["parche"]}, "examples": [["neniu alkudras flika\u0135on el nefulita drapo sur malnovan veston", "La Nova Testamento, S. Marko, 2:21"]], "subdefinitions": []}], "root": "flik", "primary": false}, "sur\u0135eta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u044e\u0440\u044a\u0435\u043a\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["surjectif"], "en": ["surjective"], "pt": ["sobrejetora"], "de": ["surjektiv"], "pl": ["surjektywny"], "hu": ["r\u00e1k\u00e9pez\u0151", "sz\u00fcrjekt\u00edv"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135et", "primary": false}, "Celesteno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo latindevena.", "translations": {"fr": ["C\u00e9lestin"], "de": ["Coelestin"], "it": ["Celestino"], "pl": ["Celestyn"], "hu": ["Celesztin"]}, "examples": [["Celesteno brilis en la tuta mondo kiel la unua el la episkopoj", "P. Ottaviano, La fundamentoj de la kristanismo, 10, 2006-10"]], "subdefinitions": []}], "root": "Celesten", "primary": true}, "almatano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lo\u011danto de Almato.", "translations": {"ru": ["\u0430\u043b\u043c\u0430\u0430\u0442\u0438\u043d\u0435\u0446"], "de": ["Einwohner von Almaty"], "nl": ["inwoner van Almati"], "hu": ["alma-atai", "almati"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Almat", "primary": false}, "certa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nedubanta.", "translations": {"be": ["\u0443\u043f\u044d\u045e\u043d\u0435\u043d\u044b"], "fr": ["s\u00fbr (convaincu)", "certain (convaincu)", "assur\u00e9 (convaincu)", "convaincu"], "en": ["certain"], "nl": ["zeker"], "pt": ["certo"], "ru": ["\u0443\u0432\u0435\u0440\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["sicher", "gewiss"], "it": ["certo (agg.)"], "hu": ["biztos", "bizonyos"], "sk": ["ist\u00fd"], "pl": ["pewny"]}, "examples": [["mi estas certa pri tiu informo, pri la sukceso", null], ["mi estas certa ke la Esperantistoj alte taksos la gravecon de tiu fakto", "Z"], ["mi ne estas certa, \u0109u vi revenos", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nedubebla.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u0441\u0443\u043c\u043d\u0435\u045e\u043d\u044b", "\u043f\u044d\u045e\u043d\u044b", "\u0432\u0435\u0440\u0430\u0433\u043e\u0434\u043d\u044b"], "fr": ["s\u00fbr (indubitable)", "certain (indubitable)", "indubitable"], "nl": ["zeker"], "ru": ["\u043d\u0435\u0441\u043e\u043c\u043d\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0434\u043e\u0441\u0442\u043e\u0432\u0435\u0440\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["biztos", "k\u00e9ts\u00e9gtelen"], "pl": ["pewny", "niew\u0105tpliwy", "bezsprzeczny"]}, "examples": [["la informo, la sukceso estas certa", null], ["certa\u0135o kaj le\u011do kiel amen en pre\u011do", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Pli bone estas en tiu senco uzi la esprimojn iu, ia a\u016d kelka, ioma, por eviti konfuzon kun la sencoj 1 kaj 2."], "primary definition": "Difinebla sed ne difinita, \u0109ar oni ne volas a\u016d ne bezonas difini.", "translations": {"be": ["\u043f\u044d\u045e\u043d\u044b", "\u043d\u0435\u043a\u0430\u0442\u043e\u0440\u044b"], "fr": ["certain (quelque)"], "nl": ["een zekere (ontr.)"], "ru": ["\u043d\u0435\u043a\u043e\u0442\u043e\u0440\u044b\u0439", "\u043e\u043f\u0440\u0435\u0434\u0435\u043b\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["bizonyos", "meghat\u00e1rozott (bizonyos)"], "pl": ["pewny", "niejaki"]}, "examples": [["mi konas certan gazetiston, kiu...", null], ["certaj personoj opinias, ke...", null], ["en certaj okazoj oni devas esti tre singarda", null]], "subdefinitions": []}], "root": "cert", "primary": true}, "dorno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Natura pikilo de vegeta\u0135oj.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0438\u043f", "\u043a\u043e\u043b\u044e\u0447\u043a\u0430"], "fr": ["\u00e9pine", "piquant (\u00e9pine)"], "nl": ["doorn"], "pt": ["espinho", "estrepe", "pico"], "ca": ["espina"], "de": ["Dorn", "Stachel"], "es": ["espina"], "pl": ["kolec", "cier\u0144"]}, "examples": [["neniu rozo sen dorno", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Pikilo simila al dorno.", "translations": {"ru": ["\u0448\u043f\u0435\u043d\u0451\u043a"], "fr": ["aiguillon", "pointe (aiguillon)"], "pl": ["szpilka"]}, "examples": [["bukodorno", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Malhelpa\u0135o, malplezuro.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043d\u043e\u0437\u0430", "\u0437\u0430\u0433\u0432\u043e\u0437\u0434\u043a\u0430"], "fr": ["cactus (difficult\u00e9)", "os (difficult\u00e9)", "\u00e9cueil (difficult\u00e9)"], "pl": ["zagwozdka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dorn", "primary": true}, "a\u016dtobuso": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Historie temas pri \u00aba\u016dtomobila omnibuso\u00bb."], "primary definition": "Granda a\u016dtomobilo por publika transportado de pluraj personoj samtempe, \u0109efe en urbo a\u016d en \u011dia \u0109irka\u016da\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0430\u045e\u0442\u043e\u0431\u0443\u0441"], "fr": ["autobus"], "bg": ["\u0430\u0432\u0442\u043e\u0431\u0443\u0441"], "de": ["Omnibus", "Bus"], "it": ["autobus", "bus"], "hu": ["busz", "aut\u00f3busz"], "fa": ["\u0627\u062a\u0648\u0628\u0648\u0633"], "en": ["bus"], "es": ["autob\u00fas", "cami\u00f3n"], "he": ["\u05d0\u05d5\u05d8\u05d5\u05d1\u05d5\u05e1"], "ru": ["\u0430\u0432\u0442\u043e\u0431\u0443\u0441"], "nl": ["autobus"], "pt": ["\u00f4nibus"], "sv": ["bus"], "sk": ["autobus"], "pl": ["autobus"]}, "examples": [["turismaj a\u016dtobusoj revenis duonplenaj al Litovio", "Antanas Grin\u010devi\u010dius: Ruze eniri, akuze eliri, Monatojaro 2000a, numero 11a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dtobus", "primary": true}, "dorna": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plena je dornoj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u044e\u0447\u0438\u0439"], "fr": ["\u00e9pineux (piquant)", "piquant (\u00e9pineux)"], "nl": ["doornig", "stekelig"], "es": ["espinoso"], "ca": ["espin\u00f3s"], "de": ["dornig"], "pl": ["ciernisty", "kolczasty"]}, "examples": [["kiel dorna kano en la mano de ebriulo, tiel estas sentenco en la bu\u015do de malsa\u011duloj", "La Malnova Testamento, Sentencoj 26:9"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Plena je malhelpa\u0135oj kaj malplezuroj.", "translations": {"fr": ["d\u00e9licat (\u00e9pineux)", "embarrassant (\u00e9pineux)", "\u00e9pineux (difficile)"], "nl": ["stekelig"], "pl": ["naje\u017cony trudno\u015bciami"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dorn", "primary": false}, "gagato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de nigra lignito, uzata por juveloj.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0433\u0430\u0442"], "en": ["jet"], "nl": ["git", "gagaat", "bergwas"], "pt": ["azeviche", "gagata"], "ru": ["\u0433\u0430\u0433\u0430\u0442"], "de": ["Gagatkohle", "Jett"], "hu": ["gag\u00e1t", "fekete borosty\u00e1nk\u0151", "zsett"], "el": ["\u03b3\u03b1\u03b3\u03ac\u03c4\u03b7\u03c2"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gagat", "primary": true}, "slanga\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Propra vorto a\u016d dirmaniero de iu slango.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0430\u0440\u0433\u043e\u043d\u0438\u0437\u043c", "\u0430\u0440\u0433\u043e\u0442\u0438\u0437\u043c"], "fr": ["argotisme"], "de": ["Fachwort", "Slangausdruck"], "hu": ["szlengsz\u00f3", "tolvajnyelvi sz\u00f3"]}, "examples": [["strange, por la blato, kiu \u0135us malrapide promenis la\u016d la piedrandon de la najbara tablo li precize konis la vorton, aldone \u011dian latinan nomon kaj e\u0109 unu slanga\u0135on", "Pejno Simono: La lernemulo, Monatojaro 1999a, numero 6a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "slang", "primary": false}, "frazaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kuna\u0135o da frazoj.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0431\u043e\u0440 \u0444\u0440\u0430\u0437"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kolekto da modelaj anta\u016dpretaj frazoj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0433\u043e\u0432\u043e\u0440\u043d\u0438\u043a"], "hu": ["sz\u00f3l\u00e1sgy\u0171jtem\u00e9ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fraz", "primary": false}, "stampfi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0431\u0456\u0446\u044c \u043a\u0430\u043f\u044b\u0442\u0430\u043c\u0456"], "fr": ["piaffer", "taper du pied", "tr\u00e9pigner"], "nl": ["stampvoeten", "trappelen"], "ru": ["\u0431\u0438\u0442\u044c \u043a\u043e\u043f\u044b\u0442\u0430\u043c\u0438"], "de": ["stampfen"], "hu": ["r\u00fagkap\u00e1l", "toporz\u00e9kol"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stampf", "primary": true}, "Hevisido": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ni spontane esperantigis la nomon al \u00abHevisajdo\u00bb, sed \u0109ar \u00abHevisido\u00bb havas a\u016dtoritatan fonton, ne valoras krei duobla\u0135on."], "primary definition": "Anglalingve: Oliver Heaviside, 1850-1925. Angla matematikisto kaj fizikisto.", "translations": {"be": ["\u0425\u044d\u0432\u0456\u0441\u0430\u0439\u0434"], "fr": ["Heaviside"], "nl": ["Oliver Heaviside"], "pt": ["Heaviside"], "ru": ["\u0425\u0435\u0432\u0438\u0441\u0430\u0439\u0434"], "de": ["Heaviside"], "it": ["Heaviside"], "hu": ["Heaviside"], "pl": ["Heaviside"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Hevisid", "primary": true}, "diapazono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ilo, per kiu oni a\u016ddigas sen\u015dan\u011dan noton, la\u016d kiu oni agordas la muzikilojn.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u044d\u0440\u0442\u043e\u043d"], "fr": ["diapason"], "pt": ["diapas\u00e3o"], "ru": ["\u043a\u0430\u043c\u0435\u0440\u0442\u043e\u043d"], "de": ["Stimmgabel"], "it": ["diapason"], "hu": ["hangvilla"], "pl": ["kamerton", "stroik"], "es": ["diapas\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "diapazon", "primary": true}, "amasbu\u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sendiference bu\u0109adi multajn homojn.", "translations": {"nl": ["holocaust"], "pl": ["rze\u017ania", "ka\u017ania", "masakra"], "es": ["masacre"]}, "examples": [["La hitleranoj organizis amasbu\u0109adon de la judoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bu\u0109", "primary": false}, "\u0135uriano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Membro de \u0135urio.", "translations": {"fa": ["\u0639\u0636\u0648 \u0647\u06cc\u0626\u062a \u0645\u0646\u0635\u0641\u0647"], "it": ["giurato"], "pl": ["\u0142awnik", "cz\u0142onek \u0142awy przysi\u0119g\u0142ych", "juror", "cz\u0142onek jury"]}, "examples": [["asiza \u0135uriano", "La Nova Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135uri", "primary": false}, "arbitracio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Decido pri ia grava malkonsento, farita de ju\u011danto elektita de la disputantoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0431\u0456\u0442\u0440\u0430\u0436", "\u0430\u0440\u0431\u0456\u0442\u0440\u0430\u0436\u043d\u044b \u0441\u0443\u0434"], "fr": ["arbitrage (juridique)"], "en": ["arbitration"], "ru": ["\u0430\u0440\u0431\u0438\u0442\u0440\u0430\u0436", "\u0442\u0440\u0435\u0442\u0435\u0439\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0441\u0443\u0434"], "ca": ["arbitratge"], "de": ["Schiedsspruch", "Schiedsurteil"], "hu": ["v\u00e1lasztott b\u00edr\u00f3s\u00e1gi d\u00f6nt\u00e9s", "v\u00e1lasztott b\u00edr\u00f3s\u00e1gi \u00edt\u00e9let"], "sk": ["arbitr\u00e1\u017e"], "es": ["arbitraje"]}, "examples": [["\u0109iu internacia malkonsento devus esti finita per arbitracio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "arbitraci", "primary": true}, "arbitracii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ju\u011di per arbitracio.", "translations": {"fr": ["arbitrer"], "en": ["arbitrate"], "ca": ["arbitrar"], "de": ["durch Schiedsspruch entscheiden", "schlichten", "vermitteln"], "es": ["arbitrar"], "hu": ["d\u00f6nt\u0151b\u00edr\u00e1skodik", "d\u00f6nt\u0151b\u00edr\u00f3s\u00e1gi \u00edt\u00e9letet hoz"]}, "examples": [["la milita le\u011do rajtigis la armeon arbitracii la konflikton", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "arbitraci", "primary": false}, "bruliga\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Substanco, uzata hejme a\u016d industrie por produkti varmon per bruligo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u0456\u0432\u0430"], "fr": ["combustible (subst.)"], "en": ["fuel"], "nl": ["brandstof"], "pt": ["combust\u00edvel"], "ru": ["\u0442\u043e\u043f\u043b\u0438\u0432\u043e"], "hu": ["t\u00fczel\u0151", "t\u00fczel\u0151anyag"], "pl": ["opa\u0142", "paliwo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "brul", "primary": false}, "surver\u015di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malsekigi ver\u015dante.", "translations": {"sk": ["polia\u0165"], "be": ["\u0437\u0430\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0431\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["arroser"], "nl": ["begieten"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u043b\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u043b\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u043b\u0438\u0442\u044c"], "he": ["\u05dc\u05e9\u05d8\u05d5\u05e3", "\u05dc\u05d4\u05e8\u05d8\u05d9\u05d1"], "hu": ["meg\u00f6nt\u00f6z", "el\u00e1ztat"]}, "examples": [["priver\u015di florojn, vojon", "B"], ["\u0109iun nokton mi priver\u015das mian liton", "Z"], ["surver\u015di sian panon per larmoj", "B"], ["la horizonton surver\u015dis ora koloro", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "ver\u015d", "primary": false}, "sultano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "A\u016dtokrata regnestro en islamaj landoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u043b\u0442\u0430\u043d"], "fr": ["sultan"], "en": ["sultan"], "nl": ["sultan"], "ru": ["\u0441\u0443\u043b\u0442\u0430\u043d"], "ca": ["sult\u00e0"], "de": ["Sultan"], "hu": ["szult\u00e1n"], "es": ["sult\u00e1n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Turka imperiestro.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sultan", "primary": true}, "deturni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u015can\u011di la kutiman a\u016d normalan direkton de.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0432\u043e\u0440\u0430\u0447\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043e\u0442\u0432\u0435\u0440\u043d\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["d\u00e9tourner"], "nl": ["ronddraaien"], "de": ["sich abwenden"], "sv": ["v\u00e4nda bort"], "pl": ["odwraca\u0107"], "hu": ["elford\u00edt"]}, "examples": [["deturni la fluon de rivero", null], ["forturni la kapon", null], ["deturni iun de la vojo", null], ["timu la Eternulon, kaj deturnu vin de malbono", "La Malnova Testamento, Sentencoj 3:7"]], "subdefinitions": []}], "root": "turn", "primary": false}, "gruformaj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la klaso birdoj (Gruiformes).", "translations": {"ru": ["\u0436\u0443\u0440\u0430\u0432\u043b\u0435\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b\u0435 (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434)"], "fr": ["gruiformes", "ralliformes"], "nl": ["kraanvogels"], "de": ["Kranichv\u00f6gel"], "sv": ["tran- och rallf\u00e5glar"], "hu": ["daruszer\u0171 madarak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gru", "primary": false}, "forfroti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Forigi frotante.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0435\u0440\u0435\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u0442\u0435\u0440\u0435\u0442\u044c"], "fr": ["r\u00e9curer"], "nl": ["wegkrabben"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "for", "primary": false}, "kilogramforto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezurunuo de forto, egala al la gravitoforto estigata de Tero \u0109e korpo kun maso je unu kilogramo, egala al 9,81 ne\u016dtonoj; simb. kgf.", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u043b\u0430\u0433\u0440\u0430\u043c-\u0441\u0456\u043b\u0430"], "fr": ["kilogramme-force", "kilogramme-poids"], "nl": ["kilogramkracht"], "ru": ["\u043a\u0438\u043b\u043e\u0433\u0440\u0430\u043c\u043c-\u0441\u0438\u043b\u0430"], "de": ["Kilopond"], "hu": ["kilogramm-er\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kilogram", "primary": false}, "analekto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La\u016d \u011dia greka etimo la vorto estas uzata de iuj a\u016dtoroj plurnombre e\u0109 por signifi unu kompila\u0135on."], "primary definition": "Tekstaro kunmetita kiel leginda a\u016d reprezenta specimenaro el la verkoj de ordinare unu a\u016dtoro.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u0431\u0440\u0430\u043d\u043d\u044b\u0435 \u043e\u0442\u0440\u044b\u0432\u043a\u0438", "\u0430\u043d\u0430\u043b\u0435\u043a\u0442\u044b"], "fr": ["analecta", "analectes"], "de": ["Analekten"], "it": ["analecta", "dialoghi (raccolta)", "compendio (raccolta)"]}, "examples": [["Analektoj de Konfuceo", "Analektoj de Konfuceo. - Wang Chongfang trad. - Beijing: \u0108ina esperanto-eldonejo, 1996"], ["la dis\u0109iploj de Zensto eble ne kapablas kompili por li la Analekton de Zensto", "Shi Chengtai, Ho nia Zensto, Penseo, numero 40a, oktobro 1993"]], "subdefinitions": []}], "root": "analekt", "primary": true}, "vampiro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro de vespertoj vivanta en Sudameriko (vampirus).", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u043c\u043f\u0456\u0440"], "fr": ["vampire"], "en": ["vampire"], "nl": ["vampier"], "pt": ["vampiro (morcego)"], "ru": ["\u0432\u0430\u043c\u043f\u0438\u0440"], "de": ["Vampir"], "sv": ["vampyr"], "hu": ["v\u00e1mp\u00edr"], "sk": ["up\u00edr"], "es": ["vampiro"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Fabela fantomo eliranta nokte el tombo por su\u0109i sangon de dormantoj.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u043c\u043f\u0456\u0440", "\u0432\u0443\u043f\u044b\u0440", "\u0432\u0443\u0440\u0434\u0430\u043b\u0430\u043a"], "de": ["Vampir"], "sv": ["vampyr"], "pt": ["vampiro"], "hu": ["v\u00e1mp\u00edr", "v\u00e9rsz\u00edv\u00f3 (k\u00eds\u00e9rtet)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Iu ri\u0109i\u011danta je malprofito de aliaj; ekspluatanto.", "translations": {"el": ["\u03b2\u03c1\u03c5\u03ba\u03cc\u03bb\u03b1\u03ba\u03b1\u03c2"], "pt": ["vampiro (explorador)"], "be": ["\u0432\u0430\u043c\u043f\u0456\u0440", "\u043a\u0440\u044b\u0432\u0430\u0441\u043c\u043e\u043a"], "de": ["Blutsauger"], "sv": ["blodsugare"], "hu": ["v\u00e1mp\u00edr", "szipolyoz\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vampir", "primary": true}, "fajrobrigado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grupo de savistoj trejnitaj por tuje helpi okaze de brulego, inundo, a\u016d ajna natur- a\u016d hom-ka\u016dzita akcidento.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0436\u0430\u0440\u043d\u0430\u044f \u043a\u0430\u043c\u0430\u043d\u0434\u0430"], "fr": ["pompiers (subst.)", "sapeurs-pompiers"], "en": ["fire brigade"], "nl": ["brandweer"], "pt": ["corpo de bombeiros", "brigada de inc\u00eandio"], "ru": ["\u043f\u043e\u0436\u0430\u0440\u043d\u0430\u044f \u043a\u043e\u043c\u0430\u043d\u0434\u0430"], "de": ["Feuerwehr"], "hu": ["t\u0171zolt\u00f3s\u00e1g"], "es": ["cuerpo de bomberos"], "pl": ["stra\u017c po\u017carna", "oddzia\u0142 stra\u017cy po\u017carnej"]}, "examples": [["la tujaj komentoj la\u016dte la\u016ddis la lertan agadon de la nederlanda fajrobrigado kaj helpantaro", "Guido Van Damme: Pli bone unu birdo en la mano, Monatojaro 1996a, numero 11a, p. 19a"]], "subdefinitions": []}], "root": "brigad", "primary": false}, "kontingenca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karakterizas \u0109ion, kio povas indiferente \u0109u okazi, \u0109u ne okazi; malnecesa, hazarda.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043f\u0430\u0434\u043a\u043e\u0432\u044b"], "de": ["kontingent"], "nl": ["toevallig"], "pt": ["contingente", "incerto", "eventual"], "ru": ["\u0441\u043b\u0443\u0447\u0430\u0439\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kontingenc", "primary": true}, "patento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dokumento rajtiganta iun ekskluzive ekspluati iun inventon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0442\u044d\u043d\u0442"], "fr": ["brevet (d'invention)"], "nl": ["patent"], "pt": ["patente"], "ru": ["\u043f\u0430\u0442\u0435\u043d\u0442"], "de": ["Patent"], "sv": ["patent"], "hu": ["szabadalom"], "br": ["breou"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "patent", "primary": true}, "patenti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Garantii per patento.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0442\u044d\u043d\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["breveter"], "nl": ["patenteren"], "pt": ["patentear"], "ru": ["\u0437\u0430\u0449\u0438\u0449\u0430\u0442\u044c \u043f\u0430\u0442\u0435\u043d\u0442\u043e\u043c"], "de": ["patentieren"], "sv": ["patentera"], "hu": ["szabadalmaztat"], "br": ["breoua\u00f1"]}, "examples": [["patentita aparato", null]], "subdefinitions": []}], "root": "patent", "primary": false}, "duobla dualo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ni ne trovis a\u016dtoritatan fonton por la formo \u00abdudualo\u00bb, sed \u011di sekvas la skemisman modelon de \u00abdubemolo\u00bb, \u00abdulorneto\u00bb, \u00abdusako\u00bb ks kaj tial evitigas enkonduki la radikon \u00abbidual\u00bb."], "primary definition": "Dualo de la dualo.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0438\u0434\u0443\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["bidual"], "en": ["double dual"], "de": ["Bidual", "Bidualraum"], "pl": ["przestrze\u0144 bidualna", "przestrze\u0144 podw\u00f3jnie dualna"], "hu": ["bidu\u00e1lis", "bidu\u00e1lis t\u00e9r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dual", "primary": false}, "geno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hereda faktoro, kiu respondecas pri la reprodukto de unu elementa karaktero en la rezultanta individuo.", "translations": {"be": ["\u0433\u044d\u043d"], "fr": ["g\u00e8ne"], "en": ["gene"], "nl": ["gen"], "pt": ["gene (biologia)"], "ru": ["\u0433\u0435\u043d"], "de": ["Gen"], "tr": ["gen"], "sv": ["gen"], "hu": ["g\u00e9n"], "fa": ["\u0698\u0646"], "es": ["gen", "gene"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gen", "primary": true}, "le\u016dtenanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En terarmeo kaj aerarmeo, oficiro, kiu rangas inter suble\u016dtenanto kaj kapitano.", "translations": {"be": ["\u043b\u0435\u0439\u0442\u044d\u043d\u0430\u043d\u0442"], "fr": ["lieutenant"], "en": ["first lieutenant (Usone)"], "nl": ["luitenant"], "pt": ["tenente"], "el": ["\u03c5\u03c0\u03bf\u03bb\u03bf\u03c7\u03b1\u03b3\u03cc\u03c2"], "de": ["Leutnant"], "sv": ["l\u00f6jtnant"], "hu": ["hadnagy"], "br": ["letanant"], "it": ["tenente (OF1)"], "ru": ["\u043b\u0435\u0439\u0442\u0435\u043d\u0430\u043d\u0442", "\u043f\u043e\u0440\u0443\u0447\u0438\u043a"]}, "examples": [["la le\u016dtenanto kribris per la fingroj iom da sablo anta\u016d ol respondi", "Alberto Garc\u00eda Fumero: Relevi\u011do, Monatojaro 1998a, numero 1a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "le\u016dtenant", "primary": true}, "mira\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Optika apera\u0135o okazanta en varmaj landoj kaj konsistanta en tio, ke tre malproksimaj objektoj vidi\u011das kiel proksimaj, sed renversitaj, kvaza\u016d spegulataj en akvo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u0440\u0430\u0436"], "en": ["mirage"], "nl": ["luchtspiegeling", "fatamorgana"], "ru": ["\u043c\u0438\u0440\u0430\u0436"], "ca": ["miratge"], "de": ["Luftspiegelung", "Fata Morgana"], "hu": ["d\u00e9lib\u00e1b", "\u00e1br\u00e1ndk\u00e9p"], "es": ["espejismo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Erariga alloga iluzio.", "translations": {"de": ["Trugbild", "Wahngebilde", "T\u00e4uschung"]}, "examples": [["pensu pri la mondo kiel pri veziko; rigardu \u011din kiel mira\u011don", "trad. T. T. Anuruddha, La Vojo al Nirvano a\u016d la Dhammapado, 13:170, B\u1ed3-T\u00e1t-Csoma-Instituto por Budhologio, 1973"]], "subdefinitions": []}], "root": "mira\u011d", "primary": true}, "depago": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, kion oni devas pagi kiel imposton.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043b\u0456\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0432\u044b\u043b\u0456\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["contribution financi\u00e8re"], "nl": ["belasting"], "no": ["skatt"], "ru": ["\u043e\u0442\u0447\u0438\u0441\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0432\u044b\u0447\u0435\u0442"], "de": ["Abgabe"], "hu": ["ad\u00f3", "illet\u00e9k", "levon\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pag", "primary": false}, "tabullito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malkomforta lito, kies suba\u0135o konsistas el nuraj tabuloj.", "translations": {"fr": ["grabat", "lit de planches"], "nl": ["lattenbodem"]}, "examples": [["generalo Moncada e\u0109 ne movi\u011dis de sur la tabul-lito", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "lit", "primary": false}, "ama\u0135ema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Amintrigema, flirtema, aminduma.", "translations": {"fr": ["dragueur (adj.)"], "en": ["flirtatious"], "nl": ["flirtziek"], "pl": ["kochliwy"], "hu": ["kac\u00e9r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "am", "primary": false}, "glucido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sukero kaj similaj substancoj provizantaj energion al la korpo.", "translations": {"fr": ["glucide"], "pt": ["glic\u00eddio", "gluc\u00eddio"]}, "examples": [["eviti la trodiki\u011don per \u0109iutaga fizika agado kaj per redukto de la nutra\u0135aj lipidoj (grasri\u0109aj nutra\u0135oj, grasa kuirmaniero kaj frita\u0135oj, kaj tiel plu.) favore al glucidoj (fekula\u0135oj, cerealoj)", "trad. C. Bertin, Nutraj konsiloj, 2003-04"]], "subdefinitions": []}], "root": "glucid", "primary": true}, "trablovo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fluo da aero, kiu trairas ejon a\u016d lokon de iu flanko al alia kontra\u016da.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0440\u0430\u0437\u044c\u043d\u044f\u043a"], "fr": ["courant d'air"], "br": ["avel-sil"], "ru": ["\u0441\u043a\u0432\u043e\u0437\u043d\u044f\u043a"], "de": ["Zug", "Durchzug"], "pl": ["przeci\u0105g", "przewiew"], "hu": ["huzat"]}, "examples": [["la trablovoj estas \u0109iam dan\u011deraj por la sano", null]], "subdefinitions": []}], "root": "blov", "primary": false}, "fridi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Da\u016dre teni en malvarmo.", "translations": {"be": ["\u0445\u0430\u043b\u0430\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c", "\u0430\u0445\u0430\u043b\u043e\u0434\u0436\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["r\u00e9frig\u00e9rer"], "de": ["k\u00fchlen"], "pt": ["refrigerar"], "fa": ["\u0633\u0631\u062f \u0646\u06af\u0647\u062f\u0627\u0634\u062a\u0646", "\u0633\u0631\u062f \u06a9\u0631\u062f\u0646"]}, "examples": [["la fridujo \u0109esos fridi \u011duste kiam plena pro gastoj", "Marjorie Boulton: Tiu le\u011do de Murphy, Monatojaro 1997a, numero 4a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "frid", "primary": false}, "mucida": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta \u015diman odoron a\u016d guston.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0442\u0445\u043b\u044b", "\u0437 \u043f\u0430\u0445\u0430\u043c \u043f\u043b\u0435\u0441\u0435\u043d\u0456"], "fr": ["qui sent le moisi", "qui sent le renferm\u00e9"], "en": ["mucid", "musty", "moldy", "foul"], "nl": ["muf", "duf"], "pt": ["bolorento", "mofado", "ran\u00e7oso"], "ru": ["\u0437\u0430\u0442\u0445\u043b\u044b\u0439", "\u043f\u0430\u0445\u043d\u0443\u0449\u0438\u0439 \u043f\u043b\u0435\u0441\u0435\u043d\u044c\u044e"], "de": ["muffig"], "hu": ["dohos", "pen\u00e9szszag\u00fa", "\u00e1porodott"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Malagrable eksmoda, malfre\u015da.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043f\u043b\u0435\u0441\u044c\u043d\u044f\u0432\u0435\u043b\u044b (\u043f\u0435\u0440\u0430\u043d.)", "\u0441\u0430\u0441\u0442\u0430\u0440\u044d\u043b\u044b"], "fr": ["de mauvais go\u00fbt", "\u00e9cul\u00e9 (pass\u00e9 de mode)"], "en": ["musty"], "nl": ["stoffig"], "pt": ["bolorento", "mofado", "ran\u00e7oso"], "ru": ["\u0437\u0430\u043f\u043b\u0435\u0441\u043d\u0435\u0432\u0435\u043b\u044b\u0439 (\u043f\u0435\u0440\u0435\u043d.)", "\u0438\u0437\u0431\u0438\u0442\u044b\u0439 (\u043e \u0448\u0443\u0442\u043a\u0435 \u0438 \u0442.\u043f.)", "\u0441 \u0431\u043e\u0440\u043e\u0434\u043e\u0439 (\u043e \u0448\u0443\u0442\u043a\u0435 \u0438 \u0442.\u043f.)"], "de": ["altmodisch", "verstaubt"], "hu": ["\u00e1satag", "idej\u00e9tm\u00falt"]}, "examples": [["kelkaj mucidaj \u015dercoj verkitaj a\u016d tradukitaj de tri \u00abrenomaj\u00bb a\u016dtoroj", "Paul Veenman: Diverskvalita erotiko (-, Antologio de amoro), Monatojaro 1996a, numero 4a, p. 25a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mucid", "primary": true}, "Mazdao": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dio en mazdaismo.", "translations": {"ru": ["\u0410\u0445\u0443\u0440\u0430\u043c\u0430\u0437\u0434\u0430", "\u041e\u0440\u043c\u0443\u0437\u0434", "\u041e\u0440\u043c\u0430\u0437\u0434"], "fr": ["Ahura Mazd\u00e2", "Ohrmazd"], "pt": ["Ahura-Mazd\u00e1"], "fa": ["\u0627\u0647\u0648\u0631\u0627\u0645\u0632\u062f\u0627"], "de": ["Ahura Mazda", "Ahuramazda"], "hu": ["Ahura Mazd\u00e1", "Ormuzd"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mazda", "primary": true}, "frida": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0445\u0430\u043b\u043e\u0434\u043d\u044b"], "fr": ["froid", "r\u00e9frig\u00e9r\u00e9"], "pt": ["frio (adj.)"], "ru": ["\u0445\u043e\u043b\u043e\u0434\u043d\u044b\u0439"], "de": ["kalt", "k\u00fchl", "frostig"], "tp": ["lete"], "fa": ["\u0633\u0631\u062f", "\u06cc\u062e\u0628\u0646\u062f\u0627\u0646"], "es": ["fr\u00edo"]}, "examples": [["ili spontanee \u011dermas en [...] frida kuvo", "Lode Van De Velde: Bierlando Belgio, Monatojaro 2001a, numero 1a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "frid", "primary": true}, "letero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Skriba\u0135o, kiun la farinto po\u015dte sendas al alia por sciigi aferojn.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0441\u0442", "\u0434\u043e\u043f\u0456\u0441"], "fr": ["courrier", "lettre (courrier)"], "bg": ["\u043f\u0438\u0441\u043c\u043e"], "el": ["\u03b3\u03c1\u03ac\u03bc\u03bc\u03b1", "\u03b5\u03c0\u03b9\u03c3\u03c4\u03bf\u03bb\u03ae"], "de": ["Brief"], "it": ["lettera (epistola)", "epistola", "missiva"], "hu": ["lev\u00e9l (postai)"], "fa": ["\u0646\u0627\u0645\u0647"], "en": ["letter", "epistle", "missive"], "cs": ["dopis"], "es": ["carta"], "ru": ["\u043f\u0438\u0441\u044c\u043c\u043e"], "nl": ["brief"], "pt": ["carta", "missiva", "ep\u00edstola"], "sv": ["brev"], "pl": ["list"]}, "examples": [["ne skribu al mi tiajn longajn leterojn", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 18"], ["sendi leteron per po\u015dto", null], ["letera papero, invito", null], ["rekomendita, registrita, valora letero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "leter", "primary": true}, "matureco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de io a\u016d iu matura; (diplomo donata al lernantoj, kiuj, fininte la gimnazian kursaron, sukcese plenumis la koncernan ekzamenon.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043f\u0435\u043b\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0441\u0442\u0430\u043b\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c (\u043f\u0440\u0430 \u0447\u0430\u043b\u0430\u0432\u0435\u043a\u0430)"], "fr": ["maturit\u00e9"], "en": ["maturity", "ripeness"], "nl": ["rijpheid"], "ru": ["\u0437\u0440\u0435\u043b\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0441\u043f\u0435\u043b\u043e\u0441\u0442\u044c (parolante prifrukto)"], "de": ["Reife"], "hu": ["\u00e9retts\u00e9g"], "br": ["azvder", "darevder"], "pl": ["dojrza\u0142o\u015b\u0107"]}, "examples": [["atesto pri matureco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "matur", "primary": false}, "\u015dan\u011di\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pasi de unu stato al alia.", "translations": {"be": ["\u043c\u044f\u043d\u044f\u0446\u0446\u0430", "\u0437\u044c\u043c\u044f\u043d\u044f\u0446\u0446\u0430", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u043c\u044f\u043d\u044f\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["changer (intr.)"], "nl": ["veranderen"], "ru": ["\u043c\u0435\u043d\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0438\u0437\u043c\u0435\u043d\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0438\u0437\u043c\u0435\u043d\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "hr": ["mijenjati se"], "de": ["sich \u00e4ndern", "sich ver\u00e4ndern"], "it": ["cambiare (diventare diverso)", "mutare"], "hu": ["v\u00e1ltozik", "cser\u00e9l\u0151dik"], "pl": ["zmienia\u0107 si\u0119"], "es": ["cambiar"]}, "examples": [["la cirkonstancoj \u015dan\u011di\u011dis al pli malbono", "Z"], ["la \u015dan\u011di\u011doj, la \u015dan\u011di\u011deco de la sorto", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dan\u011d", "primary": false}, "skriboficejo": {"definitions": [], "root": "skrib", "primary": false}, "anta\u016drakonti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Anticipe rakonti.", "translations": {"fr": ["raconter d'avance"], "nl": ["verklappen"]}, "examples": [["anta\u016drakonti pri la tributo da insultegoj kaj indigninda\u0135oj, kiun oni preparas al mia memoro post mia morto, en formo de funebra parolado", "La revadoj de soleca promenanto, dua promenado"]], "subdefinitions": []}], "root": "rakont", "primary": false}, "infuzi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "I\u011di infuzita.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0432\u0430\u0440\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043d\u0430\u0441\u0442\u0430\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["infuser (intr.)"], "hu": ["leforr\u00e1z\u00f3dik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "infuz", "primary": false}, "verniero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Preciza mezurilo de distanco kun subskala parto glitigebla sur \u0109efskala parto.", "translations": {"fr": ["vernier"], "nl": ["vernier"], "pt": ["n\u00f4nio", "vernier"], "de": ["Nonius"], "pl": ["wernier", "noniusz"], "hu": ["n\u00f3niusz"]}, "examples": [["la de\u0135oranto kapjesis kaj komencis operacii kun butonoj kaj vernieroj de la memorma\u015dino", "Ivan Efremov, trad. Jurij Finkel, La nebulozo de Andromedo, \u0109apitro 10a"]], "subdefinitions": []}], "root": "vernier", "primary": true}, "perturbi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ka\u016dzi perturbojn.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0437\u0432\u0430\u0442\u044c \u0441\u0431\u043e\u0439", "\u0432\u044b\u0437\u0432\u0430\u0442\u044c \u0440\u0430\u0441\u0441\u0442\u0440\u043e\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["st\u00f6ren"], "nl": ["storen"], "hu": ["megzavar", "zavart okoz", "\u00fczemzavart id\u00e9z el\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "perturb", "primary": false}, "teni\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sin teni.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u044b\u043c\u0430\u0446\u0446\u0430"], "de": ["sich halten", "sich festhalten"], "ru": ["\u0434\u0435\u0440\u0436\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "pl": ["trzyma\u0107 si\u0119"], "hu": ["tartja mag\u00e1t"]}, "examples": [["sur Lia irejo forte teni\u011das mia piedo", "La Malnova Testamento, Ijob 23:11"], ["mi suprengrimpos la palmotrunkon kaj teni\u011dos je \u011diaj bran\u0109oj", "La Malnova Testamento, Alta Kanto 7:8"], ["\u0109i tiu fadeno devis esti \u015dia teni\u011dilo, \u011din \u015di fidis, sed ne sin mem a\u016d aliajn homojn", "Fabeloj, volumo 3, \u015ctono de la sa\u011duloj"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Da\u016dri, ne disfali, konservi\u011di.", "translations": {"de": ["sich halten (k\u00f6nnen)", "\u00fcberdauern"], "hu": ["tart (id\u0151ben)", "meg\u0151rz\u0151dik"]}, "examples": [["la iluzioj ne povis teni\u011di longe", "Z"], ["li ne restos ri\u0109a, lia bonstato ne teni\u011dos", "La Malnova Testamento, Ijob 15:29"]], "subdefinitions": []}], "root": "ten", "primary": false}, "teni\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pozicio de la korpo, maniero teni korpoparton, ofte rigardata kiel elmontri\u011do de kutimoj, sentoj ks.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0437\u0456\u0446\u044b\u044f (\u0446\u0435\u043b\u0430)", "\u0432\u044b\u043f\u0440\u0430\u0432\u0430", "\u043c\u0430\u043d\u044d\u0440\u0430 (\u0442\u0440\u044b\u043c\u0430\u0446\u0446\u0430)"], "fr": ["attitude", "conduite (attitude)", "contenance (attitude)", "maintien (attitude)"], "ru": ["\u043f\u043e\u0437\u0438\u0446\u0438\u044f", "\u043e\u0442\u043d\u043e\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043e\u0441\u0430\u043d\u043a\u0430", "\u043c\u0430\u043d\u0435\u0440\u044b"], "de": ["Haltung", "Verhalten"], "pl": ["postawa"], "hu": ["tart\u00e1s", "magaviselet"]}, "examples": [["liaj manoj estis en \u011dusta teni\u011do \u011dis la subiro de la suno", "La Malnova Testamento, Eliro 17:12"], ["teni\u011do memfida, dignoplena", "Z"], ["li prenis teni\u011don ankora\u016d pli fieran", "Fabeloj, volumo 1, La novaj vestoj de la re\u011do"], ["ili ne povis esti simplaj servistinoj: iliaj manoj estis tro delikataj, ilia teni\u011do kaj movi\u011dado estis tro re\u011daj", "Fabeloj, volumo 1, Galo\u015doj de feli\u0109o"], ["la \u011dentila salutado de tiu \u0109i nura kompensas al mi la malafablan teni\u011don de la aliaj", "La revadoj de soleca promenanto, Na\u016da promenado"]], "subdefinitions": []}], "root": "ten", "primary": false}, "perturbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malordo en la homa korpo pro malbona funkcio de iu organo.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0441\u0442\u0440\u043e\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u0434\u0438\u0441\u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u044f"], "nl": ["storing"], "pt": ["defeito", "falha", "engui\u00e7o"], "de": ["St\u00f6rung"], "hu": ["zavar", "diszfunkci\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malordo en ma\u015dino.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0431\u043e\u0439"], "hu": ["\u00fczemzavar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "perturb", "primary": true}, "tremao": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Diakritilo supersigno en formo de horizontala dupunkto, kiel tiu super a, e, i, o en \u00e4, \u00eb, \u00ef, \u00f6, uzata i.a. por signi umla\u016dton kaj dierezon.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u0435\u043c\u0430", "\u0434\u0438\u0435\u0440\u0435\u0437\u0438\u0441", "\u0443\u043c\u043b\u044f\u0443\u0442"], "en": ["diaeresis"], "nl": ["deelteken", "trema"], "pt": ["trema"], "de": ["Trema", "Trennungspunkte", "Umlautpunkte"], "hu": ["tr\u00e9ma"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "trema", "primary": true}, "sal\u015dtono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Roko, el kiu oni ekstraktas salon.", "translations": {"nl": ["zoutsteen"], "it": ["salgemma"], "hu": ["k\u0151s\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sal", "primary": false}, "boji": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Hunde bleki.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u045e\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u0431\u0440\u0430\u0445\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["aboyer"], "en": ["bark"], "nl": ["blaffen"], "ru": ["\u043b\u0430\u044f\u0442\u044c", "\u0433\u0430\u0432\u043a\u0430\u0442\u044c"], "de": ["bellen"], "tr": ["havlamak", "\u00fcr\u00fcmek"], "sv": ["sk\u00e4lla"], "sk": ["\u0161teka\u0165"], "es": ["ladrar"], "br": ["harzhal"], "pl": ["szczeka\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Atake, ofende parola\u0109i.", "translations": {"pl": ["szczeka\u0107", "ujada\u0107"]}, "examples": [["hundo bojas, homo vojas", "Proverbaro esperanta"], ["li neniam estas kontenta kaj bojas kontra\u016d \u0109iu kaj \u0109io", null]], "subdefinitions": []}], "root": "boj", "primary": true}, "Israelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato situanta en okcidenta Azio kaj limanta okcidente al Mediteraneo, norde al Libano, nord-oriente al Sirio, oriente al Jordanio, sude al la Ru\u011da Maro, sud-okcidente al Egiptujo. Jerusalemo estas la \u0109efurbo kaj plej granda urbo.", "translations": {"ru": ["\u0418\u0437\u0440\u0430\u0438\u043b\u044c"], "bg": ["\u0418\u0437\u0440\u0430\u0435\u043b"], "nl": ["Isra\u00ebl"], "pt": ["Israel"], "no": ["Israel"], "de": ["Israel"], "en": ["Israel"], "pl": ["Izrael"], "he": ["\u05d9\u05e9\u05e8\u05d0\u05dc"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Israel", "primary": true}, "grifelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ardeza krajono.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0438\u0444\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["burin", "poin\u00e7on", "style (instrument pour \u00e9crire)", "mine d'ardoise"], "nl": ["griffel"], "pt": ["buril", "l\u00e1pis de ard\u00f3sia"], "de": ["Griffel"], "hu": ["palavessz\u0151"], "es": ["pizarr\u00edn", "l\u00e1piz"]}, "examples": [["alia hakas lignon, mezuras \u011din per \u015dnuro, faras konturojn per grifelo", "La Malnova Testamento, Jesaja 44:13"], ["la maljuna re\u011do lasis poluri sian oran kronon per la polvo el pistita grifelo: tio estis tofa grifelo", "Fabeloj, volumo 2, Monteto de elfoj"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Antikva skribilo, kies pinta fino servis por enpremi strekojn en molan supra\u0135on, kaj kies plata fino servis por ilin forvi\u015di.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0438\u043b\u044c (\u0438\u043d-\u0442 \u043f\u0438\u0441\u044c\u043c\u0430)"], "de": ["Griffel"], "nl": ["stylus"], "es": ["estilete", "estilo (herramienta de escritura)"], "hu": ["\u00edr\u00f3vessz\u0151", "st\u00edlus"]}, "examples": [["la skribistoj lerte skribis la dokumentojn per grifeloj sur malseke mola, enkadrigita brika\u0135o", "Pro I\u015dtar, \u0109ap. 2"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Pinta \u015dtala ileto, oblikve tran\u0109ita \u0109e unu el siaj ekstrema\u0135oj, kiun la gravuristo uzas por desegni sur metalplaton.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u0437\u0435\u0446 (\u0433\u0440\u0430\u0432\u0451\u0440\u0430)", "\u0448\u0442\u0438\u0445\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Griffel", "Stichel"], "nl": ["graveerstift", "graveernaald", "etsnaald"], "es": ["buril"], "hu": ["karcol\u00f3t\u0171"]}, "examples": [["skribadis sur oraj tabeloj per diamantaj grifeloj, kaj ili bone legadis kaj lernadis parkere", "Fabeloj, volumo 1, Sovagxaj cignoj"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Krajonforma bastoneto uzata kiel grafika enigilo, funkcianta per tu\u015doj kaj strekoj sur la ekrano de komputilo (precipe po\u015dkomputilo) kaj funkcie proksima al muso.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u043e"], "en": ["pen", "stylus"], "nl": ["stift"], "de": ["Stift"], "hu": ["ceruza (adatbevitelre)", "toll (adatbevitelre)"], "es": ["puntero (bastoncillo para pantalla t\u00e1ctil)", "estilete (bastoncillo para pantalla t\u00e1ctil)", "estilo (bastoncillo para pantalla t\u00e1ctil)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grifel", "primary": true}, "galero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rema kaj vela milit\u015dipo en antikva kaj meza epokoj.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043b\u0435\u0440\u0430"], "fr": ["gal\u00e8re"], "en": ["galley"], "nl": ["galei"], "pt": ["gal\u00e9"], "ru": ["\u0433\u0430\u043b\u0435\u0440\u0430"], "de": ["Galeere"], "tr": ["\u00e7ok zor i\u015f, u\u011fra\u015f"], "hu": ["g\u00e1lya"], "es": ["galera"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Samspeca \u015dipo uzata por punlaboro pro gravaj krimoj.", "translations": {"tr": ["k\u00fcrek cezas\u0131"], "be": ["\u0433\u0430\u043b\u0435\u0440\u0430"], "en": ["galley"], "nl": ["galei"], "ru": ["\u0433\u0430\u043b\u0435\u0440\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Punlaboro.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0442\u0430\u0440\u0433\u0430"], "nl": ["dwangarbeid"], "ru": ["\u043a\u0430\u0442\u043e\u0440\u0433\u0430"]}, "examples": [["kondamnita je galeroj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Ege peniga laboro.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0442\u0430\u0440\u0433\u0430"], "ru": ["\u043a\u0430\u0442\u043e\u0440\u0433\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "galer", "primary": true}, "voja\u011dlibro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Notlibro a\u016d publika verko pri voja\u011do, ordinare raportanta la\u016dtempe pri lokoj, okaza\u0135oj, spertoj.", "translations": {"fr": ["livre de bord", "livre de voyage"]}, "examples": [["mi \u0109iam redaktadis voja\u011dlibron por priskribi miajn aventurojn", "H. St\u00fccke, trad. C. Pinardon, \u0108irka\u016d la Mondo per Biciklo, 2008"]], "subdefinitions": []}], "root": "libr", "primary": false}, "linko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro (Lynx) el familio felisedoj el Norda Azio kaj Norda Ameriko, sova\u011da karnoman\u011danta mamulo, kun hartufoj \u0109e la oreloj.", "translations": {"be": ["\u0440\u044b\u0441\u044c"], "fr": ["lynx"], "bg": ["\u0440\u0438\u0441"], "nl": ["lynx", "los (lynx)"], "pt": ["lince"], "el": ["\u03bb\u03cd\u03b3\u03be"], "de": ["Luchs"], "hu": ["hi\u00faz"], "fa": ["\u0633\u06cc\u0627\u0647\u06af\u0648\u0634"], "en": ["lynx"], "cs": ["rys"], "ru": ["\u0440\u044b\u0441\u044c"], "es": ["lince"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "link", "primary": true}, "polinoma adicio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unua operacio en polinom-ringo, kiu konsistas en poterma adicio.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435 \u043c\u043d\u043e\u0433\u043e\u0447\u043b\u0435\u043d\u043e\u0432"], "fr": ["addition polynomiale"], "en": ["polynomial addition"], "pt": ["adi\u00e7\u00e3o polinomial"], "de": ["Polynomaddition"], "hu": ["polin\u00f3m-\u00f6sszead\u00e1s"], "sk": ["s\u010d\u00edtanie mnoho\u010dlenov"], "pl": ["dodawanie wielomian\u00f3w"]}, "examples": [["la \u011denerala termo Sn de la rezulto de adicio de P al Q estas Pn+Qn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "adici", "primary": false}, "leontodo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio asteracoj (Taraxacum), herbo kun flava floraro kaj dentrandaj folioj, uzebla kiel salato.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u044c\u043c\u0443\u0445\u0430\u0432\u0435\u0446"], "fr": ["pissenlit"], "en": ["dandelion"], "nl": ["paardebloem"], "br": ["c'hwervizon [pl.]"], "pt": ["dente-de-le\u00e3o"], "ru": ["\u043e\u0434\u0443\u0432\u0430\u043d\u0447\u0438\u043a"], "de": ["Kuhblume", "L\u00f6wenzahn"], "hu": ["pitypang", "gyermekl\u00e1ncf\u0171", "kutyatej"], "uk": ["\u043a\u0443\u043b\u044c\u0431\u0430\u0431\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "leontod", "primary": true}, "kial": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Demanda adverbo signifanta \u00abpro kia ka\u016dzo?\u00bb.", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u043c\u0443", "\u043d\u0430\u0432\u043e\u0448\u0442\u0430"], "fr": ["pourquoi", "pour quelle raison"], "nl": ["waarom"], "ru": ["\u043f\u043e\u0447\u0435\u043c\u0443", "\u043e\u0442\u0447\u0435\u0433\u043e", "\u0437\u0430\u0447\u0435\u043c"], "de": ["warum", "wieso", "weshalb"], "sv": ["varf\u00f6r"], "vo": ["kikod"], "ku": ["\u00e7ima"], "cs": ["pro\u010d"], "hu": ["mi\u00e9rt"], "pl": ["dlaczego", "czemu", "po co"], "he": ["\u05dc\u05de\u05d4", "\u05de\u05d3\u05d5\u05e2"]}, "examples": [["kial vi ne respondas al mi? \u0109u vi estas surda a\u016d muta?", "Fundamento de EsperantoEkzercaro, \u00a7 20"], ["\u0109iu tial havas sian kial", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Demanda dependiga konjunkcio, kun sama signifo.", "translations": {"hu": ["mi\u00e9rt", "ami\u00e9rt"], "pl": ["dlaczego", "czemu", "po co"], "vo": ["kikod"]}, "examples": [["li diris al mi, kial li tiam ne volis respondi", null], ["la ka\u016dzo, kial mi faris tion, estas...", null], ["\u015dia patrino insultis \u015din, kial \u015di revenis tiel malfrue de la fonto", "Fundamento de EsperantoEkzercaro, \u00a7 17"]], "subdefinitions": []}], "root": "kial", "primary": true}, "sentimento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043d\u0442\u044b\u043c\u044d\u043d\u0442"], "fr": ["sentiment"], "nl": ["gevoeligheid"], "ru": ["\u0447\u0443\u0432\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u044d\u043c\u043e\u0446\u0438\u044f", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0436\u0438\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Sentimentalit\u00e4t"], "it": ["sentimento", "emozione"], "hu": ["\u00e9rzelem"]}, "examples": [["ne pro logikaj sed pro sentimentaj ka\u016dzoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u0430\u043d\u0442\u0438\u043c\u0435\u043d\u0442"], "hu": ["\u00e9rzelmess\u00e9g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sentiment", "primary": true}, "\u0135ibo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Triangula velo, kiu trovi\u011das sur la anta\u016da parto de \u015dipo kaj fiksi\u011das inter la pruo kaj la anta\u016dmasto.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u0456\u0432\u0435\u0440"], "fr": ["foc"], "bg": ["\u043a\u043b\u0438\u0432\u0435\u0440"], "nl": ["fok"], "pt": ["giba (n\u00e1ut.)"], "ru": ["\u043a\u043b\u0438\u0432\u0435\u0440"], "ca": ["floc"], "de": ["Kl\u00fcver"], "it": ["fiocco (vela)"], "hu": ["orrvitorla"], "en": ["jib"], "es": ["foque"], "pl": ["fok"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135ib", "primary": true}, "bandano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unuopa ulo el bando.", "translations": {"fr": ["membre d'une bande"], "it": ["membro d'una banda"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pl": ["cz\u0142onek kapeli (pot.)"]}, "examples": [["\u00abPovus esti simple\u00bb estas la unua vera rokmuzika disko verkita kaj aran\u011dita de la bandanoj mem", "Bertilo Wennergren, Nova albumo de Persone, soc.culture.esperanto, 1996-08-12"]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pl": ["cz\u0142onek bandy", "cz\u0142onek paczki"]}, "examples": [["ribelemaj bandanoj asertis, ke nenia estro havas la rajton tiel senigi la kunularon je tiel bela kapta\u0135o", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 9a, \u00abaventura voja\u011do\u00bb"]]}]}], "root": "band", "primary": false}, "monero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparta peco de metala mono.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u044d\u0442\u0430"], "fr": ["pi\u00e8ce de monnaie"], "bg": ["\u043c\u043e\u043d\u0435\u0442\u0430"], "nl": ["muntstuk"], "ru": ["\u043c\u043e\u043d\u0435\u0442\u0430"], "de": ["M\u00fcnze", "Geldst\u00fcck"], "sv": ["mynt"], "hu": ["p\u00e9nz\u00e9rme"], "fa": ["\u0633\u06a9\u0647"], "br": ["pezh moneiz"]}, "examples": [["ora monero", null], ["unu monero ne estos mono", "Z"], ["oni lin konas kiel malbonan moneron", "Z"], ["monerigi \u0109ekon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mon", "primary": false}, "alibio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pruvo, ke akuzito estis aliloke ol \u0109e la loko de la krimo, kiam \u011di estis plenumata.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u0456\u0431\u0456"], "fr": ["alibi"], "en": ["alibi"], "nl": ["alibi"], "pt": ["\u00e1libi"], "ru": ["\u0430\u043b\u0438\u0431\u0438"], "ca": ["coartada"], "hu": ["alibi"], "sk": ["alibi"], "es": ["coartada"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "alibi", "primary": true}, "skarlata": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sange ru\u011da.", "translations": {"be": ["\u043f\u0443\u043d\u0441\u043e\u0432\u044b", "\u044f\u0440\u043a\u0430-\u0447\u044b\u0440\u0432\u043e\u043d\u044b", "\u0431\u0430\u0440\u0432\u043e\u0432\u044b"], "fr": ["\u00e9carlate (adj.)"], "en": ["scarlet"], "hu": ["skarl\u00e1tv\u00f6r\u00f6s"]}, "examples": [["\u00abkiakolora la skarpo?\u00bb demandis la knabino. \u00abSkarlata.\u00bb", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 35a, p. 498a"]], "subdefinitions": []}], "root": "skarlat", "primary": false}, "skarlato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sange ru\u011da koloro.", "translations": {"be": ["\u043f\u0443\u043d\u0441\u043e\u0432\u044b \u043a\u043e\u043b\u0435\u0440", "\u044f\u0440\u043a\u0430-\u0447\u044b\u0440\u0432\u043e\u043d\u044b \u043a\u043e\u043b\u0435\u0440", "\u0431\u0430\u0440\u0432\u043e\u0432\u044b \u043a\u043e\u043b\u0435\u0440"], "fr": ["\u00e9carlate (subst.)"], "en": ["scarlet"], "nl": ["scharlaken"], "ru": ["\u0430\u043b\u044b\u0439 \u0446\u0432\u0435\u0442", "\u043f\u0443\u043d\u0446\u043e\u0432\u044b\u0439 \u0446\u0432\u0435\u0442", "\u044f\u0440\u043a\u043e-\u043a\u0440\u0430\u0441\u043d\u044b\u0439 \u0446\u0432\u0435\u0442", "\u0431\u0430\u0433\u0440\u044f\u043d\u044b\u0439 \u0446\u0432\u0435\u0442"], "de": ["Scharlachrot"], "hu": ["skarl\u00e1tv\u00f6r\u00f6s sz\u00edn"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skarlat", "primary": true}, "tagman\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Man\u011di \u0109irka\u016d la tagmezo.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0435\u0434\u0430\u0442\u044c"], "ro": ["a servi pr\u00e2nzul"], "nl": ["lunchen", "het middagmaal nemen"], "br": ["merenna\u00f1 (v.g.)"], "de": ["zu Mittag essen"], "pl": ["obiad je\u015b\u0107"]}, "examples": [["se vi volas, venu tagman\u011di", "N.V. Gogol, trad. Zamenhof, La revizoro."], ["li tagman\u011dis kun ili \u0109iutage", "Den DROWN, Elektoj. Monato"]], "subdefinitions": []}], "root": "man\u011d", "primary": false}, "tagman\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Man\u011do normale okazanta \u0109irka\u016d tagmezo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0435\u0434"], "fr": ["d\u00e9jeuner (repas de midi)", "diner (repas de midi)"], "bg": ["\u043e\u0431\u044f\u0434"], "nl": ["lunch", "middagmaal"], "ru": ["\u043e\u0431\u0435\u0434"], "de": ["Mittagessen"], "tr": ["\u00f6\u011flen yeme\u011fi"], "hu": ["eb\u00e9d"], "br": ["merenn"], "ro": ["pr\u00e2nz"], "pl": ["obiad"]}, "examples": [["mi nur iom malfrui\u011dos al la tagman\u011do, sed tio ne estas grava", "E. Orzeszkowa, trad. Zamenhof, Marta."], ["kiam venis la horo de la tagman\u011do de l' soldatoj, li man\u011dis ilian hordean panon kun seka viando", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 24."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La tuto da man\u011da\u0135oj kaj trinka\u0135oj preparitaj a\u016d komsumitaj dum tagman\u011do.", "translations": {}, "examples": [["post kelke da tagoj \u015di jam ne havus por kio a\u0109eti nek tagman\u011don por vi kaj por si, nek lignon por fari fajron", "E. Orzeszkowa, trad. Zamenhof, Marta."]], "subdefinitions": []}], "root": "man\u011d", "primary": false}, "su\u0109umo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "su\u0109", "primary": false}, "bakala\u016dro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono, posedanta la plej malaltan universitatan titolon.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043a\u0430\u043b\u044f\u0440"], "fr": ["bachelier (personne re\u00e7ue au premier examen du sup\u00e9rieur)"], "en": ["baccalaureate", "bachelor's degree holder"], "nl": ["licentiaat (Belgio)", "doctorandus (Nederl.)"], "ru": ["\u0431\u0430\u043a\u0430\u043b\u0430\u0432\u0440"], "de": ["Bakkalaureus", "niedrigster akademischer Grad in den angels\u00e4chsischen L\u00e4ndern"], "hu": ["baccalaureus"], "sk": ["bakal\u00e1r"], "es": ["bachiller"], "br": ["bachelour (skol-veur)"], "pl": ["baka\u0142arz", "licencjat"]}, "examples": [["la bakala\u016dro komencis paroli latine", "Fabeloj, volumo 1, Galo\u015doj de feli\u0109o"]], "subdefinitions": []}], "root": "bakala\u016dr", "primary": true}, "heleboro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio ranunkolacoj (Helleborus), ornama planto, kies radiko estas venena.", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u043c\u0435\u0440"], "fr": ["hell\u00e9bore"], "nl": ["nieskruid"], "pt": ["hel\u00e9boro"], "ru": ["\u043c\u043e\u0440\u043e\u0437\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Nieswurz"], "it": ["elleboro"], "hu": ["hunyor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "helebor", "primary": true}, "kuliso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de teatrejo malanta\u016d la scenejo, \u0109e kiu oni aran\u011das la dekoracia\u0135ojn.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u043b\u0456\u0441\u0430"], "en": ["slip", "wing"], "nl": ["coulisse"], "pt": ["bastidor", "bastidores"], "ru": ["\u043a\u0443\u043b\u0438\u0441\u0430"], "de": ["Kulisse"], "hu": ["sz\u00ednfal", "kulissza"]}, "examples": [["el post la kulisoj elna\u011dis kvar aktorinoj", "Metropoliteno"], ["post la kulisoj", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "kulis", "primary": true}, "flegi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Prizorgi malsanulon, kaj igi lin observi la kuracadon.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0445\u0430\u0436\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c (\u0437\u0430 \u0431\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b\u043c)"], "fr": ["soigner (donner des soins, entretenir)", "entretenir (maintenir en \u00e9tat)", "prendre soin (de)"], "en": ["nurse"], "nl": ["verplegen"], "pt": ["cuidar", "zelar", "tratar"], "be": ["\u0434\u0430\u0433\u043b\u044f\u0434\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u043f\u0435\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u043a\u043b\u0430\u043f\u0430\u0446\u0456\u0446\u0446\u0430"], "de": ["pflegen"], "hu": ["\u00e1pol", "gondoz"], "cs": ["o\u0161et\u0159ovat"], "es": ["cuidar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Prizorgi ion.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0441\u043b\u0443\u0436\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0431\u043e\u0442\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["pflegen", "warten", "in Schuss halten"], "nl": ["onderhouden"], "en": ["attend to", "see to", "take care of"]}, "examples": [["flegi \u011dardenon, vojon, sian popularecon, siajn interesojn", null], ["flegi la rilatojn inter amba\u016d landoj", null], ["tiu teatro flegas la klasikan arton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fleg", "primary": true}, "malpuri\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Difekti\u011di pro almeto de io fremda, malboniga.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0441\u043f\u0430\u0447\u043a\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0437\u0430\u043f\u0430\u0447\u043a\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["se salir", "se souiller"], "en": ["get dirty"], "nl": ["vuil worden", "vervuilen (vuil worden)"], "pt": ["sujar-se"], "es": ["ensuciarse"], "hu": ["bepiszkol\u00f3dik", "beszennyez\u0151dik"]}, "examples": [["en la kota vetero mia vesto forte malpuri\u011dis", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 39"], ["en ilia bu\u015do la sankta vorto amo malpuri\u011das", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "pur", "primary": false}, "konsulti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Demandi specialiston por koni lian opinion pri io; konsili\u011di kun kompetentulo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0441\u0443\u043b\u044c\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0430\u0442\u0440\u044b\u043c\u0430\u0446\u044c \u043a\u0430\u043d\u0441\u0443\u043b\u044c\u0442\u0430\u0446\u044b\u044e"], "bg": ["\u043a\u043e\u043d\u0441\u0443\u043b\u0442\u0438\u0440\u0430\u043c \u0441\u0435"], "nl": ["raadplegen"], "pt": ["consultar"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0441\u0443\u043b\u044c\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f (\u0443 \u043a\u043e\u0433\u043e-\u043b.)", "\u043f\u043e\u043b\u0443\u0447\u0438\u0442\u044c \u043a\u043e\u043d\u0441\u0443\u043b\u044c\u0442\u0430\u0446\u0438\u044e (\u0443 \u043a\u043e\u0433\u043e-\u043b.)"], "de": ["konsultieren", "befragen", "zu Rate ziehen"], "hu": ["konzult\u00e1l", "tan\u00e1cskozik", "ut\u00e1nan\u00e9z (vminek)"], "en": ["consult"], "es": ["consultar"]}, "examples": [["konsulti advokaton, kuraciston, orakolon", null], ["konsulti sian konsciencon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konsult", "primary": true}, "de \u0109e": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En la donitaj ekzemploj la prepozicio \u0109e aspektas utila. Ja levis sin de la tablo povus sugesti, ke la persono ku\u015dis sur la tablo, kaj prenis mian filon de mi povus signifi, ke la koncernato mem transdonis la filon al la prenanto. Tamen en multaj okazoj de \u0109e estas senutile preciza kaj de sola sufi\u0109as: mi venas de la avo (= de \u0109e la avo); ni \u0135us revenis de la marbordo (sed: ni libertempis \u0109e la marbordo)."], "primary definition": "De , loko situanta \u0109e.", "translations": {"fr": ["de", "d'aupr\u00e8s de", "d'autour de", "de chez", "de contre", "de sur"], "hu": ["-t\u00f3l", "-t\u0151l"]}, "examples": [["levis sin de \u0109e la tablo", "La Malnova TestamentoI. Samuel 20:34"], ["\u015di prenis mian filon de \u0109e mi", "La Malnova TestamentoI. Re\u011doj 3:20"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109e", "primary": false}, "senmova": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nemovi\u011danta.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u0440\u0443\u0445\u043e\u043c\u044b", "\u0441\u0442\u0430\u044f\u0447\u044b", "\u043b\u044f\u0436\u0430\u0447\u044b"], "fr": ["immobile"], "en": ["immobile", "motionless", "stationary"], "nl": ["roerloos"], "ru": ["\u043d\u0435\u043f\u043e\u0434\u0432\u0438\u0436\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0434\u0432\u0438\u0436\u0438\u043c\u044b\u0439"]}, "examples": [["li restis senmove", null], ["akvon senmovan kovras putra\u0135o", "Proverbaro esperanta"], ["senmova kiel \u015dtonego", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mov", "primary": false}, "maldensa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kies eroj malproksimas unu de alia.", "translations": {"ru": ["\u0440\u044b\u0445\u043b\u044b\u0439", "\u0440\u0430\u0437\u0440\u0435\u0436\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["diffus", "l\u00e2che (peu serr\u00e9)"], "pl": ["rzadki"]}, "examples": [["tro maldensa aero sufokas la homon", null], ["maldensaj spikoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "dens", "primary": false}, "endoskopio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Medicina ekzamenado de korpaj kavoj per endoskopo.", "translations": {"be": ["\u044d\u043d\u0434\u0430\u0441\u043a\u0430\u043f\u0456\u044f"], "fr": ["endoscopie"], "en": ["endoscopy"], "pt": ["endoscopia"], "ru": ["\u044d\u043d\u0434\u043e\u0441\u043a\u043e\u043f\u0438\u044f"], "de": ["Endoskopie"], "fa": ["\u062f\u0631\u0648\u0646\u200c\u0628\u06cc\u0646\u06cc", "\u0622\u0646\u062f\u0648\u0633\u06a9\u067e\u06cc"], "pl": ["endoskopia"], "es": ["endoscopia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "endoskopi", "primary": true}, "gardisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo kies okupo, ofico estas gardi.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u043e\u0440\u043e\u0436", "\u043e\u0445\u0440\u0430\u043d\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["garde (gardien, subst.)", "gardien (subst.)"], "bg": ["\u043e\u0445\u0440\u0430\u043d\u0430"], "nl": ["bewaker", "opzichter", "wachter"], "pt": ["guarda (pessoa)"], "de": ["Wache"], "hu": ["\u0151r"]}, "examples": [["la gardisto de la malliberejo restas muta por \u0109iuj liaj demandoj", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 3, anekdotoj"], ["arbargardisto", null], ["gardisto de muzeo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "gard", "primary": false}, "konfidencema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Facile diranta siajn konfidencojn.", "translations": {"fr": ["prompt aux confidences", "bavard (prompt aux confidences)"], "de": ["vertrauensselig"], "nl": ["mededeelzaam"], "hu": ["bizalomra hajl\u00f3", "k\u00f6zl\u00e9keny", "bizalomteljes"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konfidenc", "primary": false}, "\u0135eti\u011dadi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sin malmilde kaj ripete movi, turni.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0442\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["s'agiter (dans son lit, par ex.)"], "en": ["pace", "roll"], "nl": ["woelen"], "pt": ["agitar-se"], "hu": ["verg\u0151dik", "h\u00e1nykol\u00f3dik"], "pl": ["rzuca\u0107 si\u0119", "ciska\u0107 si\u0119", "miota\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["\u0135eti\u011dadi sur la plankon", "Z"], ["li \u0135eti\u011dadis en sia lito pro febro", null], ["pasioj, kiuj anta\u016de dormis profunde, nun estis vekitaj kaj furioze \u0135eti\u011dadis", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135et", "primary": false}, "leksikografo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["lexicographe"], "nl": ["lexicograaf", "woordenaar"], "pt": ["lexic\u00f3grafo", "dicionarista"], "hu": ["sz\u00f3t\u00e1r\u00edr\u00f3", "lexikogr\u00e1fus"]}, "examples": [["\u00abarobo\u00bb estis preteratentita de leksikografoj dum preska\u016d sep jardekoj", "Bernard Golden, Konsiloj por evoluigo de la Esperanta vortprovizo, tria parto, Eventoj, numero 104a, 1996-06"]], "subdefinitions": []}], "root": "leksikograf", "primary": true}, "psikologia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(figure) Bone komprenanta, komentanta, reaganta al animstatoj de kunhomoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0441\u0456\u0445\u0430\u043b\u044f\u0433\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["psychologique"], "en": ["psychological"], "nl": ["psychologisch"], "ru": ["\u043f\u0441\u0438\u0445\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0441\u0438\u0445\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "ca": ["psicol\u00f2gic"], "de": ["psychologisch"], "hu": ["l\u00e9lektani", "pszichol\u00f3giai"], "es": ["psicol\u00f3gico"]}, "examples": [["sukcesas anka\u016d kelkaj aliaj psikologiaj portretoj \u2013 ili estas, se ne tro profundaj, tamen sufi\u0109e trafaj", "Nikolao Gudskov: Libro el malnova verkista arkivo (Istv\u00e1n Nemere, Vizito sur la teron), Monatojaro 2001a, numero 12a, p. 27a"]], "subdefinitions": []}], "root": "psikologi", "primary": false}, "kojneo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dialekto de la antikva greka lingvo, kiu i\u011dis komuna lingvo \u0109irka\u016d orienta Mediteraneo de 300 a.K. \u011dis 400 p.K. proksimume.", "translations": {"fr": ["koin\u00e8"]}, "examples": [["multegaj negrekoj lernis kaj uzis la kojneon", "L. B. Ross, De Linguarum Nominibus (A Martins et al.), soc.culture.esperanto, 1996-05-16"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Lingvo, kiu estis dialekto kaj i\u011dis interlingvo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kojne", "primary": true}, "enlasi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) lasi eniri.", "translations": {"be": ["\u0443\u043f\u0443\u0441\u043a\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["faire entrer"], "nl": ["binnenlaten"], "br": ["lezel da zont e-barzh"], "ru": ["\u0432\u043f\u0443\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c"], "de": ["einlassen"], "hu": ["beenged", "beereszt"]}, "examples": [["enlasi la invititojn", null], ["estus sa\u011de malfermi la fenestron por enlasi iom da pura aero", "Gerda malaperis, \u0109apitro 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "las", "primary": false}, "bazalto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre malmola nigra vulkana \u015dtono.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0437\u0430\u043b\u044c\u0442"], "fr": ["basalte"], "bg": ["\u0431\u0430\u0437\u0430\u043b\u0442"], "ru": ["\u0431\u0430\u0437\u0430\u043b\u044c\u0442"], "de": ["Basalt"], "it": ["basalto"], "hu": ["bazalt"], "fa": ["\u0633\u06cc\u0627\u0647\u0633\u0646\u06af", "\u0628\u0627\u0632\u0627\u0644\u062a"], "en": ["basalt"], "pl": ["bazalt"], "es": ["basalto"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bazalt", "primary": true}, "psikologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri konsciaj a\u016d nekonsciaj fenomenoj de spirito.", "translations": {"be": ["\u043f\u0441\u0456\u0445\u0430\u043b\u0451\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["psychologie"], "en": ["psychology"], "nl": ["psychologie"], "pt": ["psicologia"], "ru": ["\u043f\u0441\u0438\u0445\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "ca": ["psicologia"], "de": ["Psychologie"], "hu": ["l\u00e9lektan", "pszichol\u00f3gia"], "es": ["psicolog\u00eda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Intua kapablo kompreni, priskribi a\u016d gvidi sentojn de aliaj homoj.", "translations": {}, "examples": [["mankas psikologio, ne tiom profunde desegnitaj estas la karakteroj de l' \u0109efrolantoj", "NikSt: Bona distrilo kaj memlernilo, Monatojaro 1994a, numero 10a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "psikologi", "primary": true}, "teleobjektivo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Objektivo kiu grandige montras malproksimajn a\u0135ojn.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0435\u043b\u0435\u043e\u0431\u044a\u0435\u043a\u0442\u0438\u0432"], "fr": ["t\u00e9l\u00e9objectif"], "pl": ["teleobiektyw"]}, "examples": [["li havigis al si el eksterlando multekostan teleobjektivon", "S. H\u00e4m\u00e4l\u00e4inen, Yrj\u00f6 Kokko, 2003"], ["helpe de teleobjektivo ni fotis viron kun olivverda uniformo", "R. Gott, trad. V. Lutermano, La korpo de la Che, le Monde diplomatique, 2006-06"]], "subdefinitions": []}], "root": "teleobjektiv", "primary": true}, "altebena\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ebena\u0135o tre alta super la marnivelo.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u044f\u0442\u043e"], "fr": ["plateau (g\u00e9og.)"], "nl": ["hoogvlakte"], "ru": ["\u043f\u043b\u0430\u0442\u043e", "\u043f\u043b\u043e\u0441\u043a\u043e\u0433\u043e\u0440\u044c\u0435"], "de": ["Hochebene"], "fa": ["\u0641\u0644\u0627\u062a"], "pl": ["p\u0142askowy\u017c"]}, "examples": [["Tibeto estas altebena\u0135o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "eben", "primary": false}, "gisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Substanco entenanta gistofungojn, ofte en formo de pulvoro, pasto a\u016d briketo, uzata por malkompaktigi paston en bakado a\u016d por fermentigi bieron a\u016d brandon.", "translations": {"be": ["\u0434\u0440\u043e\u0436\u0434\u0436\u044b"], "fr": ["levure"], "bg": ["\u043c\u0430\u044f"], "nl": ["gist"], "pt": ["fermento"], "ru": ["\u0434\u0440\u043e\u0436\u0436\u0438"], "de": ["Hefe"], "tr": ["maya mantar\u0131"], "sv": ["j\u00e4st"], "hu": ["\u00e9leszt\u0151"], "fa": ["\u0645\u062e\u0645\u0651\u0631"], "en": ["yeast"]}, "examples": [["la farunon \u015dutu en pelvon, premu en la mezo kava\u0135on, tien metu la pecigitan giston", "Germana Potkuko"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ajna el diversaj unu\u0109elaj fungospecoj kiuj plejparte reprodukti\u011das nesekse per bur\u011donado a\u016d divido.", "translations": {}, "examples": [["nuntempe multaj sake-farejoj uzas sake-gistojn vendatajn por sake-farado, sed ankora\u016d ekzistas malmultaj, kiuj faras \u00abMoto\u00bbn utiligante naturan giston ekzistantan en la aero", "Sake-farejo, Izumibashi"]], "subdefinitions": []}], "root": "gist", "primary": true}, "projekto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Tiun difinon kaj ekzemplojn mi opinias malbonaj. La\u016d mia lingvosento projekton oni faras ne nur por si mem, sed anka\u016d por la aliaj (kiuj \u011din akceptu), dum planon oni povas fari kaj por sia persona uzo (plano de verkota romano, de feria voja\u011do), kaj por la aliaj."], "primary definition": "Ideo proponata kiel efektivigota.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0435\u043a\u0442"], "fr": ["projet"], "nl": ["plan", "ontwerp", "project"], "pt": ["projeto", "projecto"], "be": ["\u043f\u0440\u0430\u0435\u043a\u0442"], "de": ["Projekt", "Vorhaben"], "hu": ["tervezet", "projekt"], "es": ["proyecto"]}, "examples": [["li faras \u0109iam belajn projektojn, kiujn li forgesas la morga\u016don", null], ["kiuj estas viaj projektoj por la somero?", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Propono prezentata al instanco a\u016d al la publiko kiel plano por efektivigi ideon.", "translations": {}, "examples": [["projekto de reorganizo de l' esperantistaro", null], ["ofte aperas diversaj, rapide bakitaj kaj rapide mortantaj lingvaj projektoj kaj projektetoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Teksto proponata al kompetenta instanco kiel bazo de definitiva decido.", "translations": {"en": ["draft"]}, "examples": [["projekto de le\u011do", null], ["la projekton de la Bulonja rezolucio verkis Zamenhof", null], ["viajn rimarkigojn pri la normoprojekto sendu al la indikita adreso", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La tuta te\u0125nika dokumentaro, entenanta precizajn kaj definitivajn decidojn, priskribanta la konstruon de koncerna produkto por la celo de ties realigo, la kostojn kaj la tempolimojn; la desegna\u0135oj, la kalkuloj, la klarigoj kaj tiel plu, necesaj por fabrikado a\u016d konstruado.", "translations": {"en": ["design document", "technical specification"]}, "examples": [["projekto de ponto", "B"], ["la\u016d la projekto de la in\u011denieroj tiu \u0109i fervojo estas konstruota en la da\u016dro de du jaroj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a725."]], "subdefinitions": []}], "root": "projekt", "primary": true}, "projekti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Intenci fari ion klare difinitan.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u044f\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u043c\u0435\u0440\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["projeter"], "en": ["plan"], "nl": ["plannen", "ontwerpen"], "ru": ["\u0437\u0430\u043c\u044b\u0441\u043b\u0438\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0434\u0443\u043c\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043b\u0430\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["planen", "vorhaben"], "hu": ["tervezetet k\u00e9sz\u00edt", "megtervez"], "es": ["proyectar"]}, "examples": [["\u0109i tiu serio iasence estas provo \u015dtopi la bre\u0109on lasitan por la neplenumo de anta\u016dmilite projektita \u00abFranca Antologio\u00bb", "Don Harlow: \u00abLa Mezepoka Periodo\u00bb de Gaston Waringhien Berklia Ligilo, majo 1987.."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari projekton.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0435\u043a\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "en": ["design"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0435\u043a\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["Japanio projektis kaj parte realigis novan grandan insulon surloke de iama Mariana Insularo", "Milito kontra\u016d salamandr, Parto 3a, \u0109ap. 2a."], ["la nova stadiono, projektita de Kenzo Tange", "L. Stra\u017enickas: Entuziasmulo pri Japanio. Monato."]], "subdefinitions": []}], "root": "projekt", "primary": false}, "ablativo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kazo de deklinacio en hinde\u016dropaj lingvoj, esprimanta propre la deirpunkton.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u043b\u0430\u0442\u044b\u045e", "\u0430\u0431\u043b\u044f\u0442\u044b\u045e"], "fr": ["ablatif"], "en": ["ablative"], "nl": ["ablatief"], "pt": ["ablativo"], "ru": ["\u0430\u0431\u043b\u0430\u0442\u0438\u0432", "\u0430\u0431\u043b\u044f\u0442\u0438\u0432", "\u043e\u0442\u043b\u043e\u0436\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u043f\u0430\u0434\u0435\u0436"], "de": ["Ablativ"], "tr": ["-den hali"], "sv": ["ablativ"], "hu": ["ablativus", "hat\u00e1roz\u00f3eset"], "fa": ["\u062d\u0627\u0644\u062a \u0627\u064e\u0632\u06cc", "\u062d\u0627\u0644\u062a \u0645\u0641\u0639\u0648\u0644 \u0639\u0646\u0647"], "pl": ["narz\u0119dnik"], "br": ["tro-lemel", "ablativ"], "es": ["ablativo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ablativ", "primary": true}, "matrica multipliko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de (n,p)-matrico A per (p,q)-matrico B) Operacio, kies rezulto estas (n,q)-matrico C kun \u011denerala elemento Cij = \u2211m Aim.Bmj, kie m varias inter 1 kaj p.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0442\u0440\u044b\u0447\u043d\u0430\u0435 \u043c\u043d\u043e\u0436\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["multiplication matricielle"], "en": ["matrix multiplication"], "ru": ["\u043c\u0430\u0442\u0440\u0438\u0447\u043d\u043e\u0435 \u0443\u043c\u043d\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Matrizenmultiplikation"], "pl": ["mno\u017cenie macierzy"], "hu": ["m\u00e1trixszorz\u00e1s"]}, "examples": [["la matrica multipliko ne estas difinita por ajna paro de matricoj", null], ["provizite per matricaj adicio kaj multipliko, la aro de \u0109iuj (n,n)-matricoj, ricevas la strukturon de ringo, nekomuteca se n > 1, kies unuo estas la unuomatrico", null]], "subdefinitions": []}], "root": "multiplik", "primary": false}, "malordo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Manko de ordo.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0441\u043f\u043e\u0440\u044f\u0434\u043e\u043a"], "fr": ["d\u00e9sordre"], "en": ["confusion", "disorder", "mess"], "nl": ["wanorde"], "pt": ["desordem"], "de": ["Unordnung"], "hu": ["rendetlens\u00e9g"], "pl": ["nie\u0142ad", "nieporz\u0105dek", "ba\u0142agan", "burdel (pot.)"]}, "examples": [["jen la \u0109i tiea po\u015dtestro absolute nenion faras; \u0109iuj aferoj estas en granda malordo", "La Revizo, akto 4a, sceno 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ord", "primary": false}, "nekredebla\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Okazo, afero, diro, kiun oni ne povas kredi.", "translations": {"fr": ["chose inou\u00efe"]}, "examples": [["li trovis sin rigardanta en tutan \u0109ambron plenan je trezoro \u2015 nekredebla\u0135o, oro kaj juveloj", "A. C. Clarke, [trad. D. Coffin?], Rendevuo kun Rama, \u0109apitro 1a, [2001]"]], "subdefinitions": []}], "root": "kred", "primary": false}, "erikacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Ericaceae).", "translations": {"be": ["\u0432\u0435\u0440\u0430\u0441\u043e\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["\u00e9ricac\u00e9es"], "pt": ["eric\u00e1ceas"], "ru": ["\u0432\u0435\u0440\u0435\u0441\u043a\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Heidekrautgew\u00e4chse"], "sv": ["ljungv\u00e4xter"], "hu": ["hangaf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "erikac", "primary": true}, "faklingvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La terminaro kaj la tradiciaj parolmanieroj uzataj en iu fako a\u016d okupo; profesia \u0135argono.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0444\u044d\u0441\u0456\u0439\u043d\u0430\u044f \u043c\u043e\u0432\u0430"], "fr": ["langue de sp\u00e9cialit\u00e9"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0444\u0435\u0441\u0441\u0438\u043e\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u044f\u0437\u044b\u043a"], "hu": ["szaknyelv", "szakmai nyelv"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lingv", "primary": false}, "Flandrio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Flandrujo.", "translations": {"be": ["\u0424\u043b\u044f\u043d\u0434\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["Flandre"], "bg": ["\u0424\u043b\u0430\u043d\u0434\u0440\u0438\u044f"], "ru": ["\u0424\u043b\u0430\u043d\u0434\u0440\u0438\u044f"], "is": ["Fl\u00e6mingjaland"], "de": ["Flandern"], "it": ["Fiandra"], "hu": ["Flandria"], "fa": ["\u0641\u0644\u0627\u0646\u062f\u0631"], "en": ["Flanders"], "lat": ["Flandria"], "fi": ["Flanderi"], "cs": ["Flandry"], "lv": ["Flandrija"], "nl": ["Vlaanderen"], "pt": ["Flandres"], "no": ["Flandern"], "sv": ["Flandern"], "sk": ["Fl\u00e1msko"], "es": ["Flandes"], "pl": ["Flandria"]}, "examples": [["konata melodio en Flandrio kaj Nederlando estas tiu de la kanto \u00abLa bela Rozo junulin\u00bb, kvankam la teksto estas tute malsama.", "Guido VAN DAMME: \u0108armaj kantoj por infanoj, Monato, n-ro 01/2001"]], "subdefinitions": []}], "root": "Flandri", "primary": true}, "Indonezio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Insulara \u015dtato en la sudorienta Azio kun \u0109efurbo \u011cakarto. Respubliko Indonezio. ISO-3166 kodo: ID. \u011ci limas kun Malajzio kaj Papuo Nov Gvineo.", "translations": {"de": ["Indonesien"], "bg": ["\u0418\u043d\u0434\u043e\u043d\u0435\u0437\u0438\u044f"], "en": ["Indonesia"], "pl": ["Indonezja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "indonezi", "primary": true}, "surtabla komputilo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Persona komputilo estas, unuflanke, funkcie a\u016d dimensie malpli granda ol komputilegoj kunuzataj kolektive, sed aliflanke \u011di kutime estas pli povuma ol la porteblaj komputiloj: fari sur la surtabla komputilo rezervan kopion de (la memoro de) onia po\u015dkomputilo."], "primary definition": "Persona komputilo farita tiel, ke eblas \u011din oportune loki sur a\u016d en individua labortablo.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0441\u0442\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b \u043a\u0430\u043c\u043f\u0443\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["ordinateur de bureau", "station de travail (info.)"], "en": ["desktop computer"], "nl": ["desktop computer"], "ru": ["\u043d\u0430\u0441\u0442\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u043a\u043e\u043c\u043f\u044c\u044e\u0442\u0435\u0440"], "hu": ["asztali sz\u00e1m\u00edt\u00f3g\u00e9p", "desktop sz\u00e1m\u00edt\u00f3g\u00e9p"], "es": ["computadora de escritorio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "komput", "primary": false}, "dogmismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doktrino asertanta la eblecon de la kono pri la absoluto.", "translations": {"de": ["Dogmatismus"], "en": ["dogmatics"], "hu": ["dogmatizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dogm", "primary": false}, "transfleksi\u011dejo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pri tia uzo de sufikso \u00ab-ejo\u00bb, vidu rimarkon sub maksimumiganto."], "primary definition": "Transfleksi\u011da punkto.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u0447\u043a\u0430 \u043f\u0435\u0440\u0435\u0433\u0438\u0431\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fleks", "primary": false}, "gastejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda, malluksa hotelo a\u016d restoracio.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456\u043d\u0456\u0446\u0430"], "fr": ["auberge"], "bg": ["\u0433\u043e\u0441\u0442\u0438\u043b\u043d\u0438\u0446\u0430"], "nl": ["herberg", "(klein) restaurant", "eethuis"], "pt": ["hospedaria"], "ru": ["\u0433\u043e\u0441\u0442\u0438\u043d\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Gastst\u00e4tte", "Gasthaus"], "tr": ["han"], "sv": ["v\u00e4rdshus"], "hu": ["vend\u00e9gl\u0151"], "fa": ["\u0645\u0647\u0645\u0627\u0646\u062e\u0627\u0646\u0647"], "es": ["albergue"], "pl": ["gospoda"]}, "examples": [["ne havis la gastejo \u011duste bonan reputacion", "La unua rabista fabe"]], "subdefinitions": []}], "root": "gast", "primary": false}, "\u011dazbando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0434\u0436\u0430\u0437-\u043e\u0440\u043a\u0435\u0441\u0442\u0440"], "fr": ["jazz-band", "orchestre de jazz"], "en": ["jazz band", "jazz ensemble"], "pt": ["banda de jazz"], "be": ["\u0434\u0436\u0430\u0437\u0430\u0432\u044b \u0433\u0443\u0440\u0442", "\u0434\u0436\u0430\u0437-\u0431\u044d\u043d\u0434"], "de": ["Jazzband", "Jazzkapelle"], "it": ["gruppo jazz"], "hu": ["dzsessz-zenekar"], "es": ["grupo de jazz"], "pl": ["jazz band"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u011dazband", "primary": true}, "\u0109irka\u016dmeti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Meti al la \u0109irka\u016do.", "translations": {"sv": ["omg\u00e4rda med"], "pl": ["ob\u0142o\u017cy\u0107"]}, "examples": [["vinber\u011dardenon plantis unu viro, kaj \u0109irka\u016dmetis plektobarilon", "La Nova Testamento, S. Marko 12:1"], ["Olga \u0109irka\u016dmetis iun ensor\u0109itan cirklon kaj fari\u011dis tute nealirebla", "Metropoliteno, \u0109apitro 8"]], "subdefinitions": []}], "root": "met", "primary": false}, "nacieco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco esti nacio.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0446\u044b\u044f\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["nationalit\u00e9"], "en": ["nationality"], "nl": ["nationaliteit"], "ru": ["\u043d\u0430\u0446\u0438\u043e\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Nationalit\u00e4t"], "tr": ["uyrukluk", "vatanda\u015fl\u0131k"], "it": ["nazionalit\u00e0"], "hu": ["nemzetis\u00e9g"], "pl": ["narodowo\u015b\u0107"], "br": ["broadelezh"], "es": ["nacionalidad"]}, "examples": [["pli kaj pli landlimoj kaj naciecoj difini\u011das la\u016d lingvoj", null], ["anta\u016d la milito tiu subetno ankora\u016d ne pretendis je nacieco", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malnova vorto por etno.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "naci", "primary": false}, "direktilisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu, manovrante la tiucelan direktilon, irigas \u015dipon la\u016d la difinita direkto.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u044b\u0440\u043d\u0456\u043a", "\u0441\u0442\u044b\u0440\u043d\u0430\u0432\u044b", "\u0440\u0443\u043b\u044f\u0432\u044b"], "fr": ["barreur"], "de": ["Steuermann"], "pl": ["sternik"], "ru": ["\u0440\u0443\u043b\u0435\u0432\u043e\u0439", "\u043a\u043e\u0440\u043c\u0447\u0438\u0439"]}, "examples": [["nur la direktisto staris apud la direktilo", "Fabeloj, volumo 1, La virineto de maro"]], "subdefinitions": []}], "root": "direkt", "primary": false}, "sinkretismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kunigo de diversdevenaj ideoj a\u016d kredoj en unu doktrinon.", "translations": {"be": ["\u0441\u044b\u043d\u043a\u0440\u044d\u0442\u044b\u0437\u043c"], "fr": ["syncr\u00e9tisme"], "nl": ["syncretisme"], "ru": ["\u0441\u0438\u043d\u043a\u0440\u0435\u0442\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Synkretismus"], "hu": ["szinkretizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sinkretism", "primary": true}, "\u0109iudujara": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Revenanta a\u016d rekomenci\u011danta po periodo dujara.", "translations": {"fr": ["bisannuel"], "it": ["biennale"]}, "examples": [["tiu asembleo rolas \u0109efe por aprobi la programon kaj la bu\u011deton de \u0109iudujara administrado", "Vikipedio, artikolo \u00abMonda Organiza\u0135o pri Sano\u00bb, 2008-05-25"]], "subdefinitions": []}], "root": "jar", "primary": false}, "ebrio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mensa stato de ebria homo.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f'\u044f\u043d\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435 (\u0441\u0442\u0430\u043d)"], "fr": ["\u00e9bri\u00e9t\u00e9", "ivresse"], "en": ["drunkenness", "intoxication"], "nl": ["dronkenschap"], "ru": ["\u043e\u043f\u044c\u044f\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Trunkenheit"], "hu": ["r\u00e9szegs\u00e9g", "ittass\u00e1g"], "fa": ["\u0645\u0633\u062a\u06cc"], "pl": ["bycie pijanym", "bycie nietrze\u017awym", "nietrze\u017awo\u015b\u0107", "bycie upojonym"]}, "examples": [["vera opinio montri\u011das en ebrio", "Proverbaro esperanta"], ["ebrio de amo, de entuziasmo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ebri", "primary": false}, "trunketo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tigo.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u0446\u044f\u0431\u043b\u043e"], "fr": ["tige"], "ru": ["\u0441\u0442\u0435\u0431\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Stiel", "St\u00e4ngel", "Halm"], "pl": ["\u0142odyga"], "hu": ["sz\u00e1r (n\u00f6v\u00e9nyi)"]}, "examples": [["sur tiuj \u0109i ebena\u0135oj kaj alta\u0135oj ne kreskas e\u0109 unu herba trunketo", "La Faraono, volumo 2, \u0109ap. 17"], ["fragoj survicigitaj sur trunketo de pajlo", "Fabeloj, volumo 2, Abio"], ["movetadis la longajn trunketojn de la rubusarbeto", "Fabeloj, volumo 4, Filino de la mar\u0109a re\u011do"], ["la floroj dancis sur siaj trunketoj", "Fabeloj, volumo 2, Dio de dormo"], ["la francaj romanoj, kiuj estas preparitaj el vento kaj sekvinberaj trunketoj", "Fabeloj, volumo 4, Turgardisto Ole"]], "subdefinitions": []}], "root": "trunk", "primary": false}, "lecitino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fosforeca graso, kiu trovi\u011das en la ovoflavo.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0435\u0446\u0438\u0442\u0438\u043d"], "en": ["lecithin"], "nl": ["lecithine"], "pt": ["lecitina"], "ca": ["lecitina"], "de": ["Lezithin"], "hu": ["lecitin"], "es": ["lecitina"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lecitin", "primary": true}, "rubujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ujo en kiun oni for\u0135etas rubon.", "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u0448\u044b\u043a \u0434\u043b\u044f \u0441\u044c\u043c\u0435\u0446\u044c\u0446\u044f", "\u0441\u043a\u0440\u044b\u043d\u044f \u0434\u043b\u044f \u0441\u044c\u043c\u0435\u0446\u044c\u0446\u044f"], "en": ["garbage can", "paper bin", "trash bin", "trash can", "trash container"], "nl": ["vuilnisemmer"], "ru": ["\u043a\u043e\u0440\u0437\u0438\u043d\u0430 \u0434\u043b\u044f \u043c\u0443\u0441\u043e\u0440\u0430", "\u043c\u0443\u0441\u043e\u0440\u043d\u044b\u0439 \u044f\u0449\u0438\u043a"], "de": ["M\u00fclleimer", "Abfalleimer"], "hu": ["szem\u00e9ttart\u00f3", "kuka"], "fa": ["\u0632\u0628\u0627\u0644\u0647\u200c\u062f\u0627\u0646", "\u0622\u0634\u063a\u0627\u0644\u200c\u062f\u0627\u0646"], "es": ["papelera", "contenedor de basura", "cubo de la basura"]}, "examples": [["memoru, ke rubujo kaj ru\u011da krajono estas la plej \u015datataj kolegoj de \u0109iu redaktoro!", "(Paul Gubbins)"]], "subdefinitions": []}], "root": "rub", "primary": false}, "pomujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio rozacoj (Malus), unu specio (Malus domestica) estas kulturata en multaj varia\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u044f\u0431\u043b\u044b\u043d\u044f"], "fr": ["pommier"], "nl": ["appelboom"], "ru": ["\u044f\u0431\u043b\u043e\u043d\u044f"], "ca": ["pomera"], "de": ["Apfelbaum"], "sv": ["\u00e4ppeltr\u00e4d"], "hu": ["almafa"], "fa": ["\u062f\u0631\u062e\u062a \u0633\u06cc\u0628"], "pl": ["jab\u0142o\u0144"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pom", "primary": false}, "akvolilio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vegeta\u0135o kreskanta en mar\u0109oj, kun flavaj floroj kaj verdaj botelformaj fruktoj, genro el familio nimfeacoj (Nuphar).", "translations": {"ru": ["\u043a\u0443\u0431\u044b\u0448\u043a\u0430 (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435)", "\u0436\u0451\u043b\u0442\u0430\u044f \u043a\u0443\u0432\u0448\u0438\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["n\u00e9nuphar"], "nl": ["gele plomp"], "pt": ["g\u00f3lf\u00e3o", "aguap\u00e9", "gigoga", "golfo", "jigoga", "l\u00edrio-d'\u00e1gua"], "de": ["Teichrose", "Mummel"], "hu": ["tavir\u00f3zsa", "v\u00edzit\u00f6k"], "fa": ["\u0646\u06cc\u0644\u0648\u0641\u0631 \u0622\u0628\u06cc"], "pl": ["gr\u0105\u017cel \u017c\u00f3\u0142ty", "b\u0105czywie"]}, "examples": [["akvolilioj balanci\u011dadis sur la akvo", "Fabeloj, volumo 3, Ib kaj malgranda kristino"]], "subdefinitions": []}], "root": "lili", "primary": false}, "repu\u015di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) En kontra\u016dan direkton pu\u015di.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0448\u0442\u0443\u0440\u0445\u043d\u0443\u0446\u044c"], "fr": ["repousser"], "hu": ["visszal\u00f6k", "visszanyom"], "nl": ["terugdringen"], "ru": ["\u043e\u0442\u0442\u043e\u043b\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u0431\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["repu\u015di atakon, malamikojn", "Z"], ["repu\u015di iun kun malestimo", null], ["repu\u015di (refuti) argumenton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pu\u015d", "primary": false}, "hezito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nepovo decidi, alterna prefero al iu a\u016d alia eblo, ka\u016dzanta prokrastanton de ago.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u0433\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0445\u0456\u0441\u0442\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043d\u0435\u0440\u0430\u0448\u0443\u0447\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["h\u00e9sitation"], "pt": ["hesita\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u043a\u043e\u043b\u0435\u0431\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u043d\u0435\u0440\u0435\u0448\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Z\u00f6gern"], "it": ["esitazione"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hezit", "primary": false}, "heziti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Pro dubo \u015danceli\u011di, halti; ne scii certe, \u0109u oni faros a\u016d diros ion, a\u016d ne.", "translations": {"el": ["\u03b4\u03b9\u03c3\u03c4\u03ac\u03b6\u03c9"], "fr": ["h\u00e9siter"], "bg": ["\u0431\u0430\u0432\u044f \u0441\u0435"], "nl": ["aarzelen"], "pt": ["hesitar", "vacilar"], "be": ["\u0432\u0430\u0433\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0445\u0456\u0441\u0442\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0431\u044b\u0446\u044c \u0443 \u043d\u0435\u0440\u0430\u0448\u0443\u0447\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456"], "de": ["z\u00f6gern", "zaudern"], "sv": ["tveka"], "it": ["esitare", "titubare"], "en": ["hesitate"], "pl": ["waha\u0107 si\u0119"], "ru": ["\u043a\u043e\u043b\u0435\u0431\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043d\u0435 \u0440\u0435\u0448\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "es": ["titubear", "vacilar"]}, "examples": [["heziti inter du decidoj, partioj", null], ["heziti kun respondo", "Z"], ["heziti pri la finado", null], ["heziti deklamante rolon", null], ["mi hezitas preni sur min tiun taskon", null], ["tiu rimarko forte hezitigis min", null], ["hezitaj respondoj, pa\u015doj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hezit", "primary": true}, "hierodulino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sankta mal\u0109astistino oficanta apud templo, kiaj estis en iuj antikvaj religioj de Okcidenta Azio.", "translations": {"fr": ["hi\u00e9rodule (f\u00e9minin)"], "it": ["ierodulo (femmina)"], "pt": ["hierodula"]}, "examples": [["la karavano konsistis el tri aroj, nome, kelke da pastroj kaj hierodulinoj", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 9a, Aventura voja\u011do"]], "subdefinitions": []}], "root": "hierodul", "primary": false}, "maldekstra klaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de grupo G rilate al subgrupo H de \u011di kaj elemento a\u2208G) Aro de \u0109iuj elementoj de la tipo a.h, kie h\u2208H; simb. aH.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0435\u0432\u043e\u0441\u0442\u043e\u0440\u043e\u043d\u043d\u0438\u0439 \u0441\u043c\u0435\u0436\u043d\u044b\u0439 \u043a\u043b\u0430\u0441\u0441"], "fr": ["classe (lat\u00e9rale) \u00e0 gauche"], "en": ["left coset"], "de": ["linksseitige Nebenklasse", "linksseitige Restklasse", "linke Nebenklasse", "linke Restklasse"], "pl": ["warstwa lewostronna"]}, "examples": [["maldekstra klaso estas ekvivalento-klaso la\u016d la rilato x-1.y\u2208H", null]], "subdefinitions": []}], "root": "klas", "primary": false}, "Argona\u016dtoj": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Argona\u016dtoj signifas \u00abnavigantoj per Argo\u00bb"], "primary definition": "Grupo de 55 helenaj herooj, kiu partoprenis sub la gvidado de Jazono al la ekspedicio en Kol\u0125idon por preni la Oran \u015caffelon. La kolektiva nomo devenas de Argo, kiu estas la nomo de la \u015dipo, kaj la grupo entenas la plej famajn mitologiajn personojn anta\u016d la homera Troja milito. El ili: Jazono, Heraklo, Orfeo, la \u011demeloj Kastoro kaj Polukso, Laerto, Ojleo, Telamono, Meleagro, kaj fine Atalanto (la ununura virino en la grupo).", "translations": {"el": ["\u0391\u03c1\u03b3\u03bf\u03bd\u03b1\u03cd\u03c4\u03b1\u03b9"], "nl": ["Argonauten"], "it": ["Argonauti"], "pl": ["Argonauci"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Argona\u016dt", "primary": false}, "maorio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de la pralo\u011da popolo de Nov-Zelando.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043e\u0440\u044b"], "fr": ["maori (subst.)"], "bg": ["\u043c\u0430\u043e\u0440\u0438"], "nl": ["maori (zn.)"], "pt": ["maori"], "ru": ["\u043c\u0430\u043e\u0440\u0438"], "de": ["Maori"], "hu": ["maori"]}, "examples": [["kompensi la maljusta\u0135ojn [...] kontra\u016d la maorioj ekde 1840 kiam la brita registaro kaj la maoriaj triboj interkonsentis pri la kondi\u0109oj por divido de regpovo", "Donald Rogers: Ekonomia miraklo a\u016d malsano?, Monatojaro 1997a, numero 2a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "maori", "primary": true}, "levponto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La donitaj ekzemploj \u015dajnas montri al kastelaj levpontoj, kiuj fakte estas baskulpontoj. Sed ekzistas alia speco de levponto, \u0109e kiu la planko levi\u011das per vertikala translacia movo. Ne estas klare, kiel tiaj \u0109i pontoj nomi\u011das en Esperanto."], "primary definition": "Ponto, kies planko povas levi\u011di kaj mallevi\u011di.", "translations": {"fr": ["pont-levis"], "nl": ["ophaalbrug"], "pl": ["most podnoszony"]}, "examples": [["\u0109e la granda lago, staris malnova kastelo, \u0109irka\u016dita de profunda foso tute apude de la levponto staris maljuna saliko", "Fabeloj, volumo 3, \u0108io sur sian \u011dustan lokon!"], ["mi hastis anta\u016den por vidi \u011din pla\u016ddi en la \u0109irka\u016dfosa\u0135on tuj anta\u016d la fermita levponto", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato, \u0109apitro 25"]], "subdefinitions": []}], "root": "pont", "primary": false}, "transfuzejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko aran\u011dita por transfuzado.", "translations": {"fr": ["centre de transfusion sanguine"], "nl": ["bloedtransfusiecentrum"], "it": ["centro trasfusionale"], "hu": ["transzf\u00fazi\u00f3s k\u00f6zpont"]}, "examples": [["mi mem vidis tiujn malfeli\u0109ulojn en transfuzejo vagantajn inter sangdonantoj kaj petantajn pri necesa sangogrupo", "D. Bre\u0109alov, Ma\u015da, 2009-06-03"]], "subdefinitions": []}], "root": "transfuz", "primary": false}, "antipirino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Blanka amara pulvoro eltirata el terkarbo kaj uzata kontra\u016d febro kaj ne\u016dralgio.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0442\u044b\u043f\u0456\u0440\u044b\u043d"], "fr": ["antipyrine"], "en": ["antipyrine"], "ru": ["\u0430\u043d\u0442\u0438\u043f\u0438\u0440\u0438\u043d"], "ca": ["antipirina"], "de": ["Antipyrin"], "es": ["antipirina"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "antipirin", "primary": true}, "listo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Serio da nomoj de personoj a\u016d aferoj, diritaj a\u016d skribitaj unu post alia.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043f\u0456\u0441"], "fr": ["liste"], "en": ["list"], "nl": ["lijst"], "pt": ["lista"], "el": ["\u03bb\u03af\u03c3\u03c4\u03b1"], "de": ["Liste"], "hu": ["jegyz\u00e9k", "lista", "lajstrom"], "sk": ["zoznam"], "ku": ["l\u00eeste"], "ru": ["\u0441\u043f\u0438\u0441\u043e\u043a"], "es": ["lista"], "he": ["\u05e8\u05e9\u05d9\u05de\u05d4"]}, "examples": [["listo da kandidatoj, da varoj", null], ["prezlisto", null], ["mi aran\u011das liston en alfabeta ordo", "La Kiso kaj dek tri aliaj noveloj, poetoj kaj homoj"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tre elasta datumstrukturo prezentebla kiel sinsekvo da objektoj, \u0109iu el kiuj povas esti simpla datumo (\u00abatoma\u00bb listano) a\u016d listo. Malkiel en ordinara tabelo oni povas alpendigi novajn listanojn a\u016d forpreni iujn enestantajn.", "translations": {}, "examples": [["prezenti arbon per listo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "list", "primary": true}, "glacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Akvo malfluidigita, solidigita per malvarmo.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0451\u0434"], "fr": ["glace (eau gel\u00e9e)"], "bg": ["\u043b\u0435\u0434"], "nl": ["ijs"], "pt": ["gelo"], "de": ["Eis"], "tr": ["buz"], "sv": ["is"], "hu": ["j\u00e9g"], "en": ["ice"], "es": ["hielo"], "pl": ["l\u00f3d"]}, "examples": [["en la printempo la glacio kaj la ne\u011do fluidi\u011das", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 39"], ["la rivero forrulas glacion", null], ["artefarita glacio", null], ["konstrui kastelon sur glacio", "Proverbaro esperanta"], ["\u015dia alveno disrompis la glacion de la \u011disnuna rigida konversacio", "Z"], ["mielo sur lango kaj glacio en koro", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "glaci", "primary": true}, "ka\u016dterizilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Me\u0125anika rimedo por brulkuraci karnon.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0443\u0442\u0435\u0440", "\u043f\u0440\u0438\u0436\u0438\u0433\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["caut\u00e8re (instrument)"], "en": ["cautery"], "nl": ["brandijzer"], "ca": ["cauteri"], "de": ["Kauter"], "hu": ["kauter"], "es": ["cauterio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ka\u016dteriz", "primary": false}, "kenopodiacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Chenopodiaceae).", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u0440\u043e\u0432\u044b\u0435"], "fr": ["ch\u00e9nopodiac\u00e9es"], "en": ["the goosefoot family"], "nl": ["ganzevoetfamilie"], "de": ["G\u00e4nsefu\u00dfgew\u00e4chse"], "sv": ["m\u00e5llv\u00e4xter"], "hu": ["libatopf\u00e9l\u00e9k"], "pl": ["komosowate"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kenopodiac", "primary": true}, "glacia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karakterizata per glacio.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0435\u0434\u044f\u043d\u043e\u0439", "\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u044b\u0439"], "fr": ["glac\u00e9 (froid)", "glaciaire", "glacial"], "en": ["icy"], "nl": ["ijzig"], "pt": ["glacial"], "de": ["Eis-"], "hu": ["j\u00e9g-", "jeges"]}, "examples": [["glacia praepoko", null], ["glaciaj maroj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malvarmega.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0435\u0434\u044f\u043d\u043e\u0439"], "de": ["eisig"], "nl": ["ijskoud"], "pt": ["g\u00e9lido"], "hu": ["j\u00e9ghideg"]}, "examples": [["glacia vento", null], ["glacia viza\u011do", null], ["glacia akcepto", null], ["la glacia tavolo da anta\u016dju\u011doj de la mondo estas rompita", "(Zamenhof, Parolo anta\u016d la Tria Kongreso Esperantista en Cambridge, 1907)"]], "subdefinitions": []}], "root": "glaci", "primary": false}, "aerofloto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La tuta aviadilaro de unu lando.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0432\u0435\u0442\u0440\u0430\u043d\u044b \u0444\u043b\u043e\u0442", "\u0430\u044d\u0440\u0430\u0444\u043b\u043e\u0442"], "fr": ["flotte a\u00e9rienne"], "nl": ["luchtvloot"], "ru": ["\u0432\u043e\u0437\u0434\u0443\u0448\u043d\u044b\u0439 \u0444\u043b\u043e\u0442", "\u0430\u044d\u0440\u043e\u0444\u043b\u043e\u0442"], "de": ["Luftflotte"], "it": ["flotta aerea"], "es": ["flota a\u00e9rea"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flot", "primary": false}, "nomkarto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0432\u0438\u0437\u0438\u0442\u043d\u0430\u044f \u043a\u0430\u0440\u0442\u043e\u0447\u043a\u0430", "\u0432\u0438\u0437\u0438\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["carte de visite"], "en": ["business card"], "nl": ["naamkaartje", "visitekaartje"], "de": ["Visitenkarte"], "tr": ["kartvizit"], "hu": ["n\u00e9vjegyk\u00e1rtya"], "pl": ["wizyt\u00f3wka", "karta wizytowa (przest.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kart", "primary": false}, "elektrodinamometro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato, kiu metita en elektrodinamikan efikon inter du cirkvitoj, servas por mezuri kurenton, tension a\u016d alian elektran forton.", "translations": {"be": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u0430\u0434\u044b\u043d\u0430\u043c\u043e\u043c\u044d\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["\u00e9lectrodynamom\u00e8tre"], "hu": ["elektrodinamom\u00e9ter"], "pt": ["eletrodinam\u00f4metro"], "ru": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u043e\u0434\u0438\u043d\u0430\u043c\u043e\u043c\u0435\u0442\u0440"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "elektrodinamometr", "primary": true}, "vizitkarto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karto kun nomo, adreso kaj aliaj personaj a\u016d profesiaj informoj, donata okaze de vizito a\u016d unua renkonto por faciligi postajn kontaktojn.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0438\u0437\u0438\u0442\u043d\u0430\u044f \u043a\u0430\u0440\u0442\u043e\u0447\u043a\u0430", "\u0432\u0438\u0437\u0438\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["carte de visite"], "en": ["business card"], "nl": ["naamkaartje", "visitekaartje"], "de": ["Visitenkarte"], "pl": ["wizyt\u00f3wka", "karta wizytowa (przest.)"], "hu": ["vizitk\u00e1rtya"]}, "examples": [["se mi scius la familinomon! ne finlegis mi \u011din sur la vizitkarto", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 5a, p. 53a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kart", "primary": false}, "Beringa Maro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La plej norda maro Pacifika.", "translations": {"be": ["\u0411\u044d\u0440\u044b\u043d\u0433\u0430\u0432\u0430 \u043c\u043e\u0440\u0430"], "fr": ["Mer de Bering"], "en": ["Bering Sea"], "nl": ["Beringzee"], "ru": ["\u0411\u0435\u0440\u0438\u043d\u0433\u043e\u0432o \u043c\u043e\u0440\u0435"], "de": ["Beringsee"], "hu": ["Bering-tenger"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mar", "primary": false}, "irigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari, ke iu a\u016d io movi\u011du de unu loko al alia.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 \u0432 \u0434\u0432\u0438\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u0443\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c \u0432 \u0445\u043e\u0434", "\u0437\u0430\u043f\u0443\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["faire aller", "faire marcher", "faire fonctionner", "conduire (faire aller)"], "nl": ["aandrijven", "doen gaan"], "pt": ["fazer ir"], "de": ["f\u00fchren"], "hu": ["j\u00e1rat", "menet"], "pl": ["uruchomi\u0107"]}, "examples": [["mi irigos vin sur rekta vojstreko", "La Malnova TestamentoSentencoj 4:11"], ["irigi veturilon", null], ["la motoro irigas la a\u016dtomobilon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Fari, ke io funkciu.", "translations": {"de": ["in Gang bringen"], "nl": ["doen gaan"], "hu": ["m\u0171k\u00f6dtet"]}, "examples": [["irigi motoron", null], ["la rivero irigas la muelilon", null], ["mi ne povus irigi tiun horlo\u011don", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ebligi, ke iu a\u016d io iru.", "translations": {"nl": ["leiden"], "hu": ["vezet"]}, "examples": [["tiu vojo irigas al la urbo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ir", "primary": false}, "geografiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri geografio.", "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444"], "fr": ["g\u00e9ographe"], "bg": ["\u0433\u0435\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444"], "nl": ["geograaf", "aardrijkskundige"], "pt": ["ge\u00f3grafo"], "ru": ["\u0433\u0435\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444"], "de": ["Geograph"], "en": ["geographer"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "geografi", "primary": false}, "neprigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Absolute necesigi.", "translations": {"be": ["\u0437\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u0430\u0431\u0430\u0432\u044f\u0437\u043a\u043e\u0432\u044b\u043c"], "fr": ["exiger (rendre in\u00e9vitable)", "imposer (rendre in\u00e9vitable)", "postuler (rendre in\u00e9vitable)"], "nl": ["noodzakelijk maken"], "ru": ["\u0441\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u043d\u0435\u043f\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b\u043c", "\u0441\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u043e\u0431\u044f\u0437\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u043c"], "de": ["zwingend nach sich ziehen", "unabdingbar machen"], "es": ["hacer necesario algo", "insoslayabilizar"], "hu": ["okvetlen\u00fcl sz\u00fcks\u00e9gess\u00e9 tesz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nepr", "primary": false}, "komputisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0433\u0440\u0430\u043c\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["programmeur"], "en": ["programmer"], "nl": ["programmeur"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0433\u0440\u0430\u043c\u043c\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Programmierer"], "hu": ["programoz\u00f3"], "sk": ["program\u00e1tor"]}, "examples": [["la verko certe interesos matematikistojn kaj komputistojn", "-, La mistera teoremo \u2013 nun en Esperanto (Marty Rajmondo, La granda teoremo de Fermat), Monato, jaro 1998a, numero 3a, p. 19a"]], "subdefinitions": []}], "root": "komput", "primary": false}, "granato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frukto de granatarbo, kun multaj internaj rozkoloraj \u0109eloj kaj abunda dol\u0109a suko.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0430\u043d\u0430\u0442 (\u043f\u043b\u043e\u0434)"], "fr": ["grenade (fruit)"], "nl": ["granaat (fruit)", "granaatappel"], "pt": ["rom\u00e3"], "ru": ["\u0433\u0440\u0430\u043d\u0430\u0442 (\u043f\u043b\u043e\u0434)"], "de": ["Granatapfel"], "tr": ["nar"], "hu": ["gr\u00e1n\u00e1talma", "pomagr\u00e1n\u00e1t"], "fa": ["\u0627\u0646\u0627\u0631"], "es": ["granada"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "granat", "primary": true}, "blindigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senigi momente a\u016d definitive je la vidkapablo.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043b\u044f\u043f\u0456\u0446\u044c", "\u0430\u0441\u044c\u043b\u044f\u043f\u043b\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["aveugler"], "nl": ["verblinden"], "ru": ["\u043e\u0441\u043b\u0435\u043f\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0441\u043b\u0435\u043f\u043b\u044f\u0442\u044c"], "de": ["blenden"], "sv": ["bl\u00e4nda"], "hu": ["megvak\u00edt"], "sk": ["oslepi\u0165"], "es": ["cegar"], "br": ["dalla\u00f1"], "pl": ["o\u015blepi\u0107"]}, "examples": [["la eksplodo blindigis laboriston", null], ["rekte rigardi la sunon blindigas", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Konfuzi la ju\u011dkapablon, senigi je sagaco.", "translations": {"sk": ["zaslepi\u0165"], "pl": ["za\u015blepi\u0107"], "hu": ["elvak\u00edt"]}, "examples": [["blindigita de pasio, de rutino, de partieco, de siaj teorioj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "blind", "primary": false}, "fosa\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fosita, ordinare longa kava\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u044f\u043c\u0430", "\u0442\u0440\u0430\u043d\u0448\u0435\u044f"], "fr": ["fosse", "tranch\u00e9e"], "en": ["ditch", "hole", "trench"], "nl": ["kuil", "greppel"], "de": ["Graben"], "hu": ["\u00e1rok"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fos", "primary": false}, "kupristo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metiisto kiu faras a\u0135ojn, ekz., kaldronojn, el kupro.", "translations": {"be": ["\u043c\u0435\u0434\u043d\u0456\u043a"], "en": ["coppersmith"], "nl": ["koperslager"], "br": ["kouevrour"], "ru": ["\u043c\u0435\u0434\u043d\u0438\u043a", "\u043a\u043e\u0442\u0435\u043b\u044c\u0449\u0438\u043a"], "de": ["K\u00fcfer", "Kupferschmied"], "hu": ["r\u00e9zm\u0171ves"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kupr", "primary": false}, "Mi\u0125aelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo hebredevena.", "translations": {"el": ["\u039c\u03b9\u03c7\u03b1\u03ae\u03bb"], "fr": ["Michel"], "bg": ["\u041c\u0438\u0445\u0430\u0438\u043b"], "pt": ["Miguel"], "ru": ["\u041c\u0438\u0445\u0430\u0438\u043b"], "de": ["Michael"], "it": ["Michele"], "en": ["Michael"], "br": ["Mikael"], "pl": ["Micha\u0142"]}, "examples": [["\u00abMi\u0109jo\u00bb estas karesformo de la nomo Mi\u0125aelo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "Mi\u0125ael", "primary": true}, "a\u016dtografo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Skriba\u0135o propramane farita de iu persono mem.", "translations": {"be": ["\u0430\u045e\u0442\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444"], "fr": ["autographe"], "en": ["autograph"], "ru": ["\u0430\u0432\u0442\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444"], "de": ["Unterschrift", "eigenh\u00e4ndige Unterschrift", "Autogramm"], "es": ["aut\u00f3grafo"], "hu": ["autogr\u00e1f", "saj\u00e1t kez\u0171 \u00edr\u00e1s"]}, "examples": [["kolekto da a\u016dtografoj", null], ["a\u016dtografa dokumento", null]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dtograf", "primary": true}, "tirana": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senindulge kaj kruele trudordona.", "translations": {"be": ["\u0442\u044b\u0440\u0430\u043d\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["tyrannique"], "en": ["tyrannical"], "nl": ["tiranniek"], "ru": ["\u0442\u0438\u0440\u0430\u043d\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["tyrannisch"], "hu": ["zsarnoki", "\u00f6nk\u00e9ny\u00fari", "tirannikus"]}, "examples": [["tirana povo", null], ["tirane regi", null], ["tiranaj ordonoj", null], ["tiranaj kutimoj", null], ["lia tiraneco transiris la limojn", null], ["tiraneco de la modo", null], ["tirani iun per tedaj vizitoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "tiran", "primary": false}, "kruci\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sin renkonti transverse, formante krucon.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044b\u0436\u0430\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0441\u043a\u0440\u044b\u0436\u0430\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u0441\u044f\u0447\u044b\u0441\u044f"], "fr": ["se croiser"], "nl": ["cross", "kruisen"], "ru": ["\u0441\u043a\u0440\u0435\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0441\u0435\u0447\u044c\u0441\u044f"], "de": ["sich kreuzen"], "pl": ["przecina\u0107 si\u0119"], "hu": ["keresztez\u0151dik"]}, "examples": [["la vojo al Parizo kruci\u011das kun tiu al Praha", null], ["via letero kruci\u011dis kun la mia", null], ["plej diversaj interesoj kaj pasioj, plej diversaj deziroj kaj celadoj volvi\u011dadas kaj kruci\u011dadas en tiuj miloj da kapoj", "Z"], ["kruc(i\u011d)o de vojoj", "Z"], ["kruci\u011dado de rasoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"en": ["cross"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kruc", "primary": false}, "traktorio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ebena kurbo, elvolvanto de kateno.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0430\u043a\u0442\u0440\u044b\u0441\u0430"], "fr": ["tractrice (math.)"], "en": ["tractrix"], "pt": ["tratriz", "trat\u00f3ria"], "ru": ["\u0442\u0440\u0430\u043a\u0442\u0440\u0438\u0441\u0430"], "de": ["Traktrix"], "hu": ["h\u00faz\u00f3g\u00f6rbe", "traktrix"], "pl": ["traktrysa"]}, "examples": [["la distanco inter ajna punkto de traktorio kaj la punkto de \u011dia asimptoto, kie pasas la tan\u011danto \u0109e tiu punkto, estas konstanta", null]], "subdefinitions": []}], "root": "traktori", "primary": true}, "programisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri programado.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0433\u0440\u0430\u043c\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["programmeur"], "bg": ["\u043f\u0440\u043e\u0433\u0440\u0430\u043c\u0438\u0441\u0442"], "nl": ["programmeur"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0433\u0440\u0430\u043c\u043c\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Programmierer"], "sv": ["programmerare"], "hu": ["programoz\u00f3"], "en": ["programmer"], "es": ["programador"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "program", "primary": false}, "tirano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En antikva Grekujo, homo, kiu uzurpis la absolutan regpovon en iu civito, sed kies a\u016dtoritato posedis nenian religian karakteron.", "translations": {"be": ["\u0442\u044b\u0440\u0430\u043d"], "fr": ["tyran"], "en": ["tyrant"], "nl": ["tiran"], "ru": ["\u0442\u0438\u0440\u0430\u043d"], "de": ["Tyrann"], "hu": ["t\u00fcrannosz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Maljusta kaj kruela regnestro.", "translations": {"pl": ["tyran", "ciemi\u0119\u017cca"], "hu": ["zsarnok", "\u00f6nk\u00e9nyuralkod\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Senindulge kaj kruele ordonema homo.", "translations": {"pl": ["tyran", "ciemi\u0119\u017cca"], "hu": ["zsarnok", "\u00f6nk\u00e9ny\u00far", "tirannus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tiran", "primary": true}, "surjekcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tia bildigo, ke \u0109iu elemento de la celo-aro estas bildo de iu elemento el la fonto-aro.", "translations": {"be": ["\u0441\u044e\u0440'\u0435\u043a\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["surjection", "application surjective"], "en": ["surjection", "onto function"], "nl": ["surjectie"], "pt": ["sobreje\u00e7\u00e3o", "aplica\u00e7\u00e3o sobrejetiva"], "ru": ["\u043e\u0442\u043e\u0431\u0440\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435 \u00ab\u043d\u0430\u00bb", "\u0441\u044e\u0440\u044a\u0435\u043a\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Surjektion"], "it": ["suriezione", "funzione suriettiva"], "hu": ["r\u00e1k\u00e9pez\u00e9s", "sz\u00fcrjekci\u00f3"], "fa": ["\u067e\u0648\u0634\u0627\u06cc\u06cc", "\u0646\u06af\u0627\u0634\u062a \u067e\u0648\u0634\u0627"], "pl": ["surjekcja", "funkcja surjektywna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "surjekci", "primary": true}, "kvadrigo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antikva greka a\u016d romia durada \u0109aro tirata de kvar \u0109evaloj, kun staranta veturigisto, uzata en vetkuroj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0432\u0430\u0434\u0440\u044b\u0433\u0430"], "fr": ["quadrige"], "en": ["quadriga"], "nl": ["quadriga"], "pt": ["quadriga"], "ru": ["\u043a\u0432\u0430\u0434\u0440\u0438\u0433\u0430"], "de": ["Quadriga"], "it": ["quadriga"], "hu": ["quadriga"], "uk": ["\u043a\u0432\u0430\u0434\u0440\u0438\u0433\u0430"], "fi": ["quadriga", "(antiikin) nelivaljakko"], "es": ["cuadriga"]}, "examples": [["atinginte grandegan fontanon, starantan en la mezo de du kruci\u011dantaj vojoj, li deiris de la kvadrigo", "H. Sienkewicz, trad. L. Zamenhof, Quo vadis?, 1933"]], "subdefinitions": []}], "root": "kvadrig", "primary": true}, "surjekcia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri bildigo) Havanta la ecojn de surjekcio.", "translations": {"be": ["\u0441\u044e\u0440'\u0435\u0442\u044b\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["surjectif"], "en": ["surjective"], "nl": ["surjectief"], "pt": ["sobrejetivo"], "ru": ["\u0441\u044e\u0440\u044a\u0435\u043a\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439"], "de": ["surjektiv"], "it": ["suriettivo"], "hu": ["r\u00e1k\u00e9pez\u0151", "sz\u00fcrjekt\u00edv"], "fa": ["\u067e\u0648\u0634\u0627"], "pl": ["surjektywny"]}, "examples": [["la bildigo, kiu \u0135etas reelon al \u011dia kvadrato ne estas surjekcia", null]], "subdefinitions": []}], "root": "surjekci", "primary": false}, "topografiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri topografio: topografo", "translations": {"fr": ["topographe"], "en": ["topographer"], "pl": ["topograf"]}, "examples": [["oni pensas, ke estas la labora\u0135o de Demetrio la Topografiisto, helena artisto de Ptolemea Egiptio", "Vikipedio, artikolo \u00abNila Mozaiko de Palestrina\u00bb, 2006-12-31"]], "subdefinitions": []}], "root": "topografi", "primary": false}, "rektifebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri kurbo) Tia, ke eblas kalkuli \u011dian longon.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043f\u0440\u044f\u043c\u043b\u044f\u0435\u043c\u0430\u044f (\u043a\u0440\u0438\u0432\u0430\u044f)"], "fr": ["(courbe) rectifiable"], "en": ["rectifiable (curve)"], "de": ["rektifizierbar (-e Kurve)"], "hu": ["kiegyenes\u00edthet\u0151 (g\u00f6rbe)"], "pl": ["(krzywa) prostowalna", "(krzywa) rektyfikowalna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rektif", "primary": false}, "gratvundi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vundi gratante.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0440\u0430\u043f\u0430\u0446\u044c (\u043f\u0430\u0440\u0430\u043d\u0456\u0446\u044c)"], "fr": ["griffer (\u00e9gratigner)", "\u00e9gratigner", "\u00e9rafler (\u00e9gratigner)"], "nl": ["schrammen"], "pt": ["escoriar"], "ru": ["\u043f\u043e\u0446\u0430\u0440\u0430\u043f\u0430\u0442\u044c"], "tr": ["pen\u00e7elemek", "t\u0131rmalamak"], "sv": ["kl\u00f6sa"], "pl": ["podrapa\u0107", "zadrapa\u0107"]}, "examples": [["gratvundi al iu la viza\u011don", null], ["gratvundo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "grat", "primary": false}, "duelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Anta\u016dkonsentita batalo inter du personoj pro privata malpaco.", "translations": {"be": ["\u0434\u0443\u044d\u043b\u044c"], "fr": ["duel"], "bg": ["\u0434\u0443\u0435\u043b"], "pt": ["duelo"], "ru": ["\u0434\u0443\u044d\u043b\u044c"], "de": ["Duell", "Zweikampf"], "hu": ["p\u00e1rbaj"], "en": ["duel"], "es": ["duelo"], "pl": ["pojedynek"]}, "examples": [["inviti iun al duelo", null], ["duelatestantoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "duel", "primary": true}, "dueli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Regule batali duope \u011dis vundado a\u016d mortigo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0440\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f \u043d\u0430 \u0434\u0443\u044d\u043b\u0438"], "fr": ["se battre en duel"], "pt": ["duelar"], "de": ["sich duellieren", "einen Zweikampf austragen", "einen Zweikampf ausfechten"], "pl": ["pojedynkowa\u0107 si\u0119"], "hu": ["p\u00e1rbajozik"]}, "examples": [["mi decidis dueli kun vi", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 24a, p. 154a"]], "subdefinitions": []}], "root": "duel", "primary": false}, "kuracilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108io, kion kuracisto uzas por resanigi malsanulon.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0435\u043a\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["rem\u00e8de"], "bg": ["\u043b\u0435\u043a\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u043e"], "nl": ["medicijn", "remedie", "geneesmiddel"], "be": ["\u043b\u044f\u043a\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u0430", "\u043b\u0435\u043a\u0456"], "de": ["Heilmittel", "Medizin", "Arznei"], "hu": ["gy\u00f3gyeszk\u00f6z"], "en": ["remedy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "medicina\u0135o, resanigilo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kurac", "primary": false}, "ekvatorialo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Teleskopo turni\u011danta \u0109irka\u016d akso paralela al la tera akso, kun sama angula rapideco kiel la tero k kiu ebligas observi la movon de la astroj.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0432\u0430\u0442\u0430\u0440\u044b\u044f\u043b"], "fr": ["\u00e9quatorial (t\u00e9lescope)"], "pt": ["equatorial"], "ru": ["\u044d\u043a\u0432\u0430\u0442\u043e\u0440\u0438\u0430\u043b"], "de": ["\u00c4quatorial"], "hu": ["ekvatori\u00e1l"], "pl": ["ekwatoria\u0142"], "es": ["ecuatorial (telescopio)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekvatorial", "primary": true}, "anta\u016dtimo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Timo pro io okazonta.", "translations": {"be": ["\u0431\u043e\u044f\u0437\u044c", "\u0430\u0441\u044c\u0446\u044f\u0440\u043e\u0433\u0430"], "fr": ["appr\u00e9hension (crainte)"], "hu": ["aggodalom", "f\u00e9lelem"], "pl": ["l\u0119k", "obawa"], "ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u0445 (\u0437\u0430\u0440\u0430\u043d\u0435\u0435)", "\u0431\u043e\u044f\u0437\u043d\u044c (\u0437\u0430\u0440\u0430\u043d\u0435\u0435)"]}, "examples": [["ne pravi\u011dis la anta\u016dtimo de la prokuratoro pri eventuala tumulto dum la ekzekuto", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 16a, p. 149a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tim", "primary": false}, "fiksilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Me\u0125anika aran\u011da\u0135o por fiksi ion en dezirata pozicio: agrafo, krampo, najlo kaj tiel plu.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u0440\u0435\u043f\u0430", "\u0444\u0438\u043a\u0441\u0430\u0442\u043e\u0440", "\u043a\u0440\u0435\u043f\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["fixation (m\u00e9ca.)"], "en": ["fixer"], "de": ["Befestigung", "Befestigungsstift", "Fixierung"], "pl": ["mocowanie"], "hu": ["r\u00f6gz\u00edt\u0151", "r\u00f6gz\u00edt\u0151elem"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia\u0135o por fiksi, fotografa\u0135ojn.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0438\u043a\u0441\u0430\u0436"], "fr": ["fixatif (subst.)"], "de": ["Fixierer", "Fixiermittel"], "hu": ["r\u00f6gz\u00edt\u0151szer", "fix\u00e1l\u00f3szer", "fix\u00edrs\u00f3"], "es": ["fijador"], "pl": ["utrwalacz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fiks", "primary": false}, "uro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sova\u011da e\u016dropa bovo (Bos primigenius) malaperinta en la 18a jarcento.", "translations": {"be": ["\u0437\u0443\u0431\u0430\u0440"], "fr": ["aurochs"], "en": ["aurochs"], "nl": ["oeros"], "pt": ["auroque"], "ru": ["\u0437\u0443\u0431\u0440"], "de": ["Ur", "Auerochse"], "it": ["uro"], "hu": ["\u0151stulok"], "lat": ["Bos urus"], "fi": ["alkuh\u00e4rk\u00e4"], "es": ["uro"]}, "examples": [["arbaregoj, kie kuras \u011dis nun sova\u011daj urbovoj", "Vivo de Zamenhof \u0109apitro 1a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ur", "primary": true}, "cimo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el hemipteroj.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u043e\u043f"], "en": ["hemipteran"], "ru": ["\u043a\u043b\u043e\u043f"], "de": ["Wanze"], "it": ["cimice"], "hu": ["poloska"], "pl": ["pluskwa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio cimedoj (Cimex).", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u043e\u043f"], "fr": ["punaise (insecte)"], "en": ["bedbug"], "pt": ["percevejo"], "ru": ["\u043a\u043b\u043e\u043f"], "de": ["Plattwanze"], "it": ["cimici (ematofaghe)"], "hu": ["poloska"], "pl": ["pluskwa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0134argona vorto por miso, eraro, programa fu\u015do (neevitebla tradukprunto el la angla).", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043c\u044b\u043b\u043a\u0430 (\u0443 \u043f\u0440\u0430\u0433\u0440\u0430\u043c\u0435)", "\u0431\u043b\u044b\u0445\u0430", "\u0431\u0430\u0433", "\u0437\u0431\u043e\u0439", "\u0433\u043b\u044e\u043a"], "fr": ["bogue"], "en": ["bug"], "ru": ["\u043e\u0448\u0438\u0431\u043a\u0430", "\u0441\u0431\u043e\u0439", "\u0436\u0443\u043a", "\u0433\u043b\u044e\u043a"], "de": ["Bug", "Fehler"], "it": ["baco (inf.)"], "hu": ["programhiba", "bug"], "pl": ["bug", "pluskwa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cim", "primary": true}, "anta\u016dtimi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Konsideri kiel balda\u016d okazontan ion malbonan kaj beda\u016drindan.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f (\u0437\u0430\u0440\u0430\u043d\u0435\u0435)", "\u0441\u0442\u0440\u0430\u0448\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f (\u0437\u0430\u0440\u0430\u043d\u0435\u0435)"], "fr": ["appr\u00e9hender (craindre)"], "de": ["bef\u00fcrchten"], "pl": ["l\u0119ka\u0107 si\u0119", "obawia\u0107 si\u0119", "trwo\u017cy\u0107 si\u0119"], "hu": ["agg\u00f3dik", "tart t\u0151le"]}, "examples": [["tio, kion anta\u016dtimis Ivano, reali\u011dis: lia aspekto ekscitis skandalan interesi\u011don", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 4a, p. 45a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tim", "primary": false}, "finfine": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Post intera\u0135oj, baroj a\u016d longa atendo, trankvilige.", "translations": {"ru": ["\u0432 \u043a\u043e\u043d\u0446\u0435 \u043a\u043e\u043d\u0446\u043e\u0432"], "fr": ["en d\u00e9finitive", "enfin!"], "nl": ["eindelijk"], "pl": ["ostatecznie", "wreszcie"], "hu": ["v\u00e9gre", "v\u00e9gre valah\u00e1ra"]}, "examples": [["mi devis ser\u0109i tiun \u0109i lokon Finfine mi retrovis la rojeton", "L. Karpunina, La linko, Monato, jaro 2002a, numero 10a, p. 28a"], ["mi laboris kiel gazetportisto, \u011dardena kaj mueleja laboristo, purigisto kaj domzorgisto. Sed finfine mi trovis agrablan laboron en bibliotekoj", "A. Rantanen, -, Monato, jaro 2002a, numero 12a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "fin", "primary": false}, "inda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Meritanta ion.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u0441\u0442\u043e\u0439\u043d\u044b\u0439", "\u0437\u0430\u0441\u043b\u0443\u0436\u0438\u0432\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439"], "fr": ["digne (de)", "passible (de)", "m\u00e9ritant (digne de)"], "nl": ["waard"], "pt": ["digno (adj.)"], "de": ["wert", "w\u00fcrdig", "lohnen"], "hu": ["m\u00e9lt\u00f3 (vmire)", "\u00e9rdemes (vmire)"]}, "examples": [["inda je kredo, puno, pri la\u016ddo, por rekompenco", null], ["la okazo estas inda je detala priskribo", null], ["ne estas inde perdi tempon por tio", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sammerita, samvalora kiel.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u0441\u0442\u043e\u0439\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u0442\u043e\u044f\u0449\u0438\u0439"], "nl": ["waardig"]}, "examples": [["filo inda je sia patro", "Z"], ["mi fari\u011dis inda vin", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Meritoplena, honorinda.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u0441\u0442\u043e\u0439\u043d\u044b\u0439"], "nl": ["waardig"]}, "examples": [["inda \u0109efo, karaktero, sintenado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ind", "primary": true}, "indi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Meriti.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u043e\u0438\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0441\u043b\u0443\u0436\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["\u00eatre digne (de)", "\u00eatre passible (de)", "m\u00e9riter", "valoir la peine"], "en": ["deserving"], "nl": ["waard zijn"], "pt": ["ser digno de"], "cs": ["b\u00fdt hoden"], "hu": ["m\u00e9lt\u00f3 (vmire)", "\u00e9rdemes (vmire)"]}, "examples": [["la suferoj de la nuna tempo ne indas komparon kun la gloro, kiu estas malka\u015dota al ni", "La Nova Testamento, Al la Romanoj 8:18"], ["por vi, pastro, nur tiu indas la kompaton, kiun man\u011das la pedikoj", "La Faraono, volumo 2, \u0109ap. 24"], ["ne indas zorgi pri tio", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 25"]], "subdefinitions": []}], "root": "ind", "primary": false}, "informatikisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["informaticien"], "de": ["Informatiker"], "nl": ["informaticus"]}, "examples": [["kiel informatikisto mi multe laboras kun datumbazoj", "santvi, [Hejs-forumo], 2005-12-22"]], "subdefinitions": []}], "root": "informatik", "primary": false}, "skuno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malpeza dumasta vel\u015dipo kun oblikvaj veloj.", "translations": {"be": ["\u0448\u0445\u0443\u043d\u0430"], "fr": ["go\u00e9lette", "schooner"], "en": ["schooner"], "nl": ["schoener"], "ru": ["\u0448\u0445\u0443\u043d\u0430"], "de": ["Schoner"], "hu": ["szk\u00faner", "k\u00e9t\u00e1rbocos haj\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skun", "primary": true}, "plorsingulti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ploregi kun singultoj.", "translations": {"be": ["\u0440\u044b\u0434\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u043b\u0430\u043a\u0430\u0446\u044c \u043d\u0430\u045e\u0437\u0440\u044b\u0434", "\u0443\u0441\u0445\u043b\u0456\u043f\u043d\u0443\u0446\u044c"], "fr": ["sangloter (avec hoquet)"], "nl": ["snikken"], "ru": ["\u0440\u044b\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043b\u0430\u043a\u0430\u0442\u044c \u043d\u0430\u0432\u0437\u0440\u044b\u0434", "\u0432\u0441\u0445\u043b\u0438\u043f\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["schluchzen"], "hu": ["zokog"]}, "examples": [["\u015di malla\u016dte plorsingultis, premante sin al lia brusto", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "singult", "primary": false}, "termoelektra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la transformi\u011do de varmo en elektron.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u0440\u043c\u0430\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u044b\u0447\u043d\u044b"], "nl": ["thermo-elektrisch"], "pt": ["termel\u00e9trico"], "ru": ["\u0442\u0435\u0440\u043c\u043e\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["thermoelektrisch"], "pl": ["termoelektryczny"], "hu": ["h\u0151elektromos", "termoelektromos"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "termoelektr", "primary": true}, "bufedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo senvostuloj (Bufonidae), kun veruka ha\u016dto.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u043f\u0443\u0445\u0456 (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "bg": ["\u043a\u0440\u0430\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438 \u0436\u0430\u0431\u0438 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "ru": ["\u0436\u0430\u0431\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Kr\u00f6ten"], "it": ["bufonidi"], "hu": ["varangyf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bufed", "primary": false}, "forlabori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Forigi, perdi, forgesi, dancante, laborante kaj tiel plu.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "for", "primary": false}, "varii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) \u015can\u011di\u011dadi la\u016d iu maniero sen da\u016dre perdi siajn esencajn trajtojn; \u015dan\u011di\u011di la\u016d nur kelkaj ecoj, sed ne la\u016d aliaj.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u0440'\u0456\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u043c\u044f\u043d\u044f\u0446\u0446\u0430", "\u0437\u044c\u043c\u0435\u043d\u044c\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u043c\u0435\u043d\u044c\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u0439\u043d\u0430\u0447\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0432\u0456\u0434\u0430\u0437\u044c\u043c\u0435\u043d\u044c\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["changer (intr.)", "varier"], "en": ["vary"], "nl": ["vari\u00ebren", "afwisselen"], "pt": ["variar"], "ru": ["\u0432\u0430\u0440\u044c\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0438\u0437\u043c\u0435\u043d\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["variieren"], "hu": ["v\u00e1ltozik", "v\u00e1ltakozik", "vari\u00e1l\u00f3dik"], "pl": ["zmienia\u0107 si\u0119"], "ro": ["a varia"], "es": ["variar (intr.)", "cambiar"]}, "examples": [["la signifo de tiu vorto varias de lingvo al lingvo", null], ["la kialoj varias de unu familio al alia, sed plej ofte temas pri ia kombino de la motivoj \u0109i-subaj", "J. Lindstedt Oftaj demandoj pri denaskaj Esperant-lingvanoj"], ["ilia muzikstilo tre varias kaj ili \u0109iam bonege distris la homojn", null], ["la rakonta teniko varias, de klasika kronikado \u0109e Auld \u011dis vigla dialogo \u0109e Guglielminetti", "S. Johansson Bela Bukedo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Deviadi de avera\u011do ene de certaj limoj; \u015dan\u011di\u011di la\u016d la valoro, la\u016dgrade.", "translations": {"nl": ["werken (v.hout)"]}, "examples": [["informoj pri nombroj de parolantoj varias en diversaj fontoj", "Landoj kaj lingvoj de la mon"], ["la prezo en urbaj hoteloj varias de 50 \u011dis 150 e\u016droj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vari", "primary": true}, "tipometro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Liniilo kun skalo por mezuri la tipografiajn punktojn, uzata \u0109e la kompostado.", "translations": {"de": ["Typometer"], "nl": ["typometer"], "pt": ["tip\u00f4metro", "prot\u00f3tipo"], "hu": ["bet\u0171nagys\u00e1g-m\u00e9r\u0151", "tipom\u00e9ter"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tipometr", "primary": true}, "debeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de \u0109iuj sumoj \u015dulditaj de iu al komercisto.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u0431\u044d\u0442"], "fr": ["d\u00e9bit (d'un compte)"], "en": ["debits"], "nl": ["debet"], "pt": ["d\u00e9bito", "deve (contabilidade)"], "ru": ["\u0434\u0435\u0431\u0435\u0442"], "de": ["Soll", "Debet", "R\u00fcckstand", "Schuld"], "hu": ["k\u00f6vetel\u00e9s (sz\u00e1ml\u00e1n)", "sz\u00e1mlak\u00f6vetel\u00e9s", "tartoz\u00e1s", "terhel\u00e9s"], "pl": ["debet", "d\u0142ug", "winien (podzia\u0142 konta ksi\u0119gowego)"]}, "examples": [["via debeto atingas \u011dis 1.700 dolaroj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "debet", "primary": true}, "admiralitato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro de la admiraloj de iu regno.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043c\u0456\u0440\u0430\u043b\u0456\u0442\u044d\u0442"], "fr": ["amiraut\u00e9"], "en": ["admiralty"], "nl": ["admiraliteit"], "pt": ["almirantado"], "ru": ["\u0430\u0434\u043c\u0438\u0440\u0430\u043b\u0442\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Admiralit\u00e4t"], "hu": ["admiralit\u00e1s"], "sk": ["admiralita (\u00farad alebo zamestnanci)"]}, "examples": [["la Lordoj de la Admiralitato", "[La Voja\u011doj kaj] Mirigaj Aventuroj de Barono M\u00fcnchhausen, \u0109apitro 13a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La administracio, kiu komandas mararmeon, kaj ties sidejo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "admiralitat", "primary": true}, "dissendi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Irigi al \u0109iuj direktoj.", "translations": {"fr": ["diffuser"], "en": ["broadcast", "circulate", "send out"], "it": ["trasmettere (radio, tv)", "diffondere (radio, tv)"]}, "examples": [["li dissendis la kunvenintojn", "La Nova Testamento, &Ago 19:40"], ["karboj de la fajrujo dissendis nur malfortan lumon", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, pa\u015dtistino de anseroj apud puto"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["anta\u016d la dua mondmilito pluraj radioj en E\u016dropo dissendis programojn en Esperanto", "R. Sartor,... el Argentino, \u0108ina Radio Internacia, 2004-12-13"]], "subdefinitions": []}], "root": "send", "primary": false}, "afera": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al afero.", "translations": {"fi": ["asia-"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["de chose"], "en": ["object-, related to objects"]}, "examples": [["bestaj radikoj kaj multaj aferaj radikoj signifas en verba formo \u00abagi kiel tia besto a\u016d afero\u00bb", "B. Wennergren Verboj el ne-agaj radikoj PMEG"]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["d'affaire(s)"], "en": ["business-, related to business"]}, "examples": [["\u0109e sociaj kaj aferaj kunvenoj kutime kaj la\u016dmore estas saluti kaj adia\u016di \u0109iun personon individue, per manpremo", "Voja\u011do en Esperanto-lando A. Tilmont Praktikaj informoj pri Antverpenoleciono 11a"], ["retpo\u015dto estas tre efika en persona kaj afera korespondado", "Voja\u011do en Esperanto-lando B. Kolker Pri Interreto per simplaj vortojleciono 26a"]]}]}], "root": "afer", "primary": false}, "a\u016dtenta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u045e\u0442\u044d\u043d\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b", "\u0441\u0430\u043f\u0440\u0430\u045e\u0434\u043d\u044b", "\u043f\u044d\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["authentique"], "en": ["authentic"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043b\u0438\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0434\u043e\u0441\u0442\u043e\u0432\u0435\u0440\u043d\u044b\u0439", "\u0430\u0443\u0442\u0435\u043d\u0442\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["authentisch", "echt"], "hu": ["hiteles", "val\u00f3di", "autentikus"], "sk": ["autentick\u00fd"], "es": ["aut\u00e9ntico"]}, "examples": [["en la a\u016dtenta \u00abPinyin\u00bb, tonmarkoj estas integra parto de literumado", "Yamasaki Seik\u00f4: Transskribo de la \u0109ina, Monatojaro 1999a, numero 4a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dtent", "primary": true}, "distribua funkcio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u0108i tiu funkcio estas nur unu el la manieroj karakterizi la probablodistribuon de X, kaj la\u016d ni indas doni al amba\u016d nocioj malsaman nomon, kiel faras la naciaj lingvoj. Tamen niaj fontoj malakordas pri la donota nomo: nomas la funkcion simple \u00abdistribuo\u00bb, nomas \u011din \u00abprobablodistribuo\u00bb kaj por \u011di estu \u00abakumula probablodistribua funkcio\u00bb. Ni opiniis grave, ke la termino enhavu la vorton \u00abfunkcio\u00bb kaj do reprenis la terminon de kun malgranda modifo. Anka\u016d \u00abprobablodistribua funkcio\u00bb ta\u016dgus."], "primary definition": "(de hazarda variablo X) Reela funkcio, kiu al reelo x asocias la probablon de la okazo (X < x); simb. FX(x) = P(X < x).", "translations": {"be": ["\u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u044b\u044f \u0440\u0430\u0437\u044c\u043c\u0435\u0440\u043a\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u044f"], "fr": ["fonction de r\u00e9partition"], "en": ["probability distribution function", "distribution function"], "ru": ["\u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u044f \u0440\u0430\u0441\u043f\u0440\u0435\u0434\u0435\u043b\u0435\u043d\u0438\u044f"], "de": ["Wahrscheinlichkeitsverteilungsfunktion", "Verteilungsfunktion"], "hu": ["eloszl\u00e1sf\u00fcggv\u00e9ny", "val\u00f3sz\u00edn\u0171s\u00e9geloszl\u00e1si f\u00fcggv\u00e9ny"], "cs": ["funkce rozlo\u017een\u00ed", "distribu\u010dn\u00ed funkce"], "pl": ["dystrybuanta (zmiennej losowej)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "funkci", "primary": false}, "afero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108io ajn kio estas en la mondo, konkreta a\u016d abstrakta, nedifinite montrata.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u0449\u044c", "\u0434\u0435\u043b\u043e"], "fr": ["chose", "affaire (chose)"], "en": ["matter", "affair"], "nl": ["zaak"], "pt": ["coisa", "assunto"], "be": ["\u0441\u043f\u0440\u0430\u0432\u0430"], "de": ["Sache", "Angelegenheit"], "tr": ["\u015fey", "e\u015fya"], "it": ["faccenda, affare, cosa"], "tp": ["ijo"], "hu": ["dolog"], "sk": ["vec"], "pl": ["sprawa", "rzecz"], "br": ["tra"], "cs": ["v\u011bc", "z\u00e1le\u017eitost"], "fi": ["asia", "(voi tarkoittaa jotain konkreettistakin, j\u00e4\u00e4 usein k\u00e4\u00e4nt\u00e4m\u00e4tt\u00e4 erillisell\u00e4 sanalla)"], "es": ["cosa", "asunto"]}, "examples": [["sen povo kolero estas ridinda afero", "Proverbaro esperanta"], ["dum mia voja\u011do mi vidis interesajn aferojn", null], ["gravaj aferoj", null], ["scienca afero", null], ["pri kiu afero li parolas?", null], ["e\u0109 la plej nekredeblajn aferojn li kredas", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Objekto de posedo, okupo, celo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u043b\u043e"], "fr": ["affaire (qui occupe)", "probl\u00e8me (qui occupe)", "question (qui occupe)"], "en": ["object", "thing"], "pt": ["quest\u00e3o", "assunto", "neg\u00f3cio"], "tr": ["problem", "sorun", "i\u015f", "dert"], "hu": ["\u00fcgy"], "sk": ["z\u00e1le\u017eitos\u0165"], "br": ["afer"], "fi": ["asia", "kysymys"], "pl": ["sprawa", "rzecz"]}, "examples": [["la afero ne ur\u011das", "Proverbaro esperanta"], ["paroloj kaj faroj estas malsamaj aferoj", "Proverbaro esperanta"], ["ne ju\u011du pri afero la\u016d \u011dia ekstero", "Proverbaro esperanta"], ["aran\u011di la aferon", "La Malnova Testamento, Daniel 11:6"], ["nun ni transiru al la afero", "Z"], ["al la afero!", "Proverbaro esperanta"], ["pri kio estas la afero?", "Proverbaro esperanta"], ["sa\u011da tenas aferon, malsa\u011da esperon", "Proverbaro esperanta"], ["mi formetas de mi \u0109ian oficialan rolon en nia afero", "Z"], ["zorgu pri viaj aferoj!", null], ["tio estas alia afero", null], ["estas lia afero skribi al lia patro", null], ["min ne tu\u015das la afero, mi staras ekstere", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tio, kio estas diskutata anta\u016d juristo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u043b\u043e"], "fr": ["affaire (en justice)", "cas (en justice)", "cause (en justice)", "dossier (en justice)", "proc\u00e8s"], "en": ["case"], "pt": ["caso", "quest\u00e3o", "causa"], "tr": ["dosya(hukuk)", "dava"], "hu": ["\u00fcgy"], "sk": ["pr\u00edpad"], "pl": ["sprawa"], "br": ["afer"], "fi": ["(oikeus)asia", "tapaus", "juttu"], "es": ["caso", "asunto"]}, "examples": [["mi esperas, ke mia afero balda\u016d venos anta\u016d la tribunalo", null], ["krima, sensacia afero", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Komerco, negoco.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u043b\u043e"], "fr": ["affaire (commerciale)", "business (entreprise commerciale)", "entreprise", "commerce", "firme", "soci\u00e9t\u00e9 (entreprise commerciale)"], "en": ["concern"], "pt": ["assunto", "neg\u00f3cio"], "tr": ["i\u015f", "\u015firket", "firma", "ticaret"], "br": ["afer"], "fi": ["liikeasia"], "pl": ["sprawa", "interes"]}, "examples": [["negocaj aferoj estas severaj", "Proverbaro esperanta"], ["amikeco aparte, afero aparte", "Proverbaro esperanta"], ["tago festa, for aferoj", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "afer", "primary": true}, "norio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Akvuma ma\u015dino kun vico de trogetoj sur kontinua \u0109eno, kiu levas akvon kaj \u011din elver\u015das pli alte.", "translations": {"ru": ["\u043d\u043e\u0440\u0438\u044f", "\u0447\u0435\u0440\u043f\u0430\u043a\u043e\u0432\u044b\u0439 \u043f\u043e\u0434\u044a\u0451\u043c\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["noria"], "nl": ["noria"], "pt": ["nora (para tirar \u00e1gua)"], "de": ["Sch\u00f6pfwerk", "Noria"], "es": ["noria"], "hu": ["j\u00e1rg\u00e1nyos v\u00edzemel\u0151", "v\u00edzker\u00e9k", "n\u00f3ria"]}, "examples": [["\u011di ofte rondiris \u2015jen plena, jen vaka\u2015 kiel trogo de norio", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 1a, \u0109apitro 11a, p. 82a"]], "subdefinitions": []}], "root": "nori", "primary": true}, "izolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Apartigo, senigo je kontaktoj a\u016d rilatoj.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u043e\u043b\u044f\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["isolement"], "pt": ["isolamento (a\u00e7\u00e3o)"]}, "examples": [["\u00abIzolo\u00bb", "K\u00e1lm\u00e1n Kalocsay, Izolo, Roterdamo: Universala Esperanto Asocio, 1977"]], "subdefinitions": []}], "root": "izol", "primary": false}, "izoli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Apartigi de la aliaj, malhelpante \u0109iajn komunikojn a\u016d rilatojn.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u043e\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["isoler"], "bg": ["\u0438\u0437\u043e\u043b\u0438\u0440\u0430\u043c"], "nl": ["isoleren", "afzonderen"], "pt": ["isolar"], "be": ["\u0456\u0437\u0430\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0434\u0430\u0441\u043e\u0431\u0456\u0446\u044c"], "de": ["isolieren"], "sv": ["isolera"], "hu": ["elszigetel", "elk\u00fcl\u00f6n\u00edt", "izol\u00e1l"], "en": ["isolate"], "es": ["aislar"]}, "examples": [["izoli leprulon, tuberkulozulon, frenezulon", null], ["izoli monumenton", null], ["malri\u0109a vidvino lo\u011dis en izolita dometo", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Ne\u011dulino kaj Rozulino"], ["sin izoli en sia funebro, laboro", null], ["la kalumnio izolis lin for de liaj amikoj", null], ["suferoj ne venas izolitaj", "Z"], ["izoli frazon de la kunteksto", null]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108esigi \u0109ian kontakton kun korpoj kondukantaj la elektron.", "translations": {"hu": ["szigetel"]}, "examples": [["oni devas zorge izoli la kondukilojn", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Apartigi korpon for de la \u0125emiaj elementoj, kun kiuj \u011di estas kombinita.", "translations": {"hu": ["izol\u00e1l"]}, "examples": []}]}, {"remarks": [], "primary definition": "baro, muro", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "izol", "primary": true}, "izola": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiu izolas, malproksimigas de \u0109io.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u043e\u043b\u044f\u0446\u0438\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439"], "nl": ["ge\u00efsoleerd"], "es": ["aislado"], "pt": ["isolado"]}, "examples": [["li estas en izola \u0109asdomo de la re\u011do", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 18a, maltrankvilo en la re\u011da palaco"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Izolita, trovi\u011danta en izoleco.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u043e\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["isol\u00e9"], "hu": ["elszigetelt", "k\u00fcl\u00f6n\u00e1ll\u00f3", "mag\u00e1nyos"], "be": ["\u0456\u0437\u0430\u043b\u044f\u0432\u0430\u043d\u044b", "\u0430\u0434\u0430\u0441\u043e\u0431\u043b\u0435\u043d\u044b"]}, "examples": [["sian celon atingos pli rapide, ol per izola agado", "Paroloj, anta\u016d la malferma kunveno de UEA \u0109e la Kvina Kongreso Esperantista en Barcelona en la 7a de septembro 1909"], ["vivi izole, sen amikoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "izol", "primary": false}, "skabio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Infekta malsano de la ha\u016dto ka\u016dzata de tre malgranda insekto kaj karakterizata de forta jukado.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u043e\u0441\u0442\u0430"], "fr": ["gale"], "nl": ["schurft", "scabi\u00ebs"], "ru": ["\u0447\u0435\u0441\u043e\u0442\u043a\u0430"], "de": ["Kr\u00e4tze"], "hu": ["r\u00fch"]}, "examples": [["dromedaro periode suferas skabion, kiun oni flegas per vegeta\u0135a gudro", "J. Ribillard, Vagado sub palmoj, Rotterdam, 1956"]], "subdefinitions": []}], "root": "skabi", "primary": true}, "misakordo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u015cajnas, ke tiu \u0109i vorto rolas \u0109efe kiel evitvorto por malakordo."], "primary definition": "Nekompleta, malbona akordo.", "translations": {"fr": ["dissonance (fig.)", "fausse note (fig.)", "d\u00e9saccord (l\u00e9ger)", "d\u00e9calage (entre points de vue)", "discordance", "divergence de vues", "friction (divergence de vues)"]}, "examples": [["zorgu, ke akraj sonoj ne faru misakordojn", "N. Boileau trad G. Waringhien La arto poezia: Unua kanto Nica Literatura Revuo"], ["estas ja kelkaj misakordoj inter la membro\u015dtatoj pri la nele\u011daj rifu\u011dintoj", "trad J.-M. Cash Le Monde Diplomatique en Esperanto 2004-03"]], "subdefinitions": []}], "root": "akord", "primary": false}, "seksologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Studo de homaj kondutoj kaj problemoj rilataj al sekso.", "translations": {"fr": ["sexologie"]}, "examples": [["seksologio estas la la\u016dsistema studado de homa sekseco", "Vikipedio, seksologio, 2010-01-25"]], "subdefinitions": []}], "root": "seksologi", "primary": true}, "presinko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Farbo a\u016d inko uzata en presado.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0438\u043f\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0441\u043a\u0430\u044f \u043a\u0440\u0430\u0441\u043a\u0430"], "pt": ["tinta (de impress\u00e3o)"], "hu": ["nyomdafest\u00e9k"]}, "examples": [["en la dinastio Sui (581\u2013618 de nia erao) oni inventis la kli\u015dan presadon, t.e. unue gravuri ideogramojn a\u016d bildojn sur lignan tabulon la\u016d difinita normo, poste tegi sur \u011din la presinkon, kaj fine presis pa\u011dojn unu post alia", "Kvar famaj inventa\u0135oj, \u0108ina Radio Internacia"]], "subdefinitions": []}], "root": "ink", "primary": false}, "golfo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vastega parto de maro eni\u011danta en la teron.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043b\u0438\u0432"], "fr": ["golfe"], "en": ["gulf"], "nl": ["golf"], "pt": ["golfo"], "be": ["\u0437\u0430\u043b\u0456\u045e", "\u0437\u0430\u0442\u043e\u043a\u0430"], "de": ["Golf", "Meerbusen"], "tr": ["k\u00f6rfez"], "hu": ["tenger\u00f6b\u00f6l"], "cs": ["z\u00e1toka"], "es": ["golfo"]}, "examples": [["golfo de Botnio, de Finlando", null]], "subdefinitions": []}], "root": "golf", "primary": true}, "enirejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, tra kiu oni eniras.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0445\u043e\u0434"], "fr": ["entr\u00e9e (lieu)"], "nl": ["ingang"], "pt": ["entrada"], "de": ["Eingang"], "pl": ["wej\u015bcie"], "hu": ["bej\u00e1rat"]}, "examples": [["la enirejo estis obstrukcita de homamaso", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ir", "primary": false}, "inversigo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago inversigi.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0432\u0435\u0440\u0441\u0438\u044f"], "fr": ["inversion"], "pt": ["invers\u00e3o"], "pl": ["odwracanie"], "hu": ["megford\u00edt\u00e1s", "kiford\u00edt\u00e1s (pl. ruh\u00e1\u00e1)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"hu": ["invert\u00e1l\u00e1s", "inverzi\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago inversigi.", "translations": {}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(en dudimensia afina e\u016dklida spaco, kun centro O kaj potenco \u03bb2) Transformo, kiu \u0135etas punkton M al tia punkto M' de la duonrekto OM, ke OM.OM' = \u03bb2.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0432\u0435\u0440\u0441\u0438\u044f (\u043e\u0442\u043d\u043e\u0441\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e \u043e\u043a\u0440\u0443\u0436\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438)"], "fr": ["inversion (par rapport \u00e0 un cercle)"], "de": ["Inversion (am Kreis)"], "en": ["inversion (with respect to a circle)"], "pl": ["inwersja (wzgl\u0119dem okr\u0119gu)"]}, "examples": [["\u0109iu punkto de la cirklo kun centro en O kaj radiuso \u03bb estas sen\u015dan\u011da per la inversigo", null], ["inversigo estas involucio", null]]}]}], "root": "invers", "primary": false}, "inversigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Meti en inversan pozicion a\u016d direkton.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u0438\u043d\u0432\u0435\u0440\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["inverser"], "nl": ["omkeren"], "pt": ["inverter"], "de": ["umkehren", "invertieren"], "es": ["invertir"], "hu": ["megford\u00edt", "kiford\u00edt (pl. ruh\u00e1t)"]}, "examples": [["inversigi bildon, elektran fluon, la rolojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kalkuli la inverson.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0432\u0435\u0440\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["inverser"], "hu": ["invert\u00e1l"]}, "examples": [["inversigi matricon, bildigon, figuron", null]], "subdefinitions": []}], "root": "invers", "primary": false}, "recitativo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Deklamata duonkanto sen fiksa takto, sekvanta nur la naturan ritmon de la parola frazo.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0447\u044b\u0442\u0430\u0442\u044b\u045e"], "fr": ["r\u00e9citatif"], "nl": ["recitatief"], "ru": ["\u0440\u0435\u0447\u0438\u0442\u0430\u0442\u0438\u0432"], "de": ["Rezitativ", "Sprechgesang"], "it": ["recitativo (mus.)"], "hu": ["\u00e9nekbesz\u00e9d", "recitativo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "recitativ", "primary": true}, "grenato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malhele ru\u011da juvel\u015dtono, kapabla gravuri la kvarcon.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0430\u043d\u0430\u0442 (\u043a\u0430\u043c\u0435\u043d\u044c)"], "fr": ["grenat (subst.)"], "bg": ["\u0433\u0440\u0430\u043d\u0430\u0442"], "pt": ["granada (j\u00f3ia)", "granato"], "ru": ["\u0433\u0440\u0430\u043d\u0430\u0442 (\u043a\u0430\u043c\u0435\u043d\u044c)"], "de": ["Granat"], "hu": ["gr\u00e1n\u00e1t (\u00e1sv\u00e1ny)"], "en": ["garnet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grenat", "primary": true}, "abonigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi iun aboni.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u043f\u0456\u0441\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["abonner"], "nl": ["abonneren"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043f\u0438\u0441\u0430\u0442\u044c (\u043a\u043e\u0433\u043e-\u043b. \u043d\u0430 \u0447\u0442\u043e-\u043b.)"], "de": ["jemanden etwas abonnieren lassen"], "hu": ["kib\u00e9rel"], "es": ["abonar"], "br": ["koumananti\u00f1 (unan bennak)"], "pl": ["abonowa\u0107 (co\u015b dla kogo\u015b)", "prenumerowa\u0107 (co\u015b dla kogo\u015b)", "subskrybowa\u0107 (co\u015b dla kogo\u015b)"]}, "examples": [["abonigu al mi lo\u011dion en la Operejo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "abon", "primary": false}, "ma\u015dinisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu profesie direktas ma\u015dinon.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0448\u044b\u043d\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["m\u00e9canicien"], "nl": ["machinist"], "ru": ["\u043c\u0430\u0448\u0438\u043d\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Maschinist"], "it": ["macchinista"], "hu": ["g\u00e9p\u00e9sz"], "br": ["ardivinker", "mekaniker"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu en teatrejo starigas la dekoracion sur \u011dusta loko.", "translations": {"fr": ["machiniste"], "nl": ["toneelmeester"], "hu": ["d\u00edszletez\u0151 munk\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ma\u015din", "primary": false}, "handbalisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Profesia a\u016d kutima ludanto de handbalo.", "translations": {"fr": ["handballer"], "de": ["Handballer", "Handballspieler"], "pl": ["szczypiornista"], "pt": ["handebolista"], "it": ["pallamanista", "giocatore di pallamano"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "handbal", "primary": false}, "akcentperdo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metrika licenco, pro kiu oni toleras, ke normale akcentata silabo perdu sian akcenton, kiam \u011di trovi\u011das en pozicio, kiun la ritma skeleto de la verso difinas senakcenta.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u0435\u0440\u0445\u0441\u0445\u0435\u043c\u043d\u043e\u0435 \u0443\u0434\u0430\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Betonungsverlust", "Akzentverlust"], "nl": ["accentverlies"], "pt": ["perda de acento"]}, "examples": [["akcentperdo estas kutima afero en duonakcentaj vortoj, sed \u011di foje okazas en aliaj", null], ["\u00abal V\u00ed, granda f\u00f3nto de \u00e1mo kaj v\u00edvo\u00bb", "Z"], ["sed la lastmanierajn akcentperdojn Zamenhof evidente rigardis eble pardoneblaj, sed pli-malpli pekaj licencoj", "Lingvo, Stilo, Formo, p. 125a"]], "subdefinitions": []}], "root": "akcent", "primary": false}, "teni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malhelpi formovi\u011don per fizika kontakto.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u044b\u043c\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["tenir (tr.)", "conserver (d\u00e9tenir, garder)", "d\u00e9tenir", "entretenir (\u00e0 ses frais)", "maintenir (conserver)", "garder (conserver)"], "en": ["hold"], "nl": ["houden", "vasthouden"], "pt": ["segurar", "sustentar", "ter", "manter", "conservar", "guardar"], "ru": ["\u0434\u0435\u0440\u0436\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["tart", "fog", "t\u00e1rol"], "ku": ["p\u00ea girtin", "tepi\u015f", "derdest kirin"], "pl": ["trzyma\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti kun la objekto en la manoj, brakoj kaj simile, malhelpante, ke \u011di falu a\u016d movi\u011du for de la koncerna korpoparto.", "translations": {"de": ["halten"], "vo": ["kip\u00f6n"]}, "examples": [["teni bastonon", null], ["vi devas teni la kovrilon en la mano", "Fabeloj, volumo 1, Malgranda Niko kaj granda Niko"], ["\u015di tenis en la brakoj \u0135usnaskitan infaneton", "Fabeloj, volumo 4, Historio el la dunoj"], ["reaperis, tenante en sia bu\u015do grandan monujon", "Fabeloj, volumo 1, Fajrilo"], ["objekton unu fojon kaptitan tenis forte per centoj da malgrandaj brakoj", "Fabeloj, volumo 1, La virineto de maro"], ["la koboldo kaptis la mirindan libron kaj tenis \u011din forte per amba\u016d manoj", "Fabeloj, volumo 3, Koboldo \u0109e la butikisto"], ["li tenis inter la fingroj malgrandan rozokoloran paperon", "Fabeloj, volumo 1, Galo\u015doj de feli\u0109o"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Teni ion, ligitan al la koncerna objekto kaj malhelpantan, ke \u011di movi\u011du for de oni.", "translations": {"de": ["festhalten"]}, "examples": [["li plu ne bezonis tenadi la pupon , \u011di povis mem danci", "Fabeloj, volumo 1, Vojkamarado"], ["teni per feraj ligiloj", "Fabeloj, volumo 1, La virineto de maro"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Peri la agon de iu, kiu tenas a\u016d tenas.", "translations": {"de": ["halten"]}, "examples": [["Via mano min kondukos, kaj Via dekstra mano min tenos", "La Malnova Testamento, Psalmaro 139:12"], ["\u015diaj fingroj tenas la \u015dpinturnilon", "Z"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Teni (, , ) korpoparton de tiu, por zorge malhelpi foriron, falon, a\u016d por montri intimecon.", "translations": {"de": ["st\u00fctzen"]}, "examples": [["teni infanon per la mano, sur la genuoj", null], ["teni bovon je la kornoj", "B"], ["teni je la piedoj", "Fabeloj, volumo 2, Ne\u011da re\u011dino (kvina rakonto)"], ["teni per rubando, ligita \u0109irka\u016d unu el \u011diaj piedetoj", "Fabeloj, volumo 2, La najtingalo"], ["Kant amis la hundeton, sed prefere tamen tenus \u0109e la mano fileton", "Urd Hadda murdita!, p. 22"]]}]}, {"remarks": ["Rimarko: Egale bonaj estas \u00abteni la kapon rekte\u00bb a\u016d \u00abrekta\u00bb, \u00abteni ion sekrete\u00bb a\u016d \u00absekreta\u00bb: la adverbo estas maniera adjekto kaj la adjektivo estas objekta predikativo. Tamen, se temas pri participo, la adverbaj formoj estas evitindaj, kvankam klasikaj, \u0109ar ilia uzo kiel maniera adjekto ne estas kutima. Aperas do risko kompreni, ke temas pri participa propozicio, kio kondukus al tute alia senco, \u0109ar la subjekto de la participo devas esti tiu de la \u0109efa verbo, ne \u011dia objekto."], "primary definition": "(transitiva) (figure) Restigi.", "translations": {"nl": ["houden", "vasthouden"], "pl": ["trzyma\u0107", "przytrzymywa\u0107", "zatrzymywa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Restigi en iu loko a\u016d stato, malhelpante ties foriron, liberi\u011don.", "translations": {"de": ["festhalten", "zur\u00fcckhalten"]}, "examples": [["teni iun en malliberejo", "B"], ["lia fian\u0109i\u011do tenas lin malproksime de \u0109iuj dibo\u0109a\u0135oj", "Fabeloj, volumo 4, Sterkskarabo"], ["la \u015dnuroj de lia peko lin tenos", "Z"], ["la febro tenas lin", null], ["lia promeso tenas lin", null], ["mi estas tenata de miaj okupoj", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Metinte tion en iun lokon, restigi \u011din tie, malhelpante, ke iu \u011din forprenu, a\u016d ke \u011di kvaza\u016d meminiciate foriru.", "translations": {"de": ["haben"]}, "examples": [["teni cigarojn en \u0109ambro, en skatoleto", "Z"], ["nuntempe tiu ebleco estas tenata en malvastaj limoj", null], ["Gordens, kun la manoj en la pantalonpo\u015doj, tenis la rigardon demande sur la verkisto", "Urd Hadda murdita!, p. 9"], ["sub seruro promesojn tenu, sed doninte ne reprenu", "Proverbaro esperanta"], ["sako alenon ne tenas, \u011di balda\u016d elvenas", "Proverbaro esperanta"], ["la glaseto kun la blukolora ligna piedo ne dronis, la ligna \u015dtipo tenis \u011din supre", "Fabeloj, volumo 4, Anneto"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Restigi en ia pozicio.", "translations": {"de": ["halten"]}, "examples": [["teni la manojn la\u016dlonge de la kruroj", "Z"], ["teni la piedojn sur benketo", "Z"], ["teni la okulojn en stre\u0109o", "Proverbaro esperanta"], ["mi tenis mian langon en la bu\u015do , per lipoj kunkudritaj", "Urd Hadda murdita!, p. 10"], ["kiu langon ne tenas , mem sin malbenas", "Proverbaro esperanta"], ["teni rekte la kapon", "Z"], ["alte teni siajn okulojn kaj levi siajn palpebrojn", "Z"], ["malvirtulo tenas sian viza\u011don arogante", "Z"], ["teni la manojn eltirite en la aero , la orelojn stre\u0109ite , la okulojn malfermite", "Fabeloj, volumo 4, Historio el la dunoj"], ["teni la okulojn nefermitaj , la bekon fermita", "Fabeloj, volumo 1, \u011cardeno de la Paradizo"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Zorgi, ke iu a\u016d io restu en ia stato.", "translations": {"de": ["halten", "in einem Zustand erhalten"]}, "examples": [["teni la amason en spirita sklaveco", null], ["teni la landon en mal\u011dojo", "Z"], ["amu edzinon plej kore, sed tenu \u015din bonmore", "Proverbaro esperanta"], ["tenata en honoro, kiel maljuna avo", "Fabeloj, volumo 3, Lino"], ["kanti pri \u0109io, kio estas tenata ka\u015dite tie malanta\u016d seruro kaj riglilo", "Fabeloj, volumo 4, Sonorila profundo"], ["vi devas teni la \u0109ambron en bona ordo", "Fabeloj, volumo 1, Elinjo-fingreto"], ["teni en bona stato", "Fabeloj, volumo 4, La vento rakontas pri Valdemaro Doe kaj pri liaj filinoj"], ["bonstato estis sentebla en la domo kaj \u0109io estis bone tenata", "Fabeloj, volumo 4, Historio el la dunoj"], ["oni tenas preta kolekton da tute intence fabrikitaj skriba\u0135oj", "La revadoj de soleca promenanto, Dua promenado"], ["pli longe ol \u011dis morga\u016d matene mi \u0109iel ne povas teni ilin en provizora aresto", "Urd Hadda murdita!, p. 8"], ["teni iun anta\u016d la okuloj", "Urd Hadda murdita!, p. 6"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Zorgi, ke tio restu sen\u015dan\u011da, ne perdi\u011du.", "translations": {"de": ["behalten"]}, "examples": [["teni ion en la kapo", "K"], ["teni sekreton", null], ["obstine teni sian opinion", null], ["la memoro ne bone tenadis la vortojn", "Z"], ["teni memoron pri io", null], ["teni fidelecon al iu", null], ["teni sian promeson", "Z"], ["teni la vorton", "Z"], ["tenu forte la instruon kaj ne forlasu \u011din, konservu \u011din", "Z"], ["konservu prudenton kaj via bu\u015do tenu scion", "Z"], ["dube estas, \u0109u tiuj neologismoj tenos la vivon", "Z"], ["li scias konstante teni la atenton de la leganto", null]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Havi en sia povo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havi moralan povon super iu, ekz-e kiel gepatroj super la gefiloj.", "translations": {"de": ["anhalten"], "nl": ["domineren", "overheersen"], "pl": ["trzyma\u0107", "utrzymywa\u0107"]}, "examples": [["ili devus teni min pli severe, pensis Inger, ili devus elpeli el mi miajn malbonajn inklinojn", "Fabeloj, volumo 4, Knabino"], ["mi devas esti maldelikata kaj severa, se mi volas teni en ordo miajn filojn", "Fabeloj, volumo 1, \u011cardeno de la Paradizo"], ["teni iun per fera mano", "Proverbaro esperanta"], ["se ili estintus tiel lertaj, ke ili lasintus al mi ian lumeton de espero, ili \u0109iam ankora\u016d tenus min per tio", "La revadoj de soleca promenanto, Unua promenado"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Mastrumi, funkciigi, regi.", "translations": {"de": ["betreiben"], "nl": ["houden", "beheren"], "pl": ["utrzymywa\u0107", "prowadzi\u0107", "zarz\u0105dza\u0107"]}, "examples": [["teni butikon, negocon, oficejon", null], ["teni la regstangojn de afero", "L. Bourgois, Esprimaro franca-esperanta"], ["la lernejoj estas tenataj je la kalkulo de ia komunumo", "K"], ["teni oficon", null], ["librotenado", null], ["meze de tiom da ri\u0109a\u0135oj, kiel teni fidelan registron de ili?", "La revadoj de soleca promenanto, Dua promenado"], ["teni kunvenon", null], ["la sorto kaj la volo eterne inter si batalon tenas", "Z"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Esti ies labor- a\u016d nutro-donanto.", "translations": {"de": ["halten (sich)"], "nl": ["op na houden", "onderhouden", "in dienst hebben"], "pl": ["trzyma\u0107", "utrzymywa\u0107"]}, "examples": [["teni serviston", null], ["komence \u015di tenis por sia filino guvernantinon", "Z"], ["ili povus e\u0109 teni paron da \u0109evaloj", "Z"], ["teni amdonantinon, a\u016dtomobilon", "Plena Ilustrita Vortaro"], ["mi ne povas teni vin \u0109i tie, kiam mi havos \u0109irka\u016d mi familian rondon", "Fabeloj, volumo 2, Najbaraj familioj"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Rigardi kiel.", "translations": {"nl": ["houden"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ten", "primary": true}, "teno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago teni.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u044b\u043c\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["tenue (mus., phon.; fait de tenir)"], "de": ["Halten", "Festhalten", "F\u00fchren"], "pl": ["trzymanie", "chwyt", "uchwyt"], "hu": ["fog\u00e1s", "tart\u00e1s", "kitart\u00e1s (pl. hang\u00e9)", "t\u00e1rol\u00e1s"]}, "examples": [["li staris renverse per teno de unu sola mano", "Plena Ilustrita Vortaro"], ["perdi la piedtenon", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 4a, p. 41a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tempo, dum kiu la vo\u0109organoj restas senmovaj \u0109e prononcado de konsonanto.", "translations": {"de": ["Innehalten", "Haltezeit"], "hu": ["z\u00e1r tart\u00e1sa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Plilongigo de unu tono dum pluraj momentoj.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0442\u0440\u044b\u043c\u043a\u0430 (\u043c\u0443\u0437.)"], "de": ["Halten"], "ru": ["\u0432\u044b\u0434\u0435\u0440\u0436\u043a\u0430 (\u043c\u0443\u0437.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ten", "primary": false}, "rulumi": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Tia \u015dovo pensigas pri la Mezepokaj skribruloj, kiujn oni legis rulumante (transvolvante) la pergamenon de unu bastoneto al la alia. La\u016d PIV, rulumi = volvi (1)."], "primary definition": "En dialogo kun komputilo, \u015dovi ekranon a\u016d fenestron tra datumo kies ekrana prezento estas tro longa a\u016d tro lar\u011da, tiel ke maleblas vidigi \u011din tute.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043a\u0440\u0443\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u043a\u0440\u0443\u0447\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["faire d\u00e9filer (info.)", "d\u00e9rouler (info.)"], "en": ["scroll"], "nl": ["scrollen"], "de": ["rollen", "scrollen"], "es": ["escrolear", "desplazar"], "hu": ["g\u00f6rget"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rul", "primary": false}, "posta\u0135otruo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["trou du cul (anus)", "anus"]}, "examples": [["komunuze nomata posta\u0135otruo", "Na\u016da Oficiala Aldono al la Universala Vortaro"], ["vi povas \u015dovi \u011din en vian posta\u0135truon", "L. Beaucaire, Kruko kaj Baniko el Bervalo"]], "subdefinitions": []}], "root": "tru", "primary": false}, "bombasto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cvelparolo, tropompeco, trograndigo en la parolo.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u043f\u044b\u0448\u043b\u0456\u0432\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u0441\u0430\u043a\u0430\u043c\u043e\u045e\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["grandiloquence", "emphase", "pompe"], "en": ["bombast"], "ru": ["\u043d\u0430\u043f\u044b\u0449\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0441\u043e\u043a\u043e\u043f\u0430\u0440\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0432\u0438\u0442\u0438\u0435\u0432\u0430\u0442\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Redeschwulst", "bombastische Rede"], "pl": ["g\u00f3rnolotno\u015b\u0107", "wznios\u0142o\u015b\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bombast", "primary": true}, "ciperacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de unukotiledonaj plantoj (Cyperaceae).", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u0430\u043a\u043e\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["cyp\u00e9rac\u00e9es"], "pt": ["ciper\u00e1ceas"], "ru": ["\u043e\u0441\u043e\u043a\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Riedgr\u00e4ser", "Zypergr\u00e4ser"], "it": ["ciperacee"], "sv": ["halvgr\u00e4s"], "hu": ["palkaf\u00e9l\u00e9k", "s\u00e1sf\u00e9l\u00e9k"], "pl": ["turzycowate"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ciperac", "primary": true}, "vaporigilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato por vaporigi flua\u0135on.", "translations": {"fa": ["\u0627\u0633\u067e\u0631\u06cc", "\u0627\u0641\u0634\u0627\u0646\u0647"], "fr": ["bombe (vaporisateur)", "brumisateur", "vaporisateur"], "nl": ["stoommachine"], "br": ["difruer"], "pt": ["vaporizador"], "it": ["vaporizzatore"], "pl": ["parownik", "waporyzator"]}, "examples": [["vaporigilo por parfumoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vapor", "primary": false}, "esti\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "I\u011di ekzistanta.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0437\u043d\u0438\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c"], "fr": ["se produire", "survenir"], "nl": ["worden"], "be": ["\u0443\u0437\u044c\u043d\u0456\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u045e\u0441\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "ca": ["esdevenir"], "it": ["generarsi", "formarsi", "sorgere"], "hu": ["l\u00e9tes\u00fcl", "l\u00e9trej\u00f6n"], "pl": ["zaistnie\u0107", "zostawa\u0107", "powstawa\u0107", "wywi\u0105za\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["mi e\u0109 ne rimarkis, ke silento esti\u011das kaj da\u016dras", "Gerda malaperis, \u0109apitro 13a"]], "subdefinitions": []}], "root": "est", "primary": false}, "interferi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Ka\u016dzi interferon.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0442\u044d\u0440\u0444\u044d\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["interf\u00e9rer (phys.)"], "nl": ["interfereren"], "pt": ["interferir (f\u00edsica)"], "ru": ["\u0438\u043d\u0442\u0435\u0440\u0444\u0435\u0440\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["interferieren"], "hu": ["interfer\u00e1l"]}, "examples": [["kiam oni reflektigas sur du metalaj ebenaj reflektiloj, formantaj angulon de preska\u016d 180\u00b0, luman faskon, tiamaniere, ke, post reflekti\u011do, okazu du faskoj sin tran\u0109antaj la\u016d tre akra angulo, la radioj renkonti\u011dante interferas", null], ["kiam oni ricevas ilin sur blanka ekrano, aperas brilaj kaj malbrilaj strioj nomataj interferaj fran\u011doj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "interfer", "primary": true}, "plenplena": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tro plenigita, \u015dtopita.", "translations": {"fr": ["bond\u00e9", "plein comme un \u0153uf"], "en": ["crammed", "full"]}, "examples": [["li eliris portante paperan sakon, kiu aspektis plenplena", "Gerda malaperis, \u0109apitro 15a"]], "subdefinitions": []}], "root": "plen", "primary": false}, "interfero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plimalforti\u011do de la lumo ka\u016dzata en kelkaj okazoj per interkruci\u011do de lumaj radioj.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0442\u044d\u0440\u0444\u044d\u0440\u044d\u043d\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["interf\u00e9rence"], "nl": ["interferentie"], "pt": ["interfer\u00eancia (f\u00edsica)"], "ru": ["\u0438\u043d\u0442\u0435\u0440\u0444\u0435\u0440\u0435\u043d\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Interferenz"], "hu": ["interferencia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "interfer", "primary": false}, "interfera": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al interfero.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0442\u044d\u0440\u0444\u044d\u0440\u044d\u043d\u0446\u044b\u0439\u043d\u044b"], "fr": ["interf\u00e9rent", "interf\u00e9rentiel", "d'interf\u00e9rence"], "nl": ["interfererend"], "pt": ["interferente"], "ru": ["\u0438\u043d\u0442\u0435\u0440\u0444\u0435\u0440\u0435\u043d\u0446\u0438\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["interferierend"], "hu": ["interfer\u00e1l\u00f3", "interferens", "interferencia-"]}, "examples": [["interferaj fran\u011doj, strioj.", null]], "subdefinitions": []}], "root": "interfer", "primary": false}, "anta\u016dtraktilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Programo por anta\u016dtraktado.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u043f\u0440\u043e\u0446\u0435\u0441\u0441\u043e\u0440"], "fr": ["programme de pr\u00e9traitement"], "de": ["Pr\u00e4prozessor"], "en": ["preprocessor"], "hu": ["el\u0151feldolgoz\u00f3", "preprocesszor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "trakt", "primary": false}, "smeraldo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Multekosta juvel\u015dtono de verda koloro, speco de berilo.", "translations": {"be": ["\u0441\u043c\u0430\u0440\u0430\u0433\u0434", "\u0456\u0437\u0443\u043c\u0440\u0443\u0434"], "fr": ["\u00e9meraude"], "bg": ["\u0438\u0437\u0443\u043c\u0440\u0443\u0434"], "nl": ["smaragd"], "ru": ["\u0438\u0437\u0443\u043c\u0440\u0443\u0434", "\u0441\u043c\u0430\u0440\u0430\u0433\u0434"], "de": ["Smaragd"], "hu": ["smaragd"], "fa": ["\u0632\u0645\u0631\u062f"], "en": ["emerald"], "pl": ["szmaragd"]}, "examples": [["la smeraldaj herbejoj", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "smerald", "primary": true}, "krizokalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alojo el kupro, zinko, stano kaj plumbo, kiu imitas oron.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u043c\u043f\u0430\u043a"], "en": ["pinchbeck"], "nl": ["pinsbek", "semilor"], "pt": ["crisocola"], "de": ["Goldkupfer"], "hu": ["tombak", "hamisarany"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "krizokal", "primary": true}, "mago": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pastro el antikva Persujo, kiu studis astrologion.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0433"], "en": ["magus"], "nl": ["magi\u00ebr"], "pt": ["mago"], "ru": ["\u043c\u0430\u0433", "\u0432\u043e\u043b\u0445\u0432"], "de": ["Magier"], "hu": ["m\u00e1gus"], "fa": ["\u0645\u064f\u063a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mag", "primary": true}, "ekzistopruvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pruvo , kiu montras, ke la ser\u0109ata objekto ekzistas, kvankam ne nepre ebligas \u011din difini precize.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e \u0441\u0443\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["d\u00e9monstration d'existence"], "en": ["proof of existence"], "de": ["Existenzbeweis"], "pl": ["dow\u00f3d istnienia"], "hu": ["egzisztencia-bizony\u00edt\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pruv", "primary": false}, "animacio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Nomi tion \u00abanimado\u00bb estus okcidenta idioma\u0135o: por ruso a\u016d greko \u00abanimita bildo, viza\u011do\u00bb havas sencon proksiman al \u00abspiritoplena\u00bb; logike \u00abanimita bildo\u00bb neniom pli esprimas fizikan movon ol \u00abbildo psi\u0125ologia\u00bb. (Fakte en la okcidentaj lingvoj \u00abanimita\u00bb signifas \u00abviva\u00bb.)"], "primary definition": "Kreado kaj prezentado de desegnitaj movi\u011dantaj bildoj (animacia\u0135oj).", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0456\u043c\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["animation"], "en": ["animation"], "nl": ["animatie"], "ru": ["\u043c\u0443\u043b\u044c\u0442\u0438\u043f\u043b\u0438\u043a\u0430\u0446\u0438\u044f", "\u0430\u043d\u0438\u043c\u0430\u0446\u0438\u044f", "\u0441\u0438\u043d\u0442\u0435\u0437 \u0434\u0438\u043d\u0430\u043c\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0445 \u0438\u0437\u043e\u0431\u0440\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u0439"], "de": ["Animation"], "hu": ["anim\u00e1ci\u00f3"], "sk": ["anim\u00e1cia"], "es": ["animaci\u00f3n"]}, "examples": [["animacioj estas multe pli efikaj pere de \u011cavo", "Klivo Lendon: Kio estas \u011cavo?"]], "subdefinitions": []}], "root": "animaci", "primary": true}, "Bodidarmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hinda mona\u0125o kaj asketo (6a jarcento a. K.), propaginto de budaismo en \u0108inio, iniciatinto de la zena skolo.", "translations": {"be": ["\u0411\u0430\u0434\u0445\u0456\u0434\u0445\u0430\u0440\u043c\u0430"], "fr": ["Bodhidharma"], "de": ["Bodhidharma"], "it": ["Bodhidharma"], "ru": ["\u0411\u043e\u0434\u0445\u0438\u0434\u0445\u0430\u0440\u043c\u0430"]}, "examples": [["Bodidarmo gvidis siajn dis\u0109iplojn por transiri riveregon", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 85a, volumo 3a, p. 79a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Bodidarm", "primary": true}, "metano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senkolora gaso, saturita hidrokarbido, kiu eli\u011das el mar\u0109oj kaj kies flamo brulas flave.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0442\u0430\u043d"], "bg": ["\u043c\u0435\u0442\u0430\u043d"], "nl": ["methaan"], "pt": ["metano"], "ru": ["\u043c\u0435\u0442\u0430\u043d", "\u0431\u043e\u043b\u043e\u0442\u043d\u044b\u0439 \u0433\u0430\u0437"], "de": ["Methan", "Methangas", "Grubengas", "Sumpfgas"], "hu": ["met\u00e1n", "mocs\u00e1rg\u00e1z"], "sk": ["met\u00e1n"], "en": ["methane"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "metan", "primary": true}, "kerkedulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda na\u011dobirdo de nordaj Europo kaj Azio, specio de la genro anaso (Anas querquedula), vivanta en densaj kreska\u0135oj apud stagnaj akvejoj.", "translations": {"fr": ["sarcelle d'\u00e9t\u00e9"], "en": ["garganey"], "nl": ["zomertaling"], "sv": ["\u00e5rta"], "hu": ["b\u0151jti r\u00e9ce"], "pl": ["cyranka"]}, "examples": [["ha\u016dtaj pecoj de kerkedulaj kapoj", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 105a, volumo 3a, p. 367a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kerkedul", "primary": true}, "terakota\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Objekto el terakoto.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u0440\u0430\u043a\u043e\u0442\u0430 (\u0432\u044b\u0440\u0430\u0431)"], "fr": ["terre cuite (objet)"], "ru": ["\u0438\u0437\u0434\u0435\u043b\u0438\u0435 \u0438\u0437 \u0442\u0435\u0440\u0440\u0430\u043a\u043e\u0442\u044b"], "pl": ["terakota (produkt z terakoty)"], "hu": ["terrakotta (t\u00e1rgy)", "\u00e9getett agyag figura"]}, "examples": [["la purpuraj terakota\u0135oj de Yixing, precipe \u011dia tekru\u0109o, estas stile modestaj kaj elegantaj", "Enciklopedieto de \u0108inio, \u0109apitro \u00abCeramiko\u00bb, p. 210a"]], "subdefinitions": []}], "root": "terakot", "primary": false}, "sedimento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tera tavolo, malrapide formita de maroj, riveroj, ventoj kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u0430\u0434\u0430\u043a"], "de": ["Ablagerungsschicht"], "nl": ["afzetting (v.aardlaag)"], "sv": ["sediment"], "ru": ["\u043e\u0441\u0430\u0434\u043e\u043a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Precipita\u0135o de nesolveblaj materioj funde en trankvila akvo.", "translations": {"de": ["Sediment"], "nl": ["bezinksel", "neerslag"], "hu": ["\u00fcled\u00e9k"]}, "examples": [["sedimento restas en la kaldrono", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "sediment", "primary": true}, "limito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kondi\u0109a prezlimo en vendo ne malsuperi, en a\u0109eto ne superi, anta\u016dfiksitan prezon.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u043c\u0456\u0442"], "nl": ["limiet"], "pt": ["pre\u00e7o-limite(econ.)"], "ru": ["\u043b\u0438\u043c\u0438\u0442"], "de": ["Rahmen", "Limit"], "hu": ["\u00e1rhat\u00e1r", "\u00e1rkeret", "\u00e1rlimit"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "limit", "primary": true}, "Francujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato situanta en okcidenta E\u016dropo kaj limanta okcidente al Atlantiko, norde al Belgujo, oriente al Svislando, sude al Hispanujo k. a..", "translations": {"be": ["\u0424\u0440\u0430\u043d\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["France"], "en": ["France"], "zh": ["\u6cd5\u56fd", "tr. \u6cd5\u570b [F\u01cegu\u00f3]", "\u6cd5\u5170\u897f", "tr. \u6cd5\u862d\u897f [F\u01cel\u00e1nx\u012b]"], "af": ["Frankryk"], "hr": ["Francuska"], "tr": ["Fransa"], "ca": ["Fran\u00e7a"], "de": ["Frankreich"], "it": ["Francia"], "vo": ["Frans\u00e4n"], "cs": ["Francie"], "bg": ["\u0424\u0440\u0430\u043d\u0446\u0438\u044f"], "ia": ["Francia"], "fi": ["Ranska"], "gl": ["Francia"], "id": ["Perancis"], "es": ["Francia"], "ru": ["\u0424\u0440\u0430\u043d\u0446\u0438\u044f"], "nl": ["Frankrijk"], "oc": ["Fran\u00e7a"], "pt": ["Fran\u00e7a"], "la": ["Francia"], "eu": ["Frantzia"], "no": ["Frankrike"], "sw": ["Ufaransa"], "sv": ["Frankrike"], "hu": ["Franciaorsz\u00e1g"], "da": ["Frankrig"], "pl": ["Francja"]}, "examples": [["Anglujo, Germanujo kaj Francujo alsendis reprezentantojn", "Fabeloj, volumo 2, Najbaraj familioj"], ["de la bordoj de Francujo eksonis krio de timego anta\u016d la sangaj cignoj kiuj aperis el la nordo kun fajro sub la flugiloj kaj la popolo pre\u011dis", "Fabeloj, volumo 3, Cigna nesto"]], "subdefinitions": []}], "root": "franc", "primary": false}, "linifaldo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dum tekstenigo, a\u016dtomata transporto de tajpata vorto transiranta la dekstran mar\u011denon en la komencon de la sekva linio.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0432\u043e\u0440\u043e\u0442 \u0441\u0442\u0440\u043e\u043a"], "en": ["line wrap", "word wrap"], "nl": ["afbreking (v.e. lijn)"], "de": ["Textumlauf", "Zeilenumbruch"], "pl": ["(automatyczne)\u0142amanie wierszy"], "hu": ["sort\u00f6r\u00e9s"]}, "examples": [["\u015dalti, mal\u015dalti la linifaldan re\u011dimon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fald", "primary": false}, "diplomata": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "De diplomato.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u043f\u043b\u044f\u043c\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["diplomatique (de diplomate)"], "pl": ["dyplomatyczny"], "pt": ["diplom\u00e1tico"], "ru": ["\u0434\u0438\u043f\u043b\u043e\u043c\u0430\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u0434\u0438\u043f\u043b\u043e\u043c\u0430\u0442\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["diplomatisch"], "es": ["diplom\u00e1tico"]}, "examples": [["diplomata ruzo, karaktero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "diplomat", "primary": false}, "diplomato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specialisto pri diplomatio.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u043f\u043b\u044f\u043c\u0430\u0442"], "fr": ["diplomate"], "es": ["diplom\u00e1tico"], "pt": ["diplomata"], "ru": ["\u0434\u0438\u043f\u043b\u043e\u043c\u0430\u0442"], "de": ["Diplomat"], "pl": ["dyplomata"]}, "examples": [["la francaj diplomatoj devos lerni la germanan lingvon", "Stefan Maul: Lingvopakto, Monatojaro 2000a, numero 12a, p. 7a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Ruzulo, havanta kvaza\u016d diplomatan lertecon.", "translations": {"de": ["Bauernf\u00e4nger"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "diplomat", "primary": true}, "entute": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u011cenerale; konsiderante la aferon en \u011dia tuteco, la\u016d \u011denerala vidpunkto kaj forlasante la apartajn detalojn.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u043e\u0431\u0449\u0435", "\u0432 \u043e\u0431\u0449\u0435\u043c"], "be": ["\u0443\u0432\u043e\u0433\u0443\u043b\u0435", "\u043d\u0430\u0430\u0433\u0443\u043b", "\u0430\u0433\u0443\u043b\u044c\u043d\u0430"], "pl": ["ca\u0142kowicie", "w ca\u0142o\u015bci", "w zupe\u0142no\u015bci"], "hu": ["\u00e1ltal\u00e1ban", "egy\u00e1ltal\u00e1n", "egy\u00e1ltal\u00e1ban"]}, "examples": [["al multaj ordinare \u015dajnas, ke, se ili ne aprobas tiun a\u016d alian formon de ia ideo, ili nepre devas ataki la ideon mem entute", "Z"], ["multaj faris kontra\u016dparolojn kontra\u016d la ideo de lingvo internacia entute, kaj de lingvo arta speciale", "Z"], ["lia morto estis granda bato por nia afero entute kaj speciale por \u011dia disvasti\u011dado en Germanujo", "Z"], ["entute mi konsilas pli uzadi formojn simplajn anstata\u016d kunmetitaj", "Z"], ["li ne dubas pri la utileco de lingvo internacia entute", "Z"], ["la falo de Volap\u00fck alportis grandan malutilon al nia ideo entute", "Z"], ["paroli pri \u015dan\u011doj entute", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Konklude; resume; \u0109ion konsiderante kaj interkompensante.", "translations": {"ru": ["\u0432 \u0446\u0435\u043b\u043e\u043c"], "nl": ["in het geheel"], "pl": ["ca\u0142o\u015bciowo", "zupe\u0142nie"], "hu": ["egy\u00fcttv\u00e9ve", "eg\u00e9sz\u00e9ben", "\u00f6sszess\u00e9g\u00e9ben"]}, "examples": [["povas esti demando pri la tempo, sed neniu dubas, ke tiu \u0109i fakto entute iam venos", "Z"], ["tiu \u0109i ideo entute en la publiko ne estas hejme, kiel \u011di devus esti", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 6, artikoloj pri esperanto, al la historio de la provoj de lingvoj tutmondaj de Leibnitz \u011dis la nuna tempo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sume; \u0109iom; \u0109ion kalkulante.", "translations": {"ru": ["\u0432 \u0446\u0435\u043b\u043e\u043c", "\u0432\u0441\u0435\u0433\u043e", "\u0438\u0442\u043e\u0433\u043e"], "pl": ["ca\u0142o\u015bciowo", "w ca\u0142o\u015bci", "razem"], "hu": ["\u00f6sszesen"]}, "examples": [["mi havas entute nur 25 rublojn", "Z"], ["entute la nombro de la delegitoj estis 33", null], ["entute la vivo estas nemultekosta en tiu lando", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tut", "primary": false}, "liberala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Favora al libero kaj toleremo en sociaj, politikaj, religiaj aferoj.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0431\u044d\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["lib\u00e9ral"], "en": ["liberal"], "nl": ["liberaal"], "pt": ["liberal"], "ru": ["\u043b\u0438\u0431\u0435\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["liberal"], "hu": ["szabadelv\u0171", "liber\u00e1lis"], "fa": ["\u0622\u0632\u0627\u062f\u06cc\u200c\u062e\u0648\u0627\u0647", "\u0644\u06cc\u0628\u0631\u0627\u0644"], "es": ["liberal"]}, "examples": [["liberalaj partioj, doktrinoj, opinioj, institucioj", null], ["liberala spirito", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Vidu libera profesio.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "liberal", "primary": true}, "ovala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ovoforma a\u016d elipsa.", "translations": {"be": ["\u0430\u0432\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["ovale (adj.)"], "en": ["oval"], "nl": ["ovaal"], "pt": ["oval"], "ru": ["\u043e\u0432\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["oval"], "hu": ["ov\u00e1lis", "toj\u00e1sdad"], "br": ["ovalek"]}, "examples": [["la tablo, masiva ligna\u0135o, estis ovala, granda", "Kiel akvo de l' rivero, 1:3"]], "subdefinitions": []}], "root": "oval", "primary": false}, "polko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Para danco bohem-devena, du-takta, hopema, populara en E\u016dropo kaj Nord-Ameriko en la 19a jarcento.", "translations": {"be": ["\u043f\u043e\u043b\u044c\u043a\u0430"], "fr": ["polka"], "en": ["polka"], "nl": ["polka"], "pt": ["polca"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u044c\u043a\u0430"], "ca": ["polca"], "de": ["Polka"], "sv": ["polka"], "hu": ["polka"], "es": ["polca"], "it": ["polka", "polca"], "pl": ["polka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Muzika\u0135o ta\u016dga por polko-danco.", "translations": {}, "examples": [["trankvili\u011du, Timoteo, kaj ellasu ree el via violono gajan polkon", "A. Kivi, trad. H. Hall La Botistoj 1919"]], "subdefinitions": []}], "root": "polk", "primary": true}, "planktono": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La vorto aperas ununombre, kiel sablo, akvo a\u016d alia nenombrebla\u0135o, anka\u016d plurnombre pro la pluraj specoj de vivuloj, kiujn \u011di entenas."], "primary definition": "Tre malgrandaj vegeta\u0135oj kaj bestoj, libere flosantaj en maro, nutra\u0135o de cetacoj kaj pli grandaj fi\u015doj.", "translations": {"fa": ["\u067e\u0644\u0627\u0646\u06a9\u062a\u0648\u0646"], "fr": ["plancton"], "nl": ["plankton"]}, "examples": [["kankretoj na\u011das kiel granda reto, kaj per haretkovritaj kruroj elkaptas \u0109ian pli-malpli grandan planktonon", "P. Volkov, trad. Hamstro, Voja\u011do en Neocenon, 2005-08"], ["tie vivas 167 specioj da fi\u015doj, 231 specoj da planktonoj", "\u0108ina Interreta Informa Centro, Mar\u0109o \u0109e \u015canhajo, [vidita je 2006-06-29]"]], "subdefinitions": []}], "root": "plankton", "primary": true}, "kultivisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu profesie kultivas.", "translations": {"fr": ["agriculteur"], "nl": ["boer", "landbouwer"], "sv": ["jordbrukare"], "pl": ["rolnik"]}, "examples": [["en la \u011dusta tempo li sendis sklavon al la kultivistoj, por ke ili donu al li el la frukto de la vinberejo", "La Nova Testamento, S. Luko 20:10"], ["produkti plantojn kun kontra\u016dherbicida karaktero grave koncernas kaj kultivistojn kaj kemiajn kompaniojn", "Sung Ho CHO: Plibonigo de plantoj per gentekniko, Monato, n-ro 5/1998, p. 17"], ["vinberkultivisto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kultiv", "primary": false}, "funde de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En la malsupra, baza, fundamenta parto de.", "translations": {"ru": ["\u0432 \u0433\u043b\u0443\u0431\u0438\u043d\u0435"], "fr": ["au fond de"], "pl": ["na dnie", "w g\u0142\u0119binach (g\u0142\u0119boko - a\u017c na dnie)"]}, "examples": [["funde de la maro", null], ["unu el la esperoj ku\u015dantaj funde de nia koro", "La bona lingvo, p. 107a"]], "subdefinitions": []}], "root": "fund", "primary": false}, "Salomonoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Insularo en la sudorienta Oceanio. Teritorio de Respubliko Salomonoj kaj Papuo Nov Gvineo.", "translations": {"de": ["Salomon-Inseln"], "bg": ["\u0421\u043e\u043b\u043e\u043c\u043e\u043d\u043e\u0432\u0438 \u043e\u0441\u0442\u0440\u043e\u0432\u0438"], "en": ["Solomon Islands (archipelago)"], "pl": ["archipelag Wysp Salomona"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato en la orienta parto de la samnoma insularo kun \u0109efurbo Honiaro. Respubliko Salomonoj. ISO-3166 kodo: SB.", "translations": {"de": ["Salomonen"], "bg": ["\u0421\u043e\u043b\u043e\u043c\u043e\u043d\u043e\u0432\u0438 \u043e\u0441\u0442\u0440\u043e\u0432\u0438 (\u0434\u044a\u0440\u0436\u0430\u0432\u0430)"], "en": ["Solomon Islands"], "it": ["Isole Salomone"], "pl": ["Wyspy Salomona"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "salomon", "primary": true}, "cent": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dekfoje dek.", "translations": {"el": ["\u03b5\u03ba\u03b1\u03c4\u03cc"], "fr": ["cent"], "en": ["hundred"], "zh": ["\u767e", "\u4f70 [b\u01cei]"], "be": ["\u0441\u0442\u043e"], "de": ["hundert"], "it": ["cento"], "vo": ["tum"], "br": ["kant"], "cs": ["sto"], "hu": ["sz\u00e1z"], "ja": ["\u767e [\u3072\u3083\u304f]"], "es": ["cien"], "he": ["\u05de\u05d0\u05d4"], "ru": ["\u0441\u0442\u043e"], "nl": ["honderd"], "pt": ["cem"], "no": ["hundre"], "tr": ["y\u00fcz"], "sv": ["hundra"], "sk": ["sto"], "ku": ["sed"], "ro": ["o sut\u0103"], "pl": ["sto"]}, "examples": [["mi havas cent pomojn", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 14"]], "subdefinitions": []}], "root": "cent", "primary": true}, "lavendo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio lamiacoj (Lavandula), kreskanta precipe en Mediteraneo, kun bonodoraj floretoj uzataj en parfumado.", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u0432\u0430\u043d\u0434\u0430"], "en": ["lavander"], "nl": ["lavendel"], "pt": ["lavanda (bot.)", "alfazema (bot.)"], "ru": ["\u043b\u0430\u0432\u0430\u043d\u0434\u0430"], "de": ["Lavendel"], "sv": ["lavendel"], "hu": ["levendula"]}, "examples": [["beleta malgranda flor\u011dardeno kie oni sentis la odoron de rozoj kaj lavendo", "Fabeloj, volumo 4, Sterkskarabo"]], "subdefinitions": []}], "root": "lavend", "primary": true}, "deponbanko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Banko, kie oni povas deponi multvalora\u0135ojn.", "translations": {"fa": ["\u0628\u0627\u0646\u06a9 \u0633\u067e\u0631\u062f\u0647\u200c\u067e\u0630\u06cc\u0631"], "de": ["Depositenbank", "Verwahrbank"], "ru": ["\u0434\u0435\u043f\u043e\u0437\u0438\u0442\u043d\u044b\u0439 \u0431\u0430\u043d\u043a"], "pl": ["bank depozytowy"], "hu": ["\u00e9rt\u00e9kmeg\u0151rz\u0151 bank"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Banko, kie oni povas deponi valorpaperojn.", "translations": {"de": ["Depotbank", "Effektenverwahrbank"], "hu": ["let\u00e9ti bank"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "depon", "primary": false}, "enmanigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Meti en la manon: wr\u0119cza\u0107", "translations": {"be": ["\u0443\u0440\u0443\u0447\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["remettre (confier)", "prendre en main"], "nl": ["overhandigen"], "br": ["lakaat udb. etre daouarn ub."], "ru": ["\u0432\u0440\u0443\u0447\u0438\u0442\u044c"], "pl": ["powierza\u0107"]}, "examples": [["enmanigi leteron, skatolon al iu", "Z"], ["mi enmanigis al mi paka\u0135eton da buterpanoj", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, unua libro, \u0109apitro 8a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Meti sub la povon de iu.", "translations": {}, "examples": [["al mi vin enmanigis la diino", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "man", "primary": false}, "elektrono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Leptono \u015dargita per fundamenta unuo de elektro negativa a\u016d pozitiva.", "translations": {"be": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u043e\u043d"], "fr": ["\u00e9lectron"], "en": ["electron"], "nl": ["elektron"], "pt": ["el\u00e9tron"], "ru": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u043e\u043d"], "de": ["Elektron"], "hu": ["elektron"], "fa": ["\u0627\u0644\u06a9\u062a\u0631\u0648\u0646"], "es": ["electr\u00f3n"], "pl": ["elektron"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Negativa elektrono , a\u016d negatrono.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "elektron", "primary": true}, "Hermeso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Helena dio, unue de bestobredado kaj pa\u015dtistoj, poste heroldo de la olimpaj dioj kaj dio de komerco.", "translations": {"be": ["\u0413\u0435\u0440\u043c\u044d\u0441"], "fr": ["Herm\u00e8s"], "en": ["Hermes"], "nl": ["Hermes"], "pt": ["Hermes"], "el": ["\u0395\u03c1\u03bc\u03ae\u03c2"], "de": ["Hermes"], "it": ["Ermes", "Ermete"], "hu": ["Herm\u00e9sz"], "fa": ["\u0647\u0631\u0645\u0633"], "es": ["Hermes"], "ru": ["\u0413\u0435\u0440\u043c\u0435\u0441"], "pl": ["Hermes"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Hermes", "primary": true}, "efika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Efikanta.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u0435\u0439\u0441\u043d\u044b", "\u044d\u0444\u044d\u043a\u0442\u044b\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["actif (efficace)", "efficace", "op\u00e9rant"], "nl": ["doeltreffend", "effectief"], "ru": ["\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u044d\u0444\u0444\u0435\u043a\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439"], "ca": ["efica\u00e7", "efectiu"], "de": ["wirksam", "effektiv"], "sv": ["effektiv"], "hu": ["hat\u00e1sos"], "es": ["eficaz"], "pl": ["skuteczny", "efektywny", "skuteczny", "sprawny", "daj\u0105cy efekt", "daj\u0105cy wynik", "daj\u0105cy rezultat"]}, "examples": [["efika kuracilo, rimedo, helpo, klopodo, ekzemplo, admono", null], ["simplaj sed efikaj ma\u015dinoj", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. Anta\u016dparolo"], ["senefika kuracilo, konsilo, kolero", null], ["pli efike ol bato pelas malsato", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "efik", "primary": false}, "atentigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Turni la atenton de iu al io.", "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u0432\u044f\u0440\u0442\u0430\u0446\u044c (\u0447\u044b\u044e\u0441\u044c\u0446\u0456) \u0443\u0432\u0430\u0433\u0443"], "fr": ["attirer l'attention (de, sur)", "mettre en garde"], "en": ["draw one's attention to"], "nl": ["aandacht vestigen op"], "ru": ["\u043e\u0431\u0440\u0430\u0449\u0430\u0442\u044c (\u0447\u044c\u0451-\u043b\u0438\u0431\u043e) \u0432\u043d\u0438\u043c\u0430\u043d\u0438\u0435"], "de": ["hinweisen"], "hu": ["figyelmeztet"], "sk": ["upozorni\u0165"], "br": ["sacha\u00f1 evezh (ub. war udb.)"], "pl": ["zwraca\u0107 uwag\u0119"]}, "examples": [["atentigi iun pri surskribo, dan\u011dero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "atent", "primary": false}, "efiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago de tio, kio efikas, efika povo.", "translations": {"be": ["\u0443\u0437\u044c\u0434\u0437\u0435\u044f\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u044d\u0444\u044d\u043a\u0442"], "fr": ["action (effet)", "effet (action)"], "nl": ["effect", "werking"], "ru": ["\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435", "\u0432\u043e\u0437\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435", "\u044d\u0444\u0444\u0435\u043a\u0442"], "ca": ["efecte"], "de": ["Wirkung", "Effekt"], "hu": ["hat\u00e1s", "effektus"], "es": ["efecto"], "pl": ["sprawno\u015b\u0107", "efektywno\u015b\u0107"]}, "examples": [["mi sentis la sanigan efikon de la sunaj radioj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rezulto de tiu ago.", "translations": {"pl": ["efekt", "skutek"]}, "examples": [["ofte de ka\u016dzo senenhava venas efiko plej grava", "Proverbaro esperanta"], ["teruraj estas la efikoj de la novaj venenaj gasoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "efik", "primary": false}, "laplacoperatoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Operatoro, kiu \u0135etas skalaran kampon U al la sumo de ties duaj partaj deriva\u0135oj la\u016d la sinsekvaj koordinatoj; alternative: la rezultanta kampo.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0430\u043f\u043b\u0430\u0441\u0438\u0430\u043d"], "fr": ["laplacien (op\u00e9rateur)"], "en": ["Laplacian"], "nl": ["laplace-operator"], "pt": ["laplaciano"], "be": ["\u0430\u043f\u044d\u0440\u0430\u0442\u0430\u0440 \u041b\u0430\u043f\u043b\u0430\u0441\u0430", "\u043b\u0430\u043f\u043b\u0430\u0441\u0456\u044f\u043d"], "de": ["Laplace-Operator"], "it": ["laplaciano", "operatore di Laplace"], "hu": ["Laplace-oper\u00e1tor"], "pl": ["laplasjan", "operator Laplace'a"]}, "examples": [["la laplacoperatoran bildon de kampo U oni kutime signas per \u22072U a\u016d \u2206U = \u2211 \u22022iU", null], ["\u011di egalas al la diver\u011denco de la gradiento de U", null]], "subdefinitions": []}], "root": "operator", "primary": false}, "hipogeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subtera konstrua\u0135o funkcianta kiel tombejo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0437\u0435\u043c\u043d\u0430\u044f \u0433\u0440\u043e\u0431\u043d\u0438\u0446\u0430"], "fr": ["hypog\u00e9e (subst.)"], "de": ["Hypog\u00e4um"], "pt": ["hipogeu"], "hu": ["s\u00edrkamra (f\u00f3ld alatti)", "s\u00edrbolt (f\u00f3ld alatti)", "h\u00fcpogeosz"]}, "examples": [["la freskoj en la hipogeoj de princoj de Tang-dinastio (618\u2013907) estas enhavori\u0109aj", "Enciklopedieto de \u0108inio \u0109ap. \u00abFreskoj\u00bb, p. 203a"]], "subdefinitions": []}], "root": "hipoge", "primary": true}, "koncentri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kunigi dense \u0109irka\u016d komuna centro; alcentrigi.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0446\u044d\u043d\u0442\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["concentrer", "centraliser", "condenser", "faire converger", "focaliser", "masser", "rassembler", "regrouper", "r\u00e9unir"], "en": ["concentrate"], "nl": ["concentreren"], "pt": ["concentrar"], "ru": ["\u0441\u043e\u0441\u0440\u0435\u0434\u043e\u0442\u043e\u0447\u0438\u0442\u044c", "\u043a\u043e\u043d\u0446\u0435\u043d\u0442\u0440\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["konzentrieren"], "hu": ["\u00f6sszpontos\u00edt", "koncentr\u00e1l"]}, "examples": [["koncentri trupojn, \u015dipojn, kaptitojn", null], ["koncentri sian atenton", null], ["ni koncentru niajn klopodojn kaj penadojn sur la junularon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Pliigi la proporcion de solvita substanco en solva\u0135o per relativa forigo de la flua\u0135oj.", "translations": {"fr": ["concentrer (chim.)", "r\u00e9duire (tr., cuis.)"]}, "examples": [["koncentrita acido, lakto, infuza\u0135o", null], ["koncentri sa\u016dcon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "koncentr", "primary": true}, "koncentro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago koncentri a\u016d koncentri\u011di.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0446\u0435\u043d\u0442\u0440\u0430\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["concentration"], "nl": ["concentratie"], "hu": ["koncentr\u00e1ci\u00f3", "\u00f6sszpontos\u00edt\u00e1s", "\u00f6sszpontosul\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["impona verko malgra\u016d la simpligoj kaj pro la forta koncentro", "Poul THORSEN: La oceano kaj ni \u2015 La arto de Mikines. Norda Prismo, 1956:3"], ["se imagi ke la vivo en la oceano malaperis, la koncentroj de substancoj \u0109e surfaco kaj en profundoj devus egali\u011di", "V. Gor\u015dkov La strategio de elvivado http://www.esperanto.mv.ru/Arkivoj/Ekologio/elviv.html"]], "subdefinitions": []}], "root": "koncentr", "primary": false}, "koncentra": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ne konfuzu kun: koncentra"], "primary definition": "Rilata al koncentrado.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0446\u0435\u043d\u0442\u0440\u0430\u0446\u0438\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["de concentration"], "nl": ["concentrerend"], "hu": ["\u00f6sszpontos\u00edt\u00f3", "koncentr\u00e1l\u00f3"]}, "examples": [["la koncentra funkcio de la viva substanco", null], ["koncentraj piloj galvanaj", null], ["koncentra procezo, fluo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Ne konfuzu kun: koncentra"], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["du koncentraj rondoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "koncentr", "primary": false}, "streketo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Askio kaj tajpiloj konfuzas dividstrekon kun minuso; tamen en normala presarto ili klare diferencas."], "primary definition": "Interpunkcia signo (-) i.a. uzata por dividi kunmetitajn vortojn, por transporti parton de vorto al alia linio.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u0444\u0438\u0441", "\u0447\u0451\u0440\u0442\u043e\u0447\u043a\u0430"], "en": ["hyphen"], "nl": ["koppelteken"], "hu": ["elv\u00e1laszt\u00f3jel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "strek", "primary": false}, "rifu\u011dinto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fu\u011dinto, kiu trovis \u015dirmejon kaj tie restas.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0436\u0435\u043d\u0435\u0446"], "fr": ["r\u00e9fugi\u00e9 (subst.)"], "es": ["refugiado"], "hu": ["menek\u00fclt"]}, "examples": [["en Svislando ni havis historian tradicion pri gastamo al polaj rifu\u011dintoj", "Aventuroj de pioniro, \u0109apitro 33a, p. 79a"]], "subdefinitions": []}], "root": "rifu\u011d", "primary": false}, "kamenkapu\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tegmenteto en formo de renversita funelo, masonita super la fajrujo en iuj kamenoj kaj servanta kiel enirejo al la fumtubo.", "translations": {"fr": ["hotte (de chemin\u00e9e)"], "nl": ["gek (schoorsteenkap)", "schoorsteenkap"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kapu\u0109", "primary": false}, "ekio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio boragacoj (Echium), kun bluaj k blankaj floroj.", "translations": {"be": ["\u0440\u0443\u043c\u044f\u043d\u043a\u0430", "\u0441\u0456\u043d\u044f\u043a\u0432\u0435\u0442", "\u0432\u044b\u0440\u043e\u0447\u043a\u0430", "\u043f\u0430\u0434\u0432\u044f\u0440\u044d\u0434\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["vip\u00e9rine"], "pt": ["borragem"], "ru": ["\u0440\u0443\u043c\u044f\u043d\u043a\u0430", "\u0441\u0438\u043d\u044f\u043a"], "de": ["Natterkopf"], "hu": ["k\u00edgy\u00f3szisz", "terj\u0151ke"], "fa": ["\u06af\u0644 \u06af\u0627\u0648\u0632\u0628\u0627\u0646", "\u0627\u0641\u0639\u06cc\u200c\u06af\u06cc\u0627\u0647"], "pl": ["\u017cmijowiec"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "eki", "primary": true}, "surfaca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Je la surfaco.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0432\u0435\u0440\u0445\u043d\u0435\u0432\u044b"], "fa": ["\u0633\u0637\u062d\u06cc"], "de": ["oberfl\u00e4chlich"], "it": ["superficiale"], "hu": ["fel\u00fcleti", "felsz\u00edni", "fel\u00fcletes"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "surfac", "primary": false}, "provtempo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Periodo, dum kiu okazas provo.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043f\u0440\u0430\u0431\u0430\u0432\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b \u0442\u044d\u0440\u043c\u0456\u043d"], "fr": ["p\u00e9riode d'essai", "p\u00e9riode probatoire", "probation"], "en": ["trial period"], "nl": ["proeftijd"], "ru": ["\u0438\u0441\u043f\u044b\u0442\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0441\u0440\u043e\u043a"], "it": ["periodo di prova", "tirocinio"], "hu": ["pr\u00f3baid\u0151"], "ro": ["perioad\u0103 de \u00eencercare"], "pl": ["okres pr\u00f3bny"]}, "examples": [["\u0109u tio ne pruvas, ke liaj suferoj estis nur Dia provotempo?", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 1"], ["post certa provotempo ni decidi\u011dis al formo de \u00abLexicon Silvestre\u00bb, kiu ampleksu la informeblecojn de \u0109iuj kvar vortaroformoj", "Pri la internacia lingva interkompreni\u011do kadre de la forsta fako http://esperantic.org/librejo/dbstudoj/41_Simon.htm"], ["ekde 1a de januaro 1989 estis redonita al li por unujara provtempo \u015dtata permeso por praktikado de animzorga servo", "Dio benu http://home.t-online.de/home/b.eichkorn/dibe46.htm"], ["estis kondamnita la tendarestro Milo\u015d je 15 monatoj kaj pastro Srna je 12 monatoj de karcera restado kun trijara prokrasta provtempo", "Dio benu http://mujweb.atlas.cz/spolecnost/svacek/41DIOBEN.HTM"], ["oni promesis al ni sesmonatan da\u016dron kiel provtempon", "Esperanto sub la Suda Kruco1994-11/12"]], "subdefinitions": []}], "root": "temp", "primary": false}, "dekreti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ordoni per dekreto.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u043a\u0440\u0435\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9cr\u00e9ter"], "en": ["decree"], "de": ["erlassen", "verordnen", "verf\u00fcgen", "dekretieren [arkaika]"], "hu": ["elrendel"], "fa": ["\u062d\u06a9\u0645 \u0635\u0627\u062f\u0631 \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0627\u0645\u0631\u06cc\u0647 \u0635\u0627\u062f\u0631 \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "pl": ["dekretowa\u0107"], "es": ["decretar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dekret", "primary": false}, "encefalopatio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genra nomo de la encefalaj malsanoj.", "translations": {"be": ["\u044d\u043d\u0446\u044d\u0444\u0430\u043b\u0430\u043f\u0430\u0442\u044b\u044f"], "fr": ["enc\u00e9phalopathie"], "en": ["encephalopathy"], "nl": ["encefalopathie"], "pt": ["encefalopatia"], "ru": ["\u044d\u043d\u0446\u0435\u0444\u0430\u043b\u043e\u043f\u0430\u0442\u0438\u044f"], "de": ["Hirnerkrankung", "Hirnschaden", "Enzephalophatie [fak]"], "hu": ["agyvel\u0151b\u00e1ntalom"], "es": ["encefalopat\u00eda"], "pl": ["encefalopatia"]}, "examples": [["hepata encefalopatio", null], ["bova spongeca encefalopatio (BSE)", null]], "subdefinitions": []}], "root": "encefalopati", "primary": true}, "bis": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekkrio por peti ripetadon (= refoje! Ankora\u016d unu fojon!)", "translations": {"ru": ["\u0431\u0438\u0441!"], "fr": ["bis!"], "be": ["\u0431\u0456\u0441!"], "de": ["Zugabe", "da capo [ark]"], "it": ["bis"], "pl": ["bis"], "hu": ["\u00fajra!"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bis", "primary": true}, "dekreto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Oficiala ordono de plej supera \u015dtata reganta povo (kontraste al le\u011do).", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u043a\u0440\u044d\u0442"], "fr": ["d\u00e9cret"], "en": ["decree", "edict", "order"], "pt": ["decreto"], "ru": ["\u0434\u0435\u043a\u0440\u0435\u0442", "\u0443\u043a\u0430\u0437"], "de": ["Erlass", "Verordnung", "Verf\u00fcgung", "Dekret [arkaika]"], "hu": ["korm\u00e1nyrendelet", "dekr\u00e9tum"], "fa": ["\u062d\u06a9\u0645", "\u0627\u0645\u0631\u06cc\u0647"], "pl": ["dekret"], "es": ["decreto"]}, "examples": [["eldoni dekreton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dekret", "primary": true}, "parta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Estanta nur parto de tuto.", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u0441\u0442\u043a\u043e\u0432\u044b"], "fr": ["partiel"], "en": ["partial"], "nl": ["deel-"], "ru": ["\u0447\u0430\u0441\u0442\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["teilweise"], "hu": ["r\u00e9sz-", "r\u00e9szleges"], "pl": ["cz\u0119\u015bciowy"]}, "examples": [["parta pago, eklipso", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri ordo-rilato \u2264) Tia, ke ekzistas du elementoj x kaj y, por kiuj veras nek x \u2264 y, nek y \u2264 x.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0430\u0441\u0442\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439 (\u043f\u043e\u0440\u044f\u0434\u043e\u043a)"], "fr": ["(relation d'ordre) partiel"], "en": ["partial (ordering)"], "de": ["Partial-(ordnung)"], "hu": ["r\u00e9szben-(rendez\u00e9s)", "parci\u00e1lis"], "pl": ["cz\u0119\u015bciowy (porz\u0105dek)"]}, "examples": [["se la aro E enhavas pli ol unu elementon, la rilato \u2282 estas parta en 2E", null], ["la rilato \u00aba estas dividebla per b\u00bb estas parta ordo-rilato ene de la aro de entjeroj", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"hu": ["parci\u00e1lis"]}, "examples": []}]}], "root": "part", "primary": false}, "jakobiano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u044b\u0439\u043d\u044b \u0432\u044b\u0437\u043d\u0430\u0447\u043d\u0456\u043a", "\u044f\u043a\u0430\u0431\u0456\u044f\u043d"], "fr": ["d\u00e9terminant jacobien", "jacobien (subst.)"], "en": ["Jacobian determinant", "Jacobian"], "pt": ["jacobiano (mat.)"], "ru": ["\u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u043e\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u043e\u043f\u0440\u0435\u0434\u0435\u043b\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u044f\u043a\u043e\u0431\u0438\u0430\u043d"], "de": ["Jacobische Determinante"], "it": ["jacobiano (mat.)"], "hu": ["Jacobi-determin\u00e1ns"], "pl": ["jakobian"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "jakobian", "primary": true}, "\u0109evalpovo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malnova komunuza mezurunuo de me\u0125anika povo, egala en E\u016dropo al 75 kilogrammetroj en sekundo, t.e. 735,75W, kaj, en Usono, al 550 futfuntoj en sekundo, t.e. 745,7W; simb. \u0108P.", "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u043d\u0441\u043a\u0430\u044f \u0441\u0456\u043b\u0430"], "fr": ["cheval-vapeur"], "en": ["horsepower"], "nl": ["paardekracht"], "pt": ["cavalo-vapor"], "el": ["\u03b9\u03c0\u03c0\u03bf\u03b4\u03cd\u03bd\u03b1\u03bc\u03b7"], "de": ["Pferdest\u00e4rke", "PS"], "it": ["cavallo vapore"], "hu": ["l\u00f3er\u0151"], "sk": ["konsk\u00e1 sila"], "es": ["caballo de fuerza"], "ru": ["\u043b\u043e\u0448\u0430\u0434\u0438\u043d\u0430\u044f \u0441\u0438\u043b\u0430"], "pl": ["ko\u0144 mechaniczny", "KM"], "he": ["\u05db\u05d5\u05d7-\u05e1\u05d5\u05e1"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109eval", "primary": false}, "\u015dijaismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La dua, neortodoksa formo de islamo, ne agnoskanta Sunaon.", "translations": {"be": ["\u0448\u044b\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["chiisme"], "en": ["shi'iteism"], "nl": ["sjiisme"], "pt": ["xiismo"], "ru": ["\u0448\u0438\u0438\u0437\u043c"], "ca": ["xiisme"], "it": ["sciismo"], "hu": ["siitizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dijaism", "primary": true}, "ne\u016dtono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezurunuo de forto en la Internacia Sistemo de unuoj; simb. N.", "translations": {"be": ["\u043d\u044c\u044e\u0442\u0430\u043d"], "fr": ["newton (unit\u00e9 de mesure)"], "nl": ["newton"], "pt": ["newton", "N"], "ru": ["\u043d\u044c\u044e\u0442\u043e\u043d"], "ca": ["newton"], "de": ["Newton"], "it": ["newton (unit\u00e0 di misura)"], "hu": ["newton"], "es": ["newton (unidad de medida)", "neutonio"]}, "examples": [["unu ne\u016dtono egalas al la forto, kiu aplikate al korpo kun maso je unu kilogramo donas al \u011di akcelon je unu metro en kvadrata sekundo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "Ne\u016dton", "primary": false}, "parto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io, kio povas esti facile apartigita de tuto a\u016d per penso, a\u016d per vido, a\u016d per efektiva disigo.", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u0441\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["partie", "morceau", "part"], "en": ["part"], "nl": ["deel"], "pt": ["parte"], "ru": ["\u0447\u0430\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Teil"], "hu": ["r\u00e9sz"], "cs": ["\u010d\u00e1st", "d\u00edl"], "pl": ["cz\u0119\u015b\u0107"]}, "examples": [["la kvin partoj de la mondo", null], ["la diversaj partoj de la korpo", null], ["distran\u0109i kukon en ses partojn", null], ["lasta parto de la programo", null], ["\u015diru vin en du partojn, la mondo trian postulos", "Proverbaro esperanta"], ["por parton da homoj liberigi de unu facila regulo devigi multe pli grandan parton da aliaj homoj lerni multajn regulojn", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Io, kion iu rajtas postuli el tuto, kiun oni dividas inter pluraj personoj.", "translations": {"be": ["\u0434\u043e\u043b\u044f", "\u043f\u043e\u0440\u0446\u044b\u044f"], "de": ["Anteil"], "nl": ["aandeel"], "ru": ["\u0447\u0430\u0441\u0442\u044c", "\u0434\u043e\u043b\u044f"], "hu": ["r\u00e9sz", "r\u00e9szesed\u00e9s"]}, "examples": [["disdoni al \u0109iu lian parton de kuko, al \u0109iu frato lian heredan parton", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "part", "primary": true}, "muzeosciencisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri muzescienco.", "translations": {"fa": ["\u0645\u0648\u0632\u0647\u200c\u0634\u0646\u0627\u0633"], "fr": ["mus\u00e9ologue"], "nl": ["museumkundige", "museoloog"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "muze", "primary": false}, "sa\u016drkra\u016dto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fermentinta lamenigita brasiko.", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u0441\u043b\u0430\u044f \u043a\u0430\u043f\u0443\u0441\u0442\u0430", "\u043a\u0432\u0430\u0448\u0430\u043d\u0430\u044f \u043a\u0430\u043f\u0443\u0441\u0442\u0430"], "fr": ["choucroute"], "nl": ["zuurkool"], "ru": ["\u043a\u0438\u0441\u043b\u0430\u044f \u043a\u0430\u043f\u0443\u0441\u0442\u0430", "\u043a\u0432\u0430\u0448\u0435\u043d\u0430\u044f \u043a\u0430\u043f\u0443\u0441\u0442\u0430"], "de": ["Sauerkraut"], "it": ["crauti"], "hu": ["savany\u00fa k\u00e1poszta"], "pl": ["kiszona kapusta", "kwaszona kapusta"], "he": ["\u05db\u05e8\u05d5\u05d1 \u05db\u05d1\u05d5\u05e9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sa\u016drkra\u016dt", "primary": true}, "trabfaka": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konstruita el plekto de traboj, kun pleniga\u0135o en la interlasitaj fakoj.", "translations": {"fr": ["\u00e0 colombage"], "pl": ["a\u017curowy"]}, "examples": [["la du subaj eta\u011doj el nestukita sablo\u015dtono estas dividitaj nur per eta\u011daj kornicoj, la tria eta\u011do estas trabfaka surkonstrua\u0135o", "-, Bad K\u00f6nig invitas..., 2005"]], "subdefinitions": []}], "root": "fak", "primary": false}, "geotrupo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0432\u043e\u0437\u043d\u044b\u0439 \u0436\u0443\u043a"], "fr": ["g\u00e9otrupe"], "en": ["earth-boring dung beetle", "dor beetle"], "nl": ["mestkever"], "pt": ["escaravelho"], "de": ["Mistk\u00e4fer"], "hu": ["ganajt\u00far\u00f3 bog\u00e1r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "geotrup", "primary": true}, "formodifekti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malaperigi la donitan formon, doni malbonan formon, defaligi de la bona formo.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u0444\u0430\u0440\u043c\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9former"], "ru": ["\u0434\u0435\u0444\u043e\u0440\u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["verformen"], "pl": ["zniekszta\u0142ca\u0107", "odkszta\u0142ca\u0107", "deformowa\u0107"], "hu": ["deform\u00e1l", "eltorz\u00edt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "form", "primary": false}, "dekstrano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dekstr", "primary": false}, "memorarto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arto helpi kaj plibonigi la memorkapablon.", "translations": {"sk": ["mnemotechnika"], "be": ["\u043c\u043d\u044d\u043c\u043e\u043d\u0456\u043a\u0430", "\u043c\u043d\u044d\u043c\u0430\u0442\u044d\u0445\u043d\u0456\u043a\u0430"], "fr": ["mn\u00e9motechnie"], "nl": ["geheugenkunst", "mnemotechniek"], "ru": ["\u043c\u043d\u0435\u043c\u043e\u043d\u0438\u043a\u0430", "\u043c\u043d\u0435\u043c\u043e\u0442\u0435\u0445\u043d\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Mnemonik", "Mnemotechnik"], "pl": ["mnemonika", "mnemotechnika"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "art", "primary": false}, "samteamano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de la sama teamo kiel la parolanto.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u0432\u0430\u0440\u0438\u0449 \u043f\u043e \u043a\u043e\u043c\u0430\u043d\u0434\u0435"], "fr": ["co\u00e9quipier"], "en": ["teammate"], "nl": ["teamgenoot"], "de": ["Mannschaftskamerad", "Teamkollege"], "hu": ["csapatt\u00e1rs"], "pl": ["cz\u0142onek tej samej dru\u017cyny"], "es": ["coequipero"], "he": ["\u05d7\u05d1\u05e8 \u05dc\u05e7\u05d1\u05d5\u05e6\u05d4"]}, "examples": [["\u0134ak Le Puil - vortaristo, kanzonisto, redaktoro kaj... mia iama samteamano en dumkongresa kvizo", "Boris Kolker, Parizo slangas en Esperanto (San-Antonio, La maljunulino kiu pa\u015dis en la maro), Monato, jaro 1997a, numero 5a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "team", "primary": false}, "gro\u015do": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pasintece gro\u015do en kelkaj landoj (ekz. en Litvo) havis grandan valoron. \u0108u plivastigi la difinon?"], "primary definition": "Tre malgranda monero en diversaj landoj.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u043e\u0448"], "fr": ["groschen", "sou (monnaie de petite valeur)"], "en": ["groschen (low value coin)", "grosz (low value coin)"], "nl": ["groschen"], "pt": ["ceitil", "vint\u00e9m"], "ru": ["\u0433\u0440\u043e\u0448"], "de": ["Groschen"], "hu": ["garas"], "pl": ["grosz"]}, "examples": [["nuda kaj kruda, sen gro\u015do en po\u015do", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "gro\u015d", "primary": true}, "terebintoleo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hidrokarbonido ricevita per distilado de la terebinto kaj servanta precipe por solvi la grasa\u0135ojn.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0435\u0440\u043f\u0435\u043d\u0442\u0438\u043d\u043d\u043e\u0435 \u043c\u0430\u0441\u043b\u043e", "\u0441\u043a\u0438\u043f\u0438\u0434\u0430\u0440"], "de": ["Terpentin\u00f6l"], "nl": ["terpentijnolie"], "hu": ["terpentinolaj"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "terebint", "primary": false}, "rifo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Enmara dan\u011dera roko, kies supro preska\u016d elstaras el la akvo.", "translations": {"be": ["\u0440\u044b\u0444"], "fr": ["r\u00e9cif", "\u00e9cueil"], "en": ["reef", "dangerous rocks"], "nl": ["rif"], "pt": ["recife"], "ru": ["\u0440\u0438\u0444", "\u043f\u043e\u0434\u0432\u043e\u0434\u043d\u044b\u0439 \u043a\u0430\u043c\u0435\u043d\u044c"], "de": ["Riff"], "hu": ["sziklaz\u00e1tony", "(v\u00edz alatti) szirt"], "es": ["arrecife"]}, "examples": [["la malgaja kaj senhoma bordo de rifa kaj sova\u011da insuleto", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Dan\u011derigilo, risko de malsukceso.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0432\u043e\u0434\u043d\u044b \u043a\u0430\u043c\u0435\u043d\u044c"], "fr": ["\u00e9cueil"], "en": ["danger"], "nl": ["klip"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0432\u043e\u0434\u043d\u044b\u0439 \u043a\u0430\u043c\u0435\u043d\u044c"], "hu": ["buktat\u00f3 (\u00e1tv.)"], "es": ["escollo"]}, "examples": [["ni ne devas ignori la rifojn, kiujn ni renkontos sur nia vojo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rif", "primary": true}, "gurdo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "A\u016dtomata blovinstrumento, portebla orgeneto, kiun sonigas trukartoj movataj per manturnata cilindro.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0430\u0440\u043c\u0430\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["orgue de Barbarie"], "en": ["hurdy-gurdy", "barrel organ"], "nl": ["draaiorgel"], "pt": ["realejo"], "be": ["\u043a\u0430\u0442\u0430\u0440\u044b\u043d\u043a\u0430", "\u043a\u0430\u0442\u0440\u044b\u043d\u043a\u0430"], "de": ["Leierkasten", "Drehorgel"], "sv": ["positiv (musikinstrument)", "vevorgel"], "hu": ["verkli", "kintorna", "s\u00edpl\u00e1da"], "pl": ["katarynka"], "es": ["organillo", "cilindro"]}, "examples": [["\u011di ludis \u00abAve Maria\u00bb de Gounod, kiun ludis \u0109iuj gurdoj anta\u016d tridek jaroj", "La Kiso kaj dek tri aliaj noveloj, \u00c5ge"]], "subdefinitions": []}], "root": "gurd", "primary": true}, "tukano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mez- a\u016d sudamerika birdo el tropika \u011dangalo kun brilaj koloroj, tre dika beko, genro el familio ramfastedoj (Ramphastos), ofte nomo anka\u016d la tuta familio.", "translations": {"fr": ["toucan"], "en": ["toucan"], "nl": ["toekan"], "de": ["Tukan (Vogel)"], "pl": ["tukan"], "hu": ["tuk\u00e1n"]}, "examples": [["tukanoj kun purpuraj kapoj, bluaj brustoj kaj flavaj flugiloj \u0109iam flugis de unu rando de la intermonto al la alia", "H. Sienkiewicz, trad. M. Sygnarski, Tra dezerto kaj praarbaro, Varsovio, 1978"], ["kaj la frakoj de pingvenoj, / kaj la beko de tukano, / kaj la grando de balenoj", "S. Smigielski, Bestetoj kaj Bestegoj, Internacia Gazeto, 2006-05-02"]], "subdefinitions": []}], "root": "tukan", "primary": true}, "Polusa stelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stelo en la stelaro Malgranda Ursino, \u03b1 Ursae Minoris, el la helaj steloj la plej proksima al la \u0109iela nordpoluso (je proks. 1\u00b0).", "translations": {"be": ["\u041f\u0430\u043b\u044f\u0440\u043d\u0430\u044f \u0437\u043e\u0440\u043a\u0430"], "fr": ["\u00e9toile polaire"], "en": ["North star", "polestar", "Cynosura", "Polaris"], "nl": ["Poolster"], "ru": ["\u041f\u043e\u043b\u044f\u0440\u043d\u0430\u044f \u0437\u0432\u0435\u0437\u0434\u0430"], "de": ["Nordstern", "Polarstern"], "hu": ["Sarkcsillag", "Polaris"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "polus", "primary": false}, "hesa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta al hesoj, ilia nacieco a\u016d \u015dtato.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0435\u0441\u0441\u0435\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["hessois (adj.)"], "nl": ["Hessisch"], "de": ["hessisch"], "it": ["assiano (agg.)"], "hu": ["hesszeni"]}, "examples": [["hesaj dialektoj, a\u016dtoroj", null], ["hesa konstitucio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hes", "primary": false}, "\u011duamo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inklino al volupto.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u0430\u0441\u0442\u043e\u043b\u044e\u0431\u0438\u0435", "\u0441\u043b\u0430\u0434\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u0441\u0442\u0438\u0435"], "fr": ["lascivit\u00e9 (de qn)"], "en": ["lascivity", "wanton pleasure"], "nl": ["wellust"], "it": ["lascivit\u00e0", "inclinazione al piacere", "dissipatezza"], "hu": ["\u00e9lvhajh\u00e1sz\u00e1s", "\u00e9lvetegs\u00e9g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u011du", "primary": false}, "helvelacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de sakfungoj (Helvellaceae).", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0440\u043e\u0447\u043a\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Lorchel"], "it": ["elvellacee"], "pt": ["helvel\u00e1ceos"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "helvelac", "primary": true}, "diskturnilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Organo turnanta disketon kaj stiranta la kapetojn por skribi datumojn sur la diskon a\u016d legi datumojn de sur la disketo.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0441\u043a\u0430\u0432\u043e\u0434"], "fr": ["lecteur"], "en": ["disk unit"], "pl": ["nap\u0119d (dyskietek, CD)"], "ru": ["\u0434\u0438\u0441\u043a\u043e\u0432\u043e\u0434"], "es": ["unidad de disco"], "hu": ["lemezmeghajt\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "disk", "primary": false}, "\u0109erpi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Preni flua\u0135on el iu loko a\u016d ujo.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0435\u0440\u043f\u0430\u0442\u044c", "\u0438\u0437\u0432\u043b\u0435\u043a\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["puiser"], "en": ["extract", "withdraw", "take"], "pt": ["tirar"], "be": ["\u0447\u044d\u0440\u043f\u0430\u0446\u044c"], "it": ["attingere"], "hu": ["mer\u00edt"], "sk": ["\u010derpa\u0165"], "pl": ["czerpa\u0107", "zaczerpn\u0105\u0107"]}, "examples": [["\u0109erpi akvon el fonto, puto, kru\u0109o", null], ["longe \u0109erpas la kru\u0109o, \u011dis \u011di fine rompi\u011das", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Elpreni, eltiri.", "translations": {"pl": ["czerpa\u0107", "zaczerpn\u0105\u0107"]}, "examples": [["\u0109erpi dokumentojn el la fonto mem", null], ["\u0109erpi librojn el la biblioteko", null], ["\u0109erpi el fremda monujo", "B"], ["el la tempo pasinta ni \u0109erpas instruon por la tempo venonta", "Z"], ["\u0109erpi utilon el voja\u011do, el kurso", null], ["\u0109erpi inspiron el io", "Z"], ["el tiuj periodaj festoj ni \u0109erpas kura\u011don por pluaj laboroj", "Z"], ["el tio ni povos \u0109erpi la konkludon, ke", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109erp", "primary": true}, "folkloristo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri folkloro, pri popola kulturo.", "translations": {"fr": ["folkloriste"]}, "examples": [["folkloristo Wang Zuoji estas tre okupita, \u0109ar li devas klarigi al gejunuloj diversajn tradiciajn kutimojn kaj morojn en Printempa Festo", "\u0108ina Radio Internacia, Folkloristo Wang Zuoji, 2007-02-15"]], "subdefinitions": []}], "root": "folklor", "primary": false}, "anta\u016dmasto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Anta\u016da masto, la unua, kalkulante de la pruo.", "translations": {"ru": ["\u0444\u043e\u043a-\u043c\u0430\u0447\u0442\u0430"], "fr": ["trinquet", "m\u00e2t de misaine"], "de": ["Fockmast"], "en": ["foremast"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mast", "primary": false}, "litanio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pre\u011do konsistanta el longa serio da mallongaj alvokoj al Dio, Dipatrino a\u016d sanktuloj.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0442\u0430\u043d\u0456\u044f"], "nl": ["litanie"], "pt": ["ladainha", "litania"], "el": ["\u03bb\u03b9\u03c4\u03b1\u03bd\u03b5\u03af\u03b1"], "de": ["Litanei"], "hu": ["lit\u00e1nia"], "es": ["letan\u00eda"], "ru": ["\u043b\u0438\u0442\u0430\u043d\u0438\u044f"], "pl": ["litania"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Longa kaj teda elnomado, elnombrado.", "translations": {"de": ["eint\u00f6nige Aufz\u00e4hlung"]}, "examples": [["senfina litanio da plendoj, ripro\u0109oj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "litani", "primary": true}, "Meduzo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ina mortema monstro de greka mitologio, re\u011dino de Gorgonoj, kiu havis serpentojn anstata\u016d haroj kaj aliigis en \u015dtonon \u0109iujn, kiuj \u015din rigardis.", "translations": {"be": ["\u041c\u044d\u0434\u0443\u0437\u0430"], "fr": ["M\u00e9duse"], "nl": ["Medusa"], "pt": ["Medusa"], "ru": ["\u041c\u0435\u0434\u0443\u0437\u0430"], "de": ["Medusa"], "it": ["Medusa"], "hu": ["Med\u00faza"], "es": ["Medusa"], "br": ["Meduza"], "pl": ["Meduza"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "meduz", "primary": false}, "igumeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En la orienta kristanismo, mona\u0125ejestro kies rango estas malpli alta ol tiu de arkimandrito.", "translations": {"be": ["\u0456\u0433\u0443\u043c\u0435\u043d"], "en": ["hegumen", "igumen"], "grc": ["\u03b7\u03b3\u03bf\u03cd\u03bc\u03b5\u03bd\u03bf\u03c2"], "pt": ["superior de um mosteiro"], "ru": ["\u0438\u0433\u0443\u043c\u0435\u043d"], "it": ["egumeno"], "hu": ["ap\u00e1t (g\u00f6r\u00f6gkeleti)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "igumen", "primary": true}, "lingvisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sciencisto, kiu studas pure lingvajn demandojn, fakulo pri lingvoscienco.", "translations": {"el": ["\u03b3\u03bb\u03c9\u03c3\u03c3\u03bf\u03bb\u03cc\u03b3\u03bf\u03c2"], "fr": ["linguiste"], "en": ["linguist"], "nl": ["taalkundige"], "pt": ["ling\u00fcista"], "be": ["\u043c\u043e\u0432\u0430\u0437\u043d\u0430\u0432\u0435\u0446", "\u043c\u043e\u0432\u0430\u0437\u043d\u0430\u045e\u0446\u0430", "\u043b\u0456\u043d\u0433\u0432\u0456\u0441\u0442"], "de": ["Sprachwissenschaftler", "Linguist"], "tr": ["dilci", "leng\u00fcist"], "sv": ["lingvist"], "hu": ["nyelv\u00e9sz"], "ru": ["\u044f\u0437\u044b\u043a\u043e\u0432\u0435\u0434", "\u043b\u0438\u043d\u0433\u0432\u0438\u0441\u0442"], "es": ["ling\u00fcista"], "he": ["\u05d1\u05dc\u05e9\u05df"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lingv", "primary": false}, "ananasujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio bromeliacoj (Ananas). Unu specio estas kulturata pro la \u015dajnfrukto.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0430\u043d\u0430\u0441 (\u0440\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u043d\u0430)"], "fr": ["ananas"], "en": ["pineapple"], "ru": ["\u0430\u043d\u0430\u043d\u0430\u0441 (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "de": ["Ananasbaum"], "hu": ["anan\u00e1sz (n\u00f6v\u00e9ny)"], "fa": ["\u062f\u0631\u062e\u062a \u0622\u0646\u0627\u0646\u0627\u0633"], "br": ["avalenn-ananaz", "plantenn ananaz"], "es": ["anan\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ananas", "primary": false}, "emblemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Figuro de objekto a\u016d estulo konvencie reprezentanta abstraktan ideon.", "translations": {"be": ["\u044d\u043c\u0431\u043b\u0435\u043c\u0430"], "fr": ["embl\u00e8me"], "en": ["emblem", "logo"], "pt": ["emblema", "ins\u00edgnia"], "ru": ["\u044d\u043c\u0431\u043b\u0435\u043c\u0430"], "de": ["Sinnbild", "Emblem", "Kennzeichen", "Zeichen", "Wappenbild"], "sv": ["emblem", "tecken"], "pl": ["emblemat", "god\u0142o", "logo"], "es": ["emblema"]}, "examples": [["verda stelo estas emblemo de Esperanto", null], ["pesilo estas emblemo de la justeco", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la serioj po 13 ludkartoj signitaj per aparta emblemo : trefo (\u2667), piko (\u2660), kero (\u2661), karoo (\u2662).", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c (\u0443 \u043a\u0430\u0440\u0442\u0430\u0445)"], "fr": ["couleur (tr\u00e8fle, carreau, etc.)"], "en": ["suit (of cards)"], "pt": ["naipe"], "ru": ["\u043c\u0430\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Farbe", "Kartenfarbe"], "es": ["palo (baraja, cartas)"], "pl": ["kolor karciany"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "emblem", "primary": true}, "encefalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La tuto de organoj, kiujn enfermas la kranio.", "translations": {"be": ["\u043c\u043e\u0437\u0433 (\u0433\u0430\u043b\u0430\u045e\u043d\u044b)"], "fr": ["enc\u00e9phale"], "nl": ["hersenen"], "pt": ["enc\u00e9falo"], "ru": ["\u0433\u043e\u043b\u043e\u0432\u043d\u043e\u0439 \u043c\u043e\u0437\u0433"], "de": ["Gehirn", "Hirn", "Gro\u00dfhirn"], "hu": ["agyvel\u0151", "encephalon"], "pl": ["m\u00f3zgowie"], "es": ["enc\u00e9falo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "encefal", "primary": true}, "\u015daligramo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctono kun amonita fosilio, trovebla en kelkaj lokoj de Himalajo, kultata kiel formo de la dio Vi\u015dnuo.", "translations": {"fr": ["shaligram"], "nl": ["saligram (ammoniet)", "shaligram (ammoniet)"], "hu": ["saligram"]}, "examples": [["\u015cakuntala volis trovi \u015daligramon", "R. Manandhar, Mia voja\u011do al Muktinath, 2006-04-18"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015daligram", "primary": true}, "familiarulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono, kiu konstante kaj senceremonie interrilatas kun alia.", "translations": {"hu": ["k\u00f6zvetlen ember"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "familiar", "primary": false}, "man\u011do\u0109ambro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108ambro por man\u011dado.", "translations": {"fa": ["\u0627\u062a\u0627\u0642 \u063a\u0630\u0627\u062e\u0648\u0631\u06cc", "\u0646\u0627\u0647\u0627\u0631\u062e\u0648\u0631\u06cc"], "fr": ["salle \u00e0 manger"], "pt": ["refeit\u00f3rio", "sala de jantar"], "de": ["Esszimmer"], "it": ["sala da pranzo"], "pl": ["jadalnia"], "hu": ["eb\u00e9dl\u0151"]}, "examples": [["koridoro, kiu kondukis de la vizit\u0109ambro al la man\u011do\u0109ambro", "M. de Assis, trad. P. Viana, La divenistino kaj aliaj rakontoj, Oportuno, jaro 2005a, p. 29a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ambr", "primary": false}, "ekstazio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sinteza amfetamino (MDMA) kun ekscita efiko, populari\u011dinta kiel drogo en la 1990aj jaroj.", "translations": {"fr": ["ecstasy"], "de": ["Ecstasy"], "pl": ["ecstasy"], "pt": ["ecstasy"]}, "examples": [["la tutmonda konsumo de ekstazio kreskis \u0109irka\u016d 70% inter la jaroj 1995 kaj 1997", "\u011cangalo, UN avertas la mondon pri la konsumkresko..., 2003-09-23"], ["mi a\u016ddis dum la lastaj tagoj, ke kelkaj homoj estis alportintaj kokainon kaj ekstazion dum tiu IS", "-, La 47a Internacia Seminario en Naumburg, 2004-01-19"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekstazi", "primary": true}, "anticipi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari, plenumi, preni ion anta\u016d la konvena, deviga a\u016d kutima tempo; diri, fidi ion anta\u016d \u011dia fari\u011do.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u044f\u0440\u044d\u0434\u0436\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u043f\u044f\u0440\u044d\u0434\u0436\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u0437\u0430\u0433\u0430\u0434\u0437\u044f"], "fr": ["anticiper"], "en": ["anticipate"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u0432\u043e\u0441\u0445\u0438\u0449\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0431\u0435\u0433\u0430\u0442\u044c \u0432\u043f\u0435\u0440\u0451\u0434", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u0432\u0430\u0440\u044f\u0442\u044c", "\u043e\u043f\u0435\u0440\u0435\u0436\u0430\u0442\u044c"], "de": ["vorwegnehmen", "vorgreifen", "antizipieren"], "sv": ["f\u00f6regripa"], "sk": ["anticipova\u0165", "predbieha\u0165 (udalosti)"], "es": ["anticipar"], "ro": ["a anticipa"], "pl": ["antycypowa\u0107"]}, "examples": [["anticipi la estonton ne estas \u0109iam prudente", null], ["mi ne volas anticipi la konkludojn, pri la konkludoj", null], ["anticipa pago", null], ["anticipe \u011dui la estontan feli\u0109on", null], ["anticipe refuti", null], ["anticipema spirito", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "anta\u016dpagi.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u0430\u0446\u0456\u0446\u044c \u0437\u0430\u0433\u0430\u0434\u0437\u044f", "\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u043f\u0435\u0440\u0430\u0434\u0430\u043f\u043b\u0430\u0442\u0443"], "de": ["im Voraus leisten", "vorausbezahlen", "im Voraus bezahlen"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anticip", "primary": true}, "artfajra\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0435\u0440\u0432\u044d\u0440\u043a"], "fr": ["feu d'artifice"], "en": ["fireworks"], "nl": ["vuurwerk"], "ru": ["\u0444\u0435\u0439\u0435\u0440\u0432\u0435\u0440\u043a"], "de": ["Feuerwerk"], "hu": ["t\u0171zij\u00e1t\u00e9k"], "br": ["tan-arvest"], "pl": ["fajerwerk", "sztuczne ognie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fajr", "primary": false}, "lampiono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lampeto por iluminado.", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u043c\u043f\u0456\u0451\u043d"], "en": ["dim lamp", "fairy lamp"], "nl": ["lampion"], "pt": ["lampi\u00e3o", "lumin\u00e1ria"], "ru": ["\u043b\u0430\u043c\u043f\u0438\u043e\u043d"], "de": ["Lampion", "Papierlaterne"], "hu": ["lampion", "pap\u00edrl\u00e1mpa"], "el": ["\u03c6\u03b1\u03bd\u03ac\u03c1\u03b9"], "pl": ["lampion"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lampion", "primary": true}, "elflui": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Flui el io.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0446\u044f\u043a\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["jaillir", "sortir", "sourdre", "surgir"], "nl": ["ontspringen"], "ru": ["\u0432\u044b\u0442\u0435\u043a\u0430\u0442\u044c"], "de": ["herausflie\u00dfen"], "pl": ["wyp\u0142ywa\u0107", "wycieka\u0107"], "hu": ["kifolyik", "ki\u00f6mlik", "ki\u00e1ramlik"]}, "examples": [["fonto elfluas el la monto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Eli\u011di el io.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0446\u044f\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u043d\u0456\u043a\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9couler"], "de": ["herausspringen"], "pl": ["wyp\u0142ywa\u0107", "wynika\u0107"]}, "examples": [["el tiuj du faktoj jam per si mem elfluas la konkludo, ke", "Z"], ["elfluos multaj profitoj el tiu fonto", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "flu", "primary": false}, "litkadro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Muntkadro, kiu subportas la lita\u0135on.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u0442\u043e\u0432 \u043a\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u0438"], "fr": ["cadre de lit"], "en": ["bed", "bedstead"], "nl": ["ledikant"], "de": ["Bettgestell"], "hu": ["\u00e1gykeret"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lit", "primary": false}, "roto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subdivido de bataliono, kutime komandata de kapitano.", "translations": {"be": ["\u0440\u043e\u0442\u0430"], "fr": ["compagnie (unit\u00e9 militaire)"], "en": ["company (military unit)"], "pt": ["companhia"], "ru": ["\u0440\u043e\u0442\u0430"], "de": ["Kompanie"], "hu": ["sz\u00e1zad"], "pl": ["rota"]}, "examples": [["en mia regimento, en la sesa roto, estas kapitano Rjabkov", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 6a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ta\u0109mento da soldatoj.", "translations": {"be": ["\u0440\u043e\u0442\u0430"], "en": ["detachment (military unit)"], "nl": ["rot (soldaten)"], "ru": ["\u0440\u043e\u0442\u0430"], "de": ["Rotte"], "hu": ["csapat", "k\u00fcl\u00f6n\u00edtm\u00e9ny"], "pl": ["hufiec", "kompania"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Aro da kune irantaj homoj a\u016d bestoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u043f\u0430\u043d\u0456\u044f", "\u0433\u0440\u0443\u043f\u0430", "\u0441\u0442\u0430\u0442\u0430\u043a"], "fr": ["troupe (d'animaux ou de personnes qui se d\u00e9placent)", "troupeau", "bande (d'animaux ou de personnes qui se d\u00e9placent)", "nu\u00e9e (troupe d'animaux en vol)", "vol (troupe d'oiseaux en vol)", "vol\u00e9e (troupe d'oiseaux en vol)"], "nl": ["troep", "groep"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043f\u0430\u043d\u0438\u044f", "\u0433\u0440\u0443\u043f\u043f\u0430"], "de": ["Rotte"], "hu": ["csoport", "csapat"], "pl": ["kompania"]}, "examples": [["roto da perdrikoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rot", "primary": true}, "samarea": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri surfacoj) Havantaj saman areon.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0434\u0438\u043d\u0430\u043a\u043e\u0432\u043e\u0439 \u043f\u043b\u043e\u0449\u0430\u0434\u0438"], "fr": ["de m\u00eame aire"], "en": ["of the same area", "same-area"], "nl": ["met dezelfde oppervlakte"], "de": ["fl\u00e4cheninhaltsgleich"], "hu": ["azonos ter\u00fclet\u0171"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "are", "primary": false}, "naftalino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Solida, blanka, forte odoranta karbonida substanco, ekstraktita el terkarba gudro.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0444\u0442\u0430\u043b\u0456\u043d"], "fr": ["naphtaline"], "en": ["naphthalene"], "nl": ["naftaleen"], "pt": ["naftalina"], "el": ["\u03bd\u03b1\u03c6\u03b8\u03b1\u03bb\u03af\u03bd\u03b7"], "ca": ["naftalina"], "de": ["Naphthalin"], "tr": ["naftalin"], "hu": ["naftalin"], "fa": ["\u0646\u0641\u062a\u0627\u0644\u06cc\u0646"], "br": ["naftalin"], "ru": ["\u043d\u0430\u0444\u0442\u0430\u043b\u0438\u043d"], "es": ["naftalina"]}, "examples": [["regis en tiu pendejo malagrabla odoro de naftalino", "Kiel akvo de l' rivero, 1:3"]], "subdefinitions": []}], "root": "naftalin", "primary": true}, "homo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio homedoj (Homo), el kiu plu nur vivas la specio Homo sapiens, plej evoluinta viva\u0135o de la tero, karakterizata per vertikala teni\u011do, racia inteligenteco kaj parolkapablo.", "translations": {"el": ["\u03ac\u03bd\u03b8\u03c1\u03c9\u03c0\u03bf\u03c2"], "fr": ["\u00eatre humain", "homme (\u00eatre humain)", "humain (subst.)"], "en": ["man"], "zh": ["\u4eba [r\u00e9n]"], "de": ["Mensch"], "it": ["uomo"], "hu": ["ember"], "br": ["den", "mab-den"], "cs": ["\u010dlov\u011bk"], "vo": ["men"], "ja": ["\u4eba [\u3072\u3068]"], "es": ["hombre (ser humano)", "humano"], "he": ["\u05d0\u05d3\u05dd", "\u05d1\u05df \u05d0\u05d3\u05dd", "\u05d1\u05df \u05d0\u05e0\u05d5\u05e9"], "ru": ["\u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u043a"], "nl": ["mens"], "pt": ["homem (ser humando)"], "tp": ["jan"], "sk": ["\u010dlovek"], "pl": ["cz\u0142owiek"]}, "examples": [["homoj ne \u0109iam racie agas", null], ["\u0109iu homo amas sin mem", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 18"]], "subdefinitions": []}], "root": "hom", "primary": true}, "po-signo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La signo @, tradicie uzata en anglalingvaj landoj por indiki podetalan prezon, kaj enirinta Askion kiel parto de Usona negocista tradicio; en komputiko \u011di ricevis novajn diversajn signifojn, plej grave en la retpo\u015dtaj adresoj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0431\u0430\u043a\u0430 (\u0437\u043d\u0430\u043a)"], "fr": ["arobase"], "en": ["at sign"], "nl": ["apenstaart"], "hu": ["egys\u00e9g\u00e1rjel", "kukac"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "po", "primary": false}, "rastro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malpeza hakfosilo kies ferplato estas fiksita orte a\u016d akutangule al la tenilo.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043e\u0442\u044b\u0433\u0430", "\u0442\u044f\u043f\u043a\u0430"], "en": ["hoe"], "pt": ["rastro"]}, "examples": [["forsarki misherbon per rastro", null], ["malkompaktigi la bedon per rastro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "pio\u0109o", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rastr", "primary": true}, "homa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "De homo.", "translations": {"el": ["\u03b1\u03bd\u03b8\u03c1\u03ce\u03c0\u03b9\u03bd\u03bf\u03c2"], "fr": ["humain (relatif \u00e0 l'\u00eatre humain)"], "de": ["menschlich"], "it": ["umano"], "hu": ["emberi"], "br": ["-den", "denel"], "cs": ["lidsk\u00fd"], "vo": ["menik"], "es": ["humano"], "he": ["\u05d0\u05e0\u05d5\u05e9\u05d9"], "ru": ["\u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "nl": ["menselijk"], "pt": ["humano"], "tr": ["insan", "insan o\u011flu"], "tp": ["jan"], "sk": ["\u013eudsk\u00fd"], "ku": ["mirov"], "pl": ["cz\u0142owieczy", "ludzki"]}, "examples": [["la homa parolo", null], ["homaj kadavroj", null], ["farita\u0135o de homaj manoj", "La Malnova Testamento, &Psa 135:15"], ["la nehomaj krioj de lia edzino", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "hom", "primary": false}, "pulpo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mola a\u016d duonmola histo, el kiu konsistas kelkaj organoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0443\u043b\u044c\u043f\u0430"], "fr": ["pulpe (anat.)"], "en": ["fleshy part"], "nl": ["pulpa"], "ru": ["\u043f\u0443\u043b\u044c\u043f\u0430"], "de": ["Mark"], "hu": ["b\u00e9l (pl. fogb\u00e9l)"], "pl": ["miazga (z\u0119bowa)"]}, "examples": [["lieno kaj la interno de la dentradikoj estas el pulpo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043c\u044f\u043a\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["chair (de fruit)", "pulpe (bot.)"], "en": ["pulp"], "nl": ["pulp", "vruchtvlees"], "pt": ["polpa (anat., bot.)"], "ru": ["\u043c\u044f\u043a\u043e\u0442\u044c"], "de": ["Fruchtfleisch"], "hu": ["gy\u00fcm\u00f6lcsh\u00fas", "gy\u00fcm\u00f6lcsvel\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pulp", "primary": true}, "delegito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Delegita persono.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u043b\u0435\u0433\u0430\u0442"], "fr": ["d\u00e9l\u00e9gu\u00e9", "repr\u00e9sentant (d\u00e9l\u00e9gu\u00e9)"], "en": ["delegate"], "ru": ["\u0434\u0435\u043b\u0435\u0433\u0430\u0442"], "ca": ["delegat"], "de": ["Stellvertreter", "Abgeordneter [en la parlamento]"], "hu": ["k\u00fcld\u00f6tt", "k\u00e9pvisel\u0151", "megb\u00edzott", "deleg\u00e1tus"], "pl": ["delegat"], "es": ["delegado"]}, "examples": [["en tiu tago \u011di la unuan fojon devas aperi en la urba domo, por ke sinjoroj la urbaj delegitoj \u011din ekzamenu, \u0109u \u011di ankora\u016d estas uzebla", "Fabeloj, volumo 1, Malnova strata lanterno"]], "subdefinitions": []}], "root": "deleg", "primary": false}, "hurli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (parolante pri bestoj, plejofte hundedoj) A\u016ddigi blekon similan al tiu de lupo.", "translations": {"el": ["\u03bf\u03c5\u03c1\u03bb\u03b9\u03ac\u03b6\u03c9"], "fr": ["hurler"], "nl": ["huilen (v.wind of hond)"], "pt": ["uivar"], "be": ["\u0432\u044b\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0432\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["heulen"], "it": ["ululare"], "hu": ["von\u00edt", "\u00fcv\u00f6lt"], "fa": ["\u0632\u0648\u0632\u0647 \u06a9\u0634\u06cc\u062f\u0646"], "ru": ["\u0432\u044b\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0432\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["kato miris / pri la hundo foje, / ke li kontra\u016d luno / hurlas boje", "Stefo UrbanNova Ezopo,Hundo kaj kato"], ["kokoj kokerikis, porkoj \u015dirkriis, hundo hurlis al matena suno", "Choe TaesokSub\u0109iela leciono"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (parolante pri homoj) Longe, orel- kaj kor\u015dire krii pro doloro, emocio, teruri\u011do ks.", "translations": {}, "examples": [["nenio estas vi, nenio, / se, pri la senco sen konscio, / vi hurlas pri la \u00abnova sento\u00bb!", "&KEn Amara Horo"], ["\u00abPersone\u00bb ne estas tipa hurlanta, gitarfrapanta rokbando", "Danjelo GIBBONS Persone liveras, Monaton-ro 07/1999"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (parolante pri malviva\u0135oj) Estigi longan bruon similan al hurlado.", "translations": {}, "examples": [["Vento, \u015dtormo, alarmilo hurlas. Nenie tromboj hurlas; nenie flagroj \u015dvebas: / nek akvoturno gla\u016dka, nek kava tru' engluta", "John FrancisLa kosmoI. La komenco"]], "subdefinitions": []}], "root": "hurl", "primary": true}, "kredo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Akceptemo de tiu, kiu kredas.", "translations": {"be": ["\u0432\u0435\u0440\u0430"], "fr": ["confiance", "croyance"], "nl": ["geloof"], "ru": ["\u0432\u0435\u0440\u0430"], "de": ["Glaube"], "hu": ["hit"]}, "examples": [["kiu mensogis per unu vorto, ne trovos kredon \u011dis la morto", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Certeco pri efektiva realeco nuna a\u016d iama de objektoj religiaj, teoriaj, fantaziaj kaj tiel plu.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [["perdi la kredon je Dio, je la Fina Venko", null], ["\u0109io tio \u0109i montras al mi, ke mia profunda kredo je l' homaro min ne trompis", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kred", "primary": false}, "kredi": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La PIV-oj ial aldonas plurfoje en la koncerna artikolo: \u00abne postulante pruvon\u00bb, kaj prezentas kredon kiel nepre blindan kaj senpripensan. Tio ne estas konforma al la uzo de la vorto, kredo povas esti intuicia, malracia kaj senpripensa \u2015 sed tute bone \u011di anka\u016d povas esti frukto de meditado a\u016d konvinkado. La evangelia epizodo pri la apostolo Tomaso estas klara ekzemplo de malblinda kredo bazita sur palpebla pruvo: Sed Tomaso... ne \u0109eestis kun ili, kiam Jesuo venis. La aliaj dis\u0109iploj do diris al li: Ni vidis la Sinjoron. Sed li diris al ili: Se mi ne vidos en liaj manoj la truon de la najloj, kaj se mi ne metos mian fingron en la lokon de la najloj, kaj ne metos mian manon en lian flankon, mi tute ne kredos. (...) Kaj Jesuo venis (...) li diris al Tomaso: Etendu \u0109i tien vian fingron kaj vidu miajn manojn (...) Jesuo diris al li: \u0108ar vi vidis min, vi kredas; feli\u0109aj estas tiuj, kiuj ne vidis, kaj tamen kredas.."], "primary definition": "Serioze kaj firme opinii, esti certa, havi firman konvinkon, ke io estas vera.", "translations": {"be": ["\u0432\u0435\u0440\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["croire"], "en": ["believe"], "nl": ["geloven"], "pt": ["crer"], "ru": ["\u0432\u0435\u0440\u0438\u0442\u044c"], "de": ["glauben"], "hu": ["hisz", "elhisz"], "cs": ["v\u011b\u0159it"]}, "examples": [["mi kredas, ke \u0109iuj popoloj estas egalaj", "Zamenhof, Dogmoj de Hilelismo. Ruslanda esperantisto, 1906:1"], ["kiu e\u0109 malmulte konati\u011dis kun lingvo arta kaj havas sufi\u0109e da kura\u011do por kredi tion, kion li vidas kaj ne kun fermitaj okuloj ripetadi fremdajn frazojn, tiu povas veni nur al unu konkludo", "Esenco kaj Estonte, \u0109apitro 5a"], ["vi ja kredas, ke Dio estas unu; vi faras bone; la demonoj anka\u016d kredas kaj tremas", "La Nova Testamento, De Jakobo 19:2"], ["oni kredas, kion oni esperas", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Opinii ke iu parolas sincere, diras veron, ke ricevita informo entenas veron.", "translations": {"de": ["vertrauen"], "nl": ["vertrouwen"]}, "examples": [["ne kredu \u011din, patro, ne kredu al li e\u0109 unu silabon", "Z"], ["honestulo, homo, al kiu oni devas kredi la\u016d lia vorto", "Z"], ["sinjorino Anneto ne kredis al siaj propraj oreloj", "V. Devjatnin, Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, Arturo"], ["alie, kiu en la estonteco ion kredus al ili?", "Z"], ["ne kredi al siaj okuloj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rigardi ion kiel efektivan a\u016d efektivi\u011dontan, esperoplene kalkuli je io.", "translations": {"de": ["glauben"], "nl": ["geloven"]}, "examples": [["kredi je dioj, je la monda revolucio, je la Fina Venko", null], ["kredi je ies senkulpeco, la fideleco de iu", null], ["mi ne kredas je viaj ri\u0109a\u0135oj", null], ["oni parolis pri tio, kiel pri ia dol\u0109a fantazio, sed neniu prenis \u011din serioze, neniu kredis pri \u011di", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Fidi.", "translations": {"de": ["vertrauen"], "nl": ["vertrouwen"]}, "examples": [["kredi al la vorto de iu, kredi al ies promeso", "Z"], ["ne kredu al iluzioj", "Z"], ["\u0109u vi kredas la potencon de la Egiptaj dioj?", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "kred", "primary": true}, "-ebl": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"he": ["\u05d1\u05e8-", "\u05e9\u05e0\u05d9\u05ea\u05df \u05dc- \\\u05e0\u05ea\u05df\\"], "de": ["bar"], "sv": ["-bar"], "pt": ["-\u00e1vel", "-\u00e9vel", "-\u00edvel"], "hu": ["-hat", "-het"]}, "examples": [["man\u011debla fungo", null], ["bruligebla materio", "Z"], ["facile plenumebla tasko", null], ["problemo nur internacie solvebla", null], ["travidebla vitro", "La Nova Testamento, Apokalipso 21:21"], ["nelegebla skribo", null], ["nekredebla afero", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 17a"], ["kie ne estas konsileble, tie ne estas helpeble", "Proverbaro esperanta"], ["nelacigeble labori", null], ["mi kredeble ne povos veni", null], ["videbleco", null], ["fandebleco", null], ["nebruligebleco", null], ["vojo ne revenebla", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ebl", "primary": true}, "Altaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stelfiguro de la suda duonsfero (Ara).", "translations": {"ru": ["\u0416\u0435\u0440\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u0438\u043a"], "en": ["Ara"], "nl": ["Altaar (sterrenbeeld)"], "de": ["Altar"], "es": ["Altar"], "hu": ["Olt\u00e1r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "altar", "primary": false}, "kahela": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al kahelo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0444\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "nl": ["tegel-"], "pl": ["kaflowy (piec)", "kafelkowy"], "hu": ["csempe-"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tegita per kaheloj.", "translations": {"fr": ["carrel\u00e9"], "nl": ["betegeld"], "de": ["gekachelt", "Kachel-"], "hu": ["csemp\u00e9zett"], "br": ["karrellet"], "fi": ["laatta-", "laatoitettu", "kaakeli-"], "pl": ["kaflowy (piec)", "kafelkowany", "wykafelkowany", "okaflowany"]}, "examples": [["la poeto sidis varme kaj komforte \u0109e sia kahela forno", "Fabeloj, volumo 1Malbonkonduta knabo"]], "subdefinitions": []}], "root": "kahel", "primary": false}, "kahelo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La difino en estas pli preciza kaj pli vasta: \u00abplato el ia ajn materi[al]o, krom ligno...\u00bb"], "primary definition": "Plato el bakita kaj glazurita argilo, a\u016d simila materialo, kiun oni uzas por pavimi a\u016d tegi (surfacojn en domo, fornon kaj tiel plu).", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0444\u043b\u044f"], "fr": ["carreau (de carrelage)", "dalle (pour un dallage)"], "en": ["tile", "paving block", "paver", "flag"], "nl": ["tegel", "tichel"], "pt": ["ladrilho", "azulejo"], "ru": ["\u043a\u0430\u0444\u0435\u043b\u044c", "\u0438\u0437\u0440\u0430\u0437\u0435\u0446", "\u043f\u043b\u0438\u0442\u043a\u0430"], "de": ["Kachel"], "tr": ["d\u00f6\u015feme ta\u015f\u0131"], "sv": ["kakel"], "hu": ["csempe"], "br": ["karrell"], "fi": ["(keramiikka)laatta", "kaakeli"], "pl": ["kafel (du\u017cy ok\u0142adzinowy lub piecowy)", "kafelek (rzadko piecowy)"]}, "examples": [["la nobla sinjorino akceptis la filon en kabineto, ornamita per fajencaj kaheloj", "La Faraono, volumo 1\u0109ap. 7"], ["sur unu muro, kovrita per emajlitaj kaheloj, trovi\u011dis brilkolora bildo de granda monstro", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 6"]], "subdefinitions": []}], "root": "kahel", "primary": true}, "kaheli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Tegi per kaheloj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043a\u0440\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c \u043a\u0430\u0444\u0435\u043b\u0435\u043c"], "fr": ["carreler"], "nl": ["betegelen"], "tr": ["ta\u015f d\u00f6\u015femek"], "hu": ["csemp\u00e9z"], "br": ["karrella\u00f1"], "fi": ["laatoittaa"], "pl": ["kaflowa\u0107 (piec)", "kafelkowa\u0107 (pod\u0142og\u0119, \u015bcian\u0119)", "uk\u0142ada\u0107 kafelki (na pod\u0142odze, \u015bcianie)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kahel", "primary": false}, "gigantomanio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dezirego de potenco, famo, grandaj plenumoj, a\u016d memiluzio pri ties realeco.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u0433\u0430\u043d\u0442\u0430\u043c\u0430\u043d\u0456\u044f"], "fr": ["folie des grandeurs", "m\u00e9galomanie"], "de": ["Gigantomanie", "Gr\u00f6\u00dfenwahn"], "nl": ["grootheidswaanzin"], "br": ["kle\u00f1ved ar brasterio\u00f9"]}, "examples": [["evidente, oni nomus lin usona spiono; ja li voja\u011dis en Usonon kaj \u015datis \u011dian gigantomanion", "Boris Kolker: Poeto de amo kaj revolucio (E\u016dgeno Mi\u0125alski, Plena poemaro), Monatojaro 1996a, numero 9a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mani", "primary": false}, "helptrupo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rezerva trupo preta por rapide helpi tie, kie estas bezono.", "translations": {"fr": ["renfort", "r\u00e9serve (troupe de r\u00e9serve)"], "pl": ["oddzia\u0142 wsparcia", "odzia\u0142 rezerwowy"]}, "examples": [["mi venigos do helpotrupojn, \u0109irka\u016dos vin, arestos vin kaj transportos vin katenita al la polica komisarejo", "Karel \u010capek, trad. Josef Vondrou\u0161ek, Na\u016d fabeloj, Granda polica fabelo, [2002?]"]], "subdefinitions": []}], "root": "trup", "primary": false}, "stompilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speciala ilo por stompi.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u0443\u0448\u0451\u0432\u043a\u0430 (\u0438\u043d\u0441\u0442\u0440\u0443\u043c\u0435\u043d\u0442)"], "fr": ["estompe"], "hu": ["d\u00f6rzs\u00f6l\u0151", "viser"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stomp", "primary": false}, "hipokrita\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago nesincera a\u016d \u015dajniganta neposedatan virton.", "translations": {"en": ["hypocrisy"], "it": ["ipocrisia (atto ipocrita)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hipokrit", "primary": false}, "ron\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Mordeti, man\u011di per malgrandaj pecetoj: rodi", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u044b\u0437\u044c\u0446\u0456"], "fr": ["ronger"], "en": ["gnaw", "nibble"], "nl": ["knagen"], "pt": ["roer", "mordiscar"], "ru": ["\u0433\u0440\u044b\u0437\u0442\u044c"], "de": ["nagen"], "hu": ["r\u00e1g"], "pl": ["obgryza\u0107", "podgryza\u0107", "chrupa\u0107", "gry\u017a\u0107"]}, "examples": [["skrupulo , kiu ron\u011das kaj raspas mian konsciencon", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, dua parto, \u0109apitro 1a, p. 402a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ron\u011d", "primary": true}, "vokativo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En kelkaj lingvoj, kazo indikanta la alparolatan personon.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u0456\u0447\u043d\u044b \u0441\u043a\u043b\u043e\u043d"], "fr": ["vocatif"], "nl": ["vocatief"], "pt": ["vocativo"], "el": ["\u03ba\u03bb\u03b7\u03c4\u03b9\u03ba\u03ae \u03c0\u03c4\u03ce\u03c3\u03b7"], "de": ["Vokativ"], "hu": ["megsz\u00f3l\u00edt\u00f3 eset"], "br": ["vokativ", "tro-c'helver"], "ru": ["\u0437\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u043f\u0430\u0434\u0435\u0436"], "es": ["vocativo"], "he": ["\u05d9\u05d7\u05e1\u05ea \u05d4\u05e7\u05e8\u05d9\u05d0\u05d4"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "vokkazo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vokativ", "primary": true}, "pistolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda, facile portebla pulvopafilo, tenata per unu mano dum pafado.", "translations": {"be": ["\u043f\u0456\u0441\u0442\u0430\u043b\u0435\u0442"], "fr": ["pistolet"], "en": ["pistol"], "nl": ["pistool"], "pt": ["pistola (arma)"], "ru": ["\u043f\u0438\u0441\u0442\u043e\u043b\u0435\u0442"], "de": ["Pistole"], "hu": ["pisztoly"], "br": ["pistolenn"]}, "examples": [["fidela Johano alkuris rapide, saltis sur la \u0109evalon, eltiris pistolon kaj mortigis la belan beston", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Fidela Johano"], ["lia maldekstra mano forbatis fulmrapide la pistolon, kies pafo frakasis la vitra\u0135on de najbara a\u016dto", "Renervo Da\u015do, Ne-atenditaj sekvoj, Monato, jaro 1999a, numero 8a, p. 17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pistol", "primary": true}, "vortmueli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(figure) Tre abunde, rapide, ripete babili", "translations": {"fr": ["caqueter (bavarder)", "jacasser (bavarder)"], "pl": ["mle\u0107 j\u0119zykiem"]}, "examples": [["oni parolas, paroladas, vortmuelas", "Sten Johansson, Anon ime kaj nekonkrete, [2004?]"]], "subdefinitions": []}], "root": "muel", "primary": false}, "\u0109irka\u016dhaki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Haki \u0109e la \u0109irka\u016do, por doni \u011dustan formon.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0435\u0441\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u0442\u0435\u0441\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["tailler (sur le pourtour)"], "it": ["intagliare"], "br": ["bouc'hala\u00f1"]}, "examples": [["li starigis \u015dtonhakistojn, por \u0109irka\u016dhaki \u015dtonojn por la konstruado de la domo de Dio", "La Malnova Testamento&Kr1 22:2"], ["la viroj, kiuj revenis el la militiro, rakontis pri la belegaj temploj el \u0109irka\u016dhakitaj multekostaj \u015dtonoj", "Fabeloj, volumo 4Filino de la mar\u0109a re\u011do"]], "subdefinitions": []}], "root": "hak", "primary": false}, "zorgema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Da\u016dre zorganta, akuratema, eventuale maltrankvila pri estonta stato de aferoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u0430\u043f\u0430\u0442\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u0443\u0432\u0430\u0436\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u0431\u0435\u0440\u0430\u0436\u043b\u0456\u0432\u044b"], "fr": ["inquiet"], "en": ["careful"], "nl": ["zorgzaam", "zorgvuldig"], "pt": ["cuidadoso", "zeloso"], "ru": ["\u0437\u0430\u0431\u043e\u0442\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439", "\u0431\u0435\u0440\u0435\u0436\u043d\u044b\u0439"], "de": ["sorgf\u00e4ltig", "sorgsam"], "it": ["scrupoloso", "attento", "accurato", "solerte", "sollecito", "vigile"], "hu": ["gondoskod\u00f3"], "sk": ["starostliv\u00fd"], "pl": ["troskliwy", "staranny", "dba\u0142y"]}, "examples": [["sur \u0109io estis vidata la mano de bona kaj zorgema mastrino", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, la forgesita pipo, rakonto de A. Edelmann, tradukis I. Kaminski"], ["ie proksime ku\u015das bordoj de Baltiko, ie proksime bruas la vivo, zorgema, maltrankvila, malkvieta", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "zorg", "primary": false}, "vizitandino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de mona\u0125ina ordeno fondita en Francujo kaj Svisujo en la komenco de la 17a jarcento.", "translations": {"fr": ["visitandine"], "it": ["visitandina"]}, "examples": [["en Nevers \u0109e la Vizitandinoj, iam vivis fama papago", "J. B. Gresset, trad. C. Rousseau, Ver-vert, Esperantista Centra Librejo, [1914?]"], ["oni komencis konstrui mona\u0125inejojn de vizitandinoj", "trad. Pejno S., M. Campagna, Historio de Montpeliero, [vidita en 2006-11]"]], "subdefinitions": []}], "root": "vizitandin", "primary": true}, "kando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Purigita, kristaligita kaj preska\u016d diafana sukero.", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u0434\u0437\u044f\u0448"], "fr": ["candi", "sucre candi"], "nl": ["kandij"], "ru": ["\u043b\u0435\u0434\u0435\u043d\u0435\u0446"], "de": ["Kandis", "Kandiszucker", "Kandelzucker"], "hu": ["kandiscukor", "jegescukor"]}, "examples": [["\u015din profunde okupis negoco pri kandaj bestetoj", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "kand", "primary": true}, "honti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senti malagrablan konfuzi\u011don kaj humili\u011don, pro konscio je malhonora\u0135o, malhonesta\u0135o, maldeca\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0440\u043e\u043c\u0435\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["avoir honte (de)", "rougir (de) (par honte)"], "en": ["be ashamed"], "nl": ["zich schamen"], "pt": ["envergonhar-se de", "pejar-se"], "ru": ["\u0441\u0442\u044b\u0434\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["sich sch\u00e4men"], "it": ["vergognarsi"], "sv": ["sk\u00e4mmas"], "pl": ["wstydzi\u0107 si\u0119"], "br": ["kaout mezh"], "cs": ["styd\u011bt se"], "hu": ["sz\u00e9gyenkezik", "sz\u00e9gyenli mag\u00e1t"], "es": ["avergonzarse de"]}, "examples": [["vi devus honti vian teni\u011don a\u016d pri, pro via teni\u011do", null], ["kiu hontas nenion, ne timas Dion", "Proverbaro esperanta"], ["mi hontas, ke mi tiel longe prokrastis mian viziton", null], ["ne hontu penti pri faro, hontu persisti en eraro", "Proverbaro esperanta"], ["la membro de unu nacio humili\u011das anta\u016d la membro de alia nacio, parolas lian lingvon, hontante la sian", "Paroloj"], ["li trovis \u0109e \u015di ion hontindan, tiam li skribu al \u015di eksedzigan leteron", "La Malnova Testamento, &Rea 24:1"], ["kiu dormas en la tempo de rikolto, tiu estas filo hontinda", "La Malnova Testamento, &Sen 10:5"]], "subdefinitions": []}], "root": "hont", "primary": true}, "socialisma realismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arta movado precipe sovetia el la dudeka jarcento, celanta konformon al la laborista vivo, emfazon de sociaj progresoj.", "translations": {"fr": ["r\u00e9alisme socialiste"], "nl": ["socialistisch realisme"]}, "examples": [["dum la 50-aj jaroj de la 20-a jarcento iom post iom komencis en konstruado montri\u011di karakteroj de la tn. socialisma realismo", "Vikipedio, artikolo \u00abHav\u00ed\u0159ov\u00bb, 2009-10-22"]], "subdefinitions": []}], "root": "real", "primary": false}, "borela": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u0440\u0435\u043b\u0435\u0432\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u0411\u043e\u0440\u0435\u043b\u044f"], "fr": ["de Borel"], "en": ["Borel['s]"], "nl": ["van Borel"], "de": ["Borelsche"], "it": ["di Borel"], "pl": ["Borela", "borelowski"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Borel", "primary": false}, "kunsidi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Partopreni en komuna diskutado a\u016d konsili\u011do.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0441\u0435\u0434\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["se r\u00e9unir", "tenir s\u00e9ance"], "nl": ["vergaderen"], "pl": ["posiedzenie odbywa\u0107"], "hu": ["\u00f6ssze\u00fcl", "\u00fcl\u00e9sezik"]}, "examples": [["multaj impostistoj kaj pekuloj kunsidis kun Jesuo kaj liaj dis\u0109iploj", "La Nova Testamento, S. Marko 2:15"]], "subdefinitions": []}], "root": "sid", "primary": false}, "astro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iela korpo: stelo, planedo, kometo.", "translations": {"be": ["\u043d\u044f\u0431\u0435\u0441\u043d\u0430\u0435 \u0446\u0435\u043b\u0430"], "fr": ["astre"], "en": ["celestial body"], "nl": ["hemellichaam"], "ru": ["\u043d\u0435\u0431\u0435\u0441\u043d\u043e\u0435 \u0442\u0435\u043b\u043e"], "de": ["Himmelsk\u00f6rper"], "hu": ["\u00e9gitest"], "sk": ["nebesk\u00e9 teleso"], "fa": ["\u062c\u0633\u0645 \u0633\u0645\u0627\u0648\u06cc"], "es": ["astro"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "astr", "primary": true}, "sunbruni\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Akiri sunbrunon.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0433\u043e\u0440\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0433\u043e\u0440\u0435\u0442\u044c"], "de": ["sonnenbaden", "sonnenbr\u00e4nen"], "nl": ["bruinen (bruin worden)", "bruin worden"], "br": ["rouza\u00f1 (kroc'hen - v.g.)"], "pl": ["opali\u0107 si\u0119 (na s\u0142o\u0144cu)", "ogorze\u0107"]}, "examples": [["mi sunbruni\u011das sur la strando", null]], "subdefinitions": []}], "root": "brun", "primary": false}, "loterio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hazardludo la\u016d kiu la partoprenantoj ricevas numeritajn biletojn, kiuj rajtigas ilin al \u015dancoj pri gajno montrota de la sorto.", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u0442\u0430\u0440\u044d\u044f"], "fr": ["loterie"], "en": ["lottery"], "nl": ["loterij"], "pt": ["loteria"], "ru": ["\u043b\u043e\u0442\u0435\u0440\u0435\u044f"], "de": ["Lotterie"], "hu": ["lott\u00f3"], "es": ["loter\u00eda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Afero de hazardo.", "translations": {"de": ["Gl\u00fccksspiel"]}, "examples": [["edzi\u011do estas nura loterio", null], ["la diverskolora loterio de la vivo, en kiu multaj metas en la ludon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "loteri", "primary": true}, "ekposedi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) I\u011di posedanto de.", "translations": {"be": ["\u0430\u0432\u0430\u043b\u043e\u0434\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["s'emparer de", "prendre possession de"], "hu": ["birtokba vesz"], "nl": ["bezit nemen"], "ru": ["\u043e\u0432\u043b\u0430\u0434\u0435\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["ili ekposedis la urbon de Palmoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["tiu \u0109i penso ekposedis min tute", "Z"], ["la frenezo ekposedis lian animon", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "posed", "primary": false}, "ikonrompismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Religia kaj politika movado en Bizancio (8-9 jc), batalanta kontra\u016d religia uzo de la ikonoj kaj relikvoj, kiun \u011di egaligis kun idolkulto.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043a\u043e\u043d\u043e\u0431\u043e\u0440\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["iconoclasme"], "de": ["Bilderst\u00fcrmerei"], "pt": ["iconoclasmo"], "hu": ["k\u00e9prombol\u00e1s", "ikonoklaszt\u00e1zia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ikon", "primary": false}, "\u0109iama ne\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne\u011da kovro, kiu en malvarma loko restas tra \u0109iuj sezonoj, neniam akvi\u011dante.", "translations": {"fa": ["\u0628\u0631\u0641 \u0647\u0645\u06cc\u0634\u06af\u06cc"], "fr": ["neiges \u00e9ternelles"], "nl": ["eeuwige sneeuw"], "it": ["nevi eterne"]}, "examples": [["la hirundo levi\u011dis alte en la aeron, trans arbarojn kaj lagojn, alte trans la grandajn montojn, sur kiuj ku\u015das eterna ne\u011do", "Fabeloj, volumo 1, Elinjo-fingreto"], ["ili pasigos la nokton en Schwarzegg, montodometo, kiun la Alpa klubo konstruigis, meze de eternaj ne\u011doj, por ke la turistoj \u011din utiligu kiel rifu\u011dejon", "Henri Vallienne, \u0108u li?, 1908"], ["la plej interesaj vidinda\u0135oj estas gla\u0109eroj, fjordoj kaj altaj montaroj kun \u0109iama ne\u011do", "H. St\u00fccke, trad. C. Pinardon, \u0108irka\u016d la Mondo per Biciklo, 2008"]], "subdefinitions": []}], "root": "ne\u011d", "primary": false}, "metronomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Instrumento kun pendoleto por indiki kaj reguligi la rapidecon en la ludo de muziko.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0442\u0440\u0430\u043d\u043e\u043c"], "fr": ["m\u00e9tronome"], "en": ["metronome"], "nl": ["metronoom"], "pt": ["metr\u00f4nomo"], "ru": ["\u043c\u0435\u0442\u0440\u043e\u043d\u043e\u043c"], "ca": ["metr\u00f2nom"], "de": ["Metronom"], "hu": ["metron\u00f3m"], "es": ["metr\u00f3nomo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "metronom", "primary": true}, "jetmotoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Motoro a\u016d movilo, estiganta la pelforton per el\u0135eto de flua\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u0430\u043a\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439 \u0434\u0432\u0438\u0433\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u0434\u0432\u0438\u0433\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c \u043f\u0440\u044f\u043c\u043e\u0439 \u0440\u0435\u0430\u043a\u0446\u0438\u0438"], "de": ["Strahltriebwerk", "D\u00fcsentriebwerk"], "en": ["jet engine"], "sv": ["jetmotor", "reamotor"]}, "examples": [["en pli kaj pli perfekta formo ili regis duonjarcenton, \u011dis momento, kiam estis anstat\u016digitaj per jetmotoroj", "Jaroslav Kubat: Nova erao de helicoj \u2015 \u0109u helic-feno a\u016d fen-helico?. SAEST-82"]], "subdefinitions": []}], "root": "jet", "primary": false}, "dipatrino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maria, patrino de Jesuo.", "translations": {"be": ["\u0411\u0430\u0433\u0430\u0440\u043e\u0434\u0437\u0456\u0446\u0430", "\u041c\u0430\u0446\u0456 \u0431\u043e\u0441\u043a\u0430"], "fr": ["M\u00e8re de Dieu"], "de": ["Gottesmutter"], "nl": ["Moeder Gods"], "el": ["\u0398\u03b5\u03bf\u03bc\u03ae\u03c4\u03c9\u03c1", "\u0398\u03b5\u03bf\u03c4\u03cc\u03ba\u03bf\u03c2"], "ca": ["mareded\u00e9u"], "la": ["Mater Dei", "Deipara"], "hu": ["Isten anyja", "istenanya", "Sz\u0171z M\u00e1ria"], "es": ["Madre de Dios"], "ru": ["\u0431\u043e\u0433\u043e\u0440\u043e\u0434\u0438\u0446\u0430", "\u0431\u043e\u0433\u043e\u043c\u0430\u0442\u0435\u0440\u044c"], "pl": ["Matka Boska", "Bogurodzica (przest.)"]}, "examples": [["la lampo anta\u016d la bildo de la Dipatrino \u0135etadis fortan lumon sur la palan belan viza\u011don de la infano", "Fabeloj, volumo 1, Kupra porko"], ["tie, ho \u011dojo, estis ore ornamita ikono de la Dipatrino", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 18a"], ["Re\u011dino de l' \u0108ielo, protektema Dipatrino, forportu nin de \u0109i tie!", "A. \u0108e\u0125ov, trad. A. Kor\u0135enkov, Post la Kristnasko. La Ondo de Esperanto, 2002:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "di", "primary": false}, "beata": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Feli\u0109ega 1.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043b\u0430\u0436\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u0447\u0430\u0441\u0442\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439", "\u0431\u0435\u0437\u043c\u044f\u0442\u0435\u0436\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["b\u00e9at"], "en": ["beatified"], "es": ["beato"], "pl": ["b\u0142ogi"], "hu": ["\u00fcdv\u00f6z\u00fclt (boldog)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Solene proklamita de la Eklezio kiel preska\u016dsanktulo.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043b\u0430\u0436\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["bienheureux (adj.)"], "de": ["selig"], "pl": ["b\u0142ogos\u0142awiony"], "hu": ["boldog"]}, "examples": [["la papo deklaris Johanon 23an beata", "Gerrit Berveling: Pri la dokumento \u00abDominus Iesus \u00bb de Vatikano, Monatojaro 2000a, numero 11a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "beat", "primary": true}, "meteorismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Abdomena \u015dvelo, ka\u016dzata de intestaj gasoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0442\u044d\u0430\u0440\u044b\u0437\u043c"], "fr": ["m\u00e9t\u00e9orisme", "flatulence", "ballonnement"], "nl": ["tympanie", "windzucht", "trommelzucht"], "pt": ["meteorismo"], "ru": ["\u043c\u0435\u0442\u0435\u043e\u0440\u0438\u0437\u043c", "\u0432\u0437\u0434\u0443\u0442\u0438\u0435 \u0436\u0438\u0432\u043e\u0442\u0430"], "de": ["Meteorismus", "Bl\u00e4hsucht"], "hu": ["haspuffad\u00e1s", "felf\u00fav\u00f3d\u00e1s", "meteorizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "meteorism", "primary": true}, "bareleto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda barelo.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u0447\u043e\u043d\u043e\u043a"], "fr": ["baril"], "en": ["barrel"], "be": ["\u0431\u0430\u0447\u043e\u043d\u0430\u043a", "\u0431\u043e\u0447\u0430\u0447\u043a\u0430"], "de": ["F\u00e4sschen"], "hu": ["csoboly\u00f3"], "sk": ["s\u00fadok"], "br": ["barazhig", "barilh"], "pl": ["beczu\u0142ka", "anta\u0142ek"]}, "examples": [["jen estas bareleto da tritiko", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, la hejmo de la metiisto"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Barelforma ujeto de ma\u015dino.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0440\u0430\u0431\u0430\u043d (\u0433\u0430\u0434\u0437\u0456\u043d\u044c\u043d\u0456\u043a\u0430, \u0440\u044d\u0432\u0430\u043b\u044c\u0432\u044d\u0440\u0430)"], "fr": ["barillet"], "en": ["chamber"], "ru": ["\u0431\u0430\u0440\u0430\u0431\u0430\u043d (\u0440\u0435\u0432\u043e\u043b\u044c\u0432\u0435\u0440\u0430, \u0447\u0430\u0441\u043e\u0432)"], "de": ["Kammer", "Trommel", "Geh\u00e4use"], "hu": ["rug\u00f3tok", "forg\u00f3t\u00e1r (revolveren)"], "br": ["taboulin (un arm, un horolaj)"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ujo, en kiu trovi\u011das la risorto de horlo\u011do.", "translations": {}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Turni\u011da peco de revolvero, entenanta la karto\u0109ojn.", "translations": {"pl": ["b\u0119benek"]}, "examples": []}]}], "root": "barel", "primary": false}, "embuski\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sin ka\u015di embuske.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0441\u0435\u0441\u0442\u044c \u0432 \u0437\u0430\u0441\u0430\u0434\u0435"], "fr": ["s'embusquer", "se mettre en embuscade"], "pl": ["zasadza\u0107 si\u0119", "siedzie\u0107 w zasadzce", "oczekiwa\u0107 w zasadzce", "ukry\u0107 si\u0119 w zasadzce", "czatowa\u0107"]}, "examples": [["virino embuski\u011dinta poste de sia ventumilo", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "embusk", "primary": false}, "libanano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lo\u011danto a\u016d \u015dtatano de Libano.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0432\u0430\u043d\u0435\u0446"], "en": ["Lebanese"], "nl": ["Libanees"], "de": ["Libanese"], "hu": ["libanoni"], "pl": ["liba\u0144czyk"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Liban", "primary": false}, "publicisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Verkisto a\u016d \u0135urnalisto verkanta por vasta publiko pri temoj sociaj kaj politikaj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0443\u0431\u043b\u0456\u0446\u044b\u0441\u0442"], "en": ["author", "journalist", "reporter", "essayist", "commentator", "correspondent", "publicist"], "ru": ["\u043f\u0443\u0431\u043b\u0438\u0446\u0438\u0441\u0442"], "pt": ["fazer publicidade"], "hu": ["k\u00f6z\u00edr\u00f3", "\u00fajs\u00e1g\u00edr\u00f3", "publicista"]}, "examples": [["politika publicisto", "Z"], ["Gercen (Herzen), Aleksandr Ivanovi\u0109 (1812\u20131870): Rusa verkisto, filozofo, publicisto", "La Ondo de Esperanto2000. N-ro 11a"]], "subdefinitions": []}], "root": "public", "primary": false}, "krucmilitiro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la militiroj (inter proksimume jaroj 1100 kaj 1300), kiujn faris aliancaj kristanaj e\u016dropanoj kontra\u016d precipe islamaj orient-mediteraneaj regnoj, oficiale por akiri Jerusalemon kiel sanktan urbon.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0435\u0441\u0442\u043e\u0432\u044b\u0439 \u043f\u043e\u0445\u043e\u0434"], "fr": ["croisade"], "nl": ["kruistocht"], "br": ["brezel ar Groaz", "kroaziadeg"], "de": ["Kreuzzug"], "es": ["cruzada"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "milit", "primary": false}, "kardio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Enlasa aperturo de la stomako.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0434\u0438\u044f", "\u0432\u0445\u043e\u0434 \u0432 \u0436\u0435\u043b\u0443\u0434\u043e\u043a"], "fr": ["cardia"], "nl": ["maagmond"], "ca": ["c\u00e0rdia", "c\u00e0rdies"], "de": ["Cardia"], "hu": ["gyomorsz\u00e1j"], "fa": ["\u06a9\u0627\u0631\u062f\u06cc\u0627", "\u062f\u0647\u0627\u0646\u0647\u0654 \u0645\u0639\u062f\u0647", "\u0641\u0645\u200c\u0627\u0644\u0645\u0639\u062f\u0647"], "pl": ["wpust \u017co\u0142\u0105dka"], "es": ["cardias"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kardi", "primary": true}, "Amsterdamo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Urbo en la nederlanda provinco Nord-Holando (4\u00b054'E, 52\u00b022'N).", "translations": {"be": ["\u0410\u043c\u0441\u0442\u044d\u0440\u0434\u0430\u043c"], "fr": ["Amsterdam"], "en": ["Amsterdam"], "el": ["\u0386\u03bc\u03c3\u03c4\u03b5\u03c1\u03bd\u03c4\u03b1\u03bc"], "ca": ["Amsterdam"], "de": ["Amsterdam"], "hu": ["Amszterdam"], "fa": ["\u0622\u0645\u0633\u062a\u0631\u062f\u0627\u0645"], "gd": ["Amstardam"], "lat": ["Amstelodamum"], "es": ["Amsterdam"], "ru": ["\u0410\u043c\u0441\u0442\u0435\u0440\u0434\u0430\u043c"], "nl": ["Amsterdam"], "pt": ["Amesterd\u00e3o", "Amsterd\u00e3o", "Amsterd\u00e3"], "sv": ["Amsterdam"], "sk": ["Amsterdam"], "pl": ["Amsterdam"]}, "examples": [["la nova ministro pri eksterlandaj aferoj, Robin Cook [Robn Kuk], promesis, ke Britio senrezerve subskribos en Amsterdamo la t.n. socian \u0109arton, kiu garantias i.a. minimumajn dungito-rajtojn.", "Paul GUBBINS: Velura revolucio , Monato, n-ro 06/1997"]], "subdefinitions": []}], "root": "Amsterdam", "primary": true}, "malaltmaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu fazo de malfluso, kiam la akvo atingas la plej malaltan nivelon.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u043b\u0430\u044f \u0432\u043e\u0434\u0430"], "fr": ["mar\u00e9e basse"], "en": ["low tide"], "nl": ["lage tij"], "ca": ["marea baixa"], "de": ["Niedrigwasser"], "hu": ["ap\u00e1ly"], "br": ["izelvor"], "es": ["marea baja, bajamar"]}, "examples": [["la interspaco inter la altmaro kaj la malaltmaro estas la amplekso de la tajdo", "M. Rollet de l'Isle k.a.: Provo de marista terminaro. Paris: Hachette, 1908"]], "subdefinitions": []}], "root": "mar", "primary": false}, "konektite": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Oni anka\u016d aplikas tiun vorton al homo uzanta komputilon konektitan al la Interreto: hiera\u016d \u015di pasigis la tutan tagon konektite."], "primary definition": "Re\u011dimo de komputa sistemo a\u016d ties parto (ekz-e desegnilo), \u0109e kiu \u011dian funkciadon stiras \u0109efa komputilo (= mala\u016dtonome).", "translations": {"be": ["\u0443 \u043d\u0435\u0430\u045e\u0442\u0430\u043d\u043e\u043c\u043d\u044b\u043c \u0440\u044d\u0436\u044b\u043c\u0435", "\u043d\u0435\u0430\u045e\u0442\u0430\u043d\u043e\u043c\u043d\u0430", "\u043f\u0430\u0434\u043a\u043b\u044e\u0447\u0430\u043d\u0430", "\u043e\u043d-\u043b\u0430\u0439\u043d"], "fr": ["(en mode) connect\u00e9", "en connexion"], "en": ["on-line"], "nl": ["verbonden", "online"], "ru": ["\u0432 \u043e\u043f\u0435\u0440\u0430\u0442\u0438\u0432\u043d\u043e\u043c \u0440\u0435\u0436\u0438\u043c\u0435", "\u043d\u0435\u0430\u0432\u0442\u043e\u043d\u043e\u043c\u043d\u043e", "\u043e\u043d-\u043b\u0430\u0439\u043d"], "de": ["verbunden", "online"], "hu": ["csatlakozva", "on-line"], "es": ["conectado, -a", "en linea"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konekt", "primary": false}, "te\u0125niko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto da procedoj de arto a\u016d metio.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u0445\u043d\u0456\u043a\u0430"], "fr": ["technique (subst.)"], "en": ["technique"], "nl": ["techniek"], "pt": ["t\u00e9cnica"], "ru": ["\u0442\u0435\u0445\u043d\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Technik"], "sv": ["teknik"], "hu": ["technika"], "sk": ["technika"], "pl": ["technika"]}, "examples": [["estas \u0109iam necese esplori novajn te\u0125nikojn kaj adapti malnovajn al la juna Esperanto-poezio", "Baldur RAGNARSSON, Iom pri la aliteracio. Norda Prismo, 58:1"], ["la vica konferenco AEST-84, t.e. \u00abApliko de Esperanto en Scienco kaj Te\u0125niko\u00bb, okazis en Brno en la jaro 1984a", null], ["\u00abkonektilo\u00bb kaj \u00abkontaktilo\u00bb havas en elektrote\u0125niko pli \u011deneralan signifon", "Hejma Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "te\u0125nik", "primary": true}, "te\u0125nika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al te\u0125niko.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u0445\u043d\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["technique (adj.)"], "en": ["technical"], "nl": ["technisch"], "ru": ["\u0442\u0435\u0445\u043d\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["technisch"], "sv": ["teknisk"], "hu": ["technikai", "m\u0171szaki"], "sk": ["technick\u00fd"], "cs": ["technick\u00fd"], "pl": ["techniczny"]}, "examples": [["misteraj por la amaso terminoj te\u0125nikaj", "Esenco kaj Estonte, \u0109ap. 3a"]], "subdefinitions": []}], "root": "te\u0125nik", "primary": false}, "kursano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lernanto de kurso.", "translations": {"be": ["\u0441\u043b\u0443\u0445\u0430\u0447 \u043a\u0443\u0440\u0441\u0443", "\u043a\u0443\u0440\u0441\u0430\u043d\u0442"], "fr": ["\u00e9l\u00e8ve (d'un cours)"], "nl": ["cursist"], "ru": ["\u0441\u043b\u0443\u0448\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c \u043a\u0443\u0440\u0441\u0430", "\u043a\u0443\u0440\u0441\u0430\u043d\u0442"], "de": ["Kursteilnehmer"], "es": ["cursillista"], "hu": ["tanfolyamhallgat\u00f3"]}, "examples": [["kursanoj devas atente legi", "Andr\u00e9 Staes: A\u0109etu grandskale, Monatojaro 1994a, numero 1a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kurs", "primary": false}, "negi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Aserti, ke io ne estas vera a\u016d efektiva a\u016d necesa.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043c\u0430\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["nier"], "nl": ["ontkennen"], "pt": ["negar"], "ru": ["\u043e\u0442\u0440\u0438\u0446\u0430\u0442\u044c"], "de": ["verneinen"], "hu": ["tagad"], "es": ["negar"], "pl": ["negowa\u0107"]}, "examples": [["negi sian kulpon, sian partoprenon en la afero", null], ["foje en letero Wen Yiduo skribis ke Profesoro Winter havis \u00abtre romantikan junecon\u00bb, kaj s-ro Maljuna Winter neniam negis a\u016d klarigis tiun aserton", "Guozhu: Malfacile Eldirebla Kio en Koro"], ["mi ne negas la fakton, ke la nuntempa japana kulturo kaj ties spiriteco \u015dan\u011di\u011das tre draste", "Icuki DEGU\u0108I: La Esenco de la Japana Kulturo. La estonteco de la homaro"], ["personoj kiuj konstante negadis la ekzistadon de", "Zamenhof, citite la\u016d PIV2, p. 778."], ["li estas nenegeble talenta", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malakceptante, kontra\u016di.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0440\u0435\u0447\u044c\u0441\u044f"], "be": ["\u0430\u0434\u043c\u0430\u045e\u043b\u044f\u0446\u0446\u0430", "\u0432\u044b\u0440\u0430\u043a\u0430\u0446\u0446\u0430"], "de": ["ablehnen"], "pl": ["negowa\u0107", "odrzuca\u0107", "przeczy\u0107", "zaprzecza\u0107"], "hu": ["megtagad"]}, "examples": [["negi la arton kaj la belon", null], ["unue ili volas terure suferigi al vi la koron por igi vin negi vian dion", "Pro I\u015dtar, \u0109ap.17;"], ["efektive tamen, negi sin mem signifas ne, ke oni negas sin anta\u016d io alia, por do unui\u011di kun tiu alia \u2015 male, per la negado aperas el la interno de ni mem la origina memo, la vera memo", "HISAMATSU Shin'ichi: Ateismo"], ["Se iu sentus miron, e\u0109 envion, / \u011di estu nur \u0109ar ni la Muzon flegis. / Ni ne defiis sorton, ne \u011din negis, / sed amis kaj postlasis poezion", "Carr, Timothy Brian: Sur parnaso: Originala poemaro. Antwerpen: FEL, 1998,"]], "subdefinitions": []}], "root": "neg", "primary": true}, "datumbanko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kolekto da datumoj (datumbazoj, dosieroj) pri iu aplikkampo.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0430\u043d\u043a \u0434\u0430\u043d\u043d\u044b\u0445"], "en": ["data bank"], "de": ["Datenbasis", "Datensammlung"], "sv": ["databank"], "hu": ["adatbank"], "es": ["banco de datos"], "pl": ["bank danych"], "he": ["\u05de\u05d0\u05d2\u05e8 \u05de\u05d9\u05d3\u05e2"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "datum", "primary": false}, "polusa distanco": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pro te\u0125nikaj kialoj oni foje toleras negativajn valorojn de la polusa distanco, ekz-e en polusaj ekvacioj de kurboj."], "primary definition": "(de punkto en afina spaco) Distanco de la punkto al la origino de koordinatoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u044f\u0440\u043d\u044b\u0439 \u0440\u0430\u0434\u0438\u0443\u0441"], "fr": ["rayon vecteur"], "en": ["polar radius", "radius vector"], "de": ["Polarradius", "Radiusvektor"], "pl": ["promie\u0144 wodz\u0105cy"], "hu": ["k\u00f6z\u00e9pponti t\u00e1vols\u00e1g"]}, "examples": [["polusa distanco estas la unua koordinato en la polusa kaj sfera koordinatsistemoj", null], ["la polusa distanco de punkto en ebeno egalas al la modulo de \u011dia bildo en la kompleksa ebeno", null]], "subdefinitions": []}], "root": "distanc", "primary": false}, "nega": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esprimanta negon, rilata al nego.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0440\u0438\u0446\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["n\u00e9gatif"], "en": ["negative"], "nl": ["ontkennend", "negatief"], "be": ["\u0430\u0434\u043c\u043e\u045e\u043d\u044b", "\u043d\u044d\u0433\u0430\u0442\u044b\u045e\u043d\u044b"], "hu": ["tagad\u00f3", "negat\u00edv"], "es": ["negativo"], "pl": ["neguj\u0105cy"]}, "examples": [["la negaj tabelvortoj komenci\u011das per nen-", null], ["la nega propozicio", null], ["la nega operacisimbolo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "negativa", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "neg", "primary": false}, "de super": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "De , loko situanta super.", "translations": {"hu": ["f\u00f6l\u00fcl"]}, "examples": [["levi\u011dis la nubo de super la tabernaklo de atesto", "La Malnova TestamentoNombroj 10:11"], ["levis la kapon de super la laboro", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "super", "primary": false}, "scienculo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esploranto pri fenomenoj de iu fako, pri ties devenoj, evoluoj kaj klarigoj.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0447\u0451\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["chercheur (subst.)", "savant (subst.)"], "nl": ["vorser"], "fa": ["\u067e\u0698\u0648\u0647\u0634\u06af\u0631", "\u0645\u062d\u0642\u0642", "\u0639\u0627\u0644\u0650\u0645"], "it": ["uomo di scienza"], "pl": ["badacz"], "hu": ["tud\u00f3s"]}, "examples": [["apogis lin hungaraj aktoroj, sportistoj kaj scienculoj", "Karlo Juh\u00e1sz: Apena\u016d venko, Monatojaro 2002a, numero 6a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "scienc", "primary": false}, "aldviolono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La plej malalta virina vo\u0109o.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u044c\u0442"], "fr": ["alto"], "en": ["alto"], "nl": ["alt"], "pt": ["violeta"], "ru": ["\u0430\u043b\u044c\u0442"], "de": ["Altstimme", "Alt"], "it": ["viola"], "hu": ["m\u00e9lyheged\u0171"], "sk": ["viola"], "pl": ["alt\u00f3wka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Violono, intera inter violono kaj violon\u0109elo.", "translations": {"en": ["viola"], "nl": ["altviool"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ald", "primary": false}, "\u0109iutaga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Okazanta a\u016d aperanta \u0109iun tagon.", "translations": {"be": ["\u0448\u0442\u043e\u0434\u0437\u0451\u043d\u043d\u044b"], "fr": ["quotidien"], "en": ["daily"], "nl": ["dagelijks"], "ru": ["\u0435\u0436\u0435\u0434\u043d\u0435\u0432\u043d\u044b\u0439"], "de": ["t\u00e4glich"], "tr": ["g\u00fcnl\u00fck"], "sv": ["daglig"], "hu": ["napi", "mindennapi"], "ro": ["zilnic"], "pl": ["codzienny"], "he": ["\u05d9\u05d5\u05de\u05d9"]}, "examples": [["\u0109iutaga gazeto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ordinara, banala.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u044b\u0434\u0437\u0435\u043d\u043d\u044b"], "en": ["everyday", "casual"], "nl": ["dagdagelijks"], "ru": ["\u043e\u0431\u044b\u0434\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043a\u0430\u0436\u0434\u043e\u0434\u043d\u0435\u0432\u043d\u044b\u0439"], "de": ["allt\u00e4glich"], "sv": ["vardaglig"], "hu": ["mindennapos", "h\u00e9tk\u00f6znapi"], "pl": ["szary dzie\u0144", "zwyczajny dzie\u0144", "dzie\u0144 jak co dzie\u0144"], "he": ["\u05d9\u05d5\u05de\u05d9\u05d5\u05de\u05d9"]}, "examples": [["la griza \u0109iutageco de la vivo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tag", "primary": false}, "pensiono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Domo, kie oni povas konstante lo\u011di kaj man\u011di, pagante interkonsentitan monsumon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043d\u0441\u0456\u0451\u043d", "\u043f\u0430\u043d\u0441\u0456\u044f\u043d\u0430\u0442"], "fr": ["pension (r\u00e9sidence)"], "en": ["boarding house"], "nl": ["pension"], "ru": ["\u043f\u0430\u043d\u0441\u0438\u043e\u043d", "\u043f\u0430\u043d\u0441\u0438\u043e\u043d\u0430\u0442"], "de": ["Pension"], "hu": ["panzi\u00f3"]}, "examples": [["libertempuloj plenigis la pensionojn dum julio kaj a\u016dgusto", "Aventuroj de pioniro, \u0109apitro 12a, p. 37a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pension", "primary": true}, "superdozo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tro granda dozo, eventuale dan\u011dera.", "translations": {"fr": ["overdose", "surdosage"], "en": ["overdose"]}, "examples": [["en la a\u011do de 36 jaroj \u015di mortis pro trodozo da dormigiloj", "Vikipedio, Marilyn Monroe, 2009-12-04"], ["la artistoj ja estis tre, tre bonaj, sed \u0109iuj programeroj estis en si mem plenaj koncertoj. Do, estis superdozo, kaj homoj tedi\u011dis", "Judith, lumo, 2009-09-23"]], "subdefinitions": []}], "root": "doz", "primary": false}, "triglo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio trigledoj (Trigla), kun dornoj sur la brankokovriloj kaj ru\u011da korpo, povanta murmuri.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u0438\u0433\u043b\u0430", "\u043c\u043e\u0440\u0441\u043a\u043e\u0439 \u043f\u0435\u0442\u0443\u0445"], "fr": ["grondin", "trigle"], "en": ["gurnard", "sea robin"], "nl": ["poon", "knorhaan"], "pt": ["cabrinha", "cabra"], "de": ["Knurrhahn"], "it": ["pesce capone"], "hu": ["morg\u00f3hal"], "es": ["rubios"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "trigl", "primary": true}, "amanito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio agarikacoj (Amanita), blanksporaj fungoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u0445\u0430\u043c\u043e\u0440"], "fr": ["amanite"], "en": ["Amanita mushroom"], "nl": ["amaniet"], "ru": ["\u043c\u0443\u0445\u043e\u043c\u043e\u0440"], "de": ["Knollenbl\u00e4tterpilz", "Wulstling"], "hu": ["gal\u00f3ca"], "sk": ["muchotr\u00e1vka"]}, "examples": [["kelkaj amanitoj estas tre venenaj, ekz. la verda amanito, la panteroamanito", null], ["kaj la mu\u015dfungo, aliaj bongustaj kiel la perloamanito", null]], "subdefinitions": []}], "root": "amanit", "primary": true}, "cionisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Cionismano.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0438\u043e\u043d\u0438\u0441\u0442"], "fr": ["sioniste"], "en": ["Zionist"], "de": ["Zionist"], "it": ["sionista"], "pl": ["syjonista"]}, "examples": [["la Cionista movado renkontis ekde sia fondi\u011do fervorajn adeptojn unuflanke, oponantojn \u0109e la alia ekstremo", "T. L\u00f6wenkopf, Kio estas cionismo?, [vidita je 2006-05-11]"]], "subdefinitions": []}], "root": "Cion", "primary": false}, "a\u016ddilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato, tenata proksime al la orelo kaj transformanta elektran kurenton en sonon.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0435\u043b\u0435\u0444\u043e\u043d\u043d\u0430\u044f \u0442\u0440\u0443\u0431\u043a\u0430", "\u043d\u0430\u0443\u0448\u043d\u0438\u043a", "\u0433\u043e\u043b\u043e\u0432\u043d\u043e\u0439 \u0442\u0435\u043b\u0435\u0444\u043e\u043d", "\u0448\u043b\u0435\u043c\u043e\u0444\u043e\u043d"], "fr": ["\u00e9couteur"], "br": ["selaouell"], "pl": ["s\u0142uchawka"]}, "examples": [["a\u016ddilo de telefono", null]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dd", "primary": false}, "krucreferenco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Montrilo al alia loko en la sama verko/dokumento.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u043a\u0440\u0451\u0441\u0442\u043d\u0430\u044f \u0441\u0441\u044b\u043b\u043a\u0430"], "en": ["cross-reference"], "pl": ["odsy\u0142acz", "odno\u015bnik"], "no": ["kryssreferanse"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "referenc", "primary": false}, "modelilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Formilo, muldilo.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043e\u0434\u0435\u043b\u044c (\u0432 \u043b\u0438\u0442\u0435\u0439\u043d\u043e\u043c \u0434\u0435\u043b\u0435)", "\u0448\u0430\u0431\u043b\u043e\u043d"], "de": ["Modell", "Gussform", "Schablone"], "nl": ["gietvorm", "mal"], "hu": ["forma", "\u00f6nt\u0151forma"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "model", "primary": false}, "trankvila": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Trankvila diferencas de kvieta per tio, ke \u011di koncernas la moralan, kaj kvieta la fizikan staton. Sed, \u0109ar la animstato ofte modifas la eksteran aspekton de la homo, kvieta povas anka\u016d havi iel moralan sencon kaj ta\u016dgi por malforta a\u016d detenata emocio, kiu ne aperas sur la viza\u011do. Inverse, oni povas metafore uzi trankvila pri objektoj. Tamen la derivitaj vortoj estas preska\u016d \u0109iam uzataj la\u016d la propra senco."], "primary definition": "Agitata de neniaj zorgoj; plene libera de \u0109iu ajn spirita eksciteco; havanta firman certecon pri si mem kaj netimon anta\u016d la estonto.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u043a\u043e\u0439\u043d\u044b"], "fr": ["tranquille"], "en": ["tranquil"], "nl": ["rustig"], "ru": ["\u0441\u043f\u043e\u043a\u043e\u0439\u043d\u044b\u0439"], "de": ["ruhig"], "hu": ["nyugodt"], "cs": ["klidn\u00fd"]}, "examples": [["estu trankvila, mia tuta \u015duldo estos pagita al vi balda\u016d", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 25"], ["vi estas trankvila pri via morga\u016da tago", "Z"], ["trankvila konscienco estas bona dormilo", "Z"], ["lasu min trankvila", "Z"], ["\u015dia vo\u0109o havis sonon certecan kaj trankvilan", "Z"], ["almena\u016d morton havos mi trankvilan", "Z"], ["kiu vivas trankvile, vivas facile", "Proverbaro esperanta"], ["li respondis trankvile kaj sentime", null], ["ne sciante, \u0109u la lingvo ne subite alii\u011dos, ni ne povus trankvile labori", "Z"], ["\u0109u mi trankvile tion \u0109i toleru?", "Z"], ["paco ligu plej trankvile amba\u016d la popolojn", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["trankvila domo", "B"], ["akvo trankvila estas akvo dan\u011dera", "Proverbaro esperanta"], ["en trankvila vetero \u0109iu remas sen dan\u011dero", "Proverbaro esperanta"], ["la trankvila stela nokto kaj trankvila senlima maro", "Z"], ["en niaj kongresoj okazas ne \u0109iam trankvilaj debatoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "trankvil", "primary": true}, "posti\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Veni poste; atingi la celon pli malfrue.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043f\u043e\u0437\u0434\u0430\u0442\u044c"], "nl": ["achter raken"], "pl": ["pozosta\u0107 w tyle", "sp\u00f3\u017ani\u0107 si\u0119"], "hu": ["lemarad"]}, "examples": [["la posti\u011dintoj de la armeo estis kaptitaj de la malamiko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "post", "primary": false}, "senakcenta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(pri silabo) Ne portanta la akcenton.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0437\u0443\u0434\u0430\u0440\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["atone (phon.)", "inaccentu\u00e9e"], "en": ["unaccented", "unstressed"], "nl": ["onbeklemtoond"], "pt": ["\u00e1tono"], "be": ["\u043d\u0435\u043d\u0430\u0446\u0456\u0441\u043a\u043d\u044b"], "de": ["unbetont", "keinen Akzent tragend"], "hu": ["hangs\u00falytalan"], "sk": ["nepr\u00edzvu\u010dn\u00fd"], "br": ["dibouezmouezh"], "pl": ["nieakcentowany", "bezakcentowy"]}, "examples": [["senakcenta vorto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "akcent", "primary": false}, "teksti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti dirita per iuj difinitaj vortoj.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043b\u0430\u0441\u0438\u0442\u044c"], "de": ["lauten"], "nl": ["luiden (v.tekst)"], "pl": ["brzmie\u0107", "mie\u0107 tre\u015b\u0107", "artyku\u0142owa\u0107", "g\u0142osi\u0107", "wyra\u017ca\u0107"], "hu": ["sz\u00f3l (sz\u00f6veg)"]}, "examples": [["la frazo tekstas jene", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tekst", "primary": false}, "teksto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vorta konsisto de dokumento, ordinare de skriba\u0135o, precipe la \u0109efteksto aparte de la aldonitaj krommaterialoj (komentoj, tradukoj, ilustra\u0135oj kaj tiel plu).", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u043a\u0441\u0442"], "fr": ["texte"], "bg": ["\u0442\u0435\u043a\u0441\u0442"], "nl": ["tekst"], "pt": ["texto"], "ru": ["\u0442\u0435\u043a\u0441\u0442"], "de": ["Text"], "sv": ["text"], "hu": ["sz\u00f6veg"], "sk": ["text"], "en": ["text"], "pl": ["tekst"]}, "examples": [["tio estas la originala teksto", null], ["telegramo kun konvena teksto", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 3, anekdotoj"]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Akompanaj vortoj por muziko a\u016d desegna\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0441\u043b\u043e\u0432\u044b"], "en": ["lyrics"], "pt": ["letra", "texto"], "ru": ["\u0441\u043b\u043e\u0432\u0430"]}, "examples": [["komponi arion sur la teksto de Heine", "PIV"], ["la teksto estas pli sprita ol la karikaturo", "PIV"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Cita\u0135o, frazo a\u016d verso el Biblio, uzata kiel temo de prediko a\u016d argumento en diskuto.", "translations": {}, "examples": []}]}], "root": "tekst", "primary": true}, "trankvilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Trankvila animstato.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u043a\u043e\u0439"], "fr": ["tranquillit\u00e9"], "hu": ["nyugalom"], "nl": ["rust"], "ru": ["\u0441\u043f\u043e\u043a\u043e\u0439\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435", "\u043f\u043e\u043a\u043e\u0439"]}, "examples": [["Lia koro neniam \u011duos trankvilon", "B"], ["se per ia bona faro al vi trankvilon povas mi alporti, parolu", "Z"], ["la infanoj donas al la homoj momenton de forgeso kaj trankvilo", "B"], ["trovi trankvilon en la penso, ke..", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["Sur la kamparo regis trankvilo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "trankvileco", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "trankvil", "primary": false}, "herbero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unuopa individua vegetalo el tiaj, kiuj konsistigas herbon.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u0430\u0432\u0438\u043d\u043a\u0430"], "nl": ["grasspriet"], "it": ["filo d'erba"]}, "examples": [["Floro falis ankora\u016d! seki\u011dis herbero kaj mortis, Velkis pro vintra la frosto \u011dia verdanta folio!", "V. Langlet, Al la memoro de Jozef Wasniewski. Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto"], ["marta mateno, / mateno suna, / lastaj nebuloj, unuaj herberoj", "C. Guglielminetti, Marto 1945. Nica Literatura Revuo, 4:2, p. 53"], ["la re\u011didinoj rigardis unu la alian, rigardis sur la teron kaj inter la herberoj ili ekvidis grandajn nuksojn", "Tri re\u011didinoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "herb", "primary": false}, "skorbuto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsano karakterizata per muskola malforti\u011do, sangado de la dentokarno a\u016d hemoragioj de l' ha\u016dto, ka\u016dzata de manko je fre\u015da nutra\u0135o enhavanta vitaminojn.", "translations": {"ru": ["\u0446\u0438\u043d\u0433\u0430"], "nl": ["scheurbuik"], "be": ["\u0446\u044b\u043d\u0433\u0430", "\u0441\u043a\u0430\u0440\u0431\u0443\u0442"], "de": ["Skorbut"], "pl": ["szkorbut"], "hu": ["skorbut"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skorbut", "primary": true}, "nervo\u0109elo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108elo funkcianta en la nervosistemo.", "translations": {"fr": ["cellule nerveuse"], "de": ["Nervenzelle"], "it": ["cellula nervosa"], "pl": ["kom\u00f3rka nerwowa"]}, "examples": [["\u00abLa aktiveco de nervo\u0109eloj\u00bb", "E. D. Adrian, La aktiveco de nervo\u0109eloj, Scienca Revuo, 1953 numero 1/2a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109el", "primary": false}, "palpe": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Palpante.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u043e\u0449\u0443\u043f\u044c"], "nl": ["op de tast"], "be": ["\u0432\u043e\u0431\u043c\u0430\u0446\u043a\u0430\u043c", "\u043d\u0430\u0432\u043e\u0431\u043c\u0430\u0446\u0430\u043a"], "de": ["f\u00fchlend", "tastend"], "es": ["a tientas"], "hu": ["tapogat\u00f3zva"]}, "examples": [["en la mallumo palpe ser\u0109adi siajn vestojn", "Z"], ["en la krepusko de la vivo, kie la homo eraras palpe", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "palp", "primary": false}, "palpi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Tu\u015desplori per la mano.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0446\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0431\u043c\u0430\u0446\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043a\u0440\u0430\u0442\u0430\u0446\u044c", "\u043a\u0440\u0430\u043d\u0430\u0446\u044c"], "en": ["feel"], "nl": ["tasten", "betasten", "aftasten"], "no": ["ta p\u00e5", "f\u00f8le p\u00e5"], "de": ["bef\u00fchlen", "betasten", "abtasten", "palpieren", "apalpar"], "hu": ["tapogad", "megtapogat", "tapint"], "ru": ["\u0449\u0443\u043f\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0449\u0443\u043f\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0449\u0443\u043f\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "es": ["palpar"]}, "examples": [["la blindulo palpis la libron", null], ["palpi per la bastono", null], ["palpi en mallumo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "palp", "primary": true}, "tungsteno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["tungst\u00e8ne"], "nl": ["tungsteen"], "pt": ["tungst\u00eanio"], "de": ["Tungsten"], "pl": ["tungsten"], "hu": ["volfr\u00e1m"]}, "examples": [["\u011di konsistas el treege akra pinto el tungsteno, lokata je malmultaj anstromoj (dekmiliononoj de milimetro) super la ekzamenota surfaco", "Gianfranco Cazzaro: Mikroskope vastaj horizontoj, Monatojaro 1997a, numero 2a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tungsten", "primary": true}, "aflikti\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["affliction", "accablement", "chagrin (sentiment)", "peine (affliction)", "tristesse"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aflikt", "primary": false}, "aflikti\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "I\u011di afliktita.", "translations": {"fr": ["se chagriner (s'affliger)", "s'affliger", "s'attrister", "se d\u00e9soler"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aflikt", "primary": false}, "malta kruco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kruco kun bran\u0109oj dispintaj, lar\u011di\u011dantaj al ekstero, insigno de la malta ordeno.", "translations": {"fr": ["croix de Malte"]}, "examples": [["la instanco stampis ilin per ru\u011da stampo en la formo de malta kruco", "D. Fielding, Esperanto - asap, \u0109apitro 19a, 2007-02"]], "subdefinitions": []}], "root": "kruc", "primary": false}, "prostituito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Viro, kiun oni prostituas, a\u016d kiu sin prostituas.", "translations": {"fr": ["prostitu\u00e9", "gigolo", "tapin (prostitu\u00e9)"], "nl": ["gigolo"], "it": ["gigol\u00f2"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prostitu", "primary": false}, "decigramo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezurunuo de maso, dekono de gramo; simb. dg.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u0446\u044b\u0433\u0440\u0430\u043c"], "fr": ["d\u00e9cigramme"], "en": ["decigram"], "nl": ["decigram"], "pt": ["decigrama"], "ru": ["\u0434\u0435\u0446\u0438\u0433\u0440\u0430\u043c\u043c"], "de": ["Dezigramm"], "sv": ["decigram"], "hu": ["decigramm"], "sk": ["decigram"], "es": ["decigramo"], "pl": ["decygram"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "decigram", "primary": true}, "propre": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016d propra maniero.", "translations": {"be": ["\u0443\u043b\u0430\u0441\u043d\u0430"], "fr": ["en propre"], "nl": ["eigenlijk"], "hu": ["saj\u00e1tosan"]}, "examples": [["aparteni propre al iu", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u011custadire, proprasence.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0431\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e"], "fr": ["\u00e0 proprement parler"], "hu": ["tulajdonk\u00e9ppen", "val\u00f3j\u00e1ban", "egy\u00e1ltal\u00e1n"]}, "examples": [["la utilo estas tiel videbla por \u0109iu, ke pri tio \u0109i ni propre ne bezonas paroli", "Z"], ["\u0109u vi ekpensis iam pri tio, kio propre levis la homaron super \u0109iuj aliaj bestoj?", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "propr", "primary": false}, "propra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Apartenanta ekskluzive al iu a\u016d al io.", "translations": {"be": ["\u0441\u0432\u043e\u0439", "\u0443\u043b\u0430\u0441\u043d\u044b", "\u0430\u0441\u0430\u0431\u0456\u0441\u0442\u044b"], "fr": ["propre (\u00e0 soi)"], "en": ["one's own"], "nl": ["eigen"], "pt": ["pr\u00f3prio", "particular", "pessoal", "intr\u00ednseco"], "ru": ["\u0441\u0432\u043e\u0439", "\u0441\u043e\u0431\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["eigen"], "hu": ["saj\u00e1t", "tulajdon", "maga"], "cs": ["vlastn\u00ed"], "es": ["propio"]}, "examples": [["propra nomo", null], ["jen moro propra al la Angloj", null], ["Esperanto estas propra apartena\u0135o de neniu nacio", null], ["poezio kaj elokventeco havas \u0109iu propran harmonion", null], ["propra opinio ne estas le\u011do por alia", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Apartenanta nur al la subjekto de la propozicio; akcentas la posedan pronomon.", "translations": {}, "examples": [["timulo timas e\u0109 sian propran ombron", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 37"], ["personoj, kiuj ne scias alian lingvon krom sian propran", "Z"], ["li falis en sian propran kaptilon", "Z"], ["korniko vundita propran voston timas", "Proverbaro esperanta"], ["\u0109iu propran sa\u011don posedas", "Proverbaro esperanta"], ["en propra angulo \u0109iu estas fortulo", "Proverbaro esperanta"], ["en fremda tegmento li flikas truon kaj en propra ne vidas la fluon", "Proverbaro esperanta"], ["mar\u015di sur propraj piedoj", null], ["propramova, propravola (spontanea)", null]], "subdefinitions": []}], "root": "propr", "primary": true}, "ardi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti blanke varmega, brulegi.", "translations": {"ru": ["\u043f\u044b\u043b\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["\u00eatre ardent", "\u00eatre incandescent"], "en": ["be ardent"], "be": ["\u043f\u0430\u043b\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u043b\u044b\u043c\u043d\u0435\u0446\u044c"], "de": ["gl\u00fchen"], "sv": ["gl\u00f6da"], "hu": ["izzik"], "sk": ["\u017eiari\u0165"], "es": ["arder"]}, "examples": [["fajro, fero ardas", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Esti tre pasia, tre fervora, ekstreme viveca.", "translations": {}, "examples": [["koro, okuloj ardas", null], ["febra volo ardas en liaj vejnoj", null], ["interna kolero, \u011dojo ardis sur liaj vangoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ard", "primary": true}, "superspeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0440\u043e\u0434"], "fr": ["genre (biol.)"], "hu": ["nem (biol\u00f3giai)"], "ru": ["\u0440\u043e\u0434"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spec", "primary": false}, "grenejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de domo, kie oni konservas dra\u015ditan grenon.", "translations": {"ru": ["\u0445\u043b\u0435\u0431\u043d\u044b\u0439 \u0430\u043c\u0431\u0430\u0440"], "fr": ["grenier (d'une ferme)"], "nl": ["graanschuur"], "pt": ["celeiro"], "be": ["\u0441\u044c\u0432\u0456\u0440\u0430\u043d", "\u043a\u043b\u0435\u0446\u044c"], "de": ["Kornkammer"], "hu": ["magt\u00e1r", "homb\u00e1r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gren", "primary": false}, "cerbeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maso da nerva substanco, kiu estas sub la posta parto de la cerbo.", "translations": {"el": ["\u03c0\u03b1\u03c1\u03b5\u03b3\u03ba\u03b5\u03c6\u03b1\u03bb\u03af\u03b4\u03b1"], "fr": ["cervelet"], "bg": ["\u043c\u0430\u043b\u043a\u0438\u044f\u0442 \u043c\u043e\u0437\u044a\u043a"], "nl": ["kleine hersenen", "cerebellum"], "pt": ["cerebelo"], "ru": ["\u043c\u043e\u0437\u0436\u0435\u0447\u043e\u043a"], "de": ["Kleinhirn"], "it": ["cervelletto", "cerebello"], "hu": ["kisagy"], "sk": ["mozo\u010dek"], "en": ["cerebellum"], "br": ["ilpenn"], "be": ["\u043c\u0430\u0437\u0436\u0430\u0447\u043e\u043a", "\u043c\u043e\u0437\u0430\u0447\u0430\u043a"], "pl": ["m\u00f3\u017cd\u017cek"], "he": ["\u05d4\u05de\u05d5\u05d7 \u05d4\u05e7\u05d8\u05df"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cerb", "primary": false}, "dekadenci": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti en stato de dekadenco.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043d\u044f\u043f\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456"], "fr": ["p\u00e9ricliter", "\u00eatre sur la d\u00e9clin", "tomber dans la d\u00e9ch\u00e9ance", "tomber en d\u00e9cadence"], "en": ["be decadent"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0439\u0442\u0438 \u0432 \u0443\u043f\u0430\u0434\u043e\u043a"], "de": ["dekadent sein", "dekadent werden", "verfallen", "verfallen sein", "heruntergekommen"], "pl": ["popada\u0107 w dekadencj\u0119", "popada\u0107 w ruin\u0119", "chyli\u0107 si\u0119 ku upadkowi"], "hu": ["hanyatlik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dekadenc", "primary": false}, "dekadenco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komenco de ruini\u011do, de malforti\u011do, de malprosperi\u011do.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043d\u044f\u043f\u0430\u0434", "\u0434\u044d\u043a\u0430\u0434\u0430\u043d\u0441"], "fr": ["d\u00e9cadence", "d\u00e9ch\u00e9ance (affaiblissement)"], "en": ["decadence", "decline", "decay"], "pt": ["decad\u00eancia"], "ru": ["\u0443\u043f\u0430\u0434\u043e\u043a", "\u0437\u0430\u043a\u0430\u0442", "\u0434\u0435\u043a\u0430\u0434\u0430\u043d\u0441"], "de": ["Dekadenz", "Verfall", "Niedergang", "geistige Entartung"], "hu": ["hanyatl\u00e1s", "dekadencia"], "es": ["decadencia"], "pl": ["dekadencja", "schy\u0142ek"]}, "examples": [["dekadenco de literaturo", null], ["la dekadenco de la Roma Imperio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dekadenc", "primary": true}, "inversigebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tia, ke eblas \u011din inversigi.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u0438\u043c\u044b\u0439"], "fr": ["inversible"], "nl": ["omkeerbaar"], "pt": ["invert\u00edvel"], "de": ["umkehrbar"], "es": ["invertible"], "hu": ["megford\u00edthat\u00f3", "kiford\u00edthat\u00f3 (pl. ruha)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: La inversigeblajn elementojn de ringo oni foje nomas \u00abunuoj\u00bb, kio estas evitinda pro la ebla konfuzo kun la unuo de la ringo. Ial la citita fonto uzas \u00abinversigebla\u00bb nur parolante pri bildigoj. Ni ne opinias tiun limigon utila."], "primary definition": "(parolante pri elemento en multiplike signata grupo a\u016d en ringo) Tia, ke ekzistas \u011dia inverso.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043f\u0443\u0441\u043a\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439 \u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u043d\u044b\u0439"], "en": ["invertible"], "pl": ["odwracalny"], "hu": ["invert\u00e1lhat\u00f3"]}, "examples": [["en la ringo de entjeroj nur 1 kaj -1 estas inversigeblaj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "invers", "primary": false}, "plipezo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0432\u0435\u0441", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0432\u0435\u0441"], "fr": ["surcharge"], "en": ["overload", "excess weight"], "nl": ["overgewicht"], "ca": ["sobrep\u00e8s"], "de": ["\u00dcbergewicht"], "hu": ["t\u00f6bblets\u00faly", "s\u00falyt\u00f6bblet"], "br": ["soulgarg"], "es": ["sobrepeso"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pez", "primary": false}, "vinda\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longa tuko a\u016d \u015dtofa strio, per kiu oni vindas.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u043b\u0451\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["lange"], "nl": ["zwachtel"], "be": ["\u043f\u044f\u043b\u044e\u0448\u043a\u0430", "\u043f\u0430\u0432\u044f\u0437\u043a\u0430", "\u0431\u0456\u043d\u0442"], "de": ["Wickel", "Wickelband", "Windel"], "hu": ["p\u00f3lya", "k\u00f6t\u00e9s"]}, "examples": [["kiam vi estis naskita oni ne detran\u0109is vian umbilikon oni ne lavis vin per akvo kaj ne vindis per vinda\u0135oj", "La Malnova Testamento, Je\u0125ezkel 16:4"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tuko a\u016d alia vesto uzata por vindi.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0432\u044f\u0437\u043a\u0430", "\u0431\u0438\u043d\u0442"], "fr": ["couches (hygi\u00e9niques)"], "sv": ["bl\u00f6ja"], "pt": ["fralda"], "hu": ["pelenka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vind", "primary": false}, "kabaredo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0431\u0430\u0440\u044d"], "fr": ["cabaret (\u00e9tablissement de spectacle)", "caf\u00e9-chantant", "caf'-conc'", "caf\u00e9-concert", "music-hall", "spectacle de cabaret"], "en": ["cabaret"], "nl": ["cabaret"], "pt": ["cabar\u00e9"], "ru": ["\u043a\u0430\u0431\u0430\u0440\u0435"], "de": ["Kabarett", "Kleinkunstb\u00fchne"], "tr": ["kabare", "gece kul\u00fcb\u00fc", "meyhane"], "sv": ["kabar\u00e9"], "hu": ["kabar\u00e9"]}, "examples": [["regule kontribuis al \u00abla Tri Koboldoj\u00bb, la pariza kabaredo gvidita de Rajmundo \u015cvarc", "Pola Radio Trarigardo de la E-Gazetaro 2004-08-31 http://www.radio.com.pl/polonia/article.asp?tId=14344"], ["tute kuriozan efikon ka\u016dzis kunligo en la sama vespero de le\u011dera \u00abKabaredo\u00bb kun tragika \u00abAniaro\u00bb", "H. Gorecka LOdE 2003:8-9"], ["beda\u016drinde mi ne havis eblecon rigardi kabaredon \u00abFra\u016dlino Barlaston\u00bb kiu, kiel mi poste a\u016ddis, estis tre amuza", "I. Leceniewska Mia dusemajna restado en Prago Lodza informilo"]], "subdefinitions": []}], "root": "kabared", "primary": true}, "kontribuanto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kunlaborado estas pli da\u016dra, pli grava kaj pli intima ol kontribuado. Kontribui insistas pli pri la komuna celo, kontingenti pri propra aparta partopreno."], "primary definition": "Tiu, kiu regule kontribuas ekzemple al gazeto, verko, kaj tiel plu.", "translations": {"fr": ["contributeur"], "nl": ["medewerker"], "ca": ["col\u00b7laborador"], "de": ["Mitwirkender"], "es": ["colaborador"], "hu": ["hozz\u00e1j\u00e1rul\u00f3", "egy\u00fcttm\u0171k\u00f6d\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kontribu", "primary": false}, "\u015daktabulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvadrata tabulo por ludi \u015dakon, dispartigita en 8 horizontalojn kaj 8 vertikalojn, kies interkrucado formas 64 kvadratajn fakojn.", "translations": {"be": ["\u0448\u0430\u0445\u043c\u0430\u0442\u043d\u0430\u044f \u0434\u043e\u0448\u043a\u0430"], "fr": ["\u00e9chiquier"], "en": ["chess board", "chessboard"], "nl": ["schaakbord"], "pt": ["tabuleiro de xadrez"], "ru": ["\u0448\u0430\u0445\u043c\u0430\u0442\u043d\u0430\u044f \u0434\u043e\u0441\u043a\u0430"], "ca": ["escaquer"], "de": ["Schachbrett"], "it": ["scacchiera"], "hu": ["sakkt\u00e1bla"], "fa": ["\u0635\u0641\u062d\u0647\u0654 \u0634\u0637\u0631\u0646\u062c"], "es": ["tablero de ajedrez"], "sv": ["schackbr\u00e4de"], "pl": ["szachownica"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dak", "primary": false}, "rektara": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La termino ne estas tre logika, \u0109ar rektara surfaco ne estas \u00abaro da rektoj\u00bb, sed ja aro de la punktoj de \u0109iuj \u0109i rektoj. La metaforo per \u00abrektilo\u00bb, kiun uzas la franca kaj la rusa povus esti pli bona bazo por la koncerna termino. Notindas, ke Bricard uzas \u0109i-sence la terminon \u00abrektenaskita\u00bb, tamen ne sekvinda pro la strangeco de la kunmeta\u0135o same kiel \u00abrektoestigebla\u00bb trovebla en."], "primary definition": "(parolante pri neebena surfaco) Egala al la kuna\u0135o de \u0109iuj rektoj, inkluzivataj de \u011di.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0438\u043d\u0435\u0439\u0447\u0430\u0442\u0430\u044f (\u043f\u043e\u0432\u0435\u0440\u0445\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c)"], "fr": ["(surface) r\u00e9gl\u00e9e"], "en": ["ruled (surface)"], "de": ["geradlinig (-e Fl\u00e4che)", "Regel-(fl\u00e4che)"], "pl": ["(powierzchnia) prostokre\u015blna"]}, "examples": [["rektaran surfacon oni povas intuicie prezenti al si kiel la spuron de iu rekto, kiu movi\u011das en la spaco", null], ["cilindroj, konoidoj kaj konusoj la\u016ddifine estas rektaraj surfacoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rekt", "primary": false}, "Ukrajnujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda lando en la Orienta E\u016dropo, kies \u0109efurbo estas Kievo.", "translations": {"ru": ["\u0423\u043a\u0440\u0430\u0438\u043d\u0430"], "en": ["Ukraine"], "it": ["Ucraina"], "pl": ["Ukraina"], "sv": ["Ukraina"]}, "examples": [["certan tempon dum siaj studentaj jaroj \u00abli multe studis kaj okupi\u011dis pri la kolonizo de tero en Ukrajnujo hebreoj...\u00bb", "E. Drezen: Zamenhof. Naciismo kaj \u015dovinismo \u0109e Zamenhof"], ["Pa\u016dlo la 6a esprimis sian \u00abprofundan kaj konstantan\u00bb amon al la katolikaj komunoj de Ukrajnujo", "Papa amo al la ukrajnoj, Espero Katolika, 1977:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "ukrajn", "primary": false}, "trasorbi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre malrapide elguteti el ia materio.", "translations": {"nl": ["doorsijpelen"], "hu": ["kicsepeg", "kisziv\u00e1rog"]}, "examples": [["la akvo trasorbi\u011dadis el la alta musko", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "sorb", "primary": false}, "pse\u016dda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Falsa, nur \u015dajna, nea\u016dtentika.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u0441\u0430\u043f\u0440\u0430\u045e\u0434\u043d\u044b", "\u0444\u0430\u043b\u044c\u0448\u044b\u0432\u044b", "\u0456\u043b\u0436\u044b\u0432\u044b", "\u0456\u043b\u0436\u044d-", "\u043f\u0441\u044d\u045e\u0434\u0430-"], "en": ["pseudo"], "nl": ["pseudo-"], "pt": ["pseud(o)-"], "ru": ["\u043d\u0435\u043d\u0430\u0441\u0442\u043e\u044f\u0449\u0438\u0439", "\u043c\u043d\u0438\u043c\u044b\u0439", "\u043b\u043e\u0436\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0441\u0435\u0432\u0434\u043e-"], "hu": ["\u00e1l-", "\u00e1ls\u00e1gos", "hamis"]}, "examples": [["pse\u016ddoinstruitaj sofistoj", "Z"], ["senenhava pse\u016ddoscienca babilado", "Z"], ["pse\u016ddopatriotismo", "Z"], ["pse\u016ddosufikso", "Z"], ["pse\u016ddonomo", null], ["pse\u016ddoscienca", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "pse\u016dd", "primary": true}, "telefotografi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fotografi malproksimajn objektojn.", "translations": {"pt": ["telefotografar"], "hu": ["t\u00e1vf\u00e9nyk\u00e9pez", "t\u00e1voli felv\u00e9telt k\u00e9sz\u00edt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "telefotograf", "primary": true}, "foiro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda perioda kunveno por elmontro kaj vendo de komerca\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u0440\u043c\u0430\u0448"], "fr": ["foire"], "bg": ["\u043f\u0430\u043d\u0430\u0438\u0440"], "nl": ["beurs"], "pt": ["feira", "exposi\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u044f\u0440\u043c\u0430\u0440\u043a\u0430"], "de": ["Messe", "Markt"], "hu": ["v\u00e1s\u00e1r"], "en": ["fair", "market"], "es": ["feria"]}, "examples": [["unu el la plej gravaj internaciaj foiroj de ma\u015dinoj por lignoprilaborado", "Johano Pachter: \u00abLigna Hannover\u00bb: monda foiro pri ligno, Monatojaro 1997a, numero 9a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "foir", "primary": true}, "kloro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 17, atompezo 35,453, simbolo Cl. Gaso verdete flava, kun forta sufoka odoro, uzata por blankigo, seninfektigo kaj tiel plu. Halogeno.", "translations": {"be": ["\u0445\u043b\u0451\u0440"], "fr": ["chlore"], "en": ["chlorine"], "nl": ["chloor"], "pt": ["cloro"], "la": ["Chlorum"], "de": ["Chlor"], "it": ["cloro"], "hu": ["kl\u00f3r"], "es": ["cloro"], "br": ["klor"], "ru": ["\u0445\u043b\u043e\u0440"], "pl": ["chlor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "klor", "primary": true}, "rejnland-Palatinata": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta al Rejnland-Palatinato.", "translations": {"de": ["rheinland-pf\u00e4lzisch", "pf\u00e4lzisch"], "hu": ["rajna-pfalzi"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Rejnland-Palatinat", "primary": false}, "helikoptero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Flugaparato, kiu \u015dvebas kaj movas sin en la aero pere de rotoro.", "translations": {"el": ["\u03b5\u03bb\u03b9\u03ba\u03cc\u03c0\u03c4\u03b5\u03c1\u03bf"], "fr": ["h\u00e9licopt\u00e8re"], "en": ["helicopter"], "nl": ["helicopter", "hefschroefvliegtuig"], "pt": ["helic\u00f3ptero"], "be": ["\u0432\u0435\u0440\u0442\u0430\u043b\u0451\u0442", "\u0433\u0435\u043b\u0456\u043a\u043e\u043f\u0442\u044d\u0440"], "de": ["Hubschrauber"], "it": ["elicottero"], "hu": ["helikopter"], "es": ["helic\u00f3ptero"], "br": ["bi\u00f1saskell"], "ru": ["\u0432\u0435\u0440\u0442\u043e\u043b\u0451\u0442", "\u0433\u0435\u043b\u0438\u043a\u043e\u043f\u0442\u0435\u0440"], "sv": ["helikopter"], "pl": ["helikopter", "\u015bmig\u0142owiec"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "helikopter", "primary": true}, "sistro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antikva egipta muzikilo konsistanta el metalaj vergetoj sonantaj per skui\u011do.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0438\u0441\u0442\u0440"], "fr": ["sistre"], "nl": ["sistrum"], "ca": ["sistre"], "de": ["Sistrum"], "es": ["sistro"], "hu": ["szisztrum"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sistr", "primary": true}, "kamiono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fortika, platplanka a\u016dto por pezaj \u015dar\u011doj kun 4, 6 a\u016d pli da radoj.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0443\u0437\u0430\u0432\u0456\u043a"], "fr": ["camion"], "bg": ["\u043a\u0430\u043c\u0438\u043e\u043d"], "nl": ["vrachtwagen"], "ru": ["\u0433\u0440\u0443\u0437\u043e\u0432\u0438\u043a"], "de": ["Lastwagen", "Lkw"], "it": ["camion"], "hu": ["kamion", "teheraut\u00f3"], "en": ["lorry", "truck"], "es": ["cami\u00f3n"], "pl": ["ci\u0119\u017car\u00f3wka", "samoch\u00f3d ci\u0119\u017carowy", "tir (zwyczajowo o ci\u0105gniku siod\u0142owym z naczep\u0105 wieloosiow\u0105 i napisem TIR)"]}, "examples": [["poste oni transportis lignon per fervojo kaj kamionoj", "Walter Klag, Vakeroj de Alpoj, Monatojaro 2001a, numero 1a, p. 10a"], ["videblis nek a\u016dto, nek kamiono", "Julian Modest, La ikono, Monatojaro 2001a, numero 12a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kamion", "primary": true}, "\u015dtona": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "El \u015dtono.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b"], "fr": ["lithique", "de pierre"], "nl": ["stenen", "van steen"], "ru": ["\u043a\u0430\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "it": ["litico", "di pietra"], "tp": ["kiwen"], "hu": ["k\u0151-", "k\u0151kem\u00e9ny", "k\u0151b\u0151l val\u00f3"], "pl": ["kamienny"]}, "examples": [["mi dezirus lo\u011di en granda \u015dtona kastelo", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, fi\u015dkaptisto kaj lia edzino"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Fortika nevenkebla.", "translations": {"pl": ["kamienny"]}, "examples": [["ili dormis \u015dtonan dormon", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Ne mildigebla, senkompata, senindulga, senama.", "translations": {"pl": ["kamienny"]}, "examples": [["koro \u015dtona", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dton", "primary": false}, "dogma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Apartenanta al dogmo.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0433\u043c\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["dogmatique"], "en": ["dogmatic"], "ru": ["\u0434\u043e\u0433\u043c\u0430\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["dogmatisch"], "hu": ["dogmatikus"], "fa": ["\u062c\u0632\u0645\u06cc", "\u062f\u06af\u0645\u0627\u062a\u06cc\u06a9"], "pl": ["dogmatyczny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne permesanta kontra\u016ddiskuton.", "translations": {"fa": ["\u062c\u0632\u0645\u200c\u0627\u0646\u062f\u06cc\u0634", "\u062f\u06af\u0645 (\u0635\u0641\u062a)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dogm", "primary": false}, "anekdoto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mallonga, sprita rakonto pri kurioza okaza\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u044d\u043a\u0434\u043e\u0442"], "fr": ["anecdote", "histoire dr\u00f4le"], "en": ["anecdote"], "nl": ["anekdote"], "ru": ["\u0430\u043d\u0435\u043a\u0434\u043e\u0442"], "de": ["Anekdote"], "it": ["aneddoto"], "hu": ["anekdota"], "sk": ["anekdota"], "sv": ["anekdot"], "es": ["an\u00e9cdota"]}, "examples": [["mia talento sufi\u0109as por amuzi la klubanojn per kantoj kaj anekdotoj kaj mimiko", "Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, dua parto, \u0109apitro 3a"], ["anta\u016de tiuj personoj estis mokete akceptataj, ili estis objekto de anekdotoj, \u015dercoj kaj ridindigoj", "Anatolo Gon\u0109arov, Via sano en viaj manoj, Monato, jaro 2002a, numero 3a, p. 17-19a"]], "subdefinitions": []}], "root": "anekdot", "primary": true}, "anekdota": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kurioza, amuza, sed pro sia malgrando eventuale ne signifa.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u044d\u043a\u0434\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["anecdotique"], "ru": ["\u0430\u043d\u0435\u043a\u0434\u043e\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"]}, "examples": [["tia rapidpa\u015deco anka\u016d faras la intrigon iom anekdota", "A. Giridhar Rao, La formi\u011do de Mahatmo, Monato, jaro 1997a, numero 7a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "anekdot", "primary": false}, "\u015dtono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malmola pli malpli granda minerala maso.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u0435\u043d\u044c"], "fr": ["pierre"], "en": ["stone"], "nl": ["steen"], "pt": ["pedra"], "ru": ["\u043a\u0430\u043c\u0435\u043d\u044c"], "de": ["Stein"], "it": ["pietra", "sasso"], "tp": ["kiwen"], "sv": ["sten"], "hu": ["k\u0151"], "pl": ["kamie\u0144"]}, "examples": [["sur la tero ku\u015das \u015dtono", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 6"], ["ruli \u015dtonon", "Z"], ["Mi faros Jerusalemon amaso da \u015dtonoj", "La Malnova Testamento, Jeremia 9:10"], ["alligi \u015dtonon al \u0135etilo", "Z"], ["sa\u011do estas pli bona ol multekostaj \u015dtonoj", "La Malnova Testamento, Sentencoj 8:11"], ["\u0109iuj alportas sian \u015dtonon por la konstruo", "Z"], ["trafi du celojn per unu \u015dtono", "Proverbaro esperanta"], ["per unu \u015dtono oni du \u0135etojn ne faras", "Proverbaro esperanta"], ["ne mi \u0135etis la unuan \u015dtonon", null], ["\u0135eti \u015dtonojn sur la vojon de iu", null], ["\u015dtono de falpu\u015di\u011do", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Negranda \u015dtono kiu fojfoje formi\u011das en glandoj a\u016d iliaj duktoj.", "translations": {"en": ["calculus"], "it": ["calcolo"], "pl": ["kamie\u0144"]}, "examples": [["havi \u015dtonon en reno, galveziko, salivglando", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dton", "primary": true}, "dogmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Principo de religia doktrino, esprimanta esencan parton de la religia kredo, kutime rigardata kiel revelaciita, nepridubebla (en la kadro de la koncerna kredo) kaj ne\u015dan\u011debla (\u015dan\u011do en dogmo estigas novan konfesion).", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0433\u043c\u0430\u0442"], "fr": ["dogme"], "en": ["dogma"], "pt": ["dogma"], "ru": ["\u0434\u043e\u0433\u043c\u0430\u0442"], "de": ["Dogma", "Glaubenssatz", "Lehrsatz"], "hu": ["dogma"], "sk": ["dogma"], "fa": ["\u062f\u06af\u0645"], "grc": ["\u03b4\u03cc\u03b3\u03bc\u03b1"], "es": ["dogma"], "pl": ["dogmat"]}, "examples": [["la dogmo pri la Triunuo", null], ["la senmorteco de la animoj estas dogmo de la Platona filozofio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Principo, kiun oni ne rajtas kontra\u016ddiskuti.", "translations": {"be": ["\u0434\u043e\u0433\u043c\u0430"], "de": ["Dogma"], "ru": ["\u0434\u043e\u0433\u043c\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dogm", "primary": true}, "amikino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ino kiu estas en amikaj rilatoj kun aliaj homoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0440\u0443\u0433\u0430"], "fr": ["amie"], "nl": ["vriendin"], "ca": ["amiga"], "de": ["Freundin", "Kameradin"], "hu": ["bar\u00e1tn\u0151"], "sk": ["priate\u013eka"], "es": ["amiga"], "br": ["keneilez", "mignonez"], "pl": ["przyjaci\u00f3\u0142ka"]}, "examples": [["Sur la kampo for de l' mondo, || anta\u016d nokto de somero, || amikino en la rondo || kantas kanton pri l' espero", "Zamenhof, mia penso"]], "subdefinitions": []}], "root": "amik", "primary": false}, "poligamio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de viro havanta samtempe plurajn edzinojn, a\u016d de virino havanta samtempe plurajn edzojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u0456\u0433\u0430\u043c\u0456\u044f"], "fr": ["polygamie"], "en": ["polygamy"], "nl": ["polygamie"], "pt": ["poligamia"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0438\u0433\u0430\u043c\u0438\u044f", "\u043c\u043d\u043e\u0433\u043e\u0436\u0451\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Polygamie"], "hu": ["polig\u00e1mia", "t\u00f6bbnej\u0171s\u00e9g", "t\u00f6bbf\u00e9rj\u0171s\u00e9g"], "fa": ["\u0686\u0646\u062f\u0647\u0645\u0633\u0631\u06cc", "\u062a\u0639\u062f\u062f \u0632\u0648\u062c\u0627\u062a"], "pl": ["wielo\u017ce\u0144stwo", "poligamia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Delikto de tiu, kiu vivas poligamie en la landoj, kie tio estas le\u011de malpermesata. Alternative, jura sistemo, kiu permesas tian vivmanieron.", "translations": {"pl": ["poligamia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "poligami", "primary": true}, "troto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Duonrapida kuro a\u016d kurmaniero.", "translations": {"fr": ["trot"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "trot", "primary": false}, "forveturi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "foriri veturante.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0435\u0445\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["partir"], "de": ["wegfahren"], "nl": ["wegrijden"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "for", "primary": false}, "anta\u016dkalkuli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Anticipe kalkuli.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u044c\u043b\u0456\u0447\u0432\u0430\u0446\u044c (\u0437\u0430\u0433\u0430\u0434\u0437\u044f)", "\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u043a\u0430\u0448\u0442\u0430\u0440\u044b\u0441"], "fr": ["calculer (d'avance)", "pr\u00e9dire (par le calcul)", "pr\u00e9-calculer"], "hu": ["el\u0151re kisz\u00e1m\u00edt"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0441\u0447\u0438\u0442\u0430\u0442\u044c (\u0437\u0430\u0440\u0430\u043d\u0435\u0435)", "\u0440\u0430\u0441\u0447\u0438\u0441\u043b\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["ni kunmetas la kalendaron kaj anta\u016dkalkulas la estontajn fenomenojn sur la \u0109ielo", "La Faraono, volumo 3\u0109ap. 9"]], "subdefinitions": []}], "root": "kalkul", "primary": false}, "utopiulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo volonte pripensanta utopiojn, pli-malpli naive imaganta idealan socion; revulo.", "translations": {"fr": ["utopiste"]}, "examples": [["la esperantistojn oni longe taksis utopiistoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "utopi", "primary": false}, "komunikilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rimedo por komuniki a\u016d por komuniki\u011di.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0432\u0430 \u0441\u0432\u044f\u0437\u0438", "\u0441\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0432\u0430 \u043c\u0430\u0441\u0441\u043e\u0432\u043e\u0439 \u0438\u043d\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430\u0446\u0438\u0438"], "fr": ["moyen de communication", "moyen de transport", "m\u00e9dia (moyen de communication)", "m\u00e9dium (moyen de communication)"], "de": ["Kommunikationsmittel", "\u00dcbertragungsmittel", "Verkehrsmittel"], "nl": ["communicatiemiddel"]}, "examples": [["la telefono, radio kaj kino estas pli efikaj komunikiloj ol la gazetaro", null], ["la komunikiloj en Berlino estas tre oportunaj", null], ["en \u0109i tiu epoko de elektronikaj komunikiloj, priskribo de mi kaj de la kamioneto trafulmos la planedon en mikrosekundoj", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato, \u0109ap. 8"], ["interparolo kun ili plejparte fari\u011dis per Babela lingvo, kiu jam tiam estis internacia komunikilo", "Pro I\u015dtar, \u0109ap. 4"]], "subdefinitions": []}], "root": "komunik", "primary": false}, "krimromano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Romano ordinare kun stre\u0109a a\u016d angora etoso rakontanta pri krimoj kaj persekutado de krimintoj.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u0442\u044d\u043a\u0442\u044b\u045e (\u0442\u0432\u043e\u0440)"], "fr": ["policier (roman)", "roman noir", "roman policier"], "en": ["crime novel", "detective novel", "murder mystery"], "pt": ["romance policial"], "ru": ["\u0434\u0435\u0442\u0435\u043a\u0442\u0438\u0432 (\u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u0435\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435)", "\u043a\u0440\u0438\u043c\u0438\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0440\u043e\u043c\u0430\u043d"], "de": ["Kriminalroman", "Krimi", "Polizeiroman [ark]"], "hu": ["b\u0171n\u00fcgyi reg\u00e9ny", "krimi"]}, "examples": [["moderna krimromaneto kun realisme aktualaj ingrediencoj, kiel droga\u0109oj, pedofilio, fra\u016ddo", "Paul Veenman: Krimoj... por \u0109iuj temperamentoj (Sten Johansson, Fal\u0109ita kiel fojno), Monatojaro 1997a, numero 10a, p. 19a"]], "subdefinitions": []}], "root": "roman", "primary": false}, "hiksoso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de siridevena gento, kiu regis nordan egiptujon en la 16a jarcento a. K..", "translations": {"ru": ["\u0433\u0438\u043a\u0441\u043e\u0441"], "fr": ["Hyksos (subst.)"], "it": ["hyksos"], "hu": ["hikszosz"]}, "examples": [["li a\u016dskultis la rakonton de la eminenta hiksoso", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 7a, Ijob kaj Hamul"]], "subdefinitions": []}], "root": "hiksos", "primary": true}, "hiksosa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al hiksosoj.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0438\u043a\u0441\u043e\u0441\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["hyksos (adj.)"], "pt": ["hicso"], "hu": ["hikszosz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hiksos", "primary": false}, "komizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Helpa salajrulo, kiu zorgas la vendadon en komercfirmo a\u016d la aferojn en banko.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043a\u0430\u0437\u0447\u0438\u043a", "\u0442\u043e\u0440\u0433\u043e\u0432\u044b\u0439 \u0430\u0433\u0435\u043d\u0442", "\u043a\u043b\u0435\u0440\u043a"], "fr": ["commis (employ\u00e9)", "employ\u00e9 (pr\u00e9pos\u00e9 au comptoir d'une banque)", "auxiliaire de vente"], "en": ["shop assistant", "office assistant", "clerk", "salesman"], "nl": ["kantoorbediende", "winkelbediende", "commis"], "pt": ["caixeiro", "balconista"], "de": ["Handlungsgehilfe", "Verkaufshilfe"]}, "examples": [["la granda, moda kaj ri\u0109a magazeno bezonas la servon de vera armeo da komizoj, oficistoj k.t.p", "Marta"], ["mi foreksigos miajn komizojn kaj vin mi petos, ke sur ilian lokon vi elektu por mi komizinojn el la nombro de viaj protektatinoj", "Marta"], ["\u00abLa malica komizo\u00bb", "Wencelao Fern\u00e1ndez-Fl\u00f3rez, Fernando de Diego trad. la malica komizo. - Jekaterinburg: Sezonoj, 1993"]], "subdefinitions": []}], "root": "komiz", "primary": true}, "Tiberio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo latindevena.", "translations": {"fr": ["Tib\u00e8re"], "bg": ["\u0422\u0438\u0431\u0435\u0440\u0438\u0439"], "nl": ["Tiberius"], "pt": ["Tib\u00e9rio"], "de": ["Tiberius"], "it": ["Tiberio"], "hu": ["Tiberius"], "en": ["Tiberius"], "lat": ["Tiberius"], "pl": ["Tyberiusz"]}, "examples": [["en la dek-kvina jaro de la regado de Tiberio Cezaro", "La Nova Testamento, S. Luko 3:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "Tiberi", "primary": true}, "falaropo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio skolopedoj (Phalaropus), birdo el la arkta regiono.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u0430\u0432\u0443\u043d\u0447\u0438\u043a"], "fr": ["phalarope"], "en": ["phalarope"], "pt": ["falaropo", "falaropod\u00eddeo"], "de": ["Wassertreter"], "hu": ["v\u00edztapos\u00f3"], "cs": ["lyskonoh"], "pl": ["p\u0142atkon\u00f3g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "falarop", "primary": true}, "konstitui": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["vormen", "bestaan uit", "constitueren"], "pt": ["constituir", "compor", "formar"]}, "examples": [["la imito de la realo konstituas la esencon de la teatro", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, \u0109apitro 48a, p. 360a"]], "subdefinitions": []}], "root": "konstitu", "primary": true}, "nitrogeno": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Iuj a\u016dtoroj asertas, ke la vorto \u00abazoto\u00bb estas \u00abeksa ne\u0125emia nomo\u00bb kaj ke nun preferindas uzi la vorton \u00abnitrogeno\u00bb. Probable tiuj a\u016dtoroj senpripense projekcias eksteren la vortuzon de sia nacia lingvo. En Esperanto la vorto \u00abazoto\u00bb estas Fundamenta, kaj tial restos en la lingvo por \u0109iam. Necesas seriozaj motivoj por arkaikigi kaj malrekomendi Fundamentan vorton, kaj \u0109i-okaze tiaj argumentoj ne ekzistas a\u016d estas nevalidaj. Unue, per si mem la vorto \u00abazoto\u00bb prezentas nenian malavanta\u011don: \u011di estas nelonga, belsona, nekonfuzebla. Tiurilate \u011di estas e\u0109 pli bona ol \u00abnitrogeno\u00bb, kiu estas pli longa, sonas simile al \u00abhidrogeno\u00bb, kaj aspektas kvaza\u016d kombino de \u00abnitro\u00bb kaj \u00abgeno\u00bb (etimologie \u011duste tiel ja estas, sed en la kadro de Esperanto tia analizo estas \u011dena, \u0109ar misgvida kaj malkohera kun la senco de \u00abgeno\u00bb). Due, la esperanta nomo ne nepre sekvas la \u0125emian nomenklaturon: neniu proponas \u015dan\u011di \u00aboro\u00bbn al iu \u00aba\u016drumo\u00bb. Trie, en multaj lingvoj la termino sametima kiel \u00abazoto\u00bb estas tute \u0125emia, neniom arkaika kaj senrivala; ekz-e tiel estas en la rusa, en la franca, en la pola."], "primary definition": "= Azoto.", "translations": {"be": ["\u0430\u0437\u043e\u0442"], "fr": ["azote"], "en": ["nitrogen"], "nl": ["stikstof"], "pt": ["nitrog\u00eanio", "nitrog\u00eanio", "nitrog\u00e9nio (Port.)", "azoto"], "el": ["\u03ac\u03b6\u03c9\u03c4\u03bf"], "la": ["Nitrogenium"], "hu": ["nitrog\u00e9n"], "de": ["Stickstoff"], "no": ["nitrogen"], "br": ["nitrogen"], "ru": ["\u0430\u0437\u043e\u0442"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nitrogen", "primary": true}, "injektoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speciala pervapora injektilo por enigi akvon en kaldronon de vaporma\u015dino per la premo mem de la vaporo de tiu kaldrono.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0436\u044d\u043a\u0442\u0430\u0440"], "nl": ["injector"], "pt": ["injetor (tecnologia)"], "ru": ["\u0438\u043d\u0436\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440"], "de": ["Injektor", "Wasserstrahld\u00fcse", "Dampfstrahlwasserpumpe"], "es": ["inyector"], "hu": ["injektor", "sug\u00e1rszivatty\u00fa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "injektor", "primary": true}, "kreska\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108io ajn kreskanta.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0440\u043e\u0441\u0442"], "ru": ["\u043d\u0430\u0440\u043e\u0441\u0442"], "hu": ["kin\u00f6v\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["*plante", "v\u00e9g\u00e9tation"], "en": ["*plant"], "ru": ["*\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["*Pflanze"], "it": ["*pianta", "vegetazione"], "hu": ["n\u00f6v\u00e9ny"], "ro": ["plant\u0103"], "pl": ["*ro\u015blina"]}, "examples": [["la tuta supra\u0135o de la lago estis kovrita per na\u011dantaj folioj kaj diversaj aliaj kreska\u0135oj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a735."], ["ne \u0109iu kreska\u0135o estas man\u011debla", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a741."], ["Mi iris en la nuksarban \u011dardenon, Por trarigardi la verdajn kreska\u0135ojn de la valo, Por vidi, \u0109u la vinbertrunko bur\u011donas, \u0109u la granatarboj floras", "La Malnova Testamento, Alta Kanto 6:11"]], "subdefinitions": []}], "root": "kresk", "primary": false}, "egoo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La konscia subjekto, kontraste al la neegoo a\u016d objekto.", "translations": {"be": ["\u044d\u0433\u0430", "\u042f"], "fr": ["ego", "moi (subst., philo., psycho.)"], "en": ["ego"], "nl": ["ego"], "pt": ["ego"], "ru": ["\u044d\u0433\u043e", "\u042f"], "de": ["Ich", "Selbst", "Ego"], "hu": ["\u00c9n", "ego"], "pl": ["ego", "(wewn\u0119trzne) ja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ego", "primary": true}, "blanka": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta koloron de ne\u011do, eburo a\u016d lakto.", "translations": {"be": ["\u0431\u0435\u043b\u044b"], "fr": ["blanc (adj.)"], "bg": ["\u0431\u044f\u043b"], "de": ["wei\u00df"], "hu": ["feh\u00e9r"], "fa": ["\u0633\u0641\u06cc\u062f"], "ar": ["\u0623\u064e\u0628\u0652\u064a\u064e\u0636\u064f"], "br": ["gwenn"], "cs": ["b\u00edl\u00fd"], "vo": ["vietik"], "ja": ["\u767d\u3044 [\u3057\u308d\u3044]"], "es": ["blanco"], "ru": ["\u0431\u0435\u043b\u044b\u0439"], "nl": ["wit"], "tr": ["beyaz", "ak"], "sv": ["vit"], "tp": ["walo"], "sk": ["biely"], "en": ["white"], "pl": ["bia\u0142y"]}, "examples": [["lavu min, kaj mi estos pli blanka ol ne\u011do", "La Malnova Testamento Psalmaro 51:7"]], "subdefinitions": []}], "root": "blank", "primary": true}, "ovo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Organa korpo produktata kaj eligata de la inoj de diversaj klasoj da bestoj, kiu enhavas \u011dermon de estonta samspeca besto, maturi\u011donta ekster la patrina korpo.", "translations": {"be": ["\u044f\u0439\u043a\u0430"], "fr": ["\u0153uf"], "bg": ["\u044f\u0439\u0446\u0435"], "nl": ["ei"], "pt": ["ovo"], "el": ["\u03b1\u03c5\u03b3\u03cc"], "de": ["Ei"], "tr": ["yumurta"], "sv": ["\u00e4gg"], "hu": ["toj\u00e1s"], "en": ["egg"], "br": ["vi"], "ru": ["\u044f\u0439\u0446\u043e"], "pl": ["jajko"], "he": ["\u05d1\u05d9\u05e6\u05d4"]}, "examples": [["ovoj de birdo, lacerto, fi\u015do, insekto", null], ["demeti, ellasi ovojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ovo, ofte kokina, uzata kiel nutra\u0135o.", "translations": {}, "examples": [["en\u015dele bolitaj, duonkuiritaj, malmole kuiritaj ovoj", null], ["doni ovon por ricevi bovon", "Proverbaro esperanta"], ["pli valoras tuj ovo ol poste bovo", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ovo\u0109elo.", "translations": {}, "examples": [["nefekundigita, fekundigita ovo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ov", "primary": true}, "blanko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Blanka koloro a\u016d kolorilo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["blanc (couleur)"], "en": ["white"], "nl": ["het wit"], "br": ["gwenn"], "ru": ["\u0431\u0435\u043b\u044b\u0439 \u0446\u0432\u0435\u0442", "\u0431\u0435\u043b\u0438\u0437\u043d\u0430"], "de": ["Wei\u00df"], "hu": ["feh\u00e9r sz\u00edn"], "fa": ["\u0633\u0641\u06cc\u062f (\u0631\u0646\u06af)", "\u0633\u0641\u06cc\u062f\u06cc"], "es": ["blanco"], "ku": ["sp\u00ee"], "vo": ["viet"], "pl": ["biel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Unu el la du ludantoj en ludoj kiel \u015dako , goo, damoj, kaj tiel plu.", "translations": {"pl": ["bia\u0142y"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "blank", "primary": false}, "sensuka": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tute senforta.", "translations": {"fr": ["d\u00e9ss\u00e9ch\u00e9"], "nl": ["dor", "droog"], "hu": ["sz\u00e1raz", "v\u00e9rszeg\u00e9ny", "er\u0151tlen"]}, "examples": [["sensuka tero", "Z"], ["sensuki\u011dis la vinbero", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "suk", "primary": false}, "reklamo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alvoko (ado a\u016d a\u0135o) al la publiko per \u0109iuspecaj rimedoj por la\u016ddi kaj rekomendi komerca\u0135on, entreprenon a\u016d aferon.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u043a\u043b\u044f\u043c\u0430"], "fr": ["r\u00e9clame", "pub", "publicit\u00e9"], "en": ["advertisement"], "nl": ["reclame"], "ru": ["\u0440\u0435\u043a\u043b\u0430\u043c\u0430"], "de": ["Werbung", "Reklame"], "sv": ["reklam"], "hu": ["hirdet\u00e9s", "rekl\u00e1m"], "es": ["publicidad", "propaganda", "reclamo"]}, "examples": [["en tiurilataj bro\u015duroj kaj televidaj reklamoj, oni kutime prezentas domojn hele lumigitajn", "Roland Rotsaert: Nehaltigeblaj prezalti\u011doj, Monatojaro 2000a, numero 11a, p. 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "reklam", "primary": false}, "Afganujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato en la sudcentra Azio kun \u0109efurbo Kabulo. Oficiala nomo: Islama Respubliko de Afganujo. \u011ci limas kun \u0108inujo, Irano, Pakistano, Ta\u011dikujo, Turkmenujo kaj Uzbekujo.", "translations": {"bg": ["\u0410\u0444\u0433\u0430\u043d\u0438\u0441\u0442\u0430\u043d"], "de": ["Afghanistan"], "it": ["Afganistan"], "hu": ["Afganiszt\u00e1n"], "fa": ["\u0627\u0641\u063a\u0627\u0646\u0633\u062a\u0627\u0646"], "en": ["Afghanistan"], "pl": ["Afganistan", "Islamska Republika Afganistanu"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "afgan", "primary": true}, "feldspato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mineralo konsistanta el aluminia, kalcia kaj alkalaj silikatoj, trovebla en granitecaj rokoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u044f\u0432\u044b \u0448\u043f\u0430\u0442"], "fr": ["feldspath"], "en": ["feldspar"], "nl": ["veldspaat"], "pt": ["feldspato"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0435\u0432\u043e\u0439 \u0448\u043f\u0430\u0442"], "de": ["Feldspat"], "hu": ["f\u00f6ldp\u00e1t"], "es": ["feldespato"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "feldspat", "primary": true}, "reklami": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Anonci, la\u016ddi kaj rekomendi al la publiko komerca\u0135on, entreprenon a\u016d aferon (precipe por pligrandigi vendojn a\u016d varbi subtenatojn kaj tiel plu).", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u043a\u043b\u044f\u043c\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["faire l'article", "faire la publicit\u00e9 de", "promouvoir (commerce)", "vanter sa marchandise"], "pt": ["propagandear"], "ru": ["\u0440\u0435\u043a\u043b\u0430\u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["bewerben", "Werbung machen", "Reklame machen"], "es": ["publicitar", "hacer publicidad", "hacer propaganda"], "hu": ["hirdet", "rekl\u00e1moz"]}, "examples": [["reklami ion, pri, por io", null], ["en \u0109i tiu libreto oni reklamas pri la notlibro, ofte uzata de profesiaj vendistoj", "Marc Vanden Bempt: Engluti dum unu vespero, digesti dum dek du semajnoj (Lothar J. Seiwert, La aboco de tempoplanado), Monatojaro 1996a, numero 5a, p. 20a"], ["la standoj reklamis la servojn de la telefonkompanio", "Last: Bona reklam(aci)o, Monatojaro 2002a, numero 4a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "reklam", "primary": true}, "miriapodoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Klaso el la filumo artikpieduloj (Myriapoda), kiuj havas tre multajn krurojn.", "translations": {"be": ["\u043c\u043d\u0430\u0433\u0430\u043d\u043e\u0436\u043a\u0456 (\u043a\u043b\u044f\u0441)"], "fr": ["myriapodes"], "nl": ["duizendpoten"], "ru": ["\u043c\u043d\u043e\u0433\u043e\u043d\u043e\u0436\u043a\u0438 (\u043a\u043b\u0430\u0441\u0441)"], "de": ["Tausendf\u00fc\u00dfer"], "hu": ["sokl\u00e1b\u00faak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "miriapod", "primary": true}, "Monda Organiza\u0135o pri Sano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speciala organiza\u0135o de Unui\u011dintaj Nacioj por kontra\u016dbatali epidemiojn kaj por plibonigi higienon kaj sanon.", "translations": {"be": ["\u0421\u0443\u0441\u044c\u0432\u0435\u0442\u043d\u0430\u044f \u0430\u0440\u0433\u0430\u043d\u0456\u0437\u0430\u0446\u044b\u044f \u0430\u0445\u043e\u0432\u044b \u0437\u0434\u0430\u0440\u043e\u045e\u044f", "\u0421\u0410\u0417"], "fr": ["Organisation mondiale de la sant\u00e9", "OMS"], "en": ["World Health Organisation", "WHO"], "nl": ["Wereldgezondheidsorganisatie", "WGO"], "pt": ["Organiza\u00e7\u00e3o Mundial de Sa\u00fade", "OMS"], "ru": ["\u0412\u0441\u0435\u043c\u0438\u0440\u043d\u0430\u044f \u041e\u0440\u0433\u0430\u043d\u0438\u0437\u0430\u0446\u0438\u044f \u0417\u0434\u0440\u0430\u0432\u043e\u043e\u0445\u0440\u0430\u043d\u0435\u043d\u0438\u044f", "\u0412\u041e\u0417"], "de": ["Weltgesundheits-Organisation", "WGO"], "tr": ["DS\u00d6(D\u00fcnya Sa\u011fl\u0131k \u00d6rg\u00fct\u00fc)"], "it": ["Organizzazione Mondiale della Sanit\u00e0", "OMS"], "hu": ["Eg\u00e9szs\u00e9g\u00fcgyi Vil\u00e1gszervezet", "WHO"], "es": ["Organizaci\u00f3n Mundial de la Salud", "OMS"], "he": ["\u05d0\u05e8\u05d2\u05d5\u05df \u05d4\u05d1\u05e8\u05d9\u05d0\u05d5\u05ea \u05d4\u05e2\u05d5\u05dc\u05de\u05d9"]}, "examples": [["Monda Organiza\u0135o pri Sano (MOS) en sia lastatempa raporto deklaris, ke la proverbo \u00ab\u0109iutage unu glason da biero kaj la kuracistoj estos superfluaj\u00bb havas nenian sciencan bazon", "Peng Juan, Alkohola\u0135o \u2013 \u0109iam dan\u011dera, Monato, numero 04/2001"]], "subdefinitions": []}], "root": "san", "primary": false}, "kip\u0109ako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de kip\u0109aklingva etno. Historie, la kip\u0109akoj akiris potencon en la Okcidenta parto de la E\u016drazia stepo en la 11a jc; venkite de la mongoloj en la 13a jc la kip\u0109akoj formis unu el la \u0109efaj etnoj de la Ora Hordo; la plej okcidenta hordo kip\u0109aka, la kumanoj, migris en Hungarujon.", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u043f\u0447\u0430\u043a", "\u043f\u043e\u043b\u0430\u0432\u0435\u0446"], "hu": ["kipcsak"], "de": ["Kyptschake"], "en": ["Kipchak", "Qypchaq"], "ru": ["\u043a\u0438\u043f\u0447\u0430\u043a", "\u043a\u044b\u043f\u0447\u0430\u043a", "\u043f\u043e\u043b\u043e\u0432\u0435\u0446"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kip\u0109ak", "primary": true}, "Hindujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato situanta en suda Azio kaj limanta norde al Pakistano, \u0108inujo, Nepalo kaj sude kiel dento etendi\u011das en la Hindan Oceanon.", "translations": {"be": ["\u0406\u043d\u0434\u044b\u044f"], "fr": ["Inde"], "nl": ["Indi\u00eb"], "pt": ["\u00cdndia"], "el": ["\u0399\u03bd\u03b4\u03af\u03b1"], "de": ["Indien"], "it": ["India"], "hu": ["India"], "es": ["India"], "ru": ["\u0418\u043d\u0434\u0438\u044f"], "pl": ["Indie"]}, "examples": [["tio estis en la tempo de A\u0125a\u015dvero\u015d, kiu re\u011dis de Hindujo \u011dis Etiopujo super cent dudek sep landoj", "La Malnova Testamento, &Est 1:1"], ["Holger la Dano militakiris la grandan landon Hindujon \u011dis la orienta fino de la mondo, \u011dis tiu arbo, kiu estas nomata arbo de la suno", "Fabeloj, volumo 3, \u015ctono de la sa\u011duloj"], ["la ideo de Kolumbo ke devas ekzisti okcidenta vojo Hindujon \u015dajnas al ni nun tiel simpla, tiel natura", "Esenco kaj Estonte, \u0109ap. 1"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Barato", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hind", "primary": false}, "sciado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de tiu, kiu scias.", "translations": {"be": ["\u0432\u0435\u0434\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["connaissance", "savoir (subst.)"], "hu": ["tud\u00e1s (ismer\u00e9s)"], "ru": ["\u0437\u043d\u0430\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [["sciado pri higieno estas \u0109iam utila", null], ["nesciado de le\u011do neniun pravigas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "sci", "primary": false}, "cirozo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kronika inflamo de la interlobeta histo de organo.", "translations": {"be": ["\u0446\u044b\u0440\u043e\u0437"], "fr": ["cirrhose"], "bg": ["\u0446\u0438\u0440\u043e\u0437\u0430"], "pt": ["cirrose"], "el": ["\u03ba\u03af\u03c1\u03c1\u03c9\u03c3\u03b7"], "la": ["cirrhosis"], "it": ["cirrosi"], "hu": ["cirr\u00f3sis"], "fa": ["\u0633\u06cc\u0631\u0648\u0632"], "de": ["Zirrhose"], "en": ["cirrhosis"], "es": ["cirrosis"], "br": ["kaletadur (an avu)"], "ru": ["\u0446\u0438\u0440\u0440\u043e\u0437"], "pl": ["marsko\u015b\u0107"]}, "examples": [["hepata, atrofia, vejna, disvasti\u011danta cirozo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ciroz", "primary": true}, "filantropio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u043b\u044f\u043d\u0442\u0440\u043e\u043f\u0456\u044f"], "fr": ["philanthropie"], "en": ["philanthropy"], "nl": ["filantropie"], "pt": ["filantropia"], "ru": ["\u0444\u0438\u043b\u0430\u043d\u0442\u0440\u043e\u043f\u0438\u044f", "\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u0442\u0432\u043e\u0440\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Philanthropie", "Menschenliebe"], "hu": ["filantr\u00f3pia", "emberbar\u00e1ti \u00e9rz\u00e9s"], "fa": ["\u0628\u0634\u0631\u062f\u0648\u0633\u062a\u06cc", "\u0646\u0648\u0639\u200c\u062f\u0648\u0633\u062a\u06cc", "\u0627\u0646\u0633\u0627\u0646\u200c\u062f\u0648\u0633\u062a\u06cc"], "es": ["filantrop\u00eda"]}, "examples": [["li ne studis, li kuracas pro filantropio... Ha, ha, ha, pro filantropio", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 20a, p. 121a"]], "subdefinitions": []}], "root": "filantropi", "primary": true}, "fablo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fantazia rakonto, ofte versa, kies agantoj estas plej ofte bestoj a\u016d senvivaj objektoj, k pruvanta moralan instruon.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0439\u043a\u0430"], "fr": ["fable (genre litt\u00e9raire)"], "bg": ["\u0431\u0430\u0441\u043d\u044f"], "nl": ["fabel"], "pt": ["ap\u00f3logo", "f\u00e1bula"], "ru": ["\u0431\u0430\u0441\u043d\u044f", "\u043f\u0440\u0438\u0442\u0447\u0430"], "de": ["Fabel"], "sv": ["fabel"], "hu": ["\u00e1llatmese", "fabula"], "fa": ["\u0642\u0635\u0647", "\u062d\u06a9\u0627\u06cc\u062a", "\u0627\u0641\u0633\u0627\u0646\u0647"], "en": ["fable", "beast fable"], "es": ["f\u00e1bula"], "br": ["fablenn", "mojenn (fablenn)"], "lat": ["fabula, ae"], "pl": ["bajka"]}, "examples": [["fabloj de Ezopo, de La Fontaine", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fabl", "primary": true}, "integrigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kunigi en unu koheran tuton.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0435\u0434\u0438\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u044a\u0435\u0434\u0438\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u0438\u043d\u0442\u0435\u0433\u0440\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "en": ["integrate"]}, "examples": [["li elpensis kaj proponis novan teorion, kiu ree akordigu la du malamikajn tendarojn kaj ree integrigu Sav-historion kaj Mond-percepton", "Manuel Halvelik: La signifo de Teilhard de Chardin por nia tempo. Espero Katolika, 1985, n-ro 10"], ["14. Integrigi en la formalan instruadon, samkiel en la vivlongan lernadon, la scion, la valorojn kaj la scipovojn, kiuj necesas por dauripova vivmaniero", "\u0108arto de la Tero"], ["en la estonteco \u0108ina Radio Internacia pluapa\u015de integrigos diversajn ri\u0109fontojn kaj pene trovos pli multajn kaj pli bonajn \u015dancojn por disvolvado", "Nova estonteco, \u0108ina radio internacia"]], "subdefinitions": []}], "root": "integr", "primary": false}, "gento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grupo da kelkaj familioj devenaj de unua sama prapatro, kune vivantaj kaj ordinare regataj de unu sama estro; subdivido de nacio; popoleto.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0440\u043e\u0434\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043f\u043b\u0435\u043c\u044f", "\u0440\u043e\u0434"], "fr": ["gens (ensemble de familles romaines)", "lign\u00e9e", "peuplade", "race", "tribu"], "bg": ["\u043f\u043b\u0435\u043c\u0435"], "nl": ["geslacht (volk)"], "pt": ["gente", "tribo"], "ru": ["\u043d\u0430\u0440\u043e\u0434\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043f\u043b\u0435\u043c\u044f", "\u0440\u043e\u0434"], "de": ["Geschlecht", "Stamm", "Sippschaft"], "hu": ["nemzets\u00e9g", "t\u00f6rzs"], "en": ["family", "kin"], "pl": ["plemi\u0119", "r\u00f3d", "szczep"]}, "examples": [["la gento de Jakob", null], ["la romanaj patriciaj gentoj", null], ["nova nacio starigita de gentoj kiuj el\u015dipi\u011dis sur la mara a\u016d rivera bordo", "Ro Sartor: Ploru pri Argentino!, Monatojaro 2002a, numero 2a, p. 8-9a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Homa grupo, havanta difinitajn historiajn kaj kulturajn tradiciojn, inter kiuj trovi\u011das la mito pri komuna origino", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u0435\u043c\u044f"], "en": ["race", "people", "ethnic group"], "pt": ["ra\u00e7a"], "ru": ["\u043f\u043b\u0435\u043c\u044f"], "hu": ["faj (emberi)"], "pl": ["plemi\u0119", "r\u00f3d"]}, "examples": [["la homa gento", null], ["la elmigro de la hebrea gento el Egiptio", "Manuel Halvelik: (Andr\u00e9 Cherpillod, Kaj la suno haltis...), Monatojaro 1993a, numero 11a, p. 23a"], ["mi parolu ne sole pri rasoj sed anka\u016d pri gentoj, \u0109ar amba\u016d egale signifas etnologian grupon da homoj kaj diferencas nur per sia amplekso", "Z"], ["la rana gento", "K"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gent", "primary": true}, "malaperi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Fari\u011di nevidebla, ne plu esti videbla.", "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u043d\u0456\u043a\u043d\u0443\u0446\u044c"], "fr": ["dispara\u00eetre"], "ru": ["\u0438\u0441\u0447\u0435\u0437\u0430\u0442\u044c", "\u0438\u0441\u0447\u0435\u0437\u043d\u0443\u0442\u044c"], "de": ["verschwinden"], "it": ["sparire"], "hu": ["elt\u0171nik"], "sk": ["zmizn\u00fa\u0165"], "br": ["ste\u016dzia\u00f1", "mont diwar wel"], "pl": ["znikn\u0105\u0107"]}, "examples": [["malaperis kiel vaporo", "Proverbaro esperanta"], ["malaperis kiel \u015dtono en maron", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Nenii\u011di, ne plu esti.", "translations": {"pl": ["zgin\u0105\u0107", "przepa\u015b\u0107", "zagin\u0105\u0107"], "br": ["mont da get"], "hu": ["eleny\u00e9szik"]}, "examples": [["tiel malaperis tiu granda homo", null], ["malaperis ilia forto", "La Malnova Testamento, Jeremia 51:30"]], "subdefinitions": []}], "root": "aper", "primary": false}, "volitivo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Verba modalo, per kiu iuj lingvoj esprimas \u011deneralan ideon de volo, ne indikante celecon, deziron, volon, ordonon a\u016d peton (u-modalo).", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u043b\u0435\u0432\u043e\u0435 \u043d\u0430\u043a\u043b\u043e\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Volitiv"], "nl": ["volitief"], "es": ["volitivo"], "pt": ["volitivo"]}, "examples": [["la esperanta volitivo respondas jen al la imperativo jen al la subjunktivo de la okcidente\u016dropaj lingvoj la\u016d tio, \u0109u \u011di estas en \u0109efa a\u016d dependa propozicio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "volitiv", "primary": true}, "salimposto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Imposto sur la vendo de salo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u043b\u044f\u043d\u043e\u0439 \u043d\u0430\u043b\u043e\u0433"], "en": ["salt duty"], "nl": ["zoutbelasting"], "de": ["Salzsteuer"], "pl": ["podatek solny"], "hu": ["s\u00f3ad\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "impost", "primary": false}, "antagonismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de kontra\u016dbataleco.", "translations": {"sk": ["antagonizmus"], "be": ["\u0430\u043d\u0442\u0430\u0433\u0430\u043d\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["antagonisme"], "en": ["antagonism"], "ru": ["\u0430\u043d\u0442\u0430\u0433\u043e\u043d\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Gegensatz", "Gegens\u00e4tzlichkeit", "Widerspruch", "Widerspr\u00fcchlichkeit", "Antagonismus"], "es": ["antagonismo"]}, "examples": [["antagonismaj fortoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "antagonism", "primary": true}, "intelektularo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La aro de \u0109iuj intelektuloj en difinita medio, konsiderata kiel socia klaso.", "translations": {"fr": ["les intellectuels", "intelligentsia"], "en": ["intellectuals"], "pt": ["conjunto de intelectuais"], "hu": ["\u00e9rtelmis\u00e9g", "intelligencia (\u00e9rtelmis\u00e9g)"]}, "examples": [["mi rakontas pri sabotado kaj intenca malhelpado de la intelektularo", "Metropoliteno\u0109ap. 2"]], "subdefinitions": []}], "root": "intelekt", "primary": false}, "bol\u015devismano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043b\u044c\u0448\u0430\u0432\u0456\u043a"], "nl": ["bolsjewiek", "bolsjewist"], "ru": ["\u0431\u043e\u043b\u044c\u0448\u0435\u0432\u0438\u043a"], "de": ["Bolschewik", "Bolschewist"], "sv": ["bolsjevik"], "hu": ["bolsevik"], "fa": ["\u0628\u0644\u0634\u0648\u06cc\u06a9"], "pl": ["bolszewik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bol\u015devism", "primary": false}, "gua\u015do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pentra\u0135o, en kiu oni uzas farbojn miksitajn kun gumo kaj mielo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0443\u0430\u0448"], "fr": ["gouache"], "nl": ["gouache (schilderij)"], "pt": ["guache", "guacho"], "ru": ["\u0433\u0443\u0430\u0448\u044c"], "de": ["Gouache", "Guasche", "Guaschmalerei"], "hu": ["gouache"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gua\u015d", "primary": true}, "malfeli\u0109e": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En malfeli\u0109a maniero.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430 \u043d\u044f\u0448\u0447\u0430\u0441\u044c\u0446\u0435", "\u043d\u0435\u0448\u0447\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u0432\u0430"], "fr": ["malheureusement", "malencontreusement", "par malheur"], "pt": ["infelizmente"], "ru": ["\u043a \u043d\u0435\u0441\u0447\u0430\u0441\u0442\u044c\u044e", "\u043d\u0435\u0441\u0447\u0430\u0441\u0442\u043b\u0438\u0432\u043e"], "de": ["ungl\u00fccklich"], "hu": ["boldogtalanul", "szerencs\u00e9tlen\u00fcl"]}, "examples": [["malfeli\u0109e estas, ke vi rompis al vi la brakon", null], ["vorto malfeli\u0109e kreita", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "feli\u0109", "primary": false}, "mielluno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["lune de miel"], "bg": ["\u043c\u0435\u0434\u0435\u043d \u043c\u0435\u0441\u0435\u0446"], "nl": ["wittebroodsweken"], "en": ["honeymoon"], "de": ["Flitterwochen"], "it": ["luna di miele"], "sv": ["smekm\u00e5nad"]}, "examples": [["\u00aben bonaj familioj la novaj geedzoj ne pasigas la unuan nokton sub la kontrolo de la najbaroj, kaj\u00bb \u2013 tion \u015di aldonis pli faciltone \u2013 \u00abtial oni ja inventis la miellunan voja\u011don\u00bb", "Kiel akvo de l' rivero, 1:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "lun", "primary": false}, "malfeli\u0109a": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043d\u044f\u0448\u0447\u0430\u0441\u043d\u044b", "\u043d\u0435\u0448\u0447\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u0432\u044b"], "fr": ["malheureux", "infortun\u00e9", "f\u00e2cheux", "malencontreux", "malchanceux", "regrettable"], "pt": ["infeliz"], "ru": ["\u043d\u0435\u0441\u0447\u0430\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0441\u0447\u0430\u0441\u0442\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439"], "de": ["ungl\u00fccklich"], "hu": ["boldogtalan", "szerencs\u00e9tlen"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "feli\u0109", "primary": false}, "hotelisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Posedanto a\u016d administranto de hotelo.", "translations": {"fr": ["h\u00f4telier (subst.)"], "nl": ["hotelhouder", "h\u00f4telier"], "pt": ["hoteleiro (dono ou administrador)"], "de": ["Hotelier", "Hotelbesitzer", "Gastwirt", "Herbergsvater"], "it": ["albergatore"], "sk": ["hoteli\u00e9r"], "br": ["letiour"], "es": ["hotelero"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hotel", "primary": false}, "bovlo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vazo farita el argilo, fajenco, porcelano, metalo a\u016d alia materialo, kun a\u016d sen anso, kaj ne havanta kolon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u043e\u0448\u043a\u0430", "\u043c\u0438\u0441\u043a\u0430", "\u0447\u0430\u0448\u0430"], "en": ["bowl"], "pt": ["tigela"], "de": ["Schale"], "pl": ["miska"], "hu": ["csupor", "t\u00e1lka", "iv\u00f3cs\u00e9sze", "szilke"]}, "examples": [["en la mateno E\u016dtikia envenis por porti al mi bovlon da lakto", "Anna L\u00f6wensteinLa \u015ctona Urbo jaro 1999a"], ["\u015di vidis, ke kato faligis bovlon sur la plankon", "Machado de Assis, trad. Paulo Viana La divenistino kaj aliaj rakontojOportuno, jaro 2005a, p. 52a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bovl", "primary": true}, "sekskuni\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havi seksan rilaton.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0432\u043e\u043a\u0443\u043f\u043b\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["s'accoupler", "faire l'amour", "baiser (faire l'amour)", "co\u00efter", "copuler", "coucher (co\u00efter)"], "it": ["accoppiarsi (sessualente)", "fare l'amore", "copulare", "coprire (di animali)"]}, "examples": [["se virino alproksimi\u011dis al ia bruto, por sekskuni\u011di kun \u011di, tiam mortigu la virinon kaj la bruton", "La Malnova TestamentoLevidoj 20:16"]], "subdefinitions": []}], "root": "kun", "primary": false}, "Lesoto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la suda Afriko kun \u0109efurbo Maseruo. Teritorio de Re\u011dlando Lesotho. ISO-3166 kodo: LS. \u011ci estas enklavo en Sud-Afriko.", "translations": {"nl": ["Lesotho"], "de": ["Lesotho"], "bg": ["\u041b\u0435\u0441\u043e\u0442\u043e"], "en": ["Lesotho"], "pl": ["Lesotho", "Kr\u00f3lestwo Lesotho"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lesot", "primary": true}, "ekvaciigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Trovi la ekvaciojn, regantajn a\u016d figurantajn fenomenon.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u0438\u0442\u044c \u0443\u0440\u0430\u0432\u043d\u0435\u043d\u0438\u044f (\u0444\u0435\u043d\u043e\u043c\u0435\u043d\u0430)"], "fr": ["mettre en \u00e9quations"], "en": ["put into an equation"], "de": ["eine Gleichung finden (f\u00fcr einen Sachverhalt)"], "pl": ["znajdowa\u0107 r\u00f3wnanie (zdarzenie)", "opisywa\u0107 r\u00f3wnaniem (zdarzenie)"], "hu": ["egyenletbe foglal"]}, "examples": [["ekvaciigi fizikajn fenomenojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ekvaci", "primary": false}, "sinmontrema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015catanta altiri la atenton; inklina paradi", "translations": {"fr": ["frimeur (adj.)", "poseur"], "nl": ["ijdel", "verwaand"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "montr", "primary": false}, "elektrodo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Peco el kondukanto, kapabla transirigi elektron de \u011di al \u0109irka\u016danta \u011din fluida\u0135o, kaj inverse.", "translations": {"be": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u043e\u0434"], "fr": ["\u00e9lectrode"], "bg": ["e\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u043e\u0434"], "pt": ["el\u00e9trodo", "eletrodo"], "ru": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u043e\u0434"], "de": ["Elektrode"], "hu": ["elektr\u00f3d"], "en": ["electrode"], "es": ["electrodo"], "pl": ["elektroda"]}, "examples": [["ekzistas du elektrodoj: katodo (negativa) kaj anodo (pozitiva)", null]], "subdefinitions": []}], "root": "elektrod", "primary": true}, "cumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Infloresko, \u0109e kiu sub la unua floro aperas flankaj bran\u0109oj fini\u011dantaj per floro, sub kiu denove aperas flankaj bran\u0109oj kaj tiel plu.", "translations": {"ru": ["\u0446\u0438\u043c\u043e\u0437\u043d\u043e\u0435 \u0441\u043e\u0446\u0432\u0435\u0442\u0438\u0435"], "fr": ["cyme"], "nl": ["middelpuntvliedende bloeiwijze", "bijschermdragende bloeiwijze"], "de": ["zym\u00f6ser Bl\u00fctenstand"], "it": ["cima (bot.)"], "pl": ["wierzchotka (kwiatostan)"], "hu": ["bogas vir\u00e1gzat"]}, "examples": [["ducumo", null], ["plurcumo", null], ["kunmetita cumo", null], ["alterna unucumo", null], ["\u015dra\u016dba unucumo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "cum", "primary": true}, "profesoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Altranga instruisto en supera lernejo, pli altranga ol docento; normale, por ricevi la pedagogan gradon de profesoro oni bezonas havi la sciencistan gradon doktoro.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0444\u044d\u0441\u0430\u0440"], "fr": ["professeur"], "en": ["professor"], "nl": ["professor"], "pt": ["professor (universit\u00e1rio)"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0444\u0435\u0441\u0441\u043e\u0440"], "de": ["Professor"], "sv": ["professor"], "hu": ["tan\u00e1r", "professzor"]}, "examples": [["profesoro pri \u0125emio, lingvistiko", null], ["akiri profesorecon", null], ["universitata profesoro pri genetiko", "Marteno Ecott, Himno al toleremo, Monato, jaro 1999a, numero 5a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: \u0108i tiu senco estas tre misgvida internacie, kaj en Esperanto nepre evitida. En PIV2 \u011di ne aperas."], "primary definition": "En latinidlingvaj landoj, mez-lerneja a\u016d e\u0109 baz-lerneja instruisto.", "translations": {"nl": ["leraar (ontr.)"]}, "examples": [["gimnazia profesoro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "profesor", "primary": true}, "diskutinda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Estanta inda je diskuta klarigo.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0440\u044d\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["\u00e0 approfondir", "\u00e0 discuter"], "de": ["diskussionsw\u00fcrdig"], "ru": ["\u0441\u043f\u043e\u0440\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "diskut", "primary": false}, "\u0135azbando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Muzikgrupo ludanta \u0135azmuzikon: eta bando el unu blovisto, unu drumisto, unu kontrabasisto kaj \u011dis 5 homoj, a\u016d granda bando \u011dis 20 a\u016d 25-homa.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0436\u0430\u0437-\u043e\u0440\u043a\u0435\u0441\u0442\u0440"], "fr": ["jazz-band", "orchestre de jazz"], "pt": ["banda de jazz"], "be": ["\u0434\u0436\u0430\u0437\u0430\u0432\u044b \u0433\u0443\u0440\u0442", "\u0434\u0436\u0430\u0437-\u0431\u044d\u043d\u0434"], "de": ["Jazzband", "Jazzkapelle"], "it": ["gruppo jazz"], "hu": ["dzsessz-zenekar"], "es": ["grupo de jazz"], "br": ["strollad jazz"], "pl": ["jazz-band", "big-band", "zesp\u00f3\u0142 jazzowy", "kapela jazzowa (pot.)"]}, "examples": [["la pianon oni \u015dlosis, la \u0135azbando disiris", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 5a, p. 52a"]], "subdefinitions": []}], "root": "band", "primary": false}, "numido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Korta birdo el fam. de kokoj, kun griza nigre punktita plumaro kaj delikata viando.", "translations": {"be": ["\u0446\u044d\u0441\u0430\u0440\u043a\u0430"], "nl": ["parelhoen"], "pt": ["galinha d'angola"], "ru": ["\u0446\u0435\u0441\u0430\u0440\u043a\u0430"], "de": ["Perlhuhn"], "pl": ["perliczka"], "hu": ["gy\u00f6ngyty\u00fak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "numid", "primary": true}, "Akado": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La urbo Akado estas perdita. Distingo inter \u011diaj lo\u011dantoj kaj la regatoj de \u011dia regno ne havas sencon hodia\u016d. Tial \u00abAkado\u00bb ofte estas uzata pri la tuta lando, kaj \u00abakadanoj\u00bb pri la landanoj."], "primary definition": "Antikva \u0109efurbo de Akadujo.", "translations": {"fr": ["Agad\u00e9", "Akkad"], "de": ["Akkad"], "hu": ["Akk\u00e1d"]}, "examples": [["Sargono de Akado estas la fondinto de la dinastio", "M. Wolf Re: pri historio soc.culture.esperanto, 2003-03-23"]], "subdefinitions": []}], "root": "Akad", "primary": true}, "Akada": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al Akado, al la Akada regno, kulturo, lingvo.", "translations": {"fr": ["akkadien (adj.)"], "de": ["akkadisch"], "hu": ["akk\u00e1d"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Akad", "primary": false}, "bito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pozicio de duuma cifero en duuma kodo. Por memoro, la nombro de bitoj indikas maksimuman kvanton de duumaj ciferoj, kiun \u011di povas enteni; por datumo, la nombro de bitoj indikas la kiomon de duumaj ciferpozicioj, en kiuj \u011di estas registrita.", "translations": {"be": ["\u0431\u0456\u0442"], "fr": ["bit"], "en": ["bit"], "nl": ["bit"], "ru": ["\u0431\u0438\u0442"], "ca": ["bit"], "de": ["Bit"], "sv": ["bit"], "hu": ["bit"], "sk": ["bit"], "fa": ["\u0628\u06cc\u062a"], "pl": ["bit"], "es": ["bit"]}, "examples": [["kontrola parecbito", "Na\u016da Oficiala Aldono al la Universala Vortaro"], ["la tria bito de la nombroprezento", "Na\u016da Oficiala Aldono al la Universala Vortaro"], ["\u0109i tia memor\u0109elo povas enteni 32 bitojn", "Na\u016da Oficiala Aldono al la Universala Vortaro"], ["por prezenti tian nombron oni bezonas almena\u016d 10 bitojn", "Na\u016da Oficiala Aldono al la Universala Vortaro"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ligna a\u016d gisa \u015dtipo uzata por fiksi \u015dnurojn a\u016d \u0109enojn sur la \u015dipo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u0440\u0430 \u043a\u043d\u0435\u0445\u0442\u043e\u0432"], "fr": ["bitte (d'amarrage)"], "en": ["bitt"], "nl": ["beting"], "de": ["Poller"], "hu": ["k\u00f6t\u00e9lbak"], "pl": ["pacho\u0142ek", "poler"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bit", "primary": true}, "foto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u015cajnas, ke la formo \u00abfoto\u00bb estas nun multe pli uzata, ol \u011dia teoria ekvivalento \u00abfota\u0135o\u00bb. Konsiderante, ke la radiko havas verban karakteron, hereditan de \u011dia Fundamenta praulo fotograf kaj sankciitan de kaj , la uzo de simpla o-deriva\u0135o por signifi a\u0135on estas pravigebla per la fakto, ke temas pri \u00abrezulto de fotado\u00bb. Male, en oni konsideris, ke la radiko fot ne devenas de fotograf, sed bazi\u011das sur la internacia vorto \u00abfoto\u00bb kaj havas substantivan karakteron. \u0108i tion \u015dajnas tamen kontra\u016di la aperantaj en la sama verko kunmeta\u0135oj \u00abkontra\u016dfoto\u00bb kaj \u00abveturfoto\u00bb, difinitaj kiel agoj, a\u016d pli kerne la fakto, ke la difinoj de \u00abfotilo\u00bb kaj \u00abfotisto\u00bb pli bone ta\u016dgas por verba, ol por substantiva radiko.", "Rimarko: Pro nacilingva influo la kunmeta\u0135oj, de kiuj fot estas la maldekstra elemento, emas konservi la ligvokalon, e\u0109 kiam \u011di estas tute superflua: fotoalbumo, fotoaparato... Ni konsilas pritrakti la radikon fot kiel iun ajn alian radikon kaj anstata\u016de diri: fotalbumo, fotaparato, fot(o)portreto..."], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0444\u043e\u0442\u0430", "\u0444\u043e\u0442\u0430\u0437\u0434\u044b\u043c\u0430\u043a"], "fr": ["photo", "photographie (image)"], "bg": ["\u0441\u043d\u0438\u043c\u043a\u0430"], "nl": ["foto"], "ru": ["\u0444\u043e\u0442\u043e", "\u0444\u043e\u0442\u043e\u0441\u043d\u0438\u043c\u043e\u043a"], "de": ["Foto"], "hu": ["f\u00e9nyk\u00e9p", "fot\u00f3"], "en": ["photo", "photograph"], "pl": ["fotografia"], "es": ["fotograf\u00eda"]}, "examples": [["\u0109i tie estas leteroj kaj fotoj de sovetiaj ru\u011darmeanoj", "Metropoliteno, \u0109apitro 2a"], ["oni la\u016dpla\u0109e kunmetas fotojn, muzikon, tekston, fonon, kolorojn", "B. Pabst, Sendu elektronikan po\u015dtkarton, Monato, jaro 1999a, numero 6a, p. 15a"], ["\u011di ja estas multflanka fotoalbumo pri Esperantujo", "Kep Enderby, Voja\u011do en Esperanto-lando, Anta\u016dparolo"], ["la romano estas kvaza\u016d fotobildo de la tiamaj socioj en Sovet-Unio kaj Germanio", "Voja\u011do en Esperanto-lando, leciono 4a"], ["fleksi\u011dintaj nudigitaj dancistinoj dol\u0109e rigardas el la grandegaj fotoportretoj", "Metropoliteno, \u0109apitro 2a"]], "subdefinitions": []}], "root": "fot", "primary": false}, "foti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0442\u0430\u0433\u0440\u0430\u0444\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0434\u044b\u043c\u0430\u0446\u044c (\u0444\u0430\u0442\u0430\u0433\u0440\u0430\u0444\u0456\u0447\u043d\u0430)"], "fr": ["photographier", "prendre en photo"], "en": ["photograph"], "nl": ["fotograferen"], "pt": ["fotografar", "tirar fotografia"], "ru": ["\u0444\u043e\u0442\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043d\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c (\u043d\u0430 \u0444\u043e\u0442\u043e\u043f\u043b\u0451\u043d\u043a\u0443)"], "de": ["fotografieren", "ablichten", "knipsen"], "hu": ["f\u00e9nyk\u00e9pezik", "fot\u00f3zik"], "pl": ["fotografowa\u0107"], "es": ["fotografiar"]}, "examples": [["mi volis foti la tiean barilon, sed policisto malpermesis tion", "Walter KlagBariloj kontra\u016d bomboj Monatojaro 1999a, numero 3a, p. 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "fot", "primary": true}, "resume": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mallonge, malmultvorte.", "translations": {"ru": ["\u0432 \u043e\u0431\u0449\u0435\u043c", "\u043a\u043e\u0440\u043e\u0447\u0435 \u0433\u043e\u0432\u043e\u0440\u044f"], "fr": ["en r\u00e9sum\u00e9", "en bref"], "de": ["zusammenfassend", "kurz gesagt"], "nl": ["samenvattend", "resumerend"], "hu": ["\u00f6sszegezve", "\u00f6sszefoglal\u00f3an"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sum", "primary": false}, "resumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Mallongige esprimi per malmultaj vortoj la esencon kaj la precipon de tio, kio estis dirita pli longe.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u0437\u044e\u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0434\u044b\u0442\u043e\u0436\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["r\u00e9sumer"], "de": ["res\u00fcmieren", "zusammenfassen"], "nl": ["samenvatten", "resumeren"], "hu": ["\u00f6sszefoglal", "\u00f6sszegez"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sum", "primary": false}, "demeti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Forigi de sia loko.", "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u043d\u0456\u043c\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0434\u043a\u043b\u0430\u0434\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["enlever", "\u00f4ter"], "nl": ["afdoen", "uittrekken"], "ru": ["\u0441\u043d\u044f\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u043b\u043e\u0436\u0438\u0442\u044c"], "de": ["ablegen"], "sv": ["ta av", "ta bort"], "hu": ["letesz", "lerak", "levet (ruh\u00e1t)"], "br": ["tenna\u00f1"], "pl": ["zdj\u0105\u0107"]}, "examples": [["demeti la veston", null], ["demeti ringon de sia fingro", null], ["mi demetas mian vivon memvole", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "met", "primary": false}, "resumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mallongigo de io pli longe dirita.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u0437\u044e\u043c\u0435", "\u0438\u0442\u043e\u0433"], "fr": ["r\u00e9sum\u00e9"], "de": ["Res\u00fcmee", "Zusammenfassung"], "nl": ["samenvatting"], "hu": ["\u00f6sszefoglal\u00e1s", "\u00f6sszegz\u00e9s", "rez\u00fcm\u00e9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sum", "primary": false}, "eksplodmotoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de motoro en kiu eksplodoj de miksa\u0135o de brula\u0135o kaj aero pu\u015dadas pi\u015dtojn.", "translations": {"be": ["\u0440\u0443\u0445\u0430\u0432\u0456\u043a \u0443\u043d\u0443\u0442\u0440\u0430\u043d\u0430\u0433\u0430 \u0437\u0433\u0430\u0440\u0430\u043d\u044c\u043d\u044f"], "fr": ["moteur \u00e0 explosion"], "en": ["internal combustion engine"], "nl": ["ontploffingsmotor", ""], "ru": ["\u0434\u0432\u0438\u0433\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c \u0432\u043d\u0443\u0442\u0440\u0435\u043d\u043d\u0435\u0433\u043e \u0441\u0433\u043e\u0440\u0430\u043d\u0438\u044f"], "de": ["Verbrennungsmotor"], "hu": ["robban\u00f3motor", "bels\u0151 \u00e9g\u00e9s\u0171 motor"], "fa": ["\u0645\u0648\u062a\u0648\u0631 \u062f\u0631\u0648\u0646\u0633\u0648\u0632", "\u0645\u0648\u062a\u0648\u0631 \u0627\u062d\u062a\u0631\u0627\u0642\u06cc", "\u0645\u0648\u062a\u0648\u0631 \u0627\u0646\u0641\u062c\u0627\u0631\u06cc"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "motor", "primary": false}, "malgranda duonakso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de elipso) \u0108iu el la du strekoj de \u011dia nefokusa akso, kunligantaj la centron al la elipso; longo de tia streko.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u043b\u0430\u044f \u043f\u043e\u043b\u0443\u043e\u0441\u044c"], "fr": ["demi-axe non focal", "demi petit axe"], "en": ["semi-minor axis"], "pt": ["semi-eixo menor"], "de": ["kleine Halbachse"], "hu": ["f\u00e9l kistengely"], "sk": ["mal\u00e1 poloos"], "fa": ["\u0646\u06cc\u0645\u0642\u0637\u0631 \u0627\u0642\u0635\u0631"], "es": ["semieje menor"], "pl": ["p\u00f3\u0142o\u015b ma\u0142a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aks", "primary": false}, "higumenino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igumenino.", "translations": {"be": ["\u0456\u0433\u0443\u043c\u0435\u043d\u044c\u043d\u044f"], "hu": ["ap\u00e1tn\u0151 (pravoszl\u00e1v)"], "it": ["egumenia", "badessa"], "ru": ["\u0438\u0433\u0443\u043c\u0435\u043d\u044c\u044f"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "higumen", "primary": false}, "alkazaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fortika palaco, kiajn havis nord-afrikaj kaj hispanaj princoj.", "translations": {"fr": ["alcazar"], "nl": ["alc\u00e1zar"], "ca": ["alc\u00e0sser"], "de": ["Alc\u00e1zar (Schloss)"], "es": ["alc\u00e1zar"], "hu": ["alkaz\u00e1r"]}, "examples": [["\u015di trovi\u011dis tiam en aparta pavilono de sia alkazaro", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 2a, \u0109apitro 9a, p. 441a"]], "subdefinitions": []}], "root": "alkazar", "primary": true}, "abato": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La titolon plej ofte uzas la benediktanoj kaj aliaj ordenoj samdevenaj; en aliaj romkatolikaj ordenoj la sama funkcio ofte nomi\u011das alie, ekz-e prioro."], "primary definition": "Mona\u0125ejestro de abatejo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0430\u0442"], "fr": ["abb\u00e9"], "en": ["abbott"], "de": ["Abt"], "it": ["abate"], "hu": ["ap\u00e1t"], "fa": ["\u0631\u0627\u0647\u0628 \u0628\u0632\u0631\u06af", "\u0631\u0626\u06cc\u0633 \u062f\u0650\u06cc\u0631"], "br": ["abad"], "cs": ["opat"], "es": ["abad"], "ru": ["\u0430\u0431\u0431\u0430\u0442"], "nl": ["abt"], "pt": ["abade"], "sv": ["abbot"], "sk": ["op\u00e1t"], "pl": ["opat (tytu\u0142 wy\u017cszych prze\u0142o\u017conych wklasztorach katolickich)", "archimandryta", "humen (w ko\u015bciele bizantyjskim)", "humion (w ko\u015bciele bizantyjskim)", "ihumen (w ko\u015bciele bizantyjskim)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "abat", "primary": true}, "ekvacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Matematika problemo, konsistanta en ser\u0109ado de inversa bildo de iu elemento a per iu bildigo; ekvacio ofte prezenti\u011das sub formo de egala\u0135o f(x) = a, kie x estas la ser\u0109ata nekonato (plej ofte: nombro, punkto, vektoro a\u016d bildigo).", "translations": {"ru": ["\u0443\u0440\u0430\u0432\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["\u00e9quation"], "en": ["equation"], "pt": ["equa\u00e7\u00e3o"], "be": ["\u0440\u0430\u045e\u043d\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0443\u0440\u0430\u045e\u043d\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "de": ["Gleichung"], "hu": ["egyenlet"], "pl": ["r\u00f3wnanie"], "es": ["ecuaci\u00f3n"]}, "examples": [["solvi ekvacion", null], ["la ekvacio x2+1 = 0 ne akceptas reelan solvon", null], ["la nombro 1 verigas la ekvacion x2-1 = 0", null], ["la funkcio sinuso verigas la ekvacion x\u2033+x = 0", null], ["kartezia, polusa ekvacio de kurbo, surfaco", null], ["algebra ekvacio , transcenda ekvacio", null], ["lineara ekvacio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ekvaci", "primary": true}, "mal\u015dar\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Senigi je \u015dar\u011do, je peza\u0135o.", "translations": {"fr": ["d\u00e9charger"], "it": ["scaricare (liberare dal carico)", "alleggerire (scaricare)", "esonerare (liberare dal incarico/impegno)"]}, "examples": [["en via loko, anstata\u016d mal\u015dar\u011di \u015dipojn, anstata\u016d fari laboron, kiu vin lacegigas, kaj por kiu vi ne ta\u016dgas, mi denove reprenus mian oficon", "H. Vallienne, \u0108u li?, 1908"], ["kiam la Sa\u011dulo regas, li sen\u015dar\u011digas korojn", "-, trad. S. E. Kisa, Da\u016dde\u011dingo, 2000-12"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dar\u011d", "primary": false}, "sempervivo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dikfolia herbeto kreskanta en montaro, sur tegmentoj kaj malnovaj muroj, genro el familio krasulacoj (Sempervivum).", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u043e\u0447\u043a\u0430", "\u0433\u0430\u0440\u0442\u0430\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["joubarbe"], "nl": ["huislook"], "ru": ["\u043c\u043e\u043b\u043e\u0434\u0438\u043b\u043e", "\u0436\u0438\u0432\u0443\u0447\u043a\u0430"], "de": ["Hauswurz"], "it": ["semprevivo", "sempervivum"], "hu": ["k\u0151vir\u00f3zsa", "k\u0151r\u00f3zsa"]}, "examples": [["sempervivo, kiu tie silente / obea al simpla kamparanaro / enkreskis en la dika pajlo tegmenta", "G. Gezelle, trad. L. De Cooman, Sempervivo, 2006-05"]], "subdefinitions": []}], "root": "semperviv", "primary": true}, "astateno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 85, atompezo 209,9871, simbolo At. \u0108iuj izotopoj de tiu elemento estas radioaktivaj. Halogeno.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u0442\u0430\u0442"], "fr": ["astate"], "en": ["astatine"], "nl": ["astaat"], "pt": ["astatino"], "la": ["Astatinum"], "ca": ["\u00e0stat"], "de": ["Astat"], "it": ["astato"], "hu": ["aszt\u00e1cium"], "sk": ["ast\u00e1t"], "es": ["\u00e1stato"], "br": ["astat"], "ru": ["\u0430\u0441\u0442\u0430\u0442", "\u0430\u0441\u0442\u0430\u0442\u0438\u043d"], "pl": ["astat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "astaten", "primary": true}, "mirtacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj arboj kaj arbedoj (Myrtaceae).", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u0440\u0442\u0430\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fa": ["\u062a\u06cc\u0631\u0647\u0654 \u0645\u0648\u0631\u0652\u062f"], "nl": ["mirtefamilie"], "pt": ["mirt\u00e1ceas"], "ru": ["\u043c\u0438\u0440\u0442\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Myrtengew\u00e4chse"], "hu": ["mirtuszf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mirtac", "primary": true}, "konsilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Indiko donita al iu pri tio, kion oni opinias, ke li devus fari.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0432\u0435\u0442"], "fr": ["conseil"], "de": ["Rat", "Ratschlag"], "nl": ["raad", "raadgeving"], "es": ["consejo"]}, "examples": [["sa\u011dulo a\u016dskultas konsilon", "Z"], ["montroj kaj konsiloj estas facilaj", "Proverbaro esperanta"], ["post dorma trankvilo venas bona konsilo", "Proverbaro esperanta"], ["peti konsilon de iu", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Proponita agmaniero, rimedo.", "translations": {"de": ["Empfehlung", "Rat"], "nl": ["raad (arch.)", "aanbeveling (arch.)"]}, "examples": [["kontra\u016d \u0109iu malfacilo ekzistas konsilo", "Proverbaro esperanta"], ["ni ne scias alian konsilon ol prokrasti la aferon", null], ["ne ekzistas sa\u011do, ne ekzistas prudento, ne ekzistas konsilo kontra\u016d Dio", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Rat", "Ratsversammlung"], "nl": ["raad (ontr.)"]}, "examples": [["kunvoki la konsilon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "konsil", "primary": false}, "konsili": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Indiki al iu tion, kion oni opinias, ke li devus fari.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0432\u0435\u0442\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["conseiller"], "en": ["counsel"], "nl": ["aanraden"], "pt": ["aconselhar", "persuadir"], "de": ["raten", "anraten", "beraten"], "cs": ["radit"], "es": ["aconsejar"]}, "examples": [["la kuracisto konsilis al mi iri en \u015dvitbanejon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 40"], ["la montritajn na\u016d vortojn mi konsilas bone ellerni", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 30"], ["oni konsilas kaj konsolas sed helpi ne volas", "Proverbaro esperanta"], ["nekonsilebla karaktero", "Z"], ["nek helpeme, nek konsileble", "Z"], ["kie konsileble, tie helpeble", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "rekomendi", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "instigi", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konsil", "primary": true}, "multfaceta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(figure) Havanta multajn diversajn aspektojn, enhavojn, flankojn.", "translations": {"fr": ["divers (vari\u00e9)", "multiple et vari\u00e9"]}, "examples": [["la plej multfaceta gazeto en nia movado", "W. Ruck, Reagoj, Eventoj, 1993-09, numero 41a"]], "subdefinitions": []}], "root": "facet", "primary": false}, "agro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kulturata kampo.", "translations": {"be": ["\u0437\u044f\u043c\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b \u043d\u0430\u0434\u0437\u0435\u043b"], "fr": ["champ cultiv\u00e9"], "en": ["arable land"], "nl": ["akker"], "pt": ["agro", "terra cultiv\u00e1vel"], "ru": ["\u043d\u0438\u0432\u0430", "\u0432\u043e\u0437\u0434\u0435\u043b\u044b\u0432\u0430\u0435\u043c\u043e\u0435 \u043f\u043e\u043b\u0435"], "de": ["Acker"], "hu": ["sz\u00e1nt\u00f3f\u00f6ld"], "sk": ["pole (po\u013enohospod\u00e1rske)"], "es": ["agro"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "agr", "primary": true}, "koterio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grupa\u0109o da homoj, kiuj \u015datas kaj la\u016ddas nur tion, kion iu el ili faris; ekskluziva partieta\u0109o.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0443\u043f\u043e\u045e\u043a\u0430", "\u0445\u0430\u045e\u0440\u0443\u0441", "\u0437\u0430\u043c\u043a\u043d\u0443\u0442\u0430\u0435 \u043a\u043e\u043b\u0430 (\u043b\u044e\u0434\u0437\u0435\u0439)"], "fr": ["coterie"], "en": ["coterie", "exculsive circle", "set"], "nl": ["coterie", "kliek"], "pt": ["panelinha", "igrejinha"], "ru": ["\u0433\u0440\u0443\u043f\u043f\u0438\u0440\u043e\u0432\u043a\u0430 (\u043d\u0435\u043e\u0434\u043e\u0431\u0440.)", "\u0437\u0430\u043c\u043a\u043d\u0443\u0442\u044b\u0439 \u043a\u0440\u0443\u0436\u043e\u043a"], "de": ["Kl\u00fcngel"], "hu": ["klikk", "\u00e9rdeksz\u00f6vets\u00e9g", "kot\u00e9ria"], "es": ["camarilla", "argolla"]}, "examples": [["politika, beletra koterio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "koteri", "primary": true}, "sensenca\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aserto, okaza\u0135o, situacio, kiu \u015dajne ne havas sencon, ne estas komprenebla.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0441\u0441\u043c\u044b\u0441\u043b\u0438\u0446\u0430", "\u0432\u0437\u0434\u043e\u0440", "\u043d\u0435\u043b\u0435\u043f\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["absurdit\u00e9"], "bg": ["\u0433\u043b\u0443\u043f\u043e\u0441\u0442"], "de": ["Unsinn"], "it": ["assurdit\u00e0"], "hu": ["\u00e9rtelmetlens\u00e9g", "k\u00e9ptelens\u00e9g", "ostobas\u00e1g"], "en": ["nonsense", "senselessness", "absurdity"], "es": ["sinsentido", "absurdo"], "pl": ["nonsens", "absurd", "andron", "banialuka", "bzdura", "g\u0142upota"], "he": ["\u05e9\u05d8\u05d5\u05ea"]}, "examples": [["devigi min sekvi arbitrajn sensenca\u0135ojn", "La bona lingvo, p. 29a"]], "subdefinitions": []}], "root": "senc", "primary": false}, "fulmofrapi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Trafi per fulmo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0456\u0446\u044c \u043c\u0430\u043b\u0430\u043d\u043a\u0430\u0439"], "fr": ["foudroyer"], "nl": ["neerbliksemen", "doodbliksemen"], "ru": ["\u043f\u043e\u0440\u0430\u0437\u0438\u0442\u044c \u043c\u043e\u043b\u043d\u0438\u0435\u0439"], "fa": ["\u0635\u0627\u0639\u0642\u0647 \u0632\u062f\u0646", "\u0628\u0631\u0642 \u0632\u062f\u0646"], "pl": ["trafia\u0107 (o piorunie, b\u0142yskawicy)", "uderza\u0107 (o piorunie, b\u0142yskawicy)"], "hu": ["vill\u00e1m s\u00fajtja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fulm", "primary": false}, "tenujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ujo, destinita por teni ion.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0437\u044d\u0440\u0432\u0443\u0430\u0440", "\u0441\u0443\u0434\u0437\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["r\u00e9servoir"], "ru": ["\u0440\u0435\u0437\u0435\u0440\u0432\u0443\u0430\u0440"], "de": ["Beh\u00e4lter"], "pl": ["zbiornik", "rezerwuar"], "hu": ["tart\u00e1ly"]}, "examples": [["Li kolektis kiel en tenujon la akvon de la maro", "La Malnova Testamento, Psalmaro 33:7"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "cisterno", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ten", "primary": false}, "citi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) La\u016dvorte ripeti, skribe a\u016d parole, vorton, frazon a\u016d tekston, fragmenton de iu verko.", "translations": {"be": ["\u0446\u044b\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["citer"], "en": ["quote"], "pt": ["citar"], "ru": ["\u0446\u0438\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["zitieren"], "it": ["citare"], "hu": ["id\u00e9z"], "sk": ["citova\u0165"], "es": ["citar"], "pl": ["cytowa\u0107"]}, "examples": [["la supre citita vorto", null], ["vi ofte citis la dirojn de via patro", "Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, unua parto, \u0109apitro 2a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Aparte signi, montri iun a\u016d ion, mencii.", "translations": {"de": ["vorstellen", "erw\u00e4hnen"], "pl": ["cytowa\u0107", "przytacza\u0107", "powo\u0142ywa\u0107 si\u0119 (na co\u015b)"]}, "examples": [["neeble estas citi \u0109iujn nomojn", null], ["oni citas lin pro lia boneco", null], ["mi povas citi al vi interesan fakton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "cit", "primary": true}, "emplemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pusa amasi\u011do \u0109efe enple\u016dra.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "emplem", "primary": true}, "maldol\u0109a": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta akran, mordan guston, kiel galo a\u016d pipro.", "translations": {"be": ["\u0433\u043e\u0440\u043a\u0456"], "fr": ["amer"], "bg": ["\u0433\u043e\u0440\u0447\u0438\u0432"], "nl": ["bitter"], "pt": ["amargo"], "ru": ["\u0433\u043e\u0440\u044c\u043a\u0438\u0439"], "de": ["bitter"], "it": ["amaro"], "fa": ["\u062a\u0644\u062e"], "pl": ["gorzki"]}, "examples": [["maldol\u0109a kiel absinto", "La Malnova Testamento, Sentencoj 5:4)"], ["maldol\u0109a migdalo", "Fabeloj, volumo 3, Sub la saliko"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Doloriga, prema, peza por la psi\u0125o a\u016d rilata al tia sento.", "translations": {"fa": ["\u062a\u0644\u062e", "\u0646\u0627\u06af\u0648\u0627\u0631", "\u0646\u0627\u062e\u0648\u0634\u0627\u06cc\u0646\u062f", "\u0627\u0646\u062f\u0648\u0647\u0628\u0627\u0631"], "pt": ["amargo"]}, "examples": [["kaj ili faros al si pro vi kalva\u0135on, \u0109irkauxzonos sin per saka\u0135o, kaj ploros pri vi kun maldol\u0109a koro maldol\u0109an ploron", "La Malnova Testamento, Je\u0125ezkel 27:31)"], ["\u015di ver\u015dis maldol\u0109ajn larmojn", "La bona sinjorino"], ["tiel denove pasis iom da tempo, longa kaj maldol\u0109a", "Fabeloj, volumo 3, Knabino, kiu pa\u015dis sur panon"], ["neniu pokalo de la vivo enhavas ekskluzive nur vermuton, neniu bona homo povus regali homon nur per la maldol\u0109a kaliko da suferoj", "Fabeloj, volumo 4, Historio el la dunoj"], ["ia maldol\u0109a ironio sonis en la vo\u0109o de la nejuna virino", "Marta"], ["maldol\u0109a sento de neplenumita espero", "Z"], ["ili maldol\u0109igis al ili la vivon", "La Malnova Testamento, Eliro 1:14)"]], "subdefinitions": []}], "root": "dol\u0109", "primary": false}, "unuopolinomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konstanta polinomo, kies nenula termo egalas al la unuo de la ringo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0437\u0456\u043d\u043a\u0430\u0432\u044b \u043f\u0430\u043b\u0456\u043d\u043e\u043c"], "fr": ["polyn\u00f4me unit\u00e9"], "en": ["unit polynomial"], "ru": ["\u0435\u0434\u0438\u043d\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439 \u043c\u043d\u043e\u0433\u043e\u0447\u043b\u0435\u043d"], "de": ["Einheitspolynom"], "pl": ["wielomian jednostkowy"], "hu": ["egys\u00e9gpolinom"]}, "examples": [["la unuopolinomon oni povas signi per X0 a\u016d 1", null], ["la unuopolinomo estas unuo de la polinomringo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "polinom", "primary": false}, "gimnastiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arto pri ekzercado de la korpo per ta\u016dgaj movoj por \u011din plifortigi kaj lertigi.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0438\u043c\u043d\u0430\u0441\u0442\u0438\u043a\u0430"], "fr": ["culture physique", "gymnastique"], "en": ["gymnastics", "exercise"], "nl": ["gymnastiek"], "pt": ["gin\u00e1stica"], "be": ["\u0433\u0456\u043c\u043d\u0430\u0441\u0442\u044b\u043a\u0430"], "de": ["Gymnastik", "Turnen", "Leibes\u00fcbungen"], "tr": ["beden e\u011fitimi", "jimnastik"], "sv": ["gymnastik"], "hu": ["torna", "testnevel\u00e9s", "gimnasztika"], "es": ["gimnasia"], "he": ["\u05d4\u05ea\u05e2\u05de\u05dc\u05d5\u05ea"]}, "examples": [["instrui gimnastikon", null], ["gimnastikaj ludoj, ekzercoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "gimnastik", "primary": true}, "gimnastiki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Fari gimnastikajn ekzercojn.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0439\u043c\u0430\u0446\u0446\u0430 \u0433\u0456\u043c\u043d\u0430\u0441\u0442\u044b\u043a\u0430\u0439"], "fr": ["faire de la gymnastique"], "en": ["do gymnastics", "exercise"], "nl": ["turnen"], "pt": ["fazer gin\u00e1stica"], "ru": ["\u0437\u0430\u043d\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f \u0433\u0438\u043c\u043d\u0430\u0441\u0442\u0438\u043a\u043e\u0439"], "de": ["turnen"], "sv": ["gymnastisera"], "hu": ["torn\u00e1szik"], "es": ["hacer gimnasia"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05ea\u05e2\u05de\u05dc"]}, "examples": [["kiam ili forte penadas a\u016d gimnastikas, tutkorpe ili \u015dvitas", "Lukiano, trad. G. Berveling, veraj rakontoj, 2005"]], "subdefinitions": []}], "root": "gimnastik", "primary": false}, "digo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Murego a\u016d teramaso starigita por \u015dirmi lokon kontra\u016d superakvo el rivero a\u016d maro.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u0430\u0446\u0456\u043d\u0430", "\u0437\u0430\u043f\u0440\u0443\u0434\u0430", "\u0433\u0430\u0446\u044c", "\u0433\u0440\u044d\u0431\u043b\u044f", "\u0434\u0430\u043c\u0431\u0430"], "fr": ["digue"], "bg": ["\u0434\u0438\u0433\u0430", "\u043d\u0430\u0441\u0438\u043f"], "nl": ["dijk"], "pt": ["dique", "represa", "barreira", "obst\u00e1culo"], "ru": ["\u043f\u043b\u043e\u0442\u0438\u043d\u0430", "\u0437\u0430\u043f\u0440\u0443\u0434\u0430", "\u0434\u0430\u043c\u0431\u0430"], "de": ["Damm", "Deich"], "hu": ["g\u00e1t", "v\u00e9d\u0151g\u00e1t", "t\u00f6lt\u00e9s"], "en": ["dam", "dike"], "es": ["dique"], "pl": ["grobla", "nasyp", "tama"]}, "examples": [["ilia sango estas tro bolanta, rompanta ofte digon de prudento", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "dig", "primary": true}, "digi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Bari per digo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0433\u0430\u0440\u0430\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c \u043f\u043b\u0430\u0446\u0456\u043d\u0430\u0439"], "fr": ["endiguer"], "en": ["dam"], "nl": ["indijken"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0433\u0440\u0430\u0434\u0438\u0442\u044c \u043f\u043b\u043e\u0442\u0438\u043d\u043e\u0439", "\u0437\u0430\u043f\u0440\u0443\u0434\u0438\u0442\u044c"], "de": ["eind\u00e4mmen", "eindeichen"], "hu": ["g\u00e1ttal elz\u00e1r", "g\u00e1tak k\u00f6z\u00e9 szor\u00edt"], "pl": ["zatamowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Malakceli, haltigi.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u043f\u044f\u0442\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "en": ["stop", "halt"], "be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0448\u043a\u0430\u0434\u0436\u0430\u0446\u044c", "\u0447\u044b\u043d\u0456\u0446\u044c \u043f\u0435\u0440\u0430\u0448\u043a\u043e\u0434\u044b"], "de": ["eind\u00e4mmen", "begrenzen"], "hu": ["megf\u00e9kez", "korl\u00e1tok k\u00f6z\u00e9 szor\u00edt", "megzabol\u00e1z"], "pl": ["tamowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dig", "primary": false}, "Kaza\u0125io": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kaza\u0125ujo", "translations": {"bg": ["\u041a\u0430\u0437\u0430\u0445\u0441\u0442\u0430\u043d"], "nl": ["Kazachstan"], "de": ["Kasachstan"], "it": ["Kazakistan", "Cazachistan"], "hu": ["Kazahszt\u00e1n"], "pl": ["Kazachstan", "Republika Kazachstanu"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Kaza\u0125i", "primary": true}, "klorakvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Solva\u0135o de natria hipoklorito en akvo, uzata kontra\u016d mikroboj kaj por senkolorigo de \u015dtofoj.", "translations": {"fa": ["\u0622\u0628 \u0698\u0627\u0648\u0644"], "fr": ["eau de javel"]}, "examples": [["mia avino plenigas tinon per akvo varma kun klorakvo", "A. LeQuint, Infantraviva\u0135oj, 2006"]], "subdefinitions": []}], "root": "akv", "primary": false}, "sfinkso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mita monstro kun leona korpo kaj homa kapo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0444\u0456\u043d\u043a\u0441"], "fr": ["sphinx"], "en": ["sphinx"], "nl": ["sfinx"], "ru": ["\u0441\u0444\u0438\u043d\u043a\u0441"], "de": ["Sphinx"], "es": ["esfinge"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108e la antikvaj egiptanoj, figurata en ku\u015da sinteno, simbolanta la sunon.", "translations": {"hu": ["szfinx"]}, "examples": [["sur blanka kalka monteto estis klare videbla silueto de sfinkso", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 19a"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108e la antikvaj grekoj kun virina brusto kaj kapo, forglutanta tiujn, kiuj ne kapablis diveni la enigmojn proponitajn de \u011di.", "translations": {"pl": ["Sfinks"], "hu": ["Szphinx"]}, "examples": []}]}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Homo, kies pensojn kaj sentojn oni ne povas diveni.", "translations": {"pl": ["sfinks"], "hu": ["titokzatos alak", "kif\u00fcrk\u00e9szhetetlen ember"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sfinks", "primary": true}, "sfinksa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Enigma.", "translations": {"de": ["r\u00e4tselhaft"], "nl": ["raadselachtig"], "pl": ["tajemniczy", "nieodgadniony"], "hu": ["titokzatos", "kif\u00fcrk\u00e9szhetetlen"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sfinks", "primary": false}, "palaco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda luksa domego de re\u011do, regnestro, nobelo, ri\u0109ulo a\u016d grava administracio.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u0430\u0446"], "fr": ["palais"], "nl": ["paleis"], "pt": ["pal\u00e1cio"], "ru": ["\u0434\u0432\u043e\u0440\u0435\u0446"], "ca": ["palau"], "de": ["Palast"], "sv": ["palats"], "hu": ["palota"], "br": ["palez"], "es": ["palacio"]}, "examples": [["la re\u011da palaco", "Doroteo kaj la Sor\u0109isto en Oz, \u0109apitro 14"]], "subdefinitions": []}], "root": "palac", "primary": true}, "kargo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015car\u011do de varoj en \u015dipo, trajno, vagono, ajna transporta veturilo: frajta\u0135o", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0443\u0437"], "fr": ["cargaison", "fret (cargaison)"], "en": ["cargo", "freight", "lading"], "nl": ["vracht", "lading", "goederen"], "ru": ["\u0433\u0440\u0443\u0437"], "de": ["Ladung", "Schiffsfracht", "Frachtgut", "Transportgut"], "hu": ["haj\u00f3rakom\u00e1ny", "karg\u00f3"]}, "examples": [["la karga prezo estas difinita en \u0109arto subskribita de \u015dipmastro kaj de la karganto", null], ["la \u015dipkapitano estas responda pri la kargo", null], ["oni arestis 600 protestantojn, kiuj sin katenis al la fervojaj reloj por haltigi la trajnon kun nukleo-ruba\u0135a kargo", "Rudolf Fischer: Nia ribelo sukcesis, Monatojaro 1998a, numero 5a, p. 9a"]], "subdefinitions": []}], "root": "karg", "primary": true}, "gubernatoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0433\u0443\u0431\u044d\u0440\u043d\u0430\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["gouverneur"], "nl": ["gouverneur"], "pt": ["governador"], "ru": ["\u0433\u0443\u0431\u0435\u0440\u043d\u0430\u0442\u043e\u0440"], "de": ["Gouverneur", "Statthalter"], "hu": ["korm\u00e1nyz\u00f3"], "es": ["gobernador"]}, "examples": [["li povus senplie gajni insulon kaj nomi lin ties gubernatoro", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha \u0109apitro 7a, p. 63a"]], "subdefinitions": []}], "root": "gubernator", "primary": true}, "kartvelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de la plej multenombra ka\u016dkazlingva popolo, kies etnaj subgrupoj estas kartloj, a\u011daroj, svanoj, megreloj, lazoj k.a.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0443\u0437\u0456\u043d"], "fr": ["G\u00e9orgien"], "nl": ["Georgi\u00ebr"], "ru": ["\u0433\u0440\u0443\u0437\u0438\u043d"], "de": ["Georgier"], "tr": ["G\u00fcrc\u00fc"], "hu": ["gr\u00faz"], "pl": ["Gruzin"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kartvel", "primary": true}, "apatito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mineralo, malsimpla fosfato kalcia.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u0430\u0442\u044b\u0442"], "en": ["apatite"], "nl": ["apatiet"], "ru": ["\u0430\u043f\u0430\u0442\u0438\u0442"], "ca": ["apatita"], "de": ["Apatit"], "hu": ["apatit"], "sk": ["apatit"], "es": ["apatita"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "apatit", "primary": true}, "konstrulaboristo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu laboras en konstruejo, plenumante taskojn.", "translations": {"fr": ["ouvrier du b\u00e2timent"]}, "examples": [["Johano da\u016drigas sian laboron en la for\u011dejo, Eriko estas en la gisejo kaj Ejnar inter la konstrulaboristoj", "S. Engholm, Vivo vokas, 1946"]], "subdefinitions": []}], "root": "labor", "primary": false}, "tapeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Papero, teksa\u0135o, ledo a\u016d io simila, per kiu oni tegas la murojn de \u0109ambro.", "translations": {"be": ["\u0448\u043f\u0430\u043b\u0435\u0440\u044b"], "fr": ["tapisserie", "tenture", "papier peint"], "en": ["wall covering", "wallpaper", "tapestry"], "nl": ["behang"], "pt": ["tapete", "forro"], "ru": ["\u043e\u0431\u043e\u0438", "\u043e\u0431\u0438\u0432\u043a\u0430"], "de": ["Tapete"], "sv": ["tapet"], "hu": ["tap\u00e9ta"], "sk": ["tapeta"], "pl": ["tapeta"]}, "examples": [["ili ne povis sufi\u0109e admiri la nombron kaj belecon de l\u2019 tapetoj, litoj, sofoj, tabletoj, tabloj kaj speguloj", "C. Perrault, trad. P. Sarpy, La Blua-Barbo, Rakontoj pri feinoj, Hachette, 1904"]], "subdefinitions": []}], "root": "tapet", "primary": true}, "egiptujano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lo\u011danto de Egiptujo.", "translations": {"be": ["\u044d\u0433\u0456\u043f\u0446\u044f\u043d\u0456\u043d"], "fr": ["\u00e9gyptien"], "en": ["Egyptian"], "nl": ["Egyptenaar"], "ru": ["\u0435\u0433\u0438\u043f\u0442\u044f\u043d\u0438\u043d"], "de": ["\u00c4gypter"], "hu": ["egyiptomi (lakos)"], "fa": ["\u0645\u0635\u0631\u06cc"], "es": ["egipcio"], "pl": ["Egipcjanin"]}, "examples": [["la modernaj egiptujanoj estas, plejparte, araboj kaj koptoj", null], ["Omar kaj Ijob esprimis koran dankon kaj \u015daton, kaj la egiptujanoj aprobis ilin per \u011dentila riverenco", "Pro I\u015dtar, \u0109ap. 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "egipt", "primary": false}, "diastazo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fermento, kiu aliigas amelon en dekstrinon.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u044f\u0441\u0442\u0430\u0437\u0430"], "fr": ["diastase"], "pt": ["di\u00e1stase"], "ru": ["\u0434\u0438\u0430\u0441\u0442\u0430\u0437\u0430"], "ca": ["diastasa"], "de": ["Diastase"], "hu": ["diaszt\u00e1z", "anil\u00e1z"], "es": ["diastasa"], "pl": ["diastaza"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "diastaz", "primary": true}, "fenikopteredoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo fenikopteroformaj birdoj (Phoenicopteridae).", "translations": {"be": ["\u0444\u043b\u044f\u043c\u0456\u043d\u0433\u0430\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["ph\u0153nicopt\u00e9rid\u00e9s"], "nl": ["flamingo's"], "pt": ["fenicopter\u00eddeo"], "hu": ["flaming\u00f3f\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fenikoptered", "primary": true}, "turbulenta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fa": ["\u0645\u062a\u0644\u0627\u0637\u0645"], "nl": ["turbulent", "roerig", "onrustig"], "pt": ["turbulento", "agitado"], "pl": ["wzburzony", "poruszony", "niespokojny (o t\u0142umie)", "zgie\u0142kliwy", "ha\u0142a\u015bliwy", "turbulentny (fiz.)"], "hu": ["h\u00e1borg\u00f3", "forrong\u00f3", "turbulens"]}, "examples": [["la maro \u015dajnas aparte turbulenta", "Trevor Steele, Babilado inter la novaj \u011cenerala Direktoro kaj Redaktoro, Esperanto, 2002-01"]], "subdefinitions": []}], "root": "turbulent", "primary": true}, "levido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de la gento de Levi, dedi\u0109ita por servo de la templo.", "translations": {"be": ["\u043b\u0435\u0432\u0456\u0442"], "en": ["Levite"], "nl": ["Leviet"], "pt": ["levita"], "ru": ["\u041b\u0435\u0432\u0438\u0442"], "de": ["Levit"], "hu": ["levita"], "es": ["levita"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "levid", "primary": true}, "sennaciismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Socipolitika teorio la\u016d kiu la nacioj devas rezigni pri sia sendependeco, pri siaj lingvaj kaj kulturaj aparta\u0135oj por kunfandi\u011di en mondan unuon.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0441\u043c\u0430\u043f\u0430\u043b\u0456\u0442\u044b\u0437\u043c"], "fr": ["anationalisme", "cosmopolitisme (politique)"], "en": ["anationalism"], "nl": ["volkenloosheid"], "de": ["Doktrin der Nationslosigkeit", "Weltb\u00fcrgertum"], "it": ["anazionalismo", "cosmopolitismo (in politica)"], "pl": ["kosmopolityzm"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "kosmopolitismo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "naci", "primary": false}, "pacienca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta paciencon.", "translations": {"be": ["\u0446\u044f\u0440\u043f\u043b\u0456\u0432\u044b"], "fr": ["patient"], "bg": ["\u0442\u044a\u0440\u043f\u0435\u043b\u0438\u0432"], "nl": ["geduldig"], "ru": ["\u0442\u0435\u0440\u043f\u0435\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439"], "de": ["geduldig"], "hu": ["t\u00fcrelmes"], "en": ["patient"], "es": ["paciente"], "br": ["pasiant"], "ro": ["r\u0103bd\u0103tor"], "pl": ["cierpliwy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "infera, obstina, \u015dtala", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pacienc", "primary": false}, "pacienco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Forto, kapablo trankvile elteni.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0435\u0440\u043f\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["patience"], "bg": ["\u0442\u044a\u0440\u043f\u0435\u043d\u0438\u0435"], "nl": ["geduld"], "pt": ["paci\u00eancia"], "be": ["\u0446\u044f\u0440\u043f\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0446\u044f\u0440\u043f\u043b\u0456\u0432\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "de": ["Geduld"], "sv": ["t\u00e5lamod"], "hu": ["t\u00fcrelem"], "en": ["patience"], "es": ["paciencia"], "br": ["pasianted"], "pl": ["cierpliwo\u015b\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "atendadon (ekz-e de iu/io malfruanta, a\u016d de evento, kies momento de okazo ne estas konata).", "translations": {}, "examples": [["havi, perdi la paciencon", null], ["li ne havis plu paciencon a\u016dskulti la plendojn", "La Faraono, volumo 2, \u0109ap. 14"], ["atendinte kun pacienco li atingis la promeson", "La Nova Testamento, Hebreoj 6:15"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "malbonon lin trafadantan (do atendadon de ties esperebla fino).", "translations": {}, "examples": [["vi pacience eltenis en la da\u016dro de dudek jaroj malgra\u016d la multaj atakoj kaj malagrabla\u0135oj kiuj al neniu el vi mankis", "Paroloj, Parolado anta\u016d la Tria Kongreso Esperantista en Cambridge en la 12a de a\u016dgusto 1907"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "pezan laboron (do atendadon de ties esperebla rezulto).", "translations": {}, "examples": [["per pacienco kaj fervoro sukcesas \u0109iu laboro", "Proverbaro esperanta"], ["ili perdas \u0109ian paciencon, \u0135etas la laboron kaj jam plu ne montras sin anta\u016d la publiko", "Esenco kaj Estonte, \u0109ap. 7"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "virto", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pacienc", "primary": true}, "\u0109asa\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108ase persekutata besto, bestospeco.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u0456\u0447\u044b\u043d\u0430 (\u043d\u0430 \u044f\u043a\u0443\u044e \u043f\u0430\u043b\u044e\u044e\u0446\u044c)"], "fr": ["gibier"], "ru": ["\u0434\u0438\u0447\u044c (\u0437\u0430 \u043a\u043e\u0442\u043e\u0440\u043e\u0439 \u043e\u0445\u043e\u0442\u044f\u0442\u0441\u044f)"], "pl": ["dziczyzna"], "hu": ["vad", "vad\u00e1szzs\u00e1km\u00e1ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109as", "primary": false}, "ga\u016dlto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Geologia eta\u011do de la sekundara epoko.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u043b\u044c\u0442"], "nl": ["Gault-klei"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ga\u016dlt", "primary": true}, "\u0109apelisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo kiu profesie vendas \u0109apelojn kaj aliajn kapvestojn.", "translations": {"fr": ["chapelier"], "de": ["Hutmacher"], "it": ["cappellaio (per uomo)", "modista (per donna)"], "pl": ["kapelusznik"]}, "examples": [["la heroino Sofi estas 18-jara \u0109apelistino", "Vastalto, Akvosfero La Militregna Epoko..., 2006-01-03"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109apel", "primary": false}, "gilo\u015d(a\u0135)o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tia ornamo.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0438\u043b\u044c\u043e\u0448"], "fr": ["guillochage (guillochis)", "guilloch\u00e9", "guillochis"], "de": ["Guilloche", "verschlungene Linienzeichnung"], "nl": ["guilloches"], "pt": ["guilhoch\u00ea"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gilo\u015d", "primary": false}, "neforgesebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inda je memoro.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u0437\u0430\u0431\u044b\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["inoubliable"], "bg": ["\u043d\u0435\u0437\u0430\u0431\u0440\u0430\u0432\u0438\u043c"], "nl": ["onvergetelijk"], "ru": ["\u043d\u0435\u0437\u0430\u0431\u044b\u0432\u0430\u0435\u043c\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0437\u0430\u0431\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "ca": ["inoblidable"], "de": ["unvergesslich"], "hu": ["felejthetetlen"], "en": ["unforgettable"], "es": ["inolvidable"], "ia": ["inoblidable"], "ro": ["de neuitat"], "pl": ["niezapomniany"]}, "examples": [["neforgesebla amiko, okazo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "forges", "primary": false}, "bluo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Blua koloro a\u016d kolorilo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0456\u043d\u044c", "\u0431\u043b\u0430\u043a\u0456\u0442"], "fr": ["bleu (couleur)"], "nl": ["blauw (bn.)"], "br": ["glaz (liv)"], "ru": ["\u0441\u0438\u043d\u0435\u0432\u0430", "\u0441\u0438\u043d\u044c"], "ku": ["\u015f\u00een"], "pl": ["b\u0142\u0119kit (jasny niebieski)", "granat (ciemny niebieski)", "turkus (zielono-niebieski)"]}, "examples": [["Prusa bluo, marista bluo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "blu", "primary": false}, "tipografia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Farata per tipografio, iel rilata al \u011di.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0438\u043f\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u043f\u043e\u043b\u0438\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["typographique"], "de": ["typografisch"], "pl": ["typograficzny", "zecerski"]}, "examples": [["135 literoj tipografiaj", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 6"]], "subdefinitions": []}], "root": "tipografi", "primary": false}, "taroko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de kartludo.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u0440\u043e\u043a"], "en": ["taroc", "tarock", "tarocchi", "tarok", "tarot"], "nl": ["tarok"], "pt": ["tar\u00f4"], "ru": ["\u0442\u0430\u0440\u043e\u043a"], "de": ["Tarock"], "hu": ["tarokk"], "pl": ["tarok"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tarok", "primary": true}, "kotonarbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arbeto el fam. malvacoj (gossypium).", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0432\u043e\u045e\u043d\u0430 (\u0440\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u043d\u0430)"], "fr": ["cotonnier"], "en": ["cotton", "cotton", "cotton plant"], "ru": ["\u0445\u043b\u043e\u043f\u043e\u043a (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "de": ["Baumwollstrauch"], "hu": ["gyapotcserje"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "koton", "primary": false}, "boaco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio cervedoj (Rangifer), vivanta en nordaj regionoj. Amba\u016d seksoj portas kornojn.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u0435\u043d\u044c (\u043f\u0430\u045e\u043d\u043e\u0447\u043d\u044b)"], "fr": ["renne"], "en": ["reindeer", "caribou"], "nl": ["rendier"], "ru": ["\u043e\u043b\u0435\u043d\u044c (\u0441\u0435\u0432\u0435\u0440\u043d\u044b\u0439)"], "de": ["Rentier"], "sv": ["ren"], "hu": ["tar\u00e1ndszarvas", "r\u00e9nszarvas"], "pl": ["renifer", "ren"], "he": ["\u05d0\u05d9\u05dc"]}, "examples": [["la boaco estas la sola hejmbesta specio el cervedoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "boac", "primary": true}, "tipografio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Procedo de presarto, en kiu tekstojn oni produktas per kunigo de jam pretaj liter tipoj.", "translations": {"be": ["\u0434\u0440\u0443\u043a\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u0430", "\u043f\u0430\u043b\u0456\u0433\u0440\u0430\u0444\u0456\u044f", "\u0434\u0440\u0443\u043a\u0430\u0440\u0441\u043a\u0430\u044f \u0441\u043f\u0440\u0430\u0432\u0430"], "fr": ["typographie (technique d'impression)"], "bg": ["\u0442\u0438\u043f\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u044f"], "nl": ["typografie", "drukkunst", "boekdrukkunst"], "pt": ["tipografia"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0438\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u044f", "\u0442\u0438\u043f\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0441\u043a\u043e\u0435 \u0434\u0435\u043b\u043e"], "de": ["Typografie"], "hu": ["nyomd\u00e1szat", "k\u00f6nyvnyomtat\u00e1s", "tipogr\u00e1fia"], "pl": ["typografia", "zecerstwo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tipografi", "primary": true}, "inter\u015dtata": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al pluraj \u015dtatoj, al iliaj rilatoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u0436\u0434\u0437\u044f\u0440\u0436\u0430\u045e\u043d\u044b", "\u043c\u0456\u0436\u043d\u0430\u0440\u043e\u0434\u043d\u044b"], "fr": ["international"], "en": ["international"], "nl": ["internationaal"], "ru": ["\u043c\u0435\u0436\u0433\u043e\u0441\u0443\u0434\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043c\u0435\u0436\u0434\u0443\u043d\u0430\u0440\u043e\u0434\u043d\u044b\u0439"], "de": ["zwischenstaatlich", "international"], "it": ["sovranazionale", "internazionale"], "hu": ["\u00e1llamk\u00f6zi"]}, "examples": [["la stranga fremdulo pli koncernas la juglandan heredrajton ol la inter\u015dtatan pacon", "Garbhan MACAOIDH: La paco ne facile subteni\u011das, Monato, n-ro 01/2000"], ["distingu inter simpla \u00abkontrakto\u00bb (interkonsento pri konkrete plenumeblaj a\u016d plenumendaj aferoj) kaj \u00abtraktato\u00bb (inter\u015dtata interkonsento); ekzemple la \u00abTraktato de Maastricht\u00bb.", "Stefan MAUL: Inter-Monato, n-ro 01/2000"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dtat", "primary": false}, "transboteligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elver\u015di en alian botelon.", "translations": {"sk": ["prelia\u0165"], "be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u043b\u0456\u0446\u044c (\u0443 \u0456\u043d\u0448\u0443\u044e \u0431\u0443\u0442\u044d\u043b\u044c\u043a\u0443)"], "fr": ["transvaser"], "nl": ["overgieten (in een fles)"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u043b\u0438\u0442\u044c"], "de": ["umgie\u00dfen"], "pl": ["przelewa\u0107 do innej butelki"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "botel", "primary": false}, "modkanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0445\u0456\u0442", "\u0448\u043b\u044f\u0433\u0435\u0440"], "fr": ["chanson \u00e0 succ\u00e8s", "hit (chanson)", "succ\u00e8s (chanson)", "tube (chanson)"], "en": ["hit (song)"], "nl": ["schlager", "hit"], "pt": ["top", "sucesso da temporada"], "ru": ["\u0448\u043b\u044f\u0433\u0435\u0440", "\u0445\u0438\u0442"], "de": ["Schlager", "Hit"], "it": ["canzone di successo", "hit"], "hu": ["sl\u00e1ger", "felkapott sz\u00e1m", "hit"], "es": ["\u00e9xito (canci\u00f3n)", "hit"], "fi": ["hitti"], "sv": ["schlager", "hit"], "pl": ["przeb\u00f3j", "hit", "szlagier"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kant", "primary": false}, "informadiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["informatique (subst.)"], "de": ["Informatik"], "pl": ["informatyka"], "pt": ["inform\u00e1tica"]}, "examples": [["Tutmonda Asocio pri Kibernetiko, informadiko kaj Sistemiko", "R. F\u00f6ssmeier, Grupo de UNIX-uzantoj, soc.culture.esperanto, 1992-03-16"]], "subdefinitions": []}], "root": "informadik", "primary": true}, "leterportisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Oficisto, kiu portas po\u015dta\u0135ojn al la ricevontoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0448\u0442\u0430\u043b\u044c\u0451\u043d", "\u043f\u0430\u0448\u0442\u0430\u0440", "\u043b\u0456\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0441\u0435\u0446", "\u043b\u0456\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0448"], "fr": ["facteur (postes)"], "ru": ["\u043f\u043e\u0447\u0442\u0430\u043b\u044c\u043e\u043d", "\u043f\u0438\u0441\u044c\u043c\u043e\u043d\u043e\u0441\u0435\u0446"], "de": ["Brieftr\u00e4ger"], "tr": ["postac\u0131"], "pl": ["listonosz"], "hu": ["k\u00e9zbes\u00edt\u0151", "lev\u00e9lpost\u00e1s"]}, "examples": [["subite aliris al mi la leterportisto kaj transdonis al mi leteron", "Fabeloj, volumo 2, sambuka virineto"]], "subdefinitions": []}], "root": "port", "primary": false}, "\u015diri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Rompi ion, forte tirante.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["arracher"], "en": ["tear"], "nl": ["scheuren"], "pt": ["rasgar"], "be": ["\u0440\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0440\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u044c\u0434\u0437\u0456\u0440\u0430\u0446\u044c"], "de": ["rei\u00dfen", "abrei\u00dfen", "zerrei\u00dfen"], "sv": ["riva itu", "dra s\u00f6nder"], "it": ["strappare", "lacerare", "cogliere (di fiori)"], "hu": ["t\u00e9p", "szak\u00edt"], "he": ["\u05dc\u05e7\u05e8\u05d5\u05e2 \\\u05e7\u05e8\u05e2\\", "\u05dc\u05ea\u05dc\u05d5\u05e9 \\\u05ea\u05dc\u05e9\\", "\u05dc\u05e7\u05d8\u05d5\u05e3 \\\u05e7\u05d8\u05e3\\"]}, "examples": [["\u015diri fadenon", "B"], ["\u015diri paperon", "B"], ["\u015diru rozojn en somero, \u0109ar en vintro ili ne estos", "Proverbaro esperanta"], ["\u015diru vin en du partojn, la mondo trian postulos", "Proverbaro esperanta"], ["spesmilo superflua po\u015don ne \u015diras", "Proverbaro esperanta"], ["la akvoj \u015diras la bordojn", "B"], ["neatendita morto \u015diris lin el nia rondo", null], ["ni \u015diris \u0109iujn rilatojn kun ili", null], ["muslino \u015diri\u011das facile", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malfacile tiri.", "translations": {"sv": ["slita"], "pt": ["arancar"]}, "examples": [["sin \u015diri el la manoj de iu", "B"], ["el mia bu\u015d' la panon ili \u015diras", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Ka\u016dzi akran doloron.", "translations": {}, "examples": [["\u015diranta, kor\u015diranta krio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dir", "primary": true}, "elekto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago de tiu, kiu elektas.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0431\u0430\u0440", "\u0432\u044b\u0431\u0430\u0440\u044b"], "fr": ["choix", "\u00e9lection"], "bg": ["\u0438\u0437\u0431\u043e\u0440"], "ru": ["\u0432\u044b\u0431\u043e\u0440", "\u0432\u044b\u0431\u043e\u0440\u044b"], "de": ["Wahl", "Auswahl"], "pl": ["wyb\u00f3r"], "hu": ["v\u00e1laszt\u00e1s", "kiv\u00e1laszt\u00e1s", "megv\u00e1laszt\u00e1s"]}, "examples": [["fari elekton inter...", null], ["ni devas observi plej severan elekton", "Fabeloj, volumo 2, Monteto de elfoj"], ["havi liberan elekton inter...", "Z"], ["ni ne havas elekton", null], ["la periodo dum la elektoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "elekt", "primary": false}, "elekti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Preni el du a\u016d el multaj, pro prefero.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0431\u0456\u0440\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u0431\u0440\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["choisir", "\u00e9lire (choisir)"], "en": ["elect"], "pt": ["escolher", "optar", "eleger", "nomear", "designar"], "ru": ["\u0432\u044b\u0431\u0438\u0440\u0430\u0442\u044c", "\u0438\u0437\u0431\u0438\u0440\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0431\u0440\u0430\u0442\u044c", "\u0438\u0437\u0431\u0440\u0430\u0442\u044c"], "de": ["w\u00e4hlen"], "hu": ["v\u00e1laszt", "kiv\u00e1laszt", "megv\u00e1laszt"], "es": ["elegir"], "cs": ["vybrat"], "pl": ["wybiera\u0107", "obiera\u0107"]}, "examples": [["elekti se\u011don, amikon, vinon", null], ["el du malbonoj pli malgrandan elektu", "Proverbaro esperanta"], ["li bezonas nur elekti inter multaj elektinda\u0135oj", null], ["senelekte", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Tia uzo de \u00abelekti\u00bb ebligas oportunajn transitivajn esprimojn, kiujn \u00abvo\u0109doni\u00bb ne ebligas. Se tamen aperas riskoj miksi sencojn kaj , estas preferinde diri \u00abvo\u0109done elekti\u00bb a\u016d \u00abbalote elekti \u00bb. Cetere la radiko \u00abbalot\u00bb havas sencon pli specialigitan kaj kelkaj preferas uzi \u011din anstata\u016d \u00abelekt\u00bb, kiam la senco permesas, precipe en deriva\u0135oj a\u016d kunmeta\u0135oj."], "primary definition": "(transitiva) Vo\u0109doni por elekti iun, plenumontan funkcion a\u016d okupontan postenon.", "translations": {"fr": ["\u00e9lire (\u00e0 un poste)"]}, "examples": [["elekti deputiton, prezidanton, papon", null], ["elekti iun prezidanto", null], ["elekti komitaton", null], ["la elektantaro estis multnombra", null], ["li estas tro juna kaj ne estas elektebla", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Apartigi, destini ion a\u016d iun por tasko, savo, kredo kaj tiel plu.", "translations": {}, "examples": [["Kaj la tribon de Efraim Li ne elektis, Sed Li elektis la tribon de Jehuda, La monton Cion, kiun Li ekamis", "La Malnova Testamento, Psalmaro 78:67-68"], ["sed la Sinjoro diris al li: Ekiru, \u0109ar li estas elektita ilo por mi, por porti mian nomon anta\u016d la nacianoj", "La Nova Testamento, La agoj 9:15"], ["multaj vokitoj, sed ne multaj elektitoj \u2015 anta\u016ddestinismo", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "elekt", "primary": true}, "kubforma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta formon de kubo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u0431\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["cubique"], "nl": ["kubusvormig"], "fa": ["\u0645\u06a9\u0639\u0628\u06cc\u200c\u0634\u06a9\u0644", "\u0645\u06a9\u0639\u0628\u06cc"], "ru": ["\u043a\u0443\u0431\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["w\u00fcrfelf\u00f6rmig"], "sv": ["kubformad"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kub", "primary": false}, "raba\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io akirita per rabado.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0440\u0430\u0431\u0430\u0432\u0430\u043d\u0430\u0435"], "fr": ["butin"], "nl": ["buit"], "pt": ["presa", "pilhagem", "rapina"], "ru": ["\u043d\u0430\u0433\u0440\u0430\u0431\u043b\u0435\u043d\u043d\u043e\u0435"], "de": ["Raub", "Geraubtes"], "sv": ["byte"], "hu": ["rablott holmi"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rab", "primary": false}, "kapvorto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vorto, kiun priskribas a\u016d komentas artikolo de vortaro a\u016d enciklopedio.", "translations": {"fr": ["entr\u00e9e (de dictionnaire...)"], "pl": ["has\u0142o"]}, "examples": [["la kapvortoj estas ordigitaj sen konsidero al la fina\u0135oj", "Gaston Waringhien, La Nova Plena Ilustrita Vortaro, \u00abkiel uzi la vortaron\u00bb, p. 34a"]], "subdefinitions": []}], "root": "vort", "primary": false}, "saturi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Solvi substancon en iu flua\u0135o \u011dis tiu \u0109i ne povas solvi pli.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0441\u044b\u0447\u0430\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u0441\u044b\u0446\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["saturer"], "en": ["saturate"], "nl": ["verzadigen"], "pt": ["saturar"], "ru": ["\u043d\u0430\u0441\u044b\u0449\u0430\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u0441\u044b\u0442\u0438\u0442\u044c"], "de": ["s\u00e4ttigen"], "it": ["saturare"], "hu": ["tel\u00edt"], "es": ["saturar"]}, "examples": [["la akvoj de Nilo estas tiel saturitaj de mineralaj kaj organikaj resta\u0135oj, ke ilia koloro fari\u011das bruna", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Plejeble plenigi per io konkreta.", "translations": {}, "examples": [["liaj ostoj estos saturitaj de medolo", "Z"], ["la aero estis saturata de varmo", null], ["la urbo estis saturata de sunaj radioj", null], ["fendi la \u015dtonegojn per kojnoj saturitaj de akvo", "B"], ["fre\u015da vento saturita per odoro de floroj", "B"], ["vesto saturita de malsekeco", null], ["saturi (akvigi) la soifantajn kreska\u0135ojn", "B"], ["\u0109ambro saturita de lumo", null], ["la nokto estis saturita de luma nebulo", null], ["silenta blua nokto saturita de l' odoro de akacioj", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Plejeble plenigi per io abstrakta.", "translations": {}, "examples": [["atmosfero saturita de malpaco", "Z"], ["la lando, saturita de troo da vivo, \u0135etas verda\u0135on kaj florojn kun re\u011da malavareco", "B"], ["la tuta letero estas saturita de vera kristana sento", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "satur", "primary": true}, "organismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la organoj, kiuj konsistigas vivan esta\u0135on.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0433\u0430\u043d\u0456\u0437\u043c"], "en": ["organism"], "nl": ["organisme"], "pt": ["organismo"], "el": ["\u03bf\u03c1\u03b3\u03b1\u03bd\u03b9\u03c3\u03bc\u03cc\u03c2"], "de": ["Organismus"], "sv": ["organism"], "hu": ["szervezet", "organizmus"], "ru": ["\u043e\u0440\u0433\u0430\u043d\u0438\u0437\u043c"]}, "examples": [["ili apartenas al la organismoj de la plej malalta grado", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "organism", "primary": true}, "taksodiacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de koniferoplantoj, altaj pinglarboj (Taxodiaceae).", "translations": {"ru": ["\u0442\u0430\u043a\u0441\u043e\u0434\u0438\u0435\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["taxiodac\u00e9es"], "nl": ["moerascypresfamilie"], "pt": ["taxodi\u00e1ceas"], "de": ["Sumpfzypressengew\u00e4chse"], "hu": ["mocs\u00e1rfeny\u0151f\u00e9l\u00e9k", "mocs\u00e1rciprusf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "taksodiac", "primary": true}, "\u0109irka\u016dfiksi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fiksi\u011di sur la \u0109irka\u016do.", "translations": {"fr": ["se fixer (sur le pourtour)"]}, "examples": [["la plumaj kovroj firme \u0109irka\u016dfiksi\u011dis sur ili, tiel ke ili balda\u016d levi\u011dis de la tero en la formo de du blankaj cignoj", "Fabeloj, volumo 4Filino de la mar\u0109a re\u011do"]], "subdefinitions": []}], "root": "fiks", "primary": false}, "pa\u016dto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mieno de iu malkontenta, kiu elpu\u015das la lipojn.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0434\u043e\u0432\u043e\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u0433\u0440\u0438\u043c\u0430\u0441\u0430"], "fr": ["moue"], "en": ["pout"], "br": ["mousklenn"], "hu": ["ajakbiggyeszt\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pa\u016dt", "primary": false}, "indigujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arbo el tropikaj landoj produktanta bluan kolorilon.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0434\u044b\u0433\u0430 (\u0440\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u043d\u0430)"], "fr": ["indigotier"], "en": ["indigo"], "nl": ["indigoplant"], "pt": ["indig\u00f3fera (planta)", "anileira (planta)"], "ru": ["\u0438\u043d\u0434\u0438\u0433\u043e (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "de": ["Indigopflanze"], "hu": ["indig\u00f3cserje"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "indig", "primary": false}, "diminutivo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vorto derivita de alia per sufikso, kiu malgrandigas a\u016d malgravigas la enhavatan ideon.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043c\u0435\u043d\u044c\u0448\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u0444\u043e\u0440\u043c\u0430 \u0441\u043b\u043e\u0432\u0430", "\u0434\u0438\u043c\u0438\u043d\u0443\u0442\u0438\u0432"], "fr": ["diminutif"], "nl": ["diminitief", "verkleinvorm"], "pt": ["diminutivo"], "de": ["Verkleinerungswort", "Verkleinerungsform", "Diminutiv", "kicsiny\u00edt\u0151 alak", "kicsiny\u00edt\u0151k\u00e9pz\u0151s forma", "diminutivum"], "es": ["diminutivo"]}, "examples": [["diminutiva sufikso en esp-o estas -et", null]], "subdefinitions": []}], "root": "diminutiv", "primary": true}, "pa\u016dti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0434\u0437\u044c\u043c\u0443\u0446\u0446\u0430", "\u0433\u0443\u0431\u044b \u043d\u0430\u0434\u0437\u044c\u043c\u0443\u0446\u044c"], "fr": ["faire la moue"], "en": ["pout"], "nl": ["pruilen"], "pt": ["fazer bei\u00e7os>"], "ru": ["\u0434\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0434\u0443\u0442\u044c \u0433\u0443\u0431\u044b"], "de": ["eine Schnute machen"], "hu": ["lebiggyeszti a sz\u00e1j\u00e1t"], "br": ["mousklenni\u00f1", "ober ur vousklenn"]}, "examples": [["Baochan kokete pa\u016dtis. \u00abVe! Mi volas sincere vin helpi, sed vi tiel min traktas!\u00bb", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 91a, volumo 3a, p. 161a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pa\u016dt", "primary": true}, "solvi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "I\u011di solvita.", "translations": {"hu": ["old\u00f3dik", "felold\u00f3dik"], "be": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u0432\u0430\u0440\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["se dissoudre", "se r\u00e9soudre", "fondre (se dissoudre)"], "de": ["sich aufl\u00f6sen"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u0432\u043e\u0440\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0440\u0430\u0441\u0442\u0432\u043e\u0440\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f"]}, "examples": [["ne solvi\u011das en akvo, nur en alkoholo, etero, kaj certaj aliaj organikaj solviloj", "Ilona G\u00e1l Pri la funkcio de spicoj en la nutrado http://www.eventoj.hu/steb/biologio/f874-p03.htm"], ["tio, kio komence \u015dajnis plej mistera, solvi\u011dis unua", "Urd Hadda murdita!p. 27"], ["en la \u0109ielo forpasos kun mu\u011da bruego, kaj la elementoj brulante solvi\u011dos", "La Nova TestamentoII. Petro 3:10"], ["la enigmo simple solvi\u011das", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "solv", "primary": false}, "konfuceanismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108indevena socia, morala kaj religia doktrino, influa dum pli ol du jarmiloj en Orientazio, la\u016d kiu la potenco de regnestro estas sankta, kaj la bazo de socio estas respekto al superuloj, morala perfekti\u011do kaj obeado al normoj de etiketo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0444\u0443\u0446\u044b\u044f\u043d\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["confucianisme"], "bg": ["\u041a\u043e\u043d\u0444\u0443\u0446\u0438\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "nl": ["confucianisme"], "pt": ["confucionismo"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0444\u0443\u0446\u0438\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Konfuzianismus"], "hu": ["konfucianizmus"], "sk": ["konfucianizmus"], "fa": ["\u06a9\u0646\u0641\u0648\u0633\u06cc\u0627\u0646\u06cc\u0633\u0645"], "en": ["Confucianism"], "es": ["Confucianismo"], "pl": ["konfucjanizm"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Konfuce", "primary": false}, "aktinio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["multspecaj maraj kreska\u0135oj, ekzemple ostro, aktinio, krabo kaj tiel plu", "Agrabla feriado en Haiyang"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0442\u044b\u043d\u0456\u0439"], "fr": ["actinium"], "en": ["actinium"], "nl": ["actinium"], "pt": ["act\u00ednio"], "la": ["Actium"], "ca": ["actini"], "de": ["Actinium"], "it": ["attinio"], "sv": ["aktinium"], "sk": ["akt\u00ednium"], "pl": ["aktyn"], "br": ["aktiniom"], "es": ["actinio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aktini", "primary": true}, "akreditivi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malfermi akreditivon por iu.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043a\u0440\u044b\u0446\u044c \u0430\u043a\u0440\u044d\u0434\u044b\u0442\u044b\u045e"], "de": ["akkreditieren", "ein Akkreditiv stellen"], "en": ["arrange a credit"], "nl": ["een accreditief openen"], "ru": ["\u043e\u0442\u043a\u0440\u044b\u0442\u044c \u0430\u043a\u043a\u0440\u0435\u0434\u0438\u0442\u0438\u0432"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "akreditiv", "primary": false}, "mienvinjeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Viza\u011da bildeto montranta la humoron de redaktanto, origine kunfarita el interpunkciaj signoj: kontenta :-) malkontenta :-( kaj tiel plu.", "translations": {"fa": ["\u0627\u0633\u0645\u0627\u06cc\u0644\u06cc"], "fr": ["binette (\u00e9motic\u00f4ne)", "\u00e9motic\u00f4ne"], "en": ["smiley"], "it": ["faccina (icona del computer)", "emoticon"]}, "examples": [["aldonu vian mieneton en komento", "S. Kisa, La lernema lesbanino, 2005-03-01"], ["aperis novaj tre \u0109armaj kaj pla\u0109aj miensimboloj en \u00abLernu\u00bb", "Terur\u0109jo, Novaj miensimboloj..., 2007-11-13"], ["Katalin demandis, kiel oni povas facile aldoni mienvinjetojn al sia komentoj", "P. Peeraerts, Kiel aldoni..., 2008-02-26"]], "subdefinitions": []}], "root": "mien", "primary": false}, "sonorilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frapinstrumento estiganta sonoron, \u011denerale konsistanta el metala kava duonsfero kun svingebla frapilo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u043e\u043a\u043e\u043b", "\u043a\u043e\u043b\u043e\u043a\u043e\u043b\u044c\u0447\u0438\u043a"], "fr": ["cloche"], "de": ["Glocke", "Klingel"], "nl": ["bel", "klok"], "hu": ["cseng\u0151", "harang"]}, "examples": [["per sonorilo ni sonoras, per fajfilo ni fajfas", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 34"], ["la vila\u011da sonorilo malgaje eksonis noktomezon", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, la forgesita pipo"]], "subdefinitions": []}], "root": "sonor", "primary": false}, "sibarito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo tro amanta la komforton.", "translations": {"be": ["\u0441\u044b\u0431\u0430\u0440\u044b\u0442", "\u0441\u043f\u0435\u0448\u0447\u0430\u043d\u044b"], "en": ["sybarite"], "nl": ["sybariet"], "ru": ["\u0441\u0438\u0431\u0430\u0440\u0438\u0442"], "de": ["Sybarit"], "hu": ["szibarita", "\u00e9lvhajh\u00e1sz", "puh\u00e1ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sibarit", "primary": true}, "karikaturo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Groteska desegna\u0135o, prezentanta la \u0109efajn trajtojn de iu facile rekoneblajn sed malbeligitajn kaj difektitajn per komika troigo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u044b\u043a\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430"], "fr": ["caricature"], "en": ["caricature"], "nl": ["spotprent", "karikatuur"], "ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0438\u043a\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430"], "ca": ["caricatura"], "de": ["Karikatur"], "sv": ["karikatyr"], "hu": ["karikat\u00fara"], "fa": ["\u06a9\u0627\u0631\u06cc\u06a9\u0627\u062a\u0648\u0631"], "es": ["caricatura"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "karikatur", "primary": true}, "karikaturi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Desegni ies viza\u011don per karikaturo.", "translations": {"fa": ["\u06a9\u0627\u0631\u06cc\u06a9\u0627\u062a\u0648\u0631 (\u06a9\u0633\u06cc \u0631\u0627) \u06a9\u0634\u06cc\u062f\u0646"], "fr": ["caricaturer"], "en": ["caricature"], "nl": ["karikaturiseren"], "de": ["karikieren"], "hu": ["karik\u00edroz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "karikatur", "primary": false}, "sin glori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malmodeste la\u016ddi sin mem.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0445\u0432\u0430\u043b\u044f\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["se glorifier", "s'enorgueillir", "se targuer"], "nl": ["pochen"], "pt": ["ufanar-se"], "ru": ["\u0445\u0432\u0430\u043b\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u043e\u0445\u0432\u0430\u043b\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043a\u0438\u0447\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "hu": ["dicsekszik"]}, "examples": [["kiu nenion valoras, plej multe sin gloras", "Proverbaro esperanta"], ["sin glori pro sia ri\u0109eco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "glor", "primary": false}, "omo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezurunuo de rezistanco en la Internacia Sistemo de unuoj; simb. \u03a9.", "translations": {"be": ["\u043e\u043c"], "fr": ["ohm"], "nl": ["ohm"], "pt": ["ohm"], "ru": ["\u043e\u043c"], "de": ["Ohm"], "it": ["ohm (unit\u00e0 di misura)"], "hu": ["ohm"], "sv": ["ohm"], "pl": ["om"]}, "examples": [["unu omo egalas al la rezistanco de kondukilo, kiu tralasas kurenton de unu ampero sub tensio de unu volto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "Om", "primary": false}, "malgranda \u0109impanzo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La pli malgranda specio el tiu genro (Pan paniscus).", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0440\u043b\u0438\u043a\u043e\u0432\u044b\u0439 \u0448\u0438\u043c\u043f\u0430\u043d\u0437\u0435", "\u0431\u043e\u043d\u043e\u0431\u043e"], "fr": ["chimpanz\u00e9 nain", "bonobo"], "en": ["dwarf chimpanzee"], "nl": ["dwergchimpansee", "bonobo"], "de": ["Zwergschimpanse", "Bonobo"], "it": ["bonobo"], "hu": ["t\u00f6rpe csimp\u00e1nz", "bonob\u00f3"], "pl": ["szympans kar\u0142owaty"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109impanz", "primary": false}, "karto\u0109filma kasedo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kasedo por karto\u0109filmoj, \u015dargebla ordinare e\u0109 \u0109e taglumo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kased", "primary": false}, "aromherbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Herbo uzata por aromigi pladojn.", "translations": {"fr": ["aromate", "herbe aromatique"], "en": ["aromatic herb"], "nl": ["aromatisch kruid", "welriekend kruid"], "de": ["aromatische Kr\u00e4uter"], "hu": ["illatos f\u0171szer"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arom", "primary": false}, "nektaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dol\u0109a suko eligita de floroj, el kiu la abeloj faras mielon.", "translations": {"be": ["\u043d\u044d\u043a\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["nectar"], "en": ["nectar"], "nl": ["nectar"], "pt": ["n\u00e9ctar"], "el": ["\u03bd\u03ad\u03ba\u03c4\u03b1\u03c1"], "de": ["Nektar"], "hu": ["nekt\u00e1r"], "fa": ["\u0634\u0647\u062f", "\u0646\u0648\u0634"], "es": ["n\u00e9ctar"], "ru": ["\u043d\u0435\u043a\u0442\u0430\u0440"], "pl": ["nektar"]}, "examples": [["same kiel abelo kolektas la nektaron kaj forflugas sen difekti la floron, koloron, nek odoron, tiel la sa\u011dulo iru tra vila\u011do", "trad. T. T. Anuruddha, La Vojo al Nirvano a\u016d la Dhammapado, 4:49, B\u1ed3-T\u00e1t-Csoma-Instituto por Budhologio, 1973"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En la antikva greka mitaro, trinka\u0135o de la olimpaj dioj.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Tre bongusta trinka\u0135o.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nektar", "primary": true}, "ovoflav(a\u0135)o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Flava nutra parto de ovo.", "translations": {"be": ["\u0436\u0430\u045e\u0442\u043e\u043a"], "fr": ["jaune d'\u0153uf"], "en": ["yolk"], "nl": ["eigeel"], "ru": ["\u0436\u0435\u043b\u0442\u043e\u043a"], "de": ["Eigelb"], "tr": ["yumurta sar\u0131s\u0131"], "sv": ["\u00e4ggula"], "hu": ["toj\u00e1ss\u00e1rg\u00e1ja"], "es": ["yema"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flav", "primary": false}, "elcento": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Oni tre ofte povas uzi indiferente kaj elcento kaj pocento. Oni tamen preferu la vorton elcento, kiam oni precipe atentas la apartigon de la elcenta nombro kaj de la tuta\u0135o."], "primary definition": "Valoro a\u016d taksado difinita rilate al la nombro 100.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0446\u044d\u043d\u0442", "\u0430\u0434\u0441\u043e\u0442\u0430\u043a"], "fr": ["pourcent", "pourcentage"], "zh": ["\u767e\u5206\u6bd4 [b\u01ceif\u0113nb\u01d0]", "\u767e\u5206\u7387 [b\u01ceif\u0113nl\u01dc]", "\u767e\u5206\u6570", "tr. \u767e\u5206\u6578 [b\u01ceif\u0113nsh\u00f9]"], "de": ["Prozent"], "it": ["percento"], "hu": ["sz\u00e1zal\u00e9k"], "br": ["dregantad"], "es": ["porcentaje", "tanto por ciento"], "he": ["\u05d0\u05d7\u05d5\u05d6"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0446\u0435\u043d\u0442"], "nl": ["percent", "procent"], "pt": ["porcento"], "no": ["prosent"], "tr": ["y\u00fczde"], "sv": ["procent"], "sk": ["percento"], "ro": ["dob\u00e2nd\u0103", "procente"], "pl": ["odsetka"]}, "examples": [["la pinoj konsistigas 60 elcentojn de la tuta arbaro", null], ["la arbaroj apena\u016d kovras 4 elcentojn (centonojn) de la regna teritorio", null], ["li devis pagi 10 elcentojn de la kostoj", null], ["el la lernantoj nur malgranda elcento finas la studadon", null], ["20 elcentoj de la membroj estas kamparanoj", null], ["tiom granda elcento da originala\u0135oj ankora\u016d neniam estis atingata", null]], "subdefinitions": []}], "root": "cent", "primary": false}, "Burjatujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando tradicie prilo\u011data de la burjatoj, precipe la Burjata respubliko en la Ruslanda Federacio.", "translations": {"be": ["\u0411\u0443\u0440\u0430\u0446\u0456\u044f"], "en": ["Buryatia"], "nl": ["Burjati\u00eb"], "ru": ["\u0411\u0443\u0440\u044f\u0442\u0438\u044f"], "de": ["Burj\u00e4tien"], "hu": ["Burj\u00e1tf\u00f6ld"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "burjat", "primary": false}, "senrangulo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: De logika vidpunkto \u0109iu \u015dtupo de la hierarkio devus esti konsiderata kiel rango, sed en iuj okazoj oni kutimas diri, ke la plej malaltaj \u015dtupoj \u00abne estas rangoj \u00bb. Ekz-e, simpla soldato estas senrangulo, same kiel unuaklasa soldato, kiu tamen ricevis distingon lin apartigantan de la stato de simpla soldato. La vortoj rangulo kaj senrangulo bazi\u011das sur tiaj kutimoj."], "primary definition": "Iu, havanta la plej bazan rangon en hierarkio, precipe militista.", "translations": {"fr": ["non-grad\u00e9 (subst.)", "sans-grade"]}, "examples": [["oni ne povas degradi lin, \u0109ar li estas senrangulo", "J. Rejt\u0151 trad L. Bal\u00e1zs La nevidebla legio http://verkoj.fw.hu/06.htm"]], "subdefinitions": []}], "root": "rang", "primary": false}, "lanterno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de skatolo kun travidaj flankoj, en kiun oni metas kandelon a\u016d alian lumilon, por \u011din \u015dirmi kontra\u016d vento.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0445\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["lanterne"], "en": ["lantern"], "nl": ["lantaarn"], "pt": ["lanterna"], "el": ["\u03c6\u03b1\u03bd\u03ac\u03c1\u03b9"], "de": ["Laterne"], "sv": ["lykta"], "hu": ["l\u00e1mpa", "l\u00e1mp\u00e1s"], "fa": ["\u0641\u0627\u0646\u0648\u0633"], "br": ["letern"], "ru": ["\u0444\u043e\u043d\u0430\u0440\u044c"]}, "examples": [["lanterna kolono", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "lantern", "primary": true}, "venena": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Enhavanta venenon.", "translations": {"el": ["\u03b4\u03b7\u03bb\u03b7\u03c4\u03b7\u03c1\u03b9\u03ce\u03b4\u03b7\u03c2"], "fr": ["toxique", "v\u00e9n\u00e9neux", "venimeux"], "en": ["poisonous"], "nl": ["giftig"], "pt": ["venenoso"], "ru": ["\u044f\u0434\u043e\u0432\u0438\u0442\u044b\u0439"], "ca": ["verin\u00f3s"], "de": ["giftig"], "hu": ["m\u00e9rgez\u0151", "m\u00e9rges"], "sk": ["jedovat\u00fd"], "fa": ["\u0632\u0647\u0631\u0622\u06af\u06cc\u0646", "\u0633\u0645\u06cc"], "be": ["\u044f\u0434\u0430\u0432\u0456\u0442\u044b", "\u0430\u0442\u0440\u0443\u0442\u043d\u044b"], "es": ["venenoso"]}, "examples": [["venena besto, vegeta\u0135o", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Dan\u011dera kiel veneno.", "translations": {}, "examples": [["li estas tre venena kontra\u016d mi", "Z"], ["venenaj paroloj", "Z"], ["venena influo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "venen", "primary": false}, "\u0109emizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maldika sur- a\u016d subvesto kovranta la trunkon, parte a\u016d tute la brakojn.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0448\u0443\u043b\u044f"], "fr": ["chemise"], "bg": ["\u0440\u0438\u0437\u0430"], "nl": ["hemd"], "pt": ["camisa"], "el": ["\u03c0\u03bf\u03c5\u03ba\u03ac\u03bc\u03b9\u03c3\u03bf", "\u03c5\u03c0\u03bf\u03ba\u03ac\u03bc\u03b9\u03c3\u03bf"], "de": ["Hemd"], "tr": ["g\u00f6mlek"], "it": ["camicia"], "en": ["shirt"], "es": ["camisa"], "cs": ["ko\u0161ile"], "ru": ["\u0440\u0443\u0431\u0430\u0445\u0430", "\u0440\u0443\u0431\u0430\u0448\u043a\u0430", "\u0441\u043e\u0440\u043e\u0447\u043a\u0430"], "pl": ["koszula"], "he": ["\u05d7\u05d5\u05dc\u05e6\u05d4"]}, "examples": [["la sud-tirolano iras kun malbutonumita \u0109emizo kaj kun tibeta \u0109eneto \u0109irka\u016d la kolo", "Evgeni Georgiev: Reinhold Messner - Alpisto, revanto, e\u016dropa deputito , Monatojaro 2002a, numero 8a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109emiz", "primary": true}, "bibliografio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Listo de dokumentoj konsultitaj por verki ion a\u016d pri sama temo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0456\u0431\u043b\u0456\u044f\u0433\u0440\u0430\u0444\u0456\u044f"], "fr": ["bibliographie"], "en": ["bibliography"], "ru": ["\u0431\u0438\u0431\u043b\u0438\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u044f"], "de": ["Bibliografie"], "hu": ["bibliogr\u00e1fia"], "sk": ["bibliografia"], "fa": ["\u06a9\u062a\u0627\u0628\u0646\u0627\u0645\u0647"], "es": ["bibliograf\u00eda"], "pl": ["bibliografia"]}, "examples": [["ja neniu bibliografio estas kompleta", "Paul Peeraerts: Kiu sekvos? (William Auld kaj E. G. Evans, Bibliografio de tradukoj el la angla lingvo), Monatojaro 1996a, numero 6a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bibliografi", "primary": true}, "veneni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Enigi venenon.", "translations": {"be": ["\u0430\u0442\u0440\u0443\u0446\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["empoisonner"], "en": ["poison"], "nl": ["vergiftigen"], "pt": ["envenenar"], "el": ["\u03b4\u03b7\u03bb\u03b7\u03c4\u03b7\u03c1\u03b9\u03ac\u03b6\u03c9"], "ca": ["enverinar"], "de": ["vergiften"], "hu": ["m\u00e9rgez", "megm\u00e9rgez"], "sk": ["otr\u00e1vi\u0165"], "fa": ["\u0632\u0647\u0631\u0622\u0644\u0648\u062f \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0645\u0633\u0645\u0648\u0645 \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "ru": ["\u043e\u0442\u0440\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c"], "es": ["envenenar"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mortigi per efiko de veneno.", "translations": {}, "examples": [["veneni rabian hundon", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Venenon miksi en ion.", "translations": {}, "examples": [["mi venenus la oceanon, por ke ili trinku morton el \u0109iuj fontoj", "Z"], ["la vino venenita", "Z"], ["spirveneni", null]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Malagrabligi, malfeli\u0109igi.", "translations": {}, "examples": [["donacon reprenu kaj mian vivon ne venenu", "Z"], ["tiu penso venenas al mi la vivon", "Z"], ["vi venenas mian maljunecon", "B"], ["veneni la plezuron, \u011duadon", null], ["polvo venenas la spiradon", "B"], ["venenitaj \u011dojoj", "Z"], ["la interregnaj rilatoj estas venenataj de la problemo de la naciecoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "venen", "primary": false}, "veneno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malutila substanco, tute a\u016d parte detruanta la funkciojn de la vivo.", "translations": {"el": ["\u03b4\u03b7\u03bb\u03b7\u03c4\u03ae\u03c1\u03b9\u03bf"], "fr": ["poison (subst.)", "venin"], "bg": ["\u043e\u0442\u0440\u043e\u0432\u0430"], "nl": ["vergif"], "pt": ["veneno"], "be": ["\u044f\u0434", "\u0430\u0442\u0440\u0443\u0442\u0430"], "ca": ["ver\u00ed"], "de": ["Gift"], "tr": ["zehir"], "hu": ["m\u00e9reg"], "sk": ["jed"], "fa": ["\u0632\u0647\u0631", "\u0633\u064e\u0645"], "en": ["poison"], "ru": ["\u044f\u0434", "\u043e\u0442\u0440\u0430\u0432\u0430"], "es": ["veneno"]}, "examples": [["fosforo estas mortiga veneno", "Z"], ["la veneno de vipuro, araneo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "venen", "primary": true}, "interesa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interesanta.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0442\u0435\u0440\u0435\u0441\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["int\u00e9ressant"], "nl": ["interessant"], "pt": ["interessante"], "de": ["interessant"], "hu": ["\u00e9rdekes"], "es": ["interesante"], "cs": ["zaj\u00edmav\u00fd"], "pl": ["interesuj\u0105cy", "ciekawy", "zajmuj\u0105cy"]}, "examples": [["interesa romano", null], ["propono interesa por la industrio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "interes", "primary": false}, "uzanco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tradicio, agmaniero kutima kaj normala en iu homgrupo.", "translations": {"fi": ["k\u00e4yt\u00e4nne", "menettelytapa"], "fr": ["us (coutumes)", "usages (coutumes)"], "pl": ["obyczaj", "zwyczaj", "praktyka"], "it": ["usanza (abitudine)", "costume (usanza)"], "pt": ["usan\u00e7a", "costume velho", "h\u00e1bito tradicional", "praxe", "uso freq\u00fcente"]}, "examples": [["li agis tute la\u016d spirito de la tiamaj komercaj kaj maraj uzancoj", "Milito kontra\u016d salamandr, libro 3a, 1, \u00abMasakro sur Kokosa Insularo\u00bb"], ["demokratiaj reformoj forbalaas koruptajn uzancojn", "\u011cangalo, Vangaria Maathai, Nobel-premiita pri Paco 2004, 2004-11-04"]], "subdefinitions": []}], "root": "uzanc", "primary": true}, "sporada": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tute malofta, dissemita, renkontebla nur dise.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u0440\u0430\u0434\u044b\u0447\u043d\u044b", "\u043d\u0435\u0440\u044d\u0433\u0443\u043b\u044f\u0440\u043d\u044b"], "fr": ["sporadique"], "bg": ["\u0441\u043f\u043e\u0440\u0430\u0434\u0438\u0447\u0435\u043d"], "nl": ["sporadisch"], "ru": ["\u0441\u043f\u043e\u0440\u0430\u0434\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u043d\u0435\u0440\u0435\u0433\u0443\u043b\u044f\u0440\u043d\u044b\u0439"], "de": ["sporadisch"], "sv": ["sporadisk"], "hu": ["sz\u00f3rv\u00e1nyos", "esetenk\u00e9nti"], "en": ["sporadic"]}, "examples": [["\u011dis nun tiu tasko estis nur sporade plenumita", null], ["strikoj sporade okazis en la distrikto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sporad", "primary": true}, "malmendi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nuligi mendon.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0430\u0441\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c \u0437\u0430\u043a\u0430\u0437"], "bg": ["\u0430\u043d\u0443\u043b\u0438\u0440\u0430\u043d\u0435"], "nl": ["afbestellen"], "ru": ["\u043e\u0442\u043c\u0435\u043d\u0438\u0442\u044c \u0437\u0430\u043a\u0430\u0437"], "de": ["abbestellen", "stornieren"], "hu": ["visszamond (megrendel\u00e9st)", "lemond (megrendel\u00e9st)"], "fa": ["\u0633\u0641\u0627\u0631\u0634 (\u0686\u06cc\u0632\u06cc \u0631\u0627) \u067e\u0633\u200c\u06af\u0631\u0641\u062a\u0646"], "en": ["cancel an order"]}, "examples": [["per la sama formularo vi povas anka\u016d mendi kaj malmendi diversajn servojn", null], ["lastahore mi devis malmendi pro malsano", null], ["pro neveno de la gasto ili malmendis la tagman\u011don en la restoracio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mend", "primary": false}, "intereso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de tio, kio", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0442\u0435\u0440\u0435\u0441"], "fr": ["int\u00e9r\u00eat (qu'on trouve \u00e0 qc ou qn)", "utilit\u00e9", "profit (qu'on trouve dans qc)", "avantage (qu'on trouve \u00e0 qc)", "penchant (pour qc ou qn)", "inclination (pour qc ou qn)", "go\u00fbt (pour qc ou qn)", "sympathie (pour qc ou qn)", "sollicitude", "attention (pour qc ou qn)"], "nl": ["belang", "belangstelling"], "pt": ["interesse"], "de": ["Interesse"], "es": ["inter\u00e9s"], "hu": ["\u00e9rdek", "\u00e9rdekel\u0151d\u00e9s", "\u00e9rdekelts\u00e9g"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "interesas.", "translations": {}, "examples": [["tiu libro havas grandan, neniun intereson", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "interesas.", "translations": {}, "examples": [["tio estas sen intereso por mia decido", null], [", kiu povas havi intereson por la homaranoj", "Homoarnismo"], ["en kiu povus esti publikigataj tiuj verkoj, kiuj havas egalan intereson por \u0109iuj popoloj", "Fundamento de EsperantoDeklaracio"], ["\u0109u plu vivi, a\u016d \u0109u morti tuj? kio estas preferinda, kiam la vivo perdis \u0109ian intereson?", "Lasu min paroli plu! Revenis amo, feli\u0109u ni!"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Sento de tiu, kiu estas", "translations": {"pl": ["zainteresowanie", "zaciekawienie"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "interesata.", "translations": {}, "examples": [["la leganto trovos fortan intereson pri tiu romano", null], ["renkonti grandan intereson", null], ["li sukcesis ligi la intereson de la lernantoj", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "interesata.", "translations": {}, "examples": [["la tuta esperantistaro havas grandan intereson pri la oficiala enkonduko de \u011dia lingvo en lernejoj", null], ["la persona intereso tro ofte kondukas la homojn", "Z"], ["ne ekzistas kareso sen intereso", "Proverbaro esperanta"], ["al mi pli pla\u0109as, ke oni estas kompleza por mi el la pura koro kaj ne pro intereso", "La Revizo4"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "interesata.", "translations": {}, "examples": [["mia konsilo estas nur pro intereso al via sano", null], ["mi havas grandan intereson al, por tiu familio", null], ["tio vekis en mi intereson por la malliberulo", "Fabeloj, volumo 3 Kion rakontis la kvara muso"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Tio, kio interesas.", "translations": {"pl": ["interes"]}, "examples": [["la intereso de la mondo estas havi unu helpan lingvon, ne du a\u016d tri", null], ["tion postulas la intereso de la afero", "Z"], ["ili devis batali por siaj subpremantoj kontra\u016d la interesoj de sia propra nacio", null], ["en la intereso de la Aziaj popoloj", null], ["mi devas gardi miajn monajn kaj moralajn interesojn", null], ["servi la interesojn de sia klaso", null], ["tiaj proletoj estas \u0109iam pretaj perfidi la interesojn de sia klaso", "Vortoj de k-do LantiKio estas bur\u011do?"], ["pro konkurantaj interesoj ili trovi\u011dadis en konstanta malpaco", "Z"], ["la intermiksadon de la interesoj de lando kun la interesoj de tiu a\u016d alia gento, lingvo a\u016d religio mi rigardas kiel resta\u0135on de la tempoj barbaraj", "Originala Verka\u00a7 III-6 (Homaranismo)"], ["mi estas industriisto, devigata gardi miajn interesojn", "Marta"], ["posedi grandajn interesojn en societo, entrepreno", null], ["tiu oficisto havas intereson en la profitoj", null], ["mi havas intereson zorgi pri la profitoj de la firmo", "Z"], ["li defendas la interesojn de usona kapitalo", null], ["en via propra intereso atentu tiun averton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "interes", "primary": false}, "malvolvi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Demeti ion volvitan.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u0433\u043e\u0440\u0442\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u043a\u0440\u0443\u0447\u0432\u0430\u0446\u044c"], "hu": ["kibont", "kig\u00f6ngy\u00f6l", "lefejt", "leteker"], "nl": ["afwikkelen"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0432\u0435\u0440\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u043c\u043e\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0432\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["malvolvi tukon de la kapo", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Elvolvi 2.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u044c\u0432\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "volv", "primary": false}, "tino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda nekovrita kuvo el ligno.", "translations": {"be": ["\u0447\u043e\u043f", "\u043a\u0430\u0434\u043a\u0430", "\u043a\u0430\u0434\u0437\u044c", "\u0431\u0430\u043b\u0435\u044f", "\u0431\u043e\u0434\u043d\u044f", "\u0446\u044d\u0431\u0430\u0440", "\u043a\u0443\u0431\u0435\u043b"], "nl": ["tob", "tobbe", "trog"], "pt": ["tina"], "ru": ["\u0447\u0430\u043d", "\u0431\u0430\u0434\u044c\u044f", "\u043b\u043e\u0445\u0430\u043d\u044c", "\u0443\u0448\u0430\u0442", "\u043a\u0430\u0434\u043a\u0430"], "de": ["K\u00fcbel", "Trog", "Tonne"], "pl": ["ceber", "kad\u017a", "szaflik"], "hu": ["d\u00e9zsa", "sajt\u00e1r", "\u00fcl\u0151k\u00e1d"]}, "examples": [["tino kun akvo", "Z"], ["lesivtino, vintino", null], ["la premejoj estas plenaj kaj la tinoj tropleni\u011dis", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0442\u0443\u043d\u0435\u0446"], "hu": ["tonhal"], "pt": ["atum"], "ru": ["\u0442\u0443\u043d\u0435\u0446"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tin", "primary": true}, "puto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Profunda truo, fosita en tero, por tiri el \u011di akvon, kiu tien kolekti\u011das pro subtera fonto a\u016d trasorbi\u011do.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u043e\u0434\u0435\u0446"], "fr": ["puit"], "en": ["well"], "nl": ["put", "bron", "waterput"], "pt": ["po\u00e7o"], "be": ["\u043a\u0430\u043b\u043e\u0434\u0437\u0435\u0436", "\u0441\u0442\u0443\u0434\u043d\u044f"], "de": ["Brunnen"], "sv": ["brunn"], "hu": ["k\u00fat"], "es": ["pozo"]}, "examples": [["kiam pasanto jam trinkis, li la puton insultas", "Proverbaro esperanta"], ["ne kra\u0109u en puton, \u0109ar vi trinki bezonos", "Proverbaro esperanta"], ["la puton fermu prudente anta\u016d la akcidento", null]], "subdefinitions": []}], "root": "put", "primary": true}, "basio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio de sapotacoj (Diploknema).", "translations": {"de": ["Butterbaum"], "en": ["butter tree (of Nepal)"], "pl": ["mas\u0142osz"], "hu": ["indiai vajfa", "ken\u0151csfa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "basi", "primary": true}, "distrikto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Precize limita teritorio havanta apartan administran unuecon.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0451\u043d", "\u0430\u043a\u0440\u0443\u0433\u0430", "\u0443\u0447\u0430\u0441\u0442\u0430\u043a"], "fr": ["district"], "en": ["district"], "nl": ["district"], "pt": ["distrito"], "ru": ["\u043e\u043a\u0440\u0443\u0433", "\u0443\u0447\u0430\u0441\u0442\u043e\u043a", "\u0440\u0430\u0439\u043e\u043d"], "de": ["Bezirk", "Distrikt"], "hu": ["ker\u00fclet (v\u00e1rosnegyed)"], "fa": ["\u0628\u062e\u0634", "\u0646\u0627\u062d\u06cc\u0647"], "es": ["distrito"], "pl": ["obw\u00f3d", "powiat", "dystrykt", "okr\u0119g", "hufiec (w harcerstwie)"]}, "examples": [["konvencia nomo por indiki la tutan distrikton de Tokio kaj kelkaj najbaraj gubernioj", "Enciklopedieto japanaartikolo \u00abkant\u00f4\u00bb, p. 87a"], ["komisaro de la administra distrikto [...] Ekvatoro, teritorio 12 fojojn pli granda ol Belgio", "Wim M. A. De Smet: Anta\u016d cent jaroj, Monato jaro 1998a, numero 5a, p. 25a"], ["Bolcman-strateto, 9a distrikto", "Walter Klag: Bariloj kontra\u016d bomboj, Monato jaro 1999a, numero 3a, p. 7a"], ["pluraj albanoj sekve opiniis, ke Kosovo estas nur iu distrikto a\u016d granda vila\u011do, kaj ne vasta lando", "Bardhyl Selimi: Voja\u011dimpresoj, somero 2000 , Monatojaro 2001a, numero 1a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "distrikt", "primary": true}, "duflanka duopolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Samtempa ekzisto de duopolo kaj duopsonio.", "translations": {"be": ["\u0434\u0432\u0443\u0445\u0431\u0430\u043a\u043e\u0432\u0430\u044f \u0434\u0443\u0430\u043f\u043e\u043b\u0456\u044f"], "hu": ["k\u00e9toldal\u00fa duop\u00f3lium"], "de": ["bilaterales Duopol"], "ru": ["\u0434\u0432\u0443\u0441\u0442\u043e\u0440\u043e\u043d\u043d\u044f\u044f \u0434\u0443\u043e\u043f\u043e\u043b\u0438\u044f"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "duopol", "primary": false}, "azule\u0125o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fajenco surpentrita kaj kovrita de diafana glazuro, uzata sur muro a\u016d planko kiel kahela tega\u0135o.", "translations": {"fr": ["azulejo"], "en": ["glazed tile"], "nl": ["azulejo", "siertegel"], "ca": ["rajola"], "de": ["Azulejo", "bunt bemalte und glasifizierte Keramikfliesen"], "es": ["azulejo"], "hu": ["azulejos"]}, "examples": [["li igis instali kahelojn sur la ban\u0109ambran plankon kaj azule\u0125ojn sur la muroj", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"], ["kastildevena vorto en esperanto estas \u00abazule\u0125o\u00bb", "A. Martins, \u0124oj denove, soc.culture.esperanto, 1997-09-14"]], "subdefinitions": []}], "root": "azule\u0125", "primary": true}, "surgrundi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tu\u015di la grundon, ekripozi sur \u011di.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0437\u0435\u043c\u043b\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["atterrir", "se poser (sur le sol)"], "it": ["atterrare"]}, "examples": [["la balono surgrundi\u011das", "Doroteo kaj la Sor\u0109isto en Oz, \u00abla alveno de la sor\u0109isto\u00bb"]], "subdefinitions": []}], "root": "grund", "primary": false}, "diatezo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Emo de la organismo al ofta samspeca malsani\u011do.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u044f\u0442\u044d\u0437"], "fr": ["diath\u00e8se (m\u00e9d.)"], "pt": ["di\u00e1tese"], "ru": ["\u0434\u0438\u0430\u0442\u0435\u0437"], "ca": ["di\u00e0tesi"], "de": ["Diathese", "Neigung", "Anlage"], "hu": ["hajlam", "alkat (diat\u00e9zis)", "diat\u00e9zis"], "es": ["di\u00e1tesis"], "pl": ["diateza", "skaza (konstytucjonalna)", "konstytucja patologiczna", "sk\u0142onno\u015b\u0107 do zachorowa\u0144", "podatno\u015b\u0107 na zachorowania"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "diatez", "primary": true}, "bogepatroj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La Patro kaj la patrino de edzo a\u016d edzino.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u0451\u043a\u043e\u0440 \u0438 \u0441\u0432\u0435\u043a\u0440\u043e\u0432\u044c (la gepatroj de la edzo)", "\u0442\u0435\u0441\u0442\u044c \u0438 \u0442\u0451\u0449\u0430 (la gepatroj de la edzino)"], "fr": ["beau-parents (beau-p\u00e8re et belle-m\u00e8re)"], "en": ["in-laws"], "nl": ["schoonouders"], "no": ["svigerforeldre", "svigers"], "de": ["Schwiegereltern"], "hu": ["ap\u00f3s\u00e9k", "any\u00f3s\u00e9k"], "br": ["tud-kaer"], "pl": ["te\u015bciowie"]}, "examples": [["la bogepatroj \u0109iutage trovis mankon kaj kaptis makulon inter la aliaj na\u016d filinoj", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 54a, p. 213a"]], "subdefinitions": []}], "root": "patr", "primary": false}, "mariskarabo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Koleoptero, kun duonsfera korpo kaj beletaj rondaj makuletoj sur \u011dia kiraso, nutrantanta sin de afidoj, genro el familio skarabedoj (Coccinella).", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u043e\u045e\u043a\u0430-\u0431\u0430\u0433\u043e\u045e\u043a\u0430"], "fr": ["coccinelle"], "en": ["ladybird", "ladybird beetle", "lady beetle", "ladybug"], "nl": ["lieveheersbeestje"], "ru": ["\u0431\u043e\u0436\u044c\u044f \u043a\u043e\u0440\u043e\u0432\u043a\u0430"], "de": ["Marienk\u00e4fer (Gattung)"], "hu": ["katicabog\u00e1r"], "br": ["buoc'h-Doue", "c'hwilig-Doue", "yarig-Doue"]}, "examples": [["mariskarabo / tra inter herba valo / glite rapidas", "Vastalto, Mariskarabo, 2006-04-08"]], "subdefinitions": []}], "root": "skarab", "primary": false}, "paguredoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo dekpiedaj krustuloj (Paguridae), vivantaj en malplenaj konkoj.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u043a\u0456-\u043f\u0443\u0441\u0442\u044d\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a\u0456 (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "nl": ["heremietkreeften"], "pt": ["pagur\u00eddeos"], "ru": ["\u0440\u0430\u043a\u0438-\u043e\u0442\u0448\u0435\u043b\u044c\u043d\u0438\u043a\u0438 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Meereseinsiedlerkrebse"], "hu": ["remeter\u00e1kok (csal\u00e1d)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pagured", "primary": true}, "kantiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pia edifa kanto.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u043c\u043d (\u0446\u0430\u0440\u043a\u043e\u045e\u043d\u044b)"], "fr": ["cantique"], "nl": ["kerklied", "loflied"], "ru": ["\u0433\u0438\u043c\u043d (\u0446\u0435\u0440\u043a\u043e\u0432\u043d\u044b\u0439)"], "ca": ["c\u00e0ntic"], "de": ["Loblied"], "it": ["cantico"], "hu": ["egyh\u00e1zi \u00e9nek"], "es": ["c\u00e1ntico"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kantik", "primary": true}, "he\u011danto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono kiu faras he\u011dadon.", "translations": {"be": ["\u0445\u044d\u0434\u0436\u044d\u0440"], "de": ["Absicherer", "Hedger"], "en": ["hedger"], "hu": ["fedezeti \u00fcgyletk\u00f6t\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "he\u011d", "primary": false}, "krimscienco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Studado de krimoj, krimantoj, iliaj rilatoj al socio, medio, le\u011daro.", "translations": {"fr": ["criminologie"], "nl": ["criminologie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "krim", "primary": false}, "atakema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Batalema, spitema.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u044f\u045e\u043d\u0456\u0447\u044b"], "fr": ["agressif", "querelleur"], "en": ["belligerent", "bellicose", "pugnacious", "aggressive"], "nl": ["aggressief"], "ru": ["\u0432\u043e\u0438\u043d\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["angriffslustig"], "hu": ["t\u00e1mad\u00f3kedv\u0171"], "sk": ["\u00fato\u010dn\u00fd"], "he": ["\u05ea\u05d5\u05e7\u05e4\u05e0\u05d9", "\u05ea\u05d5\u05e7\u05e3", "\u05dc\u05d5\u05d7\u05de\u05e0\u05d9", "\u05ea\u05e7\u05d9\u05e3"]}, "examples": [["atakema humoro", null], ["la atakemo de la vento", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "atak", "primary": false}, "Karlore\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Urbo en la belga provinco Henegovio, \u0109e la bordo de la rivero Sambro (4\u00b029'E, 50\u00b025'N).", "translations": {"be": ["\u0428\u0430\u0440\u043b\u0435\u0440\u0443\u0430"], "fr": ["Charleroi"], "nl": ["Charleroi"], "pt": ["Charleroi"], "ru": ["\u0428\u0430\u0440\u043b\u0435\u0440\u0443\u0430"], "de": ["Charleroi"], "hu": ["Charleroi"], "es": ["Charleroy"]}, "examples": [["Karlore\u011da Grupo Esperantista (KGE) estas unu el la plej malnovaj Esperanto-grupoj de Valonujo.", null]], "subdefinitions": []}], "root": "Karlore\u011d", "primary": true}, "la\u016dliniigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ordigi la\u016d linioj.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0440\u0430\u045e\u043d\u044f\u0446\u044c \u0443 \u043b\u0456\u043d\u0456\u044e", "\u0432\u044b\u0441\u0442\u0440\u0430\u0456\u0446\u044c \u0443 \u043b\u0456\u043d\u0456\u044e"], "fr": ["aligner"], "en": ["align", "line up"], "nl": ["aligneren"], "ru": ["\u0432\u044b\u0440\u043e\u0432\u043d\u044f\u0442\u044c \u0432 \u043b\u0438\u043d\u0438\u044e", "\u0432\u044b\u0441\u0442\u0440\u043e\u0438\u0442\u044c \u0432 \u043b\u0438\u043d\u0438\u044e"], "es": ["alinear"], "hu": ["sorba rendez", "sorba igaz\u00edt"]}, "examples": [["la\u016dliniigi monerojn sur la tablo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lini", "primary": false}, "gastiganto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu akceptas hejmen gaston.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0441\u043f\u0430\u0434\u0430\u0440"], "fr": ["h\u00f4te (qui re\u00e7oit)", "h\u00e9bergeur (h\u00f4te)"], "bg": ["\u0434\u043e\u043c\u0430\u043a\u0438\u043d"], "nl": ["gastheer"], "pt": ["h\u00f3spede (que recebe)"], "ru": ["\u0445\u043e\u0437\u044f\u0438\u043d (\u043f\u0440\u0438\u043d\u0438\u043c\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439 \u0433\u043e\u0441\u0442\u0435\u0439)"], "de": ["Gastgeber"], "tr": ["ev sahibi(misafiri a\u011f\u0131rlayan)"], "sv": ["v\u00e4rd"], "hu": ["vend\u00e9gl\u00e1t\u00f3"], "fa": ["\u0645\u06cc\u0632\u0628\u0627\u0646"], "os": ["\u0444\u044b\u0441\u044b\u043c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gast", "primary": false}, "skabiozo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio dipsakacoj (Scabiosa), ornama planto.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u0430\u0431\u0438\u043e\u0437\u0430"], "de": ["Skabiose"], "nl": ["scabiosa"], "hu": ["\u00f6rd\u00f6gszem"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skabioz", "primary": true}, "solidara": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Akceptinta prirespondecon pri la \u015duldoj a\u016d agoj de alia persono.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043b\u0456\u0434\u0430\u0440\u043d\u044b"], "en": ["jointly responsible", "interdependent"], "nl": ["solidair"], "ru": ["\u0441\u043e\u043b\u0438\u0434\u0430\u0440\u043d\u044b\u0439"], "de": ["solidarisch"], "es": ["solidario, -a"], "hu": ["szolid\u00e1ris", "\u00f6sszetart\u00f3", "k\u00f6z\u00f6ss\u00e9get v\u00e1llal\u00f3"]}, "examples": [["tute liberigi la Esperantistojn de \u0109ia suspektebla solidareco kun miaj privataj politikaj kaj religiaj konvinkoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Interdependa tiamaniere, ke profito a\u016d malprofito feli\u0109o a\u016d malfeli\u0109o estas komuna al \u0109iuj interesatoj; komunsorta.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "solidar", "primary": true}, "te\u0125nokrato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu regas a\u016d administras fidante fakulojn, te\u0125nokratisme.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0435\u0445\u043d\u043e\u043a\u0440\u0430\u0442"], "fr": ["technocrate"], "nl": ["technocraat"], "pt": ["tecnocrata"], "pl": ["technokrata"], "hu": ["technokrata"]}, "examples": [["kiel multaj aliaj aferoj de sana prudento, \u011di perdigis \u0109e la modernaj te\u0125nokratoj", "Roland, Falantaj konstrua\u0135oj..., komentoj, raporto.info, 2006-01-29"]], "subdefinitions": []}], "root": "te\u0125nokrat", "primary": true}, "iniciatoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0456\u0446\u044b\u044f\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["initiateur (promoteur)", "pionnier (initiateur)", "auteur (initiateur)", "cr\u00e9ateur (initiateur)", "promoteur (initiateur)"], "en": ["initiator"], "nl": ["iniatiefnemer"], "pt": ["iniciador"], "ru": ["\u0438\u043d\u0438\u0446\u0438\u0430\u0442\u043e\u0440"], "de": ["Initiator", "Ansto\u00dfgeber", "Urheber"], "hu": ["kezdem\u00e9nyez\u0151"]}, "examples": [["la iniciatoroj de la Esperanta afero eble ne \u011disvivos \u011dis tiu tempo, kiam fari\u011dos videblaj la fruktoj de ilia agado", "Esenco kaj Estonte"]], "subdefinitions": []}], "root": "iniciator", "primary": true}, "kreskanta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiu kreskas.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u0443\u0449\u0438\u0439"], "fr": ["croissant (qui grandit)"], "it": ["crescente"], "pl": ["rosn\u0105cy"], "hu": ["n\u00f6vekv\u0151", "n\u00f6veked\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri bildigo f inter du ordaj aroj) Tia, ke la ordo konservi\u011das per \u011di.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0437\u0440\u0430\u0441\u0442\u0430\u044e\u0449\u0435\u0435 (\u043e\u0442\u043e\u0431\u0440\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "fr": ["(fonction) croissante"], "en": ["increasing (mapping)"], "de": ["wachsend (-e Abbildung)"], "hu": ["n\u00f6v\u0151 (lek\u00e9pez\u00e9s)"], "pl": ["(funkcja) rosn\u0105ca"]}, "examples": [["se f estas kreskanta kaj a \u2264 b, tiam f(a) \u2264 f(b)", null], ["strikte kreskanta bildigo", null], ["logaritmo estas kreskanta funkcio, sinuso ne estas", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kresk", "primary": false}, "hamstredoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo ron\u011duloj (Cricetidae).", "translations": {"be": ["\u0445\u0430\u043c\u044f\u043a\u0456 (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["cric\u00e9tid\u00e9s"], "nl": ["hamsters en woelmuizen (fam.)"], "pt": ["cricet\u00eddeos", "mur\u00eddeos"], "ru": ["\u0445\u043e\u043c\u044f\u043a\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b\u0435", "\u0445\u043e\u043c\u044f\u043a\u0438 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["W\u00fchler"], "it": ["criceti"], "hu": ["h\u00f6rcs\u00f6gf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hamstred", "primary": true}, "sperta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lerta procedo eltrovita per praktikado.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043f\u044b\u0442"], "fr": ["tour de main"], "es": ["pr\u00e1ctica"], "be": ["\u0434\u043e\u0441\u044c\u0432\u0435\u0434", "\u0441\u043f\u0440\u0430\u043a\u0442\u044b\u043a\u0430\u0432\u0430\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spert", "primary": false}, "subjunktivo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Verba modalo ne ekzistanta en Esperanto kaj montranta, ke iu propozicio dependas de alia kaj ke iu ago estas konceptata kiel dependa de alia ago, do kiel duba kaj necerta.", "translations": {"be": ["\u0443\u043c\u043e\u045e\u043d\u044b \u043b\u0430\u0434"], "fr": ["subjonctif"], "en": ["subjunctive"], "nl": ["subjunctief", "conjunctief", "aanvoegende wijs"], "ru": ["\u0441\u043e\u0441\u043b\u0430\u0433\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u043d\u0430\u043a\u043b\u043e\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Subjunktiv", "Konjunktiv"], "hu": ["k\u00f6t\u0151m\u00f3d", "coniunctivus"], "fa": ["\u0648\u062c\u0647 \u0627\u0644\u062a\u0632\u0627\u0645\u06cc"], "es": ["subjuntivo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "subjunktiv", "primary": true}, "dentrado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rado, kies rondo estas provizita per dentoj.", "translations": {"be": ["\u0437\u0443\u0431\u0447\u0430\u0441\u0442\u0430\u0435 \u043a\u043e\u043b\u0430"], "fr": ["roue dent\u00e9e"], "nl": ["tandrad"], "ru": ["\u0437\u0443\u0431\u0447\u0430\u0442\u043e\u0435 \u043a\u043e\u043b\u0435\u0441\u043e", "\u0448\u0435\u0441\u0442\u0435\u0440\u043d\u044f", "\u0448\u0435\u0441\u0442\u0435\u0440\u0451\u043d\u043a\u0430"], "de": ["Zahnrad"], "sv": ["kugghjul"], "hu": ["fogasker\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rad", "primary": false}, "vici\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Meti\u011di en la vicojn.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u043e\u044f\u0442\u044c \u0432 \u0440\u044f\u0434\u0443", "\u0432\u0441\u0442\u0430\u0442\u044c \u0432 \u0441\u0442\u0440\u043e\u0439"], "fr": ["s'aligner", "se ranger (se mettre en rangs)", "compter (parmi)", "figurer (parmi)"], "nl": ["z. in een rij scharen"], "pt": ["enfileirar-se"], "hu": ["sorba \u00e1ll", "besorol"]}, "examples": [["tiu pre\u011dejo vici\u011das inter la plej grandaj konstruoj en la mondo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vic", "primary": false}, "bankejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Butiko, \u011denerale dependa je granda banko, kiu plenumas financajn operaciojn por lokaj klientoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0434\u0437\u044f\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435 \u0431\u0430\u043d\u043a\u0443", "\u0444\u0456\u043b\u0456\u044f\u043b \u0431\u0430\u043d\u043a\u0443"], "fr": ["agence bancaire", "banque (agence)"], "en": ["bank branch"], "fa": ["\u0634\u0639\u0628\u0647\u0654 \u0628\u0627\u0646\u06a9"], "pl": ["bank", "oddzia\u0142 banku", "ekspozytura banku"], "hu": ["bankfi\u00f3k"]}, "examples": [["koleregaj argentinanoj bruligantaj kaj detruantaj la luksegajn internaciajn bankejojn", "Ro Sartor: Ploru pri Argentino!, Monatojaro 2002a, numero 2a, p. 8-9a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bank", "primary": false}, "konver\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Celi al sama punkto, kunveni.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0445\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["converger"], "en": ["converge"], "es": ["convergir"], "pt": ["convergir"], "pl": ["by\u0107 zbie\u017cnym", "zchodzi\u0107 si\u0119", "zbiega\u0107 si\u0119"], "hu": ["konverg\u00e1l", "\u00f6sszetart", "\u00f6sszefut"]}, "examples": [["la sunaj radioj, trapasinte konveksan lenson, konver\u011das al \u011dia fokuso", "Vortaro de Esperanto"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Ekzistas anka\u016d \u00abkunkuri\u00bb, samsenca, kiel atestas."], "primary definition": "(netransitiva) (parolante pri linioj) Havi komunan punkton.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0445\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f \u0432 \u043e\u0431\u0449\u0435\u0439 \u0442\u043e\u0447\u043a\u0435"], "fr": ["converger", "concourir (converger)"], "en": ["converge", "be concurrent"], "de": ["durch denselben Punkt gehen"], "hu": ["egy ponton \u00e1thalad\u00f3"], "pl": ["by\u0107 zbie\u017cnym", "zchodzi\u0107 si\u0119", "zbiega\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["\u0109iuj naskantoj de konuso konver\u011das \u0109e \u011dia vertico", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: La nocion oni \u011deneraligas por funkcioj kaj serioj. Tia p estas nomata limeso."], "primary definition": "(netransitiva) Senfina vico x1, x2,... konver\u011das al p se por ajna pozitiva reelo c ekzistas tia numero n, ke |p-xi| < c por \u0109iu i > n.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Kvankam la verbo enhavas ideon pri ago, \u011dia matematika uzo simple parolas pri eco de la koncerna vico. Oni diras sendistinge \u00abkonver\u011di\u00bb a\u016d \u00abesti konver\u011d(ant)a\u00bb."], "primary definition": "(netransitiva) (parolante pri vico a\u016d filtrilo super topologia spaco) Esti konver\u011da.", "translations": {"de": ["konvergieren"], "pl": ["by\u0107 zbie\u017cnym", "zchodzi\u0107 si\u0119", "zbiega\u0107 si\u0119", "d\u0105\u017cy\u0107 do"]}, "examples": [["la\u016ddifine \u0109iuj ko\u015diaj vicoj konver\u011das en kompleta spaco", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "diver\u011di.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konver\u011d", "primary": true}, "afganio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Monunuo de Afganujo. ISO-4217 simbolo: AFN.", "translations": {"fa": ["\u0627\u0641\u063a\u0627\u0646\u06cc (\u0648\u0627\u062d\u062f \u067e\u0648\u0644)"], "de": ["Afghani"], "pl": ["afgani"]}, "examples": [["1 afganio = 100 puloj", "La landoj de l' tero"]], "subdefinitions": []}], "root": "afgani", "primary": false}, "programo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016dtempa listo de farotaj aferoj, de taskoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0433\u0440\u0430\u043c\u0430"], "fr": ["programme"], "bg": ["\u043f\u0440\u043e\u0433\u0440\u0430\u043c\u0430"], "nl": ["programma"], "pt": ["programa"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0433\u0440\u0430\u043c\u043c\u0430"], "de": ["Programm"], "sv": ["program"], "vo": ["plogam"], "en": ["program"], "uk": ["\u043f\u0440\u043e\u0433\u0440\u0430\u043c\u0430"], "hu": ["m\u0171sor", "program"], "es": ["programa"]}, "examples": [["programo de koncerto", null], ["lernoprogramo", null], ["programo de kunveno", null], ["programo anoncanta la intencojn de politika partio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Priskribo de la agoj plenumotaj de komputilo, en programlingvo akceptata de tiu komputilo a\u016d en \u011dia ma\u015dinkodo.", "translations": {}, "examples": [["verki programon en C", null], ["traduki programon el C", null], ["bindi programon el moduloj", null], ["lan\u0109i, plenumi, ruli programon", null], ["aplika programo", null], ["ilprogramo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "program", "primary": true}, "programi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Verki programon kiu faru ion.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0433\u0440\u0430\u043c\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["programmer"], "bg": ["\u043f\u0440\u043e\u0433\u0440\u0430\u043c\u0438\u0440\u0430\u043c"], "nl": ["programmeren"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0433\u0440\u0430\u043c\u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["programmieren"], "sv": ["programmera"], "hu": ["programoz"], "en": ["program"], "es": ["programar"]}, "examples": [["programi sintaksan analizon, formorekonon", null], ["programi por (sub, en) Unikso en C", null], ["\u0109u tiu funkcio estas programita a\u016d realigita aparate?", null]], "subdefinitions": []}], "root": "program", "primary": false}, "intertempe": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inter du okaza\u0135oj, inter tiam kaj nun.", "translations": {"be": ["\u0442\u044b\u043c \u0447\u0430\u0441\u0430\u043c"], "fr": ["cependant (pendant ce temps)", "entretemps", "pendant ce temps"], "en": ["meanwhile"], "nl": ["ondertussen"], "ru": ["\u0442\u0435\u043c \u0432\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u0435\u043c"], "de": ["w\u00e4hrenddessen", "unterdessen", "derweilen", "derweil"], "it": ["nel frattempo"], "hu": ["ek\u00f6zben", "ezalatt", "ak\u00f6zben", "azalatt"], "ro": ["\u00eentre timp"], "pl": ["tymczasem", "w mi\u0119dzyczasie"]}, "examples": [["la muroj e\u0109 \u015dajnis fremdaj, nekonataj, \u0109ar intertempe oni riparis fundamente", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "temp", "primary": false}, "purismo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: PIV trudas al tiu vorto malaproban nuancon: \u00abTroa zorgado...\u00bb. Tamen tio neniel sekvas el la strukturo de la vorto, kaj estas ekzemplo de fremdlingva misinfluo, kiun vera puristo (kiel mi mem) malakceptas."], "primary definition": "Zorgado pri lingva pureco, pli vole prenanta vortojn kaj esprimojn el \u011dia provizo, ol depruntanta de aliaj lingvoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0443\u0440\u044b\u0437\u043c"], "fr": ["purisme"], "en": ["purism"], "nl": ["purisme"], "pt": ["purismo"], "ru": ["\u043f\u0443\u0440\u0438\u0437\u043c"], "ca": ["purisme"], "hu": ["purizmus"], "es": ["purismo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pur", "primary": false}, "flavulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo el flava raso.", "translations": {"be": ["\u0436\u0430\u045e\u0442\u0430\u0441\u043a\u0443\u0440\u044b"], "fr": ["jaune (asiatique)"], "en": ["yellow man"], "nl": ["geelhuid"], "ru": ["\u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u043a \u0436\u0451\u043b\u0442\u043e\u0439 \u0440\u0430\u0441\u044b", "\u0430\u0437\u0438\u0430\u0442"], "hu": ["s\u00e1rgab\u0151r\u0171 (ember)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Laboristo kontra\u016da al la klasbatala politiko.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0442\u0440\u0435\u0439\u043a\u0431\u0440\u0435\u0445\u0435\u0440"], "fr": ["jaune (briseur de gr\u00e8ve)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flav", "primary": false}, "dualismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Religia a\u016d filozofia sistemo, akceptanta du principojn por klarigi la ekziston de la universo, kiuj sin kontra\u016dbatalas eterne k estas nepre neakordigeblaj.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0443\u0430\u043b\u0438\u0437\u043c"], "fr": ["dualisme (phil., rel., pol.)"], "pt": ["dualismo"], "be": ["\u0434\u0443\u0430\u043b\u0456\u0437\u043c"], "de": ["Dualismus"], "pl": ["dualizm"], "hu": ["dualizmus"]}, "examples": [["la manih\u0125eismo estas religia dualismo", null], ["dualismo de la materio k de la spirito", null], ["la homo \u0109iam portas en si dualismon de tendencoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Politika sistemo, la\u016d kiu du sendependaj \u015dtatoj havas nur unu regnestron.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dualism", "primary": true}, "insulta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Celo de insultado.", "translations": {"fa": ["\u0622\u0645\u0627\u062c \u062f\u0634\u0646\u0627\u0645"], "fr": ["insult\u00e9 (objet d'insultes)", "objet d'insultes"], "hu": ["s\u00e9rteget\u00e9s t\u00e1rgya"]}, "examples": [["ni fari\u011dis mokata\u0135o kaj insulta\u0135o por niaj \u0109irka\u016dantoj", "La Malnova Testamento, Psalmaro 79:4"]], "subdefinitions": []}], "root": "insult", "primary": false}, "Rimano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Germanlingve: Bernhard Riemann, 1826-1866. Germana matematikisto.", "translations": {"be": ["\u0420\u044b\u043c\u0430\u043d"], "fr": ["Riemann"], "bg": ["\u0411\u0435\u0440\u043d\u0445\u0430\u0440\u0434 \u0420\u0438\u043c\u0430\u043d"], "nl": ["Bernhard Riemann"], "pt": ["Riemann"], "ru": ["\u0420\u0438\u043c\u0430\u043d"], "it": ["Riemann"], "hu": ["Riemann"], "en": ["Riemann"], "pl": ["Riemann"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Riman", "primary": true}, "metropolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Origina lando rilate al siaj kolonioj.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0442\u0440\u0430\u043f\u043e\u043b\u0456\u044f"], "fr": ["m\u00e9tropole"], "en": ["metropolis"], "nl": ["hoofdstad"], "pt": ["metr\u00f3pole"], "ru": ["\u043c\u0435\u0442\u0440\u043e\u043f\u043e\u043b\u0438\u044f"], "de": ["Metropole"], "hu": ["f\u0151v\u00e1ros", "metropolisz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108efurbo rilate al la cetera lando.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u043b\u0456\u0446\u0430"], "ru": ["\u0441\u0442\u043e\u043b\u0438\u0446\u0430"]}, "examples": [["\u00abMeznokto metropola\u00bb", "Ungar Krys, Meznokto metropola. - Antverpeno, 1991"]], "subdefinitions": []}], "root": "metropol", "primary": true}, "oceannivelo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: PV, la\u016d la nacilingvaj kutimoj, parolas pri \u00abmarnivelo\u00bb; tio estas konfuza, \u0109ar iujn internajn lagojn oni tradicie nomas \u00abmaro\u00bb: en 1986 Kaspia maro altis 27,9 metrojn sub la oceannivelo; en tiu epoko Bakuo malpli altis super la marnivelo.", "Rimarko: Preciza difino iom varias la\u016dlande; \u011denerale temas pri mezumo, atentanta la altan kaj malatan tajdojn kaj multjaran variadon."], "primary definition": "La nivelo de la oceana surfaco, uzata kiel bazo por indiki alton.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0440\u043e\u0432\u0435\u043d\u044c \u043c\u043e\u0440\u044f", "\u0443\u0440\u043e\u0432\u0435\u043d\u044c \u043e\u043a\u0435\u0430\u043d\u0430"], "en": ["sea level"], "nl": ["zeespiegel"], "pt": ["n\u00edvel do mar"], "de": ["Meeresspiegel"], "hu": ["tengerszint"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nivel", "primary": false}, "bu\u0109ofero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ofero per bu\u0109ado de viktimo.", "translations": {"fr": ["immolation"], "de": ["schlachtopfern"], "sv": ["slaktoffer"], "hu": ["\u00e9l\u0151 \u00e1ldozat"]}, "examples": [["por kio Mi bezonas vian multegon da bu\u0109oferoj?", "La Malnova Testamento, Jesaja 1:11"]], "subdefinitions": []}], "root": "ofer", "primary": false}, "pasamentisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komercisto a\u016d metiisto per pasamento.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0430\u0441\u043e\u043d\u0449\u0438\u043a"], "fr": ["passementier"], "nl": ["passementmaker", "boordselwever", "passementwerker"], "br": ["pasamanter"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pasament", "primary": false}, "savo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sendan\u011derigita vivo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043f\u0430\u0441\u0435\u043d\u0438\u0435"], "nl": ["redding", "heil"], "be": ["\u0440\u0430\u0442\u0443\u043d\u0430\u043a", "\u043f\u0430\u0440\u0430\u0442\u0443\u043d\u0430\u043a"], "de": ["Rettung"], "it": ["salute (salvezza)", "salvezza"], "vo": ["sav"], "hu": ["megment\u00e9s"], "es": ["salvaci\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Postmorta eterna feli\u0109o.", "translations": {"de": ["Heil"], "vo": ["san"], "it": ["salvezza"], "hu": ["\u00fcdv\u00f6z\u00fcl\u00e9s"]}, "examples": [["ekster la eklezio ne estas savo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sav", "primary": false}, "savi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Liberigi iun el morta a\u016d grava dan\u011dero.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u0440\u0430\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0445\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "en": ["save"], "nl": ["redden"], "pt": ["salvar"], "ru": ["\u0441\u043f\u0430\u0441\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043f\u0430\u0441\u0442\u0438"], "ca": ["salvar"], "de": ["retten"], "it": ["salvare"], "hu": ["megment"], "eu": ["salbatu"], "vo": ["sav\u00f6n"], "es": ["salvar"]}, "examples": [["longa konsidero savas de sufero", "Proverbaro esperanta"], ["kiu sin gardas, tiu sin savas", "Proverbaro esperanta"], ["dronanto domon proponas, savito e\u0109 brikon ne donas", "Proverbaro esperanta"], ["savi iun de morto, de fremda edzino", "Z"], ["savu min de la hundo", "Z"], ["li savis ilin el la manoj de la Egiptoj", "Z"], ["savu min kontra\u016d liaj manoj", "Z"], ["li savis sin (forkurante) sur \u0109evalo", "Z"], ["savu vin (forkuru) sur la monton", "Z"], ["Davido foriris kaj savi\u011dis en la kaverno", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Gardi ion de difekto a\u016d pereo.", "translations": {}, "examples": [["tio ne savos nian aferon el pereo", "Z"], ["\u0109io, kio restis savita kontra\u016d la hajlo", "Z"], ["li foriris por savi sian vivon", "Z"], ["dank' al tio la entrepreno povis esti savata el absoluta malsukceso", null], ["la lerteco de la prezidanto savis la situacion", null], ["savi (konservi netu\u015dita) la dignon", null], ["savi sian animon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sav", "primary": true}, "naturalismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doktrino neanta \u0109ion ajn supernaturan.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430\u043b\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["naturalisme"], "en": ["naturalism"], "nl": ["naturalisme"], "pt": ["naturalismo"], "el": ["\u03bd\u03b1\u03c4\u03bf\u03c5\u03c1\u03b1\u03bb\u03b9\u03c3\u03bc\u03cc\u03c2"], "de": ["Naturalismus"], "it": ["naturalismo"], "hu": ["naturalizmus"], "br": ["naturelouriezh"], "ru": ["\u043d\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430\u043b\u0438\u0437\u043c"], "sv": ["naturalism"], "es": ["naturalismo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Doktrino la\u016d kiu literaturo kaj belartoj devas celi nur ekzaktan prezentadon de la reala\u0135oj kaj senfantazian imitadon de la naturo, sen provi plibeligi kaj nobligi ilin.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Fakte, e\u0109 la vorto naturalismo mem estas ekzemplo pri sia propra senco: la nomo aludas \u00abnaturecon\u00bb, sed ne estas derivita el \u00abnaturo\u00bb, sed formita ekster Esperanto, fremdmaniere, kaj aperas kiel pruntvorto."], "primary definition": "Tendenco evoluigi lingvon (precipe planlingvon) konforme al la \u00abnaturaj\u00bb lingvoj okcidente\u016dropaj.", "translations": {}, "examples": [["mi volas koncize montri, ke estas inde agnoski pozitivan rolon de racia natureco en faka terminaro, ne sinkante al pura naturalismo", "Jan Werner: Matematika vortaro esperanta-\u0109e\u0125a-germana. Brno 1990 (Anta\u016dparolo)."], ["lingvoj naturalismaj postulas plej eblan alproksimi\u011don al etnolingvoj, sekve ili ne celas esti regulaj kaj senesceptaj", "Vera Barandovsk\u00e1-Frank: Enkonduka lernolibro de interlingvistiko. Paderborn."]], "subdefinitions": []}], "root": "naturalism", "primary": true}, "terurfilmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fikciofilmo prezentanta terurajn, timigajn scenojn.", "translations": {"fr": ["film d'horreur"], "de": ["Horrorfilm"], "pl": ["horror", "film grozy"]}, "examples": [["Polanski estis la unua, kiu donis al \u015di \u0109efrolon \u2013 en sia terurfilmo \u00abBalo de vampiroj\u00bb", "A. Profi, Romano Polanski, Art-mozaiko, 2003-04,numero 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "film", "primary": false}, "varieteo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spektaklo konsistanta el diversaj prezentadoj, kantoj kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u0440'\u044f\u0442\u044d"], "fr": ["vari\u00e9t\u00e9s", "spectacle de vari\u00e9t\u00e9s"], "nl": ["variet\u00e9"], "pt": ["variedades"], "ru": ["\u0432\u0430\u0440\u044c\u0435\u0442\u0435"], "de": ["Variet\u00e9", "Variet\u00e9programm"], "hu": ["variet\u00e9"], "es": ["variedades"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "variete", "primary": true}, "ekvivalento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Egalvaloro a\u016d egala amplekso.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0432\u0456\u0432\u0430\u043b\u0435\u043d\u0442"], "fr": ["\u00e9quivalent (subst.)"], "de": ["Gegenwert"], "en": ["equivalent"], "ru": ["\u044d\u043a\u0432\u0438\u0432\u0430\u043b\u0435\u043d\u0442"]}, "examples": [["me\u0125anika ekvivalento de la varmo", null], ["me\u0125anika efiko de unu granda kalorio ekvivalentas 427 kilogrammetrojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kvanto da simpla substanco, kiu povas en kombina\u0135o anstata\u016di alian substancon produktante saman efikon a\u016d ludante saman rolon.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0432\u0456\u0432\u0430\u043b\u0435\u043d\u0442"], "fr": ["\u00e9quivalent (subst.)"], "en": ["equivalent"], "pt": ["equivalente"], "ru": ["\u044d\u043a\u0432\u0438\u0432\u0430\u043b\u0435\u043d\u0442"], "de": ["\u00c4quivalent"]}, "examples": [["\u0125emia ekvivalento", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: \u0108ar la radiko estas substantiva, \u011denas la formo de tiu termino, subtenata tamen de : ja se la duobla implico veras, P estas ekvivalento de Q, sed doni la saman formon al la operacio, kiu taksas la ekvivalentecon de la du propozicioj estas strange. Povas esti, ke \u00abekvivalenteco\u00bb (la\u016d ) estus pli bona. Tamen, por esti vere oportuna, nomo de operacio devus aspekti kiel agnomo."], "primary definition": "Logika operacio, kiu al du propozicioj P kaj Q asocias la propozicion (P\u21d2Q)\u2227(Q\u21d2P) (po implicas kuo-on kaj kuo implicas po-on); rezulto de tiu operacio.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0432\u0456\u0432\u0430\u043b\u0435\u043d\u0442\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["\u00e9quivalence"], "en": ["equivalence"], "pt": ["equivalente"], "ru": ["(\u043b\u043e\u0433\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f) \u044d\u043a\u0432\u0438\u0432\u0430\u043b\u0435\u043d\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["\u00c4quivalenz"], "pl": ["r\u00f3wnowa\u017cno\u015b\u0107", "ekwiwalencja"]}, "examples": [["la ekvivalenton de P kaj Q oni kutime signas per P\u21d4Q", null], ["ekvivalento estas vera, se kaj nur se amba\u016d argumentoj estas samtempe veraj a\u016d falsaj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ekvivalent", "primary": true}, "ekvivalenta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri du aferoj) Tiaj, ke \u0109iu estas ekvivalento de la alia.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0432\u0456\u0432\u0430\u043b\u0435\u043d\u0442\u043d\u044b"], "fr": ["\u00e9quivalent (adj.)"], "en": ["equivalent"], "ru": ["\u044d\u043a\u0432\u0438\u0432\u0430\u043b\u0435\u043d\u0442\u043d\u044b\u0439"], "de": ["\u00e4quivalent"], "pl": ["r\u00f3wnowa\u017cny"]}, "examples": [["ekvivalentaj esprimoj", null], ["mi rekompencis lian komplezon per ekvivalenta servo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri du elementoj) Tiaj, ke ilin ligas iu ekvivalento-rilato.", "translations": {}, "examples": [["du ekvivalentaj elementoj apartenas al la sama ekvivalento-klaso", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri du propozicioj) Samtempe veraj a\u016d falsaj.", "translations": {}, "examples": []}]}], "root": "ekvivalent", "primary": false}, "koraklo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Felboato kun \u015delo farita el ligna framo surtegita per feloj.", "translations": {"fr": ["coracle"], "en": ["coracle"], "nl": ["coracle", "mandboot"], "pt": ["coracle"]}, "examples": [["la tuta rivero \u011dis Staine estas punktita de malgrandaj barkoj kaj boatoj kaj etaj korakloj \u2013 tiuj lastaj jam elmodi\u011das kaj estas uzataj nur de malri\u0109uloj", "J. K. Jerome, trad. G. Badash, Tri viroj en boato, 1934"], ["konstruado de koraklo", "trad. R. Carrillo, La nova Tendaro de Jarcento..., EuroScout.Info, 2007-04"]], "subdefinitions": []}], "root": "korakl", "primary": true}, "falstelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Brila meteoro, kiu \u015dajnas kvaza\u016d defalanta stelo.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0442\u044d\u0430\u0440\u044b\u0442"], "fr": ["\u00e9toile filante"], "pt": ["estrela cadente"], "ru": ["\u043c\u0435\u0442\u0435\u043e\u0440\u0438\u0442"], "de": ["Sternschnuppe"], "hu": ["hull\u00f3csilllag"], "es": ["estrella fugaz"], "he": ["\u05db\u05d5\u05db\u05d1 \u05e0\u05d5\u05e4\u05dc"]}, "examples": [["falis falstelo kaj la pensoj de la knabo levi\u011dis supren al la brilanta meteoro", "Fabeloj, volumo 4, Du fratoj"], ["falstelo traflugis la \u0109ielon", "Fabeloj, volumo 1, Galo\u015doj de feli\u0109o"]], "subdefinitions": []}], "root": "stel", "primary": false}, "intimulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono, alligata al alia per reciprokaj sentoj kaj plena konfido.", "translations": {"fr": ["intime (subst.)", "proche (subst.)"], "nl": ["intieme vriend"], "pt": ["pessoa \u00edntima"], "de": ["Intimus", "Vertraute", "Vertrauter"], "es": ["amigo \u00edntimo"], "hu": ["meghitt bar\u00e1t", "bizalmas(a vkinek)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "intim", "primary": false}, "barbara\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Barbara ago.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0440\u0431\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["acte de barbarie"], "en": ["barbarity"], "nl": ["iets barbaars"], "ru": ["\u0432\u0430\u0440\u0432\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u0432\u0430\u0440\u0432\u0430\u0440\u0441\u043a\u0438\u0439 \u043f\u043e\u0441\u0442\u0443\u043f\u043e\u043a"], "de": ["Barbarei", "Rohheit", "grausame Taten"], "hu": ["barb\u00e1r cselekedet"], "sk": ["barbarstvo"], "pl": ["barbarzy\u0144stwo"], "es": ["barbaridad"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "barbar", "primary": false}, "versero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de verso.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u043f\u0430"], "en": ["foot (of verse)"], "ru": ["\u0441\u0442\u043e\u043f\u0430 (\u043f\u043e\u044d\u0442.)"], "hu": ["versr\u00e9szlet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vers", "primary": false}, "nuda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nevestita.", "translations": {"el": ["\u03b3\u03c5\u03bc\u03bd\u03cc\u03c2"], "fr": ["nu"], "bg": ["\u0433\u043e\u043b"], "nl": ["naakt", "bloot"], "pt": ["nu", "despido"], "be": ["\u0433\u043e\u043b\u044b", "\u0430\u0433\u043e\u043b\u0435\u043d\u044b"], "de": ["nackt"], "sv": ["naken"], "hu": ["meztelen"], "fa": ["\u0628\u0631\u0647\u0646\u0647", "\u0644\u062e\u062a", "\u0639\u0631\u06cc\u0627\u0646"], "br": ["noazh"], "ru": ["\u0433\u043e\u043b\u044b\u0439", "\u043d\u0430\u0433\u043e\u0439", "\u043e\u0431\u043d\u0430\u0436\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["iri nudpiede, nudkape", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Neprovizita de la ordinaraj kovra\u0135oj a\u016d garna\u0135oj.", "translations": {"de": ["ungesch\u00fctzt", "unbedeckt"], "nl": ["naakt", "bloot"], "sv": ["bar"], "hu": ["csupasz", "puszta (\u00e1tv.)"]}, "examples": [["nuda (neprovizita per okulvitro) okulo", null], ["nuda (elingigita) glavo", null], ["nuda (senfolia) arbo", null], ["nuda (nekovrita per kreska\u0135oj) tero", null], ["nuda (senmebla) \u0109ambro", null], ["\u011disnude tondita hundo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Senornama.", "translations": {"de": ["rein", "lauter"], "nl": ["onopgesmukt"], "sv": ["naken", "bar"], "hu": ["tiszta (\u00e1tv.)", "puszta (\u00e1tv.)"]}, "examples": [["nuda stilo, vero, logiko", "Z"], ["diri al iu la nudan veron", "Z"], ["nuda projekto ( skeleta, seka)", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "nud", "primary": true}, "astrocito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el la grandaj stelformaj nervo\u0109eloj, kiuj nutras kaj riparas la nervo\u0109elaron.", "translations": {"fr": ["astrocyte"], "de": ["Astrozyt", "Sternzelle", "Spinnenzelle"], "it": ["astrocita"]}, "examples": [["la nervaj \u0109eloj estas : ne\u016dronoj, kiuj transportas impulsojn, astrocitoj, kiuj nutras nervojn, kaj oligodendrocitoj, kiuj transdonas signalojn", "trad. Betulo, La cerbo el la sango, esperanto.pl, 2002-08-14"]], "subdefinitions": []}], "root": "astrocit", "primary": true}, "cela aro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Tiu termino \u015dajnas preferinda al \u00abcelaro\u00bb , \u0109ar ne temas pri aro da \u00abceloj\u00bb, sed ja pri aro, kiu mem estas la celo de la bildigo kaj pro la sufiksoida naturo de radiko \u00abar\u00bb ne eblas formi per \u011di apudmetajn kunmeta\u0135ojn sen emfazo pri tio, ke ne temas pri sufiksoida uzo."], "primary definition": "(de rilato) La dua aro de la kartezia produto, kies subaro \u011di estas.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u043b\u0430\u0441\u0442\u044c \u0437\u043d\u0430\u0447\u0435\u043d\u0438\u0439", "\u043e\u0431\u043b\u0430\u0441\u0442\u044c \u0438\u0437\u043c\u0435\u043d\u0435\u043d\u0438\u0439", "\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u043e\u043f\u043e\u043b\u043e\u0436\u043d\u0430\u044f \u043e\u0431\u043b\u0430\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["ensemble d'arriv\u00e9e"], "en": ["codomain"], "de": ["Wert[e]bereich"], "it": ["codominio", "insieme immagine"], "pl": ["przeciwdziedzina"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ar", "primary": false}, "asemblilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tradukilo el asembla lingvo.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0441\u0441\u0435\u043c\u0431\u043b\u0435\u0440"], "fr": ["assembleur (traducteur)"], "en": ["assembler"], "hu": ["ford\u00edt\u00f3 (g\u00e9pi k\u00f3dra)", "assembler"], "sk": ["asembler"], "fa": ["\u0627\u0633\u0645\u0628\u0644\u0631", "\u0647\u0645\u06af\u0630\u0627\u0631"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "asembl", "primary": false}, "barbisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043b\u044f\u0440", "\u0446\u044b\u0440\u0443\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["barbier"], "en": ["barber"], "ru": ["\u0431\u0440\u0430\u0434\u043e\u0431\u0440\u0435\u0439", "\u0446\u0438\u0440\u044e\u043b\u044c\u043d\u0438\u043a"], "ca": ["barber"], "de": ["Bartschneider"], "sv": ["barberare"], "br": ["barver"], "es": ["barbero"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "barb", "primary": false}, "vakcinado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Uzado de vakcino kontra\u016d malsano.", "translations": {"el": ["\u03b5\u03bc\u03b2\u03bf\u03bb\u03b9\u03b1\u03c3\u03bc\u03cc\u03c2"], "fr": ["vaccination"], "en": ["vaccination"], "nl": ["vaccinatie", "inenting"], "pt": ["vacina\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0432\u0430\u043a\u0446\u0438\u043d\u0430\u0446\u0438\u044f", "\u043f\u0440\u0438\u0432\u0438\u0432\u043a\u0430"], "de": ["Impfung", "Schutzimpfung"], "tr": ["a\u015f\u0131lama"], "hu": ["olt\u00e1s (sz\u00e9rummal)"], "br": ["vaksinadur"], "es": ["vacunaci\u00f3n"], "he": ["\u05d7\u05d9\u05e1\u05d5\u05df"]}, "examples": [["ekzistas multaj malsanoj, kontra\u016d kiuj helpas ne vakcinado, sed higieno (ekzemple, intestaj infektmalsanoj kiel abdomena tifo, \u0125olero kaj disenterio)", "Vladimir Lemelev, Mikroboj provokas neinfektajn malsanojn \u015dan\u011di\u011di al infektaj, Monato, jaro 2002a, numero 1a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "vakcin", "primary": false}, "urtiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio urtikacoj (Urtica), kies folioj kaj trunketo pikas sentigante brulumon.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u0430\u043f\u0456\u0432\u0430"], "fr": ["ortie"], "en": ["nettle"], "nl": ["brandnetel"], "pt": ["urtiga"], "ru": ["\u043a\u0440\u0430\u043f\u0438\u0432\u0430"], "de": ["Brennnessel"], "it": ["ortica"], "hu": ["csal\u00e1n"], "fa": ["\u06af\u0632\u0646\u0647"], "br": ["linad(enn)"], "fi": ["nokkonen"], "es": ["ortiga"]}, "examples": [["urtikon frosto ne difektas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "urtik", "primary": true}, "anta\u016ddifini": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Anticipe difini.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u043e\u043f\u0440\u0435\u0434\u0435\u043b\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["pr\u00e9d\u00e9finir", "d\u00e9finir d'avance"], "nl": ["voorbestemmen"], "es": ["predefinir"]}, "examples": [["Kristo Jesuo, kiun Dio anta\u016ddifinis kiel repacigilon per fido en lia sango", "La Nova TestamentoAl la Romanoj 3:25"]], "subdefinitions": []}], "root": "difin", "primary": false}, "muzika\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sona\u0135o agrable aran\u011dita por homa a\u016ddo.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0443\u0437\u044b\u043a\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u0435\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043c\u0443\u0437\u044b\u043a\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u043f\u044c\u0435\u0441\u0430"], "fr": ["morceau de musique", "musique (pi\u00e8ce)", "pi\u00e8ce de musique"], "de": ["Musikst\u00fcck"], "nl": ["muziekstuk"], "pl": ["utw\u00f3r muzyczny"]}, "examples": [["kanono estas muzika\u0135o, en kiu temo anoncita de unu vo\u0109o estas imitata strikte de alia", "Muzika terminaro (represo de la eldono fare de Internacia Esperanto-Ligo, 1944), p. 18a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "muziko", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "muzik", "primary": false}, "pafaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ripetitaj pafoj.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043b\u043f", "\u043f\u0430\u043b\u044c\u0431\u0430", "\u0441\u0442\u0440\u0430\u043b\u044c\u0431\u0430", "\u0441\u0442\u0440\u0430\u043b\u044f\u043d\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["fusillade", "rafale", "salve (de tirs)"], "en": ["shooting"], "nl": ["salvo"], "no": ["salve"], "de": ["Schie\u00dfen", "Salve"], "sv": ["skutande"], "hu": ["l\u00f6v\u00f6ld\u00f6z\u00e9s"], "ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0435\u043b\u044c\u0431\u0430", "\u0437\u0430\u043b\u043f"], "he": ["\u05d9\u05e8\u05d9"]}, "examples": [["la pafado longe da\u016dris", "Z"], ["saluta pafaro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "paf", "primary": false}, "anta\u016dtuko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuko, kiun oni portas anta\u016d si por \u015dirmi la vestojn kontra\u016d malpurigo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0434\u043d\u0438\u043a", "\u0444\u0430\u0440\u0442\u0443\u043a"], "fr": ["tablier"], "bg": ["\u043f\u0440\u0435\u0441\u0442\u0438\u043b\u043a\u0430"], "nl": ["schort"], "de": ["Sch\u00fcrze", "L\u00e4tzchen"], "it": ["grembiule"], "hu": ["k\u00f6t\u00e9ny"], "en": ["apron"], "pl": ["fartuch"]}, "examples": [["Dorina rapide demetis la anta\u016dtukon, surmetis la pluvmantelon kaj eliris eksteren", "Julian Modest, En la ombro de la silento, Monato, jaro 1997a, numero 3a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tuk", "primary": false}, "gimnaziano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lernanto en gimnazio.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u043c\u043d\u0430\u0437\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["lyc\u00e9en"], "en": ["pupil", "student"], "nl": ["gymnasiast"], "pt": ["ginasiano"], "ru": ["\u0433\u0438\u043c\u043d\u0430\u0437\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Gymnasiast"], "tr": ["lice \u00f6\u011frencisi"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gimnazi", "primary": false}, "anta\u016dmeti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0434\u0441\u0442\u0430\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["pr\u00e9senter (montrer, proposer)"], "br": ["diskouez", "kinnig (diskouez)"], "sv": ["l\u00e4gga fram"], "pl": ["przedk\u0142ada\u0107"], "hu": ["el\u00e9be tesz", "el\u00e9be rak", "bemutat", "el\u0151ad"]}, "examples": [["la pa\u011dioj anta\u016dmetis al li konfita\u0135on kaj spiconuksojn", "Fabeloj, volumo 1, Vojkamarado"], ["prezentu vian ju\u011daferon, diras la Eternulo, anta\u016dmetu viajn argumentojn, diras la Re\u011do de Jakob", "La Malnova Testamento, Jesaja 41:21"], ["anta\u016dmeti la kondi\u0109on, ke...", "Vortoj de k-do Lanti, Nia pozicio"]], "subdefinitions": []}], "root": "met", "primary": false}, "\u0109asteco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Virto, sinteno de iu evitanta seksan dibo\u0109on a\u016d agadon.", "translations": {"ru": ["\u0446\u0435\u043b\u043e\u043c\u0443\u0434\u0440\u0438\u0435", "\u0446\u0435\u043b\u043e\u043c\u0443\u0434\u0440\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043d\u0435\u0432\u0438\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043d\u0435\u043f\u043e\u0440\u043e\u0447\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["chastet\u00e9"], "bg": ["\u0446\u0435\u043b\u043e\u043c\u044a\u0434\u0440\u0438\u0435"], "de": ["Keuschheit"], "it": ["castit\u00e0"], "pl": ["czysto\u015b\u0107", "niewinno\u015b\u0107", "przyzwoito\u015b\u0107"], "hu": ["sz\u0171zess\u00e9g", "sz\u0171ziess\u00e9g", "romlatlans\u00e1g"]}, "examples": [["ni promesis al ni reciproke fidelecon en \u0109asteco kaj honesteco", "Fabeloj, volumo 3, \u015di estis tute senta\u016dga"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ast", "primary": false}, "korolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En floro la interna cirklo de florfolioj, ofte delikate maldikaj kaj kun okulfrapaj koloroj.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u043d\u0447\u0438\u043a"], "en": ["corolla"], "nl": ["bloemkroon"], "pt": ["corola"], "ca": ["corol.la"], "de": ["Krone"], "hu": ["p\u00e1rta (vir\u00e1gzatban)"], "es": ["corola"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "korol", "primary": true}, "leptono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Klaso de partikloj ne rolantaj en fortaj interagoj kun spino 1/2. Al \u011di apartenas la elektronoj, la muonoj kaj la ne\u016dtrinoj.", "translations": {"be": ["\u043b\u0435\u043f\u0442\u043e\u043d"], "en": ["lepton"], "nl": ["lepton"], "pt": ["l\u00e9pton"], "ru": ["\u043b\u0435\u043f\u0442\u043e\u043d"], "de": ["Lepton"], "hu": ["lepton"], "fa": ["\u0644\u067e\u062a\u0648\u0646"], "es": ["lept\u00f3n"], "pl": ["lepton"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lepton", "primary": true}, "glimo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mineralo kun metaleca brilo, kiu facile tavoli\u011das per diafanaj lamenetoj.", "translations": {"be": ["\u043b\u0443\u0448\u0447\u0430\u043a"], "fr": ["mica"], "en": ["mica"], "nl": ["mica", "glimmer"], "pt": ["mica", "malacacheta"], "ru": ["\u0441\u043b\u044e\u0434\u0430"], "de": ["Glimmer"], "pl": ["mika", "\u0142yszczyk"]}, "examples": [["verda glimo el Siberio, roza glimo el Ameriko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "glim", "primary": true}, "Interna Azio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Oni anka\u016d diras \u00abla Centra Azio\u00bb, kiu por iuj sinonimas kun la tuta Interna Azio, por la aliaj, kun ties Tibeta parto (dum la Aralan kaj Bal\u0125a\u015dan basenojn oni iam nomas \"la Meza Azio\u00bb a\u016d Turkestano)."], "primary definition": "La meza parto de Azio suden de Siberio, la baseno senelfluaj riveroj: la Arala baseno, Tibeto.", "translations": {"ru": ["\u0412\u043d\u0443\u0442\u0440\u0435\u043d\u043d\u044f\u044f \u0410\u0437\u0438\u044f"], "en": ["Central Asia"], "nl": ["Midden-Azi\u00eb"], "de": ["Innerasien"], "pl": ["Azja \u015brodkowa", "Azja wewn\u0119trzna"], "hu": ["Bels\u0151-\u00c1zsia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Azi", "primary": false}, "hundejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko speciale aran\u011dita por ke vivu eksterdome kaj malliberece la hundoj.", "translations": {"fa": ["\u0644\u0627\u0646\u0647\u0654 \u0633\u06af"], "fr": ["chenil"], "en": ["kennel"], "it": ["canile"]}, "examples": [["\u0109i-nokte mi sidis sur la \u015dtiparo apud la hundejo kaj amuzis min inciteti la alligitan hundon", "Hans Christian ANDERSEN, Koboldeto kaj sinjorino, eldanigis K. KNOPF, Koboldeto kaj sinjorino ,"]], "subdefinitions": []}], "root": "hund", "primary": false}, "alpinisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Alpinist"]}, "examples": [["\u0109iuj niaj alpinistaj akrobata\u0135oj \u015dajnas esti infana ludo", "Vladimir Glazunov, La \u0109armo de \u0108ielmontaro, Fonto, numero 37a"], ["li konati\u011dis kun Linko, grava monda alpinisto", "P. Mladenovic, Tibor Sekelj \u2013 filo de la naturo, El popola \u0108inio, 1998-08"]], "subdefinitions": []}], "root": "alpinist", "primary": true}, "koliero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Juvel\u015dtona korpornama\u0135o, portata \u0109irka\u016d la kolo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u044c\u0435"], "fr": ["collier (ornement)"], "nl": ["halssnoer"], "pt": ["colar"], "ru": ["\u043a\u043e\u043b\u044c\u0435"], "de": ["Collier", "Kollier"], "hu": ["nyak\u00e9k", "nyakl\u00e1nc"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kolier", "primary": true}, "dati\u011di": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La sekva ekzemplo el PV kaj PIV: tiu modo dati\u011das jam de ok jaroj estas mallogika, malnecesa kaj evitinda franca\u0135o, tute sensenca por (ekz-e) ruso (kiel \u00abok jaroj\u00bb povas esti komenca dato? tio estas tempoda\u016dro, ne tempopunkto). Prefere oni diru per pli klaraj vortoj: \u00abtiu modo aperis jam anta\u016d ok jaroj\u00bb, a\u016d \u00abtiu modo a\u011das jam ok jarojn\u00bb kaj tiel plu.", "Rimarko: Iam oni uzis datumi anstata\u016d dati\u011di. Tia uzo estas nun evitinda."], "primary definition": "Esti komenci\u011dinta \u0109e ia dato a\u016d tempo.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u043f\u0430\u0447\u044b\u043d\u0430\u0446\u0446\u0430 (\u0430\u0434 \u043d\u0435\u0439\u043a\u0430\u0439 \u0434\u0430\u0442\u044b, \u0447\u0430\u0441\u0443)"], "fr": ["dater (de)"], "en": ["date from", "begin on"], "nl": ["dateren (van)"], "pt": ["datar de"], "ru": ["\u0434\u0430\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043d\u0430\u0447\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f \u0441 (\u043a\u0430\u043a\u043e\u0433\u043e-\u0442\u043e \u0432\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u0438)"], "de": ["datieren", "von [Jahreszahl] sein"], "hu": ["keltez\u0151dik", "dat\u00e1l\u00f3dik"], "sk": ["datova\u0165 sa"], "pl": ["datowa\u0107 si\u0119 od"]}, "examples": [["kontra\u016de al la opinio de Leono Zamenhof, niaj tri tekstoj ne dati\u011das de 1881, sed de posta tempo", "Gaston Waringhien, Lingvo kaj vivo Rotterdam: UEA, 1989. p. 50a"]], "subdefinitions": []}], "root": "dat", "primary": false}, "natura persono": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Fakte \u00abnatura persono\u00bb estas sinonimo de persono; la epiteto \u00abnatura\u00bb servas por neprigi \u0109i tiun propran, naturan sencon kontraste al alia kategorio de la juraj subjektoj, jura persono \u2015 termino heredita el la Romia tradicio, kiu emis redukti \u0109iujn civilajn rilatojn al la rilatoj inter personoj (kaj kiam temis pri organiza\u0135oj \u2015 prezenti tiujn organiza\u0135ojn kiel kvaza\u016dajn personojn, per jura fikcio)."], "primary definition": "En civila juro: homo, individuo kiun oni rigardas kiel subjekton de juro posedantan devojn kaj rajtojn.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0438\u0437\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0435 \u043b\u0438\u0446\u043e"], "fr": ["personne physique"], "de": ["nat\u00fcrliche Person"], "en": ["natural person"]}, "examples": [["membroj de la Asocio povas esti: (a) Esperanto-organiza\u0135oj; (b) Individuaj membroj, konsistantaj el naturaj personoj kaj juraj personoj", "Statuto de UEA"]], "subdefinitions": []}], "root": "person", "primary": false}, "dagerotipo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Foto farita rekte per lumado sur impreseblan ar\u011dentfolion, la\u016d la unua stabiliga procedo uzata en la 19a jarcento.", "translations": {"fr": ["daguerr\u00e9otype"], "de": ["Daguerreotypie"], "it": ["dagherrotipo"], "pl": ["dagerotyp"], "pt": ["daguerre\u00f3tipo"]}, "examples": [["la t. n. dagerotipo publiki\u011dis en la jaro 1839", "F. Szil\u00e1gyi, Komenco de longa vojo, Norda Prismo 1958:1, p. 27a-29a"], ["en la familia dagerotipo, la unika iam ajn ekzistanta, Aureliano aperis en nigra vesto", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "dagerotip", "primary": true}, "magazino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Populara gazeto, ofte kun multaj ilustra\u0135oj kaj diversaj rubrikoj.", "translations": {"be": ["\u0456\u043b\u044e\u0441\u0442\u0440\u0430\u0432\u0430\u043d\u044b \u0447\u0430\u0441\u043e\u043f\u0456\u0441"], "fr": ["magazine"], "en": ["magazine"], "nl": ["magazine"], "pt": ["revista (jorn.)", "magazine"], "ru": ["\u0438\u043b\u043b\u044e\u0441\u0442\u0440\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0436\u0443\u0440\u043d\u0430\u043b"], "ca": ["revista"], "de": ["Magazin", "Zeitschrift"], "hu": ["k\u00e9pes \u00fajs\u00e1g", "magazin"], "fa": ["\u0645\u062c\u0644\u0647"], "es": ["revista"]}, "examples": [["modaj magazinoj", null], ["\u00abMonato, internacia magazino sendependa\u00bb", "Monato, jaro 1980a, numero 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "magazin", "primary": true}, "halucinato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsanulo, kiu sentas halucinojn.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0430\u043b\u043b\u044e\u0446\u0438\u043d\u0438\u0440\u0443\u044e\u0449\u0438\u0439 (\u0441\u0443\u0449.)"], "fr": ["hallucin\u00e9 (subst.)"], "nl": ["persoon met hallucinaties"], "pt": ["alucinado (pessoa)"], "de": ["an Halluzinationen Leidender", "an Sinnest\u00e4uschung Leidender", "Wahrnehmungsgest\u00f6rter", "Spinner"], "it": ["allucinato"], "hu": ["hallucin\u00e1l\u00f3", "r\u00e9meket l\u00e1t\u00f3", "betegesen k\u00e9pzel\u0151d\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "halucin", "primary": false}, "artefarita\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fara\u0135o a\u016d efiko de homa agado.", "translations": {"sk": ["artefakt"], "ru": ["\u0430\u0440\u0442\u0435\u0444\u0430\u043a\u0442", "\u0438\u0441\u043a\u0443\u0441\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e \u0441\u043e\u0437\u0434\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439 \u043f\u0440\u0435\u0434\u043c\u0435\u0442"], "fr": ["artefact"], "pl": ["artefakt"]}, "examples": [["kompreni la grandan rolon, kiun ludas la tekniko, la artefarita\u0135o en la evoluo de l' homaro", "Vortoj de k-do Lanti, se Lenin estus esperantisto"]], "subdefinitions": []}], "root": "art", "primary": false}, "sube": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En suba loko.", "translations": {"be": ["\u0443\u043d\u0456\u0437\u0435", "\u043d\u0456\u0436\u044d\u0439"], "fr": ["dessous"], "nl": ["beneden"], "ru": ["\u0432\u043d\u0438\u0437\u0443", "\u043d\u0438\u0436\u0435"], "de": ["darunter"], "hu": ["lent", "lenn", "alul"]}, "examples": [["rigardu la noton \u0109i sube", null], ["vi ne trovis la libron, \u0109ar \u011di estas sube de mia \u0109apelo", null], ["la hundo, ekvidinte tablon, kuris suben", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sub", "primary": false}, "suba": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Estanta sub io a\u016d iu.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0438\u0436\u043d\u0438\u0439"], "fr": ["inf\u00e9rieur (adj.)"], "en": ["under"], "nl": ["onderste"], "de": ["unterhalb"], "tp": ["anpa"], "hu": ["als\u00f3"]}, "examples": [["suba indico en variablo", null], ["suba baro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sub", "primary": false}, "\u011denulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Teda, malhelpanta altrudulo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043a\u0443\u0447\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439 \u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u043a", "\u043d\u0430\u0432\u044f\u0437\u0447\u0438\u0432\u044b\u0439 \u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u043a", "\u043d\u0430\u0437\u043e\u0439\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439 \u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u043a", "\u0437\u0430\u043d\u0443\u0434\u0430"], "fr": ["g\u00eaneur", "casse-pieds", "importun (subst.)", "f\u00e2cheux (subst.)", "raseur (g\u00eaneur)"], "de": ["St\u00f6rer"], "it": ["seccatore", "guastafeste", "importuno (sost.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u011den", "primary": false}, "kluki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Krii kiel kokinoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0432\u0430\u0445\u0442\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["caqueter", "glousser"], "en": ["cluck"], "nl": ["kakelen"], "ru": ["\u043a\u0443\u0434\u0430\u0445\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u043a\u0432\u043e\u0445\u0442\u0430\u0442\u044c"], "ca": ["escatainar"], "de": ["glucken"], "es": ["cacarear"]}, "examples": [["ridkluki", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kluk", "primary": true}, "librejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u043d\u0456\u0433\u0430\u0440\u043d\u044f"], "fr": ["librairie"], "nl": ["boekhandel"], "pt": ["livraria"], "el": ["\u03b2\u03b9\u03b2\u03bb\u03b9\u03bf\u03c0\u03c9\u03bb\u03b5\u03af\u03bf"], "de": ["Buchhandlung"], "tr": ["kitabevi"], "hu": ["k\u00f6nyvesbold", "k\u00f6nyvkeresked\u00e9s"], "pl": ["ksi\u0119garnia"], "ru": ["\u043a\u043d\u0438\u0436\u043d\u0430\u044f \u043b\u0430\u0432\u043a\u0430", "\u043a\u043d\u0438\u0436\u043d\u044b\u0439 \u043c\u0430\u0433\u0430\u0437\u0438\u043d"], "ro": ["libr\u0103rie"], "es": ["librer\u00eda"]}, "examples": [["Esperantista Centra Librejo", null], ["\u015di timis, ke \u015di trovos en la librejo a\u0109etantojn, en kies \u0109eesto \u015di ne povus eldiri tion, pro kio \u015di venis", "Marta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"hu": ["k\u00f6nyvt\u00e1r"]}, "examples": [["\u0108ernjaev estas fakestro , li bezonas en sia librejo helpantinon", "Metropoliteno, \u0109apitro 2"]], "subdefinitions": []}], "root": "libr", "primary": false}, "me\u0125anika\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0445\u0430\u043d\u0456\u0437\u043c"], "en": ["mechanism"], "nl": ["mechanisme"], "ru": ["\u043c\u0435\u0445\u0430\u043d\u0438\u0437\u043c"], "pl": ["mechanizm"], "hu": ["mechanizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "me\u0125anik", "primary": false}, "fajna": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekstrakvalita, pursubstanca.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0441\u0448\u0435\u0433\u043e \u043a\u0430\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u0430", "\u0432\u044b\u0441\u043e\u043a\u043e\u043f\u0440\u043e\u0431\u043d\u044b\u0439", "\u0440\u0430\u0444\u0438\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["fin (d'une grande puret\u00e9)", "raffin\u00e9"], "en": ["fine"], "nl": ["zuiver"], "pt": ["pur\u00edssimo", "extrafino", "de primeira", "refinado"], "be": ["\u0444\u0430\u0439\u043d\u044b", "\u0442\u043e\u043d\u043a\u0456", "\u0432\u044b\u0442\u0430\u043d\u0447\u0430\u043d\u044b", "\u0434\u0430\u043b\u0456\u043a\u0430\u0442\u043d\u044b", "\u0437\u0433\u0440\u0430\u0431\u043d\u044b", "\u0432\u044b\u0441\u0430\u043a\u0430\u044f\u043a\u0430\u0441\u043d\u044b", "\u0432\u044b\u0441\u0430\u043a\u0430\u043f\u0440\u043e\u0431\u043d\u044b"], "de": ["fein"], "hu": ["finom", "tiszta (anyag)"], "pl": ["doskona\u0142y", "pierwszorz\u0119dny", "doborowy", "czysty", "bez domieszek", "drobny", "mia\u0142ki", "cienki", "delikatny", "subtelny", "wra\u017cliwy"]}, "examples": [["fajna oro, \u015dtono", null], ["fajnigi metalon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Prezentanta a\u016d distinganta akre subtilajn diferencojn.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u043d\u043a\u0438\u0439", "\u0443\u0442\u043e\u043d\u0447\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0438\u0437\u044f\u0449\u043d\u044b\u0439", "\u0438\u0437\u044b\u0441\u043a\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439"], "nl": ["delicaat"], "hu": ["finom"]}, "examples": [["fajna tolo, man\u011da\u0135o, orelo", null], ["fajne kanelita disko de gramofono", null], ["fajna gusto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fajn", "primary": true}, "eli\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eliri.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0439\u0442\u0438"], "fr": ["sortir (intr.)", "se sortir de"], "pl": ["wychodzi\u0107", "wyci\u0105ga\u0107 si\u0119", "wydobywa\u0107 si\u0119", "wy\u0142ania\u0107 si\u0119", "wypuszcza\u0107 si\u0119", "wytegowa\u0107 si\u0119 (pot.)"], "he": ["\u05dc\u05e6\u05d0\u05ea"]}, "examples": [["ili sobraj eli\u011du el la kaptilo de la diablo", "La Nova Testamento, II. Timoteo 2:25"]], "subdefinitions": []}], "root": "el", "primary": false}, "stoikismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antikva greka doktrino filozofia interalie celanta feli\u0109on per memrego kaj indiferento kontra\u016d eksteraj okaza\u0135oj.", "translations": {"fr": ["sto\u00efcisme"], "de": ["Stoa"], "en": ["stoicism"]}, "examples": [["stoikismo estas doktrino de la skolo de Zenono fondita en Ateno \u0109. 308 a.K.", "E. dos Santos Lima, Feli\u0109o: Vojo al Esperantujo, KKE Prelegoj, 2005-07"]], "subdefinitions": []}], "root": "stoik", "primary": false}, "muskatujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iam verda arbo kun persiksimila kernofrukto, kiu entenas la muskaton, specio de miristiko (Miristica fragrans).", "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u0441\u043a\u0430\u0442\u043d\u0430\u0435 \u0434\u0440\u044d\u0432\u0430"], "fr": ["muscadier"], "nl": ["muskaatboom"], "ru": ["\u043c\u0443\u0441\u043a\u0430\u0442\u043d\u043e\u0435 \u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e"], "de": ["Muskatnussbaum"], "hu": ["szerecsendi\u00f3fa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "muskat", "primary": false}, "bagno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0442\u0430\u0440\u0433\u0430"], "fr": ["bagne"], "ru": ["\u043a\u0430\u0442\u043e\u0440\u0433\u0430"], "de": ["Strafanstalt", "Strafkolonie", "Bagno"], "sv": ["straffkoloni", "arbetsl\u00e4ger"], "pl": ["katorga"]}, "examples": [["kelkaj privatuloj de la urbo enfermas en la bagno siajn sklavojn", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, \u0109apitro 40a, p. 301a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bagn", "primary": true}, "pako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro da pakitaj objektoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043a\u0435\u0442", "\u0443\u043f\u0430\u043a\u043e\u045e\u043a\u0430", "\u0446\u044e\u043a"], "fr": ["paquet"], "hu": ["csomag"], "nl": ["pak"], "ru": ["\u043f\u0430\u043a\u0435\u0442", "\u0443\u043f\u0430\u043a\u043e\u0432\u043a\u0430", "\u0442\u044e\u043a"]}, "examples": [["pli kostas la sako ol la tuta pako (kandelo)", "Proverbaro esperanta"], ["mi dissigelis la paketon, kiun ili kun si tre garde portis", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "pak", "primary": false}, "paki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kunaran\u011di malvaste iajn objektojn, \u0109u ilin ligante per \u015dnuro, \u0109u envolvante en paperon a\u016d \u015dtofon, \u0109u en\u015dovante en sakon a\u016d alian portilon, \u0109u ordigante en kesto.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0443\u043f\u0430\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0443\u043a\u043b\u0430\u0434\u0430\u0446\u044c", "\u0446\u044e\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["emballer", "empaqueter"], "en": ["pack"], "nl": ["pakken", "inpakken"], "pt": ["embrulhar", "empacotar", "enfardar", "emalar", "empalhar"], "ru": ["\u043f\u0430\u043a\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u043f\u0430\u043a\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["packen"], "hu": ["csomagol"], "cs": ["balit"]}, "examples": [["li pakis sian hava\u0135on", "Z"], ["la komerca\u0135oj devas esti pakataj", "Z"], ["li estis pakita kun ok aliaj personoj en la interno de po\u015dta kale\u015do", "Z"], ["ni estis prempakitaj en la \u0109ambro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Plenigi per a\u0135oj kaj pretigi tranportilon.", "translations": {}, "examples": [["mi senprokraste pakis miajn kofrojn, adia\u016dis Brigidon kaj reveturis", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, Rakonto pri Spiritoj"], ["Knut iris en sian lo\u011dejon kaj pakis sian tornistron", "Fabeloj, volumo 3, Sub la saliko"]], "subdefinitions": []}], "root": "pak", "primary": true}, "beletristiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esplorado kaj studo pri beletro.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0438\u0442\u0435\u0440\u0430\u0442\u0443\u0440\u043e\u0432\u0435\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["belles-lettres (\u00e9tudes litt\u00e9raires)"], "de": ["Belletristik", "Literaturwissenschaft"], "hu": ["irodalomtudom\u00e1ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0441\u0442\u0430\u0446\u043a\u0430\u044f \u043b\u0456\u0442\u0430\u0440\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430"], "en": ["belletristic literature"], "ru": ["\u0445\u0443\u0434\u043e\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f \u043b\u0438\u0442\u0435\u0440\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430", "\u0431\u0435\u043b\u043b\u0435\u0442\u0440\u0438\u0441\u0442\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Belletristik", "sch\u00f6ne Literatur", "sch\u00f6ngeistige Literatur"], "it": ["lettere (studi letterari)"], "hu": ["sz\u00e9pirodalom"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "beletristik", "primary": true}, "erupti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["hervorbrechen", "ausbrechen", "eruptieren"], "pl": ["wybucha\u0107 (o wulkanie)"], "pt": ["entrar em erup\u00e7\u00e3o"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "erupt", "primary": true}, "petolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vigla, \u015derca, maliceta ago farata pro ludemo.", "translations": {"fr": ["\u00e9bats", "espi\u00e8glerie (action)"], "nl": ["gestoei"]}, "examples": [["petolado sen mezuro ne kondukas al plezuro", "Proverbaro esperanta"], ["ne malofte \u015di faris ian petolon, pri kiu oni poste kulpigis min", "La Kiso kaj dek tri aliaj noveloj, Signe"]], "subdefinitions": []}], "root": "petol", "primary": false}, "petoli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Sin amuzi per sencelaj viglaj ludaj movoj, kiel infano.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0440\u044d\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0433\u0430\u0440\u044d\u0437\u044c\u043d\u0456\u0447\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u0432\u0430\u0432\u043e\u043b\u0456\u0446\u044c", "\u0434\u0443\u0440\u044d\u0446\u044c"], "fr": ["badiner", "batifoler", "s'\u00e9battre", "fol\u00e2trer", "gambader"], "en": ["frolic"], "nl": ["dartelen", "stoeien", "speels omgaan"], "pt": ["fazer travessuras", "traquinar"], "ru": ["\u0440\u0435\u0437\u0432\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0448\u0430\u043b\u0438\u0442\u044c"], "hu": ["csintalankodik", "rosszalkodik"]}, "examples": [["la infano ne \u0109esas petoli", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 20"], ["la hundo petolis \u0109irka\u016d miaj piedoj", null], ["birdo petolas kiom \u011di volas", "Proverbaro esperanta"], ["\u015diaj petolaj (petolantaj) haroj estis ligitaj nur per rubando", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Senkonsidere kaj infanece amuzi sin per gaje \u015dercaj, pla\u0109e malicetaj agoj a\u016d paroloj.", "translations": {"hu": ["incselkedik"]}, "examples": [["juneco petolis, maljuneco malsatos", "Proverbaro esperanta"], ["petolu, dibo\u0109u, sed sorton ne ripro\u0109u", "Z"], ["petola mieno, lango", null], ["transpetoli la grandan pa\u015don de sia vivo, kiel nepripensema knabino", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "petol", "primary": true}, "mesio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La\u016d la kristanoj, la mesio jam venis kaj identas kun Jesuo Kristo; la\u016d judismo, li ankora\u016d ne venis. Tiu unue trovis sian propran fraton Simon, kaj diris al li: Ni trovis la Mesion (tio estas, Kriston)."], "primary definition": "En judismo kaj kristanismo, mistera re\u011do, posteulo de re\u011do Davido, kiun Dio per la profetoj promesis sendi por savi Izraelon (kaj la mondon).", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0441\u0456\u044f"], "fr": ["Messie"], "en": ["Messiah"], "nl": ["Messias"], "pt": ["Messias"], "ru": ["\u043c\u0435\u0441\u0441\u0438\u044f"], "de": ["Messias"], "hu": ["Messi\u00e1s"], "fa": ["\u0645\u0633\u06cc\u062d", "\u0645\u0633\u06cc\u062d \u0645\u0648\u0639\u0648\u062f", "\u0645\u0633\u06cc\u062d\u0627"], "br": ["Mesiaz"], "es": ["Mesias"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Homo rigardata kiel bezonata savonto.", "translations": {"en": ["messiah"], "nl": ["messias"], "pt": ["messias"], "es": ["mes\u00edas"], "hu": ["messi\u00e1s"]}, "examples": [["ni ne esperu la savon de ia ajn mesio", "Lanti, Superpartieco."], ["Nur pro ilia sango, oferoj kaj \u0109agreno Retrovas la honoron la pala Magdaleno, Por naski novan idon, en la feli\u0109aj larmoj, Mesion liberigan de la katenaj armoj...", "N. Hohlov, E\u016dropo."]], "subdefinitions": []}], "root": "mesi", "primary": true}, "civilulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo kiu estas nek militisto nek kleriko.", "translations": {"be": ["\u0446\u044b\u0432\u0456\u043b\u044c\u043d\u044b (\u043d\u0430\u0437.)"], "fr": ["civil (subst.)"], "en": ["civilian"], "nl": ["burger"], "pt": ["civil"], "ru": ["\u0448\u0442\u0430\u0442\u0441\u043a\u0438\u0439 (\u0441\u0443\u0449.)"], "de": ["Zivilist", "Zivilperson"], "it": ["civile (sost.)"], "hu": ["civil"], "sk": ["civil"], "es": ["civil"], "pl": ["cywil"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "laiko", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "civil", "primary": false}, "malnova mondo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mondparto, kiu enhavas E\u016dropon, Afrikon, Azion, kontraste al la de ili en la 16a jarcento ekkonata nova mondo.", "translations": {"ru": ["\u0421\u0442\u0430\u0440\u044b\u0439 \u0441\u0432\u0435\u0442"], "fr": ["Ancien monde"], "bg": ["\u0441\u0442\u0430\u0440\u0438\u044f\u0442 \u0441\u0432\u044f\u0442 (\u0415\u0432\u0440\u043e\u043f\u0430)"], "br": ["Bed Kozh"], "de": ["Alte Welt"], "tr": ["eski d\u00fcnya"], "hu": ["\u00d3vil\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mond", "primary": false}, "preventi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043f\u044f\u0440\u044d\u0434\u0436\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u0430\u0434\u0443\u0445\u0456\u043b\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["pr\u00e9venir (emp\u00eacher la survenue)", "\u00e9viter (la survenue de)", "parer (\u00e9viter)"], "nl": ["voorkomen"], "pt": ["prevenir", "evitar"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u043e\u0442\u0432\u0440\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u043e\u0442\u0432\u0440\u0430\u0449\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["megel\u0151z (bajt)"]}, "examples": [["prefere preventi, ol penti kaj lamenti, \u0109ar kuraci ne eblas", "Urd Hadda murdita!p. 26"], ["preventado per nura kondomkampanjo estas, miaopinie, kretena\u0135o", "Urd Hadda murdita!p. 26"], ["la poeto per oblikva rigardo observis la nekonaton por preventi ties fu\u011don", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 1"]], "subdefinitions": []}], "root": "prevent", "primary": true}, "evangelio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rakonto pri la vivo, agoj kaj predikoj de Jesuo en iu el la kvar unuaj libroj de la Nova Testamento a\u016d el apokrifo.", "translations": {"be": ["\u044d\u0432\u0430\u043d\u0433\u0435\u043b\u044c\u043b\u0435"], "fr": ["\u00e9vangile"], "en": ["gospel", "evangel"], "nl": ["evangelie"], "pt": ["evangelho"], "ru": ["\u0435\u0432\u0430\u043d\u0433\u0435\u043b\u0438\u0435"], "de": ["Evangelium"], "hu": ["evang\u00e9lium"], "es": ["evangelio"], "pl": ["Ewangelia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La instruoj de Jesuo.", "translations": {"de": ["Heilsbotschaft Christi"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La tuta Nova Testamento.", "translations": {"de": ["Neues Testament"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Instruo pri iu doktrino prezentata kiel nediskutebla vero.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "evangeli", "primary": true}, "jaspi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Farbi multkolore imitante la kolorojn de jaspo.", "translations": {"fr": ["jasper"], "it": ["marmorizzare"], "hu": ["m\u00e1rv\u00e1nyoz"]}, "examples": [["jaspi la randojn de libro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "jasp", "primary": false}, "jaspo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malmola kaj nediafana \u015dtono, simila al agato, havanta multkolorajn striojn kaj makulojn.", "translations": {"be": ["\u044f\u0448\u043c\u0430"], "fr": ["jaspe"], "bg": ["\u044f\u0441\u043f\u0438\u0441"], "nl": ["jaspis"], "pt": ["jaspe"], "el": ["\u03af\u03b1\u03c3\u03c0\u03b9\u03c2"], "de": ["Jaspis"], "sv": ["jaspis"], "hu": ["j\u00e1spis"], "it": ["diaspro"], "ru": ["\u044f\u0448\u043c\u0430"], "es": ["jaspe"], "he": ["\u05d9\u05e9\u05e4\u05d4"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "jasp", "primary": true}, "infaneto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda, juna infano, etulo a\u016d bebo.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u043b\u044b\u0448"], "fr": ["petit (enfant)"], "pl": ["berbe\u0107", "bobas"], "pt": ["criancinha", "beb\u00ea", "nen\u00ea"], "it": ["pargolo", "infante", "bambinello"]}, "examples": [["oni venigis al li anka\u016d siajn infanetojn, por ke li tu\u015du ilin", "La Nova Testamento, S. Luko 18:15"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Homa feto.", "translations": {}, "examples": [["kiam Elizabeto a\u016ddis la saluton de Maria, la infaneto eksaltis en \u015dia ventro", "La Nova Testamento, S. Luko 1:41"]], "subdefinitions": []}], "root": "infan", "primary": false}, "ekspozi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0441\u0442\u0430\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c", "\u044d\u043a\u0441\u043f\u0430\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c (\u0442\u0430\u0432\u0430\u0440\u044b)"], "fr": ["exposer (mettre en exposition)"], "pt": ["expor"], "ru": ["\u0432\u044b\u0441\u0442\u0430\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c", "\u044d\u043a\u0441\u043f\u043e\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["ausstellen"], "hu": ["ki\u00e1ll\u00edt"], "es": ["exponer"], "pl": ["eksponowa\u0107", "wystawia\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekspoz", "primary": true}, "absoluta monopolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Monopolo tiom forta, ke neniu merkata aganto povas \u011din minaci.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0441\u0430\u043b\u044e\u0442\u043d\u0430\u044f \u043c\u0430\u043d\u0430\u043f\u043e\u043b\u0456\u044f", "\u043d\u0435\u0430\u0431\u043c\u0435\u0436\u0430\u0432\u0430\u043d\u0430\u044f \u043c\u0430\u043d\u0430\u043f\u043e\u043b\u0456\u044f"], "de": ["absolutes Monopol", "uneingeschr\u00e4nktes Monopol"], "en": ["absolute monopoly"], "ru": ["\u0430\u0431\u0441\u043e\u043b\u044e\u0442\u043d\u0430\u044f \u043c\u043e\u043d\u043e\u043f\u043e\u043b\u0438\u044f", "\u043d\u0435\u043e\u0433\u0440\u0430\u043d\u0438\u0447\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f \u043c\u043e\u043d\u043e\u043f\u043e\u043b\u0438\u044f"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "monopol", "primary": false}, "evangelia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konforma al evangelio.", "translations": {"be": ["\u044d\u0432\u0430\u043d\u0433\u0435\u043b\u044c\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["\u00e9vang\u00e9lique"], "en": ["evangelical"], "nl": ["evangelisch"], "pt": ["evang\u00e9lico"], "ru": ["\u0435\u0432\u0430\u043d\u0433\u0435\u043b\u044c\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["evangelisch"], "hu": ["evang\u00e9liumi"], "es": ["evang\u00e9lico"], "pl": ["ewangeliczny"]}, "examples": [["evangelia moralo", null], ["evangelia tono, rigardo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "protestanta", "translations": {"be": ["\u044d\u0432\u0430\u043d\u0433\u0435\u043b\u0456\u0447\u043d\u044b"], "nl": ["protestants"], "ru": ["\u0435\u0432\u0430\u043d\u0433\u0435\u043b\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "pl": ["ewangelicki"], "hu": ["evang\u00e9likus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "evangeli", "primary": false}, "fidela": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plenumanta kun konstanta akurateco kaj sindoneco la faritajn promesojn; ne trompanta la konfidon de iu; ne perfida.", "translations": {"be": ["\u0432\u0435\u0440\u043d\u044b", "\u0430\u0434\u0434\u0430\u043d\u044b"], "fr": ["fid\u00e8le (adj.)", "loyal", "conforme (fid\u00e8le)", "pr\u00e9cis (fid\u00e8le)"], "en": ["faithful", "trustworthy"], "nl": ["trouw"], "pt": ["fiel", "leal"], "ru": ["\u0432\u0435\u0440\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["treu"], "hu": ["h\u0171", "h\u0171s\u00e9ges"], "bg": ["\u0432\u0435\u0440\u0435\u043d"], "es": ["fiel"]}, "examples": [["fidela servisto, dis\u0109iplo, partiano, hundo", null], ["fidela vivkunul(in)o, edz(in)o, amant(in)o, amorant(in)o", null], ["stari fidele \u0109e siaj principoj", null], ["konservi fidelecon al iu", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Konforma al originalo a\u016d al vero, ekzakta.", "translations": {"be": ["\u0432\u0435\u0440\u0430\u0433\u043e\u0434\u043d\u044b", "\u0434\u0430\u043a\u043b\u0430\u0434\u043d\u044b", "\u043f\u044d\u045e\u043d\u044b", "\u043d\u0430\u0434\u0437\u0435\u0439\u043d\u044b"], "en": ["accurate", "exact"], "pt": ["fiel", "leal", "seguro"], "ru": ["\u0442\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u0432\u0435\u0440\u043d\u044b\u0439", "\u0434\u043e\u0441\u0442\u043e\u0432\u0435\u0440\u043d\u044b\u0439"], "de": ["getreu"], "hu": ["h\u0171"]}, "examples": [["fidela traduko, rakonto, raporto, memoro, historiisto", null], ["fidele ripeti la diritajn vortojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fidel", "primary": true}, "pliigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Pligrandigi a\u016d plimultigi", "translations": {"ru": ["\u0443\u0432\u0435\u043b\u0438\u0447\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["accroitre", "augmenter (tr.)"], "en": ["increase"], "nl": ["vermeerderen"], "de": ["vermehren", "erweitern"], "it": ["ingrandire (tr.)", "aumentare (tr.)"], "hu": ["fokoz", "n\u00f6vel"], "fi": ["lis\u00e4t\u00e4", "kasvattaa"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05d5\u05e1\u05d9\u05e3 \\\u05d9\u05e1\u05e3\\"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pli", "primary": false}, "piroteknika\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "fajra\u0135o", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0435\u0440\u0432\u044d\u0440\u043a"], "fr": ["feu d'artifice"], "en": ["fireworks"], "nl": ["vuurwerk"], "ru": ["\u0444\u0435\u0439\u0435\u0440\u0432\u0435\u0440\u043a"], "ca": ["focs d'artifici", "focs artificials"], "de": ["Feuerwerk"], "hu": ["t\u0171zij\u00e1t\u00e9k"], "es": ["fuegos artificiales"]}, "examples": [["en la lasta semajnfino de a\u016dgusto kelkaj lumigas korton kaj strandon per lanternoj kaj piroteknika\u0135oj, tiel adia\u016dante la someron", "Saliko: \u011cojoj kaj \u011duoj de finna somero, Monatojaro 2000a, numero 12a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "piroteknik", "primary": false}, "Azovo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Urbeto en Rusujo, \u0109e la elfluejo de Dono en la Azovan Maron (35\u00b025\u2032E, 47\u00b003\u2032N).", "translations": {"be": ["\u0410\u0437\u043e\u045e"], "fr": ["Azov"], "en": ["Azov"], "ru": ["\u0410\u0437\u043e\u0432"], "de": ["Asow"], "hu": ["Azov"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Azov", "primary": true}, "vitrigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Transformi ion en vitraspektan substancon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0432\u0440\u0430\u0449\u0430\u0442\u044c \u0432 \u0441\u0442\u0435\u043a\u043b\u043e", "\u043e\u0441\u0442\u0435\u043a\u043b\u043e\u0432\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["vitrifier"], "nl": ["verglazen"], "hu": ["meg\u00fcveges\u00edt", "\u00fcvegg\u00e9 olvaszt"]}, "examples": [["la larmoj vitrigis la pupilojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vitr", "primary": false}, "senkirla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne havanta kirlojn.", "translations": {"sv": ["virvelfri"], "hu": ["\u00f6rv\u00e9nymentes"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri vektora kampo) Kies kirlo egalas al nulo.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0437\u0432\u0438\u0445\u0440\u0435\u0432\u043e\u0435 (\u043f\u043e\u043b\u0435)"], "fr": ["(champ) irrotationnel"], "en": ["irrotational (field)"], "de": ["wirbelfrei (-es Vektorfeld)"], "it": ["irrotazionale"], "hu": ["rot\u00e1ci\u00f3mentes"], "sv": ["virvelfri"], "pl": ["(pole) bezwirowe"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kirl", "primary": false}, "tifono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pt": ["ciclone"], "pl": ["tyfon"]}, "examples": [["tio estas Tifono \u2013 murmuretis la pastro \u2013 nur la dioj povas savi nin, se ili volos", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 19a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tifon", "primary": true}, "frezi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prilabori, entajli lignon, metalon per frezilo.", "translations": {"be": ["\u0444\u0440\u044d\u0437\u044d\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["fraiser"], "nl": ["frezen", "uitfrezen"], "pt": ["fresar"], "ru": ["\u0444\u0440\u0435\u0437\u0435\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["fr\u00e4sen"], "hu": ["mar (szersz\u00e1mmal)"], "es": ["fresar"]}, "examples": [["frezi foldojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "frez", "primary": true}, "profito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Utilo, supereco ricevita de io.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u044c\u0437\u0430", "\u0432\u044b\u0433\u043e\u0434\u0430"], "de": ["Nutzen"], "nl": ["voordeel"], "hu": ["haszon", "nyeres\u00e9g"]}, "examples": [["de \u0109iu laboro estas profito", "Z"], ["mi tion diris por via profito", null], ["tiri profiton el ies konsiloj", null], ["legi libron kun granda profito", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Gajno ricevita de iu laboro, de komerca a\u016d industria entrepreno.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0431\u044b\u043b\u044c"], "fr": ["profit"], "de": ["Gewinn", "Profit"], "nl": ["winst"], "hu": ["nyeres\u00e9g", "profit"]}, "examples": [["la firmo havis \u0109ijare 100.000 dolarojn da profito", null], ["pli valoras kontenta spirito ol granda profito", "Proverbaro esperanta"], ["maljusta, malhonesta profito", null], ["ser\u0109i nur la profiton", null], ["atingi, ricevi, akiri profiton", null], ["sindone kaj senprofite labori", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "profit", "primary": false}, "profiti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ricevi utilon, gajnon, avanta\u011don el io.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0443\u0447\u0430\u0442\u044c \u043f\u043e\u043b\u044c\u0437\u0443", "\u043f\u043e\u043b\u0443\u0447\u0430\u0442\u044c \u0432\u044b\u0433\u043e\u0434\u0443", "\u043f\u043e\u043b\u0443\u0447\u0430\u0442\u044c \u043f\u0440\u0438\u0431\u044b\u043b\u044c"], "fr": ["profiter"], "en": ["profit"], "nl": ["voordeel trekken uit"], "pt": ["lucrar", "aproveitar", "lograr", "tirar proveito de", "aproveitar-se de", "prevalecer-se de"], "de": ["profitieren"], "hu": ["kihaszn\u00e1l", "\u00e9l vele"], "es": ["lucrar"]}, "examples": [["li multe profitis el la milito", null], ["profiti la lecionojn de la historio", "B"], ["profiti de la ekzemplo de siaj anta\u016dintoj", null], ["profiti el la mallerta\u0135oj de malamiko", null], ["li profitas de la plialti\u011do de lia akcio", null], ["du militas, tria profitas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Fari uzon de oportuna cirkonstanco.", "translations": {"de": ["nutzen", "ausnutzen"], "nl": ["profiteren"], "es": ["aprovechar"]}, "examples": [["profiti la okazon por sin bani", null], ["ni profitu de la mallumo por forkuri", null], ["profiti la silenton dirante", null]], "subdefinitions": []}], "root": "profit", "primary": true}, "kartuzio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mona\u0125ejo de la kartuzia ordeno, kutime izola en montara a\u016d sova\u011da loko.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0442\u0435\u0437\u0438\u0430\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439 \u043c\u043e\u043d\u0430\u0441\u0442\u044b\u0440\u044c"], "fr": ["chartreuse (monast\u00e8re)"], "nl": ["kartuizerklooster"], "la": ["Ordo Carthusiensis"], "de": ["Kartause (Kloster)"], "pl": ["zakon Kartuz\u00f3w"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kartuzi", "primary": true}, "dresisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu profesie okupas pri dresado.", "translations": {"fr": ["dresseur"], "pl": ["treser"], "es": ["entrenador"]}, "examples": [["cirka dresisto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dres", "primary": false}, "profita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Haviganta profiton.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0431\u044b\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0432\u044b\u0433\u043e\u0434\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["avantageux", "profitable"], "de": ["profitabel"], "nl": ["voordelig"], "hu": ["hasznos", "hasznot hoz\u00f3", "profit\u00e1l\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "profit", "primary": false}, "mar\u011deno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Randparto de pa\u011do destinita por resti libera je skribo a\u016d preso.", "translations": {"be": ["\u043f\u043e\u043b\u0435 (\u0441\u0442\u0430\u0440\u043e\u043d\u043a\u0456)"], "en": ["margin"], "nl": ["marge"], "pt": ["margem (de livro)"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0435 (\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0438\u0446\u044b)"], "ca": ["marge"], "de": ["Rand", "Seitenrand"], "hu": ["marg\u00f3", "lapsz\u00e9l"], "es": ["margen"]}, "examples": [["la propraj nomoj staras \u0109e la mar\u011denoj de la lingvo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mar\u011den", "primary": true}, "fifama": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fama pro sia fieco; \u011duanta malbonan famon.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u043c\u043d\u0430\u0432\u044f\u0434\u043e\u043c\u044b"], "fr": ["d\u00e9cri\u00e9", "tristement c\u00e9l\u00e8bre"], "nl": ["berucht"], "ru": ["\u043f\u0435\u0447\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e \u0438\u0437\u0432\u0435\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439"], "de": ["verrufen", "ber\u00fcchtigt"], "pl": ["nies\u0142awny", "s\u0142awetny", "os\u0142awiony", "cisz\u0105cy si\u0119 z\u0142\u0105 s\u0142aw\u0105"], "hu": ["rossz h\u00edr\u0171", "k\u00e9tes h\u00edr\u0171"]}, "examples": [["La fifama atomcentralo \u0108ernobilo ankora\u016d funkcios post la jaro 2000", "Araneo, \u0108ernobilo - ankora\u016d aktiva, Monato, jaro 1997a, numero 5a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "bonfama", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fam", "primary": false}, "griza substanco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de cerbo a\u016d mjelo enhavanta plian denson de ne\u016dronaj kernoj ol blanka substanco.", "translations": {"fr": ["mati\u00e8re grise", "substance grise"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "substanc", "primary": false}, "inerta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne havanta propran movon.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0435\u0440\u0442\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["inerte"], "en": ["inert"], "nl": ["bewegingsloos"], "pt": ["inerte"], "be": ["\u0456\u043d\u044d\u0440\u0442\u043d\u044b"], "de": ["bewegungslos"], "hu": ["tehetetlen", "mozdulatlan"], "es": ["inerte"]}, "examples": [["inerta \u015dtono, kadavro", null], ["inerta homo", "Vortaro de Esperanto"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne reaganta \u0125emie.", "translations": {"hu": ["semleges k\u00e9mhat\u00e1s\u00fa", "vegyileg k\u00f6z\u00f6mb\u00f6s"]}, "examples": [["inerta gaso", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Ne agema, ne havanta iniciatokapablon, senenergia.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0435\u0440\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u043a\u043e\u0441\u043d\u044b\u0439"], "de": ["tr\u00e4ge"], "nl": ["energieloos", "inert", "traag"], "hu": ["tehetetlen", "tunya"]}, "examples": [["inerta spirito", null], ["resti inerta anta\u016d la dan\u011dero", null], ["inerta (pasiva) kontra\u016dstaro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "inert", "primary": true}, "inerto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Natura eco de la materio, la\u016d kiu korpo emas resti en la sama stato de movo a\u016d senmovo kaj ne povas mem modifi tiun staton.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0435\u0440\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["inertie (phys.)"], "en": ["inertia"], "nl": ["traagheid"], "pt": ["in\u00e9rcia"], "be": ["\u0456\u043d\u044d\u0440\u0446\u044b\u044f", "\u0456\u043d\u044d\u0440\u0442\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "de": ["Tr\u00e4gheit"], "hu": ["tehetetlens\u00e9g"], "es": ["inercia"]}, "examples": [["la inerteco de korpo mezuri\u011das per ties maso", null], ["inertoforto", null], ["inertorado", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Manko de iniciato, neagemo, senenergieco.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0435\u0440\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043a\u043e\u0441\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["inertie", "apathie", "inaction", "l\u00e9thargie"], "hu": ["tunyas\u00e1g", "tehetetlens\u00e9g"]}, "examples": [["al \u0109iuj admonoj li respondas per nevenkebla inerteco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "inert", "primary": false}, "nikso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Akvofeo.", "translations": {"fr": ["nixe"], "nl": ["nix", "nixe"], "pt": ["nixe", "nix", "nixie"], "de": ["Nixe", "Meerjungfrau"], "sv": ["sj\u00f6jungfru"], "pl": ["rusa\u0142ka", "niksa"], "hu": ["v\u00edzit\u00fcnd\u00e9r"]}, "examples": [["la nikso estas maljuna, silentema, stranga persono, kun pantalonoj el angila ha\u016dto kaj kun kamizolo el fi\u015daj skvamoj ornamita per akvolilioj", "Fabeloj, volumo 4, sonorila profundo"]], "subdefinitions": []}], "root": "niks", "primary": true}, "etologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kondutoscienco, studo de la bestaj agoj kaj de iliaj biologiaj bazoj.", "translations": {"be": ["\u044d\u0442\u0430\u043b\u0451\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["\u00e9thologie"], "bg": ["\u0435\u0442\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "nl": ["ethologie", "gedragsbiologie"], "pt": ["etologia"], "ru": ["\u044d\u0442\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "ca": ["etologia"], "de": ["Ethologie", "Sittenkunde"], "hu": ["etol\u00f3gia", "viselked\u00e9stan", "magatart\u00e1skutat\u00e1s"], "es": ["etolog\u00eda"], "pl": ["etologia"]}, "examples": [["disvolvi\u011don de la etologio multe helpis la polemiko kun la usona skolo pri behaviorismo, kiu traktis la konduton de bestoj surbaze de akiritaj refleksoj, neante la ekziston de denaskaj faktoroj", "J. \u015cuvajev, Pri la Konduto de Bestoj, Fokuso, 1987:1, p. 2a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Moroscienco, studo de la deveno de moroj kaj de moralo.", "translations": {}, "examples": [["etologio pritraktas la devenon de la moroj kaj moraloj anka\u016d pritraktas la kutimojn de la man\u011dado, de la komunikado kaj de la sinreproduktado", "R. Hauger, De incenso antikva al moderna parfumo, A\u016dgsburgo: IKU-Prelego, 1985"]], "subdefinitions": []}], "root": "etologi", "primary": true}, "rubiacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Rubiaceae).", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u0440\u0435\u043d\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["rubiac\u00e9es"], "nl": ["walstrofamilie"], "pt": ["rubi\u00e1ceas"], "fa": ["\u0631\u0648\u0646\u0627\u0633\u06cc\u0627\u0646"], "de": ["R\u00f6tegew\u00e4chse"], "hu": ["buz\u00e9rf\u00e9l\u00e9k", "galajf\u00e9l\u00e9k", "k\u00e1v\u00e9f\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rubiac", "primary": true}, "fratrio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108e antikvaj Grekoj religia kaj socia grupi\u011do de kelkaj familioj, simila al la itala kurio.", "translations": {"be": ["\u0444\u0440\u0430\u0442\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["phratrie"], "nl": ["fratrie"], "pt": ["fratria"], "ru": ["\u0444\u0440\u0430\u0442\u0440\u0438\u044f"], "de": ["Phratrie"], "hu": ["fr\u00e1tria"], "es": ["fratria"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fratri", "primary": true}, "kadro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bordera\u0135o, ordinare kvadrata, sed anka\u016d diversforma, el iu ajn materialo, per kiu oni \u0109irka\u016digas pentra\u0135on, spegulon, fenestron kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u043c\u0430", "\u0440\u0430\u043c\u043a\u0430"], "fr": ["cadre"], "bg": ["\u0440\u0430\u043c\u043a\u0430"], "nl": ["lijst"], "pt": ["quadro", "moldura", "caixilho"], "ru": ["\u0440\u0430\u043c\u0430", "\u0440\u0430\u043c\u043a\u0430"], "de": ["Rahmen"], "tr": ["\u00e7er\u00e7eve"], "sv": ["ram"], "hu": ["keret"], "en": ["frame"], "es": ["marco", "cuadro"], "cs": ["r\u00e1mec"], "fi": ["kehys", "kehykset", "raami(t)", "puitteet"], "pl": ["rama", "ramka", "obramowanie", "kadr"], "he": ["\u05de\u05e1\u05d2\u05e8\u05ea"]}, "examples": [["la orita kadro mirinde reliefigis la nigran figuron de la maljunulino", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Vida\u0135o, kiu \u0109irka\u016das ion.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0440\u0430\u043c\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "en": ["frame", "setting", "backdrop"], "nl": ["kader"], "ru": ["\u043e\u0431\u0440\u0430\u043c\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Umgebung"], "fi": ["ymp\u00e4rist\u00f6", "tausta"], "pl": ["obramowanie", "otoczenie"]}, "examples": [["la urbo ku\u015dis en kadro el fre\u015da verda\u0135o", null], ["la palaco liveris bonegan kadron al nia kongreso", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108io, kio \u0109irka\u016das ian okaza\u0135on: cirkonstancoj, kutimoj, reguloj, organizo, doktrino.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0440\u0430\u043c\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0440\u0430\u043c\u043a\u0430", "\u0440\u0430\u043c\u043a\u0456", "\u043c\u044f\u0436\u0430", "\u043c\u0435\u0436\u044b"], "en": ["framework"], "nl": ["kader"], "ru": ["\u043e\u0431\u0440\u0430\u043c\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0440\u0430\u043c\u043a\u0430", "\u0433\u0440\u0430\u043d\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Rahmen"], "pl": ["t\u0142o", "warunki", "ramy"], "fi": ["puitteet (kuv.)", "olosuhteet"], "es": ["marco"]}, "examples": [["la disdonado de la diplomoj okazis samtage, en la kadro de adia\u016da vespero", null], ["la historia kadro de tiu cita\u0135o estas sufi\u0109e konata", null], ["establi novan organizon en la kadro de nia asocio", null], ["tiu agado okazas ekster la kadro de nia ofico", null], ["ni proponas nur krei ne\u016dtralan eksteran kadron, kiu povus unuigi inter si \u0109iujn memstare pensantajn homojn", "Z"], ["krevis la malnovaj kadroj de la sciencoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kadr", "primary": true}, "kadri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0440\u0430\u043c\u043b\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["encadrer"], "en": ["frame"], "nl": ["inlijsten"], "ru": ["\u043e\u0431\u0440\u0430\u043c\u043b\u044f\u0442\u044c", "\u043e\u043a\u0430\u0439\u043c\u043b\u044f\u0442\u044c"], "de": ["rahmen"], "tr": ["\u00e7er\u00e7evelemek"], "sv": ["rama in"], "hu": ["bekeretez", "keretbe foglal"], "es": ["enmarcar"], "fi": ["kehyst\u00e4\u00e4", "ymp\u00e4r\u00f6id\u00e4"], "pl": ["obramowywa\u0107"], "he": ["\u05dc\u05de\u05e1\u05d2\u05e8"]}, "examples": [["trahakas al si fenestrojn kaj kadras ilin per cedro kaj kolorigas per cinabro", "La Malnova TestamentoJeremia 22:14"], ["\u015di havis sur si ne\u011doblankan kolumon, butonumitan per granda ore kadrita kameo", "Marta"], ["li plu konservis sur la viza\u011do kadrita per malgrandaj vangoharoj rideton de ravo kaj sindonemo", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 21"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: \u0108i tiu senco ne estas agnoskita de , kiu citas la zamenhofan ekzemplon kadre de senco , kio estas allasebla interpreto pro la pasiva formo de la verbo kaj la adverba formo de la adjekto."], "primary definition": null, "translations": {"de": ["umgeben"], "nl": ["omkaderen"], "pl": ["obramowywa\u0107"], "hu": ["keretez", "\u00f6vez (\u00e1tv.)"]}, "examples": [["el \u015diaj profundi\u011dintaj kaj blue kadritaj okuloj fluis silenta, sed korpenetra plendo", "Marta"], ["malaperis la cipresoj kadrantaj la supran terason", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 2"]], "subdefinitions": []}], "root": "kadr", "primary": false}, "tokato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Brila, kontrastema muzika\u0135o plejofte por klav-instrumento.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043a\u0430\u0442\u0430"], "fr": ["toccata"], "en": ["toccata"], "nl": ["toccata"], "pt": ["tocata"], "ru": ["\u0442\u043e\u043a\u043a\u0430\u0442\u0430"], "hu": ["toccata"], "pl": ["toccata"], "es": ["tocata"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tokat", "primary": true}, "uzuro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Procentego.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0445\u0432\u044f\u0440\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["usure (finances)"], "en": ["usury"], "nl": ["woekerwinst"], "pt": ["usura"], "ru": ["\u0440\u043e\u0441\u0442\u043e\u0432\u0449\u0438\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Wucher"], "it": ["usura"], "hu": ["uzsora (kamat)"], "fa": ["\u0631\u0650\u0628\u0627"], "fi": ["koronkiskonta"], "es": ["usura"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "uzur", "primary": true}, "tartano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lan\u015dtofo kun kvadrata kruci\u011do de diverskoloraj fadenoj, tradicia kiel skota teksa\u0135o.", "translations": {"fr": ["tartan"], "en": ["tartan"], "pt": ["tart\u00e3"], "de": ["Tartan"], "it": ["tartan"], "pl": ["tartan"]}, "examples": [["la tria estis servisto kaj portis vesta\u0135ojn parte el tartano", "R. L. Stevenson, trad. A. Goodheir, Forkaptita, Kardo, 1976"], ["la Stuart-oj permesis la surhavon de tiu tartano al Bretonoj kaj Francoj", "R. Leray, Sak\u015dalma bando kardo kaj eriko, 2004-01"]], "subdefinitions": []}], "root": "tartan", "primary": true}, "balustraro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vico da balustroj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043b\u044e\u0441\u0442\u0440\u0430\u0434\u0430"], "fr": ["balustrade"], "en": ["balustrade"], "ru": ["\u0431\u0430\u043b\u044e\u0441\u0442\u0440\u0430\u0434\u0430", "\u043f\u0435\u0440\u0438\u043b\u0430", "\u043f\u0430\u0440\u0430\u043f\u0435\u0442"], "de": ["Balustrade", "Br\u00fcstung", "S\u00e4ulengel\u00e4nder"], "pl": ["balaski", "balustrada"], "hu": ["mellv\u00e9d", "balusztr\u00e1d"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "balustr", "primary": false}, "malplej": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adv. esprimanta gradon de kvanto a\u016d kvalito malsuperan al \u0109iuj aliaj.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0438\u043c\u0435\u043d\u0435\u0435"], "en": ["least"], "nl": ["minst"], "be": ["\u043d\u0430\u0439\u043c\u0435\u043d\u0435\u0439", "\u043d\u0430\u0439\u043c\u0435\u043d\u0448"], "de": ["wenigst"], "sv": ["minst"], "hu": ["legkev\u00e9sb\u00e9"], "fi": ["v\u00e4hiten"]}, "examples": [["el \u0109iuj lernantoj jen la malplej laborema", null]], "subdefinitions": []}], "root": "plej", "primary": false}, "kontra\u016dnatura": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nekonforma al la normo de la naturo.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u043d\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u043d\u0435\u043d\u0430\u0440\u043c\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["contre nature"], "hu": ["term\u00e9szetellenes"], "nl": ["onnatuurlijk"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u043e\u0435\u0441\u0442\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u043d\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "natur", "primary": false}, "punlaboro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Deviga laboro, kiun kulpulo estas kondamnita fari.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u043c\u0443\u0441\u043e\u0432\u044b\u044f \u0440\u0430\u0431\u043e\u0442\u044b", "\u043a\u0430\u0442\u0430\u0440\u0433\u0430"], "fr": ["travaux forc\u00e9s"], "nl": ["dwangarbeid", "strafwerk"], "ru": ["\u043a\u0430\u0442\u043e\u0440\u0433\u0430", "\u043f\u0440\u0438\u043d\u0443\u0434\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0435 \u0440\u0430\u0431\u043e\u0442\u044b"], "de": ["Strafarbeit", "Zwangsarbeit"], "hu": ["k\u00e9nyszermunka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "labor", "primary": false}, "skombro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio skombredoj (Scombrus), ofta bongusta mara fi\u015do, kies verda ha\u016dto estas diverskolore makulita.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0443\u043c\u0431\u0440\u044b\u044f", "\u043c\u0430\u043a\u0440\u044d\u043b\u044c"], "fr": ["maquereau"], "bg": ["\u0441\u043a\u0443\u043c\u0440\u0438\u044f"], "nl": ["makreel"], "pt": ["makrela", "cavala"], "ru": ["\u0441\u043a\u0443\u043c\u0431\u0440\u0438\u044f", "\u043c\u0430\u043a\u0440\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Makrele"], "it": ["macarello", "sgombro"], "hu": ["makr\u00e9la"], "en": ["mackerel"], "es": ["caballa"], "pl": ["makrela"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skombr", "primary": true}, "valizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Per anso mane portebla kofreto uzata dum voja\u011do kiel paka\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u043b\u0456\u0437\u043a\u0430", "\u0447\u0430\u043c\u0430\u0434\u0430\u043d", "\u0441\u0430\u043a\u0432\u0430\u044f\u0436"], "fr": ["valise"], "bg": ["\u043a\u0443\u0444\u0430\u0440"], "nl": ["koffer", "valies"], "pt": ["valise", "maleta"], "ru": ["\u0447\u0435\u043c\u043e\u0434\u0430\u043d", "\u0441\u0430\u043a\u0432\u043e\u044f\u0436"], "de": ["Koffer"], "tr": ["bavul", "valiz"], "hu": ["b\u0151r\u00f6nd"], "en": ["suitcase"], "br": ["malizenn"], "es": ["maleta"], "he": ["\u05de\u05d6\u05d5\u05d5\u05d6\u05d4"]}, "examples": [["ni elliti\u011dis je la 3a horo frumatene por pretigi la valizojn kaj voja\u011dsaketojn", "Jos\u00e9 de N. Marques: Voja\u011do al Ushuaia, Monatojaro 2002a, numero 2a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "valiz", "primary": true}, "\u0109irka\u016dkradi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u0108irka\u016digi per krado.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "krad", "primary": false}, "vin\u0109estro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pafilo el la samnoma kompanio, precipe karabeno produktita fine de la 19a jarcento kaj ofte figurata en vakerfilmoj.", "translations": {"fr": ["winchester"], "hu": ["winchester"]}, "examples": [["lia nevo estas kolektanto de modelaj fusiloj, kaj li ser\u0109as iun modelon de Vin\u0109estro", "Aoyama T., La Ser\u0109ado de Vincxestro, 2002-05-27"], ["kun korka kasko sur la kapo kaj vin\u0109estro en la mano li tretas per la piedo rinoceron", "S. Lem, trad. K. Du\u015denko, trad. J. Finkel, Surloka esploro, 2003"]], "subdefinitions": []}], "root": "vin\u0109estr", "primary": true}, "pleje": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En la plej alta grado, maksimume.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u043b\u044c\u0448\u0435 \u0432\u0441\u0435\u0433\u043e"], "en": ["at most", "maximally"], "nl": ["hoogstens"], "be": ["\u043d\u0430\u0439\u0431\u043e\u043b\u0435\u0439", "\u043d\u0430\u0439\u0431\u043e\u043b\u044c\u0448", "\u0431\u043e\u043b\u044c\u0448 \u0437\u0430 \u045e\u0441\u0451"], "de": ["h\u00f6chstens"], "hu": ["legfeljebb"], "fi": ["eniten"]}, "examples": [["\u0109iu laboristo pleje 50-jara rajtas ripozi", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Plej ofte.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0439\u0447\u0430\u0441\u044c\u0446\u0435\u0439", "\u0437\u0432\u044b\u0447\u0430\u0439\u043d\u0430"], "en": ["most often"], "nl": ["meestal"], "ru": ["\u0447\u0430\u0449\u0435 \u0432\u0441\u0435\u0433\u043e", "\u043f\u043e \u0431\u043e\u043b\u044c\u0448\u0435\u0439 \u0447\u0430\u0441\u0442\u0438", "\u043e\u0431\u044b\u0447\u043d\u043e"], "de": ["meistens"], "hu": ["legink\u00e1bb", "leggyakrabban"], "fi": ["enimm\u00e4kseen"]}, "examples": [["oni povis nur malofte vidi \u015dian \u0109apelon sur tiu loko, kiun tiu \u0109i vesta\u0135o pleje okupas \u0109e la aliaj homoj", "Z"], ["pleje okazas, ke", null], ["en nia lingvo la vortoj pleje estas pli naturaj kaj pli bonsonaj se ili estas ne kunligataj", "Z"], ["la infanoj estas trankvilaj pleje tiam, kiam oni enlitigis ilin", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "plej", "primary": false}, "bo-": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prefikso montranta la proedzi\u011dan parencecon.", "translations": {"de": ["Schwieger-"], "en": ["-in-law"], "es": ["pol\u00edtico (denota parentesco por afinidad)"]}, "examples": [["bofrato", null], ["boparenci\u011di kun la re\u011do", "La Malnova Testamento, I. Samuel 18:23"]], "subdefinitions": []}], "root": "bo", "primary": true}, "siriano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctatano de Sirio.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0438\u0440\u0438\u0435\u0446"], "en": ["Syrian"], "nl": ["Syri\u00ebr"], "he": ["\u05e1\u05d5\u05e8\u05d9"], "pl": ["Syryjczyk"], "hu": ["sz\u00edriai (lakos)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Siri", "primary": false}, "majoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En terarmeo kaj aerarmeo, oficiro, kiu rangas inter kapitano kaj subkolonelo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0451\u0440"], "fr": ["commandant (officier)"], "en": ["major"], "nl": ["majoor"], "pt": ["major"], "ru": ["\u043c\u0430\u0439\u043e\u0440"], "de": ["Major"], "it": ["maggiore (grado)"], "hu": ["\u0151rnagy"], "br": ["komandant (ofiser)"]}, "examples": [["mi havas najbaron, eks-majoron", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 20a, p. 121a"]], "subdefinitions": []}], "root": "major", "primary": true}, "aktivulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu regule agas en societo, por iu celo....", "translations": {"fr": ["membre engag\u00e9", "militant"]}, "examples": [["kunvenoj de aktivuloj dum la universalaj kongresoj", "I. Lapenna, Por pli efika informado, 1974"]], "subdefinitions": []}], "root": "aktiv", "primary": false}, "anta\u016dplenumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Plenumi ies deziron, anta\u016d ol \u011di estas esprimita.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u0443\u043f\u0440\u0435\u0434\u0438\u0442\u044c (\u0436\u0435\u043b\u0430\u043d\u0438\u0435)"], "fr": ["devancer (un d\u00e9sir)"], "hu": ["el\u0151re teljes\u00edt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "plen", "primary": false}, "frangolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio ramnacoj (Frangula), arbeto, kies beroj kaj \u015delo estas uzataj kiel laksigilo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u0443\u0448\u044b\u043d\u0430"], "fr": ["bourdaine"], "nl": ["vuilboom", "sporkeboom", "zwarte els"], "pt": ["amieiro-negro"], "ru": ["\u043a\u0440\u0443\u0448\u0438\u043d\u0430 \u043b\u043e\u043c\u043a\u0430\u044f"], "de": ["Faulbaum"], "hu": ["kutyabenge"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "frangol", "primary": true}, "etnologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco studanta kiel etnoj esti\u011das (etnogenezo), evoluas, sin strukturas, interrilatas kun la aliaj etnoj kaj la naturmedio.", "translations": {"be": ["\u044d\u0442\u043d\u0430\u043b\u0451\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["ethnologie"], "bg": ["\u0435\u0442\u043d\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "nl": ["etnologie", "volkenkunde"], "pt": ["etnologia"], "ru": ["\u044d\u0442\u043d\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "de": ["Ethnologie", "V\u00f6lkerkunde"], "sv": ["etnologi"], "hu": ["egyetemes n\u00e1prajz", "\u00e1ltal\u00e1nos n\u00e1prajz", "n\u00e1ptudom\u00e1ny", "etnol\u00f3gia"], "fa": ["\u0642\u0648\u0645\u200c\u0634\u0646\u0627\u0633\u06cc"], "en": ["ethnology"], "es": ["etnolog\u00eda"], "pl": ["etnologia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "etnologi", "primary": true}, "radiumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 88, atompezo 226,0254, simbolo Ra. Tre malofta, mola, hele griza teralkala metalo, rimarkinda pro radiado. \u0108iuj izotopoj de tiu elemento estas radioaktivaj.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0434\u044b\u0439"], "fr": ["radium"], "en": ["radium"], "nl": ["radium"], "pt": ["r\u00e1dio"], "la": ["Radium"], "de": ["Radium"], "it": ["radio"], "hu": ["r\u00e1dium"], "es": ["radio"], "br": ["radiom"], "ru": ["\u0440\u0430\u0434\u0438\u0439"], "pl": ["radon"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "radium", "primary": true}, "memortruo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Momenta forgeso.", "translations": {"fr": ["trou de m\u00e9moire", "oubli"]}, "examples": [["Ste\u0109jo rapide faris planon: li \u0109iel ka\u015du sian nekredeblan memortruon, kaj nun anta\u016d \u0109io li ruze paroligu la alilandanon", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tru", "primary": false}, "gluglo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bruo simila al tiu de skuata akvo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u043b\u044c\u043a\u0430\u0442"], "fr": ["gargouillement", "glouglou"], "pt": ["gluglu"], "ru": ["\u0431\u0443\u043b\u044c\u043a\u0430\u043d\u044c\u0435"], "ca": ["clapoteig"], "de": ["Glucksen", "Gluckern", "Gurgeln"], "hu": ["bugyog\u00e1s", "bugybor\u00e9kol\u00e1s"], "es": ["gorgoteo"]}, "examples": [["apena\u016d li prenis duonon el taso da teo, en\u015dvebis ridaj glugloj", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 62a, p. 333a"]], "subdefinitions": []}], "root": "glugl", "primary": false}, "pirujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arbo el kiu unu specio (Pyrus communis) estas kulturata en multaj varia\u0135oj pro la fruktoj, genro el familio rozacoj (Pyrus).", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0443\u0448\u0430 (\u0434\u0440\u044d\u0432\u0430)", "\u0456\u0433\u0440\u0443\u0448\u0430 (\u0434\u0440\u044d\u0432\u0430)"], "fr": ["poirier"], "nl": ["perelaar", "perenboom"], "ru": ["\u0433\u0440\u0443\u0448\u0430 (\u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e)"], "de": ["Birnbaum"], "hu": ["k\u00f6rtefa"], "br": ["gwezenn-ber", "perenn (gwezenn)"], "pl": ["grusza"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pir", "primary": false}, "e\u016dropa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta al E\u016dropo.", "translations": {"be": ["\u044d\u045e\u0440\u0430\u043f\u0435\u0439\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["europ\u00e9en"], "bg": ["\u0435\u0432\u0440\u043e\u043f\u0435\u0439\u0441\u043a\u0438"], "nl": ["Europees"], "pt": ["europeu"], "no": ["europeisk"], "de": ["europ\u00e4isch"], "sv": ["europeisk"], "hu": ["eur\u00f3pai"], "en": ["European"], "es": ["europeo"], "it": ["europeo"], "ru": ["\u0435\u0432\u0440\u043e\u043f\u0435\u0439\u0441\u043a\u0438\u0439"], "vo": ["yulopik"], "pl": ["europejski"]}, "examples": [["\u011di estis unu el la plej grandaj projektoj en la historio de e\u016dropa teatro", "Monato n-ro 10/1993, Cymbeline"], ["spuroj de tiu malnova sistemo trovi\u011das ankora\u016d en kelkaj nekeltaj e\u016dropaj lingvoj ekzemple en la franca kaj dana kaj en biblia angla", "Monato, n-ro 11/1993, Matematiko \u2015 Nova gaela numerala sistemo"]], "subdefinitions": []}], "root": "E\u016drop", "primary": false}, "glugli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Brui kiel agite fluanta, bobelanta akvo.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0443\u043b\u044c\u043a\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["gargouiller", "glouglouter"], "en": ["burble", "gurgle"], "pt": ["gluglurejar"], "be": ["\u0431\u0443\u043b\u044c\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u0431\u0443\u043b\u044c\u043a\u0430\u0442\u0430\u0446\u044c"], "ca": ["clapotejar"], "de": ["glucksen", "gluckern", "gurgeln"], "hu": ["bugyog", "bugybor\u00e9kol"], "es": ["gorgotear"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "glugl", "primary": true}, "kefiro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Densa utila por sano trinka\u0135o el lakto, farata per samtempa alkohola kaj laktacida fermentado, uzante diversajn gistojn kaj bakteriojn. Originas el Ka\u016dkazo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0435\u0444\u0456\u0440"], "fr": ["k\u00e9fir"], "bg": ["\u043a\u0435\u0444\u0438\u0440"], "nl": ["kefir"], "ru": ["\u043a\u0435\u0444\u0438\u0440"], "ca": ["quefir"], "de": ["Kefir"], "hu": ["kef\u00edr"], "en": ["kefir"], "es": ["k\u00e9fir"], "pl": ["kefir"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kefir", "primary": true}, "konkoido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0445\u043e\u0438\u0434\u0430"], "fr": ["concho\u00efde"], "en": ["conchoid"], "nl": ["concho\u00efde", "schulplijn"], "pt": ["conc\u00f3ide", "conch\u00f3ide"], "ca": ["conco\u00efde"], "de": ["Konchoide"], "fa": ["\u0635\u062f\u0641\u0648\u0627\u0631"], "es": ["concoide"], "pl": ["konchoida"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konkoid", "primary": true}, "sputi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Amase el\u0135eti tra la bu\u015do (sangon, muka\u0135on ks, esceptante salivon. kra\u0109i).", "translations": {"be": ["\u0445\u0430\u0440\u043a\u0430\u0446\u044c (\u043a\u0440\u044b\u0432\u0451\u044e, \u0441\u044c\u043b\u0456\u0437\u044c\u0437\u044e)"], "fr": ["cracher"], "en": ["spit"], "nl": ["spugen", "spuwen"], "ru": ["\u0445\u0430\u0440\u043a\u0430\u0442\u044c"], "de": ["spucken", "speien"], "hu": ["k\u00f6p"], "es": ["esputar (excepto saliva)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) El\u0135eti amase el ia truo.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0432\u044f\u0440\u0433\u0430\u0446\u044c"], "ru": ["\u0438\u0437\u0432\u0435\u0440\u0433\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["ok\u00e1d"]}, "examples": [["la vulkano elsputis lafon", null], ["la kanonoj elsputis morton", null], ["sputi insultojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sput", "primary": true}, "kapitulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Infloresko kun diskforme vasti\u011dinta akso, sur kiu sentige sidas la floroj kvaza\u016d en korbeto.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u043b\u043e\u0432\u043a\u0430"], "fr": ["capitule"], "de": ["K\u00f6rbchen"], "en": ["capitulum"], "hu": ["f\u00e9szekvir\u00e1gzat"]}, "examples": [["kapitulo de leontodo, asteracoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kapitul", "primary": true}, "elser\u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Per ser\u0109o trovi.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u044b\u0441\u043a\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0438\u0441\u043a\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["kaj nun Faraono elser\u0109u homon kompetentan kaj sa\u011dan kaj estrigu lin super la Egipta lando", "La Malnova Testamento, Genezo 41:33"]], "subdefinitions": []}], "root": "ser\u0109", "primary": false}, "dankemeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inklino al dankado, danka sento.", "translations": {"be": ["\u0443\u0434\u0437\u044f\u0447\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["gratitude", "reconnaissance"], "en": ["thankfulness", "gratitude"], "nl": ["dankbaarheid"], "pt": ["gratid\u00e3o"], "ru": ["\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u0434\u0430\u0440\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0437\u043d\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Dankbarkeit"], "sv": ["tacksamhet"], "hu": ["h\u00e1la"], "sk": ["v\u010fa\u010dnos\u0165"], "es": ["gratitud"], "br": ["anaoudegezh-vat", "grad-vat"], "cs": ["vd\u011bk"], "pl": ["wdzi\u0119czno\u015b\u0107", "dzi\u0119kczynno\u015b\u0107"], "he": ["\u05d4\u05db\u05e8\u05ea \u05d8\u05d5\u05d1\u05d4"]}, "examples": [["ni akceptas tion, \u0109iel kaj \u0109ie [...] kun plena dankemeco", "La Nova Testamento, La agoj 24:3"], ["dankemo estas malofta virto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dank", "primary": false}, "memdire": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016d propra diro, propra aserto, konfeso....", "translations": {"fr": ["de son propre aveu", "selon ses propres termes", "soi-disant"], "pl": ["moim zdaniem", "po mojemu"]}, "examples": [["vi memdire estas relativa novulo", "J. Derks, Saluton!, esperanto-nl, 2008-08-30"]], "subdefinitions": []}], "root": "dir", "primary": false}, "emulsino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fermento analoga al la diastazo, kiun oni trovas en migdaloj.", "translations": {"be": ["\u044d\u043c\u0443\u043b\u044c\u0441\u0456\u043d"], "fr": ["\u00e9mulsine"], "de": ["Emulsin", "Synaptase"], "pt": ["emulsina"], "ru": ["\u044d\u043c\u0443\u043b\u044c\u0441\u0438\u043d"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "emulsin", "primary": true}, "akceptisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu profesie akceptas gastojn, enirantojn, klientojn, kaj komfortigas ilin, ekzemple en hotelo, kinejo, veturilo.", "translations": {"nl": ["receptionist"], "fr": ["ouvreur", "ouvreuse", "personnel d'accueil", "r\u00e9ceptionniste"], "de": ["Rezeptionist"], "tr": ["resepsiyonist"], "hu": ["sz\u00e1llodai port\u00e1s", "recepci\u00f3s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "akcept", "primary": false}, "\u015dtela\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io \u015dtelita.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u0430\u0434\u0437\u0435\u043d\u0430\u0435"], "en": ["loot", "plunder", "stolen goods"], "nl": ["buit"], "ru": ["\u043a\u0440\u0430\u0434\u0435\u043d\u043e\u0435"], "de": ["Diebesgut"], "sv": ["st\u00f6ldgods"], "hu": ["lopott holmi"], "it": ["refurtiva", "maltolto"]}, "examples": [["\u015dtela\u0135oka\u015disto estas mem \u015dtelisto", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dtel", "primary": false}, "fuziliero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u043b\u043e\u043a"], "fr": ["fusilier"], "en": ["fusilier"], "nl": ["schutter (met geweer)"], "pt": ["fuzileiro"], "ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0435\u043b\u043e\u043a", "\u0444\u0443\u0437\u0438\u043b\u0451\u0440"], "de": ["Sch\u00fctze", "F\u00fcsilier"], "hu": ["pusk\u00e1s", "l\u00f6v\u00e9sz"]}, "examples": [["anta\u016d la lo\u011dietoj de la belaj knabinoj kun kolor\u015dminkitaj okuloj vagadas arabaj fuzilieroj kun turbano kaj ru\u011da zono", "J. Ribillard, Vagado sub palmoj, Rotterdam, 1956"]], "subdefinitions": []}], "root": "fuzilier", "primary": true}, "ferli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Volvi velon kaj alligi \u011din sur jardon.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0431\u0438\u0440\u0430\u0442\u044c \u043f\u0430\u0440\u0443\u0441\u0430"], "fr": ["serrer (une voile)"], "en": ["furl", "roll up", "take in"], "pt": ["ferrar velas", "colher velas", "amarrar velas"], "de": ["festmachen", "festzurren", "einziehen"], "hu": ["bevon (vitorl\u00e1t)", "felteker (vitorl\u00e1t)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ferl", "primary": true}, "redaktisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono, kiu profesie redaktas, ekz-e gazeton.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0434\u0430\u043a\u0442\u0430\u0440 (\u043f\u0440\u0430\u0444\u044d\u0441\u0456\u044f)"], "hu": ["szerkeszt\u0151"], "de": ["Redakteur"], "ru": ["\u0440\u0435\u0434\u0430\u043a\u0442\u043e\u0440 (\u043f\u0440\u043e\u0444\u0435\u0441\u0441\u0438\u043e\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "redakt", "primary": false}, "drakunkolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de artemizio (Artemisia dracunculus), uzata kiel spica\u0135o.", "translations": {"be": ["\u044d\u0441\u0442\u0440\u0430\u0433\u043e\u043d"], "fr": ["estragon"], "nl": ["dragon"], "pt": ["estrag\u00e3o"], "ru": ["\u044d\u0441\u0442\u0440\u0430\u0433\u043e\u043d"], "de": ["Estragon"], "sv": ["dragon"], "hu": ["t\u00e1rkony(\u00fcr\u00f6m)", "esztragon"], "pl": ["estragon"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "drakunkol", "primary": true}, "sekanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de angulo \u03b1) Inverso de \u011dia kosinuso; simb. sec \u03b1 a\u016d sek \u03b1.", "translations": {"be": ["\u0441\u044d\u043a\u0430\u043d\u0441"], "fr": ["s\u00e9cante (trigo.)"], "en": ["secant"], "nl": ["secans"], "ru": ["\u0441\u0435\u043a\u0430\u043d\u0441"], "de": ["Sekans"], "it": ["secante (trigon.)"], "hu": ["szek\u00e1ns"], "pl": ["secans"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Reela funkcio, kiu \u0135etas reelon x al la sekanto de angulo, kies mezuro en radianoj diferencas de x per oblo de 2\u03c0; simb. sec a\u016d sek.", "translations": {"be": ["\u0441\u044d\u043a\u0430\u043d\u0441"], "fr": ["s\u00e9cante (trigo.)"], "en": ["secant"], "nl": ["secans"], "ru": ["\u0441\u0435\u043a\u0430\u043d\u0441"], "de": ["Sekans"], "it": ["secante (trigon.)"], "pl": ["secans"]}, "examples": [["sekanto estas perioda funkcio, kun periodo 2\u03c0", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sekant", "primary": true}, "gnoma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al aspekto, moroj, eteco de gnomoj.", "translations": {"fr": ["nain (adj.)"], "en": ["gnomish"], "it": ["gnomesco", "nano (agg.)"]}, "examples": [["la gnoma \u015dtato \u0135us fari\u011dis 189a membro de Unui\u011dintaj Nacioj", "Stefan MaulRi\u0109a per.tv Monatojaro 2000a, numero 12a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "gnom", "primary": false}, "aperitivo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Trinka\u0135o, ordinare alkohola, trinkata kiel apetitvekilo anta\u016d man\u011do.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u044d\u0440\u044b\u0442\u044b\u045e"], "fr": ["ap\u00e9ritif"], "bg": ["\u0430\u043f\u0435\u0440\u0438\u0442\u0438\u0432"], "nl": ["aperitief"], "pt": ["aperitivo"], "ru": ["\u0430\u043f\u0435\u0440\u0438\u0442\u0438\u0432"], "de": ["Aperitif", "\u00d6ffner", "Magen\u00f6ffner"], "it": ["aperitivo"], "sk": ["aperit\u00edv"], "en": ["ap\u00e9ritif"], "es": ["aperitivo"]}, "examples": [["Bertringer klopodis por kunigi la virojn en la bonan \u0109ambron, kie oni trinkos la aperitivojn", "Kiel akvo de l' rivero, 1:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "aperitiv", "primary": true}, "profesiulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu praktikas okupon por gajni vivpanon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0444\u044d\u0441\u0456\u044f\u043d\u0430\u043b"], "fr": ["professionnel"], "en": ["professional"], "nl": ["beroeps (z..nw.)"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0444\u0435\u0441\u0441\u0438\u043e\u043d\u0430\u043b"], "de": ["Professioneller"], "vo": ["calel"], "hu": ["szakember", "szakmabeli", "profi"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "profesi", "primary": false}, "e\u0109a": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Anka\u016da, plia.", "translations": {"nl": ["enig"]}, "examples": [["ni a\u016dskultis sen e\u0109a brueto dum la fajro preska\u016d estingi\u011dis", "A. L\u00f6wenstein, La \u015dtona urbo, FEL, 1999"]], "subdefinitions": []}], "root": "e\u0109", "primary": false}, "espero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago esperi.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0434\u0435\u0436\u0434\u0430"], "fr": ["espoir"], "nl": ["hoop"], "be": ["\u043d\u0430\u0434\u0437\u0435\u044f", "\u0441\u043f\u0430\u0434\u0437\u044f\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "de": ["Hoffnung"], "hu": ["rem\u00e9ny"], "cs": ["nad\u011bje"], "pl": ["nadzieja"]}, "examples": [["meti sian esperon sur la Eternulo", "La Malnova Testamento, Psalmaro 40:4"], ["mi perdis la esperon", "La Malnova Testamento, Jesaja 57:10"], ["espero logas, espero mensogas", "Proverbaro esperanta"], ["espero panon ne donas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Io, kion oni esperas.", "translations": {}, "examples": [["doni grandajn esperojn", null], ["detrui, vanigi esperon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Persono a\u016d afero, pri kiu oni multe esperas.", "translations": {}, "examples": [["lia filo estas lia sola espero", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "esper", "primary": false}, "esperi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kredi, ke tio, kion oni deziras, reali\u011dos.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u0434\u0437\u044f\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["esp\u00e9rer"], "en": ["hope"], "nl": ["hopen"], "pt": ["esperar", "ter esperan\u00e7a de"], "ru": ["\u043d\u0430\u0434\u0435\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0443\u043f\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["hoffen"], "hu": ["rem\u00e9l", "bizakodik"], "cs": ["doufat"], "pl": ["mie\u0107 nadziej\u0119", "spodziewa\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["esperi venkon, feli\u0109on, hereda\u0135on", null], ["esperi ion, al io, pri io", null], ["esperi al iu", "Z"], ["esperi ion de iu", null], ["esperi ricevi pagon", null], ["mi esperas, ke vi venos , ke ni sukcesos, ke nia voko ne restos vana", "Z"], ["li esperis, ke ili sukcesus", null]], "subdefinitions": []}], "root": "esper", "primary": true}, "nokturno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kompona\u0135o inspirita de nokta etoso, ordinare delikata, malgaja, en romantikisma epoko precipe piana.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u043a\u0442\u0443\u0440\u043d"], "fr": ["nocturne (subst., musique)"], "nl": ["nocturne", "nachtmuziek"], "ru": ["\u043d\u043e\u043a\u0442\u044e\u0440\u043d"], "de": ["Nocturne", "Nokturne", "Nachtmusik"], "es": ["nocturno (sust., m\u00fas.)"]}, "examples": [["Marta komencis ludi la Nokturnon de Zientarski", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "nokturn", "primary": true}, "avikulario": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda araneo el tropika Sudameriko, genro el familio terafozedoj.", "translations": {"fr": ["aviculaire (mygale)"]}, "examples": [["ano de la grupo dum la prezentado subite prenis mangrandan avikularion (\"bird-araneon\") el la terario kaj \u011din karesis", "Berlina Informilo, 1999-03, Anoncoj kaj raportoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "avikulari", "primary": true}, "kartludo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ludo per ludkartoj: ermitludo, bri\u011do kaj diversaj hazardludoj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0442\u043e\u0447\u043d\u0430\u044f \u0438\u0433\u0440\u0430"], "fr": ["jeu de cartes (jeu)"], "en": ["card game"], "nl": ["kaartspel"], "de": ["Kartenspiel"], "hu": ["k\u00e1rty\u00e1z\u00e1s", "k\u00e1rtyaj\u00e1t\u00e9k"], "br": ["c'hoari garto\u00f9"], "pl": ["gra w karty"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kart", "primary": false}, "dragi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Skrapante forigi \u015dlimon, sablon a\u016d \u015dtonojn el la fundo de maro a\u016d rivero per dragma\u015dino.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0438\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c \u0434\u043d\u043e", "\u0443\u0433\u043b\u0443\u0431\u043b\u044f\u0442\u044c \u0440\u0443\u0441\u043b\u043e"], "fr": ["curer (draguer)", "draguer (curer)"], "pl": ["pog\u0142\u0119bia\u0107"], "pt": ["dragar"], "de": ["baggern"], "es": ["dragar"], "hu": ["kotor (medret)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "drag", "primary": true}, "anta\u016dstari": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stari anta\u016d iu.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u044f\u0446\u044c (\u043f\u0435\u0440\u0430\u0434 \u043a\u0456\u043c\u0441\u044c\u0446\u0456 / \u0447\u044b\u043c\u0441\u044c\u0446\u0456)"], "fr": ["se dresser devant"], "ru": ["\u0441\u0442\u043e\u044f\u0442\u044c (\u043f\u0435\u0440\u0435\u0434 \u043a\u0435\u043c-\u043b., \u0447\u0435\u043c-\u043b.)"], "hu": ["el\u00f6l \u00e1ll", "el\u0151tte \u00e1ll"]}, "examples": [["mi aliris al unu el la anta\u016dstarantoj kaj demandis lin pri la vera signifo de \u0109io \u0109i tio", "La Malnova Testamento, Daniel 7:16"], ["al ili anta\u016dstarus la sekvanta: (1) a\u016d elekti ian el la ekzistantaj lingvoj vivantaj, (2) a\u016d elekti", "Esenco kaj Estonte"]], "subdefinitions": []}], "root": "star", "primary": false}, "mar\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015clima terspaco kovrita de neprofunda senflua akvo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043b\u043e\u0442\u0430"], "fr": ["marais"], "en": ["marsh", "swamp"], "nl": ["moeras"], "pt": ["p\u00e2ntano"], "ru": ["\u0431\u043e\u043b\u043e\u0442\u043e"], "de": ["Sumpf", "Moor", "Morast"], "hu": ["l\u00e1p", "mocs\u00e1r"], "br": ["geun"]}, "examples": [["rano e\u0109 en palaco sopiras pri mar\u0109o", "Proverbaro esperanta"], ["pluvego mar\u0109igis la vojojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Malbona stato, el kiu oni malfacile povas eliri.", "translations": {"br": ["lagenn (skeud.)"], "hu": ["mocs\u00e1r"]}, "examples": [["putri, droni, en la mar\u0109o de l' nesciado, de l' mizero", null], ["fali en la mar\u0109on de supersti\u0109oj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mar\u0109", "primary": true}, "ambiguo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de tio, kio malprecize ricevas sencon, interpreton a\u016d solvon.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0432\u0443\u0441\u043c\u044b\u0441\u043b\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0434\u0432\u0443\u0437\u043d\u0430\u0447\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043d\u0435\u044f\u0441\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["ambig\u00fcit\u00e9", "ambigu\u00eft\u00e9"], "de": ["Zweideutigkeit", "Mehrdeutigkeit"], "es": ["ambig\u00fcedad"], "hu": ["k\u00e9t\u00e9rtelm\u0171s\u00e9g"]}, "examples": [["ellaso de vorto kreus ambiguon", "R. Dalton, Re: Opinions on Esperanto phrase, soc.culture.esperanto, 2002-03-10"]], "subdefinitions": []}], "root": "ambigu", "primary": false}, "kutro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda unumasta vel\u015dipo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0442\u044d\u0440"], "fr": ["cotre"], "en": ["cutter"], "nl": ["kotter"], "pt": ["c\u00fater"], "ru": ["\u043a\u0430\u0442\u0435\u0440", "\u0442\u0435\u043d\u0434\u0435\u0440"], "de": ["Kutter"], "hu": ["kutter"], "es": ["c\u00fater"]}, "examples": [["la boato, malgranda kutro \u011duste pasis la longecan rifan promontoron", "E. Kumi\u010di\u0107, trad. S. Rukelj, Surprizitaj nuptofestantoj, inko, 2001"]], "subdefinitions": []}], "root": "kutr", "primary": true}, "galeza korpo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Finia korpo.", "translations": {"be": ["\u043f\u043e\u043b\u0435 \u0413\u0430\u043b\u0443\u0430"], "fr": ["corps de Galois"], "en": ["Galois['s] field"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0435 \u0413\u0430\u043b\u0443\u0430"], "de": ["Galoisfeld"], "pl": ["cia\u0142o sko\u0144czone"]}, "examples": [["la kardinalo de galeza korpo estas potenco de primo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "korp", "primary": false}, "filologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco, kiu helpe de la historio, literaturo, arkeologio, mitologio, popollegendaro, esploras la lingvojn kiel organojn de la spirita vivo de la popoloj.", "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u043b\u044f\u043b\u0451\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["philologie"], "en": ["philology"], "nl": ["taalkunde", "filologie"], "pt": ["filologia"], "ru": ["\u0444\u0438\u043b\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "de": ["Philologie", "Sprach- und Literaturwissenschaft"], "hu": ["filol\u00f3gia"], "es": ["filolog\u00eda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "filologi", "primary": true}, "elpensi": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Krom tiuj aprobaj sencoj, \u00abelpensi\u00bb anka\u016d povas havi la sencon de fantazii (aproban a\u016d malla\u016ddan): deliranto aplikas propran logikon: tiun de raciecigo de fantazitaj elpensoj; mi suferis, \u0109ar oni ne volis kredi min kaj trudis al mi konfesi pri mensogo, dum por mi estis ne elpensa\u0135oj, sed simpla vero; Ausgedachtes, Erfindung invention \u0432\u044b\u0434\u0443\u043c\u043a\u0430 Roman' antikva, a\u0135' klasika, || Elstare dika, dika, dika \u2015 || Sen elpensa\u0135o romantika, || Nur kun edifo kaj prudent'.."], "primary definition": "(transitiva) Krei per pensado ion novan.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0434\u0443\u043c\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["inventer"], "de": ["ausdenken", "erfinden"], "nl": ["bedenken"], "hu": ["kital\u00e1l", "kigondol"]}, "examples": [["elpensi aparaton, artan lingvon", null], ["e\u0109 plej freneza imago ne povus elpensi ion similan", null], ["li pulvon ne elpensis", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "pens", "primary": false}, "embriogenio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Embria evoluo, serio da formoj, kiujn trapasas embrio anta\u016d la naski\u011do.", "translations": {"be": ["\u044d\u043c\u0431\u0440\u044b\u044f\u0433\u0435\u043d\u044d\u0437"], "fr": ["embryog\u00e9n\u00e8se", "embryog\u00e9nie"], "pt": ["embriog\u00eanese", "embriogenia"], "ru": ["\u044d\u043c\u0431\u0440\u0438\u043e\u0433\u0435\u043d\u0435\u0437"], "de": ["Embryonalentwicklung", "Embryonalgenese"], "hu": ["embri\u00f3genezis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "embriogenez", "primary": false}, "metadono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Opi-enhava kontra\u016ddolora substanco uzata precipe por dekutimi\u011do de drogodependo.", "translations": {"fr": ["m\u00e9thadone"], "de": ["Methadon"], "pt": ["metadona"]}, "examples": [["la \u015dtato-membroj devas garantii kuracadon kaj injektilojn senpagajn, same kiel la provizon de kuraciloj ekzemple, metadono", "J. P. Tuells Toksaj drogoj - Proponoj kontra\u016dprohibiciismaj, Kajeroj el la Sudo, 1997-10, numero 36a"], ["oni kuracos proksimume 200 mil toksi\u011demulojn per metadono", "\u0108ina Radio Internacia, \u0108inio da\u016dre plivastigas provan klinikan kuracadon..., 2005-12-27"]], "subdefinitions": []}], "root": "metadon", "primary": true}, "blankdorsa buntpego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de buntpego (Dendrocopos leucotos).", "translations": {"en": ["white-backed woodpecker"], "sv": ["vitryggig hackspett"], "pl": ["dzi\u0119cio\u0142 bia\u0142ogrzbiety"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "peg", "primary": false}, "Germanio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Germanujo.", "translations": {"be": ["\u041d\u044f\u043c\u0435\u0447\u0447\u044b\u043d\u0430", "\u0413\u0435\u0440\u043c\u0430\u043d\u0456\u044f"], "fr": ["Allemagne"], "en": ["Germany"], "hr": ["Njema\u010dka"], "tr": ["Alemanya"], "ca": ["Alemanya"], "de": ["Deutschland"], "it": ["Germania"], "vo": ["Deut\u00e4n"], "eu": ["Alemania"], "fa": ["\u0622\u0644\u0645\u0627\u0646"], "bg": ["\u0413\u0435\u0440\u043c\u0430\u043d\u0438\u044f"], "ia": ["Germania"], "fi": ["Saksa"], "da": ["Tyskland"], "es": ["Alemania"], "ru": ["\u0413\u0435\u0440\u043c\u0430\u043d\u0438\u044f"], "nl": ["Duitsland"], "oc": ["Alemanha"], "pt": ["Alemanha"], "la": ["Germania"], "no": ["Tyskland"], "sw": ["Ujerumani"], "sv": ["Tyskland"], "hu": ["N\u00e9metorsz\u00e1g"], "pl": ["Niemcy"]}, "examples": [["ne pretervidu ke nelaste al la nova Germanio ni dankas 50jaran stabilan pacon \u2015 la plej longan senmilitan periodon en tiu \u0109i parto de E\u016dropo", "Monato, n-ro 03/1995, El mia vidpunkto \u2015 Ne nur viktimoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "Germani", "primary": true}, "izomorfia": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Por \u0109i tiu senco ekzistas kutima sinonimo \u00abizomorfa\u00bb kiel en."], "primary definition": "(parolante pri du algebraj strukturoj) Tiaj, ke ekzistas izomorfio de unu al la alia.", "translations": {"be": ["\u0456\u0437\u0430\u043c\u043e\u0440\u0444\u043d\u044b"], "fr": ["isomorphe"], "en": ["isomorphic"], "nl": ["isomorfisch"], "ru": ["\u0438\u0437\u043e\u043c\u043e\u0440\u0444\u043d\u044b\u0439"], "ca": ["isomorf"], "de": ["isomorph"], "hu": ["izomorf"], "es": ["isomorfo"], "pl": ["izomorficzny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri bildigo) Havanta ecojn de izomorfio.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "izomorfi", "primary": false}, "ferdeko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Planko kovranta la tutan kavon de la \u015dipo, a\u016d formanta super \u011di eta\u011dojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u0443\u0431\u0430"], "fr": ["pont (d'un navire)"], "bg": ["\u043f\u0430\u043b\u0443\u0431\u0430"], "nl": ["dek (v.e.schip)"], "pt": ["conv\u00e9s", "tolda", "ponte"], "ru": ["\u043f\u0430\u043b\u0443\u0431\u0430"], "de": ["Deck", "Verdeck"], "hu": ["fed\u00e9lzet"], "en": ["deck (ship)"], "es": ["cubierta (na\u00fatica)"]}, "examples": [["duferdeka, triferdeka \u015dipo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ferdek", "primary": true}, "balotrajto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rajto baloti.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u043e \u0433\u043e\u043b\u043e\u0441\u0430 (\u0440\u0435\u0448\u0430\u044e\u0449\u0435\u0433\u043e)", "\u043f\u0440\u0430\u0432\u043e \u0438\u0437\u0431\u0438\u0440\u0430\u0442\u044c", "(\u0430\u043a\u0442\u0438\u0432\u043d\u043e\u0435) \u0438\u0437\u0431\u0438\u0440\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u043f\u0440\u0430\u0432\u043e"], "fr": ["droit de vote"], "en": ["right to vote", "suffrage"], "nl": ["stemrecht"], "de": ["Wahlrecht", "Stimmrecht"], "hu": ["szavazati jog"], "es": ["derecho al sufragio"], "pl": ["(aktywne) prawo wyborcze"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rajt", "primary": false}, "drinkemulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu volonte drinkas.", "translations": {"ru": ["\u043f\u044c\u044f\u043d\u0438\u0446\u0430"], "fr": ["buveur (qn qui s'adonne \u00e0 la boisson)"], "en": ["drunk", "drunkard", "alcoholic"], "nl": ["alcoholicus"], "be": ["\u043f'\u044f\u043d\u0456\u0446\u0430", "\u0430\u043b\u044c\u043a\u0430\u0433\u043e\u043b\u0456\u043a", "\u043f'\u044f\u043d\u044c", "\u043f'\u044f\u043d\u0447\u0443\u0433\u0430", "\u043f'\u044f\u043d\u044e\u0433\u0430", "\u043f\u0440\u0430\u043f\u043e\u0439\u0446\u0430", "\u0432\u044b\u043f\u0456\u0432\u0430\u0445\u0430", "\u0436\u043b\u0443\u043a\u0442\u0430"], "de": ["S\u00e4ufer", "Trinker"], "hu": ["r\u00e9szeges (ember)", "isz\u00e1kos"], "pl": ["alkoholik", "pijak", "op\u00f3j", "ochlaptus", "opil\u015b\u0144 (przest.)"], "he": ["\u05e9\u05d9\u05db\u05d5\u05e8", "\u05e9\u05ea\u05d9\u05d9\u05df"]}, "examples": [["drinkemulo kaj man\u011degemulo malri\u0109i\u011das", "La Malnova Testamento, Sentencoj 23:21"]], "subdefinitions": []}], "root": "drink", "primary": false}, "lumo\u015dirmilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kovra\u0135o de lampo, kiu direktas a\u016d malfortigas \u011dian lumon.", "translations": {"fr": ["abat-jour"], "nl": ["lampenkap"], "it": ["coprilume", "paralume"]}, "examples": [["la tablolampon li metis sur la plankon, depreninte la flavan lum\u015dirmilon", "L. Ahlin, trad. F. Szil\u00e1gyi, Alveno per para\u015duto, en: Vespera ru\u011do anoncas ventegon, 1950"], ["\u0109iu havis enmane etan lanternon kiu portis lum\u015dirmilon", "Feniska, La klasoj de emocio, Azio nia, 2009-01 (1)"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u015cirmilo de la ekstera lenso de fotilo a\u016d filmilo kontra\u016d tro rekta lumado.", "translations": {"fr": ["parasoleil (opt.)"], "nl": ["zonnekap (fot.)"], "it": ["paraluce (fot.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dirm", "primary": false}, "siroko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Varmega, sabla vento, kiu blovas el varma dezerto, ekzemple el Saharo.", "translations": {"be": ["\u0441\u044b\u0440\u043e\u043a\u0430"], "fr": ["sirocco"], "nl": ["sirocco"], "ru": ["\u0441\u0438\u0440\u043e\u043a\u043a\u043e"], "ca": ["xaloc"], "de": ["Schirokko"], "hu": ["sirokk\u00f3"], "es": ["siroco"]}, "examples": [["ne frapos ilin siroko nek la suno", "La Malnova Testamento, Jesaja 49:10"]], "subdefinitions": []}], "root": "sirok", "primary": true}, "utilismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doktrino, kiu rigardas la utilon kaj profiton kiel nuran principon de konduto.", "translations": {"be": ["\u0443\u0442\u044b\u043b\u0456\u0442\u0430\u0440\u044b\u0437\u043c"], "fi": ["utilitarismi", "hy\u00f6tymoraali"], "de": ["Utilitarismus"], "ru": ["\u0443\u0442\u0438\u043b\u0438\u0442\u0430\u0440\u0438\u0437\u043c"], "hu": ["haszonelv\u0171s\u00e9g", "utilitarizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "util", "primary": false}, "kupeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de veturilo, de vagono, apartigita de aliaj, kun propra pordo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u043f\u044d"], "fr": ["coup\u00e9 (compartiment)", "compartiment (chemin de fer...)"], "bg": ["\u043a\u0443\u043f\u0435 (\u043d\u0430 \u0432\u043b\u0430\u043a)"], "nl": ["compartiment", "coup\u00e9"], "ru": ["\u043a\u0443\u043f\u0435"], "ca": ["compartiment"], "de": ["Abteil"], "hu": ["f\u00fclke", "kup\u00e9"], "fa": ["\u06a9\u0648\u067e\u0647"], "en": ["compartment"], "es": ["compartimento"], "pl": ["przedzia\u0142"]}, "examples": [["kupeo por fumantoj, por sinjorinoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kupe", "primary": true}, "gaseca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta la naturon de gaso.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0437\u0430\u043f\u0430\u0434\u043e\u0431\u043d\u044b"], "fr": ["gazeux"], "nl": ["gasachtig"], "pt": ["gasoso"], "ru": ["\u0433\u0430\u0437\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b\u0439"], "es": ["gaseoso"], "hu": ["g\u00e1zszer\u0171"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gas", "primary": false}, "\u011deneraligita funkcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0430\u0433\u0443\u043b\u044c\u043d\u0435\u043d\u0430\u044f \u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["distribution (fonction g\u00e9n\u00e9ralis\u00e9e)", "fonction g\u00e9n\u00e9ralis\u00e9e"], "en": ["distribution (generalized function)", "generalized function"], "nl": ["distributie", "veralgemeende functie"], "ru": ["\u043e\u0431\u043e\u0431\u0449\u0451\u043d\u043d\u0430\u044f \u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Distribution (verallgemeinerte Funktion)", "verallgemeinerte Funktion"], "hu": ["\u00e1ltal\u00e1nos\u00edtott f\u00fcggv\u00e9ny"], "pl": ["dystrybucja", "funkcja uog\u00f3lniona"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "funkci", "primary": false}, "nin\u0135ao": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["ninja (ontr.)"], "it": ["ninja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nin\u0135a", "primary": true}, "onkomo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kiel montras la ekzemplo, la koncerna signo povas kolizii kun la normalaj interpunkciaj signoj. La usona stilo (t.e. onpunkto) povas montri\u011di pli oportuna, kiam oni skribas liston de nombroj apartigitaj per komoj, kiel ekz-e en f(3.14,2.72). Cetere oni notu, ke la onpunkton a\u016d la onkomon neniam sekvas spaceto.", "Rimarko: Por \u0109i tiu senco ofte trovi\u011das esprimoj de la tipo \u00abdecimala komo\u00bb a\u016d \u00abpunkto\u00bb , kiujn malfacilas uzi ekster la kunteksto de dekuma bazo."], "primary definition": "Signo (komo a\u016d punkto), kiu disigas la ciferojn de la frakcia parto de nombro disde tiuj de \u011dia frakcia parto.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043f\u044f\u0442\u0430\u044f (\u0434\u0440\u043e\u0431\u0438)"], "fr": ["virgule de base"], "en": ["radix point"], "nl": ["decimale komma"], "de": ["Basiskomma"], "hu": ["tizedesvessz\u0151", "tizedespont", "radixvessz\u0151", "radixpont"], "pl": ["koma", "przecinek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "on", "primary": false}, "revizi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0432\u0456\u0437\u0456\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u0430\u0432\u044f\u0440\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["contr\u00f4ler", "inspecter"], "nl": ["reviseren"], "pt": ["revisar"], "ru": ["\u0440\u0435\u0432\u0438\u0437\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0435\u0432\u0438\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0432\u0435\u0440\u044f\u0442\u044c"], "de": ["revidieren"], "hu": ["\u00e1tvizsg\u00e1l", "fel\u00fclvizsg\u00e1l", "revide\u00e1l"]}, "examples": [["alveturis oficisto kun la ordono revizi la tutan gubernion", "La Revizo, akto 1a, sceno 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "reviz", "primary": true}, "polico": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Administracio komisiita por prizorgi la publikan ordon kaj sendan\u011derecon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u0456\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["police"], "en": ["police"], "nl": ["politie"], "pt": ["pol\u00edcia"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0438\u0446\u0438\u044f"], "ca": ["policia"], "de": ["Polizei"], "sv": ["polis"], "es": ["polic\u00eda"], "pl": ["policja"]}, "examples": [["li ordonis al sia veturigisto veturi al la estro de la polico", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, la karaj braceletoj"], ["oni diras, ke el najbaraj stratoj estas senditaj grandaj ta\u0109mentoj de la polico", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "polic", "primary": true}, "distribuebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tia, ke eblas \u011din distribui.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u043f\u0440\u0435\u0434\u0435\u043b\u0438\u043c\u044b\u0439"], "fr": ["distribuable"], "pl": ["dystrybuowalny", "rozprowadzalny", "rozdzielny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0434\u0438\u0441\u0442\u0440\u0438\u0431\u0443\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439"], "pl": ["rozdzielny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "distribu", "primary": false}, "anagramo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015can\u011daran\u011do de la literoj de vorto, por fari alian vorton.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0430\u0433\u0440\u0430\u043c\u0430"], "fr": ["anagramme"], "en": ["anagram"], "nl": ["anagram"], "ru": ["\u0430\u043d\u0430\u0433\u0440\u0430\u043c\u043c\u0430"], "de": ["Anagramm"], "hu": ["anagramma"], "sk": ["anagram"], "es": ["anagrama"]}, "examples": [["nomo - mono, resano - ansero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "anagram", "primary": true}, "nekromanciisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "A\u016dguristo kiu aperigas kaj pridemandas spiritojn de mortintoj.", "translations": {"fr": ["n\u00e9cromancien", "n\u00e9cromant"], "nl": ["dodenbezweerder", "necromant"], "hu": ["halottid\u00e9z\u0151", "szellemid\u00e9z\u0151"]}, "examples": [["malbonintencaj kritikantoj priskribas la seancojn, kiel kunsidojn de nekromanciistoj a\u016d sor\u0109istoj", "A. Kardec, trad. A. K. Afondo Costa, trad. B. Silva, La \u0108ielo kaj la Infero, Brazila Spiritisma Federacio, 1979"]], "subdefinitions": []}], "root": "nekromanci", "primary": false}, "leopardo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de pantero (Panther pardus), kun nigre makulita felo. La leopardon oni nomas anka\u016d pantero.", "translations": {"el": ["\u03bb\u03b5\u03bf\u03c0\u03ac\u03c1\u03b4\u03b1\u03bb\u03b7"], "fr": ["l\u00e9opard"], "en": ["leopard"], "nl": ["luipaard", "panter"], "pt": ["leopardo"], "be": ["\u043b\u0435\u0430\u043f\u0430\u0440\u0434", "\u043f\u0430\u043d\u0442\u044d\u0440\u0430", "\u0431\u0430\u0440\u0441"], "de": ["Leopard"], "sv": ["leopard"], "hu": ["leop\u00e1rd"], "br": ["loupard"], "ru": ["\u043b\u0435\u043e\u043f\u0430\u0440\u0434", "\u043f\u0430\u043d\u0442\u0435\u0440\u0430", "\u0431\u0430\u0440\u0441"], "es": ["leopardo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "leopard", "primary": true}, "saka\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maldelikata pentovesto (el kruda kaprohara \u015dtofo, kian oni antikve uzis por fari sakojn).", "translations": {"ru": ["\u0432\u043b\u0430\u0441\u044f\u043d\u0438\u0446\u0430"], "fr": ["sac (bibl. v\u00eatement de p\u00e9nitence)"], "nl": ["boetekleed"], "it": ["sacco (abito del penitente)"], "pl": ["worek pokutny", "w\u0142osienica"]}, "examples": [["vi deprenis de mi mian saka\u0135on kaj zonis min per \u011dojo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "sak", "primary": false}, "ne\u016drasteniulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Suferanto de ne\u016drastenio.", "translations": {"fr": ["neurasth\u00e9nique (subst.)"]}, "examples": [["vi, havante aferon kun tia ne\u016drasteniulo, kiel mi, konsentis preni mian kapitalon sub vian regadon, liberiginte min de aferaj pensoj, gestoj, tagoj, horoj kaj minutoj", "A. Grin, trad. J. Finkel, La ora \u0109eno, 2009"]], "subdefinitions": []}], "root": "ne\u016drasteni", "primary": false}, "bombokanono": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: PIV preferas la formon bombokanono, sed tio kolizias kun la rusa-germana difino de la vorto en la 1a Oficiala Aldono, la\u016d kiu kanonon karakterizas plata trajektorio."], "primary definition": "Pafilego, plej ofte glattuba, por pafi bombojn la\u016d alta, arkforma trajektorio, uzata ekz-e por pafi trans monto a\u016d alia vertikala baro. Tipa bombopafilo konsistas el tubo, dukrura afusto, apoga plato kaj celilo. La kutimaj kalibroj estas 50\u201360mm (rota bombopafilo), 81\u201390mm (bataliona), 105mm (a\u016d pli, regimenta).", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u043d\u0430\u043c\u0451\u0442"], "fr": ["mortier"], "en": ["mortar"], "ru": ["\u043c\u0438\u043d\u043e\u043c\u0451\u0442"], "de": ["Granatwerfer"], "pl": ["mo\u017adzierz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bomb", "primary": false}, "ajmara": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la ajmaroj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0439\u043c\u0430\u0440\u0430"], "fr": ["aymara (adj.)"], "de": ["aymarisch"], "uk": ["\u0430\u0439\u043c\u0430\u0440\u0430"], "ru": ["\u0430\u0439\u043c\u0430\u0440\u0430"]}, "examples": [["la indi\u011denaj idiomoj de la anda regiono estas la ke\u0109ua kaj la ajmara", "Garbhan MacAoidh: La ajmara, Monatojaro 2002a, numero 2a, p. 26-28a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ajmar", "primary": false}, "ajmaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sudamerika indiano el popolo lo\u011danta precipe \u0109irka\u016d lago Titikako en Peruo kaj Bolivio.", "translations": {"be": ["\u0430\u0439\u043c\u0430\u0440\u0430"], "fr": ["aymara (subst.)"], "de": ["Aymara"], "uk": ["\u0430\u0439\u043c\u0430\u0440\u0430"], "ru": ["\u0430\u0439\u043c\u0430\u0440\u0430"]}, "examples": [["li ne povas kredi, ke la ajmaroj havis sufi\u0109e altajn teknikon kaj kulturon por tiaj inventa\u0135oj", "Garbhan MacAoidh: La ajmara, Monatojaro 2002a, numero 2a, p. 26-28a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ajmar", "primary": true}, "transloki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Meti transen en alian lokon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u043c\u0435\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9placer", "transporter"], "nl": ["overbrengen"], "be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u043c\u044f\u0448\u0447\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u0441\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["umsetzen"], "sv": ["flytta (n\u00e5got)", "transportera"], "hu": ["\u00e1thelyez", "\u00e1ttesz"], "es": ["trasladar"]}, "examples": [["transloki siajn meblojn en alian lo\u011dejon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lok", "primary": false}, "jura persono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En civila juro: organiza\u0135o, entrepreno a\u016d alia homgrupo posedanta civiljurajn rajtojn kaj devojn, simile al natura persono.", "translations": {"be": ["\u044e\u0440\u044b\u0434\u044b\u0447\u043d\u0430\u044f \u0430\u0441\u043e\u0431\u0430"], "fr": ["personne civile", "personne morale"], "en": ["juridical person"], "ru": ["\u044e\u0440\u0438\u0434\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0435 \u043b\u0438\u0446\u043e"], "de": ["juristische Person"], "hu": ["jogi szem\u00e9ly"]}, "examples": [["LEJL havas rajtojn de jura persono, sian bilancon, sigelon, \u0109ek- kaj \u015dparkonton en banko", "Statuto de la Litova esperantista junulara ligo, Art. 4.1."], ["JEI akiris al si la kvalifikon de fondusa jura persono", "Hejmpa\u011do de JEI"], ["en 1945 Unui\u011dintaj Nacioj estis fondataj, kies fonda akto sin apogas sur la nacio kiel jura persono kaj ne rekonas la diversecon de popoloj ene de unu nacio", "K. Smid\u00e9liusz: \u0108u Esperanta reta\u0135o inter indi\u011denaj popoloj? Kajeroj el la Sudo, numero 46"], ["kontribuanta membro a\u016d jura persono (= organizo, institucio) ne havas devon lerni Esperanton kaj povas lo\u011di ekster \u0108e\u0125a Respubliko", "Pri \u0108EA"]], "subdefinitions": []}], "root": "person", "primary": false}, "subetno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Etno rigardata kiel parto de alia, pli granda etno.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0431\u044d\u0442\u043d\u0430\u0441"], "hu": ["szubetnikum"], "de": ["Subethnie", "ethnische Untergruppe", "Teilvolk", "Stamm"], "en": ["ethnic subgroup"], "ru": ["\u0441\u0443\u0431\u044d\u0442\u043d\u043e\u0441"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "etn", "primary": false}, "neda\u016dra planto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Planto, vivanta nur unu a\u016d malmultajn jarojn kaj floranta kaj fruktanta nur unufoje dum sia vivo.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0434\u043d\u043e\u043b\u0435\u0442\u043d\u0435\u0435 \u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["einj\u00e4hrige Pflanzen", "annuelle Pflanzen"], "hu": ["egyny\u00e1ri n\u00f6v\u00e9ny"]}, "examples": [["herbo estas neda\u016dra planto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "plant", "primary": false}, "iafoje": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u043e\u0439 \u0440\u0430\u0437"], "fr": ["parfois (exceptionnellement)"], "nl": ["nu en dan"], "be": ["\u0447\u0430\u0441\u0430\u043c", "\u0447\u0430\u0441\u0430\u043c\u0456", "\u043a\u0430\u043b\u0456-\u043d\u0435\u043a\u0430\u043b\u0456"], "ro": ["uneori"], "pl": ["czasami"]}, "examples": [["mi konfesas, mi mem amas iafoje filozofii", "La Revizo, akto 3a, sceno 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "foj", "primary": false}, "homhelpa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dedi\u0109ita al bono de homoj, precipe de malfeli\u0109uloj, mizeruloj, viktimoj....", "translations": {"fr": ["caritatif", "humanitaire", "philantropique"], "en": ["humanitarian (aid)", "philanthropic"], "it": ["umanitario", "filantropico"], "sv": ["humanit\u00e4r", "filantropisk", "v\u00e4lg\u00f6renhets-"]}, "examples": [["kalkuli\u011das pli ol 200 homhelpaj organiza\u0135oj en la lando", "Espero, Sarajevo, jardekojn poste, 2002"]], "subdefinitions": []}], "root": "help", "primary": false}, "korneca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Farita el substanco simila al korno.", "translations": {"hu": ["szaru-"], "be": ["\u0440\u0430\u0433\u0430\u0432\u044b"], "fr": ["corn\u00e9"], "en": ["horny"], "ru": ["\u0440\u043e\u0433\u043e\u0432\u043e\u0439"]}, "examples": [["korneca kombilo, tabakujo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "korn", "primary": false}, "artikulacia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al artikulacio.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0442\u044b\u043a\u0443\u043b\u044f\u0446\u044b\u0439\u043d\u044b"], "nl": ["articulatorisch", "articulatie-"], "ru": ["\u0430\u0440\u0442\u0438\u043a\u0443\u043b\u044f\u0446\u0438\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["artikulacia bazo de iu lingvo", null], ["artikulacia punkto", null], ["li rimarkigis, ke la \u015dajna kapablo de Andrias Scheuchzeri artikulacie paroli, tio estas papagi parolatajn vortojn, el scienca vidpunkto e\u0109 ne proksimume estas tiom interesa kiel kelkaj aliaj demandoj", "Milito kontra\u016d salamandr, Parto 2a, \u0109ap. 11a."]], "subdefinitions": []}], "root": "artikulaci", "primary": false}, "endomorfio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homomorfio de iu aro al \u011di mem.", "translations": {"be": ["\u044d\u043d\u0434\u0430\u043c\u0430\u0440\u0444\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["endomorphisme"], "en": ["endomorphism"], "pt": ["endomorfismo"], "ru": ["\u044d\u043d\u0434\u043e\u043c\u043e\u0440\u0444\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Endomorphismus"], "hu": ["endomorfizmus"], "fa": ["\u062f\u0631\u0648\u0646\u200c\u0631\u06cc\u062e\u062a\u06cc"], "pl": ["endomorfizm"]}, "examples": [["vektora endomorfio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "endomorfi", "primary": true}, "artikulacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La kuna agado de la parolorganoj necesa por eligi parolsonojn.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0442\u044b\u043a\u0443\u043b\u044f\u0446\u044b\u044f"], "en": ["articulation"], "nl": ["articulatie"], "ru": ["\u0430\u0440\u0442\u0438\u043a\u0443\u043b\u044f\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Artikulation"], "hu": ["hangk\u00e9pz\u00e9s", "artikul\u00e1ci\u00f3"]}, "examples": [["la franca artikulacio estas konsiderinde pli stre\u0109a ol la rusa", null], ["por la sonoj s, t eblas kaj denta, kaj alveola artikulacio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "artikulaci", "primary": true}, "artikulacii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi la parolorganojn eligi koncernan parolsonon.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0442\u044b\u043a\u0443\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "en": ["articulate"], "nl": ["articuleren"], "ru": ["\u0430\u0440\u0442\u0438\u043a\u0443\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["artikulieren"], "es": ["articular"], "hu": ["k\u00e9pez (hangot)", "artikul\u00e1l"]}, "examples": [["la molaj konsonantoj estas artikulaciataj apud la palato", null]], "subdefinitions": []}], "root": "artikulaci", "primary": false}, "ledo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Felo preparita por industriaj uzoj: \u015duoj, rimenoj kaj aliaj.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0443\u0440\u0430 (\u0432\u044b\u0440\u0430\u0431\u043b\u0435\u043d\u0430\u044f)"], "fr": ["cuir"], "bg": ["\u043a\u043e\u0436\u0430"], "nl": ["leder", "leer"], "pt": ["couro"], "el": ["\u03b4\u03ad\u03c1\u03bc\u03b1"], "de": ["Leder"], "it": ["cuoio"], "hu": ["b\u0151r (kidolgozott)"], "en": ["leather"], "br": ["l\u00ear"], "ru": ["\u043a\u043e\u0436\u0430 (\u0432\u044b\u0434\u0435\u043b\u0430\u043d\u043d\u0430\u044f)"], "es": ["cuero"]}, "examples": [["el fremda ledo oni tran\u0109as lar\u011de", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "led", "primary": true}, "anta\u016daran\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Anticipe aran\u011di.", "translations": {"fr": ["arranger d'avance", "disposer (en vue de)", "organiser d'avance", "r\u00e9gler d'avance"]}, "examples": [["ni estas Lia farita\u0135o, kreitaj en Kristo Jesuo por bonaj faroj, kiujn anta\u016daran\u011dis Dio, por ke ni iradu en ili", "La Nova TestamentoAl la Efesanoj 2:10"]], "subdefinitions": []}], "root": "aran\u011d", "primary": false}, "simileco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de tio, kio estas simila.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0445\u043e\u0434\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u043f\u043e\u0434\u043e\u0431\u0438\u0435"], "fr": ["similarit\u00e9", "similitude", "ressemblance"], "hu": ["hasonl\u00f3s\u00e1g"], "be": ["\u043f\u0430\u0434\u0430\u0431\u0435\u043d\u0441\u0442\u0432\u0430", "\u043f\u0430\u0434\u043e\u0431\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"]}, "examples": [["li havas grandan similecon kun mia mortinta frato", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043e\u0431\u0438\u0435"], "fr": ["similitude (math.)"], "de": ["\u00c4hnlichkeit"], "en": ["similarity"], "pl": ["podobie\u0144stwo"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(en e\u016dklida vektora spaco, kun rilato \u03bb) Tia a\u016dtomorfio, ke la e\u016dklida normo de la bildo de ajna vektoro egalas al la produto de la normo de tiu vektoro per \u03bb.", "translations": {}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(en e\u016dklida afina spaco) Afina bildigo, asociita al simileco.", "translations": {}, "examples": [["homotetio estas simileco", null]]}]}], "root": "simil", "primary": false}, "Kapitolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antikva citadelo de Romo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043f\u0456\u0442\u043e\u043b\u0456\u0439"], "fr": ["Capitole"], "nl": ["Capitool"], "ru": ["\u043a\u0430\u043f\u0438\u0442\u043e\u043b\u0438\u0439"], "de": ["Kapitol"], "hu": ["Capitolium"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Kapitol", "primary": true}, "manifesto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Manifesto virtuale havas la \u011deneralajn sencojn de manifestado kaj manifesta\u0135o. Praktike \u011di aperas kun pli speciala senco proksimume egala al proklamo, do kvaza\u016d vorto aparta disde manifesti."], "primary definition": "Solena skriba deklaro de registaro, partio, skolo a\u016d simila, por sciigi kaj klarigi al publiko sian opinion, siajn intencojn.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u0456\u0444\u044d\u0441\u0442"], "fr": ["manifeste"], "en": ["manifesto"], "nl": ["manifest"], "ru": ["\u043c\u0430\u043d\u0438\u0444\u0435\u0441\u0442"], "de": ["Manifest"], "hu": ["ki\u00e1lv\u00e1ny", "nyilatkozat", "manifesztum"]}, "examples": [["Manifesto de Ra\u016dmo", "-, Manifesto de Ra\u016dmo, 1980"], ["Manifesto de la Komunista Partio", "K. Marx, F. Engels, trad. D. Blanke, Manifesto de la Komunista Partio, Progreso, 1990"]], "subdefinitions": []}], "root": "manifest", "primary": false}, "manifesti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Klare vidigi per eksteraj signoj, evidentigi.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u044f\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u043a\u0430\u0437\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u0430\u044f\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u0440\u0430\u0436\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["manifester"], "en": ["(make) manifest"], "nl": ["manifesteren"], "pt": ["manifestar", "manifestar-se"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u044f\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u043d\u0430\u0440\u0443\u0436\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0440\u0430\u0436\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u043a\u0430\u0437\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u043a\u0430\u0437\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["zeigen", "bekunden"], "hu": ["kinyilv\u00e1n\u00edt", "kimutat", "kifejez\u00e9sre juttat", "manifeszt\u00e1l"]}, "examples": [["manifesti sian volon, opinion, \u011dojon, doloron, respekton, dankon, malestimon", null], ["la kongresoj manifestas niajn progresojn al la mondo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "manifest", "primary": true}, "konserv(ad)o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago konservi.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0445\u0440\u0430\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043a\u043e\u043d\u0441\u0435\u0440\u0432\u0430\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Bewahren", "Erhalten"], "nl": ["bewaren"], "hu": ["fenntart\u00e1s", "meg\u0151rz\u00e9s", "konzerv\u00e1l\u00e1s"]}, "examples": [["por la konservado de nia vivo plej bone ta\u016dgas la man\u011do vegetarana", null], ["esti komisiita por la konservado de monumentoj, pentra\u0135oj", null], ["instinkto de memkonservado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konserv", "primary": false}, "cerambiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro de iom grandaj skaraboj (cerambyx) kun longaj antenoj, kiuj en larva formo enboras la lignon de vivaj a\u016d falintaj arboj.", "translations": {"fr": ["capricorne (insecte)"], "de": ["Cerambyx"], "it": ["cerambice"]}, "examples": [["pulo, akrido kaj cerambiko volis iam vidi, kiu el ili povas salti plej alte", "Fabeloj, volumo 2, konkurso de saltado"]], "subdefinitions": []}], "root": "cerambik", "primary": true}, "kutimi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Akiri kutimon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0432\u0443\u0447\u044b\u0446\u0446\u0430", "\u0437\u0432\u044b\u043a\u043d\u0443\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u044b\u0437\u0432\u044b\u0447\u0430\u0456\u0446\u0446\u0430"], "hu": ["hozz\u00e1szoktik", "r\u00e1szoktik"], "de": ["sich gew\u00f6hnen", "ein\u00fcben", "sich vertraut machen"], "nl": ["gewoon worden", "wennen (intr.)"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0432\u044b\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0443\u0447\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"]}, "examples": [["kutimi\u011di tre malmulte man\u011di", null], ["kutimi\u011di al sia sorto, al doloro, al dorlotado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kutim", "primary": false}, "anarkisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "anarkiisto", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0430\u0440\u0445\u0456\u0441\u0442"], "en": ["anarchist"], "nl": ["anarchist (ontr.)"], "ru": ["\u0430\u043d\u0430\u0440\u0445\u0438\u0441\u0442"], "ca": ["anarquista"], "de": ["Anarchist"], "es": ["anarquista"], "pl": ["anarchista"]}, "examples": [["la anarkistoj partoprenantaj la sindikatan laboron", "Vortoj de k-do Lanti, \u00abho malfidemulo!...\u00bb"]], "subdefinitions": []}], "root": "anarkist", "primary": true}, "intendanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono komisiita por mastrumi domon, bienon de ri\u0109ulo a\u016d nobelo.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u044f\u044e\u0449\u0438\u0439"], "fr": ["intendant", "\u00e9conome (subst.)"], "en": ["superintendent", "steward", "administrator", "curator", "manager"], "nl": ["opzichter", "rentmeester"], "pt": ["intendente"], "be": ["\u0430\u043a\u0430\u043d\u043e\u043c", "\u0440\u0430\u0441\u043f\u0430\u0440\u0430\u0434\u0447\u044b\u043a", "\u0437\u0430\u0433\u0430\u0434\u0447\u044b\u043a", "\u0456\u043d\u0442\u044d\u043d\u0434\u0430\u043d\u0442"], "de": ["Aufseher", "Verwalter", "Oberaufseher", "Oberverwalter"], "hu": ["gazdatiszt", "j\u00f3sz\u00e1gigazgat\u00f3", "tiszttart\u00f3", "intend\u00e1ns"], "es": ["intendente"]}, "examples": [["intendanto de la princa palaco", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Oficisto reganta la internan funkciadon de granda administra servo.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0432\u0435\u0434\u0443\u044e\u0449\u0438\u0439", "\u0438\u043d\u0442\u0435\u043d\u0434\u0430\u043d\u0442"], "de": ["Intendant"], "nl": ["intendant"], "hu": ["intend\u00e1ns"]}, "examples": [["militista intendanto", null], ["intendantino \u0109e la ministrejo por higieno", null], ["fabrika intendantino", null]], "subdefinitions": []}], "root": "intendant", "primary": true}, "negli\u011da robo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Negli\u011do, longa nestre\u0109a hejmvesto.", "translations": {"ru": ["\u0445\u0430\u043b\u0430\u0442"], "fr": ["n\u00e9glig\u00e9 (robe de chambre)", "robe de chambre", "robe d'int\u00e9rieur"], "nl": ["kamerjas", "neglig\u00e9"], "de": ["Hausmantel", "Hauskleid"], "pl": ["bon\u017curka"], "hu": ["pongyola", "h\u00e1zik\u00f6nt\u00f6s"]}, "examples": [["ili demetis de la mortinto la re\u011dajn vestojn, surmetis al li negli\u011dan robon, broditan per oro kaj transportis la kadavron en la \u015dipeton", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 4a"]], "subdefinitions": []}], "root": "rob", "primary": false}, "romano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lo\u011danto de Romo.", "translations": {"be": ["\u0440\u044b\u043c\u043b\u044f\u043d\u0456\u043d"], "fr": ["romain"], "en": ["Roman"], "nl": ["Romein"], "ru": ["\u0440\u0438\u043c\u043b\u044f\u043d\u0438\u043d"], "ca": ["rom\u00e0"], "de": ["R\u00f6mer"], "hu": ["r\u00f3mai (lakos)"], "es": ["romano"], "pl": ["Rzymianin"]}, "examples": [["epistolo al la romanoj", "La Nova Testamento, Al la Romanoj"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "roman\u00b7o", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Literatura eposa proza verko, konsistanta el longa rakonto pri image elpensitaj a\u016d aran\u011ditaj faktoj.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u043c\u0430\u043d"], "fr": ["roman"], "en": ["novel"], "nl": ["roman"], "pt": ["romance"], "ru": ["\u0440\u043e\u043c\u0430\u043d"], "de": ["\u0440\u043e\u043c\u0430\u043d", "Roman"], "sv": ["roman"], "hu": ["reg\u00e9ny"], "es": ["novela"]}, "examples": [["bonege esperantigita fare de la tradukmajstro William Auld, la romano Spartako konservas fidele la etoson kreitan de la skota verkisto", "Nicolae Macovei: Arkitekto de la platona respubliko (J. L. Mitchell, Spartako), Monatojaro 1995a, numero 8a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Rom", "primary": false}, "\u0109irka\u016dlimi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u0108irka\u016di limante.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0433\u0440\u0430\u043d\u0438\u0447\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c (\u0432\u043e\u043a\u0440\u0443\u0433)"], "pl": ["otacza\u0107"]}, "examples": [["herbejoj kaj mar\u0109oj, \u0109irka\u016dlimitaj de altaj dunoj", "Fabeloj, volumo 4Historio el la dunoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "lim", "primary": false}, "surbazigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Apogi sur, fundamenti sur, doni kiel bazon al io.", "translations": {"sk": ["zalo\u017ei\u0165"], "ru": ["\u043e\u0441\u043d\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0441\u043d\u043e\u0432\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0431\u0430\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["baser"], "en": ["base"], "de": ["gr\u00fcnden (auf)", "basieren (auf)"], "pl": ["bazowa\u0107 (na czym\u015b)", "opiera\u0107 (co\u015b na czym\u015b)", "bra\u0107 (za podstaw\u0119)"], "hu": ["alapoz"]}, "examples": [["bazi konstruon sur la roko", null], ["bazi sian opinion, rifuzon sur iu", "Z"], ["sin bazi sur la kutimo", null], ["por ili la tuta vivo estas bazita sur la mona profito", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 18"], ["tiu regulo estas bazita sur praktikaj konsideroj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "baz", "primary": false}, "efemeridoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Astronomiaj tabeloj sciigantaj la pozicion de planedoj por \u0109iu tago de la jaro.", "translations": {"be": ["\u044d\u0444\u044d\u043c\u044d\u0440\u044b\u0434\u044b"], "fr": ["\u00e9ph\u00e9m\u00e9rides (table astronomique)"], "nl": ["efemeriden"], "pt": ["efem\u00e9rides"], "ru": ["\u044d\u0444\u0435\u043c\u0435\u0440\u0438\u0434\u044b"], "de": ["Ephemeriden"], "hu": ["efemerid\u00e1k"], "fa": ["\u062a\u0642\u0648\u06cc\u0645 \u0646\u062c\u0648\u0645\u06cc", "\u0633\u0627\u0644\u0646\u0645\u0627\u06cc \u0646\u062c\u0648\u0645\u06cc"], "es": ["ef\u00e9merides"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "efemerid", "primary": true}, "\u011dardenkulturo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Intensa kulturo de vegeta\u0135oj en \u011dardenoj.", "translations": {"he": ["\u05d2\u05e0\u05e0\u05d5\u05ea"], "fr": ["horticulture"], "en": ["horticulture"], "pt": ["horticultura"], "hu": ["kertm\u0171vel\u00e9s"]}, "examples": [["estas belaj la floroj de la kampoj kaj arbaroj tamen la \u011dardenkulturo povas perfektigi ilian belecon", "A. Giesswein, Esperanto kaj mondliteraturo, Literatura Mondo, 1922, p. 21a-22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kultur", "primary": false}, "bildolibro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Libro kies grava parto estas bildoj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043d\u0438\u0433\u0430 \u0441 \u043a\u0430\u0440\u0442\u0438\u043d\u043a\u0430\u043c\u0438"], "fr": ["livre d'images"], "en": ["album", "picture book"], "nl": ["prentboek", "fotoboek"], "pl": ["ksi\u0105\u017cka z obrazkami", "ksi\u0105\u017cka ilustrowana", "album"], "hu": ["k\u00e9pesk\u00f6nyv"]}, "examples": [["Kay kaj Gerda sidis kaj rigardis la bildolibron kun la multaj bestoj kaj birdoj", "Fabeloj, volumo 2, ne\u011da re\u011dino"]], "subdefinitions": []}], "root": "bild", "primary": false}, "elmergi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elmeti el likva\u0135o, elprofundigi.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043d\u0443\u0446\u044c (\u0437 \u0432\u0430\u0434\u043a\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456)"], "nl": ["ophalen", "uittrekken"], "ru": ["\u0432\u044b\u043d\u0443\u0442\u044c (\u0438\u0437 \u0436\u0438\u0434\u043a\u043e\u0441\u0442\u0438)"], "pl": ["wynurza\u0107"], "hu": ["kidug (folyad\u00e9kb\u00f3l)", "felsz\u00ednre hoz (folyad\u00e9kb\u00f3l)"]}, "examples": [["elmergi nitkapon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "merg", "primary": false}, "interkrutejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre mallar\u011da irejo inter du kruta\u0135oj de monto.", "translations": {"be": ["\u0446\u044f\u0441\u044c\u043d\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["d\u00e9fil\u00e9 (de montagne)"], "en": ["defile"], "nl": ["canyon"], "ru": ["\u0443\u0449\u0435\u043b\u044c\u0435"], "de": ["Klamm"], "hu": ["hasad\u00e9k", "szurdok"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "krut", "primary": false}, "kokardo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Insigno en formo de disketo a\u016d banteto, kiun oni portas \u0109e la \u0109apelo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043a\u0430\u0440\u0434\u0430"], "fr": ["cocarde"], "en": ["cockade"], "nl": ["kokarde"], "pt": ["la\u00e7o (de fita)"], "be": ["\u043a\u0443\u043a\u0430\u0440\u0434\u0430", "\u0446\u044d\u0448\u043a\u0430"], "de": ["Kokarde"], "hu": ["szalagcsokor"], "pl": ["kokarda"], "es": ["escarapela"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Banto el rubando, uzata de virinoj kiel ornamo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043d\u0442"], "de": ["Bandschleife"], "en": ["bow"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kokard", "primary": true}, "a\u016dtuno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sezono de malvarmi\u011do post somero, anta\u016d vintro (la\u016d la gregoria kalendaro, en la moderklimata zono de la norda duonglobo \u2015 de proksimume la 23a tago de septembro \u011dis la 21a de decembro; en la suda duonglobo, de la 21a de marto \u011dis la 21a de junio).", "translations": {"be": ["\u0432\u043e\u0441\u0435\u043d\u044c"], "fr": ["automne"], "bg": ["\u0435\u0441\u0435\u043d"], "ca": ["tardor"], "de": ["Herbst", "Sp\u00e4tjahr [sudgermane]"], "vo": ["flukatim"], "fa": ["\u067e\u0627\u06cc\u06cc\u0632", "\u062e\u0632\u0627\u0646"], "en": ["autumn"], "br": ["diskar-amzer"], "cs": ["podzim"], "hu": ["\u0151sz"], "ja": ["\u79cb [\u3042\u304d]"], "es": ["oto\u00f1o"], "he": ["\u05e1\u05ea\u05d9\u05d5"], "ru": ["\u043e\u0441\u0435\u043d\u044c"], "nl": ["herfst"], "pt": ["outono"], "tr": ["sonbahar"], "sv": ["h\u00f6st"], "sk": ["jese\u0148"], "ro": ["toamn\u0103"], "pl": ["jesie\u0144"]}, "examples": [["multaj birdoj flugas en la a\u016dtuno en pli varmajn landojn", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 32"], ["ankora\u016d estis agrable varme, sed jam senteblis la friska spiro de a\u016dtuno", "Julian Modest, La ringo, Monato, jaro 2002a, numero 3a, p. 32a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Ekkaduki\u011do.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dtun", "primary": true}, "energiismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kosmologia sistemo, en kiu oni konsideras la energion, kaj ne plu la materion kiel la substancon de la fizika mondo.", "translations": {"be": ["\u044d\u043d\u044d\u0440\u0433\u0435\u0442\u044b\u0437\u043c"], "fr": ["\u00e9nerg\u00e9tisme"], "hu": ["energetizmus"], "ru": ["\u044d\u043d\u0435\u0440\u0433\u0435\u0442\u0438\u0437\u043c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "energi", "primary": false}, "skrupulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda zorgo por ne fari erarojn.", "translations": {"fr": ["scrupule"], "de": ["h\u00f6chste Gewissenhaftigkeit"], "nl": ["scrupule"], "en": ["scrupulousness", "conscientiousness"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dubemo pri aferoj de moralo, de konscienco.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u043c\u043b\u0435\u043d\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0434\u0431\u0430\u0439\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0434\u043e\u0431\u0440\u0430\u0441\u0443\u043c\u043b\u0435\u043d\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "de": ["Skrupel", "Zweifel", "Gewissensnot", "Bedenken"], "nl": ["gewetensbezwaar"], "pl": ["skrupu\u0142"], "ru": ["\u0449\u0435\u043f\u0435\u0442\u0438\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u0432\u0435\u0441\u0442\u043b\u0438\u0432\u043e\u0441\u0442\u044c"]}, "examples": [["pro skrupulo li rifuzis la donacon", null], ["fari al si skrupulon pri..", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Akurateco en plenumo de taskoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0440\u0443\u043f\u0443\u043b\u0451\u0437\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043f\u0456\u043b\u044c\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0440\u0443\u043f\u043b\u0456\u0432\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0441\u0442\u0430\u0440\u0430\u043d\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "ru": ["\u0441\u043a\u0440\u0443\u043f\u0443\u043b\u0451\u0437\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0442\u0449\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "pl": ["skrupulatno\u015b\u0107", "sumienno\u015b\u0107", "dok\u0142adno\u015b\u0107"], "hu": ["lelkiismeretess\u00e9g", "gondoss\u00e1g"]}, "examples": [["skrupule traduki \u0109iujn nuancojn", null]]}]}], "root": "skrupul", "primary": true}, "skitrako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vojeto por skiado.", "translations": {"ru": ["\u043b\u044b\u0436\u043d\u044f"], "en": ["ski track"]}, "examples": [["preparitaj skitrakoj kondukas en la pompajn vintrajn arbarojn", "Herzberg-am-Harz kaj \u011diaj feriolokoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "trak", "primary": false}, "veterprognozo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Publika anonco pri meteologie prognozita vetero en la sekvaj tagoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0433\u043d\u043e\u0437 \u043d\u0430\u0434\u0432\u043e\u0440'\u044f"], "fr": ["m\u00e9t\u00e9o (pr\u00e9visions)", "pr\u00e9vision m\u00e9t\u00e9orologiques"], "en": ["weather forecast"], "nl": ["weersvoorspelling"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0433\u043d\u043e\u0437 \u043f\u043e\u0433\u043e\u0434\u044b"], "hu": ["id\u0151j\u00e1r\u00e1s-el\u0151rejelz\u00e9s", "id\u0151j\u00e1r\u00e1s-jelent\u00e9s"], "fa": ["\u067e\u06cc\u0634\u200c\u0628\u06cc\u0646\u06cc \u0648\u0636\u0639 \u0647\u0648\u0627"], "es": ["pon\u00f3stico meteorol\u00f3gico"]}, "examples": [["e\u0109 en seriozaj radioprogramoj hodia\u016d informelsendoj da\u016dras ofte nur tri minutojn, inkluzive de veterprognozo.", "Stefan Maul: Supra\u0135eco super \u0109io, Monatojaro 2001a, numero 5a, p. 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "prognoz", "primary": false}, "elektromagnetismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bran\u0109o de fiziko, kiu pritraktas la interagojn inter elektraj kaj magnetaj kampoj, kaj iliaj fontoj, nome elektraj \u015dargoj kaj kurentoj.", "translations": {"be": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u0430\u043c\u0430\u0433\u043d\u044d\u0442\u044b\u0437\u043c"], "fr": ["\u00e9lectromagn\u00e9tisme"], "bg": ["\u0435\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u043e\u043c\u0430\u0433\u043d\u0435\u0442\u0438\u0437\u044a\u043c"], "pt": ["eletromagnetismo"], "ru": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u043e\u043c\u0430\u0433\u043d\u0435\u0442\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Elektromagnetismus"], "sv": ["elektromagnetism"], "hu": ["elektrom\u00e1gnesess\u00e9g", "elektromagnetizmus"], "es": ["electromagnetismo"], "pl": ["elektromagnetyzm"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "elektromagnetism", "primary": true}, "Nov-Gvineo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Insulo en la Oceanio. Teritorio de Indonezio kaj Papuo Nov Gvineo", "translations": {"nl": ["Nieuw-Guinea"], "pl": ["Nowa Gwinea"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gvine", "primary": false}, "ekzegezo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Klariga metoda interpreto de teksto (historia, jura, teologia kaj tiel plu).", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0437\u044d\u0433\u0435\u0437\u0430"], "fr": ["ex\u00e9g\u00e8se"], "en": ["exegesis"], "pt": ["exegese"], "ru": ["\u0442\u043e\u043b\u043a\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Textauslegung", "Bibelauslegung", "Exegese"], "hu": ["exeg\u00e9zis", "sz\u00f6vegmagyar\u00e1zat"], "fa": ["\u062a\u0641\u0633\u06cc\u0631"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekzegez", "primary": true}, "nipao": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro de palmarboj kun unu specio (Nypa fruticans), kreskanta en mar\u0109oj de Banglade\u015do \u011dis Sudorientazio, kun diversaj uzoj kiel materialo kaj man\u011da\u0135o.", "translations": {"fr": ["nipa"], "de": ["Nipapalme"], "nl": ["mangrove"], "pt": ["nipa"], "hu": ["mangrovep\u00e1lma", "nipap\u00e1lma"]}, "examples": [["mi eniris en la domon el nipapalmo por saluti la klanestron", "Homoj man\u011dantaj, \u00abla perdita gusto de Pinatubo\u00bb, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "nipa", "primary": true}, "aposteriora": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bazita sur faktoj kaj spertoj, ne nur sur teorio.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u0430\u0441\u0442\u044d\u0440\u044b\u0451\u0440\u043d\u044b"], "fr": ["a posteriori"], "en": ["a posteriori"], "ru": ["\u0430\u043f\u043e\u0441\u0442\u0435\u0440\u0438\u043e\u0440\u043d\u044b\u0439"], "de": ["a posteriori", "aposteriorisch", "im Nachhinein", "aus der Wahrnehmung gewonnen", "im Einklang mit der Erfahrung", "aus Erfahrung"], "it": ["a posteriori"], "hu": ["a posteriori"], "sk": ["aposteri\u00f3rny"], "es": ["a posteriori"]}, "examples": [["Esperanto estas artefarita aposteriora lingvo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "aposterior", "primary": true}, "analfabeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu scipovas nek legi nek skribi.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u043f\u0456\u0441\u044c\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b"], "fr": ["analphab\u00e8te"], "en": ["illiterate"], "nl": ["analfabeet"], "pt": ["analfabeto"], "ru": ["\u043d\u0435\u0433\u0440\u0430\u043c\u043e\u0442\u043d\u044b\u0439"], "ca": ["analfabet"], "de": ["Analphabet"], "it": ["analfabeta"], "sv": ["analfabet"], "sk": ["negramotn\u00fd", "analfabet"], "hu": ["\u00edr\u00e1studatlan", "analfab\u00e9ta"], "es": ["analfabeto"]}, "examples": [["televidaj prezentistoj, kiuj estas, a\u016d \u015dajnas esti, analfabetoj kaj malkleruloj", "William AuldDekadenco de lingvoMonato jaro 1996a, numero 2a, p. 21a"]], "subdefinitions": []}], "root": "analfabet", "primary": true}, "senpedikigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senigi je pedikoj", "translations": {"fa": ["\u0634\u067e\u0634\u200c\u0632\u062f\u0627\u06cc\u06cc \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "fr": ["\u00e9pouiller"], "en": ["delouse"], "br": ["dilaoua\u00f1"], "bg": ["\u043f\u043e\u0449\u044f", "\u043e\u043f\u043e\u0449\u0432\u0430\u043c"], "de": ["entlausen", "lausen"], "pl": ["odwszawia\u0107"]}, "examples": [["Ni ne povis senpedikigi \u015din alie, sed ni kombis \u015din super la fajro", "Koviljka Tisma Jankovi\u0107, La vojo tra la tombejo, Monato, jaro 1999a, numero 4a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pedik", "primary": false}, "fieri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti fiera.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043d\u0430\u0440\u044b\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["\u00eatre fier (de)", "tirer fiert\u00e9 (de)"], "en": ["be proud"], "nl": ["trots zijn"], "ru": ["\u0433\u043e\u0440\u0434\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["stolz sein"], "hu": ["b\u00fcszke", "b\u00fcszk\u00e9lkedik"], "es": ["estar orgulloso, -a", "enorgullecerse"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05ea\u05d2\u05d0\u05d5\u05ea"]}, "examples": [["li fieras pro sia forteco", null], ["en feli\u0109o ne fieru en malfeli\u0109o esperu", "Proverbaro esperanta"], ["kiu ri\u0109i\u011das, tiu fieri\u011das", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "fier", "primary": false}, "fotolitografio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Litografa presarto, en kiu la desegno estas transigata sur la \u015dtonon per fotografaj metodoj.", "translations": {"be": ["\u0444\u043e\u0442\u0430\u043b\u0456\u0442\u0430\u0433\u0440\u0430\u0444\u0456\u044f"], "fr": ["photolithographie"], "nl": ["fotolithografie"], "pt": ["fotolitografia"], "ru": ["\u0444\u043e\u0442\u043e\u043b\u0438\u0442\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u044f"], "hu": ["fotolitogr\u00e1fia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fotolitografi", "primary": true}, "fiera": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konscia pri siaj meritoj.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043d\u0430\u0440\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u0433\u043e\u0440\u0434\u044b"], "fr": ["fier", "hautain", "vaniteux"], "en": ["proud"], "nl": ["trots"], "pt": ["orgulhoso", "altivo", "emproado", "ufano"], "ru": ["\u0433\u043e\u0440\u0434\u044b\u0439", "\u0433\u043e\u0440\u0434\u0435\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439"], "de": ["stolz"], "hu": ["b\u00fcszke"], "cs": ["hrd\u00fd", "py\u0161n\u00fd"], "es": ["orgulloso, -a"], "he": ["\u05d2\u05d0\u05d4"]}, "examples": [["modesta, sed nobla, fiera homo", null], ["kun fiera kura\u011do", null], ["ni estas fieraj pri tiu nomo de utopiistoj", "Z"], ["vi rajtas esti fiera pri tia filo", null], ["fari mienon fieran al ludo mizera", "Z"], ["fiera kastelo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malhumila, tro sin\u015datanta, aroganta.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043d\u0430\u0440\u044b\u0441\u0442\u044b", "\u043f\u0430\u0433\u0430\u0440\u0434\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u043f\u044b\u0445\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u0444\u0430\u043d\u0430\u0431\u044d\u0440\u044b\u0441\u0442\u044b"], "en": ["haughty"], "ru": ["\u0432\u044b\u0441\u043e\u043a\u043e\u043c\u0435\u0440\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0430\u0434\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["\u00fcberheblich"], "hu": ["r\u00e1tarti"], "he": ["\u05d9\u05d4\u05d9\u05e8"]}, "examples": [["humila kun la superuloj, kaj fiera kun la subuloj", null], ["mi rompos vian fieran obstinecon", "La Malnova Testamento, Levidoj 26:19"], ["fiere rigardi de supre, de alte la aliajn", "Z"], ["la ri\u0109i\u011do tiel fierigis lin, ke li ne plu min salutas", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fier", "primary": true}, "kuntiri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kunstre\u0109i.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u044f\u0433\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u0442\u044f\u043d\u0443\u0442\u044c"], "fr": ["contracter (muscles etc.)"], "nl": ["samentrekken"], "de": ["zusammenziehen", "kontrahieren"], "pl": ["\u015bci\u0105ga\u0107"], "hu": ["\u00f6sszeh\u00faz", "\u00f6sszevon"]}, "examples": [["kuntiri la muskolojn", null], ["terura grimaco kuntiris liajn trajtojn", null], ["en pozo kuntirita kaj sufere kunpremita", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "tir", "primary": false}, "kuntiro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago kuntiri.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u044f\u0433\u0438\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u0441\u0436\u0430\u0442\u0438\u0435"], "fr": ["contration", "r\u00e9traction"], "pl": ["skurcz"], "hu": ["\u00f6sszeh\u00faz\u0171s", "\u00f6sszevon\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(inter du metrikaj spacoj) Tia bildigo de unu al alia, ke la rilato de la distanco de la bildoj de du ajnaj punktoj al ilia distanco akceptas superan baron, strikte malpli grandan ol 1.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0436\u0430\u0442\u0438\u0435", "\u0441\u0436\u0438\u043c\u0430\u044e\u0449\u0435\u0435 \u043e\u0442\u043e\u0431\u0440\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["contraction", "application contractante"], "en": ["contraction", "contractive mapping"], "de": ["Kontraktion", "kontrahierende Abbildung"], "hu": ["kontrakci\u00f3"], "pl": ["przekszta\u0142cenie zbli\u017caj\u0105ce"]}, "examples": [["la reela bildigo x/2 estas kuntiro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tir", "primary": false}, "kumiso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fermentinta acida \u0109evalina lakto, uzata kiel trinka\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u043c\u044b\u0441"], "fr": ["koumis"], "en": ["koumiss", "kumiss"], "nl": ["koemis"], "pt": ["c\u00famis"], "ru": ["\u043a\u0443\u043c\u044b\u0441"], "de": ["Kumyss"], "hu": ["kumisz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kumis", "primary": true}, "memmortigo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Morto pro propra konduto.", "translations": {"fr": ["suicide (volontaire ou non)"], "nl": ["zelfmoord"], "pt": ["suic\u00eddio"], "it": ["suicidio (fig.)"], "pl": ["samozag\u0142ada"], "hu": ["\u00f6ngyilkoss\u00e1g"]}, "examples": [["mia malfeli\u0109a patro finis la vivon per memmortigo", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, Arturo, (rakonto de V. Devjatnin), 3"]], "subdefinitions": []}], "root": "mort", "primary": false}, "mema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Individua, originala, karakteriza por ies memo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0430\u043c\u043e\u0431\u044b\u0442\u043d\u044b\u0439"], "nl": ["zelf"], "be": ["\u0441\u0430\u043c"], "fi": ["ominainen", "luonteenomainen"], "de": ["selbst"], "hu": ["ugyanaz"]}, "examples": [["anka\u016d \u0109e Mallia legeblas poemoj esperantismaj kun \u00abaliro tro patosa kaj maltro originala kaj mema\u00bb, la\u016d la vortoj de Neves en la enkonduko", "J. Camacho, Oazoj kaj kompaso, Monato"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Tian uzon oni efektive trovas en la Reto, sed mi ne konas \u011din \u0109e la bonaj a\u016dtoroj. \u011ci \u015dajnas al mi evitinda franca\u0135o, kiu ne rilatas logike al la senco de la partikulo mem. En PIV2 \u011di ne aperas."], "primary definition": "La sama, pri kiu temas a\u016d kiun koncernas la afero; identa.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mem", "primary": true}, "disleksia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pl": ["dysleksyjny"]}, "examples": [["\u015di netskribas notojn al disleksia amiko", "\u0631\u0648\u0628\u0646, Mukhaddaraat, 2006-12-07"]], "subdefinitions": []}], "root": "disleksi", "primary": false}, "memo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subjekto, portanto de propra menso kaj personeco, individua a\u016d kolektiva.", "translations": {"fi": ["min\u00e4 (subst.)", "olemus", "identiteetti"], "fr": ["identit\u00e9", "soi (identit\u00e9)"], "sv": ["jag (subst.)", "identitet"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Individuo.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0438\u0447\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u044d\u0433\u043e", "\u044f (\u0432 \u0437\u043d\u0430\u0447\u0435\u043d\u0438\u0438 \u0441\u0443\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0433\u043e)"], "de": ["Selbst"], "nl": ["het ik"], "sv": ["sj\u00e4lv (subst.)", "jag (subst.)"], "hu": ["ego", "\u00e9n"]}, "examples": [["io, lia pli bona memo, instigis lin, kontra\u016de, paroli pri la maltrankviligaj aferoj", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 2a"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Kolektivo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0430\u043c\u043e\u0431\u044b\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"]}, "examples": [["dum jarcentoj \u0109i tiu popolo batalis por konservi sian nacian memon", null], ["la literaturo i\u011dis ligilo por miloj da esperantistoj kaj rimarkinde kontribuis al la formi\u011do de nia \u00abverda\u00bb memo en \u0109i mondo skuata kaj kruele dis\u015dirata per militoj, naciaj malamoj, rasaj konfliktoj kaj lingvaj baroj", "La plej indaj verkoj de nia literaturo, La Ondo de Esperanto"]]}]}], "root": "mem", "primary": false}, "senmakula": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nehavanta makulon materian a\u016d moralan.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0437\u0430\u043f\u044f\u0442\u043d\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["immacul\u00e9"], "en": ["spotless"], "nl": ["vlekkeloos", "onbevlekt"], "be": ["\u043d\u0435\u0437\u0430\u043f\u043b\u044f\u043c\u043b\u0435\u043d\u044b", "\u0431\u0435\u0437\u0434\u0430\u043a\u043e\u0440\u043d\u044b"], "de": ["makellos", "perfekt"], "tr": ["ar\u0131", "lekesiz"], "sv": ["obefl\u00e4ckad"], "br": ["disaotr"], "cs": ["neposkvrn\u011bn\u00fd"], "es": ["inmaculada"]}, "examples": [["senmakula tuko", null], ["senmakula honoro, konduto, junulino", null], ["ne makulu la gloron de la patroj, kiu jam en la da\u016dro de 7 jarcentoj konservi\u011dis senmakula", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "makul", "primary": false}, "meringi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u015cmiri per meringa pasto.", "translations": {"fr": ["meringuer"], "hu": ["cukros toj\u00e1shabbal von be"]}, "examples": [["meringita citrontorto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mering", "primary": false}, "meringo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malpeza kuko farita el \u015da\u016dmkirlita ovblanko kaj sukero.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0440\u044d\u043d\u0433\u0430"], "fr": ["meringue"], "nl": ["schuimpje", "schuimgebakje", "meringue"], "pt": ["merengue (cul.)", "suspiro (cul.)"], "ru": ["\u043c\u0435\u0440\u0435\u043d\u0433\u0430", "\u0431\u0435\u0437\u0435"], "de": ["Baiser"], "hu": ["habcs\u00f3k"], "pl": ["beza"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mering", "primary": true}, "trafprove": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016dhazarde, la\u016d\u015dance, blinde je l' trafo.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0443\u0433\u0430\u0434"], "nl": ["lukraak"], "pl": ["na chybi\u0142-trafi\u0142"], "hu": ["tal\u00e1lomra"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "traf", "primary": false}, "ofertorio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu parto de la meso en kiu la pastro prezentas (oferas) al Dio panon kaj vinon anta\u016d la konsekrado, kaj la pre\u011doj akompanantaj tiun prezentadon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u043d\u044f\u0441\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435 \u0434\u0430\u0440\u043e\u045e (\u0443 \u0447\u0430\u0441 \u0456\u043c\u0448\u044b)"], "en": ["offertory"], "nl": ["offertorium"], "pt": ["ofert\u00f3rio"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u043a\u043e\u043c\u0438\u0434\u0438\u044f"], "de": ["Offertorium", "Opfergebet"], "hu": ["felaj\u00e1nl\u00e1s", "offert\u00f3rium"], "el": ["\u03c0\u03c1\u03bf\u03c3\u03ba\u03bf\u03bc\u03b9\u03b4\u03ae"], "pl": ["ofiarowanie", "ofertorium"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ofertori", "primary": true}, "decidi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari\u011di decidanta, ekpreni decidon.", "translations": {"sk": ["rozhodn\u00fa\u0165 sa"], "ru": ["\u0440\u0435\u0448\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["se d\u00e9cider (\u00e0 faire qc)", "prendre une d\u00e9cision"], "be": ["\u0440\u0430\u0448\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0432\u044b\u0440\u0430\u0448\u0430\u0446\u0446\u0430"], "de": ["zu einer Entscheidung kommen", "zu einem Entschluss kommen"], "pl": ["namy\u015bla\u0107 si\u0119", "zastanawia\u0107 si\u0119"], "hu": ["elhat\u00e1rozza mag\u00e1t", "d\u00f6nt\u00e9sre jut"]}, "examples": [["post longa \u015danceli\u011do, li fine decidi\u011dis", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Fari\u011di decidita.", "translations": {"fr": ["se d\u00e9cider (faire l'objet d'une d\u00e9cision)", "faire l'objet d'une d\u00e9cision"], "de": ["entschieden werden", "zur Entscheidung kommen"], "hu": ["d\u00f6nt\u00e9s sz\u00fcletik (r\u00f3la)", "elhat\u00e1roz\u00e1sra ker\u00fcl"]}, "examples": [["la entrepreno rapide decidi\u011dis", null]], "subdefinitions": []}], "root": "decid", "primary": false}, "konkreta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esprimanta reala\u0135on; perceptebla per sentumoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u043a\u0440\u044d\u0442\u043d\u044b"], "en": ["concrete", "in material form", "perceptible by the senses", "positive", "real"], "nl": ["concreet"], "pt": ["concreto (adj.)"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u043a\u0440\u0435\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u0440\u0435\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["konkret", "wirklich", "fasslich"]}, "examples": [["konkreta vorto, ri\u0109o, rezultato", null], ["formon konkretan al nia batalado ni donis", "Z"], ["\u0109iu konkreta religio heredigas senfine en maniero a\u016dtomata, sed abstrakta senreligieco ne povas esti heredata", "Z"], ["montri konkrete sian dankon", null], ["nia standardo la unuan fojon konkrete aperis en Bulonjo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "konkret", "primary": true}, "a\u016dtomobilisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u045e\u0442\u0430\u043c\u0430\u0431\u0456\u043b\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["automobiliste"], "en": ["motorist"], "nl": ["automobilist"], "ru": ["\u0430\u0432\u0442\u043e\u043c\u043e\u0431\u0438\u043b\u0438\u0441\u0442"], "ca": ["automobilista"], "de": ["Autofahrer", "Wagenf\u00fchrer", "Kraftfahrer"], "sv": ["bilf\u00f6rare"], "hu": ["\u00farvezet\u0151"], "es": ["automovilista"], "it": ["automobilista", "autista (conducente di auto)"], "pl": ["automobilista (przest.)", "kierowca"]}, "examples": [["stirante, a\u016dtomobilistoj kaj motorciklistoj telefonas", "Christian Fabossou: \u0108u-vi-vidas-min-ismo, Monato jaro 2001a, numero 12a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dtomobil", "primary": false}, "diskonto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago de tiu, kiu diskontas bilon.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0438\u0441\u043a\u043e\u043d\u0442", "\u0443\u0447\u0451\u0442 \u0432\u0435\u043a\u0441\u0435\u043b\u044f"], "fr": ["escompte"], "nl": ["disconto"], "be": ["\u0434\u044b\u0441\u043a\u043e\u043d\u0442"], "de": ["Diskontierung", "Abziehen vor F\u00e4lligkeit"], "hu": ["lesz\u00e1m\u00edtol\u00e1s"]}, "examples": [["diskontobanko", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Procenta\u0135o deprenita pro la anta\u016dtempa pago.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0438\u0441\u043a\u043e\u043d\u0442", "\u0443\u0447\u0451\u0442\u043d\u044b\u0439 \u043f\u0440\u043e\u0446\u0435\u043d\u0442"], "de": ["Diskont", "Abzug vor F\u00e4lligkeit"], "nl": ["discontovoet"], "pl": ["dyskont"], "hu": ["diszkontl\u00e1b"]}, "examples": [["kiam la kapitaloj abundas, la bankoj malaltigas la diskontan procenton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "diskont", "primary": false}, "diskonti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Pagi al iu por bilo a\u016d kambio anta\u016d la pagtempo, deprenante procenta\u0135on pro la anta\u016dtempa pago.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0441\u043a\u0430\u043d\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c (\u0432\u044d\u043a\u0441\u0430\u043b\u044c)"], "fr": ["escompter (fin.)"], "en": ["discount"], "nl": ["disconteren"], "pt": ["descontar (um t\u00edtulo)"], "ru": ["\u0434\u0438\u0441\u043a\u043e\u043d\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u0447\u0438\u0442\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c \u0432\u0435\u043a\u0441\u0435\u043b\u044c"], "de": ["diskontieren"], "hu": ["lesz\u00e1m\u00edtol", "diszkont\u00e1l"], "pl": ["dyskontowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "diskont", "primary": true}, "rajedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la klaso kartilagofi\u015doj (Rajidae).", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0430\u0442\u044b (\u0441\u044f\u043c'\u044f \u0440\u044b\u0431)"], "fr": ["raie"], "nl": ["echte roggen (fam.)"], "pt": ["rajiformes"], "ru": ["\u0441\u043a\u0430\u0442\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["(Echte) Rochen"], "hu": ["val\u00f3di r\u00e1jaf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rajed", "primary": true}, "ebrieco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u043f'\u044f\u043d\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435 (\u0441\u0442\u0430\u043d)"], "fr": ["\u00e9bri\u00e9t\u00e9", "ivresse"], "en": ["drunkenness", "intoxication"], "nl": ["dronkenschap"], "ru": ["\u043e\u043f\u044c\u044f\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Trunkenheit"], "hu": ["r\u00e9szegs\u00e9g", "ittass\u00e1g"], "fa": ["\u0645\u0633\u062a\u06cc"], "pl": ["bycie pijanym", "bycie nietrze\u017awym", "nietrze\u017awo\u015b\u0107", "bycie upojonym"]}, "examples": [["Noa veki\u011dis de sia ebrieco", "La Malnova Testamento, Genezo 9:24"]], "subdefinitions": []}], "root": "ebri", "primary": false}, "lici": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti permesata.", "translations": {"be": ["\u0431\u044b\u0446\u044c \u0434\u0430\u0437\u0432\u043e\u043b\u0435\u043d\u044b\u043c"], "fr": ["\u00eatre l\u00e9gal", "\u00eatre permis"], "nl": ["legaal zijn (zeldz.)", "toegelaten zijn (zeldz.)"], "pt": ["ser permitido", "ser l\u00edcito"], "ru": ["\u0431\u044b\u0442\u044c \u043f\u043e\u0437\u0432\u043e\u043b\u0435\u043d\u043d\u044b\u043c", "\u0431\u044b\u0442\u044c \u0440\u0430\u0437\u0440\u0435\u0448\u0451\u043d\u043d\u044b\u043c", "\u043f\u043e\u0437\u0432\u043e\u043b\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0434\u043e\u0437\u0432\u043e\u043b\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0440\u0430\u0437\u0440\u0435\u0448\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["legal sein", "erlaubt sein"], "hu": ["szabad (vmit csin\u00e1lni)", "megengedett (vmit csin\u00e1lni)"], "es": ["estar permitido, -a", "ser l\u00edcito, -a"]}, "examples": [["nupto ne licas okaze de la imperia funebro", "Ru\u011ddoma son\u011do, capitro 68a, p. 453a"]], "subdefinitions": []}], "root": "lic", "primary": true}, "talio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108irka\u016do de la homa korpo \u0109e nivelo de koksoj.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0430\u043b\u0438\u044f"], "en": ["waist"], "nl": ["taille", "middel"], "be": ["\u0442\u0430\u043b\u0456\u044f", "\u0441\u0442\u0430\u043d"], "de": ["Taille", "G\u00fcrtelweite"], "sv": ["midja", "liv"], "hu": ["der\u00e9k"], "pl": ["talia", "kibi\u0107", "stan"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Parto de la homa korpo ekde kolo \u011dis koksoj.", "translations": {"pl": ["tu\u0142\u00f3w", "korpus"], "hu": ["fels\u0151test"]}, "examples": [["\u015di rektigis sian elastan talion", null], ["beltalia", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "talio", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "taliumo", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043b\u0456\u0439"], "fr": ["thallium"], "nl": ["thallium"], "pt": ["t\u00e1lio"], "la": ["Thallium"], "de": ["Thallium"], "hu": ["tallium"], "br": ["taliom"], "ru": ["\u0442\u0430\u043b\u043b\u0438\u0439"], "pl": ["tal"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "talio", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tali", "primary": true}, "pastro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konsekrita funkciulo de religia kulto.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0440\u0435\u0446 (pagana)", "\u0441\u0432\u044f\u0449\u0435\u043d\u043d\u0438\u043a (kristana)"], "fr": ["pr\u00eatre"], "en": ["priest"], "nl": ["priester"], "pt": ["padre"], "de": ["Priester", "Pastor", "Pfarrer"], "hu": ["pap"], "grc": ["\u03b9\u03b5\u03c1\u03b5\u03cd\u03c2"], "br": ["beleg"]}, "examples": [["pastro vivas de pre\u011doj, advokato de le\u011doj", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En la episkophavaj konfesioj kristanaj, mezgrada funkciulo de kristana kulto, povanta fari sakramentojn (eble krom iujn rezervitaj al la \u0109efpastroj, kiel la ordinacio)", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u044f\u0449\u0435\u043d\u043d\u0438\u043a", "\u0438\u0435\u0440\u0435\u0439"], "hu": ["lelk\u00e9sz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pastr", "primary": true}, "pastri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti pastro.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u044f\u0449\u0435\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["\u00eatre pr\u00eatre"], "br": ["beza\u00f1 beleg"], "hu": ["pap (ige)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pastr", "primary": false}, "korelativeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de a\u0135oj korelativaj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u044d\u043b\u044f\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["corr\u00e9lation"], "de": ["Korrelativit\u00e4t"], "nl": ["afhankelijkheid", "samenhang"], "hu": ["korrel\u00e1ci\u00f3", "viszonylagoss\u00e1g", "k\u00f6lcs\u00f6n\u00f6s \u00f6sszef\u00fcgg\u00e9s", "k\u00f6lcs\u00f6nhat\u00e1s"]}, "examples": [["korelativeco de du fenomenoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "korelativ", "primary": false}, "karateo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Japandevena luktosporto ataka kaj defenda, en kiu oni uzas subitajn pu\u015datakojn kaj batojn per mano, pugno, kubuto, genuo, piedo....", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u0430\u0442\u044d"], "fr": ["karat\u00e9"], "bg": ["\u043a\u0430\u0440\u0430\u0442\u0435"], "nl": ["karate"], "ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0430\u0442\u0435"], "hr": ["karate"], "ca": ["karate"], "de": ["Karate"], "hu": ["karate"], "es": ["k\u00e1rate"], "pl": ["karate"]}, "examples": [["\u0109ar mi ne iris al la trinkejo, mi havis tempon por karateo kaj kurado, kiuj helpos mian sanon", "kir\u0109o, livejournal, sena\u016dte, 2004-11-16"]], "subdefinitions": []}], "root": "karate", "primary": true}, "cindrigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Meti per brulo en staton de cindro, tute forbruligi.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u043f\u044f\u043b\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["incin\u00e9rer", "r\u00e9duire en cendres"], "en": ["reduce to ashes", "incinerate"], "pt": ["incinerar"], "el": ["\u03b1\u03c0\u03bf\u03c4\u03b5\u03c6\u03ce\u03bd\u03c9"], "de": ["niederbrennen", "ein\u00e4schern"], "it": ["incenerire"], "hu": ["elhamvaszt"], "br": ["ludua\u00f1"], "ru": ["\u0438\u0441\u043f\u0435\u043f\u0435\u043b\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0435\u0432\u0440\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c \u0432 \u043f\u0435\u043f\u0435\u043b"], "pl": ["spopiela\u0107", "obraca\u0107 w popi\u00f3\u0142"]}, "examples": [["domo cindrigita de brulego", null], ["cindrigi kadavron", null]], "subdefinitions": []}], "root": "cindr", "primary": false}, "erpi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Skrapi kampon, disrompante la terbulojn per tiucela instrumento.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0440\u0430\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["herser"], "en": ["harrow", "till", "plow"], "nl": ["eggen"], "pt": ["estorrar", "gradar (terreno)"], "ru": ["\u0431\u043e\u0440\u043e\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u0431\u043e\u0440\u043e\u043d\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["eggen"], "hu": ["boron\u00e1l"], "pl": ["bronowa\u0107"]}, "examples": [["erpi la maron", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "erp", "primary": true}, "nazo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Flarorgano elstaranta el la kapo inter frunto kaj bu\u015do.", "translations": {"el": ["\u03bc\u03cd\u03c4\u03b7"], "fr": ["nez"], "bg": ["\u043d\u043e\u0441"], "be": ["\u043d\u043e\u0441"], "de": ["Nase"], "hu": ["orr"], "en": ["nose"], "br": ["fri"], "cs": ["nos"], "es": ["nariz"], "ru": ["\u043d\u043e\u0441"], "nl": ["neus"], "pt": ["nariz"], "tr": ["burun"], "sv": ["n\u00e4sa"], "pl": ["nos"]}, "examples": [["rekta, kurba nazo", null], ["naztruoj", null], ["nazloboj", null], ["nazkataro", null], ["purigi la nazon", null], ["naze, tra la nazo paroli", null], ["nazasona vo\u0109o", "Z"], ["nazaj sonoj, vokaloj (nazalo)", null], ["ne \u015dovu la nazon en fremdan vazon", "Proverbaro esperanta"], ["vidi nur \u011dis la pinto de sia nazo", "Z"], ["rigardu la faktojn, kiuj sin trovas anta\u016d via nazo", "Z"], ["mi havis bonan nazon", "Z"], ["fari longan nazon, foriri kun longa nazo", "Z"], ["teni la nazon supren", "Z"], ["konduki iun per, \u0109e, je la nazo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sama organo \u0109e besto.", "translations": {"fr": ["museau"], "sv": ["nos"], "pt": ["focinho"]}, "examples": [["nazo de hundo, rato", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Anta\u016da, elstara parto de objekto pli malpli simila al nazo.", "translations": {"fr": ["nez (d'un objet)", "pointe"], "sv": ["nos"], "pt": ["nariz"]}, "examples": [["\u015dipnazo", null], ["nazo de plugilo", null], ["nazeto de kru\u0109o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "naz", "primary": true}, "senprepara": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne preparita, aran\u011data en la momenta situacio.", "translations": {"be": ["\u0431\u0435\u0437 \u043f\u0430\u0434\u0440\u044b\u0445\u0442\u043e\u045e\u043a\u0456", "\u043d\u0435\u043f\u0430\u0434\u0440\u044b\u0445\u0442\u0430\u0432\u0430\u043d\u044b"], "fr": ["impromptu", "improvis\u00e9"], "nl": ["onvoorbereid"], "ru": ["\u0431\u0435\u0437 \u043f\u043e\u0434\u0433\u043e\u0442\u043e\u0432\u043a\u0438", "\u043d\u0435\u043f\u043e\u0434\u0433\u043e\u0442\u043e\u0432\u043b\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["unvorbereitet"], "sv": ["of\u00f6rberedd"], "hu": ["el\u0151k\u00e9sz\u00edtetlen", "vill\u00e1m- (pl. dolgozat)"]}, "examples": [["senprepara tradukado de teksto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "prepar", "primary": false}, "ju\u011dejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko kaj tie funkcianta administro por ju\u011dado.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u0434 (\u043c\u0435\u0441\u0442\u043e)"], "fr": ["tribunal"], "nl": ["rechtszaal"], "pt": ["tribunal", "f\u00f3rum"], "de": ["Gericht"], "it": ["tribunale"], "hu": ["b\u00edr\u00f3s\u00e1g"], "br": ["lez-varn (lec'h)"], "sv": ["domstol"], "he": ["\u05d1\u05d9\u05ea \u05de\u05e9\u05e4\u05d8", "\u05d1\u05d9\u05ea \u05d3\u05d9\u05df"]}, "examples": [["ju\u011deja servisto", "Z"], ["ili estis invititaj al la ju\u011dejo, por pravigi sin kontra\u016d la plendoj", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 3, anekdotoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "ju\u011d", "primary": false}, "menuro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio menuredoj (Menura), kun tre bela vostplumaro havanta formon de liro, kaj vivanta en A\u016dstralio.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0440\u0430\u0445\u0432\u043e\u0441\u0442"], "fr": ["oiseaux-lyres"], "en": ["lyrebird"], "nl": ["liervogel"], "pt": ["ave-lira", "lira (ave)"], "ru": ["\u043b\u0438\u0440\u043e\u0445\u0432\u043e\u0441\u0442"], "de": ["Leierschwanz"], "hu": ["lantfark\u00fa mad\u00e1r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "menur", "primary": true}, "kate\u0125ismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prezento de la bazaj instruoj de religio, tradicie en formo de libro kun demandoj kaj respondoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0442\u044d\u0445\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["cat\u00e9chisme (doctrine)"], "en": ["catechism"], "nl": ["catechismus"], "ru": ["\u043a\u0430\u0442\u0435\u0445\u0438\u0437\u0438\u0441"], "de": ["Katechismus"], "hu": ["katekizmus", "hittank\u00f6nyv", "k\u00e1t\u00e9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Ia ajn baza instruaro a\u016d lernolibro el demandoj kaj respondoj.", "translations": {}, "examples": [["kate\u0125ismo de politika ekonomio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kate\u0125ism", "primary": true}, "fajo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dika silka\u0135o de plej bona kvalito.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0430\u0439 (\u0448\u0451\u043b\u043a\u043e\u0432\u0430\u044f \u0442\u043a\u0430\u043d\u044c)"], "fr": ["faille (tissu)"], "nl": ["faille (weefsel)"], "pt": ["faille"], "de": ["Faille", "Ripsseide"], "hu": ["er\u0151s selyemsz\u00f6vet"]}, "examples": [["la agentino diris, ke \u015di povos mendi al si diversajn robojn, velurajn, fajajn", "L. Tolstoj, trad. V. Sapo\u0135nikov, Resurekto, Sezonoj, 2000"]], "subdefinitions": []}], "root": "faj", "primary": true}, "beto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Planto kun man\u011deblaj folioj a\u016d radiko kultivata en mezvarmaj landoj, genro el familio kenopodiacoj (Beta).", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u0440\u0430\u043a"], "fr": ["betterave", "bette"], "en": ["beet"], "ru": ["\u0441\u0432\u0451\u043a\u043b\u0430"], "de": ["R\u00fcbe"], "tr": ["pancar"], "sv": ["beta"], "hu": ["r\u00e9pa"], "br": ["beterabezenn"], "pl": ["burak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Dika, karna pivotradiko, kiel \u0109e ru\u011da beto, karoto.", "translations": {"pl": ["burak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bet", "primary": true}, "sambuko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komuna arbeto de mezvarmaj landoj; La floroj de la nigra speco estas uzataj por \u015dvitiga tizano, el la nigraj beroj oni faras sukon a\u016d supon; genro el familio kaprifoliacoj (Sambucus).", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u0437\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["sureau"], "bg": ["\u0431\u044a\u0437"], "nl": ["vlier"], "ru": ["\u0431\u0443\u0437\u0438\u043d\u0430 (\u0440\u043e\u0434)"], "de": ["Holunder"], "it": ["sambuco (genere)"], "hu": ["bodza"]}, "examples": [["mi sidis sub lar\u011da sambuko", "Ivan Turgenev, trad. A. Kor\u0135enkov k.a., La unua amo, Jekaterinburg: Sezonoj, 1993"]], "subdefinitions": []}], "root": "sambuk", "primary": true}, "malplii\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) I\u011di pli kaj pli malforta, malgranda, malmulta.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043c\u0435\u043d\u044c\u0448\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["diminuer"], "en": ["decrease"], "it": ["ridursi", "rimpicciolire (intr.)"], "fi": ["v\u00e4het\u00e4"]}, "examples": [["la nombro de la senkleruloj multe malplii\u011dis", null], ["iom post iom la rapideco de la \u0109evalo malplii\u011dis", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 21a, Zalmuna batalas kontra\u016d la \u0109efpastroj"]], "subdefinitions": []}], "root": "pli", "primary": false}, "naturparko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043f\u043e\u0432\u0435\u0434\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["parc naturel", "r\u00e9serve naturelle"], "nl": ["natuurpark", "park (natuurreservaat)", "natuurreservaat"], "pt": ["parque natural"], "de": ["Naturpark"], "hu": ["term\u00e9szetv\u00e9delmi ter\u00fclet", "nat\u00farpark"], "br": ["park naturel"], "pl": ["park narodowy"]}, "examples": [["\u015di konstatis, ke pli favoraj studeblecoj eble ekzistus en la ruanda parto de la granda naturparko de la vulkanoj", "W. M. A. De Smet, Kiu murdis Dian Fossey?, Monato, jaro 1995a, numero 12a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "park", "primary": false}, "fotilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0442\u0430\u0430\u043f\u0430\u0440\u0430\u0442", "\u0444\u0430\u0442\u0430\u043a\u0430\u043c\u044d\u0440\u0430"], "fr": ["appareil photo"], "en": ["camera"], "nl": ["fototoestel"], "ru": ["\u0444\u043e\u0442\u043e\u0430\u043f\u043f\u0430\u0440\u0430\u0442", "\u0444\u043e\u0442\u043e\u043a\u0430\u043c\u0435\u0440\u0430"], "hu": ["f\u00e9nyk\u00e9pez\u0151g\u00e9p"], "pl": ["aparat fotograficzny"], "es": ["c\u00e1mara fotogr\u00e1fica"]}, "examples": [["la besto resaltis en la arbaron, anta\u016d ol mi povis levi la fotilon", "Werner Schad, Orinoko-delto: Indianoj, mar\u0109oj, arbarego, Monato, jaro 2000a, numero 11a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "fot", "primary": false}, "biosfero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de vivoentenaj naturaj medioj, de maraj kaj subteraj \u011dis aeraj regionoj.", "translations": {"fr": ["biosph\u00e8re"], "nl": ["biosfeer"], "pl": ["biosfera"]}, "examples": [["La vivularo konsistiganta la biosferon rapide multobli\u011dis kaj varii\u011dis", "E. Dudich, Sklavoj a\u016d idoj de Tero ni estas?, Nordhungaria Informo, 2006-04"], ["la bonfarto de la homaro dependas de la konservado de sana biosfero kiu entenas \u0109iujn ekologiajn sistemojn", "-, trad. mas, La \u0108arto de la Tero, 2008"]], "subdefinitions": []}], "root": "biosfer", "primary": true}, "pul\u0109inelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En la italdevena klasika komedio, komika aktoro a\u016d marioneto kun anta\u016da kaj dorsa \u011diboj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0443\u043b\u044c\u0447\u044b\u043d\u044d\u043b\u0430", "\u043f\u0430\u043b\u0456\u0448\u044b\u043d\u044d\u043b\u044c", "\u043f\u044f\u0442\u0440\u0443\u0448\u043a\u0430 (\u043b\u044f\u043b\u0435\u0447\u043d\u044b \u043f\u044d\u0440\u0441\u0430\u043d\u0430\u0436)"], "fr": ["polichinelle"], "nl": ["poesjenel"], "pt": ["polichinelo"], "ru": ["\u043f\u0443\u043b\u044c\u0447\u0438\u043d\u0435\u043b\u043b\u043e", "\u043f\u043e\u043b\u0438\u0448\u0438\u043d\u0435\u043b\u044c", "\u043f\u0435\u0442\u0440\u0443\u0448\u043a\u0430 (\u043f\u0435\u0440\u0441\u043e\u043d\u0430\u0436)"], "de": ["Pulcinella"], "hu": ["Pulcinella"]}, "examples": [["ne \u015dajnigu vin esti burleska , vi ja ne estas pul\u0109inelo!", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "pul\u0109inel", "primary": true}, "galerieto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Balustradeto ornamanta la supron de meblo.", "translations": {"fr": ["galerie (sur un meuble)"]}, "examples": [["mahagona liteto, \u0109irka\u016dita de galerieto", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "galeri", "primary": false}, "kunteni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Restigi kunaj.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u044b\u043c\u0430\u0446\u044c (\u0440\u0430\u0437\u0430\u043c)"], "fr": ["maintenir ensemble"], "pl": ["\u0142\u0105czy\u0107", "spina\u0107", "skleja\u0107", "spaja\u0107"], "hu": ["\u00f6sszefog", "egybetart"]}, "examples": [["kion kritiki? \u2015 nur ke la gluo kuntenanta la pa\u011dojn estis iom tro avare uzita", "D. Broadribb Recenzo de \"La profeto el Pedras\" Monato"]], "subdefinitions": []}], "root": "ten", "primary": false}, "helio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"it": ["elio (ch.)"], "pt": ["h\u00e9lio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "heli", "primary": true}, "konsista\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konsistiga parto.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0441\u0442\u0430\u0432\u043d\u0430\u044f \u0447\u0430\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["composant", "constituant", "ingr\u00e9dient"], "it": ["componente", "costituente", "ingrediente"]}, "examples": [["li donis al mi malgrandan provizon de la konsista\u0135oj , kaj malkovris al mi la sekreton de la kunmiksado", "Pro I\u015dtar\u0109apitro 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "konsist", "primary": false}, "lipido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grasa substanco en la konsisto de nutra\u0135o.", "translations": {"fr": ["lipide"], "en": ["lipid"], "nl": ["lipide"], "pt": ["lip\u00eddio", "lip\u00eddeo", "l\u00edpide", "l\u00edpido"], "de": ["Lipide", "Fett"], "hu": ["lipid"]}, "examples": [["lipidoj, nome grasa\u0135oj, estas en pasta\u0135o praktike nulaj (malpli ol 1%)", "M. Picasso, Pasta\u0135o, konsideroj kaj historio, Inko, 2001"]], "subdefinitions": []}], "root": "lipid", "primary": true}, "aglomero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kunigo en densa kaj granda maso.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0433\u043b\u043e\u043c\u0435\u0440\u0430\u0442", "\u0441\u043a\u043e\u043f\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Ballung", "Zusammenballung", "Anh\u00e4ufung", "Agglomeration"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aglomer", "primary": false}, "bio\u0125emio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Biolologia \u0125emio, studo de la \u0125emiaj substancoj kaj procezoj en la viva\u0135oj.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0438\u043e\u0445\u0438\u043c\u0438\u044f"], "fr": ["biochimie"], "en": ["biochemistry"], "nl": ["biochemie"], "ca": ["bioqu\u00edmica"], "de": ["Biochemie"], "es": ["bioqu\u00edmica"], "pl": ["biochemia"], "he": ["\u05d1\u05d9\u05d5\u05db\u05d9\u05de\u05d9\u05d4"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bio\u0125emi", "primary": true}, "entjera serio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "seri", "primary": false}, "aglomeri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kunigi en densan nedisi\u011deman mason.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0433\u0440\u0443\u0432\u0430\u0448\u0447\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["agglom\u00e9rer"], "en": ["agglomerate"], "nl": ["een agglomeraat vormen"], "pt": ["aglomerar"], "ru": ["\u0441\u043e\u0435\u0434\u0438\u043d\u044f\u0442\u044c", "\u0441\u043a\u043e\u043f\u043b\u044f\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u0433\u0440\u043e\u043c\u043e\u0436\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u0430\u0433\u043b\u043e\u043c\u0435\u0440\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["zusammenballen", "zusammenh\u00e4ufen", "agglomerieren"], "tr": ["toplanmak", "toplay\u0131p y\u0131\u011fmak"], "sk": ["stmeli\u0165"], "es": ["aglomerar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aglomer", "primary": true}, "sofrologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Neoficiala metodo medicina el la 1960aj jaroj, kiu rekomendas memkonscion kaj malstre\u0109i\u011don kiel rimedojn de korpa kaj anima sani\u011do.", "translations": {"fr": ["sophrologie"]}, "examples": [["\u00abSofrologio kaj la kuracanta vorto\u00bb.", "A. Albault, Sofrologio kaj la kuracanta vorto, Sarbruko: Iltis, 1987"], ["plej grava en sofrologio estas la trejnado de la personeco", "J.-M. Jacques, Sofrologio, [vidita en 2006-08]"]], "subdefinitions": []}], "root": "sofrologi", "primary": true}, "ilustri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ornami tekston per bildoj a\u016d desegna\u0135oj rilataj al \u011di.", "translations": {"be": ["\u0456\u043b\u044e\u0441\u0442\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["illustrer"], "en": ["illustrate"], "nl": ["illustreren"], "pt": ["ilustrar"], "ru": ["\u0438\u043b\u043b\u044e\u0441\u0442\u0440\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["illustrieren"], "hu": ["illusztr\u00e1l"], "es": ["ilustrar"]}, "examples": [["ilustri libron", null], ["ilustrita revuo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ornami per bildoj.", "translations": {}, "examples": [["ilustrita po\u015dtkarto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Klarigi ideon per komparoj a\u016d ekzemploj.", "translations": {}, "examples": [["ilustri regulon per multaj ekzemploj", null], ["ilustri sian penson per metaforoj kaj figuroj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ilustr", "primary": true}, "blendo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Natura zinka sulfido. ZnS.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0444\u0430\u043b\u0435\u0440\u0438\u0442", "\u0446\u0438\u043d\u043a\u043e\u0432\u0430\u044f \u043e\u0431\u043c\u0430\u043d\u043a\u0430", "\u0431\u043b\u0435\u043d\u0434\u0430"], "fr": ["blende"], "en": ["blende", "zinc sulfate", "zinc sulphate", "sphalerite"], "de": ["Sphalerit", "Zinkblende", "Zinksulfid"], "hu": ["szfalerit", "cinkf\u00e9nyle", "cinkszulfid"], "pl": ["blenda cynkowa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne miksu kun blendo (kiraso).", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0431\u0440\u043e\u043d\u044f"], "fr": ["blindage"], "pl": ["pancerz"], "ca": ["blindatge"], "es": ["blindaje"], "hu": ["p\u00e1nc\u00e9lzat"]}, "examples": [["kiu aletendas manon al kiu ajn maro, kolizios kun blendoj de niaj \u015dipoj", "Milito kontra\u016d salamandr, libro 3a, \u0109apitro 2a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne konfuzu kun la mineralo blendo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "blend", "primary": true}, "blendi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Provizi per blendo.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0440\u043e\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["blinder"], "pl": ["pancerzy\u0107", "opancerza\u0107"], "ca": ["blindar"], "es": ["blindar"], "hu": ["p\u00e1nc\u00e9loz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "blend", "primary": false}, "tubera helianto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043f\u0456\u043d\u0430\u043c\u0431\u0443\u0440", "\u0442\u0430\u043f\u0456\u043d\u0430\u043c\u0431\u0443\u0440"], "fr": ["topinambour"], "en": ["Jerusalem artichoke"], "nl": ["aardpeer"], "ru": ["\u0442\u043e\u043f\u0438\u043d\u0430\u043c\u0431\u0443\u0440"], "de": ["Topinambur", "Erdbirne", "Topinambur", "Erdbirne"], "it": ["topinambur"], "hu": ["csics\u00f3ka"], "br": ["perenn-douar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "heliant", "primary": false}, "kondamnito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu, kiun oni kondamnis.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u0443\u0436\u0434\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439 (\u0441\u0443\u0449.)", "\u043f\u0440\u0438\u0433\u043e\u0432\u043e\u0440\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439 (\u0441\u0443\u0449.)"], "fr": ["condamn\u00e9 (subst.)"], "nl": ["veroordeelde"], "pt": ["condenado"], "de": ["Verdammter"], "hu": ["el\u00edt\u00e9lt"]}, "examples": [["se ia timo kaptis la korojn , \u011di estis nur la timo, \u0109u la turmentoj egalos la krimojn de tiuj malhumanaj kondamnitoj", "H. Sienkiewicz trad. L. Zamenhof Quo vadis?\u0109ap. 56"], ["la vorto ju\u011distaro estis vorto, kiun la ekskondamnito ne povis a\u016ddi sen impreso de timado", "H. Vallienne Kastelo de Prelongo\u0109ap. 11"], ["kiam mi pensas, ke tiu krimulo estas honorita de la tuta societo, mi trovas, ke la kondamnitejoj estas lo\u011dataj de honestaj homoj", "H. Vallienne Kastelo de Prelongo \u0109ap. 16"]], "subdefinitions": []}], "root": "kondamn", "primary": false}, "ungego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grandaj akraj ungoj de rabobestoj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0433\u043e\u0442\u044c"], "fr": ["griffe", "serre"], "en": ["claw", "talon (precipe parolante pri birdoj)"], "nl": ["klauw"], "pt": ["garra", "presa"], "be": ["\u043a\u0456\u043f\u0435\u0446\u044c", "\u043a\u0456\u043f\u0446\u044e\u0440"], "de": ["Kralle", "Klaue"], "sv": ["klo"], "it": ["artiglio"], "fa": ["\u0686\u0646\u06af (\u062c\u0627\u0646\u0648\u0631\u0627\u0646)", "\u0686\u0646\u06af\u0627\u0644 (\u062c\u0627\u0646\u0648\u0631\u0627\u0646)"], "br": ["kraban", "skilf"], "hu": ["karom"], "pl": ["szpon"]}, "examples": [["ungegoj de leono, aglo", null], ["tiri, liberigi iun el la ungegoj (arbitra superpotenco) de la premantoj, ekspluatantoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ung", "primary": false}, "malgajo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malvigla, senplezura spirita stato.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0443\u0441\u0442\u044c", "\u043f\u0435\u0447\u0430\u043b\u044c", "\u0442\u043e\u0441\u043a\u0430"], "fr": ["tristesse"], "pt": ["tristeza"], "tr": ["mutsuzluk"], "it": ["tristezza"], "hu": ["szomor\u00fas\u00e1g", "b\u00e1nat", "b\u00fa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gaj", "primary": false}, "spiritismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doktrino asertanta la eblon interrilati kun la animoj de la mortintoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043f\u0456\u0440\u044b\u0442\u044b\u0437\u043c"], "nl": ["spiritisme"], "pt": ["espiritismo"], "ru": ["\u0441\u043f\u0438\u0440\u0438\u0442\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Spiritismus"], "hu": ["spiritizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spiritism", "primary": true}, "gea": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al kunesto de amba\u016d seksoj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043d\u043e\u043f\u043e\u043b\u044b\u0439"], "fr": ["mixte"], "nl": ["gemengd (voor mannen en vrouwen)"], "pt": ["misto"]}, "examples": [["gea \u0125oro, lernejo", null], ["paroj geaj kaj gejaj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ge", "primary": true}, "Nordirlando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Provinco de la Unuigita Re\u011dlando (mll. Grandbritujo) sur la insulo Irlando.", "translations": {"be": ["\u041f\u0430\u045e\u043d\u043e\u0447\u043d\u0430\u044f \u0406\u0440\u043b\u044f\u043d\u0434\u044b\u044f"], "fr": ["Irlande du Nord", "Ulster"], "nl": ["Noord-Ierland", "Ulster"], "pt": ["Irlanda do Norte"], "ru": ["\u0421\u0435\u0432\u0435\u0440\u043d\u0430\u044f \u0418\u0440\u043b\u0430\u043d\u0434\u0438\u044f", "\u041e\u043b\u044c\u0441\u0442\u0435\u0440"], "de": ["Nordirland"], "hu": ["\u00c9szak-\u00cdrorsz\u00e1g"], "pl": ["Irlandia P\u00f3\u0142nocna", "Ulster"]}, "examples": [["En majo 1998, per granda majoritato, la lo\u011dantaro de la tuta irlanda insulo vo\u0109donis en referendumo por interkonsento inter Britio kaj Irlando pri pac-iniciato en Nord-Irlando.", "Garbhan MACAOIDH: Bojas sova\u011da hundo, Monato, n-ro 11/2000"]], "subdefinitions": []}], "root": "Irland", "primary": false}, "flegisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kies metio estas flegi malsanulojn.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0434\u0431\u0440\u0430\u0442", "\u043c\u044d\u0434\u0441\u044f\u0441\u0442\u0440\u0430", "\u043d\u044f\u043d\u0435\u0447\u043a\u0430", "\u0434\u0430\u0433\u043b\u044f\u0434\u0447\u044b\u043a", "\u0434\u0430\u0433\u043b\u044f\u0434\u0447\u044b\u0446\u0430"], "fr": ["infirmier", "infirmi\u00e8re"], "en": ["nurse"], "nl": ["verpleger", "verpleegster"], "ru": ["\u043c\u0435\u0434\u0441\u0435\u0441\u0442\u0440\u0430", "\u0441\u0438\u0434\u0435\u043b\u043a\u0430", "\u043d\u044f\u043d\u044f"], "de": ["Krankenschwester", "Krankenpflegerin"], "hu": ["\u00e1pol\u00f3", "\u00e1pol\u00f3n\u0151"], "es": ["enfermero", "enfermera"]}, "examples": [["certe estas flegistino en \u0109i tiu universitato, \u0109u ne?", "Gerda malaperis, \u0109apitro 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "fleg", "primary": false}, "malgaji": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti malgaja.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u043c\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u043c\u0443\u0442\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043c\u0430\u0440\u043a\u043e\u0446\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u043d\u0443\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c", "\u0442\u0443\u0436\u044b\u0446\u044c", "\u0433\u0430\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["\u00eatre triste", "s'attrister"], "nl": ["bedroefd zijn", "treurig zijn"], "pt": ["estar triste"], "ru": ["\u0433\u0440\u0443\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0435\u0447\u0430\u043b\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["traurig sein", "tr\u00fcbselig sein", "Tr\u00fcbsal blasen"], "tr": ["\u00fcz\u00fclmek", "kederlenmek", "h\u00fcz\u00fcnlenmek", "gamlanmak"], "it": ["rattristare", "contristare"], "hu": ["szomorkodik", "b\u00e1nk\u00f3dik", "b\u00faslakodik"], "es": ["estar triste"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gaj", "primary": false}, "agonii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti tuj mortonta.", "translations": {"be": ["\u0430\u0433\u0430\u043d\u0456\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["agoniser"], "en": ["be dying", "suffer the throes of death"], "nl": ["zieltogen"], "pt": ["agonizar"], "ru": ["\u0430\u0433\u043e\u043d\u0438\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["in Agonie liegen", "im Todeskampf liegen", "mit dem Tode ringen"], "tr": ["can \u00e7eki\u015fmek"], "hu": ["haldoklik", "agoniz\u00e1l"], "pl": ["kona\u0107"], "ro": ["a agoniza"], "es": ["agonizar"]}, "examples": [["... saturis la kreska\u0135ojn jam agoniantajn de l'soifo", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 5"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Esti tuj fini\u011donta.", "translations": {"fr": ["d\u00e9cliner", "agoniser"], "de": ["in den letzten Z\u00fcgen liegen", "am Ende sein", "dem Untergang geweiht sein", "seine Zeit hinter sich haben"], "hu": ["v\u00e9g\u00e9t j\u00e1rja"]}, "examples": [["la tago agoniis", null], ["tiu brila epoko agonias", null]], "subdefinitions": []}], "root": "agoni", "primary": false}, "agonio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dolora lasta batalo de mortanto kontra\u016d la morto.", "translations": {"be": ["\u0430\u0433\u043e\u043d\u0456\u044f"], "fr": ["agonie"], "en": ["agony", "death throes"], "nl": ["doodsstrijd"], "pt": ["agonia"], "ru": ["\u0430\u0433\u043e\u043d\u0438\u044f"], "de": ["Agonie", "Todeskampf"], "tr": ["can \u00e7eki\u015fme"], "hu": ["haldokl\u00e1s", "ag\u00f3nia"], "sk": ["ag\u00f3nia"], "pl": ["agonia"], "es": ["agon\u00eda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "agoni", "primary": true}, "malgaja": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En malbona humoro, ne \u011duanta la cirkonstancojn.", "translations": {"be": ["\u0436\u0443\u0440\u0431\u043e\u0442\u043d\u044b", "\u0441\u0443\u043c\u043d\u044b", "\u0441\u043c\u0443\u0442\u043d\u044b", "\u043c\u0430\u0440\u043a\u043e\u0442\u043d\u044b", "\u043d\u0443\u0434\u043d\u044b", "\u0442\u0443\u0436\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u043f\u0430\u043d\u044b\u043b\u044b", "\u043f\u0430\u043d\u0443\u0440\u044b"], "fr": ["triste", "attrist\u00e9", "morose", "pein\u00e9"], "nl": ["triest", "bedroefd", "verdrietig"], "pt": ["triste"], "ru": ["\u0433\u0440\u0443\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0435\u0447\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "tr": ["\u00fczg\u00fcn", "kederli", "gaml\u0131", "h\u00fcz\u00fcnl\u00fc"], "it": ["triste", "corrucciato", "fosco", "funereo"], "hu": ["szomor\u00fa", "b\u00fas", "b\u00e1natos"], "es": ["triste"]}, "examples": [["malgaja spirito", null], ["morte malgaja", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "gaj", "primary": false}, "Medujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La lando origine lo\u011data de la medoj, en okcidenta Azio, sude de la Kaspia Maro, nuna nordokcidenta Irano.", "translations": {"ru": ["\u041c\u0438\u0434\u0438\u044f"], "fr": ["M\u00e9die"], "de": ["Medien"], "pt": ["M\u00e9dia"], "hu": ["M\u00e9dia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "med", "primary": false}, "kantiismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Filozofa doktrino kaj metodo de Kantio.", "translations": {"fa": ["\u06a9\u0627\u0646\u062a\u200c\u06af\u0631\u0627\u06cc\u06cc"], "it": ["scuola kantiana"], "pl": ["kantyzm"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kanti", "primary": false}, "svingilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108ia penda parto de ilo a\u016d ma\u015dino, fiksita je unu ekstremo kaj povanta svingi\u011di.", "translations": {"fr": ["balancier", "battant", "marteau (de cloche)"], "it": ["battente"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frapilo pendanta en sonorilo.", "translations": {"ru": ["\u044f\u0437\u044b\u043a \u043a\u043e\u043b\u043e\u043a\u043e\u043b\u0430"], "de": ["Schwengel"], "nl": ["klepel"], "it": ["batacchio"], "hu": ["harangnyelv"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Pendolo de horlo\u011do.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u044f\u0442\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Pendel"], "nl": ["slinger"], "it": ["pendolo (di orologio)"], "hu": ["inga"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Batilo de dra\u015dilo.", "translations": {"de": ["Kl\u00f6ppel"], "it": ["vetta (agr. mecc.)"], "hu": ["cs\u00e9phadar\u00f3"]}, "examples": []}]}], "root": "sving", "primary": false}, "abomeni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malamegi pro fizike na\u016dzaj a\u016d morale malpla\u0109egaj ecoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0447\u0443\u0432\u0430\u0446\u044c \u0430\u0433\u0456\u0434\u0443"], "fr": ["abominer", "abhorrer", "d\u00e9tester", "ex\u00e9crer", "avoir en horreur"], "bg": ["\u043c\u0440\u0430\u0437\u044f", "\u043d\u0435\u043d\u0430\u0432\u0438\u0436\u0434\u0430\u043c", "\u043e\u0442\u0432\u0440\u0430\u0449\u0430\u0432\u0430\u043c \u0441\u0435"], "nl": ["verafschuwen", "verfoeien"], "pt": ["abominar"], "ru": ["\u043f\u0438\u0442\u0430\u0442\u044c \u043e\u0442\u0432\u0440\u0430\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["verabscheuen"], "sv": ["avsky"], "hu": ["ut\u00e1l"], "sk": ["hnusi\u0165 si", "pova\u017eova\u0165 za odporn\u00e9"], "fa": ["\u0646\u0641\u0631\u062a \u062f\u0627\u0634\u062a\u0646", "\u0645\u062a\u0646\u0641\u0631 \u0628\u0648\u062f\u0646", "\u0628\u06cc\u0632\u0627\u0631 \u0628\u0648\u062f\u0646"], "en": ["abominate", "abhor", "loathe"], "br": ["heugi\u00f1", "do\u00f1jeri\u00f1"], "es": ["abominar"]}, "examples": [["abomeni odoron, la ostrojn, la mensogon, la militon", null], ["abomeni trinki akvon", "La Malnova Testamento, Eliro 7:18"], ["ni deziras forigi de ni tion, kion ni abomenas", null]], "subdefinitions": []}], "root": "abomen", "primary": true}, "abomeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sento de tiu, kiu abomenas.", "translations": {"be": ["\u0430\u0433\u0456\u0434\u0430"], "fr": ["abomination (d\u00e9go\u00fbt)", "aversion", "d\u00e9go\u00fbt", "d\u00e9testation", "r\u00e9pulsion"], "en": ["abomination", "loathing"], "ru": ["\u043e\u0442\u0432\u0440\u0430\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Abscheu"], "sv": ["avsky"], "hu": ["ut\u00e1lat"], "fa": ["\u0628\u06cc\u0632\u0627\u0631\u06cc", "\u0646\u0641\u0631\u062a", "\u0627\u0646\u0632\u062c\u0627\u0631"], "br": ["heug", "do\u00f1jer"]}, "examples": [["senti abomenon al, anta\u016d, kontra\u016d iu, io", null]], "subdefinitions": []}], "root": "abomen", "primary": false}, "abomena": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ka\u016dzanta abomenon.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0432\u0440\u0430\u0442\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["abominable", "d\u00e9go\u00fbtant", "d\u00e9testable", "horrible", "r\u00e9pugnant"], "en": ["abominable", "detestable", "loathsome", "odious", "revolting"], "nl": ["afschuwelijk"], "be": ["\u0430\u0433\u0456\u0434\u043d\u044b", "\u043c\u044f\u0440\u0437\u043e\u0442\u043d\u044b"], "de": ["scheu\u00dflich", "abscheulich"], "sv": ["avskyv\u00e4rd"], "hu": ["undok", "ut\u00e1latos", "ocsm\u00e1ny"], "sk": ["odporn\u00fd", "hnusn\u00fd"], "fa": ["\u0646\u0641\u0631\u062a\u200c\u0627\u0646\u06af\u06cc\u0632", "\u0645\u0634\u0645\u0626\u0632\u06a9\u0646\u0646\u062f\u0647"], "br": ["heugus", "do\u00f1jerus"], "es": ["abominable"]}, "examples": [["kia abomena urbeto!", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "abomen", "primary": false}, "papajo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frukto de papajarbo, kun flava a\u016d oran\u011da karno man\u011debla kruda a\u016d kuirita.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u043f\u0430\u0439\u044f"], "fr": ["papaye"], "pt": ["mam\u00e3o", "papaia", "bepaia", "mamoa"]}, "examples": [["en ujon oni metas salumitajn krabojn, salikokojn, pecigitan papajon", "Homoj man\u011dantaj, man\u011do kaj imagpovo, p. 43a"]], "subdefinitions": []}], "root": "papaj", "primary": true}, "antropologo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"sk": ["antropol\u00f3g"], "be": ["\u0430\u043d\u0442\u0440\u0430\u043f\u043e\u043b\u044f\u0433"], "fr": ["anthropologue"], "en": ["anthropologist"], "ru": ["\u0430\u043d\u0442\u0440\u043e\u043f\u043e\u043b\u043e\u0433"], "de": ["Anthropologe"], "hu": ["antropol\u00f3gus"]}, "examples": [["kiom da rasismo, kaj tro senkritika kredo al diversaj rasismaj antropologoj, karakterizas la vidpunkton de nia autoro?", "Donald Broadribb: Afrikanoj vidataj deekstere, Monatojaro 2002a, numero 3a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "antropolog", "primary": true}, "dis\u0109iplo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu sekvas ies doktrinon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u044c\u043b\u044f\u0434\u043e\u045e\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["disciple"], "en": ["disciple", "adherent", "follower"], "pt": ["disc\u00edpulo"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Anh\u00e4nger", "J\u00fcnger"], "hu": ["tan\u00edtv\u00e1ny", "k\u00f6vet\u0151"], "es": ["disc\u00edpulo"], "pl": ["ucze\u0144", "adept", "wyznawca", "na\u015bladowca", "zwolennik"]}, "examples": [["kaj \u0109e tio venis liaj dis\u0109iploj, kaj ili miris, ke li parolas kun virino", "La Nova Testamento, S. Johano 4:27"], ["Platono estis dis\u0109iplo de Sokrato", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu studas sub instruanto.", "translations": {"be": ["\u0432\u0443\u0447\u0430\u043d\u044c"], "fr": ["\u00e9l\u00e8ve (disciple)"], "ru": ["\u0443\u0447\u0435\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Sch\u00fcler", "Nacheiferer"], "hu": ["tan\u00edtv\u00e1ny"], "pl": ["ucze\u0144", "adept"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dis\u0109ipl", "primary": true}, "(el)elektita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Apartenanta al la bonaj kaj preferindaj.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0431\u0440\u0430\u043d\u044b"], "fr": ["\u00e9lu (s\u00e9lect)", "s\u00e9lect", "choisi"], "ru": ["\u0438\u0437\u0431\u0440\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0432\u044b\u0431\u0440\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043e\u0442\u0431\u043e\u0440\u043d\u044b\u0439"], "de": ["ausgew\u00e4hlt", "auserlesen"], "pl": ["kooptacja"], "hu": ["v\u00e1logatott", "kiv\u00e1lasztott"]}, "examples": [["elektita societo", null], ["plej elektitaj libroj", null], ["la \u0109arojn de Faraono kaj lian militistaron Li \u0135etis en la maron, kaj liaj elektitaj militestroj dronis en la Ru\u011da Maro", "La Malnova Testamento, Eliro 15:4"]], "subdefinitions": []}], "root": "elekt", "primary": false}, "Fobo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La proksima satelito de Marso.", "translations": {"be": ["\u0424\u043e\u0431\u0430\u0441"], "fr": ["Phobos"], "en": ["Phobos"], "nl": ["Fobos"], "pt": ["Fobos"], "el": ["\u03a6\u03cc\u03b2\u03bf\u03c2"], "de": ["Phobos"], "hu": ["Phobos"], "es": ["Fobos"], "ru": ["\u0424\u043e\u0431\u043e\u0441"], "pl": ["Fobos"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Fob", "primary": true}, "stigmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Supra parto de la pistilo ricevanta la polenon.", "translations": {"ru": ["\u0440\u044b\u043b\u044c\u0446\u0435 (\u0447\u0430\u0441\u0442\u044c \u043f\u0435\u0441\u0442\u0438\u043a\u0430)"], "fr": ["stigmate (en botanique)"], "nl": ["stempel (bot.)"], "ca": ["estigma (bot.)"], "de": ["Narbe"], "it": ["stigma (bot.)"], "hu": ["bibe"], "es": ["estigma (bot.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stigm", "primary": true}, "fibromo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tumoro el fibra histo.", "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u0431\u0440\u043e\u043c\u0430"], "fr": ["fibrome"], "nl": ["fibroom"], "pt": ["fibroma"], "ru": ["\u0444\u0438\u0431\u0440\u043e\u043c\u0430"], "ca": ["fibroma"], "de": ["Fibrom"], "hu": ["fibr\u00f3ma", "rostdaganat"], "es": ["fibroma"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fibrom", "primary": true}, "kalkansidi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0441\u044f\u0434\u0437\u0435\u0446\u044c \u043d\u0430 \u043a\u0443\u043a\u0456\u0448\u043a\u0430\u0445"], "fr": ["se tenir accroupi"], "en": ["squat", "sit on one's heels"], "nl": ["hurken"], "ru": ["\u0441\u0438\u0434\u0435\u0442\u044c \u043d\u0430 \u043a\u043e\u0440\u0442\u043e\u0447\u043a\u0430\u0445"], "de": ["kauern", "hocken"], "br": ["beza\u00f1 kluchet", "beza\u00f1 puchet"], "pl": ["kuca\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kalkan", "primary": false}, "kontinuega": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri bildigo f de metrika spaco E al metrika spaco F) Tia, ke por \u0109iu pozitiva reelo \u03b5 ekzistas tia reelo \u03b1, ke se la distanco inter ajnaj punktoj x kaj y en E estas pli malgranda ol \u03b1, tiam la distanco inter la bildoj de x kaj y per f estas pli malgranda ol \u03b5.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0432\u043d\u043e\u043c\u0435\u0440\u043d\u043e \u043d\u0435\u043f\u0440\u0435\u0440\u044b\u0432\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["uniform\u00e9ment continu"], "en": ["uniformly continous"], "pl": ["jednostajnie ci\u0105g\u0142y"], "de": ["gleichm\u00e4\u00dfig stetig"], "es": ["continuidad uniforme"], "hu": ["egyenletesen folytonos"]}, "examples": [["\u0109iu kontinuega bildigo estas anka\u016d kontinua , sed la malo ne veras", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kontinu", "primary": false}, "klu\u0109ilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mekanismo servanta por klu\u0109i.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u043c\u0438\u0441\u0441\u0438\u044f", "\u0441\u0446\u0435\u043f\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u0430\u0432\u0442\u043e\u043c\u043e\u0431.)"], "fr": ["embrayage (m\u00e9canisme)"], "en": ["clutch"], "nl": ["koppeling"], "de": ["Kupplung"], "it": ["frizione", "innesto (mec.)"], "hu": ["tengelykapcsol\u00f3", "kuplung"], "pl": ["sprz\u0119g\u0142o"]}, "examples": [["la klu\u0109iloj de la a\u016dtoj estas a\u016d konusaj a\u016d unudiskaj a\u016d plurdiskaj; en aliaj ma\u015dinoj ili povas esti mufaj a\u016d dentaj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "klu\u0109", "primary": false}, "lodiklo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108e la poacoj, unu el ordinare du preska\u016d senkoloraj, skvamformaj florfolietoj.", "translations": {"ru": ["\u043b\u043e\u0434\u0438\u043a\u0443\u043b\u0430"], "en": ["lodicule"], "nl": ["bloemdekschub"], "pt": ["glom\u00e9lula", "lod\u00edcula"], "de": ["Schwellk\u00f6rper"], "hu": ["pikkelylev\u00e9l (kal\u00e1szon)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lodikl", "primary": true}, "cerba\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Besta cerbo, konsiderata kiel man\u011da\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0437\u0433\u0456 (\u0441\u0442\u0440\u0430\u0432\u0430)"], "fr": ["cervelle"], "en": ["brains"], "nl": ["hersenen (als voedsel)"], "ru": ["\u043c\u043e\u0437\u0433\u0438 (\u0435\u0434\u0430)"], "de": ["Gehirn", "Hirn"], "it": ["cervella"], "hu": ["vel\u0151 (\u00e9tel)"], "es": ["sesos"], "br": ["boued penn"], "pl": ["m\u00f3\u017cd\u017cek"], "he": ["\u05de\u05d5\u05d7 (\u05db\u05de\u05d0\u05db\u05dc)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cerb", "primary": false}, "pupteatro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Teatro en kiu rolas pupoj.", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u043b\u0435\u0447\u043d\u044b \u0442\u044d\u0430\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["th\u00e9\u00e2tre de marionnettes"], "nl": ["poppentheater"], "ru": ["\u043a\u0443\u043a\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0442\u0435\u0430\u0442\u0440"], "de": ["Puppentheater"], "sv": ["dockteater"], "hu": ["b\u00e1bsz\u00ednh\u00e1z"], "pl": ["teatr lalek", "teatrzyk kukie\u0142kowy"]}, "examples": [["la \u0109ina pupteatro havas historion de pli ol 2000 jaroj", "Enciklopedieto de \u0108inio, \u0109apitro \u00abPupteatro\u00bb, p. 232a"]], "subdefinitions": []}], "root": "teatr", "primary": false}, "grenadiro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pt": ["granadeiro"]}, "examples": [["Kiel bravaj grenadiroj, / Vicigitaj flank'-\u0109e-flanko", "R. Schwartz, Mia biblioteko, en: La Stranga Butiko. - Esperantista Presejo, 1931"], ["\u0109e unu fino estis maljuna ru\u011dviza\u011da generalo sur griza \u0109evalo, \u0109e la alia estis roto da grenadiroj kun altaj \u0109apoj", "R. L. Stevenson, trad. A. Goodheir, Forkaptita, Kardo, 1976"]], "subdefinitions": []}], "root": "grenadir", "primary": true}, "kuirpoto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Poto metebla super fajro por kuiri nutra\u0135ojn en \u011di.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0441\u0442\u0440\u0443\u043b\u044f", "\u0433\u0430\u0440\u0448\u0447\u043e\u043a"], "fr": ["pot \u00e0 feu (cuisine)"], "en": ["cooking utensil"], "nl": ["kookpan"], "ru": ["\u043a\u0430\u0441\u0442\u0440\u044e\u043b\u044f", "\u043a\u043e\u0442\u0435\u043b\u043e\u043a", "\u0433\u043e\u0440\u0448\u043e\u043a (\u0434\u043b\u044f \u0432\u0430\u0440\u043a\u0438)"], "de": ["Kochtopf"], "hu": ["faz\u00e9k", "l\u00e1bas"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kuir", "primary": false}, "fadenaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bulo, volva\u0135eto da fadenoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u0443\u0431\u043e\u043a"], "fr": ["pelote (de fil, etc.)"], "br": ["pellenn (neud)"], "ru": ["\u043a\u043b\u0443\u0431\u043e\u043a"], "de": ["Kn\u00e4uel"], "pl": ["k\u0142\u0105b", "wi\u0105zka"], "hu": ["gombolyag"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "faden", "primary": false}, "esprima\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fa": ["\u0639\u0628\u0627\u0631\u062a"], "pl": ["wyra\u017cenie (algebraiczne)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "esprim", "primary": false}, "abonilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Formularo por aboni (plenigita a\u016d neplenigita).", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0430\u043d\u044d\u043c\u044d\u043d\u0442", "\u0431\u043b\u0430\u043d\u043a \u0430\u0431\u0430\u043d\u044d\u043c\u044d\u043d\u0442\u0443"], "fr": ["bulletin d'abonnement"], "en": ["subscription form"], "nl": ["inschrijvingsformulier (voor abonnementen)"], "pt": ["formul\u00e1rio de assinatura"], "ru": ["\u0430\u0431\u043e\u043d\u0435\u043c\u0435\u043d\u0442", "\u0431\u043b\u0430\u043d\u043a \u0430\u0431\u043e\u043d\u0435\u043c\u0435\u043d\u0442\u0430", "\u0431\u043b\u0430\u043d\u043a \u043f\u043e\u0434\u043f\u0438\u0441\u043a\u0438"], "de": ["Bestellformular", "Bestellzettel"], "hu": ["megrendel\u0151lap"], "es": ["formulario de inscripci\u00f3n", "hoja de suscripci\u00f3n"], "br": ["follenn goumanti\u00f1"], "pl": ["formularz prenumeraty", "formularz subskrybcji", "zam\u00f3wienie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "abon", "primary": false}, "ergologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco, kiu pritraktas la raciigon de la laboro.", "translations": {"de": ["Ergologie"], "pt": ["ergologia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ergologi", "primary": true}, "Skeldo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rivero, fluanta el Francujo, tra Belgujo al Nederlando, kie \u011di fluas en la Nordan Maron.", "translations": {"ru": ["\u0428\u0435\u043b\u044c\u0434\u0430", "\u042d\u0441\u043a\u043e"], "fr": ["Escaut"], "en": ["Scheldt"], "nl": ["Schelde"], "pt": ["Escalda"], "de": ["Schelde"], "it": ["Schelda"], "hu": ["Schelde"], "cs": ["\u0160elda"], "es": ["Escalda"]}, "examples": [["li atentigis, ke surstrandi\u011doj de ka\u0109alotoj sur la flandra marbordo a\u016d en la rivero Skeldo jam plurfoje estis konstatitaj.", "Wim M. A. De SMET: Gigantoj sur strandoj, Monato, n-ro 11/1998"]], "subdefinitions": []}], "root": "Skeld", "primary": true}, "radiofonio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Radiodissendo.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0434\u044b\u0451\u0432\u044f\u0448\u0447\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "nl": ["radio", "radiofonie"], "pt": ["radiofonia"], "ru": ["\u0440\u0430\u0434\u0438\u043e\u0432\u0435\u0449\u0430\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Rundfunk"], "hu": ["r\u00e1di\u00f3z\u00e1s", "r\u00e1di\u00f3f\u00f3nia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Telefona sistemo, kiu uzas la proprecojn de elektromagnetaj ondoj.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0434\u044b\u0451\u0444\u0430\u043d\u0456\u044f"], "de": ["drahtlose Telefonie", "Mobilfunk"], "nl": ["draadloze telefonie"], "ru": ["\u0440\u0430\u0434\u0438\u043e\u0444\u043e\u043d\u0438\u044f"], "hu": ["vezet\u00e9k n\u00e9lk\u00fcli t\u00e1vk\u00f6zl\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "radiofoni", "primary": true}, "spano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spaco inter du \u0109irka\u016dprena\u0135oj.", "translations": {"fr": ["empan", "port\u00e9e (d'une arche)"], "de": ["Spanne"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plej granda diso inter dika kaj eta fingro, uzata kiel mezurunuo de longo.", "translations": {"fa": ["\u0648\u062c\u0628"], "nl": ["span (oude lengtemaat)", "handbreedte"], "hu": ["arasz"]}, "examples": [["mi vidis min tiel proksima al la \u0109ielo, ke mi apena\u016d distancis de \u011di unu spanon kaj duonon", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 2a, \u0109apitro 41a, p. 622a"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Diso inter du subportaj kolonoj de arka\u0135o.", "translations": {"nl": ["spanwijdte", "vlucht (spanwijdte)"], "hu": ["feszt\u00e1v", "oszlopk\u00f6z", "\u00edvny\u00edl\u00e1s"]}, "examples": []}]}], "root": "span", "primary": true}, "senideala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne zorganta pri idealo, atenta nur pri la materia flanko de la mondo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0435\u0437\u044b\u0434\u044d\u0439\u043d\u044b"], "nl": ["materialistisch"], "it": ["realista (concreto/pratico)"], "ru": ["\u0431\u0435\u0437\u044b\u0434\u0435\u0439\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["eszm\u00e9nyek n\u00e9lk\u00fcli", "anyagias"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ideal", "primary": false}, "bol\u015devismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sistemo pri organizado de revolucia internacia movado politika, kies \u0109efaj karakterizoj estas: marksismo kiel doktrina bazo; celado al starigo de proletara diktatoreco; la partioj a\u016d naciaj sekcioj estas konsiderataj kiel armeoj komandataj de internacia stabo; la partianoj obeas severan, soldatecan disciplinon. Tiu politika tendenco naski\u011dis en la rusa socialdemokrata partio, \u0109efe sub la influo de Lenin, k konkeris la \u015dtatan potencon en Sovetio dum la jaro 1917. La termino originas de rusa vorto la\u016d \u011dia senco de plimulto.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043b\u044c\u0448\u0430\u0432\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["bolchevisme"], "nl": ["bolsjewisme"], "ru": ["\u0431\u043e\u043b\u044c\u0448\u0435\u0432\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Bolschewismus", "Sowjetkommunismus"], "sv": ["bolsjevism"], "hu": ["bolsevizmus"], "fa": ["\u0628\u0644\u0634\u0648\u06cc\u0633\u0645"], "pl": ["bolszewizm"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En Sovetio, sinonimo de komunismo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bol\u015devism", "primary": true}, "Jerusalemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108efurbo kaj plej granda urbo de Israelo; antikve, anka\u016d de Izraelio kaj Judujo, (35\u00b014'E, 31\u00b046'N).", "translations": {"ru": ["\u0418\u0435\u0440\u0443\u0441\u0430\u043b\u0438\u043c"], "fr": ["J\u00e9rusalem"], "bg": ["\u0419\u0435\u0440\u0443\u0441\u0430\u043b\u0438\u043c"], "nl": ["Jerusalem"], "pt": ["Jerusal\u00e9m"], "hr": ["Jeruzalem"], "ca": ["Jerusalem"], "de": ["Jerusalem"], "sv": ["Jerusalem"], "hu": ["Jeruzs\u00e1lem"], "en": ["Jerusalem"], "it": ["Gerusalemme"], "es": ["Jerusal\u00e9n"], "he": ["\u05d9\u05e8\u05d5\u05e9\u05dc\u05d9\u05dd"]}, "examples": [["Se mi ne levos Jerusalemon en la supron de miaj \u011dojoj..", "La Malnova Testamento, Psalmaro 137:6"]], "subdefinitions": []}], "root": "Jerusalem", "primary": true}, "etiologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Studo pri la ka\u016dzoj de la malsanoj.", "translations": {"be": ["\u044d\u0442\u044b\u044f\u043b\u0451\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["\u00e9tiologie"], "pt": ["etiologia"], "ru": ["\u044d\u0442\u0438\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "de": ["\u00c4tiologie", "Krankheitsursachenforschung"], "pl": ["etiologia"], "hu": ["k\u00f3roktan", "etiol\u00f3gia"]}, "examples": [["Zilber starigis la hipotezon pri virusa etiologio [...] de kancero", "Vladimir Lemelev: Mikroboj provokas neinfektajn malsanojn \u015dan\u011di\u011di al infektaj, Monatojaro 2002a, numero 1a, p. 16-17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "etiologi", "primary": true}, "manpleno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiom da io, kiom povas enteni mankavo.", "translations": {"be": ["\u0436\u043c\u0435\u043d\u044f"], "fr": ["poign\u00e9e (quantit\u00e9)"], "en": ["fistful", "handful"], "nl": ["handvol"], "ru": ["\u0433\u043e\u0440\u0441\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0433\u043e\u0440\u0448\u043d\u044f"], "de": ["Handvoll"], "sv": ["handfull"], "es": ["pu\u00f1o (cantidad)"], "br": ["dornad"], "pl": ["gar\u015b\u0107"]}, "examples": [["manpleno da \u0109erizoj", null], ["la dioj faru al mi tion kaj pli, se la polvo de Samario sufi\u0109os, ke \u0109iuj homoj, kiuj min sekvas, povu preni manplenon da \u011di", "La Malnova Testamento, I. Re\u011doj 20:10"], ["li prenis el la teko manplenon da \u0109ervoncoj", "La majstro kaj Margarita, \u0109ap. 14a"], ["la manpleno da aktivuloj lo\u011dis dise, kunvenis 1\u20132-foje jare por kelkaj horoj", "Wera Blanke: Terminologia Esperanto-Centro: Spertoj, problemoj, perspektivoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "man", "primary": false}, "hidrocefalulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsanulo karakterizata per hidrocefalo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u0434\u0440\u0430\u0446\u044d\u0444\u0430\u043b"], "fr": ["hydroc\u00e9phale (subst.)"], "nl": ["hydrocefaal"], "pt": ["hidroc\u00e9falo"], "ru": ["\u0431\u043e\u043b\u044c\u043d\u043e\u0439 \u0433\u0438\u0434\u0440\u043e\u0446\u0435\u0444\u0430\u043b\u0438\u0435\u0439"], "de": ["Wasserkopf", "Hydrocephaluspatient [fak]"], "it": ["idrocefalo (sost.)"], "hu": ["agykamrat\u00e1gulatos (beteg)", "v\u00edzfej\u0171 (beteg)", "hidrocefalikus (beteg)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hidrocefal", "primary": false}, "rulado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rula movo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["roulade", "roulement", "tangage"], "de": ["Rollen", "W\u00e4lzen"], "nl": ["rollen"], "hu": ["g\u00f6rd\u00edt\u00e9s", "gur\u00edt\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Transversa balanco, kiun sentigas \u015dipo sur la ondoj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0447\u043a\u0430"], "de": ["Rollen", "Schlingern"], "nl": ["slingeren (v.schip)"], "hu": ["d\u00fcl\u00f6ng\u00e9l\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Bruo de rulo a\u016d simila, el rapidaj, senpa\u016dze sinsekvaj sonoj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u043a\u0430\u0442 (\u0433\u0440\u043e\u043c\u0430 \u0438 \u0442.\u043f.)", "\u0440\u0443\u043b\u0430\u0434\u0430"], "nl": ["geroffel", "loopje"], "hu": ["gurgul\u00e1z\u00e1s", "perg\u00e9s"]}, "examples": [["tamburistoj batadis la\u016dtan ruladon", "Fabeloj, volumo 1, galo\u015doj de feli\u0109o, 2, kio okazis al la jura konsilisto"]], "subdefinitions": []}], "root": "rul", "primary": false}, "kalandro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ne miksu kun: kalandro (birdo), kalandro (ago kalandri)."], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0445\u043b\u0435\u0431\u043d\u044b\u0439 \u0434\u043e\u043b\u0433\u043e\u043d\u043e\u0441\u0438\u043a"], "fr": ["calandre (charan\u00e7on)", "charan\u00e7on"], "en": ["corn weevil"], "nl": ["kalander"], "fi": ["jyv\u00e4k\u00e4rs\u00e4k\u00e4s", "(Sitophilus-suvun) k\u00e4rs\u00e4k\u00e4s"], "de": ["Kornk\u00e4fer"], "hu": ["zsizsik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ago kalandri.", "translations": {"fr": ["calandrage", "lustrage (\u00e0 la calandre)"], "en": ["mangle"], "nl": ["kalanderen (zn.)"], "fi": ["mankelointi"], "de": ["Mangeln"], "hu": ["m\u00e1ngorl\u00e1s", "kalanderez\u00e9s (sz\u00f6vet\u00e9)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne miksu kun: kalandro (birdo), kalandro (insekto).", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Mediteranea birdo (Melanocorypha calandra) el la familo ala\u016ddedoj, kun bela kanto.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0435\u043f\u043d\u043e\u0439 \u0436\u0430\u0432\u043e\u0440\u043e\u043d\u043e\u043a"], "fr": ["calandre (oiseau)"], "nl": ["kalanderleeuwerik"], "pt": ["calandra (zool.)", "calhandra (zool.)"], "fi": ["arokiuru"], "es": ["calandria"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne miksu kun: kalandro (grenskarabo), kalandro (ago kalandri).", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kalandr", "primary": true}, "Alaho": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La e\u016dropanoj kutime rigardas tiun vorton kiel nomon propran; tamen la\u016d miaj spertoj, la islamanoj mem emas traduki \u011din per la simpla \u00abDio\u00bb. Efektive, la plej evidenta kaj probabla etimo de tiu vorto estas la araba AL-ILAH, t.e. \u00abla dio\u00bb. \u011ci estas egale uzata por la malnovtestamenta Eternulo, anka\u016d de la arabaj kristanoj.", "Rimarko: La vorto vere ne estas propra nomo. En belorusaj priislamaj tekstoj de la 16a jarcento (t.n. \u00abKitaby\u00bb, kiuj estis skribitaj beloruse per araba skribo) oni neniam uzis tian vorton, nur \u00abBoh\u00bb (\u00abDio\u00bb)."], "primary definition": "La ununura Dio en islamo.", "translations": {"ru": ["\u0410\u043b\u043b\u0430\u0445"], "en": ["Allah"], "nl": ["Allah"], "pt": ["Al\u00e1"], "be": ["\u0410\u043b\u0430\u0445", "\u0410\u043b\u0430\u0433"], "ca": ["A\u0140l\u00e0"], "de": ["Allah"], "hu": ["Allah"], "sk": ["Alah"], "es": ["Al\u00e0"], "he": ["\u05d0\u05dc\u05dc\u05d4"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Alah", "primary": true}, "refald(o)borderi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0440\u0443\u0431\u0430\u0442\u044c (\u043c\u0430\u0442\u0435\u0440\u0438\u044e)", "\u043f\u043e\u0434\u0448\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c (\u043c\u0430\u0442\u0435\u0440\u0438\u044e)"], "pl": ["obr\u0119bia\u0107", "mere\u017ckowa\u0107", "wywija\u0107 skraj materia\u0142u"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "border", "primary": false}, "valeriano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro de vegeta\u0135oj el la familio valerianacoj (Valeriana) kun cumaj floroj, kunmetitaj a\u016d no\u0109itaj folioj, kreskantaj prefere en malseka grundo de mezvarmaj landoj. Unu specio (Valeriana officinalis) farmacie utilas pro trankviliga efiko.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u043b\u0435\u0440\u044b\u044f\u043d\u0430"], "fr": ["val\u00e9riane"], "nl": ["valeriaan"], "pt": ["valeriana"], "de": ["Baldrian"], "hu": ["macskagy\u00f6k\u00e9r"]}, "examples": [["Olga, trinku valeriangutojn! \u0108u vi a\u016ddas, trinku!", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "valerian", "primary": true}, "krano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato adaptita al ekstrema\u0135o de tubo kaj provizita per movebla fermilo, kiu la\u016dvole ellasas a\u016d detenas elfluadon de gaso a\u016d flua\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u0430\u043d"], "fr": ["robinet"], "bg": ["\u043a\u0440\u0430\u043d"], "nl": ["kraan"], "pt": ["torneira"], "ru": ["\u043a\u0440\u0430\u043d (\u043d\u0430 \u0442\u0440\u0443\u0431\u0435)"], "de": ["Hahn", "Zapfen", "Wasserhahn"], "sv": ["kran"], "hu": ["csap (v\u00edz-, g\u00e1z-)"], "en": ["tap", "cock", "faucet", "spigot"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kran", "primary": true}, "bapto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Religia a\u016d civila ceremonio per kiu oni baptas.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0435\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["bapt\u00eame"], "en": ["baptism"], "nl": ["doopsel"], "de": ["Taufe"], "sv": ["dop"], "hu": ["keresztel\u0151", "keresztel\u00e9s"], "sk": ["krst"], "pl": ["chrzest"], "br": ["badez", "badeziant"], "es": ["bautizo"]}, "examples": [["venis Johano, kiu predikis la bapton de pento por la pardonado de pekoj", "La Nova Testamento, S. Marko 1:4"]], "subdefinitions": []}], "root": "bapt", "primary": false}, "bapti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Rite purigi iun en akvo, precipe en kristanismo kun la donado de aparta nomo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0435\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u043a\u0440\u0435\u0449\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u043a\u0440\u0435\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["baptiser", "d\u00e9nommer (donner un nom)"], "en": ["baptize"], "nl": ["dopen"], "de": ["taufen"], "sv": ["d\u00f6pa"], "hu": ["keresztel"], "sk": ["krsti\u0165"], "es": ["bautizar"], "br": ["badezi\u00f1"], "pl": ["chrzci\u0107", "ochrzci\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Doni nomon al iu a\u016d io.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0430\u0442\u044c \u0438\u043c\u044f", "\u043e\u0441\u0432\u044f\u0442\u0438\u0442\u044c"], "pl": ["chrzci\u0107", "ochrzci\u0107"], "hu": ["felszentel (nevet ad)", "nevet ad"]}, "examples": [["bapti \u015dipon, sonorilegon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bapt", "primary": true}, "re\u016dmatismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsaneca doloro en artikoj a\u016d muskoloj.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u045e\u043c\u0430\u0442\u044b\u0437\u043c"], "fr": ["rhumatisme"], "en": ["rheumatism"], "nl": ["reuma"], "pt": ["reumatismo"], "ru": ["\u0440\u0435\u0432\u043c\u0430\u0442\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Rheumatismus", "Rheuma"], "hu": ["reuma"]}, "examples": [["la princino kuracas sian re\u016dmatismon, kaj la filino dio-scias-kion", "Princidino Mary"]], "subdefinitions": []}], "root": "re\u016dmatism", "primary": true}, "Kristnasko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda kristana festo, memoriganta la naski\u011don de Jesuo la Kristo (en la plimulto de la modernaj eklezioj festata je la 25a de decembro, en la antikva eklezio kaj \u0109e la armenoj samtage kiel Epifanio, je la 6a de januaro).", "translations": {"be": ["\u041d\u0430\u0440\u0430\u0434\u0436\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435 \u0425\u0440\u044b\u0441\u0442\u043e\u0432\u0430\u0435"], "fr": ["No\u00ebl (f\u00eate)"], "bg": ["\u041a\u043e\u043b\u0435\u0434\u0430"], "nl": ["kerstdag", "kerstfeest"], "ru": ["\u0420\u043e\u0436\u0434\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e \u0425\u0440\u0438\u0441\u0442\u043e\u0432\u043e"], "de": ["Weihnachten"], "hu": ["kar\u00e1csony"], "en": ["Christmas"], "es": ["navidad"], "ro": ["Cr\u0103ciunul"], "pl": ["Bo\u017ce Narodzenie"]}, "examples": [["jam anta\u016d la Kristnasko de 1812 en la Rusa Imperio restis neniu armita malamiko", "Sergio Pokrovskij: Moskvo jubileas, Monatojaro 1997a, numero 9a, p. 22a"], ["Gajan kristnaskon kaj feli\u0109an novan jaron 2006!", "Vikipediohttp://eo.wikipedia.org/wiki/Feli%C4%89o"]], "subdefinitions": []}], "root": "Krist", "primary": false}, "se\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Meblo destinita por sido de unu persono.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0443\u043b", "\u043a\u0440\u044d\u0441\u043b\u0430"], "fr": ["chaise"], "bg": ["\u0441\u0442\u043e\u043b"], "nl": ["stoel"], "ru": ["\u0441\u0442\u0443\u043b", "\u0441\u0438\u0434\u0435\u043d\u044c\u0435"], "de": ["Sitz", "Stuhl"], "it": ["sedia"], "sv": ["stol"], "en": ["chair"], "pl": ["krzes\u0142o"], "cs": ["\u017eidle"], "hu": ["sz\u00e9k"], "es": ["silla"], "he": ["\u05db\u05e1\u05d0", "\u05de\u05d5\u05e9\u05d1"]}, "examples": [["nun \u0109iu stari\u011du sur sia se\u011do, tralavu la gor\u011don kaj, vigle svingante la flagon, koruse kunkantu", "B. Golden, Propono por elimini la lingvokaoson en E\u016dropa Unio, Monato, jaro 1997a, numero 5a, p. 34a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Parlamenta a\u016d alia balotdependa posteno en asembleo.", "translations": {"fr": ["si\u00e8ge (d'assembl\u00e9e)"], "de": ["Sitz", "Parlamentssitz"], "nl": ["zetel"], "it": ["seggio (d'assemblea)"], "es": ["esca\u00f1o"]}, "examples": [["mankas al la kristandemokratoj unu se\u011do", "G. Van Damme, Demokratio blokita, Monato, jaro 2001a, numero 1a, p. 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "se\u011d", "primary": true}, "pepi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Bleki per malla\u016dtaj ripetataj krietoj, kiel kokidetoj, paseroj.", "translations": {"be": ["\u0448\u0447\u0430\u0431\u044f\u0442\u0430\u0446\u044c", "\u0446\u0432\u044b\u0440\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u0446\u044b\u0440\u044b\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u0446\u0456\u045e\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u043a\u0432\u0430\u043a\u0442\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u0430\u043a\u0430\u0442\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["p\u00e9pier", "piailler"], "en": ["chirp"], "nl": ["piepen", "sjilpen", "kwetteren"], "pt": ["piar", "gorjear", "chilrear", "chiar", "pipilar"], "ru": ["\u0447\u0438\u0440\u0438\u043a\u0430\u0442\u044c", "\u0449\u0435\u0431\u0435\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0438\u0449\u0430\u0442\u044c"], "de": ["piepen"], "hu": ["csipog", "csiripel", "csicsereg"]}, "examples": [["la pepaj krioj de la virinoj", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Babile, abunde, rapide paroli per akuta vo\u0109o.", "translations": {"pt": ["tagarelar"]}, "examples": [["sinjoro Aleksandro sekvis la movojn de la rozokoloraj lipetoj, kiuj pepis tiujn vortojn", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "pep", "primary": true}, "profitamo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Deziro profiti.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0440\u044b\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["esprit de lucre"], "nl": ["winstbejag"], "hu": ["haszonles\u00e9s", "profit\u00e9hs\u00e9g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "profit", "primary": false}, "infekta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al infekto; ka\u016dzita de infekto.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["infectieux", "contagieux"], "nl": ["besmettelijk"], "pt": ["infecto", "contagioso"], "de": ["ansteckend", "infekti\u00f6s"], "hu": ["fert\u0151z\u0151"]}, "examples": [["post infekta malsano oni ofte bruligas la vestojn de la malsanulo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a739."], ["tiu infekta infuza\u0135o, en kiu senbride orgias baciloj kun mikroboj, kaj kiun en Marseille vi nomas akvo!", "Raymond SCHWARTZ: La puto de Paupel\u00e8che. La Nica literatura revuo, 2:6"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Kapabla infekti.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0440\u0430\u0437\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["la plibonigemeco fari\u011das \u0109iam pli infekta", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "infekt", "primary": false}, "lavi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Purigi per akvo a\u016d alia flua\u0135o.", "translations": {"el": ["\u03c0\u03bb\u03ad\u03bd\u03c9"], "fr": ["laver"], "en": ["wash"], "be": ["\u043c\u044b\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u0430\u043c\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u0430\u0446\u044c"], "de": ["waschen"], "it": ["lavare"], "hu": ["mos", "elmos", "mosogat"], "br": ["gwalc'hi\u00f1", "kanna\u00f1 (vesta\u0135o)", "skaota\u00f1 (teleroj, kaj tiel plu)"], "cs": ["m\u00fdt", "pr\u00e1t"], "es": ["lavar"], "he": ["\u05dc\u05e8\u05d7\u05d5\u05e5 \\\u05e8\u05d7\u05e5\\", "\u05dc\u05e9\u05d8\u05d5\u05e3 \\\u05e9\u05d8\u05e3\\", "\u05dc\u05db\u05d1\u05e1"], "ru": ["\u043c\u044b\u0442\u044c"], "nl": ["wassen"], "pt": ["lavar"], "tr": ["y\u0131kamak"], "sv": ["tv\u00e4tta"], "tp": ["telo"], "pl": ["my\u0107", "zmywa\u0107", "pra\u0107"]}, "examples": [["lavi tola\u0135on, glasojn, tapi\u015don, makulojn, al si viza\u011don", null], ["forlavi makulon", "Z"], ["li ploris tiel forte, ke la grajneto ellavi\u011dis el lia okulo", "Z"], ["fari al iu bonan lavon", "Proverbaro esperanta"], ["la ondoj lavas la rokojn", null], ["pri tiu afero mi lavas al mi la manojn", "Z"], ["lavu de la malbono vian koron", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "lav", "primary": true}, "pogrande": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016d granda kvanto.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043f\u0442\u043e\u043c"], "fr": ["en gros"], "en": ["wholesale"], "nl": ["in het groot"], "pt": ["por atacado"], "be": ["\u0433\u0443\u0440\u0442\u043e\u043c", "\u043e\u043f\u0442\u0430\u043c"], "it": ["all'ingrosso"], "es": ["al por mayor", "por mayoreo"], "pl": ["hurtem", "hurtowo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grand", "primary": false}, "retroiri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Iri dorsdirekte, turnite en la direkto kontra\u016da al la mova; dorspa\u015di, retropa\u015di, kankriri.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0441\u0442\u0443\u043f\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0443\u0445\u0430\u0446\u0446\u0430 \u043d\u0430\u0437\u0430\u0434"], "hu": ["h\u00e1tr\u00e1l", "tolat"], "de": ["r\u00fcckw\u00e4rtsgehen"], "nl": ["teruglopen"], "ru": ["\u043f\u044f\u0442\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043e\u0442\u0441\u0442\u0443\u043f\u0430\u0442\u044c \u043d\u0430\u0437\u0430\u0434", "\u043f\u043e\u0434\u0430\u0442\u044c \u043d\u0430\u0437\u0430\u0434"]}, "examples": [["Frodo kaj Sam, hororfrapite, komencis malrapide retroiri, kun la propra rigardo kaptita de la terura gapado de tiuj misa\u016dguraj okuloj", "J.R.R. Tolkien, tr. William Auld: La Mastro de l'Ringoj. Parto 2a, \u0109ap. 9a."], ["retroirigi a\u016dton, lokomotivon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "regresi", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "retroir", "primary": true}, "infekti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Komuniki al iu \u011dermojn de malsano.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0440\u0430\u0437\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["infecter", "contaminer (infecter)"], "en": ["infect"], "nl": ["aansteken", "infecteren"], "pt": ["infeccionar (medicina)", "contaminar (medicina)", "contagiar (medicina)"], "de": ["anstecken", "infizieren"], "hu": ["fert\u0151z", "megfert\u0151z"], "es": ["infectar"]}, "examples": [["infanoj infektitaj de siaj kamaradoj en la lernejo", null], ["infekti vundon per kontakto", null], ["infekti iun per ftizo", null], ["unu fava \u015dafo tutan \u015dafaron infektas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Komuniki malvirton a\u016d malbona\u0135on.", "translations": {"pt": ["contaminar (figurado)"]}, "examples": [["infekti la morojn de la popolo", null], ["tiu doktrino infektis la tutan landon", null], ["la hodia\u016da mondo estas infektita de envio kaj egoismo", null], ["\u011di infektis vin per la manio fari\u011di granda homo", "Z"], ["li ju\u011dis la grandan mal\u0109astistinon, kiu infektis la teron per sia mal\u0109asteco", "La Nova Testamento, Apokalipso 19:2"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Komuniki kaj plivastigi iun ajn kutimon, senton a\u016d pensmanieron.", "translations": {"pt": ["contagiar (figurado)"]}, "examples": [["ni devas infektadi la mondon per nia kara ideo", "Z"], ["la rido infektis min", null], ["infekti iun per sia gaja humoro", "Z"], ["la saluta frenezo balda\u016d infektis anka\u016d la \u015dipon de l' kronprinco: la oficiroj, soldatoj kaj remistoj, kunpremitaj en unu amason, vete kriis", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 17a."], ["ne mirinde, ke lia stato teruris \u2015 ke \u011di infektis min", "E.A. Poe, tr. Edmund Grimley Evans: La falo de la domo Usher. Sezonoj, 2002"]], "subdefinitions": []}], "root": "infekt", "primary": true}, "infekto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Invado de mikroboj en organismon; rezultanta stato.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0444\u0435\u043a\u0446\u0438\u044f", "\u0437\u0430\u0440\u0430\u0437\u0430"], "fr": ["infection", "contagion"], "pt": ["infec\u00e7\u00e3o"], "de": ["Ansteckung", "Infektion"], "es": ["infecci\u00f3n"], "hu": ["fert\u0151z\u00e9s"]}, "examples": [["mu\u015doj kaj ratoj estas ofte ka\u016dzo de infektado", null], ["latenta infekto", "Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "infekt", "primary": false}, "sen ia ajn": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La esprimo sen ajna ka\u016dzo signifas same kiel sen ia ka\u016dzo, sed estas pli firma, same kiel \u0109i-lasta estas pli firma ol la simpla sen ka\u016dzo. Eblas vidi teorian diferencon inter sen ajna ka\u016dzo kaj sen ioma ka\u016dzo, nome ke la unua insistas pri la tipo de ka\u016dzo kaj la dua pri \u011dia \u00abgrandeco\u00bb, sed en praktiko amba\u016d esprimoj sinonimas inter si kaj sinonimas anka\u016d kun sen ia e\u0109 plej malgranda ka\u016dzo."], "primary definition": "Tute, nerefuteble sen.", "translations": {"fi": ["ilman ainoatakaan", "ilman v\u00e4h\u00e4ist\u00e4k\u00e4\u00e4n"], "fr": ["sans le moindre...", "sans le plus petit...", "sans... d'aucune sorte"], "ru": ["\u0431\u0435\u0437 \u043a\u0430\u043a\u043e\u0433\u043e-\u0431\u044b \u0442\u043e \u043d\u0438 \u0431\u044b\u043b\u043e", "\u0431\u0435\u0437 \u043a\u0430\u043a\u043e\u0433\u043e-\u043b\u0438\u0431\u043e", "\u0431\u0435\u0437 \u0432\u0441\u044f\u043a\u043e\u0433\u043e", "\u0431\u0435\u0437\u043e \u0432\u0441\u044f\u043a\u043e\u0433\u043e"]}, "examples": [["estas \u015di, kiu sen ia ajn hezito estis prenonta sur sin la tutan pezon de la patrina devo", "Metropoliteno\u0109ap. 1"], ["sen ajna ka\u016dzo rompi\u011das vitroj en la nova konstrua\u0135o de Dramlit", "La majstro kaj Margarita, \u0109ap. 21"]], "subdefinitions": []}], "root": "ajn", "primary": false}, "ni\u0109irenismo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ni\u0109irenismo enhavas plurajn sektojn kun diversaj nomoj \u00abni\u0109iren \u015du\u00bb, \u00abni\u0109iren \u015do\u015du\u00bb, \u00absoka gakkai\u00bb..."], "primary definition": "Japandevena bran\u0109o de budaismo inspirata de la instruoj de Ni\u0109ireno.", "translations": {"nl": ["Nichiren-boeddhisme"], "it": ["buddismo Nichiren"], "pt": ["nitirenismo", "nichirenismo"], "hu": ["nichirenizmus"]}, "examples": [["pasis rusoj kun razita kapo, kiuj apartenas al ni\u0109irenismo", "Homoj man\u011dantaj, \u00abla knabino ludanta violon\u0109elon\u00bb, p. 197a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Ni\u0109iren", "primary": false}, "diskografio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Vorto konstruita imite al bibliografio."], "primary definition": "Diskolisto, listo de muzikeldona\u0135oj.", "translations": {"fr": ["discographie"], "pl": ["dyskografia"]}, "examples": [["diskografio de \u0134omart kaj Nata\u015da", "\u0134omart, Nata\u015da, Diskografio de \u0134omart kaj Nata\u015da, 2004-02-08"], ["la bando posedas enviindan diskografion: estas sep albumoj kaj la partopreno en kvin kompiloj", "F. Fonseca, Apocalypse, MusicExpress, [vidita en 2008-01]"]], "subdefinitions": []}], "root": "diskografi", "primary": true}, "a\u016ddkapablo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kapablo senti sonojn.", "translations": {"fr": ["audition (sens)", "ou\u00efe (sens)"], "de": ["Geh\u00f6r", "H\u00f6rverm\u00f6gen"], "pl": ["s\u0142uch"]}, "examples": [["mi havas tre bonan a\u016ddpovon", "Lasu min paroli plu!, 6"], ["se mia a\u016ddkapablo povus kapti \u0109iun bruon en la mondo, mi a\u016ddus liajn pa\u015dojn", "J. L. Borges, trad. M. Giorgini, La domo de Asteriono, 2006-12"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dd", "primary": false}, "pretoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alta administranto kun precipe ju\u011dista funkcio en antikva Romio.", "translations": {"fr": ["pr\u00e9teur (rome antique)"], "nl": ["pretor"], "pl": ["pretor"], "la": ["pr\u00e6tor"]}, "examples": [["Adia\u016d. Estas tie \u0109i mallar\u011da / La strato: kaj l' amas' de senatanoj, / Pretoroj, kaj petontoj ordinaraj", "W. Shakespeare, trad. D. H. Lambert, Julio Cezaro, 1906"], ["estis tamen dube, \u0109u la lokaj a\u016dtoritatuloj sentos sin rajtigitaj reteni ilin la\u016d privata postulo de Vinicius, ne atestita de pretoro", "H. Sienkewicz, trad. L. Zamenhof, Quo vadis?, 1933"]], "subdefinitions": []}], "root": "pretor", "primary": true}, "Bosnio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bosnujo", "translations": {"de": ["Bosnien"], "bg": ["\u0411\u043e\u0441\u043d\u0430"], "en": ["Bosnia"], "pl": ["Bo\u015bnia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bosni", "primary": true}, "sufiksrimo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pura rimo, kiu entenas sufikson.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0434\u043d\u043e\u0440\u043e\u0434\u043d\u0430\u044f \u0440\u0438\u0444\u043c\u0430"], "hu": ["k\u00e9pz\u0151r\u00edm"], "de": ["Suffixreim"], "nl": ["suffixrijm"], "en": ["suffix rhyme"]}, "examples": [["\u00abhomaro-\u015diparo\u00bb estas sufiksrimo, sed \u00abhomaro-amaro\u00bb ne estas", null], ["la sufiksrimon sprite baptis adasismo", "Lingvo, Stilo, Formo, p. 92"]], "subdefinitions": []}], "root": "rim", "primary": false}, "sen\u0109esa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Da\u016dre, konstante, neinterrompita.", "translations": {"be": ["\u043d\u044f\u0441\u043f\u044b\u043d\u043d\u044b", "\u0431\u0435\u0437\u0443\u043f\u044b\u043d\u043d\u044b", "\u0431\u0435\u0441\u044c\u043f\u0435\u0440\u0430\u043f\u044b\u043d\u043d\u044b"], "fr": ["ininterrompu"], "pt": ["cont\u00ednuo", "ininterrupto"], "ru": ["\u0431\u0435\u0441\u043f\u0440\u0435\u0441\u0442\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0431\u0435\u0441\u043f\u0440\u0435\u0440\u044b\u0432\u043d\u044b\u0439", "\u0431\u0435\u0437\u043e\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["unaufh\u00f6rlich", "unendlich"], "sv": ["oupph\u00f6rlig"], "hu": ["sz\u00fcntelen", "folyamatos"], "sk": ["neprestajn\u00fd"], "it": ["ininterrotto", "continuo", "incessante"], "ro": ["ne\u00eencetat"], "pl": ["nieustanny", "ustawiczny", "nieprzerwany"]}, "examples": [["sen\u0109esa pluvo, sen\u0109ese babiladi", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109es", "primary": false}, "kolizio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago kolizii.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0442\u044b\u043a\u043d\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043a\u0430\u043b\u0456\u0437\u0456\u044f", "\u043a\u0430\u043d\u0444\u043b\u0456\u043a\u0442", "\u0441\u0443\u043f\u044f\u0440\u044d\u0447\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["collision", "antagonisme (heurt)", "carambolage (heurt)", "choc (heurt)", "conflit (heurt)", "heurt", "opposition (heurt)", "tamponnement (heurt)", "t\u00e9lescopage"], "en": ["collision"], "nl": ["botsing"], "ru": ["\u0441\u0442\u043e\u043b\u043a\u043d\u043e\u0432\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043a\u043e\u043b\u043b\u0438\u0437\u0438\u044f", "\u043a\u043e\u043d\u0444\u043b\u0438\u043a\u0442"], "de": ["Zusammensto\u00df", "Kollision"]}, "examples": [["kolizio de vagonaroj, de partianoj, de interesoj, de sentoj", null], ["la eterna kaj freneziga kolizio de vortoj kaj formoj en la materialo de artefarita lingvo", "Z"], ["kolizioj de gentoj en unu lando", "Z"], ["la formoj venas en kolizion unu kun la alia", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kolizi", "primary": false}, "kubo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sesedro, kiun limas ses kvadratoj; alidire regula sesedro.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u0431"], "fr": ["cube"], "en": ["cube"], "nl": ["kubus"], "pt": ["cubo"], "ru": ["\u043a\u0443\u0431"], "de": ["W\u00fcrfel"], "sv": ["kub"], "hu": ["kocka"], "fa": ["\u0645\u06a9\u0639\u0628"], "pl": ["sze\u015bcian (wielo\u015bcian foremny)", "kostka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malgranda kubo el eburo, ligno kaj tiel plu, signita sur \u0109iu faco per aparta nombro, de unu \u011dis ses, kaj servanta por diversaj ludoj; \u0135etkubo, ludkubo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u0431", "\u043a\u0443\u0431\u0456\u043a"], "nl": ["teerling", "dobbelsteen"], "ru": ["\u043a\u0443\u0431\u0438\u043a"], "sv": ["t\u00e4rning"], "hu": ["dob\u00f3kocka"], "fa": ["\u062a\u0627\u0633 (\u0645\u0647\u0631\u0647\u0654 \u0628\u0627\u0632\u06cc)"]}, "examples": [["la kuboj jam falis, jam estas \u0135etitaj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La tria potenco de nombro; produto de tiu nombro per \u011dia kvadrato.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u0431", "\u0442\u0440\u044d\u0446\u044f\u044f \u0441\u0442\u0443\u043f\u0435\u043d\u044c"], "en": ["cube"], "nl": ["derde macht"], "ru": ["\u043a\u0443\u0431", "\u0442\u0440\u0435\u0442\u044c\u044f \u0441\u0442\u0435\u043f\u0435\u043d\u044c"], "de": ["Kubus"], "sv": ["kub"], "hu": ["k\u00f6b"], "fa": ["\u0645\u06a9\u0639\u0628"], "pl": ["sze\u015bcian (trzecia pot\u0119ga)", "trzecia pot\u0119ga (liczby)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kub", "primary": true}, "kolizii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Renkonti\u011di kaj fortege tu\u015degi sin reciproke.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0442\u044b\u043a\u043d\u0443\u0446\u0446\u0430", "\u0441\u0430\u043f\u0445\u043d\u0443\u0446\u0446\u0430", "\u0443\u0440\u044d\u0437\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["entrer en collision", "se caramboler", "emboutir (entrer en collision)", "heurter", "se heurter (\u00e0)", "percuter (heurter)", "rentrer dans (entrer en collision avec)", "tamponner (heurter)", "t\u00e9lescoper (heurter)"], "en": ["collide with", "crash into", "run into"], "nl": ["botsen"], "pt": ["colidir", "ir de encontro a", "chocar-se", "abalroar"], "ru": ["\u0441\u0442\u043e\u043b\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0432\u0440\u0435\u0437\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["zusammensto\u00dfen", "kollidieren"]}, "examples": [["la ekspresa vagonaro koliziis kun vara trajno", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Komenci interbatali.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0442\u044b\u043a\u043d\u0443\u0446\u0446\u0430", "\u0443\u0432\u0430\u0439\u0441\u044c\u0446\u0456 \u045e \u043a\u0430\u043d\u0444\u043b\u0456\u043a\u0442"], "de": ["angreifen", "treffen (auf)"], "en": ["engage", "clash"], "ru": ["\u0441\u0442\u043e\u043b\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0432\u0441\u0442\u0443\u043f\u0438\u0442\u044c \u0432 \u043a\u043e\u043d\u0444\u043b\u0438\u043a\u0442"]}, "examples": [["la trupoj koliziis kontra\u016d la ribelantoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) (parolante pri cirkonstancoj a\u016d sentoj). Neakordi\u011di, kontra\u016di, konflikti.", "translations": {"be": ["\u0443\u0432\u0430\u0439\u0441\u044c\u0446\u0456 \u045e \u043a\u0430\u043d\u0444\u043b\u0456\u043a\u0442", "\u043a\u0430\u043d\u0444\u043b\u0456\u043a\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u0443\u043f\u044f\u0440\u044d\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u0443\u0432\u0430\u0439\u0441\u044c\u0446\u0456 \u045e \u0441\u0443\u043f\u044f\u0440\u044d\u0447\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "de": ["in Konflikt geraten", "versto\u00dfen (gegen)", "kollidieren"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0444\u043b\u0438\u043a\u0442\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u0441\u0442\u0443\u043f\u0438\u0442\u044c \u0432 \u043a\u043e\u043d\u0444\u043b\u0438\u043a\u0442"]}, "examples": [["tia entrepreno kolizius kun la le\u011do", null], ["la honoro koliziis en li kun la timo", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "kolizi", "primary": true}, "kazako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Supervesto kovranta la trunkon, penda eventuale \u011dis genuoj, kun kaptruo, ventra kaj dorsa penda\u0135oj, ofte senmanika, striktigebla per zono.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0437\u0430\u0447\u044b\u043d\u0430"], "fr": ["casaque"], "nl": ["kazak", "jockeyjasje"], "ru": ["\u043a\u0430\u0437\u0430\u043a\u0438\u043d"], "ca": ["casaca"], "de": ["Kasack"], "hu": ["zubbony"], "es": ["casaca"]}, "examples": [["li portis bluan kazakon sen kolumo, kun duonmanikoj kaj kurtaj baskoj", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, \u0109apitro 37a, p. 284a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kazak", "primary": true}, "kuba": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al kubo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u0431\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["cubique"], "en": ["cubic", "cubical"], "nl": ["kubiek"], "ru": ["\u043a\u0443\u0431\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["kubisch"], "sv": ["kubisk"], "hu": ["k\u00f6b-", "kocka alak\u00fa"], "fa": ["\u0645\u06a9\u0639\u0628\u06cc", "\u0645\u06a9\u0639\u0628"], "pl": ["sze\u015bcienny", "kubiczny", "trzeciego stopnia"]}, "examples": [["kuba skatolo", null], ["kuba metro", null], ["kuba polinomo", null], ["kuba radiko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kub", "primary": false}, "sendecida": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne kapabla ekpreni decidon, hezitoplena.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u0440\u0430\u0448\u0443\u0447\u044b"], "fr": ["ind\u00e9cis"], "en": ["indecisive"], "ru": ["\u043d\u0435\u0440\u0435\u0448\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["unentschieden", "unentschlossen"], "hu": ["hat\u00e1rozatlan"], "sk": ["nerozhodn\u00fd"], "pl": ["niezdecydowany", "bezradny"]}, "examples": [["tiu, kiu estas sendecida, estas kondamnita", "La Nova Testamento, Al la Romanoj 14:23"], ["li restis kun klinita kapo, sendecide", null]], "subdefinitions": []}], "root": "decid", "primary": false}, "kvesta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hava\u0135o elpetita por bezonantoj.", "translations": {"fa": ["\u0627\u0639\u0627\u0646\u0647"], "fr": ["don (\u00e0 une qu\u00eate)", "offrande (\u00e0 une qu\u00eate)"], "nl": ["gift", "schenking"]}, "examples": [["nur oneto de la kvesta\u0135oj alvenas \u0109e la beda\u016drindaj viktimoj de iu vetera a\u016d milita katastrofo", "Pejno S., La profesia kvestado, [vidita je 2006-08-18]"]], "subdefinitions": []}], "root": "kvest", "primary": false}, "ujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vazo, kesto a\u016d ajnaforma a\u0135o, kiu entenas tutajn objektojn.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043c\u0435\u0441\u0442\u0438\u043b\u0438\u0449\u0435"], "fr": ["contenant (subst.)", "enveloppe (contenant)"], "en": ["container"], "nl": ["doos", "zak", "pot"], "pt": ["recipiente"], "fi": ["astia", "s\u00e4ili\u00f6", "kotelo", "kansio"], "es": ["contenedor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "uj", "primary": true}, "troa\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io superanta la \u011dustan mezuron.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0448\u0430\u043a"], "fr": ["exc\u00e8s", "superflu"], "nl": ["iets overdrevens", "exces"], "ru": ["\u0438\u0437\u043b\u0438\u0448\u0435\u043a"], "fi": ["liiallisuus"], "es": ["exceso"]}, "examples": [["troa\u0135oj de tirano", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tro", "primary": false}, "kombi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malkonfuzi, purigi, ordigi per kombilo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0447\u0430\u0441\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["peigner (cheveux, poils)"], "en": ["comb"], "nl": ["kammen"], "pt": ["pentear", "cardar"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u0430\u0442\u044c"], "de": ["k\u00e4mmen"], "hu": ["f\u00e9s\u00fcl"], "bg": ["\u0440\u0435\u0448\u0430", "\u0441\u0440\u0435\u0441\u0432\u0430\u043c"], "cs": ["\u010desat"], "es": ["peinar"]}, "examples": [["kombi barbon, harojn", null], ["sin kombi", null], ["kombi hundon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "komb", "primary": true}, "mamono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Personigo de la materiala ri\u0109eco.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043c\u043e\u043d\u0430"], "en": ["mammon"], "nl": ["Mammon"], "pt": ["Mammon"], "ru": ["\u043c\u0430\u043c\u043e\u043d\u0430"], "de": ["Mammon"], "hu": ["mammon"]}, "examples": [["mamono estas ilia dio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mamon", "primary": true}, "tranokti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Pasigi la nokton, lo\u011di dum nokto.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0447\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["passer la nuit"], "en": ["spend the night"], "nl": ["overnachten"], "pt": ["pernoitar"], "el": ["\u03b4\u03b9\u03b1\u03bd\u03c5\u03ba\u03c4\u03b5\u03c1\u03b5 \u03cd\u03c9"], "de": ["\u00fcbernachten", "n\u00e4chtigenen"], "tr": ["geceyi ge\u00e7irmek"], "hu": ["megsz\u00e1ll \u00e9jszak\u00e1ra", "\u00e9jszak\u00e1zik", "megh\u00e1l"], "br": ["nozvezhia\u00f1"], "ru": ["\u043d\u043e\u0447\u0435\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u043d\u043e\u0447\u0435\u0432\u0430\u0442\u044c"], "pl": ["przenocowa\u0107"]}, "examples": [["tranokti en hotelo, sub tendo", null], ["ili man\u011dis kaj trinkis kaj tranoktis tie", "La Nova Testamento, Ju\u011distoj 19:4"]], "subdefinitions": []}], "root": "nokt", "primary": false}, "budaano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo akceptanta la instruon de budaismo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u0434\u044b\u0441\u0442"], "fr": ["bouddhiste (subst.)"], "en": ["(a) buddhist"], "nl": ["boeddhist"], "ru": ["\u0431\u0443\u0434\u0434\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Buddhist"], "tr": ["budist"], "it": ["buddista (sost.)"], "hu": ["buddhista"], "sk": ["budhista"], "pl": ["buddysta"]}, "examples": [["la japana budaista organiza\u0135o \u00abRissho-Kosei-Kai\u00bb, kiu havas kvin milionojn da adeptoj", "Espero Katolika, 1984, numero 3a"], ["same kiel el la sama infano oni povas fari \u0109u kristanon a\u016d islamanon, budaanon kaj tiel plu", "E. Lanti, Sennaciismo. Renovigo, Meksiko: 1941"], ["\u0109ar princino Wencheng estis fervora budaistino, re\u011do Sunzankampo balda\u016d estis konvertita al tiu kredo kaj entuziasme disvastigis la budaisman religion inter la tibetanoj", "Rakonto pri la eniro en Tibeton de princino Wencheng"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "budhisto", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "buda", "primary": false}, "diligenta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konstante kaj zorge laborema, efika kaj rapida en sia laboro.", "translations": {"be": ["\u0440\u0443\u043f\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u0441\u0442\u0430\u0440\u0430\u043d\u043d\u044b", "\u0434\u0431\u0430\u0439\u043d\u044b"], "fr": ["appliqu\u00e9 (consciencieux)", "consciencieux (appliqu\u00e9)", "diligent", "empress\u00e9", "z\u00e9l\u00e9"], "pt": ["diligente", "ass\u00edduo", "esfor\u00e7ado", "aplicado", "atento"], "ru": ["\u0443\u0441\u0435\u0440\u0434\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u0438\u043b\u0435\u0436\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u0442\u0430\u0440\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["flei\u00dfig"], "sv": ["flitig"], "hu": ["szorgalmas"], "fa": ["\u0633\u0627\u0639\u06cc", "\u06a9\u0648\u0634\u0627", "\u0633\u062e\u062a\u200c\u06a9\u0648\u0634", "\u0628\u0627\u067e\u0634\u062a\u06a9\u0627\u0631"], "es": ["diligente"], "cs": ["piln\u00fd"], "pl": ["pilny"]}, "examples": [["diligenta lernanto", null], ["nia diligenta kolegaro ne laci\u011dos en laboro paca", "Z"], ["diligente atenti la a\u016ddita\u0135ojn", "La Nova Testamento, Al la Hebreoj 2:1"], ["la disdonanto agu malavare, la administranto kun diligenteco, la kompatanto kun \u011dojo", "La Nova Testamento, Al la Romanoj 12:8"], ["la entreprenoj de diligentulo donas nur profiton", "La Malnova Testamento, Sentencoj 21:5"]], "subdefinitions": []}], "root": "diligent", "primary": true}, "enhavtabelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Listo de la partoj de verko (\u0109apitroj...) kun indikoj de iliaj trovlokoj (pa\u011dnumeroj...).", "translations": {"fr": ["sommaire", "table des mati\u00e8res"], "de": ["Inhaltsverzeichis"], "pl": ["spis tre\u015bci"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tabel", "primary": false}, "altefluga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Idealema, nobla, altespirita.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0441\u0430\u043a\u0430\u043c\u043e\u045e\u043d\u044b", "\u043d\u0430\u043f\u044b\u0448\u043b\u0456\u0432\u044b"], "fr": ["de haute vol\u00e9e"], "ru": ["\u0432\u044b\u0441\u043e\u043a\u043e\u043f\u0430\u0440\u043d\u044b\u0439"], "de": ["hochfliegend"], "pl": ["g\u00f3rnolotny"], "hu": ["sz\u00e1rnyal\u00f3"]}, "examples": [["altflugaj pensoj", null], ["alteflugaj kvaza\u016dsciencaj frazoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "flug", "primary": false}, "diligenti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti diligenta, agi diligente.", "translations": {"be": ["\u0440\u0443\u043f\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u0434\u0431\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["s'activer", "s'attacher (\u00e0 faire qc)", "se d\u00e9p\u00eacher"], "fa": ["\u06a9\u0648\u0634\u0627 \u0628\u0648\u062f\u0646", "\u0647\u0645\u062a \u06af\u0645\u0627\u0631\u062f\u0646", "\u0634\u062a\u0627\u0628 \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "de": ["flei\u00dfig sein"], "sv": ["vara flitig"], "hu": ["szorgoskodik"]}, "examples": [["oni tiaokaze ne tre diligentas por ka\u015di la faktan mensogon, kiu estas nur la vesto de la vero", "La revadoj de soleca promenanto, Kvara promenado"], ["maldiligenti en la ondanta, bonodora erikaro, jen la vera vivo\u011dua \u011dojo!", "Urd Hadda murdita!, p. 9"]], "subdefinitions": []}], "root": "diligent", "primary": false}, "lingva\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu maniero tipe sin esprimi per lingvo.", "translations": {"fr": ["langage"]}, "examples": [["En \u0109i tiu kajero mi kolektis liajn \u00bbvoja\u011dimpresojn\u201d el la unuaj jarkolektoj de Lingvo Internacia. La lingva\u0135o estas lia propra, ankora\u016d ne tre vortri\u0109a esperanto", "Voja\u011dimpresoj, raportis Franko Luin pri la \"Voja\u011dimpresoj\" de Langlet (1895) el \"Lingvo Internacia\""]], "subdefinitions": []}], "root": "lingv", "primary": false}, "morala\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Morala instruo, konkludo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0440\u0430\u043b\u044c (\u043d\u0430\u043f\u0440., \u0431\u0430\u0439\u043a\u0456)"], "fr": ["morale (de l'histoire etc.)"], "nl": ["moraal", "strekking"], "ru": ["\u043c\u043e\u0440\u0430\u043b\u044c (\u0431\u0430\u0441\u043d\u0438 \u0438 \u0442.\u043f.)", "\u043d\u0440\u0430\u0432\u043e\u0443\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [["la morala\u0135o de la fablo estas, ke..", null]], "subdefinitions": []}], "root": "moral", "primary": false}, "eluzita\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Afero, kiun longa a\u016d intensa uzo tro difektis.", "translations": {"fi": ["risa", "r\u00e4m\u00e4", "vanha roju"], "fr": ["vieillerie"], "ru": ["\u0432\u0435\u0442\u043e\u0448\u044c", "\u0441\u0442\u0430\u0440\u044c\u0451", "\u043e\u0431\u043d\u043e\u0441\u043a\u0438"]}, "examples": [["la homoj mokadis la malnovan eluzita\u0135on", "Fabeloj, volumo 2, malnova strata lanterno"]], "subdefinitions": []}], "root": "uz", "primary": false}, "avalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Garantio de kambio per akcepta subskribo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0432\u0430\u043b\u044c"], "fr": ["aval (garantie)"], "en": ["guarantee of payment of a debt by a bill of exchange"], "nl": ["aval"], "ru": ["\u043f\u043e\u0440\u0443\u0447\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e \u043f\u043e \u0432\u0435\u043a\u0441\u0435\u043b\u044e"], "ca": ["aval"], "de": ["Wechselb\u00fcrgschaft", "Avale", "Aval"], "hu": ["v\u00e1lt\u00f3kezess\u00e9g"], "es": ["aval"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aval", "primary": true}, "rapideco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de iu a\u016d io rapida.", "translations": {"be": ["\u0445\u0443\u0442\u043a\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["rapidit\u00e9"], "nl": ["snelheid"], "ru": ["\u0441\u043a\u043e\u0440\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0431\u044b\u0441\u0442\u0440\u043e\u0442\u0430"], "de": ["Eile", "Schnelligkeit"], "hu": ["gyorsas\u00e1g"], "pl": ["szybko\u015b\u0107"], "ro": ["rapiditate", "vitez\u0103"], "es": ["rapidez (caracter\u00edstica)", "velocidad"]}, "examples": [["mi ne postulas de vi rapidecon, sed zorgemon", null], ["la rapideco de la veturado ne ebligis \u011dui la vidon de la pejza\u011do", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rapid", "primary": false}, "dekagramo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezurunuo de maso, egala al dek gramoj; simb. dag.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u043a\u0430\u0433\u0440\u0430\u043c"], "fr": ["d\u00e9cagramme"], "en": ["decagram"], "nl": ["dekagram"], "pt": ["decagrama"], "ru": ["\u0434\u0435\u043a\u0430\u0433\u0440\u0430\u043c\u043c"], "de": ["Dekagramm"], "hu": ["dekagramm"], "sk": ["dekagram"], "pl": ["dekagram"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dekagram", "primary": true}, "enveturi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Eniri veturante.", "translations": {"be": ["\u0443\u0435\u0445\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0435\u0445\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["entrer (avec un v\u00e9hicule)"], "ru": ["\u0432\u044a\u0435\u0445\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0435\u0445\u0430\u0442\u044c"], "de": ["einfahren", "hineinfahren"], "pl": ["wje\u017cd\u017ca\u0107"], "hu": ["beutazik", "behajt (j\u00e1rm\u0171vel)", "bej\u00e1r (j\u00e1rm\u0171vel)"]}, "examples": [["la kale\u015do enveturis en la korton", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "vetur", "primary": false}, "iluzii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ka\u016dzi iluzion.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0437\u0434\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c \u0438\u043b\u043b\u044e\u0437\u0438\u044e", "\u0432\u0432\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c \u0432 \u0437\u0430\u0431\u043b\u0443\u0436\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["illusionner", "abuser (leurrer)", "leurrer (illusionner)"], "nl": ["illusies wekken"], "pt": ["iludir"], "de": ["vort\u00e4uschen"], "vo": ["cit\u00f6n"], "hu": ["ill\u00fazi\u00f3kba ringat", "\u00e1ltat"], "es": ["ilusionar"]}, "examples": [["ne iluziu vin per tro granda espero", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "iluzi", "primary": false}, "iluzio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eraro, pro kio oni rigardas ion malrealan kiel realan.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043b\u043b\u044e\u0437\u0438\u044f", "\u0437\u0430\u0431\u043b\u0443\u0436\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["illusion"], "nl": ["illusie"], "pt": ["ilus\u00e3o"], "de": ["T\u00e4uschung", "Illusion"], "vo": ["cit"], "hu": ["\u00e9rz\u00e9kcsal\u00f3d\u00e1s", "ill\u00fazi\u00f3"], "es": ["ilusi\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eraro de sentumoj, pro kiu oni rigardas falsajn \u015dajnojn kiel realajn.", "translations": {}, "examples": [["vidaj, a\u016ddaj iluzioj", null], ["teatra iluzio", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Eraro de la spirito, pro kiu oni rigardas revojn kiel efektiva\u0135on.", "translations": {}, "examples": [["fari al si iluziojn", "Z"], ["la iluzioj de la juneco", null], ["tio estas nur iluzio", null], ["tiu estis lasta mortpiko al miaj iluzioj", null], ["nenia iluzio devus plu nin flati", null]]}]}], "root": "iluzi", "primary": true}, "turmenti\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti trafata de suferoj.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0443\u0447\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["souffrir"], "es": ["atormentarse"], "pl": ["mie\u0107 dolegliwo\u015bci", "by\u0107 uzadr\u0119czonym", "by\u0107 przygn\u0119bionym", "m\u0119czy\u0107 si\u0119", "trapi\u0107 si\u0119"], "hu": ["gy\u00f6tr\u0151dik", "k\u00ednl\u00f3dik", "senyved"]}, "examples": [["kiel gravedulino turmenti\u011das kaj krias en siaj doloroj", "La Malnova Testamento, Jesaja 26:17"]], "subdefinitions": []}], "root": "turment", "primary": false}, "glumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108e la poacoj, \u0109iu el la du brakteoj, kovrantaj la spiketon.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u043e\u043b\u043e\u0447\u043a\u0430 \u0437\u0435\u0440\u043d\u0430", "\u043a\u0440\u043e\u044e\u0449\u0430\u044f \u0447\u0435\u0448\u0443\u0439\u043a\u0430", "\u0441\u0442\u0432\u043e\u0440\u043a\u0430"], "fr": ["glume"], "nl": ["kaf", "vruchtwand", "zaadhuid"], "pt": ["gluma", "espat\u00e9lia"], "de": ["H\u00fcllspelze", "Spelze (H\u00fcll-)"], "hu": ["pelyva"]}, "examples": [["interna kaj ekstera glumoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "glum", "primary": true}, "rondigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi ronda.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0440\u0443\u0433\u043b\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["arrondir"], "en": ["round"], "ru": ["\u043e\u043a\u0440\u0443\u0433\u043b\u044f\u0442\u044c", "\u043e\u043a\u0440\u0443\u0433\u043b\u0438\u0442\u044c"], "de": ["runden"], "pl": ["zaokr\u0105gli\u0107"], "hu": ["lekerek\u00edt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(nombron) Aproksimi \u011din per alia nombro kun malpli da decimaloj a\u016d, por entjero, malpli da nenulaj ciferoj en la dekstra parto.", "translations": {"hu": ["kerek\u00edt"]}, "examples": [["rondigante \u03c0 je 2 decimaloj, oni ricevas 3,14", null], ["rondigu vian pagon \u011dis la supera deko", null], ["la rondigo enkondukis tro altan eraron", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rond", "primary": false}, "glitveturilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Veturilo kiu staras sur glitiloj por iri sur ne\u011do, glacio, eventuale akvo.", "translations": {"ru": ["*\u0441\u0430\u043d\u0438"], "fr": ["traineau (v\u00e9hicule sur patins)"], "de": ["Schneemobil"], "pl": ["sanie", "\u015blizgacz", "skuter \u015bnie\u017cny"]}, "examples": [["en vintro ni veturas per glitveturilo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 34"], ["por si li ordonis prepari malgrandan glitveturilon unu\u0109evalan", "La ne\u011da blovado"]], "subdefinitions": []}], "root": "vetur", "primary": false}, "re\u011distro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Peco de la interna memoro de komputilo a\u016d adaptilo, normale havanta la kapaciton de unu memorvorto, uzata por diversaj specialaj celoj (precipe por teni la kurantan valoron de argumento de operacio a\u016d \u011dian adreson).", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0433\u0456\u0441\u0442\u0440 (\u0443 \u043a\u0430\u043c\u043f\u0443\u0442\u0430\u0440\u043d\u0430\u0439 \u043f\u0430\u043c\u044f\u0446\u0456)"], "en": ["register"], "nl": ["register"], "pt": ["registro"], "ru": ["\u0440\u0435\u0433\u0438\u0441\u0442\u0440"], "es": ["registro"], "hu": ["regiszter"]}, "examples": [["aritmetika re\u011distro, bazre\u011distro, indicre\u011distro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "re\u011distr", "primary": true}, "inerciuma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u044d\u0440\u0446\u044b\u044f\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["d'inertie", "inertiel"], "en": ["inertial"], "pt": ["inercial"], "ru": ["\u0438\u043d\u0435\u0440\u0446\u0438\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "es": ["inercial"], "hu": ["tehetetlens\u00e9gi", "inerci\u00e1lis"]}, "examples": [["inerciuma referenco-sistemo", "La Nova Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "inerci", "primary": false}, "superpontigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "superponti, transponti", "translations": {"nl": ["overbruggen"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pont", "primary": false}, "kriko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de levilo, havanta dentostangon suprenlevatan de dentradeto, movata per kranko kaj uzata por levi pezajn \u015dar\u011dojn.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u043c\u043a\u0440\u0430\u0442"], "fr": ["cric"], "en": ["jack"], "nl": ["krik"], "pt": ["macaco (de autom\u00f3vel)"], "ru": ["\u0434\u043e\u043c\u043a\u0440\u0430\u0442"], "de": ["Winde", "Zahnstangenwinde", "Wagenheber"], "hu": ["emel\u0151"], "pl": ["lewar"]}, "examples": [["kriko de pumpilo", null], ["veturilkriko", null], ["nitinga kriko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "krik", "primary": true}, "n-dimensia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri vektora spaco a\u016d afina spaco) Kies dimensio egalas al n; kiu havas n dimensiojn.", "translations": {"ru": ["n-\u043c\u0435\u0440\u043d\u043e\u0435 (\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["(espace) \u00e0 n dimensions"], "en": ["n-dimensional"], "de": ["n-dimensional (-er Raum)"], "pl": ["(przestrze\u0144) n-wymiarowa"], "hu": ["n-dimenzi\u00f3s (t\u00e9r)"]}, "examples": [["nuldimensia afina spaco konsistas el nur unu punkto", null], ["unudimensia spaco estas nomata rekto", null], ["finidimensia spaco", null], ["malfinidimensia spaco", null], ["tridimensia kurbo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dimensi", "primary": false}, "pantalono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vesto kovranta la korpon de zono \u011dis piedoj, dupartigita tiele, ke \u011di \u0109irka\u016das aparte \u0109iun gambon.", "translations": {"be": ["\u0448\u0442\u0430\u043d\u044b", "\u043d\u0430\u0433\u0430\u0432\u0456\u0446\u044b"], "fr": ["pantalon"], "bg": ["\u043f\u0430\u043d\u0442\u0430\u043b\u043e\u043d"], "nl": ["lange broek"], "pt": ["cal\u00e7a", "cal\u00e7as"], "ru": ["\u0448\u0442\u0430\u043d\u044b", "\u0431\u0440\u044e\u043a\u0438"], "de": ["Hose"], "sv": ["byxa", "byxor"], "hu": ["nadr\u00e1g", "pantall\u00f3"], "fa": ["\u0634\u0644\u0648\u0627\u0631"], "en": ["pants", "trousers"], "br": ["brago\u00f9"], "cs": ["kalhoty"]}, "examples": [["en la po\u015do de mia pantalono mi portas monujon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 40"]], "subdefinitions": []}], "root": "pantalon", "primary": true}, "marbordo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bordo, kiu randas maron.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043e\u0440\u0441\u043a\u043e\u0439 \u0431\u0435\u0440\u0435\u0433"], "fr": ["c\u00f4te (marine)"], "de": ["K\u00fcste"], "pl": ["brzeg morski", "brzeg morza"]}, "examples": [["\u0109e la tagi\u011do Jesuo staris sur la marbordo", "La Nova Testamento, S. Johano 21:4"]], "subdefinitions": []}], "root": "bord", "primary": false}, "beki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Piki per beko.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u044f\u045e\u0431\u0446\u0456"], "fr": ["becqueter"], "en": ["peck"], "nl": ["pikken", "oppikken"], "ru": ["\u043a\u043b\u0435\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["picken"], "hu": ["felcs\u00edp (cs\u0151r\u00e9vel)", "csipeget"], "sk": ["zoba\u0165"], "br": ["begata", "pigosat"], "pl": ["dzioba\u0107"]}, "examples": [["ni toleru, ke ili beku grajnojn", "Fabeloj, volumo 2, najbaraj familioj"], ["li flugis malsupren en la herbon kaj bekis la balanci\u011dantajn trunketojn de la herboj", "Fabeloj, volumo 1, galo\u015doj de feli\u0109o, 5, metamorfozo de la skribisto"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Ion fari per la beko.", "translations": {}, "examples": [["se birdo tro bekas , la katon \u011di vekas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "bek", "primary": false}, "beko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Anta\u016da pinta korna ekstrema\u0135o de la bu\u015do de la birdoj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043b\u044e\u0432"], "fr": ["bec"], "en": ["beak"], "nl": ["bek (v.vogels)", "snavel"], "be": ["\u0434\u0437\u044e\u0431\u0430"], "de": ["Schnabel"], "hu": ["cs\u0151r"], "sk": ["zob\u00e1k"], "br": ["beg"], "pl": ["dzi\u00f3b"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Beksimila ekstrema\u0135o de kelkaj objektoj.", "translations": {"be": ["\u043d\u043e\u0441\u0456\u043a", "\u043d\u0430\u043a\u0430\u043d\u0435\u0447\u043d\u0456\u043a", "\u043c\u0443\u0448\u0442\u0443\u043a"], "nl": ["bek"], "ru": ["\u043d\u043e\u0441\u0438\u043a", "\u043d\u0430\u043a\u043e\u043d\u0435\u0447\u043d\u0438\u043a", "\u043c\u0443\u043d\u0434\u0448\u0442\u0443\u043a"], "hu": ["cs\u0151r", "hegy(t\u00e1rgy\u00e9)"]}, "examples": [["beko de skribplumo", null], ["gasbeko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bek", "primary": true}, "cezuro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vortfino, trovi\u011danta \u0109e difinita loko en versoj, tuj post la meza \u0109efakcento, kelkfoje ebliganta pa\u016dzeton.", "translations": {"be": ["\u0446\u044d\u0437\u0443\u0440\u0430"], "fr": ["c\u00e9sure"], "en": ["cesura"], "pt": ["cesura"], "ru": ["\u0446\u0435\u0437\u0443\u0440\u0430"], "de": ["Z\u00e4sur"], "it": ["cesura"], "hu": ["sormetszet", "cez\u00fara"], "pl": ["cezura"]}, "examples": [["\u0109i tiu metro akceptas cezuron \u0109iam inan post la 7a silabo.", "Parnasa Gvidlibro, p. 50"]], "subdefinitions": []}], "root": "cezur", "primary": true}, "tuta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io, al kio mankas neniu parto kaj kiu konsistigas apartan unuecan kuna\u0135on.", "translations": {"be": ["\u0446\u044d\u043b\u0430\u0435 (\u043d\u0430\u0437\u043e\u045e\u043d\u0456\u043a)", "\u0441\u0443\u043a\u0443\u043f\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["totalit\u00e9"], "nl": ["geheel (z.nw.)"], "ru": ["\u0446\u0435\u043b\u043e\u0435", "\u0441\u043e\u0432\u043e\u043a\u0443\u043f\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Gesamtheit"], "hu": ["teljess\u00e9g", "\u00f6sszess\u00e9g", "komplexum", "eg\u00e9sz"], "es": ["totalidad"], "pl": ["ca\u0142o\u015b\u0107 (rzecz)", "komplet"]}, "examples": [["la tuta\u0135on de la \u015dipoj de iu lando oni nomas \u015diparo", "B"], ["li faris kvindek kuprajn hoketojn, por kunigi la tendon, por ke \u011di estu unu tuta\u0135o", "La Malnova Testamento, Eliro 36:18"], ["oni disrompas vazon de potisto, ke \u011di ne povas esti tuta\u0135igita", "La Malnova Testamento, Jeremia 19:11"]], "subdefinitions": []}], "root": "tut", "primary": false}, "malpura": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tute ne pura.", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u0443\u0434\u043d\u044b"], "fr": ["impur", "sale"], "en": ["dirty"], "nl": ["vuil", "vies"], "pt": ["sujo", "impuro"], "ru": ["\u0433\u0440\u044f\u0437\u043d\u044b\u0439"], "ca": ["brut"], "de": ["schmutzig"], "sv": ["smutsig"], "tp": ["jaki"], "hu": ["piszkos", "szennyes"], "es": ["sucio"]}, "examples": [["\u0109iu, kiu ektu\u015dos ilian kadavron, estos malpura \u011dis la vespero", "La Malnova Testamento, Levidoj 11:24"], ["tola\u0135on malpuran lavu en la domo", "Proverbaro esperanta"], ["\u015duoj malpuraj de koto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pur", "primary": false}, "aer\u015dtono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0430\u044d\u0440\u043e\u043b\u0438\u0442", "\u043c\u0435\u0442\u0435\u043e\u0440\u0438\u0442"], "fr": ["a\u00e9rolithe"], "en": ["meteor", "aerolite"], "nl": ["a\u00ebroliet"], "pt": ["aer\u00f3lito"], "de": ["Meteorstein", "Meteor", "Aerolith"], "it": ["meteorite"], "sk": ["meteorit"], "es": ["aerolito"], "br": ["aerolitenn"], "pl": ["aerolit", "meteoryt", "meteor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dton", "primary": false}, "fenkolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio apiacoj (Foeniculum). La aroma legomo estas kulturata.", "translations": {"be": ["\u0444\u044d\u043d\u0445\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["fenouil"], "bg": ["\u0440\u0435\u0437\u0435\u043d\u0435"], "nl": ["venkel"], "pt": ["funcho", "erva-doce"], "ru": ["\u0444\u0435\u043d\u0445\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Fenchel"], "hu": ["\u00e9desk\u00f6m\u00e9ny"], "en": ["fennel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fenkol", "primary": true}, "\u0108ingiso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo \u0109e orientaj popoloj, devenanta el la titolo \u0108ingis\u0125ano.", "translations": {"be": ["\u0427\u044b\u043d\u0433\u0456\u0437"], "pt": ["G\u00eangis"], "ru": ["\u0427\u0438\u043d\u0433\u0438\u0437"], "de": ["Dschingis"], "it": ["Gengis"], "hu": ["Csingiz"], "fa": ["\u0686\u0646\u06af\u06cc\u0632"], "pl": ["Czyngis", "D\u017cyngis"]}, "examples": [["kirgiza verkisto \u0108ingis Ajtmatov", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0108ingis", "primary": true}, "fornikso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Volbo, arka\u0135a parto.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u043e\u0434", "\u0430\u0440\u043a\u0430"], "fr": ["fornix", "trigone"], "de": ["Fornix", "Gew\u00f6lbebogen", "W\u00f6lbung"], "pl": ["sklepienie"], "pt": ["f\u00f3rnice", "f\u00f3rnix"]}, "examples": [["cerba fornikso", null], ["konjunktiva fornikso, vagina fornikso", null]], "subdefinitions": []}], "root": "forniks", "primary": true}, "a\u016dtokratio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u0430\u043c\u043e\u0434\u0435\u0440\u0436\u0430\u0432\u0438\u0435"], "en": ["autocracy"], "nl": ["autocratie"], "es": ["autocracia"], "hu": ["\u00f6nk\u00e9nyuralom", "autokr\u00e1cia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dtokrati", "primary": true}, "kapitano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043f\u0456\u0442\u0430\u043d"], "fr": ["capitaine (de navire)"], "en": ["captain"], "nl": ["kapitein"], "ru": ["\u043a\u0430\u043f\u0438\u0442\u0430\u043d"], "de": ["Kapit\u00e4n"], "it": ["comandante (di nave)"], "hu": ["haj\u00f3skapit\u00e1ny"], "br": ["kabiten"], "sv": ["kapten"], "es": ["capit\u00e1n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En terarmeo kaj aerarmeo, oficiro, kiu rangas inter le\u016dtenanto kaj majoro.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043f\u0438\u0442\u0430\u043d-\u043b\u0435\u0439\u0442\u0435\u043d\u0430\u043d\u0442 (\u0432\u043e \u0444\u043b\u043e\u0442\u0435)"], "fr": ["capitaine (grade militaire)"], "en": ["captain"], "de": ["Hauptmann"], "it": ["capitano"], "hu": ["sz\u00e1zados", "kapit\u00e1ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kapitan", "primary": true}, "versio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Produkto farita kun kelkaj apartaj ecoj, kiuj distingigas \u011din de la normala prezento a\u016d de aliaj versioj.", "translations": {"be": ["\u0432\u044d\u0440\u0441\u0456\u044f"], "fr": ["version"], "en": ["version"], "nl": ["uitgave (versie)"], "ru": ["\u0432\u0435\u0440\u0441\u0438\u044f"], "de": ["Ausf\u00fchrung", "Version"], "it": ["versione"], "hu": ["verzi\u00f3", "v\u00e1ltozat"]}, "examples": [["la G-banko [...] aperigis, en pluraj lingvoj kaj en du versioj (populara kaj scienca) historion de la banko", "Roland Rotsaert: Belgaj bankoj regrupigitaj, Monatojaro 1998a, numero 11a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Ausgabe", "Auflage"], "en": ["edition"], "hu": ["sz\u00f6vegv\u00e1ltozat", "kiad\u00e1s"]}, "examples": [["Internacia \u0108ambro de Komerco eldonis, komence de \u0109i tiu jaro, novan version de \u00abInkotermoj\u00bb", "-: Inkotermoj 2000, Monatojaro 2001a, numero 3a, p. 29a"]], "subdefinitions": []}], "root": "versi", "primary": true}, "ka\u016dstika\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ka\u016dstika substanco.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0443\u0441\u0442\u0438\u043a"], "fr": ["caustique (substance)"], "en": ["caustic (substance)"], "nl": ["bijtende stof", "agressieve stof", "corrosieve stof"], "de": ["Kaustikum", "\u00e4tzender Stoff", "\u00c4tzmittel", "Beize"], "hu": ["mar\u00f3 anyag", "m\u00e1r\u00f3szer", "kausztikum"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ka\u016dstik", "primary": false}, "e\u016d\u0125aristio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kristana sakramento, rememoriganta la Sanktan Man\u011don, dum kiu okazas konsekrado de pano kaj vino.", "translations": {"be": ["\u044d\u045e\u0445\u0430\u0440\u044b\u0441\u0442\u044b\u044f"], "fr": ["eucharistie"], "en": ["eucharist"], "nl": ["eucharistie"], "pt": ["eucaristia"], "ru": ["\u0435\u0432\u0445\u0430\u0440\u0438\u0441\u0442\u0438\u044f"], "de": ["Eucharistie"], "sv": ["nattvard"], "hu": ["olt\u00e1riszents\u00e9g", "eucharisztia"], "fa": ["\u0639\u0634\u0627\u06cc \u0631\u0628\u0627\u0646\u06cc"], "pl": ["eucharystia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "e\u016d\u0125aristi", "primary": true}, "al en": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pri la prepoziciaj kuna\u0135oj kun al, vidu rimarkon sub al \u0109e."], "primary definition": "Direkte al la interno de io.", "translations": {"fr": ["dans", "en", "\u00e0"], "en": ["into"], "pl": ["w", "do wewn\u0105trz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "en", "primary": false}, "Moskvo-rivero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rivero, kiu fluas tra urbo Moskvo.", "translations": {"be": ["\u041c\u0430\u0441\u043a\u0432\u0430-\u0440\u0430\u043a\u0430"], "nl": ["Moskou-rivier"], "pt": ["Moscova", "M\u00f3scova"], "ru": ["\u041c\u043e\u0441\u043a\u0432\u0430-\u0440\u0435\u043a\u0430"], "de": ["Moskwa"], "hu": ["Moszkva-foly\u00f3"], "sk": ["Moskva (rieka)"], "fa": ["\u0631\u0648\u062f\u062e\u0627\u0646\u0647\u0654 \u0645\u0633\u06a9\u0648"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Moskv", "primary": false}, "esprimismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arta stilo, kiu forte prezentas sentojn kaj emociojn, e\u0109 per troigo a\u016d karikaturo, historie precipe germandevena movado el la unua duono de la 20a jarcento.", "translations": {"fa": ["\u0627\u06a9\u0633\u067e\u0631\u0633\u06cc\u0648\u0646\u06cc\u0633\u0645"], "fr": ["expressionisme"], "it": ["espressionismo"]}, "examples": [["esprimismo velkos kun na\u016dzo / post la\u016dto ekestos kontemplo", "J. S. Skorupski, Soneto je kelkaj kontemploj, Sonetado, 1995-07-20"], ["Mikl\u00f3s Radn\u00f3ti debutis kiel avantgarda poeto, liaj fruaj poemoj montras la influojn de esprimismo kaj superrealismo", "N. Ruggiero, taglibro de nenifaranto, 2005-11-06"]], "subdefinitions": []}], "root": "esprim", "primary": false}, "veni en akordon": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["s'accorder (s'harmoniser, se mettre d'accord)", "se mettre d'accord", "tomber d'accord", "parvenir \u00e0 un accord", "se mettre en accord", "s'entendre (se mettre d'accord)", "s'allier (s'harmoniser)", "s'assembler (s'harmoniser)", "s'associer (s'harmoniser)", "s'assortir (s'harmoniser)", "s'harmoniser", "se marier (s'harmoniser)", "se mettre en phase (avec qc ou qn)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "akord", "primary": false}, "\u0125ina inko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "tu\u0109o", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ink", "primary": false}, "spici": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Aldoni spicojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u043f\u0440\u0430\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u043f\u0440\u0430\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c (\u0435\u0436\u0443)"], "fr": ["\u00e9picer"], "nl": ["kruiden (ww.)"], "ru": ["\u0441\u0434\u0430\u0431\u0440\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c"], "de": ["w\u00fcrzen"], "hu": ["f\u0171szerez"]}, "examples": [["akva supo spicita per pipro kaj ranca oleo", "Fabeloj, volumo 1, Fajrilo"], ["se e\u0109 la salo sengusti\u011dis, per kio \u011di estos spicata", "La Nova Testamento, S. Luko 14:34"], ["ne spici\u011das man\u011do de mastrina beleco", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Fari pli interesa, pli alloga.", "translations": {}, "examples": [["stato de ri\u0109eco a\u016d almena\u016d de bonhaveco spicante \u011din per certa dozo da \u0109armo, poezio, festeco de impresoj.", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "spic", "primary": false}, "spico": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aroma, ordinare vegeta\u0135a, substanco destinita por bongustigi man\u011da\u0135ojn.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u044d\u0446\u044b\u044f", "\u043f\u0440\u044b\u043f\u0440\u0430\u0432\u0430", "\u0437\u0430\u043f\u0440\u0430\u0432\u0430", "\u0437\u0430\u043a\u0440\u0430\u0441\u0430"], "fr": ["\u00e9pice"], "en": ["spice"], "nl": ["specerij", "kruid"], "ru": ["\u0441\u043f\u0435\u0446\u0438\u044f", "\u043f\u0440\u0438\u043f\u0440\u0430\u0432\u0430", "\u043f\u0440\u044f\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Gew\u00fcrz"], "hu": ["f\u0171szer"]}, "examples": [["ili vendadis plej diversajn spicojn kiel ekzemple safranon, anizon, zingibron kaj precipe pipron", "Fabeloj, volumo 3, Historio de unu patrino"], ["al farun' malbonspeca ne helpos la spico", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "spic", "primary": true}, "arkivo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kolekto da malnovaj aktoj kaj dokumentoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0445\u0456\u045e"], "fr": ["archives"], "en": ["archive"], "nl": ["archief"], "ru": ["\u0430\u0440\u0445\u0438\u0432"], "de": ["Archiv"], "hu": ["lev\u00e9lt\u00e1r", "arch\u00edvum", "okm\u00e1nyt\u00e1r"], "sk": ["arch\u00edv"], "fa": ["\u0628\u0627\u06cc\u06af\u0627\u0646\u06cc", "\u0622\u0631\u0634\u06cc\u0648"], "es": ["archivo"]}, "examples": [["la arkivo de liaj notlibroj, leteroj, raportoj", "Wim M. A. De Smet: Anta\u016d cent jaroj, Monatojaro 1998a, numero 5a, p. 25a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Archiv", "Archivgeb\u00e4ude", "Urkundenstelle", "Dokumentationsstelle"]}, "examples": [["formeti ion en arkivon", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "ar\u0125ivo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arkiv", "primary": true}, "kapa\u016ddilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato kun a\u016ddilo, fiksita sur la kapo a\u016d en la oreloj.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0443\u0448\u043d\u0438\u043a", "\u0433\u043e\u043b\u043e\u0432\u043d\u043e\u0439 \u0442\u0435\u043b\u0435\u0444\u043e\u043d", "\u0448\u043b\u0435\u043c\u043e\u0444\u043e\u043d"], "fr": ["casque (\u00e0 \u00e9couteurs)"], "pl": ["s\u0142uchawki nag\u0142owne", ""]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dd", "primary": false}, "spica": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta fortan, precipe akran guston a\u016d odoron kiel spicoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u044f\u043d\u044b\u0439", "\u043e\u0441\u0442\u0440\u044b\u0439 (\u043e \u0432\u043a\u0443\u0441\u0435)"], "fr": ["\u00e9pic\u00e9"], "nl": ["gekruid", "kruidig"]}, "examples": [["la sova\u011daj kreska\u0135oj disvastigadis tiel spican odoron, ke mi devis terni kaj pensi pri kolbaso", "Fabeloj, volumo 3, Historio de unu patrino"], ["boteleto da spica brando estis jam metita en la paka\u0135eton", "Fabeloj, volumo 3, Historio de unu patrino"]], "subdefinitions": []}], "root": "spic", "primary": false}, "multiplikato": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La\u016d la donitaj difinoj estas malfacile distingi multiplikanton kaj multiplikaton, \u0109ar \u0109iu el ili respondas al la difino de la alia. Pli oportune estas paroli pri \u00abdekstra\u00bb a\u016d \u00abmaldekstra faktoro\u00bb."], "primary definition": "Nombro, kiun oni multiplikas per alia nombro.", "translations": {"be": ["\u043c\u043d\u043e\u0436\u044b\u0432\u0430"], "fr": ["multiplicande"], "en": ["multiplicand"], "nl": ["vermenigvuldigtal"], "ru": ["\u043c\u043d\u043e\u0436\u0438\u043c\u043e\u0435"], "de": ["Multiplikand"], "hu": ["szorzand\u00f3"], "pl": ["mno\u017cna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "multiplik", "primary": false}, "moleo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ligna a\u016d \u015dtona digo konstruita anta\u016d la eniro de haveno por \u015dirmi \u011din kontra\u016d la ondoj kaj sendan\u011derigi la \u015dipojn.", "translations": {"be": ["\u043c\u043e\u043b", "\u0434\u0430\u043c\u0431\u0430"], "fr": ["m\u00f4le"], "en": ["breakwater", "mole"], "nl": ["havendam", "pier (havendam)"], "pt": ["molhe", "mole (molhe)", "quebra-mar"], "ru": ["\u043c\u043e\u043b", "\u0434\u0430\u043c\u0431\u0430"], "hu": ["m\u00f3l\u00f3", "kik\u00f6t\u0151g\u00e1t"]}, "examples": [["sur la moleo staris viro, li fumis kaj kra\u0109adis en la maron", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 7a, p. 71a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mole", "primary": true}, "a\u016dtonoma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u011cuanta a\u016dtonomecon.", "translations": {"be": ["\u0430\u045e\u0442\u0430\u043d\u043e\u043c\u043d\u044b"], "fr": ["autonome"], "en": ["autonomous"], "nl": ["autonoom", "onafhankelijk"], "ru": ["\u0430\u0432\u0442\u043e\u043d\u043e\u043c\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u0430\u043c\u043e\u0443\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u044f\u044e\u0449\u0438\u0439\u0441\u044f"], "de": ["autonom", "selbst\u00e4ndig", "unabh\u00e4ngig"], "hu": ["auton\u00f3m", "f\u00fcggetlen"], "sk": ["nez\u00e1visl\u00fd", "auton\u00f3mny"], "fa": ["\u062e\u0648\u062f\u0645\u062e\u062a\u0627\u0631", "\u062e\u0648\u062f\u06af\u0631\u062f\u0627\u0646"]}, "examples": [["Krimeo estas a\u016dtonoma respubliko de Ukrainio", "JeZo: Krimoj en Krimeo, Monatojaro 2002a, numero 6a, p. 10a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Funkcianta sendepende de \u0109efa sistemo.", "translations": {}, "examples": [["a\u016dtonoma energifonto", null], ["el\u015dutu la mesa\u011dojn kaj poste legu ilin en la a\u016dtonoma re\u011dimo!", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "sendependa, memstara.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dtonom", "primary": true}, "arkokosinuso": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Vidu rimarkon sub arko."], "primary definition": "Inversa bildigo de la malvastiga\u0135o de funkcio kosinuso al la intervalo [0,\u03c0]; simb. arccos a\u016d arkkos.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u043a\u043a\u043e\u0441\u0456\u043d\u0443\u0441"], "fr": ["arc cosinus"], "en": ["arc cosine"], "pt": ["arco-cosseno"], "ru": ["\u0430\u0440\u043a\u043a\u043e\u0441\u0438\u043d\u0443\u0441"], "de": ["Arkuskosinus"], "hu": ["arkusz koszinusz"], "pl": ["arcus cosinus"]}, "examples": [["arkkosinuso de 0 egalas al \u03c0/2", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kosinus", "primary": false}, "kovarda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malnobla, kiu agas kruele a\u016d brutale kontra\u016d persono ne kapabla sin defendi, a\u016d atakas el ka\u015dejo a\u016d protektejo, ne elmetante sin mem al dan\u011dero.", "translations": {"be": ["\u043f\u043e\u0434\u043b\u044b"], "fr": ["l\u00e2che"], "nl": ["laf"], "pt": ["covarde", "cobarde"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043b\u044b\u0439", "\u043c\u0430\u043b\u043e\u0434\u0443\u0448\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["gy\u00e1va", "hitv\u00e1ny", "aljas"]}, "examples": [["tiam fieco de la kovarda Feniksa ne evidenti\u011dis ankora\u016d", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 69a, p. 471a"], ["kovarda murdo de \u0135urnalisto en Nord-Irlando", "Garbhan MacAoidh: \u0134urnalisto murdita, Monato, jaro 2002a, numero 1a, p. 14a"], ["bati infanon estas kovarde", "La Nova Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "kovard", "primary": true}, "patato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Batato.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0442\u0430\u0442", "\u0441\u0430\u043b\u043e\u0434\u043a\u0430\u044f \u0431\u0443\u043b\u044c\u0431\u0430"], "nl": ["bataat"], "pt": ["batata-doce"], "ru": ["\u0431\u0430\u0442\u0430\u0442", "\u0441\u043b\u0430\u0434\u043a\u0438\u0439 \u043a\u0430\u0440\u0442\u043e\u0444\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Batate", "S\u00fc\u00dfkartoffel"], "hu": ["bat\u00e1ta", "\u00e9desburgonya"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "patat", "primary": true}, "bota\u016dro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio ardeedoj (Botaurus), rimarkinda pro sia tre la\u016dta bleko kaj lerta kamufli\u011do en kano.", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u0433\u0430\u0439 (\u043f\u0442\u0443\u0448\u043a\u0430)"], "fr": ["butor (oiseau)"], "en": ["bittern"], "ru": ["\u0432\u044b\u043f\u044c"], "de": ["Rohrdommel"], "hu": ["b\u00f6l\u00f6mbika"], "fa": ["\u0628\u0648\u062a\u06cc\u0645\u0627\u0631"], "cs": ["buka\u010d"], "pl": ["b\u0105k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bota\u016dr", "primary": true}, "\u011distiama": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekzistinta pli frue kaj \u011dis la menciita tempo.", "translations": {"fr": ["connu jusqu'alors"], "pl": ["dotychczasowy"]}, "examples": [["proletoj ja ne estis nur la laboristoj sed \u0109iuj sen posedo kaj tio estis \u0109efe la \u011distiamaj servutuloj de Rusio", "Z. Ti\u015dljar-Pajo, Duobla Spiralo, 1991"]], "subdefinitions": []}], "root": "tiam", "primary": false}, "razeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0437\u043e\u043d"], "fr": ["gazon", "pelouse"], "en": ["lawn"], "nl": ["gazon", "grasperk"], "pt": ["gramado"], "ru": ["\u0433\u0430\u0437\u043e\u043d", "\u043b\u0443\u0436\u0430\u0439\u043a\u0430"], "de": ["Rasen"], "sv": ["gr\u00e4smatta"], "hu": ["p\u00e1zsit", "gyep"], "es": ["c\u00e9sped, grama"]}, "examples": [["granda amaso staris \u0109e la limoj de la institutaj razenoj por vidi la elirantojn", "J. Francis, Misio sen Alveno, tk-stafeto, 1982"]], "subdefinitions": []}], "root": "razen", "primary": true}, "gvidlinio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Linio anta\u016ddesegnita por gvidi dum posta skribado, inkado, kolorigo....", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0431\u0440\u043e\u0441\u043e\u043a", "\u043d\u0430\u043c\u0451\u0442\u043a\u0438"], "fr": ["ligne de conduite", "lin\u00e9ament"], "nl": ["richtlijn"]}, "examples": [["J\u00e1nos, sen helpo de krajono a\u016d gvidlinioj, tute nature kreas la\u016d bildo en sia kapo", "E. Tantin Ackermann, Akvareloj de J\u00e1nos T\u00f3th en Triesto/Italio, Hungaraj Pa\u011doj numero 14a, 1997-12, Suplemento al Eventoj"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) \u011cenerala instrukcio entenanta \u0109efajn, ne detalajn kaj ne tute devigajn regulojn.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0438\u043d\u0438\u044f \u043f\u043e\u0432\u0435\u0434\u0435\u043d\u0438\u044f", "\u043e\u0431\u0449\u0435\u0435 \u043d\u0430\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435 \u0434\u0435\u044f\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438"]}, "examples": [["Politikaj Gvidlinioj de la E\u016dropa Federacio de Verdaj Partioj", "M. P. Sion, AVE seminario, soc.culture.esperanto, 1998-01-06"]], "subdefinitions": []}], "root": "lini", "primary": false}, "kobajo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio kobajedoj (Cavia), kun mallongaj kruroj, ronda kapo kaj mallongaj oreloj, tenata kiel karesbesto kaj uzata por medicinaj eksperimentoj.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043e\u0440\u0441\u043a\u0430\u044f \u0441\u0432\u0438\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["cobaye", "cochon d'Inde"], "en": ["Guinea pig"], "nl": ["Guinees biggetje"], "de": ["Meerschweinchen"], "hu": ["tengerimalac"]}, "examples": [["sova\u011daj kobajoj vivas en la centra parto de Sud-Ameriko, en la Andaj montoj, la pampoj", "K. MacGill, \u0109io interesa pri kobajoj, Juna amiko, 2002-04"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Homo, \u0109e kiu okazas la fina elprovo de nova medikamento.", "translations": {"nl": ["proefkonijn"], "fr": ["cobaye"], "de": ["Versuchskaninchen"], "en": ["guinea pig"]}, "examples": [["\u0109iun ajn medikamenton la fabrikantoj devas prove injekcii a\u016d glutigi \u0109e homoj, la kobajoj", "Will Green, \u0108u esti kobajo?, Monato, 1994-02, p. 13"]], "subdefinitions": []}], "root": "kobaj", "primary": true}, "rapida": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plenumanta iradon a\u016d ian agon, uzante nur mallongan tempon: r\u00e1pidamente, velozmente, aprisa", "translations": {"be": ["\u0445\u0443\u0442\u043a\u0456", "\u0448\u043f\u0430\u0440\u043a\u0456", "\u0431\u043e\u0440\u0437\u0434\u044b"], "fr": ["rapide"], "en": ["fast", "quick", "rapid"], "nl": ["snel", "vlug"], "ru": ["\u0431\u044b\u0441\u0442\u0440\u044b\u0439", "\u0441\u043a\u043e\u0440\u044b\u0439"], "de": ["schnell"], "sv": ["snabb", "rask"], "hu": ["gyors", "sebes"], "pl": ["pr\u0119dki", "szybki"], "cs": ["rychl\u00fd"], "es": ["r\u00e1pido, -a", "veloz"]}, "examples": [["rapida kiel fulmo, kuglo, sago", null], ["rapida kuriero, \u0109evalo, \u015dipo", null], ["rapida fluo, vento", null], ["rapide kuri, labori, kompreni", null], ["rapide kreski, kiel jungo", null], ["malrapide iri", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Plenumata a\u016d okazanta, ne okupante longan tempon.", "translations": {"de": ["schnell", "rasch"], "pt": ["r\u00e1pido"]}, "examples": [["rapida iro, kuro, flugo, movo, kompreno, decido", null], ["rapida progreso, sukceso, resani\u011do", null], ["la sciigo rapide disvasti\u011dis", null], ["rapidemaj bildoj de magia lanterno", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "rapid", "primary": true}, "rapido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fizika grando, esprimanta la rilaton inter la longo trairata de punkto a\u016d korpo kaj la da\u016dro de tiu trairado.", "translations": {"be": ["\u0445\u0443\u0442\u043a\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["c\u00e9l\u00e9rit\u00e9 (phys.)", "vitesse (grandeur physique)"], "nl": ["snelheid"], "ru": ["\u0441\u043a\u043e\u0440\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Geschwindigkeit"], "hu": ["sebess\u00e9g"], "pl": ["pr\u0119dko\u015b\u0107"], "ro": ["vitez\u0103"], "es": ["Rapidez (magnitud f\u00edsica)"]}, "examples": [["la rapido de la sono, de la lumo", null], ["la rapido de movi\u011danta punkto egalas al la unua deriva\u0135o de \u011dia pozicio rilate al tempo", null], ["la dimensioj de rapido estas LT-1", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rapid", "primary": false}, "rapidi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Peni por iri ien a\u016d por iel ajn agi en mallonga tempo.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043f\u044f\u0448\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["se d\u00e9p\u00eacher", "se h\u00e2ter", "se presser"], "nl": ["zich haasten", "opschieten"], "ru": ["\u0441\u043f\u0435\u0448\u0438\u0442\u044c", "\u0442\u043e\u0440\u043e\u043f\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["eilen", "beeilen"], "hu": ["siet"], "pl": ["spieszy\u0107 si\u0119"], "cs": ["sp\u011bchat"], "ro": ["a gr\u0103bi"], "es": ["apresurarse", "darse prisa", "apurarse (americanismo)"]}, "examples": [["\u015di rapidis reveni, transkuri la straton", "Z"], ["rapidi al stacidomo", "B"], ["ili rapidis returne al siaj lokoj", "Z"], ["li rapidis en la tendon", "Z"], ["la infanoj rapidas el la lernejo", "Z"], ["kun konfido neniam rapidu", "Proverbaro esperanta"], ["rapidi por fini sian taskon", null], ["ne rapidu koleri", "Z"], ["mi rapidos trankviligi ilin", "Z"], ["rapidira vagonaro", null], ["mia horlo\u011do tro rapidas, malrapidas", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rapid", "primary": false}, "rosmaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio el la ordo rabobestoj (Odobaenus rosmarus), mambesto de malvarmaj maroj kun du longaj elstarantaj dentoj \u0109e la viro.", "translations": {"be": ["\u043c\u043e\u0440\u0436"], "fr": ["morse (animal)"], "en": ["walrus"], "nl": ["walrus"], "pt": ["morsa"], "ru": ["\u043c\u043e\u0440\u0436"], "de": ["Walross"], "hu": ["rozm\u00e1r"]}, "examples": [["la harpunon oni enpu\u015dis al la rosmaro en la bruston", "Fabeloj, volumo 1, \u011dardeno de la paradizo"]], "subdefinitions": []}], "root": "rosmar", "primary": true}, "kompanio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kuni\u011do da personoj kune direktantaj komercan a\u016d industrian aferon.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043f\u0430\u043d\u0438\u044f", "\u043e\u0431\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["compagnie (association de g\u00e9rants)"], "en": ["company"], "nl": ["maatschappij", "vennootschap"], "pt": ["companhia"], "be": ["\u043a\u0430\u043c\u043f\u0430\u043d\u0456\u044f"], "de": ["Gesellschaft"], "hu": ["sz\u00e1zad"], "es": ["compa\u00f1\u00eda"], "he": ["\u05d7\u05d1\u05e8\u05d4"]}, "examples": [["firmo X kaj K\u00b0", null], ["fari kompanion kun iu", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tiu komerca a\u016d industria afero mem.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043f\u0430\u043d\u0438\u044f", "\u043e\u0431\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["compagnie (soci\u00e9t\u00e9)"], "de": ["Gesellschaft"], "nl": ["maatschappij", "vennootschap"], "hu": ["gazdas\u00e1gi t\u00e1rsas\u00e1g"]}, "examples": [["akcia kompanio", null], ["fervoja kompanio", null], ["asekura kompanio", null], ["niaj akciaj kompanioj bankrotas sole pro tio, ke mankas honestaj homoj", "I. Turgenjev trad. K. Bein Patroj kaj filoj\u0109ap. 10"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kunestado, stato de iu akompanata.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043f\u0430\u043d\u0438\u044f", "\u043e\u0431\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["compagnie (pr\u00e9sence de personnes)", "soci\u00e9t\u00e9 (compagnie de personnes)"], "de": ["Begleitung"], "nl": ["gezelschap"], "hu": ["t\u00e1rsas\u00e1g", "komp\u00e1nia"]}, "examples": [["vi volas kompanion \u2015 iru en la butiketon: tie kavaliro rakontos al vi pri tendaroj kaj raportos al vi, kion \u0109iu stelo signifas en la \u0109ielo", "La Revizo2:1"], ["en kompanio e\u0109 morto facili\u011das", "Proverbaro esperanta"], ["kun kia kanajlaro mi devas nun esti en kompanio!", "Fabeloj, volumo 2Gefian\u0109oj"], ["tute ne estas agrable havi kompanion kun vi!", "Fabeloj, volumo 2Malbela anasido"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043f\u0430\u043d\u0438\u044f", "\u043e\u0431\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["compagnie (entourage)", "assembl\u00e9e (assistance)", "assistance (assembl\u00e9e)", "entourage", "escorte", "suite (personnes qui accompagnent)"], "hu": ["t\u00e1rsas\u00e1g", "k\u00eds\u00e9ret"]}, "examples": [["neniam anta\u016de li estis en tia maldelikata kaj needukita kompanio", "Fabeloj, volumo 1Galo\u015doj de feli\u0109o"], ["tie kunvenis gaja kompanio", "Metropoliteno\u0109ap. 3"], ["la kompanio, kiel vi vidas, estas negranda, miksa kaj senartifika", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 22"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En la orienta E\u016dropo, mezepoke \u2015 grupo da viroj (kelkcent, malpli ol milo) dungi\u011dintaj por servi princon en milito, administrado de la princujo kaj de la persona bieno de la princo.", "translations": {"el": ["\u03c3\u03c5\u03bd\u03bf\u03b4\u03af\u03b1", "\u03b5\u03c4\u03b1\u03af\u03c1\u03bf\u03b9"], "ru": ["\u0434\u0440\u0443\u0436\u0438\u043d\u0430"], "la": ["comitatus"]}, "examples": [["Svetoslavo iris al li kun sia filo Olgo kaj la malgranda kompanio", "S. Pokrovskij: Moskvo jubileas. Monato"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["compagnie (unit\u00e9 militaire)"], "de": ["Rotte"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kompani", "primary": true}, "malmiksi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malimpliki, malkonfuzi, diferencigi, ordigi.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u043f\u0443\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["d\u00e9brouiller", "d\u00e9m\u00ealer"], "nl": ["uit elkaar halen", "ontwarren"], "br": ["diluzia\u00f1", "diveska\u00f1"], "hu": ["sz\u00e9tv\u00e1laszt", "sz\u00e9tv\u00e1logat", "sz\u00e9trendez", "kibogoz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "miks", "primary": false}, "Jakobo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo hebredevena.", "translations": {"ru": ["\u042f\u043a\u043e\u0432", "\u042f\u043a\u043e\u0431 (\u0438\u043d\u043e\u0441\u0442\u0440.)", "\u0416\u0430\u043a (\u0438\u043d\u043e\u0441\u0442\u0440.)"], "fr": ["Jacob", "Jacques"], "nl": ["Jacob"], "pt": ["Jac\u00f3", "Jacob"], "be": ["\u042f\u043a\u0443\u0431"], "de": ["Jakob"], "sv": ["Jakob"], "it": ["Giacobbe"], "fa": ["\u06cc\u0639\u0642\u0648\u0628"], "br": ["Jalm", "Jakez"], "hu": ["J\u00e1kob", "Jakab"], "pl": ["Jakub"]}, "examples": [["Jakobo respondis, dirante: Fratoj, a\u016dskultu min", "La Nova Testamento, La agoj 15:13"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Biblia patriarko, dua filo de Isaako, patro de dekdu filoj rigardataj kiel prauloj de la dekdu izraelaj triboj.", "translations": {"ru": ["\u0418\u0430\u043a\u043e\u0432"], "br": ["Jakob"]}, "examples": [["Jakob fari\u011dis homo kvieta, sidanta en la tendo", "La Malnova Testamento, Genezo 25:27"]], "subdefinitions": []}], "root": "Jakob", "primary": true}, "kora inklino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ama inklino.", "translations": {"fr": ["affection", "penchant (affection)", "inclination (affection)"], "en": ["fondness"], "pt": ["inclina\u00e7\u00e3o (afei\u00e7\u00e3o)"], "pl": ["inklinacja", "afektacja", "przychylno\u015b\u0107", "mi\u0119ta (pot.)"], "hu": ["vonzalom"]}, "examples": [["tiel same ni, sentante por vi koran inklinon, volonte tiam dividus kun vi niajn proprajn animojn, \u0109ar vi fari\u011dis por ni tre karaj", "La Nova TestamentoI. Tesalonikanoj 2:8"], ["mi estus aminta la homojn spite ilin mem, nur \u0109esante esti ili povis el\u015dovi\u011di el mia korinklino", "La revadoj de soleca promenanto, Unua promenado"], ["ili korinklini\u011dis unu al la alia", "Fabeloj, volumo 1Vojkamarado"], ["tiuj, al kiuj mi komplezis, korinklini\u011dis al mi e\u0109 pli pro dankemo, ol pro intereso", "La revadoj de soleca promenantoSesa promenado"]], "subdefinitions": []}], "root": "inklin", "primary": false}, "malplena aro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La aro, kiu enhavas neniun elementon.", "translations": {"sk": ["pr\u00e1zdna mno\u017eina"], "ru": ["\u043f\u0443\u0441\u0442\u043e\u0435 \u043c\u043d\u043e\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["ensemble vide"], "en": ["empty set"], "de": ["leere Menge"], "it": ["insieme vuoto"], "pl": ["zbi\u00f3r pusty"]}, "examples": [["la malplenan aron oni signas per \u2205", null], ["\u011di estas subaro de \u0109iu aro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ar", "primary": false}, "Alfredo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo \u011dermandevena.", "translations": {"fr": ["Alfred"], "nl": ["Fred", "Alfred"], "de": ["Alfred"], "it": ["Alfredo"], "pl": ["Alfred"], "hu": ["Alfr\u00e9d"]}, "examples": [["la skulptiston Alfredon vi certe konas?", "Fabeloj, volumo 4, \u00abbela\u00bb"]], "subdefinitions": []}], "root": "Alfred", "primary": true}, "apuda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Estanta proksime.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0441\u0435\u0434\u043d\u0456", "\u0431\u043b\u0456\u0437\u043a\u0456", "\u0441\u0443\u043c\u0435\u0436\u043d\u044b"], "fr": ["tout proche", "voisin (adj.)"], "en": ["next to", "adjacent"], "ru": ["\u0441\u043e\u0441\u0435\u0434\u043d\u0438\u0439", "\u0431\u043b\u0438\u0436\u043d\u0438\u0439", "\u043d\u0430\u0445\u043e\u0434\u044f\u0449\u0438\u0439\u0441\u044f \u0440\u044f\u0434\u043e\u043c", "\u0441\u043c\u0435\u0436\u043d\u044b\u0439"], "de": ["Nachbar...", "benachbart", "angrenzend"], "hu": ["mellette l\u00e9v\u0151", "szomsz\u00e9dos"], "pl": ["przyleg\u0142y", "s\u0105siedni", "bliski"]}, "examples": [["li lo\u011das en la apuda domo", null], ["la \u0109apelo staras sur la tablo, kaj la gantoj ku\u015das apude", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Kvankam tiu \u0109i termino aperas jam \u0109e Bricard, \u011dia tiama senco estas nur \u00absamlatera\u00bb. La saman sencon ni retrovas en , nerekte konfirmitan en la geometria plato , kiu tekstas \u00abapudaj suplementaj\u00bb. Tamen la terminologio jam \u015dan\u011di\u011dis, kiel konfirmas kaj , kiujn ni sekvis por la difinoj de \u00absamlatera\u00bb kaj \u00abapuda\u00bb."], "primary definition": "(parolante pri du anguloj) Samlateraj kaj suplementaj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u043b\u0435\u0433\u043b\u044b (\u0432\u0443\u0433\u0430\u043b)"], "fr": ["(angle) adjacent suppl\u00e9mentaire"], "en": ["adjacent supplementary (angle)"], "ru": ["\u0441\u043c\u0435\u0436\u043d\u044b\u0439 (\u0443\u0433\u043e\u043b)"], "de": ["Neben-(winkel)"], "pl": ["(k\u0105t) przyleg\u0142y"]}, "examples": [["se du kruci\u011dantaj rektoj difinas du egalajn apudajn angulojn, tiam ili estas ortaj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "apud", "primary": false}, "kurioza": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Strangeta, interese nekutima; vidinda, rimarkinda.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u0440'\u0451\u0437\u043d\u044b", "\u0434\u0437\u0456\u045e\u043d\u044b", "\u0446\u0456\u043a\u0430\u0432\u044b", "\u0437\u0430\u0431\u0430\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["curieux (digne d'int\u00e9r\u00eat)"], "en": ["curious", "odd", "quaint", "strange"], "nl": ["vreemd (eigenaardig)"], "ru": ["\u043a\u0443\u0440\u044c\u0451\u0437\u043d\u044b\u0439", "\u043b\u044e\u0431\u043e\u043f\u044b\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u0437\u0430\u043d\u044f\u0442\u043d\u044b\u0439"], "de": ["seltsam", "sonderbar", "merkw\u00fcrdig", "wunderlich", "kurios"], "hu": ["\u00e9rdekes", "furcsa", "saj\u00e1tos", "k\u00fcl\u00f6n\u00f6s", "k\u00fcl\u00f6nleges"]}, "examples": [["kurioza besto, spektaklo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kurioz", "primary": true}, "\u0135eti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Rapide formovi de si ion tra la aero en alian lokon.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0440\u043e\u0441\u0430\u0442\u044c", "\u0431\u0440\u043e\u0441\u0438\u0442\u044c", "\u043a\u0438\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u043a\u0438\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u043c\u0435\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u043c\u0435\u0442\u043d\u0443\u0442\u044c"], "fr": ["jeter (lancer)", "lancer"], "en": ["throw", "pitch", "toss"], "nl": ["werpen", "gooien"], "pt": ["arremessar", "atirar", "jogar", "lan\u00e7ar"], "de": ["werfen"], "it": ["gettare", "lanciare"], "hu": ["dob", "vet", "haj\u00edt", "sz\u00f3r"], "es": ["lanzar"], "ku": ["av\u00eatin"], "cs": ["hodit"], "pl": ["rzuca\u0107", "miota\u0107"]}, "examples": [["\u0135eti akvon sur straton", null], ["\u0135eti ludkubetojn, sagojn al iu", null], ["\u0135eti iun en riveron", null], ["\u0135eti leteron en paperkorbon", null], ["\u0135eti \u015dalon sur siajn \u015dultrojn", null], ["trafi du celojn per unu \u0135eto", null], ["la \u0135eto estas farita", "Proverbaro esperanta"], ["\u0135eti la kulpon sur iun", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Rapide direkti parton de sia korpo al iu flanko.", "translations": {"pl": ["rzuca\u0107", "miota\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["\u0135eti la brakojn anta\u016den", null], ["kun la kapo \u0135etita posten", "B"], ["\u0135eti la okulojn sur ion", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Rapide direkti ian agon, efikon al io.", "translations": {"pl": ["rzuca\u0107"]}, "examples": [["\u0135eti la rigardon \u0109irka\u016den", "Z"], ["\u0135eti flugan rigardon sur iun", "Z"], ["pasante \u0135eti vorton al iu", "B"], ["la suno \u0135etis oblikve siajn radiojn", null], ["la montoj \u0135etis longajn ombrojn sur la ebena\u0135on", "B"], ["tiu fakto \u0135etas plenan lumon sur la aferon", null], ["\u0135eti ofendon al iu en la viza\u011don", "Z"], ["\u0135eti kalumniojn, miskrediton sur iun", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Rapide estigi ian senton \u0109e iu.", "translations": {}, "examples": [["\u0135eti timon en iun, teruron sur la landon..", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malmilde, vivege pu\u015di.", "translations": {"pl": ["rzuca\u0107", "miota\u0107"]}, "examples": [["\u0135eti iun kontra\u016d muro", null], ["la \u015dipo estis \u0135etita de la ventego sur la rokojn", null], ["tiu sciigo \u0135etis sangon al \u015diaj vangoj", null], ["\u0135eti teruran krion", "B"], ["\u0135eti iun teren", null], ["sin \u0135eti al la spegulo", "B"], ["sin \u0135eti viza\u011daltere", "Z"], ["sin \u0135eti sur iun", "Z"], ["sin \u0135eti sur la liton, lacigita", null], ["\u0135eti sin tien kaj reen en la se\u011do", "Z"], ["ame sin \u0135eti al la kolo, sur la kolon, en la brakojn de iu", null], ["\u0135eti iun en la \u011dojon, en la mizeronZ", null], ["tiu morto \u0135etas nin en funebron", null], ["\u0135eti la lo\u011dantaron en grandan timon", "B"], ["febre sin \u0135eti al la laboro", "B"], ["sin \u0135eti en la dibo\u0109on", null], ["li \u0135etis siajn regatojn al la konkero je Hindujo", null], ["\u0135etfermi pordon.", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135et", "primary": true}, "\u0135eto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La ago \u0135eti.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0440\u043e\u0441\u043e\u043a"], "fr": ["jet (action de jeter)"], "en": ["throw", "pitch", "toss"], "nl": ["worp"], "de": ["Wurf"], "it": ["(il) gettare", "(il) lanciare"], "hu": ["dob\u00e1s", "vet\u00e9s", "haj\u00edt\u00e1s", "sz\u00f3r\u00e1s"], "pl": ["rzut", "miot"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Tiu formo nature sekvas el la legmaniero \u00abf \u0135etas x al y\u00bb. Krome \u011di ebligas krei skemisman serion sur\u0135eto, dis\u0135eto, dissur\u0135eto (por kiuj la naturalismaj sinonimoj estas formitaj per la vortero \u00ab-jekcio\u00bb). Tamen estas malfacile trovi la celitan sencon de la kunmeta\u0135oj per nura analizo."], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043e\u0431\u0440\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["application (math.)"], "en": ["mapping"], "nl": ["afbeelding"], "de": ["Abbildung"], "hu": ["lek\u00e9pez\u00e9s"], "pl": ["odwzorowanie", "funkcja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135et", "primary": false}, "Bertrando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo \u011dermandevena.", "translations": {"ru": ["\u0411\u0435\u0440\u0442\u0440\u0430\u043d"], "fr": ["Bertrand"], "de": ["Bertrand"], "pl": ["Bertrand"]}, "examples": [["mi havis praavon, Bertrandon de Sotenville, kiu estis tiel eminenta en sia tempo, ke li ricevis la permeson vendi sian tutan bienon, por veturi trans la maron", "Moli\u00e8re, trad. L. L. Zamenhof, Georgo Dandin, 1908"], ["kardinalo de Ostio, nomata Bertrando", "trad. J. Vondrou\u0161ek, La propra biografio de Karolo la kvara, Kava-Pech, 1995"]], "subdefinitions": []}], "root": "Bertrand", "primary": true}, "publika \u011dardeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u011cardeno libere vizitebla de \u0109iu ajn, ne rezervita al iuj privatuloj.", "translations": {"fr": ["jardin public"], "en": ["park"], "pl": ["park"], "ro": ["parc"], "it": ["giardino pubblico", "parco pubblico"], "es": ["parque"], "he": ["\u05d2\u05df \u05e6\u05d9\u05d1\u05d5\u05e8\u05d9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u011darden", "primary": false}, "paper\u015dmiri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(figure) Skribi multajn sed senvalorajn aferojn.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u0440\u0430\u0442\u044c \u0431\u0443\u043c\u0430\u0433\u0443"], "fr": ["faire de la paperasse", "gratter le papier"], "nl": ["bekladden"], "de": ["aufs Papier schmieren", "hinschmieren"], "it": ["scarabocchiare (fig.)", "scribacchiare (senza valore)"], "hu": ["firk\u00e1l", "csak pazarolja a pap\u00edrt"], "br": ["paperaji\u00f1"], "pl": ["smarowa\u0107 (pisa\u0107 g\u0142upoty)", "obsmarowa\u0107 kogo\u015b (pisa\u0107 o kim\u015b \u017ale)"]}, "examples": [["trovi\u011dos plumknaristo, paper\u015dmiristo, kiu e\u0109 en komedion vin enmetos", "La Revizo, akto 5a, sceno 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dmir", "primary": false}, "simetricentro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Punkto, kiu difinas centran simetrion.", "translations": {"be": ["\u0446\u044d\u043d\u0442\u0430\u0440 \u0441\u044b\u043c\u044d\u0442\u0440\u044b\u0456"], "fr": ["centre de sym\u00e9trie"], "en": ["symmetry center"], "pt": ["centro de simetria"], "ru": ["\u0446\u0435\u043d\u0442\u0440 \u0441\u0438\u043c\u043c\u0435\u0442\u0440\u0438\u0438"], "de": ["Symmetriezentrum"], "it": ["centro di simmetria"], "hu": ["szimmetria-k\u00f6z\u00e9ppont"], "sk": ["stred s\u00famernosti"], "br": ["kreizenn simetriezh"], "pl": ["\u015brodek symetrii"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de geometria figuro) Punkto, rilate al kiu la figuro estas simetria.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "centr", "primary": false}, "Aleksandrio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Samepoke fondi\u011dis pluraj samnomaj urboj, el kiuj la egipta estas la plej famas."], "primary definition": "Egipta urbo fondita en 332 a. K. borde de Mediteraneo pro ordono de Aleksandro la Granda, intelekta kaj arta centro de la malfrua helena kulturo sub la lagida regado (305 a. K. \u2013 30 a. K.).", "translations": {"be": ["\u0410\u043b\u0435\u043a\u0441\u0430\u043d\u0434\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["Alexandrie"], "pt": ["Alexandria"], "ru": ["\u0410\u043b\u0435\u043a\u0441\u0430\u043d\u0434\u0440\u0438\u044f"], "de": ["Alexandria"], "fa": ["\u0627\u0633\u06a9\u0646\u062f\u0631\u06cc\u0647"], "hu": ["Alexandria"]}, "examples": [["tre lerte li referencis antikvajn historiistojn, ekzemple la faman Filonon el Aleksandrio", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 1a, p. 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Aleksandri", "primary": true}, "tataro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Sekve, en la historiaj fontoj de la venkitaj kaj najbaraj popoloj la vortoj \u00abmongolo \u00bb kaj tataro estis uzataj kiel sinonimoj."], "primary definition": "Ano de mezepoka tribo a\u016d hordo, la\u016d iuj tjurka, la\u016d aliaj mongoleda, kiu popolo, venkite de \u0108ingis\u0125ano, konsistigis gravan parton de lia militistaro.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u0442\u0430\u0440\u044b\u043d"], "fr": ["tatare"], "pt": ["t\u00e1rtaroe"], "ru": ["\u0442\u0430\u0442\u0430\u0440\u0438\u043d"], "de": ["Tatare"], "tr": ["Tatar"], "hu": ["tat\u00e1r"], "pl": ["Tatar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ano de iu el diversaj mezepokaj etnoj tjurkaj, plejparte kip\u0109akaj, kiuj formis la nacian bazon de la Ora hordo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ano de tjurka popolo, la dua plej multenombra en Rusujo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tatar", "primary": true}, "flarado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago flari.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u043d\u044e\u0445\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "hu": ["szagol\u00e1s"], "de": ["Riechen", "Wittern"], "nl": ["ruiken (z.nw.)"], "ru": ["\u043e\u0431\u043d\u044e\u0445\u0438\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [["per mallonga flarado blinda hundo tuj rekonas sian mastron", null]], "subdefinitions": []}], "root": "flar", "primary": false}, "apudo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Proksima \u0109eesto.", "translations": {"fr": ["proximit\u00e9", "voisinage (proximit\u00e9)"]}, "examples": [["refoje li regustumis la tiklan plezuron de \u015dia apudo", "J. Francis, Misio sen Alveno, tk-stafeto, 1982"]], "subdefinitions": []}], "root": "apud", "primary": false}, "drakona": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Severega, kiel la le\u011doj de Drakono.", "translations": {"be": ["\u0434\u0440\u0430\u043a\u043e\u043d\u0430\u045e\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["draconien"], "pt": ["draconiano"], "ru": ["\u0434\u0440\u0430\u043a\u043e\u043d\u043e\u0432\u0441\u043a\u0438\u0439 (\u0441\u0442\u0440\u043e\u0433\u0438\u0439, \u0436\u0435\u0441\u0442\u043e\u043a\u0438\u0439)"], "ca": ["draconi\u00e0"], "de": ["drakonisch", "hart", "streng"], "pl": ["drako\u0144ski"], "es": ["draconiano"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "drakon", "primary": true}, "ensvarmi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Amase, vigle movi\u011dante eniri kaj ekesplori.", "translations": {"fr": ["faire irruption en masse"], "it": ["fare irruzione in massa", "irrompere in massa", "entrare in massa"]}, "examples": [["la policanoj fine rompis la pordon kaj ensvarmis", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato, \u0109apitro 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "svarm", "primary": false}, "dika fingro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "dikfingro", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fingr", "primary": false}, "komplico": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kunpartoprenanto en malpermesita ago; krimhelpanto.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u045e\u0434\u0437\u0435\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a (\u0437\u043b\u0430\u0447\u044b\u043d\u0441\u0442\u0432\u0430)"], "fr": ["complice", "acolyte (complice)", "comparse", "comp\u00e8re (complice)"], "nl": ["medeplichtige"], "pt": ["c\u00famplice", "s\u00f3cio", "parceiro", "co-autor", "auxiliar de crime"], "ru": ["\u0441\u043e\u043e\u0431\u0449\u043d\u0438\u043a", "\u0441\u043e\u0443\u0447\u0430\u0441\u0442\u043d\u0438\u043a (\u043f\u0440\u0435\u0441\u0442\u0443\u043f\u043b\u0435\u043d\u0438\u044f)"], "de": ["Komplize", "Mitt\u00e4ter"], "hu": ["b\u0171nt\u00e1rs"]}, "examples": [["denunci siajn komplicojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "komplic", "primary": true}, "hiphopo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Urba popola kulturmovado el usono, origine nigrula, mondi\u011dinta en la 1980aj jaroj, precipe konata pro repa muziko, rompdanco kaj murskriba\u0135oj.", "translations": {"fr": ["hip-hop"], "de": ["Hip-Hop (Musik)"], "it": ["hip-hop", "hip hop"], "bg": ["\u0445\u0438\u043f-\u0445\u043e\u043f"]}, "examples": [["mia plej \u015datata tipo de hiphopo estas la stilo de suda Usono", "I. Wasilewski, Mojose, 2009-04-29"]], "subdefinitions": []}], "root": "hiphop", "primary": true}, "regno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato kondukanta sian propran, sendependan eksteran politikon, subjekto de la internacia juro.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u044f\u0440\u0436\u0430\u0432\u0430"], "en": ["kingdom"], "nl": ["rijk"], "ru": ["\u0434\u0435\u0440\u0436\u0430\u0432\u0430"], "de": ["Reich"], "es": ["reino"], "hu": ["\u00e1llam", "birodalom"]}, "examples": [["Polujo, kiu sub la regado de la rusaj caroj estis nur lando kaj nacio, nun refari\u011dis regno", null], ["tute\u016dropa organizo de la regnoj", null], ["la ligo de la regnoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Loko en la spaco a\u016d en hierarkio de ideoj kie regas iu specio, principo kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u0446\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u0430"], "hu": ["birodalom", "orsz\u00e1g"], "ru": ["\u0446\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u043e"]}, "examples": [["la regno de belo", "Z"], ["ne en la akvo estas la regno de la leono", "Z"], ["en tiuj tagoj venis Johano, la Baptisto, predikante en la dezerto de Judujo, kaj dirante: Pentu, \u0109ar alproksimi\u011dis la regno de la \u0109ielo. la regno de la mortintoj; regno de son\u011doj", "Fabeloj, volumo 2, Ne\u011da re\u011dino"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Iu el la plej \u011deneralaj grupoj en la biologia klasifiko, ekz. animaloj, fungoj, plantoj.", "translations": {"be": ["\u0446\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u0430 (\u0436\u044b\u0432\u044b\u0445 \u0456\u0441\u0442\u043e\u0442\u0430\u045e)"], "ru": ["\u0446\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u043e (\u0431\u0438\u043e\u043b.)"], "hu": ["orsz\u00e1g (rendszertani)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "regn", "primary": true}, "regna": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Apartenanta al la regno, koncernanta la regnon.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u0441\u0443\u0434\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "nl": ["rijks-"], "hu": ["\u00e1llami", "birodalmi"]}, "examples": [["la regna kaso", null]], "subdefinitions": []}], "root": "regn", "primary": false}, "enlo\u011di\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Preni, ekokupi lo\u011dejon.", "translations": {"be": ["\u0443\u0441\u044f\u043b\u044f\u0446\u0446\u0430", "\u0437\u0430\u0441\u044f\u043b\u044f\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["emm\u00e9nager", "s'installer (emm\u00e9nager)"], "en": ["settle in", "take up residence"], "nl": ["zijn intrek nemen"], "ru": ["\u0432\u0441\u0435\u043b\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0432\u0441\u0435\u043b\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0437\u0430\u0441\u0435\u043b\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["einziehen"], "hu": ["bek\u00f6lt\u00f6zik"]}, "examples": [["mi enlo\u011di\u011dis en la mansardo", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "lo\u011d", "primary": false}, "de malanta\u016d": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "De loko situanta malanta\u016d.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437-\u0437\u0430 (\u043e \u043d\u0430\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0438, \u043c\u0435\u0441\u0442\u0435)"], "fr": ["de derri\u00e8re"], "nl": ["van achter"], "pl": ["z poza", "z za"], "hu": ["m\u00f6g\u00fcl"]}, "examples": [["la an\u011delo de ju\u011do fortiris la vualon de anta\u016d la suno", "Fabeloj, volumo 4, Filino de la mar\u0109a re\u011do"], ["de malanta\u016d pordo radioaparato incitite kaj verse kriadis ion per resonanta vira vo\u0109o", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 4"]], "subdefinitions": []}], "root": "anta\u016d", "primary": false}, "katizi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Doni apreturan gluon, brilecon al \u015dtofo.", "translations": {"be": ["\u0433\u043b\u044f\u043d\u0446\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["catir"], "en": ["size", "glaze"], "nl": ["doen glanzen"], "ru": ["\u043b\u043e\u0449\u0438\u0442\u044c", "\u0433\u043b\u044f\u043d\u0446\u0435\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["glanzpressen", "pressen"], "hu": ["f\u00e9nyez", "csinoz", "kat\u00edroz", "kat\u00e1l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "katiz", "primary": true}, "katizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago katizi a\u016d la rezulto de tiu ago.", "translations": {"be": ["\u0433\u043b\u044f\u043d\u0435\u0446"], "fr": ["cati", "catissage"], "nl": ["glans"], "ru": ["\u043b\u043e\u0441\u043a", "\u0433\u043b\u044f\u043d\u0435\u0446"], "de": ["Pressglanz"], "hu": ["f\u00e9nyez\u00e9s", "csinoz\u00e1s", "kat\u00edroz\u00e1s"]}, "examples": [["katizon oni prifaras per hidra\u016dlika ma\u015dino", null]], "subdefinitions": []}], "root": "katiz", "primary": false}, "kasto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En kelkaj nacioj, \u0109iu el la sociaj klasoj, kiuj ne miksi\u011dante unu kun alia, formas la bazon de la politika kaj religia konstitucio.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0441\u0442\u0430"], "fr": ["caste"], "en": ["caste"], "nl": ["kaste"], "ru": ["\u043a\u0430\u0441\u0442\u0430"], "de": ["Kaste"], "hu": ["kaszt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kast", "primary": true}, "\u0109irka\u016dzoni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["ceinturer"], "hu": ["k\u00f6rbevesz (vmivel)"], "pt": ["cingir", "rodear"], "pl": ["opasywa\u0107", "otacza\u0107"], "it": ["circondare", "cingere"]}, "examples": [["sur siaj stratoj ili \u0109irka\u016dzonis sin per saka\u0135oj", "La Malnova Testamento&Jes 15:3"], ["Vi \u0109irka\u016dzonas min per forto por la milito", "La Malnova Testamento&Sa2 22:40"]], "subdefinitions": []}], "root": "zon", "primary": false}, "klabfungoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Filumo de la fungoj (Basidiomycota), kiuj produktas po kvar sporojn sur klabformaj sporingoj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0437\u044b\u0434\u044b\u044f\u043b\u044c\u043d\u044b\u044f \u0433\u0440\u044b\u0431\u044b", "\u0431\u0430\u0437\u044b\u0434\u044b\u044f\u043c\u0456\u0446\u044d\u0442\u044b"], "fr": ["basidiomyc\u00e8tes"], "en": ["club fungi"], "nl": ["steeltjeszwammen"], "de": ["Basidienpilze"], "hu": ["baz\u00eddiumos gomb\u00e1k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fung", "primary": false}, "populareco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de io a\u016d iu populara, konata, \u015datata, fama.", "translations": {"fr": ["popularit\u00e9"]}, "examples": [["estus dan\u011dere por la civito, se persono kiu estas la\u016d sia naturo metiisto sukcesus eniri la klason de batalistoj nur pro sia ri\u0109eco a\u016d populareco a\u016d forto", "Platono, trad. D. Broadribb, La Respubliko, 2000"]], "subdefinitions": []}], "root": "popular", "primary": false}, "renovi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) I\u011di ree nova, same fre\u015da, abunda, kvalita kiel anta\u016de.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u043d\u043e\u0432\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0432\u043e\u0437\u043e\u0431\u043d\u043e\u0432\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["se renouveler"], "br": ["adnevezi\u00f1 (v.g.)", "nevezi\u00f1 (v.g.)"], "hu": ["meg\u00fajul"]}, "examples": [["renovi\u011dantaj energifontoj", "Jan Werner, Nuklea energio: ne fidu la respondeculojn, Monato, jaro 2002a, numero 10a, p. 19a"]], "subdefinitions": []}], "root": "nov", "primary": false}, "dalajlamao": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La PIV-oj ial preferas skribon per i: \u00abDalai-lamao\u00bb. La budaistoj mem tamen skribas per j."], "primary definition": "Titolo de la \u0109efpastro de la kvar bran\u0109oj de la tibeta budaismo, vivon post vivo renaski\u011danta, elser\u0109ata kaj reenoficigata.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0430\u043b\u0430\u0439-\u043b\u0430\u043c\u0430"], "en": ["Dalai Lama"], "pt": ["dalai-lama", "gr\u00e3-lama", "gr\u00e3o-lama"], "de": ["Dalai Lama"], "tr": ["Dalay Lama"], "pl": ["Dalaj Lama"]}, "examples": [["lia sankteco la Dek Kvara Dalajlamao", "La ok versoj kaj Avalokite\u015dvaro"], ["je 1447 p.K., post kiam Dalajlamao la Unua konstruis Zha\u015dillunbu-Templon en Rikaze", "Internacia turisma agado de Esperanto en Tibeto. La amikeco. N-ro 4 (2004)"]], "subdefinitions": []}], "root": "dalajlama", "primary": true}, "kameruniano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Civitano a\u016d lo\u011danto de Kamerunio.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043c\u0435\u0440\u0443\u043d\u0435\u0446"], "fr": ["camerounais (subst.)"], "nl": ["Kameroener"], "it": ["camerunese (sost. m.)", "camerunense (sost. m.)"]}, "examples": [["13 afrikanoj estis invititaj per mono de diversaj fonda\u0135oj kaj donacantoj: du kamerunianoj, unu burundiano", "Kiel Naskigis la Afrika Agado de U.E.A."]], "subdefinitions": []}], "root": "Kameruni", "primary": false}, "higroskopo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Instrumento, permesanta proksimume taksi la aeran malsekecon per facile videbla efiko de tiu malsekeco (\u015dan\u011do de koloro, de dimensioj ks).", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u0433\u0440\u0430\u0441\u043a\u043e\u043f"], "fr": ["hygroscope"], "nl": ["hygroscoop", "vochtigheidsmeter"], "pt": ["higrosc\u00f3pio"], "el": ["\u03c5\u03b3\u03c1\u03bf\u03c3\u03ba\u03cc\u03c0\u03b9\u03bf"], "de": ["Hygrometer", "Feuchtigkeitsmeter", "Feuchtigkeitsmesser"], "it": ["igroscopio"], "hu": ["l\u00e9gnedvess\u00e9gjelz\u0151", "higroszk\u00f3p"], "ru": ["\u0433\u0438\u0433\u0440\u043e\u0441\u043a\u043e\u043f", "\u0433\u0438\u0433\u0440\u043e\u043c\u0435\u0442\u0440"], "pl": ["higroskop"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "higroskop", "primary": true}, "nesti\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sin instali en nesto.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0433\u043d\u0435\u0437\u0434\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["nicher", "se nicher"], "nl": ["zich nestelen"], "br": ["neizhia\u00f1 (anneza\u00f1)"], "de": ["sich einnisten"], "hu": ["f\u00e9szekbe k\u00f6lt\u00f6zik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Sin da\u016dre instali.", "translations": {"hu": ["bef\u00e9szkeli mag\u00e1t", "megtelepszik"]}, "examples": [["floroj nesti\u011das en la fendoj de iliaj radikoj", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 5, el la vivo kaj sciencoj, bagateloj"], ["la militfebro nesti\u011dis en ilia kapo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "nest", "primary": false}, "rulumskalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de rulumilo en interaga sistemo, ekrana zono \u0109e fenestrorando, reprezentanta tutan dimension (vertikalan a\u016d horizontalan) de la traktata datumo (teksto, bildo), kun ruluma kursoro, prezentanta la kurantan pozicion en la datumo. Tiu ruluma kursoro estas \u015dovebla per la muso, kio ebligas rulumi la traktatan objekton.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0438\u043d\u0435\u0439\u043a\u0430 \u043f\u0440\u043e\u043a\u0440\u0443\u0442\u043a\u0438"], "fr": ["ascenseur (info.)"], "en": ["scroll bar"], "nl": ["scrolbalk"], "de": ["Rollbalken", "Scrollbalken"], "es": ["barra de desplazamiento"], "hu": ["g\u00f6rget\u0151s\u00e1v"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rul", "primary": false}, "fonduso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kapitalo destinita por aparta, difinita celo.", "translations": {"be": ["\u0444\u043e\u043d\u0434 (\u0433\u0440\u0430\u0448\u043e\u0432\u044b)"], "fr": ["fonds (argent d\u00e9di\u00e9 \u00e0 un usage)"], "en": ["fund"], "nl": ["fonds"], "pt": ["fundo"], "ru": ["\u0444\u043e\u043d\u0434 (\u0434\u0435\u043d\u0435\u0436\u043d\u044b\u0439)"], "de": ["Fonds"], "hu": ["alap (p\u00e9nzalap)", "p\u00e9nzalap"], "es": ["fondo"]}, "examples": [["la abonhelpa fonduso de MONATO celas subvencii tiujn personojn, kiuj deziras aboni la magazinon sed pro ekonomiaj malfacila\u0135oj ne povas", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fondus", "primary": true}, "trafikcirkleto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kutime trafikcirkleto estas kreita per aldono de malaltaj montetoj sur plata asfalto."], "primary definition": "Trafikcirklo pli simpla, \u0109e stratoj, kies trafikfluoj ne estas altaj.", "translations": {"pt": ["minirrotat\u00f3ria"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cirkl", "primary": false}, "glicerido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u011cenerala nomo de glicerinaj eteroj.", "translations": {"be": ["\u0433\u043b\u0456\u0446\u044d\u0440\u044b\u0434"], "fr": ["glyc\u00e9ride"], "nl": ["glyceride"], "pt": ["glic\u00e9rido"], "de": ["Glyzerid", "Glyzerinester"], "hu": ["glicerid"]}, "examples": [["margarino, stearino", null]], "subdefinitions": []}], "root": "glicerid", "primary": true}, "lar\u011dvosta rabmevo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de rabmevo (Stercorarius pomarinus).", "translations": {"en": ["pomarine skua"], "sv": ["bredstj\u00e4rtad labb"], "pl": ["wydrzyk t\u0119posterny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mev", "primary": false}, "hurdo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "A\u0135ura plata plekta\u0135o el bran\u0109etoj, latoj a\u016d metalfadenoj por sekigi froma\u011dojn, fruktojn a\u016d por aliaj uzoj.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0448\u043e\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["clisse (claie)", "lattis"], "nl": ["hord"], "pt": ["latada", "joeira", "cani\u00e7ado", "cani\u00e7ada"], "ru": ["\u0440\u0435\u0448\u0451\u0442\u043a\u0430"], "de": ["Hurde", "Horde"], "it": ["graticcio (seccatoio)"], "hu": ["sz\u00e1r\u00edt\u00f3r\u00e1cs", "l\u00e9sza"]}, "examples": [["inter la trunkoj de kelkaj arboj oni metis hurdojn, fortigis ilin per fostoj en la interspacoj kaj malanta\u016d tiu barikado oni glatigis la teron", "R. L. Stevenson, trad. A. Goodheir, Forkaptita, Kardo, 1976"]], "subdefinitions": []}], "root": "hurd", "primary": true}, "bazi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Havi kiel bazon.", "translations": {"sk": ["zaklada\u0165 sa"], "ru": ["\u043e\u0441\u043d\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043e\u0441\u043d\u043e\u0432\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0431\u0430\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["se baser"], "en": ["be based (upon)"], "de": ["sich gr\u00fcnden (auf)"], "pl": ["bazowa\u0107 (na czym\u015b)", "opiera\u0107 si\u0119 (co\u015b na czym\u015b)"], "hu": ["alapul"]}, "examples": [["la turo bazi\u011das sur dika masona\u0135o", null], ["nia metodo bazi\u011das sur la praktiko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "baz", "primary": false}, "furlongo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezurunuo de distanco en anglalingvaj landoj kun historie variaj valoroj, moderne egala al 201,168 metroj.", "translations": {"fr": ["furlong"], "pt": ["furlong"]}, "examples": [["Jensen ekremis kaj proksimi\u011dis kun la boato al la bordo \u011dis distanco de unu furlongo", "Milito kontra\u016d salamandr, libro 1a, \u0109apitro 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "furlong", "primary": true}, "mulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ido de virazeno kaj \u0109evalino.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0443\u043b"], "fr": ["mulet"], "bg": ["\u043c\u0443\u043b\u0435"], "nl": ["muildier"], "pt": ["mulo (zool.)", "burro (zool.)"], "be": ["\u043c\u0443\u043b"], "de": ["Maultier"], "hu": ["\u00f6szv\u00e9r"], "fa": ["\u0642\u0627\u0637\u0631"], "es": ["mulo, mula"]}, "examples": [["tiam levi\u011dis \u0109iuj filoj de la re\u011do, kaj sidi\u011dis \u0109iu sur sia mulo", "La Malnova Testamento, II. Samuel 13:29"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043b\u043e\u0448\u0430\u043a"], "fr": ["baudet"], "bg": ["\u043c\u0443\u043b\u0435"], "nl": ["muilezel"], "de": ["Maulesel"], "fa": ["\u0642\u0627\u0637\u0631 \u067e\u0648\u0632\u06af\u06cc", "\u062e\u0631 \u067e\u0648\u0632\u06af\u06cc"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mul", "primary": true}, "malario": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Febra malsano, propra al mar\u0109aj regionoj, transinokulita per piko de kuloj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043b\u044f\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["malaria", "paludisme"], "bg": ["\u043c\u0430\u043b\u0430\u0440\u0438\u044f"], "nl": ["malaria"], "pt": ["mal\u00e1ria"], "ru": ["\u043c\u0430\u043b\u044f\u0440\u0438\u044f"], "ca": ["mal\u00e0ria"], "de": ["Malaria"], "hu": ["mal\u00e1ria", "forr\u00f3l\u00e1z"], "fa": ["\u0645\u0627\u0644\u0627\u0631\u06cc\u0627"], "en": ["malaria"], "br": ["malaria"], "es": ["malaria"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "malari", "primary": true}, "tonika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vigliga, refortiga.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043d\u0456\u0437\u0443\u044e\u0447\u044b"], "fr": ["tonique (adj.)"], "nl": ["tonisch", "versterkend", "opwekkend"], "pt": ["tonificante"], "ru": ["\u0442\u043e\u043d\u0438\u0437\u0438\u0440\u0443\u044e\u0449\u0438\u0439"], "it": ["tonico (agg.)"], "hu": ["er\u0151s\u00edt\u0151", "toniz\u00e1l\u00f3"], "pl": ["tonizuj\u0105cy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Referanta al la toniko.", "translations": {"nl": ["betr. hebbend op de stamtoon"], "pl": ["toniczny", "w tonacji"], "pt": ["t\u00f4nico"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tonik", "primary": false}, "kleo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Signo lokita \u0109e la komenco de la notliniaro por montri la nomon de \u0109iu noto kaj \u011dian altecon.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u044e\u0447 (\u043d\u043e\u0442\u043d\u044b)"], "fr": ["clef (mus.)", "cl\u00e9 (mus.)"], "en": ["clef", "clef sign"], "nl": ["muzieksleutel"], "ru": ["\u043a\u043b\u044e\u0447 (\u043d\u043e\u0442\u043d\u044b\u0439)"], "ca": ["clau"], "de": ["Notenschl\u00fcssel"], "tr": ["anahtar(muzik)"], "hu": ["kulcs (zenei)"], "fa": ["\u06a9\u0644\u06cc\u062f \u0646\u062a"], "es": ["clave (m\u00fas.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kle", "primary": true}, "lakrimalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la paro de etaj ostoj situantaj \u0109e la anta\u016da interna parto de orbito).", "translations": {"nl": ["traanbeen"], "pt": ["\u00fang\u00fce", "\u00fangui", "lacrimal (subst., anat.)"], "la": ["Os lacrimale"], "de": ["Tr\u00e4nenbein"], "es": ["hueso lagrimal"], "hu": ["k\u00f6nnycsont"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lakrimal", "primary": true}, "algoritmo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La termino algoritmo kutime implicas relative abstraktan matematikan prezenton, kontraste al komputopreta, sed ofte komputildependa \u00abprogramo\u00bb."], "primary definition": "Aro da reguloj por solvi problemon, farante finian nombron da pa\u015doj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u044c\u0433\u0430\u0440\u044b\u0442\u043c"], "fr": ["algorithme"], "en": ["algorithm"], "nl": ["algoritme"], "pt": ["algoritmo"], "ru": ["\u0430\u043b\u0433\u043e\u0440\u0438\u0442\u043c"], "de": ["Algorithmus"], "hu": ["algoritumus"], "sk": ["algoritmus"], "fa": ["\u0627\u0644\u06af\u0648\u0631\u06cc\u062a\u0645"], "es": ["algoritmo"], "pl": ["algorytm"]}, "examples": [["algoritmo por kalkuli sin(x) \u011dis indikita precizo", null], ["prezenti algoritmon per komputila programo", "Na\u016da Oficiala Aldono al la Universala Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "algoritm", "primary": true}, "Boleslavo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo slavdevena.", "translations": {"fr": ["Boleslav"], "de": ["Boleslaw", "Boles\u0142aw"], "it": ["Boleslav"], "hu": ["Boleszl\u00e1v"]}, "examples": [["Boleslavo da\u016drigis lernadon \u0109e estro de la Konservatorio orgenisto Nikolao Vanadzins", "J. Slars, Dua Dinastio de la Orgenistoj en Latvio, Dio Benu, 2002:3"]], "subdefinitions": []}], "root": "Boleslav", "primary": true}, "postgusto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gusto, ofte malagrabla, kiu aperas post man\u011do a\u016d trinko.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0432\u043a\u0443\u0441", "\u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u0432\u043a\u0443\u0441\u0438\u0435"], "fr": ["arri\u00e8re-go\u00fbt"], "de": ["Nachgeschmack"], "nl": ["nasmaak", "afdronk"], "hu": ["ut\u00f3\u00edz", "sz\u00e1j\u00edz"]}, "examples": [["kun amara postgusto li rememoris pri knabino, tiel an\u011deleca ke li metus por \u015di sian manon en la fajron", "Urd Hadda murdita!p. 23"]], "subdefinitions": []}], "root": "gust", "primary": false}, "nobelio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 102, atompezo 259,1009, simbolo No. Transuranio. \u0108iuj izotopoj de tiu elemento estas radioaktivaj. Aktinoido.", "translations": {"be": ["\u043d\u043e\u0431\u044d\u043b\u0456\u0439"], "fr": ["nob\u00e9lium"], "en": ["nobelium"], "nl": ["nobelium"], "pt": ["nob\u00e9lio"], "la": ["Nobelium"], "ca": ["nobeli"], "de": ["Nobelium"], "it": ["nobelio"], "hu": ["nob\u00e9lium"], "es": ["nobelio"], "br": ["nobeliom"], "ru": ["\u043d\u043e\u0431\u0435\u043b\u0438\u0439"], "pl": ["nobel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nobeli", "primary": true}, "Dejmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La malproksima satelito de Marso.", "translations": {"be": ["\u0414\u044d\u0439\u043c\u0430\u0441"], "fr": ["Deimos"], "en": ["Deimos"], "nl": ["Deimos"], "pt": ["Deimos"], "el": ["\u0394\u03b5\u03af\u03bc\u03bf\u03c2"], "de": ["Deimos"], "hu": ["Deimos"], "pl": ["Dejmos"], "fi": ["Deimos"], "ru": ["\u0414\u0435\u0439\u043c\u043e\u0441"], "es": ["Deimos"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Dejm", "primary": true}, "Altajo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Montaro inter la Centra Azio kaj Siberio, sur la teritorio de la Ruslanda Feferacio, Kaza\u0125ujo kaj Mongolujo, formanta akvodislimojn inter la basenoj de Obo, Irti\u015do, Jenisejo kaj la sendefluaj riveroj de la Centra Azio. Pli ol 2000km longa.", "translations": {"be": ["\u0410\u043b\u0442\u0430\u0439"], "fr": ["Alta\u00ef"], "en": ["Altai"], "nl": ["Altai"], "ru": ["\u0410\u043b\u0442\u0430\u0439"], "de": ["Altaigebirge", "Altai"], "hu": ["Altaj"], "sk": ["Altaj"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Altaj", "primary": true}, "sugesto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Propono, konsilo (ideo, plano, kaj tiel plu).", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0441\u043a\u0430\u0437\u043a\u0430", "\u0441\u043e\u0432\u0435\u0442"], "fr": ["suggestion"], "en": ["suggestion"], "es": ["sugerencia"], "hu": ["sugallat", "javaslat", "ind\u00edtv\u00e1ny", "tan\u00e1cs"]}, "examples": [["la\u016d sugesto de Hagaj, li kaj lia sinjoro estis tute same vestitaj, por povi pli efike superruzi eventualajn persekutantojn. Neordinara simileco de ekstera\u0135o faris tion praktika sugesto", "Pro I\u015dtar, \u0109ap. 16a"], ["observado de la supraj sugestoj certe reduktos la misprezentojn", "Ivo Lapenna: Por pli efika informado, UEA, Rotterdam, 1974"], ["li bonvole faris multajn sugestojn kiujn mi zorge studis kaj preska\u016d senescepte akceptis", "Platono, tr. D. Broadribb: La Respubliko. Anta\u016dparolo de la Tradukinto."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Opiniesprimo.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0432\u044b\u0441\u043a\u0430\u0437\u044b\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [["mi pensas, ke mi ne multe \u015dan\u011dis mian sintenon post mia sugesto, en Notlibro de Praktika Esperantisto, en 1932, ke la serioza literaturo estas surogato de la religio \u015dia sugesto, ke la serioza verkisto havas la rajton priskribi la vivon tiel, kiel li \u011din observas, estas komento de idealista poetino", "K. R. C. Sturmer: Literaturo kaj moralo. Nica Literatura Revuo, 2:2."], ["eble iu leganto de MONATO povas respondi al \u0109i tiuj demandoj, a\u016d havas sugestojn \u0109i-rilate", "Garbhan MACAOIDH: Klavarskribo, Monato"], ["bonvenis sugesto de universitata profesoro, ke ne nepre necesas multekosta kaj temporaba ser\u0109ado pri dioksinoj, sed ke pli facile konstatebla \u0109eesto de PCB-oj (aliaj grupo de venenaj kemia\u0135oj) estas fidinda indikilo", "Roland Rotsaert: Dioksino-krizo, Monatojaro 1999a, numero 7a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sugest", "primary": false}, "sugesti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0443\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["inspirer (sugg\u00e9rer)", "laisser entendre", "sugg\u00e9rer"], "en": ["suggest"], "nl": ["voorstellen", "oppperen", "een wenk geven", "suggereren"], "de": ["suggerieren", "einreden", "vorschlagen"], "es": ["sugerir"], "hu": ["sugall", "sugalmaz", "javasol", "aj\u00e1nl", "ind\u00edtv\u00e1nyoz", "tan\u00e1csol", "eml\u00e9keztet", "sejtet"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esprimi opinion; indiki, diri, sciigi.", "translations": {}, "examples": [["humile mi sugestas, ke sintezo de amba\u016d opinioj estas e\u0109 pli \u00abnatura\u00bb!", "William AULD: Unu ritmo en \u00abLa infana raso\u00bb. Nica Literatura Revuo, 2:4."], ["Ivan Guzm\u00e1n de Rojas, bolivia komputilisto, sugestis, ke la ajmara estas ne nur tre antikva, sed plie, ke \u011di aspektas kiel \u00abartefarita\u00bb lingvo, intence planita", "Garbhan MACAOIDH: \u0108u Esperanto de la Andoj?. Monato."], ["jam en 1992 la naski\u011dinta politika opozicio en Ruando klare sugestis la komplicecon de la familio de la prezidanto", "Wim M. A. De Smet: Kiu murdis Dian Fossey?, Monatojaro 1995a, numero 12a, p. 23a"], ["alia motivo aparte evidenta en tiu \u0109i frua verko, kiel mi jam sugestis, estas la \u015dekspira interesi\u011do pri rakontado", "Humphrey Tonkin: Shakespeare tutmonda. IKU-2000"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "= Indiki, supozigi.", "translations": {}, "examples": [["\u015di kaptis la okazon repudri mallongan nazon, kies koloro ne sugestu anemion", "Marjorie BOULTON: Ebrivirgeco. La nica literatura revuo, 3:3."], ["Zalmuna demandis per vo\u0109tono, sugestanta samtempe plendemon, petolemon kaj malestimon", "Pro I\u015dtar, \u0109ap. 10a"], ["nesuperebla estas la deziro pridemandi la a\u016dtoron, kiom el la verko havas bazon kaj kiom estas delira fantazio, kiel la lastaj pa\u011doj almena\u016d parte sugestas", "Stefan MACGILL: Satiro el la umbiliko. Monato."]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "= Aludi.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u043c\u0435\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c"]}, "examples": [["mi kura\u011dis \u0109i tion sugesti, tiel malka\u015de, kiom permesis la \u011dentileco", "S. Butler, tr. A. Venture: La muzikaj bankoj. Nica Literatura Revuo, 4:1."], ["la a\u016dtoro mem deklaras, ke kelkfoje li klarigis la signifon \u00abpli sugestante ol difinante\u00bb", "Carlo MINNAJA: Libroj: Baza Esperanta Radikaro. Monato."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Pensigi.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 \u043d\u0430 \u043c\u044b\u0441\u043b\u044c", "\u043d\u0430\u043f\u043e\u043c\u043d\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["en lando, kie oni konas la salikon, kiun en Britio ni nomas \u00abka\u0109jo-saliko\u00bb, la etaj amentoj iom sugestas grizajn katidojn, kaj iam oni kredis, ke al ili formi\u011das magiaj katoj", "Marjorie Boulton: La proceso, la sor\u0109istino kaj \u015dia kato. IKU-1996"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Direkti ien ies pensojn, pensigi, suflori.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0440\u043e\u043d\u0438\u0442\u044c \u043c\u044b\u0441\u043b\u044c", "\u043d\u0430\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 \u043d\u0430 \u043c\u044b\u0441\u043b\u044c", "\u0432\u043d\u0443\u0448\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0434\u0441\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u044c", "\u0438\u043d\u0441\u043f\u0438\u0440\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["kaj, kiam la infano iom hezitis, li sugestis: \u0108u vi anka\u016d amas Nuptan?", "Pro I\u015dtar, \u0109ap. 4a"], ["observado de birda flugo sugestis la ideon pri flugaparato", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "= Proponi, konsili.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0432\u0435\u0442\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u043b\u043e\u0436\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["\u00abDepafu lin\u00bb, Vil\u0109jo sugestis, \u00abkaj kvitigu senplue la aferon\u00bb", "Jack London, tr. Reto Rossetti: Dio de liaj prapatroj. Nica Literatura Revuo, 1:4."], ["sed unu planon post alia, kiun \u015dia vigla cerbo sugestis, \u0109i devis for\u0135eti kiel neta\u016dgan", "Pro I\u015dtar, \u0109ap. 13a"], ["mi cerbumis \u011dis duonfrenezeco, sed mi ne povis elpensi ian alian elfareblan planon, ol tiun, kiun mi sugestis", "Pro I\u015dtar, \u0109ap. 14a"], ["li sugestas, ke, \u0109ar la malvarma milito estas malanta\u016d ni, ni nun agu por konverti UN en tian mondan federacion", "Kep ENDERBY: Unu grandan rondon familian. Monato."], ["redaktoroj de \u00abLe Monde Diplomatique\u00bb sugestis iun \u00abinternacian observejon de la amaskomunikiloj\u00bb", "Gilbert LEDON: Kvina povo. Monato.."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "sugestii", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sugest", "primary": true}, "Somalujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato en la orienta Afriko kun \u0109efurbo Mogadi\u015do. Teritorio de Respubliko Somalujo. ISO-3166 kodo: SO. \u011ci limas kun Etiopujo, \u011cibutio, Kenjo, Araba Maro kaj Hinda Oceano.", "translations": {"en": ["Somalia"], "nl": ["Somali\u00eb"], "de": ["Somalia"], "ar": ["\u0627\u0644\u0635\u0648\u0645\u0627\u0644"], "bg": ["\u0421\u043e\u043c\u0430\u043b\u0438\u044f"], "pl": ["Somalia", "Republika Somalijska"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "somal", "primary": true}, "pastra mo\u015dto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Honortitolo de pastro.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u043f\u043e\u0434\u043e\u0431\u0438\u0435"]}, "examples": [["pardonu, via pastra mo\u015dto, mi lasis lin ekstere", "P. Lengyel: La Filo. Fundamenta Krestomatio. Parto 3a: Anekdotoj."]], "subdefinitions": []}], "root": "mo\u015dt", "primary": false}, "elfari": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Tute, komplete fari.", "translations": {"be": ["\u0437\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["achever (la fabrication)", "fabriquer"], "hu": ["v\u00e9ghezvisz", "megcsin\u00e1l"], "nl": ["afmaken"], "ru": ["\u0432\u044b\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c", "\u0438\u0437\u0433\u043e\u0442\u043e\u0432\u0438\u0442\u044c", "\u0441\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "far", "primary": false}, "bacilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de mikrobo kun formo de bastoneto.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0446\u044b\u043b\u0430", "\u043f\u0430\u043b\u0430\u0447\u043a\u0430 (\u043c\u0456\u043a\u0440\u043e\u0431)"], "fr": ["bacille"], "en": ["bacillus"], "nl": ["bacil"], "ru": ["\u0431\u0430\u0446\u0438\u043b\u043b\u0430", "\u043f\u0430\u043b\u043e\u0447\u043a\u0430 (\u0432\u0438\u0434 \u043c\u0438\u043a\u0440\u043e\u0431\u0430)"], "de": ["Bazillus", "Bazille", "Spaltpilz"], "sv": ["bacill"], "hu": ["bacilus"], "sk": ["bacil"], "fa": ["\u0628\u0627\u0633\u06cc\u0644"], "es": ["bacilo"], "pl": ["bakcyl", "lasecznik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bacil", "primary": true}, "dokta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0443\u0447\u0451\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["docte (adj.)"], "nl": ["kundig", "erudiet", "geleerd", "bekwaam"], "pt": ["douto", "erudito", "culto"], "pl": ["uczony"], "hu": ["tanult", "tud\u00f3s"]}, "examples": [["li, kiu prikantinte por ilia utilo / la princojn kaj la re\u011dojn per tiel dokta stilo, / mortis malri\u0109a", "Ronsardo, trad. G. Waringhien, en: Joakimo du Bellay, Nica Literatura Revuo, 1955-09 \u011dis 10, n-ro 1/1, p. 32a\u201340a"], ["tia dokta babilado ne apartenas ja por \u0135urnalo", "Milito kontra\u016d salamandr, libro 1a, \u0109apitro 11a"]], "subdefinitions": []}], "root": "dokt", "primary": true}, "cirkla funkcio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Notu, ke iuj lingvoj uzas similan terminon (ekz-e funkcja ko\u0142owa en la pola) por signifi ciklometrian funkcion."], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "funkci", "primary": false}, "pluveti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malforte, maldense pluvi.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u043a\u0440\u0430\u043f\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c (\u043e \u0434\u043e\u0436\u0434\u0435)"], "fr": ["bruiner", "pleuviner", "pleuvoter"], "en": ["drizzle"], "nl": ["motregenen"], "pt": ["chuviscar", "garoar"], "de": ["nieseln"], "hu": ["szit\u00e1l (az es\u0151)"], "es": ["lloviznar", "chispear"], "pl": ["si\u0105pi\u0107", "kapa\u0107 (o deszczu)", "m\u017cy\u0107"]}, "examples": [["pluvetis dum tagoj kaj semajnoj", "Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, dua parto, \u0109apitro 2a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pluv", "primary": false}, "oktavo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0442\u0430\u0432\u0430"], "fr": ["octave (intervalle musical)"], "en": ["octave"], "nl": ["octaaf"], "pt": ["oitava"], "el": ["\u03bf\u03ba\u03c4\u03ac\u03b2\u03b1"], "de": ["Oktave"], "hu": ["okt\u00e1v"], "ru": ["\u043e\u043a\u0442\u0430\u0432\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Libro en kiu \u0109iu paperfolio estas trioble faldita kaj formas 16 pa\u011dojn.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d-\u043e\u043a\u0442\u0430\u0432\u043e"], "fr": ["in-octavo"], "en": ["octavo"], "nl": ["octavo"], "de": ["Oktavheft"], "hu": ["nyolcadr\u00e9t"]}, "examples": [["la libro gajnus per tio kelkajn oktavajn pa\u011dojn...", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "oktav", "primary": true}, "gasdukto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dukto, kiu portas gason, ordinare brulgason.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0430\u0437\u043e\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u0434"], "fr": ["gazoduc"], "en": ["gas pipeline"], "nl": ["gaspijpleiding"], "de": ["Gaspipeline"], "hu": ["g\u00e1zvezet\u00e9k"], "fa": ["\u062e\u0637 \u0644\u0648\u0644\u0647\u0654 \u06af\u0627\u0632"], "pl": ["gazoci\u0105g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dukt", "primary": false}, "varti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Gardi kaj zorgi estulon, kiu bezonas helpon pro sia juneco.", "translations": {"be": ["\u043d\u044f\u043d\u044c\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u0433\u0430\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0434\u0430\u0433\u043b\u044f\u0434\u0430\u0446\u044c (\u0434\u0437\u0456\u0446\u044f)"], "fr": ["prendre soin (d'un enfant, d'un jeune animal, etc.)"], "en": ["look after", "tend"], "nl": ["oppassen (v.kind, jong dier of plant)", "verzorgen"], "pt": ["cuidar de"], "ru": ["\u043d\u044f\u043d\u0447\u0438\u0442\u044c", "\u0443\u0445\u0430\u0436\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c (\u0437\u0430 \u0440\u0435\u0431\u0451\u043d\u043a\u043e\u043c \u0438 \u0442.\u043f.)"], "ca": ["cuidar", "vigilar", "vetllar", "guardar (un infant)", "tenir cura (d'un infant, d'un cadell, d'una planta)"], "de": ["h\u00fcten"], "hu": ["gondoz", "\u00e1pol"], "br": ["diwall (ur bugel, ul loen yaouank...)"], "es": ["cuidar (a un ni\u00f1o, a un anciano, un animal)"]}, "examples": [["varti infanon, hundeton", null], ["la infano priver\u015dadis sian floron kaj vartadis \u011din", "Z"], ["per tro multa varto malboni\u011das la farto", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "vart", "primary": true}, "pluveto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malforta, maldensa pluvo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u0436\u0434\u0438\u0447\u0435\u043a"], "fr": ["averse", "bruine"], "en": ["drizzle"], "nl": ["motregen"], "pt": ["chuvisco", "garoa"], "de": ["Spr\u00fchregen", "Nieselregen"], "es": ["llovizna"], "ja": ["\u5c0f\u96e8 [\u3053\u3055\u3081]"], "pl": ["deszczyk", "m\u017cawka", "kapu\u015bniak (deszcz)", "si\u0105pawica"]}, "examples": [["kiam vi vidas nubon levi\u011dantan en la okcidento, vi tuj diras: Venos pluveto; kaj tiel fari\u011das", "La Nova Testamento, S. Luko 12:54"]], "subdefinitions": []}], "root": "pluv", "primary": false}, "alvoki\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inklino por ia profesio", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0437\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0441\u0445\u0456\u043b\u044c\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0442\u0430\u043b\u0435\u043d\u0442", "\u043f\u0440\u044b\u0437\u043d\u0430\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0437\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["vocation"], "nl": ["roeping"], "hu": ["hivat\u00e1s", "elhivatotts\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vok", "primary": false}, "medikago": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio fabacoj (Medicago), fura\u011da herbo.", "translations": {"be": ["\u043b\u044e\u0446\u044d\u0440\u043d\u0430"], "fa": ["\u06cc\u0648\u0646\u062c\u0647"], "nl": ["rupsklaver"], "pt": ["medicago"], "ru": ["\u043b\u044e\u0446\u0435\u0440\u043d\u0430 (\u0440\u043e\u0434)"], "de": ["Schneckenklee", "Luzerne"], "hu": ["lucerna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "medikag", "primary": true}, "figarbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio morusacoj (Ficus).", "translations": {"ru": ["\u0441\u043c\u043e\u043a\u043e\u0432\u043d\u0438\u0446\u0430", "\u0444\u0438\u0433\u043e\u0432\u043e\u0435 \u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e", "\u0438\u043d\u0436\u0438\u0440"], "fr": ["figuier"], "nl": ["vijgenboom"], "pt": ["figueira"], "de": ["Feige"], "pl": ["figowiec pospolity"], "hu": ["f\u00fcgefa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fig", "primary": false}, "nava\u0125o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Indiano el apa\u0109-lingva popolo de nordo migrinta Novmeksikon, Arizonon kaj Utahon, tie vivinta per kultivo kaj bredo, nun dise lo\u011danta en usonaj urboj.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0432\u0430\u0445\u043e"], "fr": ["Navaho (subst.)", "Navajo (subst.)"], "nl": ["Navajo"], "pt": ["navajo"], "fa": ["\u0646\u0627\u0648\u0627\u0647\u0648"], "de": ["Navajo"], "sv": ["navajo"]}, "examples": [["Nava\u0125oj kaj Apa\u0109oj transmigris suden", "Vikipedio, \u00abNa-Denea Familio\u00bb, 2005-06-16"]], "subdefinitions": []}], "root": "nava\u0125", "primary": true}, "ir(ad)o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago iri.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["aller (subst.)", "marche (fonctionnement)", "fonctionnement"]}, "examples": [["bileto por iro kaj reiro", null], ["fari longan iradon", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["aller (subst.)", "marche (fonctionnement)", "fonctionnement"]}, "examples": [["la irado al Budape\u015dto per rivero estas \u0109arma kaj ripoziga", null], ["ni ne havas la eblon analizi tie \u0109i tiun iron de la pensoj", "Esenco kaj Estonte\u0109ap. 5"], ["la iro de la okazinta\u0135oj en la mondo", "Z"]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["aller (subst.)", "marche (fonctionnement)", "fonctionnement"]}, "examples": [["bona irado de ma\u015dino", null], ["igi motoron en iradon", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["aller (subst.)", "marche (fonctionnement)", "fonctionnement"]}, "examples": [["la irado de la societo, de la aferoj, de la negoco estas malvigla", null]]}]}], "root": "ir", "primary": false}, "nava\u0125a": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la nava\u0125oj.", "translations": {"fr": ["navaho (adj.)", "navajo (adj.)"], "nl": ["Navajo-"], "sv": ["navajo-"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nava\u0125", "primary": false}, "komo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interpunkcia signo (,) indikanta, ke oni devas apartigi partojn de propozicio a\u016d propoziciojn unu de la alia, intermetante tre mallongan pa\u016dzon.", "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u0441\u043a\u0430"], "fr": ["virgule"], "en": ["comma"], "nl": ["komma"], "pt": ["v\u00edrgula"], "ru": ["\u0437\u0430\u043f\u044f\u0442\u0430\u044f"], "de": ["Komma", "Beistrich"], "cs": ["\u010d\u00e1rka"], "pl": ["przecinek"]}, "examples": [["ha, li remalkovris komojn kaj punktojn, sed ankora\u016d ne la majusklon", "Christian Declerck: Dua kvaropo, sproniva kiel la unua, Monatojaro 1994a, numero 4a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kom", "primary": true}, "georgino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0432\u044f\u0440\u0433\u0456\u043d\u044f"], "fr": ["dahlia"], "bg": ["\u0434\u0430\u043b\u0438\u044f", "\u0433\u0435\u0440\u0433\u0438\u043d\u0430"], "nl": ["dahlia"], "pt": ["d\u00e1lia"], "ru": ["\u0433\u0435\u043e\u0440\u0433\u0438\u043d"], "de": ["Dahlie", "Georgine"], "hu": ["georgina"], "es": ["dalia"]}, "examples": [["\u015di prenis el vazo, karese etendinte al mi, kaj mi ma\u015dinece kunpremis \u011din \u2015 georginon de \u0109eriza koloro", "A. Grin, trad. J. Finkel, La ora \u0109eno, 2009"]], "subdefinitions": []}], "root": "georgin", "primary": true}, "patroli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Iri patrole.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0442\u0440\u0443\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["patrouiller"], "en": ["patrol"], "nl": ["patrouilleren"], "ru": ["\u043f\u0430\u0442\u0440\u0443\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u0445\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c \u0434\u043e\u0437\u043e\u0440\u043e\u043c"], "de": ["patrouillieren", "auf Streife sein"], "hu": ["\u0151rj\u00e1ratozik"], "pl": ["patrolowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "patrol", "primary": false}, "halto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago halti, stato de haltinto; momento, kiam oni ne plu agas, iras, movi\u011das kaj tiel plu.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u043a\u0430 (\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435, \u0441\u043e\u0441\u0442\u043e\u044f\u043d\u0438\u0435, \u043c\u043e\u043c\u0435\u043d\u0442)"], "fr": ["halte (action, \u00e9tat, moment)"], "pt": ["parada (a\u00e7\u00e3o)"], "be": ["\u0441\u043f\u044b\u043d\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "de": ["Halten", "Stoppen"], "hu": ["meg\u00e1ll\u00e1s"], "ro": ["oprire", "re\u0163inere temporar\u0103", "sta\u0163ionare"], "pl": ["post\u00f3j"]}, "examples": [["doni fura\u011don al sia azeno dum la nokta halto", "La Malnova Testamento, Genezo 42:27"]], "subdefinitions": []}], "root": "halt", "primary": false}, "patrolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda ta\u0109mento da soldatoj a\u016d policistoj garde rondiranta.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0442\u0440\u0443\u043b\u044c"], "en": ["patrol"], "nl": ["patrouille"], "pt": ["patrulha"], "ru": ["\u043f\u0430\u0442\u0440\u0443\u043b\u044c", "\u0434\u043e\u0437\u043e\u0440"], "de": ["Patrouille", "Streife"], "hu": ["\u0151rj\u00e1rat"], "pl": ["patrol"]}, "examples": [["nun li staras en policejo, post kiam patrolo arestis lin pro seksatenco en apuda parko", "Louis Beaucaire, Kruko kaj Baniko el Bervalo, 1970"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Grupo da skoltoj.", "translations": {"fr": ["patrouille"], "en": ["patrol"], "nl": ["patrouille (m)", "ronde (f)"], "pt": ["patrulha"], "de": ["Sippe"], "it": ["squadriglia"], "pl": ["zast\u0119p (w harcerstwie)", "patrol (w harcerstwie)"], "es": ["patrulla"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "patrol", "primary": true}, "halti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) \u0108esi agi, iri, movi\u011di kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u044b\u043d\u0456\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["s'arr\u00eater", "cesser", "faire une halte", "stopper (faire un arr\u00eat)"], "en": ["halt"], "nl": ["stoppen", "halt houden", "stilstaan"], "ro": ["a se opri"], "pt": ["parar", "deter-se"], "ru": ["\u043e\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["(an)halten", "anhalten"], "vo": ["stop\u00f6n"], "cs": ["zastavit se"], "hu": ["meg\u00e1ll\u00edt", "le\u00e1ll\u00edt"], "pl": ["zatrzyma\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["la soldatoj haltis post longa mar\u015dado", null], ["la vagonaro haltas dek minutojn \u0109e tiu stacio", null], ["haltu!", null], ["jam de hiera\u016d mia horlo\u011do haltis", null], ["kiu tro rapide saltas, tiu balda\u016d haltas", "Proverbaro esperanta"], ["\u015dia rigardo haltis sur unu el ili", null]], "subdefinitions": []}], "root": "halt", "primary": true}, "albatredoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo procelarioformaj birdoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u044c\u0431\u0430\u0442\u0440\u043e\u0441\u044b (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["diom\u00e9d\u00e9id\u00e9s"], "en": ["albatrosses", "procellariformes"], "ru": ["\u0430\u043b\u044c\u0431\u0430\u0442\u0440\u043e\u0441\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Albatrosse (Familie)"], "hu": ["albatroszok (csal\u00e1d)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "albatred", "primary": true}, "murmureti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malla\u016dte, delikate brui.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0448\u0451\u043f\u0442\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u043d\u0435\u0432\u0430\u0442\u044c (\u0432\u043f\u043e\u043b\u0433\u043e\u043b\u043e\u0441\u0430)", "\u043c\u0443\u0440\u043b\u044b\u043a\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["bourdonner", "fredonner"], "en": ["murmur softly"]}, "examples": [["li sin turnis sur la kalkano, stari\u011dis anta\u016d la spegulo, \u011dustigis la kravaton kaj frizon, ekmurmuretis kanteton", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "murmur", "primary": false}, "grenat(kolor)a": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vinru\u011da.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0430\u043d\u0430\u0442\u0430\u0432\u044b (\u043a\u043e\u043b\u0435\u0440\u0443 \u0433\u0440\u0430\u043d\u0430\u0442\u0430)"], "fr": ["grenat (adj.)"], "ru": ["\u0433\u0440\u0430\u043d\u0430\u0442\u043e\u0432\u044b\u0439 (\u0446\u0432\u0435\u0442\u0430 \u0433\u0440\u0430\u043d\u0430\u0442\u0430)"], "pt": ["gren\u00e1", "cor de granada"], "hu": ["gr\u00e1n\u00e1tv\u00f6r\u00f6s", "gr\u00e1n\u00e1tsz\u00edn\u0171"]}, "examples": [["grenat(kolor)a robo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "grenat", "primary": false}, "murmureto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malla\u016dta, neklara brueto.", "translations": {"ru": ["\u0448\u043e\u0440\u043e\u0445", "\u0448\u043e\u043f\u043e\u0442", "\u0448\u0435\u043b\u0435\u0441\u0442"], "fr": ["bourdonnement", "bruissement"], "en": ["soft murmur"]}, "examples": [["murmureto de admiro traflugis inter la \u0109eestantoj", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "murmur", "primary": false}, "nekredo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mensa stato de tiu, kiu ne kredas je io.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0432\u0435\u0440\u0438\u0435"], "fr": ["incroyance", "scepticisme"], "de": ["Unglaube"], "nl": ["ongeloof"], "hu": ["hitetlens\u00e9g"]}, "examples": [["la oficiala senreligieco miksas nekredon de dogmoj kun nepra nekredo je Dio", "Z"], ["la nekredantoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kred", "primary": false}, "kripo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Man\u011dujo por grandaj bestoj (\u0109evaloj, bovoj...).", "translations": {"fr": ["mangeoire", "r\u00e2telier"], "de": ["Krippe"], "nl": ["trog", "kribbe", "voerbak"], "pl": ["\u017c\u0142\u00f3b"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Arta prezento de la sceno pri la \"Naski\u011do de Jesuo\". Tradicie sed tre diverse la Kristnaskaj kripoj ofte estas faritaj kiel konstrua\u0135o en formo de stalo, groto, a\u016d kaverno, kun vivaj a\u016d pupaj figurantoj.", "translations": {"fr": ["cr\u00e8che"], "nl": ["kerststal", "kribbe"], "pl": ["\u017c\u0142\u00f3bek"]}, "examples": [["Kristnaska kripo", null], ["aperis malpli grandaj, porinfanaj figuroj, gipsaj a\u016d lignaj, kiujn oni starigis komence en adekvatan pre\u011dejeton, kaj sekve en la kripon", "Sylvain LELARGE: La argilaj najbaretoj de Jesuo, Monato, 2004/12, p. 20"], ["en \u0109i bonsaja \u00abEsperantio\u00bb la atribuado de roloj similas tiun por teatri kripon, betle\u0125emon en lernejo: jen vi estu la azeno, vi \u2013 la bovo", "Lingvaj manipulistoj, Libera folio"], ["En la staleto jam estis preparita vera kripo, mankis nur la eta Jesuo apud la bovo kaj azeno, super la ku\u015dantaj \u015dafoj anta\u016d la emocii\u011dinta Maria kaj pacienca Jozefo", "La unua Kristnaska kripo,"], ["\u0108iu kripo estas simpla kaj paroliva invito malfermi la koron", "Mesa\u011do de la Papo por Kristnasko 2008 , en p. 4"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Stelaro en la konstelacio Kankro.", "translations": {"nl": ["Kribbe"], "pl": ["\u017b\u0142\u00f3b"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "krip", "primary": true}, "grandiga vitro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lupeo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0432\u0435\u043b\u0456\u0447\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u0435 \u0448\u043a\u043b\u043e", "\u043b\u0443\u043f\u0430"], "nl": ["vergrootglas"], "ru": ["\u0443\u0432\u0435\u043b\u0438\u0447\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u0441\u0442\u0435\u043a\u043b\u043e", "\u043b\u0443\u043f\u0430"], "de": ["Vergr\u00f6\u00dferungsglas", "Lupe"], "es": ["lupa"], "hu": ["nagy\u00edt\u00f3(\u00fcveg)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vitr", "primary": false}, "atlaso": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La senco tekstila venas el araba vorto (kiu signifas \u00abglata\u00bb); la ceteraj sencoj devenas el la mita (ekz-e la senco \u00abmaparo\u00bb estas \u015duldata al bildo de la titano subportanta la mondon, kiu ornamis iujn malnovajn maparojn). Do, temas pri homonimoj. La oficialeco n-ro 2 rilatas al la senco tekstila; kion oficialigis la 8a Aldono, mi ne scias."], "primary definition": "Luksa, dol\u0109e mola, brila kaj glata \u015dtofo, silka sateno.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0442\u043b\u0430\u0441 [\u0430\u0442\u043b\u00e1\u0441]"], "fr": ["satin", "atlas (tissu)"], "en": ["satin"], "nl": ["atlas", "satijn"], "be": ["\u0430\u0442\u043b\u0430\u0441 (\u0442\u043a\u0430\u043d\u0456\u043d\u0430)", "\u0441\u0430\u0446\u0456\u043d"], "de": ["Satin", "Atlasseide"], "sv": ["sat\u00e4ng", "satin"], "hu": ["atlasz (kelme)", "szat\u00e9n"], "pl": ["at\u0142as"]}, "examples": [["Ho! mi metus sur \u015din vestojn el atlaso, veluro, oro...", "Marta"], ["da puntoj, rubandoj, tuloj, gazoj, ka\u015dmiroj, atlasoj multe estis en la \u015drankoj kaj komodoj, plenigantaj kelke da \u0109ambroj de la vasta kaj bele aran\u011dita somerdomo de sinjorino Evelino", "E. Orzeszko, tr. Kabe: La bona sinjorino"], ["atlasa ha\u016dto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(Atlas:) Atlanto", "translations": {"be": ["\u0410\u0442\u043b\u044f\u043d\u0442"], "de": ["Atlas"], "nl": ["Atlas"], "ru": ["\u0410\u0442\u043b\u0430\u043d\u0442"], "hu": ["Atlasz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(Atlas:) Montaro en la nordokcidenta parto de Afriko.", "translations": {"be": ["\u0410\u0442\u043b\u0430\u0441 (\u0433\u043e\u0440\u044b)"], "en": ["Atlas Mountains"], "nl": ["Atlasgebergte"], "ru": ["\u0410\u0442\u043b\u0430\u0441 (\u0433\u043e\u0440\u044b)"], "de": ["Atlasgebirge", "Atlas"], "hu": ["Atlasz-hegys\u00e9g"], "pl": ["Atlas"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Pli logika estus anka\u016d \u0109i tiun sencon nomi \u00abatlanto\u00bb."], "primary definition": "La unua nuka vertebro, portanta la kranion.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0442\u043b\u0430\u043d\u0442 (\u043f\u043e\u0437\u0432\u043e\u043d\u043e\u043a)"], "hu": ["atlaszcsigolya", "fejgy\u00e1m"], "nl": ["atlas (wervel)"], "pl": ["atlas"], "be": ["\u0430\u0442\u043b\u044f\u043d\u0442", "\u043f\u0435\u0440\u0448\u0430\u0445\u0440\u044b\u0431\u0435\u0442\u043d\u0456\u043a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u0442\u043b\u044f\u0441 (\u0437\u0431\u043e\u0440\u043d\u0456\u043a \u043c\u0430\u043f\u0430\u045e)"], "fr": ["atlas (g\u00e9ographique)"], "en": ["atlas"], "nl": ["atlas (kaarten)"], "ru": ["\u0430\u0442\u043b\u0430\u0441 [\u00e1\u0442\u043b\u0430\u0441]"], "de": ["Atlas", "Kartenwerk"], "sv": ["atlas"], "hu": ["(f\u00f6ldrajzi) atlasz"], "sk": ["atlas"], "pl": ["atlas"], "es": ["atlas"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "atlas", "primary": true}, "akrigilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctono a\u016d ilo por akrigi klingojn.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u0447\u0438\u043b\u043e"], "fr": ["aiguisoir", "aiguisoir", "fusil (\u00e0 aiguiser)", "pierre \u00e0 aiguiser"], "en": ["sharpener"], "pt": ["afiador", "pedra de amolar"], "be": ["\u0432\u0430\u0441\u0442\u0440\u044b\u043b\u043a\u0430", "\u0442\u0430\u0447\u044b\u043b\u0430"], "de": ["Schleifstein"], "fa": ["\u062a\u06cc\u0632\u06a9\u0646", "\u0633\u0627\u0648", "\u0641\u0633\u0627\u0646"], "br": ["higolenn", "breolim", "maen da lemma\u00f1"], "es": ["afilador", "piedra de afilar"]}, "examples": [["li prenis tran\u0109ilegon, li \u011din akrigis sur longa akrigilo", "C. Perrault, trad. P. Sarpy, La malgranda Fingreto, Rakontoj pri feinoj, Hachette, 1904"]], "subdefinitions": []}], "root": "akr", "primary": false}, "dermo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La suba tavolo de la ha\u016dto.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u0440\u043c\u0430"], "fr": ["derme"], "en": ["dermus"], "pt": ["derme", "derma"], "ru": ["\u0434\u0435\u0440\u043c\u0430"], "de": ["Lederhaut", "Unterhaut"], "hu": ["irha"], "pl": ["sk\u00f3ra"], "es": ["dermis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "derm", "primary": true}, "pompo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Impona graviga aspekto de lukse ornamita vidita\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043f\u043e\u043c\u043f\u0430", "\u043f\u0430\u043c\u043f\u044d\u0437\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043f\u044b\u0448\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["pompeux"], "en": ["pomp", "display", "splendor"], "nl": ["pracht", "praal", "luister"], "pt": ["pompa"], "ru": ["\u043f\u044b\u0448\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0432\u0435\u043b\u0438\u043a\u043e\u043b\u0435\u043f\u0438\u0435", "\u043f\u043e\u043c\u043f\u0435\u0437\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u043c\u043f\u0430"], "de": ["Pomp"], "hu": ["pompa"]}, "examples": [["pompo de la kulto, de re\u011da kortego, de ceremonio", null], ["la pompo de la stilo ne sufi\u0109as por ka\u015di la senenhavecon de la verko", null], ["en intensa bluo pompas la \u0109ielo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pomp", "primary": true}, "mapo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Desegno figuranta regionon per simboloj de \u011diaj objektoj (vojoj, reliefo, grundoj, vetero...) (geografia mapo, landmapo), a\u016d la \u0109ielon kun \u011diaj astroj (astronomia mapo).", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0442\u0430 (\u0433\u0435\u043e\u0433\u0440., \u0430\u0441\u0442\u0440.)"], "fr": ["carte (plan)", "plan (carte)"], "en": ["map"], "nl": ["kaart (geogr.)", "sterrenkaart", "landkaart"], "be": ["\u043a\u0430\u0440\u0442\u0430 (\u0433\u0435\u0430\u0433\u0440\u0430\u0444\u0456\u0447\u043d\u0430\u044f)", "\u043c\u0430\u043f\u0430"], "ca": ["mapa"], "de": ["Karte (geogr.)", "Landkarte"], "sv": ["karta"], "hu": ["t\u00e9rk\u00e9p"], "sk": ["mapa"], "es": ["mapa"], "br": ["kartenn"], "pl": ["mapa", "plan (np. miasta)"]}, "examples": [["la nomo de la \u0109efurbo aperu sur veterprognoza mapo", "Raita Pyh\u00e4l\u00e4, \u00abStelo\u00bb \u0109e la urbodomo, Monato, jaro 2002a, numero 6a, p. 13a"]], "subdefinitions": []}], "root": "map", "primary": true}, "tekvondisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sportisto, kiu praktikas tekvondon.", "translations": {"de": ["Taekwondo-K\u00e4mpfer"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tekvond", "primary": false}, "Uzbekujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato en la Interna Azio, en la baseno de Aralo, inter kaj \u0109irka\u016d la riveroj Sirdarjo kaj Amudarjo.", "translations": {"be": ["\u0423\u0437\u044c\u0431\u0435\u043a\u0456\u0441\u0442\u0430\u043d"], "bg": ["\u0423\u0437\u0431\u0435\u043a\u0438\u0441\u0442\u0430\u043d"], "ru": ["\u0423\u0437\u0431\u0435\u043a\u0438\u0441\u0442\u0430\u043d"], "de": ["Usbekistan"], "it": ["Uzbekistan"], "hu": ["\u00dczbegiszt\u00e1n"], "en": ["Uzbekistan"], "fi": ["Uzbekistan"], "pl": ["Uzbekistan"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "uzbek", "primary": false}, "anstata\u016dilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "A\u0135o, kiun oni povas uzi anstata\u016d alia, \u0109ar \u011di proksimume posedas la samajn ecojn.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043c\u0435\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u0441\u0443\u0440\u0440\u043e\u0433\u0430\u0442", "\u044d\u0440\u0437\u0430\u0446"], "fr": ["rechange", "substitut"], "pl": ["zamiennik", "surogat"], "it": ["sostituente"], "es": ["sustituto"], "hu": ["p\u00f3tszer"]}, "examples": [["por amputitaj membroj kaj sendentaj bu\u015doj oni eltrovis artefaritajn anstata\u016dilojn", "F. Szil\u00e1gy Esperanto senvorta Norda Prismo 57/5"]], "subdefinitions": []}], "root": "anstata\u016d", "primary": false}, "glitfali": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gliti 3.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0441\u043a\u043e\u043b\u044c\u0437\u043d\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["tomber (\u00e0 la suite d'une glissade)"], "nl": ["uitglijden"], "be": ["\u043f\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u0437\u043d\u0443\u0446\u0446\u0430", "\u043f\u0430\u043a\u0430\u045e\u0437\u043d\u0443\u0446\u0446\u0430"], "de": ["ausgleiten"], "pl": ["po\u015blizgn\u0105\u0107 si\u0119"], "hu": ["elcs\u00faszik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "glit", "primary": false}, "ka\u016dcii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Doni ka\u016dcion por iu.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043d\u0435\u0441\u0442\u0438 \u0437\u0430\u043b\u043e\u0433"], "fr": ["cautionner", "se porter caution (pour)"], "en": ["bail (one) out of jail"], "nl": ["waarborgen", "borg staan"], "be": ["\u0443\u043d\u0435\u0441\u044c\u0446\u0456 \u0437\u0430\u043b\u043e\u0433", "\u0443\u043d\u0435\u0441\u044c\u0446\u0456 \u0437\u0430\u043a\u043b\u0430\u0434"], "de": ["eine Kaution stellen", "b\u00fcrgen", "Sicherheiten hinterlegen"], "hu": ["\u00f3vad\u00e9kot tesz le", "kauci\u00f3t tesz le"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ka\u016dci", "primary": false}, "kunmezurebla": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Tiu \u0109i termino estas pa\u016dsa\u0135o de la respondaj nacilingvaj terminoj kaj referencas al la historio: oni tiam demandis sin, \u0109u du samdimensiaj grandoj estas mezureblaj per entjeraj nombroj de la sama mezurunuo."], "primary definition": "(parolante pri du nombroj) Kies kvociento estas racionala.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0438\u0437\u043c\u0435\u0440\u0438\u043c\u044b\u0439"], "fr": ["commensurable"], "en": ["commensurable"], "br": ["kenvuzuliadus"], "de": ["kommensurabel"], "pl": ["wsp\u00f3\u0142mierny"], "hu": ["\u00f6sszem\u00e9rhet\u0151"]}, "examples": [["la pitagoranoj pruvis, ke la diagonalo de kvadrato estas nekunmezurebla kun \u011dia latero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mezur", "primary": false}, "ka\u016dcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Monsumo, kiun oni deponas, a\u016d kiun oni promesas pagi por garantii la plenumon de interkonsento a\u016d kontrakto farita de si mem a\u016d de alia.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043b\u043e\u0433", "\u0437\u0430\u043a\u043b\u0430\u0434"], "fr": ["caution"], "en": ["bail"], "nl": ["cautie", "borgsom", "statiegeld", "waarborg"], "ru": ["\u0437\u0430\u043b\u043e\u0433"], "ca": ["fian\u00e7a"], "de": ["Kaution", "B\u00fcrgschaft", "Sicherheit"], "hu": ["\u00f3vad\u00e9k", "kauci\u00f3"], "es": ["fianza"]}, "examples": [["doni, havigi ka\u016dcion", null], ["liberigi akuziton per, kontra\u016d ka\u016dcio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ka\u016dci", "primary": true}, "dancisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu, kiu profesie dancas.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043d\u0446\u043e\u0440"], "fr": ["danseur", "danseuse"], "bg": ["\u0442\u0430\u043d\u0446\u044c\u043e\u0440"], "nl": ["danser"], "ru": ["\u0442\u0430\u043d\u0446\u043e\u0432\u0449\u0438\u043a", "\u043f\u043b\u044f\u0441\u0443\u043d"], "de": ["T\u00e4nzer"], "hu": ["t\u00e1ncos"], "en": ["dancer"], "br": ["da\u00f1ser", "koroller"], "cs": ["tane\u010dn\u00edk"], "pl": ["tancerz"]}, "examples": [["kiel majesta estis hodia\u016d la re\u011do de Izrael, kiu elmontris sin , kiel sin elmontras iu el la publikaj dancistoj!", "La Malnova Testamento, II. Samuel 6:20"]], "subdefinitions": []}], "root": "danc", "primary": false}, "sin interesi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "I\u011di interesata.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0442\u0435\u0440\u0435\u0441\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["s'int\u00e9resser", "ressentir de l'int\u00e9r\u00eat", "prendre des int\u00e9r\u00eats", "aimer (avoir de l'int\u00e9r\u00eat pour)"], "es": ["interesarse"], "pt": ["interessar-se"], "hu": ["\u00e9rdekl\u0151dik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["zich interesseren voor"], "pl": ["interesowa\u0107 si\u0119", "by\u0107 ciekawym (czego\u015b)", "zajmowa\u0107 si\u0119 (przest.)"]}, "examples": [["la germanoj tre interesi\u011das pri verkoj el sovetia vivo", "Metropoliteno\u0109ap. 2"], ["ni \u0109iuj interesi\u011das en tiu demando", null], ["interesi\u011di pri libro, pri oratoro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["zich interesseren voor"], "pl": ["interesowa\u0107 si\u0119", "by\u0107 ciekawym (czego\u015b)", "zajmowa\u0107 si\u0119 (przest.)"]}, "examples": [["mi interesi\u011das pri li", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["zich interesseren in"], "pl": ["interesowa\u0107 si\u0119", "zajmowa\u0107 si\u0119 (przest.)"]}, "examples": [["sin interesi en entrepreno", null], ["interesi\u011di en la profitoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "interes", "primary": false}, "ununombro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gramatika nombro indikanta, ke temas pri unu persono a\u016d afero.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0437\u0456\u043d\u043e\u0447\u043d\u044b \u043b\u0456\u043a"], "fr": ["singulier"], "nl": ["enkelvoud"], "ru": ["\u0435\u0434\u0438\u043d\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u0435 \u0447\u0438\u0441\u043b\u043e"], "tr": ["tek"], "hu": ["egyes sz\u00e1m"], "es": ["singular"], "br": ["unander"], "cs": ["\u010d\u00edslo jednotn\u00e9"], "pl": ["liczba pojedyncza"]}, "examples": [["\u0109e O-vortoj kaj A-vortoj oni devas distingi inter unu-nombro kaj multe-nombro", "Plena Manlibro de Esperanta Gramati, Bazaj reguloj por nombro"], ["la adjektivo devas kaze (nominativo kaj akuzativo) kaj nombre (ununombro kaj multnombro) akordi kun sia substantivo", "H. Seppik: La tuta Esperanto. Tria leciono, \u00a718."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "singularo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nombr", "primary": false}, "ununombra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiu estas en ununombro.", "translations": {"ru": ["\u0432 \u0435\u0434\u0438\u043d\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u043c \u0447\u0438\u0441\u043b\u0435"]}, "examples": [["la adjektivo estas ununombra, kiam \u011di rilatas nur al unu el la objektoj, kiujn la multnombra substantivo indikas: granda kaj malgranda domoj", "H. Seppik, La tuta Esperanto. Oka leciono, \u00a756."]], "subdefinitions": []}], "root": "nombr", "primary": false}, "promeso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io promesita.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0435\u0449\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["promesse"], "nl": ["belofte"], "be": ["\u0430\u0431\u044f\u0446\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0430\u0431\u044f\u0446\u0430\u043d\u043a\u0430"], "ca": ["promesa"], "de": ["Versprechen"], "sv": ["l\u00f6fte"], "hu": ["\u00edg\u00e9ret"], "es": ["promesa"]}, "examples": [["disdoni, fari, plenumi, repreni, forgesi", "Z"], ["promesojn", null], ["regali, nutri iun per promesoj", "Z"], ["per promesoj estus pavimita la infero", "Z"], ["promeso estas lar\u011da, plenumo estas \u015dar\u011da", "Proverbaro esperanta"], ["multpromesa elpensa\u0135o", null], ["sankt(a)promeso (voto)", null]], "subdefinitions": []}], "root": "promes", "primary": false}, "promesi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Certigi, ke oni faros a\u016d donos.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u044f\u0446\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["promettre"], "en": ["promise"], "nl": ["beloven"], "pt": ["prometer"], "ru": ["\u043e\u0431\u0435\u0449\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u0443\u043b\u0438\u0442\u044c"], "ca": ["prometre"], "de": ["versprechen"], "sv": ["lova"], "hu": ["\u00edg\u00e9r"], "es": ["prometer"]}, "examples": [["promesi ludilon al infano", null], ["mi promesas observi, kion le\u011do ordonas", null], ["ofte mano forgesas, kion bu\u015do promesis", "Z"], ["promesi orajn montojn, pirojn sur saliko (briko)", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Doni motivon por esperi.", "translations": {}, "examples": [["la ekspozicio promesas profiton, promesas esti grandioza", null], ["tiuj preparoj promesas grandan sukceson", null], ["la jam anoncitaj paroladoj promesas interesan pritraktadon de la temoj", null], ["multpromesaj frazoj", "Z"], ["la vetero promesis esti favora", null]], "subdefinitions": []}], "root": "promes", "primary": true}, "el malanta\u016d": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0438\u0437-\u0437\u0430 (\u043e \u043d\u0430\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0438, \u043c\u0435\u0441\u0442\u0435)"], "fr": ["de derri\u00e8re"], "nl": ["van achter"], "pl": ["z pozo", "z za"], "hu": ["m\u00f6g\u00fcl"]}, "examples": [["fre\u015daj la\u016drobran\u0109oj, alportitaj el malanta\u016d la montoj", "Fabeloj, volumo 1, Ligo de amikeco"], ["\u015di prenis ankora\u016d el malanta\u016d la forno faskon da lignetoj", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "anta\u016d", "primary": false}, "impeta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karakterizata per impeto.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0435\u043c\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u043e\u0440\u044b\u0432\u0438\u0441\u0442\u044b\u0439", "\u0431\u0443\u0440\u043d\u044b\u0439", "\u0431\u0443\u0439\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["dynamique", "nerveux", "vigoureux"], "en": ["impetuous"], "nl": ["ontstuimig"], "pt": ["impetuoso (adj.)"], "de": ["ungest\u00fcm", "feurig"], "hu": ["heves"], "es": ["impetuoso"]}, "examples": [["impeta kuro, stilo, gajeco", null], ["li impete \u0109irka\u016dprenis sian fratinon", null], ["fontano impete \u015dprucanta", null]], "subdefinitions": []}], "root": "impet", "primary": false}, "gloto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kavoforma parto de laringo inter la vo\u0109aj kordoj.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u043b\u043e\u0441\u043e\u0432\u0430\u044f \u0449\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["glotte"], "nl": ["glottis", "stemspleet"], "pt": ["glote"], "de": ["Glottis", "Stimmritze"], "hu": ["hangr\u00e9s", "glottis"], "pl": ["g\u0142o\u015bnia"], "es": ["glotis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "glot", "primary": true}, "samtempano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo a\u016d afero kies ekzistoperiodo havas komunan parton kun la ekzistoperiodo de iu a\u016d io alia.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0447\u0430\u0441\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["contemporain (subst.)"], "en": ["contemporary"], "nl": ["tijdgenoot"], "ru": ["\u0441\u043e\u0432\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Zeitgenosse"], "it": ["contemporaneo (sost.)"], "hu": ["kort\u00e1rs"], "pl": ["wsp\u00f3\u0142czesny (komu)"]}, "examples": [["genia judo nomata Eleazer ben Judah, samtempano kaj kuracista kolego de Zamenhof", "Ismael Gomes BRAGA, Sperto de Zamenhof, Nica literatura revuo, 1:1"], ["samtempano de la grandaj malkovroj geografiaj kaj de la Inkvizicio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "temp", "primary": false}, "impeti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Forte kaj vive sin \u0135eti anta\u016den.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0441\u0442\u0440\u0435\u043c\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0443\u0441\u0442\u0440\u0435\u043c\u043b\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["s'\u00e9lancer", "se jeter (sur qc)", "se pr\u00e9cipiter (sur qc)", "se ruer (sur qc)", "aspirer", "tendre (aspirer \u00e0)"], "en": ["be impetuous", "bound", "dash", "leap", "spring"], "nl": ["voorwaarts stormen"], "pt": ["arrojar-se", "atirar-se impetuosamente"], "de": ["vorst\u00fcrzen", "mit Schwung anpacken"], "hu": ["nekiiramodik", "nekilend\u00fcl"]}, "examples": [["la ondoj impetas kontra\u016d la bordo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Arde, fervore aspiri al iu celo.", "translations": {"de": ["leidenschaftlich verlangen", "sich werfen auf"], "nl": ["zich werpen op"], "hu": ["v\u00e1gyik", "t\u00f6rekszik"]}, "examples": [["li per tuta koro impetis al repaci\u011do", null], ["\u015dia animo sen\u0109ese impetis al Dio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "impet", "primary": true}, "klozonea\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arta\u0135o el klozoneo.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u0434\u0435\u043b\u0438\u0435 \u0438\u0437 \u043a\u043b\u0443\u0430\u0437\u043e\u043d\u0435"], "fr": ["cloisonn\u00e9 (objet en cloisonn\u00e9)"], "nl": ["voorwerp in cloisonn\u00e9"], "hu": ["rekeszzom\u00e1nc (m\u0171)"]}, "examples": [["en farado de grandaj klozonea\u0135oj oni plibonigis la teknikon pretigi la fono kaj lamenetojn", "Enciklopedieto de \u0108inio \u0109ap. \u00abKlozoneo\u00bb, p. 223a"]], "subdefinitions": []}], "root": "klozone", "primary": false}, "La\u016drazio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prakontinento la\u016d geologia teorio departi\u011dinta de Pangeo kaj el kiu siavice esti\u011dis Nord-Ameriko kaj E\u016drazio.", "translations": {"fr": ["Laurasie"], "nl": ["Laurazi\u00eb"], "pl": ["Laurazja"], "pt": ["Laur\u00e1sia"]}, "examples": [["La\u016drazio estas la norda el la du kontinentegoj , kiuj esti\u011dis en la Mezozoiko", "Vikipedio, artikolo \u00abLa\u016drazio\u00bb, 2008-04-07"]], "subdefinitions": []}], "root": "La\u016drazi", "primary": true}, "impeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Forta kaj viva anta\u016den\u0135eti\u011do; eksalto.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u043f\u043e\u0440", "\u043f\u043e\u0440\u044b\u0432"], "fr": ["\u00e9lan", "fougue", "impulsion", "lanc\u00e9e", "aspiration"], "en": ["impetus", "rush", "impulse"], "nl": ["het voorwaarts stormen"], "pt": ["\u00edmpeto"], "de": ["Ungst\u00fcm", "Heftigkeit", "Vorw\u00e4rtsst\u00fcrzen"], "hu": ["iram", "lend\u00fclet"], "es": ["\u00edmpetu"]}, "examples": [["la nekontra\u016dstarebla impeto de la arabaj kavaliroj", null], ["rompi la impeton de rivero per digoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Fervorego; arda aspiro al iu celo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0440\u044b\u0432", "\u0443\u0441\u0442\u0440\u0435\u043c\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0438\u043c\u043f\u0443\u043b\u044c\u0441"], "de": ["leidenschaftlicher Drang", "Heftigkeit", "Feuer"], "nl": ["ontstuimigheid"], "hu": ["v\u00e1gy", "h\u00e9v"]}, "examples": [["ataki, paroli kun impeto", null], ["la impetoj de nobla animo", null], ["doni al la propagando la \u011dis nun mankantan impeton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "impet", "primary": false}, "radiostudio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Studio por farado de radielsenda\u0135oj.", "translations": {"fr": ["studio radiophonique"]}, "examples": [["La regiona radiostudio en Pardubice invitis la prezidantinon de AEH por preska\u016d 50minuta viva interparolo", "-, Radio-elsendo..., Informilo 2005-6"]], "subdefinitions": []}], "root": "studi", "primary": false}, "alta protektado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aprobo, apogo, subteno, beno kiun a\u016dtoritata persono, funkciulo a\u016d instanco donas al aran\u011do.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043a\u0440\u043e\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u044d\u0433\u0438\u0434\u0430"], "fr": ["\u00e9gide"], "de": ["Schirmherrschaft"], "nl": ["hoge bescherming"], "hu": ["v\u00e9dn\u00f6ks\u00e9g", "\u00e9gisz"]}, "examples": [["la konferenco malfermi\u011dis sub la Alta Protektado de Unesko", null], ["mi esperas, ke mi esprimos la deziron de \u0109iuj kongresanoj, se mi proponos, ke ni sendu telegrafe nian diversgentan saluton al la regnestro de la lando, kies gastoj ni estas, kaj nian dankon al nia alta protektanto", "Zamenhof, La parolado anta\u016d la Sepa Kongreso Esperantista, Antverpeno, la 21an de a\u016dgusto 1911"]], "subdefinitions": []}], "root": "protekt", "primary": false}, "civila": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nemilitista.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0442\u0430\u0442\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u0433\u0440\u0430\u0436\u0434\u0430\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u0446\u0438\u0432\u0438\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["civil (adj.)"], "en": ["civil"], "pt": ["civil"], "be": ["\u0446\u044b\u0432\u0456\u043b\u044c\u043d\u044b"], "de": ["zivil", "nichtmilit\u00e4risch"], "sv": ["civil"], "it": ["civile (agg.)"], "sk": ["civiln\u00fd"], "fa": ["\u063a\u06cc\u0631\u0646\u0638\u0627\u0645\u06cc"], "es": ["civil"], "hu": ["civil", "polg\u00e1ri"], "pl": ["cywilny"]}, "examples": [["civilaj vestoj, civila kura\u011do", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Neeklezia.", "translations": {"be": ["\u0446\u044b\u0432\u0456\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u0433\u0440\u0430\u043c\u0430\u0434\u0437\u044f\u043d\u0441\u043a\u0456"], "en": ["secular"], "ru": ["\u0433\u0440\u0430\u0436\u0434\u0430\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["laienhaft", "nichtkirchlich"], "fa": ["\u063a\u06cc\u0631\u0645\u0630\u0647\u0628\u06cc"], "pl": ["\u015bwiecki"]}, "examples": [["civila edzi\u011do", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne politika, sed privata.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0432\u0430\u0442\u043d\u044b", "\u0433\u0440\u0430\u043c\u0430\u0434\u0437\u044f\u043d\u0441\u043a\u0456"], "nl": ["burgerlijk", "civiel", "burger-"], "ru": ["\u0433\u0440\u0430\u0436\u0434\u0430\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["privat", "Privat-", "Zivil-"], "fa": ["\u0645\u062f\u0646\u06cc"], "pl": ["cywilny", "osobisty"]}, "examples": [["civilaj rajtoj", null], ["civila juro", null], ["sin deklari civila partio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "civil", "primary": true}, "diaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unu el la mezaj formacioj de la sekundara epoko.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0438\u0430\u0441", "\u043f\u0435\u0440\u043c\u044c (\u0433\u0435\u043e\u043b.)", "\u043f\u0435\u0440\u043c\u0441\u043a\u0438\u0439 \u043f\u0435\u0440\u0438\u043e\u0434 (\u0433\u0435\u043e\u043b.)"], "fr": ["Permien"], "nl": ["perm (tijdperk)"], "pt": ["terreno di\u00e1sico"], "de": ["Perm", "Dyas [ark]"], "hu": ["perm", "di\u00e1sz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dias", "primary": true}, "serenado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Koncerteto ludata dumnokte sub la fenestroj de iu, kiel montro de amo a\u016d respekto.", "translations": {"be": ["\u0441\u044d\u0440\u044d\u043d\u0430\u0434\u0430"], "en": ["serenade"], "nl": ["serenade"], "ru": ["\u0441\u0435\u0440\u0435\u043d\u0430\u0434\u0430"], "de": ["Serenade"], "it": ["serenata"], "hu": ["szeren\u00e1d"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "serenad", "primary": true}, "a\u016dtuna": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Okazanta en a\u016dtuno, per sia etoso simila al a\u016dtuno.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u0435\u043d\u043d\u0438\u0439"], "fr": ["automnal"], "nl": ["herfst-"], "pt": ["outonal"], "de": ["herbstlich", "Herbst-", "im Herbst"], "vo": ["flukatimik"], "fa": ["\u067e\u0627\u06cc\u06cc\u0632\u06cc", "\u067e\u0627\u06cc\u06cc\u0632\u0647"], "ja": ["\u79cb\u306e [\u3042\u304d\u306e]"], "pl": ["jesienny"]}, "examples": [["venis la lasta tago de la a\u016dtuna instruperiodo", "Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, unua parto, \u0109apitro 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dtun", "primary": false}, "graplo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de malgranda ankro kun multaj brakoj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u044e\u043a", "\u0448\u0442\u0430\u043d\u0433\u043e\u0432\u0430\u044f \u0441\u043a\u043e\u0431\u0430", "\u043a\u043e\u0448\u043a\u0430"], "en": ["grapnel", "grappling iron"], "nl": ["dreg"], "pt": ["fateixa"], "de": ["Dregganker", "Draggen", "Suchanker"], "hu": ["kutat\u00f3horgony", "kap\u00f3cs\u00e1klya"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grapl", "primary": true}, "polvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subtilaj eretoj el tero facile levataj de vento. Anka\u016d subtilaj eretoj de faruno, karbono, malpura\u0135o kaj aliaj sekaj materialoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u044b\u043b\u044c", "\u043f\u0440\u0430\u0445"], "fr": ["poussi\u00e8re (collectif)"], "bg": ["\u043f\u0440\u0430\u0445"], "nl": ["stof"], "pt": ["p\u00f3"], "de": ["Staub", "Pulver"], "sv": ["damm"], "hu": ["por"], "en": ["dust"], "pl": ["py\u0142", "kurz", "proch (g\u0142\u00f3wnie w wyra\u017ceniu: \"z prochu powsta\u0142e\u015b, w proch si\u0119 obr\u00f3cisz)"]}, "examples": [["vi\u015di polvon de sur la mebloj", null], ["vi estas polvo kaj refari\u011dos polvo", "Z"], ["\u0135eti, \u015duti al iu polvon en la okulojn", "Z"], ["e\u0109 unu polveron vi ne trovos sur lia vesto", "Z"], ["la komencaj polveroj de la mondo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "polv", "primary": true}, "forinto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hungara monunuo.", "translations": {"fr": ["forint"], "nl": ["forint"], "pt": ["forinte"], "de": ["Forint"], "pl": ["forint"], "hu": ["forint"]}, "examples": [["la tutan historion elpensis nur mi por eltiri 600 forintojn el lia monujo", "Satiraj rakontoj, la fluidumo de la \u0109iovido"]], "subdefinitions": []}], "root": "forint", "primary": true}, "bildvortaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vortaro, leksikono kun klarigaj ilustra\u0135oj.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043b\u043b\u044e\u0441\u0442\u0440\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0441\u043b\u043e\u0432\u0430\u0440\u044c"], "fr": ["dictionnaire illustr\u00e9"], "en": ["picture dictionary"], "nl": ["beeldwoordenboek"], "de": ["Bildw\u00f6rterbuch"], "pl": ["s\u0142ownik obrazkowy"], "hu": ["k\u00e9pes sz\u00f3t\u00e1r"]}, "examples": [["la \u00abEsperanta bildvortaro\u00bb de R. Eichholz (1988)", null], ["zoologia, te\u0125nika bildvortaro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bild", "primary": false}, "aerostato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Flugaparato, \u011denerale sfer- a\u016d cigarforma, entenanta gason pli malpezan ol la aero, kaj servanta por sin levi kaj veturi en la aero.", "translations": {"be": ["\u0430\u044d\u0440\u0430\u0441\u0442\u0430\u0442", "\u043f\u0430\u0432\u0435\u0442\u0440\u0430\u043d\u044b \u0448\u0430\u0440"], "fr": ["a\u00e9rostat", "ballon (a\u00e9rostat)"], "en": ["balloon", "aerostat"], "nl": ["aerostaat", "luchtballon", "luchtschip"], "pt": ["aer\u00f3stato", "bal\u00e3o"], "ru": ["\u0432\u043e\u0437\u0434\u0443\u0448\u043d\u044b\u0439 \u0448\u0430\u0440", "\u0430\u044d\u0440\u043e\u0441\u0442\u0430\u0442"], "de": ["Luftschiff", "Ballon"], "it": ["aerostato"], "hu": ["l\u00e9gg\u00f6mb", "l\u00e9ghaj\u00f3"], "sk": ["bal\u00f3n", "vzducholo\u010f"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aerostat", "primary": true}, "pesto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Epidemia malsano devena de Oriento kaj preska\u016d \u0109iam mortiga.", "translations": {"be": ["\u0447\u0443\u043c\u0430"], "fr": ["peste"], "bg": ["\u0447\u0443\u043c\u0430"], "nl": ["pest"], "pt": ["peste (doen\u00e7a)"], "ru": ["\u0447\u0443\u043c\u0430"], "de": ["Pest"], "hu": ["pestis"], "en": ["pest", "pestilence", "plague"], "br": ["bosenn (kle\u00f1ved)"]}, "examples": [["dek junaj virinoj kaj viroj, fu\u011dintaj kamparen pro la pesto, kiu paralizis Florencon en la jaro 1348", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pest", "primary": true}, "oficejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, kie oni plenumas oficon.", "translations": {"be": ["\u043c\u0435\u0441\u0446\u0430 \u0441\u043b\u0443\u0436\u0431\u044b", "\u043e\u0444\u0456\u0441", "\u0431\u044e\u0440\u043e", "\u043a\u0430\u043d\u0442\u043e\u0440\u0430"], "en": ["office", "office space"], "nl": ["kantoor", "bureau"], "pt": ["oficina", "escrit\u00f3rio"], "ru": ["\u043c\u0435\u0441\u0442\u043e \u0441\u043b\u0443\u0436\u0431\u044b", "\u043a\u0430\u043d\u0446\u0435\u043b\u044f\u0440\u0438\u044f", "\u043a\u043e\u043d\u0442\u043e\u0440\u0430", "\u043e\u0444\u0438\u0441"], "de": ["Amt", "B\u00fcro"], "sv": ["kontor"], "hu": ["hivatal"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ofic", "primary": false}, "transi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iri transen.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0439\u0442\u0438", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0435\u0445\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u043d\u0435\u0441\u0442\u0438\u0441\u044c"], "nl": ["oversteken"], "hu": ["\u00e1tjut", "\u00e1ttev\u0151dik", "tov\u00e1bb\u00edt\u00f3dik"]}, "examples": [["la du viroj malsupreniris de la monto, kaj transi\u011dis la Jordan, kaj venis al Josuo", "Z"], ["balda\u016d ni transi\u011dos en alian lo\u011dejon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "trans", "primary": false}, "Merkura": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al Merkuro.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0440\u043a\u0443\u0440\u0438\u0435\u0432"], "en": ["Mercurial"], "nl": ["van Mercurius"], "pt": ["mercuriano (mit.)"], "pl": ["merkurego"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Merkur", "primary": false}, "absolute konver\u011da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri reela a\u016d kompleksa vico) Tia, ke konver\u011das la responda vico de absolutaj valoroj (a\u016d moduloj) de \u011diaj termoj.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0431\u0441\u043e\u043b\u044e\u0442\u043d\u043e \u0441\u0445\u043e\u0434\u044f\u0449\u0438\u0439\u0441\u044f"], "fr": ["absolument convergent"], "en": ["absolutely convergent"], "de": ["absolut konvergent"], "pl": ["bezwgl\u0119dnie zbie\u017cny"], "hu": ["abszol\u00fat konvergens"]}, "examples": [["\u0109iu absolute konver\u011da vico estas anka\u016d konver\u011da, sed la malo ne veras", null], ["absolute konver\u011da serio", null], ["absolute konver\u011da serio de funkcioj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konver\u011d", "primary": false}, "Merkuro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Romia dio de komerco. Analogo de helena Hermeso.", "translations": {"be": ["\u041c\u044d\u0440\u043a\u0443\u0440\u044b\u0439"], "fr": ["Mercure"], "en": ["Mercury"], "nl": ["Mercurius"], "pt": ["Merc\u00fario (astr.)"], "el": ["\u0395\u03c1\u03bc\u03ae\u03c2"], "de": ["Merkur"], "it": ["Mercurio"], "hu": ["Mercurius"], "es": ["Mercurio"], "ru": ["\u041c\u0435\u0440\u043a\u0443\u0440\u0438\u0439"], "pl": ["Merkury"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La plej proksima al la Suno planedo de la sunsistemo.", "translations": {"fa": ["\u062a\u06cc\u0631", "\u0639\u0637\u0627\u0631\u062f"], "zh": ["\u6c34\u661f [Shu\u01d0x\u012bng]"], "pt": ["Merc\u00fario (astr.)"], "hu": ["Merc\u00far"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Merkur", "primary": true}, "ekzoterma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karakterizanta \u0125emian reakcion, kiu produktas varmon. Malendoterma", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0437\u0430\u0442\u044d\u0440\u043c\u0456\u0447\u043d\u044b"], "de": ["exotherm", "exothermisch", "unter W\u00e4rmeabgabe", "W\u00e4rme abgebend"], "nl": ["exotherm"], "pt": ["exot\u00e9rmico"], "ru": ["\u044d\u043a\u0437\u043e\u0442\u0435\u0440\u043c\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u0442\u0435\u043f\u043b\u043e\u0432\u044b\u0434\u0435\u043b\u044f\u044e\u0449\u0438\u0439"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekzoterm", "primary": true}, "mortbati": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u011cismorte bati.", "translations": {"be": ["\u0431\u0456\u0446\u044c \u0434\u0430 \u0441\u044c\u043c\u0435\u0440\u0446\u0456"], "fr": ["battre \u00e0 mort"], "en": ["beat to death"], "ru": ["\u0437\u0430\u0431\u0438\u0442\u044c \u0434\u043e \u0441\u043c\u0435\u0440\u0442\u0438"], "de": ["totschlagen"], "hu": ["agyonver"], "sk": ["dobi\u0165 (na smr\u0165)"], "pl": ["zat\u0142uc na \u015bmier\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bat", "primary": false}, "malgrasa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta malmulte da graso.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u0449\u0438\u0439", "\u0445\u0443\u0434\u043e\u0439"], "fr": ["maigre", "pauvre (en p. d'un sol)"], "nl": ["arm (mager)"], "pt": ["magro (adj.)"], "de": ["mager"], "hu": ["sov\u00e1ny", "szik\u00e1r"], "pl": ["chudy", "lichy"]}, "examples": [["la sep malgrasaj bovinoj el la Biblio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malmulte fruktodona, malbone sterkita.", "translations": {"pt": ["pobre (adj., terra)"], "pl": ["lichy"], "hu": ["sov\u00e1ny"]}, "examples": [["malgrasa grundo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "gras", "primary": false}, "frustri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"en": ["frustrate"], "pt": ["frustrar", "decepcionar"]}, "examples": [["unu afero aparte frustris min dum la pasintaj monatoj: Ne plu venis novaj ideoj al mi", "D. J. Kunar, \u0108e kafeja tablo..., [blogo], 2005-09-12"]], "subdefinitions": []}], "root": "frustr", "primary": true}, "frustro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"en": ["frustration"], "pt": ["frustra\u00e7\u00e3o"]}, "examples": [["naivaj revoj pri balda\u016da \u00abfina venko\u00bb povas naski frustrojn", "Proklamo de Voss, Esperanto, 1991-10"]], "subdefinitions": []}], "root": "frustr", "primary": false}, "hidroterapio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Medicina sistemo de kuracado per akvo.", "translations": {"el": ["\u03c5\u03b4\u03c1\u03bf\u03b8\u03b5\u03c1\u03b1\u03c0\u03b5\u03af\u03b1"], "fr": ["hydroth\u00e9rapie"], "nl": ["hydrotherapie"], "pt": ["hidroterapia"], "be": ["\u0432\u043e\u0434\u0430\u043b\u044f\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0433\u0456\u0434\u0440\u0430\u0442\u044d\u0440\u0430\u043f\u0456\u044f"], "de": ["Hydrotherapie", "Wasserheilkunde"], "it": ["idroterapia"], "hu": ["v\u00edzgy\u00f3gy\u00e1szat", "hidroter\u00e1pia"], "es": ["hidroterapia"], "ru": ["\u0432\u043e\u0434\u043e\u043b\u0435\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0433\u0438\u0434\u0440\u043e\u0442\u0435\u0440\u0430\u043f\u0438\u044f"], "pl": ["hydroterapia", "wodolecznictwo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hidroterapi", "primary": true}, "sinapso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Perilo de nerva impulso al ne\u016drono a\u016d al muskola \u0109elo.", "translations": {"fr": ["synapse"], "it": ["sinapsi"]}, "examples": [["eblas, ke la gratado sur lia kranio helpis la funkciadon de liaj limakecaj sinapsoj", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato, \u0109apitro 28a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sinaps", "primary": true}, "edro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La nocio estas malfacila por difini rigore. Ja edro de duedro estas duonebeno, edro de triedro estas angulo kaj edro de pluredro estas plurlatero, kiun oni prefere nomas faco."], "primary definition": "\u0108iu ebena surfaco, kiu limas iajn solidojn.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0430\u043d\u044c"], "fr": ["face (d'un di\u00e8dre, tri\u00e8dre, poly\u00e8dre)"], "en": ["face"], "nl": ["vlak (z.nw.)"], "pt": ["face"], "ru": ["\u0433\u0440\u0430\u043d\u044c"], "de": ["Fl\u00e4che"], "it": ["faccia"], "hu": ["lap (m\u00e9rtani test\u00e9)"], "fa": ["\u0648\u062c\u0647 (\u0686\u0646\u062f\u0648\u062c\u0647\u06cc)"], "pl": ["\u015bciana"]}, "examples": [["kubo havas ses edrojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "edr", "primary": true}, "arniko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plurjara rizoma herbo el mezvarmaj landoj de la norda hemisfero, kies ekstrakto estas uzata kontra\u016d kontuzoj, genro el familio asteracoj (Arnica).", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u043f\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["arnica"], "en": ["leopard's bane", "arnica"], "nl": ["valkruid", "wolverlei"], "pt": ["arnica"], "ru": ["\u0430\u0440\u043d\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Arnica"], "sv": ["arnika"], "hu": ["\u00e1rnika"], "es": ["\u00e1rnica"]}, "examples": [["en la nokto Pilar Ternera aplikis arnikan kompreson sur la \u015dvelon", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "arnik", "primary": true}, "kardinalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el la konsilistoj kaj elektistoj de la papo, ordinare elektitaj inter la episkopoj kaj pastroj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u0434\u044b\u043d\u0430\u043b"], "fr": ["cardinal (rel.)"], "en": ["cardinal"], "nl": ["kardinaal"], "pt": ["cardinal"], "ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0434\u0438\u043d\u0430\u043b"], "de": ["Kardinal"], "it": ["cardinal"], "hu": ["b\u00edboros", "kardin\u00e1lis"], "pl": ["kardyna\u0142"], "es": ["cardenal (rel.)"]}, "examples": [["Pa\u016dlo la 6a decidis, ke la maksimuma nombro da Kardinaloj, kiuj havas la povon elekti la Roman Pontifikon estu 120", "IKUE, La Kardinaloj de Sankta Roma Eklezio, Konklavo 2005"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: La\u016d nacilingva kutimo oni anka\u016d diras \u00abkardinala nombro\u00bb, kiel en."], "primary definition": "Tia nocio asociita al \u0109iu aro, ke du aroj havas la saman kardinalon, se kaj nur se ekzistas inter ili bijekcio; por finia aro: natura entjero egala al la kvanto de \u011diaj elementoj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0434\u0438\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u0447\u0438\u0441\u043b\u043e", "\u043c\u043e\u0449\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c (\u043c\u043d\u043e\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u0430)"], "fr": ["cardinal (math.)", "puissance (d'un ensemble)"], "en": ["cardinal number", "cardinality", "power"], "nl": ["hoofdtelwoord"], "de": ["Kardinalzahl", "M\u00e4chtigkeit"], "hu": ["t\u0151sz\u00e1m"], "pl": ["liczba kardynalna", "moc (zbioru)"]}, "examples": [["la kardinalon de aro E oni signas per kard E a\u016d |E|", null], ["\u21350 estas la plej malgranda kardinalo malfinia", null], ["la kardinalo de kuna\u0135o de finiaj aroj estas maksimume egala al la sumo de iliaj kardinaloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kardinal", "primary": true}, "Omo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Germanlingve: Ohm (Georg Simon) , 1787-1854. Germana fizikisto, malkovrinta la le\u011don pri proporcieco de elekra tensio kaj kurentintenso. Tiu le\u011do nun estas nomata \u00abla le\u011do de Omo\u00bb.", "translations": {"ru": ["\u0413\u0435\u043e\u0440\u0433 \u0421\u0438\u043c\u043e\u043d \u041e\u043c"], "fr": ["Ohm"], "nl": ["Georg Simon Ohm"], "pt": ["Ohm"], "it": ["Ohm"], "pl": ["Georg Simon Ohm"], "hu": ["Georg Simon Ohm"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Om", "primary": true}, "arabesko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ornama desegna\u0135o, la\u016d la araba maniero, konsistanta el kunplektitaj linioj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0430\u0431\u044d\u0441\u043a\u0430"], "fr": ["arabesque"], "en": ["arabesque"], "ru": ["\u0430\u0440\u0430\u0431\u0435\u0441\u043a\u0430", "\u0443\u0437\u043e\u0440", "\u043e\u0440\u043d\u0430\u043c\u0435\u043d\u0442"], "ca": ["arabesc"], "de": ["Arabeske"], "hu": ["arabeszk"], "sk": ["arabeska"], "fa": ["\u0627\u0633\u0644\u06cc\u0645\u06cc"], "es": ["arabesco"]}, "examples": [["tra la verda foliaro la suno desegnis sur la tero lumajn arabeskojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "arabesk", "primary": true}, "obelisko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Monumento, plejofte el unusola \u015dtono, pritran\u0109ita la\u016d formo de kvarangula pinta kolono.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u044d\u043b\u0456\u0441\u043a"], "fr": ["ob\u00e9lisque"], "en": ["obelisk"], "nl": ["obelisk"], "pt": ["obelisco"], "el": ["\u03bf\u03b2\u03b5\u03bb\u03af\u03c3\u03ba\u03bf\u03c2"], "ca": ["obelisc"], "de": ["Obelisk"], "hu": ["obeliszk"], "uk": ["\u043e\u0431\u0435\u043b\u0456\u0441\u043a"], "ru": ["\u043e\u0431\u0435\u043b\u0438\u0441\u043a"], "es": ["obelisco"]}, "examples": [["en la fino de la aleo staris du obeliskoj, t. e. maldikaj kaj altaj kvarangulaj kolonoj el granito, sur kiuj estis skribita la historio de l' faraono Seti", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "obelisk", "primary": true}, "dissolvi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malaperi, diseri\u011di.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u0432\u0430\u0440\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0437\u044c\u043d\u0456\u043a\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["se dissoudre", "se r\u00e9soudre", "dispara\u00eetre (comme par dissolution)", "se d\u00e9sagr\u00e9ger", "se disloquer", "fondre (se dissoudre)"], "hu": ["felold\u00f3dik", "szertefoszlik", "megsemmis\u00fcl"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u0432\u043e\u0440\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0438\u0441\u0447\u0435\u0437\u043d\u0443\u0442\u044c"]}, "examples": [["se la surtera lo\u011dejo de nia tabernaklo dissolvi\u011dos, ni havas eternan en la \u0109ieloj", "La Nova TestamentoII. Korintanoj 5:1"], ["duone dissolvi\u011dis de la trapenetrinta akvo", "Fabeloj, volumo 2Gefian\u0109oj"], ["la korpo dissolvi\u011das, kaj la animo... kio \u011di estas?", "Fabeloj, volumo 3\u015ctono de la sa\u011duloj"], ["la fantomoj dissolvi\u011dis en nebulon", "Fabeloj, volumo 4Filino de la mar\u0109a re\u011do"]], "subdefinitions": []}], "root": "solv", "primary": false}, "selta\u015do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ta\u015do kiun oni fiksas \u0109e la selo \u0109evala a\u016d bicikla.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u043c\u0451\u0442\u043d\u0430\u044f \u0441\u0443\u043c\u043a\u0430", "\u043f\u043e\u0434\u0441\u0435\u0434\u0435\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u0441\u0443\u043c\u043a\u0430"], "en": ["saddle-bag"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ta\u015d", "primary": false}, "prikanti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Glori per kanto a\u016d per versoj; versfaradi honore al iu a\u016d io.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["chanter (louer)"], "nl": ["bezingen"], "pt": ["cantar"], "ru": ["\u0432\u043e\u0441\u043f\u0435\u0442\u044c"], "de": ["besingen"], "sv": ["besjunga"], "hu": ["meg\u00e9nekel"], "it": ["cantare", "decantare"], "pl": ["opiewa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kant", "primary": false}, "aknero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "= akno 1.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u044b\u0449"], "en": ["pimple", "zit", "blemish", "spot"], "nl": ["acne-blaasje"], "br": ["burbuenn", "porbolenn"], "de": ["Pickel"], "sv": ["finne"], "hu": ["pattan\u00e1s", "mitesszer", "akn\u00e9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "akn", "primary": false}, "abelujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dometo konstruita de abeloj, a\u016d korbo a\u016d kesteto konstruita de homo por lo\u011digi abelojn.", "translations": {"be": ["\u0432\u0443\u043b\u0435\u0439"], "fr": ["ruche"], "bg": ["\u043a\u043e\u0448\u0435\u0440"], "ca": ["rusc"], "de": ["Bienenkorb", "Bienenstock"], "it": ["alveare"], "hu": ["kapt\u00e1r"], "fa": ["\u06a9\u0646\u062f\u0648"], "en": ["beehive", "hive"], "br": ["ruskenn", "kestenn"], "ja": ["\u30df\u30c4\u30d0\u30c1\u306e\u5de3\u7bb1 [\u307f\u3064\u3070\u3061\u306e\u3059\u3070\u3053]"], "es": ["colmena"], "he": ["\u05db\u05d5\u05d5\u05e8\u05ea"], "ru": ["\u0443\u043b\u0435\u0439"], "nl": ["bijenkorf"], "pt": ["colm\u00e9ia", "corti\u00e7o"], "tr": ["kovan"], "sv": ["bikupa"], "sk": ["\u00fa\u013e"], "pl": ["ul"]}, "examples": [["en abelujon ne blovu", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "abel", "primary": false}, "ventroku\u015de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ku\u015dante kun la ventro sube kaj la dorso supre.", "translations": {"fr": ["\u00e0 plat-ventre"]}, "examples": [["tiuj de sur la klifo rimarkis homon, kiu etendi\u011dis ventroku\u015de inter akraj \u015dtonoj", "E. Kumi\u010di\u0107, trad. S. Rukelj, Surprizitaj nuptofestantoj, inko, 2001"]], "subdefinitions": []}], "root": "ku\u015d", "primary": false}, "ankrejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, kie oni povas ankradi, rodo.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u0439\u0434 (\u043c\u043e\u0440.)"], "fr": ["ancrage", "mouillage"], "en": ["anchorage"], "nl": ["ankerplaats"], "de": ["Ankerplatz", "Ankerstelle"], "it": ["ormeggio (luogo)"], "hu": ["horgonyz\u00f3hely"], "br": ["eorlec'h"], "sv": ["ankringsplats"]}, "examples": [["la anglaj maraj rabistoj forprenis \u015dipojn de la ankrejo", "Fabeloj, volumo 1, galo\u015doj de feli\u0109o, 2, kio okazis al la jura konsilisto"]], "subdefinitions": []}], "root": "ankr", "primary": false}, "knedi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Tremante kaj kirlante miksi per la manoj farunon kaj akvon por fari paston.", "translations": {"be": ["\u043c\u044f\u0441\u0456\u0446\u044c (\u0446\u0435\u0441\u0442\u0430)", "\u0440\u0430\u0448\u0447\u044b\u043d\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["p\u00e9trir", "brasser (malaxer)", "fa\u00e7onner", "former (donner une forme avec les mains)", "malaxer", "masser (p\u00e9trir)", "modeler (fa\u00e7onner avec les mains)"], "en": ["mix", "knead"], "nl": ["kneden"], "ru": ["\u043c\u0435\u0441\u0438\u0442\u044c (\u0442\u0435\u0441\u0442\u043e)", "\u0437\u0430\u043c\u0435\u0448\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["kneten"], "br": ["merat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Premadi kaj prilabori per la manoj pastecan substancon por doni al \u011di ian formon.", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u043f\u0456\u0446\u044c"], "de": ["formen"], "en": ["form", "give form to"], "ru": ["\u043b\u0435\u043f\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["knedi argilon, potojn", null], ["knedi la muskolojn", null], ["la cerbo de la infanoj estas facile knedebla", null], ["li knedis lian animon per instruo kaj humiliga\u0135oj", null], ["princo bela, knedita el mildo kaj pla\u0109o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kned", "primary": true}, "malglui": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Disigi du gluitajn objektojn.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043a\u043b\u0435\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9coller (enlever la colle)"], "nl": ["losweken"], "pt": ["descolar"], "ru": ["\u043e\u0442\u043a\u043b\u0435\u0438\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u043a\u043b\u0435\u0438\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u043b\u0435\u043f\u0438\u0442\u044c"], "de": ["trennen"], "hu": ["sz\u00e9szed (ragasztottat)", "sz\u00e9tv\u00e1laszt (ragasztottat)"], "pl": ["rozklei\u0107"]}, "examples": [["estas ja konate, ke la po\u015dtistoj kapablas malglui \u0109ian ajn koverton", "Karel \u0108APEK, tr. Milo\u015d LUKA\u015c: \u015ctelita kakto La nica literatura revuo, 3:2"], ["pene Ha-Nocri malgluis la palpebrojn kaj rigardis malsupren", "La majstro kaj Margarita, \u0109ap. 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "glu", "primary": false}, "densigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi densa.", "translations": {"be": ["\u0443\u0448\u0447\u044b\u043b\u044c\u043d\u0456\u0446\u044c", "\u0437\u0433\u0443\u0441\u044c\u0446\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["densifier", "resserrer"], "ru": ["\u0443\u043f\u043b\u043e\u0442\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u0441\u0433\u0443\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u0441\u043f\u043b\u043e\u0442\u0438\u0442\u044c"], "de": ["verdichten"], "pl": ["zag\u0119szcza\u0107", "kondensowa\u0107", "\u015bcie\u015bnia\u0107"], "hu": ["s\u0171r\u00edt"]}, "examples": [["densigu la vicojn!", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dens", "primary": false}, "privatulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo kiel individuo, natura persono \u2015 kontraste al organiza\u0135o, partio, firmao, \u015dtato, jura persono, funkciulo, oficialulo kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0432\u0430\u0442\u043d\u0430\u044f \u0430\u0441\u043e\u0431\u0430", "\u0444\u0456\u0437\u0456\u0447\u043d\u0430\u044f \u0430\u0441\u043e\u0431\u0430"], "fr": ["(un simple) particulier"], "en": ["private person"], "nl": ["priv\u00e9persoon"], "pt": ["privado", "particular"], "ru": ["\u0447\u0430\u0441\u0442\u043d\u043e\u0435 \u043b\u0438\u0446\u043e"], "hu": ["mag\u00e1nember"]}, "examples": [["la prezo de tiu komputilo estas tro alta por privatulo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "privat", "primary": false}, "stirglobo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Enigilo uzata en dialogo kun komputilo por indiki datumon sur la ekrano, rulebla globo iom malmergi\u011danta el la ebena surfaco de aparato (ekzemple de la klavaro). Rulante la globon, la uzanto movas la kursoron. Alivorte, renversita muso muntita kun pli granda komputila organo.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0430\u0440\u043e\u0432\u043e\u0439 \u043c\u0430\u043d\u0438\u043f\u0443\u043b\u044f\u0442\u043e\u0440"], "fr": ["boule de commande"], "de": ["Rollkugel"], "en": ["track ball", "rolling ball"], "hu": ["pozicion\u00e1l\u00f3 g\u00f6mb"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stir", "primary": false}, "stabo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro da superaj oficiroj havanta la \u011deneralan direktadon de armeo a\u016d armeparto.", "translations": {"be": ["\u0448\u0442\u0430\u0431"], "fr": ["\u00e9tat-major"], "en": ["general staff", "commanding officers"], "nl": ["staf (officieren, leraren e.d.)"], "ru": ["\u0448\u0442\u0430\u0431"], "de": ["Stab", "F\u00fchrungsstab"], "hu": ["t\u00f6rzskar", "t\u00f6rzs"]}, "examples": [["la \u0109efa stabo de mar\u015dalo Tito trovi\u011dis certan tempon en iu groto", "Interesa arkeologio, p. 45a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Aro de plej eminentaj personoj de iu grupo.", "translations": {"de": ["Leitungsgruppe", "F\u00fchrungsgruppe"], "hu": ["kar", "t\u00f6rzs"]}, "examples": [["ni bezonas stabon da kapablaj instruantoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "stab", "primary": true}, "kanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043f\u0435\u045e", "\u0441\u044c\u043f\u0435\u0432\u044b"], "fr": ["chanson", "chant"], "de": ["Lied"], "it": ["canto"], "hu": ["\u00e9nek"], "cs": ["p\u00edse\u0148"], "vo": ["kanid"], "es": ["canto"], "ru": ["\u043f\u0435\u0441\u043d\u044f", "\u043f\u0435\u0441\u043d\u044c"], "nl": ["lied"], "pt": ["canto"], "no": ["sang"], "sv": ["s\u00e5ng"], "pl": ["\u015bpiew"]}, "examples": [["la malnova kanto jam forgesita en la oreloj al ni resonas", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0441\u044c\u043d\u044f"], "sv": ["s\u00e5ng"], "pl": ["pie\u015b\u0144"]}, "examples": [["la malnova kanto jam forgesita en la oreloj al ni resonas", "Z"], ["la libro de la kantoj de Heine", null], ["la Alta kanto.", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108apitro de poemo.", "translations": {"pl": ["pie\u015b\u0144"]}, "examples": [["Duli\u0125io estas insulo kiu aperas en la unua kanto de Odiseado de Homero, kaj plue en la na\u016da kanto", "Vikipedio, Duli\u0125io"]], "subdefinitions": []}], "root": "kant", "primary": false}, "inhala\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inhalata gaso, vaporo.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0433\u0430\u043b\u044f\u0442", "\u0441\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0432\u043e \u0434\u043b\u044f \u0438\u043d\u0433\u0430\u043b\u044f\u0446\u0438\u0439"], "fr": ["inhalation (fumigation)", "fumigation (inhalation)"], "de": ["Inhalat", "einzuatmende D\u00e4mpfe"], "nl": ["wat ge\u00efnhaleerd wordt"], "hu": ["inhal\u00e1tum", "bel\u00e9legezett p\u00e1ra"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "inhal", "primary": false}, "bud\u011deto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0431\u044e\u0434\u0436\u0435\u0442"], "fr": ["budget"], "en": ["budget"], "nl": ["begroting", "budget"], "be": ["\u0431\u044e\u0434\u0436\u044d\u0442"], "de": ["Haushalt", "Haushaltsplan", "Budget", "Etat"], "hu": ["k\u00f6lts\u00e9gvet\u00e9s", "b\u00fcdzs\u00e9"], "fa": ["\u0628\u0648\u062f\u062c\u0647"], "pl": ["bud\u017cet"], "es": ["presupuesto"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bud\u011det", "primary": true}, "degliti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Malproksimi\u011di de io glitante, malsupreniri glitante.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u0437\u043d\u0443\u0446\u044c"], "fr": ["glisser (intr., de qc)"], "pl": ["ze\u015blizgiwa\u0107 si\u0119", "zje\u017cd\u017ca\u0107"]}, "examples": [["\u015di deglitis de la tirkesto rekte sur la plankon", "Fabeloj, volumo 1, Floroj de la malgranda Ida"], ["miaj fingroj kaptis la randon: mi penis teni min, sed miaj fingroj deglitis, kaj mi refalegis", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato, \u0109apitro 4"], ["kvankam la viro aspektis maljuna, li deglitis de la kamelo kun rimarkinda facilmoveco", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 6"], ["plu deglitis malsupren longigante la ombrojn", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 16"]], "subdefinitions": []}], "root": "glit", "primary": false}, "superakvego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Diluvo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0442\u043e\u043f"], "fr": ["d\u00e9luge"], "en": ["flood", "deluge"], "nl": ["overstroming"], "pt": ["dil\u00favio"], "be": ["\u043d\u0430\u0432\u0430\u0434\u043d\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043f\u0430\u0442\u043e\u043f"], "de": ["\u00dcberschwemmung"], "sk": ["potopa"], "fa": ["\u0633\u06cc\u0644"], "br": ["li\u00f1vadenn", "dour-beuz"]}, "examples": [["la fino de la mondo povas esti ka\u016dzita de superakvego", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 5, el la vivo kaj sciencoj, bagateloj"]], "subdefinitions": []}], "root": "akv", "primary": false}, "afelio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Punkto de la orbito de sun-\u0109irka\u016danta objekto, \u0109e kiu tiu estas plej malproksima de la suno.", "translations": {"be": ["\u0430\u0444\u044d\u043b\u0456\u0439"], "fr": ["aph\u00e9lie"], "en": ["aphelion"], "pt": ["af\u00e9lio"], "ru": ["\u0430\u0444\u0435\u043b\u0438\u0439"], "de": ["Aphel"], "hu": ["napt\u00e1vol", "af\u00e9lium"], "sk": ["af\u00e9lium", "odslnie"], "es": ["afelio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "afeli", "primary": true}, "mezurateco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Modereco, konvena mezuro.", "translations": {"fr": ["mod\u00e9ration"], "nl": ["maat"], "br": ["habaskter"], "es": ["mesura"], "hu": ["kiegyens\u00falyozotts\u00e1g", "m\u00e9rt\u00e9kletess\u00e9g"]}, "examples": [["li \u0109iam gardas la mezuratecon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mezur", "primary": false}, "fleksiebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karakterizas vorton a\u016d vortospecon, kiu povas varii la\u016d deklinacio a\u016d konjugacio.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u043c\u0435\u043d\u044f\u043c\u044b\u0439 (\u043e \u0441\u043b\u043e\u0432\u0435)"], "fr": ["variable (poss\u00e8dant une flexion)"], "de": ["beugungsf\u00e4hig", "flektierbar"], "nl": ["verbuigbaar"], "hu": ["ragozhat\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fleksi", "primary": false}, "ha\u016dli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Treni peza\u0135on per kabloj.", "translations": {"be": ["\u0446\u044f\u0433\u043d\u0443\u0446\u044c (\u043d\u0430 \u043a\u0430\u043d\u0430\u0446\u0435, \u043b\u0430\u043d\u0446\u0443\u0433\u0443)"], "fr": ["haler"], "pt": ["puxar penosamente"], "ru": ["\u0442\u044f\u043d\u0443\u0442\u044c (\u043d\u0430 \u043a\u0430\u043d\u0430\u0442\u0435, \u0446\u0435\u043f\u0438, \u043a\u0430\u043a \u0431\u0443\u0440\u043b\u0430\u043a\u0438)"], "de": ["schleppen (ziehen)"], "it": ["alare (ver.)"], "hu": ["vontat (dr\u00f3tk\u00f6t\u00e9len)"]}, "examples": [["ni elprenis el la boato niajn provizojn, ha\u016dlis \u011din el la sablo", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 1a, \u0109apitro 41a, p. 318a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ha\u016dl", "primary": true}, "superkondukanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Superkonduka materialo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u0435\u0440\u0445\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u0434\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["supraconducteur (subst.)", "superconducteur (subst.)"], "hu": ["szupravezet\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konduk", "primary": false}, "harego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dika haro de iuj bestoj.", "translations": {"ru": ["\u0449\u0435\u0442\u0438\u043d\u0430"], "fr": ["crin", "soie (poil)"], "en": ["bristle"], "nl": ["borstel"], "pt": ["crina"], "de": ["Borste"], "it": ["setola", "crine"], "hu": ["s\u00f6rte"], "es": ["cerda"], "br": ["reun"], "pl": ["sier\u015b\u0107"]}, "examples": [["persistemaj \u0109evaloj kun longaj haregoj", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 10a"], ["haregoj de apro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "har", "primary": false}, "dimensio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u0108ar objekto povas estis rigardata de diversaj flankoj kaj la difino de \u0109iu aparta dimensio ofte enhavas supozon pri la direkto de la rigardo, necesas memori, ke la profundo de objekto povas esti anka\u016d \u011dia alto, k.t.p."], "primary definition": "\u0108iu el la grandoj uzataj por priskribi la amplekson de objekto; kutime temas pri longo, lar\u011do kaj diko, a\u016d lar\u011do, alto kaj profundo.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043c\u0435\u0440 (\u043f\u043e \u043a\u0430\u0436\u0434\u043e\u043c\u0443 \u0438\u0437\u043c\u0435\u0440\u0435\u043d\u0438\u044e)"], "fr": ["dimension"], "en": ["dimension"], "pt": ["dimens\u00e3o"], "de": ["Dimension", "Ausdehnungsrichtung"], "hu": ["m\u00e9ret"], "es": ["dimensi\u00f3n"], "pl": ["rozmiar", "wymiar"]}, "examples": [["doni la dimensiojn de \u015dranko, barelo, a\u016dtomobilo", "Plena Ilustrita Vortaro"], ["cirkla cilindro estas difinita per nur du dimensioj: \u011dia alto kaj \u011dia diametro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(en vektora spaco, rilate bazon super \u011di) \u0108iu el la vektoroj de la bazo a\u016d \u0109iu rekto, direktata de tia vektoro.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u043c\u0435\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["dimension"], "en": ["dimension"], "de": ["Dimension"], "hu": ["dimenzi\u00f3"], "pl": ["wymiar"]}, "examples": [["en afina ebeno oni ofte signas per x la koordinaton la\u016d la unua dimensio, kaj per y la\u016d la dua", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(de vektora spaco) Nombro de elementoj en \u011diaj bazoj, se \u011di estas finia, a\u016d malfinio aliokaze.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043c\u0435\u0440\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c (\u043b\u0438\u043d\u0435\u0439\u043d\u043e\u0433\u043e \u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u0430)"], "de": ["Dimension (eines Vektorraumes)"], "en": ["dimension (of a vector space)"], "pl": ["wymiar (przestrzeni liniowej)"], "hu": ["dimenzi\u00f3 (vektort\u00e9r\u00e9)"]}, "examples": [["dimensio de afina spaco", null], ["la dimensio de vektora spaco Kn super korpo K estas n", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(de matrico)", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043c\u0435\u0440 (\u043c\u0430\u0442\u0440\u0438\u0446\u044b)"], "fr": ["dimension (d'une matrice)", "type (d'une matrice)"], "en": ["order (of a matrix)", "size (of a matrix)"], "de": ["Format (einer Matrix)", "Typ (einer Matrix)"], "hu": ["dimenzi\u00f3 (m\u00e1trix\u00e9)"], "pl": ["wymiar (macierzy)"]}, "examples": []}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Grado (eventuale nula), je kiu baza grando aperas en derivita grando.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043c\u0435\u0440\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "pl": ["jednostka", "wymiar", "wielko\u015b\u0107"], "hu": ["egys\u00e9g", "m\u00e9rt\u00e9kegys\u00e9g"]}, "examples": [["la dimensioj de la energio estas kg\u00d7m\u00b2/s\u00b2 a\u016d pli \u011denerale ML2T-2 (kie M, L, T respektive simbolas mason, longon kaj tempon)", null], ["la dimensio de energio rilate al tempo estas -2", null], ["sendimensia grando", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la intervaloj en kiuj varias indicoj de tabelo.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u043c\u0435\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435"], "hu": ["dimenzi\u00f3", "kiterjed\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dimensi", "primary": true}, "pronomo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u0108i tia interpreto de la nocio estas klasika kaj konservi\u011dis en la lernejoj rusaj kaj oriente\u016dropaj. Parte \u011di estas \u015duldata al la fakto ke en kelkaj lingvoj (kaj anka\u016d en Esperanto) estas vortoj kiuj kombinas la funkciojn de adjektiva kaj substantiva pronomoj: iu, kiu, unu kaj tiel plu. Zamenhof uzis tiele la vorton pronomo: la montritajn na\u016d vortojn (ia, ial, iam, ie, iel, ies, io, iom, iu) ni konsilas bone ellerni, \u0109ar el ili \u0109iu povas jam fari al si grandan serion da aliaj pronomoj kaj adverboj. La klasikaj gramatikoj traktis la pronomojn kiel apartan parolelementon \u2015 tio estas konfuza pensmaniero. Oni provis raciigi \u011din dumaniere: limigante la koncepton al la substantivaj pronomoj \u2015 tio estas la vojo de la okcidentaj gramatikoj lernejaj, de PV, PAG kaj PIV (t.e. pronomo); a\u016d tute male, \u011deneraligi la koncepton agnoskante ke temas pri alia dimensio (pragmatika), kaj etendi la koncepton tiel ke \u011di kovru \u0109iujn tabelvortojn (anka\u016d la adverbojn, kaj pli \u011denerale \u2015 anka\u016d la pronomajn verbojn): pronomo. En la moderna lingvoscienco \u0109iuj tri skoloj estas reprezentitaj."], "primary definition": "Speciala vorto servanta por anstata\u016di nomon, t.e. substantiva a\u016d adjektiva pronom.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0441\u0442\u043e\u0438\u043c\u0435\u043d\u0438\u0435"], "nl": ["voornaamwoord"], "pt": ["pronome"], "be": ["\u0437\u0430\u0439\u043c\u0435\u043d\u044c\u043d\u0456\u043a"], "de": ["Pronomen"], "sv": ["pronomen"], "hu": ["n\u00e9vm\u00e1s"], "es": ["pronombre"]}, "examples": [["personaj pronomoj mi, \u011di, si, ili", null], ["posedaj pronomoj mia, \u011diaj, siajn, ilian", null], ["montraj pronomoj tio, \u0109i tiuj, tian", null], ["unuj, \u0109iu, kiuj, io, amba\u016d anka\u016d estas prononmoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: La\u016d tiu skolo (al kiu apartenas PV, PIV kaj PAG) la \u00abposedaj pronomoj\u00bb ne estus pronomoj, tamen la termino ja restas tie."], "primary definition": "Vorto anstata\u016danta subkomprenatan substantivon.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0441\u0442\u043e\u0438\u043c\u0435\u043d\u0438\u0435-\u0441\u0443\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435"], "fr": ["pronom"], "en": ["pronoun"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Multaj, sed ne \u0109iuj, pronomoj estas tabelvortoj."], "primary definition": "Vorto el fermita leksika-semantika aro da parolsituaciaj rolvortoj, ricevantaj sian sencon rilate al la situacio de la parolantoj (personaj pronomoj, montraj pronomoj), a\u016d al la kunteksto (referenco al io jam menciita: \u011di, tiu, tie), a\u016d al la gramatika rolo en la frazo (sia, mem, kiun), logikaj kvantoroj (iu, \u0109iu, nenie).", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0441\u0442\u043e\u0438\u043c\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043c\u0435\u0441\u0442\u043e\u0438\u043c\u0451\u043d\u043d\u043e\u0435 \u0441\u043b\u043e\u0432\u043e"], "en": ["shifter"]}, "examples": [["substantivaj, adjektivaj, adverbaj pronomoj", null], ["en la angla neither do I la vorto do rolas kiel verba pronomo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pronom", "primary": true}, "malfrui\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lasi sin fari (veni, fini laboron kaj tiel plu) malfrue.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u0437\u044c\u043d\u044f\u0446\u0446\u0430", "\u0437\u0430\u043f\u0430\u0437\u044c\u043d\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u0437\u0430\u0442\u0440\u044b\u043c\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["prendre du retard", "\u00eatre en retard", "retarder (intr.)"], "en": ["get, become late"], "nl": ["te laat zijn"], "ru": ["\u043e\u043f\u0430\u0437\u0434\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0434\u0435\u0440\u0436\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["sp\u00e4t kommen"], "tr": ["gecikmek"], "sv": ["vara sen"], "hu": ["k\u00e9s\u0151re j\u00e1r"], "ro": ["a \u00eent\u00e2rzia"], "pl": ["sp\u00f3\u017ani\u0107 si\u0119"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05ea\u05d0\u05d7\u05e8"]}, "examples": [["la laboro malfrui\u011das, la mendoj ne estas plenumataj \u011dustatempe", "E. Orzeszkowa, trad. Zamenhof: Marta."], ["mi nur iom malfrui\u011dos al la tagman\u011do, sed tio ne estas grava", "E. Orzeszkowa, trad. Zamenhof: Marta."], ["kial malfrui\u011das la radoj de liaj kale\u015doj?", "La Malnova Testamento, Ju\u011distoj 5:28"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(senpersone) Esti malfrue.", "translations": {"de": ["sp\u00e4t sein"]}, "examples": [["jam malfrui\u011dis", "Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "fru", "primary": false}, "barografo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Skribanta barometro.", "translations": {"sk": ["barograf"], "be": ["\u0431\u0430\u0440\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444"], "fr": ["barographe"], "ru": ["\u0431\u0430\u0440\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444"], "de": ["Barograph", "Luftdruckschreiber"], "pl": ["barograf"], "hu": ["l\u00e9gnyom\u00e1s\u00edr\u00f3", "barogr\u00e1f"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "barograf", "primary": true}, "skribo\u0109ambro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108ambro por skriba, pensa laborado.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0431\u043e\u0447\u0438\u0439 \u043a\u0430\u0431\u0438\u043d\u0435\u0442"], "fr": ["bureau (pi\u00e8ce pour travailler)", "cabinet d'\u00e9tude"], "nl": ["kabinet"], "de": ["Schreibzimmer", "Schreibstube"], "it": ["studio (stanza)"], "hu": ["iroda", "\u00edr\u00f3szoba"], "fa": ["\u062f\u0641\u062a\u0631 \u06a9\u0627\u0631", "\u0627\u062a\u0627\u0642 \u0645\u0637\u0627\u0644\u0639\u0647"], "pl": ["gabinet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ambr", "primary": false}, "semoplantoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"hu": ["magvas n\u00f6v\u00e9nyek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sem", "primary": false}, "bahaismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Irandevena religio ekinta en la 19a jarcento unue sub la nomo babismo, akceptanta diajn instruantojn el pluraj aliaj religioj (Budao, Jesuo, Mohamedo...), kun \u0109efinstruoj en la verkoj de Bahao.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0445\u0430\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["baha\u00efsme"], "de": ["Bahaismus"], "it": ["fede bahai", "bahai (religione)"], "ru": ["\u0431\u0430\u0445\u0430\u0438\u0437\u043c"]}, "examples": [["religiaj grupetoj, kies ideoj envenis la landon : scientologio, Kri\u015dna-movado, bahaismo", "Saliko, Je kio ni kredas?, Monato, jaro 2001a, numero 11a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "baha", "primary": false}, "facilanimeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malserioza humoro a\u016d karaktero, emo al agado sen kalkulo de sekvoj.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0435\u0433\u043a\u043e\u043c\u044b\u0441\u043b\u0438\u0435", "\u0432\u0435\u0442\u0440\u0435\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043d\u0435\u0441\u0435\u0440\u044c\u0451\u0437\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["l\u00e9g\u00e8ret\u00e9 (manque de s\u00e9rieux)"], "en": ["light-mindedness", "frivolity", "flippancy"], "it": ["faciloneria", "spensieratezza", "avventatatezza"], "he": ["\u05e7\u05dc\u05d5\u05ea \u05d3\u05e2\u05ea", "\u05e4\u05d6\u05d9\u05d6\u05d5\u05ea"]}, "examples": [["mia koro malsa\u011de pu\u015dis min en \u0109i tiun facilanimecon", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 9a, Aventura voja\u011do"]], "subdefinitions": []}], "root": "anim", "primary": false}, "konceptaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro de interrilatantaj konceptoj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0438\u0441\u0442\u0435\u043c\u0430 \u043a\u043e\u043d\u0446\u0435\u043f\u0446\u0438\u0439", "\u0441\u0438\u0441\u0442\u0435\u043c\u0430 \u043f\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0439"], "fr": ["syst\u00e8me conceptuel", "ensemble des concepts"], "nl": ["het geheel van opvattingen"]}, "examples": [["deksesjara knabo-ateisto, revante pri la bono de la homaro kaj ne havante \u011dustan ideon pri la vojoj de homara evoluo, devis por savi sian idealisman konceptaron, reveni al dio kaj religio", "E. Drezen ZamenhofReligiaj konceptoj de Zamenhof"], ["nun vi povas kompreni min kiam mi parolas pri tiu parto de la konceptaro kiun oni povas kompreni nur se oni uzas dialektikan argumentadon", "Platono trad. D. BroadribbLa RespublikoParto 6"]], "subdefinitions": []}], "root": "koncept", "primary": false}, "piedbenketo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malalta ebena mebleto, sur kiu oni apogas la piedojn, sidante sur alta sidilo.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043f\u043e\u0440\u0430 \u0434\u043b\u044f \u043d\u043e\u0433", "\u043f\u043e\u0434\u043d\u043e\u0436\u0438\u0435"], "fr": ["repose-pied"], "de": ["Fu\u00dfbank", "Fu\u00dfschemel"], "br": ["skabell (da lakaat e dreid warni)"], "pl": ["podn\u00f3\u017cek"]}, "examples": [["tiele diras la Eternulo: La \u0109ielo estas Mia trono, kaj la tero estas Mia piedbenketo", "La Malnova Testamento, Jesaja 66:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "benk", "primary": false}, "Atlantido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Insulo a\u016d kontinento en Atlantiko menciita en antikvaj grekaj verkoj, ofta temo de fantazio kaj sciencfikcio.", "translations": {"fr": ["Atlantide"], "pl": ["Atlantyda"]}, "examples": [["Platono skribis pri Atlantido, kaj en Kornvalo oni memoras la sinkintan landon Lyonesse", "Don Harlow, La Re\u011do de Ys, [recenzo], Berklia Ligilo, 1987-05"], ["\u00abAtlantido, la perdita kontinento\u00bb", "A. Cherpillod, Atlantido, la perdita kontinento, 1997"]], "subdefinitions": []}], "root": "Atlantid", "primary": true}, "kulpa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Intence a\u016d konscie plenuminta ion ripro\u0109indan a\u016d punindan.", "translations": {"be": ["\u0432\u0456\u043d\u0430\u0432\u0430\u0442\u044b"], "en": ["guilty"], "nl": ["schuldig"], "pt": ["culpado (adj.)", "delituoso", "faltoso"], "ru": ["\u0432\u0438\u043d\u043e\u0432\u043d\u044b\u0439", "\u0432\u0438\u043d\u043e\u0432\u0430\u0442\u044b\u0439"], "de": ["schuldig"], "sv": ["skyldig"], "hu": ["v\u00e9tkes", "b\u0171n\u00f6s"]}, "examples": [["kulpa pri eraro, krimo, je forgeso", null], ["la kuracisto ne estas kulpa pri la morto de la malsanulo (a\u016d: ke la malsanulo mortis)", null], ["\u015dia fratino en \u0109io estas kulpa", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kulp", "primary": true}, "bredejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Instala\u0135o por naskado a\u016d tenado de bestoj.", "translations": {"ru": ["\u0445\u043b\u0435\u0432"], "fr": ["\u00e9levage (lieu)"], "nl": ["kweekplaats"], "pl": ["hodowla", "ferma drobiu", "stadnina koni"], "hu": ["teny\u00e9szet"]}, "examples": [["el la sep fi\u015dbredejoj en la lago Tanganjiko nur unu estas uzata por fi\u015dkaptado", "Zandandu Ntomono Zola: Nutra memsufi\u0109o ser\u0109ata, Monatojaro 1999a, numero 10a, p. 15a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bred", "primary": false}, "ma\u015dine": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Per ma\u015dino, ne per mano.", "translations": {"be": ["\u0437 \u0434\u0430\u043f\u0430\u043c\u043e\u0433\u0430\u0439 \u043c\u0430\u0448\u044b\u043d\u044b", "\u043c\u0430\u0448\u044b\u043d\u043d\u044b\u043c \u0441\u043f\u043e\u0441\u0430\u0431\u0430\u043c", "\u043c\u044d\u0445\u0430\u043d\u0456\u0447\u043d\u0430"], "fr": ["m\u00e9caniquement"], "nl": ["machinaal"], "ru": ["\u0441 \u043f\u043e\u043c\u043e\u0449\u044c\u044e \u043c\u0430\u0448\u0438\u043d", "\u043c\u0430\u0448\u0438\u043d\u043d\u044b\u043c \u0441\u043f\u043e\u0441\u043e\u0431\u043e\u043c"], "de": ["maschinell"], "it": ["a macchina"], "hu": ["g\u00e9ppel"], "br": ["ent-mekanikel"]}, "examples": [["puntoj, tapi\u015doj fabrikataj ma\u015dine", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Sen konscia volo, kvaza\u016d per ma\u015dino, a\u016dtomate.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0448\u044b\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430"], "fr": ["machinalement"], "ru": ["\u043c\u0430\u0448\u0438\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e"], "de": ["maschinell"], "it": ["meccanicamente (automaticamente)"], "hu": ["g\u00e9piesen"], "br": ["evel ur mekanik"]}, "examples": [["agi nur ma\u015dine", null], ["li mensogas ma\u015dine", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "ma\u015din", "primary": false}, "rododendro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio erikacoj (Rhododendron), montara kaj ornama planto.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0434\u0430\u0434\u044d\u043d\u0434\u0440\u0430\u043d"], "en": ["rhododendron"], "nl": ["rododendron"], "pt": ["rododendro"], "ru": ["\u0440\u043e\u0434\u043e\u0434\u0435\u043d\u0434\u0440\u043e\u043d"], "de": ["Rhododendron"], "hu": ["havassz\u00e9pe", "havasir\u00f3zsa", "hangar\u00f3zsa", "rododendron"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rododendr", "primary": true}, "mirego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre forta miro.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u0443\u043c\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["\u00e9tonnement"], "en": ["stupefaction"]}, "examples": [["\u0109io tio \u0109i por ok dolaroj semajne! Mi esprimis mian miregon", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, la hejmo de la metiisto"]], "subdefinitions": []}], "root": "mir", "primary": false}, "refuti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Venke rebati opinion per trafaj argumentoj.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0432\u0435\u0440\u0433\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u043a\u043b\u043e\u043d\u044f\u0442\u044c (\u0430\u0440\u0433\u0443\u043c\u0435\u043d\u0442\u044b)"], "en": ["refute"], "nl": ["weerleggen"], "be": ["\u0430\u0434\u043a\u0456\u0434\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0434\u0445\u0456\u043b\u044f\u0446\u044c (\u0430\u0440\u0433\u0443\u043c\u044d\u043d\u0442\u044b, \u0434\u043e\u0432\u0430\u0434\u044b)"], "de": ["widerlegen"], "hu": ["megc\u00e1fol", "visszautas\u00edt", "ellenvet"]}, "examples": [["refuti al iu, ke...", null], ["montri per ne refuteblaj faktoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "refut", "primary": true}, "ma\u015dino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato, kiu produktas, transsendas a\u016d utiligas forton kaj anstata\u016das a\u016d plifaciligas la homan laboron.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0448\u044b\u043d\u0430"], "fr": ["machine"], "en": ["machine"], "nl": ["machine"], "pt": ["m\u00e1quina"], "ru": ["\u043c\u0430\u0448\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Maschine"], "it": ["macchina"], "tp": ["ilo"], "hu": ["g\u00e9p(ezet)"], "br": ["ardivink", "ijinenn", "mekanik"], "cs": ["stroj"]}, "examples": [["dra\u015dma\u015dino, skribma\u015dino", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Malsimpla organizo kombinita por atingi difinitan celon.", "translations": {}, "examples": [["la homa ma\u015dino", null], ["la tera ma\u015dino", "Z"], ["administracia ma\u015dino estas \u0109iam malrapida", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ma\u015din", "primary": true}, "plenigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari ion plena.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u043f\u043e\u045e\u043d\u0456\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u043f\u043e\u045e\u043d\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["emplir", "remplir"], "en": ["fill"], "nl": ["vullen"], "ru": ["\u043d\u0430\u043f\u043e\u043b\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u043f\u043e\u043b\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u043f\u043e\u043b\u043d\u0438\u0442\u044c"], "ca": ["emplenar", "omplir"], "de": ["f\u00fcllen"], "sv": ["fylla"], "hu": ["t\u00f6lt", "megt\u00f6lt", "felt\u00f6lt", "kit\u00f6lt", "tel\u00edt", "telerak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["plenigi sakon je sablo", null], ["plenigi trezorejon", "Z"], ["nubo plenigis la korton", "Z"], ["provi plenigi la barelon de la Danaidinoj", null], ["viaj grenejoj pleni\u011dos", "Z"], ["mi pleni\u011dis de mirego", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["plenigi kontingenton", null], ["plenigi malplenon, bre\u0109on", null], ["plenigi mankon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["plenigi sian domon per raba\u0135o", "Z"], ["la hospitaloj superpleni\u011das je malsanuloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "plen", "primary": false}, "kotiljono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de komuna diversfigura danco, kies aran\u011do dependas de la dancgvidanto.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0442\u0438\u043b\u044c\u043e\u043d"], "de": ["Kotillon"], "en": ["cotillion"], "pt": ["cotilh\u00e3o"], "hu": ["kotillion", "f\u00fcz\u00e9rt\u00e1nc"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kotiljon", "primary": true}, "Araba Duoninsulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Duoninsulo situanta en okcidenta Azio kaj limanta norde al Mezopotamio, oriente al Persa Golfo, sud-oriente kaj sude al Arab Maro kaj okcidente al Rugxa Maro.", "translations": {"ru": ["\u0410\u0440\u0430\u0432\u0438\u0439\u0441\u043a\u0438\u0439 \u043f\u043e\u043b\u0443\u043e\u0441\u0442\u0440\u043e\u0432"], "he": ["\u05d7\u05e6\u05d9 \u05d4\u05d0\u05d9 \u05e2\u05e8\u05d1"], "en": ["Arabian Peninsula"], "pl": ["P\u00f3\u0142wysep Arabski"], "de": ["Arabische Halbinsel"], "es": ["Pen\u00ednsula ar\u00e1biga"], "hu": ["Arab-f\u00e9lsziget"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arab", "primary": false}, "e\u016dfemismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108irka\u016dfrazo, vorto a\u016d esprimo uzata por mildeco anstata\u016d dira\u0135o, kiu povas esti rigardata kiel tro kruda, tro malagrabla, tro sankta a\u016d simile.", "translations": {"be": ["\u044d\u045e\u0444\u044d\u043c\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["euph\u00e9misme"], "en": ["euphemism"], "nl": ["eufemisme"], "pt": ["eufemismo"], "ru": ["\u044d\u0432\u0444\u0435\u043c\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Euphemismus", "Sch\u00f6nsprech", "besch\u00f6nigender Ausdruck", "verh\u00fcllender Ausdruck"], "hu": ["eufemizmus", "euf\u00e9mia", "sz\u00e9p\u00edt\u0151 k\u00f6r\u00fcl\u00edr\u00e1s"], "pl": ["eufemizm"], "es": ["eufemismo"]}, "examples": [["\u00absenfina dormo\u00bb estas e\u016dfemismo anstata\u016d \u00abmorto\u00bb , \u00abku\u015di\u00bb anstata\u016d \u00abseksumi\u00bb", "Na\u016da Oficiala Aldono al la Universala Vortaro"], ["poste mi eksciis, ke la teatro estas efektiva e\u016dfemismo", "Machado de Assis, trad. Paulo Viana La divenistino kaj aliaj rakontojOportuno, jaro 2005a, p. 27a"]], "subdefinitions": []}], "root": "e\u016dfemism", "primary": true}, "navaho": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Indiano el apa\u0109-lingva popolo de nordo migrinta Novmeksikon, Arizonon kaj Utahon, tie vivinta per kultivo kaj bredo, nun dise lo\u011danta en usonaj urboj.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0432\u0430\u0445\u043e"], "fr": ["Navaho (subst.)", "Navajo (subst.)"], "nl": ["Navajo"], "pt": ["navajo"], "fa": ["\u0646\u0627\u0648\u0627\u0647\u0648"], "de": ["Navajo"], "sv": ["navajo"]}, "examples": [["Nava\u0125oj kaj Apa\u0109oj transmigris suden", "Vikipedio, \u00abNa-Denea Familio\u00bb, 2005-06-16"]], "subdefinitions": []}], "root": "nava\u0125", "primary": false}, "satman\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Man\u011di \u011dissate.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0435\u0441\u0442\u044c\u0441\u044f"], "nl": ["zijn buik voleten"]}, "examples": [["mi satman\u011dis kaj estas laca, nun portu min en vian \u0109ambreton, preparu vian silkan liteton, ni ku\u015di\u011dos por dormi", "Fratoj Grimm, tr. Kabe: Re\u011do rano a\u016d fera Henriko"]], "subdefinitions": []}], "root": "man\u011d", "primary": false}, "sereno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senventa, hela vetero.", "translations": {"ru": ["\u044f\u0441\u043d\u0430\u044f \u043f\u043e\u0433\u043e\u0434\u0430"], "fr": ["s\u00e9r\u00e9nit\u00e9"], "en": ["serenity", "calmness"], "nl": ["helder weer"], "pt": ["quietude"], "de": ["wolkenloses Wetter", "heiteres Wetter"], "tr": ["huzurluluk"], "hu": ["der\u00fclt id\u0151"]}, "examples": [["la vento \u0109esi\u011dis, kaj fari\u011dis granda sereno", "La Nova Testamento, S. Marko 4:39"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kvieto, videbla senzorgeco, paca stato.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0437\u043c\u044f\u0442\u0435\u0436\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0441\u043f\u043e\u043a\u043e\u0439\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435", "\u0442\u0438\u0448\u0438\u043d\u0430"], "nl": ["sereniteit"], "pt": ["serenidade", "quietude"], "hu": ["der\u0171"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "seren", "primary": false}, "hipio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de amerika kaj e\u016dropa junulara movado el la 1960aj-1970aj jaroj, kiu kontra\u016dis la morojn de la \u0109irka\u016da konsumsocio.", "translations": {"fr": ["hippie"], "de": ["Hippie"], "en": ["hippie"], "it": ["hippie", "hippy", "figlio dei fiori"], "pt": ["hippie"]}, "examples": [["vi montros, ke vi estas (samtempe) hipio, krudvortulo, sova\u011dulo", "N. Saletti, Pasporta Servo, Eventoj 1992-05, numero 5a"], ["strangaj vortoj tute ne kongruas a\u016d konvenas impresas kvaza\u016d kravato sur hipio", "Sten Johansson, Kripliga manio, Originala literaturo Esperanta, [vidita je 2006-02-27]"]], "subdefinitions": []}], "root": "hipi", "primary": true}, "e\u016dfemisma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al e\u016dfemismo, estanta e\u016dfemismo.", "translations": {"be": ["\u044d\u045e\u0444\u044d\u043c\u0456\u0441\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["euph\u00e9mique"], "en": ["euphemistic"], "nl": ["eufemistisch"], "pt": ["euf\u00eamico"], "de": ["euphemistisch", "besch\u00f6nigend"], "hu": ["eufemisztikus", "sz\u00e9p\u00edt\u0151 (k\u00f6r\u00fcl\u00edr\u00e1s)"], "pl": ["eufemiczny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "e\u016dfemism", "primary": false}, "elektrokvanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u043b\u044c\u043a\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c \u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u044b\u0447\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456", "\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u044b\u0447\u043d\u044b \u0437\u0430\u0440\u0430\u0434"], "hu": ["villamos t\u00f6lt\u00e9s"], "pl": ["\u0142adunek elektryczny"], "ru": ["\u043a\u043e\u043b\u0438\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e \u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u0430", "\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0437\u0430\u0440\u044f\u0434"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "elektr", "primary": false}, "flagelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Movcilio, kiun \u0109elo a\u016d malgranda vivulo uzas por iri.", "translations": {"fa": ["\u062a\u0627\u0698\u06a9"], "fr": ["flagelle"], "de": ["Flagelle", "Gei\u00dfel"], "it": ["flagello"], "pt": ["flagelo"]}, "examples": [["\u00abLa flageloj de algoj\u00bb", "E. A. Lewin, La flageloj de algoj, Scienca Revuo, 1965, numero 3-4a"], ["la spermatozooj \u011denerale alna\u011das la ovon helpe de frapado de siaj flageloj", "C. St\u00f8p-Bowitz, M. B\u00e9la, Enkonduko en la biologion, Fokuso, numero 1987-04, p. 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "flagel", "primary": true}, "anta\u016dkompakta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri subaro de metrika spaco) Tia, ke por \u0109iu reelo \u03b5 ekzistas finia kovro de \u011di per globoj kun radiuso \u03b5.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u043a\u043e\u043c\u043f\u0430\u043a\u0442\u043d\u043e\u0435 (\u043c\u043d\u043e\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["(ensemble) pr\u00e9compact"], "de": ["pr\u00e4kompakt (-e Menge)"], "en": ["precompact (set)"]}, "examples": [["subaro de metrika spaco estas kompakta, se kaj nur se \u011di estas anta\u016dkompakta kaj kompleta", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kompakt", "primary": false}, "kinisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Faristo de kinofilmoj, re\u011disoro a\u016d alia \u0109effaranto.", "translations": {"nl": ["cineast"], "fr": ["cin\u00e9aste"], "tr": ["y\u00f6netmen"]}, "examples": [["infanoj en Israelo malamas infanojn en Palestino nur \u0109ar ili estas arabaj sed la kinisto kunigis ilin", "A. Mejia, RE: Cenzuro, soc.culture.esperanto, 2004-02-16"]], "subdefinitions": []}], "root": "kin", "primary": false}, "metrohaltejo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Teorie povas ekzisti senca diferenco inter \u00abmetrohaltejo\u00bb kaj \u00abmetrostacio\u00bb, sed praktike, \u0109iuj metroaj haltejoj estas stacioj; la uz-ekzemploj malmultas."], "primary definition": null, "translations": {"de": ["U-Bahnhof", "U-Bahn-Station"], "ro": ["sta\u0163ie de metrou"], "pt": ["parada de metr\u00f4"], "pl": ["stacja metra"]}, "examples": [["en \u0109iu metrohaltejo kaj en preska\u016d \u0109iu vendejo staras ornamita Kristnaska arbo", "Bertilo WennergrenKristnaska\u0135oj BBBlogo"], ["la plej proksima metrohaltejo estas Quincy", "Esperanto Society of ChicagoBonvenon en \u0108ikago!Bonvenon en \u0108ikago!"]], "subdefinitions": []}], "root": "halt", "primary": false}, "la\u016dreato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono, kiu ricevis premion en konkurso.", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u045e\u0440\u044d\u0430\u0442"], "fr": ["laur\u00e9at"], "en": ["laureate", "winner"], "nl": ["laureaat", "bekroonde"], "pt": ["laureado (subst.)", "premiado (subst.)"], "ru": ["\u043b\u0430\u0443\u0440\u0435\u0430\u0442"], "de": ["Laureat", "Preistr\u00e4ger"], "hu": ["d\u00edjazott", "kit\u00fcntetett"]}, "examples": [["la\u016dreato de Sa\u0125arov-premio", "Bardhyl Selimi: Voja\u011dimpresoj, somero 2000, Monatojaro 2001a, numero 1a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "la\u016dreat", "primary": true}, "fiksbano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia solva\u0135o, uzata por igi fotografa\u0135on nedifektebla de la lumo.", "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u043a\u0441\u0430\u0436"], "fr": ["fixateur"], "en": ["fixing agent"], "nl": ["fixeerbad"], "ru": ["\u0444\u0438\u043a\u0441\u0430\u0436", "\u0437\u0430\u043a\u0440\u0435\u043f\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Fixierbad"], "hu": ["r\u00f6gz\u00edt\u0151f\u00fcrd\u0151", "fix\u00e1l\u0151f\u00fcrd\u0151"], "br": ["stabilaer (luc'hskeudennerezh)"], "pl": ["utrwalacz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ban", "primary": false}, "polistireno": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Alia vortoformo: polistirolo."], "primary definition": "Plasto solida, rompebla, kiun oni povas fari diafana a\u016d kolora, substanco de multaj komunuzaj objektoj.", "translations": {"fr": ["polystyr\u00e8ne"], "nl": ["isomo", "piepschuim", "polystyreen"], "it": ["polistirene", "polistirolo"]}, "examples": [["polistireno estas termoplasta rezino", "Vastalto, Akvosfero, 2006-09-12"]], "subdefinitions": []}], "root": "polistiren", "primary": true}, "konto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komerca skriba kalkulo pri \u015duldoj a\u016d havoj de aparta persono.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0445\u0443\u043d\u0430\u043a"], "fr": ["compte (financier)"], "en": ["account"], "nl": ["rekening (boekhouding)"], "pt": ["conta"], "ru": ["\u0441\u0447\u0451\u0442"], "de": ["Konto"], "hu": ["sz\u00e1mla", "kont\u00f3"]}, "examples": [["reguligi sian konton", null], ["enskribi sumon en ies konton", "B"], ["malfermi konton al iu", null], ["havi kurantan konton \u0109e sia bankiero, \u0109e la po\u015dto", null], ["komerci je sia propra konto", "B"], ["reguligi la kontojn kun iu", null], ["la popolo postulos konton de la regantoj", null], ["\u015duldi konton al iu", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En komputa sistemo por pluraj uzantoj, datumo indikanta kiujn komputilajn rimedojn rajtas uzi uzanto (kaj po kiom da ili). Tian konton de uzanto identigas ties salutnomo.", "translations": {"be": ["\u0443\u043b\u0456\u043a\u043e\u0432\u044b \u0437\u0430\u043f\u0456\u0441 (\u043a\u0430\u0440\u044b\u0441\u0442\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a\u0430 \u043a\u0430\u043c\u043f\u0443\u0442\u0430\u0440\u043d\u0430\u0439 \u0441\u0456\u0441\u0442\u044d\u043c\u044b)"], "fr": ["compte (informatique)"], "en": ["user account"], "nl": ["account (informatica)"], "pt": ["conta"], "ru": ["\u0431\u044e\u0434\u0436\u0435\u0442 \u043f\u043e\u043b\u044c\u0437\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044f", "\u0443\u0447\u0451\u0442\u043d\u0430\u044f \u0437\u0430\u043f\u0438\u0441\u044c \u043f\u043e\u043b\u044c\u0437\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044f"], "hu": ["felhaszn\u00e1l\u00f3i azonos\u00edt\u00f3", "felhaszn\u00e1l\u00f3i sz\u00e1mla"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kont", "primary": true}, "niveli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Mezuri diferencon inter niveloj, alton rilate al nivelo", "translations": {"ru": ["\u043d\u0438\u0432\u0435\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["einebnen", "nivellieren"], "en": ["to level"], "nl": ["peilen"], "hu": ["szintez", "szintk\u00fcl\u00f6nbs\u00e9get m\u00e9r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari ion ununivela, horizontale ebena.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043f\u043b\u0430\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c (\u043f\u043b\u043e\u0449\u0430\u0434\u043a\u0443 \u0438 \u0442.\u043f.)", "\u0432\u044b\u0440\u043e\u0432\u043d\u044f\u0442\u044c"], "nl": ["nivelleren"], "pt": ["aplanar", "nivelar"], "hu": ["egyenget"]}, "examples": [["niveli vojon, \u011dardenon", null]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Egaligi, samrangigi.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0440\u0430\u0432\u043d\u044f\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0440\u0430\u0432\u043d\u044f\u0442\u044c"], "nl": ["gelijkmaken"], "hu": ["nivell\u00e1l", "kiegyenl\u00edt"]}, "examples": [["niveli la klasojn sociajn, la kondi\u0109ojn", null]]}]}], "root": "nivel", "primary": false}, "nivelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Horizontala ebeno.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0440\u043e\u0432\u0435\u043d\u044c"], "en": ["level"], "nl": ["niveau", "peil"], "pt": ["n\u00edvel"], "de": ["Niveau", "Ebene", "Spiegel", "H\u00f6he"], "hu": ["szint", "n\u00edv\u00f3"]}, "examples": [["mil metrojn alta super la nivelo de la oceano", "Kabe: PIV1, p. 739."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Alto rilate al baza horizontala ebeno.", "translations": {"de": ["Niveau", "Stand", "H\u00f6he"]}, "examples": [["la inundo atingis la nivelon de la unua eta\u011do", null]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grado de io kompare al alia afero.", "translations": {}, "examples": [["atingi altan nivelon", null], ["altigi la nivelon de la studoj, de la ekzamenoj", null], ["la morala, ekonomia nivelo malalti\u011dis", null], ["tiu ekspozicio permesas ekkoni la nivelon de la belga arto", null], ["la uzado de internacia lingvo metas \u0109iujn oratorojn sur la nivelon de plej kompleta egaleco", null]]}]}], "root": "nivel", "primary": true}, "recidivi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ree suferi pro malsano \u015dajne \u0109esinta.", "translations": {"fr": ["rechuter (m\u00e9d.)"], "nl": ["recidiveren"], "es": ["recidivar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "recidiv", "primary": true}, "ordigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Aran\u011di la\u016d ordo.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043f\u043e\u0440\u044f\u0434\u043e\u0447\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 \u0432 \u043f\u043e\u0440\u044f\u0434\u043e\u043a"], "fr": ["ordonner (classer)", "classer", "ranger"], "nl": ["ordenen"], "pt": ["ordenar"], "de": ["ordnen", "anordnen"], "hu": ["rendez", "elrendez", "rendbe tesz"], "es": ["ordenar"], "pl": ["uk\u0142ada\u0107", "porz\u0105dkowa\u0107", "sprz\u0105ta\u0107"]}, "examples": [["kiu rompis la glason, ordigu la kason", "Proverbaro esperanta"], ["Feni\u0109ka ordigis anka\u016d siajn harojn kaj surmetis novan tukon", "I. Turgenjev, tr. Kabe: Patroj kaj filoj. Inko Tyreso 2001. \u2015 \u0108ap. 8a."], ["rapide li ordigis siajn pantoflojn, \u0109ar tio estis \u015duoj, kiujn li estis tretplatiginta", "Fabeloj, volumo 2, Pa\u015dtisto de porkoj"], ["levi\u011du, kaj ordigu vian liton", "La Nova Testamento, La agoj 9:34"], ["ni devos interrompi la eldonadon \u011dis ni tute ordigos la aferon", "Z"], ["kaj Josuo ordigis la popolon, kaj ekiris li kaj la pleja\u011duloj de Izrael anta\u016d la popolo", "La Malnova Testamento, Josuo 8:10"]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aran\u011di datumstrukturon la\u016d ordo difinita super ties anoj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0440\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u043f\u043e\u0440\u044f\u0434\u043e\u0447\u0438\u0442\u044c"], "en": ["to sort"], "pl": ["sortowa\u0107", "uporz\u0105dkowa\u0107"]}, "examples": [["alfabete ordigi nomojn en listo", null], ["ordigi liston la\u016d la a\u011do de la listanoj", null], ["kunfandi ordigitajn listojn", null]]}]}], "root": "ord", "primary": false}, "idioto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo senigita je inteligenteco pro cerbaj difektoj.", "translations": {"be": ["\u0456\u0434\u044b\u0451\u0442"], "fr": ["idiot", "abruti", "imb\u00e9cile", "cr\u00e9tin"], "bg": ["\u0438\u0434\u0438\u043e\u0442"], "nl": ["idioot"], "pt": ["idiota (subst.)"], "ru": ["\u0438\u0434\u0438\u043e\u0442"], "de": ["Idiot"], "hu": ["gyengeelm\u00e9j\u0171", "idi\u00f3ta"], "en": ["idiot"], "es": ["idiota"], "pl": ["idiota", "g\u0142upek"]}, "examples": [["alkoholismo \u0109e la patro igas ofte la infanojn idiotoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Homo tute ne inteligenta, malsa\u011dega.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u043b\u0432\u0430\u043d"], "sv": ["idiot"], "hu": ["h\u00fclye", "ostoba"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "kreteno.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "idiot", "primary": true}, "recidivo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Reapero \u0109e sama ulo de dumtempe \u0109esinta malsano.", "translations": {"fr": ["rechute (m\u00e9d.)", "r\u00e9cidive (m\u00e9d.)"], "nl": ["recidive"], "es": ["recidiva"]}, "examples": [["\u015di jam informi\u011dis pri la recidivo de Jado", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 100a, volumo 3a, p. 301a"]], "subdefinitions": []}], "root": "recidiv", "primary": false}, "integra\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0442\u044d\u0433\u0440\u0430\u043b"], "hu": ["integr\u00e1l"], "de": ["Integral"], "ru": ["\u0438\u043d\u0442\u0435\u0433\u0440\u0430\u043b"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "integr", "primary": false}, "uralano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lo\u011danto de la urala regiono (en la montaro kaj \u0109irka\u016de).", "translations": {"be": ["\u0443\u0440\u0430\u043b\u0435\u0446"], "fi": ["uralilainen (subst.)"], "ru": ["\u0443\u0440\u0430\u043b\u0435\u0446"], "hu": ["ur\u00e1li (lakos)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Ural", "primary": false}, "ekonomia ekspansio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekkonkero de debito en fremdaj landoj.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0430\u043d\u0430\u043c\u0456\u0447\u043d\u0430\u044f \u044d\u043a\u0441\u043f\u0430\u043d\u0441\u0456\u044f"], "en": ["economic expansion"], "nl": ["economische expansie"], "de": ["wirtschaftliche Ausdehnung", "wirtschaftliche Expansion"], "hu": ["gazdas\u00e1gi terjeszked\u00e9s", "gazdas\u00e1gi expanzi\u00f3"], "pl": ["ekspansja ekonomiczna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekspansi", "primary": false}, "kromkaliko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Involukro, kiu similas al ekstera kaliko.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0447\u0430\u0448\u0438\u0435", "\u044d\u043f\u0438\u043a\u0430\u043b\u0438\u043a\u0441"], "fr": ["calicule"], "nl": ["bijkelk"], "pl": ["okwiat"], "hu": ["k\u00fcls\u0151 cs\u00e9sze", "\u00e1lcs\u00e9sze"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kalik", "primary": false}, "barilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Palisaro, krado, muro apartiganta lokon de alia.", "translations": {"be": ["\u0430\u0433\u0430\u0440\u043e\u0434\u0436\u0430", "\u043f\u043b\u043e\u0442"], "fr": ["cl\u00f4ture", "barri\u00e8re"], "bg": ["\u043f\u043b\u0435\u0442"], "ru": ["\u043e\u0433\u0440\u0430\u0434\u0430", "\u0437\u0430\u0431\u043e\u0440"], "de": ["Absperrung", "Barriere", "Zaun", "Schranke", "Sperre"], "hu": ["ker\u00edt\u00e9s"], "en": ["obstruction", "barrier"], "br": ["draf", "kloued"], "pl": ["p\u0142ot", "ogrodzenie"]}, "examples": [["malanta\u016d barilo kura\u011do estas facila", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "bar", "primary": false}, "Nepalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Montara \u015dtato en Himalajo kun \u0109efurbo Katmanduo. ISO-3166 kodo: NP. \u011ci limas kun Tibeto (\u0108inujo), Hindujo, kaj Tibeto.", "translations": {"nl": ["Nepal"], "pl": ["Nepal", "Federalna Demokratyczna Republika Nepalu"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nepal", "primary": true}, "metalurgio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Industrio celanta elfosadon de mina\u0135oj kaj ekstraktadon, fabrikadon kaj prilaboradon de metaloj.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0442\u0430\u043b\u0443\u0440\u0433\u0456\u044f"], "en": ["metallurgy"], "nl": ["metallurgie"], "pt": ["metalurgia"], "ru": ["\u043c\u0435\u0442\u0430\u043b\u043b\u0443\u0440\u0433\u0438\u044f"], "ca": ["metal\u00b7l\u00fargia"], "de": ["Metallurgie"], "hu": ["f\u00e9mkoh\u00e1szat", "metallurgia"], "es": ["metalurgia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "metalurgi", "primary": true}, "laborvesto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vesto surportata dum laboro kiel \u015dirmilo a\u016d kiel signo de funkcio....", "translations": {"fr": ["v\u00eatement de travail"]}, "examples": [["\u015di klake trotas en la kuirejon por lavi lian laborveston", "Zhu Yuqi, Matena Melodio, 2005-09"]], "subdefinitions": []}], "root": "vest", "primary": false}, "unue": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En la unua loko.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430-\u043f\u0435\u0440\u0448\u0430\u0435"], "fr": ["premi\u00e8rement", "d'abord"], "bg": ["\u043f\u044a\u0440\u0432\u043e"], "nl": ["ten eerste", "als eerste"], "pt": ["primeiramente", "em primeiro lugar"], "ru": ["\u0432\u043e-\u043f\u0435\u0440\u0432\u044b\u0445"], "de": ["zuerst", "als erstes", "erstens"], "it": ["innanzitutto", "per primo"], "hu": ["el\u0151sz\u00f6r (sorrendben)"], "br": ["da genta\u00f1"], "fi": ["ensin", "ensiksi"], "sv": ["f\u00f6rst (och fr\u00e4mst)", "f\u00f6r det f\u00f6rsta"], "he": ["\u05e8\u05d0\u05e9\u05d9\u05ea"]}, "examples": [["unue mi redonas al vi la monon, kiun vi pruntis al mi; due mi dankas vin por la prunto", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 14"]], "subdefinitions": []}], "root": "unu", "primary": false}, "unua": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Estanta anta\u016d ceteraj samspecaj objektoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0448\u044b"], "fr": ["premier"], "zh": ["\u7b2c\u4e00 [d\u00ecy\u012b]"], "de": ["erst(-er,-e,-es)"], "it": ["primo (agg.)"], "hu": ["els\u0151"], "br": ["kenta\u00f1"], "cs": ["prvn\u00ed"], "fi": ["ensimm\u00e4inen", "ensi (ensimm\u00e4inen)"], "he": ["\u05e8\u05d0\u05e9\u05d5\u05df"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0432\u044b\u0439"], "nl": ["eerste"], "pt": ["primeiro"], "sv": ["f\u00f6rsta"], "sk": ["prv\u00fd"], "pl": ["pierwszy"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016d la spaco.", "translations": {}, "examples": [["la unua vico en la teatro", "B"], ["la unua \u0109apitro de libro", null], ["lo\u011di sur la unua eta\u011do", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "La\u016d la tempo.", "translations": {}, "examples": [["oni ne forgesas facile sian unuan amon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 18"], ["la sennuba idilio de \u015dia unua juneco", "Marta"], ["li la unua potence skuis la mondon por nia ideo", "Z"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "La\u016d la rango.", "translations": {}, "examples": [["li estas la unua en sia klaso", null], ["tiel la lastaj estos unuaj kaj la unuaj estos lastaj", "La Nova Testamento, &Mat 20:16"]]}]}], "root": "unu", "primary": false}, "unuo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Abstrakta kvanto, konsiderata kiel la elementa nombro, kiu servas por formi la ceterajn.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0437\u0456\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["unit\u00e9"], "nl": ["eenheid"], "pt": ["unidade"], "ru": ["\u0435\u0434\u0438\u043d\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Einheit"], "it": ["unit\u00e0 (misura o elemento)"], "hu": ["egyes (sz\u00e1m)"], "br": ["unanenn"], "fi": ["ykk\u00f6nen", "yksikk\u00f6"], "he": ["\u05d9\u05d7\u05d9\u05d3\u05d4"]}, "examples": [["la deko konsistas el dek unuoj", "B"], ["skribi ciferon en la kolono de la unuoj", null], ["ne estimante apartajn unuojn, ni neniam venos al grandaj nombroj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fi": ["(mitta)yksikk\u00f6"], "sv": ["enhet"], "pl": ["jednostka"], "hu": ["m\u00e9rt\u00e9kegys\u00e9g"]}, "examples": [["la Internacia Sistemo de unuoj", null], ["unu astronomia unuo, kies simbolo estas au, estas la avera\u011da distanco inter a Suno kaj la Tero", "La kosmo kaj ni \u2015 Galaksioj, planedoj kaj vivo en la universo"], ["tempunuo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Tiun terminon subtenas nerekte anka\u016d , kiu tamen konservas por \u011di la nematematikan difinon, troveblan jam en. Multaj aliaj fontoj uzas \u0109i-sence nur neologismon \u00abunito\u00bb (ekz-e ), kies avanta\u011don ni tamen ne kapablas vidi."], "primary definition": "Ne\u016dtra elemento rilate al multiplike signata operacio.", "translations": {"fi": ["ykk\u00f6salkio", "neutraalialkio"], "de": ["Einselement"], "en": ["unit (element)"], "pl": ["jedynka (element neutralny)", "element jednostkowy"], "hu": ["egys\u00e9gelem"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "unu", "primary": false}, "a\u016dko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el la familio a\u016dkedoj (Alca).", "translations": {"ru": ["\u0433\u0430\u0433\u0430\u0440\u043a\u0430", "\u0447\u0438\u0441\u0442\u0438\u043a"], "fr": ["petit pingouin"], "en": ["razorbill"], "cs": ["alka"], "de": ["Alk"], "pl": ["alka"], "hu": ["alka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dk", "primary": true}, "hommortigo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kvankam hommortigo estas kunmetita el fundamentaj vortoj, \u011di estas malofte uzata. Preferitaj estas \u00abmortigo\u00bb (kiu estas \u011denerala), \u00abmurdo\u00bb (kiu ververe rilatas al la krimo) kaj la evitinda \u00abhomicido\u00bb."], "primary definition": "Mortigo de homo.", "translations": {"it": ["omicidio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mort", "primary": false}, "hommortigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Mortigi homon.", "translations": {"it": ["assassinare"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mort", "primary": false}, "karpelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u0430\u0434\u0430\u043b\u0456\u0441\u044c\u0446\u0456\u043a"], "fr": ["carpelle"], "en": ["carpel"], "nl": ["vruchtblad"], "ru": ["\u043f\u043b\u043e\u0434\u043e\u043b\u0438\u0441\u0442\u0438\u043a"], "de": ["Fruchtblatt", "Karpell"], "hu": ["term\u0151lev\u00e9l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "karpel", "primary": true}, "investa\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La kapitalo kiun oni investas.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043f\u0438\u0442\u0430\u043b\u043e\u0432\u043b\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0438\u043d\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["investissement (finance, capital)"], "en": ["investment"], "es": ["inversi\u00f3n (finanzas, capital)"], "pt": ["investimento (capital; economia, finan\u00e7as, com\u00e9rcio)"]}, "examples": [["kun pli ol ok miliardoj da e\u016droj en fremdlandaj rektaj investa\u0135oj en la jaro 2004 sud-orienta E\u016dropo sukcesis altiri trionon de la investita kapitalo al la landoj de centra kaj orienta E\u016dropo", "Evgeni GEORGIEV: Sud-orienta E\u016dropo: motoro de la nova E\u016dropo. Monato"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "A\u0135o, a\u0109etita por investi, lokumi monon.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043b\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435 \u043a\u0430\u043f\u0438\u0442\u0430\u043b\u0430", "\u0438\u043d\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438\u0446\u0438\u044f"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "invest", "primary": false}, "andezito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctonspeco estigita de vulkana lafo, malmola, viole griza.", "translations": {"fr": ["and\u00e9site"], "nl": ["andesiet"], "hu": ["andezit"]}, "examples": [["minaca deklivo de andezitaj rokoj ekpendis super la na\u011dantoj", "I. Efremov, trad. J. Finkel, La nebulozo de Andromedo. - 2006, \u0109apitro 5a"], ["por la konstrua\u0135o estis uzita 60.000 m3 da andezito", "Vikipedio, artikolo \u00abBorobuduro\u00bb, 2006-07-17"]], "subdefinitions": []}], "root": "andezit", "primary": true}, "manioko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "G. de e\u016dforbiacoj, el kies radikoj oni ekstraktas tapiokon.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u0456\u0451\u043a\u0430"], "en": ["manioc", "cassava", "cassada", "yuca", "mogo", "mandioca"], "nl": ["maniok", "broodwortel"], "pt": ["mandioca"], "ru": ["\u043c\u0430\u043d\u0438\u043e\u043a\u0430"], "de": ["Maniok"], "hu": ["mani\u00f3ka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "maniok", "primary": true}, "ingredienco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konsista\u0135o; \u0109iu aparta substanco en miksa\u0135o, trinka\u0135o, medikamento....", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0433\u0440\u0435\u0434\u0438\u0435\u043d\u0442", "\u0441\u043e\u0441\u0442\u0430\u0432\u043d\u0430\u044f \u0447\u0430\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["ingr\u00e9dient"], "en": ["ingredient"], "nl": ["bestanddeel", "ingredi\u00ebnt"], "pt": ["ingrediente"], "de": ["Zutat", "Bestandteil", "Ingredienz [ark]"], "hu": ["\u00f6sszetev\u0151", "alkot\u00f3elem", "hozz\u00e1val\u00f3"], "es": ["ingrediente"]}, "examples": [["la plej maldol\u0109a ingredienco en lia sortopokalo estis memripro\u0109oj pri nedireble blinda malsa\u011do kaj malforteco de la volo", "Pro I\u015dtar\u0109apitro 17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ingredienc", "primary": true}, "Morso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Anglalingve: Samuel Morse, 1791-1872. Usona artisto kaj inventisto.", "translations": {"ru": ["\u041c\u043e\u0440\u0437\u0435"], "fr": ["Morse"], "bg": ["\u041c\u043e\u0440\u0437"], "pt": ["Samuel Morse"], "de": ["Morse"], "it": ["Morse"], "hu": ["Morse"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Mors", "primary": true}, "prizorgi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Flegi.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0433\u043b\u044f\u0434\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["entretenir", "soigner"], "en": ["take care of", "look after"], "nl": ["verzorgen"], "pt": ["atender", "tratar", "zelar"], "ru": ["\u0443\u0445\u0430\u0436\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["umsorgen", "pflegen", "versorgen"], "it": ["accudire", "badare", "occuparsi di"], "hu": ["gondoz", "ell\u00e1t (tev\u00e9kenys\u00e9get)"], "pl": ["opiekowa\u0107 si\u0119", "dogl\u0105da\u0107"], "he": ["\u05dc\u05d8\u05e4\u05dc \u05d1-"]}, "examples": [["prizorgi \u011dardenon", null], ["viro mortis, kaj post lia morto neniu prizorgis lian nigran hundon", "La Kiso kaj dek tri aliaj noveloj, hundo sen mastro"]], "subdefinitions": []}], "root": "zorg", "primary": false}, "ru\u011da cervo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda ru\u011debruna cervo el nordaj Ameriko, E\u016dropo, Azio, vivanta en arbaroj kaj montaroj (Cervus elaphus).", "translations": {"fr": ["cerf rouge", "cerf noble"], "en": ["red deer"], "nl": ["edelhert"], "de": ["Rothirsch"], "it": ["cervo europeo", "cervo nobile"], "pl": ["jele\u0144 szlachetny", "jele\u0144 europejski"]}, "examples": [["el iu arbusto elsaltas du junaj ru\u011daj cervidoj kun blankaj makuletoj sur ripoj", "J. Kozarac, trad. D. Klobu\u010dar, Slavonia Arbaro, Kroata Esperanto-Ligo, 2006"]], "subdefinitions": []}], "root": "cerv", "primary": false}, "ora aglo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"en": ["golden eagle"], "sv": ["kungs\u00f6rn"], "pl": ["orze\u0142 przedni"], "la": ["Aquila chrysa\u00ebtos", "Aquila chrysaetos"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "agl", "primary": false}, "\u015danco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ebleco de sukceso.", "translations": {"be": ["\u0448\u0430\u043d\u0435\u0446", "\u0443\u0434\u0430\u0447\u0430"], "fr": ["chance (possibilit\u00e9, probabilit\u00e9)"], "en": ["chance"], "nl": ["kans"], "pt": ["chance", "oportunidade"], "ru": ["\u0448\u0430\u043d\u0441"], "de": ["Gelegenheit", "Chance"], "it": ["opportunit\u00e0", "possibilit%agrave; (opportunit\u00e0)", "occasione (chance)", "chance"], "hu": ["es\u00e9ly", "sansz"], "es": ["oportunidad", "suerte (en la expresi\u00f3n \"Bonan \u015dancon!\")"], "he": ["\u05e1\u05d9\u05db\u05d5\u05d9"]}, "examples": [["havi plej multe da \u015dancoj por esti elektita", "Z"], ["profiti la \u015dancon", null], ["diversaj lingvoj havas por tio \u0109i plimalpli egalajn \u015dancojn", "Z"], ["niaj \u015dancoj alti\u011dis", null], ["ne havi \u015dancojn al venko", null], ["bon\u015danco", null], ["malbon\u015danco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015danc", "primary": true}, "po\u015dtilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Programo por sendado, ricevado, traktado de retleteroj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0448\u0442\u043e\u0432\u0430\u044f \u043f\u0440\u0430\u0433\u0440\u0430\u043c\u0430"], "fr": ["messagerie (programme)"], "en": ["emailer"], "nl": ["e-mailprogramma"], "ru": ["\u043f\u043e\u0447\u0442\u043e\u0432\u0430\u044f \u043f\u0440\u043e\u0433\u0440\u0430\u043c\u043c\u0430"], "de": ["Programm f\u00fcr elektronische Post", "E-Mail-Programm"], "hu": ["levelez\u0151program"]}, "examples": [["la plimulto de la po\u015dtiloj povas filtri mesa\u011dojn kaj pludirekti ilin al alia leterkesto a\u016d al la rubujo", "Paul Peeraerts: Trudata reklamo: \u0109u haltigebla, Monatojaro 1998a, numero 4a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "po\u015dt", "primary": false}, "sintagma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al kunaran\u011do de vortoj en parolo, kontraste al paradigma.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0438\u043d\u0442\u0430\u0433\u043c\u0430\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["syntagmatique"], "nl": ["syntagmatisch"], "ca": ["sintagm\u00e0tic"], "es": ["sintagm\u00e1tico"], "hu": ["szintagmatikus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sintagm", "primary": false}, "fas\u0109ino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fasko el bran\u0109etoj por fari barojn, \u015dtopplenigi fosa\u0135ojn kaj tiel plu, precipe uzata en militarto.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0448\u044b\u043d\u0430", "\u0433\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["fascine"], "en": ["fascine", "faggot (of brushwood)"], "nl": ["fascine"], "pt": ["faxina (feixe de ramos ou paus)"], "ru": ["\u0444\u0430\u0448\u0438\u043d\u0430", "\u0433\u0430\u0442\u044c"], "de": ["Faschine"], "hu": ["r\u0151zsek\u00f6teg", "r\u0151zsenyal\u00e1b"], "pl": ["faszyna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fas\u0109in", "primary": true}, "sintagmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u0438\u043d\u0442\u0430\u0433\u043c\u0430"], "fr": ["syntagme"], "nl": ["", "syntagma", "zinsdeel"], "ca": ["sintagma"], "de": ["Phrase (Linguistik)"], "es": ["sintagma"], "hu": ["sz\u00f3kapcsolat", "szintagma"]}, "examples": [["interrompas la sintagmon \u00abPotencaj... \u0109evaloj\u00bb kvin-vorta enkadrita sintagmo: \u00abjungitaj per rimenoj kaj ferajxoj\u00bb", "Bernard Golden, Instruado de bona stilo kun konsekvenca vortordo, Internacia Pedagogia Revuo, 1997-3, p. 12a-15a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sintagm", "primary": true}, "premiso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la du unuaj frazoj (ma\u0135ora kaj minora) de silogismo, el kiuj oni tiras konkludon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0434\u0443\u043c\u043e\u0432\u0430"], "fr": ["pr\u00e9misse"], "en": ["premise"], "nl": ["premisse"], "pt": ["premissa"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u043f\u043e\u0441\u044b\u043b\u043a\u0430"], "de": ["Pr\u00e4misse"], "hu": ["premissza"]}, "examples": [["internacia lingvo estas necesa premiso de internacia solidareco", null], ["ni traktos nur sub tiuj premisoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "premis", "primary": true}, "atomhorlo\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Horlo\u011do kalkulanta tempon el atomreakcioj.", "translations": {"fr": ["horloge atomique"], "de": ["Atomuhr"], "nl": ["atoomklok"], "it": ["orologio atomico"], "pl": ["zegar atomowy"]}, "examples": [["la\u016d la atoma horlo\u011do la rotacio de Tero fari\u011das iom post iom malrapida", "Vastalto, Akvosfero, Supersekundo, 2005-11-14"]], "subdefinitions": []}], "root": "horlo\u011d", "primary": false}, "flamo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hela brilo, produktata de gasoj eli\u011dantaj el brulanta materialo.", "translations": {"be": ["\u043f\u043e\u043b\u044b\u043c\u044f"], "fr": ["flamme"], "en": ["flame"], "nl": ["vlam"], "pt": ["chama", "flama", "labareda"], "ru": ["\u043f\u043b\u0430\u043c\u044f"], "de": ["Flamme"], "tr": ["alev"], "hu": ["l\u00e1ng"], "pl": ["p\u0142omie\u0144"], "es": ["flama"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05d1\u05d4", "\u05dc\u05d4\u05d8"]}, "examples": [["flamo de ligno, karbo, gaso, papero, lampo, fajro, incendio", null], ["esti en flamoj", null], ["trafi el la fajro sub flamon", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Eksciteco, ardo, pasio.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043f\u0430\u043b"], "nl": ["vuur (fig.)"], "pt": ["paix\u00e3o (ardente)", "chama", "flama"], "ru": ["\u043f\u044b\u043b"], "de": ["Feuer"], "hu": ["izz\u00e1s (\u00e1tv.)", "hev\u00fclet", "l\u00e1ngol\u00e1s (\u00e1tv.)"]}, "examples": [["en la flamo de kolero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "flam", "primary": true}, "fiinsekto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parazita malpura besteto (pulo, pediko kc).", "translations": {"fr": ["insecte nuisible"], "pt": ["parasita (inseto)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "insekt", "primary": false}, "evoluismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doktrino klariganta per evoluo la\u016dtempajn \u015dan\u011dojn, precipe la \u015dan\u011dojn en vivulaj specoj.", "translations": {"be": ["\u044d\u0432\u0430\u043b\u044e\u0446\u044b\u0439\u043d\u0430\u044f \u0442\u044d\u043e\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["\u00e9volutionnisme", "th\u00e9orie de l'\u00e9volution"], "en": ["evolutionism", "theory of evolution"], "nl": ["evolutieleer", "evolutietheorie"]}, "examples": [["\u00abLa nuna stato de l' evoluismo\u00bb", "J. Rostand, trad. J. kaj M. Delacourt, La nuna stato de l' evoluismo, Scienca Revuo, 1951, numero 2a"], ["Karlo Darvino estis angla sciencisto kiu eltrovis la teorion de evoluo per natura elekto", "S. Kalb, Darvino, 1996-01"]], "subdefinitions": []}], "root": "evolu", "primary": false}, "specifa maso": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Normale oni pli internacie diras denso \u2015 pri kio, cetere, atestas la tradukoj."], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0448\u0447\u044b\u043b\u044c\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["masse volumique", "masse sp\u00e9cifique"], "bg": ["\u043f\u043b\u044a\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442"], "nl": ["dichtheid"], "ru": ["\u043f\u043b\u043e\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Dichte"], "hu": ["s\u00fcr\u00fcs\u00e9g"], "en": ["density"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mas", "primary": false}, "unika": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pro la konfuzeblo kun unika la franceca \u00abunika filo\u00bb (kiam temas pri filo ununura) sonas iom komike por la rusoj \u2015 anka\u016d formale temas ne pri \u00absola en sia speco\u00bb, sed pri \u00absola en la familio\u00bb. Pli klaraj estas \u00absola, ununura filo\u00bb."], "primary definition": "Sola en sia speco, ununura.", "translations": {"be": ["\u0443\u043d\u0456\u043a\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["unique"], "en": ["unique"], "ca": ["\u00fanic"], "de": ["einzig", "einmalig", "einzigartig"], "it": ["unico"], "hu": ["egyed\u00fcl\u00e1ll\u00f3", "egyetlen", "unik\u00e1lis"], "fa": ["\u06cc\u06af\u0627\u0646\u0647", "\u06cc\u06a9\u062a\u0627"], "fi": ["ainoa", "uniikki"], "es": ["\u00fanico"], "he": ["\u05d9\u05d7\u05d9\u05d3 \u05d1\u05de\u05d9\u05e0\u05d5"], "ru": ["\u0435\u0434\u0438\u043d\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "nl": ["uniek"], "pt": ["\u00fanico"], "sv": ["unik"], "pl": ["unikalny", "jedyny (w swoim rodzaju)"]}, "examples": [["Tiu, kiu estas unika Sinjoro de la vivo kaj de la morto, Li mem, plilongigis \u0109i tiun vivon, iamaniere Li donacis \u011din denove al mi", "Spirita testamento de Johano Pa\u016dlo la 2a, IKUE"], ["plej konata, kvankam ne unika, estis la afero en Salem en 1692, kiun multaj iom konas per la brila dramo de Arthur Miller", "D-ino Marjorie BOULTON: La proceso, la sor\u0109istino kaj \u015dia kato. IKU 1996, Prago"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: En la \u0135urnalista \u0135argono tiu vorto estas sinonimo por aparta, eksterordinara. Cetere, al iuj esperantistoj tia uzo de unika \u015dajnas bombasta kaj evitinda. Aliflanke, la PIV-oj prezentas tiun hiperbolan signifon kiel la \u0109efan."], "primary definition": "(figure) Senkompara, sensimila.", "translations": {"fi": ["ainutlaatuinen"], "fa": ["\u0628\u06cc\u200c\u0645\u0627\u0646\u0646\u062f", "\u0628\u06cc\u200c\u0647\u0645\u062a\u0627", "\u0628\u06cc\u200c\u0646\u0638\u06cc\u0631"], "ru": ["\u0443\u043d\u0438\u043a\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "he": ["\u05d9\u05d7\u05d5\u05d3\u05d9"]}, "examples": [["grandioza unika spektaklo, pejza\u011do", null], ["\u0109iuokaze la edzini\u011do de princino Margareta en la Vestminstra Abatejo estis ja sufi\u0109e unika evento", "PEJNO Simono: \u0108u vi volas konjakon?"]], "subdefinitions": []}], "root": "unik", "primary": true}, "\u015dtonepoko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La plej antikva parto de la homa historio, kiam la iloj estis farataj nur el \u015dtono, ligno kaj ostoj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0432\u0435\u043a"], "fr": ["\u00e2ge de la pierre"], "en": ["stone age"], "de": ["Steinzeit"], "pl": ["epoka kamienna"], "hu": ["k\u0151kor"]}, "examples": [["la tempo, kiam la \u015dtonepoko sin tiris al fino", "J. London, trad. R. Rossetti, Dio de liaj prapatroj, La nica literatura revuo, 1:4."]], "subdefinitions": []}], "root": "epok", "primary": false}, "civilizi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Morale, intelekte, socie mildigi, kulturi, klerigi, plidelikatigi barbarajn gentojn.", "translations": {"be": ["\u0446\u044b\u0432\u0456\u043b\u0456\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["civiliser"], "en": ["civilize"], "pt": ["civilizar"], "ru": ["\u0446\u0438\u0432\u0438\u043b\u0438\u0437\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["zivilisieren"], "it": ["civilizzare"], "hu": ["civili\u00e1l"], "sk": ["civilizova\u0165"], "es": ["civilizar"], "br": ["sevenaat (v.k.)"], "pl": ["cywilizowa\u0107"]}, "examples": [["la Grekoj civilizis la antikvan mondon", null], ["esperanto celas atingi la tutan civilizitan mondon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "civiliz", "primary": true}, "arbohakisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metiisto, kiu faligas arbojn.", "translations": {"be": ["\u0434\u0440\u044b\u0432\u0430\u0441\u0435\u043a"], "fr": ["b\u00fbcheron"], "nl": ["houthakker"], "pt": ["lenhador"], "ru": ["\u0434\u0440\u043e\u0432\u043e\u0441\u0435\u043a"], "de": ["Holzf\u00e4ller"], "it": ["boscaiolo"], "hu": ["fav\u00e1g\u00f3"], "br": ["koataer"], "es": ["le\u00f1ador"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hak", "primary": false}, "benzinkru\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metallada kru\u0109o por transporto de la benzino.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043d\u0438\u0441\u0442\u0440\u0430"], "fr": ["jerricane"], "de": ["Benzinkanister"], "en": ["gas can (usone)", "petrol can (brite)"], "pl": ["kanister"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "benzin", "primary": false}, "Felikso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo latindevena.", "translations": {"ru": ["\u0424\u0435\u043b\u0438\u043a\u0441"], "fr": ["F\u00e9lix"], "pt": ["F\u00e9lix"], "de": ["Felix"], "it": ["Felice"], "hu": ["F\u00e9lix"]}, "examples": [["al lia ekscelenco Felikso, la provincestro, saluton", "La Nova Testamento, &Ago 23:26"]], "subdefinitions": []}], "root": "Feliks", "primary": true}, "kantato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kompona\u0135o kun lirika kanta\u0135o por malmultaj solkantistoj kaj banda a\u016d orkestra akompano.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0442\u0430\u0442\u0430"], "fr": ["cantate"], "en": ["cantata"], "nl": ["cantate"], "ru": ["\u043a\u0430\u043d\u0442\u0430\u0442\u0430"], "de": ["Kantate"], "hu": ["kant\u00e1ta"], "es": ["cantata"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kantat", "primary": true}, "rivalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u043f\u0435\u0440\u043d\u0438\u043a"], "en": ["rival"], "nl": ["mededinger", "concurrent"], "pt": ["rival"], "be": ["\u0441\u0443\u043f\u0435\u0440\u043d\u0456\u043a", "\u043a\u0430\u043d\u043a\u0443\u0440\u044d\u043d\u0442"], "de": ["Rivale"], "sv": ["rival"], "hu": ["vet\u00e9lyt\u00e1rs", "riv\u00e1lis"], "bg": ["\u043a\u043e\u043d\u043a\u0443\u0440\u0435\u043d\u0442", "\u0441\u044a\u043f\u0435\u0440\u043d\u0438\u043a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rival", "primary": true}, "multkolora": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta multajn kontrastajn kolorojn.", "translations": {"fr": ["chamarr\u00e9", "multicolore"], "nl": ["veelkleurig", "polychroom"], "pl": ["wielobarwny", "kolorowy"]}, "examples": [["la duonpatrino montris la\u0109on plektitan el multkolora silko", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Ne\u011dulino"]], "subdefinitions": []}], "root": "kolor", "primary": false}, "alklimati\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Kutimi\u011di al iu klimato.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u043b\u0456\u043c\u0430\u0442\u044b\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["s'acclimater"], "en": ["acclimate", "acclimatize"], "nl": ["acclimatiseren"], "ru": ["\u0430\u043a\u043a\u043b\u0438\u043c\u0430\u0442\u0438\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["akklimatisieren"], "es": ["aclimatarse"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "klimat", "primary": false}, "distilejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, en kiu oni ordinare distilas, ekzemple por produkti alkoholajn trinka\u0135ojn el grenoj a\u016d fruktoj.", "translations": {"fa": ["\u06a9\u0627\u0631\u062e\u0627\u0646\u0647\u0654 \u062a\u0642\u0637\u06cc\u0631", "\u06a9\u0627\u0631\u062e\u0627\u0646\u0647\u0654 \u0639\u0631\u0642\u200c\u0633\u0627\u0632\u06cc"], "fr": ["distillerie"], "en": ["distillery"], "de": ["Brennerei", "Destillerie"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0433\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0437\u0430\u0432\u043e\u0434", "\u0443\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u043a\u0430 \u0434\u043b\u044f \u043f\u0435\u0440\u0435\u0433\u043e\u043d\u043a\u0438"]}, "examples": [["la registaro permesis al distilejoj nepagon de imposto, kio da\u016dris \u011dis la enlanda milito", "Ono T., raportas pri \u00abmoonshine\u00bb..., soc.culture.esperanto, 1998-02-23"]], "subdefinitions": []}], "root": "distil", "primary": false}, "anta\u016da tago": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La tago \u011duste anta\u016da al la koncerna.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0447\u0435\u0440\u0430\u0448\u043d\u0438\u0439 \u0434\u0435\u043d\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0448\u0435\u0434\u0448\u0438\u0439 \u0434\u0435\u043d\u044c"], "fr": ["veille (jour pr\u00e9c\u00e9dent)", "jour pr\u00e9c\u00e9dent"], "de": ["vorherige Tag", "Vortag"], "nl": ["dag voordien"], "pl": ["poprzedni dzie\u0144"]}, "examples": [["foje, en anta\u016dtago de sabato \u015dia patro venis en la bienon", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 9a"], ["li rakontis pri sia interparolo kun la viktimo en la anta\u016da tago", "Urd Hadda murdita!, p. 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tag", "primary": false}, "malanta\u016den": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Al malanta\u016da loko.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0437\u0430\u0434"], "fr": ["\u00e0 l'arri\u00e8re", "en arri\u00e8re", "vers l'arri\u00e8re", "derri\u00e8re (adv., avec mouvement vers)"], "nl": ["naar achter"], "de": ["nach hinten"], "pl": ["do ty\u0142u", "wstecz"], "hu": ["h\u00e1tra", "h\u00e1tulra", "m\u00f6g\u00e9"]}, "examples": [["iliaj viza\u011doj estis turnitaj malanta\u016den, kaj la nudecon de sia patro ili ne vidis", "La Malnova Testamento, Genezo 9:23"], ["Li etendis reton anta\u016d miaj piedoj, renversis min malanta\u016den", "La Malnova Testamento, Plorkanto 1:13"]], "subdefinitions": []}], "root": "anta\u016d", "primary": false}, "koncesiulo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Se A koncesias al B la rajton C, tiam A estas koncesianto, B estas koncesiulo, kaj C estas koncesiato."], "primary definition": "Natura a\u016d jura persono ricevinta koncesion.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0446\u044d\u0441\u0456\u044f\u043d\u044d\u0440"], "fr": ["concessionnaire", "titulaire d'une concession"], "en": ["licensee"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0446\u0435\u0441\u0441\u0438\u043e\u043d\u0435\u0440"], "ca": ["concessionari"], "de": ["Konzession\u00e4r", "Konzessionsinhaber"], "hu": ["koncesszi\u00f3tulajdonos"], "es": ["concesionario (persona o entidad que recibe una concesi\u00f3n)"]}, "examples": [["\u0109i-sube \u00abvi\u00bb indikas koncesiulon de la Permesilo", "GNUa \u011cenerala Publika Permesilo"]], "subdefinitions": []}], "root": "koncesi", "primary": false}, "framasono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de iu kulturasocieto kun sekretaj ritoj, ekzistanta en multaj landoj kaj celanta la kunhelpon inter siaj membroj k \u011denerale la plibonigon de la moraleco, frateco kaj justeco en la socio.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0441\u043e\u043d"], "fr": ["franc-ma\u00e7on", "ma\u00e7on (franc-ma\u00e7on)"], "en": ["freemason"], "nl": ["vrijmetselaar"], "pt": ["franco-ma\u00e7om", "franco-ma\u00e7\u00e3o", "ma\u00e7om", "ma\u00e7\u00e3o", "pedreiro-livre"], "ru": ["\u043c\u0430\u0441\u043e\u043d"], "de": ["Freimaurer"], "hu": ["szabadk\u0151m\u0171ves"]}, "examples": [["framasona lo\u011dio", null], ["framasonaro", null], ["framasonismo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "framason", "primary": true}, "stereografio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arto prezenti per projekcio geometriajn solidojn sur plata surfaco.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u044d\u0440\u044d\u0430\u0433\u0440\u0430\u0444\u0456\u044f"], "de": ["Stereografie"], "nl": ["stereografie"], "ru": ["\u0441\u0442\u0435\u0440\u0435\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u044f"], "hu": ["sztereogr\u00e1fia", "t\u00e1vlatos \u00e1br\u00e1zol\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stereografi", "primary": true}, "vingustumisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Profesia spertulo, komisiita por ekprovi la guston kaj kvaliton de la vinoj.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u0433\u0443\u0441\u0442\u0430\u0442\u043e\u0440"], "fr": ["d\u00e9gustateur (de vin)"], "nl": ["wijnproever"], "pt": ["degustador", "provador"], "de": ["Weinverkoster"], "hu": ["bork\u00f3stol\u00f3"]}, "examples": [["bona vingustumisto rekonas la originan landon je la unua sorbo, la grundon je la dua kaj la jaron je la tria", null]], "subdefinitions": []}], "root": "gust", "primary": false}, "instalado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago instali.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u043a\u0430", "\u0440\u0430\u0437\u043c\u0435\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043d\u0430\u0437\u043d\u0430\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["installation (action)", "mise en place", "pose (installation)", "agencement", "am\u00e9nagement", "\u00e9quipement (mise en place)", "investiture"], "es": ["instalaci\u00f3n"], "pt": ["instala\u00e7\u00e3o"], "hu": ["telep\u00edt\u00e9s", "fel\u00e1ll\u00edt\u00e1s", "l\u00e9tes\u00edt\u00e9s", "beszerel\u00e9s"]}, "examples": [["unu el la lastaj agadoj de Pasquale en la Oficejo estis instalado de moderna komputila sistemo", "UEAGazetaraj komunikoj2002-02-12 (145)"], ["la instalado plej konvene okazu helpe de iu satelite televida fakfirmo", "Monatohttp://www.esperanto.be/fel/mon/004358.html"], ["la instalado estas tre simpla pere de la aldonita instal-programeto", "Franz KruseMonatohttp://www.esperanto.be/fel/mon/rec/nvoj.html"]], "subdefinitions": []}], "root": "instal", "primary": false}, "forfikulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el la ordo dermapteroj (Forficula), kies abdomeno fini\u011das per pin\u0109ilo.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0445\u043e\u0432\u0451\u0440\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["forficule", "perce-oreille"], "en": ["earwig"], "nl": ["oorworm"], "pt": ["lacrainha", "bicha-cadela"], "de": ["Ohrwurm"], "hu": ["f\u00fclbem\u00e1sz\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "forfikul", "primary": true}, "metempsikozo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doktrino pri la postmorta transmigrado de la animo el iu korpo en alian.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0442\u0435\u043c\u043f\u0441\u0438\u0445\u043e\u0437", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0441\u0435\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435 \u0434\u0443\u0448"], "nl": ["zielsverhuizing"], "pt": ["metempsicose"], "fa": ["\u062a\u0646\u0627\u0633\u062e"], "de": ["Seelenwanderung"], "hu": ["l\u00e9lekv\u00e1ndorl\u00e1s", "metempszich\u00f3zis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tiu transmigrado mem.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "metempsikoz", "primary": true}, "disblovi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Disigi per blovo.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u044c\u0432\u0435\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["souffler (disperser en soufflant)", "dissiper (fig.)"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0432\u0435\u044f\u0442\u044c"], "de": ["wegblasen", "verwehen"], "pl": ["rozwiewa\u0107", "rozdmuchiwa\u0107"], "hu": ["sz\u00e9tf\u00faj"]}, "examples": [["ili estas kiel grenventuma\u0135o, kiun disblovas la vento", "La Malnova Testamento, Psalmaro 1:4"], ["disblovi la iluziojn de iu", null]], "subdefinitions": []}], "root": "blov", "primary": false}, "subkonstrua\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bazo, subtera, fundamenta a\u016d subporta parto de konstrua\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u043c\u0443\u0440\u0430\u043a", "\u0431\u0430\u0437\u0430", "\u043f\u0430\u0434\u0441\u0442\u0430\u0432\u0430"], "fr": ["fondation (d'un \u00e9difice)", "substructure"], "en": ["foundation"], "nl": ["fundament"], "ru": ["\u0431\u0430\u0437\u0430", "\u0444\u0443\u043d\u0434\u0430\u043c\u0435\u043d\u0442", "\u043e\u0441\u043d\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Unterbau", "Fundament"], "it": ["platea (edil.)", "basamento"], "hu": ["al\u00e9p\u00edtm\u00e9ny", "alap(oz\u00e1s)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konstru", "primary": false}, "kooperativo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Koopera societo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0430\u043f\u044d\u0440\u0430\u0442\u044b\u045e"], "en": ["cooperative"], "pt": ["cooperativa"], "ru": ["\u043a\u043e\u043e\u043f\u0435\u0440\u0430\u0442\u0438\u0432"], "de": ["Kooperative [GDR]", "Genossenschaft [FRG]"], "hu": ["sz\u00f6vetkezet"]}, "examples": [["oni distingas kooperativojn pri produktado kaj kooperativojn pri konsumado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kooperativ", "primary": true}, "koramiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0437\u043b\u044e\u0431\u043b\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u0435\u0440\u0434\u0435\u0447\u043d\u044b\u0439 \u0434\u0440\u0443\u0433"], "fr": ["amant", "petit ami", "amoureux (subst.)"], "nl": ["lief (subst.)"], "de": ["Herzensfreund", "Liebhaber"], "hu": ["(szexu\u00e1lis) bar\u00e1t", "kedves (szeret\u0151)"], "fa": ["\u062f\u0648\u0633\u062a \u067e\u0633\u0631", "\u0645\u0639\u0634\u0648\u0642"], "es": ["novio (con o sin intenci\u00f3n de casarse)"], "pl": ["ch\u0142opak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "vivkunulo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "amik", "primary": false}, "litio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 3, atompezo 6,939, simbolo Li. Alkala metalo.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0442\u044b\u0439"], "fr": ["lithium"], "en": ["lithium"], "el": ["\u03bb\u03af\u03b8\u03b9\u03bf"], "de": ["Lithium"], "it": ["litio"], "hu": ["l\u00edtium"], "fa": ["\u0644\u06cc\u062a\u06cc\u0645"], "br": ["litiom"], "es": ["litio"], "ru": ["\u043b\u0438\u0442\u0438\u0439"], "nl": ["lithium"], "pt": ["l\u00edtio"], "la": ["Lithium"], "tr": ["lityum"], "pl": ["lit"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "liti", "primary": true}, "dormosako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Remburita kovrilo por endormo, kun unu nefermita ekstremo, uzata kiel porvoja\u011da lita\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043f\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u043c\u0435\u0448\u043e\u043a"], "fr": ["sac de couchage"], "bg": ["\u0441\u043f\u0430\u043b\u0435\u043d \u0447\u0443\u0432\u0430\u043b"], "nl": ["slaapzak"], "de": ["Schlafsack"], "it": ["sacco a pelo"], "hu": ["h\u00e1l\u00f3zs\u00e1k"], "es": ["saco de dormir"], "pl": ["\u015bpiw\u00f3r"]}, "examples": [["ni ja kunportis dormosakojn", "Werner Schad: Tra la Andoj boate, Monatojaro 2001a, numero 12a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sak", "primary": false}, "primeti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Pretigi (lokon) por iu celo, metante sur \u011din la bezonatajn objektojn kaj la\u016dcele aran\u011dante ilin.", "translations": {"be": ["\u0441\u044d\u0440\u0432\u0456\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0441\u0442\u0430\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c (\u043d\u0430\u043f\u0440., \u043f\u043e\u0441\u0443\u0434)"], "fr": ["disposer (mettre en place)", "mettre en place"], "hu": ["megrak", "el\u0151k\u00e9sz\u00edt"], "br": ["stalia\u00f1 (an daol,...)"], "ru": ["\u0441\u0435\u0440\u0432\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["primeti la tablon (komparu man\u011dometo)", "Zamenhof, PIV, p. 688."], ["primeti \u015daktabulon", "PIV"]], "subdefinitions": []}], "root": "met", "primary": false}, "duloka": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kies loknombro estas 2.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0432\u0443\u043c\u0435\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439 (\u043e\u0431 \u043e\u043f\u0435\u0440\u0430\u0446\u0438\u0438)", "\u0431\u0438\u043d\u0430\u0440\u043d\u044b\u0439"], "de": ["dyadisch", "zweistellig", "zweiwertig"], "en": ["binary", "dyadic"], "fr": ["\u00e0 deux arguments", "binaire (\u00e0 deux arguments)"], "hu": ["diadikus", "bin\u00e9r", "k\u00e9t operandus\u00fa"]}, "examples": [["subtraho estas duloka operacio", null], ["\u00absuperi\u00bb estas duloka rilato", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lok", "primary": false}, "bakanalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antikva festo je honoro de Bakuso.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u043a\u0445\u0430\u043d\u0430\u043b\u0456\u044f"], "fr": ["bacchanale"], "en": ["(Roman) Bacchus festival"], "nl": ["bacchanaal"], "ru": ["\u0432\u0430\u043a\u0445\u0430\u043d\u0430\u043b\u0438\u044f"], "de": ["Bacchanal", "Bacchusfest"], "hu": ["bachan\u00e1lia"], "es": ["bacanal"], "pl": ["bachanalia", "bachanalie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Bruega orgio.", "translations": {"de": ["Trinkgelage", "Orgie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bakanal", "primary": true}, "dekadencigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi en staton de dekadenco.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 \u0432 \u0443\u043f\u0430\u0434\u043e\u043a"], "en": ["make decadent"], "es": ["decaer"], "pl": ["doprowadza\u0107 do upadku"], "hu": ["hanyatl\u00e1sba d\u00f6nt"]}, "examples": [["alkoholo dekadencigas popolojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dekadenc", "primary": false}, "elektra fornelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fornelo funkcianta per elektro.", "translations": {"fr": ["cuisini\u00e8re \u00e9lectrique"], "de": ["Elektroherd"], "pl": ["kuchenka elektryczna"]}, "examples": [["nelavitaj teleroj kaj tasegoj sur la lavtablo, seki\u011dintaj kaseroloj sur la elektra fornelo, uzitaj forkoj kaj kuleroj. Kial ili ne purigis anta\u016d ol ekferii?", "Saliko, En fremda lando, Monato, jaro 2006a, numero 3a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "fornel", "primary": false}, "anodo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pozitiva elektrodo de pilo, valvo a\u016d alia elektra aparato.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u043e\u0434"], "fr": ["anode"], "bg": [""], "nl": ["anode"], "ru": ["\u0430\u043d\u043e\u0434"], "de": ["Pluspol", "Anode"], "sv": ["anod"], "hu": ["an\u00f3d"], "sk": ["an\u00f3da"], "en": ["anode"], "es": ["\u00e1nodo"], "pl": ["anoda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anod", "primary": true}, "kri\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Akra mallonga bruo.", "translations": {"fr": ["grincement (brusque)"], "de": ["Gekreische"], "nl": ["gekrijs", "schreeuw"], "pl": ["kwilenie"], "en": ["screech"]}, "examples": [["super ni estis bruego, kriado kaj kri\u0109ado", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato, \u0109apitro 11a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kri\u0109", "primary": false}, "levilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rigida stango movebla sur iu apogpunkto kaj uzata por levi pezan objekton.", "translations": {"be": ["\u0440\u044b\u0447\u0430\u0433"], "fr": ["levier"], "nl": ["hefboom"], "pt": ["alavanca"], "ru": ["\u0440\u044b\u0447\u0430\u0433"], "de": ["Hebel"], "hu": ["emel\u0151kar", "emel\u0151r\u00fad"], "pl": ["d\u017awignia", "lewar"]}, "examples": [["Ho, memamo! Vi estas la levilo, per kiu Ar\u0125imedo volis levi la terglobon!.", "Terminologia Kurso"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108iuspeca aparato por levi; levaparato, levma\u015dino.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434'\u0451\u043c\u043d\u0456\u043a"], "hu": ["emel\u0151", "emel\u0151berendez\u00e9s"], "de": ["Hebeger\u00e4t", "Hebevorrichtung"], "nl": ["hijstoestel"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u044a\u0451\u043c\u043d\u0438\u043a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lev", "primary": false}, "kri\u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Brui a\u016d bleki akre, subite, kiel iuj rabobirdoj.", "translations": {"fr": ["crier (oiseau de proie etc.)"], "en": ["screech"], "nl": ["krijsen", "schreeuwen (krijsen)"], "pt": ["gritar (como ave de rapina)"], "de": ["kreischen"], "pl": ["kwili\u0107 (o ptakach drapie\u017cnych)"]}, "examples": [["ili kri\u0109is, kiel la papagoj kutimas", "Satiraj rakontoj, supersti\u0109o"], ["metale vibrantaj akre kri\u0109antaj frapoj", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, dua libro, \u0109apitro 43a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kri\u0109", "primary": true}, "adhera\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Okaza alglui\u011do de du normale senkontaktaj surfacoj, \u0109efe pro inflama fenomeno.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043f\u0430\u0439\u043a\u0430 (\u043c\u0435\u0434.)"], "fr": ["adh\u00e9rence (m\u00e9d.)"], "en": ["adherent"], "pl": ["sklejenie adhezyjne"], "hu": ["adh\u00e9zi\u00f3", "k\u00f3ros \u00f6sszen\u00f6v\u00e9s", "\u00f6sszetapad\u00e1s"]}, "examples": [["necesas rompi la adhera\u0135ojn, krei\u011dintajn inter la mama protezo kaj la apudaj histoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Same kiel por \u00abadhera\u00bb la fontoj mankas, eble pro la sinonimeco kun \u00abferma\u0135o\u00bb."], "primary definition": "(de subaro A en topologia spaco) La subaro de \u0109iuj punktoj adheraj rilate al A.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043c\u044b\u043a\u0430\u043d\u0438\u0435 (\u043c\u0430\u0442)"], "fr": ["adh\u00e9rence", "fermeture"], "de": ["Adh\u00e4renz", "Abschluss"], "en": ["adherence", "closure"], "pl": ["domkni\u0119cie"]}, "examples": [["la adhera\u0135o de subaro egalas al \u011dia ferma\u0135o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "adher", "primary": false}, "torto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plata, ordinare rondforma kuko sur kiu estas etendita tavolo da flano a\u016d da sukeritaj kuiritaj fruktoj.", "translations": {"be": ["\u0442\u043e\u0440\u0442"], "fr": ["tarte"], "en": ["tart", "pie"], "nl": ["taart"], "pt": ["torta"], "ru": ["\u0442\u043e\u0440\u0442"], "de": ["Torte"], "hu": ["torta"], "pl": ["tort"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tort", "primary": true}, "Plinio la Maljuna": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Naturscienculo kaj oficiro Romia (23 \u2013 79), a\u016dtoro de latinaj gramatikaj, priartaj kaj sciencaj verkoj, onklo de Plinio la Juna.", "translations": {"be": ["\u041f\u043b\u0456\u043d\u0456\u0439 \u0421\u0442\u0430\u0440\u044d\u0439\u0448\u044b"], "fr": ["Pline l'Ancien"], "en": ["Pliny the Elder"], "nl": ["Plinius de Oudere"], "pt": ["Pl\u00ednio, o Velho"], "ru": ["\u041f\u043b\u0438\u043d\u0438\u0439 \u0421\u0442\u0430\u0440\u0448\u0438\u0439"], "de": ["Plinius der \u00c4ltere"], "it": ["Plinio il Vecchio"], "hu": ["id\u0151sebb Plinius"], "lat": ["Caius Plinius Secundus"]}, "examples": [["konata natursciencisto, Plinio la maljuna, kiu cetere estis komandanto de la milit\u015diparo en Miseno", "Interesa arkeologio, p. 25a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Plini", "primary": false}, "timema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inklina al timo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u044f\u0437\u044c\u043b\u0456\u0432\u044b"], "fr": ["craintif", "timor\u00e9"], "nl": ["bang", "vreesachtig"], "ru": ["\u0431\u043e\u044f\u0437\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439"], "de": ["furchtsam", "\u00e4ngstlich"], "pl": ["boja\u017aliwy", "strachliwy", "l\u0119kliwy", "trwo\u017cliwy", "tch\u00f3rzliwy", "p\u0142ochliwy"], "hu": ["f\u00e9l\u00e9nk"]}, "examples": [["anta\u016d tima okulo potenci\u011das e\u0109 kulo", "Proverbaro esperanta"], ["timulo timas e\u0109 sian propran ombron", "Z"], ["timema kiel kuniklo, leporo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tim", "primary": false}, "furio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Infera diino de ven\u011do.", "translations": {"be": ["\u0444\u0443\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["furie (divinit\u00e9, personne furieuse)"], "en": ["fury", "goddess of vengeance"], "nl": ["furie"], "pt": ["F\u00faria"], "ru": ["\u0444\u0443\u0440\u0438\u044f"], "de": ["Furie"], "hu": ["f\u00faria"], "es": ["furia"], "pl": ["furia"]}, "examples": [["la tri furioj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Furioza virino.", "translations": {"pt": ["f\u00faria", "mulher furiosa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "furi", "primary": true}, "vir\u0109evalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Virseksa \u0109evalo.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0435\u0440\u0435\u0431\u0435\u0446"], "fr": ["\u00e9talon (cheval)"], "en": ["stallion"], "de": ["Hengst"], "it": ["stallone"], "hu": ["cs\u0151d\u00f6r", "m\u00e9n"], "es": ["caballo macho"], "pl": ["ogier", "wa\u0142ach (wykastrowany ogier)"]}, "examples": [["rifu\u011das hazarde en stalon, kaj vir\u0109evalo rigardas \u015din per mirigitaj okuloj", "Louis Beaucaire: Kruko kaj Baniko el Bervalo. TK Kobenhavn 1974"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109eval", "primary": false}, "Malgrandpolujo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Troveblas foje anka\u016d nomo Etpolujo"], "primary definition": "Regiono en sudorienta Pollando kun \u0109efurbo Krakovo.", "translations": {"en": ["Lesser Poland", "Little Poland"], "nl": ["Klein Polen"], "pl": ["Ma\u0142opolska"], "la": ["Polonia Minor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pol", "primary": false}, "kontenta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Deziranta nenion alian ol tio, kion oni havas.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0434\u0430\u0432\u043e\u043b\u0435\u043d\u044b", "\u0437\u0434\u0430\u0432\u043e\u043b\u0435\u043d\u044b"], "bg": ["\u0434\u043e\u0432\u043e\u043b\u0435\u043d"], "nl": ["tevreden"], "pt": ["contente", "satisfeito"], "ru": ["\u0434\u043e\u0432\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0443\u0434\u043e\u0432\u043b\u0435\u0442\u0432\u043e\u0440\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["zufrieden"], "en": ["content"], "es": ["contento", "satisfecho"]}, "examples": [["kontenta per, pro, pri sia sorto", null], ["esti kontenta ne estas io alia ol ripozi en sia deziro kaj eviti deziri superflua\u0135ojn", null], ["pli valoras kontenta spirito ol granda profito", "Proverbaro esperanta"], ["kontentulo estas pli feli\u0109a ol homo plej ri\u0109a", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "kontent", "primary": true}, "ronda kanao": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kanao ordinara, kun kurbaj formoj.", "translations": {"fr": ["hiragana"], "pl": ["hiragana"]}, "examples": [["Fudesaki estis skribita per modestaj literoj de ronda kanao kun iom da \u0109inaj literoj", "Degu\u0109i Icuki red., el la Postparolo de Diaj Revelacioj, [2007?]"]], "subdefinitions": []}], "root": "kana", "primary": false}, "malvasta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta malgrandajn dimensiojn; malgrandspaca.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043b\u044b", "\u043d\u0435\u0432\u044f\u043b\u0456\u043a\u0456", "\u0432\u0443\u0437\u043a\u0456"], "fr": ["\u00e9troit", "restreint", "serr\u00e9"], "nl": ["nauw"], "ru": ["\u0443\u0437\u043a\u0438\u0439"], "hu": ["sz\u0171k", "szoros"]}, "examples": [["en la malvasta kajuto brulas lumo", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, nokto, (de Eube el Odeso)"], ["butonumi iun malvaste", "Proverbaro esperanta"], ["malvaste lo\u011data familio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Havanta malgrandan amplekson.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043b\u044b", "\u043d\u0435\u0432\u044f\u043b\u0456\u043a\u0456", "\u0432\u0443\u0437\u043a\u0456", "\u0446\u0435\u0441\u043d\u044b"], "nl": ["klein"], "hu": ["sz\u0171k"]}, "examples": [["malvasta spirito", "B"], ["ili vivis en malvasta komuneco", "Z"], ["tiom neniu estas malvastigata en siaj rajtoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Prononcata kun lango pli alta kaj resonujo pli malvasta, ol alia sono, kun kiu oni komparas.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043a\u0440\u044b\u0442\u044b (\u0433\u0443\u043a)"], "fr": ["ferm\u00e9 (phon.)"], "nl": ["gesloten (klank)"], "ru": ["\u0437\u0430\u043a\u0440\u044b\u0442\u044b\u0439 (\u0437\u0432\u0443\u043a)"], "hu": ["z\u00e1rt (hang)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vast", "primary": false}, "trinka\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, kion oni trinkas.", "translations": {"be": ["\u043f\u0456\u0442\u0432\u043e", "\u043d\u0430\u043f\u0456\u0442\u0430\u043a", "\u043d\u0430\u043f\u043e\u0439"], "fr": ["boisson", "breuvage"], "bg": ["\u043f\u0438\u0435\u043d\u0435"], "ru": ["\u043f\u0438\u0442\u044c\u0451"], "de": ["Getr\u00e4nk"], "hu": ["ital"]}, "examples": [["ili benas la soldatojn, nutras, donas al ili trinka\u0135on", "La Faraono, volumo 3, \u0109ap. 16"], ["nenian trinka\u0135on el vinberoj li devas trinki kaj vinberojn fre\u015dajn a\u016d sekigitajn li ne devas man\u011di", "La Malnova Testamento, Nombroj 5:31"], ["la vino estas blasfemanto, ebriiga trinka\u0135o estas sova\u011da", "La Malnova Testamento, Sentencoj 20:1"], ["la trinka\u0135on oni donadis en oraj vazoj kaj en vazoj ne similaj unuj al la aliaj", "La Malnova Testamento, Ester 1:7"], ["mia karno estas vera man\u011da\u0135o kaj mia sango estas vera trinka\u0135o", "La Nova Testamento, S. Johano 6:55"]], "subdefinitions": []}], "root": "trink", "primary": false}, "bruselbrasiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Varia\u0135o de \u011dardenbrasiko (Brassica oleracea var. gemmifera), kun man\u011deblaj bur\u011donoj.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0440\u044e\u0441\u0441\u0435\u043b\u044c\u0441\u043a\u0430\u044f \u043a\u0430\u043f\u0443\u0441\u0442\u0430"], "fr": ["chou de Bruxelles"], "en": ["Brussels sprout"], "nl": ["spruitje"], "de": ["Rosenkohl"], "sv": ["brysselk\u00e5l"], "hu": ["bimb\u00f3skel", "r\u00f3zsakel"], "br": ["kaol-Brusel"], "pl": ["brukselka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "brasik", "primary": false}, "kameleono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0445\u0430\u043c\u0435\u043b\u0435\u043e\u043d"], "fr": ["cam\u00e9l\u00e9on"], "en": ["chameleon"], "nl": ["kameleon"], "ru": ["\u0445\u0430\u043c\u0435\u043b\u0435\u043e\u043d"], "ca": ["camale\u00f3"], "de": ["Cham\u00e4leon"], "sv": ["kameleont"], "hu": ["kam\u00e9leon"], "sk": ["chamele\u00f3n"], "es": ["camale\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kameleon", "primary": true}, "pietismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doktrino de germana luterana rigora sekto.", "translations": {"be": ["\u043f\u0456\u0435\u0442\u044b\u0437\u043c"], "en": ["pietism"], "nl": ["pi\u00ebtisme"], "pt": ["pietismo"], "ru": ["\u043f\u0438\u0435\u0442\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Pietismus", "pietismo"], "hu": ["pietizmus"], "fa": ["\u062a\u0642\u0648\u0627\u06af\u0631\u0627\u06cc\u06cc"], "pl": ["pietyzm"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pietism", "primary": true}, "aliteracio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Efekta ripetado de sama a\u016d parenca konsonanto \u0109e la komenco de vortoj a\u016d de silaboj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u0456\u0442\u044d\u0440\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["allit\u00e9ration (de consonnes)"], "en": ["alliteration"], "nl": ["alliteratie", "stafrijm"], "pt": ["alitera\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0430\u043b\u043b\u0438\u0442\u0435\u0440\u0430\u0446\u0438\u044f"], "ca": ["al\u00b7literaci\u00f3"], "hu": ["alliter\u00e1ci\u00f3", "bet\u0171r\u00edm"], "sk": ["aliter\u00e1cia"], "es": ["aliteraci\u00f3n"]}, "examples": [["ordo bezonas ordonon", null], ["lukti firme, forte, fajre", null], ["samaj aspiroj kaj esperoj", null], ["vibras vok' en vaga vento", null], ["laboro donas liberon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "aliteraci", "primary": true}, "salivumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Salivi kaj lasi salivon liki el bu\u015do.", "translations": {"en": ["salivate"], "it": ["sbavare (salivare)"], "pt": ["babar"], "sv": ["dregla"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "saliv", "primary": false}, "\u0109emane": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sufi\u0109e proksime, ke per la mano oni tu\u015das a\u016d facile povas atingi.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434 \u0440\u0443\u043a\u043e\u0439"], "fr": ["\u00e0 la main", "\u00e0 port\u00e9e de main"], "en": ["at hand", "handy"], "nl": ["bij de hand"], "br": ["dindan dorn", "dindan e zorn"], "pl": ["pod r\u0119k\u0105"]}, "examples": [["juna vidvino estis survoje al tombo kun sia knabeto \u0109emane", "La Kiso kaj dek tri aliaj noveloj, \u00c5ge"], ["\u0109u vi havas tri fotografa\u0135ojn \u0109emane?", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, unua libro, \u0109apitro 10a"]], "subdefinitions": []}], "root": "man", "primary": false}, "pretervola": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Farata sen klara volo a\u016d decido, spontanea.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0432\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u0430\u043c\u043e\u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u043e\u043c\u0438\u043c\u043e \u0432\u043e\u043b\u0438"], "fr": ["inconscient (spontan\u00e9)", "spontan\u00e9 (geste, r\u00e9action...)"], "hu": ["\u00f6nk\u00e9ntelen", "spont\u00e1n"]}, "examples": [["la larmoj pretervole fluis", "Fabeloj, volumo 3, sub la saliko"], ["se iu pentristo \u011din vidis li pretervole kaptis la penikon por \u011din pentri", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "vol", "primary": false}, "taso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Trinkujo destinita por trinkado de varmaj trinka\u0135oj, precipe kafo a\u016d teo. Taso estas proksimume duonsfera, duoncilindra, konusstumpa a\u016d similforma, ordinare malalta kun lar\u011da malferma\u0135o, anso, kaj estas farita el porcelano, fajenco a\u016d alia materialo.", "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u043b\u0456\u0436\u0430\u043d\u043a\u0430", "\u043a\u0443\u0431\u0430\u043a", "\u043a\u0443\u0431\u0430\u0447\u0430\u043a"], "fr": ["tasse"], "bg": ["\u0447\u0430\u0448\u0430"], "de": ["Tasse"], "hu": ["cs\u00e9sze"], "en": ["cup"], "cs": ["\u0161\u00e1lek"], "es": ["taza"], "he": ["\u05db\u05d5\u05e1"], "ru": ["\u0447\u0430\u0448\u043a\u0430"], "nl": ["kop", "kopje"], "pt": ["x\u00edcara"], "tr": ["fincan"], "sv": ["kopp"], "sk": ["\u0161\u00e1lka"], "pl": ["fili\u017canka"]}, "examples": [["tamen oni ne faris por la domo de la Eternulo ar\u011dentajn tasojn", "La Malnova Testamento, II. Re\u011doj 12:13"], ["simila al granda \u0124ina taso, sur kiu estas prezentitaj bluaj arboj kaj pintaj pontoj", "Fabeloj, volumo 2, Dio de dormo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Enhavo de tia trinkujo.", "translations": {}, "examples": [["kuiri por li bonan tason da sambuka teo", "Fabeloj, volumo 2, Sambuka virineto"], ["prepari por \u015di tason da varma biero kun butero kaj sukero", "Fabeloj, volumo 3, \u015ci estis tute senta\u016dga"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Volumeno de tia trinkujo, proksimume 150 ml, uzata kiel mezurunuo en kuirado.", "translations": {}, "examples": [["1 taso da papavo", "Kukobakado, Papavkuko"]], "subdefinitions": []}], "root": "tas", "primary": true}, "pagejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gi\u0109eto, budo, oficejo a\u016d ajna loko por pagado.", "translations": {"fr": ["caisse (endroit o\u00f9 on paie)", "p\u00e9age"], "nl": ["kassa"], "no": ["kasse"]}, "examples": [["la buso haltas \u0109e pagejo", "M. Lahtinen, \u0108inio en Transformi\u011do, 2004"]], "subdefinitions": []}], "root": "pag", "primary": false}, "grunti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Bleki kiel porko.", "translations": {"be": ["\u0440\u043e\u0445\u043a\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["grogner (en p. d'un porc)"], "en": ["grunt"], "nl": ["knorren"], "pt": ["grunhir"], "ru": ["\u0445\u0440\u044e\u043a\u0430\u0442\u044c"], "ca": ["grunyir"], "de": ["grunzen"], "hu": ["r\u00f6f\u00f6g"], "es": ["gru\u00f1ir"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grunt", "primary": true}, "skoto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Skotlandano.", "translations": {"de": ["Schotte"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skot", "primary": true}, "inversa bildigo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Bricard \u0109i-sence uzas \u00abreciproka funkcio\u00bb, kiel faras pluraj naciaj lingvoj, sed tiu uzo \u015dajne ne disvasti\u011dis kaj ignoras \u011din."], "primary definition": "(de bildigo f) Inversa rilato de f, se anka\u016d \u011di estas bildigo.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u043d\u043e\u0435 \u043e\u0442\u043e\u0431\u0440\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["application r\u00e9ciproque"], "en": ["inverse mapping"], "pl": ["funkcja odwrotna (do danej funkcji)"], "de": ["inverse Abbildung"], "es": ["funci\u00f3n inversa"], "hu": ["inverz lek\u00e9pez\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bild", "primary": false}, "senmiksa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nemiksita, pura.", "translations": {"be": ["\u0431\u0435\u0437 \u0434\u0430\u043c\u0435\u0448\u043a\u0430\u045e"], "fr": ["sans m\u00e9lange"], "nl": ["onvermengd", "zuiver (onvermengd)"], "br": ["divesk"], "ru": ["\u0431\u0435\u0437 \u043f\u0440\u0438\u043c\u0435\u0441\u0435\u0439"], "hu": ["tiszta", "nem kevert"]}, "examples": [["senmiksa raso", null]], "subdefinitions": []}], "root": "miks", "primary": false}, "florbedo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ornama bedo priplantita per floroj.", "translations": {"fr": ["massif de fleurs", "parterre de fleurs"], "de": ["Blumenbeet"], "en": ["flower bed"], "pl": ["klomb"]}, "examples": [["malgranda, artefarita ebena\u0135o kun multekoloraj kaj simetrie aran\u011ditaj florbedoj", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 5a, Lemuel aktivi\u011das"]], "subdefinitions": []}], "root": "bed", "primary": false}, "hienedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo rabobestoj (Hyaenidae).", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u0435\u043d\u044b (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["hy\u00e9nid\u00e9s"], "nl": ["hyena's (fam.)"], "pt": ["hien\u00eddeos"], "ru": ["\u0433\u0438\u0435\u043d\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Hy\u00e4nen (Familie)"], "it": ["ienidi"], "hu": ["hi\u00e9naf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hiened", "primary": true}, "alternativo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Necesa elekto inter du eblaj kaj kontra\u016daj decidoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u044c\u0442\u044d\u0440\u043d\u0430\u0442\u044b\u0432\u0430"], "fr": ["alternative"], "en": ["alternative"], "nl": ["alternatief"], "ru": ["\u0430\u043b\u044c\u0442\u0435\u0440\u043d\u0430\u0442\u0438\u0432\u0430"], "de": ["Dilemma"], "sk": ["mo\u017enos\u0165", "alternat\u00edva"], "es": ["alternativo"]}, "examples": [["esti malica a\u016d stulta, ni penu eviti tiun alternativon", null], ["silenti a\u016d morti jen kia alternativo prezenti\u011dis al la surprize kaptita gardostaranto", null], ["sin trovi anta\u016d alternativo", null], ["solvi alternativon", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Unu el pluraj elekteblaj aferoj.", "translations": {"de": ["Alternative"]}, "examples": [["angloj havas pli krudan alternativon al la le\u011do de Murphy", "Marjorie Boulton: Tiu le\u011do de Murphy, Monato, n-ro 04/1997."]], "subdefinitions": []}], "root": "alternativ", "primary": true}, "danc\u015duo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cuo speciale farita por danco.", "translations": {"fr": ["ballerine", "chaussure de dance"], "de": ["Tanzschuh"], "it": ["scarpa da ballo"], "pl": ["buty do ta\u0144ca", "baleriny", "baletki (buty do baletu)"]}, "examples": [["\u00abvidu, kiaj belegaj danc\u015duoj!\u00bb", "Fabeloj, volumo 2, ru\u011daj \u015duoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015du", "primary": false}, "\u015dlosilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metala peco, la\u016dcele tran\u0109ita, servanta por fermi kaj malfermi seruron.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u044e\u0447"], "fr": ["clef (ou cl\u00e9)"], "bg": ["\u043a\u043b\u044e\u0447"], "nl": ["sleutel"], "pt": ["chave"], "ru": ["\u043a\u043b\u044e\u0447"], "de": ["Schl\u00fcssel"], "it": ["chiave"], "hu": ["kulcs"], "en": ["key"], "es": ["llave"], "he": ["\u05de\u05e4\u05ea\u05d7"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Tio, kio ebligas komprenon pri problemo; enkondukilo al ia studo.", "translations": {}, "examples": [["trovi la \u015dlosilon de enigmo", null], ["tiu vortareto prezentas oportunan plenan \u015dlosilon por la letero", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dlos", "primary": false}, "natura entjero": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En elementa aritmetiko, oni ofte lasas la nombron 0 ekster la aro de naturaj entjeroj."], "primary definition": "Nenegativa entjero (t.e. 0, 1, 2, 3...).", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b \u043b\u0456\u043a"], "fr": ["entier naturel"], "en": ["natural number"], "ru": ["\u043d\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u0447\u0438\u0441\u043b\u043e"], "de": ["nat\u00fcrliche Zahl"], "sv": ["naturligt tal"], "hu": ["term\u00e9szetes sz\u00e1m"], "pl": ["liczba naturalna"]}, "examples": [["la aron de naturaj entjeroj oni signas per N, kaj tiun de strikte pozitivaj entjeroj per N*", null]], "subdefinitions": []}], "root": "entjer", "primary": false}, "dunombro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gramatika nombro kiu en kelkaj lingvoj (i.a. greka, hebrea, Slavono, slovena) estas uzata, kiam oni parolas pri du personoj a\u016d du aferoj.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0432\u043e\u0439\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u0435 \u0447\u0438\u0441\u043b\u043e"], "fr": ["duel (nombre)"], "de": ["Dual (Grammatik)", "Zweizahl (Grammatik)"], "hu": ["kett\u0151s sz\u00e1m", "du\u00e1lis"], "br": ["niver-daou (yezhadur)"], "es": ["dual"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nombr", "primary": false}, "referencverko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Verko kolektanta kaj sisteme prezentanta scia\u0135ojn pri iu temo, kun mencio de informfontoj.", "translations": {"fr": ["ouvrage de r\u00e9f\u00e9rence"]}, "examples": [["plej klaraj ekzemploj de hiperteksta konstruo estas referencverkoj", "J. C. Wells, Hiperteksto kaj la Tut-Tera Teksa\u0135o, 1997"]], "subdefinitions": []}], "root": "verk", "primary": false}, "iele": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Emfaza samsenca formo.", "translations": {"be": ["\u044f\u043a-\u043d\u0435\u0431\u0443\u0434\u0437\u044c"], "fr": ["d'une certaine mani\u00e8re", "d'une mani\u00e8re ou d'une autre"], "nl": ["op een of andere wijze"], "pt": ["de algum modo", "de alguma maneira"], "ru": ["\u043a\u0430\u043a-\u043d\u0438\u0431\u0443\u0434\u044c"], "sv": ["p\u00e5 n\u00e5got s\u00e4tt"], "hu": ["\u00edgy vagy \u00fagy"], "it": ["in un modo o nell'altro"], "pl": ["jako\u015b", "jakim\u015b sposobem"]}, "examples": [["iele, iome, duone malbone", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "iel", "primary": false}, "zorio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sandalo konsistanta el plandumo kaj nura v-forma rimeno, kies pinto restas inter la dika kaj la sekvaj pied-fingroj.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044c\u0435\u0442\u043d\u0430\u043c\u043a\u0430 (\u043e\u0431\u0443\u0432\u044c)"], "fr": ["tong"], "en": ["thong", "flip-flop"], "de": ["Zehensandale", "Dianette"], "it": ["infradito", "zori (se alla giapponese)"], "hu": ["vietnami papucs"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "zori", "primary": true}, "svaga logiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Logiko bazita sur pluraj valoroj de logika vereco.", "translations": {"en": ["fuzzy logic"], "it": ["logica sfumata"], "pl": ["logika rozmyta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "logik", "primary": false}, "disfosi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malferme fosi, difektante la surfacon.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u043a\u043e\u043f\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0440\u044b\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9foncer (creuser profond\u00e9ment)", "\u00e9ventrer (en creusant)"], "hu": ["sz\u00e9t\u00e1s"]}, "examples": [["disfosi la teron", "Z"], ["duone disfosita pavimo el brikoj", "Fabeloj, volumo 1, Galo\u015doj de feli\u0109o"]], "subdefinitions": []}], "root": "fos", "primary": false}, "kurta\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Procenta\u0135o, pago al makleristo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u0440\u0442\u0430\u0436", "\u043a\u0430\u043c\u0456\u0441\u0456\u0439\u043d\u0430\u0435 \u045e\u0437\u043d\u0430\u0433\u0430\u0440\u043e\u0434\u0436\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "en": ["broker commission", "broker fee", "brokerage"], "nl": ["courtage", "makelaarsloon"], "pt": ["corretagem", "comiss\u00e3o (de corretor)"], "ru": ["\u043a\u0443\u0440\u0442\u0430\u0436", "\u043a\u043e\u043c\u0438\u0441\u0441\u0438\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439 \u043f\u0440\u043e\u0446\u0435\u043d\u0442"], "de": ["Maklergeb\u00fchr", "Maklerkurtage", "Courtage", "Kurtage"], "hu": ["alkuszd\u00edj"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Speciala procenta\u0135o pagata \u0109e borsa transakcio al borsa agento kune kun la eventuala imposto.", "translations": {"hu": ["\u00fcgyn\u00f6ki jutal\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kurta\u011d", "primary": true}, "incendio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0436\u0430\u0440"], "fr": ["incendie"], "nl": ["brand"], "pt": ["inc\u00eandio"], "ru": ["\u043f\u043e\u0436\u0430\u0440"], "de": ["Feuersbrunst", "Gro\u00dfbrand"], "hu": ["t\u0171zv\u00e9sz"], "uk": ["\u043f\u043e\u0436\u0435\u0436\u0430"], "es": ["incendio"]}, "examples": [["greka helikoptero helpis estingi incendion en la petrolrafinejo", "Iliriana Mezini: Politika tertremo, Monatojaro 1999a, numero 11a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "incendi", "primary": true}, "\u0135ako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u044e\u0440\u0442\u0443\u043a"], "fr": ["redingote", "justaucorps"], "en": ["topcoat"], "pt": ["redingote"], "be": ["\u0441\u0443\u0440\u0434\u0443\u0442"], "de": ["Sakko", "Jackett"], "it": ["redingote"], "hu": ["szalonkab\u00e1t", "ferencj\u00f3ska"], "pl": ["surdut"], "es": ["levita"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne konfuzu kun \u0135ako", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: PIV senambigue difinas \u0135akon kiel \u015dtopilingon, sed ne indikas la nomon de la responda \u015dtopilo. PV difinas \u0135akon kiel \"konektilon\" (sen difino), sed en la difino de \"kontaktilo\" klare donas al \u011di \u015dtopilan rolon. \u0108u ne estus sa\u011de reveni al la PV-a senco por \u00ab\u0135ako\u00bb kaj enkonduki \u00ab \u0135akingo\u00bb por la PIV-a senco?"], "primary definition": "Cilindroforma \u015dtopilo, kiun oni \u015dovas en \u015dtopilingon por fari simplan, duopan a\u016d pluropan kontakton; iam uzata por \u015dalti kaj mal\u015dalti telefonajn cirkvitojn, nun ekz-e por konekti kapa\u016ddilon al komputilo a\u016d sonaparato.", "translations": {"be": ["\u0448\u0442\u044d\u043a\u0435\u0440", "\u0432\u0456\u043b\u043a\u0430 (\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u044b\u0447\u043d\u0430\u044f)"], "fr": ["jack", "connecteur jack", "fiche jack", "prise jack"], "en": ["jack"], "nl": ["contactbus"], "ru": ["\u0433\u043d\u0435\u0437\u0434\u043e plugue (\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0433\u043e \u0440\u0430\u0437\u044a\u0451\u043c\u0430)"], "de": ["Klinke", "Buchse"], "it": ["jack", "connettore (tipo jack)"], "hu": ["jackdug\u00f3", "kapcsol\u00f3h\u00fcvely", "dugaszh\u00fcvely"], "pl": ["wtyczka elektryczna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La \u015dtopilingo, responda al \u0135ako.", "translations": {"be": ["\u0433\u043d\u044f\u0437\u0434\u043e (\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u044b\u0447\u043d\u0430\u0433\u0430 \u0440\u0430\u0437\u0434\u044b\u043c\u0430)", "\u0440\u0430\u0437\u044d\u0442\u043a\u0430 (\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u044b\u0447\u043d\u0430\u044f)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne konfuzu kun \u0135ako", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135ak", "primary": true}, "mona\u0125ejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparta domo, kie kunvivas mona\u0125oj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u0430\u0441\u0442\u044b\u0440 (\u043c\u0443\u0436\u0447\u044b\u043d\u0441\u043a\u0456)"], "fr": ["cloitre (monast\u00e8re)", "monast\u00e8re (masculin)"], "en": ["monastery (mona\u0125ejo)"], "nl": ["klooster"], "ru": ["\u043c\u043e\u043d\u0430\u0441\u0442\u044b\u0440\u044c", "\u043c\u0443\u0436\u0441\u043a\u043e\u0439 \u043c\u043e\u043d\u0430\u0441\u0442\u044b\u0440\u044c"], "de": ["Kloster"], "hu": ["kolostor", "rendh\u00e1z"], "br": ["manati", "kouent (leaned)", "leandi (leaned)"], "es": ["monasterio"]}, "examples": [["junulo skribas al iama amikino, kiel li eklo\u011dis en mona\u0125ejo", "E. Grimley Evans, Denove kvaropas (Fernandez, Camacho, Neves, Dek, Ekstremoj), Monato, jaro 1998a, numero 2a, p. 15a"], ["dum 3 jaroj Alexandra denove studis en mona\u0125ejo", "Robert Roze, Verkistino - orientalistino - esploristino, Monato, jaro 1999a, numero 1a, p. 17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mona\u0125", "primary": false}, "ruldomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Radhava veturilo ene aran\u011dita por lo\u011do, movata per tirbesto a\u016d a\u016dto.", "translations": {"tr": ["karavan"], "fr": ["caravane (v\u00e9hicule)"], "nl": ["caravan", "sleurhut"], "pl": ["kampobus", "karawaning", "przyczepa kempingowa", "barakow\u00f3z"], "ru": ["\u043f\u0430\u0441\u0441\u0430\u0436\u0438\u0440\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0430\u0432\u0442\u043e\u043f\u0440\u0438\u0446\u0435\u043f", "\u0436\u0438\u043b\u043e\u0439 \u0430\u0432\u0442\u043e\u0444\u0443\u0440\u0433\u043e\u043d", "\u0442\u0440\u0435\u0439\u043b\u0435\u0440"]}, "examples": [["certe vi a\u016ddis iel pri la voja\u011do de juna paro tra E\u016dropo per simpla ruldomo tirata de \u0109evalo", "amikeca reto, al niaj nederlandaj samideanoj, soc.culture.esperanto, 1997-12-20"]], "subdefinitions": []}], "root": "dom", "primary": false}, "gneto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio gnetacoj (Gnetum) de tropikaj grimpplantoj kaj arbetoj kun veraj folioj, kulturataj pro la man\u011deblaj semoj kaj folioj.", "translations": {"be": ["\u0433\u043d\u044d\u0442\u0443\u043c"], "fr": ["gnetum"], "pt": ["gneto"], "ru": ["\u0433\u043d\u0435\u0442\u0443\u043c"], "de": ["Gnetum"], "hu": ["gn\u00e9tum"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gnet", "primary": true}, "signobildo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el diversaj grafikaj aspektoj kiujn povas akcepti unu signo.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0447\u0435\u0440\u0442\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["glyphe (tipo.)"], "en": ["glyph"], "hu": ["karakterk\u00e9p", "jelalak"]}, "examples": [["en iuj tiparoj la signosignoj de tute diversaj signoj, kiaj estas la literoj I, l kaj la cifero 1, estas identaj", null], ["en iuj tiparoj la suba parto de la signosigno de g estas fermita, en aliaj \u011di estas malfermita, sed amba\u016d prezentas unu saman signon: la literon g", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La presanta surfaco de prestipo.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0447\u043a\u043e \u043b\u0438\u0442\u0435\u0440\u044b"], "fr": ["\u0153il (typo.)"], "de": ["Bild"], "en": ["face"], "hu": ["nyom\u00f3k\u00e9p"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sign", "primary": false}, "trogo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda longforma kesto, en kiu oni donas man\u011da\u0135ojn a\u016d trinka\u0135on al bestoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u044b\u0442\u0430", "\u043a\u0430\u0440\u043c\u0443\u0448\u043a\u0430"], "fr": ["auge"], "en": ["trough"], "nl": ["trog"], "pt": ["cocho", "gamela", "tina"], "ru": ["\u043a\u043e\u0440\u044b\u0442\u043e", "\u043a\u043e\u0440\u043c\u0443\u0448\u043a\u0430 (\u0434\u043b\u044f \u0436\u0438\u0432\u043e\u0442\u043d\u044b\u0445)"], "de": ["Trog"], "hu": ["v\u00e1ly\u00fa"]}, "examples": [["la farma mastrino bezonis knabinon por lavi la vi\u015dilojn, purigi la trogon de l\u2019 porkoj", "C. Perrault, trad. P. Sarpy, Felo de Azeno, Rakontoj pri feinoj, Hachette, 1904"]], "subdefinitions": []}], "root": "trog", "primary": true}, "anta\u016dhiera\u016d": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Du tagojn anta\u016d la nuna.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0437\u0430\u045e\u0447\u043e\u0440\u0430"], "fr": ["avant-hier"], "el": ["\u03c0\u03c1\u03bf\u03c7\u03b8\u03ad\u03c2", "\u03c0\u03c1\u03bf\u03c7\u03c4\u03ad\u03c2"], "de": ["vorgestern"], "it": ["avantieri", "l'altro ieri"], "hu": ["tegnapel\u0151tt"], "br": ["derc'hent-dec'h"], "fi": ["toissa p\u00e4iv\u00e4n\u00e4"], "ja": ["\u4e00\u6628\u65e5 [\u304a\u3068\u3068\u3044]"], "es": ["anteayer", "antes de ayer"], "he": ["\u05e9\u05dc\u05e9\u05d5\u05dd"], "ru": ["\u043f\u043e\u0437\u0430\u0432\u0447\u0435\u0440\u0430"], "nl": ["eergisteren"], "pt": ["anteontem"], "tr": ["evvelki g\u00fcn"], "sv": ["i f\u00f6rrg\u00e5r"], "ro": ["alalt\u0103ieri"], "pl": ["przedwczoraj"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hiera\u016d", "primary": false}, "ra\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Princa titolo en Hindujo.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0434\u0436\u0430"], "bg": ["\u0440\u0430\u0434\u0436\u0430"], "nl": ["radja"], "pt": ["raj\u00e1"], "ru": ["\u0440\u0430\u0434\u0436\u0430"], "de": ["Radscha"], "hu": ["r\u00e1dzsa"], "en": ["raja", "rajah"], "pl": ["rad\u017ca"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ra\u011d", "primary": true}, "tra\u0125omo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Infekta okulmalsano, \u0109e kiu la konjuktivo ru\u011di\u011das, en \u011di aperas grizetaj grajnoj.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u0430\u0445\u043e\u043c\u0430"], "en": ["trachoma"], "nl": ["trachoom"], "pt": ["tracoma"], "fa": ["\u062a\u0631\u0627\u062e\u0645"], "es": ["tracoma"], "he": ["\u05d8\u05e8\u05db\u05d5\u05de\u05d4", "\u05d2\u05e8\u05e2\u05e0\u05ea"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tra\u0125om", "primary": true}, "afekcia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la emocia a\u016d senta flanko de la menso, kontraste al la racia.", "translations": {"fr": ["affectif", "\u00e9motionnel"], "it": ["affettivo", "emotivo (sfera emozionale)"]}, "examples": [["tiu vorto sufi\u0109is por elvoki afekciajn reagojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "afekci", "primary": false}, "vandalismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senkiala detruado de monumentoj, publikaj a\u016d publike atingeblaj hava\u0135oj.", "translations": {"fr": ["vandalisme"], "bg": ["\u0432\u0430\u043d\u0434\u0430\u043b\u0438\u0437\u044a\u043c"], "en": ["vandalism"], "pt": ["vandalismo"], "de": ["Vandalismus"], "hu": ["vandalizmus"]}, "examples": [["tio jam timigas la publikon, \u0109ar okazas detruado de tombejoj, vandalismo, pri\u015dtelado", "Saliko: Je kio ni kredas?, Monatojaro 2001a, numero 11a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "vandal", "primary": false}, "afekcii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Tu\u015di kiel afekcio.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["affecter (en p. d'une maladie)"], "it": ["colpire (di malattia)", "interessare (di malattia)", "rendere affetto"]}, "examples": [["li haltis por spiri, \u0109ar la krutaj \u015dtuparoj afekciis lin", null], ["ekzistas aliaj formoj de histerio, paralizoj, kiuj povas afekcii la duonon de la korpo a\u016d nur unu membron", "Histerio Naturkuracado.info"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["commotionner (affectivement)", "choquer (affectivement)", "secouer (affectivement)", "\u00e9mouvoir"], "it": ["commuovere (generare sentimento)", "emozionare", "colpire (generare sentimento)"]}, "examples": [["emociita de la aklamo kaj afekciita de la murmurado de la gratulantoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "afekci", "primary": false}, "afekcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsano, malordo en la organaro.", "translations": {"sk": ["z\u00e1chvat"], "fr": ["affection (maladie)", "maladie"], "nl": ["affectie"], "pt": ["afec\u00e7\u00e3o"], "it": ["affezione (malattia)", "malattia"], "hu": ["b\u00e1ntalom", "beteg \u00e1llapot", "affekci\u00f3"]}, "examples": [["longa starado, fortostre\u0109oj, sidema vivo, mallakso, da\u016dra seksa eksciti\u011do kaj tiel plu. kontribuas al la apero de tiu afekcio kaj al ties pligravi\u011do", "Skrotovariko Naturkuracado.info"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Emociego, pasia eksciti\u011do, sentoskuo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0442\u0440\u044f\u0441\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0432\u043e\u0437\u0431\u0443\u0436\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0430\u0444\u0444\u0435\u043a\u0442"], "fr": ["transport nerveux", "affection de l'\u00e2me", "commotion (affective)", "choc (affectif)", "\u00e9motion", "secousse (affective)"], "en": ["affection"], "pt": ["como\u00e7\u00e3o", "abalo", "choque"], "it": ["affezione (sentimento)", "trasporto (sentimento)", "emozione", "sentimento"], "hu": ["indulat", "felindul\u00e1s", "em\u00f3ci\u00f3"], "sk": ["afekt"], "es": ["afecci\u00f3n"]}, "examples": [["venis la kronprinco de Germanio, ne tro sukcese ka\u015danta sub malvarma masko sian afekcion pro la tragika pereo de la kuzo", "V. Rybakov trad J. Finkel Gravitavio \u00abCarido\u00bb http://lib.ru/RYBAKOW/graviletesp.txt"], ["poste lia avo enkarceri\u011dis kaj lia patro falis en afekcion, tial prospero sin forturnis el lia hejmo", "Lusin \u0108ina Radio Internacia"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u015can\u011di\u011do spertita de la sunjekto kaj dispono de kono karakterizita per pasiveco.", "translations": {"en": ["affection"], "it": ["affezione (conoscenza passiva)"], "hu": ["affektus", "indulat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "afekci", "primary": true}, "preterfluge": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Preterpase, rapide, senatente a\u016d sendetale.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430 \u043b\u0435\u0442\u0443"], "fr": ["en passant", "au vol"], "nl": ["in het voorbijgaan"], "pl": ["przelotnie"], "hu": ["kutyafutt\u00e1ban"]}, "examples": [["preterfluge a\u016ddi ion", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "flug", "primary": false}, "klopoda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Haviganta klopodojn.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u0430\u043f\u043e\u0442\u043d\u044b"], "fr": ["qui cause des tracas"], "nl": ["vermoeiend"], "ru": ["\u0445\u043b\u043e\u043f\u043e\u0442\u043d\u044b\u0439"], "de": ["sich bem\u00fchend", "angestrengt"], "hu": ["f\u00e1rads\u00e1gos"]}, "examples": [["klopoda laboro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "klopod", "primary": false}, "elparoli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) A\u016ddigi klare vortojn.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043c\u0430\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["prononcer"], "en": ["speak clearly", "enunciate", "pronounce"], "nl": ["uitspreken"], "ru": ["\u0432\u044b\u0433\u043e\u0432\u0430\u0440\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u043d\u043e\u0441\u0438\u0442\u044c"], "de": ["aussprechen"], "it": ["proferire", "pronunciare"], "sv": ["uttala"], "br": ["diataga\u00f1"], "cs": ["vyslovit"], "hu": ["kiejt"], "pl": ["wymawia\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "parol", "primary": false}, "ke\u0109apo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Densa sa\u016dco el tomatoj kaj spicoj.", "translations": {"fr": ["ketchup"], "de": ["Ketchup"], "it": ["ketchup"], "pt": ["\"ketchup\""]}, "examples": [["la fingropremo de Biggs estis trovita sur ke\u0109apa botelo", "Vikipedio, artikolo \u00abRonnie Biggs\u00bb, 2005-08-29"]], "subdefinitions": []}], "root": "ke\u0109ap", "primary": true}, "klopodo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Zorga kaj pena agado por realigi entreprenon kaj venki eblajn kontra\u016da\u0135ojn.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u043e\u043f\u0430\u0442"], "fr": ["d\u00e9marche", "agitation", "formalit\u00e9", "soin (souci)", "souci", "tracas"], "nl": ["poging", "moeite"], "ru": ["\u0445\u043b\u043e\u043f\u043e\u0442\u044b", "\u0437\u0430\u0431\u043e\u0442\u0430"], "cs": ["\u00fasil\u00ed", "snaha"], "de": ["Bem\u00fchung", "Bestrebung"], "hu": ["igyekv\u00e9s", "t\u00f6rekv\u00e9s"]}, "examples": [["la klopodo trovi lanterniston falis sur la konsulo de Usono", "B"], ["mi estas en klopodoj de l' kapo \u011dis piedoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Maltrankviliga prizorgo, maltrankviletigo.", "translations": {"hu": ["gond"]}, "examples": [["mankis al Petro klopodoj, li a\u0109etis al si domon", "Proverbaro esperanta"], ["pli da havo, pli da klopodoj", "Proverbaro esperanta"], ["tute vane vi faras al vi multe da klopodoj pri la uzado de la artikolo", "Z"], ["ne faru al vi la klopodon, mi trovos mem la straton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "klopod", "primary": false}, "klopodi": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Celi, okupi\u011di, klopodi, zorgi estas sencoparencaj, sed celi insistas pri la deziro al la atingota\u0135o, klopodi pri la eksteraj agoj, pa\u015doj kaj provoj necesaj por sukcesi, okupi\u011di pri la stre\u0109o de la atento kaj la absorbi\u011do de la spirito, zorgi pri la maltrankvileta atento kaj la prirespondeco koncerne la farota\u0135on."], "primary definition": "(netransitiva) Uzi sian kapablon kaj energion por efektivigi ion per \u0109iuspecaj provoj.", "translations": {"ru": ["\u0445\u043b\u043e\u043f\u043e\u0442\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["s'agiter (autour de qc ou qn)", "se battre (faire des d\u00e9marches)", "se d\u00e9mener (faire des d\u00e9marches)", "se pr\u00e9occuper (s'occuper s\u00e9rieusement de qc)", "se remuer (faire des d\u00e9marches)", "faire des d\u00e9marches"], "en": ["undertake"], "nl": ["pogen", "trachten", "streven", "moeite doen"], "be": ["\u043a\u043b\u0430\u043f\u0430\u0446\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u043c\u0435\u0446\u044c \u043a\u043b\u043e\u043f\u0430\u0442", "\u0443\u0432\u0456\u0445\u0430\u0446\u0446\u0430"], "de": ["sich bem\u00fchen", "sich M\u00fche geben", "bem\u00fcht sein"], "hu": ["igyekszik", "t\u00f6rekszik"]}, "examples": [["li pensis kaj klopodis pri la malfeli\u0109a lo\u011dantaro", "B"], ["li klopodas \u0109e la ministro pri sia domo kaj kampo", "Z"], ["klopodi por fondi societon, por ricevi subvencion, trovi lo\u011dejon", null], ["multe klopodi por atingi neniun rezultaton", null], ["\u0109iu klopodu nur en sia metio", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "klopod", "primary": true}, "udono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Japana nudelo el tritika faruno, plejofte dika, iom elasta.", "translations": {"fi": ["udon (-nuudeli)"], "fr": ["udon"], "it": ["udon"], "pt": ["udon"], "sv": ["udon"]}, "examples": [["udono en supo", "Homoj man\u011dantaj, \u00abiun tagon por mortigi tiun memoron\u00bb, p. 233a"]], "subdefinitions": []}], "root": "udon", "primary": true}, "pozi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Preni, plejofte konscie, specialan teni\u011don.", "translations": {"fr": ["frimer", "poser (prendre une pose)"], "nl": ["poseren"], "pt": ["posar", "fazer pose"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Preni kaj konservi teni\u011don por esti desegnata, pentrata, fotata.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["posieren"], "hu": ["modellt \u00fcl"]}, "examples": [["ili pozas la nimfojn", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Afekti gravan mienon; \u015dajnigi sin pla\u0109ulo, eminentulo.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0438\u0441\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0438\u0437\u043e\u0431\u0440\u0430\u0436\u0430\u0442\u044c \u0438\u0437 \u0441\u0435\u0431\u044f"], "de": ["eine Pose einnehmen"], "hu": ["p\u00f3zol", "nagyk\u00e9p\u0171sk\u00f6dik"]}, "examples": [["\u0124lestakov \u2013 pozante \u2013 \u00abMi petas vin, sinjorino, al mi estas tre agrable..", "La Revizo, akto 4a, sceno 12a"], ["pozi spritulon, scienculon", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Teni sin iamaniere.", "translations": {}, "examples": []}]}], "root": "poz", "primary": true}, "potencialo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Potencialo de elektra kampo; simb. U.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0442\u044d\u043d\u0446\u044b\u044f\u043b"], "fr": ["potentiel (\u00e9lec.)"], "nl": ["potentiaal"], "pt": ["potencial"], "ru": ["\u043f\u043e\u0442\u0435\u043d\u0446\u0438\u0430\u043b"], "de": ["Potential"], "hu": ["potenci\u00e1l (villamos)"], "pl": ["potencja\u0142"]}, "examples": [["falo de potencialo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de vektora kampo E) Tia skalara kampo U, se \u011di ekzistas, ke E egalas al kontra\u016degalo de la gradiento de U; simb. E = -grad U.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0442\u044d\u043d\u0446\u044b\u044f\u043b"], "fr": ["potentiel (d'un champ vectoriel)"], "en": ["potential"], "pt": ["potencial"], "ru": ["\u043f\u043e\u0442\u0435\u043d\u0446\u0438\u0430\u043b (\u0432\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440\u043d\u043e\u0433\u043e \u043f\u043e\u043b\u044f)"], "de": ["Potenzial"], "hu": ["potenci\u00e1l (vektormez\u0151n\u00e9l)"], "pl": ["potencja\u0142 (pola wektorowego)"]}, "examples": [["iuj me\u0125anikaj fortoj akceptas potencialon, kiu nomi\u011das potenciala energio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "potencial", "primary": true}, "pozo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparta teni\u011do a\u016d mieno.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0437\u0430"], "fr": ["attitude physique", "pose"], "de": ["Pose"], "nl": ["pose"], "hu": ["p\u00f3z"]}, "examples": [["teatra pozo", null], ["ekvidinte la enirintan virinon, li prenis pozon duone salutan, duone atendan", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "poz", "primary": false}, "krizantemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio asteracoj (Chrysanthemum), \u011dardene kulturata.", "translations": {"be": ["\u0445\u0440\u044b\u0437\u0430\u043d\u0442\u044d\u043c\u0430"], "bg": ["\u0445\u0440\u0438\u0437\u0430\u043d\u0442\u0435\u043c\u0430"], "nl": ["chrysant"], "pt": ["cris\u00e2ntemo"], "ru": ["\u0445\u0440\u0438\u0437\u0430\u043d\u0442\u0435\u043c\u0430"], "de": ["Chrysantheme"], "hu": ["margitvir\u00e1g", "margar\u00e9ta", "aranyvir\u00e1g"], "fa": ["\u062f\u0627\u0648\u062f\u06cc"], "en": ["chrysanthemum"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "krizantem", "primary": true}, "diktatura": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aplikanta, subtenanta diktaturon.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u043a\u0442\u0430\u0442\u0430\u0440\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["dictatorial"], "en": ["dictatorial"], "ru": ["\u0434\u0438\u043a\u0442\u0430\u0442\u043e\u0440\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["diktatorisch"], "pl": ["dyktatorski"], "hu": ["diktat\u00f3rikus", "\u00f6nk\u00e9nyuralmi"]}, "examples": [["povus esti, ke ili denove subtenus re\u011dimon maldemokratan, malhomecan, diktaturan", "Jomo Ipfelkofer: Maksimo ankora\u016d lernenda, Monatojaro 2001a, numero 3a, p. 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "diktatur", "primary": false}, "diktaturo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u043a\u0442\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430"], "fr": ["dictature"], "en": ["dictatorship"], "pt": ["ditadura"], "ru": ["\u0434\u0438\u043a\u0442\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430"], "de": ["Diktatur", "Gewaltherrschaft"], "hu": ["diktat\u00fara", "\u00f6nk\u00e9nyuralom"], "pl": ["dyktatura"]}, "examples": [["Ili travivis ne malpli ol kvin diversajn politikajn sistemojn sole dum unu generacio, kun diktaturoj dekstregaj kaj maldekstregaj", "Stefan Maul: Germanio-Auschwitz/Malbonaj konsciencoj, Monatojaro 1995a, numero 3a, p. 5a"], ["la populara aktoro Kumaratunga ja estis klara kontra\u016dulo de la diktaturo", "Anne Tilmont: Arthur C. Clarke, kosmopolita civitano kun okulo al la universo, Monatojaro 1998a, numero 4a, p. 9a"]], "subdefinitions": []}], "root": "diktatur", "primary": true}, "gastrostomio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Operacio por starigi da\u016dran stomakan ha\u016dt-aperturon.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0430\u0441\u0442\u0440\u043e\u0441\u0442\u043e\u043c\u0438\u044f"], "fr": ["gastrostomie"], "en": ["gastrostomy"], "nl": ["gastrostomie"], "pt": ["gastrostomia"], "de": ["Gastrostomie"], "hu": ["gyomorsipoly k\u00e9pz\u00e9se", "gastrostomia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gastrostomi", "primary": true}, "integrilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0437\u043d\u0430\u043a \u0438\u043d\u0442\u0435\u0433\u0440\u0430\u043b\u0430"], "hu": ["integr\u00e1ljel"], "de": ["Integralzeichen"], "be": ["\u0456\u043d\u0442\u044d\u0433\u0440\u0430\u043b (\u0437\u043d\u0430\u043a)", "\u0437\u043d\u0430\u043a \u0456\u043d\u0442\u044d\u0433\u0440\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u044f"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "integr", "primary": false}, "ta\u011diko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de la \u0109efa etno de Ta\u011dikujo, parolanta lingvon parencan al la persa.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0430\u0434\u0436\u0438\u043a"], "bg": ["\u0422\u0430\u0434\u0436\u0438\u043a"], "pt": ["tadjique"], "de": ["Tadschike", "Tajik"], "hu": ["t\u00e1dzsik"], "en": ["Tajik"], "pl": ["Tad\u017cyk"]}, "examples": [["nia centro anka\u016d havas problemojn, ekzemple: mankas informlibroj kaj vortaroj por ta\u011dikoj", "Saidnabi Noebov: Esperanto-Centro en Ta\u011dikistano. La Ondo de Esperanto, 2003. N-ro 1(99)"], ["Natalija Kasymova estas ta\u011dikino kiu kantas \u0109i tie kanzonojn de diversaj stiloj kaj landoj", "Kantas Natalija Kasymova"]], "subdefinitions": []}], "root": "ta\u011dik", "primary": true}, "kasedo kun turnebla \u015dovkovrilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kasedo kies \u015dovkovrilo per \u0109arniroj aligita ne estas tute eltirata dum la fotografado, sed malanta\u016d la kasedo turnata.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kased", "primary": false}, "tren\u015dipo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eta, forta motor\u015dipo helpanta aliajn por manovro a\u016d por savo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u043a\u0441\u0456\u0440 (\u0441\u0443\u0434\u043d\u0430)"], "fr": ["remorqueur"], "en": ["tugboat"], "nl": ["sleepboot"], "ru": ["\u0431\u0443\u043a\u0441\u0438\u0440 (\u0441\u0443\u0434\u043d\u043e)"], "de": ["Schlepper", "Schleppdampfer"], "it": ["rimorchiatore (nave)"], "hu": ["vontat\u00f3haj\u00f3"], "pl": ["holownik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dip", "primary": false}, "kondi\u0109a probablo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(rilate al okazo a, kadre de probablospaco (\u03a9,A,P)) Probablo Pa, difinita per Pa(b) = P(a\u2229b)/P(a); pli ofte: la bildo per la koncerna mezuro de iu okazo b.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0441\u043b\u043e\u0432\u043d\u0430\u044f \u0432\u0435\u0440\u043e\u044f\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["probabilit\u00e9 conditionnelle"], "en": ["conditional probability"], "de": ["bedingte Wahrscheinlichkeit"], "pl": ["prawdopodobie\u0144stwo warunkowe"], "hu": ["felt\u00e9teles val\u00f3sz\u00edn\u0171s\u00e9g"]}, "examples": [["la kondi\u0109an probablon Pa(b) oni anka\u016d signas per P(b|a)", null]], "subdefinitions": []}], "root": "probabl", "primary": false}, "feno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Varma desuda vento.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0445\u0430\u0432\u0435\u0439"], "fr": ["f\u0153hn", "f\u00f6hn"], "nl": ["f\u00f6hn"], "pt": ["foehn"], "ru": ["\u0441\u0443\u0445\u043e\u0432\u0435\u0439"], "de": ["F\u00f6hn"], "hu": ["f\u0151n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fen", "primary": true}, "evitvorto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u044d\u045e\u0444\u044d\u043c\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["euph\u00e9misme"], "nl": ["eufemisme"], "ru": ["\u044d\u0432\u0444\u0435\u043c\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Euphemismus", "Sch\u00f6nsprech", "besch\u00f6nigender Ausdruck", "verh\u00fcllender Ausdruck"], "hu": ["eufemizmus", "euf\u00e9mia", "sz\u00e9p\u00edt\u0151 k\u00f6r\u00fcl\u00edr\u00e1s"], "es": ["eufemismo"], "br": ["flourlavar"], "pl": ["eufemizm"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vort", "primary": false}, "tifo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Infekta febra intesta malsano.", "translations": {"be": ["\u0442\u044b\u0444\u0443\u0441"], "en": ["typhus"], "nl": ["tyfus"], "pt": ["tifo"], "ru": ["\u0442\u0438\u0444"], "de": ["Typhus"], "hu": ["t\u00edfusz"], "fa": ["\u062a\u06cc\u0641\u0648\u0633"], "pl": ["dur", "tyfus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tif", "primary": true}, "dikta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tasko diktita.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0438\u043a\u0442\u0430\u043d\u0442"], "fr": ["dict\u00e9e"], "bg": ["\u0434\u0438\u043a\u0442\u043e\u0432\u043a\u0430"], "be": ["\u0434\u044b\u043a\u0442\u043e\u045e\u043a\u0430", "\u0434\u044b\u043a\u0442\u0430\u043d\u0442"], "de": ["Diktat"], "fa": ["\u062f\u06cc\u06a9\u062a\u0647", "\u0627\u0645\u0644\u0627\u0621"], "es": ["dictado"], "pl": ["dyktando"]}, "examples": [["li faris dek erarojn en la dikta\u0135o", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ordono diktita.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u043a\u0442\u0430\u0442"], "fr": ["diktat (injonction)", "injonction", "sommation"], "fa": ["\u062f\u0633\u062a\u0648\u0631", "\u062d\u06a9\u0645"]}, "examples": [["mi ne pretas submeti\u011di al liaj dikta\u0135oj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Ne temas pri absoluta nocio. Ja pactraktatoj estas ofte \u00abaltruditaj per la forto de la armiloj\u00bb kaj kion la venkinto povas konsideri normala traktato, la venkito povas konsideri abomena dikta\u0135o. La uzo de tiu vorto estu prudenta."], "primary definition": "Traktato, altrudita per la forto de la armiloj.", "translations": {"fa": ["\u0642\u0631\u0627\u0631\u062f\u0627\u062f \u062a\u062d\u0645\u06cc\u0644\u06cc"], "fr": ["diktat (trait\u00e9 impos\u00e9)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dikt", "primary": false}, "kormoranedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo pelikanoformaj birdoj (Phalacrocoracidae).", "translations": {"ru": ["\u0431\u0430\u043a\u043b\u0430\u043d\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "pt": ["falacrocorac\u00eddeos"], "be": ["\u0431\u0430\u043a\u043b\u0430\u043d\u044b (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "de": ["Kormorane (Familie)"], "pl": ["kormoranowate"], "hu": ["k\u00e1r\u00f3katonaf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kormoraned", "primary": true}, "Strabono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Greka historiisto kaj geografiisto el Romio (64/63 a\u016d 58 a.K. \u2013 post 23), a\u016dtoro de perditaj \u00abHistoriaj Studa\u0135oj\u00bb kaj de plejparte konservita \u00abGeografio\u00bb.", "translations": {"ru": ["\u0421\u0442\u0440\u0430\u0431\u043e\u043d"], "fr": ["Strabon"], "bg": ["\u0421\u0442\u0440\u0430\u0431\u043e\u043d"], "nl": ["Strabo"], "de": ["Strabon"], "it": ["Strabone"], "hu": ["Sztrab\u00f3n"], "fa": ["\u0627\u0633\u062a\u0631\u0627\u0628\u0648", "\u0627\u0633\u062a\u0631\u0627\u0628\u0648\u0646"]}, "examples": [["siajn supozojn, naskitajn per la legado de Aristotelo, Plinio, Strabono, li fortigis per multo da faktoj", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, nokto, (de Eube el Odeso)"]], "subdefinitions": []}], "root": "Strabon", "primary": true}, "sindetenema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Singarda, inklina deteni sin de senpripensaj agoj a\u016d paroloj, de montri\u011demo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0440\u044b\u043c\u0430\u043d\u044b", "\u043f\u0430\u043c\u044f\u0440\u043a\u043e\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["r\u00e9serv\u00e9", "discret", "prudent", "r\u00e9ticent"], "pl": ["pow\u015bci\u0105gliwo\u015b\u0107"]}, "examples": [["\u0109u la ka\u016dzoj de lia sindetenemo anta\u016d junulinoj en Betra\u0125 estas amo al \u015di?", "Pro I\u015dtar, \u0109ap. 23"], ["nesindetenemaj amemaj sentoj", "La revadoj de soleca promenanto, Deka promenado"]], "subdefinitions": []}], "root": "ten", "primary": false}, "depost": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kvankam la unuvorta skribmaniero frue aperis, la duvorta estas preferebla, \u0109ar vere temas pri du sinsekvaj prepozicioj, ne pri kunmeta\u0135o de la tipo: malanta\u016d, disde, ekde..."], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["depuis (pr\u00e9p., temps)", "d\u00e8s", "\u00e0 partir de"], "pl": ["od (czasu)"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "De la fino de.", "translations": {}, "examples": [["mi faris eltrovon, la plej grandan de post jarcentoj!", "Fabeloj, volumo 3, Dorna vojo de la honoro"], ["depost multe da jaroj \u015di ne estis en la grafa palaco", "Fabeloj, volumo 4, Anneto"], ["sep jarojn kun sia edzo de post sia virgeco", "La Nova Testamento, S. Luko 2:36"], ["\u0109i tie anta\u016d nelonge trovi\u011dis nur malplenejoj, ne finkonstruitaj de post la milito korpusoj", "Metropoliteno, \u0109apitro 11a"], ["ili do sidi\u011dis sur tapi\u015doj, kaj priparolis la gravajn aferojn okazintajn de post ilia nokta renkonto en la domo de la pramisto", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 20a"]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["la Eternulo estas mia fido de post mia juneco", "La Malnova Testamento, Psalmaro 71:5"], ["de post la vespero de la dek-kvara tago de la unua monato man\u011du macojn \u011dis la vespero de la dudek-unua tago de la monato", "La Malnova Testamento, Eliro 12:18"], ["Mi, la Eternulo, estas via Dio de post la lando Egipta", "La Malnova Testamento, \u0124osea 13:4"], ["Marta tusadis, depost kelke da tagoj \u015di komencis sentadi \u011dis nun ne konitan malfortecon", "Marta"], ["depost tempo nememorebla", "Proverbaro esperanta"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Sekvante la faron de.", "translations": {}, "examples": [["mi adoras de post miaj praavoj", "La Nova Testamento, II. Timoteo 1:3"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0438\u0437-\u0437\u0430 (\u043e \u043c\u0435\u0441\u0442\u0435)"], "fr": ["de derri\u00e8re"], "pl": ["zza"]}, "examples": [["de post la kurteno elkuris dancistinoj", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 9a"]], "subdefinitions": []}], "root": "post", "primary": false}, "cenomano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Geologia eta\u011do en la sekundara epoko.", "translations": {"fr": ["c\u00e9nomanien"], "bg": ["\u0446\u0435\u043d\u043e\u043c\u0430\u043d"], "nl": ["cenomaan"], "de": ["Cenomanium", "Cenoman"], "it": ["cenomaniano"], "hu": ["cenom\u00e1n emelet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cenoman", "primary": true}, "malgranda buntpego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de buntpego (Dendrocopos minor).", "translations": {"en": ["lesser spotted woodpecker"], "sv": ["mindre hackspett"], "pl": ["dzi\u0119cio\u0142 ma\u0142y", "dzi\u0119cio\u0142ek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "peg", "primary": false}, "\u0109irka\u016d": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prepozicio signifanta.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pri uzo de \u0109irka\u016d kun akuzativo, vidu al \u0109irka\u016d, \u0109irka\u016d...-n."], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Proksimume samtempe kun.", "translations": {}, "examples": [["\u0109irka\u016d la vespero", "La Malnova TestamentoLevidoj 23:5"], ["\u0109irka\u016d majo ni foriros", "Z"], ["\u0109irka\u016d la tempo de la edzini\u011do", "Z"], ["\u0109irka\u016d la mezo de la jarcento", "Z"]]}, {"remarks": ["Rimarko: Tiu uzo vasti\u011das anka\u016d al mezurindikoj, e\u0109 sen esprimita numeralo, kiel en: granda lada kamentubo, \u0109irka\u016d metron lar\u011da diametre , \u0109irka\u016d duonon de tuno peza. Aldone, la sama adverba uzo aperas anta\u016d adjektivoj kunmetitaj el numeralo a\u016d mezurindiko: knabineto \u0109irka\u016d sesjara; du bienoj tie trovi\u011dis en \u0109irka\u016d 1300-metra alteco.", "Rimarko: \u0108ar estas iom \u011dene en teorio, ke la sama vorto foje efikas kiel prepozicio, foje kiel adverbo (sed nur rilate al tuj posta \u00abnumeralo\u00bb), iuj emas konsideri, ke la adverba uzo estas specifa uzo de prepozicio (trovebla anka\u016d \u0109e \u011dis, inter, super, po...). \u0108iuokaze, necesas bone kompreni, ke male al la normala uzo la koncerna \u00abprepozicio\u00bb neniel enkondukas adjekton a\u016d suplementon, sed povas aperi komence de ajna substantiva grupo, e\u0109 se tiu estas subjekto, predikativo, a\u016d objekto. Notindas, ke en sia frua uzo Zamenhof neniam akuzativigis objekton a\u016d tempan adjekton komenci\u011dantan per \u0109irka\u016d, kion foje imitis aliaj a\u016dtoroj: ili lo\u011dis tie \u0109irka\u016d dek jaroj; fra\u016dlino Szwejc [...] havos \u0109irka\u016d dekkvinmil spesmiloj da doto; li havas \u0109irka\u016d sesdek jaroj."], "primary definition": "Proksimume.", "translations": {}, "examples": [["en \u011di laboras \u0109irka\u016d dudek virinoj", "Marta"], ["ili estis kun li \u0109irka\u016d kvarcent viroj", "La Malnova TestamentoI. Samuel 22:2"], ["mi bezonus nur \u0109irka\u016d ducent rublojn", "La Revizo2"], ["la vesto kostos \u0109irka\u016d cent frankojn", "Vortaro de Esperanto"], ["la koncerto da\u016dris \u0109irka\u016d tri horojn", "Vortaro de Esperanto"], ["la invititoj estis en la nombro de \u0109irka\u016d tridek homoj", "La Malnova TestamentoI. Samuel 9:22"], ["estos kredeble sufi\u0109e por \u0109irka\u016d du semajnoj", "Marta"], ["nia infanterio mar\u015das dum unu tago \u0109irka\u016d dek tri egiptajn mejlojn", "La Faraono, volumo 3\u0109ap. 11"]]}]}], "root": "\u0109irka\u016d", "primary": true}, "konosamento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Datita dokumento en kiu la transportisto deklaras, ke \u015di a\u016d li akceptis difinitajn varojn por transporti ilin al indikita loko kaj indikita persono. (La vorto originale rilatis al transmara transporto kaj poste konkeris unue la aeran transporton, sekve la fervojan kaj perstratan.)", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0430\u0441\u0430\u043c\u044d\u043d\u0442"], "en": ["bill of lading", "consignment note", "waybill"], "nl": ["connossement", "cognossement", "vrachtbrief", "ladingsbrief"], "pt": ["conhecimento (de carga, de embarque)"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u043e\u0441\u0430\u043c\u0435\u043d\u0442", "\u043d\u0430\u043a\u043b\u0430\u0434\u043d\u0430\u044f", "\u043f\u0443\u0442\u0435\u0432\u043e\u0439 \u043b\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Frachtbrief", "Konnossement", "Ladeschein"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konosament", "primary": true}, "cikoniedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo vadbirdoj (Ciconiidae).", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u0441\u043b\u044b (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["ciconiid\u00e9s"], "pt": ["cicon\u00eddeos"], "ru": ["\u0430\u0438\u0441\u0442\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["St\u00f6rche (Familie)"], "pl": ["bocianowate"], "hu": ["g\u00f3lyaf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cikonied", "primary": true}, "Unikodo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Askio estas subkodo de Unikodo."], "primary definition": "Internacia norma kodo kies signaro ebligas prezenti plurlingvajn tekstojn entenantajn signojn de diversaj alfabetoj (inklude la \u0109inan kaj Esperantan).", "translations": {"be": ["\u0423\u043d\u0456\u043a\u043e\u0434"], "fr": ["Unicode"], "en": ["Unicode"], "nl": ["Unicode"], "pt": ["Unicode"], "ru": ["\u0423\u043d\u0438\u043a\u043e\u0434", "\u042e\u043d\u0438\u043a\u043e\u0434"], "ca": ["Unicode"], "de": ["Unicode", "Unikode"], "it": ["Unicode"], "hu": ["Unicode"], "fa": ["\u06cc\u0648\u0646\u06cc\u200c\u06a9\u064f\u062f"], "fi": ["Unicode"], "sv": ["Unicode"], "es": ["Unicode"], "he": ["\u05d9\u05d5\u05e0\u05d9\u05e7\u05d5\u05d3"]}, "examples": [["nur eta malplimulto de la hodia\u016daj retuzantoj povas \u011duste trakti mesa\u011dojn en Unikodo", "Edmund Grimley Evans: Uniksulo ekspertas Unikodon, Monatojaro 2000a, numero 2a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Unikod", "primary": true}, "inviti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Afable peti iun, ke li ien venu.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043f\u0440\u0430\u0441\u0456\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u043a\u043b\u0456\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u043a\u043b\u0456\u043a\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["inviter", "convier", "engager (qn \u00e0 faire qc)", "prier (qn de faire qc)"], "en": ["invite"], "nl": ["uitnodigen"], "pt": ["convidar"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0433\u043b\u0430\u0448\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0433\u043b\u0430\u0441\u0438\u0442\u044c"], "de": ["einladen"], "hu": ["megh\u00edv"], "fa": ["\u062f\u0639\u0648\u062a \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "bg": ["\u043f\u043e\u043a\u0430\u043d\u0432\u0430\u043c", "\u043a\u0430\u043d\u044f", "\u043f\u043e\u043a\u0430\u043d\u044f"], "es": ["invitar"], "cs": ["pozvat", "zv\u00e1t"], "pl": ["zaprasza\u0107"]}, "examples": [["inviti iun al balo, al ia amuzo, koncerto, festeno, ceremonio", "Z"], ["inviti amikon, gaston en sian domon", null], ["mi invitis vin al mi", "Z"], ["malafable akcepti la invititojn de sia edzo", null], ["anstata\u016d sur la tronon min inviti, vi eble min elpelus el la regno", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Afable petante, instigi iun, ke li ion faru.", "translations": {"pl": ["prosi\u0107", "namawia\u0107"], "pt": ["invitar"], "hu": ["h\u00edv", "h\u00edvogat", "k\u00e9r (vmire)"]}, "examples": [["inviti iun fari paroladon", null], ["oni invitis lin rakonti siajn voja\u011dojn", null], ["inviti al danco, por danci", null], ["li invitis ilin man\u011di panon", "Z"], ["al mi li komisiis, ke mi invitu vin alesti anka\u016d al la prezentado", "Z"], ["la belvetero invitas al promenado", null], ["bela tapi\u015do invitas sidi", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "invit", "primary": true}, "makarono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Franda\u0135o el pistitaj migdaloj miksitaj kun sukero kaj kirlita ovoblanko.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u043d\u0434\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u0435 \u043f\u0435\u0447\u044b\u0432\u0430"], "fr": ["macaron"], "en": ["macaroon"], "nl": ["bitterkoekje"], "pt": ["marzip\u00e3"], "ru": ["\u043c\u0438\u043d\u0434\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u043f\u0435\u0447\u0435\u043d\u044c\u0435"], "de": ["Makrone", "Mandelt\u00f6rtchen"], "hu": ["mandul\u00e1s cs\u00f3k", "mandul\u00e1s puszedli"], "br": ["morlukenn"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "makaron", "primary": true}, "invito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago, vortoj de tiu, kiu invitas.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043f\u0440\u0430\u0448\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["invitation", "invite (\u00e0 faire qc)"], "bg": ["\u043f\u043e\u043a\u0430\u043d\u0430"], "nl": ["uitnodiging"], "pt": ["convite (a\u00e7\u00e3o)", "invitamento", "invita\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0433\u043b\u0430\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Einladung"], "hu": ["megh\u00edv\u00e1s"], "fa": ["\u062f\u0639\u0648\u062a"], "pl": ["zaproszenie"], "es": ["invitaci\u00f3n"]}, "examples": [["fari, akcepti inviton", null], ["invita letero", null], ["mizero faras viziton ne atendante inviton", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Kutime la sistemo eligas por tio tekston a\u016d piktogramon, eble akompanante ilin per sonsignalo \u2015 kiujn oni povas nomi \u00abinvitilo\u00bb."], "primary definition": "En dialogo, ago de la komputa sistemo per kiu \u011di invitas() la uzanton enigi komandon a\u016d datumon.", "translations": {"fr": ["invite (info.)"], "en": ["prompt"], "nl": ["prompt"], "pl": ["zach\u0119ta"], "hu": ["fogad\u00f3jel (prompt)", "felsz\u00f3l\u00edt\u00f3jel (prompt)", "prompt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "invit", "primary": false}, "varmsanga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(Pri animalo:) Tenanta pli-malpli konstantan temperaturon de la korpo, malmulte dependan je la temperratur\u015dan\u011doj de la medio.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0435\u043f\u043b\u043e\u043a\u0440\u043e\u0432\u043d\u044b\u0439"], "en": ["warm-blooded", "haematothermal"], "it": ["a sangue caldo", "omeoterma"], "pl": ["ciep\u0142okrwisty"]}, "examples": [["la mamuloj kaj la birdoj estas varmsangaj animaloj", null], ["dum kristnaska fasta tago oni malpermesadis man\u011di viandon de varmsangaj bestoj", "J. Drahotova: Tradicioj de la \u0109e\u0125a kristnasko"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sang", "primary": false}, "agronomio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri agrokulturo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0433\u0440\u0430\u043d\u043e\u043c\u0456\u044f"], "fr": ["agronomie"], "en": ["agronomy"], "nl": ["agronomie"], "pt": ["agronomia"], "ru": ["\u0430\u0433\u0440\u043e\u043d\u043e\u043c\u0438\u044f"], "de": ["Agronomie", "Landwirtschaft"], "tr": ["tar\u0131m bilim", "agronomi"], "hu": ["mez\u0151gazdas\u00e1gtan", "agron\u00f3mia"], "sk": ["agron\u00f3mia"], "es": ["agronom\u00eda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "agronomi", "primary": true}, "reliefstrio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043b\u0435\u043f\u043d\u0438\u043d\u0430", "\u043b\u0435\u043f\u043d\u043e\u0439 \u043e\u0440\u043d\u0430\u043c\u0435\u043d\u0442"], "fr": ["moulure"], "en": ["molding", "moulding"], "nl": ["lofwerk"], "hu": ["lemeztag", "l\u00e9ctag"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stri", "primary": false}, "Hinajano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komuna nomo de antikvaj budaismaj skoloj, kiuj konstraste al la mahajanaj rigardis \u0109iun estulon kiel solan kapablan por sia savi\u011do.", "translations": {"fr": ["H\u00eenay\u00e2na"], "de": ["Hinayana"], "it": ["Hinayana"], "pt": ["hinaiana"]}, "examples": [["en tiuj regionoj budhismo dividi\u011dis en tri partojn, t.e. majahanon, hinajanon kaj sekretan sekton", "Wa Na, Origino kaj diskonigo de budhismo, espero.com.cn, [vidita en 2006-11]"]], "subdefinitions": []}], "root": "Hinajan", "primary": true}, "Gvajano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gujano", "translations": {"de": ["Guyana"], "bg": ["\u0413\u0432\u0438\u0430\u043d\u0430"], "pl": ["Gujana", "Kooperacyjna Republika Gujany"], "pt": ["Guiana"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Gvajan", "primary": true}, "leki la botojn": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malnoble flati, servutece konduti.", "translations": {"fr": ["l\u00e9cher les bottes"]}, "examples": [["Ka\u016dser scias konduti en la \u0109eesto de la intendanto pli dece-konvene ol tiuj \u015diaj kolegoj, nek provante konkuri, nek botante la botojn", "J. Francis, Misio sen Alveno, tk-stafeto, 1982"], ["la landaj esperantistaj organiza\u0135oj servute lekis la botojn de la regantoj, asertante, ke la esperantistoj ne estas malamikoj de la ekzistantaj registaroj kaj de la \u015dtataj lingvoj", "M. Duc Goninaz, La lecionoj de \u00abLa dan\u011dera lingvo\u00bb, Sennacieca Revuo, 1993, numero 121a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bot", "primary": false}, "kadrateto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda kaj mallar\u011da kadrato.", "translations": {"nl": ["reglet (boekdruk)"], "pt": ["quadrado (tip.)"], "hu": ["kis kvadr\u00e1t (nyomd\u00e1szat)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kadrat", "primary": false}, "histriko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio histrikedoj (Hystrix).", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u0456\u043a\u0430\u0431\u0440\u0430\u0437"], "fr": ["porc-\u00e9pic"], "bg": ["\u0431\u043e\u0434\u043b\u0438\u0432\u043e \u0441\u0432\u0438\u043d\u0447\u0435"], "nl": ["stekelvarken"], "pt": ["porco-espinho"], "el": ["\u03c3\u03ba\u03b1\u03bd\u03c4\u03b6\u03cc\u03c7\u03bf\u03b9\u03c1\u03bf\u03c2"], "de": ["Stachelschwein"], "it": ["istrice"], "hu": ["s\u00fcl"], "en": ["porcupine"], "br": ["heureuchin-reunek"], "ru": ["\u0434\u0438\u043a\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "histrik", "primary": true}, "figujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio morusacoj (Ficus).", "translations": {"ru": ["\u0441\u043c\u043e\u043a\u043e\u0432\u043d\u0438\u0446\u0430", "\u0444\u0438\u0433\u043e\u0432\u043e\u0435 \u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e", "\u0438\u043d\u0436\u0438\u0440"], "fr": ["figuier"], "nl": ["vijgenboom"], "pt": ["figueira"], "de": ["Feige"], "pl": ["figowiec pospolity"], "hu": ["f\u00fcgefa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fig", "primary": false}, "elde": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043e\u0442"], "fr": ["de", "depuis", "d'avec (s\u00e9paration)"], "pl": ["od", "z"]}, "examples": [["la eta museto ka\u015deliris elde la angulo", "Rudyard Kipling, trad. Martin Minich La kato kiu iradis sole http://www.fphil.uniba.sk/~minich/poemoj/solkato.html"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["la teraj aferoj vidataj elde la malproksimoj stelaj", "G. Waringhien La nica literatura revuo http://donh.best.vwh.net/Esperanto/Literaturo/Revuoj/nlr/nlr14/mallarme_eseo.html"], ["la (kataluna) re\u011do \u0134akvo la 1a konkeris elde islamanoj unue Majorkon kaj poste Valencion", "Jorge Camacho LOdE 2002:7"]], "subdefinitions": []}], "root": "de", "primary": false}, "kip\u0109aka lingvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lingvo el la \u00abNord-Okcidenta\u00bb subfamilio de la tjurkaj lingvoj: tatara, ba\u015dkira, kaza\u0125a, kirgiza, kumana k.a.", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u043f\u0447\u0430\u0446\u043a\u0430\u044f \u043c\u043e\u0432\u0430"], "hu": ["kipcsak nyelv"], "de": ["Kyptschakisch"], "ru": ["\u043a\u044b\u043f\u0447\u0430\u043a\u0441\u043a\u0438\u0439 \u044f\u0437\u044b\u043a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kip\u0109ak", "primary": false}, "Abaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo arabdevena (la\u016dvorte \u00absevera\u00bb, \u00abmalserena\u00bb), uzata precipe en la islama mondo.", "translations": {"be": ["\u0410\u0431\u0430\u0441"], "fr": ["Abbas"], "en": ["Abbas"], "pt": ["Abas"], "ru": ["\u0410\u0431\u0431\u0430\u0441"], "de": ["Abbas"], "hu": ["Abbasz"], "fa": ["\u0639\u0628\u0627\u0633"], "es": ["Abb\u00e1s"], "pl": ["Abbas"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Abas", "primary": true}, "samrekta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri punktoj a\u016d aroj da punktoj) Apartenantaj al (a\u016d inkluzivataj de) unu sama rekto.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u043b\u0438\u043d\u0435\u0430\u0440\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["align\u00e9", "colin\u00e9aire"], "en": ["collinear"], "de": ["kollinear"], "pl": ["wsp\u00f3\u0142liniowy"], "hu": ["kolline\u00e1ris"]}, "examples": [["du punktoj estas \u0109iam samrektaj", null], ["samrektaj strekoj", null], ["\u0109iu punkto de streko estas samrekta kun ties randoj", null], ["tra tri nesamrektaj punktoj trairas nur unu ebeno", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rekt", "primary": false}, "sandvi\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rapidman\u011da\u0135o el pano entran\u0109ita a\u016d disduigita, far\u0109ita per legomoj, viandoj a\u016d sa\u016dcoj.", "translations": {"fr": ["sandwich"], "en": ["sandwich"], "nl": ["sandwich"], "pt": ["sandu\u00edche"], "de": ["Sandwich"], "it": ["panino imbottito", "sandwich"], "hu": ["szendvics"]}, "examples": [["mi nur frandis ian kokinan sandvi\u0109on", "knaboj ne ploras, [blogo], Soleca tago, 2004-05-14"]], "subdefinitions": []}], "root": "sandvi\u0109", "primary": true}, "konsilio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordona a\u016d konsulta organo de societo, registaro a\u016d organiza\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0432\u0435\u0442 (\u0430\u0434\u043c.)"], "nl": ["raad"], "pt": ["conc\u00edlio"]}, "examples": [["tamen kio okazas en la Sekureca Konsilio?", "P. Gubbins: Taglibro de l' (anta\u016d)milito... el la lando de \u015cekspiro. Monato"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "koncilio", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "komisiono, komitato.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konsili", "primary": true}, "plurlatero": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La studataj en elementa geometrio plurlateroj estas plejofte konveksaj, kaj oni plie postulas de ili, ke tri sinsekvaj verticoj ne estu samrektaj.", "Rimarko: Bricard , kiel estas \u0109e li kutime, uzas la prefikson \u00abmult\u00bb anstata\u016d \u00abplur\u00bb. Krome li aludas al senca diferenco inter \u00abmultlatero\u00bb kaj \u00abmultangulo\u00bb, sed \u015dajnas, ke tiu diferenco validas nur en kelkaj maloftaj figuroj, kiel la t.n. \u00abplena kvarangulo\u00bb."], "primary definition": "Ebena surfaco, kiun limas finia nombro da tiaj strekoj, ke \u0109iu el \u011diaj randoj estas rando de unu alia streko.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043d\u043e\u0433\u043e\u0443\u0433\u043e\u043b\u044c\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["polygone"], "en": ["polygon"], "pt": ["pol\u00edgono"], "be": ["\u043c\u043d\u043e\u0433\u0430\u0432\u0443\u0433\u043e\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a", "\u043c\u043d\u043e\u0433\u0430\u043a\u0443\u0442\u043d\u0456\u043a"], "de": ["Vieleck", "Polygon"], "hu": ["soksz\u00f6g", "poligon"], "pl": ["wielok\u0105t", "wielobok"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "later", "primary": false}, "rimaran\u011do": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La terminologio por nomi la diversajn rimaran\u011dojn fluktuis: en \u00abStilo, Lingvo, Formo\u00bb oni parolis pri \u00abduona, para, alterna rimo\u00bb singulare, kaj en \u00abParnasa Gvidlibro\u00bb oni parolas pri \u00abkontinuaj, alternaj, ringaj rimoj\u00bb plurale. \u015cajnas pli klare uzi la specifan vorton rimaran\u011do, ol tordi la sencon de \u00abrimo\u00bb a\u016d \u00abrimoj\u00bb."], "primary definition": "Maniero aran\u011di la interrimantajn versojn.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0438\u0444\u043c\u043e\u0432\u043a\u0430"], "hu": ["r\u00edmk\u00e9plet"], "de": ["Reimschema"], "nl": ["rijmschema"], "en": ["rhyme arrangement"]}, "examples": [["kontinua , alterna , kruca , ringa rimaran\u011do", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rim", "primary": false}, "Saharo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La plej granda dezerto en la mondo. \u011ci situas en norda Afriko.", "translations": {"bg": ["\u0421\u0430\u0445\u0430\u0440\u0430"], "nl": ["Sahara"], "de": ["Sahara"], "it": ["Sahara"], "pl": ["Sahara"], "en": ["Sahara"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Sahar", "primary": true}, "sudoko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Surpapera ludo, en kiu oni devas plenigi kradon per ciferoj sen ripetoj kaj kun egalaj sumoj en linioj kaj en kolumnoj.", "translations": {"fr": ["sudoku"], "bg": ["\u0441\u0443\u0434\u043e\u043a\u0443"], "nl": ["sudoku"], "pt": ["sudoku"], "no": ["sudoku"], "de": ["Sudoku"], "it": ["sudoku"]}, "examples": [["sudoko estas tabelo el 9 kolumnoj kaj 9 linioj sur kiu estas ciferoj kaj kiun vi devas kompletigi metante la ciferojn 1 \u011dis 9, sed nur unufoje en \u0109iu linio, en \u0109iu kolumno kaj en \u0109iu subtabelo de 9 fakoj", "C. Bertin, Programo en esperanto por ludi per sudoko, Yahoo-grupo bretonio, 2006-02-10"], ["libreto kun 80 diversaj sudoko-enigmoj", "Sudoku en Esperanto!, Horizontaal, 2006-03 \u011dis 04, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sudok", "primary": true}, "izotropeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvalito de iu korpo posedanta la samajn fizikajn proprecojn en \u0109iuj direktoj.", "translations": {"be": ["\u0456\u0437\u0430\u0442\u0440\u043e\u043f\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["isotropie"], "en": ["isotropy"], "nl": ["isotropie"], "pt": ["isotropia"], "ru": ["\u0438\u0437\u043e\u0442\u0440\u043e\u043f\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0438\u0437\u043e\u0442\u0440\u043e\u043f\u0438\u044f"], "de": ["\u0438\u0437\u043e\u0442\u0440\u043e\u043f\u0438\u044f", "Isotropie"], "hu": ["izotr\u00f3pia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "izotrop", "primary": false}, "nin\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["ninja (ontr.)"], "it": ["ninja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nin\u0135", "primary": true}, "nenieco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Absoluta vanteco kaj venteco.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0438\u0447\u0442\u043e\u0436\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "hu": ["semmiss\u00e9g"], "de": ["Nichtigkeit"], "nl": ["nietigheid"], "be": ["\u043d\u0456\u043a\u0447\u044d\u043c\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043c\u0430\u0440\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"]}, "examples": [["la nenieco de la homa gloro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "neni", "primary": false}, "vereco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de tio, kio estas vera, konita kiel vera.", "translations": {"sk": ["pravdivos\u0165"], "ru": ["\u0438\u0441\u0442\u0438\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0434\u043b\u0438\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["v\u00e9racit\u00e9", "v\u00e9rit\u00e9"], "pt": ["verdade"], "tr": ["ger\u00e7eklik"], "hu": ["igazs\u00e1g (igaz volta)", "igaz volta"]}, "examples": [["pruvi la verecon de propono", null], ["kontesti la verecon de aserto", null], ["vi ne havas la rajton dubi pri la vereco de miaj vortoj", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "ver", "primary": false}, "me\u0125anika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Koncernanta me\u0125anikon.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0445\u0430\u043d\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["m\u00e9canique (adj.)"], "en": ["mechanical"], "nl": ["mechanisch"], "pt": ["mec\u00e2nico (adj.)"], "ru": ["\u043c\u0435\u0445\u0430\u043d\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["mechanisch"], "sv": ["mekanisk"], "hu": ["mechanikai"]}, "examples": [["me\u0125anika problemo, le\u011do", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Farata per ma\u015dino.", "translations": {"pl": ["mechaniczny"], "hu": ["g\u00e9pi"]}, "examples": [["me\u0125anika fabrikado", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Farata kvaza\u016d per ma\u015dino, sen partopreno de konscia volo, a\u016dtomate.", "translations": {"pl": ["mechaniczny"], "hu": ["g\u00e9pies", "mechanikus"]}, "examples": [["me\u0125anikaj gestoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "me\u0125anik", "primary": false}, "me\u0125aniko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komuna bran\u0109o de matematiko kaj fiziko, studanta la fortojn kaj la rezultantajn movojn.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0445\u0430\u043d\u0456\u043a\u0430"], "fr": ["m\u00e9canique (subst.)"], "en": ["mechanics"], "nl": ["mechanica"], "pt": ["mec\u00e2nica"], "ru": ["\u043c\u0435\u0445\u0430\u043d\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Mechanik"], "sv": ["mekanik"], "hu": ["er\u0151tan", "mechanika"], "pl": ["mechanika"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Arto konstrui ma\u015dinojn.", "translations": {"de": ["Mechanik"], "nl": ["werktuigkunde"], "sv": ["mekanik"], "pl": ["mechanika"], "hu": ["mechanika", "g\u00e9ptan"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Me\u0125anismo.", "translations": {"de": ["Mechanismus"], "nl": ["mechanisme"], "sv": ["mekanism"], "pl": ["mechanika"], "hu": ["mechanizmus"]}, "examples": [["la tuta me\u0125aniko de la lingvo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "me\u0125anik", "primary": true}, "hisopo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nekonata vegeta\u0135o, malgranda kaj bonaroma, menciata en la Biblio kiel purigilo.", "translations": {"be": ["\u0456\u0441\u043e\u043f"], "fr": ["hysope"], "en": ["hyssop"], "nl": ["hysop"], "ru": ["\u0438\u0441\u0441\u043e\u043f"], "de": ["Ysop"], "it": ["issopo"], "hu": ["izs\u00f3p"], "pl": ["hyzop"]}, "examples": [["prenu faskon da hisopo kaj trempu \u011din en la sango, kiu estos en la pelvo kaj tu\u015du la supran sojlon kaj amba\u016d fostojn per la sango", "La Malnova Testamento, &Eli 12:22"], ["senpekigu min per hisopo kaj mi fari\u011dos pura", "La Malnova Testamento, &Psa 51:7"], ["la hisopo kiu elkreskas el la muro", "La Malnova Testamento, &Re1 4:33"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio lamiacoj (Hyssopus), uzata kiel spico kaj kuracilo.", "translations": {"pt": ["hissopo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hisop", "primary": true}, "senfonda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senbaza, senmotiva.", "translations": {"be": ["\u0431\u0435\u0441\u043f\u0430\u0434\u0441\u0442\u0430\u045e\u043d\u044b", "\u043d\u0435\u043c\u0430\u0442\u044b\u0432\u0430\u0432\u0430\u043d\u044b"], "fr": ["infond\u00e9"], "nl": ["ongegrond"], "ru": ["\u0431\u0435\u0437\u043e\u0441\u043d\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u043e\u0431\u043e\u0441\u043d\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["unbegr\u00fcndet"], "hu": ["alaptalan"]}, "examples": [["senfonda postulo, gusto", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "fond", "primary": false}, "Konstanteno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo latindevena.", "translations": {"ru": ["\u041a\u043e\u043d\u0441\u0442\u0430\u043d\u0442\u0438\u043d"], "fr": ["Constantin"], "en": ["Constantin", "Constantine"], "it": ["Costantino"], "pt": ["Constantino"]}, "examples": [["Iva\u0109jo direktis la okulojn al la malhela fenestro, sur kiu trembrilis respeguli\u011do de lia kandelo, kaj vive imagis sian avon Konstantenon, servantan kiel nokta gardisto", "A. \u0108e\u0125ov, trad. V. Melnikov, Iva\u0109jo, La Ondo de Esperanto, 1999-12"]], "subdefinitions": []}], "root": "Konstanten", "primary": true}, "cirkonferenco": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Iam la vorto \u00abrondo\u00bb precipe montris surfacon, ne linion. Oni tiam uzis la esprimon \u00abcirkonferenco de rondo\u00bb, a\u016d simple \u00abcirkonferenco\u00bb por montri la linion, kiun oni nun preferas nomi \u00abcirklo\u00bb."], "primary definition": "Fermita kurbo, limanta surfacon, precipe cirklon; la longo de tiu kurbo.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0440\u0443\u0436\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["circonf\u00e9rence"], "en": ["circumference"], "pt": ["circunfer\u00eancia"], "ru": ["\u043e\u043a\u0440\u0443\u0436\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Kreislinie", "Kreisrand", "Kreisperipherie"], "it": ["circonferenza"], "hu": ["ker\u00fclet (k\u00f6r\u00eb)"], "es": ["circunferencia"], "pl": ["okr\u0105g"]}, "examples": [["la areo de cirklo egalas al produto de \u011dia cirkonferenco per \u011dia duonradiuso", null], ["cirkonferenca angulo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "cirkonferenc", "primary": true}, "inciteti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Milde inciti.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0434\u0440\u0430\u0437\u043d\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0434\u0442\u0440\u0443\u043d\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0434\u043e\u043d\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["taquiner", "asticoter", "emb\u00eater (taquiner)"], "pt": ["importunar", "contrariar"], "hu": ["ingerkedik"]}, "examples": [["li incitetadis e\u0109 la malgrandan Gerdan, kiu lin amis el la tuta koro", "Fabeloj, volumo 2Ne\u011da re\u011dino"]], "subdefinitions": []}], "root": "incit", "primary": false}, "kvakero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de protestanta sekto, kiu predikas fratecon kaj internacian paci\u011don.", "translations": {"be": ["\u043a\u0432\u0430\u043a\u0435\u0440"], "fr": ["quaker"], "en": ["Quaker"], "nl": ["Quaker"], "pt": ["quacre", "qu\u00e1quer", "qu\u00e1quero"], "ru": ["\u043a\u0432\u0430\u043a\u0435\u0440"], "ca": ["qu\u00e0quer"], "de": ["Qu\u00e4ker"], "hu": ["kv\u00e9ker"], "es": ["cu\u00e1quero"]}, "examples": [["mi ricevis ofte vizitojn de anglaj kvakeroj", "Aventuroj de pioniro, \u0109apitro 43a, p. 100a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kvaker", "primary": true}, "grafika fasado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fasado, homa-komputila interfaco en kiu por dialoga eneligo anstata\u016d vortoj estas uzataj bildoj. Programo kun grafika fasado ruli\u011das sub fenestrosistemo kaj ofertas diversajn fenestra\u0135ojn: piktogramojn, butonojn, menuojn; la uzanto stiras \u011din movante la muskursoron inter tiuj objektoj kaj alklakante bezonatajn opciojn.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0430\u0444\u0456\u0447\u043d\u044b \u0456\u043d\u0442\u044d\u0440\u0444\u044d\u0439\u0441"], "en": ["GUI", "graphical user interface"], "ru": ["\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0438\u043d\u0442\u0435\u0440\u0444\u0435\u0439\u0441", "\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u043e\u0431\u043e\u043b\u043e\u0447\u043a\u0430"], "de": ["grafische Benutzeroberfl\u00e4che"], "it": ["GUI", "interfaccia grafica"], "hu": ["grafikus fel\u00fclet"], "es": ["Interfaz Gr\u00e1fica de Usuario"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fasad", "primary": false}, "malcedi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rifuze kontra\u016dstari, rezisti.", "translations": {"be": ["\u0431\u044b\u0446\u044c \u043d\u044f\u045e\u0441\u0442\u0443\u043f\u043b\u0456\u0432\u044b\u043c", "\u0441\u0443\u043f\u0440\u0430\u0446\u0456\u045e\u043b\u044f\u0446\u0446\u0430", "\u0443\u043f\u0430\u0440\u0446\u0456\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["s'obstiner", "rester ferme", "r\u00e9sister"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u044f\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c \u043d\u0435\u0443\u0441\u0442\u0443\u043f\u0447\u0438\u0432\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["widerstehen", "sich behaupten"], "it": ["resistere", "reggere"], "pl": ["przeciwstawia\u0107 si\u0119", "oponowa\u0107", "by\u0107 nieust\u0119pliwym", "okazywa\u0107 nieust\u0119pliwo\u015b\u0107", "by\u0107 nieugi\u0119tym", "okazywa\u0107 nieugi\u0119to\u015b\u0107", "trwa\u0107", "wytrzymywa\u0107"], "hu": ["dacol", "makacskodik", "ellen\u00e1ll"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ced", "primary": false}, "lingvano": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Oni vidas ke \u00ablingvan\u00bb estas ofte uzata kvaza\u016dsufikse. Oni anka\u016d diras sinonime: \u00abparolanto de\u00bb (koncerna lingvo)."], "primary definition": "Homo scianta kaj uzanta koncernan lingvon, ano de la koncerna lingvokomunumo (lingvanaro).", "translations": {"be": ["\u043d\u043e\u0441\u044c\u0431\u0456\u0442 \u043c\u043e\u0432\u044b"], "fr": ["-ophone", "locuteur"], "en": ["speaker (of a language)"], "nl": ["spreker (v.e.taal)"], "ru": ["\u043d\u043e\u0441\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c \u044f\u0437\u044b\u043a\u0430"], "de": ["Sprecher"], "hu": ["-nyelv\u0171", "nyelvet besz\u00e9l\u0151"], "es": ["hablante (de un idioma)"], "he": ["\u05d3\u05d5\u05d1\u05e8 (\u05e9\u05e4\u05d4)"]}, "examples": [["anglalingvano, franclingvano, ruslingvano", null], ["alilingvano, samlingvano", null], ["esperantlingvano", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lingv", "primary": false}, "haveno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nature a\u016d arte \u015dirmita loko \u0109e bordo de maro a\u016d rivero, kie la \u015dipoj povas rifu\u011di, efektivigi sian en\u015dar\u011dadon kaj el\u015dar\u011dadon kaj tiel plu.", "translations": {"el": ["\u03bb\u03b9\u03bc\u03ac\u03bd\u03b9"], "fr": ["port (mar.)"], "bg": ["\u0433\u0430\u0440\u0430"], "be": ["\u0433\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c", "\u043f\u043e\u0440\u0442"], "de": ["Hafen"], "it": ["porto"], "hu": ["kik\u00f6t\u0151"], "en": ["harbor"], "br": ["porzh (mor)"], "es": ["puerto"], "ru": ["\u0433\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c", "\u043f\u043e\u0440\u0442"], "nl": ["haven"], "pt": ["porto"], "tr": ["liman"], "sv": ["hamn"], "pl": ["port"]}, "examples": [["milita, komerca haveno", null], ["feli\u0109e alveni \u0109e la havenon", null], ["en la haveno de Hamburgo jare alvenas 600 000 konteneroj el \u0108inio", "Stefan Maul: Surprizo el ligna kesto, Monatojaro 2002a, numero 1a, p. 21a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Rifu\u011dejo.", "translations": {"fr": ["havre (refuge)", "port (refuge)"], "pt": ["abrigo (ref\u00fagio)", "ref\u00fagio"], "br": ["bodenn (repu)", "goudor (repu)"], "hu": ["r\u00e9v"]}, "examples": [["lia domo estis haveno por la persekutatoj", null], ["ser\u0109i ripozan havenon en mona\u0125ejo", null], ["vi ricevos sekuran havenon en niaj landoj", "Stefan Maul: Trompitaj dizertintoj, Monatojaro 2000a, numero 12a, p. 9a"]], "subdefinitions": []}], "root": "haven", "primary": true}, "vinberpremanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu faras moston, elpremante vinberojn.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0430\u0432\u0438\u043b\u044c\u0449\u0438\u043a"], "fr": ["fouleur (de raisin)"]}, "examples": [["venos tagoj , kiam la pluganto renkonti\u011dos kun la rikoltanto, la vinberpremanto kun la semanto", "La Malnova Testamento, Amos 9:13"], ["kanton de vinpremantoj Li eksonigos super \u0109iuj lo\u011dantoj de la tero", "La Malnova Testamento, Jeremia 25:30"]], "subdefinitions": []}], "root": "prem", "primary": false}, "kojna dento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el la mezaj, pintaj dentoj (inter tran\u0109aj kaj muelaj), kiuj \u015diras nutra\u0135on.", "translations": {"be": ["\u0456\u043a\u043e\u043b"], "fr": ["canine (dent)"], "en": ["eyetooth (parolante pri dento de la supra makzelo)", "stomach tooth (parolante pri dento de la malsupra makzelo)"], "nl": ["hoektand"], "ru": ["\u043a\u043b\u044b\u043a"], "de": ["Eckzahn"], "hu": ["szemfog"], "es": ["colmillo"], "pl": ["kie\u0142", "z\u0105b oczny (pot.)"], "he": ["\u05e0\u05d9\u05d1"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dent", "primary": false}, "gipsi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u015cmiri, tegi per gipso.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u043f\u0441\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["pl\u00e2trer"], "en": ["plaster"], "nl": ["pleisteren", "in het gips zetten"], "pt": ["gessar", "estucar com gesso"], "ru": ["\u0433\u0438\u043f\u0441\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0448\u0442\u0443\u043a\u0430\u0442\u0443\u0440\u0438\u0442\u044c"], "de": ["gipsen"], "tr": ["s\u0131valamak"], "hu": ["begipszel"], "fa": ["\u06af\u0686 \u06af\u0631\u0641\u062a\u0646"]}, "examples": [["gipsi plafonon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Miksi gipson al io, sur\u015duti per gipso.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u0432\u0435\u0441\u0442\u043a\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["kalken"], "nl": ["gips toevoegen"], "hu": ["meszez"]}, "examples": [["gipsi vinon por \u011din klarigi, kampon por \u011din plibonigi", null]], "subdefinitions": []}], "root": "gips", "primary": false}, "gipso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pulvorigita kalka \u015dtono, uzata en konstruarto por \u015dmiri a\u016d tegi murojn.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u043f\u0441"], "fr": ["pl\u00e2tre"], "en": ["gypsum", "plaster of Paris"], "nl": ["gips", "plaaster"], "pt": ["gesso", "gipso"], "ru": ["\u0433\u0438\u043f\u0441", "\u0448\u0442\u0443\u043a\u0430\u0442\u0443\u0440\u043a\u0430"], "de": ["Gips"], "tr": ["s\u0131va", "al\u00e7\u0131"], "hu": ["gipsz"], "fa": ["\u06af\u0686"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gips", "primary": true}, "bokalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vazo vitra, fajenca ks. kun lar\u011da malferma\u0135o kaj tre mallonga kolo, ofte kun kovrilo; ordinare destinita por konservado de firmaj a\u016d duonfluaj materialoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u043b\u043e\u0456\u043a (\u0448\u043a\u043b\u044f\u043d\u044b)"], "fr": ["bocal"], "en": ["jar"], "nl": ["bokaal"], "ru": ["\u0431\u0430\u043d\u043a\u0430 (\u0441\u0442\u0435\u043a\u043b\u044f\u043d\u043d\u0430\u044f \u0438 \u0442.\u043f.)"], "de": ["(Kompott-, Marmeladen-)Glas", "Weckglas", "Einweckglas"], "hu": ["bef\u0151ttes\u00fcveg"], "pl": ["s\u0142oik", "s\u0142\u00f3j"]}, "examples": [["bokalo por marmelado, mielo, kompoto", null], ["en mia kuir\u0109ambro \u0109iam staras trilitra bokalo kun akvo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bokal", "primary": true}, "rekta velo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rektangula velo, pendanta sur velstango, situanta transverse de la \u015dipo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u044f\u043c\u043e\u0439 \u043f\u0430\u0440\u0443\u0441", "\u043f\u043e\u043f\u0435\u0440\u0435\u0447\u043d\u044b\u0439 \u043f\u0430\u0440\u0443\u0441"], "fr": ["voile carr\u00e9"], "de": ["Quersegel"], "hu": ["keresztvitorla"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vel", "primary": false}, "elektrolito": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La difino \u015dan\u011dindas. Elekrolito estas substanco (kutime likva\u0135o, sed ekzistas anka\u016d solidaj elektrolitoj), kondukanta elektron per movi\u011dantaj jonoj."], "primary definition": "\u0108iu substanco malkomponebla per kurento.", "translations": {"be": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u0430\u043b\u0456\u0442"], "bg": ["\u0435\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u043e\u043b\u0438\u0442\u0438\u0442"], "pt": ["eletr\u00f3lito"], "ru": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u043e\u043b\u0438\u0442"], "de": ["Elektrolyt"], "hu": ["elektrolit"], "fa": ["\u0627\u0644\u06a9\u062a\u0631\u0648\u0644\u06cc\u062a", "\u0628\u0631\u0642\u06a9\u0627\u0641\u0647"], "en": ["electrolyte"], "es": ["electrolito"], "pl": ["elektrolit"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "elektrolit", "primary": true}, "strikodo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kodo prezentanta literojn per strioj pli a\u016d malpli dikaj, diverse interspacigataj, legata per kamerao kaj aparatoj.", "translations": {"fr": ["code-barre"], "nl": ["streepjescode"], "pl": ["kod paskowy"]}, "examples": [["strikodoj presitaj sur \u0109iu varo vendita en la butikoj", "-, semajnfino en Aylesford, EAB Update, 2008-01 \u011dis 03"]], "subdefinitions": []}], "root": "kod", "primary": false}, "rivero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Natura fluanta, iom forta, akvaro enver\u015di\u011danta en riveregon a\u016d en maron.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u043a\u0430"], "fr": ["rivi\u00e8re"], "bg": ["\u0440\u0435\u043a\u0430"], "nl": ["rivier"], "pt": ["rio"], "ru": ["\u0440\u0435\u043a\u0430"], "ca": ["riu"], "de": ["Fluss"], "hu": ["foly\u00f3"], "fa": ["\u0631\u0648\u062f", "\u0631\u0648\u062f\u062e\u0627\u0646\u0647"], "en": ["river"], "cs": ["\u0159eka"], "vo": ["flum"], "id": ["sungai"], "es": ["r\u00edo"]}, "examples": [["la suno rebrilas en la klara akvo de la rivero", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 42"], ["\u00abKiel akvo de l' rivero\u00bb", "Schwartz Raymond, Kiel akvo de l' rivero. - La Laguna: J. R\u00e9gulo, 1963"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Granda kvanto da io fluanta a\u016d radianta a\u016d simila al anta\u016deniranta flua\u0135o.", "translations": {"nl": ["stroom"]}, "examples": [["riveroj da larmoj", null], ["suno ver\u015dis riverojn da lumo kaj varmego", "B"], ["li englutis riverojn da konjako", "B"], ["homaj riveroj plenigis la stratojn", null], ["digi la riveron de la reforma agitado", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "river", "primary": true}, "\u015dnurdancisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Akrobato, kiu pa\u015das kaj dancas sur stre\u0109ita \u015dnuro.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0430\u0442\u0430\u0445\u043e\u0434\u0437\u0435\u0446"], "fr": ["fildef\u00e9riste", "funambule"], "bg": ["\u0432\u044a\u0436\u0435\u0438\u0433\u0440\u0430\u0447"], "nl": ["koorddanser"], "ru": ["\u043a\u0430\u043d\u0430\u0442\u043e\u0445\u043e\u0434\u0435\u0446"], "de": ["Seilt\u00e4nzer"], "hu": ["k\u00f6t\u00e9lt\u00e1ncos"], "en": ["tightrope walker"], "br": ["fungoroller"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "danc", "primary": false}, "skoltismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Internacia junulara movado fondita en Anglujo en 1907, kies celo estas formi karakteron, senton de l' honoro, sanon, kaj iniciatan spiriton de la junularo, grupigante ilin en trupojn, submetitajn al libere akceptita disciplino. La idearo de la skolta movado.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0430\u045e\u0442\u044b\u0437\u043c"], "fr": ["scoutisme"], "en": ["scouting (male)", "guiding (female)"], "nl": ["scouting"], "pt": ["escotismo"], "ru": ["\u0441\u043a\u0430\u0443\u0442\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Pfadfinderbewegung"], "it": ["scoutismo"], "hu": ["cserk\u00e9szmozgalom"], "es": ["escultismo"], "pl": ["skauting", "harcerstwo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skolt", "primary": false}, "spekulado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Negocado pri varoj a\u016d bienoj kun la espero ricevi profiton el la revendo.", "translations": {"nl": ["speculatie", "het speculeren"]}, "examples": [["la franca banko anoncis perdon de 7,1 miliardoj da e\u016droj. 4,8 miliardoj estis ka\u016dzitaj de malsukcesinta spekulado de unu oficisto de la banko", "Roland Rotsaert, Kreditkrizo da\u016dras, Monato, 2008/07, p. 15"], ["estas ne nur (la preska\u016d jam) kutimaj \u015dmirmonaj kaj korupto-deliktoj a\u016d gajnoj per (kontra\u016dle\u011da) spekulado, sed e\u0109 falsado de bilancoj fare de estroj de grandegaj kompanioj", "Stefan Maul, Kapitalismo sen masko, Monato, 2002/08, p. 8"]], "subdefinitions": []}], "root": "spekul", "primary": false}, "ekzergo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La spaco rezervata sur medaloj, moneroj a\u016d simila\u0135oj por meti sur \u011di surskribon.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0441\u0442\u043e \u0434\u043b\u044f \u043d\u0430\u0434\u043f\u0438\u0441\u0438 (\u043d\u0430 \u043c\u0435\u0434\u0430\u043b\u0438, \u043c\u043e\u043d\u0435\u0442\u0435 \u0438 \u0442.\u043f.)"], "fr": ["exergue"], "pt": ["exergo"], "de": ["Inschrift"], "hu": ["felirat helye (\u00e9rm\u00e9n)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La surskribo mem.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0434\u043f\u0438\u0441\u044c (\u043d\u0430 \u043c\u0435\u0434\u0430\u043b\u0438, \u043c\u043e\u043d\u0435\u0442\u0435 \u0438 \u0442.\u043f.)"], "pt": ["exergo"], "hu": ["felirat (\u00e9rm\u00e9n)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekzerg", "primary": true}, "soneto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Versa\u0135o konsistanta el 4 strofoj dividitaj en 2 verskvarojn kaj 2 verstriojn.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043d\u044d\u0442"], "fr": ["sonnet"], "en": ["sonnet"], "nl": ["sonnet"], "ru": ["\u0441\u043e\u043d\u0435\u0442"], "de": ["Sonett", "Klinggedicht [ark]"], "hu": ["szonett"]}, "examples": [["se oni deziras verki sonetojn, necesas fari tion almena\u016d same fake kaj lerte, kiel la novparnasistoj (Tim Carr kaj Krys Ungar)", "Georgo Kama\u0109o: Berveling, poeto sen tabua, Monatojaro 1994a, numero 12a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sonet", "primary": true}, "sonda\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rezulto de sondo.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043d\u0456\u043a \u0437\u0430\u043d\u0434\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u044f"], "fr": ["r\u00e9sultat de sondage"], "hu": ["kutat\u00e1si eredm\u00e9ny"], "ru": ["\u0440\u0435\u0437\u0443\u043b\u044c\u0442\u0430\u0442 \u0437\u043e\u043d\u0434\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u044f"]}, "examples": [["dum en la lasta balotado la diversaj sonda\u0135oj \u011duste prognozis la rezulton, \u0109i-foje ili maltrafis", "Karlo Juh\u00e1sz: Apena\u016d venko, Monatojaro 2002a, numero 6a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sond", "primary": false}, "skoti\u015do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "E\u016dropa para danco simila al polko, plej populara en la 19a jarcento, la\u016dvorte \u00abskota\u00bb.", "translations": {"fr": ["scottish"], "it": ["chotis"]}, "examples": [["\u0109iu danco havas nomon : Skoti\u015do de \u0134ozef Romeo, Valso de Dede Kerbeuf, Pluv-mazurko,...", "Mari-elen, Faldfolio, 2006-12-24"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Muzika\u0135o ta\u016dga por skoti\u015ddanco.", "translations": {}, "examples": [["\u0109iuj kantoj estas en esperanto kun krome okcitanaj polko kaj skoti\u015do senvo\u0109aj", "-, Kaj tiel plu \u2014 Pla\u0109as al mi, Esperant\u00d2C, 2005-09, numero 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "skoti\u015d", "primary": true}, "vigili": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Maldormi pro vola sindeteno.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u0434\u0440\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0431\u0434\u0438\u0442\u044c (\u0432\u043e\u0437\u0434\u0435\u0440\u0436\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f \u043e\u0442 \u0441\u043d\u0430)"], "fr": ["veiller (s'abstenir de dormir)"], "es": ["velar"], "hu": ["virraszt"]}, "examples": [["\u0109i-nokte en la kapelo de \u0109i kastelo mi vigilos", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha \u0109apitro 3a, p. 39a"]], "subdefinitions": []}], "root": "vigil", "primary": true}, "oblikva velo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Velo, situanta la\u016dlonge de la \u015dipo, ofte triangula.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0441\u043e\u0439 \u043f\u0430\u0440\u0443\u0441"], "fr": ["voile go\u00e9lette"], "de": ["Gaffelsegel"], "hu": ["\u00e9lvitorla"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vel", "primary": false}, "vojeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mallar\u011da, mal\u0109efa vojo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u0440\u043e\u0436\u043a\u0430", "\u0442\u0440\u043e\u043f\u0438\u043d\u043a\u0430", "\u0442\u0440\u043e\u043f\u043a\u0430"], "fr": ["chemin (route secondaire)", "sentier"], "it": ["via", "strada secondaria", "sentiero", "stradina"], "pl": ["dr\u00f3\u017cka", "\u015bcie\u017cka", "uliczka", "zau\u0142ek", "per (\u015bcie\u017cka g\u00f3rska)"], "hu": ["mell\u00e9k\u00fat"]}, "examples": [["mallar\u011da vojeto kondukas tra tiu \u0109i kampo al nia domo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 38"]], "subdefinitions": []}], "root": "voj", "primary": false}, "kabino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["iuj kuras en subferdekojn, penetras en kabinojn de \u015dipanaro kaj oficiroj", "F. Omelka, Magalhaes, [anta\u016d 1960]"], ["D. Kirchner el K\u00f6ln okupi\u011das per konceptado de sportglisilaj pilotkabinoj jam plurajn jarojn", "K. Franc, La avio, pri kiu oni parolas, SAEST 1982, p. 56a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kabin", "primary": true}, "\u0109ekaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kajereto de de\u015direblaj \u0109ekoj pretaj por alskribo de monsumo kaj subskribo. \u0108eklibro.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0435\u043a\u043e\u0432\u0430\u044f \u043a\u043d\u0438\u0436\u043a\u0430"], "fr": ["carnet de ch\u00e8ques"], "nl": ["chequeboek"], "de": ["Scheckheft"], "it": ["libretto degli assegni", "carnet"], "hu": ["csekkf\u00fczet"], "fa": ["\u062f\u0633\u062a\u0647 \u0686\u06a9"], "pl": ["ksi\u0105\u017ceczka czekowa"], "he": ["\u05e4\u05e0\u05e7\u05e1 \u05e9\u05d9\u05e7\u05d9\u05dd", "\u05e4\u05e0\u05e7\u05e1 \u05e6'\u05e7\u05d9\u05dd"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ek", "primary": false}, "Burkino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la okcidenta Afriko kun \u0109efurbo Vagaduguo. Iam nomata Supra Volto. Teritorio de Respubliko Burkino. ISO-3166 kodo: BF. \u011ci limas kun Benino, Ebur-Bordo, Ganao, Malio, Ni\u011dero kaj Togolando.", "translations": {"de": ["Burkina Faso"], "bg": ["\u0411\u0443\u0440\u043a\u0438\u043d\u0430 \u0424\u0430\u0441\u043e"], "en": ["Burkina Faso"], "pl": ["Burkina Faso"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "burkin", "primary": true}, "tabueco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Teruriga karaktero de personoj a\u016d objektoj, kiujn oni ne povas tu\u015di sen risko je puno a\u016d infekto.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u0431\u0443\u044f\u0432\u0430\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0431\u0430\u0440\u043e\u043d\u0435\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "hu": ["tabujelleg"], "pl": ["tabu"], "ru": ["\u0437\u0430\u043f\u0440\u0435\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0442\u0430\u0431\u0443\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tabu", "primary": false}, "poligonacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj vegeta\u0135oj (Polygonaceae).", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0435\u0447\u0438\u0448\u043d\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["polygonac\u00e9es"], "nl": ["veelknopigen"], "pt": ["poligon\u00e1ceas"], "de": ["Kn\u00f6terichgew\u00e4chse"], "hu": ["keser\u0171f\u0171f\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "poligonac", "primary": true}, "acerba": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Acideta simile al nematura frukto.", "translations": {"fr": ["\u00e2cre (go\u00fbt)", "\u00e2pre (go\u00fbt)", "aigre"]}, "examples": [["\u015di sentis nokte, ke la kapo pezas, okuloj acerbas, nazo \u015dtopi\u011das", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 64a, volumo 2a, p.. 391a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Ofende incita, moka, pika.", "translations": {"fr": ["acerbe", "ac\u00e9r\u00e9 (fig.)", "aigre (fig.)", "\u00e2pre (fig.)", "caustique (fig.)", "cinglant (fig.)", "corrosif (fig.)", "dur (fig.)", "mordant (fig.)"], "hu": ["fanyar", "cs\u00edp\u0151s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "acerb", "primary": true}, "Gento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Urbo en la belga provinco Orient-Flandrujo, en norda Belgujo, \u0109e la bordo de la rivero Skeldo (3\u00b044'E, 51\u00b003'N).", "translations": {"be": ["\u0413\u0435\u043d\u0442"], "fr": ["Gand"], "en": ["Ghent"], "nl": ["Gent"], "pt": ["Gent"], "el": ["\u0393\u03ac\u03bd\u03b4\u03b7"], "de": ["Gent"], "it": ["Gand"], "hu": ["Gent"], "es": ["Gante"], "lat": ["Gandava"], "ru": ["\u0413\u0435\u043d\u0442"], "pl": ["Gandawa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Gent", "primary": true}, "motorciklo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de durada ciklo , movata per motoro.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043e\u0442\u043e\u0446\u0438\u043a\u043b"], "fr": ["motocycle"], "nl": ["bromfiets"], "pt": ["motocicleta", "moto (BR, motocicleta)", "motoca (BR, motocicleta)"], "de": ["Motorrad"], "hu": ["motorker\u00e9kp\u00e1r", "motorbicikli"], "sk": ["motocyklista"], "pl": ["motocykl"], "es": ["motocicleta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "motociklo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cikl", "primary": false}, "aksiomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aserto nedemonstrita, sed evidenta per si mem.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0441\u044b\u0451\u043c\u0430"], "fr": ["axiome"], "en": ["axiom"], "nl": ["axioma"], "pt": ["axioma"], "ru": ["\u0430\u043a\u0441\u0438\u043e\u043c\u0430"], "de": ["Axiom"], "it": ["assioma"], "sv": ["axiom"], "sk": ["axi\u00f3ma"], "fa": ["\u0627\u0635\u0644 \u0645\u0648\u0636\u0648\u0639", "\u0628\u064f\u0646\u062f\u0627\u0634\u062a"], "es": ["axioma"], "pl": ["aksjomat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aserto nedemonstrita, sed akceptata kiel bazo por konstrui teorion per rezonado.", "translations": {"de": ["Axiom"], "pl": ["aksjomat", "pewnik"]}, "examples": [["aksiomo pri apartigeco", null], ["la aksiomaro de arteorio", null], ["aksiomaro devas esti nedependa kaj ne kontra\u016ddira", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) \u011cenerale akceptata aserto.", "translations": {"de": ["Annahme", "allgemein anerkannte Tatsache"], "pl": ["pewnik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aksiom", "primary": true}, "vipo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Batilo konsistanta el \u015dnuro a\u016d rimeno alligita al ligna tenilo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0456\u0437\u0443\u043d", "\u043f\u0443\u0433\u0430"], "fr": ["fouet"], "en": ["whip"], "nl": ["zweep"], "pt": ["chicote"], "ru": ["\u0431\u0438\u0447", "\u0445\u043b\u044b\u0441\u0442"], "ca": ["fuet"], "de": ["Peitsche"], "sv": ["piska"], "hu": ["ostor"], "sk": ["bi\u010d"], "es": ["l\u00e1tigo"]}, "examples": [["vipo estas por \u0109evalo kaj bastono por malsa\u011dulo", "Z"], ["li e\u0109 el sablo vipojn tordas", "Proverbaro esperanta"], ["li tordas vipon kontra\u016d si mem", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Premanta a\u016d punanta superpotenco.", "translations": {}, "examples": [["\u011demi sub la vipo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vip", "primary": true}, "ne\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kristali\u011dinta akva vaporo, kiu defalas de la atmosfero en formo de blankaj malpezaj floketoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043d\u0435\u0433"], "fr": ["neige"], "bg": ["\u0441\u043d\u044f\u0433"], "el": ["\u03c7\u03b9\u03cc\u03bd\u03b9"], "de": ["Schnee"], "it": ["neve"], "hu": ["h\u00f3"], "fa": ["\u0628\u0631\u0641"], "en": ["snow"], "cs": ["sn\u00edh"], "es": ["nieve"], "he": ["\u05e9\u05dc\u05d2"], "ru": ["\u0441\u043d\u0435\u0433"], "nl": ["sneeuw"], "pt": ["neve"], "sv": ["sn\u00f6"]}, "examples": [["la ne\u011do estas blanka", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 10"], ["la ne\u011do falis \u0109iam pli dense", "Z"], ["li zorgas pri \u011di kiel pri ne\u011do pasintjara", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "ne\u011d", "primary": true}, "ne\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fali (parolante pri ne\u011do).", "translations": {"fa": ["\u0628\u0631\u0641 \u0628\u0627\u0631\u06cc\u062f\u0646"], "fr": ["neiger"], "bg": ["\u0432\u0430\u043b\u0438 \u0441\u043d\u044f\u0433"], "nl": ["sneeuwen"], "de": ["schneien"], "it": ["nevicare"], "sv": ["sn\u00f6a"]}, "examples": [["ekstere estas tre malvarme, ne\u011das kaj frostas", "Fabeloj, volumo 1, Elinjo-fingreto"]], "subdefinitions": []}], "root": "ne\u011d", "primary": false}, "vipi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Frapi per vipo.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0438\u0447\u0435\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0445\u043b\u0435\u0441\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0440\u043e\u0442\u044c"], "fr": ["fouetter"], "nl": ["geselen"], "pt": ["chicotear"], "be": ["\u0431\u0456\u0446\u044c \u0431\u0456\u0437\u0443\u043d\u043e\u043c"], "ca": ["assotar"], "de": ["peitschen"], "sv": ["piska"], "hu": ["(meg)ostoroz"], "sk": ["bi\u010dova\u0165"], "es": ["azotar"]}, "examples": [["vipi hundon", null], ["homo vipata de la sorto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Forte batadi; kirli.", "translations": {"ru": ["\u0445\u043b\u0435\u0441\u0442\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["la torento havis blankete grizan koloron, kiel vipata sapa akvo", "Z"], ["la pluvo, hajlo vipis lian viza\u011don", "Z"], ["herbo vipata de la ventego", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Senindulge malla\u016ddi, kritiki.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0438\u0447\u0435\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["lia sprita moko vipas \u0109ion, kion li trovas kritikinda", null], ["vipi la indiferentecon de la publiko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vip", "primary": false}, "astrofiziko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco, kiu studas la fizikajn ecojn de astroj kaj de la kosma medio.", "translations": {"fr": ["astrophysique"], "en": ["astrophysics"], "nl": ["astrofysica"], "de": ["Astrophysik"], "hu": ["asztrofizika", "csillag\u00e1szati fizika"], "fa": ["\u0627\u062e\u062a\u0631\u0641\u06cc\u0632\u06cc\u06a9"], "es": ["astrof\u00edsica"], "pl": ["astrofizyka"]}, "examples": [["astrofiziko, unu el la plej junaj sciencoj, aperis en la dudeka jarcento", "Amri Wandel, La moderna astrofiziko, Virtuala Biblioteko de AEKo, [vidita je 2006-01-24]"]], "subdefinitions": []}], "root": "fizik", "primary": false}, "globuso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sfera mondmapo, malgrandigita modelo de la terglobo, ofte muntita tiel ke \u011di estas turnebla sur sia apogilo.", "translations": {"be": ["\u0433\u043b\u043e\u0431\u0443\u0441"], "bg": ["\u0433\u043b\u043e\u0431\u0443\u0441"], "nl": ["wereldbol"], "pt": ["globo terrestre"], "ru": ["\u0433\u043b\u043e\u0431\u0443\u0441"], "de": ["Globus"], "hu": ["f\u00f6ldg\u00f6mb (t\u00e9rk\u00e9p)"], "fa": ["\u06a9\u0631\u0647\u0654 \u062c\u063a\u0631\u0627\u0641\u06cc\u0627\u06cc\u06cc"], "en": ["globe"], "es": ["globo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "globus", "primary": true}, "blogero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Blog Beitrag"], "pl": ["wpis w blogu", "wpis w pami\u0119tniku internetowym"], "hu": ["h\u00e1l\u00f3napl\u00f3-bejegyz\u00e9s", "blogbejegyz\u00e9s"]}, "examples": [["tiu \u0109i estas mia unua komenteto al blogero", "Kolonjano kaj Bertilo WennergrenDatoj kaj horoj BBBlogo"]], "subdefinitions": []}], "root": "blog", "primary": false}, "amata\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Preferata okupi\u011do", "translations": {"sk": ["z\u00e1\u013euba"], "ru": ["\u0445\u043e\u0431\u0431\u0438"], "fr": ["passe-temps", "dada", "marotte", "hobby"], "en": ["pastime", "hobby"], "nl": ["hobby", "liefhebberij"], "pl": ["zami\u0142owanie"], "hu": ["kedvtel\u00e9s", "hobbi"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "am", "primary": false}, "anstata\u016dulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Anstata\u016danto.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043c\u0435\u0441\u0442\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["rempla\u00e7ant (subst.)", "suppl\u00e9ant (subst.)"], "es": ["sustituto"], "de": ["Ersatzmann", "Nachfolger"], "it": ["sustituto"], "pl": ["zmiennik", "zast\u0119pca"], "hu": ["helyettes"]}, "examples": [["\u0109u ili volas averti min, ke ili havas por mi anstata\u016dulon?", "La Faraono, volumo 2\u0109ap. 8"]], "subdefinitions": []}], "root": "anstata\u016d", "primary": false}, "e\u016drolando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en kiu e\u016dro estas la oficiala valuto.", "translations": {"nl": ["euroland", "land van de eurozone"], "pl": ["strefa euro"]}, "examples": [["Post longa hezitado, en la dua semajnfino de oktobro, la e\u016drolandoj kaj poste la tuta E\u016dropa Unio kunordigite agis, plialtigante la garantion je \u015dpardeponoj", "Marc Vanden Bempt, La nuna monda financa krizo, Monato, jaro 2008a, numero 12a, p. 15a"]], "subdefinitions": []}], "root": "e\u016dr", "primary": false}, "granda rabmevo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de rabmevo ( Catharacta skua a\u016d Stercorarius skua ).", "translations": {"en": ["great skua"], "sv": ["storlabb"], "pl": ["wydrzyk wielki"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mev", "primary": false}, "mueli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Pisti a\u016d pecetigi grenon per ia ilo por fari farunon a\u016d grion.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043e\u043b\u043e\u0442\u044c"], "fr": ["moudre"], "en": ["grind"], "nl": ["malen"], "pt": ["moer"], "be": ["\u043c\u0430\u043b\u043e\u0446\u044c"], "de": ["mahlen", "zermahlen", "ausmahlen"], "sv": ["mala"], "es": ["moler"], "pl": ["mle\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Pisti grajnojn a\u016d fruktojn por diversaj uzoj.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043e\u043b\u043e\u0442\u044c", "\u0434\u0440\u043e\u0431\u0438\u0442\u044c", "\u0442\u043e\u043b\u043e\u0447\u044c"], "de": ["mahlen"], "nl": ["malen"], "pl": ["mieli\u0107", "mle\u0107"], "es": ["moler"]}, "examples": [["mueli kafon, pipron, olivojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Afliktegi kaj senenergiigi, premi: \u0440\u0430\u0437\u0434\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c (\u043f\u0435\u0440\u0435\u043d.)", "translations": {"de": ["zerr\u00fctten", "nagen"], "nl": ["kwellen", "verlammen"]}, "examples": [["la sekreto muelis lian koron (koro)", null], ["amaraj pensoj muelis kaj venenis lian energion", null], ["animmuelanta silento", null], ["kormuelanta \u0109agreno", null], ["labormuelita kamparano", null], ["sortmuelita kadukulo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Senhalte ripetadi.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043e\u043b\u043e\u0442\u044c", "\u0442\u0430\u043b\u0434\u044b\u0447\u0438\u0442\u044c"], "de": ["herunterleiern"], "nl": ["herhalen (tot vervelens toe)"]}, "examples": [["\u0109iutage la gurdego de la karuselo muelis sian plej allogan ariaron", null], ["muele sencele babili", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "muel", "primary": true}, "kunalie": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sendistinge kun alia\u0135oj.", "translations": {"fi": ["muun mukana", "muiden (tavaroiden) mukana"], "ca": ["amb altres"], "en": ["with others"], "de": ["neben anderem", "neben anderen", "neben anderen Dingen"], "pt": ["junto com outras coisas"]}, "examples": [["kredeble mi metis \u011din kunalie en mian pakon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ali", "primary": false}, "kavalerio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de armeo konsistanta el rajdosoldatoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0432\u0430\u043b\u0435\u0440\u044b\u044f", "\u043a\u043e\u043d\u044c\u043d\u0456\u0446\u0430"], "fr": ["cavalerie"], "en": ["cavalry"], "nl": ["cavalerie"], "ru": ["\u043a\u0430\u0432\u0430\u043b\u0435\u0440\u0438\u044f", "\u043a\u043e\u043d\u043d\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Kavallerie", "Reiterei", "berittene Truppe"], "hu": ["lovass\u00e1g"], "pl": ["kawaleria", "konnica"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kavaleri", "primary": true}, "ga\u016d\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de miksita, e\u016dropan-indiana popolo de Sud-Ameriko, kies metio estas ordinare rajde gardi la brutojn.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u045e\u0447\u0430"], "fr": ["gaucho"], "nl": ["gaucho"], "pt": ["ga\u00facho"], "ru": ["\u0433\u0430\u0443\u0447\u043e"], "de": ["Gaucho"], "hu": ["gaucho"], "es": ["gaucho"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "vakero", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ga\u016d\u0109", "primary": true}, "kuniga krampo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Fakte tia signo devus pensigi pri agrafo kun \u0109arniro en la meza pinto: {"], "primary definition": "Unu el du tipografiaj signoj { }, kun duobla kurbo, kiu servas por vertikale kunigi plurajn tekstajn liniojn.", "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u0433\u0443\u0440\u043d\u0430\u044f \u0434\u0443\u0436\u043a\u0430"], "de": ["geschweifte Klammer"], "en": ["brace", "curly bracket", "curly brace"], "ru": ["\u0444\u0438\u0433\u0443\u0440\u043d\u0430\u044f \u0441\u043a\u043e\u0431\u043a\u0430"], "hu": ["kapcsos z\u00e1r\u00f3jel", "kapcsol\u00f3jel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Similforma signo uzata ene de teksta linio kiel ano de krampoparo {...} pli altnivela ol la rondaj kaj la ortaj krampoj.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kramp", "primary": false}, "falseto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kapvo\u0109a registro, kiun viroj povas uzi por kanti same altatone kiel inoj.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u043b\u044c\u0446\u044d\u0442 (\u0433\u043e\u043b\u0430\u0441)"], "fr": ["fausset (musique)"], "nl": ["falset", "kopstem"], "pt": ["falsete"], "ru": ["\u0444\u0430\u043b\u044c\u0446\u0435\u0442"], "de": ["Falsett", "Kopfstimme", "Fistelstimme"], "hu": ["fejhang", "falzett", "falsetto"], "pl": ["falset"]}, "examples": [["viroj pene kantis per falseto, dum virinoj imitis viran bason", "La Familio, \u0109apitro 30a, p. 413a"]], "subdefinitions": []}], "root": "falset", "primary": true}, "pram\u015dipo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u043e\u043c"], "fr": ["bac (bateau)"], "en": ["ferry"], "nl": ["veerpont"], "ru": ["\u043f\u0430\u0440\u043e\u043c"], "de": ["F\u00e4hre"], "it": ["tragetto"], "hu": ["komphaj\u00f3"], "sv": ["f\u00e4rja"], "pl": ["prom"]}, "examples": [["nuntempe la sola ligo inter amba\u016d urboj estas pram\u015dipo", "Evgeni Georgiev, Nova ponto sur Danubo, Monato, jaro 2001a, numero 1a, p. 11a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dip", "primary": false}, "Ni\u0109ireno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Japana budaisma mona\u0125o (1222 \u2013 1282) rekomendinta la lotusosutron kiel eminentan vojon al enlumi\u011do.", "translations": {"fr": ["Nichiren"], "nl": ["Nichiren Shonin"], "pt": ["Nitiren", "Nichiren"], "de": ["Nichiren"], "it": ["Nichiren"], "hu": ["Nichiren"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Ni\u0109iren", "primary": true}, "ronda tablo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kunsido, en kiu \u0109iuj povas egale diri sian opinion pri la temo.", "translations": {"fr": ["table ronde (r\u00e9union)"], "pl": ["okr\u0105g\u0142y st\u00f3\u0142"]}, "examples": [["dum la lunda ronda tablo, preska\u016d unuanime la partoprenintoj la\u016ddis la aran\u011don", "B\u00e5rd Hekland, Sukcesa strigo, La Ondo de Esperanto, 1999-01"], ["debatoj \u0109e televida ronda tablo", "Kuba Informa Agentejo, Amasmedia milito..., 2006-05-24"]], "subdefinitions": []}], "root": "tabl", "primary": false}, "terkrusto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Solidi\u011dinta supera parto de la terglobo, \u0109irka\u016danta la centran varmegan kernon.", "translations": {"be": ["\u0437\u044f\u043c\u043d\u0430\u044f \u043a\u0430\u0440\u0430"], "fr": ["\u00e9corce terrestre"], "nl": ["aardkorst"], "ru": ["\u0437\u0435\u043c\u043d\u0430\u044f \u043a\u043e\u0440\u0430"], "de": ["Erdkruste"], "hu": ["f\u00f6ldk\u00e9reg"], "es": ["corteza terrestre"], "pl": ["skorupa ziemska"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ter", "primary": false}, "superabundi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti en tia kvanto, kian oni ne povas utile uzi.", "translations": {"ru": ["\u0431\u044b\u0442\u044c \u0432 \u0438\u0437\u0431\u044b\u0442\u043a\u0435"], "fr": ["surabonder", "d\u00e9border", "d\u00e9ferler"], "be": ["\u0431\u044b\u0446\u044c \u0443 \u043b\u0456\u0448\u043a\u0443", "\u0431\u044b\u0446\u044c \u0443 \u0437\u0431\u044b\u0442\u043a\u0443"]}, "examples": [["kie peko plimulti\u011dis, graco multe pli superabundis", "La Nova Testamento, Al la Romanoj 5:20"], ["superabundeco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "abund", "primary": false}, "oran\u011dujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de citruso (Citrus aurantium).", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u044d\u043b\u044c\u0441\u0456\u043d\u0430\u0432\u0430\u0435 \u0434\u0440\u044d\u0432\u0430"], "fr": ["oranger"], "nl": ["oranjeboom"], "pt": ["laranjeira"], "el": ["\u03c0\u03bf\u03c1\u03c4\u03bf\u03ba\u03b1\u03bb\u03b9\u03ac"], "de": ["Apfelsinenbaum", "Orangenbaum"], "sv": ["apelsintr\u00e4d"], "hu": ["narancsfa"], "br": ["gwezenn-ora\u00f1jez", "ora\u00f1jezenn (gwezenn)"], "ru": ["\u0430\u043f\u0435\u043b\u044c\u0441\u0438\u043d\u043d\u043e\u0435 \u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e"], "pl": ["pomara\u0144cza"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "oran\u011d", "primary": false}, "sorbi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti tute penetrita de iu flua\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043f\u0438\u0442\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f (\u043a\u0430\u043a\u043e\u0439-\u043b. \u0436\u0438\u0434\u043a\u043e\u0441\u0442\u044c\u044e)"], "nl": ["doortrokken worden"], "hu": ["telesz\u00edvja mag\u00e1t", "tel\u00edt\u0151dik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Esti el\u0109erpita de io.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043f\u0438\u0442\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f (\u043e \u0436\u0438\u0434\u043a\u043e\u0441\u0442\u0438)"], "hu": ["feliv\u00f3dik", "felsz\u00edv\u00f3dik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sorb", "primary": false}, "rekto\u015dnuro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cnuro servanta por desegni rektajn liniojn, plejofte horizontalojn, por vicigi a\u0135ojn la\u016d unu sama rekta linio.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0440\u043d\u044b\u0439 \u0448\u043d\u0443\u0440"], "fr": ["cordeau"], "de": ["Richtschnur"], "it": ["guida (corda o cordino)"], "hu": ["m\u00e9r\u0151zsin\u00f3r", "zsin\u00f3rm\u00e9rt\u00e9k"]}, "examples": [["aleo desegnita per la rekto\u015dnuro", null], ["planti terpomojn uzante rekto\u015dnuron", null], ["kiu etendis super \u011di rekto\u015dnuron?", "La Malnova Testamento, Ijob 38:5"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dnur", "primary": false}, "tajfuno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tropika ciklono, kirloventego esti\u011danta super oceano.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0430\u0439\u0444\u0443\u043d", "\u0442\u0440\u043e\u043f\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0446\u0438\u043a\u043b\u043e\u043d"], "en": ["typhoon"], "pl": ["tajfun"]}, "examples": [["Monstraj manoj kirlas la vivmaron, Preparas abismojn sub la ondokrest'; Fora fulm' avertas la homaron Pri nova tajfuno, pri sanga tempest'", "Julio BAGHY: Kavaliroj de l' Tutmonda Paco. N-ro 61 en \u00abLa vagabondo kantas\u00bb (1937)"]], "subdefinitions": []}], "root": "tajfun", "primary": true}, "kodoprezento": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Oni nepre ne diru \u00abkodigo\u00bb tiusence, \u0109ar tia naiva pa\u016dsado de la angla termino ne donas la bezonatan sencon en Esperanto..."], "primary definition": "Maniero plukodi datumon, koditan per iu kodo, uzante alian kodon, konvenan por datumtransmeto a\u016d alia celo. Rezulte la datumo estas kodita per kompono de kodoj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0434\u0438\u0440\u043e\u0432\u043a\u0430"], "fr": ["codage (mani\u00e8re de coder)", "encodage (mani\u00e8re de coder)"], "en": ["encoding"], "nl": ["codering"], "pl": ["reprezentacja kodowa", "kodowanie"], "hu": ["k\u00f3dol\u00e1s(m\u00f3d)"]}, "examples": [["por transmeti a\u016d konservi tekstojn koditajn en Unikodo oni plej ofte uzas la kodoprezenton UTF-8", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kod", "primary": false}, "astigmata": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta astigmatecon a\u016d astigmatismon.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u0442\u044b\u0433\u043c\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["astigmatique", "astigmate"], "en": ["astigmatic"], "nl": ["astigmatisch"], "ru": ["\u0430\u0441\u0442\u0438\u0433\u043c\u0430\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["astigmatisch"], "hu": ["asztigmatikus"], "es": ["astigm\u00e1tico"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "astigmat", "primary": true}, "disporti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Al diversaj lokoj porti.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u043d\u043e\u0441\u0456\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u044c\u043d\u0435\u0441\u044c\u0446\u0456"], "fr": ["diffuser (des objets)", "distribuer"], "nl": ["rondbrengen"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043d\u0435\u0441\u0442\u0438", "\u0440\u0430\u0437\u043d\u043e\u0441\u0438\u0442\u044c"], "de": ["herumbringen", "verteilen"], "tr": ["yay\u0131nlamak", "da\u011f\u0131tmak"], "hu": ["sz\u00e9tvisz", "sz\u00e9thord"], "pl": ["roznosi\u0107"]}, "examples": [["negroj kaj negrinoj disportis la man\u011da\u0135ojn al la gastoj", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 19a"], ["disporti sciigon en la tutan urbon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "port", "primary": false}, "cigana": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "De ciganoj a\u016d al ili rilata.", "translations": {"be": ["\u0446\u044b\u0433\u0430\u043d\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["tsigane (adj.)", "tzigane (adj.)"], "en": ["gypsy", "romani", "romany"], "nl": ["zigeuner-"], "ru": ["\u0446\u044b\u0433\u0430\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["zigeunerisch"], "it": ["zingaro (agg.)", "gitano (agg.)", "zingaresco"], "hu": ["cig\u00e1ny"], "br": ["tsigan"], "pl": ["cyga\u0144ski"]}, "examples": [["la opereto [....] \u00abCigana barono\u00bb", "Evgeni Georgiev: Jubileo de valsre\u011do, Monatojaro 1999a, numero 9a, p. 22a."]], "subdefinitions": []}], "root": "cigan", "primary": false}, "kapablulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ulo, kiu povas fari ion, havante \u0109ion necesan por \u011di.", "translations": {"fr": ["homme de la situation"], "nl": ["bekwaam persoon"]}, "examples": [["li estas fortulo kaj militkapablulo", "La Malnova Testamento, I. Samuel 16:18"]], "subdefinitions": []}], "root": "kapabl", "primary": false}, "cigano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo el vaganta gento devena el Hindujo, konata en E\u016dropo sub diversaj nomoj.", "translations": {"be": ["\u0446\u044b\u0433\u0430\u043d"], "fr": ["tsigane (subst.)", "tzigane (subst.)", "gitan", "manouche"], "en": ["gypsy", "romani", "romany"], "nl": ["zigeuner"], "pt": ["cigano"], "ru": ["\u0446\u044b\u0433\u0430\u043d"], "de": ["Zigeuner"], "it": ["zingaro (sost.)", "gitano (sost.)", "rom"], "hu": ["cig\u00e1ny"], "es": ["gitano"], "br": ["Tsigan", "Jipsian"], "el": ["\u03c4\u03c3\u03c5\u03b3\u03b3\u03ac\u03bd\u03bf\u03c2", "\u03b3\u03cd\u03c6\u03c4\u03bf\u03c2"], "pl": ["cygan"]}, "examples": [["en Litovio ciganoj aperis meze de la 15a jarcento", "Last: Ne estas malbonaj popoloj, Monatojaro 2001a, numero 12a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "cigan", "primary": true}, "fragujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio rozacoj (Fragaria), kun ru\u011daj plurfruktoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u043d\u0456\u0446\u0430 (\u0440\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u043d\u0430)", "\u0442\u0440\u0443\u0441\u043a\u0430\u045e\u043a\u0430 (\u0440\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u043d\u0430)"], "fr": ["fraisier"], "bg": ["\u044f\u0433\u043e\u0434\u0430"], "nl": ["aardbei (plant)"], "ru": ["\u043a\u043b\u0443\u0431\u043d\u0438\u043a\u0430 (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435)", "\u0437\u0435\u043c\u043b\u044f\u043d\u0438\u043a\u0430 (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "de": ["Erdbeere"], "hu": ["f\u00f6ldieper (n\u00f6v\u00e9ny)", "szam\u00f3ca (n\u00f6v\u00e9ny)"], "es": ["fresero"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "frag", "primary": false}, "gasbeko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekstrema\u0135o de tubo, \u0109e kiu eli\u011das kaj brulas lumgaso.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0430\u0437\u043e\u0432\u0430\u044f \u0433\u043e\u0440\u0435\u043b\u043a\u0430"], "fr": ["bec de gaz"], "nl": ["gasbekken"], "pt": ["bico de g\u00e1s"], "de": ["Brenner", "Brennd\u00fcse"], "hu": ["g\u00e1z\u00e9g\u0151", "g\u00e1z\u00e9g\u0151fej"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gas", "primary": false}, "firmigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi firma.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043a\u0440\u0435\u043f\u0438\u0442\u044c", "\u0443\u0442\u0432\u0435\u0440\u0434\u0438\u0442\u044c (\u0432\u043e \u043c\u043d\u0435\u043d\u0438\u0438)"], "fr": ["affermir", "conforter", "\u00e9tayer", "raffermir", "renforcer"], "de": ["st\u00e4rken", "festigen", "best\u00e4rken", "bekr\u00e4ftigen"], "pl": ["utwierdza\u0107", "umacnia\u0107", "wzmacnia\u0107", "utrwala\u0107", "stabilizowa\u0107", "ugruntowywa\u0107"]}, "examples": [["firmigi \u0109e iu la opinion, ke...", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "firm", "primary": false}, "holdo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interna plej malsupra parto de \u015dipo; \u015dipkelo.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0443\u043c"], "fr": ["cale (d'un navire)"], "en": ["hold"], "nl": ["ruim (v.e.schip)"], "pt": ["por\u00e3o (de navio)"], "ru": ["\u0442\u0440\u044e\u043c"], "de": ["Laderaum"], "it": ["stiva"], "hu": ["haj\u00f3fen\u00e9k", "haj\u00f3rakt\u00e9r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hold", "primary": true}, "delikate": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nekrude, netroe, milde.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u043d\u043a\u043e", "\u0434\u0435\u043b\u0438\u043a\u0430\u0442\u043d\u043e"], "fr": ["d\u00e9licatement", "doucement", "soigneusement"], "es": ["delicadamente"], "pl": ["delikatnie"]}, "examples": [["la vojo iris delikate supren", null], ["la re\u011dino delikate klinis la kapon", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 7"], ["herboj delikate ondantaj", null], ["li delikate premis \u015dian \u015dultron", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Subtile.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Taktoplene.", "translations": {}, "examples": [["trakti iun delikate", null]], "subdefinitions": []}], "root": "delikat", "primary": false}, "kapitulaci": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Venkite transdoni sin kaj sian armeon a\u016d fortika\u0135ojn al la malamiko, je precizaj kondi\u0109oj fiksitaj kune kun li.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043f\u0438\u0442\u0443\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u0434\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["capituler", "abandonner (renoncer)", "d\u00e9poser les armes", "s'incliner (renoncer)", "renoncer", "se rendre"], "en": ["capitulate", "surrender"], "nl": ["capituleren", "zich overgeven"], "de": ["kapitulieren"], "hu": ["megadja mag\u00e1t", "kapitul\u00e1l"], "fa": ["\u062a\u0633\u0644\u06cc\u0645 \u0634\u062f\u0646"], "es": ["capitular"]}, "examples": [["la sie\u011ditoj kapitulacis post kvar monatoj", null], ["senkondi\u0109a kapitulaco", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Rezigni, forlasi entreprenon.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043f\u0456\u0442\u0443\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["aufgeben", "resignieren"], "en": ["capitulate", "give up", "resign"], "nl": ["opgeven", "aftreden"]}, "examples": [["Don Juan post kvardeko certe devus kapitulaci pli ol unu fojon", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "kapitulac", "primary": true}, "Novjorko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plej grava urbo de Usono (74\u00b000'W, 40\u00b043'N), trafluata de la rivero Hudsono. Sidloko de UN kaj de granda akciborso. Origina nomo estis Nov-Amsterdamo.", "translations": {"be": ["\u041d\u044c\u044e-\u0401\u0440\u043a"], "en": ["New York"], "nl": ["New York"], "pt": ["Nova Iorque", "Nova York"], "ru": ["\u041d\u044c\u044e-\u0419\u043e\u0440\u043a"], "de": ["New York", "Neu-York [ark]"], "hu": ["New York"], "pl": ["Nowy Jork"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Novjork", "primary": true}, "trigonometria funkcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Funkcio el la vico: sinuso, kosinuso, tangento, kotangento, sekanto, kosekanto.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u044b\u0433\u0430\u043d\u0430\u043c\u044d\u0442\u0440\u044b\u0447\u043d\u0430\u044f \u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["fonction trigonom\u00e9trique", "fonction circulaire"], "en": ["trigonometric function", "circular function"], "ru": ["\u0442\u0440\u0438\u0433\u043e\u043d\u043e\u043c\u0435\u0442\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u044f", "\u043a\u0440\u0443\u0433\u043e\u0432\u0430\u044f \u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u044f"], "de": ["trigonometrische Funktion", "Kreisfunktion"], "pl": ["funkcja trygonometryczna"], "hu": ["trigonometrikus f\u00fcggv\u00e9ny", "sz\u00f6gf\u00fcggv\u00e9ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "funkci", "primary": false}, "profilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aspekto de viza\u011do flanke rigardata.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u043e\u0444\u0456\u043b\u044c"], "fr": ["profil"], "en": ["profile"], "nl": ["profiel"], "pt": ["perfil"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0444\u0438\u043b\u044c"], "de": ["Profil"], "sv": ["profil"], "hu": ["arc\u00e9l", "profil"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Desegno prezentanta perpendikularan tran\u0109on de objekto.", "translations": {"en": ["cross-sectional view"], "hu": ["oldaln\u00e9zet", "keresztmetszet", "metszetvonal", "profil"]}, "examples": [["profilo de konstruo, listelo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Registritaj informoj pri uzanto de programo.", "translations": {}, "examples": [["oni ka\u015du sian profilon de nekonatoj kaj evitu, ke programoj montru vian aktualan lokon", "Arono kaj Karlina, Radio Verda, RV161, 2010-03-14"]], "subdefinitions": []}], "root": "profil", "primary": true}, "proksimulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu homo, rilate al alia.", "translations": {"be": ["\u0431\u043b\u0456\u0436\u043d\u0456", "\u0431\u043b\u0456\u0437\u043a\u0456 (\u043d\u0430\u0437.)"], "fr": ["prochain (subst.)"], "nl": ["naaste"], "ru": ["\u0431\u043b\u0438\u0437\u043a\u0438\u0439 (\u0441\u0443\u0449.)", "\u0431\u043b\u0438\u0436\u043d\u0438\u0439 (\u0441\u0443\u0449.)"], "de": ["N\u00e4chster"], "hu": ["felebar\u00e1t"]}, "examples": [["amu vian proksimulon kiel vin mem", "La Nova Testamento, S. Marko, 12:31"], ["\u0109iu vidu en sia proksimulo nur homon kaj fraton", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "proksim", "primary": false}, "escepte de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Krom, traktante alimaniere, flanke lasante.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430 \u0438\u0441\u043a\u043b\u044e\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435\u043c"], "fr": ["\u00e0 part (loc. pr\u00e9p.)", "\u00e0 l'exception de", "except\u00e9 (pr\u00e9p.)", "sauf"], "be": ["\u0437\u0430 \u0432\u044b\u043a\u043b\u044e\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435\u043c", "\u0430\u043a\u0440\u0430\u043c\u044f"], "de": ["au\u00dfer"], "pl": ["opr\u00f3cz", "poza (jak\u0105\u015b grup\u0105)"], "hu": ["kiv\u00e9ve vkit/vmit"]}, "examples": [["li pardonis al \u0109iuj, escepte de sia filo", null], ["escepte de li \u0109iuj estis \u011dojaj", null], ["la merkato pereigis \u0109iujn revuojn escepte de la grandlingvaj", "Reinhard F\u00f6\u00dfmeier: La merkato de lingvoj, Monato, jaro 1997a, numero 11a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "escept", "primary": false}, "kontrakturo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsana stato, en kiu muskoloj restas senvole plimalpli da\u016dre stre\u0109itaj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0442\u0440\u0430\u043a\u0442\u0443\u0440\u0430"], "fr": ["contracture", "crampe", "spasme", "t\u00e9tanie"], "bg": ["\u0442\u0435\u0442\u0430\u043d\u0438\u044f"], "nl": ["kramp"], "pt": ["contratura"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0442\u0440\u0430\u043a\u0442\u0443\u0440\u0430"], "de": ["Kontraktur", "dauerhafte Muskelverk\u00fcrzung", "Tetanie"], "hu": ["kontrakt\u00fara", "izomzsugrod\u00e1s", "izomr\u00f6vid\u00fcl\u00e9s"], "uk": ["\u043a\u043e\u043d\u0442\u0440\u0430\u043a\u0442\u0443\u0440\u0430"]}, "examples": [["tetano ka\u016dzas fortan kontrakturon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "konvulsio, kramfo, spasmo, stre\u0109rigideco", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kontraktur", "primary": true}, "signo\u015dan\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de bildigo) \u015can\u011di\u011do de la signo de \u011diaj valoroj la\u016d la valoro de la argumento.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u043c\u0435\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435 \u0437\u043d\u0430\u043a\u0430"], "fr": ["changement de signe", "inversion de signe"], "en": ["change in sign", "sign inversal"], "de": ["Vorzeichen\u00e4nderung", "Vorzeichenwechsel"], "pl": ["zmiana znaku"], "hu": ["el\u0151jelv\u00e1lt\u00e1s"]}, "examples": [["la funkcio x2-4 prezentas signo\u015dan\u011don \u0109e -2 kaj alian \u0109e +2", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sign", "primary": false}, "prostato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Glando, trovi\u011danta inter la vezika cerviko kaj uretro.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0441\u0442\u0430\u0442\u0430"], "fr": ["prostate"], "en": ["prostate gland"], "nl": ["prostaatklier"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u0436\u0435\u043b\u0435\u0437\u0430", "\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0430\u0442\u0430"], "de": ["Prostata"], "hu": ["d\u00fclmirigy", "prosztata"], "fa": ["\u067e\u0631\u0648\u0633\u062a\u0627\u062a"], "pl": ["gruczo\u0142 krokowy", "prostata"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prostat", "primary": true}, "povumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sinonimo de povo (termino fizika) kaj povo (termino matematika).", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0433\u0443\u0442\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "nl": ["kracht"], "pt": ["pot\u00eancia (f\u00edsica)"], "ru": ["\u043c\u043e\u0449\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Leistung"], "hu": ["teljes\u00edtm\u00e9ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pov", "primary": false}, "adultado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago ade adulti.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u043f\u0440\u0443\u0436\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u0438\u0437\u043c\u0435\u043d\u0430", "\u043f\u0440\u0435\u043b\u044e\u0431\u043e\u0434\u0435\u044f\u043d\u0438\u0435", "\u0430\u0434\u044e\u043b\u044c\u0442\u0435\u0440"], "fr": ["adult\u00e8re (acte)", "cocufiage", "infid\u00e9lit\u00e9 (envers son conjoint)", "tromperie (envers son conjoint)"]}, "examples": [["malbenado kaj trompado, mortigado, \u015dtelado, kaj adultado tre disvasti\u011dis", "La Malnova Testamento\u0124osea 4:2"]], "subdefinitions": []}], "root": "adult", "primary": false}, "\u015dar\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Surmeti peza\u0135on.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0443\u0437\u0456\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u0433\u0440\u0443\u0436\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["charger"], "en": ["burden"], "nl": ["laden", "belasten"], "pt": ["carregar", "p\u00f4r peso em"], "ru": ["\u0433\u0440\u0443\u0437\u0438\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u0433\u0440\u0443\u0436\u0430\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u0433\u0440\u0443\u0437\u0438\u0442\u044c"], "de": ["laden", "best\u00fccken"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Meti pezan portota\u0135on sur iun.", "translations": {"de": ["beladen", "belasten", "befrachten"], "hu": ["berak", "felrak", "rakodik"]}, "examples": [["\u015dar\u011di iun per sako da terpomoj", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Meti pezan objekton sur ion.", "translations": {"de": ["beladen", "belasten", "voll stellen"], "hu": ["megrak", "megterhel"]}, "examples": [["\u015dar\u011di tablon per man\u011da\u0135oj, bretaron per libroj", null], ["tiuj elspezoj peze \u015dar\u011dis la bud\u011deton", null], ["bonvolu \u015dar\u011di mian konton per viaj elspezoj", null], ["\u015dar\u011dita letero", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Trudi al iu ion penigan, spirite pezan.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0446\u044f\u0436\u0430\u0440\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["bel\u00e4stigen"], "hu": ["terhel (\u00e1tv.)", "megterhel (\u00e1tv.)"]}, "examples": [["pardonu, ke mi denove \u015dar\u011das vin per peto", "Z"], ["gravaj devoj \u015dar\u011das viajn \u015dultrojn", null], ["la popolo estis \u015dar\u011dita de malfacila laboro", "Z"], ["ili estis nur homoj kaj \u015dar\u011ditaj (suferi) per homaj difektoj", null], ["rolo tre flata sed tre \u015dar\u011da", "Z"], ["super\u015dar\u011dita per laboro, per \u015duldoj, per impostoj", null], ["vi labor\u015dar\u011dis min per viaj pekoj", "Z"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Trudi al iu prirespondota\u0135on.", "translations": {"de": ["belasten", "lasten (auf)"], "hu": ["nyom", "terhel"]}, "examples": [["du krimoj \u015dar\u011das lin", null], ["lia konscienco estas \u015dar\u011dita de mortigo", "Z"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dar\u011d", "primary": true}, "\u015dar\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Peza\u0135o portata.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0443\u0437"], "fr": ["charge"], "nl": ["lading"], "pt": ["carga"], "ru": ["\u0433\u0440\u0443\u0437"], "hu": ["teher", "terhel\u00e9s", "rakom\u00e1ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Peza\u0135o portata de iu.", "translations": {}, "examples": [["\u015dar\u011dobesto", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Peza\u0135o portata de io, ekzemple komerca\u0135oj transportataj per ia veturilo, vagono a\u016d \u015dipo.", "translations": {"it": ["carico"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Peno trudata al iu.", "translations": {"it": ["fardello (fig.)", "pena (fig.)", "croce (fig.)"]}, "examples": [["\u0109iu havas sian \u015dar\u011don", "Proverbaro esperanta"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Prirespondeco trudata al iu.", "translations": {"it": ["carica (responsabilit\u00e0)"]}, "examples": []}]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dar\u011d", "primary": false}, "postefiko": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u0108i tiu vorto ne aperas en PIV-oj."], "primary definition": "Efiko, ofte nedezirata, kiu manifesti\u011das post la unua, celata efiko.", "translations": {"fr": ["effet secondaire"], "de": ["Nachwirkung"], "es": ["efecto secundario"], "pl": ["skutek uboczny"]}, "examples": [["trinku tion, \u011di forigos la postefikon de la gaso", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato\u0109ap. 30"], ["ni lernas \u0109iutage pli bone kompreni \u011diajn le\u011dojn kaj ekkoni la pli proksimajn kaj pli forajn postefikojn de niaj intervenoj en la kutiman iradon de la naturo", "F. Engels trad. Cezar La kontribuo de la laboro \u0109e la homi\u011do de la simio http://www.markaj tiel plulatz-deutschland.de/rsabg/pic2/sat-kulturo/socioscienco/kontribuo.html"], ["la informkampanjo donis postefikon per pliaj artikolo kaj televida programo", "H. Gorecka LOdE 2003:11"]], "subdefinitions": []}], "root": "efik", "primary": false}, "ne\u011d\u015duo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rakedforma ilo por promeni sur ne\u011do.", "translations": {"it": ["ciaspola", "racchetta da neve"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015du", "primary": false}, "Avalokite\u015dvaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bodisatvo, multforma figuro de kompato.", "translations": {"fr": ["Avalokite\u015bvara"]}, "examples": [["Avalokite\u015dvaro montris al \u015di la \u011dustan vojon, \u015di do mortis anstata\u016d edzini\u011di", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 85a, volumo 3a, p. 79a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Avalokite\u015dvar", "primary": true}, "la judgermana": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0438\u0434\u0438\u0448"], "fr": ["yiddish (subst.)"], "nl": ["jiddisj (zn.)"], "fa": ["\u06cc\u06cc\u062f\u06cc\u0634"], "de": ["Jiddisch"], "it": ["yiddish (lingua)"], "pl": ["jidisz", "jidysz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "german", "primary": false}, "longatempe": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dum multe da tempo.", "translations": {"be": ["\u0434\u043e\u045e\u0433\u0430"], "fr": ["longtemps"], "en": ["for a long time"], "nl": ["lang (bijw.)"], "ru": ["\u0434\u043e\u043b\u0433\u043e"], "it": ["da molto tempo"], "hu": ["hosszan", "tart\u00f3san", "hossz\u00fa ideig"], "ro": ["lung"], "pl": ["d\u0142ugo", "od dawna"]}, "examples": [["\u0109u mi ne estas via azenino, sur kiu vi rajdadis de longatempe \u011dis la nuna tago?", "La Malnova Testamento, &Nom 22:30"], ["mi longtempe restis sola komsomolano en la fabriko", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "temp", "primary": false}, "ra\u0135ao": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ra\u011do.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0434\u0436\u0430"], "nl": ["radja"], "pt": ["raj\u00e1"], "ru": ["\u0440\u0430\u0434\u0436\u0430"], "de": ["Radscha"], "hu": ["r\u00e1dzsa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ra\u0135a", "primary": true}, "\u0109arpenta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kunmeta\u0135o el lignaj a\u016d feraj pecoj por subteni konstrua\u0135on", "translations": {"fr": ["charpente"], "en": ["carpentry", "framework", "structure"], "nl": ["timmerwerk"], "pl": ["ciesielka", "wi\u0119\u017aba", "szkielet (np. domu)"], "hu": ["\u00e1csolat", "v\u00e1zszerkezet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109arpent", "primary": false}, "monalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda birdo kun brilaj koloroj vivanta en altaj montaroj de Pakistano \u011dis \u0108inujo genro el familio fazanedoj kun tri specioj: himalaja monalo, verdvosta monalo, blankmakula monalo (Lophophorus).", "translations": {"fr": ["lophophore"], "en": ["monal"], "sv": ["monal"], "pt": ["fais\u00e3o-resplandescente"]}, "examples": [["La himalaja monalo (Lophophorus impejanus) vivas en suda kaj sudorienta Tibeto de \u0108inio kaj anka\u016d en la regiono de orienta Afganio \u011dis Bhutano", "\u0108ina Radio Internacia, Himalaja monalo, 2005-06-06"], ["la blankmakula monalo (Lophophorus sclateri) longas 70 cm kaj pezas 2,5 kg", "Vikipedio, artikolo \u00abBlankmakula monalo\u00bb, 2005-08-10"]], "subdefinitions": []}], "root": "monal", "primary": true}, "sakra\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nedeca esprimo de kolero.", "translations": {"en": ["expletive", "curse", "bad language", "profanity", "obscenity"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sakr", "primary": false}, "pugo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La du sidvangoj \u0109e homo.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0434\u043d\u0456\u0446\u0430"], "fr": ["derri\u00e8re (ana.)", "post\u00e9rieur (ana.)", "cul"], "en": ["buttocks", "rump", "backside", "cheeks", "butt", "ass"], "nl": ["achterwerk"], "pt": ["n\u00e1degas", "bunda"], "ru": ["\u0437\u0430\u0434\u043d\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Hintern", "Arsch", "Popo", "Po"], "it": ["sedere", "culo", "didietro"], "hu": ["far", "h\u00e1ts\u00f3", "fen\u00e9k"], "es": ["trasero", "nalgas", "culo"], "pl": ["po\u015bladki", "okolica po\u015bladkowa", "zad", "zadek", "ty\u0142ek", "siedzenie", "pupa (euf.)", "dupa (wulg.)"]}, "examples": [["la belpuga Afrodita", null], ["pugmezuro", null], ["unu supra\u0135a rigardo sur lian viza\u011don sufi\u0109as por kompreni, ke li estas malnobla, \u0109ikanema, senprincipa, pugolekema kanajlo", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 7"]], "subdefinitions": []}], "root": "pug", "primary": true}, "dungi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Interkonsenti kun laboristo, servisto a\u016d oficisto por havigi al si lian servadon la\u016d difinita salajro.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0439\u043c\u0430\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u043d\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["embaucher", "engager (embaucher)", "prendre (embaucher)", "recruter (embaucher)"], "en": ["hire"], "pt": ["empregar", "contratar", "assaliar", "engajar"], "ru": ["\u043d\u0430\u043d\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u043d\u044f\u0442\u044c"], "de": ["einstellen", "dingen", "anheuern", "in Dienst nehmen", "in Lohn nehmen"], "hu": ["alkalmaz", "felvesz"], "es": ["contratar"], "pl": ["zatrudnia\u0107", "najmowa\u0107", "przyjmowa\u0107 do pracy", "anga\u017cowa\u0107 do pracy (przest.)", "podpisa\u0107 umow\u0119 o prac\u0119"]}, "examples": [["dungi vartistinon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dung", "primary": true}, "rabi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Perforte forpreni tion, kio apartenas al alia.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0431\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["voler"], "en": ["rob"], "nl": ["roven", "plunderen"], "pt": ["roubar"], "ru": ["\u0433\u0440\u0430\u0431\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0433\u0440\u0430\u0431\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0445\u0438\u0449\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0445\u0438\u0442\u0438\u0442\u044c"], "ca": ["robar"], "de": ["rauben"], "sv": ["r\u00f6va", "plundra", "r\u00e5na"], "hu": ["rabol"], "cs": ["loupit"], "es": ["robar"]}, "examples": [["rabi brutojn sur la kamparo", null], ["rabi monon al, de, for de iu", null], ["la morto rabis al li la infanon", "Z"], ["la malamikaj bandoj disrabis \u0109ie en la tuta lando", null], ["disrabi la \u015dtatajn financojn", null], ["forrabi ies edzinon", null], ["mal\u011dojo rabas al li la feli\u0109on", "Z"], ["vi volas rabi de mi la lastan konsolon", "Z"], ["la ludo de via imago rabis al vi la klaran pensadon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rab", "primary": true}, "kartilagofi\u015doj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Klaso de vertebruloj (Chondrichtyes), fi\u015doj kun kartilaga skeleto.", "translations": {"ru": ["\u0445\u0440\u044f\u0449\u0435\u0432\u044b\u0435 \u0440\u044b\u0431\u044b"], "fr": ["chondrichtyens"], "nl": ["kraakbeenvissen"], "de": ["Knorpelfische"], "pl": ["ryby chrz\u0119stnoszkieletowe"], "hu": ["porcoshalak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fi\u015d", "primary": false}, "alfluo kaj forfluo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "tajdo", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043b\u0456\u045e"], "fr": ["reflux"], "en": ["flow"], "nl": ["vloed"], "ru": ["\u043e\u0442\u043b\u0438\u0432"], "de": ["Flut"], "hu": ["\u00e1rap\u00e1ly"], "pl": ["odp\u0142yw"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flu", "primary": false}, "somnambulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dormiranto, homo senkonscie kaj senmemore iranta, parolanta kaj aganta dum dormo, kvaza\u016d li estus maldorma kaj konscia.", "translations": {"be": ["\u043b\u044e\u043d\u0430\u0442\u044b\u043a", "\u0441\u0430\u043c\u043d\u0430\u043c\u0431\u0443\u043b\u0430"], "fr": ["somnambule (subst.)"], "en": ["sleepwalker"], "nl": ["slaapwandelaar"], "ru": ["\u0441\u043e\u043c\u043d\u0430\u043c\u0431\u0443\u043b\u0430", "\u043b\u0443\u043d\u0430\u0442\u0438\u043a"], "de": ["Schlafwandler"], "hu": ["alvaj\u00e1r\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "somnambul", "primary": true}, "somnambuli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Iri, agi kiel somnambulo.", "translations": {"fr": ["agir en somnambule"], "en": ["sleepwalk"]}, "examples": [["dum unu semajno ili somnambulis preska\u016d senvorte", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "somnambul", "primary": false}, "alcionedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de birdoj (Alcedinidae), al kiu apartenas la alciono.", "translations": {"be": ["\u0437\u0456\u043c\u0430\u0440\u043e\u0434\u043a\u0456 (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["alc\u00e9dinid\u00e9s"], "nl": ["ijsvogels"], "ru": ["\u0437\u0438\u043c\u043e\u0440\u043e\u0434\u043a\u0438 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Eisv\u00f6gel"], "hu": ["j\u00e9gmad\u00e1rf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "alcion", "primary": false}, "mikro-": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre malgranda.", "translations": {"fr": ["micro-"], "de": ["Mikro-"], "nl": ["micro-"], "hu": ["mikro-"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Koncernanta malgrandegan a\u0135ojn, ne observeblajn okule sed nur per arta rimedo.", "translations": {}, "examples": [["mikropolvo", null], ["mikro\u0125irurgio", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Malnormale malgranda.", "translations": {}, "examples": [["mikrohepateco", "-, Lexique et dictionnaire m\u00e9dical fran\u00e7ais-esp\u00e9ranto, 2005"]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["mikrokomputilo", null]]}]}], "root": "mikro", "primary": true}, "necesejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko destinita por feki kaj urini.", "translations": {"be": ["\u0442\u0443\u0430\u043b\u0435\u0442"], "fr": ["toilettes", "WC"], "bg": ["\u0442\u043e\u0430\u043b\u0435\u0442\u043d\u0430"], "nl": ["toilet", "w.c."], "pt": ["banheiro (Braz.)", "toalete", "sanit\u00e1rio"], "ru": ["\u0442\u0443\u0430\u043b\u0435\u0442", "\u0443\u0431\u043e\u0440\u043d\u0430\u044f", "\u043d\u0443\u0436\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Toilette"], "hu": ["v\u00e9c\u00e9", "WC", "toalett", "illemhely"], "en": ["toilet", "WC", "bathroom", "restroom"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "neces", "primary": false}, "kura\u011digi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inspiri kura\u011don al iu; fari iun kura\u011da, instigi.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0431\u0430\u0434\u0437\u0451\u0440\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0443\u0441\u044f\u043b\u044f\u0446\u044c \u0430\u0434\u0432\u0430\u0433\u0443"], "fr": ["encourager"], "en": ["encourage", "cheer on", "hearten", "inspire"], "nl": ["aanmoedigen"], "ru": ["\u043e\u0431\u043e\u0434\u0440\u044f\u0442\u044c", "\u0432\u0441\u0435\u043b\u044f\u0442\u044c \u043e\u0442\u0432\u0430\u0433\u0443"], "de": ["ermutigen"], "hu": ["b\u00e1tor\u00edt"], "br": ["kalonekaat (v.k.)"]}, "examples": [["la apla\u016ddoj kura\u011digis la timeman oratoron", "B"], ["la frukto de tiu meditado kura\u011digis min por plua laborado", "Z"], ["post la unua venko la junaj soldatoj kura\u011di\u011dis", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "kura\u011d", "primary": false}, "laktuko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio asteracoj (Lactuca), legoma vegeta\u0135o uzata kiel salato.", "translations": {"el": ["\u03bc\u03b1\u03c1\u03bf\u03cd\u03bb\u03b9"], "fr": ["laitue"], "bg": ["\u043c\u0430\u0440\u0443\u043b\u044f"], "nl": ["sla", "krulsla"], "pt": ["alface"], "ru": ["\u0441\u0430\u043b\u0430\u0442-\u043b\u0430\u0442\u0443\u043a"], "ca": ["enciam"], "de": ["Lattich", "Salat"], "hu": ["sal\u00e1ta (n\u00f6v\u00e9ny)"], "en": ["lettuce"], "es": ["lechuga"], "br": ["letuzenn"], "be": ["\u043b\u0430\u0442\u0443\u043a", "\u0441\u0430\u043b\u0430\u0442-\u043b\u0430\u0442\u0443\u043a"], "pl": ["sa\u0142ata"]}, "examples": [["Borges \u015dtopis sin per laktuko kaj bovoviando", "Machado de Assis, trad. Paulo Viana La divenistino kaj aliaj rakontojOportuno, jaro 2005a, p. 42a"]], "subdefinitions": []}], "root": "laktuk", "primary": true}, "uretro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kanalo, per kiu la urino elfluas eksteren el la veziko.", "translations": {"el": ["\u03bf\u03c5\u03c1\u03ae\u03b8\u03c1\u03b1"], "fr": ["ur\u00e8tre"], "en": ["urethra"], "nl": ["ureter", "urethra"], "pt": ["uretra"], "be": ["\u0443\u0440\u044d\u0442\u0440\u0430"], "de": ["Harnleiter"], "it": ["uretra"], "hu": ["h\u00fagycs\u0151"], "fa": ["\u0645\u06cc\u0632\u0631\u0627\u0647", "\u067e\u06cc\u0634\u0627\u0628\u200c\u0631\u0627\u0647"], "pl": ["cewka moczowa"], "fi": ["virtsaputki"], "ru": ["\u043c\u043e\u0447\u0435\u0438\u0441\u043f\u0443\u0441\u043a\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u043a\u0430\u043d\u0430\u043b", "\u0443\u0440\u0435\u0442\u0440\u0430"], "es": ["uretra"]}, "examples": [["la nura tubo nevidebla estis tiu kiun Ned povis senti en sia uretro", "David Curtis: Koratako, Monatojaro 2002a, numero 1a, p. 28a"]], "subdefinitions": []}], "root": "uretr", "primary": true}, "adorklini\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Klini\u011di anta\u016den, eventuale \u011dis tu\u015do de la grundo, elmontrante adoron.", "translations": {"fr": ["se prosterner"]}, "examples": [["li iros kaj servos al aliaj dioj, kaj adorklini\u011dos anta\u016d ili a\u016d anta\u016d la suno a\u016d anta\u016d la luno", "La Malnova Testamento, Readmono 17:3"]], "subdefinitions": []}], "root": "klin", "primary": false}, "sidigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi iun sidi 1.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0430\u0434\u0438\u0442\u044c", "\u0443\u0441\u0430\u0434\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["asseoir", "faire asseoir"], "nl": ["doen zitten"], "de": ["setzen"], "pl": ["posadzi\u0107"], "hu": ["le\u00fcltet"]}, "examples": [["sidigu vin , sinjoro", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 39"]], "subdefinitions": []}], "root": "sid", "primary": false}, "kolerikulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo havanta kolerikan temperamenton.", "translations": {"ru": ["\u0445\u043e\u043b\u0435\u0440\u0438\u043a"], "bg": ["\u0445\u043e\u043b\u0435\u0440\u0438\u043a"], "nl": ["driftkikker", "driftkop"], "de": ["Choleriker"], "pl": ["choleryk"], "hu": ["kolerikus ember"]}, "examples": [["senpacience mi el\u015diris mian plumon el la po\u015do, mal\u015dra\u016dbis \u011din, eksidis al la plej proksima tablo kaj altiris la demandilon al mi tiel, kiel kolerikuloj altiras gastejajn fakturojn al si", "H. B\u00f6ll, tr. Ro Ato: Okazos io"]], "subdefinitions": []}], "root": "kolerik", "primary": false}, "senintermanka": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Seninterrompa, kontinua.", "translations": {"be": ["\u0431\u0435\u0441\u044c\u043f\u0435\u0440\u0430\u043f\u044b\u043d\u043d\u044b", "\u043f\u0440\u0430\u0446\u044f\u0433\u043b\u044b"], "ru": ["\u043d\u0435\u043f\u0440\u0435\u0440\u044b\u0432\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["ininterrompu"], "nl": ["ononderbroken"], "hu": ["szakadatlan", "folyamatos"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mank", "primary": false}, "gajlardo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "E\u016dropa danco tri-takta kaj tre vigla, aparte por vira plenumanto, populara de antikve \u011dis en la 16a jarcento.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043b\u044c\u044f\u0440\u0434\u0430"], "fr": ["gaillarde (musique)"], "en": ["galliard"], "nl": ["gaillarde"], "pt": ["galharda"], "ru": ["\u0433\u0430\u043b\u044c\u044f\u0440\u0434\u0430"], "de": ["Galliard"], "it": ["gagliarda"], "hu": ["gagliarda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Muzika\u0135o ta\u016dga por gajlard-danco, foje uzata kiel parto de suito.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gajlard", "primary": true}, "bopatrino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Patrino de la edzino rilate al la edzo.", "translations": {"be": ["\u0446\u0435\u0448\u0447\u0430"], "fr": ["belle-m\u00e8re (par alliance)"], "en": ["mother-in-law"], "nl": ["schoonmoeder"], "ru": ["\u0442\u0451\u0449\u0430"], "no": ["svigermor"], "hu": ["any\u00f3s", "napa"], "de": ["Schwiegermutter"], "br": ["mammeg", "mamm-gaer"], "pl": ["te\u015bciowa"]}, "examples": [["lia edzino mastrumis, ne povante zorgi la du infanojn, pro kio li venigis sian bopatrinon", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 6a, p. 87a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Patrino de la edzo rilate al la edzino.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u0432\u044f\u043a\u0440\u043e\u045e"], "ru": ["\u0441\u0432\u0435\u043a\u0440\u043e\u0432\u044c"]}, "examples": [["kaj Boaz respondis kaj diris al \u015di: Jam estas rakontita al mi \u0109io, kion vi faris al via bopatrino post la morto de via edzo", "La Malnova Testamento, Rut 2:11"]], "subdefinitions": []}], "root": "patr", "primary": false}, "subbildigo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de bildigo) Malvastiga\u0135o de la bildigo la\u016d iu subaro de \u011dia fonto-aro.", "translations": {"be": ["\u0437\u0432\u0443\u0436\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["restriction (d'une application)", "sous-application", "trace (d'une application)"], "en": ["restriction (of a mapping)", "partial mapping"], "ru": ["\u0441\u0443\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u043e\u0442\u043e\u0431\u0440\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u044f)", "\u043e\u0433\u0440\u0430\u043d\u0438\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u043e\u0442\u043e\u0431\u0440\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u044f)"], "de": ["Einschr\u00e4nkung (einer Abbildung)"], "pl": ["funkcja cz\u0119\u015bciowa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bild", "primary": false}, "skandi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Elparoli, klare disigante la silabojn.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0430\u043d\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["scander"], "en": ["chant"], "nl": ["scanderen"], "ru": ["\u0441\u043a\u0430\u043d\u0434\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["skandieren"], "hu": ["skand\u00e1l", "\u00fctemez"], "cs": ["skandovat"]}, "examples": [["nokte vi a\u016ddis la parolon de l' dioj kaj sentis ilian manon \u2013 ripetis la Feniciano, skandante la vortojn", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 5a"], ["ili svingis flagojn kaj skandis diversajn sloganojn", "Theodor Kilian, red. Dieter Berndt kaj Miroslav Malovec: U\u010debnice esperanta. 17a leciono (Printempa festo)"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Parole analizi verson la\u016d silaboj a\u016d la\u016d verseroj.", "translations": {"en": ["scan"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skand", "primary": true}, "persimonujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro de fruktaj arboj kaj arbetoj parencaj al la ebonarbo (proks. 200 specioj).", "translations": {"ru": ["\u0445\u0443\u0440\u043c\u0430 (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "nl": ["persimmon"], "hu": ["kakiszilvafa", "datolyaszilvafa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "persimon", "primary": false}, "ekino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "e\u0125ino", "translations": {"ru": ["\u043c\u043e\u0440\u0441\u043a\u043e\u0439 \u043a\u0430\u0448\u0442\u0430\u043d"], "fr": ["oursin"], "en": ["sea urchin"], "nl": ["zee-egel"], "pt": ["equino"], "ca": ["eri\u00e7\u00f3 de mar"], "de": ["Seeigel"], "hu": ["tengeri s\u00fcn"], "es": ["erizo de mar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekin", "primary": true}, "flatanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu emas flati.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0441\u044c\u043b\u0456\u0432\u0435\u0446"], "fr": ["flatteur"], "en": ["flatterer"], "nl": ["vleier"], "ru": ["\u043b\u044c\u0441\u0442\u0435\u0446"], "de": ["Schmeichler"], "hu": ["h\u00edzelg\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flat", "primary": false}, "verigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi vera.", "translations": {"hu": ["igazz\u00e1 tesz", "(be)igazol"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri matematika objekto a, rilate predikaton P) Esti tia, ke P(a) estas vera.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u043f\u043e\u043b\u043d\u044f\u0442\u044c", "\u0443\u0434\u043e\u0432\u043b\u0435\u0442\u0432\u043e\u0440\u044f\u0442\u044c"], "fr": ["ob\u00e9ir (\u00e0 une condition, math.)", "satisfaire (une condition, math.)", "v\u00e9rifier (une condition, math.)"], "en": ["fulfil", "meet", "satisfy"], "de": ["erf\u00fcllen", "gen\u00fcgen"], "hu": ["kiel\u00e9g\u00edt"], "pl": ["spe\u0142nia\u0107"]}, "examples": [["trovu la nombrojn, kiuj verigas la ekvacion f(x) = 2", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ver", "primary": false}, "bonhavo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de iu bonhava.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u0441\u043e\u0441\u0442\u043e\u044f\u043d\u0438\u0435", "\u0434\u043e\u0441\u0442\u0430\u0442\u043e\u043a"], "fr": ["aisance (richesse)"], "nl": ["welstand"], "de": ["Wohlstand"], "hu": ["j\u00f3l\u00e9t", "j\u00f3m\u00f3d"], "pl": ["dostatek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Disponebla hava\u0135o \u0109e konto a\u016d bilanco.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0432\u0443\u0430\u0440\u044b"], "fr": ["avoir (fin.)"], "nl": ["tegoed"], "de": ["Guthaben"], "hu": ["k\u00f6vetel\u00e9s", "bet\u00e9t", "akt\u00edva"], "pl": ["maj\u0105tek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hav", "primary": false}, "bonhava": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Posedanta sufi\u0109an havon; povanta vivi komforte.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0441\u0442\u043e\u044f\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0438\u043c\u0443\u0449\u0438\u0439"], "fr": ["ais\u00e9 (riche)"], "en": ["well off", "well to do"], "pt": ["pr\u00f3spero"], "pl": ["sytuowany", "dostatni"], "hu": ["vagyonos", "j\u00f3m\u00f3d\u00fa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hav", "primary": false}, "Olimpiko": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En iuj lingvoj la vorto aperas nur plurnombre. Ununombraj ekzemploj en Esperanto ne abundas, sed ekzistas, nombrante 2 elcentojn de interretaj aperoj en 2007-05."], "primary definition": "Granda internacia sportoturniro, kiu imitas samnoman ceremonion religian kaj sportan en antikva Grekujo.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043b\u0438\u043c\u043f\u0438\u0430\u0434\u0430", "\u043e\u043b\u0438\u043c\u043f\u0438\u0439\u0441\u043a\u0438\u0435 \u0438\u0433\u0440\u044b"], "fr": ["Jeux olympiques", "JO"], "nl": ["Olympische Spelen"], "fa": ["\u0627\u0644\u0645\u067e\u06cc\u0627\u062f", "\u0628\u0627\u0632\u06cc\u200c\u0647\u0627\u06cc \u0627\u0644\u0645\u067e\u06cc\u06a9"], "de": ["Olympiade", "Olympische Spiele"], "pl": ["olipiada"]}, "examples": [["la olimpikoj de la jaro 2000 en Sidneo anonci\u011das luksaj", "C. Rigollet, trad. C. Bertin,... la olimpikoj de la jarmilo, 2001-07"], ["\u0109e la lagobordo funkcias la trejnejo de la altkvalitaj sportistoj preti\u011dantaj al la olimpiko", "-, Hungario, Regiono 2 [2006]"]], "subdefinitions": []}], "root": "Olimpik", "primary": true}, "\u0109agreni\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0441\u043c\u0443\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043f\u0440\u044b\u043a\u0440\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["chagrin (sentiment)", "accablement", "affliction", "contrari\u00e9t\u00e9", "peine (affliction)", "tristesse"], "nl": ["ergernis", "ontstemming"], "ru": ["\u043e\u0433\u043e\u0440\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0434\u043e\u0441\u0430\u0434\u0430"], "de": ["\u00c4rger"], "it": ["disappunto", "rattristamento"], "hu": ["bossz\u00fas\u00e1g", "elkeseredetts\u00e9g"], "pl": ["bol\u0105czka", "frasunek", "niepok\u00f3j", "nieszcz\u0119\u015bcie", "smutek", "strapienie", "troska", "zatroskanie", "zgryzota", "zmartwienie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109agren", "primary": false}, "ektimi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subite timi pro nova, aperanta dan\u011dero.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u043b\u043e\u0445\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u043d\u0430\u043f\u0430\u043b\u043e\u0445\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0437\u0430\u0431\u0430\u044f\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["s'effrayer de"], "hu": ["megijed"], "pl": ["wystraszy\u0107 si\u0119", "zl\u0105c si\u0119", "zl\u0119kn\u0105\u0107 si\u0119"], "ru": ["\u0438\u0441\u043f\u0443\u0433\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"]}, "examples": [["se elpa\u015dos kontra\u016d min armeo, mia koro ne ektimos", "La Malnova Testamento, Psalmaro 27:3"]], "subdefinitions": []}], "root": "tim", "primary": false}, "\u0109agreni\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "I\u011di \u0109agrenita.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0441\u043c\u0443\u0447\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0440\u0430\u0437\u0434\u0440\u0430\u0436\u043d\u044f\u0446\u0446\u0430", "\u0437\u043b\u0430\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["se chagriner (s'affliger)", "s'affliger", "s'attrister", "se contrarier", "se d\u00e9soler"], "nl": ["zich ergeren", "ontstemd geraken"], "ru": ["\u043e\u0433\u043e\u0440\u0447\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0434\u043e\u0441\u0430\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0434\u0440\u0430\u0436\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["\u00e4rgern (sich)"], "it": ["addolorarsi", "rattristarsi", "rammaricarsi", "angustiarsi", "contrariarsi"], "hu": ["bosszankodik", "elkeseredik"], "pl": ["bole\u0107 (nad czym\u015b)", "frasowa\u0107 si\u0119", "by\u0107 zafrasowanym", "gry\u017a\u0107 si\u0119 (jakim\u015b problemem)", "martwi\u0107 si\u0119", "niepokoi\u0107 si\u0119", "by\u0107 nieszcz\u0119\u015bliwym", "by\u0107 zatroskanym", "smuci\u0107 si\u0119", "trapi\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["li kutimis al la orienta malrapideco kaj li tute ne \u0109agreni\u011dis kaj ne perdis la tempon", "La Faraono, volumo 2\u0109ap. 10"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109agren", "primary": false}, "prozelitismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fervoro por konverti, varbi.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0437\u044d\u043b\u0456\u0442\u044b\u0437\u043c"], "en": ["proselytism"], "nl": ["proselitisme", "proselietenmakerij"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0437\u0435\u043b\u0438\u0442\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Bekehrungseifer"], "hu": ["prozelitizmus", "hitt\u00e9r\u00edt\u0151i buzgalom"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prozelit", "primary": false}, "interfrapi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti malmilde trafita, malmilde intertu\u015degi\u011di.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u043e\u043b\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0443\u0434\u0430\u0440\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f \u0434\u0440\u0443\u0433 \u043e \u0434\u0440\u0443\u0433\u0430"], "fr": ["se heurter", "se tamponner"], "de": ["zusammenschlagen (Z\u00e4hne)"], "nl": ["klapperen"], "pl": ["zderza\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["liaj dentoj interfrapi\u011dis", null]], "subdefinitions": []}], "root": "frap", "primary": false}, "deloke de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"hu": ["vminek a hely\u00e9t\u0151l sz\u00e1m\u00edtva"]}, "examples": [["li mezuris la lar\u011don deloke de la malsupra pordego \u011dis la ekstera rando de la interna korto, cent ulnojn orienten kaj norden", "La Malnova Testamento, Je\u0125ezkel 40:19"]], "subdefinitions": []}], "root": "lok", "primary": false}, "Anatolio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda duoninsulo inter la maroj Nigra, Egea kaj Mediteraneo; la azia parto de Turkujo.", "translations": {"be": ["\u0410\u043d\u0430\u0442\u043e\u043b\u0456\u044f"], "en": ["Anatolia"], "nl": ["Anatoli\u00eb"], "ru": ["\u041c\u0430\u043b\u0430\u044f \u0410\u0437\u0438\u044f", "\u0410\u043d\u0430\u0442\u043e\u043b\u0438\u044f"], "de": ["Anatolien"], "tr": ["Anadolu"], "hu": ["Anat\u00f3lia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Anatoli", "primary": true}, "agnostikismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doktrino la\u016d kiu la fundo de \u0109io kaj precipe Dio estas nekonebla.", "translations": {"be": ["\u0430\u0433\u043d\u0430\u0441\u0442\u044b\u0446\u044b\u0437\u043c"], "fr": ["agnosticisme"], "en": ["agnosticism"], "nl": ["agnosticisme"], "pt": ["agnosticismo"], "ru": ["\u0430\u0433\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438\u0446\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Agnostizismus"], "tr": ["bilinemezcilik"], "it": ["agnosticismo"], "hu": ["agnoszticizmus"], "sk": ["agnosticizmus"], "fa": ["\u0646\u062f\u0627\u0646\u0645\u200c\u06af\u0648\u06cc\u06cc", "\u0644\u0627\u0627\u062f\u0631\u06cc\u0647"], "es": ["agnosticismo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "agnostikism", "primary": true}, "termodinamiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de fiziko, kiu studas la energiajn kaj materiajn \u015dan\u011dojn en sistemoj.", "translations": {"fr": ["thermodynamique (subst.)"], "bg": ["\u0442\u0435\u0440\u043c\u043e\u0434\u0438\u043d\u0430\u043c\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Thermodynamik", "W\u00e4rmelehre"], "hu": ["h\u0151tan", "termodinamika"]}, "examples": [["klopodo por realigi eternemovan motoron naskis termodinamikon", "Segilo, Taglibro, 2009-02-08"]], "subdefinitions": []}], "root": "termodinamik", "primary": true}, "-ist": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sufikso esprimanta.", "translations": {"be": ["-\u0456\u0441\u0442"], "vo": ["-an"], "pt": ["-ista"], "ru": ["-\u0438\u0441\u0442"], "de": ["-ist"], "hu": ["-\u00e1nus (h\u00edve)", "-ista (h\u00edve)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Personon, kiu profesie, da\u016dre, prefere a\u016d ofte sin okupas pri la afero difinita de la radiko.", "translations": {"hu": ["-\u00e1sz (foglakoz\u00e1sk\u00e9pz\u0151)", "-\u00e9sz (foglakoz\u00e1sk\u00e9pz\u0151)", "-\u00e1s (foglakoz\u00e1sk\u00e9pz\u0151)", "-\u00e9s (foglakoz\u00e1sk\u00e9pz\u0151)", "-\u00f3 (foglakoz\u00e1sk\u00e9pz\u0151)", "-\u0151 (foglakoz\u00e1sk\u00e9pz\u0151)", "-\u00e1r (foglakoz\u00e1sk\u00e9pz\u0151)"]}, "examples": [["dentisto", null], ["artisto", null], ["\u011dardenisto, leteristo, po\u015dtisto, tran\u0109ilisto, falsisto, kudristino, hejtisto, servisto, makleristo, maristo, \u015dtelisto", null], ["komercistaro", null], ["pafista societo", null], ["verkisto verkas librojn kaj skribisto simple transskribas paperon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 37"], ["li estas mensogisto kaj malnoblulo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 37"], ["granda parolisto estas duba faristo", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: La\u016d tiu lasta senco \u00abist\u00bb estas samsenca kiel \u00aban\u00bb kaj al \u0109iu ism-vorto respondas ist-vorto, e\u0109 kiam ism estas ne sufikso sed finparto de radiko: turismo, turisto; monoteismo, monoteisto; \u015dovinismo, \u015dovinisto..", "Rimarko: Tamen kiam amba\u016d formoj ekzistas, la ist-formo povas esprimi pli aktivan, militantan nuancon; komparu islamano \u2015 islamisto; naciano \u2015 naciisto; respublikano \u2015 respublkisto."], "primary definition": "Adepton a\u016d subtenanton de iu teorio, skolo, doktrino (ismano).", "translations": {}, "examples": [["budaisto, esperantisto, utopiisto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ist", "primary": true}, "dedukti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari konkludon el la tuto pri la partoj, el la specaro pri la specoj, el \u011denerala principo pri konsekvencoj: Kp. indukti.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u0432\u044b\u0441\u043d\u043e\u0432\u0443"], "fr": ["d\u00e9duire (inf\u00e9rer)", "inf\u00e9rer"], "en": ["deduce"], "pt": ["dedukowa\u0107", "deduzir", "inferir", "concluir"], "ru": ["\u0441\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u0432\u044b\u0432\u043e\u0434"], "de": ["folgern", "schlie\u00dfen", "herleiten", "deduzieren", "deduktiv schlie\u00dfen [mat]"], "hu": ["levezet (\u00e1ltal\u00e1nosb\u00f3l)", "deduk\u00e1l"], "sk": ["dedukova\u0165"], "es": ["deducir"]}, "examples": [["silogismo estas dedukta rezonado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dedukt", "primary": true}, "vektora hiperebeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vektora subspaco komplementa al rekto.", "translations": {"be": ["\u0432\u044d\u043a\u0442\u0430\u0440\u043d\u0430\u044f \u0433\u0456\u043f\u044d\u0440\u043f\u043b\u043e\u0441\u043a\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["hyperplan vectoriel"], "en": ["linear hyperplane"], "ru": ["\u0432\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440\u043d\u0430\u044f \u0433\u0438\u043f\u0435\u0440\u043f\u043b\u043e\u0441\u043a\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Hyperebene"], "it": ["iperpiano vettoriale"], "hu": ["hipers\u00edk"], "fa": ["\u0627\u0628\u0631\u0635\u0641\u062d\u0647\u0654 \u0628\u0631\u062f\u0627\u0631\u06cc"]}, "examples": [["en tridimensiaj spacoj, la hiperebenoj estas ebenoj", null], ["en n-dimensiaj spacoj, la hiperebenoj estas \u0109iuj (n-1)-dimensiaj subspacoj", null], ["por \u0109iu hiperebeno ekzistas iu lineara formo, kies kerno \u011di estas", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hipereben", "primary": false}, "negatrono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speciala elektrontubo, kun du anodoj, unu krada kaj unu filamento, havanta negativan rezistancon.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u043d\u0430\u0442\u0440\u043e\u043d"], "en": ["negatron"], "nl": ["negatron"], "ru": ["\u0434\u0438\u043d\u0430\u0442\u0440\u043e\u043d"], "hu": ["negatron"], "es": ["negatr\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043c\u043e\u045e\u043d\u044b \u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u043e\u043d", "\u043d\u044d\u0433\u0430\u0442\u0440\u043e\u043d"], "en": ["negaton", "negatron"], "nl": ["negaton", "elektron"], "ru": ["\u043e\u0442\u0440\u0438\u0446\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u043e\u043d", "\u043d\u0435\u0433\u0430\u0442\u0440\u043e\u043d"], "de": ["Negaton", "Negatron"], "hu": ["negaton", "elektron"], "es": ["negat\u00f3n", "negatr\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "negatron", "primary": true}, "vagino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kanalo inter la utero kaj la vulvo.", "translations": {"be": ["\u043f\u043e\u0445\u0432\u0430", "\u0432\u0430\u0433\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["vagin"], "en": ["vagina"], "el": ["\u03ba\u03cc\u03bb\u03c0\u03bf\u03c2", "\u03ba\u03bf\u03bb\u03b5\u03cc\u03c2"], "de": ["Vagina", "Scheide"], "it": ["vagina"], "hu": ["h\u00fcvely", "vagina"], "fa": ["\u0645\u0647\u0628\u0644"], "cs": ["pochva"], "es": ["vagina"], "he": ["\u05e0\u05e8\u05ea\u05d9\u05e7 (\u05d1\u05d0\u05e0\u05d8\u05d5\u05de\u05d9\u05d4)", "\u05d5\u05d2\u05d9\u05e0\u05d4"], "ru": ["\u0432\u043b\u0430\u0433\u0430\u043b\u0438\u0449\u0435", "\u0432\u0430\u0433\u0438\u043d\u0430"], "nl": ["vagina"], "pt": ["vagina"], "sv": ["vagina"], "pl": ["pochwa (anatomia)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vagin", "primary": true}, "ciklopa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "De ciklopo.", "translations": {"be": ["\u0446\u044b\u043a\u043b\u044f\u043f\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["cyclop\u00e9en"], "pt": ["cicl\u00f3pico"], "el": ["\u03ba\u03c5\u03ba\u03bb\u03ce\u03c0\u03b5\u03b9\u03bf\u03c2"], "de": ["zyklopisch"], "hu": ["gig\u00e1szi"], "ru": ["\u0446\u0438\u043a\u043b\u043e\u043f\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "pl": ["cyklopowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Kolosa.", "translations": {"de": ["kolossal", "gigantisch"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ciklop", "primary": false}, "kalifornio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "kaliforniumo", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u0456\u0444\u043e\u0440\u043d\u0456\u0439"], "fr": ["californium"], "en": ["californium"], "nl": ["californium"], "pt": ["calif\u00f3rnio"], "la": ["Californium"], "de": ["Californium"], "it": ["californio"], "hu": ["kalifornium"], "pl": ["kaliforn"], "br": ["kaliforniom"], "ru": ["\u043a\u0430\u043b\u0438\u0444\u043e\u0440\u043d\u0438\u0439"], "es": ["californio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato de Usono, situanta \u0109e la Pacifika marbordo de Nordameriko. \u0108efurbo estas Sakramento, la plej grava urbo estas Los-An\u011deleso.", "translations": {"de": ["Kalifornien"], "en": ["California"], "it": ["California"], "pl": ["Kalifornia"]}, "examples": [["Kiel oni scias, Kalifornio apartenas al la lokoj tre ri\u0109aj kiel per mineraloj, tiel anka\u016d per produkta\u0135oj de la regno kreska\u0135a", "L. L. Zamenhof Fundamenta Krestomatio"]], "subdefinitions": []}], "root": "kaliforni", "primary": true}, "plugoskribi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Skribi en antikva skribmaniero, \u0109e kiu la parnumeraj linioj havas kontra\u016dan direkton ol la neparnumeraj, simile al la sulkoj de kamparano pluganta sian kampon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0438\u0441\u0430\u0442\u044c \u0431\u0443\u0441\u0442\u0440\u043e\u0444\u0435\u0434\u043e\u043d\u043e\u043c"], "fr": ["\u00e9crire en boustroph\u00e9don"], "nl": ["in ploegschrift schrijven"], "hu": ["v\u00e1ltakoz\u00f3 ir\u00e1nyban \u00edr"]}, "examples": [["plugoskribadon praktikis prakritanoj, \u0125etidoj, etruskoj k.a.", null], ["en plugoskriba\u0135o alterni\u011das la linioj dedekstraj kaj la demaldekstraj, a\u016d (malpli ofte) desupraj kaj desubaj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "skrib", "primary": false}, "malinstali": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0443\u0434\u0430\u043b\u0438\u0442\u044c", "\u0441\u043d\u0435\u0441\u0442\u0438", "\u0434\u0435\u0438\u043d\u0441\u0442\u0430\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9sinstaller"], "pt": ["desinstalar"], "de": ["deinstallieren"], "es": ["desinstalar"], "hu": ["felsz\u00e1mol (l\u00e9tes\u00edtm\u00e9nyt)>", "leszerel", "elt\u00e1vol\u00edt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "instal", "primary": false}, "serpentumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u043c\u044f\u0456\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["serpenter", "sinuer"], "en": ["meander", "twist"], "nl": ["slingeren", "kronkelen"], "ru": ["\u0437\u043c\u0435\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "hu": ["k\u00edgy\u00f3zik", "kanyarog"]}, "examples": [["serpentumanta rivero", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "serpent", "primary": false}, "Prometeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016dvorte \u00abanta\u016dzorgemulo\u00bb. En la helena mito, titano, kreinto kaj protektanto de la homaro.", "translations": {"fa": ["\u067e\u0631\u0648\u0645\u062a\u0626\u0648\u0633", "\u067e\u0631\u0648\u0645\u062a\u0647"], "nl": ["Prometheus"], "it": ["Prometeo"], "pl": ["Prometeusz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Promete", "primary": true}, "ovingo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda vazo en kiun oni metas ovon, por \u011din man\u011di.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0441\u0442\u0430\u0432\u043a\u0430 \u0434\u043b\u044f \u044f\u0438\u0446"], "fr": ["coquetier"], "en": ["eggcup"], "nl": ["eierdopje"], "de": ["Eierbecher"], "sv": ["\u00e4ggkopp"], "hu": ["toj\u00e1start\u00f3 (l\u00e1gy toj\u00e1shoz)"], "br": ["dalc'her-vi"], "he": ["\u05d1\u05d9\u05e6\u05d9\u05d4"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ov", "primary": false}, "a\u016dguri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Diveni, anta\u016ddiri estonta\u0135on helpe de a\u016dguraj signoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0434\u043a\u0430\u0437\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["augurer", "pr\u00e9voir (augurer)", "pr\u00e9dire (augurer)"], "en": ["augur", "predict", "foretell", "foreshadow"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u0441\u043a\u0430\u0437\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u0432\u0435\u0449\u0430\u0442\u044c"], "es": ["augurar", "presagiar"], "hu": ["j\u00f6vend\u00f6l", "(meg)j\u00f3sol"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dgur", "primary": false}, "a\u016dguro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Natura a\u016d ka\u016dzata apera\u0135o rigardata kiel simbola anta\u016dsigno de estonta\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0434\u0432\u0435\u0441\u044c\u0446\u0435", "\u043f\u0440\u0430\u0434\u043a\u0430\u0437\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043f\u0440\u044b\u043a\u043c\u0435\u0442\u0430"], "fr": ["augure (divination)", "auspice", "pr\u00e9sage"], "en": ["augury", "omen", "portent"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u0437\u043d\u0430\u043c\u0435\u043d\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u0440\u0438\u043c\u0435\u0442\u0430", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438\u0435"], "es": ["augurio", "presagio"], "hu": ["(j\u00f3 vagy rossz) el\u0151jel"]}, "examples": [["tiu unua sukceso estas bona a\u016dguro por la fina venko de nia afero", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En Romio flugo a\u016d kanto de birdoj interpretata kiel signo pri estonto.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u0441\u043a\u0430\u0437\u0430\u043d\u0438\u0435 \u043f\u043e \u043f\u043e\u043b\u0451\u0442\u0443 \u043f\u0442\u0438\u0446"], "hu": ["j\u00f3sjel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dgur", "primary": true}, "fungoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unu el la regnoj de la viva\u0135oj (Fungi).", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u044b\u0431\u044b (\u0446\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u0430)"], "fr": ["champignons"], "nl": ["zwammen"], "ru": ["\u0433\u0440\u0438\u0431\u044b"], "de": ["Pilze"], "hu": ["gomb\u00e1k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fung", "primary": false}, "korvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio korvedoj (Corvus) de grandaj pli malpli nigraj birdoj.", "translations": {"fr": ["corbeau"], "bg": ["\u0433\u0430\u0440\u0432\u0430\u043d"], "nl": ["raaf"], "de": ["Rabe (la grandaj specioj)", "Kr\u00e4he (la pli malgrandaj specioj)"], "hu": ["varj\u00fa"], "fa": ["\u06a9\u0644\u0627\u063a"], "en": ["crow"], "pl": ["kruk"], "es": ["cuervo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La plej granda specio el tiu genro (Corvus corax).", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0440\u043e\u043d"], "fr": ["grand corbeau"], "bg": ["\u0433\u0430\u0440\u0432\u0430\u043d \u0433\u0440\u043e\u0431\u0430\u0440"], "nl": ["kraai"], "pt": ["corvo"], "be": ["\u0433\u0440\u0443\u0433\u0430\u043d", "\u043a\u0440\u0443\u043c\u043a\u0430\u0447"], "de": ["Kolkrabe"], "hu": ["holl\u00f3"], "fa": ["\u0632\u0627\u063a"], "en": ["raven"], "cs": ["krkavec velk\u00fd"], "pl": ["kruk"]}, "examples": [["korvo al korvo okulon ne pikas", "Proverbaro esperanta"], ["\u015diaj korvenigraj haroj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "korv", "primary": true}, "degeli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Malglacii\u011di, malfrosti\u011di, fluidi\u011di de varmo, fandi\u011di.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9geler", "fondre (se liqu\u00e9fier)"], "en": ["thaw"], "pt": ["derreter-se"], "ru": ["\u0442\u0430\u044f\u0442\u044c"], "de": ["tauen", "auftauen", "schmelzen"], "it": ["scongelarsi", "sciogliersi (liquefarsi)", "liquefarsi (sciogliersi)"], "hu": ["olvad", "elolvad (\u00e1tv. is)"], "sk": ["topi\u0165 sa (sneh)"], "pl": ["taja\u0107", "topnie\u0107"]}, "examples": [["la degelo de la ne\u011doj", null], ["la suno degeligas la stratojn", null], ["degela vetero", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Iom post iom malgrandi\u011di, malaperi.", "translations": {"fr": ["dispara\u00eetre", "fondre (comme neige au soleil)"], "de": ["sich aufl\u00f6sen"], "it": ["svanire"], "pl": ["topnie\u0107"]}, "examples": [["mi rimarkis, ke la gramatiko pli kaj pli degelas en miaj manoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "degel", "primary": true}, "distribueca": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La fontoj ne konsentas pri tiu termino, kvankam la solvo de Bricard aspektas bona: ja distribuecan operacion karakterizas la eco distribui sin al la termoj de la alia operacio. En trovi\u011das \u00abdistributaj aksiomoj\u00bb (aksiomoj pri distribueco) kaj la sama adjektivo trovi\u011das en. Pli proksimaj al Bricard restas \u00abdistribuebla\u00bb kaj \u00abdistribua\u00bb."], "primary definition": "(parolante pri pri operacio \u2666 rilate al operacio \u2020) Tia, ke por \u0109iuj x, y, z veras la egala\u0135oj x\u2666(y\u2020z) = (x\u2666y)\u2020(x\u2666z) kaj (y\u2020z)\u2666x = (y\u2666x)\u2020(z\u2666x).", "translations": {"ru": ["\u0434\u0438\u0441\u0442\u0440\u0438\u0431\u0443\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["distributif"], "de": ["distributiv"], "en": ["distributive"], "pl": ["rozdzielny"]}, "examples": [["en la aro de reeloj la multipliko estas distribueca rilate al la adicio", null], ["distribueco de unu operacio rilate al dua", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri latiso) Tia, ke \u0109iu el \u011diaj operacioj estas distribueca rilate al la alia.", "translations": {}, "examples": [["bulea algebro estas distribueca latiso", null]], "subdefinitions": []}], "root": "distribu", "primary": false}, "te\u0125nikisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Artisto a\u016d metiisto profesie uzanta a\u016d prizorganta te\u0125nikon.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u0445\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["technicien"], "en": ["technician"], "nl": ["technicus"], "ru": ["\u0442\u0435\u0445\u043d\u0438\u043a"], "sv": ["tekniker"], "hu": ["technikus", "m\u0171szaki (szakember)"], "sk": ["technik"], "pl": ["technik"]}, "examples": [["kiam li revenis por enluti la alportitan kondensilon , la belgino demandis: \u00abJuna sinjoro, cu vi jam delonge profesias kiel televidila te\u0125nikisto?\u00bb", "PEJNO Simono: \u0108u vi volas konjakon?"], ["Lanti estas eminenta figuro de la esperantismo sed li ankau estas facile kritikebla: kiel te\u0125nikisto, kiel materialisto li tro fidis la te\u0125nikan progreson, ne anta\u016dvidante la riskojn, kiujn ni nun spertas", "Georges Lagrange: Privat kaj Lanti. La Ondo de Esperanto, 1992. N-ro 2,3"]], "subdefinitions": []}], "root": "te\u0125nik", "primary": false}, "fuko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro de maraj brunalgoj (Fucus).", "translations": {"ru": ["\u0444\u0443\u043a\u0443\u0441", "\u0431\u0443\u0440\u0430\u044f \u0432\u043e\u0434\u043e\u0440\u043e\u0441\u043b\u044c"], "fr": ["fucus"], "de": ["Blasentang", "S\u00e4getang"], "pt": ["fuco"], "hu": ["fukusz", "tengeri moszat", "tengeri f\u0171"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fuk", "primary": true}, "havi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Porti.", "translations": {"be": ["\u043c\u0435\u0446\u044c"], "fr": ["avoir", "avoir (sur soi)", "poss\u00e9der", "contenir", "porter (avoir sur soi)"], "en": ["have"], "zh": ["\u6709 [y\u01d2u]"], "el": ["\u03ad\u03c7\u03c9"], "de": ["haben"], "it": ["avere"], "vo": ["lab\u00f6n"], "cs": ["m\u00edt"], "hu": ["van neki", "b\u00edr (van neki)"], "es": ["tener"], "ru": ["\u0438\u043c\u0435\u0442\u044c"], "nl": ["dragen"], "pt": ["ter", "haver", "possuir"], "tp": ["jo"], "pl": ["mie\u0107"]}, "examples": [["havi bastonon \u0109e la mano kaj \u0109apelon sur la kapo", null], ["arbo havanta foliojn, fruktojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Posedi, disponi ion kiel propra\u0135on.", "translations": {"en": ["own"], "nl": ["hebben"], "it": ["avere, possedere"], "pt": ["possuir"]}, "examples": [["havi domon, monon, liton, \u0109ambron, \u0109evalon, ri\u0109a\u0135ojn", null], ["havi panon fre\u015dan, plumon por skribi", null], ["ne rifuzu al via proksimulo, se vi havas \u0109e vi", "Z"], ["vi ne havos per kio pagi", "La Malnova Testamento, Sentencoj 22:27"], ["havi ion de iu", null], ["havi ion dirotan, ion por diri", null], ["havi respondon tute pretan", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Posedi, prezenti ian konkretan karakteriza\u0135on, ian propran aspekton.", "translations": {"nl": ["hebben"]}, "examples": [["havi barbon, dikan korpon, \u0109iujn dentojn", null], ["domo havanta tri eta\u011dojn", null], ["Parizo havas belajn monumentojn", null], ["tiu libro havas sesdek pa\u011dojn", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 14"], ["la diamanto havas belan brilon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 40"], ["havi rompitan brakon, la manojn malpuraj(n)", null], ["havi fortan fundamenton", null], ["parko havanta muron", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Posedi apartan abstraktan econ; esti...a; esti en ia stato; sperti iun senton.", "translations": {"nl": ["hebben"]}, "examples": [["ne \u0109iuj homoj havas egalan karakteron", null], ["havi afablecon, kapablon, indon, meriton, mankon, sa\u011dan spiriton, bonan apetiton", null], ["havi \u011dojon, \u0109agrenon, esperon, malamon, febron, kapdoloron, bonan intencon, timon, honton, la forton fari", null], ["havu fidon!", null], ["havi tridek jarojn", "B"], ["havu \u011dojon de la edzino", "La Malnova Testamento, Sentencoj 5:18"], ["tablo havanta unu metron da longo", null], ["tiu vorto havas signifon de mezuro", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 32"], ["nia kongreso havas nenion komunan kun aferoj politikaj", "(Zamenhof: Parolo anta\u016d la Dua Kongreso Esperantista en Gen\u00e8ve, 1906)"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Esti en interrilato, en kunestado kun.", "translations": {"nl": ["hebben"]}, "examples": [["havi patron, du filojn, servistojn, gastojn, kamaradon, estron", null], ["havi iun kiel amikon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u011cenerale interrilati kun io.", "translations": {"nl": ["hebben"]}, "examples": [["kiun daton ni havas hodia\u016d?", null], ["kian veteron ni havas hodia\u016d?", null], ["havi proceson kun iu", null], ["havi plenumotajn devojn", null], ["havi multe da amikoj", null], ["havi sufi\u0109e por trinki", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hav", "primary": true}, "fulm\u015dirmilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pinta fera stango, starigita sur la supro de konstrua\u0135o, kiel \u015dirmilo kontra\u016d la fulmo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u043e\u043c\u0430\u0430\u0434\u0432\u043e\u0434", "\u043c\u0430\u043b\u0430\u043d\u043a\u0430\u0430\u0434\u0432\u043e\u0434"], "fr": ["parafoudre", "paratonnerre"], "nl": ["bliksemafleider"], "pt": ["p\u00e1ra-raios"], "ru": ["\u0433\u0440\u043e\u043c\u043e\u043e\u0442\u0432\u043e\u0434", "\u043c\u043e\u043b\u043d\u0438\u0435\u043e\u0442\u0432\u043e\u0434"], "de": ["Blitzableiter"], "sv": ["\u00e5skledare"], "hu": ["vill\u00e1mh\u00e1r\u00edt\u00f3"], "fa": ["\u0628\u0631\u0642\u06af\u06cc\u0631"], "es": ["pararrayos"]}, "examples": [["vane estas fulmo\u015dirmilo sur la domtegmento", "J\u00falia Sigmond, La mistera nokto, Monato, 2009/11, p. 24"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dirm", "primary": false}, "mustardo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spica\u0135o el pistitaj semoj de sinapo miksitaj kun vinagro.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0440\u0447\u044b\u0446\u0430"], "fr": ["moutarde"], "bg": ["\u0433\u043e\u0440\u0447\u0438\u0446\u0430"], "nl": ["mosterd"], "pt": ["mostarda (cul.)"], "ru": ["\u0433\u043e\u0440\u0447\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Senf (Speise)"], "sv": ["senap"], "hu": ["must\u00e1r"], "en": ["mustard"], "es": ["mostaza"], "pl": ["musztarda"]}, "examples": [["\u011di estas kiel mustardo post la man\u011do", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "mustard", "primary": true}, "haliaeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["pygargue"], "en": ["sea eagle"], "nl": ["zee-arend"], "de": ["Seeadler"], "it": ["aquila di mare"], "hu": ["r\u00e9tisas"], "pl": ["orze\u0142 bielik", "bielik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "haliaet", "primary": true}, "metaforo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stilfiguro, kiu al vorto donas signifon alian ol \u011dia ordinara a\u016d baza, klarigeblan per subkomprenita komparo.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0442\u0430\u0444\u0430\u0440\u0430"], "fr": ["image (m\u00e9taphore)", "m\u00e9taphore"], "en": ["metaphor"], "nl": ["beeldspraak"], "pt": ["met\u00e1fora"], "ru": ["\u043c\u0435\u0442\u0430\u0444\u043e\u0440\u0430"], "de": ["Metapher"], "hu": ["metafora"], "fa": ["\u0627\u0633\u062a\u0639\u0627\u0631\u0647"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "metafor", "primary": true}, "klupeedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo klupeoformaj fi\u015doj (Clupeidae).", "translations": {"ru": ["\u0441\u0435\u043b\u044c\u0434\u0435\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["clup\u00e9id\u00e9s"], "de": ["Heringsfische"], "nl": ["haringen (fam.)"], "hu": ["heringf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "klupeed", "primary": true}, "agendo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kajero en kiu oni notas la\u016d \u0109iu tago la farotajn aferojn.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043f\u0438\u0441\u043d\u0430\u044f \u043a\u043d\u0438\u0436\u043a\u0430"], "fr": ["agenda"], "en": ["memorandum book", "engagement diary", "notebook"], "nl": ["agenda"], "pt": ["agenda"], "be": ["\u043d\u0430\u0442\u0430\u0442\u043d\u0456\u043a", "\u0437\u0430\u043f\u0456\u0441\u043d\u0430\u044f \u043a\u043d\u0456\u0436\u043a\u0430"], "de": ["Terminkalender", "Kalender", "Vormerkbuch", "Vormerkkalender"], "tr": ["masa takvimi", "ajanda"], "it": ["agenda"], "hu": ["hat\u00e1rid\u0151napl\u00f3", "notesz"], "sk": ["notes"], "es": ["agenda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "agend", "primary": true}, "botisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Faristo de botoj kaj aliaj piedvestoj.", "translations": {"be": ["\u0448\u0430\u0432\u0435\u0446"], "fr": ["bottier", "cordonnier"], "en": ["bootmaker"], "ru": ["\u0441\u0430\u043f\u043e\u0436\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Stiefelmacher"], "br": ["kere"], "pl": ["szewc"]}, "examples": [["\u0109e botisto la \u015duo estas \u0109iam kun truo", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "bot", "primary": false}, "kirla\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kirlo.", "translations": {"nl": ["dwarreling", "warreling"]}, "examples": [["kirla\u0135oj el flamo kaj cindro kovras la stratojn", "Plena Vortaro de Esperanto"]], "subdefinitions": []}], "root": "kirl", "primary": false}, "batalkampo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, en kiu okazas batalo.", "translations": {"fr": ["champ de bataille"], "it": ["campo di battaglia"], "pl": ["pole walki", "pole bitwy"]}, "examples": [["kvankam homo povas venki mil malamikojn sur batalkampo, tamen estus pli glora venkinto, kiu venkis sin mem", "trad. T. T. Anuruddha, La Vojo al Nirvano a\u016d la Dhammapado, 8:103, B\u1ed3-T\u00e1t-Csoma-Instituto por Budhologio, 1973"]], "subdefinitions": []}], "root": "kamp", "primary": false}, "diraka kombilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(kun periodo T) Distribucio, kiu \u0135etas funkcion \u03c6 al \u2211n\u2208Z \u03c6(nT).", "translations": {"ru": ["\u0428-\u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["peigne de Dirac"], "en": ["Dirac['s] comb"], "nl": ["kam van Dirac"], "de": ["Diracscher Kamm"], "hu": ["Dirac-sorozat", "f\u00e9s\u0171f\u00fcggv\u00e9ny"], "pl": ["grzebie\u0144 Diraca"], "es": ["peine de Dirac"]}, "examples": [["la dirakan kombilon oni kutime signas per \u0428T", null], ["la furiera transformo de diraka kombilo estas diraka kombilo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "komb", "primary": false}, "istmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "terkolo", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0448\u044b\u0435\u043a"], "fr": ["isthme"], "en": ["isthmus"], "nl": ["isthmus", "landengte"], "pt": ["istmo (geografia)"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0448\u0435\u0435\u043a"], "ca": ["istme"], "de": ["Isthmus", "Landenge"], "hu": ["f\u00f6ldszoros", "isztmosz"], "es": ["istmo"]}, "examples": [["istmo de Panama, de Suez", null]], "subdefinitions": []}], "root": "istm", "primary": true}, "erantido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el la familio ranunkolacoj (Eranthis), tre frue en vintro floranta, kun flavaj floroj.", "translations": {"ru": ["\u043b\u044e\u0431\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["\u00e9ranthis"], "de": ["Winterling"], "pt": ["eranto", "erantis"], "hu": ["t\u00e9ltemet\u0151", "t\u00e9like"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "erantid", "primary": true}, "kaoso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0445\u0430\u043e\u0441"], "fr": ["chaos"], "en": ["chaos"], "nl": ["chaos"], "pt": ["caos"], "ru": ["\u0445\u0430\u043e\u0441"], "de": ["Chaos"], "sv": ["kaos"], "hu": ["k\u00e1osz"], "es": ["caos"]}, "examples": [["plena kaoso regas en la hinda kalendaro", "Evgeni Georgiev: \u0108u kalendar-reformo estos bezonata?, Monatojaro 1998a, numero 2a, p. 11a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kaos", "primary": true}, "kaose": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0445\u0430\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u0430"], "fr": ["chaotiquement"], "en": ["chaotically"], "nl": ["chaotisch (bw.)"], "ru": ["\u0445\u0430\u043e\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438", "\u0445\u0430\u043e\u0442\u0438\u0447\u043d\u043e"], "ca": ["ca\u00f2ticament"], "de": ["chaotischerweise"], "hu": ["\u00f6ssze-vissza", "kaotikusan"], "es": ["ca\u00f3ticamente"]}, "examples": [["en \u0109iu historieto la homoj, bestoj a\u016d objektoj interparolas plimalpli kaose", "Walter Klag: Groteskumi fabele (Erwin Lazar, La sepkapa feino), Monatojaro 1999a, numero 9a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kaos", "primary": false}, "kaosa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0445\u0430\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["chaotique"], "en": ["chaotic"], "nl": ["chaotisch (bn.)"], "pt": ["ca\u00f3tico"], "ru": ["\u0445\u0430\u043e\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u0445\u0430\u043e\u0442\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "ca": ["ca\u00f2tic"], "de": ["chaotisch", "durcheinander", "ungeordnet", "unordentlich"], "sv": ["kaotisk"], "hu": ["kaotikus"], "sk": ["chaotick\u00fd"], "es": ["ca\u00f3tico"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kaos", "primary": false}, "brutaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kolekto da samspecaj pa\u015dtobestoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0430\u0446\u0456\u043d\u0430 (\u0437\u044c\u0431\u0456\u0440.)", "\u0431\u044b\u0434\u043b\u0430", "\u0433\u0430\u0432\u044f\u0434\u0430"], "fr": ["b\u00e9tail"], "en": ["flock"], "br": ["chatal"], "ru": ["\u0441\u043a\u043e\u0442\u0438\u043d\u0430 (\u0441\u043e\u0431\u0438\u0440.)", "\u0441\u043a\u043e\u0442 (\u0441\u043e\u0431\u0438\u0440.)"], "pl": ["byd\u0142o"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "brut", "primary": false}, "meza stelario": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de stelario malgranda, ku\u015da sur la grundo, kun nete dupartaj petaloj, komuna en kampoj kaj la\u016d vojoj de mezvarmaj landoj.", "translations": {"fa": ["\u06af\u0646\u062f\u0645\u06a9 \u0631\u0627\u06cc\u062c", "\u062f\u0627\u0646\u0647 \u0642\u0646\u0627\u0631\u06cc"], "fr": ["mouron blanc"], "nl": ["vogelmuur"], "la": ["Stellaria media"], "de": ["Vogel-Sternmiere"], "hu": ["ty\u00fakh\u00far"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stelari", "primary": false}, "a\u016dgusto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Vidu la rimarkon \u0109e januaro."], "primary definition": "Oka monato de la jaro en la gregoria kalendaro.", "translations": {"be": ["\u0436\u043d\u0456\u0432\u0435\u043d\u044c"], "fr": ["ao\u00fbt"], "bg": ["\u0430\u0432\u0433\u0443\u0441\u0442"], "de": ["August"], "it": ["agosto"], "hu": ["augusztus"], "cs": ["srpen"], "en": ["August"], "br": ["Eost (miz)"], "lat": ["Sextilis", "Augustus mensis"], "vo": ["gustul"], "ja": ["\u516b\u6708 [\u306f\u3061\u304c\u3064 ]"], "es": ["agosto"], "he": ["\u05d0\u05d5\u05d2\u05d5\u05e1\u05d8"], "ru": ["\u0430\u0432\u0433\u0443\u0441\u0442"], "nl": ["augustus"], "tr": ["a\u011fustos"], "sv": ["augusti"], "sk": ["august"], "ro": ["august"], "pl": ["sierpie\u0144"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dgust", "primary": true}, "likvigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Meti en likvan staton.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0432\u0440\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c \u0432 \u0436\u0438\u0434\u043a\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["liqu\u00e9fier"], "en": ["liquefy", "liquify"], "nl": ["vloeibaar maken"], "pt": ["l\u00edequefazer", "l\u00edq\u00fc\u00edefazer"], "be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u045e\u0442\u0432\u0430\u0440\u044b\u0446\u044c \u0443 \u0432\u0430\u0434\u043a\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0437\u0432\u0430\u0434\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "ca": ["liquar"], "de": ["verfl\u00fcssigen"], "hu": ["cseppfoly\u00f3s\u00edt", "elfoly\u00f3s\u00edt"], "el": ["\u03c4\u03ae\u03ba\u03c9", "\u03c5\u03b3\u03c1\u03bf\u03c0\u03bf\u03b9\u03ce"], "es": ["licuar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "likv", "primary": false}, "ni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plurala pron. de unua persono.", "translations": {"be": ["\u043c\u044b"], "fr": ["nous"], "en": ["we"], "zh": ["\u6211\u4eec", "tr. \u6211\u5011 [w\u01d2men]"], "el": ["\u03b5\u03bc\u03b5\u03af\u03c2"], "de": ["wir"], "it": ["noi"], "hu": ["mi"], "br": ["ni"], "fi": ["me"], "vo": ["obs"], "es": ["nosotros"], "he": ["\u05d0\u05e0\u05d5", "\u05d0\u05e0\u05d7\u05e0\u05d5"], "ru": ["\u043c\u044b"], "nl": ["wij"], "pt": ["n\u00f3s"], "sv": ["vi"], "tp": ["mi"], "pl": ["my"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ni", "primary": true}, "digesti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi nutra\u0135on asimilebla, solvante \u011din per specialaj sukoj, kiujn stomako kaj intestoj sekrecias.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0442\u0440\u0430\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["dig\u00e9rer"], "en": ["digest"], "nl": ["verteren"], "pt": ["digerir", "fazer digest\u00e3o"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0432\u0430\u0440\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "ca": ["digerir"], "de": ["verdauen"], "hu": ["em\u00e9szt"], "pl": ["trawi\u0107"], "es": ["digerir"]}, "examples": [["enzimo necesa por digesti laktozon", "Krys Ungar: Vivu vigle kaj vegetare!, Monatojaro 1995a, numero 7a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Mense akcepti, aprobi novan, nekutiman a\u016d \u015dokan ideon.", "translations": {"nl": ["verwerken"], "pl": ["przyswaja\u0107"]}, "examples": [["la germanoj devas digesti sian historion", "Stefan Maul: Germanio-Auschwitz/Malbonaj konsciencoj, Monatojaro 1995a, numero 3a, p. 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "digest", "primary": true}, "kolorigisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kies metio estas sur\u015dmiri desegna\u0135ojn, manuskriptojn kaj tiel plu per koloriloj.", "translations": {"nl": ["verver"], "fr": ["coloriste"], "tr": ["renk sanat\u00e7\u0131s\u0131", "renk\u00e7i"]}, "examples": [["la kolorigisto havas fingrojn, kiuj malbonodoras", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 1a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Homo, kies metio estas kolorilgi \u015dtofon, drapon.", "translations": {"pl": ["farbiarz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kolor", "primary": false}, "sparko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elektra fajrero.", "translations": {"be": ["\u0456\u0441\u043a\u0440\u0430 (\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u044b\u0447\u043d\u0430\u044f)"], "hu": ["szikra (elektromos)"], "de": ["Funke"], "nl": ["vonk"], "ru": ["\u0438\u0441\u043a\u0440\u0430 (\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f)", "\u0438\u0441\u043a\u0440\u043e\u0432\u043e\u0439 \u0440\u0430\u0437\u0440\u044f\u0434"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spark", "primary": true}, "\u0109ioma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tutkvanta, tuta.", "translations": {"be": ["\u0443\u0432\u0435\u0441\u044c", "\u0446\u0430\u043b\u043a\u0430\u043c"], "fr": ["en tout", "au total"], "nl": ["geheel (hoeveelheid)"], "ru": ["\u0432\u0435\u0441\u044c", "\u0446\u0435\u043b\u0438\u043a\u043e\u043c"], "he": ["\u05db\u05d5\u05dc\u05dc", "\u05de\u05dc\u05d0"], "pl": ["wszystek", "ca\u0142y", "ca\u0142o\u015bciowy", "sumaryczny"], "hu": ["teljes", "\u00f6sszes", "tot\u00e1lis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109iom", "primary": false}, "Kiribato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Insulara \u015dtato en la Oceanio kun \u0109efurbo Taravo. Respubliko Kiribato. ISO-3166 kodo: KI.", "translations": {"bg": ["\u041a\u0438\u0440\u0438\u0431\u0430\u0442\u0438"], "de": ["Kiribati"], "nl": ["Kiribati"], "pl": ["Kiribati", "Republika Kiribati"], "en": ["Kiribati"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kiribat", "primary": true}, "pavi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Eletendi sian voston.", "translations": {"fa": ["\u0686\u062a\u0631 \u0632\u062f\u0646 (\u0637\u0627\u0648\u0648\u0633)"], "fr": ["faire la roue"], "nl": ["pronken"], "br": ["rodal"], "es": ["pavonear(se)"], "hu": ["p\u00e1v\u00e1skodik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Malmodeste paradi", "translations": {"fa": ["\u062e\u0631\u0627\u0645\u06cc\u062f\u0646"], "fr": ["se pavaner"], "en": ["strut", "swagger"], "br": ["bragal"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pav", "primary": false}, "pavo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio fazanedoj (Pavo), kun granda belkolora ventumilforme etendebla vosto kovrita per brilaj okulformaj makuloj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u045e\u043b\u0456\u043d"], "fr": ["paon"], "en": ["peacock"], "nl": ["pauw"], "pt": ["pav\u00e3o"], "ru": ["\u043f\u0430\u0432\u043b\u0438\u043d", "\u043f\u0430\u0432\u0430"], "de": ["Pfau"], "hu": ["p\u00e1v\u00e1skod\u00f3"], "fa": ["\u0637\u0627\u0648\u0648\u0633"], "br": ["paun"], "es": ["pavo real"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Malmodestulo, parademulo.", "translations": {"br": ["brager"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pav", "primary": true}, "aroruto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nutra fekulo eltirita el radikoj de kelkaj tropikaj plantoj.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0440\u043e\u0440\u0443\u0442"], "fr": ["arrow-root"], "en": ["arrow-root"], "hu": ["arrowroot (kem\u00e9ny\u00edt\u0151)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arorut", "primary": true}, "konkordato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kontrakto inter papo a\u016d Vatikano kaj \u015dtato pri la respektivaj rajtoj de la \u015dtato kaj de la eklezio.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u043a\u0430\u0440\u0434\u0430\u0442"], "fr": ["concordat"], "en": ["concordat"], "nl": ["concordaat"], "pt": ["concordata"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u043a\u043e\u0440\u0434\u0430\u0442"], "de": ["Konkordat"], "es": ["concordato"]}, "examples": [["la konkordato inter Napoleono kaj la papo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konkordat", "primary": true}, "kramfo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de spasmo, dolora kuntiri\u011do de muskoloj da\u016dranta kelkajn sekundojn a\u016d minutojn.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0442\u0430\u0440\u0430\u0433\u0430"], "fr": ["crampe"], "en": ["cramp"], "nl": ["kramp"], "pt": ["c\u00e3imbra"], "ru": ["\u0441\u0443\u0434\u043e\u0440\u043e\u0433\u0430"], "ca": ["rampa"], "de": ["Krampf"], "hu": ["g\u00f6rcs"], "es": ["rampa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kramf", "primary": true}, "gla\u016dkonito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de verda mineralo.", "translations": {"be": ["\u0433\u043b\u044f\u045e\u043a\u0430\u043d\u0456\u0442"], "nl": ["glauconiet"], "pt": ["glauconita", "glauc\u00f4nia"], "ru": ["\u0433\u043b\u0430\u0443\u043a\u043e\u043d\u0438\u0442"], "de": ["Glaukonit"], "hu": ["glaukonit"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gla\u016dkonit", "primary": true}, "ruso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de la rusa etno.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u0435\u0435\u0446 (\u043f\u0430\u0432\u043e\u0434\u043b\u0435 \u043d\u0430\u0446\u044b\u044f\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u0441 \u044c\u0446\u0456)"], "fr": ["Russe"], "bg": ["\u0440\u0443\u0441\u043d\u0430\u043a"], "nl": ["Rus"], "pt": ["russo"], "ru": ["\u0440\u0443\u0441\u0441\u043a\u0438\u0439 (\u0441\u0443\u0449.)"], "de": ["Russe"], "hu": ["orosz"], "en": ["Russian"], "vo": ["lusel"], "pl": ["Rosjanin", "Rusek (pogardliwie lub pot.)", "Ruski (pogardliwie lub pot.)"]}, "examples": [["la rusoj estas orientslava etno", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rus", "primary": true}, "rapsodo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En la komenco de la helena civilizacio, migra deklamisto de eposoj.", "translations": {"it": ["rapsodo"], "pl": ["rapsod"], "sv": ["rapsod"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rapsod", "primary": true}, "dispeli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Disigi pelante.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u0430\u0433\u043d\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["disperser", "dissiper"], "nl": ["verdrijven"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043e\u0433\u043d\u0430\u0442\u044c"], "de": ["auseinander treiben", "auseinander jagen"], "hu": ["sz\u00e9tkerget", "sz\u00e9t\u0171z", "sz\u00e9thajt"]}, "examples": [["dispeli la mu\u015dojn", null], ["kantu por dispeli mian \u0109agrenon", "B"], ["kiel dispeli\u011das fumo, tiel Vi ilin dispelu", "La Malnova Testamento, Psalmaro 68:3"]], "subdefinitions": []}], "root": "pel", "primary": false}, "teamo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grupo da kunagantoj, precipe kunludantoj en sporto a\u016d ludo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u0430\u043d\u0434\u0430 (\u0441\u043f\u0430\u0440\u0442\u043e\u0432\u0430\u044f)"], "fr": ["\u00e9quipe"], "en": ["team"], "nl": ["team"], "pt": ["time", "equipe"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u0430\u043d\u0434\u0430 (\u0441\u043f\u043e\u0440\u0442.)"], "de": ["Team", "Mannschaft"], "hu": ["csapat"], "es": ["equipo"], "pl": ["dru\u017cyna"], "he": ["\u05e7\u05d1\u05d5\u05e6\u05d4 (\u05e1\u05e4\u05d5\u05e8\u05d8)"]}, "examples": [["kiam \u015di malfermis \u015drankon por enmeti siajn vestojn, \u011di plenplenis de sportaj \u015duoj por unu tuta futbala teamo", "Spomenka \u015ctimec, Morto en Melburna tramo, Monato, jaro 1997a, numero 8a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "team", "primary": true}, "imperiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Partiano de imperiismo; imperiismano.", "translations": {"be": ["\u0456\u043c\u043f\u044d\u0440\u044b\u044f\u043b\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["imp\u00e9rialiste (subst.)"], "en": ["imperialist"], "nl": ["imperialist"], "pt": ["imperialista (subst.)"], "ru": ["\u0438\u043c\u043f\u0435\u0440\u0438\u0430\u043b\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Imperialist", "Kriegstreiber"], "hu": ["imperialista"], "fa": ["\u0627\u0645\u067e\u0631\u06cc\u0627\u0644\u06cc\u0633\u062a"], "es": ["imperialista"], "pl": ["imperialista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "imperi", "primary": false}, "fuksino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Anilina ru\u011da\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0444\u0443\u043a\u0441\u0456\u043d"], "fr": ["fuchsine"], "de": ["Fuchsin"], "pt": ["fucsina", "magenta", "rosanilina"], "ru": ["\u0444\u0443\u043a\u0441\u0438\u043d"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fuksin", "primary": true}, "-ed": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Al kiu genro apliki\u011das la sufikso por nomi la familion, estas difinite de la internacia zoologia nomenklaturo.", "Rimarko: Povas okazi, ke tiu genro ne plu ekzistas, \u0109ar pro novaj esploroj \u011diaj specioj estas ordigitaj sub aliaj genroj.", "Rimarko: Pro la fakeco kaj neoficialeco de la sufikso estas konsilinde eviti \u011din en nefaka lingva\u0135o kaj uzi vortojn kiel anasfamilio, anasfamiliano anstata\u016d anasedoj, anasedo."], "primary definition": "Neoficiala sufikso, uzata por nomi familiojn la\u016d la zoologia nomenklaturo. La sufikso apliki\u011das al genro el la familio por formi la familinomon.", "translations": {"de": ["-id(e)", "-id(ae)"], "pt": ["-\u00eddeo"], "hu": ["-f\u00e9l\u00e9k (zool\u00f3giai oszt\u00e1ly)"]}, "examples": [["La anaso apartenas al la familio anasedoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ed", "primary": true}, "-eg": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Estas eraro kredi, ke la sufiksoj eg kaj et simple kaj \u0109iufoje egalvaloras la vortojn forta a\u016d granda kaj malforta a\u016d malgranda. Efektive ili montras kvalite pli altan a\u016d malaltan gradon en ideo a\u016d afero diferenca je tiu, kiun montras la nura radiko, levas a\u016d mallevas \u011din al alia nivelo. Pro tio la vortoj kunmetitaj per eg kaj et ordinare respondas al tute alia nacilingva vorto ol la simpla radikvorto."], "primary definition": "Sufikso esprimanta tre altan gradon de grandeco a\u016d intenseco, ordinare kun specialigo de la ideo enhavata en la radikvorto.", "translations": {"de": ["Gro\u00df-", "gro\u00df-"], "pt": ["-\u00e3o", "-rr(o/a)", "-a\u00e7o", "-a\u00e7a"], "vo": ["le-"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["tio \u0109i estis jam ne simpla pluvo, sed pluvego", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 38"], ["belega, varmega", null], ["ventego, bu\u015dego, ungego, forkego, brulego, halterego, pordego, salonego", null], ["kriegi, petegi, pu\u015degi, ridegi", null], ["pafilego ne estas granda pafilo individua sed peco artileria", null]], "subdefinitions": []}], "root": "eg", "primary": true}, "-ec": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["-heit", "-keit", "-schaft", "-t\u00e4t"], "pl": ["-o\u015b\u0107"], "pt": ["-ez", "-eza", "-d\u00e3o", "-id\u00e3o", "-itude", "-tude"], "hu": ["-s\u00e1g", "-s\u00e9g"]}, "examples": [["moleco, blankeco, boneco, beleco, certeco, soleco, infaneco, homeco, re\u011deco", null], ["la alteco de tiu alta\u0135o ne estas granda", null], ["sian amikecon li pruvis per multaj amika\u0135oj", null], ["penetremeco", null], ["senklereco", null], ["ventanimeco", "Z"], ["la re\u011do prenis sur sin la protektantecon super nia kongreso", "Z"], ["silkecaj haroj", null], ["ligneca trunketo", null], ["vitreca rigardo", null], ["dezerteca silento", "Z"], ["mi donas al vi unu pecon preferece anta\u016d viaj fratoj", "La Malnova Testamento, Genezo 48:22"]], "subdefinitions": []}], "root": "ec", "primary": true}, "-ej": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sufikso montranta lokon difinitan por io a\u016d karakterizatan per io.", "translations": {"de": ["-ei [z.B. B\u00e4ckerei]", "-statt [z.B. Werkstatt]"], "vo": ["-en"], "pt": ["-aria"], "hu": ["-hely", "-da (helyis\u00e9g)"]}, "examples": [["lernejo, dormejo", null], ["hundejo, bovejo", null], ["herbejo", null], ["densejo", null], ["lo\u011dejo", null], ["kuirejo", null], ["\u0109evalejo, pre\u011dejo", null], ["devenejo", "Z"], ["senakvejo", "La Malnova Testamento, Jesaja 35:1"], ["komencejo, naski\u011dejo", null], ["vagonara alirejo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ej", "primary": true}, "tapi\u015do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dika diversspeca teksa\u0135o destinita por kovri plankon a\u016d meblon.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0432\u0430\u043d"], "fr": ["tapis", "tapisserie", "moquette"], "bg": ["\u043a\u0438\u043b\u0438\u043c"], "nl": ["tapijt", "vloerbedekking"], "pt": ["tapete"], "ru": ["\u043a\u043e\u0432\u0451\u0440"], "de": ["Teppich"], "sv": ["matta", "bonad"], "hu": ["sz\u0151nyeg"], "en": ["carpet", "rug"], "cs": ["koberec"], "pl": ["dywan", "kobierzec", "bie\u017cnik", "chodnik (bie\u017cnik)"]}, "examples": [["tapi\u015do kovris la tablon", null], ["la ektagi\u011do metas tapi\u015don el perloj sur la herbejon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tapi\u015d", "primary": true}, "tapi\u015di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kovri per tapi\u015do.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043a\u0440\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c \u043a\u043e\u0432\u0440\u043e\u043c", "\u0443\u0441\u0442\u0438\u043b\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["tapisser"], "en": ["carpet"], "de": ["mit einem Teppich bedecken"], "pl": ["k\u0142a\u015b\u0107 dywan", "pokrywa\u0107 dywanem", "roz\u015bcie\u0142a\u0107 kobierzec", "pokrywa\u0107 kobiercem"], "hu": ["sz\u0151nyeggel fed"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Kovri kvaza\u016d per tapi\u015do.", "translations": {"en": ["blanket"]}, "examples": [["la tero estis tapi\u015dita de floroj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tapi\u015d", "primary": false}, "gluilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Duonlikva \u015dmira\u0135o, kiu seki\u011dante firme kunigas kunmetitajn objektojn.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u0435\u0439"], "fr": ["colle (adh\u00e9sif)"], "nl": ["lijm"], "pt": ["cola"], "ru": ["\u043a\u043b\u0435\u0439"], "de": ["Leim", "Klebstoff"], "tr": ["tutkal"], "hu": ["enyv", "ragaszt\u00f3"], "pl": ["klej"], "es": ["pegamento"]}, "examples": [["la saketo estas fiksata sur la plandoj per gluilo por 8\u201312 horoj tage a\u016d nokte", "Arbotrezoro"], ["la fadenoj ne enhavas gluilon, sed la insektoj kapti\u011das per siaj haroj en la implikita strukturo", "Tr. Leo De Cooman: Araneo"], ["rekapti la mar\u011denigitajn junulojn kiuj snufas gluilon", "Jacques DENIS: La sono de la Brazilo de \u00abLula\u00bb. Le Monde diplomatique, Decembro 2003"]], "subdefinitions": []}], "root": "glu", "primary": false}, "-er": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sufikso signifanta unu el la konsistigaj elementoj de tuta\u0135o.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["sablero, fajrero, monero, ne\u011dero, polvero", "Z"], ["hakado de ligno donas lignerojn", "Proverbaro esperanta"], ["el malgrandaj akveroj fari\u011das grandaj riveroj", "Proverbaro esperanta"], ["de \u015dafo senlana e\u0109 lanero ta\u016dgas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "er", "primary": true}, "fumario": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio fumariacoj (Fumaria).", "translations": {"ru": ["\u0434\u044b\u043c\u044f\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["fumeterre"], "nl": ["duivekerver"], "pt": ["fum\u00e1ria", "fumo-da-terra", "erva-molarinha", "fel-da-terra"], "de": ["Erdrauch"], "hu": ["f\u00fcstike"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fumari", "primary": true}, "arba\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dehakitaj a\u016d defalintaj arboj a\u016d arbo- kaj arbustopartoj.", "translations": {"pl": ["chrust", "drzewo", "drewno"]}, "examples": [["bruligi arba\u0135on", null]], "subdefinitions": []}], "root": "arb", "primary": false}, "monopolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Privilegio donanta al iu persono, kompanio a\u016d \u015dtato ekskluzivan rajton fabriki a\u016d vendi ian komerca\u0135on a\u016d plenumi ian servon.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u0430\u043f\u043e\u043b\u0456\u044f"], "nl": ["monopool"], "ru": ["\u043c\u043e\u043d\u043e\u043f\u043e\u043b\u0438\u044f"], "de": ["Monopol"], "tr": ["tekel"], "sv": ["monopol"]}, "examples": [["\u015dtata monopolo pri tabako", null], ["havi monopolon super la merkato", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Ekskluziva posedo.", "translations": {}, "examples": [["batali pri la monopolo ekspluati la popolon", "B"], ["vi ne havas la monopolon de la kura\u011do", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Merkata situacio, en kiu unu kompanio regas la vendan flankon kaj tiel povas dikti la prezojn a\u016d liverkondi\u0109ojn al la klientoj. Monopolo povas esti\u011di per la\u016dle\u011daj a\u016d kontra\u016dle\u011daj agoj. En amba\u016d okazoj registaroj ofte batalas kontra\u016d monopolfirmaoj, \u0109ar monopolo signifas manka konkurado kaj tiel tendencas al altigo de prezoj kaj malaltigo de la produktkvalito. Se regas du grandaj kompanioj, oni tion nomas duopolo, se pluraj, oligopolo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "monopol", "primary": true}, "kreteno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spinmalsana, idiota kaj plejofte krophava kriplulo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044d\u0442\u044b\u043d"], "fr": ["cr\u00e9tin"], "en": ["cretin"], "nl": ["zwakzinnige", "idioot"], "pt": ["cretino"], "ru": ["\u043a\u0440\u0435\u0442\u0438\u043d"], "ca": ["cret\u00ed"], "de": ["Schwachsinniger"], "hu": ["kret\u00e9n", "h\u00fclye", "idi\u00f3ta", "agyal\u00e1gyult"], "es": ["cretino"], "pl": ["kretyn", "dure\u0144", "idiota", "mato\u0142"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Malspritegulo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kreten", "primary": true}, "blato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el la ordo de insektoj, al kiu apartenas blato.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u0440\u0430\u043a\u0430\u043d"], "fr": ["blatte"], "nl": ["kakkerlak"], "ru": ["\u0442\u0430\u0440\u0430\u043a\u0430\u043d"], "de": ["Schabe"], "hu": ["cs\u00f3t\u00e1ny", "sv\u00e1bbog\u00e1r"], "pl": ["karaluch"], "es": ["cucaracha"], "he": ["\u05de\u05e7\u05e7"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio blatedoj (Blatta), ofte vivanta en kuirejoj, bakejoj kaj tiel plu.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0430\u0440\u0430\u043a\u0430\u043d"], "fr": ["blatte", "cafard (blatte)", "cancrelat"], "nl": ["kakkerlak"], "be": ["\u0442\u0430\u0440\u0430\u043a\u0430\u043d", "\u043f\u0440\u0443\u0441", "\u043f\u0440\u0443\u0441\u0430\u043a"], "de": ["K\u00fcchenschabe"], "hu": ["cs\u00f3t\u00e1ny"], "br": ["c'hwil-du", "kloreg"], "es": ["cucaracha"]}, "examples": [["verdire gastis \u0109e li pli ofte blatoj ol homoj", "Pejno Simono: La lernemulo, Monatojaro 1999a, numero 6a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Integra cirkvito provizita je tega\u0135o kaj malgrandaj konektiloj por muntado.", "translations": {"be": ["\u0447\u044b\u043f"], "fr": ["pastille (de circuit int\u00e9gr\u00e9)", "puce (\u00e9lectronique)"], "en": ["chip"], "nl": ["chip (elektr.)"], "ru": ["\u0447\u0438\u043f"], "de": ["Chip"], "hu": ["chip"], "pl": ["uk\u0142ad scalony", "scalak (pot.)", "chip"], "es": ["circuito integrado"], "he": ["\u05e9\u05d1\u05d1"]}, "examples": [["Intel unue ekmetis la staplomemoron en la saman blaton kun la procesoro", "Frank Arnaud: Intel alfrontas konkurencon, Monatojaro 2000a, numero 10a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "blat", "primary": true}, "enfosi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fosi por enterigi.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043a\u043e\u043f\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u043a\u043e\u043f\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0440\u044b\u0442\u044c"], "fr": ["enfouir", "ensevelir"], "en": ["bury"], "nl": ["begraven"], "de": ["eingraben"], "hu": ["be\u00e1s", "bele\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fos", "primary": false}, "bruna": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta koloron flave-ru\u011de-nigran, kiel kafo a\u016d ka\u015dtanoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u044b\u0447\u043d\u0435\u0432\u044b"], "fr": ["brun"], "bg": ["\u043a\u0430\u0444\u044f\u0432"], "nl": ["bruin"], "ru": ["\u043a\u043e\u0440\u0438\u0447\u043d\u0435\u0432\u044b\u0439", "\u0431\u0443\u0440\u044b\u0439"], "de": ["braun"], "sv": ["brun"], "hu": ["barna"], "sk": ["hned\u00fd"], "en": ["brown"], "es": ["caf\u00e9"], "br": ["rous"], "cs": ["hn\u011bd\u00fd"], "pl": ["br\u0105zowy"]}, "examples": [["malgrandaj brunaj okuloj", "Marta"], ["homo en leda bruna jako", "Metropoliteno"], ["rustobruna fero", "Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, unua parto, \u0109apitro 2a"], ["mola tapi\u015do el brunaj pinpingloj", "Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, dua parto, \u0109apitro 2a"], ["brunaj haroj", null], ["bruna \u0109evalo", null], ["alta, bruna viro li estas", "Satiraj rakontoj, la fluidumo de la \u0109iovido"]], "subdefinitions": []}], "root": "brun", "primary": true}, "Pinjino": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Oni ankora\u016d hezitas pri la uskleco. Tamen \u0109ar la vorto estas uzata senartikole kaj estas nomo de specifa sistemo, \u015dajnas ke majuskla P estas pli regula."], "primary definition": "Sistemo por transskribi \u0109inajn vortojn per literoj de la novlatina alfabeto.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0438\u043d\u044c\u0438\u043d\u044c"], "en": ["pinyin"], "nl": ["pinyin"], "pt": ["pinyin"]}, "examples": [["Pinjino estas oficiala en \u0108inujo", null], ["Pinjino uzas \u0109iujn latinajn literojn, krom V, kaj aldone, la literon \u00dc", null]], "subdefinitions": []}], "root": "Pinjin", "primary": true}, "eritrozino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ru\u011da substanco tre koloriga, uzata en histologio kaj fotografio.", "translations": {"be": ["\u044d\u0440\u044b\u0442\u0440\u0430\u0437\u0456\u043d"], "fr": ["\u00e9rythrosine"], "pt": ["eritrosina", "eritrina"], "ru": ["\u044d\u0440\u0438\u0442\u0440\u043e\u0437\u0438\u043d"], "de": ["Erythrosin"], "pl": ["erytrozyna"], "hu": ["eritrozin"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "eritrozin", "primary": true}, "implika\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Afero implikita.", "translations": {"be": ["\u0431\u043b\u044b\u0442\u0430\u043d\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["complication", "embrouillamini", "enchev\u00eatrement", "tracasserie"], "nl": ["verwikkeling"], "ru": ["\u043f\u0443\u0442\u0430\u043d\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Verwirrung", "Gewirr", "Verwicklung", "Fitz", "Durcheinander"], "hu": ["z\u0171r", "bonyodalom", "gubanc", "kuszas\u00e1g"]}, "examples": [["la proceduro estas eksterordinara implika\u0135o", null], ["tio povas okazigi internaciajn implika\u0135ojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "implik", "primary": false}, "noktohirundo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["geitenmelker (zwaluw)", "nachtzwaluw"], "br": ["adren"], "pt": ["noitib\u00f3"], "de": ["Nachtschwalbe"], "pl": ["lelek kozod\u00f3j"], "hu": ["kecskefej\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hirund", "primary": false}, "urin\u015dtona malsano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsano ka\u016dzata de \u015dtono en reno.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043e\u0447\u0435\u043a\u0430\u043c\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f \u0431\u043e\u043b\u0435\u0437\u043d\u044c"], "fr": ["lithiase urinaire"], "en": ["urolithiasis"], "nl": ["urolithiasis"], "de": ["Harnsteinleiden"], "it": ["urolitiasi"], "pl": ["kamica nerkowa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dton", "primary": false}, "travadejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko malprofunda, en kiu oni povas trairi riveron vadante.", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u043e\u0434"], "fr": ["gu\u00e9"], "en": ["ford"], "pt": ["vau"], "ru": ["\u0431\u0440\u043e\u0434"], "de": ["Furt"], "sv": ["vadst\u00e4lle"], "hu": ["g\u00e1zl\u00f3"], "sk": ["brod"], "es": ["vado"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vad", "primary": false}, "\u0109ies": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "De \u0109iu, kiu apartenas al \u0109iu.", "translations": {"be": ["\u0443\u0441\u0456\u0445\u043d\u044b", "\u0430\u0433\u0443\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u043a\u043e\u0436\u043d\u0430\u0433\u0430"], "fr": ["de tous"], "nl": ["ieders"], "ru": ["\u043e\u0431\u0449\u0438\u0439", "\u043f\u0440\u0438\u043d\u0430\u0434\u043b\u0435\u0436\u0430\u0449\u0438\u0439 \u043a\u0430\u0436\u0434\u043e\u043c\u0443"], "de": ["jedes", "jedermanns", "von jedem"], "it": ["di tutti"], "hu": ["mindenkinek a", "mindenki\u00e9"], "sk": ["ka\u017ed\u00e9ho"], "sv": ["var och ens", "allas"], "pl": ["wszystkich", "ka\u017cdego"], "he": ["\u05e9\u05dc \u05db\u05d5\u05dc\u05dd"]}, "examples": [["Esperanto estas \u0109ies propra\u0135o", "Z"], ["klopodi pri \u0109ies favoro estas pleje malsa\u011da laboro", "Proverbaro esperanta"], ["\u0109ies okuloj kun teruro deturni\u011dis", "Z"], ["\u0109iesvo\u0109a elekto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ies", "primary": true}, "\u0109iel": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016d \u0109ia maniero.", "translations": {"be": ["\u0443\u0441\u044f\u043a", "\u0443\u0441\u044f\u043b\u044f\u043a"], "fr": ["de toutes les mani\u00e8res"], "nl": ["op iedere manier"], "ru": ["\u0432\u0441\u044f\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438", "\u043f\u043e-\u0432\u0441\u044f\u043a\u043e\u043c\u0443", "\u043d\u0430 \u0432\u0441\u0435 \u043b\u0430\u0434\u044b"], "sv": ["p\u00e5 alla s\u00e4tt"], "hu": ["mindenhogyan", "mindenk\u00e9ppen"], "pl": ["wszelkimi sposobami", "na wszelki spos\u00f3b", "w ka\u017cdy spos\u00f3b", "jak si\u0119 da"], "he": ["\u05d1\u05db\u05dc \u05d0\u05d5\u05e4\u05df", "\u05d1\u05db\u05dc \u05de\u05e7\u05e8\u05d4"]}, "examples": [["ili \u0109iel helpis al ni", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109iel", "primary": true}, "Singapuro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sendependa \u015dtato en sud-orienta Azio kaj ties \u0109efurbo.", "translations": {"be": ["\u0421\u044b\u043d\u0433\u0430\u043f\u0443\u0440"], "fr": ["Singapour"], "bg": ["\u0421\u0438\u043d\u0433\u0430\u043f\u0443\u0440"], "nl": ["Singapore"], "ru": ["\u0421\u0438\u043d\u0433\u0430\u043f\u0443\u0440"], "de": ["Singapur"], "hu": ["Szingap\u00far"], "fa": ["\u0633\u0646\u06af\u0627\u067e\u0648\u0631"], "en": ["Singapore"], "pl": ["Singapur"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Singapur", "primary": true}, "aferisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Profesiulo pri aferoj.", "translations": {"fi": ["liikemies", "liikenainen"], "fr": ["homme d'affaires", "business-man"], "en": ["businessperson", "businessman"], "tr": ["i\u015f adam\u0131"]}, "examples": [["lastatempe mi estis laborinta pli forte ol iu ajn el tiuj aferistoj, kies sorton mi tiom arde volis eviti", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato\u0109ap. 10"], ["Hadda estis ne nur teatrogeniulo, li estis anka\u016d ruza aferisto, scianta kiom valoras bona organizado", "Urd Hadda murdita!p. 16"], ["mi metis \u0109ion en aferistan tekon", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato\u0109ap. 13"]], "subdefinitions": []}], "root": "afer", "primary": false}, "tantalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 73, atompezo 180,948, simbolo Ta. Malofta ar\u011dentblanka transirmetalo.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043d\u0442\u0430\u043b"], "fr": ["tantale"], "en": ["tantalum"], "nl": ["tantaal"], "pt": ["t\u00e2ntalo"], "la": ["Tantalum"], "de": ["Tantal"], "it": ["tantalio"], "hu": ["tant\u00e1l"], "es": ["t\u00e1ntalo"], "br": ["tantal"], "ru": ["\u0442\u0430\u043d\u0442\u0430\u043b (\u043c\u0435\u0442\u0430\u043b\u043b)"], "pl": ["tantal"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tantal", "primary": true}, "diletanta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Neprofesie aganta.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u043b\u0435\u0442\u0430\u043d\u0446\u043a\u0456", "\u043d\u0435\u043f\u0440\u0430\u0444\u044d\u0441\u0456\u0439\u043d\u044b", "\u0430\u043c\u0430\u0442\u0430\u0440\u0441\u043a\u0456"], "en": ["dilettantish", "amateurish"], "ru": ["\u0434\u0438\u043b\u0435\u0442\u0430\u043d\u0442\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u043b\u044e\u0431\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u043d\u0435\u043f\u0440\u043e\u0444\u0435\u0441\u0441\u0438\u043e\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["laienhaft", "dilettantisch", "amateurhaft", "unprofessionell"], "pl": ["dyletancki", "nieprofesjonalny", "niefachowy"], "hu": ["m\u0171kedvel\u0151", "dilett\u00e1ns", "amat\u0151r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "diletant", "primary": false}, "diletanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono, kiu sin okupas pri arto a\u016d scienco neprofesie kaj celante nur sian plezuron.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u043b\u0435\u0442\u0430\u043d\u0442"], "fr": ["dilettante"], "en": ["dilettante", "dabbler", "amateur"], "pt": ["diletante", "amador", "n\u00e3o profissional"], "ru": ["\u0434\u0438\u043b\u0435\u0442\u0430\u043d\u0442"], "de": ["Nichtfachmann", "Dilettant", "Amateur", "Amat\u00f6r"], "hu": ["m\u0171kedvel\u0151", "dilett\u00e1ns", "amat\u0151r"], "pl": ["dyletant", "nieprofesjonalista", "niefachowiec"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "diletant", "primary": true}, "\u0135onko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"it": ["giunca"], "pt": ["junco(embarca\u00e7\u00e3o)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135onk", "primary": true}, "gajlo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tubero kreskanta sur la folioj de kelkaj vegeta\u0135oj, precipe de kverko kaj rozujo, kaj ka\u016dzita de piko de insekto.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0435\u0440\u043d\u0438\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u043e\u0440\u0435\u0448\u0435\u043a", "\u0434\u0443\u0431\u0438\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u043e\u0440\u0435\u0448\u0435\u043a"], "fr": ["galle", "noix de galle"], "en": ["gall"], "nl": ["gal (galnoot)", "galnoot", "galappel"], "pt": ["(noz-de-)galha", "bugalho"], "de": ["Galle", "Gallapfel"], "sv": ["gall\u00e4pple"], "hu": ["gubacs"], "fa": ["\u0645\u0627\u0632\u0648"]}, "examples": [["el gajloj oni produktas inkon", "Vortaro de Esperanto,"]], "subdefinitions": []}], "root": "gajl", "primary": true}, "rumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alkohola trinka\u0135o ekstraktata el suko de la sukerkano.", "translations": {"be": ["\u0440\u043e\u043c"], "fr": ["rhum"], "en": ["rum"], "nl": ["rum"], "pt": ["rum"], "ru": ["\u0440\u043e\u043c"], "ca": ["rom"], "de": ["Rum"], "hu": ["rum"], "es": ["ron"], "he": ["\u05e8\u05d5\u05dd (\u05de\u05e9\u05e7\u05d4)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rum", "primary": true}, "preteksti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Prezenti kiel pretekston.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0441\u0442\u0430\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c \u0432 \u043a\u0430\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435 \u043f\u0440\u0435\u0434\u043b\u043e\u0433\u0430"], "hu": ["\u00fcr\u00fcgy\u00fcl felhoz"], "de": ["vorgeben"], "nl": ["voorwenden"], "en": ["allege as excuse"]}, "examples": [["preteksti mankon de tempo por rifuzi dan\u011deran postenon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pretekst", "primary": false}, "o-vorto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0437\u043e\u045e\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["substantif", "nom (substantif)"], "en": ["noun"], "nl": ["substantief", "zelfstandig naamwoord"], "ru": ["\u0441\u0443\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435"], "de": ["Substantiv", "Nomen", "Hauptwort"], "hu": ["f\u0151n\u00e9v", "substantivum"], "pl": ["rzeczownik"], "br": ["anv-kadarn"], "es": ["sustantivo", "nombre"]}, "examples": [["infinitivo rolas en Esperanto kiel o-vorto", "S. Hartwig, Re: videblas, soc.culture.esperanto, 2005-03-11"]], "subdefinitions": []}], "root": "vort", "primary": false}, "pia\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pia faro, kiun gvidas amo kaj respekto religiaj.", "translations": {"fr": ["acte de pi\u00e9t\u00e9", "\u0153uvre pie"], "nl": ["vroom: vrome daad"]}, "examples": [["pardonu, viaj sanktaj mo\u015dtoj, ke mi malhelpas vin en viaj pia\u0135oj", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 19a, la krizo"]], "subdefinitions": []}], "root": "pi", "primary": false}, "mallar\u011da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda la\u016d \u011dia lar\u011do; havanta \u011denajn limojn.", "translations": {"el": ["\u03c3\u03c4\u03b5\u03bd\u03cc\u03c2"], "fr": ["\u00e9troit", "mince (\u00e9troit)", "limit\u00e9 (\u00e9troit)"], "en": ["narrow"], "pt": ["estreito"], "be": ["\u0432\u0443\u0437\u043a\u0456", "\u0430\u0431\u043c\u0435\u0436\u0430\u0432\u0430\u043d\u044b"], "de": ["eng", "schmal"], "hu": ["keskeny", "sz\u0171k"], "fa": ["\u0628\u0627\u0631\u06cc\u06a9", "\u062a\u0646\u06af", "\u062a\u0646\u06af\u200c\u0646\u0638\u0631", ""], "br": ["enk", "strizh"], "ru": ["\u0443\u0437\u043a\u0438\u0439"], "es": ["angosto", "estrecho"]}, "examples": [["mallar\u011da rubando, vojeto, pordo", null], ["mallar\u011da vesto, cerbo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lar\u011d", "primary": false}, "preteksto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cajna motivo eldirita por ka\u015di la efektivan.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0441\u0442\u0430\u0432\u0430", "\u0437\u0430\u0447\u044d\u043f\u043a\u0430"], "en": ["pretext", "excuse"], "nl": ["voorwendsel"], "pt": ["pretexto", "alega\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u043b\u043e\u0433 (\u043f\u043e\u0432\u043e\u0434)", "\u043f\u043e\u0432\u043e\u0434"], "de": ["Vorwand"], "sv": ["f\u00f6rev\u00e4ndning"], "hu": ["\u00fcr\u00fcgy", "kifog\u00e1s"]}, "examples": [["por \u015dafon forman\u011di lupo trovos pretekston", "Proverbaro esperanta"], ["ser\u0109i vanajn pretekstojn", null], ["li malakceptis, kun la preteksto, ke", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pretekst", "primary": true}, "vastiga\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io vastigita.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Por \u0109i tiu senco troveblas \u00abplivastigo\u00bb en. Vidu rimarkon sub malvastiga\u0135o."], "primary definition": "(de bildigo f la\u016d superaro A de \u011dia fonto-aro) Tia bildigo g de A al la celo-aro de f, ke g(x) = f(x) por \u0109iu elemento x de la fonto-aro de f.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0434\u043e\u043b\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u043e\u0442\u043e\u0431\u0440\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u044f)", "\u0440\u0430\u0441\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u043e\u0442\u043e\u0431\u0440\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u044f)"], "fr": ["extension (d'une application)", "prolongement (d'une application)"], "en": ["extension (of a mapping)", "continuation (of a mapping)"], "de": ["Erweiterung (einer Abbildung)", "Fortsetzung (einer Abbildung)"], "hu": ["kiterjeszt\u00e9s (pl. lek\u00e9pez\u00e9s\u00e9)"], "pl": ["rozszerzenie (funkcji)", "przed\u0142u\u017cenie (funkcji)"]}, "examples": [["trovu kontinuan vastiga\u0135on de funkcio sinx/\u221ax \u0109e 0", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vast", "primary": false}, "obolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antikva greka monereto.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u043e\u043b"], "fr": ["obole"], "nl": ["obool"], "pt": ["\u00f3bolo"], "el": ["\u03bf\u03b2\u03bf\u03bb\u03cc\u03c2"], "de": ["Obolus"], "hu": ["obulus"], "ru": ["\u043e\u0431\u043e\u043b"], "pl": ["obol"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "obol", "primary": true}, "ekzorci": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Pre\u011di por forpeli demonon, diablon, misa\u0135on, kiu turmentas iun.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0433\u0430\u043d\u044f\u0446\u044c (\u0434'\u044f\u0431\u043b\u0430, \u0434\u044d\u043c\u0430\u043d\u0430)"], "fr": ["exorciser"], "bg": ["\u0435\u043a\u0437\u043e\u0440\u0441\u0438\u0441\u0442"], "ru": ["\u0438\u0437\u0433\u043e\u043d\u044f\u0442\u044c (\u0434\u044c\u044f\u0432\u043e\u043b\u0430, \u0434\u0435\u043c\u043e\u043d\u0430, \u0437\u043b\u043e\u0433\u043e \u0434\u0443\u0445\u0430)"], "de": ["exorzieren", "austreiben"], "hu": ["\u00f6rd\u00f6g\u00f6t \u0171z", "ekzorciz\u00e1l"], "pl": ["odprawia\u0107 egzorcyzmy"], "es": ["exorcizar"]}, "examples": [["li ekzorcos diablon", "La Kiso kaj dek tri aliaj noveloj, la bovinoj de la paro\u0125estro"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekzorc", "primary": true}, "ekzorco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekzorcado.", "translations": {"fr": ["exorcisme"], "pl": ["egzorcyzm"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["antikva ekzorco celanta forpeli malsanon", "Pang Bian, Moroj pri la Printempa Festo..., El popola \u0108inio, 2000-02"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekzorc", "primary": false}, "patriotisma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elmontranta patriamon, utila al la patrolando.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0442\u0440\u044b\u044f\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["patriotique"], "en": ["patriotic"], "nl": ["vaderlandslievend", "patriotisch", "patriottisch"], "ru": ["\u043f\u0430\u0442\u0440\u0438\u043e\u0442\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0430\u0442\u0440\u0438\u043e\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["patriotisch", "vaterlandsliebend"], "hu": ["hazafi\u00fai"]}, "examples": [["Iom relative grandan parton okupas verkoj kun patriotisma enhavo", "Nikolao Gudskov: Provo ektu\u015di serban poezion (Srdj Arandjelovic, Antologio de la serba poezio (1200-2000)), Monatojaro 2002a, numero 2a, p. 32a"]], "subdefinitions": []}], "root": "patriot", "primary": false}, "kiraso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre malmola, fortika \u015delo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metala, iafoje leda arma\u0135o, \u015dirmanta la bruston kaj dorson.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043d\u0446\u044b\u0440", "\u043b\u0430\u0442\u044b", "\u043a\u0456\u0440\u0430\u0441\u0430"], "fr": ["cuirasse"], "en": ["breastplate"], "nl": ["harnas"], "ru": ["\u043f\u0430\u043d\u0446\u0438\u0440\u044c", "\u043b\u0430\u0442\u044b", "\u043a\u0438\u0440\u0430\u0441\u0430"], "ca": ["cuirassa"], "de": ["Harnisch"], "it": ["corazza"], "hu": ["p\u00e1nc\u00e9l", "v\u00e9rt"], "pl": ["zbroja", "pancerz"], "es": ["coraza"]}, "examples": [["kiraso de kavaleriano", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Aro de \u015dtalaj platoj, fiksitaj sur milit\u015dipo a\u016d alia milita veturilo, por \u015dirmi \u011din kontra\u016d pafa\u0135oj.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0440\u043e\u043d\u044f"], "fr": ["blindage"], "en": ["armor", "armor plate"], "nl": ["pantser", "pantsering", "blindering"], "be": ["\u0431\u0440\u0430\u043d\u044f", "\u043f\u0430\u043d\u0446\u044b\u0440"], "de": ["Sch\u00fcrze"], "it": ["corazza", "blindatura"], "hu": ["p\u00e1nc\u00e9l", "p\u00e1nc\u00e9lzat"], "pl": ["pancerz"]}, "examples": [["kirasa\u016dto, \u0109u la avino a\u016ddis, ke Germanio estas konstruonta novan kiras\u015dipon?", "Metropoliteno"]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043d\u0446\u044b\u0440"], "fr": ["carapace"], "nl": ["pantser"], "ru": ["\u043f\u0430\u043d\u0446\u0438\u0440\u044c"], "it": ["corazza"], "hu": ["p\u00e1nc\u00e9l"], "pl": ["skorupa", "pancerz"]}, "examples": []}]}], "root": "kiras", "primary": true}, "jogurto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lakto acidigita per speciala fermento, ofte kun aldono de fruktoj, tre saniga por la intestoj.", "translations": {"be": ["\u0451\u0433\u0443\u0440\u0442"], "fr": ["yaourt", "yoghourt", "yogourt"], "bg": ["\u043a\u0438\u0441\u0435\u043b\u043e \u043c\u043b\u044f\u043a\u043e"], "el": ["\u03b3\u03b9\u03b1\u03bf\u03cd\u03c1\u03c4\u03b9"], "ca": ["iogurt"], "de": ["Joghurt"], "it": ["yoghurt"], "hu": ["joghurt"], "en": ["yogurt"], "es": ["yogur"], "ru": ["\u0439\u043e\u0433\u0443\u0440\u0442"], "nl": ["yoghurt"], "pt": ["iogurte"], "sv": ["yoghurt"], "sk": ["jogurt"], "pl": ["jogurt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "jogurt", "primary": true}, "dama\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Materia a\u016d morala perdo.", "translations": {"be": ["\u0448\u043a\u043e\u0434\u0430"], "fr": ["pr\u00e9judice", "dommage (pr\u00e9judice)"], "ru": ["\u0443\u0449\u0435\u0440\u0431"], "hu": ["k\u00e1r"], "cs": ["\u0161koda"], "pl": ["szkoda", "uszkodzenie", "zniszczenia {pl.}", "uszczerbek"]}, "examples": [["kompensi la ka\u016dzitajn dama\u011dojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dama\u011d", "primary": false}, "lepto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mona subunuo, egala al centono de dra\u0125mo; tiomvalora monero.", "translations": {"be": ["\u043b\u0435\u043f\u0442\u0430"], "fr": ["lepton (ancienne monnaie grecque)"], "nl": ["lepton"], "pt": ["leptae"], "el": ["\u03bb\u03b5\u03c0\u03c4\u03cc"], "de": ["Lepton [pl. Lepta]"], "hu": ["lepta"], "ru": ["\u043b\u0435\u043f\u0442\u0430"]}, "examples": [["vi neniel el tie eliros, \u011dis vi pagos la lastan lepton", "La Nova Testamento, S. Luko 12:59"]], "subdefinitions": []}], "root": "lept", "primary": true}, "patriotismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Amo al patrujo kaj inklino servi al \u011di; konscio, kiun iu nacio havas pri sia historia kaj morala aparta unueco.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0442\u0440\u044b\u044f\u0442\u044b\u0437\u043c"], "fr": ["patriotisme"], "en": ["patriotism"], "nl": ["patriotisme", "patriottisme", "vaderlandsliefde"], "ru": ["\u043f\u0430\u0442\u0440\u0438\u043e\u0442\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Patriotismus", "Vaterlandsliebe"], "hu": ["hazafis\u00e1g", "hazaszeretet", "patriotizmus"]}, "examples": [["konscio, ke la plej bona patriotismo estas gastamo!", "Frieder Weigold: Patriotisma gastamo, Monatojaro 2001a, numero 3a, p. 4a"]], "subdefinitions": []}], "root": "patriot", "primary": false}, "dama\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malutili al iu, ka\u016dzante materian a\u016d moralan perdon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0441\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0448\u043a\u043e\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0448\u043a\u043e\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["nuire (\u00e0)", "porter pr\u00e9judice (\u00e0)"], "en": ["damage", "harm", "hurt", "injure"], "pt": ["danificar"], "ru": ["\u043f\u043e\u0432\u0440\u0435\u0434\u0438\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u043d\u0435\u0441\u0442\u0438 \u0443\u0449\u0435\u0440\u0431"], "de": ["sch\u00e4digen", "besch\u00e4digen", "(jmd.) schaden", "Schaden zuf\u00fcgen"], "tp": ["pakala"], "hu": ["k\u00e1ros\u00edt", "k\u00e1rt okoz"], "es": ["da\u00f1ar"], "cs": ["\u0161kodit", "u\u0161kodit", "po\u0161kodit"], "pl": ["szkodzi\u0107", "przeszkadza\u0107", "uszkadza\u0107", "robi\u0107 (powodowa\u0107, przynosi\u0107) szkody", "robi\u0107 (powodowa\u0107, przynosi\u0107) straty", "niszczy\u0107", "psu\u0107"]}, "examples": [["la striko dama\u011dis la najbarajn industriojn", null], ["dama\u011di ies reputacion", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dama\u011d", "primary": true}, "aplanateco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de aplanata sistemo.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u043b\u044f\u043d\u0430\u0442\u044b\u0437\u043c"], "fr": ["aplan\u00e9tisme"], "fa": ["\u0627\u064e\u067e\u062e\u0634\u06cc"], "ru": ["\u0430\u043f\u043b\u0430\u043d\u0430\u0442\u0438\u0437\u043c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aplanat", "primary": false}, "bazilio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Jara herbo el Sudazio, specio de la genro ocimo (ocimum basilicum), kultivata pro siaj bongustaj folioj uzeblaj kiel spico.", "translations": {"fr": ["basilic", "pistou"], "bg": ["\u0431\u043e\u0441\u0438\u043b\u0435\u043a"], "de": ["Basilikum"], "tr": ["reyhan"], "it": ["basilico"], "fa": ["\u0631\u06cc\u062d\u0627\u0646"], "pl": ["bazylia"]}, "examples": [["peceto da bova\u0135o kiun mi hakos kun ajlo, salo, pipro, petroselo kaj bazilio", "M. Corobu, Re: pri la rilatoj Francio-Usono, soc.culture.esperanto, 2005-02-21"]], "subdefinitions": []}], "root": "bazili", "primary": true}, "skarlatino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Infekta febro karakterizata per ru\u011daj makuloj sur la ha\u016dto.", "translations": {"be": ["\u0448\u043a\u0430\u0440\u043b\u044f\u0442\u044b\u043d\u0430"], "fr": ["scarlatine"], "en": ["scarlet fever", "scarlatina"], "nl": ["roodvonk"], "ru": ["\u0441\u043a\u0430\u0440\u043b\u0430\u0442\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Scharlach"], "hu": ["skarl\u00e1t", "v\u00f6rheny"]}, "examples": [["\u015di vartis min senemocie, tenere, kvaza\u016d temus pri skarlatino", "R. Radiguet, trad. M. Duc Goninaz, Kun Diablo en la korpo, Mondial, 2006"]], "subdefinitions": []}], "root": "skarlatin", "primary": true}, "glata": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malraspa, sen elstara\u0135oj sur la supra\u0135o; sur kiu la fingro facile glitas.", "translations": {"be": ["\u0433\u043b\u0430\u0434\u043a\u0456", "\u0440\u043e\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["\u00e9gal (sans asp\u00e9rit\u00e9)", "lisse", "plat (lisse)", "poli (lisse)", "sans asp\u00e9rit\u00e9", "fluide (sans \u00e0-coup)", "coulant (sans \u00e0-coup)", "sans \u00e0-coup", "glabre", "flatteur", "imberbe", "sans anicroche"], "en": ["smooth"], "nl": ["glad"], "pt": ["liso (adj.)", "plano (adj.)", "polido (adj.)"], "ru": ["\u0433\u043b\u0430\u0434\u043a\u0438\u0439", "\u0440\u043e\u0432\u043d\u044b\u0439"], "de": ["glatt"], "es": ["liso, -a"], "he": ["\u05d7\u05dc\u05e7", "\u05d7\u05dc\u05e7\u05dc\u05e7", "\u05de\u05dc\u05d5\u05d8\u05e9"]}, "examples": [["glata vitro, \u015dtofo, ha\u016dto", null], ["la akvo fari\u011dis glata kiel spegulo", "Fabeloj, volumo 2, Najbaraj familioj"], ["glata kiel manplato", null], ["finita kaj glatigita", "Proverbaro esperanta"], ["glate kombitaj haroj", "B"], ["glate razi iun", null], ["Esav estas ja homo harkovrita kaj mi estas homo glata", "La Malnova Testamento, Genezo 27:11"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Senobstrukca, senembarasa.", "translations": {"es": ["\"sin obst\u00e1culos\""]}, "examples": [["glata vojo", null], ["vojo glata kiel bilardo", null], ["inter la glata\u0135oj de la valo estas via parto", "La Malnova Testamento, Jesaja 57:6"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Facila, progresanta sen malhelpoj a\u016d baroj: f\u00e1cil", "translations": {}, "examples": [["glata laboro, stilo, parolo", null], ["vivo glate ne fluas, \u0109iam batas kaj skuas", "Proverbaro esperanta"], ["mi esperas, ke \u0109io glate pasos", "B"], ["vivi sate kaj glate", "Proverbaro esperanta"], ["glate travivi la tagojn", null], ["la afero ne iras glate (tubero)", "Proverbaro esperanta"], ["por glate mensogi oni spriton bezonas", "Proverbaro esperanta"], ["la adapti\u011do al la novaj kondi\u0109oj ne plenumi\u011dis tute glate", null], ["li glate venkis en la konkurso", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Karesa, dol\u0109a, lerte flata.", "translations": {"en": ["slick"], "es": ["gentil", "suave (figurativo)", "dulce (figurativo)"]}, "examples": [["virino, kies paroloj estas glataj", "La Malnova Testamento, Sentencoj 2:16"], ["per sia glata bu\u015do \u015di lin entiris", "La Malnova Testamento, Sentencoj 7:21"], ["la bu\u015do de mal\u0109astulino elver\u015das mielon kaj \u015dia gor\u011do estas pli glata ol oleo", "La Malnova Testamento, Sentencoj 5:3"], ["por gardi vin kontra\u016d glata lango de fremdulino", "La Malnova Testamento, Sentencoj 6:24"], ["glate komplimenti iun", null]], "subdefinitions": []}], "root": "glat", "primary": true}, "produkto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u043e\u0434\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["production"], "en": ["production"], "nl": ["productie"], "pt": ["produ\u00e7\u00e3o (atividade)"], "be": ["\u043f\u0440\u0430\u0434\u0443\u043a\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0432\u044b\u0442\u0432\u043e\u0440\u0447\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "de": ["Produktion"], "hu": ["termel\u00e9s", "gy\u00e1rt\u00e1s"], "es": ["producci\u00f3n"], "pl": ["produkcja"]}, "examples": [["\u0109u nur produkto de mia ekscitita fantazio?", "La skandalo pro Jozefo, plendoj de Jozefo arestita"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0434\u0443\u043a\u0442"], "fr": ["produit"], "en": ["product"], "nl": ["product"], "pt": ["produ\u00e7\u00e3o (coisa produzida)"], "be": ["\u043f\u0440\u0430\u0434\u0443\u043a\u0442", "\u0432\u044b\u0440\u0430\u0431"], "de": ["Produkt"], "hu": ["term\u00e9ny", "term\u00e9k", "gy\u00e1rtm\u00e1ny"], "es": ["producto"], "pl": ["produkt"]}, "examples": [["la porcelan-industrio, kies produktoj estas eksportataj", null], ["\u0109iuj produktoj de la homa penso fari\u011dus akireblaj por \u0109iu el ni", "Z"], ["la produktoj de unu literaturo", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 6, artikoloj pri esperanto, el la unua libro de la lingvo esperanto"], ["malneta enlanda produkto (MEP)", null], ["malneta nacia produkto (MNP)", null]], "subdefinitions": []}], "root": "produkt", "primary": false}, "hubo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malnova komunuza mezurunuo de areo, uzata por mezuri terenon, egala al \u0109irka\u016d 10-15 hektaroj.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0443\u0444\u0430"], "de": ["Hufe", "Hube"], "pt": ["jeira (unidade de \u00e1rea)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hub", "primary": true}, "natura logaritmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Logaritmo kun bazo e (transcenda reelo proksimume egala al 2,718).", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b \u043b\u0430\u0433\u0430\u0440\u044b\u0442\u043c"], "fr": ["logarithme naturel"], "en": ["natural logarithm"], "nl": ["natuurlijk logaritme"], "pt": ["logaritmo natural"], "ru": ["\u043d\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u043b\u043e\u0433\u0430\u0440\u0438\u0444\u043c"], "de": ["nat\u00fcrlicher Logarithmus"], "hu": ["term\u00e9szetes alap\u00fa logaritmus"], "sk": ["prirodzen\u00fd logaritmus"], "pl": ["logarytm naturalny"]}, "examples": [["naturan logaritmon de x oni kutime signas per Log x a\u016d ln x", null], ["la natura logaritmo de x egalas al integralo de funkcio 1/t inter 1 kaj x", null]], "subdefinitions": []}], "root": "logaritm", "primary": false}, "produkti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Estigi viva\u0135ojn a\u016d senviva\u0135ojn per natura evoluipovo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["produire"], "en": ["produce"], "nl": ["produceren"], "pt": ["produzir"], "be": ["\u0432\u044b\u0440\u0430\u0431\u043b\u044f\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u0430\u0434\u0443\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u0442\u0432\u0430\u0440\u0430\u0446\u044c"], "de": ["produzieren"], "hu": ["sz\u00fcl", "terem (pl. alm\u00e1t)"], "pl": ["produkowa\u0107"], "es": ["producir"]}, "examples": [["la \u015dafinoj produktas ordinare nur unu \u015dafidon", null], ["tiuj arboj produktas pomojn", null], ["Ameriko produktas multon da greno", "B"], ["tiu grundo produktas oron", null], ["la lando produktis grandajn homojn", null], ["mar\u0109a tero, kiu produktas nur malmulte da beroj", "Fabeloj, volumo 4, filino de la mar\u0109a re\u011do"], ["la pluvo malsoifigas la teron kaj produktigas \u011din", "La Malnova Testamento, Jesaja 55:10"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari el krudaj materialoj substancojn a\u016d objektojn utilajn por la homo.", "translations": {"hu": ["termel", "gy\u00e1rt"]}, "examples": [["batado de lakto produktas buteron", "Z"], ["produkti komerca\u0135ojn", null], ["la fabriko produktas bonan tolon", "B"], ["produktejo de sukero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "produkt", "primary": true}, "la\u016dmezura": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konforma al ies mezuroj , al la konvena mezuro.", "translations": {"ru": ["\u0432 \u043c\u0435\u0440\u0443", "\u043f\u043e \u043c\u0435\u0440\u043a\u0435 (\u043e\u0431 \u043e\u0434\u0435\u0436\u0434\u0435)"], "fr": ["avec mesure", "sur mesure"], "br": ["diouzh muzul"], "es": ["a la medida"], "hu": ["m\u00e9retes", "m\u00e9ret szerinti"]}, "examples": [["la\u016dmezura vesto", null], ["akvon trinku la\u016dmezure, po sesono de hino trinku de tempo al tempo", "La Malnova Testamento, Je\u0125ezkel 4:11"], ["estis farita el multekostaj \u015dtonoj, \u0109irka\u016dhakitaj la\u016dmezure, segitaj per segilo", "La Malnova TestamentoI. Re\u011doj 7:9"], ["la\u016dmezure kiel vi pagos, vi estos honorata", "Plena Ilustrita Vortaro"], ["mi vicigis ilin \u0109iujn sur unu flanko, kaj pasigis ilin poste al la alia flanko unu post la alia la\u016dmezure, kiel estis lotintaj", "La revadoj de soleca promenanto, Na\u016da promenado"]], "subdefinitions": []}], "root": "mezur", "primary": false}, "supreniri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Iri \u011dis la supro de io, a\u016d en la direkto de la supro.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043d\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f (\u043d\u0430 \u0447\u0442\u043e-\u043b.)", "\u0432\u0437\u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0432\u0437\u043e\u0439\u0442\u0438"], "fr": ["monter (gravir)", "gravir", "s'\u00e9lever"], "pt": ["subir", "ascender"], "de": ["heraufgehen", "hinaufgehen", "ersteigen", "erklimmen"], "pl": ["i\u015b\u0107 w g\u00f3r\u0119"], "hu": ["felmegy"]}, "examples": [["supreniri \u015dtuparon, eta\u011don", null], ["\u0109ar vi supreniris sur la liton de via patro, tiam vi malhonoris mian liton per la supreniro", "La Malnova TestamentoGenezo 49:4"], ["ne supreniru per \u015dtupoj al Mia altaro", "La Malnova TestamentoEliro 20:26"]], "subdefinitions": []}], "root": "ir", "primary": false}, "necesa kondi\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri propozicioj P kaj Q) Diri, ke Q estas necesa kondi\u0109o por P, signifas, ke P implicas Q.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u0430\u0431\u0445\u043e\u0434\u043d\u0430\u044f \u045e\u043c\u043e\u0432\u0430"], "fr": ["condition n\u00e9cessaire"], "en": ["necessary condition"], "ru": ["\u043d\u0435\u043e\u0431\u0445\u043e\u0434\u0438\u043c\u043e\u0435 \u0443\u0441\u043b\u043e\u0432\u0438\u0435"], "de": ["notwendige Bedingung"], "pl": ["warunek konieczny"], "hu": ["sz\u00fcks\u00e9ges felt\u00e9tel"]}, "examples": [["necesa kondi\u0109o, por ke entjero estu dividebla per 4, estas, ke \u011di estu dividebla per 2", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kondi\u0109", "primary": false}, "procesoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komputila organo plenumanta komandojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0446\u044d\u0441\u0430\u0440"], "fr": ["processeur"], "en": ["processor"], "nl": ["processor"], "pt": ["processador"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0446\u0435\u0441\u0441\u043e\u0440"], "ca": ["processador"], "hu": ["processzor"], "fa": ["\u067e\u0631\u062f\u0627\u0632\u0646\u062f\u0647", "\u067e\u0631\u062f\u0627\u0632\u0634\u06af\u0631"], "es": ["procesador"]}, "examples": [["\u0109iuj lastatempaj procesoroj estas unu-blataj, do kun enblata staplo", "Frank Arnaud: Intel alfrontas konkurencon, Monatojaro 2000a, numero 10a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "procesor", "primary": true}, "sanfavora": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiu bone konservas a\u016d protektas sanon.", "translations": {"fr": ["bon pour la sant\u00e9", "sain (bon pour la sant\u00e9)", "salubre"]}, "examples": [["atentu pri la sanfavora, naturkonforma vivmaniero por longe vivi sane kaj trankvile", "La aktiva longvivado, 2003-12-28"]], "subdefinitions": []}], "root": "favor", "primary": false}, "ekvilibrigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Meti en staton de ekvilibro.", "translations": {"be": ["\u0443\u0440\u0430\u045e\u043d\u0430\u0432\u0430\u0436\u044b\u0446\u044c", "\u0437\u0431\u0430\u043b\u044f\u043d\u0441\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["\u00e9quilibrer", "stabiliser"], "en": ["balance", "stabilize"], "nl": ["in evenwicht brengen", "uitbalanceren"], "ru": ["\u0443\u0440\u0430\u0432\u043d\u043e\u0432\u0435\u0441\u0438\u0442\u044c", "\u0441\u0431\u0430\u043b\u0430\u043d\u0441\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["ins Gleichgewicht bringen", "ausbalancieren", "austarieren"], "hu": ["kiegyens\u00falyoz", "egyens\u00falyba hoz"], "pl": ["zr\u00f3wnowa\u017cy\u0107", "stabilizowa\u0107"], "es": ["equilibrar"]}, "examples": [["Fine la glaciejo submeti\u011das, kaj la akvo torente eniras la fendojn por ekvilibrigi la nivelon", "Guillermo Pons: Admirinda rezervejo, Monatojaro 1997a, numero 3a, p. 13a"], ["nur per drastaj \u015dparoj en la konsumo oni povos ekvilibrigi postuladon kaj proponadon", "Roland Rotsaert: Nehaltigeblaj prezalti\u011doj, Monatojaro 2000a, numero 11a, p. 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekvilibr", "primary": false}, "esperantisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono, kiu scias kaj uzas Esperanton.", "translations": {"be": ["\u044d\u0441\u043f\u044d\u0440\u0430\u043d\u0442\u044b\u0441\u0442"], "fr": ["esp\u00e9rantiste"], "pt": ["esperantista"], "ru": ["\u044d\u0441\u043f\u0435\u0440\u0430\u043d\u0442\u0438\u0441\u0442"], "ca": ["esperantista"], "de": ["Esperantist"], "it": ["esperantista (sost.)"], "hu": ["eszperantista"], "es": ["esperantista"], "sv": ["esperantist"], "pl": ["esperantysta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Esperant", "primary": false}, "\u015dmiri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Froti sur ion maldikan tavolon da grasa a\u016d alglui\u011danta substanco.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u043c\u0430\u0437\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["graisser", "\u00e9taler (une substance grasse)"], "en": ["smear"], "nl": ["smeren"], "pt": ["friccionar", "ungir", "besuntar", "lambuzar"], "be": ["\u043c\u0430\u0437\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0431\u043c\u0430\u0437\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u043c\u0430\u0437\u0430\u0446\u044c"], "ca": ["untar"], "de": ["schmieren"], "it": ["ungere", "ingrassare (ungere)"], "hu": ["beken", "bed\u00f6rzs\u00f6l (ken\u0151ccsel)"], "es": ["untar"], "pl": ["smarowa\u0107", "posmarowa\u0107"]}, "examples": [["\u015dmiri iun per oleo, bulkon per butero, muron per mortero", "Z"], ["mi \u015dmiros per veneno mian glavon", "Z"], ["la falsa \u015dmiro kovros la makulon", "Z"], ["dol\u0109e \u015dmiri al iu la lipojn", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Lubriki.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043c\u0430\u0437\u0430\u0442\u044c"], "be": ["\u043f\u0430\u043c\u0430\u0437\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u043c\u0430\u0437\u0430\u0446\u044c"], "de": ["schmieren", "\u00f6len"], "it": ["lubrificare"], "hu": ["ken"]}, "examples": [["kiu bone \u015dmiras bone veturas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u043c\u0430\u0437\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["acheter (soudoyer)", "corrompre (par de l'argent)", "payer (soudoyer)", "graisser la patte (\u00e0)", "soudoyer", "suborner (par de l'argent)"], "nl": ["omkopen"], "pt": ["subornar", "molhar a m\u00e3o"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043c\u0430\u0437\u0430\u0442\u044c (\u043f\u0435\u0440\u0435\u043d.)"], "de": ["schmieren", "bestechen"], "it": ["ungere (corrompere)", "corrompere"], "hu": ["megken (p\u00e9nzzel)"], "pl": ["smarowa\u0107", "posmarowa\u0107"]}, "examples": [["\u015dmiri iun", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dmir", "primary": true}, "kinoteatro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u043d\u043e", "\u043a\u0456\u043d\u0430\u0442\u044d\u0430\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["cin\u00e9ma (lieu)"], "en": ["movie theater", "cinema", "movie house"], "nl": ["bioscoop"], "ru": ["\u043a\u0438\u043d\u043e", "\u043a\u0438\u043d\u043e\u0442\u0435\u0430\u0442\u0440"], "de": ["Kino", "Filmtheater"], "pl": ["kino"], "he": ["\u05d1\u05d9\u05ea \u05e7\u05d5\u05dc\u05e0\u05d5\u05e2"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "teatr", "primary": false}, "amarilido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio amarilidacoj (Amaryllis), ornama bulba planto, kun grandaj, bonodoraj floroj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043c\u0430\u0440\u044b\u043b\u0456\u0441"], "fr": ["amaryllis"], "en": ["amaryllis"], "nl": ["amaryllis"], "ru": ["\u0430\u043c\u0430\u0440\u0438\u043b\u043b\u0438\u0441"], "de": ["Amaryllis"], "hu": ["amarillisz", "h\u00f6lgyliliom"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "amarilid", "primary": true}, "ka\u015dludo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Infana ludo, en kiu unu ludanto ser\u0109as aliajn, ka\u015di\u011dintajn ludantojn.", "translations": {"be": ["\u0445\u043e\u0432\u0430\u043d\u043a\u0456"], "fr": ["cache-cache"], "en": ["hide-and-seek"], "nl": ["verstoppertje"], "ru": ["\u043f\u0440\u044f\u0442\u043a\u0438"], "de": ["Verstecken"], "hu": ["b\u00faj\u00f3cska"], "es": ["escondidillas", "escondelero [en sv]"], "br": ["koach-koukoug"], "pl": ["zabawa w chowanego", "ciuciubabka"]}, "examples": [["la celo de niaj deziroj ludas ka\u015dludon kun ni", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, enkonduko 1, de la tradukinto"]], "subdefinitions": []}], "root": "ka\u015d", "primary": false}, "dieti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Sin nutri la\u016d moderaj reguloj koncerne tipojn, kvantojn de man\u011da\u0135oj, a\u016d tempojn de man\u011dado.", "translations": {"be": ["\u0431\u044b\u0446\u044c \u043d\u0430 \u0434\u044b\u0435\u0446\u0435"], "fr": ["faire di\u00e8te", "suivre un r\u00e9gime"], "en": ["diet", "be on a diet"], "nl": ["dieet volgen"], "ru": ["\u0441\u0438\u0434\u0435\u0442\u044c \u043d\u0430 \u0434\u0438\u0435\u0442\u0435", "\u0431\u044b\u0442\u044c \u043d\u0430 \u0434\u0438\u0435\u0442\u0435"], "de": ["eine Di\u00e4t machen"], "hu": ["di\u00e9t\u00e1zik", "di\u00e9t\u00e1t tart"], "pl": ["by\u0107 na diecie", "stosowa\u0107 diet\u0119"]}, "examples": [["anstata\u016d frandemi, \u015di \u0109iam dietis", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 53a, p. 182a"]], "subdefinitions": []}], "root": "diet", "primary": false}, "dieto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nutromaniero, obeanta difinitan regularon.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0435\u0442\u0430"], "fr": ["di\u00e8te (r\u00e9gime alimentaire)", "r\u00e9gime (alimentaire)"], "en": ["diet"], "nl": ["dieet"], "pt": ["dieta", "regime (alimentar)"], "ru": ["\u0434\u0438\u0435\u0442\u0430"], "de": ["Di\u00e4t"], "hu": ["di\u00e9ta"], "sk": ["di\u00e9ta"], "es": ["dieta"], "pl": ["dieta"]}, "examples": [["observi severan dieton", null], ["vegetara, akva, lakta dieto", null], ["estas ironie, ke kelkaj debatas pri dietoj, dum aliaj mortas pro malsato", "Krys Ungar: Vivu vigle kaj vegetare!, Monatojaro 1995a, numero 7a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "diet", "primary": true}, "Sauda Arabujo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La nomo de tiu lando devenas de la nomo de \u011dia re\u011da familio, Saud, kaj ofta maniero fari landnomon el persona nomo en Esperanto estas per la sufikso -i/. Tial la pli mallonga formo \u00abSaudio\u00bb povas esti oportuna, kaj \u011dia sufiksa \u00ab-i/\u00bb hazarde kongruas kun la internacie konata adjektivigo de la familinomo en la araba lingvo.", "Rimarko: La nomo de la re\u011da familio de tiu lando estas Sa-ud, kun du plenaj vokaloj apartigitaj de konsonanto en la araba lingvo. Tial la formoj kun diftongo \u00aba\u016d\u00bb anstataux plenaj vokaloj estas evitindaj."], "primary definition": "\u015ctato konsistanta el la plejparto de Araba Duoninsulo. Riado estas la \u0109efurbo kaj plej granda urbo.", "translations": {"ru": ["\u0421\u0430\u0443\u0434\u043e\u0432\u0441\u043a\u0430\u044f \u0410\u0440\u0430\u0432\u0438\u044f"], "he": ["\u05e2\u05e8\u05d1 \u05d4\u05e1\u05e2\u05d5\u05d3\u05d9\u05ea", "\u05e1\u05e2\u05d5\u05d3\u05d9\u05d4"], "en": ["Saudi Arabia"], "pl": ["Arabia Saudyjska"], "de": ["Saudi-Arabien"], "es": ["Ar\u00e1bia Saudita"], "hu": ["Sza\u00fad-Ar\u00e1bia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arab", "primary": false}, "fabo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ne konfuzu kun fazeolo."], "primary definition": "Specio de vicio (Vicia faba var. major), kun grandaj plataj grajnoj en gu\u015do, kulturata kiel legomo.", "translations": {"be": ["\u0431\u043e\u0431"], "fr": ["f\u00e8ve (l\u00e9gume)"], "en": ["broad bean", "fava bean"], "nl": ["tuinboon"], "pt": ["fava"], "ru": ["\u0431\u043e\u0431"], "de": ["Saubohne", "Pferdebohne"], "hu": ["l\u00f3bab", "laposbab", "diszn\u00f3bab", "l\u00f3b\u00fckk\u00f6ny"], "br": ["favenn"], "pl": ["b\u00f3b"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fab", "primary": true}, "tusilago": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio asteracoj (Tussilago), kies plej konata specio (Tussilago farfara) havas grandajn koroformajn, dorsflanke grizalanajn foliojn, aperantajn nur post la flavaj kapituloj, kiuj po unu staras sur skvama tigo. La sekigitaj kapituloj kaj folioj estas farmacie uzataj kontra\u016d tuso.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0431\u0435\u043b"], "fr": ["pas d'\u00e2ne", "tussilage"], "nl": ["hoefblad"], "pt": ["tussilagem"], "ru": ["\u043c\u0430\u0442\u044c-\u0438-\u043c\u0430\u0447\u0435\u0445\u0430"], "de": ["Huflattich"], "sv": ["h\u00e4sthov (\u00f6rt)"], "hu": ["martilapu", "l\u00f3k\u00f6r\u00f6mf\u0171"], "fa": ["\u067e\u0627\u06cc \u062e\u0631"], "pl": ["podbia\u0142"]}, "examples": [["brilis la kapetoj de sunflavaj tusilagoj", "Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, unua parto, \u0109apitro 2a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tusilag", "primary": true}, "Aralo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Fine de la 1980aj jaroj Aralo disdui\u011dis en du lagojn, la Malgrandan Aralon norde kaj la Grandan Aralon sude."], "primary definition": "Salakva lago okcidente de la Interna Azio, iam la kvara el la plej grandaj de la mondo, ekde la 1960aj jaroj rapide seki\u011danta.", "translations": {"sk": ["Aralsk\u00e9 more"], "be": ["\u0410\u0440\u0430\u043b\u044c\u0441\u043a\u0430\u0435 \u043c\u043e\u0440\u0430"], "en": ["Aral Sea"], "ru": ["\u0410\u0440\u0430\u043b\u044c\u0441\u043a\u043e\u0435 \u043c\u043e\u0440\u0435"], "de": ["Aralsee"], "hu": ["Aral-t\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Aral", "primary": true}, "kruela": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inklina suferigi, malhumana, turmentema.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0435\u0441\u0442\u043e\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["cruel"], "en": ["cruel"], "nl": ["wreed"], "pt": ["cruel", "desalmado"], "be": ["\u0436\u043e\u0440\u0441\u0442\u043a\u0456", "\u043b\u044e\u0442\u044b", "\u0431\u044f\u0437\u044c\u043b\u0456\u0442\u0430\u0441\u043d\u044b"], "ca": ["cruel"], "de": ["grausam", "unmenschlich"], "hu": ["kegyetlen"], "es": ["cruel"]}, "examples": [["kruela besto, koro, tirano, dio", null], ["kruela kiel tigro", null], ["kruele frapi", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Suferiga, turmenta, doloriga, mal\u011dojiga, aflikta.", "translations": {"de": ["schlimm", "hart"], "hu": ["borzalmas"]}, "examples": [["kruela vundo, doloro, ordono, sorto, insulto, perdo, morto, seniluzii\u011do", null], ["la honoro estas ja bela, sed la laboro kruela", "Z"], ["kruele elrevigita", null], ["la krueleco de l' fatalo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kruel", "primary": true}, "asocio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grava societo por komuna celo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u0430\u0446\u044b\u044f\u0446\u044b\u044f", "\u0441\u0443\u043f\u043e\u043b\u043a\u0430", "\u0433\u0440\u0430\u043c\u0430\u0434\u0430"], "fr": ["association"], "en": ["association"], "ru": ["\u0430\u0441\u0441\u043e\u0446\u0438\u0430\u0446\u0438\u044f", "\u0441\u0432\u044f\u0437\u044c"], "de": ["Gesellschaft", "Verein"], "hu": ["sz\u00f6vets\u00e9g (t\u00e1rsas\u00e1g)", "t\u00e1rsas\u00e1g (sz\u00f6vets\u00e9g)"], "cs": ["svaz"], "es": ["asociaci\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kunligiteco.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u0430\u0446\u044b\u044f\u0446\u044b\u044f", "\u0441\u0443\u0432\u044f\u0437\u044c"], "hu": ["asszoci\u00e1ci\u00f3", "t\u00e1rs\u00edt\u00e1s"]}, "examples": [["asocio de la ideoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "asoci", "primary": true}, "asocii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kungrupigi en asocion.", "translations": {"be": ["\u0437\u0433\u0440\u0443\u043f\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["associer"], "ru": ["\u0430\u0441\u0441\u043e\u0446\u0438\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "es": ["asociar"], "hu": ["sz\u00f6vets\u00e9gbe t\u00f6m\u00f6r\u00edt", "t\u00e1rs\u00edt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kunligi.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u044f\u0437\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["t\u00e1rs\u00edt", "asszoci\u00e1l"], "be": ["\u0430\u0441\u0430\u0446\u044b\u044f\u0446\u044b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u043b\u0443\u0447\u044b\u0446\u044c"]}, "examples": [["Per asociado de la ideoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "asoci", "primary": false}, "anta\u016dhaltigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malhelpi, ke iu evitinda\u0135o okazu.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u043e\u0442\u0432\u0440\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["emp\u00eacher (pr\u00e9venir)", "pr\u00e9venir (\u00e9viter)"], "nl": ["voork\u00f3men"], "pt": ["prevenir"], "be": ["\u043f\u0440\u0430\u0434\u0443\u0445\u0456\u043b\u0456\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u043f\u044f\u0440\u044d\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c"], "de": ["verh\u00fcten"], "hu": ["megel\u0151z (rosszat)", "id\u0151ben le\u00e1ll\u00edt"], "pl": ["powstrzyma\u0107", "zapobiega\u0107"]}, "examples": [["anta\u016dhaltigi la revenon de malsano", null]], "subdefinitions": []}], "root": "halt", "primary": false}, "forperei": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Malaperi pereinte.", "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u043d\u0456\u043a\u043d\u0443\u0446\u044c"], "fr": ["s'\u00e9teindre (disparaitre)"], "ru": ["\u0441\u0433\u0438\u043d\u0443\u0442\u044c"]}, "examples": [["vi forpereos de sur tiu tero, kiun donis al vi la Eternulo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "pere", "primary": false}, "misio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komisio donita de superulo al ekleziulo, por iri prediki kaj instrui la kristanan religion, precipe \u0109e nekristanaj gentoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u0441\u0456\u044f"], "fr": ["mission"], "en": ["mission"], "nl": ["missie", "zending"], "br": ["mision"], "pt": ["miss\u00e3o"], "ru": ["\u043c\u0438\u0441\u0441\u0438\u044f"], "de": ["Mission"], "sv": ["mission"], "hu": ["misszi\u00f3", "k\u00fcldet\u00e9s"], "sk": ["misia"], "fa": ["\u0631\u0633\u0627\u0644\u062a"], "uk": ["\u043c\u0456\u0441\u0456\u044f"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Komisio por grava celo donita de \u015dtato al privatulo.", "translations": {"fa": ["\u0645\u0627\u0654\u0645\u0648\u0631\u06cc\u062a"]}, "examples": [["nia sendito bone plenumis sian mision", null]], "subdefinitions": []}], "root": "misi", "primary": true}, "akvarelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pentra\u0135o sur papero per akvofandeblaj koloriloj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0432\u0430\u0440\u044d\u043b\u044c"], "fr": ["aquarelle"], "en": ["aquarelle"], "nl": ["aquarel"], "pt": ["aquarela"], "ru": ["\u0430\u043a\u0432\u0430\u0440\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Aquarell", "Gem\u00e4lde in Wasserfarben"], "it": ["acquarello"], "hu": ["akvarell"], "sk": ["akvarel"], "fa": ["\u0622\u0628\u0631\u0646\u06af"], "sv": ["akvarell"], "es": ["acuarela"]}, "examples": [["flandra kolekto enhavanta pli ol 1580 naturhistoriajn akvarelojn", "Johan Van Eenoo: La bru\u011da Centuriae plantarum rariorum retrovita en Krakovo, Monatojaro 1998a, numero 1a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "akvarel", "primary": true}, "ravino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malvasta profundega\u0135o inter du kruta\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u044f\u0440", "\u043b\u043e\u0433", "\u0440\u0430\u0437\u043b\u043e\u0433", "\u043b\u0430\u0433\u0447\u044b\u043d\u0430"], "fr": ["ravin"], "nl": ["ravijn"], "pt": ["ravina"], "ru": ["\u043e\u0432\u0440\u0430\u0433", "\u043b\u043e\u0449\u0438\u043d\u0430", "\u0431\u0430\u043b\u043a\u0430"], "de": ["Schlucht", "Klamm"], "sv": ["ravin"], "hu": ["szurdok"]}, "examples": [["la vojo serpentumas inter arbustoj, malsupreni\u011dante en negrandajn ravinojn, kie fluas bruaj riveretoj", "Princidino Mary"]], "subdefinitions": []}], "root": "ravin", "primary": true}, "inertorado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Peza rado, kies inerteco ebligas kontra\u016dstari momentajn rezistojn, reguligi rapidon kaj povas e\u0109 servi kiel \u0109efa energifonto.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0445\u0430\u0432\u0456\u043a"], "fr": ["volant d'inertie"], "hu": ["lendker\u00e9k"], "ru": ["\u043c\u0430\u0445\u043e\u0432\u0438\u043a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rad", "primary": false}, "maldilui": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0446\u0435\u043d\u0442\u0440\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u0433\u0443\u0449\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["concentrer (chim.)", "r\u00e9duire (tr., cuis.)"], "en": ["concentrate"], "nl": ["indikken"], "de": ["eindicken", "konzentieren", "reduzieren"], "pl": ["zag\u0119szcza\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dilu", "primary": false}, "motociklo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0442\u0430\u0446\u044b\u043a\u043b"], "de": ["Motorrad"], "ro": ["motociclet\u0103"], "pl": ["motocykl"], "pt": ["motocicleta", "moto (BR, motocicleta)", "motoca (BR, motocicleta)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "motocikl", "primary": true}, "glutejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gor\u011do.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u0440\u043b\u043e", "\u0433\u043b\u043e\u0442\u043a\u0430", "\u0437\u0435\u0432"], "fr": ["gosier"], "nl": ["strot"], "pt": ["goela"], "de": ["Rachen"], "sv": ["strupe"], "hu": ["torok"], "pl": ["paszcza"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Abismo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043f\u0430\u0441\u0442\u044c", "\u043f\u0430\u0441\u0442\u044c (\u043f\u0435\u0440\u0435\u043d.)"], "fr": ["gouffre (abime)"], "nl": ["afgrond (fig.)"], "sv": ["avgrund"], "hu": ["szakad\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "glut", "primary": false}, "poli\u0125etoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Klaso da ringovermoj, 2 mm \u2013 3 m longaj, kun plursegmenta korpo kaj primitivaj membroj kun multaj haregoj; pli ol 7 mil specioj, precipe en la maroj \u0109e la fundo.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043d\u043e\u0433\u043e\u0449\u0435\u0442\u0438\u043d\u043a\u043e\u0432\u044b\u0435"], "en": ["polychaete"], "nl": ["borstelwormen"], "pt": ["poliquetas"], "la": ["polychaeta"], "hu": ["soks\u00f6rt\u00e9j\u0171ek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "oligo\u0125etoj", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "poli\u0125et", "primary": true}, "ronrono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Milda kreska-malkreska murmurado, kian faras kontenta kato.", "translations": {"fr": ["ronron", "ronronnement"], "en": ["purr"], "nl": ["het ronken (v. kat)", "het spinnen (v. kat)", "het snorren (v. kat)"], "de": ["Schnurren"], "pl": ["mruczenie (kota)"], "hu": ["dorombol\u00e1s"]}, "examples": [["a\u016ddi\u011dis ronrono de a\u016dtomobilo veturinta al la pordego", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 20a, La pomado de Azazello"]], "subdefinitions": []}], "root": "ronron", "primary": false}, "ronroni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Malla\u016dte, ripete brui kiel kontenta kato.", "translations": {"fr": ["ronronner"], "en": ["purr"], "nl": ["ronken (v. kat)", "spinnen (v. kat)", "snorren (v. kat)"], "de": ["schnurren"], "pl": ["mrucze\u0107 (o kocie)"], "hu": ["dorombol"]}, "examples": [["mia virkato ofte venadis por kur\u015dripozi sur miaj genuoj; mi karesis \u011din kaj \u011di kontente, obtuze ronronis", "La skandalo pro Jozefo, konfeso de la Potifar-edzino"], ["\u00abmi havas na\u016d vivojn,\u00bb diris la katido, ronronante nela\u016dte", "Doroteo kaj la Sor\u0109isto en Oz, \u00abLa Vitra Urbo\u00bb"]], "subdefinitions": []}], "root": "ronron", "primary": true}, "torfejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko kie trovi\u011das torfamasoj.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u0440\u0444\u044f\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["tourbi\u00e8re"], "en": ["peat bog"], "nl": ["veenderij"], "be": ["\u0442\u0430\u0440\u0444\u044f\u043d\u0456\u043a", "\u0442\u0430\u0440\u0444\u044f\u043d\u0456\u0448\u0447\u0430"], "de": ["Torfmoor"], "hu": ["t\u0151zegl\u00e1p"], "pl": ["torfowisko"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "torf", "primary": false}, "viri\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Atingi la a\u011don, surpreni la aspekton, la situacion de plena\u011da viro.", "translations": {"fr": ["atteindre l'\u00e2ge d'homme", "devenir un homme"]}, "examples": [["la oficiroj, kiuj eliris en la militon preska\u016d infanoj, revenis, viri\u011dintaj de milita aero", "La ne\u011da blovado"]], "subdefinitions": []}], "root": "vir", "primary": false}, "adeptigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi iun adepto al io.", "translations": {"be": ["\u0441\u0445\u0456\u043b\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["initier (instruire dans une doctrine)", "enr\u00f4ler (dans une doctrine)", "recruter (dans une doctrine)"], "en": ["recruit", "indoctrinate"], "nl": ["werven", "recruteren"], "pt": ["filiar", "recrutar"], "de": ["werben"], "es": ["reclutar"], "pl": ["pozyskiwa\u0107 kogo\u015b na zwolennika", "wprowadza\u0107 do grupy"]}, "examples": [["mi adeptigis mian amikon al nia grupo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "adept", "primary": false}, "vegeta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Viva\u0135o (organismo), havanta la funkciojn de sinnutrado kaj reproduktado; malkiel la animaloj, pliparto da vegeta\u0135oj ne povas sin transporti, sed kapablas sintezi organikajn substancojn.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["v\u00e9g\u00e9tal (un)"], "en": ["plant"], "nl": ["plant"], "pt": ["vegetal"], "el": ["\u03c6\u03c5\u03c4\u03cc"], "de": ["Gew\u00e4chs", "Pflanze"], "hu": ["n\u00f6v\u00e9ny"], "fa": ["\u06af\u06cc\u0627\u0647", "\u0631\u0633\u062a\u0646\u06cc", "\u0646\u0628\u0627\u062a"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [["\u0109ambra vegeta\u0135o", null], ["kultura vegeta\u0135o", null], ["sova\u011da vegeta\u0135o", null], ["\u0109ar simile al herbo ili rapide dehaki\u011das, kaj kiel verda vegeta\u0135o ili forvelkas", "La Malnova Testamento, Psalmaro 37:2."], ["PIV informas, ke nomenklaturo estas terminaro de iu scienco a\u016d arto, en zoologio kaj botaniko speciale la nomaro de animaloj kaj vegeta\u0135oj", "Terminologia Kurso, \u00a7 4.2"], ["ni parolu pri la vegeta\u0135oj \u2015 \u0109u vi vidis viton?", "Satiraj rakontoj, supersti\u0109o"], ["por vegeta\u0135o a\u016d \u015dtono, esti natura ne estas malfacile", "\u015cunrju Suzuki, trad. Danjelo Gibbons, Zena Menso, Komencanta Menso"], ["vi estas vegeta\u0135oj, kies trunketoj, edukitaj en oran\u011derioj, ne havas la forton, por kontra\u016dstari al ventoj kaj fulmotondroj!", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "veget", "primary": false}, "\u0109iela sfero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fikcia sfero kun arbitre granda radiuso, kies centron oni kutime elektas a\u016d samcentre kun Tero, a\u016d en la loko kie estas la observanto, a\u016d en la centro de Suno, a\u016d en ajna alia loko, sur kiun sferon oni projekcias la astrojn.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0431\u0435\u0441\u043d\u0430\u044f \u0441\u0444\u0435\u0440\u0430"], "en": ["coelosphere"], "it": ["sfera celeste"], "pl": ["sklepienie niebieskie"]}, "examples": [["zenito la punkto sur la \u0109iela sfero, situanta vertikale super la kapo de la observanto", "La Nova Plena Ilustrita Vortaro, Art. \u00abzenit/o\u00bb"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109iel", "primary": false}, "argila": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "El argilo.", "translations": {"be": ["\u0433\u043b\u0456\u043d\u044f\u043d\u044b"], "fr": ["d'argile", "argileux"], "en": ["clay"], "nl": ["lemen"], "ru": ["\u0433\u043b\u0438\u043d\u044f\u043d\u044b\u0439"], "de": ["lehmig"], "hu": ["agyag-", "cser\u00e9p-", "k\u0151- (pl. ed\u00e9ny)"], "sk": ["hlinen\u00fd"], "br": ["-pri", "priek"], "pl": ["giniany"]}, "examples": [["la anta\u016da kredo, ke la plej fruaj ekzemploj pri skribado estas sur argilaj tabuloj trovitaj pasintjare en Egiptio kaj dati\u011das je 3300-3200 a.K", "A. Giridhar Rao: La plej frua skribo, Monatojaro 1999a, numero 8a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "argil", "primary": false}, "artifika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Imprese lerta, arta, eble tiom, ke \u011di erarigas.", "translations": {"fr": ["artificiel", "artificieux", "astucieux", "contourn\u00e9", "mani\u00e9r\u00e9", "sophistiqu\u00e9"], "pl": ["sprytny"], "hu": ["furfangos", "fort\u00e9lyos", "cseles", "tr\u00fckk\u00f6s", "agyaf\u00fart"]}, "examples": [["\u0109iu parolas en artifika delikateco, preska\u016d tute kiel nobeloj", "La Revizo, akto 2a, sceno 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "artifik", "primary": false}, "\u015damo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Delikata ledo de \u0109amo preparita por servi kiel frotpurigilo.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043c\u0448\u0430"], "fr": ["peau de chamois"], "en": ["chamois", "shammy"], "nl": ["gemzeleer", "zeem"], "pt": ["camur\u00e7a"], "be": ["\u0437\u0430\u043c\u0448\u0430"], "de": ["Gamsleder", "S\u00e4mischleder"], "sv": ["s\u00e4mskskinn"], "hu": ["szarvasb\u0151r"], "pl": ["zamsz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u015cafledo preparita por anstata\u016di tian \u0109amledon.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dam", "primary": true}, "ellasi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Lasi eli\u011di.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043f\u0443\u0441\u043a\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["laisser \u00e9chapper", "laisser sortir"], "ru": ["\u0432\u044b\u043f\u0443\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c"], "br": ["lezel da vont er-maez"], "hu": ["kienged", "kiereszt"]}, "examples": [["vazo fendita ellasas sian akvon", null], ["ellasi leonon el la ka\u011do", null], ["ellasi larmojn, krion", null], ["sangellaso", null], ["ellasi la lastan vivelspiron", null], ["ellasi sian \u011dojon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "las", "primary": false}, "binoklo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda dutuba lorno, uzata en teatro a\u016d dum ekskursoj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0456\u043d\u043e\u043a\u043b\u044c"], "fr": ["jumelles (optique)"], "en": ["binoculars"], "nl": ["toneelkijker"], "ru": ["\u0431\u0438\u043d\u043e\u043a\u043b\u044c"], "de": ["Prismenfernglas", "Fernglas", "Feldstecher"], "hu": ["l\u00e1tcs\u0151", "binokul\u00e1r"], "pl": ["lornetka"], "es": ["gemelos", "prism\u00e1ticos", "binoculares"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "dulorneto", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "binokl", "primary": true}, "korko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spongeca kaj malpeza \u015delo de speciala kverko, uzata por fari \u015dtopilojn, flosilojn, \u015duplandojn kaj tiel plu..", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0440\u0430 \u043f\u0440\u043e\u0431\u043a\u043e\u0432\u043e\u0433\u043e \u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u0430"], "fr": ["li\u00e8ge"], "en": ["cork"], "nl": ["kurk"], "pt": ["corti\u00e7a"], "be": ["\u043a\u043e\u0440\u0430\u043a"], "ca": ["suro"], "de": ["Kork"], "hu": ["parafa"], "es": ["corcho"]}, "examples": [["flosi kiel korko", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u015ctopilo el tiu materio.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0431\u043a\u0430"], "fr": ["bouchon"], "en": ["cork", "stopper"], "ca": ["tap"], "de": ["Korken"], "hu": ["parafadug\u00f3"], "es": ["corcho (tap\u00f3n)"]}, "examples": [["korktirilo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kork", "primary": true}, "korki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u015ctopi per korko.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043a\u0430\u0440\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "en": ["cork (up)"], "nl": ["kurken"], "ru": ["\u0437\u0430\u043a\u0443\u043f\u043e\u0440\u0438\u0442\u044c \u043f\u0440\u043e\u0431\u043a\u043e\u0439", "\u0437\u0430\u0442\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c"], "de": ["verkorken"], "hu": ["bedug (dug\u00f3val)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kork", "primary": false}, "liki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Tralasi likva\u0135on, parolante pri pri ujo, kies vando fendeti\u011dis pro akcidento, eluzado kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u0446\u044f\u0447\u044b", "\u043f\u0440\u0430\u043f\u0443\u0441\u043a\u0430\u0446\u044c \u0432\u0430\u0434\u0443", "\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c \u0446\u0435\u0447\u0443", "\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c \u0443\u0446\u0435\u0447\u043a\u0443"], "fr": ["fuire"], "en": ["leak"], "nl": ["lekken"], "pt": ["vazar"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0442\u0435\u043a\u0430\u0442\u044c", "\u0434\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c \u0442\u0435\u0447\u044c", "\u0434\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c \u0443\u0442\u0435\u0447\u043a\u0443"], "de": ["lecken", "leck sein"], "sv": ["l\u00e4cka"], "hu": ["sziv\u00e1rog", "ereszt", "folyat"]}, "examples": [["likas kaldrono, tubo, vazo", null], ["Dunjo, malfermu! \u0108u de vi likas la akvo?", "La majstro kaj Margarita,"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Enlasi akvon, parolante pri pri \u015dipo, kies kareno estis iel difektita.", "translations": {"hu": ["l\u00e9ket kapott"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Ellasi la elektran kurenton al la tero, pro difekti\u011do de la kondukiloj.", "translations": {"hu": ["sziv\u00e1rog"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lik", "primary": true}, "liko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Difektita loko, je kiu likas la responda objekto.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0435\u0447\u044c"], "fr": ["fuite"], "en": ["leak"], "nl": ["lek"], "be": ["\u0446\u0435\u0447\u0430", "\u043f\u0440\u0430\u0431\u043e\u0456\u043d\u0430"], "de": ["Leck"], "sv": ["l\u00e4cka"], "hu": ["l\u00e9k", "sziv\u00e1rg\u00f3 hely"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lik", "primary": false}, "fanfaroni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sin glori pro afektataj meritoj, kiujn oni ne posedas.", "translations": {"be": ["\u0445\u0432\u0430\u043b\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u0432\u044b\u0445\u0432\u0430\u043b\u044f\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["fanfaronner", "se vanter (plastronner)", "plastronner (se vanter)"], "en": ["boast"], "nl": ["opscheppen (pochen)", "pochen"], "pt": ["fanfarronar", "fanfarrear", "bazofiar", "gabar-se", "ufanar-se", "vangloriar-se", "alardear-se", "louvar-se"], "ru": ["\u0445\u0432\u0430\u0441\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u0431\u0430\u0445\u0432\u0430\u043b\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["angeben", "sich br\u00fcsten"], "hu": ["dicsekszik", "felv\u00e1g (dicsekszik)", "nagyzol"], "es": ["fanfarronear"]}, "examples": [["fanfaroni pri kura\u011do, potenco", "Z"], ["fanfaroni kura\u011don, potencon", "Z"], ["fanfaroni per citatoj", "Z"], ["fanfaroni per dono, kiun oni ne faras", "La Malnova Testamento, Sentencoj 25:14"], ["li fanfaronis, ke neniu povos lin venki", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sin mem bombaste la\u016ddi.", "translations": {}, "examples": [["ne fanfaronu irante, fanfaronu revenante", "Proverbaro esperanta"], ["fanfaroni per sia granda ri\u0109eco", "La Malnova Testamento, Psalmaro 49:5"]], "subdefinitions": []}], "root": "fanfaron", "primary": true}, "apelaci": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["eble la opozicia partio volos apelaci al \u0109i decido", "J. R. N\u00fa\u00f1ez Toso, Kortumo liberigas..., [blogo] \u0108ilia Aero, 2005-07-22"]], "subdefinitions": []}], "root": "apelac", "primary": true}, "lastatempe": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En la plej proksima pasinta tempo", "translations": {"en": ["lately", "recently"], "it": ["recentemente"], "pl": ["ostatnio", "w ostatnim czasie", "ostatnimi czasy", "ostatnim razem"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "temp", "primary": false}, "Ze\u016dso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Helena supera dio, unue la dio de lumo.", "translations": {"el": ["\u0394\u03af\u03b1\u03c2"], "fr": ["Zeus"], "en": ["Zeus"], "pt": ["Zeus"], "ru": ["\u0417\u0435\u0432\u0441"], "ca": ["Zeus"], "de": ["Zeus"], "sv": ["Zeus"], "hu": ["Zeusz"], "fa": ["\u0632\u0626\u0648\u0633"], "es": ["Zeus"], "it": ["Zeus"], "be": ["\u0414\u0437\u044d\u045e\u0441", "\u0417\u0435\u045e\u0441"], "pl": ["Ze\u016dus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Ze\u016ds", "primary": true}, "fifro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mallonga blovinstrumento, soprana transversa fluto.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u0438\u0440\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["fifre", "piccolo", "picolo"], "pt": ["p\u00edfaro", "p\u00edfano", "pife", "pifre"], "de": ["Querpfeife"], "it": ["piffero (flauto traverso)", "fiffaro"], "pl": ["piszcza\u0142ka"], "hu": ["pikol\u00f3"]}, "examples": [["mi vidis regimenton, kiu mar\u015dis la\u016d takto de fifroj", "R. L. Stevenson, trad. A. Goodheir, Forkaptita, Kardo, 1976"]], "subdefinitions": []}], "root": "fifr", "primary": true}, "vidado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sentado de la objektoj per la okuloj.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0438\u0434"], "fr": ["vision (vue)", "vue"], "nl": ["zicht", "het zien"], "pt": ["vis\u00e3o"], "be": ["\u0432\u0456\u0434", "\u043a\u0440\u0430\u044f\u0432\u0456\u0434"], "de": ["Sehen"], "hu": ["l\u00e1t\u00e1s"], "sk": ["v\u00fdh\u013ead"], "pl": ["widok"]}, "examples": [["fenestroj, kiuj donas vidon sur la straton", null], ["el tiu domo oni \u011duas belan vidon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pl": ["wzrok"]}, "examples": [["havi bonan, akran vidadon", null], ["perdi la vidadon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vid", "primary": false}, "makaronio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Man\u011debla sekigita pasto el tritika faruno, havanta formon de tubetoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043a\u0430\u0440\u043e\u043d\u044b"], "fr": ["macaroni"], "bg": ["\u043c\u0430\u043a\u0430\u0440\u043e\u043d\u0438"], "nl": ["macaroni"], "pt": ["macarr\u00e3o"], "ru": ["\u043c\u0430\u043a\u0430\u0440\u043e\u043d\u044b"], "ca": ["macarrons"], "de": ["Makkaroni"], "sv": ["makaroner"], "hu": ["makar\u00f3ni"], "fa": ["\u0645\u0627\u06a9\u0627\u0631\u0648\u0646\u06cc"], "en": ["macaroni"], "es": ["macarrones"]}, "examples": [["rigardante ilin ma\u0109i la makaroniojn, Anna amuzi\u011dis", "Lina Gabrielli, Karnavalo. - Romo: International Center of Arts, 1973, p. 65a"]], "subdefinitions": []}], "root": "makaroni", "primary": true}, "jurisprudenco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Decidoj de altaj ju\u011dejoj, uzataj en interpreto kaj apliko de le\u011doj.", "translations": {"fr": ["jurisprudence"], "de": ["Jurisprudenz"], "it": ["giurisprudenza"], "pt": ["jurisprud\u00eancia"]}, "examples": [["kian juran forton havos la jurisprudenco de la Mondaj Kortumoj elnomitaj \u0109i-supre?", "J.-M. Breton, trad. J.-F. Clet, Ekapero de la monda Juro, 1997, \u0109apitro 11a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["e\u0109 tiom seka scienco kiel jurisprudenco ne povas ekzisti sen ekzemploj", "J. Mura\u015dkovskij, I. Mura\u015dkovska, Kien fluas roj\u2019 Castalie?, 1984-1987"]], "subdefinitions": []}], "root": "jurisprudenc", "primary": true}, "gramatikilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vorto precipe helpanta en la rilatigo de aliaj vortoj, en la konstruo de frazoj, ekzemple prepozicio, konjunkcio.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u0443\u0436\u0435\u0431\u043d\u043e\u0435 \u0441\u043b\u043e\u0432\u043e"], "fr": ["mot grammatical"]}, "examples": [["fantaziaj gramatikiloj, kiel \u00aba\u016dtem\u00bb, \u00abdos\u00bb a\u016d \u00abud\u00bb", "Roland Levreaud, Gaston Waringhien, Plena Vortaro de Esperanto, Suplemento, anta\u016dparolo, p. 4a"]], "subdefinitions": []}], "root": "gramatik", "primary": false}, "azilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rifu\u011dejo, kie oni trovas sekurecon kaj flegadon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0442\u0443\u043b\u0430\u043a", "\u043f\u0440\u044b\u0441\u0442\u0430\u043d\u0430\u043a", "\u043f\u0440\u044b\u0441\u0442\u0430\u043d\u0456\u0448\u0447\u0430", "\u0441\u0445\u043e\u0432\u0456\u0448\u0447\u0430"], "fr": ["asile (refuge)", "refuge"], "en": ["asylum"], "nl": ["aziel"], "ru": ["\u0443\u0431\u0435\u0436\u0438\u0449\u0435", "\u043f\u0440\u0438\u044e\u0442"], "de": ["Asyl", "Zufluchtsort"], "hu": ["menhely", "mened\u00e9k"], "sk": ["azyl"], "es": ["asilo", "refugio"]}, "examples": [["azilo por malri\u0109uloj, kadukuloj, frenezuloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "azil", "primary": true}, "fajfilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ilo por fajfi.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u0432\u0456\u0441\u0442\u043e\u043a", "\u0441\u044c\u0432\u0456\u0441\u0442\u0443\u043b\u044c\u043a\u0430", "\u0441\u044c\u0432\u0456\u0441\u044c\u0446\u0451\u043b\u043a\u0430"], "fr": ["sifflet"], "en": ["whistle"], "nl": ["fluitje"], "ru": ["\u0441\u0432\u0438\u0441\u0442\u043e\u043a", "\u0441\u0432\u0438\u0441\u0442\u0443\u043b\u044c\u043a\u0430"], "de": ["Pfeife"], "tr": ["\u0131sl\u0131k", "d\u00fcd\u00fck"], "hu": ["s\u00edp", "f\u00fcty\u00fcl\u0151"], "br": ["c'hwitell", "sutell"], "pl": ["gwizdek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fajf", "primary": false}, "fliki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ripari almetante pecon por kovri truon, ekzemple en vesto.", "translations": {"be": ["\u043b\u0430\u0442\u0430\u0446\u044c", "\u043b\u0430\u043f\u0456\u0446\u044c", "\u0446\u044b\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["racommoder", "rapi\u00e9cer"], "en": ["patch", "darn", "mend"], "nl": ["oplappen"], "pt": ["remendar", "consertar", "reparar", "atamancar"], "ru": ["\u0448\u0442\u043e\u043f\u0430\u0442\u044c", "\u043b\u0430\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c \u0437\u0430\u043f\u043b\u0430\u0442\u0443"], "ca": ["adobar", "aparracar", "apeda\u00e7ar", "reparar (apeda\u00e7ar)"], "de": ["flicken"], "hu": ["foltoz"], "es": ["parchar"]}, "examples": [["fliki \u015diritan robon, difektitan \u015duon", null], ["fliki truon en tegmento", "Z"], ["multpece flikita pantalono", null], ["surkudri pecon por fliki mantelon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Mallerte, nur parte ripari ion.", "translations": {"de": ["zusammenflicken"], "hu": ["\u00f6sszefoltoz"]}, "examples": [["fliki rompitan amikecon", null], ["fliki la karton de E\u016dropo, la pacon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "flik", "primary": true}, "Joakimo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo hebredevena.", "translations": {"fr": ["Joachim", "Josquin"], "de": ["Joachim"]}, "examples": [["Joakimo Verdeno el Pollando instruis Esperanton en someraj kursoj", "Ranganayakulu, Festa etoso en Barato, Esperanto en Azio, 2008-04 (59)"], ["inter la dekretoj estas kondamno de la la\u016d la koncilio eraraj instruoj de Joakimo de Fiore", "Vikipedio, Kvara Laterana Koncilio, 2010-03-01"]], "subdefinitions": []}], "root": "Joakim", "primary": true}, "anar\u0125iismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "anarkiismo", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0430\u0440\u0445\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["anarchisme"], "bg": ["\u0430\u043d\u0430\u0440\u0445\u0438\u0437\u044a\u043c"], "nl": ["anarchisme"], "ru": ["\u0430\u043d\u0430\u0440\u0445\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Gesetzlosigkeit", "Anarchie"], "sv": ["anarkism"], "en": ["anarchism"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anar\u0125i", "primary": false}, "anuroj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senvostuloj.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anur", "primary": true}, "alispeca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alia la\u016d sia speco a\u016d konsisto.", "translations": {"fr": ["diff\u00e9rent (d'une autre esp\u00e8ce)"], "en": ["of another kind"], "nl": ["van een andere soort"], "hu": ["m\u00e1sfajta"]}, "examples": [["homgrupi\u011doj, \u0109u teritoriaj, \u0109u profesiaj, \u0109u alispecaj", "Vortoj de k-do Lanti, \u00abLiberiga Stelo\u00bb al la Verdru\u011duloj, celo kaj rimedoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "spec", "primary": false}, "serpo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "fal\u0109ileto", "translations": {"be": ["\u0441\u0435\u0440\u043f"], "fr": ["faucille", "serpe"], "en": ["sickle"], "nl": ["sikkel"], "ru": ["\u0441\u0435\u0440\u043f"], "de": ["Sichel"], "it": ["falcetto", "falce (pol.)"], "hu": ["sarl\u00f3"], "pl": ["sierp"]}, "examples": [["iuj ital- kaj hispan-lingvaj trupoj disfaldis ru\u011dajn flagojn kun kvinpintaj steloj kaj simboloj de martelo kaj serpo", "Ji\u0159i Patera: Post la kunsido de financistoj en Prago, Monatojaro 2001a, numero 1a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "serp", "primary": true}, "leteri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Verki leteron kaj \u011din ekspedi al la koncernulo.", "translations": {"fr": ["\u00e9crire (une lettre) \u00e0"], "nl": ["een brief schrijven"], "it": ["scrivere (una lettera) a"]}, "examples": [["la ministrejo pri instruado leteris al lernejestroj, memorigante, ke studantoj sin prezentu ta\u016dge vestitaj", "K. Sagbadjelou, Disputo neniel harfenda, Monato, jaro 2006a, numero 4a, p. 13a"]], "subdefinitions": []}], "root": "leter", "primary": false}, "jarkvarono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la kvar fiksitaj kaj numeritaj kvaronoj de la jaro, la periodoj po tri sinsekvaj monatoj; la unua jarkvarono komenci\u011das je la 1a de januaro.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0432\u0430\u0440\u0442\u0430\u043b \u0433\u043e\u0434\u0430"], "fr": ["trimestre"], "en": ["quarter (of a year)"], "nl": ["kwartaal", "trimester"], "fi": ["vuosinelj\u00e4nnes"], "de": ["Quartal"]}, "examples": [["la unua kaj la dua jarkvaronoj formas la unuan jarduonon, la tria kaj la kvara jarkvaronoj formas la duan jarduonon", null], ["la leter-fako de la Eksterlanda Programo de Pola Radio \u0135us publikigis informojn pri la statistiko de la koresponda\u0135oj alvenintaj en la unua jarkvarono de 1999", "Andrzej Pettyn: Pola Radio. La Ondo de Esperanto, 1999. N-ro 7 (57)"], ["pozitiva jarkvarono por firmao FIAT", "Radio Itala Internacia, 2005-07-30"]], "subdefinitions": []}], "root": "kvar", "primary": false}, "naztuko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043d\u043e\u0441\u043e\u0432\u043e\u0439 \u043f\u043b\u0430\u0442\u043e\u043a"], "en": ["handkerchief"], "nl": ["zakdoek"], "ca": ["mocador"], "it": ["fazzoletto (da naso)"], "hu": ["zsebkend\u0151"], "es": ["pa\u00f1uelo"], "pl": ["chusteczka do nosa", "chustka do nosa"]}, "examples": [["\u015di iom rektigis sin, vi\u015dis la okulojn kaj la viza\u011don per naztuko", "Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, unua parto, \u0109apitro 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tuk", "primary": false}, "ajurvedo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hinddevena tradicia medicino kaj kuracarto.", "translations": {"fr": ["ayurveda"], "de": ["Ayurveda"], "nl": ["ayurveda"], "pt": ["aiurveda"], "bg": ["\u0430\u044e\u0440\u0432\u0435\u0434\u0430"]}, "examples": [["mi instruas medicinon al la studentoj de ajurvedo en la ajurveda kolegio", "P. V. Ranganayakulu, Leteroj, Tajvana Esperantisto, 2002-03"], ["ajurveda masa\u011do de la tuta korpo kun varmaj herboleoj", "Daniel D., Tu\u015do kaj Masa\u011do, 2004"]], "subdefinitions": []}], "root": "ajurved", "primary": true}, "Kristoforo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo grekdevena.", "translations": {"ru": ["\u0425\u0440\u0438\u0441\u0442\u043e\u0444\u043e\u0440", "\u041a\u0440\u0438\u0441\u0442\u043e\u0444\u043e\u0440"], "fr": ["Christophe"], "bg": ["\u041a\u0440\u0438\u0441\u0442\u043e\u0444", "\u041a\u0440\u0438\u0441\u0442\u043e\u0444\u0435\u0440"], "nl": ["Christoffel", "Kristoffel"], "pt": ["Crist\u00f3v\u00e3o"], "de": ["Christoph", "Christopher"], "it": ["Cristoforo"], "hu": ["Krist\u00f3f"], "br": ["Kristof", "Kristol"]}, "examples": [["apud la tablo, kovrita de geografiaj kartoj, sidas en profunda meditado la granda admiralo de Hispanujo, Kristoforo Kolumbo", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, nokto, (de Eube el Odeso)"]], "subdefinitions": []}], "root": "Kristofor", "primary": true}, "ela\u0109eta mono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ela\u0109eta mono estas tiu monsumo, kiu estas transdonata kiel kompensa servo por liberi\u011do de osta\u011do.", "translations": {"fa": ["\u0641\u062f\u06cc\u0647"], "de": ["L\u00f6segeld"], "en": ["ransom"], "bg": ["\u043e\u0442\u043a\u0443\u043f", "\u0432\u044b\u043a\u0443\u043f"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mon", "primary": false}, "duopsonio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Merkata situacio, en kiu du klientoj regas la a\u0109etan flankon kaj tiel povas dikti la prezojn a\u016d liverkondi\u0109ojn. Duopsonio tiel estas kontra\u016da al duopolo, kie regas du personoj, kompanioj a\u016d aliaj partioj la produktan flankon. Se regas unu granda kliento, oni tion nomas monopsonio, se pluraj, oligopsonio a\u016d polipsonio.", "translations": {"be": ["\u0434\u0443\u0430\u043f\u0441\u043e\u043d\u0456\u044f"], "en": ["duopsony", "buyer's duopoly"], "pt": ["duops\u00f4nio"], "ru": ["\u0434\u0443\u043e\u043f\u0441\u043e\u043d\u0438\u044f"], "de": ["K\u00e4uferduopol", "Nachfrageduopol", "Duopson"], "hu": ["duopszon"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "duopsoni", "primary": true}, "femala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["weiblich"], "pt": ["f\u00eameo"], "tp": ["meli"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "femal", "primary": false}, "termino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vorto a\u016d esprimo speciala al iu scienco, arto, metio, fako.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u0440\u043c\u0456\u043d (\u0441\u043f\u044d\u0446\u044b\u044f\u043b\u044c\u043d\u0430\u0435 \u0441\u043b\u043e\u0432\u0430 \u0446\u0456 \u0432\u044b\u0440\u0430\u0437)"], "fr": ["terme (linguistique)"], "en": ["term", "expression", "name"], "nl": ["term", "vakterm"], "pt": ["termo"], "ru": ["\u0442\u0435\u0440\u043c\u0438\u043d"], "de": ["Ausdruck", "Terminus"], "hu": ["szaksz\u00f3", "terminus"], "es": ["t\u00e9rmino"], "pl": ["termin", "has\u0142o", "poj\u0119cie", "s\u0142owo", "nazwa"]}, "examples": [["multaj sciencaj terminoj estas neanalizeblaj", "M. Duc Goninaz, La Nova Plena Ilustrita Vortaro, Anta\u016dparolo, p. 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "termin", "primary": true}, "malforti\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "I\u011di malforta.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u043b\u0430\u0431\u0435\u0442\u044c"], "fr": ["s'affaiblir", "baisser (faiblir)", "faiblir"], "en": ["weaken"], "es": ["debilitarse"], "be": ["\u0430\u0441\u043b\u0430\u0431\u0435\u0446\u044c", "\u0437\u044c\u043d\u044f\u0441\u0456\u043b\u0435\u0446\u044c", "\u0437\u044c\u043d\u0435\u043c\u0430\u0433\u0447\u044b"], "fa": ["\u0636\u0639\u06cc\u0641 \u0634\u062f\u0646", "\u062a\u0636\u0639\u06cc\u0641 \u0634\u062f\u0646", "\u0633\u0633\u062a \u0634\u062f\u0646", "\u0627\u0632 \u067e\u0627 \u0627\u0641\u062a\u0627\u062f\u0646"], "pl": ["s\u0142abn\u0105\u0107", "w\u0105tle\u0107"]}, "examples": [["la vento, la entuziasmo malforti\u011das", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fort", "primary": false}, "femalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Weibchen"], "pt": ["f\u00eamea"], "tp": ["meli"]}, "examples": [["post dek tagoj demetas la femalo duan serion da ovoloj", "Milito kontra\u016d salamandr, libro 1a, \u0109apitro 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "femal", "primary": true}, "marsalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Salo ekstraktata el mara akvo per elvapori\u011do.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0440\u0441\u043a\u0430\u044f \u0441\u043e\u043b\u044c"], "fr": ["sel de mer"], "nl": ["zeezout"], "ru": ["\u043c\u043e\u0440\u0441\u043a\u0430\u044f \u0441\u043e\u043b\u044c"], "de": ["Meersalz"], "it": ["sale marino"], "hu": ["tengeri s\u00f3"], "sv": ["havssalt"], "pl": ["s\u00f3l morska"], "he": ["\u05de\u05dc\u05d7 \u05d9\u05dd"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sal", "primary": false}, "angulfidela": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri transformo) Tia, ke la mezuro de anguloj restas per \u011di sen\u015dan\u011da.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0444\u043e\u0440\u043c\u043d\u043e\u0435 (\u043f\u0440\u0435\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435)"], "fr": ["(transformation) conforme"], "en": ["conformal (transformation)"], "de": ["\u00e4hnlich (-e Transformation)", "winkeltreu (-e Transformation)", "konform (-e Transformation)"], "pl": ["(przekszta\u0142cenie) wiernok\u0105tne", "(przekszta\u0142cenie) konforemne"], "hu": ["sz\u00f6gtart\u00f3"]}, "examples": [["la projekcioj ne estas angulfidelaj", null], ["enjekciaj holomorfaj funkcioj estas angulfidelaj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "angul", "primary": false}, "akompananto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu akompananta.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u0436\u0434\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439", "\u0430\u043a\u043a\u043e\u043c\u043f\u0430\u043d\u0438\u0430\u0442\u043e\u0440"], "fr": ["compagnon (personne qui accompagne)", "accompagnateur", "membre de la suite"], "br": ["kompagnun (a zalc'h kompagnunezh)", "kavandad", "ambrouger"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "akompan", "primary": false}, "saturna festo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Romia karnavala festo dedi\u0109ita al la dio Saturno, kun konfuzo de sociaj roloj kaj dibo\u0109o.", "translations": {"fr": ["saturnales"]}, "examples": [["longe anta\u016d la komenco de la Saturna festo, mi jam sciis, ke alproksimi\u011das ia \u011doja okazo", "A. L\u00f6wenstein, La \u015dtona urbo, FEL, 1999"], ["la moderna lotumo enradiki\u011das en la romiaj saturnofestoj", "M. Pancorbo Castro, malnova bitakoro, 2003-12-21"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fest", "primary": false}, "korekta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al korekt(ad)o.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u0456\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u043a\u0430\u0440\u044d\u043a\u0442\u043d\u044b"], "fr": ["correctionnel", "correctif"], "en": ["corrective"], "nl": ["corrigerend", "correctioneel"], "ru": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u0438\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043a\u043e\u0440\u0440\u0435\u043a\u0442\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["helyes", "korrekt"]}, "examples": [["porkorekta tabelo", null], ["korektaj reguloj de presejo", "Plena Ilustrita Vortaro de Esperanto 2005"], ["korekta domo (establejo, kie oni provas korekti deliktulojn)", "Plena Ilustrita Vortaro de Esperanto 2005"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Enhavanta plu neniun eraron a\u016d difekton.", "translations": {"de": ["richtig", "fehlerfrei", "korrekt"], "nl": ["correct (ontr.)"], "es": ["correcto"]}, "examples": [["korekta eldono, teksto, desegno", null], ["la korekteco de la lingvo devus esti la unua zorgo de \u0109iu verkisto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "korekt", "primary": false}, "korekto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago, rimarko de korektanto.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043f\u0440\u0430\u045e\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043f\u0430\u043f\u0440\u0430\u045e\u043a\u0430", "\u043a\u0430\u0440\u044d\u043a\u0446\u044b\u044f", "\u043a\u0430\u0440\u044d\u043a\u0442\u0443\u0440\u0430"], "fr": ["correction", "rectification"], "nl": ["verbetering", "correctie"], "ru": ["\u0438\u0441\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u043e\u043f\u0440\u0430\u0432\u043a\u0430", "\u043a\u043e\u0440\u0440\u0435\u043a\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Berichtigung", "Verbesserung", "Korrektur"], "es": ["correcci\u00f3n"], "hu": ["kijav\u00edt\u00e1s", "helyesb\u00edt\u00e9s", "korrekci\u00f3"]}, "examples": [["korektoj en presprova\u0135o", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "korekt", "primary": false}, "telefonbudo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Budo en publika loko, en kiu oni povas uzi telefonon.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u043b\u0435\u0444\u043e\u043d\u043d\u0430\u044f \u0431\u0443\u0434\u043a\u0430"], "fr": ["cabine t\u00e9l\u00e9phonique"], "bg": ["\u0442\u0435\u043b\u0435\u0444\u043e\u043d\u043d\u0430 \u043a\u0430\u0431\u0438\u043d\u0430"], "nl": ["telefooncel"], "de": ["Telefonzelle"], "hu": ["telefonf\u00fclke"], "fa": ["\u0628\u0627\u062c\u0647\u200c\u06cc \u062a\u0644\u0641\u0646"], "en": ["telephone booth"], "br": ["logell bellgomz"], "pl": ["budka telefoniczna", "kabina telefoniczna"]}, "examples": [["la instruistoj subite a\u016ddas la vo\u0109on de Susano ene de la telefonbudo", "A. \u016cesto, Doktoro Kiu, 2006"]], "subdefinitions": []}], "root": "bud", "primary": false}, "hontinda\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io, kion oni hontas a\u016d devus honti.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043d\u044c\u0431\u0430"], "fr": ["honte"], "nl": ["schande"], "pt": ["vergonha"], "ru": ["\u043f\u043e\u0437\u043e\u0440"], "de": ["Schande"], "it": ["ignominia"], "hu": ["sz\u00e9gyenletes dolog"], "es": ["verg\u00fcenza"], "br": ["mezh"], "pl": ["wstydliwa rzecz"]}, "examples": [["ni fari\u011dis hontinda\u0135o por niaj najbaroj", "La Malnova Testamento, Psalmaro 79:4"]], "subdefinitions": []}], "root": "hont", "primary": false}, "antibiotiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Organika substanco, produktata de mikroboj a\u016d \u0125emie sintezata, kiu povas malhelpi plimulti\u011don de bakterioj kaj aliaj mikroboj, kaj e\u0109 ilin mortigi; ofte uzata kiel medikamento kontra\u016d infektoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0442\u044b\u0431\u0456\u0451\u0442\u044b\u043a"], "fr": ["antibiotique (subst.)"], "en": ["antibiotic"], "ru": ["\u0430\u043d\u0442\u0438\u0431\u0438\u043e\u0442\u0438\u043a"], "de": ["Antibiotikum"], "sv": ["antibiotikum"], "sk": ["antibiotikum"], "es": ["antibi\u00f3tico"]}, "examples": [["penicilino estas vaste uzata antibiotiko", "Na\u016da Oficiala Aldono al la Universala Vortaro"], ["en la 40aj-50aj jaroj aperis sulfamidaj medikamentoj kaj antibiotikoj", "V. Lemelev, Malamikoj de bakterioj, Monatojaro 2000a, numero 1a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "antibiotik", "primary": true}, "antibiotika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al antibiotiko(j).", "translations": {"fr": ["antibiotique (adj.)"], "en": ["antibiotic"]}, "examples": [["la ministerio postulos al la hospitaloj fari ekzamenadon kaj analizadon pri aplikado de antibiotikaj medikamentoj por \u0109iuj malsanuloj", "El Popola \u0108inio, \u0108inio fondos kontrolan reton pri klinika aplikado de antibiotikaj medikamentoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "antibiotik", "primary": false}, "Eriko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo \u011dermandevena.", "translations": {"fr": ["\u00c9ric"], "nl": ["Erik"], "pt": ["\u00c9rico", "Eric"], "de": ["Erik"], "it": ["Enrico", "Errico"], "pl": ["Eryk"]}, "examples": [["\u015di subite levis la kapon kaj rigardis Erikon", "Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, dua parto, \u0109apitro 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Erik", "primary": true}, "taliumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun la atomnumero 81, atompezo 204,37, simbolo Tl. Malofta, malpeza kaj mola posttransira metalo.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043b\u0456\u0439"], "fr": ["thallium"], "en": ["thallium"], "nl": ["thallium"], "pt": ["t\u00e1lio"], "la": ["Thallium"], "ca": ["tal\u00b7li"], "de": ["Thallium"], "it": ["tallio"], "hu": ["tallium"], "es": ["talio"], "br": ["taliom"], "ru": ["\u0442\u0430\u043b\u043b\u0438\u0439"], "pl": ["tal"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "talio", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "talium", "primary": true}, "perioda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ripeti\u011danta post pli malpli difinita tempo.", "translations": {"be": ["\u043f\u044d\u0440\u044b\u044f\u0434\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["p\u00e9riodique"], "nl": ["periodiek"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0438\u043e\u0434\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["periodisch"], "pl": ["okresowy"], "hu": ["periodikus", "id\u0151szakos"]}, "examples": [["perioda febro, eldona\u0135o, fenomeno", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri reela funkcio) Akceptanta almena\u016d unu periodon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0438\u043e\u0434\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f (\u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u044f)"], "fr": ["(fonction) p\u00e9riodique"], "en": ["periodic[al] (function)"], "de": ["periodisch (-e Funktion)"], "hu": ["periodikus (f\u00fcggv\u00e9ny)"], "pl": ["(funkcja) okresowa"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": []}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Karakterizata per periodoj.", "translations": {"hu": ["k\u00f6rmondatos"]}, "examples": [["perioda stilo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "period", "primary": false}, "periodo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tempo, kiun bezonas astro por retrovi\u011di en sama punkto de sia rondvojo.", "translations": {"be": ["\u043f\u044d\u0440\u044b\u044f\u0434"], "fr": ["p\u00e9riode"], "en": ["period"], "nl": ["periode"], "pt": ["per\u00edodo"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0438\u043e\u0434"], "de": ["Periode"], "hu": ["k\u00f6rmondat"], "ro": ["perioad\u0103"], "pl": ["okres"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: La difino nature vasti\u011das al kompleksaj funkcioj kaj al \u0109iuj aliaj okazoj, kiam adicio estas difinita en la fonto-aro."], "primary definition": "(de reela funkcio f) \u0108iu tia reelo T, ke f(x+T) = f(x), kiu ajn estas x; pli specife: la plej malgranda el tiuj nombroj.", "translations": {"pl": ["okres (funkcji)"], "hu": ["peri\u00f3dus", "szakasz"]}, "examples": [["la funkcio sinuso havas periodon 2\u03c0", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tempa da\u016dro inter du difinitaj fazoj de fenomeno a\u016d de evoluado.", "translations": {"hu": ["id\u0151szak", "id\u0151k\u00f6z"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aro da frazoj prezentanta malvolvi\u011don de iu unueca penso.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "period", "primary": true}, "domino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Superrego, pliforteco.", "translations": {"fr": ["domination", "h\u00e9g\u00e9monie", "pr\u00e9dominance"], "pl": ["dominacja"]}, "examples": [["domino de altaj vo\u0109oj virinaj", "A. Birjulin, Junulo, regalu min per vermuto, La Ondo de Esperanto, 1992-03, (4)"], ["la ideo plivastigi japanan dominon al la regiono de la Suda Maro naski\u011dis, kiam Germanio venkis en sia subita, detruiga atako en E\u016dropo", "50-jari\u011do de fino de la Mondmilito..., Verda Kolombo, 1995-03 \u011dis 04 (130)"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "hegemonio", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "domin", "primary": false}, "pozisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu profesie pozas anta\u016d artistoj.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0442\u0443\u0440\u0449\u0438\u043a"], "fr": ["mod\u00e8le vivant (arts)"], "de": ["Modell"], "nl": ["model"], "hu": ["modell"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "poz", "primary": false}, "domini": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Superregi, superi, esti pli multa, pli rimarkebla.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u043c\u0456\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["dominer"], "pl": ["dominowa\u0107", "g\u00f3rowa\u0107", "panowa\u0107"], "pt": ["dominar", "superar", "ter supremacia sobre"], "ru": ["\u0434\u043e\u043c\u0438\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0433\u043e\u0441\u043f\u043e\u0434\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0435\u043e\u0431\u043b\u0430\u0434\u0430\u0442\u044c"], "de": ["beherrschen", "vorherrschen", "dominieren"], "es": ["dominar"]}, "examples": [["merkantilismo dominis kaj la ekonomikan kaj la ekonomi-politikan pensadon dum la 16a, 17a kaj la plimulto de la 18a jarcentoj", "Bo Sandelin, Anta\u016dmerkantilisma ekonomia pensado, Monato, jaro 2001a, numero 2a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "domin", "primary": true}, "akordiono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Portebla blovinstrumento, kun klavaro, kiun oni sonigas alterne tirante kaj pu\u015dante balgon.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0430\u0440\u0434\u044d\u043e\u043d"], "fr": ["accord\u00e9on"], "en": ["accordion"], "nl": ["accordeon"], "pt": ["concertina", "acorde\u00e3o", "cordeona", "sanfona", "gaita (concertina)", "harm\u00f4nica (concertina)"], "ru": ["\u0433\u0430\u0440\u043c\u043e\u043d\u044c", "\u0430\u043a\u043a\u043e\u0440\u0434\u0435\u043e\u043d"], "de": ["Harmonika", "Ziehharmonika", "Schifferklavier", "Akkordeon"], "sv": ["dragspel"], "hu": ["tang\u00f3harmonika"], "sk": ["akorde\u00f3n"], "es": ["acerde\u00f3n"], "it": ["fisarmonica", "concertina", "organetto (accordion)"], "pl": ["akordeon", "harmonia"]}, "examples": [["li havas akordionon kaj li povus dancigi nin dum la tuta nokto", "Kiel akvo de l' rivero, 1:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "akordion", "primary": true}, "laborema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Volonte laboranta.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0446\u0430\u0432\u0456\u0442\u044b"], "fr": ["courageux (travailleur)", "travailleur (adj.)"], "en": ["hardworking", "industrious", "assiduous", "sedulous"], "nl": ["ijverig"], "pt": ["trabalhador (adj.)"], "no": ["ivrig"], "de": ["arbeitsam", "flei\u00dfig"], "tr": ["\u00e7al\u0131\u015fkan"], "hu": ["dolgos", "szorgalmas", "munkaszeret\u0151"], "br": ["labourus (tud)", "oberiant"], "el": ["\u03b4\u03bf\u03c5\u03bb\u03b5\u03c5\u03c4\u03b1\u03c1\u03ac\u03c2"], "ru": ["\u0442\u0440\u0443\u0434\u043e\u043b\u044e\u0431\u0438\u0432\u044b\u0439"], "es": ["trabajador (adj.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "labor", "primary": false}, "katapulti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Anta\u016denpeli per katapulto.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0442\u0430\u043f\u0443\u043b\u044c\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["catapulter"], "nl": ["wegslingeren"], "ru": ["\u043a\u0430\u0442\u0430\u043f\u0443\u043b\u044c\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "ca": ["catapultar"], "de": ["katapultieren", "abschie\u00dfen", "wegschleudern"], "it": ["catapultare"], "hu": ["katapult\u00e1l"], "es": ["catapultar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "katapult", "primary": false}, "Norvegio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Norvegujo", "translations": {"fa": ["\u0646\u0631\u0648\u0698"], "bg": ["\u041d\u043e\u0440\u0432\u0435\u0433\u0438\u044f"], "nl": ["Noorwegen"], "no": ["Norge"], "de": ["Norwegen"], "pl": ["Norwegia", "Kr\u00f3lestwo Norwegii"], "en": ["Norway"]}, "examples": [["Norvegio estas lando en Norda E\u016dropo, sur la Skandinava duoninsulo.", "Vikipedio, Norvegio"]], "subdefinitions": []}], "root": "Norvegi", "primary": true}, "Tempo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Figuro de la senlima tempo kiel maljunulo kun longa barbo tenanta sablohorlo\u011don kaj mortigan fal\u0109ilon.", "translations": {"ru": ["\u0412\u0440\u0435\u043c\u044f"], "en": ["Time", "Father Time"], "de": ["Zeit"], "it": ["Padre Tempo"], "pl": ["Czas"], "hu": ["Id\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "temp", "primary": false}, "natro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senkolora alkalo, natria hidroksido uzata por multaj industriaj celoj; NaOH.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u045e\u0441\u0442\u044b\u0447\u043d\u0430\u044f \u0441\u043e\u0434\u0430", "\u0435\u0434\u043a\u0456 \u043d\u0430\u0442\u0440"], "fr": ["hydroxyde de sodium", "soude caustique"], "en": ["caustic soda", "lye"], "nl": ["natriumhydroxide", "bijtende soda", "loogzout"], "ru": ["\u043a\u0430\u0443\u0441\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u0441\u043e\u0434\u0430", "\u0435\u0434\u043a\u0438\u0439 \u043d\u0430\u0442\u0440", "\u043a\u0430\u0443\u0441\u0442\u0438\u043a"], "de": ["\u00c4tznatron"], "sv": ["kaustiksoda", "natriumhydroxid"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne plu specife konata lavsubstanco, menciata en Biblio, eble minerala lavsodo, eble salpetro a\u016d io alia.", "translations": {"ru": ["\u043c\u044b\u043b\u043e"], "fr": ["soude"], "en": ["nitre"], "nl": ["salpeter (arch.)"], "de": ["Natron"], "sv": ["natriumkarbonat"], "hu": ["sz\u00f3da"]}, "examples": [["se vi e\u0109 lavus vin per natro kaj uzus por vi multe da sapo, via malvirto tamen restos makula anta\u016d Mi, diras la Sinjoro", "La Malnova Testamento, Jeremia 2:22"]], "subdefinitions": []}], "root": "natr", "primary": true}, "spritulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo kapabla rapide trovi lertan parolon a\u016d agon en \u0109iu situacio.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u0442\u0440\u044f\u043a", "\u043e\u0441\u0442\u0440\u043e\u0441\u043b\u043e\u0432", "\u043e\u0441\u0442\u0440\u043e\u0443\u043c\u0435\u0446"], "fr": ["homme d'esprit"], "en": ["wit", "wag", "joker"], "hu": ["szellemes ember"]}, "examples": [["kortega spritulo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sprit", "primary": false}, "\u0135ongli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Lerte \u0135eti en aeron diversajn objektojn kaj rekapti por ilin tuj re\u0135eti.", "translations": {"be": ["\u0436\u0430\u043d\u0433\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["jongler"], "en": ["juggle"], "nl": ["jongleren"], "pt": ["fazer malabarismos"], "ru": ["\u0436\u043e\u043d\u0433\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["jonglieren"], "sv": ["jonglera"], "hu": ["zsongl\u0151rk\u00f6dik"], "it": ["gioglare"], "es": ["hacer malabarismos"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Lerte ludi.", "translations": {}, "examples": [["\u0135ongli per la rimoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135ongl", "primary": true}, "satparoli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Paroli sufi\u0109e, \u011dis la stato en kiu oni ne plu deziras paroli.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0433\u043e\u0432\u043e\u0440\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0432\u044b\u0433\u043e\u0432\u043e\u0440\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["dire tout ce qu'on a sur le c\u0153ur", "parler tout son soul"], "nl": ["uitspreken (tot het einde spreken)"], "it": ["sfogarsi (a parole)"], "pl": ["nagada\u0107 si\u0119 (do syta)", "wygada\u0107 si\u0119 (do syta)"], "hu": ["kibesz\u00e9li mag\u00e1t"]}, "examples": [["mi ja \u0109iam silentas, \u0109iam mi havas serenan viza\u011don, permesu do al mi satparoli hodia\u016d...", "La Faraono, volumo 2, \u0109ap. 7a."]], "subdefinitions": []}], "root": "parol", "primary": false}, "ri\u0109a rimo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rimo , kiu ampleksas pli da sonoj ol la rimbazo.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u0433\u0430\u0442\u0430\u044f \u0440\u0438\u0444\u043c\u0430"], "en": ["rich rhyme"], "nl": ["rijk rijm"], "hu": ["t\u00fal j\u00f3 r\u00edm"]}, "examples": [["\u00abdetenas-katenas\u00bb konsistigas ri\u0109an rimon \u00abtenas\u00bb, \u00abde kvar antenoj-la kvarantenoj\u00bb ankora\u016d pli ri\u0109an", null], ["estas konsilinde ri\u0109igi la rimon, kiam la rimbazo entenas tre malmultajn sonojn a\u016d sufikson", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rim", "primary": false}, "rastrumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prezento de bildo per matrico el punktoj (rastrumeroj), precipe se temas pri televidila a\u016d komputila ekrano, desegnilo, printilo.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u0440"], "en": ["bit map", "raster"], "nl": ["raster"]}, "examples": [["tiu \u0109i procedo ja ne estas io kio alvenis kun la komputiloj, \u0109ar foto en gazeto konsistas el rastrumo, kiun oni vidas kiam oni rigardas \u011din per lupeo", "Christer Kiselman: La geometrio de la komputila ekrano. Upsala Universitato"]], "subdefinitions": []}], "root": "rastr", "primary": false}, "anta\u016drevolucia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al tempo anta\u016danta la revolucion, okazinta anta\u016d \u011di.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u0440\u0435\u0432\u043e\u043b\u044e\u0446\u0438\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["d'avant la r\u00e9volution", "pr\u00e9-r\u00e9volutionnaire"], "de": ["vorrevolution\u00e4r", "prerevolution\u00e4r"], "nl": ["prerevolutionair", "van voor de revolutie"], "hu": ["forradalom el\u0151tti"]}, "examples": [["astrakana malnovre\u011dima anta\u016drevolucia \u0109apo", "Metropoliteno\u0109ap. 2"]], "subdefinitions": []}], "root": "revoluci", "primary": false}, "cimatio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Modluro konsistiganta la supran parton de kornico.", "translations": {"fr": ["cimaise"], "en": ["cyma"], "hu": ["szima (p\u00e1rk\u00e1nytet\u0151)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Modlura ornamo, kiun oni fiksas \u0109e muro proksimume je la nivelo de la okuloj, k kie oni kutimas pendigi en ekspozicioj la plej belajn pentra\u0135ojn.", "translations": {"de": ["Abschlussleiste", "Gesimsleiste"], "en": ["picture rail"], "hu": ["k\u00e9pl\u00e9c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cimati", "primary": true}, "a\u016dtobiografio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u045e\u0442\u0430\u0431\u0456\u044f\u0433\u0440\u0430\u0444\u0456\u044f"], "fr": ["autobiographie"], "bg": ["\u0430\u0432\u0442\u043e\u0431\u0438\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u044f"], "nl": ["autobiografie"], "ru": ["\u0430\u0432\u0442\u043e\u0431\u0438\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u044f"], "de": ["Autobiographie"], "it": ["autobiografia"], "hu": ["\u00f6n\u00e9letrajz"], "sk": ["autobiografia"], "en": ["autobiography"], "es": ["autobiograf\u00eda"], "pl": ["autobiografia"]}, "examples": [["intertempe jam aperis du pliaj a\u016dtobiografioj de la sama a\u016dtoro", "Julian Modest: Sincere kaj honeste pri si mem (Gerrit Berveling: La unuaj 25 jaroj de mia memoro), Monatojaro 1995a, numero 7a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dtobiografi", "primary": true}, "\u015dtelisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu ser\u0109as vivrimedojn en \u015dtelado.", "translations": {"be": ["\u0437\u043b\u043e\u0434\u0437\u0435\u0439"], "fr": ["voleur"], "bg": ["\u043a\u0440\u0430\u0434\u0435\u0446"], "nl": ["dief"], "pt": ["ladr\u00e3o"], "ru": ["\u0432\u043e\u0440"], "de": ["Dieb"], "it": ["ladro"], "hu": ["tolvaj"], "en": ["thief"], "sv": ["tjuv"], "es": ["ladr\u00f3n", "ratero"]}, "examples": [["\u015dteletiston oni batas, \u015dtelegiston oni \u015datas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dtel", "primary": false}, "apartigebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tia, ke eblas \u011din apartigi.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0434\u0435\u043b\u0438\u043c\u044b\u0439"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Sinonimo: \u00abseparebla\u00bb (en kaj ). Vidu rimarkon sub apartiga."], "primary definition": "(parolante pri topologia spaco) Tia, ke \u011di enhavas numereblan \u0109ie densan subaron.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0435\u043f\u0430\u0440\u0430\u0431\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 (\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["(espace) s\u00e9parable"], "de": ["separabel (-bler Raum)"], "en": ["separable (space)"], "pl": ["(przestrze\u0144) o\u015brodkowa"]}, "examples": [["la aro de reeloj estas apartigebla, \u0109ar \u011di enhavas la \u0109ie densan aron de racionalaj nombroj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "apart", "primary": false}, "patriar\u0125o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0442\u0440\u044b\u044f\u0440\u0445"], "nl": ["patriarch"], "pl": ["patriarcha"], "pt": ["patriarca"]}, "examples": [["per \u0109iuj sanktaj patriar\u0125oj!", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 14a, ruzo kontra\u016d ruzo"]], "subdefinitions": []}], "root": "patriar\u0125", "primary": true}, "glavbati": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Frapi, tran\u0109i, piki per glavo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0456\u0446\u044c (\u043c\u044f\u0447\u043e\u043c)"], "fr": ["estoquer"], "it": ["colpire (con la spada)"], "pt": ["espadear", "ferir com a espada"], "ru": ["\u0431\u0438\u0442\u044c (\u043c\u0435\u0447\u043e\u043c)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "glav", "primary": false}, "toskano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lo\u011danto de Toskanujo.", "translations": {"fr": ["toscan (subst. personne)"], "en": ["Tuskanian"], "it": ["toscano"], "pl": ["Toska\u0144czyk"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "toskan", "primary": true}, "anheli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Malfacile kaj forte spiri.", "translations": {"be": ["\u0446\u044f\u0436\u043a\u0430 \u0434\u044b\u0445\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0434\u044b\u0445\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["haleter", "\u00eatre essouffl\u00e9"], "en": ["hyperventilate"], "nl": ["hijgen"], "ru": ["\u0442\u044f\u0436\u0435\u043b\u043e \u0434\u044b\u0448\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u0442\u0440\u0430\u0434\u0430\u0442\u044c \u043e\u0434\u044b\u0448\u043a\u043e\u0439"], "de": ["au\u00dfer Atem sein", "hyperventilieren"], "hu": ["liheg"], "sk": ["dych\u010da\u0165"], "es": ["jadear (por un ejercicio intenso)", "hiperventilar (respirar anormalmente r\u00e1pido)", "anhelar (en desuso)"]}, "examples": [["anheli pro kurado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "anhel", "primary": true}, "anhelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Forta, a\u016ddebla spirado.", "translations": {"fr": ["hal\u00e8tement", "souffle (audible)", "soupir (souffle)"]}, "examples": [["la knabo ekhaltis kun anhelo de admiro", "Doroteo kaj la Sor\u0109isto en Oz, \u00abmalnovaj amikoj rekunestas\u00bb"]], "subdefinitions": []}], "root": "anhel", "primary": false}, "\u0109irka\u016dejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"it": ["circondario"], "pl": ["otoczenie"]}, "examples": [["la gramofono ja hurligis \u0109iujn hundojn de la \u0109irka\u016dejo", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 7"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109irka\u016d", "primary": false}, "siuo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Indiano el plurgenta popolo vivinta en la usona ebena\u0135o, nun precipe en Suddakoto.", "translations": {"fr": ["Sioux (subst.)"], "pl": ["Siuks"], "pt": ["sioux"]}, "examples": [["\u00abHistorietoj de la Siuoj\u00bb", "L. Standing Bear, trad. W. R. Harmon, Historietoj de la Siuoj, 1999"]], "subdefinitions": []}], "root": "siu", "primary": true}, "aertransporto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sistemo de transportado de pasa\u011deroj kaj komerca\u0135oj per avioj.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0432\u0438\u0430\u043f\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e\u0437\u043a\u0430", "\u0432\u043e\u0437\u0434\u0443\u0448\u043d\u044b\u0439 \u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u043f\u043e\u0440\u0442"], "fr": ["transport a\u00e9rien"], "en": ["air transport"], "nl": ["luchttransport"], "de": ["Lufttransport", "Luftverkehr"], "hu": ["l\u00e9gi sz\u00e1ll\u00edt\u00e1s"], "sk": ["leteck\u00e1 doprava"], "pl": ["transport lotniczy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "port", "primary": false}, "siua": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la siuoj.", "translations": {"fr": ["sioux (adj.)"], "pl": ["Siuks\u00f3w (przym.)"], "pt": ["sioux"]}, "examples": [["la intertraktatoj estis \u00abperfiditaj multajn fojojn cele \u015dteli nian kulturon, grundon kaj kutimojn\u00bb, aldonis la respondeculoj de la siua komunumo", "R. Platteau, Lakotaj indianoj rompis la interkonsentojn..., Raporto.info, 2007-12-23"]], "subdefinitions": []}], "root": "siu", "primary": false}, "sen\u015deligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eltiri el la \u015delo.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0438\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0447\u0438\u0449\u0430\u0442\u044c (\u043e\u0442 \u043a\u043e\u0436\u0443\u0440\u044b \u0438 \u0442.\u043f.)", "\u043b\u0443\u0449\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["peler (fruit)", "d\u00e9cortiquer (noix)", "\u00e9corcer (arbre)", "\u00e9plucher (l\u00e9gume)", "\u00e9caler (oeuf dur)"], "de": ["sch\u00e4len", "pellen"], "nl": ["schillen"], "it": ["sgusciare (degusciare)", "sbucciare", "pelare", "scortecciare", "scorzare"]}, "examples": [["la kverkoj etendis al ili siajn sen\u015deligitajn bran\u0109ojn", "Fabeloj, volumo 3, Ib kaj malgranda kristino"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015del", "primary": false}, "e\u016dlera": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iel rilatanta kun la esploroj de E\u016dlero.", "translations": {"ru": ["\u042d\u0439\u043b\u0435\u0440\u0430", "\u044d\u0439\u043b\u0435\u0440\u043e\u0432"], "fr": ["d'Euler", "eul\u00e9rien"], "en": ["Euler['s]", "Eulerian"], "de": ["von Euler", "Eulersch"], "pl": ["Eulera"], "hu": ["Euler-f\u00e9le", "Euler-"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri \u0109eno a\u016d ciklo en grafeo) Tia, ke \u011di precize unufoje trairas \u0109iun e\u011don de la grafeo.", "translations": {"ru": ["\u044d\u0439\u043b\u0435\u0440\u043e\u0432"], "fr": ["eul\u00e9rien"], "de": ["Eulersch"], "en": ["Euler['s]", "Eulerian"], "pl": ["Eulera"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri grafeo) Tia, ke ekzistas en \u011di e\u016dlera ciklo.", "translations": {"ru": ["\u044d\u0439\u043b\u0435\u0440\u043e\u0432"], "fr": ["eul\u00e9rien"], "de": ["Eulersch"], "en": ["Euler['s]", "Eulerian"], "pl": ["Eulera"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": []}]}], "root": "E\u016dler", "primary": false}, "anemio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Manko de sango, malbona stato de la sango.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u044d\u043c\u0456\u044f"], "fr": ["an\u00e9mie"], "en": ["anemia"], "nl": ["anemie"], "ru": ["\u043c\u0430\u043b\u043e\u043a\u0440\u043e\u0432\u0438\u0435", "\u0430\u043d\u0435\u043c\u0438\u044f"], "de": ["Blutarmut", "An\u00e4mie [fak]"], "sk": ["an\u00e9mia"], "es": ["anemia"]}, "examples": [["dum gravedeco \u0109e \u015di okazis anemio, kiun forigi helpis nek tablojdoj, nek injektado de feraj prepara\u0135oj", "Nikolaj Stepanov: Debato/Vegetarismo - \u0109u granda mispa\u015do a\u016d sa\u011da konduto?, Monatojaro 1995a, numero 7a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "anemi", "primary": true}, "signumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Funkcio, \u0135etanta reelon al +1, se la reelo estas pozitiva, al 0, se \u011di estas 0, al -1, se \u011di estas negativa; bildo per tiu funkcio.", "translations": {"ru": ["\u0437\u043d\u0430\u043a\u043e\u0432\u0430\u044f \u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u044f", "\u0441\u0438\u0433\u043d\u0443\u043c"], "fr": ["fonction signe"], "en": ["signum (function)"], "de": ["Signum(funktion)"], "hu": ["el\u0151jelf\u00fcggv\u00e9ny", "szignumf\u00fcggv\u00e9ny"], "pl": ["funkcja sgn", "signum"]}, "examples": [["la produto de reelo per \u011dia signumo egalas al \u011dia absoluta valoro", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Funkcio, kiu \u0135etas permuton al 1, se \u011di estas para, kaj al -1 alie.", "translations": {"ru": ["\u0437\u043d\u0430\u043a (\u043f\u0435\u0440\u0435\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u043a\u0438)", "\u0441\u0438\u0433\u043d\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430 (\u043f\u0435\u0440\u0435\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u043a\u0438)"], "fr": ["signature (d'une permutation)", "parit\u00e9 (d'une permutation)"], "de": ["Signatur (einer Vertauschung)"], "en": ["sign (of a permutation)", "signum (of a permutation)", "signature (of a permutation)"], "pl": ["znak (permutacji)"]}, "examples": [["signumo estas la nura homomorfio de la simetria grupo al la grupo {-1,1}, kiu \u0135etas la duelementajn ciklojn al -1", null]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "La signoj + kaj - uzataj en nombroprezento.", "translations": {"ru": ["\u0437\u043d\u0430\u043a \u0447\u0438\u0441\u043b\u0430"], "de": ["Vorzeichen"], "en": ["number sign"], "hu": ["el\u0151jel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sign", "primary": false}, "arabeca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016d la stilo de la araboj.", "translations": {"ru": ["\u0432 \u0430\u0440\u0430\u0431\u0441\u043a\u043e\u043c \u0441\u0442\u0438\u043b\u0435"], "he": ["\u05e2\u05e8\u05d1\u05d9"], "en": ["Arabian"], "de": ["arabisch"], "es": ["arabesco, -a"], "hu": ["arabos", "arabeszk"]}, "examples": [["arabeca konstrua\u0135o", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "arabesko", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arab", "primary": false}, "prunelujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de prunuso (Prunus spinosa) kun nigre bluaj \u0109erizgrandaj fruktoj.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0451\u0440\u043d (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435)", "\u0442\u0435\u0440\u043d\u043e\u0432\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["prunellier"], "en": ["blackthorn", "sloe"], "nl": ["sleedoorn"], "pt": ["abrunheiro", "abrunheiro-bravo", "abrunho", "ac\u00e1cia-dos-alem\u00e3es", "ameixeira-brava"], "de": ["Schlehe"], "hu": ["k\u00f6k\u00e9nybokor"]}, "examples": [["la prunelarbo havis sur si ankora\u016d fruktojn, kiuj cetere estis sufi\u0109e akragustaj", "Fabeloj, volumo 2, ne\u011da re\u011dino, 3a rakonto, la flor\u011dardeno de la virino kiu povosciis sor\u0109i"]], "subdefinitions": []}], "root": "prunel", "primary": false}, "magnato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eminenta nobelo en Hungarujo kaj Polujo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0433\u043d\u0430\u0442"], "fr": ["magnat"], "nl": ["magnaat"], "pt": ["magnata"], "ru": ["\u043c\u0430\u0433\u043d\u0430\u0442"], "de": ["Magnat"], "hu": ["b\u00e1r\u00f3", "m\u00e1gn\u00e1s", "f\u0151nemes"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Eminenta potenculo en industrio, komerco, financo.", "translations": {"de": ["Wirtschaftsboss", "Magnat [arkaika]", "Industriekapit\u00e4n [eksmoda]"], "en": ["magnate"], "pt": ["magnata", "chef\u00e3o", "maioral"], "hu": ["m\u00e1gn\u00e1s", "iparm\u00e1gn\u00e1s", "iparb\u00e1r\u00f3"]}, "examples": [["ili estas fabrikposedantoj, industriaj magnatoj", "Satiraj rakontoj, la fluidumo de la \u0109iovido"]], "subdefinitions": []}], "root": "magnat", "primary": true}, "kuloto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fa": ["\u0634\u0644\u0648\u0627\u0631\u06a9", "\u0646\u06cc\u0645\u200c\u0634\u0644\u0648\u0627\u0631\u06cc"], "fr": ["bermuda", "culotte (longue, au genou)"], "nl": ["korte broek", "bermudabroek"], "pt": ["bermuda", "bermudas"], "de": ["kurze Hose", "Kniebundhose", "(Bermuda-)Shorts"], "hu": ["t\u00e9rdnadr\u00e1g", "bermuda"]}, "examples": [["plu\u015da kuloto kaj pantofloj por la festaj tagoj", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 1a, \u0109apitro 1a, p. 27a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kulot", "primary": true}, "dorlotbesto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Besto, kiun oni gardas hejme kaj plezure dorlotas.", "translations": {"fr": ["animal de compagnie", "animal familier"], "de": ["Haustier"], "pl": ["zwierz\u0105tko", "zwierz\u0119 domowe"]}, "examples": [["\u00abkiel aspektas la uloj?\u00bb \u015di demandis, parolante al sia dorlotbesto", "Doroteo kaj la Sor\u0109isto en Oz, \u00abla kavo de la draketoj\u00bb"]], "subdefinitions": []}], "root": "best", "primary": false}, "abatinejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Cenobita mona\u0125inejo, a\u016dtonoma, la\u016dkanone fondita kaj oficialigita, en kiu membras almena\u016d 12 mona\u0125inoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0430\u0446\u0442\u0432\u0430 (\u0436\u0430\u043d\u043e\u0447\u0430\u0435)"], "fr": ["abbaye (de nonnes)"], "en": ["abbey"], "nl": ["abdij (vrouwenklooster)"], "ru": ["\u0430\u0431\u0431\u0430\u0442\u0441\u0442\u0432\u043e (\u0436\u0435\u043d\u0441\u043a\u043e\u0435)"], "de": ["Abtei (von Nonnen)"], "it": ["convento"], "hu": ["ap\u00e1caz\u00e1rda"], "fa": ["\u062f\u0650\u06cc\u0631", "\u0635\u0648\u0645\u0639\u0647", "\u0631\u064f\u0647\u0628\u0627\u0646\u06af\u0627\u0647"], "br": ["abati (leanezed)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "abat", "primary": false}, "bankuvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda kuvo, en kiu homo povas bani sin.", "translations": {"fr": ["baignoire"], "bg": ["\u0432\u0430\u043d\u0430"], "nl": ["badkuip"], "br": ["kibell"], "pt": ["banheira"], "de": ["Badewanne"], "hu": ["f\u00fcrd\u0151k\u00e1d"]}, "examples": [["min demandis mia filino, kiu aran\u011das fajron sub bankuvo \u00ab\u0108u vi ne banos vin, Pa\u0109jo?\u00bb", "Ueyama M., Pardonon!, l' omnibuso, 1970"]], "subdefinitions": []}], "root": "kuv", "primary": false}, "kivo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La vorto \"kiv\" estas novaldona\u0135o en PIV2002. \u011ci ne estas tro malbona vorto, sed mi preferas la formon \"kivifrukto\". Efektive la frukto estas nomita la\u016d la birdo kivio (apterigo)."], "primary definition": "Man\u011debla frukto, plejofte ovo-forma, inter 5 kaj 8 centimetrojn longa, kun bruna \u015delo, mallongaj haroj kaj verda karno punktita de nigraj semetoj.", "translations": {"fr": ["kiwi (fruit)"], "en": ["kiwi"], "nl": ["kiwi (fruit)"], "pt": ["quiu\u00ed", "kiwi"], "de": ["Kiwi"], "tr": ["kivi"], "fa": ["\u06a9\u06cc\u0648\u06cc"], "pl": ["kiwi (owoc)", "aktinidia chi\u0144ska lub smakowita", "agrest chi\u0144ski"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kiv", "primary": true}, "genetiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri la heredeco, \u011dia kemia fundamento kaj \u011dia efiko sur disvolvi\u011don de la individuo kaj la evoluon de la specio.", "translations": {"be": ["\u0433\u044d\u043d\u044d\u0442\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["g\u00e9n\u00e9tique (subst.)"], "en": ["genetics"], "nl": ["erfelijkheidsleer", "genetiek"], "pt": ["gen\u00e9tica (subst.)"], "ru": ["\u0433\u0435\u043d\u0435\u0442\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Genetik", "Vererbungslehre"], "sv": ["genetik"], "hu": ["genatika", "\u00f6r\u00f6kl\u00e9stan"], "fa": ["\u0698\u0646\u062a\u06cc\u06a9", "\u0639\u0644\u0645 \u0648\u0631\u0627\u062b\u062a"], "pl": ["genetyka"], "es": ["gen\u00e9tica"]}, "examples": [["universitata profesoro pri genetiko", "Marteno Ecott: Himno al toleremo, Monatojaro 1999a, numero 5a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "genetik", "primary": true}, "secesio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sendependi\u011do, disi\u011do disde \u015dtato.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0434\u0435\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u0447\u0430\u0441\u0442\u0438 \u0433\u043e\u0441\u0443\u0434\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u0430)"], "fr": ["s\u00e9cession"], "nl": ["afscheiding", "secessie"], "de": ["Abspaltung", "Sezession"], "it": ["secessione"], "hu": ["k\u00fcl\u00f6nv\u00e1l\u00e1s", "elszakad\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Artostilo, florinta inter proksimume 1900 kaj 1914, precipe ar\u0125itektura kaj ornama, kontrasta al pli fruaj stiloj per pli\u015dato jen por abstraktaj, geometriaj desegnoj, jen por abundaj kurbaj linioj imitaj de naturaj vegeta\u0135aj, hararaj, papiliaj formoj.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043e\u0434\u0435\u0440\u043d", "\u0441\u0435\u0446\u0435\u0441\u0441\u0438\u043e\u043d"], "fr": ["art nouveau", "modern style"], "nl": ["art nouveau", "jugendstil"], "de": ["Jugendstil", "Sezessionstil"], "it": ["art nouveau", "stile liberty", "modernismo", "stile floreale"], "hu": ["szecesszi\u00f3"]}, "examples": [["la \u00abfantaziaj stiloj\u00bb aperas fine de la 19a jc kadre de la secesia artostilo", "Komputada Leksiko, artikolo \u00abtipara stilo\u00bb"]], "subdefinitions": []}], "root": "secesi", "primary": true}, "senpaperulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["clandestin (subst.)", "sans-papier (subst.)"], "nl": ["mens zonder papieren"], "sv": ["pappersl\u00f6s"], "hu": ["okm\u00e1ny n\u00e9lk\u00fcli"]}, "examples": [["tiu ago naskis la tiel nomatajn \u00absenpaperulojn\u00bb, homojn kiuj sen le\u011daj dokumentoj tamen estas en la lando", "Guido Van Damme, Sep en unu bato, Monato, jaro 1999a, numero 3a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "paper", "primary": false}, "genetika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al genetiko, al \u011dia studobjekto.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0435\u043d\u0435\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "nl": ["genetisch"], "pl": ["genetyczny"], "pt": ["gen\u00e9tico (adj.)"], "fa": ["\u0698\u0646\u062a\u06cc\u06a9\u06cc", "\u0627\u0631\u062b\u06cc"]}, "examples": [["dum la lastaj jaroj oni favoris genetikajn klarigojn, sed nun reekvivas la infekta vidpunkto", "Martin Cziesla: kio kulpas pri multobla sklerozo?, Monatojaro 1999a, numero 3a, p. 24a"], ["perfaga transportado de genetika materialo el unu \u0109elo en alian", "Vladimir Lemelev: Malamikoj de bakterioj, Monatojaro 2000a, numero 1a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "genetik", "primary": false}, "hida": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Timige malbela.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0440\u043e\u0434\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u0430\u0433\u0456\u0434\u043d\u044b", "\u043f\u0430\u0447\u0432\u0430\u0440\u043d\u044b"], "fr": ["affreux", "hideux", "immonde"], "en": ["hideous"], "pt": ["horrivelmente feio"], "ru": ["\u0443\u0440\u043e\u0434\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439", "\u0431\u0435\u0437\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b\u0439", "\u043e\u0442\u0432\u0440\u0430\u0442\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "it": ["orrendo", "ripugnante"], "hu": ["irt\u00f3zatos", "iszonyatos", "visszatasz\u00edt\u00f3"], "pl": ["ohydny", "paskudny"]}, "examples": [["Levio ridetis tiel malicege, ke lia viza\u011do i\u011dis tute hida", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 26a, p. 284a"]], "subdefinitions": []}], "root": "hid", "primary": true}, "ma\u015dinpafilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pafilo \u0135etanta rapide kaj a\u016dtomate multajn kuglojn.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u043b\u044f\u043c\u0451\u0442"], "fr": ["arme automatique \u00e0 rafale", "pistolet mitrailleur"], "en": ["machine gun", "automatic rifle"], "nl": ["machinegeweer"], "no": ["maskingev\u00e6r"], "de": ["Maschinengewehr"], "sv": ["maskingev\u00e4r"], "hu": ["g\u00e9puska"], "ru": ["\u043f\u0443\u043b\u0435\u043c\u0451\u0442"], "he": ["\u05de\u05db\u05d5\u05e0\u05ea \u05d9\u05e8\u05d9\u05d9\u05d4"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "paf", "primary": false}, "sondo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sonda esplorado.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043d\u0434\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0437\u0430\u043d\u0434\u0430\u0436"], "fr": ["sondage"], "hu": ["szond\u00e1z\u00e1s", "kutat\u00e1s"], "ru": ["\u0437\u043e\u043d\u0434\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u0437\u043e\u043d\u0434\u0430\u0436"]}, "examples": [["por bori la putojn oni [...] uzis [...] post 1930 sovetiajn kaj rumanajn sondojn per rondirado", "Fatmir Shehu: La albana nafto kaj \u011diaj perspektivoj, Monatojaro 1997a, numero 5a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sond", "primary": false}, "doma\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Beda\u016drinda\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0430\u043b\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u0436\u0430\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["dommage"], "en": ["pity"], "pt": ["coisa inconveniente", "coisa lament\u00e1vel"], "be": ["\u0436\u0430\u043b\u044c", "\u0448\u043a\u0430\u0434\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "de": ["Schaden"], "pl": ["szkoda", "przykro\u015b\u0107", "\u017cal", "niefart (pot.)", "kaszana (pot.)", "kicha (pot.)"]}, "examples": [["kia doma\u011do!", "Proverbaro esperanta"], ["estas doma\u011do, ke vi perdis vian libron", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malprofito, difekto.", "translations": {}, "examples": [["la hajlo ka\u016dzis grandajn doma\u011dojn", null], ["ripari la doma\u011dojn ka\u016dzitajn de la milito", null], ["post doma\u011do venas sa\u011do", "Proverbaro esperanta"], ["domo bruldoma\u011digita", null]], "subdefinitions": []}], "root": "doma\u011d", "primary": true}, "sondi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Esplori per aparato a\u016d nerekta metodo ne facile penetreblan fizikan medion, ekzemple akvon sub \u015dipo, terinternon, vivulan korpon.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043d\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["sonder"], "en": ["sound", "fathom", "plumb"], "nl": ["peilen"], "ru": ["\u0437\u043e\u043d\u0434\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["peilen"], "hu": ["szond\u00e1z"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Prove esplori, nerekte kolekti informojn pri malfacile alirebla homa medio.", "translations": {"nl": ["polsen"], "hu": ["kipuhatol", "kif\u00fcrk\u00e9sz"]}, "examples": [["mi sondas \u0109e la kortego", "Z"], ["se ni nur kura\u011das sondi la profundon de nia vivangoro", "Sten Johansson: Epokfara metamorfozo (Franz Kafka, La metamorfozo), Monatojaro 1997a, numero 6a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sond", "primary": true}, "kun": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prepozicio signifanta akompanon, kaj montranta.", "translations": {"ru": ["\u0441"], "fr": ["avec"], "nl": ["met"], "hu": ["-val", "-vel"], "de": ["mit"], "sv": ["med"], "it": ["con"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La personon a\u016d aferon, kiu estas en sama loko kiel iu a\u016d io.", "translations": {"pt": ["com (em companhia de)", "em companhia de"]}, "examples": [["esti, resti, vivi, renkonti\u011di, man\u011di kun iu", null], ["la re\u011do mem venis kun siaj korteganoj", "Z"], ["kun kiu vi festas, tia vi estas", "Proverbaro esperanta"], ["mi prenas kun mi mian kamaradon", "Z"], ["kuntreni kun si ian pekon", "Z"], ["Marta renkonti\u011dis kun tio, kun kio renkonti\u011das milionoj da homoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: En tiu senco oni uzas prefere kune kun: la kura\u011do kreskas kune kun la dan\u011dero."], "primary definition": "La personon, kies ago fari\u011dis en sama momento kiel alia (= samtempe kiel).", "translations": {}, "examples": [["ili apartenas al vi sola, sed ne al aliaj kun vi", "Z"], ["li deiris kun mi sed alvenis post mi", null], ["la mortiginto mortis kun sia viktimo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La personon, kiu konkuras al sama celo kiel iu a\u016d partoprenas al komuna ago, a\u016d la objekton, kiu similas alian per ia karaktero (= samcele kiel).", "translations": {}, "examples": [["edzi\u011di, amiki\u011di, paci\u011di, diskuti, batali, komuniki\u011di, paroli, ludi, interkonsenti kun iu", "Z"], ["havi ju\u011dan aferon kun iu", "Z"], ["dividi ion kun iu", "Z"], ["kiu ne estas kontra\u016d vi, kun vi estas", "Z"], ["kompari, rilati, miksi, kontrasti kun io", "Z"], ["tio estas ligita kun tiom da malbonaj cirkonstancoj, ke estas tre bone lasi \u011din flanke", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Konstantan detalon a\u016d karakteron, kiun oni provizore konsideras aparte de l' tuto.", "translations": {}, "examples": [["vorto dirita en \u011dusta tempo estas kiel oraj pomoj kun ar\u011dentaj \u015deloj", "Z"], ["cervo kun bonaj lumboj", "Z"], ["vazoj el kristalo kun ar\u011denta garnituro", null], ["kun sia karaktero la sincera, li ne esploros la rapirojn", "Z"], ["\u0109iu sezono kun sia bono", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Anstata\u016d kun 5 oni povas anka\u016d uzi akuzativon: pendigi kanajlon la kapon malsupren. Tamen, en duopaj esprimoj (jaro post jaro, punkto post punkto, viza\u011do kontra\u016d viza\u011do, okulo pro okulo, \u015dultro \u0109e \u015dultro) oni inklinas uzi nominativon sen prepozicio: \u015di renkonti\u011dis, viza\u011do kontra\u016d viza\u011do, kun li; li ripetis \u0109ion, vorto post vorto."], "primary definition": "Cirkonstancan detalon, kiu karakterizas agon a\u016d aganton.", "translations": {}, "examples": [["agi kun kolero", "Z"], ["paroli kun sa\u011do", "Z"], ["fermi pordon kun bruo", null], ["\u015di demandis kun batanta koro", "Z"], ["\u015di kisis lin kun senhonta viza\u011do", "Z"], ["la nun proponatan bro\u015duron la leganto kredeble prenos en la manojn kun malkonfido", "Z"], ["ili mar\u015dadis kun flanko \u0109e flanko", "Z"], ["subite venas la re\u011dido kun dis\u015dirita vesto", "Z"], ["li foriras kun longa nazo", "Z"], ["kun (\u0109e) la lastaj vortoj \u015di eliris el la salono", "Z"], ["kun la tempo la formo nova iom post iom elpu\u015dos la formon malnovan", "Z"], ["ilia nombro kreskas kun \u0109iu horo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Tiu uzo de kun 3 estas efektiva germanismo, kaj plibone estas uzi pli precizajn prepoziciojn, kiel ni faris interkrampe.", "Rimarko: Oni trovas anka\u016d kelkfoje la prepozicion kun uzatan por montri rimedon a\u016d ilon (= per). Tiun uzon oni devas plej severe eviti, \u0109ar \u011di estas nepre malaprobinda francismo kaj germanismo: mi ne indulgos lin pro tio, ke li persekutis kun glavo sian fraton; knabineto enkuris tiranta kun si longan la\u0109on, kun (per) kiu \u015di anta\u016d momento faris gimnastikajn ekzercojn; la konsternita ambasadoro ne sciis, kion fari kun sia persono; \u0109iu mezuras aliajn kun (per) sia mezurilo."], "primary definition": "Personon a\u016d objekton, kiun koncernas la ago (= pri, kontra\u016d, al).", "translations": {}, "examples": [["kiel vi estas unu kun (kontra\u016d) la dua?", "Z"], ["se io okazos kun (al) mi...", "Z"], ["tiel estos kun (pri) tiu, kiu ektu\u015dos la edzinon de sia proksimulo", null], ["penu agi pli bone kun (kontra\u016d) fra\u016dlino altdevena", "Z"], ["liaj infanoj faris kun li, kiel li ordonis", "Z"], ["vidante, ke li havas kontra\u016d si du vo\u0109ojn, li devis cedi kun (pri) sia postulo pri (al, je) plendo", "B"], ["oni devas esti tre singarda kun (pri) \u0109iu superflua decido", "Z"], ["\u015di rekomendis al la infano esti tre singarda kun (pri) la fajro", "Z"], ["esti humila kun (kontra\u016d) iu", "Z"], ["\u015di hezitis kun la finado de la demando", "Z"], ["avaru pli kun via afableco", "Z"], ["kun konfido (= konfidi) neniam rapidu", "Proverbaro esperanta"], ["la singardemo postulas ankora\u016d iom atendi kun (por) la realigo de tiu plano", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kun", "primary": true}, "ak\u0109ento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prononcmaniero devianta de la normo, loka a\u016d tutnacia, per kiu oni rekonas fremlingvanon a\u016d homon el alia regiono.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0446\u044d\u043d\u0442"], "en": ["accent"], "nl": ["accent", "uitspraak (accent)"], "ru": ["\u0430\u043a\u0446\u0435\u043d\u0442"], "de": ["Aussprache", "Akzent"], "tr": ["\u015five"], "hu": ["akcentus"], "sk": ["pr\u00edzvuk"], "fa": ["\u0644\u0647\u062c\u0647"], "es": ["acento"]}, "examples": [["li parolas kun Groningena ak\u0109ento, kiu sonas moke anka\u016d kiam tio ne estas intencata", "Willem Frederik Hermans: La elektrilo de Wimshurst."]], "subdefinitions": []}], "root": "ak\u0109ent", "primary": true}, "blondulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Viro blondhara.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043b\u043e\u043d\u0434\u0438\u043d"], "fr": ["blond (homme blond)"], "en": ["blond"], "nl": ["blonde (blond persoon)"], "de": ["m\u00e4nnliche Blondine"], "br": ["melegan"], "pl": ["blondyn {m}"]}, "examples": [["\u0109u li estas blondulo a\u016d brunulo?", "La Revizo, akto 3a, sceno 2a"]], "subdefinitions": []}], "root": "blond", "primary": false}, "akreditivo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Letero per kiu banko a\u016d bankiero de unu loko malfermas al iu \u0109e sia korespondanto krediton de fiksita sumo. Anka\u016d: kreditletero, dokumenta kredito.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0440\u044d\u0434\u044b\u0442\u044b\u045e"], "fr": ["accr\u00e9ditif"], "en": ["letter of credit (LC, L/C, LOC)", "request for credit"], "nl": ["accreditief"], "pt": ["carta de cr\u00e9dito"], "ru": ["\u0430\u043a\u043a\u0440\u0435\u0434\u0438\u0442\u0438\u0432"], "de": ["Akkreditiv"], "hu": ["meghitelez\u00e9s", "akkredit\u00edv"], "sk": ["\u00faverov\u00fd list", "akredit\u00edv"], "pl": ["akredytywa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "akreditiv", "primary": true}, "memregado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La rajto regi sin, fari proprajn decidojn kaj le\u011dojn pri sia vivo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0430\u043c\u043e\u0443\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [["jen urbo, kie kolekti\u011dis anta\u016d kvincent jaroj la unua parlamento kaj metis fundamenton por tutpopola memregado", "Stellan Engholm: Vivo vokas"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La kapablo funkcii sen ekstera regado, a\u016dtomate.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0430\u043c\u043e\u0443\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kapablo regi sin, regi siajn emociojn, kaj rezulta trankvilo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043c\u0430\u0432\u0430\u043b\u043e\u0434\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["maitrise de soi"], "nl": ["zelfbeheersing"], "ru": ["\u0441\u0430\u043c\u043e\u043e\u0431\u043b\u0430\u0434\u0430\u043d\u0438\u0435"], "hu": ["\u00f6nuralom"]}, "examples": [["Kaj ne sole li reakiris la memregadon, sed e\u0109 li eksentis sin senfine supera, ol \u0109io vivanta... Post unu momento minacos lin plu neniu... neniu dan\u011dero...", "La Faraono, volumo 3, \u0109ap. 14a."], ["mi perdas mian memregadon, freneza kolero donas al mi la forton malfermi la pordon de l' \u015dranko, kaj mi batas \u015din per la pugnoj, per la piedoj", "HIGINIO Garc\u00eda: Vanesa. Monato"]], "subdefinitions": []}], "root": "reg", "primary": false}, "empiria\u0109a": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Empiria 2.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "empiri", "primary": false}, "buleno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cnuro fiksita \u0109e la mezoj a\u016d flankoj de velo kaj kiu servas por devigi \u011din al oblikvi\u011do kaj akcepto de la vento.", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u043b\u0456\u043d\u044c"], "fr": ["bouline"], "en": ["bowline"], "nl": ["boelijn"], "ru": ["\u0431\u0443\u043b\u0438\u043d\u044c"], "ca": ["bolina"], "de": ["Bulin"], "hu": ["vitorlafesz\u00edt\u0151 k\u00f6t\u00e9l"], "pl": ["szot"], "es": ["bolina"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bulen", "primary": true}, "kateto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de ortangula triangulo) \u0108iu el la lateroj de \u011dia orta angulo; la longo de tia streko.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0442\u044d\u0442"], "fr": ["cath\u00e8te", "c\u00f4t\u00e9 de l'angle droit"], "en": ["other side (of the right angle)"], "nl": ["kathete"], "pt": ["cateto"], "ru": ["\u043a\u0430\u0442\u0435\u0442"], "de": ["Kathete"], "hu": ["befog\u00f3"], "fa": ["\u0636\u0644\u0639 \u0642\u0627\u0626\u0645"], "es": ["cateto"], "pl": ["przyprostok\u0105tna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "katet", "primary": true}, "parentezo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Klariga kromparto de teksto (vorto, subfrazo a\u016d frazoj), apartigita per specialaj interpunkciaj signoj, kutime krampoj a\u016d haltostrekoj.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0435\u043a\u0441\u0442 \u0432 \u0441\u043a\u043e\u0431\u043a\u0430\u0445"], "fr": ["parenth\u00e8se"], "en": ["parenthesis"], "nl": ["parenthese"], "pt": ["par\u00eantese (sinal gr\u00e1fico)"], "ca": ["par\u00e8ntesi"], "de": ["Parenthese", "Anmerkung", "Einschub"], "hu": ["z\u00e1r\u00f3jeles megjegyz\u00e9s"], "fa": ["\u062c\u0645\u0644\u0647\u0654 \u0645\u0639\u062a\u0631\u0636\u0647"], "es": ["par\u00e9ntesis", "inciso (interrupci\u00f3n para aclarar)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Krampo.", "translations": {"be": ["\u0434\u0443\u0436\u043a\u0430"], "nl": ["haakje"], "ru": ["\u0441\u043a\u043e\u0431\u043a\u0430"], "de": ["Klammer"], "hu": ["z\u00e1r\u00f3jel"], "fa": ["\u067e\u0631\u0627\u0646\u062a\u0632", "\u06a9\u0645\u0627\u0646\u06a9"], "es": ["par\u00e9ntesis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "parentez", "primary": true}, "lumbriko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio lumbrikedoj (Lumbricus), relative granda vermo vivanta en tero, surtere videbla post pluvo.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0436\u0434\u0436\u0430\u0432\u044b \u0447\u0430\u0440\u0432\u044f\u043a"], "fr": ["ver de terre", "lombric"], "bg": ["\u0434\u044a\u0436\u0434\u043e\u0432\u0435\u043d \u0447\u0435\u0440\u0432\u0435\u0439"], "nl": ["regenworm"], "pt": ["lombriga"], "el": ["\u03b1\u03c3\u03ba\u03b1\u03c1\u03af\u03c2"], "de": ["Regenwurm"], "sv": ["daggmask"], "hu": ["f\u00f6ldigiliszta"], "en": ["earthworm"], "ru": ["\u0434\u043e\u0436\u0434\u0435\u0432\u043e\u0439 \u0447\u0435\u0440\u0432\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lumbrik", "primary": true}, "deglitilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "tobogano", "translations": {}, "examples": [["Deglitilo estas infana atrakcio trovi\u011danta plej ofte en infanludejoj, \u0109e basenoj, naturaj akvaj areoj destinitaj por bani\u011dado, nuntempe anka\u016d en infananguloj de magazencentrejoj kaj en infan\u0109ambroj", "Vikipedio , Vikipedio"]], "subdefinitions": []}], "root": "glit", "primary": false}, "subunuo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de mezurunuo) Frakcio (malpli granda ol unu) de \u011di; plejofte temas pri divizoro.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u0435\u0434\u0438\u043d\u0438\u0446\u0430 \u0438\u0437\u043c\u0435\u0440\u0435\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["sous-unit\u00e9"], "nl": ["onderdeel"], "br": ["isunanenn"], "fi": ["alayksikk\u00f6", "kerrannaisyksikk\u00f6 (yksik\u00f6n murto-osa)"], "it": ["sottomultiplo (di misura)"], "hu": ["alegys\u00e9g"]}, "examples": [["centimetro estas subunuo de metro", null], ["metro estas subunuo de kilometro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "unu", "primary": false}, "biometrio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vivulidentigo \u2013 mezuro de korpaj ecoj, de karakterizaj kondutoj, por rekoni vivulojn kiel individuojn a\u016d kiel anojn de grupoj.", "translations": {"fr": ["biom\u00e9trie", "biom\u00e9trique (subst.)"], "de": ["Biometrie"], "pl": ["biometria"]}, "examples": [["docento por Medicina Informadiko kaj Biometrio", "R. Fischer, \u0108efpa\u011do..., 2006"]], "subdefinitions": []}], "root": "biometri", "primary": true}, "Ro\u011dero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo latindevena.", "translations": {"fr": ["Roger"], "en": ["Roger"], "it": ["Ruggero"], "pt": ["Rog\u00e9rio"]}, "examples": [["mi dankas vin, respondis Ro\u011dero, farante grimacon de malkontento", "Henri Vallienne, Kastelo de Prelongo, 1907"]], "subdefinitions": []}], "root": "Ro\u011der", "primary": true}, "biometria": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al biometrio, uzata en biometrio.", "translations": {"de": ["biometrisch"], "bg": ["\u0431\u0438\u043e\u043c\u0435\u0442\u0440\u0438\u0447\u043d\u0430"], "fr": ["biom\u00e9trique (adj.)"], "pl": ["biometryczny"]}, "examples": [["tiel pri la kontroloj nomitaj \u00abbiometriaj\u00bb, kiuj miksas klasikajn fingrospurojn kaj la indentigon de diversaj trajtoj (okulfundo, formoj de la mano)", "D. Duclos, trad. F. Hoeltzli, Kiu timas la Egan Fraton?, le Monde diplomatique, 2004-08"]], "subdefinitions": []}], "root": "biometri", "primary": false}, "dekto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Intervalo inter la du ekstremaj el dek sinsekvaj tonoj de diatona gamo.", "translations": {"fr": ["dixi\u00e8me (intervalle musical)"], "pt": ["d\u00e9cima"], "hu": ["tizedhangk\u00f6z", "decima (hangk\u00f6z)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Deka tono de gamo.", "translations": {"hu": ["tizedik hang (hangsorban)", "decima (tizedik hang)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dekt", "primary": true}, "banda\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"it": ["banda", "cricca", "gang"], "pl": ["banda", "szajka", "klika", "gang", "ha\u0142astra", "zgraja"]}, "examples": [["defendi sian organizon kontra\u016d fa\u015dista banda\u0109o", "Vortoj de k-do Lanti, \u0109u unue SAT-anoj?"]], "subdefinitions": []}], "root": "band", "primary": false}, "panegiro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longa solena parola a\u016d skriba la\u016ddo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043d\u044d\u0433\u0456\u0440\u044b\u043a"], "en": ["panegyric"], "nl": ["lofrede"], "pt": ["paneg\u00edrico"], "ru": ["\u043f\u0430\u043d\u0435\u0433\u0438\u0440\u0438\u043a", "\u0432\u043e\u0441\u0445\u0432\u0430\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Panegyrikos", "Festrede"], "hu": ["panegirisz", "dicshimnusz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "panegir", "primary": false}, "Roterdamo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Urbo en la nederlanda provinco Sud-Holando (4\u00b029'E, 51\u00b055'N).", "translations": {"be": ["\u0420\u0430\u0442\u044d\u0440\u0434\u0430\u043c"], "en": ["Rotterdam"], "nl": ["Rotterdam"], "pt": ["Rotterdam", "Roterd\u00e3", "Roterd\u00e3o"], "el": ["\u03a1\u03cc\u03c4\u03c4\u03b5\u03c1\u03bd\u03c4\u03b1\u03bc"], "de": ["Rotterdam"], "hu": ["Rotterdam"], "ru": ["\u0420\u043e\u0442\u0442\u0435\u0440\u0434\u0430\u043c"]}, "examples": [["la Biblioteko Hector Hodler en Roterdamo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "Roterdam", "primary": true}, "printi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Per fotografia procezo fari pozitivan bildon sur speciala papero a\u016d alia surfaco, kopiante filman negativon a\u016d diapozitivon.", "translations": {"be": ["\u0434\u0440\u0443\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c (\u043f\u0440\u0430\u0437 \u0444\u0430\u0442\u0430\u0433\u0440\u0430\u0444\u0456\u0447\u043d\u044b \u043f\u0440\u0430\u0446\u044d\u0441 \u0430\u0431\u043e \u0437 \u0434\u0430\u043f\u0430\u043c\u043e\u0433\u0430\u0439 \u043a\u0430\u043c\u043f\u0443\u0442\u0430\u0440\u0430)"], "en": ["print"], "nl": ["printen", "uitprinten", "uitdraaien"], "ru": ["\u043f\u0435\u0447\u0430\u0442\u0430\u0442\u044c"], "de": ["Abzug machen"], "hu": ["lenyomatot k\u00e9sz\u00edt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Eligi rezultojn de komputado sur datumportilon paperan a\u016d filman, en formo home legebla, per rimedoj elektrome\u0125anikaj, elektrostatikaj, termikaj kaj tiel plu.", "translations": {"de": ["drucken"], "pt": ["imprimir"], "hu": ["nyomtat"]}, "examples": [["printu kaj sendu \u011din al ni po\u015dte", "Brazila Esperantista Junulara Organizo."]], "subdefinitions": []}], "root": "print", "primary": true}, "panegira": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Solene la\u016dda.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043d\u044d\u0433\u0456\u0440\u044b\u0447\u043d\u044b"], "en": ["panegyrical"], "nl": ["prijzend"], "pt": ["paneg\u00edrico"], "ru": ["\u043f\u0430\u043d\u0435\u0433\u0438\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u0445\u0432\u0430\u043b\u0435\u0431\u043d\u044b\u0439"], "de": ["panegyrisch", "lobrednerisch"], "hu": ["panegirikus", "magasztal\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "panegir", "primary": true}, "kontra\u016dlineara": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ni ne trovis fonton por tiu termino. \u015cajnas, ke la formo \u00abkonjuglineara\u00bb estas la plej logika, sed la naciaj lingvoj plimulte preferas formojn de la tipo \u00abkontra\u016dlineara\u00bb (kial?) a\u016d la metaforon \u00abduonlineara\u00bb, kiu kalembure pravigas la terminon \u00abseskvilineara\u00bb (etimologie: unu-kaj-duon-lineara). La donitan difinon oni povas vastigi al la okazo, kiam la vektoraj spacoj estas super ajna korpo, provizita per involucia a\u016dtomorfio \u03ba. Tiusence, lineara bildigo inter reelaj spacoj povas esti kvalifikata anka\u016d konjuglineara."], "primary definition": "(parolante pri bildigo f inter du vektoraj spacoj super la korpo de kompleksoj) Tia, ke \u011di \u0135etas x+\u03b1\u2219y al f(x)+\u03ba(\u03b1)\u2219f(y), kie \u03ba signas la operacion konjugo.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0442\u044b\u043b\u0456\u043d\u0435\u0439\u043d\u044b", "\u043f\u0430\u045e\u043b\u0456\u043d\u0435\u0439\u043d\u044b"], "fr": ["antilin\u00e9aire", "semi-lin\u00e9aire"], "en": ["antilinear", "semilinear"], "pt": ["antilinear", "semilinear"], "ru": ["\u0430\u043d\u0442\u0438\u043b\u0438\u043d\u0435\u0439\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u043e\u043b\u0443\u043b\u0438\u043d\u0435\u0439\u043d\u044b\u0439"], "de": ["antilinear", "halblinear", "konjugiert linear"], "hu": ["antiline\u00e1ris"]}, "examples": [["la konjugo mem estas konjuglineara bildigo de la aro de kompleksoj al \u011di mem", null]], "subdefinitions": []}], "root": "linear", "primary": false}, "lavurso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hunde granda besto el Nord- kaj Centrameriko, kun griza felo, nigra-blankaj strioj sur la kapo kaj la vosto, enakviganta nutra\u0135ojn, anta\u016d ol \u011di man\u011das ilin, genro el la familio procionedoj (Procyon lotor).", "translations": {"be": ["\u044f\u043d\u043e\u0442"], "fr": ["raton laveur"], "bg": ["\u043c\u0438\u0435\u0449\u0430 \u043c\u0435\u0447\u043a\u0430"], "nl": ["wasbeer"], "pt": ["racum", "m\u00e3o-pelada"], "la": ["Procyon lotor"], "ca": ["\u00f3s rentador"], "de": ["Waschb\u00e4r"], "it": ["orsetto lavatore", "procione"], "hu": ["mos\u00f3medve"], "en": ["raccoon"], "uk": ["\u0454\u043d\u043e\u0442"], "ru": ["\u0435\u043d\u043e\u0442"], "es": ["mapache"], "he": ["\u05d3\u05d1\u05d9\u05d1\u05d5\u05df", "\u05e8\u05e7\u05d5\u05df"]}, "examples": [["sur la strato mi vidis lavurson", "vik1887, Vik en Esperantolando, 2005-12-28"], ["lavurseto anka\u016d nomi\u011das prociono", "T. Alexander, Besto- kaj planto-nomoj, bablo, 2007-10-05"]], "subdefinitions": []}], "root": "urs", "primary": false}, "livido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Viole blua ha\u016dta makulo pro interna sangado.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0438\u0432\u0435\u0434\u043e", "\u0441\u0438\u043d\u044e\u0448\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["bleu (h\u00e9matome)", "h\u00e9matome", "liv\u00e9do"], "nl": ["hematoom", "bloeduitstorting"], "pt": ["hematoma"], "hu": ["livedo (k\u00e9kesv\u00f6r\u00f6s b\u0151rfolt)"]}, "examples": [["e\u0109 se mi volus forgesi pri la vergoj ricevitaj , ilin memorigus al mi la lividoj sur miaj ripoj", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, dua parto, \u0109apitro 3a, p. 411a"]], "subdefinitions": []}], "root": "livid", "primary": true}, "livida": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pale blua a\u016d violkolora, simile al livido.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0438\u043d\u044e\u0448\u043d\u044b\u0439", "\u043c\u0435\u0440\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e-\u0441\u0438\u043d\u0438\u0439"], "fr": ["livide (violac\u00e9)"], "nl": ["lijkbleek", "vaal"], "hu": ["szederjes", "k\u00e9kesv\u00f6r\u00f6s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "livid", "primary": false}, "policisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Policano, precipe tiu, kiu laboras enkete, garde, helpe por la publiko.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0438\u0446\u0435\u0439\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["policier"], "de": ["Polizist"], "nl": ["politiebeambte"]}, "examples": [["aperis en la hotelo kvara gasto, kriminala policisto el Parizo", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 3, anekdotoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "polic", "primary": false}, "spiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Infloresko, kie la floroj sidas rekte \u0109e la akso.", "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u043b\u0430\u0441"], "en": ["ear (of corn, etc)", "spike (of corn, etc)"], "nl": ["aar"], "ru": ["\u043a\u043e\u043b\u043e\u0441"], "de": ["\u00c4hre"], "hu": ["kal\u00e1sz", "f\u00fcz\u00e9r (vir\u00e1gzat)"]}, "examples": [["spiko de greno, plantago", null], ["kunmetita spiko", null], ["spiko malplena plej alte sin tenas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "spik", "primary": true}, "fonoskopo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Instrumento havanta mikrofonon kaj a\u016ddilon, kaj per kiuj oni povas mem kompari la intensecon de la vo\u0109o.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u043d\u0430\u0441\u043a\u043e\u043f"], "nl": ["fonoscoop"], "pt": ["fonosc\u00f3pio"], "ru": ["\u0444\u043e\u043d\u043e\u0441\u043a\u043e\u043f"], "de": ["Phonoskop"], "hu": ["fonoszk\u00f3p"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fonoskop", "primary": true}, "sanktega": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eminente, eksterordinare sankta.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0441\u0432\u044f\u0442\u043e\u0439"], "nl": ["allerheiligst"], "it": ["santissimo"], "pl": ["przenaj\u015bwi\u0119tszy"]}, "examples": [["La\u016ddon kaj gloron al Vi, Sanktega Triunuo, unika kaj supera Dio!", "Dio benu (Gazeto de IKUE-Katolika Sekcio de \u0108EA). 2000:10, N-ro 4:40"], ["En Esperanto li diras: \u00ab Sanktega Maria akompanu Vin!\u00bb", "La papoj kaj Esperanto. Pa\u011doj en Esperanto por la Esperantistaj Katolikaj Geskoltoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "sankt", "primary": false}, "bananujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio bananujacoj (Musa), tropika vegeta\u0135o kun multaj specioj. La fruktoj de iuj specioj estas man\u011dataj, la folioj de aliaj specioj liveras fibrojn uzatajn por \u015dnuroj, retoj kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043d\u0430\u043d (\u0440\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u043d\u0430)"], "fr": ["bananier"], "bg": ["\u0433\u0440\u043e\u0437\u0434 \u0431\u0430\u043d\u0430\u043d\u0438"], "nl": ["bananenboom"], "ru": ["\u0431\u0430\u043d\u0430\u043d (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "de": ["Bananenstaude"], "hu": ["ban\u00e1nfa"], "sk": ["ban\u00e1novn\u00edk"], "fa": ["\u062f\u0631\u062e\u062a \u0645\u0648\u0632"], "en": ["banana tree"], "pl": ["bananowiec"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "banan", "primary": false}, "Irti\u015do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda kaj longa rivero en Siberio, maldekstra alfluanto de Obo (je 61\u00b020\u2032N). Irti\u015do fontas el \u0108inia Altajo (88\u00b010\u2032E, 47\u00b030\u2032N), fluas tra Kaza\u0125ujo kaj Rusujo (la longo 4248km, la basenareo 1643km\u00b2).", "translations": {"be": ["\u0406\u0440\u0442\u044b\u0448"], "fr": ["Irtych"], "en": ["Irtysh"], "pt": ["Irtych", "Irtiche"], "ru": ["\u0418\u0440\u0442\u044b\u0448"], "de": ["Irtisch"], "hu": ["Irtis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Irti\u015d", "primary": true}, "elmuldigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elpreni mulda\u0135on el muldilo.", "translations": {"fr": ["d\u00e9mouler"], "nl": ["uit de gietvorm halen"], "hu": ["(\u00f6nt\u0151form\u00e1b\u00f3l) kivesz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "muld", "primary": false}, "tenoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plej alta vira vo\u0109o.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u043d\u0430\u0440"], "fr": ["t\u00e9nor"], "en": ["tenor"], "nl": ["tenor"], "pt": ["tenor"], "ru": ["\u0442\u0435\u043d\u043e\u0440"], "de": ["Tenor"], "it": ["tenore"], "hu": ["tenor"], "es": ["tenor"], "pl": ["tenor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tenorulo.", "translations": {}, "examples": [["singardaj kantistoj evitas trinkojn alkoholajn, precipe la tenoroj", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 5, el la vivo kaj sciencoj, bagateloj"]], "subdefinitions": []}], "root": "tenor", "primary": true}, "Centa\u016dro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sud-hemisfera stelfiguro (Centaurus).", "translations": {"fa": ["\u0642\u0646\u0637\u0648\u0631\u0633"], "de": ["Zentaur"], "en": ["Centaurus"], "es": ["Centauro"], "pl": ["Centaur"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "centa\u016dr", "primary": false}, "milvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio akcipitredoj (Milvus).", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u0448\u0443\u043d"], "fr": ["milan"], "en": ["kite"], "nl": ["wouw"], "pt": ["milhafre"], "ru": ["\u043a\u043e\u0440\u0448\u0443\u043d"], "de": ["Milan"], "hu": ["k\u00e1nya"], "fa": ["\u06a9\u0648\u0631\u06a9\u0648\u0631"], "es": ["milano"], "pl": ["kania"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "milv", "primary": true}, "tarantelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vigla itala danco.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u0440\u0430\u043d\u0442\u044d\u043b\u0430"], "fr": ["tarantelle"], "nl": ["tarantella"], "pt": ["tarantela"], "ru": ["\u0442\u0430\u0440\u0430\u043d\u0442\u0435\u043b\u043b\u0430"], "de": ["Tarantella"], "it": ["tarantella"], "hu": ["tarantella"], "fa": ["\u062a\u0627\u0631\u0627\u0646\u062a\u0644"], "pl": ["tarantela"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tarantel", "primary": true}, "lotado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago loti.", "translations": {"el": ["\u03ba\u03bb\u03b7\u03c1\u03ce\u03bd\u03c9"], "fr": ["tirage au sort"], "nl": ["loting"], "pt": ["sorteio"], "ru": ["\u0436\u0435\u0440\u0435\u0431\u044c\u0451\u0432\u043a\u0430"], "de": ["Losen", "Auslosen", "Verlosen", "Lotteriespielen"], "hu": ["sorsh\u00faz\u00e1s"], "es": ["sorteo"]}, "examples": [["Josuo faris al ili lotadon dividis tie la landon por la Izraelidoj la\u016d iliaj partoj", "La Malnova Testamento, Josuo 18:10"]], "subdefinitions": []}], "root": "lot", "primary": false}, "kamero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Izolita \u0109ambro specialcela, eble senfenestra kaj nehejtata.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u043e\u0440\u0430", "\u043a\u0430\u043c\u044d\u0440\u0430"], "fr": ["pi\u00e8ce (r\u00e9duit)", "r\u00e9duit", "chambre (photo., techn.)"], "en": ["dark room"], "nl": ["kamer (zonder venster)"], "ru": ["\u043a\u0430\u043c\u0435\u0440\u0430", "\u043a\u043e\u043c\u043e\u0440\u043a\u0430", "\u0447\u0443\u043b\u0430\u043d"], "de": ["Kammer"], "hu": ["kamra"], "pl": ["komora"]}, "examples": [["radio de la subiranta suno enfalas en la nudan kameron", "Fabeloj, volumo 2, Bildo el kastelremparo"], ["en la angulo apud la forno el simplaj brikoj estis negranda kamero por kuirado", "Marta"], ["trinkinte teon \u015di iris en la malluman kameron, kie oni tenis valizojn kaj kie, en du \u015drankoj, estis diversaj malnova\u0135oj", "La majstro kaj Margarita, \u0108ap. 19"], ["li respondas per absurda\u0135oj a\u016d rifuzas respondi, kaj nur petas pri tio, ke oni lin ka\u015du en blenditan kameron sub armitan gardon", "La majstro kaj Margarita, \u0108ap. 27"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kamerao.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u044d\u0440\u0430"], "nl": ["kamer (van fototoestel)"], "ru": ["\u043a\u0430\u043c\u0435\u0440\u0430"], "hu": ["kamera"]}, "examples": [["kamero de fotilo", null], ["senluma kamero", "Zamenhofcitite la\u016d PIV2, p. 519"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Parto de aparato, ma\u015dino, vivula organo, prezentanta fermitan spacon.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u044d\u0440\u0430"], "en": ["chamber"], "nl": ["kamer (van hart)"], "ru": ["\u043a\u0430\u043c\u0435\u0440\u0430"], "hu": ["kamra (pl.sz\u00edv\u00e9)"], "pl": ["komora"]}, "examples": [["kameretoj de la koro", null], ["kamero de revolvero, de reakcia motoro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kamer", "primary": true}, "grenado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ferglobo, plenigita je pulvo kaj garnita per me\u0109o a\u016d eksplodigilo, kiun oni \u0135etas per mano a\u016d speciala \u0135etilo, por ke \u011di eksplodu meze de la malamikoj.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0430\u043d\u0430\u0442\u0430"], "fr": ["grenade (arme)"], "en": ["grenade"], "nl": ["granaat"], "pt": ["granada"], "ru": ["\u0433\u0440\u0430\u043d\u0430\u0442\u0430"], "de": ["Granate"], "sv": ["granat"], "hu": ["gr\u00e1n\u00e1t"], "es": ["granada"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grenad", "primary": true}, "inkogniteco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de inkognito , nerekonateco.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u043a\u043e\u0433\u043d\u0456\u0442\u0430", "\u0430\u043d\u0430\u043d\u0456\u043c\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["incognito (subst., \u00e9tat)", "anonymat"], "pt": ["inc\u00f3gnito (subst., estado)"], "ru": ["\u0438\u043d\u043a\u043e\u0433\u043d\u0438\u0442\u043e", "\u0430\u043d\u043e\u043d\u0438\u043c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"]}, "examples": [["mi profitis de tiu inkogniteco por momente konversacii kun homo", "La revadoj de soleca promenantoNa\u016da promenado"]], "subdefinitions": []}], "root": "inkognit", "primary": false}, "defili": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Parade mar\u015di anta\u016d iu estro a\u016d estraro.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u0444\u0456\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9filer (marcher en file)"], "en": ["march in file", "march past"], "pt": ["desfilar"], "ru": ["\u0434\u0435\u0444\u0438\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0448\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["defilieren", "vorbeimarschieren"], "hu": ["felvonul", "elvonul (d\u00edszmenetben)"], "sk": ["defilova\u0165"], "es": ["desfilar"], "pl": ["defilowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Mar\u015di anta\u016d spektantaro por montri veston.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u0444\u0438\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "pt": ["desfilar"], "pl": ["chodzi\u0107 po wybiegu (przentowa\u0107)"]}, "examples": [["kiel profesiulino pri defilado por modaj produktoj \u015di tute ne havas preferojn", "Gilbert Ledon Misa mondo Monato jaro 2003a, numero 2a, p. 9a"]], "subdefinitions": []}], "root": "defil", "primary": true}, "keplera": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iel rilatanta kun la malkovroj de Keplero.", "translations": {"be": ["\u041a\u0435\u043f\u043b\u0435\u0440\u0430", "\u043a\u0435\u043f\u043b\u0435\u0440\u0430\u045e\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["de Kepler", "k\u00e9pl\u00e9rien"], "en": ["Kepler['s]"], "nl": ["kepler-"], "ru": ["\u041a\u0435\u043f\u043b\u0435\u0440", "\u043a\u0435\u043f\u043b\u0435\u0440\u043e\u0432\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["von Kepler", "Keplers"], "it": ["kepleriano"], "hu": ["kepleri", "Kepler-f\u00e9le"]}, "examples": [["keplera astronomio", null], ["la tri kepleraj le\u011doj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "Kepler", "primary": false}, "asekurlibro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La tuto de asekurkontraktoj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u0445\u043e\u0432\u043e\u0439 \u043f\u043e\u0440\u0442\u0444\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Policenbestand", "Versicherungsbestand"], "en": ["insurance book"], "hu": ["biztos\u00edt\u00e1si \u00e1llom\u00e1ny", "k\u00f6tv\u00e9ny\u00e1llom\u00e1ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "asekur", "primary": false}, "vortobatali": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Batali per vortoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0440\u0430\u0447\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u043f\u0430\u043b\u0435\u043c\u0456\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["pol\u00e9miquer"], "en": ["argue"], "ru": ["\u0441\u043f\u043e\u0440\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u043b\u0435\u043c\u0438\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["Streit", "Wortstreit", "Wortgefecht"], "hu": ["vitatkozik", "sz\u00f3csat\u00e1t v\u00edv"], "br": ["tabutal"], "pl": ["toczy\u0107 wojn\u0119 s\u0142own\u0105"]}, "examples": [["memorigu ilin pri tio, ke ili ne vortobatalu, kio estas neniel utila, kun risko de \u015dancelo por la a\u016ddantoj", "La Nova Testamento, II. Timoteo 2:14"]], "subdefinitions": []}], "root": "batal", "primary": false}, "kvadratigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi ion kvadrata.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c \u0444\u043e\u0440\u043c\u0443 \u043a\u0432\u0430\u0434\u0440\u0430\u0442\u0430", "\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u043a\u0432\u0430\u0434\u0440\u0430\u0442\u043d\u044b\u043c"], "fr": ["\u00e9quarrir (rendre carr\u00e9)", "rendre carr\u00e9"], "nl": ["vierkant maken"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0434\u0430\u0442\u044c \u0444\u043e\u0440\u043c\u0443 \u043a\u0432\u0430\u0434\u0440\u0430\u0442\u0430", "\u0441\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u043a\u0432\u0430\u0434\u0440\u0430\u0442\u043d\u044b\u043c"], "de": ["Quadrat formen"], "hu": ["n\u00e9gysz\u00f6ges\u00edt"]}, "examples": [["kvadratigi konstru\u015dtonon", null], ["kvadratigi batalionon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Potencigi per 2.", "translations": {"be": ["\u0443\u0437\u0432\u043e\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c \u0443 \u043a\u0432\u0430\u0434\u0440\u0430\u0442"], "fr": ["\u00e9lever au carr\u00e9"], "en": ["square"], "ru": ["\u0432\u043e\u0437\u0432\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c \u0432 \u043a\u0432\u0430\u0434\u0440\u0430\u0442"], "de": ["quadrieren"], "sv": ["kvadrera"], "hu": ["n\u00e9gyzetre emel"], "pl": ["podnosi\u0107 do kwadratu"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kvadrat", "primary": false}, "hemoragia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karakterizata per hemoragio.", "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u043c\u0430\u0440\u0430\u0433\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["h\u00e9morragique"], "pt": ["hemorr\u00e1gico"], "ru": ["\u0433\u0435\u043c\u043e\u0440\u0440\u0430\u0433\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["h\u00e4morrhagisch", "gewebsblutend"], "it": ["emorragico"], "es": ["hemorr\u00e1gico"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hemoragi", "primary": false}, "hemoragio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sangelfluo, sangado.", "translations": {"el": ["\u03b1\u03b9\u03bc\u03bf\u03c1\u03c1\u03b1\u03b3\u03af\u03b1"], "fr": ["h\u00e9morragie", "saignement"], "nl": ["bloeding"], "pt": ["hemorragia"], "be": ["\u0433\u0435\u043c\u0430\u0440\u0430\u0433\u0456\u044f", "\u043a\u0440\u043e\u0432\u0430\u0437\u044c\u043b\u0456\u0446\u044c\u0446\u0451"], "de": ["H\u00e4morrhagie", "Gewebeblutung"], "it": ["emorragia"], "pl": ["krwotok"], "ru": ["\u0433\u0435\u043c\u043e\u0440\u0440\u0430\u0433\u0438\u044f", "\u043a\u0440\u043e\u0432\u043e\u0438\u0437\u043b\u0438\u044f\u043d\u0438\u0435"], "es": ["hemorragia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hemoragi", "primary": true}, "dudualo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ni ne trovis a\u016dtoritatan fonton por la formo \u00abdudualo\u00bb, sed \u011di sekvas la skemisman modelon de \u00abdubemolo\u00bb, \u00abdulorneto\u00bb, \u00abdusako\u00bb ks kaj tial evitigas enkonduki la radikon \u00abbidual\u00bb."], "primary definition": "Dualo de la dualo.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0438\u0434\u0443\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["bidual"], "en": ["double dual"], "de": ["Bidual", "Bidualraum"], "pl": ["przestrze\u0144 bidualna", "przestrze\u0144 podw\u00f3jnie dualna"], "hu": ["bidu\u00e1lis", "bidu\u00e1lis t\u00e9r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dual", "primary": false}, "Eritreo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la nordorienta Afriko kun \u0109efurbo Asmero. Teritorio de Respubliko Eritreo. ISO-3166 kodo: ER. \u011ci limas kun Etiopujo, \u011cibutio, Sudano kaj Ru\u011da Maro.", "translations": {"fa": ["\u0627\u0631\u06cc\u062a\u0631\u0647"], "de": ["Eritrea"], "bg": ["\u0415\u0440\u0438\u0442\u0440\u0435\u044f"], "en": ["Eritrea"], "pl": ["Erytrea"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "eritre", "primary": true}, "lumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Radioj (elektromagnetaj ondoj), kiuj estas perceptataj per la okuloj kaj igas la objektojn videblaj.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u0432\u044f\u0442\u043b\u043e"], "fr": ["\u00e9clairage", "lueur", "lumi\u00e8re", "luminaire (source)", "g\u00e9nie"], "nl": ["licht"], "pt": ["luz"], "ru": ["\u0441\u0432\u0435\u0442"], "de": ["Licht", "Schein"], "tr": ["\u0131\u015f\u0131k", "ayd\u0131nl\u0131k"], "sv": ["ljus"], "tp": ["suno"], "vo": ["lit"], "it": ["luce"], "hu": ["f\u00e9ny"], "es": ["luz"]}, "examples": [["lumo de suno, de lampo", null], ["elektra lumo", null], ["loki pentra\u0135on en favoran lumon", null], ["ver\u015di lumon sur io", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Eco, kiu ebligas klaran koncepton a\u016d komprenon.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u0432\u044f\u0442\u043b\u043e"], "ru": ["\u0441\u0432\u0435\u0442"], "de": ["lichte Klarheit", "Licht"], "it": ["luce", "lume"], "hu": ["f\u00e9ny", "vil\u00e1goss\u00e1g"], "es": ["luz"]}, "examples": [["tiu cirkonstanco \u0135etas plenan lumon sur la aferon", "Z"], ["pro modesteco li neniam metas en lumon siajn meritojn", "Z"], ["tiun argumenton vi prezentas en tute mal\u011dusta lumo", "Z"], ["tiu tro la\u016dta titolo metus malbonan lumon sur nian aferon", "Z"], ["lumo de la racio", null], ["lumo fari\u011dos, kulpo trovi\u011dos", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Lumado ( ); lummakulo, luma\u0135o, io lumanta (precipe plurnombre kaj se oni ne scias a\u016d ne volas precizigi la naturo de la koncernaj luma\u0135oj).", "translations": {"ru": ["\u0438\u0441\u0442\u043e\u0447\u043d\u0438\u043a \u0441\u0432\u0435\u0442\u0430"], "be": ["\u043a\u0440\u044b\u043d\u0456\u0446\u0430 \u0441\u044c\u0432\u044f\u0442\u043b\u0430"], "de": ["Lichtquelle", "Leuchtquelle"], "it": ["chiarore"], "hu": ["f\u00e9nyforr\u00e1s"], "es": ["lumbrera"]}, "examples": [["norda lumo", null], ["\u0109iuj ekkuris galope al la rivero, sur kies bordoj jam brilis multenombraj lumoj kaj sonis granda kanto de la kunveninta popolo", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 10a."], ["finfine, mi ekvidis elektrajn lumojn kaj rekonis, ke mi trovi\u011das en la vila\u011do", "Albisturo KVINKE, Tenebro. Monato"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: La signifo lumo estas tre dubinda, probable \u011di estas senkritike kopiita el iu nacilingva vortaro. PIV2 \u011din ne transprenis, kaj mi mem \u011din neniam renkontis en Esperanto. Ruslingve por tiu signifo servas luma\u0135o \u2015 kio estas konforma al la metafora kaj pli internacia uzo de \u00abstelo\u00bb; a\u016d, pli patose, \u00ablumilo\u00bb."], "primary definition": "(figure) Eminenta kompetentulo.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u0432\u0435\u0442\u0430\u0447"], "fr": ["Star", "Leuchte"], "it": ["luminare"], "es": ["lumbrera"], "hu": ["lumen (\u00e1tv.)"]}, "examples": [["li estas lumo de romana filologio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) La bono, la pravo, Dio, la vera scio kaj tiel plu.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u0435\u0442"]}, "examples": [["Tiu venis kiel atestanto, por atesti pri la lumo, por ke \u0109iuj per li kredu", "La Nova Testamento, S. Johano 1:7"], ["Tiuj homoj estas kontra\u016duloj de la lumo, Ili ne konas Liajn vojojn, Ne revenas al Lia irejo", "La Malnova Testamento, Ijob 24:13"]], "subdefinitions": []}], "root": "lum", "primary": false}, "religia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Apartenanta al la religio, koncernanta la religion.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u043b\u0456\u0433\u0456\u0439\u043d\u044b"], "fr": ["religieux (adj.)"], "en": ["religious"], "nl": ["godsdienstig", "religieus"], "ru": ["\u0440\u0435\u043b\u0438\u0433\u0438\u043e\u0437\u043d\u044b\u0439"], "de": ["religi\u00f6s"], "tp": ["sewi"], "hu": ["vall\u00e1s-", "vall\u00e1si", "vall\u00e1sos"], "pl": ["religijny", "pobo\u017cny", "bogobojny"]}, "examples": [["religia dogmo, verko, konscio", null], ["religia milito", null], ["religia komunumo, grupo, ordeno, lernejo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "religi", "primary": false}, "lumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Eligi tiajn radiojn, kiuj estas percepteblaj per la okuloj kaj ebligas vidi objektojn.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u0432\u044f\u0446\u0456\u0446\u044c", "\u0441\u044c\u0432\u044f\u0446\u0456\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["luire", "rayonner"], "en": ["shine"], "nl": ["licht geven"], "pt": ["brilhar"], "ru": ["\u0441\u0432\u0435\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u0441\u0432\u0435\u0442\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["leuchten", "strahlen"], "tr": ["\u0131\u015f\u0131k sa\u00e7mak"], "sv": ["lysa"], "hu": ["f\u00e9nylik"], "cs": ["sv\u00edtit"], "it": ["brillare"], "es": ["brillar"]}, "examples": [["suno lumas dum la tago kaj luno dum la nokto", null], ["malmultaj lanternoj malbone lumis la strateton", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Esti videble kontenta, gaja.", "translations": {"nl": ["stralen (een stralend gezicht b.v.)"], "hu": ["ragyog"]}, "examples": [["sur la viza\u011doj hele lumis fiera feli\u0109o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lum", "primary": true}, "religio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ideologio kaj praktiko de rilatoj inter la homo kaj la transmondo, supernaturaj estuloj, vivo kaj morto, la bazaj valoroj kaj moroj.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u043b\u0456\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["religion"], "en": ["religion"], "nl": ["godsdienst", "religie"], "pt": ["religi\u00e3o"], "ru": ["\u0440\u0435\u043b\u0438\u0433\u0438\u044f"], "de": ["Religion"], "hu": ["vall\u00e1s"], "id": ["agama"], "pl": ["religia"]}, "examples": [["etna, monda, \u015dtata religio", null], ["Mi kredas, ke \u0109iuj gentoj estas egalrajtaj partoj de la homaro, kaj mi taksas \u0109iun homon nur la\u016d lia persona valoro kaj agoj, sed ne la\u016d lia deveno. \u0108ian ofendadon a\u016d persekutadon de homo por tio, ke li naski\u011dis de alia gento, kun alia lingvo a\u016d religio ol mi, mi rigardas kiel barbarecon", "Zamenhof, Nica literatura revuo n-ro 4-6a p. 201-208a"], ["En mia infana\u011do mi kredis je Dio, kaj je senmorteco de l'animo, en tiu formo, en kiu instruas mia denaski\u011da religio>", "Zamenhof, Originala Verkaro"], ["en la lasta tempo oni ofte parolis pri la nova religio, kiu jam disvasti\u011dis en \u0109iuj pli sudaj landoj", "Fabeloj, volumo 4, Filino de la mar\u0109a re\u011do"], ["kvankam \u0109iuj ekzistantaj religioj parolas pri kunfandi\u011do de la homaro, ne sole neniu el ili donis ian rimedon, por tion \u0109i atingi, sed kontra\u016de, \u0109iu el ili rekte malhelpas tiun \u0109i kunfandi\u011don: \u0109iu el la religioj ja diras, ke \u011di estas donita tuta de Dio, sekve tute konsekvence \u0109iu religio devas rigardi \u0109iujn alireligiulojn kiel pekantojn kontra\u016d la ordonoj de Dio, kaj la akcepton de iaj aliaj religiaj formoj krom \u011diaj \u011di devas rigardi kiel krimon kontra\u016d Dio", "Zamenhof, Pri la homaranismo, Ruslanda Esperantisto, 1906 numero 5a, p. 102-106a"]], "subdefinitions": []}], "root": "religi", "primary": true}, "luma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eliganta lumon, lumanta, radianta.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u0435\u0442\u043b\u044b\u0439"], "fr": ["lumineux"], "nl": ["lichtend"], "be": ["\u0441\u044c\u0432\u0435\u0442\u043b\u044b"], "tr": ["ayd\u0131nl\u0131k"], "sv": ["lysande"]}, "examples": [["luma korpo", null], ["lumaj vitraj muroj de la novaj magazenoj", "Metropoliteno"], ["tiam falis radianta falstelo, kiu tiris post si longan luman strion", "Fabeloj, volumo 2, Malnova strata lanterno"], ["la virineto de maro levis siajn travideblajn brakojn al la luma suno kaj je la unua fojo \u015di sentis larmojn", "Fabeloj, volumo 2, La virineto de maro"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: \u0108ar \u0109i tiu senco implicas rilaton al la substantiva ideo pri lumo (lumoa, de lumo), tial anstata\u016d tiajn rilatajn adjektivojn oni preferas uzi vortojn kunmetitajn: lumbildoj, lumsignalo, lumpremo, lumfonto, lumjaro, lumondo kaj tiel plu \u2015 kontraste al la kvalitaj sencoj de la adjektivo."], "primary definition": "Rilata al lumo, kiu estas el lumo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u0435\u0442\u043b\u044b\u0439", "\u0441\u0432\u0435\u0442\u043e\u0432\u043e\u0439"], "sv": ["ljus-"]}, "examples": [["el \u0109iuj tempoj, el \u0109iuj landoj montri\u011das tiuj lumaj bildoj", "Fabeloj, volumo 3, Dorna vojo de la honoro"], ["al pazigrafioj oni povas alvicigi anka\u016d telegrafajn kodojn, dekuman klasifikadon, luman kaj flagan signalsistemojn", "Enkonduka lernolibro de interlingvistiko"], ["luma signalo, luma premo", null], ["luma fonto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Lumplena, hela.", "translations": {"de": ["leuchtend", "hell"], "sv": ["ljus"], "it": ["luminoso"], "pt": ["luminoso"], "hu": ["f\u00e9nyes"]}, "examples": [["estis jam luma tago, kiam Marta estingis la lampon kaj prenis plumon", "Marta"], ["estis hela luma mateno", "Fabeloj, volumo 2, Malgranda Tuk"], ["la luno brilis kaj estis tiel lume kiel dum la tago", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ricevanta lumon.", "translations": {"sv": ["upplyst"]}, "examples": [["luma parto de la \u0109ambro", null], ["luma vitra salono", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Kiu rilatas lumo.", "translations": {}, "examples": [["la lumaj idealoj", null], ["sed ne imagu, ke li prezentis nur lumajn dimensiojn, a\u016d e\u0109, se mi rajtas paroli karikature, an\u011delojn ludantajn per harpo sur tavolo el blankaj nuboj", "Trevor Steele, Patrick White \u2015 Vivo kaj verko"], ["la kredo je luma estonteco estis granda kaj la entuziasmo eksterordinara", "Jan JANOWSKI, Viroj kaj virinoj. (5. El la vivo kaj sciencoj). Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Kiu impresas kvaza\u016d lumanta, radianta.", "translations": {"de": ["strahlend", "leuchtend"], "it": ["lucente", "brillante"], "hu": ["f\u00e9nyes", "der\u00fclt"]}, "examples": [["\u015di trapikis truon en la folio, rigardis tra \u011di al la suno, kaj tiam \u015dajnis al \u011di, kvaza\u016d \u015di vidas la lumajn okulojn de siaj fratoj", "Fabeloj, volumo 1, Sova\u011daj cignoj"], ["luma viza\u011do de re\u011do estas vivo", "La Malnova Testamento, Sentencoj \u0109ap. 16:15"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Mi opinias ke la senco luma ne ekzistas en Esperanto. Fidindaj ekzemploj mankas, kaj PIV2 tiun sencon (donitan de PV) ne transprenis."], "primary definition": "(figure) Klarega.", "translations": {"de": ["erleuchtet", "erhellend"], "it": ["radioso", "brillante", "illuminante"], "hu": ["vil\u00e1gos", "f\u00e9nyes"]}, "examples": [["luma spirito, klarigo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lum", "primary": false}, "elprovi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Funde provi.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043f\u0440\u0430\u0431\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["essayer", "\u00e9prouver (mettre \u00e0 l'\u00e9preuve)", "mettre \u00e0 l'\u00e9preuve", "tester", "tenter (mettre \u00e0 l'\u00e9preuve)"], "hu": ["(alaposan) kipr\u00f3b\u00e1l"], "nl": ["toetsen"], "ru": ["\u0438\u0441\u043f\u044b\u0442\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(provi , )", "translations": {}, "examples": [["la tendeno estas tute en ordo, nun mi \u011din elprovos!", "Fabeloj, volumo 1, malbonkonduta knabo"], ["ni elprovis a\u016d sur fervojo, a\u016d sur \u015dipo sur la maro", "Fabeloj, volumo 1, galo\u015doj de feli\u0109o"], ["zorgeme elprovi la lingvon kaj plene prilabori \u011din praktike", "Originala Verka, \u00a7 V-3"], ["li volis forvoja\u011di kaj elprovi \u0109ion per sia gusto", "Fabeloj, volumo 3, \u015dtono de la sa\u011duloj"], ["elprovu \u0109ion; tenu firme tion, kio estas bona", "La Nova Testamento, I. Tesalonikanoj 5:21"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(provi , )", "translations": {}, "examples": [[", por elprovi vin, por scii\u011di, kio estas en via koro, \u0109u vi obeos Liajn ordonojn a\u016d ne", "La Malnova Testamento, Readmono 8:2"], ["tiam ne a\u016dskultu la vortojn de tiu profeto a\u016d de tiu son\u011disto, \u0109ar tiam elprovas vin la Eternulo, via Dio, por scii\u011di, \u0109u vi amas la Eternulon", "La Malnova Testamento, Readmono 13:3"], ["elprovi per enigmoj", "La Malnova Testamento, I. Re\u011doj 10:1"], ["se Li min elprovos, mi eliros kiel oro", "La Malnova Testamento, Ijob 23:10"], ["esploru min, ho Eternulo, kaj elprovu min, refandu mian interna\u0135on kaj mian koron", "La Malnova Testamento, Psalmaro 26:2"], ["Mi elprovos ilin, kiel oni elprovas oron", "La Malnova Testamento, Ze\u0125arja 13:9"]]}]}], "root": "prov", "primary": false}, "plago": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tutlanda longeda\u016dra katastrofo, ka\u016dzita de Dio kiel puno por la homoj.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0434\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435"], "fr": ["plaie (fl\u00e9au)"], "en": ["plague"], "nl": ["plaag"], "pt": ["praga"], "be": ["\u0431\u0435\u0434\u0441\u0442\u0432\u0430", "\u043d\u0430\u0432\u0430\u043b\u0430", "\u043f\u043b\u044f\u0433\u0430"], "de": ["Plage"], "hu": ["sorscsap\u00e1s", "baj"]}, "examples": [["la sep plagoj de Egiptujo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tutlanda granda longeda\u016dra katastrofo.", "translations": {"fr": ["fl\u00e9au", "calamit\u00e9"]}, "examples": [["la ma\u015dino povas esti liberigilo a\u016d plago por la homaro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "plag", "primary": true}, "paralelepipedo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ortangulan paralelepipedon oni foje nomas \u00abkvadro\u00bb a\u016d \u00abortepipedo\u00bb."], "primary definition": "Sesedro, kiun limas ses paralelogramoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u043b\u0435\u043b\u0435\u043f\u0456\u043f\u044d\u0434"], "fr": ["parall\u00e9l\u00e9pip\u00e8de"], "en": ["parallelepiped[on]"], "nl": ["parallellepipedum"], "pt": ["paralelep\u00edpedo"], "ru": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u043b\u043b\u0435\u043b\u0435\u043f\u0438\u043f\u0435\u0434"], "de": ["Parallelepiped"], "hu": ["parallelepipedon"], "pl": ["r\u00f3wnoleg\u0142o\u015bcian"]}, "examples": [["ortangula, neortangula paralelepipedo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "paralelepiped", "primary": true}, "plagi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Puni per plago.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0441\u043b\u0430\u0446\u044c \u0431\u0435\u0434\u0441\u0442\u0432\u0430"], "en": ["plague"], "nl": ["teisteren"], "ru": ["\u043d\u0430\u0441\u043b\u0430\u0442\u044c \u0431\u0435\u0434\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435"], "de": ["plagen"], "hu": ["ver (pl. isten)"]}, "examples": [["vian popolon ne plagu", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ruinigi per plago.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0440\u0443\u0448\u0438\u0442\u044c"], "be": ["\u0437\u0440\u0443\u0439\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0431\u0443\u0440\u044b\u0446\u044c"], "hu": ["csap\u00e1ssal s\u00fajt"]}, "examples": [["la plagita regiono", null]], "subdefinitions": []}], "root": "plag", "primary": false}, "elprovo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Funda, tuta, intensa provo.", "translations": {"hu": ["kipr\u00f3b\u00e1l\u00e1s", "pr\u00f3bat\u00e9tel", "megpr\u00f3b\u00e1ltat\u00e1s"], "be": ["\u0432\u044b\u043f\u0440\u0430\u0431\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043f\u0440\u0430\u0432\u0435\u0440\u043a\u0430", "\u0442\u044d\u0441\u0442"], "fr": ["essai", "\u00e9preuve (essai)", "\u00e9preuve (exp\u00e9rience \u00e9prouvante)", "exp\u00e9rience", "test"], "de": ["Erprobung", "Probe"], "ru": ["\u0438\u0441\u043f\u044b\u0442\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u0440\u043e\u0432\u0435\u0440\u043a\u0430", "\u0442\u0435\u0441\u0442"]}, "examples": [["oni devas elteni diversajn elprovojn, tiam oni ion scias", "Fabeloj, volumo 3, lino"], ["tio estis por nia patro la plej kruela elprovo", "Fabeloj, volumo 4, Valdemar Doe"], ["Li ridas \u0109e la elprovado de senkulpuloj", "La Malnova Testamento, Ijob 9:23"], ["malfacilaj tagoj, tagoj de elprovado staris anta\u016d la pordo", "Fabeloj, volumo 3, nokta \u0109apo de fra\u016dlo"]], "subdefinitions": []}], "root": "prov", "primary": false}, "posesivo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Poseda pron. a\u016d adj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u043d\u0430\u043b\u0435\u0436\u043d\u044b \u0437\u0430\u0439\u043c\u0435\u043d\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["pronom possessif"], "en": ["possessive pronoun"], "nl": ["bezittelijk voornaamwoord"], "pt": ["possessivo (pronome etc.)"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0442\u044f\u0436\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u043c\u0435\u0441\u0442\u043e\u0438\u043c\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Possessivpronomen", "besitzanzeigendes F\u00fcrwort"], "hu": ["birtokos n\u00e9vm\u00e1s"], "es": ["posesivo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "posesiv", "primary": true}, "Konstantinopolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antikva nomo de Istanbulo, post la jaro 324a, kiam Konstanteno la Granda venkoprenis Bizancon kaj alinomis \u011din memore al sia venko.", "translations": {"be": ["\u041a\u0430\u043d\u0441\u0442\u0430\u043d\u0442\u044b\u043d\u043e\u043f\u0430\u043b\u044c"], "fr": ["Constantinople"], "en": ["Constantinople"], "nl": ["Konstantinopel"], "pt": ["Constantinopla"], "el": ["\u039a\u03c9\u03bd\u03c3\u03c4\u03b1\u03bd\u03c4\u03b9\u03bd\u03bf\u03cd\u03c0\u03bf\u03bb\u03b7"], "ca": ["Constantinoble"], "de": ["Konstantinopel"], "hu": ["Konstantin\u00e1poly"], "ru": ["\u041a\u043e\u043d\u0441\u0442\u0430\u043d\u0442\u0438\u043d\u043e\u043f\u043e\u043b\u044c"], "es": ["Constantinopla"]}, "examples": [["la falo de Konstantinopolo en 1453", "Volodimir Hurtovenko: Kial la rusa ortodoksa eklezio malamas la papon?, Monatojaro 2002a, numero 2a, p. 15a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Konstantinopol", "primary": true}, "Sankta Semajno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La semajno kiu komenci\u011das de la Palma Diman\u0109o kaj anta\u016das la kristanan Paskon.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u0441\u0442\u043d\u0430\u044f \u043d\u0435\u0434\u0435\u043b\u044f", "\u0432\u0435\u043b\u0438\u043a\u0430\u044f \u0441\u0435\u0434\u043c\u0438\u0446\u0430"], "fr": ["semaine sainte"], "en": ["Holy Week"], "nl": ["Goede Week"], "de": ["Karwoche"], "it": ["Settimana Santa"], "hu": ["nagyh\u00e9t"], "pl": ["Wielki Tydzie\u0144"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sankt", "primary": false}, "nulpolinomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konstanta polinomo, kies \u0109iuj termoj egalas al la nulo de la ringo.", "translations": {"be": ["\u043d\u0443\u043b\u044c-\u043f\u0430\u043b\u0456\u043d\u043e\u043c"], "fr": ["polyn\u00f4me nul"], "en": ["null polynomial"], "ru": ["\u043d\u0443\u043b\u044c-\u043c\u043d\u043e\u0433\u043e\u0447\u043b\u0435\u043d"], "de": ["Nullpolynom"], "pl": ["wielomian zerowy"], "hu": ["nullpolinom"]}, "examples": [["la nulpolinomo estas nulo de la polinomringo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "polinom", "primary": false}, "korfavoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0442\u0430\u0441\u0446\u0456\u0432\u0430\u0441\u0446\u044c", "\u043c\u0456\u043b\u0430\u0441\u044d\u0440\u043d\u0430\u0441\u0446\u044c", "\u043b\u0430\u0441\u043a\u0430"], "ru": ["\u043c\u0438\u043b\u043e\u0441\u0435\u0440\u0434\u0438\u0435"], "fr": ["mis\u00e9ricorde", "piti\u00e9"], "hu": ["kegy", "j\u00f3indulat"]}, "examples": [["Li helpis Sian servanton Izrael, memorante Sian korfavoron", "La Nova Testamento, S. Marko 1:54"]], "subdefinitions": []}], "root": "favor", "primary": false}, "korfavori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Bonkore kompati iun.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u0434\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["avoir piti\u00e9 de"], "nl": ["behartigen"], "es": ["compadecerse de"], "hu": ["sz\u00edvlel", "j\u00f3 sz\u00edvvel van ir\u00e1nta", "j\u00f3indulattal van ir\u00e1nta"]}, "examples": [["turnu Vin al mi kaj korfavoru min", "La Malnova Testamento, Psalmaro 25:16"]], "subdefinitions": []}], "root": "favor", "primary": false}, "por ke": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Por ke \u0109iam sekvigas la u-modon, escepte en maloftaj okazoj, kie \u011di montras ne la celadon, la intencon, sed nur la efektivan a\u016d neintencitan rezulton: tiu \u015dprucigo sufi\u0109as por tio, ke ili plu ne povas teni la okulojn nefermitaj; la ideo estas tro altiranta por ke la homoj rifuzi\u011dus je \u011di (tro)."], "primary definition": "Konjunkcia esprimo, montranta la celon.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0442\u043e\u0431\u044b", "\u0434\u043b\u044f \u0442\u043e\u0433\u043e, \u0447\u0442\u043e\u0431\u044b"], "fr": ["pour que"], "de": ["damit"], "nl": ["opdat"], "en": ["in order to", "so that"]}, "examples": [["subtenante la kru\u0109on, por ke la virino povu trinki", "Z"], ["ili faris \u0109ion, kion ili povis, por ke mi elportu el la urbo la plej bonan rememoron", "Z"], ["ni devas esti tre singardaj por ke, anstata\u016d akceli la aferon, ni \u011din ne pereigu por \u0109iam", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "por", "primary": false}, "defora": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fora kaj tia, ke la \u0109efaganto agas el loko alia ol la koncerna agadejo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0438\u0441\u0442\u0430\u043d\u0446\u0438\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["aus der Ferne", "von ferne", "von weitem", "entfernt"], "en": ["remote"], "nl": ["afstands-"], "fi": ["kaukaa tapahtuva", "et\u00e4-", "kauko-"]}, "examples": [["defora atingo", null], ["defora stirado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "for", "primary": false}, "Gabrielo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira nomo hebredevena.", "translations": {"ru": ["\u0413\u0430\u0432\u0440\u0438\u043b\u0430", "\u0413\u0430\u0432\u0440\u0438\u0438\u043b", "\u0413\u0430\u0431\u0440\u0438\u044d\u043b\u044c"], "fr": ["Gabriel"], "bg": ["\u0413\u0430\u0432\u0440\u0438\u043b", "\u0413\u0430\u0431\u0440\u0438\u0435\u043b"], "nl": ["Gabri\u00ebl"], "pt": ["Gabriel"], "de": ["Gabriel"], "tr": ["Cebrail"], "it": ["Gabriele"], "hu": ["G\u00e1bor", "G\u00e1briel"], "br": ["Gabriel", "Biel"]}, "examples": [["vi estas bela, kiel la an\u011delo Gabrielo", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 3a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Gabriel", "primary": true}, "duaklasa soldato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["soldat (simple soldat)", "deuxi\u00e8me classe (soldat)", "soldat de deuxi\u00e8me classe", "simple soldat"], "it": ["soldato", "soldato semplice"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "soldat", "primary": false}, "kinostudio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Studio por farado de kinofilmoj.", "translations": {"fr": ["studio de cin\u00e9ma"]}, "examples": [["li laboris en la Tallinna kinostudio", "-, Danco \u0109irka\u016d lokomobilo, Eesti raamat, 1984"]], "subdefinitions": []}], "root": "studi", "primary": false}, "bana\u0125a algebro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Normohava kompleta lineara algebro.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043d\u0430\u0445\u0430\u0432\u0430 \u0430\u043b\u044c\u0433\u0435\u0431\u0440\u0430"], "fr": ["alg\u00e8bre de Banach"], "en": ["Banach algebra"], "ru": ["\u0431\u0430\u043d\u0430\u0445\u043e\u0432\u0430 \u0430\u043b\u0433\u0435\u0431\u0440\u0430"], "de": ["Banach-Algebra"], "pl": ["algebra Banacha"], "hu": ["Banach-algebra"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "algebr", "primary": false}, "kale\u015da\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La ekstera \u015delo de veturilo kaj \u0109io, kio ne estas la radaro kaj la motoro.", "translations": {"fr": ["carrosserie"], "en": ["chassis"], "nl": ["carosserie"], "it": ["carrozzeria", "scocca"], "hu": ["karossz\u00e9ria", "kocsiszekr\u00e9ny"], "fa": ["\u0628\u062f\u0646\u0647"], "br": ["karro\u00f1sadur"], "pl": ["karoseria"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kale\u015d", "primary": false}, "subkonscio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la menso, kiu ne estas konscia.", "translations": {"fr": ["subconscient (subst.)"]}, "examples": [["dum \u015dia dormo \u015dia subkonscio bone de\u0135oris por filtri kaj enlasi nur tiujn bruojn, kiuj rilatas rekte al \u015dia profesio", "Kiel akvo de l' rivero, 1:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "konsci", "primary": false}, "tramo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eta vagonaro por porto de homoj sur urbaj stratoj.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0430\u043c\u0432\u0430\u0439"], "fr": ["tram", "tramway"], "bg": ["\u0442\u0440\u0430\u043c\u0432\u0430\u0439"], "nl": ["tram"], "pt": ["bonde"], "ru": ["\u0442\u0440\u0430\u043c\u0432\u0430\u0439"], "de": ["Stra\u00dfenbahn", "Trambahn [esp. DE-sude, CH, AT]", "Tram [esp. DE-sude, CH, AT]"], "sv": ["sp\u00e5rvagn"], "hu": ["villamos"], "en": ["street car (US)", "tram (BR)"], "es": ["tranv\u00eda"], "pl": ["tramwaj"]}, "examples": [["sur la vitra kesto ekhelis la skriba\u0135o \u00abAtentu tramon!\u00bb", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 3a, p. 38a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kava relo por omnibuso; tramrelo.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0430\u043c\u0432\u0430\u0439\u043d\u0430\u044f \u0440\u044d\u0439\u043a\u0430"], "fr": ["rail de tramway"], "en": ["street car rail (US)", "tram rail (BR)"], "nl": ["tramspoor"], "pt": ["trilho cavado"], "ru": ["\u0442\u0440\u0430\u043c\u0432\u0430\u0439\u043d\u044b\u0439 \u0440\u0435\u043b\u044c\u0441"], "de": ["Stra\u00dfenbahnschiene"], "sv": ["sp\u00e5rvagnsr\u00e4ls"], "hu": ["villamoss\u00edn"], "pl": ["szyna tramwajowa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tram", "primary": true}, "ekologia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al naturaj medioj, al ilia studo.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0430\u043b\u044f\u0433\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["\u00e9cologique (tous sens)", "respectueux de l'environnement"], "en": ["ecological"], "nl": ["ecologisch"], "ru": ["\u044d\u043a\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["\u00f6kologisch"], "hu": ["\u00f6kol\u00f3giai", "k\u00f6rnyezeti"], "pl": ["ekologiczny"]}, "examples": [["la plantoj \u011denerale kreskas la\u016d difinitaj ekologiaj kondi\u0109oj", "Robert Roze: Vivisekcio de polenero, Monatojaro 1997a, numero 11a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sendan\u011dera por la naturo.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0430\u043b\u044f\u0433\u0456\u0447\u043d\u0430 \u0431\u044f\u0441\u044c\u043f\u0435\u0447\u043d\u044b", "\u044d\u043a\u0430\u043b\u044f\u0433\u0456\u0447\u043d\u0430 \u0447\u044b\u0441\u0442\u044b"], "de": ["\u00f6kologisch abbaubar", "\u00f6kologisch unbedenklich"], "ru": ["\u044d\u043a\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u044d\u043a\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u0447\u043d\u043e \u0447\u0438\u0441\u0442\u044b\u0439"], "pl": ["ekologiczny"], "hu": ["\u00f6kol\u00f3giai", "k\u00f6rnyezetre \u00e1rtalmatlan"]}, "examples": [["10% de la bienoj en tiu lando praktikas la t.n. \u00abekologian agrikulturon\u00bb", "Evgeni Georgiev: A\u016dstrio: lando de ekologia kultivado, Monatojaro 1997a, numero 9a, p. 19a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekologi", "primary": false}, "discentreco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de io discentra.", "translations": {"ru": ["\u044d\u043a\u0441\u0446\u0435\u043d\u0442\u0440\u0438\u0446\u0438\u0442\u0435\u0442", "\u044d\u043a\u0441\u0446\u0435\u043d\u0442\u0440\u0438\u0441\u0438\u0442\u0435\u0442"], "fr": ["excentricit\u00e9 (tech.)"], "it": ["eccentricit\u00e0 (mat., tek.)"], "pl": ["niecentryczno\u015b\u0107", "mimo\u015br\u00f3d"], "hu": ["excentricit\u00e1s", "k\u00fclpontoss\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: En troveblas du sinonimoj: \u00abdisfokuseco\u00bb (uzata en ) kaj \u00abfokusdiseco\u00bb (uzata en ). Bricard uzas \u00abdecentreco\u00bb, kiu \u015dajne ne konservi\u011dis. \u00abDiscentreco\u00bb havas la avanta\u011don de proksimeco kun la nacilingvaj ekvivalentoj kaj la intuicia sento, ke \u011di mezuras la malproksimecon de la fokuso al la simetricentro."], "primary definition": "(de koniko) La konstanta rilato inter la distanco de \u0109iu punkto de la koniko al \u011dia fokuso kaj la distanco de tiu punkto al la direktanto.", "translations": {"fr": ["excentricit\u00e9 (d'une conique)"], "en": ["eccentricity"], "pt": ["excentricidade"], "de": ["Exzentrizit\u00e4t"], "br": ["eskreizegezh"], "pl": ["mimo\u015br\u00f3d"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "centr", "primary": false}, "enoteracoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Oenotheraceae).", "translations": {"ru": ["\u043a\u0438\u043f\u0440\u0435\u0439\u043d\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)", "\u043e\u0441\u043b\u0438\u043d\u043d\u0438\u043a\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["\u0153noth\u00e9rac\u00e9es"], "de": ["Nachtkerzengew\u00e4chse"], "pt": ["enoter\u00e1ceas"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "enoterac", "primary": true}, "lumbildo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bildo sur diafana folio, kiun oni povas rigardi pere de tralumo a\u016d grandige projekcii sur ekranon.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0438\u0430\u043f\u043e\u0437\u0438\u0442\u0438\u0432", "\u0441\u043b\u0430\u0439\u0434"], "fr": ["diapositive", "transparent (subst.)"], "en": ["slide", "transparency"], "nl": ["lichtbeeld"], "pl": ["przezrocze", "slajd", "diapozytyw"]}, "examples": [["la monda historio estas magia lanterno, kiu per lumbildoj montras al ni, kiel la bonfarantoj de la homaro iras la\u016d la dorna vojo de la honoro", "Fabeloj, volumo 3, dorna vojo de la honoro"], ["mi bezonos projekciilon por lumbildoj", "V. Lutermano Amikeca Konferenco en KUBO 24/12/1999 - 2/1/2000 soc.culture.esperanto, 1999-12-24"]], "subdefinitions": []}], "root": "bild", "primary": false}, "halterego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longa stango (\u0109.. 2m), \u0109e kies ekstrema\u0135oj estas alfikseblaj feraj diskoj, kiun oni levas per amba\u016d brakoj por ekzercado a\u016d konkure.", "translations": {"be": ["\u0448\u0442\u0430\u043d\u0433\u0430 (\u0441\u043f\u0430\u0440\u0442.)"], "en": ["barbell"], "ru": ["\u0448\u0442\u0430\u043d\u0433\u0430 (\u0441\u043f\u043e\u0440\u0442.)"], "de": ["Langhantel"], "it": ["bilanciere (sport)"], "hu": ["s\u00falyz\u00f3 (t\u00e1rcs\u00e1s)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "halter", "primary": false}, "ruinigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Disfaligi en ruinojn, renversi, duondetrui.", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u0440\u044b\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0431\u0443\u0440\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0431\u0443\u0440\u044b\u0446\u044c", "\u0440\u0443\u0439\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0440\u0443\u0439\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0432\u0430\u043b\u044c\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0432\u0430\u043b\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["ruiner"], "nl": ["ru\u00efneren"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0440\u0443\u0448\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0440\u0443\u0448\u0438\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0432\u0430\u043b\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0432\u0430\u043b\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c \u0432 \u0440\u0443\u0438\u043d\u044b"], "de": ["ruinieren"], "hu": ["lerombol"]}, "examples": [["tertremo ruinigis la urbon", null], ["mia tendo estas ruinigita", "Z"], ["pa\u015dtistoj ruinigis mian vinber\u011dardenon", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Detrui, pereigi.", "translations": {"hu": ["t\u00f6nkretesz", "leromlaszt", "lez\u00fclleszt"]}, "examples": [["per interna malpaco ni ruinigus nian aferon", "Z"], ["ni decidis malhonorigi kaj ruinigi Egipton", "B"], ["tio ruinigus la laboron de 20 jaroj", "Z"], ["ruinigi la sanon de iu, la honoron de virino", "Z"], ["la konstantaj ribeloj ruinigis la a\u016dtoritaton de la sultano", null], ["ruinigitaj fortoj", "Z"], ["kun nervoj ruinigitaj de la \u0109iutaga eksciti\u011do", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Senmonigi, senhavigi, senri\u0109igi: t\u00f6nkretesz, cs\u0151dbe visz \u0440\u0430\u0437\u043e\u0440\u044f\u0442\u044c, \u0440\u0430\u0437\u043e\u0440\u0438\u0442\u044c", "translations": {}, "examples": [["kiu ruinigas patron estas filo hontinda", "Z"], ["tia elspezo ruinigus min", "B"], ["la \u015dtato estas ruinigita kaj la faraono estas en mizero", "B"], ["ruinigita nobelo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ruin", "primary": false}, "kalorio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malnova komunuza mezurunuo de varmo, egala al 4,18 \u0135uloj; simb. cal.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u0451\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["calorie"], "nl": ["calorie"], "pt": ["caloria"], "ru": ["\u043a\u0430\u043b\u043e\u0440\u0438\u044f"], "de": ["Kalorie", "Calorie"], "tr": ["kalori"], "hu": ["kal\u00f3ria"], "pl": ["kaloria"], "es": ["calor\u00eda"]}, "examples": [["unu kalorio egalas al la varmo necesa por altigi la temperaturon de unu gramo da akvo de 14,5\u00b0 \u011dis 15,5\u00b0 sub normala aerpremo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kalori", "primary": true}, "budaisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo akceptanta la instruon de budaismo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u0434\u044b\u0441\u0442"], "fr": ["bouddhiste (subst.)"], "en": ["(a) buddhist"], "nl": ["boeddhist"], "ru": ["\u0431\u0443\u0434\u0434\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Buddhist"], "tr": ["budist"], "it": ["buddista (sost.)"], "hu": ["buddhista"], "sk": ["budhista"], "pl": ["buddysta"]}, "examples": [["la japana budaista organiza\u0135o \u00abRissho-Kosei-Kai\u00bb, kiu havas kvin milionojn da adeptoj", "Espero Katolika, 1984, numero 3a"], ["same kiel el la sama infano oni povas fari \u0109u kristanon a\u016d islamanon, budaanon kaj tiel plu", "E. Lanti, Sennaciismo. Renovigo, Meksiko: 1941"], ["\u0109ar princino Wencheng estis fervora budaistino, re\u011do Sunzankampo balda\u016d estis konvertita al tiu kredo kaj entuziasme disvastigis la budaisman religion inter la tibetanoj", "Rakonto pri la eniro en Tibeton de princino Wencheng"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "budhisto", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "buda", "primary": false}, "Anglujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Suda parto de Britujo limanta norde al Skotlando kaj okcidente al Kimrujo.", "translations": {"be": ["\u0410\u043d\u0433\u043b\u0456\u044f"], "fr": ["Angleterre"], "bg": ["\u0410\u043d\u0433\u043b\u0438\u044f"], "nl": ["Engeland"], "pt": ["Inglaterra"], "ru": ["\u0410\u043d\u0433\u043b\u0438\u044f"], "de": ["England"], "sv": ["England"], "hu": ["Anglia"], "sk": ["Anglicko"], "en": ["England"], "es": ["Inglaterra"], "br": ["Bro-Saoz"], "vo": ["Nelij"], "pl": ["Anglia"]}, "examples": [["Anglujo, Germanujo kaj Francujo alsendis reprezentantojn", "Fabeloj, volumo 2, Najbaraj familioj"], ["inter la kuprahavaj rokoj de Fahlun kaj en la karbominejoj de Anglujo oni a\u016ddas la frapadon de \u011diaj flugiloj", "Fabeloj, volumo 3, Birdo Fenikso"], ["tutan tagon da\u016dras la restado, tiom multe da tempo la multeokupita generacio dedi\u0109as al la grandaj Anglujo kaj Skotujo", "Fabeloj, volumo 3, Post jarmiloj"], ["kiam en Anglujo jam dum tutaj tri jaroj la lokomotivoj kuradis kaj alportadis grandegan utilon, sur la kontinento de E\u016dropo instruitaj homoj skribadis ankora\u016d profundapensajn traktatojn pri tio, ke konstruado de lokomotivoj estas ne ebla", "Esenco kaj Estonte, \u0109ap. 1"]], "subdefinitions": []}], "root": "angl", "primary": false}, "mu\u0135iko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malri\u0109a kamparano, kiaj estis en Rusujo anta\u016d 1917.", "translations": {"fa": ["\u0645\u0648\u0698\u06cc\u06a9"], "fr": ["moujik"], "de": ["Muschik"], "pt": ["mujique"]}, "examples": [["tirbestoj akvumis sin en la rivero; ilin pu\u015dis en la akvon sen\u0109apaj mu\u0135ikoj, kies flamru\u011daj \u0109emizoj akre kontrastis la kolorojn de la akvo kaj herbo", "Voja\u011dimpresoj, \u0109e Lev Tolstoj en Jasnaja Poljana"], ["anka\u016d por li estis proksima kaj komprenebla tiu Ivan Denisovi\u0109, honesta rusa mu\u0135iko", "Oni ne pafas en Jamburg, \u0109apitro 6a, p. 33a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mu\u0135ik", "primary": true}, "pozitrono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0437\u0456\u0442\u0440\u043e\u043d"], "fr": ["positon", "positron"], "en": ["positron"], "nl": ["positron"], "pt": ["p\u00f3sitron"], "ru": ["\u043f\u043e\u0437\u0438\u0442\u0440\u043e\u043d"], "de": ["Positon", "Positron"], "hu": ["pozitron"], "fa": ["\u067e\u0648\u0632\u06cc\u062a\u0631\u0648\u0646", "\u0627\u0644\u06a9\u062a\u0631\u0648\u0646 \u0645\u062b\u0628\u062a"]}, "examples": [["la unua antipartiklo, kiun observis en 1932 la amerika fizikisto Carl D. Anderson inter la trakoj de kosma radiado en nubkamero, estis la pozitrono", "OH: \u0108u antimaterio en la universo?, Monatojaro 2001a, numero 2a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pozitron", "primary": true}, "plombo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metala cemento por kurac\u015dtopi difektitajn dentojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u043e\u043c\u0431\u0430"], "fr": ["ciment (dent.)", "amalgame (dent.)"], "nl": ["plombeersel", "vulling", "tandvulling"], "pt": ["cimento met\u00e1lico (para dentes)"], "ru": ["\u043f\u043b\u043e\u043c\u0431\u0430"], "de": ["Plombe", "F\u00fcllung"], "hu": ["t\u00f6m\u00e9s (fogban)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "plomb", "primary": true}, "plombi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u015ctopi denton per plombo.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u0430\u043c\u0431\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u043f\u043b\u0430\u043c\u0431\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["plomber"], "nl": ["vullen (tanden)", "plomberen"], "ru": ["\u043f\u043b\u043e\u043c\u0431\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u043f\u043b\u043e\u043c\u0431\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["plombieren", "f\u00fcllen"], "hu": ["t\u00f6m (fogat)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "plomb", "primary": false}, "aleo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vojo en \u011dardeno.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u0435\u044f"], "fr": ["all\u00e9e"], "en": ["alley (garden)", "path (garden)"], "nl": ["laan"], "pt": ["alameda", "al\u00e9ia"], "ru": ["\u0430\u043b\u043b\u0435\u044f"], "de": ["Allee"], "sk": ["aleja"], "es": ["alameda"], "pl": ["aleja"]}, "examples": [["la litova \u0109efurbo Vilnius fari\u011dis la tria urbo en E\u016dropo, post Vieno kaj Berlino, kiu posedas aleon de japanaj \u0109erizarboj", "Last: Aleo ina\u016dgurita, Monatojaro 2002a, numero 1a, p. 15a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Lar\u011da strato, ombrita per du vicoj da arboj; avenuo.", "translations": {"en": ["boulevard", "avenue", "tree-lined street"], "pl": ["aleja", "bulwar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ale", "primary": true}, "espanjoleto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fermilo de fenestro a\u016d \u015dutro konsistanta el vertikala akso turnebla per tenilo kaj havanta je \u0109iu ekstremo hokon, kiu kro\u0109i\u011das \u0109e pinto fiksita en la fenestro-supro a\u016d -malsupro.", "translations": {"fr": ["espagnolette"], "pl": ["espanioleta"], "it": ["spagnoletta (di finestra)"], "pt": ["cremona", "ferrolho", "tranqueta"]}, "examples": [["li \u015dra\u016dbis pli firme pord-frapilojn kaj niveligis espanjoletojn", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"], ["li enigis longklingan tran\u0109ilon tra la fenestroframon kaj repu\u015dis la espanjoleton", "A. C. Doyle, trad. D. Cornice, La Mararmea Traktato, [2002]"]], "subdefinitions": []}], "root": "espanjolet", "primary": true}, "mukozo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Muka membrano.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u0438\u0437\u0438\u0441\u0442\u0430\u044f \u043e\u0431\u043e\u043b\u043e\u0447\u043a\u0430"], "en": ["mucous membrane"], "nl": ["slijmvlies"], "pl": ["b\u0142ona \u015bluzowa"], "pt": ["mucosa"], "de": ["Schleimhaut", "Mukosa"], "es": ["mucosa", "membrana mucosa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mukoz", "primary": true}, "septo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Intervalo inter la du ekstremaj el sep sinsekvaj tonoj de diatona gamo.", "translations": {"be": ["\u0441\u044d\u043f\u0442\u044b\u043c\u0430"], "fr": ["septi\u00e8me (intervalle musical)"], "nl": ["septime"], "ru": ["\u0441\u0435\u043f\u0442\u0438\u043c\u0430"], "de": ["Septime"], "it": ["settima (mus.)"], "hu": ["szeptim (hangk\u00f6z)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sepa tono de gamo.", "translations": {"be": ["\u0441\u044d\u043f\u0442\u044b\u043c\u0430"], "fr": ["septi\u00e8me (intervalle musical)"], "nl": ["septime"], "ru": ["\u0441\u0435\u043f\u0442\u0438\u043c\u0430"], "de": ["Septime"], "it": ["settima (mus.)"], "hu": ["szeptim (hetedik hang)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"it": ["setto"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sept", "primary": true}, "melopsitako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio melopsitakedoj (Melopsittacus undulatus), a\u016dstralia birdo.", "translations": {"hu": ["hull\u00e1mos papag\u00e1j", "t\u00f6rpepapag\u00e1j"], "de": ["Wellensittich"], "nl": ["grasparkiet"], "bg": ["\u0432\u044a\u043b\u043d\u0438\u0441\u0442\u043e \u043f\u0430\u043f\u0430\u0433\u0430\u043b\u0447\u0435"], "en": ["budgerigar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "melopsitak", "primary": true}, "glicerilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "C3H5. Radikalo.", "translations": {"be": ["\u0433\u043b\u0456\u0446\u044d\u0440\u044b\u043b"], "de": ["Glyzeril"], "nl": ["glyceril"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gliceril", "primary": true}, "kajpirinjo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Brazildevena alkohola trinka\u0135o el sukerkana brando, sukero, glacio kaj pistitaj limeopecoj.", "translations": {"fr": ["caipirinha"], "de": ["Caipirinha"], "nl": ["caipirinha"]}, "examples": [["oni denove paroladis pri Brazilo kaj pri \u011diaj kulturo kaj lingvo, kaj e\u0109 povis drinki kajpirinjon", "-, Prelego, La Krokodil\u2019, 2007-03"]], "subdefinitions": []}], "root": "kajpirinj", "primary": true}, "nitrito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Salo de nitrita acido.", "translations": {"be": ["\u043d\u0456\u0442\u0440\u044b\u0442"], "fr": ["nitrite"], "en": ["nitrite"], "nl": ["nitriet"], "pt": ["nitrito"], "ru": ["\u043d\u0438\u0442\u0440\u0438\u0442"], "de": ["Nitrit"], "hu": ["nitrit"], "uk": ["\u043d\u0456\u0442\u0440\u0438\u0442"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nitrit", "primary": true}, "marmalsano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Na\u016dzo kiun oni povas senti pro la ruli\u011do de \u015dipo.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043e\u0440\u0441\u043a\u0430\u044f \u0431\u043e\u043b\u0435\u0437\u043d\u044c"], "fr": ["mal de mer"], "en": ["motion sickness", "air sickness", "sea sickness"], "nl": ["zeeziekte"], "de": ["Seekrankheit", "Reisekrankheit"], "it": ["mal di mare"]}, "examples": [["dum la unuaj simptomoj de la marmalsano, oni fajfas pri la haveno, \u0109ar oni deziras morti surloke", "R. Radiguet, trad. M. Duc Goninaz, Kun Diablo en la korpo, Mondial, 2006"]], "subdefinitions": []}], "root": "san", "primary": false}, "parta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la teksto.", "translations": {"pl": ["ust\u0119p tekstu"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "part", "primary": false}, "priver\u015di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malsekigi ver\u015dante.", "translations": {"sk": ["polia\u0165"], "be": ["\u0437\u0430\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0431\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["arroser"], "nl": ["begieten"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u043b\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u043b\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u043b\u0438\u0442\u044c"], "he": ["\u05dc\u05e9\u05d8\u05d5\u05e3", "\u05dc\u05d4\u05e8\u05d8\u05d9\u05d1"], "hu": ["meg\u00f6nt\u00f6z", "el\u00e1ztat"]}, "examples": [["priver\u015di florojn, vojon", "B"], ["\u0109iun nokton mi priver\u015das mian liton", "Z"], ["surver\u015di sian panon per larmoj", "B"], ["la horizonton surver\u015dis ora koloro", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "ver\u015d", "primary": false}, "da\u016dismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108indevena religio kuniganta ekde la 2a jarcento popolajn kultojn kaj filozofiajn instruojn pri ne-agado, konformi\u011do al naturo kaj al da\u016do.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0430\u043e\u0441\u0438\u0437\u043c"], "fr": ["tao\u00efsme"], "zh": ["\u9053\u6559 [d\u00e0oji\u0101o]"], "pt": ["tao\u00edsmo"], "de": ["Daoismus", "Taoismus"], "hu": ["taoizmus"], "nl": ["taoisme"], "pl": ["taoizm"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "da\u016d", "primary": false}, "dehaki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Forigi per hakilo, preni hakante, faligi hakante.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0440\u0443\u0431\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u0440\u0443\u0431\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u0441\u0435\u0447\u044c"], "fr": ["\u00f4ter (d'un coup de hache)", "enlever (d'un coup de hache)", "couper (\u00e0 la hache pour \u00f4ter)", "tailler (\u00e0 la hache pour \u00f4ter)", "abattre (un arbre)"], "br": ["tenna\u00f1 (gant ur vouc'hal)"], "pt": ["abater (com machado)"], "be": ["\u0430\u0434\u0441\u044f\u043a\u0430\u0446\u044c"], "it": ["mozzare", "tranciare"]}, "examples": [["\u015di etendos sian manon kaj kaptos lian hontan parton, tiam dehaku \u015dian manon", "La Malnova Testamento&Rea 25:12"], ["Abimele\u0125 prenis hakilon en sian manon kaj dehakis bran\u0109on de arbo", "La Malnova Testamento&Jug 9:48"], ["dehaki kverkon", null], ["post la dehako restas ankora\u016d radiko", "La Malnova Testamento&Jes 6:13"]], "subdefinitions": []}], "root": "hak", "primary": false}, "senspiri\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Perdi la spiron.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0434\u044b\u0445\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["s'essoufler", "perdre haleine"], "ru": ["\u0437\u0430\u0434\u044b\u0445\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0437\u0430\u0434\u043e\u0445\u043d\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0437\u0430\u043f\u044b\u0445\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["au\u00dfer Atem kommen"], "fa": ["\u0627\u0632 \u0646\u0641\u0633 \u0627\u0641\u062a\u0627\u062f\u0646"], "es": ["quedarse sin respiraci\u00f3n"], "hu": ["kifullad"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spir", "primary": false}, "seninfektigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Detrui la malsanigajn \u011dermojn, forigi la infektajn ka\u016dzojn.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u0437\u0438\u043d\u0444\u0438\u0446\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9sinfecter"], "nl": ["ontsmetten"], "pt": ["desinfetar"], "de": ["desinfizieren"], "es": ["desinfectar"], "hu": ["fert\u0151tlen\u00edt", "dezinfici\u00e1l"]}, "examples": [["malinfekti vestojn, apartamenton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "infekt", "primary": false}, "apudi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti apud, apude, apuda.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0441\u0435\u0434\u043d\u0456\u0447\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u043d\u0430\u0445\u043e\u0434\u0437\u0456\u0446\u0446\u0430 \u043f\u043e\u0431\u0430\u0447"], "fr": ["\u00eatre proche(s)", "\u00eatre voisin(s)", "se toucher (\u00eatre voisins)"], "ru": ["\u0441\u043e\u0441\u0435\u0434\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0431\u044b\u0442\u044c \u0440\u044f\u0434\u043e\u043c"], "de": ["angrenzen"], "pl": ["przylega\u0107", "s\u0105siadowa\u0107", "by\u0107 blisko", "by\u0107 w pobli\u017cu", "by\u0107 w s\u0105siedztwie"], "hu": ["mellette van"]}, "examples": [["eble milfoje sentis ni sangbolon, dum en ardglua ku\u015d' apudis ni", "P. Peneter, Sekretaj Sonetoj, XLIX"], ["Margarita sentis la proksimecon de akvo kaj komprenis, ke la celo apudas", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 21a, p. 212a"]], "subdefinitions": []}], "root": "apud", "primary": false}, "retroprojekciilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato por projekcii travideblajn foliojn sur ekrano.", "translations": {"ru": ["\u044d\u043f\u0438\u0434\u0438\u0430\u0441\u043a\u043e\u043f"], "fr": ["r\u00e9troprojecteur"], "en": ["overhead projector"], "nl": ["overheadprojector"], "hu": ["\u00edr\u00e1svet\u00edt\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "projekci", "primary": false}, "niti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kunfiksi per nito(j).", "translations": {"el": ["\u03c0\u03c1\u03b9\u03c4\u03c3\u03bd\u03ac\u03c1\u03c9"], "fr": ["riveter", "river (deux plaques)"], "en": ["to rivet"], "nl": ["vastklinken"], "pt": ["rebitar"], "ru": ["\u0437\u0430\u043a\u043b\u0451\u043f\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["nieten"], "fa": ["\u067e\u0631\u0686 \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "be": ["\u0437\u0430\u043a\u043b\u0451\u043f\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u043a\u043b\u044f\u043f\u0430\u0446\u044c"], "es": ["remachar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nit", "primary": false}, "nito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metala stangeto, ofte kun kapeto simila al la najla \u0109e unu ekstremo, uzata por fari nitjunton traigante la kungatajn pecojn per la nito kaj bate displatigante ties duan ekstremon por formi la duan kapeton fiksantan. Ekzistas anka\u016d glataj nitoj, kies kapetojn oni formas samtempe dum la fiksado.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043a\u043b\u0451\u043f\u043a\u0430"], "fr": ["rivet"], "en": ["rivet"], "nl": ["klinknagel"], "pt": ["rebite"], "el": ["\u03c0\u03c1\u03b9\u03c4\u03c3\u03af\u03bd\u03b9"], "de": ["Niet(e)"], "hu": ["szegecs"], "fa": ["\u067e\u0631\u0686"], "ru": ["\u0437\u0430\u043a\u043b\u0451\u043f\u043a\u0430"], "es": ["remache"]}, "examples": [["al iliaj oreloj venis la malla\u016dta klako de la fortiritaj nitegoj", "J. Francis, Misio sen Alveno, tk-stafeto, 1982"]], "subdefinitions": []}], "root": "nit", "primary": true}, "malkorki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Mal\u015dtopi per korko.", "translations": {"fr": ["d\u00e9boucher"], "de": ["entkorken"], "nl": ["ontkurken"], "en": ["uncork"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kork", "primary": false}, "kojno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Angulforma ligna a\u016d metala peco, kiun oni enigas en ligna\u0135on a\u016d \u015dtonon por \u011din fendi, a\u016d kiun oni \u015dovas sub pezan objekton por \u011din levi.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u0456\u043d"], "fr": ["coin (instrument)"], "en": ["wedge", "chock", "block"], "nl": ["keg", "wig", "spie"], "br": ["genn"], "ru": ["\u043a\u043b\u0438\u043d"], "de": ["Keil"]}, "examples": [["oni elbatas kojnon per kojno", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "kojn", "primary": true}, "aneksa\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aneksita lando.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u044d\u043a\u0441\u0430\u0432\u0430\u043d\u0430\u044f \u0442\u044d\u0440\u044b\u0442\u043e\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["d\u00e9pendance"], "en": ["annex"], "nl": ["bijvoegsel"], "de": ["Anlage", "Anhang"], "it": ["annessione"], "fa": ["\u0645\u0646\u0637\u0642\u0647\u0654 \u0627\u0634\u063a\u0627\u0644\u06cc"], "es": ["anexo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne\u0109efa\u0135o, dependa\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0434\u0430\u0442\u0430\u043a"], "fr": ["pi\u00e8ce jointe", "annexe"], "fa": ["\u067e\u06cc\u0648\u0633\u062a", "\u067e\u06cc\u200c\u0627\u0641\u0632\u0648\u062f", "\u067e\u06cc\u200c\u0646\u0648\u06cc\u0633", "\u0636\u0645\u06cc\u0645\u0647", "\u0645\u0644\u062d\u0642\u0647"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aneks", "primary": false}, "latiano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lo\u011danto de Latio.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0430\u0442\u0438\u043d", "\u043b\u0430\u0442\u0438\u043d\u044f\u043d\u0438\u043d"], "la": ["Latinus"], "de": ["Latiner"], "nl": ["inwoner van Latium"], "hu": ["latiumi (lakos)", "lazi\u00f3i (lakos)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Lati", "primary": false}, "\u0109ial": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pro \u0109ia motivo, \u0109ia ka\u016dzo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430 \u045e\u0441\u044f\u043b\u044f\u043a\u0430\u0439 \u043f\u0440\u044b\u0447\u044b\u043d\u0435"], "fr": ["pour toute raison"], "ru": ["\u043f\u043e \u0432\u0441\u044f\u043a\u043e\u0439 \u043f\u0440\u0438\u0447\u0438\u043d\u0435"], "de": ["aus jedem beliebigen Grund"], "sv": ["av alla sk\u00e4l"], "pl": ["z ka\u017cdego powodu", "w ka\u017cdym przypadku", "w ka\u017cdym wypadku", "tak czy owak", "tak czy siak"], "hu": ["minden\u00e9rt (ok)", "minden okn\u00e1l fogva", "minden miatt"]}, "examples": [["tio estas \u0109ial konsilinda", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ial", "primary": true}, "kviviti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Bleki per disaj krietoj, kiel iuj birdoj.", "translations": {"fr": ["p\u00e9pier"], "pl": ["\u0107wierka\u0107", "kwili\u0107", "szczebiota\u0107", "\u015bpiewa\u0107 (o ptakach)"], "pt": ["pipilar", "piar", "pipiar"]}, "examples": [["de suna \u011doj' / alte kvivitas / fringoj", "G. E. Ma\u016dra, Psalmo... 137a, la nica literatura revuo, 1955-11 kaj 12, numero 1/2, p. 76a-79a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kvivit", "primary": true}, "telekopiilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0444\u0430\u043a\u0441 (\u0430\u043f\u043f\u0430\u0440\u0430\u0442)"], "fr": ["fax (t\u00e9l\u00e9copieur)", "t\u00e9l\u00e9copieur"], "nl": ["faxtoestel"], "pt": ["fax", "aparelho de fax"], "be": ["\u0444\u0430\u043a\u0441", "\u0444\u0430\u043a\u0441\u0430\u0432\u044b \u0430\u043f\u0430\u0440\u0430\u0442"], "de": ["Faxger\u00e4t"], "hu": ["faxk\u00e9sz\u00fcl\u00e9k"], "pl": ["faks"]}, "examples": [["Miko \u015dovis la artikolon en la telekopiilon", "Don Harlow, Re: adresoj de Usonaj lingvikistoj, soc.culture.esperanto, 1993-09-07"], ["adreso de KompRo: Bornkamp 12, D-22043 Hamburg, telekopiilo: + 49 40 656 06 59", "-, Esperanto sen peno , Monato, jaro 1993a, numero 9a"]], "subdefinitions": []}], "root": "telekopi", "primary": false}, "disa\u016do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Logika ligilo kaj la duloka logika operacio respondaj al la disiga konjunkcio a\u016d: \u011dia rezulto estas vero, se tia ajna el la argumentoj, sed ne amba\u016d kune.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0434\u0435\u043b\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u0418\u041b\u0418", "\u0441\u043b\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435 \u043f\u043e \u043c\u043e\u0434\u0443\u043b\u044e 2", "\u0441\u0442\u0440\u043e\u0433\u0430\u044f \u0434\u0438\u0437\u044a\u044e\u043d\u043a\u0446\u0438\u044f"], "en": ["XOR operator", "exclusive disjunction"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016d", "primary": false}, "kompliki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Embarase, malfacilige malsimpligi.", "translations": {"be": ["\u0443\u0441\u043a\u043b\u0430\u0434\u043d\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["complexifier", "compliquer"], "en": ["complicate"], "nl": ["compliceren", "ingewikkeld maken"], "pt": ["complicar"], "ru": ["\u0443\u0441\u043b\u043e\u0436\u043d\u044f\u0442\u044c", "\u043e\u0441\u043b\u043e\u0436\u043d\u044f\u0442\u044c"], "de": ["verkomplizieren"], "es": ["complicar"]}, "examples": [["oni ne devas kompliki la gramatikon de internacia lingvo", null], ["jen kio komplikas la aferon", null], ["komplikitaj le\u011doj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "komplik", "primary": true}, "stetoskopo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sonokonduka aparato, kiu faciligas a\u016dskulton de korpaj bruoj.", "translations": {"fr": ["st\u00e9thoscope"], "de": ["Stethoskop"], "en": ["stethoscope"], "pl": ["stetoskop", "s\u0142uchawka lekarska (pot.)"], "bg": ["\u0441\u0442\u0435\u0442\u043e\u0441\u043a\u043e\u043f"]}, "examples": [["lia frunto sulki\u011das super la stetoskopo", "L. Beaucaire, Kruko kaj Baniko el Bervalo, 1974"], ["iu Franca kuracisto, Ren\u00e9 Th\u00e9ophile Hyacinthe Laennec, kiu vivis de 1781 \u011dis 1826, estas la inventisto de la stetoskopo", "P. Desmet', d-ro PIV-a Mo\u015dto, 2009-12-28"]], "subdefinitions": []}], "root": "stetoskop", "primary": true}, "stetoskopi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esplori, a\u016dskultumi per stetoskopo.", "translations": {"fr": ["ausculter au st\u00e9thoscope"], "en": ["listen with stethoscope"], "pl": ["os\u0142uchiwa\u0107 stetoskopem"]}, "examples": [["li stetoskopas du minutojn kaj fine diras: \u00abRapide sendu lin al la operaciejo!\u00bb", "\u0108ina Radio Internacia, Profesia Instinkto?!, 2004-12-13"]], "subdefinitions": []}], "root": "stetoskop", "primary": false}, "komplika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Embarasige malsimpla.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u043b\u0430\u0434\u0430\u043d\u044b", "\u0437\u0430\u0431\u043b\u044b\u0442\u0430\u043d\u044b"], "fr": ["compliqu\u00e9", "complexe", "confus (embrouill\u00e9)", "embrouill\u00e9", "d\u00e9routant", "obscur (embrouill\u00e9)"], "en": ["complicated", "complex", "intricate", "involved", "knotty"], "nl": ["gecompliceerd", "ingewikkeld"], "ru": ["\u0441\u043b\u043e\u0436\u043d\u044b\u0439", "\u0443\u0441\u043b\u043e\u0436\u043d\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0437\u0430\u043f\u0443\u0442\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439"], "cs": ["komplikovan\u00fd"], "de": ["kompliziert"]}, "examples": [["komplika ma\u015dino, deklinacio, intrigo, situacio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "komplik", "primary": false}, "diakilono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pt": ["diaquil\u00e3o"], "pl": ["plaster samoprzylepny", "przylepiec"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "diakilon", "primary": true}, "froma\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Man\u011da\u0135o farita el kazeigita lakto.", "translations": {"be": ["\u0441\u044b\u0440"], "fr": ["fromage"], "en": ["cheese"], "nl": ["kaas"], "pt": ["queijo"], "ru": ["\u0441\u044b\u0440"], "de": ["K\u00e4se"], "tr": ["peynir"], "it": ["formaggio"], "hu": ["sajt"], "fa": ["\u067e\u0646\u06cc\u0631"], "bg": ["\u0441\u0438\u0440\u0435\u043d\u0435", "\u043a\u0430\u0448\u043a\u0430\u0432\u0430\u043b"], "es": ["queso"], "cs": ["s\u00fdr"], "pl": ["ser (g\u0142\u00f3wnie chodzi o \u017c\u00f3\u0142ty)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "froma\u011d", "primary": true}, "sodo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u011cenerala nomo de diversaj natriaj saloj de karbonacido (H2CO3): (NaHCO3) (baksodo), (Na2CO3) (lavsodo), (Na2CO3\u00b710H2O) kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u0441\u043e\u0434\u0430"], "bg": ["\u0441\u043e\u0434\u0430"], "nl": ["soda"], "ru": ["\u0441\u043e\u0434\u0430"], "de": ["Soda"], "it": ["soda (sost.)"], "hu": ["sz\u00f3da"], "en": ["soda"], "es": ["sosa"]}, "examples": [["sepdek tagojn la mortinto kusis en la akvo, saturita per sodo, kredeble kiel rememorajo, ke la malbona Tifono dronigis la korpon de l' frato en Sodaj Lagoj", "La Faraono, volumo 3, \u0109ap. 4a."], ["mi konsilis al li man\u011di karotojn, preni sodon", "Patroj kaj filoj, \u0108ap. 21a."]], "subdefinitions": []}], "root": "sod", "primary": true}, "militi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Batali per armiloj kontra\u016d fremdaj armeoj a\u016d kontra\u016d malamika partio.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["guerroyer", "faire la guerre"], "bg": ["\u0432\u043e\u0434\u044f \u0432\u043e\u0439\u043d\u0430"], "nl": ["oorlog voeren"], "pt": ["guerrear"], "ru": ["\u0432\u043e\u0435\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["Krieg f\u00fchren"], "sv": ["kriga"], "vo": ["klig\u00f6n"], "br": ["brezelekaat", "brezeli\u00f1"], "hu": ["h\u00e1bor\u00fazik", "hadat visel"], "es": ["guerrear"]}, "examples": [["via gento \u0109iam militas kontra\u016d nia", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 2, fabeloj kaj legendoj, la naski\u011do de la tabako, araba legendo, la\u016d la hispana rakonto de Cervera Bachiller, tradukis Jayme Heinlein Ferreira"], ["du militas, tria profitas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "milit", "primary": true}, "milito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Oficiala malpaco inter nacioj a\u016d partioj, kun bataloj.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u0439\u043d\u0430"], "fr": ["guerre"], "bg": ["\u0432\u043e\u0439\u043d\u0430"], "de": ["Krieg"], "vo": ["klig"], "en": ["war"], "br": ["brezel"], "cs": ["v\u00e1lka"], "hu": ["h\u00e1bor\u00fa", "hadvisel\u00e9s"], "es": ["guerra"], "ru": ["\u0432\u043e\u0439\u043d\u0430"], "nl": ["oorlog"], "pt": ["guerra"], "sv": ["krig"], "tp": ["utala"], "ku": ["\u015fer", "ceng"]}, "examples": [["ha, se tiel, tiam ne estos milito kun la turkoj", "La Revizo, akto 1a, sceno 2a"], ["la besto, kiu suprenvenas el la abismo, faros militon kontra\u016d ili", "La Nova Testamento, Apokalipso 11:7"], ["la militon li perdis", "Satiraj rakontoj, supersti\u0109o"], ["proklami, deklari militon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "milit", "primary": false}, "milita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Koncernanta la militon.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["guerrier", "martial", "militaire (adj.)"], "nl": ["oorlogs-"], "be": ["\u0432\u0430\u0435\u043d\u043d\u044b", "\u0432\u0430\u0439\u0441\u043a\u043e\u0432\u044b"], "de": ["Kriegs-"], "vo": ["kliga"], "br": ["-brezel", "brezelel"], "hu": ["harci", "h\u00e1bor\u00fas", "katonai"], "es": ["militar"]}, "examples": [["la milita le\u011do tre precizas pri tiu punkto", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, unua libro, \u0109apitro 15a"], ["milita kanto, rakonto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "milit", "primary": false}, "omleto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ovokirla\u0135o kuirata sur pato kun spicoj kaj eventuale enmiksa\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043c\u043b\u0435\u0442"], "fr": ["omelette"], "bg": ["\u043e\u043c\u043b\u0435\u0442"], "nl": ["omelet"], "pt": ["omelete", "omeleta"], "el": ["\u03bf\u03bc\u03b5\u03bb\u03ad\u03c4\u03c4\u03b1"], "ca": ["truita"], "de": ["Omelett"], "sv": ["omelett"], "hu": ["toj\u00e1slep\u00e9ny", "omlett"], "en": ["omelette"], "ru": ["\u043e\u043c\u043b\u0435\u0442"], "es": ["tortilla (de huevo)", "omelet"]}, "examples": [["omleto kun froma\u011do", null], ["\u015dmacis kaj kraketis omleto sur la forno", "Poul Thorsen, Stokita vino. - Edistudio, 1995, Very well, Hortensia"]], "subdefinitions": []}], "root": "omlet", "primary": true}, "\u011dibdorsa baleno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Baleno dekunu \u011dis dekkvin metrojn longa, kun nigra dorso, longaj na\u011diloj, grupe migranta inter tropikaj kaj malvarmaj maroj (Megaptera novaeangliae).", "translations": {"fr": ["baleine \u00e0 bosse"]}, "examples": [["la balenoj kun la fama aperanta vosto estas la \u011dibdorsaj balenoj", "Birke, BBBlogo, 2005-08-02"], ["la dekdu metrojn longa \u011diba baleno povas doni ok tunojn da graso", "\u0108ina Radio Internacia, \u011ciba baleno, 2005-08-17"]], "subdefinitions": []}], "root": "balen", "primary": false}, "neceso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de tio, kio estas necesa.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u0430\u0431\u0445\u043e\u0434\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["n\u00e9cessit\u00e9"], "nl": ["noodzaak"], "pt": ["necessidade"], "el": ["\u03b1\u03bd\u03ac\u03b3\u03ba\u03b7"], "de": ["Notwendigkeit"], "hu": ["sz\u00fcks\u00e9gess\u00e9g"], "ru": ["\u043d\u0435\u043e\u0431\u0445\u043e\u0434\u0438\u043c\u043e\u0441\u0442\u044c"], "es": ["necesidad"]}, "examples": [["neceso ne estas kareso", "Proverbaro esperanta"], ["neceseco kontra\u016dvola estas le\u011do malmola", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "neces", "primary": false}, "primara": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unuaranga, unuagrada.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0448\u0430\u0441\u043d\u044b"], "fr": ["primaire (degr\u00e9, \u00e8re)"], "nl": ["primair"], "pt": ["prim\u00e1rio"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0432\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["prim\u00e4r"], "hu": ["primer", "els\u0151dleges", "f\u0151"], "pl": ["pierwszego stopnia", "pierwszego rz\u0119du"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Apartenanta al la unua epoko.", "translations": {"pl": ["pierwszorz\u0119dowy", "peleozoiczny"], "hu": ["\u0151si"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "primar", "primary": true}, "sinapsa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Funkcianta per sinapso, rilata al sinapso.", "translations": {"fr": ["synaptique"], "it": ["sinaptico"]}, "examples": [["Shi Songhai akiris la unuan premion per sia mallonga disertacio \u00abAMPA - Riceva Dinamiko kaj Sinapsa Modlebleco\u00bb", "\u0108ina Interreta Informa Centro, China sciencisto, 2002-02"]], "subdefinitions": []}], "root": "sinaps", "primary": false}, "prizono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Oficiala malliberejo por gardado de arestitoj a\u016d kondamnitoj.", "translations": {"ru": ["\u0442\u044e\u0440\u044c\u043c\u0430"], "fr": ["prison"], "nl": ["gevangenis"], "pt": ["pris\u00e3o", "pres\u00eddio", "c\u00e1rcere"], "be": ["\u0442\u0443\u0440\u043c\u0430", "\u0432\u044f\u0437\u044c\u043d\u0456\u0446\u0430"], "de": ["Gef\u00e4ngnis"], "it": ["prigione", "carcere"], "hu": ["b\u00f6rt\u00f6n"], "fa": ["\u0632\u0646\u062f\u0627\u0646"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prizon", "primary": true}, "necesa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Estanta nepre bezonata; ne povanta esti malhavata a\u016d ne uzata.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u0430\u0431\u0445\u043e\u0434\u043d\u044b", "\u043f\u0430\u0442\u0440\u044d\u0431\u043d\u044b"], "fr": ["n\u00e9cessaire"], "en": ["necessary"], "nl": ["nodig", "noodzakelijk"], "pt": ["necess\u00e1rio"], "el": ["\u03b1\u03bd\u03b1\u03b3\u03ba\u03b1\u03af\u03bf\u03c2", "\u03b1\u03c0\u03b1\u03c1\u03b1\u03af\u03c4\u03b7\u03c4\u03bf\u03c2", "\u03c7\u03c1\u03b5\u03b9\u03b1\u03b6\u03cc\u03bc\u03b5\u03bd\u03bf\u03c2"], "de": ["n\u00f6tig", "notwendig"], "tp": ["wile"], "hu": ["sz\u00fcks\u00e9ges"], "cs": ["nutn\u00fd"], "ru": ["\u043d\u0435\u043e\u0431\u0445\u043e\u0434\u0438\u043c\u044b\u0439", "\u043d\u0443\u0436\u043d\u044b\u0439"], "es": ["necesario"]}, "examples": [["la aero estas necesa por \u0109iuj vivantaj esta\u0135oj", "B"], ["via \u0109eesto \u0109e la kunsido estas necesa", null], ["fari \u0109ion necesan por sukcesi", null], ["necesa formala\u0135o", null], ["la artikolo estas oportuna sed ne necesa", "Z"], ["energie batali kontra\u016d \u0109ia sennecesa reformo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La\u016dracie a\u016d la\u016dlogike ne povanta esti alieca a\u016d ne esti; nepre okazonta, neevitebla.", "translations": {}, "examples": [["varmo estas necesa efiko de fajro", null], ["necesa konsekvenco de principo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "neces", "primary": true}, "manplato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interna flanko de mano.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u043b\u043e\u043d\u044c"], "fr": ["paume"], "en": ["palm"], "nl": ["handpalm"], "ru": ["\u043b\u0430\u0434\u043e\u043d\u044c"], "de": ["Handfl\u00e4che"], "it": ["palmo"], "hu": ["teny\u00e9r"], "es": ["palma (de la mano)"], "sv": ["handflata"], "pl": ["d\u0142o\u0144"]}, "examples": [["la me\u0125aniko de la lingvo estis anta\u016d mi kvaza\u016d sur manplato", "Z"], ["Trajan elprenis la tabulon, vi\u015dis \u011din per manplato", "Julian Modest, La ikono, Monato, jaro 2001a, numero 12a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "plat", "primary": false}, "kalabaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015celo de iu tropika kukurbo (Lagenaria siceraria), kiu seki\u011dante tre malmoli\u011das, kaj estas diverse uzata kiel vazo, muzikila sonkesto, ka\u011do....", "translations": {"fr": ["calebasse"], "nl": ["kalebas"], "pt": ["caba\u00e7a"], "fi": ["kalebassi"], "de": ["Kalebasse"], "hu": ["kabak", "lop\u00f3t\u00f6k"]}, "examples": [["la mastro proponas la vinon tenatan en kalabaso, mem provas iom kaj poste per la du manoj prezentas la vinon al la gastoj", "\u0108ina Radio Internacia, La moroj de drinkado (2), 2004-12-23"]], "subdefinitions": []}], "root": "kalabas", "primary": true}, "datumbaz-manipulilo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La plena formo de la termino estas iom longa, tial oni povas preferi mallongigon: DBM."], "primary definition": "Programaro ebliganta difini la fizikan kaj logikan strukturojn de datumbazo, enigi kaj ekstrakti \u011diajn informojn.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0438\u0441\u0442\u0435\u043c\u0430 \u0443\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u044f \u0431\u0430\u0437\u0430\u043c\u0438 \u0434\u0430\u043d\u043d\u044b\u0445", "\u0421\u0423\u0411\u0414"], "hu": ["adatb\u00e1zis-kezel\u0151"], "en": ["data-base management system", "DBMS"], "pl": ["system zarz\u0105dzania baz\u0105 danych"], "he": ["\u05de\u05e2\u05e8\u05db\u05ea \u05e0\u05d9\u05d4\u05d5\u05dc \u05e0\u05ea\u05d5\u05e0\u05d9\u05dd"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "datum", "primary": false}, "cemento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speciala mortero el pulvoro de argilaj kaj kalkaj \u015dtonoj, kiu seki\u011dante fari\u011das tre malmola kaj nepenetrebla de la akvo.", "translations": {"be": ["\u0446\u044d\u043c\u044d\u043d\u0442"], "fr": ["c\u00e9ment"], "nl": ["cement"], "pt": ["cimento"], "no": ["sement"], "ca": ["ciment"], "de": ["Zement"], "it": ["cemento"], "hu": ["cement"], "sk": ["cement"], "pl": ["cement"], "ru": ["\u0446\u0435\u043c\u0435\u043d\u0442"], "sv": ["cement"], "es": ["cemento"]}, "examples": [["Portlanda cemento", null], ["lingvo ne povas esti simpla kolekto da vortoj, sed devas havi cementon kaj vivon", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Pulvoro el ligna karbo, kiun oni aldonas al la fandata fero por \u011din \u015dtaligi.", "translations": {"be": ["\u0446\u044d\u043c\u044d\u043d\u0442"], "fr": ["c\u00e9ment"], "pt": ["cemento"], "ru": ["\u0446\u0435\u043c\u0435\u043d\u0442"], "de": ["Zementit"], "it": ["(carbo)cemento"], "hu": ["cement\u00e1l\u00f3por"], "pl": ["cement"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ekstera tavolo de la dentradikoj.", "translations": {"ru": ["\u044d\u043c\u0430\u043b\u044c (\u0437\u0443\u0431\u043d\u0430\u044f)"], "pt": ["cemento"], "be": ["\u0437\u0443\u0431\u043d\u0430\u044f \u044d\u043c\u0430\u043b\u044c"], "it": ["cemento (anat.)"], "hu": ["fogcement"], "pl": ["cement"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cement", "primary": true}, "nordo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unu el la kvar geografiaj \u0109efpunktoj, parto de la mondo, kie trovi\u011das la polusa stelo.", "translations": {"be": ["\u043f\u043e\u045e\u043d\u0430\u0447"], "fr": ["nord"], "en": ["north"], "nl": ["noorden"], "pt": ["norte"], "el": ["\u03b2\u03bf\u03c1\u03c1\u03ac\u03c2"], "de": ["Norden"], "hu": ["\u00e9szak"], "es": ["norte"], "br": ["hanternoz (norzh)", "norzh"], "cs": ["sever"], "ru": ["\u0441\u0435\u0432\u0435\u0440"], "vo": ["nol\u00fcd"], "zh": ["\u5317 [b\u011bi]", "\u5317\u65b9 [b\u011bif\u0101ng]"], "pl": ["p\u00f3\u0142noc"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Parto de la terglobo ku\u015danta en direkto al la polusa stelo.", "translations": {}, "examples": [["rigardi norden", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "nord", "primary": true}, "kanti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Muziki per sia vo\u0109o.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043f\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["chanter"], "bg": ["\u043f\u0435\u0430"], "de": ["singen"], "it": ["cantare"], "hu": ["\u00e9nekel"], "en": ["sing"], "cs": ["zp\u00edvat"], "vo": ["kanid\u00f6n"], "es": ["cantar"], "ru": ["\u043f\u0435\u0442\u044c"], "nl": ["zingen"], "pt": ["cantar"], "no": ["synge"], "sv": ["sjunga"], "pl": ["opiewa\u0107"]}, "examples": [["la \u015duisto kantis la tutan tagon", null], ["kanti arion", null], ["ofte kantas la bu\u015do kiam ploras la koro", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Eligi kriojn a\u016d sonojn harmonie modulitajn (parolante pri birdoj).", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043f\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["singen"], "nl": ["zingen"], "sv": ["sjunga"], "pl": ["\u015bpiewa\u0107"]}, "examples": [["la najtingalo kantas sian amdoloron", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Estigi mildan harmonian murmuron (parolante pri a\u0135oj).", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043f\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["singen"], "nl": ["zingen"], "sv": ["sjunga"], "pl": ["\u015bpiewa\u0107"]}, "examples": [["la akvo kantas boli\u011dante", null], ["la rad\u015dpinilo kantis en la silenta \u0109ambro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Glori per versoj; versfaradi honore al iu a\u016d io.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["besingen"], "nl": ["bezingen"], "sv": ["besjunga"], "ru": ["\u0432\u043e\u0441\u043f\u0435\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["mi kantos Vian forton", "Z"], ["mi kantos al Vi per harpo", "Z"], ["Vergilio kantis Eneon", null], ["amo kaj printempo igas la poetojn kanti", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kant", "primary": true}, "norda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Situanta en nordo a\u016d de tie vena.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0435\u0432\u0435\u0440\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["bor\u00e9al", "du nord", "septentrional"], "nl": ["noordelijk"], "br": ["hanternoz (norzh)", "norzh"], "de": ["n\u00f6rdlich"], "hu": ["\u00e9szaki"]}, "examples": [["la monto Cion, en la norda regiono, La urbo de la granda Re\u011do", "La Malnova Testamento, Psalmaro 48:2"], ["\u00abNorda naturo\u00bb", "Hilda Dresen, Norda naturo. - La Laguna: Stafeto, 1967."], ["norda vento", null]], "subdefinitions": []}], "root": "nord", "primary": false}, "mezonombro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Bricard \u0109i-sence uzis nur \u00abmezo\u00bb, kio en difinita kunteksto estas sufi\u0109e klara, sed ial ne enradiki\u011dis en la uzon."], "primary definition": "En aro el n nombroj, nombro situanta inter la plej granda kaj la plej malgranda, kaj iasence tipa de la koncerna aro.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0440\u0435\u0434\u043d\u0435\u0435"], "fr": ["moyenne"], "en": ["average", "mean"], "pt": ["m\u00e9dia"], "de": ["Mittel"], "hu": ["\u00e1tlag", "k\u00f6z\u00e9p\u00e9rt\u00e9k"], "br": ["keidenn"], "pl": ["\u015brednia"]}, "examples": [["aritmetika meznombro", null], ["geometria meznombro", null], ["harmona meznombro", null], ["pesita meznombro", "Matematika Vortaro, Esperanta-\u0108e\u0125a-Germana"], ["la geometria meznombro de du nombroj estas tiu nombro, al kiu la unua rilatas kiel \u011di mem rilatas al la dua", null]], "subdefinitions": []}], "root": "nombr", "primary": false}, "kulpo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malobservo al regulo de moralo a\u016d prudento.", "translations": {"be": ["\u0432\u0456\u043d\u0430"], "nl": ["schuld"], "ru": ["\u0432\u0438\u043d\u0430"], "cs": ["vina"], "de": ["Schuld"], "sv": ["skuld"], "hu": ["v\u00e9tek", "b\u0171n"]}, "examples": [["fari kulpon", null], ["kapti iun \u0109e fre\u015da kulpo", null], ["de kiu la kulpo, por tiu la puno", "Proverbaro esperanta"], ["\u0109iu eraro estas kulpo", "Proverbaro esperanta"], ["per mia kulpo \u0109io okazis", "Z"], ["la kulpo estas mia", "Z"], ["\u011di ne estis mia kulpo", "Z"], ["pardoni al malamiko lian kulpon", "Z"], ["meti, \u0135eti la kulpon sur iun", "B"], ["sendemanda ekprotesto estas ofte kulpatesto", "Proverbaro esperanta"], ["pagas kulpulo", "Z"], ["ver\u015di senkulpan sangon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kulp", "primary": false}, "estrado": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ne konfuzu kun estrad-o."], "primary definition": "Ago estri.", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u0440\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["direction (action de diriger)"], "ru": ["\u0440\u0443\u043a\u043e\u0432\u043e\u0434\u0441\u0442\u0432\u043e (\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435)", "\u0443\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435)"], "de": ["Leitung"], "pl": ["zarz\u0105dzanie", "rz\u0105dy", "kierownictwo", "przewodnictwo", "zwierzchnictwo"], "hu": ["vezet\u00e9s", "ir\u00e1ny\u00edt\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Podio.", "translations": {"be": ["\u044d\u0441\u0442\u0440\u0430\u0434\u0430", "\u043f\u0430\u0434\u043c\u043e\u0441\u0442\u043a\u0456"], "fr": ["estrade"], "en": ["platform", "stage"], "pt": ["p\u00f3dio"], "ru": ["\u044d\u0441\u0442\u0440\u0430\u0434\u0430", "\u043f\u043e\u0434\u043c\u043e\u0441\u0442\u043a\u0438"], "de": ["Estrade", "Podest", "Podium"], "hu": ["esztr\u00e1d", "p\u00f3dium", "dobog\u00f3", "emelv\u00e9ny"], "pl": ["estrada"], "es": ["estrado"]}, "examples": [["\u0109irka\u016dkradita estrado", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "estr", "primary": false}, "kulpi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti kulpa pri io.", "translations": {"be": ["\u0431\u044b\u0446\u044c \u0432\u0456\u043d\u0430\u0432\u0430\u0442\u044b\u043c"], "nl": ["schuldig zijn"], "ru": ["\u0431\u044b\u0442\u044c \u0432\u0438\u043d\u043e\u0432\u0430\u0442\u044b\u043c"], "de": ["schuldig sein"], "sv": ["vara skyldig"], "hu": ["v\u00e9tkezik", "v\u00e9tkes", "b\u0171n\u00f6s"]}, "examples": [["kulpi pri \u015dtelo", null], ["kulpi \u015dtelon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kulp", "primary": false}, "atletismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Atleta arto, profesio.", "translations": {"be": ["\u0430\u0442\u043b\u0435\u0442\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["athl\u00e9tisme"], "en": ["athletics", "athleticism"], "ru": ["\u0430\u0442\u043b\u0435\u0442\u0438\u0437\u043c", "\u0430\u0442\u043b\u0435\u0442\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Athletik"], "hu": ["atl\u00e9tika"], "sk": ["atletika"], "es": ["atletismo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "atlet", "primary": false}, "sub\u015dtofo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctofo uzata sur la interna flanko de vesto.", "translations": {"fa": ["\u0622\u0633\u062a\u0631"], "fr": ["doublure (de v\u00eatement)"], "en": ["lining"], "bg": ["\u043f\u043e\u0434\u043f\u043b\u0430\u0442\u0430", "\u0445\u0430\u0441\u0442\u0430\u0440"], "de": ["Futter (Stoff)"], "it": ["fodera (interno di vestito o sim.)"]}, "examples": [["la sapisto el\u015diris el la sub\u015dtofo de sia malnova jako ru\u011dan \u0109ifonon", "Fabeloj, volumo 2, najbaraj familioj"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dtof", "primary": false}, "betono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konstrumaterialo, miksa\u0135o el sablo, \u015dtonetoj, cemento kaj akvo.", "translations": {"be": ["\u0431\u044d\u0442\u043e\u043d"], "fr": ["b\u00e9ton"], "en": ["concrete"], "ru": ["\u0431\u0435\u0442\u043e\u043d"], "ca": ["formig\u00f3"], "de": ["Beton"], "hu": ["beton"], "sk": ["bet\u00f3n"], "es": ["hormig\u00f3n"], "pl": ["beton"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "beton", "primary": true}, "risorto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elasta lameno a\u016d fadeno el metalo a\u016d alia materio, kapabla repreni la anta\u016dan formon, post kiam \u011di estis fleksita, premita a\u016d stre\u0109ita.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0440\u0443\u0436\u044b\u043d\u0430", "\u0440\u044b\u0441\u043e\u0440\u0430"], "fr": ["ressort"], "en": ["spring"], "nl": ["veer"], "pt": ["mola"], "ru": ["\u043f\u0440\u0443\u0436\u0438\u043d\u0430", "\u0440\u0435\u0441\u0441\u043e\u0440\u0430"], "de": ["Feder", "Sprungfeder"], "sv": ["fj\u00e4der"], "hu": ["rug\u00f3"], "fa": ["\u0641\u0646\u0631"], "es": ["resorte"]}, "examples": [["risorto de horlo\u011do, de kanapo, de kale\u015do", "B"], ["risorta matraco", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "risort", "primary": true}, "kontakto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Intertu\u015do de du objektoj a\u016d personoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0442\u0430\u043a\u0442"], "fr": ["contact"], "bg": ["\u043a\u043e\u043d\u0442\u0430\u043a\u0442"], "nl": ["contact"], "pt": ["contato", "contig\u00fcidade", "toque"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0442\u0430\u043a\u0442"], "de": ["Kontakt", "Ber\u00fchrung", "F\u00fchlung", "F\u00fchlungnahme"], "hu": ["\u00e9rintkez\u00e9s", "kapcsolat"], "en": ["contact"]}, "examples": [["skabio komuniki\u011das per kontakto", null], ["elektra kontakto", null], ["okaza kontakto de du dratoj", null], ["la \u015dipo restis konstante en kontakto kun radiostacioj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Interrilato.", "translations": {"de": ["Kontakt", "Verbindung"]}, "examples": [["mi \u0109iam agis en plena kontakto kun li", null], ["li \u0109iam batalis por fari kontakton inter nia kaj okcidente\u016dropa civilizo", null], ["per tiaj kontaktoj inter la diversaj grupoj oni bone disvastigas la esperantismon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kontakt", "primary": true}, "kontakti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havi kontakton kun; intertu\u015di.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0442\u0430\u043a\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0434\u0430\u0442\u044b\u043a\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["\u00eatre en contact (avec)", "\u00eatre en rapport (avec)"], "en": ["contact"], "nl": ["contact hebben met"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0442\u0430\u043a\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u043f\u0440\u0438\u043a\u0430\u0441\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["Kontakt haben mit", "ber\u00fchren", "Verbindung haben mit"], "hu": ["\u00e9rintkezik", "kapcsolatban van"]}, "examples": [["kontakti ion, kun, al io", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: \u0108i tiu senco ne aperas en PIV, sed la ekzemploj pruvas, ke \u011di ekzistas. En estinta a\u016d estanta tempoj la diferenco inter amba\u016d sencoj estas malpli facile sentebla.", "Rimarko: \u0108i tiu senco povas esprimi\u011di anka\u016d per \u00abkontaktigi sin kun\u00bb a\u016d \u00abkontakti\u011di kun\u00bb."], "primary definition": "Estigi kontakton inter si kaj alia objekto a\u016d persono.", "translations": {"fr": ["contacter", "prendre contact", "se mettre en contact"]}, "examples": [["\u015di sendas al nekrologojn kaj \u011deneralajn informojn, ser\u0109as recenzontojn de libroj, la\u016dnecese kontaktas malfruantajn \u00abrecenzuntojn\u00bb", "T. Steele Unu tago en la vivo de la Centra Oficejo Esperanto 2002-05"], ["mi kontaktas vin sen rezon', simple mi enuas, do mi rendevuas kun vi pere de telefon'", "\u0134omart kaj Nata\u015da Telefono http://lyrical.nl/song/11913"], ["sen averto, sen signal' kun la dormema vagonar' kontaktis \u0135us lokomotiv'!", "Raymond Schwartz La Stranga Butiko Vagonrestoracio"], ["la esplorservo kontaktis atestantojn kiuj asertas, ke vi havis intiman rilaton kun via direktoro", "Urd Hadda murdita!p. 18"]], "subdefinitions": []}], "root": "kontakt", "primary": false}, "imuna sistemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la defendoj de korpo a\u016d de organo kontra\u016d malsanigaj fremda\u0135oj.", "translations": {"fr": ["syst\u00e8me immunitaire"], "nl": ["immuunsysteem"]}, "examples": [["okaze de limigita funkciado de la sistemsistemo ne kreskas signife la ofteco de la tumoroj", "La pasiva antitumora defenda sistemo, [vidita je 2006-05-26]"], ["la malforti\u011do de homa energio signifas la malforti\u011don de rezistkapablo kontra\u016d malsano, kaj la malbona funkcio de sistema sistemo de nia korpo", "P. Chong, Kial malsani\u011di kaj kiel longe vivi, 2004"]], "subdefinitions": []}], "root": "sistem", "primary": false}, "siria buntpego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de buntpego (Dendrocopos syriacus).", "translations": {"en": ["syrian woodpecker"], "pl": ["dzi\u0119cio\u0142 bia\u0142oszyi"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "peg", "primary": false}, "kidnapi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Forkapti iun, ekzemple por el\u0109anta\u011di monon.", "translations": {"fr": ["kidnapper"], "de": ["entf\u00fchren", "kidnappen"], "nl": ["ontvoeren", "kidnappen"], "hu": ["rabol (embert)"]}, "examples": [["bando da krimuloj kidnapis junan, konati\u011dantan artiston", "Don Harlow, [recenzo de] Ser\u0109u, kaj vi trovos! / Nemere Istv\u00e1n. - 1999."]], "subdefinitions": []}], "root": "kidnap", "primary": true}, "kidnapo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kontra\u016dvola forkapto de homo.", "translations": {"fr": ["kidnapping"], "de": ["Entf\u00fchrung", "Kidnappen"], "nl": ["ontvoering", "kidnapping"], "hu": ["emberrabl\u00e1s"]}, "examples": [["kio, do, se Nolan iam liberi\u011dus kaj procesus pri kidnapo kontra\u016d \u0109iu homo, kiu iam prizorgis lin?", "Edward Everett Hale, trad. E. L. Robinson, trad. Don Harlow, La viro senpatria, 1907 kaj 1994"]], "subdefinitions": []}], "root": "kidnap", "primary": false}, "inversa hiperbola sinuso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inversa bildigo de la malvastiga\u0135o de funkcio hiperbola sinuso al la intervalo [0,+\u221e[; simb. arsinh.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0432\u0430\u0440\u043e\u0442\u043d\u044b \u0433\u0456\u043f\u044d\u0440\u0431\u0430\u043b\u0456\u0447\u043d\u044b \u0441\u0456\u043d\u0443\u0441"], "fr": ["argument du sinus hyperbolique", "sinus hyperbolique inverse"], "en": ["area-hyperbolic sine", "inverse hyperbolic sine"], "ru": ["\u0430\u0440\u0435\u0430-\u0441\u0438\u043d\u0443\u0441 \u0433\u0438\u043f\u0435\u0440\u0431\u043e\u043b\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u043d\u044b\u0439 \u0433\u0438\u043f\u0435\u0440\u0431\u043e\u043b\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0441\u0438\u043d\u0443\u0441"], "de": ["Areasinus"], "pl": ["area sinus hiperboliczny"], "hu": ["arkusz szinusz hiperbolikusz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sinus", "primary": false}, "rotoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de ma\u015dino kun grandaj padeloj a\u016d aliaj pecoj turni\u011dantaj \u0109irka\u016d nabo, ekzemple turbino, helico de helikoptero....", "translations": {"ru": ["\u0440\u043e\u0442\u043e\u0440"], "fr": ["rotor"]}, "examples": [["en \u00abPraktika Bildvortaro de Esperanto\u00bb helico estas parto de aeroplano kaj rotoro estas parto de helikoptero", "Aaron, vortfarado : helikoptero, soc.culture.esperanto, 1993-04-28"], ["la afrikano, perdante la konscion, eksentis, kiel milda, nesuperebla forto faldas lin trioble, turnas, kiel rotoron de turbino", "I. Efremov, trad. J. Finkel, La nebulozo de Andromedo, \u0109apitro 10a. - 2006"]], "subdefinitions": []}], "root": "rotor", "primary": true}, "Papuo-Nov-Gvineo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Papuo-Nov-Gvineo", "translations": {"nl": ["Papoea-Nieuw-Guinea"], "pl": ["Papua-Nowa Gwinea", "Niezale\u017cne Pa\u0144stwo Papui-Nowej Gwinei"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato en la Oceanio (\u0109efe en la insulo Nov Gvineo) kun \u0109efurbo Port-Moresbo. ISO-3166 kodo: PG. \u011ci limas kun Indonezio.", "translations": {"fa": ["\u067e\u0627\u067e\u0648\u0622 \u06af\u06cc\u0646\u0647\u0654 \u0646\u0648"], "pl": ["Papua-Nowa Gwinea", "Niezale\u017cne Pa\u0144stwo Papui-Nowej Gwinei"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gvine", "primary": false}, "kurentintenso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Baza fizika grando, esprimanta la intenson de kurento; simb. I.", "translations": {"be": ["\u0441\u0456\u043b\u0430 \u0442\u043e\u043a\u0443"], "fr": ["(intensit\u00e9 du) courant"], "en": ["electric current"], "ru": ["\u0441\u0438\u043b\u0430 \u0442\u043e\u043a\u0430"], "de": ["Stromst\u00e4rke", "elektrische Stromst\u00e4rke"], "hu": ["\u00e1ramer\u0151ss\u00e9g"]}, "examples": [["la dimensioj de kurentintenso estas M0L0T0I1", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kurent", "primary": false}, "fabacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Fabaceae), kun nesimetriaj papilisimilaj floroj kaj gu\u015doj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0431\u043e\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["fabac\u00e9es"], "nl": ["vlinderbloemigen"], "pt": ["fab\u00e1ceas"], "ru": ["\u0431\u043e\u0431\u043e\u0432\u044b\u0435"], "de": ["Schmetterlingsbl\u00fctengew\u00e4chse"], "sv": ["\u00e4rtv\u00e4xter"], "hu": ["h\u00fcvelyesek (csal\u00e1d)", "pillang\u00f3svir\u00e1g\u00faak"], "it": ["fabacee", "leguminose"], "pl": ["motylkowate"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fabac", "primary": true}, "kon\u0125oido": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ni opinias la formon \u00abkon\u0125oido\u00bb preferinda al \u00abkonkoido\u00bb pro la etimologio, sed eblas advokati por \u0109i-lasta surbaze de \u011dia a\u016dtoritateco kaj de la proksimeco kun la vorto \u00abkonko\u00bb, ja la etimologia interpreto de la vorto estas \u00abkonkforma\u00bb."], "primary definition": "(de ebena kurbo K, rilate al punkto O) Ebena kurbo, konsistanta el \u0109iuj tiaj punktoj M, ke la distanco MN egalas al iu konstanto l, kie N estas la intersekcopunkto de la rekto OM kaj de la kurbo K.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0445\u043e\u0438\u0434\u0430"], "fr": ["concho\u00efde"], "en": ["conchoid"], "nl": ["concho\u00efde", "schulplijn"], "pt": ["conc\u00f3ide"], "de": ["Konchoide"], "fa": ["\u0635\u062f\u0641\u0648\u0627\u0631"], "pl": ["konchoida"]}, "examples": [["paskala limako estas kon\u0125oido de cirklo rilate al punkto de \u011di:", null], ["la polusa ekvacio de kon\u0125oido de rekto estas de la tipo \u03c1 = (a/cos\u03b8)+l", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kon\u0125oid", "primary": true}, "baptonomo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: E\u0109 inter kristanoj ne \u0109iam kaj ne \u0109ie baptonomo koincidas kun anta\u016dnomo. Ekzemple la Kieva \u0109efprinco Vladimiro Monoma\u0125o havis la laikan \u00abprincan anta\u016dnomon\u00bb Vladimiro kaj la baptonomon Bazilo. Kutime oni \u015dan\u011das la anta\u016dnomon \u0109e mona\u0125i\u011do a\u016d papi\u011do kaj tiel plu."], "primary definition": "Persona nomo donita \u0109e bapto.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0438\u0447\u043d\u043e\u0435 \u0438\u043c\u044f"], "fr": ["pr\u00e9nom", "nom de bapt\u00eame"], "en": ["baptismal name"], "nl": ["doopnaam"], "de": ["Taufname"], "sv": ["f\u00f6rnamn"], "hu": ["keresztn\u00e9v"], "sk": ["krstn\u00e9 meno"], "br": ["anv-badez"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"en": ["first name"], "nl": ["voornaam (doopnaam)"], "hu": ["ut\u00f3n\u00e9v"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nom", "primary": false}, "fusilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Portebla pulvopafilo, konsistanta el ligna afusteto k \u015dtala tubo, pli longa ol tiu de karabeno.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0440\u044d\u043b\u044c\u0431\u0430", "\u0432\u0456\u043d\u0442\u043e\u045e\u043a\u0430", "\u0440\u0443\u0436\u0436\u043e"], "fr": ["fusil"], "en": ["rifle"], "nl": ["geweer", "buks", "jachtgeweer"], "pt": ["fuzil"], "ru": ["\u0440\u0443\u0436\u044c\u0451", "\u0432\u0438\u043d\u0442\u043e\u0432\u043a\u0430"], "de": ["Flinte", "B\u00fcchse"], "hu": ["puska"]}, "examples": [["militista, \u0109asa fusilo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fusil", "primary": true}, "boligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Varmigi flua\u0135on \u011dis boli\u011do (ekboligi).", "translations": {"ru": ["\u0432\u0441\u043a\u0438\u043f\u044f\u0442\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["faire bouillir", "bouillir (tr.)"], "nl": ["(doen) koken"], "be": ["\u043a\u0456\u043f\u044f\u0446\u0456\u0446\u044c"], "de": ["aufkochen", "zum sieden bringen"], "sv": ["koka (n\u00e5got)"], "hu": ["forral"], "br": ["birvi\u00f1 (v.k.)"], "es": ["hervir"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Teni flua\u0135on bolanta.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0438\u043f\u044f\u0442\u0438\u0442\u044c"], "nl": ["aan de kook houden"], "pl": ["gotowa\u0107", "doprowadza\u0107 do wrzenia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "bolkuiri, friti", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bol", "primary": false}, "trabati": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bati por trairi.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0431\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["tracer (une voie)", "se frayer (un passage)"], "en": ["blaze a trail"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0431\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0431\u0438\u0442\u044c"], "de": ["durchschlagen", "freischlagen"], "pl": ["przebi\u0107"], "hu": ["\u00e1tt\u00f6r"]}, "examples": [["trabati al si vojon en la ne\u011do, en homamaso", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "bat", "primary": false}, "akcia societo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komerca societo (kompanio), kies kapitalo estas dividita en akciojn, atestantajn la rajtojn de la societanoj (akciuloj) ilin posedantaj.", "translations": {"ru": ["\u0430\u043a\u0446\u0438\u043e\u043d\u0435\u0440\u043d\u043e\u0435 \u043e\u0431\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u0410\u041e"], "fr": ["SA (soci\u00e9t\u00e9 par actions)", "soci\u00e9t\u00e9 par actions (SA)"], "en": ["joint-stock company", "company with share capital"], "de": ["Aktiengesellschaft", "AG"], "tr": ["hisse senetli \u015firket(A.\u015e.)"], "sv": ["aktiebolag", "AB"], "hu": ["r\u00e9szv\u00e9nyt\u00e1rsas\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "societ", "primary": false}, "Godfredo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo \u011dermandevena.", "translations": {"fr": ["geoffroy", "godefroi", "godefroy"], "nl": ["Godfried"], "pt": ["Godofredo"], "de": ["Gottfried"], "it": ["Goffredo"], "hu": ["Godfrid"]}, "examples": [["Godfredo etendis la rigardon super la mezaltajn mangujojn", "J. A. de Almeida, trad. G. Mattos, La Bagasejo, Chapec\u00f3: Fonto, 1985"], ["li naski\u011dis en nobela portugala familio, kiu devenis de Godfredo de Bouillon", "Vikipedio, artikolo \u00abSankta Antonio de Padovo\u00bb, 2006-09-30"]], "subdefinitions": []}], "root": "Godfred", "primary": true}, "neta logiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tradiciaj logik-manieroj bazitaj sur neta valoro (ekz.: vero a\u016d malvero; 0 a\u016d 1; valideco a\u016d nevalideco).", "translations": {"it": ["logica non-sfumata"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "logik", "primary": false}, "cerasto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Serpento el la sahara kaj arabuja sablaj dezertoj, kun du kornsimilaj pintoj sur la kapo (Cerastes cerastes).", "translations": {"fr": ["c\u00e9raste", "vip\u00e8re \u00e0 cornes"], "de": ["W\u00fcsten-Hornviper"], "en": ["saharan horned viper", "horned desert viper"], "it": ["ceraste cornuta"], "pl": ["\u017cmija rogata"]}, "examples": [["serpento \u0109e la vojo, Cerasto \u0109e la irejo", "La Malnova Testamento, Genezo 49:17"]], "subdefinitions": []}], "root": "cerast", "primary": true}, "intenseco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alta grado de aktiveco.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0442\u0435\u043d\u0441\u0438\u0432\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u043f\u0440\u044f\u0436\u0451\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u044f\u0440\u043a\u043e\u0441\u0442\u044c (\u043e \u0446\u0432\u0435\u0442\u0435)", "\u043d\u0430\u0441\u044b\u0449\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c (\u043e \u0446\u0432\u0435\u0442\u0435)"], "fr": ["intensit\u00e9"], "nl": ["intensiteit"], "pt": ["intensidade"], "de": ["Intensit\u00e4t"], "hu": ["intenzt\u00e1s", "er\u0151ss\u00e9g"], "fa": ["\u0634\u062f\u062a"], "es": ["intensidad"]}, "examples": [["intenseco de varmo, lumo", null], ["elektra intenseco", null], ["la intenseco de la febro malalti\u011dis", null]], "subdefinitions": []}], "root": "intens", "primary": false}, "esperangla\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0134argona vorto pruntita el la angla al la esperanta.", "translations": {"en": ["esperangla"], "nl": ["anglicisme in het Esperanto"], "pl": ["anglicyzm w esperanto"], "hu": ["eszpangol"]}, "examples": [["komplete mankas terminoj kiel fajlo, drajvo kaj aliaj esperangla\u0135oj", "Monato, n-ro 05/1995, Windows \u2015 Ni levu la \u0109apelon!"]], "subdefinitions": []}], "root": "angl", "primary": false}, "hipoka\u015dtanacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj arboj kaj arbedoj (Hippocastanaceae).", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0441\u043a\u043e\u043a\u0430\u0448\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["hippocastanac\u00e9es"], "nl": ["paardekastanjefamilie"], "pt": ["hipocastan\u00e1ceas"], "de": ["Rosskastaniengew\u00e4chse"], "it": ["ippocastanacee"], "hu": ["vadgesztenyef\u00e9l\u00e9k", "l\u00f3gesztenyef\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hipoka\u015dtanac", "primary": true}, "nomeso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Provinco en antikva Egiptujo.", "translations": {"ru": ["\u043d\u043e\u043c"], "fr": ["nome (\u00c9gypte ancienne)"], "nl": ["gouw (oude Egypte)"], "pt": ["nomo", "nomarquia"], "de": ["Gau (\u00c4gypten)"], "hu": ["nomosz"]}, "examples": [["la princo foriris en la \u0109efurbon de la nomeso Sohem", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 21a"]], "subdefinitions": []}], "root": "nomes", "primary": true}, "potenci": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Havi potencon super.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043b\u0430\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "nl": ["macht geven"], "be": ["\u0443\u043b\u0430\u0434\u0430\u0440\u044b\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["die Macht aus\u00fcben \u00fcber", "die Gewalt haben \u00fcber", "beherrschen"], "hu": ["ural", "hatalm\u00e1ban tart"]}, "examples": [["la tutan Mediteraneon iam potencis Romo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"hu": ["hatv\u00e1nyoz", "hatv\u00e1nyra emel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "potenc", "primary": false}, "potenco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kapablo, povo forte efiki.", "translations": {"be": ["\u0441\u0456\u043b\u0430", "\u043c\u0430\u0433\u0443\u0442\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043c\u043e\u0446"], "fr": ["puissance"], "pt": ["pot\u00eancia", "poder"], "ru": ["\u0441\u0438\u043b\u0430", "\u043c\u043e\u0449\u044c"], "de": ["Macht", "Gewalt"], "hu": ["teljes\u00edtm\u00e9ny", "hatalom", "er\u0151"]}, "examples": [["la potenco de ma\u015dino, de teleskopo", null], ["la potenco de elokventeco, de konvinkaj paroloj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Jura a\u016d politika kapablo obeigi al sia volo.", "translations": {"be": ["\u0443\u043b\u0430\u0434\u0430"], "fr": ["pouvoir"], "en": ["power"], "nl": ["macht"], "ru": ["\u0432\u043b\u0430\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Gewalt"], "hu": ["hatalom"]}, "examples": [["la organoj kaj bran\u0109oj de la \u015dtata potenco", null], ["le\u011dodona potenco de la parlamento", null], ["plenuma potenco de la ministroj", null], ["milita potenco", null], ["la tera potenco de la papoj", null], ["en \u00abJulio Cezaro\u00bb ekzistas do tensio inter, unuflanke, la nocio de regado de elito, kiu, e\u0109 se \u011di misuzas la potencon, tamen reprezentas kontinuecon de valoroj, kaj, aliflanke, la nocio de renverso de tiraneca re\u011dimo", "Humphrey Tonkin: Shakespeare \u2015 interlingvisto, En: De A al B: Festlibro por Andr\u00e9 Albault. Saarbr\u00fccken: Iltis>"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Potenculo a\u016d potenca\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0441\u0456\u043b\u0430"], "fr": ["puissant"], "hu": ["potent\u00e1t", "hatalmass\u00e1g"], "ru": ["\u0441\u0438\u043b\u0430"]}, "examples": [["se mi faru riverencon, mi elektu potencon", "Z"], ["laboro kaj pacienco kondukas al potenco", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Regno sufi\u0109e forta por influi la situacion en konsiderinde granda parto de la mondo.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u044f\u0440\u0436\u0430\u0432\u0430 (\u0443\u043f\u043b\u044b\u0432\u043e\u0432\u0430\u044f, \u043c\u0430\u0433\u0443\u0442\u043d\u0430\u044f)"], "fr": ["puissance"], "nl": ["macht"], "ru": ["\u0434\u0435\u0440\u0436\u0430\u0432\u0430"], "de": ["Macht"], "hu": ["hatalom"]}, "examples": [["regiona, granda, monda potenco", null], ["superpotenco", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0443\u043f\u0435\u043d\u044c (\u043c\u0430\u0442\u044d\u043c\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u0430\u044f)"], "fr": ["puissance (d'un nombre)"], "en": ["power"], "nl": ["macht"], "ru": ["\u0441\u0442\u0435\u043f\u0435\u043d\u044c"], "de": ["Potenz"], "hu": ["hatv\u00e1ny"], "pl": ["pot\u0119ga"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de reelo x per entjero n) \u011cia n-a potenco.", "translations": {}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de pozitiva reelo x per reelo y) La eksponencialo de y kun bazo x; alidire: ey.lnx.", "translations": {}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": []}]}], "root": "potenc", "primary": true}, "potenca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta potencon.", "translations": {"be": ["\u043c\u043e\u0446\u043d\u044b", "\u043c\u0430\u0433\u0443\u0442\u043d\u044b"], "fr": ["puissant"], "nl": ["machtig"], "ru": ["\u0441\u0438\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043c\u043e\u0449\u043d\u044b\u0439", "\u043c\u043e\u0433\u0443\u0447\u0438\u0439"], "de": ["m\u00e4chtig", "machtvoll", "gewaltig"], "hu": ["hatalmas", "nagy hatalm\u00fa", "nagy teljes\u00edtm\u00e9ny\u0171"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["potenca ma\u015dino, rimedo", null], ["potencaj kverkoj", "Z"], ["barbo potenca sed kapo sensenca", "Proverbaro esperanta"], ["la belan peton, pli potencan ol glavo kaj lanco, vi forpu\u015das", "Z"], ["ili atingis potencan gradon de kulturo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["potenca re\u011do, regno", null], ["la loto decidas inter potenculoj", "Z"], ["anta\u016d tima okulo potenci\u011das e\u0109 kulo.", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "potenc", "primary": false}, "distiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Versduo.", "translations": {"be": ["\u0434\u0432\u0443\u0445\u0440\u0430\u0434\u043a\u043e\u045e\u0435"], "fr": ["distique"], "en": ["distich", "couplet"], "pt": ["d\u00edstico", "parelha (po\u00e9t.)"], "ru": ["\u0434\u0432\u0443\u0441\u0442\u0438\u0448\u0438\u0435", "\u0434\u0438\u0441\u0442\u0438\u0445"], "de": ["Distichon"], "hu": ["disztichon"], "pl": ["dystych"], "es": ["d\u00edstico"]}, "examples": [["elegia distiko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "distik", "primary": true}, "pavimi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Tegi per pavimo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u0443\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["", "paver (tout mat\u00e9riaux)", "poser un rev\u00eatement"], "en": ["pave"], "nl": ["plaveien", "bestraten"], "ru": ["\u043c\u043e\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c"], "de": ["pflastern"], "hu": ["kik\u00f6vez", "burkol (utat)", "flaszteroz"], "br": ["paveza\u00f1"], "es": ["pavimentar"]}, "examples": [["en nia vila\u011do ne \u0109iuj stratoj estas pavimitaj", "B"], ["per promesoj estas pavimita la infero", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "pavim", "primary": false}, "pavimo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tega\u0135o el \u015dtono, ligno, asfalto kaj simila etendita sur tero de strato, vestiblo...", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u0443\u043a"], "fr": ["rev\u00eatement routier", "pavage (tout mat\u00e9riaux)"], "en": ["pavement", "paving"], "nl": ["plaveisel", "bestrating"], "pt": ["pavimento"], "ru": ["\u043c\u043e\u0441\u0442\u043e\u0432\u0430\u044f"], "de": ["Pflaster"], "it": ["pavimento"], "hu": ["k\u00f6vezet", "\u00fatburkolat"], "br": ["pavez (hollad pavezio\u00f9 ur straed)"], "es": ["pavimento"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pavim", "primary": true}, "civito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "A\u016dtonoma urbo, konsiderata kiel politika tuto.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0438\u0441", "\u0433\u043e\u0440\u043e\u0434-\u0433\u043e\u0441\u0443\u0434\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["cit\u00e9"], "en": ["polity"], "pt": ["cidade", "cidade livre"], "de": ["Gemeinde"], "it": ["citt\u00e0 (pol.)", "comune (pol., stor.)", "polis (pol., stor.)"], "hu": ["v\u00e1ros (\u00f6nkorm\u00e1nyzattal)", "civitas"], "sk": ["obec"], "pl": ["pa\u0144stwo-miasto"], "he": ["\u05de\u05e9\u05d8\u05e8", "\u05de\u05d3\u05d9\u05e0\u05d4", "\u05e2\u05d9\u05e8\u05d9\u05d9\u05d4"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tuta\u0135o de la urbanoj posedantaj la politikajn rajtojn.", "translations": {"fr": ["cit\u00e9"], "en": ["citizenry"], "de": ["Gemeinde", "B\u00fcrgerschaft"], "it": ["cittadinanza (insieme di cittadini)"], "pl": ["mieszcza\u0144stwo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Civitanaro, la tuto de la regnanoj posedantaj la politikajn rajtojn.", "translations": {"fr": ["nation (la totalit\u00e9 des citoyens)"], "en": ["citizenry"], "it": ["cittadinanza (insieme di cittadini)"], "pl": ["spo\u0142ecze\u0144stwo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "civit", "primary": true}, "karierismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kondutmaniero, de ambiciula\u0109o, kiu konstante kaj senskrupule celas la plilevi\u011don kaj sukceson en sia kariero.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440'\u0435\u0440\u044b\u0437\u043c"], "fr": ["carri\u00e9risme"], "en": ["careerism"], "nl": ["ambitie", "eerzucht"], "ru": ["\u043a\u0430\u0440\u044c\u0435\u0440\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Karrierismus"], "hu": ["karrierizmus"]}, "examples": [["egoismo kaj karierismo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "karier", "primary": false}, "sorbi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Enspirante altiri flua\u0135on iom post iom en sian bu\u015don.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043f\u0438\u0442\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u0441\u0430\u0441\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0433\u043b\u043e\u0449\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u0441\u0432\u0430\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["saugen", "einsaugen"], "nl": ["opzuigen"], "en": ["absorb"], "hu": ["sz\u00edv", "besz\u00edv"]}, "examples": [["sorbi krudan ovon", null], ["multe da \u011dojo kaj da maldol\u0109a aflikto ni senkonsidere sorbis el la plena kaliko", null], ["sorbi ies parolojn", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Iom post iom altiri en si flua\u0135on.", "translations": {"de": ["aufsaugen", "l\u00f6schen"], "nl": ["opzuigen", "opzuigen", "absorberen"], "hu": ["felsz\u00edv"]}, "examples": [["la sorba papero sorbas la inkon", null], ["tiu substanco, sorbita tra la digesta aparato, ka\u016dzas nenian malutilon", null], ["spongo sorbigita de akvo", null], ["Esperanto devas konstante ensorbi novajn sukojn", "Z"], ["la suno elsorbas la malsekecon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Alproprigi al sia spirito, enspiritigi al si.", "translations": {"de": ["aufnehmen", "einsenken"], "nl": ["in zich opnemen"], "hu": ["mag\u00e1ba sz\u00edv"]}, "examples": [["\u0109iuj animoj sorbis la murmureton de l' sanktaj vortoj", "B"], ["bele sonas la agoj de l' prapatroj, kiam ilin junulo sorbas kun la ton' de harpo", "Z"], ["tiaj studoj estas malfacile alproprigataj kaj sorbataj de tro junaj infanoj", null], ["tiujn ideojn li ensorbis en la patra hejmo", null], ["lia impresema intelekto kaj varma koro ensorbadis \u0109iujn gravajn problemojn de l' aktuala tempo", null], ["li ne povis fari, ke la neekzercitaj organoj de komprenado ensorbu en sin tion, kion oni en\u015dutas en ilin", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Malaperigi en si.", "translations": {"de": ["eingliedern", "einverleiben"], "nl": ["zich verdiepen"], "hu": ["elnyel"]}, "examples": [["post longa luktado la trusto sukcesis ensorbi \u0109i tiujn potencajn kompaniojn", null], ["la \u0109eestantoj disi\u011dis kaj balda\u016d ensorbi\u011dis en la amaso da veturiloj", null], ["tiu penso tute okupis la maljunulon kaj ensorbis \u0109iujn aliajn dezirojn kaj esperojn", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "sorb", "primary": true}, "spite": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Malgra\u016d montras simplan kontra\u016decon; spite montras \u0109iam intencon kaj obstinan kontra\u016dstaron."], "primary definition": "Intence kontra\u016dstarante la volon de iu alia, montrante, ke oni ne timas batalon.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u043f\u0435\u0440\u0430\u043a\u043e\u0440", "\u043d\u0430\u0441\u0443\u043f\u0435\u0440\u0430\u043a", "\u043d\u0430\u043f\u043e\u043f\u0435\u0440\u0430\u043a", "\u043d\u0430\u0437\u043b\u043e", "\u043d\u0430\u0437\u043d\u0430\u0440\u043e\u043a"], "fr": ["en d\u00e9pit (de)"], "en": ["spite"], "nl": ["in weerwil van", "ondanks", "trots (ondanks)"], "ru": ["\u0432\u043e\u043f\u0440\u0435\u043a\u0438", "\u043d\u0430\u043f\u0435\u0440\u0435\u043a\u043e\u0440", "\u043d\u0430\u0437\u043b\u043e"], "de": ["trotz"], "hu": ["dac\u00e1ra", "ellen\u00e9re"]}, "examples": [["spite al iu, spite de iu, spite iun", "Z"], ["spite \u0109iujn argumentojn li rifuzis", null], ["spite al vi, barbaroj!", "Millidge"], ["spite iu", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "spit", "primary": false}, "ka\u015dpolicano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["stille politieagent", "politieagent in burger", "geheime politieagent", "detective"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "polic", "primary": false}, "spiti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Montri al iu, ke oni plezuras kontra\u016dstarante al lia volo a\u016d ke oni estas preta batali kontra\u016d li; mal\u015date \u0109agreni.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u0435\u0439\u043d\u0456\u0447\u0430\u0446\u044c \u043d\u0430\u0441\u0443\u043f\u0435\u0440\u0430\u043a", "\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u043d\u0430\u0437\u043b\u043e", "\u0456\u0441\u044c\u0446\u0456 \u043f\u0440\u043e\u0446\u0456 (\u0447\u0430\u0433\u043e, \u043a\u0430\u0433\u043e)", "\u043f\u0430\u0439\u0441\u044c\u0446\u0456 \u0441\u0443\u043f\u0440\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9fier", "provoquer"], "nl": ["trotseren"], "ru": ["\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c \u043d\u0430\u043f\u0435\u0440\u0435\u043a\u043e\u0440", "\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c \u0432\u043e\u043f\u0440\u0435\u043a\u0438", "\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c \u043d\u0430\u0437\u043b\u043e"], "de": ["trotzen"], "hu": ["dacol"]}, "examples": [["abelujon ne incitu, amason ne spitu", "Proverbaro esperanta"], ["pli facile estas eviti ol spiti", "Proverbaro esperanta"], ["\u0109iujn siajn malamikojn li forspitas", "Z"], ["la\u0109o da koraletoj \u0109irka\u016dis la kolon, kvaza\u016d spitante la truojn kaj la flikojn de la talivesto", "Z"], ["spita persisto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "spit", "primary": true}, "floreno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Monunuo, iam uzata en A\u016dstrio, Italio kaj Nederlando.", "translations": {"ru": ["\u0444\u043b\u043e\u0440\u0438\u043d"], "fr": ["florin"], "nl": ["florijn"], "pt": ["florim"], "de": ["Florin"], "es": ["flor\u00edn"], "hu": ["florin", "firenzei forint"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "floren", "primary": true}, "koturno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio fazanedoj (Coturnix), flavgriza kampobirdo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u043f\u0451\u043b\u043a\u0430"], "fr": ["caille"], "en": ["quail"], "pt": ["codorna", "codorna-caseira", "codorna-dom\u00e9stica", "codorniz"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u043f\u0451\u043b\u043a\u0430", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u043f\u0435\u043b"], "de": ["Wachtel"], "hu": ["f\u00fcrj"], "cs": ["k\u0159epelka obecn\u00e1"], "pl": ["przepi\u00f3rka"]}, "examples": [["dudek bone rostitaj koturnoj sur rostita pano", "Doroteo kaj la Sor\u0109isto en Oz, \u00abJa\u0109jo la Kale\u015do-\u0108evalo\u00bb"]], "subdefinitions": []}], "root": "koturn", "primary": true}, "insekta\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parazita malpura besteto (pulo, pediko kc).", "translations": {"fr": ["insecte nuisible"], "pt": ["parasita (inseto)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "insekt", "primary": false}, "striglilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speciala ilo por strigli konsistanta el kelkaj paralelaj metalaj kombiloj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u0440\u0435\u0431\u043d\u0438\u0446\u0430"], "fr": ["\u00e9trille"], "en": ["curry-comb", "currycomb"], "nl": ["roskam"], "de": ["Striegel"], "hu": ["csutak", "l\u00f3vakar\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "strigl", "primary": false}, "farbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Miksa\u0135o, konsistanta el likva\u0135o (ordinare oleo) kaj koloraj substancoj, uzata por \u015dmiri surfacon kaj \u011din kolorigi.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0440\u0431\u0430", "\u0444\u0430\u0440\u0431\u0430\u0432\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["peinture (produit \u00e0 base de pigments)", "couleur (peinture)"], "en": ["paint"], "nl": ["verf"], "pt": ["tinta", "mat\u00e9ria colorante", "corante"], "ru": ["\u043a\u0440\u0430\u0441\u043a\u0430", "\u043a\u0440\u0430\u0441\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Farbe"], "tr": ["boya"], "tp": ["kule"], "hu": ["fest\u00e9k"], "es": ["pintura"]}, "examples": [["mirindaj kreska\u0135oj, tiaj, kiajn oni vidas pentritajn per farboj kaj oro sur la rando de malnovaj libroj", "Fabeloj, volumo 1, \u011cardeno de la paradizo"], ["odoris je la fre\u015da farbo", "Urd Hadda murdita!, p. 14"], ["granda, ronda horlo\u011do sur la blankfarba muro malrapide fortiktakis la minutojn", "Urd Hadda murdita!, p. 5"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kolora \u015dmira\u0135o, por refre\u015digi a\u016d akcenti la viza\u011dkoloron.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u044b\u043c"], "fr": ["fard"], "ru": ["\u0433\u0440\u0438\u043c"], "de": ["Schminke"], "hu": ["arcfest\u00e9k"], "es": ["maquillaje"]}, "examples": [["\u015dmiri al si la viza\u011don per ru\u011da farbo", null], ["la aktoroj uzas multajn farbojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "farb", "primary": true}, "farbi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kolorigi.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0440\u0431\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["peindre (recouvrir de peinture)", "farder"], "en": ["paint"], "nl": ["verven", "schilderen"], "ru": ["\u043a\u0440\u0430\u0441\u0438\u0442\u044c"], "de": ["streichen", "f\u00e4rben", "schminken"], "tp": ["kule"], "hu": ["fest", "m\u00e1zol"], "cs": ["barvit"], "es": ["pintar"]}, "examples": [["estis farbita ru\u011de kaj blanke", "Fabeloj, volumo 2, Dio de dormo"], ["bele farbita virina viza\u011do", null], ["mi a\u0109etis la domon el la propra po\u015do kaj mi mem refarbigis \u0109ion nova", "Urd Hadda murdita!, p. 14"]], "subdefinitions": []}], "root": "farb", "primary": false}, "celgrajno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Buleto fiksita \u0109e la anta\u016da ekstrema\u0135o de pafiltubo, kaj servanta por direkti la pafilon al la celo, per rigardado tra la celilo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u0448\u043a\u0430"], "fr": ["guidon (d'une arme \u00e0 feu)"], "en": ["front sight"], "ru": ["\u043c\u0443\u0448\u043a\u0430"], "de": ["Korn"], "it": ["mirino"], "hu": ["c\u00e9lg\u00f6mb"], "sk": ["cie\u013enik"], "pl": ["muszka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cel", "primary": false}, "kunmeti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kunigi.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u043b\u0430\u0434\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u043a\u043b\u0430\u0434\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u043a\u043b\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456"], "fr": ["assembler", "composer", "unir"], "nl": ["samenstellen"], "ru": ["\u0441\u043a\u043b\u0430\u0434\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043b\u043e\u0436\u0438\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u0441\u0442\u0430\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c"], "de": ["zusammensetzen", "zusammenstellen", "zusammenlegen"], "sv": ["sammanst\u00e4lla", "s\u00e4tta samman", "l\u00e4gga ihop"], "hu": ["\u00f6sszetesz", "\u00f6sszerak", "egybetesz", "\u00f6ssze\u00e1ll\u00edt"], "br": ["boda\u00f1", "kenstrolla\u00f1"], "pl": ["sk\u0142ada\u0107"]}, "examples": [["kunmeti la manojn", null], ["se oni volus kunmeti plenan registron de liaj bonaj ecoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kunmeti vortojn kaj vorterojn por formi novajn vortojn.", "translations": {}, "examples": [["vortoj kunmetitaj estas kreitaj per simpla kunligado de vortoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "met", "primary": false}, "kompetenteco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de kompetenta homo a\u016d afero.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0441\u044c\u0432\u0435\u0434\u0447\u0430\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043a\u0430\u043c\u043f\u044d\u0442\u044d\u043d\u0442\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["comp\u00e9tence", "aptitude", "capacit\u00e9 (aptitude)", "qualification (aptitude)"], "en": ["competence", "ability", "qualification"], "nl": ["competentie", "deskundigheid"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043f\u0435\u0442\u0435\u043d\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043e\u0441\u0432\u0435\u0434\u043e\u043c\u043b\u0451\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c (iu)"], "de": ["Kompetenz"]}, "examples": [["en tiu afero mi posedas nenian kompetentecon", "Z"], ["afekti kompetentecon", null], ["la verkoj, kiujn mi eldonos persone, ne devas havi pli da kompetenteco , ol la verkoj de iu alia", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompetent", "primary": false}, "malgracia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta senharmoniajn movojn a\u016d formojn.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0443\u043a\u043b\u044e\u0436\u0438\u0439"], "fr": ["disgracieux"], "en": ["awkward", "clumsy"], "nl": ["onbekoorlijk", "onbevallig"], "pt": ["desgracioso"], "be": ["\u043d\u044f\u0437\u0433\u0440\u0430\u0431\u043d\u044b", "\u043d\u0435\u0445\u043b\u044f\u043c\u044f\u0436\u044b"], "de": ["plump", "derb", "schwerf\u00e4llig", "ungeschlacht"], "hu": ["mack\u00f3s", "otromba", "neh\u00e9zkes"], "pl": ["oci\u0119\u017ca\u0142y", "niezgrabny"], "es": ["torpe", "feo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "graci", "primary": false}, "fuli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Premegi drapon por igi \u011din pli densa kaj pli fortika, a\u016d harojn por fabriki felton.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u043b\u0456\u0446\u044c (\u0432\u043e\u045e\u043d\u0443, \u043b\u044f\u043c\u0435\u0446)"], "fr": ["fouler (du textile)"], "nl": ["touwen", "vollen", "persen", "kneden"], "pt": ["pisoar", "apisoar"], "ru": ["\u0432\u0430\u043b\u044f\u0442\u044c (\u0448\u0435\u0440\u0441\u0442\u044c, \u0432\u043e\u0439\u043b\u043e\u043a)"], "de": ["walken"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ful", "primary": true}, "neniam": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adverbo signifanta \u00aben neniu ajn tempo\u00bb.", "translations": {"be": ["\u043d\u0456\u043a\u043e\u043b\u0456"], "fr": ["jamais"], "en": ["never", "at no time", "not ever"], "nl": ["nooit"], "ro": ["niciodat\u0103"], "pt": ["nunca", "em tempo algum"], "el": ["\u03c0\u03cc\u03c4\u03b5"], "de": ["nie", "niemals"], "sv": ["aldrig"], "vo": ["nevelo"], "pl": ["nigdy"], "ru": ["\u043d\u0438\u043a\u043e\u0433\u0434\u0430"], "hu": ["soha", "semikor"], "es": ["nunca"]}, "examples": [["mi neniam fumis", null], ["oni devas neniam mensogi", null], ["neniam malfeli\u0109o alvenas sola", null], ["mi neniam a\u016ddis tion", null], ["ni neniam plu revidis lin", null], ["la tempo pasinta neniam revenos", "Z"], ["mi neniam povos havi plu konfidon al \u015di", null], ["en la tago de (la) sankta Neniamo", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "neniam", "primary": true}, "fiksa punkto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Oni diras sendistinge \u00aba estas fiksa punkto de f\u00bb, a\u016d \u00abpunkto a estas fiksa per f\u00bb."], "primary definition": "(de bildigo f) Tia elemento x, ke f(x) = x.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u043f\u043e\u0434\u0432\u0438\u0436\u043d\u0430\u044f \u0442\u043e\u0447\u043a\u0430"], "fr": ["point fixe"], "en": ["fixed point"], "de": ["Fixpunkt"], "pl": ["punkt sta\u0142y (odwzorowania)"], "hu": ["fixpont"]}, "examples": [["kuntiro de kompleta metrika spaco al si mem akceptas nur unu fiksan punkton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "punkt", "primary": false}, "de\u015dtatigo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rezigno fare de \u015dtato posedi a\u016d administri ion.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u043d\u0430\u0446\u044b\u044f\u043d\u0430\u043b\u0456\u0437\u0430\u0446\u044b\u044f", "\u0440\u0430\u0437\u044c\u0434\u0437\u044f\u0440\u0436\u0430\u045e\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043f\u0440\u044b\u0432\u0430\u0442\u044b\u0437\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["privatisation"], "nl": ["denationalisatie"], "ru": ["\u0434\u0435\u043d\u0430\u0446\u0438\u043e\u043d\u0430\u043b\u0438\u0437\u0430\u0446\u0438\u044f", "\u0440\u0430\u0437\u0433\u043e\u0441\u0443\u0434\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Privatisierung"], "it": ["privatizzazione (di beni dello stato)"], "hu": ["mag\u00e1nos\u00edt\u00e1s", "privatiz\u00e1l\u00e1s"], "es": ["privatizaci\u00f3n"]}, "examples": [["de\u015dtatigo de la Eklezio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dtat", "primary": false}, "lupo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de hundo ( Canis lupus), vivanta en la norda duonsfero kaj konsiderata kiel praulo de la domhundo.", "translations": {"be": ["\u0432\u043e\u045e\u043a"], "fr": ["loup"], "bg": ["\u0432\u044a\u043b\u043a"], "el": ["\u03bb\u03cd\u03ba\u03bf\u03c2"], "de": ["Wolf"], "it": ["lupo"], "hu": ["farkas"], "en": ["wolf"], "br": ["bleiz"], "cs": ["vlk"], "es": ["lobo"], "ru": ["\u0432\u043e\u043b\u043a"], "nl": ["wolf"], "pt": ["lobo"], "tr": ["kurt"], "sv": ["varg"], "sk": ["vlk"], "pl": ["wilk"]}, "examples": [["lupo lupon ne man\u011das", "Proverbaro esperanta"], ["oni lin konas kiel blankan lupon", "Z"], ["ne veku la lupon", null], ["ne elvoku lupon el la arbaro", "Proverbaro esperanta"], ["lupe malsati", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sud-hemisfera stelfiguro (Lupus).", "translations": {"nl": ["Wolf (sterrenbeeld)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lup", "primary": true}, "maranemono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Individuo el la ordo \u00abActiniaria\u00bb en la klaso de rozosimilaj koralaj polipoj (Anthozoa).", "translations": {"ru": ["\u0430\u043a\u0442\u0438\u043d\u0438\u044f", "\u043c\u043e\u0440\u0441\u043a\u043e\u0439 \u0430\u043d\u0435\u043c\u043e\u043d"], "fr": ["actinie", "an\u00e9mone de mer"], "de": ["Seeanemone"], "en": ["actinia", "sea anemone"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "roz", "primary": false}, "rajono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia \u015dtofo teksita el viskozo.", "translations": {"be": ["\u0432\u0456\u0441\u043a\u043e\u0437\u043d\u0430\u044f \u0442\u043a\u0430\u043d\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["rayonne"], "en": ["rayon"], "nl": ["rayon", "kunstzijde"], "pt": ["seda artificial", "\"rayon\""], "ru": ["\u0432\u0438\u0441\u043a\u043e\u0437\u043d\u0430\u044f \u0442\u043a\u0430\u043d\u044c"], "de": ["Viskose"], "it": ["rayon"], "hu": ["m\u0171selyem"]}, "examples": [["mi havis nur du \u0109emizojn el vera rajono", "J. Rejt\u0151, trad. L. Bal\u00e1zs, La anta\u016den\u015dovita garnizono, [vidita en 2007-03]"], ["disvasti\u011dis anka\u016d subvesta\u0135oj el rajono: \u015dtofo, kiun oni inventis por anstata\u016di silkon en para\u015dutoj", "Vikipedio, artikolo \u00absubvesto\u00bb, 2007-01-28"]], "subdefinitions": []}], "root": "rajon", "primary": true}, "ofti\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) I\u011di ofta, pli facile trovebla ol anta\u016de.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0447\u0430\u0448\u0447\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u043f\u0430\u0447\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["devenir plus fr\u00e9quent"], "br": ["aliesaat (v.g.)"], "ru": ["\u0443\u0447\u0430\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0443\u0447\u0430\u0449\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["h\u00e4ufig werden", "sich h\u00e4ufen"], "pl": ["powtarza\u0107 si\u0119 (cz\u0119sto)"], "hu": ["gyakoriv\u00e1 v\u00e1lik", "s\u0171r\u0171s\u00f6dik (id\u0151ben)"]}, "examples": [["kazoj de la malsano ofti\u011dis anka\u016d en e\u016dropaj landoj", "Vladimir Lemelev: Nova infekta malsano postulanta internacian kunlaboron, Monatojaro 2001a, numero 5a, p. 17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "oft", "primary": false}, "ekscentra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iom ekstravaganca, fantaziema, spita a\u016d indiferenta al malfavoraj ju\u011doj.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0441\u0446\u044d\u043d\u0442\u0440\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["excentrique"], "pt": ["exc\u00eantrico"], "pl": ["ekscentryczny"], "es": ["exc\u00e9ntrico"]}, "examples": [["vivo libera, gaja, kvaza\u016d senpacience sin elpu\u015danta kaj kaprice ekscentra", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekscentr", "primary": true}, "rimo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Harmonia efekto, produktita de samsoneco de la finaj sonoj en du a\u016d pluraj versoj a\u016d vortoj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0438\u0444\u043c\u0430"], "fr": ["rime"], "en": ["rhyme"], "nl": ["rijm"], "pt": ["rima"], "de": ["Reim"], "sv": ["rim"], "hu": ["r\u00edm"], "he": ["\u05d7\u05e8\u05d5\u05d6"]}, "examples": [["la rimo ne devas afekti la sencon", null], ["\u0109u vere poemoj a\u016d nur rima\u0135oj?", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Fina parto de verso (a\u016d de vorto), kiu ripeti\u011das en aliaj versoj (a\u016d vortoj).", "translations": {"de": ["Endreim"]}, "examples": [["la rimo devas enhavi la rimbazon", null], ["la nombro de rimoj preska\u016d egalas al la nombro de interrimantaj radikoj", "Lingvo, Stilo, Formo, p. 92"]], "subdefinitions": []}], "root": "rim", "primary": true}, "rimi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Harmoniigi du a\u016d plurajn vortojn a\u016d versojn per rimo.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0438\u0444\u043c\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["faire rimer"], "en": ["rhyme"], "nl": ["doen rijmen"], "he": ["\u05dc\u05d7\u05e8\u05d5\u05d6"], "de": ["reimen"], "hu": ["r\u00edmeltet"]}, "examples": [["rimitaj versoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rim", "primary": false}, "verko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arta a\u016d scienca produkto de la spirito.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u0435\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0441\u043e\u0447\u0438\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0442\u0440\u0443\u0434"], "fr": ["\u0153uvre", "ouvrage"], "nl": ["kunstwerk", "werk", "opus"], "pt": ["obra", "trabalho"], "de": ["Werk", "Opus"], "it": ["opera"], "hu": ["m\u0171", "alkot\u00e1s", "\u00edr\u00e1sm\u0171"], "cs": ["spis", "d\u00edlo"], "sv": ["verk"]}, "examples": [["legi \u0109iujn verkojn de Moliero", null], ["la glora verko de Pasteur", null], ["majstroverko", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Rezulto de agado.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u043b\u043e (\u0447\u044c\u0438\u0445-\u0442\u043e \u0440\u0443\u043a)"], "nl": ["werk"], "hu": ["m\u0171"]}, "examples": [["tiu malordo estas la verko de fremduloj", "B"], ["kelkdeko da tagoj sufi\u0109is, por ke la popolo forgesu, ke \u0109iuj verkoj de Herhor estis nur plenumo de la intencoj de la juna faraono", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 18a"], ["ili \u015dajnigas, ke la atako kontra\u016d la temploj estas la verko de Fenicianoj", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "verk", "primary": false}, "kartezia folio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de triagrada ebena kurbo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u043a\u0430\u0440\u0442\u043e\u0432 \u043b\u0438\u0441\u0442"], "fr": ["folium de Descartes"], "en": ["Cartesian folium"], "pl": ["li\u015b\u0107 Kartezjusza"], "de": ["Descartessches Blatt"], "es": ["Hoja de Descartes (curva geom\u00e9trica)"], "hu": ["Descartes-f\u00e9le lev\u00e9lg\u00f6rbe"]}, "examples": [["la kartezia ekvacio de kartezia folio estas de la tipo x3+y3 = 3axy", null]], "subdefinitions": []}], "root": "foli", "primary": false}, "verki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Produkti per spirita laboro arta\u0135on a\u016d scienca\u0135on.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0447\u0438\u043d\u044f\u0442\u044c"], "fr": ["composer", "\u00e9crire (une oeuvre)", "comporre (un'opera letteraria)", "scrivere (un'opera letteraria)"], "en": ["compose"], "nl": ["schrijven (v.e. boek)", "scheppen (v.e. kunstwerk)", "componeren"], "pt": ["compor"], "de": ["schaffen", "sch\u00f6pfen", "schreiben", "verfassen"], "sv": ["f\u00f6rfatta", "skriva", "komponera"], "hu": ["\u00edr (m\u0171vet)", "alkot"], "cs": ["spisovat", "ps\u00e1t"]}, "examples": [["\u0109io alia, kion mi verkis a\u016d verkos estas nur verkoj privataj", "Fundamento de Esperanto, anta\u016dparolo"], ["verki libron, operon, raporton", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "verk", "primary": true}, "flua\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io flueca.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u0434\u043a\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["liquide (subst.)"], "nl": ["vloeistof"], "ru": ["\u0436\u0438\u0434\u043a\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Fl\u00fcssigkeit"], "hu": ["folyad\u00e9k"], "es": ["fluido"], "pl": ["p\u0142yn", "ciecz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Io, kio fluas (p. f.).", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flu", "primary": false}, "nederlandano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctatano de Nederlando.", "translations": {"el": ["\u03bf\u03bb\u03bb\u03b1\u03bd\u03b4\u03cc\u03c2"], "fr": ["n\u00e9erlandais (subst.)"], "en": ["Dutch"], "nl": ["Nederlander"], "pt": ["holand\u00eas"], "no": ["nederlender"], "de": ["Niederl\u00e4nder"], "hu": ["hollandiai"], "bg": ["\u043d\u0438\u0434\u0435\u0440\u043b\u0430\u043d\u0434\u0435\u0446", "\u0445\u043e\u043b\u0430\u043d\u0434\u0435\u0446"], "br": ["Izelvroad"], "ru": ["\u043d\u0438\u0434\u0435\u0440\u043b\u0430\u043d\u0434\u0435\u0446", "\u0433\u043e\u043b\u043b\u0430\u043d\u0434\u0435\u0446"], "be": ["\u043d\u0456\u0434\u044d\u0440\u043b\u044f\u043d\u0434\u0437\u0435\u0446", "\u0433\u0430\u043b\u044f\u043d\u0434\u0437\u0435\u0446"], "pl": ["Holender"]}, "examples": [["Nederlandanoj de surinama deveno", "Roland Rotsaert: Piramidaj investoj: ne nur en Albanio!, Monatojaro 1997a, numero 7a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Homo kun nederlanda nacieco.", "translations": {"hu": ["holland"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Nederland", "primary": false}, "monsistemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Regularo pri mono, \u011diaj unuoj, valoroj, permesataj uzoj.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0430\u043b\u044e\u0442\u043d\u0430\u044f \u0441\u0438\u0441\u0442\u0435\u043c\u0430"], "fr": ["syst\u00e8me mon\u00e9taire"], "nl": ["muntstelsel"], "hu": ["monet\u00e1ris rendszer"]}, "examples": [["svedoj, kiuj ne volas havi la monsistemon \u00abe\u016dro\u00bb", "I. Johansson, E\u016dro kaj ne\u016dro, Monato, jaro 2002a, numero 3a, p. 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sistem", "primary": false}, "fuksio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio enoteracoj (Fuchsia), kun belaj pendantaj floroj.", "translations": {"be": ["\u0444\u0443\u043a\u0441\u0456\u044f"], "fr": ["fuchsia"], "bg": ["\u0444\u0443\u043a\u0441\u0438\u044f"], "pt": ["f\u00facsia", "brinco-de-princesa"], "ru": ["\u0444\u0443\u043a\u0441\u0438\u044f"], "de": ["Fuchsie"], "hu": ["fukszia", "cs\u00fcng\u0151ke"], "fa": ["\u06af\u0644 \u0622\u0648\u06cc\u0632"], "en": ["fuchsia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fuksi", "primary": true}, "artifiki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari lerta\u0135ojn impresajn kaj ne travideblajn por eksteruloj.", "translations": {"fr": ["confectionner astucieusement", "manigancer"], "pl": ["robi\u0107 sztuczk\u0119", "stosowa\u0107 fortel", "u\u017cywa\u0107 fortelu", "stosowa\u0107 kruczek", "stosowa\u0107 wybieg"], "hu": ["mesterkedik", "\u00fcgyeskedik", "megj\u00e1tszik (tettet)", "tettet", "csellel el\u00e9r", "furfanggal el\u00e9r"]}, "examples": [["\u011din \u0109ion la franco artifikas.", "La Revizo, akto 1a, sceno 2a"], ["vi estas bona kamarado, \u015di diris Vi ne faras bruon, kaj vi ne artifikas", "Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, dua parto, \u0109apitro 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "artifik", "primary": false}, "artifiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arta farmaniero, kiu \u015dajnas simpla, sed en efektivo lertas, iluzias, e\u0109 trompas.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u044e\u043a", "\u0443\u043b\u043e\u0432\u043a\u0430", "\u0443\u0445\u0438\u0449\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u0440\u0438\u0451\u043c"], "fr": ["artifice", "astuce", "truc"], "en": ["trick", "artifice", "con game"], "de": ["Trick", "Kunstgriff", "Kniff"], "pl": ["sztuczka", "fortel", "kruczek (spos\u00f3b)", "wybieg"], "hu": ["fog\u00e1s", "furfang", "tr\u00fckk", "fort\u00e9ly", "cselfog\u00e1s"]}, "examples": [["artifiko de \u0135onglisto", null], ["se mi ne estus jam maljuna ulo, mi tuj irus en politeknikan lernejon kaj lernus la artifikojn de la mondo", "Fabeloj, volumo 4, Pupludisto"], ["Dio kreis la homon virtema; sed la homoj fordonis sin al multaj artifikoj", "La Malnova Testamento, Predikanto 7:29"], ["multaj pastroj per lertaj artifikoj trompas la simplulojn", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "artifik", "primary": true}, "keglaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la kegloj kaj globoj, necesaj por ludi.", "translations": {"be": ["\u043a\u0435\u0433\u043b\u0456 (\u0433\u0443\u043b\u044c\u043d\u044f)"], "fr": ["jeu de quilles (ensemble de quilles)"], "en": ["skittles", "ninepins", "bowling pin"], "nl": ["kegelspel"], "br": ["c'hoari gilho\u00f9"], "ru": ["\u043a\u0435\u0433\u043b\u0438 (\u0438\u0433\u0440\u0430)"], "hu": ["tekej\u00e1t\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kegl", "primary": false}, "unui\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Kuni\u011di en unu tuton.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431'\u044f\u0434\u043d\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0437\u043b\u0443\u0447\u044b\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["s'unir"], "nl": ["zich verenigen"], "ru": ["\u043e\u0431\u044a\u0435\u0434\u0438\u043d\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043e\u0431\u044a\u0435\u0434\u0438\u043d\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0441\u043e\u0435\u0434\u0438\u043d\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0441\u043e\u0435\u0434\u0438\u043d\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["sich vereinigen", "zusammengehen"], "it": ["unirsi"], "hu": ["egyes\u00fcl"], "br": ["en em unani\u00f1"], "fi": ["yhty\u00e4", "yhdisty\u00e4"], "sv": ["f\u00f6renas"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05ea\u05d0\u05d7\u05d3"]}, "examples": [["la oksigeno unui\u011das kun hidrogeno por naski akvon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Kuni\u011di per politika a\u016d simila ligo.", "translations": {}, "examples": [["proponi al \u0109iuj amikoj de interpopola justeco unui\u011di en apartan grupon", "Z"], ["la Po\u015dta unui\u011do", null], ["tio alkondukos eble al la unui\u011do de la homaro", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "unu", "primary": false}, "kuirestro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Profesiulo direktanta kuirejon, ekzemple en restoracio.", "translations": {"fr": ["chef cuisinier", "maitre-coq"]}, "examples": [["gustumu la froma\u011dokukojn, kiujn flegma servisto ceremonie prezentos kun ri\u0109aroma kafo turka. Ili estas la fiero de la kuirestro", "J. Ribillard, Vagado sub palmoj, Rotterdam, 1956"]], "subdefinitions": []}], "root": "kuir", "primary": false}, "devanagara skribo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Tiu sistemo originale nomi\u011das nagara, tio estas urba. Internacii\u011dis la kromnomo devanagara, tio estas di-urba. Iuj fakuloj pli\u015date uzas la mallongan formon: tio estas nura transliterigo de la nagara alfabeto."], "primary definition": "Hinddevena skribsistemo el la 8a jarcento, uzata interalie por la sanskrita kaj la hinda lingvoj.", "translations": {"fa": ["\u062f\u0650\u0648\u064e\u0646\u0627\u06af\u064e\u0631\u06cc"], "fr": ["devan\u00e2gar\u00ee"], "pt": ["devan\u00e1gari", "devanagari"], "hu": ["d\u00e9van\u00e1gari \u00edr\u00e1s"]}, "examples": [["la Devanagara skribo de la Hinda, kaj la Araba skribo de Urduo, ver\u015dajne ne estas tiom malfacilaj", "Bertilo Wennergren, Re: Teaching, soc.culture.esperanto, 1997-08-08"]], "subdefinitions": []}], "root": "devanagar", "primary": true}, "zigzago": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rompata linio, formanta alterne elstarajn kaj malelstarajn angulojn.", "translations": {"el": ["\u03b6\u03b9\u03b3\u03ba-\u03b6\u03b1\u03b3\u03ba"], "fr": ["zigzag"], "en": ["zigzag"], "nl": ["zigzaglijn"], "pt": ["ziguezague"], "be": ["\u0437\u0456\u0433\u0437\u0430\u0433"], "de": ["Zickzack"], "it": ["zigzag"], "hu": ["cikcakk"], "ru": ["\u0437\u0438\u0433\u0437\u0430\u0433"], "sv": ["sicksacklinje"], "es": ["zigzag"]}, "examples": [["zigzaga vojo", null], ["la fajraj fulmoj zigzage sin \u0135etadis en la \u015da\u016dman maron", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "zigzag", "primary": true}, "zigzagi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Zigzage iri.", "translations": {"be": ["\u0440\u0443\u0445\u0430\u0446\u0446\u0430 \u0437\u0456\u0433\u0437\u0430\u0433\u0430\u043c"], "fr": ["zigzaguer"], "en": ["zigzag"], "nl": ["zigzag lopen"], "pt": ["ziguezaguear"], "el": ["\u03ba\u03ac\u03bd\u03c9 \u03b6\u03b9\u03b3\u03ba-\u03b6\u03b1\u03b3\u03ba"], "de": ["im Zickzack laufen", "herumzackern"], "it": ["zigzagare"], "hu": ["cik\u00e1zik"], "es": ["zigzaguear"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "zigzag", "primary": false}, "eklogo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Poemeto, en kiu oni paroligas pa\u015dtistojn.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u043b\u043e\u0433\u0430"], "fr": ["\u00e9glogue"], "en": ["eclogue"], "pt": ["\u00e9cloga", "pastorela"], "ru": ["\u044d\u043a\u043b\u043e\u0433\u0430", "\u043f\u0430\u0441\u0442\u043e\u0440\u0430\u043b\u044c"], "ca": ["\u00e8gloga"], "de": ["Ekloge"], "hu": ["ekloga", "p\u00e1sztork\u00f6ltem\u00e9ny"], "es": ["\u00e9gloga"], "pl": ["ekloga"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "eklog", "primary": true}, "kalkumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Sur\u0135eti kalkon sur kampon, por plibonigi la teron.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u043f\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c (\u0433\u043b\u0435\u0431\u0443)"], "fr": ["chauler (amender \u00e0 la chaux)", "amender (\u00e0 la chaux)"], "en": ["lime"], "nl": ["met kalk bemesten"], "ru": ["\u0438\u0437\u0432\u0435\u0441\u0442\u043a\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c (\u043f\u043e\u0447\u0432\u0443)"], "de": ["kalken"], "hu": ["meszez"], "br": ["raza\u00f1 (gounez.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kalk", "primary": false}, "halucinacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "halucino", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043b\u044e\u0446\u044b\u043d\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["hallucination"], "nl": ["hallucinatie"], "pt": ["alucina\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0433\u0430\u043b\u043b\u044e\u0446\u0438\u043d\u0430\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Halluzination", "Sinnest\u00e4uschung", "Wahrnehmungsst\u00f6rung", "Wahnvorstellung", "krankhafte Einbildung"], "it": ["allucinazione"], "hu": ["hallucin\u00e1ci\u00f3", "\u00e9rz\u00e9kcsal\u00f3d\u00e1s", "r\u00e9ml\u00e1t\u00e1s", "beteges k\u00e9pzel\u0151d\u00e9s"], "pl": ["halucynacje"]}, "examples": [["li eksentis komence kapdolorojn, kiuj ofte faris ian ajn laboron neebla, poste dum vesperoj aperis al li halucinacioj", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "halucinaci", "primary": true}, "karpeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ostaro de la manradiko.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043f\u044f\u0441\u044c\u0446\u0435"], "fr": ["carpe (os)"], "nl": ["handwortelbeenderen"], "ru": ["\u0437\u0430\u043f\u044f\u0441\u0442\u044c\u0435 (\u043a\u043e\u0441\u0442\u0438)"], "de": ["Handwurzelknochen (alle 8)"], "pl": ["nadgarstek"], "hu": ["k\u00e9zt\u0151csont"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "karpe", "primary": true}, "kuzino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Filino de onklo a\u016d onklino.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0440\u044b\u0435\u0447\u043d\u0430\u044f \u0441\u044f\u0441\u0442\u0440\u0430", "\u043a\u0443\u0437\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["cousine"], "nl": ["nicht"], "pt": ["prima (parente)"], "ru": ["\u0434\u0432\u043e\u044e\u0440\u043e\u0434\u043d\u0430\u044f \u0441\u0435\u0441\u0442\u0440\u0430", "\u043a\u0443\u0437\u0438\u043d\u0430"], "ca": ["cosina"], "de": ["Base", "Cousine"], "tr": ["amca\\day\u0131\\hala veya teyze \u00e7ocu\u011fu(k\u0131z, bayan)"], "sv": ["kvinnlig kusin"], "vo": ["jik\u00f6sel"], "fa": ["\u062f\u062e\u062a\u0631\u062e\u0627\u0644\u0647", "\u062f\u062e\u062a\u0631\u0639\u0645\u0647", "\u062f\u062e\u062a\u0631\u062f\u0627\u06cc\u06cc", "\u062f\u062e\u062a\u0631\u0639\u0645\u0648"], "br": ["keniterv"], "hu": ["unokan\u00f6v\u00e9r", "unokah\u00fag"], "he": ["\u05d3\u05d5\u05d3\u05e0\u05d9\u05ea", "\u05d1\u05ea \u05d3\u05d5\u05d3\u05d4"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kuz", "primary": false}, "lofi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Direkti la \u015dipon pli proksimen al la direkto de la vento.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0434\u0442\u0438 \u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432 \u0432\u0435\u0442\u0440\u0430", "\u0438\u0434\u0442\u0438 \u0432 \u0431\u0435\u0439\u0434\u0435\u0432\u0438\u043d\u0434"], "en": ["luff"], "nl": ["loeven"], "pt": ["or\u00e7ar"], "de": ["anluven", "luven", "windw\u00e4rts gehen"], "es": ["orzar"], "hu": ["sz\u00e9lnek tart", "sz\u00e9lbe fordul", "luvol"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lof", "primary": true}, "Adamo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo hebredevena.", "translations": {"ru": ["\u0410\u0434\u0430\u043c"], "fr": ["Adam"], "bg": ["\u0410\u0434\u0430\u043c"], "ca": ["Adam"], "de": ["Adam"], "it": ["Adamo"], "sv": ["Adam"], "en": ["Adam"], "es": ["Ad\u00e1n"], "br": ["Adam"], "pl": ["Adam"], "he": ["\u05d0\u05d3\u05dd"]}, "examples": [["Adamo, la filo de la Majstro, invitis lin hejmen post iu publika prezento", "Wolf Messing: Homo-Legendo, La Ondo de Esperanto, 1999, n-ro 58-59."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La\u016d la Biblio, la unua homo.", "translations": {}, "examples": [["Kaj Dio la Eternulo faris por Adam kaj por lia edzino vestojn el felo", "La Malnova Testamento, &Gen 3:21"]], "subdefinitions": []}], "root": "Adam", "primary": true}, "Gabono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la centra Afriko kun \u0109efurbo Librevilo (Liberurbo). Teritorio de Respubliko Gabono. ISO-3166 kodo: GA \u011ci limas kun Ekvatora Gvineo, Kameruno, Kongo Brazavila kaj Atlantiko.", "translations": {"de": ["Gabun"], "bg": ["\u0413\u0430\u0431\u043e\u043d"], "en": ["Gabon"], "pl": ["Gabon", "Republika Gabo\u0144ska"], "hu": ["Gabon"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Gabon", "primary": true}, "antisepsa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Per antisepso detruanta la infektajn mikrobojn, kontra\u016dmikroba, senmikrobiga.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0442\u044b\u0441\u044d\u043f\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["antiseptique"], "en": ["antiseptic"], "ru": ["\u0430\u043d\u0442\u0438\u0441\u0435\u043f\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["antiseptisch"], "hu": ["fert\u0151tlen\u00edt\u0151", "cs\u00edr\u00e1tlan\u00edt\u00f3", "antiszeptikus"], "sk": ["antiseptick\u00fd"], "es": ["antis\u00e9ptico"]}, "examples": [["mi estis trabanita en antisepsa \u015dprucado", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato, \u0109apitro 2a"]], "subdefinitions": []}], "root": "antiseps", "primary": false}, "geometredoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo lepidopteroj (Geometridae), kies ra\u016dpoj movi\u011das per suprenstre\u0109i\u011do de la tuta korpo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u044f\u0434\u0435\u043d\u0438\u0446\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["g\u00e9om\u00e9trid\u00e9s"], "nl": ["spanners (fam.)", "landmeters (fam.)"], "pt": ["geometr\u00eddeos"], "de": ["Spanner (Schmetterlingsfamilie)"], "hu": ["araszol\u00f3k (csal\u00e1d)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "geometred", "primary": true}, "antisepso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Procedo, per kiu oni detruas en kirurgio la infektantajn mikrobojn per kemiaj substancoj.", "translations": {"sk": ["antisepsa"], "be": ["\u0430\u043d\u0442\u044b\u0441\u044d\u043f\u0442\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["antisepsie"], "en": ["antisepsis"], "ru": ["\u0430\u043d\u0442\u0438\u0441\u0435\u043f\u0442\u0438\u043a\u0430"], "es": ["antisepsia"], "hu": ["antiszepszis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "antiseps", "primary": true}, "antisepsi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari antisepson.", "translations": {"de": ["desinfizieren"], "en": ["disinfect"], "hu": ["fert\u0151tlen\u00edt", "dezinfici\u00e1l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "antiseps", "primary": false}, "edzo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Viro la\u016dle\u011de ligita kun virino por kunvivado kaj fondo de familio.", "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u0436"], "fr": ["\u00e9poux (mari)", "mari"], "en": ["husband"], "nl": ["echtgenoot", "man (echtgenoot)"], "pt": ["marido", "esposo", "c\u00f4njuge"], "ru": ["\u043c\u0443\u0436", "\u0441\u0443\u043f\u0440\u0443\u0433"], "de": ["Ehemann", "Gatte", "Gemahl", "Mann"], "tr": ["koca", "e\u015f", "evli"], "tp": ["mije"], "hu": ["f\u00e9rj"], "bg": ["\u0441\u044a\u043f\u0440\u0443\u0433", "\u043c\u044a\u0436"], "ku": ["bijin"], "cs": ["man\u017eel"], "pl": ["m\u0105\u017c", "ma\u0142\u017conek"]}, "examples": [["sed al sia edzo Nabal \u015di nenion diris", "La Malnova Testamento, I. Samuel 25:19"]], "subdefinitions": []}], "root": "edz", "primary": true}, "pokero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kartludo por pluraj homoj, en kiu la enveta\u0135on gajnas tiu, kiu ricevis pli valorajn kartseriojn a\u016d tion blufe kredigas.", "translations": {"fr": ["poker"], "nl": ["poker"], "pt": ["p\u00f4quer"]}, "examples": [["karto tiel granda kiel poker-karto", "Jian Deming, Wu Hua trad., La ilustra\u0135o por la komedio de la anasoj, Penseo, numero 98a, 1999-12"]], "subdefinitions": []}], "root": "poker", "primary": true}, "pakto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["pakt (zeldz.)"], "pl": ["pakt"]}, "examples": [["en la interno de E\u016dropa Unio pli kaj pli la\u016dtas la alvoko por amendi la Pakton pri Stabileco kaj Kreskado", "\u0108ina Radio Internacia, Germana kaj franca \u015dtat\u0109efoj..., 2005-03-08"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pl": ["pakt"]}, "examples": [["Pakto de la Mondcivitanoj", "-, Pakto de la Mondcivitanoj, 2007"]], "subdefinitions": []}], "root": "pakt", "primary": true}, "slavisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri filologiaj, historiaj a\u016d etnografiaj studoj de la slava mondo.", "translations": {"be": ["\u0441\u043b\u0430\u0432\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["slavisant"], "nl": ["slavist"], "ru": ["\u0441\u043b\u0430\u0432\u0438\u0441\u0442"], "ca": ["eslavista"], "de": ["Slawist"], "hu": ["szlavista"], "es": ["eslavista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "slav", "primary": false}, "ritlibro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Libro entenata pre\u011dojn kaj formulojn uzendajn \u0109e diversaj ritoj.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u0435\u0431\u043d\u0438\u043a"], "en": ["ritual", "formulary", "book of devotions"], "nl": ["rituaal (boek)"], "es": ["libro ritual"], "hu": ["szertart\u00e1sk\u00f6nyv"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "pre\u011dolibro", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rit", "primary": false}, "eksciti\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malkvieti\u011do, forta vigli\u011do.", "translations": {"fr": ["excitation (changement d'\u00e9tat)"], "pl": ["ekscytacja", "podniecenie", "wzburzenie", "zdenerowanie", "irytacja"]}, "examples": [["la\u016d mia propra spino kuretis eksciti\u011do", "S. \u0160timec, Ombro sur interna pejza\u011do, Edistudio, 1984"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekscit", "primary": false}, "eksciti\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "I\u011di ekscitita, malkvieti\u011di.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0437\u0431\u0443\u0434\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["s'exciter"], "be": ["\u0443\u0437\u0431\u0443\u0434\u0436\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0443\u0437\u0440\u0443\u0448\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "de": ["sich erregen"], "hu": ["felizgatja mag\u00e1t", "felindul", "begerjed"], "pl": ["ekscytowa\u0107 si\u0119", "podnieca\u0107 si\u0119", "wzburzy\u0107 si\u0119", "denerwowa\u0107 si\u0119", "irytowa\u0107 si\u0119"], "es": ["excitarse"]}, "examples": [["li estas tre ekkolerema, kaj eksciti\u011das \u0109e la plej malgranda bagatelo", "Z"], ["li eksciti\u011das kiel bolanta lakto", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekscit", "primary": false}, "ampelopso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio vitacoj (Ampelopsis), ornama grimpa vegeta\u0135o, kies folioj similas tiujn de vinberujo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0438\u043d\u043e\u0433\u0440\u0430\u0434\u043e\u0432\u043d\u0438\u043a", "\u0430\u043c\u043f\u0435\u043b\u043e\u043f\u0441\u0438\u0441"], "fr": ["amp\u00e9lopsis", "vigne vierge"], "en": ["ampelopsis creeper"], "nl": ["wilde wingerd"], "de": ["Doldenrebe"], "sv": ["vildvin"], "hu": ["borosty\u00e1nsz\u0151l\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ampelops", "primary": true}, "ga\u016dsa entjero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komplekso, kies entjera kaj imaginara partoj estas entjeroj.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u045e\u0441\u0430\u045e \u043b\u0456\u043a"], "fr": ["entier de Gauss"], "en": ["gaussian integer"], "ru": ["\u0433\u0430\u0443\u0441\u0441\u043e\u0432\u043e \u0447\u0438\u0441\u043b\u043e"], "de": ["ganze Gau\u00dfsche Zahl"], "pl": ["liczba Gaussa"], "hu": ["Gauss-eg\u00e9sz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "entjer", "primary": false}, "ekonomio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Situacio de institucio a\u016d regno la\u016d vidpunkto de ri\u0109eco kaj materia prospereco.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0430\u043d\u043e\u043c\u0456\u043a\u0430"], "fr": ["\u00e9conomie"], "bg": ["\u0438\u043a\u043e\u043d\u043e\u043c\u0438\u043a\u0430"], "nl": ["economie"], "pt": ["economia"], "ru": ["\u044d\u043a\u043e\u043d\u043e\u043c\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Wirtschaft", "\u00d6konomie"], "sv": ["ekonomi"], "hu": ["gazd\u00e1lkod\u00e1s"], "en": ["economy"], "es": ["econom\u00eda"], "pl": ["ekonomia"]}, "examples": [["ekonomia konkurado", "Z"], ["ekonomia krizo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u044d\u043a\u043e\u043d\u043e\u043c\u0438\u043a\u0430 (\u043d\u0430\u0443\u043a\u0430)"], "fr": ["\u00e9conomie (science \u00e9conomique)"], "nl": ["economie"], "be": ["\u044d\u043a\u0430\u043d\u043e\u043c\u0456\u043a\u0430", "\u044d\u043a\u0430\u043d\u0430\u043c\u0456\u0447\u043d\u0430\u044f \u0442\u044d\u043e\u0440\u044b\u044f"], "de": ["Wirtschaftswissenschaft"], "sv": ["ekonomi"], "hu": ["gazdas\u00e1gtan"], "pl": ["ekonomia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sistema kaj \u015dparema ordo en mastrumado a\u016d administrado de domo, bieno, institucio, regno.", "translations": {"ru": ["\u044d\u043a\u043e\u043d\u043e\u043c\u0438\u043a\u0430", "\u043d\u0430\u0440\u043e\u0434\u043d\u043e\u0435 \u0445\u043e\u0437\u044f\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e"], "be": ["\u044d\u043a\u0430\u043d\u043e\u043c\u0456\u043a\u0430", "\u043d\u0430\u0440\u043e\u0434\u043d\u0430\u044f \u0433\u0430\u0441\u043f\u0430\u0434\u0430\u0440\u043a\u0430"], "de": ["Wirtschaften", "Wirtschaft", "Wirtschaftlichkeit", "Haushalten", "\u00d6konomie"], "sv": ["ekonomi"], "hu": ["gazdas\u00e1g"], "pl": ["ekonomia", "gosopodarka"]}, "examples": [["hejma, socia, monda, agrikultura ekonomio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Atingo de celo per plej simplaj kaj plej efikaj rimedoj; \u015dparado.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0430\u043d\u043e\u043c\u0456\u044f"], "de": ["Wirtschaftlichkeit", "\u00d6konomie"], "ru": ["\u044d\u043a\u043e\u043d\u043e\u043c\u0438\u044f"], "pl": ["ekonomia"], "hu": ["gazdas\u00e1goss\u00e1g"]}, "examples": [["la scienco estas ekonomio pri pensado", null], ["la reguleco de la lingvo enkondukas grandegan ekonomion en la nombro de la vortoj, kiujn oni bezonas lerni", "Z"], ["ni uzu niajn fortojn ekonomie kaj sa\u011de", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekonomi", "primary": true}, "kandidati": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Klopodi por atingi aspirita\u0135on.", "translations": {"be": ["\u0431\u044b\u0446\u044c \u043a\u0430\u043d\u0434\u044b\u0434\u0430\u0442\u0430\u043c", "\u043f\u0440\u044d\u0442\u044d\u043d\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c (\u043d\u0430 \u043f\u0430\u0441\u0430\u0434\u0443)"], "fr": ["\u00eatre candidat", "postuler (\u00eatre candidat \u00e0)"], "en": ["apply for", "aspire to (an office)", "seek (to obtain honor or office)", "stand as a candidate for"], "nl": ["zich kandidaat stellen", "solliciteren"], "pt": ["candidatar-se"], "no": ["kandidere"], "de": ["kandidieren", "sich zurWahl stellen", "sich bewerben"], "hu": ["jel\u00f6lt (vmire)", "p\u00e1ly\u00e1zik (vmire)"], "ru": ["\u0431\u044b\u0442\u044c \u043a\u0430\u043d\u0434\u0438\u0434\u0430\u0442\u043e\u043c (\u043d\u0430 \u0447\u0442\u043e-\u043b.)", "\u043f\u0440\u0435\u0442\u0435\u043d\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c (\u043d\u0430 \u0434\u043e\u043b\u0436\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c)"]}, "examples": [["kandidati al, pri io", null], ["kandidati ambasadorecon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kandidat", "primary": false}, "kandidato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu aspiras al ofico, posteno a\u016d titolo kaj oficiale konigas sian aspiron.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043d\u0434\u0438\u0434\u0430\u0442"], "fr": ["candidat", "postulant"], "bg": ["\u043a\u0430\u043d\u0434\u0438\u0434\u0430\u0442"], "nl": ["kandidaat"], "pt": ["candidato"], "be": ["\u043a\u0430\u043d\u0434\u044b\u0434\u0430\u0442"], "de": ["Kandidat", "Anw\u00e4rter"], "hu": ["jel\u00f6lt"], "en": ["candidate (for office or honor)", "applicant", "aspirant"], "no": ["kandidat"], "es": ["candidato"]}, "examples": [["kandidato al parlamento, al la posteno de direktoro, al la gimnazia diplomo", null], ["Esperanto estas nun la sola serioza kandidato en la mondo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu aspiras al pastreco.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kandidat", "primary": true}, "sin trudi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0432\u044f\u0437\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["s'imposer"], "nl": ["zich opdringen"], "ru": ["\u043d\u0430\u0432\u044f\u0437\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043d\u0430\u0432\u044f\u0437\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "hu": ["el\u0151t\u00e9rbe ker\u00fcl"], "es": ["imponerse"], "pl": ["narzuca\u0107 si\u0119", "naprzykrza\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["tiuj ideoj pli kaj pli sin trudas al la priatento de \u0109iuj popoloj", null], ["la demando trudas sin al ni, \u0109u...", null]], "subdefinitions": []}], "root": "trud", "primary": false}, "pubosto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsupra kaj anta\u016da parto de la koksosto.", "translations": {"ru": ["\u043b\u043e\u0431\u043a\u043e\u0432\u0430\u044f \u043a\u043e\u0441\u0442\u044c"], "en": ["pubis", "pubic bone"], "nl": ["schaambeen"], "pt": ["p\u00fabis"], "de": ["Schambein"], "pl": ["ko\u015b\u0107 \u0142onowa"], "hu": ["szem\u00e9remcsont"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pub", "primary": false}, "\u015dramano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Asketo vivanta senhejme la\u016d hindua tradicio.", "translations": {"fr": ["shramana"], "de": ["Samana (M\u00f6nch)"], "en": ["shramana"]}, "examples": [["tiu, kiu subpremas aliulon, ne estas \u015dramano", "trad. T. T. Anuruddha, La Vojo al Nirvano a\u016d la Dhammapado, B\u1ed3-T\u00e1t-Csoma-Instituto por Budhologio, 1973"], ["du \u015dramanoj, Ma\u016ddgaljajano kaj Purna alvenis \u0109i tien tra la aero kaj predikis la Darmon al via patro", "trad. Asano San\u0109i, Amitajur Djana Sutro, enkonduko, La Japana Budhano, 1993-04, numero 264a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015draman", "primary": true}, "cedratujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de citronarbo (citrus cetra).", "translations": {"be": ["\u0446\u044d\u0434\u0440\u0430\u0442 (\u0434\u0440\u044d\u0432\u0430)"], "fr": ["c\u00e9dratier"], "pt": ["cidreira"], "el": ["\u03ba\u03b9\u03c4\u03c1\u03b9\u03ac"], "de": ["Zedratbaum"], "sv": ["cedrattr\u00e4d"], "hu": ["keser\u0171 citromfa", "citron\u00e1tfa", "cedr\u00e1tfa"], "it": ["cedro (albero dell'agrume)", "citro (albero)"], "pl": ["cedrat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cedrat", "primary": false}, "Kastoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Helena heroo, filo de Ze\u016dso, \u011demela frato de Polukso, kaj do unu el du Dioskuroj. Li estis mortalo kaj tre lerta dresisto kaj spertulo pri \u0109evaloj. Li partoprenis al la ekspedicio de la Argona\u016dtoj. Kiam li mortis, la nemortala \u011demelo kunpartigis sian nemortecon kun li, kaj do ili aparte kaj alterne estis en la Olimpo kaj en la Infero, sed \u0109iukaze \u0109iam kune en la firmamento (ili estis transformitaj de Ze\u016dso en la stelaro de la \u011cemeloj).", "translations": {"nl": ["Castor"], "it": ["Castore"], "pl": ["Kastor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Unu el du \u0109efaj steloj de la stelaro de la \u011cemeloj (\u03b1 Gem).", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Kastor", "primary": true}, "vadejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u043e\u0434"], "fr": ["gu\u00e9"], "en": ["ford"], "pt": ["vau"], "ru": ["\u0431\u0440\u043e\u0434"], "de": ["Furt"], "sv": ["vadst\u00e4lle"], "hu": ["g\u00e1zl\u00f3"], "sk": ["brod"], "es": ["vado"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vad", "primary": false}, "prifriponi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ruze, trompe pri\u015dteli.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0434\u0443\u0442\u044c (\u043e\u0431\u043c\u0430\u043d\u0443\u0442\u044c)", "\u043e\u0431\u0436\u0443\u043b\u044c\u043d\u0438\u0447\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["voler (quelqu'un)"], "en": ["cheat", "swindle", "con", "scam"], "es": ["embaucar"]}, "examples": [["ili mem trompas kaj prifriponas la popolon", "La Revizo, akto 4a, sceno 15a"]], "subdefinitions": []}], "root": "fripon", "primary": false}, "kompatema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inklina al kompato.", "translations": {"be": ["\u0436\u0430\u043b\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u0441\u043f\u0430\u0433\u0430\u0434\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u0441\u043f\u0430\u0447\u0443\u0432\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["compatissant", "bon (enclin \u00e0 la compassion)", "bienveillant", "humain (enclin \u00e0 la compassion)", "mis\u00e9ricordieux", "pitoyable (enclin \u00e0 la piti\u00e9)", "secourable", "sensible (enclin \u00e0 la compassion)"], "en": ["compassionate", "sympathetic", "tenderhearted"], "nl": ["barmhartig"], "ru": ["\u0441\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u0434\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0436\u0430\u043b\u043e\u0441\u0442\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439", "\u0441\u043e\u0447\u0443\u0432\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043c\u0438\u043b\u043e\u0441\u0435\u0440\u0434\u043d\u044b\u0439"], "de": ["mitleidig", "barmherzig"], "hu": ["k\u00f6ny\u00f6r\u00fcletes", "irgalmas", "sz\u00e1nakoz\u00f3"]}, "examples": [["kiam la faraonoj jam unu fojon montris sian potencon, ili povas esti kompatemaj", "La Faraono, volumo 2\u0109ap. 24"], ["\u015di iris al la homo, kies kompatema mano jam donis al \u015di unu fojon laboron, la duan fojon almozon", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompat", "primary": false}, "stajo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cnurego, subtenanta mastojn flanke, anta\u016de a\u016d malanta\u016de, kaj fiksata al \u015diprandoj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u044f\u0436\u043a\u0430", "\u0440\u0430\u0441\u0447\u0430\u043b\u043a\u0430", "\u0432\u0430\u043d\u0442\u0430", "\u0448\u0442\u0430\u0433"], "fr": ["hauban"], "en": ["stay", "guy"], "pt": ["estai", "tirante"], "de": ["Stag", "Halteseil", "Abspannseil", "Wanten"], "pl": ["sztag"]}, "examples": [["li staris tenante sin per la stajoj, parolis al si mem kaj \u011demis la\u016dte kiam ajn la \u015dipo marteladis sur la rokon", "R. L. Stevenson, trad. A. Goodheir, Forkaptita, Kardo, 1976"]], "subdefinitions": []}], "root": "staj", "primary": true}, "kakaopulvoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pulvoro preparita el kakaoj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043a\u0430\u043e-\u043f\u043e\u0440\u043e\u0448\u043e\u043a"], "fr": ["cacao (en poudre)", "poudre de cacao"], "bg": ["\u043a\u0430\u043a\u0430\u043e (\u043d\u0430 \u043f\u0440\u0430\u0445)"], "nl": ["cacaopoeder"], "de": ["Kakaopulver"], "tr": ["pudra kakao"], "fa": ["\u067e\u0648\u062f\u0631 \u06a9\u0627\u06a9\u0627\u0626\u0648"], "en": ["cocoa powder"], "pl": ["kakao w proszku"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pulvor", "primary": false}, "falsema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsincera, mensoga.", "translations": {"be": ["\u0456\u043b\u0436\u044b\u0432\u044b"], "fr": ["fallacieux", "mensonger", "trompeur"], "en": ["false", "insincere"], "nl": ["vals"], "ru": ["\u043b\u0436\u0438\u0432\u044b\u0439"], "pl": ["zak\u0142amany", "pomawiaj\u0105cy", "obmawiaj\u0105cy", "krzywoprzysi\u0119\u017cny"], "hu": ["hamis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fals", "primary": false}, "brunkapa anaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de anaso ( Anas ferina a\u016d Aythya ferina ).", "translations": {"en": ["common pochard"], "sv": ["brunand"], "pl": ["g\u0142owienka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anas", "primary": false}, "senfina": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta neniun finon, en tempo a\u016d spaco; senlima, senmezura.", "translations": {"be": ["\u0431\u044f\u0441\u043a\u043e\u043d\u0446\u044b"], "fr": ["infini", "sans fin"], "nl": ["eindeloos", "oneindig"], "ru": ["\u0431\u0435\u0441\u043a\u043e\u043d\u0435\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["unendlich", "endlos"], "hu": ["v\u00e9gtelen"], "uk": ["\u0431\u0435\u0437\u043a\u0456\u043d\u0435\u0447\u043d\u0438\u0439"], "pl": ["bezgraniczny"]}, "examples": [["la eterna silento de tiuj senfinaj spacoj timigas min", null], ["la senfineco, la senfina\u0135o", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tede, supermezure longa.", "translations": {"hu": ["v\u00e9get nem \u00e9r\u0151"]}, "examples": [["li faras tiam senfinajn predikojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kies unu ekstrema\u0135o estas alligita al la alia, tiel ke la tuto formas flekseblan cirklon.", "translations": {"hu": ["v\u00e9gtelen\u00edtett"]}, "examples": [["senfina \u0109eno, rimeno", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fin", "primary": false}, "levstango": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stango, kiun oni \u015dovas sub peza\u0135on, mezlonge apogas, kaj ekstreme subpremas por levi la peza\u0135on.", "translations": {"fr": ["levier"], "en": ["crowbar", "lever"]}, "examples": [["kvaza\u016d mi povus ka\u015di levstangon sub palpebro!", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, unua libro, \u0109apitro 3a"]], "subdefinitions": []}], "root": "stang", "primary": false}, "senimposta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Libera de imposto.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0441\u043f\u043e\u0448\u043b\u0438\u043d\u043d\u044b\u0439"], "en": ["duty free", "tax free"], "nl": ["tolvrij", "belastingvrij"], "pt": ["livre de imposto (adj.)"], "de": ["steuerfrei", "abgabenfrei"], "pl": ["bezc\u0142owy", "nieopodatkowany", "zwolniony z podatku"], "hu": ["ad\u00f3mentes"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "impost", "primary": false}, "cigno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio anasedoj (Cygnus), granda, ordinare blanka na\u011dbirdo, kun longa fleksebla kolo.", "translations": {"be": ["\u043b\u0435\u0431\u0435\u0434\u0437\u044c"], "fr": ["cygne"], "bg": ["\u043b\u0435\u0431\u0435\u0434"], "nl": ["zwaan"], "pt": ["cisne"], "el": ["\u03ba\u03cd\u03ba\u03bd\u03bf\u03c2"], "de": ["Schwan"], "it": ["cigno"], "hu": ["hatty\u00fa"], "sk": ["labu\u0165"], "en": ["swan"], "pl": ["\u0142ab\u0119d\u017a"], "br": ["alarc'h"], "cs": ["labu\u0165"], "ru": ["\u043b\u0435\u0431\u0435\u0434\u044c"], "es": ["cisne"], "he": ["\u05d1\u05e8\u05d1\u05d5\u05e8"]}, "examples": [["el la densejo elna\u011dis tri belaj blankaj cignoj", "Fabeloj, volumo 2, Malbela anasido"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Harmonia poeto, a\u016dtoro.", "translations": {}, "examples": [["kanto de cigno", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "cign", "primary": true}, "ilicio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el la familio magnoliacoj (Illicium), kies fruktoj estas uzataj kiel spica\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0430\u0434\u044c\u044f\u043d", "\u0437\u0432\u0451\u0437\u0434\u0447\u0430\u0442\u044b\u0439 \u0430\u043d\u0438\u0441"], "en": ["star anise"], "nl": ["steranijsboom"], "pt": ["badiana", "anis-estrelado"], "de": ["Sternanisbaum"], "hu": ["csillag\u00e1nizs", "\u00e1nizscsillag"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ilici", "primary": true}, "kunvolvi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kune volvi.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0440\u0443\u0447\u0432\u0430\u0446\u044c (\u0440\u0430\u0437\u0430\u043c)"], "hu": ["\u00f6sszeg\u00f6ngy\u00f6l"], "nl": ["samenwikkelen"], "ru": ["\u0441\u0432\u0438\u0442\u044c (\u0447\u0442\u043e-\u043b. \u0432\u043c\u0435\u0441\u0442\u0435)", "\u0441\u043c\u043e\u0442\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "volv", "primary": false}, "pikstango": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Armo konsistanta el ligna stango fini\u011danta per fera lar\u011da pinto.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u0456\u0434\u0430"], "fr": ["\u00e9pieu"], "en": ["pike", "spear"], "nl": ["piek"], "ru": ["\u043f\u0438\u043a\u0430"], "pl": ["pika", "dzida", "oszczep"], "hu": ["pika", "dzsida"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pik", "primary": false}, "anta\u016ddiri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Anonci okazonta\u0135ojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0434\u043a\u0430\u0437\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["annoncer (pr\u00e9dire)", "pr\u00e9dire", "pronostiquer"], "en": ["predict"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u0441\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c"], "de": ["vorhersagen"], "pl": ["zapowiada\u0107", "przepowiada\u0107", "wieszczy\u0107", "wr\u00f3\u017cy\u0107", "prognozowa\u0107"], "hu": ["el\u0151re megmond", "el\u0151re jelez", "megj\u00f6vend\u00f6l", "megj\u00f3sol"]}, "examples": [["ne a\u016dguru kaj ne anta\u016ddiru sor\u0109e", "La Malnova Testamento, Levidoj 19:26"], ["la profeto A\u0125ija anta\u016ddiris al mi, ke mi estos re\u011do super \u0109i tiu popolo", "La Malnova Testamento, I. Re\u011doj 14:2"], ["Mia servanto Jesaja iris nuda kaj nudpieda por trijara montrado kaj anta\u016ddirado pri Egiptujo kaj Etiopujo", "La Malnova Testamento, Jesaja 20:3"], ["proksima jam estas la tempo kaj la plenumi\u011do de \u0109iu anta\u016ddiro", "La Malnova Testamento, Je\u0125ezkel 12:23"]], "subdefinitions": []}], "root": "dir", "primary": false}, "sentigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ka\u016dzi al iu senton.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0446\u044c \u0430\u0434\u0447\u0443\u0446\u044c"], "fr": ["infliger", "faire sentir"], "ru": ["\u0434\u0430\u0442\u044c \u043f\u043e\u0447\u0443\u0432\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "pl": ["dawa\u0107 odczu\u0107"], "hu": ["\u00e9reztet", "\u00e9rz\u00e9keltet"]}, "examples": [["la ru\u011deta sunlumo sur brunaj trunkoj kaj verdaj bran\u0109oj sentigis la vesperi\u011don", "Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, dua parto, \u0109apitro 2a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sent", "primary": false}, "dekstramana": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Uzanta sian dekstran manon pli facile ol la maldekstran.", "translations": {"fr": ["droitier (adj.)"], "de": ["rechtsh\u00e4ndig"], "nl": ["rechtshandig"]}, "examples": [["oni estas dekstra- a\u016d maldekstramana same denaske kiel oni estas ina a\u016d malina", "Jens S. Larsen, SCE"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la dekstra mano.", "translations": {"nl": ["rechter (voor de rechterhand)"]}, "examples": [["serio de batoj per alterne dekstramana kaj maldekstramana bastonetoj interrompita de du sinsekvaj batoj per la sama mano", "Roko kaj Popo, Popularmuzika Terminaro en Esperan"]], "subdefinitions": []}], "root": "man", "primary": false}, "\u0125orduloj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Filumo de la bestoj (Chordata), havantaj \u0125ordon.", "translations": {"be": ["\u0445\u043e\u0440\u0434\u0430\u0432\u044b\u044f"], "fr": ["cord\u00e9s (chord\u00e9s)", "chord\u00e9s"], "en": ["chordates"], "nl": ["chordadieren"], "ru": ["\u0445\u043e\u0440\u0434\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0442\u0438\u043f)"], "ca": ["cordats"], "de": ["Chordatiere"], "it": ["cordati"], "hu": ["gerinch\u00faros \u00e1llatok"], "sk": ["chord\u00e1ty"], "es": ["cordados"], "fi": ["selk\u00e4j\u00e4nteiset"], "pl": ["strunowce"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125ord", "primary": false}, "inseksa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "El la ina sekso.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0435\u043d\u0441\u043a\u043e\u0433\u043e \u043f\u043e\u043b\u0430"], "fr": ["femelle (adj.)", "f\u00e9minin"], "nl": ["vrouwelijk"], "it": ["femminile"], "pl": ["\u017ce\u0144ski", "\u017ce\u0144skiej p\u0142ci"], "hu": ["n\u0151nem\u0171"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "seks", "primary": false}, "ekonomia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta al la ekonomio.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0430\u043d\u0430\u043c\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["\u00e9conomique"], "en": ["economic"], "nl": ["economisch"], "ru": ["\u044d\u043a\u043e\u043d\u043e\u043c\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["wirtschaftlich", "\u00f6konomisch"], "hu": ["gazdas\u00e1gi"], "es": ["econ\u00f3mico"], "pl": ["ekonomiczny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekonomi", "primary": false}, "fari\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti farata, okazi.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0438\u0441\u0445\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["devenir", "se transformer"], "nl": ["worden"], "be": ["\u0430\u0434\u0431\u044b\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0437\u0434\u0430\u0440\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u0446\u0430"], "de": ["werden", "passieren (geschehen)", "geschehen"], "hu": ["lesz", "t\u00f6rt\u00e9nik"]}, "examples": [["subite fari\u011dis nokto", null], ["mi ne memoras, kiel tio fari\u011dis", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Veni de iu stato en alian; i\u011di.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u0437\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u0441\u0442\u0430\u0446\u044c"], "ru": ["\u0441\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0441\u0442\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["v\u00e1lik vmiv\u00e9"]}, "examples": [["la juna vidvino fari\u011dis denove fian\u0109ino", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 33"], ["li fari\u011dis malsana", null], ["fari\u011di soldato, esperantisto", null], ["en infano vidi\u011das, kia homo fari\u011dos", "Proverbaro esperanta"], ["kio fari\u011dis el mi?", null]], "subdefinitions": []}], "root": "far", "primary": false}, "fari\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0438\u0441\u0448\u0435\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435"], "be": ["\u0437\u0434\u0430\u0440\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0432\u044b\u043f\u0430\u0434\u0430\u043a"], "de": ["Ereignis"], "nl": ["gebeurtenis"], "hu": ["t\u00f6rt\u00e9n\u00e9s", "esem\u00e9ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "far", "primary": false}, "konsilanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu donas konsilojn.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0432\u0435\u0442\u043d\u0438\u043a", "\u0441\u043e\u0432\u0435\u0442\u0447\u0438\u043a"], "fr": ["conseiller"], "de": ["Berater", "Ratgeber"], "nl": ["raadgever", "consulent"], "es": ["consejero"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konsil", "primary": false}, "hemoroida": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta al hemoroidoj.", "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u043c\u0430\u0440\u0430\u0456\u0434\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["h\u00e9morro\u00efdal", "h\u00e9morro\u00efdaire"], "pt": ["hemorroidal", "hemorroid\u00e1rio (adj.)"], "ru": ["\u0433\u0435\u043c\u043e\u0440\u0440\u043e\u0438\u0434\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["h\u00e4morrhoidisch"], "it": ["emorroidale"], "hu": ["aranyeres", "hemorroid\u00e1lis"], "fa": ["\u0628\u0648\u0627\u0633\u06cc\u0631\u06cc"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Havanta formon de hemoroidoj.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hemoroid", "primary": false}, "kveri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Murmuri parolante priturtoj kaj kolomboj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u0440\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "en": ["coo"], "nl": ["kirren"], "pt": ["arrulhar", "gorjear"], "ru": ["\u0432\u043e\u0440\u043a\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["gurren", "girren"], "hu": ["turb\u00e9kol"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Ame interparoli.", "translations": {"de": ["gurren", "turteln"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kver", "primary": true}, "kriminologo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["kriminologo kun pli ol dekjara sperto", "I. Nikolov, Kiel vi ne i\u011du viktimo..., La Merkato, 1995-07, numero 49a"], ["la Ministro okazigis fakan enketon kun partopreno de kriminologoj, sociologoj, pedagogoj kaj medicinistoj", "P. Thorsen, 25 jaroj sen porno-tabuo, 2006-05"]], "subdefinitions": []}], "root": "kriminolog", "primary": true}, "koncertino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sesangula akordioneto.", "translations": {"fr": ["concertina"], "en": ["concertina (accordion)"], "nl": ["concertina"]}, "examples": [["mi amas ludi akordionojn kaj koncertinojn kiel diletanto", "Katou T., [hejmpa\u011do], 2001-12"], ["la melodion mi e\u0109 lernis ludi je la koncertino", "M. K. Gandhi, trad. A Giridhar Rao, Eksperimentoj kun la Vero..., 2001-2006, 1. 2. Infana\u011do"]], "subdefinitions": []}], "root": "koncertin", "primary": true}, "finno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de la \u0109efgento lo\u011danta en Finnujo.", "translations": {"fa": ["\u0641\u0646\u0644\u0627\u0646\u062f\u06cc"], "bg": ["\u0444\u0438\u043d\u043b\u0430\u043d\u0434\u0435\u0446"], "nl": ["Fin"], "no": ["finne", "finlender", "finlending"], "de": ["Finne"], "pl": ["Fin"], "en": ["Finn"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "finn", "primary": true}, "spongo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malpeza, porori\u0109a, tre sorbema materio, produktata de mara polipo (nuntempe ofte la artefarita imita\u0135o).", "translations": {"be": ["\u0433\u0443\u0431\u043a\u0430"], "fr": ["\u00e9ponge"], "bg": ["\u0433\u044a\u0431\u0430"], "nl": ["spons"], "ru": ["\u0433\u0443\u0431\u043a\u0430"], "de": ["Schwamm"], "it": ["spugna"], "hu": ["szivacs", "spongya"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spong", "primary": true}, "spongi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Vi\u015di a\u016d sorbigi per spongo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0442\u0438\u0440\u0430\u0442\u044c \u0433\u0443\u0431\u043a\u043e\u0439"], "fr": ["\u00e9ponger"], "nl": ["afsponsen"], "it": ["spugnare"], "hu": ["szivaccsal felt\u00f6rl", "szivaccsal felitat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spong", "primary": false}, "finna": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al finnoj a\u016d finnujo.", "translations": {"fa": ["\u0641\u0646\u0644\u0627\u0646\u062f\u06cc"], "bg": ["\u0444\u0438\u043d\u0441\u043a\u0438"], "nl": ["Fins"], "no": ["finsk"], "de": ["finnisch"], "pl": ["fi\u0144ski"], "en": ["Finnish"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "finn", "primary": false}, "suferi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senti doloron korpan a\u016d mensan.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043a\u0443\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043c\u0443\u0447\u044b\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["souffrir", "subir"], "en": ["suffer"], "nl": ["lijden"], "pt": ["sofrer", "penar", "suportar", "ag\u00fcentar", "provar", "aturar", "padecer", "tolerar"], "ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u043c\u0443\u0447\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["leiden"], "hu": ["szenved"], "uk": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u0436\u0434\u0430\u0442\u0438"], "cs": ["trp\u011bt"], "es": ["sufrir"]}, "examples": [["kapo pekas, piedoj suferas", "Proverbaro esperanta"], ["e\u0109 mu\u015don li ne povas vidi suferi", null], ["suferi de la varmo, pro varmo", null], ["suferi de la suno", "Z"], ["suferi pro malvasteco de la lo\u011dejo", null], ["suferi de soifo", "Z"], ["suferi malsaton", "Z"], ["ni amba\u016d suferas la saman malsanon", "Z"], ["la popolo suferis pro manko de akvo", null], ["mieno lia montris pli suferon, sed ne koleron", "Z"], ["suferego lin atakis, doloro kiel \u0109e naskantino", "Z"], ["transiro de suferoj al \u011dojo", "Z"], ["tran\u0109i al si la piedojn kaj sin suferigi (vundi)", "Z"], ["la varmego lin suferigis", "Z"], ["suferplena \u011demo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sperti malfeli\u0109a\u0135on, malagrabla\u0135on, malprofiton.", "translations": {}, "examples": [["suferi grandajn perdojn, krizon", null], ["suferi atakojn, malestimon, \u0109iujn kapricojn de la sorto, tiranecon", null], ["suferinto pli valoras ol lerninto", "Proverbaro esperanta"], ["nur suferinto \u015datas feli\u0109on", "Proverbaro esperanta"], ["la popolo suferas grandan mizeron, pezan premadon", null], ["vidu, kion mi suferas de miaj malamikoj", "Z"], ["li multe suferis pro siaj opinioj", null], ["multe ni devis suferi de tiu malvasta pse\u016ddopatriotismo", "Z"], ["kiun suferas la esperanta afero de mia pure persona kontrakto?", "Z"], ["kiu el vi iom suferas de tio, ke mi faras tradukojn por la Revuo?", "Z"], ["elporti tiom da feli\u0109oj kaj tiom da suferoj mi ne povas", "Z"], ["tertremo suferigis la insulon", null], ["la insulo estas suferigita de la tertremo", null]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti en malbona stato pro nenormala manko de bezona\u0135o.", "translations": {}, "examples": [["junuloj ofte tre suferas je absoluta manko de singardo", "Z"], ["nia movado suferis \u011dis nun pro gravaj mankoj", null], ["li suferas pro stranga \u011deno pri parolo", "K"], ["ni estas nur homoj kaj suferas pro homaj difektoj", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Difekti\u011di, malprosperi.", "translations": {}, "examples": [["nia negoco tre suferas de tia situacio", null], ["suferi pro, sub krizo", null], ["la internaciaj interrilatoj tre suferas pro la multeco de lingvoj", null], ["sub tia re\u011dimo ili mizeras kaj suferas", null]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Ricevi la efikon de ago, esti trafita de iu ago.", "translations": {}, "examples": [["post verboj havantaj sencon aktivan la akuzativo montras la suferanton de la faro", "Z"], ["la konferenco suferis interrompon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sufer", "primary": true}, "\u011diba baleno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Baleno dekunu \u011dis dekkvin metrojn longa, kun nigra dorso, longaj na\u011diloj, grupe migranta inter tropikaj kaj malvarmaj maroj (Megaptera novaeangliae).", "translations": {"fr": ["baleine \u00e0 bosse"]}, "examples": [["la balenoj kun la fama aperanta vosto estas la \u011dibdorsaj balenoj", "Birke, BBBlogo, 2005-08-02"], ["la dekdu metrojn longa \u011diba baleno povas doni ok tunojn da graso", "\u0108ina Radio Internacia, \u011ciba baleno, 2005-08-17"]], "subdefinitions": []}], "root": "balen", "primary": false}, "moligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi mola.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043c\u044f\u0433\u0447\u0438\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u043c\u044f\u0433\u0447\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["amollir"], "br": ["boukaat", "gwakaat"], "be": ["\u0437\u044c\u043c\u044f\u043a\u0447\u0430\u0446\u044c"], "fa": ["\u0646\u0631\u0645 \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "pl": ["zmi\u0119kcza\u0107"]}, "examples": [["moligi vakson per varmo", null], ["moligi (kompatigi, mildigi) la koron de iu", null], ["lia koro moli\u011dis", "Z"], ["la sono j ordinare moligas la konsonanton, kiu staras anta\u016d \u011di", "Lingvaj Respond,"]], "subdefinitions": []}], "root": "mol", "primary": false}, "atrofiigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ka\u016dzi atrofion.", "translations": {"fr": ["atrophier"], "en": ["atrophy"], "es": ["atrofiar"], "hu": ["sorvaszt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "atrofi", "primary": false}, "umeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frukto de umearbo, kiun ankora\u016d nematuran oni peklas por man\u011di a\u016d marinas por fari brandon a\u016d vinagron.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043c\u044d"], "en": ["ume", "Japanese apricot", "Japanese plum"], "nl": ["ume-pruim", "Japanse abrikoos"], "de": ["Ume-Pflaume"], "sv": ["ume-frukt"], "fi": ["ume", "japaninaprikoosi"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["ume-boom"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ume", "primary": true}, "scintilografio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "scintigrafio", "translations": {"fr": ["scintigraphie", "scintographie"], "en": ["scintigraphy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "scintilografi", "primary": true}, "karavano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grupo da homoj en longeda\u016dra kunvoja\u011do.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u0430\u0432\u0430\u043d"], "fr": ["caravane (voyage)", "voyage organis\u00e9"], "en": ["caravan"], "nl": ["reisgezelschap"], "de": ["Reisegruppe"], "it": ["carovana"], "hu": ["karav\u00e1n"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "en Azio a\u016d Afriko, pilgrimantoj a\u016d komercistoj, kun iliaj \u015dar\u011dbestoj, voja\u011dantaj kune pro sendan\u011dereco a\u016d oportuno.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0430\u0432\u0430\u043d"], "en": ["caravan"], "nl": ["karavaan"], "ca": ["caravana"], "de": ["Karawane"], "sv": ["karavan"], "es": ["caravana"]}, "examples": [["karavano de ri\u0109e \u015dar\u011ditaj kameloj", "Fabeloj, volumo 4, filino de la mar\u0109a re\u011do"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "kunveturantoj al kongreso.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0443\u0440\u0438\u0441\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u0433\u0440\u0443\u043f\u043f\u0430", "\u043e\u0440\u0433\u0430\u043d\u0438\u0437\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u0430\u044f \u043f\u043e\u0435\u0437\u0434\u043a\u0430"], "it": ["comitiva (di esperantisti)"]}, "examples": [["BEMI (Biciklista Esperantista Movado Internacia) denove organizas biciklajn karavanojn al Esperanto-kongresoj", "Y. van den Hork, BEMI-karavano 1996..., soc.culture.esperanto, 1996-04-25"]]}]}], "root": "karavan", "primary": true}, "Bonaero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108efurbo de Argentino.", "translations": {"ru": ["\u0411\u0443\u044d\u043d\u043e\u0441-\u0410\u0439\u0440\u0435\u0441"], "es": ["Buenos Aires"]}, "examples": [["luita a\u016dto devis veturigi nin al la flughaveno, situanta \u0109e la \u0109efurbo Bonaero, trovi\u011danta je 60 km for de La Plata", "Jos\u00e9 de N. MARQUES: Voja\u011do al Ushuaia. Monato"], ["en la sidejo de Bonaera Esperanto-Asocio dudeko da partoprenantoj plenumis la kutiman tagordon", "Roberto Sartor: Argentina asembleo. La Ondo de Esperanto, 2003:12 (110)"]], "subdefinitions": []}], "root": "aer", "primary": false}, "kripli\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "I\u011di kripla.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043b\u0435\u0447\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["s'ab\u00eemer", "se d\u00e9t\u00e9riorer"], "en": ["become handicapped", "be crippled"], "nl": ["verminkt worden"], "be": ["\u043d\u044f\u0432\u0435\u0447\u044b\u0446\u0446\u0430", "\u043a\u0430\u043b\u0435\u0447\u044b\u0446\u0446\u0430"], "de": ["verkr\u00fcppeln"], "hu": ["megnyomorodik", "rokkantt\u00e1 v\u00e1lik", "nyomor\u00e9k lesz", "mozg\u00e1skorl\u00e1tozott lesz"], "es": ["quedarse inv\u00e1lido"]}, "examples": [["Li estis da\u016drigonta, sed lia tango kripli\u011dis, kiam li vidis nin", null], ["Kun la tempo la lingvoj kripli\u011dasZ", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kripl", "primary": false}, "Renato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo latindevena.", "translations": {"ru": ["\u0420\u0435\u043d\u0430\u0442\u043e", "\u0420\u0435\u043d\u0435"], "fr": ["Ren\u00e9"], "it": ["Renato"], "pt": ["Renato"]}, "examples": [["Renato Korseti, nuna prezidanto de UEA (Universala Esperanto-Asocio) babilos kun la esperantistoj en la babilejo de \u011cangalo", "Esperanto-Brasil, Rendevuo kun Renato Korseti vive en \u011cangalo-Babilejo, soc.culture.esperanto, 2003-09-27"]], "subdefinitions": []}], "root": "Renat", "primary": true}, "katafalko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Funebra parada podio, sur kiu oni metas la \u0109erkon de mortinto, kiun oni volas honori.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0442\u0430\u0444\u0430\u043b\u043a"], "fr": ["catafalque"], "en": ["catafalque", "open hearse"], "nl": ["katafalk"], "ru": ["\u043a\u0430\u0442\u0430\u0444\u0430\u043b\u043a"], "ca": ["cadafal"], "de": ["Katafalk", "Trauerger\u00fcst"], "hu": ["ravatal"], "es": ["catafalco"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "katafalk", "primary": true}, "la\u016drentio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La malsupra geologia formacio de la primara epoko.", "translations": {"fr": ["Arch\u00e9en"], "de": ["laurentische Formation", "Archaikum"], "nl": ["laurentische formatie"], "hu": ["archaikum"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "la\u016drenti", "primary": true}, "fera": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "De fero, el fero.", "translations": {"be": ["\u0436\u0430\u043b\u0435\u0437\u043d\u044b"], "fr": ["de fer", "\u00e9nergique", "implacable", "strict", "vigoureux"], "en": ["iron"], "nl": ["ijzer-"], "ru": ["\u0436\u0435\u043b\u0435\u0437\u043d\u044b\u0439"], "de": ["eisern"], "hu": ["vas-", "vasb\u00f3l val\u00f3"], "es": ["de hierro"], "br": ["dir (db. an dud)", "divrall (db. an dud)", "strizh (db. an dud)"], "vo": ["lelik"], "pl": ["\u017celazny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Senceda, severa, neindulga.", "translations": {"nl": ["ijzersterk"], "pl": ["\u017celazny (np. o dyscyplinie)", "twardy (np. o prawie, wychowaniu)", "nieugi\u0119ty (np. o czyjej\u015b woli)", "anielski (o cierpliwo\u015bci)"], "hu": ["vas-"]}, "examples": [["fera volo, konstanteco", null], ["teni iun per fera mano", "Proverbaro esperanta"], ["fera disciplino, le\u011do, realo", null], ["fera pacienco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fer", "primary": false}, "aha": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio estas interesa nova\u0135o! Tio kompletigas jamajn sciojn.", "translations": {"fr": ["aha!", "tiens-tiens!"], "es": ["aj\u00e1!"]}, "examples": [["\u2013 Aha, tiel!", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "aha", "primary": true}, "bato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago de batanto a\u016d rezulto de la ago.", "translations": {"be": ["\u0443\u0434\u0430\u0440"], "fr": ["battement", "coup"], "en": ["hit"], "ru": ["\u0443\u0434\u0430\u0440"], "de": ["Schlag"], "pl": ["cios", "uderzenie", "lanie", "chla\u015bni\u0119cie"], "hu": ["\u00fct\u00e9s", "csap\u00e1s"]}, "examples": [["ricevi batojn", "La Nova Testamento, II. Korintanoj 11:24"], ["doni al iu la baton de morto", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Subita kaj forta ago, kiu malutilas a\u016d doloras al iu, difektas a\u016d ruinigas ion.", "translations": {}, "examples": [["bato de l' sorto", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "bat", "primary": false}, "obscena": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maldecega.", "translations": {"fa": ["\u0645\u0633\u062a\u0647\u062c\u0646", "\u0631\u06a9\u06cc\u06a9", "\u0634\u0631\u0645\u200c\u0622\u0648\u0631"], "fr": ["obsc\u00e8ne"], "nl": ["obsceen"]}, "examples": [["danco tiutempe enmodi\u011dis, nome en la plej bona societo, kaj estis proklamita de episkopo Hiram kiel \u00abla plej obscena danco, pri kiu entute iam li a\u016ddis\u00bb", "Milito kontra\u016d salamandr, libro 1a, \u0109apitro 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "obscen", "primary": true}, "duko": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Tiu titolo estas regione specifa, ekzemple en la islamaj landoj samfunkcia titolo nomi\u011das emiro; male, la proksima titolo \u00abprinco\u00bb estas pli universala, kaj sencas anka\u016d en aliaj kulturaj rondoj (en malnova Ruslando, en Biblio kaj tiel plu)."], "primary definition": "En okcidenta E\u016dropo, nobelo kies rango estas inter tiuj de markizo kaj princo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u0440\u0446\u0430\u0433"], "fr": ["duc"], "en": ["duke"], "pt": ["duque"], "ru": ["\u0433\u0435\u0440\u0446\u043e\u0433"], "de": ["Herzog"], "hu": ["herceg"], "pl": ["diuk", "ksi\u0105\u017c\u0119"], "es": ["duque"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "duk", "primary": true}, "fero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 26, atompezo 55,847, simbolo Fe. Malmola for\u011debla metalo, tre uzata en multaj industrioj.", "translations": {"be": ["\u0436\u0430\u043b\u0435\u0437\u0430"], "fr": ["fer (m\u00e9tal)"], "en": ["iron"], "nl": ["ijzer"], "pt": ["ferro"], "ru": ["\u0436\u0435\u043b\u0435\u0437\u043e"], "de": ["Eisen"], "it": ["ferro"], "hu": ["vas"], "es": ["hierro"], "br": ["houarn"], "cs": ["\u017eelezo"], "vo": ["lel"], "pl": ["\u017celazo"]}, "examples": [["for\u011du feron dum \u011di estas varmega", "Proverbaro esperanta"], ["stanita fero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fer", "primary": true}, "la\u016digi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi la\u016da, adapti.", "translations": {"be": ["\u0443\u0437\u0433\u0430\u0434\u043d\u0456\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u044b\u0432\u0435\u0441\u044c\u0446\u0456 \u045e \u0430\u0434\u043f\u0430\u0432\u0435\u0434\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["adapter", "ajuster (adapter)", "conformer", "mettre en conformit\u00e9", "plier (adapter)"], "hu": ["hozz\u00e1igaz\u00edt", "megfeleltet", "passz\u00edt", "adapt\u00e1l"], "ru": ["\u0441\u043e\u0433\u043b\u0430\u0441\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 \u0432 \u0441\u043e\u043e\u0442\u0432\u0435\u0442\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435"]}, "examples": [["la\u016digi la parolon al la penso", "Plena Vortaro de Esperanto"], ["mi ne plene komprenas, kiel oni la\u016digas la tekston al la melodio de Steiner", "Ros' HaruoTTT-Himnaro Cigneta http://www.geocities.com/cigneto/thctxt/s/sedonasdi1.html"], ["\u0109ion kion mi renkontas, mi dividas en prenenda\u0135on kaj lasenda\u0135on, kaj la\u016d la prenenda\u0135oj mian konduton mi la\u016digas", "M. Gandhi trad. N. A\u016dtobiografio http://www.geocities.com/agrao99/gandhi/eksperimentoj/enkonduko.htm"]], "subdefinitions": []}], "root": "la\u016d", "primary": false}, "vakuo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malplena spaco, okupita de neniu materio.", "translations": {"el": ["\u03ba\u03b5\u03bd\u03cc"], "fr": ["vide (physique)"], "en": ["vacuum"], "nl": ["vacu\u00fcm"], "pt": ["v\u00e1cuo"], "be": ["\u0432\u0430\u043a\u0443\u043c", "\u043f\u0443\u0441\u0442\u0430\u0442\u0430"], "de": ["Leere", "Leerraum", "Vakuum"], "hu": ["v\u00e1kuum", "l\u00e9g\u00fcres t\u00e9r"], "fa": ["\u062e\u0644\u0623"], "pl": ["pr\u00f3\u017cnia"], "ru": ["\u0432\u0430\u043a\u0443\u0443\u043c", "\u043f\u0443\u0441\u0442\u043e\u0442\u0430"], "es": ["vac\u00edo"], "he": ["\u05e8\u05d9\u05e7 (\u05d5\u05d0\u05e7\u05d5\u05dd)", "\u05d7\u05dc\u05dc \u05e8\u05d9\u05e7", "\u05d5\u05d0\u05e7\u05d5\u05dd"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vaku", "primary": true}, "rektumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u044f\u043c\u0430\u044f \u043a\u0438\u0448\u043a\u0430"], "en": ["rectum"], "nl": ["rectum", "endeldarm"], "pt": ["reto"], "ca": ["recto"], "de": ["Enddarm", "Mastdarm", "Rectum"], "hu": ["v\u00e9gb\u00e9l"], "pl": ["odbytnica"], "es": ["recto"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rektum", "primary": true}, "malakordigebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["inconciliable", "antagonique", "antinomique", "contradictoire", "incompatible", "irr\u00e9conciliable"]}, "examples": [["tio ja estus malakordigebla kun via re\u011dina digno", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 24"]], "subdefinitions": []}], "root": "akord", "primary": false}, "bodio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Veki\u011do, konscii\u011do pro \u011dusta kompreno de la budaisma doktrino.", "translations": {"fr": ["bodhi"]}, "examples": [["Vi devas vidi maljunan virinon kiel patrinon, la junan kiel fratinon, kaj la infanan kiel vian filinon. Rememoru esperon al bodio kaj fortran\u0109u la perversan koron", "trad. Ni\u015di J., La 42 \u0108apitroj, \u0109apitro 29a, Japana Budhano, 1999, numeroj 304a-306a"], ["la signifo de la kantiko estas unuigo de mema enbodii\u011do kaj enbodiigo de aliaj personoj, do bodii\u011do estas nenio alia ol savi aliajn", "Samura R., darmaj eseetoj de Samura, [vidita en 2006-12]"]], "subdefinitions": []}], "root": "bodi", "primary": true}, "elpo\u015digi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Elpreni el po\u015do.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u043d\u0443\u0442\u044c \u0438\u0437 \u043a\u0430\u0440\u043c\u0430\u043d\u0430"], "fr": ["sortir de sa poche"], "nl": ["uit je zak halen"]}, "examples": [["li elpo\u015digis cigaredon", "Istv\u00e1n Ertl: Jarmil\u015dan\u011do, Monatojaro 2001a, numero 10a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["aus der Hosentasche bezahlen", "aus der Jackentasche bezahlen", "aus der Westentasche bezahlen"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "po\u015d", "primary": false}, "operejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Teatrejo por prezento de operoj.", "translations": {"be": ["\u043e\u043f\u044d\u0440\u0430", "\u043e\u043f\u044d\u0440\u043d\u044b \u0442\u044d\u0430\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["op\u00e9ra (b\u00e2timent)"], "nl": ["operagebouw"], "pt": ["\u00f3pera"], "ru": ["\u043e\u043f\u0435\u0440\u0430 (\u0442\u0435\u0430\u0442\u0440)", "\u043e\u043f\u0435\u0440\u043d\u044b\u0439 \u0442\u0435\u0430\u0442\u0440"], "de": ["Oper", "Opernhaus"], "hu": ["operah\u00e1z"]}, "examples": [["\u00ab\u0109u vi iam estis jam en la operejo?\u00bb", "Fabeloj, volumo 3, sub la saliko"]], "subdefinitions": []}], "root": "oper", "primary": false}, "narkota\u0135emulo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Mi opinias ke \u00abnarkoti\u011demulo\u00bb a\u016d e\u0109 \u00abnarkotulo\u00bb estus gramatike preferindaj."], "primary definition": "Homo, kiu por \u011duo konsumadas narkota\u0135on, kaj ofte de tiu tielnomata droga\u0109o dependas.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0440\u043a\u0430\u043c\u0430\u043d"], "fr": ["drogu\u00e9 (subst.)", "toxicomane"], "de": ["Drogens\u00fcchtige(r)", "Rauschgifts\u00fcchtige(r)"], "nl": ["junkie", "drugsverslaafde"], "ru": ["\u043d\u0430\u0440\u043a\u043e\u043c\u0430\u043d"]}, "examples": [["oni atentigas narkota\u0135emulojn por uzi sterilajn, individuajn injektilojn", "Vladimir Lemelev: Novaj strategioj en Rusio, Monatojaro 2001a, numero 5a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "narkot", "primary": false}, "miskreski": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Nenormale, fu\u015de, malsane kreski.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u043e\u0445\u043e \u0440\u0430\u0441\u0442\u0438", "\u043d\u0435\u043f\u0440\u0430\u0432\u0438\u043b\u044c\u043d\u043e \u0440\u0430\u0437\u0432\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["mal venir (mal se d\u00e9velopper)"], "pl": ["\u017ale rosn\u0105\u0107"], "hu": ["f\u00e9lren\u0151", "elfajul"]}, "examples": [["miskreskinta arbeto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kresk", "primary": false}, "blankarda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Blanka pro ardo.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u043a\u0430\u043b\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0434\u043e\u0431\u0435\u043b\u0430"], "fr": ["chauff\u00e9 \u00e0 blanc"], "de": ["wei\u00dfgl\u00fchend"], "en": ["ashen"], "hu": ["feh\u00e9ren izz\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ard", "primary": false}, "legitimi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pruvi sian rajton, sian funkcion.", "translations": {"fr": ["se faire agr\u00e9er comme", "prouver son identit\u00e9"], "nl": ["zich legitimeren"]}, "examples": [["kvara gasto legitimi\u011dis \u0109e la mastro kiel kriminala policisto el Parizo", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 3, anekdotoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "legitim", "primary": false}, "hortikulturisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u011cardenkulturisto.", "translations": {"fr": ["horticulteur"], "it": ["orticoltore"], "pl": ["ogrodnik", "sadownik"]}, "examples": [["hortikulturistoj \u0109iam preferas akiri semojn de granda grupo da plantoj de la sama varia\u0135o", "La Origino de Speci, \u0108apitro 4a"]], "subdefinitions": []}], "root": "hortikultur", "primary": false}, "stuci": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fortran\u0109i superfluajn, ekstremajn bran\u0109ojn, radikojn.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0441\u0442\u0440\u0438\u0433\u0430\u0442\u044c (\u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u044c\u044f, \u043a\u0443\u0441\u0442\u044b)", "\u043e\u0431\u0440\u0435\u0437\u0430\u0442\u044c (\u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u044c\u044f, \u043a\u0443\u0441\u0442\u044b)", "\u043f\u043e\u0434\u0440\u0435\u0437\u0430\u0442\u044c (\u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u044c\u044f, \u043a\u0443\u0441\u0442\u044b)"], "fr": ["\u00e9monder (\u00e9laguer)", "\u00e9laguer", "tailler (\u00e9laguer)"], "hu": ["megnyes(n\u00f6v\u00e9nyt)", "lenyes(n\u00f6v\u00e9nyt)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stuc", "primary": true}, "stuco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metoda fortran\u0109o de vegeta\u0135aj partoj.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0440\u0435\u0437\u043a\u0430 (\u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u044c\u0435\u0432, \u043a\u0443\u0441\u0442\u043e\u0432)", "\u043f\u043e\u0434\u0440\u0435\u0437\u043a\u0430 (\u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u044c\u0435\u0432, \u043a\u0443\u0441\u0442\u043e\u0432)", "\u0441\u0442\u0440\u0438\u0436\u043a\u0430 (\u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u044c\u0435\u0432, \u043a\u0443\u0441\u0442\u043e\u0432)"], "fr": ["\u00e9lagage", "\u00e9mondage (\u00e9lagage)", "taille (\u00e9lagage)"], "hu": ["nyes\u00e9s"]}, "examples": [["subite li vidis, ke Vanjo Zhu fosas \u015dosojn kaj faras stucadon", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 57a, p. 255a"]], "subdefinitions": []}], "root": "stuc", "primary": false}, "esotera": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Intime, aparte instruata al la adeptoj.", "translations": {"be": ["\u044d\u0437\u0430\u0442\u044d\u0440\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["\u00e9sot\u00e9rique"], "en": ["esoteric"], "pt": ["esot\u00e9rico"], "ru": ["\u044d\u0437\u043e\u0442\u0435\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u0442\u0430\u0439\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u043a\u0440\u044b\u0442\u044b\u0439"], "de": ["geheim", "esoterisch"], "hu": ["rejtett \u00e9rtelm\u0171", "titkos \u00e9rtelm\u0171", "ezoterikus"], "pl": ["ezoteryczny"]}, "examples": [["la esotera doktrino de Aristotelo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "esoter", "primary": true}, "mikroto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "kampomuso kun malgrandegaj oreloj genro el la familio hamstredoj (Microtus).", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u0451\u045e\u043a\u0430 (\u043c\u044b\u0448)"], "fr": ["campagnol (microtus)"], "en": ["grass vole"], "nl": ["woelmuis"], "pt": ["rato silvestre", "microto"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0451\u0432\u043a\u0430"], "de": ["W\u00fchlmaus"], "hu": ["pocok"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mikrot", "primary": true}, "filo de la \u0109ielo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Honora nomo de reganto, precipe fama kiel titolo de la antikvaj \u0109inaj imperiestroj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u044b\u043d \u043d\u0435\u0431\u0430"], "fr": ["fils du ciel"], "de": ["Sohn des Himmels (Herrschertitel)"], "hu": ["az \u00e9g fia"]}, "examples": [["vi Oziriso Ramzes, eterne vivanta filo de la \u0109ielo, naskita de la diino Nut", "La Faraono, volumo 2, \u00c4\u2030apitro 24a"], ["la fe\u016dda imperiestro estas la \u00abFilo de la \u0108ielo\u00bb, tute diferenca de la ordinaruloj", "\u0108ina Radio Internacia, Tian'anmen-placo de Pekino, 2004-04-20"]], "subdefinitions": []}], "root": "fil", "primary": false}, "forcejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vitra domo a\u016d kesto kun vitra surfaco, kie oni forcas plantojn.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u0440\u043d\u0438\u043a", "\u0442\u0435\u043f\u043b\u0438\u0446\u0430", "\u043e\u0440\u0430\u043d\u0436\u0435\u0440\u0435\u044f"], "fr": ["serre"], "en": ["greenhouse", "hothouse"], "nl": ["serre", "broeikas"], "pt": ["estufa"], "de": ["Treibhaus", "Gew\u00e4chshaus"], "hu": ["\u00fcvegh\u00e1z"], "es": ["invernadero"], "pl": ["inspekt", "szklarnia"]}, "examples": [["iom for staris belega granda forcejo, \u011diaj miloj da kristalaj paneloj scintilis en la sunlumo", "L. Frank Baum, trad. Donald Broadribb, Tiktoko de Oz"]], "subdefinitions": []}], "root": "forc", "primary": false}, "kambio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016dformula pagordono a\u016d pagpromeso de difinita sumo, je vido a\u016d je fiksita dato, prezentota \u0109e indikita adreso. La kambio estas negocebla la\u016d specialaj komercaj le\u011doj kaj kutimoj, ofte \u011direbla, kaj \u011dia plenumo estas severe protektata de le\u011doj.", "translations": {"be": ["\u0432\u044d\u043a\u0441\u0430\u043b\u044c"], "fr": ["lettre de change"], "bg": ["\u0437\u0430\u043f\u0438\u0441 \u043d\u0430 \u0437\u0430\u043f\u043e\u0432\u0435\u0434"], "nl": ["wissel (fin.)"], "ru": ["\u0432\u0435\u043a\u0441\u0435\u043b\u044c"], "ca": ["lletra de canvi"], "de": ["Wechsel"], "hu": ["v\u00e1lt\u00f3"], "en": ["bill of exchange", "letter of exchange", "bill in hand"], "br": ["lizher-eskemm"], "es": ["letra de cambio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kambi", "primary": true}, "moveti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Movi nur iom, nur parteton.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0435\u0432\u0435\u043b\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["bouger (tr.)"], "en": ["move slightly", "nudge"]}, "examples": [["li movetis en la dormado la kapon", "Fabeloj, volumo 2, dano Holger"]], "subdefinitions": []}], "root": "mov", "primary": false}, "fazano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio fazanedoj (Phasianus), granda birdo kun longaj vostplumoj kaj belkolora plumaro \u0109e la viro.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0437\u0430\u043d"], "fr": ["faisan"], "en": ["pheasant"], "nl": ["fazant"], "pt": ["fais\u00e3o"], "ru": ["\u0444\u0430\u0437\u0430\u043d"], "de": ["Fasan"], "hu": ["f\u00e1c\u00e1n"], "cs": ["ba\u017eant"], "pl": ["ba\u017cant"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fazan", "primary": true}, "para\u015duto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ombrelforma flugaparato, kiu malrapidigas la defalon en aero, uzata kiel savilo a\u016d sportilo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u0448\u0443\u0442"], "fr": ["parachute"], "bg": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u0448\u0443\u0442"], "nl": ["parachute"], "pt": ["p\u00e1ra-quedas"], "ru": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u0448\u044e\u0442"], "de": ["Fallschirm"], "it": ["paracadute"], "hu": ["ejt\u0151erny\u0151"], "fa": ["\u0686\u062a\u0631 \u0646\u062c\u0627\u062a"], "en": ["parachute"], "sv": ["fallsk\u00e4rm"], "es": ["paraca\u00eddas"]}, "examples": [["\u015di klare distingis la aerveturiston, kiu ellasis malsupren la kuniklon en la para\u015duto", "Fabeloj, volumo 3, kolo de botelo"], ["\u00absen para\u015duto\u00bb", "Poul Thorsen, Sen para\u015duto, La Laguna: R\u00e9gulo, 1963"]], "subdefinitions": []}], "root": "para\u015dut", "primary": true}, "bra\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ardaj ligno- a\u016d karbopecoj, jam duone konsumitaj kaj ne plu \u0135etantaj flamon.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u043a\u0430\u043b\u0451\u043d\u043d\u044b\u0435 \u0443\u0433\u043b\u0438", "\u0436\u0430\u0440"], "fr": ["braise"], "es": ["brasa"], "be": ["\u0432\u0443\u0433\u0430\u043b\u044c", "\u0432\u0443\u0433\u043e\u043b\u044c\u043b\u0435", "\u0433\u0430\u043b\u0430\u0432\u0435\u0448\u043a\u0456", "\u0436\u0430\u0440"], "de": ["Glut"], "pl": ["w\u0119gle"], "hu": ["par\u00e1zs"]}, "examples": [["fajrobrigadistoj alvenas kiam \u0109io forbrulis, \u011dustatempe por observi la subcindrajn bra\u011dojn", "Hamza Baksi\u0107: La fino de la mondo komenci\u011das en Sarajevo, Monatojaro 1993a, numero 10a, p. 8a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tiaj samaj pecoj, estingitaj anta\u016d plena konsumi\u011do kaj uzataj kiel bruliga\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0433\u043b\u0438", "\u0433\u043e\u043b\u043e\u0432\u0435\u0448\u043a\u0438"], "fr": ["charbon de bois"], "de": ["Holzkohle"], "pl": ["w\u0119giel drzewny"], "hu": ["fasz\u00e9n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bra\u011d", "primary": true}, "apartena\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Propra\u0135o, poseda\u0135o, dependa\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0451\u043c\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["bien (subst.)", "propri\u00e9t\u00e9"], "en": ["belonging", "possession"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043d\u0430\u0434\u043b\u0435\u0436\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u0431\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Eigentum"], "sv": ["tillh\u00f6ra"], "hu": ["tartoz\u00e9k", "tulajdon"], "sk": ["vlastn\u00edctvo"], "es": ["pertenencia"]}, "examples": [["Esperanto estas egalrajta apartena\u0135o de \u0109iuj siaj uzantoj", null], ["tio \u0109i estas nur okaza apartena\u0135o de kelkaj lingvoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "aparten", "primary": false}, "kviki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eligi akutajn krietojn, bleki kiel iuj birdoj, ratoj, musteledoj.", "translations": {"fr": ["couiner"], "nl": ["piepen"], "pt": ["piar"]}, "examples": [["la apikeco de l' deklivo ne timigis \u015din, kvankam la aliaj sinjorinoj kvikis kaj fermis la okulojn", "Princidino Mary"]], "subdefinitions": []}], "root": "kvik", "primary": true}, "perei": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Neatendite morti per akcidento a\u016d perforto.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u043d\u0443\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0433\u0456\u043d\u0443\u0446\u044c", "\u0437\u044c\u043d\u0456\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u044c\u043d\u0456\u043a\u043d\u0443\u0446\u044c"], "fr": ["se perdre (p\u00e9rir)", "p\u00e9rir", "succomber"], "en": ["perish"], "nl": ["omkomen"], "pt": ["perecer", "destruir-se"], "ru": ["\u0433\u0438\u0431\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0433\u0438\u0431\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0433\u0438\u0431\u043d\u0443\u0442\u044c"], "de": ["umkommen"], "hu": ["elv\u00e9sz (meghal)", "odav\u00e9sz", "elesik", "ottmarad"], "cs": ["zaniknout"], "es": ["perecer"]}, "examples": [["perei en batalo", null], ["\u0109e manko de konsili\u011do popoloj pereas", "Z"], ["hipokrita bu\u015do ka\u016dzas pereon de justuloj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Neatendite detrui\u011di, nenii\u011di.", "translations": {"de": ["verfallen"], "nl": ["vergaan"], "hu": ["elpusztul"]}, "examples": [["diron oni neas, skribo ne pereas", "Proverbaro esperanta"], ["feli\u0109o le\u011don ne obeas, subite naski\u011das, subite pereas", "Proverbaro esperanta"], ["\u0109iuj liaj vortoj kaj laboroj pereis vane", "Z"], ["la konfido pereis", "Z"], ["la espero de malpiuloj pereos", null], ["neniam lia nomo pereos", "Z"], ["la fruktoj de lia laboro neniam pereos", "Z"], ["senfrukte pereinta provo", "Z"], ["lia gloro estas nepereonta", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pere", "primary": true}, "fiziognomiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bran\u0109o de psikologio kiu konkludas pri la karaktero de homo el la formoj de lia viza\u011do.", "translations": {"fr": ["physiognomonie"]}, "examples": [["li skribis la titolojn de la libroj de Lavatr kaj Shemmelpennick pri la fiziognomiko", "M. K. Gandhi, trad. A Giridhar Rao, Eksperimentoj kun la Vero..., 2001-2006"], ["Qingmei diris: \u00abMi havas plenan memfidon pri mia sorto-anta\u016ddiro per fiziognomiko.\u00bb", "Pu Songling, trad. guozhu, Edzini\u011do de Qingmei, en: La stranga\u0135oj de Liaozhai, volumo 4a, 2000-2008"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "fizionomio", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fiziognomik", "primary": true}, "enradikigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fiksi vegeta\u0135on en tero per \u011diaj radikoj por ke \u011di plue kresku.", "translations": {"be": ["\u0443\u043a\u0430\u0440\u0430\u043d\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["enraciner"], "nl": ["wortel doen schieten"], "ru": ["\u0443\u043a\u043e\u0440\u0435\u043d\u0438\u0442\u044c"], "hu": ["meggy\u00f6kereztet", "el\u00fcltet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Firme kaj da\u016dre fiksi.", "translations": {}, "examples": [["enradikigi kutimon \u0109e popolo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "radik", "primary": false}, "madono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u0433\u043e\u043c\u0430\u0442\u0435\u0440\u044c", "\u0431\u043e\u0433\u043e\u0440\u043e\u0434\u0438\u0446\u0430"], "en": ["Madonna"], "nl": ["Madonna"], "pt": ["madona (rel.)", "Virgem Maria"], "be": ["\u043c\u0430\u0434\u043e\u043d\u0430", "\u0431\u0430\u0433\u0430\u0440\u043e\u0434\u0437\u0456\u0446\u0430", "\u043c\u0430\u0446\u0456 \u0431\u043e\u0436\u0430\u044f"], "de": ["Madonna"], "hu": ["madonna"], "br": ["Itron Varia"], "cs": ["Madona"], "pl": ["Madonna", "Matka Boska", "Bozia (dziec.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Okcidenta bildo a\u016d skulptita figuro prezentanta la Dipatrinon.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u0434\u043e\u043d\u043d\u0430"], "de": ["Marienfigur", "Bildnis der Heiligen Jungfrau"]}, "examples": [["post pli longa tempo tiuj eternaj madonoj sufi\u0109ege tedis al mi", "Fabeloj, volumo 4, \u00abBela\u00bb"]], "subdefinitions": []}], "root": "madon", "primary": true}, "Baleno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nord-hemisfera stelfiguro (Cetus).", "translations": {"de": ["Walfisch"], "en": ["Cetus"], "es": ["Ballena"], "pl": ["Wieloryb"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "balen", "primary": false}, "papera": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "El papero, rilata al papero.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043f\u044f\u0440\u043e\u0432\u044b"], "fr": ["de papier"], "nl": ["papieren", "van papier"], "ru": ["\u0431\u0443\u043c\u0430\u0436\u043d\u044b\u0439"], "de": ["papieren", "aus Papier"], "sv": ["pappers-", "av papper"], "hu": ["pap\u00edr-", "pap\u00edrb\u00f3l k\u00e9sz\u00fclt"], "br": ["-paper"], "pl": ["papierowy"]}, "examples": [["tiu decido restos nur surpapera", null], ["paperaj kaj surdiskaj enciklopedioj", "Claude Rouget, Internet ne (tiom) malbonas, Monato, jaro 1997a, numero 8a, p. 15a"], ["la papera versio estas fortike bindita", "PP, Valora konsultlibro (Sergio Pokrovskij, Komputika leksikono), Monato, jaro 1995a, numero 12a, p. 15a"]], "subdefinitions": []}], "root": "paper", "primary": false}, "papero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maldika folio fabrikata el pastigitaj \u0109ifonoj a\u016d fibraj vegeta\u0135oj, uzata por skribi, presi, paki.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043f\u0435\u0440\u0430"], "fr": ["papier"], "bg": ["\u0445\u0430\u0440\u0442\u0438\u044f"], "nl": ["papier"], "pt": ["papel"], "ru": ["\u0431\u0443\u043c\u0430\u0433\u0430"], "de": ["Papier"], "sv": ["papper"], "tp": ["lipu"], "vo": ["p\u00f6p"], "en": ["paper"], "br": ["paper"], "cs": ["pap\u00edr"], "hu": ["pap\u00edr"], "pl": ["papier"]}, "examples": [["blanka papero ku\u015das sur la tablo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 10"], ["\u0109ambro tapetita per flavaj paperoj", "Z"], ["konfidi ion al la papero", null], ["al la papero ne mankas tolero", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Skribitaj a\u016d presitaj notoj, dokumentoj, legitima\u0135oj kaj similaj.", "translations": {"pl": ["papier (cz\u0119sto tylko l.mn.)", "akta"], "br": ["paperenn"]}, "examples": [["verkisto verkas librojn, kaj skribisto simple transskribas paperojn", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 37"], ["ordigi siajn paperojn", null], ["valorpapero", null], ["rulo da monpaperetoj", "Z"], ["kiam mi (telefone) estis informita ke mi fari\u011dis kolonelo, certe mi devis iri al la estro por preni la necesajn paperojn", "Grigorij L. Arosev, Nerekonebla, Monato, jaro 2001a, numero 5a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "paper", "primary": true}, "majordomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108efservisto, gvidanta la internan funkciadon de nobela domo a\u016d palaco.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0436\u0430\u0440\u0434\u043e\u043c"], "fr": ["majordome"], "nl": ["majordomus"], "pt": ["mordomo principal"], "ca": ["majordom"], "hu": ["h\u00e1znagy"], "es": ["mayordomo"], "pl": ["majordomus"]}, "examples": [["la majordomo de la duko, viro de burleska kaj sprita humoro", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, dua parto, \u0109apitro 36a, p. 601a"]], "subdefinitions": []}], "root": "majordom", "primary": true}, "remparo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Murego a\u016d tera alta\u0135o anta\u016dita de fosa\u0135o, ordinare \u0109irka\u016d urbo a\u016d alia grava loko por \u011din defendi.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0435\u043f\u043e\u0441\u0442\u043d\u0430\u044f \u0441\u0442\u0435\u043d\u0430", "\u0433\u043e\u0440\u043e\u0434\u0441\u043a\u0430\u044f \u0441\u0442\u0435\u043d\u0430", "\u0432\u0430\u043b", "\u043d\u0430\u0441\u044b\u043f\u044c"], "fr": ["rempart"], "en": ["rampart", "battlement", "bulwark"], "nl": ["wal", "bolwerk"], "pt": ["baluarte", "trincheira", "muralha", "anteparo", "reparo"], "be": ["\u043c\u0443\u0440", "\u0446\u044b\u0442\u0430\u0434\u044d\u043b\u044c\u043d\u044b \u0432\u0430\u043b"], "de": ["Wall", "Bollwerk"], "sv": ["mur"], "hu": ["v\u00e9d\u0151b\u00e1stya"]}, "examples": [["la potenca kastelo, konsistanta el unu \u0109efa argila remparo kaj unu anta\u016dremparo, ampleksas 6 hektarojn", "Interesa arkeologio, p. 38a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Defendilo, \u015dirmilo.", "translations": {"be": ["\u0443\u043c\u0430\u0446\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0456"], "ru": ["\u0443\u043a\u0440\u0435\u043f\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rempar", "primary": true}, "kondukado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago de tiu, kiu (ade) kondukas.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0432\u043e\u0436\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["conduction", "conduite (acte de conduire)"], "hu": ["vezet\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["jen estas la iroj de la Izraelidoj, per kiuj ili eliris el la lando Egipta, la\u016d siaj ta\u0109mentoj, sub la kondukado de Moseo kaj Aaron", "La Malnova TestamentoNombroj 33:1"]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0432\u0435\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [["kondukilo \u2015 elemento, servanta por kondukado de fluanta likvo a\u016d gaso", "J. Ryb\u00e1\u0159 Terminaro de hidra\u016dlaj me\u0125anismoj Vikipedio"], ["\u0109inaj teknikaj laborantoj komencis la in\u011denieria\u0135on de kondukado de akvo el sudo al nordo de \u0108inio", "In\u011denieria\u0135o de kondukado de akvo el sudo al nordo de \u0108inio \u0108ina Enciklopedio"]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u0434\u0438\u043c\u043e\u0441\u0442\u044c"]}, "examples": [["mi devis \u0109esigi la lecionon pri varmokondukado kaj sendi \u0109iujn en la korton", "Pejno S. \u015ctopilo http://ourworld.compuserve.com/homepages/profcon/e_shtop.htm"]]}]}], "root": "konduk", "primary": false}, "\u015da\u016dmvino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vino entenanta karbondioksidon, kiu aperas kiel \u015da\u016dmo sur la trinka\u0135o.", "translations": {"fa": ["\u0634\u0631\u0627\u0628 \u06af\u0627\u0632\u062f\u0627\u0631"], "fr": ["mousseux (vin)", "vin mousseux"], "hu": ["habz\u00f3bor"]}, "examples": [["mi proponis provizi A\u016dstralian \u015da\u016dmvinon por la festo", "R. Harry, La Diplomato Kiu Ridis, 1997"]], "subdefinitions": []}], "root": "vin", "primary": false}, "svati\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "svati", "translations": {"be": ["\u0441\u0432\u0430\u0442\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["demander en mariage"], "hu": ["megk\u00e9r\u0151 a kez\u00e9t (maga sz\u00e1m\u00e1ra)"], "it": ["proporsi (matrimonio)"], "ru": ["\u0441\u0432\u0430\u0442\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"]}, "examples": [["svati\u011di pri iu fra\u016dlino", "Z"], ["venis nova svati\u011danto je \u015di", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "svat", "primary": false}, "stangopupo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda marioneto movata de malsupre per stangoj subtenantaj minimume la trunkon kaj la manojn.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u043e\u0441\u0442\u0435\u0432\u0430\u044f \u043a\u0443\u043a\u043b\u0430"], "fr": ["marionnette \u00e0 tige"], "en": ["rod puppet"], "nl": ["stokpop"], "pt": ["marionete", "marionete de vareta"], "de": ["Stabfigur"], "hu": ["botp\u00e1lc\u00e1s b\u00e1b", "r\u00fadp\u00e1lc\u00e1s b\u00e1b"]}, "examples": [["Stanga kaj ferstanga pupoj estas tenataj de ludantoj dum prezentado", "Enciklopedieto de \u0108inio \u0109apitro \u00abPupteatro\u00bb, p. 232a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pup", "primary": false}, "daktilo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Daktilo anka\u016d estas nomo de versa ritmo."], "primary definition": "Longeca, dol\u0109a frukto de daktilarbo.", "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["datte"], "en": ["date"], "nl": ["dadel (vrucht)"], "pt": ["t\u00e2mara"], "ru": ["\u0444\u0438\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Dattel"], "hu": ["datolya"], "pl": ["daktyl"], "br": ["datezenn (frouezhenn)"], "cs": ["datle"], "es": ["d\u00e1ctil"], "he": ["\u05ea\u05de\u05e8"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Fundamente daktilo estas nomo de frukto."], "primary definition": "Verspiedo konsistanta el tri silaboj, el kiuj la unua estas longa a\u016d akcenta, kaj la du ceteraj estas mallongaj a\u016d senakcentaj; simbole /\u2015\u03c5\u03c5/.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u043a\u0442\u044b\u043b\u044c"], "fr": ["dactyle (m\u00e9trique)"], "en": ["dactyl"], "nl": ["dactylus"], "pt": ["d\u00e1tilo"], "el": ["\u03b4\u03ac\u03ba\u03c4\u03c5\u03bb\u03bf\u03c2"], "de": ["Daktylus"], "hu": ["daktilus"], "cs": ["daktyl"], "ru": ["\u0434\u0430\u043a\u0442\u0438\u043b\u044c"], "pl": ["daktyl"]}, "examples": [["\u00abtiu \u0109i\u00bb konsistigas daktilon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "daktil", "primary": true}, "vervo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fervore vigla kaj flama inspiro \u0109e poezia, literatura a\u016d belarta verkado.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0442\u0445\u043d\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043d\u0430\u0442\u0445\u043d\u0451\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u043f\u0430\u043b"], "en": ["verve", "zest"], "nl": ["verve", "gloed", "vuur (fig.)"], "ru": ["\u0432\u043e\u043e\u0434\u0443\u0448\u0435\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u044b\u043b"], "de": ["Schwung", "Begeisterung"], "hu": ["h\u00e9v", "lend\u00fclet", "t\u0171z (\u00e1tv.)"]}, "examples": [["senverva libro", null], ["vervege polemiki", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Spirita fervoro, fantazia vigleco, spirita svingi\u011da ekflugo \u0109e ia ajn parolado a\u016d agado.", "translations": {}, "examples": [["\u015derci, gesti kun vervo", null], ["plena je energio kaj vervo li triumfis super \u0109iuj malhelpoj", null], ["la vivo alprenis novan kaj pli vervan perspektivon", null], ["verve mar\u015di", null]], "subdefinitions": []}], "root": "verv", "primary": true}, "Azova Maro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interna maro Orient-E\u016dropa, inter Rusujo kaj Ukrainujo, norde de la Nigra Maro.", "translations": {"be": ["\u0410\u0437\u043e\u045e\u0441\u043a\u0430\u0435 \u043c\u043e\u0440\u0430"], "fr": ["Mer d'Azov"], "en": ["Sea of Azov"], "nl": ["Zee van Azov"], "ru": ["\u0410\u0437\u043e\u0432\u0441\u043a\u043e\u0435 \u043c\u043e\u0440\u0435"], "de": ["Asowsches Meer"], "hu": ["Azovi-tenger"], "pl": ["Morze Azowskie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mar", "primary": false}, "kazeino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Albumina substanco de la lakto.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0437\u044d\u0456\u043d"], "fr": ["cas\u00e9ine"], "en": ["casein"], "nl": ["case\u00efne"], "ru": ["\u043a\u0430\u0437\u0435\u0438\u043d"], "ca": ["case\u00efna"], "de": ["Kasein"], "hu": ["kazein"], "fa": ["\u06a9\u0627\u0632\u0626\u06cc\u0646"], "es": ["case\u00edna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kazein", "primary": true}, "cerviko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pli mallar\u011da parto de organo.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0435\u0439\u043a\u0430 (\u043e\u0440\u0433\u0430\u043d\u0430)"], "fr": ["col (d'un organe)", "collet (d'une dent)"], "en": ["cervix"], "la": ["Cervix"], "de": ["Hals"], "it": ["cervice"], "hu": ["nyak (szerv\u00e9)"], "pl": ["szyjka (organu)"]}, "examples": [["denta, utera cerviko", null], ["utercervika tumoro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "cervik", "primary": true}, "partiklo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plej malgranda konata ero de fizika materio.", "translations": {"be": ["\u044d\u043b\u0435\u043c\u044d\u043d\u0442\u0430\u0440\u043d\u0430\u044f \u0447\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456\u0446\u0430"], "en": ["fundamental particle"], "nl": ["partikel", "deeltje"], "pt": ["part\u00edcula"], "ru": ["\u044d\u043b\u0435\u043c\u0435\u043d\u0442\u0430\u0440\u043d\u0430\u044f \u0447\u0430\u0441\u0442\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Partikel", "Elementarteilchen"], "hu": ["elemi r\u00e9szecske"], "fa": ["\u0630\u0631\u0647", "\u0630\u0631\u0647\u0654 \u0628\u0646\u06cc\u0627\u062f\u06cc"], "pl": ["cz\u0105stka elementarna"], "es": ["part\u00edcula"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "partikl", "primary": true}, "farado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Da\u016dra produktado.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0440\u0430\u0432\u0430", "\u0432\u044b\u0442\u0432\u043e\u0440\u0447\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u0430\u0434\u0443\u043a\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["fabrication", "production"], "nl": ["het doen", "het maken"], "ru": ["\u0440\u0430\u0431\u043e\u0442\u0430", "\u0434\u0435\u043b\u043e"], "de": ["Herstellung"], "hu": ["csin\u00e1l\u00e1s", "cselekv\u00e9s"]}, "examples": [["farado de mebloj", null], ["vinfarado, vortfarado, versfarado", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Mezurunuo de kapacitanco en la Internacia Sistemo de unuoj; simb. F.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0440\u0430\u0434\u0430"], "fr": ["farad"], "nl": ["farad"], "ru": ["\u0444\u0430\u0440\u0430\u0434\u0430"], "de": ["Farad"], "hu": ["farad"]}, "examples": [["unu farado egalas al la kapacitanco de kondensatoro, kiu \u015dargite per unu kulombo aperigas tension je unu volto inter siaj armaturoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne konfuzu kun: farado", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "far", "primary": false}, "laksi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Suferi pro lakso.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u0434\u0430\u0442\u044c \u043f\u043e\u043d\u043e\u0441\u043e\u043c"], "fr": ["avoir la diarrh\u00e9e"], "nl": ["diarree hebben"], "br": ["foera\u00f1"], "de": ["Durchfall haben"], "pl": ["mie\u0107 biegunk\u0119", "mie\u0107 rozwolnienie (pot.)"], "hu": ["megy a hasa", "hasmen\u00e9se van"]}, "examples": [["almena\u016d 3000 junaj lernantoj ege vomis kaj laksis, post kiam ili trinkis la lakton", "MU Binghua: Maltrankvili\u011do pro a\u0109aj man\u011da\u0135oj, Monato, n-ro 10/2004, p. 13;"]], "subdefinitions": []}], "root": "laks", "primary": false}, "iluziisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Amuzisto, kiu lerte trompas la rigardantojn per falsaj \u015dajnoj kaj rapide faritaj \u0135ongla\u0135oj.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043b\u043b\u044e\u0437\u0438\u043e\u043d\u0438\u0441\u0442"], "fr": ["illusionniste"], "nl": ["illusionist"], "pt": ["ilusionista"], "de": ["Zauberk\u00fcnstler", "Illusionist"], "es": ["ilusionista"], "hu": ["b\u0171v\u00e9sz", "illuzionista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "iluzi", "primary": false}, "lakso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nenormala, ofta eligado de fluaj ekskrementoj.", "translations": {"el": ["\u03b4\u03b9\u03ac\u03c1\u03c1\u03bf\u03b9\u03b1"], "fr": ["diarrh\u00e9e"], "en": ["diarrhea"], "nl": ["diarree"], "pt": ["diarr\u00e9ia", "caganeira", "piriri"], "be": ["\u043b\u044f\u043a\u0441\u0430", "\u0434\u044b\u044f\u0440\u044d\u044f"], "de": ["Durchfall"], "hu": ["hasmen\u00e9s"], "es": ["diarrea"], "br": ["foerell"], "ru": ["\u043f\u043e\u043d\u043e\u0441", "\u0434\u0438\u0430\u0440\u0435\u044f"], "pl": ["biegunka", "rozwolnienie (pot.)"]}, "examples": [["laksiga medikamento", null]], "subdefinitions": []}], "root": "laks", "primary": true}, "bleki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Krii (parolante pri bestoj).", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044b\u0447\u0430\u0446\u044c (\u043f\u0440\u0430 \u0436\u044b\u0432\u0451\u043b\u0443)", "\u0431\u043b\u044f\u044f\u0446\u044c", "\u0456\u0440\u0436\u0430\u0446\u044c", "\u043c\u044b\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u044b\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u043a\u0432\u0430\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u043a\u0432\u0430\u0445\u0442\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["crier (en parlant d'un animal)"], "en": ["bleat"], "ru": ["\u0432\u044b\u0442\u044c"], "pl": ["wydawa\u0107 odg\u0142osy (o zwierz\u0119tach)"], "hu": ["b\u0151g"]}, "examples": [["\u015dafbleki, \u0109evalbleki, lupbleki", null], ["ranbleki, kokinbleki", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Kolere a\u016d plore kriegi.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044b\u0447\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["brailler"], "pl": ["rycze\u0107", "wy\u0107", "zawodzi\u0107"], "br": ["blejal (gant an dud)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "blek", "primary": true}, "inverse": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En inversa maniero.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u043e\u0431\u043e\u0440\u043e\u0442"], "fr": ["inversement", "au contraire", "\u00e0 l'envers", "\u00e0 rebours"], "nl": ["omgekeerd"], "pt": ["inversamente", "vice-versa"], "de": ["umgekehrt"], "es": ["inversamente"], "hu": ["ford\u00edtva"]}, "examples": [["la akvo spegulas inverse la objektojn", null], ["movi pi\u015dton de supre malsupren kaj inverse", null]], "subdefinitions": []}], "root": "invers", "primary": false}, "bleko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Krio de besto.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044b\u043a (\u0436\u044b\u0432\u0451\u043b\u044b)", "\u0432\u043e\u0439", "\u0440\u044b\u043a"], "fr": ["cri (d'un animal)"], "pl": ["odg\u0142o\u015b (zwierz\u0119cia)"], "ru": ["\u043a\u0440\u0438\u043a (\u0436\u0438\u0432\u043e\u0442\u043d\u043e\u0433\u043e)", "\u0432\u043e\u0439"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "blek", "primary": false}, "inversa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Estanta en mala, kontra\u016da pozicio a\u016d direkto rilate al alia.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u043e\u043f\u043e\u043b\u043e\u0436\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["inverse (adj.)", "contraire (adj.)", "oppos\u00e9 (adj.)"], "nl": ["omgekeerd"], "pt": ["inverso"], "de": ["umgekehrt", "invers"], "es": ["inverso"], "hu": ["ford\u00edtott", "ellenkez\u0151", "ellent\u00e9tes"]}, "examples": [["la antipodoj estas rilate al ni en inversa pozicio", null], ["la gvidisto erarinte pri la vojo returniris en inversa direkto", null], ["inversa bildo", null], ["inversa rilato", null], ["la korpoj sin altiras la\u016d inversa rilato de la kvadrato de sia distanco", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Estanta inverso.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["inverse (math.,adj.)"], "en": ["inverse"], "de": ["inverse"], "hu": ["inverz"], "pl": ["odwrotny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "invers", "primary": true}, "forkonduki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Konduki malproksimen de io.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438"], "fr": ["d\u00e9porter", "\u00e9loigner", "emmener (au loin)", "\u00e9vacuer"], "de": ["wegf\u00fchren"], "nl": ["wegleiden"], "hu": ["elvezet"]}, "examples": [["la re\u011dido forkondukis \u015din al la palaco de sia patro", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 23"], ["la planko estas tiel aran\u011dita, ke \u011di forkondukas la pluvon", null], ["kaj li forkondukis \u0109iujn Jerusalemanojn", "La Malnova Testamento, II. Re\u011doj 24:14"]], "subdefinitions": []}], "root": "konduk", "primary": false}, "inverso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io inversa.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u043d\u043e\u0435", "\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u043d\u043e\u0435", "\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u043e\u043f\u043e\u043b\u043e\u0436\u043d\u043e\u0435 (\u0441\u0443\u0449.)", "\u0438\u043d\u0432\u0435\u0440\u0441\u0438\u044f"], "fr": ["inverse (subst.)", "contraire (subst.)", "oppos\u00e9 (subst.)"], "nl": ["iets omgekeerds"], "pt": ["inverso"], "de": ["Umkehrung", "umgekehrte Richtung"], "hu": ["ford\u00edtottja", "ellenkez\u0151je"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne\u016dtriganto rilate al multiplike signata operacio.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u043d\u044b\u0439 \u044d\u043b\u0435\u043c\u0435\u043d\u0442"], "fr": ["\u00e9l\u00e9ment inverse"], "en": ["inverse element", "reciprocal element", "multiplicative inverse"], "de": ["Inverses", "Reziprokes"], "hu": ["reciprok"], "pl": ["element odwrotny", "odwrotno\u015b\u0107"]}, "examples": [["la inverso de 3 estas \u2153", null], ["por \u0109iu elemento de grupo ekzistas \u011dia inverso", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Bildo de punkto a\u016d figuro per inversigo.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0432\u0435\u0440\u0441\u043d\u0430\u044f \u0442\u043e\u0447\u043a\u0430", "\u0438\u043d\u0432\u0435\u0440\u0441\u043d\u0430\u044f \u0444\u0438\u0433\u0443\u0440\u0430"], "fr": ["inverse (subst., d'un point, d'une figure)"], "en": ["inverse (of a point)", "inverse figure"], "de": ["inverser Punkt", "inverse Figur"], "hu": ["inverz"], "pl": ["obraz (punktu, figury) w inwersji"]}, "examples": [["la inverso de rekto ne trairanta la centron estas cirklo \u011din trairanta", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": []}]}], "root": "invers", "primary": false}, "Paralimpiko": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En pluraj lingvoj kaj anka\u016d en Esperanto aperas anka\u016d neoficiala formo Paraolimpiko: tri medalojn \u2013 oran kaj du bronzajn elbatalis la polaj sportistoj dum la vintra paraolimpiko en Salt Lake City."], "primary definition": "Internacia sportoturniro rezervita al kriplaj sportistoj okazanta ekde 1960 en la sekvo de la somera olimpiko.", "translations": {"fr": ["jeux paralympiques"], "en": ["Paralympic Games"], "nl": ["paralympische spelen"], "de": ["paralympische Spiele"], "sv": ["paralympiska spelen"], "hu": ["paralimpiai j\u00e1t\u00e9kok"], "es": ["juegos paral\u00edmpicos"], "pl": ["paraolimpiada"]}, "examples": [["La unuaj Paralimpikoj estis organizitaj por la movaj kaj vidaj handikapuloj", "C. Rigollet, trad. C. Bertin, 1948-1964 : politikaj olimpikoj..., 2000-09"], ["\u0109iuj sportistoj kaj oficistoj, \u0109eestantaj al olimpiko a\u016d paralimpiko, ricevu samnivelan servon kaj trakton", "\u0108ina Radio Internacia, Aktuala\u0135o..., 2006-05-23"]], "subdefinitions": []}], "root": "Paralimpik", "primary": true}, "efektivigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Realigi, plenumi.", "translations": {"be": ["\u0430\u0436\u044b\u0446\u044c\u0446\u044f\u0432\u0456\u0446\u044c", "\u0437\u044c\u0434\u0437\u0435\u0439\u0441\u044c\u043d\u0456\u0446\u044c", "\u0441\u043f\u0440\u0430\u045e\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u043a\u0430\u043d\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u044d\u0430\u043b\u0456\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["effectuer", "mat\u00e9rialiser", "r\u00e9aliser (effectuer)"], "en": ["realize", "accomplish", "bring about"], "nl": ["realiseren"], "ru": ["\u043e\u0441\u0443\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u0438\u0442\u044c", "\u0440\u0435\u0430\u043b\u0438\u0437\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0438\u0441\u043f\u043e\u043b\u043d\u0438\u0442\u044c"], "de": ["verwirklichen"], "sv": ["f\u00f6rverkliga"], "hu": ["megval\u00f3s\u00edt", "realiz\u00e1l"], "pl": ["dokonywa\u0107", "realizowa\u0107", "zrealizowa\u0107", "osi\u0105ga\u0107", "sprawia\u0107", "urzeczywistnia\u0107", "uskutecznia\u0107", "zdzia\u0142a\u0107", "ziszcza\u0107"]}, "examples": [["efektivigi intencon, ideon, planon la pacon", null], ["tio estas neefektivigebla utopio", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "efektiv", "primary": false}, "faruna\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Faruna man\u011da\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u0447\u043d\u044b \u0432\u044b\u0440\u0430\u0431"], "fa": ["\u0641\u0631\u0646\u06cc"], "nl": ["meelspijs"], "ru": ["\u043c\u0443\u0447\u043d\u043e\u0435 (\u043a\u0443\u0448\u0430\u043d\u044c\u0435)"], "de": ["Mehlspeise"], "hu": ["t\u00e9szta (lisztes \u00e9tel)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "farun", "primary": false}, "prezentado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago prezenti.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Pr\u00e4sentation"], "nl": ["voorstelling"], "hu": ["k\u00edn\u00e1l\u00e1s", "el\u0151ad\u00e1s", "beterjeszt\u00e9s", "beny\u00fajt\u00e1s", "\u00e1br\u00e1zol\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prezent", "primary": false}, "tanko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de kirasita a\u016dtomobilo sin movanta per turni\u011dantaj lar\u011daj \u0109enoj anstata\u016d radoj.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043d\u043a"], "fr": ["char d'assaut", "tank"], "bg": ["\u0442\u0430\u043d\u043a"], "nl": ["tank"], "pt": ["tanque"], "ru": ["\u0442\u0430\u043d\u043a"], "ca": ["tanc"], "de": ["Panzer"], "hu": ["harckocsi", "tank"], "en": ["tank"], "es": ["tanque"], "pl": ["czo\u0142g", "tank (rzadkie)"]}, "examples": [["la unuaj tankoj aperis dum la mondmilito en la jaro 1916", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tank", "primary": true}, "sponsoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Sponsor"], "it": ["sponsor"]}, "examples": [["oni pripensu \u0109i tiun eblecon kaj oni ser\u0109u sponsorojn kaj eldonhelpantojn", "A. Pettyn, La saniga lingvo..., Eventoj, 1995-03, numero 73a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sponsor", "primary": true}, "frapo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago de frapanto, a\u016d rezulto de tiu ago.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0443\u043a", "\u0443\u0434\u0430\u0440"], "fr": ["coup"], "nl": ["slag"], "pl": ["uderzenie", "palni\u0119cie", "r\u0105bni\u0119cie", "stukni\u0119cie", "trza\u015bni\u0119cie", "walni\u0119cie"]}, "examples": [["oni a\u016ddis tri frapojn sur la muro", null], ["vangofrapo", "Z"], ["tiu morto estis por li neatendita frapo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "frap", "primary": false}, "malagnoski": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ne a\u016d ne plu agnoski, publike konsideri kiel nevalidan, fremdan.", "translations": {"fr": ["rejeter", "r\u00e9pudier"], "tr": ["kabullenmemek"]}, "examples": [["li neniam revidu la landon, kiun li malagnoskis", "Edward Everett Hale, trad. E. L. Robinson, trad. Don Harlow, La viro senpatria, 1907 kaj 1994"]], "subdefinitions": []}], "root": "agnosk", "primary": false}, "meminstruito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu instruis sin mem sen instruisto.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0430\u043c\u043e\u0443\u0447\u043a\u0430"], "fr": ["autodidacte"], "en": ["self-taught"], "nl": ["autodidact"], "pt": ["autodidata"], "be": ["\u0441\u0430\u043c\u0430\u0432\u0443\u043a", "\u0441\u0430\u043c\u0430\u0432\u0443\u0447\u043a\u0430"], "de": ["Autodidakt"], "hu": ["autodidakta"], "pl": ["samouk"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "instru", "primary": false}, "sponsori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["sponsorn"], "it": ["sponsorizzare"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sponsor", "primary": false}, "diklina": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta nur unuseksajn florojn.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0434\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u043f\u043e\u043b\u044b\u0439", "\u0440\u0430\u0437\u043d\u043e\u043f\u043e\u043b\u044b\u0439"], "fr": ["dicline"], "de": ["eingeschlechtlich", "eingeschlechtig", "diklin"], "es": ["diclino"], "pt": ["diclino", "dicl\u00ednico"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "diklin", "primary": true}, "genoto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio viveredoj (Genetta), malgranda rabobesto iom katsimila.", "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u043d\u044d\u0442\u0430"], "fr": ["genette"], "en": ["genet"], "nl": ["genetkat", "genetta"], "pt": ["gineta"], "ru": ["\u0433\u0435\u043d\u0435\u0442\u0442\u0430"], "de": ["Ginsterkatze"], "hu": ["petymeg"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "genot", "primary": true}, "posto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Posta parto de io.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0434"], "nl": ["achterste deel"], "pl": ["ty\u0142"], "hu": ["h\u00e1tulja"]}, "examples": [["la posto de vesto", "Plena Vortaro de Esperanto"], ["Patroklo okupis iliajn postojn!", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 18a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Posta tempo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0448\u043b\u043e\u0435", "\u0431\u044b\u043b\u043e\u0435"]}, "examples": [["rigardi al la posto", "Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "post", "primary": false}, "standardo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ne konfuzu kun normo."], "primary definition": "Flago servanta kiel solena militista, religia, nacia a\u016d partia simbolo.", "translations": {"be": ["\u0448\u0442\u0430\u043d\u0434\u0430\u0440", "\u0441\u044c\u0446\u044f\u0433", "\u0445\u0430\u0440\u0443\u0433\u0432\u0430", "\u0444\u043b\u0430\u0433"], "en": ["flag"], "nl": ["vlag"], "ru": ["\u0437\u043d\u0430\u043c\u044f", "\u0441\u0442\u044f\u0433", "\u0448\u0442\u0430\u043d\u0434\u0430\u0440\u0442"], "de": ["Standarte", "Banner"], "pl": ["sztandar", "chor\u0105giew", "bandera"], "hu": ["z\u00e1szl\u00f3", "lobog\u00f3"]}, "examples": [["la verda standardo estas io pli ol simpla signo de lingvo", "Z"], ["forte grupi\u011di anta\u016d sia standardo", "Z"], ["arbaro da standardoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "standard", "primary": true}, "onobriko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Jara a\u016d dujara herbospeco kun grapolaj floroj, kreskanta en mezvarmaj e\u016dropaj kaj aziaj landoj, genro el familio fabacoj (Onobrychis). Unu specio estas uzata kiel fura\u011da herbo.", "translations": {"ru": ["\u044d\u0441\u043f\u0430\u0440\u0446\u0435\u0442"], "fr": ["sainfoin"], "nl": ["esparcette", "hanenkam"], "pt": ["on\u00f3briquis"], "de": ["Esparsette"], "hu": ["baltacim", "eszparzetta"]}, "examples": [["Antonio tiam kolektis sekajn bran\u00e7ojn, subtilan onobrikon kaj sekan salvion en arbareto apud la maro", "E. Kumi\u010di\u0107, trad. S. Rukelj, Surprizitaj nuptofestantoj, inko, 2001"]], "subdefinitions": []}], "root": "onobrik", "primary": true}, "poste": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pli malfrue.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0442\u043e\u043c", "\u043f\u043e\u0437\u0436\u0435"], "nl": ["na", "achter"], "de": ["nach"], "hu": ["m\u00f6g\u00f6tte"], "ar": ["\u062b\u064f\u0645\u0651\u064e"], "cs": ["potom"], "ro": ["mai departe"], "pl": ["dalej", "potem"]}, "examples": [["li pali\u011dis de timo kaj poste li ru\u011di\u011dis de honto", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 39"], ["anta\u016de kion vi devas, poste kion vi volas", "Proverbaro esperanta"], ["le\u011do valoras por poste sed ne por anta\u016de", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Pli malproksime.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0437\u0430\u0434\u0438"]}, "examples": [["la re\u011do alpa\u015dis la unua kaj poste mar\u015dis la pedeloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "post", "primary": false}, "malkomponi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Disigi la konsistigajn elementojn.", "translations": {"nl": ["ontbinden", "ontleden", "dissecteren", "oplossen"], "fr": ["d\u00e9composer", "d\u00e9sagr\u00e9ger", "diss\u00e9quer (fig.)", "disloquer", "scinder (en ses composants)"], "de": ["zerlegen"], "en": ["decompound", "decompose", "dissect", "resolve"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043b\u043e\u0436\u0438\u0442\u044c (\u043d\u0430 \u0441\u043e\u0441\u0442\u0430\u0432\u043d\u044b\u0435 \u0447\u0430\u0441\u0442\u0438)", "\u0440\u0430\u0437\u043b\u0430\u0433\u0430\u0442\u044c (\u043d\u0430 \u0441\u043e\u0441\u0442\u0430\u0432\u043d\u044b\u0435 \u0447\u0430\u0441\u0442\u0438)"]}, "examples": [["malkomponi la erojn de vorto", null], ["malkomponi la molekulojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Esprimi ion kiel rezulton de operacio, aplikita al iuj \u00abkonsistaj eroj\u00bb de \u011di.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043b\u0430\u0433\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9composer (math.)"], "de": ["zerlegen"], "en": ["decompose"], "pl": ["roz\u0142o\u017cy\u0107"]}, "examples": [["malkomponi vektoron la\u016d bazo", null], ["neprima entjero estas, unike, malkomponebla en primojn", null], ["kanona malkompona\u0135o de bildigo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kompon", "primary": false}, "posta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pli malfrua.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u0434\u0443\u044e\u0449\u0438\u0439"], "hu": ["ut\u00e1na k\u00f6vetkez\u0151"]}, "examples": [["la postan paroladon mi ne a\u016ddis", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Loke pli malproksima.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0434\u043d\u0438\u0439"], "ro": ["din spate"], "pl": ["p\u00f3\u017aniejszy", "tylny"], "hu": ["h\u00e1ts\u00f3"]}, "examples": [["la posta parto de \u015dipo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "post", "primary": false}, "galanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio amarilidacoj (Galanthus), floranta en la fino de la vintro, kun malgrandaj blankaj sonorilformaj floroj el du rondoj de petaloj, tri eksteraj, ovalaj kaj pure blankaj, kaj tri internaj kunklinitaj kiel kroneto kun verdaj makuloj \u0109e la pintoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0441\u043d\u0435\u0436\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["perce-neige"], "nl": ["sneeuwklokje"], "pt": ["galanto", "fura-neve", "cip\u00f3-da-praia", "campainha-branca", "salsa-da-praia"], "de": ["Schneegl\u00f6ckchen"], "tr": ["kardelen"], "sv": ["sn\u00f6droppe"], "hu": ["h\u00f3vir\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "galant", "primary": true}, "treni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Pene tiri post si.", "translations": {"be": ["\u0446\u044f\u0433\u043d\u0443\u0446\u044c", "\u0432\u0430\u043b\u0430\u0447\u044b"], "fr": ["remorquer", "trainer"], "en": ["drag"], "nl": ["slepen", "voorttrekken"], "pt": ["arrastar"], "ru": ["\u0442\u0430\u0449\u0438\u0442\u044c", "\u0432\u043e\u043b\u043e\u0447\u0438\u0442\u044c"], "de": ["schleppen", "schleifen", "ziehen"], "hu": ["von", "vonszol", "vontat", "cipel"]}, "examples": [["azeno trenis la veturilon", null], ["ne volas kokin' al festeno, sed oni \u011din trenas perforte", "Proverbaro esperanta"], ["la limako malrapide sin trenis sur la tero", null], ["ru\u011da \u015dalo longe treni\u011das post \u015di", "Z"], ["treni la kruron", null], ["treni\u011danta (testude) pa\u015do", null], ["treni sian vivon de mizero al mizero", "Proverbaro esperanta"], ["treni sian malluman, pezan kaj senesperan ekzistadon", "Z"], ["la diman\u0109on ni trenas enuon anstata\u016d plugilon", null], ["tagoj post tagoj trene pasis", null], ["treni\u011di en la vojsulkoj de la rutino", null], ["la horoj treni\u011das maldiligente", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "tren", "primary": true}, "poro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la preska\u016d nepercepteblaj truetoj de la ha\u016dto, tra kiuj eliras la \u015dvito.", "translations": {"be": ["\u043f\u043e\u0440\u0430"], "en": ["pore"], "nl": ["porie"], "pt": ["poro"], "ru": ["\u043f\u043e\u0440\u0430"], "de": ["Pore"], "sv": ["por"], "hu": ["p\u00f3rus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la malgrandaj malplena\u0135oj, kiuj apartigas la molekulojn de korpo, kaj igas \u011din pli malpli penetrebla por akvo, gasoj, kc.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "por", "primary": false}, "sengardulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nesingardulo.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u043e\u0441\u0442\u043e\u0440\u043e\u0436\u043d\u044b\u0439 (\u0441\u0443\u0449.)"], "fr": ["imprudent (subst.)"], "pt": ["imprudente (pessoa)"], "hu": ["hebehurgya", "h\u0171belebal\u00e1zs"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gard", "primary": false}, "galanta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Seks\u011dentila, flirtema, amindumema; uzanta kontra\u016d la virinoj rafinitan \u011dentilecon, kun la deziro pla\u0109i al ili kaj akiri ilian favoron.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043b\u044f\u043d\u0442\u043d\u044b", "\u0434\u0430\u043b\u0456\u043a\u0430\u0442\u043d\u044b"], "fr": ["galant", "pr\u00e9venant (aupr\u00e8s des femmes)", "empress\u00e9 (aupr\u00e8s des femmes)"], "en": ["gallant"], "nl": ["voork\u00f3mend"], "pt": ["galante"], "ru": ["\u0433\u0430\u043b\u0430\u043d\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u043e\u0431\u0445\u043e\u0434\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["galant", "zuvorkommend"], "hu": ["g\u00e1l\u00e1ns"], "es": ["galante"]}, "examples": [["kun danda aplombo kaj dol\u0109e galanta tono", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "galant", "primary": false}, "rekruto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nova soldato.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0432\u0430\u0431\u0440\u0430\u043d\u0435\u0446", "\u0440\u044d\u043a\u0440\u0443\u0442", "\u043f\u0440\u044b\u0437\u044b\u045e\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["recrue"], "en": ["recruit"], "nl": ["rekruut"], "pt": ["recruta"], "ru": ["\u043d\u043e\u0432\u043e\u0431\u0440\u0430\u043d\u0435\u0446", "\u0440\u0435\u043a\u0440\u0443\u0442", "\u043f\u0440\u0438\u0437\u044b\u0432\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Rekrut"], "sv": ["rekryt"], "hu": ["\u00fajonc", "regruta"], "pl": ["rekrut"]}, "examples": [["instrui la rekrutojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Novevarbito.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0432\u0430\u0431\u0440\u0430\u043d\u0435\u0446"], "nl": ["nieuweling", "nieuwkomer"], "ru": ["\u043d\u043e\u0432\u043e\u0431\u0440\u0430\u043d\u0435\u0446"], "hu": ["\u00fajonc"]}, "examples": [["nia societo bezonas rekrutojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rekrut", "primary": true}, "surpana\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io, kion oni povas meti sur panon por kunman\u011di, ekz. froma\u011do a\u016d kolbastran\u0109a\u0135o.", "translations": {"nl": ["beleg"], "hu": ["keny\u00e9rreval\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pan", "primary": false}, "nacia\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nacia aparta\u0135o, precipe lingva.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0446\u0438\u043e\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u043e\u0441\u043e\u0431\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["particularit\u00e9 nationale", "sp\u00e9cialit\u00e9 nationale"], "en": ["national idiom"], "nl": ["iets eigen aan het volk"], "be": ["\u043d\u0430\u0446\u044b\u044f\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u0430\u0441\u0430\u0431\u043b\u0456\u0432\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u0446\u044b\u044f\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u0440\u044b\u0441\u0430"], "de": ["nationale Besonderheit"], "hu": ["nemzeti saj\u00e1toss\u00e1g"], "br": ["dibarder broadel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "naci", "primary": false}, "renovigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari ree nova, \u015dan\u011dante malnovan ekzempleron, malnovajn partojn.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u043d\u043e\u0432\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["renouveler"], "de": ["renovieren"], "br": ["adnevezi\u00f1 (v.k.)", "nevezi\u00f1 (v.k.)"], "hu": ["renov\u00e1l", "meg\u00faj\u00edt", "fel\u00faj\u00edt"]}, "examples": [["renovigi kutimon", null], ["Vi renovigas la viza\u011don de la tero", "La Malnova Testamento, Psalmaro 104:30"]], "subdefinitions": []}], "root": "nov", "primary": false}, "direktanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu, kiu direktas.", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u0440\u0430\u045e\u043d\u0456\u043a"], "pl": ["kieruj\u0105cy", "kierownik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["directrice"], "en": ["directrix"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de rektara surfaco) Iu linio, sekcata de \u0109iuj naskantoj de la koncerna surfaco.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u044f\u044e\u0449\u0430\u044f"], "de": ["Direktrix", "Leitkurve"], "pl": ["kieruj\u0105ca"], "be": ["\u043d\u0430\u043a\u0456\u0440\u0430\u0432\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f", "\u043d\u0430\u043a\u0456\u0440\u043e\u045e\u0432\u0430\u044e\u0447\u0430\u044f"]}, "examples": [["direktantoj de konuso, cilindro", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(de koniko) Tia rekto, ke la rilato inter la distanco de \u0109iu punkto de la koniko al \u011dia fokuso kaj la distanco de la sama punkto al la rekto egalas al la discentreco.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0440\u044d\u043a\u0442\u0440\u044b\u0441\u0430"], "de": ["Direktrix", "Leitlinie"], "pl": ["kierownica (sto\u017ckowej)"], "ru": ["\u0434\u0438\u0440\u0435\u043a\u0442\u0440\u0438\u0441\u0430"]}, "examples": []}]}], "root": "direkt", "primary": false}, "kanona projekcio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Trovi\u011das en la termino \u00abar-teoria projekcio\u00bb, supozeble kun la sama signifo."], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043d\u043e\u043d\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u043f\u0440\u043e\u0435\u043a\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["projection canonique"], "de": ["kanonische Projektion"], "en": ["canonical projection"], "hu": ["kanonikus projekci\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "projekci", "primary": false}, "subgrupo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de grupo (E,\u2020)) Tia grupo (A,\u2020A), ke A\u2282E kaj x\u2020Ay = x\u2020y por \u0109iuj x, y\u2208A.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0433\u0440\u0443\u043f\u043f\u0430"], "fr": ["sous-groupe"], "en": ["subgroup"], "nl": ["ondergroep"], "de": ["Untergruppe"], "hu": ["r\u00e9szcsoport"], "es": ["subconjunto"], "pl": ["podgrupa"]}, "examples": [["nemalplena subaro estas subgrupo nur, se al \u011di apartenas rezultoj de la operacio inter kiu ajn unua elemento kaj ne\u016dtriganto de kiu ajn dua", null]], "subdefinitions": []}], "root": "grup", "primary": false}, "asembla lingvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Simbola ma\u015dinkodo, programlingvo kies nocioj kongruas kun la arkitekturo de komputilo, tamen en kiu, krom la perciferan indikon de la komandoj kaj de adresoj, oni rajtas uzi mnemonikajn simbolojn.", "translations": {"ru": ["\u044f\u0437\u044b\u043a \u0430\u0441\u0441\u0435\u043c\u0431\u043b\u0435\u0440\u0430", "\u0430\u0432\u0442\u043e\u043a\u043e\u0434"], "fr": ["assembleur (langage)", "langage d'assemblage"], "en": ["assembler language"], "hu": ["asszembler nyelv"], "sk": ["asembler"], "fa": ["\u0632\u0628\u0627\u0646 \u0627\u0633\u0645\u0628\u0644\u06cc", "\u0632\u0628\u0627\u0646 \u0647\u0645\u06af\u0630\u0627\u0631\u06cc"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "asembl", "primary": false}, "terura\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Terura afero.", "translations": {"fr": ["chose terrible"], "en": ["horror"], "nl": ["iets schrikwekkends"], "es": ["algo terrible"], "de": ["etwas schreckliches"], "pl": ["okropno\u015b\u0107", "postrach"], "hu": ["sz\u00f6rny\u0171s\u00e9g", "borzaszt\u00f3 dolog"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "terur", "primary": false}, "ciferecigilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato a\u016d programo por ciferecigo.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0446\u0438\u0444\u0440\u043e\u0432\u0449\u0438\u043a", "\u0430\u043d\u0430\u043b\u043e\u0433\u043e-\u0446\u0438\u0444\u0440\u043e\u0432\u043e\u0439 \u043f\u0440\u0435\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["num\u00e9riseur"], "en": ["digitizer", "analog-to-digital converter"], "it": ["convertitore (analogico-digitale)"], "hu": ["digitaliz\u00e1l\u00f3"], "sk": ["digitaliz\u00e1tor"], "fa": ["\u0631\u0642\u0645\u06cc\u200c\u0633\u0627\u0632"], "pl": ["digitalizer", "skaner", "przetwornik analogowo-cyfrowy"], "es": ["digitalizador"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cifer", "primary": false}, "neakordigebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiun ne eblas akordigi.", "translations": {"fr": ["inconciliable", "antagonique", "antinomique", "contradictoire", "incompatible", "irr\u00e9conciliable"]}, "examples": [["politikajn decidojn neakordigeblajn kun la dominanta novliberalisma modelo", "trad J.-M. Cash Le Monde Diplomatique en Esperanto 2005-01"]], "subdefinitions": []}], "root": "akord", "primary": false}, "lo\u011dio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda aparta ejo, fako por kelkaj personoj en teatrejo.", "translations": {"be": ["\u043b\u043e\u0436\u0430 (\u0442\u044d\u0430\u0442\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f)"], "fr": ["loge", "loggia"], "en": ["box (theater)"], "nl": ["loge"], "pt": ["camarote"], "ru": ["\u043b\u043e\u0436\u0430 (\u0442\u0435\u0430\u0442\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f)"], "de": ["Loge"], "hu": ["p\u00e1holy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Galerio lar\u011de malfermita sur ekstero, ordinare \u0109e eta\u011do de domo.", "translations": {"be": ["\u043b\u043e\u0434\u0436\u044b\u044f"], "de": ["Loggia"], "en": ["loggia"], "ru": ["\u043b\u043e\u0434\u0436\u0438\u044f"], "hu": ["loggia"]}, "examples": [["balda\u016d ili atingis la Bambuan Lo\u011dion", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 74a, p. 559a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Grupo da framasonoj, kaj loko en kiu ili kunvenas.", "translations": {"be": ["\u043b\u043e\u0436\u0430 (\u043c\u0430\u0441\u043e\u043d\u0441\u043a\u0430\u044f)"], "de": ["Loge", "Freimaurerloge"], "en": ["lodge (masonic)"], "ru": ["\u043b\u043e\u0436\u0430 (\u043c\u0430\u0441\u043e\u043d\u0441\u043a\u0430\u044f)"], "hu": ["szabadk\u0151m\u0171ves-p\u00e1holy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lo\u011di", "primary": true}, "amelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Substanco ordinare tirita el grenoj, uzata por rigidigi tola\u0135on a\u016d densigi baka\u0135ojn kaj sa\u016dcojn.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u0443\u0445\u043c\u0430\u043b"], "fr": ["amidon"], "en": ["starch"], "nl": ["stijfsel", "zetmeel"], "ru": ["\u043a\u0440\u0430\u0445\u043c\u0430\u043b"], "de": ["St\u00e4rke"], "sv": ["st\u00e4rkelse"], "sk": ["\u0161krob"], "fa": ["\u0646\u0634\u0627\u0633\u062a\u0647"], "br": ["ampez"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "amel", "primary": true}, "kapsaluto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Saluto per movo, ordinare klineto de la kapo.", "translations": {"fr": ["signe de t\u00eate (salut)"], "hu": ["(\u00fcdv\u00f6zl\u0151) fejbiccent\u00e9s"], "sv": ["nicka (h\u00e4lsning)"], "pl": ["skini\u0119cie g\u0142ow\u0105", "uk\u0142on"], "it": ["cenno del capo (saluto)"]}, "examples": [["\u015di faris facilan kapsaluton al la mastrino kaj al Marta kaj foriris", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "salut", "primary": false}, "ameli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) En\u015dmiri a\u016d enmiksi amelon.", "translations": {"fa": ["\u0646\u0634\u0627\u0633\u062a\u0647 \u0632\u062f\u0646 (\u0622\u0634\u067e\u0632\u06cc)", "\u0622\u0647\u0627\u0631 \u0632\u062f\u0646"], "fr": ["amidonner"], "de": ["st\u00e4rken"], "br": ["ampeza\u00f1"]}, "examples": [["jam de tre longe uzi\u011das la kolumoj amelitaj", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, dua parto, \u0109apitro 44a, p. 636a"]], "subdefinitions": []}], "root": "amel", "primary": false}, "Delfeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nord-hemisfera stelfiguro (Delphinus).", "translations": {"fr": ["Dauphin (constellation)"], "de": ["Delfin"], "en": ["Delphinus"], "pl": ["Delfin"], "es": ["Delf\u00edn"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "delfen", "primary": false}, "el\u015dteli\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nerimarkite eliri.", "translations": {"fr": ["s'\u00e9clipser (partir)"], "nl": ["wegsluipen"], "it": ["sgattaiolare fuori", "uscire furtivamente", "squagliarsi (uscire senza essere visto)"], "hu": ["kilopakodik"]}, "examples": [["senbrue li el\u015dteli\u011dis el la salono", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dtel", "primary": false}, "perli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Eli\u011di kun formo de perlo.", "translations": {"fr": ["perler"], "de": ["perlen"], "nl": ["parelen"], "pl": ["perli\u0107"], "br": ["perlezenni\u00f1 (pizenna\u00f1)", "pizenna\u00f1"]}, "examples": [["la \u015dvito perlis sur lia frunto", null], ["el liaj okuloj perlas malrapide larmoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "perl", "primary": false}, "diagramo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grafika klarigo de fenomeno per figura prezento de relativaj kvantoj a\u016d funkcioj", "translations": {"ru": ["\u0434\u0438\u0430\u0433\u0440\u0430\u043c\u043c\u0430"], "fr": ["diagramme"], "pt": ["diagrama"], "be": ["\u0434\u044b\u044f\u0433\u0440\u0430\u043c\u0430"], "de": ["Schaubild", "Diagramm", "Graph"], "hu": ["diagram"], "sk": ["diagram"], "es": ["diagrama"], "pl": ["diagram", "wykres"]}, "examples": [["\u0109io estas simple kaj klare eksplikita, kaj per la teksto, kaj per diagramoj kaj ilustra\u0135oj", "Garbhan Macaoidh: Per ardua ad astra - Tra kruta\u0135oj al la astroj (David Galadi-Enriquez kaj Amri Wandel: La kosmo kaj ni), Monatojaro 2001a, numero 6a, p. 17a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Grafiko prezentanta la variojn de algebra funkcio de fizikaj grandoj.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "diagram", "primary": true}, "konio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio apiacoj (Conium), tre venena vegeta\u0135o kun blueta, ofte ru\u011de makulita tigo kaj museca malbonodoro, simila al cikuto.", "translations": {"be": ["\u0430\u043c\u0435\u0436\u043d\u0456\u043a"], "en": ["hemlock"], "nl": ["scheerling"], "pt": ["cicuta-da-europa", "funcho-selvagem", "ansarinha-malhada", "cegude"], "ru": ["\u0431\u043e\u043b\u0438\u0433\u043e\u043b\u043e\u0432"], "de": ["Schierling"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "koni", "primary": true}, "kordurojo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kotona veluro kun ripoj.", "translations": {"fr": ["velours c\u00f4tel\u00e9"], "nl": ["ribfluweel"], "pt": ["veludo c\u00f4tel\u00e9"]}, "examples": [["korduroja vesto kun kupraj butonoj", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"], ["la geviroj \u015datas rondan \u0109apon el kordurojo", "-, Vestoj de kirgizoj, Nacimalplimultoj de \u0108inio, 2004-03"]], "subdefinitions": []}], "root": "korduroj", "primary": true}, "duonrekto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(en afina spaco) Aro de \u0109iuj punktoj de la tipo \u03bb\u2219u+O, kie O estas iu punkto (\u011dia origino), u estas iu nenula vektoro (direktanta vektoro) kaj \u03bb estas arbitra pozitiva reelo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0443\u043f\u0440\u044f\u043c\u0430\u044f", "\u043b\u0443\u0447 (\u0433\u0435\u043e\u043c.)"], "fr": ["demi-droite"], "en": ["half-line", "ray (half-line)"], "de": ["Halbgerade", "Strahl (Halbgerade)"], "pl": ["p\u00f3\u0142prosta"], "hu": ["f\u00e9legyenes"]}, "examples": [["duonrekto ne estas afina subspaco", null], ["intuicie, duonrekto kun origino O estas \u0109iu el la du linioj, kiujn oni estigas, rompante rekton \u0109e unu \u011dia punkto O", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rekt", "primary": false}, "bulbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordinare subtera diskforma tigo kun multaj, dense sidantaj, skvamformaj, karnecaj folioj.", "translations": {"be": ["\u0446\u044b\u0431\u0443\u043b\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["bulbe (botanique)"], "en": ["bulb"], "ru": ["\u043b\u0443\u043a\u043e\u0432\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Zwiebel"], "hu": ["hagyma (\u00e1ltal\u00e1ban)"], "bg": ["\u043b\u0443\u043a\u043e\u0432\u0438\u0446\u0430"], "pl": ["cebulka"], "he": ["\u05e4\u05e7\u05e2\u05ea"]}, "examples": [["kesto kun neordinaraj floraj bulboj", "Fabeloj, volumo 4, Historio el la dunoj"], ["bulbo de lilio, de tulipo, de cepo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La bulbo de cepo.", "translations": {"fr": ["oignon"], "en": ["onion bulb"], "pl": ["cebula"]}, "examples": [["la kukumojn kaj la melonojn kaj la poreojn kaj la bulbojn kaj la ajlojn", "La Malnova Testamento, Nombroj 11:5"], ["mi ricevis bulbojn kaj rezine odoretantan vinon", "Fabeloj, volumo 1, Ligo de amikeco"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Bulboforma objekto.", "translations": {"fr": ["bulbe (fig.)"], "en": ["bulb dome"]}, "examples": [["oni de malproksime rekonis la bulbojn de la rusaj pre\u011dejoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bulb", "primary": true}, "pridiskuti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Samsence.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u043c\u044f\u0440\u043a\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["discuter (tr.)"], "pl": ["przedyskutowa\u0107"], "ru": ["\u043e\u0431\u0441\u0443\u0434\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["diskuti proponon, la politikon de la partio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "diskut", "primary": false}, "garantio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Promeso kaj respondeco de tiu, kiu garantias.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0430\u0440\u0430\u043d\u0442\u0438\u044f", "\u0440\u0443\u0447\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u043f\u043e\u0440\u0443\u043a\u0430"], "fr": ["garantie", "assurance", "aval (garantie)"], "nl": ["garantie", "waarborg"], "pt": ["garantia"], "de": ["Garantie"], "tr": ["garanti", "sigorta"], "hu": ["garancia", "j\u00f3t\u00e1ll\u00e1s", "kezess\u00e9g", "biztos\u00edt\u00e9k"], "es": ["garant\u00eda"]}, "examples": [["doni sian garantion", null], ["vendi ion kun, sen garantio", null], ["disputu pri \u0109io, sed sen garantio", "Proverbaro esperanta"], ["kiu donis garantion, tiu pagu la \u015duldon", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Certigo.", "translations": {}, "examples": [["konkordo estas la plej certa garantio de senduba sukceso", "Paroloj"]], "subdefinitions": []}], "root": "garanti", "primary": false}, "supera korpo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La naciaj lingvoj konas por \u0109i tiu nocio sinonimon signifantan \u00abvastiga\u0135o\u00bb. Efektive, la superkorpo ofte rezultas el konscia klopodo konstrui ion pli vastan ol la baza korpo. Tial trovi\u011das en la termino \u00abkorpopluiga\u0135o\u00bb (cetere kun iom pli abstrakta difino, nome: paro de korpoj). La tempa nuanco entenata en \u00abpluigi\u00bb igas tamen la terminon iom mistrafa."], "primary definition": "(de korpo K) Tia korpo, ke K estas subkorpo de \u011di.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0434\u043f\u043e\u043b\u0435", "\u043f\u0430\u0448\u044b\u0440\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435 (\u043f\u0430\u0434\u043f\u043e\u043b\u044f)"], "fr": ["sur-corps", "extension d'un corps"], "en": ["overfield", "extension field"], "ru": ["\u043d\u0430\u0434\u043f\u043e\u043b\u0435", "\u0440\u0430\u0441\u0448\u0438\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u043f\u043e\u0434\u043f\u043e\u043b\u044f)"], "de": ["Oberk\u00f6rper", "K\u00f6rpererweiterung"], "pl": ["nadcia\u0142o", "rozszerzenie (cia\u0142a)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "korp", "primary": false}, "garantii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Promesi la fari\u011don de io sub sia propra respondeco.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0430\u0440\u0430\u043d\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["garantir", "affirmer", "assurer (affirmer, donner garantie de)", "avaliser", "couvrir (pr\u00e9munir)", "r\u00e9pondre (de qn)", "se porter garant (de)", "pr\u00e9munir (de)"], "en": ["guarantee"], "nl": ["garanderen", "borg staan", "waarborgen"], "pt": ["garantir"], "de": ["garantieren", "b\u00fcrgen", "sich verb\u00fcrgen"], "tr": ["garantilemek", "sigortalamak"], "hu": ["garant\u00e1l", "j\u00f3t\u00e1ll", "kezeskedik", "biztos\u00edt"], "cs": ["(za)ru\u010dit"], "es": ["garantizar"]}, "examples": [["garantii promeson", null], ["garantii kontrakton, \u015duldon, prunton, pri/por prunto, por arestito", "B"], ["garantii la kvaliton de varoj", null], ["kiu garantias, trankvilon ne scias", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Firme aserti ion vera kaj certa.", "translations": {"tr": ["s\u00f6z vermek"], "de": ["versichern"], "nl": ["verzekeren (voor zeker verklaren)"], "ru": ["\u0433\u0430\u0440\u0430\u043d\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0443\u0447\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"]}, "examples": [["mi garantias la fakton", null], ["li garantiis al mi, ke li venos", null], ["ni ne povas garantii la \u011dustecon de tiu informo", null], ["mi donos klarigon, ne garantiante, ke mia klarigo ta\u016dgos por \u0109iuj okazoj", "Z"], ["mi tute ne garantias pro tio, kia \u015di fari\u011dos en la estonteco", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Igi ion certa.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0430\u0440\u0430\u043d\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u0435\u0441\u043f\u0435\u0447\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["garantieren"], "nl": ["garanderen"]}, "examples": [["tiu metodo garantias rapidajn progresojn", null], ["la vivo kaj la tempo garantiis al nia lingvo naturan forton", "(Zamenhof: Parolo anta\u016d la Oka Kongreso Esperantista en Krakow, 1912)"], ["tion \u0109i garantias al ni ne sole la konata energio kaj sindoneco de niaj Britaj amikoj", "(Zamenhof: Parolo anta\u016d la Tria Kongreso Esperantista en Cambridge 1907)"], ["la nomo de la a\u016dtoro garantias la valoron de la verko", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Gardi kontra\u016d io, evitigi ion.", "translations": {}, "examples": [["edzi\u011do najbara garantias de eraro", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "prirespondi, ka\u016dcii, asekuri.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "garanti", "primary": true}, "latrino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plej simpla necesejo kun necesse\u011do a\u016d nur foso en la planko.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0431\u043e\u0440\u043d\u0430\u044f", "\u043e\u0442\u0445\u043e\u0436\u0435\u0435 \u043c\u0435\u0441\u0442\u043e", "\u0432\u044b\u0433\u0440\u0435\u0431\u043d\u0430\u044f \u044f\u043c\u0430"], "de": ["Latrine"], "nl": ["latrine"], "pt": ["latrina", "privada"], "hu": ["latrina", "\u00e1rny\u00e9ksz\u00e9k"]}, "examples": [["oni ne povas frotlavi latrinon, se oni tro lacas por meti la kuleron da rizo en la bu\u015don", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo"]], "subdefinitions": []}], "root": "latrin", "primary": true}, "garantia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Garantianta.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0430\u0440\u0430\u043d\u0442\u0438\u0439\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["de garantie"], "de": ["garantiert", "Garantie-"], "nl": ["garantie-"]}, "examples": [["garantia kapitalo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "garanti", "primary": false}, "aku\u015dantino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aku\u015danta virino.", "translations": {"fa": ["\u0632\u0627\u0626\u0648"], "nl": ["kraamvrouw"], "it": ["partoriente"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aku\u015d", "primary": false}, "sunombrelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ombrelo ta\u016dga por \u015dirmi de sunlumo.", "translations": {"ru": ["\u0437\u043e\u043d\u0442 \u043e\u0442 \u0441\u043e\u043b\u043d\u0446\u0430", "\u0437\u043e\u043d\u0442\u0438\u043a \u043e\u0442 \u0441\u043e\u043b\u043d\u0446\u0430"], "fr": ["ombrelle", "parasol"], "nl": ["parasol", "zonnescherm"], "br": ["disheolier"], "fa": ["\u0686\u062a\u0631 \u0622\u0641\u062a\u0627\u0628\u06cc"], "de": ["Sonnenschirm"], "hu": ["naperny\u0151"]}, "examples": [["la daktilpalmo etendis sian \u015dirman foliaron tre alte, kvaza\u016d \u011di volus ludi la rolon de sunombrelo", "Fabeloj, volumo 4, filino de la mar\u0109a re\u011do"]], "subdefinitions": []}], "root": "ombrel", "primary": false}, "malinda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne meritanta ion.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0434\u043e\u0441\u0442\u043e\u0439\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0437\u0430\u0441\u043b\u0443\u0436\u0438\u0432\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439"], "fr": ["indigne", "indigne (de)"], "nl": ["onwaardig"], "pt": ["indigno (adj.)"], "de": ["unwert", "unw\u00fcrdig"], "hu": ["\u00e9rdemtelen"]}, "examples": [["li estas vere malinda je rekompenco", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne digna.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0434\u043e\u0441\u0442\u043e\u0439\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["m\u00e9ltatlan"]}, "examples": [["malinda viro, konduto, ago", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ind", "primary": false}, "adaptilo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Adaptilo estas pli inteligenta interfaco ol simpla junto, konvertanta signalojn a\u016d adaptanta fizikajn parametrojn de la kunigataj aparatoj."], "primary definition": "Aran\u011da\u0135o destinita por ebligi kunan laboron de diversaj aparatoj, cirkvitoj, organoj de ma\u015dino a\u016d komputilo kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0430\u043f\u0442\u0430\u0440", "\u043a\u0430\u043d\u0442\u0440\u043e\u043b\u0435\u0440"], "fr": ["adaptateur (dispositif)"], "bg": ["\u0430\u0434\u0430\u043f\u0442\u043e\u0440"], "nl": ["adapter"], "ru": ["\u0430\u0434\u0430\u043f\u0442\u0435\u0440", "\u043a\u043e\u043d\u0442\u0440\u043e\u043b\u043b\u0435\u0440"], "de": ["Adapter"], "hu": ["adapter"], "sk": ["adapt\u00e9r"], "en": ["adapter", "controller"], "es": ["adaptador"]}, "examples": [["ekrana adaptilo SVGA", null]], "subdefinitions": []}], "root": "adapt", "primary": false}, "\u015doti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pafi.", "translations": {"fr": ["shooter"], "it": ["calciare (il pallone)", "tirare (calciare)", "segnare (se rifer. a un goal)"]}, "examples": [["\u00ab\u0109u vi do la venontan fojon malpli pripensas kaj \u015dotas pli da goloj?\u00bb", "Donjo kaj Cez, cezarpoezio, 2007-11-26"], ["ni kuras rapide kaj \u015dotas la pilkon forte", "L. G. Souto Jardim, Esperanto Kurso por Komencantoj, 2008"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dot", "primary": true}, "makadami": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kovri per makadamo.", "translations": {"fa": ["\u0645\u0627\u06a9\u0627\u062f\u0627\u0645 \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "fr": ["macadamiser"], "nl": ["macadamiseren"]}, "examples": [["poezio ne povas savi la mondon, sed eble makadami ies vojon al pli bona ekzisto", "Poul Thorsen, Babile kun mi mem. - Beletra: 1996, Finbabile?"]], "subdefinitions": []}], "root": "makadam", "primary": false}, "figura": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metafora.", "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u0433\u0443\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["figur\u00e9"], "nl": ["figuurlijk"], "ru": ["\u0444\u0438\u0433\u0443\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["fig\u00fcrlich", "\u00fcbertragen"], "hu": ["\u00e1tvitt", "k\u00e9pes"], "pl": ["obrazowy"]}, "examples": [["vorto uzata la\u016d la figura senco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "figur", "primary": false}, "makadamo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tavolo el kunpremitaj \u015dtonrompa\u0135oj, per kiu oni kovras la vojojn", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043a\u0430\u0434\u0430\u043c"], "fr": ["macadam"], "en": ["macadam"], "nl": ["macadam"], "pt": ["macadame"], "ru": ["\u043c\u0430\u043a\u0430\u0434\u0430\u043c"], "de": ["Makadam"], "sv": ["makadam"], "hu": ["makad\u00e1m"], "fa": ["\u0645\u0627\u06a9\u0627\u062f\u0627\u0645"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "makadam", "primary": true}, "figuri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Aperi en iu formo, ludi rolon.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0438\u0433\u0443\u0440\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["figurer (intr.)", "faire figure (de)"], "nl": ["een rol spelen", "figureren"], "be": ["\u0444\u0456\u0433\u0443\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0434\u044b\u0433\u0440\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c \u0440\u043e\u043b\u044e"], "de": ["eine Rolle spielen", "eine Figur abgeben"], "hu": ["szerepel"], "pl": ["figurowa\u0107"]}, "examples": [["en la kongreso li figuris kiel interpretisto", "Plena Ilustrita Vortaro"], ["en la skandalo figuras gravaj politikistoj", null], ["li figuras kiel estro, sed efektive estas nur subulo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Prezenti, reprodukti formon, figuron de esta\u0135o a\u016d objekto.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0434\u0441\u0442\u0430\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u044d\u0437\u044d\u043d\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0434\u043b\u044e\u0441\u0442\u0440\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["figurer (tr.)", "repr\u00e9senter (figurer)"], "en": ["represent"], "ru": ["\u0438\u0437\u043e\u0431\u0440\u0430\u0436\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0430\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c"], "de": ["bilden", "formen"], "hu": ["\u00e1br\u00e1zol"], "pl": ["przedstawia\u0107", "obrazowa\u0107"]}, "examples": [["la statuo, pentra\u0135o, bildo figuras personon, leonon, floron, vazon", null], ["oni figuras per kurbo la ekvacion f(x,y) = 0", "Matematika Terminaro kaj Krestomatio, p. 16"]], "subdefinitions": []}], "root": "figur", "primary": false}, "Purimo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unutaga judisma vintra festo memoriganta la savi\u011don de la hebreoj el pereo en jaro 355 a.K., la\u016d rakonto de la biblia libro de Ester.", "translations": {"fr": ["Pourim"], "de": ["Purim"], "nl": ["purim"], "hu": ["purim"]}, "examples": [["en Purimo, la judoj man\u011das specialaj biskvitoj \u00abOreloj de Hamano\u00bb", "Juda Esperanto Asocio, [retejo], 2009-03-02"]], "subdefinitions": []}], "root": "Purim", "primary": true}, "nutristino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vartistino, kiu mamnutras a\u016d prizorgas bebojn.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0440\u043c\u0438\u043b\u0438\u0446\u0430"], "fr": ["nourrice (assistante maternelle)", "assistante maternelle"], "nl": ["voedster", "min"], "pt": ["ama-de-leite"], "de": ["Amme"], "hu": ["dajka"], "fa": ["\u062f\u0627\u06cc\u0647"], "br": ["magerez"]}, "examples": [["kial vi ne prenas oficon de nutristino?", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 3, anekdotoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "nutr", "primary": false}, "reguligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Konformigi al la regulo.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0433\u0443\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0443\u0440\u044d\u0433\u0443\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["r\u00e9gulariser"], "nl": ["regelen"], "ru": ["\u0440\u0435\u0433\u0443\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u0440\u0435\u0433\u0443\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 \u0432 \u043f\u043e\u0440\u044f\u0434\u043e\u043a"], "ca": ["regular"], "de": ["abgleichen", "abschlie\u00dfen"], "hu": ["szab\u00e1lyoz"], "es": ["regular"]}, "examples": [["reguligi la kontojn kun iu", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Submeti al regularo.", "translations": {"de": ["regulieren", "regeln"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "regul", "primary": false}, "polinoma funkcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Funkcio de unu a\u016d pluraj argumentoj, kies valoro estas esprimo, en kiu aperas, krom konstantoj, nur potencoj de la argumentoj kun pozitivaj entjeraj eksponentoj, kombinitaj per multipliko kaj adicio.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u0456\u043d\u043e\u043c\u043d\u0430\u044f \u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["fonction polynomiale"], "en": ["polynomial function"], "nl": ["polynomiale functie"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0438\u043d\u043e\u043c\u0438\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Polynomfunktion"], "hu": ["polinomf\u00fcggv\u00e9ny"], "pl": ["funkcja wielomianowa"]}, "examples": [["x2.y+x.y2-7 estas polinoma funkcio de du variabloj", null], ["cos3x+2.cos2x+1 estas polinoma funkcio de cosx", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: La \u0109i-supra sumo havas samtiom da termoj , kiom estas da nenulaj termoj en la polinomo."], "primary definition": "(responda al polinomo P super ringo R) Tia bildigo de R al R, ke la bildo per \u011di de elemento x egalas al \u2211 Pi.xi.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "funkci", "primary": false}, "nekonsekvenco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io, kio ne logike interligi\u011das kun anta\u016da\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u043f\u0430\u0441\u044c\u043b\u044f\u0434\u043e\u045e\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "de": ["Widerspruch", "Inkonsequenz"], "en": ["inconsistency"], "nl": ["inconsequentie"], "ru": ["\u043d\u0435\u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"]}, "examples": [["oni devas a\u016d ridi a\u016d plori je tiuj ridindaj senkonsekvencoj", "Z"], ["tute ne kapabli ion fari por levi sin el la malestiminda situacio, kaj samtempe ne kapabli pacience toleri la batojn kaj ofendojn, kiujn donas tiu situacio, kia nekonsekvenco!", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "konsekvenc", "primary": false}, "Beringo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dandevena maristo kaj esploristo (Vitus Jonassen Bering, 1681-1741, en la rusa servo ekde 1703), malkovrinta markolon inter Azio kaj Ameriko (Beringa Markolo) kaj Alaskon; anka\u016d la Beringa Maro kaj la insulo kie li mortis (la pli granda el la Komandoraj insuloj) portas lian nomon.", "translations": {"be": ["\u0411\u044d\u0440\u044b\u043d\u0433"], "fr": ["Bering"], "en": ["Bering"], "nl": ["Bering"], "ru": ["\u0411\u0435\u0440\u0438\u043d\u0433"], "de": ["Bering"], "it": ["Bering"], "hu": ["Bering"], "es": ["Bering"], "pl": ["Bering"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Bering", "primary": true}, "a\u0125i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Eldiri \u00aba\u0125\u00bb pro ia emocio.", "translations": {"fr": ["pousser des oh des ah"]}, "examples": [["e\u0109 iu ne konsekrita en misterojn de belo, nepre a\u0125us pro miro", "Princidino Mary"], ["aparte interesa estas listo de sonimitaj verboj ekzemple \u00aba\u0125i\u00bb, \u00abanheli\u00bb, \u00abbaci\u00bb", "Ken Miner, taglibro, 2003-10-19"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u0125", "primary": false}, "konjugacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sistemo de la diversaj verbaj formoj, per kiu lingvo esprimas la cirkonstancojn de ago.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0440\u0430\u0436\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "en": ["conjugation"], "nl": ["vervoeging"], "pt": ["conjuga\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0441\u043f\u0440\u044f\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Konjugation", "Beugung", "Biegung [arkaika]"], "hu": ["igeragoz\u00e1s", "konjug\u00e1ci\u00f3"]}, "examples": [["la malregula konjugacio en \u0109iuj lingvoj ne devigas nin enkonduki malregulan konjugacion en nia lingvo", "Z"], ["en la naturaj konjugacioj vi havas por \u0109iu tempo kaj modo tutajn seriojn da formoj, kaj apartajn formojn por \u0109iu persono kaj nombro", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ago konjugacii verbon.", "translations": {"en": ["conjugation"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konjugaci", "primary": true}, "rektigilo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En la literaturo troveblas anka\u016d rektifilo kaj rektilo."], "primary definition": "Aran\u011da\u0135o por transformi alternan kurenton en kurenton rektan a\u016d e\u0109 konstantan.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u043f\u0440\u044f\u043c\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["redresseur"], "en": ["rectifier"], "de": ["Gleichrichter"], "pl": ["prostownik"], "hu": ["egyenir\u00e1ny\u00edt\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rekt", "primary": false}, "informa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Donanta informojn, rilata al informo.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439", "\u0438\u043d\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430\u0446\u0438\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["d'information", "informatif", "informationnel"], "pt": ["informativo (adj.)"], "be": ["\u0456\u043d\u0444\u0430\u0440\u043c\u0430\u0446\u044b\u0439\u043d\u044b", "\u0456\u043d\u0444\u0430\u0440\u043c\u0430\u0442\u044b\u045e\u043d\u044b"], "es": ["informativo"], "hu": ["t\u00e1j\u00e9koztat\u00f3 jelleg\u0171", "felvil\u00e1gos\u00edt\u00f3", "inform\u00e1ci\u00f3s"]}, "examples": [["informa bulteno", null], ["brilis kupra plato kun la surskribo : informa oficejo por instruistoj kaj instruistinoj", "Marta"], ["informaj gazetoj", null], ["ni pliperfektigu nian interhelpan, informan, klerigan, edukan aparaton", "Vortoj de k-do LantiAl \u0109iu sia tasko"], ["informa enhavo de iu frazo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "inform", "primary": false}, "mokimiti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Imiti iun a\u016d ion, eventuale kun troigoj, por ridigi.", "translations": {"fr": ["contrefaire (par moquerie)"], "pl": ["przedrze\u017ania\u0107"], "pt": ["macaquear", "arremedar"]}, "examples": [["balda\u016d li povosciis mokimiti la manieron de parolado kaj de irado de \u0109iuj homoj sur la tuta strato", "Fabeloj, volumo 2, ne\u011da re\u011dino, fabelo en sep rakontoj, dua rakonto, malgranda knabo kaj malgranda knabino"]], "subdefinitions": []}], "root": "imit", "primary": false}, "informo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io, pri kio oni informas.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0432\u0435\u0434\u0430\u043c\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0432\u0435\u0441\u0442\u043a\u0430", "\u0430\u0431\u0432\u0435\u0441\u0442\u043a\u0430", "\u0434\u0430\u0432\u0435\u0434\u043a\u0430"], "fr": ["information (renseignement)", "renseignement"], "nl": ["mededeling", "inlichting", "informatie"], "pt": ["informa\u00e7\u00e3o (not\u00edcia, dado)"], "ru": ["\u0441\u043e\u043e\u0431\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0438\u0437\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438\u0435", "\u0441\u0432\u0435\u0434\u0435\u043d\u0438\u044f"], "de": ["Mitteilung", "Auskunft", "Information"], "hu": ["t\u00e1j\u00e9koztat\u00e1s", "felvil\u00e1gos\u00edt\u00e1s", "inform\u00e1ci\u00f3"], "cs": ["zpr\u00e1va"], "es": ["informaci\u00f3n"]}, "examples": [["elser\u0109u al mi virinon, kiu povoscias a\u016dguri, por ke mi iru al \u015di kaj ricevu de \u015di informojn", "La Malnova TestamentoI. Samuel 28:7"], ["doni, liveri al iu informojn pri io", null], ["preni informon", "Z"], ["vi devos komuniki la informon al la tuta mondo, tiel ke la tuta mondo sciu", "Lasu min paroli plu!Oni venis el alia mondo"], ["\u0109u vi havas informojn pri Ana?", "Lasu min paroli plu!Iru kiel vi volas"], ["Marta iris sur la straton Dluga kaj vizitis la oficejon de informoj", "Marta"], ["tiu tuketo finfine rezultigis ion, \u011di ja estis informporta", "Urd Hadda murdita!p. 24"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Senca enhavo de datumo.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0444\u0430\u0440\u043c\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["information"], "en": ["information"], "nl": ["informatie"], "ru": ["\u0438\u043d\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Information"], "hu": ["inform\u00e1ci\u00f3"]}, "examples": [["multe da seninformaj datumoj", null], ["kiun informon portas tiu datumo?", null]], "subdefinitions": []}], "root": "inform", "primary": false}, "jaguaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sudamerika specio de pantero (Panthera onca), kun brune flava felo kaj nigraj makuloj.", "translations": {"be": ["\u044f\u0433\u0443\u0430\u0440"], "fr": ["jaguar"], "en": ["jaguar"], "nl": ["jaguar"], "pt": ["on\u00e7a-pintada", "on\u00e7a", "jaguar"], "ru": ["\u044f\u0433\u0443\u0430\u0440"], "de": ["Jaguar"], "it": ["giaguaro"], "hu": ["jagu\u00e1r"], "sk": ["jagu\u00e1r"], "es": ["jaguar"], "sv": ["jaguar"], "pl": ["jaguar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "jaguar", "primary": true}, "farmakopeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Farmacia libro, entenata normojn kaj regulojn pri la medikamentoj.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0440\u043c\u0430\u043a\u0430\u043f\u044d\u044f"], "fr": ["pharmacop\u00e9e"], "nl": ["farmacopee"], "pt": ["farmacop\u00e9ia"], "ru": ["\u0444\u0430\u0440\u043c\u0430\u043a\u043e\u043f\u0435\u044f"], "ca": ["farmacopea"], "de": ["Arzneibuch", "Pharmakop\u00f6e"], "hu": ["farmakopea", "gy\u00f3gyszerk\u00f6nyv"], "es": ["farmacopea"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "farmakope", "primary": true}, "sanktigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari sankta.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u0432\u044f\u0442\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["sanctifier"], "nl": ["heiligen"], "de": ["heiligen"], "it": ["santificare (rendere santo)"], "pl": ["\u015bwi\u0119ci\u0107", "u\u015bwi\u0119ca\u0107"], "hu": ["megszentel"]}, "examples": [["per \u0109i tiu tuko, kiu estas sanktigita, mi forpelos malproksimen de vi la malbonajn spiritojn", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 12"], ["kiu malsanktigos la sabaton, tiu mortu", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "sankt", "primary": false}, "areko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["noix d'arec", "noix de b\u00e9tel"], "de": ["Beteln\u00fcsse", "Arekan\u00fcsse"]}, "examples": [["mi forgesis kunporti arekan saketon. Franjo, \u0109u vi havas arekojn?", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 64a, p. 397a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["ar\u00e9quier", "arec"], "de": ["Betelpalmen", "Arekapalmen"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arek", "primary": true}, "enkolekti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kunigi en unu tuton por konservi are.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u044c (\u0447\u0442\u043e-\u043b. \u0432\u043c\u0435\u0441\u0442\u0435)"], "fr": ["rentrer (une r\u00e9colte)"], "nl": ["inzamelen"], "hu": ["begy\u0171jt"]}, "examples": [["enkolekti grenon, vinberon, ovojn", "Z"], ["ni similas al akvo, kiu estas ver\u015data sur la teron, kaj kiun oni ne povas enkolekti", "Z"], ["enkolektado de fruktoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kolekt", "primary": false}, "delegi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Sendi iun kiel reprezentanton.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u043b\u0435\u0433\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9l\u00e9guer (qn)"], "en": ["delegate"], "pt": ["delegar", "deputar"], "ru": ["\u0434\u0435\u043b\u0435\u0433\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0441\u043b\u0430\u0442\u044c \u0434\u0435\u043b\u0435\u0433\u0430\u0442\u043e\u043c"], "ca": ["delegar"], "de": ["delegieren", "abordnen"], "hu": ["kik\u00fcld (deleg\u00e1l)", "deleg\u00e1l"], "es": ["delegar"], "pl": ["delegowa\u0107", "wysy\u0142a\u0107 delegacj\u0119"]}, "examples": [["nia societo delegis tri membrojn al la kongreso", null], ["por fari reformojn en Esperanto, la \u00abDelegacia Komitato\u00bb ricevis komision nek de la esperantistoj, nek de siaj propraj delegintoj", "Originala Verka, p. 447"]], "subdefinitions": []}], "root": "deleg", "primary": true}, "sinergio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Samceleco de diversaj fortoj a\u016d voloj, rezultiganta sintezan efikon a\u016d sur la fizika a\u016d sur la socia kampo.", "translations": {"be": ["\u0441\u044b\u043d\u044d\u0440\u0433\u0456\u044f", "\u0441\u044b\u043d\u044d\u0440\u0433\u0456\u0437\u043c"], "en": ["synergy"], "nl": ["synergie"], "ru": ["\u0441\u0438\u043d\u0435\u0440\u0433\u0438\u044f", "\u0441\u0438\u043d\u0435\u0440\u0433\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Synergie"], "hu": ["szinergia", "szinergizmus"], "fa": ["\u0647\u0645\u200c\u0627\u0641\u0632\u0627\u06cc\u06cc", "\u0633\u06cc\u0646\u0631\u0698\u06cc"], "es": ["sinergia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sinergi", "primary": true}, "utero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Organo de mamulinoj, en kiu la feto evoluas dum la gravedtempo:?", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["uterus"], "bg": ["\u043c\u0430\u0442\u043a\u0430"], "nl": ["baarmoeder"], "pt": ["\u00fatero"], "el": ["\u03bc\u03ae\u03c4\u03c1\u03b1"], "de": ["Geb\u00e4rmutter", "Uterus"], "hu": ["anyam\u00e9h"], "en": ["uterus", "womb"], "pl": ["macica"], "br": ["mammog"], "fi": ["kohtu"], "ru": ["\u043c\u0430\u0442\u043a\u0430"], "es": ["\u00fatero", "matriz"]}, "examples": [["\u0109io, kio malfermas unue la uteron, apartenas al Mi", "Z"], ["kial mi ne estis mortigita en la utero, ke mia patrino estu mia tombo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "uter", "primary": true}, "epizodo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Akcesora agado, ne stre\u0109e ligita kun la \u0109efa temo, en rakonto a\u016d poemo.", "translations": {"be": ["\u044d\u043f\u0456\u0437\u043e\u0434"], "fr": ["\u00e9pisode"], "en": ["episode"], "pt": ["epis\u00f3dio"], "ru": ["\u044d\u043f\u0438\u0437\u043e\u0434"], "de": ["Nebenhandlung", "Zwischenhandlung"], "hu": ["epiz\u00f3d"], "pl": ["epizod"]}, "examples": [["la ses lastaj libroj de Eneido estas plenaj je epizodoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aparta kurioza fakto en historia a\u016d grava okazinta\u0135o.", "translations": {"de": ["Zwischenfall", "Episode"], "en": ["event", "occurrence"], "pl": ["anegdota"]}, "examples": [["epizodaj de kongreso", null], ["kortu\u015da epizodo de la Revolucio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "epizod", "primary": true}, "monbileto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Paperfolieto, emisiita de banko, kun le\u011de garantiita mona valoro.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043d\u043a\u043d\u043e\u0442\u0430"], "fr": ["billet (monnaie)", "billet de banque"], "en": ["bank note", "bankbill", "bill of money"], "nl": ["biljet (geld)", "bankbiljet", "bankbriefje", "briefje (geld)"], "ru": ["\u0431\u0430\u043d\u043a\u043e\u0432\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0431\u0438\u043b\u0435\u0442", "\u0431\u0430\u043d\u043a\u043d\u043e\u0442", "\u043a\u0443\u043f\u044e\u0440\u0430"], "de": ["Banknote", "Geldschein"], "hu": ["bankjegy"], "pl": ["banknot"], "he": ["\u05e9\u05d8\u05e8"]}, "examples": [["en tiuj fruaj tagoj oni devis flankenlasi provizore aliajn pa\u015dojn por starigo de aparta banko de la UL kaj por eldono de moneroj kaj monbiletoj", "L. Mee, La stelo. Monato."]], "subdefinitions": []}], "root": "bilet", "primary": false}, "epizoda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mal\u0109efa, akcesora.", "translations": {"ru": ["\u044d\u043f\u0438\u0437\u043e\u0434\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["accessoire (anecdotique)", "anecdotique", "\u00e9pisodique (accessoire)"], "en": ["episodal", "incidental"], "de": ["fl\u00fcchtig", "eingeschaltet", "nebenher", "episodisch"], "pl": ["epizodyczny"], "hu": ["epiz\u00f3d-", "epizodikus", "mell\u00e9kes"]}, "examples": [["epizoda rolo, tasko, okaza\u0135o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "epizod", "primary": false}, "merganaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0445\u043e\u0445\u043b\u0430\u0442\u0430\u044f \u0447\u0435\u0440\u043d\u0435\u0442\u044c"], "fr": ["fuligule"], "en": ["tufted duck"], "nl": ["kuifeend"], "pt": ["ful\u00edgula", "negrina"], "la": ["Aythya fuligula"], "de": ["Reiherente"], "sv": ["vigg"], "hu": ["kontyos r\u00e9ce"], "cs": ["kachna chocholat\u00e1"], "pl": ["czernica"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anas", "primary": false}, "aksono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longa filamento, kiu ligas la kernon de ne\u016drono kun sinapso.", "translations": {"fr": ["axone"], "it": ["assone", "cilindrasse"]}, "examples": [["la t.n. materio blanka, siavice, konsistas el filamentoj maldikaj, la aksonoj", "\u011cangalo, Lerni duan lingvon..., 2005-07-03"], ["la cerbaj ne\u016dronoj sendas a\u016d ne, signalon la\u016d la aksonoj", "R. G\u00e9rard, \u0108u lingvo estas nura komunikilo..., 2006-08"]], "subdefinitions": []}], "root": "akson", "primary": true}, "kir\u015do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de \u0109erizbrando.", "translations": {"be": ["\u0432\u0456\u0448\u043d\u0451\u0432\u0430\u044f \u043d\u0430\u043b\u0456\u045e\u043a\u0430"], "fr": ["kirsch"], "en": ["kirsh", "cherry brandy"], "nl": ["kirsch", "kersenbrandewijn"], "ru": ["\u0432\u0438\u0448\u043d\u0451\u0432\u0430\u044f \u043d\u0430\u043b\u0438\u0432\u043a\u0430"], "de": ["Kirschwasser"], "hu": ["cseresznyep\u00e1linka", "cherry brandy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kir\u015d", "primary": true}, "sklave": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Humile kaj obeeme kiel sklavo.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0431\u0441\u043a\u0456"], "nl": ["slaafs"], "ru": ["\u0440\u0430\u0431\u0441\u043a\u0438"], "de": ["sklavisch"], "pl": ["niewolniczo"], "hu": ["szolgai m\u00f3don"]}, "examples": [["sklave kopii ion", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sklav", "primary": false}, "sklavo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo posedanta nenian socian rajton, kiu estas poseda\u0135o de alia persono (mastro, sinjoro), lin militkaptinta, rabinta a\u016d a\u0109etinta.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0431", "\u043d\u044f\u0432\u043e\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["esclave"], "bg": ["\u0440\u043e\u0431"], "nl": ["slaaf"], "ru": ["\u0440\u0430\u0431", "\u043d\u0435\u0432\u043e\u043b\u044c\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Sklave"], "hu": ["rabszolga", "szolga"], "en": ["slave"], "es": ["esclavo"], "pl": ["niewolnik"]}, "examples": [["kaj li havis \u015dafojn kaj bovojn kaj azenojn kaj sklavojn kaj sklavinojn kaj azeninojn kaj kamelojn", "La Malnova Testamento, Genezo 12:16"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Homo kontra\u016dvole a\u016d propravole obeanta al la voloj de iu alia a\u016d al ia pasio, deziro a\u016d inklino.", "translations": {}, "examples": [["kiu prunteprenas, tiu estas sklavo de la pruntedoninto", "Z"], ["ni ne devas esti sklavoj de niaj pasioj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Kredanto humile rilatanta al sia dio a\u016d siaj dioj.", "translations": {}, "examples": [["Ho Vi, mia Dio, helpu Vian sklavon, kiu fidas Vin", "La Malnova Testamento, Psalmaro 86:2"], ["Mi trovis Davidon, Mian sklavon, Per Mia sankta oleo Mi lin \u015dmiris", "La Malnova Testamento, Psalmaro 89:20"]], "subdefinitions": []}], "root": "sklav", "primary": true}, "sciuro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda mamulo, vivanta sur arboj, kun granda vosto kaj hartufoj \u0109e la oreloj, genro el familio sciuredoj (Sciurus).", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u0432\u0451\u0440\u043a\u0430"], "fr": ["\u00e9cureuil"], "bg": ["\u043a\u0430\u0442\u0435\u0440\u0438\u0447\u043a\u0430"], "nl": ["eekhoorn"], "ru": ["\u0431\u0435\u043b\u043a\u0430"], "ca": ["esquirol"], "de": ["Eichh\u00f6rnchen"], "it": ["scoiattolo"], "hu": ["m\u00f3kus"], "en": ["squirrel"], "sv": ["ekorre"], "he": ["\u05e1\u05e0\u05d0\u05d9"]}, "examples": [["peni tiel vane kiel sciuro turnanta sian ka\u011don", null], ["\u015di suprenrampis tiel lerte kiel sciureto inter la bran\u0109ojn", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Cindrulino"]], "subdefinitions": []}], "root": "sciur", "primary": true}, "sklavi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti sklavo.", "translations": {"ru": ["\u0431\u044b\u0442\u044c \u0440\u0430\u0431\u043e\u043c"], "pl": ["by\u0107 niewolnikiem"], "hu": ["rabszolga"]}, "examples": [["sklavi al iu", null], ["kie sklavo regadon havas, tie mastro, balda\u016d sklavas", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "sklav", "primary": false}, "portero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Forta angla biero.", "translations": {"be": ["\u043f\u043e\u0440\u0442\u044d\u0440"], "fr": ["porter (bi\u00e8re)"], "nl": ["porter"], "pt": ["p\u00f3rter"], "ru": ["\u043f\u043e\u0440\u0442\u0435\u0440"], "de": ["Porter-Bier", "Porter"], "hu": ["porter", "barna s\u00f6r"]}, "examples": [["Nikolao Petrovi\u0109 ordonis alporti kelke da boteloj de portero", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 22a, p. 143a"]], "subdefinitions": []}], "root": "porter", "primary": true}, "nomada": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al nomadoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0447\u0430\u0432\u044b"], "fr": ["nomade (adj.)"], "en": ["nomadic"], "nl": ["nomaden-"], "pt": ["n\u00f4made", "n\u00f4mada"], "ru": ["\u043a\u043e\u0447\u0435\u0432\u043e\u0439"], "ca": ["n\u00f2mada"], "de": ["nomadisch"], "hu": ["nom\u00e1d"], "es": ["n\u00f3mada"]}, "examples": [["nomada klano, popolo, poezio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "fikshejma", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nomad", "primary": false}, "bati": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ektu\u015degi iun a\u016d ion per rapida forta movo (ordinare per mano, piedo a\u016d objekto permane tenata), abrupte trafi.", "translations": {"be": ["\u0431\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["battre", "frapper"], "en": ["beat", "hit", "strike", "lash", "smack"], "ru": ["\u0431\u0438\u0442\u044c", "\u043a\u043e\u043b\u043e\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u0443\u0434\u0430\u0440\u044f\u0442\u044c", "\u0443\u0434\u0430\u0440\u0438\u0442\u044c"], "de": ["schlagen", "hauen", "pr\u00fcgeln"], "tp": ["utala"], "hu": ["\u00fct", "ver"], "sk": ["bi\u0165"], "cs": ["b\u00edt"], "pl": ["uderzy\u0107", "paln\u0105\u0107", "r\u0105bn\u0105\u0107"]}, "examples": [["bati hundon, tapi\u015don, tamburon", null], ["batante la tablon per la pugno", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 25"], ["bati sian bruston pro pento", null], ["la maro furioze batas la digon", null], ["altan arbon batas la fulmo", "Proverbaro esperanta"], ["vojon batitan herbo ne kovras", "Proverbaro esperanta"], ["la pluvo batas en la fenestrojn", null], ["la horlo\u011do batas la horon", null], ["sortobatita homo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti forte kaj ripete movata.", "translations": {"pl": ["uderza\u0107", "bi\u0107"]}, "examples": [["la horo \u0135us ekbatis", null], ["la koro de Ramzes komencis vivege bati", "La Faraono, volumo 2, \u0109ap. 18"], ["lia koreto batadis per forto spasma", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Punbati, punfrapi, mortigi.", "translations": {"pl": ["uderzy\u0107", "zbi\u0107", "pobi\u0107"]}, "examples": [["Mi batos Egiptujon per \u0109iuj Miaj mirakloj", "La Malnova Testamento, Eliro 3:20"], ["embuskuloj eniris kaj batis la tutan urbon per glavo", "La Malnova Testamento, Ju\u011distoj 20:37"], ["la Benjamenidoj batis en tiu tago el la Izraelidoj dudek du mil homojn sur la teron", "La Malnova Testamento, Ju\u011distoj 20:21"], ["Mi batos \u0109iun unuenaskiton en la lando Egipta", "La Malnova Testamento, Eliro 12:12"]], "subdefinitions": []}], "root": "bat", "primary": true}, "Romo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La plej granda urbo kaj \u0109efurbo de Italujo; antikve, anka\u016d de Romio.", "translations": {"be": ["\u0420\u044b\u043c"], "fr": ["Rome"], "en": ["Rome"], "nl": ["Rome"], "pt": ["Roma (capital da It\u00e1lia)"], "el": ["\u03a1\u03ce\u03bc\u03b7"], "ca": ["Roma"], "de": ["Rom"], "hu": ["R\u00f3ma"], "es": ["Roma"], "ru": ["\u0420\u0438\u043c"], "vo": ["Rom"], "pl": ["Rzym"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Rom", "primary": true}, "nomado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago a\u016d maniero nomi.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043c\u0435\u043d\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["appellation", "d\u00e9nomination", "nommage"], "en": ["nomenclature", "denomination"], "nl": ["benaming"], "pt": ["denomina\u00e7\u00e3o"], "de": ["Nennung", "Benennung", "Benennen"], "hu": ["megnevez\u00e9s", "elnevez\u00e9s"], "br": ["anvadur"]}, "examples": [["la nomado de lando per la nomo de ia gento \u0109iam kondukas al tio ke la dirita gento rigardas sin kiel mastrojn de la lando", "&Z, Pri la homaranismo, Ruslanda Esperantisto, 1906, numero 5"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ano de nomadanta popolo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0447\u044d\u045e\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["nomade (subst.)"], "en": ["nomad"], "nl": ["nomade"], "pt": ["n\u00f4made", "n\u00f4mada"], "el": ["\u03bd\u03cc\u03bc\u03b1\u03c2"], "ca": ["n\u00f2mada"], "de": ["Nomade"], "tr": ["g\u00f6\u00e7ebe"], "sv": ["nomad"], "hu": ["nom\u00e1d"], "grc": ["\u03bd\u03bf\u03bc\u03ac\u03c2"], "es": ["n\u00f3mada"], "ru": ["\u043a\u043e\u0447\u0435\u0432\u043d\u0438\u043a"], "pl": ["koczownik"]}, "examples": [["la biblia rakonto pri la pia nomado Habel kaj la fia terkulturisto Kain", null]], "subdefinitions": []}], "root": "nom", "primary": false}, "nomadi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Praktiki nomadismon.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0447\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["nomadiser"], "nl": ["een nomadenbestaanleiden"], "pt": ["praticar o nomadismo"], "ru": ["\u043a\u043e\u0447\u0435\u0432\u0430\u0442\u044c"], "tr": ["g\u00f6\u00e7mek"], "hu": ["nomadi\u00e1zl"], "pl": ["koczowa\u0107"]}, "examples": [["dum pluraj jaroj Abrahamo nomadis en Kanaano", null]], "subdefinitions": []}], "root": "nomad", "primary": true}, "nukleo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La centra parto de protoplasmo, la \u0109elkerno, kiu entenas la kromosomojn.", "translations": {"be": ["\u044f\u0434\u0440\u043e (\u043a\u043b\u0435\u0442\u043a\u0456)"], "fr": ["noyau (cellulaire)"], "en": ["nucleus"], "nl": ["kern", "nucleus"], "pt": ["n\u00facleo"], "ru": ["\u044f\u0434\u0440\u043e (\u043a\u043b\u0435\u0442\u043a\u0438)"], "de": ["Kern", "Zellkern"], "hu": ["sejtmag", "nukleusz"], "el": ["\u03c0\u03c5\u03c1\u03ae\u03bd\u03b1\u03c2"], "es": ["n\u00edcleo"]}, "examples": [["oni elprenas la blankajn \u0109elojn (le\u016dkocitojn) kaj analizas la kromosomojn en la nukleoj de tiuj \u0109eloj", "Stevens Norvell: \u0108u anka\u016d genoj responsas pri melanomo?, Monatojaro 1997a, numero 7a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Atomkerno.", "translations": {"be": ["\u044f\u0434\u0440\u043e (\u0430\u0442\u0430\u043c\u0430)"], "fr": ["noyau (atomique)"], "bg": ["\u0430\u0442\u043e\u043c\u043d\u043e \u044f\u0434\u0440\u043e"], "nl": ["kern (atoomkern)", "atoomkern"], "ru": ["\u044f\u0434\u0440\u043e (\u0430\u0442\u043e\u043c\u0430)"], "de": ["Kern", "Atomkern"], "hu": ["atommag"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nukle", "primary": true}, "nuklea": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al nukleoj.", "translations": {"ru": ["\u044f\u0434\u0435\u0440\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["nucl\u00e9aire"], "en": ["nuclear"], "pt": ["nuclear"], "be": ["\u044f\u0434\u0440\u0430\u0432\u044b", "\u044f\u0434\u0437\u0435\u0440\u043d\u044b"], "de": ["atomar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rilata al atomenergio, a\u016d al la atoma fiziko, a\u016d al la atomkernoj (nukleoj).", "translations": {"de": ["nuklear"], "bg": ["\u044f\u0434\u0440\u0435\u043d"]}, "examples": [["la E\u016dropa Centro de Nuklea Esploro CERN", "OH: \u0108u antimaterio en la universo?, Monatojaro 2001a, numero 2a, p. 23a"], ["\u0109irka\u016d 20 000 policanoj kaj 4000 manifestaciantoj interbatalis mezmarte apud la kutime trankvila urbeto Ahaus, en la nord-okcidenta Germanio, okaze de la plej nova provo de la germana registaro deponi sian nuklean ruba\u0135on", "Rudolf Fischer: Nia ribelo sukcesis, Monato jaro 1998a, numero 5a, p. 9a"]], "subdefinitions": []}], "root": "nukle", "primary": false}, "invento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago inventi.", "translations": {"fr": ["invention (action)"], "en": ["invention"], "nl": ["het uitvinden"], "pt": ["inven\u00e7\u00e3o (a\u00e7\u00e3o)"], "de": ["Erfindung", "Erfinden"], "es": ["invenci\u00f3n"], "hu": ["feltal\u00e1l\u00e1s"]}, "examples": [["invento de la presado", null], ["patento pri invento", null]], "subdefinitions": []}], "root": "invent", "primary": false}, "karganto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu kargas.", "translations": {"be": ["\u0444\u0440\u0430\u0445\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u0435\u043b\u044c", "\u0433\u0440\u0443\u0437\u0430\u0430\u0434\u043f\u0440\u0430\u045e\u0448\u0447\u044b\u043a"], "fr": ["affr\u00e9teur"], "en": ["consignor", "shipper"], "nl": ["scheepsbevrachter", "cargadoor"], "ru": ["\u0444\u0440\u0430\u0445\u0442\u043e\u0432\u0449\u0438\u043a", "\u0444\u0440\u0430\u0445\u0442\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u0433\u0440\u0443\u0437\u043e\u043e\u0442\u043f\u0440\u0430\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"], "hu": ["haj\u00f3b\u00e9rl\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "karg", "primary": false}, "mitologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco studanta la mitojn.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u0442\u0430\u043b\u0451\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["mythologie"], "en": ["mythology"], "nl": ["mythologie"], "pt": ["mitologia"], "ru": ["\u043c\u0438\u0444\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "de": ["Mythologie"], "hu": ["mitol\u00f3gia"], "es": ["mitolog\u00eda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mitologi", "primary": true}, "inventi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Krei, elpensi ion novan en la kampo de te\u0125niko per la forto de la spirito.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043d\u0430\u0445\u043e\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u044b\u0434\u0443\u043c\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["inventer (proc\u00e9d\u00e9, dispositif)"], "en": ["invent"], "nl": ["uitvinden"], "pt": ["inventar"], "ru": ["\u0438\u0437\u043e\u0431\u0440\u0435\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u0438\u0437\u043e\u0431\u0440\u0435\u0441\u0442\u0438"], "de": ["erfinden"], "hu": ["feltal\u00e1l"], "es": ["inventar"]}, "examples": [["inventi ma\u015dinon, novan metodon, procedon, modon, kombinon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "invent", "primary": true}, "duonganto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ganto kovranta la manon nur \u011dis la dua falango de la fingroj, lasanta la pintojn liberaj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0447\u0430\u0442\u043a\u0430 \u0431\u0435\u0437 \u043f\u0430\u043b\u044c\u0446\u0435\u0432", "\u043c\u0438\u0442\u0435\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["mitaine"], "nl": ["handschoen zonder vingers"], "pt": ["meia-luva", "mitene"], "hu": ["f\u00e9lkeszty\u0171", "ujjatlan keszty\u0171"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gant", "primary": false}, "remizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ejo por restigi kaj \u015dirmi veturilon.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0440\u0430\u0436"], "fr": ["garage (pour une voiture)", "remise (garage)"], "en": ["garage"], "nl": ["remise", "garage"], "pt": ["garagem"], "ru": ["\u0433\u0430\u0440\u0430\u0436"], "de": ["Garage"], "hu": ["kocsisz\u00edn", "rem\u00edz"], "es": ["garaje"]}, "examples": [["mi estis luinta tute le\u011de remizon, sed estis \u015dtelinta kamioneton plej kontra\u016dle\u011de", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato, \u0109apitro 7a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "a\u016dtejo, gara\u011do", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "remiz", "primary": true}, "rigidnuka": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fiere obstina, kvaza\u016d ne klinanta obee la kolon.", "translations": {"be": ["\u0443\u043f\u0430\u0440\u0442\u044b"], "fr": ["intransigeant", "obstin\u00e9"], "en": ["obstinate", "intransigent", "stubborn", "mulish", "stiff-necked"], "nl": ["hardnekkig"], "pt": ["teimoso", "obstinado", "cabe\u00e7a-dura"], "ru": ["\u0443\u043f\u0440\u044f\u043c\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u043f\u0440\u0435\u043a\u043b\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0441\u0433\u0438\u0431\u0430\u0435\u043c\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u043f\u0440\u0438\u043c\u0438\u0440\u0438\u043c\u044b\u0439"], "de": ["hartn\u00e4ckig"], "sv": ["styvnackad"], "hu": ["hajthatatlan", "kem\u00e9ny", "nyakas"], "fa": ["\u0633\u0631\u0633\u062e\u062a", "\u06cc\u06a9\u062f\u0646\u062f\u0647", "\u0644\u062c\u0648\u062c"], "br": ["dibleg"]}, "examples": [["sed ili kaj niaj patroj fari\u011dis fieraj kaj malmolnukaj kaj ne obeis Viajn ordonojn", "La Malnova Testamento Ne\u0125emja 9:16"]], "subdefinitions": []}], "root": "nuk", "primary": false}, "busto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Supera parto de la homa korpo, kun la kapo k la brusto.", "translations": {"be": ["\u0431\u044e\u0441\u0442"], "fr": ["buste"], "en": ["torso"], "ru": ["\u0431\u044e\u0441\u0442"], "de": ["Torso"], "hu": ["fels\u0151 test"], "sk": ["busta"], "es": ["busto"], "pl": ["popiersie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Skulpta\u0135o, prezentanta \u0109i tiun parton, ofte sen la brakoj.", "translations": {"de": ["B\u00fcste"], "en": ["bust"], "hu": ["mellszobor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bust", "primary": true}, "fulgigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nigrigi, makuli per fulgo.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043a\u043e\u043f\u0442\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["noircir \u00e0 la suie"], "en": ["blacken (with soot)"], "nl": ["zwartblakeren"], "be": ["\u043a\u0443\u0440\u044d\u0446\u044c", "\u043a\u0443\u0440\u043e\u0434\u044b\u043c\u0456\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u043a\u0443\u0440\u043e\u0434\u044b\u043c\u0456\u0446\u044c"], "de": ["ru\u00dfen"], "hu": ["bekormoz"], "pl": ["kopci\u0107", "okapca\u0107"]}, "examples": [["fulgigita kameno", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fulg", "primary": false}, "skombredoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo perkoformaj fi\u015doj (Scombridae).", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0443\u043c\u0431\u0440\u044b\u0435\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "nl": ["makreelachtigen (fam.)"], "ru": ["\u0441\u043a\u0443\u043c\u0431\u0440\u0438\u0435\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Makrelen (Familie)"], "pl": ["makrela", "skumbria"], "hu": ["makr\u00e9laf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skombred", "primary": true}, "ara\u016dkariacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de koniferoplantoj (Araucariaceae).", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0430\u045e\u043a\u0430\u0440\u044b\u0435\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "hu": ["arauk\u00e1riaf\u00e9l\u00e9k"], "ru": ["\u0430\u0440\u0430\u0443\u043a\u0430\u0440\u0438\u0435\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ara\u016dkariac", "primary": true}, "kuniklo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio leporedoj (Oryctolagus), kun pli mallongaj postaj kruroj, kaj bredata pro karno kaj felo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u043e\u043b\u0438\u043a"], "fr": ["lapin"], "bg": ["\u043f\u0438\u0442\u043e\u043c\u0435\u043d \u0437\u0430\u0435\u043a"], "nl": ["konijn"], "be": ["\u0442\u0440\u0443\u0441", "\u0442\u0440\u0443\u0441\u0456\u043a"], "de": ["Kaninchen"], "sv": ["kanin"], "hu": ["\u00fcreginy\u00fal"], "en": ["rabbit"], "es": ["conejo"], "br": ["konikl [sova\u011da]", "lapin [malsova\u011da]"], "pl": ["kr\u00f3lik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kunikl", "primary": true}, "flanelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maldika delikata \u015dtofo el lano.", "translations": {"be": ["\u0444\u043b\u044f\u043d\u044d\u043b\u044c"], "fr": ["flanelle"], "en": ["flannel"], "nl": ["flanel"], "pt": ["flanela"], "ru": ["\u0444\u043b\u0430\u043d\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Flanell"], "hu": ["flanell"], "fa": ["\u0641\u0644\u0627\u0646\u0644"], "es": ["franela"]}, "examples": [["angloj kun flanela \u0109apo", "Vivo de Zamenhof, \u0109apitro 6a, p. 63a"]], "subdefinitions": []}], "root": "flanel", "primary": true}, "diable": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En diabla maniero.", "translations": {"be": ["\u0434'\u044f\u0431\u0430\u043b\u044c\u0441\u043a\u0456", "\u0447\u0430\u0440\u0442\u043e\u045e\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["diaboliquement", "diablement", "diable!", "diantre!", "fichtre!"], "en": ["diabolically"], "nl": ["verduiveld!", "verdomme!", "verdorie!"], "ru": ["\u0447\u0435\u0440\u0442\u043e\u0432\u0441\u043a\u0438", "\u0434\u044c\u044f\u0432\u043e\u043b\u044c\u0441\u043a\u0438"], "de": ["Mist", "verdammt", "Schei\u00dfe"], "hu": ["\u00f6rd\u00f6gien", "\u00f6rd\u00f6ng\u0151sen", "\u00f6rd\u00f6gi m\u00f3don", "az \u00f6rd\u00f6gbe!"], "sk": ["\u010dertovsky", "diabolsky"], "pl": ["diabelsko", "diabolicznie"], "he": ["\u05d1\u05d0\u05d5\u05e4\u05df \u05e9\u05d8\u05e0\u05d9"]}, "examples": [["diable trompi", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ekkrio pro malbona surprizo.", "translations": {"pl": ["do diab\u0142a!", "do czarta!", "do licha!"]}, "examples": [["diable! mi forgesis la monujon!", null]], "subdefinitions": []}], "root": "diabl", "primary": false}, "kreditoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, al kiu oni \u015duldas sumon.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044d\u0434\u044b\u0442\u043e\u0440"], "fr": ["cr\u00e9diteur"], "en": ["creditor", "truster", "account payable (US)"], "nl": ["schuldeiser", "crediteur"], "pt": ["credor"], "ru": ["\u043a\u0440\u0435\u0434\u0438\u0442\u043e\u0440"], "ca": ["creditor"], "de": ["Gl\u00e4ubiger", "Kreditor", "Kreditgeber"], "hu": ["hitelez\u0151"], "es": ["acreedor"]}, "examples": [["ne helpas plendo nek ploro kontra\u016d kreditoro", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "kreditor", "primary": true}, "tribuno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Podio por oratoro.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u044b\u0431\u0443\u043d\u0430"], "fr": ["tribune (podium)"], "en": ["tribune", "podium", "rostrum", "speaker's platform"], "nl": ["tribune"], "pt": ["tribuna"], "ru": ["\u0442\u0440\u0438\u0431\u0443\u043d\u0430"], "de": ["Trib\u00fcne"], "hu": ["sz\u00f3noki emelv\u00e9ny", "pulpitus"], "cs": ["tribuna"]}, "examples": [["\u0109u oni la\u016d vi povus do eviti la impreson, ke okcidentaj tribunoj de komunikiloj, aparte ekzemple la via, fakte tiamaniere provas mallumigi tiujn vidpunktojn de la vastaj araba kaj islama mondoj?", "Al-Amily: Monato ne ne\u016dtrala, Monatojaro 2002a, numero 2a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tribun", "primary": true}, "konduktoro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pro la forma simileco kun la franca vorto signifanta kondukisto, trovi\u011das eraraj difinoj, ekz-e en."], "primary definition": "Oficisto, kiu akompanas publikan veturilon (vagonaron, tramon, buson ks) plenumante en \u011di diversajn taskojn (anoncadon, vendon kaj kontrolon de biletoj, eldonon de ekvetura signalo...).", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0434\u0443\u043a\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["receveur (dans un bus)", "contr\u00f4leur (dans un train)", "agent d'accompagnement (dans un train)", "chef de train"], "bg": ["\u043a\u043e\u043d\u0434\u0443\u043a\u0442\u043e\u0440"], "nl": ["conducteur"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0434\u0443\u043a\u0442\u043e\u0440"], "de": ["F\u00fchrer", "Steuermann"], "en": ["conductor", "fare collector", "ticket checker"]}, "examples": [["kaj tra la malfermitaj fenestroj de la vagono \u015di eka\u016ddis la longe atendatan vokon de la konduktoro \u00abStacio B., la vagonaro staras dekkvin minutojn!\u00bb", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo EsperantoArturo"], ["en \u0109iu halto la vagonon atakis furiozanta homamaso kaj la konduktoro kriegis: \u00abLa lokoj mankas! La vagono forveturas!\u00bb", "Metropoliteno\u0109ap. 1"]], "subdefinitions": []}], "root": "konduktor", "primary": true}, "maksimumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plejgranda atingebla kvanto a\u016d grado.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043a\u0441\u0456\u043c\u0443\u043c"], "fr": ["maximum"], "en": ["maximum"], "nl": ["maximum"], "pt": ["m\u00e1ximo"], "ru": ["\u043c\u0430\u043a\u0441\u0438\u043c\u0443\u043c"], "de": ["Maximum", "H\u00f6chststand", "H\u00f6chstwert"], "it": ["massimo (sost.)", "massimale (sost.)"], "hu": ["maximum", "legt\u00f6bb"]}, "examples": [["maksimumo da malvarmo dum vintro estis 32 gradoj sub nulo", null], ["tio estas maksimuma prezo", null], ["mi forestos maksimume du tagojn", null], ["vi devos maksimume penadi", null], ["maksimuma justeco estas maljusteco", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: La difino de Bricard estas pli lar\u011da ol nia. Li distingas inter \u00abtu\u015data maksimumo\u00bb (nia \u00abmaksimumo\u00bb) kaj \u00abnetu\u015data maksimumo\u00bb (nia \u00absupremo\u00bb, se \u011di ne estas anka\u016d maksimumo)."], "primary definition": "(de orda aro (E,\u2264)) Tia elemento M en E, ke \u0109iuj aliaj estas malpli grandaj ol \u011di (x \u2264 M por \u0109iu ajn x en E); simb. M = max E.", "translations": {"pl": ["maksimum", "element najwi\u0119kszy (zbioru)"], "hu": ["legnagyobb elem"]}, "examples": [["la reela intervalo ]0,1[ ne havas maksimumon", null], ["la eventuala maksimumo estas unika", null], ["(absoluta) maksimumo de funkcio", null], ["(loka) maksimumo de funkcio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "maksimum", "primary": true}, "maksimuma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Atinganta la plej alte atingeblan gradon.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u043a\u0441\u0438\u043c\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0430\u0438\u0431\u043e\u043b\u044c\u0448\u0438\u0439"], "fr": ["maximal"], "en": ["maximal"], "nl": ["maximaal"], "be": ["\u043c\u0430\u043a\u0441\u0456\u043c\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "de": ["maximal"], "it": ["massimo (agg.)", "massimale (agg.)"], "hu": ["maxim\u00e1lis", "maximum-"]}, "examples": [["la maksimuma temperaturo de forno", null], ["mi forestos maksimume tri tagojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Troveblas tiu termino en , sed sen difino estas malfacile taksi, \u0109u la intencata senco estas nur \u00abplej granda, estanta maksimumo\u00bb (kiel en \u00abekvaciaro de maksimuma ordo\u00bb), a\u016d \u0109u \u011di povas apliki\u011di anka\u016d en la supre menciitaj kuntekstoj."], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri elemento de orda aro (E,\u2264)) Tia, ke ne ekzistas elemento de E strikte pli granda ol \u011di.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u043a\u0441\u0438\u043c\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 (\u044d\u043b\u0435\u043c\u0435\u043d\u0442)"], "fr": ["(\u00e9l\u00e9ment) maximal"], "en": ["maximal (element)"], "de": ["maximal (-es Element)"], "it": ["(elemento )massimale"], "hu": ["maxim\u00e1lis (elem)"], "pl": ["(element) maksymalny"]}, "examples": [["la eventuala maksimumo de orda aro estas maksimuma, sed maksimuma elemento ne nepre estas maksimumo", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri idealo de ringo R) Tia, ke \u011di estas maksimuma rilate inkluzivecon en la aro de \u0109iuj idealoj strikte inkluzivitaj en R.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u043a\u0441\u0438\u043c\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 (\u0438\u0434\u0435\u0430\u043b)"], "fr": ["(id\u00e9al) maximal"], "en": ["maximal (ideal)"], "de": ["maximal (-es Ideal)"], "it": ["(ideale) massimale"], "hu": ["maxim\u00e1lis(ide\u00e1l) maximal"], "pl": ["(idea\u0142) maksymalny"]}, "examples": []}]}], "root": "maksimum", "primary": false}, "aresti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kapti iun por lin malliberigi.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0440\u0435\u0441\u0442\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["arr\u00eater (un malfaiteur)", "appr\u00e9hender"], "en": ["arrest"], "be": ["\u0430\u0440\u044b\u0448\u0442\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0442\u0440\u044b\u043c\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["festnehmen", "verhaften", "arrestieren"], "hu": ["letart\u00f3ztat", "\u0151rizetbe vesz"], "sk": ["zatkn\u00fa\u0165"], "es": ["arrestar"], "br": ["herzel (ul laer)"], "pl": ["aresztowa\u0107", "uj\u0105\u0107"]}, "examples": [["aresti \u015dteliston", null]], "subdefinitions": []}], "root": "arest", "primary": true}, "aresto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago de arestanto.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u044b\u0448\u0442"], "fr": ["arrestation"], "en": ["arrest"], "ru": ["\u0430\u0440\u0435\u0441\u0442 (\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435)"], "de": ["Haft", "Arrest"], "hu": ["letart\u00f3ztat\u00e1s"], "sk": ["zatknutie"], "es": ["arresto"], "br": ["harzidigezh"], "pl": ["uj\u0119cie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arest", "primary": false}, "fanarano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lo\u011danto de Fanaro.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0430\u043d\u0430\u0440\u0438\u043e\u0442"], "de": ["Phanariot"], "nl": ["Fanarioot"], "pt": ["fanariota"], "hu": ["fanariai"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Fanar", "primary": false}, "pandemio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mondmalsano; epidemio, kiu vasti\u011das al tuta terparto a\u016d al la mondo.", "translations": {"fr": ["pand\u00e9mie"], "en": ["pandemic"], "nl": ["pandemie"], "pl": ["pandemia"], "pt": ["pandemia"]}, "examples": [["nuna pandemio de tuberkulozo", "J. A. Vergara, Sociaj aspektoj en la epidemologio de la aperantaj infektaj malsanoj, 83a UK, 1998-08-01 \u011dis 08"], ["lukti kontra\u016d la grandaj pandemioj", "trad. D. Durand, Monda agado kontra\u016d la mizero..., Monda solidareco, 2005-08"]], "subdefinitions": []}], "root": "pandemi", "primary": true}, "taelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antikva \u0109ina mezurunuo de pezo, 37,8 gramojn valora, kaj mon-unuo.", "translations": {"fr": ["tael"], "de": ["Tael", "Ta\u00ebl"], "pt": ["tael"], "hu": ["tael"]}, "examples": [["\u0109iu el ni ricevas du taelojn monate", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 56a, p. 237a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tael", "primary": true}, "kamaboko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Japandevena prepara\u0135o el fi\u015dopasto vaporumita, man\u011data sole post malvarmi\u011do a\u016d kiel parto de supo, nudela\u0135o a\u016d alia varma plado.", "translations": {"fr": ["kamaboko"]}, "examples": [["al la maljunulo apogas sin lia nepino kun kolorigita kamaboko pendanta de la bu\u015do", "Homoj man\u011dantaj, \u00abde konfuceanoj mi lernis etiketon por man\u011di\u00bb, p. 224a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kamabok", "primary": true}, "kniduloj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Filumo de la bestoj (Cnidaria), kun \u0109eloj ellasantaj brulan likva\u0135on \u0109e tu\u015do.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0438\u0448\u0435\u0447\u043d\u043e\u043f\u043e\u043b\u043e\u0441\u0442\u043d\u044b\u0435"], "fr": ["cnidaires"], "de": ["Nesseltiere"], "nl": ["holtedieren", "neteldieren"], "hu": ["csal\u00e1nosok"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "knid", "primary": true}, "turo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre alta, ne tre vasta konstrua\u0135o, plej ofte ronda a\u016d kvadrata.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0430\u0448\u043d\u044f"], "fr": ["tour (b\u00e2timent)"], "en": ["tower"], "nl": ["toren"], "pt": ["torre"], "be": ["\u0432\u0435\u0436\u0430", "\u0432\u044b\u0448\u043a\u0430"], "de": ["Turm"], "sv": ["torn"], "hu": ["torony"], "es": ["torre"], "pl": ["wie\u017ca"]}, "examples": [["turo de pre\u011dejo", null], ["la Pariza Ejfel-turo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u015cakpeco kutime figurata per turo, movebla la\u016d vertikaloj a\u016d horizontaloj de la \u015daktabulo.", "translations": {"be": ["\u0442\u0443\u0440\u0430"], "fr": ["tour (\u00e9checs)"], "en": ["rook"], "ru": ["\u043b\u0430\u0434\u044c\u044f"], "hu": ["b\u00e1stya"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tur", "primary": true}, "blanka urso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La blanka urso havas blankan \u011dis kremkoloran hararon kaj vivas en la Arkto.", "translations": {"bg": ["\u0431\u044f\u043b\u0430 \u043c\u0435\u0447\u043a\u0430"], "nl": ["ijsbeer"], "la": ["Ursus marittimus"], "de": ["Eisb\u00e4r"], "it": ["orso polare"], "en": ["polar bear"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "urs", "primary": false}, "abocolibro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0430\u0437\u0431\u0443\u043a\u0430", "\u0431\u0443\u043a\u0432\u0430\u0440\u044c"], "fr": ["ab\u00e9c\u00e9daire", "ABC (ab\u00e9c\u00e9daire)"], "pl": ["elementarz"], "hu": ["\u00e1b\u00e9c\u00e9sk\u00f6nyv", "\u00e1b\u00e9c\u00e9 (k\u00f6nyv)"]}, "examples": [["estis iam homo, kiu verkis iom da novaj versoj por la abocolibro, po du vicoj al \u0109iu litero", "Fabeloj, volumo 4, abocolibro"]], "subdefinitions": []}], "root": "libr", "primary": false}, "haladzo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malbonodora, pli-malpli venena gaso , eli\u011danta el brulanta korpo a\u016d el putra\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u0434"], "fr": ["\u00e9manation (toxique, m\u00e9phitique)", "exhalaison (toxique, m\u00e9phitique)", "infection (puanteur)", "pestilence", "puanteur", "oxyde de carbone (\u00e9manation toxique)"], "en": ["stench", "stink", "fume"], "nl": ["uitwaseming"], "pt": ["fedor", "vapor pestilento"], "ru": ["\u0447\u0430\u0434"], "de": ["Ausd\u00fcnstung"], "hu": ["b\u0171z\u00f6s kip\u00e1rolg\u00e1s", "b\u0171z\u00f6s kig\u0151z\u00f6lg\u00e9s", "miazma"], "pl": ["opar", "wyziew", "czad", "zaduch"]}, "examples": [["mortiga, na\u016dza, sufoka haladzo", null], ["mar\u0109a, strata haladzo", null], ["memmortigo per haladzo", "Vortaro de Esperanto,"], ["la pikanta fumhaladzo de la brulinta\u0135o", "Urd Hadda murdita!, p. 19"], ["restos nur fumo, vaporo, haladzo kaj cindro", "(Andersen, trad. Zamenhof: Fabeloj, La vento rakontas pri Valdemaro Doe kaj pri liaj filinoj)"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "emana\u0135o, fetoro, fumo, miasmo, vaporo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "haladz", "primary": true}, "fotoaparato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0444\u043e\u0442\u043e\u0430\u043f\u043f\u0430\u0440\u0430\u0442"], "fr": ["appareil photo"], "en": ["camera"], "nl": ["fototoestel"], "pl": ["aparat fotograficzny"], "es": ["c\u00e1mara fotogr\u00e1fica"], "hu": ["f\u00e9nyk\u00e9pez\u0151g\u00e9p"]}, "examples": [["Otto, kun fotoaparato trans la \u015dultron, aperis el post la angulo", "Metropoliteno,\u0109apitro 6a"], ["se vi havas bonan fotoaparaton, ni iros , \u0109irka\u016d mian kolon mi metis malmultekostan for\u0135eteblan fotoaparaton, kiu estis nek malmultekosta, nek for\u0135etebla, nek nur fotilo", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato, \u0109apitro 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "fot", "primary": false}, "kakemonisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metiisto, kiu fasonas arta\u0135ojn kiel kakemonojn.", "translations": {"nl": ["kakemonokunstenaar"], "hu": ["kakemon\u00f3m\u0171v\u00e9sz"]}, "examples": [["por ellaborigi ion en la formo de kakemono, oni mendas \u0109e la kakemonisto", "Enciklopedieto japana, artikolo \u00abkakemono\u00bb, p. 82a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kakemon", "primary": false}, "falakvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u0434\u0430\u0441\u043f\u0430\u0434"], "fr": ["cascade", "chute d'eau"], "bg": ["\u0432\u043e\u0434\u043e\u043f\u0430\u0434"], "nl": ["waterval"], "pt": ["cachoeira", "cascata", "queda-d'\u00e1gua"], "ru": ["\u0432\u043e\u0434\u043e\u043f\u0430\u0434"], "de": ["Wasserfall"], "sv": ["vattenfall"], "sk": ["vodop\u00e1d"], "fa": ["\u0622\u0628\u0634\u0627\u0631"], "en": ["waterfall", "cascade"], "es": ["cascada"], "br": ["lamm-dour"], "pl": ["wodospad", "siklawa"]}, "examples": [["li rakontis pri la falakvoj, kiuj sa\u016dmante falegas malsupren kun bruo simila al frapoj de tondro", "Fabeloj, volumo 2, monteto de elfoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "akv", "primary": false}, "Kartvelujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la centra kaj okcidenta Ka\u016dkazo, \u0109e la orienta bordo de la Nigra Maro. \u0108e antikvaj helenoj konata kiel Kol\u0125ido.", "translations": {"be": ["\u0413\u0440\u0443\u0437\u0456\u044f"], "fr": ["G\u00e9orgie (pays caucasien)"], "bg": ["\u0413\u0440\u0443\u0437\u0438\u044f"], "nl": ["Georgi\u00eb"], "ru": ["\u0413\u0440\u0443\u0437\u0438\u044f"], "de": ["Georgien"], "tr": ["G\u00fcrcistan"], "hu": ["Gr\u00fazia"], "en": ["Georgia"], "pl": ["Gruzja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kartvel", "primary": false}, "ortopteroj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo de insektoj (Orthoptera).", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u043c\u0430\u043a\u0440\u044b\u043b\u044b\u044f (\u0430\u0442\u0440\u0430\u0434)"], "nl": ["rechtvleugeligen"], "pt": ["ort\u00f3pteros"], "ru": ["\u043f\u0440\u044f\u043c\u043e\u043a\u0440\u044b\u043b\u044b\u0435 (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434 \u043d\u0430\u0441\u0435\u043a\u043e\u043c\u044b\u0445)"], "de": ["Geradfl\u00fcgler"], "hu": ["egyenessz\u00e1rny\u00faak (rend)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ortopter", "primary": true}, "maligna": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ka\u015de kaj dan\u011dere malutila, insidema.", "translations": {"be": ["\u0437\u043b\u0430\u043c\u044b\u0441\u043d\u044b", "\u043d\u0435\u0431\u044f\u0441\u044c\u043f\u0435\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["malin (nuisible)"], "nl": ["kwaadaardig"], "pt": ["maligno"], "ru": ["\u0437\u043b\u043e\u043a\u0430\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 (\u043c\u0435\u0434.)", "\u0437\u043b\u043e\u0432\u0440\u0435\u0434\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["rosszindulat\u00fa (pl. daganat)"]}, "examples": [["ni faras justan militon ekstermante tiel malignan rason", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 1a, \u0109apitro 8a, p. 65a"]], "subdefinitions": []}], "root": "malign", "primary": true}, "butikisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komercisto kiu funkciigas butikon.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0430\u0432\u043e\u0447\u043d\u0438\u043a", "\u0432\u043b\u0430\u0434\u0435\u043b\u0435\u0446 \u0431\u0443\u0442\u0438\u043a\u0430"], "fr": ["commer\u00e7ant (tenancier)", "boutiquier", "g\u00e9rant (de magasin)", "tenancier (de magasin)"], "en": ["shopkeeper", "merchant", "retailer"], "nl": ["winkelier"], "de": ["Verk\u00e4ufer (in einem Laden)"], "pl": ["sklepowa {f}", "sprzedawca"], "hu": ["boltos"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "butik", "primary": false}, "dan\u011dera": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Enhavanta, prezentanta dan\u011deron.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u0431\u044f\u0441\u044c\u043f\u0435\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["dangereux", "nocif"], "bg": ["\u043e\u043f\u0430\u0441\u0435\u043d"], "de": ["gef\u00e4hrlich"], "hu": ["vesz\u00e9lyes"], "fa": ["\u062e\u0637\u0631\u0646\u0627\u06a9"], "en": ["dangerous", "hazardous"], "br": ["da\u00f1jerus"], "cs": ["nebezpe\u010dn\u00fd"], "es": ["peligroso"], "ru": ["\u043e\u043f\u0430\u0441\u043d\u044b\u0439"], "nl": ["gevaarlijk"], "tr": ["tehlikeli"], "sv": ["farlig"], "sk": ["nebezpe\u010dn\u00fd"], "pl": ["niebezpieczny", "zagra\u017caj\u0105cy"]}, "examples": [["dan\u011dera vojo, situacio, malsano, homo, najbaro", null], ["estinta amiko estas plej dan\u011dera malamiko", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "dan\u011der", "primary": false}, "pucelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Virga junulino.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u0432\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u0438\u0446\u0430"], "fr": ["pucelle"], "pt": ["pucela", "donzela"], "hu": ["sz\u0171z", "sz\u0171zl\u00e1ny"]}, "examples": [["li malice trompis kompatindan knabinon, kiu ne plu estas pucelo pro lia kulpo", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, dua parto, \u0109apitro 52a, p. 688a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pucel", "primary": true}, "dan\u011deri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti dan\u011dera.", "translations": {"ru": ["\u0431\u044b\u0442\u044c \u043e\u043f\u0430\u0441\u043d\u044b\u043c"], "fr": ["\u00eatre dangereux", "pr\u00e9senter un danger"], "nl": ["gevaarlijk zijn"], "be": ["\u0431\u044b\u0446\u044c \u043d\u0435\u0431\u044f\u0441\u044c\u043f\u0435\u0447\u043d\u044b\u043c", "\u043f\u0430\u0433\u0440\u0430\u0436\u0430\u0446\u044c"], "de": ["gef\u00e4hrlich sein"], "hu": ["vesz\u00e9lyes"], "sk": ["hrozi\u0165"], "fa": ["\u062e\u0637\u0631\u0646\u0627\u06a9 \u0628\u0648\u062f\u0646"], "br": ["beza\u00f1 da\u00f1jerus"], "pl": ["by\u0107 niebezpiecznym", "zagra\u017ca\u0107", "by\u0107 zagro\u017ceniem"]}, "examples": [["por virta orelo ne dan\u011deras vorto malbela", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "dan\u011der", "primary": false}, "dan\u011dero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ebleco de malbono, de malfeli\u0109o.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u0431\u044f\u0441\u044c\u043f\u0435\u043a\u0430"], "fr": ["danger", "p\u00e9ril"], "bg": ["\u043e\u043f\u0430\u0441\u043d\u043e\u0441\u0442"], "de": ["Gefahr"], "hu": ["vesz\u00e9ly"], "fa": ["\u062e\u0637\u0631"], "en": ["danger"], "br": ["da\u00f1jer"], "es": ["peligro"], "ru": ["\u043e\u043f\u0430\u0441\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "nl": ["gevaar"], "pt": ["perigo", "risco"], "tr": ["tehlike"], "sv": ["fara"], "sk": ["nebezpe\u010denstvo"], "pl": ["niebezpiecze\u0144stwo", "zagro\u017cenie"]}, "examples": [["veni, fali en dan\u011deron", null], ["meti en dan\u011deron de morto", null], ["eviti dan\u011deron", null], ["dan\u011dero pendanta super Egipto", "La Faraono, volumo 2, \u0109ap. 15"], ["dan\u011dero minacas iun", "B"], ["tiam la estonteco de nia afero estos absolute ekster dan\u011dero", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "dan\u011der", "primary": true}, "insulino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hormono, kiu reguligas la karbonhidratan metabolon.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0441\u0443\u043b\u0456\u043d"], "fr": ["insuline"], "en": ["insulin"], "nl": ["insuline"], "pt": ["insulina"], "ru": ["\u0438\u043d\u0441\u0443\u043b\u0438\u043d"], "de": ["Insulin"], "hu": ["inzulin"], "fa": ["\u0627\u0646\u0633\u0648\u0644\u06cc\u0646"], "es": ["insulina"]}, "examples": [["insulino estas rimedo kontra\u016d diabeto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "insulin", "primary": true}, "vosto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Libere pendanta ekstremo de la spino, \u0109e kelkaj vertebruloj.", "translations": {"be": ["\u0445\u0432\u043e\u0441\u0442"], "fr": ["queue"], "en": ["tail"], "nl": ["staart"], "pt": ["cauda", "rabo"], "el": ["\u03bf\u03c5\u03c1\u03ac"], "de": ["Schwanz"], "sv": ["svans"], "hu": ["farok"], "br": ["lost"], "it": ["coda"], "ru": ["\u0445\u0432\u043e\u0441\u0442"], "es": ["cola", "rabo"]}, "examples": [["\u0109iu vulpo sian voston la\u016ddas", "Proverbaro esperanta"], ["subpremi, subtiri la voston", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Posta parto de la korpo de birdoj a\u016d serpentoj.", "translations": {"de": ["Schwanz"], "nl": ["staart"], "sv": ["stj\u00e4rt"], "es": ["cola"], "hu": ["farok"]}, "examples": [["korniko vundita propran voston timas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Fino; lasta parto.", "translations": {"de": ["Ende"], "nl": ["sleep"], "sv": ["sl\u00e4p"], "es": ["cola"], "hu": ["v\u00e9ge (vminek)"]}, "examples": [["la vosto de vagonaro", null], ["la vosto de virina robo", null], ["vosto de frako", null], ["tiu senutila deklaro faras impreson de alkudrita vosto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Longa vico da atendantoj.", "translations": {"de": ["Schlange"], "nl": ["rij"], "sv": ["k\u00f6"], "es": ["cola"], "hu": ["sor (v\u00e1rakoz\u00f3k\u00e9)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vost", "primary": true}, "aborta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La Biblio similsence uzas anka\u016d \u00ababortito\u00bb kaj \u00ababortita\u0135o\u00bb. La pasiva formo sugestas, ke aborti povus havi akuzativforman komplementon (same kiel naski), sed tia uzo ne disvasti\u011dis."], "primary definition": "Nevivpova ido.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u043a\u0438\u0434\u044b\u0448"], "fr": ["avorton"], "nl": ["afgedreven vrucht"], "pt": ["aborto"], "de": ["Fehlgeburt"], "it": ["aborto"], "hu": ["elvet\u00e9lt magzat"]}, "examples": [["ili malaperu, kiel aborta\u0135o virina, kiu ne vidis la sunon", "La Malnova Testamento, Psalmaro 58:8"]], "subdefinitions": []}], "root": "abort", "primary": false}, "dazipo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio dazipedoj (Dasypus)..", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u0430\u043d\u044f\u043d\u043e\u0441\u0435\u0446"], "fr": ["tatou"], "en": ["armadillo"], "nl": ["gordeldier"], "pt": ["tatu"], "ru": ["\u0431\u0440\u043e\u043d\u0435\u043d\u043e\u0441\u0435\u0446"], "de": ["G\u00fcrteltier"], "hu": ["\u00f6rv\u00f6s \u00e1llat", "tatu"], "es": ["armadillo"], "pl": ["pancernik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dazip", "primary": true}, "hidrologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["hydrologie"], "de": ["Hydrologie"], "nl": ["waterbouwkunde", "hydrologie"], "it": ["idrologia"]}, "examples": [["\u00abRaciigo de sciencteknikaj laboroj en meteorologio kaj hidrologio\u00bb", "P. Dobe\u015d, en: Raciigo en scienco kaj tekniko, AEST, 1988"], ["la \u0108ina Meteorologia Akademio kalkulis la akvorezervon de \u0108inio lau la teorioj de hidrologio", "-, Por radikale solvi la problemon de akvomanko en norda \u0108inio, [2003-09]"]], "subdefinitions": []}], "root": "hidrologi", "primary": true}, "televidstacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stacio kiu dissendas televidprogramojn.", "translations": {"fr": ["station de t\u00e9l\u00e9vision"], "de": ["Fernsehsender"]}, "examples": [["ekde 1996 ekzistas televidstacio irlandlingva", "Vikipedio, artikolo \u00abirlanda lingvo\u00bb, 2005-07-21"]], "subdefinitions": []}], "root": "staci", "primary": false}, "keglo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la lignaj kolonetoj, per kiuj oni ludas kegloludon.", "translations": {"be": ["\u043a\u0435\u0433\u043b\u044f"], "fr": ["quille (pour jouer)"], "en": ["skittle", "ninepin", "bowling pin"], "nl": ["kegel"], "ru": ["\u043a\u0435\u0433\u043b\u044f"], "de": ["Kegel"], "sv": ["k\u00e4gla"], "hu": ["tekeb\u00e1bu"], "br": ["kilh"], "es": ["bolo"]}, "examples": [["\u00abmi ludis keglojn,\u00bb respondis li, \u00abkaj perdis kelkajn helerojn\u00bb", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Fabelo pri iu, kiu migris por ekkoni timon"]], "subdefinitions": []}], "root": "kegl", "primary": true}, "enigma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malfacile komprenebla.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0433\u0430\u0434\u043a\u0430\u0432\u044b"], "fr": ["\u00e9nigmatique", "myst\u00e9rieux", "sibyllin"], "en": ["enigmatic"], "nl": ["raadselachtig"], "ru": ["\u0437\u0430\u0433\u0430\u0434\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["r\u00e4tselhaft", "schleierhaft", "geheimnisvoll"], "hu": ["rejt\u00e9lyes", "titokzatos"], "es": ["enigm\u00e1tico"], "pl": ["zagadkowy", "enigmatyczny", "tajemniczy"]}, "examples": [["enigma vorto, rigardo, frazo", null], ["io enigma kaj alloga estis en \u015dia rideto kaj en \u015dia mola varma rigardo", "Julian Modest, Vetiha, Monato, jaro 2001a, numero 2a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "enigm", "primary": false}, "enigmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malfacila proponata divenota\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0433\u0430\u0434\u043a\u0430"], "fr": ["devinette", "\u00e9nigme"], "en": ["enigma", "puzzle", "riddle"], "nl": ["raadsel"], "pt": ["enigma", "advinha\u00e7\u00e3o"], "be": ["\u0437\u0430\u0433\u0430\u0434\u043a\u0430", "\u044d\u043d\u0456\u0433\u043c\u0430"], "de": ["R\u00e4tsel"], "hu": ["rejtv\u00e9ny"], "es": ["enigma"], "cs": ["h\u00e1danka"], "pl": ["zagadka"]}, "examples": [["klarigi, solvi enigmon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Malklara, malfacile komprenebla afero.", "translations": {"de": ["R\u00e4tsel", "Geheimnis"], "pl": ["zagadka", "enigma", "tajemnica"], "hu": ["rejt\u00e9ly", "rejtv\u00e9ny (\u00e1tv.)"]}, "examples": [["Atlantido estas unu el la plej malnovaj enigmoj por la homaro", "Andr\u00e9 Cherpillod, Atlantido - la perdita kontinento, Monato, jaro 1997a, numero 7a, p. 21a"], ["lia karaktero estas por mi enigmo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "enigm", "primary": true}, "muzikscienco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri muziko, muziksistemoj, \u0109io rilata al sonarto.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0443\u0437\u044b\u043a\u043e\u0432\u0435\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["musicologie"], "de": ["Musikwissenschaft"], "nl": ["muziekwetenschap", "musicologie"], "pl": ["muzykologia"]}, "examples": [["lingvistoj kaj filologoj tre ofte eluzas la terminologion kaj la metodologion de la muzikscienco dum siaj fakaj esploroj", "S. \u011cu\u011dev, Estetikaj problemoj en interlingvistiko, 2005-01"]], "subdefinitions": []}], "root": "muzik", "primary": false}, "Nimego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Urbo en la nederlanda provinco Gelderlando (5\u00b052'E, 51\u00b051'N):.", "translations": {"fr": ["Nim\u00e8gue"], "en": ["Nimeguen"], "nl": ["Nijmegen"], "pt": ["Nijmegen", "Nimega", "Nimegue"], "de": ["Nimwegen"], "it": ["Nimega"], "hu": ["Nijmegen"], "lat": ["Noviomagus"], "es": ["Nimega"]}, "examples": [["Istv\u00e1n Bejczy (1965), nederlandano, studis juron kaj historion en Nimego (Nijmegen, Nederlando)", "Istv\u00e1n ERTL: La Gazeto, n-ro 70/1997"]], "subdefinitions": []}], "root": "Nimeg", "primary": true}, "fonetismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sona konsisto de la vortoj, kompare kun la skriba.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0432\u0443\u043a\u043e\u0432\u043e\u0439 \u0441\u0442\u0440\u043e\u0439"], "fr": ["phon\u00e9tisme (caract\u00e9ristiques phon\u00e9tiques)"], "pt": ["fonetismo", "foneticismo"], "ca": ["fonetisme"], "de": ["phonetisches System", "Lautsystem"], "es": ["fonetismo"], "hu": ["hangrendszer", "fonetizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fonetism", "primary": true}, "diro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, kion oni diras.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0441\u043a\u0430\u0437\u044b\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["parole (ce qu'on dit)", "dire (ce qu'on dit)"], "en": ["statement"], "be": ["\u0432\u044b\u043a\u0430\u0437\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0441\u043b\u043e\u0432\u044b"], "de": ["Worte"], "hu": ["mond\u00e1s", "sz\u00f3besz\u00e9d"], "es": ["dicho"], "pl": ["wypowied\u017a", "wiadomo\u015b\u0107", "s\u0142owo"]}, "examples": [["Moseo prikalkulis ilin la\u016d la diro de la Eternulo, kiel estis ordonite", "La Malnova Testamento, Nombroj 3:16"], ["mi ne kredis al la diroj, \u011dis mi venis kaj \u011dis miaj okuloj ekvidis", "La Malnova Testamento, I. Re\u011doj 10:7"]], "subdefinitions": []}], "root": "dir", "primary": false}, "malmunti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Disigi la partojn de ma\u015dino sen rompoj a\u016d detruoj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u044c", "\u0434\u0435\u043c\u043e\u043d\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9monter", "d\u00e9sassembler (d\u00e9monter)", "disjoindre"], "en": ["dismantle", "disassemble", "take apart"], "nl": ["demonteren", "losmaken", "ontmantelen"], "de": ["ausbauen", "abbauen", "abmontieren"], "hu": ["sz\u00e9tszerel"]}, "examples": [["se mikroma\u015dino obli\u011dpova eskapus el \u0109ia regado, ekzemple, \u011diaj sennombraj \u00abidoj\" balda\u016d \u00abmalmuntus\" urbojn, bestojn kaj homojn", "Gianfranco Cazzaro: Mikroskope vastaj horizontoj, Monatojaro 1997a, numero 2a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "munt", "primary": false}, "delegitaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro da delegitoj, komisiitaj por specifa tasko.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u043b\u0435\u0433\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["d\u00e9l\u00e9gation (groupe de d\u00e9l\u00e9gu\u00e9s)"], "en": ["delegation"], "ru": ["\u0434\u0435\u043b\u0435\u0433\u0430\u0446\u0438\u044f"], "ca": ["delegaci\u00f3"], "pl": ["delegacja"], "hu": ["k\u00fcld\u00f6tts\u00e9g", "deleg\u00e1ci\u00f3"]}, "examples": [["ne forgesu la delegitaron!, diris la re\u011do Hroar", "Fabeloj, volumo 1, Malgranda Tuk"]], "subdefinitions": []}], "root": "deleg", "primary": false}, "\u015dtonrompejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko kie oni ekspluatas \u015dtonojn.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u0435\u043d\u044f\u043b\u043e\u043c\u043d\u044f"], "fr": ["carri\u00e8re de pierre"], "nl": ["steengroeve"], "pt": ["pedreira"], "ru": ["\u043a\u0430\u043c\u0435\u043d\u043e\u043b\u043e\u043c\u043d\u044f"], "de": ["Steinbruch"], "it": ["cava di pietra"], "sv": ["stenbrott"], "hu": ["k\u0151t\u00f6r\u0151", "k\u0151fejt\u0151", "k\u0151b\u00e1nya"], "pl": ["kamienio\u0142om", "wyrobisko kamieni"]}, "examples": [["mi memoros viajn vortojn, dum mi rompos rokojn en \u015dtonminejo", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato, \u0109apitro 30a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dton", "primary": false}, "anta\u016dtempa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Okazanta anta\u016d la ta\u016dga tempo; trofrua.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u045e\u0447\u0430\u0441\u043d\u044b"], "fr": ["pr\u00e9matur\u00e9"], "en": ["premature", "untimely"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0436\u0434\u0435\u0432\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["vorzeitig"], "it": ["prematuro"], "hu": ["id\u0151 el\u0151tti", "korai"], "ro": ["\u00eenainte de timp"], "pl": ["przedwczesny"]}, "examples": [["anta\u016dtempa morto, aku\u015do", "B"], ["liaj sociaj idealoj estas iom neordinaraj kaj anta\u016dtempaj", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 2a, antikva foiro"]], "subdefinitions": []}], "root": "temp", "primary": false}, "sofismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cajne \u011dusta sed fakte erariga rezono.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0444\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["sophisme"], "nl": ["sofisme"], "ru": ["\u0441\u043e\u0444\u0438\u0437\u043c"], "ca": ["sofisma"], "de": ["Sophismus"], "hu": ["szofizmus", "sz\u0151rsz\u00e1lhasogat\u00e1s"], "es": ["sofisma"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sofism", "primary": true}, "superunuo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezurunuo, kiu estas oblo de la baza.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0430\u0442\u043d\u0430\u044f \u0435\u0434\u0438\u043d\u0438\u0446\u0430 \u0438\u0437\u043c\u0435\u0440\u0435\u043d\u0438\u044f"], "hu": ["t\u00f6bbsz\u00f6r\u00f6s egys\u00e9g"], "it": ["multiplo (di misura)"], "fi": ["kerrannaisyksikk\u00f6 (yksik\u00f6n monikerta)"]}, "examples": [["kilometro estas superunuo de metro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "unu", "primary": false}, "suspensa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ka\u016dzanta stre\u0109an sciavidon pri la sekvo.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u043f\u0440\u044f\u0436\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439 (\u043e \u0441\u0446\u0435\u043d\u0435)"], "it": ["avvincente"], "hu": ["fesz\u00fclt"]}, "examples": [["\u011duste en \u0109i suspensa momento, la a\u016dtoro de \u0109i historio interrompis la priskribon de la duelo", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 1a, \u0109apitro 8a, p. 71a"]], "subdefinitions": []}], "root": "suspens", "primary": false}, "miksa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Miksita.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043c\u0435\u0448\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["m\u00e9lang\u00e9"], "nl": ["gemengd"], "br": ["mesket"], "be": ["\u0437\u044c\u043c\u044f\u0448\u0430\u043d\u044b", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u043c\u044f\u0448\u0430\u043d\u044b"], "de": ["vermischt", "vermengt", "gemischt"], "hu": ["kevert", "vegyes"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "miks", "primary": false}, "havigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Helpi al iu, por ke li ricevu a\u016d atingu ion, alporti, doni, liveri.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u043e\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["fournir", "faire obtenir", "procurer", "pourvoir (de)"], "en": ["provide with", "get for", "procure"], "nl": ["verschaffen", "bezorgen", "leveren"], "pt": ["obter", "arranjar"], "de": ["verschaffen", "geben", "aush\u00e4ndigen"], "it": ["fornire", "procurare", "far avere"], "hu": ["szerez (ad)", "juttat (ad)", "ad"], "es": ["proporcionar"], "pl": ["dostarcza\u0107", "udziela\u0107", "u\u017cycza\u0107", "dawa\u0107", "pomaga\u0107 w uzyskaniu"]}, "examples": [["havigi al infano belajn bildojn", null], ["havigi al iu situacion, konfidon", null], ["havigi al si monon, plezuron", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hav", "primary": false}, "miksi": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En kunmetitaj vortoj Z uzas la radikon miks samsence kiel divers: mikskolora (= diverskoloraZ), miksforma, miksospecaj bildoj. Tia konfuziga uzo ne estas imitinda."], "primary definition": "(transitiva) Meti kune diversajn objektojn a\u016d substancojn tiamaniere, ke oni ne povas plu ilin facile distingi.", "translations": {"be": ["\u043c\u044f\u0448\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u044c\u043c\u0435\u0448\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u043c\u0435\u0448\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["m\u00e9langer"], "en": ["mix"], "nl": ["mengen", "vermengen"], "ru": ["\u0441\u043c\u0435\u0448\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u043c\u0435\u0448\u0430\u0442\u044c"], "de": ["vermischen", "vermengen", "mischen", "mengen"], "hu": ["kever", "vegy\u00edt"], "br": ["meska\u00f1"]}, "examples": [["miksi akvon kun vino, farunon kun oleo", "Z"], ["miksi kartojn por kartludi", "B"], ["tapi\u015do el miksitaj koloroj", null], ["miksi rasojn", null], ["miksdevena popolo", "Z"], ["sin miksi en la bruantan amason, inter la amaso", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Meti kune en sia spirito diversajn aferojn tiamaniere, ke oni ne povas plu ilin facile diferencigi.", "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u043c\u0435\u0448\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0431\u043b\u044b\u0442\u0430\u0446\u044c"], "de": ["durcheinander bringen", "verwechseln", "vertauschen"], "nl": ["verwarren"], "ru": ["\u0441\u043c\u0435\u0448\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0443\u0442\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["\u00f6sszekever"]}, "examples": [["miksi la signifon de du vortoj", "Z"], ["ne miksu tiun monton kun alia samnoma monto", null], ["nia \u011dojo estis miksita kun beda\u016dro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0443\u043c\u0435\u0448\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0443\u0431\u043b\u044b\u0442\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0443\u0446\u044f\u0433\u0432\u0430\u0446\u044c"], "nl": ["mengen"], "pt": ["misturar", "mesclar", "baralhar", "mexer (misturando)"], "ru": ["\u0432\u043c\u0435\u0448\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u043f\u0443\u0442\u0430\u0442\u044c"], "de": ["einmischen"], "hu": ["belekever"]}, "examples": [["ne miksu vin en malproprajn aferojn", "Z"], ["sin miksi en konversacion", null], ["kial vi miksis mian nomon en la disputon?", null], ["mi tute ne volas min miksi en la kondukado de tiu afero", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "miks", "primary": true}, "suspenso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Animstre\u0109o pro atendo de sekvaj okaza\u0135oj, precipe en rakonto.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u043f\u0440\u044f\u0436\u0451\u043d\u043d\u043e\u0435 \u043e\u0436\u0438\u0434\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u0442\u0440\u0435\u0432\u043e\u0436\u043d\u043e\u0435 \u043e\u0436\u0438\u0434\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u0441\u0430\u0441\u043f\u0435\u043d\u0441"], "fr": ["suspense (r\u00e9cit etc.)"], "it": ["suspense"], "hu": ["(dr\u00e1mai) fesz\u00fclts\u00e9g"]}, "examples": [["la re\u011disoro sukcese kreas suspenson ekde la unua sceno", "Marteno Ecott, Inkubo en kubo, Monato, jaro 2000a, numero 3a, p. 17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "suspens", "primary": true}, "loka koncilio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Supera eklezia kunveno de eklezia provinco a\u016d landa eklezio.", "translations": {"el": ["\u03c4\u03bf\u03c0\u03b9\u03ba\u03cc\u03c2 \u03c3\u03cd\u03bd\u03bf\u03b4\u03bf\u03c2"], "ru": ["\u043f\u043e\u043c\u0435\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439 \u0441\u043e\u0431\u043e\u0440"]}, "examples": [["tion klare montras la verka\u0135oj de la ekleziaj patroj, lokaj koncilioj, ekleziaj gvidantoj kaj mezepokaj teologoj", "Kial do la Eklezio ne ordinis virinojn al la pastra ofico?"]], "subdefinitions": []}], "root": "koncili", "primary": false}, "konfidita\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "A\u0135o, kiun oni al iu konfidis.", "translations": {"fr": ["d\u00e9p\u00f4t (chose laiss\u00e9e en d\u00e9p\u00f4t)"], "hu": ["r\u00e1b\u00edzott holmi", "let\u00e9t"]}, "examples": [["mi konas tiun, al kiu mi kredis, kaj mi konvinki\u011dis, ke li havas la povon gardi mian konfidita\u0135on \u011dis tiu tago", "La Nova TestamentoII. Timoteo 1:12"]], "subdefinitions": []}], "root": "konfid", "primary": false}, "Londono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108efurbo kaj plej grava urbo de Britujo (0\u00b004'W, 51\u00b030'N).", "translations": {"be": ["\u041b\u043e\u043d\u0434\u0430\u043d"], "fr": ["Londres"], "en": ["London"], "nl": ["Londen"], "pt": ["Londres"], "ru": ["\u041b\u043e\u043d\u0434\u043e\u043d"], "de": ["London"], "hu": ["London"], "br": ["Londrez"], "lat": ["Londinium"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "London", "primary": true}, "andante": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezrapide.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0434\u0430\u043d\u0442\u044d"], "fr": ["andante"], "en": ["andante"], "nl": ["andante"], "ru": ["\u0430\u043d\u0434\u0430\u043d\u0442\u0435"], "it": ["andante"], "hu": ["andante"], "sk": ["andante"], "es": ["andante"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "andant", "primary": false}, "\u015dafhundo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hundo el grupo de rasoj uzataj origine de pa\u015dtistoj por gardi brutaron kaj nun anka\u016d por diversaj gardaj kaj ser\u0109aj celoj. \u015cafhundoj estas altaj kaj havas densan hararon.", "translations": {"be": ["\u0430\u045e\u0447\u0430\u0440\u043a\u0430"], "fr": ["chien de berger"], "en": ["sheep dog"], "nl": ["herdershond", "herdershond"], "pt": ["c\u00e3o pastor"], "ru": ["\u043e\u0432\u0447\u0430\u0440\u043a\u0430"], "ca": ["gos d'atura"], "de": ["Sch\u00e4ferhund"], "it": ["cane pastore"], "hu": ["juh\u00e1szkutya"], "fa": ["\u0633\u06af \u06af\u0644\u0647"], "br": ["ki-de\u00f1ved"], "cs": ["ov\u010d\u00e1ck\u00fd pes"], "pl": ["owczarek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hund", "primary": false}, "suro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Muskola elstaro, kiu formas la malanta\u016dan parton de la kruro.", "translations": {"be": ["\u043b\u044b\u0442\u043a\u0430"], "en": ["calf"], "nl": ["kuit (v.been)"], "ru": ["\u0438\u043a\u0440\u0430 (\u043d\u043e\u0433\u0438)"], "ca": ["panxell"], "de": ["Wade", "Sura"], "it": ["gastrocnemio", "gemelli (muscolo)"], "hu": ["l\u00e1bikra", "v\u00e1dli"], "pl": ["\u0142ydka"], "es": ["pantorrilla"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sur", "primary": false}, "andanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Muzikverko, kies movo estas meze rapida.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0434\u0430\u043d\u0442\u044d"], "fr": ["andante"], "en": ["andante"], "nl": ["andante"], "ru": ["\u0430\u043d\u0434\u0430\u043d\u0442\u0435"], "it": ["andante"], "hu": ["andante"], "sk": ["andante"], "es": ["andante"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "andant", "primary": true}, "taksiejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, kie taksioj haltas, atendante veturontojn.", "translations": {"fa": ["\u0627\u06cc\u0633\u062a\u06af\u0627\u0647 \u062a\u0627\u06a9\u0633\u06cc"], "fr": ["station de taxis"], "en": ["taxi stand"], "pt": ["ponto de t\u00e1xi"], "it": ["stazione dei taxi"], "pl": ["post\u00f3j taks\u00f3wek"]}, "examples": [["mi pa\u015dis eksteren kune kun la alvenintaj pasa\u011deroj, al la taksiejo", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato, \u0109apitro 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "taksi", "primary": false}, "kartunkino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kino pere de desegna\u0135oj.", "translations": {"it": ["cinema d'animazione"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kartunkin", "primary": true}, "aerodromo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko aran\u011dita por ekflugo kaj surteri\u011do de avioj.", "translations": {"ru": ["\u0430\u044d\u0440\u043e\u0434\u0440\u043e\u043c"], "fr": ["a\u00e9rodrome", "terrain d'aviation"], "nl": ["a\u00ebrodroom", "vliegveld"], "be": ["\u0430\u044d\u0440\u0430\u0434\u0440\u043e\u043c", "\u043b\u0451\u0442\u043d\u0456\u0448\u0447\u0430"], "de": ["Flugplatz"], "it": ["aeroporto", "aerodromo"], "hu": ["rep\u00fcl\u0151t\u00e9r"], "sk": ["letisko"], "es": ["aer\u00f3dromo", "aerodromo"], "he": ["\u05e9\u05d3\u05d4 \u05ea\u05e2\u05d5\u05e4\u05d4"]}, "examples": [["delegacio atendis nin en la aerodromo", "Ludoviko Enizan: Mia Entuziasmo por Esperanto, Mia Fervora Favoro al \u0108inio, El popola \u0108iniojaro 1990a, numero 5a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "aerodrom", "primary": true}, "apartigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Disigi, meti en apartan lokon.", "translations": {"sk": ["oddeli\u0165"], "be": ["\u0430\u0434\u0434\u0437\u044f\u043b\u044f\u0446\u044c", "\u0430\u0434\u0430\u0441\u0430\u0431\u043b\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["s\u00e9parer", "mettre \u00e0 part"], "en": ["separate"], "ru": ["\u043e\u0442\u0434\u0435\u043b\u044f\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u0434\u0435\u043b\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u043e\u0441\u043e\u0431\u043b\u044f\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u043e\u0441\u043e\u0431\u0438\u0442\u044c"], "de": ["absondern", "trennen"], "it": ["separare"]}, "examples": [["apartigi la diversajn sencojn de unu vorto", null], ["la maro apartigas Anglujon de la kontinento", null], ["fari apartigon inter la grajno kaj la pajlo", null], ["apartigi la tuberkulozulojn de la ceteraj malsanuloj", null], ["la luta dorso deaparti\u011dis kiel unu peco", "Fabeloj, volumo 2, Pa\u015dtistino kaj kamentubisto"]], "subdefinitions": []}], "root": "apart", "primary": false}, "homologeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvalito, propreco de tio, kio estas homologe.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043c\u0430\u043b\u0451\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["homologie"], "nl": ["homologie"], "pt": ["homologia"], "ru": ["\u0433\u043e\u043c\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "de": ["Homologie"], "it": ["omologia"], "hu": ["homol\u00f3gia"], "pl": ["homologiczno\u015b\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "homolog", "primary": false}, "karbarda\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Kohlenglut"], "en": ["charcoal"], "hu": ["sz\u00e9npar\u00e1zs"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ard", "primary": false}, "Barnabo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo aramedevena.", "translations": {"fr": ["Barnab\u00e9"], "de": ["Barnabas"], "en": ["Barnabas"]}, "examples": [["kiome mi fari\u011dus pli sa\u011da, se mi ekscias, ke \u011din skribis, \u2015 ni supozu, \u2015 iu Barnabo de Nepomuk?", "Satiraj rakontoj, Enciclopeditis"], ["Tie, en arbar' apuda / Lo\u011dis lupo grize bruna / Konata kiel Barnabo / Kaj pli ri\u0109a ol nababo", "J. Brzechwa, trad. D. Kowalska, Rakontis pego al strigo, [vidita en 2009]"]], "subdefinitions": []}], "root": "Barnab", "primary": true}, "apartiga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Apartiganta, kapabla apartigi, rilata al apartigo.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0434\u0435\u043b\u044f\u044e\u0449\u0438\u0439", "\u043e\u0442\u0434\u0435\u043b\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u0435\u043f\u0430\u0440\u0430\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439"], "en": ["separative"]}, "examples": [["la apartiga efiko de elektrostatikaj fortoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Ekzistas pluraj aliaj difinoj de apartigeco de topologia spaco. La \u0109i-supra difino estas la\u016d la germana matematikisto Hausdorff, pro kio tiajn apartigajn spacojn oni anka\u016d nomas ha\u016dsdorfaj spacoj. La a\u016dtoritataj fontoj ne konsentas pri tiu termino. En troveblas \u00abapartigita spaco\u00bb kun sinonimo \u00abseparita spaco\u00bb (anka\u016d en ). Ni preferas \u00abapartiga\u00bb al \u00abapartigita\u00bb, \u0109ar la spacon oni ne apartigis, sed \u011di mem ja apartigas siajn elementojn unuj de la aliaj. Cetere la neologismo \u00absepari\u00bb kun sia jura signifo estas nek alloga, nek oportuna. En aperas \u00abseparebla\u00bb kaj \u00abseparita\u00bb, sed \u0109i-lastan oni tradukas rusen per \u00ab\u0441\u0435\u043f\u0430\u0440\u0430\u0431\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439\u00bb (nia \u00abapartigebla\u00bb). Fine, en oni parolas pri \u00abseparaj aroj\u00bb (nocio iom pli forta ol \u00abdisaj aroj\u00bb, kiu ne rilatas al nia demando)."], "primary definition": "(parolante pri topologia spaco) Tia, ke por \u0109iuj du malsamaj punktoj x kaj y ekzistas \u0109irka\u016da\u0135o de x kaj \u0109irka\u016da\u0135o de y sen komuna punkto.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0434\u0435\u043b\u0438\u043c\u043e\u0435 (\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["(espace) s\u00e9par\u00e9"], "de": ["separiert (-er Raum)"], "en": ["separated (space)"], "pl": ["(przestrze\u0144) Hausdorffa"]}, "examples": [["provizite per la diskreta topologio, \u0109iu spaco estas apartiga", null], ["\u0109iu metrika spaco estas apartiga", null]], "subdefinitions": []}], "root": "apart", "primary": false}, "analgezio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["analg\u00e9sie"], "nl": ["analgesie", "gevoelloosheid (voor pijn)"]}, "examples": [["je la 19-a. evoluis la kono pri analgezio kaj anestezio, per la malkovro, fare de usonaj medicinistoj, de la efikoj de etero", "E. Pauli, Enciklopedio simpozio, artikolo \u00abanalgezio\u00bb, [2001]"]], "subdefinitions": []}], "root": "analgezi", "primary": true}, "astigmatismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vida malneteco pro malegaleco de okullensa kurbi\u011do.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u0442\u044b\u0433\u043c\u0430\u0442\u044b\u0437\u043c"], "fr": ["astigmatisme"], "en": ["astigmatism"], "nl": ["astigmatisme"], "ru": ["\u0430\u0441\u0442\u0438\u0433\u043c\u0430\u0442\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Astigmatismus"], "hu": ["asztigmatizmus"], "es": ["astigmatismo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "astigmat", "primary": false}, "koregonedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo salmoformaj fi\u015doj (Coregonidae).", "translations": {"de": ["Renken"], "nl": ["houtingachtigen"], "pt": ["Coregonidae"], "hu": ["mar\u00e9naf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "koregoned", "primary": true}, "poreo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de granda ajlo kultivata kiel legomo (Allium porrum).", "translations": {"ru": ["\u043b\u0443\u043a-\u043f\u043e\u0440\u0435\u0439"], "fr": ["poireau"], "bg": ["\u043f\u0440\u0430\u0437"], "nl": ["prei"], "pt": ["porro", "alho-porro"], "be": ["\u043f\u0430\u0440\u044d\u0439", "\u0446\u044b\u0431\u0443\u043b\u044f-\u043f\u0430\u0440\u044d\u0439"], "de": ["Porree"], "hu": ["p\u00f3r\u00e9hagyma", "p\u00e1rhagyma"], "fa": ["\u06af\u0646\u062f\u0646\u0627", "\u062a\u0631\u0647 \u0641\u0631\u0646\u06af\u06cc"], "en": ["leek"], "pl": ["por"]}, "examples": [["\u011di estis iu platkuka pasta\u0135o , en kiu kuni\u011dis, inter aliaj, precipe raspitaj terpomoj kaj fajne hakitaj poreoj", "Kiel akvo de l' rivero, 1:3"]], "subdefinitions": []}], "root": "pore", "primary": true}, "egoista": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u044d\u0433\u0430\u0456\u0441\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b", "\u0441\u044f\u0431\u0435\u043b\u044e\u0431\u043d\u044b", "\u0441\u0430\u043c\u0430\u043b\u044e\u0431\u043d\u044b"], "fr": ["\u00e9go\u00efste (adj.)"], "en": ["egotistical", "egoistical"], "nl": ["ego\u00efstisch"], "ru": ["\u044d\u0433\u043e\u0438\u0441\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u044d\u0433\u043e\u0438\u0441\u0442\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u0435\u0431\u044f\u043b\u044e\u0431\u0438\u0432\u044b\u0439"], "de": ["ichs\u00fcchtig", "eigens\u00fcchtig", "selbsts\u00fcchtig", "egoistisch"], "hu": ["\u00f6nz\u0151", "egosita"], "es": ["ego\u00edsta"], "pl": ["egoistyczny", "samolubny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ego", "primary": false}, "trankviligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi iun a\u016d ion trankvila 1.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u043f\u0430\u043a\u043e\u0439\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["tranquilliser"], "nl": ["geruststellen", "kalmeren"], "ru": ["\u0443\u0441\u043f\u043e\u043a\u0430\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u0441\u043f\u043e\u043a\u043e\u0438\u0442\u044c"], "de": ["beruhigen"], "hu": ["nyugtat", "megnyugtat"]}, "examples": [["trankviligu la malpaciencajn", "B"], ["trankviligu por momento vian miron", "Z"], ["trankviligi la \u0109agrenon de iu", null], ["mi rapidos nun trankviligi la amikojn, kiuj atendas sopirante", "Z"], ["donu al li trankviligajn konsilojn", null], ["la bona virino trankviligis sian soifon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 15"], ["mi trankviligis kaj kvietigis mian animon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "trankvil", "primary": false}, "devizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sentenco montranta principon de konduto adoptitan kiel distingilon de privata persono, firmao, korporacio, ofte skribitan sur insigno a\u016d blazono.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u0432\u0456\u0437", "\u043b\u0451\u0437\u0443\u043d\u0433"], "fr": ["devise (formule concise)", "mot d'ordre"], "bg": ["\u0434\u0435\u0432\u0438\u0437"], "nl": ["devies"], "pt": ["divisa", "lema"], "ru": ["\u0434\u0435\u0432\u0438\u0437", "\u043b\u043e\u0437\u0443\u043d\u0433"], "de": ["Devise", "Wahlspruch", "Sinnspruch", "Motto"], "hu": ["jelige", "jelmondat", "c\u00edmerfelirat", "szlogen"], "en": ["chant", "slogan", "rallying cry", "motto"], "pl": ["dewiza", "motto", "zawo\u0142anie"], "es": ["divisa", "lema"]}, "examples": [["\u00ablibereco, egaleco, frateco\u00bb estas la devizo de la franca Respubliko", null], ["la granda duko de Nerbia havas sur la \u015dildo, kiel emblemon, asparagon kun la jena devizo: \u00abMia sorto rampas\u00bb", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, unua parto, \u0109apitro 18a, p. 127a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kambio a\u016d \u0109eko en fremda valuto, pagebla je difinita loko eksterlande kaj negocata en borso.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u0432\u0456\u0437\u0430", "\u043f\u043b\u0430\u0446\u0451\u0436\u043d\u044b \u0441\u0440\u043e\u0434\u0430\u043a \u0443 \u0437\u0430\u043c\u0435\u0436\u043d\u0430\u0439 \u0432\u0430\u043b\u044e\u0446\u0435"], "fr": ["devise (mon\u00e9taire)"], "bg": ["\u0434\u0435\u0432\u0438\u0437"], "nl": ["deviezen"], "ru": ["\u0434\u0435\u0432\u0438\u0437\u0430", "\u0438\u0441\u0447\u0438\u0441\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435 \u0432 \u0438\u043d\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u043d\u043e\u0439 \u0432\u0430\u043b\u044e\u0442\u0435"], "de": ["Devisen", "Auslandsguthaben"], "hu": ["deviza", "k\u00fclf\u00f6ldi fizet\u0151eszk\u00f6z"], "en": ["deposits at foreign banks"], "es": ["divisa (monetaria)"], "pl": ["dewiza (obca waluta)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "deviz", "primary": true}, "egoisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono, kiu ser\u0109as en la vivo nur la propran plezuron a\u016d profiton.", "translations": {"be": ["\u044d\u0433\u0430\u0456\u0441\u0442", "\u0441\u0430\u043c\u0430\u043b\u044e\u0431", "\u0441\u0430\u043c\u0430\u043b\u044e\u0431\u0435\u0446", "\u0441\u044f\u0431\u0435\u043b\u044e\u0431", "\u0441\u0430\u0431\u0435\u0442\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["\u00e9go\u00efste (subst.)"], "en": ["egoist", "egotist"], "nl": ["ego\u00efst"], "ru": ["\u044d\u0433\u043e\u0438\u0441\u0442", "\u0441\u0435\u0431\u044f\u043b\u044e\u0431\u0435\u0446"], "de": ["ichs\u00fcchtiger Mensch", "eigens\u00fcchtiger Mensch", "selbsts\u00fcchtiger Mensch", "Egoist"], "sv": ["egoist"], "hu": ["\u00f6nz\u0151 ember", "egoista"], "es": ["ego\u00edsta"], "pl": ["egoista", "samolub"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"en": ["egoist"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ego", "primary": false}, "rajo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio rajedoj (Raja), bongusta plata romboforma marfi\u015do kun mallar\u011da vosto.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0430\u0442"], "fr": ["raie"], "en": ["ray"], "nl": ["rog", "vleet"], "pt": ["raia", "arraia"], "ru": ["\u0441\u043a\u0430\u0442"], "de": ["Rochen"], "it": ["razza"], "hu": ["r\u00e1ja"], "es": ["raya"], "pl": ["raja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "raj", "primary": true}, "troa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Estanta en pli ol sufi\u0109a kvanto a\u016d grado; superanta la \u011dustan mezuron.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0440\u0435\u0437\u043c\u0435\u0440\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["en trop"], "nl": ["overdreven"], "be": ["\u043f\u0440\u0430\u0437\u044c\u043c\u0435\u0440\u043d\u044b", "\u0437\u0430\u043b\u0456\u0448\u043d\u0456"], "fi": ["liika", "ylenm\u00e4\u00e4r\u00e4inen"], "es": ["excesivo"], "hu": ["t\u00fal-", "t\u00fals\u00e1gos"]}, "examples": [["troa laboro", null], ["troa festeno estas veneno", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "tro", "primary": true}, "troe": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Estante en troa kvanto, superanta la \u011dustan mezuron.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0437\u044c\u043c\u0435\u0440\u043d\u0430"], "fr": ["excessivement", "trop"], "nl": ["te veel"], "ru": ["\u0441\u043b\u0438\u0448\u043a\u043e\u043c", "\u0447\u0440\u0435\u0437\u043c\u0435\u0440\u043d\u043e", "\u0447\u0435\u0440\u0435\u0441\u0447\u0443\u0440"], "fi": ["liikaa"], "es": ["excesivamente"], "hu": ["t\u00fals\u00e1gosan"]}, "examples": [["mi trovis du librojn troe en la kesto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tro", "primary": false}, "albumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Binda\u0135o en formo de libro, por konservi notojn, fotografa\u0135ojn, desegnojn, kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u044c\u0431\u043e\u043c"], "fr": ["album"], "en": ["album"], "nl": ["album"], "pt": ["\u00e1lbum"], "ru": ["\u0430\u043b\u044c\u0431\u043e\u043c"], "de": ["Gedenkbuch", "Sammelbuch", "Album"], "it": ["album"], "hu": ["album"], "sk": ["album"], "es": ["\u00e1lbum"]}, "examples": [["en la mondo abundas stranguloj \u2013 kolektantoj de diversa\u0135oj: iu havas kelkcentojn da brikoj, alia povas montri al vi multajn po\u015dtmark-albumojn", "Araneo, Forko, Monato, jaro 2002a, numero 5a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Muzikeldona\u0135o en formo albumeta entenanta diskojn a\u016d aliajn datumportilojn....", "translations": {}, "examples": [["en 1986 en Usono aperas duobla albumo \u00abRu\u011da ondo \u2013 4 subgrundaj grupoj el USSR\u00bb", "M. Golikova, trad. G. Arosev, Aquarium on the web, historio, 2005"], ["Eug\u00eanio Matos faris la aran\u011dojn kaj muzikan direktadon de albumoj de pluraj artistoj", "F. Fonseca, Eug\u00eanio Matos, MusicExpress, [vidita en 2007-03]"]], "subdefinitions": []}], "root": "album", "primary": true}, "\u0109irka\u016dkrii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u0108irka\u016di kriante.", "translations": {"nl": ["rondbrullen"], "hu": ["k\u00f6rbeki\u00e1ltoz"]}, "examples": [["dum la homamasoj \u0109irka\u016dkrias nin kaj minace levas siajn pugnojn, Karolo fajfigas la signalsirenon, kaj nia a\u016dtomobilo salte ekkuras", "J. Forge, Saltego trans jarmiloj, Voja\u011do en Esperanto-lando, leciono 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kri", "primary": false}, "finialo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Florsimila ornamo finanta pinta\u0135on.", "translations": {"ru": ["\u0440\u043e\u0437\u0435\u0442\u043a\u0430", "\u0432\u0438\u043d\u044c\u0435\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["finial"], "nl": ["fleuron"], "pt": ["remate", "flor\u00e3o"], "de": ["Kreuzblume", "Bl\u00e4tterknauf"], "hu": ["keresztr\u00f3zsa", "oromd\u00edsz"]}, "examples": [["Pandiono ekvidis meze de la halo marmoran kubon, ornamitan per bluaj finialoj kaj volva\u0135oj el vitro", "A. Grin, trad. J. Finkel, La ora \u0109eno, 2009"]], "subdefinitions": []}], "root": "finial", "primary": true}, "intermeti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Meti inter aliajn a\u0135ojn.", "translations": {"fr": ["intercaler"]}, "examples": [["akva vaporo povas transiri la murojn trairante iliajn porojn, escepte se oni intermetas en ili tavolon, kiu malebligos tian trairadon", "I. Ferreiro, Fasadoj, La Domo, 39"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Interdiri, en\u015dovi en interparolon kvaza\u016d flankan rimarkon.", "translations": {"fr": ["faire remarquer", "intervenir (dans une discussion)"]}, "examples": [["veron diras via ekscelenco \u2015 intermetis la granda skribisto", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 13a"], ["\u00abevidente la afero brulas, kolego,\u00bb Halman intermetis", "J. Francis, Misio sen Alveno, tk-stefeto, 1982"]], "subdefinitions": []}], "root": "met", "primary": false}, "gulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio musteledoj (Gulo), mezgranda raba besto de Norda Azio kun bruna felo, vivanta apud mar\u0109oj a\u016d en arbaroj.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u0430\u043c\u0430\u0445\u0430"], "fr": ["glouton (animal)"], "bg": ["\u0440\u043e\u0441\u043e\u043c\u0430\u0445\u0430"], "nl": ["veelvraten"], "pt": ["glut\u00e3o (zool.)", "carcaju"], "ru": ["\u0440\u043e\u0441\u043e\u043c\u0430\u0445\u0430"], "de": ["Vielfra\u00df"], "hu": ["rozsom\u00e1k", "torkos borz"], "en": ["wolverine", "glutton (wolverine)"], "cs": ["rosom\u00e1k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gul", "primary": true}, "balenedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo cetacoj (Balaenidae), kun tre granda kapo (triono de la korpolongo) kaj longaj bartoj.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043b\u0430\u0434\u043a\u0438\u0435 \u043a\u0438\u0442\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["bal\u00e9nid\u00e9s"], "en": ["whales"], "ca": ["bal\u00e8nids"], "de": ["Glattwale"], "es": ["bal\u00e9nidos"], "hu": ["sima b\u00e1lnaf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "balened", "primary": true}, "kuglingo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de karto\u0109o konsistanta el cilindra metala ujeto, kiu entenas pulvon kaj en kiu al\u011dusti\u011das la kuglo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u043b\u044c\u0437\u0430"], "fr": ["douille"], "en": ["case", "casing"], "nl": ["patroon (van kogel)"], "ru": ["\u0433\u0438\u043b\u044c\u0437\u0430"], "de": ["Patrone"], "hu": ["h\u00fcvely (l\u00f6ved\u00e9k\u00e9)", "patron (l\u00f6ved\u00e9k\u00e9)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kugl", "primary": false}, "Odiseo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo grekdevena.", "translations": {"be": ["\u0410\u0434\u044b\u0441\u044d\u0439"], "fr": ["Ulysse"], "bg": ["\u041e\u0434\u0438\u0441\u0435\u0439"], "nl": ["Odysseus"], "pt": ["Ulisses"], "ru": ["\u041e\u0434\u0438\u0441\u0441\u0435\u0439"], "de": ["Odysseus"], "it": ["Ulisse"], "hu": ["Od\u00fcsszeusz"], "en": ["Ulysses"], "es": ["Ulises"], "pl": ["Odyseusz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rolulo de Iliado, \u0109efrolulo de Odiseado, helena princo lertparola kaj ruzema.", "translations": {"it": ["Odisseo", "Ulisse"], "pt": ["Ulisses"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Odise", "primary": true}, "homologa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri elementoj de du similaj figuroj) Respondaj inter si per la koncerna simileco.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043c\u0430\u043b\u044f\u0433\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["homologue"], "nl": ["homoloog"], "pt": ["hom\u00f3logo"], "el": ["\u03bf\u03bc\u03cc\u03bb\u03bf\u03b3\u03bf\u03c2"], "de": ["homolog"], "it": ["omologo", "omologico"], "hu": ["homol\u00f3g"], "es": ["hom\u00f3logo"], "ru": ["\u0433\u043e\u043c\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u0441\u043e\u043e\u0442\u0432\u0435\u0442\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "pl": ["homologiczny"]}, "examples": [["la homologaj lateroj de du similaj plurlateroj estas proporciaj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kies strukturo havas la saman \u0125emian formulon kaj la samajn \u0125emiajn ecojn.", "translations": {"it": ["omologo"]}, "examples": [["homologa serio", null], ["homologaj elementoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Samforma, samstruktura, sed servanta al diversaj celoj fiziologiaj \u0109e malsamaj bestoj a\u016d vegeta\u0135oj.", "translations": {"de": ["gleichliegend", "entsprechend"], "it": ["omologo"]}, "examples": [["la piedoj de kvarpiedulo kaj la na\u011diloj de fi\u015do estas homologaj organoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "homolog", "primary": true}, "deigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Demeti, apartigi, disigi.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0434\u0435\u043b\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u0434\u0435\u043b\u044f\u0442\u044c"], "fr": ["s\u00e9parer"], "de": ["abmachen", "losmachen", "l\u00f6sen", "wegmachen", "wegtun"], "pl": ["rozdziela\u0107", "roz\u0142\u0105cza\u0107", "rozk\u0142ada\u0107"], "hu": ["elt\u00e1vol\u00edt", "elv\u00e1laszt", "lev\u00e1laszt", "elk\u00fcl\u00f6n\u00edt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "de", "primary": false}, "termometro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Instrumento por mezuri la gradon de varmo.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u0440\u043c\u043e\u043c\u044d\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["thermom\u00e8tre"], "nl": ["thermometer"], "pt": ["term\u00f4metro"], "ru": ["\u0442\u0435\u0440\u043c\u043e\u043c\u0435\u0442\u0440", "\u0433\u0440\u0430\u0434\u0443\u0441\u043d\u0438\u043a"], "ca": ["term\u00f2metre"], "de": ["Thermometer"], "hu": ["h\u0151m\u00e9r\u0151"], "es": ["term\u00f3metro"], "pl": ["termometr"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "termometr", "primary": true}, "Gajo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: PIV2 listigas la nomon en aparta artikolo, kiel homonimon de la Fundamenta radiko; tamen \u015dajnas, ke la anta\u016dnomon eblas rigardi deriva\u0135o el la responda radiko; e\u0109 se historie tia derivo estas dubinda, iuj homoj perceptas la nomon tiel, kaj tia vidpunkto estas avanta\u011da por Esperanto.", "Rimarko: Dum sia frua periodo Latino malhavis apartan literon por [g]; anstata\u016de estis uzata C. Kiam la romanoj elpensis diakrita\u0135on G (t.e. C kun diakrita streketo), la anta\u016dnomo tamen dum longa tempo restis \u0109e la tradicia skribo per C; en Esperanto estas nenia motivo imiti tiun misskribon, tiom malpli, ke \u011di kolizias kun aliaj vortoj propre Esperantaj. La skriboj kiuj \u0109iam kapablis distingi inter g kaj k (ekz-e la greka) konservis la \u011dustan sonformon kun [g]."], "primary definition": "Latina virnomo.", "translations": {"ru": ["\u0413\u0430\u0439", "\u041a\u0430\u0439 (\u0443\u0441\u0442.)"], "en": ["Gaius", "Caius"], "pt": ["Gaio"], "la": ["Caius", "Gaius"], "de": ["Gaius"], "it": ["Caio", "Gaio"], "hu": ["Gaius", "Caius", "G\u00e1jusz"]}, "examples": [["Gajo Julio Cezaro", null], ["vin salutas Gajo, la gastiganto de mi", "La Nova Testamento, &Rom 16:23"]], "subdefinitions": []}], "root": "gaj", "primary": false}, "kontrolebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Povanta esti kontrolata.", "translations": {"be": ["\u044f\u043a\u043e\u0433\u0430 \u043c\u043e\u0436\u043d\u0430 \u043a\u0430\u043d\u0442\u0440\u0430\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "hu": ["ellen\u0151rizhet\u0151"], "de": ["nachpr\u00fcfbar", "\u00fcberpr\u00fcfbar"], "nl": ["controleerbaar"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0432\u0435\u0440\u044f\u0435\u043c\u044b\u0439", "\u043a\u043e\u0442\u043e\u0440\u044b\u0439 \u043c\u043e\u0436\u043d\u043e \u043f\u0440\u043e\u0432\u0435\u0440\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["facile kontroleblaj faktoj", "Z"], ["tio estas nur nekontrolebla aserto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kontrol", "primary": false}, "a\u016dtokratismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sistemo de absoluta regado.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0430\u043c\u043e\u0434\u0435\u0440\u0436\u0430\u0432\u0438\u0435"], "fr": ["autocratie"], "en": ["autocracy"], "nl": ["autocratie"], "be": ["\u0441\u0430\u043c\u0430\u0434\u0437\u044f\u0440\u0436\u0430\u045e\u0435", "\u0441\u0430\u043c\u0430\u045e\u043b\u0430\u0434\u0437\u0442\u0432\u0430"], "de": ["Alleinherrschaft", "Autokratie"], "hu": ["\u00f6nk\u00e9nyuralom", "autokr\u00e1cia"], "sk": ["autokracia"], "es": ["autocracia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "a\u016dtokratio", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dtokrat", "primary": false}, "Sirio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato situanta en okcidenta Azio kaj limanta okcidente al Mediteraneo kaj Libano, norde al Turkujo, oriente al Irako, sude al la Jordanio, sud-okcidente al Israelo. Damasko estas la \u0109efurbo kaj plej granda urbo.", "translations": {"ru": ["\u0421\u0438\u0440\u0438\u044f"], "en": ["Syria"], "nl": ["Syri\u00eb"], "he": ["\u05e1\u05d5\u05e8\u05d9\u05d4"], "pl": ["Syria"], "hu": ["Sz\u00edria"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Siri", "primary": true}, "federacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ligo, unui\u011do, kungrupi\u011do de memstaraj \u015dtatoj, societoj a\u016d organizoj por komuna celo.", "translations": {"be": ["\u0444\u044d\u0434\u044d\u0440\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["f\u00e9d\u00e9ration"], "en": ["federation"], "nl": ["federatie"], "pt": ["federa\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0444\u0435\u0434\u0435\u0440\u0430\u0446\u0438\u044f"], "de": ["F\u00f6deration", "Staatenbund"], "it": ["federazione"], "hu": ["sz\u00f6vets\u00e9g", "\u00e1llamsz\u00f6vets\u00e9g", "f\u00f6der\u00e1ci\u00f3"], "es": ["federaci\u00f3n"], "pl": ["federacja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "federaci", "primary": true}, "kataklismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Naturkatastrofo, ka\u016dzanta tre gravajn difektojn kaj \u015dan\u011dojn sur la surfaco de la tero.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0442\u0430\u043a\u043b\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["catastrophe naturelle", "cataclysme"], "en": ["catastrophe", "cataclysm"], "nl": ["natuurramp", "cataclysme"], "ru": ["\u043a\u0430\u0442\u0430\u043a\u043b\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Kataklysmus"], "hu": ["term\u00e9szeti katasztr\u00f3fa", "kataklizma"]}, "examples": [["Japanio sekuras kontra\u016d krimoj, ne kontra\u016d kataklismoj", "Hori Yasuo: Kiam verda insulo nigri\u011das, Monatojaro 2000a, numero 12a, p. 16a"], ["la lasta granda kataklismo historia, la disfalo de la sovetia bloko", "Hamza Baksi\u0107: La fino de la mondo komenci\u011das en Sarajevo, Monatojaro 1993a, numero 10a, p. 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kataklism", "primary": true}, "pedofiliulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono, kiu havas seksinklinon al infanoj.", "translations": {"fr": ["p\u00e9dophile"], "de": ["P\u00e4dophile"], "nl": ["pedofiel"]}, "examples": [["\u0135urnalisto akuzis lin e\u0109 pri ligoj kun pedofiliuloj", "Eric ALTERMAN, Usonaj judoj kontra\u016d la israela dekstro"]], "subdefinitions": []}], "root": "pedofili", "primary": false}, "manifesta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io manifesta, klare elmontranta.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u044f\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["manifestation (signe ext\u00e9rieur)"], "en": ["manifestation"], "nl": ["manifestatie (resultaat)"], "be": ["\u043f\u0440\u0430\u044f\u0432\u0430", "\u0432\u044b\u044f\u045e\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "hu": ["megnyilv\u00e1nul\u00e1s", "kinyilv\u00e1n\u00edt\u00e1s"]}, "examples": [["belo estas unusola arketipo, sed ni vidas \u011din nur en konkretaj manifesta\u0135oj", "Platono, trad. D. Broadribb, La Respubliko, 2000"]], "subdefinitions": []}], "root": "manifest", "primary": false}, "galo\u015do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Piedvesto, plej ofte ka\u016d\u0109uka, kiun oni metas sur la \u015duoj por \u015dirmi kontra\u016d malsekeco.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043b\u0451\u0448\u0430"], "fr": ["galoche"], "en": ["galosh"], "nl": ["galoche", "overschoen"], "pt": ["galocha"], "el": ["\u03b3\u03b1\u03bb\u03cc\u03c4\u03c3\u03b1"], "de": ["Galosche"], "hu": ["fatalp\u00fa cip\u0151"], "ru": ["\u0433\u0430\u043b\u043e\u0448\u0430"], "pl": ["kalosz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Speco de leda \u015duo kun ligna plandumo.", "translations": {"pl": ["drewniak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "galo\u015d", "primary": true}, "vitreca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta aspekton de vitro.", "translations": {"el": ["(\u03b3)\u03c5\u03b1\u03bb\u03b9\u03ba\u03cc\u03c2"], "fr": ["vitreux"], "nl": ["glazen", "glasachtig", "hyalo\u00efdeus", "vitreus"], "pt": ["v\u00edtreo"], "be": ["\u0448\u043a\u043b\u044f\u043d\u044b", "\u0448\u043a\u043b\u043e\u043f\u0430\u0434\u043e\u0431\u043d\u044b"], "de": ["glasig"], "hu": ["\u00fcveges (\u00fcvegszer\u0171)"], "ru": ["\u0441\u0442\u0435\u043a\u043b\u044f\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u0442\u0435\u043a\u043b\u043e\u0432\u0438\u0434\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["vitreca okulo, rigardo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "vitr", "primary": false}, "skolopedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo \u0125aradrioformaj birdoj (Scolopacidae).", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043a\u0430\u0441\u0430\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["scolopacid\u00e9s"], "nl": ["snippen (fam.)", "strandlopers (fam.)"], "ru": ["\u0431\u0435\u043a\u0430\u0441\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)", "\u0431\u0435\u043a\u0430\u0441\u0438\u043d\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Schnepfen (Familie)"], "hu": ["szalonkaf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skoloped", "primary": true}, "tetraonedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo de kokoformaj birdoj (Tetraonidae).", "translations": {"be": ["\u0446\u0435\u0446\u0435\u0440\u0443\u043a\u043e\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "nl": ["ruigpoothoenders (fam.)"], "pt": ["tetraon\u00eddeos"], "ru": ["\u0442\u0435\u0442\u0435\u0440\u0435\u0432\u0438\u043d\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Rauhfu\u00dfh\u00fchner"], "pl": ["g\u0142uszcowate"], "hu": ["fajdf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tetraoned", "primary": true}, "diodo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Duelektroda lampo.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0451\u0434"], "fr": ["diode"], "pt": ["d\u00edodo", "diodo"], "ru": ["\u0434\u0438\u043e\u0434"], "de": ["Diode"], "sv": ["diod"], "hu": ["di\u00f3da"], "fa": ["\u062f\u06cc\u0648\u062f"], "es": ["diodo"], "pl": ["dioda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Duonkondukanta elektronika elemento ebliganta fluon de elektra kurento nur en unu direkto.", "translations": {"pl": ["dioda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "diod", "primary": true}, "moslema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0456\u0441\u043b\u0430\u043c\u0441\u043a\u0456", "\u043c\u0443\u0441\u0443\u043b\u044c\u043c\u0430\u043d\u0441\u043a\u0456"], "bg": ["\u043c\u044e\u0441\u044e\u043b\u043c\u0430\u043d\u0441\u043a\u0438"], "pt": ["islamita", "mu\u00e7ulmano", "maometano"], "ru": ["\u043c\u0443\u0441\u0443\u043b\u044c\u043c\u0430\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["moslemisch"], "hu": ["mozlim"]}, "examples": [["moslema nigra fez\u0109apo", "Aventuroj de pioniro, \u0109apitro 36a, p. 86a"]], "subdefinitions": []}], "root": "moslem", "primary": false}, "moslemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u0441\u0443\u043b\u044c\u043c\u0430\u043d\u0456\u043d"], "hu": ["mozlim"], "de": ["Moslem", "Moslim"], "bg": ["\u043c\u044e\u0441\u044e\u043b\u043c\u0430\u043d\u0438\u043d", "\u043c\u043e\u0445\u0430\u043c\u0435\u0434\u0430\u043d\u0438\u043d"], "ru": ["\u043c\u0443\u0441\u0443\u043b\u044c\u043c\u0430\u043d\u0438\u043d"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "moslem", "primary": true}, "apetitveka": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekscitanta la apetiton.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u044d\u0442\u044b\u0442\u043d\u044b"], "fr": ["app\u00e9tissant"], "en": ["appetizing"], "ru": ["\u0430\u043f\u043f\u0435\u0442\u0438\u0442\u043d\u044b\u0439"], "de": ["appetitanregend", "appetitlich"], "it": ["appetitoso,", "appetibile"], "hu": ["\u00e9tv\u00e1gygerjeszt\u0151"], "fa": ["\u0627\u0634\u062a\u0647\u0627\u0622\u0648\u0631"], "es": ["apetitoso"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Alloga, dezirinda.", "translations": {}, "examples": [["apetitveka virino", null]], "subdefinitions": []}], "root": "apetit", "primary": false}, "deloki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Meti en alian lokon.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043c\u0435\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9placer"], "hu": ["elmozd\u00edt", "\u00e1thelyez"], "nl": ["verplaatsen"], "be": ["\u0437\u0440\u0443\u0448\u044b\u0446\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lok", "primary": false}, "detektilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato por pruvi la \u0109eeston de elektraj ondoj.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u0442\u044d\u043a\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["d\u00e9tecteur (d'ondes)"], "pt": ["detector"], "ru": ["\u0434\u0435\u0442\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440"], "de": ["Detektor"], "hu": ["detektor"], "es": ["detector"], "pl": ["detektor", "wykrywacz"]}, "examples": [["ekzistas diversaj detektiloj: kristala, magneta, valva kaj tiel plu", null]], "subdefinitions": []}], "root": "detekt", "primary": false}, "duodenito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inflamo de la duodeno.", "translations": {"be": ["\u0434\u0443\u0430\u0434\u044d\u043d\u0456\u0442"], "pt": ["duodenite"], "ru": ["\u0434\u0443\u043e\u0434\u0435\u043d\u0438\u0442"], "de": ["Duodenitis", "Entz\u00fcndung des Zw\u00f6lffingerdarms"], "pl": ["zapalenie trzustki"], "hu": ["nyomb\u00e9lgyullad\u00e1s", "duodenitis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "duodenit", "primary": true}, "marmoranaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de anaso (Anas (Marmaronetta) angustirostris).", "translations": {"en": ["marbled teal"], "pl": ["kaczka marmurka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anas", "primary": false}, "aku\u015digi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Helpi la aku\u015don de virino.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043d\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c \u0440\u043e\u0434\u044b"], "fr": ["accoucher (une femme)"], "en": ["induce labor"], "nl": ["verlossen (bij de bevalling helpen", "bij de bevalling helpen"], "pt": ["partejar"], "be": ["\u043f\u0440\u044b\u043c\u0430\u0446\u044c \u0440\u043e\u0434\u044b", "\u0431\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c"], "de": ["Geburtshilfe leisten", "Hebammendienste leisten"], "fa": ["\u0632\u0627\u06cc\u0627\u0646\u062f\u0646"], "br": ["gwilioudi\u00f1 (v.k.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aku\u015d", "primary": false}, "vanteco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de io vanta.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u0435\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "en": ["transitoriness"], "pt": ["frivolidade", "futilidade", "vaidade"], "be": ["\u043c\u0430\u0440\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043d\u0456\u043a\u0447\u044d\u043c\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043d\u044f\u0437\u043d\u0430\u0447\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043c\u0430\u043b\u0430\u0432\u0430\u0436\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "de": ["Eitelkeit"], "pl": ["pr\u00f3\u017cno\u015b\u0107", "znikomo\u015b\u0107"], "hu": ["\u00e9rtelmetlens\u00e9g", "\u00fcress\u00e9g (pejorat\u00edv)", "hi\u00e1baval\u00f3s\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vant", "primary": false}, "neglekto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malzorgo, neatento al io a\u016d neplenumo de iu tasko.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0431\u0440\u0435\u0436\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0445\u0430\u043b\u0430\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["n\u00e9gligence"], "en": ["negligence"], "nl": ["verwaarlozing"], "de": ["Vernachl\u00e4ssigung"], "es": ["negligencia", "descuido"], "hu": ["mell\u0151z\u00e9s"]}, "examples": [["la arkitekto, post periodo de relativa forgeso kaj neglekto, nuntempe \u011duas popolan admiron", "Augusto Casquero, 2002 - Internacia jaro de Antoni Gaud\u00ed, Monato, jaro 2002a, numero 6a, p. 18a"], ["raporto pri la neglektoj levi la vivkondi\u0109ojn de la indi\u011denaj popoloj", "Wim M. A. De Smet, Anta\u016d cent jaroj, Monato, jaro 1998a, numero 5a, p. 25a"]], "subdefinitions": []}], "root": "neglekt", "primary": false}, "antropometrio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metodo de polica mezurado de la homa korpo.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0442\u0440\u0430\u043f\u0430\u043c\u044d\u0442\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["anthropom\u00e9trie"], "en": ["anthropometry"], "ru": ["\u0430\u043d\u0442\u0440\u043e\u043f\u043e\u043c\u0435\u0442\u0440\u0438\u044f"], "ca": ["antropometria"], "de": ["Anthropometrie"], "hu": ["antropometria", "emberm\u00e9r\u00e9stan"], "sk": ["antropometria"], "es": ["antropometr\u00eda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "antropometri", "primary": true}, "neglekti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malzorgi, flankelasi, neatenti.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u043d\u0435\u0431\u0440\u0435\u0447\u044c", "\u043f\u0440\u0435\u043d\u0435\u0431\u0440\u0435\u0433\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["n\u00e9gliger"], "en": ["neglect"], "nl": ["veronachtzamen", "verwaarlozen", "negligeren"], "pt": ["negligenciar", "desleixar", "descuidar", "descurar", "desatender", "desprezar"], "de": ["vernachl\u00e4ssigen"], "sv": ["f\u00f6rsumma"], "hu": ["mell\u0151z", "figyelmen k\u00edv\u00fcl hagy", "neglig\u00e1l"], "es": ["descuidar", "desatender", "omitir"]}, "examples": [["la etulo ploras, dezirante man\u011da\u0135on; kaj se oni neglektas a\u016d iel mistraktas \u011din, \u011di malsani\u011das", "Hori Yasuo, \u00abPurikula\u00bb piko, Monato, jaro 1997a, numero 8a, p. 13a"], ["kial do Fonto tiome neglektis bone bindigi la libron?", "Donald Broadribb, La Purgatorio vidita de dektriajarcentulo (Dante Alighieri, Purgatorio), Monato, jaro 2002a, numero 5a, p. 27a"]], "subdefinitions": []}], "root": "neglekt", "primary": true}, "baleto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Teatra danco kun muziko kaj mimiko, sen paroloj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043b\u0435\u0442"], "fr": ["ballet"], "en": ["ballet"], "nl": ["ballet"], "ru": ["\u0431\u0430\u043b\u0435\u0442"], "de": ["Ballet"], "sv": ["balett"], "hu": ["balett"], "sk": ["balet"], "fa": ["\u0628\u0627\u0644\u0647"], "es": ["ballet"], "pl": ["balet"]}, "examples": [["la baleto \u00abLa konsekro de la printempo\u00bb de Igor Stravinskij, surscenigita en Parizo en 1913", "Natalia Arolovi\u0109: La homo de la kosma konscio, Monatojaro 2002a, numero 7a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "balet", "primary": true}, "\u0109iesulino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["prostitu\u00e9e", "fille publique", "fille de joie", "grue", "p\u00e9ripat\u00e9ticienne", "putain", "tapineuse"], "de": ["Prostituierte"], "it": ["prostituta", "puttana", "meretrice"], "pl": ["wszetecznica", "kobieta wszeteczna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ies", "primary": false}, "reliefo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elstareco de io sur ebena surfaco.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u043b\u044c\u0435\u0444"], "bg": ["\u0440\u0435\u043b\u0435\u0444"], "nl": ["reli\u00ebf"], "pt": ["relevo"], "ru": ["\u0440\u0435\u043b\u044c\u0435\u0444"], "de": ["Relief"], "it": ["rilievo"], "hu": ["domborm\u0171", "relief"], "en": ["relief", "outstanding representation"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Atentiga distingeco.", "translations": {}, "examples": [["la lastaj balotoj elmontris tute reliefe tiun situacion", null], ["reliefigi", null]], "subdefinitions": []}], "root": "relief", "primary": true}, "disfadenigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malkunmeti teksa\u0135on, apartigante la fadenojn.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u043f\u0443\u0441\u044c\u0446\u0456\u0446\u044c (\u043d\u0430 \u043d\u0456\u0442\u043a\u0456)"], "fr": ["d\u00e9filer (un tissu)", "effiler (un tissu)", "effilocher"], "en": ["unravel"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u043f\u0443\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c (\u0442\u043a\u0430\u043d\u044c \u043d\u0430 \u043d\u0438\u0442\u0438)"], "de": ["aufdr\u00f6seln"], "hu": ["sz\u00e1lakra bont", "sz\u00e9tbont (fonalat)"], "br": ["dineudenni\u00f1"], "pl": ["rozplata\u0107"]}, "examples": [["la kolumo iom disfadeni\u011dis sur la rando", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "faden", "primary": false}, "kafkru\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kru\u0109o por fari, konservi varma a\u016d ver\u015di kafon.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0444\u0435\u0439\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["cafeti\u00e8re (verseuse)"], "en": ["coffee pot"], "nl": ["koffiekan"], "ca": ["cafetera"], "de": ["Kaffeekanne"], "tr": ["cezve"], "it": ["caffettiera"], "hu": ["k\u00e1v\u00e9skanna"], "es": ["cafetera"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kru\u0109", "primary": false}, "siluro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fi\u015do vivanta en riveroj kaj en maro, povanta atingi longon de 5 metroj kaj havanta la proprecon produkti elektron kaj ka\u016dzi elektrajn skuojn (Silurus).", "translations": {"be": ["\u0441\u043e\u043c"], "fa": ["\u0627\u0633\u0628\u0644\u0647"], "nl": ["meerval"], "ru": ["\u0441\u043e\u043c"], "de": ["Wels"], "hu": ["harcsa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "silur", "primary": true}, "labio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unupetala korolo, kies rando estas partigita en du kvaza\u016dlipojn.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0438\u0436\u043d\u044f\u044f \u0433\u0443\u0431\u0430 (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "fr": ["corolle labi\u00e9e"], "nl": ["lipvormige bloemkroon"], "pt": ["l\u00e1bio", "corola labial"], "de": ["Labium"], "hu": ["ajak (vir\u00e1g\u00e9)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "labi", "primary": true}, "persvada": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la ago persvadi.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0432\u0435\u0449\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["persvada letero", null], ["ili dungos aktorojn kun bonaj, fortaj, persvadaj vo\u0109oj, kaj anta\u016d homamasoj propagandos favore al tiranismo kaj demokratio", "Platono, tr. D. Broadribb: La Respubliko. Parto 7a."]], "subdefinitions": []}], "root": "persvad", "primary": false}, "gimnotedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo ciprinoformaj fi\u015doj (Gymnotidae).", "translations": {"fr": ["gymnotid\u00e9s"], "de": ["Messeraale (Familie)"], "nl": ["mesvissen (fam.)"], "pt": ["gimnot\u00eddeos"], "hu": ["csupaszangolna-f\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gimnoted", "primary": true}, "persvadi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Per insista argumentado, petegado, ka\u0135olado, minacoj kaj tiel plu igi iun konsenti pri io a\u016d iel agi.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u043a\u0430\u043d\u0430\u0446\u044c", "\u0443\u0433\u0430\u0432\u0430\u0440\u044b\u0446\u044c", "\u0443\u043f\u044d\u045e\u043d\u0456\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u043f\u044d\u045e\u043d\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["persuader"], "en": ["persuade"], "nl": ["overreden"], "pt": ["persuadir"], "ru": ["\u0443\u0433\u043e\u0432\u043e\u0440\u0438\u0442\u044c", "\u0443\u0432\u0435\u0449\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u0432\u0435\u0449\u0435\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["\u00fcberreden"], "it": ["persuadere"], "hu": ["r\u00e1besz\u00e9l"]}, "examples": [["persvadi iun pri io", null], ["\u015di ne tiom konvinkis, kiom persvadis lin da\u016drigi kuracadon", null], ["\u015di persvadis min kuniri, kvankam mi ne vere volis", "AdE: Na\u016da Oficiala Aldono al la Universala Vortaro."], ["ne persvadu min, mia kara, tutegale vi min ne konvinkos", null], ["persvadi al iu, ke li edzi\u011du", "B"], ["la serpento persvadis Evan gustumi la frukton", null], ["homoj kiuj pretendas ke oni povas miskonduki la diojn citas Homeron kiel atestanton, \u0109ar li diras: \u00abOni povas persvadi la diojn per pre\u011do, Per oferoj kaj mildigaj vota\u011doj, Oni forturnas ilin per ver\u015doferoj kaj bruloferoj Kiam iu mispa\u015das kaj pekas.\u00bb", "Platono, tr. D. Broadribb: La Respubliko. Parto 2a."]], "subdefinitions": []}], "root": "persvad", "primary": true}, "koherilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Primitiva formo de detektilo, kiu ebligis radiotelegrafio.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0433\u0435\u0440\u0435\u0440"], "fr": ["coh\u00e9reur"], "nl": ["coherer"], "hu": ["koh\u00e9rer"]}, "examples": [["la fajla\u0135a koherilo de Branly", null]], "subdefinitions": []}], "root": "koher", "primary": false}, "persekuti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Persiste postiri por atingi a\u016d malamike trakti.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0441\u044c\u043b\u0435\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["poursuivre"], "bg": ["\u043f\u0440\u0435\u0441\u043b\u0435\u0434\u0432\u0430\u043c"], "nl": ["vervolgen", "achtervolgen"], "pt": ["perseguir", "acossar", "ir ao encal\u00e7o de"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "ca": ["perseguir"], "de": ["verfolgen"], "hu": ["\u0171z", "\u00fcld\u00f6z", "kerget"], "en": ["persecute"], "br": ["poursui\u00f1"], "es": ["perseguir"]}, "examples": [["la \u0109asisto persekutas leporon", null], ["rabobirdoj persekutis la kolombojn", "B"], ["mortpersekuti cervon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Konstante kruele turmenti.", "translations": {"fr": ["pers\u00e9cuter"], "br": ["heskina\u00f1"]}, "examples": [["la kristanoj estis persekutataj", null], ["la registaro persekutadis la gvidantojn de la opozicio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari al iu proceson, voki iun anta\u016d ju\u011diston.", "translations": {"fr": ["poursuivre en justice"], "br": ["gervel dirak al lez-varn"], "hu": ["elj\u00e1r\u00e1st ind\u00edt", "beperel"]}, "examples": [["persekuti debitoron", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Konstante maltrankviligi iun.", "translations": {"fr": ["pers\u00e9cuter (fig.)"]}, "examples": [["en tiu lo\u011dejo doloraj rememoroj persekutas min", null], ["la registaron \u0109iam persekutis timo pri ribelo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "persekut", "primary": true}, "kaolini\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "I\u011di kaolino, transformi\u011di en kaolinon.", "translations": {"fr": ["se kaoliniser"], "nl": ["kaoliniseren"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kaolin", "primary": false}, "strikta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Al\u011dustigita, malpufa.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u043b\u044f\u0433\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u0448\u0447\u044b\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u0448\u0447\u044b\u043b\u044c\u043d\u0430 \u043f\u0440\u044b\u043b\u044f\u0433\u0430\u044e\u0447\u044b"], "nl": ["nauwsluitend", "strak"], "ru": ["\u043e\u0431\u0442\u044f\u0433\u0438\u0432\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439", "\u043f\u043b\u043e\u0442\u043d\u043e \u043f\u0440\u0438\u043b\u0435\u0433\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439", "\u043e\u0431\u043b\u0435\u0433\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439"], "de": ["straff"], "hu": ["szoros", "sz\u0171k"], "pl": ["obcis\u0142y", "opi\u0119ty"]}, "examples": [["li havis sur si striktan veston", "Z"], ["kamizolo sidis sur mi strikte kaj stre\u0109ite", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Severe preciza, rigora, ne permesanta deflanki\u011don.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u043a\u043b\u0430\u0434\u043d\u044b", "\u0441\u0442\u0440\u043e\u0433\u0456", "\u043d\u044f\u045e\u0445\u0456\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["strict"], "nl": ["streng"], "ru": ["\u0441\u0442\u0440\u043e\u0433\u0438\u0439", "\u0442\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0443\u043a\u043e\u0441\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["strikt", "streng", "genau"], "hu": ["szoros", "szigor\u00fa"], "pl": ["\u015bcis\u0142y", "co do joty"]}, "examples": [["strikta devo, ordono, regulo, senco, silento", null], ["oni devos fiksi pli strikte la uzon de konjunktivo", null], ["tio transpa\u015das la striktan bazon de la intertraktado", null], ["tion mi ne povas fari inter la striktaj limoj de mia recenza rubriko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "strikt", "primary": true}, "tonsilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Migdalforma glando, trovi\u011danta malanta\u016d la bu\u015do..", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u0433\u0434\u0430\u043b\u0435\u043f\u0430\u0434\u043e\u0431\u043d\u0430\u044f \u0437\u0430\u043b\u043e\u0437\u0430", "\u043c\u0456\u0433\u0434\u0430\u043b\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["amygdale"], "bg": ["\u0441\u043b\u0438\u0432\u0438\u0446\u0430"], "nl": ["amandel (klier)", "tonsil"], "pt": ["am\u00edgdala", "tonsila"], "ru": ["\u043c\u0438\u043d\u0434\u0430\u043b\u0435\u0432\u0438\u0434\u043d\u0430\u044f \u0436\u0435\u043b\u0435\u0437\u0430", "\u043c\u0438\u043d\u0434\u0430\u043b\u0438\u043d\u0430 (\u0430\u043d\u0430\u0442.)"], "ca": ["am\u00edgdala"], "de": ["Mandel"], "hu": ["mandula"], "en": ["tonsil"], "es": ["am\u00edgdala"], "pl": ["migda\u0142ek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tonsil", "primary": true}, "le\u016dkomaino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alkaloido trovi\u011danta en la \u0109eloj de vivantaj animaloj kaj kiu produkti\u011das de albuminecaj substancoj.", "translations": {"be": ["\u043b\u0435\u0439\u043a\u0430\u043c\u0430\u0456\u043d"], "hu": ["leukomain"], "de": ["Leukomain"], "pt": ["leucoma\u00edna"], "ru": ["\u043b\u0435\u0439\u043a\u043e\u043c\u0430\u0438\u043d"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "le\u016dkomain", "primary": true}, "enuiga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ka\u016dzanta enuon.", "translations": {"be": ["\u043d\u0443\u0434\u043d\u044b"], "fr": ["ennuyeux (lassant)", "lassant (ennuyeux)"], "en": ["boring"], "ru": ["\u0441\u043a\u0443\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0430\u0432\u043e\u0434\u044f\u0449\u0438\u0439 \u0441\u043a\u0443\u043a\u0443"], "ca": ["avorrit"], "de": ["langweilig"], "pl": ["nudny"], "es": ["aburrido"]}, "examples": [["enuiga viro, libro, teatra\u0135o", null], ["sono, tiel monotona, tiel terure enuiga", "Fabeloj, volumo 2, Malgranda Tuk"], ["tiuj samaj solecaj promenadoj, kiuj estas nun tiel \u011duoplenaj por mi, tiam estis al mi sengustaj kaj enuigaj", "La revadoj de soleca promenanto, Oka promenado"]], "subdefinitions": []}], "root": "enu", "primary": false}, "malsvelta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dika, peza, maleleganta.", "translations": {"fr": ["trapu"], "it": ["sgraziato", "pesante (di figura)"]}, "examples": [["li estis malsvelta kaj forte konstruita", "H. Sienkiewicz, trad. M. Sygnarski, Tra dezerto kaj praarbaro, Varsovio, 1978"]], "subdefinitions": []}], "root": "svelt", "primary": false}, "nitr(o)...": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La vortfarada sistemo, uzanta la terminformilon nitr(o)... estas parto de faka lingvosistemo internacia, regata per siaj propraj, eksteresperantaj reguloj. fosf(o)..., sulf(o)...."], "primary definition": "Parto de internaciaj \u0125emiaj terminoj indikanta eneston al azoto.", "translations": {"el": ["\u03bd\u03b9\u03c4\u03c1\u03bf-"], "nl": ["stikstof-"], "pt": ["nitro-"], "be": ["\u043d\u0456\u0442\u0440\u0430-", "\u043d\u0456\u0442\u0440-", "\u0430\u0437\u043e\u0442-"], "de": ["Nitro-"], "it": ["nitro (pref.)"], "hu": ["nitro-"], "ru": ["\u0430\u0437\u043e\u0442-", "\u043d\u0438\u0442\u0440-", "\u043d\u0438\u0442\u0440\u043e-"]}, "examples": [["nitrokombinoj", null], ["nitrogeno", null], ["nitrato, nitrito, nitrido, nitreno, nitrozogrupo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "nitr", "primary": true}, "enuigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ka\u016dzi enuon.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0434\u0430\u043a\u0443\u0447\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["ennuyer (lasser)", "lasser (ennuyer)"], "en": ["bore"], "ru": ["\u043d\u0430\u0441\u043a\u0443\u0447\u0438\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 \u0441\u043a\u0443\u043a\u0443"], "ca": ["avorrir"], "de": ["langweilen"], "es": ["aburrir"], "pl": ["nudzi\u0107", "zanudza\u0107"]}, "examples": [["lia parolado enuigis \u0109iujn", null], ["tiu sencela vagado balda\u016d lacigas kaj enuigas ilin", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "enu", "primary": false}, "prunujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de prunuso (Prunus domesticus).", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043b\u0456\u0432\u0430 (\u0434\u0440\u044d\u0432\u0430)"], "fr": ["prunier"], "bg": ["\u0441\u043b\u0438\u0432\u0430 (\u0434\u044a\u0440\u0432\u043e)"], "nl": ["pruimenboom", "pruimelaar"], "pt": ["ameixeira"], "ru": ["\u0441\u043b\u0438\u0432\u0430 (\u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e)"], "de": ["Pflaumenbaum"], "hu": ["szilvafa"], "fa": ["\u062f\u0631\u062e\u062a \u0622\u0644\u0648\u0686\u0647", "\u062f\u0631\u062e\u062a \u06af\u0648\u062c\u0647"], "pl": ["\u015bliwa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prun", "primary": false}, "trovo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Atingo de io post ser\u0109o a\u016d per hazarda trafo.", "translations": {"be": ["\u0437\u043d\u0430\u0445\u043e\u0434\u0436\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["d\u00e9couverte (action)", "trouvaille (action)"], "nl": ["het vinden"], "ru": ["\u043d\u0430\u0445\u043e\u0434\u043a\u0430", "\u043e\u0431\u043d\u0430\u0440\u0443\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["finden"], "hu": ["tal\u00e1lat"], "es": ["encuentro"], "pl": ["znaleznienie", "odnalezienie"]}, "examples": [["tiu elekto ne estis simpla netrovo de la bono, sed intenca faro", "Z"], ["\u015di venas kurante kaj rakontas pri sia trovo", "La Kiso kaj dek tri aliaj noveloj, la bovinoj de la paro\u0125estro"]], "subdefinitions": []}], "root": "trov", "primary": false}, "kapvo\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pli alta parto de vo\u0109a sonamplekso, kies vibrado senti\u011das precipe en la kapo.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u043b\u043e\u0432\u043d\u043e\u0439 \u0433\u043e\u043b\u043e\u0441", "\u0433\u043e\u043b\u043e\u0432\u043d\u043e\u0439 \u0440\u0435\u0433\u0438\u0441\u0442\u0440 (\u0433\u043e\u043b\u043e\u0441\u0430)"], "fr": ["voix de t\u00eate"], "hu": ["fejhang"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vo\u0109", "primary": false}, "veftero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu unuopa fadeno, kiu interpasante la varpon formas la vefton.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0442\u043e\u0447\u0438\u043d\u0430"], "fr": ["duite"], "nl": ["inslagdraad"], "pl": ["ni\u0107 w\u0105tku"], "hu": ["vet\u00fcl\u00e9kfonal"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "veft", "primary": false}, "alivorte": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Redirante la samon per aliaj vortoj, a\u016d el alia vidpunkto.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0440\u0443\u0433\u0438\u043c\u0438 \u0441\u043b\u043e\u0432\u0430\u043c\u0438", "\u0438\u043d\u0430\u0447\u0435 \u0433\u043e\u0432\u043e\u0440\u044f", "\u0442\u043e \u0435\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["autrement dit", "c'est-\u00e0-dire", "en d'autres termes"], "de": ["in anderen Worten", "mit anderen Worten"], "br": ["eleze", "da lavaret eo"], "pl": ["innymi s\u0142owy", "inaczej m\u00f3wi\u0105c", "inaczej"]}, "examples": [["tion postulas lia anta\u016de alprenita sinteno, alivorte anta\u016dju\u011do", "La bona lingvo, p. 82a"]], "subdefinitions": []}], "root": "vort", "primary": false}, "alianci\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ali\u011di, kuni\u011di en politika interligo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0432\u0430\u0440\u044b\u0446\u044c \u0430\u043b\u044c\u044f\u043d\u0441"], "fr": ["faire alliance", "s'allier"], "en": ["ally", "side with", "form an alliance"], "ru": ["\u0437\u0430\u043a\u043b\u044e\u0447\u0438\u0442\u044c \u0441\u043e\u044e\u0437", "\u0432\u0441\u0442\u0443\u043f\u0438\u0442\u044c \u0432 \u0441\u043e\u044e\u0437"]}, "examples": [["eble la lingvoj povus e\u0109 alianci\u011di", "Edmund Grimley Evans, La kornvala, Monato, jaro 1998a, numero 1a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "alianc", "primary": false}, "trovi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Per ser\u0109ado (a\u016d per okazo) renkonti ion, iun.", "translations": {"be": ["\u0437\u043d\u0430\u0445\u043e\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["trouver"], "en": ["find"], "nl": ["vinden"], "pt": ["achar", "encontrar"], "ru": ["\u043d\u0430\u0439\u0442\u0438"], "de": ["finden"], "sv": ["finna", "hitta"], "hu": ["tal\u00e1l", "lel", "tal\u00e1lkozik"], "es": ["encontrar"], "cs": ["nal\u00e9zt"], "pl": ["znajdowa\u0107", "odnajdywa\u0107", "odszukiwa\u0107", "zastawa\u0107"]}, "examples": [["mi ne povas trovi mian \u015dlosilon", null], ["vi trovos la libron sur la tablo", null], ["e\u0109 unu polveron vi ne trovos sur lia vesto", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 41"], ["trovi rifu\u011dejon \u0109e amiko", null], ["trovi fonton, trezoron, novan procedon, solvon de problemo", null], ["feli\u0109a estas la homo, kiu trovis sa\u011don kaj akiris prudenton", "Z"], ["mi ne povis trovi momenton por respondi vian leteron", null], ["unu el la plej belaj knabinoj, kiujn oni povis trovi", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 11, la feino"], ["trovi amikon \u0109e klubo", null], ["trovinte neniun, kiu volus \u015din akcepti, \u015di balda\u016d mortis en angulo de arbaro", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 23, la feino"], ["mi trovis lin dormantan", null], ["mi trovis la domon forlasita", null], ["tiu sistemo trovis multe da adeptoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Sperti ian okazon, travivi ian senton, impreson.", "translations": {"sv": ["finna"]}, "examples": [["trovi la morton en akcidento", null], ["trovi plezuron en la malordo", "Z"], ["trovi enuon en io", null], ["trovi dankon, favoron kaj bonan opinion \u0109e iu", "Z"], ["trovi bonan akcepton, atenton, aprobon, simpation, helpon kontra\u016dstaron", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Opinii ion a\u016d iun tia.", "translations": {"sv": ["finna"]}, "examples": [["trovi la frukton bongusta", "B"], ["mi trovas la ideon \u011dusta", "Z"], ["\u0109io alia estas nur verkoj privataj, kiujn la esperantistoj \u2013 se ili trovas tion \u0109i utila \u2013 povas rigardadi kiel modela", "Fundamento de Esperanto, anta\u016dparolo"], ["li trovis \u015din bela", null], ["mi trovas superflue tie \u0109i paroli detale pri tio", "Z"], ["mi trovis necesa doni la sekvantajn klarigojn", "Z"], ["oni trovas ebla kion oni deziras", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "trov", "primary": true}, "dumdumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kuglo kiu trafante celon eksplodas kaj ka\u016dzas \u015dirvundon.", "translations": {"fr": ["munition \u00e0 t\u00eate creuse", "dum-dum (munition)"], "de": ["Dum-Dum-Geschoss", "Teilmantelgeschoss"], "pt": ["dundum"], "pl": ["pocisk dum-dum", "pocisk rozrywaj\u0105cy"]}, "examples": [["la Konvencio de Hago (el la jaro 1899) malpermesis dumdumojn por \u0109iu armeo", "Vikipedio, artikolo \u00abdumdumo\u00bb, 2004-12-22"]], "subdefinitions": []}], "root": "dumdum", "primary": true}, "navigilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rimedo por navigi en la Interreto (la Kiberkosmo), en komplikita datumstrukturo kaj tiel plu.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0432\u0438\u0433\u0430\u0442\u043e\u0440"], "en": ["navigator"]}, "examples": [["Mozilla evoluis el Neckejp-navigilo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "navig", "primary": false}, "ametisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Violkolora juvel\u015dtono.", "translations": {"be": ["\u0430\u043c\u044d\u0442\u044b\u0441\u0442"], "fr": ["am\u00e9thyste"], "en": ["amethyst"], "nl": ["amethist"], "ru": ["\u0430\u043c\u0435\u0442\u0438\u0441\u0442"], "ca": ["ametista"], "de": ["Amethyst"], "es": ["amatista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ametist", "primary": true}, "ironii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Paroli ironie.", "translations": {"be": ["\u0456\u0440\u0430\u043d\u0456\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["ironiser", "faire de l'ironie"], "en": ["speak ironically"], "nl": ["ironisch spreken"], "pt": ["ironizar", "falar com ironia"], "ru": ["\u0438\u0440\u043e\u043d\u0438\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["ironisch sprechen"], "hu": ["ironiz\u00e1l"]}, "examples": [["\u0109u vi seriozas a\u016d ironias?", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ironi", "primary": false}, "ironio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Moka dirmaniero, la\u016d kiu oni esprimas ian penson tute kontra\u016dan al tio, kion oni intencas komprenigi.", "translations": {"be": ["\u0456\u0440\u043e\u043d\u0456\u044f"], "fr": ["ironie"], "en": ["irony"], "nl": ["ironie"], "pt": ["ironia"], "ru": ["\u0438\u0440\u043e\u043d\u0438\u044f"], "de": ["Ironie"], "hu": ["ir\u00f3nia"], "es": ["iron\u00eda"]}, "examples": [["liaj komplimentoj estas nur ironioj", null], ["Swift kaj Voltaire estas majstroj pri ironio", null], ["ironio de la sorto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ironi", "primary": true}, "ironia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karakterizata per ironio.", "translations": {"be": ["\u0456\u0440\u0430\u043d\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["ironique"], "en": ["ironic", "ironical"], "nl": ["ironisch"], "pt": ["ir\u00f4nico"], "ru": ["\u0438\u0440\u043e\u043d\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u0438\u0440\u043e\u043d\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["ironisch"], "hu": ["ironikus"], "es": ["ir\u00f3nico"]}, "examples": [["ironiaj la\u016ddoj", null], ["kun ironia kaj malestima rideto", "Esenco kaj Estonte, \u0109ap. 1"], ["ironia gesto, frazo", null], ["ironie paroli", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ironi", "primary": false}, "flugma\u015dino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Flugaparato, veturilo kapabla iri tra la aero.", "translations": {"fr": ["machine volante", "vaisseau a\u00e9rien"], "de": ["Flugmaschine"], "it": ["aeromobile"]}, "examples": [["en la da\u016dro de sep jaroj li konstruigis artoplenajn flugma\u015dinojn", "Fabeloj, volumo 4, malbona princo, legendo"], ["venos sendube la tempo, kiam povos kongresanoj veturi per flugma\u015dinoj tre rapide k malmultkoste", "Vortoj de k-do Lanti, La signifo de niaj Kongresoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "ma\u015din", "primary": false}, "Slavono": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Dum longa tempo Slavono estis la \u0109efa a\u016d e\u0109 sola literatura lingvo de pluraj slavaj popoloj, kaj oni rigardis kaj nomis \u011din la slava. Post la 18a jc la nocio slava lingvo i\u011dis supernocio ara, kaj por eviti konfuzon, oni komencis uzadi diversajn adjektivojn, por neprigi la sencon individuan: la klasikan Slavonon de la frua periodo iuj nomas \u00abmalnovslava\u00bb (kvankam logike parolante, malnovrusa anka\u016d estis unu el malnovslavaj lingvoj), kaj la tuton da lokaj varia\u0135oj de Slavono en pli malfruaj epokoj, \u00abeklezislava lingvo\u00bb (anka\u016d mal\u011duste, \u0109ar \u011di krome estis la lingvo de scienco, diplomatio kaj politikaj pamfletoj). Krome, la lingvanoj mem \u0109iam konsciis Slavonon kiel unu kontinuan tuton, ekde la Praslavono cirila-metodia \u011dis la sinoda Slavono de la elizabeta Biblio. En Esperanto tiaj mallertaj elturni\u011doj estas nenecesaj kaj nerekomendindaj."], "primary definition": "Komuna literatura lingvo de la sudaj slavoj (9\u201318 jc), orientaj slavoj (10\u201318 jc), moravoj kaj \u0109e\u0125oj (9\u201311 jc), rumanoj kaj moldavoj (14\u201318 jc), plu uzata de la ortodokse kristanaj slavoj kiel lingvo religia.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0430\u0440\u043e\u0441\u043b\u0430\u0432\u044f\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439 \u044f\u0437\u044b\u043a", "\u0446\u0435\u0440\u043a\u043e\u0432\u043d\u043e-\u0441\u043b\u0430\u0432\u044f\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u0434\u0440\u0435\u0432\u043d\u0435\u0441\u043b\u0430\u0432\u044f\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439 \u043b\u0438\u0442\u0435\u0440\u0430\u0442\u0443\u0440\u043d\u044b\u0439 \u044f\u0437\u044b\u043a"], "fr": ["Slavon", "vieux slave"], "en": ["Church Slav(on)ic", "Slavonic (US)"], "nl": ["Oudslavisch", "Oudbulgaars", "Kerkslavisch"], "de": ["Altbulgarisch", "Altkirchenslawisch", "Altkirchenslavisch [fak]", "Kirchenslawisch", "Kirchenslavisch [fak]"], "hu": ["\u00f3szl\u00e1v", "egyh\u00e1zi szl\u00e1v"]}, "examples": [["inter la lokaj varia\u0135oj de Slavono menciindas la orientslava, bulgara, makedona, serba, kroata-glagolica, \u0109e\u0125a kaj rumana", null]], "subdefinitions": []}], "root": "Slavon", "primary": true}, "senco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ideo pri tio, kion esprimas vorto a\u016d frazo.", "translations": {"be": ["\u0441\u044d\u043d\u0441"], "fr": ["sens (signification)"], "en": ["sense", "meaning"], "nl": ["zin (betekenis)", "betekenis"], "pt": ["sentido"], "ru": ["\u0441\u043c\u044b\u0441\u043b"], "de": ["Sinn"], "it": ["senso"], "hu": ["jelent\u00e9s"], "pl": ["kierunek (ruchu)"], "cs": ["smysl (\u010deho)"], "es": ["sentido"], "he": ["\u05de\u05e9\u05de\u05e2\u05d5\u05ea", "\u05e4\u05d9\u05e8\u05d5\u05e9", "\u05de\u05d5\u05d1\u05df"]}, "examples": [["tiun vorton mi uzos ordinare en la senco de", "Z"], ["la senco de amba\u016d vortoj estas malsama", "Z"], ["sen la akuzativo la senco ofte estas neklara", "Z"], ["kelkaj verboj havas duoblan sencon", "Z"], ["la senco diras al ni, ke la sufikso estas necesa", "Z"], ["la senco ne montras al ni, kian prepozicion uzi", "Z"], ["la akuzativo dependas nur de la senco", "Z"], ["propra senco", null], ["metafora senco", null], ["dub(a)senca", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Komprenebleco, memevidento.", "translations": {"be": ["\u0441\u044d\u043d\u0441"], "fr": ["sens (signification)"], "en": ["sense", "meaning"], "nl": ["zin (betekenis)", "betekenis"], "ru": ["\u0441\u043c\u044b\u0441\u043b"], "de": ["Sinn"], "hu": ["\u00e9rtelem"], "pl": ["sens", "znaczenie"], "cs": ["smysl (\u010deho)"], "es": ["sentido"], "he": ["\u05de\u05e9\u05de\u05e2\u05d5\u05ea"]}, "examples": [["la tuta vivo perdis en miaj okuloj \u0109ian sencon kaj valoron", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "senc", "primary": true}, "postfojno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fojno el dua rikolto en sama jaro.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0430\u0432\u0430"], "fr": ["arri\u00e8re-foin", "refoin", "regain (foin de seconde coupe)"], "hu": ["sarj\u00fasz\u00e9na"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fojn", "primary": false}, "dibo\u0109ejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, kie oni povas dibo\u0109i", "translations": {"ru": ["\u0437\u043b\u0430\u0447\u043d\u043e\u0435 \u043c\u0435\u0441\u0442\u043e"], "fr": ["lieu de d\u00e9bauche"], "de": ["Bumslokal"], "pl": ["burdel", "dom publiczny", "dom schadzek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dibo\u0109", "primary": false}, "panisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu faras kaj vendas panon.", "translations": {"be": ["\u0445\u043b\u0435\u0431\u043d\u0456\u043a", "\u0431\u0443\u043b\u0430\u0447\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["boulanger"], "nl": ["bakker"], "ru": ["\u0431\u0443\u043b\u043e\u0447\u043d\u0438\u043a"], "ca": ["flequer", "forner"], "es": ["panadero"], "hu": ["p\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pan", "primary": false}, "limlando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando apud la limo de regno, dependa a\u016d sendependa de \u011di.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0433\u0440\u0430\u043d\u0438\u0447\u043d\u0430\u044f \u043e\u0431\u043b\u0430\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["marche (pays frontalier)", "pays frontalier", "zone frontali\u00e8re"], "nl": ["grensstreek"], "hu": ["orsz\u00e1ghat\u00e1r"]}, "examples": [["jen virino Kanaana, veninte el tiuj limlandoj, kriis, dirante: Ho Sinjoro, filo de David, kompatu min", "La Nova Testamento, S. Mateo 15:22"]], "subdefinitions": []}], "root": "land", "primary": false}, "Antono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo latindevena.", "translations": {"be": ["\u0410\u043d\u0442\u043e\u043d"], "fr": ["Antoine"], "ru": ["\u0410\u043d\u0442\u043e\u043d"], "de": ["Anton"], "it": ["Antonio"], "es": ["Antonio"], "br": ["Anton"], "pl": ["Antoni"]}, "examples": [["el \u0109iuj siaj fratoj Antono estas la malplej sa\u011da", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 10"]], "subdefinitions": []}], "root": "Anton", "primary": true}, "Karao": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rivereto en Rusujo, en la Nord-Orienta angulo de E\u016dropo, 225km longa, fluanta de Uralo en la Arktan Oceanon, en la maron al kiu \u011di donis sian nomon.", "translations": {"ru": ["\u0440. \u041a\u0430\u0440\u0430"], "nl": ["Kara"], "hu": ["Kara"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Kara", "primary": true}, "mimiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arto esprimi per gestoj pensojn kaj sentojn.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u043c\u0456\u043a\u0430"], "en": ["mime"], "nl": ["mimiek", "gebarenspel"], "pt": ["m\u00edmica"], "ru": ["\u043c\u0438\u043c\u0438\u043a\u0430"], "ca": ["m\u00edmica"], "de": ["Mimik", "Geb\u00e4rdenspiel", "Mienenspiel"], "hu": ["mimika", "arcj\u00e1t\u00e9k"], "es": ["m\u00edmica"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mimik", "primary": true}, "statuo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tutreliefa arta\u0135o el fortika materio.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u0442\u0443\u044f"], "fr": ["statue"], "en": ["statue"], "nl": ["standbeeld"], "ru": ["\u0441\u0442\u0430\u0442\u0443\u044f"], "de": ["Standbild", "Statur"], "tr": ["heykel", "yontu"], "sv": ["staty"], "hu": ["szobor"], "es": ["estatua"], "pl": ["pomnik"]}, "examples": [["la statuon de la sanktulo oni reportas al la pre\u011dejo", "Robert Roze: \u00abBravado\u00bb en Saint-Tropez, Monatojaro 1997a, numero 2a, p. 28a"]], "subdefinitions": []}], "root": "statu", "primary": true}, "elfandi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ekstrakti per fandado.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0442\u043e\u043f\u0438\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u043f\u043b\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c"], "en": ["smelt"], "pl": ["wytapia\u0107"]}, "examples": [["elfandi metalon el erco", null], ["elfandi vakson el \u0109elaro", null], ["elfandi plumbon el alojo", null], ["elfandi lardon", null], ["ekzistas anka\u016d kiuj opinias, ke nun \u011di estu \u0135etita en fornon, por ke la pura oro estu elfandita", "M. Von Galli: Nova pensado. Espero katolika, 1965, n-ro 3"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["cent kikaroj da ar\u011dento estis uzitaj por elfandi la bazojn de la sanktejo kaj la bazojn de la kurteno", "La Malnova Testamento, Eliro 38:27"]], "subdefinitions": []}], "root": "fand", "primary": false}, "nokta papilio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Papilio fluganta dum nokto.", "translations": {"de": ["Nachtfalter"], "nl": ["nachtvlinder"], "pl": ["\u0107ma"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "papili", "primary": false}, "kelisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Servisto, kiu zorgas speciale pri la vinprovizoj.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u044f\u044e\u0449\u0438\u0439 \u0432\u0438\u043d\u043d\u044b\u043c \u043f\u043e\u0433\u0440\u0435\u0431\u043e\u043c", "\u0437\u0430\u0432\u0435\u0434\u0443\u044e\u0449\u0438\u0439 \u0432\u0438\u043d\u0430\u043c\u0438", "\u0441\u043e\u043c\u0435\u043b\u044c\u0435"], "fr": ["caviste", "sommelier", "pr\u00e9pos\u00e9 aux vins"], "en": ["cellarman"], "nl": ["bottelier"], "de": ["Kellermeister"], "hu": ["pincemester", "pincemunk\u00e1s"], "br": ["paotr ar c'hav"], "es": ["bodeguero"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kel", "primary": false}, "ornama\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Detala plibeliga\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0430\u0437\u0434\u043e\u0431\u0430"], "fr": ["d\u00e9coration (ornement)", "ornement", "parure"], "nl": ["versiering"], "pt": ["ornamento", "enfeite"], "ru": ["\u0443\u043a\u0440\u0430\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Schmuck", "Verzierung", "Zierrat", "Ornament"], "hu": ["d\u00edsz", "d\u00edsz\u00edtm\u00e9ny", "ornamentum"], "el": ["\u03b4\u03b9\u03ac\u03c3\u03ba\u03bf\u03bc\u03bf"], "es": ["adorno"]}, "examples": [["arkitekturaj ornamoj", null], ["tiu monumento estas la plej bela ornamo de la urbo", null], ["jen renkonte al li iras virino en ornamo de publikulino", "Z"], ["ornamo por maljunuloj estas grizeco", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ornam", "primary": false}, "muzeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ejo por konstanta elmontrado pri belartoj, sciencoj a\u016d aliaj temoj, kaj \u011diaj kolektoj de objektoj kaj dokumentoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u0437\u044d\u0439"], "fr": ["mus\u00e9e"], "en": ["museum"], "nl": ["museum"], "ro": ["muzeu"], "pt": ["museu"], "ru": ["\u043c\u0443\u0437\u0435\u0439"], "ca": ["museu"], "de": ["Museum"], "tr": ["m\u00fcze"], "hu": ["m\u00fazeum"], "fa": ["\u0645\u0648\u0632\u0647"], "es": ["museo"], "vo": ["musof\u00f6p"], "pl": ["muzeum"]}, "examples": [["arkeologia kaj antropologia muzeo de la universitato de Pensilvanio", "OH, Molekula arkeologio por frandemuloj, Monato, jaro 2001a, numero 3a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tia kolekto mem.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "muze", "primary": true}, "fagocito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108elo, kiu englutas kaj detruas malsanigajn mikrobojn.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0433\u0430\u0446\u044b\u0442"], "fr": ["phagocyte"], "bg": ["\u0444\u0430\u0433\u043e\u0446\u0438\u0442"], "nl": ["fagocyt"], "pt": ["fag\u00f3cito"], "ru": ["\u0444\u0430\u0433\u043e\u0446\u0438\u0442"], "ca": ["fag\u00f2cit"], "de": ["Phagozyten", "Fresszellen"], "hu": ["fal\u00f3sejt", "fagocita"], "en": ["phagocyte"], "es": ["fagocito"], "pl": ["fagocyt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fagocit", "primary": true}, "modli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Formi el moligita materio iun plastikan objekton, kiun oni knedas kaj reliefigas per fingroj a\u016d per speciala ilo.", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u043f\u0456\u0446\u044c"], "nl": ["modelleren", "boetseren"], "ru": ["\u043b\u0435\u043f\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "modl", "primary": true}, "longvosta rabmevo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de rabmevo (Stercorarius longicaudus).", "translations": {"sv": ["fj\u00e4llabb"], "pl": ["wydrzyk d\u0142ugosterny", "long-tailed jaeger", "long-tailed skua"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mev", "primary": false}, "parafrazo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Klariga plivastigo de teksto.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u0444\u0440\u0430\u0437\u0430"], "fr": ["paraphrase"], "nl": ["parafrase", "omschrijving"], "pt": ["par\u00e1frase"], "ru": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u0444\u0440\u0430\u0437\u0430", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0441\u043a\u0430\u0437"], "de": ["Paraphrase"], "it": ["parafrasi"], "hu": ["parafr\u00e1zis"]}, "examples": [["ne temas \u011duste pri parafrazoj a\u016d interpretoj, sed simple pri disvolvo de la origina rakonto en novela formo", "Sten Johansson: Satira, humure serioza, amara, ridiga (T\u00f3th-M\u00e1th\u00e9 Miklos, Trans la se\u011do), Monatojaro 1998a, numero 1a, p. 19a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nesevera traduko, en kiu originala teksto estas plivastigita.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "parafraz", "primary": true}, "pentagono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u044f\u0442\u0438\u0443\u0433\u043e\u043b\u044c\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["pentagone"], "en": ["pentagon"], "nl": ["vijfhoek", "pentagon"], "pt": ["pent\u00e1gono"], "be": ["\u043f\u044f\u0446\u0456\u043a\u0443\u0442\u043d\u0456\u043a", "\u043f\u044f\u0446\u0456\u0432\u0443\u0433\u043e\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "ca": ["pent\u00e0gon"], "de": ["Pentagon", "F\u00fcnfeck"], "hu": ["\u00f6tsz\u00f6g"], "pl": ["pi\u0119ciok\u0105t"], "es": ["pent\u00e1gono"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pentagon", "primary": true}, "poliso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kontrakto pri asekuro.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u0445\u0430\u0432\u044b \u043f\u043e\u043b\u0456\u0441"], "en": ["insurance policy"], "nl": ["polis"], "pt": ["ap\u00f3lice (de seguro)"], "ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u0445\u043e\u0432\u043e\u0439 \u043f\u043e\u043b\u0438\u0441"], "de": ["Police"], "hu": ["biztos\u00edt\u00e1si k\u00f6tv\u00e9ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "polis", "primary": true}, "benzinstacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "= benzinejo.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u043d\u0437\u043e\u0437\u0430\u043f\u0440\u0430\u0432\u043e\u0447\u043d\u0430\u044f \u0441\u0442\u0430\u043d\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["station-service"], "de": ["Tankstelle"], "en": ["gas station (usone)", "filling station (usone)", "petrol station (brite)"], "pl": ["stacja benzynowa"]}, "examples": [["LUKoil planas \u011dis 2005 estigi en Bulgario distribuan reton de 150 benzinstacioj", "Evgeni Georgiev: Pliigita aktivado de LUKoil, Monatojaro 2001a, numero 2a, p. 10a"]], "subdefinitions": []}], "root": "benzin", "primary": false}, "vipuredoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo skvamuloj (Viperidae).", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0434\u0437\u044e\u043a\u0456 (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "nl": ["adders (fam.)"], "pt": ["viper\u00eddeos"], "ru": ["\u0433\u0430\u0434\u044e\u043a\u0438 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Vipern (Familie)"], "hu": ["viperaf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vipured", "primary": true}, "panteismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Filozofia sistemo, kiu identigas Dion kun universo, instruante, ke \u0109io en materia kaj morala mondo estas nur manifesti\u011do de unika substanco.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043d\u0442\u044d\u0456\u0437\u043c"], "fa": ["\u0647\u0645\u0647\u200c\u062e\u062f\u0627\u06cc\u06cc", "\u0648\u062d\u062f\u062a \u0648\u062c\u0648\u062f"], "en": ["pantheism"], "nl": ["panthe\u00efsme"], "pt": ["pante\u00edsmo"], "ru": ["\u043f\u0430\u043d\u0442\u0435\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Pantheismus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "panteism", "primary": true}, "litero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu signo de la alfabeto uzata en skribado a\u016d presado por prezenti la sonojn de lingvo.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0442\u0430\u0440\u0430"], "fr": ["lettre"], "bg": ["\u0431\u0443\u043a\u0432\u0430"], "nl": ["letter"], "pt": ["letra"], "el": ["\u03b3\u03c1\u03ac\u03bc\u03bc\u03b1"], "de": ["Buchstabe"], "tr": ["harf"], "it": ["lettera (alfabeto)"], "hu": ["bet\u0171"], "en": ["letter"], "es": ["letra"], "cs": ["p\u00edsmeno"], "ru": ["\u0431\u0443\u043a\u0432\u0430"], "pl": ["litera"]}, "examples": [["la 28 literoj de la Esperanta alfabeto", null], ["supersignitaj (kun\u0109apelaj, \u0109apelitaj, tegmentitaj) literoj", null], ["sur \u0109iu pa\u011do staris \u0109iuj grandaj literoj, \u0109iu kun malgranda litero flanke, unu post la alia;", "Fabeloj, volumo 2, Dio de dormo"], ["lia nomo estos skribata orlitere en la historio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Formulo, skribita teksto.", "translations": {"pl": ["litera"]}, "examples": [["ilia elekto restus nur malviva litero", null], ["ne sekvu la literon, sed la spiriton", null], ["la\u016dlitera traduko, kompreno", null], ["absoluta kaj la\u016dlitera reguleco", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "liter", "primary": true}, "matrico": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Reliefa modelo: bulo, peco a\u016d muldilo, per kiu oni povas fabriki similajn pecojn per fandado, frapo, giso, premo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0442\u0440\u044b\u0446\u0430"], "en": ["matrix"], "nl": ["matrijs"], "pt": ["matriz"], "ru": ["\u043c\u0430\u0442\u0440\u0438\u0446\u0430"], "hu": ["m\u00e1trix"]}, "examples": [["monerojn oni frapas per matrico", null]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Formo por gisi litertipojn.", "translations": {"hu": ["anyaminta"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kartona formo preme reproduktita de komposta\u0135o kaj per kiu oni povas gisi stereotipojn.", "translations": {"hu": ["matrica"]}, "examples": []}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Formo, kiu kovri\u011das per maldika tavolo de metalo.", "translations": {"nl": ["matrijs"], "pt": ["matriz"], "hu": ["anyaforma"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(kun n horizontaloj kaj p vertikaloj)", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u0442\u0440\u0438\u0446\u0430"], "fr": ["matrice"], "en": ["matrix"], "nl": ["matrix"], "pt": ["matriz"], "de": ["Matrix"], "hu": ["m\u00e1trix"], "pl": ["macierz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Dudimensia tabelo.", "translations": {"nl": ["matrix"], "pt": ["matriz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne konfuzu kun: utero.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "matric", "primary": true}, "matrici": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Formi per matrico.", "translations": {}, "examples": [["li transdonis al sinjoro Povondra vizitkarton, sur kiu estis matricita ankro", "Milito kontra\u016d salamandr, libro 1a, \u0109apitro 3a"]], "subdefinitions": []}], "root": "matric", "primary": false}, "ajgenspaco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de endomorfio) Subspaco, ajgena rilate al \u011di.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0431\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u0435 \u043f\u043e\u0434\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e (\u044d\u043d\u0434\u043e\u043c\u043e\u0440\u0444\u0438\u0437\u043c\u0430)"], "fr": ["sous-espace propre (d'un endomorphisme)"], "en": ["characteristic subspace"], "pt": ["auto-espa\u00e7o"], "de": ["Eigenraum"], "pl": ["podprzestrze\u0144 w\u0142asna"], "hu": ["saj\u00e1talt\u00e9r"]}, "examples": [["sumo de ajgensubspacoj estas \u0109iam rekta", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ajgen", "primary": false}, "serafo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plej altranga an\u011delo.", "translations": {"be": ["\u0441\u044d\u0440\u0430\u0444\u0456\u043c"], "fr": ["s\u00e9raphin"], "bg": ["\u0441\u0435\u0440\u0430\u0444\u0438\u043c"], "nl": ["seraf", "serafijn"], "ru": ["\u0441\u0435\u0440\u0430\u0444\u0438\u043c"], "de": ["Seraph"], "it": ["serafino"], "hu": ["szer\u00e1f"], "fa": ["\u0627\u0633\u0631\u0627\u0641\u06cc\u0644"], "en": ["seraph"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "seraf", "primary": true}, "historia materiismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doktrino, la\u016d kiu ekonomia bazo, plie ol ideoj, determinas la evoluon de la socia vivo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u0441\u0442\u0430\u0440\u044b\u0447\u043d\u044b \u043c\u0430\u0442\u044d\u0440\u044b\u044f\u043b\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["mat\u00e9rialisme historique"], "en": ["historical materialism"], "nl": ["historisch materialisme"], "ru": ["\u0438\u0441\u0442\u043e\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439 \u043c\u0430\u0442\u0435\u0440\u0438\u0430\u043b\u0438\u0437\u043c"], "ca": ["materialisme hist\u00f2ric"], "de": ["Historischer Materialismus"], "hu": ["t\u00f6rt\u00e9nelmi materializmus"], "sk": ["historick\u00fd materializmus"], "es": ["materialismo hist\u00f3rico"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "materi", "primary": false}, "patrico": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctala peco reliefe gravurita, por formi fand-, moner- a\u016d medal- matricojn kaj presliterojn.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0442\u0430\u043c\u043f"], "nl": ["muntstempel"], "pt": ["pun\u00e7\u00e3o (subst.masc.)"], "de": ["Patrize"], "hu": ["apaminta", "patrica"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Signo stampata sur orajn kaj ar\u011dentajn objektojn por garantii la proporciecon de la uzitaj metaloj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0431\u0430 (\u0434\u0440\u0430\u0433\u043e\u0446\u0435\u043d\u043d\u044b\u0445 \u043c\u0435\u0442\u0430\u043b\u043b\u043e\u0432)"], "hu": ["pr\u00f3ba (nemesf\u00e9men)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "patric", "primary": true}, "kuni\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti kunigita kun; i\u011di kun.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u044a\u0435\u0434\u0438\u043d\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["s'unir"], "nl": ["samenkomen"], "de": ["zusammenkommen"], "it": ["riunirsi", "radunarsi", "accoppiarsi", "conglomerarsi"], "hu": ["\u00f6sszej\u00f6n", "t\u00e1rsul", "egyes\u00fcl"]}, "examples": [["\u0109iuvespere ili kuni\u011dis en mia \u0109ambro", null], ["kun kiu vi kuni\u011das, tia vi fari\u011das", "Proverbaro esperanta"], ["vi trovos en li la kuni\u011don de \u0109iuj talentoj", "Z"], ["malbonaj kuni\u011doj malbonigas bonajn morojn", "Z"], ["la sociaj ligiloj malkuni\u011das", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kun", "primary": false}, "teorio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spekulativa rezonado a\u016d klarigo kontraste kun praktika aplikado.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u043e\u0440\u044b\u044f"], "en": ["theory"], "nl": ["theorie"], "pt": ["teoria"], "ru": ["\u0442\u0435\u043e\u0440\u0438\u044f"], "ca": ["teoria"], "de": ["Theorie"], "hu": ["elm\u00e9let"], "es": ["teor\u00eda"], "pl": ["teoria"]}, "examples": [["ofte tio, kio \u015dajnas bona en teorio, ne ta\u016dgas en praktiko", null], ["teorio de la sunhorlo\u011do", "Z"], ["\u0109iu por klarigi la fenomenon elpensis sian teorion", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "teori", "primary": true}, "kaloto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0448\u0430\u043f\u043a\u0430 \u0441\u0444\u0435\u0440\u044b"], "fr": ["calotte (sph\u00e9rique)"], "en": ["spherical cap"], "nl": ["kalot"], "pt": ["calota"], "de": ["Kugelkappe", "Kalotte"], "hu": ["g\u00f6mbs\u00fcveg"], "pl": ["czasza (kulista)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kalot", "primary": true}, "frotpurigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Purigi forigante supran malpuron per frotado.", "translations": {"fr": ["astiquer", "fourbir", "r\u00e9curer"], "en": ["polish", "scrub"], "nl": ["schoonwrijven"], "pt": ["esfregar"], "de": ["schrubben"], "sv": ["skrubba"], "hu": ["sik\u00e1l", "s\u00farol"]}, "examples": [["frotpurigita pargeta planko", "Fabeloj, volumo 4, la vento rakontas pri Valdemaro Doe kaj pri liaj filinoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "pur", "primary": false}, "prozodio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri la valoro de silaboj en la versoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0441\u043e\u0434\u044b\u044f"], "fr": ["prosodie"], "nl": ["prosodie"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u043e\u0434\u0438\u044f"], "de": ["Prosodie"], "hu": ["proz\u00f3dia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prozodi", "primary": true}, "teoria": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bazita nur sur teorio.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u0430\u0440\u044d\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "en": ["theoretical"], "nl": ["theoretisch"], "ru": ["\u0442\u0435\u043e\u0440\u0435\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["theoretisch"], "pl": ["teoretyczny"], "hu": ["elm\u00e9leti"]}, "examples": [["teoria diskutado kondukos al nenio", "Z"], ["tio estis nur teoriaj skizoj, palaj senkorpaj fantomoj en la regiono de revoj", "Z"], ["teorie \u011dusta sed praktike nerealigebla", null]], "subdefinitions": []}], "root": "teori", "primary": false}, "truhava": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Truita, truplena.", "translations": {"ru": ["\u0434\u044b\u0440\u044f\u0432\u044b\u0439"], "fr": ["trou\u00e9"], "nl": ["vol gaten"], "pt": ["esburacado"], "be": ["\u0434\u0437\u0456\u0440\u0430\u0432\u044b", "\u0434\u0437\u0456\u0440\u043a\u0430\u0432\u0430\u0442\u044b"], "ca": ["foradat"], "de": ["l\u00f6cherig", "verl\u00f6chert"], "hu": ["lyukas"], "vo": ["hogik"], "pl": ["dziurawy", "perforowany"], "he": ["\u05de\u05d7\u05d5\u05e8\u05e8"]}, "examples": [["envolvita en trua tuko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tru", "primary": false}, "escepte se": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Krom se; sed ne se.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u0456 \u0442\u043e\u043b\u044c\u043a\u0456 \u043d\u0435"], "fr": ["sauf si"], "ru": ["\u0435\u0441\u043b\u0438 \u0442\u043e\u043b\u044c\u043a\u043e \u043d\u0435"], "de": ["au\u00dfer, wenn..."], "pl": ["chyba \u017ce"], "hu": ["kiv\u00e9ve, ha", "hacsak nem"]}, "examples": [["mi venos, escepte se pluvos", null]], "subdefinitions": []}], "root": "escept", "primary": false}, "A\u016dstrala Krono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sud-hemisfera stelfiguro (Corona Australis).", "translations": {"de": ["S\u00fcdliche Krone"], "nl": ["Zuiderkroon"], "es": ["Corona Austral"], "en": ["Corona Australis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kron", "primary": false}, "pon\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mallonga mantelo el ortograma \u015dtofpeco kun truo por la kapo en la mezo, la tradicia vesta\u0135o sudamerika; anka\u016d alilande, similfasona mantelo la\u016dmoda.", "translations": {"be": ["\u043f\u043e\u043d\u0447\u0430"], "bg": ["\u043f\u043e\u043d\u0447\u043e"], "nl": ["poncho"], "pt": ["poncho", "ponche"], "ru": ["\u043f\u043e\u043d\u0447\u043e"], "de": ["Poncho"]}, "examples": [["el la malri\u0109aj suburboj de la \u0109efurba sudo kaj okcidento homamasoj fluis \u011dis la Alamedo, la re\u011da vojo de Santiago, vestitaj per koloraj lanvestoj, \u015daloj kaj pon\u0109oj", "Pjer KALFON: Mi memoras la elekton de Salvador Allende. Le Monde diplomatique"]], "subdefinitions": []}], "root": "pon\u0109", "primary": true}, "svati\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Formala sinpropono kiel edzo a\u016d edzino.", "translations": {"fr": ["demande en mariage"], "it": ["proposta di matrimonio"], "hu": ["le\u00e1nyk\u00e9r\u00e9s"]}, "examples": [["li fine eldiris al \u015di sian svati\u011don", "Z"], ["centoj da re\u011didinoj akceptus lian svati\u011don kun \u011dojo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "svat", "primary": false}, "rapida frajta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "frajta\u0135o ekspedata per pli rapida ol ordinara rapideco.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0440\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439 \u0433\u0440\u0443\u0437"], "de": ["Eilfracht"], "nl": ["ijlgoed"], "hu": ["gyors\u00e1ru", "gyorssz\u00e1ll\u00edtm\u00e1ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "frajt", "primary": false}, "geografo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444"], "fr": ["g\u00e9ographe"], "bg": ["\u0433\u0435\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444"], "nl": ["geograaf"], "pt": ["ge\u00f3grafo"], "ru": ["\u0433\u0435\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444"], "de": ["Geograph"], "en": ["geographer"], "es": ["ge\u00f3grafo"]}, "examples": [["Elizeo laboras profesie kiel geografo", "M. Dezer, Intima Elizeo Rekluzo, [vidita je 2006-05-05]"]], "subdefinitions": []}], "root": "geograf", "primary": true}, "bonuso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Krompago libere donata pluse al regula pago.", "translations": {"fr": ["bonus"], "de": ["Bonus"], "it": ["bonus"], "pl": ["bonus", "premia"]}, "examples": [["la Muzikaj Bankoj pagas malaltan a\u016d e\u0109 nenian dividendon, sed distribuas siajn profitojn pere de bonuso la\u016d la originaj akcioj unufoje en \u0109iu trideka jarmilo", "S. Butler, trad. A. Venture, La muzikaj bankoj, Nica Literatura Revuo, 1958-01 \u011dis 02, numero 4/1, p. 9a-19a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Kroma\u0135o donacata kun liverata afero.", "translations": {"pl": ["bonus", "gratisek (pot.)"]}, "examples": [["ni nur prezentas \u011din kiel bonuson, senpagan regala\u0135on al a\u0109etintoj", "\u0413\u043e\u0441\u0442\u044c, Esperanto \u043d\u043e\u0432\u043e\u0441\u0442\u0438, 2006-01-07"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "gratifiko, pluso", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bonus", "primary": true}, "\u0109imo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124imo.", "translations": {"be": ["\u0445\u0456\u043c\u0443\u0441"], "fr": ["chyme"], "bg": ["\u0445\u0438\u043c\u0443\u0441"], "pt": ["quimo (fisiologia)"], "ru": ["\u0445\u0438\u043c\u0443\u0441"], "ca": ["quim"], "de": ["Chymus", "Nahrungsbrei", "Speisebrei"], "it": ["chimo"], "en": ["chyme", "chymus"], "pl": ["chymus", "mlecz", "tre\u015b\u0107 \u017co\u0142\u0105dka", "tre\u015b\u0107 pokarmowa"], "fi": ["ruokasula"], "es": ["quimo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109im", "primary": true}, "ku\u015digi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Meti iun a\u016d ion, tiel ke \u011di ku\u015du.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456", "\u043f\u0430\u043a\u043b\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456", "\u0443\u043a\u043b\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456"], "fr": ["coucher (mettre \u00e0 l'horizontal)"], "nl": ["neerleggen"], "ru": ["\u043a\u043b\u0430\u0441\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u043b\u043e\u0436\u0438\u0442\u044c", "\u0443\u043b\u043e\u0436\u0438\u0442\u044c"], "de": ["hinlegen", "niederlegen"], "es": ["tumbar", "acostar"], "hu": ["lefektet"]}, "examples": [["ku\u015digi infanon en lulilon", null], ["ku\u015digi botelon sur la tablo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ku\u015d", "primary": false}, "laborkonflikto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konflikto, okazanta kadre de la labora vivo, pli speciale inter grupo de dungitoj kaj labordonantoj.", "translations": {"fr": ["conflit collectif (de travail)", "conflit social"], "nl": ["arbeidsconflict"]}, "examples": [["\u0109iuj \u0109i revoluciaj grupoj, inter kiuj ekzistis multaj doktrinaj diver\u011doj, estis ofte devigitaj interkompreni\u011di dum la tre multnombraj laborkonfliktoj de la 1880-aj jaroj", "trad V. Lutermano Le Monde Diplomatique en Esperanto 2002-09"]], "subdefinitions": []}], "root": "konflikt", "primary": false}, "dozo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Difinita kvanto de medikamento.", "translations": {"be": ["\u0434\u043e\u0437\u0430"], "fr": ["dose"], "en": ["dose"], "pt": ["dose"], "ru": ["\u0434\u043e\u0437\u0430", "\u043f\u043e\u0440\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Dosis"], "es": ["dosis"], "pl": ["doza", "dawka"]}, "examples": [["provu unue malgrandajn dozojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Difinita kvanto de io.", "translations": {"en": ["portion", "quantity"]}, "examples": [["ioma dozo de poezio", "Z"], ["\u015di posedas sufi\u0109an dozon de prudento por kompreni", null], ["\u0109e plej malgranda dozo da honesteco kaj bona volo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "doz", "primary": true}, "dozi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Mezuri kaj prepari la \u011dustan kvanton de iu medikamento.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["doser"], "en": ["dose", "measure out"], "es": ["dosificar"], "ru": ["\u0434\u043e\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["dosieren"], "pl": ["dozowa\u0107", "dawkowa\u0107"]}, "examples": [["oni devas tre prudente dozi la venenajn kuracilojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "doz", "primary": false}, "emberizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio fringedoj (Emberiza).", "translations": {"ru": ["\u043e\u0432\u0441\u044f\u043d\u043a\u0430 (\u043f\u0442\u0438\u0446\u0430)"], "fr": ["bruant"], "pt": ["emberiza"], "de": ["Ammer"], "pl": ["trznadel"], "hu": ["s\u00e1rm\u00e1ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "emberiz", "primary": true}, "imunologo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0438\u043c\u043c\u0443\u043d\u043e\u043b\u043e\u0433"], "fr": ["immunologiste"], "nl": ["immunoloog"], "pt": ["imunologista"], "hu": ["immunol\u00f3gus"]}, "examples": [["imunologo de la Medicina Universitato en Plovdiv", "La 15-a internacia medicinista Esperanto-konferenco, 2005-07"]], "subdefinitions": []}], "root": "imunolog", "primary": true}, "tribo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grupo da fratrioj a\u016d kurioj kunigitaj per religia ligilo, havanta propran protektantan dion kaj propran komunan sanktejon.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u0435\u043c\u044f"], "en": ["tribe"], "nl": ["stam", "volksstam"], "pt": ["tribo"], "ru": ["\u043f\u043b\u0435\u043c\u044f", "\u0440\u043e\u0434", "\u043a\u043e\u043b\u0435\u043d\u043e (\u0440\u043e\u0434)"], "de": ["Stamm"], "it": ["trib\u00f9"], "hu": ["t\u00f6rzs"], "pl": ["plemi\u0119", "r\u00f3d", "pokolenie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Idaro de \u0109iu el la 12 hebreaj patriarkoj.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "trib", "primary": true}, "\u015dra\u016dbingo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: -INGO estas ta\u016dga anka\u016d por indiki la truon kie estas la \u015dra\u016do... Ni povus difini tion nur kiel \u00abkanelita RINGO\u00bb, se la vorto estus \u015dra\u016dbRINGO."], "primary definition": "Helice interne kanelita ringo, en kiun oni turnante enigas \u015dra\u016dbon.", "translations": {"el": ["\u03c0\u03b1\u03be\u03b9\u03bc\u03ac\u03b4\u03b9"], "fr": ["\u00e9crou"], "nl": ["moer"], "pt": ["porca"], "ru": ["\u0433\u0430\u0439\u043a\u0430"], "de": ["Mutter"], "sv": ["mutter"], "hu": ["anya (csavar\u00e9)"], "es": ["tuerca"], "it": ["dado (di bullone)", "madrevite"], "pl": ["nakr\u0119tka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dra\u016db", "primary": false}, "jodoformo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kontra\u016dsepsa substanco konsistanta el karbono, jodo kaj hidrogeno.", "translations": {"be": ["\u0451\u0434\u0430\u0444\u043e\u0440\u043c"], "fr": ["iodoforme"], "bg": ["\u0419\u043e\u0434\u043e\u0444\u043e\u0440\u043c"], "nl": ["jodoform"], "pt": ["iodof\u00f3rmio"], "el": ["\u03b9\u03c9\u03b4\u03bf\u03c6\u03cc\u03c1\u03bc\u03b9\u03bf"], "de": ["Jodoform", "Trijodmethan"], "sv": ["jodoform"], "hu": ["jodoform"], "it": ["iodoformio"], "ru": ["\u0439\u043e\u0434\u043e\u0444\u043e\u0440\u043c"], "es": ["yodoformo"]}, "examples": [["la odoro de jodoformo estas alglui\u011dema kaj malagrabla", null]], "subdefinitions": []}], "root": "jodoform", "primary": true}, "instrumento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fabrikita objekto, speciale destinita por fari ian agon a\u016d laboron.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0441\u0442\u0440\u0443\u043c\u0435\u043d\u0442", "\u043e\u0440\u0443\u0434\u0438\u0435"], "fr": ["instrument"], "en": ["instrument"], "nl": ["instrument"], "pt": ["instrumento"], "de": ["Instrument", "Werkzeug", "Ger\u00e4t"], "it": ["strumento"], "hu": ["szersz\u00e1m", "eszk\u00f6z", "m\u0171szer"], "fa": ["\u0627\u0628\u0632\u0627\u0631", "\u0627\u0641\u0632\u0627\u0631"], "es": ["instrumento"], "cs": ["n\u00e1stroj"], "pl": ["instrument"]}, "examples": [["\u0125irurgiaj, terkulturaj, muzikaj instrumentoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "instrument", "primary": true}, "gardostaranto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Soldato, kiu de\u0135oras gardante \u0109e sia posteno, gardosoldato.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0430\u0443\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["sentinelle"], "nl": ["wachter"], "pt": ["sentinela"], "de": ["Wache"], "hu": ["\u0151rszem"]}, "examples": [["la lokon oni \u0109irka\u016dbaris per ora krada\u0135o, kaj tage kaj nokte apud \u011di staris gardostaranto", "Fabeloj, volumo 3, folio el la \u0109ielo"]], "subdefinitions": []}], "root": "gard", "primary": false}, "\u015dprucfenestro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu fenestro de komputila ekrano, kiu subite aperas, plej ofte neatendite kaj kun reklamo, kaj parte kovras la aliajn fenestrojn.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0441\u043f\u043b\u044b\u0432\u0430\u044e\u0449\u0435\u0435 \u043e\u043a\u043d\u043e"], "en": ["pop-up window"], "nl": ["pop-upvenster"], "es": ["ventana emergente"], "pt": ["janela pop-up"], "de": ["Pop-up-Fenster"], "pl": ["wyskakuj\u0105ce okienko", "pop-up"]}, "examples": [["Firefox estas kompakta versio de la programo Mozilo. \u011ci inkluzivas \u015dildon kontra\u016d \u015dprucfenestroj, Guglo-ser\u0109ejon kaj la eblon navigi per langetoj", "Marko Naoki LINS: Foliumiloj denove interbatalas, Monatojaro 2005, numero 1a, p. 17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "fenestr", "primary": false}, "merizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frukto de merizarbo.", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u0440\u044d\u0448\u043d\u044f (\u043f\u043b\u043e\u0434)"], "nl": ["kriek"], "pt": ["ginja", "ginja-galega"], "ru": ["\u0447\u0435\u0440\u0435\u0448\u043d\u044f (\u043f\u043b\u043e\u0434)"], "pl": ["czere\u015bnia"], "hu": ["erdei cseresznye", "mad\u00e1rcseresznye"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "meriz", "primary": true}, "posttiri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Tiri post si.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0430\u0449\u0438\u0442\u044c \u0437\u0430 \u0441\u043e\u0431\u043e\u0439", "\u0442\u0430\u0441\u043a\u0430\u0442\u044c \u0437\u0430 \u0441\u043e\u0431\u043e\u0439"], "fr": ["trainer"], "pl": ["ci\u0105gn\u0105\u0107", "w\u0142\u00f3czy\u0107"], "hu": ["maga ut\u00e1n h\u00faz", "maga ut\u00e1n von"]}, "examples": [["la hundoj de l' kvartalo same evitis niajn nokaj tiel pluatrolojn, se ne, \u011dis la mateno lame ili posttiris kaserolojn", "Raymond Schwartz La Stranga Butiko Anta\u016dsignoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "tir", "primary": false}, "ehe": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekkrio signanta ekkomprenon.", "translations": {"fr": ["aha! (expression de compr\u00e9hension)"], "nl": ["aha! (uitroep van begrip)"], "pl": ["aha!"]}, "examples": [["ehe, mi scias, mia kara, kien vi celas!", "La Revizo, akto 3a, sceno 5a"], ["ehe! Bonege! La bovo povas paroli", "Je \u015cengta\u016d, trad. Censinio kaj Seimin, Bovisto kaj Teksistino, \u0108ina Esperanto-Eldonejo, 1988"]], "subdefinitions": []}], "root": "ehe", "primary": true}, "ortanto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Tiu \u0109i termino aperis anka\u016d \u0109e Bricard, sed kun malpli vasta senco, nome: alto. La malnova senco konservi\u011dis \u011dis en."], "primary definition": "Rekto orta al iu alia figuro.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u043f\u0435\u043d\u0434\u0438\u043a\u0443\u043b\u044f\u0440", "\u043d\u043e\u0440\u043c\u0430\u043b\u044c"], "fr": ["perpendiculaire (subst.)", "normale (subst.)"], "en": ["perpendicular", "normal"], "pt": ["perpendicular"], "de": ["Senkrechte", "Lot", "Normale"], "pl": ["prosta prostopad\u0142a", "normalna"], "hu": ["mer\u0151leges", "norm\u00e1lis (mer\u0151leges)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ort", "primary": false}, "trafdistanco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Distanco \u011dis kiu oni povas trafi per pafo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c \u0441\u0442\u0440\u0435\u043b\u044c\u0431\u044b"], "fr": ["port\u00e9e"], "de": ["Reichweite"], "nl": ["draagwijdte"], "hu": ["l\u0151t\u00e1vols\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "distanc", "primary": false}, "manuskripto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Manskriba\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0440\u0443\u043a\u0430\u043f\u0456\u0441", "\u043c\u0430\u043d\u0443\u0441\u043a\u0440\u044b\u043f\u0442"], "fr": ["manuscrit (subst.)"], "en": ["manuscript"], "nl": ["manuscript", "handschrift", "kopij"], "pt": ["manuscrito"], "ru": ["\u0440\u0443\u043a\u043e\u043f\u0438\u0441\u044c", "\u043c\u0430\u043d\u0443\u0441\u043a\u0440\u0438\u043f\u0442"], "de": ["Manuskript"], "hu": ["k\u00e9zirat"], "br": ["dornskrid"], "cs": ["rukopis"], "es": ["manuscrito"], "he": ["\u05db\u05ea\u05d1-\u05d9\u05d3"]}, "examples": [["testamente li enparagrafigis, ke oni bruligu liajn manuskriptojn", "Pejno Simono: Misteraj kaj mistifikaj... (Franz Kafka, Son\u011do), Monatojaro 1997a, numero 6a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "A\u016dtora dokumento proponata por provlegado cele al publikigo.", "translations": {}, "examples": [["la reputacio de Monato devigas pli bone legi ricevitajn manuskriptojn", "K. Eckstadt: Insultoj, misinformoj kaj malveroj, Monatojaro 2001a, numero 3a, p. 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "manuskript", "primary": true}, "alpismo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La vorto imitas naciajn formojn, sed ne tute pravigeblas: alpismon oni faras ne sur alpoj a\u016d sur alpomontoj, sed sur kruta\u0135oj."], "primary definition": "Sporta montgrimpado.", "translations": {"ru": ["\u0430\u043b\u044c\u043f\u0438\u043d\u0438\u0437\u043c"], "fr": ["alpinisme"], "de": ["Alpinismus"], "pl": ["alpinizm"], "hu": ["alpinizmus"]}, "examples": [["tiu rakonto de la mona\u0125o Fra Salimbena, estas konata kiel la unua rakonto pri alpismo", "Christian, Suprenirado al monto \u00abCanigo\u00bb, [vidita je 2006-05-16]"]], "subdefinitions": []}], "root": "alp", "primary": false}, "vegetaranismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0432\u044d\u0433\u0435\u0442\u0430\u0440\u044b\u044f\u043d\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["v\u00e9g\u00e9tarisme"], "nl": ["vegetarisme"], "pt": ["vegetarianismo"], "ru": ["\u0432\u0435\u0433\u0435\u0442\u0430\u0440\u0438\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Vegetariertum"], "hu": ["vegetarianizmus", "n\u00f6v\u00e9nyev\u00e9s"]}, "examples": [["Zantipe supozas, ke oni procesos kontra\u016d li pro lia (imagata) vegetaranismo", "Donald Broadribb: Utilaj por distraj klubkunvenoj, Monatojaro 2002a, numero 5a, p. 30a"]], "subdefinitions": []}], "root": "vegetar", "primary": false}, "elprovi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "I\u011di elprovata.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043f\u0440\u0430\u0431\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["\u00eatre \u00e9prouv\u00e9 (\u00eatre mis \u00e0 l'\u00e9preuve)", "faire l'\u00e9preuve (\u00eatre \u00e9prouv\u00e9)"], "hu": ["megpr\u00f3b\u00e1ltat\u00e1snak van kit\u00e9ve"]}, "examples": [["aliaj elprovi\u011dis per mokado kaj skur\u011dado kaj anka\u016d de katenoj kaj malliberi\u011do", "La Nova Testamento, Al la Hebreoj 11:36"]], "subdefinitions": []}], "root": "prov", "primary": false}, "flati": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Provi pla\u0109i al iu, provi logi a\u016d igi favora iun per troaj la\u016ddoj.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0441\u044c\u043b\u0456\u0432\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["flatter"], "en": ["flatter"], "nl": ["flatteren"], "pt": ["lisonjear", "adular", "puxar o saco de"], "ru": ["\u043b\u044c\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c"], "de": ["schmeicheln"], "hu": ["h\u00edzeleg"]}, "examples": [["flati iun, al iu", "Z"], ["flati ies ambicion", null], ["flataj vortoj", null], ["flata portreto", null], ["rolo tre flata sed tre \u015dar\u011da", "Z"], ["\u0109irka\u016dflatadi kaj \u0109irka\u016dflirtadi iun", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Esti tre agrabla al.", "translations": {}, "examples": [["tiaj interrilatoj flatis lian ambicion", "Z"], ["mi estis tre flatita de la favora akcepto, kiun vi faris al mi", "Z"], ["mi ne flatas min , ke mia koro estas sama, kiel tiu", "B"], ["ili flatis al si, ke ilia ruzo sukcesis", null], ["vi flatas al vi, ke vi falos kiel herooj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "flat", "primary": true}, "pigra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043b\u0435\u043d\u0438\u0432\u044b\u0439"], "fr": ["indolent", "nonchalant"], "en": ["lazy", "indolent", "slothful", "slow-going", "work-shy"], "nl": ["lui"], "pt": ["pregui\u00e7oso"], "be": ["\u043b\u044f\u043d\u0456\u0432\u044b", "\u0433\u0443\u043b\u044c\u0442\u0430\u044f\u0432\u0430\u0442\u044b"], "de": ["faul", "tr\u00e4ge", "arbeitsscheu"], "it": ["pigro", "indolente"], "hu": ["lusta", "henye"], "es": ["harag\u00e1n", "haragana", "perezoso", "perezosa", "vago"]}, "examples": [["li estas pigra kaj rifuzas labori kaj konstante \u011denas min", "L. Frank Baum, trad. de Donald Broadribb, Tiktoko de Oz"]], "subdefinitions": []}], "root": "pigr", "primary": true}, "graso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cmirta\u016dga kaj facile fandebla substanco en la korpo de bestoj.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0438\u0440"], "fr": ["graisse"], "en": ["grease"], "nl": ["vet"], "pt": ["gordura"], "de": ["Fett"], "tr": ["ya\u011f"], "hu": ["zs\u00edr"], "es": ["grasa"], "pl": ["t\u0142uszcz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Similnatura substanco el diversa deveno.", "translations": {}, "examples": [["oleo estas vegeta\u0135a, vazelino minerala graso", null]], "subdefinitions": []}], "root": "gras", "primary": true}, "pigro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u043d\u043e\u0442\u0430"], "fr": ["indolence", "nonchalance"], "en": ["laziness", "sloth", "idleness", "indolence", "laze", "slothfulness"], "nl": ["luiheid"], "pt": ["pregui\u00e7a"], "ru": ["\u043b\u0435\u043d\u044c"], "de": ["Faulheit", "Tr\u00e4gheit"], "hu": ["lustas\u00e1g", "henyes\u00e9g"], "es": ["holgazaner\u00eda", "pereza"]}, "examples": [["Pro nura pigro kaj pro malemo / mi faras ja nenion, min mankas vol'", "Bertilo Wennergren, bluso en rubuj'"]], "subdefinitions": []}], "root": "pigr", "primary": false}, "grasa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konsistanta el graso, natursimila al graso.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0438\u0440\u043d\u044b\u0439", "\u0436\u0438\u0440\u043e\u0432\u043e\u0439", "\u0441\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["gras", "riche (en p. d'un sol)"], "nl": ["vet"], "pt": ["gorduroso"], "de": ["fettig"], "tr": ["ya\u011fl\u0131"], "hu": ["zs\u00edros"], "es": ["graso"], "pl": ["t\u0142usty"]}, "examples": [["grasa parto de viando", null], ["grasa makulo", null], ["grasa \u015dmira\u0135o", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Havanta multe da graso, dika.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0438\u0440\u043d\u044b\u0439"], "nl": ["vet"], "pt": ["gordo"], "de": ["fett"], "hu": ["k\u00f6v\u00e9r", "h\u00e1jas"], "es": ["grasoso"], "pl": ["t\u0142usty"]}, "examples": [["grasa viando, ansero", null], ["homo tre grasdika", "La Malnova Testamento, Ju\u011distoj 3:18"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Bone sterkita, fruktodona.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0438\u0440\u043d\u044b\u0439", "\u0442\u0443\u0447\u043d\u044b\u0439"], "pt": ["rica (adj., terra)"], "pl": ["t\u0142usty"]}, "examples": [["grasa grundo, kampo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Iuj tiparaj familioj disponigas plurajn tiajn grasajn fasonojn; tiu uzata en kompostado de libroj kutime estas relative malpli peza (la plej pezajn oni uzas por specialaj efektoj en afi\u015doj kaj similaj arta\u0135oj). Tial oni povus distingi tiajn pezogradojn uzante la vortojn graseta, grasega. \u015cajnas ke PIV1 elektis la vorton graseta por nomi la plej ordinaran specon (simile al la rusa tradicio); ni tamen opinias pli oportuna uzi la radikvorton por la ordinara speco, kaj la\u016dbezone precizigi per sufikso (ekz-e, grasega)."], "primary definition": "Tipara fasono pli peza ol tiu uzata por la \u0109efteksto.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0443\u0436\u0438\u0440\u043d\u044b\u0439 \u0448\u0440\u0438\u0444\u0442"], "en": ["boldface", "bold"], "pl": ["wyt\u0142uszczony (o czcionce, pi\u015bmie)", "pogrubiony (o czcionce, pi\u015bmie)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gras", "primary": false}, "pigri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maldiligenti.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0435\u043d\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["se laisser vivre", "paresser"], "nl": ["lui zijn"]}, "examples": [["li tuj krias, \u00ab\u0109u oni pagas vin, por ke vi pigru a\u016d por kio?\u00bb", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, dua libro, \u0109apitro 43a"], ["mi ja pigris fosi en vortaroj", "Jurij Finkel, Re: Estonta patro demandas, soc.culture.esperanto, 2000-07-13"]], "subdefinitions": []}], "root": "pigr", "primary": false}, "Burundo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la centra Afriko kun \u0109efurbo Bu\u0135umburo. Teritorio de Respubliko Burundo. ISO-3166 kodo: BI. \u011ci limas kun Kongo Kin\u015dasa Ruando kaj Tanzanio.", "translations": {"de": ["Burundi"], "bg": ["\u0411\u0443\u0440\u0443\u043d\u0434\u0438"], "en": ["Burundi"], "pl": ["Burundi", "Republika Burundi"], "hu": ["Burundi"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Burund", "primary": true}, "to-\u0109emizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Neformala T-forma \u0109emizo kun mallongaj manikoj \u011dis mezo de supra brako, portata sub- a\u016d sol-veste.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0439\u043a\u0430", "\u0444\u0443\u0442\u0431\u043e\u043b\u043a\u0430"], "fr": ["tee-shirt"], "bg": ["\u0442\u0435\u043d\u0438\u0441\u043a\u0430"], "nl": ["T-shirt"], "pt": ["camisola", "camiseta (bras.)"], "ru": ["\u043c\u0430\u0439\u043a\u0430", "\u0444\u0443\u0442\u0431\u043e\u043b\u043a\u0430"], "de": ["T-Shirt"], "it": ["T-shirt", "maglietta"], "en": ["tee-shirt", "T-shirt"], "es": ["camiseta"], "pl": ["T-shirt", "koszulka", "podkoszulek {m.}", "podkoszulka {f.}"]}, "examples": [["li kreis T-\u0109emizojn kaj po\u015dtkartojn", "John G. Champlin: Kiel pentri demokration?, Monatojaro 2001a, numero 12a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109emiz", "primary": false}, "\u0109erkveturilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Veturilo por transporti la mortintojn..", "translations": {"el": ["\u03bd\u03b5\u03ba\u03c1\u03bf\u03c6\u03cc\u03c1\u03b1"], "fr": ["corbillard"], "bg": ["\u043f\u043e\u0433\u0440\u0435\u0431\u0430\u043b\u043d\u0430 \u043a\u043e\u043b\u0430"], "nl": ["lijkwagen"], "pt": ["carro f\u00fanebre", "rabec\u00e3o; (komune)"], "ru": ["\u043f\u043e\u0433\u0440\u0435\u0431\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u043a\u043e\u043b\u0435\u0441\u043d\u0438\u0446\u0430", "\u043a\u0430\u0442\u0430\u0444\u0430\u043b\u043a"], "de": ["Leichenwagen", "Bestattungswagen"], "it": ["carro funebre"], "hu": ["halottaskocsi", "gy\u00e1szkocsi"], "fa": ["\u0646\u0639\u0634\u200c\u06a9\u0634"], "en": ["hearse"], "es": ["coche f\u00fanebre"], "pl": ["karawan"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109erk", "primary": false}, "formi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti\u011di la\u016d difinita formo; ricevi formon.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0440\u043c\u0430\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0443\u0442\u0432\u0430\u0440\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["se former", "appara\u00eetre"], "pl": ["formowa\u0107 si\u0119", "kszta\u0142towa\u0107 si\u0119"], "ru": ["\u0444\u043e\u0440\u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0441\u0444\u043e\u0440\u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["sich bilden", "sich formieren"], "es": ["formarse"], "hu": ["alakul", "form\u00e1l\u00f3dik", "kialakul", "k\u00e9pz\u0151dik"]}, "examples": [["granda kava\u0135o formi\u011dis sub la domo", null], ["la societo formi\u011dis en la jaro 19...", null], ["el tiuj oficistoj formi\u011dis iom post iom la hereda aristokrataro", "La Faraono, volumo 1, Anta\u016dparolo"]], "subdefinitions": []}], "root": "form", "primary": false}, "\u0109irka\u016dver\u015di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u0108irka\u016digi ver\u015dante.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u043b\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u043b\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["el\u00e1raszt (\u00e1tv.)"]}, "examples": [["la hela suno \u0109irka\u016dver\u015dis la homojn per varmoondoj", "Metropoliteno\u0109ap. 8"]], "subdefinitions": []}], "root": "ver\u015d", "primary": false}, "lambliozo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsano kun diareo, astenio kaj malgrasi\u011do.", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u043c\u0431\u043b\u0456\u0451\u0437"], "fr": ["Giardia lamblia", "giardiase", "lambliase", "lamblia intestinalis", "fi\u00e8vre du castor"], "pt": ["giard\u00edase"], "ru": ["\u043b\u044f\u043c\u0431\u043b\u0438\u043e\u0437"], "de": ["Lambliose", "Lambliasis"], "hu": ["lambliasis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lamblioz", "primary": true}, "glit\u015duo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cuo a\u016d fiksebla plandumo kun suba lameno por glitado sur glacio.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0451\u043a"], "fr": ["patin \u00e0 glace"], "nl": ["ijsschaats", "schaats"], "pt": ["patim"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0451\u043a"], "ca": ["pat\u00ed (de gel)"], "de": ["Schlittschuh"], "it": ["pattino da ghiaccio"], "hu": ["korcsolya"], "es": ["pat\u00edn (de hielo)"], "sv": ["skridsko"], "pl": ["\u0142y\u017cwa z butem"], "he": ["\u05de\u05d7\u05dc\u05d9\u05e7\u05d9\u05d9\u05dd (\u05d9\u05d7\u05d9\u05d3)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015du", "primary": false}, "finalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fina parto de muzika\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u043d\u0430\u043b (\u043c\u0443\u0437\u044b\u0447\u043d\u0430\u0433\u0430 \u0442\u0432\u043e\u0440\u0430)"], "fr": ["final (mus.)", "finale (mus.)"], "en": ["finale"], "nl": ["finale (muz.)"], "pt": ["final", "finale"], "ru": ["\u0444\u0438\u043d\u0430\u043b", "\u0437\u0430\u043a\u043b\u044e\u0447\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u0447\u0430\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Finale", "Abschluss"], "hu": ["fin\u00e1l\u00e9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "final", "primary": true}, "plezuriga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ka\u016dzanta plezuron.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u0441\u0442\u0430\u0432\u043b\u044f\u044e\u0449\u0438\u0439 \u0443\u0434\u043e\u0432\u043e\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435"], "de": ["Vergn\u00fcgen bereitend", "erquickend"], "en": ["enjoyable"], "nl": ["prettig"], "hu": ["\u00e9lvezetes", "gy\u00f6ny\u00f6rk\u00f6dtet\u0151"]}, "examples": [["plezuriga akcepto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "plezur", "primary": false}, "plezurigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ka\u016dzi plezuron al iu.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c \u0443\u0434\u043e\u0432\u043e\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435"], "hu": ["gy\u00f6ny\u00f6rk\u00f6dtet"], "de": ["Vergn\u00fcgen bereiten"], "nl": ["plezier doen"], "en": ["gratify"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "plezur", "primary": false}, "brusto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la korpo, ekde kolo \u011dis ventro, enhavanta la pulmojn k la koron.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0443\u0434\u0437\u0456"], "fr": ["poitrine"], "en": ["breast", "chest"], "nl": ["borst"], "ru": ["\u0433\u0440\u0443\u0434\u044c"], "de": ["Brust"], "tr": ["g\u00f6\u011f\u00fcs"], "hu": ["mell"], "sk": ["hru\u010f"], "es": ["pecho"], "br": ["bruched"], "pl": ["pier\u015b"], "he": ["\u05d7\u05d6\u05d4"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "brust", "primary": true}, "haringo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de klupeo (Clupea harengus), marfi\u015do vivanta en norda Atlantiko kaj grandamase kaptata.", "translations": {"be": ["\u0441\u0435\u043b\u044f\u0434\u0437\u0435\u0446"], "fr": ["hareng"], "en": ["herring"], "nl": ["haring"], "pt": ["arenque"], "el": ["\u03c1\u03ad\u03b3\u03b3\u03b1"], "de": ["Hering"], "it": ["aringa"], "hu": ["hering"], "es": ["arenque"], "br": ["harink"], "ru": ["\u0441\u0430\u043b\u0430\u043a\u0430"], "pl": ["\u015bled\u017a"]}, "examples": [["la tuta bordo estis ankora\u016d kovrita de putrantaj haringoj, la reto ja apena\u016d estis \u0135etita en la akvon, oni jam tiradis plenajn \u0109arojn da haringoj sur la teron", "Fabeloj, volumo 4, Historio el la dunoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "haring", "primary": true}, "lumgaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gasa bruliga\u0135o, produktata miksante diversajn naturajn a\u016d artefaritajn bruligeblajn gasojn, kaj uzata por lumigi kaj hejti.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u0435\u0442\u0438\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0433\u0430\u0437", "\u0431\u044b\u0442\u043e\u0432\u043e\u0439 \u0433\u0430\u0437"], "fr": ["gaz d'\u00e9clairage", "gaz de ville"], "nl": ["lichtgas", "stadsgas"], "pt": ["g\u00e1s combust\u00edvel"], "de": ["Brenngas", "Stadtgas"], "tr": ["do\u011falgaz"], "hu": ["f\u0171t\u0151g\u00e1z", "v\u00e1rosi g\u00e1z", "vil\u00e1g\u00edt\u00f3g\u00e1z"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gas", "primary": false}, "korolario": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Facile pruvebla konsekvenco de teoremo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u0430\u043b\u044f\u0440\u044b\u0439", "\u0432\u044b\u0441\u043d\u043e\u0432\u0430"], "fr": ["corollaire"], "en": ["corollary"], "nl": ["corollarium"], "pt": ["corol\u00e1rio"], "ru": ["\u043a\u043e\u0440\u043e\u043b\u043b\u0430\u0440\u0438\u0439", "\u0441\u043b\u0435\u0434\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435 (\u0442\u0435\u043e\u0440\u0435\u043c\u044b)"], "de": ["Korollar"], "hu": ["koroll\u00e1rium", "egyenes k\u00f6vetkezm\u00e9ny", "folyom\u00e1ny"], "fa": ["\u0646\u062a\u06cc\u062c\u0647", "\u0641\u0631\u0639"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "korolari", "primary": true}, "eksterulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ulo kiu ne rilatas al koncerna afero, fremdulo.", "translations": {"be": ["\u0447\u0443\u0436\u044b (\u043d\u0435\u0445\u0442\u0430)"], "hu": ["kintlak\u00f3", "externista"], "pl": ["kto\u015b postronny", "kto\u015b obcy"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0442\u043e\u0440\u043e\u043d\u043d\u0438\u0439"]}, "examples": [["\u0109u vi ne ju\u011das la internulojn, dum la eksterulojn ju\u011das Dio?", "La Nova Testamento, I. Korintanoj 5:12\u201313"], ["nu, same kiel la civito spertis revolucion, kiam unu parto alvokis helpon de eksteruloj por ke kamaradoj helpu kamaradojn, tiel \u015dan\u011di\u011das junulo kiam el ekstere haveblas satigo por iu responda deziro en li", "Platono, tr. Donald Broadribb: La Respubliko"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Lernanto lo\u011danta ekster la lernejo.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0441\u0442\u044d\u0440\u043d"], "fr": ["externe (subst.)"], "de": ["Heimschl\u00e4fer"], "pl": ["ekstern", "eksternista"], "ru": ["\u044d\u043a\u0441\u0442\u0435\u0440\u043d"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekster", "primary": false}, "mallongigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malgrandigi la longon, la pli grandan dimension.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043a\u043e\u0440\u043e\u0442\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["abr\u00e9ger", "\u00e9courter", "raccourcir"], "en": ["shorten"], "nl": ["verkorten", "inkorten"], "tp": ["lili"], "de": ["k\u00fcrzen"], "es": ["acortar"]}, "examples": [["okuloj , kies palpebroj estas mallongigitaj", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, kronika katara konjunktivito"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malpliigi la da\u016dron, rilate al la normala, anta\u016dvidebla da\u016dro.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u043a\u0440\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c"], "de": ["abk\u00fcrzen"], "es": ["abreviar"]}, "examples": [["pardonu, ke \u0109i tiun fojon mi mallongigos mian intersaluti\u011don kun vi", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "long", "primary": false}, "mallongigo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Skriba a\u016d parola koncizigo de esprimo, ekzemple, konservanta nur la komencajn literojn a\u016d silabojn de vortoj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u043a\u0440\u0430\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0430\u0431\u0431\u0440\u0435\u0432\u0438\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430"], "fr": ["abr\u00e9viation"], "bg": ["\u0441\u044a\u043a\u0440\u0430\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0430\u0431\u0440\u0435\u0432\u0438\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430"], "nl": ["afkorting"], "ca": ["abreviatura"], "de": ["Abk\u00fcrzung"], "en": ["abreviation"], "es": ["abreviatura"]}, "examples": [["\u00abkaj tiel plu\u00bb estas kutima mallongigo de \u00abkaj tiel plu\u00bb", null]], "subdefinitions": []}], "root": "long", "primary": false}, "ne\u011dduno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Amaso da ne\u011do formita de vento.", "translations": {"be": ["\u0433\u0443\u0440\u0431\u0430", "\u0441\u0443\u043c\u0451\u0442"], "fr": ["cong\u00e8re"], "ru": ["\u0441\u0443\u0433\u0440\u043e\u0431"], "de": ["Schneewehe", "Schneebrett"], "pl": ["zaspa"], "hu": ["h\u00f3torlasz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dun", "primary": false}, "upani\u015dado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu la sanktaj tekstoj de hinduismo, kiuj filozofie komentas la ritajn partojn de la vedoj.", "translations": {"fi": ["upani\u0161ad"], "fr": ["upanishad"], "it": ["Upanishad"]}, "examples": [["certajn aspektojn de ni trovas en ankora\u016d pli malnovaj upani\u015dadoj", "L. Cyboran, trad. K. Sliwinski, Filozofio de Jogo, fragmentoj, [vidita en 2006-12]"], ["aperis \u00abEls Upanishads\u00bb antologio de la plej elstaraj upani\u015dadoj", "-, Upani\u015dadoj katalunigitaj, Kataluna Esperantisto, 2006-01 \u011dis 03, numero 337a, p. 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "upani\u015dad", "primary": true}, "barono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nobelo de rango pli malalta ol grafo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0440\u043e\u043d"], "fr": ["baron"], "en": ["baron"], "nl": ["baron"], "pt": ["bar\u00e3o"], "ru": ["\u0431\u0430\u0440\u043e\u043d"], "de": ["Freiherr", "Baron"], "hu": ["b\u00e1r\u00f3"], "sk": ["bar\u00f3n"], "pl": ["baron"], "es": ["bar\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "baron", "primary": true}, "vulpo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el la familio hundedoj (Vulpes), kun longa longhara vosto kaj ru\u011deta pelto.", "translations": {"el": ["\u03b1\u03bb\u03b5\u03c0\u03bf\u03cd"], "fr": ["renard"], "bg": ["\u043b\u0438\u0441\u0438\u0446\u0430"], "be": ["\u043b\u0456\u0441\u0430", "\u043b\u0456\u0441\u0456\u0446\u0430"], "de": ["Fuchs"], "hu": ["r\u00f3ka"], "fa": ["\u0631\u0648\u0628\u0627\u0647"], "en": ["fox"], "br": ["louarn"], "cs": ["li\u0161ka"], "es": ["zorro"], "he": ["\u05e9\u05d5\u05e2\u05dc"], "ru": ["\u043b\u0438\u0441\u0430", "\u043b\u0438\u0441\u0438\u0446\u0430"], "nl": ["vos"], "pt": ["raposa"], "sv": ["r\u00e4v"], "pl": ["lis"]}, "examples": [["viza\u011do sen kulpo, sed koro de vulpo", "Proverbaro esperanta"], ["ne ekzistas naiva vulpo", "Z"], ["se vulpo pentofaras, gardu la kokidojn", "Proverbaro esperanta"], ["ruza kiel vulpo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vulp", "primary": true}, "rulpremilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Veturilo movata per motoro, kun lar\u011daj pezaj rulcilindroj, servanta por glatigi vojmaterialojn kaj malmoligi la supra\u0135on de stratoj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0442\u043e\u043a (\u0434\u043b\u044f \u0440\u0430\u0441\u043a\u0430\u0442\u044b\u0432\u0430\u043d\u0438\u044f \u0430\u0441\u0444\u0430\u043b\u044c\u0442\u0430 \u0438 \u0442.\u043f.)"], "fr": ["rouleau compresseur"], "pl": ["wa\u0142ek"], "hu": ["\u00fathenger"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prem", "primary": false}, "rabobirdoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Birdoj kun akra beko kaj ungegoj, tage \u0109asantaj el la klaso ( Falconiformes) a\u016d nokte \u0109asantaj el la klaso (Strigiformes).", "translations": {"be": ["\u0441\u043e\u043a\u0430\u043b\u0430\u043f\u0430\u0434\u043e\u0431\u043d\u044b\u044f (\u0430\u0442\u0440\u0430\u0434)"], "fr": ["oiseaux de proie", "rapaces (oiseaux)"], "en": ["birds of prey"], "ru": ["\u0445\u0438\u0449\u043d\u044b\u0435 \u043f\u0442\u0438\u0446\u044b (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434)", "\u0434\u043d\u0435\u0432\u043d\u044b\u0435 \u0445\u0438\u0449\u043d\u044b\u0435 \u043f\u0442\u0438\u0446\u044b (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434)"], "de": ["Taggreife", "Greifv\u00f6gel", "Raubv\u00f6gel"], "hu": ["s\u00f3lyomalak\u00faak", "ragad\u00f3z\u00f3madarak"], "bg": ["\u0445\u0438\u0449\u043d\u0430 \u043f\u0442\u0438\u0446\u0430", "\u0433\u0440\u0430\u0431\u043b\u0438\u0432\u0430 \u043f\u0442\u0438\u0446\u0430"], "pl": ["ptaki drapie\u017cne"], "br": ["evned-preizh", "laboused-preizh"], "es": ["rapaces", "aves de presa", "rapaz (ave)"], "he": ["\u05e2\u05d5\u05e3 \u05d3\u05d5\u05e8\u05e1"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bird", "primary": false}, "forpreni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Preni kaj forigi ion, senigante iun je \u011di.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["emporter"], "de": ["wegnehmen"], "nl": ["wegnemen"]}, "examples": [["ne povi forpreni la okulojn for de iu (kateni)", "Z"], ["forpreni de iu la panon per grandaj impostoj", "Z"], ["vi forprenas de maljunuloj la prudenton", "Z"], ["mi ne volas forpreni vian tempon (konsumi)", "Z"], ["forpreni la vivon de iu", "Z"], ["forpreni ion al iu", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "pren", "primary": false}, "serpentaglo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de aglo ( Circa\u00ebtus gallicus a\u016d Circaetus gallicus ).", "translations": {"en": ["short-toed eagle"], "sv": ["orm\u00f6rn"], "pl": ["gado\u017cer"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "agl", "primary": false}, "vazo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ujo el diversaj materioj, de diversa formo kaj grando, destinita por enteni \u0109iajn fluecajn a\u016d solidajn substancojn.", "translations": {"el": ["\u03b2\u03ac\u03b6\u03bf"], "fr": ["r\u00e9cipient"], "en": ["vase", "vessel"], "nl": ["vaas", "pot"], "pt": ["vaso"], "ru": ["\u0441\u043e\u0441\u0443\u0434", "\u0432\u0430\u0437\u0430", "\u0431\u0430\u043d\u043a\u0430"], "de": ["Vase"], "hu": ["ed\u00e9ny", "v\u00e1za"], "pl": ["naczynie", "waza"]}, "examples": [["\u015di prenis la plej belan ar\u011dentan vazon, kiu estis en la lo\u011dejo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 19"], ["\u0109erpi akvon per vazo", null], ["meti florojn en vazon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vaz", "primary": true}, "elatredoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo koleopteroj (Elateridae).", "translations": {"ru": ["\u0449\u0435\u043b\u043a\u0443\u043d\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e \u0436\u0443\u043a\u043e\u0432)"], "fr": ["\u00e9lat\u00e9rid\u00e9s"], "de": ["[Familie der] Schnellk\u00e4fer"], "hu": ["pattan\u00f3bogarak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "elatred", "primary": true}, "Alasko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Teritorio de la nord-okcidenta parto de Nordameriko, kiu, vendite de Rusujo al Usono en 1867 i\u011dis ties 49\u00aa sub\u015dtato.", "translations": {"be": ["\u0410\u043b\u044f\u0441\u043a\u0430 (\u0448\u0442\u0430\u0442 \u0417\u0428\u0410)"], "fr": ["Alaska"], "en": ["Alaska"], "nl": ["Alaska"], "pt": ["Alasca"], "ru": ["\u0448\u0442\u0430\u0442 \u0410\u043b\u044f\u0441\u043a\u0430"], "ca": ["Alaska"], "de": ["Alaska"], "hu": ["Alaszka"], "sk": ["Alja\u0161ka"], "es": ["Alaska"], "pl": ["Alaska"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Alask", "primary": true}, "obstrukci": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari obstrukcon.", "translations": {"en": ["obstruct"], "es": ["obstruir"], "pt": ["obstruir"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043a\u0443\u043f\u043e\u0440\u0438\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0433\u0440\u043e\u043c\u043e\u0437\u0434\u0438\u0442\u044c", "\u0443\u0441\u0442\u0440\u043e\u0438\u0442\u044c \u0437\u0430\u0442\u043e\u0440"], "de": ["verstopfen"], "nl": ["belemmeren"], "hu": ["elt\u00f6m\u00edt", "eldugaszol"]}, "examples": [["la veturiloj obstrukcis la avenuon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["obstructie voeren"], "de": ["verschleppen"], "en": ["filibuster"], "ru": ["\u0443\u0441\u0442\u0440\u043e\u0438\u0442\u044c \u043e\u0431\u0441\u0442\u0440\u0443\u043a\u0446\u0438\u044e"], "hu": ["obstru\u00e1l"]}, "examples": [["La opoziciantaro provis obstrukci la balotadon de la le\u011do", null]], "subdefinitions": []}], "root": "obstrukc", "primary": false}, "okultismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esplorado, instruado, studo pri okultaj fenomenoj", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0443\u043b\u044c\u0442\u044b\u0437\u043c"], "fr": ["occultisme"], "en": ["occultism"], "nl": ["occultisme"], "pt": ["ocultismo"], "ru": ["\u043e\u043a\u043a\u0443\u043b\u044c\u0442\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Okkultismus"], "hu": ["okkultizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "okult", "primary": false}, "re\u011dido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Filo de re\u011do.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0440\u043e\u043b\u0435\u0432\u0438\u0447"], "fr": ["prince (fils de roi)"], "en": ["prince"], "nl": ["koningszoon"], "pt": ["pr\u00edncipe"], "be": ["\u043a\u0430\u0440\u0430\u043b\u0435\u0432\u0456\u0447", "\u0446\u0430\u0440\u044d\u0432\u0456\u0447"], "de": ["K\u00f6nigssohn", "Prinz (K\u00f6nigssohn)"], "hu": ["kir\u00e1lyfi"], "pl": ["kr\u00f3lewicz"], "es": ["pr\u00edncipe"]}, "examples": [["estis iam re\u011dido, kiu volis edzi\u011di kun re\u011didino", "Fabeloj, volumo 1, re\u011didino sur pizo"]], "subdefinitions": []}], "root": "re\u011d", "primary": false}, "knaranaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de anaso (Anas strepera).", "translations": {"en": ["gadwall"], "sv": ["snatterand"], "pl": ["krakwa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anas", "primary": false}, "\u015civao": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Alia esperantigo: \u015civo : \u015civaratri (la nokto de dio \u015civo) estas celebrata en februaro-marto."], "primary definition": "Iu el la tri \u0109efdioj en hinduismo, rolanta kiel detruanto.", "translations": {"fr": ["Shiva"], "it": ["\u015aiva (IAST)", "Shiva"]}, "examples": [["li prenis la lianofoliojn de la statuo de \u015civao de Bile\u015dvar, kaj ligante ilin \u0109irka\u016d la korpoparto kiu estis afliktita de la lepro, li ek\u0109antadis la Ramonomon", "M. K. Gandhi, trad. A Giridhar Rao, Eksperimentoj kun la Vero..., 2001-2006"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015civa", "primary": true}, "Britio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Britujo.", "translations": {"sk": ["Ve\u013ek\u00e1 Brit\u00e1nia"], "be": ["\u0412\u044f\u043b\u0456\u043a\u0430\u0431\u0440\u044b\u0442\u0430\u043d\u0456\u044f", "\u0412\u044f\u043b\u0456\u043a\u0430\u044f \u0411\u0440\u044b\u0442\u0430\u043d\u0456\u044f"], "bg": ["\u0412\u0435\u043b\u0438\u043a\u043e\u0431\u0440\u0438\u0442\u0430\u043d\u0438\u044f"], "nl": ["Groot-Brittanni\u00eb"], "ru": ["\u0412\u0435\u043b\u0438\u043a\u043e\u0431\u0440\u0438\u0442\u0430\u043d\u0438\u044f"], "de": ["Gro\u00dfbritannien (Staat)"], "pl": ["Wielka Brytania"]}, "examples": [["por la Esperanto-movado en Britio mi komencis fari sekretarian laboron", "Will GREEN: Telefona labirinto, Monato, n-ro 01/1994"], ["en Britio nun oni apena\u016d povas viziti butikan kvartalon sen renkonti\u011do kun tiuj prabestoj", "Marjorie BOULTON: Dinomanio, Monato, n-ro 02/1994"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La plej granda insulo en la Brita Insularo.", "translations": {"be": ["\u0411\u0440\u044b\u0442\u0430\u043d\u0456\u044f (\u0432\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u045e)"], "de": ["Gro\u00dfbritannien (Insel)"], "bg": ["\u0412\u0435\u043b\u0438\u043a\u043e\u0431\u0440\u0438\u0442\u0430\u043d\u0438\u044f"], "nl": ["Brittanni\u00eb"], "pl": ["Wielka Brytania"]}, "examples": [["la kornvala kaj la kimra lingvoj komencis disevolui \u0109irka\u016d 600, post kiam la angloj, movi\u011dante okcidenten, kaptis la urbon Gloucester kaj tiel dividis la keltlingvanojn de sudokcidenta Britio amba\u016dflanke de la Bristola Golfo", "Edmund Grimley EVANS: La kornvala, Monato, n-ro 01/1998 p. 23"]], "subdefinitions": []}], "root": "Briti", "primary": true}, "sendan\u011dera pinglo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pinglo fleksita risorte kiel U kun o-forma cirklo en la mezo, kun ingo \u0109e unu ekstermo, en kiun ingon eblas fiksi la alian (pikan) ekstremon. Oni uzas tion por fiksi etenda\u0135ojn de vesto a\u016d banda\u011do a\u016d dorse de insignoj kiel fiksilon.", "translations": {"ru": ["\u0430\u043d\u0433\u043b\u0438\u0439\u0441\u043a\u0430\u044f \u0431\u0443\u043b\u0430\u0432\u043a\u0430"], "fr": ["\u00e9pingle \u00e0 nourrice", "\u00e9pingle de suret\u00e9"], "nl": ["veiligheidsspeld"], "fa": ["\u0633\u0646\u062c\u0627\u0642\u200c\u0642\u0641\u0644\u06cc"], "de": ["Sicherheitsnadel"], "hu": ["biztost\u0171"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pingl", "primary": false}, "kvadratumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Desegni kvadratojn sur io, kvadratstreki.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u043d\u0435\u0456\u0446\u044c (\u043a\u0432\u0430\u0434\u0440\u0430\u0442\u0430\u043c\u0456)"], "fr": ["quadriller (dessiner des carr\u00e9s)"], "hu": ["kock\u00e1sra vonalk\u00e1z"], "nl": ["vierkanten aanbrengen"], "ru": ["\u043b\u0438\u043d\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c (\u043a\u0432\u0430\u0434\u0440\u0430\u0442\u0430\u043c\u0438)", "\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u0442\u044c (\u043a\u0432\u0430\u0434\u0440\u0430\u0442\u0430\u043c\u0438)"]}, "examples": [["kvadratumi paperfolion", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kvadrat", "primary": false}, "mal\u0109astejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u0443\u0431\u043b\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439 \u0434\u043e\u043c", "\u0431\u043e\u0440\u0434\u0435\u043b\u044c", "\u0433\u043d\u0435\u0437\u0434\u043e \u0440\u0430\u0437\u0432\u0440\u0430\u0442\u0430"], "fr": ["bordel (maison close)", "claque (maison close)", "maison close", "maison de prostitution", "lupanar"], "nl": ["bordeel"], "pt": ["bordel"], "de": ["Puff", "Bordell", "Lasterh\u00f6hle"], "it": ["lupanare", "postribolo", "casa di piacere", "casa chiusa", "bordello"], "hu": ["bord\u00e9lyh\u00e1z", "nyilv\u00e1nosh\u00e1z"], "es": ["burdel"], "pl": ["burdel", "dom publiczny", "dom schadzek", "miejsce rozpusty (obraz.)"]}, "examples": [["ili adultas kaj iras amase en mal\u0109astejojn", "La Malnova Testamento, Jeremia 5:7"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ast", "primary": false}, "enliti\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Ekku\u015di en lito por ripozi, dormi....", "translations": {"be": ["\u043b\u0435\u0433\u0447\u044b (\u0443 \u043b\u043e\u0436\u0430\u043a)"], "fr": ["se coucher (se mettre au lit)", "se mettre au lit"], "nl": ["naar bed gaan"], "hu": ["\u00e1gyba fekszik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lit", "primary": false}, "\u015diparestro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gvidanto de \u015diparo, precipe de milit\u015diparo.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0434\u043c\u0438\u0440\u0430\u043b", "\u0444\u043b\u043e\u0442\u043e\u0432\u043e\u0434\u0435\u0446"], "fr": ["amiral"], "en": ["admiral"], "it": ["ammiraglio"], "pl": ["admira\u0142 floty"], "hu": ["tengernagy", "admir\u00e1lis"]}, "examples": [["Artaphrenes ri\u0109e premiis Pythagorason, kiel vere eminentan \u015diparestron", "Satiraj rakontoj, Pythagoras, 6"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dip", "primary": false}, "arealo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La tuto de la partoj de la tera a\u016d akva surfaco kie observeblas koncerna fenomeno: kie vivas bilologia specio, kie estas disvastigita koncerna lingvo a\u016d religio (= kultura rondo), kie troveblas koncerna mineralo, malsano kaj tiel plu:.", "translations": {"cs": ["are\u00e1l"], "ru": ["\u0430\u0440\u0435\u0430\u043b"], "de": ["Areal"], "en": ["natural habitat", "area"], "hu": ["ter\u00fclet", "t\u00e9rs\u00e9g", "fel\u00fclet"]}, "examples": [["sur la mapoj la arealojn oni prezentas per diversaj koloroj, ha\u0109ado, diversliniaj konturoj kaj tiel plu", null], ["ekzemplon pri disa arealo prezentas kornuso, trovebla en Skandinavio, Orienta Azio kaj Alasko", null], ["arealo de \u0109i tiu kulturo entenas ne nur Mezopotamion, sed anka\u016d nordan Sirion kaj sud-orientan parton de Malgrand-Azio", "Vikipedio, Antikvaj civilizoj de Mezopotamio"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "areo, medio, regiono sfero", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "areal", "primary": true}, "papilio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el la ordo lepidopteroj, insekto kun kvar flugiloj kovritaj per diverskoloraj skvametoj tiel subtilaj kiel polvo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0442\u044b\u043b\u044c", "\u043c\u0430\u0442\u044b\u043b\u0451\u043a"], "fr": ["papillon"], "bg": ["\u043f\u0435\u043f\u0435\u0440\u0443\u0434\u0430"], "nl": ["vlinder"], "pt": ["borboleta", "mariposa"], "ru": ["\u0431\u0430\u0431\u043e\u0447\u043a\u0430", "\u043c\u043e\u0442\u044b\u043b\u0451\u043a"], "de": ["Schmetterling"], "hu": ["lepke", "pillang\u00f3"], "fa": ["\u067e\u0631\u0648\u0627\u0646\u0647"], "es": ["mariposa"], "br": ["balafenn", "pobelan"], "pl": ["motyl"]}, "examples": [["senpripensa kiel papilio", null], ["papilia amo", "Z"], ["papilie tralegi libron", null], ["plej okulfrapa estas la reveno de la kardopapilio (Vanessa cardui), kiu nun estas, kaj en Flandrio kaj en Valonio kaj en Nederlando, la plej ofta papilio.", "Pa\u016dl Peeraerts, Kardopapilio donas esperon, Monato, 2009/11, p.21"]], "subdefinitions": []}], "root": "papili", "primary": true}, "patologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bran\u0109o de medicino, scienco pri la organaj difekti\u011doj ka\u016dzitaj de malsano.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0442\u0430\u043b\u0451\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["pathologie"], "bg": ["\u043f\u0430\u0442\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "nl": ["pathologie"], "pt": ["patologia"], "ru": ["\u043f\u0430\u0442\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "de": ["Pathologie"], "hu": ["k\u00f3rtan", "patol\u00f3gia"], "en": ["pathology"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "patologi", "primary": true}, "asisti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Pro ofica devo \u0109eesti por helpi al iu (profesoro, pastro, kuracisto, ju\u011disto).", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u043f\u0430\u043c\u0430\u0433\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0441\u044b\u0441\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["assister (pr\u00e9ter assistance)"], "en": ["assist"], "nl": ["assisteren", "bijstaan (assisteren)", "assisteren", "seconderen", "ruggensteunen"], "ru": ["\u0430\u0441\u0441\u0438\u0441\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u043c\u043e\u0433\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["assistieren"], "hu": ["seg\u00e9dkezik", "assziszt\u00e1l"], "pl": ["asystowa\u0107", "towarzyszy\u0107", "pe\u0142ni\u0107 funkcj\u0119 asystenta"]}, "examples": [["ili e\u0109 kulpigis la organiza\u0135on, kiu konsilas kaj asistas azilpetantojn", "Guido Van Damme: Sep en unu bato, Monatojaro 1999a, numero 3a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "asist", "primary": true}, "postdiri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aldoni dirante.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u0431\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["ajouter (en parlant)"], "pl": ["dopowiada\u0107"], "hu": ["hozz\u00e1tesz (besz\u00e9dben)"]}, "examples": [["- Tiu havas por si sola kvin \u0109ambrojn en Parodiklino, - postdiris Glu\u0125arjov", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "dir", "primary": false}, "cindro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grizkolora brulresta\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043f\u043e\u043f\u0435\u043b", "\u043f\u0440\u044b\u0441\u0430\u043a"], "fr": ["cendre"], "en": ["cinder", "cinders", "ash", "ashes"], "pt": ["cinza(s)"], "ru": ["\u043f\u0435\u043f\u0435\u043b", "\u0437\u043e\u043b\u0430"], "de": ["Asche"], "it": ["cenere"], "sv": ["aska"], "sk": ["popol"], "es": ["ceniza"], "br": ["ludu"], "el": ["\u03c3\u03c4\u03ac\u03c7\u03c4\u03b7"], "hu": ["hamu"], "pl": ["popi\u00f3\u0142"]}, "examples": [["cindroj de ligno, karbo, papero, herboj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Korporesta\u0135o de la mortintoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0445"], "it": ["ceneri"], "pl": ["proch {sing.}", "prochy {pl.}"], "ru": ["\u043f\u0440\u0430\u0445"]}, "examples": [["paco al lia cindro!", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Postresta\u0135o de brulego.", "translations": {"pl": ["zgliszcze {sing.}", "zgliszcza {pl.}"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cindr", "primary": true}, "Heraklo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Greklingve \u0389\u03c1\u03b1\u03ba\u03bb\u03ad\u03b7\u03c2. La plej grava helena heroo, konata pro la superhoma forto. Li estas filo de Alkmena kaj de la dio Ze\u016dso, sed lia homa patro estas Amfitriono. Lia origina nomo estis Alcide (patronomo el la avo Alceo) a\u016d simple Alceo (kiu signifas fortulo), sed, kiam pro puno la juna heroo eklaboris kiel servisto \u0109e Eristeo, Apolono donis al li novan nomon (Heraklo signifas \u00abgloro de Hero\u00bb), por anta\u016de evidentigi la finan sukceson pri la venontaj dekdu taskoj. La\u016d la tradicio, li kreis la olimpiajn ludojn, li partoprenis al la dia batalo kontra\u016d la Gigantoj kaj al la ekspedicio de la Argona\u016dtoj kaj li direktis la unuan militon kontrau\u016d Trojo. Vidu ankaux latindevenan vorton Herkulo.", "translations": {"it": ["Eracle"], "pl": ["Herakles"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Herakl", "primary": true}, "otido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Birdo sufi\u0109e granda kun longaj kolo kaj kruroj, vivanta en varmaj a\u016d tropikaj stepoj de E\u016drazio, Afriko, A\u016dstralio, science el genro Otis, komunlingve el diversaj genroj de familio otidedoj.", "translations": {"fr": ["outarde"], "en": ["bustard"], "nl": ["trap (trapgans)", "trapgans"], "pt": ["abetarda"], "de": ["Trappe"], "it": ["otarda"], "hu": ["tuzok"], "sv": ["trapp"]}, "examples": [["oni povas imagi ke la frua pragenerinto de la struto havis kutimojn kiel tiuj de otido :", "La Origino de Speci, \u0109apitro 5a"], ["en la varmega aero \u0109iam pli ofte a\u016ddi\u011dadis la\u016dtaj krioj de etaj otidoj: \u00abmak-har! mak-har!\u00bb", "I. Efremov, trad. J. Finkel, La Granda Arko, 2006"]], "subdefinitions": []}], "root": "otid", "primary": true}, "aka\u0135unukso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Renforma semgrajno de la aka\u0135uujo, kies oleri\u0109a interno estas man\u011debla.", "translations": {"be": ["\u043a\u044d\u0448'\u044e (\u0430\u0440\u044d\u0445)"], "fr": ["noix de cajou"], "bg": ["\u043a\u0435\u0448\u0443"], "nl": ["cashewnoot"], "pt": ["castanha de caju"], "ru": ["\u043e\u0440\u0435\u0445 \u043a\u0435\u0448\u044c\u044e"], "de": ["Cashewnuss", "Akajounuss", "Kaschunuss"], "sv": ["cashewn\u00f6t"], "hu": ["kesudi\u00f3", "akazsudi\u00f3"], "en": ["cashew nut"], "pl": ["orzech cashew", "nerkowiec"], "it": ["noce dell' anacardio", "noce di Acagi\u00f9"], "fi": ["cashewp\u00e4hkin\u00e4"], "es": ["nuez de caoba"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aka\u0135u", "primary": false}, "dorse de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malanta\u016d, en la dorsa direkto de.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0437\u0430\u0434\u0438", "\u043f\u043e\u0437\u0430\u0434\u0438", "\u0437\u0430 \u0441\u043f\u0438\u043d\u043e\u0439"], "fr": ["dans le dos de", "derri\u00e8re"], "nl": ["aan de achterzijde van"], "pl": ["za plecami", "z ty\u0142u"], "hu": ["h\u00e1ta m\u00f6g\u00f6tt"]}, "examples": [["dorse de ili ondi\u011dis servista rumoro", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 88a, volumo 3a, p. 122a"]], "subdefinitions": []}], "root": "dors", "primary": false}, "A\u016drora": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Diino de la mateno en antikva greka mitaro.", "translations": {"ru": ["\u0410\u0432\u0440\u043e\u0440\u0430"], "fr": ["Aurore"], "en": ["Aurora"], "de": ["Eos", "Aurora"], "hu": ["Aur\u00f3ra"], "es": ["Aurora"], "pl": ["Aurora"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dror", "primary": false}, "A\u016droro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Diino de la mateno en antikva greka mitaro.", "translations": {"ru": ["\u0410\u0432\u0440\u043e\u0440\u0430"], "fr": ["Aurore"], "en": ["Aurora"], "de": ["Eos", "Aurora"], "hu": ["Aur\u00f3ra"], "es": ["Aurora"], "pl": ["Aurora"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dror", "primary": false}, "sub": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prepozicio montranta.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434"], "fr": ["sous"], "nl": ["onder"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434"], "de": ["unter"], "vo": ["dis"], "hu": ["alatt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Pri uzo de sub kun akuzativo, vidu al sub, sub...-n."], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pozicion de objekto rilate al alia, kiu estas pli alte a\u016d ene de iu supra\u0135o, kaj tu\u015das \u011din.", "translations": {}, "examples": [["porti ion sub la brako", "Z"], ["havi kusenon sub sia kapo", null], ["rekoni virinon sub masko", null], ["\u015danceli\u011di sub la pezo de io", null], ["la floroj mortis sub la pa\u015doj de la amantoj", "Z"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Pozicion de objekto rilate al alia, kiu estas pli alte sed ne tu\u015das \u011din.", "translations": {}, "examples": [["muso kuras sub la lito", "Z"], ["dormi sub tegmento, sub libera \u0109ielo", null], ["ripozi, promeni sub altaj kverkoj", null], ["sub la supra\u0135o", null], ["ekzistas nenio nova sub la suno", "Z"], ["sub Lia ombro ni vivos inter la nacioj", "Z"], ["kiam la suno aperas sub la stelo Sirius", "B"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Eksteran \u015dajnon.", "translations": {}, "examples": [["\u015di aperis sub la formo de maljunulino", null], ["projektoj proponitaj sub la\u016dta nomo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Dependecon.", "translations": {}, "examples": [["sub seruro promesojn tenu, sed doninte ne reprenu", "Proverbaro esperanta"], ["\u0109io estas sub via dispono", null], ["meti iun sub ies disponon", "Z"], ["servi sub ies ordonoj", null], ["teni popolon sub sia regado", null], ["sub tiu kondi\u0109o", null], ["danci sub la muziko", "Z"], ["tiu skribis sur \u011di sub la diktado de Jeremia", "Z"], ["kurso pri literaturo sub profesoro Davis", null], ["socio, kies konsistigantoj vivas sub sova\u011da egoismo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sub", "primary": true}, "aba\u0135uro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["lampenkap (arch.)"], "pl": ["aba\u017cur"]}, "examples": [["en milda lumo de ru\u011da aba\u0135uro staras \u015dirmite de vesto\u015dranko viro", "P. Kuusberg, trad. A. Lekko, Somermeze, 1981"]], "subdefinitions": []}], "root": "aba\u0135ur", "primary": true}, "laringa frikativo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malaktuali\u011dinta, sumiga kaj erariga nomo por la glotaj, faringaj kaj faringecigitaj frikativoj. En Esperanto la sono H.", "translations": {"fr": ["fricative laryngale"], "nl": ["laryngaal"], "de": ["Laryngal", "Kehlkopflaut"], "hu": ["g\u00e9gehang"], "es": ["fricativa laringal"], "pl": ["sp\u00f3\u0142g\u0142oska szczelinowa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "laring", "primary": false}, "sur": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prepozicio; uzate kun nominativo indikas fizikan a\u016d metaforan pozicion, karakterizatan per kontakto de ekstere, kaj precipe de supre; pli speciale.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430"], "fr": ["sur"], "en": ["on"], "nl": ["op"], "ru": ["\u043d\u0430"], "de": ["auf"], "it": ["su"], "tp": ["lon"], "hu": ["-on", "-en", "-\u00f6n"], "vo": ["su"], "cs": ["na"], "sv": ["p\u00e5"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(Kun nominativo:) Prepozicio indikanta pozicion de a\u0135o a\u016d ulo rilate al iu alia (kiun la prepozicio enkondukas), kiu estas pli malalte kaj \u011din tu\u015das.", "translations": {}, "examples": [["sur la tero ku\u015das \u015dtono", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 6"], ["sidi sur se\u011do, sur alta\u0135o", "Z"], ["ripozi sur ku\u015dejo", "Z"], ["teni la piedojn sur benketo", "Z"], ["meti la botelojn prete sur la tablo", "Z"], ["sur \u0109evalo de najbaro la \u015dar\u011do ne pezas", "Z"], ["bastoneto, sur kiu oni tenas plumon por skribado estas plumingo", "Z"], ["havi sur si \u0109ifona\u0135ojn", "Z"], ["e\u0109 unu polveron vi ne trovos sur lia vesto", "Z"], ["la pordo turni\u011das sur sia hoko", "Z"], ["sur la sojlo", null], ["vi estas la plej feli\u0109a homo sur la tero", null], ["paka\u0135o mia estas sur la \u015dipo", "Z"], ["la pastro bruligu tion sur la altaro", "Z"], ["spikoj rostitaj sur fajro", "Z"], ["sur kruta \u015dtuparo li levis sin al la tegmento", "Z"], ["kiu estis sur la fundo de tiu koro?", "B"], ["mizero sur mizero", "Proverbaro esperanta"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(Kun nominativo:) Prepozicio indikanta surfacon (supran a\u016d alian) de objekto, realan a\u016d \u015dajnan, kiu estas loko kie io aperas, videblas a\u016d okazas.", "translations": {}, "examples": [["sur la \u0109ielo staras la bela suno", "Z"], ["la suno hele lumis sur la serena \u0109ielo", "Z"], ["sur la horizonto", null], ["sur lia viza\u011do mi vidis \u011dojan rideton", "Z"], ["ankora\u016d \u0109iam nuboj sur la frunto", "Z"], ["pentra\u0135o pendas sur muro", "B"], ["sur salikoj ni pendigis niajn harpojn", "Z"], ["skribi sur papero", null], ["floroj broditaj sur glata fono", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(Kun nominativo:) Prepozicio indikanta supra\u0135on de loko nefermita, senkonstrua a\u016d senkovra, kie okazas la priparolata ago.", "translations": {}, "examples": [["pasi sur la placo", "Z"], ["sur tiuj herbori\u0109aj kampoj pa\u015dtas sin brutaroj", "Z"], ["sur la korto staras koko", "Z"], ["Knut staris sur la bazaro kun la tornistro sur la dorso", "Fabeloj, volumo 3, Sub la saliko"], ["promenante sur la strato mi falis", "Z"], ["sur la bordo de la maro staris amaso da homoj", "Z"], ["ili lo\u011das, voja\u011das sur la kamparo", null], ["mi \u0109esigos en la urboj de Judujo kaj sur la stratoj de Jeruzalem la sonojn de \u011dojo", "Z"], ["mi lo\u011das sur la strato X", null], ["mi irigos vin sur rekta vojstreko", "Z"], ["tiuj provoj estis fonditaj sur naiva espero", "Z"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(Kun nominativo:) Prepozicio, indikanta lokon de io \u011denerale.", "translations": {}, "examples": [["sur la dekstra flanko", null], ["sur la flanko de sunlevi\u011do", "Z"], ["li tie falis kaj mortis sur la sama loko", "Z"], ["se mi estus sur \u015dia loko, mi ne farus tion", "Z"], ["li havas la kapon sur \u011dusta loko", "Proverbaro esperanta"], ["sur \u0109iu loko estas la okuloj de Dio", "Z"], ["sur \u0109iu pa\u015do ni renkontis barojn", "Z"], ["la vorto estis preta sur miaj lipoj", "Z"], ["bonkora instruo estas sur \u015dia lango", "Z"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(Kun nominativo:) Prepozicio, enkondukanta komplementon kiu indikas portanton, posedanton a\u016d suferanton de efiko, influo a\u016d eco.", "translations": {}, "examples": [["beno estas sur lia kapo", "Z"], ["Mia spirito estas sur vi", "Z"], ["li portis sur si la pekon de multaj", "Z"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Prepozicio; uzate kun akuzativo, indikas direkton per finpozicio, t.e. fizikan a\u016d metaforan supra\u0135on, kien io movi\u011das, celas, strebas, efikas.", "translations": {"en": ["onto"], "hu": ["-ra", "-re"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(Kun akuzativo:) Indikas lokon, sur kiu situas la celo a\u016d finpozicio de la movo.", "translations": {}, "examples": [["\u015di \u0135etis en la koton la panon por pa\u015di sur \u011din kaj transiri kun sekaj piedoj", "Fabeloj, volumo 4, Knabino, kiu pa\u015dis sur panon"], ["aliaj funebrantaj gastoj prenis ilin sur sian veturilon", "Fabeloj, volumo 4, Historio el la dunoj"], ["malsupreniri sur la korton", "Z"], ["tra la fenestro la vaporo iras sur la korton", "Z"], ["senviva li falis sur la teron", "Z"], ["meti sin sur la genuojn", "Z"], ["\u015dia kapo tiel flamis kaj la brusto tiel doloris, ke \u015di falis sur se\u011don, \u0109irka\u016dprenis per la manplatoj la frunton kaj diris al si: mi ne povas!", "Marta"], ["li rigardis la pepantajn birdojn, kiuj vigle saltadis de bran\u0109o sur bran\u0109on", "Fabeloj, volumo 1, Galo\u015doj de feli\u0109o"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(Kun akuzativo:) Indikas tion, sur kion efikas, celas, trafas la ago.", "translations": {}, "examples": [["al Dio pla\u0109u, sed sur diablon ne kra\u0109u", "Proverbaro esperanta"], ["trafis fal\u0109ilo sur \u015dtonon", "Proverbaro esperanta"], ["brogita e\u0109 sur akvon blovas", "Proverbaro esperanta"], ["li rigardis sur mian viza\u011don", "Z"], ["direkti sian rigardon sur iun", "Z"], ["la for\u011disto blovas fajron sur karboj", "Z"], ["mi metos sur min zibelan pelton", "Z"], ["ver\u015di akvon sur florojn", null], ["li rigardas malsupren sur la kampon", "Z"], ["rigardi sur la maron kaj sur la multajn \u015dipojn", "Z"], ["ili sin \u0135etis kvinope sur min", "Z"], ["\u0135eti sin sur la kolon de iu", "Z"], ["la malamiko etendis siajn manojn sur \u0109iujn \u015diajn grandvalora\u0135ojn", "Z"], ["Inger metis sur sin sian plej bonan veston kaj siajn novajn \u015duojn", "Fabeloj, volumo 4, Knabino, kiu pa\u015dis sur panon"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(Kun akuzativo:) Prepozicio indikanta movon kies celo estas loko nefermita, senkonstrua a\u016d senkovra (komparu sur).", "translations": {}, "examples": [["fine li tamen rimarkis nefermitan pordeton kaj venis tra \u011di sur nian Novan Bazaron", "Fabeloj, volumo 1, Galo\u015doj de feli\u0109o"], ["bela dometo kun ses frontaj fenestroj, elirantaj sur rondoforman herbotapi\u015de kovritan korton", "Marta"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(Kun akuzativo:) Prepozicio, enkondukanta komplementon kiu indikas ricevanton, trafaton, akceptanton de efiko, influo a\u016d ago.", "translations": {}, "examples": [["nenia homo per siaj privataj falsaj pa\u015doj povas havi ian influon sur \u011dian sorton", "Esenco kaj Estonte, \u0109ap. 8a"], ["honestaj homoj, kiuj prenis sur sin la malgrandan laboron efektive konati\u011di kun \u011di", "Esenco kaj Estonte, \u0109ap. 5a"], ["sur vin falas la malbeno", "Z"], ["mi prenus sur min la respondecon", "Z"], ["\u015di prenis sur sin la formon de malri\u0109a virino", "Z"], ["havi influon sur iun, sur ion (influi)", null], ["sur la danan tronon mi havas rajton", "Z"], ["la re\u011do ne metis atenton sur la raporton de la komisio", "Z"]]}]}], "root": "sur", "primary": true}, "kuiristo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu profesie preparas man\u011da\u0135on.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u0445\u0430\u0440"], "fr": ["cuisinier"], "bg": ["\u0433\u043e\u0442\u0432\u0430\u0447"], "nl": ["kok"], "ru": ["\u043f\u043e\u0432\u0430\u0440"], "de": ["Koch", "K\u00f6chin"], "tr": ["a\u015f\u00e7\u0131"], "sv": ["kock"], "hu": ["szak\u00e1cs", "kukta"], "en": ["cook"], "es": ["cocinero"]}, "examples": [["ni havas diversajn servantojn: kuiriston, \u0109ambristinon, infanistinon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 37"], ["tro da kuiristoj ka\u0109on difektas", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kuir", "primary": false}, "probablospaco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tia mezurhava spaco (\u03a9,A,P), ke P estas probablo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u0440\u043e\u044f\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u043d\u043e\u0435 \u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["espace de probabilit\u00e9", "espace probabilis\u00e9"], "en": ["probability space"], "de": ["Wahrscheinlichkeitsraum"], "pl": ["przestrze\u0144 probabilistyczna"], "hu": ["val\u00f3sz\u00edn\u0171s\u00e9gi mez\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spac", "primary": false}, "anta\u016drajdanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rajdanto, kiu kuras anta\u016d veturilo por liberigi la vojon, kiel eskorto.", "translations": {"fr": ["postillon"], "nl": ["postillon"]}, "examples": [["ko\u0109ero, servistoj kaj anta\u016drajdantoj \u2013 jes, jes, anta\u016drajdantoj anka\u016d \u0109i estis", "Fabeloj, volumo 2, ne\u011da re\u011dino, fabelo en sep rakontoj, kvara rakonto, princo kaj re\u011didino"]], "subdefinitions": []}], "root": "rajd", "primary": false}, "Ma\u0125o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Germanlingve Ernst Mach, a\u016dstra fizikisto kaj filozofo (1838\u20131916).", "translations": {"ru": ["\u041c\u0430\u0445"], "bg": ["\u041c\u0430\u0445"], "nl": ["Ernst Mach"], "pt": ["Mach"], "fa": ["\u0627\u0631\u0646\u0633\u062a \u0645\u0627\u062e"], "it": ["Mach"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Ma\u0125", "primary": true}, "mallumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plena manko je lumo.", "translations": {"be": ["\u0446\u0435\u043c\u0440\u0430", "\u0446\u0435\u043c\u0435\u043d\u044c", "\u0446\u0435\u043c\u0440\u0430\u0434\u0437\u044c", "\u043c\u043e\u0440\u0430\u043a", "\u0437\u043c\u0440\u043e\u043a"], "fr": ["noir (obscurit\u00e9)", "obscurit\u00e9 (absence de lumi\u00e8re, de clart\u00e9)"], "nl": ["donker (zn.)", "duister (zn.)"], "pt": ["escurid\u00e3o"], "ru": ["\u0442\u044c\u043c\u0430", "\u0442\u0435\u043c\u043d\u043e\u0442\u0430", "\u043c\u0440\u0430\u043a"], "de": ["Dunkelheit"], "tr": ["karanl\u0131k"], "sv": ["m\u00f6rker"], "hu": ["s\u00f6t\u00e9ts\u00e9g"], "it": ["buio", "oscurit\u00e1"], "es": ["oscuridad", "obscuridad"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Malklareco.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lum", "primary": false}, "sklavismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de socio, en kiu sklavoj estas.", "translations": {"fr": ["esclavagisme"], "pl": ["niewolnictwo"]}, "examples": [["sklavismo en Brazilo oficiale da\u016dris \u011dis la jaro 1888", "J. R. Piton, Brazilo atendas..., Esperanto, 2002-01"]], "subdefinitions": []}], "root": "sklav", "primary": false}, "besto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Animalo, sed ne homo.", "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u0432\u0435\u0440", "\u0436\u044b\u0432\u0451\u043b\u0430"], "fr": ["animal (subst.)", "b\u00eate (subst.)"], "en": ["animal"], "nl": ["beest (excl.mens)", "dier (excl.mens)"], "ru": ["\u0437\u0432\u0435\u0440\u044c", "\u0436\u0438\u0432\u043e\u0442\u043d\u043e\u0435"], "de": ["Tier"], "tr": ["hayvan"], "hu": ["\u00e1llat"], "sk": ["zviera"], "es": ["animal"], "br": ["loen", "aneval"], "cs": ["zv\u00ed\u0159e"], "pl": ["zwierz\u0119"], "he": ["\u05d7\u05d9\u05d4", "\u05d1\u05e2\u05dc \u05d7\u05d9\u05d9\u05dd"]}, "examples": [["kaj Dio la Eternulo kreis el la tero \u0109iujn bestojn de la kampo kaj \u0109iujn birdojn de la \u0109ielo kaj venigis ilin al la homo por vidi kiel li nomos ilin", "La Malnova Testamento, Genezo 2:19"], ["regu super la fi\u015doj de la maro kaj super la birdoj de la \u0109ielo kaj super \u0109iuj bestoj, kiuj movi\u011das sur la tero", "La Malnova Testamento, Genezo 1:28"], ["\u011di estas nek homo nek besto nek \u015dtonego", "La Faraono, volumo 2, \u0109ap. 24"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Homo stulta kaj kruda kiel besto.", "translations": {"nl": ["beest"]}, "examples": [["bestaj inklinoj, besta krimo, bu\u0109ado", "Z"], ["doni al ili la eblon libere konati\u011di kaj komuniki\u011di sur ne\u016dtrala fundamento kaj nur tiam povos malaperi tiaj besta\u0135oj, kiujn ni nun vidas en diversaj lokoj", "(Zamenhof: Parolo anta\u016d la Dua Kongreso Esperantista en \u011cenevo 1906)"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Tiu senco inkludas la specion homo."], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["beest (incl.mens)", "dier (incl.mens)"]}, "examples": [["\u0109u vi ekpensis iam pri tio, kio propre levis la homaron tiel neatingeble alte super \u0109iuj aliaj bestoj, kiuj ja en efektiveco estas konstruitaj la\u016d tiu sama tipo kiel la homo?", "Esenco kaj Estonte, \u0109ap. 2"]], "subdefinitions": []}], "root": "best", "primary": true}, "Afganio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Afganujo", "translations": {"bg": ["\u0410\u0444\u0433\u0430\u043d\u0438\u0441\u0442\u0430\u043d"], "de": ["Afghanistan", "Islamische Republik Afghanistan"], "tr": ["Afganistan"], "it": ["Afganistan"], "hu": ["Afganiszt\u00e1n"], "fa": ["\u0627\u0641\u063a\u0627\u0646\u0633\u062a\u0627\u0646"], "en": ["Afghanistan", "Islamic Republic of Afghanistan"], "pl": ["Afganistan", "Islamska Republika Afganistanu"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "afgani", "primary": true}, "malluma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tute mankanta je lumo, \u011dojo, klareco; senluma, ne lumigita.", "translations": {"be": ["\u0446\u0451\u043c\u043d\u044b"], "fr": ["obscur"], "nl": ["donker (bn.)", "duister (bn.)"], "pt": ["escuro"], "ru": ["\u0442\u0451\u043c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["dunkel"], "tr": ["karanl\u0131k"], "sv": ["m\u00f6rk"], "hu": ["s\u00f6t\u00e9t"], "it": ["oscuro (agg.)", "buio (agg.)"], "es": ["oscuro", "obscuro"]}, "examples": [["malluma nokto, arbaro, karcero", null], ["mallumaj haroj", null], ["mallume kiel en kelo, en po\u015do", null], ["mallume verda maro", "Z"], ["mallumaj tagoj de mizero", null], ["malluma kaj mal\u011doja vivo", null], ["mallumaj anta\u016dsentadoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "lum", "primary": false}, "fajroprenilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dubraka ilo por preni brulantan materion.", "translations": {"ru": ["\u0449\u0438\u043f\u0446\u044b \u0434\u043b\u044f \u0443\u0433\u043b\u0435\u0439"], "fr": ["pince \u00e0 feu"], "en": ["fire tongs"], "nl": ["vuurtang"], "de": ["Feuerzange"], "tr": ["ma\u015fa"], "hu": ["t\u0171zfog\u00f3"], "pl": ["szczypce do w\u0119gli"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fajr", "primary": false}, "versfarado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arto fari versojn.", "translations": {"be": ["\u0432\u0435\u0440\u0448\u0430\u0441\u043a\u043b\u0430\u0434\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["versification"], "hu": ["versel\u00e9s"], "ru": ["\u0441\u0442\u0438\u0445\u043e\u0441\u043b\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vers", "primary": false}, "skrapman\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Man\u011di ion \u0109irka\u016dskrapante per la dentoj.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u044b\u0437\u0442\u044c"], "fr": ["ronger"], "de": ["nagen"], "pl": ["obgryza\u0107"], "hu": ["r\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skrap", "primary": false}, "valerianacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj vegeta\u0135oj (Valerianaceae).", "translations": {"fr": ["valerianac\u00e9es"], "es": ["valerian\u00e1ceas"], "pt": ["valerian\u00e1ceas"], "hu": ["macskagy\u00f6k\u00e9rf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "valerianac", "primary": true}, "kalumnio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago a\u016d vortoj de kalumnianto.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043a\u043b\u0451\u043f"], "fr": ["calomnie", "diffamation", "m\u00e9disance"], "en": ["calumny", "false charge", "malicious misrepresentation", "slanderous report"], "nl": ["laster"], "ru": ["\u043a\u043b\u0435\u0432\u0435\u0442\u0430"], "de": ["Verleumdung"], "hu": ["r\u00e1galom"], "fa": ["\u0628\u0647\u062a\u0627\u0646", "\u0627\u0641\u062a\u0631\u0627", "\u062a\u0647\u0645\u062a"], "es": ["calumnia"]}, "examples": [["se kalumnio e\u0109 pasas, \u011di \u0109iam ion lasas", "Proverbaro esperanta"], ["serpenton oni povas eviti, kalumnion neniam", "Z"], ["kontra\u016d kalumnio helpas nenio", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "kalumni", "primary": false}, "rebuso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ludproblemo, en kiu la vortoj de frazo estas prezentitaj sub formo de desegnitaj objektoj, kies nomoj samsonas kiel la divenotaj vortoj.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0431\u0443\u0441"], "nl": ["rebus"], "pt": ["r\u00e9bus"], "ru": ["\u0440\u0435\u0431\u0443\u0441"], "de": ["Rebus", "Bilderr\u00e4tsel"], "hu": ["k\u00e9prejtv\u00e9ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Malklara nefacile komprenebla afero.", "translations": {"hu": ["r\u00e9busz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rebus", "primary": true}, "kalumnii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malutili al ies honoro a\u016d \u015datateco per mensogaj akuzoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043a\u043b\u0451\u043f\u043d\u0456\u0447\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["calomnier", "d\u00e9biner (m\u00e9dire)", "d\u00e9crier (qn)", "diffamer", "m\u00e9dire (de)"], "en": ["calumniate", "slander", "defame", "libel", "malign", "run down"], "nl": ["belasteren"], "ru": ["\u043a\u043b\u0435\u0432\u0435\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0447\u0435\u0440\u043d\u044f\u0442\u044c"], "de": ["verleumden"], "hu": ["r\u00e1galmaz"], "fa": ["\u0628\u0647\u062a\u0627\u0646 \u0632\u062f\u0646", "\u0627\u0641\u062a\u0631\u0627 \u0632\u062f\u0646", "\u062a\u0647\u0645\u062a \u0632\u062f\u0646"], "es": ["calumniar"]}, "examples": [["kalumniante konstante, oni e\u0109 an\u011delon nigrigas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "kalumni", "primary": true}, "erudicia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al erudicio, propra al erudiciuloj.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0447\u0451\u043d\u044b\u0439", "\u044d\u0440\u0443\u0434\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439"], "pl": ["erudycyjny"]}, "examples": [["tre erudicia kaj laborema, li ne sciis, kion aspiri, kaj tial ofte mal\u015dparis siajn fortojn por tradukado de triagradaj (se ne dekagradaj) verkoj", "B. Tornado: Nikolao \u0124o\u0125lov. IMPETO-89, Moskvo, 1990"], ["la temo ripeti\u011das en Mezepoko, kun apartaj erudiciaj prikonsideroj fare de Tomaso el Akvino", "Pacienco"], ["kaj la diferencoj, plejparte, estas piaj legendoj kaj erudiciaj mitoj, kiujn probable en\u015dovis kopiisto a\u016d alia okcidenta klerulo", "Sergio Pokrovskij: La libro de Marko Polo kaj \u011diaj tradukoj. La Ondo de Esperanto. 2002:3"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "multescia", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "erudici", "primary": false}, "reviga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Favoranta dol\u0109an, revan animstaton.", "translations": {"fr": ["\u00e9vocateur (qui fait r\u00eaver)", "suggestif (qui fait r\u00eaver)"], "hu": ["andal\u00edt\u00f3"]}, "examples": [["la reviga trankvileco de la pa\u015dtejoj.", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 1a, renkonto"]], "subdefinitions": []}], "root": "rev", "primary": false}, "evonimo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio celastracoj (Euonymus), arbedo, kelkaj specioj estas kulturataj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u044b\u0437\u0433\u043b\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["fusain (bot.)"], "pt": ["ev\u00f4nimo", "eu\u00f4nimo"], "ru": ["\u0431\u0435\u0440\u0435\u0441\u043a\u043b\u0435\u0442"], "de": ["Pfaffenh\u00fctchen"], "pl": ["trzmielina"], "hu": ["kecsker\u00e1g\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "evonim", "primary": true}, "kloako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fosa\u0135o, en kiu kolekti\u011das la hejmaj malpura\u0135oj kaj ekskrementoj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043b\u043e\u0430\u043a\u0430"], "fr": ["fosse septique"], "en": ["cesspool", "cesspit", "latrine", "septic tank"], "nl": ["beerput"], "de": ["Pfuhl", "Jauchegrube", "Senkgrube"], "hu": ["p\u00f6ceg\u00f6d\u00f6r"], "pl": ["kloaka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kanalo, ordinare subtera, tra kiu elfluas la malpura\u0135oj kaj ekskrementoj de urbo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043d\u0430\u043b\u0438\u0437\u0430\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["\u00e9gout (collecteur d'eaux us\u00e9es)"], "en": ["sewer"], "nl": ["riool"], "de": ["Abwasserkanal", "Unratkanal"], "hu": ["szennyv\u00edzcsatorna"], "pl": ["kanalizacja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Loko, kie multi\u011das plej malla\u016ddindaj faroj.", "translations": {"fr": ["bas-fond (fig.)", "quartier malfam\u00e9"], "de": ["Pfuhl", "S\u00fcndenpfuhl"], "nl": ["beerput"], "en": ["cesspit", "cesspool"], "hu": ["fert\u0151"]}, "examples": [["tiu urbo, kloako de \u0109iuj malvirtoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108e rampuloj kaj birdoj, la ekstrema\u0135o de la intesto, formanta po\u015don.", "translations": {"fr": ["cloaque (anat.)"], "en": ["cloaca"], "nl": ["cloaca"], "de": ["Kloake"], "hu": ["klo\u00e1ka"], "pl": ["stek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kloak", "primary": true}, "nombrosistemo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Bricard konas la terminon sub formo \u00abnombradsistemo\u00bb."], "primary definition": "Sistema maniero por prezenti nombrojn per ciferoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u044b\u0441\u0442\u044d\u043c\u0430 \u0437\u044c\u043b\u0456\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u044f"], "fr": ["num\u00e9ration"], "en": ["number system"], "nl": ["getallenstelsel"], "ru": ["\u0441\u0438\u0441\u0442\u0435\u043c\u0430 \u0441\u0447\u0438\u0441\u043b\u0435\u043d\u0438\u044f"], "de": ["Zahlensystem"], "hu": ["sz\u00e1mrendszer"], "pl": ["system liczbowy"], "br": ["niveradur"], "es": ["sistema num\u00e9rica"]}, "examples": [["la romia nombrosistemo", null], ["pozicia nombrosistemo", null], ["la homoj preferas uzi la dekuman nombrosistemon, la komputiloj pli facile operacias en la duuma nombrosistemo", null], ["la maniero nombri po 60 sekundojn en minuto kaj po 60 minutojn en horo a\u016d grado estas hereda\u0135o de la sesdekuma nombrosistemo \u0125aldea", null]], "subdefinitions": []}], "root": "nombr", "primary": false}, "elektra stre\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u043f\u0440\u0443\u0436\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435 (\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u044b\u0447\u043d\u0430\u0435)"], "fr": ["tension \u00e9lectrique"], "nl": ["spanning"], "ru": ["\u043d\u0430\u043f\u0440\u044f\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["elektrische Spannung"], "hu": ["villamos fesz\u00fclts\u00e9g"], "es": ["voltaje"], "pl": ["napi\u0119cie elektryczne"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "elektr", "primary": false}, "erudicio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vastaj, diversflankaj kaj detalaj scioj karakterizantaj koncernan homon.", "translations": {"be": ["\u044d\u0440\u0443\u0434\u044b\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["\u00e9rudition"], "en": ["erudition", "scholarship"], "pt": ["erudi\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u044d\u0440\u0443\u0434\u0438\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Gelehrtheit", "Gelehrsamkeit"], "hu": ["k\u00e9pzetts\u00e9g", "tanults\u00e1g"], "pl": ["erudycja"]}, "examples": [["Vi certe havas grandan erudicion koncerne la antikvajn verkojn!", "Fabeloj, volumo 1, Galo\u015doj de feli\u0109o"], ["Goethe konis lin \u00abstranga homo kun multe da talentoj kaj granda erudicio\u00bb", "E.T.A. Hoffmann, tr. Wolfgang Kirschstein: Konsilisto Krespel. Kaliningrad: Sezonoj, 2001. \u2015 (Serio \u00abGermana literaturo\u00bb, volumo 1a)"]], "subdefinitions": []}], "root": "erudici", "primary": true}, "diskrimini": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"en": ["discriminate"], "pt": ["discriminar"], "pl": ["dyskryminowa\u0107"]}, "examples": [["sur bazaro revenis al ni libereco mar\u0109andi kun vendistoj, kiuj ne diskriminis nin nur pro pli blanka ha\u016dto", "Marzena, Voja\u011draporto, Vjetnamio, 2004-11-19"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pt": ["distinguir"], "pl": ["wyr\u00f3\u017cnia\u0107"]}, "examples": [["la tipa Atapaska lingvo diskriminas pri la fizikaj formoj de naturaj objektoj", "K. Miner, taglibro, 2004-08-28"]], "subdefinitions": []}], "root": "diskrimin", "primary": true}, "diskrimino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["discrimination"], "en": ["discrimination"], "pt": ["distin\u00e7\u00e3o"], "pl": ["wyr\u00f3\u017cnienie (odr\u00f3\u017cnienie)"]}, "examples": [["parlamentaj demandoj pri lingva diskriminado", "-, E\u016dropa Bulteno, 2001-08-23, numero 16a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "diskrimin", "primary": false}, "koni\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "I\u011di konata de iu.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u0446\u044c \u0432\u044f\u0434\u043e\u043c\u044b\u043c"], "fr": ["faire connaissance", "se faire connaitre"], "nl": ["kenbaar zijn"], "ru": ["\u0441\u0442\u0430\u0442\u044c \u0438\u0437\u0432\u0435\u0441\u0442\u043d\u044b\u043c"], "es": ["conocerse"], "hu": ["ismertt\u00e9 v\u00e1lik", "megismerkedik", "megismerszik"]}, "examples": [["koni\u011das majstro la\u016d sia laboro", "Z"], ["koni\u011das birdo la\u016d flugo kaj homo la\u016d ago", "Proverbaro esperanta"], ["dum niaj kongresoj, oni koni\u011das kun tre multaj samideanoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kon", "primary": false}, "miregi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Forte miri, senti da\u016dran surprizi\u011don.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u0443\u043c\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["s'\u00e9tonner"], "en": ["be stupefied"]}, "examples": [["\u0109iuj, kiuj a\u016ddis lin, miregis pro lia kompreno kaj liaj respondoj", "La Nova Testamento, S. Luko 2:47"]], "subdefinitions": []}], "root": "mir", "primary": false}, "dramserio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de filmoj prezentataj kiel sinsekvaj eroj de sama rakonto.", "translations": {"fr": ["feuilleton (t\u00e9l\u00e9vis\u00e9)", "s\u00e9rie (de films)"]}, "examples": [["mia frato anta\u016d du semajnoj donacis al mi DVD-kopiojn de la filmserio \u00abperdita\u00bb", "R. Torabi, [blogo], 2008-07-03"], ["al \u015di tre pla\u0109as la dramserio \u00abla \u0134uro de \u0108angum\u00bb, kiu estis farita en Koreio", "Vastalto, Akvosfero, 2006-02-17"]], "subdefinitions": []}], "root": "seri", "primary": false}, "Vjetnamujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la sudorienta Azio kun \u0109efurbo Hanojo. Teritorio de Socjalisma Respubliko Vjetnamujo. ISO-3166 kodo: VN. \u011ci limas kun \u0108inujo, Laoso, Kambo\u011do kaj Sud-\u0108ina Maro.", "translations": {"de": ["Vietnam"], "bg": ["\u0412\u0438\u0435\u0442\u043d\u0430\u043c"], "en": ["Vietnam"], "pl": ["Wietnam", "Socjalistyczna Republika Wietnamu"], "hu": ["Vietnam"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vjetnam", "primary": true}, "alfronti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fronti kontra\u016d.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u043e\u0441\u0442\u043e\u044f\u0442\u044c"], "fr": ["affronter", "faire face (\u00e0)", "se mesurer (\u00e0)"], "en": ["confront"], "nl": ["confronteren met"], "de": ["gegen\u00fcberstehen", "konfrontiert sein (mit)"], "sv": ["konfrontera"], "hu": ["szembesz\u00e1ll", "felveszi a harcot", "szembes\u00fcl"]}, "examples": [["alfronti dan\u011deron, malsanon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "front", "primary": false}, "anta\u016dfari": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Anticipe fari.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c (\u0437\u0430\u0433\u0430\u0434\u0437\u044f)", "\u0437\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c (\u0437\u0430\u0433\u0430\u0434\u0437\u044f)"], "fr": ["faire d'avance"], "hu": ["el\u0151re megcsin\u00e1l", "el\u0151zetesen elk\u00e9sz\u00edt"]}, "examples": [["\u015di anta\u016dfaris la \u015dmiron de mia korpo por la entombigo", "La Nova TestamentoS. Marko 14:8"]], "subdefinitions": []}], "root": "far", "primary": false}, "bizari": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Aspekti, konduti eksterkutime.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u0456\u045e\u043d\u0430 \u0432\u044b\u0433\u043b\u044f\u0434\u0430\u0446\u044c", "\u0434\u0437\u0456\u045e\u043d\u0430 \u043f\u0430\u0432\u043e\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c \u0441\u044f\u0431\u0435"], "fr": ["sortir de l'ordinaire"], "en": ["be bizarre"], "ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u043d\u043e \u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 \u0441\u0435\u0431\u044f", "\u0447\u0443\u0434\u0438\u0442\u044c"], "de": ["sich bizarr verhalten"], "pl": ["cudowa\u0107", "wydziwia\u0107"]}, "examples": [["\u015di denove kritikos, ke mi bizaras", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 63a, p. 369a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bizar", "primary": false}, "\u011dentila": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Observanta la sociajn decojn, bonmaniere afabla.", "translations": {"be": ["\u0432\u0435\u0442\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u043f\u0430\u0447\u0446\u0456\u0432\u044b", "\u0434\u0430\u043b\u0456\u043a\u0430\u0442\u043d\u044b"], "fr": ["poli (courtois)", "courtois", "biens\u00e9ant"], "bg": ["\u0443\u0447\u0442\u0438\u0432"], "nl": ["beleefd"], "pt": ["gentil"], "ru": ["\u0432\u0435\u0436\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439", "\u0443\u0447\u0442\u0438\u0432\u044b\u0439"], "de": ["h\u00f6flich"], "it": ["gentile"], "hu": ["udvarias"], "en": ["polite"], "cs": ["zdvo\u0159il\u00fd"], "vo": ["pl\u00fctik"], "es": ["gentil"]}, "examples": [["\u011dentila homo, konduto, ago", "B"], ["\u0109e tro \u011dentila ekstero mankas sincero", "Proverbaro esperanta"], ["kiam malri\u0109a virino petos de vi trinki, vi donos \u011din al \u015di \u011dentile", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 17"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011dentil", "primary": true}, "veturejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu parto de placo, de urba strato a\u016d alia vojo, kiu estas destinita por veturado (kontraste al la trotuaroj, gazonoj kaj tiel plu).", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0435\u0437\u0436\u0430\u044f \u0447\u0430\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["chauss\u00e9e"], "en": ["traffic area"], "pl": ["jezdnia"]}, "examples": [["same kiel aliloke, sur stratoj inter veturejo kaj piedirejo estas duonmetra akvofluejo, rande de kiu estas la betonbloka \u00abbarilo\u00bb", "Matti Lahtinen: Kvar semajnoj en Armenio kaj Irano Tehrano"], ["fumo levi\u011das el iu vendejo, kaj la fajrobrigado \u0135etas malsekajn, fulgajn meblojn sur la veturejon", "Jenn\u0151 Rejt\u0151, tr. L\u00e1szl\u00f3 Bal\u00e1zs: Pariza fronto"], ["\u015di eksaltis de la veturejo sur la trotuaron, provis rifu\u011di en la enirejo, sed la elfluanta publiko baris al \u015di la vojon", "La majstro kaj Margarita, \u0109ap.14a, p.131a"]], "subdefinitions": []}], "root": "vetur", "primary": false}, "a\u016drori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti la momento de a\u016droro.", "translations": {"pl": ["\u015bwita\u0107", "dnie\u0107"], "es": ["amanecer"], "hu": ["hajnalodik"]}, "examples": [["eliru, dum palpe mateno a\u016droras, / tra l'ombra \u011dardeno senbrua", "Poul Thorsen, Babile kun mi mem. - Beletra: 1996, Finbabile?"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Eklumi, kiel a\u016droro.", "translations": {"fr": ["poindre", "percer", "\u00e9merger"], "pl": ["\u015bwita\u0107"]}, "examples": [["a\u016droras nova epoko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dror", "primary": false}, "diverseco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsameco.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u043d\u0430\u0441\u0442\u0430\u0439\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446 \u044c"], "fr": ["diversit\u00e9"], "es": ["diversidad"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043d\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u0438\u0435"], "de": ["Verschiedenheit"], "pl": ["r\u00f3\u017cnica", "r\u00f3\u017cno\u015b\u0107", "r\u00f3\u017cnorodno\u015b\u0107", "urozmaicenie", "dywersyfikacja"], "hu": ["k\u00fcl\u00f6nb\u00f6z\u0151s\u00e9g", "diverzit\u00e1s"]}, "examples": [["la diverseco de la klimatoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "divers", "primary": false}, "a\u016droro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Matena krepusko, matenru\u011do.", "translations": {"ru": ["(\u0443\u0442\u0440\u0435\u043d\u043d\u044f\u044f) \u0437\u0430\u0440\u044f"], "fr": ["aurore", "lever du jour"], "en": ["aurora"], "es": ["aurora"], "de": ["Morgenrot", "Morgenr\u00f6te"], "pl": ["brzask", "jutrzenka", "\u015bwit", "zorza"], "hu": ["hajnal", "pirkadat"]}, "examples": [["a\u016droro kun rozkoloraj fingroj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Esperiga komenci\u011do.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0440\u044f"], "fr": ["aurore", "aube"], "de": ["Zauber", "Reiz des Neuen"], "pl": ["brzask", "jutrzenka", "\u015bwit", "zorza"], "hu": ["hajnal"]}, "examples": [["\u0109e la a\u016droro de la vivo", null], ["la a\u016droro de novaj tempoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Estas nekomprenebla, kial oni tiel konfuze kaj misgvide nomu fenomenon, kiu nek ekstere nek fizike similas la komunsencan a\u016droron."], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u044f\u0440\u043d\u043e\u0435 \u0441\u0438\u044f\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["aurore polaire"], "en": ["polar light"], "de": ["Polarlicht"], "hu": ["sarki f\u00e9ny"], "pl": ["zorza polarna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dror", "primary": true}, "bizara": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stranga, \u015dajne absurde, nekohere a\u016d neharmonie impresa.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u0456\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["bizarre"], "bg": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0435\u043d"], "en": ["bizarre", "eccentric", "odd", "strange"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0447\u0443\u0434\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439", "\u0434\u0438\u043a\u043e\u0432\u0438\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u0432\u043e\u0435\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b\u0439"], "de": ["bizarr", "skurril"], "pl": ["cudaczny", "dziwaczny"]}, "examples": [["la mondo neniam konis pli bizaran arkitekturon", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 25a, p. 263a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bizar", "primary": true}, "Malnova testamento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La unua parto de la kristana Biblio (pli-malpli proksima al la Hebrea Biblio).", "translations": {"ru": ["\u0412\u0435\u0442\u0445\u0438\u0439 \u0437\u0430\u0432\u0435\u0442"], "fr": ["Ancien testament"], "en": ["Old Testament"], "nl": ["Oude Testament"], "be": ["\u0421\u0442\u0430\u0440\u044b \u0437\u0430\u043f\u0430\u0432\u0435\u0442", "\u0421\u0442\u0430\u0440\u044b \u0442\u044d\u0441\u0442\u0430\u043c\u044d\u043d\u0442"], "de": ["Altes Testament"], "hu": ["\u00d3sz\u00f6vets\u00e9g", "\u00d3testamentum"], "fa": ["\u0639\u0647\u062f \u0642\u062f\u06cc\u0645"], "pl": ["Stary Testament"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "testament", "primary": false}, "miro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Impreso sentita de tiu, kiu miras.", "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u0434\u0437\u0456\u045e\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["\u00e9merveillement", "surprise"], "en": ["wonder", "amazement", "astonishment"], "nl": ["verwondering"], "ru": ["\u0443\u0434\u0438\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Verwunderung"], "hu": ["csod\u00e1lkoz\u00e1s"], "es": ["maravilla"]}, "examples": [["mutigita de miro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mir", "primary": false}, "miri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senti impreson de surprizo pro io stranga, neatendita, nekutima, eksterordinara.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u0456\u0432\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u0437\u044c\u0434\u0437\u0456\u045e\u043b\u044f\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["s'\u00e9merveiller", "\u00eatre surpris"], "en": ["marvel", "be amazed", "be astonished"], "nl": ["zich verwonderen"], "ru": ["\u0443\u0434\u0438\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0443\u0434\u0438\u0432\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["sich wundern"], "hu": ["csod\u00e1lkozik"], "cs": ["divit se"], "es": ["maravillarse"]}, "examples": [["miri pri fremdaj kutimoj, pri akrobata\u0135o", null], ["miri ion", null], ["mi miras, ke li ankora\u016d ne respondis", null], ["mi miris scii\u011dante, ke..", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mir", "primary": true}, "mercerizi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prilabori kotonon per natro por faciligi konservon, tinkturadon kaj doni al \u011di rebrilon.", "translations": {"fr": ["merceriser"]}, "examples": [["oni povas la pretajn fadenojn blankigi a\u016d kolorigi a\u016d preskolorigi kaj mercerizi, t. e. doni al ili rebrilemon", "M. B\u00e1rtovsk\u00e1, Nomoj de \u015dtofoj, AEST '81"]], "subdefinitions": []}], "root": "merceriz", "primary": true}, "akro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malnova angla unuo de termezurado (proksimume 40 aroj). Alia PIVa vortformo: akreo.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0440"], "fr": ["acre"], "en": ["acre"], "pt": ["acre"], "ru": ["\u0430\u043a\u0440"], "de": ["Morgen"], "sk": ["aker"], "es": ["acre"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "akr", "primary": false}, "gastlibro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Libro , en kiu la gastoj a\u016d vizitantoj povas lasi sian subskribon a\u016d komenton.", "translations": {"be": ["\u043a\u043d\u0456\u0433\u0430 \u0432\u043e\u0434\u0433\u0443\u043a\u0430\u045e"], "fr": ["livre d'or"], "pt": ["livro de visitantes"], "el": ["\u03b2\u03b9\u03b2\u03bb\u03af\u03bf \u03b5\u03c0\u03b9\u03c3\u03ba\u03b5\u03c0\u03c4\u03ce\u03bd"], "de": ["G\u00e4stebuch"], "sv": ["g\u00e4stbok"], "hu": ["vend\u00e9gk\u00f6nyv"], "ru": ["\u043a\u043d\u0438\u0433\u0430 \u043e\u0442\u0437\u044b\u0432\u043e\u0432"], "pl": ["ksi\u0119ga go\u015bci"]}, "examples": [["mi devas skribi mian nomon en la gastlibron", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, unua libro, \u0109apitro 9a"]], "subdefinitions": []}], "root": "libr", "primary": false}, "Laplaco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Franclingve: Pierre Simon de Laplace, 1749-1827. Franca matematikisto.", "translations": {"be": ["\u041b\u0430\u043f\u043b\u0430\u0441"], "bg": ["\u041b\u0430\u043f\u043b\u0430\u0441"], "nl": ["Pierre Simon de Laplace"], "pt": ["Laplace"], "ru": ["\u041b\u0430\u043f\u043b\u0430\u0441"], "de": ["Laplace"], "it": ["Laplace"], "hu": ["Laplace"], "en": ["Laplace"], "es": ["Laplace"], "pl": ["Laplace"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Laplac", "primary": true}, "lo\u011ddomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Domo aran\u011dita kiel unu a\u016d pluraj lo\u011dejoj.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0438\u043b\u043e\u0439 \u0434\u043e\u043c"], "fr": ["r\u00e9sidence"], "nl": ["woonhuis"], "sv": ["bostadshus"], "pl": ["dom mieszkalny", "budynek mieszkalny", "blok mieszkalny"]}, "examples": [["la altaj lo\u011ddomoj kreskis kaj kreskis", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, tria libro, \u0109apitro 48a"]], "subdefinitions": []}], "root": "dom", "primary": false}, "akra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karakterizas ion kies rando estas tran\u0109a a\u016d pika.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u0442\u0440\u044b\u0439"], "fr": ["aiguis\u00e9"], "en": ["sharp"], "nl": ["scherp"], "pt": ["afiado", "cortante"], "be": ["\u0432\u043e\u0441\u0442\u0440\u044b"], "de": ["scharf", "schneidend"], "sv": ["vass"], "sk": ["ostr\u00fd"], "fa": ["\u062a\u06cc\u0632", "\u0628\u064f\u0631\u0646\u062f\u0647"], "pl": ["ostry"], "br": ["lemm"], "es": ["afilado", "cortante"]}, "examples": [["tre akra razilo", null], ["akraj dentoj", "Z"], ["malgranda birdeto, sed akra ungeto", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: \u00abpinta\u00bb estas adjektivo rilata, \u00abakra\u00bb estas kvalita; oni senhezite povas diri \u00abtre, pli akra\u00bb \u2015 sed pri \u00abpinta\u00bb tio sonus \u011dene. Akuta angulo estas kaj akra, kaj pinta; malakuta angulo estas pinta sed ne akra."], "primary definition": "Karakterizas ion posedantan pintan, pikforman ekstremon; akuta.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u0442\u0440\u044b\u0439", "\u043e\u0441\u0442\u0440\u043e\u043a\u043e\u043d\u0435\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u0437\u0430\u043e\u0441\u0442\u0440\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["aigu", "pointu"], "pt": ["agudo", "pontudo"], "de": ["spitz"], "sv": ["skarp", "spetsig"], "fa": ["\u062a\u06cc\u0632", "\u0646\u0648\u06a9\u200c\u062a\u06cc\u0632"], "br": ["lemm"], "es": ["agudo", "puntiagudo"]}, "examples": [["la river-fluo faras \u0109i tie vere akran angulon", "Nove Hamry"], ["la plej antikva kvartalo trovi\u011das en la iom akra angulo formata de la kunfluantaj riveroj", "Steyr. Vikipedio"], ["li ridetis kaj pin\u0109is sian akran barbeton", "V. Devjatnin: Arturo. FK."], ["okjara knabino kun akra mentono kaj sa\u011daj brilaj okuloj", "A. \u0108e\u0125ov, tr. A. Kor\u0135enkov: Infanoj. La Ondo de Esperanto, 2003:12 (110)"], ["lia nazo estis rekta, iomete akra, kaj liaj malfermitaj lipoj tre sentemaj", "Julian Modest: La peko de Ros. Monato"], ["super la verdaj kvadratoj de la kampoj levi\u011dis en malproksimo monteto griza, melankolia, kun stranga akrangula supra\u0135o", "A. Doyle, tr. W. Auld: La \u0109ashundo de la Baskerviloj."], ["la bonodora fojno igis \u0109iun preterirantan \u0109evalon akrigi la orelojn", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Impresanta forte kaj dolorete la sentumojn.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u0437\u043a\u0438\u0439", "\u043e\u0441\u0442\u0440\u044b\u0439"], "fr": ["vif", "fort"], "pt": ["acre", "picante"], "de": ["scharf", "heftig", "intensiv", "dr\u00fcckend"], "sv": ["vass", "skarp"], "fa": ["\u062a\u0646\u062f", "\u0632\u0646\u0646\u062f\u0647", "\u0634\u062f\u06cc\u062f"], "br": ["garv (avel, mouezh)", "flamm (liv)"], "es": ["agudo, -a"]}, "examples": [["sono, kontrasto, brilo, bojado, ru\u011do, fajro, vento, doloro", "Z"], ["la vintro venis frue, estis akra frosto", "Fabeloj, volumo 3, Nokta \u0109apo de fra\u016dlo"], ["la pordo brue malfermi\u011dis kaj de la sojlo eksonis virina vo\u0109o akra kaj penetranta", "Marta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Severega, malmilda.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u0437\u043a\u0438\u0439", "\u0436\u0451\u0441\u0442\u043a\u0438\u0439 (\u043f\u0435\u0440\u0435\u043d.)", "\u043e\u0441\u0442\u0440\u044b\u0439"], "fr": ["\u00e2pre", "acerbe"], "pt": ["r\u00edspido"], "de": ["scharf", "heftig", "arg"], "fa": ["\u0634\u062f\u06cc\u062f", "\u0628\u06cc\u200c\u0627\u0645\u0627\u0646", "\u062a\u0648\u0627\u0646\u200c\u0641\u0631\u0633\u0627", "\u0633\u062e\u062a"], "br": ["garv"], "es": ["severo"]}, "examples": [["akra batalo, krizo", null], ["tiaj periodoj de akra malsani\u011do ofte okazas en la da\u016dro de \u0109iu kronika kataro", "Kronika katara konjunktivito. Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto"], ["jam pene travivis ekstreme malfacilajn eksterajn cirkonstancojn kaj akrajn internajn krizojn", "Jos\u00e9 Antonio Vergara: Kvar kandidatoj sin prezentas. La Ondo de Esperanto, 2003:12 (110)"], ["akraj mokoj, ripro\u0109oj", "Z"], ["akra fono", "Z"], ["se vi havas akran \u0135aluzon kaj malpacon en via koro, ne fieru, kaj ne mensogu kontra\u016d la vero", "La Nova Testamento, De Jakobo 3:14"], ["la sinjoro akre atakos la pastrojn", "La Faraono, volumo 3, \u0109ap. 12"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sagaca, subtila, penetranta.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043d\u0438\u0446\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0437\u043e\u0440\u043a\u0438\u0439", "\u043e\u0441\u0442\u0440\u044b\u0439"], "fr": ["per\u00e7ant"], "pt": ["agu\u00e7ado", "penetrante"], "de": ["scharf"], "fa": ["\u062a\u06cc\u0632\u0628\u06cc\u0646", "\u062a\u06cc\u0632\u0647\u0648\u0634", "\u062a\u06cc\u0632\u0641\u0647\u0645", "\u0646\u0627\u0641\u0630"], "es": ["penetrante"]}, "examples": [["gasto havas akrajn okulojn", "Proverbaro esperanta"], ["\u0109iuj membroj de tiu familio havis akrajn orelojn, ili a\u016ddis \u0109iun vorton, kiun diris la najbara kokino", "Fabeloj, volumo 3, Estas tute certe"], ["li posedis akran intelekton, kaj sciis tion", "Mohandas Karamchand Gandhi, tr. A Giridhar Rao: Eksperimentoj kun la vero a\u016d La a\u016dtobiografio. \u0108ap. 7a. Kelkaj spertoj"], ["li havas menson akran kiel la razilo", null], ["akraj okuloj", null], ["\u015di observis lin akre per \u015dajne mallevitaj okuloj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "akr", "primary": true}, "alineo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En proza teksto, struktura peco havanta unuecon stilan a\u016d pensan, pli granda ol frazo kaj malpli granda ol \u0109apitro a\u016d sekcio, apartigita per speciala liniaran\u011do.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0437\u0430\u0446"], "fr": ["alin\u00e9a"], "en": ["paragraph"], "nl": ["alinea"], "pt": ["par\u00e1grafo"], "ru": ["\u0430\u0431\u0437\u0430\u0446"], "ca": ["par\u00e0graf"], "de": ["Abschnitt"], "hu": ["bekezd\u00e9s"], "sk": ["odstavec"], "bg": ["\u043f\u0430\u0441\u0430\u0436", "\u0430\u0431\u0437\u0430\u0446"], "pl": ["akapit"], "es": ["p\u00e1rrafo"]}, "examples": [["du alineojn li tradukis diligente", "Istv\u00e1n Ertl: Jarmil\u015dan\u011do, Monatojaro 2001a, numero 10a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "De\u015dovo de la unua linio de alineo en la tekston, unu el pluraj manieroj marki komencon de alineo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0441\u0442\u0443\u043f (\u0430\u0431\u0437\u0430\u0446\u043d\u044b)"], "fr": ["indentation"], "en": ["paragraph indentation"], "ru": ["\u0430\u0431\u0437\u0430\u0446\u043d\u044b\u0439 \u043e\u0442\u0441\u0442\u0443\u043f"], "ca": ["sagnat"], "de": ["Absatz"], "hu": ["beh\u00faz\u00e1s"], "pl": ["wci\u0119cie pierwszej lini"], "es": ["sangr\u00eda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aline", "primary": true}, "dispneo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Misspirado.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0445\u0430\u0432\u0456\u0446\u0430", "\u0437\u0430\u0434\u044b\u0448\u043a\u0430"], "fr": ["dyspn\u00e9e"], "pt": ["dispn\u00e9ia"], "ru": ["\u043e\u0434\u044b\u0448\u043a\u0430", "\u0434\u0438\u0441\u043f\u043d\u043e\u044d", "\u0437\u0430\u0442\u0440\u0443\u0434\u043d\u0451\u043d\u043d\u043e\u0435 \u0434\u044b\u0445\u0430\u043d\u0438\u0435"], "ca": ["dispnea"], "de": ["Dyspnoe"], "fa": ["\u0646\u0641\u0633\u200c\u062a\u0646\u06af\u06cc"], "es": ["disnea"]}, "examples": [["dispneo komenci\u011dis tuj post tiuj vortoj", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 97a, volumo 3a, p. 242a"]], "subdefinitions": []}], "root": "dispne", "primary": true}, "azotacido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre morda flua\u0135o (la acido HNO3) uzata en industrio kaj gravurado.", "translations": {"be": ["\u0430\u0437\u043e\u0442\u043d\u0430\u044f \u043a\u0456\u0441\u043b\u0430\u0442\u0430"], "fr": ["acide nitrique"], "en": ["nitric acid"], "nl": ["salpeterzuur"], "ru": ["\u0430\u0437\u043e\u0442\u043d\u0430\u044f \u043a\u0438\u0441\u043b\u043e\u0442\u0430"], "de": ["Salpeters\u00e4ure", "Scheidewasser"], "sv": ["salpetersyra"], "hu": ["sal\u00e9tromsav", "v\u00e1laszt\u00f3v\u00edz"], "es": ["\u00e1cido n\u00edtrico"], "br": ["trenkenn nitrek"], "fi": ["typpihappo"], "pl": ["kwas azotowy"]}, "examples": [["en tiuj \u0109i boteletoj sin trovas diversaj acidoj: vinagro, sulfuracido, azotacido kaj aliaj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a735."]], "subdefinitions": []}], "root": "azot", "primary": false}, "holoka\u016dsto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La vorto aludas precipe la amasmurdon de judoj en la dua mondmilito. Etime \u011di signifas bruloferon, kaj pro tio \u011di ne estas akceptata de \u0109iuj. Iuj uzas anstata\u016de hebredevenan vorton \u015doaho: 60 jarojn post la \u015coaho... Benedikto la 16a meditis pri la \u00abnova sezono de dialogo kaj spirita solidareco inter hebreoj kaj kristanoj\u00bb"], "primary definition": null, "translations": {"en": ["holocaust"], "it": ["olocausto"], "pt": ["holocausto"]}, "examples": [["kvindek-oka datreveno de la hiro\u015dima holoka\u016dsto", "E. Escoto, 58-a datreveno..., diskutgrupo \u00abper-esperanto-politiko\u00bb, 2003-08-08"], ["Ota Ginz havis iam filon, kiu pereis en la Holoka\u016dsto", "D. Modan, La esperantisto, kiu voja\u011dis..., Israela esperantisto, 2004-12, numero 141a"]], "subdefinitions": []}], "root": "holoka\u016dst", "primary": true}, "famulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fama homo.", "translations": {"ru": ["\u0437\u043d\u0430\u043c\u0435\u043d\u0438\u0442\u043e\u0441\u0442\u044c (\u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u043a)"], "fr": ["c\u00e9l\u00e9brit\u00e9 (personnalit\u00e9)", "personnalit\u00e9 (c\u00e9l\u00e9brit\u00e9)", "vedette"], "nl": ["personaliteit", "beroemdheid"], "es": ["famoso"], "be": ["\u0441\u043b\u0430\u0432\u0443\u0442\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c (\u0447\u0430\u043b\u0430\u0432\u0435\u043a)", "\u0437\u043d\u0430\u043a\u0430\u043c\u0456\u0442\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c (\u0447\u0430\u043b\u0430\u0432\u0435\u043a)"], "pl": ["s\u0142awa", "celebryta", "osobisto\u015b\u0107", "znakomito\u015b\u0107 (o osobie)"], "hu": ["h\u00edres ember", "ismert ember"]}, "examples": [["somera ripozejo de famuloj el la amuz-industrio", "Robert Roze, \u00abBravado\u00bb en Saint-Tropez, Monato, jaro 1997a, numero 2a, p. 28a"]], "subdefinitions": []}], "root": "fam", "primary": false}, "dueto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Muzika kompona\u0135o por du vo\u0109oj a\u016d instrumentoj.", "translations": {"be": ["\u0434\u0443\u044d\u0442"], "fr": ["duo"], "en": ["duet"], "nl": ["duet"], "pt": ["dueto"], "ru": ["\u0434\u0443\u044d\u0442"], "de": ["Duett"], "hu": ["kett\u0151s", "duett"], "es": ["dueto"], "pl": ["duet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "duet", "primary": true}, "kalibrigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari, ke iu objekto havu ian precizan kalibron.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u0456\u0431\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["calibrer (mettre au calibre)"], "en": ["recalibrate"], "nl": ["kalibreren"], "ru": ["\u043a\u0430\u043b\u0438\u0431\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["auf ein Kaliber ausrichten"], "hu": ["kalibr\u00e1l (m\u00e9retre szab)"], "es": ["calibrar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kalibr", "primary": false}, "dipatrina festo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kristana festo dedi\u0109ita al la Dipatrino.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u0433\u043e\u0440\u043e\u0434\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439 \u043f\u0440\u0430\u0437\u0434\u043d\u0438\u043a"]}, "examples": [["Endormi\u011do estas unu el la dipatrinaj festoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fest", "primary": false}, "\u0109iuhoma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"el": ["\u03c0\u03b1\u03b3\u03ba\u03cc\u03c3\u03bc\u03b9\u03bf\u03c2"], "fr": ["universel"], "pt": ["universal"], "ru": ["\u043e\u0431\u0449\u0435\u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "tr": ["evrensel"], "it": ["universale (per tutti)"], "hu": ["emberi (egyetemes)"], "pl": ["og\u00f3lnoludzki"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hom", "primary": false}, "uzurpi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Senrajte proprigi al si bienon, povon a\u016d titolon.", "translations": {"be": ["\u0443\u0437\u0443\u0440\u043f\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["usurper"], "en": ["usurp"], "nl": ["onrechtmatig toe-eigenen"], "pt": ["usurpar"], "ru": ["\u0443\u0437\u0443\u0440\u043f\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["usurpieren", "an sich rei\u00dfen"], "it": ["usurpare"], "hu": ["bitorol"], "fi": ["anastaa", "kaapata"], "es": ["usurpar"]}, "examples": [["uzurpi la tronon, la rajtojn, la agokampon de iu", null]], "subdefinitions": []}], "root": "uzurp", "primary": true}, "gepardo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio felisedoj (Acinonyx), tre rapidkura rabobesto, kun flavbruna nigre makulita pelto.", "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u043f\u0430\u0440\u0434"], "fr": ["gu\u00e9pard"], "nl": ["jachtluipaard", "cheeta"], "pt": ["guepardo"], "ru": ["\u0433\u0435\u043f\u0430\u0440\u0434"], "de": ["Gepard"], "sv": ["gepard"], "hu": ["gep\u00e1rd"], "fa": ["\u06cc\u0648\u0632\u067e\u0644\u0646\u06af"], "es": ["guepardo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gepard", "primary": true}, "marerinaco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043c\u043e\u0440\u0441\u043a\u043e\u0439 \u043a\u0430\u0448\u0442\u0430\u043d"], "fr": ["oursin"], "bg": ["\u043c\u043e\u0440\u0441\u043a\u0438 \u0442\u0430\u0440\u0430\u043b\u0435\u0436"], "pt": ["equino"], "ca": ["eri\u00e7\u00f3 de mar"], "de": ["Seeigel"], "it": ["riccio di mare"], "hu": ["tengeri s\u00fcn"], "fa": ["\u062a\u0648\u062a\u06cc\u0627\u06cc \u062f\u0631\u06cc\u0627\u06cc\u06cc"], "en": ["sea urchin"], "es": ["erizo de mar"]}, "examples": [["el la bordoj ni kaptis marerinacojn, ostrojn kaj \u0109iuspecajn konkojn", "H. Bernardin de Saint-Pierre, trad. H. Hodler, Pa\u016dlo kaj Virginio, 1905"]], "subdefinitions": []}], "root": "erinac", "primary": false}, "geko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el gekedoj.", "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u043a\u043e\u043d"], "fr": ["gecko"], "nl": ["gekko"], "pt": ["lagartixa", "geco"], "ru": ["\u0433\u0435\u043a\u043a\u043e\u043d"], "de": ["Gecko"], "hu": ["gekk\u00f3"], "es": ["geco"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio gekedoj (Gekko).", "translations": {"de": ["Tockee"], "nl": ["gekko", "tokeh"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gek", "primary": true}, "kribri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Apartigi per multetrua instrumento la dikajn partojn de solidaj materioj for de la pli maldikaj a\u016d pli subtilaj partoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0441\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c (\u043f\u0440\u0430\u0437\u044c \u0441\u0456\u0442\u0430, \u0440\u044d\u0448\u0430\u0442\u0430)"], "fr": ["tamiser"], "en": ["sift", "riddle"], "nl": ["zeven (ziften)", "ziften"], "pt": ["peneirar"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u0435\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["sieben"], "hu": ["szit\u00e1l", "rost\u00e1l"], "pl": ["przesiewa\u0107"], "es": ["colar"]}, "examples": [["kribri sablon, grenon, farunon", null], ["kribri kaj senbalastigi la lingvon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kribr", "primary": true}, "objektiveco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karaktero de io objektiva.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431'\u044f\u043a\u0442\u044b\u045e\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["objectivit\u00e9"], "en": ["objectivity"], "nl": ["objectiviteit"], "pt": ["obje(c)tividade"], "el": ["\u03b1\u03bd\u03c4\u03b9\u03ba\u03b5\u03b9\u03bc\u03b5\u03bd\u03b9\u03ba\u03cc\u03c4\u03b7\u03c4\u03b1"], "ca": ["objectivitat"], "de": ["Objektivit\u00e4t"], "sv": ["objektivitet"], "hu": ["t\u00e1rgyilagoss\u00e1g", "objektivit\u00e1s"], "ru": ["\u043e\u0431\u044a\u0435\u043a\u0442\u0438\u0432\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "es": ["objetividad"]}, "examples": [["la objektiveco de niaj konoj", null], ["la a\u016dtoro ne deflanki\u011dis de la plej severa objektiveco en la prezento de la demando", null], ["kutime forestas objektiveco en \u0109iu ajn agitado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "objektiv", "primary": false}, "pa\u015dtataro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u0442\u0430\u043a"], "fr": ["b\u00e9tail", "troupeau"], "pl": ["stado (pas\u0105ce si\u0119)"], "br": ["chatal", "tropell"], "ru": ["\u0441\u0442\u0430\u0434\u043e"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pa\u015dt", "primary": false}, "Ambrozio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo grekdevena.", "translations": {"fr": ["Ambroise"], "it": ["Ambrogio"], "pl": ["Ambro\u017cy"]}, "examples": [["\u011duste je la tago de Sankta Ambrozio", "Satiraj rakontoj, supersti\u0109o"]], "subdefinitions": []}], "root": "Ambrozi", "primary": true}, "ekstravaganco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago a\u016d parolo kontra\u016da al la komuna sa\u011do, sensenca stranga\u0135o.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0441\u0442\u0440\u0430\u0432\u0430\u0433\u0430\u043d\u0442\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9raison", "excentricit\u00e9 (extravagance)", "extravagance"], "en": ["extravagance"], "pt": ["extravag\u00e2ncia"], "ru": ["\u044d\u043a\u0441\u0442\u0440\u0430\u0432\u0430\u0433\u0430\u043d\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0447\u0443\u0434\u0430"], "de": ["Extravaganz", "\u00dcberspanntheit"], "hu": ["extravagancia", "k\u00fcl\u00f6nck\u00f6d\u00e9s", "h\u00f3bort"], "es": ["extravagancia"], "pl": ["ekstrawagancja", "dziwactwo"]}, "examples": [["kelkaj lirikaj poetoj faras el sia arto harmonian ekstravagancon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ekstravaganc", "primary": true}, "ekstravaganci": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Ekstravagance konduti.", "translations": {"be": ["\u0431\u044b\u0446\u044c \u044d\u043a\u0441\u0442\u0440\u0430\u0432\u0430\u0433\u0430\u043d\u0442\u043d\u044b\u043c"], "fr": ["d\u00e9raisonner", "extravaguer"], "ru": ["\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 \u0441\u0435\u0431\u044f \u044d\u043a\u0441\u0442\u0440\u0430\u0432\u0430\u0433\u0430\u043d\u0442\u043d\u043e"], "de": ["sich extravagant benehmen", "verstiegen sein", "\u00fcberspannt handeln"], "pl": ["zachowywa\u0107 si\u0119 ekstrawagancko", "zachowywa\u0107 si\u0119 dziwacznie"], "hu": ["extravag\u00e1ns", "k\u00fcl\u00f6nck\u00f6dik", "h\u00f3bortos"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekstravaganc", "primary": false}, "orbiti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Voji la\u016d orbito.", "translations": {"fr": ["orbiter"]}, "examples": [["kvaza\u016dsatelitoj orbitas la Sunon apud najbareco de planedo", "H. J. Rocha-Pinto, \u0108u vi iam a\u016ddis pri kvaza\u016dsatelitoj?, Virtuala Biblioteko de AEKo, 2000-02-09"]], "subdefinitions": []}], "root": "orbit", "primary": false}, "ekstravaganca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kontra\u016da al la komuna sa\u011do, sensence stranga.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0441\u0442\u0440\u0430\u0432\u0430\u0433\u0430\u043d\u0442\u043d\u044b"], "fr": ["excentrique (extravagant)", "extravagant", "d\u00e9raisonnable"], "en": ["extravagant"], "ru": ["\u044d\u043a\u0441\u0442\u0440\u0430\u0432\u0430\u0433\u0430\u043d\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u0438\u0447\u0443\u0434\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439"], "de": ["extravagant", "verstiegen", "\u00fcberspannt"], "pl": ["ekstrawagancki", "dziwaczny", "cudaczny"], "hu": ["extravag\u00e1ns", "k\u00fcl\u00f6nc", "h\u00f3bortos"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ekstravagance aganta, faranta ekstravagancojn.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekstravaganc", "primary": false}, "oponi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Opozicii.", "translations": {"be": ["\u043f\u044f\u0440\u044d\u0447\u044b\u0446\u044c"], "en": ["oppose"], "nl": ["opponeren"], "pt": ["opor-se"], "ru": ["\u0432\u043e\u0437\u0440\u0430\u0436\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u043f\u043f\u043e\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0431\u044b\u0442\u044c \u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u043d\u0438\u043a\u043e\u043c"], "ca": ["oposar"], "de": ["opponieren"], "hu": ["m\u00e1s v\u00e9lem\u00e9nyen van", "szembehelyezkedik", "ellene sz\u00f3l", "szembehelyezkedik", "oppon\u00e1l"], "es": ["oponer"]}, "examples": [["tamen oponis unu vo\u0109o", "B"], ["anta\u016d kiam la patro povis oponi, li elkuris sur la terason", "B"], ["ili tute ne oponis, ke li partoprenu en la soleno", "B"], ["tio, kion diris mia oponanto, estas pura vero", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "opon", "primary": true}, "absoluta valoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de reelo x) La pli granda el la nombroj x kaj -x.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0431\u0441\u043e\u043b\u044e\u0442\u043d\u0430\u044f \u0432\u0435\u043b\u0438\u0447\u0438\u043d\u0430"], "fr": ["valeur absolue (math.)"], "en": ["absolute value"], "nl": ["absolute waarde"], "pt": ["valor absoluto", "m\u00f3dulo"], "be": ["\u0430\u0431\u0441\u0430\u043b\u044e\u0442\u043d\u0430\u044f \u0432\u0435\u043b\u0456\u0447\u044b\u043d\u044f", "\u0430\u0431\u0441\u0430\u043b\u044e\u0442\u043d\u0430\u0435 \u0437\u043d\u0430\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "de": ["Absolutwert"], "hu": ["abszol\u00fat \u00e9rt\u00e9k"], "br": ["talvoud absolut"], "pl": ["warto\u015b\u0107 absolutna", "warto\u015b\u0107 bezwgl\u0119dna", "modu\u0142"], "he": ["\u05e2\u05e8\u05da \u05de\u05d5\u05d7\u05dc\u05d8"]}, "examples": [["la absoluta valoro de -5 estas 5", null], ["la absolutan valoron de x oni signas per |x|", null]], "subdefinitions": []}], "root": "valor", "primary": false}, "dormi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti en stato de korpa kaj spirita senaktiveco, kiu \u0109e la homoj ordinare okazas dum \u0109iu nokto, kaj estas necesa por ripozigi la homojn kaj la bestojn.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["dormir", "reposer (dormir)"], "bg": ["\u0441\u043f\u044f"], "nl": ["slapen"], "pt": ["dormir"], "ru": ["\u0441\u043f\u0430\u0442\u044c"], "de": ["schlafen", "ruhen"], "tp": ["lape"], "hu": ["alszik"], "en": ["sleep"], "es": ["dormir"], "ku": ["xew de \u00e7\u00fbn", "xewtin", "xew\u00een", "niv\u00een"], "cs": ["sp\u00e1t"], "pl": ["spa\u0107"]}, "examples": [["nia sukceso ne lasas ilin dormi", "Z"], ["dormi \u015dtonan dormon", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Ne agi, resti senaga, kvieta.", "translations": {}, "examples": [["la longe dormintaj semoj komencis doni la unuajn trunketojn", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "dorm", "primary": true}, "hologramo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Hologramm"], "bg": ["\u0445\u043e\u043b\u043e\u0433\u0440\u0430\u043c\u0430"], "it": ["ologramma"], "pl": ["hologram"], "pt": ["holograma"]}, "examples": [["Jepsen anka\u016d kontribuis por pluraj nova\u0135oj , inkluzive en la konstruado de la unua holografia videosistemo en la tuta mondo kaj la plej granda hologramo en la mondo", "one laptop per child, Mary Lou Jepsen, [vidita en 2007-10]"]], "subdefinitions": []}], "root": "hologram", "primary": true}, "mustruo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda truo, en kiu lo\u011das muso.", "translations": {"fr": ["trou de souris"]}, "examples": [["\u00abSed kiamaniere mi povos trapu\u015di min tra la malgranda mustruo en la planko?\u00bb demandis Hjalmar", "Fabeloj, volumo 2, Dio de dormo"], ["Sinjoro paro\u0125estro, sub la katedro estas mustruo, kaj dum vi parolas, ofte eliras muso, kaj kaprioletas anta\u016d viaj piedoj", "L. Beaucaire, Kruko kaj Baniko el Bervalo"]], "subdefinitions": []}], "root": "tru", "primary": false}, "dormo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de dormanto.", "translations": {"be": ["\u0441\u043e\u043d"], "fr": ["sommeil (\u00e9tat du dormeur)"], "bg": ["\u0441\u044a\u043d"], "nl": ["slaap (het slapen)"], "pt": ["sono"], "ru": ["\u0441\u043e\u043d"], "de": ["Schlaf", "Ruhe"], "tp": ["lape"], "hu": ["alv\u00e1s", "\u00e1lom"], "pl": ["sen"]}, "examples": [["la infano de Doroteo ripozis per trankvila dormo", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, la forgesita pipo, rakonto de A. Edelmann, tradukis I. Kaminski"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Senaktiveco, senprogreso.", "translations": {"fr": ["sommeil (inactivit\u00e9)", "repos (inactivit\u00e9)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dorm", "primary": false}, "frapi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Bati 1.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0443\u0447\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u0434\u0430\u0440\u044f\u0442\u044c"], "fr": ["frapper", "atteindre (frapper)", "cogner", "heurter", "percuter", "saisir (frapper)", "taper"], "en": ["strike"], "nl": ["slaan"], "pt": ["bater", "golpear", "percutir"], "de": ["klopfen", "schlagen", "treffen", "pochen", "frappieren"], "tp": ["utala"], "pl": ["uderza\u0107 w co\u015b, kogo\u015b", "da\u0107 kuksa\u0144ca komu\u015b", "stukn\u0105\u0107 (w) co\u015b, kogo\u015b", "szturcha\u0107 co\u015b, kogo\u015b", "paln\u0105\u0107 co\u015b, kogo\u015b (pot.)", "r\u0105bn\u0105\u0107 w co\u015b, kogo\u015b", "trzasn\u0105\u0107 w co\u015b, kogo\u015b", "wali\u0107 w co\u015b, kogo\u015b"]}, "examples": [["frapi iun per bastono, per kuglo", null], ["frapita de la fulmo", null], ["frapi vazon por \u011din rompi", null], ["frapi al si la kapon, la ventron", null], ["frapi al iu la vangon", null], ["li frapis la birdon sur la bekon", "Fabeloj, volumo 1, Galo\u015doj de feli\u0109o"], ["malseka aero frapis iliajn viza\u011dojn", "Z"], ["frapita de la radioj de la suno, li \u011duis trankvilan plezuron", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Batante produkti sonon.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0443\u0447\u0430\u0442\u044c", "\u0431\u0438\u0442\u044c"], "pl": ["uderza\u0107 w co\u015b", "bi\u0107 w co\u015b", "trzaska\u0107 czym\u015b, w co\u015b", "wali\u0107 w co\u015b"]}, "examples": [["frapi tamburon, cimbalon", null], ["frapi \u0109e, je la pordo, sur la pordon de iu", "Z"], ["oni frapas", null], ["kiu frapas, al tiu oni malfermas", "Proverbaro esperanta"], ["la maro frapas \u0109e la rokoj", null], ["lia koro frapis kun granda rapideco", "Z"], ["lia pulso, la tempioj forte frapis pro emocio", null], ["kunfrapi la manojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Subite kaj forte atentigi, mirigi.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0440\u0430\u0436\u0430\u0442\u044c"], "pl": ["uderza\u0107"]}, "examples": [["frapi la atenton, la okulojn", "Z"], ["frap(ant)a ekzemplo, argumento, simileco", null], ["frapante bela, pala", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Malmilde trafi, subite tu\u015degi.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0440\u0430\u0436\u0430\u0442\u044c"], "pl": ["uderza\u0107"]}, "examples": [["kvaza\u016d tiuj vortoj frapus \u015din per ia rememoro", "Z"], ["penso, kiu frapis \u015dian koron", "Z"], ["teruro lin frapis", "La Malnova Testamento, Jesaja 21:4"], ["frapita de blindeco", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Punbati, puni.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0440\u0430\u0436\u0430\u0442\u044c"], "pl": ["uderza\u0107"]}, "examples": [["ili estis frapitaj de la Dia kolero", null], ["la Eternulo frapis la popolon per granda frapo", "La Malnova Testamento, I. Samuel 6:19"]], "subdefinitions": []}], "root": "frap", "primary": true}, "maraglo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro Haliae\u00ebtus de mar- a\u016d lag-bordaj a\u016d riveraj rabobirdoj el la familio de akcipitredoj, grandaj kun duone plumkovritaj tarsoj.", "translations": {"fr": ["pygargue"], "en": ["sea eagle"], "nl": ["zee-arend"], "de": ["Seeadler"], "hu": ["r\u00e9tisas"], "pl": ["orze\u0142 bielik", "bielik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "agl", "primary": false}, "transpasi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Iri trans iu loko.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0439\u0442\u0438", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0445\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c (\u0447\u0442\u043e-\u043b., \u0447\u0435\u0440\u0435\u0437 \u0447\u0442\u043e-\u043b.)"], "fr": ["d\u00e9passer"], "nl": ["over (iets) gaan"], "br": ["tremen (hebiou)"], "pl": ["przekroczy\u0107"], "hu": ["\u00e1tkel", "\u00e1tmegy (vmin)", "t\u00falmegy"]}, "examples": [["transpasi la Alpojn, la landlimojn", null], ["transpasi la mezuron, la limojn de la le\u011deco", "B"], ["transpasi Rubikonon", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Superi, esti pli granda ol.", "translations": {"nl": ["te bovengaan"], "hu": ["meghalad"]}, "examples": [["tio transpasas mian komprenon, \u0109iun imagon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Iri de iu loko al alia trans io.", "translations": {"nl": ["overgaan"], "hu": ["\u00e1tmegy (vhov\u00e1)"]}, "examples": [["li transpasis en Amerikon", null], ["la povo transpasas en la manojn de Herhor", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 12a"], ["transpasi de la avertoj al la agoj", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) \u015can\u011di sian staton en alian, alistati\u011di.", "translations": {"nl": ["overgaan"], "hu": ["\u00e1tmegy (\u00e1llapotba)"]}, "examples": [["transpasi de la solida al la flueca stato", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pas", "primary": false}, "avenuo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lar\u011da strato por densa trafiko, ofte borderita per arboj a\u016d kun perspektivo al monumento a\u016d pejza\u011do.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0441\u043f\u044d\u043a\u0442", "\u0430\u0432\u044d\u043d\u044e", "\u0448\u044b\u0440\u043e\u043a\u0430\u044f \u0432\u0443\u043b\u0456\u0446\u0430"], "fr": ["avenue"], "en": ["avenue"], "nl": ["laan"], "ru": ["\u0448\u0438\u0440\u043e\u043a\u0430\u044f \u0443\u043b\u0438\u0446\u0430", "\u043f\u0440\u043e\u0441\u043f\u0435\u043a\u0442", "\u0430\u043b\u043b\u0435\u044f", "\u0430\u0432\u0435\u043d\u044e"], "de": ["Avenue", "Allee", "Prachtstra\u00dfe"], "hu": ["sug\u00e1r\u00fat", "fasor"], "pl": ["aleja"], "es": ["avenida"]}, "examples": [["arboj de mildaj klimatoj, kiuj facile estas planteblaj en parkoj kaj avenuoj", "Wim M. A. De Smet: Ekzotaj arboj en Esperantujo (Lilli Giloteaux, Arboj en A\u016dstralio kaj suda E\u016dropo), Monato, jaro 1997a, numero 10a, p. 19a"]], "subdefinitions": []}], "root": "avenu", "primary": true}, "soldato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u043b\u0434\u0430\u0442"], "fr": ["soldat (simple soldat)", "deuxi\u00e8me classe (soldat)", "soldat de deuxi\u00e8me classe", "simple soldat"], "en": ["soldier"], "nl": ["soldaat"], "pt": ["soldado"], "be": ["\u0441\u0430\u043b\u0434\u0430\u0442", "\u0436\u0430\u045e\u043d\u0435\u0440"], "de": ["Soldat"], "it": ["soldato"], "hu": ["katona"], "sv": ["soldat"], "pl": ["\u017co\u0142nierz"]}, "examples": [["unu soldato militon ne faras", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Senranga militisto, ano de terarmeo.", "translations": {}, "examples": [["ordonis, ke kolekti\u011du la oficiroj kaj soldatoj, kiuj estis apude", "La Faraono, volumo 1\u0109ap. 4"]], "subdefinitions": []}], "root": "soldat", "primary": true}, "vidpovo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kapablo senti bildojn de objektoj.", "translations": {"sk": ["zrak"], "be": ["\u0437\u0440\u043e\u043a"], "fr": ["vue (sens)"], "ru": ["\u0437\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Sehf\u00e4higkeit", "Gesichtssinn"], "pl": ["wzrok"], "hu": ["l\u00e1t\u00f3k\u00e9pess\u00e9g"]}, "examples": [["La spiritlando estas ekster via / vidpovo, kaj la hom\u2019 por vi plejaltas", "I. Mad\u00e1ch, trad. K. Kalocsay, La Tragedio de l' Homo, dua bildo, 1965"], ["Georgo Lagran\u011d\u2019 estis trafita de okulmalsano, kiu tute perdigis al li la vidkapablon por unu okulo kaj la duonon de la vidkapablo por la alia", "V. Markov, Memore al..., La Sago, 2004-05"]], "subdefinitions": []}], "root": "vid", "primary": false}, "meliso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio lamiacoj (Melissa).", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u043b\u0438\u0441\u0441\u0430", "\u043c\u0435\u0434\u043e\u0432\u043a\u0430"], "de": ["Melisse"], "nl": ["melisse"], "pt": ["melissa", "erva-cidreira"], "hu": ["citromf\u0171", "melissza"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "melis", "primary": true}, "mecenato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ri\u0109a homo a\u016d organiza\u0135o, kiu malavare favoras belarton, sciencon a\u016d alian popularan aferon.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0446\u0435\u043d\u0430\u0442"], "fr": ["m\u00e9c\u00e8ne"], "en": ["patron", "supporter"], "nl": ["mecenas", "kunstbeschermer"], "pt": ["mecenas", "patrocinador (subst.)"], "be": ["\u043c\u044d\u0446\u044d\u043d\u0430\u0442", "\u0444\u0443\u043d\u0434\u0430\u0442\u0430\u0440"], "de": ["M\u00e4zen", "Kunstfreund", "G\u00f6nner"], "hu": ["mec\u00e9n\u00e1s", "m\u0171p\u00e1rtol\u00f3"]}, "examples": [["ni kapablas eldoni la revueton dank' al la subtenado de fervoraj mecenatoj", "Shi Chengtai, S-ano \u0134elezo forpasas..., Penseo numero 46a, 1994-04"]], "subdefinitions": []}], "root": "mecenat", "primary": true}, "supla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0433\u043d\u0443\u0442\u043a\u0456", "\u044d\u043b\u044f\u0441\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["souple"], "en": ["supple"], "nl": ["buigzaam", "flexibel", "elastisch"], "ru": ["\u0433\u0438\u0431\u043a\u0438\u0439", "\u044d\u043b\u0430\u0441\u0442\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["beweglich", "flexibel"], "hu": ["hajl\u00e9kony", "rugalmas"]}, "examples": [["du tukoj tiel suplaj kaj delikataj kiel ledo de \u015dildo", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 1a, \u0109apitro 16a, p. 111a"]], "subdefinitions": []}], "root": "supl", "primary": true}, "ezokedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo ezokoformaj fi\u015doj (Esocidae).", "translations": {"be": ["\u0448\u0447\u0443\u043f\u0430\u043a\u0456 (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["\u00e9socid\u00e9s"], "pt": ["esoc\u00eddeos"], "ru": ["\u0449\u0443\u043a\u043e\u0432\u044b\u0435", "\u0449\u0443\u043a\u0438 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Hechte (Familie)"], "hu": ["csukaf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ezoked", "primary": true}, "mustelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio musteledoj (Mustela), al kiu apartenas ermeno furo, putoro, k.a.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u043d\u0456\u0446\u0430"], "en": ["weasel"], "nl": ["wezel"], "pt": ["mustela", "doninha"], "ru": ["\u043a\u0443\u043d\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Marder", "Wiesel"], "hu": ["meny\u00e9t"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mustel", "primary": true}, "dungosoldato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Militisto ne apartenanta al \u015dtata armeo, sed kontra\u016d pago preta servi en milito.", "translations": {"fr": ["mercenaire (subst.)"], "en": ["mercenary soldier", "soldier of fortune"], "nl": ["mercenair", "huursoldaat"], "it": ["mercenario (sost.)"]}, "examples": [["povus anka\u016d servi kiel dungosoldatoj por sekretaj servoj, kiel faris siatempe la palestinano Abu Nidal kaj Carlos", "trad V. Lutermano Le Monde Diplomatique en Esperanto 2004-09"]], "subdefinitions": []}], "root": "soldat", "primary": false}, "vivuo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Krio por deziresprimi al iu longan vivon.", "translations": {"be": ["\u0437\u0434\u0440\u0430\u0432\u0456\u0446\u0430", "\u043d\u044f\u0445\u0430\u0439 \u0436\u044b\u0432\u0435"], "fr": ["acclamation", "vivat"], "nl": ["hoerageroep"], "ru": ["\u0437\u0434\u0440\u0430\u0432\u0438\u0446\u0430", "\u0432\u0438\u0432\u0430\u0442"], "he": ["\u05ea\u05e8\u05d5\u05e2\u05d4"], "hu": ["\u00e9ljen", "viv\u00e1t"]}, "examples": [["diri vivuon pri iu", null], ["vivui faman oratoron", null]], "subdefinitions": []}], "root": "viv", "primary": false}, "postumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Movebla parto de kanono a\u016d pafilo, kiu fermas poste la paftubon.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0437\u0451\u043d\u043d\u0430\u044f \u0447\u0430\u0441\u0442\u044c"], "pl": ["zamek (broni palnej)"], "hu": ["cs\u0151far"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "post", "primary": false}, "brusta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Viando de brusto.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0443\u0434\u0437\u0456\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["poitrine (viande)"], "ru": ["\u0433\u0440\u0443\u0434\u0438\u043d\u043a\u0430"], "hu": ["melle h\u00fasa", "szegy"], "pl": ["pier\u015b"], "br": ["bruched (boued)"], "es": ["pechuga"], "he": ["\u05d7\u05d6\u05d4 (\u05d1\u05e9\u05e8)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "brust", "primary": false}, "kasacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Le\u011da nuligo al tribunala ju\u011do, dekreto, proceduro, verdikto.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0441\u0441\u0430\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["cassation (droit)"], "de": ["Kassation", "Aufhebung", "Nichtigkeitserkl\u00e4rung", "Ung\u00fcltigmachung"], "nl": ["cassatie"], "hu": ["megsemmis\u00edt\u00e9s (jogilag)", "\u00e9rv\u00e9nytelen\u00edt\u00e1s", "hat\u00e1lyon k\u00edv\u00fcl helyez\u00e9s", "hat\u00e1lytalan\u00edt\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kasaci", "primary": false}, "Bocvano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la suda Afriko kun \u0109efurbo Gaberono. Teritorio de Respubliko Bocvano. \u011cis 1966 nomata Be\u0109uanalando. ISO-3166 kodo: BW. \u011ci limas kun Namibio, Zambio, Zimbabvo kaj Sud-Afriko.", "translations": {"pl": ["Botswana", "Republika Botswany"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bocvan", "primary": true}, "kasacii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (tribunalan ju\u011don, dekreton, proceduron, verdikton) Le\u011de nuligi.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0441\u0441\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u043c\u0435\u043d\u0438\u0442\u044c (\u0440\u0435\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435 \u0441\u0443\u0434\u0430 \u0438 \u0442.\u043f.)"], "fr": ["casser (un jugement)", "annuler (en cassation)"], "en": ["overturn", "quash", "vacate"], "nl": ["casseren", "nietig verklaren"], "de": ["kassieren", "aufheben", "f\u00fcr nichtig erkl\u00e4ren", "f\u00fcr ung\u00fcltig erkl\u00e4ren"], "hu": ["megsemmis\u00edt (jogilag)", "\u00e9rv\u00e9nytelen\u00edt", "hat\u00e1lyon k\u00edv\u00fcl helyez", "hat\u00e1lytalan\u00edt"]}, "examples": [["la kasacia kortumo kasaciis la verdikton de la unua instanco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kasaci", "primary": true}, "lesivi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Komplete malsekigi ion en lesivo, por \u011din lavi.", "translations": {"be": ["\u043b\u0443\u0433\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["lessiver"], "nl": ["inweken"], "ru": ["\u0449\u0435\u043b\u043e\u0447\u0438\u0442\u044c (\u0431\u0435\u043b\u044c\u0451)"], "de": ["einseifen", "einweichen", "(mit Lauge) waschen"], "hu": ["kif\u0151z (ruh\u00e1t)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lesiv", "primary": false}, "lesivo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Likva\u0135o a\u016d pulvoro solvata en akvo por lavi homan ha\u016dton, vesta\u0135ojn, man\u011dilaron kaj similajn.", "translations": {"be": ["\u043b\u0443\u0433"], "fr": ["lessive"], "en": ["lye"], "nl": ["wasmiddel", "detergent", "afwasmiddel"], "pt": ["lix\u00edvia", "barrela", "decoada"], "ru": ["\u0449\u0451\u043b\u043e\u043a"], "ca": ["lleixiu"], "de": ["Waschmittel", "Lauge"], "sv": ["lut"], "hu": ["mos\u00f3szer", "mosogat\u00f3szer"], "es": ["lej\u00eda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lesiv", "primary": true}, "postrikolti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kolekti la spikojn restantajn sur la tero post la rikolto.", "translations": {"en": ["glean"], "nl": ["lezen (aren)"], "hu": ["tall\u00f3z"]}, "examples": [["restos tie postrikolta\u0135o", "La Malnova TestamentoJesaja 17:4"]], "subdefinitions": []}], "root": "rikolt", "primary": false}, "antologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tekstaro, libro en kiu estas kolektitaj arte valoraj prozaj a\u016d poeziaj verkoj a\u016d fragmentoj el beletraj verkoj de diversaj a\u016dtoroj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0442\u0430\u043b\u0451\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["anthologie"], "en": ["anthology"], "ru": ["\u0430\u043d\u0442\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "de": ["Anthologie"], "it": ["antologia"], "hu": ["antol\u00f3gia"], "sk": ["antol\u00f3gia"], "fa": ["\u06af\u0632\u06cc\u062f\u0647", "\u06af\u0644\u0686\u06cc\u0646"], "es": ["antolog\u00eda"]}, "examples": [["\u00abEsperanta antologio: poemoj 1887-1981\u00bb", "Esperanta antologio: poemoj 1887-1981. - Roterdamo: Universala Esperanto-Asocio, 1984"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Simila kolekto de verkoj muzikaj, belartaj, kinaj kaj tiel plu.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "antologi", "primary": true}, "klerismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Idea movado en la 18a jarcento en E\u016dropo kaj Nord-Ameriko, apelacianta al la racio por reformi la tradiciajn ideojn kaj instituciojn.", "translations": {"ru": ["\u041f\u0440\u043e\u0441\u0432\u0435\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["les Lumi\u00e8res (phil.)"], "en": ["Enlightenment", "Age of Reason"], "nl": ["verlichting (geschiedk. stroming)"], "hu": ["felvil\u00e1gosod\u00e1s"]}, "examples": [["foje kristanoj estis allogitaj de la doktrinoj kontra\u016d kiuj ili estis batalantaj: oni pripensu certan klerismon kiu emas igi la naturon io absoluta", "Naturo kristanismo ekologismo, 54."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "raciismo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kler", "primary": false}, "konuso": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pro la komunuza senco de \u00abkonuso\u00bb la vortaroj emas difini \u011din fake kiel solidon (vidu ). \u015cajnas al ni, ke tio estas tro pedanta, \u0109ar la naciaj lingvoj kutime akceptas amba\u016d fakajn sencojn. Oni uzu \u00abkonusa surfaco\u00bb a\u016d \u00abkonusa solido\u00bb en dubaj okazoj."], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u043d\u0443\u0441"], "fr": ["c\u00f4ne"], "en": ["cone"], "nl": ["conus", "kegel (conus)"], "pt": ["cone"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0443\u0441"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Surfaco, naskita de \u0109iuj rektoj (\u011diaj naskantoj), kiuj havas unu komunan punkton (la verticon de la konuso), kaj sekcas fiksan linion (\u011dian direktanton).", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0443\u0441", "\u043a\u043e\u043d\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u043f\u043e\u0432\u0435\u0440\u0445\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["c\u00f4ne", "surface conique"], "en": ["cone", "conical surface"], "de": ["Kegel", "Kegelfl\u00e4che"], "hu": ["k\u00fapfel\u00fclet"], "es": ["cono", "superficie c\u00f3nica"], "pl": ["sto\u017cek", "powierzchnia sto\u017ckowa"]}, "examples": [["cirkla, elipsa, kvadrata ks konuso", null], ["se ebeno sekcas konuson nur en \u011dia vertico, \u011di apartigas du duonojn de la surfaco, kiujn oni nomas anka\u016d konusoj a\u016d duonkonusoj", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Solido, kiun limas duono de konuso (\u011dia flanko) kaj unu ebena surfaco (\u011dia bazo), kiu sekcas la konusan surfacon la\u016d fermita linio.", "translations": {"de": ["Kegel", "Kegelk\u00f6rper"], "pl": ["sto\u017cek"], "hu": ["k\u00fap"]}, "examples": []}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Objekto, havanta formon de konuso.", "translations": {"de": ["Kegel"], "hu": ["k\u00fapos"]}, "examples": [["sukerkonuso", null], ["konuso el lumradioj", null], ["konusformaj funeloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konus", "primary": true}, "socialismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Socipolitika doktrino, kiu, pravigante sin \u0109u per idealo de justeco kaj frateco, \u0109u per la le\u011doj de la ekonomia evoluo, rekomendas anstata\u016digon de la nuna ekonomia organizo per nova organizado transdonanta la ilojn de produktado al la socio kaj rezultigonta komunajn vivkondi\u0109ojn ne nur pli justajn sed anka\u016d pli favorajn al plena disvolvi\u011do de la homa personeco.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0446\u044b\u044f\u043b\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["socialisme"], "en": ["socialism"], "nl": ["socialisme"], "ru": ["\u0441\u043e\u0446\u0438\u0430\u043b\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Sozialismus"], "hu": ["szocializmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Socipolitika doktrino celanta forigi la plusvaloron, kiun profitas mastro, akcikompanio a\u016d \u015dtato el la laboro de siaj dungitoj, per starigo de celkonforma mastrumado.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "social", "primary": false}, "kredebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiun eblas kredi.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u0440\u043e\u044f\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u0430\u0432\u0434\u043e\u043f\u043e\u0434\u043e\u0431\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["croyable", "vraisemblable"], "nl": ["waarschijnlijk (bn.)", "geloofwaardig (bn.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kred", "primary": false}, "\u0135udisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Praktikanto de \u0135udo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0437\u044e\u0434\u043e\u0438\u0441\u0442"], "fr": ["judoka"], "en": ["judo wrestler"], "nl": ["judoka"], "de": ["Judoka"], "it": ["judoka", "lottatore di judo"], "hu": ["cselg\u00e1ncsoz\u00f3", "dzs\u00fad\u00f3\u00f3s"]}, "examples": [["\u0109iuj \u0135udistoj portas sur si diverskolorajn zonojn por montri sian klason a\u016d rangon", "Enciklopedieto japana, artikolo \u00ab\u0135udo\u00bb, p.78a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135ud", "primary": false}, "kredeble": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eble a\u016d sufi\u0109e probable.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u0440\u043e\u044f\u0442\u043d\u043e", "\u043f\u0440\u0430\u0432\u0434\u043e\u043f\u043e\u0434\u043e\u0431\u043d\u043e"], "fr": ["plausiblement", "vraisemblablement"], "nl": ["waarschijnlijk (bw.)", "geloofwaardig (bw.)"]}, "examples": [["la tablo staras malrekte kaj kredeble balda\u016d renversi\u011dos", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 33"], ["ili svingas per paperoj: kredeble ili vin volas vidi", "La Revizo, akto 4a, sceno 9a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kred", "primary": false}, "foliumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Transturni la pa\u011dojn de libro por rapide trarigardi kaj dise tralegi \u011din.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0438\u0441\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u043b\u0438\u0441\u0442\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["feuilleter (tourner les pages)"], "en": ["browse"], "nl": ["bladeren"], "de": ["bl\u00e4ttern"], "hu": ["lapoz"], "es": ["Navegar (por internet)"], "pl": ["kartkowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Esplori datumojn (dosierojn, dosierujojn, hipertekstojn) en la\u016dvola ordo, ne nepre en la rekta ordo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u043c\u0430\u0442\u0440\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["b\u00f6ng\u00e9szik (pl. a vil\u00e1gh\u00e1l\u00f3n)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "foli", "primary": false}, "unuaulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo el la unua rango.", "translations": {"fi": ["ensimmm\u00e4inen (ihminen)"], "nl": ["eersteling"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0432\u044b\u0439 (\u0432 \u0437\u043d\u0430\u0447. \u0441\u0443\u0449.)"], "hu": ["\u00e9lenj\u00e1r\u00f3", "els\u0151 ember"]}, "examples": [["ve al la eminentuloj de la unuauloj inter la nacioj!", "La Malnova Testamento, &Amo 6:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "unu", "primary": false}, "arbaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Areo, kie dense kreskas arboj.", "translations": {"be": ["\u043b\u0435\u0441"], "fr": ["for\u00eat"], "bg": ["\u0433\u043e\u0440\u0430"], "ru": ["\u043b\u0435\u0441"], "de": ["Wald"], "tr": ["orman"], "sv": ["skog"], "sk": ["les"], "fa": ["\u062c\u0646\u06af\u0644"], "en": ["forest", "wood"], "es": ["bosque"], "br": ["koad (koadeg vihan)", "koadeg"], "pl": ["las", "b\u00f3r", "knieja", "matecznik", "ost\u0119p", "puszcza", "d\u0105browa", "brze\u017aniak", "brzezina", "buczyna", "chojniak", "olszynka"]}, "examples": [["en somero ni trovas malvarmeton en densaj arbaroj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 38"]], "subdefinitions": []}], "root": "arb", "primary": false}, "morti\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) I\u011di mortanta, agonii.", "translations": {"fr": ["se mourir", "p\u00e9rir"], "nl": ["sterven"], "pl": ["zabi\u0107 si\u0119"], "pt": ["agonizar"], "it": ["agonizzare"], "tp": ["moli"], "hu": ["haldoklik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) I\u011di mortinta.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0431\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "it": ["morire"], "pt": ["morrer", "perecer"], "hu": ["meghal", "elhal"]}, "examples": [["mia onklo ne mortis per natura morto, li anka\u016d estis mortigita de neniu; li falis sub la radojn de veturanta vagonaro kaj morti\u011dis", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 39"]], "subdefinitions": []}], "root": "mort", "primary": false}, "alopatia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al alopatio.", "translations": {"sk": ["alopatick\u00fd"], "be": ["\u0430\u043b\u0430\u043f\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "en": ["allopathic"], "nl": ["allopathisch"], "pt": ["alop\u00e1tico"], "ru": ["\u0430\u043b\u043b\u043e\u043f\u0430\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["allopathisch"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "alopati", "primary": false}, "verniso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043b\u0430\u043a", "\u043f\u043e\u043b\u0438\u0442\u0443\u0440\u0430", "\u043e\u043b\u0438\u0444\u0430"], "nl": ["vernis"], "pl": ["werniks"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vernis", "primary": true}, "alopatio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Medicina doktrino, kontra\u016da al la homeopatio, kaj kuracanta per kontra\u016da\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u0430\u043f\u0430\u0442\u044b\u044f"], "fr": ["allopathie"], "en": ["allopathy"], "nl": ["allopathie"], "pt": ["alopatia"], "ru": ["\u0430\u043b\u043b\u043e\u043f\u0430\u0442\u0438\u044f"], "de": ["Allopathie"], "sk": ["alopatia"], "es": ["alopat\u00eda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "alopati", "primary": true}, "vernisi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043b\u0430\u043a\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u043a\u0440\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c \u043f\u043e\u043b\u0438\u0442\u0443\u0440\u043e\u0439", "\u043e\u043b\u0438\u0444\u0438\u0442\u044c"], "nl": ["vernissen"], "pl": ["pokrywa\u0107 werniksem"]}, "examples": [["mi jam vernisis la violonon okfoje", "fotono, senvaloran min, \u015dan\u011dis la paperon de vitro, 2005-11-17"]], "subdefinitions": []}], "root": "vernis", "primary": false}, "sa\u016dnejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ripozejo kaj sportejo, kie trovi\u011das unu a\u016d pluraj sa\u016dnoj, ofte anka\u016d kun na\u011dbaseno, herbejo, ripozejo, trinkejo a\u016d man\u011dejo.", "translations": {"fr": ["sauna"], "nl": ["saunacomplex"], "es": ["sauna"], "de": ["Saunaanlage"], "it": ["sauna"], "pl": ["sauna", "\u0142a\u017ania parowa"], "hu": ["g\u0151zf\u00fcrd\u0151"]}, "examples": [["la kongresanoj kutimas regule viziti sa\u016dnejon por iom sa\u016dni, na\u011di kaj ripozi", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sa\u016dn", "primary": false}, "Vizbadeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Urbo en sudokcidenta Germanujo (8\u00b014'E, 50\u00b005'N), regurbo de la federacia lando Hesujo.", "translations": {"be": ["\u0412\u0456\u0441\u0431\u0430\u0434\u044d\u043d"], "nl": ["Wiesbaden"], "pt": ["Wiesbaden"], "ru": ["\u0412\u0438\u0441\u0431\u0430\u0434\u0435\u043d"], "ca": ["Wiesbaden"], "de": ["Wiesbaden"], "hu": ["Wiesbaden"], "lat": ["Aquae Mattiacae"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Vizbaden", "primary": true}, "surpiedi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Ekstari sur siaj piedoj.", "translations": {"fr": ["se mettre sur pieds", "se lever (sur ses pieds)"], "en": ["stand up"]}, "examples": [["Maksim facilmove surpiedi\u011dis", "V. \u015cuk\u015din, trad. N. Lozga\u0109ev, Simbolo de kredo, La Ondo de Esperanto, 1994:3-4"]], "subdefinitions": []}], "root": "pied", "primary": false}, "\u0109enhundo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hundo kiu gardas domon a\u016d pasejon, tenate per \u0109eno.", "translations": {"ru": ["\u0446\u0435\u043f\u043d\u0430\u044f \u0441\u043e\u0431\u0430\u043a\u0430", "\u0446\u0435\u043f\u043d\u043e\u0439 \u043f\u0451\u0441"], "fr": ["chien de garde (\u00e0 l'attache)"], "pt": ["c\u00e3o de guarda"], "de": ["Kettenhund", "Wachhund"], "it": ["cane da guardia"], "fa": ["\u0633\u06af \u0646\u06af\u0647\u0628\u0627\u0646", "\u0633\u06af \u067e\u0627\u0633\u0628\u0627\u0646"], "br": ["ki-porzh"], "pl": ["pies podw\u00f3rzowy"]}, "examples": [["krom tio trovi\u011das anka\u016d \u0109enhundo, kiu bojas kontra\u016d \u0109io kaj \u0109iu", "Fabeloj, volumo 4, kion la patro faras, estas \u0109iam \u011dusta"]], "subdefinitions": []}], "root": "hund", "primary": false}, "profanulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu ne estas instruita pri la sankta\u0135oj.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0447\u0435\u0441\u0442\u0438\u0432\u0435\u0446"], "fr": ["profane (subst.)"], "en": ["layman"], "nl": ["profaan persoon"], "hu": ["vil\u00e1gi szem\u00e9ly", "prof\u00e1n szem\u00e9ly"]}, "examples": [["estas malpermesite al \u0109iu profanulo eniri en la templon", null], ["niaj interrilatoj kun la dioj en la unua momento estas afero tro sankta por sinentrudo de profanuloj", "Pro I\u015dtar, \u0108ap. 19."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Homo, kiu ne estas kompetenta pri koncerna fako.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0444\u0430\u043d"], "fr": ["profane (subst., fig.)"], "hu": ["hozz\u00e1 nem \u00e9rt\u0151", "laikus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "profan", "primary": false}, "stagni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Restadi senflue.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0441\u0442\u0430\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "en": ["stagnate"], "nl": ["stilstaan"], "be": ["\u0437\u0430\u0441\u0442\u043e\u0439\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0441\u0442\u0430\u0433\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0431\u044b\u0446\u044c \u043d\u0435\u0440\u0443\u0445\u043e\u043c\u044b\u043c", "\u0431\u044b\u0446\u044c \u0437\u0430\u0441\u0442\u043e\u0439\u043d\u044b\u043c"], "de": ["stillstehen"], "es": ["estancarse"], "hu": ["pang", "\u00e1ll"]}, "examples": [["stagnanta akvo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Restadi senmova, senaga, malaktiva.", "translations": {"de": ["stagnieren"], "nl": ["stagneren"], "hu": ["stagn\u00e1l"]}, "examples": [["la komerco stagnas", null], ["depost jardekoj la nombro de la naski\u011doj stagnas", null], ["savi la movadon el la stagno kaj apatio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "stagn", "primary": true}, "A\u0125ilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo grekdevena.", "translations": {"el": ["\u0391\u03c7\u03b9\u03bb\u03bb\u03b5\u03cd\u03c2"], "fr": ["Achille"], "ru": ["\u0410\u0445\u0438\u043b\u043b", "\u0410\u0445\u0438\u043b\u043b\u0435\u0441"], "de": ["Achill", "Achilles"], "it": ["Achille"], "hu": ["Elek"], "fa": ["\u0622\u0634\u06cc\u0644", "\u0622\u062e\u06cc\u0644\u0633", "\u0622\u062e\u06cc\u0644\u0626\u0648\u0633"], "br": ["Ac'hilles"], "pl": ["Achilles"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Helena heroo, vundebla nur je la kalkano, filo de Peleo kaj de mara diino Tetido. Re\u011do kaj fortega militisto en Iliado.", "translations": {"hu": ["Akhilleusz", "Achilles"]}, "examples": [["anta\u016den, idoj de A\u0125ilo!", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 4a"]], "subdefinitions": []}], "root": "A\u0125il", "primary": true}, "nome": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016d la nomo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430 \u0456\u043c\u0435\u043d\u0456", "\u043f\u0430\u0439\u043c\u0435\u043d\u043d\u0430"], "fr": ["\u00e0 savoir", "en effet", "nomm\u00e9ment"], "nl": ["namelijk"], "pt": ["de nome"], "ru": ["\u043f\u043e \u0438\u043c\u0435\u043d\u0438", "\u043f\u043e\u0438\u043c\u0451\u043d\u043d\u043e", "\u043f\u043e\u043d\u0430\u0441\u043b\u044b\u0448\u043a\u0435"], "de": ["dem Namen nach"], "it": ["nominalmente"], "hu": ["n\u00e9vleg", "n\u00e9vr\u0151l"], "cs": ["jmenovit\u011b", "toti\u017e"], "sv": ["till namnet"]}, "examples": [["nun nia lingvo estas konata de la plejmulto de la publiko almena\u016d nome", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Pli precize difinante tion, kio estas anta\u016de dirita sub \u011denerala formo.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043c\u0435\u043d\u043d\u043e"], "pt": ["isto \u00e9"], "be": ["\u043c\u0435\u043d\u0430\u0432\u0456\u0442\u0430"], "de": ["n\u00e4mlich"], "it": ["cio\u00e8"], "hu": ["nevezetesen"], "sv": ["n\u00e4mligen"]}, "examples": [["al la lernado ni povas dedi\u0109i nur parton de nia mallonga vivo, nome niajn infanajn kaj junulajn jarojn", "Z"], ["notu la konkludon al kiu ni venis, nome: pli a\u016d malpli frue lingvo internacia nepre estos enkondukita", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Adverbo servanta por anonci, ke tio, kio sekvas, estas pruvo, klarigo a\u016d motivigo de tio, kio estas \u0135us dirita.", "translations": {"be": ["\u043c\u0435\u043d\u0430\u0432\u0456\u0442\u0430"], "de": ["und zwar"], "pt": ["a saber", "isto \u00e9"], "ru": ["\u0438\u043c\u0435\u043d\u043d\u043e"], "hu": ["ugyanis"]}, "examples": [["mi beda\u016drinde ne revidos vin, nome mi devas forveturi morga\u016d", null], ["ni neniel povis kompreni, en kio nome (efektive) konsistus la malfeli\u0109o por la homaro, se montri\u011dus, ke ne ekzistas jam plu nacioj", "Z"], ["oni povas anta\u016de anta\u016dvidi kun plena certeco, kia nome lingvo estos iam internacia", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "nom", "primary": false}, "germaniumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 32, atompezo 72,59, simbolo Ge. Malofta metaloido.", "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u0440\u043c\u0430\u043d\u0456\u0439"], "fr": ["germanium"], "en": ["germanium"], "nl": ["germanium"], "pt": ["germ\u00e2nio"], "la": ["Germanium"], "de": ["Germanium"], "it": ["germanio"], "hu": ["germ\u00e1nium"], "es": ["germanio"], "br": ["germaniom"], "ru": ["\u0433\u0435\u0440\u043c\u0430\u043d\u0438\u0439"], "pl": ["german"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "germanium", "primary": true}, "elpaki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Elmeti el pako.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u043f\u0430\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9baller"], "nl": ["uitpakken"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u043f\u0430\u043a\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["auspacken"], "hu": ["kicsomagol"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pak", "primary": false}, "lipmieni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0434\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0434\u0443\u0442\u044c \u0433\u0443\u0431\u044b"], "en": ["pout"], "nl": ["pruilen"], "hu": ["ajk\u00e1t biggyeszti", "duzzog"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lip", "primary": false}, "nimfeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio nimfeacoj (Nymphaea), akva vegeta\u0135o kun lar\u011daj folioj kaj blankaj floroj.", "translations": {"el": ["\u03bd\u03bf\u03cd\u03c6\u03b1\u03c1\u03bf"], "nl": ["waterlelie"], "pt": ["ninf\u00e9ia", "nen\u00fafar", "bandeja-d'\u00e1gua"], "ru": ["\u043a\u0443\u0432\u0448\u0438\u043d\u043a\u0430", "\u043d\u0438\u043c\u0444\u0435\u044f"], "de": ["Seerose"], "hu": ["t\u00fcnd\u00e9rr\u00f3zsa", "tavir\u00f3zsa", "v\u00edzir\u00f3zsa"]}, "examples": [["nimfeo estas sankta floro \u0109e egiptoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "nimfe", "primary": true}, "leonfa\u016dko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0456\u043b\u044c\u0432\u0456\u043d\u044b \u0437\u0435\u045e"], "fr": ["muflier", "gueule-de-loup"], "bg": ["\u043a\u0443\u0447\u0435\u043d\u0446\u0435"], "nl": ["leeuwenbek"], "ru": ["\u043b\u044c\u0432\u0438\u043d\u044b\u0439 \u0437\u0435\u0432"], "de": ["L\u00f6wenmaul"], "it": ["bocca di leone"], "hu": ["oroszl\u00e1nsz\u00e1j"], "en": ["snapdragon"], "br": ["geol-bleiz"], "sv": ["lejongap"], "he": ["\u05dc\u05d5\u05e2-\u05d4\u05d0\u05e8\u05d9"]}, "examples": [["cirklo da diverskoloraj leonfa\u016dkoj", "Oni ne pafas en Jamburg, \u0109apitro 12a, p. 72a"]], "subdefinitions": []}], "root": "leon", "primary": false}, "gujavujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arbo el arbaroj kaj riverbordoj de Centrameriko, kultivata en tropikaj landoj por la fruktoj, specio el familio mirtacoj (pisdium guayava).", "translations": {"fr": ["goyavier (arbre)"], "de": ["Guave (Pflanze)"], "en": ["guava"], "pl": ["gujawa (drzewo)", "guawa (drzewo)", "gwajawa (drzewo)", "guajawa (drzewo)", "gruszla (drzewo)"]}, "examples": [["li fiksis enviajn okulojn sur gujavo de tre proksima gujavarbo", "G. Mattos, La petolema knabo, 1998"]], "subdefinitions": []}], "root": "gujav", "primary": false}, "dekoracio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Objekta a\u016d grafika ornama\u0135o de \u0109ambro, domo, \u011dardeno, urbo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0437\u0434\u043e\u0431\u0430", "\u0443\u0431\u043e\u0440"], "fr": ["d\u00e9coration (ornement)", "parure", "ornement"], "en": ["decoration"], "pt": ["decora\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0443\u043a\u0440\u0430\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0445\u0443\u0434\u043e\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u0435 \u043e\u0444\u043e\u0440\u043c\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Dekoration", "Zier", "Zierrat", "Dekor", "Schmuck"], "hu": ["d\u00edsz", "d\u00edsz\u00edtm\u00e9ny", "dekor\u00e1ci\u00f3"], "pl": ["dekoracja"]}, "examples": [["nia standardo estas dekoracio por niaj kongresoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Pentritaj toloj prezentantaj vida\u0135on de la loko, kie okazas teatra sceno.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u043a\u0430\u0440\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["d\u00e9cor de th\u00e9\u00e2tre"], "en": ["theater set"], "ru": ["\u0434\u0435\u043a\u043e\u0440\u0430\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Dekor", "Dekoration", "Theaterdekoration", "Kulissen"], "hu": ["d\u00edszlet", "dekor\u00e1ci\u00f3"], "pl": ["dekoracja teatralna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["d\u00e9coration (insigne)", "insigne (d\u00e9coration)"], "hu": ["kit\u00fcntet\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dekoraci", "primary": true}, "rektoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Direktoro de universitato.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u043a\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["pr\u00e9sident d'universit\u00e9 (France)"], "en": ["rector"], "nl": ["rector magnificus"], "pt": ["reitor"], "ru": ["\u0440\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440"], "de": ["Rektor"], "sv": ["rektor"], "hu": ["gimn\u00e1ziumi igazgat\u00f3"], "fa": ["\u0631\u0626\u06cc\u0633 \u062f\u0627\u0646\u0634\u06af\u0627\u0647"]}, "examples": [["Inazo Nitobe estis japana senatano kaj eksrektoro de la Universitato en Tokio", "Aventuroj de pioniro, \u0109apitro 41a, p. 95a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Direktoro de gimnazio.", "translations": {"fa": ["\u0645\u062f\u06cc\u0631 \u062f\u0628\u06cc\u0631\u0633\u062a\u0627\u0646"], "fr": ["proviseur (France)"], "nl": ["rector"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rektor", "primary": true}, "dekoracii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ornami lokon.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u043a\u043e\u0440\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9corer", "enjoliver", "orner", "parer (orner)"], "en": ["decorate"], "be": ["\u0430\u0437\u0434\u0430\u0431\u043b\u044f\u0446\u044c", "\u0443\u043f\u0440\u044b\u0433\u043e\u0436\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0434\u044d\u043a\u0430\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["schm\u00fccken", "verzieren", "dekorieren"], "hu": ["feld\u00edsz\u00edt", "dekor\u00e1l"], "pl": ["dekorowa\u0107"]}, "examples": [["salono dekoraciita per freskoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dekoraci", "primary": false}, "ugviso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Orientazia malgranda birdo brune-verda, bele kantanta en printempo, specio el familio silviedoj (Cettia diphone).", "translations": {"fr": ["bouscarle chanteuse", "uguisu"], "en": ["manchurian bush-warbler"], "pt": ["rouxinol-das-cani\u00e7as (PT)"], "fi": ["id\u00e4nsilkkikerttunen"], "it": ["usignolo giapponese", "uguisu"], "pl": ["wierzb\u00f3wka chi\u0144ska"], "hu": ["jap\u00e1n berki posz\u00e1ta"]}, "examples": [["ugviso kantas / pli lerte \u2013 baldaux venos / via ekiro", "Vastalto, Hajko en Esperanto, 2006-03-31"]], "subdefinitions": []}], "root": "ugvis", "primary": true}, "fajra\u0135isto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu faras artfajra\u0135ojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0456\u0440\u0430\u0442\u044d\u0445\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["artificier (pyrotechnicien)"], "nl": ["vuurwerkmaker"], "ru": ["\u043f\u0438\u0440\u043e\u0442\u0435\u0445\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Feuerwerker"], "hu": ["t\u0171zszer\u00e9sz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fajr", "primary": false}, "kla\u016dni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Prezenti facilajn ske\u0109ojn, ridigajn amuza\u0135ojn kiel kla\u016dno.", "translations": {"fr": ["faire le clown"], "nl": ["clown spelen", "de clown uithangen"]}, "examples": [["kiam li ne kla\u016dnas, li aspektas kiel tre serioza kaj respondeca politikisto", "nikst, Re: Fwd: Usona \u011dendarmo denove agresas jam en Jugoslavio!, soc.culture.esperanto, 1999-03-30"]], "subdefinitions": []}], "root": "kla\u016dn", "primary": false}, "hararan\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arta meto de haroj, precipe de la kapharoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0447\u0451\u0441\u043a\u0430"], "fr": ["coiffure (mani\u00e8re de se coiffer)"], "de": ["Frisur"]}, "examples": [["la hararan\u011do de la virinoj multe \u015dan\u011di\u011dis de kelkaj jaroj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "aran\u011d", "primary": false}, "elegantulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo eleganta.", "translations": {"be": ["\u044d\u043b\u0435\u0433\u0430\u043d\u0442\u043d\u044b \u0447\u0430\u043b\u0430\u0432\u0435\u043a"], "fr": ["\u00e9l\u00e9gant (subst.)"], "es": ["catr\u00edn"], "ru": ["\u044d\u043b\u0435\u0433\u0430\u043d\u0442\u043d\u044b\u0439 \u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u043a"], "de": ["eleganter Herr", "elegante Dame", "Person von Geschmack"], "pl": ["elegant", "fircyk"], "hu": ["eleg\u00e1ns ember"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "elegant", "primary": false}, "\u0109it": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Silentu, ne bruu, ne priparolu.", "translations": {"fa": ["\u0647\u06cc\u0633!", "\u0633\u0627\u06a9\u062a!"], "fr": ["chut!"], "pl": ["\u0107\u015b\u015b!"], "hu": ["csitt!"]}, "examples": [["\u2015 Solness: (ridas) Do, nek valizo kaj nek mono! \u2015 Hilde: Nenio el amba\u016d. Sed \u0109it, \u2015 ne gravas nun.", "H. Ibsen, trad. O. Tangerud, Konstruestro Solness, Jec Scandinavia, 1997"], ["\u0109it! \u2015 diras la turko frapante \u015dian posta\u0135on \u2015, psit, \u0109ar mi tuj forman\u011dos vin, se vi ne silentos!", "G\u00e1rdonyi G., trad. Vizi L., La steloj de Eger, 2009"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109it", "primary": true}, "vivteni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Provizi per la nutra\u0135oj necesaj por ebligi pluan vivon kaj sanon.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0434\u0435\u0440\u0436\u0430\u0442\u044c (\u043a\u043e\u0433\u043e-\u043b.)"], "fr": ["maintenir en vie", "entretenir", "nourrir"], "nl": ["in leven houden"], "pt": ["sustentar", "manter"], "be": ["\u0443\u0442\u0440\u044b\u043c\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0443\u0442\u0440\u044b\u043c\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c ( \u0437\u0430\u0431\u044f\u0441\u044c\u043f\u0435\u0447\u0432\u0430\u0446\u044c \u043a\u0430\u0433\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456)"], "pl": ["utrzymywa\u0107 (si\u0119, kogo\u015b) przy \u017cyciu", "prze\u017cy\u0107"], "hu": ["eltart (pl. csal\u00e1dot)"]}, "examples": [["oni povas vivteni sin per trinkado de nura lakto", null], ["li vivtenas multnombran kortbirdaron", "La revadoj de soleca promenanto, Kvina promenado"], ["la baro, kiun ili metis inter si kaj mi, forigas de mi \u0109iun rimedon de vivteno", "La revadoj de soleca promenanto, Oka promenado"], ["por sia vivteno li povis jam mem zorgi", "Fabeloj, volumo 4, Anneto"], ["mia elseki\u011dinta imago kaj miaj estingi\u011dintaj ideoj ne plu provizas mian koron per vivtena\u0135oj", "La revadoj de soleca promenanto, Oka promenado"], ["la vivtenaj kostoj plialti\u011dis", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ten", "primary": false}, "plenkreska": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fininta sian naturan, juna\u011dan kreskadon.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0440\u043e\u0441\u043b\u044b (\u043f\u0440\u044b\u043c.)"], "fr": ["adulte (adj.)"], "en": ["adult"], "ru": ["\u0432\u0437\u0440\u043e\u0441\u043b\u044b\u0439 (\u043f\u0440\u0438\u043b.)"], "de": ["erwachsen"], "it": ["adulto (agg.)"], "hu": ["feln\u0151tt"], "ro": ["matur"], "pl": ["doros\u0142y"]}, "examples": [["plenkreska knabino", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kresk", "primary": false}, "gladisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono, kies metio estas gladi.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0441\u0430\u0432\u0430\u043b\u044c\u0448\u0447\u044b\u043a"], "fr": ["repasseur (de linge)"], "nl": ["strijker (van kleren)"], "pt": ["passador (de roupa)"], "ru": ["\u0433\u043b\u0430\u0434\u0438\u043b\u044c\u0449\u0438\u043a"], "pl": ["prasowacz", "prasowaczka"], "hu": ["vasal\u00f3 (munk\u00e1s)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "glad", "primary": false}, "desinfekti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Mortigi mikrobojn a\u016d miasmojn ekster la organismo a\u016d sur \u011dia supra\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u0437\u0456\u043d\u0444\u0456\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9sinfecter"], "en": ["disinfect"], "pt": ["desinfetar", "desinfeccionar"], "ru": ["\u0434\u0435\u0437\u0438\u043d\u0444\u0438\u0446\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["desinfizieren"], "hu": ["fert\u0151tlen\u00edt", "dezinfici\u00e1l", "dezinfekcion\u00e1l"], "sk": ["dezinfikova\u0165"], "es": ["desinfectar"], "pl": ["dezynfekowa\u0107", "przeprowadza\u0107 dezynfekcj\u0119"]}, "examples": [["desinfekti ion per io", null], ["desinfekti \u0109ambron, lo\u011dejon, vestojn, tola\u0135on", null], ["desinfekti vundon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "desinfekt", "primary": true}, "alumino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Al2O3. Aluminia oksido.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043b\u0438\u043d\u043e\u0437\u0451\u043c"], "fr": ["alumine"], "en": ["alumina"], "nl": ["toonaarde"], "be": ["\u0433\u043b\u0456\u043d\u0430\u0437\u0451\u043c", "\u0430\u043a\u0441\u0456\u0434 \u0430\u043b\u044e\u043c\u0456\u043d\u0456\u044e"], "de": ["Tonerde", "Aluminiumoxyd"], "it": ["allumina", "ossido ceramico di alluminio"], "sk": ["kysli\u010dn\u00edk hlinit\u00fd"], "fa": ["\u0622\u0644\u0648\u0645\u06cc\u0646"], "es": ["al\u00famina"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "alumin", "primary": true}, "majstro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Titolo donata al specialisto alte \u015datata pro liaj fakaj kapabloj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0439\u0441\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["maitre"], "en": ["maestro"], "nl": ["meester"], "pt": ["mestre", "mag\u00edster"], "ru": ["\u043c\u0430\u0441\u0442\u0435\u0440", "\u043c\u0430\u044d\u0441\u0442\u0440\u043e"], "ca": ["mestre"], "de": ["Meister"], "sv": ["m\u00e4stare"], "hu": ["mester", "mesterember"], "br": ["mestr (mailh)"], "cs": ["mistr"], "es": ["maestro"]}, "examples": [["scienca, muzika majstro", null], ["koni\u011das majstro la\u016d sia verko", "Proverbaro esperanta"], ["majstre \u0109izi lignon", "Z"], ["\u00abVivo kaj opinioj de majstro M'saud\u00bb", "Ribillard Jean, Vivo kaj opinioj de majstro M'saud. - La Laguna: J. R\u00e9gulo, 1963"]], "subdefinitions": []}], "root": "majstr", "primary": true}, "nominala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Noma, posedanta nur la nomon, ne la efektivan povon kaj rajton.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u043c\u0456\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["nominal"], "nl": ["nominaal"], "pt": ["nominal"], "ru": ["\u043d\u043e\u043c\u0438\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["nominell", "dem Namen nach"], "hu": ["n\u00e9vleges", "nomim\u00e1lis"], "el": ["\u03bf\u03bd\u03bf\u03bc\u03b1\u03c3\u03c4\u03b9\u03ba\u03cc\u03c2"]}, "examples": [["nominala \u0109efo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Indikanta la valoron de io per cifero diferenca je la efektiva valoro.", "translations": {"de": ["Nominal-", "Nenn-"]}, "examples": [["a\u011dio estas la diferenco inter la nominala kaj la efektiva la\u016dkurza valoro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "nominal", "primary": true}, "vitri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Garni per vitroj.", "translations": {"el": ["\u03c4\u03b6\u03b1\u03bc\u03ce\u03bd\u03c9"], "fr": ["vitrer"], "nl": ["beglazen"], "pt": ["envidra\u00e7ar"], "be": ["\u0448\u043a\u043b\u0456\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0448\u043a\u043b\u0456\u0446\u044c"], "hu": ["(be)\u00fcvegez"], "ru": ["\u0437\u0430\u0441\u0442\u0435\u043a\u043b\u044f\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0441\u0442\u0435\u043a\u043b\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0441\u0442\u0435\u043a\u043b\u0438\u0442\u044c"], "he": ["\u05dc\u05d6\u05d2\u05d2"]}, "examples": [["vitrita pordo, galerio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vitr", "primary": false}, "kino": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ne konfuzu kun kino (kinkono)."], "primary definition": "Belarto fari verkojn el memmovaj bildoj por projekcio sur grandan ekranon.", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u043d\u043e", "\u043a\u0456\u043d\u044d\u043c\u0430\u0442\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444"], "fr": ["cin\u00e9ma (art)"], "en": ["cinematography"], "nl": ["filmkunst", "cinematografie"], "ru": ["\u043a\u0438\u043d\u043e", "\u043a\u0438\u043d\u0435\u043c\u0430\u0442\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444"], "de": ["Kinovorf\u00fchrung"], "tr": ["sinema"], "hu": ["mozi", "filmm\u0171v\u00e9szet"], "he": ["\u05e7\u05d5\u05dc\u05e0\u05d5\u05e2"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["kinabast (arch.)", "kinaboom (arch.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kin", "primary": true}, "abolicii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Per jura akto definitive nuligi le\u011don a\u016d forigi kutimon.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043c\u044f\u043d\u0456\u0446\u044c", "\u0441\u043a\u0430\u0441\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["abolir", "abroger", "annuler (par un acte juridique)"], "en": ["abolish"], "nl": ["afschaffen"], "pt": ["abolir"], "ru": ["\u043e\u0442\u043c\u0435\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u0443\u043f\u0440\u0430\u0437\u0434\u043d\u0438\u0442\u044c"], "de": ["aufheben", "abschaffen", "einstellen"], "hu": ["elt\u00f6r\u00f6l"], "sk": ["zru\u0161i\u0165 (z\u00e1kon, oby\u010daj)"], "fa": ["\u0644\u063a\u0648 \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0628\u0631\u0686\u06cc\u062f\u0646"], "es": ["abolir"], "br": ["terri\u00f1 (ul lezenn)"], "pl": ["umorzy\u0107", "uchyli\u0107", "znie\u015b\u0107"]}, "examples": [["sklaveco estis aboliciita en Usono nur en 1865", null]], "subdefinitions": []}], "root": "abolici", "primary": true}, "elrevigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Sobrige remeti anta\u016d la realon kaj senigi je vanaj esperoj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043e\u0447\u0430\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9tromper", "d\u00e9sillusionner"], "en": ["disillusion", "disappoint", "disenchant"], "hu": ["ki\u00e1br\u00e1nd\u00edt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rev", "primary": false}, "cementi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Firme kunigi per cemento.", "translations": {"be": ["\u0446\u044d\u043c\u044d\u043d\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["cimenter"], "nl": ["cementeren"], "pt": ["cimentar"], "no": ["sementere"], "de": ["zementieren"], "hu": ["cementez"], "ru": ["\u0446\u0435\u043c\u0435\u043d\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u0446\u0435\u043c\u0435\u043d\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "pl": ["cementowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Firme kunigi, firmigi.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u0440\u0435\u043f\u043b\u044f\u0442\u044c", "\u0441\u043a\u0440\u0435\u043f\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["cimenter"], "nl": ["cementeren"], "pt": ["cimentar"], "no": ["sementere"], "de": ["zementieren"], "it": ["cementare"], "hu": ["\u00f6sszekov\u00e1csol"], "pl": ["cementowa\u0107"]}, "examples": [["forta solidareco cementis nian grupon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Modifi la konsiston de metalo, plej ofte de fero, intermetante \u011din kun karboligna pulvoro en mufloj kaj lasante \u011din sub la efiko de tre alta temperaturo.", "translations": {"fr": ["c\u00e9menter"], "en": ["case-harden", "carburize"], "pt": ["cementar"], "de": ["h\u00e4rten"], "it": ["carbocementare"], "hu": ["cement\u00e1l", "felszen\u00edt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cement", "primary": false}, "palma\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bran\u0109o de palmo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u044c\u043c\u0430\u0432\u0430\u044f \u0433\u0430\u043b\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["palme"], "en": ["palm frond"], "nl": ["palmtak"], "ru": ["\u043f\u0430\u043b\u044c\u043c\u043e\u0432\u0430\u044f \u0432\u0435\u0442\u0432\u044c"], "de": ["Palmwedel"], "hu": ["p\u00e1lma\u00e1g"]}, "examples": [["rande de la domaro, \u015dirmita de la palmobran\u0109oj, estis la kabano, kien la virinoj retiri\u011das dum menstruado", "W. Schad, Orinoko-delto..., Monato, jaro 2000a, numero 11a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Signo de venko.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "palm", "primary": false}, "meromorfa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri kompleksa funkcio en iu subaro de \u011dia fonto-aro) Tia, ke \u011di estas holomorfa \u0109e \u0109iu punkto de la koncerna subaro, krom \u0109e iuj punktoj, kiuj estas polusoj de \u011di.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0440\u0430\u043c\u043e\u0440\u0444\u043d\u044b"], "fr": ["m\u00e9romorphe"], "en": ["meromorphic"], "nl": ["meromorf"], "pt": ["merom\u00f3rfico"], "ru": ["\u043c\u0435\u0440\u043e\u043c\u043e\u0440\u0444\u043d\u044b\u0439"], "de": ["meromorph"], "hu": ["meromorf"], "fa": ["\u0628\u0631\u062e\u0647\u200c\u0631\u06cc\u062e\u062a"], "pl": ["meromorficzny"]}, "examples": [["\u0109iu meromorfa funkcio identi\u011das kun la kvociento de du holomorfaj funkcioj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "meromorf", "primary": true}, "enhejmi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari iun lokon sia hejmo.", "translations": {"fr": ["s'acclimater (fig.)", "s'installer"], "pl": ["zadomawia\u0107 si\u0119"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Adapti\u011di al iu loko, medio.", "translations": {}, "examples": [["post kelkaj tagoj li plene hejmi\u011dis inter la fulgonigraj viroj de la uzinoj", "S. Engholm, Al Torento, 1930"], ["ili ne povis, a\u016d ne volis adapti\u011di, enhejmi\u011di", "J. Drahotov\u00e1, Miskompreniga, Monato, [2001]"]], "subdefinitions": []}], "root": "hejm", "primary": false}, "je\u0135uri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Konspiri.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u043b\u0430\u0434\u0430\u0446\u044c \u0437\u043c\u043e\u0432\u0443"], "fr": ["se conjurer"], "en": ["conspire"], "nl": ["samenzweren"], "it": ["congiurare"], "es": ["conjurar"], "hu": ["\u00f6sszeesk\u00fcszik"]}, "examples": [["je\u0135uri kontra\u016d iu", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135ur", "primary": false}, "unuvo\u0109a": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Akorde eldirita a\u016d konsentita de \u0109iuj.", "translations": {"ru": ["\u0435\u0434\u0438\u043d\u043e\u0433\u043b\u0430\u0441\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["unanime"], "en": ["unanimous"], "pt": ["un\u00e2nime"], "be": ["\u0430\u0434\u0437\u0456\u043d\u0430\u0433\u0430\u043b\u043e\u0441\u043d\u0430"], "de": ["einstimmig"], "sv": ["enst\u00e4mmigt"], "hu": ["egyhang\u00fa"], "pl": ["jednog\u0142o\u015bny"]}, "examples": [["\u0109iuj unuvo\u0109e en la da\u016dro de \u0109irka\u016d du horoj kriadis", "La Nova Testamento, La agoj 19:34"]], "subdefinitions": []}], "root": "vo\u0109", "primary": false}, "adicii": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En nefaka kunteksto oni povas diri \u00abaldoni\u00bb anstata\u016d \u00abadicii\u00bb, kaj oni \u00abpliigas\u00bb tion, al kio oni \u00abaldonas\u00bb."], "primary definition": "(transitiva) Aldoni nombrojn, kvantojn unu al la alia, kaj kunigi ilin en unu solan.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u043b\u0430\u0434\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["additionner", "ajouter"], "en": ["add"], "nl": ["optellen"], "pt": ["adicionar", "aditar", "adir", "somar"], "ru": ["\u0441\u043a\u043b\u0430\u0434\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["addieren", "hinzuf\u00fcgen"], "sv": ["addera"], "hu": ["\u00f6sszead"], "sk": ["s\u010d\u00edta\u0165"], "pl": ["doda\u0107"], "es": ["sumar"]}, "examples": [["se ni adicias 4 kaj 4, ni ricevas 8", null], ["adicii x al y, x kaj y", null]], "subdefinitions": []}], "root": "adici", "primary": true}, "tirboji": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) A\u016ddigi longan, senpa\u016dzan bojon.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["hurler"], "en": ["bay", "howl"], "de": ["heulen"], "sv": ["yla"], "sk": ["vy\u0165"], "br": ["yudal"], "pl": ["ujada\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "boj", "primary": false}, "oriolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio orioledoj (Oriolus), kun flava nigra plumaro kaj kun agrabla kanto.", "translations": {"be": ["\u0456\u0432\u0430\u043b\u0433\u0430"], "fr": ["loriot"], "en": ["oriole"], "nl": ["wielewaal"], "ru": ["\u0438\u0432\u043e\u043b\u0433\u0430"], "de": ["Pirol"], "hu": ["s\u00e1rgarig\u00f3"], "cs": ["\u017eluva"], "pl": ["wilga"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "oriol", "primary": true}, "metro en sekundo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezurunuo de rapido en la Internacia Sistemo de unuoj; simb. m.s-1 a\u016d m/s.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0442\u0430\u0440 \u0437\u0430 \u0441\u044d\u043a\u0443\u043d\u0434\u0443"], "fr": ["m\u00e8tre par seconde"], "nl": ["meter per seconde"], "ru": ["\u043c\u0435\u0442\u0440 \u0432 \u0441\u0435\u043a\u0443\u043d\u0434\u0443"], "de": ["Meter pro Sekunde"], "hu": ["m\u00e9ter per szekundum"], "br": ["metr dre eilenn"], "pl": ["metr na sekund\u0119"]}, "examples": [["unu metro en sekundo estas la rapido de korpo kun unuforma movado, kiu trairas unu metron dum unu sekundo", null], ["la rapido de la lumo estas 3.108 metroj en sekundo", "Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "metr", "primary": false}, "amaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Multnombra, \u011denerale senorda kolekto, multo da.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0442\u043e\u045e\u043f", "\u0433\u0443\u0440\u0442"], "fr": ["masse", "multitude", "foule"], "en": ["mass"], "nl": ["massa", "menigte"], "ru": ["\u0442\u043e\u043b\u043f\u0430", "\u0441\u043a\u043e\u043f\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043a\u0443\u0447\u0430"], "de": ["Masse", "Menge", "Haufe"], "it": ["massa"], "sk": ["kopa", "hromada", "masa"], "es": ["masa"], "cs": ["hromada"], "pl": ["masa", "t\u0142um", "kupa", "t\u0142uszcza"]}, "examples": [["sur la bordo de la maro staris amaso da homoj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 32"], ["la unuaj piramidoj estis nur amaso da \u015dtonoj", null], ["la popolamaso atakis la re\u011dan palacon", null], ["amaso da mono kaj titolo de barono", "Proverbaro esperanta"], ["amaso da \u015duldoj", "Z"], ["liaj proponoj estis faritaj al ni en granda amaso", "Z"], ["en amaso e\u0109 morto estas pli gaja", "Proverbaro esperanta"], ["al kuko kaj kaso \u0109iam venas amaso", "Proverbaro esperanta"], ["amase dissemataj mensogoj kaj kalumnioj", "Z"], ["amasa bu\u0109ado", null], ["amasa kunveno", null]], "subdefinitions": []}], "root": "amas", "primary": true}, "aroteorio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Indus eviti trouzon de tiu termino ekster vere teoria kadro. Ekz-e la kutimaj operacioj super aroj, oni povus nomi \u00abaraj\u00bb a\u016d \u00abarrilataj\u00bb anstata\u016d \u00abarteoriaj\u00bb."], "primary definition": "Bran\u0109o de matematiko, studanta arojn; iniciatita de la germana matematikisto Cantor, \u011di difinas la nocion aro en aksioma kadro kaj fundamentas la nuntempan matematikon.", "translations": {"sk": ["te\u00f3ria mno\u017e\u00edn"], "ru": ["\u0442\u0435\u043e\u0440\u0438\u044f \u043c\u043d\u043e\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432"], "fr": ["th\u00e9orie des ensembles"], "en": ["set theory"], "de": ["Mengenlehre"], "it": ["insiemistica", "teoria degli insiemi"], "pl": ["teoria zbior\u00f3w", "teoria mnogo\u015bci"]}, "examples": [["arteoriaj operacioj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ar", "primary": false}, "izometria": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri du metrikaj spacoj) Tiaj, ke ekzistas izometrio de unu al la alia.", "translations": {"be": ["\u0456\u0437\u0430\u043c\u044d\u0442\u0440\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["isom\u00e9trique"], "en": ["isometric"], "nl": ["isometrisch"], "ru": ["\u0438\u0437\u043e\u043c\u0435\u0442\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "ca": ["isom\u00e8tric"], "de": ["isometrisch"], "hu": ["izometrikus"], "es": ["isom\u00e9trico"], "pl": ["izometryczny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri du subaroj) Tiaj, ke ekzistas izometrio, per kiu unu estas bildo de la alia.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri bildigo) Havanta ecojn de izometrio.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "izometri", "primary": false}, "ne\u016drologo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043d\u044d\u045e\u0440\u043e\u043b\u044f\u0433"], "fr": ["neurologue"], "en": ["neurologist"], "nl": ["neuroloog", "zenuwspecialist"], "pt": ["neurologista", "nevrologista"], "ru": ["\u043d\u0435\u0432\u0440\u043e\u043b\u043e\u0433"], "de": ["Neurologe", "Nervenarzt"], "hu": ["ideggy\u00f3gy\u00e1sz", "neurol\u00f3gus"], "el": ["\u03bd\u03b5\u03c5\u03c1\u03bf\u03bb\u03cc\u03b3\u03bf\u03c2"], "es": ["neur\u00f3logo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ne\u016drolog", "primary": true}, "\u0109irka\u016de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0443\u0433\u043e\u043c"], "fr": ["autour", "tout autour", "alentour", "aux alentours", "sur le pourtour", "en rond", "\u00e0 la ronde", "en tourn\u00e9e"], "be": ["\u043d\u0430\u0432\u0430\u043a\u043e\u043b", "\u043d\u0430\u0432\u043e\u043a\u0430\u043b"], "de": ["ringsum", "ringsumher"], "it": ["attorno", "intorno", "dittorno"], "vo": ["z\u00fc"], "hu": ["k\u00f6rnyezet\u00e9ben", "k\u00f6r\u00fcl\u00f6tte"], "pl": ["dooko\u0142a", "wok\u00f3\u0142", "wko\u0142o"], "he": ["\u05de\u05e1\u05d1\u05d9\u05d1"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ronde \u0109irka\u016d io, la\u016d ronda vojo.", "translations": {}, "examples": [["li faris al oran kronon \u0109irka\u016de", "La Malnova TestamentoEliro 37:26"], ["li iradis \u0109iujare \u0109irka\u016de en Bet-Elon, Gilgalon, kaj Micpan", "La Malnova TestamentoI. Samuel 7:16"], ["ili dehakis lian kapon kaj sendis en la landon de la Fili\u015dtoj \u0109irka\u016den", "La Malnova TestamentoI. Samuel 31:9"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108iuflanke.", "translations": {}, "examples": [["ili iras \u0109irka\u016de kaj \u015danceli\u011das kiel ebriulo", "La Malnova TestamentoPsalmaro 107:27"], ["li militis \u0109irka\u016de kontra\u016d \u0109iuj siaj malamikoj", "La Malnova TestamentoI. Samuel 14:47"], ["dancis \u0109irka\u016de en la salono", "Fabeloj, volumo 1Vojkamarado"]]}]}, {"remarks": ["Rimarko: Tiu uzo fari\u011dis preska\u016d tute fremda. Oni anstata\u016de uzu la prepozician formon (en \u011dusta loko), a\u016d la adverbon proksimume (pli flekseble lokeblan, ol la prepozicio)."], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0431\u043b\u0456\u0437\u043d\u0430", "\u043f\u0440\u044b\u043a\u043b\u0430\u0434\u043d\u0430"], "fr": ["environ", "approximativement"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043c\u0435\u0440\u043d\u043e", "\u043f\u0440\u0438\u0431\u043b\u0438\u0437\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e"], "de": ["etwa", "ungef\u00e4hr"], "it": ["circa"], "hu": ["k\u00f6r\u00fclbel\u00fcl", "mintegy"], "pl": ["oko\u0142o"], "he": ["\u05d1\u05e2\u05e8\u05da", "\u05db-"]}, "examples": [["la re\u011do kunvenigis la profetojn, \u0109irka\u016de kvarcent homojn", "La Malnova TestamentoI. Re\u011doj 22:6"], ["li \u0109irka\u016de havas okdek jarojn", "Plena Vortaro de Esperanto"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109irka\u016d", "primary": false}, "\u0109irka\u016da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Estanta \u0109irka\u016d io.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0432\u0430\u043a\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["environnant", "voisin (adj.)", "alentour"], "ru": ["\u043e\u043a\u0440\u0443\u0436\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439", "\u043e\u043a\u0440\u0435\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439"], "he": ["\u05e1\u05d5\u05d1\u05d1"], "it": ["circostante", "perimetrale"], "pl": ["otaczaj\u0105cy"], "hu": ["k\u00f6r\u00fcli", "k\u00f6r\u00fcl\u00f6tte l\u00e9v\u0151"]}, "examples": [["li havis pacon kun \u0109iuj \u0109irka\u016daj landoj", "La Malnova TestamentoI. Re\u011doj 4:24"], ["sin trenis al la mona\u0125ejoj el \u0109irka\u016daj vila\u011doj vicoj de diverskoloraj katunvestitaj kamparaninoj", "Metropoliteno\u0109ap. 9"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109irka\u016d", "primary": false}, "kosmopoliteco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mondcivitaneco.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0441\u043c\u0430\u043f\u0430\u043b\u0456\u0442\u044b\u0437\u043c"], "de": ["Weltb\u00fcrgertum", "Kosmopolitentum"], "en": ["cosmopolitanism"], "ru": ["\u043a\u043e\u0441\u043c\u043e\u043f\u043e\u043b\u0438\u0442\u0438\u0437\u043c"], "hu": ["vil\u00e1gpolg\u00e1rs\u00e1g (mint \u00e1llapot)", "kozmopolitizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kosmopolit", "primary": false}, "\u0109irka\u016do": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En \u0109i tiu vorto estas donita kiel sinonimo de \u0109irka\u016da\u0135o kaj \u0109irka\u016dejo, sed la Fundamenta senco \u0109i tion ne allasas."], "primary definition": "Cirkonferenco, perimetro.", "translations": {"it": ["perimetro (contorno)"], "pl": ["obw\u00f3d"]}, "examples": [["la tuta \u0109irka\u016do havas dek ok mil", "La Malnova TestamentoJe\u0125ezkel 48:35"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108io \u0109irka\u016da.", "translations": {"pl": ["otoczenie"]}, "examples": [["Jehudo nun malklare konsciis pri la \u0109irka\u016do", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 26"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109irka\u016d", "primary": false}, "aritmetika vico": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0430\u0440\u0438\u0444\u043c\u0435\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u043f\u0440\u043e\u0433\u0440\u0435\u0441\u0441\u0438\u044f"], "fr": ["suite arithm\u00e9tique", "progression arithm\u00e9tique"], "en": ["arithmetic sequence", "arithmetic progression"], "pt": ["progress\u00e3o aritm\u00e9tica"], "de": ["arithmetische Folge", "arithmetische Progression"], "pl": ["ci\u0105g arytmetyczny"], "hu": ["sz\u00e1mtani sorozat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vic", "primary": false}, "divida\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043b\u044f", "\u0447\u0430\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["fraction (part)", "part"], "de": ["Teil"], "es": ["divisi\u00f3nr"], "hu": ["(kiosztott) r\u00e9sz", "r\u00e9szesed\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "divid", "primary": false}, "unuforma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prezentanta \u0109ie la saman aspekton, nevaria, maldiversa.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043d\u0430\u0430\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b", "\u0430\u0434\u043d\u0430\u0441\u0442\u0430\u0439\u043d\u044b"], "fr": ["uniforme (adj.)"], "nl": ["eenvormig"], "pt": ["uniforme"], "ru": ["\u043e\u0434\u043d\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b\u0439", "\u0435\u0434\u0438\u043d\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b\u0439"], "de": ["einheitlich", "einf\u00f6rmig", "uniform"], "sv": ["enhetlig", "enformig"], "hu": ["egyforma"], "es": ["uniforme"], "pl": ["w jednej formie", "w jednej postaci", "niezmienny"], "he": ["\u05d0\u05d7\u05d9\u05d3"]}, "examples": [["ke \u0124inujo en la estonteco havos ian unuforman lingvon, estas tamen tre kredeble", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 5, el la vivo kaj sciencoj, bagateloj"]], "subdefinitions": []}], "root": "form", "primary": false}, "posttempa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Okazanta post la ta\u016dga tempo, tro malfrua; rilata al pli posta tempo.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043f\u043e\u0437\u044c\u043d\u0435\u043d\u044b", "\u0437\u0430\u043f\u043e\u0437\u043d\u044b"], "en": ["behind", "delayed", "expired", "late", "out of date", "over-due", "tardy"], "nl": ["achterstallig"], "ro": ["ulterior"], "it": ["posteriore (tempo)", "successivo", "tardivo"], "pl": ["op\u00f3\u017aniony", "zaleg\u0142y"], "hu": ["megk\u00e9sett", "elmaradt", "h\u00e1tral\u00e9kos"]}, "examples": [["nur tiel ni povas elbatali niajn posttempajn salajrojn", "http://esperantaalternativo.republika.pl/interhelpo/ih2.html"]], "subdefinitions": []}], "root": "temp", "primary": false}, "pozitivisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pozitivismano.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0437\u0456\u0442\u044b\u0432\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["positiviste"], "nl": ["positivist"], "ru": ["\u043f\u043e\u0437\u0438\u0442\u0438\u0432\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Positivist"], "hu": ["pozitivista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pozitiv", "primary": false}, "narciso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio amarilidacoj (Narcissus), kies floroj havas pokalforman kromkoronon kaj intensan bonodoron.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0440\u0446\u044b\u0441"], "fr": ["narcisse"], "en": ["narcissus", "dafodil"], "nl": ["narcis", "paasbloem"], "pt": ["narciso"], "el": ["\u03bd\u03ac\u03c1\u03ba\u03b9\u03c3\u03c3\u03bf\u03c2"], "ca": ["narc\u00eds"], "de": ["Narzisse"], "sv": ["narciss"], "hu": ["n\u00e1rcisz"], "br": ["rozenn-gamm"], "ru": ["\u043d\u0430\u0440\u0446\u0438\u0441\u0441"], "es": ["narciso"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "narcis", "primary": true}, "\u015dvebo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Restado en aero.", "translations": {"de": ["Schweben"], "pt": ["pairo", "adejo"], "es": ["planeo"], "it": ["librazione", "il librarsi"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: En siaj unuaj poetikaj verkoj Kalocsay nomis \u00ab\u015dvebo\u00bb nur la akcentperdon fare de duonakcenta vorto sekvanta akcentan silabon. Ja tiu \u0109i fenomeno estas aparte rimarkinda, kiam \u011di kombini\u011das kun \u0109eesto de senakcenta silabo en akcenta pozicio, \u0109ar \u011di povas erare kredigi, ke oni inversis la ritmon. Eble tial la termino poste evoluis al la nuna, tute alia senco."], "primary definition": "Metrika licenco, pro kiu oni toleras, ke senakcenta silabo trovi\u011du en pozicio, kiun la ritma skeleto de la verso difinas akcenta.", "translations": {}, "examples": [["\u00abvolv\u00e1\u0135o de l' sop\u00edro vagab\u00f3nda \u00bb", "K"], ["la ritmo provizore vi\u015di\u011das, kaj anstata\u016d jambo a\u016d trokeo oni ricevas pirikon oni nomas \u015dvebo", "Parnasa Gvidlibro, p. 21"], ["danke al la \u015dvebo kaj al \u011dia duonakcenteco la vorto \u00abestas\u00bb povas roli kiel jambo, dum fakte temas pri trokeo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dveb", "primary": false}, "elfini": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Mi dubas ke tiu deriva\u0135o estas fakte uzata. Tamen ja estas similforma vorto en la pola."], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["achever", "parfaire"], "pl": ["wyko\u0144czy\u0107"]}, "examples": [["grandega ondo sur kies dorso na\u011dis la Duponta barko, meze de \u0109iuspecaj flosa\u0135oj, elfinis la ruinigantan laboron de l\u2019 ondoj", "H. Vallienne, Kastelo de Prelongo, 1907"]], "subdefinitions": []}], "root": "fin", "primary": false}, "diagnozi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Difini malsanon la\u016d \u011diaj simptomoj.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u044f\u0433\u043d\u0430\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["diagnostiquer"], "en": ["diagnose"], "ru": ["\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c \u0434\u0438\u0430\u0433\u043d\u043e\u0437", "\u0434\u0438\u0430\u0433\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["diagnostizieren", "feststellen"], "hu": ["diagnosztiz\u00e1l", "k\u00f3rt meg\u00e1llap\u00edt"], "sk": ["ur\u010di\u0165 diagn\u00f3zu", "diagnostikova\u0165"], "es": ["diagnosticar"], "pl": ["diagnozowa\u0107", "stawia\u0107 diagnoz\u0119"]}, "examples": [["estas malfacile diagnozi mildan koratakon", "D. Curtis, Koratako, Monato, jaro 2002a, numero 1a, p. 28-34a"]], "subdefinitions": []}], "root": "diagnoz", "primary": false}, "diagnozo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekkono de malsano per \u011diaj simptomoj.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u044f\u0433\u043d\u0430\u0437"], "fr": ["diagnostic"], "en": ["diagnosis"], "pt": ["diagn\u00f3stico", "diagnose"], "ru": ["\u0434\u0438\u0430\u0433\u043d\u043e\u0437"], "de": ["Diagnose"], "hu": ["diagn\u00f3zis", "k\u00f3risme", "k\u00f3rmeghat\u00e1roz\u00e1s"], "sk": ["diagn\u00f3za"], "pl": ["diagnoza"], "es": ["diagn\u00f3stico"]}, "examples": [["laboratoriaj testoj por tuja diagnozo", "P. S. Viana, Sukceso kontra\u016d aidoso, Monato, jaro 2002a, numero 8a, p. 15a"]], "subdefinitions": []}], "root": "diagnoz", "primary": true}, "sofistiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Greka kaj romia antikva tradicio de rezon- kaj parolarto, precipe utilisma kontraste al pli teoria filozofio.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0444\u0438\u0441\u0442\u0438\u043a\u0430"], "fr": ["sophistique (subst.)"], "nl": ["sofistiek"], "hu": ["szofisztika"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) \u0108ia subtila, eventuale trompa parolado.", "translations": {"hu": ["k\u00f6rm\u00f6nfont okoskod\u00e1s"]}, "examples": [["\u0109iuj homoj vidas, ke anstata\u016d sa\u011deco regas malklereco a\u016d sofistiko", "Komenio, trad. M. Malovec, El la sa\u011do de Komenio, [vidita je 2006-08-23]"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "skolastiko, sofisto", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sofistik", "primary": true}, "sofistika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016d la metodoj de sofistiko, rilata al sofistiko.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0444\u0438\u0441\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "nl": ["sofistisch"], "hu": ["szofisztikus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tre a\u016d tro subtila.", "translations": {"nl": ["spitsvondig", "vals redenerend"], "hu": ["k\u00f6rm\u00f6nfont"]}, "examples": [["tial tra la linioj de t.n. sofistika, e\u0109 absurda poezio lasu preterflugi la vortojn, tiel ke la asociado, la etoso riveli\u011das", "Poul Thorsen, Babile kun mi mem. - Beletra: 1996, Finbabile?"]], "subdefinitions": []}], "root": "sofistik", "primary": false}, "gasmufo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de \u0109apeto, teksita el asbesto, kiun oni metis sur gasbekon por pliintensigi la lumon de la flamo, kiu igis \u011din ardanta.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043b\u0438\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u0441\u0435\u0442\u043a\u0430 (\u0433\u0430\u0437\u043e\u0432\u043e\u0433\u043e \u0444\u043e\u043d\u0430\u0440\u044f)"], "fr": ["manchon(de flamme)"], "en": ["mantle"], "nl": ["gasmof"], "pt": ["camisinha incandescente (de ilumina\u00e7\u00e3o a g\u00e1s)", "v\u00e9u incandescente (de ilumina\u00e7\u00e3o a g\u00e1s)"], "hu": ["izz\u0151harisnya", "izz\u00f3h\u00e1l\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gas", "primary": false}, "elektroforo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato de elektrostatika indukto, kiu servas por produkti malgrandajn \u015dargojn de statika elektro.", "translations": {"be": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u0430\u0444\u043e\u0440"], "fr": ["\u00e9lectrophore"], "pt": ["eletr\u00f3foro"], "ru": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u043e\u0444\u043e\u0440"], "de": ["Elektrophor"], "hu": ["elektrofor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "elektrofor", "primary": true}, "forbeni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Forigi per beno.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043f\u0443\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c (\u0433\u0440\u0435\u0445\u0438)"], "fr": ["absoudre"], "nl": ["vergeven"]}, "examples": [["forbeni al iu la pekojn", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "absolvi", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "for", "primary": false}, "petardo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malforta eksplodilo, konsistanta el pulvo entenata en kartona tubo kaj uzata kiel signalo a\u016d amuza\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043f\u044d\u0442\u0430\u0440\u0434\u0430"], "en": ["petard", "detonator", "firecracker"], "nl": ["voetzoeker"], "ru": ["\u043f\u0435\u0442\u0430\u0440\u0434\u0430", "\u043f\u043e\u0434\u0440\u044b\u0432\u043d\u0430\u044f \u0448\u0430\u0448\u043a\u0430"], "de": ["Feuerwerksk\u00f6rper"], "hu": ["pet\u00e1rda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "petard", "primary": true}, "transdiri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Komisie rediri al sekva persono ricevitan parolon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0434\u0430\u0442\u044c \u0441\u043b\u043e\u0432\u0430", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0434\u0430\u0442\u044c \u043d\u0430 \u0441\u043b\u043e\u0432\u0430\u0445", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0441\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["transmettre (les paroles de qn)"], "en": ["pass on", "transmit"], "pl": ["przekazywa\u0107 (czyje\u015b s\u0142owa)", "powtarza\u0107 (czyje\u015b s\u0142owa)", "relacjonowa\u0107"], "hu": ["k\u00f6z\u00f6l (\u00fczenetet)", "\u00e1tad (\u00fczenetet)"]}, "examples": [["mi tiam staris inter la Eternulo kaj vi, por transdiri al vi la vorton de la Eternulo, \u0109ar vi timis la fajron kaj ne supreniris sur la monton", "La Malnova Testamento, Readmono 5:5"]], "subdefinitions": []}], "root": "dir", "primary": false}, "estro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu, kiu estas \u0109e supera kaj unua rango, kaj posedas efektivan ordonpovon.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0447\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a", "\u043a\u0456\u0440\u0430\u045e\u043d\u0456\u043a", "\u0433\u0430\u043b\u0430\u0432\u0430"], "fr": ["chef", "dirigeant", "sup\u00e9rieur (chef)", "responsable (chef)"], "en": ["leader"], "pt": ["chefe", "diretor"], "ru": ["\u043d\u0430\u0447\u0430\u043b\u044c\u043d\u0438\u043a", "\u0440\u0443\u043a\u043e\u0432\u043e\u0434\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u0433\u043b\u0430\u0432\u0430"], "de": ["Leiter", "Vorsitzender"], "hu": ["vezet\u0151", "ir\u00e1ny\u00edt\u00f3", "f\u0151n\u00f6k"], "es": ["jefe", "dirigente", "superior (jefe)"], "cs": ["vedouc\u00ed", "\u0159editel"], "pl": ["szef", "kierownik", "zwierzchnik", "naczelnik", "zawiadowca", "dow\u00f3dca", "w\u00f3dz"]}, "examples": [["el la estro vi fari\u011dos sklavo", null], ["regnestro, urbestro, policestro, \u015dipestro lernejestro, laborestro, centestro, gardistestro", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "estr", "primary": true}, "ies": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senfleksia pronomo, signifanta \u00abde iu\u00bb, \u00abapartenanta al iu\u00bb.", "translations": {"be": ["\u0447\u044b\u0439\u0441\u044c\u0446\u0456", "\u0447\u044b\u0439-\u043d\u0435\u0431\u0443\u0434\u0437\u044c"], "fr": ["de quelqu'un"], "nl": ["iemands"], "pt": ["de algu\u00e9m (propriedade)"], "ru": ["\u0447\u0435\u0439-\u0442\u043e", "\u0447\u0435\u0439-\u043d\u0438\u0431\u0443\u0434\u044c"], "de": ["jemandes", "irgendjemandes"], "sv": ["n\u00e5gons"], "tp": ["jan"], "hu": ["valakinek a"], "pl": ["czyj\u015b"]}, "examples": [["subite li a\u016ddis ies vo\u0109on", null], ["kiu \u011dojas pri ies malfeli\u0109o, tiu ne restos sen puno", "La Malnova Testamento, Sentencoj 17:5"], ["esti objekto de ies atento", "Z"], ["sie\u011di ies pordon", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "ies", "primary": true}, "ri\u0109a\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre valora hava\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u0433\u0430\u0442\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["bien (richesse)", "richesse (bien)"], "nl": ["vermogen"], "tr": ["zenginlik"], "hu": ["gazdags\u00e1g (javak)"]}, "examples": [["da mono kaj ri\u0109a\u0135o mi liveros al vi tiom, kiom vi povos porti", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Ursa Felo"]], "subdefinitions": []}], "root": "ri\u0109", "primary": false}, "\u0109ambristo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Servisto, kiu servas en lo\u011do\u0109ambroj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043c\u0435\u0440\u0434\u0438\u043d\u0435\u0440"], "fr": ["cam\u00e9riste"], "nl": ["kamenier"], "pt": ["camareiro"], "be": ["\u043f\u0430\u043a\u0430\u0451\u0432\u044b", "\u043f\u0430\u043a\u0430\u0451\u045e\u043a\u0430"], "it": ["cameriere (domestico)", "domestico (uomo di servizio)"], "hu": ["szobainas", "komornyik"], "fa": ["\u067e\u06cc\u0634\u062e\u062f\u0645\u062a", "\u062e\u062f\u0645\u062a\u06a9\u0627\u0631"], "pl": ["kamerdyner"], "es": ["camarista"]}, "examples": [["li venis en tiu tempo, kiam la generalo nur elliti\u011dis kaj kiam lia \u0109ambristo eble portis al li ar\u011dentan ujon por lavado", "N. Gogol, trad. V. Vy\u0109eg\u0135anin: Malvivaj animoj, Novelo pri kapitano Kopekin."]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ambr", "primary": false}, "iel": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adverbo signifanta \u00abla\u016d ia maniero\u00bb.", "translations": {"be": ["\u044f\u043a-\u043d\u0435\u0431\u0443\u0434\u0437\u044c"], "fr": ["d'une certaine mani\u00e8re", "d'une mani\u00e8re ou d'une autre"], "nl": ["op een of andere wijze"], "pt": ["de algum modo", "de alguma maneira"], "ru": ["\u043a\u0430\u043a-\u0442\u043e", "\u043a\u0430\u043a-\u043d\u0438\u0431\u0443\u0434\u044c"], "de": ["irgendwie"], "sv": ["p\u00e5 n\u00e5got s\u00e4tt"], "vo": ["semlik"], "it": ["in qualche modo", "in qualche maniera"], "hu": ["valahogy", "valamik\u00e9ppen"], "pl": ["jako\u015b", "jakim\u015b sposobem"]}, "examples": [["\u0109u mi povas iel helpi al vi?", null], ["neniu havas la rajton iel tu\u015di vian kapon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "iel", "primary": true}, "ien": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adverbo signifanta \u00aben iun lokon\u00bb.", "translations": {"de": ["irgendwohin"], "it": ["da qualche parte (moto a luogo)"], "bg": ["\u043d\u0430\u043d\u044f\u043a\u044a\u0434\u0435"], "pl": ["dok\u0105d\u015b", "dok\u0105dkolwiek"]}, "examples": [["la malvivan korpon li ien trenis for", null], ["ni iros ien en la montaro por ekskursi", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ie", "primary": false}, "submatrico": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de (n,p)-matrico A) Tia (n',p')-matrico B, ke (1) n' \u2264 n kaj p' \u2264 p, (2) la elemento de B kun indico (i,j) egalas al la elemento de A kun indico (\u03b1(i),\u03b2(j)), kie \u03b1 (respektive \u03b2) estas strikte kreskanta bildigo de {1, 2,..., n'} al {1, 2,..., n} (respektive de {1, 2,..., p'} al {1, 2,..., p}).", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043c\u0430\u0442\u0440\u0438\u0446\u0430"], "fr": ["sous-matrice"], "en": ["submatrix"], "de": ["Untermatrix"], "pl": ["podmacierz"], "hu": ["r\u00e9szm\u00e1trix"]}, "examples": [["el (n,p)-matrico oni povas formi p submatricojn kun dimensioj (n,1)", null], ["eblas prezenti al si submatricon B per tio, kio restas el matrico A, kiam oni forstrekis iujn horizontalojn kaj vertikalojn de \u011di", null]], "subdefinitions": []}], "root": "matric", "primary": false}, "absciso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La unua el la du karteziaj koordinatoj, kiuj difinas la situon de punkto sur ebeno.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0441\u0446\u044b\u0441\u0430"], "fr": ["abscisse", "coordonn\u00e9e x"], "en": ["abscissa", "x-coordinate"], "nl": ["abscis", "x-co\u00f6rdinaat"], "pt": ["abscissa"], "ru": ["\u0430\u0431\u0441\u0446\u0438\u0441\u0441\u0430", "x-\u043a\u043e\u043e\u0440\u0434\u0438\u043d\u0430\u0442\u0430"], "de": ["Abszisse", "x-Koordinate"], "sv": ["abskissa", "x-koordinat"], "hu": ["abszcissza", "v\u00edzszintes tengely"], "sk": ["x-ov\u00e1 s\u00faradnica"], "fa": ["\u0637\u0648\u0644 (\u0645\u062e\u062a\u0635)", "\u0645\u062e\u062a\u0635 x"], "es": ["abscisa"], "pl": ["odci\u0119ta", "abscysa", "wsp\u00f3\u0142rz\u0119dna x"]}, "examples": [["la abscison de punkto oni kutime signas per la litero x", null], ["\u0109e grafika\u0135o de funkcio de unu argumento, la absciso prezentas la argumenton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "abscis", "primary": true}, "presejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kompanio a\u016d fabriko, kie oni presas.", "translations": {"be": ["\u0434\u0440\u0443\u043a\u0430\u0440\u043d\u044f"], "fr": ["imprimerie (lieu)"], "en": ["press", "printing house"], "nl": ["drukkerij"], "ru": ["\u0442\u0438\u043f\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u044f"], "de": ["Druckerei"], "hu": ["nyomda"]}, "examples": [["Flandra Esperanto-Ligo disponas pri propra kompostejo kaj presejo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pres", "primary": false}, "disde": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043e\u0442"], "fr": ["de", "d'avec (s\u00e9paration)"], "pl": ["od", "z"], "hu": ["-t\u00f3l (t\u00e9rben el)", "-t\u0151l (t\u00e9rben el)"]}, "examples": [["sufi\u0109is levi la kapon disde la lampo al la \u0109ielo por kompreni, ke la nokto pasis kaj ne revenos", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 6"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pl": ["od", "z"], "hu": ["-r\u00f3l (fel\u00fcletr\u0151l)", "-r\u0151l (fel\u00fcletr\u0151l)"]}, "examples": [["muro disigis la malsupran palacan \u011dardenterason disde la urba placo", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 2"], ["la ekzekutisto forprenis la spongon disde la lanco", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 16"], ["kaviaron disde la kulero", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 24"], ["li opiniis grava tuj distingi ion disde ties malo", "La bona lingvo, p. 43a"]], "subdefinitions": []}], "root": "de", "primary": false}, "bankisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Oficisto a\u016d estro kiu sin okupas je bankaj aferoj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043d\u043a\u0430\u045e\u0441\u043a\u0456 \u0441\u0443\u043f\u0440\u0430\u0446\u043e\u045e\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["employ\u00e9 de banque"], "en": ["banker"], "ru": ["\u0441\u043b\u0443\u0436\u0430\u0449\u0438\u0439 \u0431\u0430\u043d\u043a\u0430"], "de": ["Bankangestellter"], "hu": ["banktisztvisel\u0151"], "sk": ["bankov\u00fd \u00faradn\u00edk"], "fa": ["\u06a9\u0627\u0631\u0645\u0646\u062f \u0628\u0627\u0646\u06a9"], "pl": ["bankowiec", "pracownik banku"]}, "examples": [["argentinanoj sufi\u0109e konas la koruptecon de siaj politikistoj, entreprenistoj kaj bankistoj", "Ro Sartor: Ploru pri Argentino!, Monatojaro 2002a, numero 2a, p. 8-9a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bank", "primary": false}, "kaporo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio kaporacoj (Capparis). La florbur\u011donojn de iu specio oni konservas en vinagro kaj uzas kiel spica\u0135on.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043f\u044d\u0440\u0441"], "fr": ["c\u00e2prier"], "en": ["caper bush"], "nl": ["kapperboom"], "ru": ["\u043a\u0430\u043f\u0435\u0440\u0441"], "de": ["Kapernstrauch"], "hu": ["kapri (cserje)"], "br": ["kaprezenn"], "es": ["alcaparra"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kapora bur\u011dono, konservita en vinagro kaj uzata kiel spica\u0135o.", "translations": {"nl": ["kapper (specerij)"], "fr": ["c\u00e2pre"], "de": ["Kaper"], "en": ["caper"], "hu": ["kapribogy\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kapor", "primary": true}, "absinta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Verda likvoro preparita el absinto.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0441\u044d\u043d\u0442"], "fr": ["absinthe (liqueur)"], "en": ["absinthe"], "nl": ["absint"], "pt": ["absinto"], "ru": ["\u0430\u0431\u0441\u0435\u043d\u0442"], "de": ["Absinth"], "hu": ["abszint"], "sk": ["absint"], "br": ["absint"], "es": ["absenta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "absint", "primary": false}, "bre\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Trarompa\u0135o, trafendego, mankloko en muro, roko, plektobarilo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0431\u043e\u0456\u043d\u0430", "\u043f\u0440\u0430\u043b\u043e\u043c", "\u043f\u0440\u043e\u0440\u0432\u0430"], "fr": ["br\u00e8che"], "en": ["breach"], "ru": ["\u0431\u0440\u0435\u0448\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0431\u043e\u0438\u043d\u0430", "\u043f\u0440\u043e\u0440\u044b\u0432", "\u043f\u0440\u043e\u043b\u043e\u043c"], "ca": ["breixa"], "de": ["Bresche", "L\u00fccke", "Riss"], "hu": ["r\u00e9s"], "es": ["brecha"], "pl": ["luka", "wy\u0142om", "wyrwa"]}, "examples": [["ripari la bre\u0109on de \u015dipo", null], ["fermi la bre\u0109ojn en la murego", "Z"], ["\u015dtopi la bre\u0109on en la bu\u011deto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bre\u0109", "primary": true}, "linia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al linio.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u043d\u0435\u0439\u043d\u044b"], "fr": ["lin\u00e9aire"], "nl": ["lineair"], "pt": ["linear"], "ru": ["\u043b\u0438\u043d\u0435\u0439\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["vonalas", "vonal-"]}, "examples": [["linia aran\u011do, desegno", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Kvankam ar\u0125ai\u011dinta, tiu senco restas logika, radik\u015dpara, internacia kaj promociinda. Riskoj de ambigueco apena\u016d ekzistas."], "primary definition": "Lineara.", "translations": {"de": ["linear"], "en": ["linear"], "pl": ["liniowy"], "hu": ["line\u00e1ris"]}, "examples": [["linia ekvacio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lini", "primary": false}, "ma\u015dinejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konstrua\u0135o a\u016d cambro por funkciantaj ma\u015dinoj.", "translations": {"fr": ["salle des machines"], "de": ["Maschinenraum", "Maschinenhalle"], "it": ["sala macchine"], "br": ["sal an ardivinko\u00f9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ma\u015din", "primary": false}, "granda pando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de grandaj mamuloj (Ailuropoda melanolenca) plandopa\u015daj, inter 100 kaj 150 kilogramojn pezaj, kun nigra-blankaj feloj, sin nutrantaj per bambuaj \u015dosoj, vivantaj nur en \u0108inujo en Si\u0109\u016dano.", "translations": {"fr": ["panda g\u00e9ant"], "nl": ["reuzenpanda"], "pt": ["panda-gigante", "panda"]}, "examples": [["granda pando, rara besto de \u0108inio", "Enciklopedieto de \u0108inio, \u0109apitro \u00abRaraj Bestoj\u00bb, p. 95a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pand", "primary": true}, "varmokondukilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kondukilo por varmo.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0435\u043f\u043b\u043e\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u0434", "\u0442\u0435\u043f\u043b\u043e\u0432\u0430\u044f \u0442\u0440\u0443\u0431\u0430"], "fr": ["caloduc"], "de": ["W\u00e4rmeleiter"], "hu": ["h\u0151vezet\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konduk", "primary": false}, "volejbalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pilkoludo por du teamoj, en kiu oni manbatas la pilkon trans reton kaj poentas, se \u011di tu\u015das la grundon en la kontra\u016da arenduono.", "translations": {"fr": ["volleyball"], "de": ["Volleyball"], "pl": ["pi\u0142ka siatkowa (dyscyplna sportu)", "siatk\u00f3wka (dyscyplna sportu)"], "pt": ["voleibol", "v\u00f4lei"], "hu": ["r\u00f6plabda"]}, "examples": [["posttagmeze ni ludas sur la ludejo volejbalon", "Theodor Kilian, Ucebnice esperanta, 1995, 18a leciono, letero al sveda amiko"]], "subdefinitions": []}], "root": "volejbal", "primary": true}, "\u0125aosigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malordigi, konfuzi \u011dis plena neregeblo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u0437\u043e\u0440\u0433\u0430\u043d\u0438\u0437\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 \u043a \u0445\u0430\u043e\u0441\u0443"], "fr": ["chambouler", "d\u00e9sorganiser", "d\u00e9structurer"], "en": ["cause chaos"], "pt": ["caotizar"], "sv": ["oordna", "orsaka kaos"], "it": ["mettere a soqquadro", "incasinare (volg.)"], "fi": ["sotkea t\u00e4ysin", "tehd\u00e4 (jostakin) kaaos"], "pl": ["robi\u0107 chaos (zamieszanie)"]}, "examples": [["la agresemaj radikaluloj tial ne nur ne sukcesis \u0125aosigi a\u016d malebligi la traktadojn de financistoj, sed samokaze ili perdis la simpation de la \u0109e\u0125a socio", "Ji\u0159i Patera: Post la kunsido de financistoj en Prago, Monatojaro 2001a, numero 1a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125aos", "primary": false}, "nepozitiva": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Vidu rimarkon sub nenegativa."], "primary definition": "(parolante pri nombro) Malpli granda ol 0 a\u016d egala al \u011di.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u0434\u0430\u0434\u0430\u0442\u043d\u044b"], "fr": ["non positif"], "en": ["non-positive"], "nl": ["niet-positief"], "ru": ["\u043d\u0435\u043f\u043e\u043b\u043e\u0436\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["nichtpositiv"], "hu": ["nem pozit\u00edv"], "pl": ["niedodatni"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pozitiv", "primary": false}, "Stanislavo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Slavdevena virnomo.", "translations": {"ru": ["\u0421\u0442\u0430\u043d\u0438\u0441\u043b\u0430\u0432"], "bg": ["\u0421\u0442\u0430\u043d\u0438\u0441\u043b\u0430\u0432"], "en": ["Stanislaus"], "de": ["Stanislaus"], "it": ["Stanislao"], "pl": ["Stanis\u0142aw"]}, "examples": [["mi petas, ke pri tio viglu pastro Stanislavo, kiun mi dankas pro la kunlaboro kaj helpo", "Spirita testamento de Johano Pa\u016dlo la 2a, IKUE"], ["mi iris por veki Stanislavon, mian anstata\u016dulon, por levi la cindron", "B. Traven, tr. Hans-Georg Kaiser: La Mortula \u015dipo. \u0108ap. 31a"], ["la Teologian katedron gvidis la doktoro de teologio litovo Stanislavo Rapolionis (Rapagelanus, 1485\u20131545)", "Kenigsberga universitato 460-jara!"]], "subdefinitions": []}], "root": "Stanislav", "primary": true}, "alniveligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Movi, transformi ion al koncerna nivelo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0440\u0430\u0432\u043d\u044f\u0442\u044c"], "nl": ["met de grond gelijkmaken"], "pt": ["nivelar"], "hu": ["egyenl\u0151v\u00e9 tesz (pl. a f\u00f6lddel)"]}, "examples": [["Dio detruis la fortika\u0135ojn de Jerusalem, alniveligis ilin al la tero", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "nivel", "primary": false}, "ingo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Objekto, kiu servas por surkovri, \u015dirmi alian objekton parte enigitan en \u011di.", "translations": {"fr": ["\u00e9tui", "gaine", "fourreau (enveloppe)", "support"], "de": ["Halter", "St\u00e4nder", "Scheide (glavo) (Schwert)"], "nl": ["foedraal"], "pt": ["bainha"], "hu": ["h\u00fcvely", "persely", "tart\u00f3", "tok"]}, "examples": [["estu ingoj por stangoj, per kiuj oni portu", "La Malnova TestamentoEliro 30:4"], ["la Eternulo ordonis al la an\u011delo, ke li remetu sian glavon en \u011dian ingon", "La Malnova TestamentoI. Kroniko 21:27"]], "subdefinitions": []}], "root": "ing", "primary": true}, "baloto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago de balotanto (konsiderata la\u016d \u011diaj celo kaj rezulto).", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u043b\u043e\u0441 (\u043d\u0430 \u0432\u044b\u0431\u043e\u0440\u0430\u0445)"], "fr": ["vote (voix)", "voix"], "en": ["vote"], "de": ["Stimmabgabe", "Stimme"], "hu": ["szavazat"], "pl": ["g\u0142osowanie", "wyb\u00f3r"]}, "examples": [["via baloto estas senvalora, \u0109ar vi difektis la balotilon", null], ["mian baloton vi certe ne havos!", null], ["balote elekti iun", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tiu momento en la vivo de lando, asocio, komunumo k.s., kiam \u011diaj membroj balotas pri grava demando.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0431\u043e\u0440\u044b", "\u0433\u043e\u043b\u043e\u0441\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["\u00e9lection(s) (moment)", "scrutin"], "en": ["election"], "de": ["Wahl", "Abstimmung"], "hu": ["v\u00e1laszt\u00e1s"], "pl": ["wybory"], "es": ["las elecciones (el evento)"]}, "examples": [["parlamenta, estrara baloto", null], ["A. Kwa\u015bniewski venkis dum la lasta prezidenta baloto", "Pola Radio"], ["okazis en Slovenio la triaj balotoj, ekde kiam la \u015dtato fari\u011dis memstara.", "Zlatko TI\u0160LJAR: Ordo tordita - dekstren maldekstren, Monato, n-ro 01/2001"]], "subdefinitions": []}], "root": "balot", "primary": false}, "normita spaco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Normohava vektora spaco.", "translations": {"ru": ["\u043d\u043e\u0440\u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u043e\u0435 \u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["espace norm\u00e9"], "en": ["normed space"], "de": ["normierter Raum"], "pl": ["przestrze\u0144 unormowana"], "hu": ["norm\u00e1lt t\u00e9r"]}, "examples": [["e\u016dklida vektora spaco estas anka\u016d normohava spaco, konsiderante la naturan normon ||x|| = \u221a", null], ["\u0109iu normohava spaco estas anka\u016d metrika spaco kaj topologia vektora spaco", null], ["la topologia dualo de normohava spaco estas normohava kaj kompleta", null]], "subdefinitions": []}], "root": "spac", "primary": false}, "apena\u016d": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adverbo, signifanta.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne pli multe ol.", "translations": {"be": ["\u043b\u0435\u0434\u0437\u044c", "\u043b\u0435\u0434\u0437\u044c\u0432\u0435", "\u0430\u043c\u0430\u043b\u044c"], "fr": ["\u00e0 peine (adverbe)"], "ru": ["\u0435\u0434\u0432\u0430", "\u0435\u043b\u0435"], "it": ["appena"], "vo": ["kot\u00f6"], "sk": ["sotva", "ledva"], "pl": ["zaledwie", "ledwie", "ledwo", "prawie", "niemal", "nieomal", "niemal\u017ce"], "br": ["a-boan", "a-vec'h"], "cs": ["sotva"], "fi": ["tuskin"], "sv": ["knappt"], "es": ["apenas"]}, "examples": [["tio kostas apena\u016d kvin frankojn", null], ["mi restis apena\u016d tri tagojn en Berlino", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Preska\u016d ne.", "translations": {"be": ["\u043b\u0435\u0434\u0437\u044c", "\u043b\u0435\u0434\u0437\u044c\u0432\u0435", "\u0430\u043c\u0430\u043b\u044c"], "fr": ["\u00e0 peine (adverbe)"], "ru": ["\u0435\u0434\u0432\u0430", "\u0435\u043b\u0435"], "it": ["appena"], "vo": ["kot\u00f6"], "sk": ["sotva", "ledva"], "pl": ["zaledwie", "ledwie", "ledwo", "prawie", "niemal", "nieomal", "niemal\u017ce"], "br": ["a-boan", "a-vec'h"], "cs": ["sotva"], "fi": ["tuskin"], "sv": ["knappt"], "es": ["apenas"]}, "examples": [["li apena\u016d scias legi", null], ["\u015di povis apena\u016d reteni siajn larmojn", null], ["la ventego apena\u016d ne dronigis la \u015dipon", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Tute \u0135use.", "translations": {"be": ["\u043b\u0435\u0434\u0437\u044c", "\u043b\u0435\u0434\u0437\u044c\u0432\u0435", "\u0430\u043c\u0430\u043b\u044c"], "fr": ["\u00e0 peine (adverbe)"], "ru": ["\u0435\u0434\u0432\u0430", "\u0435\u043b\u0435"], "it": ["appena"], "vo": ["kot\u00f6"], "sk": ["sotva", "ledva"], "pl": ["zaledwie", "ledwie", "ledwo", "prawie", "niemal", "nieomal", "niemal\u017ce"], "br": ["a-boan", "a-vec'h"], "cs": ["sotva"], "fi": ["tuskin"], "sv": ["knappt"], "es": ["apenas"]}, "examples": [["li estis apena\u016d foririnta, kiam ni venis", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Tuj post kiam, tuj de kiam.", "translations": {}, "examples": [["apena\u016d \u015di venis al la fonto, \u015di vidis unu sinjorinon, tre ri\u0109e vestitan", "Fundamento de EsperantoEkzercaro, \u00a7 19"], ["apena\u016d li ricevis la leteron, li tuj sendis la respondon", "K"], ["apena\u016d li finis, jen li vidis", null]]}]}], "root": "apena\u016d", "primary": true}, "baloti": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Vo\u0109dono povas okazi sen specialaj formala\u0135oj, ekz-e dum kunsido, en kiu \u0109iu vo\u0109e esprimu sian opinion. La\u016d la \u0109i-supra difino por baloti necesas uzi simbolan sistemon, kiu ebligas kolektadon, kalkulon kaj rekalkulon de eventuale granda nombro da balotoj. \u011custe tion respegulas la etimologio de la radiko, kiu devenas de vorto indikanta globeton, uzatan por vo\u0109donado. Tamen en la praktiko \u00abvo\u0109doni\u00bb a\u016d \u00abelekti\u00bb restas \u0109iam uzeblaj anstata\u016d \u00abbaloti\u00bb. Kelkaj e\u0109 firme opinias, ke la etimologia senco tute perdi\u011dis, kaj ke \u00abbaloti\u00bb estas iom balasta sinonimo de \u00abvo\u0109doni\u00bb a\u016d \u00abelekti\u00bb. Cetere pri la senco ekzistas duboj, \u0109u \u011di efektive estas uzata ekster PV."], "primary definition": "(netransitiva) Vo\u0109doni pri io per balotilo, kontraste kun aliaj manieroj esprimi sian opinion.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u043b\u043e\u0441\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c (\u0431\u044e\u043b\u043b\u0435\u0442\u0435\u043d\u044f\u043c\u0438)"], "fr": ["voter", "\u00e9lire"], "en": ["vote"], "nl": ["stemmen (stem uitbrengen)"], "de": ["w\u00e4hlen", "abstimmen"], "hu": ["szavaz (v\u00e1laszt\u00e1son)", "megv\u00e1laszt"], "es": ["votar"], "pl": ["g\u0142osowa\u0107"]}, "examples": [["baloti por, kontra\u016d kandidato", null], ["baloti pri la prezidanteco", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Baloti pri elekto de iu a\u016d de kolektivo, plenumonta funkcion a\u016d okuponta postenon.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0431\u0438\u0440\u0430\u0442\u044c", "\u0438\u0437\u0431\u0438\u0440\u0430\u0442\u044c", "\u0431\u0430\u043b\u043b\u043e\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c (\u0443\u0441\u0442.)"], "pl": ["wybiera\u0107 (g\u0142osuj\u0105c)"], "es": ["elegir (por votaci\u00f3n)"]}, "examples": [["baloti la prezidanton", "PV"], ["la komitato estas balotita por 6 jaroj", "PV"]], "subdefinitions": []}], "root": "balot", "primary": true}, "sole": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En tiu senco oni uzas prefere la adjektivan formon."], "primary definition": "Izole, neakompanate a\u016d nehelpate.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043c\u043e\u0442\u043d\u0430"], "fr": ["seulement"], "nl": ["alleen", "uitsluitend"], "ru": ["\u0432 \u043e\u0434\u0438\u043d\u043e\u0447\u043a\u0443", "\u043e\u0434\u0438\u043d\u043e\u043a\u043e"], "de": ["allein", "nur"], "tr": ["yaln\u0131zca"], "hu": ["csak", "csup\u00e1n", "egyed\u00fcl"], "cs": ["pouze", "jedin\u011b"]}, "examples": [["promeni sole", null], ["malfeli\u0109o malofte venas sole", "Proverbaro esperanta"], ["balda\u016d montri\u011dis, ke nur la vorto Esperanto, sole a\u016d kun aliaj vortoj, klare diferencigas nian lingvon de aliaj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Por insisti Z uzas ofte, kvaza\u016dpleonasme, la duoblan esprimon sole nur: en la lingvo internacia oni devas obei sole nur la logikon; el tiu grandega nombro da provoj nur du, sole nur du atingis efektivi\u011don; la domon de David sekvis sole nur la tribo de Jehuda."], "primary definition": "Estante ne pli multa a\u016d konsiderate sen iu a\u016d io alia; esceptante la aliajn; nur", "translations": {"be": ["\u0442\u043e\u043b\u044c\u043a\u0456", "\u0430\u0434\u0437\u0456\u043d\u0430"], "ru": ["\u0442\u043e\u043b\u044c\u043a\u043e", "\u043b\u0438\u0448\u044c", "\u0435\u0434\u0438\u043d\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e"]}, "examples": [["la decido pri lingvaj aferoj apartenas sole al la L.K.", "Z"], ["homoj fratoj ne ekzistas, ekzistas sole Rusoj, Poloj, Germanoj, kaj tiel plu", "Z"], ["tio estas la sole ebla natura irado de la aferoj", "Z"], ["sole en okcidenta Afriko ekzistas ses a\u016d sep literaturoj", null], ["sole dum lasta jarcento la lo\u011dantaro de l' tero duobli\u011dis", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sol", "primary": false}, "sola": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Neakompanata, ne estanta kun aliaj, izola.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0437\u0456\u043d", "\u0441\u0430\u043c\u043e\u0442\u043d\u044b"], "fr": ["seul"], "en": ["alone"], "nl": ["alleen"], "ru": ["\u043e\u0434\u0438\u043d (\u0432 \u0437\u043d\u0430\u0447. \u043f\u0440\u0438\u043b\u0430\u0433\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0433\u043e)", "\u043e\u0434\u0438\u043d\u043e\u043a\u0438\u0439"], "de": ["allein"], "tr": ["yaln\u0131z"], "hu": ["egyed\u00fcl"], "cs": ["s\u00e1m", "jedin\u00fd"]}, "examples": [["promeni sola", null], ["ili apartenu al vi sola, sed ne al aliaj kun vi", "Z"], ["se vi blasfemas, vi sola suferos", "Z"], ["mi mortigos la re\u011don solan.", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nehelpata.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0434\u0438\u043d (\u0432 \u0437\u043d\u0430\u0447. \u043f\u0440\u0438\u043b\u0430\u0433\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0433\u043e)"], "hu": ["egyed\u00fcl", "egymaga"], "be": ["\u0430\u0434\u0437\u0456\u043d", "\u0441\u0430\u043c"]}, "examples": [["fari sola", null], ["mia brako sola sufi\u0109os", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Unu kaj neniu kroma.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0437\u0456\u043d\u044b"], "ru": ["\u0435\u0434\u0438\u043d\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["egyesegyed\u00fcl"]}, "examples": [["li sola estas kulpa", "B"], ["ne diru, ke \u0109iuj junuloj filoj de la re\u011do estas mortigitaj, \u0109ar nur Amnon sola mortis", "La Malnova Testamento, II. Samuel 13:32."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ununura, unika.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0437\u0456\u043d\u044b"], "hu": ["egyed\u00fcli", "egyetlen"], "ru": ["\u0435\u0434\u0438\u043d\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["mi estis filo dorlotata kaj sola de mia patrino", "Z"], ["sufi\u0109e frue \u0109e mi formi\u011dis la konscio, ke la sola lingvo internacia povas esti nur ia ne\u016dtrala", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "unuopa", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sol", "primary": true}, "nihilismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Negativa doktrino neanta \u0109iun ajn kredon kaj malakceptanta \u0109iun ajn regadon.", "translations": {"be": ["\u043d\u0456\u0433\u0456\u043b\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["nihilisme"], "en": ["nihilism"], "nl": ["nihilisme"], "pt": ["niilismo"], "el": ["\u03bc\u03b7\u03b4\u03b5\u03bd\u03b9\u03c3\u03bc\u03cc\u03c2"], "de": ["Nihilismus"], "hu": ["nihilizmus"], "ru": ["\u043d\u0438\u0433\u0438\u043b\u0438\u0437\u043c"], "es": ["nihilismo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nihilism", "primary": true}, "levitacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cvebo de objekto tenata en aero per nevidebla forto.", "translations": {"fr": ["l\u00e9vitation"], "nl": ["levitatie"], "it": ["levitazione"]}, "examples": [["la spiritoj ekanoncis sian \u0109eeston per movoj de tabloj, levitacioj de a\u0135oj", "L. Enrique M\u00e1rquez, trad. TdB, Infanina ludo, 2003-05"]], "subdefinitions": []}], "root": "levitaci", "primary": false}, "levitacii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cvebi super la grundo sen videbla subteno a\u016d flugrimedo.", "translations": {"fr": ["l\u00e9viter"], "nl": ["levitatie ondergaan"], "it": ["levitare"]}, "examples": [["li levitaciis anta\u016d la okuloj de la papo kaj kunvenintaj kardinaloj", "Vikipedio, artikolo \u00abSankta Jozefo el Kupertino\u00bb, 2007-02-12"]], "subdefinitions": []}], "root": "levitaci", "primary": true}, "tritikalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tritikosekalo; miksvegeta\u0135o el tritiko kaj sekalo, kultivata ekde la 1960aj jaroj.", "translations": {"fr": ["triticale"], "en": ["triticale"], "it": ["triticale"]}, "examples": [["per pure naturaj teknikoj homo kreis mulon kaj hinon , kaj tritikalon", "A. Cavelier, trad. D. Durand GMO a\u016d ne GMO? Monda Solidareco, 2003-08, numero 78a"], ["la moderna krucigo de tritiko kaj sekalo, la tritikalo unuigas la bonajn ecojn de amba\u016d specioj", "Vikipedio, artikolo \u00absekalo\u00bb, 2007-06-25"]], "subdefinitions": []}], "root": "tritikal", "primary": true}, "e\u016ddiometrio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metodo de la analizo per e\u016ddiometro.", "translations": {"fr": ["eudiom\u00e9trie"], "pl": ["eudiometria"], "pt": ["eudiometria"], "de": ["Eudiometrie", "Gasanalyse"], "es": ["eudiometr\u00eda"], "hu": ["t\u00e9rfogatos g\u00e1zelemz\u00e9s", "eudiometria"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "e\u016ddiometri", "primary": true}, "ina\u016dgurado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Solena malfermo, komenco.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043a\u0440\u044b\u0446\u044c\u0446\u0451 (\u0443\u0440\u0430\u0447\u044b\u0441\u0442\u0430\u0435)", "\u0456\u043d\u0430\u045e\u0433\u0443\u0440\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["inauguration"], "nl": ["inwijding"], "pt": ["inaugura\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0442\u043e\u0440\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u0435 \u043e\u0442\u043a\u0440\u044b\u0442\u0438\u0435", "\u0438\u043d\u0430\u0443\u0433\u0443\u0440\u0430\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Einweihung", "Er\u00f6ffnung", "Er\u00f6ffnungsfeier", "Enth\u00fcllung"], "hu": ["felavat\u00e1s", "megnyit\u00e1s (int\u00e9zm\u00e9ny\u00e9)", "avat\u00f3\u00fcnneps\u00e9g", "leleplez\u00e9s (szobor\u00e9)"], "fa": ["\u06af\u0634\u0627\u06cc\u0634", "\u0627\u0641\u062a\u062a\u0627\u062d"], "es": ["inaguraci\u00f3n"]}, "examples": [["fari ina\u016dguron", "Z"], ["ina\u016dgurado de la tomba monumento de D-ro Zamenhof okazis en a\u016dgusto 1927", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ina\u016dgur", "primary": false}, "paradigmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gramatika serio de kunkontrastaj vortoj a\u016d lingvaj elementoj, ekzemple deklinacio, fleksio....", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u0434\u044b\u0433\u043c\u0430"], "fr": ["paradigme"], "en": ["paradigm"], "nl": ["paradigma"], "pt": ["paradigma"], "ru": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u0434\u0438\u0433\u043c\u0430"], "de": ["Paradigma"], "hu": ["ragoz\u00e1si minta", "ragoz\u00e1si t\u00e1bl\u00e1zat", "paradigma"]}, "examples": [["la verbaj paradigmoj inkludas tiel nomatajn tempojn/modojn", "Garbhan MacAoidh, La ajmara, Monato, jaro 2002a, numero 2a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "paradigm", "primary": true}, "ne\u011dtabulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tabulo kiun oni uzas kiel surne\u011dan glitilon, sur deklivo a\u016d pu\u015dante per unu piedo.", "translations": {"be": ["\u0441\u043d\u043e\u045e\u0431\u0430\u0440\u0434"], "fr": ["snow board"], "en": ["snow board"], "nl": ["snowboard"], "pt": ["snowboard"], "ru": ["\u0441\u043d\u043e\u0443\u0431\u043e\u0440\u0434"], "de": ["Snowboard"], "hu": ["h\u00f3deszka"], "pl": ["snowboard"]}, "examples": [["ne\u011dtabulo en vintro, ventsurfado en somero", "S. Halimi, trad. V. Lutermano, La ordinara popolo de George W. Bush, Le Monde diplomatique, 2004-10"]], "subdefinitions": []}], "root": "tabul", "primary": false}, "mer\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio anasedoj (Mergus)", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u043e\u0445\u0430\u043b\u044c"], "fr": ["harle"], "en": ["merganser"], "nl": ["zaagbek"], "pt": ["mergo", "merganso"], "de": ["S\u00e4ger"], "hu": ["buk\u00f3"], "cs": ["mor\u010d\u00e1k"], "pl": ["tracz nurog\u0119\u015b"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mer\u011d", "primary": true}, "varingjena": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al Varingjeno, al liaj verkaro, stilo.", "translations": {"ru": ["\u0412\u0430\u0440\u0435\u043d\u0433\u044c\u0435\u043d\u043e\u0432"], "nl": ["op de manier van Waringhien", "van Waringhien"], "it": ["waringhiano", "di Waringhien"], "hu": ["waringhieni", "Waringhien-f\u00e9le"]}, "examples": [["la nevalidecon de la varingjena rezono pruvas la fakto, ke oni povas returni la argumenton", "La bona lingvo, p. 81a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Varingjen", "primary": false}, "rankori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Amare postsenti pro ofendo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043c\u043d\u0438\u0442\u044c \u043e\u0431\u0438\u0434\u0443"], "fr": ["en vouloir \u00e0", "\u00e9prouver du ressentiment"], "nl": ["wrok voelen", "rancune voelen"], "hu": ["neheztel"]}, "examples": [["aliaj, malgrandanimaj, \u0109iam rankoris kontra\u016d la knabinoj", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 58a, p. 279a"]], "subdefinitions": []}], "root": "rankor", "primary": false}, "celkazo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En kelkaj lingvoj, kazo indikanta celon a\u016d direkton.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u043f\u0440\u0430\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u043f\u0430\u0434\u0435\u0436"], "de": ["richtungsanzeigender Fall"], "nl": ["accusatief"], "hu": ["ir\u00e1nyhat\u00e1roz\u00f3-eset>", "c\u00e9lhat\u00e1roz\u00f3-eset"]}, "examples": [["en la Esperanta frazo \u00abni veturas Parizon\u00bb, \u00abParizon\u00bb funkcias kiel celkazo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kaz", "primary": false}, "prapatro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malproksima vira parenco de kiu iu devenas, efektiva a\u016d imagata fondinto de popolo, tribo a\u016d gento (familio).", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0431\u0430\u0446\u044c\u043a\u0430"], "fr": ["a\u00efeul (anc\u00eatre masculin)", "anc\u00eatre (masculin)"], "en": ["forefather"], "nl": ["voorvader"], "no": ["forfar"], "de": ["Vorfahre"], "hu": ["\u0151sapa"], "br": ["gourdad", "hendad"], "ru": ["\u043f\u0440\u0430\u043e\u0442\u0435\u0446", "\u043f\u0440\u0430\u0440\u043e\u0434\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"], "pl": ["praojciec", "protoplasta"]}, "examples": [["la prapatro Adamo", null], ["estas la prapatro de la Amonidoj", "La Malnova Testamento, Genezo 19:38"], ["kaj vi foriros al viaj prapatroj en paco", "La Malnova Testamento, Genezo 15:15"]], "subdefinitions": []}], "root": "patr", "primary": false}, "sekshontemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hontemo pri seksaj aferoj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u044b\u0434\u043b\u0438\u0432\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["pudeur"], "nl": ["preutsheid"], "pt": ["pudor"], "it": ["pudore"], "hu": ["szem\u00e9rem"], "pl": ["pruderia"], "br": ["elevez", "mezh (elevez)"], "sv": ["pryd"], "es": ["pudor", "recato"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hont", "primary": false}, "anamnezo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["anamn\u00e8se"], "nl": ["anamnese"], "it": ["anamnesi"]}, "examples": [["\u00abdemandoj por kuracistoj pri anamnezo kaj diagnozo en 17 lingvoj\u00bb", "G. Hoyer, U. Hoyer, \u00c4rztlicher Dolmetscher, Johann Ambrosius Barth, 1980"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Metodo por reakiri puran konon pri la puraj ideoj, premisante la anta\u016dekziston kaj la senmortecon de la animo la\u016d doktrino de pitagoranoj kaj de Platono.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anamnez", "primary": true}, "senhonta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne facile sentanta honton.", "translations": {"be": ["\u0431\u0435\u0441\u0441\u0430\u0440\u043e\u043c\u043d\u044b"], "fr": ["\u00e9hont\u00e9", "impudent"], "nl": ["schaamteloos"], "pt": ["sem-vergonha", "desavergonhado"], "ru": ["\u0431\u0435\u0441\u0441\u0442\u044b\u0434\u043d\u044b\u0439", "\u0431\u0435\u0441\u0441\u0442\u044b\u0436\u0438\u0439"], "de": ["schamlos", "unversch\u00e4mt"], "sv": ["skaml\u00f6s"], "hu": ["sz\u00e9gyentelen"], "pl": ["bezwstydny"], "br": ["divezh"], "it": ["spudorato", "impudente", "sfrontato", "svergognato"], "es": ["sin verg\u00fcenza", "desvergonzado, -a"]}, "examples": [["senhonta virino, viza\u011do", null], ["senhonte mensogi", null], ["senhontulo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hont", "primary": false}, "aideso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["aids (arch.)"]}, "examples": [["nur sensenculo povas ignori aideson kaj aserti ke la Tero estis kreita por la homo", "J. Valois, trad. Martin Lavall\u00e9e, Eseo pri l' aboco de l' raciismo"]], "subdefinitions": []}], "root": "aides", "primary": true}, "eksteri\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eliri.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0439\u0442\u0438 \u043d\u0430\u0440\u0443\u0436\u0443"], "be": ["\u0432\u044b\u0439\u0441\u044c\u0446\u0456", "\u043f\u0430\u043a\u0456\u043d\u0443\u0446\u044c"], "de": ["aussteigen"], "pl": ["wychodzi\u0107", "wysiada\u0107", "wypada\u0107", "wylatywa\u0107", "wydostawa\u0107 si\u0119 na zewn\u0105trz"], "hu": ["kimegy", "kisz\u00e1ll"]}, "examples": [["eksteri\u011di el veturilo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekster", "primary": false}, "odora": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Odoranta.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0445\u043d\u0443\u0447\u044b"], "fr": ["odorant"], "nl": ["riekend", "geurend"], "pt": ["cheiroso", "odorante", "odoroso"], "ru": ["\u043f\u0430\u0445\u043d\u0443\u0449\u0438\u0439"], "de": ["riechend", "duftend", "stinkend"], "hu": ["szagos", "illatos"], "es": ["oloroso"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "odor", "primary": false}, "Sunao": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la solvoj, donitaj de Muhamado al la aferoj, submetitaj al lia ju\u011dado; tiujn solvojn parkeris kaj kolektis liaj posteuloj en tradician doktrinon, por kompletigi la Koranon.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u043d\u0430"], "fr": ["sunna"], "nl": ["soenna"], "ru": ["\u0441\u0443\u043d\u043d\u0430"], "ca": ["sunna"], "de": ["Sunna"], "it": ["sunna"], "hu": ["szunna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Suna", "primary": true}, "flinto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de tre refraktiga vitro.", "translations": {"ru": ["\u0444\u043b\u0438\u043d\u0442", "\u0444\u043b\u0438\u043d\u0442\u0433\u043b\u0430\u0441"], "fr": ["flint"], "nl": ["flintglas"], "pt": ["flint-glass"], "de": ["Flintglas"], "it": ["(vetro) flint"], "hu": ["flint\u00fcveg"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flint", "primary": true}, "Tukano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sud-hemisfera stelfiguro (Tucana).", "translations": {"fr": ["Toucan (constellation)"], "en": ["Toucan (constellation)"], "nl": ["Toekan (sterrenbeeld)"], "de": ["Tukan (Sternbild)"], "pl": ["Tukan"], "hu": ["Tuk\u00e1n (csillagk\u00e9p"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tukan", "primary": false}, "sablujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "sabloludejo,", "translations": {"it": ["sabbionaia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ujo enhavanta sablon uzatan por sekigi inkan skriba\u0135on", "translations": {}, "examples": [["mia sablilaro konsistas el inkujo, sablujo, kelke da plumoj, krajono kaj inksorbilo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 34"]], "subdefinitions": []}], "root": "sabl", "primary": false}, "paseredoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo paseroformaj birdoj (Passeridae).", "translations": {"ru": ["\u0442\u043a\u0430\u0447\u0438\u043a\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "nl": ["mussen en spreeuwvinken (fam.)"], "pt": ["passer\u00eddeos"], "de": ["Sperlinge"], "sv": ["sparvar"], "hu": ["ver\u00e9bf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pasered", "primary": true}, "tre": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adverbo montranta la superlativon kaj signifanta \u00aben alta grado, forte\u00bb.", "translations": {"be": ["\u0432\u0435\u043b\u044c\u043c\u0456"], "fr": ["beaucoup", "tr\u00e8s"], "en": ["very"], "nl": ["erg"], "pt": ["muito"], "ru": ["\u043e\u0447\u0435\u043d\u044c", "\u0432\u0435\u0441\u044c\u043c\u0430"], "de": ["sehr"], "tp": ["mute"], "hu": ["nagyon"], "cs": ["velmi", "velice"], "fi": ["hyvin", "eritt\u00e4in", "sangen", "kovasti", "paljon", "suuressa m\u00e4\u00e4rin"], "es": ["muy", "mucho"], "he": ["\u05de\u05d0\u05d3"]}, "examples": [["lia heroeco tre pla\u0109is al mi", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 35"], ["tre granda, a\u011da, malsana", null], ["tre rapide iri", null], ["tre la\u016dte paroli", null], ["estus tre bele se", null], ["tre multe da akvo", null], ["mi tre estimas lin", null], ["tre ami", "Z"], ["tre timi", "B"], ["tre povas esti", "Z"], ["mia oficejo tre multe suferus de tio", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "tre", "primary": true}, "diakono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kleriko helpanta al sacerdoto.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u044f\u043a\u0430\u043d"], "fr": ["diacre"], "en": ["deacon"], "pt": ["di\u00e1cono"], "ru": ["\u0434\u044c\u044f\u043a\u043e\u043d"], "ca": ["diaca"], "de": ["Diakon"], "hu": ["diak\u00f3nus", "szerpap"], "es": ["di\u00e1cono"], "pl": ["diakon"]}, "examples": [["li estas diakono malri\u0109a, ricevanta apena\u016d tricent rublojn da salajro dum la jaro", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "diakon", "primary": true}, "rektifilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rektigilo de alterna kurento.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u043f\u0440\u044f\u043c\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["redresseur"], "nl": ["gelijkrichter"], "de": ["Gleichrichter"], "es": ["rectificador"], "hu": ["egyenir\u00e1ny\u00edt\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rektif", "primary": false}, "adolto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0432\u0437\u0440\u043e\u0441\u043b\u044b\u0439 (\u0441\u0443\u0449.)"], "fr": ["adulte (subst.)"], "ro": ["adult"], "nl": ["volwassene"], "be": ["\u0434\u0430\u0440\u043e\u0441\u043b\u044b (\u043d\u0430\u0437.)", "\u0441\u0442\u0430\u043b\u044b (\u043d\u0430\u0437.)"], "de": ["Erwachsener"], "pl": ["doros\u0142y"]}, "examples": [["adoltoj ne estis en la \u0109ambro", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 21a, p. 208a"]], "subdefinitions": []}], "root": "adolt", "primary": true}, "preterpasi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Pasi flanke de io.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0438\u043d\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0439\u0442\u0438 \u043c\u0438\u043c\u043e", "\u043f\u0440\u043e\u043f\u0443\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["passer \u00e0 c\u00f4t\u00e9 de"], "nl": ["voorbijgaan"], "br": ["mont hebiou"], "pl": ["opuszcza\u0107", "przechodzi\u0107 obok", "wymija\u0107"], "hu": ["elmegy (mellette)", "elhalad", "elker\u00fcl", "kiker\u00fcl"]}, "examples": [["ni iris tro malproksimen kaj preterpasis la domon", null], ["pro senatento mi preterpasis mian amikon sur la strato", null], ["multe da pensoj kaj multe da bildoj preterpasas anta\u016d \u015di", "Fabeloj, volumo 2, avineto"], ["vi preterpasis gravan dan\u011deron", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Lasi flanke, malzorgi, ne atenti.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043f\u0443\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c"], "hu": ["figyelmen k\u00edv\u00fcl hagy"]}, "examples": [["preterpasi detalon, linion, mirindan okazon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pas", "primary": false}, "kunpu\u015di\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pu\u015di\u011di unu kontra\u016d alia.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0430\u043b\u043a\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0441\u0442\u043e\u043b\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["zusammensto\u00dfen"], "en": ["collide"]}, "examples": [["amba\u016d aliras samtempe kaj kunpu\u015di\u011das per la fruntoj", "N.V. Gogol, tr. Zamenhof: La revizoro. 5:5."]], "subdefinitions": []}], "root": "pu\u015d", "primary": false}, "parodio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ridiga imito de serioza verko.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u043e\u0434\u044b\u044f"], "fr": ["parodie", "pastiche"], "bg": ["\u043f\u0430\u0440\u043e\u0434\u0438\u044f"], "nl": ["parodie"], "ru": ["\u043f\u0430\u0440\u043e\u0434\u0438\u044f"], "de": ["Parodie"], "hu": ["par\u00f3dia"], "en": ["travesty", "parody", "burlesque"], "es": ["parodia"]}, "examples": [["en amba\u016d rakontojn, Carroll inkludas parodiojn de popularaj kantoj por infanoj kaj de moraligaj poemoj", "Lewis Carroll: Trans la spegulo kaj kion Alico trovis tie, Monatojaro 2002a, numero 1a, p. 25a"]], "subdefinitions": []}], "root": "parodi", "primary": true}, "parodii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Verki, spektigi mokimiton de serioza verko, a\u016dtoro a\u016d stilo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u0440\u043e\u0434\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["parodier", "pasticher"], "en": ["travesty", "parody", "burlesque"], "nl": ["travesteren", "parodi\u00ebren", "verkleden"], "pt": ["parodiar"], "be": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u0434\u044b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["travestieren", "parodieren"], "hu": ["parodiz\u00e1l"], "es": ["parodiar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "parodi", "primary": false}, "eozino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "C20H2Br4Na2O5. Ru\u011da substanco tre koloriga, uzata en farmacio kaj fotografio.", "translations": {"be": ["\u044d\u0430\u0437\u0456\u043d"], "fr": ["\u00e9osine"], "nl": ["eosine"], "pt": ["eosina"], "ru": ["\u044d\u043e\u0437\u0438\u043d"], "de": ["Eosin"], "pl": ["eozyna"], "es": ["eosina"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "eozin", "primary": true}, "blankkola maraglo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de maraglo ( Haliae\u00ebtus leucoryphus a\u016d Haliaeetus leucoryphus ).", "translations": {"en": ["pallas's fish eagle"], "pl": ["orze\u0142 bielik wschodni"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "agl", "primary": false}, "prabulgaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tjurko, ano de historia popolo, kies unu bran\u0109o konkeris la Balkanan Bulgarujon, alia i\u011dis \u0109efa etno de la Volga-Kama Bulgarujo, kaj la tria i\u011dis la Ka\u016dkazaj balkaroj.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0443\u043b\u0433\u0430\u0440", "\u043f\u0440\u0430\u0431\u043e\u043b\u0433\u0430\u0440\u0438\u043d", "\u043f\u0440\u043e\u0442\u043e\u0431\u043e\u043b\u0433\u0430\u0440\u0438\u043d"], "de": ["Protobulgare"], "en": ["Proto-Bulgarian", "Hunno-Bulgar"], "bg": ["\u043f\u0440\u0430\u0431\u044a\u043b\u0433\u0430\u0440\u0438\u043d"], "hu": ["\u00f3bolg\u00e1r", "bolg\u00e1r-t\u00f6r\u00f6k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bulgar", "primary": false}, "enfalilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kaptilo konsistanta el ka\u015dita fosa\u0135o, en kiun iu enfalos.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["fosse (pi\u00e8ge)", "pi\u00e8ge (fosse)"], "nl": ["val (v..dieren bijv.)"], "ru": ["\u0437\u0430\u043f\u0430\u0434\u043d\u044f", "\u043b\u043e\u0432\u0443\u0448\u043a\u0430"], "pl": ["zapadnia", "wilczy d\u00f3\u0142"], "hu": ["csapda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fal", "primary": false}, "ringa fingro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "ringofingro", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fingr", "primary": false}, "kunbuki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "buki", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "buk", "primary": false}, "Voduano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo akceptanta la doktrinon kaj praktikon de Voduismo.", "translations": {"nl": ["voodoobeoefenaar"], "hu": ["vuduh\u00edv\u0151"]}, "examples": [["la virinaj adeptoj konsistigas la plej grandan parton de la Voduanoj", "Vikipedio, artikolo \u00abvoduo\u00bb, 2007-03-01"]], "subdefinitions": []}], "root": "Vodu", "primary": false}, "skunvelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvarangula oblikva velo, fiksita \u0109e gafo.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0430\u0444\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u043f\u0430\u0440\u0443\u0441"], "hu": ["csonkavitorla", "gaffvitorla"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vel", "primary": false}, "kazei\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Solidi\u011di, i\u011di kazeo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0432\u043e\u0440\u043e\u0436\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0441\u0432\u0435\u0440\u043d\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f (\u043e \u043c\u043e\u043b\u043e\u043a\u0435)"], "fr": ["cailler"], "en": ["curdle"], "nl": ["stremmen"], "br": ["kaouledi\u00f1 (laezh)"], "hu": ["megt\u00far\u00f3sodik"]}, "examples": [["same kiel fre\u015da lakto ne tuj kazei\u011das, tiel anka\u016d ofte malbona ago ne tuj alportas amaran frukton", "trad. T. T. Anuruddha, La Vojo al Nirvano a\u016d la Dhammapado, 5:71, B\u1ed3-T\u00e1t-Csoma-Instituto por Budhologio, 1973"]], "subdefinitions": []}], "root": "kaze", "primary": false}, "memvola": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Okazanta la\u016d ies volo, sen ekstera trudo a\u016d premo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u0431\u0440\u043e\u0432\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["libre (librement d\u00e9cid\u00e9)", "volontaire (librement d\u00e9cid\u00e9)"], "en": ["of one's own will"], "nl": ["vrijwillig"], "pt": ["espont\u00e2neo", "volunt\u00e1rio"], "be": ["\u0434\u0430\u0431\u0440\u0430\u0430\u0445\u0432\u043e\u0442\u043d\u044b", "\u0441\u0430\u043c\u0430\u0445\u0432\u043e\u0442\u043d\u044b"], "de": ["freiwillig"], "sv": ["frivillig"], "hu": ["\u00f6nk\u00e9ntes"], "el": ["\u03b1\u03c5\u03b8\u03cc\u03c1\u03bc\u03b7\u03c4\u03bf\u03c2", "\u03b5\u03b8\u03b5\u03bb\u03bf\u03bd\u03c4\u03b9\u03ba\u03cc\u03c2"], "he": ["\u05d7\u05e4\u05e9\u05d9", "\u05de\u05e8\u05e6\u05d5\u05df"]}, "examples": [["libervola decido", null], ["memvola ekzilo", null], ["memvole sin enskribi en la armeon", "B"], ["mi memvole pasigis parton de mia vivo en grandaj suferoj kaj oferoj", "Z"], ["ni propravole donis al la mondo tiun rajton", "Z"], ["jugo propravola ne estas malmola", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "vol", "primary": false}, "flanka\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Flanka parto.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u044b\u043b\u043e (\u0437\u0434\u0430\u043d\u0438\u044f)"], "fr": ["aile (d'un b\u00e2timent)"], "nl": ["zijvleugel (v.gebouw)"], "pl": ["flanki"], "hu": ["oldalr\u00e9sz", "oldals\u00f3 sz\u00e1rny"]}, "examples": [["la flanka\u0135oj de la kastelo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Akcesora, malgrava afero.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0442\u043e\u0440\u043e\u0441\u0442\u0435\u043f\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f \u0434\u0435\u0442\u0430\u043b\u044c"], "fr": ["\u00e0-c\u00f4t\u00e9", "digression", "parenth\u00e8se", "chose accessoire", "chose secondaire"], "nl": ["bijkomstigheid"], "pl": ["b\u0142ahostka"], "hu": ["mell\u00e9kes dolog"]}, "examples": [["tio estas nur flanka\u0135o en la diskuto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "flank", "primary": false}, "kompensatoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u043f\u044d\u043d\u0441\u0430\u0442\u0430\u0440"], "nl": ["compensator"], "pt": ["compensador"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043f\u0435\u043d\u0441\u0430\u0442\u043e\u0440"], "de": ["Kompensator"], "hu": ["kompenz\u00e1tor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kompensator", "primary": true}, "monfalsisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu kiu fabrikas kontra\u016dle\u011de senvaloran monon, kiu trompe imitas la \u015dtatan.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0430\u043b\u044c\u0448\u0438\u0432\u043e\u043c\u043e\u043d\u0435\u0442\u0447\u0438\u043a"], "fr": ["faux-monnayeur"], "nl": ["valsmunter"], "be": ["\u0444\u0430\u043b\u044c\u0448\u044b\u0432\u0430\u043c\u0430\u043d\u044d\u0442\u0447\u044b\u043a", "\u043f\u0430\u0434\u0440\u043e\u0431\u0448\u0447\u044b\u043a \u0433\u0440\u043e\u0448\u0430\u045e"], "de": ["Geldf\u00e4lscher", "F\u00e4lscher"], "hu": ["p\u00e9nzhamis\u00edt\u00f3"], "fa": ["\u062c\u0627\u0639\u0644 (\u0633\u06a9\u0647\u060c \u0627\u0633\u06a9\u0646\u0627\u0633)"], "br": ["falsvoneizer"], "es": ["falsificador"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mon", "primary": false}, "postveturilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Veturilo trenata de alia veturilo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0446\u0435\u043f"], "fr": ["remorque"], "tr": ["r\u00f6mork"], "sv": ["sl\u00e4p"], "pl": ["przyczepa"], "hu": ["ut\u00e1nfut\u00f3", "p\u00f3tkocsi"]}, "examples": [["ni starigu la tendon kaj malplenigu la a\u016dton kaj la postveturilon", "Ch. Bertin L'esp\u00e9ranto avec plaisir http://www.ifrance.fr/bertin/catal/eap.htm"]], "subdefinitions": []}], "root": "vetur", "primary": false}, "va\u011drajana": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Apartenanta al Va\u011drajano, al \u011dia doktrino.", "translations": {"de": ["vajrayanisch", "Vajrayana-"]}, "examples": [["anoj de \u0109iuj tri skoloj de Budhismo (Teravada, Mahajana kaj Va\u011drajana) praktikas sian kredon", "Tulsi \u0108aran \u0108hu\u011du, Konati\u011du kun Nepalo, 2000-03-12"]], "subdefinitions": []}], "root": "Va\u011drajan", "primary": false}, "plurobla": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Oni trovas anka\u016d \u00abmultobla\u00bb \u0109i-sence, ver\u015dajne pro imito de nacilingvaj formoj. Tiu nelogika uzo de \u00abmult\u00bb anstata\u016d \u00abplur\u00bb trovi\u011das anka\u016d \u0109e Bricard : multlatero, multedro..."], "primary definition": "(parolante pri punkto a\u016d polinoma radiko) Tia, ke \u011dia obleco superas unu.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u0430\u0442\u043d\u044b"], "fr": ["multiple"], "en": ["multiple"], "ru": ["\u043a\u0440\u0430\u0442\u043d\u044b\u0439"], "de": ["multiple", "mehrfach"], "pl": ["wielokrotny"], "hu": ["t\u00f6bbsz\u00f6r\u00f6s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "obl", "primary": false}, "seborgio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0441\u0456\u0431\u043e\u0440\u0433\u0456\u0439"], "en": ["seaborgium"], "nl": ["seaborgium"], "la": ["Seaborgium"], "de": ["Seaborgium"], "it": ["seaborgio"], "hu": ["szeaborgium"], "ru": ["\u0441\u0438\u0431\u043e\u0440\u0433\u0438\u0439"], "pl": ["seaborg"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "seborgi", "primary": true}, "anka\u016d": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Anka\u016d devas \u0109iam esti metata senpere anta\u016d la vorto, kiun oni volas emfazi."], "primary definition": "Kaj plie, same, egale kiel aliaj.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043a\u0441\u0430\u043c\u0430"], "fr": ["aussi", "pareillement", "de plus"], "en": ["also", "too", "moreover"], "de": ["auch", "ebenfalls"], "it": ["anche"], "hu": ["is"], "br": ["ivez"], "cs": ["tak\u00e9"], "fi": ["my\u00f6s", "-kin", "[en nea kunteksto:] my\u00f6sk\u00e4\u00e4n", "-kaan", "-k\u00e4\u00e4n"], "vo": ["i"], "es": ["tambi\u00e9n"], "he": ["\u05d2\u05dd"], "ru": ["\u0442\u0430\u043a\u0436\u0435", "\u0442\u043e\u0436\u0435"], "nl": ["ook"], "pt": ["tamb\u00e9m", "ainda", "idem", "outrossim"], "tr": ["da", "de", "dahi", "kadar"], "sv": ["ocks\u00e5", "\u00e4ven"], "tp": ["kin"], "sk": ["aj", "tie\u017e"], "pl": ["tak\u017ce", "te\u017c", "r\u00f3wnie\u017c"]}, "examples": [["anka\u016d mi estas esperantisto", null], ["ne nur... sed anka\u016d", null], ["amiko de amiko estas anka\u016d amiko", "Proverbaro esperanta"], ["anka\u016d dum ridado povas dolori la koro", "La Malnova Testamento, Sentencoj 14:13"], ["anka\u016d diablo tondron suferos", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "anka\u016d", "primary": true}, "aludi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nerekte paroli pri iu a\u016d io, elvokante la ideon, sed ne citante la vorton.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u043c\u044f\u043a\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["faire allusion (\u00e0)", "\u00e9voquer"], "en": ["allude"], "nl": ["zinspelen", "alluderen", "allusie maken"], "ru": ["\u043d\u0430\u043c\u0435\u043a\u0430\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u043c\u0435\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c"], "de": ["anspielen (auf)", "andeuten"], "it": ["alludere"], "hu": ["c\u00e9loz r\u00e1"], "sk": ["nazna\u010di\u0165"], "br": ["damvenegi\u00f1"], "es": ["aludir"]}, "examples": [["la ministro aludis la \u0135usajn packontraktojn", null], ["mi tute ne intencis aludi vin, al vi", null], ["la participa fina\u0135o \u00abot\u00bb aludas estontecon pli \u011duste ol devi\u011decon", null], ["\u0109i tiu fezo kaj nezorge ligita kravato aludis la liberecon de la kampara vivo", "B"], ["donas signojn per la okulo, aludas per siaj piedoj", "La Malnova Testamento, Sentencoj 6:12"], ["por sa\u011dulo sufi\u0109as aludo", "Proverbaro esperanta"], ["la muziko \u015dajnas al mi aludo al iu senlima, ie ekzistanta feli\u0109o", "B"], ["en \u015derco kaj ludo ofte sidas aludo", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "alud", "primary": true}, "merkantilismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekonomia sistemo, vidanta la ri\u0109on de la lando (\u015dtato) nur en la akumulado de altprezaj metaloj kaj tiucele akcelanta: unuflanke la pligrandigon de eksporto per la protekto de enlanda produktado, industrio, ekstera kaj transita komerco kaj aliflanke limiganta la importon.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0440\u043a\u0430\u043d\u0442\u044b\u043b\u0456\u0437\u043c"], "en": ["mercantilism"], "nl": ["mercantilisme"], "pt": ["mercantilismo"], "ru": ["\u043c\u0435\u0440\u043a\u0430\u043d\u0442\u0438\u043b\u0438\u0437\u043c"], "ca": ["mercantilisme"], "de": ["Merkantilismus"], "hu": ["merkantilizmus"], "es": ["mercantilismo (sistema econ\u00f3mico)"]}, "examples": [["tiu pensmaniero, al kiu oni donis la nomon merkantilismo, dominis kaj la ekonomikan kaj la ekonomi-politikan pensadon dum la 16a, 17a kaj la plimulto de la 18a jarcentoj", "Bo SANDELIN: Anta\u016dmerkantilisma ekonomia pensado, Monato, n-ro 02/2001"]], "subdefinitions": []}], "root": "merkantilism", "primary": true}, "frizi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Arte aran\u011di harojn per kombado, tondado kaj similaj.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0432\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c (\u0432\u0430\u043b\u0430\u0441\u044b)"], "fr": ["coiffer", "friser (les cheveux)"], "en": ["curl"], "nl": ["kappen (haar)"], "pt": ["frisar (cabelo)", "encrespar (cabelo)", "anelar (cabelo)"], "ru": ["\u0437\u0430\u0432\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c (\u0432\u043e\u043b\u043e\u0441\u044b)"], "de": ["frisieren"], "hu": ["g\u00f6nd\u00f6r\u00edt", "bodor\u00edt", "frizur\u00e1t k\u00e9sz\u00edt"]}, "examples": [["frizita kapo, virino", null], ["la sinjorinoj estis interrompitaj de frizita kelnero, kiu eniris dancante sur la pintoj de la piedoj", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, la porcio da glacia\u0135o"], ["junulo kun ne grandaj lipharoj kaj glate frizitaj haroj", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 37a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Krispe, bukle kombi harojn.", "translations": {}, "examples": [["frizi harojn, barbon, plumojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "friz", "primary": true}, "malkulmino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plej malalta loko, plej malfavora situacio.", "translations": {"fr": ["fond (fig. \u00e9tat le plus bas)", "marasme (fig.)"]}, "examples": [["admirita, primokita, persekutita... Groening havis kulminojn kaj malkulminojn", "-, Amikaro de la miraklosaniganto..., 2007"]], "subdefinitions": []}], "root": "kulmin", "primary": false}, "Jordano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Okcident-azia rivero \u0109e la landlimo inter Israelo kaj Jordanio, fluanta el la Galilea Maro en la Malvivan Maron.", "translations": {"ru": ["\u0418\u043e\u0440\u0434\u0430\u043d"], "bg": ["\u0419\u043e\u0440\u0434\u0430\u043d (\u0440\u0435\u043a\u0430)"], "pt": ["Jord\u00e3o jato"], "de": ["Jordan"], "it": ["Giordano"], "en": ["Jordan River"], "he": ["\u05d4\u05d9\u05e8\u05d3\u05df (\u05e0\u05d4\u05e8)"]}, "examples": [["Kiam vi transiros Jordanon en la landon Kanaanan, tiam elektu al vi urbojn", "La Malnova Testamento, Nombroj 35:10-11."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo.", "translations": {"it": ["Giordano"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"it": ["Giordania"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Jordan", "primary": true}, "a\u016dtobushaltejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Bushaltestelle"], "ro": ["sta\u0163ie de autobuz"], "pl": ["przystanek autobusowy"], "pt": ["parada de \u00f4nibus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "halt", "primary": false}, "bebomurdinto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Viro, kiu murdis bebon.", "translations": {"nl": ["kindermoordenaar"], "it": ["infanticida"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "murd", "primary": false}, "\u0135urrompi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne plenumi sian \u0135uron a\u016d fari falsan \u0135uron.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u0443\u0448\u0430\u0446\u044c \u043a\u043b\u044f\u0442\u0432\u0443"], "fr": ["se parjurer"], "en": ["commit perjury", "perjure (one's self)"], "nl": ["meineed plegen"], "pt": ["perjurar"], "de": ["Schwur brechen", "Eid brechen"], "it": ["spergiurare"], "hu": ["esk\u00fct szeg"], "es": ["cometer perjurio", "perjurar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135ur", "primary": false}, "fendego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u043a\u043e\u043b\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["faille"], "de": ["Spalte", "Schlucht"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0441\u0435\u043b\u0438\u043d\u0430"], "hu": ["szakad\u00e9k", "sziklahasad\u00e9k", "szurdok"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fend", "primary": false}, "kompleto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io kompleta.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043f\u043b\u0435\u043a\u0442"], "fr": ["jeu (d'objets assortis)", "assortiment (d'objets assortis)", "batterie (d'objets assortis)", "ensemble (d'objets assortis)", "lot (d'objets assortis)", "set (de table)"], "nl": ["complet", "pak", "volledig stel"]}, "examples": [["kompleto da vestoj", "Z"], ["kompleto da mebloj", null], ["sin prezenti en plena kompleto", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["complet (costume)"]}, "examples": [["li surhavis belan kompleton el blua drapo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "komplet", "primary": false}, "kompleta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karakterizas ion, al kiu mankas neniu el la eroj, kiuj devas \u011din konsistigi.", "translations": {"ru": ["\u0446\u0435\u043b\u044b\u0439", "\u043f\u043e\u043b\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["complet (adj.)", "absolu (ironiquement)", "achev\u00e9", "consomm\u00e9 (ironiquement)", "entier (adj.)", "int\u00e9gral", "parfait (ironiquement)", "pur (ironiquement)", "plein", "rempli", "total (ironiquement)"], "nl": ["compleet", "volledig"], "pt": ["completo", "inteiro", "perfeito", "pleno"], "de": ["vollst\u00e4ndig"], "tp": ["ale", "ali"]}, "examples": [["kompleta teleraro, traduko, kolekto, vortaro", null], ["ili beda\u016drinde akceptis en la familion kompletan vagiston", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri metrika spaco) Tia, ke \u0109iuj \u011diaj ko\u015diaj vicoj konver\u011das en \u011di.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u043d\u043e\u0435 (\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["(espace) complet"], "de": ["vollst\u00e4ndig (-er Raum)"], "en": ["complete (space)"], "pl": ["(przestrze\u0144) zupe\u0142na"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri latiso) Tia, ke ajna subaro de \u011di (ne nur duelementa) akceptas infimon kaj supremon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u043d\u0430\u044f (\u0441\u0442\u0440\u0443\u043a\u0442\u0443\u0440\u0430)"], "fr": ["(treillis) complet"], "de": ["vollst\u00e4ndig (-er Verband)"], "en": ["complete (lattice)"], "pl": ["(krata) zupe\u0142na"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri grafeo) Tia, ke du ajnaj verticoj de \u011di \u0109iam estas najbaraj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u043d\u044b\u0439 (\u0433\u0440\u0430\u0444)"], "fr": ["(graphe) complet"], "de": ["vollst\u00e4ndig (-er Graph)"], "en": ["complete (graph)"], "pl": ["(graf) pe\u0142ny"]}, "examples": []}]}], "root": "komplet", "primary": true}, "tekstero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de teksto rigardata aparte.", "translations": {"fr": ["fragment (d'un texte)", "passage (d'un texte)"], "pl": ["ust\u0119p tekstu", "wycinek tekstu", "wyci\u0105g z tekstu"]}, "examples": [["se iuj ajn teksteroj de la nuna rakonto konsternas la kredpovon de la leganto, mi bonvole konsentu fi-nomi\u011di \u00abmensogfabrikanto\u00bb", "N. Hawthorne, trad. E. Grobe, La Eksperimento de d-ro Hejdegero, en: Tri noveloj de N. Hawthorne. - 1998"]], "subdefinitions": []}], "root": "tekst", "primary": false}, "marhaveno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Haveno kun aliro al maro, konstraste al rivera a\u016d laga haveno.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043e\u0440\u0441\u043a\u043e\u0439 \u043f\u043e\u0440\u0442"], "fr": ["port de mer"], "pt": ["porto mar\u00edtimo"], "be": ["\u043c\u0430\u0440\u0441\u043a\u0456 \u043f\u043e\u0440\u0442"], "de": ["Seehafen"], "it": ["porto di mare", "porto marittimo"], "hu": ["tengeri kik\u00f6t\u0151"], "br": ["porzh-mor"]}, "examples": [["tie estas la nura marhaveno de la lando", "Zandandu Ntomono Zola, Ekonomio dum la milito, Monatojaro 1999a, numero 3a, p. 9a"]], "subdefinitions": []}], "root": "haven", "primary": false}, "kombineo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vesto unu- a\u016d plur-peca kovranta la korpon tute a\u016d plejparte.", "translations": {"fr": ["barboteuse", "combinaison (v\u00eatement)"], "pt": ["combina\u00e7\u00e3o", "macac\u00e3o"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tia tutkorpa subvesto.", "translations": {"nl": ["lijfgoed"]}, "examples": [["la norma subvesta\u0135o de viroj, virinoj kaj infanoj en la 19a jarcento estis la kombineo, unupeca trikita tola\u0135o, kiu kovris ne nur la torson, sed anka\u016d la brakojn \u011dispojne kaj la gambojn \u011dismaleole", "Vikipedio, artikolo \u00absubvesto\u00bb, 2007-07-10"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Unupeca korpovesto por bebo.", "translations": {"nl": ["trappelzak", "speelpakje"]}, "examples": [["bebaj kombineoj", "-, rakontoj por infanoj, vesta\u0135oj, 2006"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Tutkorpa laborvesto uzata en malpurigaj a\u016d specialaj kondi\u0109oj.", "translations": {"nl": ["overall", "ruimtepak", "vliegerskostuum"]}, "examples": [["li revenis de la laboro en sia kombineo, malpurigita de diversaj farboj", "L. Karpunina, En granda urbo, Monato, jaro 2008a, numero 2a, p. 26a"]]}]}], "root": "kombine", "primary": true}, "mikrofilmi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Registri sur mikrofilmon.", "translations": {"fr": ["microfilmer"], "de": ["verfilmen auf Mikrofilm"], "nl": ["microfilmen"], "pt": ["microfilmar"], "hu": ["mikrofilmez"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mikrofilm", "primary": false}, "\u0125ordo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elasta \u015dnuro inter spina medolo kaj intesta tubo. \u0108e la vertebruloj nur la embrio havas \u011din, poste \u011di estas anstata\u016digata de la vertebraro.", "translations": {"be": ["\u0445\u043e\u0440\u0434\u0430"], "fr": ["corde (notochorde)", "chorde", "notochorde"], "en": ["notochord"], "nl": ["chorda", "ruggestreng"], "pt": ["notocorda"], "la": ["chorda dorsalis"], "ca": ["corda"], "de": ["R\u00fcckensaite"], "it": ["corda (zool., anat.)"], "hu": ["gerinch\u00far"], "sk": ["chorda"], "es": ["cuerda dorsal"], "fi": ["selk\u00e4j\u00e4nne"], "ru": ["\u0445\u043e\u0440\u0434\u0430 (\u0431\u0438\u043e\u043b.)"], "pl": ["chorda", "struna grzbietowa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125ord", "primary": true}, "mikrofilmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Filmo portanta seriajn bildetojn de dokumento poste rigardeblajn per projekciilo.", "translations": {"fr": ["microfilm"], "de": ["Mikrofilm"], "nl": ["microfilm"], "pt": ["microfilme"], "hu": ["mikrofilm"]}, "examples": [["La genealogia servo de mormonoj provizas siajn mikrofilmojn anka\u016d por nemembroj", "J. Pietil\u00e4inen, Iom da aldono al la demandoj en Eventoj nr-o. 3, Eventoj, 1992-06, numero 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mikrofilm", "primary": true}, "berilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mineralo. Kiel juvel\u015dtono, smeraldo kun fre\u015dverda koloro, akvamarino kun koloro de marakvo, heliodoro (a\u016d ora berilo) kaj tiel plu, konsistanta el natura siliciato de aluminio kaj berilio, sesangule (heksagone) kristali\u011danta, Al2Be3(SiO3)6.", "translations": {"be": ["\u0431\u044d\u0440\u044b\u043b"], "fr": ["b\u00e9ryl"], "en": ["beryl"], "ru": ["\u0431\u0435\u0440\u0438\u043b\u043b"], "ca": ["beril"], "de": ["Beryll"], "hu": ["berill"], "es": ["berilo"], "pl": ["beryl"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "beril", "primary": true}, "respubliko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Politika re\u011dimo en kiu suvereno estas (konsiderinda parto de) la popolo kaj en kiu regas elektitaj reprezentantoj de la popolo.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0441\u043f\u0443\u0431\u043b\u0456\u043a\u0430"], "fr": ["r\u00e9publique"], "en": ["republic"], "nl": ["republiek"], "pt": ["rep\u00fablica"], "ru": ["\u0440\u0435\u0441\u043f\u0443\u0431\u043b\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Republik"], "hu": ["k\u00f6zt\u00e1rsas\u00e1g"], "sk": ["republika"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato kun respublika re\u011dimo.", "translations": {}, "examples": [["la kvina franca respubliko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "respublik", "primary": true}, "Makinto\u015do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Marko de komputiloj kun propra operaciumo, de la firmao \u00abApple\u00bb.", "translations": {"fr": ["macintosh (inf.)"], "nl": ["Macintosh", "Mac"], "pt": ["Macintosh", "Mac"], "de": ["Macintosh", "Mac"], "pl": ["Macintosh", "Mac"], "hu": ["Macintosh", "Mac"]}, "examples": [["Franko provizis esperantistajn uzantojn de Makinto\u015do per ta\u016dgaj tiparoj", "Vikipedio, artikolo \u00abFranko LUIN\u00bb, 2006-01-15"]], "subdefinitions": []}], "root": "Makinto\u015d", "primary": true}, "Nova testamento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La dua parto de la kristana Biblio (la parto propre kristana).", "translations": {"ru": ["\u041d\u043e\u0432\u044b\u0439 \u0437\u0430\u0432\u0435\u0442"], "fr": ["Nouveau testament"], "en": ["New Testament"], "nl": ["Nieuwe Testament"], "be": ["\u041d\u043e\u0432\u044b \u0437\u0430\u043f\u0430\u0432\u0435\u0442", "\u041d\u043e\u0432\u044b \u0442\u044d\u0441\u0442\u0430\u043c\u044d\u043d\u0442"], "de": ["Neues Testament"], "tr": ["\u0130ncil"], "hu": ["\u00dajsz\u00f6vets\u00e9g", "\u00dajtestamentum"], "fa": ["\u0639\u0647\u062f \u062c\u062f\u06cc\u062f"], "pl": ["Nowy Testament"]}, "examples": [["la rektoro ordonis, ke Jo\u0109jo traduku sur la klastabulo unu simplan fragmenton el la Nova Testamento", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 32a"]], "subdefinitions": []}], "root": "testament", "primary": false}, "apologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parola a\u016d skriba defendo kaj pravigo de io a\u016d iu, solene farita.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u0430\u043b\u0451\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["apologie", "\u00e9loge"], "en": ["apology"], "ru": ["\u0430\u043f\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f", "\u0432\u043e\u0441\u0445\u0432\u0430\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Apologie", "Verteidigungsrede", "Verteidigungsschrift"], "hu": ["v\u00e9d\u0151besz\u00e9d", "v\u00e9d\u0151irat", "apol\u00f3gia"], "sk": ["apol\u00f3gia", "obrann\u00e1 re\u010d"], "fa": ["\u062f\u0641\u0627\u0639\u06cc\u0647"]}, "examples": [["fari apologion de sia politiko", null], ["la apologio de Sokrato", null]], "subdefinitions": []}], "root": "apologi", "primary": true}, "santolino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio asteracoj (Santolina), spicodoranta arbedo kun grize lanecaj folioj kaj rompi\u011demaj bran\u0109oj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0430\u043d\u0442\u043e\u043b\u0438\u043d\u0430", "\u0433\u043b\u0438\u0441\u0442\u043e\u0433\u043e\u043d"], "nl": ["heiligenbloem"], "pt": ["santolina"], "de": ["Heiligenblume", "Zypressenkraut"], "it": ["crespolina"], "hu": ["cipruska"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "santolin", "primary": true}, "artefarita intelekto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Studo de metodoj ebligantaj plenumi per a\u016dtomataj rimedoj (kaj precipe per komputiloj) taskojn, tradicie rigardatajn prerogativo de la intelekto homa: analizo de la homa lingvo, malkovrado kaj pruvado de matematikaj teoremoj, \u00abintelektaj ludoj\u00bb (\u015dako kaj tiel plu), manipulado de objektoj en \u015dan\u011di\u011danta medio (robotoj) kaj tiel plu.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0441\u043a\u0443\u0441\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0438\u043d\u0442\u0435\u043b\u043b\u0435\u043a\u0442"], "fr": ["intelligence artificielle"], "en": ["artificial intelligence"], "nl": ["artifici\u00eble intelligentie"], "pt": ["intelig\u00eancia artificial"], "de": ["k\u00fcnstliche Intelligenz", "KI"], "hu": ["mesters\u00e9ges intelligencia"], "es": ["inteligencia artificial"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "intelekt", "primary": false}, "dajako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de iu el la internaj popoloj de Sudorientazio: Indonezio, Malajzio kaj ceteraj.", "translations": {"fr": ["Daya (subst.)", "Dayak (subst.)"]}, "examples": [["li estis sova\u011dulo el Borneo, dajako, kiun de temp' al tempo dungis anglaj pasa\u011deroj kiel \u015darko\u0109asiston", "Milito kontra\u016d salamandr, libro 1a, \u0109apitro 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "dajak", "primary": true}, "dajaka": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al dajakoj.", "translations": {}, "examples": [["Renkonti virinojn kun tradiciaj dajakaj longaj oreloj estas hodia\u016d preska\u016d ne ebla", "Vikipedio, Kalimantano, 2010-01-17"]], "subdefinitions": []}], "root": "dajak", "primary": false}, "obsedo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, kio obsedas.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u0430\u0434\u0447\u044d\u043f\u043d\u0430\u044f \u0456\u0434\u044d\u044f", "\u0456\u0434\u044d\u0444\u0456\u043a\u0441", "\u0430\u043f\u0430\u043d\u0430\u0432\u0430\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0430\u043f\u0430\u043d\u0442\u0430\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["obsession"], "en": ["obsession"], "nl": ["bezetenheid", "obsessie"], "ru": ["\u043d\u0430\u0432\u044f\u0437\u0447\u0438\u0432\u0430\u044f \u0438\u0434\u0435\u044f", "\u043e\u0434\u0435\u0440\u0436\u0438\u043c\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Besessenheit", "Obsession"], "it": ["ossessione"], "hu": ["r\u00f6geszme", "k\u00e9nyszerk\u00e9pzet"], "es": ["obsesi\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "obsed", "primary": false}, "pordegejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda enirejo en konstrua\u0135o, kiun fermas pordego.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u044a\u0435\u0437\u0434"], "fr": ["porche"], "nl": ["portaal", "portiek"], "hu": ["kapualj"]}, "examples": [["la malluma figuro de la virino kuris tra la arka\u0135an pordegejon de la domo", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "pord", "primary": false}, "meze de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En loko a\u016d momento egaldistanca de ekstrema\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u044f\u0440\u044d\u0434\u0437\u0456\u043d\u0435", "\u043d\u0430 \u0441\u044f\u0440\u044d\u0434\u0437\u0456\u043d\u0435"], "fr": ["au milieu de", "parmi"], "en": ["amid", "among", "in the middle of"], "nl": ["te midden van", "middenin"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0435\u0440\u0435\u0434\u0438\u043d\u0435", "\u043d\u0430 \u0441\u0435\u0440\u0435\u0434\u0438\u043d\u0435"], "de": ["mitten in"], "hu": ["k\u00f6z\u00e9p\u00fctt", "k\u00f6z\u00e9pen"], "sk": ["v strede"], "es": ["en medio de"], "br": ["e-kreiz"], "ro": ["\u00een mijloc"], "pl": ["w \u015brodku"]}, "examples": [["meze de la nokto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En loko, kie oni estas \u0109iuflanke \u0109irka\u016data.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u044f\u0440\u043e\u0434", "\u0441\u044f\u0440\u043e\u0434", "\u0443 \u0441\u044f\u0440\u044d\u0434\u0437\u0456\u043d\u0435"], "de": ["mitten in"], "pl": ["w \u015brodku"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0440\u0435\u0434\u0438", "\u0441\u0440\u0435\u0434\u0438"]}, "examples": [["meze de la nebulo", null], ["meze en la akvo", null], ["mezen en la bukedon oni enmetadis kandelon", "Z"], ["la Eternulo parolis al ili el meze de la fajro", "Z"], ["li faligis \u0109ion mezen de ilia tendaro", "Z"], ["ne metu ilian nombron mezen de la Izraelidoj", "Z"], ["halti meze dum la danco", null], ["meze inter la malamikoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mez", "primary": false}, "obsedi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Preme okupi la spiriton; trude ekkapti la atenton (parolante prifiksa ideo).", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u0430\u0434\u0447\u044d\u043f\u043d\u0430 \u043f\u0435\u0440\u0430\u0441\u044c\u043b\u0435\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u043f\u0430\u043d\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043c\u0443\u0447\u044b\u0446\u044c (\u043f\u0440\u0430 \u0434\u0443\u043c\u043a\u0443 \u0456 \u0434\u0430 \u0433.\u043f.)"], "fr": ["obs\u00e9der"], "en": ["obsess"], "nl": ["obsederen"], "pt": ["obsedar", "obcecar"], "ru": ["\u043d\u0435\u043e\u0442\u0432\u044f\u0437\u043d\u043e \u043f\u0440\u0435\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043c\u0443\u0447\u0438\u0442\u044c (\u043e \u043d\u0430\u0432\u044f\u0437\u0447\u0438\u0432\u043e\u0439 \u0438\u0434\u0435\u0435 \u0438 \u0442.\u043f.)"], "de": ["heimsuchen", "verfolgen", "qu\u00e4len", "plagen", "befallen"], "it": ["ossessionare"], "hu": ["hatalm\u00e1ba ker\u00edt", "r\u00f6geszm\u00e9sen foglalkoztat"], "es": ["obsesionar"]}, "examples": [["obsedanta halucinacio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "obsed", "primary": true}, "analizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dismeto a\u016d aparta konsidero de la partoj, aspektoj de io.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0430\u043b\u0456\u0437"], "fr": ["analyse"], "en": ["analysis"], "ru": ["\u0430\u043d\u0430\u043b\u0438\u0437"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "analiz", "primary": false}, "fajlilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ilo, provizita je multo da strietoj, per kiu oni fajlas.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u043f\u0456\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["lime"], "bg": ["\u043f\u0438\u043b\u0430"], "nl": ["vijl"], "ru": ["\u043d\u0430\u043f\u0438\u043b\u044c\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Feile"], "sv": ["fil"], "hu": ["reszel\u0151"], "en": ["file"], "pl": ["pilnik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fajl", "primary": false}, "analizi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Diserigi tuta\u0135on, por pli bone esplori ties erojn.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0430\u043b\u0456\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["analyser"], "en": ["analyse"], "nl": ["analyseren"], "pt": ["analisar"], "ru": ["\u0430\u043d\u0430\u043b\u0438\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["analysieren", "zergliedern", "zerlegen"], "it": ["analizzare"], "sv": ["analysera"], "sk": ["analyzova\u0165"], "es": ["analizar"]}, "examples": [["analizi \u0125emian solva\u0135on, frazon, libron", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "sintezo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "analiz", "primary": true}, "arestejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, kie oni tenas la arestiton.", "translations": {"ru": ["\u0442\u044e\u0440\u044c\u043c\u0430", "\u043a\u0430\u043c\u0435\u0440\u0430", "\u043c\u0435\u0441\u0442\u043e \u0437\u0430\u043a\u043b\u044e\u0447\u0435\u043d\u0438\u044f", "\u0430\u0440\u0435\u0441\u0442\u0430\u043d\u0442\u0441\u043a\u0430\u044f"], "fr": ["maison d'arr\u00eat"], "en": ["jail"], "br": ["toull-bac'h"], "de": ["Arrestzelle", "Haftzelle", "Kotter"], "pl": ["areszt"], "hu": ["fogda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arest", "primary": false}, "analiza": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al analizo.", "translations": {"ru": ["\u0430\u043d\u0430\u043b\u0438\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "be": ["\u0430\u043d\u0430\u043b\u0456\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"]}, "examples": [["\u00abPlena analiza gramatiko de Esperanto\u00bb", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Uzanta apartan vorton por gramatika funkcio; esprimanta fleksiojn plurvorte.", "translations": {"ru": ["\u0430\u043d\u0430\u043b\u0438\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u0441\u043b\u043e\u0436\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["analytique"]}, "examples": [["la pasivo en Esperanto estas esprimata per analiza formo", null], ["analiz(em)a lingvo", null], ["dativon Esperanto esprimas per analiza kazo: al + nomo", null], ["analiza verbotempo, superlativo, komparativo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "analiz", "primary": false}, "retro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Neoficiala prefikso signifanta agon a\u016d iron en la direkto kontra\u016da ol la normala.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0437\u0430\u0434", "\u0430\u0434\u0432\u0430\u0440\u043e\u0442\u043d\u0430"], "nl": ["achteruit", "terug"], "pt": ["re-", "retro-"], "ru": ["\u043d\u0430\u0437\u0430\u0434", "\u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u043d\u043e", "\u0437\u0430\u0434\u043e\u043c \u043d\u0430\u043f\u0435\u0440\u0451\u0434"], "de": ["r\u00fcckw\u00e4rts", "r\u00fcck-"], "hu": ["h\u00e1tra-", "vissza-"]}, "examples": [["retroiri, retropa\u015di, retrokupli", null], ["retroe", null]], "subdefinitions": []}], "root": "retro", "primary": true}, "el\u0135eti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u0134eti eligante.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0431\u0440\u043e\u0441\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9verser", "jeter par la fen\u00eatre (d\u00e9penser inconsid\u00e9r\u00e9ment)", "rejeter (son repas, un exclu,...)"], "en": ["spew", "spit out"], "nl": ["spuwen"], "pt": ["expelir"], "it": ["mandar fuori", "proiettare", "eiettare", "eruttare"], "hu": ["kidob (vhonnan)", "kihaj\u00edt", "kisz\u00f3r", "kivet"], "pl": ["wyrzuca\u0107"]}, "examples": [["el\u0135eti kra\u0109on, fajron", null], ["el\u0135eti la koleron", "Z"], ["socia el\u0135etulo", "Z"], ["vi ne devas el\u0135eti tri spesmilojn por la edzini\u011da krono de via filino", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135et", "primary": false}, "transigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Porti transen, meti transen, transdoni.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u043d\u0435\u0441\u0442\u0438", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0432\u0435\u0437\u0442\u0438", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0441\u043b\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["passer par-dessus", "transmettre"], "nl": ["overzetten"], "hu": ["\u00e1tvisz", "\u00e1ttesz", "\u00e1tjuttat", "k\u00f6z\u00f6l (pl. mozg\u00e1st)", "tov\u00e1bb\u00edt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rel\u015dan\u011di.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 (\u0441\u0442\u0440\u0435\u043b\u043a\u0443 \u0440\u0435\u043b\u044c\u0441\u043e\u0432)"], "nl": ["op een ander spoor gaan rijden"], "hu": ["v\u00e1lt (s\u00ednt)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "trans", "primary": false}, "geodezia latitudo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Astronomia latitudo, precize difinita per korekto pro loka ekarto de la perpendiklilo.", "translations": {"de": ["geod\u00e4tische Breite"], "hu": ["geod\u00e9ziai sz\u00e9less\u00e9g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "latitud", "primary": false}, "fakultativa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pl": ["fakultatywny", "dobrowolny", "dowolny"]}, "examples": [["Parto A - Devigaj elementoj / Parto B - Fakultativaj elementoj", "-, Kondi\u0109aro [...] de ASKOP, 2007-04"], ["vi skribis al mi por konsciigi min pri la intereso enkonduki fakultativan ekzamenon de Esperanto en la abiturienta ekzameno", "trad. Lee J.-k., Traduka\u0135oj/Nova\u0135oj, 2007-05-06"]], "subdefinitions": []}], "root": "fakultativ", "primary": true}, "anta\u016dtago": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La tago \u011duste anta\u016da al la koncerna.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0447\u0435\u0440\u0430\u0448\u043d\u0438\u0439 \u0434\u0435\u043d\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0448\u0435\u0434\u0448\u0438\u0439 \u0434\u0435\u043d\u044c"], "fr": ["veille (jour pr\u00e9c\u00e9dent)", "jour pr\u00e9c\u00e9dent"], "de": ["vorherige Tag", "Vortag"], "nl": ["dag voordien"], "pl": ["poprzedni dzie\u0144"]}, "examples": [["foje, en anta\u016dtago de sabato \u015dia patro venis en la bienon", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 9a"], ["li rakontis pri sia interparolo kun la viktimo en la anta\u016da tago", "Urd Hadda murdita!, p. 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tag", "primary": false}, "gliredoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo ron\u011duloj (Gliridae), kies anoj dormas dum malvarmaj a\u016d sekaj periodoj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u043d\u0438 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e \u0433\u0440\u044b\u0437\u0443\u043d\u043e\u0432)"], "fr": ["glirid\u00e9s"], "en": ["dormice"], "nl": ["slaapmuizen (fam.)"], "pt": ["glir\u00eddeos"], "de": ["Bilche", "Schl\u00e4fer (Nagerfamilie)"], "hu": ["pelef\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "glired", "primary": true}, "maskerado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["mascarade"], "pt": ["mascarada", "baile de m\u00e1scaras"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Malsimpla trompo a\u016d \u015dajnigo kun pluraj rolantoj.", "translations": {}, "examples": [["mi imagos al mi, ke la tuta afero estas maskerado", "Fabeloj, volumo 3, Io"], ["\u00abMaskerado \u0109irka\u016d la morto\u00bb", null]], "subdefinitions": []}], "root": "maskerad", "primary": true}, "zombia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Simila al zombio, precipe aganta sen klara konscio a\u016d memrego, kvaza\u016d sub ekstera komando.", "translations": {"nl": ["zombie-"], "it": ["zombesco"], "hu": ["zombi"]}, "examples": [["mi finfine alvenis la junulargastejon matene la 29-an en sufi\u0109e zombia stato", "B. A. Bojesen, Interstacia Semajnebrio, inter ni dirite, 2005, numero 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "zombi", "primary": false}, "zombio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Figuro de duonviva korpo a\u016d sor\u0109ita kadavro a\u016d fantomo aganta sen propra konscio, ordinare dan\u011dera.", "translations": {"fr": ["zombi", "zombie"], "en": ["zombie"], "nl": ["zombie"], "hu": ["zombi"], "de": ["Zombie"], "sv": ["zombie"], "it": ["zombie", "morto che cammina"]}, "examples": [["\u0108arlz Menson kvaza\u016d zombio eliris el la a\u016dto, malsupreniris de sur la monteto, transsaltis la malaltan barilon kaj alproksimi\u011dis al la fenestroj", "A. Profi, [trad. Mevo?], Romano Polanski, Art-mozaiko, 2003-04, numero 12a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Procezo a\u016d programo, kies fini\u011don la sistemo ne registris, lasante \u011din \u00abduonviva\u00bb, da\u016dre penda.", "translations": {}, "examples": [["la kerno provizas informojn pri la statoj de eroj en \u011dia procezotabelo (ekz rulanta, haltigita a\u016d zombia)", "-, Package: base-files Description..., [vidita en 2007-03]"]], "subdefinitions": []}], "root": "zombi", "primary": true}, "enpenetri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Profunde penetri.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u043d\u0456\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u0430\u043d\u0456\u043a\u043d\u0443\u0446\u044c"], "fr": ["p\u00e9n\u00e9trer profond\u00e9ment"], "hu": ["behatol", "bejut"], "nl": ["doordringen"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043d\u0438\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0432\u043d\u0438\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c"]}, "examples": [["la \u0109ambro estas tiel aran\u011dita, ke la tutan pluvon, kiu povus enpenetri, \u011di forkondukas", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 5, el la vivo kaj sciencoj, la lo\u011dejoj de la termitoj"], ["li plensukcese enpenetris en tiun problemon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "penetr", "primary": false}, "la\u016dvera logiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tradicia logiko, bazita sur la studado de la asertoj kaj sur neta valoro de vereco.", "translations": {"it": ["logica aletica", "logica verofunzionale"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "logik", "primary": false}, "rango": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grado, \u0109e kiu staras iu persono en difinita hierarkio.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u043d\u0433", "\u0440\u0430\u0437\u0440\u044f\u0434", "\u0437\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["rang (hi\u00e9rarchique)", "condition (sociale)", "degr\u00e9 (hi\u00e9rarchique)", "dignit\u00e9 (grade)", "\u00e9chelon (hi\u00e9rarchique)", "grade (mil.)", "place (hi\u00e9rarchique)", "position (hi\u00e9rarchique)"], "en": ["rank"], "nl": ["rang"], "pt": ["grau", "dignidade", "classe", "gradua\u00e7\u00e3o", "posto", "camada"], "de": ["Rang"], "hu": ["rang", "rend (rang)"]}, "examples": [["la diversaj rangoj de la eklezia, militista, administracia oficistaro", null], ["akiri nobelan rangon", null], ["okupi altan rangon en la socio", null], ["niaj amikoj reprezentus per si \u0109iujn rangojn, statojn kaj klasojn de la homoj", null]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0437\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "pl": ["ranga", "szar\u017ca"]}, "examples": [["oni ne konfuzu militistan rangon kun la ofico", null], ["havi rangon kolonelo", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u0430\u043d"], "pl": ["godno\u015b\u0107"]}, "examples": [["pastra, episkopa rango", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u0441\u0442\u043e\u0438\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "pl": ["warto\u015b\u0107"]}, "examples": [["\u0109iu emblemo entenas 13 ludkartojn diversrangajn", null]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Grado de graveco de iu a\u016d io: \u0441\u043e\u0440\u0442, \u043a\u043b\u0430\u0441\u0441", "translations": {"fr": ["rang (importance)", "classe (importance)", "importance", "ordre (importance)"], "pl": ["ranga"]}, "examples": [["multaj rigardas Esperanton kvaza\u016d ion ne seriozan, kvaza\u016d distron a\u016d ilon de dua rango", null], ["ka\u016d\u0109uko fari\u011dis nun unuaranga materio, kiel \u015dtalo a\u016d karbo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u043d\u0433"], "fr": ["rang (math.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de n vektoroj de vektora spaco) Dimensio de la vektora subspaco, kiun ili naskas.", "translations": {}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de (n,p)-matrico A super korpo K) Dimensio de la vektora subspaco de Kn, kiun naskas \u011diaj vertikaloj; simb. rang A.", "translations": {"pl": ["rz\u0105d (macierzy)"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de homomorfio inter vektoraj spacoj) Dimensio de \u011dia bildaro.", "translations": {"pl": ["rz\u0105d (homomorfizmu)"]}, "examples": [["la rango de endomorfio de finidimensia spaco egalas al la diferenco inter la dimensio de la spaco kaj la dimensio de la kerno de la endomorfio", null]]}]}], "root": "rang", "primary": true}, "rangi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Okupi iun rangon.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043c\u0435\u0442\u044c \u0437\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u0438\u043c\u0435\u0442\u044c \u0440\u0430\u043d\u0433"], "fr": ["avoir le rang de"], "de": ["rangieren"], "pl": ["mie\u0107 rang\u0119", "by\u0107 w randze", "by\u0107 w stopniu"], "hu": ["rangja van"]}, "examples": [["li rangas kiel ambasadoro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rang", "primary": false}, "sportumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0439\u043c\u0430\u0446\u0446\u0430 \u0441\u043f\u043e\u0440\u0442\u0430\u043c"], "fr": ["pratiquer un sport"], "bg": ["\u0441\u043f\u043e\u0440\u0442\u0443\u0432\u0430\u043c"], "ru": ["\u0437\u0430\u043d\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f \u0441\u043f\u043e\u0440\u0442\u043e\u043c"], "de": ["Sport treiben"], "fa": ["\u0648\u0631\u0632\u0634 \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "hu": ["sportol"]}, "examples": [["kial Pamela ne elektis, ni diru, pla\u0109e frizi al si la hararon, a\u016d iomete sportumi, maldiki\u011di \u0109e la talio, a\u016d io simila?", "Alberto Garc\u00eda Fumero, Kura\u011do, Monato, jaro 2002a, numero 2a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sport", "primary": false}, "Urbano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo latindevena.", "translations": {"fa": ["\u0627\u0648\u0631\u0628\u0627\u0646"], "fr": ["Urbain (pr\u00e9nom)"], "fi": ["Urbanus"], "de": ["Urban"], "it": ["Urbano"], "hu": ["Orb\u00e1n"]}, "examples": [["la papoj Urbano VIII kaj Innocento IV", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 5, el la vivo kaj sciencoj, bagateloj"]], "subdefinitions": []}], "root": "urb", "primary": false}, "legom\u011dardeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u011cardeno, en kiu oni kultivas legomojn.", "translations": {"fr": ["jardin potager", "potager (subst.)"], "en": ["vegetable garden"], "de": ["Gem\u00fcsegarten"], "it": ["orto"], "pl": ["ogr\u00f3d (warzywny)"], "he": ["\u05d2\u05df \u05d9\u05e8\u05e7"]}, "examples": [["super la legom\u011dardenoj jam na\u011das blua vespero", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011darden", "primary": false}, "fiziologiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specialisto pri fiziologio.", "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u0437\u0456\u0451\u043b\u044f\u0433"], "fr": ["physiologue", "physiologiste"], "en": ["physiologist"], "nl": ["fysioloog"], "pt": ["fisiologista", "fisi\u00f3logo"], "ru": ["\u0444\u0438\u0437\u0438\u043e\u043b\u043e\u0433"], "de": ["Physiologe"], "hu": ["fiziol\u00f3gus"], "es": ["fisi\u00f3logo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fiziologi", "primary": false}, "afabla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pla\u0109a per \u011dentileco, bonakcepto, agrablaj vortoj, komplezo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u044f\u0437\u043d\u044b", "\u0432\u0435\u0442\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u043b\u0430\u0441\u043a\u0430\u0432\u044b"], "fr": ["aimable", "affable", "avenant", "brave (gentil)", "commode (adj., gentil)", "gentil", "pr\u00e9venant"], "en": ["kind", "affable", "amiable"], "nl": ["vriendelijk"], "pt": ["af\u00e1vel", "am\u00e1vel", "gentil"], "ru": ["\u043b\u044e\u0431\u0435\u0437\u043d\u044b\u0439", "\u0432\u0435\u0436\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439"], "de": ["freundlich", "nett"], "it": ["affabile"], "tp": ["pona"], "sv": ["v\u00e4nlig"], "sk": ["l\u00e1skav\u00fd"], "br": ["hegarat"], "cs": ["laskav\u00fd"], "hu": ["kedves", "ny\u00e1jas"], "es": ["amable"]}, "examples": [["afabla vorto pli atingas ol forto", "Proverbaro esperanta"], ["akcepti afable", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Pri programa produkto facile uzebla por sensperta uzanto.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0440\u0443\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["convivial (info.)", "intuitif (info.)"], "en": ["user-friendly"], "de": ["anwenderfreundlich", "intuitiv bedienbar"], "sk": ["u\u017e\u00edvate\u013esky priate\u013esk\u00fd"], "es": ["amigable"]}, "examples": [["afabla programo, interfaco, fasado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "afabl", "primary": true}, "vulkanizi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kombini ka\u016d\u0109ukon per sulfuro, por ke \u011di fari\u011du pli firma, pli elasta kaj indiferenta je varmo a\u016d malvarmo.", "translations": {"be": ["\u0432\u0443\u043b\u043a\u0430\u043d\u0456\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "en": ["vulcanize"], "nl": ["vulcaniseren"], "pt": ["vulcanizar"], "ru": ["\u0432\u0443\u043b\u043a\u0430\u043d\u0438\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["vulkanisieren"], "hu": ["vulkaniz\u00e1l"], "fa": ["\u0648\u064f\u0644\u06a9\u0627\u0646\u06cc\u062f\u0646"], "es": ["vulcanizar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vulkaniz", "primary": true}, "Kongo Kin\u015dasa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la centra Afriko kun \u0109efurbo Kin\u015daso. Teritorio de Demokratia Respubliko Kongo. \u011cis 1908 nomata Libera Kongo, poste - Belga Kongo. Inter 1971 kaj 1997 nomata Zairo, dum mallonga tempo anka\u016d Kongo-L\u00e9opoldville. ISO-3166 kodo: CD. \u011ci limas kun Angolo, Burundo, Centr-Afriko, Kongo Brazavila, Ruando, Sudano, Tanzanio, Ugando, Zambio kaj Atlantiko.", "translations": {"de": ["Demokratische Republik Kongo"], "bg": ["\u0414\u0435\u043c\u043e\u043a\u0440\u0430\u0442\u0438\u0447\u043d\u0430 \u0440\u0435\u043f\u0443\u0431\u043b\u0438\u043a\u0430 \u041a\u043e\u043d\u0433\u043e"], "en": ["Democratic Republic of the Congo"], "pl": ["Demokratyczna Republika Kongo"], "hu": ["Kong\u00f3i Demokratikus K\u00f6zt\u00e1rsas\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Kong", "primary": false}, "sporto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Korpaj ekzercoj a\u016d ludoj celantaj disvolvon de fizika lerteco kaj samtempe amuzon a\u016d vetbatalon.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u043e\u0440\u0442"], "fr": ["sport"], "bg": ["\u0441\u043f\u043e\u0440\u0442"], "nl": ["sport"], "ru": ["\u0441\u043f\u043e\u0440\u0442"], "de": ["Sport"], "hu": ["sport"], "fa": ["\u0648\u0631\u0632\u0634"], "en": ["sport"], "pl": ["sport"]}, "examples": [["golfludo estas pli-malpli universala sporto, kiun influas nek vetero, nek latitudo", "Stanis\u0142aw \u015amigielski, Vivi por golfludi?, Monato jaro 2002a, numero 2a, p.. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sport", "primary": true}, "benzeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "C6H6. Hidrokarbido, ekstraktata el gudro, ofte uzata por forigi grasajn makulojn.", "translations": {"be": ["\u0431\u044d\u043d\u0437\u043e\u043b"], "fr": ["benz\u00e8ne"], "en": ["benzene"], "ru": ["\u0431\u0435\u043d\u0437\u043e\u043b"], "de": ["Benzol", "Benzen"], "hu": ["benzol"], "fa": ["\u0628\u0646\u0632\u0646"], "es": ["benzeno"], "pl": ["benzen"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "benzen", "primary": true}, "avangardo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ta\u0109mento, kiu esploras la terenon anta\u016d iranta armeo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0432\u0430\u043d\u0433\u0430\u0440\u0434"], "fr": ["avant-garde"], "en": ["scout party", "vanguard"], "ru": ["\u0430\u0432\u0430\u043d\u0433\u0430\u0440\u0434"], "de": ["Vortrupp", "Vorausabteilung", "Sp\u00e4her", "Sp\u00e4habteilung"], "es": ["vanguardia"], "hu": ["el\u0151v\u00e9d"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Anta\u016dirantoj, \u0109efe en la arta a\u016d te\u0125nika kampoj.", "translations": {"de": ["Avantgarde", "Vortrupp", "Trendsetter"], "en": ["avant-garde"], "hu": ["\u00e9lcsapat", "avantg\u00e1rd"]}, "examples": [["li apartenas al la avangardo de kinoarto", null], ["avangarda partio", null], ["avangardaj literaturistoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "anta\u016dgvardio.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "avangard", "primary": true}, "turingo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lo\u011danto de Turingujo kaj nomo de ano de iama \u011dermana tribo.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c \u0422\u044e\u0440\u0438\u043d\u0433\u0438\u0438"], "de": ["Th\u00fcringer"], "nl": ["Th\u00fcringer"], "pt": ["tur\u00edngio"], "hu": ["t\u00fcringiai"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "turing", "primary": true}, "dikfingro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La subsencoj estas apartigitaj por pli oportuna tradukado en la lingvojn, kiuj bezonas apartajn vortojn por la dikfingroj mana kaj pieda; imitante tiun fremdan tradicion, la PIV-oj distingas inter polekso kaj halukso (sed por etfingro kaj aliaj fingroj piedaj tian distingon ili ne faras)."], "primary definition": "La pli dika el la ekstremaj fingroj de homo a\u016d besto.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u043b\u044c\u0448\u043e\u0439 \u043f\u0430\u043b\u0435\u0446"], "fr": ["pouce"], "en": ["thumb"], "es": ["pulgar"], "hu": ["h\u00fcvelykujj"]}, "examples": [["ili postkuris lin kaj kaptis lin kaj dehakis la dikfingrojn de liaj manoj kaj piedoj", "La Malnova Testamento, Ju\u011distoj 1:6"]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speciale, tia manfingro de la homo.", "translations": {"de": ["Daumen"], "nl": ["duim"], "sv": ["tumme"], "pl": ["kciuk"], "la": ["pollex"]}, "examples": [["kelnero alportas teleron da supo kun dikfingro profunde trempita en la buljono", "Louis Beaucaire: Kruko kaj Baniko el Bervalo"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Speciale, tia piedfingro de la homo.", "translations": {"de": ["gro\u00dfer Zeh"], "nl": ["dikke teen"], "sv": ["stort\u00e5"], "pl": ["paluch", "du\u017cy palec u nogi"], "la": ["hallux"]}, "examples": [["loku la piedajn dikfingrojn la\u016d linio kun la brustpintoj", "\u015cunrju Suzuki, tr. D. Gibbons: Zena Menso, Komencanta Menso"]]}]}], "root": "fingr", "primary": false}, "Edgaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo \u011dermandevena.", "translations": {"fr": ["Edgar"], "bg": ["\u0415\u0434\u0433\u0430\u0440"], "pt": ["Edgardo", "Edgar", "Edgard"], "de": ["Edgar"], "pl": ["Edgar"], "hu": ["Edg\u00e1r"]}, "examples": [["kiel vi probable jam scias, Edgaro el Valio estis volapukisto kaj poste esperantisto", "M. Lavallee, Occidental-Interlingue relevi\u011das, soc.culture.esperanto, 1998-12-05"], ["Edgaron Degason alparolis iu: \u00abPardonu, via viza\u011do \u015dajnas al mi konata\u00bb", "D. Kowalska, Esperanto.pl, Anekdotoj, 2004-09"]], "subdefinitions": []}], "root": "Edgar", "primary": true}, "turinga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta al turingoj, ilia nacieco a\u016d \u015dtato.", "translations": {"ru": ["\u0442\u044e\u0440\u0438\u043d\u0433\u0435\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["th\u00fcringisch"], "nl": ["Th\u00fcringer"], "pt": ["tur\u00edngio"], "hu": ["t\u00fcringiai"]}, "examples": [["turingaj dialektoj, a\u016dtoroj", null], ["turinga konstitucio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "turing", "primary": false}, "apogilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, kio servas por apogi ion a\u016d por sin apogi.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043f\u043e\u0440\u043a\u0430", "\u0441\u043f\u0438\u043d\u043a\u0430 (\u0441\u0442\u0443\u043b\u0430, \u043a\u0440\u0435\u0441\u043b\u0430)"], "fr": ["appui", "\u00e9tai"], "en": ["pillar", "buttress"], "de": ["St\u00fctze", "Lehne"], "sv": ["st\u00f6d"], "it": ["appoggio", "sostegno"], "sk": ["podpera"], "es": ["apoyo"], "br": ["skor"], "pl": ["oparcie", "podparcie", "podpora"]}, "examples": [["apogilo de kaduka muro", null], ["(dors)apogilo de benko", null], ["brakapogilo de se\u011do", null]], "subdefinitions": []}], "root": "apog", "primary": false}, "funguso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fungosimila elkreska\u0135o, kiu kreskas el la interno de vundo a\u016d de absceso.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u044b\u0431\u043e\u043a"], "nl": ["fungus"], "pt": ["fung\u00e3o"], "ru": ["\u0433\u0440\u0438\u0431\u043e\u043a"], "de": ["Fungus"], "hu": ["fungus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fungus", "primary": true}, "tofuo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \"Tofuo\" estas la plej internacia formo de la radiko. Anka\u016d ekzistas \"to\u016dfuo\" pro la \u0109ina prononco kaj \"tohuo\" pro japana prononco. Nuntempe \u0109iuj formoj aperas pro siaj aperoj en diversaj vortaroj."], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0442\u043e\u0444\u0443"], "fr": ["tofu"], "bg": ["\u0442\u043e\u0444\u0443"], "nl": ["tofoe", "sojakaas"], "pt": ["tofu"], "de": ["Tofu", "Sojabohnenpaste", "Sojabrei"], "hu": ["sz\u00f3jasajt", "tofu"], "fa": ["\u062a\u0648\u0641\u0648", "\u067e\u0646\u06cc\u0631 \u0633\u0648\u06cc\u0627"], "en": ["tofu", "bean curd"], "pl": ["serek tofu"]}, "examples": [["sojlakto trinkeblas a\u016d povas servi kiel materialo por prepari tofuon", "LE THI Cao Truong: Esperantista vegetarano jaro 2008, p. 23"]], "subdefinitions": []}], "root": "tofu", "primary": true}, "alikvoto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de entjero n) Tia entjero strikte pli malgranda ol n, ke n estas plurfoja sumo de \u011di; alidire: divizoro de n, neegala al n.", "translations": {"sk": ["vlastn\u00fd delite\u013e"], "ru": ["\u0430\u043b\u0438\u043a\u0432\u043e\u0442\u043d\u0430\u044f \u0447\u0430\u0441\u0442\u044c", "\u043a\u0440\u0430\u0442\u043d\u044b\u0439 \u0434\u0435\u043b\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["partie aliquote"], "en": ["aliquot part"], "de": ["aliquoter Teil"], "hu": ["marad\u00e9k n\u00e9lk\u00fcl oszthat\u00f3 r\u00e9sz/sz\u00e1m"]}, "examples": [["du estas alikvoto de dek", null]], "subdefinitions": []}], "root": "alikvot", "primary": true}, "lulkanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Murmura kanto por dormigi infanon, kvietigi doloron.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u044b\u0445\u0430\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["berceuse"], "nl": ["wiegelied"], "ru": ["\u043a\u043e\u043b\u044b\u0431\u0435\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f (\u043f\u0435\u0441\u043d\u044f)"], "de": ["Wiegenlied"], "it": ["ninna nanna"], "hu": ["b\u00f6lcs\u0151dal", "altat\u00f3dal"], "br": ["luskellerez"], "es": ["nana"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kant", "primary": false}, "garantia\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Objekto a\u016d mono asignita por plifirmigi la akceptitan respondecon.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043b\u043e\u0433", "\u0437\u0430\u043a\u043b\u0430\u0434"], "fr": ["caution", "gage"], "nl": ["garantie", "borg", "onderpand"], "pt": ["garantia", "cau\u00e7\u00e3o"], "de": ["Kaution", "Pfand"], "tr": ["kefalet"], "hu": ["garanci\u00e1lis", "j\u00f3t\u00e1ll\u00e1si", "kezess\u00e9gi"], "es": ["garant\u00eda", "cauci\u00f3n"]}, "examples": [["oni postulis de la administranto garantia\u0135on je dudek mil e\u016droj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "garanti", "primary": false}, "vadbirdoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Birdoj kun plejofte longaj kruroj kaj bekoj, kiuj ofte vadas en akvo, ordo el la klaso birdoj (Ciconiiformes).", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u0441\u043b\u0430\u043f\u0430\u0434\u043e\u0431\u043d\u044b\u044f (\u0430\u0442\u0440\u0430\u0434)"], "fr": ["\u00e9chassiers"], "en": ["wading birds"], "ru": ["\u0430\u0438\u0441\u0442\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b\u0435 (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434)", "\u0433\u043e\u043b\u0435\u043d\u0430\u0441\u0442\u044b\u0435 (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434)"], "de": ["Schreitv\u00f6gel"], "tr": ["uzun bacakl\u0131 ku\u015flar"], "hu": ["g\u00f3lyaalak\u00faak", "g\u00e1zl\u00f3madarak"], "br": ["hirc'hareged"], "pl": ["ptaki w\u0119drowne"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bird", "primary": false}, "prunarbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de prunuso (Prunus domesticus).", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043b\u0456\u0432\u0430 (\u0434\u0440\u044d\u0432\u0430)"], "fr": ["prunier"], "bg": ["\u0441\u043b\u0438\u0432\u0430 (\u0434\u044a\u0440\u0432\u043e)"], "nl": ["pruimenboom", "pruimelaar"], "pt": ["ameixeira"], "ru": ["\u0441\u043b\u0438\u0432\u0430 (\u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e)"], "de": ["Pflaumenbaum"], "hu": ["szilvafa"], "fa": ["\u062f\u0631\u062e\u062a \u0622\u0644\u0648\u0686\u0647", "\u062f\u0631\u062e\u062a \u06af\u0648\u062c\u0647"], "pl": ["\u015bliwa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prun", "primary": false}, "palmopieda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta piedfingrojn kunigitajn per membrano, kiel iuj na\u011dobestoj (ansero, anaso...).", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u043f\u043e\u043d\u0447\u0430\u0442\u043e\u043b\u0430\u043f\u044b\u0439"], "fr": ["palmip\u00e8de (adj.)"], "en": ["palmiped"], "nl": ["met zwemvliezen"], "hu": ["\u00fasz\u00f3l\u00e1b\u00fa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "palm", "primary": false}, "imposta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al impostoj.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u043b\u043e\u0433\u043e\u0432\u044b\u0439"], "en": ["tax (attr.)", "fiscal"]}, "examples": [["donacantoj al la asocio \u011duas impostan avanta\u011don", "Klaus Schl\u00fcter: Kulturtago de EMAS. La Ondo de Esperanto, 2003:12 (110)"], ["\u0109u venos fino de la impostaj paradizoj?", "Monato"], ["certigi, ke la imposta pezo distribui\u011dos juste", "Monato"]], "subdefinitions": []}], "root": "impost", "primary": false}, "relajo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato, kiu ebligas per tre malforta energio akiri gravajn efikojn utiligante la aldonan energion.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u043b\u0435"], "fr": ["relais"], "nl": ["relais"], "pt": ["rel\u00e9", "relais"], "ru": ["\u0440\u0435\u043b\u0435"], "de": ["Relais"], "hu": ["jelfog\u00f3", "rel\u00e9"], "es": ["rel\u00e9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "relaj", "primary": true}, "imposti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Le\u011de meti imposton sur iun a\u016d ion.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u043b\u0430\u0433\u0430\u0442\u044c \u043d\u0430\u043b\u043e\u0433\u043e\u043c"], "fr": ["imposer (fin.)"], "en": ["charge a tax", "levy a tax", "tax", "assess"], "nl": ["belasten (belasting heffen)"], "pt": ["onerar com imposto"], "de": ["besteuern", "Steuer erheben"], "hu": ["megad\u00f3ztat", "ad\u00f3t vet ki"], "es": ["gravar con impuesto"], "pl": ["opodatkowa\u0107", "nak\u0142ada\u0107 podatek", "ok\u0142ada\u0107 podatkiem"]}, "examples": [["imposti vinon, alkohola\u0135ojn", null], ["imposti fortan depagon al provinco, lando", null]], "subdefinitions": []}], "root": "impost", "primary": false}, "imposto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Deviga kontribuo de regnanoj al la \u011deneralaj bezonoj de \u015dtato, urbo kaj tiel plu.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u043b\u043e\u0433", "\u043f\u043e\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u0434\u0430\u043d\u044c", "\u043f\u043e\u0448\u043b\u0438\u043d\u0430"], "fr": ["imp\u00f4t"], "en": ["tax"], "nl": ["belasting"], "pt": ["imposto (economia, com\u00e9rcio)"], "de": ["Abgabe", "Steuer"], "hu": ["ad\u00f3", "illet\u00e9k"], "pl": ["podatek"], "es": ["impuesto"]}, "examples": [["pagi pezajn impostojn", null], ["pagi sian imposton per mono, per natura\u0135oj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "impost", "primary": true}, "radikaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La tuto de la radikoj de vegeta\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u0430\u043d\u0451\u0432\u0430\u044f \u0441\u044b\u0441\u0442\u044d\u043c\u0430"], "hu": ["gy\u00f6k\u00e9rzet"], "de": ["Wurzelsystem"], "nl": ["wortelsysteem"], "ru": ["\u043a\u043e\u0440\u043d\u0435\u0432\u0430\u044f \u0441\u0438\u0441\u0442\u0435\u043c\u0430"]}, "examples": [["fibreca radikaro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "radik", "primary": false}, "liberkredo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mensa stato de tiu, kiu kredas je Dio, sed je neniu el la ekzistantaj revelaciaj religioj.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u0438\u0437\u043c"], "fr": ["d\u00e9isme"], "de": ["Freigl\u00e4ubigkeit"], "nl": ["vrijzinnigheid"]}, "examples": [["proklami sian liberkredon", "Z"], ["komunumo de liberkredanoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kred", "primary": false}, "emfazo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Emfazo ne enhavas saman malfavoran nuancon, kiel bombasto."], "primary definition": "Pli forta prononcado de la parolo; insista pligrandigo, afekta a\u016d ne, en la tono kaj esprimmaniero; solena, pompa tono.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0434\u0435\u043b\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c \u043d\u0430\u044f \u0438\u043d\u0442\u043e\u043d\u0430\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["accentuation", "emphase", "insistance (dans la parole)", "renforcement"], "es": ["\u00e9nfasis"], "pt": ["\u00eanfase"], "de": ["Nachdruck", "Eindringlichkeit", "Emphase"], "pl": ["emfaza", "nacisk (w mowie)"]}, "examples": [["li deklaris kun emfazo, ke li estas delegito", null], ["troa emfazo efikas ridige", null]], "subdefinitions": []}], "root": "emfaz", "primary": true}, "emfazi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Diri emfaze.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0434\u0435\u043b\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0434\u0447\u0435\u0440\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c (\u0438\u043d\u0442\u043e\u043d\u0430\u0446\u0438\u0435\u0439, \u0433 \u043e\u043b\u043e\u0441\u043e\u043c)"], "fr": ["appuyer (ses paroles, sur un mot)", "accentuer (ses paroles)", "insister (sur)", "souligner (insister sur qc)", "renforcer (ses paroles)"], "de": ["hervorheben", "unterstreichen", "mit Nachdruck sprechen", "Nachdruck legen (auf)"], "es": ["enfatizar"], "pl": ["m\u00f3wi\u0107 z emfaz\u0105", "k\u0142a\u015b\u0107 nacisk (w mowie)", "podkre\u015bla\u0107 (w mowie)"]}, "examples": [["li emfazis \u0109iujn vortojn", null], ["abrupta gesto emfazis la krude prononcitan, malican inviton", "Urd Hadda murdita!, p. 4"]], "subdefinitions": []}], "root": "emfaz", "primary": false}, "etikedo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Peco de papero a\u016d alia materialo kun a\u016d por surskribo, alfiksita a\u016d alfiksebla sur a\u016d al io, por montri enhavon, specon, adreson kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u044d\u0442\u044b\u043a\u0435\u0442\u043a\u0430", "\u044f\u0440\u043b\u044b\u043a", "\u0448\u044b\u043b\u044c\u0434\u0430\u0447\u043a\u0430"], "fr": ["\u00e9tiquette (fiche)"], "en": ["label", "tag"], "pt": ["etiqueta", "r\u00f3tulo", "d\u00edstico", "marca"], "ru": ["\u044d\u0442\u0438\u043a\u0435\u0442\u043a\u0430", "\u044f\u0440\u043b\u044b\u043a"], "de": ["Schild", "Schildchen", "Etikett"], "es": ["etiqueta"], "pl": ["etykietka", "naklejka", "nalepka", "znak"]}, "examples": [["tiu konjako, kiel videblas sur la etikedo, estis gajninta konsiderindajn premiojn dum la mondekspozicio en Lie\u011do kaj Barcelono", "Wolfgang Hildesheimer, tr. Wolfgang Kirschstein: Iom granda a\u0109eto, La Ondo de Esperanto, 1999. N-ro 3 (53)."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Parto (kampo) de datumo priskribanta ties specon.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u0433"], "de": ["Sprungmarke", "Marke", "Tag"], "en": ["tag"], "pl": ["etykietka", "tag"], "ru": ["\u0442\u0435\u0433", "\u0442\u044d\u0433"]}, "examples": [["HTML-etikedo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "etiked", "primary": true}, "dalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sekaj gu\u015dograjnoj kiaj pizo, kikero kaj similaj... pecigitaj a\u016d preparitaj diversmaniere en la hinda kuirarto.", "translations": {"en": ["dhal", "dahl", "dal", "daal"], "pt": ["dal", "dhal"]}, "examples": [["patrino en sario makulita miksadas okrokoloran dalon", "Homoj man\u011dantaj, man\u011di rubman\u011da\u0135on, p. 11a"]], "subdefinitions": []}], "root": "dal", "primary": true}, "furiero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Suboficiro, kiu zorgas pri la lo\u011digo kaj nutrigo de la soldatoj dum la restado en fremda loko (= lo\u011dejpreparisto).", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043f\u0442\u0435\u043d\u0430\u0440\u043c\u0443\u0441", "\u043a\u0432\u0430\u0440\u0442\u0438\u0440\u044c\u0435\u0440"], "fr": ["fourrier"], "nl": ["foerier"], "pt": ["furriel"], "de": ["Quartiermacher"], "pl": ["kwatermistrz"], "hu": ["sz\u00e1ll\u00e1smester"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "furier", "primary": true}, "brulvundi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Vundi, difekti per fajro a\u016d varmego.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u043f\u0430\u043b\u044c\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0431\u043f\u0430\u043b\u0456\u0446\u044c", "\u0430\u043f\u044f\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u043f\u044f\u0447\u044b"], "fr": ["blesser (par brulure)", "bruler (tr.)", "se bruler"], "en": ["burn"], "nl": ["verbranden"], "pt": ["queimar"], "ru": ["\u043e\u0431\u0436\u0438\u0433\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u0436\u0435\u0447\u044c"], "de": ["verbrennen"], "hu": ["meg\u00e9get"], "pl": ["oparzy\u0107 si\u0119", "sparzy\u0107 si\u0119", "przypiec si\u0119", "spali\u0107 si\u0119 (podczas opalania)", "ogorze\u0107"]}, "examples": [["brulvundo, bruldifekto", null], ["li brulvundis sian fingron \u0109e la forno", null], ["bruldifekton pro bruldifekto, vundon pro vundo, kontuzon pro kontuzo", "La Malnova Testamento, Eliro 21:25"], ["la blovilo bruldifekti\u011dis", "La Malnova Testamento, Jeremia 6:29"]], "subdefinitions": []}], "root": "brul", "primary": false}, "hejmveo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dolora sopiro al hejmo.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u0441\u043a\u0430 \u043f\u043e \u0434\u043e\u043c\u0443", "\u043d\u043e\u0441\u0442\u0430\u043b\u044c\u0433\u0438\u044f"], "fr": ["mal du pays", "nostalgie"], "fa": ["\u062f\u0631\u062f \u063a\u0631\u0628\u062a", "\u062f\u0631\u062f \u0648\u0637\u0646"], "de": ["Heimweh"], "sv": ["heml\u00e4ngtan"], "hu": ["honv\u00e1gy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ve", "primary": false}, "preska\u016d \u0109iuj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri termoj de vico) Krom finia nombro da ili.", "translations": {"be": ["\u0430\u043c\u0430\u043b\u044c \u0443\u0441\u0435"], "fr": ["presque tous"], "en": ["almost all"], "nl": ["bijna alle"], "ru": ["\u043f\u043e\u0447\u0442\u0438 \u0432\u0441\u0435"], "de": ["fast alle"], "hu": ["majdnem mindegyik"], "pl": ["prawie wszystkie"]}, "examples": [["polinomo estas vico, kies preska\u016d \u0109iuj termoj estas nulaj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109iu", "primary": false}, "cibeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fekodora graseca substanco, sekreciata el anusa glando de vivero; \u011di estas uzata en la parfuma industrio.", "translations": {"ru": ["\u0446\u0438\u0431\u0435\u0442"], "fr": ["civette"], "pt": ["alm\u00edscar"], "de": ["Zibet"], "it": ["zibetto (essenza odorosa)"], "hu": ["cibet"], "fa": ["\u0632\u064e\u0628\u0627\u062f"], "pl": ["pi\u017cmo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cibet", "primary": true}, "malkonver\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne konver\u011di, ne esti konver\u011da.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0445\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["diverger"], "en": ["diverge"], "es": ["divergir"], "de": ["divergieren"], "pl": ["by\u0107 rozbie\u017cnym", "rozchodzi\u0107 si\u0119"], "hu": ["diverg\u00e1l", "sz\u00e9ttart", "sz\u00e9tfut"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konver\u011d", "primary": false}, "kanao": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kanao estas anka\u016d nomo de vegeta\u0135o."], "primary definition": "Japana litero prezentanta silabon.", "translations": {"fr": ["kana (lettre japonaise)"], "pl": ["kana"], "pt": ["\"kana\""]}, "examples": [["la nuna norma klavaro japana ankora\u016d estas tiu decidita de Kanamozikai, societo por kanaoj, fondita en 1920", "Yamasaki Seiko, Lingvoplanado en Japanio, Aktoj de Lingvopolitika Seminario, 1996"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kanaaro: kanalitera sistemo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Kanao estas anka\u016d nomo de japanskriba litero."], "primary definition": "Plurjara rizoma herbo el varma Ameriko, kun grandaj folioj, altaj flortigoj \u015datataj en plezur\u011dardenoj, genro el familio kanaacoj (Canna).", "translations": {"fr": ["canna"]}, "examples": [["la stacidomo forlasita dum jaroj \u2013 kanaoj floras.", "Vastalto, Hajko en Esperanto, 2003-09-06"], ["frostis, kaj kanaoj similas kuiritajn spinacojn", "Mari-elen, Faldfolio, 2007-10-23"]], "subdefinitions": []}], "root": "kana", "primary": true}, "malkonver\u011da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne konver\u011danta.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0445\u043e\u0434\u044f\u0449\u0438\u0439\u0441\u044f"], "fr": ["divergent"], "en": ["divergent"], "de": ["divergent"], "pl": ["rozbie\u017cny"], "hu": ["divergens", "sz\u00e9ttart\u00f3", "sz\u00e9tfut\u00f3"]}, "examples": [["nekonver\u011da serio", "Matematika Terminaro kaj Krestomatiop. 19"]], "subdefinitions": []}], "root": "konver\u011d", "primary": false}, "vango": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Flanka parto de la viza\u011do.", "translations": {"be": ["\u0448\u0447\u0430\u043a\u0430"], "fr": ["joue"], "en": ["cheek", "jowl"], "el": ["\u03bc\u03ac\u03b3\u03bf\u03c5\u03bb\u03bf"], "hr": ["obraz"], "de": ["Wange", "Backe"], "hu": ["arc", "orca"], "fa": ["\u06af\u0648\u0646\u0647 (\u0635\u0648\u0631\u062a)", "\u0644\u064f\u067e"], "br": ["boc'h", "jod"], "cs": ["tv\u00e1\u0159"], "es": ["mejilla"], "he": ["\u05dc\u05d7\u05d9"], "ru": ["\u0449\u0435\u043a\u0430"], "nl": ["wang"], "pt": ["bochecha"], "sv": ["kind"], "pl": ["policzek"]}, "examples": [["sulkplenaj vangoj", null], ["propran vangon neniu batas", "Proverbaro esperanta"], ["plenvanga, pufvanga", "Z"], ["infano", null], ["vangharoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vang", "primary": true}, "persikarbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de prunuso (Prunus persica), devena de Persujo.", "translations": {"be": ["\u043f\u044d\u0440\u0441\u0456\u043a\u0430\u0432\u0430\u0435 \u0434\u0440\u044d\u0432\u0430"], "fr": ["p\u00eacher"], "nl": ["perzikboom"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0441\u0438\u043a\u043e\u0432\u043e\u0435 \u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e"], "de": ["Pfirsichbaum"], "tr": ["\u015feftali"], "sv": ["persikotr\u00e4d"], "hu": ["\u0151szibarackfa"], "br": ["gwezenn-bechez", "pechezenn (gwezenn)"], "pl": ["brzoskwinia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "persik", "primary": false}, "palisaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Barilo formita de vico da palisoj.", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u0441\u0442\u0430\u043a\u043e\u043b", "\u043f\u0430\u043b\u0456\u0441\u0430\u0434"], "fr": ["palissade"], "en": ["fence", "palisade"], "nl": ["palissade"], "ru": ["\u0447\u0430\u0441\u0442\u043e\u043a\u043e\u043b", "\u0438\u0437\u0433\u043e\u0440\u043e\u0434\u044c", "\u043f\u0430\u043b\u0438\u0441\u0430\u0434"], "de": ["Palisade"], "hu": ["c\u00f6l\u00f6psor", "c\u00f6l\u00f6pfal", "palisz\u00e1d"], "es": ["cerca"]}, "examples": [["templo kun nigre farbita palisaro anta\u016d sia kvinspana pordo", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 53a, volumo 2a, p. 190a"]], "subdefinitions": []}], "root": "palis", "primary": false}, "anomalio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eksternorma\u0135o, deflanki\u011do de la \u011denerala regulo.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0430\u043c\u0430\u043b\u0456\u044f", "\u0430\u0434\u0445\u0456\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["anomalie"], "en": ["anomaly"], "nl": ["anomalie"], "ru": ["\u0430\u043d\u043e\u043c\u0430\u043b\u0438\u044f", "\u043d\u0435\u043f\u0440\u0430\u0432\u0438\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u043a\u043b\u043e\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Abweichung", "Anomalie"], "hu": ["elt\u00e9r\u00e9s", "rendelleness\u00e9g", "anom\u00e1lia"], "sk": ["anom\u00e1lia", "nepravidelnos\u0165"], "es": ["anomal\u00eda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anomali", "primary": true}, "dermito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inflamo de la dermo (= ha\u016dtinflamo).", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u0440\u043c\u0430\u0442\u044b\u0442"], "fr": ["dermite", "dermatite"], "pl": ["zapalenie sk\u00f3ry"], "ru": ["\u0434\u0435\u0440\u043c\u0430\u0442\u0438\u0442"], "de": ["Hautentz\u00fcndung", "Dermitis"], "es": ["dermatitis"], "hu": ["dermatitis", "b\u0151rgyullad\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dermit", "primary": true}, "Londona Biblio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esperantigo de Biblio, unue eldonita de la Brita kaj Alilanda Biblia Societo en 1926; ties Malnova Testamento estas tradukita de Zamenhof el la Masora Biblio kaj redaktita de Biblia komitato (la\u016d permeso de Zamenhof mem).", "translations": {"be": ["\u043b\u043e\u043d\u0434\u0430\u043d\u0441\u043a\u0430\u044f \u0411\u0456\u0431\u043b\u0456\u044f", "\u044d\u0441\u043f\u044d\u0440\u0430\u043d\u0446\u043a\u0430\u044f \u0411\u0456\u0431\u043b\u0456\u044f"], "hu": ["Londoni Biblia"], "de": ["Londoner Bibel"], "it": ["bibbia di Londra"], "ru": ["\u041b\u043e\u043d\u0434\u043e\u043d\u0441\u043a\u0430\u044f \u0411\u0438\u0431\u043b\u0438\u044f", "\u044d\u0441\u043f\u0435\u0440\u0430\u043d\u0442\u0441\u043a\u0430\u044f \u0411\u0438\u0431\u043b\u0438\u044f"]}, "examples": [["la Londona Biblio estas la plej a\u016dtoritata kaj la plej disvastigita el la bibliaj tradukoj en Esperantujo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "Bibli", "primary": false}, "orientita grafeo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kongrue kun la nacilingva \u0125aoso eblus uzi anka\u016d la adjektivon \u00abdirektita\u00bb anstata\u016d \u00aborientita\u00bb, kiel aperas en , a\u016d e\u0109 \u00abdigrafo\u00bb (samloke)."], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u044b\u0435\u043d\u0442\u0430\u0432\u0430\u043d\u044b \u0433\u0440\u0430\u0444"], "fr": ["graphe orient\u00e9", "graphe dirig\u00e9", "digraphe"], "en": ["oriented graph", "directed graph", "digraph"], "ru": ["\u043e\u0440\u0438\u0435\u043d\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0433\u0440\u0430\u0444", "\u043d\u0430\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0433\u0440\u0430\u0444", "\u043e\u0440\u0433\u0440\u0430\u0444", "\u0434\u0438\u0433\u0440\u0430\u0444"], "de": ["orientierter Graph", "gerichteter Graph", "Digraph"], "pl": ["graf zorientowany", "graf skierowany", "digraf"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grafe", "primary": false}, "dandi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Konduti kiel dando.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0440\u0441\u0456\u0446\u044c"], "nl": ["zich als een dandy gedragen", "zich als een fat gedragen"], "ru": ["\u0449\u0435\u0433\u043e\u043b\u044f\u0442\u044c", "\u0444\u0440\u0430\u043d\u0442\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dand", "primary": false}, "baptano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Baptopatro rilate al la baptopatrino a\u016d al la gepatroj de baptato.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0443\u043c"], "fr": ["comp\u00e8re (au bapt\u00eame)"], "pl": ["kum {m}"]}, "examples": [["jen kion li skribas: \u00abkara amiko, baptano kaj bonfaranto!\u00bb", "La Revizo, akto 1a, sceno 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bapt", "primary": false}, "hermafrodito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["hermaphrodite (subst.)"], "en": ["hermaphrodite"], "it": ["ermafrodito (sost.)"], "pl": ["hermafrodyta"]}, "examples": [["kelkaj grupoj de animaloj kaj plantoj estas hermafroditoj, t.e. \u0109iuj individuoj produktas kaj ovojn kaj spermatozoojn", "C. St\u00f8p-Bowitz, M. B\u00e9la, Enkonduko en la biologion, Fokuso, numero 1987-04, p. 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "hermafrodit", "primary": true}, "dando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Viro, kies precipa zorgo estas elegante observi modon.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u043d\u0434\u0437\u0456", "\u0444\u0440\u0430\u043d\u0442", "\u0444\u0430\u0440\u0441\u0443\u043d"], "fr": ["dandy", "\u00e9l\u00e9gant (dandy)"], "en": ["dandy", "fashionista"], "nl": ["dandy", "fat"], "pt": ["d\u00e2ndi", "metrossexual", "almofadinha", "janota"], "ru": ["\u0449\u0451\u0433\u043e\u043b\u044c", "\u0444\u0440\u0430\u043d\u0442", "\u0434\u0435\u043d\u0434\u0438"], "de": ["Dandy", "Geck", "Modenarr", "Stutzer"], "hu": ["dendi", "divath\u0151s", "piperk\u0151c", "fics\u00far"], "es": ["dandy", "dandi"], "cs": ["hejsek"], "pl": ["dandys", "elegant", "dandy (wym. dandi)", "bikiniarz", "fircyk", "gogu\u015b", "lalu\u015b", "modni\u015b"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dand", "primary": true}, "hermafrodita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"el": ["\u03b5\u03c1\u03bc\u03b1\u03c6\u03c1\u03cc\u03b4\u03b9\u03c4\u03bf\u03c2"], "fr": ["hermaphrodite (adj.)"], "en": ["hermaphroditic"], "nl": ["tweeslachtig", "hermafrodiet"], "pt": ["hermafrodita"], "be": ["\u0434\u0432\u0443\u0445\u043f\u043e\u043b\u044b", "\u0433\u0435\u0440\u043c\u0430\u0444\u0440\u0430\u0434\u044b\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "de": ["Hermaphrodit", "Zwitter"], "it": ["ermafrodito (agg.)"], "hu": ["h\u00edmn\u0151s", "hermafrodita"], "ru": ["\u0434\u0432\u0443\u043f\u043e\u043b\u044b\u0439", "\u043e\u0431\u043e\u0435\u043f\u043e\u043b\u044b\u0439", "\u0433\u0435\u0440\u043c\u0430\u0444\u0440\u043e\u0434\u0438\u0442\u0441\u043a\u0438\u0439"], "es": ["hermafrodita"]}, "examples": [["hermafrodita besto, floro", null], ["hermafroditeco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hermafrodit", "primary": false}, "fringelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de kardelo (Carduelis spinus).", "translations": {"be": ["\u0447\u044b\u0436"], "fr": ["serin (oiseau)"], "en": ["siskin"], "nl": ["kanarie"], "pt": ["pintassilgo (Carduelis spinus)", "pintassilgo-preto"], "ru": ["\u0447\u0438\u0436"], "de": ["Zeisig", "Erlenzeisig"], "hu": ["cs\u00edz"], "cs": ["\u010di\u017eek"], "pl": ["czy\u017c", "czy\u017cyk"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fringel", "primary": true}, "cikorio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio asteracoj (Cichorium intybus). La blanka cikorio (Cichorium intybus var. foliosum) estas uzata kiel legomo. La ordinara cikorio (Cichorium intybus var. sativum) estas kulturata pro la radiko kaj uzata kiel kafsurogato.", "translations": {"be": ["\u0446\u044b\u043a\u043e\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["endives (F)", "chicor\u00e9e witloof (F)", "chicons (B)"], "en": ["chicory (GB)", "Belgian endives (US)"], "nl": ["witloof (VL)", "witlof (NL)", "Brussels lof (NL)"], "pt": ["chic\u00f3ria"], "el": ["\u03c1\u03b1\u03b4\u03af\u03ba\u03b9"], "de": ["Chicor\u00e9e", "Wegwarte"], "it": ["insalata belga"], "sv": ["cikoria"], "fa": ["\u06a9\u0627\u0633\u0646\u06cc"], "es": ["endibia belga"], "br": ["sikorea"], "ru": ["\u0446\u0438\u043a\u043e\u0440\u0438\u0439"], "hu": ["cik\u00f3ria", "kat\u00e1ng"], "pl": ["cykoria"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cikori", "primary": true}, "mentolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Graso el mentoleo, trankviliga al la ha\u016dto, uzata en \u015dminka\u0135oj, medikamentoj....", "translations": {"fr": ["menthol"]}, "examples": [["mi \u0109irka\u016drigardis la \u0109ambron, glutis mentolan tablojdon", "S. Lem, trad. K. Du\u015denko, trad. J. Finkel, Surloka esploro, 2003"]], "subdefinitions": []}], "root": "mentol", "primary": true}, "teksa\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io teksita; \u015dtofo.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043a\u0430\u043d\u044c", "\u0442\u0435\u043a\u0441\u0442\u0438\u043b\u044c"], "fr": ["tissu (subst.)"], "nl": ["weefsel"], "es": ["tela"], "be": ["\u0442\u043a\u0430\u043d\u0456\u043d\u0430", "\u0442\u044d\u043a\u0441\u0442\u044b\u043b\u044c"], "pl": ["tkanina"], "hu": ["sz\u00f6vet"]}, "examples": [["silka teksa\u0135o", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0442\u043a\u0430\u043d\u044c (\u0431\u0438\u043e\u043b.)"], "be": ["\u0442\u043a\u0430\u043d\u043a\u0430"], "pl": ["tkanka"], "es": ["tejido"], "hu": ["sz\u00f6vet (biol.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Aro da interligitaj aferoj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043f\u043b\u0435\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u043f\u0435\u0440\u0435\u043d.)"], "hu": ["h\u00e1l\u00f3", "sz\u00f6vev\u00e9ny"], "be": ["\u0441\u043f\u043b\u044f\u0446\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u043f\u043b\u044f\u0446\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"]}, "examples": [["la historio de tiu lando estas longa teksa\u0135o da heroaj luktoj por la libereco", null], ["tiu artikolo estas nur ia teksa\u0135o el malveroj", null], ["la Tut-Tera Teksa\u0135o", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "reto.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "teks", "primary": false}, "impetega": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Perforte impeta.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0443\u0440\u043d\u044b\u0439", "\u0431\u0443\u0439\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0443\u0434\u0435\u0440\u0436\u0438\u043c\u044b\u0439"], "fr": ["imp\u00e9tueux", "fougueux", "violent"], "nl": ["woest"], "pt": ["agressivamente impetuoso (adj.)"], "de": ["st\u00fcrmisch", "heftig"], "hu": ["viharos"]}, "examples": [["impetega torento, vento, kolero, karaktero", null], ["impetege protesti", null]], "subdefinitions": []}], "root": "impet", "primary": false}, "malica": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konscie malbonfarema kontra\u016d la aliaj, deziranta malutilon kaj malfeli\u0109on al la aliaj, \u011dojanta pro la malfeli\u0109o de la aliaj.", "translations": {"be": ["\u0437\u043b\u044b", "\u0437\u043b\u043e\u0441\u043d\u044b", "\u0437\u043b\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u043a\u0430\u0432\u0430\u0440\u043d\u044b"], "en": ["malicious", "malevolent", "spiteful"], "nl": ["boos", "boosaardig"], "pt": ["malicioso", "malvado", "maldoso", "perverso"], "ru": ["\u0437\u043b\u043e\u0431\u043d\u044b\u0439", "\u0437\u043b\u043e\u0439", "\u043a\u043e\u0432\u0430\u0440\u043d\u044b\u0439"], "de": ["b\u00f6se"], "sv": ["elak"], "tp": ["ike"], "hu": ["rosszindulat\u00fa", "k\u00e1r\u00f6rvend\u0151", "rosszm\u00e1j\u00fa", "malici\u00f3zus"]}, "examples": [["malica homo, karaktero", null], ["kiu intencas fari malbonon, tiun oni nomas maliculo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Farata kun deziro malutili al iu, malfeli\u0109igi iun.", "translations": {"hu": ["gonosz", "gal\u00e1d"]}, "examples": [["malica ago, parolo, intenco", null], ["kiu havas malican celon, ofte perdas sian propran felon", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "malic", "primary": true}, "fola": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En freneze gaja, petolema humoro.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0437\u0443\u0434\u0435\u0440\u0436\u043d\u043e \u0432\u0435\u0441\u0451\u043b\u044b\u0439"], "fr": ["fou (d\u00e9brid\u00e9)", "fou-fou"], "pt": ["adoidado", "amalucado", "atoleimado"], "hu": ["bolondos"]}, "examples": [["regis etoso bola kaj fola", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 62a, p. 343a"]], "subdefinitions": []}], "root": "fol", "primary": true}, "aplika programaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kolekto da aplikaj programoj por iu ekstera aplika tereno (kontraste al sistema programaro).", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043a\u043b\u0430\u0434\u043d\u043e\u0435 \u043f\u0440\u043e\u0433\u0440\u0430\u043c\u043c\u043d\u043e\u0435 \u043e\u0431\u0435\u0441\u043f\u0435\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435"], "hu": ["alkalmaz\u00e1sszoftver"], "de": ["Anwendungssoftware"], "nl": ["gebruiksprogrammatuur"], "en": ["application software"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "program", "primary": false}, "dormema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ema dormi.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439 (\u0445\u043e\u0442\u044f\u0449\u0438\u0439 \u0441\u043f\u0430\u0442\u044c)", "\u0441\u043e\u043d\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439", "\u0437\u0430\u0441\u043f\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["ensommeill\u00e9"], "nl": ["slaperig"], "pt": ["sonolento", "com sono", "dorminhoco"], "de": ["schl\u00e4frig"], "pl": ["\u015bpi\u0105cy", "rozespany"], "hu": ["\u00e1lmos", "alusz\u00e9kony"]}, "examples": [["ne laca, ne laca... nur iom dormema", "Urd Hadda murdita!, p. 13"], ["dormemo surprizis lin post tiu rafinite preparita man\u011do", "Urd Hadda murdita!, p. 26"]], "subdefinitions": []}], "root": "dorm", "primary": false}, "etimo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Devena aliforma a\u016d alisenca stato de vorto kontraste al pliposta.", "translations": {"be": ["\u044d\u0442\u044b\u043c\u043e\u043d"], "fr": ["\u00e9tymon"], "en": ["etymon"], "pt": ["\u00e9timo"], "ru": ["\u044d\u0442\u0438\u043c\u043e\u043d"], "de": ["Etymon"], "hu": ["etimon"], "pl": ["rdze\u0144 (j\u0119zykowy)"]}, "examples": [["la etnolingvaj etimoj estas alprenitaj en la plej konvena formo kaj ricevas Esperantajn gramatikajn fina\u0135ojn", "Bernard Golden: Propono por elimini la lingvokaoson en E\u016dropa Unio, Monato jaro 1997a, numero 5a, p. 34a"]], "subdefinitions": []}], "root": "etim", "primary": true}, "malkonsekvenca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta neniun konsekvencon.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u043f\u0430\u0441\u044c\u043b\u044f\u0434\u043e\u045e\u043d\u044b"], "de": ["nicht folgerichtig", "nicht schl\u00fcssig", "widerspr\u00fcchlich", "inkonsequent"], "en": ["inconsistent"], "nl": ["inconsequent"], "ru": ["\u043d\u0435\u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["malkonsekvencaj ideoj, metaforoj", null], ["malkonsekvenca stilo, konduto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konsekvenc", "primary": false}, "imitado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago imiti.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0439\u043c\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0456\u043c\u0456\u0442\u0430\u0446\u044b\u044f (\u0434\u0437\u0435\u044f\u043d\u044c\u043d\u0435)"], "fr": ["imitation (action)"], "nl": ["imiteren", "nabootsen"], "pt": ["imita\u00e7\u00e3o (a\u00e7\u00e3o de imitar)"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0440\u0430\u0436\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u0438\u043c\u0438\u0442\u0430\u0446\u0438\u044f (\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435)"], "de": ["Imitieren", "Imitation"], "hu": ["ut\u00e1nz\u00e1s", "imit\u00e1l\u00e1s"], "pl": ["imitacja", "na\u015bladownictwo"]}, "examples": [["bona imitado de aktoro al lia modelo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "imit", "primary": false}, "celkonforma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tute ta\u016dga por plenumi iun celon.", "translations": {"ru": ["\u0446\u0435\u043b\u0435\u0441\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["conforme", "ad\u00e9quat", "appropri\u00e9", "juste (appropri\u00e9)", "propre (appropri\u00e9)", "opportun (appropri\u00e9)"], "de": ["angemessen"], "hu": ["c\u00e9lszer\u0171"]}, "examples": [["SAT liveras la bonan ekzemplon per sia celkonforma organiziteco", "Vortoj de k-do Lanti, de la deziro al la efektivigo..."]], "subdefinitions": []}], "root": "konform", "primary": false}, "a\u016dskultumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sisteme a\u016dskulti la internajn bruojn de la korpo por diagnozo.", "translations": {"fr": ["ausculter"]}, "examples": [["la kuracisto a\u016dskultumas Krukon, esploras \u0109iujn liajn organojn kaj poste demandas lin pri lia seksumado", "L. Beaucaire, Kruko kaj Baniko el Bervalo, 1974"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dskult", "primary": false}, "bidaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vico de bidoj sur fadeno, uzebla kiel ludilo, galanterio (kol\u0109ene, brak\u0109ene), pre\u011dohelpilo, pordopenda\u0135o....", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0446\u0435\u0440\u043a\u0456", "\u0440\u0443\u0436\u0430\u043d\u0435\u0446"], "fr": ["collier (de perles, verroterie...)"], "en": ["beads"], "pt": ["colar", "ros\u00e1rio"], "ru": ["\u0431\u0443\u0441\u044b", "\u0447\u0451\u0442\u043a\u0438"], "de": ["Kette (mit K\u00fcgelchen)"], "pl": ["korale"]}, "examples": [["mi sendas la vi parfuman bidaron por esprimi mian koron", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 74a, volumo 2a, p. 566a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bid", "primary": false}, "kolono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vertikala peco el ligno, \u015dtono, fero a\u016d alia substanco, \u011denerale fini\u011danta per kapitelo, kaj servanta kiel subtenilo a\u016d kiel ornamo de konstrua\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u043e\u043d\u043d\u0430", "\u0441\u0442\u043e\u043b\u0431", "\u0441\u0442\u043e\u043b\u043f"], "fr": ["colonne (arch., mil.)", "file", "pilier", "pile (tas)"], "en": ["column", "pillar"], "nl": ["zuil"], "de": ["S\u00e4ule"], "sv": ["kolonn", "pelare"], "hu": ["oszlop"], "pl": ["kolumna"]}, "examples": [["cilindra, kvarangula, dorika, korinta, ionia kolono", null], ["lanterna kolono", "Z"], ["la kolonoj de la \u015dtato", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Monumento, konsistanta el izolita kolono el marmoro, bronzo kaj tiel plu.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u043e\u043d\u043d\u0430", "\u0441\u0442\u043e\u043b\u0431", "\u0441\u0442\u043e\u043b\u043f"], "en": ["pillar"], "nl": ["zuil"], "de": ["S\u00e4ule"], "sv": ["kolonn", "pelare"], "hu": ["eml\u00e9koszlop"], "pl": ["kolumna", "stela"]}, "examples": [["la Trajana kolono", null], ["la Herkulaj kolonoj", null], ["kolono de malhonoro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu ajn a\u0135o \u0109u solida, a\u016d flueca, \u0109u gasa, kun formo de kolono.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u043e\u043b\u0431"], "en": ["column"], "nl": ["zuil"], "de": ["S\u00e4ule"], "sv": ["pelare"], "hu": ["oszlop"], "pl": ["s\u0142up"]}, "examples": [["kolono de akvo, de hidrargo, de fumo supreniranta", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u043e\u043f\u043a\u0430", "\u043a\u043e\u043b\u043e\u043d\u043a\u0430", "\u0441\u0442\u043e\u043b\u0431\u0438\u043a"], "en": ["stack"], "nl": ["stapel"], "de": ["Stapel"], "sv": ["stapel"], "hu": ["rak\u00e1s", "oszlop"], "pl": ["stos"]}, "examples": [["kolono da libroj, da froma\u011doj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u043e\u043d\u043a\u0430 (\u0432 \u0433\u0430\u0437\u0435\u0442\u0435, \u043a\u043d\u0438\u0433\u0435)", "\u0441\u0442\u043e\u043b\u0431\u0435\u0446"], "en": ["column"], "nl": ["kolom"], "de": ["Spalte"], "sv": ["spalt", "kolumn"], "hu": ["has\u00e1b"], "pl": ["kolumna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Trupoj la\u016dlonge ordigitaj dum mar\u015dado.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u043e\u043d\u043d\u0430 (\u0432\u043e\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0441\u0442\u0440\u043e\u0439)"], "en": ["column", "file"], "nl": ["colonne"], "pt": ["coluna", "pilar", "pilha"], "de": ["Kolonne", "Kolonne", "Marschs\u00e4ule"], "sv": ["kolonn"], "hu": ["menetoszlop"], "pl": ["kolumna (wojskowa, marszowa)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Fundamente kolono estas dika fosto subtenanta konstrua\u0135on."], "primary definition": "Monunuo de Kostariko kaj, kune kun la usona dolaro, de Salvadoro.", "translations": {"fr": ["col\u00f3n (monnaie)"], "en": ["col\u00f3n"], "nl": ["col\u00f3n (munt)"], "pl": ["col\u00f3n (1 col\u00f3n kostaryka\u0144ski = 100 centavos)"], "pt": ["colom", "col\u00f3n"], "es": ["col\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kolon", "primary": true}, "mirtelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de vakcinio (Vaccinium myrtillus), kun blue nigraj, man\u011deblaj, vitaminri\u0109aj beroj.", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u0440\u043d\u0456\u0446\u044b"], "fr": ["myrtille"], "bg": ["\u0431\u043e\u0440\u043e\u0432\u0438\u043d\u043a\u0430"], "nl": ["blauwe bosbes"], "ru": ["\u0447\u0435\u0440\u043d\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Heidelbeere", "Blaubeere"], "hu": ["fekete \u00e1fonya"], "en": ["bilberry", "blueberry"], "br": ["lusenn"], "pl": ["bor\u00f3wka czarna", "jagoda czarna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mirtel", "primary": true}, "implikacia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al implikacio, entenanta implikacion.", "translations": {"cs": ["implika\u010dn\u00ed"], "ru": ["\u0438\u043c\u043f\u043b\u0438\u043a\u0430\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439"], "en": ["implicative"], "pl": ["implikacyjny"]}, "examples": [["la pozitiva implikacia propozicikalkulo entenas du aksiomojn: A\u21d2(B\u21d2A) kaj (A\u21d2(B\u21d2C))\u21d2((A\u21d2B)\u21d2(A\u21d2C) , kaj unu derivregulon: la elimplikaciigon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "implikaci", "primary": false}, "implikacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dulokaj logika ligilo kaj la responda logika operacio, simbole skribata A\u21d2B (legu: \u00abse a, tiam bo\u00bb) kaj reduktebla al kombino de nego kaj a\u016do: \u00acA\u2228B;", "translations": {"ru": ["\u0438\u043c\u043f\u043b\u0438\u043a\u0430\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["implication"], "en": ["implication"], "pt": ["implica\u00e7\u00e3o"], "de": ["Implikation"], "hu": ["implik\u00e1ci\u00f3", "felt\u00e9teles k\u00f6vetkeztet\u00e9s"], "es": ["implicaci\u00f3n"], "cs": ["implikace"], "pl": ["implikacja"]}, "examples": [["ili havas simplan, rigidan sintakson, kaj dependas kvaza\u016d parazite de aliaj lingvoj, konsistante el logikaj implikacioj (rilatoj \u00abse \u2015 tiam\u00bb)", "Enkonduka lernolibro de interlingvistiko"], ["rimarku la plej gravan \u015dan\u011don \u0109e la transformo de A\u21d2B al B:... regulo kiun oni bezonas estas nomata forigo de implikacio, a\u016d elimplikaciigo", "Daniel Clemente Laboreo: Enkonduko al natura dedukto."], ["teoremoj ofte havas formon de implikacio", null], ["fizikan le\u011don estas oportune prezenti per implikacio, precize indikante la kondi\u0109ojn por \u011dia valideco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "implikaci", "primary": true}, "kiras\u015dipo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kirasita milit\u015dipo.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0440\u043e\u043d\u0435\u043d\u043e\u0441\u0435\u0446"], "fr": ["cuirass\u00e9 (navire)"], "en": ["armored ship"], "it": ["corazzata (nave)"], "pl": ["okr\u0119t pancerny", "pancernik"], "hu": ["p\u00e1nc\u00e9lhaj\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dip", "primary": false}, "alegreto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Muzika\u0135o, kies movo estas rapideta.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u0435\u0433\u0440\u044d\u0442\u0430"], "fr": ["allegretto"], "en": ["allegretto"], "nl": ["allegretto"], "pt": ["alegreto"], "ru": ["\u0430\u043b\u0435\u0433\u0440\u0435\u0442\u0442\u043e"], "hu": ["allegretto"], "pl": ["allegretto"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "alegr", "primary": false}, "\u015dpruci": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Rapide, salte kaj fortege elflui eksteren.", "translations": {"be": ["\u043f\u044b\u0440\u0441\u043a\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["jaillir"], "en": ["gush"], "nl": ["spuiten"], "pt": ["jorrar", "esguichar"], "ru": ["\u0431\u0440\u044b\u0437\u0433\u0430\u0442\u044c", "\u0431\u0438\u0442\u044c \u043a\u043b\u044e\u0447\u043e\u043c"], "de": ["spritzen", "sprudeln"], "it": ["sprizzare", "schizzare (sprizzare)"], "hu": ["fr\u00f6cs\u00f6g", "fakad", "buzog", "locsog (pl. v\u00edz)"]}, "examples": [["fonto \u015dprucas el la roko", null], ["larmoj \u015dprucis el liaj okuloj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Rapide, subite montri\u011di.", "translations": {"it": ["sprizzare", "errompere"]}, "examples": [["de \u0109iu monteto \u015dprucis malhela arbareto de akacioj, sikomoroj kaj tamarindoj", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 1a"], ["fine \u015dprucis el la horizonto kun siaj nenombreblaj kupoloj kaj minaretoj la blanka Konstantinopolo", null], ["\u0109ie \u015dprucas fre\u015da forto kaj nova vivo", null], ["\u011dojo \u015dprucis el \u0109iuj okuloj", null], ["spasme \u015dprucanta gajeco", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dpruc", "primary": true}, "da\u016dreco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de tio, kio da\u016dras.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043b\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0434\u043e\u043b\u0436\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "en": ["endurance"], "nl": ["het duren"], "br": ["padusted"], "pl": ["trwanie", "tok"], "hu": ["tart\u00f3ss\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "da\u016dr", "primary": false}, "alegrete": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rapidete.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u0435\u0433\u0440\u044d\u0442\u0430"], "fr": ["allegretto"], "nl": ["allegretto"], "pt": ["alegreto"], "hu": ["allegretto", "kiss\u00e9 \u00e9l\u00e9nken", "kiss\u00e9 vid\u00e1man"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "alegr", "primary": false}, "tekilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Agavbrando el suko de bluaj agavoj kreskantaj apud samnoma meksika urbo.", "translations": {"fr": ["tequila"], "en": ["tequila"], "it": ["tequila"], "es": ["tequila"], "pl": ["tequila"]}, "examples": [["kiam vi estas trovinta la tekilejon, oni estas jam tekilaganta de iom da tempo", "Dmi3, Tekila 3Logio, 2001-05"]], "subdefinitions": []}], "root": "tekil", "primary": true}, "sor\u0109arto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Praktika parto de magio uzanta sor\u0109ojn, objektojn, ritojn.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u0434\u043e\u0432\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u0447\u0430\u0440\u043e\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["sorcellerie"], "de": ["Zauberkunst"], "sv": ["trollkonst"], "pl": ["magia", "sztuka magiczna"]}, "examples": [["\u015di sciis la sor\u0109arton kaj faris venenan kombilon", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Ne\u011dulino"]], "subdefinitions": []}], "root": "art", "primary": false}, "cirkonstanca komplemento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komplemento montranta unu el la cirkonstancoj de la ago a\u016d stato esprimata de la verbo.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0441\u0442\u043e\u044f\u0442\u0435\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["compl\u00e9ment circonstanciel"], "nl": ["bepaling van gesteldheid"]}, "examples": [["en Esperanto ekzistas cirkonstancaj komplementoj rektaj (la tutan tagon li dormas), kaj nerektaj (dum la tuta tago li dormas)", null]], "subdefinitions": []}], "root": "komplement", "primary": false}, "hardi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Unu el tuta gamo da procedoj, per kiuj oni prilaboras la internan strukturon de (\u0109efe feraj) metaloj, por akiri deziratajn ecojn rilate al eksteraj mekanikaj strenoj. Ekzemplas pli altgrada rezistemo kontra\u016d tro rapida foruzi\u011do, kontra\u016d fleksado, premado, tordado. La procedoj efektivi\u011das per varmo, kemiaj substancioj a\u016d kombinoj el amba\u016d. La diferencon inter la strukturoj eblas bildigi per la ekzemplo de grafito kaj diamanto, kiuj konsistas amba\u016d el pura karbono. Ofte miskomprenita estas la koncepto de pligranda hardeco de laborpeco post malvarma transformigo (ekz. martelado, laminatado). Tio estas subranga kaj ofte e\u0109 nedezirata, \u0109ar por sekvaj procedoj dama\u011da efekto (-> malhardi).", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043a\u0430\u043b\u044f\u0442\u044c"], "fr": ["tremper (le m\u00e9tal, le caract\u00e8re)", "aguerrir", "durcir (tr.)", "endurcir"], "en": ["harden"], "nl": ["stalen (staal harden)"], "pt": ["temperar a\u00e7o"], "be": ["\u0433\u0430\u0440\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0433\u0430\u0440\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["h\u00e4rten"], "sv": ["h\u00e4rda"], "hu": ["megedz", "megkem\u00e9ny\u00edt"], "it": ["temprare", "indurire (tr.)"], "es": ["templar"]}, "examples": [["hardita glavo, martelo, \u0109izilo", null], ["hardado en akvo, en oleo, per aerblovo.", "Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malmoligi.", "translations": {"nl": ["harden"], "pt": ["endurecer", "enrijecer"], "es": ["endurecer"]}, "examples": [["hardi gipson, cementon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Igi nesentema, krudigi, fortigi.", "translations": {"de": ["abh\u00e4rten"], "nl": ["hard maken", "verharden (tr.)"], "pt": ["endurecer", "enrijecer"]}, "examples": [["hardita kontra\u016d la frosto, la malsano", null], ["mizero hardas korojn", null], ["maljunulo hardita en malfeli\u0109oj", null], ["bone hardita soldato", null], ["favorkoreco kaj veremeco hardas re\u011don", "La Malnova Testamento, Sentencoj 20:28"], ["nia bravega anaro, obstine \u011di pa\u015das, provita, hardita", "(Zamenhof: La Vojo)"], ["hardi\u011dinta krimulo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hard", "primary": true}, "vola": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al volo.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u043b\u044f\u0432\u044b"], "fr": ["volontaire"], "nl": ["gewild"], "pt": ["volunt\u00e1rio"], "el": ["\u03b5\u03b8\u03b5\u03bb\u03bf\u03bd\u03c4\u03b9\u03ba\u03cc\u03c2"], "de": ["willentlich", "absichtlich"], "hu": ["sz\u00e1nd\u00e9kos", "akaratlagos", "akarati"], "ru": ["\u0432\u043e\u043b\u0435\u0432\u043e\u0439"], "he": ["\u05e8\u05e6\u05d5\u05e0\u05d9"]}, "examples": [["vola ago, movo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vol", "primary": false}, "muzikstudio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["studio d'enregistrement sonore"]}, "examples": [["Esperanto-Muzik-Studio Vinilkosmo", "D. E. Wickstr\u00f6m, Retpa\u011do de Eurokka, [vidita en 2007-03]"]], "subdefinitions": []}], "root": "studi", "primary": false}, "disonanco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malharmonia agordo.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0441\u0430\u043d\u0430\u043d\u0441"], "fr": ["dissonance"], "bg": ["\u0434\u0438\u0441\u043e\u043d\u0430\u043d\u0441"], "pt": ["disson\u00e2ncia"], "ru": ["\u0434\u0438\u0441\u0441\u043e\u043d\u0430\u043d\u0441"], "de": ["Dissonanz", "Missklang"], "it": ["dissonanza"], "hu": ["disszonancia", "\u00f6sszhang hi\u00e1nya"], "en": ["dissonance"], "pl": ["dysonans"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Manko de harmonio, malakordo.", "translations": {"de": ["Dissonanz", "Misston"], "pt": ["disson\u00e2ncia"], "pl": ["dysonans"]}, "examples": [["la plej malgrandan disonancon de la koloroj \u015di tuj rimarkis", null], ["profunda disonanco inter la karakteroj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "disonanc", "primary": true}, "volo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kapablo voli.", "translations": {"be": ["\u0432\u043e\u043b\u044f"], "fr": ["volont\u00e9"], "ru": ["\u0432\u043e\u043b\u044f"], "de": ["Wille"], "sv": ["vilja (subst.)"], "tp": ["wile"], "es": ["voluntad"], "he": ["\u05db\u05d7 \u05e8\u05e6\u05d5\u05df"]}, "examples": [["\u0109u la homo posedas liberan volon?", null], ["kie estas volo, tie estas vojo", null], ["de la volo la ordono pli efikas ol bastono", "Proverbaro esperanta"], ["volo kaj deziro le\u011dojn ne konas", "Z"], ["energia, malforta volo", null], ["mi demandis min, kia stre\u0109o de la volo levis lin", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tio, kion oni precize volas.", "translations": {"el": ["\u03b8\u03ad\u03bb\u03b7\u03c3\u03b7"], "nl": ["wil"], "pt": ["vontade"], "ru": ["\u0436\u0435\u043b\u0430\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Wunsch"], "hu": ["akarat"], "be": ["\u0436\u0430\u0434\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043f\u0440\u0430\u0433\u0430"], "he": ["\u05e8\u05e6\u05d5\u05df"]}, "examples": [["kiom da koroj, tiom da voloj", "Proverbaro esperanta"], ["konformi\u011di al ies volo", null], ["tia estas mia volo", null], ["la volo de la \u0109ielo plenumi\u011du!", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vol", "primary": false}, "voli": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kontraste al deziri, voli ofte implicas intencon fari ion por realigi la deziratan."], "primary definition": "(transitiva) Havi deziron, intencon, decidon, senti bezonon pri io a\u016d iu.", "translations": {"el": ["\u03b8\u03ad\u03bb\u03c9"], "fr": ["vouloir"], "en": ["want", "will"], "nl": ["willen"], "pt": ["querer"], "ru": ["\u0445\u043e\u0442\u0435\u0442\u044c"], "de": ["wollen"], "sv": ["vilja (verb)"], "tp": ["wile"], "hu": ["akar"], "cs": ["cht\u00edt"], "be": ["\u0445\u0430\u0446\u0435\u0446\u044c", "\u0436\u0430\u0434\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u0430\u0433\u043d\u0443\u0446\u044c"], "vo": ["vil\u00f6n"], "es": ["querer"], "he": ["\u05dc\u05e8\u05e6\u05d5\u05ea"]}, "examples": [["voli a\u016d nevoli neniu malpermesas", "Proverbaro esperanta"], ["mi havas \u0109iam la kapablon voli, sed ne \u0109iam la forton realigi", null], ["kiu volas, tiu povas", "B"], ["viro, kiu ne scias voli", null], ["volu, kion vi volas", null], ["kion oni volas, tion oni povas", "Proverbaro esperanta"], ["volanta kruro ne laci\u011das de kuro", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Strebante al io, koncentri sian atenton je ago, por ke \u011di efektivi\u011du; intenci, decidi fari ion.", "translations": {}, "examples": [["mi volas diri al vi la veron", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 24"], ["mi volas, ke vi tien iru", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 19"], ["maldiligentulo \u015dovas sian manon en la po\u015don, kaj ne volas venigi \u011din al sia bu\u015do", "Z"], ["dio volu, ke...", null], ["li ne volis e\u0109 respondi al mi", null], ["\u0109u vi volas, ke mi venigu lin?", null], ["\u011di ne akceptas, se vi volas e\u0109 multe donaci", "Z"], ["kial vi volas ser\u0109i al vi plezuron \u0109e fremda virino?", "Z"], ["kiam mi volas esprimi direkton, mi...", "Z"], ["trovinte neniun, kiu volus \u015din akcepti", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 23"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Voli atingi lokon, esti ie.", "translations": {}, "examples": [["mi volas en militon", "Z"], ["\u015di volis en kale\u015don", "Z"], ["ne volas kokin' al festeno, sed oni \u011din trenas perforte", "Proverbaro esperanta"], ["la hundeto levi\u011das kaj volas anka\u016d sur la balancilon", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Voli akcepti, havi.", "translations": {}, "examples": [["volus kato fi\u015dojn, sed la akvon \u011di timas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "vol", "primary": true}, "mirinda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Meritanta miron.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0434\u0438\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["merveilleux"], "en": ["wonderful", "amazing", "astonishing"], "nl": ["wonderlijk"], "de": ["wundersam", "wunderbar"], "hu": ["csod\u00e1latos"]}, "examples": [["pluraj amatoraj lingvistoj posedas en siaj tirkestoj mirindajn projektojn", "Vortoj de k-do Lanti, nia pozicio"], ["la mirinda\u0135oj de la scienco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mir", "primary": false}, "nebarita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u0430\u0431\u043c\u0435\u0436\u0430\u0432\u0430\u043d\u044b"], "fr": ["non born\u00e9 (math.)"], "en": ["unbounded"], "ru": ["\u043d\u0435\u043e\u0433\u0440\u0430\u043d\u0438\u0447\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["unbeschr\u00e4nkt"], "hu": ["korl\u00e1tlan (pl. halmaz)", "hat\u00e1rtalan (pl. halmaz)"], "br": ["divonn (mat.)"], "pl": ["nieograniczony"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bar", "primary": false}, "kantado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homvo\u0109a muzikado.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0441\u044c\u043d\u044f", "\u0441\u044c\u043f\u0435\u045e", "\u0441\u044c\u043f\u0435\u0432\u044b"], "fr": ["chanson", "chant"], "nl": ["lied"], "pt": ["canto"], "no": ["sang"], "de": ["Gesang"], "it": ["canto"], "hu": ["\u00e9nekl\u00e9s"], "es": ["canto"], "cs": ["p\u00edse\u0148"], "ru": ["\u043f\u0435\u0441\u043d\u044f", "\u043f\u0435\u0441\u043d\u044c"], "sv": ["s\u00e5ng"], "pl": ["\u015bpiew"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "kanto", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kant", "primary": false}, "stuki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u015cmirpentri muron per miksa\u0135o de kalko kaj sablo.", "translations": {"be": ["\u0442\u044b\u043d\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["pl\u00e2trer"], "en": ["stucco", "plaster"], "nl": ["pleisteren"], "ru": ["\u0448\u0442\u0443\u043a\u0430\u0442\u0443\u0440\u0438\u0442\u044c"], "de": ["stuckieren", "mit Stuck versehen"], "hu": ["vakol"], "es": ["estucar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kovri ion per tavolo el speco de mortero similanta marmoron.", "translations": {"hu": ["stukk\u00f3z"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stuk", "primary": true}, "stuko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Substanco servanta por stuki.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0442\u0443\u043a\u0430\u0442\u0443\u0440\u043a\u0430"], "fr": ["pl\u00e2tre", "stuc", "stucco"], "en": ["stucco", "plaster"], "nl": ["pleisterkalk", "gips", "plafondmortel"], "be": ["\u0442\u044b\u043d\u043a", "\u0442\u044b\u043d\u043a\u043e\u045e\u043a\u0430"], "de": ["Stuck"], "hu": ["vakolat", "gipszvakolat", "stukk\u00f3", "stukat\u00far"], "es": ["estuco"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stuk", "primary": false}, "prema\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Medikamento prezentita sub formo de tablojdo kaj farita el kunpremita pulvoro.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0430\u0431\u043b\u0435\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["comprim\u00e9"], "en": ["tablet"], "nl": ["tablet"], "ca": ["comprimit", "pastilla"], "de": ["Gepresstes"], "hu": ["pasztilla"], "pl": ["tabletka (sprasowana)"], "es": ["comprimido", "pastilla"]}, "examples": [["prema\u0135o el aspirino", null]], "subdefinitions": []}], "root": "prem", "primary": false}, "oratora\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Anta\u016dpublika parolata\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u043c\u043e\u0432\u0430 (\u043f\u0443\u0431\u043b\u0456\u0447\u043d\u0430\u044f)"], "en": ["oration", "speech"], "nl": ["redevoering"], "pt": ["discurso", "ora\u00e7\u00e3o"], "el": ["\u03bf\u03bc\u03b9\u03bb\u03af\u03b1"], "hu": ["sz\u00f3noklat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "orator", "primary": false}, "volonteco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Volo agi kompleze la\u016d ies deziro.", "translations": {"be": ["\u0430\u0445\u0432\u043e\u0442\u0430", "\u0436\u0430\u0434\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435 (\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u0448\u0442\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456 \u0434\u043b\u044f \u043a\u0430\u0433\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456)"], "fr": ["bonne volont\u00e9", "disposition (\u00e0)"], "en": ["willingness"], "nl": ["graag"], "ru": ["\u043e\u0445\u043e\u0442\u0430 (\u0436\u0435\u043b\u0430\u043d\u0438\u0435)", "\u0436\u0435\u043b\u0430\u043d\u0438\u0435 (\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u0447\u0442\u043e-\u043b. \u0434\u043b\u044f \u043a\u043e\u0433\u043e-\u043b.)"], "de": ["Freiwilligkeit"], "hu": ["k\u00e9szs\u00e9g", "\u00f6r\u00f6m"]}, "examples": [["\u0109iu ellernadus tiun internacian lingvon kun la plej granda volonteco kaj fervoreco", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "volont", "primary": false}, "fuliko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio raledoj (Fulica), kiu vivas apud mar\u0109oj.", "translations": {"be": ["\u043b\u044b\u0441\u043a\u0430"], "fr": ["foulque"], "en": ["coot"], "nl": ["koet"], "pt": ["f\u00falica", "carqueja", "galeir\u00e3o"], "ru": ["\u043b\u044b\u0441\u0443\u0445\u0430"], "de": ["Blessralle"], "hu": ["sz\u00e1rcsa"], "cs": ["lyska"], "pl": ["\u0142yska"]}, "examples": [["fulikoj kaj anasoj sulkis la kanalon fronte sub la fenestro", "Istv\u00e1n Ertl: La nekaptebla os', Monatojaro 1999a, numero 12a, p. 21a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "akvokoko", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fulik", "primary": true}, "malanta\u016d...-n": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pri la prepoziciaj kuna\u0135oj kun al, vidu rimarkon sub al \u0109e."], "primary definition": "Al loko situanta malanta\u016d.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430 (\u043e \u043d\u0430\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0438)"], "fr": ["derri\u00e8re (pr\u00e9p., avec mouvement vers)"], "nl": ["naar achter"], "pl": ["poza", "za"], "hu": ["m\u00f6g\u00e9"]}, "examples": [["li enportos tion malanta\u016d la kurtenon", "La Malnova Testamento, Levidoj 16:12"], ["la porkopa\u015dtisto iris malanta\u016d arbon", "Fabeloj, volumo 2, Pa\u015dtisto de porkoj"], ["Kerubjev lerte kaj netrudeme \u015dovis se\u011don malanta\u016d la majstron", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 24"]], "subdefinitions": []}], "root": "anta\u016d", "primary": false}, "kosmogonio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Teorio, doktrino pri origino de universo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0441\u043c\u0430\u0433\u043e\u043d\u0456\u044f"], "en": ["cosmogony"], "nl": ["kosmogonie"], "pt": ["cosmogonia"], "ru": ["\u043a\u043e\u0441\u043c\u043e\u0433\u043e\u043d\u0438\u044f"], "ca": ["cosmogonia"], "de": ["Kosmogonie"], "hu": ["kozmog\u00f3nia"], "es": ["cosmogon\u00eda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kosmogoni", "primary": true}, "formeti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Forigi, meti flanken.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0431\u0440\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0434\u043a\u043b\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456"], "fr": ["d\u00e9poser", "enlever", "\u00f4ter"], "nl": ["wegleggen", "wegzetten"], "ru": ["\u0443\u0431\u0440\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u043b\u043e\u0436\u0438\u0442\u044c"], "sv": ["ta bort", "l\u00e4gga undan"], "hu": ["eltesz", "elrak", "f\u00e9lretesz", "f\u00e9lrerak"], "br": ["lemel", "tenna\u00f1"], "pl": ["odstawia\u0107"]}, "examples": [["formetu tiun anta\u016dju\u011don", "Z"], ["formeti la aferon en la keston de forgeso , \u011dis la grekaj kalendoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Rezigni.", "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u043d\u044f\u0446\u044c \u0437\u044c \u0441\u044f\u0431\u0435 (\u043d\u0430\u043f\u0440., \u0430\u0434\u043a\u0430\u0437\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c)", "\u0441\u043a\u043b\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456 \u0437\u044c \u0441\u044f\u0431\u0435 (\u043d\u0430\u043f\u0440. \u043f\u0430\u045e\u043d\u0430\u043c\u043e\u0446\u0442\u0432\u044b)"], "nl": ["neerleggen"], "ru": ["\u0441\u043d\u044f\u0442\u044c \u0441 \u0441\u0435\u0431\u044f (\u043e\u0442\u0432\u0435\u0442\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c \u0438 \u0442.\u043f.)", "\u0441\u043b\u043e\u0436\u0438\u0442\u044c \u0441 \u0441\u0435\u0431\u044f (\u043f\u043e\u043b\u043d\u043e\u043c\u043e\u0447\u0438\u044f \u0438 \u0442.\u043f.)"]}, "examples": [["formeti de si \u0109ian oficialan rolon", "Z"], ["formeti oficon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "met", "primary": false}, "manekeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homoforma, ordinare homegranda pupo uzata kiel prezentilo de vestoj, modelo por desegnado....", "translations": {"fr": ["mannequin (figurine)"], "bg": ["\u043c\u0430\u043d\u0435\u043a\u0435\u043d"], "de": ["Model", "Mannequin"], "it": ["manichino"]}, "examples": [["la virino aparte rigardas la manekenon kaj sin vidas kvaza\u016d en spegulo", "G. R. Ledon, Misa mondo, Monato, jaro 2003a, numero 2a, p. 9a"], ["manekenoj kun rozkoloraj oreloj rigardis nin el vitrinoj", "I. Ilf, E. Petrov, trad. V. Okc, Unueta\u011da Usono, 2003"]], "subdefinitions": []}], "root": "maneken", "primary": true}, "figuro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Videbla ekstera formo de esta\u0135o a\u016d objekto.", "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u0433\u0443\u0440\u0430"], "fr": ["figure (tous sens sauf visage)"], "nl": ["figuur"], "pt": ["figura"], "ru": ["\u0444\u0438\u0433\u0443\u0440\u0430"], "de": ["Figur"], "hu": ["alak"], "es": ["figura"], "pl": ["figura", "posta\u0107"]}, "examples": [["subite virina figuro ekstaris anta\u016d mi", null], ["\u015dia tuta figuro estis senmova", "Z"], ["nun \u015di per sia tuta figuro el\u015dovi\u011dis en la lumon", "Z"], ["li estas grava figuro de la angla literaturo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Belarta prezenta\u0135o de objekto a\u016d estulo.", "translations": {"de": ["Zeichen"], "pl": ["figura", "figurka"], "hu": ["alak"]}, "examples": [["figuroj de dioj", null], ["sanktfiguro", "Z"]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cakpeco pli grava ol peono kaj ordinare skulptita malpli abstrakte ol peono: re\u011do (R, \u2654), damo (D, \u2655), kuriero (K, \u2657), \u0109evalo (\u0108, \u2658), turo (T, \u2656).", "translations": {"de": ["Figur", "Schachfigur"], "pl": ["figura szachowa"], "hu": ["b\u00e1bu", "figura"]}, "examples": [["sur la tablo estis granda \u015daktabulo kun mirinde fajne faritaj figuretoj", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 22a, p. 219a"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Altranga ludkarto, kutime kun bildo: re\u011do, damo, fanto, \u0135okero.", "translations": {"de": ["Bild"], "pl": ["figura karciana"]}, "examples": []}]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["geometrische Figur"], "pl": ["figura geometryczna"], "hu": ["alakzat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["figure de style", "trope"], "de": ["Stilfigur"], "nl": ["stijlfiguur"], "pl": ["figura retoryczna", "przeno\u015bnia"], "hu": ["sz\u00f3k\u00e9p", "alakzat", "tr\u00f3pus"]}, "examples": [["retorikaj figuroj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "figur", "primary": true}, "aserto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Firma certigo pri io.", "translations": {"sk": ["tvrdenie"], "be": ["\u0437\u0430\u043f\u044d\u045e\u043d\u0456\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0441\u044c\u0446\u044c\u0432\u0435\u0440\u0434\u0436\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["assertion", "affirmation"], "en": ["assertion"], "ru": ["\u0443\u0432\u0435\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0443\u0442\u0432\u0435\u0440\u0436\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "sv": ["p\u00e5st\u00e5ende", "f\u00f6rs\u00e4kran"], "hu": ["\u00e1ll\u00edt\u00e1s"]}, "examples": [["tia aserto estas iom senprudenta", null]], "subdefinitions": []}], "root": "asert", "primary": false}, "aserti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Firme certigi, pretendi, ke io estas vera.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043f\u044d\u045e\u043d\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u043a\u043e\u043d\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u044c\u0446\u044c\u0432\u044f\u0440\u0434\u0436\u0430\u0446\u044c", "\u0446\u044c\u0432\u0435\u0440\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["affirmer"], "en": ["assert"], "ru": ["\u0443\u0432\u0435\u0440\u044f\u0442\u044c", "\u0443\u0442\u0432\u0435\u0440\u0436\u0434\u0430\u0442\u044c"], "sv": ["p\u00e5st\u00e5", "f\u00f6rs\u00e4kra"], "hu": ["\u00e1ll\u00edt"], "sk": ["tvrdi\u0165"], "es": ["afirmar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "asert", "primary": true}, "forgesi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne plu memori pri; ne plu konservi memoron pri.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0431\u044b\u0442\u044c"], "fr": ["oublier"], "bg": ["\u0437\u0430\u0431\u0440\u0430\u0432\u044f\u043c"], "nl": ["vergeten"], "pt": ["esquecer", "olvidar"], "be": ["\u0437\u0430\u0431\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0431\u044b\u0446\u044c"], "ca": ["oblidar", "oblidar-se"], "de": ["vergessen"], "hu": ["felejt", "elfelejt"], "cs": ["zapomenout"], "en": ["forget"], "es": ["olvidar"], "ia": ["oblidar"], "ro": ["a uita"], "pl": ["zapomnie\u0107"]}, "examples": [["forgesi la pasintan malfeli\u0109on, instruon, ies nomon, rendevuon", "B"], ["forgesi pri io", "Z"], ["forgesu mian konsilon, averton", null], ["ne forgesu min", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne atenti pri, ne zorgi pri, preterlasi.", "translations": {"pt": ["esquecer", "omitir"]}, "examples": [["forgesi nomon en la listo", "B"], ["forgesi siajn promesojn, siajn devojn", null], ["oni facile forgesas la ricevitajn bonfarojn", null], ["formeti la aferon en la keston de forgeso", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Lasi, restigi objekton pro malatento.", "translations": {"hu": ["ottfelejt", "otthagy"]}, "examples": [["mi forgesis hejme la monujon", null], ["forgesi sakon en vagonaro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "forges", "primary": true}, "klimato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la atmosferaj kaj veteraj kondi\u0109oj de iu regiono.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u0456\u043c\u0430\u0442"], "fr": ["climat"], "en": ["climate"], "nl": ["klimaat"], "ru": ["\u043a\u043b\u0438\u043c\u0430\u0442"], "de": ["Klima"], "tr": ["iklim"], "es": ["clima"]}, "examples": [["modera klimato", null], ["konstrua\u0135o, kiu estos tute konforma al la klimato kaj materialo de la lando", "Fabeloj, volumo 3, Io"], ["modera klimato", null], ["tropika klimato", null], ["kontinenta klimato", null]], "subdefinitions": []}], "root": "klimat", "primary": true}, "kontaktigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Estigi kontakton inter du objektoj a\u016d personoj.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u043b\u0430\u0434\u0436\u0432\u0430\u0446\u044c \u043a\u0430\u043d\u0442\u0430\u043a\u0442"], "fr": ["mettre en contact"], "nl": ["contact leggen met"], "ru": ["\u0443\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u0438\u0442\u044c \u043a\u043e\u043d\u0442\u0430\u043a\u0442"], "de": ["kontaktieren", "ber\u00fchren", "Verbindung aufnehmen"], "hu": ["\u00e9rintkez\u00e9sbe hoz", "\u00f6sszekapcsol"]}, "examples": [["kontaktigi elektrajn dratojn", null], ["\u015di kontaktigas la negrandan telerforman la\u016dtparolilon", "Metropoliteno\u0109ap. 6"], ["li faros \u0109ion eblan por kontaktigi vin kun la persono, kapabla solvi vian demandon", "Voja\u011do en Esperanto-lando I. Lati\u015dev trad. B. Kolker Priservado la\u016d la japana maniero leciono 17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kontakt", "primary": false}, "batalejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko de batalo.", "translations": {"be": ["\u043f\u043e\u043b\u0435 \u0431\u0456\u0442\u0432\u044b"], "fr": ["champ de bataille"], "en": ["battlefield", "battleground"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0435 \u0431\u0438\u0442\u0432\u044b"], "de": ["Kampfst\u00e4tte", "Schlachtfeld"], "hu": ["csatat\u00e9r", "harcmez\u0151"], "sk": ["bojisko"], "br": ["aerva", "tachenn emgann"], "pl": ["pole bitwy"]}, "examples": [["ili venis al la batalejo, kaj jen ili ekvidis, ke la glavo de \u0109iu frapas lian proksimulon", "La Malnova Testamento, I. Samuel 14:20"]], "subdefinitions": []}], "root": "batal", "primary": false}, "ekstrema\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La plej malproksima fino, parto.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u0430\u0439", "\u043a\u0430\u043d\u0435\u0446", "\u043c\u044f\u0436\u0430", "\u043b\u0456\u043c\u0456\u0442"], "fr": ["extr\u00e9mit\u00e9"], "pl": ["ekstremum", "kraniec", "skraj"], "ru": ["\u043a\u0440\u0430\u0439", "\u043a\u043e\u043d\u0435\u0446", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u0435\u043b"], "de": ["Spitze", "Ende"], "es": ["extremo"], "hu": ["sz\u00e9l", "v\u00e9g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekstrem", "primary": false}, "esoterismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scio instruata nur al la adeptoj.", "translations": {"ru": ["\u044d\u0437\u043e\u0442\u0435\u0440\u0438\u0437\u043c", "\u0442\u0430\u0439\u043d\u043e\u0435 \u0443\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Geheimlehre", "Esoterismus"], "en": ["esotericism"], "pl": ["ezoteryka"], "hu": ["titkos tan", "ezoterizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "esoter", "primary": false}, "konduktanco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fizika grando inversa al la rezistanco de elektra cirkvito.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u043e\u0434\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["conductance"], "en": ["conductance"], "nl": ["conductantie"], "pt": ["condut\u00e2ncia"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u0434\u0438\u043c\u043e\u0441\u0442\u044c"], "ca": ["conduct\u00e0ncia"], "de": ["Leitwert"], "hu": ["vezet\u0151k\u00e9pess\u00e9g", "konduktancia"], "fa": ["\u0631\u0633\u0627\u0646\u0627\u06cc\u06cc (\u0628\u0631\u0642)"], "es": ["conductancia"], "pl": ["konduktancja", "przewodno\u015b\u0107 elektryczna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konduktanc", "primary": true}, "memeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fi": ["ominaislaatu", "yksil\u00f6llisyys"], "fr": ["identit\u00e9"], "hu": ["azonoss\u00e1g"], "sv": ["personlighet", "identitet"], "ru": ["\u0441\u0430\u043c\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043b\u0438\u0447\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mem", "primary": false}, "feliso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio felisedoj (Felis), al kiu apartenas ekzemple la kato.", "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u0442 (\u0440\u043e\u0434)"], "fr": ["chat (genre)"], "pt": ["f\u00e9lis"], "ru": ["\u043a\u043e\u0448\u043a\u0430 (\u0440\u043e\u0434)"], "de": ["Katze"], "es": ["felino"], "hu": ["macska (nem)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "felis", "primary": true}, "\u0109u": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La vorton \u0109u ni devas, kiom eble, uzadi nur en senco demanda, anka\u016d en la senco de necerteco a\u016d de dubo. Sed mi neniam konsilus uzi \u011din tute senbezone anstata\u016d jen kaj a\u016d (Z. Ling. Resp.)."], "primary definition": "Estas vere a\u016d ne, ke...? (en rekta a\u016d nerekta demando, kiam neniu alia demanda vorto estas en la frazo, kaj nur por montri ian dubon).", "translations": {"be": ["\u0446\u0456 (\u043f\u044b\u0442\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u0447\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456\u0446\u0430)"], "fr": ["est-ce que"], "bg": ["\u0434\u0430\u043b\u0438", "\u043b\u0438"], "nl": ["of"], "ru": ["\u043b\u0438"], "de": ["ob"], "tr": ["m\u0131", "mi", "mu", "m\u00fc"], "sk": ["\u010di"], "es": ["acaso"], "cs": ["zda (tvo\u0159\u00ed ot\u00e1zku)"], "fi": ["(kysymyssana) -ko", "-k\u00f6"], "zh": ["\u5417", "tr. \u55ce [ma]"], "pl": ["czy"], "he": ["\u05d4\u05d0\u05dd"]}, "examples": [["\u0109u vi venos?", null], ["\u0109u vere?", null], ["\u0109u ne?", null], ["mi ne scias, \u0109u mi sekvos lin a\u016d ne", "Gerda malaperis, \u0109apitro 8a"], ["\u0109iu sufikso \u0109iam konservas egalan signifon, tute egale \u0109u \u011di estos uzata en la fino de alia vorto a\u016d memstare", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109u", "primary": true}, "\u0109i": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Z rekomendis: PRI LA VORTOJ KUN \u00ab\u0108I\u00bb Ni havas egalan rajton uzi la \u00ab\u0109i\u00bb anta\u016d a\u016d post la pronomo (a\u016d adverbo); sed \u0109ar la \u00ab\u0109i\u00bb estas tiel forte ligita kun sia pronomo, ke ili amba\u016d prezentas kvaza\u016d unu vorton, kaj \u0109ar tiu kvaza\u016d-unu-vorto per la loko de sia akcento faras impreson de neharmonia escepto inter \u0109iuj vortoj de Esperanto, tial pro belsoneco ordinare estas preferinde starigi \u00ab\u0109i\u00bb anta\u016d la montra vorto. La uzado de streketo inter la montra vorto kaj \u00ab\u0109i\u00bb (t.e. skribado \u00abtiu-\u0109i\u00bb a\u016d \u00ab\u0109i-tiu\u00bb anstata\u016d \u00abtiu \u0109i\u00bb a\u016d \u00ab\u0109i tiu\u00bb) \u015dajnas al mi nur simpla erara kutimo, kiun nenio pravigas. [Respondo 52, Oficiala Gazeto, IV, 1911, p. 2]"], "primary definition": "Adverba vorteto uzata anta\u016d a\u016d post montraj adjektivoj, pronomoj kaj adverboj por esprimi plian proksimecon en spaco a\u016d en tempo.", "translations": {"fi": ["(tiu- ja \u0109iu-sarjan sanojen merkityst\u00e4 tarkentamassa) l\u00e4hemp\u00e4n\u00e4 oleva"], "fr": ["ci"], "en": ["this"], "tp": ["ni"]}, "examples": [["tiu \u0109i", null], ["\u0109i tie", null], ["\u0109io \u0109i", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Tian prefikson oni kutime apartigas per streketo, interalie por eviti momentan konfuzon kun la tabelvorta elemento \u0109i- (komparu \u0109iokaze, \u0109iapude kaj tiel plu)."], "primary definition": "Prefikso samsenca.", "translations": {"fi": ["(etuliitteen\u00e4 muissa adjektiiveissa ja adverbeissa) t\u00e4ss\u00e4 l\u00e4hell\u00e4 oleva"]}, "examples": [["\u0109i-kune", "Z"], ["\u0109i-sube", null], ["\u0109i-apude", null], ["\u0109i-flanke", null], ["\u0109i-foje", null], ["\u0109i-okaze", null], ["\u0109i-rilate", null], ["\u0109i-landa", "Z"], ["\u0109i-jara", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: En tia uzo \u0109i estas skribata malkune; skribi \u00ab\u0109i-azeno\u00bb estus same nekonvene kiel \u00abtiu-azeno\u00bb."], "primary definition": "Nevaria montra adjektivo, samsenca kiel \u0109i tie a\u016d \u0109i tiu.", "translations": {"fi": ["(runokieless\u00e4) t\u00e4m\u00e4", "(runok.) t\u00e4\u00e4ll\u00e4"], "pl": ["tu", "tutaj", "ten tutaj"]}, "examples": [["\u0109i ne estas akvo", "Z"], ["servistoj anka\u016d \u0109i estis", "Z"], ["anka\u016d \u0109i mi forlasas homojn", "Z"], ["\u0109ar ni ne esploris \u0109iujn cirkonstancojn, kiel \u0109i azeno sen dialektiko", "K"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109i", "primary": true}, "amba\u016dseksulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vivulo, kiu viras kaj inas samtempe a\u016d sinsekve en sia vivo.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u043e\u0435\u043f\u043e\u043b\u044b\u0439 (\u0432 \u0437\u043d\u0430\u0447. \u0441\u0443\u0449.)"], "fr": ["androgyne (subst.)", "hermaphrodite (subst.)"], "it": ["androgino (sost.)", "ermafrodita (sost.)"], "pl": ["hermafrodyta", "obojniak"]}, "examples": [["amba\u016dseksuloj sterilas, e\u0109 nur pro la manko de \u011dustaj hormonoj", "M. M. Campagna, Riismo..., soc.culture.esperanto, 1994-02-21"]], "subdefinitions": []}], "root": "seks", "primary": false}, "\u0109j": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karesa sufikso almetata post la unua a\u016d unuaj silaboj de vira nomo.", "translations": {"ru": ["-\u043a\u0430 (\u043b\u0430\u0441\u043a\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0441\u0443\u0444\u0444\u0438\u043a\u0441 \u043c\u0443\u0436\u0441\u043a\u043e\u0433\u043e \u0440\u043e\u0434\u0430)", "-\u0447\u043a\u0430 (\u043b\u0430\u0441\u043a\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0441\u0443\u0444\u0444\u0438\u043a\u0441 \u043c\u0443\u0436\u0441\u043a\u043e\u0433\u043e \u0440\u043e\u0434\u0430)", "-\u043d\u044c\u043a\u0430 (\u043b\u0430\u0441\u043a\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0441\u0443\u0444\u0444\u0438\u043a\u0441 \u043c\u0443\u0436\u0441\u043a\u043e\u0433\u043e \u0440\u043e\u0434\u0430)"], "fr": ["-ot (diminutif masculin)", "-ou (diminutif masculin)"], "nl": ["-tje (mannelijk diminutiefsuffix)", "-pje (mannelijk diminutiefsuffix)"], "pt": ["-ito (diminutivo masculino)", "-inho (diminutivo masculino)"], "it": ["-ino (diminutivo maschile)", "-etto (diminutivo maschile)", "-uccio (vezzeggiativo maschile)"], "hu": ["-ka/ke (f\u00e9rfin\u00e9v kicsiny\u00edt\u0151k\u00e9pz\u0151)", "-cska/cske (f\u00e9rfin\u00e9v kicsiny\u00edt\u0151k\u00e9pz\u0151)"], "pl": ["-cio (zdrobnienie rzecz. rodz. m\u0119skiego)", "-ek (zdrobnienie rzecz. rodz. m\u0119skiego)", "-u\u015b (zdrobnienie rzecz. rodz. m\u0119skiego)"], "es": ["-ito (diminutivo masculino)"]}, "examples": [["se Pe\u0109jo ne semos, Petro ne rikoltos", "Proverbaro esperanta"], ["Nikolao, Nikol\u0109jo, Nik\u0109jo, Ni\u0109jo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109j", "primary": true}, "Nova Epoko": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Iafoje anka\u016d Nova Tempo, Amfora Epoko (pro zodiaka signo Amforo), Nova Erao: la adeptoj de la Nova Erao... kontaktas aliajn estulojn lo\u011dantajn en la universala Tuto."], "primary definition": "Popola sinkretisma movado religia populari\u011dinta en la 1960aj jaroj en Nordameriko kaj aliaj landoj el fontoj teozofiaj, kristanaj, hinduismaj....", "translations": {"fr": ["New Age", "Nouvel \u00e2ge (New Age)"], "en": ["New Age"]}, "examples": [["pioniro de la nuntempa \u00abNova Epoko\u00bb estas Rudolf Steiner", "R. Schnell, Obskuraj Radikoj de la Nova Epoko, Ateismo, 1991 3:1-3 (7-9), p. 38a-44a"]], "subdefinitions": []}], "root": "epok", "primary": false}, "instrukcio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En iuj lingvoj oni preferas uzi tiun vorton plurnombre, e\u0109 se temas pri unu dokumento; la kutima maniero en Esperanto estas uzi ununombron en similaj okazoj \u2015 komparu \u00abpantalono\u00bb a\u016d \u00abtondilo\u00bb, por kiuj multaj nacilingvoj simile havas nur plurnombran formon."], "primary definition": "Klarigo pri la\u016dcela konduto a\u016d uzmaniero, kutime en formo de teksto.", "translations": {"ru": ["*\u0438\u043d\u0441\u0442\u0440\u0443\u043a\u0446\u0438\u044f", "\u0440\u0443\u043a\u043e\u0432\u043e\u0434\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u043d\u0430\u0441\u0442\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "pt": ["instru\u00e7\u00f5es"], "be": ["\u0456\u043d\u0441\u0442\u0440\u0443\u043a\u0446\u044b\u044f"], "hu": ["utas\u00edt\u00e1s", "instrukci\u00f3"], "es": ["instrucciones"], "pl": ["*polecenie"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto da ordonoj kaj klarigoj donitaj de superulo al subulo pri agmaniero a\u016d konduko de afero.", "translations": {"fr": ["directives", "instructions"], "en": ["instructions"], "nl": ["instructie"]}, "examples": [["sekvi la instrukcion de la \u0109efo", null], ["doni al ambasadoro sekretan instrukcion", null], ["la\u016d la ordono de la Eternulo ili restadis tendare, kaj la\u016d la ordono de la Eternulo ili elmovi\u011dadis; ili plenumadis la instrukcion de la Eternulo, konforme al tio, kiel la Eternulo ordonis per Moseo", "La Malnova Testamento, Nombroj 9:23"], ["ofica instrukcio", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Klarigoj kiel uzi a\u016d apliki varon, aparaton, rimedon kaj tiel plu, donitaj de kompetenta a\u016d responsa persono a\u016d instanco (plej ofte, de la a\u016dtoro, fabrikinto kaj tiel plu).", "translations": {"de": ["Instruktion", "Anweisung"], "en": ["directions"], "nl": ["gebruiksaanwijzing"], "fr": ["consignes (directives)", "mode d'emploi"]}, "examples": [["zorge sekvu la instrukcion presitan sur la skatolo", null], ["balda\u016d aperos la instrukcio pri la aplikado de tiu nova le\u011do", "PV"], ["\u00abInstrukcio de la EK-paketo\u00bb", "Bertilo Wennergren: TTT-pa\u011do de Bertilo"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Komando (ma\u015dina).", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u0430\u043d\u0434\u0430"], "nl": ["opdracht"], "pt": ["comando (computa\u00e7\u00e3o)"], "es": ["comando"], "hu": ["utas\u00edt\u00e1s", "parancs"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "instrukci", "primary": true}, "abrakadabro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Galimatia sor\u0109vorto.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0431\u0440\u0430\u043a\u0430\u0434\u0430\u0431\u0440\u0430"], "fr": ["abracadabra"], "en": ["abracadabra"], "nl": ["abracadabra"], "de": ["Abrakadabra"], "it": ["Abracadabra"], "pl": ["abrakadabra", "czary-mary", "hokus-pokus"]}, "examples": [["Em\u00e8ric ridete respondis per vo\u0109o duoble diabla: \u00abNe mateno, bone tamen! Abrakadabra!\u00bb", "Jorge Camacho: La Majstro kaj Martinelli. Budape\u015dto, 1993. \u0108ap. 7a."], ["La tuta skipo evidente \u0135us superpre\u011dis pri tio, ke iu povrulo hazarde venu al \u011di por mirakla kuracado. Kaj abrakadabre -- jen kuracoto alvenis", "PEJNO Simono: La profeta kurso. Monato"], ["Kaj \u2015 abrakadabro! \u2015 mi malkovris, ke \u00abz\u00bb aperas komenclitere plej malofte", "PEJNO Simono: Substituaj alfabetoj."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) \u0134argono plenplena je nekompreneblaj fakvortoj.", "translations": {"pl": ["abrakadabra", "czary-mary"]}, "examples": [["kompreneble enestas iom da pse\u016ddoscienca abrakadabro, tamen nenio kion oni prenu serioze", "Sten Johansson: Tempo-saltoj sukcesaj"]], "subdefinitions": []}], "root": "abrakadabr", "primary": true}, "kapopiede": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Starante duope tiel, ke \u0109iu havas la kapon en la loko, en kiu la alia havas la piedojn.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0430\u043b\u0435\u0442\u043e\u043c"], "fr": ["t\u00eate-b\u00eache"], "en": ["end-to-end", "head-to-toe"], "nl": ["kop-aan-staart"], "pl": ["pozycja 69"], "hu": ["fejt\u0151l-l\u00e1bt\u00f3l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pied", "primary": false}, "funelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ilo, kies supra parto estas konusforma, k fini\u011danta per rekta tubo, uzata por ver\u015di flua\u0135on en barelon, vazon, botelon kc.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0440\u043e\u043d\u043a\u0430", "\u0440\u0430\u0441\u0442\u0440\u0443\u0431"], "fr": ["entonnoir"], "en": ["funnel"], "nl": ["trechter"], "pt": ["funil"], "de": ["Trichter"], "es": ["embudo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "funel", "primary": true}, "serasalmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro (Serrasalmus), de dol\u0109akvaj Sud- kaj Centroamerikaj ciprinformaj fi\u015doj kun akregaj dentoj kies plej konata specio estas piranjo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "serasalm", "primary": true}, "sidejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, kie sidas iu a\u016d io.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u0437\u0438\u0434\u0435\u043d\u0446\u0438\u044f", "\u0448\u0442\u0430\u0431-\u043a\u0432\u0430\u0440\u0442\u0438\u0440\u0430", "\u043e\u0444\u0438\u0441"], "fr": ["si\u00e8ge (emplacement)"], "pl": ["siedziba"], "hu": ["sz\u00e9khely"]}, "examples": [["mi do decidis tuj iri al la sidejo de Komintern", "Vortoj de k-do Lanti, tri semajnoj en Rusio, \u0109e la sidejo de Komintern"]], "subdefinitions": []}], "root": "sid", "primary": false}, "fortempi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arkaiki\u011di, malaktuali\u011di; perdi\u011di, senvalori\u011di pro troa prokrasto.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0441\u0442\u0430\u0440\u044d\u0446\u044c"], "fr": ["\u00eatre d\u00e9pass\u00e9 (dans le temps)", "avoir fait son temps"], "en": ["expire", "run out", "terminate"], "ru": ["\u0443\u0441\u0442\u0430\u0440\u0435\u0442\u044c"], "pl": ["przedawni\u0107 si\u0119"], "hu": ["el\u00e9v\u00fcl", "elavul"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "temp", "primary": false}, "kladonio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro de likenoj (Cladonia).", "translations": {"be": ["\u044f\u0433\u0435\u043b\u044c"], "nl": ["bekermos"], "ru": ["\u044f\u0433\u0435\u043b\u044c", "\u043e\u043b\u0435\u043d\u0438\u0439 \u043c\u043e\u0445"], "de": ["Becherflechte", "S\u00e4ulenflechte", "Korallenflechte", "Rentierflechte"], "sv": ["b\u00e4garlav"], "hu": ["serlegzuzm\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kladoni", "primary": true}, "ofenda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108agrena, malrespekta al ies digno.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0438\u0434\u043d\u044b\u0439", "\u043e\u0441\u043a\u043e\u0440\u0431\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["blessant (moralement)", "offensant"], "nl": ["beledigend", "krenkend"], "es": ["ofensivo"], "pl": ["obra\u017aliwy", "obra\u017caj\u0105cy", "ura\u017caj\u0105cy", "ubli\u017caj\u0105cy"]}, "examples": [["la kuracisto ekatakis per la plej ofendaj vortoj", "El vivo de \u0109uk\u0109oj, la trimova \u015dakproblemo, (tria skizo el la \u0109uk\u0109a vivo), 4, La fatala sa\u011deco"]], "subdefinitions": []}], "root": "ofend", "primary": false}, "sukceno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malmola flava diafana fosilia rezino, el kiu oni faras diversajn objektojn, precipe enbu\u015da\u0135ojn de pipoj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u0440\u0448\u0442\u044b\u043d"], "fa": ["\u06a9\u0647\u0631\u0628\u0627"], "en": ["amber"], "nl": ["barnsteen"], "ru": ["\u044f\u043d\u0442\u0430\u0440\u044c"], "de": ["Bernstein", "gelber Amber"], "hu": ["borosty\u00e1nk\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sukcen", "primary": true}, "ofendi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kolerigi a\u016d \u0109agreni iun malrespektante ties dignon.", "translations": {"el": ["\u03c0\u03c1\u03bf\u03c3\u03b2\u03ac\u03bb\u03bb\u03c9"], "fr": ["f\u00e2cher", "offenser"], "en": ["offend"], "nl": ["beledigen", "krenken"], "pt": ["ofender"], "be": ["\u043a\u0440\u044b\u045e\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c", "\u0437\u044c\u043d\u0435\u0432\u0430\u0436\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0431\u0440\u0430\u0436\u0430\u0446\u044c"], "de": ["beleidigen", "verletzen"], "hu": ["megb\u00e1nt", "megs\u00e9rt"], "es": ["ofender"], "ru": ["\u043e\u0431\u0438\u0434\u0435\u0442\u044c", "\u043e\u0441\u043a\u043e\u0440\u0431\u0438\u0442\u044c"], "pl": ["obra\u017ca\u0107", "ura\u017ca\u0107", "ubli\u017ca\u0107"]}, "examples": [["vi ofendis lin per via rido", null], ["pardonu, se mi vin nevole ofendis", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, Arturo, (rakonto de V. Devjatnin), 2"], ["\u015di estas ofendata per plej malgranda nepruda\u0135o", null], ["ofendi noblan senton", null], ["muso la katon \u0109iam ofendis", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malrespekti, malobservi sciencan regulon a\u016d veron.", "translations": {"de": ["verletzen"], "hu": ["s\u00e9rt"]}, "examples": [["ofendi fonetikan le\u011don", null], ["tio ofendas nian lingvan senton", "Z"], ["mi ankora\u016d ofendis la geografion", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ofend", "primary": true}, "ali\u011dilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Formularo por ali\u011di (plenigita a\u016d neplenigita).", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0433\u043b\u0430\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0431\u043b\u0430\u043d\u043a \u043f\u0440\u0438\u0433\u043b\u0430\u0448\u0435\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["bulletin d'inscription", "bulletin d'adh\u00e9sion"], "en": ["registration form"], "nl": ["inschrijvingsformulier", "toetredingsformulier"], "pt": ["formul\u00e1rio de ades\u00e3o", "formul\u00e1rio de afili\u00e7\u00e3o", "formul\u00e1rio de inscri\u00e7\u00e3o"], "de": ["Anmeldeformular"], "it": ["modulo d'iscrizione"], "hu": ["jelentkez\u00e9si lap"], "sk": ["prihl\u00e1\u0161ka"], "pl": ["zg\u0142oszenie", "formularz zg\u0142oszeniowy", "deklaracja przyst\u0105pienia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "al", "primary": false}, "ofendo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio per kio oni ofendas.", "translations": {"el": ["\u03c0\u03c1\u03bf\u03c3\u03b2\u03bf\u03bb\u03ae"], "fr": ["offense (acte offensant)", "vexation"], "nl": ["belediging"], "pt": ["ofensa"], "be": ["\u043a\u0440\u044b\u045e\u0434\u0430", "\u0437\u044c\u043d\u0435\u0432\u0430\u0436\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0430\u0431\u0440\u0430\u0437\u0430"], "de": ["Beleidigung", "Kr\u00e4nkung"], "hu": ["s\u00e9rt\u00e9s", "b\u00e1nt\u00e1s"], "es": ["ofensa"], "ru": ["\u043e\u0431\u0438\u0434\u0430", "\u043e\u0441\u043a\u043e\u0440\u0431\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "pl": ["obraza", "uraza"]}, "examples": [["pardoni, ka\u015di, ven\u011di ofendon", null], ["ofendaj paroloj, gestoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ofend", "primary": false}, "denunco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago denunci, rezulto de tia ago.", "translations": {"fr": ["d\u00e9nonciation"], "en": ["denouncement", "accusation"], "pl": ["denuncja", "donos"], "pt": ["den\u00fancia", "dela\u00e7\u00e3o"], "hu": ["feljelent\u00e9s"]}, "examples": [["ili faris denuncon anta\u016d la provincestro kontra\u016d Pa\u016dlo", "La Nova TestamentoLa agoj 24:1"], ["ekaperi post tiom da monatoj estus konfirmi la suspekton a\u016d denuncon", "Machado de Assis, trad. Paulo Viana La divenistino kaj aliaj rakontojOportuno, jaro 2005a, p. 15a"]], "subdefinitions": []}], "root": "denunc", "primary": false}, "paraglisilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Flugaparato simila al lar\u011da para\u015duto kun fakoj, sporte uzata por kure starti kaj sin levi en aeron.", "translations": {"fr": ["parapente (v\u00e9hicule)"], "it": ["parapendio"], "pt": ["parapente"]}, "examples": [["la unua paraglisilo estas la t.n. sailwing konstruita de David Barish en 1965", "Vikipedio, artikolo \u00abparaglisado\u00bb, 2005-12-02"], ["en jaro 2000, mi voja\u011dis al \u0108inio por flugi per paraglisilo", "\uc870\uc6d0\uc11d (Vintro), Esperanto, kiu malfermis la novan horizonton de mia vivo, La Lanterno Azia, 2005-07-07"]], "subdefinitions": []}], "root": "paraglis", "primary": false}, "denunci": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Sciigi ju\u011diston, a\u016dtoritatulon a\u016d la publikan opinion pri ies krimo a\u016d kulpo.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u043d\u043e\u0441\u0456\u0446\u044c (\u043d\u0430 \u043a\u0430\u0433\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456)", "\u0432\u044b\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c (\u043a\u0430\u0433\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456)"], "fr": ["d\u00e9noncer (un coupable)"], "en": ["denounce", "inform against", "accuse"], "nl": ["aanbrengen (bij politie)", "verklikken"], "pt": ["denunciar", "delatar"], "ru": ["\u0434\u043e\u043d\u0435\u0441\u0442\u0438 (\u043d\u0430 \u043a\u043e\u0433\u043e-\u043b.)", "\u0432\u044b\u0434\u0430\u0442\u044c (\u043a\u043e\u0433\u043e-\u043b.)"], "hu": ["feljelent"], "es": ["denunciar"], "pl": ["denuncjowa\u0107", "donosi\u0107", "oskar\u017ca\u0107 potajemnie"]}, "examples": [["estis unu ri\u0109a homo, kiu havis administranton; kaj \u0109i tiu estis denuncita al li, ke li disperdas lian havon", "La Nova TestamentoS. Luko 16:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "denunc", "primary": true}, "fadenero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fadeno tordita kun aliaj por formi pli grandan fadenon.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u043b\u043e\u043a\u043d\u043e"], "fr": ["brin (d'un fil)", "filament (d'un fil)", "fibre (d'un fil)"], "en": ["strand", "ply"], "br": ["neudenn"], "be": ["\u0432\u0430\u043b\u0430\u043a\u043d\u043e"], "pl": ["w\u0142\u00f3kno"], "hu": ["sz\u00e1l (fonal\u00e9)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "faden", "primary": false}, "maldeca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne konforma al moroj, iel kaj iom \u015doka.", "translations": {"fr": ["inconvenant", "ind\u00e9cent"], "en": ["indecent"], "nl": ["onfatsoenlijk"], "de": ["unanst\u00e4ndig"], "sv": ["oanst\u00e4ndig"], "pl": ["nielicuj\u0105cy", "nieprzyzwoity", "nienale\u017cyty", "nieodpowiedni", "niew\u0142a\u015bciwy", "niegodziwy"]}, "examples": [["porti maldecajn vestojn", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "dec", "primary": false}, "kalkargilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0440\u0433\u0435\u043b\u044c", "\u0440\u0443\u0445\u043b\u044f\u043a"], "fr": ["marne"], "en": ["marl"], "nl": ["mergel"], "de": ["Mergel"], "hu": ["m\u00e1rga"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kalk", "primary": false}, "rojo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Natura akvofluo, pli malgranda ol rivereto, ordinare ne surnavigebla.", "translations": {"be": ["\u0440\u0443\u0447\u0430\u0439", "\u0440\u0430\u045e\u0447\u0443\u043a"], "fr": ["ruisseau"], "bg": ["\u043f\u043e\u0442\u043e\u043a", "\u0440\u0443\u0447\u0435\u0439"], "pt": ["arroio", "regato"], "ru": ["\u0440\u0443\u0447\u0435\u0439", "\u043a\u043b\u044e\u0447 (\u0440\u0443\u0447\u0435\u0439)"], "de": ["Bach (Gew\u00e4sser)"], "hu": ["patak", "csermely"]}, "examples": [["la klara akvo de la rojoj servas al mi kiel spegulo", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha \u0109apitro 14a, p. 101a"]], "subdefinitions": []}], "root": "roj", "primary": true}, "banknoto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043d\u043a\u043d\u043e\u0442\u0430"], "fr": ["billet (monnaie)", "billet de banque"], "en": ["bank note", "bankbill", "bill of money"], "nl": ["biljet (geld)", "bankbiljet", "bankbriefje", "briefje (geld)"], "ru": ["\u0431\u0430\u043d\u043a\u043e\u0432\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0431\u0438\u043b\u0435\u0442", "\u0431\u0430\u043d\u043a\u043d\u043e\u0442", "\u043a\u0443\u043f\u044e\u0440\u0430"], "de": ["Banknote", "Geldschein"], "hu": ["bankjegy"], "br": ["bilhed (bank)", "bilhed-bank"], "pl": ["banknot", "bilet bankowy"], "he": ["\u05e9\u05d8\u05e8"]}, "examples": [["oni ja diras, ke \u011di signifas novan feli\u0109on, kiam la banknotoj estas novaj", "La Revizo, akto 4a, sceno 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "not", "primary": false}, "roji": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Fluadi simile al rojo.", "translations": {"be": ["\u0446\u044f\u0447\u044b \u044f\u043a \u0440\u0443\u0447\u0430\u0439"], "fr": ["ruisseler"], "ru": ["\u0442\u0435\u0447\u044c \u0440\u0443\u0447\u044c\u0451\u043c"], "hu": ["patakzik", "csurog"]}, "examples": [["\u015dvito rojis sur \u015dia korpo", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 21a, p. 206a"]], "subdefinitions": []}], "root": "roj", "primary": false}, "rifuzi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Rezigni.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043c\u043e\u0432\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u0432\u044b\u0440\u0430\u0447\u044b\u0441\u044f", "\u0437\u0440\u0430\u0447\u044b\u0441\u044f", "\u0430\u0434\u0446\u0443\u0440\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0432\u044b\u0446\u0443\u0440\u0430\u0446\u0446\u0430"], "hu": ["lemond (vmir\u0151l)", "eltasz\u00edt (mag\u00e1t\u00f3l)"], "nl": ["afstaan", "verstoten", "van de hand wijzen", "opgeven"], "ru": ["\u043e\u0442\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043e\u0442\u0440\u0435\u0447\u044c\u0441\u044f"]}, "examples": [["rifuzi\u011di tiun filon", "Z"], ["forrifuzi \u0109iujn profitojn", "Z"], ["forte mi dezirus forrifuzi tiun tro turmentan rolon", "Z"], ["forrifuzi la mondon kaj mona\u0125i\u011di", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rifuz", "primary": false}, "kromofotografio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fotografio en naturaj koloroj.", "translations": {"ru": ["\u0446\u0432\u0435\u0442\u043d\u0430\u044f \u0444\u043e\u0442\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u044f", "\u0445\u0440\u043e\u043c\u043e\u0444\u043e\u0442\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u044f"], "en": ["color photography"], "nl": ["chromofotografie", "kleurenfotografie"], "pt": ["cromofotografia", "fotocromia"], "de": ["Chromophotographie", "Chromofotografie"], "hu": ["sz\u00ednes f\u00e9nyk\u00e9pez\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kromofotografi", "primary": true}, "tanisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu profesie tanas.", "translations": {"en": ["tanner"], "pl": ["garbarz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tan", "primary": false}, "fakaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kesto a\u016d skatolo kun fakoj.", "translations": {"ru": ["\u044f\u0449\u0438\u043a \u0441 \u043e\u0442\u0434\u0435\u043b\u0435\u043d\u0438\u044f\u043c\u0438"], "fr": ["casier (bo\u00eete \u00e0 cases)"], "en": ["pigeonholes"], "pl": ["sekretarzyk", "kasetka"], "es": ["casillero"], "hu": ["rekeszes tart\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fak", "primary": false}, "pleja\u011dulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0430\u0440\u0435\u0439\u0448\u0438\u043d\u0430"], "fr": ["a\u00een\u00e9 (subst.)", "ancien (subst.)"], "en": ["elder", "doyen"], "de": ["\u00c4ltester"], "sv": ["\u00e4ldste"], "pl": ["senior"]}, "examples": [["\u0109e \u0109iu fenestro staris tri skribistoj kaj unu urba pleja\u011dulo", "Fabeloj, volumo 3, Johan\u0109jo-malsa\u011dulo"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u011d", "primary": false}, "Meklenburgo-Anta\u016dpomerio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unu el la federaciaj \u015dtatoj de Germanujo, situanta en la nordorienta parto, limanta la Baltan Maron. Regurbo estas \u015cverino, plej granda urbo estas Rostoko.", "translations": {"de": ["Mecklenburg-Vorpommern"], "pt": ["Mecklemburgo-Pomer\u00e2nia Ocidental"], "hu": ["Mecklenburg-El\u0151-Pomer\u00e1nia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Meklenburgo-Anta\u016dpomeri", "primary": true}, "kutimigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari, ke iu akiru kutimon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0443\u0447\u0438\u0442\u044c"], "be": ["\u043f\u0440\u044b\u0432\u0443\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u044b\u0437\u0432\u044b\u0447\u0430\u0456\u0446\u044c"], "de": ["gew\u00f6hnen", "vertraut machen"], "nl": ["gewoon maken", "wennen (tr.)"], "hu": ["hozz\u00e1szoktat", "r\u00e1szoktat"]}, "examples": [["kutimigi infanon al akurateco", null], ["(al)kutimigadi iun, ke li faru...", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kutim", "primary": false}, "\u0109akro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016d jogo, akupunkturo kaj aliaj hindaj kaj \u0109inaj tradiciaj sciencoj, iu el la energinodoj en la korpo, el kiuj la sep precipaj sidas la\u016d la vertebraro.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0430\u043a\u0440\u0430"], "fr": ["chakra"], "pt": ["chacra"], "de": ["Tschakra"], "it": ["chakra"], "pl": ["czakra"], "hu": ["csakra"]}, "examples": [["kutime oni kalkulas sep \u0109akrojn, kiuj situas apud anuso, seksorgano, umbiliko, brusto, gor\u011do, frunto kaj verto", "N. Grishin, Pri \u0109akroj kaj malklereco, soc.culture.esperanto, 1999-09-20"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109akr", "primary": true}, "Pala\u016do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato en la Oceanio kaj Mikronezio kun \u0109efurbo Kororo. Respubliko Pala\u016do. ISO-3166 kodo: PW.", "translations": {"bg": ["\u041f\u0430\u043b\u0430\u0443"], "nl": ["Palau"], "de": ["Palau"], "hu": ["Palau"], "en": ["Palau"], "pl": ["Palau", "Republika Palau"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Pala\u016d", "primary": true}, "precizigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi preciza.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0442\u043e\u0447\u043d\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["pr\u00e9ciser"], "nl": ["preciseren"], "be": ["\u0443\u0434\u0430\u043a\u043b\u0430\u0434\u043d\u0456\u0446\u044c", "\u0434\u0430\u043a\u043b\u0430\u0434\u043d\u0430 \u0432\u044b\u0437\u043d\u0430\u0447\u044b\u0446\u044c"], "ca": ["precisar"], "de": ["pr\u00e4zisieren", "genauer bestimmen"], "hu": ["pontos\u00edt"], "es": ["precisar"], "pl": ["sprecyzowa\u0107", "u\u015bci\u015bli\u0107"]}, "examples": [["precizigi la signifon de vorto, la datojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "preciz", "primary": false}, "\u0109askorno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "E\u016dropa metala blovinstrumento kun longa, cirkle volvita tubo kaj vasta klo\u015do.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0436\u043e\u043a", "\u0440\u043e\u0433 (\u043c\u0443\u0437\u044b\u0447\u043d\u044b, \u043f\u0430\u043b\u044f\u045e\u043d\u0456\u0447\u044b)"], "fr": ["cor (d'orchestre)", "cor de chasse"], "en": ["hunting horn"], "ru": ["\u043e\u0445\u043e\u0442\u043d\u0438\u0447\u0438\u0439 \u0440\u043e\u0436\u043e\u043a", "\u0440\u043e\u0433 (\u043c\u0443\u0437\u044b\u043a\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0438\u043d\u0441\u0442\u0440\u0443\u043c\u0435\u043d\u0442)"], "de": ["Horn"], "hu": ["vad\u00e1szk\u00fcrt"]}, "examples": [["jen inter la montoj eka\u016ddi\u011dis la sonoj de \u0109askorno", "Fabeloj, volumo 1, sova\u011daj cignoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "korn", "primary": false}, "fra\u016dlo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne edzi\u011dinta viro.", "translations": {"be": ["\u0445\u0430\u043b\u0430\u0441\u044c\u0446\u044f\u043a", "\u043d\u0435\u0436\u0430\u043d\u0430\u0442\u044b"], "fr": ["c\u00e9libataire (subst. masc.)"], "bg": ["\u0435\u0440\u0433\u0435\u043d"], "nl": ["vrijgezel"], "pt": ["solteiro (subst.)", "celibat\u00e1rio (subst.)", "solteir\u00e3o (subst.)"], "ru": ["\u0445\u043e\u043b\u043e\u0441\u0442\u044f\u043a", "\u043d\u0435\u0436\u0435\u043d\u0430\u0442\u044b\u0439"], "de": ["Junggeselle"], "sv": ["ungkarl"], "en": ["bachelor"], "es": ["soltero"], "ku": ["ezeb(mer)"], "cs": ["svobodn\u00fd mu\u017e"], "pl": ["kawaler", "m\u0119\u017cczyzna nie\u017conaty"], "he": ["\u05e8\u05d5\u05d5\u05e7"]}, "examples": [["fra\u016dloj \u0109irka\u016dadis anka\u016d tie \u0109i la amindan kaj ri\u0109an fra\u016dlinon", "La ne\u011da blovado"]], "subdefinitions": []}], "root": "fra\u016dl", "primary": true}, "kodicilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aldona paragrafo kompletiganta, modifanta a\u016d nuliganta testamenton.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0434\u044b\u0446\u044b\u043b\u044c", "\u0434\u0430\u0434\u0430\u0442\u0430\u043a \u0434\u0430 \u0442\u044d\u0441\u0442\u0430\u043c\u044d\u043d\u0442\u0430"], "fr": ["codicille"], "en": ["codicil"], "nl": ["codicil"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u0434\u043d\u044f\u044f \u0432\u043e\u043b\u044f", "\u0434\u043e\u043f\u043e\u043b\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435 \u043a \u0437\u0430\u0432\u0435\u0449\u0430\u043d\u0438\u044e"], "ca": ["codicil"], "de": ["Kodizill", "Testamentsnachtrag"], "es": ["codicilo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kodicil", "primary": true}, "elefantedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo rostruloj (Elephantidae).", "translations": {"be": ["\u0441\u043b\u0430\u043d\u044b (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["\u00e9l\u00e9phantid\u00e9s"], "pt": ["elefant\u00eddeos"], "ru": ["\u0441\u043b\u043e\u043d\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)", "\u0441\u043b\u043e\u043d\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Elefanten"], "hu": ["elef\u00e1ntf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "elefanted", "primary": true}, "bre\u0109et(ig)i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari bre\u0109eton.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0437\u0443\u0431\u0440\u0438\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0449\u0435\u0440\u0431\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["\u00e9br\u00e9cher", "entailler"], "pl": ["wyszczerbi\u0107"], "hu": ["kicsorb\u00edt"]}, "examples": [["reakrigi bre\u0109etitan tran\u0109ilon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bre\u0109", "primary": false}, "almozulejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rifu\u011ddomo por almozuloj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0442\u0443\u043b\u0430\u043a (\u0436\u0430\u0431\u0440\u0430\u0446\u043a\u0456)"], "de": ["Armenhaus", "Armenheim"], "en": ["almshouse", "poorhouse"], "pt": ["asilo de mendigos"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u044e\u0442 (\u0434\u043b\u044f \u043d\u0438\u0449\u0438\u0445)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "almoz", "primary": false}, "malpliigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malgrandigi la kvanton, la nombron, la intenson....", "translations": {"ru": ["\u0443\u043c\u0435\u043d\u044c\u0448\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["r\u00e9duire", "restreindre"], "en": ["decrease"], "it": ["ridurre", "rimpicciolire (tr.)"], "fi": ["v\u00e4hent\u00e4\u00e4", "supistaa"]}, "examples": [["en kelkaj okazoj la sekrecio, anstata\u016d esti pliigita, \u015dajnas e\u0109 malpliigita", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 5, el la vivo kaj sciencoj, kronika katara konjunktivito, (el la libro de profesoro E. Fuchs)"]], "subdefinitions": []}], "root": "pli", "primary": false}, "polmflanka bato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bato kun la preferata flanko.", "translations": {"de": ["Vorhand"], "en": ["forehand"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bat", "primary": false}, "juvelejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vendejo de juveloj.", "translations": {"be": ["\u044e\u0432\u044d\u043b\u0456\u0440\u043d\u0430\u044f \u043a\u0440\u0430\u043c\u0430"], "fr": ["bijouterie", "joaillerie (magasin)"], "en": ["jewelry shop"], "nl": ["juwelierszaak"], "pt": ["joalheiria"], "ru": ["\u044e\u0432\u0435\u043b\u0438\u0440\u043d\u0430\u044f \u043b\u0430\u0432\u043a\u0430", "\u044e\u0432\u0435\u043b\u0438\u0440\u043d\u044b\u0439 \u043c\u0430\u0433\u0430\u0437\u0438\u043d"], "de": ["Juwelierladen", "Juweliergesch\u00e4ft", "Schmuckgesch\u00e4ft"], "it": ["gioielleria"], "hu": ["\u00e9kszer\u00fczlet", "\u00e9kszerbolt"], "br": ["bravigerezh"], "es": ["joyer\u00eda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "juvel", "primary": false}, "gravedi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari\u011di graveda.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0446\u044f\u0436\u0430\u0440\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["devenir enceinte", "devenir gravide", "concevoir (devenir enceinte)"], "en": ["get pregnant"], "nl": ["zwanger worden"], "pt": ["engr\u00e1vidar-se"], "ru": ["\u0437\u0430\u0431\u0435\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u0435\u0442\u044c"], "hu": ["teherbe esik"], "fa": ["\u0622\u0628\u0633\u062a\u0646 \u0634\u062f\u0646", "\u0628\u0627\u0631\u062f\u0627\u0631 \u0634\u062f\u0646", "\u062d\u0627\u0645\u0644\u0647 \u0634\u062f\u0646"], "es": ["quedarse embarazada", "embarazarse", "quedarse encinta"]}, "examples": [["amba\u016d filinoj de Lot gravedi\u011dis de sia patro", "La Malnova Testamento, Genezo 19:36"], ["monto gravedi\u011dis, muso naski\u011dis", "Proverbaro esperanta"], ["; oni gravedi\u011das per malhonesta\u0135o, kaj naskas krimon", "La Malnova Testamento, Jesaja 59:4"], ["; tiu gravedi\u011dis per malbono kaj naskis mensogon", "La Malnova Testamento, Psalmaro 7:14"]], "subdefinitions": []}], "root": "graved", "primary": false}, "\u015dtonumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u043a\u0430\u043c\u0435\u043d\u044c\u043d\u044f\u043c\u0456 (\u0434\u0430 \u0441\u044c\u043c\u0435\u0440\u0446\u0456)"], "fr": ["lapider"], "nl": ["stenigen"], "pt": ["lapidar (matar)"], "ru": ["\u043f\u043e\u0431\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c \u043a\u0430\u043c\u043d\u044f\u043c\u0438"], "de": ["steinigen"], "it": ["lapidare"], "hu": ["megk\u0151vez"], "sv": ["stena (till d\u00f6ds)"], "pl": ["kamieniowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dton", "primary": false}, "lakuno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mankoloko.", "translations": {"fr": ["lacune"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mankoloko en difektita dokumento.", "translations": {}, "examples": [["[...] tiu indiko signifas, ke estas lakuno (truo en la teksto)", "Petronio, trad. G. Berveling, Satirikono [parto], [vidita en 2006]"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Mankoloko en osto a\u016d en \u0109elaro.", "translations": {}, "examples": [["lakunoj de Howship", "-, Lexique et dictionnaire m\u00e9dical fran\u00e7ais-esp\u00e9ranto, 2004-"]]}]}], "root": "lakun", "primary": true}, "eksplodigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ka\u016dzi eksplodon; fari, ke io eksplodas.", "translations": {"be": ["\u0443\u0437\u0440\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0434\u0440\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9chainer (le rire, la col\u00e8re,...)", "d\u00e9clencher (le rire, la col\u00e8re,...)", "faire exploser"], "nl": ["doen ontploffen"], "pt": ["detonar", "explodir"], "ru": ["\u0432\u0437\u043e\u0440\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u0437\u0440\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["z\u00fcnden"], "hu": ["felrobbant", "kirobbant"], "pl": ["detonowa\u0107", "odpala\u0107 (np. bomb\u0119)"]}, "examples": [["unu fajrero sufi\u0109as por eksplodigi pulvon", null], ["eksplodigi bombon, koleron, ribelon", null], ["la senhonta aroganteco de \u015cankhatum preska\u016d eksplodigis la re\u011don de kolerego", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 19a"]], "subdefinitions": []}], "root": "eksplod", "primary": false}, "karbono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 6, atompezo 12,011115, simbolo C. Tiu elemento, el kiu precipe konsistas karbo, grafito, diamanto, kaj kiu trovi\u011das en \u0109iu vivanta esta\u0135o: vegeta\u0135o a\u016d animalo.", "translations": {"be": ["\u0432\u0443\u0433\u043b\u044f\u0440\u043e\u0434"], "fr": ["carbone"], "en": ["carbon"], "nl": ["koolstof"], "pt": ["carbono"], "la": ["Carboneum"], "ca": ["carboni"], "de": ["Kohlenstoff"], "it": ["carbonio"], "hu": ["elemi sz\u00e9n", "karbon"], "es": ["carbono"], "br": ["karbon"], "ru": ["\u0443\u0433\u043b\u0435\u0440\u043e\u0434"], "pl": ["w\u0119giel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "karbon", "primary": true}, "el anta\u016d": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043e\u0442"], "fr": ["de devant", "devant"], "nl": ["van voor"], "pl": ["z przed"], "hu": ["el\u0151l"]}, "examples": [["eliris fajro el anta\u016d la Eternulo kaj konsumis sur la altaro la bruloferon kaj la sebon", "La Malnova Testamento, Levidoj 9:24"]], "subdefinitions": []}], "root": "anta\u016d", "primary": false}, "sarino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gaso el fosfora kombina\u0135o, nervo-venena kaj mortiga, uzita kiel armo en la 20a jarcento; \u0125emia formulo: C4H10FO2P.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0440\u0438\u043d"], "fr": ["sarin"], "it": ["sarin"], "pt": ["sarin"], "hu": ["szarin"]}, "examples": [["la polico konkludis, ke la venengaso estas \u00absarino\u00bb", "Hirotaka M., RE: venengaso en Tokio, soc.culture.esperanto, 1995-03-20"]], "subdefinitions": []}], "root": "sarin", "primary": true}, "dormilo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Iuj (ekz-e PAG) donas al dormilo la sencon de dormigilo, kaj oni indikas zamenhofan ekzemplon kiu \u015dajnas konfirmi tiun opinion: Konscienco trankvila estas bona dormilo. Ein gut Gewissen ist ein sanftes Ruhekissen nyugodt lelkiismeret, nyugodt \u00e1lom Tamen tie estas miskompreno: la bona konscienco ne ka\u016dzas endormi\u011don, kvankam \u011di ja ebligas agrablan dormon. La \u00abdormilo\u00bbj ja estas \u00abiloj por dormado\u00bb kaj la proverbo senpere anta\u016danta la \u0135us cititan pruvas ke \u011duste tion celis Zamenhof: Konscienco senmakula estas kuseno plej mola."], "primary definition": "A\u0135o servanta por dormi, kiu faras dormon pli komforta: lito, matraco, kuseno, dormosako kaj tiel plu.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043f\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u043f\u0440\u0438\u043d\u0430\u0434\u043b\u0435\u0436\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["\u00e9l\u00e9ment de literie"], "de": ["Schlafger\u00e4t"], "hu": ["alv\u00f3szer", "alv\u00f3eszk\u00f6z", "alv\u00f3 alkalmatoss\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dorm", "primary": false}, "informi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doni al iu sciigojn a\u016d klarigojn pri io de li ankora\u016d ne konata.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0432\u0435\u0434\u0430\u043c\u043b\u044f\u0446\u044c", "\u0456\u043d\u0444\u0430\u0440\u043c\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["informer (mettre au courant)", "avertir", "aviser", "faire savoir", "instruire (informer)", "mettre au courant", "mettre au fait", "renseigner (mettre au courant)"], "en": ["inform"], "nl": ["meedelen", "inlichten", "informeren"], "pt": ["informar"], "ru": ["\u0441\u043e\u043e\u0431\u0449\u0438\u0442\u044c", "\u0438\u043d\u0444\u043e\u0440\u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["mitteilen", "in Kenntnis setzen", "informieren"], "tr": ["bildirmek"], "hu": ["t\u00e1j\u00e9koztat", "felvil\u00e1gos\u00edt", "inform\u00e1l"], "es": ["informar"]}, "examples": [["mi venis, por informi vin, kio estos kun via popolo en la estonta tempo", "La Malnova TestamentoDaniel 10:14"], ["mi devos unue informi la a\u016dtoritatojn", "Lasu min paroli plu!Oni venis el alia mondo"], ["mi devas informi vin pri io... mal\u011dojiga nova\u0135o, tre mal\u011dojiga", "Lasu min paroli plu!Timiga diro"], ["ni havas la honoron informi vin , ke ni malplialtigas niajn prezojn", null], ["informu lin, ke la libro estas el\u0109erpita", null], ["senprokraste informi iun pri la akcidenta morto de lia filo", null], ["informi kandidaton pri la programo", null], ["bonvolu informi min, \u0109u vi akurate ricevis la jarlibron", null], ["iu malsa\u011dulo fu\u015d-informis \u015din dirante, ke mi foriris", "Lasu min paroli plu!Revenis amo, feli\u0109u ni!"], ["li ne konas min pli bone, ol liaj informintoj", "La revadoj de soleca promenantoSesa promenado"], ["bone informita homo, gazeto", null], ["nur neinformitoj povas ankora\u016d dubi pri tio, kion e\u0109 famaj lingvistoj devis konfesi", "Vortoj de k-do Lanti Ne\u016dtralismo -- Ne\u016dtraluloj"], ["nur miskompreno kaj nesufi\u0109a informiteco pri nia movado igis vin skribi", "Vortoj de k-do LantiPublika letero al Romen Rolan"]], "subdefinitions": []}], "root": "inform", "primary": true}, "komprenilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rimedo por interkompreni\u011di.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0432\u043e \u043e\u0431\u0449\u0435\u043d\u0438\u044f"], "de": ["Verst\u00e4ndigungsmittel"], "nl": ["communicatiemiddel"], "hu": ["meg\u00e9rt\u00e9s eszk\u00f6ze", "\u00e9rintkez\u00e9si eszk\u00f6z"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kompren", "primary": false}, "megafono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Forta la\u016dtparolilo por disa\u016ddigo en granda ejo a\u016d sub libera \u0109ielo.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0433\u0430\u0444\u043e\u043d", "\u0440\u0443\u043f\u0430\u0440"], "fr": ["m\u00e9gaphone"], "en": ["megaphone"], "nl": ["megafoon"], "pt": ["megafone", "alto-falante", "porta-voz (megafone)"], "ru": ["\u043c\u0435\u0433\u0430\u0444\u043e\u043d", "\u0440\u0443\u043f\u043e\u0440"], "de": ["Megaphon"], "hu": ["megafon", "hangosbesz\u00e9l\u0151"], "sk": ["megaf\u00f3n"], "es": ["meg\u00e1fono"], "pl": ["megafon", "szczekaczka (pot.)"]}, "examples": [["mi eka\u016ddas megafonan vo\u0109on", "B. Vaha, Adolesko, 1987"]], "subdefinitions": []}], "root": "megafon", "primary": true}, "translo\u011di\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015can\u011di sian lo\u011dejon, kaj okupi alian.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0441\u044f\u043b\u044f\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["d\u00e9m\u00e9nager"], "en": ["change one's dwelling", "move", "relocate"], "nl": ["verhuizen"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0441\u0435\u043b\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["umziehen"], "hu": ["k\u00f6lt\u00f6zik", "\u00e1tk\u00f6lt\u00f6zik"], "es": ["mudarse"]}, "examples": [["poste ni translo\u011di\u011dis Moskvon", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "lo\u011d", "primary": false}, "muzikisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Profesiulo a\u016d kompententulo pri muzikado.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0443\u0437\u044b\u043a\u0430\u043d\u0442"], "fr": ["musicien"], "de": ["Musiker"], "nl": ["musicus"], "pl": ["muzyk"]}, "examples": [["la muzikistoj agordas siajn instrumentojn en la Spegul\u0109ambro", "Enciklopedieto japana, artikolo \u00abnoo\u00bb, p. 121a"]], "subdefinitions": []}], "root": "muzik", "primary": false}, "ekkanti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Komenci kanti.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043f\u0435\u0442\u044c"], "fr": ["entonner (un chant)"], "it": ["intonare un canto"], "pl": ["za\u015bpiewa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kant", "primary": false}, "aviadilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Flugma\u015dino, aeroplano.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043c\u0430\u043b\u0451\u0442"], "fr": ["avion"], "bg": ["\u0441\u0430\u043c\u043e\u043b\u0435\u0442"], "nl": ["vliegtuig"], "ru": ["\u0441\u0430\u043c\u043e\u043b\u0451\u0442", "\u0430\u044d\u0440\u043e\u043f\u043b\u0430\u043d"], "de": ["Flugzeug"], "it": ["velivolo", "aeroplano"], "hu": ["rep\u00fcl\u0151g\u00e9p"], "sk": ["lietadlo"], "en": ["airplane"], "es": ["avi\u00f3n"], "os": ["\u0445\u00e6\u0434\u0442\u00e6\u0445\u00e6\u0433"], "pl": ["samolot"], "he": ["\u05de\u05d8\u05d5\u05e1"]}, "examples": [["la distancon de 3194 km la aviadilo trapasis en 4:10 horoj", "Jos\u00e9 de N. Marques: Voja\u011do al Ushuaia, Monatojaro 2002a, numero 2a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "avio", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aviad", "primary": false}, "ibiso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el la familio ibisedoj (Threskiornis), kun longaj kruroj kaj longa kurba beko, man\u011danta serpentojn kaj aliajn rampulojn, pro kio \u011di estis rigardata kiel sankta de la antikvaj egiptoj.", "translations": {"be": ["\u0456\u0431\u0456\u0441"], "fr": ["ibis"], "bg": ["\u0438\u0431\u0438\u0441"], "nl": ["ibis"], "pt": ["\u00edbis"], "ru": ["\u0438\u0431\u0438\u0441"], "de": ["Ibis"], "hu": ["\u00edbisz"], "en": ["ibis"], "pl": ["ibis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ibis", "primary": true}, "manipuli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Mane preni, uzi, funkciigi ilon, aparaton.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u0456\u043f\u0443\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["manipuler"], "en": ["handle", "manage", "use"], "nl": ["hanteren", "manipuleren"], "pt": ["manipular"], "ru": ["\u043c\u0430\u043d\u0438\u043f\u0443\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["bedienen", "handhaben"], "hu": ["kezel"], "br": ["embreger"]}, "examples": [["manipuli penikon", null], ["la subhejtisto montris al mi kiel manipuli la vin\u0109on", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, dua libro, \u0109apitro 28a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) La\u016dcele kaj la\u016dvole uzi ion.", "translations": {"nl": ["omgaan met"], "pt": ["manipular"], "hu": ["kezel", "manipul\u00e1l"]}, "examples": [["lerte manipuli la lingvon, la homojn", null], ["malproksime de la re\u011durbo Kopenhago kaj de la kleraj bonintencaj regantoj, oni ofte ankora\u016d manipuladis kun la le\u011do arbitre", "Fabeloj, volumo 4, historio el la dunoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "manipul", "primary": true}, "kuveto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda kuvo, kian povas porti unu homo.", "translations": {"fr": ["cuvette"], "nl": ["kom"]}, "examples": [["sur la perono de la plej proksima domo staris la patrino de Johano kaj lavis ion en kuveto", "Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, unua parto, \u0109apitro 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kuv", "primary": false}, "mateno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la tago ekde sunlevi\u011do \u011dis tagmezo.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u043d\u0456\u0446\u0430"], "fr": ["matin", "matin\u00e9e"], "en": ["morning"], "nl": ["ochtend", "morgen (ochtend)"], "ku": ["sibe"], "pt": ["manh\u00e3"], "ru": ["\u0443\u0442\u0440\u043e"], "de": ["Morgen"], "sv": ["morgon"], "vo": ["g\u00f6del"], "br": ["beure", "mintin"], "cs": ["r\u00e1no", "jitro"], "hu": ["reggel", "d\u00e9lel\u0151tt"], "ro": ["de diminea\u0163\u0103", "devreme"], "pl": ["rano", "poranek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "maten", "primary": true}, "rafio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lar\u011da arbo kreskanta en malsekaj lokoj de tropika Ameriko, Afriko kaj Madagaskaro, kies foli-fibron oni uzas por ligiloj a\u016d plekta\u0135oj, genro el familio palmoj (Raphia).", "translations": {"fr": ["raphia"], "nl": ["rafia"]}, "examples": [["en la profundo de la arbaro estis diversspecaj arboj: daktilujoj, rafioj, ventumil-palmoj", "H. Sienkiewicz, trad. M. Sygnarski, Tra dezerto kaj praarbaro, Varsovio, 1978"], ["kofro el rafia\u0135o", "-, Vimena\u0135o, EsperantoEksport', 2007-02"]], "subdefinitions": []}], "root": "rafi", "primary": true}, "mateni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti mateno.", "translations": {"nl": ["morgen zijn", "ochtend zijn"], "hu": ["reggel van", "d\u00e9lel\u0151tt van"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "maten", "primary": false}, "verspiedo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Piedo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u043e\u043f\u0430 (\u0441\u0442\u0438\u0445\u043e\u0442\u0432\u043e\u0440\u043d\u0430\u044f)"], "en": ["foot (poetry)"], "pl": ["stopa (wierszowa)"], "hu": ["versl\u00e1b"]}, "examples": [["kalkulas la poeto sur la fingroj / verspiednombrojn", "Parnasa Gvidlibro, p. 99"]], "subdefinitions": []}], "root": "pied", "primary": false}, "fundamenta grupo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de topologia spaco \u0109e punkto a) Grupo de \u0109iuj homotopecaj ekvivalento-klasoj de fermitaj vojoj, originantaj \u0109e a, provizita per kunligo.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0443\u043d\u0434\u0430\u043c\u0435\u043d\u0442\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u0433\u0440\u0443\u043f\u043f\u0430", "\u0433\u0440\u0443\u043f\u043f\u0430 \u041f\u0443\u0430\u043d\u043a\u0430\u0440\u0435"], "fr": ["groupe fondamental", "groupe de Poincar\u00e9"], "en": ["fundamental group"], "de": ["Fundamentalgruppe"], "pl": ["grupa podstawowa", "grupa fundamentalna"], "hu": ["fundament\u00e1lis csoport"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "homotopa.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grup", "primary": false}, "vakerfilmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aventurfilmo bildiganta la vivon de vakeroj kaj aliaj homoj en okcidenta Ameriko dum \u011dia e\u016dropa koloniado.", "translations": {"fr": ["western"], "de": ["Western"], "pl": ["western"]}, "examples": [["pafisto tro influita de vakerfilmoj", "-, Atletoj, Vertaling Nederlands-Esperanto, 2005-01"]], "subdefinitions": []}], "root": "film", "primary": false}, "krucisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Partoprenanto de kruca militiro.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044b\u0436\u0430\u043a"], "fr": ["crois\u00e9 (soldat des croisades)"], "en": ["crusader"], "nl": ["kruisridder"], "ru": ["\u043a\u0440\u0435\u0441\u0442\u043e\u043d\u043e\u0441\u0435\u0446"], "de": ["Kreuzfahrer", "Kreuzritter"], "hu": ["keresztes (lovag)"], "es": ["cruzado"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kruc", "primary": false}, "vagono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Surrela veturilo por pasa\u011deroj a\u016d varoj.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u0433\u043e\u043d"], "fr": ["wagon"], "bg": ["\u0432\u0430\u0433\u043e\u043d"], "zh": ["\u8f66", "tr. \u8eca [ch\u0113]"], "el": ["\u03b2\u03b1\u03b3\u03cc\u03bd\u03b9"], "de": ["Wagen", "Waggon"], "hu": ["vagon", "vas\u00fati kocsi"], "en": ["car", "coach"], "br": ["bagon"], "cs": ["vag\u00f3n", "v\u016fz"], "es": ["vag\u00f3n"], "he": ["\u05e7\u05e8\u05d5\u05df"], "ru": ["\u0432\u0430\u0433\u043e\u043d"], "nl": ["wagon"], "pt": ["vag\u00e3o"], "pl": ["wagon"]}, "examples": [["li veturis en vagono de la unua klaso, kaj li ne estis blankha\u016dta", "A. Giridhar Rao, La formi\u011do de Mahatmo, Monato, jaro 1997a, numero 7a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "vagon", "primary": true}, "sojlo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Transversa \u015dtono a\u016d trabo ku\u015danta malsupre de la aperturo de pordo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u043e\u0433"], "en": ["threshold"], "nl": ["drempel", "dorpel"], "ru": ["\u043f\u043e\u0440\u043e\u0433"], "ca": ["llindar"], "de": ["Schwelle", "Anfang", "Beginn"], "sv": ["tr\u00f6skel"], "hu": ["k\u00fcsz\u00f6b"], "es": ["umbral"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Komenco.", "translations": {"nl": ["drempel"]}, "examples": [["\u0109e la sojlo de la jaro, de la vintro, de la maljuneco", null], ["\u0109e la sojlo de la dezerto", null], ["stari sur la sojlo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sojl", "primary": true}, "sankta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Respekteginda pro speciala religia karaktero.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u044f\u0449\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u0432\u044f\u0442\u043e\u0439"], "fr": ["saint"], "bg": ["\u0441\u0432\u0435\u0442\u0438"], "nl": ["heilig"], "de": ["heilig"], "it": ["santo (agg.)"], "hu": ["szent"], "en": ["sacred"], "cs": ["svat\u00fd"], "pl": ["\u015bwi\u0119ty"]}, "examples": [["la Sankta Skribo", null], ["faru sanktajn vestojn por Aaron", "Z"], ["observu la sabaton \u0109ar \u011di estas sankta por vi", "Z"], ["prenu la sanktan oleon kaj sanktoleu la altaron", "Z"], ["sanktolei re\u011don", "Z"], ["la sankta se\u011do, trono, katedro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Kvaza\u016dreligie soleninda; plej respekteginda.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u044f\u0449\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u0432\u044f\u0442\u043e\u0439"]}, "examples": [["nia standardo estas por ni io sankta", "Z"], ["sankta estas por ni la hodia\u016da tago", "Z"], ["en via bu\u015do la sankta vorto \u00abamo\u00bb malpuri\u011das", "Z"], ["ho patriotismo, kiam fine via sankta nomo \u0109esos esti armilo en la manoj de malhonestuloj?", "Z"], ["la celo sanktigas la rimedojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Epiteto de sanktulo a\u016d sanktulino.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u044f\u0442\u043e\u0439"]}, "examples": [["sankta Petro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La epiteto de la tagoj de la Sankta Semajno.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u043b\u0438\u043a\u0438\u0439", "\u0441\u0442\u0440\u0430\u0441\u0442\u043d\u043e\u0439"]}, "examples": [["Sankta \u0134a\u016ddo", null], ["Sankta Vendredo", null], ["kaj ili venas \u0109iujn fastajn tagojn \u011dis la Sankta Sabato, kiu estas la tago anta\u016d Pasko", "Marko Polo, trad. D. Moirand: La libro de la mirinda\u0135oj a\u016d la priskribo de la mondo, UEA, 2001, p. 88."]], "subdefinitions": []}], "root": "sankt", "primary": true}, "\u015dlimo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Akvemoligita kota tero ku\u015danta sur fundo de mar\u0109o, lago, rivero a\u016d simila akvejo.", "translations": {"be": ["\u0433\u043b\u0435\u0439", "\u043c\u0443\u043b", "\u0446\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["fange"], "en": ["slime"], "nl": ["modder", "slijk"], "pt": ["limo", "lodo"], "ru": ["\u0438\u043b", "\u0442\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Schlamm", "Schlick"], "it": ["melma", "fanghiglia", "limo"], "hu": ["iszap"], "fa": ["\u06af\u0644 \u0648 \u0644\u0627\u06cc", "\u0644\u062c\u0646"], "es": ["cieno"]}, "examples": [["ofte ni vadis tra la arbaro kun akvo kaj \u015dlimo \u011dis la zono", "Werner Schad: Orinoko-delto: Indianoj, mar\u0109oj, arbarego, Monatojaro 2000a, numero 11a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Malglora, malnobla stato.", "translations": {"hu": ["s\u00e1r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dlim", "primary": true}, "proprieti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u011cui la proprieton de io.", "translations": {"be": ["\u043c\u0435\u0446\u044c \u0432\u0430 \u045e\u043b\u0430\u0441\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456", "\u0432\u0430\u043b\u043e\u0434\u0430\u0446\u044c", "\u0443\u043b\u0430\u0434\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["\u00eatre propri\u00e9taire de"], "nl": ["eigenaar zijn van"], "ru": ["\u0438\u043c\u0435\u0442\u044c \u0432 \u0441\u043e\u0431\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438"], "de": ["besitzen"], "hu": ["tulajdonol"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "propriet", "primary": false}, "kompare kun": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kontra\u016d, konsiderante la respektivajn ecojn de.", "translations": {"fr": ["en comparaison de", "aupr\u00e8s de (par rapport \u00e0)", "comparativement \u00e0", "par rapport \u00e0", "en regard de"], "de": ["verglichen mit"], "nl": ["in vergelijking met"]}, "examples": [["esperanta sekcio estas relative malgranda kompare kun alilingvaj sekcioj", "Jo\u015dimi Umeda, Esperanto en la Giganta Lando \u0108inio, Oficiala organo de Oomoto kaj UHA, 1978-2, p. 74a"], ["ili estas virtulinoj en komparo kun vi", "La Malnova TestamentoJe\u0125ezkel 16:52"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompar", "primary": false}, "forlasi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Lasi for de si; definitive lasi.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043f\u0443\u0441\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u043a\u0456\u0434\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["abandonner"], "nl": ["verlaten"], "br": ["dilezel"], "ru": ["\u043e\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u043a\u0438\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0431\u0440\u043e\u0441\u0438\u0442\u044c"], "hu": ["otthagy", "elhagy"]}, "examples": [["forlasi la edzinon, la oficon", null], ["post tiuj vortoj li forlasis la \u0109ambron", "Z"], ["\u015di pensis pri la bona Dio, kiu certe ne forlasos \u015din", "Z"], ["forlasi sian intencon", "Z"], ["de tiu tempo neniam min forlasadis tiu ideo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "las", "primary": false}, "investi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Investituri, enpostenigi, enoficigi.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0434\u0435\u043b\u044f\u0442\u044c \u043f\u043e\u043b\u043d\u043e\u043c\u043e\u0447\u0438\u044f\u043c\u0438", "\u043e\u0431\u043b\u0435\u043a\u0430\u0442\u044c \u0432\u043b\u0430\u0441\u0442\u044c\u044e", "\u0432\u043e\u0437\u043b\u0430\u0433\u0430\u0442\u044c \u043e\u0431\u044f\u0437\u0430\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438"], "fr": ["investir (mettre \u00e0 un poste)", "introniser (mettre \u00e0 un poste)", "donner l'investiture (\u00e0) (mettre \u00e0 un poste)"], "en": ["invest"], "nl": ["inhuldigen"], "pt": ["investir (dar posse solene)"], "de": ["einf\u00fchren"], "hu": ["beiktat"], "cs": ["investovat"]}, "examples": [["investi ambasadoron", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Elspezi monon, kapitalon por produktodona celo, ekz-e por plibonigi laborejon, alkonstrui novan domon, ala\u0109eti novajn ma\u015dinojn kaj tiel plu.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043a\u043b\u0430\u0434\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c \u043a\u0430\u043f\u0438\u0442\u0430\u043b", "\u0438\u043d\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["investir (finance)"], "nl": ["investeren"], "pt": ["investir (economia, finan\u00e7as, com\u00e9rcio)"], "de": ["investieren", "anlegen"], "hu": ["beruh\u00e1z", "inveszt\u00e1l"], "es": ["invertir (finanzas)"]}, "examples": [["se Britio akceptus la e\u016dron, \u0109u kreskus la ekonomio, \u0109u krei\u011dus laborlokoj, \u0109u da\u016dre investus eksterlandanoj?", "Paul GUBBINS: Komediistoj senkomediaj. Monato"], ["komunika sistemo kiu tutvive privilegias iujn homojn sed postulas de aliaj ke ili investu jarojn da penoj por atingi malpli altan gradon de kapablo, estas fundamente maldemokratia", "Manifesto de Prago de la movado por la internacia lingvo Esperanto"], ["sed sian pli grandan enspezon ili povas investi en pli bonkvalitan sonon", "Thierry SALOMON: La mondolingvo. Monato"]], "subdefinitions": []}], "root": "invest", "primary": true}, "ekflami": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekmeti\u011di en flaman staton.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043f\u0430\u043b\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u0437\u0430\u0433\u0430\u0440\u044d\u0446\u0446\u0430", "\u0443\u0437\u0433\u0430\u0440\u044d\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["s'enflammer"], "en": ["catch fire", "take fire", "enkindle", "flare up"], "nl": ["ontvlammen", "ontbranden"], "ru": ["\u0437\u0430\u0436\u0435\u0447\u044c\u0441\u044f", "\u0437\u0430\u0433\u043e\u0440\u0435\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0432\u043e\u0437\u0433\u043e\u0440\u0435\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0432\u043e\u0441\u043f\u043b\u0430\u043c\u0435\u043d\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "hu": ["l\u00e1ngra lobban", "meggyullad"], "pl": ["zap\u0142on\u0105\u0107"], "es": ["prender fuego"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05ea\u05dc\u05e7\u05d7", "\u05dc\u05e2\u05dc\u05d5\u05ea \u05d1\u05d0\u05e9", "\u05dc\u05e2\u05dc\u05d5\u05ea \u05d1\u05dc\u05d4\u05d1\u05d5\u05ea"]}, "examples": [["lia viza\u011do ekflamis pro honto, pro ofendita fiero", null], ["ribelo subite ekflamis", null]], "subdefinitions": []}], "root": "flam", "primary": false}, "bronzepoko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu antikva parto de la homa historio, kiam disvasti\u011dis la iloj faritaj el bronzo.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0440\u043e\u043d\u0437\u043e\u0432\u044b\u0439 \u0432\u0435\u043a"], "fr": ["\u00e2ge du bronze"], "en": ["bronze age"], "de": ["Bronzezeit"], "pl": ["epoka br\u0105zu"], "hu": ["bronzkor"]}, "examples": [["la bronzepoko situas inter kuprepoko kaj ferepoko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "epok", "primary": false}, "konjekti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Elmeti opinion, konkludon a\u016d klarigon bazitan nur sur probabla\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0437\u0434\u0430\u0433\u0430\u0434\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u043c\u0435\u0440\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["conjecturer", "pr\u00e9sumer"], "en": ["make a conjecture", "guess", "suppose", "surmise"], "nl": ["veronderstellen", "gissen"], "pt": ["conjeturar", "supor", "calcular", "presumir"], "ru": ["\u0434\u043e\u0433\u0430\u0434\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u043f\u043e\u043b\u0430\u0433\u0430\u0442\u044c"], "fa": ["\u062d\u062f\u0633 \u0632\u062f\u0646", "\u062a\u0635\u0648\u0631 \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u06af\u0645\u0627\u0646 \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0627\u062d\u062a\u0645\u0627\u0644 \u062f\u0627\u062f\u0646", "\u067e\u0646\u062f\u0627\u0634\u062a\u0646"], "es": ["hacer una conjetura", "conjeturar", "presumir", "suponer"]}, "examples": [["la rezultatojn oni e\u0109 ne povas konjekti", null], ["la homa spirito emas konjekti pri tio, kion li ne scias", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konjekt", "primary": true}, "idealigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doni al io a\u016d iu idealan karakteron.", "translations": {"be": ["\u0456\u0434\u044d\u0430\u043b\u0456\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["id\u00e9aliser"], "nl": ["idealiseren"], "pt": ["idealizar"], "ru": ["\u0438\u0434\u0435\u0430\u043b\u0438\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "it": ["idealizzare"], "sv": ["idealisera"], "hu": ["eszm\u00e9ny\u00edt", "idealaliz\u00e1l"], "es": ["idealizar"]}, "examples": [["ne estas bone tro idealigi la mondon kaj la homojn, \u0109ar tio preparas kruelajn elrevi\u011dojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ideal", "primary": false}, "trefo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ludkarta emblemo, signata per nigra trifolio: \u2667.", "translations": {"be": ["\u0436\u0430\u043b\u0443\u0434\u044b (\u0443 \u043a\u0430\u0440\u0442\u0430\u0445)"], "fr": ["tr\u00e8fle (jeu de cartes)"], "en": ["clubs"], "nl": ["klaver (in kaartspel)"], "pt": ["paus"], "ru": ["\u0442\u0440\u0435\u0444\u044b"], "de": ["Kreuz"], "sv": ["kl\u00f6ver"], "hu": ["treff"], "pl": ["trefl", "\u017co\u0142\u0105d\u017a (pot.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tref", "primary": true}, "\u015dra\u016dbforma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Similanta \u015dra\u016dbon.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0438\u043d\u0442\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b\u0439"], "nl": ["schroefvormig", "wentel-"], "it": ["a vite", "elicoidale (a vite)"], "pl": ["\u015brubowy"], "hu": ["csavarforma", "csavaros", "csavarszer\u0171"]}, "examples": [["\u015dra\u016dbforma \u015dtuparo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dra\u016db", "primary": false}, "jansenisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de jansenismo.", "translations": {"fr": ["jans\u00e9niste"]}, "examples": [["sinjorino de Sabl\u00e9 malfermis propran salonon en Port Royal des Champs. Tie estis la centro de la jansenistoj", "M. de Sabl\u00e9, trad. W. Kirschstein, Maksimoj, La Ondo de Esperanto, 1998:11 (49)"]], "subdefinitions": []}], "root": "Jansen", "primary": false}, "malgranda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne atinganta la ordinarajn dimensiojn.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043b\u044b", "\u043c\u0430\u043b\u0435\u043d\u044c\u043a\u0456", "\u0434\u0440\u043e\u0431\u043d\u044b"], "fr": ["petit"], "en": ["little", "small"], "nl": ["klein"], "pt": ["pequeno (adj.)", "mi\u00fado"], "ru": ["\u043c\u0430\u043b\u044b\u0439", "\u043c\u0430\u043b\u0435\u043d\u044c\u043a\u0438\u0439"], "de": ["klein"], "sv": ["liten"], "tp": ["lili"], "vo": ["smalik"], "es": ["peque\u00f1o"], "zh": ["\u5c0f [xi\u01ceo]"], "ja": ["\u5c0f\u3055\u3044 [ \u3061\u3044\u3055\u3044]"], "pl": ["ma\u0142y"]}, "examples": [["malgranda arbo, skatolo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malaltgrada, malaltkvalita.", "translations": {"pt": ["vil"]}, "examples": [["malgranda animo, bruo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "grand", "primary": false}, "dorloti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ameme kaj karese trakti iun kaj tro indulgi ties dezirojn a\u016d kapricojn.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0430\u043b\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["cajoler", "caresser", "dorloter"], "en": ["pamper"], "pt": ["acariciar", "amimar", "afagar", "mimosear", "favorecer"], "be": ["\u0431\u0430\u043b\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0435\u0441\u044c\u0446\u0456\u0446\u044c"], "de": ["verw\u00f6hnen"], "hu": ["k\u00e9nyeztet", "d\u00e9delget", "melenget"], "pl": ["rozpieszcza\u0107", "rozpuszcza\u0107 (kogo\u015b)"]}, "examples": [["dorloti infanon", null], ["sin dorloti", null], ["kiu volas panon, ne dorlotu la manon", "Proverbaro esperanta"], ["li ekde infaneco kutimi\u011dis al dorloti\u011dado", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Super\u015duti per favoroj.", "translations": {"fr": ["b\u00e9nir (r\u00e9pandre ses bienfaits)"], "pl": ["rozpieszca\u0107", "faworyzowa\u0107"]}, "examples": [["lando dorlotata de la naturo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Da\u016drigi tro indulge malbona\u0135on \u0109e iu.", "translations": {"fr": ["encourager (une faiblesse)", "flatter (une faiblesse)"], "pl": ["pob\u0142a\u017ca\u0107"]}, "examples": [["dorloti la fierecon, la maniojn de iu", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Da\u016drigi en si ion revatan trovante el \u011di plezuron.", "translations": {"fr": ["caresser (un r\u00eave, un projet)", "nourrir (un r\u00eave, un espoir)"]}, "examples": [["dorloti esperon", null], ["nur fantaziuloj povas dorloti tiun \u0125imeron", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dorlot", "primary": true}, "fotogravuristo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono, kies profesio estas fotogravuri.", "translations": {"fr": ["photograveur"], "nl": ["chemigraaf", "clich\u00e9maker"], "pt": ["fotogravador"], "hu": ["fotograv\u00farista", "heliograv\u00farista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fotogravur", "primary": false}, "senelirejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, el kiu oni ne sukcesas eliri.", "translations": {"fr": ["voie sans issue"]}, "examples": [["la policistoj estis pu\u015dita en senelirejon kaj ne povis kontra\u016dstari la manifestaciantojn", "Johano M., Kie estas..., 2002"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Sensolva problemo, neeskapebla malbona situacio.", "translations": {}, "examples": [["la situacio, en kiu ni amba\u016d trovi\u011das, estas vera senelirejo", "H. Vallienne, \u0108u li?,1908"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "sakstrato", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ir", "primary": false}, "plenumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Plene efektivigi, kion oni devas.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043a\u043e\u043d\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u043a\u0430\u043d\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u044c\u0434\u0437\u044f\u0439\u0441\u044c\u043d\u044f\u0446\u044c", "\u0437\u044c\u0434\u0437\u0435\u0439\u0441\u044c\u043d\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["accomplir", "effectuer"], "en": ["accomplish", "fulfil"], "nl": ["vervullen"], "ru": ["\u0432\u044b\u043f\u043e\u043b\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u0438\u0441\u043f\u043e\u043b\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u043f\u043e\u043b\u043d\u044f\u0442\u044c", "\u0438\u0441\u043f\u043e\u043b\u043d\u044f\u0442\u044c"], "ca": ["complir", "dur a terme"], "de": ["erf\u00fcllen"], "hu": ["teljes\u00edt", "megcsin\u00e1l", "v\u00e9grehajt"], "es": ["cumplir"]}, "examples": [["multe komencite, malmulte plenumite", "Proverbaro esperanta"], ["plenumi sian taskon, oficon", null], ["plenumi ordonon, promeson, komision, devon, \u015duldon", "Z"], ["plenumi le\u011don, instruon, konsilon", null], ["plenumi la peton, la deziron, ian bezonon, la mendon de iu", "Z"], ["tio perfekte plenumas \u0109iujn miajn revojn, tiujn postulojn", null], ["lingvo plenumas sian difinon nur tiam, se tiuj uzas \u011din severe egale", "Z"], ["dum la milito esp., malgra\u016d tre malfavoraj kondi\u0109oj, plenumis sian grandegan destinon rilate la homaron", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari.", "translations": {}, "examples": [["mi volonte plenumis lian deziron", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 42"], ["plenumi laboron, batalon, rolon, kanton, dancon", null], ["sekretario plenumas la korespondadon", "Z"], ["la plenumado de plej diversaj gestoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "plen", "primary": false}, "konsonanco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Akordo de du a\u016d pluraj sonoj en harmonia unuo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0433\u0443\u0447\u0447\u0430", "\u043c\u0456\u043b\u0430\u0433\u0443\u0447\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["consonance (mus.)", "intervalle consonant"], "en": ["consonant interval", "consonant chord"], "nl": ["accoord", "samenklank"], "pt": ["conson\u00e2ncia (m\u00fas.)"], "ru": ["\u0441\u043e\u0437\u0432\u0443\u0447\u0438\u0435", "\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u0437\u0432\u0443\u0447\u0438\u0435"], "de": ["Konsonanz", "harmonischer Gleichklang"]}, "examples": [["oktavo estas la plej simpla el la konsonancoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Samsoneco en la fino de vortoj a\u016d frazoj.", "translations": {"fr": ["consonance (phon.)"], "de": ["Konsonanz", "Mitlautfolge"], "nl": ["gelijkluidendheid"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konsonanc", "primary": true}, "legopovigo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago instrui al iu legi (kaj, kutime, anka\u016d skribi).", "translations": {"pt": ["alfabetiza\u00e7\u00e3o (de algu\u00e9m)"]}, "examples": [["[...] postulis ke oni mobilizu por legopovigo [...]", "Michael Smith, trad. Ralph Dumain Sociaj Aspektoj de la Esperanto-movado Kultura Revolucio en Sovetunio: Lingvaj Reformoj kaj Esperanto, 1917-1937"]], "subdefinitions": []}], "root": "leg", "primary": false}, "legopovigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Instrui al iu legi (kaj, kutime, anka\u016d skribi).", "translations": {"pt": ["alfabetizar (algu\u00e9m)"]}, "examples": [["mia patrino legopovigis min", null]], "subdefinitions": []}], "root": "leg", "primary": false}, "duon\u015dtrumpo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043d\u043e\u0441\u043e\u043a", "\u0433\u043e\u043b\u044c\u0444"], "fr": ["chaussette"], "en": ["sock"], "nl": ["sok"], "pt": ["pe\u00faga"], "de": ["Socke"], "it": ["calzino"], "hu": ["f\u00e9lharisnya"], "sv": ["socka", "strumpa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dtrump", "primary": false}, "pastraro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Klaso da homoj konsekritaj por plenumi religian kulton.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0440\u0435\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e (pagana)", "\u0441\u0432\u044f\u0449\u0435\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "en": ["priesthood"], "hu": ["paps\u00e1g (papok)", "kl\u00e9rus"]}, "examples": [["la rilatoj, kiuj ekzistis inter la pastraro kaj la faraonoj", "La Faraono, volumo 1, Anta\u016dparolo."], ["kiam la pastraro \u015dan\u011di\u011das, necese anka\u016d fari\u011das \u015dan\u011do de le\u011do", "La Nova Testamento, Al la Hebreoj 7:12."]], "subdefinitions": []}], "root": "pastr", "primary": false}, "imagado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kapablo imagi.", "translations": {"be": ["\u0443\u044f\u045e\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["imagination (facult\u00e9)", "invention (facult\u00e9)"], "en": ["imagination"], "pt": ["imagina\u00e7\u00e3o (capacidade de imaginar)"], "ru": ["\u0432\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "es": ["imaginaci\u00f3n"], "hu": ["k\u00e9pzel\u0151er\u0151", "fant\u00e1zia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Vorstellungskraft", "Einbildung", "Fantasie"], "nl": ["verbeeldingskracht"]}, "examples": [["havi viglan, malfortan imagon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["malsanulo pro imago", null], ["lia ekscitita imago faris al li petola\u0135on", "Fabeloj, volumo 1, Galo\u015doj de feli\u0109o"], ["tiu poeto havas drastan imagadon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "imag", "primary": false}, "palatalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konsonanto a\u016d kvaza\u016dvokalo, kies brueron naskas fermo a\u016d malvastigo de bu\u015dkanalo per alproksimigo de langa dorso al palato (j, nj, \u015d, \u0135, k, g).", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u044f\u0442\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b \u0433\u0443\u043a"], "en": ["palatal"], "nl": ["palataal"], "pt": ["palatal", "consoante palatal"], "ru": ["\u043f\u0430\u043b\u0430\u0442\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0437\u0432\u0443\u043a", "\u043d\u0451\u0431\u043d\u044b\u0439 \u0437\u0432\u0443\u043a"], "de": ["Palatal", "Gaumenlaut"], "sv": ["palatal", "palatal konsonant"], "hu": ["\u00ednyhang", "palat\u00e1lis hang"], "es": ["palatal"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "palatal", "primary": true}, "pupilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aperturo en mezo de la iriso, tra kiu la lumradioj penetras en okulon.", "translations": {"be": ["\u0437\u0440\u044d\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["pupille"], "en": ["pupil"], "nl": ["pupil"], "pt": ["pupila"], "ru": ["\u0437\u0440\u0430\u0447\u043e\u043a"], "de": ["Pupille"], "sv": ["pupill"], "hu": ["szembog\u00e1r", "pupilla"], "pl": ["\u017arenica"]}, "examples": [["gardi ion, kiel la pupilon de sia pupilokulo", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "pupil", "primary": true}, "tombomonumento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Luksa konstrua\u0135o \u0109irka\u016d la tombo de mortinto.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u045e\u0437\u0430\u043b\u0435\u0439"], "fr": ["mausol\u00e9e"], "bg": ["\u043c\u0430\u0432\u0437\u043e\u043b\u0435\u0439"], "nl": ["mausoleum"], "pt": ["mausol\u00e9u"], "ru": ["\u043c\u0430\u0432\u0437\u043e\u043b\u0435\u0439"], "ca": ["mausoleo"], "de": ["Mausoleum"], "hu": ["mauz\u00f3leum"], "en": ["mausoleum"], "br": ["mozoleon"], "es": ["mausoleo"]}, "examples": [["tio estas la tomba monumento de Ra\u0125el \u011dis la nuna tago", "La Malnova Testamento, Genezo 35:20"], ["la filmo montras la tombomonumenton de Mwl Nyerere", "N. Vessella, Changamano, 1996-1999"]], "subdefinitions": []}], "root": "monument", "primary": false}, "Hipolito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo grekdevena.", "translations": {"fr": ["Hippolyte"], "de": ["Hippolyt"], "it": ["Ippolito"], "pt": ["Hip\u00f3lito"]}, "examples": [["en la komenco de tiu \u0109i centjaro la franco Hipolito Michon alkondukis tiun \u0109i arton", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 5, el la vivo kaj sciencoj, bagateloj"]], "subdefinitions": []}], "root": "Hipolit", "primary": true}, "plenumkomitato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro da personoj, kies tasko estas apliki la decidojn de kongreso, de superaj instancoj a\u016d plenumadi la praktikajn taskojn de iu asocio.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043a\u0430\u043d\u0430\u045e\u0447\u044b \u043a\u0430\u043c\u0456\u0442\u044d\u0442"], "fr": ["comit\u00e9 ex\u00e9cutif"], "en": ["executive committee"], "nl": ["uitvoerend comit\u00e9"], "ru": ["\u0438\u0441\u043f\u043e\u043b\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u043a\u043e\u043c\u0438\u0442\u0435\u0442"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "komitat", "primary": false}, "nuligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senvalorigi, senefikigi, oficiale deklari senvalora, igi nula.", "translations": {"ru": ["\u0430\u043d\u043d\u0443\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u043c\u0435\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u0441\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 \u043a \u043d\u0443\u043b\u044e"], "fr": ["annuler"], "nl": ["annuleren", "te niet doen"], "pt": ["anular"], "de": ["annullieren"], "hu": ["megsemmis\u00edt", "annul\u00e1l"], "br": ["nulla\u00f1"], "es": ["anular"], "he": ["\u05dc\u05d0\u05e4\u05e1", "\u05dc\u05d1\u05d8\u05dc"]}, "examples": [["nuligi ju\u011don, kontrakton, baloton, anta\u016dan regularon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(funkcion, polinomon, esprimon) Esti nuliganto de \u011di, doni al \u011di nulan valoron.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u043d\u0443\u043b\u0438\u0442\u044c"], "en": ["nullify"], "pl": ["zerowa\u0107"], "hu": ["elt\u00fcntet"]}, "examples": [["trovi \u0109iujn argumentojn, kiuj nuligas la funkcion sin(x2+x)", null], ["la funkcio alprenas maksimuman valoron, kiam ni nuligas \u011dian variablon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "nul", "primary": false}, "ateismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doktrino, kiu neas la ekziston de dioj a\u016d Dio.", "translations": {"be": ["\u0430\u0442\u044d\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["ath\u00e9isme"], "en": ["atheism"], "nl": ["athe\u00efsme"], "ru": ["\u0430\u0442\u0435\u0438\u0437\u043c"], "ca": ["ateisme"], "de": ["Atheismus"], "it": ["ateismo"], "hu": ["ateizmus"], "sk": ["ateizmus"], "zh": ["\u65e0\u795e\u8bba", "tr. \u7121\u795e\u8ad6 [w\u00fash\u00e9nl\u00f9n]"], "sv": ["ateism"], "es": ["ateismo"]}, "examples": [["\u0109i tie ludas rolon anka\u016d la \u015dtata ateismo, altrudata al la popolo dum pli ol 50 jaroj", "Volodimir Hurtovenko, Kial la rusa ortodoksa eklezio malamas la papon?, Monato, jaro 2002a, numero 2a, p. 15a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ateism", "primary": true}, "ateisma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sendiisma.", "translations": {"be": ["\u0430\u0442\u044d\u0456\u0441\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["ath\u00e9e (adj.)"], "en": ["atheistic"], "nl": ["athe\u00efstisch"], "ru": ["\u0430\u0442\u0435\u0438\u0441\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["atheistisch"], "it": ["ateistico", "ateo (agg.)"]}, "examples": [["\u015di devenas el ateisma medio kaj ankora\u016d neniam serioze okupi\u011dis pri la kristana kredo", "Ulrich Matthias, Profanaj plezuroj, Monato, jaro 1996a, numero 3a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ateism", "primary": false}, "tripiedo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u00abTrikrura se\u011do\u00bb estus pli klara."], "primary definition": "Tablo a\u016d se\u011do kun tri piedoj.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u0435\u043d\u043e\u0436\u043d\u0438\u043a", "\u0442\u0440\u0435\u043d\u043e\u0433\u0430"], "fr": ["tr\u00e9pied"], "en": ["tripod"], "de": ["Dreibein"], "sv": ["trefot"], "pl": ["tr\u00f3jn\u00f3g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pied", "primary": false}, "ekarto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Diferenco de la proksimuma valoro de iu grando al la ekzakta.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043a\u043b\u043e\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u043e\u0433\u0440\u0435\u0448\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["erreur d'approximation"], "en": ["approximation error"], "pt": ["erro", "diferen\u00e7a"], "be": ["\u0430\u0434\u0445\u0456\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043f\u0430\u043c\u044b\u043b\u043a\u0430", "\u0445\u0456\u0431\u0430", "\u0445\u0456\u0431\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "de": ["Approximationsfehler", "Ann\u00e4herungsfehler"], "hu": ["k\u00f6zel\u00edt\u00e9si hiba", "approxim\u00e1ci\u00f3s hiba"], "pl": ["b\u0142\u0105d przybli\u017cenia"]}, "examples": [["ekarto de observo", null], ["rilata, absoluta ekarto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sumo de la anguloj de deklino kaj devio.", "translations": {"de": ["Abweichung"], "pt": ["desvio"], "hu": ["elt\u00e9r\u00e9s"]}, "examples": [["la angulo formita de la kompasa montrilo kun la astronomia meridiano estas la ekarto de kompaso", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Distanco inter la celita kaj trafita punkto.", "translations": {"fr": ["\u00e9cart (de tir)"], "de": ["Abweichung"], "pt": ["diferen\u00e7a"], "hu": ["elt\u00e9r\u00e9s (tal\u00e1lati)"]}, "examples": [["oni distingas jenajn ekartojn: horizontalan, la\u016ddirektan, altecan, la\u016ddistancan kaj vertikalan", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ekart", "primary": true}, "seksmatura": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiu estas sekse matura, kapabla naski a\u016d generi idojn.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u043e\u0432\u043e\u0437\u0440\u0435\u043b\u044b\u0439"], "fr": ["nubile"], "en": ["sexually mature"], "nl": ["geslachtsrijp"], "de": ["geschlechtsreif"], "it": ["sessualmente maturo"], "hu": ["ivar\u00e9rett"], "pl": ["dojrza\u0142y p\u0142ciowo"]}, "examples": [["en marto kaj aprilo, la seksmaturaj angiloj demetas siajn ovojn en la varmaj kaj profundaj akvoj de la Sargasmaro", "Angilo, Vikipedio"], ["en la centro de la aran\u011do staris la seksmaturaj geknaboj", "Rudiger HAUGER: De\u0109ifrado de la paskinsula skribo. Monato"]], "subdefinitions": []}], "root": "seks", "primary": false}, "biofizikisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri biofiziko.", "translations": {"fr": ["biophysicien"], "nl": ["biofysicus"], "es": ["biof\u00edsico"]}, "examples": [["la biofizikisto Sergej Kovaljov redaktis sep numerojn de la gazeto", "K. Kniivil\u00e4, Naski\u011dtago de kontra\u016dsovetia malpropagandilo, diverse, 2008-05-01"]], "subdefinitions": []}], "root": "biofizik", "primary": false}, "pipo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato kun forneto por bruligi tabakon a\u016d alian substancon, kaj tubo tra kiu oni enspiras la fumon.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u0443\u0431\u043a\u0430 (\u043a\u0443\u0440\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f)"], "fr": ["pipe"], "en": ["pipe"], "nl": ["pijp"], "pt": ["cachimbo", "pito"], "be": ["\u043b\u044e\u043b\u044c\u043a\u0430", "\u043f\u0456\u043f\u043a\u0430"], "ca": ["pipa"], "de": ["Pfeife"], "sv": ["pipa"], "hu": ["pipa"], "br": ["korn-butun", "korn (-butun)"], "es": ["pipa"]}, "examples": [["fumi du pipojn potage", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pip", "primary": true}, "vivda\u016dro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuta tempo, dum kiu ulo vivas.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0440\u0435\u043c\u044f \u0436\u0438\u0437\u043d\u0438", "\u043f\u0440\u043e\u0434\u043e\u043b\u0436\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c \u0436\u0438\u0437\u043d\u0438"], "fr": ["dur\u00e9e de vie", "vie (dur\u00e9e de vie)"], "nl": ["levensduur"], "br": ["hoali", "remzi"], "pt": ["per\u00edodo de vida"], "pl": ["czas \u017cycia", "\u017cycie (czas \u017cycia)"]}, "examples": [["en la vivda\u016dro de tuta generacio kolekti\u011dadis ne malmulte da herooj", "Fabeloj, volumo 4, peco da perlovico, 1."]], "subdefinitions": []}], "root": "da\u016dr", "primary": false}, "laborplano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plano, per iu oni kunordigas laboradon dum difinita da\u016dro a\u016d por difinta celo.", "translations": {"fr": ["feuille de route", "plan strat\u00e9gique"]}, "examples": [["strategia laborplano estas kiel fruktarbo - e\u0109 tiu plej bone plantita ne donos fruktojn, se oni nur observos anstata\u016d \u0109iujare flegi \u011din", "J. Pleadin, Josip Pleadin unua el postrestintoj, libera folio, 2010-04-14"]], "subdefinitions": []}], "root": "plan", "primary": false}, "kurio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nomo, kiun la praaj italoj donis al religiaj grupi\u011doj de familioj, kiujn la Grekoj nomis fratrio.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["curie"], "en": ["curia"], "nl": ["curia", "curie"], "ru": ["\u043a\u0443\u0440\u0438\u044f"], "de": ["Kurie"], "hu": ["curia", "k\u00faria"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Divida\u0135o de la tribo \u0109e la antikvaj Romanoj.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Senato de Romo a\u016d de antikva komunumo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Domo, en kiu kunsidis la senato.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Papa a\u016d episkopa administrantaro.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kuri", "primary": true}, "tohuo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \"Tofuo\" estas la plej internacia formo de la radiko. Anka\u016d ekzistas \"to\u016dfuo\" pro la \u0109ina prononco kaj \"tohuo\" pro japana prononco. Nuntempe \u0109iuj formoj aperas pro siaj aperoj en diversaj vortaroj."], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0442\u043e\u0444\u0443"], "fr": ["tofu"], "en": ["tofu", "bean curd"], "nl": ["tofoe", "sojakaas"], "pt": ["tofu"], "de": ["Tofu", "Sojabohnenpaste", "Sojabrei"], "hu": ["sz\u00f3jasajt", "tofu"], "pl": ["serek tofu"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tohu", "primary": true}, "postkropo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dua stomaka po\u015do de la birdoj, kiu venas post la kropo kaj en kiu la nutra\u0135oj estas pistitaj kaj pastigitaj; ma\u0109stomako.", "translations": {"be": ["\u0434\u0440\u0443\u0433\u0456 \u0441\u0442\u0440\u0430\u045e\u043d\u0456\u043a (\u0443 \u043f\u0442\u0443\u0448\u0430\u043a)"], "fr": ["g\u00e9sier"], "en": ["gizzard"], "nl": ["spiermaag"], "ru": ["\u0432\u0442\u043e\u0440\u043e\u0439 \u0436\u0435\u043b\u0443\u0434\u043e\u043a (\u0443 \u043f\u0442\u0438\u0446)"], "de": ["Muskelmagen"], "hu": ["z\u00faza"], "fa": ["\u0633\u0646\u06af\u062f\u0627\u0646"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "krop", "primary": false}, "informado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago informi.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0444\u0430\u0440\u043c\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["information (fait d'informer)"], "nl": ["informatie"], "pt": ["informa\u00e7\u00e3o (a\u00e7\u00e3o de informar)"], "ru": ["\u0438\u043d\u0444\u043e\u0440\u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "hu": ["t\u00e1j\u00e9koztat\u00e1s", "felvil\u00e1gos\u00edt\u00e1s", "inform\u00e1l\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "inform", "primary": false}, "amuzisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Profesia gajigisto en cirko, teatro, kaj tiel plu.", "translations": {"fr": ["amuseur", "comique (subst.)"], "en": ["entertainer"], "nl": ["entertainer"], "br": ["diduer"], "de": ["Unterhalter", "Animateur"], "he": ["\u05d1\u05d3\u05e8\u05df"]}, "examples": [["li ne estas artisto, sed nur amuzisto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "amuz", "primary": false}, "tralavi la gor\u011don": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(figure) Trinki ion, precipe drinki.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043c\u043e\u0447\u0438\u0442\u044c \u0433\u043e\u0440\u043b\u043e"], "fr": ["se rincer la dalle"], "nl": ["je keel spoelen (drinken)"], "pl": ["przep\u0142uka\u0107 gard\u0142o"]}, "examples": [["nu, mi ne diru ebrii\u011di, sed tamen mi bone tralavos la gor\u011don", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, tria libro, \u0109apitro 47a"]], "subdefinitions": []}], "root": "gor\u011d", "primary": false}, "\u015dutro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Solida fenestro\u015dirmilo, ekzemple el moveblaj tabuloj a\u016d el ruleblaj latoj.", "translations": {"fr": ["volet"], "en": ["window shutter"], "nl": ["blind (luik)", "luik"], "pt": ["porta de janela", "contravento", "guarda-vento"], "de": ["Fensterladen"], "it": ["imposta (serramento)", "persiana", "scuro", "tapparella"], "hu": ["spaletta", "ablakt\u00e1bla"], "pl": ["okiennica"]}, "examples": [["la vento fajfas kaj \u015dancelas \u015dutrojn", "Princidino Mary"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dutr", "primary": true}, "banejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Domo, \u0109ambro, en kiu oni sin banas.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u043f\u0430\u043b\u044c\u043d\u044f", "\u0431\u0430\u043d\u044f"], "fr": ["bain (lieu)", "salle de bain"], "bg": ["\u0431\u0430\u043d\u044f"], "nl": ["zwembad", "bad"], "ru": ["\u043a\u0443\u043f\u0430\u043b\u044c\u043d\u044f", "\u0431\u0430\u043d\u044f"], "de": ["Bad"], "hu": ["f\u00fcrd\u0151szoba", "f\u00fcrd\u0151h\u00e1z"], "sk": ["k\u00fape\u013e\u0148a"], "en": ["bathroom"], "es": ["ba\u00f1o (lugar)", "cuarto de ba\u00f1o"], "br": ["sal-gibella\u00f1", "kibelldi"], "pl": ["\u0142azienka", "salon k\u0105pielowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ban", "primary": false}, "skalara produto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(super reela vektora spaco E) Tia dulineara simetria formo \u03c6, ke \u03c6(x,x) \u2265 0 por \u0109iuj x\u2208E, kaj egalas al nulo, se kaj nur se x = 0.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u0430\u043b\u044f\u0440\u043d\u043e\u0435 \u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u0435\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["produit scalaire"], "en": ["scalar product"], "pt": ["produto escalar", "produto interno"], "de": ["Skalarprodukt"], "pl": ["iloczyn skalarny"], "hu": ["skal\u00e1ris szorzat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de du vektoroj x, y) La bildo de (x,y) per skalara produto.", "translations": {"pt": ["produto escalar", "produto interno"]}, "examples": [["la skalaran produton de x kaj y oni signas foje per x.y, foje per ", null]], "subdefinitions": []}], "root": "produt", "primary": false}, "enuklei": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Eltran\u0109i kunradike tumoron a\u016d okulon.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u043b\u0443\u0449\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0441\u043a\u0430\u0431\u043b\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["\u00e9nucl\u00e9er"], "pt": ["enuclear", "descapsular"], "de": ["aussch\u00e4len"], "pl": ["wy\u0142uskiwa\u0107", "wy\u0142upia\u0107 (oko)"], "hu": ["enukle\u00e1l", "tumort/szemgoly\u00f3t kih\u00e1moz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "enukle", "primary": true}, "imponeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de iu a\u016d io, kion oni admiras, preska\u016d time respektas.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043c\u043f\u043e\u0437\u0430\u043d\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0432\u0435\u043b\u0438\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0435\u0441\u0442\u0438\u0436", "\u0430\u0432\u0442\u043e\u0440\u0438\u0442\u0435\u0442"], "fr": ["\u00e9clat (caract\u00e8re imposant)"], "en": ["impressiveness"], "nl": ["indruk"], "pt": ["impon\u00eancia"], "de": ["Gro\u00dfartigkeit", "Imposanz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "impon", "primary": false}, "granda nigrakapa mevo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de mevo ( Larus ichthya\u00ebtus a\u016d Larus ichthyaetus ).", "translations": {"en": ["great black-headed gull"], "sv": ["svarthuvad trut"], "pl": ["orlica"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mev", "primary": false}, "\u015datokupo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Okupo, per kiu oni \u015datas pasigi sian libertempon.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0445\u0430\u043f\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0433\u043e\u0431\u0456"], "en": ["hobby"], "nl": ["hobby"], "ru": ["\u0443\u0432\u043b\u0435\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0445\u043e\u0431\u0431\u0438"], "de": ["Hobby"], "it": ["hobby", "passatempo (passione)"], "hu": ["kedvenc foglalkoz\u00e1s", "hobbi"], "es": ["afici\u00f3n", "pasatiempo"]}, "examples": [["\u015dako estas kvieta \u015datokupo", null], ["lingvoj \u011denerale i\u011dis \u015datokupo lia", "La dan\u011dera lingvo, studo pri la persekutoj kontra\u016d Esperanto, 1.1."]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dat", "primary": false}, "kolego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el tiuj, kiuj plenumas saman oficon, profesion a\u016d metion, konsiderata rilate al la aliaj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u0435\u0433\u0430"], "fr": ["coll\u00e8gue"], "en": ["colleague"], "nl": ["collega"], "ru": ["\u043a\u043e\u043b\u043b\u0435\u0433\u0430"], "cs": ["kolega", "druh"], "de": ["Kollege"]}, "examples": [["kuracisto tre \u015datata de siaj kolegoj", null], ["viaj estroj estas perfiduloj kaj kolegoj de \u015dtelistoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la anoj de sama societo a\u016d asocio, konsiderata rilate al la aliaj anoj.", "translations": {"en": ["associate"], "nl": ["collega"]}, "examples": [["li estas mia kolego en la Akademio", null], ["kiaj kolegoj, tiaj kutimoj", "Proverbaro esperanta"], ["ne estas piediranto kolego al rajdanto", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu studas a\u016d laboras kune kun aliaj; kunlernanto, kunpenanto.", "translations": {"nl": ["medeleerling", "medestudent", "klasgenoot"], "de": ["Kommilitone", "Studienkollege"], "en": ["classmate", "schoolmate", "comrade", "coworker", "co-worker"]}, "examples": [["kolego de vojo, de universitato", null], ["nia diligenta kolegaro en laboro paca ne laci\u011dos", "Z"], ["li estis la kolego de mia tuta vivo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "koleg", "primary": true}, "dukotiledonaj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unu el la du klasoj de magnolioplantoj (Dicotelydoneae), havantaj du kotiledonojn.", "translations": {"be": ["\u0434\u0432\u0443\u0445\u0434\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b\u044f"], "fr": ["dicotyl\u00e9dones"], "en": ["dicotyledonous"], "ru": ["\u0434\u0432\u0443\u0434\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b\u0435"], "de": ["Zweikeimbl\u00e4ttrige"], "sv": ["tv\u00e5hj\u00e4rtbladiga"], "hu": ["k\u00e9tszik\u0171ek"], "fa": ["\u062f\u0648\u0644\u067e\u0647\u200c\u0627\u06cc\u200c\u0647\u0627"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kotiledon", "primary": false}, "Aseno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Urbo en la nederlanda provinco Drento (6\u00b033'E, 53\u00b000'N).", "translations": {"hu": ["Assen"], "de": ["Assen"], "nl": ["Assen"], "en": ["Assen"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Asen", "primary": true}, "monumento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konstrua\u0135o grava, impona, ofte memoriga pri iu a\u016d io.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u0443\u043c\u044d\u043d\u0442", "\u043f\u043e\u043c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["monument"], "en": ["monument"], "nl": ["monument"], "pt": ["monumento"], "ru": ["\u043f\u0430\u043c\u044f\u0442\u043d\u0438\u043a", "\u043c\u043e\u043d\u0443\u043c\u0435\u043d\u0442"], "de": ["Monument", "Denkmal"], "bg": ["\u043c\u043e\u043d\u0443\u043c\u0435\u043d\u0442", "\u043f\u0430\u043c\u0435\u0442\u043d\u0438\u043a"], "es": ["monumento"]}, "examples": [["tiuj kavernoj estas interesaj monumentoj de la anta\u016dhistoria pratempo", null], ["Partenono estas la plej admirinda monumento en Ateno", null], ["monumenta arkitekturo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Da\u016dre grava verko.", "translations": {}, "examples": [["tiu libro estas senkompara scienca monumento", null], ["Iliado estas eble la plej bela literatura monumento de la antikveco", null], ["per sia verko Zamenhof konstruis al si mem neforigeblan monumenton en la historio de la homara evoluo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "monument", "primary": true}, "barbulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Barbhava homo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0440\u0430\u0434\u0430\u0447"], "fr": ["barbu (subst.)"], "en": ["bearded (individual)"], "nl": ["baardman"], "ru": ["\u0431\u043e\u0440\u043e\u0434\u0430\u0447"], "ca": ["barbut"], "de": ["Barttr\u00e4ger", "B\u00e4rtiger"], "sv": ["sk\u00e4ggig person"], "hu": ["szak\u00e1llas (ember)"], "sk": ["brad\u00e1\u010d"], "pl": ["brodacz"], "br": ["barveg"], "es": ["barbudo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "barb", "primary": false}, "partia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Apartenanta al partio.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u0442\u044b\u0439\u043d\u044b"], "en": ["partisan"], "nl": ["partij-"], "ru": ["\u043f\u0430\u0440\u0442\u0438\u0439\u043d\u044b\u0439"], "de": ["parteilich"], "hu": ["p\u00e1rt-"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Maljusta pro favoro al la sampartianoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u0440\u043e\u043d\u043d\u044b", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u0434\u0443\u0437\u044f\u0442\u044b"], "fr": ["partial"], "nl": ["partijdig"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0441\u0442\u0440\u0430\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439"], "de": ["parteiisch"], "hu": ["p\u00e1rtos"], "br": ["untu", "untuek"]}, "examples": [["partia intrigo, ju\u011do", null], ["partia gazetisto", null], ["montri nek partiecon nek anta\u016dju\u011don", null]], "subdefinitions": []}], "root": "parti", "primary": false}, "ovri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043a\u0440\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0434\u0447\u044b\u043d\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["ouvrir"], "nl": ["openen (ontr.)", "opendoen (ontr.)", "openmaken (ontr.)"], "pt": ["abrir"], "ru": ["\u043e\u0442\u043a\u0440\u044b\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u043a\u0440\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["\u00f6ffnen"], "tr": ["a\u00e7mak"], "hu": ["nyit", "kinyit", "felt\u00e1r"], "es": ["abrir"]}, "examples": [["ovrinte la okulojn, li vidis kadukan templon", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 66a, p. 428a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ovr", "primary": true}, "nigra humuro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Humuro pri mal\u011dojigaj temoj, mizero, kruelo kaj similaj.", "translations": {"fr": ["humour noir"], "it": ["humor nero"], "pl": ["czarny humor"]}, "examples": [["\u011di estas speco de \u00abnigra humuro\u00bb ka\u016dzita de la nuna situacio \u2013 \u0109u \u0109iuj en Okcidento tion bone konscias?", "G. Cejtin, Zdravstvuj..., soc.culture.esperanto, 1996-03-21"], ["\u011di iom \u015dokis liajn samtempulojn pro la nigra humuro : \u0109u oni rajtas ridi pri murdo?", "A. Lagrange, La krimo de Strato Lursin', 2003-06-01"]], "subdefinitions": []}], "root": "humur", "primary": false}, "partio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grupo, kies anoj solidaras, luktas por komuna celo a\u016d sindefendo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u0442\u044b\u044f"], "fr": ["parti"], "en": ["party", "side"], "nl": ["partij"], "ru": ["\u043f\u0430\u0440\u0442\u0438\u044f"], "cs": ["strana (politick\u00e1)"], "de": ["Partei"]}, "examples": [["la popolo sin dividis en du partiojn", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 11a"]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grupo da homoj havantaj samajn politikajn a\u016d sociajn opiniojn.", "translations": {"br": ["kostezenn (bolitikel,...)", "tu (politikel,...)", "strollad (politikel,...)"], "pt": ["partido"], "hu": ["p\u00e1rt"]}, "examples": [["la aliaj partioj rifuzis partopreni en la kongreso", "Z"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Iu el la du a\u016d pluraj kontra\u016dstarantoj en milito, batalo, proceso, kontrakto.", "translations": {"pt": ["partido"], "br": ["tu (prosez, sport,...)"], "hu": ["ellenf\u00e9l"]}, "examples": [["tiu partio havas egalan \u015dancon venki", "Z"], ["Anna Andrejevna efektive atendis bonan partion por sia filino", "La Revizo, akto 5a, sceno 6a"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Iu el la du a\u016d pluraj kontra\u016dstarantoj en sporto.", "translations": {"pt": ["time", "equipe"], "br": ["tu (prosez, sport,...)"], "hu": ["ellenf\u00e9l"]}, "examples": []}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Batalo inter du a\u016d pluraj ludantoj la\u016d difinitaj reguloj.", "translations": {"fr": ["partie"], "en": ["game", "match"], "pt": ["partida", "jogo"], "de": ["Partie"], "hu": ["parti", "j\u00e1tszma"], "br": ["partiad"]}, "examples": [["partio de kartoj, de bilardo", null], ["gajni, perdi la partion", null]], "subdefinitions": []}], "root": "parti", "primary": true}, "ru\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ru\u011da koloro.", "translations": {"be": ["\u0447\u044b\u0440\u0432\u0430\u043d\u044c"], "fr": ["rouge (subst..)"], "bg": ["\u0447\u0435\u0440\u0432\u0435\u043d\u043e"], "nl": ["rood (subst.)"], "ru": ["\u043a\u0440\u0430\u0441\u043d\u044b\u0439 \u0446\u0432\u0435\u0442"], "de": ["Rot"], "hu": ["piros sz\u00edn", "v\u00f6r\u00f6s sz\u00edn"], "en": ["red"], "ku": ["Sor"], "ja": ["\u8d64 [\u3042\u304b]"], "pl": ["czerwie\u0144", "kolor czerwony"], "he": ["\u05d0\u05d3\u05d5\u05dd", "\u05d0\u05d5\u05d3\u05dd"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ru\u011d", "primary": false}, "ru\u011da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Samkolora kiel sango.", "translations": {"be": ["\u0447\u044b\u0440\u0432\u043e\u043d\u044b"], "fr": ["rouge (adj.)"], "bg": ["\u0447\u0435\u0440\u0432\u0435\u043d"], "de": ["rot"], "vo": ["ledik"], "en": ["red"], "cs": ["\u010derven\u00fd", "rud\u00fd"], "hu": ["piros", "v\u00f6r\u00f6s"], "ja": ["\u8d64\u3044 [\u3042\u304b\u3044]"], "es": ["rojo"], "he": ["\u05d0\u05d3\u05d5\u05dd"], "ru": ["\u043a\u0440\u0430\u0441\u043d\u044b\u0439", "\u0430\u043b\u044b\u0439"], "nl": ["rood"], "pt": ["vermelho"], "tr": ["k\u0131rm\u0131z\u0131", "k\u0131z\u0131l"], "sv": ["r\u00f6d"], "tp": ["loje"], "pl": ["czerwony"]}, "examples": [["ru\u011da kiel tomato, koralo, rubeno, papavo, grenato, cinabro, minio", null], ["flavru\u011daj haroj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ru\u011d", "primary": true}, "svato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Propono pri edzi\u011do a\u016d edzini\u011do.", "translations": {"it": ["offerta di matrimonio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "svat", "primary": false}, "svati": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Sin proponi al iu kiel edzon a\u016d edzinon, peti por si mem la manon de iu.", "translations": {"be": ["\u0441\u0432\u0430\u0442\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["demander en mariage"], "en": ["match"], "nl": ["een huwelijkaanzoek doen"], "ru": ["\u0441\u0432\u0430\u0442\u0430\u0442\u044c"], "it": ["chiedere in matrimonio"], "hu": ["megk\u00e9ri a kez\u00e9t (maga \u00e9s m\u00e1s sz\u00e1m\u00e1ra)"]}, "examples": [["li intencas svati la filinon de la kolonelo", null], ["svatkoketi junulinon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Proponi iun al alia persono kiel edzon a\u016d edzinon; peti kiel peranto de iu alia la manon de iu.", "translations": {"be": ["\u0441\u0432\u0430\u0442\u0430\u0446\u044c"], "nl": ["koppelen (v.mensen)"], "it": ["combinare (matrimonio)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "svat", "primary": true}, "elefantiazo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsano, kiu igas la ha\u016dton raspece malglata simile al tiu de elefanto k kiu kelkfoje ka\u016dzas \u015dvelon de la \u0109ela histo.", "translations": {"fa": ["\u067e\u06cc\u0644\u200c\u067e\u0627\u06cc\u06cc", "\u062f\u0627\u0621\u0627\u0644\u0641\u06cc\u0644"], "fr": ["\u00e9l\u00e9phantiasis"], "de": ["Elefantiasis"], "pt": ["elefant\u00edase"], "ru": ["\u044d\u043b\u0435\u0444\u0430\u043d\u0442\u0438\u0430\u0437\u0438\u0441", "\u0441\u043b\u043e\u043d\u043e\u0432\u0430\u044f \u0431\u043e\u043b\u0435\u0437\u043d\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "elefantiaz", "primary": true}, "senmoraligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Deturni iun de la devo kaj virto.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u043c\u0430\u0440\u0430\u043b\u0456\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["pervertir"], "nl": ["zedeloos"], "ru": ["\u0434\u0435\u043c\u043e\u0440\u0430\u043b\u0438\u0437\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "moral", "primary": false}, "adolteco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de adolto.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u043b\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["\u00e2ge adulte", "maturit\u00e9 (\u00e2ge adulte)"], "nl": ["volwassenheid"], "pl": ["doros\u0142o\u015b\u0107"], "ru": ["\u0437\u0440\u0435\u043b\u043e\u0441\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "adolt", "primary": false}, "apudeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Proksima \u0109eesto.", "translations": {"fr": ["proximit\u00e9", "voisinage (proximit\u00e9)"]}, "examples": [["refoje li regustumis la tiklan plezuron de \u015dia apudo", "J. Francis, Misio sen Alveno, tk-stafeto, 1982"]], "subdefinitions": []}], "root": "apud", "primary": false}, "megero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(figure) Furiozema, miskaraktera virino: harpio", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0433\u0435\u0440\u0430"], "fr": ["m\u00e9g\u00e8re"], "en": ["Megaera"], "nl": ["megera", "furie", "helleveeg"], "pt": ["megera"], "ru": ["\u043c\u0435\u0433\u0435\u0440\u0430"], "de": ["Meg\u00e4re"], "hu": ["meg\u00e9ra"], "pl": ["megera", "j\u0119dza"]}, "examples": [["mi kapablos el\u015diri viajn nigrajn korojn kaj fari la megeron malviva", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 65a, p. 408a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En la greka mitaro unu el la tri furioj.", "translations": {"pt": ["Megera"], "pl": ["Megera"], "hu": ["Megaira"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "meger", "primary": true}, "komplekso de Edipo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016d psi\u0125analizo komplekso aperanta \u0109e infano inter la 3a kaj la 6a jara\u011do, pro kiu \u011di deziras kaj \u0135aluzas la aliseksan el la gepatroj.", "translations": {"fr": ["complexe d'\u0152dipe"]}, "examples": [["Freud nomis tion la edipa komplekso, lau la antikva helena dramtemo pri Princo Edipo, kiu estis destinita de la dioj murdi sian patron kaj amori kun sia patrino", "D. Broadribb, La Komenco de Psikanalizo, Mirmekobo, 2009-04"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompleks", "primary": false}, "epiornito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda fosilia birdo, simila al struto kaj vivinta en Madagaskaro.", "translations": {"be": ["\u044d\u043f\u0456\u0451\u0440\u043d\u0456\u0441"], "fr": ["\u00e6pyornis", "\u00e9pyornis"], "nl": ["olifantsvogel"], "pt": ["epi\u00f3rnis"], "ru": ["\u044d\u043f\u0438\u043e\u0440\u043d\u0438\u0441"], "de": ["Aepyornis"], "hu": ["Aepyornis"], "pl": ["mamutak", "stru\u015b madagaskarski", "epiornis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "epiornit", "primary": true}, "epistrofo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nomo de la dua kola vertebro, havanta vertikalan apofizon k sur kiu turni\u011das kranio.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0442\u043e\u0440\u043e\u0439 \u0448\u0435\u0439\u043d\u044b\u0439 \u043f\u043e\u0437\u0432\u043e\u043d\u043e\u043a"], "de": ["Drehwirbel"], "pl": ["kr\u0119g szyjny d\u0142ugi"], "pt": ["epistrofeu"], "hu": ["forg\u00f3csigolya", "m\u00e1sodik nyakcsigolya", "epistropheus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "epistrof", "primary": true}, "bombazino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ser\u011da \u015dtofo el silko, lano a\u016d mikso de ili, moda \u011dis komenco de la 20a jarcento.", "translations": {"fr": ["al\u00e9pine", "bombasine"], "de": ["Bombasin"], "en": ["bombasine", "bombazine"]}, "examples": [["amba\u016d estis funebre vestitaj per krepo kaj bombazino", "Charlotte Bront\u00eb, trad. H. J. Bulthuis, Jane Eyre, 2, \u0109apitro 28a"], ["\u015di estas vestita en nigra jupo, griza bombazina jako kaj lanaj \u015dtrumpoj", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "bombazin", "primary": true}, "heredi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) La\u016dle\u011de ricevi ion de mortinto.", "translations": {"be": ["\u0430\u0442\u0440\u044b\u043c\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c \u0443 \u0441\u043f\u0430\u0434\u0447\u044b\u043d\u0443"], "fr": ["h\u00e9riter", "recevoir en h\u00e9ritage", "tenir (de) (h\u00e9riter de)"], "en": ["inherit"], "nl": ["erven"], "pt": ["herdar"], "el": ["\u03ba\u03bb\u03b7\u03c1\u03bf\u03bd\u03bf\u03bc\u03ce"], "de": ["erben"], "it": ["ereditare"], "hu": ["\u00f6r\u00f6k\u00f6l"], "es": ["heredar"], "br": ["kaout da h\u00earezh digant", "susita\u00f1"], "ru": ["\u043d\u0430\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u043d\u0430\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "pl": ["dziedziczy\u0107", "otrzyma\u0107 w spadku"]}, "examples": [["heredi ion de iu", null], ["de lia patro li heredis nur \u015duldojn", null], ["vi ne heredos en la domo de nia patro; \u0109ar vi estas filo de alia patrino", "La Malnova Testamento, &Jug 11:2"], ["heredanto", null], ["la restintoj el la Benjamenidoj bezonas ja heredontojn , por ke ne malaperu tribo el Izrael", "La Malnova Testamento, &Jug 21:17"], ["Isaak kaj Jakob, kunheredantoj de la sama promeso", "La Nova Testamento, &Heb 11:9"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Havi post siaj parencoj a\u016d anta\u016duloj, \u011dui post ili a\u016d same kiel ili.", "translations": {}, "examples": [["heredi la gloron de siaj praavoj", null], ["heredita kutimo", null], ["honoron heredas sa\u011duloj", "La Malnova Testamento, &Sen 3:35"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Havi post siaj parencoj pro transigo de genoj.", "translations": {}, "examples": [["heredi de sia patro tuberkulozon, inklinon al matematiko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hered", "primary": true}, "hereda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Transdonebla de la gepatroj al la gefiloj; rilata al hereda\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u0434\u0447\u044b\u043d\u043d\u044b"], "en": ["hereditary"], "nl": ["erfelijk"], "pt": ["heredit\u00e1rio"], "el": ["\u03ba\u03bb\u03b7\u03c1\u03bf\u03bd\u03bf\u03bc\u03b9\u03ba\u03cc\u03c2"], "de": ["Erb-", "erblich"], "it": ["ereditario"], "hu": ["\u00f6r\u00f6k\u00f6lt", "\u00f6r\u00f6k\u00f6lhet\u0151", "\u00f6r\u00f6kletes"], "br": ["h\u00earezhel"], "ru": ["\u043d\u0430\u0441\u043b\u0435\u0434\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "pl": ["dziedziczny"]}, "examples": [["hereda bieno, propra\u0135o", null], ["ne transiru hereda poseda\u0135o de la Izraelidoj el unu tribo en alian tribon", "La Malnova Testamento, &Nom 36:7"], ["oni lin en lia malvasta \u0109erko forveturigis en la kamparon, por ripozigi lin tie en lia hereda tombo", "Fabeloj, volumo 2, Malnova domo"], ["iom post iom formi\u011dis la hereda aristokrataro", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 0"], ["hereda malsano", null], ["heredaj impostoj", "Plena Ilustrita Vortaro"], ["nur al la tribo de Levi li ne donis heredan parton", "La Malnova Testamento, &Jos 13:14"], ["mi ne devas herede nutri per senfinaj generacioj intergentan disecon", "Homoarnismo"]], "subdefinitions": []}], "root": "hered", "primary": false}, "kunparolanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono, kun kiu oni inter\u015dan\u011das dirojn.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0431\u0435\u0441\u0435\u0434\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["interlocuteur"], "en": ["interlocutor", "conversation partner"], "nl": ["gesprekspartner"], "it": ["interlocutore"], "hu": ["besz\u00e9lget\u0151t\u00e1rs"], "br": ["kendivizer"], "pl": ["rozm\u00f3wca"]}, "examples": [["eble io simila ekzistas anka\u016d en la gepatra lingvo de mia kunparolanto", "La bona lingvo, p. 60a"]], "subdefinitions": []}], "root": "parol", "primary": false}, "pinacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de koniferoplantoj (Pinaceae).", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0441\u043d\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "nl": ["dennenfamilie"], "pt": ["pin\u00e1ceas"], "fa": ["\u062a\u06cc\u0631\u0647\u0654 \u06a9\u0627\u062c"], "de": ["Kieferngew\u00e4chse"], "sv": ["tallv\u00e4xter"], "hu": ["feny\u0151f\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pinac", "primary": true}, "galeaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "E\u016dropa granda vel\u015dipo trimasta kun remiloj, uzata milite kaj tranporte en la 16a kaj 17a jarcentoj.", "translations": {"fr": ["gal\u00e9ace", "gal\u00e9asse"], "en": ["galleass", "galliass"], "nl": ["galjas"], "pt": ["galea\u00e7a"], "de": ["Galeasse"], "it": ["galeazza"], "hu": ["galeasz"], "pl": ["galeasa"]}, "examples": [["la \u015dipestro rapidis trans la remistajn benkojn en la mezo de la galeaso al la alta konstrua\u0135o en la pruo, kie dormis liaj viroj", "S. Lagerl\u00f6f, trad. S. Engholm, La mono de sinjoro Arne, Eldona Societo Esperanto, 1933"], ["\u0109e la fino de aliaj kvar ir-tagoj, li atingis la maron je dek du kilometroj de la galeaso", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "galeas", "primary": true}, "tuja": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuj okazonta, tuj fari\u011donta, senprokrasta.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u0430\u0434\u043a\u043b\u0430\u0434\u043d\u044b"], "fr": ["imm\u00e9diat"], "nl": ["onmiddellijk"], "ru": ["\u043d\u0435\u043c\u0435\u0434\u043b\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["sofortig", "unmittelbar"], "hu": ["azonnali", "k\u00f6zvetlen"], "fi": ["pikainen", "pika-", "heti tapahtuva"], "pl": ["bezzw\u0142oczny", "natychmiastowy"]}, "examples": [["mi dankis lin por la tuja plenumo de mia deziro", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 31"]], "subdefinitions": []}], "root": "tuj", "primary": false}, "tujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio cipresacoj (Thuja), \u0109iam verda, tre ofta en \u011dardenoj kaj kies ligno estas valora.", "translations": {"be": ["\u0442\u0443\u044f"], "fr": ["thuya"], "nl": ["thuja"], "pt": ["tuia"], "ru": ["\u0442\u0443\u044f"], "de": ["Lebensbaum"], "hu": ["tuja", "\u00e9letfa"], "uk": ["\u0442\u0443\u044f"], "pl": ["tuja", "\u017cywotnik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tuj", "primary": false}, "zosteropso": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Alia esperantigo: zosteropo."], "primary definition": "Malgranda birdo el Afriko, Azio kaj Oceanio, kun bela kanto, facile rekonebla pro blanka okulringo, genro el familio zosteropsedoj (Zosterops).", "translations": {"fr": ["oiseau lunette", "zosterops"], "en": ["white-eye"], "it": ["zosteropo"], "hu": ["p\u00e1paszemes mad\u00e1r"]}, "examples": [["hodia\u016d mi trovis zosteropson saltetanta sur kamelio", "Vastalto, Akvosfero, 2007-01-09"], ["zosteropso estis sur \u011dia bran\u0109o kaj su\u0109adis ielon de \u011diaj floroj", "oldulo, [blogo], 2007-03-22"]], "subdefinitions": []}], "root": "zosterops", "primary": true}, "tremolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de poplo (Populus tremula), kun mallongaj, pro longaj petioloj facile tremantaj folioj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["peuplier tremble", "tremble (arbre)"], "en": ["aspen"], "nl": ["ratelpopulier"], "pt": ["choupo-tremedor"], "ru": ["\u043e\u0441\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Espe", "Zitterpappel"], "hu": ["rezg\u0151 ny\u00e1r(fa)"], "fa": ["\u0635\u0646\u0648\u0628\u0631 \u0644\u0631\u0632\u0627\u0646"], "pl": ["osika"]}, "examples": [["la suno sin ka\u015dis post malgranda tremola arbaro", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 11a, p. 59a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tremol", "primary": true}, "direktorio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konsilantaro havanta specialan publikan mision.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0440\u044d\u043a\u0442\u043e\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["directoire"], "nl": ["directoire"], "pt": ["diret\u00f3rio"], "ru": ["\u0434\u0438\u0440\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440\u0438\u044f"], "pl": ["dyrektoriat"], "hu": ["direkt\u00f3rium"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "direktori", "primary": true}, "fre\u016ddismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doktrino, iniciatita de Fre\u016ddo, pri la erotika origino de \u0109iaj homaj instinktoj kaj sentoj.", "translations": {"be": ["\u0444\u0440\u0430\u0439\u0434\u044b\u0437\u043c"], "fr": ["freudisme"], "en": ["Freudianism"], "nl": ["freudianisme"], "pt": ["freudismo"], "ru": ["\u0444\u0440\u0435\u0439\u0434\u0438\u0437\u043c"], "it": ["teoria freudiana"], "hu": ["freudizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Fre\u016dd", "primary": false}, "malgranda kriaglo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de aglo (Aquila pomarina).", "translations": {"en": ["lesser spotted eagle"], "sv": ["mindre skrik\u00f6rn"], "pl": ["orlik krzykliwy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "agl", "primary": false}, "monismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Filozofia sistemo, kiu reduktas \u0109ion ekzistantan al unu sola principo", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u0456\u0437\u043c"], "fa": ["\u06cc\u06af\u0627\u0646\u0647\u200c\u0627\u0646\u06af\u0627\u0631\u06cc"], "nl": ["monisme"], "pt": ["monismo"], "ru": ["\u043c\u043e\u043d\u0438\u0437\u043c"], "hu": ["monizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "monism", "primary": true}, "Arabujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La tuto de la arabe parolantaj landoj; la araba mondo.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0440\u0430\u0431\u0441\u043a\u0438\u0435 \u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u044b", "\u0430\u0440\u0430\u0431\u0441\u043a\u0438\u0439 \u043c\u0438\u0440"], "he": ["\u05e2\u05e8\u05d1"], "en": ["Arabia"], "es": ["Arabia"], "de": ["Arabien"], "pl": ["\u015bwiat arabski"], "hu": ["Ar\u00e1bia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0410\u0440\u0430\u0432\u0438\u044f"], "pl": ["Arabia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arab", "primary": false}, "vicluigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Luigi parton de domo a\u016d lo\u011dejo, kiun oni mem luas.", "translations": {"be": ["\u0437\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c \u0443 \u0441\u0443\u0431\u0430\u0440\u044d\u043d\u0434\u0443"], "fr": ["sous-louer"], "nl": ["onderverhuren"], "br": ["eilfeurmi\u00f1"], "pt": ["sublocar"], "el": ["\u03c5\u03c0\u03bf\u03bc\u03b9\u03c3\u03b8\u03ce\u03bd\u03c9"], "de": ["untervermieten"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lu", "primary": false}, "bilardejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108ambro en domo a\u016d kafejo, destinita por tiu ludo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0456\u043b\u044c\u044f\u0440\u0434\u0430\u0432\u044b \u043f\u0430\u043a\u043e\u0439"], "fr": ["salle de billard"], "en": ["pool hall", "billiards hall"], "ru": ["\u0431\u0438\u043b\u044c\u044f\u0440\u0434\u043d\u0430\u044f (\u043a\u043e\u043c\u043d\u0430\u0442\u0430)"], "de": ["Billardsaal"], "hu": ["bili\u00e1rdterem"], "es": ["billar"], "pl": ["sala bilardowa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bilard", "primary": false}, "enteno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvanto da substanco, entenata en \u0125emia\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0434\u0435\u0440\u0436\u0430\u043d\u0438\u0435 (\u0447\u0435\u0433\u043e-\u043b. \u0432 \u0447\u0451\u043c-\u043b.)"], "fr": ["teneur (quantit\u00e9, proportion)", "concentration (teneur)", "titre (teneur)"], "hu": ["tartalom"], "pl": ["zawarto\u015b\u0107"], "be": ["\u0437\u044c\u043c\u044f\u0448\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043a\u043e\u043b\u044c\u043a\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c (\u0447\u0430\u0433\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456 \u045e \u0447\u044b\u043c\u0441\u044c\u0446\u0456)"]}, "examples": [["la enteno je oro de tiu erco estas 70 elcentoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ten", "primary": false}, "enteni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Enhavi en si, malhelpante la materian ellason.", "translations": {"be": ["\u0443\u0442\u0440\u044b\u043c\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c (\u0443 \u0441\u0430\u0431\u0435)", "\u0437\u044c\u043c\u044f\u0448\u0447\u0430\u0446\u044c", "\u043c\u044f\u0441\u044c\u0446\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["contenir (renfermer, avoir une certaine capacit\u00e9)", "renfermer (contenir)", "comporter"], "tp": ["jo"], "ru": ["\u0441\u043e\u0434\u0435\u0440\u0436\u0430\u0442\u044c (\u0432 \u0441\u0435\u0431\u0435)", "\u0432\u043c\u0435\u0449\u0430\u0442\u044c"], "pl": ["zawiera\u0107", "mie\u015bci\u0107", "pomie\u015bci\u0107", "zmie\u015bci\u0107", "obejmowa\u0107"], "hu": ["bent tart", "benne tart"]}, "examples": [["multaj malfeli\u0109uloj estas entenataj en tiuj mallumaj karceroj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Propraposede, la\u016dnature, normale, neapartigeble, nepre devige enhavi.", "translations": {"hu": ["tartalmaz", "mag\u00e1ban foglal"]}, "examples": [["la muzeo entenas grandvalorajn verkojn", null], ["per \u00abora regulo\u00bb la Usonanoj komprenas la principojn entenatajn en la evangelia \u00abPrediko sur la monto\u00bb", null], ["tiuj vortoj \u015dajnas enteni minacon", null], ["nur mensogojn entenas tiuj paroloj", null], ["tiu vorto entenas a\u0109igan nuancon", null], ["la disvolvi\u011do de la armilindustrio entenas \u011dermon de milito", null], ["scii entenas la ideon anta\u016dvidi", null], ["tiu esprimo entenas dan\u011deron por la unueco", null], ["sa\u011do \u0109iam entenas ian abnegacion kaj rezignacion", null], ["neniu partio povas venki, se \u011di ne entenas anojn, kiuj \u0109iam estas pretaj oferi sian personan profiton por la \u011denerala intereso", null], ["en tiu prezo estas entenata la tagman\u011do", null], ["\u0109i entenate trovi\u011das la programo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kapabli enhavi iun kvanton da.", "translations": {"hu": ["befogad"]}, "examples": [["la akvujo entenas mil litrojn", null], ["mia kofro povas nur enteni malmultajn vestojn", null], ["la teatro entenas 800 personojn", null], ["la salono ne estis sufi\u0109e vasta por enteni \u0109iujn kongresanojn", null], ["tiuj tri klasoj entenas \u0109iujn specojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Tre ofte oni povas uzi indiferente \u00abenteni\u00bb a\u016d \u00abenhavi\u00bb: \u0109iuj memoris nur pri la interna ideo entenata en la E-ismo (Kp: lingvo internacia enhavas en si sanktan, grandan kaj gravan ideonZ). Tamen \u00abenteni\u00bb prezentas pli malvastan sencon kaj montras prefere materian a\u016d moralan enfermitecon, ligitecon, dependecon, kiu malhelpas la ellason, la disigon, la apartigon de la entenata\u0135o kaj de la entenanta\u0135o. Kontra\u016de \u00abenhavi\u00bb montras simple la enestadon."], "primary definition": "(transitiva) Enhavi.", "translations": {"hu": ["tartalmaz"]}, "examples": [["peni por esprimi \u0109iujn ideojn nur per la helpo de la radikoj entenataj en la U. V.", null], ["\u0109iu leciono entenas demandaron", null], ["la libro entenas anka\u016d klarigojn pri la idiotismoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ten", "primary": false}, "asiriologo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["assyriologue"]}, "examples": [["dum la 19-a jarcento, oni malkovris centojn da novaj dokumentoj , la egiptologoj kaj asiriologoj malfermis la pordojn de ri\u0109egaj bibliotekoj", "Vikipedio, artikolo \u00abfilologio\u00bb, 2006-06-04"]], "subdefinitions": []}], "root": "asiriolog", "primary": true}, "respondo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, kion oni respondas.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043a\u0430\u0437"], "fr": ["r\u00e9ponse"], "bg": ["\u043e\u0442\u0433\u043e\u0432\u043e\u0440"], "nl": ["antwoord"], "ru": ["\u043e\u0442\u0432\u0435\u0442"], "de": ["Antwort"], "vo": ["lebl\u00fcd"], "en": ["answer"], "hu": ["felelet", "v\u00e1lasz"]}, "examples": [["pri tio \u0109i la historio donis jam perfekte trankviligan respondon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "respond", "primary": false}, "grandanima": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nobla, donema, pardonema, senenvia.", "translations": {"be": ["\u0432\u0435\u043b\u0456\u043a\u0430\u0434\u0443\u0448\u043d\u044b"], "fr": ["magnanime"], "en": ["magnanimous"], "nl": ["groothartig"], "ru": ["\u0432\u0435\u043b\u0438\u043a\u043e\u0434\u0443\u0448\u043d\u044b\u0439"], "de": ["gro\u00dfherzig", "gro\u00dfz\u00fcgig"], "it": ["magnanimo"], "he": ["\u05e0\u05d3\u05d9\u05d1", "\u05d0\u05e6\u05d9\u05dc \u05e0\u05e4\u05e9"]}, "examples": [["\u0109u ne konvenas al la venkinto esti grandanima?", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 13a"]], "subdefinitions": []}], "root": "anim", "primary": false}, "responda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al respondo, respondanta.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043a\u0430\u0437\u043d\u044b", "\u0430\u0434\u043f\u0430\u0432\u0435\u0434\u043d\u044b"], "ru": ["\u043e\u0442\u0432\u0435\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u043e\u043e\u0442\u0432\u0435\u0442\u0441\u0442\u0432\u0443\u044e\u0449\u0438\u0439"], "hu": ["v\u00e1lasz-", "megfelel\u0151"]}, "examples": [["responda letero", null], ["a\u011do responda por la edzini\u011do", "Z"], ["la esperantismo kaj la esperantistoj ne povas esti respondaj pri miaj personaj ideoj kaj aspiroj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Kiel por la nocio de alternaj anguloj, tiun difinon oni vastigas anka\u016d al la okazo, kiam la du \u00abunuaj\u00bb rektoj ne estas paralelaj."], "primary definition": "(parolante pri anguloj) Situantaj samflanke de rekto sekcanta du paralelajn rektojn, kaj amba\u016d \u00absube\u00bb de la paraleloj a\u016d \u00absupere\u00bb de ili.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043f\u0430\u0432\u0435\u0434\u043d\u044b"], "fr": ["(angle) correspondant"], "en": ["corresponding (angle)"], "ru": ["\u0441\u043e\u043e\u0442\u0432\u0435\u0442\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 (\u0443\u0433\u043e\u043b)"], "de": ["Gegen-(winkel)", "gleichliegend (-er Winkel)"], "hu": ["megfelel\u0151 (sz\u00f6gek)"], "cs": ["souhlasn\u00fd (\u00fahel)"], "pl": ["(k\u0105t) odpowiadaj\u0105cy"]}, "examples": [["angulo responda al alia", null]], "subdefinitions": []}], "root": "respond", "primary": false}, "etapo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stadio (haltejo).", "translations": {"be": ["\u044d\u0442\u0430\u043f", "\u0441\u0442\u0430\u0434\u044b\u044f"], "fr": ["\u00e9tape"], "pt": ["etapa"], "ru": ["\u044d\u0442\u0430\u043f", "\u0441\u0442\u0430\u0434\u0438\u044f"], "de": ["Rastplatz", "Etappenort", "Etappenziel", "Etappe"], "hu": ["pihen\u0151hely"], "cs": ["etapa", "b\u011bh"], "ro": ["etap\u0103"], "pl": ["etap"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Stadio (interhalteja distanco).", "translations": {"ro": ["etap\u0103"], "de": ["Tagesmarsch"], "pt": ["etapa"], "pl": ["etap"], "hu": ["menetszakasz", "\u00fatszakasz", "etap"]}, "examples": [["la regimento faris hodia\u016d longan etapon.", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Stadio (fazo).", "translations": {"de": ["Etappe"], "hu": ["szakasz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "etap", "primary": true}, "forkomenti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En programo, marki fragmenton de fonta teksto kiel komenton, por ka\u015di \u011din de la a\u016dtomata traktilo.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043a\u0430\u043c\u044d\u043d\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["mettre en commentaire (une partie du code)"], "en": ["comment out"], "nl": ["uitcommentari\u00ebren"], "ru": ["\u0437\u0430\u043a\u043e\u043c\u043c\u0435\u043d\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["auskommentieren"], "hu": ["megjegyz\u00e9ss\u00e9 alak\u00edt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "koment", "primary": false}, "puberto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La\u016d A. Cherpillod (\u00abNepivaj vortoj\u00bb, 1988), la moderne internacian formon \u00abpuberto\u00bb donas la vortaroj Esperanto-dana (de L. Friis, 1969) kaj Esperanto-korea (de Hajpin Li, 1983). La PIV-oj tamen ial elektis malpli internacian kaj por Esperanto maloportunan formon \u00abpubera\u00bb (unue, misanalizeblan kiel \u00abpub-era\u00bb; due, puberto \u2015 puberta estas gramatike pli bona paro ol \u00abpubera \u2015 pubereco\u00bb)."], "primary definition": "En la homa fiziologio, la a\u011do de seksmaturi\u011dado.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0440\u043e\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u043f\u0435\u0440\u0438\u043e\u0434 \u043f\u043e\u043b\u043e\u0432\u043e\u0433\u043e \u0441\u043e\u0437\u0440\u0435\u0432\u0430\u043d\u0438\u044f", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0445\u043e\u0434\u043d\u044b\u0439 \u0432\u043e\u0437\u0440\u0430\u0441\u0442", "\u043f\u0443\u0431\u0435\u0440\u0442\u0430\u0442\u043d\u044b\u0439 \u043f\u0435\u0440\u0438\u043e\u0434"], "bg": ["\u043f\u0443\u0431\u0435\u0440\u0442\u0435\u0442"], "nl": ["puberteit"], "pt": ["puberdade"], "de": ["Pubert\u00e4t"], "hu": ["serd\u00fcl\u0151kor", "pubert\u00e1s"], "en": ["puberty"], "cs": ["puberta"], "es": ["pubertad"]}, "examples": [["en la modera klimato la puberto okazas, proksimume, en la a\u011do 12\u201316 jaroj \u0109e la knabinoj, kaj inter 13 kaj 17 jaroj \u0109e la knaboj", null], ["la dua spita\u011do okazas dum la puberto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pubert", "primary": true}, "altarejo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La PIV-oj malhavas trafan nomon por tiu nocio; en la artikolo pri \u00abikonostazo\u00bb PIV2 provas nomi \u011din \u00absanktejo\u00bb, tamen en Esperanto estas forta tradicio uzi tiun vorton por tutaj temploj (kaj tion prave prezentas PIV2 difinante \u00absanktejo\u00bbn mem)."], "primary definition": "Tiu parto de kirko kie situas altaro.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u0442\u0430\u0440"], "en": ["chancel", "presbyterium", "sanctuary"], "nl": ["presbyterium", "koor"], "ru": ["\u0430\u043b\u0442\u0430\u0440\u044c"], "de": ["Chor (Altarraum)", "Presbyterium", "Altarraum"], "hu": ["szent\u00e9ly"]}, "examples": [["anta\u016d sia plilar\u011digo dum la 18-a jarcento \u011di estis ununava baziliko kun altarejo en gotika stilo", "Kirko de S-ta Egido"], ["en ortodoksa kirko la \u0109efa altarejo okupas ties orientan parton kaj estas apartigita disde la \u0125orejo per ikonostazo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "altar", "primary": false}, "puberta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al puberto.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0440\u043e\u0441\u0442\u043a\u043e\u0432\u044b\u0439", "\u043e\u0442\u0440\u043e\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u043f\u0443\u0431\u0435\u0440\u0442\u0430\u0442\u043d\u044b\u0439"], "en": ["pubescent"], "nl": ["puberaal"], "cs": ["pubertn\u00ed"], "de": ["pubert\u00e4r"], "hu": ["serd\u00fcl\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pubert", "primary": false}, "apostrofi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Meti apostrofon.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u0432\u0456\u0446\u044c \u0430\u043f\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u0444"], "fr": ["mettre une apostrophe"], "en": ["apostrophize"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c \u0430\u043f\u043e\u0441\u0442\u0440\u043e\u0444"], "de": ["apostrophieren"], "hu": ["hi\u00e1nyjelet tesz ki"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Elizii.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u043f\u0443\u0441\u043a\u0430\u0446\u044c (\u043a\u0430\u043d\u0447\u0430\u0442\u043a\u043e\u0432\u044b \u0433\u0430\u043b\u043e\u0441\u043d\u044b)"], "fr": ["\u00e9lider"], "en": ["elide"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043f\u0443\u0441\u043a\u0430\u0442\u044c (\u043a\u043e\u043d\u0435\u0447\u043d\u044b\u0439 \u0433\u043b\u0430\u0441\u043d\u044b\u0439)"], "de": ["auslassen"], "hu": ["kihagy (hangot)"]}, "examples": [["en Esperanto oni povas apostrofi la \u00aba\u00bb de la artikolo, kaj la \u00abo\u00bb de la substantivo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "apostrof", "primary": false}, "apostrofo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Superlinia komoforma signo, montranta la forigon de vokalo.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u0444"], "fr": ["apostrophe (ponctuation)"], "bg": ["\u0430\u043f\u043e\u0441\u0442\u0440\u043e\u0444"], "ru": ["\u0430\u043f\u043e\u0441\u0442\u0440\u043e\u0444"], "de": ["Apostroph", "Auslassungszeichen"], "hu": ["hi\u00e1nyjel", "aposztr\u00f3f"], "sk": ["apostrof"], "en": ["apostrophe"], "es": ["ap\u00f3strofe"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "apostrof", "primary": true}, "\u015dirmilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ilo por \u015dirmi.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0441\u043b\u043e\u043d", "\u0448\u044b\u0440\u043c\u0430"], "fr": ["protection"], "nl": ["scherm"], "pt": ["abrigo"], "ru": ["\u0437\u0430\u0441\u043b\u043e\u043d", "\u0448\u0438\u0440\u043c\u0430"], "de": ["Schirm"], "it": ["protezione", "schermo (protezione)"], "hu": ["erny\u0151", "v\u00e9d\u0151", "ellenz\u0151"]}, "examples": [["fajro\u015dirmilo", null], ["kot\u015dirmilo", null], ["okul\u015dirmilo", null], ["man\u015dirmilo", null], ["Esperanto estas la plej bona \u015dirmilo por gardi la naciajn lingvojn de konstanta difekti\u011dado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dirm", "primary": false}, "loka\u016dto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interkonsento de labordonantoj fermi la entreprenojn, por per tio devigi la laboristojn al cedoj.", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u043a\u0430\u045e\u0442"], "en": ["lock-out"], "nl": ["lock-out", "uitsluiting"], "pt": ["lockout"], "ru": ["\u043b\u043e\u043a\u0430\u0443\u0442"], "de": ["Aussperrung"], "hu": ["munk\u00e1skiz\u00e1r\u00e1s", "lock out"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "loka\u016dt", "primary": true}, "kameraisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Profesiulo, kiu kameraas, ekzemple nova\u0135bultenon, kina\u0135on.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043f\u0435\u0440\u0430\u0442\u043e\u0440 (\u0432\u0438\u0434\u0435\u043e, \u0422\u0412 \u0438 \u0442.\u043f.)"], "fr": ["cameraman", "cadreur (cameraman)", "op\u00e9rateur de prise de vues"], "en": ["cameraman", "cinematographer"], "nl": ["cameraman"], "de": ["Kameramann"], "hu": ["operat\u0151r", "kameraman"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kamera", "primary": false}, "ekspluati": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Uzadi ion, valorigante \u011din por sia profito.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0441\u043f\u043b\u044e\u0430\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["exploiter"], "en": ["exploit"], "pt": ["explorar"], "ru": ["\u044d\u043a\u0441\u043f\u043b\u0443\u0430\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["ausnutzen", "ausbeuten"], "hu": ["kiakn\u00e1z", "hasznos\u00edt"], "es": ["explotar"], "pl": ["wykorzystywa\u0107"]}, "examples": [["ekspluati minejon, fervojon, firmon, gazeton", null], ["malbone ekspluatita kolonio", null], ["ekspluati bienon, fabrikon", null], ["ekspluati sian kapablon", null], ["\u015di ne scius ekspluati sian influon al la princo", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 16"], ["ekspluati la publikan scivolemon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Troprofiti el ies laboro, ne donante justan kompenson.", "translations": {"de": ["r\u00fccksichtslos ausnutzen"], "en": ["take unfair advantage of"], "pl": ["eksploatowa\u0107", "wykorzystywa\u0107", "wyzyskiwa\u0107", "zdziera\u0107 (pot.)"], "hu": ["kizs\u00e1km\u00e1nyol"]}, "examples": [["ekspluati proletaron", null], ["la premata kaj ekspluatata popolo", "La Faraono, volumo 1, Anta\u016dparolo"], ["ekspluati la klientojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Trouzi.", "translations": {"de": ["\u00fcberstrapazieren"], "hu": ["vissza\u00e9l"]}, "examples": [["ekspluati ies paciencon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ekspluat", "primary": true}, "rigli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senmovebligi pordon, fenestron, klapon a\u016d kovrilon per speciala ilo konsistanta el fortika metala peco \u015dovebla en truon.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0447\u044b\u043d\u044f\u0446\u044c (\u043d\u0430 \u0437\u0430\u0441\u0430\u045e\u043a\u0443, \u0437\u0430\u0432\u0430\u043b\u0443)"], "en": ["fasten"], "nl": ["grendelen", "vergrendelen", "sluiten"], "pt": ["aferrolhar", "trancar"], "ru": ["\u0437\u0430\u043f\u0435\u0440\u0435\u0442\u044c \u043d\u0430 \u0437\u0430\u0441\u043e\u0432"], "de": ["verriegeln"], "hu": ["reteszel", "bereteszel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rigl", "primary": true}, "kontradanco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vigla dutakta danco e\u016dropa populara en la 18a kaj 19a jarcento, en kiu viroj kaj inoj sin frontas pare a\u016d linie, praformo de kvadrilo.", "translations": {"fr": ["contredanse", "cotillon (danse)"], "en": ["contradance", "country-dance"], "nl": ["contradans"], "pt": ["contradan\u00e7a"]}, "examples": [["tiutempe \u0109iu kontradancadis", "Edward Everett Hale, trad. E. L. Robinson, trad. Don Harlow, La viro senpatria, 1907 kaj 1994"]], "subdefinitions": []}], "root": "kontradanc", "primary": true}, "ekprovi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komenci provi.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u043f\u0440\u0430\u0431\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["se mettre \u00e0 essayer"], "hu": ["elkezd pr\u00f3b\u00e1lni"]}, "examples": [["Aleksandro gestis per la mano, kaj ekprovis pledi anta\u016d la popolo", "La Nova Testamento, La agoj 19:33"], ["igis min ekprovi, \u0109u ne prosperis al mi sisteme venki \u0109iujn barojn por la kreo kaj enkonduko en uzadon de racia lingvo internacia", "Originala Verka, \u00a7 I-1"], ["kiu mordi ne povas, kisi ekprovas", "Proverbaro esperanta"], ["\u0109u vi ne povus reekprovi, e\u0109 se nur kompate al mi?", "Lasu min paroli plu!, jen vi ree trinkas!"]], "subdefinitions": []}], "root": "prov", "primary": false}, "vidigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Lasi a\u016d igi iun vidi; montri.", "translations": {"sk": ["uk\u00e1za\u0165"], "be": ["\u043f\u0430\u043a\u0430\u0437\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["faire voir", "montrer"], "ru": ["\u043f\u043e\u043a\u0430\u0437\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u044c"], "de": ["sichtbar machen", "zeigen"], "pl": ["pokazywa\u0107", "ukazywa\u0107"], "hu": ["l\u00e1ttat", "megjelen\u00edt"]}, "examples": [["iliaj okuloj vidigas sangavidon", "La skandalo pro Jozefo, plendoj de Jozefo arestita"]], "subdefinitions": []}], "root": "vid", "primary": false}, "imaginara unuo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La komplekso i.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043d\u0438\u043c\u0430\u044f \u0435\u0434\u0438\u043d\u0438\u0446\u0430"], "fr": ["unit\u00e9 imaginaire"], "en": ["imaginary unit"], "nl": ["imaginaire eenheid"], "de": ["imagin\u00e4re Einheit"], "it": ["unit\u00e0 immaginaria"], "hu": ["k\u00e9pzetes egys\u00e9g"], "fi": ["imaginaariyksikk\u00f6"], "pl": ["jedno\u015b\u0107 urojona", "jednostka urojona"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "unu", "primary": false}, "monujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ta\u015deto a\u016d saketo destinita por kunporti monerojn.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u0456\u0442\u0430", "\u043a\u0430\u0448\u0430\u043b\u0451\u043a"], "fr": ["porte-monnaie"], "bg": ["\u043f\u043e\u0440\u0442\u043c\u043e\u043d\u0435"], "nl": ["portemonnee"], "ru": ["\u043a\u043e\u0448\u0435\u043b\u0451\u043a", "\u043f\u043e\u0440\u0442\u043c\u043e\u043d\u0435"], "de": ["Geldbeutel", "Geldtasche", "Brieftasche", "Portemonnaie"], "tr": ["c\u00fczdan"], "hu": ["ersz\u00e9ny", "p\u00e9nzt\u00e1rca"], "fa": ["\u06a9\u06cc\u0641 \u067e\u0648\u0644"], "es": ["monedero"], "br": ["doug-moneiz"], "pl": ["portfel", "portmonetka"]}, "examples": [["en la po\u015do de mia pantalono mi portas monujon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a740."], ["la vidvino metis la manon en la po\u015don kaj eltiris monujon, kiu enhavis kelke da monpaperetoj", "Marta"], ["Tolstoj haltis kaj donis el sia monujo du ar\u011dentajn monerojn", "Valdemar Langlet: Voja\u011dimpresoj. 1895"]], "subdefinitions": []}], "root": "mon", "primary": false}, "elpu\u015di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Forigi pu\u015dante.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043f\u0445\u043d\u0443\u0446\u044c", "\u0430\u0434\u043f\u0456\u0445\u043d\u0443\u0446\u044c", "\u0430\u0434\u0448\u0442\u0443\u0440\u0445\u043d\u0443\u0446\u044c"], "fr": ["pousser hors de", "repousser"], "nl": ["wegstoten", "uitstoten"], "ru": ["\u0432\u044b\u0442\u043e\u043b\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0442\u0430\u043b\u043a\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u0442\u043e\u043b\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u0442\u0430\u043b\u043a\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["kil\u00f6k", "f\u00e9lrel\u00f6k"]}, "examples": [["elpu\u015di iun de lia loko", null], ["forpu\u015di almozulon el la korto", null], ["de l' fremdulo forpu\u015das min la timo", "Z"], ["vi estos elpu\u015dita el via hereda\u0135o", "Z"], ["Esperanto neniom celas elpu\u015di la naciajn lingvojn", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malkonsenti, malakcepti, rifuzi.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0442\u043e\u043b\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u043c\u0435\u0441\u0442\u0438"], "hu": ["elutas\u00edt"]}, "examples": [["forpu\u015di peton, admonon, instruon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "pu\u015d", "primary": false}, "dekradi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Apartigi per krado.", "translations": {"hu": ["r\u00e1ccsal elv\u00e1laszt", "r\u00e1ccsal lev\u00e1laszt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "krad", "primary": false}, "slava": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al slavoj, ilia historio kaj lingvoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u043b\u0430\u0432\u044f\u043d\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["slave"], "en": ["Slav"], "nl": ["Slavisch"], "ru": ["\u0441\u043b\u0430\u0432\u044f\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439"], "ca": ["eslau"], "de": ["slawisch"], "hu": ["szl\u00e1v"], "es": ["eslavo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "slav", "primary": false}, "malvigli\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) I\u011di dormema, malatenta, ne agema.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u0430\u0431\u0435\u0442\u044c", "\u043e\u0441\u043b\u0430\u0431\u043d\u0443\u0442\u044c"], "fr": ["faiblir (activit\u00e9 etc.)", "ralentir (activit\u00e9 etc.)"], "hu": ["ellanyhul", "eltesped", "elkedvetlenedik"]}, "examples": [["pro la \u011denerala malvigli\u011do de la legemo dum somero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vigl", "primary": false}, "slavo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de slavlingva nacio.", "translations": {"be": ["\u0441\u043b\u0430\u0432\u044f\u043d\u0456\u043d"], "fr": ["Slave"], "en": ["Slav"], "nl": ["Slaaf"], "ru": ["\u0441\u043b\u0430\u0432\u044f\u043d\u0438\u043d"], "ca": ["eslau"], "de": ["Slawe"], "hu": ["szl\u00e1v"], "es": ["eslavo"]}, "examples": [["estas vero, ke slavoj ofte posedas en Esperanto pli bonan stilon, ol germanoj a\u016d romanoj; sed tio \u0109i venas ne de tio, ke la stilo en Esperanto estas slava, sed nur de tio, ke la slavaj lingvoj havas vortordon pli simplan kaj sekve anka\u016d pli proksiman al la vortordo en Esperanto", "Lingvaj Respond, Resp. n-ro 1 (1906)."]], "subdefinitions": []}], "root": "slav", "primary": true}, "\u015derce": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Intence ridigante.", "translations": {"ru": ["\u0432 \u0448\u0443\u0442\u043a\u0443"], "fr": ["plaisamment", "par plaisanterie"], "bg": ["\u0448\u0435\u0433\u043e\u0432\u0438\u0442"], "be": ["\u043d\u0430\u0440\u043e\u043a\u0430\u043c", "\u0448\u0443\u0442\u043a\u0443\u044e\u0447\u044b", "\u0436\u0430\u0440\u0442\u0443\u044e\u0447\u044b"], "de": ["scherzhaft"], "it": ["scherzosamente", "per scherzo"]}, "examples": [["\u015derce dirite, cele pensite", "Proverbaro esperanta"], ["Ferenc Szil\u00e1gyi debutis kiel novelisto per \u015derce modernigitaj fabeloj en \u00abTrans la fabeloceano\u00bb", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015derc", "primary": false}, "sin kondamni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "I\u011di kondamnita de si mem, a\u016d de aliaj pro pruvo donita de si mem.", "translations": {"fr": ["se condamner", "se punir", "s'astreindre", "se contraindre", "se forcer", "s'obliger (se contraindre)"], "nl": ["zich veroordelen"], "pt": ["condenar-se"], "hu": ["\u00edt\u00e9letet mond mag\u00e1r\u00f3l"]}, "examples": [["la supera organo de UEA ne kondamnis \u2015 kaj kun tia plimulto evidente ne povis kondamni sen kondamni sin mem", "I. Lapenna Esencaj ka\u016dzoj de mia eksi\u011do Libera Folio"], ["la viro kondamnas sin, ke li lasis \u015din morti", "D. Broadribb Ne al \u0109iuj pla\u0109os \u0109i literatura gemeto Monato"], ["vi kondamnas vin mem per tiu konfeso", null], ["demokratio, kiu ne kritikas sin mem, kondamnas sin al paralizo", "trad J. Hasbun Le Monde Diplomatique en Esperanto 2004-08"], ["estis certa, ke li trovos en morto forgeson kaj ripozon, kaj kiu tamen sin kondamnis al vivo pro devo kaj pro elpago", "H. Vallienne \u0108u li?\u0109ap. 14"]], "subdefinitions": []}], "root": "kondamn", "primary": false}, "fermio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento, transuranio kun atomnumero 100, atompezo 257,0951, simbolo Fm. \u0108iuj izotopoj de tiu elemento estas radioaktivaj. Aktinoido.", "translations": {"be": ["\u0444\u044d\u0440\u043c\u0456\u0439"], "fr": ["fermium"], "en": ["fermium"], "nl": ["fermium"], "pt": ["f\u00e9rmio"], "la": ["Fermium"], "de": ["Fermium"], "it": ["fermio"], "hu": ["fermium"], "es": ["fermio"], "br": ["fermiom"], "ru": ["\u0444\u0435\u0440\u043c\u0438\u0439"], "pl": ["ferm"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fermi", "primary": true}, "muskatvino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vino farita el apartaj specoj de vinberoj, kun gusto tre agrabla, iomete simila al tiu de muskato a\u016d de mosko.", "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u0441\u043a\u0430\u0442", "\u043c\u0443\u0441\u043a\u0430\u0442\u043d\u0430\u0435 \u0432\u0456\u043d\u043e"], "fr": ["muscat (vin)"], "nl": ["muskaatwijn"], "ru": ["\u043c\u0443\u0441\u043a\u0430\u0442\u043d\u043e\u0435 \u0432\u0438\u043d\u043e", "\u043c\u0443\u0441\u043a\u0430\u0442"], "de": ["Muskateller"], "hu": ["muskot\u00e1ly"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "muskat", "primary": false}, "fantasmagorio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arto por aperigi fantomojn per optikaj iluzioj en malluma \u0109ambro.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u043d\u0442\u0430\u0441\u043c\u0430\u0433\u043e\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["fantasmagorie"], "en": ["phantasmagoria"], "nl": ["fantasmagorie"], "pt": ["fantasmagoria", "quimera (fig.)", "miragem (fig.)"], "ru": ["\u0444\u0430\u043d\u0442\u0430\u0441\u043c\u0430\u0433\u043e\u0440\u0438\u044f"], "de": ["Phantasmorgie", "Vorspiegelung von \u00fcbernat\u00fcrlichen Dingen"], "hu": ["r\u00e9mk\u00e9p", "r\u00e9ml\u00e1tom\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Efektoj produktataj per iluziigaj rimedoj en beletro kaj belartoj.", "translations": {"de": ["Phantasmorgie", "Truggebilde", "Blendwerk"], "hu": ["szemf\u00e9nyveszt\u00e9s", "fantazmag\u00f3ria"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fantasmagori", "primary": true}, "klakilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Signalilo el du kunklakataj tabuletoj.", "translations": {"fr": ["claquette", "claquoir"], "nl": ["ratel", "klepper"], "hu": ["kerepl\u0151", "csap\u00f3l\u00e9c"]}, "examples": [["seka, mallonga rido, kiu nun similis klakilon de nokta gardisto", "Marta"], ["multaj knaboj postenis por fari gvatadon kaj anonci la horojn klakile", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 59a, volumo 2a, p. 292a"]], "subdefinitions": []}], "root": "klak", "primary": false}, "kapta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io kaptita.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u0431\u044b\u0447\u0430"], "fr": ["capture (chose captur\u00e9e)", "butin", "prise (chose prise)", "proie"], "be": ["\u0437\u0434\u0430\u0431\u044b\u0447\u0430", "\u0437\u0434\u0430\u0431\u044b\u0442\u0430\u043a", "\u0437\u0434\u0430\u0431\u044b\u0446\u044c\u0446\u0451"], "de": ["Fang", "Beute"], "pl": ["zdobycz", "po\u0142\u00f3w", "trofeum"], "hu": ["zs\u00e1km\u00e1ny", "szerzem\u00e9ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kapt", "primary": false}, "tabloteniso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sportludo simila al teniso, ludata sur speciala tablo per malgrandaj rigidaj rakedoj.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0441\u0442\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b \u0442\u044d\u043d\u0456\u0441"], "fr": ["asztalitenisz", "pingpong"], "bg": ["\u0442\u0435\u043d\u0438\u0441 \u043d\u0430 \u043c\u0430\u0441\u0430", "\u043f\u0438\u043d\u0433-\u043f\u043e\u043d\u0433"], "nl": ["tafeltennis", "pingpong"], "pt": ["t\u00eanis de mesa", "pingue-pongue"], "ru": ["\u043d\u0430\u0441\u0442\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0442\u0435\u043d\u043d\u0438\u0441"], "de": ["Tischtennis"], "hu": ["asztalitenisz", "pingpong"], "sk": ["ping-pong", "stoln\u00fd tenis"], "en": ["ping pong", "table tennis"], "pl": ["tenis sto\u0142owy"]}, "examples": [["post la intervjuo li ankora\u016d ludos partion de tabloteniso", "Anne Tilmont: Arthur C. Clarke \u2013 kosmopolita civitano kun okulo al la universo, Monatojaro 1998a, numero 4a, p. 9a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tenis", "primary": false}, "Haroldo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo \u011dermandevena.", "translations": {"fr": ["Harold"], "de": ["Harald"], "it": ["Aroldo"], "pl": ["Harold"], "pt": ["Haroldo"]}, "examples": [["Berlioz komencis verki simfoniojn la\u016d literaturaj temoj, ekzemple, \u00abRomeo kaj Julia\u00bb, \u00abHaroldo en Italio\u00bb", "J. Mura\u015dkovskij, I. Mura\u015dkovska, Kien fluas roj\u2019 Castalie, 1984-1987"]], "subdefinitions": []}], "root": "Harold", "primary": true}, "elvolvi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Disvolvi, disfaldi.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u0433\u043e\u0440\u0442\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u043c\u043e\u0442\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u043a\u0440\u0443\u0447\u0432\u0430\u0446\u044c"], "nl": ["ontvouwen"], "pt": ["desenvolver"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0432\u0438\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u043c\u043e\u0442\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["kibont", "kiteker"]}, "examples": [["la bur\u011dono elvolvi\u011das", null], ["tiu literaturo rapide elvolvi\u011dis", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Klare kaj detale prezenti temon por \u011din konigi kaj komprenigi.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u044c\u0432\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0432\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0432\u0438\u0442\u044c"], "hu": ["kifejt"]}, "examples": [["elvolvi argumenton, planon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Esprimi ion kiel sumon de multaj termoj, produton de multaj faktoroj, ofte e\u0109 kiel serion a\u016d nefinian produton.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043b\u043e\u0436\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9velopper"], "en": ["expand"], "de": ["entwickeln"], "hu": ["kifejt"], "pl": ["rozwija\u0107"]}, "examples": [["elvolvi funkcion en potencoserion, la\u016d potencoj de la variablo", null], ["elvolva\u0135o de eksponencialo \u011dis la dua ordo estas 1+x+x2/2", null]], "subdefinitions": []}], "root": "volv", "primary": false}, "skizofreniulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo suferanta pro skizofrenio.", "translations": {"fr": ["schizophr\u00e8ne (subst.)"]}, "examples": [["\u0109u mi ne estas skizofreniulo alparolanta aparaton, kiu dissendas dira\u0135on nea\u016dskultatan, \u0109ar al neniu \u011di interesas?", "B. Cadei, Percepti la A\u016dskultantaron, Espero Katolika, 1989, numero 3a"]], "subdefinitions": []}], "root": "skizofreni", "primary": false}, "hufumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hufofero.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u043a\u043e\u0432\u0430"], "fr": ["fer \u00e0 cheval"], "nl": ["hoefijzer"], "pt": ["ferradura"], "el": ["\u03c0\u03ad\u03c4\u03b1\u03bb\u03bf"], "de": ["Hufeisen"], "it": ["ferro di cavallo"], "hu": ["patk\u00f3"], "br": ["houarn-marc'h"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043a\u043e\u0432\u0430"], "pl": ["podkowa"]}, "examples": [["la \u0109evalo ricevis orajn hufumojn po unu sur \u0109iu piedo", "Fabeloj, volumo 4, Sterkskarabo"]], "subdefinitions": []}], "root": "huf", "primary": false}, "hejmi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Resti en hejmo.", "translations": {"fr": ["\u00eatre \u00e0 la maison", "\u00eatre chez soi"], "it": ["stare a casa"]}, "examples": [["domo, en kiu mia familio hejmis", "-, Libro Flosa, Son\u011do Flua, \u0108ina Radio Internacia, 2007-11-23"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Esti en sia normala, konvena loko a\u016d medio.", "translations": {}, "examples": [["hejmas anka\u016d en la franca tiu dirmaniero", "Filu, -, lernu.net, 2007-02"]], "subdefinitions": []}], "root": "hejm", "primary": false}, "hejmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, lo\u011dejo a\u016d konstrua\u0135o en kiu koncernulo vivas konstante, precipe la familia restadejo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043c (\u0441\u0432\u043e\u0439, \u0440\u043e\u0434\u043d\u043e\u0439)", "\u0434\u043e\u043c\u0430\u0448\u043d\u0438\u0439 \u043e\u0447\u0430\u0433"], "fr": ["chez-soi", "appartement (chez-soi)", "domicile (chez-soi)", "foyer (chez-soi)", "maison (chez-soi)"], "en": ["home"], "nl": ["thuis", "tehuis"], "pt": ["lar"], "no": ["hjem"], "de": ["Zuhause", "Heim"], "it": ["casa (propria dimora)"], "tp": ["tomo"], "hu": ["otthon"], "es": ["hogar"], "cs": ["domov"], "sv": ["hem"], "pl": ["dom (rodzinny)", "pielesze", "ognisko domowe"]}, "examples": [["vagulo ne havanta hejmon", "B"], ["Jehuda estis elhejmigita el sia lando", "La Malnova Testamento, II. Re\u011doj 25:21"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Komenca, deira a\u016d normala pozicio.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0447\u0430\u043b\u043e", "\u0438\u0441\u0445\u043e\u0434\u043d\u0430\u044f \u043f\u043e\u0437\u0438\u0446\u0438\u044f", "\u043d\u043e\u0440\u043c\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u043f\u043e\u043b\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Anfangsposition", "Anfangsstellung", "Nulllage"], "it": ["home (inf.)"], "hu": ["home", "kiindul\u00e1si pont"]}, "examples": [["en TTT, hejmpa\u011do estas tiu hiperteksta pa\u011do per kiu oni komencas esplori ies pa\u011daron", null], ["la \u00abhejmen-klavo\u00bb movas la kursoron en ties \u00abhejman pozicion\u00bb, al la komenco de linio a\u016d ekrano", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hejm", "primary": true}, "jaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tempo dum kiu la tero faras kompletan rondiron \u0109irka\u016d la suno, proksimume 365 tagoj kaj 1 kvarono.", "translations": {"be": ["\u0433\u043e\u0434"], "fr": ["ann\u00e9e"], "bg": ["\u0433\u043e\u0434\u0438\u043d\u0430"], "el": ["\u03ad\u03c4\u03bf\u03c2", "\u03c7\u03c1\u03cc\u03bd\u03bf\u03c2"], "de": ["Jahr"], "it": ["anno"], "hu": ["\u00e9v"], "en": ["year"], "br": ["bloaz", "bloavezh"], "cs": ["rok"], "vo": ["yel"], "id": ["tahun"], "es": ["a\u00f1o"], "ru": ["\u0433\u043e\u0434"], "nl": ["jaar"], "pt": ["ano"], "sv": ["\u00e5r"], "sk": ["rok"], "ro": ["an"], "pl": ["rok s\u0142oneczny", "rok astronomiczny"]}, "examples": [["en la da\u016dro de du jaroj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 25"], ["per la sa\u011do aldoni\u011dos al vi jaroj da vivo", "Z"], ["kiom da jaroj vi havas?", null], ["kiomjara vi estas?", null], ["mi estas dekjara", null], ["griza pro multjareco", null], ["centjara jubileo", null], ["centjarulo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Proksimuma da\u016dro de unu tera \u0109irka\u016dsunado kun kalendare fiksitaj komenca kaj fina tagoj.", "translations": {"pl": ["rok kalendarzowy"]}, "examples": [["la jaro mil sepcent tridek dua", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 12"]], "subdefinitions": []}], "root": "jar", "primary": true}, "kreva\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fendo plimalpli profunda en io, kio krevis.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u043a\u043e\u043b\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["crevasse"], "nl": ["barst", "spleet"], "pl": ["p\u0119kni\u0119cie", "rysa"], "ru": ["\u0442\u0440\u0435\u0449\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Spalt", "Riss", "Furche"], "es": ["quebradura", "ruptura"]}, "examples": [["kreva\u0135oj en muro", null], ["kreva\u0135oj en la manoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "krev", "primary": false}, "hejma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "De hejmo, rilata al hejmo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043c\u0430\u0448\u043d\u0438\u0439"], "fr": ["domestique", "familier"], "nl": ["thuis", "huis-"], "pt": ["dom\u00e9stico"], "no": ["hus-"], "it": ["domestico (agg.)", "casalingo", "famigliare", "familiare"], "tp": ["tomo"], "hu": ["otthoni", "honi"], "es": ["dom\u00e9stico"], "pl": ["domowy", "rodzinny", "ojczysty"]}, "examples": [["hejma lando, lingvo", null], ["nia lingvo estas al ili hejma", "Z"], ["hejma vesto", null], ["hejma dometo estas kiel patrineto", "Proverbaro esperanta"], ["hejmaj dia\u0135oj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Vivanta \u0109e hejmo.", "translations": {"pl": ["domowy"], "hu": ["h\u00e1zi"]}, "examples": [["hejma besto", null], ["hejmaj katoj, \u015dafinoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "hejm", "primary": false}, "armiltenejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Provizejo de armiloj.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0440\u0441\u0435\u043d\u0430\u043b", "\u0441\u043a\u043b\u0430\u0434 \u043e\u0440\u0443\u0436\u0438\u044f"], "fr": ["armurerie"], "de": ["Waffenkammer"], "hu": ["fegyvert\u00e1r", "fegyverrakt\u00e1r", "fegyverszoba"]}, "examples": [["\u0124izkija [...] montris al ili sian trezorejon [...] kaj sian tutan armilejon", "La Malnova Testamento, II. Re\u011doj 21:13"], ["via kolo estas kiel la turo de David, kiu estas konstruita kiel armiltenejo", "La Malnova Testamento, Alta Kanto 4:4"]], "subdefinitions": []}], "root": "arm", "primary": false}, "hejme": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En sia hejmo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043c\u0430"], "fr": ["\u00e0 la maison", "chez soi"], "nl": ["thuis"], "pt": ["em casa (adv.)"], "no": ["hjemme"], "de": ["zuhause"], "sv": ["hemma"], "hu": ["otthon"], "cs": ["doma"], "pl": ["w domu"]}, "examples": [["\u0109u s-ro N. estas hejme?", null], ["reveni hejmen", null], ["senti sin kiel hejme", null], ["al \u015di fari\u011dis en la koro ankora\u016d pli agrable kaj hejme", "Z"], ["tiu \u0109i ideo en la publiko ne estas tiel hejme , kiel \u011di devos esti", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "hejm", "primary": false}, "ajgena": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La naciaj lingvoj nomas tiujn nociojn per adjektivoj de la tipo \u00abpropra\u00bb a\u016d \u00abkarakteriza\u00bb. Ne estus stulte pa\u016dsi tion en Esperanto, kiel registras , sed Reiers\u00f8l enkondukis la radikon \u00abajgen\u00bb, opiniante ke la supraj terminoj estas \u00abarbitraj\u00bb kaj ne havas \u00abinforman valoron\u00bb. Pli konvinke li diras, ke la nova radiko estas pli oportuna por kunmeta\u0135oj. Se \u011di efektive i\u011das vaste akceptata, indus modifi la terminon \u00abkarakteriza polinomo\u00bb al \u00abajgena polinomo\u00bb a\u016d \u00abajgenpolinomo\u00bb. Notindas, ke apud la formo \u00abajgen\u00bb naski\u011dis anka\u016d \u00abejgen\u00bb (trovebla ekz-e en ), eble pli konforma al la Esperantaj kutimoj, sed senutila."], "primary definition": "(parolante pri skalaro \u03bb, rilate al endomorfio f en vektora spaco) Tia, ke f \u0135etas iun nenulan vektoron x al \u03bb\u2219x; alidire: tia, ke la kerno de f-\u03bb.idE ne egalas al {0}.", "translations": {"sk": ["vlastn\u00fd (vektor)"], "ru": ["\u0441\u043e\u0431\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 (\u043e \u0432\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440\u0435, \u0437\u043d\u0430\u0447\u0435\u043d\u0438\u0438 \u0438 \u0442.\u043f.)"]}, "examples": [["se la kerno de endomorfio ne egalas al {0}, la skalara nulo estas ajgena rilate al \u011di", null], ["se \u03bb estas ajgena rilate al involucio, tiam \u03bb2 = 1", null], ["en la spaco de senfine deriveblaj reelaj funkcioj, derivado estas endomorfio, rilate al kiu \u0109iu reelo estas ajgena", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri subspaco de vektora spaco E, rilate al endomorfio f en \u011di) Egala al la kerno de f-\u03bb.idE por iu ajgena skalaro \u03bb.", "translations": {}, "examples": [["la du ajgenaj subspacoj de simetrio estas komplementaj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri vektoro x, rilate al endomorfio f en vektora spaco) Nenula kaj apartenanta al iu ajgena subspaco de f.", "translations": {}, "examples": [["se x estas ajgena vektoro rilate al f, tiam la rekto, kiun \u011di naskas, estas sen\u015dan\u011da per f", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ajgen", "primary": false}, "guti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Deflui, fali pogute.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043f\u0430\u0442\u044c (\u043f\u0430\u0434\u0430\u0442\u044c \u043a\u0430\u043f\u043b\u044f\u043c\u0438)"], "fr": ["goutter", "d\u00e9goutter"], "bg": ["\u043a\u0430\u043f\u044f"], "nl": ["druppelen"], "pt": ["gotejar", "pingar"], "de": ["tropfen"], "sv": ["droppa"], "hu": ["csepeg"], "en": ["drop"], "es": ["gotear"]}, "examples": [["de la rozfolioj ankora\u016d gutas roso", null], ["larmoj gutis de \u015diaj vangoj", null], ["ne gutas mielo el la \u0109ielo", "Proverbaro esperanta"], ["subite ekgutis pluvo", null], ["pluvo tragutas tra la tegmento", null], ["malpacema virino estas kiel konstanta gutado", "La Malnova Testamento, Sentencoj 19:13"]], "subdefinitions": []}], "root": "gut", "primary": false}, "guto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Globeto, malgranda ero, kiu defluas el flua\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043f\u043b\u044f"], "fr": ["goutte"], "bg": ["\u043a\u0430\u043f\u043a\u0430"], "nl": ["druppel"], "pt": ["gota", "pingo"], "de": ["Tropfen"], "sv": ["droppe"], "hu": ["csepp"], "es": ["gota"]}, "examples": [["guto de pluvo, de sango, de \u015dvito", null], ["e\u0109 guto malgranda, konstante frapante, traboras la monton granitan", "Proverbaro esperanta"], ["\u015dviti per dikaj gutoj", null], ["ver\u015di guton post guto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malgranda kvanto da flua\u0135o.", "translations": {}, "examples": [["guto da vino, da akvo, da veneno", null], ["restas ankora\u016d kelkaj gutoj en la fundo de la glaso", null], ["sen gutoj malgrandaj maro ne ekzistus", "Proverbaro esperanta"], ["maro estas nur gutaro", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Iometo da io abstrakta.", "translations": {}, "examples": [["la publiko ne faras al si la demandon \u0109u ekzistas e\u0109 guto da senco kaj logiko en \u0109iuj tiuj \u0109i spritaj mokoj", "Esenco kaj Estonte, \u0109ap. 1"], ["pli helpas guto da feli\u0109o ol barelo da sa\u011do", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "gut", "primary": true}, "nombrilo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u0108ar la nocio \"nombro\" kovras kaj entjerojn, kaj reelojn, estas racie unuecigi la terminojn por la nombriloj entjeraj kaj reelaj."], "primary definition": "Variablo, memor\u0109elo a\u016d aparato ebliganta ajnmomente ekscii la nombron de okazoj a\u016d aperoj de evento, signalo, simbolo kaj tiel plu. \u0108e \u0109iu apero de la fenomeno la valoro de la nombrilo kreskas.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0447\u044b\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["compteur"], "en": ["counter"], "nl": ["teller"], "pt": ["contador"], "ru": ["\u0441\u0447\u0451\u0442\u0447\u0438\u043a"], "de": ["Z\u00e4hler"], "hu": ["sz\u00e1ml\u00e1l\u00f3"], "br": ["konter (muzulier)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aparato mezuranta kaj esprimanta per nombro la suman kvanton de kontinua trafluo (de akvo, elektro kaj tiel plu).", "translations": {"en": ["meter"], "nl": ["teller", "meter (instrument)"], "hu": ["sz\u00e1ml\u00e1l\u00f3", "m\u00e9r\u0151\u00f3ra"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nombr", "primary": false}, "gute": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Guto post guto, iom post iom malrapide.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e \u043a\u0430\u043f\u043b\u0435"], "fr": ["goutte \u00e0 goutte"], "nl": ["druppelsgewijs"], "pt": ["gota a gota"], "de": ["tropfenweise"], "es": ["gota a gota"], "hu": ["cseppenk\u00e9nt", "apr\u00e1nk\u00e9nt"]}, "examples": [["ver\u015di pogute", null], ["feli\u0109o venas gute, malfeli\u0109o venas flue", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "gut", "primary": false}, "ajgeno": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La tuta terminologio pri ajgenoj, ajgen-vektoroj kaj -subspacoj de endomorfio ekzistas anka\u016d por (n,n)-matrico, konvencie identigita kun la endomorfio, kies matrico rilate al la kanona bazo de Kn \u011di estas."], "primary definition": "(de endomorfio super vektora spaco) Skalaro, kiu estas ajgena rilate al la endomorfio.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0431\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u0435 \u0437\u043d\u0430\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u044d\u043d\u0434\u043e\u043c\u043e\u0440\u0444\u0438\u0437\u043c\u0430)"], "fr": ["valeur propre (d'un endomorphisme)"], "en": ["eigenvalue"], "pt": ["autovalor"], "de": ["Eigenwert"], "hu": ["saj\u00e1t\u00e9rt\u00e9k", "karakterisztikus \u00e9rt\u00e9k"], "sk": ["vlastn\u00e9 \u010d\u00edslo"], "es": ["eigenvalor", "valor propio"], "pl": ["warto\u015b\u0107 w\u0142asna", "pierwiastek charakterystyczny"]}, "examples": [["la ajgenoj de endomorfio en finidimensia spaco, kun matrico A rilate al iu bazo, estas \u0109iuj skalaroj \u03bb, kiuj nuligas la determinanton de A-\u03bb.I", null], ["oni nomas ajgeno de matrico ajgenon de \u0109iu endomorfio, kies matrico \u011di estas rilate al iu bazo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ajgen", "primary": true}, "presi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Reprodukti tekston, bildojn kaj tiel plu, kutime grandkvante kaj \u011denerale per apliko de inko al papero a\u016d alia ta\u016dga surfaco.", "translations": {"be": ["\u0434\u0440\u0443\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["imprimer"], "en": ["print"], "nl": ["drukken"], "pt": ["imprimir"], "ru": ["\u043f\u0435\u0447\u0430\u0442\u0430\u0442\u044c"], "de": ["drucken"], "hu": ["nyomtat"], "cs": ["tisknout"], "pl": ["drukowa\u0107", "wydrukowa\u0107"]}, "examples": [["tiuj \u0109i ar\u0125aismoj \u0109iam estos presataj en \u0109iuj lernolibroj", "Fundamento de Esperanto, anta\u016dparolo"], ["presi flora\u0135ojn sur \u015dtofo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Multaj lingvoj uzas unu saman vorton por presi kaj printi; tamen nemalmultaj esperantistoj sentas bezonon apartigi publikigan sencon netan (presi ) kaj la privatan, ofte malnetan kaj unuekzempleran printadon: Kiom da presitaj (publikigitaj) artikoloj vi havas? En pli frua epoko pro simila precizemo en Esperanto aparti\u011dis la vorto tajpi, kvankam anka\u016d \u011din multaj lingvoj ne distingigas disde presi."], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["printen", "uitprinten", "uitdraaien"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "skribi", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pres", "primary": true}, "preso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Presa produktado de dokumentoj.", "translations": {"be": ["\u0434\u0440\u0443\u043a"], "fr": ["impression (d'imprimerie)"], "en": ["printing"], "nl": ["druk"], "ru": ["\u043f\u0435\u0447\u0430\u0442\u0430\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Druck"], "hu": ["nyomtat\u00e1s"]}, "examples": [["la manuskripto estis sendita por preso en renoma rusa revuo", "Voja\u011dimpresoj, \u0109e Lev Tolstoj en Jasnaja Poljana"], ["preseraro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["drukkunst"], "hu": ["nyomd\u00e1szmesters\u00e9g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pres", "primary": false}, "presa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al presarto, uzata en presarto.", "translations": {"be": ["\u0434\u0440\u0443\u043a\u0430\u0440\u0441\u043a\u0456", "\u0434\u0440\u0443\u043a\u0430\u0432\u0430\u043d\u044b"], "fr": ["imprim\u00e9 (adj.)", "typographique"], "en": ["press", "print", "printing"], "nl": ["druk-"], "ru": ["\u043f\u0435\u0447\u0430\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u0442\u0438\u043f\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0441\u043a\u0438\u0439"], "hu": ["nyomtatott", "nyomda-"]}, "examples": [["presa litero", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "pres", "primary": false}, "anta\u016dmalhelpi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Neebligi, ke io malbona okazu, aperu.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u043e\u0442\u0432\u0440\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["\u00e9viter (la survenue de)", "parer (\u00e9viter)", "pr\u00e9venir (emp\u00eacher la survenue)"], "en": ["prevent"], "pt": ["prevenir"], "sv": ["f\u00f6rhindra"], "hu": ["elh\u00e1r\u00edt", "megel\u0151z (pl. bajt)"], "br": ["diarbenn"], "it": ["prevenire (evitare)", "evitare (prevenire)"], "pl": ["zapobiega\u0107", "powstrzymywa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "help", "primary": false}, "avanta\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, kio donas ian superecon, prefera\u0135on, superan profiton a\u016d enhavas pli grandan utilon, oportunon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0432\u0430\u0433\u0430", "\u043f\u0440\u044b\u0432\u0456\u043b\u0435\u044f"], "fr": ["avantage"], "en": ["advantage"], "nl": ["voordeel"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0438\u043c\u0443\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u043f\u0440\u0435\u0432\u043e\u0441\u0445\u043e\u0434\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Vorteil"], "hu": ["el\u0151ny"], "sk": ["v\u00fdhoda"], "es": ["ventaja"]}, "examples": [["\u0109iu formo de regado havas siajn avanta\u011dojn", null], ["la amikeco havas tiun avanta\u011don super la parenceco, ke..", null]], "subdefinitions": []}], "root": "avanta\u011d", "primary": true}, "avanta\u011da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prezentanta avanta\u011don.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0432\u0430\u0436\u043d\u044b", "\u0441\u043f\u0440\u044b\u044f\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u0456\u043b\u044c\u0433\u043e\u0442\u043d\u044b"], "fr": ["avantageux"], "en": ["advantageous"], "ru": ["\u0432\u044b\u0433\u043e\u0434\u043d\u044b\u0439", "\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u043f\u0440\u0438\u044f\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u043b\u044c\u0433\u043e\u0442\u043d\u044b\u0439"], "de": ["vorteilhaft"], "hu": ["el\u0151ny\u00f6s"], "sk": ["v\u00fdhodn\u00fd"], "es": ["ventajoso"]}, "examples": [["avanta\u011daj kondi\u0109oj, avanta\u011da prezo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "avanta\u011d", "primary": false}, "avanta\u011de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kun avanta\u011do.", "translations": {"sk": ["v\u00fdhodne"], "fr": ["avantageusement"], "de": ["vorteilhaft"], "en": ["advantageously", "to one's advantage"], "hu": ["el\u0151ny\u00f6sen"]}, "examples": [["tiu kuracilo estas avanta\u011de anstata\u016digita per la nova", null]], "subdefinitions": []}], "root": "avanta\u011d", "primary": false}, "\u0109ielo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La \u015dajne volba spaco etendi\u011danta super nia kapo, en kiu ni vidas la astrojn.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u0431\u0430"], "fr": ["ciel", "cieux"], "bg": ["\u043d\u0435\u0431\u0435"], "de": ["Himmel"], "it": ["cielo"], "hu": ["\u00e9g"], "en": ["sky"], "br": ["oabl"], "cs": ["nebe"], "id": ["langit"], "es": ["cielo"], "ru": ["\u043d\u0435\u0431\u043e", "\u043d\u0435\u0431\u0435\u0441\u0430"], "nl": ["hemel"], "pt": ["c\u00e9u"], "sv": ["himmel"], "sk": ["nebo"], "ku": ["as\u00eeman"], "ro": ["cer"], "pl": ["niebo"]}, "examples": [["la \u0109ielo estas blua", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 6"], ["bela sennuba \u0109ielo", null], ["glori, altigi iun \u011dis la \u0109ielo. apoteozi", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La restadejo de Dio a\u016d dioj.", "translations": {"br": ["ne\u00f1v"], "hu": ["mennyorsz\u00e1g"]}, "examples": [["al Ramzes \u015dajnis, ke li estis levita al la \u0109ielo", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 6a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Dio.", "translations": {"hu": ["az \u00e9g"]}, "examples": [["pro la \u0109ielo, ne faru tion \u0109i!", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, la nigra virino"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109iel", "primary": false}, "brava\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Flegata aspekto de bravo, de spita memfido.", "translations": {"be": ["\u0440\u044b\u0437\u044b\u043a\u0430\u043d\u0446\u0442\u0432\u0430", "\u0437\u0443\u0445\u0430\u0432\u0430\u0442\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["cr\u00e2nerie", "pr\u00e9somption"], "en": ["impudence"], "pl": ["brawura"], "ru": ["\u0444\u0430\u043d\u0444\u0430\u0440\u043e\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u0431\u0430\u0445\u0432\u0430\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u0445\u0432\u0430\u0441\u0442\u043b\u0438\u0432\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0441\u0430\u043c\u043e\u043d\u0430\u0434\u0435\u044f\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "brav", "primary": false}, "brava\u0109a": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elmontranta troan, simulatan bravon.", "translations": {"be": ["\u0437\u0443\u0445\u0430\u0432\u0430\u0442\u044b", "\u0440\u044b\u0437\u044b\u043a\u043e\u045e\u043d\u044b", "\u0437\u0443\u0445\u0432\u0430\u043b\u044c\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["bravache", "fanfaron", "pr\u00e9somptueux"], "en": ["impudent"], "pl": ["brawurowy"], "ru": ["\u0445\u0432\u0430\u0441\u0442\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439", "\u0431\u0430\u0445\u0432\u0430\u043b\u044c\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u0441\u0430\u043c\u043e\u043d\u0430\u0434\u0435\u044f\u043d\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["ni ne posedas ilian brava\u0109an memfidon", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 10a, p. 57a"]], "subdefinitions": []}], "root": "brav", "primary": false}, "tera": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Apartenanta al la planedo tero.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0435\u043c\u043d\u043e\u0439"], "fr": ["en terre", "terrestre"], "nl": ["aard-"], "be": ["\u0437\u044f\u043c\u043d\u044b"], "hu": ["f\u00f6ldi", "f\u00f6ld-"], "es": ["terrestre"], "pl": ["ziemski"], "he": ["\u05d0\u05e8\u05e6\u05d9"]}, "examples": [["la tera supra\u0135o", null], ["la tera diametro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "El la substanco de la tero.", "translations": {"be": ["\u0437\u0435\u043c\u043b\u044f\u043d\u044b"], "nl": ["aarden"], "ru": ["\u0437\u0435\u043c\u043b\u044f\u043d\u043e\u0439"], "de": ["irden"], "hu": ["f\u00f6ldes", "f\u00f6ld-", "agyag-"], "pl": ["ziemny"]}, "examples": [["tera poto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ter", "primary": false}, "\u015dlesvigholstiniano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Civitano de \u015clesvig-Holstinio.", "translations": {"de": ["Schleswig-Holsteiner"], "it": ["schleswig-holsteiniano"], "hu": ["schleswig-holsteini"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015clesvigholstini", "primary": false}, "kaptema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Avida kapti.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0433\u043d\u044b", "\u043f\u0440\u0430\u0433\u0430\u0432\u0456\u0442\u044b", "\u0445\u0456\u0436\u044b", "\u0445\u0446\u0456\u0432\u044b"], "fr": ["avide (de s'emparer de qc)", "rapace (avide de s'emparer)"], "de": ["gierig", "begehrlich"], "ru": ["\u0445\u0438\u0449\u043d\u044b\u0439", "\u0436\u0430\u0434\u043d\u044b\u0439", "\u0430\u043b\u0447\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["moh\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Artifika, insida.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0432\u0430\u0440\u043d\u044b", "\u0445\u0456\u0442\u0440\u044b", "\u0432\u0435\u0440\u0430\u043b\u043e\u043c\u043d\u044b"], "de": ["hinterlistig", "verf\u00e4nglich"], "ru": ["\u043a\u043e\u0432\u0430\u0440\u043d\u044b\u0439", "\u0445\u0438\u0442\u0440\u044b\u0439", "\u0432\u0435\u0440\u043e\u043b\u043e\u043c\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["\u00e1lnok", "alattomos"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kapt", "primary": false}, "flosi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Surakvi\u011di, resti sur akvo, ku\u015di sur flua\u0135o ne enprofundi\u011dante, na\u011di pro malpezeco en maniero de floso, maldroni.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u0440\u0436\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f \u043d\u0430 \u043f\u043b\u0430\u0432\u0443"], "fr": ["flotter (intr., sur l'eau)"], "de": ["schwimmen"], "nl": ["vlotten", "bovendrijven"], "es": ["flotar"]}, "examples": [["la barelo flosas", null], ["flosanta bastono, \u015dipruina\u0135o", null], ["super la ebena\u0135oj flosis opalkoloraj nuboj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "flos", "primary": false}, "floso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kuna\u0135o, aro da arbaj trunkoj \u0135etitaj en riveron, por ke la fluo ilin transportu.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u043e\u0442"], "fr": ["radeau", "train de bois"], "de": ["Flo\u00df"], "nl": ["vlot (z.nw.)"], "es": ["balsa", "armad\u00eda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Similspeca trabaro, konstruita por transporti homojn a\u016d diversajn materiojn.", "translations": {"pt": ["jangada"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flos", "primary": true}, "ablacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Surfaca erozio.", "translations": {"fr": ["ablation"], "de": ["Ablation"], "en": ["ablation"], "it": ["ablazione"], "es": ["ablaci\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: erozio de glaciejo."], "primary definition": "Fandi\u011do kaj elvapori\u011do de glaciejo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: erozio fare de glaciejo."], "primary definition": "Forporto de rokoj fare de glaciejo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0124irurgia forigo:;.", "translations": {}, "examples": [["ablacio de reno", null], ["ablacio de dentotartro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Erozio a\u016d elvapori\u011do pro frotado tra la atmosfero.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ablaci", "primary": true}, "ka\u015dtanujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio fagacoj (Castanea).", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0448\u0442\u0430\u043d (\u0434\u0440\u044d\u0432\u0430)"], "fr": ["ch\u00e2taignier"], "en": ["chestnut", "chestnut tree"], "nl": ["kastanjeboom"], "ru": ["\u043a\u0430\u0448\u0442\u0430\u043d (\u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e)"], "de": ["Esskastanie", "Edelkastanie"], "tr": ["kestane a\u011fac\u0131"], "hu": ["gesztenyefa"], "fa": ["\u062f\u0631\u062e\u062a \u0634\u0627\u0647\u200c\u0628\u0644\u0648\u0637"], "br": ["gwezenn-gistin", "kistinenn (gwezenn)"], "pl": ["kasztan"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ka\u015dtan", "primary": false}, "katalogo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Listo de specoj de objektoj, venda\u0135oj, konserva\u0135oj en iu loko.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0442\u0430\u043b\u0451\u0433"], "fr": ["catalogue", "inventaire", "r\u00e9pertoire"], "en": ["catalog"], "nl": ["catalogus"], "ru": ["\u043a\u0430\u0442\u0430\u043b\u043e\u0433"], "ca": ["cat\u00e0leg"], "de": ["Katalog", "Schlagwortregister"], "it": ["catalogo"], "hu": ["katal\u00f3gus"], "es": ["cat\u00e1logo"]}, "examples": [["katalogo de pentra\u0135oj de muzeo", null], ["vi povos anka\u016d vidi en mia katalogo, ke mi anka\u016d makleras pri \u0109iuj komerca\u0135oj de la urbo", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 5, el la vivo kaj sciencoj, korespondado komerca, (de L. de Beaufront)"]], "subdefinitions": []}], "root": "katalog", "primary": true}, "papajarbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezamerikdevena arbo el genro kariko, kultivata en varmaj landoj pro siaj fruktoj (Carica papaya).", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u043f\u0430\u0439\u044f"], "fr": ["papayer"], "pt": ["mamoeiro"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "papaj", "primary": false}, "agentejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Oficejo regita de unu a\u016d pluraj agentoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0433\u0435\u043d\u0446\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["agence"], "en": ["agency"], "nl": ["agentschap"], "pt": ["ag\u00eancia"], "ru": ["\u0430\u0433\u0435\u043d\u0442\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Agentur"], "it": ["agenzia"], "hu": ["\u00fcgyn\u00f6ks\u00e9g"], "sk": ["agent\u00fara"], "es": ["agencia"]}, "examples": [["teatra, luiga agentejo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "agent", "primary": false}, "katalogi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Registri en katalogo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0442\u0430\u043b\u0451\u0433\u0456\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["cataloguer", "inventorier", "r\u00e9pertorier"], "en": ["catalog"], "nl": ["catalogiseren"], "ru": ["\u043a\u0430\u0442\u0430\u043b\u043e\u0433\u0438\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["katalogisieren", "verschlagworten"], "it": ["catalogare"], "hu": ["katalogiz\u00e1l"], "es": ["catalogar"]}, "examples": [["katalogi bibliotekon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "katalog", "primary": false}, "dirigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Transdoni siajn dirojn al iu pere de tria persono.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0433\u0430\u0434\u0430\u0446\u044c \u043f\u0435\u0440\u0430\u043a\u0430\u0437\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u0434\u0430\u0446\u044c (\u0441\u043b\u043e\u0432\u044b, \u0432\u044b\u043a\u0430\u0437\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435 \u0437 \u043a\u0456\u043c\u0441\u044c\u0446\u0456)"], "fr": ["faire dire", "mander"], "hu": ["mondat", "\u00fczen"], "pl": ["przekazywa\u0107 wiadomo\u015b\u0107"], "ru": ["\u0432\u0435\u043b\u0435\u0442\u044c \u0441\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0434\u0430\u0442\u044c (\u0443\u0441\u0442\u043d\u043e\u0435 \u0441\u043e\u043e\u0431\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435 \u0441 \u043a\u0435\u043c-\u043b.)"]}, "examples": [["Saul sendis senditojn al Ji\u015daj, kaj dirigis: Sendu al mi vian filon David", "La Malnova Testamento, I. Samuel 16:19"]], "subdefinitions": []}], "root": "dir", "primary": false}, "numismato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Numismatikisto.", "translations": {"be": ["\u043d\u0443\u043c\u0456\u0437\u043c\u0430\u0442"], "fr": ["numismate"], "nl": ["numismaticus"], "pt": ["numismata"], "ru": ["\u043d\u0443\u043c\u0438\u0437\u043c\u0430\u0442"], "de": ["Numismatiker"], "hu": ["numizmatikus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "numismat", "primary": true}, "abstinenco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0443\u0441\u0442\u0440\u044b\u043c\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0430\u0431\u0441\u0442\u044b\u043d\u044d\u043d\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["abstinence", "privation (abstinence)", "asc\u00e8se"], "en": ["abstinence"], "ru": ["\u0432\u043e\u0437\u0434\u0435\u0440\u0436\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u0430\u0431\u0441\u0442\u0438\u043d\u0435\u043d\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Abstinenz", "Enthaltsamkeit"], "hu": ["absztinencia", "\u00f6nmegtart\u00f3ztat\u00e1s"], "sk": ["abstinencia"], "es": ["abstinencia"], "pl": ["abstynencja", "pow\u015bci\u0105gliwo\u015b\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "abstinenc", "primary": true}, "longanarbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Orientazia kaj oceania arbo (Euphoria longana) kun man\u011deblaj fruktoj.", "translations": {"fr": ["longanier"], "de": ["Linkang-Baum"], "hu": ["longanfa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "longan", "primary": false}, "rare": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malofte, malabunde.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0434\u043a\u0430", "\u0437\u0440\u044d\u0434\u043a\u0443"], "fr": ["rarement"], "en": ["rarely"], "nl": ["zeldzaam (bw.)"], "ru": ["\u0440\u0435\u0434\u043a\u043e", "\u0438\u0437\u0440\u0435\u0434\u043a\u0430"], "de": ["selten"], "hu": ["ritk\u00e1n", "elv\u00e9tve"]}, "examples": [["\u00ab\u0108u vi trinkas alkoholon?\u00bb \u2013 \u00abTre rare\u00bb", "David Curtis: Koratako, Monatojaro 2002a, numero 1a, p. 28a"]], "subdefinitions": []}], "root": "rar", "primary": false}, "pika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(figure) Agrable vigla, inciteta.", "translations": {"fr": ["piquant (fig.)"]}, "examples": [["la pika, morda, sagaca ironio de Voltaire", null], ["pika originaleco de la stilo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pik", "primary": false}, "novpaganismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el la modernaj religiaj movadoj, kiuj provas revivigi a\u016d restarigi antikvan, ekzemple anta\u016dkristanan religion.", "translations": {"fr": ["n\u00e9opaganisme"]}, "examples": [["en novpaganismo Belteno estas unu el la ok sunaj festoj", "Vikipedio, artikolo \u00abBelteno\u00bb, 2009-01-02"]], "subdefinitions": []}], "root": "pagan", "primary": false}, "tortiljo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plata, maldika, ronda, kresposimila pano, fabrikata el maizfaruno, kaj kiu estas la bazo de multaj man\u011da\u0135oj de la Mezamerika kuirado.", "translations": {"es": ["tortilla"], "pl": ["tortilla (nie istnieje polskie t\u0142umaczenie - przyj\u0119to oryginaln\u0105 pisowni\u0119)"]}, "examples": [["tortiljo kun fazeoloj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "maizpano", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tortilj", "primary": true}, "karaokeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kantado de kanzonoj la\u016d registrita muziko en tiucela loko, populara amuzo iniciatita en Japanujo en la 1970aj jaroj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0430\u043e\u043a\u0435"], "fr": ["karaoke"], "de": ["Karaoke"], "en": ["karaoke"], "pt": ["caraoqu\u00ea"]}, "examples": [["muziko en Esperanto estas trovebla en TTT, inkluzive de kelkaj retejoj dedi\u0109itaj al Esperanta karaokeo.", "D. ap Fergus, UEA, \u011cisdate pri Esperanto 2002-02-25, soc.culture.esperanto, 2002-12-12"]], "subdefinitions": []}], "root": "karaoke", "primary": true}, "piko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago piki a\u016d rezulto de tiu ago.", "translations": {"be": ["\u0443\u043a\u043e\u043b"], "fr": ["piqure"], "en": ["pick"], "nl": ["prik", "steek", "prikkel"], "ru": ["\u0443\u043a\u043e\u043b"], "de": ["Stich"], "sv": ["stick"], "hu": ["cs\u00edp\u00e9s", "sz\u00far\u00e1s", "d\u00f6f\u00e9s"], "pl": ["uk\u0142ucie", "u\u017c\u0105dlenie"]}, "examples": [["pikoj de kudrilo", "B"], ["pikoj de arda suno, de malvarmo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Io, kio pikas.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043a\u043e\u043b", "\u043f\u043e\u0434\u043a\u043e\u043b\u043a\u0430", "\u043f\u0438\u043a\u0438\u0440\u043e\u0432\u043a\u0430"], "fr": ["pique (moquerie etc.)", "taquinerie"]}, "examples": [["pro vorta piko ofte perdi\u011das amiko", "Proverbaro esperanta"], ["piko de konscienco", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ludkarta emblemo, signata per nigra figureto, simila al fera lancopikilo (\u2660).", "translations": {"ru": ["\u043f\u0438\u043a\u0438"], "fr": ["pique (jeu de cartes)"], "en": ["spade"], "nl": ["schoppen (in kaartspel)"], "sv": ["spader"], "hu": ["pikk"], "pl": ["pik", "wino (pot.)", "czarne serca (pot.)"]}, "examples": [["\u0109iuj damoj, la karoa, kera, trefa kaj pika", "Fabeloj, volumo 2, Pa\u015dtistino kaj kamentubisto"]], "subdefinitions": []}], "root": "pik", "primary": false}, "adicio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La operacio adicii.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u043b\u0430\u0434\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["addition"], "en": ["addition"], "nl": ["optelling"], "pt": ["adi\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0441\u043b\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Addition"], "it": ["addizione"], "hu": ["\u00f6sszead\u00e1s"], "sk": ["s\u010d\u00edtanie"], "es": ["suma"], "sv": ["addition"], "pl": ["dodawanie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(en ringo) \u011cia unua operacio.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "sumo, termo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "adici", "primary": false}, "sakeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alkohola\u0135o el fermentinta rizo kutime proksimume 17-elcente alkohola.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043a\u044d"], "fr": ["sak\u00e9"], "en": ["sake Japanese drink"], "nl": ["sake"], "pt": ["saqu\u00ea"], "ru": ["\u0441\u0430\u043a\u0435"], "de": ["Sake", "Sake-Wein", "japanischer Reiswein"], "it": ["sake", "sak\u00e9"], "hu": ["szak\u00e9", "rizsp\u00e1linka"], "fa": ["\u0633\u0627\u06a9\u06cc"], "pl": ["sake"], "he": ["\u05e1\u05d0\u05e7\u05d9"]}, "examples": [["bona sakeo estas el bona rizo kaj bona akvo", "Izumibashi, trad. Ono T., Hejmpa\u011do pri Sakeo de A. K. Izumibashi, 2000-12"]], "subdefinitions": []}], "root": "sake", "primary": true}, "reuzpapero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Recikligita papero fabrikita el rubaj paperoj, kartonoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043f\u0435\u0440\u0430 (\u0432\u044b\u0440\u0430\u0431\u043b\u0435\u043d\u0430\u044f \u0437 \u043c\u0430\u043a\u0443\u043b\u0430\u0442\u0443\u0440\u044b)"], "fr": ["papier recycl\u00e9"], "nl": ["kringlooppapier"], "ru": ["\u0431\u0443\u043c\u0430\u0433\u0430 \u0432\u0442\u043e\u0440\u0438\u0447\u043d\u043e\u0439 \u043f\u0435\u0440\u0435\u0440\u0430\u0431\u043e\u0442\u043a\u0438"], "de": ["Altpapier", "Recyclingpapier"], "hu": ["\u00fajrahasznos\u00edtott pap\u00edr"], "br": ["paper adimplijet"], "pl": ["papier z makulatury", "papier z odzysku", "papier z recyklingu", "papier ekologiczny"]}, "examples": [["trompaj pretendoj pri reuz-papero", "Pa\u016dlo Gubbins, Ne tiom ridos la kla\u016dno, Monato, jaro 1997a, numero 8a, p. 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "paper", "primary": false}, "objektiva": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Efektive ekzistanta ekster la penso.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431'\u044f\u043a\u0442\u044b\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["objectif", "objective"], "en": ["objective"], "nl": ["objectief"], "pt": ["obje(c)tivo"], "el": ["\u03b1\u03bd\u03c4\u03b9\u03ba\u03b5\u03b9\u03bc\u03b5\u03bd\u03b9\u03ba\u03cc\u03c2"], "ca": ["objectiu"], "de": ["objektiv"], "sv": ["objektiv"], "hu": ["objekt\u00edv", "t\u00e1rgyilagos"], "ru": ["\u043e\u0431\u044a\u0435\u043a\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439"], "es": ["objetivo"]}, "examples": [["Kant neas la objektivan realecon de niaj ideoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Bazita sur senpartia esploro, sendependa de individuaj pla\u0109oj; malsubjektiva.", "translations": {}, "examples": [["tre malmultaj homoj kapablas observi kaj raporti objektive", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "objektivo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "objektiv", "primary": true}, "verbasko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alta, ordinare dujara herbo kun lar\u011daj bazaj folioj kaj flavaj florspikoj, vivanta en E\u016dropo kaj Azio, genro el familio skrofulariacoj (Verbascum).", "translations": {"fr": ["mol\u00e8ne"], "en": ["mullein"], "nl": ["toorts"], "pt": ["verbasco"], "de": ["K\u00f6nigskerze"], "sv": ["kungsljus"], "hu": ["\u00f6k\u00f6rfarkk\u00f3r\u00f3"], "es": ["verbascum"], "pl": ["dziewanna"]}, "examples": [["la \u0109evalo iras pa\u015dante, el\u0109erpita, inter la altaj verbaskoj, kiuj karese tu\u015dadas \u011din", "E. G\u00e2rleanu, trad. L. Sz\u00e1sz, Forlasita, La Ondo de Esperanto, 2004:10 (120)"], ["la verbasko, kun siaj grandaj lanugaj folioj grund-nivele, kaj la tigo rekta supren, kaj la longaj spikoj disaj kaj kvaza\u016d stel-garnitaj per vivkoloraj flavaj floroj", "A. Manzoni, trad. B. Cadei, La Gefian\u0109oj, FEI, 2006"]], "subdefinitions": []}], "root": "verbask", "primary": true}, "malinfekti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Detrui la malsanigajn \u011dermojn, forigi la infektajn ka\u016dzojn.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u0437\u0438\u043d\u0444\u0438\u0446\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9sinfecter"], "nl": ["ontsmetten"], "pt": ["desinfetar"], "de": ["desinfizieren"], "es": ["desinfectar"], "hu": ["fert\u0151tlen\u00edt", "dezinfici\u00e1l"]}, "examples": [["malinfekti vestojn, apartamenton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "infekt", "primary": false}, "objektivo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de fotografilo, konsistanta el unu a\u016d pluraj muntitaj lensoj, kiujn devas trapasi la lumaj radioj anta\u016d ol penetri en la malluman kameron.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431'\u044f\u043a\u0442\u044b\u045e (\u0444\u043e\u0442\u0430\u0430\u043f\u0430\u0440\u0430\u0442\u0430)"], "fr": ["objectif (optique)"], "en": ["objective (lens)"], "nl": ["objectief"], "pt": ["obje(c)tiva"], "ru": ["\u043e\u0431\u044a\u0435\u043a\u0442\u0438\u0432"], "hu": ["objekt\u00edv", "t\u00e1rgylencse"]}, "examples": [["de 500-mm-a spegulobjektivo plus fokusdistanca duobligilo \u011dis fi\u015dokula objektivo", "Pejno S., La lernemulo, Monato, jaro 1999a, numero 6a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Lenso a\u016d lensa munta\u0135o, kiu estas la plej proksima al la ekzamenata objekto.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "objektiva", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "objektiv", "primary": false}, "trikilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rekta vergeto uzata por triki,", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043f\u0456\u0446\u0430 (\u0434\u043b\u044f \u0432\u044f\u0437\u0430\u043d\u044c\u043d\u044f)", "\u043f\u0440\u0443\u0442\u043e\u043a (\u0434\u043b\u044f \u0432\u044f\u0437\u0430\u043d\u044c\u043d\u044f)"], "fr": ["aiguille \u00e0 tricoter"], "nl": ["breinaald"], "ru": ["\u0432\u044f\u0437\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u0441\u043f\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Stricknadel"], "hu": ["k\u00f6t\u0151t\u0171"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "trik", "primary": false}, "zoologo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "zoologiisto.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043e\u043b\u044f\u0433"], "fr": ["zoologiste"], "bg": ["\u0437\u043e\u043e\u043b\u043e\u0433"], "nl": ["zo\u00f6loog", "dierkundige"], "pt": ["zo\u00f3logo", "zoologista"], "ru": ["\u0437\u043e\u043e\u043b\u043e\u0433"], "de": ["Zoologe", "Zoologin"], "sv": ["zoolog"], "it": ["zoologo"], "sk": ["zool\u00f3g"], "en": ["zoologist"], "es": ["zo\u00f3logo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "zoolog", "primary": true}, "premmortigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Mortigi per forta premo, kiu haltigas spiradon.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0434\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c (\u043d\u0430\u0441\u043c\u0435\u0440\u0442\u044c)"], "fr": ["\u00e9touffer (tr.)"], "nl": ["verstikken"], "be": ["\u0437\u0430\u0434\u0430\u0432\u0456\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0434\u0443\u0448\u044b\u0446\u044c"], "de": ["erdr\u00fccken"], "it": ["soffocare"], "hu": ["agyonnyom"], "pl": ["udusi\u0107"]}, "examples": [["kisis la kornikon tiel fortege, ke \u015di preska\u016d premmortigis \u011din", "Fabeloj, volumo 2, kvara rakonto"]], "subdefinitions": []}], "root": "mort", "primary": false}, "peniga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Trudanta a\u016d postulanta penon.", "translations": {"be": ["\u0446\u044f\u0436\u043a\u0456", "\u0441\u0442\u043e\u043c\u043d\u044b"], "fr": ["p\u00e9nible"], "nl": ["moeitevol"], "br": ["poanius (a c'houlenn kalz strivo\u00f9)"], "ru": ["\u0443\u0442\u043e\u043c\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0442\u044f\u0436\u0451\u043b\u044b\u0439", "\u0442\u0440\u0443\u0434\u043d\u044b\u0439"], "de": ["m\u00fchsam", "anstrengend", "m\u00fchevoll"], "hu": ["f\u00e1rads\u00e1gos"]}, "examples": [["peniga laboro", null], ["\u0109iu nokto i\u011das \u0109iam pli nigra ol la anta\u016da, pli senkonsola, kaj la tuta vivo pli malhela kaj peniga", "El vivo de \u0109uk\u0109oj, blindaj \u0109uk\u0109oj, (du skizoj), unua skizo:, Filip Onkudimov, 1"]], "subdefinitions": []}], "root": "pen", "primary": false}, "porkedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo parhufuloj (Suidae).", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u0432\u0456\u043d\u044c\u043d\u0456 (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "nl": ["varkens (fam.)", "zwijnen (fam.)"], "pt": ["su\u00eddeos"], "ru": ["\u0441\u0432\u0438\u043d\u044c\u0438 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Schweine"], "hu": ["sert\u00e9sf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "porked", "primary": true}, "nuko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Posta parto de kolo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0442\u044b\u043b\u0456\u0446\u0430"], "fr": ["nuque"], "en": ["nape", "scruff"], "nl": ["nek"], "pt": ["nuca"], "ru": ["\u0437\u0430\u0442\u044b\u043b\u043e\u043a"], "de": ["Nacken"], "sv": ["nacke"], "hu": ["nyakszirt", "tark\u00f3"], "fa": ["\u067e\u0633 \u06af\u0631\u062f\u0646", "\u067e\u0634\u062a \u06af\u0631\u062f\u0646"], "es": ["nuca"], "br": ["kilpenn"], "pl": ["kark"]}, "examples": [["fortran\u0109i la kapon de birdo \u0109e la nuko", "Z"], ["klini la nukon anta\u016d iu", null]], "subdefinitions": []}], "root": "nuk", "primary": true}, "grivo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Peceto da fandita graso besta, elfalinta dum rostado.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0432\u0430\u0440\u043a\u0430"], "fr": ["gratton"], "pt": ["torresmo"]}, "examples": [["detran\u0109u lardon abunde por fari grivojn", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 2a, \u0109apitro 50a, p. 675a"]], "subdefinitions": []}], "root": "griv", "primary": true}, "epigrafikisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri epigrafiko.", "translations": {"fr": ["\u00e9pigraphiste"]}, "examples": [["li pasigis tempon anka\u016d en la sikula regiono kaj kiel vaste konata epigrafikisto li \u0109ie ser\u0109adis malnovajn skriba\u0135ojn", "Haszpra O., La praa runskribo de la hungaroj, Scienca Revuo, 2001:3"]], "subdefinitions": []}], "root": "epigrafik", "primary": false}, "\u0125amsino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Siroko blovanta el la Sahara dezerto tra Egiptujo de aprilo \u011dis junio.", "translations": {"ru": ["\u0445\u0430\u043c\u0441\u0438\u043d"], "fr": ["chamsin", "khamsin"], "pt": ["cansim"], "fi": ["khamsin"], "it": ["khamsin"], "pl": ["chamsin"]}, "examples": [["oni ne povas senpune vagi en la okcidenta dezerto, kie kuras malsataj leonoj kaj furiozas la \u0125amsino", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 4a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125amsin", "primary": true}, "volumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro da kelkaj manskribitaj a\u016d presitaj kajeroj, kune binditaj a\u016d bro\u015duritaj.", "translations": {"be": ["\u0442\u043e\u043c"], "fr": ["volume (livre)"], "en": ["volume"], "nl": ["volume (boek)", "deel (v.boek)"], "pt": ["volume"], "el": ["\u03c4\u03cc\u03bc\u03bf\u03c2"], "de": ["Band"], "hu": ["k\u00f6tet"], "ru": ["\u0442\u043e\u043c"], "es": ["volumen"]}, "examples": [["libro en du volumoj", null], ["mi legis la unuan volumon kaj mendis la duan", null], ["folianta, kvarta, oktava, duonoktava volumo", null], ["plurvoluma vortaro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Elemento de serio: \u0432\u044b\u043f\u0443\u0441\u043a", "translations": {"be": ["\u0442\u043e\u043c", "\u0432\u044b\u043f\u0443\u0441\u043a", "\u043d\u0443\u043c\u0430\u0440"]}, "examples": [["Originala novelaro \u00abVivo kaj morto de Wiederboren\u00bb estas la unua volumo en la serio Legu kaj Lernu", null]], "subdefinitions": []}], "root": "volum", "primary": true}, "karto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kartona a\u016d plasta folieto kun a\u016d por manaj a\u016d presaj surskriboj, magneta a\u016d elektronika registrado.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0442\u043e\u0447\u043a\u0430"], "fr": ["carte"], "en": ["card"], "nl": ["kaart"], "de": ["Karte"], "tr": ["kart"], "tp": ["lipu"], "hu": ["k\u00e1rtya"], "br": ["kartenn"], "cs": ["l\u00edstek"], "pl": ["karta (przest.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Dokumento, precipe tia havanta formon de karto, servanta kiel rekonilo, rajtigilo, identigilo.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0434\u043e\u0441\u0442\u043e\u0432\u0435\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0431\u0438\u043b\u0435\u0442 (\u0447\u043b\u0435\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0438 \u0442.\u043f.)", "\u0442\u0430\u043b\u043e\u043d"], "nl": ["identiteitskaart"], "pl": ["karta (przest.)", "papier (pot.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ludkarto.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0442\u0430 (\u0438\u0433\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f)"], "de": ["Spielkarte"], "nl": ["speelkaart", "kaart"], "pl": ["karta do gry"], "hu": ["j\u00e1t\u00e9kk\u00e1rtya"]}, "examples": [["meti ion sur la karton", "Z"], ["mi sentis, ke mi metas sur la karton la tutan estontan trankvilecon mian", "Z"], ["meti \u0109ion sur la lastan karton", null], ["la vivo staras sur la karto", "Proverbaro esperanta"], ["blindulo kartojn ludi ne devas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u043d\u044e"], "de": ["Speisekarte"], "nl": ["menu"], "pl": ["karta da\u0144", "menu"], "hu": ["\u00e9tlap"]}, "examples": [["man\u011di la\u016d la karto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["landkaart (ontr.)"], "de": ["Landkarte"], "en": ["map"], "hu": ["t\u00e9rk\u00e9p"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kart", "primary": true}, "akcizisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Oficisto, kiu enspezas akcizojn por la registoj.", "translations": {"be": ["\u0437\u0431\u043e\u0440\u0448\u0447\u044b\u043a \u043f\u0430\u0434\u0430\u0442\u043a\u0430\u045e"], "fr": ["accisien", "collecteur d'imp\u00f4ts"], "nl": ["accijns: ambtenaar der accijnzen"], "ru": ["\u0441\u0431\u043e\u0440\u0449\u0438\u043a \u043d\u0430\u043b\u043e\u0433\u043e\u0432"], "de": ["Eintreiber von Verbrauchssteuern"], "tr": ["vergi toplayan ki\u015fi"]}, "examples": [["ske\u0109o \u00abLuko kaj la akcizisto\u00bb", "Donald Broadribb: Utilaj por distraj klubkunvenoj (Maurice Baring, Arthur Hopkins, Kvin etaj humuraj dramoj), Monatojaro 2002a, numero 5a, p. 30a"]], "subdefinitions": []}], "root": "akciz", "primary": false}, "baga\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la kofroj, valizoj, pakoj, sakoj kaj tiel plu kiujn oni portas kun si \u0109e voja\u011do a\u016d kiujn oni ekspedas per publika transportilo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0433\u0430\u0436"], "bg": ["\u0431\u0430\u0433\u0430\u0436"], "nl": ["bagage"], "ru": ["\u0431\u0430\u0433\u0430\u0436"], "de": ["Gep\u00e4ck"], "tr": ["valiz", "ba\u011faj"], "sv": ["bagage"], "hu": ["poggy\u00e1sz"], "pl": ["baga\u017c"]}, "examples": [["iu iris eksenti la pezon de la baga\u011do, kiun oni metis apud la pordo", "Voja\u011dimpresoj, du blinduloj, sceno el la lando de Donaj kozakoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "baga\u011d", "primary": true}, "elatro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio elatredoj (Elater).", "translations": {"ru": ["\u0449\u0435\u043b\u043a\u0443\u043d (\u0436\u0443\u043a)"], "en": ["click beetle"], "pt": ["elater\u00eddeo", "escaravelho", "besouro"], "de": ["Schnellk\u00e4fer"], "pl": ["spr\u0119\u017cyk"], "hu": ["pirosh\u00e1t\u00fa pattan\u00f3bog\u00e1r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "elatr", "primary": true}, "blogi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Skribi blogon per aldono de bloga\u0135oj.", "translations": {"de": ["Blog schreiben"], "pl": ["pisa\u0107 blog", "pisa\u0107 bloga (pot.)", "prowadzi\u0107 blog", "pisa\u0107 pami\u0119tnik internetowy", "prowadzi\u0107 pami\u0119tnik internetowy"], "hu": ["h\u00e1l\u00f3napl\u00f3t \u00edr", "blogozik"]}, "examples": [["anka\u016d mi blogas en Esperanto", "Razen Manandhar kaj Luis Guillermo Restrepo Rivas Beda\u016drinda morto proksime de la pinto Skribitaj Pensoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "blog", "primary": false}, "konsider(ad)o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Funda esploro de iu ideo.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0441\u043c\u043e\u0442\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0441\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0443\u0447\u0438\u0442\u044b\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "en": ["consideration"], "nl": ["overweging"], "vo": ["konsid"]}, "examples": [["longa konsidero savas de sufero", "Proverbaro esperanta"], ["konsideroj pri la grandeco kaj dekadenco de Romanoj", null], ["li fine konsentis post mallonga konsidero", "B"], ["li da\u016drigis siajn metafizikajn konsideradojn", "Z"], ["\u015di malofte zorgadis pri abstraktaj konsideradoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Speciala atento al ia motivo de ago.", "translations": {"nl": ["beschouwing"]}, "examples": [["tiu regulo estas bazita sur pure praktikaj konsideroj", "Z"], ["pro konsidero rilate vin, pro konsidero al vi mi ne akuzos vian filon", null], ["la konsideroj de le\u011do, de ju\u011ddecido", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konsider", "primary": false}, "finilonga vico": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Finilongaj vicoj estas prezenteblaj per opoj kaj oni ofte konfuzas amba\u016d nociojn."], "primary definition": "Vico, kies fonto-aro estas finia.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0435\u0447\u043d\u0430\u044f \u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043a\u043e\u0440\u0442\u0435\u0436"], "fr": ["suite finie"], "en": ["finite sequence"], "nl": ["eindige reeks"], "pt": ["seq\u00fc\u00eancia finita"], "de": ["endliche Reihe"], "hu": ["v\u00e9ges sor"], "pl": ["ci\u0105g sko\u0144czony"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vic", "primary": false}, "migri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Transloki\u011di vole en alian restadejon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0441\u0435\u043b\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043c\u0438\u0433\u0440\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "en": ["migrate"], "nl": ["rondtrekken", "zwerven"], "pt": ["migrar"], "be": ["\u0432\u0430\u043d\u0434\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043c\u0456\u0433\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u0441\u044f\u043b\u044f\u0446\u0446\u0430"], "de": ["wandern"], "hu": ["v\u00e1ndorol", "k\u00f6lt\u00f6zik", "migr\u00e1l"], "br": ["divroa\u00f1 [homoj]", "tremen-distremen [birdoj]"]}, "examples": [["migranta popolo, birdo", "B"], ["migranta bando da haringoj", null], ["la printempa migrado de la brutaroj al Alpaj pa\u015dtejoj", null], ["la internacia oficejo studas la migradan problemon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Transloki\u011di de loko al loko nehavante fiksan sidejon.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["migranta aktoro, komercisto, laboristo, predikanto, kavaliro", null], ["migranto (senhejmulo) mi estas sur la tero", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Oni ne uzu migri samsence kiel promeni."], "primary definition": "(netransitiva) Iri de iu loko al alia malproksima.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043c\u0438\u0433\u0440\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["longe migri tra la mondo", null], ["migri pilgrimante al Romo", null], ["rigardi la stelojn migrantajn sur la \u0109ielo", "B"], ["la fenika alfabeto migris en Grekujon kaj poste en Italujon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "migr", "primary": true}, "genetikisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri genetiko.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0435\u043d\u0435\u0442\u0438\u043a"], "fr": ["g\u00e9n\u00e9ticien"], "nl": ["geneticus"], "pt": ["geneticista"], "fa": ["\u0698\u0646\u062a\u06cc\u06a9\u200c\u0634\u0646\u0627\u0633", "\u0645\u062a\u062e\u0635\u0635 \u0698\u0646\u062a\u06cc\u06a9"], "pl": ["genetyk"]}, "examples": [["genetikistoj, kiuj studas la distribuon de melanomo en tiuj familioj, povas indukti, ke ekzistas geno, kiu anta\u016dinklinigas homon al melanomo", "Stevens Norvell: \u0108u anka\u016d genoj responsas pri melanomo?, Monatojaro 1997a, numero 7a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "genetik", "primary": false}, "pesiltaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tasoforma ujo de pesilo, en kiun oni metas la pesota\u0135on.", "translations": {"be": ["\u0448\u0430\u043b\u044f"], "fr": ["plateau de balance"], "nl": ["weegschaal"], "ru": ["\u0447\u0430\u0448\u0430 \u0432\u0435\u0441\u043e\u0432"], "de": ["Waagschale"], "hu": ["m\u00e9rlegserpeny\u0151", "m\u00e9rlegt\u00e1ny\u00e9r"], "pl": ["szalka"], "he": ["\u05db\u05e3-\u05de\u05d0\u05d6\u05e0\u05d9\u05d9\u05dd"]}, "examples": [["\u011dusta pesilo kaj \u011dustaj pesiltasoj estas de la Eternulo", "La Malnova Testamento, Sentencoj 16:11"]], "subdefinitions": []}], "root": "tas", "primary": false}, "bazilisko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fabela serpento, kiu mortigis per nura rigardo.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u0441\u0456\u043b\u0456\u0441\u043a"], "fr": ["basilic (myth., zool.)"], "en": ["basilisk"], "ru": ["\u0432\u0430\u0441\u0438\u043b\u0438\u0441\u043a"], "de": ["Basilisk"], "pl": ["bazyliszek"], "hu": ["baziliszkusz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Speco de granda sendan\u011dera lacerto (basiliscus americanus).", "translations": {"de": ["Helmbasilik"], "en": ["American basilisk"], "hu": ["panamai baziliszkusz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bazilisk", "primary": true}, "toasto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Enketo inter hejmaj uzantoj de Esperanto (feb. 2001) montris, ke la vorto \u00abtoasto\u00bb estas apena\u016d uzata. La du \u0109efaj formoj estas \u00abrostpano\u00bb kaj \u00abrostita pano\u00bb. (PP)"], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0442\u043e\u0441\u0442 (\u043f\u0430\u0434\u0441\u043c\u0430\u0436\u0430\u043d\u044b \u0445\u043b\u0435\u0431)", "\u0433\u0440\u044d\u043d\u043a\u0430"], "en": ["toast (bread)"], "pt": ["torrada"], "ru": ["\u0442\u043e\u0441\u0442 (\u043f\u043e\u0434\u0436\u0430\u0440\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0445\u043b\u0435\u0431)", "\u0433\u0440\u0435\u043d\u043e\u043a"], "de": ["Toast"], "sv": ["rostat br\u00f6d"], "hu": ["pir\u00edt\u00f3s keny\u00e9r"], "pl": ["tost", "grzanka", "zapiekanka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "toast", "primary": true}, "aglo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio akcipitredoj (Aquila), kaj similaj rabobirdoj kun kurba beko.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u043e\u043b"], "fr": ["aigle"], "bg": ["\u043e\u0440\u0435\u043b"], "nl": ["arend", "adelaar"], "pt": ["\u00e1guia"], "ru": ["\u043e\u0440\u0451\u043b"], "de": ["Adler", "Aar [poezie]"], "tr": ["kartal"], "sv": ["\u00f6rn"], "hu": ["sas"], "sk": ["orol"], "en": ["eagle"], "es": ["\u00e1guila"], "br": ["erer"], "pl": ["orze\u0142"]}, "examples": [["pasero kaptita estas pli bona, ol aglo kaptota", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 22"]], "subdefinitions": []}], "root": "agl", "primary": true}, "pumpi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Altiri a\u016d repu\u015di flua\u0135on a\u016d gason per pumpilo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043c\u043f\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "bg": ["\u043f\u043e\u043c\u043f\u044f"], "nl": ["pompen"], "pt": ["bombear (fluido)", "aspirar"], "ru": ["\u043a\u0430\u0447\u0430\u0442\u044c (\u043d\u0430\u0441\u043e\u0441\u043e\u043c)"], "de": ["pumpen"], "hu": ["szivatty\u00faz", "pump\u00e1l"], "fa": ["\u062a\u0644\u0645\u0628\u0647 \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u067e\u0645\u067e\u0627\u0698 \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "en": ["pump"], "es": ["bombear", "comprimir"]}, "examples": [["pumpi akvon por \u011dardeno, aeron en bicikletan pne\u016dmatikon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pump", "primary": true}, "sterkskarabo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Koleoptero nigre, blue a\u016d verde brila kaj vivanta en sterka\u0135oj, genro el la familio geotrupedoj (Geotrupes).", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0432\u043e\u0437\u043d\u044b\u0439 \u0436\u0443\u043a"], "fr": ["bousier", "g\u00e9otrupe"], "en": ["dung beetle"], "nl": ["mestkever"], "pt": ["escaravelho"], "de": ["Mistk\u00e4fer"], "hu": ["ganajt\u00far\u00f3 bog\u00e1r"]}, "examples": [["elrampis la sterkskarabo", "Fabeloj, volumo 4, Sterkskarabo"]], "subdefinitions": []}], "root": "skarab", "primary": false}, "konstati": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Rekoni fakton kiel senduban.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0441\u0442\u0430\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["constater"], "en": ["acertain to be true by experiment or investigation", "establish to be a fact"], "nl": ["constateren"], "pt": ["constatar", "verificar", "reconhecer", "achar", "averiguar", "apurar"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0441\u0442\u0430\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "ca": ["constatar"], "de": ["feststellen", "konstatieren", "best\u00e4tigen"], "es": ["constatar"]}, "examples": [["la kuracisto povis nur konstati la morton", "B"], ["la protokolo konstatas, ke li forestis en la momento de la krimo", null], ["estas konstatite, ke..", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konstat", "primary": true}, "cirkumcidi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Detran\u0109i parton de la ha\u016dta refaldo, kiu \u0109irka\u016das la glanon, por lasi tiun libera (pro higienaj, medicinaj a\u016d religiaj kialoj).", "translations": {"el": ["\u03c0\u03b5\u03c1\u03b9\u03c4\u03ad\u03bc\u03bd\u03c9"], "fr": ["circoncire"], "en": ["circumcise"], "nl": ["besnijden"], "pt": ["circuncidar"], "ru": ["\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u043e\u0431\u0440\u0435\u0437\u0430\u043d\u0438\u0435"], "it": ["circoncidere"], "hu": ["k\u00f6r\u00fclmet\u00e9l"], "sk": ["obreza\u0165"], "be": ["\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u0430\u0431\u0440\u0430\u0437\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0430\u0431\u0440\u0430\u0437\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0431\u0440\u044d\u0437\u0430\u0446\u044c"], "pl": ["obrzeza\u0107"]}, "examples": [["cirkumcidi infaneton", "Na\u016da Oficiala Aldono al la Universala Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "cirkumcid", "primary": true}, "Ksavero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo e\u016dskadevena.", "translations": {"fr": ["Xavier"], "de": ["Xaver"], "en": ["Xavier"], "it": ["Saverio", "Xavier"]}, "examples": [["en Hindio, danke al sankta Francisko Ksavero, 200,000 antikvaj \u00abkristanoj de sankta Tomaso\u00bb ali\u011dis al la katolikismo", "-, Protestantismo kaj Katolika Reformo, Espero Katolika, 1991:2-3"]], "subdefinitions": []}], "root": "Ksaver", "primary": true}, "liniilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ilo por streki liniojn.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u043d\u0435\u0439\u043a\u0430"], "fr": ["r\u00e8gle (pour tracer des traits)"], "nl": ["liniaal"], "ru": ["\u043b\u0438\u043d\u0435\u0439\u043a\u0430 (\u0434\u043b\u044f \u0447\u0435\u0440\u0447\u0435\u043d\u0438\u044f)"], "hu": ["vonalz\u00f3", "l\u00e9nia"]}, "examples": [["kion tiuj homoj farus se ne plu estus krajonoj? Sed tiukaze certe estus liniilo a\u016d inksorbilo", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, unua libro, \u0109apitro 11a"]], "subdefinitions": []}], "root": "lini", "primary": false}, "kombinatorika\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Supernocio por aran\u011da\u0135o, kombina\u0135o, permuta\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0435\u0434\u0438\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0432\u044b\u0431\u043e\u0440\u043a\u0430"], "de": ["Zusammenstellung"], "en": ["choice"], "es": ["combinaci\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kombinatorik", "primary": false}, "kofro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda, \u015dlosebla kesto tre solida, ekzemple el ligno, por enteni vestojn kaj aliajn a\u0135ojn, ta\u016dga por voja\u011da transporto.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u0444\u0430\u0440"], "fr": ["cantine (malle)", "coffre", "malle"], "en": ["coffer", "chest", "trunk"], "nl": ["koffer", "reiskoffer"], "ru": ["\u043a\u043e\u0444\u0440", "\u0441\u0443\u043d\u0434\u0443\u043a"], "de": ["Reisekoffer", "gro\u00dfer Reisekoffer", "\u00dcberseekoffer"], "hu": ["koffer", "utaz\u00f3l\u00e1da"], "cs": ["kufr"]}, "examples": [["la trezoro trovi\u011dis en kofro metita en kavo", "Gerda malaperis, \u0109apitro 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kofr", "primary": true}, "internacia respondkupono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En \u0109iuj landoj de la Universala Po\u015dta Unui\u011do inter\u015dan\u011debla bileto, kiu tial povas servi kiel internacia pagrimedo.", "translations": {"fr": ["coupon-r\u00e9ponse international"], "en": ["international reply coupon"], "nl": ["internationale antwoordcoupon"], "es": ["cup\u00f3n de respuesta internacional"], "hu": ["v\u00e1laszd\u00edjszelv\u00e9ny", "nemzetk\u00f6zi v\u00e1laszkupon", "kupon"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kupon", "primary": false}, "superkonduktanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["supraconducteur (subst.)", "superconducteur (subst.)"], "nl": ["supergeleider"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kondukt", "primary": false}, "pafi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u0134eti a\u0135on tre rapide al iu celo a\u016d direkto.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u043b\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["tirer (un projectile)"], "en": ["shoot"], "nl": ["schieten"], "pt": ["atirar"], "no": ["skyte"], "de": ["schie\u00dfen"], "sv": ["skjuta"], "hu": ["l\u0151"], "ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0435\u043b\u044f\u0442\u044c"], "he": ["\u05dc\u05d9\u05e8\u05d5\u05ea \\\u05d9\u05e8\u05d4\\"]}, "examples": [["pafi \u015dtonon per \u015dton\u0135etilo", null], ["raketoj pafi\u011das alten", null], ["pafi per siaj ridantaj okuloj", "Z"], ["li pafis sin for", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0134eti objekton per rapidiga ilo, celante detrui, vundi a\u016d mortigi.", "translations": {}, "examples": [["pafi kuglon per karabeno, obuson per kanono", null], ["paf\u0135eti sagon", "Z"], ["pafi birdon, al birdo", null], ["kiu du leporojn pafas neniun trafas", "Z"], ["pafi kontra\u016d iu", null], ["trapafadi la aeron", "Proverbaro esperanta"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0134eti pilkon a\u016d alian ludobjekton al cela\u0135o.", "translations": {}, "examples": [["la kroata atakisto \u0109iam pafas la pilkon al la golgardisto", "-, komentoj, 2006"]]}]}], "root": "paf", "primary": true}, "ne\u011direbla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiu ne estas surskribebla por transigi sumon a\u016d krediton.", "translations": {"it": ["non trasferibile (finanz.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u011dir", "primary": false}, "Monda Organiza\u0135o pri Meteologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speciala organiza\u0135o de Unui\u011dintaj Nacioj por mondvasta kunlaborado en instalado de meteologiaj mezur-stacioj kaj inter\u015dan\u011do de informoj.", "translations": {"be": ["\u0421\u0443\u0441\u044c\u0432\u0435\u0442\u043d\u0430\u044f \u043c\u044d\u0442\u044d\u0430\u0440\u0430\u043b\u044f\u0433\u0456\u0447\u043d\u0430\u044f \u0430\u0440\u0433\u0430\u043d\u0456\u0437\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["Organisation M\u00e9t\u00e9orologique Mondiale", "OMM"], "en": ["World Meteorological Organisation", "WMO"], "nl": ["Wereldorganisatie voor Meteorologie", "WOM"], "pt": ["Organiza\u00e7\u00e3o Mundial de Meteorologia"], "ru": ["\u0412\u0441\u0435\u043c\u0438\u0440\u043d\u0430\u044f \u043c\u0435\u0442\u0435\u043e\u0440\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u043e\u0440\u0433\u0430\u043d\u0438\u0437\u0430\u0446\u0438\u044f", "\u0412\u041c\u041e"], "de": ["World Meteorological Organisation", "WMO"], "hu": ["Meteorol\u00f3giai Vil\u00e1gszervezet", "MVO"], "pl": ["\u015awiatowa Organizacja Meteorologii"], "es": ["Organizaci\u00f3n Metereol\u00f3gica Mundial", "OMM"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "meteologi", "primary": false}, "fajrostango": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pikilo por eksciti fajron.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0447\u0430\u0440\u0433\u0430"], "fr": ["tisonnier"], "en": ["poker"], "nl": ["pook"], "ru": ["\u043a\u043e\u0447\u0435\u0440\u0433\u0430"], "de": ["Sch\u00fcrhaken"], "hu": ["piszkafa", "piszkavas"], "pl": ["pogrzebacz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fajr", "primary": false}, "Titanoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En la helena mito, kolektiva nomo de la ses filoj de Urano kaj Geo (Oceano, Ceo, Krio, Iperiono, \u011ciapeto, Krono), gigantaj esta\u0135oj dotitaj per superhoma forto. Oni ne konfuzu la Titanojn kun la Gigantoj.", "translations": {"en": ["Titans"], "it": ["Titani"], "pl": ["Tytani"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "titan", "primary": false}, "figo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sukerdol\u0109a mola frukto de figarbo.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0436\u0438\u0440", "\u0441\u043c\u043e\u043a\u0432\u0430", "\u0444\u0438\u0433\u0430"], "fr": ["figue"], "bg": ["\u0441\u043c\u043e\u043a\u0438\u043d\u044f"], "nl": ["vijg"], "pt": ["figo"], "de": ["Feige"], "tr": ["incir"], "hu": ["f\u00fcge"], "pl": ["figa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fig", "primary": true}, "seksatenci": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Provi seksumadon surprize, perforte, sen konsento de la koncernato.", "translations": {"fr": ["agresser sexuellement"]}, "examples": [["nokte fiuloj kaptis tie virinojn, kaj seksatencis ilin", "J. S\u00e1rk\u00f6zi, Filmo por pli ol 16 jaruloj kaj aliaj noveloj, 1995"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "perforti", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "atenc", "primary": false}, "kanonizi": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Estas nenia motivo uzi tiun formon, malsimilan al la normala esperanta \u00abenlistigi\u00bb kaj tiel plu. La\u016d la 15a Regulo oni preferu \u00abenkanonigi\u00bb."], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0430\u043d\u0456\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["canoniser"], "nl": ["canoniseren (ontr.)", "heilig verklaren (ontr.)", "zalig verklaren (ontr.)"], "ru": ["\u043a\u0430\u043d\u043e\u043d\u0438\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["kanonisieren"], "es": ["canonizar"], "hu": ["szentt\u00e9 avat", "kanoniz\u00e1l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kanoniz", "primary": true}, "protestanta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al protestanta konfesio, homo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0442\u044d\u0441\u0442\u0430\u043d\u0446\u043a\u0456"], "fr": ["\u00e9vang\u00e9lique (protestant)", "protestant"], "nl": ["protestants"], "hu": ["protest\u00e1ns"]}, "examples": [["la vesperto de Natterer preferas la pli malfermitajn tegmentejojn en la protestantaj pre\u011dejoj", "Marjorie Boulton: Vesproj por vespertoj, Monatojaro 1997a, numero 8a, p. 30a"]], "subdefinitions": []}], "root": "protestant", "primary": false}, "kronologia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al kronologio.", "translations": {"be": ["\u0445\u0440\u0430\u043d\u0430\u043b\u044f\u0433\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["chronologique"], "en": ["chronological"], "nl": ["chronologisch"], "ru": ["\u0445\u0440\u043e\u043d\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "hu": ["kronol\u00f3giai"], "ro": ["cronologie"], "pl": ["chronologiczny"]}, "examples": [["bezonata estas kronologia tabelo de arkeologiaj kulturoj en \u0108inio kun datoj kaj regionoj de disvolvi\u011do", "Bernard Golden: \u0108ina ceramika historio (Zhao Hongsheng), Monatojaro 1995a, numero 8a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Konforma al kronologio.", "translations": {"de": ["chronologisch"], "hu": ["id\u0151rendi", "kronol\u00f3giai"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kronologi", "primary": false}, "kronologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de historio , kiu provas fiksi la datojn de historiaj okaza\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0445\u0440\u0430\u043d\u0430\u043b\u0451\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["chronologie"], "en": ["chronology"], "nl": ["tijdrekenkunde", "chronologie"], "pt": ["cronologia"], "ru": ["\u0445\u0440\u043e\u043d\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "de": ["Chronologie", "Datierung(swissenschaft)"], "hu": ["kronol\u00f3gia"], "pl": ["chronologia"]}, "examples": [["la eminenta scienculo firme demonstras, ke en la egipta kronologio troas 600 jaroj, pro fu\u015da\u0135o de iu egipta pastro-kronikisto", "Manuel Halvelik: (Andr\u00e9 Cherpillod, Kaj la suno haltis....), Monatojaro 1993a, numero 11a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La\u016dtempa ordo de okaza\u0135oj en raporto a\u016d rakonto.", "translations": {"nl": ["chronologie"], "hu": ["id\u0151rend", "kronol\u00f3gia"]}, "examples": [["\u0109ar la a\u016dtorino priskribis ne grandan tempoperiodon (de marto 1944 \u011dis majo 1945), ver\u015dajne estus pli racie strikte sekvi la kronologion de la eventoj", "Nina Langlet: Kaoso en Budape\u015dto, Monatojaro 2001a, numero 12a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kronologi", "primary": true}, "protestanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kristano apartenanta al iu protestantisma konfesio.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0442\u044d\u0441\u0442\u0430\u043d\u0442"], "fr": ["\u00e9vang\u00e9lique (protestant)", "protestant"], "nl": ["protestant"], "pt": ["protestante (rel.)"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0442\u0435\u0441\u0442\u0430\u043d\u0442"], "de": ["Protestant", "evangelischer Christ", "Evangele"], "hu": ["protest\u00e1ns"]}, "examples": [["preska\u016d \u0109iu finnlandano a\u016dtomate estas baptita luterana protestanto", "Saliko: Je kio ni kredas?, Monatojaro 2001a, numero 11a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "protestant", "primary": true}, "anta\u016dgusto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Anticipe imagita gusto.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u0432\u043a\u0443\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["avant-go\u00fbt"], "de": ["Vorgeschmack"], "nl": ["voorsmaak"]}, "examples": [["la tuta animo de Anjo jubilis pro la anta\u016dgusto de tio, kion morga\u016d \u015di rakontados al la najbaroj", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 24"]], "subdefinitions": []}], "root": "gust", "primary": false}, "rekono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rekonado.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0437\u043d\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0440\u0430\u0441\u043f\u0430\u0437\u043d\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["reconnaissance (fait de reconnaitre)"], "hu": ["felismer\u00e9s", "elismer\u00e9s"], "nl": ["erkenning"], "ru": ["\u0443\u0437\u043d\u0430\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u0440\u0438\u0437\u043d\u0430\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [["oni ne devas trooftigi la rekonojn en teatra\u0135o", null], ["la algoritmoj de formorekono", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kon", "primary": false}, "ligura": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta al la Liguroj a\u016d al Ligurujo.", "translations": {"fr": ["ligure (adj.)"], "de": ["ligurisch"], "nl": ["Ligurisch"], "it": ["ligure"], "en": ["Ligurian"]}, "examples": [["ligura lingvo; ligura sa\u016dco; Ligura Maro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ligur", "primary": false}, "kulistimo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Timo, kiun oni anta\u016dsentas en kuliso kaj sentas dum prezentado anta\u016d publiko.", "translations": {"fr": ["trac"], "de": ["Lampenfieber"], "bg": ["\u0441\u0446\u0435\u043d\u0438\u0447\u043d\u0430 \u0442\u0440\u0435\u0441\u043a\u0430"]}, "examples": [["Yuanyuan tiumomente tute ne havis kulistimon, \u015di tre bone rolis", "etnan, [blogo], 2008-12-22"]], "subdefinitions": []}], "root": "tim", "primary": false}, "agnato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familiano el la vira linio.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0433\u043d\u0430\u0442", "\u0440\u043e\u0434\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u0438\u043a \u043f\u043e \u043c\u0443\u0436\u0441\u043a\u043e\u0439 \u043b\u0438\u043d\u0438\u0438"], "fr": ["agnat"], "en": ["agnate"], "nl": ["agnaat"], "pt": ["agnato", "agnado"], "la": ["agnatus"], "de": ["Agnat"], "it": ["agnato"], "hu": ["f\u00e9rfi\u00e1gi lesz\u00e1rmazott", "agn\u00e1tus"], "es": ["agnado"], "pl": ["agnat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "agnat", "primary": true}, "liguro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lo\u011danto de Ligurujo.", "translations": {"fr": ["ligure (subst.)"], "de": ["Ligurer"], "nl": ["Liguri\u00ebr"], "it": ["Ligure"], "en": ["Ligurian"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ano de anta\u016d-hinde\u016dropa popolo, kiu lo\u011dis de Luni\u011dianio \u011dis Pireneoj.", "translations": {}, "examples": [["ili estas vere la solaj indaj posteuloj de la Liguroj.", "L. Beaucaire, El la vivo de bervala senta\u016dgulo, 1974"]], "subdefinitions": []}], "root": "ligur", "primary": true}, "sterila": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senfrukta, nekapabla naski a\u016d produkti.", "translations": {"be": ["\u0431\u044f\u0441\u043f\u043b\u043e\u0434\u043d\u044b"], "fr": ["st\u00e9rile"], "en": ["sterile"], "nl": ["steriel"], "ru": ["\u0431\u0435\u0441\u043f\u043b\u043e\u0434\u043d\u044b\u0439"], "de": ["steril"], "hu": ["medd\u0151", "magtalan", "term\u00e9ketlen"], "fa": ["\u0633\u062a\u0631\u0648\u0646"]}, "examples": [["sterila lando, bovino, planto, jaro, peno, diskuto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Libera je \u0109ia viva \u011dermo, speciale je mikroboj, baciloj a\u016d bakterioj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u044d\u0440\u044b\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fa": ["\u0636\u062f\u0639\u0641\u0648\u0646\u06cc \u0634\u062f\u0647", "\u0627\u0633\u062a\u0631\u06cc\u0644"], "ru": ["\u0441\u0442\u0435\u0440\u0438\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["steril"]}, "examples": [["sterila pansa\u0135o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "steril", "primary": true}, "detruemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Perversa emo al detruado.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u043b\u043e\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c \u043a \u0440\u0430\u0437\u0440\u0443\u0448\u0435\u043d\u0438\u044e", "\u0432\u0430\u043d\u0434\u0430\u043b\u0438\u0437\u043c"], "fr": ["vandalisme"], "nl": ["vandalisme"], "pl": ["wandalizm"], "hu": ["rombol\u00e1si kedv", "vandalizmus"]}, "examples": [["tio estas detruado nur pro detruemo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "detru", "primary": false}, "split(ig)i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Disfendi a\u016d disrompi en multajn pecojn.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u0448\u0447\u0430\u043f\u0456\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u043a\u0430\u043b\u043e\u0446\u044c"], "hu": ["has\u00edt", "forg\u00e1csol"], "de": ["zerst\u00fcckeln", "zerspellen", "zertr\u00fcmmern", "zerschmettern"], "nl": ["versplinteren"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0449\u0435\u043f\u043b\u044f\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0449\u0435\u043f\u0438\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u043a\u0430\u043b\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u043a\u043e\u043b\u043e\u0442\u044c"]}, "examples": [["atomoj dissplititaj per fortegaj elektraj elradia\u0135oj", null], ["dissplitita E\u016dropo ne kapablas konkurenci Amerikon", null], ["dissplitigi siajn fortojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "split", "primary": false}, "pezigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi ion peza.", "translations": {"be": ["\u0443\u0446\u044f\u0436\u0430\u0440\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["alourdir", "appesantir (alourdir)", "rendre pesant"], "en": ["weigh down"], "br": ["pounneraat (v.k.)"], "ru": ["\u0443\u0442\u044f\u0436\u0435\u043b\u044f\u0442\u044c", "\u0443\u0442\u044f\u0436\u0435\u043b\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u044f\u0436\u0435\u043b\u044f\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u044f\u0433\u0447\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["elnehez\u00edt", "s\u00falyoss\u00e1 tesz", "nehez\u00edt"]}, "examples": [["la pluvo pezigis la velojn", null], ["tiuj adjektivoj pezigas la frazon", null], ["tiu \u0109i sciigo pezigos la korojn", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "pez", "primary": false}, "familinomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komuna nomo de samfamilianoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u043e\u0437\u044c\u0432\u0456\u0448\u0447\u0430"], "fr": ["nom de famille"], "nl": ["familienaam"], "br": ["anv familh", "anv-tiegezh"], "ru": ["\u0444\u0430\u043c\u0438\u043b\u0438\u044f"], "de": ["Familienname"]}, "examples": [["sur la koverto \u015di skribis unu el la grafaj familinomoj", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "nom", "primary": false}, "artikiga punkto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Artikulacia punkto, pozicio.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0441\u0442\u043e \u0430\u0440\u0442\u0438\u043a\u0443\u043b\u044f\u0446\u0438\u0438"], "fr": ["point d'articulation"], "en": ["articulation point"], "es": ["punto de articulaci\u00f3n"], "ca": ["punt d'articulaci\u00f3"], "pl": ["miejsce artykulacji"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "artik", "primary": false}, "premiito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gajninto de premio: la\u016dreato", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u045e\u0440\u044d\u0430\u0442 \u043f\u0440\u044d\u043c\u0456\u0456"], "fr": ["gagnant (d'un prix)", "laur\u00e9at"], "hu": ["d\u00edjazott"], "nl": ["laureaat"], "ru": ["\u043b\u0430\u0443\u0440\u0435\u0430\u0442 \u043f\u0440\u0435\u043c\u0438\u0438"]}, "examples": [["Nobel-premiito en 1976", "Bo Sandelin: Makroekonomiko en la 20a jarcento, Monatojaro 2001a, numero 9a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "premi", "primary": false}, "duflanka polipolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Samtempa ekzisto de polipolo kaj polipsonio.", "translations": {"de": ["bilaterales Polypol"], "nl": ["bilaterale polypolie"], "hu": ["k\u00e9toldal\u00fa polip\u00f3lium"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "polipol", "primary": false}, "ventolilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato, kun turni\u011dantaj aletoj, por ventoli ejon.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u043d\u0442\u0438\u043b\u044f\u0442\u043e\u0440"], "fr": ["a\u00e9rateur", "pelle \u00e0 vanner", "van", "ventilateur"], "en": ["ventilator", "ventilating fan", "fan"], "nl": ["ventilator"], "pt": ["ventilador"], "be": ["\u0432\u044d\u043d\u0442\u044b\u043b\u044f\u0442\u0430\u0440", "\u043a\u0443\u043b\u0435\u0440"], "hu": ["ventil\u00e1tor"], "el": ["\u03b1\u03bd\u03b5\u03bc\u03b9\u03c3\u03c4\u03ae\u03c1\u03b1\u03c2"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Speco de plata korbo por ventoli grenon.", "translations": {"be": ["\u0432\u0435\u044f\u043b\u043a\u0430"], "hu": ["szelel\u0151rosta", "gabonarosta"], "nl": ["wan"], "ru": ["\u0432\u0435\u044f\u043b\u043a\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ventol", "primary": false}, "entjero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nombro el la sinsekvo 0, 1, 2, 3... a\u016d el la sinsekvo -1, -2, -3....", "translations": {"be": ["\u0446\u044d\u043b\u044b \u043b\u0456\u043a"], "fr": ["entier (nombre)", "nombre entier", "entier relatif", "entier rationnel"], "en": ["integer", "integral number"], "pt": ["inteiro"], "ru": ["\u0446\u0435\u043b\u043e\u0435 \u0447\u0438\u0441\u043b\u043e"], "de": ["ganze Zahl"], "sv": ["heltal"], "hu": ["eg\u00e9sz sz\u00e1m"], "pl": ["liczba ca\u0142kowita"], "es": ["entero"]}, "examples": [["la aron de entjeroj oni signas per Z", null]], "subdefinitions": []}], "root": "entjer", "primary": true}, "entjera": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al entjero, estanta entjero.", "translations": {"be": ["\u0446\u044d\u043b\u044b", "\u0446\u044d\u043b\u0430\u043b\u0456\u043a\u0430\u0432\u044b"], "fr": ["entier (adj., math.)"], "en": ["integer", "integral (integer)", "integer-valued"], "ru": ["\u0446\u0435\u043b\u044b\u0439", "\u0446\u0435\u043b\u043e\u0447\u0438\u0441\u043b\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["ganz", "ganzwertig", "ganzzahlig"], "sv": ["heltals-"], "hu": ["eg\u00e9sz (sz\u00e1m)"], "pl": ["ca\u0142kowity"]}, "examples": [["entjera nombro , variablo, funkcio", null], ["entjera parto de reelo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "entjer", "primary": false}, "vespertoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la klaso mamuloj (Chiroptera), povantaj flugi.", "translations": {"be": ["\u0440\u0443\u043a\u0430\u043a\u0440\u044b\u043b\u044b\u044f (\u0430\u0442\u0440\u0430\u0434)"], "fr": ["chauve-souris"], "en": ["bats"], "nl": ["vleermuizen (orde)"], "ru": ["\u043b\u0435\u0442\u0443\u0447\u0438\u0435 \u043c\u044b\u0448\u0438 (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434)", "\u0440\u0443\u043a\u043e\u043a\u0440\u044b\u043b\u044b\u0435 (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434)"], "de": ["Flattertiere", "Flederm\u00e4use"], "hu": ["denev\u00e9rek (rend)"]}, "examples": [["sub la plafono flugis vespertoj", "Fabeloj, volumo 1, Galo\u015doj de feli\u0109o"], ["\u0109iumomente traflugis super li noktaj birdoj kaj grandaj vespertoj", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 20"]], "subdefinitions": []}], "root": "vespert", "primary": true}, "substanco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu aparta speco de materio.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0431\u0441\u0442\u0430\u043d\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["substance"], "nl": ["substantie", "stof (substantie)"], "ru": ["\u0432\u0435\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Substanz"], "hu": ["anyag"]}, "examples": [["flueca, gasa, solida, metala substanco", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tio, kio ekzistas per si mem kaj estas kialigita de si mem.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u0431\u0441\u0442\u0430\u043d\u0446\u0438\u044f"], "hu": ["szubsztancia", "mag\u00e1nval\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Da\u016dra reala\u0135o konceptata kiel subportanta kaj unuiganta la \u015dan\u011di\u011dantajn fenomenojn percepteblajn per la sentumoj kaj kiel manifesti\u011danta per ili.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u0431\u0441\u0442\u0430\u043d\u0446\u0438\u044f"], "hu": ["szubsztancia", "l\u00e9nyeg"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "substanc", "primary": true}, "hiperono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Peza nestabila barjono.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u043f\u044d\u0440\u043e\u043d"], "fr": ["hyp\u00e9ron"], "en": ["hyperon", "hiperon"], "nl": ["hyperon"], "pt": ["h\u00edperon"], "ru": ["\u0433\u0438\u043f\u0435\u0440\u043e\u043d"], "de": ["Hyperon"], "it": ["iperone"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hiperon", "primary": true}, "klo\u015do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Objekto kun duongloba supro kaj pli lar\u011da malsupro, ordinare kava.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u043f\u0430\u043a", "\u043f\u043e\u043a\u0440\u044b\u0448\u043a\u0430", "\u043a\u043e\u043b\u043e\u043a\u043e\u043b"], "fr": ["cloche (couvercle)", "clochette (fleur)", "pavillon (d'instrument de musique)"], "de": ["Glocke"], "nl": ["stolp"]}, "examples": [["la jasmenaj floroj malfermis siajn blankajn klo\u015dojn", "Z"]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ujo sonorilforma, \u011denerale vitra, por kovri kaj \u015dirmi delikatan objekton: vegeta\u0135on, man\u011da\u0135on, horlo\u011don....", "translations": {"en": ["cloche", "bell jar"]}, "examples": [["\u015di bone atentis, ke buteroj kaj froma\u011doj trovi\u011du sub siaj respektivaj klo\u015doj", "Kiel akvo de l' rivero, 1:3"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Pli lar\u011da, sonoron ellasanta ekstremo de pluraj blovinstrumentoj.", "translations": {}, "examples": []}]}], "root": "klo\u015d", "primary": true}, "dividi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari partojn el tuto, apartigi partojn de tuto, partigi.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u043b\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9couper", "diviser", "fractionner", "partager", "s\u00e9parer", "scinder"], "en": ["divide"], "pt": ["dividir", "repartir", "desmembrar"], "de": ["teilen"], "hu": ["megoszt", "tagol"], "cs": ["d\u011blit"], "es": ["dividir"]}, "examples": [["dividi la kukon en 6 partojn, la\u016d 6 partoj", null], ["li dividis la homojn en du ta\u0109mentojn", "La Malnova Testamento, Genezo 32:7"], ["la brovojn dividis profunda sulko", "Z"], ["Francujo estas dividita en departementojn", null], ["dividi sian tempon inter diversaj taskoj", "Z"], ["la diverslingveco dividas la homan familion", null], ["divida sufikso", null], ["la homaro dividis sin batale", "Z"], ["Nilo dividi\u011das en kelke da brakoj", "La Faraono, volumo 1, Anta\u016dparolo)"], ["la popolo dividi\u011dis en du klasojn", "La Faraono, volumo 1, Anta\u016dparolo)"], ["la korporacio subdividi\u011dis la\u016d la diversaj metioj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Disdoni al \u0109iu lian parton.", "translations": {"hu": ["sz\u00e9toszt"]}, "examples": [["la patro dividis la pomojn inter la infanoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Plenumi la operacion divido.", "translations": {"fr": ["diviser"], "de": ["dividieren"], "pl": ["dzieli\u0107"], "hu": ["(el)oszt"]}, "examples": [["dividi 10 per 2", null], ["5 dividite per 2 estas 2\u00bd", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Preni \u0109iu sian parton el komuna tuto.", "translations": {"hu": ["megoszt"]}, "examples": [["dividi heredon kune kun fratoj", "La Malnova Testamento, Sentencoj 17:2"], ["kiu dividas kun \u015dtelisto, tiu malamas sian animon", "La Malnova Testamento, Sentencoj 29:24"], ["dividi kun iu la mizeron", "Z"], ["dividi kun iu \u0109iujn dan\u011derojn de la vojo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "divid", "primary": true}, "fruntalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043b\u043e\u0431\u043d\u0430\u044f \u043a\u043e\u0441\u0442\u044c"], "nl": ["voorhoofdsbeen"], "pt": ["frontal", "coronal"], "fa": ["\u0627\u0633\u062a\u062e\u0648\u0627\u0646 \u067e\u06cc\u0634\u0627\u0646\u06cc"], "de": ["Stirnknochen"], "pl": ["ko\u015b\u0107 czo\u0142owa"], "hu": ["homlokcsont"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fruntal", "primary": true}, "kelkaj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adjektivo, kiu signifas.", "translations": {"en": ["several", "a few"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nedifinitan kvanton da pluraj nombreblaj aferoj, kontraste kun la tuto a\u016d kun pli granda kvanto.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u043a\u0430\u043b\u044c\u043a\u0456"], "fr": ["quelques", "certains"], "ru": ["\u043d\u0435\u0441\u043a\u043e\u043b\u044c\u043a\u043e"], "hu": ["n\u00e9h\u00e1ny"]}, "examples": [["atendu nur kelkajn minutojn", null], ["ni prenos simple kelkajn ekzemplerojn", "Z"], ["kelkaj homoj sentas sin la plej feli\u0109aj, kiam ili vidas la suferojn de siaj najbaroj", null], ["tiuj kelkaj novaj E-istoj deziris dikti le\u011dojn al la tuta popolo E-ista", "Z"], ["kelktaga ekzerci\u011do", "Z"]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u043a\u0430\u0442\u043e\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["quelques-uns", "certains"], "nl": ["enkele"], "ru": ["\u043d\u0435\u043a\u043e\u0442\u043e\u0440\u044b\u0435"], "de": ["einige"], "vo": ["ans"], "hu": ["n\u00e9h\u00e1nyan"]}, "examples": [["kelkaj pensas, ke..", null]]}]}], "root": "kelk", "primary": false}, "lotuso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio fabacoj (Lotus), kreskanta en arbaroj, kampoj.", "translations": {"ru": ["\u043b\u044f\u0434\u0432\u0435\u043d\u0435\u0446"], "de": ["Hornklee"], "nl": ["rolklaver"], "hu": ["kerep"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Difinitaj specioj de akvoplantoj el nimfeacoj, nome la hinda lotuso (Nelumbo nucifera), la egipta lotuso (Nymphaea lotus) kaj la blua lotuso (Nymphaea caerulea).", "translations": {"ru": ["\u043b\u043e\u0442\u043e\u0441"], "de": ["Lotos"], "nl": ["lotus"], "hu": ["t\u00fcnd\u00e9rr\u00f3zsa", "l\u00f3tusz", "padma"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Arbo, kies fruktoj, la\u016d kredo de la antikvuloj, forgesigis la patrolandon al tiuj, kiuj ilin man\u011dis. =lotoso", "translations": {"ru": ["\u043b\u043e\u0442\u043e\u0441"], "de": ["Lotos"], "nl": ["lotusboom"], "hu": ["l\u00f3tuszfa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lotus", "primary": true}, "divido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago a\u016d rezulto dividi.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u0442\u043e\u0447\u043d\u043e\u0435)"], "fr": ["d\u00e9limitation", "division (s\u00e9paration, partage)", "partage", "s\u00e9paration", "scission"], "en": ["division"], "de": ["Division"], "es": ["divisi\u00f3n"], "hu": ["eloszt\u00e1s", "sz\u00e9toszt\u00e1s"]}, "examples": [["fari traktaton pri la divido de la landoj, kiuj ku\u015das inter nia maro kaj la rivero E\u016dfrato", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 25"], ["la vorto de Dio estas pli akra ol \u0109ia glavo dutran\u0109a, kaj penetranta \u011dis divido de la animo kaj spirito", "La Nova Testamento, Al la Hebreoj 4:12"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Por distingi \u0109i tiun operacion de la e\u016dklida divido, oni foje kvalifikas \u011din \u00abekzakta\u00bb.", "Rimarko: Kelkaj uzas la prepozicion \u00abper\u00bb por vo\u0109legi la dupunkton a\u016d la frakcistrekon, simbolantan la operacion. Tio estas evitinda, \u0109ar la sama prepozicio aperas en pluraj similaj esprimoj: multiplikite per, potencigite per..."], "primary definition": "Operacio inversa al multipliko, t.e. ebliganta per produto (la dividato) kaj unu el la faktoroj (la dividanto) trovi la alian faktoron (la kvocienton).", "translations": {"fr": ["division (math.)"], "pl": ["dzielenie"], "hu": ["oszt\u00e1s"]}, "examples": [["27:3 = 9 a\u016d 27/3 = 9", null]], "subdefinitions": []}], "root": "divid", "primary": false}, "a\u016dreolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Luma rondo \u0109irka\u016d la kapo de la sanktuloj, \u0109e pentra\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u043d\u0456\u043c\u0431"], "fr": ["aur\u00e9ole (lumi\u00e8re, prestige)", "nimbe"], "en": ["halo"], "ru": ["\u043d\u0438\u043c\u0431"], "it": ["aureola"], "hu": ["dicsf\u00e9ny", "f\u00e9nykoszor\u00fa", "nimbusz", "aure\u00f3la"], "sk": ["sv\u00e4to\u017eiara"], "es": ["aureola"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Presti\u011do, brila famo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u044d\u043e\u043b", "\u043d\u0456\u043c\u0431", "\u0437\u0437\u044f\u043d\u043d\u0435", "\u0430\u045e\u0440\u0430"], "en": ["aura"], "it": ["aura"], "ru": ["\u043e\u0440\u0435\u043e\u043b", "\u043d\u0438\u043c\u0431", "\u0441\u0438\u044f\u043d\u0438\u0435", "\u0430\u0443\u0440\u0430"]}, "examples": [["la a\u016dreolo de la sukceso, de la venko", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "nimbo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dreol", "primary": true}, "spoko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el la stangoj en rado, kiuj kunigas la nabon kun la ekstera rondo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043f\u0438\u0446\u0430 (\u043a\u043e\u043b\u0451\u0441\u043d\u0430\u044f)"], "fr": ["rayon (de roue)"], "en": ["spoke"], "nl": ["spaak"], "it": ["raggio (di ruota)"], "es": ["rayo (de rueda)"]}, "examples": [["lignaj spokoj de \u0109ara rado", "Plena Ilustrita Vortaro"], ["metalaj spokoj de bicikla rado", "Plena Ilustrita Vortaro"], ["spokoj tenas la feran radon", "Homoj man\u011dantaj, \u00abman\u011di en vagono de spekto-radego\u00bb, p. 124a"]], "subdefinitions": []}], "root": "spok", "primary": true}, "inkandeski": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti inkandeska.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u043a\u0430\u043b\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f \u0434\u043e\u0431\u0435\u043b\u0430"], "fr": ["\u00eatre incandescent"], "nl": ["witgloeiend worden"], "pt": ["estar incandescente (f\u00edsica, tecnologia)"], "de": ["wei\u00dfgl\u00fchen", "wei\u00dfgl\u00fchend werden"], "es": ["incandecer"], "hu": ["izzik", "izz\u00e1sban van"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "inkandesk", "primary": true}, "volapuka\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stranga, nekomprenebla, parola\u0135o a\u016d skriba\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0438\u0442\u0430\u0439\u0441\u043a\u0430\u044f \u0433\u0440\u0430\u043c\u043e\u0442\u0430", "\u0442\u0430\u0440\u0430\u0431\u0430\u0440\u0449\u0438\u043d\u0430"], "fr": ["amphigouri", "charabia"], "en": ["gibberish"], "nl": ["koeterwaals"], "de": ["Kauderwelsch", "Volap\u00fckismus [inter interlingvistoj]"], "hu": ["zagyvas\u00e1g", "\u00e9rtelmetlens\u00e9g"]}, "examples": [["e\u0109 se mi ne regalas mian viktimon per kartvele tajpita volapuka\u0135o", "Edmund Grimley Evans: Uniksulo ekspertas Unikodon, Monatojaro 2000a, numero 2a, p. 20a"], ["\u011di estas por mi volapuka\u0135o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "volapuk", "primary": false}, "rifu\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cirmo, helpo kiun ricevas forkurinto.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0431\u0435\u0436\u0438\u0449\u0435 (\u0437\u0430\u0449\u0438\u0442\u0430)"], "fr": ["refuge (protection)"], "es": ["refugio"], "hu": ["mened\u00e9k"]}, "examples": [["la urbeto donis al li rifu\u011don", "Z"], ["lasu min havi rifu\u011don sub la kovro de viaj flugiloj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "rifu\u011d", "primary": false}, "rifu\u011di": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Nepre malkonsilinda estas la uzo de rifu\u011di en la signifo de forkuri."], "primary definition": "(netransitiva) Foriri en iun lokon, kie oni estas \u015dirmata kontra\u016d dan\u011dero.", "translations": {"be": ["\u0445\u0430\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["se r\u00e9fugier"], "en": ["refuge"], "nl": ["een toevlucht zoeken"], "pt": ["refugiar-se"], "ru": ["\u0443\u043a\u0440\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f (\u043e\u0442 \u0447\u0435\u0433\u043e-\u043b.)", "\u0441\u043a\u0440\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["fl\u00fcchten"], "hu": ["menek\u00fcl", "elmenek\u00fcl"], "es": ["refugiarse"]}, "examples": [["la infano rifu\u011dis apud sian patrinon", null], ["rifu\u011di en mona\u0125ejon, en eksterlandon", null], ["du kabanoj, kvaza\u016d rifu\u011dintaj apud la bazo de monto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rifu\u011d", "primary": true}, "Ukrainio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ukrajnujo", "translations": {"ru": ["\u0423\u043a\u0440\u0430\u0438\u043d\u0430"], "bg": ["\u0423\u043a\u0440\u0430\u0439\u043d\u0430"], "de": ["Ukraine"], "tr": ["Ukrayna"], "it": ["Ucraina"], "sv": ["Ukraina"], "fa": ["\u0627\u0648\u06a9\u0631\u0627\u06cc\u0646"], "en": ["Ukraine"], "pl": ["Ukraina"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ukraini", "primary": true}, "graki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Bleki kiel korvo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0440\u043a\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["croasser"], "en": ["caw"], "nl": ["krassen (v.kraai of raaf)"], "pt": ["grasnar (o corvo)", "crocitar"], "de": ["kr\u00e4chzen"], "hu": ["k\u00e1rog"], "es": ["graznar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Estigi ra\u016dkan bruon en la gor\u011do, eligante mukon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0447\u0438\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c \u0433\u043e\u0440\u043b\u043e", "\u043e\u0442\u043a\u0430\u0448\u043b\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["se racler la gorge"], "en": ["croak", "rasp"], "nl": ["rochelen"], "de": ["sich r\u00e4uspern", "heiser sprechen"], "hu": ["kr\u00e1kog"], "es": ["tener carraspera"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grak", "primary": true}, "multescia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta multajn sciojn vaste pri diversaj temoj a\u016d profunde pri unu temo.", "translations": {"fr": ["\u00e9rudit", "savant (adj.)"], "hu": ["nagy tud\u00e1s\u00fa"]}, "examples": [["Valdemaro Doe estis malhumila kaj fiera, sed anka\u016d multescia kaj sperta", "Fabeloj, volumo 4, La vento rakontas pri Valdemaro Doe kaj pri liaj filinoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "sci", "primary": false}, "detempe de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u043e \u0432\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u0438"], "fr": ["d\u00e8s", "depuis"], "nl": ["sedert"], "be": ["\u0437 \u0447\u0430\u0441\u0443", "\u0430\u0434 \u0447\u0430\u0441\u0443"], "de": ["seit"], "pl": ["od czasu"], "hu": ["idej\u00e9t\u0151l fogva"]}, "examples": [["respondis Josuo, filo de Nun, kaj servanto de Moseo detempe de lia juneco", "La Malnova Testamento, &Nom 11:28"]], "subdefinitions": []}], "root": "temp", "primary": false}, "ekzameno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Detala esploro.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0432\u0435\u0440\u043a\u0430", "\u0438\u0441\u043f\u044b\u0442\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["examen"], "bg": ["\u0438\u0300\u0437\u043f\u0438\u0442"], "be": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u0435\u0440\u043a\u0430", "\u0432\u044b\u043f\u0440\u0430\u0431\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "de": ["Untersuchung", "Pr\u00fcfung"], "sv": ["unders\u00f6kning"], "hu": ["vizsg\u00e1lat"], "es": ["ex\u00e1men"], "cs": ["zkou\u0161ka"], "pl": ["badanie", "dochodzenie (kryminal.)", "\u015bledztwo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kontrolo de la scioj de kandidato.", "translations": {"ru": ["\u044d\u043a\u0437\u0430\u043c\u0435\u043d"], "be": ["\u044d\u043a\u0437\u0430\u043c\u044d\u043d", "\u0456\u0441\u043f\u044b\u0442"], "de": ["Pr\u00fcfung", "Examen"], "sv": ["prov", "tentamen"], "hu": ["vizsga"], "pl": ["egzamin"]}, "examples": [["trapasi, elteni ekzamenon", null], ["fari sian ekzamen(i\u011d)onZ", null], ["sukcese trapasi, plenumi ekzamenon", null], ["sukcesi ekzamenon", null], ["sin prezenti al ekzameno", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ekzamen", "primary": false}, "hura": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interjekcio de \u011doja a\u016d aproba aklamo.", "translations": {"be": ["\u0443\u0440\u0430"], "fr": ["hourra (interj.)"], "en": ["hurrah", "hooray"], "nl": ["hoera"], "pt": ["viva (interj.)"], "ru": ["\u0443\u0440\u0430"], "ca": ["hurra (interj.)"], "de": ["hurra", "juhu"], "it": ["urr\u00e1"], "hu": ["hurr\u00e1"], "es": ["hurra (interj.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hura", "primary": true}, "kreolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ido de e\u016dropaj gepatroj, naskita en intertropikaj e\u016dropaj kolonioj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044d\u043e\u043b"], "fr": ["cr\u00e9ole"], "en": ["creole"], "nl": ["creool"], "pt": ["crioulo"], "ru": ["\u043a\u0440\u0435\u043e\u043b"], "de": ["Kreole"], "es": ["criollo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kreol", "primary": true}, "debari": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Apartigi per barilo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0433\u0430\u0440\u043e\u0434\u0436\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0434\u0433\u0430\u0440\u0430\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9limiter (par une cl\u00f4ture)", "enclore (d\u00e9limiter)", "clore (d\u00e9limiter)"], "pl": ["ogradza\u0107", "grodzi\u0107"], "ru": ["\u043e\u0442\u0433\u043e\u0440\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u0433\u043e\u0440\u0430\u0436\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["lia patra domo staris ankora\u016d kiel anta\u016de, sed la \u011dardeno estis parte debarita", "Fabeloj, volumo 3Nokta \u0109apo de fra\u016dlo"]], "subdefinitions": []}], "root": "bar", "primary": false}, "naftodukto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dukto, kiu portas nafton.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0444\u0442\u0435\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u0434"], "fr": ["pipe-line"], "en": ["oil pipeline"], "nl": ["oliepijpleiding"], "de": ["\u00d6lpipeline"], "hu": ["k\u0151olajvezet\u00e9k"], "fa": ["\u062e\u0637 \u0644\u0648\u0644\u0647\u0654 \u0646\u0641\u062a"], "pl": ["naftoci\u0105g", "ropoci\u0105g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dukt", "primary": false}, "geigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parigi.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043f\u0430\u0440\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["apparier (un m\u00e2le et une femelle)"], "nl": ["koppelen (een vrouw en een man)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Fari kompanion, aran\u011don kaj tiel plu gea, miksseksa.", "translations": {}, "examples": [["geigi instruadon en lernejo", null], ["endas geigi tiun teamon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ge", "primary": false}, "grapfruktarbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Citruso, miksospeco de pampelmusarbo kaj oran\u011darbo (Citrus paradisi).", "translations": {"nl": ["pomeloboom"], "de": ["Grapefruitbaum"], "tr": ["greyfurt a\u011fac\u0131"], "sv": ["grapefrukttr\u00e4d"], "pl": ["grejpfrut (drzewo)"]}, "examples": [["la grapfruktarbo plejofte fari\u011das 5 \u011dis 6 m alta", "Vikipedio, artikolo \u00abgrapfrukto\u00bb, 2006-08-22"]], "subdefinitions": []}], "root": "grapfrukt", "primary": false}, "plata\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plata parto de objekto.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u0438\u0442\u0430 (TEK)", "\u043f\u043b\u0430\u0442\u043e (GEOG)"], "fr": ["palier", "plate-forme", "plat (partie plate de qc)", "plateau (techn.)"], "en": ["level part", "plateau", "shelf"], "nl": ["plateau"], "it": ["piatto (parte piatta)", "ripiano", "schiacciatura", "tavolato", "tavellone", "tavolato (geog.)", "tavoliere (geog.)", "pianoro (geog.)"], "hu": ["lapos r\u00e9sz", "lap\u00e1ly"], "pl": ["pomost"], "he": ["\u05de\u05d9\u05e9\u05d5\u05e8"]}, "examples": [["intereta\u011da plata\u0135o de \u015dtuparo", null], ["la tegmento prezentas plata\u0135on", null], ["la plata\u0135o de Tibeto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "plat", "primary": false}, "enfalujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["fosse (pi\u00e8ge)", "pi\u00e8ge (fosse)"], "nl": ["val (v..dieren bijv.)"], "ru": ["\u0437\u0430\u043f\u0430\u0434\u043d\u044f", "\u043b\u043e\u0432\u0443\u0448\u043a\u0430"], "pl": ["zapadnia", "wilczy d\u00f3\u0142"], "hu": ["csapda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fal", "primary": false}, "\u015dan\u011di\u011dema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Facile kaj ofte \u015dan\u011di\u011danta.", "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u043c\u0435\u043d\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u043c\u0435\u043d\u043b\u0456\u0432\u044b"], "fr": ["inconstant", "fluctuant", "variable"], "nl": ["veranderlijk"], "pt": ["mut\u00e1vel"], "ru": ["\u0438\u0437\u043c\u0435\u043d\u0447\u0438\u0432\u044b\u0439", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u0447\u0438\u0432\u044b\u0439"], "de": ["ver\u00e4nderlich"], "it": ["mutevole", "variabile", "volubile", "inconstante"], "hu": ["v\u00e1ltoz\u00e9kony"], "pl": ["zmieniaj\u0105cy si\u0119"], "es": ["cambiante"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dan\u011d", "primary": false}, "sitelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rondforma ligna, plasta a\u016d metala vazo havanta tenilon kaj destinita por \u0109erpi, porti a\u016d teni flua\u0135on.", "translations": {"be": ["\u0432\u044f\u0434\u0440\u043e"], "bg": ["\u043a\u043e\u0444\u0430", "\u0432\u0435\u0434\u0440\u043e"], "nl": ["emmer"], "ru": ["\u0432\u0435\u0434\u0440\u043e"], "de": ["Eimer"], "hu": ["v\u00f6d\u00f6r"], "fa": ["\u0633\u0637\u0644"], "en": ["bucket", "pail"]}, "examples": [["pluvis kvaza\u016d per siteloj", "Z"], ["fali de sitelo en barelon", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Enhavo de sitelo, rigardata kiel mezuro.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sitel", "primary": true}, "reprovi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Provi denove, ekzemple post malsukceso.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0440\u0430\u0431\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c (\u0437\u043d\u043e\u045e, \u044f\u0448\u0447\u044d \u0440\u0430\u0437)"], "fr": ["r\u00e9essayer", "retenter"], "ru": ["\u043f\u043e\u043f\u0440\u043e\u0431\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c \u0435\u0449\u0451 \u0440\u0430\u0437"], "hu": ["\u00fajrap\u00f3rb\u00e1l", "\u00fajrapr\u00f3b\u00e1lkozik"]}, "examples": [["neniu respondo venis li reprovis \u0109e la domgardistino", "Urd Hadda murdita!, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "prov", "primary": false}, "dragono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Soldato de malpeza kavalerio, kiu povas batali rajde a\u016d piede.", "translations": {"be": ["\u0434\u0440\u0430\u0433\u0443\u043d"], "fr": ["dragon (soldat)"], "bg": ["\u0434\u0440\u0430\u0433\u0443\u043d"], "pt": ["drag\u00e3o"], "ru": ["\u0434\u0440\u0430\u0433\u0443\u043d"], "de": ["Dragoner"], "sv": ["dragon"], "en": ["dragoon"], "pl": ["ragon"]}, "examples": [["li estas le\u016dtenanto \u0109e la dragona regimento \u0109evala de Lia mo\u015dto", "Voja\u011dimpresoj, \u0109e A\u0125med\u2019 Pa\u015da\u2019, la granda pentristo"]], "subdefinitions": []}], "root": "dragon", "primary": true}, "murhorlo\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Horlo\u011do penda sur muro a\u016d vando.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0435\u043d\u043d\u044b\u0435 \u0447\u0430\u0441\u044b", "\u043d\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u043d\u044b\u0435 \u0447\u0430\u0441\u044b"], "fr": ["horloge murale"], "nl": ["wandklok"], "pt": ["rel\u00f3gio de parede"], "de": ["Wanduhr"], "tr": ["duvar saati"], "it": ["orologio da parete"], "hu": ["fali\u00f3ra"], "pl": ["zegar \u015bcienny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "horlo\u011d", "primary": false}, "persekutisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Oficisto komisiita por plenumi la decidojn de tribunalo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u0434\u0435\u0431\u043d\u044b\u0439 \u0438\u0441\u043f\u043e\u043b\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["huissier"], "bg": ["\u0441\u044a\u0434\u0438\u044f-\u0438\u0437\u043f\u044a\u043b\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b"], "nl": ["deurwaarder"], "de": ["Gerichtsvollzieher"], "hu": ["v\u00e9grehajt\u00f3"], "en": ["prosecutor"], "br": ["urcher"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "persekut", "primary": false}, "melono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de kukumo kun grandaj globformaj a\u016d ovoformaj fruktoj kun sukplena dol\u0109a karno plejofte flava a\u016d verdeta (Cucumis melo).", "translations": {"ru": ["\u0434\u044b\u043d\u044f"], "fr": ["melon"], "bg": ["\u043f\u044c\u043f\u044a\u0448"], "nl": ["meloen"], "pt": ["mel\u00e3o"], "de": ["Melone"], "sv": ["melon"], "hu": ["s\u00e1rgadinnye", "cukordinnye"], "fa": ["\u062e\u0631\u0628\u0632\u0647"], "en": ["melon"], "es": ["mel\u00f3n"], "br": ["sukrinenn"], "pl": ["melon"], "he": ["\u05de\u05dc\u05d5\u05df (\u05d0\u05d1\u05d8\u05d9\u05d7 \u05e6\u05d4\u05d5\u05d1)", "\u05d0\u05d1\u05d8\u05d9\u05d7 \u05e6\u05d4\u05d5\u05d1"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Man\u011debla frukto de melono.", "translations": {"br": ["aval-sukrin"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "melon", "primary": true}, "haladza": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malbonodora, na\u016dza, putra.", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u0434\u043d\u044b"], "fr": ["m\u00e9phitique", "puant", "pestilentiel", "infecte (puant)"], "en": ["reeking", "stinking", "fetid"], "nl": ["stinkend"], "pt": ["fedorento", "pestilento"], "ru": ["\u0443\u0433\u0430\u0440\u043d\u044b\u0439", "\u0443\u0434\u0443\u0448\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439"], "hu": ["b\u0171zt lehel\u0151"], "pl": ["duszny", "wydzielaj\u0105cy opary", "wydzielaj\u0105cy wyziewy", "czadz\u0105cy", "dusz\u0105cy"]}, "examples": [["haladzaj vaporoj de sulfuro", null], ["malluma haladza kafejo", "B"], ["venenaj mu\u015doj putrigas kaj haladzigas la oleon de parfumisto", "La Malnova Testamento, Predikanto 10:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "haladz", "primary": false}, "abrikoto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Flavoran\u011da frukto de abrikotujo, drupo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0440\u044b\u043a\u043e\u0441"], "fr": ["abricot"], "bg": ["\u043a\u0430\u0439\u0441\u0438\u044f"], "de": ["Aprikose"], "it": ["albicocca"], "hu": ["s\u00e1rgabarack", "kajszibarack"], "fa": ["\u0632\u0631\u062f\u0622\u0644\u0648"], "en": ["apricot"], "br": ["abrikezenn"], "es": ["albaricoque"], "ru": ["\u0430\u0431\u0440\u0438\u043a\u043e\u0441"], "nl": ["abrikoos"], "pt": ["abric\u00f3", "abricote"], "tr": ["kay\u0131s\u0131"], "sv": ["aprikos"], "sk": ["marhu\u013ea (ovocie)"], "pl": ["morela"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "abrikot", "primary": true}, "vjolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ar\u0109a kordinstrumento, pra-violono kun kvin kordoj, diversaj grandoj, formo pli longa kaj sono malpli la\u016dta ol modernaj violonoj.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0438\u043e\u043b\u0430"], "fr": ["viole"], "bg": ["\u0432\u0438\u043e\u043b\u0430"], "pt": ["viola"], "de": ["Viola"], "it": ["viola (mus.)"], "hu": ["viola (\u0151sheged\u0171)"]}, "examples": [["akompanate de vjolo, li kantas sian beda\u016dron", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 1a, \u0109apitro 51a, p. 380a"]], "subdefinitions": []}], "root": "vjol", "primary": true}, "kontrasti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti en kontrasto kun, tre distingi\u011di de alia objekto per kontrasto.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0442\u0440\u0430\u0441\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u0434\u0437\u044f\u043b\u044f\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["faire contraste avec", "se d\u00e9tacher sur"], "en": ["exhibit contrast", "show difference", "stand out (kontraste kun fono)"], "nl": ["contrasteren", "afsteken"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0442\u0440\u0430\u0441\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0435\u0437\u043a\u043e \u043e\u0442\u043b\u0438\u0447\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0432\u044b\u0434\u0435\u043b\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f (\u043d\u0430 \u0444\u043e\u043d\u0435)"], "de": ["kontrastieren", "sich abheben", "sich unterscheiden"], "hu": ["\u00e9les ellent\u00e9tben \u00e1ll", "szembet\u0171n\u0151en k\u00fcl\u00f6nb\u00f6zik"]}, "examples": [["kontrasti ion, kun, al, kontra\u016d io", null], ["kun la grizaj muroj forte kontrastis la blankaj tukoj", null], ["\u015dia eta figuro akre kontrastis la fonon \u015din \u0109irka\u016dantan", "B"], ["la ru\u011do tiel bele kontrastis la blankan ne\u011don", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Ne\u011dulino"]], "subdefinitions": []}], "root": "kontrast", "primary": false}, "Gonzalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo \u011dermandevena, populara en hispan- kaj portugallingvaj landoj.", "translations": {"fr": ["Gonzales"]}, "examples": [["\u015di dezirus vivi apud fidela edzo kaj kun du bravaj filoj, kies nomoj estus Rodrigo kaj Gonzalo", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"], ["kara Gonzalo vi meritas ke mi tordu vian kolon", "R. Torres, esperanto-en-kolombio, 2000-07-23"]], "subdefinitions": []}], "root": "Gonzal", "primary": true}, "kontrasto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsameco, maleco de du objektoj a\u016d ideoj, kiuj reciproke pli klare distingi\u011das pro la apudmeti\u011do mem.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0442\u0440\u0430\u0441\u0442", "\u0441\u0443\u043f\u0440\u0430\u0446\u044c\u043b\u0435\u0433\u043b\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["contraste", "opposition (contraste)"], "en": ["contrast", "difference (parolante pri koloroj, formoj, stiloj, kaj tiel plu.)", "antithesis", "opposition"], "nl": ["contrast", "tegenstelling"], "pt": ["contraste", "oposi\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0442\u0440\u0430\u0441\u0442", "\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u043e\u043f\u043e\u043b\u043e\u0436\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Kontrast", "Gegensatz", "starker Unterschied"], "hu": ["kontraszt", "\u00e9les ellent\u00e9t", "szembet\u0171n\u0151 k\u00fcl\u00f6nbs\u00e9g"]}, "examples": [["kontrasto de la ombro kaj de la lumo", null], ["\u0109iu kontrasto vekas atenton", null], ["kiam oni el ardanta forno saltas en glacian akvon, oni ne povas senti la kontraston tiel forte kiel mi", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kontrast", "primary": true}, "lojto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el la familio gadedoj (Lota), man\u011debla riverfi\u015do.", "translations": {"be": ["\u043c\u044f\u043d\u0442\u0443\u0437"], "fr": ["lotte"], "en": ["bourbot", "eel pout"], "nl": ["kwabaal"], "pt": ["barboto (\u00f4)", "barbota (PT)"], "ru": ["\u043d\u0430\u043b\u0438\u043c"], "de": ["Quappe"], "hu": ["menyhal"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lojt", "primary": true}, "Lesbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Insulo inter Grekujo kaj Turkujo. \u0108efurbo: Mitileno.", "translations": {"be": ["\u041b\u0435\u0441\u0431\u0430\u0441"], "fr": ["Lesbos"], "nl": ["Lesbos"], "pt": ["Lesbos", "Mitilene"], "ru": ["\u041b\u0435\u0441\u0431\u043e\u0441"], "de": ["Lesbos"], "hu": ["Leszbosz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Lesb", "primary": true}, "pimpa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bela pro spontanea, vigla fre\u015do.", "translations": {"fr": ["pimpant"], "nl": ["fleurig", "elegant", "koket"], "pl": ["elegancki", "strojny", "wymuskany", "wytworny"], "pt": ["sedutora", "atraente"]}, "examples": [["\u011diaj \u0109iam tiel fre\u015de lavitaj kaj pimpaj enlo\u011dantoj", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, unua libro, \u0109apitro 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pimp", "primary": true}, "komunisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adepto de komunismo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043c\u0443\u043d\u0438\u0441\u0442"], "fr": ["communiste"], "bg": ["\u043a\u043e\u043c\u0443\u043d\u0438\u0441\u0442"], "nl": ["communist"], "de": ["Kommunist"], "sv": ["kommunist"], "lat": ["communista, ae"], "es": ["comunista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "komun", "primary": false}, "deklari": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Oficiale, publike a\u016d formale sciigi.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u043a\u043b\u044f\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0431'\u044f\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c", "\u0430\u0431\u0432\u044f\u0448\u0447\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u044f\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9clarer"], "nl": ["verklaren", "aangifte doen"], "pt": ["declarar", "declinar (seu nome)", "depor"], "ru": ["\u0437\u0430\u044f\u0432\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u044a\u044f\u0432\u0438\u0442\u044c", "\u0434\u0435\u043a\u043b\u0430\u0440\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["erkl\u00e4ren", "verk\u00fcnden", "bekannt machen", "bekannt geben"], "hu": ["kinyilv\u00e1n\u00edt", "nyilatkozik", "deklar\u00e1l"], "pl": ["deklarowa\u0107", "og\u0142asza\u0107"], "es": ["declarar"]}, "examples": [["en la aldono al la Dua Libro Zamenhof deklaris, ke li forlasas siajn a\u016dtorrajtojn pri Esperanto", null], ["\u0109iuj deklaris sin kontra\u016d la propono", null], ["deklari militon al iu", null], ["mi decidis, ke \u0109i tiu tago ne estos labortago por mi; mi deklaras \u011din libertago", "Lasu min paroli plu!Dormu trankvile"], ["deklari la kongreson malfermita", null], ["eta helpo, kaj jen venas longa danka deklarado", "Lasu min paroli plu!Malkontentas la mekanikisto"]], "subdefinitions": []}], "root": "deklar", "primary": true}, "deklaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, kion oni deklaras; dokumento, kiu enhavas la deklarita\u0135on.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u043a\u043b\u044f\u0440\u0430\u0446\u044b\u044f", "\u0430\u0431'\u044f\u0432\u0430", "\u0430\u0431'\u044f\u045e\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0430\u0431\u0432\u0435\u0441\u0442\u043a\u0430", "\u0430\u0431\u0432\u0435\u0448\u0447\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0437\u0430\u044f\u0432\u0430"], "fr": ["d\u00e9claration"], "en": ["declaration"], "nl": ["declaratie"], "ru": ["\u0437\u0430\u044f\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043e\u0431\u044a\u044f\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0434\u0435\u043a\u043b\u0430\u0440\u0430\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Erkl\u00e4rung", "Verk\u00fcndung", "Deklaration"], "hu": ["deklar\u00e1ci\u00f3"], "es": ["declaraci\u00f3n"], "pl": ["deklaracja"]}, "examples": [["dum la oficiala esperantistaro, la\u016d la deklaro de Boulogne, estas devigata al plena ne\u016dtraleco", "Paroloj, anta\u016d la malferma kunveno de UEA \u0109e la Kvina Kongreso Esperantista en Barcelona, je la 7a de decembro 1909"], ["enspezdeklaro", null], ["dogandeklaro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Programlingva frazo indikanta tipon a\u016d signifon de programa objekto (nomo, konstanto, variablo, proceduro) por iu programregiono (ekz-e bloko, proceduro).", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u043a\u043b\u044f\u0440\u0430\u0446\u044b\u044f", "\u0430\u0431'\u044f\u045e\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0430\u043f\u0456\u0441\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "de": ["Festlegung", "Deklarierung", "Deklaration"], "pl": ["deklaracja"], "ru": ["\u043e\u043f\u0438\u0441\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u043e\u0431\u044a\u044f\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0434\u0435\u043a\u043b\u0430\u0440\u0430\u0446\u0438\u044f"]}, "examples": [["konstantodeklaro, tipdeklaro, variablodeklaro, procedurdeklaro, funkcideklaro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "deklar", "primary": false}, "haladzi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Eligi haladzon.", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c"], "en": ["reek", "stink"], "nl": ["uitwasemen"], "pt": ["feder", "exalar mau cheiro"], "ru": ["\u0447\u0430\u0434\u0438\u0442\u044c"], "de": ["ausd\u00fcnsten"], "hu": ["b\u0171zt lehel", "b\u0171zt p\u00e1rologtat"], "pl": ["wydziela\u0107 opary", "wydziela\u0107 wyziewy", "czadzi\u0107", "zaczadza\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "haladz", "primary": false}, "Serbio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Serbujo", "translations": {"de": ["Serbien"], "bg": ["\u0421\u044a\u0440\u0431\u0438\u044f"], "en": ["Serbia"], "it": ["Serbia"], "pl": ["Serbia", "Republika Serbii"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "serbi", "primary": true}, "kandelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lumigilo, konsistanta el cilindra seba, stearina a\u016d vaksa maso, \u0109irka\u016danta me\u0109on.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u0432\u044f\u0447\u0430", "\u0441\u044c\u0432\u0435\u0447\u043a\u0430"], "fr": ["bougie (chandelle)", "chandelle (bougie)"], "en": ["candle"], "nl": ["kaars"], "pt": ["vela"], "no": ["lys (talg-)"], "de": ["Kerze"], "hu": ["gyertya"], "fa": ["\u0634\u0645\u0639"], "cs": ["sv\u00edce"], "ru": ["\u0441\u0432\u0435\u0447\u0430", "\u0441\u0432\u0435\u0447\u043a\u0430"], "es": ["vela"]}, "examples": [["vakskandelo", "Z"], ["seba kandelo", "Z"], ["gardu kandelon por la nokto", "Proverbaro esperanta"], ["al \u0109iu sanktulo sian kandelon", "Z"], ["fari rabon kaj \u015dtelon por oferi al Dio kandelon", "Z"], ["la tuta ludo ne valoras kandelon", "Proverbaro esperanta"], ["de malgranda kandelo forbrulis granda kastelo", "Proverbaro esperanta"], ["perdi la kandelon el la kapo", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "kandel", "primary": true}, "geodezio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco, per kiu oni difinas la grandon kaj formon de la tero a\u016d de parto de la tero.", "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u0430\u0434\u044d\u0437\u0456\u044f"], "fr": ["g\u00e9od\u00e9sie"], "en": ["geodesy"], "nl": ["geodesie", "landmeetkunde"], "pt": ["geod\u00e9sia", "geodesia"], "ru": ["\u0433\u0435\u043e\u0434\u0435\u0437\u0438\u044f"], "de": ["Geod\u00e4sie", "Vermessungskunde"], "hu": ["f\u00f6ldm\u00e9r\u00e9stan", "geod\u00e9zia"], "fa": ["\u0698\u0626\u0648\u062f\u0632\u06cc"], "pl": ["geodezja"], "es": ["geodesia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "geodezi", "primary": true}, "agroturismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Feriado en farmbieno.", "translations": {"fr": ["vacances \u00e0 la ferme"], "en": ["farm holidays"], "de": ["Ferien auf dem Bauernhof"], "it": ["agriturismo"], "hu": ["falusi turizmus"], "es": ["turismo rural"], "cs": ["agroturistika"], "pl": ["agroturystyka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "turism", "primary": false}, "panumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kovri per paneroj anta\u016d fritado.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["paner"], "nl": ["paneren"], "ca": ["arrebossar"], "es": ["empanizar"], "hu": ["pan\u00edroz", "bepan\u00edroz"]}, "examples": [["panerumi fi\u015don.", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "grateni", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pan", "primary": false}, "kudrero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Piko, farita kun fadenhava kudrilo.", "translations": {"be": ["\u0448\u044b\u0432\u043e\u043a"], "fr": ["point de couture"], "en": ["stitch"], "nl": ["steek (bij naaien)"], "pt": ["ponto (de costura)"], "ru": ["\u0441\u0442\u0435\u0436\u043e\u043a"], "de": ["Stich"], "sv": ["stygn"], "hu": ["\u00f6lt\u00e9s"], "pl": ["\u015bcieg"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kudr", "primary": false}, "fluid(a\u0135)o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fluida korpo:.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u0434\u043a\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["fluide (subst.)"], "nl": ["vloeistof"], "pt": ["fluido", "l\u00edquido"], "ru": ["\u0436\u0438\u0434\u043a\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Fl\u00fcssigkeit"], "hu": ["folyad\u00e9k"]}, "examples": [["akvo kaj aero estas fluida\u0135oj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fluid", "primary": false}, "kontra\u016dpezo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Peza objekto, destinita por kontra\u016di la efikon de alia forto kaj tiamaniere krei ekvilibron, stabiligi.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u043e\u0432\u0435\u0441"], "fr": ["contre-poids"], "br": ["eneppouez"], "ca": ["contrap\u00e8s"], "es": ["contrapeso"], "hu": ["ellens\u00faly"]}, "examples": [["kontra\u016dpezo de levma\u015dino", null], ["lifto kun kontra\u016dpezo", "Plena Ilustrita Vortaro"], ["\u015di povis vidi en li nur kontra\u016dpezon kontra\u016d la influo, kiun \u015di esperis efikigi", "H. Vallienne Kastelo de Prelongo\u0109ap. 2"]], "subdefinitions": []}], "root": "pez", "primary": false}, "kontra\u016dpezi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Agi kiel kontra\u016dpezo.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0440\u0430\u0432\u043d\u043e\u0432\u0435\u0448\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["contrebalancer", "compenser", "corriger (contrebalancer)", "\u00e9quilibrer (compenser)"], "br": ["kempoueza\u00f1"], "es": ["hacer de contrapeso"], "hu": ["ellens\u00falyoz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pez", "primary": false}, "dizerti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fu\u011di el militservo kun la intenco ne plu reveni al \u011di.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u0437\u044d\u0440\u0442\u044b\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9serter"], "en": ["desert", "run away from"], "pt": ["desertar"], "ru": ["\u0434\u0435\u0437\u0435\u0440\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["desertieren", "fahnenfl\u00fcchtig werden"], "sk": ["dezertova\u0165"], "pl": ["dezerterowa\u0107"], "es": ["desertar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dizert", "primary": true}, "sulfuro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 16, atompezo 32,064, simbolo S. Flava, solida, senodora, facile fandebla kaj brulema metaloido, kiun oni trovas en la vulkanaj elsputa\u0135oj a\u016d ekstraktas el metalaj kombina\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0435\u0440\u0430"], "fr": ["soufre"], "en": ["sulfur"], "nl": ["zwavel"], "pt": ["enxofre"], "la": ["Sulphur"], "de": ["Schwefel"], "it": ["zolfo"], "hu": ["k\u00e9n"], "es": ["azufre"], "br": ["soufr", "sulfur"], "ru": ["\u0441\u0435\u0440\u0430"], "pl": ["siarka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sulfur", "primary": true}, "terfumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0434\u044b\u043c\u044f\u043d\u043a\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fum", "primary": false}, "varo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u0432\u0430\u0440"], "fr": ["marchandise"], "en": ["commodity", "article of commerce", "article of merchandise", "article of trade", "trade good", "ware"], "nl": ["waar (handels-)", "handelswaar"], "pt": ["mercadoria"], "be": ["\u0442\u0430\u0432\u0430\u0440"], "de": ["Ware", "Handelsgut"], "hu": ["\u00e1ru"], "sk": ["tovar"], "el": ["\u03b5\u03bc\u03c0\u03cc\u03c1\u03b5\u03c5\u03bc\u03b1"], "es": ["mercanc\u00eda"]}, "examples": [["krom tio el la eksterlandaj fabrikoj enfluas malmultekostaj varoj en Japanion, kio des pli suferigas enlandajn fabrikojn", "Hori Jasuo: Senlaboreco atakas la arkipelagon, Monatojaro 2002a, numero 4a, p. 10a"]], "subdefinitions": []}], "root": "var", "primary": true}, "disperdi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Poiome perdi a\u0135ojn.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u0440\u044f\u0442\u044c"], "fr": ["dissiper"], "nl": ["verbrassen"], "br": ["foeta\u00f1 (forana\u00f1)", "forana\u00f1"]}, "examples": [["tie li disperdis sian havon per dibo\u0109a vivado", "La Nova Testamento, S. Luko 15:13"]], "subdefinitions": []}], "root": "perd", "primary": false}, "lupido": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En multaj landoj ekzistas apartaj viraj kan inaj skoltaj (kaj lupidaj) movadoj tial ekzistas ofte apartaj tradukoj de viraj kaj inaj \"lupido\".", "Rimarko: Ne en \u0109iuj landoj oni \u015datas kompari homojn kun bestoj. Tial (ekzemple en Indonezio) oni ne uzas tiujn nomojn kaj neniam diras \"lupido\" anstata\u016d \"skolteto\"."], "primary definition": "Juna (plej ofte mapli ol 11-jara) skolto, skolteto", "translations": {"fr": ["louveteau", "louvette [f.]"], "en": ["cub", "cub scout", "brownie [f.]"], "nl": ["welp (bij scouts)", "wolfje (bij scouts)", "kabouter (bij scouts)"], "pt": ["lobinho"], "de": ["W\u00f6lfling", "W\u00f6lflingsm\u00e4dchen"], "it": ["lupetto", "coccinelle [f.]"], "pl": ["zuch"], "es": ["lobatos", "alita [f.]", "lobata [f.]"]}, "examples": [["La fondinto [lordo Baden-Powell] \u0109erpis la ideojn pri la skolteta ludo el la \"Arbarega Libro\" de la brita verkisto Rudyard Kipling. Tial skoltetoj ofte nomi\u011das \"lupidoj\" kaj la svarmestroj havas nomojn de bestoj en tiu libro.", "J. K. Hammer Skolta kaj tenduma terminaro \u0109apitro 6. La Svarmo"], ["Kompleta grupo konsistas el: svarmo - por skoltetoj malpli ol 11 jaraj, trupo - por knaboskoltoj, 11 - 17 jaraj, bando - por roveroj , 17 \u011dis 23 jaraj.", "J. K. Hammer Skolta kaj tenduma terminaro \u0109apitro 5. La Skoltgrupo"], ["[...] la Retsesioj celantaj estrojn de Lupidoj, Skoltoj a\u016d Roveroj implikitaj en evoluo/renovigado de la Junulara Programo [...]", "trad. G. Ricci EURO.SCOUT.INFO 28 - Junio 2005"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ido de lupo.", "translations": {"nl": ["welp (v.wolf)"], "it": ["lupacchiotto"], "pl": ["wilczek", "wilcz\u0119"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lup", "primary": false}, "dementi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043e\u043f\u0440\u043e\u0432\u0435\u0440\u0433\u043d\u0443\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9mentir", "contester (d\u00e9mentir)", "infirmer", "r\u00e9cuser (d\u00e9mentir)", "r\u00e9futer (d\u00e9mentir)"], "pt": ["desmentir"], "be": ["\u0430\u0431\u0432\u044f\u0440\u0433\u0430\u0446\u044c"], "ca": ["desmentir"], "hu": ["c\u00e1fol"], "sk": ["dementova\u0165"], "es": ["desmentir"], "pl": ["dementowa\u0107", "sprostowa\u0107"]}, "examples": [["la registaro dementis mensogajn komunikojn de eksterlandaj \u0135urnaloj", "Plena Vortaro de Esperanto"]], "subdefinitions": []}], "root": "dement", "primary": true}, "indekso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aboca listo de vortoj a\u016d nomoj, ordinare kun indiko de la originalaj trovlokoj de la listeroj.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0434\u044d\u043a\u0441", "\u0443\u043a\u0430\u0437\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["index"], "en": ["index"], "nl": ["index"], "pt": ["\u00edndex (\u00edndice de livro)"], "ru": ["\u0438\u043d\u0434\u0435\u043a\u0441", "\u0443\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u0441\u043f\u0440\u0430\u0432\u043e\u0447\u043d\u0430\u044f \u0442\u0430\u0431\u043b\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Index"], "hu": ["index"], "es": ["\u00edndice"]}, "examples": [["indekso de propraj nomoj", null], ["historia indekso", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Listo de libroj, kies legadon malpermesis la katolika eklezio.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0434\u044d\u043a\u0441"], "de": ["Index"], "en": ["Index Librorum Prohibitorum"], "pt": ["\u00edndex (catolicismo)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "indeks", "primary": true}, "formaldehido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "H2CO. Organika kombina\u0135o, senkolora gaso kun neagrabla incitanta odoro.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0440\u043c\u0430\u043b\u044c\u0434\u044d\u0433\u0456\u0434"], "fr": ["formald\u00e9hyde"], "bg": ["\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430\u043b\u0434\u0435\u0445\u0438\u0434"], "nl": ["formaldehyde"], "pt": ["alde\u00eddo f\u00f3rmico", "formalde\u00eddo"], "ru": ["\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430\u043b\u044c\u0434\u0435\u0433\u0438\u0434"], "ca": ["formaldehid"], "de": ["Formaldehyd"], "hu": ["formaldehid"], "es": ["formaldeh\u00eddo"], "pl": ["formaldehyd"]}, "examples": [["formaldehido estas forta desinfektilo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "formaldehid", "primary": true}, "eka\u016ddatoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senvostuloj.", "translations": {"hu": ["farkatlan k\u00e9t\u00e9lt\u0171ek"], "de": ["Froschlurche", "Batrachen", "Ekaudaten"], "pt": ["anuros"], "la": ["Batrachia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "eka\u016ddat", "primary": true}, "retroderiva\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vorto konstruita el parto de vorto, kiun oni anta\u016de rigardis tuteca.", "translations": {"fr": ["mot r\u00e9analys\u00e9"]}, "examples": [["la Pi\u0109-aj retroderiva\u0135oj \u00abenkludi\u00bb kaj \u00abelkludi\u00bb tute nature ne tre oftas en Interreto", "S. Johansson, Tiomismo, alies, kaj diversaj moderna\u0135oj, libera folio, 2005-12-03"]], "subdefinitions": []}], "root": "retroderiv", "primary": false}, "plumaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto da plumoj, ekzemple de unu birdo.", "translations": {"fr": ["plumage"], "en": ["plumage"]}, "examples": [["en la lumo de la luno li vidis flugantan birdon, kies ora plumaro brile radiis", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, La ora birdo"]], "subdefinitions": []}], "root": "plum", "primary": false}, "rezignacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Cedema submeti\u011do; senrezista, senprotesta kaj senplenda akcepto a\u016d forlaso pri io.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043a\u043e\u0440\u0430"], "fr": ["r\u00e9signation"], "en": ["resignation"], "nl": ["berusting"], "pt": ["resigna\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0440\u0435\u0437\u0438\u043d\u044c\u044f\u0446\u0438\u044f", "\u0441\u043c\u0438\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435"], "ca": ["resignaci\u00f3"], "de": ["Resignation"], "hu": ["lemond\u00e1s", "belenyugv\u00e1s", "rezign\u00e1ci\u00f3"], "bg": ["\u0440\u0435\u0437\u0438\u0433\u043d\u0430\u0446\u0438\u044f", "\u043f\u0440\u0438\u043c\u0438\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435"], "es": ["resignaci\u00f3n"]}, "examples": [["en lingvo natura \u0109iu e\u0109 plej granda efektiva malbona\u0135o estas akceptata kun plena kontenteco a\u016d rezignacio", "Z"], ["rezignacii pri sia sorto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rezignaci", "primary": true}, "hidrocefala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta al hidrocefalo.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0438\u0434\u0440\u043e\u0446\u0435\u0444\u0430\u043b\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "nl": ["hydrocefalisch"], "pt": ["hidrocef\u00e1lico"], "it": ["idrocefalico"], "es": ["hidrosef\u00e1lico"], "hu": ["agykamrat\u00e1gulatos", "v\u00edzfej\u0171", "hidrocefalikus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Karakterizata per hidrocefalo.", "translations": {"fr": ["hydroc\u00e9phale (adj.)"], "de": ["wasserk\u00f6pfig", "hydrocephalitisch [fak]"], "it": ["idrocefalo (agg.)"]}, "examples": [["hidrocefala infano", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hidrocefal", "primary": false}, "hidrocefalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsano ka\u016dzata per amasi\u011do de akvo en la nervaj centroj.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u0434\u0440\u0430\u0446\u044d\u0444\u0430\u043b\u0456\u044f"], "fr": ["hydroc\u00e9phalie"], "nl": ["waterhoofd", "hydrocefalie"], "pt": ["hidrocefalia"], "ru": ["\u0433\u0438\u0434\u0440\u043e\u0446\u0435\u0444\u0430\u043b\u0438\u044f", "\u0432\u043e\u0434\u044f\u043d\u043a\u0430 \u043c\u043e\u0437\u0433\u0430"], "de": ["Wasserkopf", "Hydrocephalus [fak]"], "it": ["idrocefalia"], "hu": ["agykamrat\u00e1gulat", "v\u00edzfej\u0171s\u00e9g", "hidrocef\u00e1lia"], "es": ["hidrocefalia"], "pl": ["hydrocefalia", "wodog\u0142owie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hidrocefal", "primary": true}, "pla\u016ddado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tia sono, kian faras akvo batanta a\u016d batata.", "translations": {"ru": ["\u0448\u043b\u0451\u043f\u0430\u043d\u044c\u0435"], "fr": ["clapotis"], "nl": ["gekabbel"], "hu": ["csobog\u00e1s", "lubickol\u00e1s"]}, "examples": [["la pla\u016ddado de la akvo sur la flankojn de \u00abSanta Maria\" sonis en liaj oreloj kiel funebra sonorado", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, nokto, (de Eube el Odeso)"], ["la sopira pla\u016ddo de la senfina pluvo", "B"], ["subite interrompis la silenton pla\u016ddado de \u0109evalaj piedoj en koto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pla\u016dd", "primary": false}, "sensilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0434\u0430\u0442\u0447\u0438\u043a", "\u0449\u0443\u043f"], "fr": ["capteur", "senseur"], "en": ["sensor", "sensing device", "pickup", "transducer"], "de": ["Geberger\u00e4t", "F\u00fchler"], "it": ["sensore"], "pl": ["czujnik"], "hu": ["\u00e9rz\u00e9kel\u0151", "szenzor"]}, "examples": [["malgrandaj sensiloj kontrolos la staton de paciento dum kirurgia operacio", "Gianfranco Cazzaro: Mikroskope vastaj horizontoj, Monatojaro 1997a, numero 2a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sens", "primary": false}, "procelarioformaj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la klaso birdoj (Procellariiformes), kun tubformaj naztruoj.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u0443\u0431\u043a\u043e\u043d\u043e\u0441\u044b\u0435 (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434)", "\u0431\u0443\u0440\u0435\u0432\u0435\u0441\u0442\u043d\u0438\u043a\u0438 (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434)"], "de": ["R\u00f6hrennasen"], "nl": ["buissnaveligen (orde)", "stormvogelachtigen (orde)"], "pt": ["procelariiformes", "procelariformes"], "hu": ["viharmad\u00e1r-alak\u00faak", "v\u00e9szmad\u00e1r-alak\u00faak", "cs\u0151r\u00f6sorr\u00faak (rend)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "procelari", "primary": true}, "viktualio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Proviza\u0135o de nutra\u0135oj rezerve tenata a\u016d kunportata.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043f\u0430\u0441 \u0435\u0436\u044b"], "fr": ["provision de bouche", "victuaille"], "nl": ["proviand", "mondvoorraad"], "ca": ["vituallas"], "de": ["Proviant", "Viktualie (veraltet)"], "hu": ["\u00e9lelmiszerk\u00e9szlet", "\u00fatraval\u00f3", "elem\u00f3zsia"], "fa": ["\u0622\u0630\u0648\u0642\u0647"], "es": ["vituallas"]}, "examples": [["ne tre valora viktualio por tiel brava kavaliro", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 1a, \u0109apitro 10a, p. 79a"]], "subdefinitions": []}], "root": "viktuali", "primary": true}, "malvesti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"el": ["\u03b3\u03b4\u03cd\u03bd\u03c9"], "fr": ["d\u00e9shabiller", "d\u00e9v\u00eatir"], "nl": ["uitkleden"], "pt": ["despir"], "be": ["\u0440\u0430\u0441\u043f\u0440\u0430\u043d\u0443\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u044c\u0434\u0437\u0435\u0446\u044c"], "de": ["ausziehen", "entkleiden"], "tr": ["soymak"], "hu": ["levet (ruh\u00e1t)"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0434\u0435\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0434\u0435\u0442\u044c"], "es": ["desvestir"]}, "examples": [["ni ne havis ion, per kio sin vesti a\u016d malvesti", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, dua libro, \u0109apitro 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "vest", "primary": false}, "petrolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Minerala oleo, ekstraktata el nafto kaj uzata precipe kiel brula\u0135o por hejtado, en eksplodaj, reakciaj a\u016d dizelaj motoroj kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0444\u0442\u0430\u043f\u0440\u0430\u0434\u0443\u043a\u0442"], "en": ["petroleum"], "nl": ["olie", "petroleum"], "br": ["eoul-maen"], "ru": ["(\u043e\u0447\u0438\u0449\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f) \u043d\u0435\u0444\u0442\u044c", "\u043d\u0435\u0444\u0442\u0435\u043f\u0440\u043e\u0434\u0443\u043a\u0442"], "de": ["Erd\u00f6l"], "hu": ["k\u0151olaj"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "= Nafto.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0444\u0442\u0430"]}, "examples": [["Organiza\u0135o de Petrol-Eksportaj Landoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "petrol", "primary": true}, "ne\u015dancelebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiom firma, konstanta, ke \u011din oni ne povas \u015danceli.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u043f\u0430\u0445\u0456\u0441\u043d\u044b", "\u043d\u044f\u0437\u043b\u043e\u043c\u043d\u044b"], "fr": ["in\u00e9branlable"], "nl": ["onwankelbaar", "onwrikbaar", "onverstoorbaar"], "pt": ["inabal\u00e1vel"], "de": ["unersch\u00fctterlich"], "it": ["fermo (irremovibile)", "incrollabile (fermo, stabile)", "saldo (fermo, stabile)", "stabile (inmovibile)", "solido (fermo, stabile)"], "hu": ["megingathatatlan"], "pl": ["niez\u0142omny", "niewzruszony", "nieugi\u0119ty"]}, "examples": [["\u015dia volo estis tiel same ne\u015dancelebla, kiel \u015dia fido je la Eternulo", "Fabeloj, volumo 1, sova\u011daj cignoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dancel", "primary": false}, "tuj de kiam": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["d\u00e8s que", "\u00e0 peine (conj. sub.)"], "it": ["appena (tempo)", "quando (appena)"], "pl": ["od kiedy"]}, "examples": [["tuj de kiam alvenas, la okaza\u0135o, \u0109ar \u011di forprenas de ili \u0109ion imagan, kion ili havis, reduktas ilin al ilia \u011dusta valoro", "La revadoj de soleca promenantoUnua promenado"], ["ekde kiam oni herbojn kolektas nur por fari\u011di a\u016dtoro a\u016d profesoro, tiu tuta milda \u0109armo svenas", "La revadoj de soleca promenantoSepa promenado"]], "subdefinitions": []}], "root": "kiam", "primary": false}, "Esperantujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La ideala lando de esperantistoj, la esperantista mondo.", "translations": {"ru": ["\u042d\u0441\u043f\u0435\u0440\u0430\u043d\u0442\u0438\u0434\u0430"], "fr": ["Esp\u00e9rantie", "pays de l'esp\u00e9ranto"], "pt": ["Esper\u00e2ntia", "pa\u00eds do Esperanto"], "de": ["Esperantowelt"], "it": ["Esperantia", "comunit\u00e0 esperantista"], "pl": ["Esperancja"], "hu": ["Eszperancia", "Eszperant\u00f3orsz\u00e1g"]}, "examples": [["ni \u0109iujare kunvenas en la \u0109efurbo de Esperantujo , por vigligi en ni la amon al la ideo esperantisma", "Paroloj, anta\u016d la Tria Kongreso Esperantista. Cambridge, 1907"], ["kvankam la\u016dnombre Esperantujo ne superas urbon kun cent mil lo\u011dantoj, \u0109iujare en \u011di okazas centoj da diversspecaj renkonti\u011doj, funkcias kelkaj miloj da klub(et)oj kaj asocioj, aperas multaj gazetoj kaj libroj", "La Ondo de Esperanto, Esperanto en 2000, 2001:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "Esperant", "primary": false}, "sateno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108ia \u015dtofo teksita la\u016d satena teksaran\u011do, kun maldensa nodado de la vefto a\u016d varpo, tiel ke unu flanko estas glacee glata (je la kosto de malplia fortikeco).", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0446\u0456\u043d"], "fr": ["satin"], "en": ["satin", "sateen"], "nl": ["satijn"], "ru": ["\u0441\u0430\u0442\u0438\u043d"], "ca": ["set\u00ed"], "it": ["satin"], "hu": ["szat\u00e9n"], "es": ["sat\u00e9n"]}, "examples": [["atlaso estas silka sateno", null], ["pure kotona sateno", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u0442\u043b\u0430\u0441 (\u0442\u043a\u0430\u043d\u0456\u043d\u0430)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "saten", "primary": true}, "babiruso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio porkedoj (Babyrousa), el Celebeso kaj najbaraj insuloj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0431\u0456\u0440\u0443\u0441\u0430"], "fr": ["babiroussa"], "en": ["babiroussa", "babirussa", "babirusa"], "nl": ["hertzwijn", "babiroesa"], "ru": ["\u0431\u0430\u0431\u0438\u0440\u0443\u0441\u0441\u0430"], "de": ["Hirscheber"], "sv": ["hjortsvin", "babyrousa", "babirusa"], "hu": ["babirussza"], "pl": ["babirusa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "babirus", "primary": true}, "kiango": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de \u0109evalo simila al la azeno (Equus kiang) sova\u011de vivanta en Tibeto kaj Ladako.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0438\u0430\u043d\u0433", "\u0442\u0438\u0431\u0435\u0442\u0441\u043a\u0438\u0439 \u043a\u0443\u043b\u0430\u043d"], "fr": ["kiang"], "de": ["Kiang", "Tibet-Wildesel"]}, "examples": [["estas \u0109evaloj, \u015dafoj cervoj, hundoj, kiangoj, vulpoj k.a", "Enciklopedieto de \u0108inio, \u0109apitro \u00abantikvaj surrokaj bildoj\u00bb, p. 133a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kiang", "primary": true}, "Pangeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prakontinento ekzistinta antaux proksimume 250 milionoj da jaroj, el kiu disparti\u011dis la nunaj kontinentoj.", "translations": {"fr": ["Pang\u00e9e"], "nl": ["Pangea"], "pl": ["Pangea"], "pt": ["Pang\u00e9ia"]}, "examples": [["la Pangeo disparti\u011dis", "-, Algoj - praaj plantoj, Esperantista Vegetarano, 2003"], ["Pangeo dividi\u011dis anta\u016d 220\u2013150 milionoj da jaroj", "Vikipedio, artikolo \u00abPangeo\u00bb, 2008-03-10"]], "subdefinitions": []}], "root": "Pange", "primary": true}, "\u0109elemajlo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Juvela artverko el diverskoloraj emajlaj pecoj disigitaj per metalaj vandoj velditaj sur surfaco, iom simila al mozaiko.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0433\u043e\u0440\u043e\u0434\u0447\u0430\u0442\u0430\u044f \u044d\u043c\u0430\u043b\u044c"], "fr": ["cloisonn\u00e9 (joaillerie)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "emajl", "primary": false}, "anobio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio anobiedoj (Anobium), kies larvo boras truojn en ligno.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u0447\u0438\u043b\u044c\u0449\u0438\u043a (\u0436\u0443\u043a)"], "fr": ["anobie", "vrillette"], "de": ["Pochk\u00e4fer", "Klopfk\u00e4fer", "Holzwurm"], "nl": ["houtworm"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anobi", "primary": true}, "karto\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Cilindra ujeto, el kartono a\u016d metalo, entenanta pulvo\u015dargon kaj plumberojn, uzata por \u0109aspafiloj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u0442\u0440\u043e\u043d"], "fr": ["cartouche (subst. f\u00e9m.)"], "en": ["cartridge", "shot shell", "shotgun shell"], "nl": ["patroon"], "ca": ["cartutx"], "de": ["Patrone"], "hu": ["t\u00f6lt\u00e9nyh\u00fcvely"], "es": ["cartucho"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kunmeta\u0135o de kuglingo kaj de kuglo, uzata por pistoloj, revolveroj, karabenoj kaj militpafiloj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0442\u0440\u043e\u043d"], "en": ["cartridge", "shell"], "hu": ["t\u00f6lt\u00e9ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "karto\u0109", "primary": true}, "maljusta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maljusta ago.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u0441\u043f\u0440\u0430\u0432\u044f\u0434\u043b\u0456\u0432\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["acte d'injustice", "injustice (acte d'injustice)"], "en": ["injustice"], "nl": ["onrecht"], "pt": ["injusti\u00e7a"], "ru": ["\u043d\u0435\u0441\u043f\u0440\u0430\u0432\u0435\u0434\u043b\u0438\u0432\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Unrecht"], "it": ["ingiustizia"], "sv": ["or\u00e4ttvisa"], "hu": ["jogtalan cselekedet", "igazs\u00e1gtalan tett"]}, "examples": [["suferi, toleri, ven\u011di maljusta\u0135on", null]], "subdefinitions": []}], "root": "just", "primary": false}, "vipuro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio vipuredoj (Vipera), malgranda venena serpento.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0434\u0437\u044e\u043a\u0430"], "fr": ["vip\u00e8re"], "en": ["viper"], "nl": ["adder"], "pt": ["v\u00edbora"], "el": ["\u03bf\u03c7\u03b9\u03ac"], "de": ["Viper", "Otter (Schlange)"], "hu": ["vipera"], "fa": ["\u0627\u0641\u0639\u06cc"], "ru": ["\u0433\u0430\u0434\u044e\u043a\u0430"]}, "examples": [["En varma, seka vetero oni devas atenti pri vipuroj", "Saliko: \u011cojoj kaj \u011duoj de finna somero, Monatojaro 2000a, numero 12a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "vipur", "primary": true}, "fini\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u043e\u043d\u0447\u044b\u0446\u0446\u0430", "\u0437\u0430\u043a\u043e\u043d\u0447\u044b\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["finir (intr.)", "s'achever", "s'arr\u00eater", "cesser", "se terminer"], "nl": ["eindigen"], "ru": ["\u0437\u0430\u043a\u043e\u043d\u0447\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043e\u043a\u043e\u043d\u0447\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0437\u0430\u0432\u0435\u0440\u0448\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["enden", "zu Ende gehen"], "hu": ["v\u00e9gz\u0151dik", "befejez\u0151dik"], "ro": ["a se \u00eencheia"], "pl": ["sko\u0144czy\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["kio komenci\u011dis, tio anka\u016d fini\u011dos", "Proverbaro esperanta"], ["fini\u011danta vivo, ceremonio, epoko, eklipso", null], ["fini\u011do de la mondo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Havi kiel finan parton, en la tempo a\u016d spaco.", "translations": {"de": ["enden"], "nl": ["eindigen op", "eindigen met"]}, "examples": [["prepozicio, kiu fini\u011das per vokalo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 27"], ["la korpo fini\u011dis per fi\u015da vosto", "Fabeloj, volumo 1, La virineto de maro"], ["per tio ne fini\u011das ankora\u016d la fleksebleco de la lingvo", "Z"], ["la koncerto fini\u011dos per kantado de himno", null], ["la entrepreno fini\u011dis per fiasko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fin", "primary": false}, "returne": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016d kontra\u016da direkto; malanta\u016den irante; revenante al la deira punkto.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0437\u0430\u0434"], "fr": ["en retour"], "nl": ["terug"], "sv": ["tillbaka"], "pl": ["odwrotnie", "wstecz", "z powrotem", "nazad (pot. rzadkie)", "w ty\u0142"], "hu": ["viszonz\u00e1sul"]}, "examples": [["mi iros returne al mia mizero", "Z"], ["li prenis la galo\u015dojn returne", "Z"], ["ni ricevas returne nian homan formon", "Fabeloj, volumo 1, sova\u011daj cignoj"], ["rigardi returnen", null], ["flamo movata de vento tien kaj returnen", "B"], ["meti ion returne en \u011dian lokon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Kompense.", "translations": {"pl": ["w zamian", "zwrotnie"]}, "examples": [["doni turne", null]], "subdefinitions": []}], "root": "turn", "primary": false}, "porcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvanto da man\u011da\u0135o donata al \u0109iu persono.", "translations": {"be": ["\u043f\u043e\u0440\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["ration", "portion"], "nl": ["portie", "aandeel", "rantsoen"], "pt": ["por\u00e7\u00e3o", "ra\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u043f\u043e\u0440\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Portion", "Anteil"], "sv": ["portion"], "hu": ["adag", "porci\u00f3"]}, "examples": [["ricevi pli ol sia porcio", null], ["ili havas porciojn el fre\u015daj legomoj", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 51a, p. 161a"]], "subdefinitions": []}], "root": "porci", "primary": true}, "karekso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plurjara herbo kun tri-ripaj tigoj, longaj folioj, kreskanta en mar\u0109aj lokoj de malvarmaj kaj mezvarmaj landoj, genro el familio ciperacoj (Carex).", "translations": {"fr": ["carex", "laiche"], "en": ["sedge"], "nl": ["zegge"], "pt": ["c\u00e1rex"]}, "examples": [["estis timiga silento punktata nur de la stranga bruo de la birdo en la karekso", "G. K. Chesterton, trad. C. Bean, La Naiveco de Pastro Brown, Esperanto Publishing Co., 1937"], ["en tiu \u0109asado oni devas \u011distalie stari en akvo kaj karekso", "J. Kozarac, trad. D. Klobu\u010dar, Slavonia Arbaro, Kroata Esperanto-Ligo, 2006"]], "subdefinitions": []}], "root": "kareks", "primary": true}, "felsako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pretigita felo por enteni flua\u0135on.", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u0440\u0434\u0437\u044e\u043a", "\u043c\u0435\u0445 (\u043f\u0430\u0441\u0443\u0434\u0437\u0456\u043d\u0430)"], "fr": ["outre (subst.)"], "hu": ["t\u00f6ml\u0151 (b\u0151rzs\u00e1k)", "b\u0151rzs\u00e1k"], "ru": ["\u0431\u0443\u0440\u0434\u044e\u043a", "\u043c\u0435\u0445 (\u0441\u043e\u0441\u0443\u0434)"]}, "examples": [["konsumi\u011dis la akvo de la felsako", "La Malnova Testamento, Genezo 21:15"]], "subdefinitions": []}], "root": "fel", "primary": false}, "nobelaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuta klaso de la nobeloj.", "translations": {"el": ["\u03bf\u03b9 \u03b5\u03c5\u03b3\u03b5\u03bd\u03b5\u03af\u03c2"], "fr": ["aristocratie (groupe social)", "noblesse (groupe social)"], "en": ["nobility"], "nl": ["adel"], "pt": ["nobreza"], "ru": ["\u0434\u0432\u043e\u0440\u044f\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e (\u043a\u043b\u0430\u0441\u0441)", "\u0430\u0440\u0438\u0441\u0442\u043e\u043a\u0440\u0430\u0442\u0438\u044f"], "de": ["Adelsstand", "die Adligen"], "hu": ["nemess\u00e9g (oszt\u00e1ly)"], "es": ["la nobleza", "los nobles", "la aristocracia"]}, "examples": [["En Japanio ne ekzistas nobelaro", "Igarasi Takeo, Tronanta problemo, Monato, jaro 2002a, numero 2a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "nobel", "primary": false}, "ekstremo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La formo ekstremiteto aperas en malnova verko: malgranda hom-esta\u0135o kun kvar ekstremitetoj kiuj baraktis en la aero."], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["extr\u00eame (subst.)", "extr\u00eamit\u00e9"]}, "examples": [["ekstremo de membroj, de \u015dipo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pl": ["kraniec", "skraj"]}, "examples": [["malaj ekstremoj estas proksimaj", null], ["peli, pu\u015di siajn postulojn \u011dis ekstremo", null], ["la dioj gardu nin de tia ekstremo!", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 25a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekstrem", "primary": false}, "ekstreme": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Treege, plej.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0430\u0439\u043d\u0435"], "fr": ["extr\u00eamement"], "be": ["\u043d\u0430\u0434\u0437\u0432\u044b\u0447\u0430\u0439", "\u0432\u0435\u043b\u044c\u043c\u0456"], "de": ["\u00e4u\u00dferst", "extrem"], "sv": ["extremt"], "pl": ["ekstremalnie", "skrajnie", "kra\u0144cowo"], "hu": ["rendk\u00edv\u00fcl", "szerfelett", "nagyon-nagyon"]}, "examples": [["kordo ekstreme stre\u0109ita", null], ["ni ekstreme bezonas plenan vortaregon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekstrem", "primary": false}, "desegna\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Desegnita bildo.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0435\u0440\u0442\u0451\u0436", "\u0440\u0438\u0441\u0443\u043d\u043e\u043a"], "fr": ["dessin (image)"], "de": ["Zeichnung"], "pl": ["szkic", "rysunek"], "hu": ["rajz"]}, "examples": [["skribado per hieroglifaj desegna\u0135oj", "Esenco kaj Estonte"], ["la desegna\u0135oj de Rembrandt", "Plena Vortaro de Esperanto"], ["la planko de la halo estis pavimita per lerte kunmetitaj platoj kun desegna\u0135oj, jen geometriaj, jen arabeskaj", "Pro I\u015dtar,\u0109apitro 10"], ["\u0109iu plej malgranda objekto kaj vazo estis ornamita per skulpta\u0135o a\u016d kolora desegna\u0135o", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 9"], ["desegna\u0135o la\u016d la ekstera vido, la\u016d la la sekca\u0135o", "Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "desegn", "primary": false}, "ekstrema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Estanta \u0109e la finfino, plej malproksima.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u0430\u0439\u043d\u0456", "\u0441\u043a\u0440\u0430\u0439\u043d\u0456", "\u043d\u0430\u0434\u0437\u0432\u044b\u0447\u0430\u0439\u043d\u044b", "\u044d\u043a\u0441\u0442\u0440\u044d\u043c\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["extr\u00eame (adj.)"], "pt": ["extremo"], "ru": ["\u043a\u0440\u0430\u0439\u043d\u0438\u0439", "\u0447\u0440\u0435\u0437\u0432\u044b\u0447\u0430\u0439\u043d\u044b\u0439", "\u044d\u043a\u0441\u0442\u0440\u0435\u043c\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "sv": ["extrem"], "hu": ["sz\u00e9ls\u0151", "sz\u00e9ls\u0151s\u00e9ges", "rendk\u00edv\u00fcli"], "es": ["extremo"], "pl": ["ekstremalny", "skrajny", "kra\u0144cowy"]}, "examples": [["ekstrema Oriento", null], ["deputito el ekstrema maldekstro", null], ["homo de ekstrema maljuneco", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Estanta \u0109e la plej alta grado.", "translations": {}, "examples": [["mi sentas nek la ekstreman varmon, nek la ekstreman malvarmon", null], ["ekstrema plezuro, mildeco, lerteco", null], ["ekstremigi teorion", null], ["en ekstrema okazo, en ekstrema situacio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ekstrem", "primary": true}, "adepto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo akceptinta doktrinon kaj interesi\u011danta pri \u011di.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u044c\u043b\u044f\u0434\u043e\u045e\u043d\u0456 \u043a", "\u043f\u0440\u044b\u0445\u0456\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["adepte", "fid\u00e8le (subst.)", "supporter (celui qui soutient et encourage)", "supporteur", "tenant (d'une doctrine)"], "en": ["follower", "adept"], "nl": ["aanhanger"], "pt": ["adepto", "partid\u00e1rio"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0432\u0435\u0440\u0436\u0435\u043d\u0435\u0446", "\u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b \u044c", "\u0441\u0442\u043e\u0440\u043e\u043d\u043d\u0438\u043a", "\u0430\u0434\u0435\u043f\u0442"], "de": ["Anh\u00e4nger"], "it": ["adepto"], "sk": ["adept"], "es": ["adepto"], "pl": ["zwolennik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Homo lerninta arton a\u016d sciencon kaj okupi\u011danta pri \u011di.", "translations": {"pl": ["adept"]}, "examples": [["la adeptoj de Esperanto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "ano, ali\u011dinto, dis\u0109iplo, zeloto.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "adept", "primary": true}, "legi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Sekvi per okuloj presitan a\u016d skribitan tekston kaj \u011din prononci vo\u0109e a\u016d mense.", "translations": {"be": ["\u0447\u044b\u0442\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["lire"], "en": ["read"], "el": ["\u03b4\u03b9\u03b1\u03b2\u03ac\u03b6\u03c9"], "de": ["lesen"], "hu": ["olvas"], "bg": ["\u0447\u0435\u0442\u0430", "\u043f\u0440\u043e\u0447\u0435\u0442\u0430"], "br": ["lenn"], "cs": ["\u010d\u00edst"], "vo": ["lilad\u00f6n"], "es": ["leer"], "ru": ["\u0447\u0438\u0442\u0430\u0442\u044c"], "nl": ["lezen"], "pt": ["ler"], "tp": ["lukin"], "ku": ["xwendin"], "pl": ["czyta\u0107"]}, "examples": [["legi leteron, libron, manuskripton, hieroglifojn", null], ["infano ne scianta, lernanta legi", null], ["ni legas en gazetoj, ke...", null], ["de legado sen atento ne ri\u0109i\u011das la prudento", "Proverbaro esperanta"], ["legi per la fingroj (parolante priblinduloj)", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Diveni ies penson la\u016d la ekstera aspekto.", "translations": {}, "examples": [["en lia fizionomio oni legis seriozecon", "Z"], ["legi la kura\u011don sur ies viza\u011do", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kopii datumon el malpli alta (periferia) nivelo de la memorhierarkio al pli alta (pli proksimen al la \u0109efprocesoro).", "translations": {}, "examples": [["legi dosierujon el periferia memoro en la \u0109efmemoron", null], ["legi la valoron de nombrilo en la aritmekilon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi komputilon prezenti internan datumon en formo, facile perceptebla de homo (home legebla).", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0439\u0433\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0443\u0437\u043d\u0430\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c"], "en": ["play (a record),", "read"], "pt": ["abrir"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0438\u0433\u0440\u0430\u0442\u044c (\u0437\u0432\u0443\u043a\u043e\u0437\u0430\u043f\u0438\u0441\u044c \u0438 \u0442.\u043f.)", "\u0432\u043e\u0441\u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438"]}, "examples": [["mi ne sukcesis legi vian sondosieron", null]], "subdefinitions": []}], "root": "leg", "primary": true}, "pikildrato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fortika drato, garnita per pikiloj kaj servanta por bariloj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u044e\u0447\u044b \u0434\u0440\u043e\u0442"], "fr": ["barbel\u00e9", "fil de fer barbel\u00e9"], "en": ["barbed wire"], "nl": ["prikkeldraad"], "ru": ["\u043a\u043e\u043b\u044e\u0447\u0430\u044f \u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u043b\u043e\u043a\u0430"], "de": ["Stacheldraht"], "hu": ["sz\u00f6gesdr\u00f3t"], "pl": ["drut kolczasty"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "drat", "primary": false}, "lego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio kio estas legata.", "translations": {"be": ["\u0447\u044b\u0442\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["lecture"], "nl": ["lezen"], "ru": ["\u0447\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Lesest\u00fcck"], "hu": ["olvasm\u00e1ny"], "br": ["lennadenn"], "pl": ["odczyt"]}, "examples": [["registri la leg\u043ejn de la sentiloj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Interpreto de teksta fragmento en manuskripto a\u016d redakcio.", "translations": {"nl": ["leesbaarheid"], "hu": ["olvasat"]}, "examples": [["\u0109i tie la papiruso liveras pli bonan legon", "Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "leg", "primary": false}, "skalpo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ha\u016dto de la kranio \u0109irka\u016dtran\u0109ita kaj for\u015dirita kun la haroj, kiun la nordamerikaj indianoj portis kiel militan trofeon.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0430\u043b\u044c\u043f"], "en": ["scalp"], "nl": ["scalp"], "ru": ["\u0441\u043a\u0430\u043b\u044c\u043f"], "de": ["Skalp"], "hu": ["skalp"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skalp", "primary": true}, "kongresejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konstrua\u0135o kun salonegoj, ekspoziciejoj ta\u016dgaj por kongresaj prelegoj, kunsidoj kaj aliaj eroj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u0430\u0446 \u043a\u0430\u043d\u0433\u0440\u044d\u0441\u0430\u045e"], "fr": ["palais des congr\u00e8s"], "en": ["conference center", "convention center", "convention hall", "exposition center"], "nl": ["congresgebouw"], "ru": ["\u0434\u0432\u043e\u0440\u0435\u0446 \u0441\u044a\u0435\u0437\u0434\u043e\u0432"], "de": ["Kongresszentrum", "Tagungszentrum", "Tagungsort"], "it": ["centro congressi", "palazzo del congresso"], "hu": ["kongresszus helysz\u00edne", "kongresszusi palota"]}, "examples": [["en Valencio mi komencis ser\u0109i la kongresejon", "Marjorie Boulton: Dinomanio, Monatojaro 1994a, numero 2a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kongres", "primary": false}, "postulato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tezo, pri kiu oni postulas, ke \u011di estu akceptata kiel vera, kvankam ne demonstrita kaj ne evidenta per si mem.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u0442\u0443\u043b\u044f\u0442"], "fr": ["postulat"], "en": ["postulate"], "nl": ["postulaat"], "pt": ["postulado", "axioma"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0442\u0443\u043b\u0430\u0442"], "de": ["Postulat", "Forderung"], "hu": ["sarkt\u00e9tel", "posztul\u00e1tum"], "pl": ["postulat"]}, "examples": [["la postulato pri la ekzisto de Dio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: La vorto postulato en matematiko i\u011das malpli kaj malpli uzata, krom en kelkaj historiaj esprimoj. La distingo, kiu iam ekzistis inter la neevidenta postulato kaj la memevidenta aksiomo, \u0109esis esti senchava en la moderna matematiko. Gravas nur, ke la nepruvita aserto ne veku kontra\u016ddirojn en la teorio."], "primary definition": "Aksiomo.", "translations": {}, "examples": [["la e\u016dklida postulato pri paraleloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "postulat", "primary": true}, "ambicio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gloramo, honoramo.", "translations": {"be": ["\u0430\u043c\u0431\u0456\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["ambition"], "en": ["ambition"], "nl": ["ambitie", "eerzucht"], "ru": ["\u0430\u043c\u0431\u0438\u0446\u0438\u044f", "\u0447\u0435\u0441\u0442\u043e\u043b\u044e\u0431\u0438\u0435"], "de": ["Ehrgeiz", "Streben", "Ambition"], "sk": ["amb\u00edcia"], "es": ["ambici\u00f3n"]}, "examples": [["ekzistas la\u016ddindaj ambicioj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ambici", "primary": true}, "forklini": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malproksimigi de si klinante, deturni al alia direkto.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0445\u0456\u043b\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9tourner (de soi)", "\u00e9carter (de soi)"], "nl": ["afweren", "ombuigen"], "ru": ["\u043e\u0442\u043a\u043b\u043e\u043d\u044f\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u043a\u043b\u043e\u043d\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["forklini la kapon, sian orelon, pilkon", null], ["forklini ies koleron, ripro\u0109ojn, koron", "Z"], ["forklini la rajton de fremdulo", "Z"], ["forklini\u011di de la virto, de la ordonoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "klin", "primary": false}, "Judujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La pli suda parto de Palestino.", "translations": {"ru": ["\u0418\u0443\u0434\u0435\u044f"], "fr": ["Jud\u00e9e"], "nl": ["Judea"], "it": ["Giudea"]}, "examples": [["foriris viro el Bet-Le\u0125em en Judujo, por paslo\u011di en la lando de Moab", "La Malnova TestamentoRut 1:1"], ["Mi venigos sur ilin kaj sur la lo\u011dantojn de Jerusalem kaj sur la Judujanojn la tutan malbonon, pri kiu Mi diris al ili, sed ili ne a\u016dskultis", "La Malnova TestamentoJeremia 36:31"], ["mi, prokuratoro, jam dek kvin jarojn servas en Judujo", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 26"]], "subdefinitions": []}], "root": "jud", "primary": false}, "konsisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maniero, la\u016d kiu ia tuto estas kunmetita.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u043b\u0430\u0434"], "fr": ["composition (organisation)", "organisation"], "de": ["Beschaffenheit", "Konsistenz"], "nl": ["samenstelling"], "ru": ["\u0441\u043e\u0441\u0442\u0430\u0432"]}, "examples": [["kiu ajn estus la konsisto de la kongreso", "Z"], ["krimeco kaj malsa\u011do eniras la konsiston de tiu plejeble bona mondo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konsist", "primary": false}, "rigardi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Direkti sian vidon sur.", "translations": {"be": ["\u0433\u043b\u044f\u0434\u0437\u0435\u0446\u044c"], "fr": ["regarder"], "en": ["look"], "nl": ["kijken", "bekijken", "beschouwen"], "pt": ["olhar", "mirar", "observar", "fitar"], "ru": ["\u0441\u043c\u043e\u0442\u0440\u0435\u0442\u044c"], "de": ["betrachten", "anschauen", "ansehen", "anblicken"], "tp": ["lukin"], "hu": ["n\u00e9z", "megn\u00e9z", "r\u00e1tekint"], "cs": ["hled\u011bt"]}, "examples": [["li rigardas malsupren sur la kampon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 33"], ["rigardu bone, kio estas anta\u016d vi", "Z"], ["rigardi iun", "Z"], ["rigardi al iu, rigardi tra la fenestro", "Z"], ["fikse rigardante liajn okulojn", null], ["rigardi la \u0109ielon, la pejza\u011don", null], ["rigardi al la urbo", null], ["rigardi al la morto en la viza\u011don", "Z"], ["ni rigardis sur la maron, sur la multajn \u015dipojn kaj transen al la sveda bordo", "Z"], ["mal\u015date rigardi iun de alte", "Z"], ["tra la pordo rigardis internen la stelplena \u0109ielo", "B"], ["la sunradioj neniam rigardas tiun fa\u016dkon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Trovi\u011di en direkto al.", "translations": {"be": ["\u0433\u043b\u044f\u0434\u0437\u0435\u0446\u044c"], "ru": ["\u0441\u043c\u043e\u0442\u0440\u0435\u0442\u044c", "\u0433\u043b\u044f\u0434\u0435\u0442\u044c"], "hu": ["n\u00e9z"]}, "examples": [["fenestro rigardanta en la korto", "Z"], ["tien el \u0109iu el la du domoj rigardis fenestro", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Informi sin, kontroli, konstati.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0433\u043b\u044f\u0434\u0437\u0435\u0446\u044c"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u043c\u043e\u0442\u0440\u0435\u0442\u044c", "\u0432\u0437\u0433\u043b\u044f\u043d\u0443\u0442\u044c"], "hu": ["megn\u00e9z"]}, "examples": [["Marinjo, rigardu, kio eliras el la bu\u015do de via fratino", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 17"], ["rigardu, pro kio estas la bruo", "Z"], ["rigardu, \u0109u \u011di ne estas mia portreto?", "Z"], ["unu generalo volis rigardi, kiel oni nutras la soldatojn", "K"], ["anstata\u016d blinde babiladi, rigardu la faktojn", "K"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Atribui al iu a\u016d io ian econ; ju\u011di, taksi, opinii.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0441\u043c\u0430\u0442\u0440\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c (\u0432 \u043a\u0430\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435...)"], "be": ["\u0440\u0430\u0437\u0433\u043b\u044f\u0434\u0430\u0446\u044c (\u0443 \u044f\u043a\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456...)", "\u0443\u0432\u0430\u0436\u0430\u0446\u044c (\u0437\u0430)"], "hu": ["tekint"]}, "examples": [["beda\u016drinde multaj rigardas maljuste al li", "Z"], ["rigardadi Esperanton nur de \u011dia flanko praktika", "Z"], ["ili rigardis sin kiel plej kompetentajn en la afero", "Z"], ["oni rigardas ilin kiel homojn frenezajn", "Z"], ["rigardi ion kiel tre gravan (alligi)", null], ["ili rigardas la ideon de lingvo internacia kiel sensencan infanan fantazion", "Z"], ["rigardu \u011diajn fruktojn kvaza\u016d konsekritoj", "Z"], ["tiuj naivaj kontra\u016dparoloj estis rigardataj kiel veroj ne ebligantaj iun dubon", "Z"], ["e\u0109 malsa\u011dulo, se li silentas, estus rigardata kiel sa\u011dulo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "rigard", "primary": true}, "gruedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo gruformaj birdoj (Gruidae).", "translations": {"ru": ["\u0436\u0443\u0440\u0430\u0432\u043b\u0438 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["gruid\u00e9s"], "en": ["cranes (family)"], "nl": ["kraanvogels (fam.)"], "pt": ["gru\u00eddeos"], "de": ["Kraniche (Familie)"], "hu": ["daruf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grued", "primary": true}, "kapabli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Esti kapabla je io.", "translations": {"ru": ["\u0431\u044b\u0442\u044c \u0441\u043f\u043e\u0441\u043e\u0431\u043d\u044b\u043c (\u043d\u0430 \u0447\u0442\u043e-\u043b., \u043a \u0447\u0435\u043c\u0443-\u043b.)"], "fr": ["\u00eatre capable de", "\u00eatre apte \u00e0"], "nl": ["kunnen", "in staat zijn"], "be": ["\u0431\u044b\u0446\u044c \u0437\u0434\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b\u043c", "\u0431\u044b\u0446\u044c \u0437\u0434\u0430\u0442\u043d\u044b\u043c", "\u043c\u0430\u0433\u0447\u044b"], "de": ["k\u00f6nnen", "f\u00e4hig sein (zu)"], "tp": ["ken"], "vo": ["kan\u00f6n"], "hu": ["k\u00e9pes (vmire)"]}, "examples": [["kiom da viaj samtempuloj kapablas vivi senle\u011de?", "Vortoj de k-do Lanti, publika letero al Romen Rolan"]], "subdefinitions": []}], "root": "kapabl", "primary": false}, "kapablo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ecoj, kondi\u0109oj necesaj por fari ion.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043f\u043e\u0441\u043e\u0431\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["aptitude", "capacit\u00e9 (aptitude)"], "nl": ["bekwaamheid", "capaciteit (bekwaamheid)", "vermogen (bekwaamheid)"], "be": ["\u0437\u0434\u043e\u043b\u044c\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0437\u0434\u0430\u0442\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "de": ["F\u00e4higkeit"], "tp": ["ken"], "hu": ["k\u00e9pess\u00e9g", "tud\u00e1s"], "es": ["capacidad"]}, "examples": [["\u0109u ne estus al vi agrable havi tian saman kapablon?", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 17"], ["mi memoros vin, \u011dis mia kapo perdos la kapablon de \u0109ia memorado", "Z"], ["la kajo povas servi al \u015dipo kun la kargokapablo de 400 mil toneloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kapabl", "primary": false}, "kapabla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Povanta fari ion; havanta la ecojn a\u016d plenumanta la kondi\u0109ojn necesajn por fari ion.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043f\u043e\u0441\u043e\u0431\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["capable (apte)", "apte", "bon (pour)"], "en": ["capable"], "nl": ["bekwaam"], "be": ["\u0437\u0434\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u0437\u0434\u0430\u0442\u043d\u044b"], "de": ["f\u00e4hig"], "hu": ["k\u00e9pes"], "cs": ["schopn\u00fd"], "es": ["capaz"]}, "examples": [["kapabla al \u0109io", "B"], ["kapabla je krimo", null], ["mi bezonis personon, kiu estus kapabla precipe por altran\u0109ado", "Marta"], ["li estas kapabla fari tion \u2013 murmuretis la \u0109efa ju\u011disto", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 12a"], ["kapabla direktoro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kapabl", "primary": true}, "konsonanta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nesilabiga.", "translations": {"fr": ["consonantique"], "nl": ["meeklinkend"], "sv": ["konsonant"], "es": ["conson\u00e1ntico"]}, "examples": [["ili ofte tenas konsonantan fina\u0135on, kiun la aliaj lingvoj, kaj e\u0109 la mandarena [...] perdis", "Bradley Kendal: La korea, Monatojaro 2002a, numero 3a, p. 21-23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "konsonant", "primary": false}, "postmorga\u016d": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En la dua tago post la hodia\u016da.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u044c\u043b\u044f\u0437\u0430\u045e\u0442\u0440\u0430"], "fr": ["apr\u00e8s-demain"], "de": ["\u00fcbermorgen"], "fa": ["\u067e\u0633\u200c\u0641\u0631\u062f\u0627"], "br": ["goude warc'hoazh", "antronoz all"], "fi": ["ylihuomenna"], "ja": ["\u660e\u5f8c\u65e5 [\u3042\u3055\u3063\u3066]"], "he": ["\u05de\u05d7\u05e8\u05ea\u05d9\u05d9\u05dd"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u0437\u0430\u0432\u0442\u0440\u0430"], "nl": ["overmorgen"], "pt": ["depois de amanh\u00e3"], "tr": ["\u00f6b\u00fcr g\u00fcn"], "sv": ["i \u00f6vermorgon"], "sk": ["pozajtra"], "ro": ["poim\u00e2ine"], "pl": ["pojutrze"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "morga\u016d", "primary": false}, "ajlo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio liliacoj (Allium).", "translations": {"be": ["\u0446\u044b\u0431\u0443\u043b\u044f", "\u0447\u0430\u0441\u043d\u043e\u043a"], "nl": ["look"], "pt": ["alho"], "de": ["Lauch"], "hu": ["hagyma"], "br": ["kignen-gouez"], "pl": ["czosnek"], "he": ["\u05e9\u05d5\u05dd"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Specio de ajlo (Allium sativum), uzata kiel spica\u0135o kaj kuracilo.", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u0441\u043d\u043e\u043a"], "fr": ["ail"], "bg": ["\u0447\u0435\u0441\u044a\u043d"], "nl": ["knoflook"], "ru": ["\u0447\u0435\u0441\u043d\u043e\u043a"], "ca": ["all"], "de": ["Knoblauch"], "tr": ["sar\u0131msak"], "sv": ["vitl\u00f6k"], "hu": ["fokhagyma"], "sk": ["cesnak"], "en": ["garlic"], "pl": ["czosnek"], "br": ["kignen"], "es": ["ajo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ajl", "primary": true}, "tro malalte taksi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Taksi malpli grava, granda... ol reale estas.", "translations": {"fr": ["sous-estimer"], "pl": ["nie docenia\u0107", "nie doszacowa\u0107"]}, "examples": [["li tro malalte taksis la viglecon de la virino", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 16a"], ["ne subtaksu tiun asocion. Ili scipovis organizi tutan movadon", "A. Kris, Redakcie, La Ondo de Esperanto, 2003:8-9 (106-107)"]], "subdefinitions": []}], "root": "taks", "primary": false}, "spageto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fadenforma nudelo.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u0433\u0435\u0442\u044b"], "fr": ["spaghetti"], "bg": ["\u0441\u043f\u0430\u0433\u0435\u0442\u0438"], "nl": ["spaghetti"], "ru": ["\u0441\u043f\u0430\u0433\u0435\u0442\u0442\u0438"], "de": ["Spaghetti"], "it": ["spaghetto"], "hu": ["spagetti"], "es": ["espagueti"], "he": ["\u05e1\u05e4\u05d2\u05d8\u05d9"]}, "examples": [["100 faskoj da ege fajnaj spagetoj", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 62a, p. 332a"]], "subdefinitions": []}], "root": "spaget", "primary": true}, "Bosnujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la suda E\u016dropo nuntempe parto de la teritorio de Bosnujo kaj Hercegovino.", "translations": {"de": ["Bosnien"], "bg": ["\u0411\u043e\u0441\u043d\u0430"], "en": ["Bosnia"], "pl": ["Bo\u015bnia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bosn", "primary": true}, "tor\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malnova kruda lumigilo konsistanta el tordita \u015dnuro a\u016d ligna bastono \u015dmirita per rezino, vakso a\u016d pe\u0109o.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0430\u043a\u0435\u043b"], "en": ["torch"], "nl": ["toorts", "fakkel"], "pt": ["tocha", "facho", "archote"], "be": ["\u043f\u0430\u0445\u043e\u0434\u043d\u044f", "\u0444\u0430\u043a\u0435\u043b", "\u0441\u044c\u0432\u0435\u0442\u0430\u0447"], "de": ["Fackel"], "hu": ["f\u00e1klya"], "pl": ["pochodnia"]}, "examples": [["tor\u0109a procesio", "Z"], ["lia batalilo estas la tor\u0109o de l' vero, kiu kun la tempo nepre vekos la homaron dormantan", null], ["tiuj fervoruloj tenas la tor\u0109on de niaj ideoj", null], ["preni en la manon la tor\u0109on de la liberiga ideo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tor\u0109", "primary": true}, "\u015dirmi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ka\u015di iun a\u016d ion kontra\u016d rigardo a\u016d incida radiado, fluo, vento, pluvo, grajlo, \u0135etitaj objektoj kaj tiel plu, barante la vojon al ili.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043a\u0440\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0441\u043b\u0430\u043d\u044f\u0446\u044c", "\u0443\u043a\u0440\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0445\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["couvrir", "prot\u00e9ger"], "en": ["shelter"], "nl": ["schermen", "beschermen", "hoeden", "behoeden"], "pt": ["proteger", "abrigar"], "ru": ["\u0437\u0430\u0441\u043b\u043e\u043d\u044f\u0442\u044c", "\u0443\u043a\u0440\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0449\u0438\u0449\u0430\u0442\u044c"], "de": ["schirmen", "beschirmen", "sch\u00fctzen"], "it": ["proteggere", "coprire (proteggere)", "riparare (proteggere)", "difendere (proteggere)", "schermare"], "hu": ["v\u00e9d", "\u00f3v", "fedez"]}, "examples": [["la ombrelo \u015dirmis nin de la pluvo, kontra\u016d la pluvo", "B"], ["la remparo \u015dirmas la soldatojn de la kugloj", "B"], ["subite \u0109io mallumi\u011dis, de la sudo ekpluvis varmega sablo kaj ekblovis tiel potenca vento, ke \u011di renversis \u0109evalon, kiu staris en ne\u015dirmita loko", "La Faraono, volumo 2, \u0109ap. 19"], ["norde sin levas Ma\u015duk, kiel vila persa \u0109apo, kaj \u015dirmas tutan parton de l' \u0109iela kupolo", "Terminologia Kurso"], ["Sed \u2015 stranga afero \u2015 \u0109io, kio anta\u016de \u015dirmis, ka\u015dis kaj neniigis konscion de la morto, nun jam ne povis fari tiun efikon", "L. Tolstoj, trad. V. Melnikov, La morto de Ivan Ilji\u0109, Jekaterinburg: Sezonoj, 1997"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Protekti iun a\u016d ion.", "translations": {"be": ["\u0430\u0445\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0431\u0430\u0440\u0430\u043d\u0456\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0441\u044c\u0446\u0435\u0440\u0430\u0433\u0430\u0446\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Protekti por evitigi materian difekton.", "translations": {}, "examples": [["la polico sukcesis \u015dirmi la fremdulojn", "B"], ["la faraono \u015dirmis la Fenicianojn kontra\u016d la Asirianoj", "B"], ["ne traktatoj sed armeoj povas \u015dirmi la limojn", "B"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Forigi de iu a\u016d io dan\u011deron a\u016d abstraktan malbonon.", "translations": {}, "examples": [["eduki la infanojn tiel, ke ili estu \u015dirmataj kontra\u016d la supersti\u0109oj", null], ["\u015di voja\u011dis nokte por \u015dirmi sin de la scivolo kaj respektemaj salutoj de la lo\u011dantoj", "B"], ["tiu longa pripensado ne \u0109iam \u015dirmis min de eraro", "Z"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Aran\u011di ke elektra kampo a\u016d radiado ne penetru en protektatan lokon (\u015dirmi cirkviton kontra\u016d ekstera kampo) a\u016d ne disvasti\u011du eksteren (\u015dirmi la fonton de radiado).", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0440\u0430\u043d\u0456\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "hu": ["\u00e1rny\u00e9kol", "v\u00e9d"], "en": ["shield", "screen", "shadow"], "ru": ["\u044d\u043a\u0440\u0430\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dirm", "primary": true}, "vesto\u015dranko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015dranko por tenado de vestoj, ordinare kun hokoj por ilin pendigi.", "translations": {"fr": ["penderie"], "de": ["Kleiderschrank"], "sv": ["garderob", "kl\u00e4dsk\u00e5p"], "bg": ["\u0433\u0430\u0440\u0434\u0435\u0440\u043e\u0431"], "it": ["guardaroba (armadio)"]}, "examples": [["la rompi\u011dintan zonon vi trovos en la kesto apud la vesto\u015dranko", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015drank", "primary": false}, "anta\u016dulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu anta\u016das tempe.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u043e\u043a"], "fr": ["anc\u00eatre", "devancier", "pr\u00e9d\u00e9cesseur"], "en": ["predecessor"], "nl": ["voorganger"], "be": ["\u043f\u0430\u043f\u044f\u0440\u044d\u0434\u043d\u0456\u043a", "\u043f\u0440\u043e\u0434\u0430\u043a"], "de": ["Vorg\u00e4nger", "Vorfahr"], "hu": ["el\u0151d"], "sk": ["predchodca", "predok"], "pl": ["poprzednik"]}, "examples": [["ni profitas la spertojn de niaj anta\u016duloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "anta\u016d", "primary": false}, "ermito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Piulo vivanta en soleco.", "translations": {"be": ["\u043f\u0443\u0441\u0442\u044d\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["ermite", "solitaire (subst.)"], "en": ["hermit"], "nl": ["eremiet", "heremiet", "kluizenaar"], "pt": ["eremita", "ermit\u00e3o", "solit\u00e1rio"], "ru": ["\u043e\u0442\u0448\u0435\u043b\u044c\u043d\u0438\u043a", "\u0437\u0430\u0442\u0432\u043e\u0440\u043d\u0438\u043a", "\u0430\u043d\u0430\u0445\u043e\u0440\u0435\u0442"], "ca": ["ermit\u00e0", "anacoreta"], "de": ["Eremit", "Klausner", "Einsiedler"], "hu": ["remete"], "pl": ["eremita", "pustelnik"], "es": ["ermita\u00f1o", "anacoreta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Homo, kiu sisteme evitas la aliajn, kaj izole vivas.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043c\u043e\u0442\u043d\u0456\u043a", "\u0430\u0434\u0437\u0456\u043d\u043e\u0442\u043d\u0456\u043a"], "de": ["Einsiedler", "Einzelg\u00e4nger"], "pl": ["samotnik", "pustelnik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ermit", "primary": true}, "kamentubo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fumtubo por kameno.", "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u043c\u0456\u043d"], "fr": ["conduit de chemin\u00e9e", "chemin\u00e9e (sur le toit)"], "en": ["chimney"], "nl": ["schoorsteen(pijp)"], "ru": ["\u0434\u044b\u043c\u043e\u0432\u0430\u044f \u0442\u0440\u0443\u0431\u0430"], "de": ["Schornstein"], "hu": ["k\u00e9m\u00e9ny"], "br": ["siminal"], "pl": ["komin", "przew\u00f3d kominowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Masonita a\u016d metala tubo, per kiu la fumo el kameno a\u016d \u0109ambra forno eliras eksteren.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0447\u043d\u0430\u044f \u0442\u0440\u0443\u0431\u0430"], "fr": ["conduit de chemin\u00e9e"], "nl": ["schoorsteen"], "de": ["Schornstein"], "pl": ["komin", "przew\u00f3d kominowy"], "hu": ["k\u00e9m\u00e9ny"]}, "examples": [["kie fumas la kamentubo, tie oni kuiras man\u011da\u0135on, la kamentubo tie efektive fumis, sed \u011di englutis \u0109iujn tagman\u011dojn pro la ru\u011da oro", "Fabeloj, volumo 4, La vento rakontas pri Valdemaro Doe kaj pri liaj filinoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "kamen", "primary": false}, "\u015dlemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Venko en \u0109iuj a\u016d preska\u016d \u0109iuj ma\u0109oj de serio.", "translations": {"fr": ["chelem"], "de": ["Slam"], "it": ["slam"]}, "examples": [["Tiger Woods gajnis sian kvaran grandan \u015dlemon en golfludo", "H. Gravatt, Adia\u016d Jaro 2001..., Ar\u011denta Filiko, 2002-03"], ["la nacio kiu gajnas \u0109iujn siajn mat\u0109ojn kontra\u016d la aliaj nacioj gajnas anka\u016d la Grandan \u015clemon", "-, Granda \u015clemo por Kimrio, eventeo, 2008-03-16"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dlem", "primary": true}, "feti\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Objekto respektegata de sova\u011duloj kiel sidejo de magia povo, a\u016d kiel lo\u011dejo de dia\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0444\u044d\u0442\u044b\u0448"], "bg": ["\u0444\u0435\u0442\u0438\u0448"], "nl": ["fetisj"], "pt": ["fetiche"], "ru": ["\u0444\u0435\u0442\u0438\u0448"], "de": ["Fetisch"], "hu": ["f\u00e9tis"], "en": ["fetish"], "es": ["fetiche"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Objekto, kiun supersti\u0109aj homoj konsideras kiel bon\u015danciga.", "translations": {"de": ["Ungl\u00fcckszeichen"], "hu": ["f\u00e9tis", "kabala(t\u00e1rgy)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Persono, konsiderata kiel netu\u015debla, nekritikebla.", "translations": {"de": ["Gott", "Abgott"], "hu": ["isten (emberr\u0151l)", "b\u00e1lv\u00e1ny (emberr\u0151l)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "feti\u0109", "primary": true}, "mensoga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bazita sur mensogo a\u016d prezentanta mensogon.", "translations": {"ru": ["\u043b\u043e\u0436\u043d\u044b\u0439", "\u043b\u0436\u0438\u0432\u044b\u0439"]}, "examples": [["sen mensoga rekomendo ne iros la vendo", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "mensog", "primary": false}, "hemiptera": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Apartenanta al hemipteroj.", "translations": {"hu": ["felem\u00e1ssz\u00e1rny\u00fa"], "be": ["\u043f\u0430\u045e\u0446\u044c\u0432\u0435\u0440\u0434\u0430\u043a\u0440\u044b\u043b\u044b"], "fr": ["h\u00e9mipt\u00e8re (adj.)"], "de": ["Wanzen-"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0443\u0436\u0435\u0441\u0442\u043a\u043e\u043a\u0440\u044b\u043b\u044b\u0439"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hemipter", "primary": false}, "mensogi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Intence diri malvera\u0135on.", "translations": {"be": ["\u0445\u043b\u0443\u0441\u0456\u0446\u044c", "\u043c\u0430\u043d\u0456\u0446\u044c", "\u0456\u043b\u0433\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["mentir"], "en": ["lie"], "nl": ["liegen"], "pt": ["mentir"], "ru": ["\u043b\u0433\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u0440\u0430\u0442\u044c"], "ca": ["mentir"], "de": ["l\u00fcgen"], "oc": ["mentir"], "it": ["mentire"], "hu": ["hazudik"], "br": ["gaouiadi\u00f1", "konta\u00f1 gevier"], "es": ["mentir"]}, "examples": [["senhonte mensogi", "Z"], ["mensogi ma\u015dine", "Z"], ["mensogi kiel kalendaro", "Z"], ["mensogi kiel funebra parolo", "Z"], ["mensogi kiel gazeto", "Z"], ["mensoga atestanto", "Z"], ["mensogi indiferentecon", null], ["tiu \u0109ambro mensogis komforton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mensog", "primary": true}, "mensogo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Intence dirita malvera\u0135o por trompi iun.", "translations": {"ru": ["\u043b\u043e\u0436\u044c"], "fr": ["mensonge"], "nl": ["leugen"], "pt": ["mentira"], "be": ["\u0445\u043b\u0443\u0441\u044c\u043d\u044f", "\u043c\u0430\u043d\u0430"], "ca": ["mentida"], "de": ["L\u00fcge", "Unwahrheit"], "oc": ["bala"], "it": ["bugia"], "hu": ["hazugs\u00e1g"], "br": ["gaou"], "eu": ["gezur"], "gl": ["mentira"], "es": ["mentira"]}, "examples": [["en la bur\u011daj gazetoj kaj libroj estas nur mensogoj", "Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, unua parto, \u0109apitro 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mensog", "primary": false}, "tipa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konforma al la tipo.", "translations": {"be": ["\u0442\u044b\u043f\u043e\u0432\u044b"], "fr": ["typique"], "bg": ["\u0442\u0438\u043f\u0438\u0447\u0435\u043d", "\u0445\u0430\u0440\u0430\u043a\u0442\u0435\u0440\u0435\u043d"], "nl": ["typisch"], "ru": ["\u0442\u0438\u043f\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["typisch"], "hu": ["tipikus", "t\u00edpusos"], "pl": ["typowy"]}, "examples": [["la tipaj ecoj de la Angloj", null], ["viza\u011do tipe hebrea", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tip", "primary": false}, "elturni\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eliri el malfacila situacio per sia lerto.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0432\u0435\u0440\u043d\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0438\u0437\u0432\u0435\u0440\u043d\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0432\u044b\u043a\u0440\u0443\u0442\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["se d\u00e9brouiller", "se tirer d'affaire"], "nl": ["zich eruit redden"], "de": ["sich herauswinden"], "sv": ["vrida sig ur", "ta sig ur"], "pl": ["wykr\u0119ci\u0107 si\u0119", "wykaraska\u0107 si\u0119"], "hu": ["kiv\u00e1gja mag\u00e1t"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "turn", "primary": false}, "hungara": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilantanta al hungaroj, ilia nacieco a\u016d \u015dtato.", "translations": {"be": ["\u0432\u0443\u0433\u043e\u0440\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["hongrois"], "en": ["Hungarian"], "nl": ["Hongaars"], "pt": ["h\u00fangaro (adj.)"], "ru": ["\u0432\u0435\u043d\u0433\u0435\u0440\u0441\u043a\u0438\u0439"], "ca": ["hongar\u00e8s", "magiar"], "de": ["ungarisch"], "it": ["ungherese (agg.)", "magiaro (agg.)"], "hu": ["magyar"], "sk": ["ma\u010farsk\u00fd"], "fa": ["\u0645\u062c\u0627\u0631\u0633\u062a\u0627\u0646\u06cc", "\u0645\u062c\u0627\u0631\u06cc", "\u0645\u062c\u0627\u0631"], "es": ["h\u00fangaro"], "br": ["hungariat"], "pl": ["w\u0119gierski"]}, "examples": [["hungara lingvo, a\u016dtoro, konstitucio", null], ["la historio rakontis pri Hungara kavaliro, kiu estis kaptita de Turka guberniestro, kiu lasis aljungi lin kune kun la bovoj al la plugilo, peladi per vipado kaj terure mokadi \u011dis li tute senforti\u011dis", "Fabeloj, volumo 3, Historio de unu patrino"], ["oni devis kanti plejparte hungare, kio ne baris eksterlandanojn: japana virina koruso parkere kantis hungarajn melodiojn", "Juh\u00e1sz K\u00e1roly: Korusa konkurso, Monato, n-ro 12/2000, p. 14"]], "subdefinitions": []}], "root": "hungar", "primary": false}, "hungaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctatano de Hungarujo.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0430\u0436\u0434\u0430\u043d\u0438\u043d \u0412\u0435\u043d\u0433\u0440\u0438\u0438"], "fa": ["\u0645\u062c\u0627\u0631"], "en": ["Hungarian"], "br": ["Hungariad"], "be": ["\u0432\u0443\u0433\u043e\u0440\u0430\u0446"], "pl": ["W\u0119gier", "Madziar (pot., \u017cart.)"], "hu": ["magyar (\u00e1llampolg\u00e1r)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Homo kun hungara nacieco.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u043d\u0433\u0440"], "fr": ["Hongrois"], "nl": ["Hongaar"], "pt": ["h\u00fangaro (subst.)"], "ca": ["hongar\u00e8s", "magiar"], "de": ["Ungar"], "it": ["ungherese (sost.)"], "hu": ["magyar (nemzetis\u00e9g\u0171)"], "sk": ["Ma\u010far"], "pl": ["W\u0119gier", "Madziar (pot., \u017cart.)"], "es": ["h\u00fangaro"]}, "examples": [["sufi\u0109as mencii la situacion de hungaroj en Rumanio, poloj en \u0108e\u0125io, ukrainoj en Pollando kaj tiel plu", "Sylvia BRYLSKA: \u0108u reiri al naciaj radikoj?, Monato, n-ro 08/1993"]], "subdefinitions": []}], "root": "hungar", "primary": true}, "klerikala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Favora al la klerikaro kaj al \u011dia superregado.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u0435\u0440\u044b\u043a\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["cl\u00e9rical (favorable au cl\u00e9ricalisme)"], "nl": ["klerikaal"], "ru": ["\u043a\u043b\u0435\u0440\u0438\u043a\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["klerikal", "geistlich", "kirchenfreundlich"], "hu": ["klerik\u00e1lis"]}, "examples": [["klerikala partio", null], ["kontra\u016dklerikala agitado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "klerikal", "primary": true}, "nea": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rifuza, malkonsenta, nega.", "translations": {"be": ["\u043d\u044d\u0433\u0430\u0442\u044b\u045e\u043d\u044b", "\u0430\u0434\u043c\u043e\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["n\u00e9gatif (esprimant \u00abnon\u00bb)"], "en": ["negative"], "pt": ["negativo"], "el": ["\u03b1\u03c1\u03bd\u03b7\u03c4\u03b9\u03ba\u03cc\u03c2"], "hu": ["nemleges", "negat\u00edv"], "ru": ["\u043e\u0442\u0440\u0438\u0446\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "es": ["negativo"], "fi": ["kielt\u00e4v\u00e4", "kielteinen", "ep\u00e4\u00e4v\u00e4"], "pl": ["przecz\u0105cy"], "he": ["\u05e9\u05dc\u05d9\u05dc\u05d9"]}, "examples": [["\u0109u li donis al vi jesan respondon a\u016d nean?", "Fundamento de EsperantoEkzercaro, \u00a7 31"], ["nea gesto", null], ["nee skui la kapon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["aldonante la prefikson \u00abnen\u00bb, ni ricevas vortojn neajn", "Fundamento de EsperantoEkzercaro, \u00a7 30"]], "subdefinitions": []}], "root": "ne", "primary": false}, "aldonvalora imposto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u011cenerala vendo-imposto nete kalkulata surbaze de la valorkreska\u0135o sur \u0109iu unuopa produkto- a\u016d komerco-nivelo.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u043b\u043e\u0433 \u043d\u0430 \u0434\u043e\u0431\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u043d\u0443\u044e \u0441\u0442\u043e\u0438\u043c\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u041d\u0414\u0421"], "fr": ["taxe sur la valeur ajout\u00e9e", "TVA"], "en": ["value added tax", "VAT"], "nl": ["belasting over de toegevoegde waarde", "BTW"], "pt": ["imposto sobre circulac\u00e3o de mercadorias", "ICM"], "de": ["Mehrwertsteuer", "MWSt"], "hu": ["\u00e9rt\u00e9kt\u00f6bbletad\u00f3", "\u00e1ltal\u00e1nos forgalmi ad\u00f3", "\u00e1fa"], "es": ["impuesto sobre el valor a\u00f1adido", "impuesto al valor agregado", "IVA"], "pl": ["podatek od warto\u015bci dodanej", "VAT"]}, "examples": [["en 1986 \u011di enkondukis aldonvaloran imposton je \u0109iuj enlandaj konsumoj", "Donald Rogers: Ekonomia miraklo a\u016d malsano? , Monato, n-ro 02/1997."]], "subdefinitions": []}], "root": "impost", "primary": false}, "telegramo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sciigo sendita per telegrafo.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u043b\u0435\u0433\u0440\u0430\u043c\u0430"], "fr": ["t\u00e9l\u00e9gramme"], "bg": ["\u0442\u0435\u043b\u0435\u0433\u0440\u0430\u043c\u0430"], "nl": ["telegram"], "pt": ["telegrama"], "ru": ["\u0442\u0435\u043b\u0435\u0433\u0440\u0430\u043c\u043c\u0430"], "ca": ["telegrama"], "de": ["Telegramm"], "hu": ["t\u00e1virat"], "en": ["telegram"], "es": ["telegrama"], "pl": ["telegram"]}, "examples": [["servistino-historio, kiu tiom fremdas en la lasta jardeko de la nuna jarcento kiom vaporlokomotivoj a\u016d telegramoj", "Paul Gubbins: Materialismo kaj \u0135aluzo (Geraldo Mattos, La servorajto - kaj - La sinmortigo), Monatojaro 1998a, numero 4a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "telegram", "primary": true}, "Nord-Atlantika Traktat-Organiza\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alianco de suverenaj \u015dtatoj, fondita por komuna defendo de okcidenta E\u016dropo, Kanado kaj Usono.", "translations": {"be": ["\u0410\u0440\u0433\u0430\u043d\u0456\u0437\u0430\u0446\u044b\u044f \u041f\u0430\u045e\u043d\u043e\u0447\u043d\u0430\u0430\u0442\u043b\u044f\u043d\u0442\u044b\u0447\u043d\u0430\u0439 \u0434\u0430\u043c\u043e\u0432\u044b", "\u041d\u0410\u0422\u041e"], "fr": ["Organisation pour le Trait\u00e9 de l'Atlantique Nord", "OTAN"], "bg": ["\u041e\u0440\u0433\u0430\u043d\u0438\u0437\u0430\u0446\u0438\u044f\u0442\u0430 \u043d\u0430 \u0421\u0435\u0432\u0435\u0440\u043d\u043e\u0430\u0442\u043b\u0430\u043d\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u044f \u0434\u043e\u0433\u043e\u0432\u043e\u0440", "\u041d\u0410\u0422\u041e"], "nl": ["Noord-Atlantische Verdragsorganisatie", "NAVO"], "ru": ["\u041e\u0440\u0433\u0430\u043d\u0438\u0437\u0430\u0446\u0438\u044f \u0421\u0435\u0432\u0435\u0440\u043e\u0430\u0442\u043b\u0430\u043d\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0433\u043e \u0434\u043e\u0433\u043e\u0432\u043e\u0440\u0430", "\u041d\u0410\u0422\u041e"], "de": ["Nordatlantikpakt", "NATO"], "hu": ["\u00c9szak-atlanti Szerz\u0151d\u00e9s Szervezete", "NATO"], "fa": ["\u0633\u0627\u0632\u0645\u0627\u0646 \u067e\u06cc\u0645\u0627\u0646 \u0622\u062a\u0644\u0627\u0646\u062a\u06cc\u06a9 \u0634\u0645\u0627\u0644\u06cc", "\u0646\u0627\u062a\u0648"], "en": ["North Atlantic Treaty Organisation", "NATO"], "es": ["Organizaci\u00f3n Tratado de Atl\u00e1ntico Norte", "OTAN"]}, "examples": [["la lastan tagon de la milito, \u015di biciklis al la centro de la urbo por atendi la trupojn de NATO, \u0109ar tiel informis \u015din iu maljunulo.", "Bardhyl SELIMI, Voja\u011dimpresoj, somero 2000, Monato, numero 01/2001"], ["efektive, la\u016d ekonomia politiko kaj internaciaj celoj (evoluigi sukcesan sociliberalan kapitalismon kaj esti akceptita en E\u016dropa Unio kaj en Nord-Atlantika Traktat-Organiza\u0135o), \u0109iuj estas egalaj.", "Z. Ti\u015dljar, Ordo tordita - dekstren maldekstren, Monato, numero 01/2001"]], "subdefinitions": []}], "root": "traktat", "primary": false}, "dolora": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sentiganta doloron.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043b\u044e\u0447\u044b"], "fr": ["douloureux"], "en": ["painful", "aching", "sore"], "nl": ["pijnlijk"], "ru": ["\u0431\u043e\u043b\u0435\u0437\u043d\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["Schmerzens-"], "it": ["doloroso", "dolente"], "hu": ["f\u00e1jdalmas"], "pl": ["obola\u0142y", "bolesny", "bol\u0105cy", "dolegliwy"]}, "examples": [["dolora vundo, dento", null], ["tre dolora estas por \u011dojanto refalo tro subita en mal\u011dojon", "Z"], ["vi ne pu\u015du tiel dolore", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Esprimanta doloron, estigita de doloro.", "translations": {"en": ["pained", "anguished"], "pl": ["bolesny", "dolegliwy"]}, "examples": [["dolora krio", null], ["dolorege plori", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "dolor", "primary": false}, "dolori": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Oni uzas tiun sensufiksan formon, se oni precipe konsideras a\u016d atentigas la subjektivan senton kaj la konscion de la estigata doloro."], "primary definition": "(transitiva) Sentigi al iu tre malagrablan korpan a\u016d spiritan impreson.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043b\u0435\u0446\u044c"], "fr": ["faire mal (\u00eatre douloureux)", "\u00eatre douloureux"], "en": ["hurt", "ache", "pain"], "nl": ["pijn doen (intr.)"], "pt": ["doer", "causar dor"], "ru": ["\u0431\u043e\u043b\u0435\u0442\u044c (\u0434\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c \u0447\u0443\u0432\u0441\u0442\u0432\u043e \u0431\u043e\u043b\u0438)"], "de": ["schmerzen", "weh tun"], "it": ["fare male (essere doloroso)", "essere doloroso"], "hu": ["f\u00e1j"], "pl": ["bole\u0107", "dolega\u0107"]}, "examples": [["ne doloras frapo sur fremda kapo", "Proverbaro esperanta"], ["tia operacio tre doloras", "Z"], ["ili batis min, sed \u011di min ne doloris", "La Malnova Testamento, &Sen 23:35"], ["dum la frosta vetero mia re\u016dmatismo min doloras", null], ["min doloras \u0109i tie", "Z"], ["la kruro doloras min, al mi", null], ["doloras lin la malfavoro", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 16"], ["forte min doloras la nepovado helpi vin", "Z"], ["mia kruro doloras", null], ["\u0109u ne doloris miaj ostoj post la longa voja\u011do", "La Faraono, volumo 2, \u0109ap. 24"], ["anka\u016d dum ridado povas dolori la koro", "La Malnova Testamento, &Sen 14:13"]], "subdefinitions": []}], "root": "dolor", "primary": true}, "arako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Azia nomo de brando la\u016d lokoj farita el vinbero, kokoso, sukerkano, palmosuko, ofte dol\u0109a, aromigita per anizo....", "translations": {"sk": ["arak (ry\u017eov\u00e1 p\u00e1lenka)"], "be": ["\u0430\u0440\u0430\u043a"], "fr": ["arac"], "en": ["arrack"], "ru": ["\u0430\u0440\u0430\u043a", "\u0430\u0440\u0430\u043a\u0430"], "de": ["Reisbrandwein", "Arrak"], "hu": ["arrak", "rizsp\u00e1linka"]}, "examples": [["knaboj estis ebriaj drinkinte arakon", "Guru Prasad Mainali, trad. R. Manandhar, Pajlo-fajro, Razeno blogas Esperante..., 2008-03-04"]], "subdefinitions": []}], "root": "arak", "primary": true}, "doloro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre malagrabla korpa impreso.", "translations": {"be": ["\u0431\u043e\u043b\u044c"], "fr": ["douleur"], "en": ["pain", "ache", "hurt", "anguish"], "nl": ["pijn"], "pt": ["dor"], "ru": ["\u0431\u043e\u043b\u044c"], "de": ["Schmerz"], "it": ["dolore"], "hu": ["f\u00e1jdalom"], "es": ["dolor"], "cs": ["bolest"], "pl": ["b\u00f3l", "dolegliwo\u015b\u0107"]}, "examples": [["senti en la brusto akran mordantan, kruelan doloron", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tre malagrabla spirita sento, malplezuro, aflikto.", "translations": {}, "examples": [["mi havas doloron en la animo", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 4"], ["rigardi kun doloro la reciprokan fremdecon, kiu dividas inter si la filojn de sama lando", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "dolor", "primary": false}, "valento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Valoro, indikanta, kiom da hidrogenatomoj povas ligi\u011di kun atomo.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u043b\u0435\u043d\u0442\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["valence (chimie)"], "en": ["valence", "valency"], "nl": ["valentiegetal", "waardigheid (valentie)"], "pt": ["val\u00eancia"], "ru": ["\u0432\u0430\u043b\u0435\u043d\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Valenz"], "it": ["valenza (ch.)"], "hu": ["vegy\u00e9rt\u00e9k"], "pl": ["warto\u015bciowo\u015b\u0107"], "es": ["valencia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nombro de komplementoj, kiun povas havi verbo a\u016d eventuale aliklasa vorto.", "translations": {"fr": ["valence (linguistique)"], "nl": ["valentie (taalk.)"], "it": ["valenza (ling.)"], "pt": ["cebolinha"], "hu": ["valencia (ig\u00e9\u00e9)"]}, "examples": [["\u00abpluvas\u00bb estas nul-valenta: \u011di regas nek subjekton, nek ion alian", null], ["tio estu instigo al estontaj gramatikistoj prilabori teorion pri la verbaj valentoj kaj la verba regado", "Michel Duc Goninaz, La Nova Plena Ilustrita Vortaro, Anta\u016dparolo, p. 27a"]], "subdefinitions": []}], "root": "valent", "primary": true}, "eniri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iri internen de iu loko.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0439\u0442\u0438"], "fr": ["entrer"], "nl": ["binnendringen"], "pt": ["entrar"], "de": ["hineingehen", "eintreten"], "hu": ["bemegy", "bel\u00e9p", "behatol"], "ar": ["\u062f\u064e\u062e\u064e\u0644\u064e -\u064f \u062f\u064f\u062e\u064f\u0648\u0644\u064b\u0627"], "pl": ["wchodzi\u0107"], "es": ["entrar"]}, "examples": [["eniri en la \u0109ambron", null], ["eniri la \u0109ambron", null], ["glavo pendis en la glavingo \u0109e lia lumbo kaj facile povis eliri kaj eniri", "La Malnova TestamentoII. Samuel 20:8"], ["vespere li prenis sian filinon Lea kaj enirigis \u015din al li, kaj tiu envenis al \u015di", "La Malnova TestamentoGenezo 29:23"], ["se lin trafos malfeli\u0109o sur la vojo , tiam vi enirigos miajn grizajn harojn kun mal\u011dojo en \u015ceolon", "La Malnova TestamentoGenezo 42:38"], ["\u015di enirigis lin en la domon de sia patro", "La Malnova TestamentoJu\u011distoj 19:3"], ["alkonduku Aaronon kaj liajn filojn al la eniro de la tabernaklo de kunveno", "La Malnova TestamentoEliro 40:12"], ["eniro en la templon estis permesata nur al privilegiuloj", "Pro I\u015dtar\u0109ap.11"], ["Ilu-ittia, levi\u011dinte \u0109e la eniro de la re\u011do, anka\u016d riverencis", "Pro I\u015dtar\u0109ap.18"], ["eniri (en) societon, komitaton", "Z"], ["eniri en oficon", null], ["nur la vortoj, kiuj sukcesis eniri (en) la \u0109iutagan literaturon povas vivi da\u016dre", null], ["eniri facile en la memoron", "Z"], ["espero eniris en \u015dian koron", "Z"], ["la racio ne eniris ilian cerbon", null], ["la prezidanto ne permesis al la oratoro eniri tiun kampon", null], ["eniri novan vojon, epokon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ir", "primary": false}, "valenta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la valento.", "translations": {"nl": ["betr. de valentie"], "it": ["valente (ch.)"], "pl": ["walencyjny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "valent", "primary": false}, "da\u016drigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi, ke io da\u016dru.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0434\u043b\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0434\u043b\u0435\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["faire durer"], "nl": ["verderzetten", "verdergaan"], "br": ["lakaat da badout"], "be": ["\u043f\u0440\u0430\u0446\u044f\u0433\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0434\u0430\u045e\u0436\u0430\u0446\u044c"], "pl": ["kontynuowa\u0107"], "hu": ["tart\u00f3s\u00edt (id\u0151ben)", "tart\u00f3ss\u00e1 tesz"]}, "examples": [["la vento da\u016drigis la froston", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Zamenhof admonas: \u00abOni povas diri: la laboro da\u016dras (estas plue, ne estas finita), sed oni ne povas diri: mi da\u016dras labori (mi estas plue labori, mi ne estas finita labori). Anka\u016d ne estas bone diri, kiel mi mem beda\u016drinde faris kelkfoje: mi da\u016drigas labori (mi igas esti plue labori). Oni devas diri: mi da\u016drigas mian laboron (mi igas mian laboron esti plue) a\u016d: mi laboras plue. \u00bb Sed PIV1 asertas, ke la infinitiva konstruo estas pli kaj pli uzata."], "primary definition": "Plue fari, ne \u0109esigi.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0434\u043e\u043b\u0436\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0434\u043e\u043b\u0436\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["continuer", "poursuivre (continuer)", "prolonger (continuer)"], "en": ["prolong"], "de": ["fortsetzen"], "hu": ["folytat"], "br": ["kendelc'her (v.k.)"]}, "examples": [["da\u016drigi la laboron", "Z"], ["la da\u016drigo de la libro aperos post tri monatoj", null], ["da\u016drige rideti", "Z"], ["\u00abmi faras al vi donacon,\u00bb da\u016drigis la feino", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 15"], ["envio estas da\u016drigilo de malamo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "da\u016dr", "primary": false}, "Beringa Markolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Markolo disiganta Azion disde Ameriko, kaj liganta la Arktan Oceanon kun Pacifiko (169\u00b0W, 65\u00b0N).", "translations": {"be": ["\u0411\u044d\u0440\u044b\u043d\u0433\u0430\u0432\u0430 \u043f\u0440\u0430\u0442\u043e\u043a\u0430"], "fr": ["D\u00e9troit de Bering"], "en": ["Bering Strait"], "nl": ["Beringstraat"], "ru": ["\u0411\u0435\u0440\u0438\u043d\u0433\u043e\u0432 \u043f\u0440\u043e\u043b\u0438\u0432"], "de": ["Beringstra\u00dfe"], "hu": ["Bering-szoros"], "es": ["Estrecho de Bering"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kol", "primary": false}, "jupo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vesto kovranta la malsupran parton de la korpo, \u0109irka\u016dpendante de la talio.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u0434\u043d\u0456\u0446\u0430"], "fr": ["jupe"], "en": ["skirt"], "nl": ["rok"], "pt": ["saia"], "el": ["\u03c6\u03bf\u03cd\u03c3\u03c4\u03b1"], "de": ["Rock"], "it": ["gonna"], "hu": ["szoknya"], "br": ["brozh"], "ru": ["\u044e\u0431\u043a\u0430"], "sv": ["kjol"], "es": ["falda"]}, "examples": [["la jupoj pro modo mallongi\u011dis", null], ["jupa regado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "jup", "primary": true}, "Meksiklando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la centra kaj norda Amerikoj kies \u0109efurbo estas Meksikurbo. La teritorio de la Meksikaj Unui\u011dintaj \u015ctatoj. ISO-3166 kodo: MX. \u011ci limas kun Belizo, Gvatemalo, Usono kaj oceanoj: Atlantiko (Kariba Maro kaj Meksika Golfo) kaj Pacifiko.", "translations": {"ru": ["\u041c\u0435\u043a\u0441\u0438\u043a\u0430"], "fr": ["Mexique"], "bg": ["\u041c\u0435\u043a\u0441\u0438\u043a\u043e"], "en": ["Mexico"], "es": ["M\u00e9xico", "M\u00e9jico", "Estados Unidos Mexicanos"], "de": ["Mexiko"], "pl": ["Meksyk", "Meksyka\u0144skie Stany Zjednoczone"]}, "examples": [["la vivo pulsas ankora\u016d en tiu parto, en kiu la a\u016dtoro nin kondukas en Meksiklandon", "Literatura mondo, Dec. 1922, p. 67"]], "subdefinitions": []}], "root": "Meksik", "primary": false}, "Alpoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "E\u016dropa alta montaro kovranta Svislandon kaj parte najbarajn landojn Francujon, Germanujon, A\u016dstrujon, Slovenujon, Italujon.", "translations": {"ru": ["\u0410\u043b\u044c\u043f\u044b"], "fr": ["les Alpes"], "de": ["Alpen"], "pl": ["Alpy"], "hu": ["az Alpok"]}, "examples": [["ili flugis trans la Alpojn al la blueta Mediteranea maro", "Fabeloj, volumo 4, Filino de la mar\u0109a re\u011do"], ["\u00abAlternativa lernejo en Alpa montaro\u00bb", "G. Cool, Internacia Pedagogia Revuo, 2005-04"]], "subdefinitions": []}], "root": "alp", "primary": false}, "kazeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Densa solidi\u011dinta ne fermentinta parto de lakto, el kiu oni faras froma\u011don.", "translations": {"be": ["\u0442\u0432\u0430\u0440\u043e\u0433"], "fr": ["caill\u00e9", "fromage blanc"], "bg": ["\u0438\u0437\u0432\u0430\u0440\u0430"], "nl": ["wrongel", "kwark"], "ru": ["\u0442\u0432\u043e\u0440\u043e\u0433"], "de": ["Quark"], "tr": ["kesik s\u00fct", "kazein"], "hu": ["t\u00far\u00f3"], "en": ["curd"], "es": ["reques\u00f3n"], "br": ["kaouledenn (laezh)"], "pl": ["twar\u00f3g", "ser fromage"]}, "examples": [["min atendis varmaj baka\u0135oj kun kazeo kaj butero, tiom bongustaj, ke mi, \u015dajne, en la urbo neniam man\u011dis ion similan", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kaze", "primary": true}, "basbalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Usondevena pilkoludo por du teamoj, en kiu oni \u0135etas pilkon, provas kapti \u011din per dika ganto, kaj poentas portante \u011din la\u016d sinsekvaj \u00abbazoj\u00bb.", "translations": {"fr": ["base-ball"], "tr": ["base-ball"], "pl": ["baseball", "palant"]}, "examples": [["manoj tiel grandaj kiel basbalaj gantoj", "Homoj man\u011dantaj, \u00abla vila\u011do, kie bonodoras tilio\u00bb, p. 95a"]], "subdefinitions": []}], "root": "basbal", "primary": true}, "flanken": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Al la flanko, eksteren, malapuden.", "translations": {"ru": ["\u0432 \u0441\u0442\u043e\u0440\u043e\u043d\u0443"], "fr": ["\u00e0 c\u00f4t\u00e9", "de c\u00f4t\u00e9", "sur le c\u00f4t\u00e9"], "nl": ["opzij"], "de": ["zur Seite"], "pl": ["na bok", "na stron\u0119"], "hu": ["f\u00e9lre", "oldalra"]}, "examples": [["flanken, sinjoro!", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 28"], ["flanken meti", null], ["flanken paroli", null]], "subdefinitions": []}], "root": "flank", "primary": false}, "\u0109efvelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Velo, fiksita \u0109e la \u0109efmasto.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u043e\u0442 (\u043f\u0430\u0440\u0443\u0441)"], "de": ["Gro\u00dfsegel"], "en": ["main sail"], "hu": ["f\u0151t\u00f6rzsvitorla", "f\u0151vitorla"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vel", "primary": false}, "poplo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio salikacoj (Populus).", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043f\u043e\u043b\u044f"], "fr": ["peuplier"], "bg": ["\u0442\u043e\u043f\u043e\u043b\u0430"], "nl": ["populier"], "pt": ["choupo", "\u00e1lamo"], "ru": ["\u0442\u043e\u043f\u043e\u043b\u044c"], "de": ["Pappel"], "sv": ["poppel"], "hu": ["ny\u00e1r(fa)"], "en": ["poplar"], "pl": ["topola"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "popl", "primary": true}, "alsino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0437\u043e\u0440\u043a\u0430\u045e\u043a\u0430"], "en": ["Stellaria"], "nl": ["muur (plant)"], "ru": ["\u0437\u0432\u0435\u0437\u0434\u0447\u0430\u0442\u043a\u0430"], "de": ["Miere"], "it": ["alsina"], "hu": ["csillagh\u00far"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "alsin", "primary": true}, "perplekso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Embaraso anta\u016d neatendita situacio, malfacile solvebla afero.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u0433\u0443\u0431\u043b\u0435\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u043c\u044f\u0448\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0437\u044c\u0434\u0437\u0456\u045e\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["d\u00e9sarroi", "irr\u00e9solution", "perplexit\u00e9"], "nl": ["verbazing"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u0440\u044f\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u043c\u0435\u0448\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u043d\u0435\u0434\u043e\u0443\u043c\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0441\u043c\u044f\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435"], "es": ["perplejidad"], "hu": ["zavar", "hat\u00e1rozatlans\u00e1g", "bizonytalankod\u00e1s"]}, "examples": [["la palataligitaj \u00ab\u0109ji, \u015dji\u00bb estas skribataj \u00abqi, xi\u00bb, kiuj ka\u016dzas senfinan perplekson al ne\u0109inoj", "Yamasaki Seik\u00f4: Transskribo de la \u0109ina, Monatojaro 1999a, numero 4a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "perpleks", "primary": false}, "perpleksa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015canceli\u011da pro senkonsileco, hezitanta inter pluraj kontra\u016daj decidoj.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u0433\u0443\u0431\u043b\u0435\u043d\u044b", "\u0437\u044c\u0434\u0437\u0456\u045e\u043b\u0435\u043d\u044b", "\u0437\u044c\u0431\u044f\u043d\u0442\u044d\u0436\u0430\u043d\u044b", "\u0430\u0448\u0430\u043b\u043e\u043c\u043b\u0435\u043d\u044b"], "fr": ["d\u00e9sorient\u00e9", "ind\u00e9cis", "perplexe"], "nl": ["perplex", "verbluft", "besluiteloos"], "pt": ["perplexo"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u0440\u044f\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0434\u043e\u0443\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043e\u0437\u0430\u0434\u0430\u0447\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043e\u0448\u0435\u043b\u043e\u043c\u043b\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["perplex", "best\u00fcrzt", "verdutzt", "unschl\u00fcssig", "ratlos", "fassungslos"], "hu": ["zavarodott", "hat\u00e1rozatlan", "bizonytalankod\u00f3"], "es": ["perplejo, -a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "perpleks", "primary": true}, "sendan\u011dera": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne prezentanta dan\u011deron; sen dan\u011dero.", "translations": {"be": ["\u0431\u044f\u0441\u044c\u043f\u0435\u0447\u043d\u044b", "\u0431\u044f\u0441\u0448\u043a\u043e\u0434\u043d\u044b"], "fr": ["b\u00e9nin", "anodin", "sans danger", "inoffensif"], "en": ["nondangerous", "nonhazardous"], "nl": ["onschuldig", "ongevaarlijk", "onschadelijk"], "ru": ["\u0431\u0435\u0437\u043e\u043f\u0430\u0441\u043d\u044b\u0439", "\u0431\u0435\u0437\u0432\u0440\u0435\u0434\u043d\u044b\u0439"], "de": ["ungef\u00e4hrlich"], "hu": ["vesz\u00e9lytelen", "\u00e1rtalmatlan"], "fa": ["\u0628\u06cc\u200c\u062e\u0637\u0631"], "br": ["diza\u00f1jer"], "pl": ["bezpieczny", "nieszkodliwy"]}, "examples": [["sendan\u011dera malsano", null], ["vivo modera estas vivo sendan\u011dera", "Proverbaro esperanta"], ["esplori la sendan\u011derecon de kuracilo", null], ["pri tio pli sendan\u011dere estis silenti", "La Faraono, volumo 2, \u0109ap. 14"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Eksterdan\u011dera; sekura.", "translations": {"be": ["\u044f\u043a\u0456 \u0437\u043d\u0430\u0445\u043e\u0434\u0437\u0456\u0446\u0446\u0430 \u045e \u043d\u0435\u0431\u044f\u0441\u044c\u043f\u0435\u0446\u044b"], "fr": ["s\u00fbr (hors de danger)"], "nl": ["buiten gevaar (arch.)"], "ru": ["\u043d\u0430\u0445\u043e\u0434\u044f\u0449\u0438\u0439\u0441\u044f \u0432 \u0431\u0435\u0437\u043e\u043f\u0430\u0441\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438"], "fa": ["\u062f\u0648\u0631 \u0627\u0632 \u062e\u0637\u0631"]}, "examples": [["vi sentis vin sendan\u011dera en via malboneco", "La Malnova Testamento, Jesaja 47:10"], ["Miajn decidojn observu [...], kaj tiam vi lo\u011dos en la lando sendan\u011dere", "La Malnova Testamento, Levidoj 25:18"], ["ni restos trankvile en Romo kaj sur la grandaj vojoj, kie oni estas en sendan\u011dereco", "Fabeloj, volumo 4, Bela"], ["ne \u011denas min al vi skribi ripete, kaj por vi tio estas sendan\u011deriga", "La Nova Testamento, Al la Filipanoj 3:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "dan\u011der", "primary": false}, "pirati": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti pirato.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0438\u0440\u0430\u0442\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["pirater"], "nl": ["zeeroverij plegen"], "be": ["\u043f\u0456\u0440\u0430\u0446\u0442\u0432\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["piratisieren", "seer\u00e4ubern"], "it": ["pirateggiare"], "hu": ["kal\u00f3zkodik"], "es": ["piratear"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pirat", "primary": false}, "tenilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de objekto, destinita, por ke oni \u011din tenu oportune.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u044f\u0440\u0436\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430", "\u0440\u0443\u0447\u043a\u0430"], "fr": ["manche (d'un instrument)", "f\u00fbt (manche)", "queue (manche)"], "ru": ["\u0440\u0443\u043a\u043e\u044f\u0442\u043a\u0430", "\u0440\u0443\u0447\u043a\u0430"], "pl": ["uchwyt", "ucho", "r\u0105czka", "r\u0119koje\u015b\u0107"], "hu": ["foganty\u00fa", "sz\u00e1r", "ny\u00e9l"]}, "examples": [["tenilo de kaserolo, de poto, de korbo, de pordo", null], ["la tenilo eniris post la tran\u0109fero, kaj la graso kovris la tran\u0109feron, \u0109ar li ne eltiris la glavon el lia ventro", "La Malnova Testamento, Ju\u011distoj 3:22"], ["Margarita turnis suben la broson de la balailo, tiel ke \u011dia tenilo levi\u011dis malanta\u016d \u015dia dorso", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 21a, p. 209a"], ["li kutimis surhavi ne frakon sed lar\u011dan ledan zonon, super kiu palisaris pistolteniloj", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 5a, p. 51a"], ["ili donis al la \u0109arpentistoj kaj konstruistoj, por a\u0109eti \u0109irka\u016dhakitajn \u015dtonojn kaj lignon por kunteniloj kaj traboj por la domoj", "La Malnova Testamento, II. Kroniko 34:11"], ["per sia malakra sentenila tran\u0109ilo \u015di ekfosis malsupre \u0109irka\u016d la radikoj de la floroj", "Fabeloj, volumo 3, Ekzistas diferenco"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Fiksilo por teni objekton en pozicio necesa por ta\u016dga funkciado a\u016d prilaborado.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u044b\u043c\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a (\u043d\u0435\u0448\u0442\u0430)"], "hu": ["tart\u00f3", "r\u00f6gz\u00edt\u0151"], "de": ["Halter", "Halterung"], "pl": ["mocowanie", "uchwyt", "zawiesie"], "ru": ["\u0434\u0435\u0440\u0436\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c"]}, "examples": [["\u015dra\u016dbtenilo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ten", "primary": false}, "medikamento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Drogo uzata kiel kuracilo.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0434\u044b\u043a\u0430\u043c\u044d\u043d\u0442", "\u043b\u0435\u043a\u0456", "\u043b\u044f\u043a\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["m\u00e9dicament"], "en": ["medicine", "medication"], "nl": ["geneesmiddel", "medicijn", "medicament"], "pt": ["medicamento", "rem\u00e9dio"], "ru": ["\u043b\u0435\u043a\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u043c\u0435\u0434\u0438\u043a\u0430\u043c\u0435\u043d\u0442"], "ca": ["medicament", "medecina"], "de": ["Medikament", "Arznei"], "hu": ["gy\u00f3gyszer", "medic\u00edna"], "fa": ["\u062f\u0627\u0631\u0648", "\u062f\u0648\u0627"], "br": ["louzo\u00f9 (apotikerezh)"], "cs": ["l\u00e9k"], "es": ["medicamento"]}, "examples": [["\u015di akceptis de liaj manoj kuleron da medikamento", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 23a, p. 148a"]], "subdefinitions": []}], "root": "medikament", "primary": true}, "pirato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mara rabisto.", "translations": {"be": ["\u043f\u0456\u0440\u0430\u0442"], "fr": ["pirate"], "bg": ["\u043f\u0438\u0440\u0430\u0442"], "nl": ["piraat", "zeerover"], "pt": ["pirata"], "ru": ["\u043f\u0438\u0440\u0430\u0442", "\u043c\u043e\u0440\u0441\u043a\u043e\u0439 \u0440\u0430\u0437\u0431\u043e\u0439\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Pirat", "Seer\u00e4uber"], "it": ["pirata"], "hu": ["kal\u00f3z"], "en": ["pirate", "sea-robber"], "sv": ["pirat", "sj\u00f6r\u00f6vare"], "es": ["pirata"]}, "examples": [["en la epoko de hispana kolonio oni defendis tiun urbon kontra\u016d malamikoj kaj piratoj", "Werner Schad: Tra la Andoj boate, Monatojaro 2001a, numero 12a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pirat", "primary": true}, "cionismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Movado por la fondo de propra regno de la judoj, kian realigis Israelo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0438\u043e\u043d\u0438\u0437\u043c"], "fr": ["sionisme"], "en": ["Zionism"], "de": ["Zionismus"], "it": ["sionismo"], "pl": ["syjonizm"]}, "examples": [["Cionismo \u2013 la\u016d la opinio de Zamenhof \u2013 havas antinomiojn, estas neefektivigebla utopio", "J. Meisl , trad. N. Z. Maimon, Hilelismo, la Nica Literatura Revuo, 1960-03 \u011dis 04, numero 5/4, p. 131a-133a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Cion", "primary": false}, "firmeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda firmo diverse difinita la\u016d landoj, ordinare kun maksimume kelkdek laborantoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043b\u043e\u0435 \u043f\u0440\u0430\u0434\u043f\u0440\u044b\u0435\u043c\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["petite entreprise", "PME"], "en": ["small firm", "small company", "small business", "partnership", "sole proprietorship"], "pt": ["pequena empresa", "microempresa"], "ru": ["\u043c\u0430\u043b\u043e\u0435 \u043f\u0440\u0435\u0434\u043f\u0440\u0438\u044f\u0442\u0438\u0435"], "pl": ["firemka", "drobna przedsi\u0119biorczo\u015b\u0107"]}, "examples": [["nepra \u011di estas anka\u016d por la firmeto \u00abProfessional Consulting\u00bb, kiu fidis je la esperantistaro kreante tiun produkton", "Paul Peeraerts/Bart Demeyere: Windows/Ni levu la \u0109apelon! (\u0108apelilo), Monatojaro 1995a, numero 5a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "firm", "primary": false}, "tega\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, kio tegas.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043a\u0440\u044b\u0442\u0438\u0435", "\u043e\u0431\u043e\u043b\u043e\u0447\u043a\u0430"], "en": ["covering", "surface", "coating"], "pl": ["pokrycie", "pow\u0142oka", "obicie", "p\u0142aszcz (tech., np. kabla)"], "hu": ["huzat", "bevonat", "burkolat"]}, "examples": [["tega\u0135o de kablo, tubo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de subaro) La plej malgranda aro kun la dezirataj ecoj, kiu \u011din inkluzivas.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(konveksa tega\u0135o)", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u043f\u0443\u043a\u043b\u0430\u044f \u043e\u0431\u043e\u043b\u043e\u0447\u043a\u0430"], "fr": ["enveloppe convexe"], "en": ["convex hull"], "de": ["konvexe H\u00fclle"], "hu": ["konvex burok"], "pl": ["pow\u0142oka wypuk\u0142a"]}, "examples": [["konveksa surfaco a\u016d solido estas konveksa tega\u0135o de \u011dia rando", null], ["la konveksa tega\u0135o de subaro konsistas el \u0109iuj pezocentroj de \u011diaj elementoj kun pozitivaj koeficientoj", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(lineara tega\u0135o)", "translations": {"ru": ["\u043b\u0438\u043d\u0435\u0439\u043d\u0430\u044f \u043e\u0431\u043e\u043b\u043e\u0447\u043a\u0430"], "fr": ["enveloppe lin\u00e9aire"], "de": ["lineare H\u00fclle"], "en": ["linear closure"], "hu": ["line\u00e1ris burok"]}, "examples": [["la lineara tega\u0135o de subaro konsistas el \u0109iuj linearaj kombina\u0135oj de \u011diaj elementoj", null], ["\u011di estas la submodulo naskita de la koncerna subaro", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(algebra tega\u0135o de korpo K en superkorpo K' de \u011di) La aro de \u0109iuj algebraj super K elementoj de K'.", "translations": {"ru": ["\u0430\u043b\u0433\u0435\u0431\u0440\u0430\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0435 \u0437\u0430\u043c\u044b\u043a\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["cl\u00f4ture alg\u00e9brique", "fermeture alg\u00e9brique"], "en": ["algebraic closure"], "de": ["algebraische H\u00fclle"], "hu": ["algebrai lez\u00e1rt"], "pl": ["domkni\u0119cie algebraiczne"]}, "examples": [["la algebra tega\u0135o de K estas algebra superkorpo de \u011di", null], ["korpo, kiu egalas al sia algebra tega\u0135o, estas algebre fermita", null]]}]}], "root": "teg", "primary": false}, "omometro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ne konfuzu kun la aparato ommetro."], "primary definition": "Mezurunuo de rezistivo en la Internacia Sistemo de unuoj; simb. \u03a9m.", "translations": {"fr": ["ohm-m\u00e8tre (unit\u00e9 de mesure)"], "de": ["Widerstandsmessger\u00e4t", "Ohmmeter"], "nl": ["ohm-meter"], "it": ["ohm per metro"], "pl": ["omometr"]}, "examples": [["unu omometro egalas al la rezistivo de tia materio, ke cilindra kondukilo el \u011di kun orta sekco je unu kvadrata metro, kaj longo je unu metro, havas rezistancon je unu omo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Ne konfuzu kun la mezurunuo om(o)metro."], "primary definition": "Aparato por mezuri rezistancon de elektra cirkvito.", "translations": {"fa": ["\u0627\u0647\u0645\u200c\u0645\u062a\u0631"], "fr": ["ohmm\u00e8tre", "ohm-m\u00e8tre (appareil de mesure)"], "nl": ["ohmmeter"], "pt": ["ohm\u00edmetro"], "de": ["Widerstandsmessger\u00e4t", "Ohmmeter"], "pl": ["omomierz", "miernik rezystancji"], "hu": ["ellen\u00e1ll\u00e1sm\u00e9r\u0151", "ohm-m\u00e9r\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Om", "primary": false}, "abdiki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Eksi\u011di, rezigni pri plej supera potenco a\u016d rango.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0440\u0430\u0447\u044b\u0441\u044f"], "fr": ["abdiquer (abandonner le pouvoir)"], "en": ["abdicate"], "nl": ["abdiceren", "afstand doen van de troon"], "pt": ["abdicar"], "ru": ["\u043e\u0442\u0440\u0435\u0447\u044c\u0441\u044f"], "hr": ["abdicirati"], "de": ["abdanken"], "it": ["abdicare"], "hu": ["lemond a tr\u00f3nr\u00f3l"], "sk": ["vzda\u0165 sa (vl\u00e1dy)"], "fa": ["\u06a9\u0646\u0627\u0631\u0647\u200c\u06af\u06cc\u0631\u06cc \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0627\u0633\u062a\u0639\u0641\u0627 \u062f\u0627\u062f\u0646"], "pl": ["abdykowa\u0107", "zrzec si\u0119 tronu"], "br": ["dilezel e garg a roue"], "sv": ["abdikera"], "es": ["abdicar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["d\u00e9missionner", "se d\u00e9mettre"], "en": ["resign"], "nl": ["abdiceren", "ambt neerleggen"], "pt": ["demitir-se", "pedir demiss\u00e3o"], "de": ["zur\u00fccktreten", "sein Amt niederlegen", "demissionieren"], "it": ["dare le dimissioni"], "sv": ["avs\u00e4ga sig"], "sk": ["odst\u00fapi\u0165", "poda\u0165 demisiu"], "pl": ["dymisjonowa\u0107", "da\u0107 dymisj\u0119", "otrzyma\u0107 dymisj\u0119", "zwolni\u0107 (z urz\u0119du, ze stanowiska)", "udzieli\u0107 dymisji", "poda\u0107 si\u0119 do dymisji"], "br": ["rei\u00f1 e zilez"], "hu": ["lemond (hivatalr\u00f3l)"], "es": ["dimitir"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "abdik", "primary": true}, "abdiko": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Eksi\u011do estas la plej \u011denerala inter la sinonimoj, la plej ofte uzata kaj kutime la preferinda. Demisio implicas ekziston de supera instanco, al kiu la eksi\u011danto prezentas sian rezignon, kaj eventuale oni povas akcepti a\u016d malakcepti la demision. Abdiko estas ago de plej supera mo\u015dtulo (monarko, religia estro), super kiu ne estas akceptanta instanco."], "primary definition": "Ago abdiki.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0440\u0430\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["abdication (abandon du pouvoir)"], "en": ["abdication"], "ru": ["\u043e\u0442\u0440\u0435\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435"], "hr": ["abdikacija"], "de": ["R\u00fccktritt"], "fa": ["\u06a9\u0646\u0627\u0631\u0647\u200c\u06af\u06cc\u0631\u06cc", "\u0627\u0633\u062a\u0639\u0641\u0627", "\u062a\u0641\u0648\u06cc\u0636"], "br": ["dilez", "emzilez"], "pl": ["abdykacja", "abdykowanie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["d\u00e9mission"], "de": ["K\u00fcndigung", "Demission"], "br": ["dilez", "emzilez"], "pl": ["dymisja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "abdik", "primary": false}, "recenzisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu legas, spektas, a\u016dskultas novajn publika\u0135ojn kaj raportadas pri ili.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0446\u044d\u043d\u0437\u044d\u043d\u0442"], "fr": ["critique litt\u00e9raire"], "en": ["reviewer"], "nl": ["recensent", "criticus"], "ru": ["\u0440\u0435\u0446\u0435\u043d\u0437\u0435\u043d\u0442"], "de": ["Rezensent"], "hu": ["kritikus"]}, "examples": [["eble, kiel konjektis unu recenzisto, la unua \u0109apitro estas tute fikcia", "Donald Broadribb: \u00abFikciaj\u00bb epizodoj el eble nefikcia vivo, Monatojaro 2002a, numero 4a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "recenz", "primary": false}, "konfuza": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiel senorda, ke oni nenion povas distingi; implika.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0443\u0442\u0430\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u043f\u0443\u0442\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0437\u0430\u043f\u0443\u0442\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439"], "nl": ["verwarrend"], "cs": ["zmaten\u00fd"], "de": ["durcheinander"], "es": ["confuso"], "hu": ["zavaros"]}, "examples": [["malfacila kaj konfuza malreguleco de la akcento", "Z"], ["konfuza murmuro, bruo de vo\u0109oj", null], ["konfuzaj ideoj, rememoroj", null], ["konfuza parolo, stilo", null], ["Esperanto perfekti\u011dados per vojo natura, senkonfuza kaj sendan\u011dera", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Oni uzas plejofte konfuza en la senco 1, kaj konfuzita en la senco 2."], "primary definition": "Maltrankvila, senaplomba, perpleksa, hontigita.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043c\u0443\u0449\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["verwirrt", "verst\u00f6rt"], "hu": ["zavart"]}, "examples": [["li restis konfuza anta\u016d la pecoj de la rompita vazo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konfuz", "primary": false}, "konfuzo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de iu a\u016d io konfuzita.", "translations": {"de": ["Verwirrung"], "nl": ["verwarring"], "hu": ["zavar", "zavarodotts\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u043c\u0435\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u0443\u0442\u0430\u043d\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Durcheinander"], "es": ["confusi\u00f3n"]}, "examples": [["Tio faras konfuzon en la magazeno", "Z"], ["en la konfuzo de tiu biblioleko oni nenion povas retrovi", null], ["la Eternulo sendos sur vin malbonon, konfuzon kaj malsukceson en \u0109iuj entreprenoj de via mano", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u043c\u0435\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u0443\u0442\u0430\u043d\u0438\u0446\u0430"]}, "examples": [["La babilona konfuzo de la lingvoj estas granda malhelpoZ", null], ["tiu neologismo elvokas konfuzojn kun aliaj vortoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u043c\u0443\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0437\u0430\u043c\u0435\u0448\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u043a\u043e\u043d\u0444\u0443\u0437"]}, "examples": [["Via konfuzo estas konfeso", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u043c\u0443\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0437\u0430\u043c\u0435\u0448\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u043a\u043e\u043d\u0444\u0443\u0437"]}, "examples": [["Sur \u015dia viza\u011do aperis miro, aflikto kaj konfuzoZ", null], ["al lia anta\u016da embaraso ali\u011dis iom da konfuzo kaj e\u0109 malpacienco", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "konfuz", "primary": false}, "senspure": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Postlasante neniun spuron, per kiu oni povus persekuti a\u016d iel retrovi.", "translations": {"be": ["\u0431\u044f\u0441\u044c\u0441\u044c\u043b\u0435\u0434\u043d\u0430"], "fr": ["ni vu ni connu", "sans laisser de trace"], "en": ["without a trace"], "nl": ["spoorloos"], "de": ["spurlos"], "es": ["sin dejar rastro", "sin huella"], "hu": ["nyomtalanul"]}, "examples": [["en 1942 la kolekto estis enkestigita kaj evakuita al Silezio, kaj poste malaperis senspure", "Johan Van Eenoo: La bru\u011da Centuriae plantarum rariorum retrovita en Krakovo, Monatojaro 1998a, numero 1a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "spur", "primary": false}, "konfuzi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kunigi kaj miksi, tiel ke oni ne plu distingu diferencojn; malordigi, kompliki.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043c\u0435\u0448\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043f\u0443\u0442\u0430\u0442\u044c"], "en": ["confuse"], "nl": ["in de war brengen", "verwarren"], "pt": ["confundir", "perturbar", "embara\u00e7ar", "desconcertar", "p\u00f4r em desordem", "atrapalhar", "turvar", "enlear", "embrulhar", "alterar", "atarantar", "afobar"], "de": ["verwirren", "durcheinanderbringen"], "es": ["confundir"], "hu": ["\u00f6sszekusz\u00e1l", "\u00f6sszekever"]}, "examples": [["la Mozo kaj la Rejno konfuzas siajn akvojn", null], ["eble la varmego konfuzas viajn pensojn", "B"], ["konfuzi la vidon de iu", null], ["liaj vortoj, kvankam konfuzitaj, tamen ne frenezon montras", "Z"], ["li estis konfuzita en la homamaso inter la plebanoj", null], ["la suba\u0109eto blindigas la okulojn de sa\u011duloj kaj konfuzas la aferojn de justuloj", "Z"], ["konfuzi (malklarigi) la demandon", null], ["\u0109io konfuzi\u011dis en lia spirito", null], ["\u0109iurangaj homoj konfuzi\u011das en la abismo de la morto", null], ["interkonfuzitaj haroj, vojetoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Intermiksi unu kun alia du personojn a\u016d du objektojn, kiuj havas ian similon; maldistingi.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043f\u0443\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u043f\u0443\u0442\u0430\u0442\u044c"], "de": ["verwechseln", "durcheinanderwerfen"], "hu": ["\u00f6sszet\u00e9veszt valakivel"]}, "examples": [["tiuj samformaj vortoj havas tre malsamajn signifojn, tial ni ne bezonas timi, ke oni iam ilin reciproke konfuzos", "Z"], ["ili similas tiel, ke oni konfuzas ilin", null], ["en la mallumo \u0109iujn objektojn oni konfuzas facile", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Hontigi a\u016d senaplombigi iun, perdigi al iu memcertecon per malkovro de lia kulpo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043c\u0443\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 \u0432 \u0437\u0430\u043c\u0435\u0448\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u0441\u043a\u043e\u043d\u0444\u0443\u0437\u0438\u0442\u044c"], "de": ["aus dem Konzept bringen", "durcheinanderbringen"], "hu": ["\u00f6sszezavar"]}, "examples": [["konfuzi krimulon per siaj demandoj", "B"], ["prenite \u0109e l' fre\u015da faro li konfuzi\u011dis", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Maltrankviligi, konsterneti iun per neatendita trafo; senaplombigi, sendecidigi, perpleksigi.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043c\u0443\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 \u0432 \u0437\u0430\u043c\u0435\u0448\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u0441\u043a\u043e\u043d\u0444\u0443\u0437\u0438\u0442\u044c"], "de": ["verr\u00fcckt machen", "verst\u00f6ren"], "hu": ["megzavar"]}, "examples": [["konfuzi la kapojn", "Z"], ["tiuj unutagaj projektoj de internacia lingvo konfuzas la publikon", "Z"], ["tio \u0109i ne devos nin konfuzi, \u0109ar ni batalas ne pro la formo, sed pro la ideo", "Z"], ["pensinte pri la malfacila afero kaj skuinte konfuzite la kapon", "Z"], ["mi pre\u011dis al vi en mia konfuzi\u011do", "Z"], ["\u015diaj viglaj okuloj montris konfuzitecon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "konfuz", "primary": true}, "denta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al dento.", "translations": {"be": ["\u0437\u0443\u0431\u043d\u044b"], "fr": ["dental (adj.)", "dentaire"], "en": ["dental"], "nl": ["tand-"], "ru": ["\u0437\u0443\u0431\u043d\u043e\u0439"], "de": ["Zahn-"], "hu": ["fog-"], "pl": ["z\u0119bny"], "es": ["dental"], "he": ["\u05d3\u05e0\u05d8\u05dc\u05d9"]}, "examples": [["denta konsonanto", null], ["denta emajlo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Denthava.", "translations": {"be": ["\u0437\u0443\u0431\u0430\u0441\u0442\u044b", "\u0437\u0443\u0431\u0430\u0442\u044b", "\u0437\u0443\u0431\u0447\u0430\u0441\u0442\u044b", "\u0437\u0443\u0431\u0447\u0430\u0442\u044b"], "fr": ["dent\u00e9"], "nl": ["getand"], "ru": ["\u0437\u0443\u0431\u0430\u0441\u0442\u044b\u0439", "\u0437\u0443\u0431\u0447\u0430\u0442\u044b\u0439"], "hu": ["fogas", "fogazott"], "es": ["dentado"], "pl": ["z\u0119baty"], "he": ["\u05de\u05e9\u05d5\u05e0\u05df"]}, "examples": [["denta rado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dent", "primary": false}, "dento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elstara osteto, en la bu\u015do de homoj kaj bestoj, kiu servas por mordi kaj ma\u0109i la nutra\u0135on.", "translations": {"be": ["\u0437\u0443\u0431"], "fr": ["dent", "crochet (d'un serpent)"], "en": ["tooth"], "nl": ["tand"], "pt": ["dente"], "ru": ["\u0437\u0443\u0431"], "de": ["Zahn"], "hu": ["fog"], "sk": ["zub"], "bg": ["\u0437\u044a\u0431"], "es": ["diente"], "cs": ["zub"], "pl": ["z\u0105b"], "he": ["\u05e9\u05df"]}, "examples": [["la dentoj de leono estas akraj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 7"], ["tie estos la plorado kaj la grincado de dentoj", "La Nova Testamento, S. Mateo 8:12"], ["kunfrapi la dentojn", "La Malnova Testamento, Psalmaro 112:10"], ["montri la dentojn", null], ["nuksoj venis, kiam dentoj elfalis (malfrua)", "Proverbaro esperanta"], ["la dento de l' tempo formordis la piramidojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Elstara pinto a\u016d tran\u0109a\u0135o \u0109e la rando a\u016d la supra\u0135o de objekto.", "translations": {"be": ["\u0437\u0443\u0431\u0435\u0446"], "fr": ["dent (d'une scie)", "encoche"], "en": ["tooth"], "nl": ["tand"], "ru": ["\u0437\u0443\u0431\u0435\u0446"]}, "examples": [["dento de kombilo, rado, segilo, muro, roko, monto, folio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dent", "primary": true}, "rabotilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Instrumento por raboti. Ekzistas rabotiloj por prilabori permane lignon, kiuj estas tran\u0109iloj fiksita en speciala aperato por protekti la manon de la meblisto kaj difini la dikecon de la rabota\u0135o. La ma\u015dinoj por raboti metalon funkcias per iloj, kiuj tre similas al tiuj uzataj por torni.", "translations": {"be": ["\u0433\u044d\u0431\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["rabot"], "nl": ["schaaf"], "ru": ["\u0440\u0443\u0431\u0430\u043d\u043e\u043a"], "de": ["Hobel"], "sv": ["hyvel"], "hu": ["gyalu"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rabot", "primary": false}, "sveda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilantanta al svedoj, ilia nacieco, lingvo a\u016d \u015dtato.", "translations": {"be": ["\u0448\u0432\u044d\u0434\u0437\u043a\u0456"], "fr": ["su\u00e9dois"], "bg": ["\u0448\u0432\u0435\u0434\u0441\u043a\u0438"], "nl": ["Zweeds"], "pt": ["sueco"], "no": ["svensk"], "ca": ["suec"], "de": ["schwedisch"], "it": ["svedese (agg.)"], "hu": ["sv\u00e9d"], "fa": ["\u0633\u0648\u0626\u062f\u06cc"], "en": ["swedish"], "ru": ["\u0448\u0432\u0435\u0434\u0441\u043a\u0438\u0439"], "sv": ["svensk"], "pl": ["szwedzki"]}, "examples": [["El la sveda tradukis Sabira St\u00e5hlberg", "Geraldo MATTOS: Etoso de liberi\u011do kaj de liberigo, Monato, n-ro 10/2000"], ["Hjalmar S\u00f6derberg (1869-1941) estis tre sukcesa verkisto sveda", "Don BROADRIBB: Facile delogebla, Monato, n-ro 04/2000"]], "subdefinitions": []}], "root": "sved", "primary": false}, "cedro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio pinacoj (Cedrus).", "translations": {"be": ["\u043a\u0435\u0434\u0440"], "fr": ["c\u00e8dre"], "bg": ["\u043a\u0435\u0434\u044a\u0440"], "el": ["\u03ba\u03ad\u03b4\u03c1\u03bf\u03c2"], "de": ["Zeder"], "it": ["cedro (conifera)"], "hu": ["c\u00e9drus"], "fa": ["\u0633\u062f\u0631"], "en": ["cedar"], "br": ["sedrezenn", "gwezenn-sedrez"], "cs": ["cedr"], "es": ["cedro"], "ru": ["\u043a\u0435\u0434\u0440"], "nl": ["ceder"], "pt": ["cedro"], "pl": ["cedr"]}, "examples": [["li parolis pri la arboj, de la cedro, kiu estas sur Lebanon, \u011dis la hisopo, kiu elkreskas el la muro", "La Malnova Testamento, I. Re\u011doj 4:33"], ["interne de la domo [...] \u0109io estis cedra, oni vidis nenian \u015dtonon", "La Malnova Testamento, I. Re\u011doj 6:18"], ["kial vi ne konstruis por Mi cedrolignan domon?", "La Malnova Testamento, I. Kroniko 17:6"], ["kestoj [...] \u0109irka\u016dligitaj per \u015dnuroj kaj cedrokovritaj", "La Malnova Testamento, Je\u0125ezkel 27:24"]], "subdefinitions": []}], "root": "cedr", "primary": true}, "svedo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctatano de Svedujo.", "translations": {"be": ["\u0448\u0432\u044d\u0434"], "fr": ["su\u00e9dois"], "bg": ["\u0448\u0432\u0435\u0434"], "nl": ["Zweed"], "pt": ["sueco"], "no": ["svenske"], "de": ["schwedischer Staatsb\u00fcrger"], "it": ["svedese (sost.)"], "hu": ["sv\u00e9d"], "fa": ["\u0633\u0648\u0626\u062f\u06cc"], "ru": ["\u0448\u0432\u0435\u0434"], "sv": ["svensk"], "pl": ["Szwed"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Homo kun sveda nacieco.", "translations": {"nl": ["Zweed"], "ca": ["suec"], "de": ["Schwede"], "en": ["Swede"], "pt": ["sueco"]}, "examples": [["intertempe, krom svedojn, vi renkontas rusojn, osetojn kaj talibanojn, kvankam tre mar\u011dene", "Sergej DEREVJANNI\u0124: Jen la maltroigo de hodia\u016d, Monato, n-ro 07/2001"]], "subdefinitions": []}], "root": "sved", "primary": true}, "akcentita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(pri silabo) Portanta la akcenton.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0446\u0456\u0441\u043a\u043d\u044b"], "fr": ["accentu\u00e9"], "en": ["accented", "emphasized", "stressed"], "nl": ["beklemtoond", "geaccentueerd"], "pt": ["acentuado", "t\u00f4nico"], "ru": ["\u0443\u0434\u0430\u0440\u043d\u044b\u0439"], "de": ["betont", "den Akzent tragend"], "hu": ["hangs\u00falyos"], "sk": ["pr\u00edzvu\u010dn\u00fd"], "br": ["pouezmouezhiet", "taolmouezhiet"], "pl": ["akcentowany"]}, "examples": [["la Esperanta metriko severe tenas sin al la regula alterno de akcentaj kaj senakcentaj silaboj", "Lingvo, Stilo, Formo, p. 122a"], ["en Esperanto \u0109iuj akcentaj silaboj estas longaj", null], ["jen estas la ka\u016dzo, kial la silaboj akcentitaj ofte restadis sen\u015dan\u011daj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "akcent", "primary": false}, "formingo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antikva sentu\u015dila kordinstrumento, iom simila al liro, citro.", "translations": {"de": ["Phorminx"], "pt": ["forminge"], "hu": ["forminx"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "forming", "primary": true}, "skandio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 21, atompezo 44,956, simbolo Sc. Tre malofta metalo.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0430\u043d\u0434\u044b\u0439"], "fr": ["scandium"], "en": ["scandium"], "nl": ["scandium"], "pt": ["esc\u00e2ndio"], "la": ["Scandium"], "de": ["Skandium"], "it": ["scandio"], "hu": ["szkandium"], "es": ["escandio"], "br": ["skandiom"], "ru": ["\u0441\u043a\u0430\u043d\u0434\u0438\u0439"], "pl": ["skand"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skandi", "primary": true}, "Savarmeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Internacia religia organiza\u0135o bonfarada, fondita en 1878 de W. Booth.", "translations": {"sk": ["Arm\u00e1da Sp\u00e1sy"], "ru": ["\u0410\u0440\u043c\u0438\u044f \u0441\u043f\u0430\u0441\u0435\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["Arm\u00e9e du Salut"], "nl": ["Leger des Heils", "Heilsleger"], "de": ["Heilsarmee"], "es": ["Ejercito de Salvaci\u00f3n"], "hu": ["\u00fcdvhadsereg"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arme", "primary": false}, "\u015dafo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el la familio bovedoj (Ovis), kiun homoj bredas pro lano kaj viando.", "translations": {"el": ["\u03c0\u03c1\u03bf\u03b2\u03b1\u03c4\u03af\u03bd\u03b1"], "fr": ["mouton"], "bg": ["\u043e\u0432\u0446\u0430"], "nl": ["schaap"], "pt": ["ovelha"], "be": ["\u0430\u0432\u0435\u0447\u043a\u0430", "\u0431\u0430\u0440\u0430\u043d"], "de": ["Schaf"], "it": ["pecora"], "sv": ["f\u00e5r"], "fa": ["\u06af\u0648\u0633\u0641\u0646\u062f"], "en": ["sheep"], "ru": ["\u043e\u0432\u0446\u0430", "\u0431\u0430\u0440\u0430\u043d"], "hu": ["juh", "birka"], "es": ["oveja"], "he": ["\u05db\u05d1\u05e9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Homo tro bona.", "translations": {"it": ["agnello"]}, "examples": [["se vi faros vin \u015dafo, la lupoj vin man\u011dos", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Homo blinde imitema.", "translations": {"it": ["pecora", "pecorone"]}, "examples": [["\u015dafe sekvi la anta\u016dirantojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015daf", "primary": true}, "virkato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Virseksa kato.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0442"], "fr": ["chat m\u00e2le", "matou"], "bg": ["\u043a\u043e\u0442\u0430\u0440\u0430\u043a"], "nl": ["kater"], "pt": ["gato macho", "gat\u00e3o"], "de": ["Kater"], "sv": ["hankatt"], "hu": ["kandur"], "en": ["tomcat"], "br": ["targazh"], "pl": ["kocur"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kat", "primary": false}, "epistolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Beletra versa letero.", "translations": {"be": ["\u044d\u043f\u0456\u0441\u0442\u0430\u043b\u0430", "\u043f\u0430\u0441\u043b\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["\u00e9p\u00eetre"], "en": ["epistle"], "pt": ["ep\u00edstola", "ep\u00edstola"], "ru": ["\u044d\u043f\u0438\u0441\u0442\u043e\u043b\u0430", "\u043f\u043e\u0441\u043b\u0430\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Epistel"], "hu": ["szentlecke"], "es": ["ep\u00edstola"], "pl": ["episto\u0142a"]}, "examples": [["la epistoloj de Horacio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Apostola letero en la Nova Testamento.", "translations": {"de": ["Apostelbrief"], "pl": ["list apostolski"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "epistol", "primary": true}, "polenujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la antero, sako en kiu estas formata la poleno.", "translations": {"fr": ["loge pollinique"], "de": ["Pollensack"], "nl": ["stuifmeelzak"], "hu": ["pollenzs\u00e1k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "polen", "primary": false}, "eklampsio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsano de virino ofta dum la lasta tempo de \u015dia gravedeco a\u016d tuj poste kaj karakterizata per konvulsiaj, epilepsiaj spasmoj kaj per albuminurio.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u043b\u044f\u043c\u043f\u0441\u0456\u044f"], "fr": ["\u00e9clampsie"], "pt": ["eclampsia", "eclampse", "ecl\u00e2mpsia"], "ru": ["\u044d\u043a\u043b\u0430\u043c\u043f\u0441\u0438\u044f"], "de": ["Eklampsie"], "hu": ["eklampszia"], "es": ["eclampsia"], "pl": ["rzucawka ci\u0105\u017cowa", "eklampsja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "eklampsi", "primary": true}, "atonio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malvigleco de la organoj.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0442\u043e\u043d\u0438\u044f", "\u0440\u0430\u0441\u0441\u043b\u0430\u0431\u043b\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0432\u044f\u043b\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["atonie"], "en": ["atony"], "ca": ["atonia"], "de": ["Atonie"], "sv": ["atoni", "slapphet", "bristande muskelsp\u00e4nning"], "hu": ["at\u00f3nia", "petyh\u00fcdts\u00e9g", "renyhes\u00e9g"], "es": ["aton\u00eda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "atoni", "primary": true}, "\u0135igo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vigla e\u016dropa danco popola, du- a\u016d tritakta, plu populara en irlando kaj skotlando.", "translations": {"fr": ["gigue"], "en": ["jig"], "pt": ["jiga(dan\u00e7a)"], "de": ["Jig"], "it": ["giga (musica, danza)"], "pl": ["gigue"], "sv": ["jig"]}, "examples": [["li dancis \u0135igon por distri la grupon", "Doroteo kaj la Sor\u0109isto en Oz, \u00abZeb reiras al la ran\u0109o\u00bb"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Muzika\u0135o ta\u016dga por \u0135igodanco, ofta fina parto de suito en e\u016dropa klasika muziko.", "translations": {"de": ["Gigue"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: \u0134igo estas anka\u016d la nomo de dancospeco."], "primary definition": null, "translations": {"pt": ["quebra-cabe\u00e7a", "puzzle"], "pl": ["u\u0142adanka", "puzzle"], "it": ["gioco di pazienza", "puzzle"]}, "examples": [["dum tridek minutoj ni ne scipovis konstrui \u0134igo-kubon, tamen finfine Vojtek sukcesis", "Marzena, Voja\u011draporto, Mongolio, 2003-12-22"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135ig", "primary": true}, "geomorfologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Reliefoscienco, bran\u0109o de geografio, kiu klarigas la terformojn la\u016d la lokaj grundoj, ter-movoj, vetero....", "translations": {"fr": ["g\u00e9omorphologie"], "pt": ["geomorfologia"], "hu": ["geomorfol\u00f3gia"]}, "examples": [["oni spektos plej belajn pejza\u011dojn subterajn kaj anka\u016d ricevos klarigojn pri la subtera sistemo, la bestoj kaj insektoj, la plantoj kaj la geomorfologio", "41-a Brazila Kongreso de Esperanto, 2006-07, prelegontoj"], ["mi lo\u011das en \u0108eboksari, studas geodezion kaj geomorfologion", "Membroj de REJM, [vidita je 2006-08-19]"]], "subdefinitions": []}], "root": "geomorfologi", "primary": true}, "komponisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Muzikisto, kiu komponas.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043f\u043e\u0437\u0438\u0442\u043e\u0440"], "fr": ["compositeur"], "en": ["composer"], "nl": ["componist"], "de": ["Komponist"], "es": ["compositor"]}, "examples": [["\u0109iuj malbonaj poetoj kaj poetinoj, komponistoj, gazetistoj rajdas en la Novjara nokto tra la aero al la insulo Amager", "Fabeloj, volumo 4Unua vizito"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompon", "primary": false}, "celo-aro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Tiu termino \u015dajnas preferinda al \u00abcelaro\u00bb , \u0109ar ne temas pri aro da \u00abceloj\u00bb, sed ja pri aro, kiu mem estas la celo de la bildigo kaj pro la sufiksoida naturo de radiko \u00abar\u00bb ne eblas formi per \u011di apudmetajn kunmeta\u0135ojn sen emfazo pri tio, ke ne temas pri sufiksoida uzo."], "primary definition": "(de rilato) La dua aro de la kartezia produto, kies subaro \u011di estas.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u043b\u0430\u0441\u0442\u044c \u0437\u043d\u0430\u0447\u0435\u043d\u0438\u0439", "\u043e\u0431\u043b\u0430\u0441\u0442\u044c \u0438\u0437\u043c\u0435\u043d\u0435\u043d\u0438\u0439", "\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u043e\u043f\u043e\u043b\u043e\u0436\u043d\u0430\u044f \u043e\u0431\u043b\u0430\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["ensemble d'arriv\u00e9e"], "en": ["codomain"], "de": ["Wert[e]bereich"], "it": ["codominio", "insieme immagine"], "pl": ["przeciwdziedzina"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ar", "primary": false}, "Aristofano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Helena verkinto de komedioj (\u0109. 445 a. K. \u2013 \u0109. 385 a. K.), spritaj farsoj kun aludoj al la politika, socia kaj intelekta vivo en tiama Ateno.", "translations": {"be": ["\u0410\u0440\u044b\u0441\u0442\u0430\u0444\u0430\u043d"], "fr": ["Aristophane"], "bg": ["\u0410\u0440\u0438\u0441\u0442\u043e\u0444\u0430\u043d"], "nl": ["Aristofanes"], "ru": ["\u0410\u0440\u0438\u0441\u0442\u043e\u0444\u0430\u043d"], "de": ["Aristophanes"], "it": ["Aristofane"], "hu": ["Arisztophan\u00e9sz"], "sk": ["Aristofanes"], "fa": ["\u0622\u0631\u06cc\u0633\u062a\u0648\u0641\u0627\u0646"]}, "examples": [["greka komedio de Aristofano, kiun li \u011duis en la originalo", "Aventuroj de pioniro, \u0109apitro 15a, p. 44a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Aristofan", "primary": true}, "mutigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi nekapabla paroli.", "translations": {"be": ["\u0437\u043c\u043e\u045e\u043a\u043d\u0443\u0446\u044c"], "en": ["mute"], "nl": ["verstommen (tr.)"], "ru": ["\u043b\u0438\u0448\u0438\u0442\u044c \u0434\u0430\u0440\u0430 \u0440\u0435\u0447\u0438"], "de": ["stumm machen"], "es": ["silenciar"], "hu": ["eln\u00e9m\u00edt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Silentigi.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u043c\u0443\u0441\u0456\u0446\u044c, \u0437\u0430\u0441\u0442\u0430\u0432\u0456\u0446\u044c \u043c\u0430\u045e\u0447\u0430\u0446\u044c"], "de": ["verstummen lassen"], "ru": ["\u0437\u0430\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c \u043c\u043e\u043b\u0447\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["elhalgattat"]}, "examples": [["mutigi la gazetaron per drakonaj le\u011doj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mut", "primary": false}, "esperantido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Planlingvo kreita post Esperanto kaj grandparte \u011din imitanta.", "translations": {"fr": ["esp\u00e9rantide"]}, "examples": [["anta\u016dtagmeze okazis mia prelego pri esperantidoj", "C. J. G\u00fcnkel, GIL 2000, esp-novo, 2000-11-19"]], "subdefinitions": []}], "root": "Esperant", "primary": false}, "golfeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de maro eni\u011danta en la teron, pli malvasta ol golfo (longa \u011dis cent kilometroj, proksimume).", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u0445\u0442\u0430"], "fr": ["baie"], "en": ["bay"], "pt": ["ba\u00eda", "enseada"], "ru": ["\u0431\u0443\u0445\u0442\u0430"], "de": ["Bucht"], "hu": ["\u00f6b\u00f6l (kisebb)"], "es": ["bah\u00eda"]}, "examples": [["la golfeto de Napolo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "golf", "primary": false}, "e\u016dlera rekto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de neegallatera triangulo) Rekto, trairanta \u011dian ortocentron, \u011dian pezocentron, la centron de \u011dia \u0109irka\u016dskribita cirklo kaj la centron de la e\u016dlera cirklo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u044f\u043c\u0430\u044f \u042d\u0439\u043b\u0435\u0440\u0430"], "fr": ["droite d'Euler"], "en": ["Euler['s] line"], "de": ["Eulersche Gerade"], "pl": ["prosta Eulera"], "hu": ["Euler-vonal"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rekt", "primary": false}, "parolelemento": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La terminoj \u00abparolelemento\u00bb kaj \u00abvortospeco\u00bb ofte estas uzataj sinonime, tamen la\u016d sia konstruo la unua implicas elementan simplecon, purecon, dum \u00abvortospeco\u00bb povas esti hibrida, malsimpla. En Esperanto do la substantivoj, adjektivoj, verboj, adverboj estas tipaj parolelementoj, dum la pronomoj a\u016d la nombronomoj a\u016d la tabelvortoj estas malsimplaj kaj neunuecaj vortospecoj (ekzemple, komparu senkazan numeralon \u00abtri\u00bb kun substantivaj nombronomoj \u00abmiliono\u00bb kaj \u00abdekono\u00bb)."], "primary definition": "Baza vortospeco, ariganta vortojn la\u016d unuecaj funkcioj gramatikaj (kapablo servi kiel iuj frazpartoj, ekzemple kiel subjekto por substantivo), morfologiaj (fleksia sistemo: deklinacio \u0109e la substantivoj, konjugacio \u0109e la verboj kaj tiel plu), \u011denerala \u0109efkoncepto semantika (agoj \u0109e la verboj, objektoj \u0109e la substantivoj).", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456\u043d\u0430 \u043c\u043e\u0432\u044b"], "fr": ["partie du discours"], "en": ["part of speech"], "ru": ["\u0447\u0430\u0441\u0442\u044c \u0440\u0435\u0447\u0438"], "pl": ["cz\u0119\u015b\u0107 mowy"], "hu": ["besz\u00e9delem", "sz\u00f3faj"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "element", "primary": false}, "melaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Siropa densa bruna resta\u0135o el fabrikado kaj rafinado de sukero.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0442\u0430\u043a\u0430"], "fr": ["m\u00e9lasse"], "en": ["molasses", "golden syrup", "treacle"], "nl": ["melasse", "suikerstroop"], "pt": ["mela\u00e7o"], "ru": ["\u043f\u0430\u0442\u043e\u043a\u0430"], "de": ["Melasse"], "hu": ["melasz"], "br": ["triakl"]}, "examples": [["melaso estas ideala fonto por alkoholo", "Arono kaj Karlina, Radio Verda, RV146, 2009-05-27"]], "subdefinitions": []}], "root": "melas", "primary": true}, "sta\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Praktike lerni \u0109e metiulo en efektivaj laborkondi\u0109oj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0430\u0436\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u0440\u043e\u0445\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c \u0441\u0442\u0430\u0436\u0438\u0440\u043e\u0432\u043a\u0443"], "fr": ["faire un stage"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Lerni en mallonga, intensa kurso.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sta\u011d", "primary": false}, "sta\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0430\u0436\u0438\u0440\u043e\u0432\u043a\u0430", "\u043a\u0443\u0440\u0441\u044b \u043f\u043e\u0432\u044b\u0448\u0435\u043d\u0438\u044f \u043a\u0432\u0430\u043b\u0438\u0444\u0438\u043a\u0430\u0446\u0438\u0438", "\u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u043e\u0434\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f \u043f\u0440\u0430\u043a\u0442\u0438\u043a\u0430"], "fr": ["apprentissage (stage)", "cours intensif", "stage"], "de": ["Praktikum", "Lehre (Berufsausbildung)"], "en": ["internship", "traineeship"], "pl": ["sta\u017c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kurso intensa kaj relative mallonga \u2013 de plurtaga \u011dis maksimume plurmonata.", "translations": {"en": ["short training course"]}, "examples": [["mi respondecas pri Esperanto-somerlernejoj kaj aliaj sta\u011doj", "-, Paul Gubbins, Monato, jaro 2002a, numero 11a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sta\u011d", "primary": true}, "tentanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu, kiu tentas; pli specife: la diablo.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u043a\u0443\u0448\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["tentateur (subst.)"], "en": ["tempter"], "ru": ["\u0438\u0441\u043a\u0443\u0441\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u0441\u043e\u0431\u043b\u0430\u0437\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"], "pl": ["kusiciel"], "hu": ["k\u00eds\u00e9rt\u0151", "cs\u00e1b\u00edt\u00f3"]}, "examples": [["la tentanto venis, kaj diris al li: Se vi estas Filo de Dio, ordonu, ke tiuj \u015dtonoj fari\u011du panoj", "La Nova TestamentoS. Mateo 4:3"]], "subdefinitions": []}], "root": "tent", "primary": false}, "fu\u015dpalpi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Difekti palpante, maldelikate palpi.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u0434\u0430\u0432\u0456\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0442\u0440\u0443\u0448\u0447\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["patouiller", "tripoter (toucher maladroitement)"], "hu": ["\u00f6sszetapogat", "fogdos"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "palp", "primary": false}, "kartezia koordinato": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Estas strange, ke neniu registris specifan nomon por z-koordinato. La formo \u00abaplikato\u00bb estus sufi\u0109e internacia, sed eble \u011denas la kolizio kun verbo \u00abapliki\u00bb, tamen ne multe pli ol de \u00abordinato\u00bb kun \u00abordini\u00bb."], "primary definition": "(de punkto M en afina spaco rilate al origino O la\u016d bazo B) \u0108iu el la komponantoj de vektoro OM (t.e. M-O) la\u016d B.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u043a\u0430\u0440\u0442\u043e\u0432\u0430 \u043a\u043e\u043e\u0440\u0434\u0438\u043d\u0430\u0442\u0430"], "fr": ["coordonn\u00e9e cart\u00e9sienne"], "en": ["Cartesian coordinate"], "de": ["kartesische Koordinate"], "pl": ["wsp\u00f3\u0142rz\u0119dna kartezja\u0144ska"], "hu": ["Descartes-f\u00e9le koordin\u00e1tarendszer"]}, "examples": [["en la tridimensia reela afina spaco, kiu figuras la fizikan spacon, oni ofte signas la karteziajn koordinatojn de punkto per la triopo (x, y, z) kaj la koordinatsistemon mem per kvaropo (O, i, j, k)", null], ["x-koordinato", null], ["y-koordinato", null], ["z-koordinato", null]], "subdefinitions": []}], "root": "koordinat", "primary": false}, "forvapori\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043f\u0430\u0440\u044b\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["s'\u00e9vaporer"], "nl": ["verdampen"], "pt": ["evaporar"], "ru": ["\u0438\u0441\u043f\u0430\u0440\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["verdampfen"], "it": ["evaporare", "vaporizzarsi", "svanire (fig.)"], "hu": ["elp\u00e1rolog"], "sk": ["vypari\u0165 sa"], "fa": ["\u0646\u06cc\u0633\u062a \u0634\u062f\u0646", "\u0646\u0627\u067e\u062f\u06cc\u062f \u0634\u062f\u0646"], "pl": ["wyparowa\u0107"], "br": ["aezhenna\u00f1 (v.k.)", "diaezhenna\u00f1"], "es": ["evaporarse"]}, "examples": [["\u0109u via kura\u011do jam forvapori\u011dis?", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vapor", "primary": false}, "manke de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sen sufi\u0109a dispono de.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430 \u043d\u0435\u0438\u043c\u0435\u043d\u0438\u0435\u043c", "\u043d\u0435 \u0438\u043c\u0435\u044f"], "fr": ["en l'absence de", "\u00e0 d\u00e9faut de"], "br": ["dre ziouer a"], "hu": ["hi\u00e1ny\u00e1ban"]}, "examples": [["la tradukistoj \u011din imagas la\u016d la publikiga\u0135oj, manke de kontaktoj kun la vivanta lingvo", "La bona lingvo, p. 88a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mank", "primary": false}, "rultempa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la periodo de programplenumo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0438\u043d\u0430\u043c\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u0432\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u0438 \u0432\u044b\u043f\u043e\u043b\u043d\u0435\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["d'ex\u00e9cution (info.)"], "en": ["run-time"], "de": ["Laufzeit"], "es": ["de tiempo de ejecuci\u00f3n"], "hu": ["fut\u00e1s alatti", "fut\u00e1s k\u00f6zbeni"]}, "examples": [["rultempa eraro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rul", "primary": false}, "difinita integralo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0437\u043d\u0430\u0447\u0430\u043d\u044b \u0456\u043d\u0442\u044d\u0433\u0440\u0430\u043b"], "fr": ["int\u00e9grale d\u00e9finie"], "en": ["definite integral"], "pt": ["integral definida (matem\u00e1tica)"], "ru": ["\u043e\u043f\u0440\u0435\u0434\u0435\u043b\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0438\u043d\u0442\u0435\u0433\u0440\u0430\u043b"], "de": ["bestimmtes Integral"], "hu": ["hat\u00e1rozott integr\u00e1l"], "pl": ["ca\u0142ka oznaczona"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "integral", "primary": false}, "cembrejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la tajgo a\u016d arbaro kie kreskas cembroj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0435\u0434\u0440\u0430\u0447"], "nl": ["alpendenbos", "arvebos"], "pl": ["tajga ciemna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cembr", "primary": false}, "Kol\u0109ido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kol\u0125ido", "translations": {}, "examples": [["\u0108e la terura PIVa kripla\u0135o \"Kol\u0109ido\" ni devus iomete halti, kvankam pro alispeca motivo. Ja Zamenhof, respekte al la fontlingvo, lan\u0109is la formon Kol\u0125ido (Colchis)", "Josef Kavka, Homonimoj en Esperanto, konsiderataj nomenklature, STEB, -IS- kaj -ID-"]], "subdefinitions": []}], "root": "Kol\u0109id", "primary": true}, "topo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elstara plato \u0109e la supro de la unua parto de masto.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u0440\u0441 (\u043d\u0430 \u043c\u0430\u0447\u0442\u0435)", "\u0442\u043e\u043f", "\u0432\u043e\u0440\u043e\u043d\u044c\u0435 \u0433\u043d\u0435\u0437\u0434\u043e (\u043d\u0430 \u043c\u0430\u0447\u0442\u0435)"], "en": ["crow's nest"], "nl": ["mars (v.schip)"], "pt": ["cesto da g\u00e1vea", "g\u00e1vea"], "de": ["Mastkorb", "Mars"], "hu": ["\u00e1rbockos\u00e1r", "tereb"]}, "examples": [["mi alligis tri hokegojn al la topoj de la tri mastoj", "[La Voja\u011doj kaj] Mirigaj Aventuroj de Barono M\u00fcnchhausen, \u0109apitro 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "top", "primary": true}, "magnetofono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sona surbendigilo, ordinare uzebla kaj por registri kaj por a\u016ddigi.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0433\u043d\u0456\u0442\u0430\u0444\u043e\u043d"], "fr": ["enregistreur (magn\u00e9tophone)", "magn\u00e9tophone"], "en": ["tape recorder", "tape player", "tape deck", "stereo"], "nl": ["bandopnemer"], "pt": ["gravador (subst., eletr\u00f4n.)", "magnetofone"], "ru": ["\u043c\u0430\u0433\u043d\u0438\u0442\u043e\u0444\u043e\u043d"], "hu": ["magnetofon"], "fa": ["\u0636\u0628\u0637 \u0635\u0648\u062a (\u062f\u0633\u062a\u06af\u0627\u0647)"], "es": ["grabadora (magnet\u00f3fono)", "magnet\u00f3fono (en desuso)"]}, "examples": [["inter la novaj varoj trovi\u011dis la unuaj magnetofonoj", "La bona lingvo, p. 51a"]], "subdefinitions": []}], "root": "magnetofon", "primary": true}, "vagonaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Veturilo el serio de vagonoj, ligitaj inter si kaj trenataj de lokomotivo a\u016d alia motorveturilo.", "translations": {"be": ["\u0446\u044f\u0433\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["train"], "bg": ["\u0432\u043b\u0430\u043a"], "nl": ["trein"], "pt": ["trem", "comboio"], "el": ["\u03c4\u03c1\u03b1\u03af\u03bd\u03bf"], "de": ["Zug"], "hu": ["vonat"], "en": ["train"], "es": ["tren"], "br": ["tren"], "ru": ["\u043f\u043e\u0435\u0437\u0434"], "zh": ["\u706b\u8f66", "tr. \u706b\u8eca [hu\u01d2ch\u0113]"], "pl": ["poci\u0105g"], "he": ["\u05e8\u05db\u05d1\u05ea"]}, "examples": [["mankas a\u016dtomata trajnbremsado ta\u016dga por la plej rapidaj vagonaroj", "Paul Gubbins, Politiko elreligita, Monato, jaro 2001a, numero 2a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "vagon", "primary": false}, "for\u0109erpi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0447\u0430\u0440\u043f\u0430\u0446\u044c"], "en": ["consume", "use up", "exhaust"], "ru": ["\u0438\u0441\u0447\u0435\u0440\u043f\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "it": ["esaurire", "svuotare (finire)", "scolare", "stremare", "estenuare", "sfinire"], "pl": ["wyczerpa\u0107"], "hu": ["kimer\u00edt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109erp", "primary": false}, "pokalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iom luksa, funelforma glaso, kun kruro kaj piedo, ofte kun kovrilo, destinita por trinkado de vino a\u016d biero.", "translations": {"be": ["\u043a\u0435\u043b\u0456\u0445", "\u043a\u0456\u043b\u0456\u0448\u0430\u043a"], "en": ["cup", "goblet"], "nl": ["bokaal"], "pt": ["ta\u00e7a"], "ru": ["\u0431\u043e\u043a\u0430\u043b", "\u0440\u044e\u043c\u043a\u0430"], "de": ["Pokal"]}, "examples": [["inter pokalo kaj lipoj povas multe okazi", "Proverbaro esperanta"], ["altaj kru\u0109oj por vino, skatoletoj kun boteletoj de parfumoj, oraj kaj ar\u011dentaj pokaloj kaj glasetoj, fajencaj supujoj kaj pladoj", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 9"], ["Sargon ordonis alporti al si grandan vitran pokalon", "La Faraono, volumo 2, \u0109ap. 10"], ["salono plenigita per muziko kanto rido kaj sonoj de pokaloj", "La Faraono, volumo 2, \u0109ap. 6"], ["li man\u011dis tritikan platan kukon, plenmanon da daktiloj kaj trinkis pokalon da malforta biero", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 5"], ["li profunde ekspiris kaj eltrinkinte grandan pokalon da vino komencis mediti", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 14"], ["mi fari\u011du Hebreo se unu pokalo da tia nektaro ne valoras du dra\u0125mojn", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 19"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Samforma ujo el valora metalo donata kiel trofeo en konkursoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u0431\u0430\u043a (\u0441\u043f\u0430\u0440\u0442\u043e\u0432\u044b)"], "en": ["cup", "trophy"], "nl": ["beker (trofee)", "trofee"], "ru": ["\u043a\u0443\u0431\u043e\u043a"]}, "examples": [["Oratora Konkurso siatempe premiita per la ar\u011denta \u00abPokalo Ivo Lapenna\"", "Memore al Ivo Lapennaexample"], ["piedpilka pokalo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pokal", "primary": true}, "arekujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro de palmoj el Sudorientazio (Areca) , el familio arekacoj; unu specio (Areca catechu) produktas man\u011deblajn nuksojn.", "translations": {"fr": ["ar\u00e9quier", "arec"], "de": ["Betelpalmen", "Arekapalmen"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arek", "primary": false}, "limonado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Trinka\u0135o farata el citrona suko, akvo kaj sukero.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u043c\u0430\u043d\u0430\u0434"], "fr": ["limonade"], "en": ["lemonade"], "nl": ["limonade"], "pt": ["limonada"], "el": ["\u03bb\u03b5\u03bc\u03bf\u03bd\u03ac\u03b4\u03b1"], "de": ["Limonade", "Limo", "s\u00fc\u00dfer Sprudel"], "hu": ["limon\u00e1d\u00e9"], "es": ["limonada"], "ru": ["\u043b\u0438\u043c\u043e\u043d\u0430\u0434"], "pl": ["lemoniada"]}, "examples": [["Feni\u0109ka servis al li, kiel ordinare, alportis buljonon, limonadon, mole kuiritajn ovojn", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 24a, p.. 166a"]], "subdefinitions": []}], "root": "limonad", "primary": true}, "piedfingro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fingro pieda.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u043b\u0435\u0446 \u043d\u043e\u0433\u0438"], "nl": ["teen"], "de": ["Zehe"], "sv": ["t\u00e5"], "pl": ["palec u nogi"], "hu": ["l\u00e1bujja"]}, "examples": [["\u015di levi\u011dis sur la piedfingroj kaj \u0135etis rigardon tra la fenestron", "Marta"], ["zorio sandalo kun nur plandumo kaj du rimenoj, kiuj kuni\u011das inter la unuaj du piedfingroj", "Hejma Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "fingr", "primary": false}, "krampfo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pt": ["c\u00e3imbra"]}, "examples": [["sento de krampfoj, de kuntiri\u011do au de kontrakturoj", "J.-J. Kasparian, Demandaro de la sperta sistemo Duprat, 2000-07"]], "subdefinitions": []}], "root": "krampf", "primary": true}, "krom": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plie al, aldone al.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0440\u0430\u043c\u044f", "\u0430\u043f\u0440\u043e\u0447", "\u0430\u043f\u0440\u0430\u0447\u0430"], "pl": ["pr\u00f3cz", "opr\u00f3cz"], "pt": ["fora (al\u00e9m de)", "al\u00e9m de", "exceto"], "hu": ["k\u00edv\u00fcl", "kiv\u00e9tel\u00e9vel", "mellett (kiv\u00e9tel\u00e9vel)"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kongrue kun aliaj, kiel jama, evidenta a\u016d memkomprenebla okazo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u043e\u043c\u0435", "\u0441\u0432\u0435\u0440\u0445", "\u0432\u0434\u043e\u0431\u0430\u0432\u043e\u043a"], "fr": ["outre"], "de": ["au\u00dfer", "neben"], "nl": ["behalve"]}, "examples": [["krom Petro, tie estis anka\u016d \u0109iuj miaj fratoj", "Z"], ["per pruntedono ofte oni perdas, krom sia havo, anka\u016d la amikon", "Z"], ["krom la praktika flanko la esperantismo havas anka\u016d alian flankon idean", "Z"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(en nea frazo) Kontraste al aliaj, kiel escepto.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u043e\u043c\u0435", "\u0437\u0430 \u0438\u0441\u043a\u043b\u044e\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435\u043c", "\u043d\u0435 \u0441\u0447\u0438\u0442\u0430\u044f"], "fr": ["sauf", "\u00e0 part"], "de": ["au\u00dfer", "mit Ausnahme von"], "nl": ["dan"]}, "examples": [["la esperantaj vortoj, krom kelkaj tre malmultaj, ne estas arbitre elpensitaj", null], ["la pioniroj de novaj ideoj renkontas nenion krom mokoj kaj atakoj", "Z"], ["vi nenion povas fari krom kunbati viajn dentojn", "Z"], ["mi diras al vi nenion alian krom plej pura vero", "Z"], ["kiel internacia ne povas esti elektita ia alia lingvo krom arta", null], ["la garnizono ne konas ian glavon krom la kuirejan trapikilon", null], ["\u0109u ne ekzistas alia bono por la homo krom man\u011di kaj trinki?", "Z"]]}]}], "root": "krom", "primary": true}, "neg(ad)o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La ago, la operacio negi.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0440\u0438\u0446\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["n\u00e9gation"], "en": ["negation"], "nl": ["ontkenning"], "be": ["\u0430\u0434\u043c\u0430\u045e\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0430\u0434\u043c\u043e\u0432\u0430"], "hu": ["tagad\u00e1s", "neg\u00e1ci\u00f3"], "es": ["negaci\u00f3n"], "pl": ["negacja", "negowanie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "negacio", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "neg", "primary": false}, "masoni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fortike konstrui ion el \u015dtonoj a\u016d brikoj kunigante ilin per mortero a\u016d cemento.", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c (\u0437 \u043a\u0430\u043c\u0435\u043d\u044c\u043d\u044f, \u0446\u044d\u0433\u043b\u044b)"], "fr": ["ma\u00e7onner"], "en": ["build"], "nl": ["metselen"], "pt": ["cimentar (fig.)"], "ru": ["\u0441\u0442\u0440\u043e\u0438\u0442\u044c (\u0438\u0437 \u043a\u0430\u043c\u043d\u044f, \u043a\u0438\u0440\u043f\u0438\u0447\u0430)"], "de": ["mauern"], "hu": ["falaz", "\u00e9p\u00edt", "emel (falat)"], "br": ["ma\u00f1sonat"]}, "examples": [["masoni muron, domon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Fortike kaj firme starigi ion abstraktan.", "translations": {"de": ["untermauern (fig.)"], "nl": ["bouwen (figuurlijk)"]}, "examples": [["nur la interkompreno povas masoni la pacon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mason", "primary": true}, "tuniko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Penda vesto kovranta la trunkon kaj la femurojn \u011disgenue, kun mallongaj manikoj \u2013 en grekromia antikvo gea subvesto.", "translations": {"be": ["\u0442\u0443\u043d\u0456\u043a\u0430"], "fr": ["tunique"], "en": ["tunic"], "nl": ["tunica"], "pt": ["t\u00fanica"], "ru": ["\u0442\u0443\u043d\u0438\u043a\u0430"], "ca": ["t\u00fanica"], "de": ["Tunika"], "hu": ["tunika"], "es": ["t\u00fanica"], "pl": ["tunika"]}, "examples": [["se iu prenas vian mantelon, donu al li anka\u016d la tunikon", "trad. G. Berveling, la dida\u0125eo. - IABO, 1979"]], "subdefinitions": []}], "root": "tunik", "primary": true}, "klak\u0109apelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alta \u0109apelo, povanta plati\u011di, por ke oni \u011din portu sub la brako.", "translations": {"be": ["\u0448\u0430\u043f\u0430\u043a\u043b\u044f\u043a"], "fr": ["claque (chapeau claque)", "chapeau claque", "gibus"], "en": ["top hat", "high hat"], "nl": ["klakhoed"], "ru": ["\u0448\u0430\u043f\u043e\u043a\u043b\u044f\u043a"], "de": ["Klappzylinder", "Chapeau Claque"], "hu": ["klakk", "rug\u00f3s cilinder (kalap)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "klak", "primary": false}, "mal\u0109asti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sekse dibo\u0109i, mal\u0109aste konduti.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u043f\u0443\u0442\u043d\u0438\u0447\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0432\u0440\u0430\u0442\u043d\u0438\u0447\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f \u043f\u043e\u0440\u043e\u043a\u0443"], "fr": ["se d\u00e9baucher", "se d\u00e9vergonder"], "nl": ["onkuisheid bedrijven"], "de": ["unz\u00fcchtig"], "it": ["fornicare"], "pl": ["by\u0107 rozpustnym", "by\u0107 wyuzdanym", "by\u0107 zdeprawowanym", "by\u0107 nieprzywoitym", "by\u0107 bezpruderyjnym", "prostytuowa\u0107 si\u0119", "kurwi\u0107 si\u0119 (obra\u017al.)"], "hu": ["par\u00e1zn\u00e1lkodik", "buj\u00e1lkodik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ast", "primary": false}, "tabula\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io farita el tabuloj.", "translations": {"pl": ["deskowanie"], "pt": ["entabuamento"], "hu": ["deszk\u00e1zat", "t\u00e1blaburkolat", "faburkolat"]}, "examples": [["mura surtabula\u0135o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tabul", "primary": false}, "tildo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Signotipo ~ simila al ku\u015danta litero S.", "translations": {"be": ["\u0442\u044b\u043b\u044c\u0434\u0430"], "fr": ["tilde"], "bg": ["\u0442\u0438\u043b\u0434\u0430"], "nl": ["tilde"], "pt": ["til"], "ru": ["\u0442\u0438\u043b\u044c\u0434\u0430"], "de": ["Tilde"], "hu": ["tilde", "hull\u00e1mjel", "ism\u00e9tl\u0151jel"], "en": ["tilde"], "pl": ["tylda"]}, "examples": [["n kun tildo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tild", "primary": true}, "fosado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago fosi.", "translations": {"ru": ["\u0440\u044b\u0442\u044c\u0451"], "fr": ["creusage", "creusement"], "en": ["digging"], "nl": ["graafwerk"], "de": ["Graben", "Grabung"], "hu": ["\u00e1s\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fos", "primary": false}, "krako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bruo de io krevanta, rompi\u011danta.", "translations": {"ru": ["\u0445\u0440\u0443\u0441\u0442", "\u0442\u0440\u0435\u0441\u043a"], "fr": ["craquement", "tintement"], "de": ["Krachen"], "hu": ["recseg\u00e9s", "ropog\u00e1s", "kopog\u00e1s", "z\u00f6rg\u00e9s"]}, "examples": [["la pordo fermi\u011dis kun la\u016dta krako", null], ["estis krako, kvaza\u016d la \u0109ielbarilo krevis", "Z"], ["la krakoj de la tondro", "Z"], ["la krakado de la teleroj kaj pladoj en la kuirejo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Drogo en formo de buletoj entenantaj kokainon kaj fumeblaj per pipo.", "translations": {"fr": ["crack (drogue)"], "pt": ["crack (droga)"]}, "examples": [["oni fumas per pipo anka\u016d opion kaj krakon", "Vikipedio, artikolo \u00abpipo\u00bb, 2005-11-27"], ["\u0135audo estas la tago por \u0109iuj drogoj, kaj vi povos preni \u0109iajn: krakon, heroinon, ekstazion, ha\u015di\u015don...", "-, Tago por \u0109io, [Anekdotoj kaj \u015dercoj 4, vidita je 2006-02-24]"]], "subdefinitions": []}], "root": "krak", "primary": false}, "kraki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Brui seke pro \u015dirado, krevado a\u016d rompado.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0430\u0448\u0447\u0430\u0446\u044c", "\u043b\u0443\u0441\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u0445\u0440\u0430\u0431\u0443\u0441\u0442\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["craquer"], "en": ["bang", "clap", "crack", "detonation", "report"], "pt": ["crepitar", "estalar"], "ru": ["\u0442\u0440\u0435\u0449\u0430\u0442\u044c", "\u0445\u0440\u0443\u0441\u0442\u0435\u0442\u044c"], "de": ["krachen", "knacken"], "hu": ["recseg", "ropog", "kopog", "z\u00f6r\u00f6g"]}, "examples": [["la hela fajro gaje krakadis", "Z"], ["krakis pafo post pafo", "Fabeloj, volumo 2, malbela anasido"], ["krakis vangofrapo", "Z"], ["krakis tamburo", "Z"], ["kafmuelilo komencis krakadi", "Fabeloj, volumo 3, koboldo \u0109e la butikisto"], ["krakis motoro", null], ["la malgranda Niko krakadis tiam per sia vipo", "Fabeloj, volumo 1, malgranda Niko kaj granda Niko"], ["pezaj radoj krakis obtuze", "Marta"], ["vento krakigas kaj rompas arbojn", null], ["sekaj folioj krakadas", "Z"], ["kun krakanta tono de gajigisto", "Z"], ["li mensogas tiel, ke la muroj krakas", "Proverbaro esperanta"], ["tiam ekkrakis la milito", null], ["kiam la Habsburga imperio diskrakis , la \u0109e\u0125a popolo i\u011dis sendependa regno", null], ["krakman\u011deti macojn", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "krak", "primary": true}, "cisoido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de triagrada ebena kurbo.", "translations": {"be": ["\u0446\u044b\u0441\u043e\u0456\u0434\u0430"], "fr": ["cisso\u00efde"], "en": ["cissoid"], "pt": ["ciss\u00f3ide"], "ru": ["\u0446\u0438\u0441\u0441\u043e\u0438\u0434\u0430"], "de": ["Cissoide"], "hu": ["cisszoid"], "pl": ["cissoida", "cysoida"]}, "examples": [["la kartezia ekvacio de cisoido estas de la tipo (x2+y2)(xcos\u03b1+ycos\u03b1) = 2ay2", null]], "subdefinitions": []}], "root": "cisoid", "primary": true}, "galiono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda \u015dar\u011doporta vel\u015dipo memdefenda, kiajn oni tipe uzis por veturoj inter klasika Hispanio kaj Sudameriko.", "translations": {"fr": ["galion"], "de": ["Galeone"], "pt": ["gale\u00e3o"], "hu": ["galeon"]}, "examples": [["la sur la \u0109emara roko entran\u0109ita figuro de galiono", "Interesa arkeologio, p. 54a"]], "subdefinitions": []}], "root": "galion", "primary": true}, "lunda\u016dro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La sinsekvo de la lunfazoj, komencante de la novluno.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0443\u043d\u043d\u044b\u0439 \u043c\u0435\u0441\u044f\u0446"], "fr": ["lunaison"], "nl": ["maanmaand"], "de": ["Lunation"], "it": ["lunazione"], "hu": ["holdh\u00f3nap", "lun\u00e1ci\u00f3"], "br": ["loariad"], "pl": ["miesi\u0105c ksi\u0119\u017cycowy", "lunacja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lun", "primary": false}, "trakeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u0430\u0445\u0435\u044f"], "nl": ["luchtpijp"], "pt": ["traqu\u00e9ia"], "be": ["\u0442\u0440\u0430\u0445\u0435\u044f"], "de": ["Luftr\u00f6hre", "Trachee"], "pl": ["tchawica"], "hu": ["l\u00e9gcs\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "trake", "primary": true}, "sukri\u0109a": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plena je abunda suko.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043a\u0430\u0432\u0456\u0442\u044b"], "fr": ["juteux"], "nl": ["sappig"], "ru": ["\u0441\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439"], "sv": ["saftig"], "hu": ["l\u00e9d\u00fas", "leveses"]}, "examples": [["\u0109ie li trovis sukplenan verda\u0135on", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "suk", "primary": false}, "garni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Almeti ion al objekto por \u011din \u015dirmi a\u016d plifortigi.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043d\u0430\u0431\u0434\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["garnir", "munir"], "en": ["garnish"], "nl": ["garneren"], "pt": ["guarnecer"], "de": ["versehen (mit etw.)", "ausstatten", "schm\u00fccken", "garnieren"], "tr": ["doldurmak", "d\u00f6\u015femek"]}, "examples": [["garni muron per pikiloj, vitron per kadro, barelon per feraj ringegoj, fendon per cemento, brakse\u011don per tego", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Almeti ion al objekto por \u011din kompletigi la\u016d \u011dia destino.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043d\u0430\u0431\u0434\u0438\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u043f\u0440\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c (\u043e \u0431\u043b\u044e\u0434\u0435)", "\u0433\u0430\u0440\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "en": ["complete", "equip", "fit out", "furnish"], "pt": ["rechear"], "pl": ["uzupe\u0142nia\u0107"]}, "examples": [["garni bibliotekon per libroj, fenestron per vitra\u0135o, veston per butonoj", null], ["garni tablon, teleron", null], ["bifsteko garnita per legomoj", null], ["garni vazon per floroj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Almeti akcesora\u0135on al objekto por \u011din ornami.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043a\u0440\u0430\u0441\u0438\u0442\u044c"], "en": ["adorn", "decorate", "embellish", "trim"], "pl": ["garnirowa\u0107", "ozdabia\u0107"], "pt": ["revestir"]}, "examples": [["garni \u0109apelon per plumoj", null], ["li garnis la domon per multekostaj \u015dtonoj por beleco", "La Malnova Testamento, II. kroniko 3:6"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Servi por garni.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043a\u0440\u0430\u0448\u0430\u0442\u044c (\u0441\u043e\u0431\u043e\u0439)"], "tr": ["s\u00fcslemek"], "pt": ["revestir"]}, "examples": [["kadro garnanta spegulon", null], ["broda\u0135oj, kiuj garnas robon", null], ["artefarita najtingalo garnita per diamantoj, rubenoj kaj safiroj", "Fabeloj, volumo 2, La najtingalo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "ekipi, provizi.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "garn", "primary": true}, "Onufrio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo grekdevena.", "translations": {"ru": ["\u041e\u043d\u0443\u0444\u0440\u0438\u0439", "\u0425\u044d\u043c\u0444\u0440\u0438 (\u0438\u043d\u043e\u0441\u0442\u0440.)"], "fr": ["Onuphre"], "en": ["Humphrey"], "pt": ["Onofre"], "de": ["Hunfried"], "it": ["Onofrio"], "hu": ["Onufriusz"], "lat": ["Onuphrius"]}, "examples": [["anka\u016d la tago de la sankta Onufrio estas lia nomfesto", "La Revizo, akto 4a, sceno 10a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Onufri", "primary": true}, "kontanta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuj pagata.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u044f\u045e\u043d\u044b (\u043f\u0440\u0430 \u0433\u0440\u043e\u0448\u044b)"], "fr": ["contant (adj.)"], "bg": ["\u0431\u0440\u043e\u0439"], "nl": ["contant (bn.)"], "ru": ["\u043d\u0430\u043b\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439 (\u043e \u0434\u0435\u043d\u044c\u0433\u0430\u0445)"], "de": ["bar"], "fa": ["\u0646\u0642\u062f"]}, "examples": [["akcepti belajn parolojn por kontanta mono", "Z"], ["akiri kontantan monon en alia lando", "Roland Rotsaert: Pagi ene de la E\u016dropa Unio kostos malpli, Monatojaro 2002a, numero 2a, p. 10a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kontant", "primary": true}, "kontante": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En a\u0109eto, ne prokrastante inter akiro kaj pago.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u044f\u045e\u043d\u044b\u043c\u0456 (\u043f\u0440\u0430 \u043f\u043b\u0430\u0446\u0451\u0436)"], "fr": ["contant (adv.)"], "bg": ["\u0431\u0440\u043e\u0439"], "nl": ["contant (bw.)"], "fa": ["\u0646\u0642\u062f", "\u0646\u0642\u062f\u0627\u064b"], "de": ["bar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kontant", "primary": false}, "movebla\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108io, kio povas esti translokata, ekzemple meblo, valorpaperoj.", "translations": {"be": ["\u0440\u0443\u0445\u043e\u043c\u0430\u044f \u043c\u0430\u0451\u043c\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0440\u0443\u0445\u043e\u043c\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["meuble (objet d\u00e9pla\u00e7able)"], "nl": ["roerend goed"], "ru": ["\u0434\u0432\u0438\u0436\u0438\u043c\u0430\u044f \u0441\u043e\u0431\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0434\u0432\u0438\u0436\u0438\u043c\u043e\u0441\u0442\u044c"]}, "examples": [["domo, bieno estas nemovebla\u0135oj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mov", "primary": false}, "merkato": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Merkato neniam signifas placon a\u016d ejon."], "primary definition": "Stato de a\u0109etpovo kaj a\u0109etemo pri iu komerca\u0135o a\u016d borsa valoro.", "translations": {"be": ["\u0440\u044b\u043d\u0430\u043a (\u044f\u043a \u044d\u043a\u0430\u043d\u0430\u043c\u0456\u0447\u043d\u0430\u044f \u043a\u0430\u0442\u044d\u0433\u043e\u0440\u044b\u044f)"], "fr": ["d\u00e9bouch\u00e9 commercial", "march\u00e9"], "en": ["market"], "nl": ["markt (afzetgebied)", "afzetgebied"], "pt": ["mercado (econ.)"], "ru": ["\u0440\u044b\u043d\u043e\u043a (\u044d\u043a\u043e\u043d\u043e\u043c\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0435 \u043f\u043e\u043d\u044f\u0442\u0438\u0435)"], "de": ["Markt"], "hu": ["piac"], "es": ["mercado"]}, "examples": [["la kotonmerkato", null], ["tiu varo havas vastan merkaton", null], ["ser\u0109i al si novajn merkatojn", null], ["la \u0109ina bilomerkato funkcias kiel barometro de la ekonomio", "Huang Tingsheng, La \u0109ina bilomerkato, Monato, jaro 2001a, numero 8a, p. 10a"]], "subdefinitions": []}], "root": "merkat", "primary": true}, "kojoto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "G. de amerikaj sova\u011daj bestoj, simila al lupo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0451\u0442"], "fr": ["coyote"], "bg": ["\u043a\u043e\u0439\u043e\u0442"], "nl": ["prairiewolf"], "ru": ["\u043a\u043e\u0439\u043e\u0442"], "de": ["Kojote", "nordamerikanischer Pr\u00e4riewolf"], "hu": ["pr\u00e9rifarkas"], "fa": ["\u06a9\u0627\u06cc\u0648\u062a"], "en": ["coyote", "prairie wolf"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kojot", "primary": true}, "ukrajno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de la ukrajna etno (la plej granda etno de Ukrajnujo).", "translations": {"ru": ["\u0443\u043a\u0440\u0430\u0438\u043d\u0435\u0446"], "en": ["Ukrainian"], "it": ["ucraino (sost.)"], "pl": ["Ukrainiec"]}, "examples": [["la ukrajnoj estas orientslava etno", null], ["ukrajnoj, ka\u016dkazanoj ekbatalis por la libereco patruja", "Edmond Privat: Vivo de Zamenhof. \u0109ap. 7a"], ["la poloj nur parolos la polan lingvon, la germanoj la germanan, la ukrajnoj la ukrajnan kaj la kaza\u0125oj la kaza\u0125an", "Frank Stephan: Moderna Babelo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"it": ["Ucraina"]}, "examples": [["stepo senarba ebena grandskala herbejo en Siberio kaj Ukrajno", "Maurice Lewin: Meteologia terminaro"], ["La ukrajnoj mem kaj plimulto da esperantistoj malakceptas tian landan signifon por la radiko, kiu \u015dajnas negi ilian naciecon, prezentante ilin kiel nurajn landanojn, ne kiel nacion; tamen PIV1 kaj la Akademia Rekomendo el la \u00abAktoj III\u00bb \u011din rekomendas", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ukrajn", "primary": true}, "stepo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senarbara regiono kun herbeca vegeta\u0135aro en moderaj kaj subtropikaj klimatzonoj de la norda kaj suda duongloboj; en E\u016drazio la Granda Stepo etendi\u011das latitude, de Mongolujo \u011dis Hungarujo; en la Amerikoj, meridiane, suden de Montano kaj norden ekde Argentino ( prerio, pampo ); anka\u016d en Orienta Azio kaj A\u016dstralio.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u044d\u043f"], "fr": ["steppe"], "bg": ["\u0441\u0442\u0435\u043f"], "nl": ["steppe"], "ru": ["\u0441\u0442\u0435\u043f\u044c"], "de": ["Steppe"], "sv": ["st\u00e4pp", "hed"], "hu": ["sztyepp", "f\u00fcves puszta"], "en": ["steppe"], "es": ["estepa"], "pl": ["step"]}, "examples": [["\u0109i tie la sova\u011daj \u0109evaloj galopas tra la vastaj stepoj, kiel ni tion vidis en nia infaneco", "Fabeloj, volumo 3, Cigna nesto"], ["kaj Moseo supreniris de la stepo de Moab sur la monton Nebo, sur la supron de Pisga, kiu estas kontraux Jeri\u0125o", "La Malnova Testamento, Readmono 34:1."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Simila altozono en montaro.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "step", "primary": true}, "ukrajna": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al ukrajnoj a\u016d ilia lingvo kaj lando.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043a\u0440\u0430\u0438\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439"], "en": ["Ukrainian"], "it": ["ucraino (agg.)"], "pl": ["ukrai\u0144ski"]}, "examples": [["la ukrajna lingvo rememorigas per siaj gracio kaj dol\u0109soneco la malnovgrekan", "A. \u0108e\u0125ov, tr. M.Luka\u015d: Enujulo, La Nica literatura revuo, 3:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "ukrajn", "primary": false}, "uniata": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al uniatoj, al iliaj komunumoj, ritaroj.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043d\u0438\u0430\u0442\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["uniate (adj.)"], "nl": ["ge\u00fcnieerd"], "be": ["\u0443\u043d\u0456\u044f\u0446\u043a\u0456", "\u0432\u0443\u043d\u0456\u044f\u0446\u043a\u0456"], "fi": ["uniaatti-"], "it": ["uniate (agg.)"], "hu": ["egyes\u00falt (egyh\u00e1z)"]}, "examples": [["oni anstata\u016digis per ortodoksaj pastroj la pastrojn de la grekokatolikaj pre\u011dejoj, nomataj uniataj", "Aventuroj de pioniro, \u0109apitro 31a, p. 75a"]], "subdefinitions": []}], "root": "uniat", "primary": false}, "prepari\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sin pretigi por io farota a\u016d okazonta.", "translations": {"be": ["\u0440\u044b\u0445\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u043f\u0430\u0434\u0440\u044b\u0445\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["se mettre en condition", "se pr\u00e9parer"]}, "examples": [["leono prepari\u011das al atako", null], ["prepari\u011das gravaj okaza\u0135oj", null], ["\u015di prepari\u011das iri supren al sia malgranda fratino", "Fabeloj, volumo 3, kvin en unu silikvo"]], "subdefinitions": []}], "root": "prepar", "primary": false}, "motiv(ig)i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pravigi ion per.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0442\u044b\u0432\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["motiver au sens de : justifier par des motifs"], "en": ["justify"], "nl": ["motiveren"], "ru": ["\u043c\u043e\u0442\u0438\u0432\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["\u0109iu povas motivi sian proponon", "Z"], ["plene motivigita plendo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "motiv", "primary": false}, "Vi\u015dnuo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pli malofta esperantigo: Vi\u015dno. La se\u011do staras ligne / kaj Vi\u015dno mutas."], "primary definition": "Iu el la tri \u0109efdioj en hinduismo, konservanto kaj estiganto de la universo.", "translations": {"fr": ["Vishnou", "Vishnu"], "de": ["Vishnu"], "bg": ["\u0412\u0438\u0448\u043d\u0443"], "hu": ["Visnu"]}, "examples": [["ne hazarde la teksto mencias Vjasa kaj Kri\u015dna: ili amba\u016d estas konsiderataj kiel enkorpi\u011doj de Vi\u015dnuo", "E. Lazarev, trad. N. G., Tibeta legendo pri Jesuo, 2004"], ["Vi\u015dnuo en sia enkarni\u011do kiel Narasimha mortigas demonon", "J. Proskovec, Suda Hindio, [vidita en 2006-10]"]], "subdefinitions": []}], "root": "Vi\u015dnu", "primary": true}, "logistiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Matematika logiko.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0442\u044d\u043c\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u0430\u044f \u043b\u0451\u0433\u0456\u043a\u0430"], "fr": ["logique math\u00e9matique", "logistique (logique math\u00e9matique)"], "en": ["mathematical logic"], "nl": ["logistiek (symbolische logica)", "symbolische logica"], "pt": ["l\u00f3gica matem\u00e1tica"], "ru": ["\u043c\u0430\u0442\u0435\u043c\u0430\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u043b\u043e\u0433\u0438\u043a\u0430", "\u043b\u043e\u0433\u0438\u0441\u0442\u0438\u043a\u0430 (\u0443\u0441\u0442.)"], "de": ["mathematische Logik", "Logistik [ark, evi]"], "hu": ["form\u00e1lis logika", "matematikai logika", "szimbolikus logika"], "fa": ["\u0645\u0646\u0637\u0642 \u0631\u06cc\u0627\u0636\u06cc", "\u0645\u0646\u0637\u0642 \u0646\u0645\u0627\u062f\u06cc"], "pl": ["logika matematyczna", "logistyka"]}, "examples": [["Couturat estis unu el la fondintoj de logistiko", "Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "logistik", "primary": true}, "bluzo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cirma manikhava vesto por la supra parto de l' korpo, \u011dis la talio a\u016d la genuo; mallonga kitelo.", "translations": {"be": ["\u0431\u043b\u044e\u0437\u043a\u0430"], "fr": ["blouse"], "en": ["blouse"], "ru": ["\u0431\u043b\u0443\u0437\u0430", "\u0431\u043b\u0443\u0437\u043a\u0430"], "de": ["Bluse"], "it": ["blusa"], "hu": ["bl\u00faz"], "sk": ["bl\u00faza"], "es": ["blusa"], "pl": ["bluza", "bluzka (damska)"]}, "examples": [["Hanna prenis la ru\u011dan bluzon, kiun panjo portadis dum la laboro", "T. Pakkala, trad. A. Karkiainen, Mensogulinoj, La Ondo de Esperanto, 2001:3 (77)"]], "subdefinitions": []}], "root": "bluz", "primary": true}, "serpenti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Iri torde kaj ondolinie kiel serpento.", "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u043c\u044f\u0456\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["serpenter", "sinuer"], "en": ["meander", "twist"], "nl": ["slingeren", "kronkelen"], "ru": ["\u0437\u043c\u0435\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "es": ["serpentear"], "hu": ["k\u00edgy\u00f3zik", "kanyarog"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "serpent", "primary": false}, "serpento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el serpentoj, senpieda rampulo kun tre longa cilindroforma korpo tegita de skvamoj.", "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u043c\u044f\u044f"], "fr": ["serpent"], "en": ["serpent", "snake"], "nl": ["serpent"], "ru": ["\u0437\u043c\u0435\u044f"], "de": ["Schlange"], "tr": ["y\u0131lan"], "sv": ["orm"], "hu": ["k\u00edgy\u00f3"], "es": ["serpiente, culebra"]}, "examples": [["vi varmigas serpenton, \u011di al vi enpikos la denton", "Z"], ["dorloti serpenton sur sia brusto", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La tentanta demono.", "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u043c\u0435\u0439"], "ru": ["\u0437\u043c\u0435\u0439"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "serpent", "primary": true}, "for": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adverbo signifanta.", "translations": {"fr": ["loin"], "de": ["weg", "fort", "entfernt", "weit"], "nl": ["weg", "uit"], "es": ["lejos"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malaperon kaj perdi\u011don en malproksimo.", "translations": {"fi": ["pois", "poissa"], "en": ["away"], "pt": ["longe", "fora"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0447\u044c", "\u0432\u043e\u043d", "\u0434\u043e\u043b\u043e\u0439"]}, "examples": [["for de l' okuloj, for de la koro", "Proverbaro esperanta"], ["pasinta doloro for el memoro", "Proverbaro esperanta"], ["for vi(n)!", null], ["for la manojn!", null], ["for la revoj(n)!", null], ["for plezuro(n)!", null], ["\u0109iu espero estas for", null], ["la digo estis for kaj la torento povis libere elfluegi", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malproksimecon.", "translations": {"fi": ["kaukana", "et\u00e4\u00e4ll\u00e4", "kauas"], "en": ["far"], "pt": ["longe", "fora"], "ru": ["\u0432\u0434\u0430\u043b\u0435\u043a\u0435 (\u043e\u0442 \u0447\u0435\u0433\u043e-\u043b.)", "\u0432\u0434\u0430\u043b\u0438 (\u043e\u0442 \u0447\u0435\u0433\u043e-\u043b.)", "\u0434\u0430\u043b\u0435\u043a\u043e (\u043e\u0442 \u0447\u0435\u0433\u043e-\u043b.)"]}, "examples": [["Marta staris jam kelke da pa\u015doj for de \u015di", "Z"], ["ve al tiu, kiu devas vivi for de la gepatroj kaj de la gefratoj", "Z"], ["sur la kampo, for de l' mondo", "Z"], ["fikse rigardantaj for anta\u016den sur la nigra oceano", null], ["la libretoj estis dissenditaj for en la mondon", null], ["tio estas for de mia intenco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "for", "primary": true}, "pederastio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Seksinklino de plenkreska viro al knaboj.", "translations": {"be": ["\u043f\u044d\u0434\u044d\u0440\u0430\u0441\u0442\u044b\u044f"], "nl": ["pederastie"], "pt": ["pederastia"], "ru": ["\u043f\u0435\u0434\u0435\u0440\u0430\u0441\u0442\u0438\u044f"], "de": ["P\u00e4derastie"], "hu": ["pederasztia"]}, "examples": [["temas ne nur pri \u00abpederastio\u00bb, sed anka\u016d pri alia seksa aktiveco de la pastroj", "W. H. SIMCOCK, Kial pastroj ne edzi\u011du?, Monato, 2007/12, p. 6"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "pedofilio", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pederasti", "primary": true}, "langorompilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Diro kun multaj malfacila\u0135oj por elparolo, uzata kiel lingva ludo a\u016d ekzerco, ekzemple \u00ab\u0109u \u015di \u0135u ru\u011di\u011dis?\u00bb.", "translations": {"fr": ["virelangue"], "de": ["Zungenbrecher"]}, "examples": [["la nomoj de internaciaj organizoj estas kelkfoje malfacile elparoleblaj, veraj langrompiloj", "R. Harry, La Diplomato Kiu Ridis, 1997"], ["\u00abStr\u010d prst skrz krk\u00bb estas \u0109e\u0125a kaj slovaka langorompilo kun signifo \u00ab\u015dovu fingron tra la kolo\u00bb", "Vikipedio, artikolo \u00abStr\u010d prst skrz krk\u00bb, 2009-07-21"]], "subdefinitions": []}], "root": "romp", "primary": false}, "serpenta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ondolinia, torda.", "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u043c\u0435\u0435\u043f\u0430\u0434\u043e\u0431\u043d\u044b"], "fr": ["ondoyant", "sinueux", "tortueux"], "en": ["serpentine", "snaky", "sinuous", "twisty"], "nl": ["slingerend", "kronkelend"], "ru": ["\u0437\u043c\u0435\u0438\u0441\u0442\u044b\u0439"], "hu": ["k\u00edgy\u00f3z\u00f3", "kanyarg\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "serpent", "primary": false}, "okro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Argileca mineralo, konsistanta grandparte el ferika oksido a\u016d ferika hidroksido kaj uzata kiel farbo.", "translations": {"be": ["\u043e\u0445\u0440\u0430"], "fr": ["ocre (subst.)"], "bg": ["\u043e\u0445\u0440\u0430"], "nl": ["oker"], "pt": ["ocre"], "el": ["\u03ce\u03c7\u03c1\u03b1"], "de": ["Ocker"], "hu": ["okker", "s\u00e1rgaf\u00f6ld"], "en": ["ochre"], "ru": ["\u043e\u0445\u0440\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "okr", "primary": true}, "ban\u0109ambro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108ambro por bano, du\u015do, korpa purigado kaj flegado.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0430\u043d\u043d\u0430\u044f"], "fr": ["salle de bain"], "bg": ["\u0431\u0430\u043d\u044f"], "nl": ["badkamer"], "pt": ["banheiro"], "de": ["Badezimmer"], "tr": ["banyo"], "it": ["bagno (stanza)", "stanza da bagno"], "hu": ["f\u00fcrd\u0151szoba"], "fa": ["\u062d\u0645\u0627\u0645"], "pl": ["\u0142azienka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ambr", "primary": false}, "sociologo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0446\u044b\u0451\u043b\u044f\u0433"], "fr": ["sociologue"], "en": ["sociologist"], "nl": ["socioloog"], "ru": ["\u0441\u043e\u0446\u0438\u043e\u043b\u043e\u0433"], "ca": ["soci\u00f2leg"], "de": ["Soziologe"], "hu": ["szociol\u00f3gus", "t\u00e1rsadalomtud\u00f3s"], "fa": ["\u062c\u0627\u0645\u0639\u0647\u200c\u0634\u0646\u0627\u0633"], "es": ["soci\u00f3logo"]}, "examples": [["diplomita kaj profesia sociologo, profesia esperantisto, kiu havas eblon studi la Esperanto-socion de interne", "Boris Kolker: Oni ne kulpigu la spegulon (Nikola Rasic, La rondo familia), Monatojaro 1997a, numero 2a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sociolog", "primary": true}, "Armenio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Armenujo", "translations": {"bg": ["\u0410\u0440\u043c\u0435\u043d\u0438\u044f"], "nl": ["Armeni\u00eb"], "de": ["Armenien"], "hu": ["\u00d6rm\u00e9nyorsz\u00e1g"], "fa": ["\u0627\u0631\u0645\u0646\u0633\u062a\u0627\u0646"], "pl": ["Armenia", "Republika Armenii"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Armeni", "primary": true}, "ciri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u015cmiri per ciro.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u043a\u0441\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["cirer"], "en": ["polish"], "nl": ["schoenen poetsen"], "pt": ["engraxar"], "el": ["\u03bb\u03bf\u03c5\u03c3\u03c4\u03c1\u03ac\u03c1\u03c9"], "it": ["lucidare (scarpe o pelli)"], "hu": ["bokszol (cip\u0151t)", "beken (cip\u0151t)", "f\u00e9nyes\u00edt (cip\u0151t)"], "br": ["koara\u00f1 (l\u00ear)"], "ru": ["\u0432\u0430\u043a\u0441\u0438\u0442\u044c", "\u0447\u0438\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c \u043e\u0431\u0443\u0432\u044c \u0432\u0430\u043a\u0441\u043e\u0439"], "pl": ["pastowa\u0107 buty"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cir", "primary": false}, "ciro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cmira\u0135o por purigi kaj briligi \u015duojn kaj aliajn ledajn objektojn.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u043a\u0441\u0430"], "fr": ["cirage"], "en": ["polish", "wax"], "nl": ["schoensmeer", "schoenpoets"], "pt": ["graxa"], "el": ["\u03b2\u03b5\u03c1\u03bd\u03af\u03ba\u03b9"], "de": ["Schuhcreme"], "it": ["lucido (per scarpe e pelli)"], "hu": ["boksz", "cip\u0151ken\u0151cs", "cip\u0151kr\u00e9m"], "br": ["koaraj"], "ru": ["\u0432\u0430\u043a\u0441\u0430"], "pl": ["pasta do but\u00f3w", "szuwaks (przest.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cir", "primary": true}, "trampolino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato por luda a\u016d sporta sursaltado, el tolo stre\u0109ita en framo a\u016d el aerblovita kusenego.", "translations": {"fr": ["trampoline"], "de": ["Trampolin"], "en": ["trampoline"], "pl": ["trampolina", "skakalnia (pot. dzieci\u0119ce)"]}, "examples": [["la horizontala formo de La Kuriero ankora\u016d saltetadis sur la trampolino", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato, \u0109apitro 11a"]], "subdefinitions": []}], "root": "trampolin", "primary": true}, "gor\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interna kava parto de la kolo, per kiu oni glutas kaj spiras.", "translations": {"be": ["\u0433\u043e\u0440\u043b\u0430"], "fr": ["gorge (anat.)"], "nl": ["keel"], "pt": ["garganta", "goela"], "ru": ["\u0433\u043e\u0440\u043b\u043e"], "de": ["Gurgel", "Rachen"], "tr": ["bo\u011faz(anatomi)"], "hu": ["torok"], "pl": ["gard\u0142o"], "es": ["garganta"]}, "examples": [["teni iun \u0109e la gor\u011do", null], ["gor\u011dpremi iun", null], ["nia veturigisto komencis kriegi el la tuta gor\u011do", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 3, anekdotoj"], ["vi metu tran\u0109ilon al via gor\u011do se vi estas avidulo", "La Malnova Testamento, Sentencoj 23:2"], ["la mieltavolo estas dol\u0109a por via gor\u011do", "La Malnova Testamento, Sentencoj 24:13"], ["la morto jam tenas lin \u0109e la gor\u011do", null], ["\u011di jam staras al mi en la gor\u011do", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "gor\u011d", "primary": true}, "borago": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio boragacoj (Borago), kun bluaj floroj, uzata por spici salatojn kaj legomojn.", "translations": {"be": ["\u0430\u0433\u0443\u0440\u043e\u0447\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["bourrache"], "bg": ["\u043f\u043e\u0440\u0435\u0447"], "nl": ["bernagie"], "ru": ["\u0431\u0443\u0440\u0430\u0447\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Boretsch"], "hu": ["bor\u00e1g\u00f3"], "en": ["borage"], "pl": ["og\u00f3recznik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "borag", "primary": true}, "multi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) I\u011di pli kaj pli abunda, pli grandnombraj.", "translations": {"fr": ["se multiplier", "prolif\u00e9rer", "pulluler"], "en": ["multiply", "swarm"]}, "examples": [["Dio diris al ili: Fruktu kaj multi\u011du, kaj plenigu la teron", "La Malnova Testamento, Genezo 1:28"]], "subdefinitions": []}], "root": "mult", "primary": false}, "duflanka oligopolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Samtempa ekzisto de oligopolo kaj oligopsonio.", "translations": {"be": ["\u0434\u0432\u0443\u0445\u0431\u0430\u043a\u043e\u0432\u0430\u044f \u0430\u043b\u0456\u0433\u0430\u043f\u043e\u043b\u0456\u044f"], "nl": ["bilateraal oligopolie"], "ru": ["\u0434\u0432\u0443\u0441\u0442\u043e\u0440\u043e\u043d\u043d\u044f\u044f \u043e\u043b\u0438\u0433\u043e\u043f\u043e\u043b\u0438\u044f"], "de": ["bilaterales Oligopol"], "es": ["oligopolio bilateral"], "hu": ["k\u00e9toldal\u00fa oligop\u00f3lium"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "oligopol", "primary": false}, "faruno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Muela\u0135o el grenoj, post apartigo de brano.", "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u043a\u0430"], "fr": ["farine"], "bg": ["\u0431\u0440\u0430\u0448\u043d\u043e"], "nl": ["meel"], "pt": ["farinha"], "ru": ["\u043c\u0443\u043a\u0430"], "de": ["Mehl"], "tr": ["un"], "sv": ["mj\u00f6l"], "hu": ["liszt"], "fa": ["\u0622\u0631\u062f"], "cs": ["mouka"], "es": ["harina"]}, "examples": [["tritika, hordea, sinapa faruno", null], ["faruno el linsemo.", null]], "subdefinitions": []}], "root": "farun", "primary": true}, "analitiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bran\u0109o de matematiko, studanta funkciojn per limesoj, deriva\u0135oj kaj integraloj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0442\u044d\u043c\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b \u0430\u043d\u0430\u043b\u0456\u0437"], "fr": ["analyse (math\u00e9matique)", "analyse math\u00e9matique"], "en": ["analysis"], "nl": ["analytische wiskunde"], "ru": ["\u043c\u0430\u0442\u0435\u043c\u0430\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0430\u043d\u0430\u043b\u0438\u0437"], "de": ["Analysis"], "hu": ["anal\u00edzis"], "sk": ["anal\u00fdza"], "fa": ["\u0622\u0646\u0627\u0644\u06cc\u0632"], "es": ["anal\u00edtica (math\u00e9maticas)"], "pl": ["analiza", "analiza matematyczna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "analitik", "primary": true}, "amorant(in)o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu sekse amas.", "translations": {"ru": ["\u043b\u044e\u0431\u043e\u0432\u043d\u0438\u043a", "\u043b\u044e\u0431\u043e\u0432\u043d\u0438\u0446\u0430"], "fr": ["amant(e)", "ma\u00eetresse", "petit(e) ami(e)"], "en": ["lover"], "nl": ["lief", "bijslaap"], "pt": ["amante (sexual)"], "de": ["Liebhaber", "Gespiele", "Gespielin"], "it": ["amante"], "hu": ["szeret\u0151 (testi)"], "es": ["amante"], "pl": ["amant", "kochanek", "kochanka", "kobieciarz", "\u017cigolak", "flirciarz", "kocha\u015b", "lowelas", "\u0142atwa kobieta", "kobieta lekkich obyczaj\u00f3w"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "amor", "primary": false}, "analitika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "analitika funkcio, analitika geometrio.", "translations": {"sk": ["analytick\u00fd"], "be": ["\u0430\u043d\u0430\u043b\u0456\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "en": ["analytical"], "fa": ["\u062a\u062d\u0644\u06cc\u0644\u06cc"], "de": ["analytisch"], "hu": ["analitikus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "analitik", "primary": false}, "pelmelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konfuza renverso, mikso de malsamspecaj a\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0431\u043b\u044b\u0442\u0430\u043d\u0456\u043d\u0430", "\u0431\u044f\u0437\u043b\u0430\u0434\u0437\u044c\u0434\u0437\u0435", "\u0431\u044f\u0437\u043b\u0430\u0434\u0437\u0456\u0446\u0430"], "fr": ["enchev\u00eatrement", "pagaille", "p\u00eale-m\u00eale (subst..)"], "nl": ["p\u00eale-m\u00eale", "dooreen"], "pt": ["balb\u00fardia", "grande desordem"], "hu": ["kavarod\u00e1s", "z\u0171rzavar", "felfordul\u00e1s"]}, "examples": [["la subita atako \u0135etis en pelmelon la \u015dar\u011doselon, la armojn, la azenon, la \u0109evalon", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 2a, \u0109apitro 68a, p. 780a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pelmel", "primary": true}, "integrala kalkulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bran\u0109o de matematiko, kiu okupi\u011das pri kalkulado de integraloj kaj malderiva\u0135oj, kaj pri solvado de diferencialaj ekvacioj.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0442\u0435\u0433\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u0438\u0441\u0447\u0438\u0441\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["calcul int\u00e9gral"], "en": ["integral calculus"], "nl": ["integraalrekenen"], "de": ["Integralrechnung"], "pl": ["rachunek ca\u0142kowy"], "hu": ["integr\u00e1lsz\u00e1m\u00edt\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kalkul", "primary": false}, "transcendi": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Mi dubas ke tiu verbo ekzistas en Esperanto. Krome, la \u0109i-supra difino malkoheras kun la adjektivkaraktera difino de la radiko. \u011ci \u015dajnas al mi evitinda franca\u0135o."], "primary definition": "(transitiva) Levi\u011di super iu regiono de la konado a\u016d pensado kaj penetri en superan regionon.", "translations": {"fr": ["transcender"], "hu": ["transzcend\u00e1l", "t\u00falmutat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "transcend", "primary": false}, "bu\u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Mortigi brutojn por homa nutrado.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0431\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c (\u0441\u043a\u043e\u0442, \u043f\u0442\u0438\u0446\u0443)", "\u0437\u0430\u0431\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c (\u0441\u043a\u043e\u0442, \u043f\u0442\u0438\u0446\u0443)", "\u0440\u0435\u0437\u0430\u0442\u044c (\u0441\u043a\u043e\u0442, \u043f\u0442\u0438\u0446\u0443)", "\u043a\u043e\u043b\u043e\u0442\u044c (\u0441\u043a\u043e\u0442, \u043f\u0442\u0438\u0446\u0443)"], "fr": ["abattre (un animal de boucherie)", "tuer (un animal de boucherie)"], "bg": ["\u043a\u043e\u043b\u044f"], "nl": ["slachten"], "be": ["\u0440\u044d\u0437\u0430\u0446\u044c (\u0436\u044b\u0432\u0451\u043b\u0443)", "\u043a\u0430\u043b\u043e\u0446\u044c (\u0436\u044b\u0432\u0451\u043b\u0443)", "\u0437\u0430\u0431\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c (\u0436\u044b\u0432\u0451\u043b\u0443)"], "de": ["schlachten", "abschlachten"], "hu": ["lev\u00e1g (\u00e1llatot)"], "en": ["slaughter"], "es": ["sacrificar"], "pl": ["zarzyna\u0107", "prowadzi\u0107 ub\u00f3j", "szlachtowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Nele\u011de, kruele mortigi.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0440\u0435\u0437\u0430\u0442\u044c (\u043d\u0430\u0441\u0435\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "fr": ["tuer (massacrer)", "massacrer"], "be": ["\u0432\u044b\u0440\u0430\u0437\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u043d\u0456\u0448\u0447\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0431\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c (\u043c\u0430\u0441\u0430\u0432\u0430)"], "hu": ["lem\u00e9sz\u00e1rol"], "es": ["masacrar"], "pl": ["wyrzyna\u0107", "szlachtowa\u0107", "wycina\u0107 w pie\u0144"]}, "examples": [["bu\u0109as la lupo, oni anka\u016d \u011din bu\u0109os", "Proverbaro esperanta"], ["milito estas bu\u0109ado, kiu senhonorigas la homaron", null], ["virina lango bu\u0109as sen sango", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "bu\u0109", "primary": true}, "\u0109irka\u016dfosi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fosi \u0109iuflanke.", "translations": {"fr": ["creuser (de toutes parts)", "d\u00e9foncer (creuser de toutes parts)", "retourner (la terre)"], "hu": ["k\u00f6rbe\u00e1s"]}, "examples": [["li \u0109irka\u016dfosis , sen\u015dtonigis \u011din, kaj plantis en \u011di plej bonspecajn vinberbran\u0109ojn", "La Malnova Testamento, Jesaja 5:2"], ["mi hastis anta\u016den por vidi \u011din pla\u016ddi en la \u0109irka\u016dfosa\u0135on tuj anta\u016d la fermita levponto", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato, \u0109apitro 25"]], "subdefinitions": []}], "root": "fos", "primary": false}, "senato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plej alta le\u011dofara anaro a\u016d supera \u0109ambro en parlamento.", "translations": {"be": ["\u0441\u044d\u043d\u0430\u0442"], "fr": ["s\u00e9nat"], "nl": ["senaat"], "ru": ["\u0441\u0435\u043d\u0430\u0442"], "de": ["Senat"], "it": ["senato"], "hu": ["szen\u00e1tus"], "fa": ["\u0633\u0646\u0627", "\u0645\u062c\u0644\u0633 \u0633\u0646\u0627"], "pl": ["senat"]}, "examples": [["le\u011dpropono devas trapasi plurajn \u015dtupojn: plej grava estas tiu, ke la proponon devas akcepti kaj \u0108ambro de Deputitoj kaj Senato", "Guido Van Damme: Puno ne sen peno, Monatojaro 2002a, numero 4a, p. 15a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En Romio reganta komitato el nobeloj.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "senat", "primary": true}, "tonelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Internacia mezurunuo de volumeno por \u015dipoj, valoranta 2,83 m\u00b3 (100 kubaj britaj futoj).", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0433\u0456\u0441\u0442\u0440\u0430\u0432\u0430\u044f \u0442\u043e\u043d\u0430"], "en": ["ton"], "nl": ["ton (inhoudsmaat v.schepen)"], "pt": ["tonelada de arquea\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0440\u0435\u0433\u0438\u0441\u0442\u0440\u043e\u0432\u0430\u044f \u0442\u043e\u043d\u043d\u0430"], "de": ["Registertonne"], "hu": ["regisztertonna"], "pl": ["tona rejestrowa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tonel", "primary": true}, "fendeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne profunda fendo, ne trapenetranta la objekton.", "translations": {"fr": ["fissure"], "hu": ["reped\u00e9s"]}, "examples": [["fendeto en dento", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "fend", "primary": false}, "anta\u016d...-n": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pri la prepoziciaj kuna\u0135oj kun al, vidu rimarkon sub al \u0109e."], "primary definition": "Al loko situanta anta\u016d a\u016d.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0434 (\u043f\u0440\u0435\u0434\u043b\u043e\u0433)"], "fr": ["devant (avec mouvement vers)", "au devant de"], "nl": ["nar voor"], "pl": ["przed"], "hu": ["el\u00e9"]}, "examples": [["\u0109iuj militistoj venis anta\u016d la urbon", "La Malnova Testamento, Josuo 8:11"], ["li sin \u0135etis anta\u016d la piedojn de Jesuo", "La Nova Testamento, S. Luko 8:41"], ["\u0135eti perlojn anta\u016d la porkojn", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "anta\u016d", "primary": false}, "panoramo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vasta vida\u0135o \u011duata de alta loko.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043d\u0430\u0440\u0430\u043c\u0430"], "fr": ["panorama"], "en": ["panorama"], "nl": ["panorama"], "pt": ["panorama"], "ru": ["\u043f\u0430\u043d\u043e\u0440\u0430\u043c\u0430"], "de": ["Panorama"], "hu": ["panor\u00e1ma"], "fa": ["\u0686\u0634\u0645\u200c\u0627\u0646\u062f\u0627\u0632", "\u062f\u0648\u0631\u0646\u0645\u0627", "\u0645\u0646\u0638\u0631\u0647"], "pl": ["panorama"]}, "examples": [["la panoramo de la Alpoj", null], ["vasta panoramo prezenti\u011dis al ili", "Fabeloj, volumo 2, pa\u015dtistino kaj kamentubisto"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Pentra\u0135o sur ronda muro, kiu donas al rigardantoj lokitaj en centro kvaza\u016d vidon al objektoj \u0109irka\u016dantaj ilin.", "translations": {"fa": ["\u067e\u0627\u0646\u0648\u0631\u0627\u0645\u0627"], "hu": ["k\u00f6rk\u00e9p"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "panoram", "primary": true}, "citologiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108elosciencisto.", "translations": {"fa": ["\u06cc\u0627\u062e\u062a\u0647\u200c\u0634\u0646\u0627\u0633"], "fr": ["cytologiste", "cytologue"], "pl": ["cytolog"], "it": ["citologo"], "pt": ["citologista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "citologi", "primary": false}, "tafto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre maldika brila silka a\u016d \u0125emia \u015dtofo.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u0444\u0442\u0430"], "fr": ["taffetas"], "en": ["taffeta"], "nl": ["taffetas"], "pt": ["tafet\u00e1"], "ru": ["\u0442\u0430\u0444\u0442\u0430"], "de": ["Taft"], "sv": ["taft"], "hu": ["taft", "tafota"], "pl": ["tafta", "kitajka"]}, "examples": [["Majstro Pedro havis preska\u016d la duonon de la vango kovrita per peco el verda tafto", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 2a, \u0109apitro 25a, p. 537a"]], "subdefinitions": []}], "root": "taft", "primary": true}, "guturalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nomo, kiun kelkaj fonetikistoj donas al la velaroj.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0443\u0442\u0442\u0443\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0441\u043e\u0433\u043b\u0430\u0441\u043d\u044b\u0439", "\u0437\u0430\u0434\u043d\u0435\u044f\u0437\u044b\u0447\u043d\u044b\u0439 \u0441\u043e\u0433\u043b\u0430\u0441\u043d\u044b\u0439", "\u0437\u0430\u0434\u043d\u0435\u043d\u0451\u0431\u043d\u044b\u0439 \u0441\u043e\u0433\u043b\u0430\u0441\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["gutturale"], "en": ["guttural"], "nl": ["keelklank"], "pt": ["gutural", "consoante gutural"], "de": ["Guttural", "Kehllaut"], "hu": ["torokhang", "guttur\u00e1lis"], "es": ["gutural"]}, "examples": [["distingas \u011din multaj guturaloj (velaroj) kaj manko de klaraj vokaloj", "Stefan Maul, El verva vivo jurnalista, p. 34"]], "subdefinitions": []}], "root": "gutural", "primary": true}, "nitrido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kombina\u0135o de azoto kun alia elemento, kutime metalo.", "translations": {"be": ["\u043d\u0456\u0442\u0440\u044b\u0434"], "fr": ["nitrure"], "en": ["nitrite"], "nl": ["nitride"], "pt": ["nitreto (\u00ea)"], "ru": ["\u043d\u0438\u0442\u0440\u0438\u0434"], "de": ["Nitrid"], "tr": ["nitr\u00fcr"], "hu": ["nitrid"], "fa": ["\u0646\u06cc\u062a\u0631\u06cc\u062a"], "uk": ["\u043d\u0456\u0442\u0440\u0438\u0434"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nitrid", "primary": true}, "multigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi pli grandkvanta a\u016d pli grandnombra nedifinitan kvanton a\u016d nombron.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0432\u0435\u043b\u0438\u0447\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["augmenter (tr.)", "multiplier"], "en": ["multiply", "propagate"], "nl": ["vermenigvuldigen"], "be": ["\u043f\u0430\u0432\u044f\u043b\u0456\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0431\u043e\u043b\u044c\u0448\u044b\u0446\u044c"], "tp": ["mute"], "hu": ["sokas\u00edt", "megsokas\u00edt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mult", "primary": false}, "monogramo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Desegna kunmeta\u0135o el la komencaj literoj de nomo ofte uzata kiel neformala a\u016d artista subskribo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u0430\u0433\u0440\u0430\u043c\u0430"], "fr": ["monogramme"], "en": ["monogram"], "nl": ["monogram"], "pt": ["monograma", "cifra (monograma)"], "ru": ["\u043c\u043e\u043d\u043e\u0433\u0440\u0430\u043c\u043c\u0430"], "de": ["Monogramm"], "hu": ["monogramm"]}, "examples": [["la kolekto enhavas ilustra\u0135ojn videble malpli altkvalitajn, portantajn la monogramojn L kaj LP", "Johan Van Eenoo: La bru\u011da Centuriae plantarum rariorum retrovita en Krakovo, Monatojaro 1998a, numero 1a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "monogram", "primary": true}, "frandi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Pro plezuro man\u011di a\u016d trinki ion kiel delikatan bongusta\u0135on.", "translations": {"be": ["\u043b\u0430\u0441\u0430\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["manger avec gourmandise", "savourer", "se r\u00e9galer"], "en": ["relish", "enjoy"], "nl": ["snoepen"], "pt": ["saborear", "degustar", "saborear-se com", "deleitar-se com"], "ru": ["\u043b\u0430\u043a\u043e\u043c\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["naschen", "schlecken"], "hu": ["nyalakodik", "nassol", "\u00ednyenckedik"], "es": ["degustar", "saborear"], "pl": ["\u0142asowa\u0107", "pa\u0142aszowa\u0107", "raczy\u0107 si\u0119", "delektowa\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["frandi bombonojn, likvorojn, paste\u0109on", null], ["la infanoj frandis la kukon", null], ["la vermoj frandu lin", "La Malnova Testamento, Ijob 24:20"], ["la tiutempaj Grekoj tre frandis la pirata\u0135ojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "frand", "primary": true}, "blogaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro da blogoj en sama servilo.", "translations": {"de": ["Blogs (auf einem Server)"], "hu": ["bloggy\u0171jtem\u00e9ny"]}, "examples": [["la ideo malanta\u016d blogaro estas proponi spacon tute funkciantan en Esperanto", "Oftaj Demandoj \u011cangalo"]], "subdefinitions": []}], "root": "blog", "primary": false}, "pesi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Mezuri la pezon de objekto, komparante tiun pezon al alia pezo elektita kiel unuo.", "translations": {"be": ["\u0443\u0437\u0432\u0430\u0436\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["peser (un objet)"], "en": ["weigh"], "nl": ["wegen (gewicht bepalen)"], "ru": ["\u0432\u0437\u0432\u0435\u0448\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u0437\u0432\u0435\u0441\u0438\u0442\u044c"], "de": ["wiegen", "abwiegen", "w\u00e4gen"], "hu": ["m\u00e9r (s\u00falyt)"], "br": ["poueza\u00f1 (v.k.)"]}, "examples": [["pesi leteron, paka\u0135on", null], ["nepesebla substanco", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Esplori la valoron de, taksi, ekzameni.", "translations": {"fr": ["peser (examiner attentivement)"], "de": ["abw\u00e4gen"], "nl": ["afwegen"], "hu": ["m\u00e9rlegel", "fontolgat"]}, "examples": [["ni devas pesi la \u015dancojn", null], ["per mezuro kaj peso akiri\u011das sukceso", "Proverbaro esperanta"], ["longe pripensadi kaj pesadi \u0109iun sian vorton", "Z"], ["la sorto de la \u015dtato estas nun pesata", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "pes", "primary": true}, "fabrikado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago fabriki.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u043e\u0434\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["fabrication", "production"], "nl": ["het fabriceren"], "be": ["\u0432\u044b\u0442\u0432\u043e\u0440\u0447\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "de": ["Fabrikation", "Produktion", "Herstellung"], "tr": ["\u00fcretim"], "hu": ["gy\u00e1t\u00e1s"], "es": ["fabricaci\u00f3n"], "br": ["oberiadur"], "pl": ["profukcja", "wytw\u00f3rstwo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fabrik", "primary": false}, "guzlo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En leksikonoj mi trovas \u00abguzla\u00bb a\u016d \u00abgusle\u00bb, unukorda violoneto tipa de Dalmatio, responda al la difino. Mi trovas anka\u016d \u00abgusli\u00bb, ia rusa citro, kiun probable celas iuj el la nunaj tradukoj. Ne estas klare, kiun specon aludas la ekzemplo el la Fundamenta Krestomatio situita en okcidenta Azio, se entute la a\u016dtoro kaj tradukintoj havis klaran ideon pri la nomata muzikilo."], "primary definition": "Gitarforma unukorda kordinstrumento uzata \u0109e kelkaj slavaj popoloj.", "translations": {"be": ["\u0433\u0443\u0441\u044c\u043b\u0456"], "fr": ["guzla"], "nl": ["gusla"], "pt": ["guzla"], "ru": ["\u0433\u0443\u0441\u043b\u0438"], "de": ["Gusla"], "it": ["gusla", "gusle"], "hu": ["guzlica"]}, "examples": [["unu el la popolrakontoj , kiujn la popolaj orientaj poetoj kantas en akompano de la sonoj de la guzlo", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 2, fabeloj kaj legendoj, la naski\u011do de la tabako, araba legendo, la\u016d la hispana rakonto de Cervera Bachiller, tradukis Jayme Heinlein Ferreira"]], "subdefinitions": []}], "root": "guzl", "primary": true}, "franda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Delikate loganta la guston.", "translations": {"be": ["\u043b\u0430\u0441\u044b (\u0441\u043c\u0430\u0447\u043d\u044b)"], "fr": ["all\u00e9chant"], "en": ["appetizing", "delicious", "tasty"], "nl": ["lekker"], "pt": ["apetitoso"], "ru": ["\u0441\u043e\u0431\u043b\u0430\u0437\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0430\u043f\u043f\u0435\u0442\u0438\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u043b\u0430\u043a\u043e\u043c\u044b\u0439"], "hu": ["\u00ednycsikland\u00f3", "k\u00edv\u00e1natos", "\u00e9tv\u00e1gygerjeszt\u0151"], "pl": ["apetyczny", "smakowity", "pyszny", "wy\u015bmienity", "pycha (pot.)", "palce liza\u0107 (pot.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Tre alloga.", "translations": {"be": ["\u043b\u0430\u0441\u044b (\u043f\u0435\u0440\u0430\u043d.)", "\u0441\u043f\u0430\u043a\u0443\u0441\u044c\u043b\u0456\u0432\u044b"], "pl": ["apetyczny", "smakowity"], "pt": ["apetitoso"]}, "examples": [["tiel franda titolo logis nun multajn", "Fabeloj, volumo 2, sonorilo"]], "subdefinitions": []}], "root": "frand", "primary": false}, "peso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Monunuo de Filipinoj kaj de pluraj hispanlingvaj landoj de Ameriko.", "translations": {"be": ["\u043f\u044d\u0441\u0430"], "fr": ["peso"], "en": ["peso"], "nl": ["peso"], "ru": ["\u043f\u0435\u0441\u043e"], "de": ["Peso"], "hu": ["pez\u00f3"], "es": ["peso"], "pl": ["peso"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pes", "primary": false}, "blukolumulo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Iuj rigardas tiun nomon malklara kaj evitinda."], "primary definition": "Fabrika laboristo \u2015 tiel nomata alude al la tradiciaj bluaj laborvestoj en fabrikoj kaj konstraste al blankkolumulo.", "translations": {"fr": ["col-bleu"]}, "examples": [["la\u016d la analizo pri la bezono de laboruloj de diversaj fakoj en 2002, laboruloj de manufakturado, precipe kapablaj fakuloj (alinome altklasaj blukolumuloj), estas tre bonvenaj", "-, Laboruloj de 5 fakoj..., [2003?]"]], "subdefinitions": []}], "root": "kol", "primary": false}, "Saksujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Regiono kaj lando de la iama \u011dermana tribo de la saksoj. Geografie preska\u016d identa al la moderna federacia \u015dtato Malsupra Saksujo.", "translations": {"be": ["\u0421\u0430\u043a\u0441\u043e\u043d\u0456\u044f"], "fr": ["Saxe"], "nl": ["Saksen"], "ru": ["\u0421\u0430\u043a\u0441\u043e\u043d\u0438\u044f"], "de": ["Sachsen"], "it": ["Sassonia"], "hu": ["Sz\u00e1szorsz\u00e1g"], "lat": ["Saxonia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Pluraj germanaj duklandoj en la mezepoka tempo. Geografie plejparte sur la teritorio de la modernaj federaciaj \u015dtatoj (supra) Saksujo kaj Saksujo-Anhalto.", "translations": {"de": ["Herzogtum Sachsen"], "hu": ["Sz\u00e1sz Fejedelems\u00e9g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Unu el la federaciaj \u015dtatoj de Germanujo, historie kaj geografie supra Saksujo kaj okcident-Nisa parto de Silezio. Regurbo estas Dresdeno, plej granda urbo estas Lejpcigo (Lepsiko). Administracie korekta nomo estas Respubliko Saksujo.", "translations": {"de": ["Bundesland Sachsen", "Freistaat Sachsen"], "hu": ["Sz\u00e1sz Sz\u00f6vets\u00e9gi \u00c1llam"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "saks", "primary": false}, "digitalino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "C35H56O14. Venena alkaloido, ekstraktebla el digitalo.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0433\u0456\u0442\u0430\u043b\u0456\u043d"], "fr": ["digitaline"], "nl": ["digitaline"], "pt": ["digitalina"], "ru": ["\u0434\u0438\u0433\u0438\u0442\u0430\u043b\u0438\u043d"], "ca": ["digitalina"], "de": ["Digitalin", "Digitoxin"], "hu": ["digitalin"], "es": ["digitalina"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "digitalin", "primary": true}, "\u0135us": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adverbo signifanta \u00ab\u011duste anta\u016d nun a\u016d anta\u016d tiam\u00bb.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u043b\u044c\u043a\u043e \u0447\u0442\u043e"], "fr": ["juste (il y a peu)", "il y a peu"], "en": ["just (a moment ago)"], "nl": ["net (onlangs)"], "pt": ["h\u00e1 pouco", "agora mesmo", "neste instante (passado)", "de fresco"], "no": ["nettopp"], "de": ["soeben", "gerade"], "it": ["adesso (appena)", "or ora", "giusto ora", "appena (passato)"], "hu": ["\u00e9ppen most", "im\u00e9nt"], "fi": ["(\u00e4sken) juuri", "\u00e4sken", "vastik\u00e4\u00e4n"], "be": ["\u043a\u0430\u0433\u0430\u0434\u0437\u0435", "\u0442\u043e\u043b\u044c\u043a\u0456 \u0448\u0442\u043e"], "ro": ["tocmai"], "pl": ["w\u0142a\u015bnie"]}, "examples": [["mi \u0135us alvenas", null], ["\u0135us batis la tria horo, kiam ni eniris en la urbon", null], ["\u011duste pri tio mi ja \u0135us parolis", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135us", "primary": true}, "flavi\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La procezo i\u011di flava a\u016d ties rezulto.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0436\u0435\u043b\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [["la Eternulo frapos vin per ftizo kaj per febro kaj per malsaneca varmego kaj per brulumo kaj per sekeco kaj per bruliga aero kaj per flavi\u011do de la kreska\u0135oj", "La Malnova Testamento, Readmono 28:22"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Simptomo de pluraj malsanoj (kaj speciale de la flavmalsano), konsistanta en tio ke la ha\u016dto la okula konjunktivo i\u011das flavaj.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0435\u043b\u0442\u0443\u0445\u0430 (\u0441\u0438\u043c\u043f\u0442\u043e\u043c)"], "fr": ["ict\u00e8re", "jaunisse"], "en": ["jaundice"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flav", "primary": false}, "skalena": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri triangulo) Kies tri lateroj estas malsamlongaj.", "translations": {"be": ["\u0440\u043e\u0437\u043d\u0430\u0431\u0430\u043a\u043e\u0432\u044b"], "fr": ["(triangle) scal\u00e8ne"], "en": ["scalene"], "nl": ["ongelijkzijdig"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043d\u043e\u0441\u0442\u043e\u0440\u043e\u043d\u043d\u0438\u0439"], "ca": ["escal\u00e8"], "de": ["ungleichseitig"], "hu": ["szab\u00e1lytalan (h\u00e1romsz\u00f6g)"], "es": ["escaleno"], "pl": ["(tr\u00f3jk\u0105t) r\u00f3\u017cnoboczny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skalen", "primary": true}, "antikveco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de tio, kio estas antikva.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u045e\u043d\u0456\u043d\u0430", "\u0441\u0442\u0430\u0440\u0430\u0436\u044b\u0442\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0430\u043d\u0442\u044b\u0447\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["antiquit\u00e9 (qualit\u00e9, \u00e9poque)"], "en": ["antiquity"], "ru": ["\u0434\u0440\u0435\u0432\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0430\u043d\u0442\u0438\u0447\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0441\u0442\u0430\u0440\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Antiquiertheit"], "pl": ["antyczno\u015b\u0107", "staro\u017cytno\u015b\u0107"], "br": ["hended", "hender"], "es": ["antig\u00fcedad"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "antikva epoko.", "translations": {"de": ["Antike"], "pl": ["Staro\u017cytno\u015b\u0107"], "br": ["Henamzer"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "antikv", "primary": false}, "litorinedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la klaso gastropodoj (Littorinidae).", "translations": {"de": ["Strandschnecke [Familie]"], "nl": ["alikruiken"], "pt": ["litorin\u00eddeos"], "hu": ["parti csig\u00e1k (csal\u00e1d)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "litorined", "primary": true}, "akvopipo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pipo en kiu fumo malvarmi\u011das en akvujo anta\u016d ol oni enspiras \u011din.", "translations": {"fr": ["narguil\u00e9", "pipe \u00e0 eau"], "nl": ["waterpijp"]}, "examples": [["kelkfoje, kiam ne haveblis pipo, mi improvizis akvopipon el plasta botelo kaj tubo de skribilo", "St.Pa., 50a IS, diskutgrupo \u00abkanabemuloj\u00bb, 2006-09-23"]], "subdefinitions": []}], "root": "pip", "primary": false}, "palmovino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alkohola trinka\u0135o farita el fermentinta suko de kokosarbo a\u016d alia palmo.", "translations": {"fr": ["vin de palme"]}, "examples": [["plenkarafo da fermentinta palmovino", "J. Ribillard, Vagado sub palmoj, UEA, 1956"], ["post dek ok kilometroj ni alvenas \u0109e Daya, vila\u011deto kie \u0109iu ebrias pro palmovino", "E. Kokmeijer, Resumo de la mondo, [2008?]"]], "subdefinitions": []}], "root": "vin", "primary": false}, "dis\u0135eta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u044a\u0435\u043a\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["injectif"], "en": ["injective"], "de": ["injektiv"], "pl": ["r\u00f3\u017cnowarto\u015bciowy", "injektywny"], "hu": ["injekt\u00edv"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135et", "primary": false}, "kvietismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kristana mistikismo, populara precipe en la 17a jarcento, kiu metas la perfekton de homo en nenii\u011do de sia volo en Dion, kaj en vivo de pasiva medito.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0432\u0438\u0435\u0442\u0438\u0437\u043c"], "fr": ["qui\u00e9tisme"], "de": ["Quietismus"], "nl": ["quietisme"], "hu": ["kvietizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kviet", "primary": false}, "dis\u0135eto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0432\u043b\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0438\u043d\u044a\u0435\u043a\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["injection", "application injective"], "en": ["injection"], "de": ["Injektion"], "pl": ["funkcja r\u00f3\u017cnowarto\u015bciowa", "injekcja"], "hu": ["injekci\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135et", "primary": false}, "dis\u0135eti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u0134eti disen.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0431\u0440\u043e\u0441\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0431\u0440\u0430\u0441\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["jeter (en tous sens)", "\u00e9parpiller"], "en": ["(broad)cast"], "nl": ["rondstrooien"], "pt": ["dispersar", "espalhar"], "it": ["sperperare", "disperdere"], "hu": ["sz\u00e9tdob", "sz\u00e9th\u00e1ny", "sz\u00e9thaj\u00edg\u00e1l", "sz\u00e9tsz\u00f3r"], "pl": ["rozrzuca\u0107"]}, "examples": [["dis\u0135eti monerojn al buboj", null], ["la domoj ku\u015das dis\u0135etite en la valo", "Z"], ["apartaj dis\u0135etitaj ekzemploj", "Z"], ["la dis\u0135etiteco de la laboro ka\u016dzis prokraston", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135et", "primary": false}, "unuvorte": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dirite per unu a\u016d malmultaj vortoj, koncize, resume.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043d\u044b\u043c \u0441\u043b\u043e\u0432\u0430\u043c"], "fr": ["bref (adv.)", "en un mot"], "pl": ["jednym s\u0142owem"], "br": ["berr-ha-berr", "eberr gomzo\u00f9", "en ur ger"], "ru": ["\u043e\u0434\u043d\u0438\u043c \u0441\u043b\u043e\u0432\u043e\u043c"]}, "examples": [["la \u0109efa militestro havas nek patron, nek infanon, unuvorte li havas neniun, nur sian armeon kaj la malamikon", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "vort", "primary": false}, "demonstrativo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Montra pronomo a\u016d adjektivo.", "translations": {"be": ["\u0443\u043a\u0430\u0437\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b \u0437\u0430\u0439\u043c\u0435\u043d\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["d\u00e9monstratif (grammaire)"], "en": ["demonstrative"], "pt": ["demonstrativo"], "ru": ["\u0443\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u043c\u0435\u0441\u0442\u043e\u0438\u043c\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Demonstrativum", "Demonstrativpronomen", "hinweisendes F\u00fcrwort"], "hu": ["mutat\u00f3 n\u00e9vm\u00e1s"], "fa": ["\u0636\u0645\u06cc\u0631 \u0627\u0634\u0627\u0631\u0647", "\u0635\u0641\u062a \u0627\u0634\u0627\u0631\u0647"], "pl": ["zaimek lub przymiotnik wskazuj\u0105cy"], "es": ["demostrativo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "demonstrativ", "primary": true}, "flugpilkado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sporto en kiu du grupoj (teamoj) gajnas poentojn manfrapante pilkn super la retstrion tiel ke \u011di tu\u015du la grundon (duonkampon)de kontra\u016duloj.", "translations": {"de": ["Volleyball"], "nl": ["het volleybal"], "pl": ["pi\u0142ka siatkowa (dyscyplina sportu)", "siatk\u00f3wka (dyscyplina sportu)"], "bg": ["\u0432\u043e\u043b\u0435\u0439\u0431\u043e\u043b"]}, "examples": [["La sporta ludo flugpilkado (vulg. volejbalo) disvolvi\u011das sub\u0109iele a\u016d en \u0109ambrego, sur longkvadratforma ludkampo dividita per reto en du 9x9 metrojn ampleksajn duonkampojn. La mondfederacio de la sporta ludo flugpilkado estas: F\u00e9d\u00e9ration Internationale de Volleyball (FIVB) (Esp-e: Internacia Flugpilkista Federacio)", "La sporta lingvo en Esperanto (projekto) Tibor Ujlaky-Nagy"]], "subdefinitions": []}], "root": "pilk", "primary": false}, "la\u016da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konforma (al); ku\u015danta (la\u016d).", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043f\u0430\u0432\u0435\u0434\u043d\u044b"], "fr": ["conforme"], "ru": ["\u0441\u043e\u043e\u0442\u0432\u0435\u0442\u0441\u0442\u0432\u0443\u044e\u0449\u0438\u0439"], "hu": ["e szerinti", "a szerinti", "megfelel\u0151"]}, "examples": [["ne forgesu anta\u016de sube de enmeti la la\u016dan ujon por kapti la grasan akvon", "Kuirreceptoj de Donjo el Germanio http://www.markaj tiel plulatz-deutschland.de/rsabg/pic2/karapaco/u/receptoj/"], ["faras la uzon de la anta\u016d \u00abad-substantivoj\u00bb pli la\u016da al la normalaj artikolreguloj", "J. Lindstedt Recenzo de Plena Analiza Gramatiko http://www.helsinki.fi/~jslindst/pag_rec.html"]], "subdefinitions": []}], "root": "la\u016d", "primary": false}, "pantaloneto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vesto kovranta la korpon de zono \u011dis femuroj a\u016d genuoj, \u0109irka\u016dante aparte \u0109iun femuron.", "translations": {"be": ["\u0448\u043e\u0440\u0442\u044b", "\u043c\u0430\u0439\u0442\u043a\u0456"], "fr": ["short"], "en": ["pantaloon"], "nl": ["korte broek"], "pt": ["bermuda", "cal\u00e7\u00e3o", "short"], "ru": ["\u0448\u043e\u0440\u0442\u044b", "\u0442\u0440\u0443\u0441\u044b"], "sv": ["kortbyxor", "shorts"], "hu": ["r\u00f6vidnadr\u00e1g", "sort", "bermuda"], "fa": ["\u0634\u0644\u0648\u0627\u0631\u06a9", "\u0646\u06cc\u0645\u200c\u0634\u0644\u0648\u0627\u0631\u06cc"], "br": ["brago\u00f9 berr"]}, "examples": [["jen iras dekdujara knabo en mallonga pantaloneto", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "pantalon", "primary": false}, "paralizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de iu a\u016d io paralizita.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u043b\u0438\u0447"], "fr": ["paralysie"], "en": ["paralysis"], "nl": ["verlamming"], "be": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u043b\u044e\u0448", "\u043f\u0430\u0440\u0430\u043b\u0456\u0447"], "ca": ["par\u00e0lisi"], "de": ["L\u00e4hmung"], "hu": ["b\u00e9nul\u00e1s", "b\u00e9nas\u00e1g", "paral\u00edzis"], "br": ["seizi"], "es": ["par\u00e1lisis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "paraliz", "primary": false}, "paralizi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Perdigi, tute a\u016d ne, la movkapablon a\u016d la sentkapablon a\u016d amba\u016d.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u043b\u0456\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["paralyser"], "en": ["paralyze"], "nl": ["verlammen"], "pt": ["paralisar"], "ru": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u043b\u0438\u0437\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "ca": ["paralitzar"], "de": ["l\u00e4hmen"], "hu": ["megb\u00e9n\u00edt", "paraliz\u00e1l", "cselekv\u00e9sk\u00e9ptelenn\u00e9 tesz"], "br": ["seiza\u00f1"], "es": ["paralizar"]}, "examples": [["liaj flugiloj paralizi\u011dis", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Senkapabligi, senefikigi.", "translations": {}, "examples": [["semi konstantan malpacon kaj paralizi \u0109ian vivon kaj progreson en nia afero", "Z"], ["la timo paralizis lian penson", "B"], ["tio paralizis mian entuziasmon", null], ["nur nenormalaj cirkonstancoj povas paralizi tiun naturan senton", "Z"], ["la rutino paralizas lin", null], ["sen\u0109esaj konfiskadoj paralizas la liberecon de la gazetaro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "paraliz", "primary": true}, "ataksio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Patologia senordeco de korpaj movoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0442\u0430\u043a\u0441\u0456\u044f"], "fr": ["ataxie"], "en": ["ataxia"], "ru": ["\u0430\u0442\u0430\u043a\u0441\u0438\u044f"], "de": ["Ataxie"], "fa": ["\u0622\u062a\u0627\u06a9\u0633\u06cc"], "hu": ["ataxia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ataksi", "primary": true}, "frambo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ru\u011da, bongusta man\u011debla frukto de frambujo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043b\u0456\u043d\u0430 (\u044f\u0433\u0430\u0434\u0430)"], "fr": ["framboise"], "bg": ["\u043c\u0430\u043b\u0438\u043d\u0430"], "nl": ["framboos"], "pt": ["framboesa"], "ru": ["\u043c\u0430\u043b\u0438\u043d\u0430 (\u044f\u0433\u043e\u0434\u0430)"], "de": ["Himbeere"], "hu": ["m\u00e1lna"], "en": ["raspberry"], "es": ["frambuesa"], "cs": ["malina"], "pl": ["malina"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "framb", "primary": true}, "afidedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo homopteroj (Aphididae), su\u0109antaj la sukon de plantoj.", "translations": {"be": ["\u0442\u043b\u0456 (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["aphidiens"], "en": ["Aphididae"], "nl": ["bladluizen"], "pt": ["afid\u00eddeos"], "ru": ["\u0442\u043b\u0438 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["R\u00f6hrenl\u00e4use"], "hu": ["igazi lev\u00e9ltet\u0171f\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "afided", "primary": true}, "biokemio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "bio\u0125emio", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "biokemi", "primary": true}, "laiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekleziano kiu ne estas kleriko a\u016d mona\u0125o.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0438\u0440\u044f\u043d\u0438\u043d"], "fr": ["la\u00efc (subst.)", "la\u00efque (subst.)"], "en": ["layman"], "nl": ["leek"], "pt": ["leigo"], "el": ["\u03bb\u03b1\u03ca\u03ba\u03cc\u03c2"], "de": ["Laie"], "hu": ["laikus", "vil\u00e1gi"], "pl": ["laik", "\u015bwiecki"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: La metaforo implicas ke la klerikoj estas pli kleraj; tio certe malveras en (ekz-e) ortodoksismo, kie la laikoj partoprenas en la ekleziaj aferoj (inklude la konciliojn), profesoras en pastraj altlernejoj kaj tiel plu; absolute maleblas uzi la rusan \u00ab\u043c\u0438\u0440\u044f\u043d\u0438\u043d\u00bb por diri \u00abdiletanto\u00bb \u2015 male, oni trovas tute senironiajn tekstojn pri \u00abdu eminentaj teologoj laikaj, \u0124omjakov kaj Kirievskij\u00bb. Oni do prefere uzu tiusence la vorton profanulo (anka\u016d Zamenhof uzis la \u00abprofan\u00bb-vortojn por esprimi nekompetenton)."], "primary definition": "(figure) Homo, ne havanta apartan kompetentecon; nefakulo, malspertulo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0444\u0430\u043d"], "fr": ["b\u00e9otien (subst., fig.)", "ignare (subst.)", "ignorant (subst.)", "inculte (subst.)"], "en": ["layman", "non-professional"], "pl": ["laik", "dyletant", "ignorant"], "hu": ["laikus", "nem szakmai"]}, "examples": [["laiko en lingvistiko ofte ne konscias la alilandan devenon de esprimo, kiun li uzas", null], ["komputila laiko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "laik", "primary": true}, "Albanujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato lando en la sudorienta parto de E\u016dropo sur la Balkana duoninsulo.", "translations": {"de": ["Albanien"], "en": ["Albania"], "pl": ["Albania"], "bg": ["\u0410\u043b\u0431\u0430\u043d\u0438\u044f"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "alban", "primary": false}, "laika": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La PIV-oj ne klare distingas inter laika kaj sekulara; en multaj okazoj la du nocioj estas inter\u015dan\u011deblaj, sed ne \u0109iam. La vico \u00abeklezia \u2015 klerika \u2015 laika \u2015 sekulara\u00bb estas analogia al la vico \u00abmilitista \u2015 oficira \u2015 soldata \u2015 civila\u00bb; la diferenco eble malpli evidenta en la kulturoj kie oni identigas eklezion kun la klerikaro."], "primary definition": "Rilata al laiko, neklerika.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u0435\u0442\u0441\u043a\u0438\u0439 (\u043d\u0435 \u0446\u0435\u0440\u043a\u043e\u0432\u043d\u044b\u0439)"], "fr": ["la\u00efc (adj.)", "la\u00efque (adj.)", "b\u00e9otien (adj., fig.)", "ignorant (adj.)", "lai (la\u00efc)"], "en": ["lay", "secular"], "nl": ["leken-", "wereldlijk"], "pt": ["leigo"], "el": ["\u03bb\u03b1\u03ca\u03ba\u03cc\u03c2"], "de": ["laienhaft"], "pl": ["laicki", "\u015bwiecki"]}, "examples": [["laika profesoro en teologia akademio", null], ["laikaj partoprenantoj de koncilio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Nekompetenta, nefakula.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u043f\u0440\u043e\u0444\u0435\u0441\u0441\u0438\u043e\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "en": ["lay", "non-professional"], "pl": ["laicki", "dyletancki", "ignorancki"]}, "examples": [["inter elektraj \"\u015dnuroj\" kaj \"kabloj\" ni faras la saman laikan distingon kiel inter ne-elektraj", "W. Pilger Lingvo-normoj: utilaj kaj vanaj http://www.xs4all.nl/~pilger/pilger/hejm1-8l.htm"]], "subdefinitions": []}], "root": "laik", "primary": false}, "ringo de n-modulaj restoklasoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(por entjero n > 1) Kvocienta ringo de la ringo de entjeroj per la idealo de n-obloj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u044c\u0446\u043e \u0432\u044b\u0447\u0435\u0442\u043e\u0432"], "fr": ["anneau des classes r\u00e9siduelles"], "en": ["residue class ring"], "de": ["Restklassenring"], "pl": ["pier\u015bcie\u0144 reszt"], "hu": ["modulo n marad\u00e9koszt\u00e1lyok gy\u0171r\u0171je"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ring", "primary": false}, "fumado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago fumi.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u043c\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043f\u0430\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "hu": ["f\u00fcst\u00f6l\u00e9s", "doh\u00e1nyz\u00e1s"], "de": ["Rauchen"], "nl": ["het roken"], "ru": ["\u0434\u044b\u043c\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043a\u0443\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fum", "primary": false}, "Indiano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sud-hemisfera stelfiguro (Indus).", "translations": {"de": ["Inder"], "en": ["Indus"], "es": ["Indio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "indian", "primary": false}, "al apud": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pri la prepoziciaj kuna\u0135oj kun al, vidu rimarkon sub al \u0109e."], "primary definition": "Al loko situanta apud.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0437\u043b\u0435 (\u043a\u0443\u0434\u0430)", "\u043e\u043a\u043e\u043b\u043e (\u043a\u0443\u0434\u0430)", "\u0440\u044f\u0434\u043e\u043c \u0441 (\u043a\u0443\u0434\u0430)"], "fr": ["pr\u00e8s de (avec mouvement vers)", "\u00e0 c\u00f4t\u00e9 de (avec mouvement vers)"]}, "examples": [["apud liajn ostojn metu miajn ostojn", "La Malnova TestamentoI. Re\u011doj 13:31"]], "subdefinitions": []}], "root": "apud", "primary": false}, "kafpulvoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pulvoro preparita el kafoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0440\u043e\u0448\u043a\u043e\u0432\u044b\u0439 \u043a\u043e\u0444\u0435"], "fr": ["caf\u00e9 (en poudre)", "poudre de caf\u00e9"], "en": ["coffee grounds", "ground coffee"], "nl": ["gemalen koffie"], "fa": ["\u0642\u0647\u0648\u0647\u0654 \u0633\u0627\u06cc\u06cc\u062f\u0647"], "tr": ["kahve(\u00f6g\u00fct\u00fclm\u00fc\u015f hali)"], "pl": ["kawa w proszku", "kawa mielona"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pulvor", "primary": false}, "kondensatoro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Trovi\u011das en (kaj ege pli frue e\u0109 en ) la formo \u00abkondensilo\u00bb, derivita de iu radiko kondens kun pluraj fakaj sencoj. Beda\u016drinde la senco \u00abkolekti elektron en kondensilo\u00bb, kiu sola povas pravigi la vorton \u00abkondensilo\u00bb, estas markita evitinda."], "primary definition": "Aparato uzata por amasigi elektron, konsistanta el du armaturoj, disigitaj per konstanta interspaco plena je aero a\u016d alia substanco netrairebla de elektro.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0434\u044d\u043d\u0441\u0430\u0442\u0430\u0440 (\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u044b\u0447\u043d\u044b)"], "fr": ["condensateur (\u00e9lectrique)"], "en": ["capacitor"], "nl": ["condensator"], "pt": ["capacitor", "condensador"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0434\u0435\u043d\u0441\u0430\u0442\u043e\u0440"], "ca": ["condensador"], "de": ["Kondensator"], "hu": ["kondenz\u00e1tor"], "pl": ["kondensator elektryczny"], "es": ["condensador"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Trovi\u011das en la formo \u00abkondensoro\u00bb apud tria senco de \u00abkondensilo\u00bb."], "primary definition": "Simpla a\u016d duobla lenso, per kiu oni konver\u011digas la lumon sur malgrandan surfacon.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0434\u0435\u043d\u0441\u043e\u0440"], "fr": ["condenseur (optique)", "condensateur (optique)"], "en": ["condenser lens"], "nl": ["condensor"], "pt": ["condensador"], "be": ["\u043a\u0430\u043d\u0434\u044d\u043d\u0441\u0430\u0440", "\u043a\u0430\u043d\u0434\u044d\u043d\u0441\u0430\u0440\u043d\u0430\u044f \u043b\u0456\u043d\u0437\u0430"], "de": ["Brennglas", "Sammellinse", "Kondensor"], "hu": ["kondenzorlencse"], "pl": ["kondensator optyczny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kondensator", "primary": true}, "veterano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longe servinta soldato.", "translations": {"be": ["\u0432\u044d\u0442\u044d\u0440\u0430\u043d"], "en": ["veteran"], "nl": ["veteraan"], "pt": ["veterano"], "ru": ["\u0432\u0435\u0442\u0435\u0440\u0430\u043d"], "de": ["Veteran"], "hu": ["veter\u00e1n"], "sk": ["veter\u00e1n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Longe servinta oficisto.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "veteran", "primary": true}, "ven\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havigi al iu kompenson por suferita malbono, kies farinton oni punas per egalvalora puno.", "translations": {"be": ["\u043f\u043e\u043c\u0441\u044c\u0446\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["se venger", "venger"], "en": ["revenge", "avenge"], "nl": ["wreken"], "pt": ["vingar"], "ru": ["\u043c\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u043e\u043c\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c"], "de": ["r\u00e4chen"], "hu": ["megbosszul"], "sk": ["pomsti\u0165"], "fa": ["\u0627\u0646\u062a\u0642\u0627\u0645 \u06af\u0631\u0641\u062a\u0646"]}, "examples": [["ven\u011di amikon", null], ["mi havas sufi\u0109e da kura\u011do por ven\u011di min mem por la ofendoj, kiujn oni faras al mi", "Z"], ["mi trovos rimedojn por ven\u011di min kontra\u016d vi", "Z"], ["mi konsoli\u011das per tio, ke mi tuj estos ven\u011dita.", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kompensi suferitan malbonon, punante la farinton per egalvalora puno.", "translations": {}, "examples": [["ven\u011di sian ofendon al iu", null], ["mi ven\u011dos al li la morton de mia patro", null], ["la \u0109ielo donu, ke mia morto estu ven\u011dita tiel, kiel mi deziras!", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Fari malbonon por kompensi suferita\u0135on.", "translations": {}, "examples": [["li volas plej kruele ven\u011di", null], ["li \u0135uris, ke li terure ven\u011dos", "Z"], ["oni \u0109irka\u016dbatas vin, kaj vi e\u0109 ne povas ven\u011di", "Z"], ["mi ne scius ven\u011di al humilaj", "B"], ["mi venigas sur vin ven\u011dan glavon, kiu ven\u011dos pro la interligo", "Z"], ["ven\u011du pro mia patro!", "Z"], ["ven\u011du por mortigo lia!", "Z"], ["ne a\u016dskultu ilin, ven\u011danto en la \u0109ielo!", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ven\u011d", "primary": true}, "civitismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Civitana virto.", "translations": {"he": ["\u05d0\u05d6\u05e8\u05d7\u05d5\u05ea \u05d8\u05d5\u05d1\u05d4"], "ru": ["\u0433\u0440\u0430\u0436\u0434\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["civisme"], "en": ["civic virtue", "good citizenship"], "hu": ["polg\u00e1ri \u00e9rz\u00fclet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "civit", "primary": false}, "malpruvi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Montri per rezonado a\u016d fakto, ke io estas malvera, pruvi la malon de la asertata.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043f\u0440\u043e\u0432\u0435\u0440\u0433\u043d\u0443\u0442\u044c"]}, "examples": [["li \u00abfu\u011das\u00bb al la itala vila\u011deto Lavello por pruvi a\u016d malpruvi al si la identecon inter la bonkora sed malfortika junulo, kiu \"nur obeis ordonojn\", kaj la 48-jara bonfaranto", "Don Harlow: Recenzo pri \u00abSur kampo granita\u00bb"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "refuti", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pruv", "primary": false}, "sablo\u015dtormo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctormo a\u016d ventego kiu kunportas sablon kaj polvon.", "translations": {"it": ["tempesta di sabbia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dtorm", "primary": false}, "manometro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato por mezuri premon de gasoj kaj vaporoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u043e\u043c\u044d\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["manom\u00e8tre"], "nl": ["manometer", "drukmeter"], "pt": ["man\u00f4metro"], "ru": ["\u043c\u0430\u043d\u043e\u043c\u0435\u0442\u0440"], "ca": ["man\u00f2metre"], "de": ["Manometer", "Druckmesser"], "hu": ["manom\u00e9ter", "nyom\u00e1sm\u00e9r\u0151"], "br": ["manometr"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "manometr", "primary": true}, "mal\u015datinda\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senvalora\u0135o", "translations": {"it": ["fesseria (indegno di stima o considerazione)"], "hu": ["ut\u00e1latoss\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dat", "primary": false}, "veo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plenda ekkrio.", "translations": {"sk": ["bed\u00e1kanie"], "ru": ["\u0441\u0442\u0435\u043d\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u0440\u0438\u0447\u0438\u0442\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u043b\u0430\u0447"], "fr": ["lamentation", "plainte"], "nl": ["weeklacht"], "fa": ["\u0634\u06a9\u0648\u0647", "\u0622\u0647 \u0648 \u0646\u0627\u0644\u0647"], "de": ["Wehklage", "Wehruf"], "hu": ["jajgat\u00e1s"]}, "examples": [["lamentoj, \u011demoj kaj veoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ve", "primary": false}, "sapeisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Soldato destinita al sapeaj laboroj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043f\u0451\u0440"], "fr": ["sapeur"], "nl": ["sappeur"], "ru": ["\u0441\u0430\u043f\u0451\u0440"], "fa": ["\u0646\u0642\u0628\u200c\u0632\u0646", "\u0646\u0642\u0628\u200c\u0627\u0641\u06a9\u0646", "\u0646\u0642\u0627\u0628"], "hu": ["akn\u00e1sz", "\u00e1rk\u00e1sz"]}, "examples": [["turkaj soldatoj akompanataj de tiom da sapeistoj", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, \u0109apitro 39a, p. 296a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sape", "primary": false}, "vei": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Ekkrii veojn.", "translations": {"sk": ["bed\u00e1ka\u0165"], "ru": ["\u0441\u0442\u0435\u043d\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0447\u0438\u0442\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["g\u00e9mir", "se lamenter", "se plaindre"], "nl": ["weeklagen"], "fa": ["\u0634\u06a9\u0648\u0647 \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0646\u0627\u0644\u0647 \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "hu": ["jajgat", "jajong"]}, "examples": [["la vento veadas", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ve", "primary": false}, "angvisedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo skvamuloj (Anguidae).", "translations": {"be": ["\u0432\u0435\u0440\u0430\u0446\u0435\u043d\u044c\u043d\u0456\u0446\u0430\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "hu": ["l\u00e1batlan gy\u00edkf\u00e9l\u00e9k"], "de": ["Schleichen"], "ru": ["\u0432\u0435\u0440\u0435\u0442\u0435\u043d\u0438\u0446\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "angvised", "primary": true}, "almanako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Libro enhavanta kalendaron, kun astronomiaj sciigoj, priveteraj anta\u016ddiroj kaj diversaj informoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u044c\u043c\u0430\u043d\u0430\u0445"], "fr": ["almanach"], "bg": ["\u0430\u043b\u043c\u0430\u043d\u0430\u0445"], "ca": ["almanac"], "de": ["Almanach", "Jahrbuch"], "da": ["almanak"], "fa": ["\u062a\u0642\u0648\u06cc\u0645 \u0646\u062c\u0648\u0645\u06cc", "\u0633\u0627\u0644\u0646\u0645\u0627", "\u0633\u0627\u0644\u0646\u0627\u0645\u0647"], "en": ["almanac"], "hu": ["almanach", "\u00e9vk\u00f6nyv"], "es": ["almanaque"], "ru": ["\u0430\u043b\u044c\u043c\u0430\u043d\u0430\u0445"], "nl": ["almanak"], "pt": ["almanaque"], "sv": ["almanacka"], "sk": ["almanach"], "pl": ["almanach"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "almanak", "primary": true}, "sonoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sono da\u016dre sonanta post \u0109eso de \u011dia ka\u016dzo.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0432\u043e\u043d"], "fr": ["sonorit\u00e9"], "hu": ["zeng\u00e9s", "cseng\u00e9s", "z\u00fag\u00e1s", "b\u00fag\u00e1s"]}, "examples": [["la vitro dispeci\u011dis kun sonoro", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Regule vibranta sono, havanta diferencigeblan altecon.", "translations": {"hu": ["z\u00f6nge"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sonor", "primary": false}, "lazura": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Helblua kiel \u0109ielo, maro kaj similaj.", "translations": {"be": ["\u0431\u043b\u0430\u043a\u0456\u0442\u043d\u044b"], "fr": ["azur (adj.)", "azur\u00e9", "bleu ciel (adj.)"], "hu": ["az\u00far", "\u00e9gsz\u00ednk\u00e9k"], "pl": ["lazurowy"], "ru": ["\u043b\u0430\u0437\u0443\u0440\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0431\u0435\u0441\u043d\u043e-\u0433\u043e\u043b\u0443\u0431\u043e\u0439"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lazur", "primary": false}, "ala\u016ddo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Birdo el la familio ala\u016ddedoj.", "translations": {"be": ["\u0436\u0430\u0432\u0430\u0440\u0430\u043d\u0430\u043a"], "fr": ["alouette"], "en": ["lark"], "nl": ["leeuwerik"], "pt": ["cotovia", "calhandra", "laverca"], "ru": ["\u0436\u0430\u0432\u043e\u0440\u043e\u043d\u043e\u043a"], "de": ["Lerche"], "hu": ["pacsirta"], "sk": ["\u0161kovr\u00e1nok"], "br": ["alc'hweder"], "cs": ["sk\u0159ivan"], "he": ["\u05e2\u05e4\u05e8\u05d5\u05e0\u05d9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio ala\u016ddedoj (Alauda).", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0435\u0432\u043e\u0439 \u0436\u0430\u0432\u043e\u0440\u043e\u043d\u043e\u043a"], "fr": ["alouette des champs"], "en": ["skylark"], "de": ["Feldlerche"], "hu": ["mezei pacsirta"], "br": ["alc'hweder-sant-P\u00ear"], "cs": ["sk\u0159ivan poln\u00ed"], "pl": ["skowronek"], "he": ["\u05e2\u05e4\u05e8\u05d5\u05e0\u05d9 \u05d4\u05e9\u05d3\u05d4"]}, "examples": [["de \u0109ie flugis la seninterrompaj triloj de la ala\u016ddoj", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 3a, p. 15a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ala\u016dd", "primary": true}, "monado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la apartaj simplaj nedivideblaj aktivaj substancoj kiuj, la\u016d sistemo de Leibniz, konsistigas elementojn de \u0109io en universo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u0430\u0434\u0430"], "nl": ["monade"], "pt": ["m\u00f4nada", "m\u00f4nade"], "ru": ["\u043c\u043e\u043d\u0430\u0434\u0430"], "de": ["Monade"], "hu": ["mon\u00e1d"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "monad", "primary": true}, "sonori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Soni kaj da\u016dre a\u016ddi\u011di post \u0109eso de la ka\u016dzo.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0432\u0435\u043d\u0435\u0442\u044c"], "fr": ["r\u00e9sonner", "sonner", "tinter"], "en": ["ring"], "nl": ["galmen", "luiden", "klinken"], "de": ["t\u00f6nen", "klingen", "l\u00e4uten", "schallen", "hallen"], "tp": ["kalama"], "hu": ["zeng", "cseng", "bong", "z\u00fag", "b\u00fag"]}, "examples": [["\u0109iuj sonoriloj de pre\u011dejoj sonoris", "Fabeloj, volumo 1, la virineto de maro"], ["en la palacoj sonoras luksaj festenoj", "B"], ["sonora vo\u0109o", null], ["mi faros tian faron, ke al \u0109iu, kiu tion a\u016ddos, eksonoros amba\u016d liaj oreloj", "La Malnova Testamento, I. Samuel 3:11"]], "subdefinitions": []}], "root": "sonor", "primary": true}, "logilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io, kio servas por logi.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u043a\u0443\u0441\u0430", "\u043f\u0440\u044b\u043d\u0430\u0434\u0430"], "fr": ["attraction", "s\u00e9duction"], "nl": ["lokmiddel", "aantrekkingsmiddel"], "pt": ["atrativo", "isca"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043c\u0430\u043d\u043a\u0430", "\u0441\u043e\u0431\u043b\u0430\u0437\u043d", "\u0438\u0441\u043a\u0443\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Lockmittel", "Lockstoff", "Verlockung"], "hu": ["csali", "csal\u00e9tek"], "es": ["atractivo"]}, "examples": [["ili ne plu sekvos la logojn de sia malbona koro", "Z"], ["la \u0109efa loga\u0135o estas teatra prezentado en Esperanto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Ne konfuzu kun logo."], "primary definition": "Instrumento, konsistanta el \u015dnuro kun plombo, kiun oni mergas en maron por mezuri la rapidon de \u015dipo.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0430\u0433"], "fr": ["loch"], "en": ["log"], "nl": ["log"], "pt": ["barquinha"], "de": ["Log"], "hu": ["sebess\u00e9gm\u00e9r\u0151 (haj\u00f3z\u00e1s)", "log"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "log", "primary": false}, "alcedo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0437\u0456\u043c\u0430\u0440\u043e\u0434\u0430\u043a"], "fr": ["martin-p\u00eacheur"], "en": ["kingfisher"], "nl": ["ijsvogel"], "pt": ["alc\u00edone", "alcedo"], "ru": ["\u0437\u0438\u043c\u043e\u0440\u043e\u0434\u043e\u043a"], "de": ["Eisvogel"], "hu": ["j\u00e9gmad\u00e1r"], "cs": ["led\u0148\u00e1\u010dek"], "pl": ["zimorodek"], "he": ["\u05e9\u05dc\u05d3\u05d2"]}, "examples": [["oni levis el polvo la kapan ornama\u0135on, faritan el alcedaj plumoj", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 78a, p. 653-654a."]], "subdefinitions": []}], "root": "alced", "primary": true}, "klozoneo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0433\u043e\u0440\u043e\u0434\u0447\u0430\u0442\u0430\u044f \u044d\u043c\u0430\u043b\u044c", "\u043a\u043b\u0443\u0430\u0437\u043e\u043d\u0435"], "fr": ["cloisonn\u00e9 (technique de joaillerie)"], "de": ["Cloisonn\u00e9"], "nl": ["cloisonn\u00e9 (zn.)"], "hu": ["rekeszzom\u00e1nc"]}, "examples": [["klozoneo estas speco de emajlo, en kiu diversaj farboj estas entenataj en \u0109eletoj", "Enciklopedieto de \u0108inio \u0109apitro \u00abKlozoneo\u00bb, p. 222a"]], "subdefinitions": []}], "root": "klozone", "primary": true}, "dogmemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Emo aserti a\u016dtoritate sen sufi\u0109a kritiko.", "translations": {"fa": ["\u062c\u0632\u0645\u200c\u0627\u0646\u062f\u06cc\u0634\u06cc", "\u062f\u06af\u0645\u0627\u062a\u06cc\u0633\u0645"], "fr": ["dogmatisme (attitude p\u00e9remptoire)"], "en": ["dogmatism"], "de": ["zum Dogmatismus neigend", "dogmatistisch"], "hu": ["dogmatizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dogm", "primary": false}, "hieroglifo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Skriba sistemo, kiu uzas figurojn de homo, bestoj, vegeta\u0135oj, objektoj por reprezenti ideon a\u016d sonon.", "translations": {"el": ["\u03b9\u03b5\u03c1\u03cc\u03b3\u03bb\u03c5\u03c6\u03bf"], "fr": ["hi\u00e9roglyphe"], "en": ["hieroglyphics", "hieroglyph"], "pt": ["hier\u00f3glifo"], "ru": ["\u0438\u0435\u0440\u043e\u0433\u043b\u0438\u0444"], "de": ["Hieroglyphe"], "it": ["geroglifo"], "hu": ["hieroglifa"], "be": ["\u0456\u0435\u0440\u043e\u0433\u043b\u0456\u0444", "\u0433\u0456\u0435\u0440\u043e\u0433\u043b\u0456\u0444"]}, "examples": [["egiptaj, meksikaj hieroglifoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Nelegebla skribo, nekomprenebla stilo.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043a\u043e\u0440\u044e\u0447\u043a\u0430", "\u043a\u0438\u0442\u0430\u0439\u0441\u043a\u0430\u044f \u0433\u0440\u0430\u043c\u043e\u0442\u0430"], "nl": ["hi\u00ebroglief"], "pl": ["hieroglif"]}, "examples": [["tio estas por mi puraj hieroglifoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hieroglif", "primary": true}, "demografio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri la konsisto de la lo\u011dantaro kaj pri \u011dia evoluo.", "translations": {"fr": ["d\u00e9mographie"], "en": ["demography"], "pt": ["demografia"], "pl": ["demografia"], "hu": ["demogr\u00e1fia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Informoj pri la nombro, konsisto kaj loka distribuo de la lo\u011dantaro, kaj pri tendencoj de ilia evoluo.", "translations": {"pl": ["demografia"]}, "examples": [["demografio de la urboj , de la kamparaj regionoj", "Na\u016da Oficiala Aldono al la Universala Vortaro"], ["\u00ab\u015dan\u011di\u011doj de la socia strukturo, labormerkato, demografio kaj planado en Honkongo\u00bb", "W. Breitung , [vivprotokolo], 2006-04-20"]], "subdefinitions": []}], "root": "demografi", "primary": true}, "afekta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Afektanta.", "translations": {"fr": ["qui affecte", "affect\u00e9 (qui affecte)", "appr\u00eat\u00e9", "artificiel (qui affecte)", "chichiteux", "mani\u00e9r\u00e9", "minaudier", "peu naturel", "pr\u00e9cieux (affect\u00e9)"], "en": ["affected", "artificial", "assumed"]}, "examples": [["Seabra evidenti\u011das ne afekta, sed a\u016dtenta, maldekstrulo", "J. Camacho Soluloj kaj putinoj Originala literaturo Esperanta"], ["la a\u016dtoro en la vortumema frazado de humila kaj afekta duonklera farmbienisto", "R. Platteau Ri\u0109iga, agrabla, nepre leginda libro LOdE 2003:11"], ["subite la geamantoj sin liberigis reciproke, el preno kaj teno, kaj afekte senkulpaj ili dissidi\u011dis", "Urd Hadda murdita!p. 24"], ["\u015col starigis la klasikan demandon en dol\u0109afekta tono", "Urd Hadda murdita!p. 7"], ["de ilia mildafekta malico", "La revadoj de soleca promenantoOka promenado"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Montranta ies afekton.", "translations": {"fr": ["affect\u00e9 (qui trahit de l'affectation)", "appr\u00eat\u00e9", "artificiel (qui trahit de l'affectation)", "chichiteux", "de commande (comportement)", "mani\u00e9r\u00e9", "peu naturel"]}, "examples": [["afekta vo\u0109o, parolmaniero, rideto", null], ["kiam oni ludas en afekta maniero, lia muziko estas abomeninda", "Granda konanto \u0108ina Radio Internacia"], ["Stanjo tiel kondutis kun mi, ke mi ne povis ekskludi afektan strebon vundi min", "V. Rybakov trad J. Finkel Gravitavio \u00abCarido\u00bb http://lib.ru/RYBAKOW/graviletesp.txt"], ["Rita afekte levis al li admone minacan fingron", "Urd Hadda murdita!p. 12"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Afektita.", "translations": {"fr": ["affect\u00e9 (feint)", "artificiel (feint)", "de commande (comportement)", "feint (artificiel)", "forc\u00e9 (artificiel)", "peu naturel"]}, "examples": [["ne turmentu min kiel anta\u016de per vanaj duboj kaj afekta malvarmo", "M. Lermontov trad N. Danovskij Princidino Mary Rusa literaturo en Esperanto"], ["li donis al \u015di la kajeron kun la brulnigri\u011dinta rando, la sekan rozon, la foton kaj, kun afekta zorgemo, la \u015dparkasan libreton", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 24"]], "subdefinitions": []}], "root": "afekt", "primary": false}, "afekto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pro nacilingva influo a\u016d simileco de la formoj oni foje konfuzas \u0109i tiun vorton kun efekto, afekcio, a\u016d korinklino."], "primary definition": "Sinteno de tiu, kiu afektas.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0435\u043c\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u0440\u0438\u0441\u043e\u0432\u043a\u0430", "\u043f\u043e\u0437\u0451\u0440\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["affectation (attitude peu naturelle)", "aff\u00e9terie", "artificialit\u00e9 (attitude peu naturelle)", "minauderie", "pr\u00e9ciosit\u00e9"], "en": ["affectation"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["kiom a\u0109as la afekto komplezi al duonvivul'", "A. Pu\u015dkin trad V. Melnikov E\u016dgeno Onegin LOdE 2003:6"]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["same kiel liaj prozoj, liaj poemoj kun stilo fre\u015da sentigas nenian afekton", "Granda literatoro de la dinastio Song \u0108ina Radio Internacia"], ["ekzistas aspektoj de George Bush kiun \u0109iu konas: ekzemple lia manko de afekto", "trad V. Lutermano Le Monde Diplomatique en Esperanto 2004-10"]]}]}], "root": "afekt", "primary": false}, "afekti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Alpreni (sintenon), \u015dajnigi (senton, kvaliton) per nenaturaj, nesimplaj, troaj manieroj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0442\u0432\u0430\u0440\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u043f\u0440\u044b\u043a\u0456\u0434\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0432\u044b\u0441\u0442\u0430\u045e\u043b\u044f\u0446\u0446\u0430", "\u043c\u0430\u043d\u0435\u0440\u043d\u0456\u0447\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["affecter (adopter une attitude)", "adopter (une attitude)", "afficher (une attitude)", "feindre", "jouer (adopter une attitude)", "faire semblant (de)", "simuler (adopter une attitude)"], "en": ["feign", "pretend"], "nl": ["z. aanstellen"], "pt": ["afetar", "fingir"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0442\u0432\u043e\u0440\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043b\u043e\u043c\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0440\u0438\u0441\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0436\u0435\u043c\u0430\u043d\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "it": ["affettare", "far mostra di"], "sk": ["afektova\u0165"], "br": ["ober (an) neuz (da)", "stumma\u00f1 (un dremm)"], "es": ["afectar"]}, "examples": [["afekti solenan sintenadon, gravan mienon, grandaniman konduton, kavaliran pozon...", null], ["afekti amikecon, indiferentecon, piecon, simpation, sa\u011don, virton...", null], ["sinjorino Kuk\u015din ellasis siajn demandojn unu post alia kun afektita malzorgeco", "Patroj kaj filoj\u0109ap. 13"], ["pretekstante la grandan influon, kiun ili afektis atribui al mi, volis tiu- a\u016d alimaniere proprigi min al si", "La revadoj de soleca promenantoSesa promenado"], ["facile estas iri kolekti sablon kaj \u015dtonojn kaj afekti mienon de naturesploranto", "La revadoj de soleca promenantoSepa promenado"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Afekti superecon, altan socian rangon, kapricemon k.a. por altiri al si atenton, respekton.", "translations": {"fr": ["agir avec affectation", "prendre des airs", "faire des fa\u00e7ons", "feindre", "faire des mani\u00e8res", "minauder"]}, "examples": [["ne afektu, infano, kaj ne enmetu al vi freneza\u0135ojn en la kapon!", "Fabeloj, volumo 2Malbela anasido"], ["vi bone diris tion: simple, ne hontante kaj ne afektante", "Patroj kaj filoj\u0109ap. 25"], ["jen \u015di komencas afektadi anta\u016d la spegulo", "La Revizo1:6"]], "subdefinitions": []}], "root": "afekt", "primary": true}, "pletro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antikva greka mezurunuo de longo, proksimume 31 metrojn valora.", "translations": {"fr": ["pl\u00e8thre"]}, "examples": [["tio estas tre grandaj bestoj \u0109ar la plej granda el ili estis e\u0109 du pletrojn longa", "Lukiano, trad. G. Berveling, veraj rakontoj. - 2005"]], "subdefinitions": []}], "root": "pletr", "primary": true}, "inter\u015dan\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Doni ion por ricevi ion alian.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u043c\u0435\u043d\u044c\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["\u00e9changer", "troquer"], "nl": ["ruilen", "omwisselen"], "pt": ["trocar", "intercambiar"], "ru": ["\u043e\u0431\u043c\u0435\u043d\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u043c\u0435\u043d\u044f\u0442\u044c"], "hr": ["razmijeniti"], "de": ["austauschen"], "it": ["scambiare (interscambiare)", "interscambiare"], "hu": ["cser\u00e9l (vmit vmire)"], "pl": ["wymienia\u0107"], "es": ["intercambiar"]}, "examples": [["inter\u015dan\u011di varojn, pentra\u0135ojn, saluton, vortojn, ideojn", null], ["inter\u015dan\u011di ion por, kontra\u016d, anstata\u016d io", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dan\u011d", "primary": false}, "dampilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ilo, kiu modifas la vibradon de muzikilo malla\u016dtige, malda\u016drige, obtuzige.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u0440\u0434\u0438\u043d\u0430", "\u0441\u0443\u0440\u0434\u0438\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["\u00e9touffoir (musique)"], "en": ["dampener"], "de": ["D\u00e4mpfer"], "it": ["sordina"], "hu": ["hangfog\u00f3", "hangtomp\u00edt\u00f3", "szordin\u00f3"], "cs": ["tlumi\u010d"], "pl": ["t\u0142umik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "damp", "primary": false}, "pajlohomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu nur \u015dajne funkcias, malanta\u016d kiu reale decidas aliaj homoj ka\u015dataj.", "translations": {"fr": ["homme de paille"], "it": ["uomo di paglia"], "pl": ["pozorant", "przykrywka"]}, "examples": [["hodia\u016daj studoj tamen pruvas, ke li estis nura pajlohomo: la vera \u00abIdo\u00bb estis unu el la sekretarioj mem de la Komitato, nome Louis Couturat", "T. Carlevaro, Mondlingvaj akademioj, [vidita je 2006-06-08]"], ["temas pri piramideta strukturo kun pluraj pajlohomoj, surscenigantaj simplan farson", "J. Camacho, La liturgio de l' foiro, 1999-03"]], "subdefinitions": []}], "root": "hom", "primary": false}, "e\u0125inodermoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Praformaj marbestoj kun plej ofte kvinradia simetrio kaj kovro el pikiloj, filumo de la bestoj (Echinodermata).", "translations": {"be": ["\u0456\u0433\u043b\u0430\u0441\u043a\u0443\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["\u00e9chinodermes"], "pt": ["equinodermos"], "ru": ["\u0438\u0433\u043b\u043e\u043a\u043e\u0436\u0438\u0435"], "de": ["Stachelh\u00e4uter"], "hu": ["t\u00fcsk\u00e9sb\u0151r\u0171ek"], "fa": ["\u062e\u0627\u0631\u067e\u0648\u0633\u062a\u0627\u0646"], "pl": ["szkar\u0142upnie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "e\u0125inoderm", "primary": true}, "Interna Mongolujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de Mongolujo, trovi\u011danta en \u0108inujo.", "translations": {"be": ["\u0423\u043d\u0443\u0442\u0440\u0430\u043d\u0430\u044f \u041c\u0430\u043d\u0433\u043e\u043b\u0456\u044f"], "en": ["Inner Mongolia"], "nl": ["Binnen-Mongoli\u00eb"], "ru": ["\u0412\u043d\u0443\u0442\u0440\u0435\u043d\u043d\u044f\u044f \u041c\u043e\u043d\u0433\u043e\u043b\u0438\u044f"], "de": ["Innere Mongolei"], "hu": ["Bels\u0151-Mong\u00f3lia"], "fa": ["\u0645\u063a\u0648\u0644\u0633\u062a\u0627\u0646 \u062f\u0627\u062e\u0644\u06cc"], "pl": ["Mongolia Wewn\u0119trzna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mongol", "primary": false}, "malgranda kalorio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0430\u043c-\u043a\u0430\u043b\u0451\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["calorie", "petite calorie"], "de": ["Grammcalorie", "Kleine Calorie", "Internationale Dampftafel-Calorie"], "nl": ["calorie (arch.)"], "hu": ["kiskal\u00f3ria"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kalori", "primary": false}, "Kazimiro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo slavdevena.", "translations": {"ru": ["\u041a\u0430\u0437\u0438\u043c\u0438\u0440"], "fr": ["Casimir"], "nl": ["Kasimir"], "de": ["Kasimir"], "it": ["Casimiro"], "pl": ["Kazimierz"]}, "examples": [["la lar\u011daj kaj luksaj konstrua\u0135oj de la Kazimira palaco", "Marta"], ["\u00abSankta Kazimiro (1458-1484)\u00bb", "P. Gavenas, trad. C. Lemos, trad. L. Knoedt, Sankta Kazimiro (1458-1484), 1995"]], "subdefinitions": []}], "root": "Kazimir", "primary": true}, "minuskligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Transformi en minusklan skribon.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043f\u0443\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c \u0432 \u043d\u0438\u0436\u043d\u0438\u0439 \u0440\u0435\u0433\u0438\u0441\u0442\u0440"], "en": ["to lowercase"], "nl": ["klein maken (v. letters)", "in onderkast zetten"], "es": ["pasar a min\u00fasculas"], "hu": ["kisbet\u0171s\u00edt"]}, "examples": [["la DOS-a dosiernomo \u00abUSKL.XML\u00bb minuskligite i\u011das \u00abuskl.xml\u00bb", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "usklo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "minuskl", "primary": false}, "kokaino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alkaloido, ekstraktata el la folioj de kokao.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043a\u0430\u0456\u043d"], "fr": ["coca\u00efne", "coco (coca\u00efne)"], "nl": ["coca\u00efne"], "ru": ["\u043a\u043e\u043a\u0430\u0438\u043d"], "de": ["Kokain"], "hu": ["kokain"]}, "examples": [["la kokaino estas tre \u015datata anestezilo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kokain", "primary": true}, "fori\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malaperi, nenii\u011di.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0434\u0430\u043b\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["se retirer", "s'\u00e9loigner"], "nl": ["verdwijnen", "weg gaan"], "fi": ["poistua", "h\u00e4vit\u00e4"], "de": ["verschwinden"], "es": ["alejarse"]}, "examples": [["iom post iom refori\u011dis la akvo de sur la tero", "La Malnova Testamento, Genezo 8:3"]], "subdefinitions": []}], "root": "for", "primary": false}, "kadukeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de iu a\u016d io kaduka.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0440\u044f\u0445\u043b\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0432\u0435\u0442\u0445\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0443\u0441\u0442\u0430\u0440\u0435\u043b\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9clin", "d\u00e9cr\u00e9pitude", "senescence"], "nl": ["bouwvalligheid"], "fi": ["rappio", "raihnaus"], "pl": ["schy\u0142ek", "zgrzybia\u0142o\u015b\u0107"], "hu": ["elesetts\u00e9g", "roskatags\u00e1g", "gyenges\u00e9g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kaduk", "primary": false}, "musketo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "muskedo", "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u0448\u043a\u0435\u0442"], "fr": ["mousquet"], "nl": ["musket"], "pt": ["mosquete", "mosquet\u00e3o"], "ru": ["\u043c\u0443\u0448\u043a\u0435\u0442"], "de": ["Muskete"], "hu": ["musk\u00e9ta"], "uk": ["\u043c\u0443\u0448\u043a\u0435\u0442"]}, "examples": [["la musketoj estas modeloj de 1822 kaj 1842", "Robert Roze, \u00abBravado\u00bb en Saint-Tropez, Monato, jaro 1997a, numero 2a, p. 28a"]], "subdefinitions": []}], "root": "musket", "primary": true}, "centimo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mona subunuo, egala al centono de franko kaj de aliaj monunuoj; tiomvalora monero.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043d\u0442\u044b\u043c"], "fr": ["centime (de franc)"], "en": ["centime"], "nl": ["centime"], "pt": ["c\u00eantimo"], "el": ["\u03bb\u03b5\u03c0\u03c4\u03cc"], "de": ["Centime"], "it": ["centesimo (es: di franco fr.)"], "hu": ["centime"], "es": ["c\u00e9ntimo"], "ru": ["\u0441\u0430\u043d\u0442\u0438\u043c"], "pl": ["centym"]}, "examples": [["centimo, pfenigo kaj kopeko estas moneroj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 41"]], "subdefinitions": []}], "root": "centim", "primary": true}, "elirmalpermeso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eksterordinara malpermeso al la enlo\u011dantoj de urbo a\u016d alia lo\u011dloko esti eksterdome en fiksitaj diurnohoroj (ordinare, dum la noktoj) krom eventuale la\u016d speciala permeso.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043c\u0435\u043d\u0434\u0430\u043d\u0442\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0447\u0430\u0441"], "en": ["curfew"]}, "examples": [["la israela armeo anka\u016d deklaris noktan elirmalpermeson en la malnova distrikto de la urbo Nablus", "Nokta elirmalpermeso sur okcidenta bordo de Jordano. China Radio International"]], "subdefinitions": []}], "root": "ir", "primary": false}, "kekso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Seka, longe konservebla, dol\u0109a, plata kaj relative malgranda baka\u0135o destinita por frandado.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u0445\u043e\u0435 \u043f\u0435\u0447\u0435\u043d\u044c\u0435"], "fr": ["g\u00e2teau sec", "biscuit", "petit-four"], "bg": ["\u0431\u0438\u0441\u043a\u0432\u0438\u0442\u0430"], "nl": ["droog koekje", "biscuit"], "de": ["Keks"], "hu": ["keksz"], "en": ["cookie (US)", "biscuit (BR)"], "br": ["gwispidenn"], "es": ["galleta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "keks", "primary": true}, "Orientsiberia Maro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maro \u0109e la Siberia bordo de la Arkta Oceano, inter la Lapteva Maro kaj la \u0108uk\u0109a Maro.", "translations": {"ru": ["\u0412\u043e\u0441\u0442\u043e\u0447\u043d\u043e-\u0421\u0438\u0431\u0438\u0440\u0441\u043a\u043e\u0435 \u043c\u043e\u0440\u0435"], "fr": ["Mer de Sib\u00e9rie Orientale"], "en": ["East Siberian Sea"], "nl": ["Oost-Siberische Zee"], "de": ["Ostsibirische See"], "hu": ["Kelet-szib\u00e9riai-tenger"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mar", "primary": false}, "kio estis pruvota": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Mi dirus \u00abkio estis pruvenda\u00bb. La formo pruvota probable venas el la epoko kiam la sufikso -end ankora\u016d ne ekzistis; sed nun la senco \u011din trudas."], "primary definition": "Konvencia esprimo, signanta la finon de demonstro.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0442\u043e \u0438 \u0442\u0440\u0435\u0431\u043e\u0432\u0430\u043b\u043e\u0441\u044c \u0434\u043e\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u044c", "\u0447.\u0442.\u0434."], "fr": ["ce qu'il fallait d\u00e9montrer", "C.Q.F.D."], "en": ["quod erat demonstrandum", "Q.E.D."], "la": ["quod erat demonstrandum", "Q.E.D."], "de": ["quod erat demonstrandum", "Q.E.D.", "was zu beweisen war", "w.z.b.w."], "pl": ["co by\u0142o do okazania", "co by\u0142o do udowodnienia", "cbdo.", "cbdu."], "hu": ["quod erat demonstrandum", "q. e. d.", "bizony\u00edt\u00e1s v\u00e9ge", "amit bizony\u00edtani kellett"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pruv", "primary": false}, "hontema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Facile kaj plej ofte senka\u016dze hontanta.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u044b\u0434\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439"], "fr": ["honteux (rougissant)", "timide", "rougissant"], "nl": ["beschaamd"], "pt": ["envergonhado"], "be": ["\u0441\u0430\u0440\u0430\u043c\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u0441\u0430\u0440\u0430\u043c\u044f\u0436\u043b\u0456\u0432\u044b"], "de": ["schamhaft", "versch\u00e4mt", "sch\u00fcchtern"], "it": ["pudico"], "hu": ["sz\u00e9gyenl\u0151s"], "br": ["mezhek", "lent"], "pl": ["wstydliwy"]}, "examples": [["tiu timema kaj hontema knabino ru\u011di\u011das anta\u016d \u0109iu nekonata persono", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hont", "primary": false}, "umbilika \u015dnuro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Membrana tubo, kuniganta feton kun placento.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0443\u043f\u043e\u0432\u0438\u043d\u0430"], "fr": ["cordon ombilical"], "bg": ["\u043f\u044a\u043f\u043d\u0430 \u0432\u0440\u044a\u0432"], "nl": ["navelstreng"], "pt": ["cord\u00e3o umbilical"], "de": ["Nabelschnur"], "it": ["cordone ombelicale"], "hu": ["k\u00f6ld\u00f6kzsin\u00f3r"], "en": ["umbilical chord"], "es": ["cord\u00f3n umbilical"], "br": ["funig ar begel"], "fi": ["napanuora"], "sv": ["navelstr\u00e4ng"], "pl": ["p\u0119powina"], "he": ["\u05d7\u05d1\u05dc \u05d4\u05d8\u05d1\u05d5\u05e8"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "umbilik", "primary": false}, "rizejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malseka kampo en kiu oni kulturas rizon.", "translations": {"be": ["\u0440\u044b\u0441\u0430\u0432\u0430\u0435 \u043f\u043e\u043b\u0435", "\u0440\u044b\u0441\u0430\u0432\u044b \u0447\u044d\u043a"], "fr": ["rizi\u00e8re"], "nl": ["rijstveld"], "ru": ["\u0440\u0438\u0441\u043e\u0432\u043e\u0435 \u043f\u043e\u043b\u0435", "\u0440\u0438\u0441\u043e\u0432\u044b\u0439 \u0447\u0435\u043a"], "de": ["Reisfeld"], "tr": ["pirin\u00e7 tarlas\u0131"], "sv": ["risf\u00e4lt"], "hu": ["rizsf\u00f6ld"], "fa": ["\u0634\u0627\u0644\u06cc\u0632\u0627\u0631", "\u0628\u0631\u0646\u062c\u0632\u0627\u0631"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "riz", "primary": false}, "konfederi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0432\u0430\u0440\u0430\u0446\u044c \u043a\u0430\u043d\u0444\u044d\u0434\u044d\u0440\u0430\u0446\u044b\u044e", "\u0430\u0431'\u044f\u0434\u043d\u0430\u0446\u0446\u0430 \u045e \u043a\u0430\u043d\u0444\u044d\u0434\u044d\u0440\u0430\u0446\u044b\u044e"], "fr": ["conf\u00e9d\u00e9rer", "unir en une conf\u00e9d\u00e9ration"], "nl": ["tot een confederatie verenigen"], "pt": ["confederar"], "ru": ["\u0441\u043e\u0437\u0434\u0430\u0442\u044c \u043a\u043e\u043d\u0444\u0435\u0434\u0435\u0440\u0430\u0446\u0438\u044e", "\u043e\u0431\u044a\u0435\u0434\u0438\u043d\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f \u0432 \u043a\u043e\u043d\u0444\u0435\u0434\u0435\u0440\u0430\u0446\u0438\u044e"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konfeder", "primary": true}, "nefleksiebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karakterizas vorton a\u016d vortospecon, kies formo ne varias.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0438\u0437\u043c\u0435\u043d\u044f\u043c\u044b\u0439 (\u043e \u0441\u043b\u043e\u0432\u0435)"], "fr": ["invariable (sans flexion)"], "nl": ["onbuigbaar (gramm.)"], "de": ["nicht beugungsf\u00e4hig", "unflektierbar"], "hu": ["ragozhatatlan", "nem ragozhat\u00f3"], "es": ["invariable"]}, "examples": [["en la e\u016dropaj lingvoj, la adverbo estas ordinare senfleksia vorto", "PIV"]], "subdefinitions": []}], "root": "fleksi", "primary": false}, "Alberto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo \u011dermandevena.", "translations": {"ru": ["\u0410\u043b\u044c\u0431\u0435\u0440\u0442"], "fr": ["Albert"], "nl": ["Albert"], "de": ["Albert"], "it": ["Alberto"], "pl": ["Albert"], "hu": ["Albert"]}, "examples": [["Alberto kaj Viktoro estas fizikistoj", "Y. Kotilevski \u042d\u0441\u043f\u0435\u0440\u0430\u043d\u0442\u043e-\u043a\u043b\u0443\u0431: \u0443\u0440\u043e\u043a 2, \u043f\u0440\u043e\u0432\u0435\u0440\u044f\u0435\u043c fido7.ru.baby.mail, 2000-02-27"]], "subdefinitions": []}], "root": "Albert", "primary": true}, "Emanuelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo hebredevena.", "translations": {"fr": ["Emmanuel"], "nl": ["Emmanuel"], "it": ["Emanuele", "Emmanuele"], "pl": ["Emanuel"]}, "examples": [["vidu \u0109u sinjoro Emanuelo jam levi\u011dis kaj tuj alportu la tagman\u011don", "J. Benavente, trad. V. Inglada Ors, La Nesia Hejmo, La Suno Hispana, 1909-01 \u011dis 02 (61-62)"]], "subdefinitions": []}], "root": "Emanuel", "primary": true}, "eksternatura": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nekonforma al la normo de la naturo.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u043d\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u043d\u0435\u043d\u0430\u0440\u043c\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["contre nature"], "hu": ["term\u00e9szetellenes"], "nl": ["onnatuurlijk"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u043e\u0435\u0441\u0442\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u043d\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "natur", "primary": false}, "\u0109irka\u016dman\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Man\u011di \u0109iuflanke; man\u011di \u0109e la \u0109irka\u016do.", "translations": {"pl": ["obgry\u017a\u0107"]}, "examples": [["\u0109irka\u016dman\u011dos \u0109iujn arbojn, kiuj kreskas \u0109e vi sur la kampo", "La Malnova Testamento, Eliro 10:5"], ["por signo de bona humoro oni \u0135etadis al si la \u0109irka\u016dman\u011ditajn ostojn reciproke en la viza\u011don", "Fabeloj, volumo 4 Filino de la mar\u0109a re\u011do"]], "subdefinitions": []}], "root": "man\u011d", "primary": false}, "monteto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malalta, malgranda monto, precipe tia kun plata a\u016d ronda supro.", "translations": {"ru": ["\u0445\u043e\u043b\u043c"], "fr": ["colline"], "en": ["hill"], "es": ["colina"], "be": ["\u043f\u0430\u0433\u043e\u0440\u0430\u043a", "\u0443\u0437\u0433\u043e\u0440\u0430\u043a"], "de": ["H\u00fcgel"], "pl": ["wzg\u00f3rze", "wzniesienie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mont", "primary": false}, "gruntbovo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de bovo kun kovra hararo tre longa, kiu vivas en himalajaj landoj (Bos grunniens).", "translations": {"fr": ["yak"], "en": ["yak"], "nl": ["jak"], "pl": ["jak"]}, "examples": [["la hejma gruntbovo diferencas de la sova\u011da per siaj malpli grandaj korpo, hufoj kaj kornoj", "-, Gruntbovo, \u0108ina Radio Internacia, 2005-06-23"]], "subdefinitions": []}], "root": "bov", "primary": false}, "kemio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0445\u0456\u043c\u0456\u044f"], "fr": ["chimie"], "en": ["chemistry"], "nl": ["chemie"], "ru": ["\u0445\u0438\u043c\u0438\u044f"], "de": ["Chemie"], "hu": ["k\u00e9mia", "vegytan"], "br": ["kimiezh"], "es": ["qu\u00edmica"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kemi", "primary": true}, "degradi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Senigi iun je lia rango, malaltigi ies rangon.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u0436\u0430\u043b\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u043d\u0456\u0437\u0456\u0446\u044c \u0443 \u0437\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0456", "\u043f\u0430\u0437\u0431\u0430\u0432\u0456\u0446\u044c \u0437\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u044f"], "fr": ["d\u00e9grader"], "en": ["demote", "downgrade", "degrade"], "pt": ["degradar", "rebaixar"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0436\u0430\u043b\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u043d\u0438\u0437\u0438\u0442\u044c \u0432 \u0437\u0432\u0430\u043d\u0438\u0438"], "de": ["degradieren", "herabsetzen", "zur\u00fcckstufen"], "hu": ["lefokoz", "degrad\u00e1l"], "sk": ["degradova\u0165"], "pl": ["degradowa\u0107 (kogo\u015b)"], "es": ["degradar"]}, "examples": [["degradi oficiron, oficiston", null], ["degrada ago", null]], "subdefinitions": []}], "root": "degrad", "primary": true}, "te\u0125nokratismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Administrado la\u016d la opinioj de te\u0125nikistoj kaj fakuloj pli, ol la\u016d la opinioj de ordinaruloj.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0435\u0445\u043d\u043e\u043a\u0440\u0430\u0442\u0438\u044f (\u0441\u0438\u0441\u0442\u0435\u043c\u0430)"], "fr": ["technocratie (syst\u00e8me)"], "nl": ["technocratie (het systeem)"], "pl": ["technokracja"], "hu": ["technokr\u00e1cia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "te\u0125nokrat", "primary": false}, "\u015doforsoldato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Soldato servanta sur veturiloj.", "translations": {"nl": ["chauffeur bij het leger"], "it": ["autiere"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "soldat", "primary": false}, "kronometro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre preciza horlo\u011do ne impresebla de atmosferaj varioj.", "translations": {"be": ["\u0445\u0440\u0430\u043d\u043e\u043c\u044d\u0442\u0430\u0440"], "en": ["chronometer"], "nl": ["chronometer"], "pt": ["cron\u00f4metro"], "ru": ["\u0445\u0440\u043e\u043d\u043e\u043c\u0435\u0442\u0440"], "de": ["Chronometer", "Pr\u00e4zisionsuhr"], "it": ["cronometro"], "hu": ["kronom\u00e9ter"], "fa": ["\u0632\u0645\u0627\u0646\u200c\u0633\u0646\u062c", "\u06a9\u0631\u0648\u0646\u0648\u0645\u062a\u0631"], "es": ["cron\u00f3metro"], "ro": ["cronometru"], "pl": ["chronometr"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kronometr", "primary": true}, "amoniako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "NH3. Gaso konsistanta el azoto kaj hidrogeno, ofte uzata en akva solva\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0430\u043c\u0456\u044f\u043a"], "fr": ["ammoniac"], "en": ["anhydrous ammonia"], "nl": ["ammoniak"], "ru": ["\u0430\u043c\u043c\u0438\u0430\u043a"], "de": ["Ammoniak"], "sk": ["amoniak", "\u010dpavok"], "fa": ["\u0622\u0645\u0648\u0646\u06cc\u0627\u06a9"], "es": ["amoniaco"], "br": ["amoniak"], "pl": ["amoniak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "amoniak", "primary": true}, "numenio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezgranda birdo kun longaj kruroj, bruna korpo kaj longa malsupren kurbita beko, vivanta en mezvarmaj a\u016d malvarmaj landoj en prefere malsekaj senarbejoj, genro el familio skolopedoj.", "translations": {"fr": ["courlis"], "en": ["curlew"], "nl": ["wulp"], "pt": ["ma\u00e7arico"], "lat": ["Numenius"], "pl": ["kulik"]}, "examples": [["oni a\u016ddis la fajfadon de numenioj sur la senarba montoflanko", "R. L. Stevenson, trad. A. Goodheir, Forkaptita, Kardo, 1976"], ["la malgrandaj numenioj vivas en marbordoj, stepoj proksimaj al maro, mar\u0109ejoj, lagetoj kaj deltoj", "\u0108ina Radio Internacia, Malgranda numenio, 2005-09"]], "subdefinitions": []}], "root": "numeni", "primary": true}, "gonokoko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mikrobo ka\u016dzanta blenoreon.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043d\u0430\u043a\u043e\u043a"], "fr": ["gonocoque"], "nl": ["gonokok"], "pt": ["gonococo"], "ru": ["\u0433\u043e\u043d\u043e\u043a\u043e\u043a\u043a"], "ca": ["gonococ"], "de": ["Gonokokkus", "Trippererreger"], "hu": ["Gonococcus"], "es": ["gonococo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gonokok", "primary": true}, "kuba metro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezurunuo de volumeno en la Internacia Sistemo de unuoj, egala al la volumeno de kubo, kies e\u011do egalas al unu metro; simb. m3.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u0431\u0456\u0447\u043d\u044b \u043c\u044d\u0442\u0430\u0440", "\u043a\u0443\u0431\u0430\u043c\u044d\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["m\u00e8tre cube"], "nl": ["kubieke meter"], "ru": ["\u043a\u0443\u0431\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439 \u043c\u0435\u0442\u0440", "\u043a\u0443\u0431\u043e\u043c\u0435\u0442\u0440"], "de": ["Kubikmeter"], "hu": ["k\u00f6bm\u00e9ter"], "br": ["metr-kub"], "pl": ["metr sze\u015bcienny", "kubik"]}, "examples": [["kuba metro da akvo pezas proksimume unu tunon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "metr", "primary": false}, "fandango": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hispana popola danco, akompanata per kastanjetoj.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u043d\u0434\u0430\u043d\u0433\u0430"], "fr": ["fandango"], "nl": ["fandango"], "pt": ["fandango"], "ru": ["\u0444\u0430\u043d\u0434\u0430\u043d\u0433\u043e"], "ca": ["fandango"], "de": ["Fandango"], "it": ["fandango"], "hu": ["fandang\u00f3"], "es": ["fandango"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fandang", "primary": true}, "stacidomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konstrua\u0135o por halto de vagonaroj, eli\u011dado kaj eni\u011dado de pasa\u011deroj a\u016d komerca\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u043a\u0437\u0430\u043b"], "fr": ["gare"], "bg": ["\u0433\u0430\u0440\u0430"], "ca": ["estaci\u00f3"], "de": ["Bahnhof"], "hu": ["\u00e1llom\u00e1s\u00e9p\u00fclet"], "en": ["terminal"], "br": ["porzh-houarn", "ti-gar"], "vo": ["stejen"], "es": ["estaci\u00f3n"], "ru": ["\u0432\u043e\u043a\u0437\u0430\u043b"], "nl": ["stationsgebouw"], "tr": ["istasyon", "gar"], "sv": ["station", "stationshus"], "sk": ["stanica"], "pl": ["stacja", "dworzec"]}, "examples": [["la vagonaro brue venis al la stacidomo", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, Arturo, (rakonto de V. Devjatnin), 2"]], "subdefinitions": []}], "root": "dom", "primary": false}, "premkateni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kateni per forta morala premo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u043e\u0432\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["b\u00e9kly\u00f3ban tart"]}, "examples": [["Mustafa Kemal Pa\u015da persiste provas disrompi la religian kirason, kiu premkatenas la popolon", "Vortoj de k-do Lanti, Leteroj el Turkio"]], "subdefinitions": []}], "root": "katen", "primary": false}, "virina ordinara\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Monata\u0135o.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ordinar", "primary": false}, "varmbotelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Izola botelo kiu longe konservas sian enhavon varma a\u016d malvarma.", "translations": {"fr": ["thermos"], "de": ["Isolierkanne", "Thermoskanne", "Thermosflasche"], "pl": ["termos"]}, "examples": [["Pa\u016dlo diris, ke estas tempo por trinki kafon. Preninte siajn varmbotelojn ili sidi\u011dis sur la brikamason", "Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, dua parto, \u0109apitro 3a"], ["cirkulis varmbotelo kun teo.", "Truus Menger, Ne tiam, ne nun, neniam..., \u0109apitro 35a, p. 106a"]], "subdefinitions": []}], "root": "botel", "primary": false}, "kaptorako": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La\u016d SIN: cefalotorako."], "primary definition": "Anta\u016da parto de korpo, kuniganta kapon kaj torakon kiel tuton, \u0109e araneuloj, krustuloj.", "translations": {"fr": ["c\u00e9phalothorax"], "pl": ["g\u0142owotu\u0142\u00f3w"]}, "examples": [["sur la kaptorako trovi\u011das plejofte ok okuloj", "E. Nieuwenhuys, trad. L. De Cooman, Araneo, 1999-03"]], "subdefinitions": []}], "root": "torak", "primary": false}, "Turingujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unu el la federaciaj \u015dtatoj de Germanujo. Regurbo estas Erfurto.", "translations": {"ru": ["\u0422\u044e\u0440\u0438\u043d\u0433\u0438\u044f"], "nl": ["Th\u00fcringen"], "pt": ["Tur\u00edngia"], "lat": ["Thuringia"], "de": ["Th\u00fcringen"], "hu": ["T\u00fcringia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "turing", "primary": false}, "odoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108io, kio impresas flarsenton.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0445"], "fr": ["odeur", "senteur"], "en": ["smell"], "nl": ["reuk", "geur"], "pt": ["cheiro", "odor"], "ru": ["\u0437\u0430\u043f\u0430\u0445"], "ca": ["olor"], "de": ["Geruch"], "tp": ["kon"], "hu": ["szag", "illat"], "bg": ["\u043c\u0438\u0440\u0438\u0437\u043c\u0430", "\u043c\u0438\u0440\u0438\u0441"], "es": ["olor"]}, "examples": [["odoro de pe\u0109o, lilio", null], ["mono odoron ne havas, sian devenon ne diras", "Proverbaro esperanta"], ["enspiri odoron", null]], "subdefinitions": []}], "root": "odor", "primary": false}, "\u0109efduko": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: PV kaj PIV atribuas tiun titolon anka\u016d al la membroj de la rusia imperiestra familio; mal\u011duste, \u0109ar ili estis \u00abgrandaj princoj\u00bb."], "primary definition": "Suverena duko.", "translations": {"be": ["\u0432\u044f\u043b\u0456\u043a\u0456 \u0433\u0435\u0440\u0446\u0430\u0433", "\u0432\u044f\u043b\u0456\u043a\u0456 \u043a\u043d\u044f\u0437\u044c"], "fr": ["grand-duc"], "en": ["archduke"], "ru": ["\u0432\u0435\u043b\u0438\u043a\u0438\u0439 \u0433\u0435\u0440\u0446\u043e\u0433", "\u0432\u043b\u0430\u0434\u0435\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0433\u0435\u0440\u0446\u043e\u0433", "\u0432\u0435\u043b\u0438\u043a\u0438\u0439 \u043a\u043d\u044f\u0437\u044c (\u041b\u0438\u0442\u043e\u0432\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0438 \u0442.\u043f.)"], "de": ["Gro\u00dfherzog"], "hu": ["nagyherceg"], "es": ["archiduque"], "pl": ["arcyksi\u0105\u017c\u0119"]}, "examples": [["la palaca \u011dardeno de la granda duko", "Fabeloj, volumo 1, Kupra porko."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En la 18a\u201319a jarcentoj, posteulo de la a\u016dstra imperiestra familio.", "translations": {"be": ["\u044d\u0440\u0446\u0433\u0435\u0440\u0446\u0430\u0433"], "fr": ["archiduc"], "de": ["Erzherzog"], "ru": ["\u044d\u0440\u0446\u0433\u0435\u0440\u0446\u043e\u0433"], "hu": ["f\u0151herceg"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "duk", "primary": false}, "ensekretigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malkovri sekreton al iu.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0432\u044f\u0442\u0438\u0442\u044c \u0432 \u0442\u0430\u0439\u043d\u0443", "\u043f\u043e\u0441\u0432\u044f\u0442\u0438\u0442\u044c \u0432 \u0441\u0435\u043a\u0440\u0435\u0442"], "fr": ["mettre au parfum", "mettre dans le secret"], "it": ["confidare un segreto", "mettere a parte di un segreto"], "hu": ["titokba beavat"]}, "examples": [["tiam mi certe ne pensis, ke mi estos ensekretigita en la pretigadon", "Fabeloj, volumo 3, Supo el kolbasaj bastonetoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "sekret", "primary": false}, "eposo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La rakonta speco de literaturo (kontraste al liriko kaj dramo).", "translations": {"be": ["\u044d\u043f\u0430\u0441"], "fr": ["\u00e9pop\u00e9e (genre)"], "en": ["primitive narrative poetry"], "pt": ["epos", "epop\u00e9ia"], "ru": ["\u044d\u043f\u043e\u0441", "\u043f\u043e\u0432\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u043b\u0438\u0442\u0435\u0440\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430"], "de": ["episches Gedicht"], "hu": ["elbesz\u00e9l\u0151 k\u00f6ltem\u00e9ny"], "pl": ["epos"]}, "examples": [["la romanoj estas prozaj eposoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "epos", "primary": true}, "ezokoformaj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la klaso ostofi\u015doj (Esociformes).", "translations": {"ru": ["\u0449\u0443\u043a\u043e\u0432\u0438\u0434\u043d\u044b\u0435 (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434)"], "de": ["Hechtartige Fische (Ordnung)"], "pl": ["szczupakokszta\u0142tne"], "hu": ["csukaalak\u00faak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ezok", "primary": false}, "anta\u016dkanti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kanti anta\u016d publiko.", "translations": {"fr": ["chanter (devant un public)"], "de": ["vorsingen"]}, "examples": [["Mirjam anta\u016dkantis al ili", "La Malnova TestamentoEliro 15:21"]], "subdefinitions": []}], "root": "kant", "primary": false}, "dato": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ne konfuzu kun datumo."], "primary definition": "Preciza tempo de ia okaza\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0442\u0430"], "fr": ["date"], "en": ["date"], "de": ["Zeitpunkt", "Datum", "Termin"], "hu": ["d\u00e1tum", "kelt", "id\u0151pont"], "br": ["deiziad"], "cs": ["datum"], "es": ["fecha"], "ru": ["\u0434\u0430\u0442\u0430"], "nl": ["datum"], "pt": ["data"], "tr": ["tarih"], "sv": ["datum"], "sk": ["d\u00e1tum"], "ro": ["dat\u0103"], "pl": ["data"]}, "examples": [["kiun daton ni havas hodia\u016d?", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 12"], ["la dato de la kongreso ne estas ankora\u016d fiksita", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dat", "primary": true}, "dati": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Meti la daton sur io.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["dater (qc)"], "en": ["(set a) date", "(assign a) date"], "nl": ["dateren"], "pt": ["datar"], "ru": ["\u0434\u0430\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["Zeitpunkt festlegen", "Zeitpunkt ausmachen", "Datum festlegen", "Datum ausmachen", "Tag ausmachen", "Termin festlegen", "sich (zeitlich) verabreden", "datieren", "terminieren"], "tr": ["tarih atmak"], "sv": ["datera"], "hu": ["keltez", "dat\u00e1l", "d\u00e1tumoz"], "sk": ["datova\u0165"], "pl": ["datowa\u0107"], "br": ["deiziada\u00f1"], "ro": ["a data"], "es": ["fechar"]}, "examples": [["dati leteron", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dat", "primary": false}, "postfal\u0109a\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Herbo, kiu kreskas post la unua fal\u0109o.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0430\u0432\u0430"], "fr": ["regain (herbe de seconde coupe)"], "pl": ["pokos"]}, "examples": [["Li kreis akridojn en la komenco de kreskado de la postfal\u0109a\u0135o", "La Malnova TestamentoAmos 7:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "fal\u0109", "primary": false}, "diki\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "I\u011di dika.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u045e\u0441\u044c\u0446\u0435\u0446\u044c", "\u043c\u0430\u0436\u043d\u0435\u0446\u044c"], "fr": ["grossir (devenir gros)", "\u00e9paissir (devenir \u00e9pais)"], "en": ["thicken"], "nl": ["dik worden", "verdikken"], "pt": ["tornar-se grosso", "tornar-se espesso"], "ru": ["\u0442\u043e\u043b\u0441\u0442\u0435\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0442\u043e\u043b\u0441\u0442\u0435\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0442\u043e\u043b\u0441\u0442\u0435\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u043b\u043d\u0435\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u043f\u043e\u043b\u043d\u0435\u0442\u044c"], "de": ["dick werden"], "pl": ["zgrubie\u0107", "pogrubie\u0107", "uty\u0107 (o cz\u0142owieku, zwierz\u0119ciu)", "spa\u015b\u0107 si\u0119 (o cz\u0142owieku, zwierz\u0119ciu)"]}, "examples": [["se lipo diki\u011das, ventro maldiki\u011das", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "dik", "primary": false}, "ovario": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u044f\u0435\u0447\u043d\u0456\u043a"], "en": ["ovary"], "nl": ["eierstok"], "pt": ["ov\u00e1rio"], "el": ["\u03c9\u03bf\u03b8\u03ae\u03ba\u03b7"], "de": ["Eierstock"], "sv": ["\u00e4ggstock"], "hu": ["petef\u00e9szek", "ov\u00e1rium"], "fa": ["\u062a\u062e\u0645\u062f\u0627\u0646"], "ru": ["\u044f\u0438\u0447\u043d\u0438\u043a"], "pl": ["jajnik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malsupra parto de la pistilo enhavanta la ovulojn.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0432\u044f\u0437\u044c"], "en": ["ovary"], "nl": ["vruchtbeginsel"], "ru": ["\u0437\u0430\u0432\u044f\u0437\u044c"], "de": ["Fruchtknoten"], "hu": ["magh\u00e1z"], "fa": ["\u062a\u062e\u0645\u062f\u0627\u0646 (\u06af\u06cc\u0627\u0647)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ovari", "primary": true}, "malkompata": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0437\u0436\u0430\u043b\u043e\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439"], "nl": ["onbarmhartig"], "hu": ["irgalmatlan", "kegyetlen"]}, "examples": [["morta dan\u011dero minacas lin de malkompataj malamikoj", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 14"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompat", "primary": false}, "soforo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Multspecia genro de herboj, arbetoj kaj arboj kun longaj folioj kaj belaj flor-grapoloj a\u016d panikloj, el familio fabacoj (Sophora).", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0444\u043e\u0440\u0430"], "fr": ["sophora"]}, "examples": [["maljunaj soforoj kaj salikoj ridete flustris al ni, ke sro Pu ankora\u016d \u0109e ili a\u016dskultus babila\u0135ojn kaj verkus kortu\u015dajn rakontojn", "Shi Chentai, vizite al vila\u011do Pu, Penseo, numero 28-29a, 1992-10 kaj 1992-11"]], "subdefinitions": []}], "root": "sofor", "primary": true}, "man\u011da\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, kion oni man\u011das.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u0432\u0430", "\u0435\u0436\u0430", "\u0445\u0430\u0440\u0447"], "fr": ["nourriture", "met"], "nl": ["eten (voedsel)", "voedsel"], "ru": ["\u0435\u0434\u0430 (\u0442\u043e \u0447\u0442\u043e \u0435\u0434\u044f\u0442)", "\u0431\u043b\u044e\u0434\u043e (\u0441\u044a\u0435\u0441\u0442\u043d\u043e\u0435)", "\u043a\u0443\u0448\u0430\u043d\u044c\u0435"], "de": ["Speise", "Essen"], "tr": ["yiyecek"], "sv": ["mat"], "tp": ["moku"], "vo": ["fid"], "es": ["comida"], "br": ["boued"], "hu": ["\u00e9tel"], "pl": ["potrawa", "po\u017cywienie"]}, "examples": [["vegeta\u0135aj man\u011da\u0135oj estas la plej sanigaj", null], ["vi \u015dtatas tian man\u011da\u0135on, fra\u016dlineto?", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 60a, p. 311a"]], "subdefinitions": []}], "root": "man\u011d", "primary": false}, "koni": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Principe, oni konas individuon, kaj oni scias priajn informojn: Mi konas Petron. Mi scias, ke li estas edzi\u011dinta. Malfacila\u0135o povas esti\u011di se la objekto de kono a\u016d scio estas mem traktebla kiel informo: ekz-e poezian verkon oni povas kaj koni, kaj scii. En tiaj okazoj \u00abscii\u00bb implicas komprenon kaj (a\u016d) kapablon uzi (scipovi); \u00abkoni\u00bb indikas kapablon apartigi kaj (a\u016d) nomi; do, scio koncernas esencon, dum kono koncernas ekziston kaj individuecon. Krome, oni konas ion per sia persona sperto, kaj oni scias per informo, sciencaj a\u016d intuiciaj konkludoj, studoj kaj tiel plu: mi bone konas \u0109i tiun vojon (\u0109ar mi multfoje iris tie), sed mi bone scias \u0109i tiun vojon (\u0109ar mi diligente sudis la mapon). La celo de la scienco estas akiri sciojn, dum la konoj estas la materialo de la vivosperto."], "primary definition": "(transitiva) Havi ideon pri iu a\u016d io, scipovi distingi iun a\u016d ion disde aliaj samspecaj a\u0135oj a\u016d uloj.", "translations": {"ru": ["\u0437\u043d\u0430\u0442\u044c", "\u0431\u044b\u0442\u044c \u0437\u043d\u0430\u043a\u043e\u043c\u044b\u043c (\u0441 \u043a\u0435\u043c-\u043b., \u0447\u0435\u043c-\u043b.)"], "fr": ["connaitre"], "en": ["know"], "nl": ["kennen"], "pt": ["conhecer", "saber"], "be": ["\u0432\u0435\u0434\u0430\u0446\u044c", "\u0431\u044b\u0446\u044c \u0437\u043d\u0430\u0451\u043c\u044b\u043c (\u0437 \u043a\u0456\u043c\u0441\u044c\u0446\u0456, \u0447\u044b\u043c\u0441\u044c\u0446\u0456)"], "de": ["kennen"], "hu": ["ismer"], "cs": ["zn\u00e1t"], "es": ["conocer"]}, "examples": [["la infanoj estas tiel sa\u011daj, ke ili povoscias legi, anta\u016d ol ili konas la literojn", "Fabeloj, volumo 4, Abocolibro"], ["la artikolo \u00abla\u00bb estas uzata tiam, kiam ni parolas pri personoj a\u016d objektoj konataj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 27."], ["la nunaj lingvoj posedas grandegan provizon da pretaj jam vortoj internaciaj, kiuj estas konataj al \u0109iuj popoloj kaj faras trezoron por estonta lingvo internacia", "Zamenhof, trad. Vladimir Gernet, Letero al N.A. Borovko"], ["\u011di estis la konata amata vo\u0109o", "Fabeloj, volumo 4, Infano en la tombo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Havi, el propra sperto, scion pri ies valoro, merito, karaktero; socie a\u016d intime interrilati kun iu.", "translations": {}, "examples": [["ni reciproke nin konas, klarigon ne bezonas", "Proverbaro esperanta"], ["oni lin konas kiel blankan lupon", null], ["bone konu viajn \u015dafojn", "Z"], ["mi konas lin proksime, intime", null], ["koni virinon", "Z"], ["mi konis lin lakeo, anta\u016d ol li fari\u011dis financisto", null], ["mi ne volas plu koni vin", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Havi pli-malpli kompletan kaj klaran ideon pri io a\u016d iu.", "translations": {}, "examples": [["koni bone la staton de la aferoj", "Z"], ["mi konas miajn homojn", "Proverbaro esperanta"], ["la literatura lingvo estas al vi videble konata", "Z"], ["mi ne konas lian nomon, tiun fakton", null], ["la kompaso ne estis konata de antikvuloj", null], ["en la vila\u011do neniu konas Esperanton", null], ["mi konas mian nesciadon", null], ["mi konas al li neniun malvirton", null], ["koni \u0135us aperintan libron, la homan koron, la mondon", null], ["deziro le\u011dojn ne konas", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Esti akirinta per sperto ideon pri io; esti spertinta ion.", "translations": {}, "examples": [["koni urbon, metion", null], ["kiu panon donas, malsaton ne konas", "Proverbaro esperanta"], ["koni la amon, la \u0135aluzon, la ekzilon", null], ["li ne konas la laci\u011don", null], ["se edzino ordonas, domo ordon ne konas", "Proverbaro esperanta"], ["\u015dlosilo uzata ruston ne konas", "Proverbaro esperanta"], ["tiu industrio ne konas konkurencon kaj senlaborecon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: \u0108i tiu senco estas evitinda a\u016d e\u0109 tute erara. \u011cin esprimas scii, scipovi. En PIV2 \u011di simple malestas sub koni \u2015 la\u016d mi, tute prave."], "primary definition": "(transitiva) Havi sciencan kaj detalan ideon pri io.", "translations": {}, "examples": [["koni la matematikon, historion, la klasikajn a\u016dtorojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kon", "primary": true}, "forstosekigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Senakvigi per sinsekvaj frostigo kaj sublimo.", "translations": {"fr": ["lyophiliser"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sek", "primary": false}, "jarmilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Milo da jaroj.", "translations": {"be": ["\u0442\u044b\u0441\u044f\u0447\u0430\u0433\u043e\u0434\u0437\u044c\u0434\u0437\u0435"], "fr": ["mill\u00e9naire"], "en": ["millenium"], "de": ["Jahrtausend"], "it": ["millennio"], "hu": ["\u00e9vezred"], "fa": ["\u0647\u0632\u0627\u0631\u0647"], "br": ["milved"], "fi": ["vuosituhat"], "es": ["milenio"], "he": ["\u05d0\u05dc\u05e3", "\u05de\u05d9\u05dc\u05e0\u05d9\u05d5\u05dd"], "ru": ["\u0442\u044b\u0441\u044f\u0447\u0435\u043b\u0435\u0442\u0438\u0435"], "nl": ["millenium"], "tr": ["biny\u0131l"], "sv": ["\u00e5rtusende"], "sk": ["tis\u00edcro\u010die"], "ro": ["mileniu"], "pl": ["tysi\u0105clecie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mil", "primary": false}, "importmonopolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Monopolo je la importado de varo.", "translations": {"be": ["\u0456\u043c\u043f\u0430\u0440\u0442\u043d\u0430\u044f \u043c\u0430\u043d\u0430\u043f\u043e\u043b\u0456\u044f"], "de": ["Importmonopol"], "en": ["import monopoly"], "ru": ["\u0438\u043c\u043f\u043e\u0440\u0442\u043d\u0430\u044f \u043c\u043e\u043d\u043e\u043f\u043e\u043b\u0438\u044f"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "monopol", "primary": false}, "mizeri\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Trafi en malri\u0109on, en mizeron.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u043d\u0438\u0449\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["\u00eatre dans le besoin", "tomber dans la mis\u00e8re"], "en": ["become miserable", "become wretched"], "nl": ["in ellende geraken"], "br": ["kouezha\u00f1 an dienez war ub.", "mont da reuzeudig"], "pl": ["zmizernie\u0107", "zbiednie\u0107", "wpa\u015b\u0107 w bied\u0119", "popa\u015b\u0107 w bied\u0119", "zn\u0119dznie\u0107", "wpa\u015b\u0107 w n\u0119dz\u0119", "popa\u015b\u0107 w n\u0119dz\u0119"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05ea\u05d0\u05de\u05dc\u05dc"]}, "examples": [["por ke ne mizeri\u011du vi kaj via domo", "La Malnova Testamento, Genezo 45:11"]], "subdefinitions": []}], "root": "mizer", "primary": false}, "memorigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Da\u016drigi la memoron pri.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u043f\u0430\u043c\u0456\u043d\u0430\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u0433\u0430\u0434\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["rappeler (un souvenir)"], "nl": ["herinneren"], "ru": ["\u043d\u0430\u043f\u043e\u043c\u0438\u043d\u0430\u0442\u044c"], "sv": ["p\u00e5minna"], "hu": ["eml\u00e9keztet"]}, "examples": [["\u0109iu sono de ilia parolo memorigas nin, ke ili estas fremdaj por ni", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 6, artikoloj pri esperanto, el la unua libro de la lingvo esperanto"]], "subdefinitions": []}], "root": "memor", "primary": false}, "etoso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Reganta humoro a\u016d spirita atmosfero kreata de \u0109eestantaj homoj, \u0109irka\u016da\u0135o, cirkonstancoj a\u016d arta\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0430\u0442\u043c\u0430\u0441\u0444\u044d\u0440\u0430", "\u0434\u0443\u0445", "\u043d\u0430\u0441\u0442\u0440\u043e\u0439"], "fr": ["ambiance", "atmosph\u00e8re (ambiance)"], "en": ["atmosphere", "ethos"], "pt": ["ambi\u00eancia", "atmosfera espiritual", "\u00eathos", "etos"], "ru": ["\u0430\u0442\u043c\u043e\u0441\u0444\u0435\u0440\u0430", "\u043d\u0430\u0441\u0442\u0440\u043e\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0434\u0443\u0445"], "de": ["Stimmung", "Atmosph\u00e4re"], "sv": ["st\u00e4mning", "atmosf\u00e4r"], "hu": ["hangulat", "atmoszf\u00e9ra", "hangolts\u00e1g", "ethhosz"], "pl": ["nastr\u00f3j", "atmosfera (duchowa)", "duch", "etos"], "es": ["ambiente"]}, "examples": [["la entuziasma etoso de la Bulonja Kongreso", null], ["la suspektema etoso de doganejo", null], ["la kortu\u015da etoso de Zamenhofa verko", null], ["la etoso en la oficejo estas stre\u0109a;", "Na\u016da Oficiala Aldono al la Universala Vortaro"], ["la muziko kreis agrablan etoson", "Na\u016da Oficiala Aldono al la Universala Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "etos", "primary": true}, "koncerto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ne konfuzu kun kon\u0109erto."], "primary definition": "Muzika kunveno, dum kiu oni ludas plurajn kanta\u0135ojn a\u016d instrumentajn kompona\u0135ojn.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0446\u044d\u0440\u0442"], "fr": ["concert (spectacle de musique)", "r\u00e9cital", "ch\u0153ur (fig.)"], "en": ["concert"], "nl": ["concert"], "pt": ["concerto (audi\u00e7\u00e3o)"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0446\u0435\u0440\u0442"], "de": ["Konzert"], "vo": ["konzed"], "cs": ["koncert"], "hu": ["hangverseny", "koncert"], "es": ["concierto"]}, "examples": [["ludi, doni koncerton", null], ["e\u0109 la senprudentaj birdoj muzikas sian \u0109ielan koncerton", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Akordo de opinioj a\u016d ideoj.", "translations": {"nl": ["samenspel", "harmonie"], "de": ["Einverst\u00e4ndnis", "Einklang"], "en": ["accord", "agreement", "harmony"]}, "examples": [["oni a\u016ddas nur koncerton de la\u016ddoj pri li", null], ["la E\u016dropa koncerto havas kiel bazon la akordi\u011don de Germanujo kaj Francujo", null], ["a\u016ddigi sian vo\u0109on en la E\u016dropa koncerto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "koncert", "primary": true}, "koncerti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Muziki prezentante koncerton.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c \u043a\u0430\u043d\u0446\u044d\u0440\u0442"], "fr": ["donner un concert", "concerter (donner un concert)"], "en": ["give a concert", "play a concert"], "nl": ["een concert geven", "concerteren"], "ru": ["\u0434\u0430\u0442\u044c \u043a\u043e\u043d\u0446\u0435\u0440\u0442"], "de": ["konzertieren", "ein Konzert geben", "in einem Konzert mitspielen"], "hu": ["hangversenyez", "koncertezik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "koncert", "primary": false}, "vivigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Doni vivon a\u016d vivecon al.", "translations": {"be": ["\u0430\u0436\u044b\u0432\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["animer"], "nl": ["verlevendigen"], "ru": ["\u043e\u0436\u0438\u0432\u0438\u0442\u044c"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05d7\u05d9\u05d5\u05ea"], "de": ["beleben"], "hu": ["\u00e9ltet", "\u00e9l\u00e9nk\u00edt"]}, "examples": [["multaj foiranoj vivigis la ordinaran senhoman landvojon", "Z"], ["viviga printempa blovo", "B"], ["lia viza\u011do vivi\u011dis", null]], "subdefinitions": []}], "root": "viv", "primary": false}, "vapor\u015dipo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cipo movata per akva vaporo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u0445\u043e\u0434"], "fr": ["bateau \u00e0 vapeur", "vapeur (bateau)"], "en": ["steamship", "steam ship", "steamer", "steamboat", "steam boat"], "nl": ["stoomboot"], "pt": ["navio a vapor"], "ru": ["\u043f\u0430\u0440\u043e\u0445\u043e\u0434"], "de": ["Dampfer"], "it": ["piroscafo"], "hu": ["g\u0151zhaj\u00f3"], "sk": ["parn\u00edk"], "es": ["barco de vapor"], "pl": ["parowiec", "statek parowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dip", "primary": false}, "izomorfa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta la saman formon kiel la alia.", "translations": {"be": ["\u0456\u0437\u0430\u043c\u043e\u0440\u0444\u043d\u044b"], "fr": ["isomorphe"], "nl": ["gelijkvormig"], "pt": ["isomorfo"], "ru": ["\u0438\u0437\u043e\u043c\u043e\u0440\u0444\u043d\u044b\u0439"], "de": ["isomorph", "formgleich"], "hu": ["izomorf", "azonos alak\u00fa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kristali\u011danta la\u016d la sama a\u016d tre simila formo.", "translations": {"de": ["von gleicher Kristallform"], "nl": ["isomorf"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "izomorf", "primary": true}, "Lutero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Germane Martin Luther, 1483\u20131546. Gvidanto de Reformacio en Germanujo, fondinto de germana protestantismo.", "translations": {"be": ["\u041b\u044e\u0442\u044d\u0440 (\u041c\u0430\u0440\u0446\u0456\u043d)"], "fr": ["Luther (Martin)"], "bg": ["\u041b\u0443\u0442\u0435\u0440 (\u041c\u0430\u0440\u0442\u0438\u043d)"], "nl": ["Luther (Martin)"], "ru": ["\u041b\u044e\u0442\u0435\u0440 (\u041c\u0430\u0440\u0442\u0438\u043d)"], "it": ["Lutero (Martin)"], "hu": ["Luther (M\u00e1rton)"], "sk": ["Luther (Martin)"], "en": ["Luther (Martin)"], "es": ["Lutero (Mart\u00edn)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Luter", "primary": true}, "kontra\u016dparoli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Argumenti kontra\u016d iu a\u016d io.", "translations": {"be": ["\u043f\u044f\u0440\u044d\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u0430\u0441\u043f\u0440\u044d\u0447\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["contredire", "s'opposer (\u00e0)"], "en": ["speak against"], "nl": ["tegenspreken"], "ru": ["\u0432\u043e\u0437\u0440\u0430\u0436\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u043e\u0440\u0435\u0447\u0438\u0442\u044c"], "de": ["widersprechen"], "it": ["contraddire", "obiettare"], "hu": ["ellene sz\u00f3l", "ellenez"], "br": ["dislavaret"], "pl": ["sprzeciwia\u0107 si\u0119", "og\u0142asza\u0107 sprzeciw", "ripostowa\u0107", "wyg\u0142asza\u0107 ripost\u0119", "przedstawia\u0107 kontrargumenty"]}, "examples": [["sensencaj kontra\u016dparoloj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "parol", "primary": false}, "stacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Haltejo kun iaj aran\u011da\u0135oj te\u0125nikaj a\u016d komfortigaj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u043d\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["\u00e9tape (fig.)", "station"], "en": ["station"], "pt": ["esta\u00e7\u00e3o"], "de": ["Station", "Haltestelle"], "hu": ["\u00e1llom\u00e1s"], "pl": ["stacja"], "he": ["\u05ea\u05d7\u05e0\u05d4"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, kie haltas publikaj trafikaj veturiloj, vagonoj, \u015dipoj, por preni a\u016d lasi la pasa\u011derojn kaj varojn.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u043d\u0446\u044b\u044f", "\u043f\u0440\u044b\u043f\u044b\u043d\u0430\u043a", "\u043f\u0440\u044b\u0441\u0442\u0430\u043d\u044c"], "ro": ["sta\u0163ie"], "nl": ["station"], "pl": ["stacja"], "ru": ["\u0441\u0442\u0430\u043d\u0446\u0438\u044f", "\u043e\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u043a\u0430", "\u043f\u0440\u0438\u0441\u0442\u0430\u043d\u044c", "\u0441\u0442\u043e\u044f\u043d\u043a\u0430"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Plezurloko, kie multaj voja\u011dantoj kelktempe restadas.", "translations": {"nl": ["vakantieoord", "kuuroord"], "pl": ["stacja"], "he": ["\u05de\u05d7\u05e0\u05d4"]}, "examples": [["marbordaj banstacioj", null], ["montaraj somerstacioj", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Te\u0125nika establejo por generado, konservo a\u016d plusendo de energio, komunikoj....", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0430\u043d\u0446\u0438\u044f"], "nl": ["station"]}, "examples": [["ekkriis la konduktoro, elirante el la telegrafa stacio, portante paperon en la mano", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, la nigra virino"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Haltejo en kalvaria vojo.", "translations": {}, "examples": [["\u015di staris \u0109e la komenco de sia Kalvaria vojo, \u015di pasis ankora\u016d ne pli ol du \u011diajn staciojn", "Marta"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Provizora haltejo en agado, en progresado.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u043a\u0430"], "nl": ["statie"], "pl": ["stacja"]}, "examples": [["oni povis vidi en li homon, por kiu la magazeno de la juvelisto estis nur stacio sur la vojo al lokoj pli altaj kaj pli profitaj", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "staci", "primary": true}, "sublimato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Substanco vaporigita kaj poste ricevita en solida stato.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0431\u043b\u0456\u043c\u0430\u0442"], "nl": ["sublimaat"], "ru": ["\u0441\u0443\u0431\u043b\u0438\u043c\u0430\u0442"], "de": ["Sublimat"], "hu": ["szublim\u00e1tum", "sz\u00e1llad\u00e9k"], "fa": ["\u0645\u0627\u062f\u0647\u0654 \u062a\u0635\u0639\u06cc\u062f \u0634\u062f\u0647"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Hidrarga biklorido. HgCl2.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u043b\u0435\u043c\u0430"], "fa": ["\u0633\u0648\u0628\u0644\u0645\u0647", "\u0633\u0648\u0628\u0644\u06cc\u0645\u0647"], "ru": ["\u0441\u0443\u043b\u0435\u043c\u0430"], "hu": ["szublim\u00e1t"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sublimat", "primary": true}, "perfekta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta \u0109iujn kvalitojn kaj neniun mankon.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0441\u043a\u0430\u043d\u0430\u043b\u044b", "\u0431\u0435\u0437\u0434\u0430\u043a\u043e\u0440\u043d\u044b", "\u0431\u0435\u0437\u0437\u0430\u0433\u0430\u043d\u043d\u044b"], "fr": ["parfait"], "en": ["perfect"], "nl": ["volmaakt", "perfect"], "pt": ["perfeito"], "ru": ["\u0441\u043e\u0432\u0435\u0440\u0448\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0431\u0435\u0437\u0443\u043f\u0440\u0435\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["perfekt"], "hu": ["t\u00f6k\u00e9letes", "hi\u00e1nytalan", "perfekt"], "es": ["perfecto"], "br": ["peurvat"], "cs": ["dokonal\u00fd"], "ro": ["perfect"], "pl": ["doskona\u0142y"]}, "examples": [["ni konceptas Dion nepre perfekta", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Havanta \u0109iujn kvalitojn necesajn en sia speco.", "translations": {}, "examples": [["perfekta oratoro, verko", null], ["perfekta kanajlo , malspritulo", "Z"], ["perfekte ludi pianon", null], ["ni admiris longe la perfektecon de la pentra\u0135o", null], ["mi neniel konsideras tiun teorion kiel perfektan kaj nekritikeblan", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri natura entjero) Tia, ke \u011di egalas al la sumo de \u0109iuj \u011diaj divizoroj (krom \u011di).", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0432\u0435\u0440\u0448\u0435\u043d\u043d\u043e\u0435 (\u0447\u0438\u0441\u043b\u043e)"], "fr": ["(nombre) parfait"], "en": ["perfect (number)"], "de": ["vollkommen (-e Zahl)"], "br": ["(niver) parfet"], "pl": ["(liczba) doskona\u0142a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "perfekt", "primary": true}, "precipa": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pri sinonimoj vidu sub Speciala."], "primary definition": "Plej grava; \u0109efa.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0432\u0430\u0436\u043d\u044b", "\u0433\u0430\u043b\u043e\u045e\u043d\u044b", "\u043d\u0430\u0439\u0432\u0430\u0436\u043d\u0435\u0439\u0448\u044b"], "fr": ["essentiel", "principal"], "en": ["chief", "main", "principal"], "nl": ["voornaamste"], "ru": ["\u0432\u0430\u0436\u043d\u0435\u0439\u0448\u0438\u0439", "\u043f\u0440\u0435\u0432\u0430\u043b\u0438\u0440\u0443\u044e\u0449\u0438\u0439", "\u0433\u043b\u0430\u0432\u043d\u044b\u0439"], "ca": ["principal"], "de": ["besondere", "haupts\u00e4chlich"], "hu": ["f\u0151"], "es": ["principal"]}, "examples": [["la precipa rolo, motivo", null], ["la precipaj punktoj de parolado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "precip", "primary": false}, "perfekto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Verba tempo uzata en kelkaj lingvoj por montri rezultaton de ago tute plenumita, ne precizigante kiam \u011di plenumi\u011dis", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0448\u0435\u0434\u0448\u0435\u0435 \u0441\u043e\u0432\u0435\u0440\u0448\u0435\u043d\u043d\u043e\u0435 \u0432\u0440\u0435\u043c\u044f", "\u043f\u0435\u0440\u0444\u0435\u043a\u0442"], "fr": ["parfait (gram.)"], "nl": ["perfectum", "voltooid tegenwoordige tijd"], "de": ["Perfekt"], "hu": ["befejezett m\u00falt id\u0151", "perfektum"], "br": ["amzer amdremenet kevrennek"], "ro": ["perfect"], "pl": ["czas przesz\u0142y dokonany"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "perfekt", "primary": false}, "brodi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kudrornami teksa\u0135ojn per reliefaj desegna\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0448\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["broder"], "en": ["embroider"], "ru": ["\u0432\u044b\u0448\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["h\u00edmez"], "fa": ["\u06af\u0644\u062f\u0648\u0632\u06cc \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0642\u0644\u0627\u0628\u200c\u062f\u0648\u0632\u06cc \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0633\u0648\u0632\u0646\u200c\u062f\u0648\u0632\u06cc \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0628\u0631\u0648\u062f\u0631\u06cc\u200c\u062f\u0648\u0632\u06cc \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "pl": ["haftowa\u0107", "wyszywa\u0107"]}, "examples": [["el la lano panjo brodis por mi leporon", "Spomenka \u015ctimec: Morto en Melburna tramo, Monatojaro 1997a, numero 8a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "brod", "primary": true}, "precipe": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adverbo, signifanta \u00abanta\u016d \u0109io, \u0109efe, pli ol \u0109io a\u016d \u0109iu alia\u00bb.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u0430\u0431\u043b\u0456\u0432\u0430", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u0432\u0430\u0436\u043d\u0430", "\u0433\u0430\u043b\u043e\u045e\u043d\u044b\u043c \u0447\u044b\u043d\u0430\u043c"], "fr": ["avant tout", "essentiellement", "principalement", "surtout"], "en": ["chiefly", "mainly", "principally"], "nl": ["vooral"], "pt": ["principalmente", "mormente", "em especial", "sobretudo"], "ru": ["\u0432 \u043e\u0441\u043d\u043e\u0432\u043d\u043e\u043c", "\u043e\u0441\u043e\u0431\u0435\u043d\u043d\u043e", "\u043f\u0440\u0435\u0438\u043c\u0443\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e", "\u0433\u043b\u0430\u0432\u043d\u044b\u043c \u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043e\u043c"], "ca": ["principalment"], "de": ["besonders", "insbesondere"], "hu": ["f\u0151leg", "k\u00fcl\u00f6n\u00f6sen (f\u0151leg)"], "cs": ["zvl\u00e1\u0161t\u011b"], "es": ["principalmente"]}, "examples": [["sur tiuj \u0109i kampoj pa\u015dtas sin grandaj brutaroj, precipe aroj da bellanaj \u015dafoj", "Z"], ["la kuraciston maltrankviligis precipe la febro", "B"], ["internacian lingvon bezonas precipe komercistoj kaj scienculoj", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "precip", "primary": true}, "vundi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Difekti vivan korpon per tran\u0109o, piko a\u016d kontuzo.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u043d\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["blesser"], "en": ["wound", "injure"], "nl": ["verwonden"], "pt": ["ferir", "magoar"], "be": ["\u0440\u0430\u043d\u0456\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0440\u0430\u043d\u0456\u0446\u044c"], "de": ["verwunden"], "tp": ["pakala"], "hu": ["megsebez", "megsebes\u00edt"], "es": ["herir"]}, "examples": [["lia kontra\u016dulo vundis lin je la brako", null], ["kiu batas edzinon, tiu vundas sin mem", "Proverbaro esperanta"], ["levi la vunditojn de la batalkampo", null], ["tiu najlo vundis min", null], ["la malprofito, trafante iun popolon sambate vundas \u0109iujn aliajn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Suferigi ies animon per dolora frapo.", "translations": {"nl": ["kwetsen"], "hu": ["s\u00e9rt"]}, "examples": [["ofte ne pripensita parolo vundas kiel glavo", "Z"], ["la lakeoj en livreo vundis lian demokratian senton", "B"], ["tio vundis \u015dian guston kaj inklinon al eleganteco", "B"], ["la amo profunde vundis \u015din", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vund", "primary": true}, "bovino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inseksa bovo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u043e\u0432\u0430"], "fr": ["vache"], "bg": ["\u043a\u0440\u0430\u0432\u0430"], "de": ["Kuh"], "hu": ["teh\u00e9n"], "fa": ["\u0645\u0627\u062f\u0647\u200c\u06af\u0627\u0648"], "en": ["cow"], "br": ["buoc'h"], "es": ["vaca"], "he": ["\u05e4\u05e8\u05d4"], "ru": ["\u043a\u043e\u0440\u043e\u0432\u0430"], "nl": ["koe"], "pt": ["vaca"], "no": ["ku"], "tr": ["inek"], "sk": ["krava"], "pl": ["krowa"]}, "examples": [["e\u0109 plej nigra bovino donas lakton nur blankan", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "bov", "primary": false}, "Inocento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo latindevena.", "translations": {"ru": ["\u0418\u043d\u043d\u043e\u043a\u0435\u043d\u0442\u0438\u0439"], "fr": ["Innocent (pr\u00e9nom)"], "bg": ["\u0418\u043d\u043e\u043a\u0435\u043d\u0442\u0438\u0439"], "nl": ["Innocentius"], "pt": ["Inoc\u00eancio"], "de": ["Innozenz (Vorname)"], "it": ["Innocenzo"], "hu": ["Ince"], "pl": ["Inocenty"]}, "examples": [["papo Inocento la Kvara en 1243 dividis konkeritan terenon je kvar diocezoj", "E. Frenszkowska, Bonvenon al Olsztyn!, La Ondo de Esperanto, 2003-01"]], "subdefinitions": []}], "root": "Inocent", "primary": true}, "enantemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Surmukmembrana erupcio.", "translations": {"be": ["\u044d\u043d\u0430\u043d\u0442\u044d\u043c\u0430"], "fr": ["\u00e9nanth\u00e8me"], "pt": ["enantemo"], "ru": ["\u044d\u043d\u0430\u043d\u0442\u0435\u043c\u0430"], "de": ["Schleimhautausschlag", "Enanthem [fak]"], "pl": ["wysypka"], "hu": ["ny\u00e1lkah\u00e1rtya-ki\u00fct\u00e9s", "enanthema"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "enantem", "primary": true}, "edifi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Doni bonan ekzemplon al iu, inspiri piajn a\u016d virtajn sentojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0432\u0443\u0447\u0430\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u0441\u0442\u0430\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["\u00e9difier (inciter \u00e0 la pi\u00e9t\u00e9)"], "en": ["edify"], "nl": ["stichten (voorbeeld geven)"], "pt": ["edificar (moralmente)", "levar \u00e0 virtude"], "ru": ["\u043d\u0430\u0437\u0438\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u0441\u0442\u0430\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c"], "de": ["erbauen [moralisch]", "bessern"], "hu": ["nevel", "jobb\u00edt", "nemes\u00edt"], "fa": ["\u062a\u0647\u0630\u06cc\u0628 \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0627\u062e\u0644\u0627\u0642 \u0622\u0645\u0648\u062e\u062a\u0646", "\u0627\u0631\u0634\u0627\u062f \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "pl": ["budowa\u0107 (moralnie)", "podbudowywa\u0107 (moralnie)"]}, "examples": [["lia fervoro edifis \u0109iujn \u0109eestantojn", null], ["homo, kies vivo edifas \u0109iujn", null], ["edifa prediko", null], ["mi ne amas la edifajn morala\u0135ojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "edif", "primary": true}, "denseco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de tio, kio estas densa.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0443\u0441\u0442\u043e\u0442\u0430", "\u043f\u043b\u043e\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["densit\u00e9"], "pl": ["g\u0119sto\u015b\u0107"], "be": ["\u0433\u0443\u0441\u0442\u0430\u0442\u0430", "\u0448\u0447\u044b\u043b\u044c\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "de": ["Dichte"], "es": ["densidad"], "hu": ["s\u0171r\u0171s\u00e9g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u043e\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dens", "primary": false}, "nuldivizoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tia nenula elemento p en ringo, ke por nenula elemento q veras, ke p\u00d7q a\u016d q\u00d7p egalas al nulo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u043b\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c \u043d\u0443\u043b\u044f"], "fr": ["diviseur de z\u00e9ro"], "en": ["zero divisor"], "de": ["Nullteiler"], "pl": ["dzielnik zera"], "hu": ["nulloszt\u00f3"]}, "examples": [["\u0109iu kvadrategala bildigo p de la grupo (E,+) al si mem, egala nek al la nulo nek al la idento, estas nuldivizoro kadre de (EE,+,\u25e6), \u0109ar p\u25e6(idE-p) = 0", null]], "subdefinitions": []}], "root": "divizor", "primary": false}, "a\u0109eta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, kion oni ekhavas kontra\u016d mono.", "translations": {"fr": ["achat (objet achet\u00e9)", "course (objet achet\u00e9)", "emplette"], "nl": ["aankoop (gekochte waren)"]}, "examples": [["la du oraj moneroj kuni\u011dis kun la aliaj en la sakon en kiun li enmetis siajn a\u0109eta\u0135ojn", "H. Vallienne, Kastelo de Prelongo, 1907"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u0109et", "primary": false}, "\u0109irka\u016dplekti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Plekti ion \u0109irka\u016d.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043f\u043b\u0435\u0441\u0442\u0438", "\u043e\u043f\u043b\u0435\u0442\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["li \u0109irka\u016dplektis min per siaj brakoj", "Fabeloj, volumo 4Filino de la mar\u0109a re\u011do"], ["el la amaso eliris dekkelko da junaj virinoj kaj \u0109irka\u016dplektis lian veturilon per floroj", "La Faraono, volumo 1\u0109ap. 24"], ["kiu pasie \u0109irka\u016dplektis la Teron per flamantaj brakoj", "J. Baghy Son\u011do de la morto http://www.tekstoj.nl/lm/lm22-3/songho.html"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Mankas ekzemploj por \u0109i tiu senco. Povas temi pri eraro de PIV, kiu cetere ne konas la unuan sencon, tamen ofte renkonteblan."], "primary definition": "(transitiva) Volvi kun plektoj \u0109irka\u016d io.", "translations": {}, "examples": [["\u0109irka\u016dplekti izolan strion \u0109irka\u016d kablo", "Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "plekt", "primary": false}, "maravedo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iama mona subunuo hispana, depende je provincoj ono de realo a\u016d de piastro.", "translations": {"fr": ["marav\u00e9dis"], "nl": ["maraved\u00ed"], "pt": ["morabitino", "maravedi", "almorabitino", "maravidiol", "mauro (antiga moeda)"], "de": ["Maraved\u00ed"], "es": ["maraved\u00ed"], "hu": ["marav\u00e9di"]}, "examples": [["li ne donus e\u0109 unu maravedon por ajna aventuro", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha \u0109apitro 23a, p. 164a"]], "subdefinitions": []}], "root": "maraved", "primary": true}, "gafo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Oblikva velstango, kiu surtenas la skunvelojn.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0430\u0444\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["espar"], "en": ["gaff", "spar"], "nl": ["gaffel"], "pt": ["verg\u00f4ntea", "verga"], "de": ["Gaffel"], "hu": ["csonkar\u00fad (vitorlar\u00fad)", "csonkafa (vitorlar\u00fad)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gaf", "primary": true}, "notlibro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Blankfolia libro, eventuale kun anta\u016dpresitaj datoj, en kiu oni skribas farenda\u0135ojn a\u016d privatajn notojn.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043b\u043e\u043a\u043d\u043e\u0442", "\u0437\u0430\u043f\u0438\u0441\u043d\u0430\u044f \u043a\u043d\u0438\u0436\u043a\u0430"], "fr": ["agenda", "calepin"], "ro": ["agend\u0103", "carnet"], "de": ["Notizbuch"], "pl": ["notes"], "hu": ["jegyzetf\u00fczet", "hat\u00e1rid\u0151napl\u00f3"]}, "examples": [["Brita tiam kaj tiam skribis en malgranda notlibro", "Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, dua parto, 2"]], "subdefinitions": []}], "root": "libr", "primary": false}, "kaftano": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kaftanojn oni vidas jam sur la asiriaj re\u011doj, kaj poste en diversaj landoj; en la postrenesanca epoko la e\u016dropa modo uzas pli specialajn nomojn por siaj specoj de kaftano: surtuto, redingoto, palto kaj tiel plu.", "Rimarko: La tradiciaj kaftanoj e\u016dropaj, rusaj, tataraj, mongolaj estas drapaj; en pli varmaj landoj oni trovas kaftanojn el aliaj \u015dtofoj (lino, kotono, silko \u2015 ekz-e la japana kimono)."], "primary definition": "Longa supervesto manikhava, kun du vertikale fermi\u011dantaj klapaj pecoj anta\u016de, kovrantaj unu la alian, kune tenataj per zono, \u015dnuretoj a\u016d butonoj.", "translations": {"be": ["\u0436\u0443\u043f\u0430\u043d", "\u043a\u0430\u043f\u0442\u0430\u043d", "\u043a\u0430\u0444\u0442\u0430\u043d"], "fr": ["caftan", "cafetan"], "en": ["caftan"], "nl": ["kaftan"], "pt": ["cafet\u00e3"], "ru": ["\u043a\u0430\u0444\u0442\u0430\u043d", "\u0445\u0430\u043b\u0430\u0442"], "de": ["Kaftan"], "tr": ["kaftan"], "hu": ["kaft\u00e1n"], "fa": ["\u062e\u0641\u062a\u0627\u0646", "\u062e\u0631\u0642\u0647", "\u062c\u064f\u0628\u0651\u0647", "\u0642\u0628\u0627"], "fi": ["kauhtana", "kaftaani"], "pl": ["kaftan", "\u017cupan"]}, "examples": [["vi devus vidi, kiel timigite staris la dromedaro kaj la komercisto tiris al si la kaftanon super la kapon!", "Fabeloj, volumo 1, \u011cardeno de la paradizo"], ["Janowa dronigis sian rigardon en la videbla por \u015di supro de la granda altaro, kaj vi\u015dante per la maniko de sia festa kaftano larmojn sur la ru\u011da viza\u011do, pre\u011dis preska\u016d la\u016dte", "La bona sinjorino"], ["mi priskribos nek la rusan kaftanon de Adriano Pro\u0125orov, nek la e\u016dropajn vestojn de Akulina kaj Daria", "A. Pu\u015dkin, tr. N. Lozga\u0109ev: \u0108erkisto, La Ondo de Esperanto, 1999, n-ro 6(56)."]], "subdefinitions": []}], "root": "kaftan", "primary": true}, "skarpo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longa peco da teksa\u0135o, kiun virinoj portas sur la \u015dultroj kaj kies baskoj pendas amba\u016dflanke anta\u016d la brusto \u011dis la genuoj.", "translations": {"be": ["\u0448\u0430\u043b\u0456\u043a"], "fr": ["\u00e9charpe"], "en": ["scarf", "sash", "stole"], "ru": ["\u0448\u0430\u0440\u0444"], "de": ["Sch\u00e4rpe"], "hu": ["s\u00e1l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Oficiala insigno konsistanta el longa peco da teksa\u0135o portata oblikve sur brusto a\u016d zone \u0109irka\u016d la talio.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0432\u044f\u0437\u044c"], "hu": ["v\u00e1llszalag", "der\u00e9kszalag"], "de": ["Sch\u00e4rpe"], "nl": ["sjerp"], "en": ["sash", "chain of office"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Longa peco da teksa\u0135o sur\u015dultre alligata kaj servanta por subteni vunditan brakon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0432\u044f\u0437\u044c"], "en": ["sling", "armsling"], "nl": ["mitella", "draagverband"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0432\u044f\u0437\u044c"], "de": ["Binde"], "hu": ["v\u00e1llk\u00f6t\u00e9s", "kark\u00f6t\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skarp", "primary": true}, "tabulbarilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Barilo el lignaj tabuloj.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u0433\u043e\u0440\u043e\u0434\u044c (\u0438\u0437 \u0448\u0442\u0430\u043a\u0435\u0442\u043d\u0438\u043a\u0430)", "\u0437\u0430\u0431\u043e\u0440", "\u043f\u0430\u043b\u0438\u0441\u0430\u0434"], "fr": ["palissade (de planches)"], "en": ["wooden fence"], "de": ["Lattenzaun"], "hu": ["deszkaker\u00edt\u00e9s"], "br": ["kael peulio\u00f9"], "pl": ["parkan", "palisada"]}, "examples": [["la kokina korto per tabulbarilo estis apartigita de alia korto", "Fabeloj, volumo 4, Korta koko kaj ventkoko"]], "subdefinitions": []}], "root": "bar", "primary": false}, "futbalisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sportisto, kiu ludadas futbalon.", "translations": {"es": ["futbolista"], "fr": ["footballeur"], "sv": ["fotbollsspelare"], "pl": ["pi\u0142karz", "futbolista"]}, "examples": [["sudamerikaj futbalistoj ludas por \u011dui la ludon", "Grigorij L. Arosev, \u0108ampionado de sensacioj, Monato, jaro 2002a, numero 7a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "futbal", "primary": false}, "\u011dustatempe": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En la oportuna, planita a\u016d konvena tempo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u043e\u0435\u0432\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u043d\u043e"], "fr": ["\u00e0 temps", "au bon moment", "en temps et en heure"], "en": ["at the right time", "timely"], "nl": ["tijdig"], "be": ["\u0441\u0432\u043e\u0435\u0447\u0430\u0441\u043e\u0432\u0430"], "de": ["rechtzeitig", "zur rechten Zeit"], "it": ["tempestivamente"], "hu": ["id\u0151ben", "j\u00f3kor", "idejekor\u00e1n"], "ro": ["la timp"], "pl": ["w por\u0119", "we w\u0142a\u015bciwym czasie"]}, "examples": [["\u011dustatempe kiel pluvo en a\u016dgusto, kiel froma\u011do sur makaronioj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "temp", "primary": false}, "voto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sankta promeso plenumi ion a\u016d sin deteni de io.", "translations": {"el": ["\u03b5\u03c5\u03c7\u03ae"], "fr": ["voeu (rel.)"], "en": ["vow"], "nl": ["gelofte"], "pt": ["voto"], "be": ["\u0430\u0431\u044f\u0446\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0437\u0430\u0440\u043e\u043a"], "de": ["Gel\u00fcbde"], "hu": ["fogadalom"], "ru": ["\u043e\u0431\u0435\u0442", "\u0437\u0430\u0440\u043e\u043a"], "es": ["voto"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Promeso de nova kleriko sin dedi\u0109i al dia servo.", "translations": {"fr": ["voeux (rel.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vot", "primary": true}, "voti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Sankte promesi iun agadon, sindedi\u0109on a\u016d sindetenon.", "translations": {"el": ["\u03b5\u03cd\u03c7\u03bf\u03bc\u03b1\u03b9"], "fr": ["faire voeu", "prononcer ses voeux"], "en": ["vow"], "nl": ["een gelofte afleggen", "plechtig beloven"], "pt": ["votar", "fazer votos"], "be": ["\u0434\u0430\u0446\u044c \u0430\u0431\u044f\u0446\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0437\u0430\u0440\u0430\u0447\u044b\u0441\u044f"], "de": ["geloben"], "hu": ["fogadkozik", "fogadalmat tesz"], "ru": ["\u0434\u0430\u0442\u044c \u043e\u0431\u0435\u0442", "\u0437\u0430\u0440\u0435\u0447\u044c\u0441\u044f"], "es": ["hacer un voto o votos", "prometer"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vot", "primary": false}, "gimnastikejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sportejo por gimnastikaj ekzercoj, ordinare halo kun tiucelaj ekipa\u0135oj.", "translations": {"fr": ["gymnase"], "de": ["Turnhalle"], "en": ["gym"]}, "examples": [["\u00abkio \u015dajnas al vi plej mokinda?\u00bb mi demandis. \u00abSendube ke la virinoj luktos nudaj kun la viroj anka\u016d la maljunulinoj, tute ne belaspektaj, same kiel la oldaj falti\u011dintaj viroj en la gimnastikejoj", "Platono, trad. D. Broadribb, La Respubliko, 2000"]], "subdefinitions": []}], "root": "gimnastik", "primary": false}, "desinfektilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato por desinfekto.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u0437\u0456\u043d\u0444\u0456\u043a\u0446\u044b\u0439\u043d\u044b \u0430\u043f\u0430\u0440\u0430\u0442"], "fr": ["d\u00e9sinfecteur"], "en": ["disinfector"], "pt": ["desinfetante"], "ru": ["\u0434\u0435\u0437\u0438\u043d\u0444\u0435\u043a\u0446\u0438\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0430\u043f\u043f\u0430\u0440\u0430\u0442"], "de": ["Desinfektionsapparat"], "hu": ["fert\u0151tlen\u00edt\u0151berendez\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "desinfekt", "primary": false}, "lamelibrankoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Klaso de moluskoj kun duvalva konko kaj kies granda nombro estas man\u011debla.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u0430\u0441\u0442\u0438\u043d\u0447\u0430\u0442\u043e\u0436\u0430\u0431\u0435\u0440\u043d\u044b\u0435"], "fr": ["lamellibranches"], "nl": ["plaatkieuwigen"], "pt": ["lamelibr\u00e2nquios", "pelec\u00edpodes"], "la": ["Lamellibranchiata"], "de": ["Muscheltiere"], "hu": ["lemezeskopolty\u00fasok"], "pl": ["ma\u0142\u017ce"], "es": ["lamelibranquios"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "klapkonkoj", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lamelibrank", "primary": true}, "Balta Maro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Atlantika maro norde en E\u016dropo, inter Pollando kaj Svedujo.", "translations": {"be": ["\u0411\u0430\u043b\u0442\u044b\u0439\u0441\u043a\u0430\u0435 \u043c\u043e\u0440\u0430"], "fr": ["Mer Baltique"], "en": ["Baltic Sea"], "nl": ["Oostzee"], "ru": ["\u0411\u0430\u043b\u0442\u0438\u0439\u0441\u043a\u043e\u0435 \u043c\u043e\u0440\u0435"], "de": ["Ostsee"], "tr": ["Balt\u0131k Denizi"], "es": ["Mar B\u00e1ltico"], "pl": ["Morze Ba\u0142tyckie"]}, "examples": [["apud la Balta Maro \u0109e la Danaj golfoj...", "Fabeloj, volumo 1, Fluganta kofro"]], "subdefinitions": []}], "root": "mar", "primary": false}, "postvivi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Vivi ankora\u016d post ies morto.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0436\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["survivre"], "nl": ["overleven"], "pt": ["sobreviver"], "el": ["\u03b5\u03c0\u03b9\u03b6\u03ce"], "de": ["\u00fcberleben"], "hu": ["t\u00fal\u00e9l"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0436\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["postvivi sian filon", null], ["postvivi sin mem", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Vivi ankora\u016d post ia grava okaza\u0135o.", "translations": {}, "examples": [["la maljuna aveto disrompi\u011dis en pecojn, kaj ni estas kulpaj pri tio: tion mi ne povas postvivi", "Fabeloj, volumo 3, pa\u015dtistino kaj kamentubisto"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ekzisti ankora\u016d post ies morto, post la fino de io.", "translations": {}, "examples": [["tiel kantis la brava Eunana, kaj lia kanto, plena de larmoj, postvivis la egiptan regnon", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 4a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "supervivi, transvivi", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "viv", "primary": false}, "teologo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Teologiisto.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u043e\u043b\u044f\u0433"], "en": ["theologist"], "pt": ["te\u00f3logo"], "ru": ["\u0442\u0435\u043e\u043b\u043e\u0433"], "pl": ["teolog"], "hu": ["teol\u00f3gus", "hittud\u00f3s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "teolog", "primary": true}, "erotomanio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Cerba afekcio karakterizata per mal\u0109astaj ideoj.", "translations": {"be": ["\u044d\u0440\u0430\u0442\u0430\u043c\u0430\u043d\u0456\u044f"], "fr": ["\u00e9rotomanie"], "pt": ["erotomania"], "ru": ["\u044d\u0440\u043e\u0442\u043e\u043c\u0430\u043d\u0438\u044f"], "ca": ["erotomania"], "de": ["Erotomanie", "Liebeswahn", "Liebeszwang"], "hu": ["erotom\u00e1nia", "szerelmi d\u00fch"], "pl": ["erotomania"], "es": ["erotoman\u00eda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "erotomani", "primary": true}, "Konfuzio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pl": ["Konfucjusz"], "pt": ["Conf\u00facio"]}, "examples": [["la tri libroj \u00abLa Granda Doktrino\u00bb, \u00abPri la Mezismo\u00bb, kaj \u00abAnalektoj de Konfuzio\u00bb", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 73a, p. 532a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Konfuzi", "primary": true}, "kontra\u016degaligebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri elemento en adicie signata monoido) Tia, ke ekzistas \u011dia kontra\u016degalo.", "translations": {"fr": ["(\u00e9l\u00e9ment) admettant un oppos\u00e9"], "en": ["(element) with an opposite"], "hu": ["ellentettje k\u00e9pezhet\u0151"]}, "examples": [["en la aro de naturaj entjeroj nur la nulo estas kontra\u016degaligebla", null]], "subdefinitions": []}], "root": "egal", "primary": false}, "cilindra koordinato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de punkto M en tridimensia reela e\u016dklida afina spaco provizita per orta ununorma koordinatsistemo (O, i, j, k)) \u0108iu el la tri reeloj (\u03c1, \u03b8, z), kie (\u03c1, \u03b8) estas la polusaj koordinatoj de la orta projekcia\u0135o de M sur la ebeno difinita de (O, i, j), kaj z estas la z-koordinato de M.", "translations": {"ru": ["\u0446\u0438\u043b\u0438\u043d\u0434\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u043a\u043e\u043e\u0440\u0434\u0438\u043d\u0430\u0442\u0430", "\u043f\u043e\u043b\u0443\u043f\u043e\u043b\u044f\u0440\u043d\u0430\u044f \u043a\u043e\u043e\u0440\u0434\u0438\u043d\u0430\u0442\u0430"], "fr": ["coordonn\u00e9e cylindrique", "coordonn\u00e9e semi-polaire"], "en": ["cylindrical coordinate", "semi-polar coordinate"], "de": ["Zylinderkoordinate", "Kreiszylinderkoordinate"], "pl": ["wsp\u00f3\u0142rz\u0119dna walcowa"], "hu": ["hengerkoordin\u00e1ta", "hengeres pol\u00e1rkoordin\u00e1ta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "koordinat", "primary": false}, "portreto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bildo (desegna\u0135o, pentra\u0135o, fota\u0135o) prezentanta apartan personon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u0442\u0440\u044d\u0442"], "fr": ["portrait"], "en": ["portrait"], "nl": ["portret"], "pt": ["retrato", "ef\u00edgie"], "ru": ["\u043f\u043e\u0440\u0442\u0440\u0435\u0442"], "de": ["Portrait"], "sv": ["portr\u00e4tt"], "hu": ["portr\u00e9"]}, "examples": [["pa\u015dtela portreto", null], ["vi ne rajtas montri al li la lastan \u0109ambron , kie estas la portreto de la princino de Ora Kupolo", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, fidela Johano"], ["li estas la portreto de sia patro", "Proverbaro esperanta"], ["fari en sia verko la portreton de siaj plej famaj samtempuloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "portret", "primary": true}, "makiavela": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konforma al la principoj de regado rekomenditaj de Makiavelo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043a\u0456\u044f\u0432\u044d\u043b\u0456\u0435\u045e\u0441\u043a\u0456"], "en": ["Machiavellian"], "nl": ["machiavellistisch"], "pt": ["maquiav\u00e9lico"], "ru": ["\u043c\u0430\u043a\u0438\u0430\u0432\u0435\u043b\u043b\u0438\u0435\u0432\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["machiavellistisch"], "hu": ["machiavellis", "machiavellisztikus", "g\u00e1tl\u00e1stalan", "k\u00edm\u00e9letlen"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ruze kaj tromploge perfida.", "translations": {"de": ["machiavellistisch", "v\u00f6llig skrupellos"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "makiavel", "primary": true}, "savano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senarbara regiono kun herbeca vegeta\u0135aro en tropikaj klimatzonoj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0430\u0432\u0430\u043d\u043d\u0430"], "fr": ["savane"], "bg": ["\u0441\u0430\u0432\u0430\u043d\u0430"], "nl": ["savanne"], "de": ["Savanne"], "it": ["savana"], "hu": ["szavanna"], "fa": ["\u0633\u0627\u0648\u0627\u0646", "\u0639\u0644\u0641\u0632\u0627\u0631 \u0627\u0633\u062a\u0648\u0627\u06cc\u06cc"], "en": ["savanna"]}, "examples": [["mi faris transkapi\u011dojn en la savanoj, mi karesis la sova\u011dajn \u0109evalojn, mi deskuis kokosojn", "Fabeloj, volumo 1, \u011dardeno de la paradizo"]], "subdefinitions": []}], "root": "savan", "primary": true}, "multevalora": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0448\u0442\u043e\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["pr\u00e9cieux"], "nl": ["waardevol"], "pt": ["valioso", "precioso"], "ru": ["\u0446\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["wertvoll"], "hu": ["nagy \u00e9rt\u00e9k\u0171"], "br": ["talvoudus-bras"], "es": ["valioso"], "he": ["\u05e8\u05d1 \u05e2\u05e8\u05da", "\u05d9\u05e7\u05e8 \u05e2\u05e8\u05da"]}, "examples": [["trovinte unu multevaloran perlon, li iris kaj vendis \u0109ion, kion li posedis, kaj a\u0109etis \u011din", "La Nova Testamento, S. Mateo 13:46"]], "subdefinitions": []}], "root": "valor", "primary": false}, "futuro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Verba tempo esprimanta estontan agon a\u016d staton.", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u0434\u0443\u0447\u044b \u0447\u0430\u0441"], "fr": ["futur (grammaire)"], "en": ["future"], "pt": ["futuro"], "ru": ["\u0431\u0443\u0434\u0443\u0449\u0435\u0435 \u0432\u0440\u0435\u043c\u044f"], "de": ["Futur", "Zukunftsform"], "hu": ["j\u00f6v\u0151 id\u0151"], "fa": ["\u0632\u0645\u0627\u0646 \u0622\u06cc\u0646\u062f\u0647", "\u0645\u0633\u062a\u0642\u0628\u0644"], "es": ["futuro"], "ro": ["viitor"], "pl": ["przysz\u0142o\u015b\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fa": ["\u0622\u06cc\u0646\u062f\u0647"], "hu": ["a j\u00f6v\u0151"]}, "examples": [["mi sciis, ke mi nun forludis jam mian futuron", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, unua libro, \u0109apitro 21a"]], "subdefinitions": []}], "root": "futur", "primary": true}, "transiri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Movi\u011di transen de io, pli malproksimen ol io.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0439\u0442\u0438"], "fr": ["franchir (une limite)", "d\u00e9passer (les bornes)"], "pt": ["transpor", "ultrapassar"], "de": ["hin\u00fcbergehen", "\u00fcbergehen", "\u00fcberschreiten"], "pl": ["przechodzi\u0107"], "hu": ["\u00e1tmegy (vhov\u00e1)"]}, "examples": [["la vagonaro \u0135us transiris la limon de la regno", null], ["ili okupis la transirejon de Jordan, kondukantan al Moab, kaj permesis al neniu transiri", "La Malnova TestamentoJu\u011distoj 3:28"], ["mi transiris la Rubikonon", "Z"], ["lia senbrideco transiras \u0109iujn limojn", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Metafore transloki\u011di, parolante pri abstrakta\u0135oj, kiujn oni samigas al konkretaj objektoj.", "translations": {"fr": ["passer (d'un point de vue \u00e0 un autre)", "changer de main"], "hu": ["\u00e1tt\u00e9r"]}, "examples": [["multaj Volap\u00fckistoj malka\u015de transiris al Esperanto", "Z"], ["super la okazintaj faktoj ni povus silente transiri al la tagordo", "(Zamenhof: Parolo anta\u016d la Kvara Kongreso Esperantista en Dresden, 1908)"], ["la hereda\u0135o transiris en fremdajn manojn", null], ["\u015dia amo transiris al la konkuranto", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) I\u011di en alian staton, \u015dan\u011di\u011di.", "translations": {"fr": ["passer (changer d'\u00e9tat)"], "hu": ["\u00e1tmegy (vmibe)"]}, "examples": [["transiri de \u011doj' al doloro", "Z"], ["subite lia vo\u0109o transiris en rapideman tonon, en malklaran murmaradon", "Z"], ["la tuta lando transiris en posedon de l' venkinto, sub la prusan regadon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ir", "primary": false}, "mangao": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bildrakonto precipe el la japana skolo.", "translations": {"fa": ["\u0645\u0627\u0646\u06af\u0627"], "fr": ["manga"], "nl": ["manga"], "pt": ["mang\u00e1"]}, "examples": [["la mangao de Tsuge alfrontas \u0109iam rekte al la mizeroj de la vivo, kiuj estas neeviteblaj por la homo, kiam li volas vivi sen sintrompo", "Kosaka K., mangao kaj japana kulturo, 2001-05"], ["mi ofte trinkis kakaon kun universitata amiko kaj parolis pri literaturo, mangao", "Barkituro, Utopia Esperanto, 2007-04-05"]], "subdefinitions": []}], "root": "manga", "primary": true}, "imanenta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karakterizas, rilate al iu estulo a\u016d estularo, \u0109ion, kio estas entenata en ili kaj ne rezultas de ekstera supera agado; samspeca, samnatura.", "translations": {"be": ["\u0456\u043c\u0430\u043d\u044d\u043d\u0442\u043d\u044b", "\u0443\u043b\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456\u0432\u044b"], "fr": ["immanent (phil.)"], "en": ["immanent", "indwelling", "inherent (in)", "intrinsic"], "nl": ["immanent"], "pt": ["imanente"], "ru": ["\u0438\u043c\u043c\u0430\u043d\u0435\u043d\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u0432\u043e\u0439\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u0438\u0441\u0443\u0449\u0438\u0439"], "ca": ["immanent"], "de": ["immanent"], "hu": ["immanens", "benne rejl\u0151"], "es": ["inmanente"]}, "examples": [["la imanenta justo", null], ["la\u016d Spinoza Dio estas imanenta en la mondo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "imanent", "primary": true}, "bankroto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de komercisto, kiu bankrotis.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043d\u043a\u0440\u0443\u0446\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["banqueroute"], "en": ["bankruptcy"], "nl": ["bankroet", "faillissement"], "ru": ["\u0431\u0430\u043d\u043a\u0440\u043e\u0442\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Bankrott", "Konkurs", "Pleite"], "hu": ["cs\u0151d"], "sk": ["krach", "bankrot"], "pl": ["bankructwo", "plajta"]}, "examples": [["intenca bankroto, fripona bankroto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bankrot", "primary": false}, "provludi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ludi teatra\u0135on a\u016d muzikpecon sen publiko, por sperti\u011di kaj plibonigi la ludadon.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u043f\u0435\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["r\u00e9p\u00e9ter (une repr\u00e9sentation)"], "br": ["pleustri\u00f1 (c'hoariva, sonerezh)"], "de": ["proben"], "pl": ["gra\u0107 pr\u00f3b\u0119"], "hu": ["pr\u00f3b\u00e1l (el\u0151ad\u00e1st)"]}, "examples": [["estis vokitaj hiera\u016d posttagmeze, post la provludo, en la oficejon de la direktoro, sinjoro Hadda", "Urd Hadda murdita!, p. 6"], ["li kune kun mi iris al la pupteatra trupo por rigardi ilian lernadon kaj provludon", "El Popola \u0108inio http://www.china.org..cn/EL/EL/ElPopolaCxinio/2000-05/bd2000-5-15.htm"]], "subdefinitions": []}], "root": "lud", "primary": false}, "bankroti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) \u0108esigi la pagon de siaj \u015duldoj en komerco, k lasi deklari tiun staton per ju\u011do.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0430\u043d\u043a\u0440\u043e\u0442\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["faire banqueroute"], "en": ["go bankrupt"], "nl": ["failliet gaan"], "be": ["\u0431\u0430\u043d\u043a\u0440\u0443\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0431\u0430\u043d\u043a\u0440\u0443\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["bankrottieren", "Bankrott machen", "Konkurs machen", "Pleite machen", "pleite gehen", "in Konkurs gehen"], "hu": ["cs\u0151dbe jut", "cs\u0151d\u00f6t mond"], "sk": ["skrachova\u0165", "zbankrotova\u0165"], "pl": ["bankrutowa\u0107", "og\u0142asza\u0107 bankructwo"]}, "examples": [["bankrotinto, bankrotulo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Fiaski, malsukcesi.", "translations": {"de": ["Schiffbruch erleiden", "einbrechen", "versagen", "eine Pleite erleben", "Misserfolg haben"], "nl": ["mislukken"], "pl": ["splajtowa\u0107"]}, "examples": [["lia senlima indulgo bankrotis", "Z"], ["\u0109iuj niaj penoj bankrotis", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bankrot", "primary": true}, "Salomono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo hebredevena.", "translations": {"ru": ["\u0421\u043e\u043b\u043e\u043c\u043e\u043d"], "fr": ["Salomon"], "en": ["Solomon"], "pt": ["Salom\u00e3o"], "de": ["Salomon"], "it": ["Salomone"], "hu": ["Salamon"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Re\u011do de Izraelo (972 a.K. \u2013 932 a.K.), filo de Davido, figuro de sa\u011da kaj potenca reganto en la Biblio kaj en la Korano.", "translations": {}, "examples": [["la domo, kiun la re\u011do Salomono konstruis por la Eternulo, havis la longon de sesdek ulnoj", "La Malnova Testamento, &Re1 6:2"], ["la re\u011dino de \u015ceba a\u016ddis la famon pri Salomono", "La Malnova Testamento, &Re1 10:10"]], "subdefinitions": []}], "root": "Salomon", "primary": true}, "onigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dividi en iun nombron da egalaj partoj.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u043b\u0438\u0442\u044c \u043f\u043e\u0440\u043e\u0432\u043d\u0443"], "nl": ["delen"], "pl": ["podzieli\u0107 (na r\u00f3wne cz\u0119\u015bci)"], "hu": ["oszt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Dividi per entjero.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "on", "primary": false}, "avokadarbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arbo el Centrameriko, kultivata en tropikaj landoj pro siaj fruktoj, el familio la\u016dracoj (Persea americana).", "translations": {"fa": ["\u062f\u0631\u062e\u062a \u0622\u0648\u0648\u06a9\u0627\u062f\u0648"], "fr": ["avocatier"], "de": ["Avokadobaum"], "en": ["avocado"], "hu": ["avok\u00e1d\u00f3fa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "avokad", "primary": false}, "vandalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de \u011dermana popolo, kiu forlasis Silezion en la 3a jarcento, trairis E\u016dropon, Hispanion, perbatalis nordokcidentan Afrikon kaj mediteraneajn insulojn, kaj regis tiujn teritoriojn de 429 \u011dis la Romia rekonkero en 534.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u043d\u0434\u0430\u043b"], "fr": ["vandale"], "bg": ["\u0432\u0430\u043d\u0434\u0430\u043b"], "nl": ["vandaal"], "pt": ["v\u00e2ndalo (hist\u00f3ria)"], "el": ["\u03b2\u03ac\u03bd\u03b4\u03b1\u03bb\u03bf\u03c2"], "de": ["Vandale"], "hu": ["vand\u00e1l"], "en": ["vandal"], "ru": ["\u0432\u0430\u043d\u0434\u0430\u043b"], "es": ["v\u00e1ndalo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Difektanto, detruanto de monumentoj, arta\u0135oj a\u016d atingeblaj poseda\u0135oj.", "translations": {"pt": ["v\u00e2ndalo"]}, "examples": [["La homoj, kiuj komence simpatiis kun ili, balda\u016d trovis, ke ne la vandaloj, sed la financistoj pravas", "Ji\u0159i Patera: Post la kunsido de financistoj en Prago, Monatojaro 2001a, numero 1a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "vandal", "primary": true}, "bitumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kovri a\u016d \u015dmiri per bitumo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043a\u0440\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c \u0431\u0456\u0442\u0443\u043c\u0430\u043c"], "fr": ["bitumer", "bituminer"], "nl": ["bitumineren"], "ru": ["\u043f\u043e\u043a\u0440\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c \u0431\u0438\u0442\u0443\u043c\u043e\u043c"], "pl": ["bitumowa\u0107", "pokrywa\u0107 bitumem"], "hu": ["bitumenez", "aszfaltoz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bitum", "primary": false}, "bitumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nigrebruna terpe\u0109o.", "translations": {"be": ["\u0431\u0456\u0442\u0443\u043c"], "fr": ["bitume"], "bg": ["\u0431\u0438\u0442\u0443\u043c"], "nl": ["bitumen"], "ru": ["\u0431\u0438\u0442\u0443\u043c"], "de": ["Bitumen"], "hu": ["bitumen"], "en": ["bitumen"], "pl": ["bitum"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bitum", "primary": true}, "berkelio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento, transuranio kun atomnumero 97, atompezo 247,0703, simbolo Bk. \u0108iuj izotopoj de tiu elemento estas radioaktivaj. Aktinoido.", "translations": {"be": ["\u0431\u044d\u0440\u043a\u043b\u0456\u0439"], "fr": ["berkelium"], "en": ["berkelium"], "nl": ["berkelium"], "pt": ["berqu\u00e9lio"], "la": ["Berkelium"], "de": ["Berkelium"], "it": ["berkelio"], "hu": ["berk\u00e9lium"], "sk": ["berk\u00e9lium"], "es": ["berquelio"], "br": ["berkeliom"], "ru": ["\u0431\u0435\u0440\u043a\u043b\u0438\u0439"], "pl": ["berkel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "berkeli", "primary": true}, "zimbalono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Cigan- kaj hungar-devena kordinstrumento, speco de 35-korda citro sonigata per du bastonetoj kun kurba, lede a\u016d \u015dtofe garnita ekstrema\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0446\u044b\u043c\u0431\u0430\u043b\u044b"], "fr": ["cymbalum"], "en": ["dulcimer"], "nl": ["hakkebord"], "pt": ["c\u00edmbalo"], "ru": ["\u0446\u0438\u043c\u0431\u0430\u043b\u044b"], "de": ["Zymbel"], "it": ["zimbalon"], "hu": ["cimbalom"], "sk": ["cimbal"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "zimbalon", "primary": true}, "teruri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Timegigi.", "translations": {"be": ["\u0436\u0430\u0445\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["terroriser"], "en": ["terrify", "frighten"], "nl": ["schrik aanjagen"], "ru": ["\u0443\u0436\u0430\u0441\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u0436\u0430\u0441\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u0432\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c \u0443\u0436\u0430\u0441"], "de": ["erschrecken"], "it": ["terrorizzare"], "es": ["aterrorizar"], "pl": ["przera\u017ca\u0107", "zatrwa\u017ca\u0107", "budzi\u0107 przera\u017cenie", "budzi\u0107 trwog\u0119", "budzi\u0107 zgroz\u0119"]}, "examples": [["nura ombro teruris lin", null], ["son\u011do teruris lin", "Z"], ["ili kuras terurite", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "terur", "primary": false}, "\u015drapnelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grenado a\u016d kanona pafa\u0135o enhavanta kuglojn kaj eksplodanta je difinita momento post la pafo.", "translations": {"be": ["\u0448\u0440\u0430\u043f\u043d\u044d\u043b\u044c"], "fr": ["shrapnel"], "bg": ["\u0448\u0440\u0430\u043f\u043d\u0435\u043b"], "nl": ["shrapnel"], "pt": ["schrapenll"], "ru": ["\u0448\u0440\u0430\u043f\u043d\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Schrapnell"], "it": ["shrapnel", "spezzone (mil.)"], "hu": ["srapnel"], "fa": ["\u0634\u0631\u0627\u067e\u0646\u0644", "\u06af\u0644\u0648\u0644\u0647\u0654 \u0636\u062f \u0646\u0641\u0631"], "en": ["shrapnel"]}, "examples": [["ne okazis granda dama\u011do en la \u011dardeno, escepte de tio, ke \u015drapnelo falis en la pinaron kaj difektis du pinojn", "La Familio, \u0109apitro 21a, p. 266a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015drapnel", "primary": true}, "stenotipi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Skribi per stenotipo.", "translations": {"hu": ["gyorsg\u00e9p\u00edr", "gyors\u00edr\u00f3g\u00e9ppel \u00edr"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stenotip", "primary": false}, "eksudi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Eliri kiel \u015dvito tra histo.", "translations": {"fr": ["exsuder"], "de": ["ausschwitzen", "absondern"], "pl": ["wysi\u0119ka\u0107"], "pt": ["exsudar"], "hu": ["izzadm\u00e1ny k\u00e9pz\u0151dik"]}, "examples": [["la sango eksudas kelkafoje tra poroj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "eksud", "primary": true}, "stenotipo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stenografa ma\u015dino.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0435\u043d\u043e\u0442\u0438\u043f"], "de": ["Kurzschriftmaschine"], "nl": ["stenomachine"], "hu": ["gyors\u00edr\u00f3g\u00e9p"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stenotip", "primary": true}, "eksudo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago de tio, kio eksudas.", "translations": {"fr": ["exsudation"], "de": ["Ausschwitzen", "Absonderung"], "pl": ["wysi\u0119k"], "hu": ["izzadm\u00e1nyk\u00e9pz\u0151d\u00e9s", "exud\u00e1ci\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "eksud", "primary": false}, "cenobito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mona\u0125o vivanta en komunumo, en komuna lo\u011dejo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0438\u043d\u043e\u0432\u0438\u0442"], "fr": ["c\u00e9nobite"], "de": ["Klosterm\u00f6nch", "Z\u00f6nobit"], "it": ["cenobita"], "hu": ["szerzetes", "c\u00f6nobita"]}, "examples": [["rezidejo de cenobitinoj, kun abundo da \u0109ambroj ekstreme puraj", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 58a, p. 279a"]], "subdefinitions": []}], "root": "cenobit", "primary": true}, "debordi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Malproksimi\u011di de la bordo, forlasi la bordon, na\u011dante a\u016d \u015dipante.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043f\u043b\u044b\u0446\u044c \u0430\u0434 \u0431\u0435\u0440\u0430\u0433\u0430 (\u043f\u0440\u0430 \u043a\u0430\u0440\u0430\u0431\u0435\u043b\u044c)"], "fr": ["appareiller (quitter le mouillage)", "s'\u00e9loigner (de la rive)", "quitter le mouillage"], "pl": ["odbija\u0107 od brzegu"], "ru": ["\u043e\u0442\u0447\u0430\u043b\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u043f\u043b\u044b\u0442\u044c \u043e\u0442 \u0431\u0435\u0440\u0435\u0433\u0430 (\u043e \u043a\u043e\u0440\u0430\u0431\u043b\u0435)"]}, "examples": [["la vapor\u015dipo malrapide debordi\u011das", "Metropoliteno, \u0109apitro 10a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bord", "primary": false}, "Henegovio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Provinco en Valonujo (suda Belgujo).", "translations": {"fr": ["Hainaut"], "en": ["Hainault"], "nl": ["Henegouwen"], "pt": ["Hainaut"], "de": ["Hennegau"], "it": ["Hainaut"], "hu": ["Hainaut"], "es": ["Henao"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Henegovi", "primary": true}, "fizionomio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la viza\u011daj trajtoj kun ilia esprimo.", "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u0437\u0456\u044f\u043d\u043e\u043c\u0456\u044f"], "fr": ["physionomie", "allure (aspect)", "aspect (allure)", "caract\u00e8re (physionomie)", "visage (physionomie)"], "bg": ["\u0444\u0438\u0437\u0438\u043e\u043d\u043e\u043c\u0438\u044f"], "nl": ["fysionomie", "fysiognomie", "gelaatsuitdrukking"], "pt": ["fisionomia"], "ru": ["\u0444\u0438\u0437\u0438\u043e\u043d\u043e\u043c\u0438\u044f"], "de": ["Gesicht", "Gepr\u00e4ge", "Charakteristika"], "hu": ["arculat", "jellegzetess\u00e9g"], "en": ["physigonomy"]}, "examples": [["pla\u0109a fizionomio", null], ["dankoplena fizionomio", null], ["fizionomio de feli\u0109ulo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Karakteriza aspekto de iu afero.", "translations": {}, "examples": [["\u0109iu popolo havas sian apartan fizionomion", null], ["priskribi la fizionomion de proceso, de urbo, de lando", null], ["Esperanto havas sian propran spiriton kaj fizionomion", "Z"], ["la traduko beda\u016drinde \u015dan\u011dis la fizionomion de la verko", null], ["la homoj plej volonte akceptas la proponojn, kiuj havas instruitan fizionomion", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "fizionomi", "primary": true}, "\u0109irka\u016dstreki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u0108irka\u016digi per streko.", "translations": {"fr": ["entourer (d'un trait)"], "hu": ["k\u00f6rberajzol", "bekarik\u00e1z"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "strek", "primary": false}, "atikeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Atika modo, dir- a\u016d farmaniero.", "translations": {"fr": ["atticisme"], "en": ["atticism"], "hu": ["atticizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "atik", "primary": false}, "kraboj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subordo el la ordo de dekpiedaj krustuloj (Brachyura), kies malgranda abdomeno estas ka\u015dita sub la cetera korpo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0430\u0431\u044b", "\u043a\u043e\u0440\u043e\u0442\u043a\u043e\u0445\u0432\u043e\u0441\u0442\u044b\u0435 \u0440\u0430\u043a\u0438"], "de": ["Krabben (Unterordn.)"], "nl": ["krabben"], "hu": ["r\u00f6vidfark\u00fa r\u00e1kok (alrend)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "krab", "primary": false}, "\u0108e\u0125ujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato situanta en Mez-E\u016dropo kun \u0109efurbo Prago.", "translations": {"bg": ["\u0427\u0435\u0445\u0438\u044f"], "nl": ["Tsjechi\u00eb"], "de": ["Tschechien"], "it": ["Cechia", "Repubblica Ceca"], "pl": ["Czechy", "Republika Czeska"], "en": ["Czech Republic"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109e\u0125", "primary": false}, "malsamopinii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0438\u043c\u0435\u0442\u044c \u0440\u0430\u0437\u043d\u043e\u0433\u043b\u0430\u0441\u0438\u044f"], "fr": ["\u00eatre d'un autre avis"], "nl": ["een tegengestelde mening hebben"]}, "examples": [["plenkreskuloj diskutas kaj malsamopinias", "J. Schram, Eble la fama Esperanto-amikeco..., La Ondo de Esperanto, 2003:8-9 (106-107)"]], "subdefinitions": []}], "root": "opini", "primary": false}, "orkido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio orkidacoj (Orchis).", "translations": {"be": ["\u0437\u044f\u0437\u044e\u043b\u044c\u043a\u0430 (\u0440\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u043d\u0430)"], "en": ["orchid"], "nl": ["standelkruit"], "pt": ["orqu\u00eddea"], "el": ["\u03bf\u03c1\u03c7\u03b9\u03b4\u03ad\u03b1"], "de": ["Knabenkraut", "Orchis"], "hu": ["kosbor"], "ru": ["\u044f\u0442\u0440\u044b\u0448\u043d\u0438\u043a"], "pl": ["storczyk"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Scienca nomo de testiko.", "translations": {"be": ["\u044f\u0435\u0447\u043a\u0430 (\u0430\u043d\u0430\u0442.)"], "en": ["testicle"], "nl": ["testikel", "teelbal"], "pt": ["test\u00edculo"], "el": ["\u03cc\u03c1\u03c7\u03b9\u03c2"], "hu": ["here (ivarmirigy)"], "pl": ["j\u0105dro m\u0119skie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "orkid", "primary": true}, "kontaktingo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["douille (d'ampoule)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kontakt", "primary": false}, "nadiro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Punkto de la \u0109iela sfero, trovi\u011danta sur la vertikalo de l' observanto kaj direkte malsupre sub liaj piedoj.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0434\u0437\u0456\u0440"], "fr": ["nadir"], "en": ["nadir"], "nl": ["nadir"], "pt": ["nadir"], "el": ["\u03bd\u03b1\u03b4\u03af\u03c1"], "de": ["Nadir", "Fu\u00dfpunkt", "Nullpunkt"], "hu": ["nad\u00edr", "talppont"], "fa": ["\u067e\u0627\u0633\u0648", "\u0633\u0645\u062a\u200c\u0627\u0644\u0642\u062f\u0645"], "ru": ["\u043d\u0430\u0434\u0438\u0440"]}, "examples": [["la punkto diametre kontra\u016da estas zenito", null]], "subdefinitions": []}], "root": "nadir", "primary": true}, "deskui": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Faligi skuante.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0440\u044d\u0441\u044c\u0446\u0456", "\u0430\u0431\u0442\u0440\u044d\u0441\u044c\u0446\u0456"], "fr": ["\u00f4ter (en secouant)", "enlever (en secouant)", "secouer (pour \u00f4ter)"], "hu": ["ler\u00e1z"], "pl": ["zstrz\u0105sn\u0105\u0107", "zrzuci\u0107"], "ru": ["\u043e\u0442\u0440\u044f\u0445\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0441\u0442\u0440\u044f\u0445\u043d\u0443\u0442\u044c"]}, "examples": [["mi deskuis kokosojn", "Fabeloj, volumo 1, \u011dardeno de la paradizo"], ["deskuu la polvon de viaj piedoj", "La Nova Testamento, S. Mateo 10:14"], ["la malpiuloj deskui\u011du el", "La Malnova Testamento, Ijob 38:13"], ["tiel facile vi ne deskuos min!", "Raymond Schwartz, kiel akvo de l' riverop. 135"]], "subdefinitions": []}], "root": "sku", "primary": false}, "deci": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Post deci oni uzas indikativon, se oni esprimas simplan ju\u011don a\u016d konstaton: ne decas, ke vi tiel la\u016dte krias. Sed, se oni volas esprimi malpermeson, ordonon a\u016d opinion pri estonta ago, oni uzu la u-modon: ne decas, ke vi tiel la\u016dte kriu."], "primary definition": "(netransitiva) Esti konforma al la sociaj kutimoj, al la \u011dentilaj moroj, al la reguloj de bonedukiteco kaj moraleco.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u043b\u0435\u0436\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0441\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["convenir (\u00eatre appropri\u00e9)", "convenir (\u00e0 la biens\u00e9ance)", "\u00eatre appropri\u00e9", "\u00eatre d\u00e9cent", "seoir"], "nl": ["betamen", "horen (betamen)"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043e\u0431\u0430\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u0434\u043b\u0435\u0436\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u043b\u0438\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["sich geziemen", "sich geh\u00f6ren"], "hu": ["illik", "illdomos"], "sk": ["hodi\u0165 sa"], "pl": ["licowa\u0107", "nale\u017ce\u0107", "pasowa\u0107", "wypada\u0107 (wg. zwyczaju)"], "br": ["dereout"], "es": ["ser decente", "tener decencia"]}, "examples": [["decas, ke vi vizitu vian instruiston", null], ["ne decas fumi tie \u0109i", null], ["kiaj ceremonioj decas?", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0434\u0437\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u0431\u044b\u0446\u044c \u043f\u0440\u044b\u0433\u043e\u0434\u043d\u044b\u043c", "\u0431\u044b\u0446\u044c \u043f\u0440\u044b\u0434\u0430\u0442\u043d\u044b\u043c", "\u0431\u044b\u0446\u044c \u0437\u0434\u0430\u0442\u043d\u044b\u043c"], "nl": ["horen bij (ontr.)"], "pt": ["convir", "ser pr\u00f3prio", "ser decente"], "pl": ["nale\u017ce\u0107", "pasowa\u0107"], "hu": ["kij\u00e1r neki (vmi)", "megillet"]}, "examples": [["al li decas ne gratulo, sed malla\u016ddo", null], ["la krono, kiu decas al la belo", "Z"], ["tiu koloro ne decas al la brunulinoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dec", "primary": true}, "tamena": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aperanta malgra\u016d io anta\u016de dirita, malgra\u016d iu konata kontra\u016da cirkonstanco.", "translations": {}, "examples": [["nia komuna lingvo Esperanto estas granda helpa\u0135o, sed \u011di foje forgesigas al ni la tamenajn kulturajn diferencojn", "Z. M. Sikosek, Komunikado kaj kulturkolizioj..., libera folio, 2004-11-11"], ["vidu la homon: tiu eta talenta tamena dio", "C. Declerck, Spitaj - kiel hidrargo, fel, 2008"]], "subdefinitions": []}], "root": "tamen", "primary": false}, "fibro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Relative longaj kaj maldikaj elementoj, kiuj en la\u016dlonga kunmeto kun similaj elementoj, konsistigas iujn materialojn a\u016d histojn.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u043b\u0430\u043a\u043d\u043e", "\u0436\u044b\u043b\u043a\u0430", "\u043f\u0440\u0430\u0436\u044b\u043b\u0430\u043a"], "fr": ["fibre"], "en": ["fibre (brite)", "fiber (usone)"], "nl": ["vezel"], "pt": ["fibra", "filamento"], "ru": ["\u0432\u043e\u043b\u043e\u043a\u043d\u043e", "\u0444\u0438\u0431\u0440\u0430", "\u0436\u0438\u043b\u043a\u0430"], "ca": ["fibra"], "de": ["Faser"], "hu": ["rost", "sz\u00e1l"], "es": ["fibra"], "pl": ["w\u0142\u00f3kno"]}, "examples": [["fibroj de silka fadeno, de kotono, lano a\u016d felto", null], ["lignaj fibroj", null], ["muskola, nerva fibro", null], ["cemento kun asbestaj fibroj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Pli-malpli longa drato, me\u0125anike ricevita elde iuj substancoj.", "translations": {}, "examples": [["nilona fibro", null], ["vitraj fibroj", null], ["optika fibro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Fibro de la homa korpo, konsiderata kiel sidejo de intima sentemo.", "translations": {}, "examples": [["kontra\u016d tiu \u0109i mensoga, malnobla kaj kalumnia kulpigo ni protestas per \u0109iuj fibroj de nia koro!", "Voja\u011do en Esperanto-lando L.L. Zamenhof Por kaj kontra\u016d reformoj leciono 9a"], ["suferado, kiu penetrinte la plej malgrandajn fibrojn de \u015dia korpo, bolis en \u015dia brusto kaj kapo surde kaj mute, sed sen\u0109ese", "Marta"], ["per \u0109iuj fibroj de la animo li ankora\u016d volis alkro\u0109i\u011di al la jam iom post iom malaperanta espero", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 11"]], "subdefinitions": []}], "root": "fibr", "primary": true}, "filmteatro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u043d\u0430\u0442\u044d\u0430\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["cin\u00e9ma (lieu)"], "nl": ["bioscoop"], "ru": ["\u043a\u0438\u043d\u043e\u0442\u0435\u0430\u0442\u0440"], "pl": ["kino"], "hu": ["filmsz\u00ednh\u00e1z"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "teatr", "primary": false}, "kosmodromo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko kun instala\u0135oj por ekflugo de kosmo\u015dipoj.", "translations": {"fr": ["centre spatial"], "bg": ["\u043a\u043e\u0441\u043c\u043e\u0434\u0440\u0443\u043c"], "nl": ["ruimtevaartcentrum"], "pt": ["cosm\u00f3dromo", "centro espacial"], "de": ["Weltraumbahnhof"], "it": ["cosmodromo", "spazioporto", "centro spaziale"], "fa": ["\u067e\u0627\u06cc\u06af\u0627\u0647 \u0641\u0636\u0627\u06cc\u06cc", "\u0645\u0631\u06a9\u0632 \u0641\u0636\u0627\u06cc\u06cc"], "en": ["space centre"]}, "examples": [["Bajkonur estas kosmodromo en Kaza\u0125io", "Vikipedio, \u00abkosmodromo Bajkonur\u00bb, 2005-10-14"]], "subdefinitions": []}], "root": "kosmodrom", "primary": true}, "Sovetio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unio de Sovetaj Socialismaj Respublikoj", "translations": {"be": ["\u0421\u0430\u0432\u0435\u0446\u043a\u0456 \u0421\u0430\u044e\u0437"], "pl": ["Zwi\u0105zek Socjalistycznych Republik Radzieckich", "Sowiety (pot., obra\u017al.)"], "ru": ["\u0421\u043e\u0432\u0435\u0442\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0421\u043e\u044e\u0437", "\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0430 \u0421\u043e\u0432\u0435\u0442\u043e\u0432"]}, "examples": [["tiel restis \u011dis la atako de Germanio kontra\u016d Sovetio, la 22an de junio 1941", "Zofia Banet-Fornalowa, Kadi\u015d por Jedwabne, Monato, jaro 2002a, numero 1a, p. 18a"], ["Sovetio estas laborista \u015dtato", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "sovet", "primary": false}, "egoisma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ser\u0109anta en la vivo nur la propran plezuron a\u016d profiton; rilata al tia persono.", "translations": {"be": ["\u044d\u0433\u0430\u0456\u0441\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b", "\u0441\u044f\u0431\u0435\u043b\u044e\u0431\u043d\u044b", "\u0441\u0430\u043c\u0430\u043b\u044e\u0431\u043d\u044b"], "fr": ["\u00e9go\u00efste (adj.)"], "en": ["egotistical", "egoistical"], "nl": ["ego\u00efstisch"], "ru": ["\u044d\u0433\u043e\u0438\u0441\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u044d\u0433\u043e\u0438\u0441\u0442\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u0435\u0431\u044f\u043b\u044e\u0431\u0438\u0432\u044b\u0439"], "de": ["ichs\u00fcchtig", "eigens\u00fcchtig", "selbsts\u00fcchtig", "egoistisch"], "hu": ["\u00f6nz\u0151", "egosita"], "pl": ["egoistyczny", "samolubny"]}, "examples": [["egoismaj pensoj, celoj, agoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ego", "primary": false}, "cerezino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de minerala vakso.", "translations": {"be": ["\u0446\u044d\u0440\u044d\u0437\u0456\u043d"], "fr": ["c\u00e9r\u00e9sine (vx., d\u00e9riv\u00e9 de l'ozoc\u00e9rite)"], "pt": ["ceresina"], "ru": ["\u0446\u0435\u0440\u0435\u0437\u0438\u043d"], "de": ["Zeresin"], "it": ["ozokerite", "ozocerite", "ceresina"], "hu": ["cerezin"], "es": ["ceresina"], "pl": ["cerezyna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cerezin", "primary": true}, "fra\u016ddo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Trompado pri kvantoj por \u015dtelakiri.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0445\u043b\u044f\u0440\u0441\u0442\u0432\u0430", "\u0430\u0448\u0443\u043a\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["fraude", "tricherie"], "es": ["estafa"], "pt": ["fraude"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fra\u016dd", "primary": false}, "fra\u016ddi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Friponi, trompante pri kvantoj, datoj, kontoj en negoco a\u016d alia afero.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0445\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0448\u0443\u043a\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0431\u0434\u0443\u0440\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["frauder", "tricher"], "es": ["estafar"], "pt": ["fraudar", "defraudar", "lesar", "burlar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fra\u016dd", "primary": true}, "lokumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "loki.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043c\u0435\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0441\u0442\u0440\u043e\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["placer (dans un emploi, une fonction)"], "de": ["parken", "stellen", "platzieren"], "hu": ["elhelyez (\u00e1tv.)"]}, "examples": [["la bebon vi povas lokumi en infanvartejon", "I. Ilf, E. Petrov, trad. V. Okc, Unueta\u011da Usono. \u0108ap. 9a"], ["sin lokumi (dungigi) kiel motoriston", null], ["lokumi (procente pruntedoni) monon en bankon investi", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lok", "primary": false}, "laguno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Apudborda, malmulte profunda lageto, formita de maro, el kiu \u011di estas apartigita de sablaj amasoj.", "translations": {"be": ["\u043b\u0430\u0433\u0443\u043d\u0430"], "fr": ["lagon", "lagune"], "en": ["lagoon"], "nl": ["lagune"], "pt": ["laguna"], "el": ["\u03bb\u03b9\u03bc\u03bd\u03bf\u03b8\u03ac\u03bb\u03b1\u03c3\u03c3\u03b1"], "de": ["Lagune"], "sv": ["lagun"], "hu": ["laguna"], "br": ["loc'h (lenn)"], "ru": ["\u043b\u0430\u0433\u0443\u043d\u0430"], "es": ["laguna"]}, "examples": [["la lagunoj de Dancigo, de Venecio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lagun", "primary": true}, "sfeniskoformaj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la klaso birdoj (Sphenisci), vivantaj \u0109e la maroj de la suda hemisfero, kun malgrandaj flugiloj uzataj por na\u011dado kaj kun na\u011dha\u016dtoj \u0109e la piedoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0438\u043d\u0433\u0432\u0438\u043d\u044b (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434)"], "fr": ["Sph\u00e9nisciformes"], "de": ["Pinguine"], "nl": ["pingu\u00efns"], "hu": ["pingvinalak\u00faak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sfenisk", "primary": false}, "anta\u016dgarda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiu evitas eblajn malbonojn anta\u016d ilia apero.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u0442\u043e\u0440\u043e\u0436\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u0443\u0441\u043c\u043e\u0442\u0440\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["pr\u00e9cautionneux", "pr\u00e9venant", "de pr\u00e9vention", "de protection"], "tr": ["sakingan", "\u00e7ekingen", "titiz"], "pt": ["prevenido (adj.)"]}, "examples": [["la rabista knabino levis la malgrandan Gerdan sur la cervon, kaj \u015di estis tiel anta\u016dgarda, ke \u015di alligis \u015din fortike kaj e\u0109 donis al \u015di malgrandan sidkusenon", "Fabeloj, volumo 2, ne\u011da re\u011dino"], ["vi do devas trovi anta\u016dgardajn rimedojn", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "gard", "primary": false}, "bombo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eksplodkapabla metala globo a\u016d kesto, uzata kiel armilo.", "translations": {"be": ["\u0431\u043e\u043c\u0431\u0430"], "fr": ["bombe (explosif)"], "en": ["bomb"], "ru": ["\u0431\u043e\u043c\u0431\u0430"], "de": ["Bombe", "Sprengk\u00f6rper"], "sv": ["bomb"], "sk": ["bomba"], "es": ["bomba"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Armilo trafanta sian celon per libera falo, \u0135etite el bombavio a\u016d bombopafilo.", "translations": {"pl": ["bomba lotnicza"]}, "examples": [["NATO dum la aeratakoj en 1999 kontra\u016d Jugoslavio super\u015dutis la landon [...] per bomboj", "Stefan Maul: Trompitaj dizertintoj, Monatojaro 2000a, numero 12a, p. 9a"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Eksploda aran\u011da\u0135o farita de teroristoj.", "translations": {"pl": ["bomba", "\u0142adunek wybuchowy"]}, "examples": [["en a\u016dgusto 1998 preska\u016d samtempe eksplodis bomboj anta\u016d la usonaj ambasadorejoj en Najrobo (Kenjo) kaj Daresalamo (Tanzanio)", "Walter Klag: Bariloj kontra\u016d bomboj, Monatojaro 1999a, numero 3a, p. 7a"]]}]}], "root": "bomb", "primary": true}, "bombi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Eksplodigi bombojn kontra\u016d io.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043c\u0431\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["bombarder (par bombes)"], "pl": ["bombardowa\u0107", "detonowa\u0107 bomb\u0119"], "ru": ["\u0431\u043e\u043c\u0431\u0438\u0442\u044c", "\u0431\u043e\u043c\u0431\u0430\u0440\u0434\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["mortis tri \u0135urnalistoj kaj estis vunditaj 20 aliaj \u0109inoj, kiam estis bombita la \u0109ina ambasadorejo en Jugoslavio", "Xu Jinming: Kial?, Monatojaro 1999a, numero 9a, p. 10a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bomb", "primary": false}, "suboficiro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u011cenerala nomo de \u0109iuj armeaj estroj, ekde ser\u011dento \u011dis ekskluzive suble\u016dtenanto.", "translations": {"be": ["\u0443\u043d\u0442\u044d\u0440-\u0430\u0444\u0456\u0446\u044d\u0440", "\u043f\u0440\u0430\u043f\u0430\u0440\u0448\u0447\u044b\u043a"], "fr": ["sous-officier"], "en": ["non-commissioned officer"], "nl": ["onderofficier"], "pt": ["suboficial"], "ru": ["\u0443\u043d\u0442\u0435\u0440-\u043e\u0444\u0438\u0446\u0435\u0440", "\u043f\u0440\u0430\u043f\u043e\u0440\u0449\u0438\u043a"], "de": ["Unteroffizier"], "sv": ["underofficer"], "hu": ["tiszthelyettes", "altiszt"], "fa": ["\u062f\u0631\u062c\u0647\u200c\u062f\u0627\u0631"], "he": ["\u05de\u05e9\"\u05e7", "\u05e0\u05d2\u05d3 (\u05d1\u05e6\u05d1\u05d0)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "oficir", "primary": false}, "anta\u016dgardi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Neebligi la efikon de malbona\u0135o jam anta\u016d \u011dia apero.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u043e\u0445\u0440\u0430\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u043e\u0445\u0440\u0430\u043d\u044f\u0442\u044c"], "fr": ["avertir (d'un danger)", "d\u00e9tourner (d'un danger)", "mettre en garde (contre)", "pr\u00e9cautionner", "pr\u00e9munir", "pr\u00e9venir (un danger)"], "nl": ["beschermen tegen"], "pt": ["prevenir"], "de": ["sch\u00fctzen (vor)"], "hu": ["meg\u00f3v"]}, "examples": [["anta\u016dgardu la Izraelidojn kontra\u016d ilia malpureco", "La Malnova Testamento, Levidoj 15:31"], ["ni \u0135uras fidele ne ekripozi pli frue, ol ni anta\u016dgardos niajn sanktajn urbojn de la malamikoj", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 25a"], ["kinino anta\u016dgardas de febro", null], ["infanoj anta\u016dgarditaj kontra\u016d difterio per injektoj", null], ["eble ni troas nian anta\u016dgardon kontra\u016d la pastraj viperoj", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 13a"]], "subdefinitions": []}], "root": "gard", "primary": false}, "alergiiga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ka\u016dzanta alergiajn reagojn.", "translations": {"ru": ["\u0430\u043b\u043b\u0435\u0440\u0433\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0432\u044b\u0437\u044b\u0432\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439 \u0430\u043b\u043b\u0435\u0440\u0433\u0438\u044e"], "fr": ["allerg\u00e8ne (adj.)"], "de": ["allergen"]}, "examples": [["en la \u0109iutaga vivo vi devas bone gardi vin mem kaj ne tu\u015di la facile alergiigajn objektojn", "\u0108ina Radio Internacia, Fruaj simptomoj de malsanoj, 2005-03-18"]], "subdefinitions": []}], "root": "alergi", "primary": false}, "kakemono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Papera munta\u0135o de pentra\u0135o a\u016d belskriba\u0135o, penda inter du horizontalaj stangoj, en- kaj el-volvebla.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043a\u0435\u043c\u043e\u043d\u043e"], "fr": ["kakemono"], "nl": ["kakemono"], "pt": ["caquemono"], "fi": ["kakemono (maalausk\u00e4\u00e4r\u00f6)"], "de": ["Kakemono"], "hu": ["kakemon\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kakemon", "primary": true}, "testamenti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Asigni a\u016d ordoni ion al iu per testamento.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0432\u0435\u0449\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["l\u00e9guer"], "en": ["(distrubute by) will"], "nl": ["bij testament nalaten"], "be": ["\u0437\u0430\u0432\u044f\u0448\u0447\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0434\u043f\u0456\u0441\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u043f\u0430\u0432\u0435\u0434\u0430\u0446\u044c"], "sv": ["testamentera"], "hu": ["\u00f6r\u00f6k\u00fcl hagy", "hagyom\u00e1nyoz"], "fa": ["\u0648\u0635\u06cc\u062a \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "pl": ["zapisywa\u0107 w testamencie"]}, "examples": [["jen, tion \u0109i... \u015di testamentis, ke mi transdonu al vi", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 35a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Postlasi, transdoni; tradicie ordoni.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043f\u043e\u0432\u0435\u0434\u0430\u0442\u044c"], "nl": ["nalaten (een waarde)"], "pl": ["przekazywa\u0107", "zapisywa\u0107"], "hu": ["hagyom\u00e1nyoz"]}, "examples": [["de unu generacio al la alia estis testamentata la respektego al tiu nomo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "testament", "primary": false}, "diplodoko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fosilia rampulo apartenanta al la ordo de dinosa\u016droj, kiu atingis e\u0109 la longon de dudek kvar kaj la alton de kvin metroj, kun anta\u016daj ekstrema\u0135oj pli mallongaj kaj pro tio movi\u011dinta salte.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u043f\u043b\u044f\u0434\u043e\u043a"], "fr": ["diplodocus"], "nl": ["diplodocus"], "pt": ["dipl\u00f3doco"], "ru": ["\u0434\u0438\u043f\u043b\u043e\u0434\u043e\u043a"], "de": ["Diplodokus"], "hu": ["diplodocus"], "pl": ["diplodok"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "diplodok", "primary": true}, "Santomeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Atlantika (Gvinea Golfo) insulo, konsitiganta kun Principeo \u015dtaton Santomeo kaj Principeo. Situo: 0&ring14\u2032N, 6&ring36\u2032E.", "translations": {"de": ["S\u00e3o Tom\u00e9"], "bg": ["\u0421\u0430\u043e \u0422\u043e\u043c\u0435"], "en": ["S\u00e3o Tom\u00e9"], "it": ["S\u00e3o Tom\u00e9"], "pl": ["Wyspa \u015awi\u0119tego Tomasza"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "santome", "primary": true}, "ul": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sufikso signifanta vivantan esta\u0135on karakterizatan per tio, kion esprimas la radiko.", "translations": {"fi": ["olio (sananjohdin), yleens\u00e4 ihminen tai el\u00e4in jolla on kantasanan ilmoittama ominaisuus"], "de": ["-er"], "vo": ["-an"], "tp": ["jan"], "hu": ["ember"]}, "examples": [["\u011dibulo, unuokululo, virgulino", null], ["mamulo, vertebrulo", null], ["timulo, ri\u0109ulo, proksimulo, pravulo", "Z"], ["mezulo", "B"], ["tiamulo", null], ["\u0109itieulo", "Z"], ["mi estas sciencisto, sed mi ne pretendas esti scienculo", null], ["multinfanulino", "Z"], ["la vivo kaj kompetentula uzado fiksis formon", "Z"], ["la multula pacdeziro", null], ["pardoninda junula petola\u0135o", null], ["kompari siajn \u015dar\u011dojn kun la aliulaj", null], ["la eklezio sanktuligis lin", "Z"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Samsignifa memstara vortero.", "translations": {"de": ["Typ"], "hu": ["alak"]}, "examples": [["dikmalalta ulo", "Z"], ["ula\u0109o", null], ["fiulo", null]]}]}], "root": "ul", "primary": true}, "bre\u0109(ig)i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari bre\u0109on.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u0430\u043b\u0430\u043c\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["\u00e9br\u00e9cher", "entamer (faire une br\u00e8che)"], "hu": ["r\u00e9st \u00fct"], "pl": ["zrobi\u0107 luk\u0119", "zrobi\u0107 wy\u0142om", "zrobi\u0107 wyrw\u0119"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0431\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u043b\u043e\u043c\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["bre\u0109itaj \u015dtonegoj", "La Faraono, volumo 3, \u0109ap. 8"], ["niaj vicoj balda\u016d bre\u0109i\u011dis", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bre\u0109", "primary": false}, "subskribo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Skriba almeto de sia nomo, ordinare malsupre de dokumento a\u016d a\u0135o, por marki posedon, a\u016dtentikon, konsenton.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043f\u0438\u0441\u044c"], "fr": ["signature"], "en": ["signature"], "nl": ["handtekening"], "de": ["Unterschrift", "Signatur"], "sv": ["underskrift"], "hu": ["al\u00e1\u00edr\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skrib", "primary": false}, "forskui": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Rapide kaj krude for\u0135eti, forpu\u015di.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0440\u044d\u0441\u044c\u0446\u0456"], "fr": ["se d\u00e9barrasser de"], "nl": ["afschudden"], "ru": ["\u0441\u0442\u0440\u044f\u0445\u043d\u0443\u0442\u044c"], "de": ["absch\u00fctteln"], "pl": ["odrzuca\u0107"], "hu": ["elvet", "eldob", "ler\u00e1z"]}, "examples": [["li forskuis la beston en la fajron", "La Nova Testamento, La agoj 28:5"], ["forskui la jugon , forskui de si iun penson, \u0109agrenon, \u0109iujn ambiciojn", "B"], ["mi iom post iom forskuis la unuajn impresojn de timo kaj mal\u011dojo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sku", "primary": false}, "retbabilejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fa": ["\u06af\u067e\u06af\u0627\u0647"], "fr": ["salon (internet)"], "nl": ["chatstek"], "sv": ["chatt"], "pl": ["czat", "pogaw\u0119dka"]}, "examples": [["plej oftaj vizitantoj de retbabilejoj estas gejunuloj", "A. \u010ci\u017eikait\u0117, Uzo de nomoj en retbabilejoj, en: Lingvo kaj interreto, 2007"]], "subdefinitions": []}], "root": "babil", "primary": false}, "informi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti informita, ricevi informojn a\u016d ser\u0109i, peti informojn, fari la neceson, por esti informata pri io.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u0432\u0435\u0434\u043e\u043c\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["s'informer", "se renseigner"], "nl": ["zich informeren"], "pt": ["informar-se"], "be": ["\u0434\u0430\u0432\u0435\u0434\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0430\u0442\u0440\u044b\u043c\u0430\u0446\u044c \u0456\u043d\u0444\u0430\u0440\u043c\u0430\u0446\u044b\u044e"], "de": ["sich informieren"], "hu": ["t\u00e1j\u00e9koz\u00f3dik", "inform\u00e1l\u00f3dik"], "es": ["informarse"]}, "examples": [["iru kaj informi\u011du pri tio, kio okazis en la urbo", null], ["mi venos \u0109i tien mem por informi\u011di", "Z"], ["se vi pri \u0109io informi\u011dos, vi balda\u016d maljuni\u011dos", "Proverbaro esperanta"], ["mi devos informi\u011di pri la vivkostoj tieaj", "Lasu min paroli plu!Ek al fora insulo!"], ["\u0135urnalista informi\u011dado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "inform", "primary": false}, "jeto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: la\u016d la vortaro de Minnaja estas pli bone uzi la vorton \u00abjetpu\u015do\u00bb por la movo a\u016d la forto kaj \u00abjeto\u00bb por la flama eljeta\u0135o mem"], "primary definition": "La movo a\u016d forto estigata per el\u0135eto de flua\u0135o (precipe en raketo a\u016d jetavio).", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u0430\u043a\u0442\u0438\u0432\u043d\u0430\u044f \u0442\u044f\u0433\u0430", "\u0440\u0435\u0430\u043a\u0442\u0438\u0432\u043d\u043e\u0435 \u0434\u0432\u0438\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "en": ["jet propulsion"], "it": ["getto", "aviogetto"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["do forfalis la renovigo de la ekssovetiaj jetoj MIG (la plej bonaj ma\u015dinoj, sed kun a\u0109aj elektronika\u0135oj)", "Karlo JUH\u00c1SZ: Hungario: Sveda impeto!. Monato"]], "subdefinitions": []}], "root": "jet", "primary": false}, "elektroekzekuti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ekzekuti per elektro.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u0430\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c \u043d\u0430 \u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u044b\u0447\u043d\u044b \u0441\u0442\u0443\u043b"], "fr": ["\u00e9lectrocuter"], "en": ["electrocute"], "de": ["auf dem elektrischen Stuhl hinrichten"], "pl": ["krzes\u0142o elektryczne (pot.)"], "hu": ["villanysz\u00e9kben kiveacute;gez"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekzekut", "primary": false}, "aldehido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Organika kompona\u0135o, aroma, likva, senkolora, kiu rezultas el alkoholo, el kiu oni eltiris du atomojn de hidrogeno per oksidigo.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u044c\u0434\u044d\u0433\u0456\u0434"], "fr": ["ald\u00e9hyde"], "bg": ["\u0430\u043b\u0434\u0435\u0445\u0438\u0434"], "nl": ["aldehyde"], "pt": ["alde\u00eddo"], "ru": ["\u0430\u043b\u044c\u0434\u0435\u0433\u0438\u0434"], "ca": ["aldehid"], "de": ["Aldehyd"], "sv": ["aldehyd"], "hu": ["aldehid"], "sk": ["aldehyd"], "en": ["aldehyde"], "es": ["aldeh\u00eddo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aldehid", "primary": true}, "\u015dlosi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fermi per seruro.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0447\u044b\u043d\u044f\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u043c\u044b\u043a\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["fermer", "renfermer"], "bg": ["\u0437\u0430\u043a\u043b\u044e\u0447\u0432\u0430\u043c"], "nl": ["sluiten", "op slot doen"], "pt": ["fechar (com chave)", "trancar"], "ru": ["\u0437\u0430\u043f\u0438\u0440\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u043f\u0435\u0440\u0435\u0442\u044c"], "de": ["einsperren", "einschlie\u00dfen"], "it": ["chiudere a chiave", "serrare (chiudere a chiave)"], "hu": ["bez\u00e1r"], "en": ["lock"], "es": ["cerrar con llave"], "he": ["\u05dc\u05e0\u05e2\u05d5\u05dc \\\u05e0\u05e2\u05dc\\"]}, "examples": [["\u015dlosu vian pordon post vi", "Z"], ["la pordo estis nur fermita sen\u015dlose", "Z"], ["la pastro en\u015dlosu la infektiton por sep tagoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Malhelpi eliron de iu a\u016d elmontri\u011don de io.", "translations": {"it": ["chiudere (fig.)", "serrare (chiudere - fig.)"]}, "examples": [["alta ordono \u015dlosas mian bu\u015don", "Z"], ["pensoj \u015dlositaj en la brusto", "Z"], ["ili perdis la vojon kaj la dezerto ilin \u015dlosis", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dlos", "primary": true}, "detala\u0135o": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u015cajnas, ke mankas ekzemploj kun la senco detalo , sed povas esti, ke la unua citita ekzemplo celas \u011din. La la\u016ddevena adjektiva karaktero de la radiko, ver\u015dajne instigis al uzo de detala\u0135o en pli vasta senco, ol \u011di havas hodia\u016d."], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0440\u043e\u0431\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "pl": ["detal", "drobiazg", "szczeg\u00f3\u0142"]}, "examples": [["koncerne la detala\u0135ojn oni jam tiam vidis tion, kion oni vidas nun", "Fabeloj, volumo 4, Filino de la re\u011da mar\u0109o"], ["\u015di estis tro nekompetenta pri tiu svarmo da \u0109iutagaj detala\u0135oj", "Marta"], ["mi demandos pri kelkaj neeviteblaj detala\u0135oj", "Marta"], ["demandis nur pri detala\u0135oj", "Metropoliteno, \u0109apitro 7"]], "subdefinitions": []}], "root": "detal", "primary": false}, "efektive": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Verfakte, reale.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043f\u0440\u0430\u045e\u0434\u044b", "\u043d\u0430 \u0441\u0430\u043c\u043e\u0439 \u0441\u043f\u0440\u0430\u0432\u0435"], "fr": ["effectivement", "en effet", "r\u00e9ellement", "vraiment"], "en": ["actually", "in fact"], "nl": ["inderdaad"], "ru": ["\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e", "\u0432 \u0441\u0430\u043c\u043e\u043c \u0434\u0435\u043b\u0435"], "de": ["wirklich", "tats\u00e4chlich"], "sv": ["verkligen"], "hu": ["t\u00e9nylegesen", "val\u00f3j\u00e1ban"], "cs": ["opravdu"], "pl": ["prawdziwie", "faktycznie", "rzeczywi\u015bcie", "w\u0142a\u015bciwie"]}, "examples": [["mi dubas, \u0109u li estas efektive rajtigita", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Adverbo anoncanta, ke la sekvanta frazo konfirmas a\u016d motivas la anta\u016dan \u0135usan aserton.", "translations": {"pl": ["na serio", "w rzeczywisto\u015bci", "na dobre", "zaiste"]}, "examples": [["Volap\u00fck ne povis sukcesi, efektive \u011di postulis tro grandan penadon por la memoro kaj la lernantoj devis kaj tiel plu", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "efektiv", "primary": false}, "kunfluejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, kie du riveroj kunflui\u011das..", "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u043b\u0456\u0446\u044c\u0446\u0451"], "fr": ["confluent"], "nl": ["samenvloeiing"], "ru": ["\u0441\u043b\u0438\u044f\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Zusammenfluss"], "pl": ["zbieg", "dop\u0142yw"], "hu": ["\u00f6sszefoly\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flu", "primary": false}, "efektiva": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Reale ekzistanta, estanta ne nur \u015dajna.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043f\u0440\u0430\u045e\u0434\u043d\u044b", "\u0456\u0441\u043d\u0443\u044e\u0447\u044b", "\u0440\u044d\u0447\u0430\u0456\u0441\u043d\u044b"], "fr": ["authentique", "r\u00e9el", "effectif (adj.)"], "en": ["real", "actual", "true"], "nl": ["werkelijk"], "pt": ["efetivo", "real", "verdadeiro"], "ru": ["\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0430\u0441\u0442\u043e\u044f\u0449\u0438\u0439", "\u0440\u0435\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["wirklich", "tats\u00e4chlich"], "sv": ["verklig"], "hu": ["t\u00e9nyleges", "val\u00f3s\u00e1gos", "effekt\u00edv"], "pl": ["prawdziwy", "faktyczny", "rzeczywisty"]}, "examples": [["en okazo de efektiva neceso", null], ["vi faris al mi efektivan surprizon", null], ["li estas efektiva generalo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "efektiv", "primary": true}, "epigono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Perianto de la ina organo de la muskoj.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Persono sen krea povo, kopianta kreojn de aliaj personoj.", "translations": {"be": ["\u044d\u043f\u0456\u0433\u043e\u043d"], "en": ["epigon"], "pt": ["ep\u00edgono"], "de": ["Nachahmer", "Epigone"], "es": ["ep\u00edgono"], "pl": ["epigon"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En la greka mitologio unu el la filoj de la Sep kontra\u016d Tebo.", "translations": {"be": ["\u044d\u043f\u0456\u0433\u043e\u043d"], "en": ["Epigonus"], "pt": ["ep\u00edgono"], "de": ["Epigone"], "es": ["ep\u00edgono"], "pl": ["Epigon"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "epigon", "primary": true}, "postnepo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Filo de nepo a\u016d nepino.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u045e\u043d\u0443\u043a"], "fr": ["arri\u00e8re-petit-fils"], "en": ["great-grandson"], "nl": ["achterkleinzoon"], "pt": ["bisneto"], "el": ["\u03b4\u03b9\u03c3\u03ad\u03b3\u03b3\u03bf\u03bd\u03bf\u03c2"], "de": ["Urenkel"], "sv": ["barnbarnsbarn (pojke)", "barnbarnsson"], "hu": ["d\u00e9dunoka"], "br": ["mab-ku\u00f1v"], "ru": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u043d\u0443\u043a"], "pl": ["prawnuk"], "he": ["\u05e0\u05d9\u05df"]}, "examples": [["lia bonfaremeco iras \u011dis la pranepoj", "La Malnova Testamento Psalmaro 103:17"]], "subdefinitions": []}], "root": "nep", "primary": false}, "Cindra Merkredo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La nomo venas de la romkatolika kutimo, enkondukita sub papo Gregorio la Granda, meti tiutage cindron sur la frunton de la pentofarantoj."], "primary definition": "En la okcidenta kristanismo, la merkredo je 46 tagoj anta\u016danta Paskon, la unua tago de la Granda Fasto okcidenta.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0432\u0430\u044f \u0441\u0440\u0435\u0434\u0430 \u0432\u0435\u043b\u0438\u043a\u043e\u0433\u043e \u043f\u043e\u0441\u0442\u0430"], "fr": ["mercredi des Cendres"], "en": ["Ash Wednesday"], "nl": ["aswoensdag"], "pt": ["Quarta-feira de Cinzas"], "de": ["Aschermittwoch"], "it": ["mercoled\u00ec delle Ceneri", "le Ceneri"], "hu": ["hamvaz\u00f3szerda"], "fa": ["\u0686\u0647\u0627\u0631\u0634\u0646\u0628\u0647\u0654 \u062e\u0627\u06a9\u0633\u062a\u0631"], "es": ["Mi\u00e9rcoles de Ceniza"], "ja": ["\u7070\u306e\u6c34\u66dc\u65e5 [\u306f\u3044\u306e\u3059\u3044\u3088\u3046\u3073]"], "pl": ["\u015aroda Popielcowa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "merkred", "primary": false}, "pruo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La anta\u016da parto de \u015dipo.", "translations": {"be": ["\u043d\u043e\u0441 (\u043a\u0430\u0440\u0430\u0431\u043b\u044f)"], "fr": ["proue"], "en": ["bow", "prow"], "nl": ["voorsteven"], "pt": ["proa"], "ru": ["\u043d\u043e\u0441 (\u043a\u043e\u0440\u0430\u0431\u043b\u044f)"], "de": ["Bug"], "hu": ["haj\u00f3orr"], "pl": ["dzi\u00f3b"]}, "examples": [["plataj boatoj kun tipa beko sur la pruo", "Interesa arkeologio, p. 35a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pru", "primary": true}, "bilanco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tabela kalkulo, la\u016d aktivo k pasivo, de la financa stato de firmo, kliento, asocio, \u015dtato, k.s.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0430\u043b\u0430\u043d\u0441"], "fr": ["bilan"], "en": ["balance"], "be": ["\u0431\u0430\u043b\u044f\u043d\u0441"], "de": ["Bilanz"], "hu": ["m\u00e9rleg"], "sk": ["bilancia"], "bg": ["\u0431\u0430\u043b\u0430\u043d\u0441"], "es": ["balance"], "pl": ["bilans"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Raporto pri la pozitivaj kaj negativaj rezultoj de iu ago.", "translations": {"de": ["Aufstellung", "Abrechnung"], "pl": ["bilans"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bilanc", "primary": true}, "bilanci": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Starigi bilancon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0432\u0435\u0441\u044c\u0446\u0456 \u0431\u0430\u043b\u044f\u043d\u0441"], "fr": ["faire le bilan (de)", "\u00e9quilibrer (un compte)"], "en": ["reconcile (an account)", "balance"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 \u0431\u0430\u043b\u0430\u043d\u0441"], "de": ["bilanzieren"], "hu": ["m\u00e9rleget k\u00e9sz\u00edt"], "sk": ["bilancova\u0165"], "pl": ["robi\u0107 bilans"]}, "examples": [["bilanci konton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bilanc", "primary": false}, "seroterapio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kuracado de malsanoj per sero a\u016d serumo.", "translations": {"be": ["\u0441\u044d\u0440\u0430\u0442\u044d\u0440\u0430\u043f\u0456\u044f"], "fr": ["s\u00e9roth\u00e9rapie"], "nl": ["serumtherapie"], "ru": ["\u0441\u0435\u0440\u043e\u0442\u0435\u0440\u0430\u043f\u0438\u044f"], "de": ["Serumtherapie", "Serumbehandlung"], "hu": ["szeroter\u00e1pia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "seroterapi", "primary": true}, "E\u016dfrato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Okcident-Azia rivero fluanta el Turkujo tra Irako en la Persan Golfon.", "translations": {"be": ["\u042d\u045e\u0444\u0440\u0430\u0442"], "bg": ["\u0415\u0444\u0440\u0430\u0442"], "nl": ["Eufraat"], "pt": ["Eufrates"], "el": ["\u0395\u03c5\u03c6\u03c1\u03ac\u03c4\u03b7\u03c2"], "ca": ["Eufrates"], "de": ["Euphrat"], "tr": ["F\u0131rat"], "hu": ["Eufr\u00e1tesz"], "fa": ["\u0641\u0631\u0627\u062a"], "en": ["Euphrates"], "es": ["E\u00fafrates"], "ru": ["\u0415\u0432\u0444\u0440\u0430\u0442"], "pl": ["Eufrat"]}, "examples": [["Ne\u0125o, re\u011do de Egiptujo, eliris milite kontra\u016d Karkemi\u015don \u0109e E\u016dfrato", "La Malnova Testamento, II. Kroniko 35:20."]], "subdefinitions": []}], "root": "E\u016dfrat", "primary": true}, "bukso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio buksacoj (Buxus), kun flave blankaj floroj, ofte uzata por borderado de florbedoj, kaj kies flavkolora, malmolega ligno estas uzata por torna\u0135oj, inkrusta\u0135oj k.s.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043c\u0448\u044b\u0442"], "fr": ["buis"], "en": ["boxwood"], "ru": ["\u0441\u0430\u043c\u0448\u0438\u0442", "\u043f\u0430\u043b\u044c\u043c\u0430 \u043a\u0430\u0432\u043a\u0430\u0437\u0441\u043a\u0430\u044f"], "de": ["Buchsbaum"], "pl": ["bukszpan"], "hu": ["puszp\u00e1ng", "bukszus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "buks", "primary": true}, "bureo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Francdevena popola danco, du- a\u016d tri-takta, anka\u016d e\u016dropa kortega danco en la 18a jarcento.", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u0440\u044d"], "fr": ["bourr\u00e9e (danse)"], "en": ["bourr\u00e9e"], "ru": ["\u0431\u0443\u0440\u0440\u0435 (\u0442\u0430\u043d\u0435\u0446)"], "de": ["Bourr\u00e9e"], "pl": ["bourr\u00e9e"], "hu": ["bourr\u00e9e"]}, "examples": [["kursojn pri tradiciaj dancoj bureo, skoti\u015do, kaj tiel plu organizas \u0134arar kaj Monik Garig", "anoncetoj, Eventoj 1992-04, numero 4a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Muzika\u0135o ta\u016dga por bure-danco, kun tipa ritma \u015dvebo meze de la takto, foje uzata kiel parto de suito.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bure", "primary": true}, "betelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de piprujo (Piper betle).", "translations": {"be": ["\u0431\u044d\u0442\u044d\u043b\u044c"], "fr": ["b\u00e9tel"], "en": ["betel pepper"], "ru": ["\u0431\u0435\u0442\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Betelpfeffer"], "hu": ["b\u00e9telbors"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ebriiga ma\u0109a\u0135o el betelaj kaj aliaj folioj, uzata de kelkaj aziaj popoloj.", "translations": {"de": ["Betel"], "en": ["betel"], "pl": ["betel"], "hu": ["b\u00e9tel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "betel", "primary": true}, "komputilo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Oni uzas tiun vorton kaj parolante pri la \u00abnuda ma\u015dino\u00bb (la aparataro), kaj pri iel \u00abvestita\u00bb komputa sistemo.", "Rimarko: \u0108i tiun aparaton oni iam nomis komputero, a\u016d komputoro, kaj la sama fonto tiam donis al \u00abkomputilo\u00bb la sencon de nombrilo. \u011ci akorde difinis \u00abkomputi\u00bb, kiel nombri.", "Rimarko: Jen unu el la plej malnovaj uzoj de la vorto (1967): Nomojn oni jam nuntempe produktas per komputiloj, kiuj sisteme fabrikas lingve eblajn literkombina\u0135ojn, kies efikojn sur la homa menso oni poste studas kaj taksas."], "primary definition": "Ma\u015dino por komputi.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u043f\u0443\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["ordinateur", "calculateur (ordinateur)", "calculatrice (ordinateur)"], "en": ["computer"], "nl": ["computer"], "pt": ["computador"], "ru": ["\u042d\u0412\u041c", "\u043a\u043e\u043c\u043f\u044c\u044e\u0442\u0435\u0440"], "de": ["Rechner", "Computer", "Komputer", "Elektronengehirn [arkaika]"], "tr": ["bilgisayar"], "sv": ["dator"], "hu": ["sz\u00e1m\u00edt\u00f3g\u00e9p", "komputer"], "sk": ["po\u010d\u00edta\u010d"], "pl": ["komputer"], "cs": ["po\u010d\u00edta\u010d"], "es": ["ordenador", "computador", "computadora"]}, "examples": [["miaj parencoj scias, ke mi okupi\u011das kaj profesie kaj hobie kun komputiloj", "Edmund Grimley Evans, Uniksulo ekspertas Unikodon, Monato, jaro 2000a, numero 2a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "komput", "primary": false}, "elpelisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gardisto de drinkejo a\u016d amuzejo, kiu okaze de bezono elpelas malbonkondutajn klientojn.", "translations": {"fr": ["videur"], "nl": ["uitsmijter (buitenwipper)", "buitenwipper"]}, "examples": [["la karieron komencis kiel elpelisto en mondfamaj amuzejoj", "V. Rybakov, trad. J. Finkel, Gravitavio \u00abCarido\u00bb, 5, Simbirsko, 2"]], "subdefinitions": []}], "root": "pel", "primary": false}, "palmoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plej ofte tropikaj arboj kun senbran\u0109a trunko kaj densa krono da longaj \u0109iamverdaj folivicoj, familio de unukotiledonaj vegeta\u0135oj (Arecaceae).", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u044c\u043c\u044b (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["palmiers"], "bg": ["\u043f\u0430\u043b\u043c\u043e\u0432\u0438"], "nl": ["palmen"], "ru": ["\u043f\u0430\u043b\u044c\u043c\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Palmen"], "hu": ["p\u00e1lm\u00e1k"], "en": ["palms"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "palm", "primary": false}, "vintro\u011dardeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En malvarmaj landoj, endoma plezur\u011dardeneto en vitra \u0109ambro aran\u011dita kiel malgranda forcejo.", "translations": {"fr": ["jardin d'hiver"], "it": ["giardino invernale (da non confondere con \u00ablimonaia\u00bb"]}, "examples": [["poste ili vizitis la flor\u0109ambron \u2013 miniaturan vintran \u011dardenon", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 40a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011darden", "primary": false}, "naskitaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0442\u043e\u043c\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["prog\u00e9niture", "descendance"], "nl": ["nageslacht"], "ru": ["\u043f\u043e\u0442\u043e\u043c\u0441\u0442\u0432\u043e"], "pl": ["potomstwo"], "hu": ["ivad\u00e9kok", "ut\u00f3dok"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nask", "primary": false}, "postlasi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Lasi post si.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043a\u0456\u0434\u0430\u0446\u044c (\u043f\u0430\u0441\u044c\u043b\u044f \u0441\u044f\u0431\u0435)"], "fr": ["laisser derri\u00e8re soi"], "nl": ["achterlaten"], "br": ["lezel war e lerc'h"], "ru": ["\u043e\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c (\u043f\u043e\u0441\u043b\u0435 \u0441\u0435\u0431\u044f)"], "hu": ["h\u00e1trahagy", "maga m\u00f6g\u00f6tt hagy"]}, "examples": [["postlasi signojn, sekvojn malfeli\u0109ajn", null], ["postlasi infanon, hereda\u0135on", null], ["tiu vizito postlasis fortan impreson \u0109e la publiko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "las", "primary": false}, "malkura\u011da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiu hezitas, timas, emas cedi anta\u016d dan\u011dero a\u016d malfacila\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u044f\u0437\u044c\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u043c\u0430\u043b\u0430\u0434\u0443\u0448\u043d\u044b"], "fr": ["couard", "l\u00e2che (adj. sans courage)", "peureux"], "nl": ["laf", "bang (laf)"], "ru": ["\u043c\u0430\u043b\u043e\u0434\u0443\u0448\u043d\u044b\u0439", "\u0442\u0440\u0443\u0441\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439"], "de": ["feige", "\u00e4ngstlich"], "sv": ["\u00e4ngslig", "feg"], "vo": ["lukinik"], "br": ["aonik", "digalon (aonik, hep nerzh)"], "hu": ["gy\u00e1va"]}, "examples": [["kaj la Eternulo diris al Josuo: Ne timu, kaj ne estu malkura\u011da, prenu kun vi \u0109iujn militistojn, kaj levi\u011du kaj iru al Aj", "La Malnova Testamento, Josuo 8:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "kura\u011d", "primary": false}, "malkura\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Manko de kura\u011do.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u044f\u0437\u044c\u043b\u0456\u0432\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043c\u0430\u043b\u0430\u0434\u0443\u0448\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["couardise", "l\u00e2chet\u00e9"], "nl": ["lafheid"], "ru": ["\u043c\u0430\u043b\u043e\u0434\u0443\u0448\u043d\u0438\u0435", "\u0442\u0440\u0443\u0441\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Feigheit", "mangelnde Festigkeit"], "vo": ["lukin"], "br": ["aon", "digalon (ak.)"], "hu": ["gy\u00e1vas\u00e1g"]}, "examples": [["ja miloj da germanaj laboristoj dezirus transmigri \u0109i tien, pro malkura\u011do, pro deziro eviti kunpu\u015di\u011don kontra\u016d la kapitalista mondo", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "kura\u011d", "primary": false}, "po\u015dtokodo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Literoj a\u016d ciferoj sisteme aran\u011ditaj por indiki sur po\u015dta\u0135oj la adresan areon.", "translations": {"fr": ["code postal"], "nl": ["postcode"], "de": ["Postleitzahl", "PLZ"], "sv": ["postkod"], "pl": ["kod pocztowy"], "hu": ["(postai) ir\u00e1ny\u00edt\u00f3sz\u00e1m"]}, "examples": [["oni tute \u015dan\u011dis la sistemon de po\u015dtkodoj en germanujo je la 1a de \u0109i tiu monato", "G. W. Partlow, Germanaj po\u015dtkodoj, soc.culture.esperanto, 1993-07-19"]], "subdefinitions": []}], "root": "kod", "primary": false}, "salajri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Doni salajron al iu.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c \u0437\u0430\u0440\u043f\u043b\u0430\u0442\u0443"], "fr": ["salarier"], "en": ["pay a salary", "employ"], "nl": ["salari\u00ebren"], "be": ["\u043f\u043b\u0430\u0446\u0456\u0446\u044c \u0437\u0430\u0440\u043e\u0431\u0430\u043a", "\u0430\u043f\u043b\u0430\u0447\u0432\u0430\u0446\u044c \u043f\u0440\u0430\u0446\u0443"], "de": ["bezahlen"], "it": ["salariare", "stipendiare", "retribuire"], "hu": ["fizet (b\u00e9rt)"]}, "examples": [["oni ja ne devas forgesi, ke la komitatanoj ne estas homoj salajrataj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "salajr", "primary": false}, "pobo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"en": ["stern", "poop"], "nl": ["achtersteven"], "pl": ["rufa"]}, "examples": [["bril-koloraj flagetoj flirtis de pruo al pobo kaj dol\u0109e bonodoraj floroj \u015duti\u011dis sur la tuta ferdeko", "W. B. Gant, trad. N. Gant, Eks-Sklavo..., La NASKa Fasko, 2001, numero 9a"], ["la boatisto che la pobo premis remilon al la bordo", "Yi Ye, Voja\u011do sur Mengdong-rivero, 2004-02"]], "subdefinitions": []}], "root": "pob", "primary": true}, "salajro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mono periode pagata al dungito por servado, laboro, ofico.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0440\u043e\u0431\u0430\u043a", "\u0437\u0430\u0440\u0430\u0431\u043e\u0442\u043d\u0430\u044f \u043f\u043b\u0430\u0442\u0430"], "fr": ["salaire"], "bg": ["\u0437\u0430\u043f\u043b\u0430\u0442\u0430"], "nl": ["salaris"], "pt": ["sal\u00e1rio"], "ru": ["\u0437\u0430\u0440\u0430\u0431\u043e\u0442\u043d\u0430\u044f \u043f\u043b\u0430\u0442\u0430", "\u0437\u0430\u0440\u043f\u043b\u0430\u0442\u0430", "\u0436\u0430\u043b\u043e\u0432\u0430\u043d\u044c\u0435"], "de": ["Gehalt", "Sal\u00e4r [ark]"], "it": ["salario", "stipendio"], "hu": ["b\u00e9r", "fizet\u00e9s", "d\u00edjaz\u00e1s"], "en": ["salary", "wages"], "es": ["salario"]}, "examples": [["grandi\u011dis la infanaro kaj estis nesufi\u0109a la salajro", "Vivo de Zamenhof \u0109apitro 2a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "salajr", "primary": true}, "ekzercado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago ekzerci.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u043a\u0442\u044b\u043a\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["entra\u00eenement", "exercice (entra\u00eenement)"], "en": ["exercise", "practice", "training"], "pl": ["\u0107wiczenie", "szkolenie", "trening"], "ru": ["\u0443\u043f\u0440\u0430\u0436\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u043f\u0440\u043e\u0446\u0435\u0441\u0441)", "\u0442\u0440\u0435\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u043a\u0430"]}, "examples": [["ekzercado povas \u015dan\u011di e\u0109 la naturon mem", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekzerc", "primary": false}, "senkompata": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne inklina al kompato pro fiereco kaj egoismo.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0437\u0436\u0430\u043b\u043e\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["impitoyable", "qui ne se laisse pas apitoyer", "inflexible (impitoyable)", "implacable", "intraitable (impitoyable)", "intransigeant (impitoyable)", "sans piti\u00e9"], "en": ["hard-hearted", "hard", "harsh", "implacable", "merciless", "pitiless", "ruthless", "uncompassionate", "unfeeling"], "nl": ["onbarmhartig"], "be": ["\u0431\u044f\u0437\u044c\u043b\u0456\u0442\u0430\u0441\u043d\u044b", "\u0441\u0456\u0431\u0435\u0440\u043d\u044b", "\u0436\u043e\u0440\u0441\u0442\u043a\u0456"], "hu": ["k\u00f6ny\u00f6rtelen", "k\u00edm\u00e9letlen", "sz\u00edvtelen", "irgalmatlan"]}, "examples": [["Mi transdonos la Egiptojn en la manon de kruela sinjoro, kaj senkompata re\u011do regos super ili", "La Malnova TestamentoJesaja 19:4"], ["la senkompata morto diris sian kruelan vorton", "Z"], ["\u0109iam la infanaj bu\u015doj parolis senkompatajn vortojn pri \u015di", "Fabeloj, volumo 4Knabino kiu pa\u015dis sur panon"], ["lian kapon, sur\u015dutitan per la cindro, senkompate bruligis la suno", "La Faraono, volumo 2\u0109ap. 21"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompat", "primary": false}, "grateni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Baki man\u011da\u0135on, kutime \u015dmirinte \u011din per pasto, pana, froma\u011da a\u016d alia raspa\u0135o, \u011dis formi\u011do de delikata krusteto.", "translations": {"be": ["\u043f\u044f\u0447\u044b (\u0435\u0436\u0443)", "\u0437\u0430\u043f\u044f\u043a\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["gratiner"], "nl": ["gratineren"], "pt": ["preparar comida \u00e0 milanesa"], "ru": ["\u0437\u0430\u043f\u0435\u0447\u044c", "\u0437\u0430\u043f\u0435\u043a\u0430\u0442\u044c"], "de": ["gratinieren", "\u00fcberbacken"], "tr": ["g\u00fcve\u00e7te pi\u015firmek"], "hu": ["cs\u0151ben s\u00fct", "gratin\u00edroz"], "es": ["gratinar"]}, "examples": [["gratenita terpoma ka\u0109o, makaronioj gratenitaj en sa\u016dco, gratenita fi\u015do, kokida\u0135o kaj tiel plu", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "panerumi", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "graten", "primary": true}, "diversa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsamspeca.", "translations": {"be": ["\u0440\u043e\u0437\u043d\u044b", "\u0440\u0430\u0437\u043d\u0430\u0441\u0442\u0430\u0439\u043d\u044b"], "fr": ["divers"], "en": ["diverse"], "pt": ["diverso", "v\u00e1rio"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b\u0439", "\u0440\u0430\u0437\u043b\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u0440\u0430\u0437\u043d\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b\u0439"], "de": ["verschieden"], "hu": ["k\u00fcl\u00f6nb\u00f6z\u0151", "k\u00fcl\u00f6nf\u00e9le"], "es": ["diverso"], "cs": ["r\u016fzn\u00fd"], "pl": ["r\u00f3\u017cny", "przer\u00f3\u017cny", "rozmaity", "urozmaicony"]}, "examples": [["la\u016d diversa maniero", null], ["\u015dtonoj de diversa grandeco", null], ["monpaperoj de diversa valoro", null], ["homoj de diversa ekstera\u0135o, de diversaj specoj, agoj k karakteroj", "Z"], ["tiun \u0109i flankon diversaj esp-istoj povas klarigi al si en la plej diversa maniero k en la plej diversaj gradoj", "Z"], ["diversgentaj lo\u011dantoj", "La Malnova Testamento, Jeremia 50:37"], ["diverskonsista", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kelke da malsamaj.", "translations": {"pl": ["r\u00f3\u017cne"], "pt": ["v\u00e1rios"]}, "examples": [["ni a\u0109etis diversajn ilojn", null], ["diversaj detaloj, cirkonstancoj, lokoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "divers", "primary": true}, "plurtaskado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043c\u043d\u043e\u0433\u043e\u0437\u0430\u0434\u0430\u0447\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "en": ["multitasking"], "be": ["\u0448\u043c\u0430\u0442\u0437\u0430\u0434\u0430\u0447\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043c\u0443\u043b\u044c\u0442\u044b\u0437\u0430\u0434\u0430\u0447\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "he": ["\u05e8\u05d9\u05d1\u05d5\u05d9 \u05de\u05e9\u05d9\u05de\u05d5\u05ea"], "pl": ["wielozadaniowo\u015b\u0107"], "hu": ["t\u00f6bbfeladatos feldolgoz\u00e1s", "p\u00e1rhuzamos feldolgoz\u00e1s", "multitasking"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "task", "primary": false}, "inspektisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Oficisto komisiita por inspekti.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0441\u043f\u044d\u043a\u0442\u0430\u0440", "\u043d\u0430\u0433\u043b\u044f\u0434\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["inspecteur", "contr\u00f4leur", "superviseur"], "nl": ["inspecteur"], "pt": ["inspetor"], "ru": ["\u0438\u043d\u0441\u043f\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440", "\u043d\u0430\u0434\u0437\u0438\u0440\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Inspektor", "Pr\u00fcfer", "\u00dcberwacher", "Beschauer", "Kontrolleur"], "hu": ["fel\u00fcgyel\u0151"], "es": ["inspector"]}, "examples": [["la Izraelidoj havis siajn inspektistojn, kiuj servis al la re\u011do pri \u0109iuj aferoj de la aparta\u0135oj", "La Malnova TestamentoI. Kroniko 27:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "inspekt", "primary": false}, "Ruando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la centra Afriko kun \u0109efurbo Kigalio. Teritorio de Respubliko Ruando. ISO-3166 kodo: RW. \u011ci limas kun Burundo Kongo Kin\u015dasa Ugando kaj Tanzanio.", "translations": {"de": ["Ruanda"], "bg": ["\u0420\u0443\u0430\u043d\u0434\u0430"], "en": ["Rwanda"], "pl": ["Rwanda", "Republika Rwandy", "Ruanda", "Republika Ruandy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ruand", "primary": true}, "mumio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kadavro konservita per balzamaj procedoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u043c\u0456\u044f"], "fr": ["momie"], "bg": ["\u043c\u0443\u043c\u0438\u044f"], "nl": ["mummie"], "pt": ["m\u00famia"], "ru": ["\u043c\u0443\u043c\u0438\u044f"], "de": ["Mumie"], "sv": ["mumie"], "hu": ["m\u00famia"], "fa": ["(\u062c\u0633\u062f) \u0645\u0648\u0645\u06cc\u0627\u06cc\u06cc"], "en": ["mummy"], "pl": ["mumia"]}, "examples": [["\u015dtelistoj rabadis la trezoron kaj mumiojn el piramidoj", "Interesa arkeologio, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mumi", "primary": true}, "rafinejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fabriko, kie oni kemie rafinas.", "translations": {"en": ["refinery"], "nl": ["raffinaderij"]}, "examples": [["\u00abFushun Numero 1\u00bb estis la unua rafinejo de artefarita oleo kaj unu el la plej fruaj petrolaj rafinejoj en \u0108inio", "WU Guojiang, Rafinejo jubileas, Monato, 2008/08-09, p. 22"]], "subdefinitions": []}], "root": "rafin", "primary": false}, "kastoredoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo ron\u011duloj (Castoridae), kun la genro kastoro.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0431\u0440\u044b (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["castorid\u00e9s"], "en": ["beavers"], "nl": ["bevers"], "ru": ["\u0431\u043e\u0431\u0440\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Biber"], "hu": ["h\u00f3df\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kastored", "primary": true}, "sukerbeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Beto kun sukerri\u0109a radiko, uzata por industrie produkti sukeron.", "translations": {"be": ["\u0446\u0443\u043a\u0440\u043e\u0432\u044b \u0431\u0443\u0440\u0430\u043a"], "fr": ["betterave sucri\u00e8re"], "ru": ["\u0441\u0430\u0445\u0430\u0440\u043d\u0430\u044f \u0441\u0432\u0451\u043a\u043b\u0430"], "de": ["Zuckerr\u00fcbe"], "tr": ["\u015feker pancar\u0131"], "hu": ["cukorr\u00e9pa"], "br": ["beterabezenn sukr"], "pl": ["burak cukrowy"]}, "examples": [["pulpo de sukerbetoj", "Akademio de Esperanto, Oficialaj informoj, 8, 2007-03-10"]], "subdefinitions": []}], "root": "bet", "primary": false}, "damoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ludo por du personoj (konvencie, la Blankulo kaj la Nigrulo), ludata sur tabulo dividita en kvadratajn fakojn alterne nigraj kaj blankaj (10\u00d710 en \u00abcentfaka damludo\u00bb, 8\u00d78 en la plimulto da naciaj formoj), sur kiu oni pu\u015das diskojn.", "translations": {"be": ["\u0448\u0430\u0448\u043a\u0456"], "fr": ["jeu de dames"], "en": ["checkers (usone)", "draughts (brituje)"], "nl": ["damspel"], "pt": ["jogo de damas"], "ru": ["\u0448\u0430\u0448\u043a\u0438"], "de": ["Dame Spiel"], "hu": ["d\u00e1maj\u00e1t\u00e9k"], "sk": ["d\u00e1ma (hra)"], "es": ["damas"], "br": ["c'hoari damez"], "cs": ["d\u00e1ma"], "pl": ["warcaby", "damka"]}, "examples": [["Camilo al \u015di instruis ludadon de damoj kaj \u015dako kaj ili ludadis vespere", "Machado de Assis, trad. Paulo Viana La divenistino kaj aliaj rakontoj Oportuno, jaro 2005a, p. 13a"]], "subdefinitions": []}], "root": "dam", "primary": false}, "dentbroso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "broso por la dentoj.", "translations": {"bg": ["\u0447\u0435\u0442\u043a\u0430 \u0437\u0430 \u0437\u044a\u0431\u0438"], "de": ["Zahnb\u00fcrste"], "sv": ["tandborste"], "fa": ["\u0645\u0633\u0648\u0627\u06a9"], "en": ["toothbrush"], "pl": ["szczoteczka do z\u0119b\u00f3w"]}, "examples": [["Dentobroso estas ilo por brosi dentojn", "Vikipedio, http://eo.wikipedia.org/wiki/Dentobroso"]], "subdefinitions": []}], "root": "bros", "primary": false}, "tinko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio ciprinedoj (Tinca), bongusta riverfi\u015do.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u043d"], "fr": ["tanche"], "nl": ["zeelt"], "pt": ["tenca", "carpa"], "ru": ["\u043b\u0438\u043d\u044c"], "de": ["Schleie"], "hu": ["comp\u00f3", "cig\u00e1nyhal"], "pl": ["lin"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tink", "primary": true}, "kombinatoriko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bran\u0109o de matematiko, kiu studas problemojn rilatajn al elektado kaj kombinado de elementoj de finia (a\u016d, almena\u016d, diskreta) aro la\u016d anta\u016dfiksitaj reguloj; la klasikaj kaj elementaj nocioj de kombinatoriko estas aran\u011da\u0135o, kombina\u0135o, permuta\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u0431\u0456\u043d\u0430\u0442\u043e\u0440\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["analyse combinatoire"], "en": ["combinatorics", "combinatorial analysis"], "nl": ["kombinatoriek"], "pt": ["an\u00e1lise combinat\u00f3ria"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u0431\u0438\u043d\u0430\u0442\u043e\u0440\u0438\u043a\u0430", "\u043a\u043e\u043c\u0431\u0438\u043d\u0430\u0442\u043e\u0440\u043d\u044b\u0439 \u0430\u043d\u0430\u043b\u0438\u0437"], "de": ["Kombinatorik"], "es": ["combinatoria"], "pl": ["kombinatoryka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kombinatorik", "primary": true}, "anormala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nenormala, eksternorma.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u043d\u0430\u0440\u043c\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u0430\u043d\u0430\u0440\u043c\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u0430\u043d\u0430\u043c\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["anormal"], "en": ["abnormal"], "nl": ["abnormaal"], "ru": ["\u043d\u0435\u043d\u043e\u0440\u043c\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0430\u043d\u043e\u0440\u043c\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0430\u043d\u043e\u043c\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["unnormal", "anormal", "ungew\u00f6hnlich"], "hu": ["abnorm\u00e1lis"], "es": ["anormal"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anormal", "primary": true}, "profitemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Deziro profiti.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0440\u044b\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["esprit de lucre"], "nl": ["winstbejag"], "hu": ["haszonles\u00e9s", "profit\u00e9hs\u00e9g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "profit", "primary": false}, "profitema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Celanta nur profiton.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0440\u044b\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["int\u00e9ress\u00e9 (cherchant son int\u00e9r\u00eat)"], "en": ["greedy for profit"], "nl": ["baatzuchtig"], "de": ["profitgierig"], "es": ["lucrativo"], "hu": ["haszonles\u0151", "profit\u00e9hes", "haszonelv\u0171"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "profit", "primary": false}, "dornfi\u015deto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u044e\u0448\u043a\u0430"], "ca": ["espina"], "fr": ["\u00e9pinoche"], "es": ["espina"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fi\u015d", "primary": false}, "tenti\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "I\u011di tentata, submeti\u011di al tentoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u043a\u0443\u0441\u0456\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["\u00eatre tent\u00e9", "avoir (grande) envie"], "hu": ["k\u00eds\u00e9rt\u00e9sbe esik", "elcs\u00e1bul"], "pl": ["skusi\u0107 si\u0119 na co\u015b", "po\u0142akomi\u0107 si\u0119 na co\u015b"], "ru": ["\u0441\u043e\u0431\u043b\u0430\u0437\u043d\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u043e\u0434\u0434\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f \u0438\u0441\u043a\u0443\u0448\u0435\u043d\u0438\u044e"]}, "examples": [["Bilbo tenti\u011dis mortigi lin per sia glavo", "Tolkien, trad. W. Auld La kunularo de l' ringoj Prologo"], ["mi tenti\u011dis, ke mi surmetu sur miajn fingrojn", "La revadoj de soleca promenantoKvara promenado"], ["la tenti\u011do de Eva", "Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "tent", "primary": false}, "kardelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio fringedoj (Carduelis).", "translations": {"ru": ["\u0449\u0435\u0433\u043e\u043b (\u0440\u043e\u0434)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Specio de tiu genro (Carduelis carduelis).", "translations": {"be": ["\u0448\u0447\u044b\u0433\u043e\u043b"], "fr": ["chardonneret"], "en": ["goldfinch"], "nl": ["distelvink", "putter"], "ru": ["\u0449\u0435\u0433\u043e\u043b"], "de": ["Distelfink", "Stieglitz"], "hu": ["tengelic"], "br": ["pabor (evn)"], "cs": ["stehl\u00edk obecn\u00fd"], "pl": ["szczygie\u0142"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kardel", "primary": true}, "forsendi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Sendi por forigi.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0441\u044b\u043b\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["\u00e9loigner", "exp\u00e9dier au loin", "renvoyer"], "en": ["send away", "send off", "dispatch", "dismiss"], "nl": ["wegzenden"], "ru": ["\u043e\u0442\u043e\u0441\u043b\u0430\u0442\u044c"], "de": ["wegschicken"], "it": ["licenziare", "mandare via", "spedire (mandare via)"], "hu": ["elk\u00fcld (vhonnan)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "send", "primary": false}, "seninteresa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senigita je intereso.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0437\u044b\u043d\u0442\u0435\u0440\u0435\u0441\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["inint\u00e9ressant", "sans int\u00e9r\u00eat", "d\u00e9nu\u00e9 d'int\u00e9r\u00eat", "banal", "commun (inint\u00e9ressant)", "insignifiant (inint\u00e9ressant)", "quelconque (inint\u00e9ressant)"], "nl": ["onbelangrijk"], "pt": ["sem interesse (adj.)"], "de": ["uninteressant"], "hu": ["\u00e9rdektelen"], "es": ["vulgar (en el sentido de com\u00fan)", "insulso", "indiferente"], "pl": ["nieinteresuj\u0105cy", "nieciekawy"]}, "examples": [["Ken havas malgravan seninteresan oficon en la urba administrejo", "Lasu min paroli plu!La vesperfu\u015dulo"], ["lia opinio estas tute seninteresa por mi", null]], "subdefinitions": []}], "root": "interes", "primary": false}, "elipso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Forigo de unu a\u016d kelkaj vortoj, kiujn oni ne ju\u011das nepre necesaj por la kompreno.", "translations": {"fa": ["\u062d\u0630\u0641 \u0628\u0647 \u0642\u0631\u06cc\u0646\u0647"], "fr": ["ellipse (math., gram.)"], "nl": ["ellips"], "pt": ["elipse"], "ru": ["\u044d\u043b\u043b\u0438\u043f\u0441\u0438\u0441"], "de": ["Ellipse", "Auslassung"]}, "examples": [["en la frazo \u00abmi vidis lin, sed ne vin\u00bb oni faras elipson de la verbo en la dua propozicio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Koniko kun discentreco malpli granda ol unu.", "translations": {"be": ["\u044d\u043b\u0456\u043f\u0441"], "en": ["ellipse"], "pt": ["elipse"], "ru": ["\u044d\u043b\u043b\u0438\u043f\u0441"], "de": ["Ellipse"], "fa": ["\u0628\u06cc\u0636\u06cc"], "es": ["elipse"], "pl": ["elipsa"]}, "examples": [["elipso havas du fokusojn kaj la sumo de la distancoj de \u0109iu punkto de la elipso al \u011diaj fokusoj estas konstanta", null], ["la planedoj la\u016diras elipsojn, kies unu el la fokusoj okupas la suno", null], ["la kartezia ekvacio de elipso estas de la tipo (x/a)2+(y/b)2 = 1", null]], "subdefinitions": []}], "root": "elips", "primary": true}, "kunglui\u011demo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kunteni\u011demo.", "translations": {"fr": ["coh\u00e9sion"], "nl": ["cohesie"], "pl": ["kleisto\u015b\u0107"], "hu": ["koh\u00e9zi\u00f3", "\u00f6sszetart\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "glu", "primary": false}, "liberpensulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u043e\u0431\u043e\u0434\u043e\u043c\u044b\u0441\u043b\u044f\u0449\u0438\u0439 (\u0441\u0443\u0449.)"], "fr": ["libre-penseur (subst.)"], "hu": ["szabadgondolkod\u00f3"]}, "examples": [["religie li estis liberpensulo, sed en la fino de sia vivo li ali\u011dis al la tutmonda Bahai-movado", "Aventuroj de pioniro, \u0109apitro 51a, p. 116a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pens", "primary": false}, "elspiri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Elpu\u015di aeron el la pulmoj.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0434\u044b\u0445\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["respirer", "exprimer"], "nl": ["uitademen"], "ru": ["\u0432\u044b\u0434\u044b\u0445\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0434\u043e\u0445\u043d\u0443\u0442\u044c"], "de": ["ausatmen"], "hu": ["kisug\u00e1roz"], "fa": ["\u0646\u0641\u0633 \u0628\u06cc\u0631\u0648\u0646 \u062f\u0627\u062f\u0646", "\u0628\u0627\u0632\u062f\u0645\u06cc\u062f\u0646", "\u062f\u0645 \u0628\u0631\u0622\u0648\u0631\u062f\u0646"], "es": ["expirar"]}, "examples": [["mi elspiris la tutan aeron kaj pli profunde for\u0135etis la kapon malanta\u016den", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Eligi odoron, haladzon, a\u016d varmon.", "translations": {"fa": ["\u067e\u0631\u0627\u06a9\u0646\u062f\u0646 (\u0628\u0648)", "\u0645\u062a\u0635\u0627\u0639\u062f \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "fr": ["\u00e9mettre (une odeur)", "exhaler"], "de": ["ausd\u00fcnsten"], "hu": ["\u00e1raszt"]}, "examples": [["la sablo elspiris ardantan varmegon", "Fabeloj, volumo 1, \u011dardeno de la paradizo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Eksterigi, sentigi ian econ; esti plena je.", "translations": {"de": ["ausstrahlen"]}, "examples": [["\u0109io elspiris sanan gajecon", null], ["la libro elspiras malamon", null], ["atestanto falsama, kiu elspiras mensogojn", "La Malnova Testamento, Sentencoj 14:5"]], "subdefinitions": []}], "root": "spir", "primary": false}, "murdo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Intenca krima mortigo de homo.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0431\u0438\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["assassinat", "homicide (meurtre)", "meurtre"], "nl": ["moord"], "de": ["Mord"], "it": ["omicidio"], "hu": ["gyilkoss\u00e1g"]}, "examples": [["la judoj tute ne kulpigas la tutan polan popolon pri la okazintaj murdoj", "Zofia Banet-Fornalowa: Kadi\u015d por Jedwabne, Monato jaro 2002a, numero 1a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "murd", "primary": false}, "genio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plej alta grado de la homaj kapabloj; superega inteligento.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0435\u043d\u0438\u0439"], "fr": ["g\u00e9nie"], "bg": ["\u0433\u0435\u043d\u0438\u0439"], "nl": ["genie"], "pt": ["g\u00eanio"], "be": ["\u0433\u0435\u043d\u0456\u0439", "\u0433\u0435\u043d\u0456\u044f\u043b\u044c\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "de": ["Genie", "Hochbegabter"], "tr": ["dahi"], "it": ["genio"], "hu": ["l\u00e1ngelme", "l\u00e1ng\u00e9sz", "zseni", "g\u00e9niusz"], "en": ["genius"], "es": ["genio"], "pl": ["geniusz"]}, "examples": [["por krei lingvon internacian estis necesa la genio de Zamenhof", "B"], ["jam ne unu universala genio, kiu povus reformi la mondon, forputris ja en la senfeligejo", "Z"], ["se lia genio ne superas en tio \u0109i mian", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Geist"], "tr": ["cin"], "en": ["daemon", "daimon"], "pt": ["nume (mitologia)"], "hu": ["d\u00e9mon"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dajmono \u0109e la antikvaj romanoj, precipe la zorgantoj pri la destino de homo, loko, urbo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u043d\u0456\u0439 (\u0434\u0443\u0445)"], "de": ["Genius", "Schutzgeist"], "bg": ["\u0434\u0443\u0445"], "pl": ["geniusz", "demon", "dajmon"], "hu": ["nemt\u0151", "v\u00e9d\u0151szellem", "g\u00e9niusz"]}, "examples": [["la romanoj oferis al siaj genioj", null]]}]}], "root": "geni", "primary": true}, "murdi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Intence krime mortigi.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["assassiner"], "en": ["murder"], "nl": ["vermoorden"], "pt": ["assassinar", "matar (assassinar)"], "ru": ["\u0443\u0431\u0438\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u0432\u0435\u0440\u0448\u0438\u0442\u044c \u0443\u0431\u0438\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["morden"], "it": ["assassinare"], "hu": ["gyilkol", "meggyilkol", "\u00f6l", "meg\u00f6l"]}, "examples": [["murdi je nomo de dio", "Stefan Maul: Murdi je nomo de dio, Monato jaro 2001a, numero 10a, p. 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "murd", "primary": true}, "aborta rimo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nepura rimo, en kiu la postakcentaj vokaloj ne samas.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0431\u043b\u0438\u0437\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u0440\u0438\u0444\u043c\u0430"], "nl": ["kreupelrijm"], "hu": ["m\u00e1ssalhangz\u00f3s r\u00edm", "m\u00e1ssalhangz\u00f3s asszon\u00e1nc"]}, "examples": [["\u00abvundo-profunda\u00bb konsistigas abortan rimon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rim", "primary": false}, "senkreditigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senigi iun je fidindeco, kredindeco.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0441\u043a\u0440\u044d\u0434\u044b\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["discr\u00e9diter"], "en": ["discredit"], "nl": ["in discrediet brengen"], "pt": ["desacreditar"], "ru": ["\u0434\u0438\u0441\u043a\u0440\u0435\u0434\u0438\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["in Misskredit bringen", "diskreditieren"]}, "examples": [["vi penas senkreditigi nin en la okuloj de la mondo", "Z"], ["senkreditigi ideon, institucion, a\u016dtoron, \u0135urnaliston", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Senigi iun je sia kredito.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0437\u0431\u0430\u0432\u0456\u0446\u044c \u043a\u0440\u044d\u0434\u044b\u0442\u0443"], "nl": ["in waarde doen dalen"], "ru": ["\u043b\u0438\u0448\u0438\u0442\u044c \u043a\u0440\u0435\u0434\u0438\u0442\u0430"]}, "examples": [["tiu firmo estas miskreditigita en la merkato", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kredit", "primary": false}, "genia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta genion.", "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u043d\u0456\u044f\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["g\u00e9nial"], "bg": ["\u0433\u0435\u043d\u044f\u043b\u0435\u043d"], "nl": ["geniaal", "hoogbegaafd"], "pt": ["genial"], "ru": ["\u0433\u0435\u043d\u0438\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["genial", "hochbegabt"], "it": ["geniale"], "hu": ["zseni\u00e1lis", "l\u00e1ngesz\u0171"], "en": ["of genius", "brilliant", "gifted", "masterly"], "es": ["genial"], "pl": ["genialny"]}, "examples": [["genia a\u016dtoro", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, Arturo, (rakonto de V. Devjatnin), 2"], ["genia spirito, verko, eltrovo", null], ["kiel ajn genia la sistemo estas", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 6, artikoloj pri esperanto, al la historio de la provoj de lingvoj tutmondaj de Leibnitz \u011dis la nuna tempo"], ["geniulo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "geni", "primary": false}, "Hago": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Urbo en la nederlanda provinco Sud-Holando (4\u00b018'E, 52\u00b005'N).", "translations": {"be": ["\u0413\u0430\u0430\u0433\u0430"], "fr": ["La Haye"], "bg": ["\u0425\u0430\u0433\u0430"], "nl": ["Den Haag", "'s-Gravenhage"], "pt": ["Haia"], "el": ["\u03a7\u03ac\u03b3\u03b7"], "de": ["Den Haag"], "it": ["L'Aia"], "hu": ["H\u00e1ga"], "gd": ["an H\u00e1ig"], "en": ["The Hague"], "es": ["La Haya"], "lat": ["Haga-Comitis"], "ru": ["\u0413aa\u0433a"], "pl": ["Haga"]}, "examples": [["[Ivo Lapenna estis] advokato-konsilisto de Albanio en la proceso kontra\u016d Britio pro la incidentoj en la Markolo de Korfuo anta\u016d la Internacia Kortumo en Hago en 1947/48", "Biografiaj notoj pri Ivo Lapenna, Horizonto, n-ro 6/1984"]], "subdefinitions": []}], "root": "Hag", "primary": true}, "La\u016drenco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo latindevena.", "translations": {"ru": ["\u041b\u0430\u0432\u0440\u0435\u043d\u0442\u0438\u0439"], "fr": ["Laurent"], "en": ["Laurence", "Lawrence"], "nl": ["Laurens"], "pt": ["Louren\u00e7o"], "de": ["Laurentius", "Laurenz"], "it": ["Lorenzo"], "lat": ["Laurentius"], "pl": ["Wawrzyniec", "Laurencja (imi\u0119 kobiece)"]}, "examples": [["la unua filipina beatulo, La\u016drenco Ruiz", "A. De Salvo, La papo al Azio, Espero Katolika, 1981, numero 3-4a"], ["voja\u011dfotoj de La\u016drenco kaj Gudula", "Amikeca Reto, Voja\u011dfotoj..., 2001-01-10"]], "subdefinitions": []}], "root": "La\u016drenc", "primary": true}, "inventaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Etato, listiganta \u0109iujn specojn kaj kvantojn de objektoj, varoj, valoroj apartenantaj al iu persono, societo, firmao.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0432\u0435\u043d\u0442\u0430\u0440\u044c"], "fr": ["\u00e9tat des lieux", "inventaire", "r\u00e9colement"], "en": ["inventory", "stocklist"], "nl": ["inventaris"], "pt": ["invent\u00e1rio"], "be": ["\u0456\u043d\u0432\u044d\u043d\u0442\u0430\u0440"], "de": ["Inventar", "Bestandsliste"], "hu": ["lelt\u00e1r"], "es": ["inventario"]}, "examples": [["Vilela prizorgis la sepulton, la mortokultojn, kaj la inventaron", "Machado de Assis, trad. Paulo Viana La divenistino kaj aliaj rakontoj Oportuno, jaro 2005a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "inventar", "primary": true}, "kriterio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Distingilo pri vero kaj malvero.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044b\u0442\u044d\u0440\u044b\u0439", "\u043a\u0440\u044b\u0442\u044d\u0440"], "fr": ["crit\u00e8re"], "en": ["criterion", "measure", "rule", "touchstone"], "nl": ["norm", "criterium"], "pt": ["crit\u00e9rio"], "ru": ["\u043a\u0440\u0438\u0442\u0435\u0440\u0438\u0439", "\u043c\u0435\u0440\u0438\u043b\u043e"], "ca": ["criteri"], "de": ["Kriterium", "Pr\u00fcfstein", "entscheidendes Merkmal"], "hu": ["ism\u00e9rv", "m\u00e9rce", "krit\u00e9rium"], "es": ["criterio"]}, "examples": [["la irana registaro kontra\u016dargumentas, ke la religio kaj la kulturo de la lando postulas aliajn kriteriojn pri justeco ol en Okcidentio", "Persa Homarano: La\u016dle\u011da perforto, Monatojaro 1998a, numero 5a, p. 9a"], ["la necesaj kriterioj pri ekologia terkultivado estas reguligitaj en la nutra\u0135juro de A\u016dstrio", "Evgeni Georgiev: A\u016dstrio: lando de ekologia kultivado, Monatojaro 1997a, numero 9a, p. 19a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kriteri", "primary": true}, "Daniel": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo hebredevena.", "translations": {"ru": ["\u0414\u0430\u043d\u0438\u0438\u043b", "\u0414\u0430\u043d\u0438\u043b\u0430"], "fr": ["Daniel"], "bg": ["\u0414\u0430\u043d\u0438\u0438\u043b"], "nl": ["Dani\u00ebl"], "pt": ["Daniel"], "de": ["Daniel"], "it": ["Daniele"], "hu": ["D\u00e1niel"], "pl": ["Daniel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108efrolulo de samnoma biblia libro, forkondukita en Babilonon, kie li profetas anta\u016d la re\u011doj.", "translations": {"ru": ["\u0414\u0430\u043d\u0438\u0438\u043b"], "de": ["Daniel"], "bg": ["\u0414\u0430\u043d\u0438\u0438\u043b"], "pt": ["Daniel"], "pl": ["Daniel"]}, "examples": [["li vokis per mal\u011doja vo\u0109o Danielon", "La Malnova Testamento, &Dan 6:20"], ["kvaza\u016d vi estus pli sa\u011da ol Daniel", "La Malnova Testamento, &Jeh 28:3"]], "subdefinitions": []}], "root": "Daniel", "primary": false}, "baskulponto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La rilato kun baskulo estas nur proksimuma."], "primary definition": "Ponto, kies planko havas plurajn partojn, unu a\u016d kelkaj el kiuj povas levi\u011di kaj mallevi\u011di \u0109irka\u016d horizontala akso, orta al tiu de la \u015doseo.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0432\u043e\u0434\u043d\u043e\u0439 \u043c\u043e\u0441\u0442"], "fr": ["pont \u00e0 bascule"], "en": ["drawbridge", "bascule bridge"], "nl": ["basculebrug"], "pl": ["most zwodzony"], "hu": ["csap\u00f3h\u00edd", "billen\u0151h\u00edd", "felnyithat\u00f3 h\u00edd"]}, "examples": [["la Londona baskulponto", "Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "pont", "primary": false}, "hajlero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hajlograjno.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0430\u0434\u0437\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["gr\u00ealon"], "en": ["hailstone"], "nl": ["hagelkorrel"], "pt": ["granizo (pedra)"], "ru": ["\u0433\u0440\u0430\u0434\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Hagelkorn"], "it": ["chicco di grandine", "grandine (chicco di)"], "hu": ["j\u00e9gdarab", "j\u00e9gszem"], "es": ["granizo"], "br": ["grizilhenn", "kazarc'henn"], "pl": ["gradzina", "kulka gradu", "kulka gradowa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hajl", "primary": false}, "listelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mallar\u011da randa elstara\u0135eto de arkitektura ornama\u0135o a\u016d de monero, medalo kaj tiel plu.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0438\u0441\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u043f\u043e\u044f\u0441\u043e\u043a", "\u0432\u044b\u0441\u0442\u0443\u043f", "\u0432\u0430\u043b\u0438\u043a", "\u043f\u043e\u0440\u0435\u0431\u0440\u0438\u043a"], "fr": ["moulure", "listel"], "nl": ["lijst", "richel"], "pt": ["listel", "filete (arq.)", "listelo"], "de": ["Leiste"], "hu": ["szeg\u00e9lyl\u00e9c"]}, "examples": [["faru \u0109irka\u016d mallar\u011dan listelon", "La Malnova Testamento, Eliro 25:24"]], "subdefinitions": []}], "root": "listel", "primary": true}, "fajrejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, en kiu fajro brulas.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0447\u0430\u0433"], "fr": ["chemin\u00e9e (foyer)", "foyer (chemin\u00e9e)"], "en": ["fireplace", "hearth"], "nl": ["haard"], "be": ["\u0430\u0447\u0430\u0433", "\u0433\u0430\u0440\u043d\u043e"], "de": ["Feuerstelle"], "tr": ["\u015f\u00f6mine"], "sv": ["eldstad"], "hu": ["t\u0171zhely"], "br": ["oaled"], "pl": ["palenisko"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fajr", "primary": false}, "malkompatemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0437\u0436\u0430\u043b\u043e\u0441\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["absence de piti\u00e9", "absence de compassion", "inflexibilit\u00e9 (absence de piti\u00e9)", "implacabilit\u00e9 (absence de piti\u00e9)", "intransigeance (absence de piti\u00e9)"], "nl": ["onbarmhartigheid"], "hu": ["k\u00f6ny\u00f6rtelens\u00e9g", "k\u00edm\u00e9letlens\u00e9g"]}, "examples": [["en oni notas la vivkarecon, senlaborecon, malkompatemon de la entreprenistoj, sed en ili nenio estas mallegala", "Metropoliteno\u0109ap. 3"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompat", "primary": false}, "krispigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari ion krispa.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0432\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c (\u043e \u0432\u043e\u043b\u043e\u0441\u0430\u0445)", "\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u0441\u043a\u043b\u0430\u0434\u043a\u0438"], "hu": ["fodros\u00edt", "bodros\u00edt", "g\u00f6nd\u00f6r\u00edt"], "de": ["kr\u00e4useln"], "nl": ["doen krullen", "doen rimpelen"], "en": ["crimp", "curl", "wave"]}, "examples": [["krispigi harojn, falbalon", null], ["\u015di komencis enuigan krispigon de la ekstremoj de lar\u011da silka skarpo", "B"], ["varma vento krispigis la akvon (faldi)", "B"], ["krispigi artefaritajn rozpetalojn (frizi)", null], ["la ondoj krispi\u011dis kaj \u015da\u016dmis", "Z"], ["la oraj grenkampoj ondkrispi\u011das", null]], "subdefinitions": []}], "root": "krisp", "primary": false}, "malkompatema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0437\u0436\u0430\u043b\u043e\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["impitoyable", "qui ne se laisse pas apitoyer", "inflexible (impitoyable)", "implacable", "intraitable (impitoyable)", "intransigeant (impitoyable)", "sans piti\u00e9"], "en": ["hard-hearted", "hard", "harsh", "implacable", "merciless", "pitiless", "ruthless", "uncompassionate", "unfeeling"], "nl": ["onbarmhartig"], "be": ["\u0431\u044f\u0437\u044c\u043b\u0456\u0442\u0430\u0441\u043d\u044b", "\u0441\u0456\u0431\u0435\u0440\u043d\u044b", "\u0436\u043e\u0440\u0441\u0442\u043a\u0456"], "hu": ["k\u00f6ny\u00f6rtelen", "k\u00edm\u00e9letlen"]}, "examples": [["sen iu azilo, en kiu mi povintus forsavi min de miaj malkompatemaj persekutantoj", "La revadoj de soleca promenantoTria promenado"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompat", "primary": false}, "pensio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pensio en pluraj lingvoj inkluzivas donon de mono pro invalideco, post divorco kaj \u011denerale en \u0109iuj okazoj de perioda monhelpo kiu ne respondas al plenumata servo, kontraste al salajro."], "primary definition": "Sumo \u0109iujare pagata al eksi\u011dinta oficisto a\u016d servisto, kiam li atingis difinitan a\u011don kaj servis dum difinita nombro da jaroj.", "translations": {"be": ["\u043f\u044d\u043d\u0441\u0456\u044f"], "fr": ["pension (argent)"], "en": ["pension"], "nl": ["pensioen"], "ru": ["\u043f\u0435\u043d\u0441\u0438\u044f"], "ca": ["pensi\u00f3"], "de": ["Pension", "Rente", "Ruhegeld", "Altersruhegeld"], "sv": ["pension"], "hu": ["nyugd\u00edj"], "es": ["pensi\u00f3n"]}, "examples": [["invalidoj, vidvinoj kaj orfoj de l\u2019 oficiroj postulis pension", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pensi", "primary": false}, "pensii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Pagi pension al iu.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u0430\u0446\u0456\u0446\u044c \u043f\u044d\u043d\u0441\u0456\u044e"], "fr": ["pensionner"], "en": ["pension"], "nl": ["pensioen uitbetalen"], "ru": ["\u0432\u044b\u043f\u043b\u0430\u0447\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c \u043f\u0435\u043d\u0441\u0438\u044e"], "de": ["eine Pension zahlen", "eine Rente zahlen", "Ruhegeld auszahlen", "Altersruhegeld bezahlen"], "hu": ["nyugd\u00edjat fizet"]}, "examples": [["Leo De Cooman , pensiita civila in\u011deniero", "-, Dankojn, OpenOffice.org, [2010]"]], "subdefinitions": []}], "root": "pensi", "primary": true}, "probablodistribuo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ekzistas pluraj manieroj karakterizi PX, ekz-e per la distribua funkcio de X, a\u016d per \u011dia probablodenso, a\u016d e\u0109 per la vico de probabloj P(X = x), se X estas diskreta."], "primary definition": "(de hazarda variablo X) La probablo PX, kiun \u011di difinas.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u043f\u0440\u0435\u0434\u0435\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435 \u0432\u0435\u0440\u043e\u044f\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u0435\u0439"], "fr": ["distribution de probabilit\u00e9"], "de": ["Wahrscheinlichkeitsverteilung"], "en": ["probability distribution"], "pl": ["rozk\u0142ad prawdopodobie\u0144stwa (zmiennej losowej)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "distribu", "primary": false}, "aktiniumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 89, atompezo 227,0278, simbolo Ac. \u0108iuj izotopoj de tiu elemento estas radioaktivaj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0442\u044b\u043d\u0456\u0439"], "fr": ["actinium"], "en": ["actinium"], "nl": ["actinium"], "pt": ["act\u00ednio"], "la": ["Actinium"], "ca": ["actini"], "de": ["Actinium"], "it": ["attinio"], "sv": ["aktinium"], "sk": ["akt\u00ednium"], "es": ["actinio"], "br": ["aktiniom"], "ru": ["\u0430\u043a\u0442\u0438\u043d\u0438\u0439"], "pl": ["aktyn"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aktinium", "primary": true}, "Drako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nord-hemisfera stelfiguro (Draco).", "translations": {"fr": ["Dragon (constellation)"], "de": ["Drache"], "en": ["Draco"], "es": ["Drag\u00f3n"], "pl": ["Smok"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "drak", "primary": false}, "elektrejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fabriko, kie oni produktas elektran energion por lumigado, elektraj publikaj transportoj, hejmaj kaj industriaj bezonoj kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u0430\u0441\u0442\u0430\u043d\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["centrale \u00e9lectrique"], "nl": ["elektriciteitscentrale"], "ru": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u043e\u0441\u0442\u0430\u043d\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Kraftwerk"], "hu": ["villamos er\u0151m\u0171"], "es": ["central electrica"], "pl": ["elektrownia"]}, "examples": [["\u00ab\u0108e\u0125a opinio pri atomelektrejo en Temel\u00edn\u00bb", "Monato, 2002"]], "subdefinitions": []}], "root": "elektr", "primary": false}, "almozi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Peti almoze.", "translations": {"be": ["\u0436\u0430\u0431\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0445\u0430\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c \u043f\u0430 \u043c\u0456\u043b\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u0430\u0441\u0456\u0446\u044c \u043c\u0456\u043b\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456\u043d\u0443"], "fr": ["demander l'aum\u00f4ne", "mendier"], "en": ["beg"], "nl": ["bedelen"], "pt": ["esmolar", "pedir esmolar", "mendigar"], "ru": ["\u043d\u0438\u0449\u0435\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u043f\u0440\u043e\u0448\u0430\u0439\u043d\u0438\u0447\u0430\u0442\u044c"], "de": ["betteln"], "sv": ["tigga"], "sk": ["\u017eobra\u0165"], "br": ["goulenn an aluzen"], "es": ["limosnar", "pedir limosna", "mendigar"]}, "examples": [["kiu tro ripozas, balda\u016d almozas", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "almoz", "primary": false}, "almozo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mondonaco, monhelpo al malri\u0109ulo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u043b\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456\u043d\u0430", "\u043c\u0456\u043b\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["aum\u00f4ne"], "en": ["alms", "charity", "charitable relief"], "nl": ["aalmoes"], "pt": ["esmola"], "ru": ["\u043c\u0438\u043b\u043e\u0441\u0442\u044b\u043d\u044f", "\u043f\u043e\u0434\u0430\u044f\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Almosen"], "sv": ["allmosa"], "sk": ["almu\u017ena"], "br": ["aluzen"], "es": ["limosna"]}, "examples": [["petadi almozon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "almoz", "primary": true}, "\u011disdatigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kongruigi informon, dokumenton, institucion kun la \u0109irka\u016da evoluinta mondo.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u043d\u043e\u0432\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["mettre \u00e0 jour"], "en": ["update"], "nl": ["actualiseren", "up to date brengen"], "pt": ["atualizar"], "de": ["aktualisieren"], "sv": ["uppdatera"], "hu": ["friss\u00edt", "aktualiz\u00e1l"], "pl": ["aktualizowa\u0107"]}, "examples": [["la tasko ne estas tiel timinda: \u011disdatigi la politikajn informojn", "Michel Duc Goninaz, La Nova Plena Ilustrita Vortaro, Anta\u016dparolo, p. 21a"]], "subdefinitions": []}], "root": "dat", "primary": false}, "papagoformaj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la klaso birdoj (Psittaciformes). Grimpantaj, tropikaj birdoj, kun brilaj diverskoloraj plumoj kaj hoka beko.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043f\u0443\u0433\u0430\u0438 (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434)"], "de": ["Papageienv\u00f6gel"], "hu": ["papag\u00e1lyalak\u00faak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "papag", "primary": false}, "antilopo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el subfamilio de familio bovedoj (Antilopinae), al kiu apartenas la genroj antilopo, gazelo k.a.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0442\u044b\u043b\u0451\u043f\u0430"], "fr": ["antilope"], "bg": ["\u0430\u043d\u0442\u0438\u043b\u043e\u043f\u0430"], "ru": ["\u0430\u043d\u0442\u0438\u043b\u043e\u043f\u0430"], "de": ["Antilope"], "sv": ["antilop"], "hu": ["antilop"], "sk": ["antilopa"], "en": ["antelope"], "es": ["ant\u00edlope"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio bovedoj (Antilope).", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "antilop", "primary": true}, "\u0109i-tage": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u0435\u0433\u043e\u0434\u043d\u044f"], "fr": ["ce jour-ci"], "ro": ["azi"], "nl": ["dezer dagen"], "de": ["heute"], "tr": ["bu g\u00fcn"], "pl": ["dzisiejszego dnia"]}, "examples": [["multajn pli gravajn aferojn oni diskutas \u0109i-tage en la nova\u0135grupo", "F. Zenith, Opera 7.03 finfine en esperanto!, soc.culture.esperanto, 2003-03-24"]], "subdefinitions": []}], "root": "tag", "primary": false}, "integralo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Surbaze de pli komplika difino oni povas konsiderinde \u011deneraligi la koncepton. Vidu rimana integralo, lebega integralo."], "primary definition": "(de reela funkcio f inter a kaj b) La diferenco F(b)-F(a), kie F estas ajna malderiva\u0135o de f; simb. \u222babf(x)dx (legu: integralo de a al bo de fo de ikso do ikso).", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0442\u044d\u0433\u0440\u0430\u043b"], "fr": ["int\u00e9grale (math.)"], "en": ["integral"], "nl": ["integraal"], "pt": ["integral (matem\u00e1tica)"], "ru": ["\u0438\u043d\u0442\u0435\u0433\u0440\u0430\u043b"], "de": ["Integral"], "hu": ["integr\u00e1l"], "es": ["integral"], "pl": ["ca\u0142ka"]}, "examples": [["la integralo de funkcio sinuso inter 0 kaj \u03c0 egalas -cos\u03c0+cos0, t.e. 2", null], ["la integralo de la deriva\u0135o de f inter a kaj b egalas f(b)-f(a)", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de reela funkcio f) Ajna malderiva\u0135o de \u011di; simb. \u222bf(x)dx (legu: integralo de fo de ikso do ikso).", "translations": {}, "examples": [["du integraloj de unu sama funkcio diferencas per konstanto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "integral", "primary": true}, "integrali": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Plimulto de matematikistoj, same kiel , preferas la verbon integri, sed la rezulton de tiu ago ili prefere nomas \u00abintegralo\u00bb ol \u00abintegra\u0135o\u00bb. Ni opinias pli logike sistemigi la uzon de nur unu radiko, kaj tiu estu prefere \u00abintegral\u00bb, internacia kaj klare rekonebla, dum la transitiva \u00abintegri\u00bb maloportune kolizias kun la netransitiva \u00abintegri\u00bb derivita de la homonima radiko kun tute alia signifo (\u00abtute kompleta\u00bb)."], "primary definition": "(transitiva) Kalkuli integralon.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0442\u044d\u0433\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["int\u00e9grer (math.)"], "en": ["integrate"], "nl": ["integreren"], "pt": ["integrar (matem\u00e1tica)"], "ru": ["\u0438\u043d\u0442\u0435\u0433\u0440\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["integrieren"], "hu": ["integr\u00e1l"], "es": ["integrar (mat.)"], "pl": ["ca\u0142kowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "integral", "primary": false}, "a\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konkreta objekto.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0447"], "fr": ["chose", "objet", "truc"], "en": ["thing"], "ru": ["\u0432\u0435\u0449\u044c"], "de": ["Ding", "Sache", "Gegenstand"], "sv": ["sak"], "tp": ["ijo"], "sk": ["vec"], "pl": ["rzecz"]}, "examples": [["la plej bona a\u0135o en la mondo", "Fabeloj, volumo 2, Elfo de la rozo"], ["la princo prenos siajn a\u0135ojn sur la \u015dultron kaj eliros", "La Malnova Testamento, Je\u0125ezkel 12:12"], ["delikatajn a\u0135ojn li man\u011das", "La Faraono, volumo 3, \u0109ap. 10"], ["mi mem pli bone enpakos viajn a\u0135ojn, por ke tempo ne estu vane perdata", "La Revizo, Sceno IX"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u0135", "primary": false}, "vivtempo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Da\u016dro de ies vivado.", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u0441 \u0436\u044b\u0446\u044c\u0446\u044f"], "fr": ["dur\u00e9e de vie", "long\u00e9vit\u00e9", "vie (dur\u00e9e)"], "en": ["lifetime"], "nl": ["levenslijd"], "de": ["Lebenszeit"], "it": ["vita (durata)"], "hu": ["\u00e9lettartam"], "pl": ["wiek", "czas \u017cycia"]}, "examples": [["Viaj jaroj estas kiel la vivtempo de homo", "La Malnova Testamento, &Ijo 10:5"]], "subdefinitions": []}], "root": "temp", "primary": false}, "manao": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iela nutra\u0135o donita de Dio al la hebreoj en la dezerto.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u043d\u0430"], "en": ["manna"], "nl": ["manna"], "pt": ["man\u00e1"], "ru": ["\u043c\u0430\u043d\u043d\u0430 (\u043d\u0435\u0431\u0435\u0441\u043d\u0430\u044f)"], "ca": ["mann\u00e0"], "de": ["Manna"], "hu": ["manna"], "sk": ["mana"], "pl": ["manna"], "br": ["mann (boued)"], "es": ["man\u00e1"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sukera substanco eltirita el fraksen\u015delo kaj uzata kiel laksigilo.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u043d\u043d\u0430 (\u0441\u043b\u0430\u0431\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435)"], "en": ["manna"], "nl": ["manna"], "pl": ["manna"], "hu": ["manna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Mistera, magia forto, kvaza\u016d kolektiva animo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u0430"], "en": ["mana"], "nl": ["mana"], "ru": ["\u043c\u0430\u043d\u0430"], "de": ["Mana"], "hu": ["mana"], "sk": ["mana"], "pl": ["mana"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mana", "primary": true}, "a\u016dto\u0125tono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["autochtoon (zn.)"]}, "examples": [["distingi a\u016dto\u0125tonon de fremdulo", "La Faraono, volumo 1, anta\u016dparolo"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dto\u0125ton", "primary": true}, "participo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Verba moduso kombinanta la ecojn de verbo kaj nomo.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u0435\u0435\u043f\u0440\u044b\u043c\u0435\u0442\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["participe"], "en": ["participle"], "nl": ["deelwoord"], "pt": ["partic\u00edpio"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0447\u0430\u0441\u0442\u0438\u0435"], "de": ["Partizip"], "sv": ["particip"], "hu": ["mell\u00e9kn\u00e9vi igen\u00e9v", "participium"], "br": ["anv-gwan-verb"], "es": ["participio"]}, "examples": [["amata, amanta estas adjektivaj participoj", null], ["amate, amante estas adverbaj participoj", null], ["amato, amanto estas substantivaj participoj", null], ["amato estas pasiva participo", null], ["amanto estas aktiva participo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "particip", "primary": true}, "a\u016d": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Por neprigi a\u016d emfazi la disigajn sencojn oni povas ripeti la konjunkcion korelative (anka\u016d anta\u016d la unua listano): \u0109e \u0109iu vorto, kiun vi diros, el via bu\u015do eliros a\u016d floro a\u016d multekosta \u015dtono; al ili anta\u016dstarus la sekvanta [elekto]: (1) a\u016d elekti ian el la ekzistantaj lingvoj vivantaj, (2) a\u016d elekti ian el la lingvoj mortintaj..., (3) a\u016d elekti ian el la ekzistantaj lingvoj artaj, (4) a\u016d difini komitaton, kiu okupus sin je la kreado de lingvo tute nova."], "primary definition": "Disiga konjunkcio.", "translations": {"be": ["\u0446\u0456", "\u0430\u043b\u044c\u0431\u043e"], "fr": ["ou"], "en": ["or"], "de": ["oder"], "hu": ["vagy (k\u00f6t\u0151sz\u00f3)"], "br": ["pe"], "cs": ["nebo"], "fi": ["tai", "(toistettuna: a\u016d... a\u016d ) joko... tai", "[en demandoj neprigantaj elekton] vai", "[t.e., alivorte] eli"], "vo": ["u", "ud"], "es": ["o"], "he": ["\u05d0\u05d5"], "ru": ["\u0438\u043b\u0438"], "tr": ["veya", "ya da", "yoksa", "yahut"], "sv": ["eller"], "tp": ["anu"], "sk": ["alebo"], "pl": ["lub", "albo"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "elekta, uzata por prezenti plurajn frazelementojn, kiuj sence malebligas unu la alia(j)n, kaj indiki neceson elekti inter ili.", "translations": {}, "examples": [["\u0109u vi trinkos teon a\u016d kafon?", null], ["\u0109u jes a\u016d ne?", null], ["\u0109u hodia\u016d estas varme a\u016d malvarme?", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a725."], ["unu tago estas tricent-sesdek-kvinono a\u016d tricent-sesdek-sesono de jaro", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a714."], ["substantivon povas determini a\u016d artikolo a\u016d alia determinilo, sed ne amba\u016d", "J. C. Wells, Lingvistikaj aspektoj de Esperanto, \u0109apitro 4.8. Rotterdam 1978"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "listiga, uzata por prezenti liston da ioj.", "translations": {}, "examples": [["oni rigardas ilin kiel homojn frenezajn, infane malsa\u011dajn, a\u016d fine e\u0109 rekte kiel homojn tre malutilajn", "Esenco kaj Estonte, \u0109ap. 1a"], ["tutajn jarojn devas uzi franco a\u016d anglo por tio, ke li ekpovu regule skribi en sia patra lingvo!", "Esenco kaj Estonte, \u0109ap. 5a"], ["skatoleto a\u016d alia objekto, en kiu oni tenas cigarojn, estas cigarujo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a740."]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Kuniga konjunkcio, samsignifa kun \u00abkaj anka\u016d\u00bb.", "translations": {}, "examples": [["en kiuj neniu havas la rajton fari ian \u015dan\u011don a\u016d aldonon", "Zamenhof: Anta\u016dparolo al la Fundamento de Esperanto"], ["tiuj \u0109i registaroj per speciala le\u011do garantios al Esperanto tute certan vivon kaj uzatecon kaj plenan sendan\u011derecon kontra\u016d \u0109iuj personaj kapricoj a\u016d disputoj", "Zamenhof: Anta\u016dparolo al la Fundamento de Esperanto"], ["la artikolo \u00abla\u00bb estas uzata tiam, kiam ni parolas pri personoj a\u016d objektoj konataj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a727."], ["jam longe tie a\u016d aliloke en diversaj gazetoj kaj revuoj aperas artikoloj plenaj de aprobo por la ideo mem kaj por \u011diaj batalantoj", "Esenco kaj Estonte, \u0109ap. 1a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kontra\u016dmeta konjunkcio, indikanta ke nerealigo de la unua parto sekvigos realigon de la dua; similsenca al alie.", "translations": {}, "examples": [["li devis forlasi la patrujon, forlasi la patrinon, \u0109iujn siajn karajn, a\u016d perei en la torento de la ordinareco", "Fabeloj, volumo 4, Malnova pre\u011deja sonorilo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Konjunkcio enkondukanta klarigon a\u016d sinonimon; samsenca kiel \u00abtio estas\u00bb, \u00abalivorte\u00bb.", "translations": {"pl": ["czyli"]}, "examples": [["pomujo a\u016d pomarbo estas vortoj egale bonaj", null], ["Usono a\u016d Unuigitaj \u015ctatoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016d", "primary": true}, "a\u016dto\u0125tona": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["autochtoon (bn.)"]}, "examples": [["la a\u016dto\u0125tonaj Egiptanoj havis kupran koloron de l' ha\u016dto", "La Faraono, volumo 1, anta\u016dparolo"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dto\u0125ton", "primary": false}, "sociemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Emo kaj kapablo por ofta, facila rilatado kun homoj.", "translations": {"fr": ["sociabilit\u00e9"]}, "examples": [["\u00abha, ha.\u00bb Li frotis la manojn kun bonhumora sociemo kaj residigis la posta\u0135on iomete pli dekstren", "J. Francis, Misio sen Alveno, tk-stafeto, 1982"], ["sociemo kaj amikeco estas en la plimulto de la homoj nura komerca afero, kiu nur da\u016dras dum ili bezonas \u011din", "M. de Sabl\u00e9, trad. W. Kirschstein, Maksimoj, La Ondo de Esperanto, 1998:11 (49)"]], "subdefinitions": []}], "root": "soci", "primary": false}, "\u0109ifonfiguro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108ifona figuro proksimume similanta homon, starigita en \u011dardeno por fortimigi la birdojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0443\u0434\u0437\u0456\u043b\u0430"], "fr": ["\u00e9pouvantail"], "en": ["scarecrow"], "pt": ["espantalho"], "ru": ["\u043f\u0443\u0433\u0430\u043b\u043e"], "de": ["Vogelscheuche"], "it": ["spaventapasseri"], "hu": ["mad\u00e1rijeszt\u0151"], "es": ["espantap\u00e1jaros"], "pl": ["strach na wr\u00f3ble"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ifon", "primary": false}, "tubo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longa kava cilindroforma diversmateria ilo servanta por plej diversaj uzoj.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0443\u0431\u0430", "\u0442\u0440\u0443\u0431\u043a\u0430", "\u0448\u043b\u0430\u043d\u0433", "\u0446\u044e\u0431\u0456\u043a"], "fr": ["tube", "tuyau"], "en": ["tube"], "nl": ["buis"], "ru": ["\u0442\u0440\u0443\u0431\u0430", "\u0442\u0440\u0443\u0431\u043a\u0430", "\u0448\u043b\u0430\u043d\u0433", "\u0442\u044e\u0431\u0438\u043a"], "de": ["Rohr", "Schlauch"], "hu": ["cs\u0151"], "bg": ["\u0442\u0440\u044a\u0431\u0430", "\u043c\u0430\u0440\u043a\u0443\u0447"], "pl": ["rura", "tuba", "przew\u00f3d"]}, "examples": [["plumba, ka\u016d\u0109uka, vitra tubo", null], ["tubo de pipo, de trumpeto, de pafilo, de kanono", null], ["akvotubo", null], ["gastubo", null], ["tubeto, en kiun oni metas cigaron kiam oni \u011din fumas, estas cigaringo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "tub", "primary": true}, "svatulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu svatis virinon.", "translations": {"be": ["\u0441\u0432\u0430\u0442"], "fr": ["pr\u00e9tendant (au mariage)"], "hu": ["le\u00e1nyk\u00e9r\u0151"], "it": ["pretendente (matrimonio)"], "ru": ["\u0441\u0432\u0430\u0442"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "svat", "primary": false}, "opinienketo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["enqu\u00eate d'opinion", "sondage (enqu\u00eate d'opinion)"], "en": ["opinion survey"], "nl": ["opiniepeiling"], "es": ["encuesta de opini\u00f3n"], "it": ["sondaggio d'opinione"], "pl": ["ankieta", "sonda\u017c", "badanie opinii"]}, "examples": [["anta\u016d jaro plej granda partio en la opinienketoj estis la Progresa Partio", "B. Hekland, Triumfas tedulo, Monato, jaro 2001a, numero 11a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "enket", "primary": false}, "Damiano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo latindevena.", "translations": {"fr": ["Damien"], "pt": ["Dami\u00e3o"], "de": ["Damian"], "it": ["Damiano"], "pl": ["Damian"], "hu": ["Damj\u00e1n"]}, "examples": [["sanktuloj de la popola pieco: Kosmo kaj Damiano", "trad. A. De Salvo, Ekspozicio de dankaj vota\u0135oj, Espero Katolika, 1983-09"], ["la fablo \u00abLa fi\u015dsupo de Damiano\u00bb de Krilov", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 5a, notoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "Damian", "primary": true}, "Menceo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108ina filozofo el la konfuceisma skolo (proksimume 371 a. K. \u2013 289 a. K.), studinta la kondi\u0109ojn de justeco kaj ekonomia prospero, fama pro sia klara stilo.", "translations": {"be": ["\u041c\u044d\u043d-\u0434\u0437\u044b"], "fr": ["Mencius (Mengzi)", "Mengzi (Mencius)"], "zh": ["\u5b5f\u5b50 [M\u00e8ngz\u01d0]"], "pt": ["M\u00eancio", "Meng-tseu"], "ru": ["\u041c\u044d\u043d-\u0446\u0437\u044b"], "de": ["Mengzi"], "it": ["Mencio"], "hu": ["Menciusz", "Meng-ce"], "fa": ["\u0645\u0646\u0633\u06cc\u0648\u0633"], "lat": ["Mencius"]}, "examples": [["tabuloj, sur kiuj estis vortoj: \u00abMoralo de Konfuceo kaj Menceo\u00bb", "Homoj man\u011dantaj, \u00abde konfuceanoj mi lernis etiketon por man\u011di\u00bb, p. 218a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Mence", "primary": true}, "vulkano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Monto, kiu dum erupcioj eligas lafon, cindron, gasojn tra sia kratero.", "translations": {"be": ["\u0432\u0443\u043b\u043a\u0430\u043d"], "fr": ["volcan"], "bg": ["\u0432\u0443\u043b\u043a\u0430\u043d"], "el": ["\u03b7\u03c6\u03b1\u03af\u03c3\u03c4\u03b5\u03b9\u03bf"], "de": ["Vulkan"], "it": ["vulcano"], "hu": ["vulk\u00e1n"], "en": ["volcano"], "br": ["menez-tan"], "es": ["volc\u00e1n"], "he": ["\u05d4\u05e8-\u05d2\u05e2\u05e9"], "ru": ["\u0432\u0443\u043b\u043a\u0430\u043d"], "nl": ["vulkaan"], "pt": ["vulc\u00e3o"], "sv": ["vulkan"], "sk": ["sopka"]}, "examples": [["\u0108i-momente en la mondo estas preska\u016d 600 aktivaj vulkanoj, kiuj havas erupciojn a\u016d almena\u016d estis aktivaj en historia tempo", "Evgeni Georgiev: Vulkanoj, Monatojaro 2001a, numero 2a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "vulkan", "primary": true}, "kontinento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda teramaso, \u0109irka\u016dita de oceano kaj kiun oni povas trapasi ne transirante maron.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0442\u044b\u043d\u044d\u043d\u0442", "\u043c\u0430\u0446\u044f\u0440\u044b\u043a"], "fr": ["continent (subst.)"], "nl": ["continent", "vasteland"], "pt": ["continente"], "ru": ["\u043c\u0430\u0442\u0435\u0440\u0438\u043a", "\u043a\u043e\u043d\u0442\u0438\u043d\u0435\u043d\u0442"], "de": ["Festland", "Kontinent"], "fa": ["\u0642\u0627\u0631\u0647"]}, "examples": [["en Anglujo jam dum tutaj tri jaroj la lokomotivoj kuradis kaj alportadis grandegan utilon, sur la kontinento de E\u016dropo", "Esenco kaj Estonte, \u0109apitro 1a"], ["sub la piedoj la sablo fari\u011das pli kaj pli malprofunda kaj el sub \u011di komencas eli\u011di kalka \u015dtonego kvaza\u016d kontinento", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 17a"], ["efektive tio estas kontinento, e\u0109 lando, en la mezo de la sabla maro", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 17a"], ["kiam la kanalo estos preta la tuta fenicia kaj egipta \u015diparo atingas tiajn ri\u0109ajn landojn, kiujn preska\u016d neeble estas atingi tra la kontinento", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 6a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Mondoparto.", "translations": {"nl": ["werelddeel (ontr.)"]}, "examples": [["ni filoj de la malnova kaj maljuna kontinento venis al vi kiel gastoj kaj ni esperas ke nia voko ne restos vana sed \u011di balda\u016d e\u0125e resonos en \u0109iuj anguloj de via lando kaj tra tuta via kontinento", "Paroloj, anta\u016d la Sesa Kongreso Esperantista en Washington, 1910"], ["invadis E\u016dropon ja aliance usonanoj kies dolaro, kulturo, vivstilo poste superregis la kontinenton", "Monato, Revivi\u011das la fantomoj, 1994-05"]], "subdefinitions": []}], "root": "kontinent", "primary": true}, "radikala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Radika, \u011disfunda, esenca, plena.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0434\u044b\u043a\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["radical (adj., pol.)"], "en": ["radical"], "nl": ["radicaal"], "pt": ["radical"], "ru": ["\u0440\u0430\u0434\u0438\u043a\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["radikal"], "sv": ["radikal"], "hu": ["radik\u00e1lis"]}, "examples": [["radikala \u015dan\u011do de metodo", null], ["grandaj kaj radikalaj reformoj", "Z"], ["radikale \u015dan\u011di ion", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Politike ekstrema, postulanta tutajn profundajn kaj senkompromisajn reformojn en politiko.", "translations": {}, "examples": [["radikala ministraro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "radikala", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rilata al radikalo,.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u043d\u043e\u045e\u043d\u044b"], "ru": ["\u043e\u0441\u043d\u043e\u0432\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["sz\u00f3t\u0151-"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rilata al radikalo, a\u016d entenanta radikalon,.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0434\u044b\u043a\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "ru": ["\u0440\u0430\u0434\u0438\u043a\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["gy\u00f6k-"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "radikala", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "radikal", "primary": true}, "a\u0125": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekkrio pro forta emocio.", "translations": {"sk": ["ach"], "be": ["\u0430\u0445"], "fr": ["ah", "oh l\u00e0 l\u00e0"], "ru": ["\u0430\u0445"], "vo": ["ag"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Forta surprizo.", "translations": {"de": ["ach", "oha", "was"], "en": ["oh"], "nl": ["ah", "o", "och"]}, "examples": [["\u2015 a\u0125 \u2015 ekkrias Injo, \u2015 kial do vi, pa\u0109jo, min distras per viaj parola\u0109oj?", "Metropoliteno"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Forta beda\u016dro.", "translations": {"nl": ["ach"], "de": ["ach"], "en": ["alas"]}, "examples": [["a\u0125, pa\u0109jo, kiomfoje ni knaboj devis rea\u016dskulti vian rakontadon pri praavo!", "La skandalo pro Jozefo, plendoj de Jozefo arestita"]]}]}], "root": "a\u0125", "primary": true}, "mirmeleonedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo retflugiluloj (Myrmeleonidae).", "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u0440\u0430\u0448\u044b\u043d\u044b\u044f \u043b\u044c\u0432\u044b (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "hu": ["hangyales\u0151f\u00e9l\u00e9k"], "de": ["Ameisenjungfern (Familie)"], "ru": ["\u043c\u0443\u0440\u0430\u0432\u044c\u0438\u043d\u044b\u0435 \u043b\u044c\u0432\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mirmeleoned", "primary": true}, "kontinenta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sur kontinento.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u0442\u0435\u0440\u0438\u043a\u043e\u0432\u044b\u0439", "\u043a\u043e\u043d\u0442\u0438\u043d\u0435\u043d\u0442\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["continental"], "nl": ["continentaal"], "be": ["\u043a\u0430\u043d\u0442\u044b\u043d\u044d\u043d\u0442\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u043c\u0430\u0446\u0435\u0440\u044b\u043a\u043e\u0432\u044b"], "de": ["kontinental"], "fa": ["\u0642\u0627\u0631\u0647\u200c\u0627\u06cc"]}, "examples": [["kontinenta klimato, blokado, breto", null], ["la kontinentaj vojoj malaperis kaj la \u015dipetoj tiel amase rapidis sur la akvo, ke ili similis foliojn en a\u016dtuno", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kontinent", "primary": false}, "sonskatolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["caisse de r\u00e9sonance"], "de": ["Klangk\u00f6rper"], "it": ["cassa di risonanza", "cassa armonica"], "hu": ["hangszekr\u00e9ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skatol", "primary": false}, "aboni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ricevi, la\u016d kontrakto, gazeton a\u016d servon.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043f\u0456\u0441\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["\u00eatre abonn\u00e9 (\u00e0)"], "bg": ["\u0430\u0431\u043e\u043d\u0438\u0440\u0430\u043c \u0441\u0435"], "nl": ["geabonneerd zijn op"], "pt": ["assinar"], "ru": ["\u0432\u044b\u043f\u0438\u0441\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0430\u0431\u043e\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["abonnieren"], "sv": ["prenumerera", "abonnera (p\u00e5)"], "hu": ["el\u0151fizet"], "sk": ["prihl\u00e1si\u0165 sa"], "en": ["subscribe"], "pl": ["abonowa\u0107", "prenumerowa\u0107", "subskrybowa\u0107"], "br": ["beza\u00f1 koumanantet (da)"], "it": ["abbonarsi (a)"], "es": ["estar abonado a", "estar suscrito a"]}, "examples": [["mi de du jaroj abonas la revuon", null], ["la revuo havas multajn abonantojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Kvankam \u0109i tiu senco estas la nura, kiu aperas en la Fundamento, \u011di preska\u016d plene malaperis."], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u043f\u0456\u0441\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0430\u0431\u0430\u043d\u0456\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["s'abonner (\u00e0)", "souscrire un abonnement (\u00e0)"], "nl": ["zich abonneren op"], "pt": ["assinar"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043f\u0438\u0441\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0430\u0431\u043e\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "sv": ["teckna ett abonnemang (p\u00e5)"], "hu": ["megrendel"], "sk": ["predplati\u0165 (si)"], "br": ["koumananti\u00f1 (da)"], "pl": ["zaabonowa\u0107", "zaprenumerowa\u0107", "zasubskrybowa\u0107"]}, "examples": [["la revuo havas multajn abonintojn.", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ani\u011di al a\u016d membri en komputilreta forumo a\u016d dissendolisto.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043f\u0438\u0441\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f (\u043d\u0430 \u0442\u0435\u043b\u0435\u043a\u043e\u043d\u0444\u0435\u0440\u0435\u043d\u0446\u0438\u044e \u0438 \u0442.\u043f.)"], "fr": ["s'inscrire (\u00e0)"], "nl": ["zich inschrijven op"], "pt": ["inscrever-se"], "hu": ["feliratkozik"], "es": ["estar inscrito en", "suscribirse a"], "br": ["lakaat e anv (e)", "en em enskriva\u00f1 (e)"], "pl": ["subskrybowa\u0107"]}, "examples": [["de anta\u016d pli ol unu jaro, mi abonas la servon \"vorto de la tago\" de Lernu.net", null]], "subdefinitions": []}], "root": "abon", "primary": true}, "transvivi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0436\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["survivre"], "nl": ["overleven"], "pt": ["sobreviver"], "el": ["\u03b5\u03c0\u03b9\u03b6\u03ce"], "de": ["\u00fcberleben"], "hu": ["t\u00fal\u00e9l"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0436\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["transvivu min", "Z"], ["patrino lia amas lin varmege kaj certe ne transvivus lian punon", "Z"], ["inter tiuj, kies verko transvivis ilian morton, necesus citi Engels", null], ["transvivi sin mem", null]], "subdefinitions": []}], "root": "viv", "primary": false}, "abono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiucela kontrakto.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u043f\u0456\u0441\u043a\u0430"], "fr": ["abonnement"], "en": ["subscription"], "nl": ["abonnement"], "pt": ["assinatura"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043f\u0438\u0441\u043a\u0430", "\u0430\u0431\u043e\u043d\u0435\u043c\u0435\u043d\u0442"], "de": ["Abonnement"], "it": ["abbonamento"], "hu": ["el\u0151fizet\u00e9s"], "bg": ["\u0430\u0431\u043e\u043d\u0430\u043c\u0435\u043d\u0442"], "es": ["suscripci\u00f3n"], "br": ["koumanant"], "sv": ["abonnemang", "prenumeration"], "pl": ["abonament", "prenumerata", "subskrybcja"]}, "examples": [["la prezo de la abono estas multekosta", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Da\u016dro de tiu kontrakto.", "translations": {}, "examples": [["via abono fini\u011das en majo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "abon", "primary": false}, "notoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Teksto de muzika verko prezentita per notoj.", "translations": {"be": ["\u043d\u043e\u0442\u044b"], "fr": ["partition"], "en": ["music"], "nl": ["noten"], "ru": ["\u043d\u043e\u0442\u044b"], "de": ["Noten"], "hu": ["kotta"], "br": ["kevrollenn", "skrid-sonerezh"], "pl": ["nuty", "partytura"]}, "examples": [["\u015di konservis \u0109ion, kio lin povis rememorigi: la librojn, de li iam legitajn, notojn kaj versojn, kiujn li por \u015di transskribis", "A. Pu\u015dkin, trad. A. Grabowski, la ne\u011da blovado"], ["notfako en biblioteko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "not", "primary": false}, "melopepo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de kukurbo (Cucurbita melopepo), kulturata en Ameriko.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u0442\u0438\u0441\u0441\u043e\u043d", "\u0442\u0430\u0440\u0435\u043b\u044c\u0447\u0430\u0442\u0430\u044f \u0442\u044b\u043a\u0432\u0430"], "en": ["squash", "summer squash", "yellow squash", "spaghetti squash"], "nl": ["tulbandkalebas"], "pt": ["ab\u00f3bora", "jerimum"], "de": ["Turbank\u00fcrbis"], "hu": ["koron\u00e1s t\u00f6k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "melopep", "primary": true}, "a\u0109": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malbone! malagrable!.", "translations": {"fr": ["saloperie!", "zut!"]}, "examples": [["Mozilo ne plu funkcias bone pro la nura \u0109eesto de tiu Fajrovulpo en la sama komputilo! a\u0109!", "R. Platteau, Mozilo..., libera folio, 2007-10-02"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u0109", "primary": false}, "tro\u015dar\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Tre \u015dar\u011di kun risko de rompo, renverso, frakaso....", "translations": {"fr": ["surcharger"], "it": ["sovraccaricare"]}, "examples": [["tro\u015dar\u011di la memoron de infano", null], ["ne super\u015dar\u011du la servilojn per multaj mendoj samtempe", "Doctor Bob Rankin, trad. M. Weichert, Internet-aliro per retpo\u015dto, 1995"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dar\u011d", "primary": false}, "vesti\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stumpa resta\u0135o de io ruini\u011dinta a\u016d ne plu funkcia.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0448\u0442\u043a\u0430", "\u043f\u0430\u0440\u044d\u0448\u0442\u043a\u0430", "\u0441\u044c\u043b\u0435\u0434"], "fr": ["vestige"], "pt": ["vest\u00edgio"], "hu": ["(\u00e9p\u00fclet)maradv\u00e1ny", "rom"]}, "examples": [["la antikvaj vesti\u011doj de la Romia Teatro", "Turisma skabenejo de la urbo Torino, Torino, 1984"]], "subdefinitions": []}], "root": "vesti\u011d", "primary": true}, "falsigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Falsi.", "translations": {"pl": ["fa\u0142szowa\u0107", "podrabia\u0107", "falsyfikowa\u0107", "preparowa\u0107 (np. dowody)"], "hu": ["hamis\u00edt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fals", "primary": false}, "negocisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komercisto, kiu mar\u0109andas, proponas, akiras a\u016d revendas varojn.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0443\u043f\u0435\u0446", "\u043d\u0435\u0433\u043e\u0446\u0438\u0430\u043d\u0442", "\u043a\u043e\u043c\u043c\u0435\u0440\u0441\u0430\u043d\u0442", "\u0431\u0438\u0437\u043d\u0435\u0441\u043c\u0435\u043d"], "fr": ["n\u00e9gociant"], "en": ["trader", "businessman"], "nl": ["koopman", "handelaar"], "pt": ["negociante"], "de": ["H\u00e4ndler", "Gesch\u00e4ftemacher"], "hu": ["\u00fczletember"]}, "examples": [["negocisto kiu a\u0109etis diamanton de 250 karatoj, kostantan preska\u016d 30 milionojn da usonaj dolaroj, estis arestita", "RR: Historia fono, Monatojaro 2001a, numero 3a, p. 9a"]], "subdefinitions": []}], "root": "negoc", "primary": false}, "malmulta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgrandakvanta, malgrandanombra.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u043c\u043d\u043e\u0433\u0438\u0439"], "fr": ["peu de"], "en": ["little"], "nl": ["weinig"], "be": ["\u043c\u0430\u043b\u0430\u043b\u0456\u043a\u0456", "\u043d\u0435\u0448\u043c\u0430\u0442\u043b\u0456\u043a\u0456"], "de": ["wenig(e)"], "hu": ["kev\u00e9s"]}, "examples": [["la (tre malmultajn) vortojn kun \u00abum\u00bb oni devas lerni, kiel simplajn vortojn", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 42"]], "subdefinitions": []}], "root": "mult", "primary": false}, "rubuso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio rozacoj (Rubus), dorna arbedo kun ru\u011daj a\u016d nigraj, dol\u0109aj, man\u011deblaj plurfruktoj. Unu \u011dia specio estas la frambujo.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0443\u0431\u0443\u0441 (\u0440\u043e\u0434 \u0440\u043e\u0437\u043e\u0446\u0432\u0435\u0442\u043d\u044b\u0445 \u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0439)"], "en": ["blackberry", "bramble"], "nl": ["braam (vruchten)"], "pt": ["silva", "sar\u00e7a"], "hu": ["szeder", "m\u00e1lna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Specio de rubuso (Rubus fruticosus), kun nigra plurfrukto.", "translations": {"be": ["\u0430\u0436\u044b\u043d\u0430"], "fr": ["m\u00fbre"], "bg": ["\u043a\u044a\u043f\u0438\u043d\u0430"], "nl": ["braambes"], "ru": ["\u0435\u0436\u0435\u0432\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Brombeere"], "hu": ["vadszeder", "f\u00f6ldi szeder", "fekete szeder"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rubus", "primary": true}, "imagi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ree prezenti al si en la spirito anta\u016de viditajn bildojn, anta\u016de perceptitajn sentuma\u0135ojn a\u016d anta\u016de spertitajn sentojn tiel intense, ke ni kredas ilin vidi, percepti a\u016d senti.", "translations": {"be": ["\u0443\u044f\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["imaginer"], "en": ["imagine"], "nl": ["zich verbeelden"], "pt": ["imaginar"], "ru": ["\u0432\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0436\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0430\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c \u0441\u0435\u0431\u0435"], "de": ["sich vorstellen", "sich einbilden"], "hu": ["k\u00e9pzel", "elk\u00e9pzel"], "es": ["imaginar"]}, "examples": [["tio estis pli terura ol \u0109io, kion oni povas imagi", null], ["imagu la timigan bruladon", null], ["imagu mian \u011dojon \u0109e tiu vido", null], ["imagu vin sur mia loko, kion vi farus?", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Krei bildojn a\u016d scenojn ne ekzistantajn en realo, kombinante elementojn tiritajn el la memoro.", "translations": {}, "examples": [["oni ne scias kion imagi por lin distri", null], ["la poeto imagis, ke post sia morto Jeanne d'Arc reaperas anta\u016d la re\u011do", null], ["imagi alian finon por la komedio", null], ["\u011di estas nur imagita rakonto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "imag", "primary": true}, "pezocentro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La punkto, en kiu oni povas imagi koncentrita la tutan pezon a\u016d mason de korpo.", "translations": {"ru": ["\u0446\u0435\u043d\u0442\u0440 \u0442\u044f\u0436\u0435\u0441\u0442\u0438"], "fr": ["centre de gravit\u00e9"], "br": ["kreizenn gravitet"], "it": ["baricentro"], "pl": ["\u015brodek ci\u0119\u017cko\u015bci", "\u015brodek masy"], "hu": ["s\u00falypont"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Kvankam la terminologio devenas de fiziko, la matematika nocio tute ne rilatas al pezo a\u016d maso. \u011ci estas pure afina nocio, ne bezonanta metrikan strukturon, kvankam en elementa geometrio similaj nocioj estas difinitaj uzante distancojn. Cetere, notu, ke Bricard \u0109i-sence proponis la \u015dajne internacian terminon \u00abbaricentro\u00bb, kiu ne enradiki\u011dis, kaj samtempe uzis \u00abpezocentro\u00bb aliloke en kunteksto pli fizika."], "primary definition": "(de n punktoj (Mi) en afina spaco, kun respektivaj skalaraj koeficientoj (\u03b1i), kies sumo ne egalas 0) La ununura punkto G, veriganta \u03a3i \u03b1i\u2219(Mi-G) = 0.", "translations": {"ru": ["\u0446\u0435\u043d\u0442\u0440 \u0442\u044f\u0436\u0435\u0441\u0442\u0438 (n \u0442\u043e\u0447\u0435\u043a)"], "fr": ["barycentre (de n points)"], "en": ["centroid (of n points)"], "de": ["Schwerpunkt (von n Punkten)"], "sk": ["\u0165a\u017eisko"], "br": ["barikreizenn"], "pl": ["\u015brodek ci\u0119\u017cko\u015bci"]}, "examples": [["kiam \u03a3i \u03b1i = 1, tian pezocentron oni foje simbole signas per \u03a3i \u03b1i\u2219Mi", null], ["la pezocentro de du punktoj kun egalaj koeficientoj estas la mezo de la streko, kies randoj ili estas", null], ["pezocentro de plurlatero a\u016d pluredro", null], ["la aron de \u0109iuj pezocentroj de n punktoj oni nomas afina subspaco naskita de tiuj punktoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "centr", "primary": false}, "imaga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Koncernanta la imagon.", "translations": {"ru": ["(\u0441\u0438\u043b\u0430, \u0441\u0432\u043e\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e) \u0432\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["de l'imagination", "imaginaire"], "hu": ["k\u00e9pzel\u0151-"]}, "examples": [["la imaga povo, forto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ekzistanta nur en la imago; nereala, falsa.", "translations": {"be": ["\u0443\u044f\u045e\u043d\u044b"], "en": ["imaginary", "imagined"], "nl": ["denkbeeldig", "imaginair"], "pt": ["imagin\u00e1rio"], "ru": ["\u0432\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0436\u0430\u0435\u043c\u044b\u0439", "\u043c\u043d\u0438\u043c\u044b\u0439"], "de": ["eingebildet", "imagin\u00e4r"], "hu": ["k\u00e9pzeletbeli"], "es": ["imaginario"]}, "examples": [["imaga malsano", null], ["imagaj sukcesoj", null], ["ni volas vivi en la penso de aliaj homoj per imaga vivo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "imag", "primary": false}, "topologia dualo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de topologia vektora spaco E) Topologia vektora spaco, konsistanta el \u0109iuj kontinuaj linearaj formoj super E.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u043f\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0435 \u0441\u043e\u043f\u0440\u044f\u0436\u0451\u043d\u043d\u043e\u0435 \u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["dual topologique"], "de": ["topologischer Dual"], "en": ["adjoint space"], "hu": ["topologikus du\u00e1lis"]}, "examples": [["la topologian dualon de E oni foje signas per E'", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dual", "primary": false}, "Sej\u015deloj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la insuloj trovi\u011dantaj en Hinda Oceano oriente de Afriko kaj nordoriente de Madagaskaro kun \u0109efurbo Viktorio. Teritorio de Respubliko Sej\u015deloj. ISO-3166 kodo: SC.", "translations": {"de": ["Seychellen"], "bg": ["\u0421\u0435\u0439\u0448\u0435\u043b\u0438"], "en": ["Seychelles"], "it": ["Seychelles"], "pl": ["Seszele"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sej\u015del", "primary": true}, "arkitekto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "arkitekturisto", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0445\u0456\u0442\u044d\u043a\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["architecte"], "en": ["architect"], "ru": ["\u0430\u0440\u0445\u0438\u0442\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440"], "de": ["Architekt"], "sv": ["arkitekt"], "hu": ["\u00e9p\u00edt\u0151m\u0171v\u00e9sz", "\u00e9p\u00edt\u00e9sz"], "sk": ["architekt"], "br": ["adeiladour", "tisavour"], "es": ["arquitecto"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arkitekt", "primary": true}, "Pakistano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato en la sudokcidenta Azio kun \u0109efurbo Islamabado. Oficiala nomo: Islama Respubliko de Pakistano. \u011ci limas kun Afganujo, Barato, Irano, \u0108inujo kaj kun Araba Maro.", "translations": {"fa": ["\u067e\u0627\u06a9\u0633\u062a\u0627\u0646"], "nl": ["Pakistan"], "it": ["Pakistan"], "pl": ["Pakistan", "Islamska Republika Pakistanu"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pakistan", "primary": true}, "bilardo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ludo, ludata per eburaj globoj sur tablo tegita per drapo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0456\u043b\u044c\u044f\u0440\u0434"], "fr": ["billard"], "bg": ["\u0431\u0438\u043b\u044f\u0440\u0434"], "ru": ["\u0431\u0438\u043b\u044c\u044f\u0440\u0434"], "de": ["Billard"], "sv": ["biljard"], "hu": ["bili\u00e1rd"], "sk": ["biliard"], "en": ["pool", "billiards"], "pl": ["bilard"], "es": ["billar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tiu tablo mem.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0438\u043b\u044c\u044f\u0440\u0434\u043d\u044b\u0439 \u0441\u0442\u043e\u043b"], "en": ["pool table", "billiards table"], "be": ["\u0431\u0456\u043b\u044c\u044f\u0440\u0434\u0430\u0432\u044b \u0441\u0442\u043e\u043b"], "de": ["Billardtisch"], "sv": ["biljardbord"], "hu": ["bili\u00e1rdasztal"], "sk": ["biliardov\u00fd st\u00f4l"], "es": ["mesa de billar"], "pl": ["st\u00f3\u0142 bilardowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bilard", "primary": true}, "kunesti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti en sama loko, kune.", "translations": {"fr": ["\u00eatre ensemble", "se tenir compagnie"], "pl": ["uczestniczy\u0107", "dotrzymywa\u0107 towarzystwa"]}, "examples": [["li residigis lin sur la teron, dancadis \u0109irka\u016d li, dume dirante al li strangajn rakontojn pri \u0109io, kion li vidis de kiam li kaj maljuna Jafo laste kunestis", "D. Defo, trad. A. Krafft, Robinsono Kruso, 1908"]], "subdefinitions": []}], "root": "est", "primary": false}, "homplena": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Enhavanta multajn homojn; lo\u011data de multaj homoj.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043d\u043e\u0433\u043e\u043b\u044e\u0434\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["anim\u00e9 (populeux)", "populeux"], "nl": ["dichtbevolkt"], "br": ["poblek"], "it": ["popolato (popoloso)", "popoloso"], "pl": ["ludny", "pe\u0142en ludzi"], "hu": ["n\u00e9pes", "zs\u00fafolt"]}, "examples": [["homplena strato", null], ["multhoma lando", null], ["li ekrigardis tra la vitro sur la multehoman kaj multemovan straton", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "hom", "primary": false}, "Lilito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En hebrea tradicio, volupta kaj infanmortiga demono, origine ribela kaj nehoma unua kunulino de Adamo.", "translations": {"en": ["Lilith"], "nl": ["Lilith"], "it": ["Lilith"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En la antikva mitologio de Mezopotamio, aera, nokta kaj mortiga flughava diino (Lilitu).", "translations": {"nl": ["Lilitu"], "it": ["Lilitu"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La\u016d teorio de Jung, prototipa ideo de virina povo kaj de forprenita patrineco.", "translations": {"nl": ["Lilith"], "it": ["Lilith"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Lilit", "primary": true}, "frako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira ceremonia supervesto kun du mallar\u011daj postaj baskoj.", "translations": {"be": ["\u0444\u0440\u0430\u043a"], "fr": ["frac", "frac", "queue-de-morue (frac)", "queue-de-pie (frac)"], "bg": ["\u0444\u0440\u0430\u043a"], "nl": ["frak"], "pt": ["fraque", "casaca"], "ru": ["\u0444\u0440\u0430\u043a"], "de": ["Frack"], "it": ["frac"], "hu": ["frakk"], "en": ["dress coat", "tailcoat", "tails"], "pl": ["frak"]}, "examples": [["eniris homo sesdekjara en ka\u015dtankolora frako kun kupraj butonoj", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 4a, p. 17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "frak", "primary": true}, "inventa\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io inventita.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u043e\u0431\u0440\u0435\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["invention (proc\u00e9d\u00e9, dispositif)"], "en": ["invention"], "nl": ["uitvinding"], "pt": ["inven\u00e7\u00e3o (coisa inventada)"], "be": ["\u0432\u044b\u043d\u0430\u0445\u043e\u0434\u0437\u0442\u0432\u0430", "\u0432\u044b\u043d\u0430\u0445\u043e\u0434\u043a\u0430"], "de": ["Erfindung", "Erfundenes"], "hu": ["tal\u00e1lm\u00e1ny"], "es": ["invento"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "invent", "primary": false}, "impedanco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fizika grando, egala al la \u015dajna elektra rezistanco de cirkvito, kiun trafluas alterna kurento.", "translations": {"be": ["\u0456\u043c\u043f\u044d\u0434\u0430\u043d\u0441", "\u043f\u043e\u045e\u043d\u0430\u0435 \u0441\u0443\u043f\u0440\u0430\u0446\u0456\u045e\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["imp\u00e9dance"], "en": ["impedance"], "nl": ["impedantie"], "pt": ["imped\u00e2ncia (f\u00edsica)"], "ru": ["\u0438\u043c\u043f\u0435\u0434\u0430\u043d\u0441", "\u043f\u043e\u043b\u043d\u043e\u0435 \u0441\u043e\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Impedanz", "Scheinwiderstand"], "hu": ["impedancia", "v\u00e1lt\u00f3\u00e1ram\u00fa ellen\u00e1ll\u00e1s"], "pl": ["impedancja"], "es": ["impedancia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "impedanc", "primary": true}, "koakso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Porohava hejta\u0135o, tirata el terkarbo varmigita en fermita ujo por apartigi de \u011di la lumgason kaj la sulfurajn kaj bitumajn erojn.", "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u043a\u0441"], "fr": ["coke"], "en": ["coke"], "nl": ["cokes"], "br": ["glaou-kok"], "ru": ["\u043a\u043e\u043a\u0441"], "de": ["Koks"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "koaks", "primary": true}, "asbesto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mola fibra mineralo, ekzistanta en pluraj specoj, el kiu oni povas fari teksa\u0135on izolantan kontra\u016d varmego kaj fajro.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u0431\u044d\u0441\u0442"], "fr": ["amiante"], "en": ["asbestos"], "nl": ["asbest"], "ru": ["\u0430\u0441\u0431\u0435\u0441\u0442"], "de": ["Asbest"], "hu": ["azbeszt"], "sk": ["azbest"], "fa": ["\u0622\u0633\u0628\u0633\u062a", "\u067e\u0646\u0628\u0647\u0654 \u0646\u0633\u0648\u0632"], "es": ["asbesto"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "asbest", "primary": true}, "Hindio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hindujo", "translations": {"de": ["Indischer Subkontinent"], "bg": ["\u0418\u043d\u0434\u0438\u044f"], "it": ["India"], "pl": ["Indie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hindi", "primary": true}, "marno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kalkeca tera\u0135o miksita kun argilo, uzata por plibonigi la grundon.", "translations": {"be": ["\u043c\u0435\u0440\u0433\u0435\u043b\u044c"], "en": ["marl"], "nl": ["mergel"], "pt": ["marga"], "ru": ["\u043c\u0435\u0440\u0433\u0435\u043b\u044c", "\u0440\u0443\u0445\u043b\u044f\u043a"], "de": ["Mergel"], "hu": ["m\u00e1rga"], "fa": ["\u0622\u0647\u06a9\u0631\u064f\u0633"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "marn", "primary": true}, "sportejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko uzata, plejofte aran\u011dita por sportado.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u043e\u0440\u0442\u043f\u043b\u044f\u0446\u043e\u045e\u043a\u0430", "\u0441\u043f\u0430\u0440\u0442\u044b\u045e\u043d\u0430\u044f \u0437\u0430\u043b\u044f", "\u0441\u043f\u0430\u0440\u0442\u0431\u0430\u0437\u0430"], "fr": ["complexe sportif", "terrain de sport"], "ru": ["\u0441\u043f\u043e\u0440\u0442\u043f\u043b\u043e\u0449\u0430\u0434\u043a\u0430", "\u0441\u043f\u043e\u0440\u0442\u0437\u0430\u043b", "\u0441\u043f\u043e\u0440\u0442\u0438\u0432\u043d\u0430\u044f \u0431\u0430\u0437\u0430"], "de": ["Sportplatz"], "fa": ["\u0648\u0631\u0632\u0634\u06af\u0627\u0647", "\u0645\u06cc\u062f\u0627\u0646 \u0648\u0631\u0632\u0634"], "hu": ["sportp\u00e1lya"]}, "examples": [["flosanta \u0109elaro, ekipita per i.a. kapelo kaj sportejo, kaj kiu \u00abgastigos\u00bb 500 kondamnitojn", "Paul Gubbins, \u015cipo de la pasinteco, Monato, jaro 1997a, numero 6a, p. 11a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sport", "primary": false}, "marni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Plibonigi kampon per la marno.", "translations": {"be": ["\u0443\u0433\u043d\u043e\u0439\u0432\u0430\u0446\u044c \u043c\u0435\u0440\u0433\u0435\u043b\u0435\u043c"], "en": ["marl"], "nl": ["mergelen"], "ru": ["\u0443\u0434\u043e\u0431\u0440\u044f\u0442\u044c \u043c\u0435\u0440\u0433\u0435\u043b\u0435\u043c"], "de": ["mergeln"], "hu": ["m\u00e1rg\u00e1z"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "marn", "primary": false}, "\u0109efverko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grava verko en iu arto, stilo, lando a\u016d de iu homo.", "translations": {"fr": ["chef d'\u0153uvre"], "it": ["capolavoro"]}, "examples": [["la \u0109efverkoj de la gotika arkitekturo", null], ["montri al alinacianoj, kiel belaj estas la \u0109efverkoj de nia landa kulturo", "Ne nur leteroj de plum-amikoj, tradukoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "verk", "primary": false}, "murdinto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plenuminto de murdo.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0431\u0438\u0439\u0446\u0430"], "fr": ["assassin", "homicide (meurtrier)", "meurtrier"], "nl": ["moordenaar"], "de": ["Ermordeter"], "it": ["omicida"], "hu": ["gyilkos"]}, "examples": [["organizintoj kiuj financis la murdintojn kaj kiuj mem ne estis kondamnitaj", "Michel Marko: Sekretaj organizantoj, Monato jaro 2002a, numero 2a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "murd", "primary": false}, "kilotuno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Praktika mezurunuo kiu respondas al la energio ellasata de 1000 tunoj da TNT dum eksplodo.", "translations": {"en": ["kiloton"], "nl": ["kiloton"], "it": ["chilotone"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kilotun", "primary": true}, "torso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Supera parto de la homa korpo sen la kapo kaj sen la brakoj, konsiderata aparte de la cetera korpo; trunko.", "translations": {"be": ["\u0442\u043e\u0440\u0441"], "fr": ["torse"], "en": ["torso", "trunk"], "nl": ["romp"], "pt": ["torso", "tronco"], "ru": ["\u0442\u043e\u0440\u0441"], "de": ["Torso"], "hu": ["t\u00f6rzs", "fels\u0151 test"], "pl": ["popiersie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Skulpta\u0135o prezentanta nur tiun parton.", "translations": {"en": ["torso"], "hu": ["torz\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tors", "primary": true}, "Gvatemalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la centra Ameriko kun \u0109efurbo Gvatemalurbo, teritorio de Respubliko Gvatemalo, kunlima kun Belizo, Honduro, Meksiko, Salvadoro kaj oceanoj: Atlantiko kaj Pacifiko. ISO-3166 kodo: GT.", "translations": {"fr": ["Guatemala"], "bg": ["\u0413\u0432\u0430\u0442\u0435\u043c\u0430\u043b\u0430"], "nl": ["Guatemala"], "de": ["Guatemala"], "fa": ["\u06af\u0648\u0627\u062a\u0645\u0627\u0644\u0627"], "en": ["Guatemala"], "pl": ["Gwatemala", "Republika Gwatemali"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gvatemal", "primary": true}, "spleno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsana stato de la animo karakterizata per konstanta enuo kaj indiferenteco al \u0109io.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u043b\u0456\u043d", "\u0445\u0430\u043d\u0434\u0440\u0430", "\u0441\u043c\u0443\u0442\u0430\u043a", "\u0442\u0443\u0433\u0430"], "fr": ["ac\u00e9die", "mal de vivre", "spleen"], "en": ["blues", "low spirits", "melancholy", "depression"], "nl": ["zwaarmoedigheid"], "ru": ["\u0441\u043f\u043b\u0438\u043d", "\u0445\u0430\u043d\u0434\u0440\u0430", "\u0442\u043e\u0441\u043a\u0430"], "de": ["Schwermut"], "hu": ["\u00e9letunts\u00e1g", "k\u00f6z\u00f6ny", "spleen"], "fa": ["\u0645\u0644\u0627\u0644", "\u0627\u0646\u062f\u0648\u0647", "\u062f\u0644\u062a\u0646\u06af\u06cc"]}, "examples": [["maljunaj personoj, kiuj naive kredas \u2013 jen venos komunistoj al la potenco, kaj foriros de ili re\u016dmatismo, spleno, sendormeco..", "Lev: Komunismo kaj feli\u0109o de popolo, Monatojaro 1997a, numero 10a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "splen", "primary": true}, "aj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Surprize, malagrable, dolore.", "translations": {"fr": ["a\u00efe", "zut"], "pt": ["ai!"]}, "examples": [["aj \u2013 ekkriis Behemoto, \u2013 la papagoj disflugis!", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 22a, p. 222a"]], "subdefinitions": []}], "root": "aj", "primary": true}, "al": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prepozicio, kies sencoj kaj funkcioj estas.", "translations": {"ru": ["\u043a", "( \u043f\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e\u0434\u0438\u0442\u0441\u044f \u0434\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u043c \u043f\u0430\u0434\u0435\u0436\u043e\u043c)"], "en": ["to"], "nl": ["aan", "tegen", "naar"], "pt": ["a", "para"], "de": ["an", "zu", "nach"], "it": ["a", "verso"], "vo": ["\u00e4l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esprimi direkton per orientilo, nome tiun direkton en kiu situas la koncerna objekto.", "translations": {"sk": ["k", "ku"], "ru": ["\u043a", "\u043d\u0430"], "bg": ["\u043d\u0430"], "en": ["toward(s)", "to"]}, "examples": [["iri renkonte al la suno", null], ["veturu al Nordo", null], ["la suno klini\u011dis al la okcidento", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 5"], ["rigardi al la strato", null], ["sin turni al la fenestro", null], ["sin turni al iu", "Z"], ["sin klini al la infano", null], ["etendi la piedojn al la fajro", null], ["jen la vojo al Parizo", null], ["levi la okulojn al la \u0109ielo", "La Nova Testamento, S. Luko 18:13"], ["eliri renkonte al iu", "La Malnova Testamento, Josuo 8:22"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "La celo de movo, ago, sento, penso, volo.", "translations": {"ru": ["\u0432 (+ \u0432\u0438\u043d. \u043f\u0430\u0434.)", "\u043d\u0430"], "hu": ["-hoz", "-hez", "-h\u00f6z", "fel\u00e9", "ir\u00e1ny\u00e1ban"]}, "examples": [["frapi al la pordo", null], ["kuri al iu", null], ["iri al la urbo", null], ["iri al la lernejo", null], ["al la onklo", "Z"], ["venos al vi mizero", "La Malnova Testamento, Sentencoj 1:27"], ["mi apogos min al ili", "La Malnova Testamento, Ju\u011distoj 16:26"], ["\u011di apogis sin al la muro", "Fabeloj, volumo 2, Abio"], ["via koro sin tiru ne al pekuloj", "La Malnova Testamento, Sentencoj 23:17"], ["riveretoj fluas al riveroj", "Proverbaro esperanta"], ["tiu pordo kondukas al la parko", null], ["enirejo al \u011dardeno", null], ["la kongreso estas en bona vojo al efektivi\u011do", null], ["direktos vian vo\u0109on al la sa\u011do", "La Malnova Testamento, Sentencoj 2:3"], ["intencoj al bono kaj ne al malbono", "La Malnova Testamento, Jeremia 29:11"]]}]}, {"remarks": ["Rimarko: La parolantoj de la lingvoj perdintaj dativon, \u0109e la verboj netransitivaj ofte anstata\u016digas \u011din per akuzativo; kaj tiun anstata\u016digon oni ofte vidas anka\u016d en Esperanto, precipe \u0109e la verboj danki, helpi, kompati, obei iun a\u016d al iu.", "Rimarko: PV rimarkigas: \u00abPost kelkaj verboj oni trovas, e\u0109 \u0109e Zamenhof, uzon de al tute kontra\u016den al la vera senco: demandi, peti ion al iu. Tia uzo, influata de naciismoj, estas evitinda.\u00bb Mi ne opinias tiun uzon \u00abkontra\u016da al la vera senco\u00bb: \u011di estas konforma al la senco de dativo (kvankam ja nekutima en Esperanto; \u0109e la indikitaj verboj pli bonstilaj estus de, disde )."], "primary definition": "Formi analizan dativon.", "translations": {"ru": ["(\u043f\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e\u0434\u0438\u0442\u0441\u044f \u0434\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u043c \u043f\u0430\u0434\u0435\u0436\u043e\u043c)"], "bg": ["\u043d\u0430"], "hu": ["-nak", "-nek", "sz\u00e1m\u00e1ra", "r\u00e9sz\u00e9re"]}, "examples": [["doni, cedi, diri, skribi, ordoni, servi, malutili, respondi ion al iu", null], ["knabino etendis al Johano la manon", "Fabeloj, volumo 1, Vojkamarado"], ["deziri bonon al iu", null], ["\u0135eti, prezenti ion al iu", null], ["minaci, flati, kontra\u016dstari, pardoni, pagi al iu", null], ["doni, proponi, komisii, sendi ion al iu", null], ["bati al si tuberon", "Z"], ["akiri al si gloron", "Z"], ["li faris al li mikskoloran veston", "La Malnova Testamento, Genezo 37:3"], ["mi aran\u011dis al mi \u011dardenojn", "La Malnova Testamento, Predikanto 2:5"], ["mi kolektis al mi ar\u011denton", "La Malnova Testamento, Predikanto 2:8"], ["pretigi al si man\u011da\u0135on", null], ["\u015di malfermas sian manon al la malri\u0109ulo", "La Malnova Testamento, Sentencoj 31:20"], ["tran\u0109i al si la piedon", null], ["mulo, al kiu oni devas kateni la bu\u015don", "La Malnova Testamento, Psalmaro 32:9"], ["la brutojn ili rabis al si", "La Malnova Testamento, Josuo 8:27"], ["ursino al kiu estas rabitaj \u011diaj infanoj", "La Malnova Testamento, Sentencoj 17:12"], ["\u015dteli, forpreni ion al iu", "Z"], ["prezentu al vi mian embarason", null], ["pla\u0109i al iu", "Z"], ["tio \u015dajnas al mi bona", null], ["bone estas al tiu, kiu observas la le\u011dojn", "La Malnova Testamento, Sentencoj 29:18"], ["al malri\u0109ulo ovo kiel al ri\u0109ulo bovo", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Indiki atributon, destinon, apartenecon.", "translations": {"hu": ["-nak", "-nek", "-ra", "-re", "-hoz", "-hez", "-h\u00f6z"], "vo": ["-e"]}, "examples": [["apliki teorion al la praktiko", null], ["konveni al", "Z"], ["kutimigi iun al io", null], ["evitigi ion al iu", null], ["trinkigu al li akvon", "La Malnova Testamento, Sentencoj 25:21"], ["kondamnitaj al morto", "La Malnova Testamento, Psalmaro 102:19"], ["sankta al la Eternulo;", "La Malnova Testamento, Readmono 14:2"], ["preta al \u0109io", null], ["preni al si la liberecon, la rajton fari ion", null], ["al mi apartenas forto", "La Malnova Testamento, Sentencoj 8:14"], ["\u0109io bona estas al via dispono", "La Malnova Testamento, Genezo 45:20"], ["knabo lasita al si mem", "La Malnova Testamento, Sentencoj 29:15"], ["vi prenos \u015din al vi.", "La Malnova Testamento, Readmono 21:11"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rilateco.", "translations": {"vo": ["-e"], "hu": ["ir\u00e1nt"]}, "examples": [["rilati al iu", "Z"], ["la malamo, kiun li eksentis al \u015di", "La Malnova Testamento, Samuel 13:15"], ["sopiri al sia hejmo", null], ["fidi al iu", null], ["amo, abomeno, inklino al iu", null], ["mi konas mian devon al mia patro", null], ["favora al io", null], ["ni estis sklavoj al faraono", "La Malnova Testamento, Readmono 6:21"], ["la luno estis ka\u015data al ni de densaj nuboj", null], ["estus dezirinde, ke ni estu amikoj al \u0109iuj nacioj", null], ["li estas malbona al \u0109iuj", null], ["ne estu tro severa al li", null], ["fremda, supera al iu", null], ["venis fino al mia latino", "Proverbaro esperanta"], ["ne estas piediranto kolego al rajdanto", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Adicio, kompletigo.", "translations": {"hu": ["-hoz", "-hez", "-h\u00f6z"]}, "examples": [["alligu ilin al via kolo", "La Malnova Testamento, Sentencoj 3:3"], ["aldoni du al kvar", null], ["aldoni\u011dos al vi jaroj da vivo", "La Malnova Testamento, Sentencoj 9:11"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: La\u016d PV, \u00abTiu uzo de al por anstata\u016di post substantivo la akuzativon, kiu estus normala post la responda verbo, estas tre utila por eviti la dubasencecon de la prepozicio de.\u00bb Nu, tiu uzo ne enradiki\u011dis, kaj restis nur eksperimenta; fakte \u011di ne estas bona solvo, \u0109ar forigante konfuzon kun akuzativo \u011di enkondukas konfuzon kun dativo."], "primary definition": "Gramatikan rilaton inter substantivo el verba deveno a\u016d kun verba signifo kaj ties objekta komplemento.", "translations": {"hu": ["-nek a", "-nak a"]}, "examples": [["estimo al ies virtoj", null], ["la bombardado al la haveno devigis la Turkojn cedi", null], ["anta\u016dparolo al la verko", null], ["la akcepto al la kongresanoj", null], ["post longa observado al \u015di", null], ["flegado al iu", null], ["provo al koloniigado", null], ["tiu letero estas tre grava por la trovo al la kulpulo", null], ["temas pri la mortigo al la edzino de la maristo", null], ["sistema agitado al la publika opinio", null], ["kontentigo al spiritaj bezonoj", null], ["subteno al iu", null], ["la maldungado al laboristoj \u0109esis", null], ["la defendo al patrujo", null], ["malpermeso de la registaro al la pola lingvo", null], ["kiel gravan taskon ili konsideras la klerigadon al la membraro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Post adjektivo a\u016d adverbo, pli malpli precizan rilaton pri metafora proksimeco a\u016d malproksimeco.", "translations": {"hu": ["-nak", "-nek", "-val", "-vel"]}, "examples": [["konforma, egala, malegala, simila, parenca, najbara al", null], ["konforme al", null], ["spite al", null], ["danke al", null]], "subdefinitions": []}], "root": "al", "primary": true}, "kurkulio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda insekto kun longa rostro, kiu ovas en nematurajn nuksojn, grenojn... genro el familio kurkuliedoj, (Curculio).", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u045e\u0433\u0430\u043d\u043e\u0441\u0456\u043a"], "fr": ["charen\u00e7on"], "en": ["curculio"], "nl": ["snuitkever"], "pt": ["gorgulho"], "ru": ["\u0434\u043e\u043b\u0433\u043e\u043d\u043e\u0441\u0438\u043a"], "de": ["Haselnussbohrer"], "hu": ["mogyor\u00f3zsuzs\u00f3k"]}, "examples": [["riz- kaj maiz-sakoj kun kurkulioj", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "kurkuli", "primary": true}, "grandvalora": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta grandan valoron.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0448\u0442\u043e\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["pr\u00e9cieux"], "nl": ["waardevol"], "pt": ["valioso", "precioso"], "ru": ["\u0446\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["wertvoll"], "hu": ["nagy \u00e9rt\u00e9k\u0171"], "br": ["a dalvoudegezh vras"], "es": ["valioso"], "he": ["\u05e8\u05d1 \u05e2\u05e8\u05da", "\u05d9\u05e7\u05e8 \u05e2\u05e8\u05da"]}, "examples": [["grandvalorajn juvelojn \u015di neniam havis", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "valor", "primary": false}, "ovujo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Nur la biologia senco ovujo estas Fundamenta."], "primary definition": "Tiu parto de la inaj seksorganoj, kie maturi\u011das la ovo\u0109eloj.", "translations": {"be": ["\u044f\u0435\u0447\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["ovaire"], "en": ["ovary"], "nl": ["eierstok"], "el": ["\u03c9\u03bf\u03b8\u03ae\u03ba\u03b7"], "de": ["Eierstock"], "tr": ["yumurtal\u0131k", "mebiz"], "sv": ["\u00e4ggstock"], "hu": ["petef\u00e9szek"], "br": ["vierez"], "ru": ["\u044f\u0438\u0447\u043d\u0438\u043a"], "pl": ["jajnik"], "he": ["\u05e9\u05d7\u05dc\u05d4"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ovoskatolo.", "translations": {"fr": ["bo\u00eete \u00e0 \u0153ufs"], "de": ["Eierkarton"], "nl": ["eierdoosje (zeldz.)"], "br": ["boest vio\u00f9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ov", "primary": false}, "kaperisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0456\u0440\u0430\u0442", "\u043a\u0430\u0440\u0441\u0430\u0440"], "fr": ["corsaire", "flibustier", "pirate"], "en": ["pirate", "corsair", "freebooter", "buccaneer"], "nl": ["zeerover"], "ru": ["\u043a\u043e\u0440\u0441\u0430\u0440", "\u043f\u0438\u0440\u0430\u0442", "\u0444\u043b\u0438\u0431\u0443\u0441\u0442\u044c\u0435\u0440", "\u043a\u0430\u043f\u0435\u0440"], "de": ["Pirat", "Korsar", "Seer\u00e4uber"], "hu": ["kal\u00f3z"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kaper", "primary": false}, "duonopero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Opero enhavanta nekantatajn dialogojn.", "translations": {"be": ["\u043c\u044e\u0437\u0456\u043a\u0430\u043b", "\u0430\u043f\u044d\u0440\u044d\u0442\u0430"], "fr": ["op\u00e9ra comique"], "de": ["Spieloper", "Musical"], "nl": ["opera comique"], "ru": ["\u043c\u044e\u0437\u0438\u043a\u043b", "\u043e\u043f\u0435\u0440\u0435\u0442\u0442\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "oper", "primary": false}, "novico": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mona\u0125i\u011donto, viro pasiganta provtempon en mona\u0125ejo anta\u016d ol definitive mona\u0125i\u011di.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u043b\u0443\u0448\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["novice (masc.)"], "en": ["novice"], "nl": ["novice"], "pt": ["novi\u00e7o"], "ru": ["\u0431\u0435\u043b\u0435\u0446", "\u043f\u043e\u0441\u043b\u0443\u0448\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Novize"], "hu": ["nov\u00edcius"], "br": ["danvez lean"], "es": ["novicio"]}, "examples": [["Karolo Pi\u0109 fari\u011dis por kelkaj monatoj e\u0109 novico \u0109e dominikanoj, sed balda\u016d revenis hejmen", "Karolo Pi\u0109 kaj liaj mondoj Informilo-2 de la 14a Internacia Esperanto-konferenco, en Str\u00e1\u017enice, 2001-07-16."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Nur la senco novico estas Fundamenta, kiel atestas la UV-tradukoj en la lingvojn kiuj ne konfuzas \u00abmona\u0125i\u011donto\u00bbn kaj \u00abnovulo\u00bbn. La sencon novico PV kaj amba\u016d PIV-oj misprezentas kiel figuran, iel (kiel?) derivitan el novico; fakte temas pri atavismo latin(id)a \u2015 en Latino, male ol en Esperanto, la \u0109efsignifo de \u00abnovicius\u00bb estis la \u011denerala \u00abnovulo\u00bb, el kiu la senco \u00abmona\u0125i\u011donto\u00bb evoluis per specialigo, facile komprenebla kadre de mona\u0125ejo, sed komika en aliaj situacioj. Tial la ekzemplo pri novico \u0109e virinoj, persiste prezentata de PV kaj amba\u016d PIV-oj, provizas ri\u0109an materialon por fantazioj \u0109e homo, en kies gepatra lingvo ne ekzistas la konfuzo inter \u00abmona\u0125i\u011donto\u00bb kaj \u00abnovulo\u00bb \u2015 sed por fantazioj tute alispece amuzaj ol \u0109e la latinidlingvanoj."], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0447\u0430\u0442\u043a\u043e\u0432\u0435\u0446"], "nl": ["nieuweling (ontr.)"], "ru": ["\u043d\u043e\u0432\u0438\u0447\u043e\u043a"], "de": ["Neuling"], "hu": ["kezd\u0151"], "br": ["neveziad"], "es": ["principiante"]}, "examples": [["li estas novico \u0109e virinoj", null], ["novice maltrafi", "Z"], ["novicoj jam kapablas pli-malpli kontentige legi en Esperanto", "V. Kudrjavcev, Mi rekomendas..., La Ondo de Esperanto, 1999:1 (51)"], ["\u0109iu novico devis kelkfoje mane reskribi la \u00abTeorion\u00bb", "V. Melnikov, Esperanto kaj \u00bbveraj\u201d homoj, La Ondo de Esperanto, 2001:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "novic", "primary": true}, "Ora hordo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En la fontoj tiu nomo aperas jam en la epoko de la disfalo de la koncerna regno, kaj probable rilatis nur al \u011dia centra parto; tamen la termino estas \u011denerale akceptita de la historiistoj en la \u0109i-supra senco, historie tre dubinda."], "primary definition": "Mezepoka regno devenanta el la Batua parto de la \u011co\u0109ia apana\u011do", "translations": {"be": ["\u0417\u0430\u043b\u0430\u0442\u0430\u044f \u0430\u0440\u0434\u0430"], "en": ["Golden Horde"], "ru": ["\u0417\u043e\u043b\u043e\u0442\u0430\u044f \u043e\u0440\u0434\u0430"], "de": ["Goldene Horde"], "it": ["Orda d'Oro"], "hu": ["Arany Horda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hord", "primary": false}, "kabo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043c\u044b\u0441"], "fr": ["cap"], "en": ["cape", "headland", "promontory"], "nl": ["kaap"], "pt": ["cabo (geogr.)"], "ru": ["\u043c\u044b\u0441"], "de": ["Kap", "Vorgebirge"], "tr": ["burun(deniz)"], "hu": ["f\u00f6ldfok"], "fi": ["niemi"], "es": ["cabo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kab", "primary": true}, "metatezo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015can\u011do en la ordo de parolataj sonoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0442\u0430\u0442\u044d\u0437\u0430"], "fr": ["m\u00e9tath\u00e8se"], "en": ["metathesis"], "nl": ["klankomzetting", "metathesis"], "pt": ["met\u00e1tese"], "ru": ["\u043c\u0435\u0442\u0430\u0442\u0435\u0437\u0430", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u043a\u0430 \u0437\u0432\u0443\u043a\u043e\u0432"], "de": ["Metathese"], "hu": ["hang\u00e1tvet\u00e9s", "metat\u00e9zis"], "es": ["met\u00e1tesis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "metatez", "primary": true}, "Palio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hinda lingvo (ido de Sanskrito) en kiu estas skribitaj la kanonaj libroj budaismaj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u0456"], "bg": ["\u043f\u0430\u043b\u0438"], "nl": ["Pali"], "pt": ["p\u00e1li"], "ru": ["\u043f\u0430\u043b\u0438"], "de": ["Pali"], "hu": ["p\u00e1li"], "en": ["Pali"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Pali", "primary": true}, "legosalono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda \u0109ambro por legado, ekzemple en biblioteko.", "translations": {"fr": ["salle de lecture"], "de": ["Lesesaal"], "it": ["sala di lettura"], "pt": ["sala de leitura"]}, "examples": [["sur la galerio de la \u0109efa Legosalono estas videbla la Fajszi-Kolekta\u0135o", "red. E. Dudich, Kelkaj informoj pri la Landa Fremdlingva Biblioteko, 2008-01"]], "subdefinitions": []}], "root": "salon", "primary": false}, "inter\u015dan\u011dvaloro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inter\u015dan\u011drilato de la\u016ddezire reprodukteblaj varoj, difinita la\u016d la kvanto da socie necesa labortempo, en ili entenata.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u043c\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f \u0432\u0430\u0440\u0442\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["valeur d'\u00e9change"], "nl": ["ruilwaarde"], "pt": ["valor de troca"], "ru": ["\u043c\u0435\u043d\u043e\u0432\u0430\u044f \u0441\u0442\u043e\u0438\u043c\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Tauschwert"], "hu": ["csere\u00e9rt\u00e9k"], "br": ["talvoud eskemm"]}, "examples": [["inter\u015dan\u011dvaloro ekzistas nur en varojn produktanta socio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "valor", "primary": false}, "larmiga gaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gaso incita al la okuloj, uzata kontra\u016d strataj manifestaciantoj.", "translations": {"fr": ["gaz lacrymog\u00e8ne"]}, "examples": [["oni veturigis min al malsanulejo. Miaj okuloj estis difektitaj per larmiga gaso", "D. Paisner, R. Picciotto, La lastaj el travivintoj, [vidita je 2006-04-20]"], ["la demonstraciintoj estis vunditaj pro pafado, batado kaj larmo-gaso hodia\u016d", "Razen Manandhar, Razeno blogas Esperante..., 2006-04-13"]], "subdefinitions": []}], "root": "gas", "primary": false}, "Flava Rivero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda rivero (4845 km-ojn longa) de la Orienta Azio, en la Norda \u0108inujo, fluas de Tibeto en la Flavan Maron.", "translations": {"ru": ["\u0425\u0443\u0430\u043d\u0445\u0435", "\u0416\u0451\u043b\u0442\u0430\u044f \u0440\u0435\u043a\u0430"], "fr": ["Huang He", "Fleuve jaune"], "bg": ["\u0425\u0443\u0430\u043d\u0445\u044a", "\u0416\u044a\u043b\u0442\u0430\u0442\u0430 \u0440\u0435\u043a\u0430"], "nl": ["Huang He", "Gele Rivier"], "de": ["Huang He", "Gelber Fluss"], "hu": ["S\u00e1rga-foly\u00f3"], "fa": ["\u0647\u0648\u0622\u0646\u06af \u0647\u0648", "\u0631\u0648\u062f \u0632\u0631\u062f"], "en": ["Huang He", "Yellow River"]}, "examples": [["la Flava Rivero estas la dua granda rivero de \u0108inio", "Enciklopedieto de \u0108inio \u0109ap. \u00abLa Flava Rivero\u00bb, p. 65a"]], "subdefinitions": []}], "root": "river", "primary": false}, "herbo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La\u016d PIV2 tiusenca herbo konsistas el poacoj; kvankam iuj el ili (ekz-e festuko, elimo kaj tiel plu) efektive estas tipaj herbospecoj, tamen reale temas pri multe pli vasta nocio. La koncepto ne estas bazita sur botanika klasifiko, \u011di estas ekologia kaj mastrumada: herbo estas vivoformo (anka\u016d trifolio kaj luzerno estas herboj, sen esti poacoj); kaj en la mastrumado herbo estas nocio, kontrasta al greno: seka herbo estas fojno, seka greno estas pajlo. Tritiko estas poaco, sed komunlingve \u011di ne estas herbo. Jen a\u016dtoritataj ekzemploj pri nepoaca herbo: \u0109ar kiel floro de herbo li forpasos; la verda herbo kun la malgrandaj ru\u011daj kaj blankaj floroj estis la subpieda tapi\u015do."], "primary definition": "Nealta natura vegetalaro, kiel tiu kovranta la grundon en stepo, pa\u015dtejo a\u016d gazono, konsistanta el unujaraj a\u016d plurjaraj radikhavaj vegetaloj kun maldika trunko neligna.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0430\u0432\u0430"], "fr": ["*herbe"], "en": ["*grass"], "nl": ["gras"], "pt": ["erva"], "ru": ["*\u0442\u0440\u0430\u0432\u0430"], "de": ["Kraut", "*Gras"], "it": ["erba"], "tp": ["kasi"], "hu": ["f\u0171"], "es": ["hierba"], "br": ["geotenn"], "cs": ["tr\u00e1va"], "sv": ["gr\u00e4s"], "pl": ["*trawa"]}, "examples": [["vojon batitan herbo ne kovras", "Proverbaro esperanta"], ["depost tiu tempo la remparo fortiki\u011dis kaj balda\u016d kovri\u011dis per abunda herbo", "Fabeloj, volumo 2, El fenestro en Vartou"], ["per herbo oni vin nutros kiel bovojn", "La Malnova Testamento, Daniel 4:25"], ["kiel herbo, matene \u011di floras kaj \u011dermas, vespere \u011di dehaki\u011das kaj seki\u011das", "La Malnova Testamento, Psalmaro 90:5"], ["venis akridoj kaj skaraboj sennombraj kaj forman\u011dis la tutan herbon en ilia lando", "La Malnova Testamento, Psalmaro 105:34"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["homojn kaj brutojn kaj \u0109iun herbon de la kampo batdifektis la hajlo kaj \u0109iujn arbojn de la kampo \u011di rompis", "La Malnova Testamento, Eliro 9:25"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Kraut"]}, "examples": [["unujara , somera , vintra , dujara , plurjara herbo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "herb", "primary": true}, "abiturienta ekzameno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezgrada diplomo fine de la gimnazia kursaro.", "translations": {"de": ["Abitur"], "pl": ["matura", "egzamin maturalny", "egzamin dojrza\u0142o\u015bci"], "bg": ["\u043c\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430"], "hu": ["\u00e9retts\u00e9gi vizsga"]}, "examples": [["Abiturienta ekzameno finas la mezgradan instruon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "abiturient", "primary": false}, "diver\u011di": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kabe en uzas alian formon de la radiko, nome \u00abdiverg\u00bb."], "primary definition": "(netransitiva) Malproksimi\u011di unu de la alia, disiri.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0445\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f (\u043c\u0430\u0442., \u0444\u0438\u0437.)"], "fr": ["diverger (math., phys.)"], "pt": ["divergir"], "pl": ["by\u0107 rozbie\u017cnym", "rozchodzi\u0107 si\u0119"], "be": ["\u0440\u0430\u0437\u044b\u0445\u043e\u0434\u0437\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u0440\u0430\u0437\u044c\u0431\u044f\u0433\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0431\u044b\u0446\u044c \u0440\u0430\u0437\u044c\u0431\u0435\u0436\u043d\u044b\u043c"]}, "examples": [["kiam fasko da paralelaj radioj trairas vitran lenson, kies rando estas pli dika ol la centro, la fasko diver\u011das", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["divergieren"], "en": ["diverge"], "pl": ["by\u0107 rozbie\u017cnym", "rozchodzi\u0107 si\u0119"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "konver\u011di.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "diver\u011d", "primary": true}, "diver\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fenomeno diver\u011di.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u044c\u0431\u0435\u0436\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0434\u044b\u0432\u044d\u0440\u0433\u0435\u043d\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["divergence (math. pour une suite, phys.)"], "de": ["Divergenz"], "pl": ["rozbie\u017cno\u015b\u0107"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0445\u043e\u0436\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0434\u0438\u0432\u0435\u0440\u0433\u0435\u043d\u0446\u0438\u044f"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "diver\u011d", "primary": false}, "persimonujo virginia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La specio de persimonujo komuna en la sudo de Usono.", "translations": {"ru": ["\u0445\u0443\u0440\u043c\u0430 \u0432\u0438\u0440\u0433\u0438\u043d\u0441\u043a\u0430\u044f"], "la": ["Diospyros virginiana"], "nl": ["Amerikaanse persimmon"], "hu": ["amerikai kakiszilva", "amerikai datolyaszilva"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "persimon", "primary": false}, "diver\u011da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Diver\u011danta.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0445\u043e\u0434\u044f\u0449\u0438\u0439\u0441\u044f"], "pl": ["rozbie\u017cny"], "be": ["\u0440\u0430\u0437\u044c\u0431\u0435\u0436\u043d\u044b"]}, "examples": [["diver\u011da fasko", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0445\u043e\u0434\u044f\u0449\u0438\u0439\u0441\u044f"], "fr": ["divergent"], "de": ["divergent"], "en": ["divergent"], "pl": ["rozbie\u017cny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "diver\u011d", "primary": false}, "apartamento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komforta, e\u0109 luksa lo\u011de\u0135o el pluraj \u0109ambroj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u0430\u0440\u0442\u0430\u043c\u044d\u043d\u0442", "\u043a\u0432\u0430\u0442\u044d\u0440\u0430"], "fr": ["appartement (de luxe)"], "bg": ["\u0430\u043f\u0430\u0440\u0442\u0430\u043c\u0435\u043d\u0442"], "ru": ["\u0440\u043e\u0441\u043a\u043e\u0448\u043d\u0430\u044f \u043a\u0432\u0430\u0440\u0442\u0438\u0440\u0430", "\u0430\u043f\u0430\u0440\u0442\u0430\u043c\u0435\u043d\u0442\u044b"], "de": ["Wohnung"], "hu": ["lakoszt\u00e1ly", "apartman"], "sk": ["apartm\u00e1n"], "en": ["apartment (usone)", "flat (brite)"], "es": ["aparamiento"]}, "examples": [["La novaj posedantoj prizonkamerojn rekonstruus por tie establi komfortajn apartamentojn", "Last: Entreprenistoj interesi\u011das pri prizonoj, Monatojaro 2001a, numero 12a, p. 9a"]], "subdefinitions": []}], "root": "apartament", "primary": true}, "frajti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kontra\u016d pago ekspedi komerca\u0135on, \u015dar\u011don per ajna transportilo.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0440\u0430\u0445\u0442\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "en": ["freight"], "nl": ["bevrachten"], "pt": ["fretar"], "de": ["verfrachten"], "hu": ["elfuvaroz", "elhaj\u00f3z"]}, "examples": [["oni frajtas \u015dipe, aeroplane, fervoje, omnibuse", null]], "subdefinitions": []}], "root": "frajt", "primary": true}, "flandro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo kun flandra nacieco.", "translations": {"be": ["\u0444\u043b\u044f\u043c\u0430\u043d\u0434\u0437\u0435\u0446"], "fr": ["Flamand"], "en": ["Flemish"], "nl": ["Vlaming"], "pt": ["flamengo"], "no": ["flamlender"], "de": ["Flame"], "hu": ["flamand"], "ru": ["\u0444\u043b\u0430\u043c\u0430\u043d\u0434\u0435\u0446"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flandr", "primary": true}, "frajto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago frajti.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0440\u0430\u0445\u0442", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e\u0437\u043a\u0430 \u0433\u0440\u0443\u0437\u0430"], "fr": ["fret", "prix de transport"], "nl": ["vracht", "transportkosten"], "pt": ["frete"], "de": ["Fracht", "Transportkosten"], "it": ["costo del trasporto"], "sv": ["frakt"], "hu": ["fuvar", "fuvard\u00edj"], "es": ["flete"]}, "examples": [["ekzistas diversspecaj frajtoj: (fervoja) frajto, omnibusa frajto, aeroplana frajto, \u015dipfrajto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "frajt", "primary": false}, "flandra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta al flandroj a\u016d ilia nacieco.", "translations": {"be": ["\u0444\u043b\u044f\u043c\u0430\u043d\u0434\u0437\u043a\u0456"], "fr": ["flamand"], "en": ["Flemish"], "nl": ["Vlaams"], "pt": ["flamengo"], "no": ["flamsk"], "de": ["fl\u00e4misch"], "hu": ["flamand"], "ru": ["\u0444\u043b\u0430\u043c\u0430\u043d\u0434\u0441\u043a\u0438\u0439"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flandr", "primary": false}, "komponanto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La formo \u00abkomponanto\u00bb estas kritikebla unue pro la fakto, ke \u011di uzas la substantivan participan sufikson por signi a\u0135on kaj ne ulon, kio estas escepta (krom en matematiko), sed anka\u016d pro la fakto, ke \u011di supozigas la preska\u016d neekzistantan sencon de la radiko (vidu rimarkon). Eble tial iuj a\u016dtoroj uzas apartan radikon komponent: estas kiel paralelogramo de fortoj, en kiu amba\u016d komponentoj konsistas el unuflanke egoismo, aliflanke amo al Dio kaj la homoj. Sed nova radiko ne estas bezonata: sufi\u0109us uzi la vorton \u00abkonsista\u0135o\u00bb."], "primary definition": "Iu, kiu komponas muzika\u0135on.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043f\u043e\u043d\u0435\u043d\u0442", "\u043a\u043e\u043c\u043f\u043e\u043d\u0435\u043d\u0442\u0430", "\u0441\u043e\u0441\u0442\u0430\u0432\u043b\u044f\u044e\u0449\u0430\u044f"], "de": ["Bestandteil", "Komponente"]}, "examples": [["la komponantoj trouzas oni konversacias, kantetas, krietas, bruetas kaj ridegas inter la kanzonoj", "A. Birjulin Junulo, regalu min per vermuto LOdE 1992:3"], ["1860 \u2015 naski\u011dis barono Menu de M\u00e9nil (la komponinto de la muziko por \u00abLa Espero\u00bb)", "Niaj jubileoj kaj datrevenoj en 2000LOdE 2000:1"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Io, kio konsistigas esencan parton de substanco, ekipa\u0135o, ks.", "translations": {"fr": ["composant", "composante (constituant)", "constituant"], "en": ["component", "constituent"]}, "examples": [["la komponantoj de salo", null], ["la komponantoj de videbla lumo", null], ["la strebo al posedo de libera marnavigado estas unu el la komponantoj de la rusa politiko", "Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Eblas diskuti, \u0109u la koncerna koeficiento ne estus pli bone nomata koordinato, lasante al \u00abkomponanto\u00bb la sencon, kiun ni difinis alternativa (vidu ekz-e , kiu difinas la nocion kiel vektoron, sed uzas \u011din kiel skalaron en la difino de \u00abskalara produto\u00bb). Se la ambigueco i\u011das \u011dena, eblas paroli pri \u00abskalara komponanto\u00bb kaj \u00abvektora komponanto\u00bb."], "primary definition": "(de vektoro x la\u016d bazo (ei)) \u0108iu el la koeficientoj en la nura lineara kombina\u0135o de bazvektoroj, kiu egalas al x; alternative: la produto de tiu koeficiento per la responda bazvektoro.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043f\u043e\u043d\u0435\u043d\u0442\u0430", "\u0441\u043e\u0441\u0442\u0430\u0432\u043b\u044f\u044e\u0449\u0430\u044f"], "fr": ["composante (math.)"], "de": ["Komponente"], "en": ["component"], "pl": ["sk\u0142adowa", "wsp\u00f3\u0142rz\u0119dna (wektora wzgl\u0119dem bazy)"]}, "examples": [["la komponanton de x rilate al indico i (a\u016d rilate al bazvektoro ei) oni kutime signas per xi, tiel ke x = \u2211 xi\u2219ei", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la fortoj en aro da fortoj, kompare kun ilia sumo.", "translations": {"fr": ["composante (d'une force)"], "en": ["component"]}, "examples": [["la movo rezultas ne de la efiko de \u0109iu aparta komponanto, sed de ilia sumo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kompon", "primary": false}, "konforme al": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016d la principoj de, obeante al.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u043e", "\u0441\u043e\u043e\u0442\u0432\u0435\u0442\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e", "\u0432 \u0441\u043e\u043e\u0442\u0432\u0435\u0442\u0441\u0442\u0432\u0438\u0438 \u0441"], "fr": ["conform\u00e9ment \u00e0", "en accord avec"], "es": ["conforme a", "conrrespondiente a", "concordante con"], "hu": ["vminek megfelel\u0151en"]}, "examples": [["konforme al la \u011disnuna moro", "Z"], ["konforme al la Statuto de la Asocio, la Raporton ricevas \u0109iuj individuaj membroj", "Estrata raporto pri la jubilea jaro, Esperanto, jaro 1998a, numero 6a (990a), p. 101a"], ["konforme al internaciaj reguloj, \u0109iuj landoj devas tuj informi la Mondan Organiza\u0135on pri Sano", "Vladimir Lemelev, Nova infekta malsano postulanta internacian kunlaboron, Monato, jaro 2001a, numero 5a, p. 17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "konform", "primary": false}, "epikarpo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekstera parto de la perikarpo.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0434\u043f\u043b\u043e\u0434\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["\u00e9picarpe"], "pt": ["epicarpo", "exocarpo"], "ru": ["\u043d\u0430\u0434\u043f\u043b\u043e\u0434\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Epikarpo", "\u00e4u\u00dferste Schicht der Fruchtschale"], "pl": ["sk\u00f3rka owocu", "obowocnia"], "hu": ["k\u00fcls\u0151 term\u00e9sfal", "epikarpium"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "epikarp", "primary": true}, "porcelana\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Objekto el porcelano.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u0446\u0430\u043b\u044f\u043d\u0430 (\u0432\u044b\u0440\u0430\u0431)"], "fr": ["porcelaine (objet)"], "en": ["porcelain"], "nl": ["voorwerp uit porcelein"], "ru": ["\u0438\u0437\u0434\u0435\u043b\u0438\u0435 \u0438\u0437 \u0444\u0430\u0440\u0444\u043e\u0440\u0430"]}, "examples": [["porcelana\u0135o, farita el kaolino post bakado en medio de pli ol 1 200\u00b0C, estas kompakta, nesorba kaj metale sonanta je frapado", "Enciklopedieto de \u0108inio, \u0109ap. \u00abPorcelana\u0135oj\u00bb, p. 212a"]], "subdefinitions": []}], "root": "porcelan", "primary": false}, "kantino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Butiko, destinita por speciala aro da personoj, kie oni vendas trinka\u0135ojn kaj man\u011da\u0135ojn al soldatoj, laboristoj, lernantoj, malliberuloj, pensiuloj, lo\u011dantaj a\u016d laborantaj \u0109iuj en sama establejo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u043b\u043e\u0432\u0430\u044f", "\u0441\u0442\u0430\u043b\u043e\u045e\u043a\u0430", "\u044f\u0434\u0430\u043b\u044c\u043d\u044f", "\u0431\u0443\u0444\u044d\u0442"], "fr": ["cantine", "r\u00e9fectoire", "mess"], "en": ["canteen"], "nl": ["kantine", "eetlokaal"], "ru": ["\u0431\u0443\u0444\u0435\u0442", "\u0441\u0442\u043e\u043b\u043e\u0432\u0430\u044f (\u043f\u0440\u0438 \u0443\u0447\u0440\u0435\u0436\u0434\u0435\u043d\u0438\u0438, \u0437\u0430\u0432\u043e\u0434\u0435 \u0438 \u0442.\u043f.)"], "de": ["Kantine", "Casino", "Betriebsgastst\u00e4tte", "Werksgastst\u00e4tte"], "hu": ["kantin", "\u00fczemi \u00e9tkezde"], "es": ["cantina"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kantin", "primary": true}, "puritanismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doktrino kaj religia moro de la puritanoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0443\u0440\u0438\u0442\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["puritanisme"], "en": ["puritanism"], "nl": ["puritanisme"], "be": ["\u043f\u0443\u0440\u044b\u0442\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u0430", "\u043f\u0443\u0440\u044b\u0442\u0430\u043d\u0456\u0437\u043c"], "de": ["Puritanismus"], "hu": ["puritanizmus"], "pl": ["purytanizm"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "puritan", "primary": false}, "asteroido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda planedo, kiel tiuj, kiuj trovi\u011das inter la orbitoj de Marso kaj de Jupitero.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u0442\u044d\u0440\u043e\u0456\u0434"], "fr": ["ast\u00e9ro\u00efde"], "bg": ["\u0430\u0441\u0442\u0435\u0440\u043e\u0438\u0434"], "ru": ["\u0430\u0441\u0442\u0435\u0440\u043e\u0438\u0434"], "de": ["Asteroid"], "hu": ["kisbolyg\u00f3", "aszteroida"], "fa": ["\u0633\u06cc\u0627\u0631\u06a9"], "en": ["asteroid"], "es": ["asteroide"]}, "examples": [["\u00abDawn\u00bb esploros la asteroidon Vesto", "Smash, Dawn jam direktas sin al la asteroida zono, Raporto.info, 2007-10-08"]], "subdefinitions": []}], "root": "asteroid", "primary": true}, "butonumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kunigi per butonoj, enigante ilin en la destinitajn fendetojn.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0448\u043f\u0456\u043b\u044c\u0432\u0430\u0446\u044c (\u0433\u0443\u0437\u0456\u043a\u0456)", "\u0437\u0430\u0448\u043f\u0456\u043b\u0456\u0446\u044c (\u0433\u0443\u0437\u0456\u043a\u0456)"], "fr": ["boutonner"], "nl": ["knopen"], "ru": ["\u0437\u0430\u0441\u0442\u0451\u0433\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c (\u043d\u0430 \u043f\u0443\u0433\u043e\u0432\u0438\u0446\u044b)", "\u0437\u0430\u0441\u0442\u0435\u0433\u043d\u0443\u0442\u044c (\u043d\u0430 \u043f\u0443\u0433\u043e\u0432\u0438\u0446\u044b)"], "de": ["zukn\u00f6pfen"], "sv": ["kn\u00e4ppa"], "hu": ["begombol"], "sk": ["zapn\u00fa\u0165 (gomb\u00edky)"], "es": ["abotonar"], "pl": ["zapina\u0107 na guziki", "zapina\u0107 guzik"]}, "examples": [["butonumi surtuton pro malvarmo", null], ["butonumi iun malvaste", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "butoni", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "buton", "primary": false}, "salubra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["bon pour la sant\u00e9", "sain (bon pour la sant\u00e9)", "salubre"], "en": ["salubrious", "healthy"], "it": ["salubre"]}, "examples": [["\u0109u vi estas sana nun? En normala stato? \u0108u tio, kion vi sentas \u2015 estas por vi salubra, bona?", "Ivan Turgenev, trad. V. Kudrjavcev k.a., La unua amo, Jekaterinburg: Sezonoj, 1993"], ["la salubraj akvoj de Busko Zdr\u00f3j plej efike helpas kaze de re\u016dmatismo", "G. Kosiarska, Busko Zdr\u00f3j, Radio Polonia, 2006-02-18"]], "subdefinitions": []}], "root": "salubr", "primary": true}, "somerumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Ferii dum somero, en multaj landoj oportuna tempo por ripozo.", "translations": {"fr": ["estiver (passer les vacances d'\u00e9t\u00e9)"], "it": ["passare le vacanze estive"]}, "examples": [["mia kolego kaj lia familio iris somerumi kaj oni ne permesis, ke ili enportu hundon en la hotelon", "Mielo, Ree pri hejmbestoj, lernu!, 2007-05-29"]], "subdefinitions": []}], "root": "somer", "primary": false}, "ar\u011dentmevo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de mevo (Larus argentatus).", "translations": {"fr": ["go\u00e9land argent\u00e9"], "en": ["herring gull"], "nl": ["zilvermeeuw"], "pt": ["gaivota arg\u00e9ntea"], "de": ["Silberm\u00f6we"], "sv": ["gr\u00e5trut"], "hu": ["ez\u00fcstsir\u00e1ly"], "pl": ["mewa srebrzysta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mev", "primary": false}, "porcelana": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "El porcelano.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0430\u0440\u0444\u043e\u0440\u043e\u0432\u044b\u0439"], "fr": ["en porcelaine"], "en": ["porcelain"], "nl": ["porceleinen"], "be": ["\u043f\u0430\u0440\u0446\u0430\u043b\u044f\u043d\u0430\u0432\u044b", "\u0444\u0430\u0440\u0444\u043e\u0440\u043d\u044b", "\u0444\u0430\u0440\u0444\u043e\u0440\u0430\u0432\u044b"], "pl": ["porcelanowy"]}, "examples": [["panjo vizitis nin alportante al mi belan pupon kun kapo porcelana", "A. LeQuint, Infantraviva\u0135oj, 2006"]], "subdefinitions": []}], "root": "porcelan", "primary": false}, "alfortikigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Tre solide alfiksi, nodi, najli a\u016d iel teni \u0109e io.", "translations": {"fr": ["arrimer", "fixer solidement"]}, "examples": [["viaj \u015dnuregoj malforti\u011dis; ili jam ne alfortikigas la maston", "La Malnova Testamento, Jesaja 33:23"]], "subdefinitions": []}], "root": "fortik", "primary": false}, "ekzemple": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Jen konfirmanta ekzemplo...", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u043f\u0440\u044b\u043a\u043b\u0430\u0434"], "fr": ["par exemple"], "nl": ["bijvoorbeeld"], "ru": ["\u043d\u0430\u043f\u0440\u0438\u043c\u0435\u0440"], "de": ["zum Beispiel", "beispielsweise"], "tr": ["mesel\u00e2", "\u00f6rne\u011fin"], "sv": ["till exempel"], "pl": ["na przyk\u0142ad"], "es": ["por ejemplo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekzempl", "primary": false}, "alon\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Papera folio, kiun oni aligas al kambio sur kies dorsa flanko ne plu estas loko por \u011diroj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u043e\u043d\u0436"], "en": ["allonge"], "nl": ["allonge"], "pt": ["alonga"], "ru": ["\u0430\u043b\u043b\u043e\u043d\u0436", "\u0434\u043e\u043f\u043e\u043b\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u043f\u0440\u043e\u0442\u043e\u043a\u043e\u043b", "\u043f\u0440\u0438\u043b\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435 \u043a \u0434\u043e\u043a\u0443\u043c\u0435\u043d\u0442\u0443"], "de": ["Allonge", "Verl\u00e4ngerungsabschnitt"], "sk": ["alon\u017e"], "pl": ["alon\u017c", "przed\u0142u\u017cka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "alon\u011d", "primary": true}, "ekzemplo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparta okazo de pli \u011denerala afero.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u043a\u043b\u0430\u0434"], "fr": ["exemple"], "en": ["example"], "nl": ["voorbeeld"], "pt": ["exemplo"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043c\u0435\u0440"], "de": ["Beispiel"], "tr": ["\u00f6rnek"], "sv": ["exempel"], "es": ["ejemplo"], "cs": ["p\u0159\u00edklad"], "ro": ["exemplu"], "pl": ["przyk\u0142ad"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparta ago a\u016d sinteno konsiderata kiel imitebla\u0135o.", "translations": {}, "examples": [["ekzemplo proponas sed ne ordonas", "Proverbaro esperanta"], ["mian proponon mi prezentis nur kiel ekzemplon", "Z"], ["sekvi ekzemplon", null], ["doni bonan ekzemplon de humileco", null], ["li fari\u011dis instrua ekzemplo en la bu\u015do de la sa\u011duloj", "Z"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Afero prezentata kiel konfirmo por iu aserto a\u016d okazo.", "translations": {}, "examples": [["tiu krimo estas ekzemplo de sova\u011da krueleco, estas sen ekzemplo", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Tekstero, kiun oni citas por konfirmi gramatikan a\u016d filologian klarigon.", "translations": {}, "examples": [["la utileco de vortaro ku\u015das grandparte en la ekzemploj", null]]}]}], "root": "ekzempl", "primary": true}, "prirespondi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "= Responsi.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "respond", "primary": false}, "marakvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sala akvo el maro, kontraste al nesala akvo pluva, rivera....", "translations": {"ru": ["\u043c\u043e\u0440\u0441\u043a\u0430\u044f \u0432\u043e\u0434\u0430"], "fr": ["eau de mer"], "nl": ["zeewater"], "de": ["Meerwasser"], "sv": ["havsvatten"], "fa": ["\u0622\u0628 \u062f\u0631\u06cc\u0627"], "ja": ["\u6d77\u6c34 [\u304b\u3044\u3059\u3044]"], "pl": ["woda morska"]}, "examples": [["pro pluvo marakvo estis neklara", "Segilo, Taglibro, 2006-07-23"]], "subdefinitions": []}], "root": "akv", "primary": false}, "zonovermoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Klaso el la filumo ringovermoj (Clitellata).", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u044f\u0441\u043a\u043e\u0432\u044b\u0435 \u043a\u043e\u043b\u044c\u0447\u0435\u0446\u044b"], "de": ["G\u00fcrtelw\u00fcrmer"], "nl": ["gordelwormen"], "it": ["clitellata"], "hu": ["\u00f6vesf\u00e9rgek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "verm", "primary": false}, "\u0109evala\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Viando de \u0109evalo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0438\u043d\u0430"], "en": ["horsemeat"], "es": ["carne de caballo"], "de": ["Pferdefleisch"], "it": ["carne di cavallo"], "pl": ["konina"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109eval", "primary": false}, "trufo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subtere kreskanta fruktokorpo de iuj fungoj, precipe el la genro Tuber, tre \u015datata pro \u011dia delikata aromo.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0443\u0444\u044d\u043b\u044c"], "fr": ["truffe"], "nl": ["truffel"], "pt": ["trufa"], "ru": ["\u0442\u0440\u044e\u0444\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Tr\u00fcffel"], "hu": ["szarvasgomba"], "pl": ["trufla"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "truf", "primary": true}, "dank' al": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u044f\u043a\u0443\u044e\u0447\u044b (\u0447\u0430\u043c\u0443\u0441\u044c\u0446\u0456)"], "fr": ["gr\u00e2ce \u00e0"], "en": ["thanks to"], "nl": ["dank zij (ontr.)"], "pt": ["gra\u00e7as a"], "no": ["takket v\u00e6re"], "de": ["dank [kun genitivo]"], "sv": ["tack vare"], "vo": ["dano"], "es": ["gracias a"], "br": ["a-drugarez da"], "ru": ["\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u0434\u0430\u0440\u044f (\u0447\u0435\u043c\u0443-\u043b.)"], "hu": ["h\u00e1la (neki)", "(vminek/vkinek) k\u00f6sz\u00f6nhet\u0151en"], "pl": ["dzi\u0119ki (komu\u015b, czemu\u015b)"], "he": ["\u05d4\u05d5\u05d3\u05d5\u05ea \u05dc-", "\u05ea\u05d5\u05d3\u05d5\u05ea \u05dc-"]}, "examples": [["ili man\u011dis, sati\u011dis, grasi\u011dis, kaj \u011duis, dank' al Via granda boneco", "La Malnova Testamento, Ne\u0125emja 9:25"], ["dank' al mia amiko, mi sukcesis", null], ["dank' al mia bastono, mi ne falis", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dank", "primary": false}, "okcipito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malanta\u016da malsupra parto de la kapo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0442\u044b\u043b\u0456\u0446\u0430"], "fr": ["occiput"], "en": ["occiput"], "nl": ["achterhoofd"], "pt": ["occip\u00edcio"], "el": ["\u03b9\u03bd\u03af\u03bf"], "de": ["Hinterhaupt"], "hu": ["nyakszirt", "tark\u00f3"], "ru": ["\u0437\u0430\u0442\u044b\u043b\u043e\u043a"], "pl": ["potylica"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "postkranio", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "okcipit", "primary": true}, "ikonismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doktrino kaj praktiko defendanta la uzon de ikonoj kaj relikvoj, precipe kiel opozicio al la oficiala ikonrompismo en Bizancio dum 8-9 jc.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043a\u043e\u043d\u043e\u043f\u043e\u0447\u0438\u0442\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["iconol\u00e2trie"], "de": ["Ikonismus"], "hu": ["k\u00e9pim\u00e1d\u00e1s", "ikonol\u00e1tria"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ikon", "primary": false}, "pla\u016dd": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bruo de akvobato a\u016d simila.", "translations": {"fr": ["plouf"], "nl": ["klots"]}, "examples": [["la \u015dtonoj pla\u016dd' pla\u016dd' falis en la puton", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, feli\u0109a Jo\u0109jo"]], "subdefinitions": []}], "root": "pla\u016dd", "primary": false}, "Darmapado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Populara sutro entenanta moralajn instruojn atribuitajn al la historia Budao, en versa formo.", "translations": {"fr": ["dhammapada", "dharmapada"], "de": ["Dhammapada"], "pt": ["dhammapada", "dammapada"]}, "examples": [["Darmapado konsistas el 423 sentencoj en formo de versa\u0135oj, kaj instruas al ni, kiamaniere ni povas liberigi nin de la surteraj suferoj", "trad. Seiho Nishi, Darmapado, enkonduko, La Japana Budhano, 1974-75, numeroj 162a-169a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Darmapad", "primary": true}, "surfadenigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Meti sur fadenon.", "translations": {"be": ["\u043d\u0456\u0437\u0430\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u043d\u0456\u0437\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["enfiler (mettre sur un fil)"], "en": ["thread", "string"], "ru": ["\u043d\u0430\u043d\u0438\u0437\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u043d\u0438\u0437\u0430\u0442\u044c"], "de": ["auff\u00e4deln"], "tr": ["ipe ge\u00e7irmek"], "hu": ["f\u0171z", "felf\u0171z"], "br": ["stroba\u00f1 (ouzh un neudenn)"], "pl": ["niza\u0107"]}, "examples": [["surfadenigi perlojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "faden", "primary": false}, "rurikido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Posteulo de Ruriko.", "translations": {"ru": ["\u0440\u044e\u0440\u0438\u043a\u043e\u0432\u0438\u0447"], "de": ["Rurikid"], "it": ["discendente di Rurik"], "hu": ["Rurikok"]}, "examples": [["la nobelaj regantoj de la Kieva Regno venis el la dinastio de la rurikidoj", "Vikipedio, Kieva Regno"]], "subdefinitions": []}], "root": "Rurik", "primary": false}, "malsani\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Eksperti korpan a\u016d spiritan misfunkciadon.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0445\u0432\u0430\u0440\u044d\u0446\u044c"], "fr": ["tomber malade"], "en": ["fall ill", "sicken"], "nl": ["ziek worden"], "ru": ["\u0437\u0430\u0431\u043e\u043b\u0435\u0442\u044c"], "de": ["krank werden"], "tr": ["hastalanmak"], "it": ["ammalarsi"]}, "examples": [["de rigardo tro alta malsani\u011das okulo", "Proverbaro esperanta"], ["malsani\u011das pro kancero ankora\u016d triono de la viroj kaj kvarono de la virinoj anta\u016d la 75a jaro", "E. Georgiev, Pli maljunaj, pli sa\u011daj, pli flekseblaj, Monato, jaro 1999a, numero 3a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "san", "primary": false}, "floko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Peceto, tufeto da maldensa kaj malpeza materio, kiu balanci\u011das en aero, malrapide falante.", "translations": {"be": ["\u0436\u043c\u0443\u0442", "\u043a\u0430\u0441\u043c\u044b\u043b\u044c", "\u043f\u0430\u0441\u043c\u0430", "\u0448\u043c\u0430\u0442\u043e\u043a", "\u043a\u0430\u043c\u044f\u043a"], "fr": ["flocon"], "en": ["flake", "flock", "wisp"], "nl": ["vlok"], "pt": ["floco", "froco"], "ru": ["\u043a\u043b\u043e\u043a", "\u043b\u043e\u0441\u043a\u0443\u0442"], "ca": ["floc"], "de": ["Flocke"]}, "examples": [["flokoj de lano, ne\u011do, fulgo, vato", "Z"], ["flokaj nuboj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "terpomfloko", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flok", "primary": true}, "deveni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti ido a\u016d praido de.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0438\u0441\u0445\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c (\u043e\u0442 \u043a\u043e\u0433\u043e-\u043b.)", "\u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u043e\u0439\u0442\u0438 (\u043e\u0442 \u043a\u043e\u0433\u043e-\u043b.)"], "fr": ["avoir pour origine", "provenir", "venir (de)"], "nl": ["afstammen"], "pt": ["descender", "vir"], "hu": ["sz\u00e1rmazik", "ered"]}, "examples": [["la hebreoj estas Izraelidoj, \u0109ar ili devenas de Izraelo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 36"], ["la franca lingvo devenas de la latina", null], ["ilia reganto devenos el ilia propra mezo", "Z"], ["devenigita (derivita) vorto", null], ["la devenon vian anta\u016d mi vi \u0109iam ka\u015das, re\u011don ofendante", "Z"], ["homo de alta deveno", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0438\u0441\u0445\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c (\u043e\u0442 \u0447\u0435\u0433\u043e-\u043b.)", "\u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u043e\u0439\u0442\u0438 (\u043e\u0442 \u0447\u0435\u0433\u043e-\u043b.)"], "nl": ["het gevolg zijn van"], "pt": ["vir", "resultar", "originar"], "hu": ["van vmit\u0151l"]}, "examples": [["la patologia graseco devenas de abunda man\u011do kaj de manko de movado", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: La orienta tradicio uzas la vorton aperantan en Jn 15:26 \u2015 do, la\u016d la Londona Biblio, \u00abdeveni\u00bb. Efektive, \u011di esprimas la sencon celatan en ortodoksismo (la fonto plie ol la vojo). Komparu la okcidentan \u00abeligi\u00bb."], "primary definition": "(netransitiva) En la Triunuo, la hipostaza rilato de la Patro al la Sankta Spirito.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0441\u0445\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c (\u043e \u0421\u0432. \u0414\u0443\u0445\u0435)"], "grc": ["\u03b5\u03ba\u03c0\u03bf\u03c1\u03b5\u03cd\u03bf\u03bc\u03b1\u03b9"], "hu": ["sz\u00e1rmazik"]}, "examples": [["sed kiam venos la Parakleto, kiun mi sendos de la Patro al vi, la Spirito de la vero, kiu devenas de la Patro, tiu pri mi atestos", "La Nova Testamento, S. Johano 15:26"]], "subdefinitions": []}], "root": "ven", "primary": false}, "kvadrategala": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Estas strange, ke en niaj fontoj troveblas nek tiu termino, nek la ekvivalenta internacia formo \u00abidempotenta\u00bb (etimologie interpretebla kiel \u00abegala al (\u0109iuj) siaj potencoj\u00bb), dum plurloke troveblas \u00abnilpotenta\u00bb."], "primary definition": "(parolante pri elemento x de monoido kun multiplike signata operacio *) Tia, ke x*x = x; alidire: egala al \u011dia kvadrato.", "translations": {"be": ["\u0456\u0434\u044d\u043c\u043f\u0430\u0442\u044d\u043d\u0442\u043d\u044b"], "fr": ["idempotent"], "en": ["idempotent"], "ru": ["\u0438\u0434\u0435\u043c\u043f\u043e\u0442\u0435\u043d\u0442\u043d\u044b\u0439"], "de": ["idempotent"], "pl": ["idempotentny"], "hu": ["idempotens"]}, "examples": [["kiu ajn estas entjero n, la n-a potenco de kvadrategala elemento egalas al \u011di mem", null], ["vektora projekcio estas kvadrategala endomorfio", null], ["kvadrategala matrico", null], ["en la aro de kompleksoj kvadrategalaj estas nur 0 kaj 1", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kvadrat", "primary": false}, "vektora produto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(super n-dimensia e\u016dklida spaco E) Bildigo de En-1 al E, kiu \u0135etas \u0109iun (n-1)-opon (x1,..., xn-1) al tia ununura vektoro a, ke la skalara produto de a per xn egalas al la determinanto de (x1,..., xn-1, xn), kiu ajn estas xn.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440\u043d\u043e\u0435 \u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u0435\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["produit vectoriel"], "en": ["vector product"], "pt": ["produto vetorial"], "de": ["vektorielles Produkt"], "pl": ["iloczyn wektorowy"], "hu": ["vektori\u00e1lis szorzat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de n-1 vektoroj de n-dimensia e\u016dklida spaco) Ilia bildo per la vektora produto.", "translations": {"pt": ["produto vetorial"]}, "examples": [["la vektoran produton de x kaj y en tridimensia spaco oni signas foje per x\u2227y", null], ["la komponantoj de la vektora produto de la (n-1) unuaj vektoroj de n-opo egalas al la kofaktoroj de elementoj en la lasta vertikalo de la (n,n)-matrico de iliaj komponantoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "produt", "primary": false}, "Sieraleono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la okcidenta Afriko kun \u0109efurbo Frita\u016dno (Liberurbo). Teritorio de Respubliko Sieraleono. ISO-3166 kodo: SL. \u011ci limas kun Gvineo, Liberio kaj Atlantiko.", "translations": {"de": ["Sierra Leone"], "bg": ["\u0421\u0438\u0435\u0440\u0430 \u041b\u0435\u043e\u043d\u0435"], "en": ["Sierra Leone"], "pl": ["Sierra Leone", "Republika Sierra Leone"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sieraleon", "primary": true}, "strata lanterno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fiksa lanterno apud la strato por lumigi la vojon.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043b\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439 \u0444\u043e\u043d\u0430\u0440\u044c"], "fr": ["r\u00e9verb\u00e8re"], "de": ["Stra\u00dfenlaterne"], "nl": ["straatlantaarn"], "br": ["kleuzeur-straed"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lantern", "primary": false}, "plii\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) I\u011di pli granda, forta, abunda...", "translations": {"ru": ["\u0443\u0432\u0435\u043b\u0438\u0447\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["augmenter (intr.)", "croitre"], "en": ["increase"], "fi": ["lis\u00e4\u00e4nty\u00e4", "kasvaa", "karttua"], "de": ["sich vermehren", "sich vergr\u00f6\u00dfern", "sich erweitern"], "it": ["ingrandirsi", "aumentare (intr.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pli", "primary": false}, "bestoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0446\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u0430 \u0436\u044b\u0432\u0451\u043b\u0430\u045e"], "fr": ["r\u00e8gne animal"], "en": ["Animal kingdom"], "nl": ["dierenrijk"], "ru": ["\u0446\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u043e \u0436\u0438\u0432\u043e\u0442\u043d\u044b\u0445"], "de": ["Tierreich"], "hu": ["\u00e1llatvil\u00e1g"], "br": ["rannad al loened"], "pl": ["zwierz\u0119ta", "kr\u00f3lestwo zwierz\u0105t"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "best", "primary": false}, "senspritulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0442\u0443\u043f\u0438\u0446\u0430", "\u0431\u0435\u0441\u0442\u043e\u043b\u043e\u0447\u044c", "\u0443\u0432\u0430\u043b\u0435\u043d\u044c"], "fr": ["b\u00eata (subst.)", "lourdaud (subst.)"], "en": ["witless person", "dullard"], "hu": ["b\u00e1rgy\u00fa alak"]}, "examples": [["al la senspritulo \u015di diris: akvoj \u015dtelitaj estas dol\u0109aj", "La Malnova Testamento, Sentencoj 9:16-17"]], "subdefinitions": []}], "root": "sprit", "primary": false}, "tonuso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Normala ioma stre\u0109o en muskoloj, angioj....", "translations": {"fr": ["tonicit\u00e9", "tonus"]}, "examples": [["homaj sanstatoj esprimi\u011das per momenta muskola tonuso", "Internacia Naturkuraca Asocio Revuoj, 2005-04"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["altranguloj malaprobas melankoliajn kantojn de junularo, senbaze opiniante, ke ili malaltigas jam sen tio malaltan tonuson de vivo", "Ivan Efremov, trad. Jurij Finkel, Horo de Bovo, \u0109apitro 10a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tonus", "primary": true}, "nomadismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vivmaniero de brutobredistaj homgrupoj (triboj, klanoj, popoloj), migrantaj la\u016d sezonaj kaj klimataj \u015dan\u011di\u011doj de la pa\u015dtejoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0447\u044d\u045e\u043d\u0456\u0446\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["nomadisme"], "en": ["nomadism"], "nl": ["nomadenbestaan", "nomadisme"], "pt": ["nomadismo"], "ru": ["\u043a\u043e\u0447\u0435\u0432\u043d\u0438\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"], "ca": ["nomadisme"], "de": ["Nomadismus"], "tr": ["g\u00f6\u00e7ebe hayat\u0131"], "es": ["nomadismo"], "pl": ["koczownictwo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nomad", "primary": false}, "amatoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu amas kaj kolektas belarta\u0135ojn a\u016d kurioza\u0135ojn.", "translations": {"sk": ["amat\u00e9r"], "be": ["\u0430\u043c\u0430\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["amateur"], "en": ["amateur"], "nl": ["liefhebber"], "ru": ["\u043b\u044e\u0431\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Liebhaber"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"sk": ["ochotn\u00edk"], "fr": ["amateur", "dilettante"], "de": ["Nichtfachmann", "Laie", "Amateur", "Amat\u00f6r"], "nl": ["amateur"], "sv": ["amat\u00f6r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "amator", "primary": true}, "monata": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al monato, precipe okazanta unufoje en monato.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0441\u044f\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u0435\u0436\u0435\u043c\u0435\u0441\u044f\u0447\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["mensuel"], "nl": ["maandelijks"], "de": ["monatlich"], "tr": ["ayl\u0131k"], "sv": ["m\u00e5natlig"], "br": ["miziek"], "pl": ["miesi\u0119czny"]}, "examples": [["la societo eldonas monatan gazeton", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 5, el la vivo kaj sciencoj, bagateloj"]], "subdefinitions": []}], "root": "monat", "primary": false}, "\u011diro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subskribo de \u011diranto.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0434\u0430\u0442\u043e\u0447\u043d\u0430\u044f \u043d\u0430\u0434\u043f\u0438\u0441\u044c"], "fr": ["endos", "endossement"], "en": ["endorsement", "indorsement"], "nl": ["het gireren"], "pt": ["endosso"], "it": ["girata (di assegno)"], "hu": ["h\u00e1tirat (v\u00e1lt\u00f3n)", "forgatm\u00e1ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ago \u011diri.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e\u0434 \u0434\u0435\u043d\u0435\u0433 (\u0441\u043e \u0441\u0447\u0451\u0442\u0430 \u043d\u0430 \u0441\u0447\u0451\u0442)"], "fr": ["virement (action de virer)"], "hu": ["\u00e1tutal\u00e1s", "zs\u00edr\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u011dir", "primary": false}, "\u011diri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Meti subskribon sur la dorsa flanko de bilo, kambio a\u016d \u0109eko, per kiu oni cedas \u011din kaj \u011dian valoron al citita persono a\u016d al \u011dia prezentonto.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0434\u043e\u0441\u0441\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u043f\u0435\u0440\u0435\u0434\u0430\u0442\u043e\u0447\u043d\u0443\u044e \u043d\u0430\u0434\u043f\u0438\u0441\u044c"], "fr": ["endosser (un papier-valeur \u00e0 l'ordre de qn)"], "en": ["endorse", "indorse"], "nl": ["endosseren"], "pt": ["endossar"], "de": ["indossieren"], "it": ["girare (di assegno)"], "hu": ["forgat (v\u00e1lt\u00f3t)"]}, "examples": [["\u011diri kambion al iu", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Transpagi iun sumon el sia konto en la konton de iu alia.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 \u0434\u0435\u043d\u044c\u0433\u0438 (\u0441\u043e \u0441\u0447\u0451\u0442\u0430 \u043d\u0430 \u0441\u0447\u0451\u0442)", "\u0436\u0438\u0440\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["virer (de l'argent)"], "en": ["transfer"], "nl": ["gireren", "overschrijven (gireren)"], "pt": ["transferir", "virar"], "de": ["anweisen", "\u00fcberweisen"], "it": ["trasferire (denaro)"], "hu": ["\u00e1tutal (p\u00e9nzt)"]}, "examples": [["K-do B \u011diris hodia\u016d per \u015dtata banko la sumon de 20 rubloj en la konton de SAT", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011dir", "primary": true}, "diste de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u043b\u0451\u043a\u0430 \u0430\u0434"], "fr": ["loin de"], "de": ["weit entfernt von"], "pt": ["longe de"], "pl": ["daleko", "z dala od", "w pewnejodleg\u0142o\u015bci od"]}, "examples": [["ne tre diste de ni staras grupo de altaj fagoj", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha \u0109apitro 12a, p. 89a"]], "subdefinitions": []}], "root": "dist", "primary": false}, "prunto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prunt", "primary": false}, "prunti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Disponigi al iu ion redonotan post difinita tempo; prunte doni.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c \u0432\u0437\u0430\u0439\u043c\u044b"], "fr": ["pr\u00eater"], "en": ["borrow"], "nl": ["lenen"], "pt": ["emprestar", "tomar por empr\u00e9stimo"], "be": ["\u043f\u0430\u0437\u044b\u0447\u0430\u0446\u044c"], "de": ["leihen", "borgen"], "sv": ["l\u00e5na"], "hu": ["k\u00f6lcs\u00f6n\u00f6z"], "cs": ["p\u016fj\u010dit"]}, "examples": [["mi redonas al vi la monon, kiun vi pruntis al mi", "Z"], ["prunti al iu vestojn, \u0109ambron, \u0109evalon", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari, ke iu disponigu al ni ion redonotan post difinita tempo; prunte preni.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0440\u0430\u0442\u044c \u0432\u0437\u0430\u0439\u043c\u044b", "\u0437\u0430\u0438\u043c\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["emprunter"], "hu": ["k\u00f6lcs\u00f6nvesz"]}, "examples": [["redonu al mi la monon, kiun vi pruntis de mi", null], ["vila\u011dano kreditas, vila\u011destro pruntas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "prunt", "primary": true}, "monato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Da\u016dro de unu luna ciklo, proksimume 30 tagoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0435\u0441\u044f\u0446"], "fr": ["mois"], "bg": ["\u043c\u0435\u0441\u0435\u0446"], "zh": ["\u6708 [yu\u00e8]", "\u6708\u4efd [yu\u00e8f\u00e8n]", "\u6708\u5ea6 [yu\u00e8d\u00f9]"], "de": ["Monat"], "hu": ["h\u00f3nap"], "en": ["month"], "br": ["miz"], "cs": ["m\u011bs\u00edc"], "es": ["mes"], "he": ["\u05d7\u05d5\u05d3\u05e9", "\u05d9\u05e8\u05d7 (\u05d7\u05d5\u05d3\u05e9)"], "ru": ["\u043c\u0435\u0441\u044f\u0446"], "nl": ["maand"], "pt": ["m\u00eas"], "tr": ["ay(ocak, \u015fubat, mart, nisan...)"], "sv": ["m\u00e5nad"], "sk": ["mesiac (v kalend\u00e1ri)"], "ro": ["lun\u0103 (calendaristic\u0103)"], "pl": ["miesi\u0105c"]}, "examples": [["post tri monatoj estos la edzi\u011do", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 39"], ["voja\u011do de du monatoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la proksimume 30-tagaj partoj la\u016d kiuj oni dividas la kalendaran jaron.", "translations": {}, "examples": [["Januaro estas la unua monato de la jaro", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 12"]], "subdefinitions": []}], "root": "monat", "primary": true}, "al\u0109emilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio rozacoj (Alchemilla), kun renformaj folioj kaj verdetaj floroj.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u043d\u0436\u0435\u0442\u043a\u0430 (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "fr": ["alch\u00e9mille"], "en": ["rosacea"], "nl": ["vrouwenmantel"], "pt": ["alquemila"], "be": ["\u0441\u0430\u0440\u0434\u044d\u0447\u043d\u0456\u043a", "\u0440\u0430\u0441\u0456\u0447\u043a\u0430", "\u0442\u0440\u044b\u043f\u0435\u0440\u0441\u044c\u043d\u0456\u0446\u0430"], "de": ["Frauenmantel"], "sv": ["daggk\u00e5pa"], "hu": ["pal\u00e1stf\u0171"], "fa": ["\u067e\u0627\u06cc \u0634\u06cc\u0631"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "al\u0109emil", "primary": true}, "spektakla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al spekta\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0446\u0435\u043d\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "hu": ["el\u0151ad\u00f3", "bemutat\u00f3"]}, "examples": [["en 1844, 19-jara Johann Strauss-filo faris sian spektaklan debuton kiel muzikisto", "Evgeni Georgiev: Jubileo de valsre\u011do, Monatojaro 1999a, numero 9a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Spektinda, impresa.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0440\u0435\u043b\u0438\u0449\u043d\u044b\u0439", "\u0432\u043f\u0435\u0447\u0430\u0442\u043b\u044f\u044e\u0449\u0438\u0439", "\u044d\u0444\u0444\u0435\u043a\u0442\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["d\u00e9monstratif (spectaculaire)", "spectaculaire"], "hu": ["l\u00e1tv\u00e1nyos"]}, "examples": [["la plej spektakla konservativa kolapso de la jarcento anka\u016d rekorde enparlamentigis virinojn - pli ol 100", "Paul Gubbins: Velura revolucio, Monatojaro 1997a, numero 6a, p. 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "spektakl", "primary": false}, "\u0109irka\u016dmano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Braceleto portata \u0109e la manradiko.", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u0430\u043d\u0437\u0430\u043b\u0435\u0442"], "fr": ["bracelet (de poignet)"], "en": ["bracelet"], "nl": ["armband"], "ru": ["\u0431\u0440\u0430\u0441\u043b\u0435\u0442"], "de": ["Armband"], "hu": ["karperec"], "br": ["tro-vrec'h"], "pl": ["bransoletka"], "he": ["\u05e6\u05de\u05d9\u05d3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "man", "primary": false}, "spektaklo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u044d\u043a\u0442\u0430\u043a\u0430\u043b\u044c", "\u043f\u0440\u0430\u0434\u0441\u0442\u0430\u045e\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0432\u0456\u0434\u043e\u0432\u0456\u0448\u0447\u0430", "\u0448\u043e\u045e"], "fr": ["spectacle"], "nl": ["schouwspel", "spektakel"], "ru": ["\u0441\u043f\u0435\u043a\u0442\u0430\u043a\u043b\u044c", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0437\u0440\u0435\u043b\u0438\u0449\u0435", "\u0448\u043e\u0443"], "cs": ["pod\u00edvan\u00e1"], "de": ["Auff\u00fchrung", "Vorf\u00fchrung"], "hu": ["el\u0151ad\u00e1s", "bemutat\u00f3"]}, "examples": [["por ni, sekve, la milito estas nur kinofilmoj, spektakloj, libroj", "Nina Langlet: Kaoso en Budape\u015dto, Monatojaro 2001a, numero 12a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108ia vida\u0135o, kiu altiras atenton kaj intereson.", "translations": {"de": ["Spektakel", "\u00f6ffentliches Ereignis"], "hu": ["l\u00e1tv\u00e1nyoss\u00e1g", "show"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spektakl", "primary": true}, "lumdiskego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grandkapacita speco de lumdisko, aperinta en la jaro 1996a, kiu povas enteni 26oble pli da datumoj (interalie, filmojn, muzikon, programaron).", "translations": {"be": ["DVD-\u0434\u044b\u0441\u043a"], "fr": ["DVD"], "en": ["DVD"], "de": ["DVD"], "pl": ["p\u0142yta DVD"], "hu": ["DVD", "videolemez"]}, "examples": [["se vi havas vian \u015datatan filmon en lumdiskego kaj volas nepre subtitoli \u011din, anka\u016d vi devas konverti la filmon al tiu formato", "Kiel Esperantigi vian s^atatan filmon?"]], "subdefinitions": []}], "root": "disk", "primary": false}, "satiruso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arbara duondio de la greka mitologio.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0442\u044b\u0440"], "fr": ["satyre"], "nl": ["satyr"], "ru": ["\u0441\u0430\u0442\u0438\u0440"], "de": ["Satyr"], "it": ["satiro"], "hu": ["szat\u00edr"], "es": ["s\u00e1tiro"], "pl": ["satyr"]}, "examples": [["la verkisto figuris lin kapropieda satiruso", "Satiraj rakontoj, logos"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Homo voluptema kaj cinika.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "satirus", "primary": true}, "malvarma milito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malpaca stato inter malamikoj, sen rektaj bataloj \u2013 esprimo uzata tre ofte pri la epoko 1946-1989 dum kiu konkuris Usono kaj NATO unuflanke, Sovetio kaj la varsovia pakto aliflanke.", "translations": {"ru": ["\u0445\u043e\u043b\u043e\u0434\u043d\u0430\u044f \u0432\u043e\u0439\u043d\u0430"], "fr": ["guerre froide"], "en": ["Cold War"], "nl": ["koude oorlog"], "br": ["brezel yen"], "de": ["Kalter Krieg"], "hu": ["hidegh\u00e1bor\u00fa"]}, "examples": [["komenci\u011dis la \u00abmalvarma milito\u00bb inter la oriento kaj okcidento kaj estis malpermesite al li okupi\u011di pri instruado pro lia politika kredo", "Liu Ling, Li tenis en sia koro la tutan homaron \u2013 Memore al s-ro Bruno Vogelmann, El Popola \u0108inio, 2002-08-08"]], "subdefinitions": []}], "root": "milit", "primary": false}, "katamarano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cipo kun du paralelaj \u015deloj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0442\u0430\u043c\u0430\u0440\u0430\u043d"], "fr": ["catamaran"], "nl": ["catamaran", "multirompsboot"], "de": ["Katamaran"], "pl": ["katamaran", "dwukad\u0142ubowiec"], "hu": ["katamar\u00e1n"]}, "examples": [["la katamarano estis pliakutiganta la angulon al la vento", "Lubovj Lukina, E\u016dgeno Lukin, trad. Jurij Finkel, La misiistoj, parto 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "katamaran", "primary": true}, "tralasema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Facile lasanta trairi tra sia substanco.", "translations": {"fr": ["perm\u00e9able"], "it": ["permeabile"]}, "examples": [["la surfaco konsistas el diversaj specoj de tralasema kalk\u015dtono, kiun oni uzas anka\u016d kiel konstrumaterialo", "Vikipedio, artikolo \u00abMalto (lando)\u00bb, 2007-04-06"]], "subdefinitions": []}], "root": "las", "primary": false}, "politeisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Politeismano.", "translations": {"be": ["\u043f\u043e\u043b\u0456\u0442\u044d\u0456\u0441\u0442"], "nl": ["polythe\u00efst"], "pt": ["polite\u00edsta"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0438\u0442\u0435\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Polytheist"], "es": ["politeista"], "hu": ["sokistenh\u00edv\u0151", "politesita"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "politeist", "primary": true}, "reaperanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fantomo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0437\u0440\u0430\u043a"], "fr": ["revenant", "apparition"], "br": ["seblant (tasmant)"], "de": ["Wiederg\u00e4nger"], "it": ["apparizione"], "pl": ["zjawa", "widziad\u0142o"], "hu": ["k\u00eds\u00e9rtet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aper", "primary": false}, "ekzemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ha\u016dta malsano karakterizata per veziketoj kaj skvameti\u011do de epidermo.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0437\u044d\u043c\u0430"], "fr": ["ecz\u00e9ma"], "en": ["eczema"], "pt": ["eczema"], "ru": ["\u044d\u043a\u0437\u0435\u043c\u0430"], "ca": ["\u00e8czema"], "de": ["Ekzem", "Juckflechte", "Schuppenflechte"], "sv": ["eksem"], "hu": ["ekc\u00e9ma"], "es": ["eccema"], "pl": ["egzema"]}, "examples": [["la ha\u016dto de la malsupra palpebro estas atakata de ekzemo", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 5, el la vivo kaj sciencoj, kronika katara konjunktivito, (el la libro de profesoro E. Fuchs)"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekzem", "primary": true}, "prahomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el la diversaj prahistoriaj, tre antikvaj homoj, anka\u016d tiuj, kiuj rase malsimilas al nuntempuloj.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0440\u0435\u0432\u043d\u0438\u0439 \u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u043a", "\u0434\u043e\u0438\u0441\u0442\u043e\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u043a"], "fr": ["homme pr\u00e9historique"], "de": ["Vormensch", "Urmensch"], "tr": ["tarih\u00f6ncesi insan\u0131"], "it": ["uomo preistorico"], "pl": ["pracz\u0142owiek", "cz\u0142owiek pierwotny"]}, "examples": [["la\u016d via logiko, vortoj ne estas utilaj, \u0109ar prahomoj fartis bone sene", "J. Cook Re: Demando por \u0109iuj... soc.culture.esperanto, 1997-05-27"]], "subdefinitions": []}], "root": "hom", "primary": false}, "pikfosilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043a\u0438\u0440\u043a\u0430", "\u043c\u043e\u0442\u044b\u0433\u0430", "\u0437\u0430\u0441\u0442\u0443\u043f"], "fr": ["pioche"], "en": ["pick", "pickaxe"], "nl": ["houweel"], "de": ["zweizinkige Hacke", "Kreuzhacke"], "hu": ["kapa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fos", "primary": false}, "Kornelio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo latindevena.", "translations": {"fr": ["Corneille (pr\u00e9nom)"], "de": ["Cornelius"], "pl": ["Kornel", "Korneliusz"]}, "examples": [["la viroj senditaj de Kornelio, eldemandinte pri la domo de Simon, staris anta\u016d la pordo", "La Nova Testamento, La agoj 10:17"], ["Vin, bravaj Voltimand kaj Kornelio, Ni sendas kun la skribo kaj saluto Al la maljuna estro de l' norvegoj", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, W. Shakespeare, trad. L. L. Zamenhof, Hamleto"]], "subdefinitions": []}], "root": "Korneli", "primary": true}, "kolekto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago kolekti.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0431\u0440\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["collectage", "collecte", "collection", "cueillette", "groupe", "recueil", "r\u00e9union"], "nl": ["verzameling"], "de": ["Sammlung"], "hu": ["gy\u0171jtem\u00e9ny", "gy\u00fclekezet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro da kolektitaj personoj a\u016d objektoj.", "translations": {}, "examples": [["kolekto da homoj (armeo)", "Z"], ["kolekto de 20\u201330 personoj", "Z"], ["tiu frazo estas nur bele sonanta kolekto da vortoj", "Z"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Libro a\u016d publikiga\u0135o, kiu konsistas el kolektitaj similaj tekstoj a\u016d dokumentoj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0431\u043e\u0440\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["recueil"]}, "examples": [["kolekto da le\u011doj", null], ["kolekto da historiaj faktoj (kroniko)", null], ["kolekto da eseoj (festlibro)", null], ["kolekto da cita\u0135oj (kompila\u0135o)", null], ["kolekto da desegna\u0135oj, da fotografa\u0135oj (albumo)", null], ["kolekto da anekdotoj (anekdotaro)", null], ["kolekto da poemoj (poemaro)", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Aro da objektoj, dokumentoj a\u016d natura\u0135oj, kiujn oni kune konservas pro ilia arta, scienca, historia valoro, a\u016d malofteco.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u043b\u0435\u043a\u0446\u0438\u044f"]}, "examples": [["anta\u016d la milito li havis ampleksan kolekton de japana\u0135oj", "(Stanislav Kamar\u00fdt: Historio de Esperanto-movado en \u0108e\u0125oslovakio, 3. Dum la dua mondmilito)"], ["kolekto da pentra\u0135oj (galerio, pinakoteko)", null], ["kolekto da libroj", null], ["kolekto da po\u015dtmarkoj (filatelo)", null], ["botanika kolekto", null], ["kolekto da bestoj (mena\u011derio)", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["Kolekto Esperanta aprobita de D-ro Zamenhof", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Kolektitaj numeroj de perioda\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0448\u0438\u0432\u043a\u0430"]}, "examples": [["mi vidis la tutan kolekton de la Nica Literatura Revuo", "Shi ChengtaiLa Resurekto"]]}]}], "root": "kolekt", "primary": false}, "kolekti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Venigi plurajn personojn en unu saman lokon por ia komuna celo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0431\u0438\u0440\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["assembler", "cueillir", "collecter", "collectionner", "ramasser", "rassembler", "r\u00e9unir", "regrouper"], "en": ["collect"], "nl": ["verzamelen", "bijeenbrengen"], "cs": ["sb\u00edrat"], "de": ["sammeln", "versammeln", "um sich scharen"], "hu": ["gy\u0171jt", "begy\u0171jt", "beszed", "\u00f6sszegy\u0171jt", "\u00f6sszeszed"]}, "examples": [["kolekti siajn amikojn \u0109irka\u016d si", "B"], ["kolektu al mi miajn fidelulojn", "Z"], ["\u015di embuskas kiel rabisto kaj kolektas \u0109irka\u016d si malhonestulojn", "Z"], ["la viza\u011doj kolektitaj \u0109irka\u016d la kameno estis \u011dojaj", "B"], ["la kokino kolektas siajn idojn sub siaj flugiloj", null], ["kolekti trupojn, armeon, lernantojn, kongreson, konsilantaron", null], ["tiu societo kolektas la inteligentularon", null], ["du pentra\u0135oj kolektis \u0109irka\u016d si amason da admirantoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kunmeti apartajn objektojn por komuna destino; arigi disa\u0135ojn.", "translations": {"de": ["sammeln", "zusammenbringen", "auflesen"], "nl": ["verzamelen", "bijeenbrengen"]}, "examples": [["kiu gro\u015don ne respektas, ri\u0109econ ne kolektas", "Proverbaro esperanta"], ["kolekti trezorojn, flugfoliojn, librojn, pentra\u0135ojn, po\u015dtmarkojn, cita\u0135ojn, sentencojn", null], ["la dense kolektitaj tegmentoj", "Z"], ["kiu povas kolekti la venton en siajn mankavojn?", "Z"], ["kolekti sciigojn, informojn, spertojn", null], ["fine mi povis kolekti miajn senordajn pensojn", "B"], ["estis neeble kolekti siajn pensojn", "Z"], ["kolekti sian kura\u011don, siajn fortojn", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Levi de tero kaj kunigi por forporti kun si.", "translations": {"de": ["aufsammeln", "zusammenlesen"], "nl": ["verzamelen", "oprapen", "sprokkelen"]}, "examples": [["kolekti pecetojn de rompita vazo", null], ["kolekti pajlon, lignon, mortintajn bran\u0109ojn por hejtado", "Z"], ["la formiko kolektas dum la rikolto sian man\u011don", "Z"], ["kolekti mortintojn sur batalkampo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u015ciri de la trunko kaj kunigi por forporti kun si.", "translations": {"de": ["pfl\u00fccken [florojn]", "rupfen [herbojn]", "einsammeln [diversajn fruktojn]", "stechen [asparagon]", "rausmachen [terpomojn]", "einbringen [grenon]", "lesen [vinberojn]"], "nl": ["oogsten", "plukken"]}, "examples": [["kolekti florojn, vinberojn, pomojn, la grenon", null], ["kolektado de fruktoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Depostuli de privatuloj la monon, kiun ili \u015duldas al la \u015dtato, la\u016d la bud\u011deto.", "translations": {"de": ["sammeln", "einziehen", "erheben", "eintreiben"], "nl": ["innen"]}, "examples": [["kolekti impostojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kolekt", "primary": true}, "scienco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sistema tuta\u0135o da konoj bazita sur metoda racia esploro kaj celanta eltrovon de la le\u011doj de la naturo.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0432\u0443\u043a\u0430"], "fr": ["science"], "en": ["science"], "nl": ["wetenschap"], "ru": ["\u043d\u0430\u0443\u043a\u0430"], "de": ["Wissenschaft (als Ganzes)", "Naturwissenschaft"], "tr": ["bilim"], "it": ["scienza"], "hu": ["tudom\u00e1ny"], "sk": ["veda"], "fa": ["\u062f\u0627\u0646\u0634", "\u0639\u0644\u0645"], "es": ["ciencia"], "pl": ["nauka"], "he": ["\u05de\u05d3\u05e2"]}, "examples": [["la mirindaj progresoj de la scienco", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ekzakta, preciza kaj metoda kono pri iu difinita fako.", "translations": {"ca": ["ci\u00e8ncia"], "de": ["(eine bestimmte) Wissenschaft"]}, "examples": [["la fizikaj sciencoj", null], ["duona scienco estas pli malutila ol plena nesciado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "scienc", "primary": true}, "Lakta Vojo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nia galaksio, la amaso de \u0109irka\u016d 100 miliardoj da steloj, interne de kiu trovi\u011das nia sunsistemo, kaj kiu havas formon de ovala plata kuko, kun diametro de \u0109irka\u016d 100 000 lumjaroj kaj diko de \u0109irka\u016d 10 000 je la centro; de sur Tero \u011di aspektas kiel lar\u011da blanketa strio videbla nokte en \u0109ielo kaj konsistanta el densega amaso da malproksimegaj sennombraj steloj.", "translations": {"be": ["\u041c\u0430\u043b\u043e\u0447\u043d\u044b \u0428\u043b\u044f\u0445", "\u041f\u0442\u0443\u0448\u044b\u043d\u044b \u0428\u043b\u044f\u0445", "\u0421\u0442\u0430\u043d"], "fr": ["Voie Lact\u00e9e"], "bg": ["\u043c\u043b\u0435\u0447\u0435\u043d \u043f\u044a\u0442"], "de": ["Milchstra\u00dfe"], "it": ["Via Lattea"], "hu": ["tej\u00fat"], "en": ["Milky Way"], "br": ["Hent Sant-Jakez"], "cs": ["Ml\u00e9\u010dn\u00e1 dr\u00e1ha"], "es": ["V\u00eda L\u00e1ctea", "Camino de Santiago"], "ru": ["\u041c\u043b\u0435\u0447\u043d\u044b\u0439 \u041f\u0443\u0442\u044c"], "nl": ["Melkweg"], "pt": ["Via-L\u00e1ctea"], "la": ["Lacteus orbis"], "tr": ["Samanyolu"], "sv": ["Vintergatan"], "pl": ["droga mleczna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lakt", "primary": false}, "honordigno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Morala digno, kiun naskas deziro de fremda estimo kaj respekto.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0435\u0441\u0442\u044c"], "it": ["onore (dignit\u00e0)"], "hu": ["becs\u00fclet\u00e9rz\u00e9s", "m\u00e9lt\u00f3s\u00e1gtudat"]}, "examples": [["la honordigno de ju\u011disto estas zorge kaj senpartie esplori la aferojn", null], ["mi ven\u011dis mian honor(dign)on, kaj tiun da mia patro", null], ["esti stimulata per la honordigno", null]], "subdefinitions": []}], "root": "honor", "primary": false}, "sen\u015dtonigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senigi je \u015dtonoj, ekzemple kampon por faciligi kultivon.", "translations": {"fr": ["\u00e9pierrer"], "nl": ["van steen ontdoen"], "it": ["dissodare"], "pl": ["okdamieniowywa\u0107", "odgruzowywa\u0107"]}, "examples": [["vinber\u011dardenon havis mia amiko li \u0109irka\u016dfosis \u011din, sen\u015dtonigis \u011din, kaj plantis en \u011di plej bonspecajn vinberbran\u0109ojn", "La Malnova Testamento, Jesaja 5:1-2"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dton", "primary": false}, "mortpafi": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kvankam \u00abmortpafi\u00bb estas pli mallonga, tamen \u00abpafmortigi\u00bb estas pli kutima kaj preferinda: unue, \u0109ar temas pri mortigo per pafo (sed se temas pri neintenca pafo morta, \u00abmortpafi\u00bb povas pli konveni); kaj due, pro la similsencaj vortoj kiel \u00ab\u015dtonmortigi\u00bb."], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0441\u0442\u0440\u044d\u043b\u0456\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0434\u0441\u0442\u0440\u044d\u043b\u0456\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u044b\u0441\u0442\u0440\u044d\u043b\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["abattre (tuer qn)", "fusiller", "flinguer"], "en": ["shoot to death"], "nl": ["neerschieten"], "no": ["skyte ned"], "de": ["totschie\u00dfen"], "hu": ["agyonl\u0151"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0441\u0442\u0440\u0435\u043b\u0438\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0441\u0442\u0440\u0435\u043b\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "paf", "primary": false}, "rambutanarbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arbo el Sudorientazio kultivata pro fruktoj kaj kuracaj substancoj (Nephelium lappaceum).", "translations": {"fr": ["ramboutan (arbre)"], "de": ["Rambutan"], "en": ["rambutan"]}, "examples": [["rambutanarbo fari\u011das 25 m alta", "Vikipedio, Rambutano, 2010-01-26"]], "subdefinitions": []}], "root": "rambutan", "primary": false}, "surseli\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Eksidi rajde sur selo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0435\u0441\u0442\u044c \u0432 \u0441\u0435\u0434\u043b\u043e"], "fr": ["monter en selle", "se mettre en selle"], "it": ["montare in sella"], "hu": ["nyeregbe \u00fcl", "nyeregbe sz\u00e1ll"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sel", "primary": false}, "indulgema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inklina al indulgo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0431\u043b\u0430\u0436\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u043b\u0456\u0442\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456\u0432\u044b", "\u043c\u0456\u043b\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456\u0432\u044b"], "fr": ["indulgent", "bienveillant", "bon (compr\u00e9hensif)", "cl\u00e9ment", "compr\u00e9hensif", "tol\u00e9rant"], "en": ["indulgent", "clement", "lenient", "magnanimous", "merciful"], "nl": ["toegeeflijk"], "pt": ["indulgente", "clemente"], "ru": ["\u0441\u043d\u0438\u0441\u0445\u043e\u0434\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043c\u0438\u043b\u043e\u0441\u0442\u0438\u0432\u044b\u0439"], "de": ["nachsichtig", "weitherzig", "gro\u00dfz\u00fcgig"], "hu": ["eln\u00e9z\u0151", "irgalmas", "megbocs\u00e1t\u00f3", "k\u00edm\u00e9letes"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "indulg", "primary": false}, "kunordigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aran\u011di la\u016d difinitaj rilatoj diversajn partojn por formi harmonian tuton.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0433\u043b\u0430\u0441\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043a\u043e\u043e\u0440\u0434\u0438\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["coordonner"], "en": ["coordinate"], "nl": ["bijeenschikken"], "pt": ["coordenar"], "hu": ["koordin\u00e1l", "\u00f6sszerendez", "\u00f6sszehangol"], "es": ["coordinar"], "pl": ["koordynowa\u0107"]}, "examples": [["kunordigi la partojn de sistemo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kunordigi du samfunkciajn propoziciojn (amba\u016d \u0109efajn a\u016d amba\u016d same dependajn) por ilin ligi a\u016d kontrastigi.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0447\u0438\u043d\u044f\u0442\u044c (\u0441\u0438\u043d\u0442\u0430\u043a\u0441\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438)"]}, "examples": [["la konjunkcioj kaj, sed, nek servas por kunordigi la propoziciojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ord", "primary": false}, "senhavulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo sen havo, mizerulo.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u0437\u0430\u043c\u043e\u0436\u043d\u044b (\u043d\u0430\u0437.)"], "fr": ["indigent (subst.)", "n\u00e9cessiteux (subst.)", "mis\u00e9reux (subst.)"], "en": ["indigent", "pauper", "poor person"], "nl": ["armoedzaaier"], "pt": ["pobre", "indigente"], "ru": ["\u043d\u0435\u0438\u043c\u0443\u0449\u0438\u0439", "\u043d\u0438\u0449\u0438\u0439 (\u0441\u0443\u0449.)"], "de": ["Habenichts", "Besitzloser"], "it": ["nullatenente", "indigente"], "hu": ["nincstelen", "vagyontalan"], "es": ["desposeido"], "pl": ["biedak", "n\u0119dzarz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hav", "primary": false}, "kontra\u016dekzemplo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekzemplo de la kontra\u016do de tio, kion iu asertas a\u016d povus kredi.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0442\u0440\u043f\u0440\u0438\u043c\u0435\u0440", "\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u043e\u0440\u0435\u0447\u0430\u0449\u0438\u0439 \u043f\u0440\u0438\u043c\u0435\u0440"], "fr": ["contre-exemple"], "pl": ["kontrargument"]}, "examples": [["la lasta trajto estas frapa ekzemplo por la Stalina tezo pri nevariema \u00abbaza leksiko\u00bb", "S. Pokrovskij, Slavonaj Skriboj (4a parto), La Ondo de Esperanto, 1999:3"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de predikato P) Tia objekto x, ke por \u011di la propozicio P(x) estas falsa.", "translations": {"nl": ["tegenvoorbeeld"], "fr": ["contre-exemple"], "de": ["Gegenbeispiel"], "en": ["counter-example"]}, "examples": [["kontra\u016dekzemplojn oni ofte uzas por pruvi la falsecon de asertoj de la tipo \u00abpor \u0109iu x veras P(x)\u00bb", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ekzempl", "primary": false}, "sinonimo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vorto samsignifa a\u016d proksimume samsignifa, kiel alia.", "translations": {"be": ["\u0441\u044b\u043d\u043e\u043d\u0456\u043c"], "fr": ["synonyme"], "en": ["synonym"], "nl": ["synoniem"], "ru": ["\u0441\u0438\u043d\u043e\u043d\u0438\u043c"], "ca": ["sin\u00f2nim"], "de": ["Synonym"], "hu": ["szinonima", "rokon \u00e9rtelm\u0171 sz\u00f3"], "fa": ["\u0647\u0645\u200c\u0645\u0639\u0646\u06cc", "\u0645\u062a\u0631\u0627\u062f\u0641"], "es": ["sin\u00f3nimo"]}, "examples": [["kiam mi ne volas perdi tempon ser\u0109ante sinonimojn en masiva PIV, mi kutimas konsulti la vortaron de M. C. Butler", "Garvan Makaj': Roso estas roso sed grapfrukto estas pampelmuso, Monatojaro 1994a, numero 2a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sinonim", "primary": true}, "fundamenta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Apartenanta al la fundamento.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u043c\u0443\u0440\u043a\u043e\u0432\u044b"], "fr": ["de fondation"], "en": ["foundational", "fundamental"], "ru": ["\u0444\u0443\u043d\u0434\u0430\u043c\u0435\u043d\u0442\u043d\u044b\u0439"], "ca": ["fonamental"], "it": ["fondamentale", "cardinale", "fondazionale"], "hu": ["alap-"], "pl": ["fundamentowy"], "he": ["\u05d9\u05e1\u05d5\u05d3\u05d9", "\u05d1\u05e1\u05d9\u05e1\u05d9", "\u05d7\u05d9\u05d5\u05e0\u05d9"]}, "examples": [["fundamenta \u015dtono", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Esenca, baza.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u043d\u043e\u045e\u043d\u044b", "\u0444\u0443\u043d\u0434\u0430\u043c\u044d\u043d\u0442\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u0431\u0430\u0437\u0430\u0432\u044b"], "fr": ["fondamental (essentiel)"], "nl": ["fundamenteel"], "ru": ["\u043e\u0441\u043d\u043e\u0432\u043d\u043e\u0439", "\u0444\u0443\u043d\u0434\u0430\u043c\u0435\u043d\u0442\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "ca": ["fonamental"], "de": ["fundamental"], "hu": ["alapvet\u0151"], "pl": ["fundamentalny", "podstawowy"], "es": ["fundamental"]}, "examples": [["fundamenta regulo, principo, argumento", null], ["tion oni devas fundamente esplori", "Fabeloj, volumo 2, Sonorilo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Apartenanta a\u016d konforma al la \u00abFundamento de Esperanto\u00bb.", "translations": {"be": ["\u0444\u0443\u043d\u0434\u0430\u043c\u044d\u043d\u0442\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["fondamental (conforme au Fundamento)"], "nl": ["fundamenteel"], "ru": ["\u0444\u0443\u043d\u0434\u0430\u043c\u0435\u043d\u0442\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["fundament\u00e1lis"], "pl": ["fundamentalny"]}, "examples": [["fundamenta vorto, radiko, parolmaniero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fundament", "primary": false}, "fundamenti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Firme starigi, bazi.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u043d\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0441\u043d\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0433\u0440\u0443\u043d\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["fonder (donner une base)", "baser", "faire reposer (sur)", "donner une base (\u00e0)"], "en": ["found", "base", "establish"], "nl": ["funderen"], "ru": ["\u043e\u0441\u043d\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "ca": ["fonamentar"], "it": ["basare", "porre fondamenta", "poggiare (basare)", "fissare (basare)"], "hu": ["megalapoz"], "pl": ["opiera\u0107 na fundamencie"], "he": ["\u05dc\u05d9\u05e1\u05d3", "\u05dc\u05d1\u05e1\u05e1", "\u05dc\u05db\u05d5\u05e0\u05df"]}, "examples": [["konstrua\u0135o bone fundamentita", null], ["li konstruis sian lo\u011dejon en la \u0109ielo, kaj sian firmamenton li fundamentis sur la tero", "La Malnova Testamento, &Amo 9:6."], ["fundamenti metodon sur la sperto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fundament", "primary": false}, "cerciso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro de arboj kaj arbustoj el familio cesalpiniacoj (Cercis) kun gu\u015doj kaj korformaj folioj, el E\u016drazio kaj Nordameriko.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0443\u0447\u043a\u043e\u0432\u044b\u0439 \u0431\u0430\u0433\u0440\u044f\u043d\u0438\u043a", "\u0438\u0443\u0434\u0438\u043d\u043e \u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e"], "fr": ["arbre de jud\u00e9e", "gainier"], "fa": ["\u0627\u0631\u063a\u0648\u0627\u0646"], "de": ["Judasbaum"], "it": ["cercis (bot. - genere)", "albero di Giuda (cercis siliquastrum)"], "pl": ["judaszowiec"]}, "examples": [["antikve la familio Tian havis cercison", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 94a, volumo 3a, p. 204a"]], "subdefinitions": []}], "root": "cercis", "primary": true}, "senso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0447\u0443\u0432\u0441\u0442\u0432\u043e (\u0441\u043f\u043e\u0441\u043e\u0431\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c \u0432\u043e\u0441\u043f\u0440\u0438\u044f\u0442\u0438\u044f: \u0441\u043b\u0443\u0445, \u0437\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435 \u0438 \u0442.\u043f.)"], "fr": ["sens (perceptif)"], "en": ["sense"], "nl": ["zintuig"], "de": ["Sinn"], "it": ["senso (percezione)"], "hu": ["\u00e9rz\u00e9kszerv"]}, "examples": [["voja\u011doj instigas anka\u016d ordinarajn homojn al pli intensa perceptado de la okaza\u0135oj, des pli poetojn, homojn kun viglaj, fajnaj sensoj", "Franz-Georg R\u00f6ssler: Profite voja\u011du kun Edwin, Monatojaro 1994a, numero 6a, p. 21a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sens", "primary": true}, "fundamento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Masona\u0135o servanta kiel bazo por konstrua\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0443\u043d\u0434\u0430\u043c\u0435\u043d\u0442"], "fr": ["fondation (ouvrage de ma\u00e7onnerie)", "fondement"], "en": ["foundation"], "nl": ["fundament"], "pt": ["fundamento", "alicerce", "base", "pedra angular"], "be": ["\u043f\u0430\u0434\u043c\u0443\u0440\u0430\u043a", "\u043f\u0430\u0434\u043c\u0443\u0440\u043e\u045e\u043a\u0430", "\u0444\u0443\u043d\u0434\u0430\u043c\u044d\u043d\u0442"], "ca": ["fonaments"], "de": ["Fundament"], "it": ["fondamenta", "fondazione (edil.)", "basamento"], "hu": ["alap", "fundamentum"], "es": ["cimiento"], "cs": ["z\u00e1klad"], "pl": ["fundament", "podstawa", "podwalina"], "he": ["\u05d9\u05e1\u05d5\u05d3", "\u05d1\u05e1\u05d9\u05e1"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Esenca bazo, \u0109efa principo.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u043d\u043e\u0432\u0430"], "be": ["\u043f\u0430\u0434\u043c\u0443\u0440\u0430\u043a", "\u0444\u0443\u043d\u0434\u0430\u043c\u044d\u043d\u0442", "\u0430\u0441\u043d\u043e\u0432\u0430"], "ca": ["fonament"], "it": ["fondamento"], "es": ["fundamento"], "pl": ["fundament", "podstawa", "podwalina"]}, "examples": [["la Fundamento de Esperanto", "Fundamento de Esperanto, Anta\u016dparolo"], ["la fundamentoj de la \u015dtato, de teorio", null], ["senfundamenta propono, motivo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "fundament", "primary": true}, "oligoceno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dua geologia eta\u011do en la terciara epoko.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u0456\u0433\u0430\u0446\u044d\u043d"], "fr": ["Oligoc\u00e8ne"], "nl": ["oligoceen"], "pt": ["oligoceno"], "ru": ["\u043e\u043b\u0438\u0433\u043e\u0446\u0435\u043d"], "de": ["Oligoz\u00e4n", "Mittelterti\u00e4r"], "hu": ["oligoc\u00e9n"], "pl": ["oligocen"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "oligocen", "primary": true}, "aloji": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Miksi per alojo.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u043b\u0430\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c (\u043c\u044d\u0442\u0430\u043b\u044b)"], "en": ["alloy"], "pt": ["ligar metais", "combinar metais"], "ru": ["\u0441\u043f\u043b\u0430\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c (\u043c\u0435\u0442\u0430\u043b\u043b\u044b)"], "de": ["legieren"], "es": ["alear"], "hu": ["\u00f6tv\u00f6z"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aloj", "primary": false}, "talesa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iel rilatanta al la verko de Taleso.", "translations": {"ru": ["\u0424\u0430\u043b\u0435\u0441\u0430"], "fr": ["de Thal\u00e8s"], "en": ["Thales['s]"], "nl": ["van Thales"], "de": ["Thales-", "des Thales", "von Thales"], "it": ["di Talete"], "hu": ["Thal\u00e9sz-", "thal\u00e9szi"], "br": ["-Thales"], "pl": ["Talesa"]}, "examples": [["talesa teoremo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "Tales", "primary": false}, "refrakto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015can\u011do de la direkto de elektromagnetaj radioj, kiam ili iras de unu medio al alia. Kp. difrakto.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u043b\u0430\u043c\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435 (\u043f\u0440\u0430\u043c\u044f\u043d\u0451\u045e)"], "ca": ["refracci\u00f3"], "de": ["Brechung"], "en": ["refraction"], "es": ["refracci\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "refrakt", "primary": false}, "refre\u015di\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) I\u011di denove fre\u015da, bonstata.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u044c\u0432\u044f\u0436\u044b\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["se rafraichir"], "nl": ["zich verfrissen"], "pl": ["od\u015bwie\u017cy\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["Julio permesis al li iri al siaj amikoj kaj refre\u015di\u011di", "La Nova Testamento, La agoj 27:3"]], "subdefinitions": []}], "root": "fre\u015d", "primary": false}, "alojo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Miksa\u0135o de kunfanditaj metaloj.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u043b\u0430\u045e"], "fr": ["alliage"], "en": ["alloy"], "nl": ["legering"], "pt": ["liga"], "ru": ["\u0441\u043f\u043b\u0430\u0432"], "de": ["Legierung"], "hu": ["\u00f6tv\u00f6zet"], "sk": ["zliatina"], "fa": ["\u0647\u0645\u0628\u0633\u062a\u0647", "\u0622\u0644\u06cc\u0627\u0698"], "es": ["aleaci\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aloj", "primary": true}, "nutrokanalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la organoj, tra kiuj iras la nutra\u0135oj en la korpo.", "translations": {"fr": ["canal digestif"], "nl": ["spijsverteringskanaal"]}, "examples": [["malferma\u0135o, kiu trovi\u011das \u0109e la fino de la nutrokanalo", "Na\u016da Oficiala Aldono al la Universala Vortaro"], ["blankvanga gibono en \u0108inio estas tre sentema al malsanoj, precipe malsanoj de spir- kaj nutrokanaloj, kaj tio ka\u016dzas aborton", "Blankvanga gibono arte reproduktita El Popola \u0108inio"]], "subdefinitions": []}], "root": "kanal", "primary": false}, "entrepreno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago de tiu, kiu entreprenas.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0447\u0438\u043d\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["entreprise"], "be": ["\u043f\u0440\u0430\u0434\u043f\u0440\u044b\u043c\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043f\u0430\u0447\u044b\u043d\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "de": ["Unternehmen"], "hu": ["v\u00e1llalkoz\u00e1s"], "es": ["empresa (acci\u00f3n o tarea)"], "cs": ["podnik", "z\u00e1vod"], "pl": ["przedsi\u0119wzi\u0119cie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Entreprenita\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0434\u043f\u0440\u044b\u0435\u043c\u0441\u0442\u0432\u0430", "\u0441\u043f\u0440\u0430\u0432\u0430", "\u043f\u0430\u0447\u044b\u043d\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "ru": ["\u043d\u0430\u0447\u0438\u043d\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u043f\u0440\u0438\u044f\u0442\u0438\u0435"], "pl": ["przedsi\u0119wzi\u0119cie", "sprawa", "impreza (pot.)"], "hu": ["v\u00e1llalkoz\u00e1s", "kezdem\u00e9nyez\u00e9s"]}, "examples": [["\u0109iuj liaj entreprenoj prosperas", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Firmao, kiu plenumas difinitajn taskojn.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u043f\u0440\u0438\u044f\u0442\u0438\u0435"], "be": ["\u043f\u0440\u0430\u0434\u043f\u0440\u044b\u0435\u043c\u0441\u0442\u0432\u0430", "\u0444\u0456\u0440\u043c\u0430", "\u043a\u0430\u043c\u043f\u0430\u043d\u0456\u044f"], "pl": ["przedsi\u0119biorstwo", "biznes (pot.)", "zak\u0142ad (produkcyjny)", "firma"], "es": ["empresa"], "hu": ["v\u00e1llalat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "entrepren", "primary": false}, "entrepreni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Komenci la plenumadon de grava tasko, kiun oni prenis sur sin.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u043f\u0440\u0438\u043d\u044f\u0442\u044c"], "fr": ["entreprendre"], "en": ["undertake"], "pt": ["empreender"], "be": ["\u043f\u0440\u0430\u0434\u043f\u0440\u044b\u043c\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0447\u044b\u043d\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u043f\u0430\u0447\u044b\u043d\u0430\u0446\u044c"], "ca": ["emprendre"], "de": ["unternehmen", "in Angriff nehmen"], "hu": ["v\u00e1llalkozik"], "pl": ["przedsi\u0119wzi\u0105\u0107"], "es": ["emprender"]}, "examples": [["entrepreni la tradukadon de la Biblio", "Z"], ["entrepreni ekspedicion, voja\u011don", "Z"], ["ni ne entreprenos konvinki tiun \u0109i publikon", "Z"], ["entreprenema homo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "entrepren", "primary": true}, "salvio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vegeta\u0135o el mezvarmaj landoj, genro el familio lamiacoj (Salvia), la vera salvio estas kulturata kiel spic- kaj kuracherbo.", "translations": {"be": ["\u0448\u0430\u043b\u0432\u0435\u044f (\u0440\u043e\u0434)"], "fr": ["sauge"], "nl": ["salie", "salvia"], "pt": ["s\u00e1lvia"], "ru": ["\u0448\u0430\u043b\u0444\u0435\u0439 (\u0440\u043e\u0434)"], "de": ["Salbei"], "it": ["salvia"], "hu": ["zs\u00e1lya"], "he": ["\u05de\u05e8\u05d5\u05d5\u05d4 (\u05e1\u05d5\u05d2 \u05e6\u05de\u05d7)"]}, "examples": [["la brusto \u015dveli\u011dis spirante la puran aeron, tra kiu solvi\u011dis la odoro de salvio kaj piceo", "E. Kumi\u010di\u0107, trad. S. Rukelj, Surprizitaj nuptofestantoj, inko, 2001"]], "subdefinitions": []}], "root": "salvi", "primary": true}, "oblato": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Se temas pri la senco religia, \u00abhostio\u00bb estas termino preferinda, \u0109ar \u011di celas la \u011deneralan sencon (ne ties lokan varia\u0135on), kaj estas strikte religia \u2015 dum \u0109e oblato la senco religia ne estas nepra. Aliflanke, la eksterreligiaj sencoj certe devenas el la okcidenta nefermentinta pano, \u0109ar la orient-kristana hostio ne estas tia kompakta\u0135o, kaj ne povis esti fonto por ili. Anka\u016d en la Fundamento, nur \u00abhostio\u00bb havas klare religian sencon (pro la rusa traduko)."], "primary definition": "Speco de hostio el nefermentinta panpasto, uzata de romkatolikoj, armenoj kaj pliparto da protestantaj konfesioj.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u043b\u0430\u0442\u043a\u0430"], "nl": ["ouwel"], "pt": ["obreia", "oblata"], "be": ["\u0430\u0431\u043b\u0430\u0442\u043a\u0430"], "de": ["Oblate"], "sv": ["oblat"], "hu": ["ostya"], "pl": ["op\u0142atek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Speco de kapsulo, tablojdo , en kiu la kuraca substanca estas kovrita per amela a\u016d alia simila kovra\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u043b\u0430\u0442\u043a\u0430"], "en": ["starch capsule"]}, "examples": [["preni \u0125ininon en oblatoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Oni ne konfuzu oblaton kun vaflo."], "primary definition": "Disketo maldika, bakita el faruno kaj akvo, kaj servanta kiel bazo por tortoj kaj similaj franda\u0135oj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0440\u0436"], "pl": ["op\u0142atek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malgranda disketo el glukovrita papero a\u016d glua maso, destinita por sigeli leterojn a\u016d kunglui paperojn.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u043b\u0430\u0442\u043a\u0430"]}, "examples": [["Tatjana kun suspir' finstrekas; Enmane tremas la leter'; Oblato rozkolora sekas Sur brula lango", "A. Pu\u015dkin, tr. V. Melnikov: E\u016dgeno Onegin. Sezonoj, 2005"]], "subdefinitions": []}], "root": "oblat", "primary": true}, "traktoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Motorhava veturilo por kampokulturo a\u016d por treni aliajn veturilojn sur la kampo.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0430\u043a\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["tracteur"], "bg": ["\u0442\u0440\u0430\u043a\u0442\u043e\u0440"], "nl": ["tractor"], "pt": ["trator"], "ru": ["\u0442\u0440\u0430\u043a\u0442\u043e\u0440"], "de": ["Traktor"], "hu": ["traktor", "vontat\u00f3"], "fa": ["\u062a\u0631\u0627\u06a9\u062a\u0648\u0631"], "en": ["tractor"], "pl": ["traktor", "ci\u0105gnik rolniczy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "traktor", "primary": true}, "koncertkafejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0444\u0435-\u0448\u0430\u043d\u0442\u0430\u043d", "\u043a\u0430\u0431\u0430\u0440\u0435"], "fr": ["caf\u00e9-concert", "caf'-conc'", "caf\u00e9-chantant", "cabaret (\u00e9tablissement de spectacle)", "music-hall (\u00e9tablissement)"], "nl": ["caf\u00e9-chantant"], "pt": ["caf\u00e9-concerto"], "fi": ["musiikkikahvila"], "de": ["Konzertcaf\u00e9"], "hu": ["zen\u00e9s k\u00e1v\u00e9h\u00e1z", "kabar\u00e9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kaf", "primary": false}, "Bovo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stelaro kaj signo de la zodiako (Taurus).", "translations": {"be": ["\u0411\u044b\u043a", "\u0426\u044f\u043b\u0435\u0446"], "fr": ["Taureau (constellation)"], "en": ["Taurus"], "de": ["Stier"], "hu": ["Bika (csillagk\u00e9p)"], "fa": ["\u0628\u0631\u062c \u062b\u0648\u0631", "\u0635\u0648\u0631\u062a \u0641\u0644\u06a9\u06cc \u062b\u0648\u0631"], "br": ["Tarv (steredeg)"], "es": ["Tauro"], "he": ["\u05de\u05d6\u05dc \u05e9\u05d5\u05e8"], "ru": ["\u0422\u0435\u043b\u0435\u0446"], "nl": ["stier"], "pt": ["Touro"], "no": ["tyr"], "tr": ["bo\u011fa"], "sk": ["B\u00fdk"], "pl": ["byk"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bov", "primary": false}, "eksmoda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiu ne plu estas la\u016dmoda, iam estis \u011denerale \u015datata, sed jam ne.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0448\u0435\u0434\u0448\u0438\u0439 \u0438\u0437 \u043c\u043e\u0434\u044b"], "fr": ["d\u00e9mod\u00e9"], "br": ["e-maez a c'hiz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mod", "primary": false}, "konvinki\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Akiri konvinkon; certigi al si.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u043a\u0430\u043d\u0430\u0446\u0446\u0430"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05e9\u05ea\u05db\u05e0\u05e2 \u05e9\u05db\u05e0\u05e2"], "en": ["be convinced"], "ru": ["\u0443\u0431\u0435\u0434\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["\u00fcberzeugt werden"], "hu": ["meggy\u0151z\u0151dik"]}, "examples": [["David sendis esplorrigardantojn kaj konvinki\u011dis ke Saul efektive venis", "La Malnova Testamento, I. Samuel 26:4"], ["tiam Manoa\u0125 konvinki\u011dis ke tio estis an\u011delo de la Eternulo", "La Malnova Testamento, Ju\u011distoj 13:21"], ["proprokule konvinki\u011di pri io", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konvink", "primary": false}, "talentulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono kun granda kapablo pri iu arto.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0430\u043b\u0430\u043d\u0442 (\u043e \u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u043a\u0435)"], "fr": ["g\u00e9nie", "virtuose"], "fa": ["\u0634\u062e\u0635 \u0628\u0627\u0627\u0633\u062a\u0639\u062f\u0627\u062f"], "de": ["talentierte Person"], "pl": ["talent (o cz\u0142owieku)", "kto\u015b utalentowany", "zdolniacha (pot.)"], "hu": ["tehets\u00e9ges ember"]}, "examples": [["rimarkinde interesa romano de rimarkinda verktalentulo", "Donald Broadribb, Inter la dek plej bonaj romanoj (Ser\u011do Elgo, Surklifa), Monato, jaro 2000a, numero 11a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "talent", "primary": false}, "elpremi": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La objekto povas montri kaj la prematajn a\u0135ojn kaj tion, kio eli\u011das el ili."], "primary definition": "(transitiva) Eligi per premado.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0436\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0434\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["exprimer (un liquide)"], "en": ["squeeze out", "extract"], "nl": ["uitpersen"], "de": ["ausdr\u00fccken", "auspressen", "ausquetschen"], "hu": ["kinyom", "kisajtol", "kipr\u00e9sel"], "pl": ["wyciska\u0107"]}, "examples": [["mi prenis la berojn, kaj mi elpremis ilin en la pokalon de Faraono", "La Malnova Testamento, Genezo 40:11"], ["kiam la morga\u016dan tagon li matene levi\u011dis, li elpremis la lanon, kaj elpremis el la lano roson, plenan kalikon da akvo", "La Malnova Testamento, Ju\u011distoj 6:38"], ["la maljuna poeto prenis la malgrandan knabon sur la genuojn elpremis al li la akvon el la haroj", "Fabeloj, volumo 1, Malbonkonduta knabo"], ["elpremi spongon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u043c\u043e\u0433\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u043d\u0443\u0436\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u043d\u0443\u0434\u0438\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0434\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["extorquer"], "en": ["extort"], "nl": ["uitpersen"], "hu": ["kier\u0151szakol"], "pl": ["wyciska\u0107"]}, "examples": [["tamen tiom prosperis al mi elpremi el li, ke Ilu-ulba kaj \u015cankhatum nenion scias pri \u0109i tiu propono", "Pro I\u015dtar,\u0109apitro 16"], ["elpremi almozon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "prem", "primary": false}, "Okcidenta Samoo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iama nomo de Samoo.", "translations": {"fa": ["\u0633\u0627\u0645\u0648\u0622\u06cc \u063a\u0631\u0628\u06cc"], "de": ["Westsamoa"], "nl": ["West-Samoa (arch.)"], "it": ["Samoa Occidentali"], "pl": ["Samoa Zachodnie (przest.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "samo", "primary": false}, "ritaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto da ritoj praktikataj en religio a\u016d konfesio.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0440\u044f\u0434", "\u043e\u0431\u0440\u044f\u0434\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0431\u043e\u0433\u043e\u0441\u043b\u0443\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["rite (ensemble de rites)", "rituel"], "en": ["ritual"], "nl": ["rituaal (ritueel)"], "de": ["Ritus"], "es": ["ritual"], "hu": ["ritu\u00e1l\u00e9", "szertart\u00e1srend"]}, "examples": [["bizancia ritaro, romkatolika ritaro, judisma ritaro", null], ["Oomoto \u00abnova\u00bb japana religio, bazita sur tradicia japana kulturo kun \u015dintoa ritaro", "Ligoj al Esperantaj Hejmpa\u011doj en Japanio"]], "subdefinitions": []}], "root": "rit", "primary": false}, "Majenco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Urbo en sudokcidenta Germanujo (8\u00b016'E, 50\u00b000'N), situanta \u0109e la rivero Rejno, regurbo de la federacia lando Rejnland-Palatinato.", "translations": {"be": ["\u041c\u0430\u0439\u043d\u0446"], "fr": ["Mayence"], "nl": ["Mainz"], "pt": ["Mog\u00fancia", "Mainz"], "de": ["Mainz"], "hu": ["Mainz"], "pl": ["Moguncja"], "lat": ["Moguntiacum"], "es": ["Maguncia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Majenc", "primary": true}, "razisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Barbiro.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043b\u044f\u0440", "\u0446\u044b\u0440\u0443\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "nl": ["barbier"], "ru": ["\u043f\u0430\u0440\u0438\u043a\u043c\u0430\u0445\u0435\u0440", "\u0431\u0440\u0430\u0434\u043e\u0431\u0440\u0435\u0439", "\u0446\u0438\u0440\u044e\u043b\u044c\u043d\u0438\u043a"], "ca": ["barber"], "de": ["Barbier"], "sv": ["barberare"], "hu": ["borb\u00e9ly"], "es": ["barbero"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "raz", "primary": false}, "nevino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Filino de frato a\u016d fratino.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u044f\u043c\u0435\u043d\u044c\u043d\u0456\u0446\u0430"], "fr": ["ni\u00e8ce"], "bg": ["\u043f\u043b\u0435\u043c\u0435\u043d\u043d\u0438\u0446\u0430"], "nl": ["nicht (dochter v. broer of zus)"], "ru": ["\u043f\u043b\u0435\u043c\u044f\u043d\u043d\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Nichte"], "tr": ["k\u0131z ye\u011fen"], "sv": ["syskonbarn (flicka)", "brorsdotter", "systerdotter"], "hu": ["unokah\u00fag"], "en": ["niece"], "br": ["nizez"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nev", "primary": false}, "pano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Man\u011da\u0135o farita el knedita fermentinta kaj bakita faruno.", "translations": {"be": ["\u0445\u043b\u0435\u0431"], "fr": ["pain"], "en": ["bread"], "ca": ["pa"], "de": ["Brot"], "hu": ["keny\u00e9r"], "br": ["bara"], "cs": ["chl\u00e9b"], "ja": ["\u30d1\u30f3 [\u3071\u3093]"], "es": ["pan"], "ru": ["\u0445\u043b\u0435\u0431"], "nl": ["brood"], "pt": ["p\u00e3o"], "sv": ["br\u00f6d"], "ku": ["nan"], "pl": ["chleb"]}, "examples": [["seka peco da pano", "Z"], ["pano bu\u015don ne ser\u0109as", "Proverbaro esperanta"], ["kie pano estas, musoj ne mankas", "Z"], ["blankpaneto", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["espero panon ne donas", "Proverbaro esperanta"], ["pano al li mankas", "Z"], ["kies panon mi man\u011das, ties kanton mi kantas", "Z"], ["ne karesu per mano, karesu per pano", "Z"], ["esti alkatenita al pandona arbo", "Z"], ["pandona okupo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pan", "primary": true}, "konservatorio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Supera lernejo celanta konservi la tradicion de muzikarto.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0441\u044d\u0440\u0432\u0430\u0442\u043e\u0440\u044b\u044f"], "en": ["conservatory"], "nl": ["conservatorium"], "pt": ["conservat\u00f3rio (m\u00fas.)"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0441\u0435\u0440\u0432\u0430\u0442\u043e\u0440\u0438\u044f"], "ca": ["conservatori"], "de": ["Konservatorium", "Musikschule", "Musikhochschule"], "fa": ["\u06a9\u0646\u0633\u0631\u0648\u0627\u062a\u0648\u0627\u0631", "\u0647\u0646\u0631\u06a9\u062f\u0647\u0654 \u0645\u0648\u0633\u06cc\u0642\u06cc"], "es": ["conservatorio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konservatori", "primary": true}, "gvidilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io, kio servas por gvidi.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u044f\u044e\u0449\u0430\u044f (\u0441\u0443\u0449., \u0442\u0435\u0445.)", "\u0440\u0443\u043b\u044c", "\u043f\u0443\u0442\u0435\u0432\u043e\u0434\u043d\u0430\u044f \u043d\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["guide (objet)"], "nl": ["leidraad"], "pt": ["guia (instrumento)"], "de": ["Leitfaden (libro, principo, \u015dnuro)", "Lenker (stirilo)"], "hu": ["kalauz (eszk\u00f6z)", "vezet\u0151 (eszk\u00f6z)"], "pl": ["przewodnik"]}, "examples": [["gvidilo de pafilo", null], ["gvidilo de ciklo", "Z"], ["tiu principo servis al li kiel gvidilo dum lia tuta vivo", null], ["plej bona gvidilo estas la lango", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Gvidfolio, gvidlibreto.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0443\u0442\u0435\u0432\u043e\u0434\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u0440\u0443\u043a\u043e\u0432\u043e\u0434\u0441\u0442\u0432\u043e"], "nl": ["handleiding", "gids (boekje)"], "hu": ["\u00fatmutat\u00f3 (\u00e1tv.)", "kalauz (\u00e1tv.)"]}, "examples": [["la organiza komitato publikigis kompletan gvidilon pri la kongresa urbo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "gvid", "primary": false}, "\u0109inujano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctatano de \u0108inujo.", "translations": {"fr": ["chinois (subst.)"], "en": ["Chinese (citizen)"], "it": ["cinese (sost.)"], "pl": ["chi\u0144czyk"], "hu": ["k\u00ednai (K\u00edn\u00e1ban lak\u00f3)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109in", "primary": false}, "kurkumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio zingibracoj (Curcuma), kies rizomo enhavas flavan, tre kolorigan substancon uzatan kiel spico kaj kuracilo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u0440\u043a\u0443\u043c\u0430"], "fr": ["curcuma"], "bg": ["\u043a\u0443\u0440\u043a\u0443\u043c\u0430"], "nl": ["geelwortel", "curcuma"], "pt": ["c\u00farcuma"], "ru": ["\u043a\u0443\u0440\u043a\u0443\u043c\u0430"], "de": ["Gelbwurzel"], "hu": ["kurkuma"], "fa": ["\u0632\u0631\u062f\u0686\u0648\u0628\u0647"], "en": ["turmeric"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Spico farita el la rizomo de kurkumo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kurkum", "primary": true}, "mikrobiologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri la mikroboj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u043a\u0440\u0430\u0431\u0456\u044f\u043b\u0451\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["bact\u00e9riologie", "microbiologie"], "en": ["microbiology"], "nl": ["microbiologie"], "pt": ["microbiologia"], "ru": ["\u043c\u0438\u043a\u0440\u043e\u0431\u0438\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "de": ["Mikrobiologie"], "it": ["microbiologia"], "hu": ["mikrobiol\u00f3gia"], "fa": ["\u0645\u06cc\u06a9\u0631\u0648\u0628\u06cc\u0648\u0644\u0648\u0698\u06cc"], "es": ["microbiolog\u00eda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mikrobiologi", "primary": true}, "filio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Institucio, societo, firmo dependa de alia \u0109efa firmo; subfirmo.", "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u043b\u0456\u044f", "\u0430\u0434\u0434\u0437\u044f\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["filiale"], "en": ["branch", "affiliated body", "affiliate"], "nl": ["filiaal"], "pt": ["filial"], "ru": ["\u043e\u0442\u0434\u0435\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0444\u0438\u043b\u0438\u0430\u043b"], "de": ["Filiale", "Zweigstelle", "Nebenstelle", "Zweiggesch\u00e4ft"], "es": ["filial"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fili", "primary": true}, "pafmortigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Mortigi per pafo.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0441\u0442\u0440\u044d\u043b\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["abattre (tuer qn)", "flinguer", "fusiller"], "nl": ["neerschieten", "doodschieten", "fusilleren"], "pt": ["fuzilar", "matar com tiro"], "ru": ["\u0437\u0430\u0441\u0442\u0440\u0435\u043b\u0438\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0441\u0442\u0440\u0435\u043b\u044f\u0442\u044c (\u043a\u043e\u0433\u043e-\u043b.)"], "de": ["totschie\u00dfen", "niederschie\u00dfen"], "hu": ["agyonl\u0151"], "pl": ["ubi\u0107", "zastrzeli\u0107"]}, "examples": [["se vi volas pafmortigi min, vi povas doni al mi anka\u016d bonan man\u011don", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, unua libro, \u0109apitro 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mort", "primary": false}, "ekvidi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Subite vidi ion, \u011din rimarki.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0432\u0438\u0434\u0435\u0442\u044c"], "fr": ["apercevoir"], "nl": ["opmerken"], "be": ["\u0443\u0431\u0430\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u045e\u0432\u0430\u0436\u044b\u0446\u044c"], "de": ["erblicken"], "hu": ["megpillant"], "sk": ["zbada\u0165"], "pl": ["dostrzec", "ujrze\u0107", "dojrze\u0107", "zauwa\u017cy\u0107"]}, "examples": [["\u015di elsaltis el la vagono, \u2013 kaj \u015di tuj ekvidis Arturon", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, Arturo"]], "subdefinitions": []}], "root": "vid", "primary": false}, "\u011cengis": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108ingiso", "translations": {"be": ["\u0427\u044b\u043d\u0433\u0456\u0437"], "en": ["Gengis"], "pt": ["G\u00eangis"], "de": ["Dschingis"], "it": ["Gengis"], "hu": ["Dzsingisz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u011cingis", "primary": false}, "etendi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malvolvi\u011di la\u016d la longo.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u044c\u0446\u044f\u0433\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0432\u044b\u0446\u044f\u0433\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0440\u0430\u0441\u043f\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456\u0440\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0440\u0430\u0441\u043f\u0430\u045e\u0441\u044e\u0434\u0436\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["s'\u00e9tendre", "se propager"], "es": ["extenderse", "propagarse"], "pl": ["rozci\u0105ga\u0107 si\u0119", "rozpo\u015bciera\u0107 si\u0119", "roz\u015bciela\u0107 si\u0119"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u044f\u0433\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u0440\u043e\u0442\u044f\u0433\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0438\u0440\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0440\u0430\u0441\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f"]}, "examples": [["sur amba\u016d bordoj etendi\u011dis seninterrompa vico da dometoj", "La Faraono, volumo 3, \u0109ap. 8"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malvolvi\u011di \u0109iudirekten.", "translations": {}, "examples": [["la bran\u0109oj etendi\u011dis \u0109irka\u016d la tuta frontono", "Fabeloj, volumo 2, Sonorilo"], ["longa ombro etendi\u011dis sur la plafonon", "Fabeloj, volumo 2, Dano Holger"], ["nebulo etendi\u011dis super la valo", null], ["dol\u0109a parfumo etendi\u011dis tra la aero", null], ["bonodoro disetendi\u011dis", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Okupi vastan spacon a\u016d tempon.", "translations": {}, "examples": [["la grenkampoj etendi\u011das \u011dis la horizonto", null], ["la nemezurebla maro etendi\u011dis anta\u016d li", "Fabeloj, volumo 2, Sonorilo"], ["la Pireneoj etendi\u011das inter Francujo kaj Hispanujo", null], ["tiu periodo etendi\u011das de 1884 \u011dis 1900", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Disvasti\u011di \u0109iudirekten.", "translations": {}, "examples": [["la scii\u011do etendi\u011dis rapide", null], ["la interesoj, la konkurenco nun etendi\u011das al la tuta mondo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "etend", "primary": false}, "postpalato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Muskolmembrana vandeto, apartiganta la faringon de la bu\u015do, kaj kiu levi\u011dante forfermas la nazan kava\u0135on a\u016d mallevi\u011dante \u011din malfermas; mola palato", "translations": {"be": ["\u043c\u044f\u043a\u043a\u0430\u0435 \u043f\u0430\u0434\u043d\u044f\u0431\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["palais mou", "voile du palais"], "en": ["soft palate", "muscular palate", "velum"], "nl": ["velum", "zacht verhemelte"], "ru": ["\u043c\u044f\u0433\u043a\u043e\u0435 \u043d\u0451\u0431\u043e"], "de": ["Gaumensegel", "Velum"], "hu": ["\u00ednyvitorla", "l\u00e1gy \u00edny"], "es": ["velo"], "pl": ["j\u0119zyczek podniebienny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "palat", "primary": false}, "malkoncentri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0441\u0440\u0435\u0434\u043e\u0442\u043e\u0447\u0438\u0442\u044c", "\u0443\u043c\u0435\u043d\u044c\u0448\u0438\u0442\u044c \u043a\u043e\u043d\u0446\u0435\u043d\u0442\u0440\u0430\u0446\u0438\u044e"], "fr": ["diluer", "allonger (diluer)", "couper (diluer)", "d\u00e9layer", "d\u00e9concentrer", "\u00e9tendre (diluer)"], "nl": ["deconcentreren", "verdunnen"], "hu": ["sz\u00e9tforg\u00e1csol", "fellaz\u00edt", "felh\u00edg\u00edt"]}, "examples": [["la\u016d iuj fakuloj, preferindas koncentri kapitalon por disvolvi la lokon, kie estas la tri havenurboj, ol malkoncentri \u011din aparte por \u0109iu el ili", "Wei Guoxiong: Trafikreto en Guan\u011di EP\u0108"]], "subdefinitions": []}], "root": "koncentr", "primary": false}, "gavialo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el la familio gavialedoj (Gavialis).", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0432\u0456\u044f\u043b"], "fr": ["gavial"], "pt": ["gavial"], "ru": ["\u0433\u0430\u0432\u0438\u0430\u043b"], "de": ["Gavial", "Gangeskrokodil"], "hu": ["gavi\u00e1l", "cs\u0151r\u00f6s krokodil"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gavial", "primary": true}, "petolulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo vigla, ema al gajo, al \u015dercado kiel infano.", "translations": {"fr": ["espi\u00e8gle (subst.)", "gamin (espi\u00e8gle)"], "nl": ["stoeipoes"]}, "examples": [["\u00ab ili \u0109ion tuj rimarkas, la malgrandaj petoluloj!\u201d diris la patrinoj", "Fabeloj, volumo 4, sterkskarabo"]], "subdefinitions": []}], "root": "petol", "primary": false}, "Konfuceo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antikva \u0109ina pensulo (proks. 551 a.K. \u2013 479 a.K.), fondinto de konfuceanismo, \u0109inlingve Kong-Fu-ce (Kong la Majstro).", "translations": {"be": ["\u041a\u0430\u043d\u0444\u0443\u0446\u044b\u0439"], "fr": ["confucius"], "bg": ["\u041a\u043e\u043d\u0444\u0443\u0446\u0438\u0439"], "nl": ["Confucius"], "pt": ["Conf\u00facio"], "ru": ["\u041a\u043e\u043d\u0444\u0443\u0446\u0438\u0439", "\u041a\u0443\u043d-\u0446\u0437\u044b"], "de": ["Konfuzius"], "it": ["Confucio"], "hu": ["Konfuciusz", "Kung Fu-ce"], "sk": ["Konfucius"], "fa": ["\u06a9\u0646\u0641\u0648\u0633\u06cc\u0648\u0633"], "en": ["Confucius"], "es": ["Confucio"], "zh": ["\u5b54\u592b\u5b50 [K\u01d2ngf\u016bz\u01d0]", "\u5b54\u5b50 [K\u01d2ngz\u01d0]"], "pl": ["Konfucjusz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Konfuce", "primary": true}, "rigida": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malfacile fleksebla.", "translations": {"be": ["\u0436\u043e\u0440\u0441\u0442\u043a\u0456", "\u0446\u044c\u0432\u0451\u0440\u0434\u044b", "\u0442\u0443\u0433\u0456", "\u0430\u0434\u0443\u0431\u0435\u043b\u044b", "\u043d\u044f\u0433\u043d\u0443\u0442\u043a\u0456", "\u043d\u0435\u044d\u043b\u044f\u0441\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["raide", "rigide"], "nl": ["stug", "stijf"], "pt": ["r\u00edgido"], "ru": ["\u0436\u0451\u0441\u0442\u043a\u0438\u0439", "\u0442\u0432\u0451\u0440\u0434\u044b\u0439", "\u0442\u0443\u0433\u043e\u0439", "\u043d\u0435\u043f\u043e\u0434\u0430\u0442\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0433\u0438\u0431\u043a\u0438\u0439", "\u043d\u0435\u0433\u043d\u0443\u0449\u0438\u0439\u0441\u044f", "\u043e\u043a\u043e\u0447\u0435\u043d\u0435\u043b\u044b\u0439"], "de": ["steif", "starr"], "hu": ["merev", "rugalmatlan"], "cs": ["strnul\u00fd"]}, "examples": [["rigida bran\u0109o, \u015dtofo, membro", null], ["la ha\u016dto de la malsupra palpebro fari\u011das rigida", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 5, el la vivo kaj sciencoj, kronika katara konjunktivito, (el la libro de profesoro E. Fuchs)"], ["rigide rigardi iun", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Obstine sama, necedema, ne adapti\u011da al la bezonoj kaj cirkonstancoj.", "translations": {"de": ["streng", "hart", "unnachgiebig", "unbeweglich", "unflexibel"]}, "examples": [["rigida karaktero", null], ["tio \u0109i povus naski la penson, ke nia lingvo restos \u0109iam rigida", "Fundamento de Esperanto, anta\u016dparolo"], ["la rigidmiena mastrino de la oficejo", "Marta"], ["rigida stilo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rigid", "primary": true}, "ka\u015de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malmontre, ka\u015dante sin, iun agon, iun aferon.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u0430\u0434\u043a\u043e\u043c", "\u0443\u043a\u0440\u0430\u0434\u043a\u0430\u043c", "\u0443\u043f\u043e\u0442\u0430\u0439", "\u0441\u043a\u0440\u044b\u0442\u043d\u0430"], "fr": ["en cachette", "\u00e0 la d\u00e9rob\u00e9e", "en tapinois", "furtivement", "subrepticement"], "nl": ["heimelijk (bw.)", "stiekem (bw.)"], "ru": ["\u0441\u043a\u0440\u044b\u0442\u043d\u043e", "\u0442\u0430\u0439\u043a\u043e\u043c"], "de": ["versteckt", "verborgen"], "hu": ["rejtve", "eldugva"], "es": ["a escondidas"], "br": ["e koach", "e kuzh", "dre goach", "dre guzh"], "pl": ["chy\u0142kiem", "skrycie", "po kryjomu", "potajemnie"]}, "examples": [["Arne ka\u015de rigardis lin", "Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, unua parto, \u0109apitro 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ka\u015d", "primary": false}, "Birmo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Mi ne trovis uzon de nomo Mjanmao (kiu estas nuna [2009] oficiala \u015dtatonomo nek Nejpido"], "primary definition": "Lando en la sudorienta Azio kun \u0109efurbo Nejpido (\u011dis 2005 jaro - Ranguno). Teritorio de Unio Mjanmao (oficiale). ISO-3166 kodo: MM. \u011ci limas kun Banglade\u015do, \u0108inujo, Hindujo, Laoso, Tajlando kaj Hinda Oceano (la Bengala Golfo).", "translations": {"bg": ["\u041c\u0438\u0430\u043d\u043c\u0430\u0440"], "nl": ["Birma", "Myanmar"], "de": ["Myanmar", "Birma", "Burma"], "hu": ["Burma"], "en": ["Burma", "Union of Myanmar"], "pl": ["Birma", "Myanmar", "Zi\u0105zek Birma\u0144ski", "Zwi\u0105zek Myanmar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Birm", "primary": true}, "simpla grafeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Neorientita grafeo, kiu estas unuope\u011da kaj senbukla.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u044b \u0433\u0440\u0430\u0444", "\u0437\u0432\u044b\u0447\u0430\u0439\u043d\u044b \u0433\u0440\u0430\u0444"], "fr": ["graphe simple"], "en": ["ordinary graph", "simple graph"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u043e\u0439 \u0433\u0440\u0430\u0444", "\u043e\u0431\u044b\u043a\u043d\u043e\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0433\u0440\u0430\u0444"], "de": ["einfacher Graph", "schlichter Graph"], "pl": ["graf prosty"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grafe", "primary": false}, "magio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arto, kiu pretendas fari mirinda\u0135ojn per misteraj, supernaturaj rimedoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0433\u0456\u044f", "\u0447\u0430\u0440\u0430\u045e\u043d\u0456\u0446\u0442\u0432\u0430", "\u0432\u044f\u0434\u0437\u044c\u043c\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["magie"], "nl": ["magie"], "pt": ["magia", "m\u00e1gica"], "ru": ["\u043c\u0430\u0433\u0438\u044f", "\u0432\u043e\u043b\u0448\u0435\u0431\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u043a\u043e\u043b\u0434\u043e\u0432\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Zauberei", "Magie"], "sv": ["magi"], "hu": ["m\u00e1gia", "var\u00e1zslat"], "br": ["hudouriezh", "strobinellerezh"], "es": ["magia"]}, "examples": [["vi tuj vendis al li talismanon por defendi lin kontra\u016d mia magio", "Satiraj rakontoj, la fluidumo de la \u0109iovido"]], "subdefinitions": []}], "root": "magi", "primary": true}, "Bu\u0125oro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Provinca \u0109efurbo en Uzbekujo; historie, grava centro budaisma, poste kaj precipe, granda kaj fama urbo de la islama mondo; iama \u0109efurbo de la regno Samanida, poste de Bu\u0125oraj \u0125anujo kaj emirujo.", "translations": {"be": ["\u0411\u0443\u0445\u0430\u0440\u0430"], "hu": ["Buhara"], "en": ["Bukhara", "Buxoro"], "ru": ["\u0411\u0443\u0445\u0430\u0440\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Bu\u0125or", "primary": true}, "bontono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eleganta \u011dentileco de bonedukita homo.", "translations": {"ru": ["\u0445\u043e\u0440\u043e\u0448\u0438\u0435 \u043c\u0430\u043d\u0435\u0440\u044b", "\u0431\u043e\u043d\u0442\u043e\u043d (\u0443\u0441\u0442.)"], "fr": ["bon ton", "bonnes mani\u00e8res"], "nl": ["bonton"], "pt": ["bom-tom", "boas maneiras"], "hu": ["j\u00f3lnevelts\u00e9g", "j\u00f3 modor"]}, "examples": [["nur en la \u0109efurbo ekzistas ja bon-tono", "La Revizo, akto 4a, sceno 4a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ton", "primary": false}, "kapvesto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vesto per kiu oni kovras la kapon, precipe kiam ne temas pri la kutimaj \u0109apelo a\u016d \u0109apo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043b\u0430\u045e\u043d\u044b \u045e\u0431\u043e\u0440"], "fr": ["coiffure (v\u00eatement)", "couvre-chef"], "nl": ["hoofddeksel"], "ru": ["\u0433\u043e\u043b\u043e\u0432\u043d\u043e\u0439 \u0443\u0431\u043e\u0440"], "de": ["Kopfbedeckung"], "hu": ["fejfed\u0151"]}, "examples": [["la basketoj de lia blanka kapvesto ankora\u016d ka\u015dis la supran parton de lia viza\u011do", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "vest", "primary": false}, "likado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de io likanta.", "translations": {"be": ["\u0446\u0435\u0447\u0430", "\u043f\u0440\u0430\u0446\u0451\u043a", "\u0443\u0446\u0435\u0447\u043a\u0430"], "nl": ["het lekken"], "ru": ["\u0442\u0435\u0447\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0442\u0435\u0447\u043a\u0430", "\u0443\u0442\u0435\u0447\u043a\u0430"], "de": ["Lecken"], "sv": ["l\u00e4ckande"], "hu": ["sziv\u00e1rg\u00e1s", "ereszt\u00e9s", "folyat\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lik", "primary": false}, "altigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi alta.", "translations": {"be": ["\u0443\u0437\u0432\u044b\u0441\u0456\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0432\u044b\u0441\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["\u00e9lever (hausser)", "hausser", "rehausser"], "en": ["raise"], "nl": ["verhogen"], "pt": ["elevar", "altear"], "ru": ["\u043f\u043e\u0432\u044b\u0448\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0432\u044b\u0441\u0438\u0442\u044c"], "de": ["erh\u00f6hen", "erh\u00f6hen", "anheben", "lupfen [sudgermane]"], "sv": ["h\u00f6ja"], "it": ["alzare", "rialzare", "elevare"], "sk": ["zv\u00fd\u0161i\u0165", "pov\u00fd\u0161i\u0165"], "fi": ["korottaa", "nostaa", "ylent\u00e4\u00e4"], "pl": ["podnosi\u0107", "wznosi\u0107", "podwy\u017csza\u0107", "wywy\u017csza\u0107"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05d2\u05d1\u05d9\u05d4 \\\u05d2\u05d1\u05d4 \\", "\u05dc\u05d4\u05e8\u05d9\u05dd \\\u05e8\u05d5\u05dd \\", "\u05dc\u05d4\u05e2\u05dc\u05d5\u05ea \\\u05e2\u05dc\u05d4 \\"]}, "examples": [["altigi la prezojn", null], ["ricevi rangoplialtigon", null], ["precipe dank' al la lingvo la homo alti\u011dis super la bestoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "alt", "primary": false}, "le\u016dgo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malnova okcidente\u016dropa kaj sudamerika mezurunuo de vojlongo, la\u016d la lokoj inter 3 kaj 6 kilometrojn valora.", "translations": {"ru": ["\u043b\u044c\u0435", "\u043b\u0438\u0433\u0430 (\u0435\u0434\u0438\u043d\u0438\u0446\u0430 \u0434\u043b\u0438\u043d\u044b)"], "fr": ["lieue"], "en": ["league (unit of distance)"], "nl": ["mijl"], "pt": ["l\u00e9gua"], "es": ["legua"], "hu": ["m\u00e9rf\u00f6ld"]}, "examples": [["\u00abdudek mil le\u016dgoj sub la maroj\u00bb", null], ["\u011di pluiris tra le\u016dgo inter du fumantaj fendega\u0135oj", "J. R. R. Tolkien, trad. W. Auld, La Mastro de l'Ringoj, 3, La reveno de la Re\u011do, \u0109apitro 3a"]], "subdefinitions": []}], "root": "le\u016dg", "primary": true}, "aventurema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Deziranta kaj ser\u0109anta aventurojn.", "translations": {"sk": ["dobrodru\u017en\u00fd"], "fr": ["aventureux"], "en": ["adventurous"], "br": ["avanturus"], "de": ["abenteuerlustig"], "hu": ["kalandv\u00e1gy\u00f3"]}, "examples": [["Tom estas agema knabo, e\u0109 iom aventurema", "Gerda malaperis, \u0109apitro 10a"]], "subdefinitions": []}], "root": "aventur", "primary": false}, "bendo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longa mallar\u011da peco kun paralelaj randoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0443\u0436\u043a\u0430"], "fr": ["bande (de tissu etc.)"], "en": ["tape"], "nl": ["band"], "pt": ["fita"], "ru": ["\u043b\u0435\u043d\u0442\u0430"], "de": ["Band"], "hu": ["szalag", "s\u00e1v"], "es": ["banda"], "pl": ["ta\u015bma"]}, "examples": [["kun peno mi distingas anka\u016d paron da kruroj kaj piedoj, vinditaj per malpuraj lin\u0109ifonoj, ligitaj per bastobendo", "Voja\u011dimpresoj, \u0109e Lev Tolstoj en Jasnaja Poljana"], ["posttagmeze ili montras al mi kiel alkudri anta\u016dtukan bendon", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, unua libro, \u0109apitro 9a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bend", "primary": true}, "ver\u015dofero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ofero per forver\u015do de vino, oleo a\u016d alia kosta flua\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0435\u0440\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u0435 \u0432\u043e\u0437\u043b\u0438\u044f\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["libation"], "hu": ["ital\u00e1ldozat"]}, "examples": [["ni incensas al la re\u011dino de la \u0109ielo kaj ver\u015das al \u015di ver\u015doferojn", "La Malnova Testamento, Jeremia 44:19"]], "subdefinitions": []}], "root": "ofer", "primary": false}, "bramvelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Velo de brammasto, tria, kalkulante de malsupre.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0440\u0430\u043c\u0441\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["perroquet"], "en": ["top-gallant"], "nl": ["bramzeil"], "de": ["Bramsegel"], "hu": ["sud\u00e1rvitorla"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vel", "primary": false}, "dekoltita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiele tajlita.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u043a\u0430\u043b\u044c\u0442\u0430\u0432\u0430\u043d\u044b"], "en": ["d\u00e9collet\u00e9", "low-cut", "bare-necked"], "pt": ["decotado"], "ru": ["\u0434\u0435\u043a\u043e\u043b\u044c\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439"], "pl": ["wydekoltowany"], "hu": ["kiv\u00e1gott (ruha)", "dekolt\u00e1lt"]}, "examples": [["\u015dia tre dekoltita vesto", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Vestita per tia vesto.", "translations": {}, "examples": [["\u015di estis maldece dekoltita", "PV"]], "subdefinitions": []}], "root": "dekolt", "primary": false}, "infanmurdo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Infanmurdo estas jura vorto kaj rilatas al la krimo, malsame infanmortigo simple rilatas al faro a\u016d okazo: infarmortiga malsano"], "primary definition": "Intenca krima mortigo de infano.", "translations": {"nl": ["kindermoord"], "it": ["infanticidio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "murd", "primary": false}, "silko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Delikata kaj brila fadeno sekreciita de iu speco de ra\u016dpo.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0451\u043b\u043a"], "fr": ["soie"], "nl": ["zijde"], "pt": ["seda"], "be": ["\u0448\u043e\u045e\u043a", "\u044f\u0434\u0432\u0430\u0431"], "de": ["Seide"], "hu": ["selyem"], "es": ["seda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Teksa\u0135o farita el tiaj fadenoj.", "translations": {}, "examples": [["vivi en silko kaj veluro, en \u011dojo kaj plezuro", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "atlaso.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "silk", "primary": true}, "silka": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Farita el silko.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0451\u043b\u043a\u043e\u0432\u044b\u0439"], "fr": ["en soie", "de soie"], "nl": ["zijden"], "be": ["\u0448\u0430\u045e\u043a\u043e\u0432\u044b", "\u044f\u0434\u0432\u0430\u0431\u043d\u044b"], "de": ["seiden"], "hu": ["selyem-"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "silk", "primary": false}, "onda lado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lado el \u015dtalo, plejofte zinkita, prezentanta paralelajn kurbi\u011dojn alterne konveksajn kaj konkavajn, uzata por tegmentoj, eksteraj muroj.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u0444\u0440\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u043e\u0435 \u0436\u0435\u043b\u0435\u0437\u043e", "\u0432\u043e\u043b\u043d\u0438\u0441\u0442\u043e\u0435 \u0436\u0435\u043b\u0435\u0437\u043e"], "fr": ["t\u00f4le ondul\u00e9e"], "en": ["corrugated iron", "corrugated sheet metal"], "nl": ["golfplaat"], "de": ["Wellblech"], "es": ["l\u00e1mina corrugada"], "hu": ["hull\u00e1mlemez"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lad", "primary": false}, "kajero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kuniga\u0135o de kelkaj paperfolioj, falditaj a\u016d ne.", "translations": {"be": ["\u0441\u0448\u044b\u0442\u0430\u043a"], "fr": ["cahier"], "bg": ["\u0442\u0435\u0442\u0440\u0430\u0434\u043a\u0430"], "pt": ["caderno"], "ru": ["\u0442\u0435\u0442\u0440\u0430\u0434\u044c"], "de": ["Heft"], "tr": ["defter"], "sv": ["h\u00e4fte"], "hu": ["f\u0171zet"], "en": ["notebook", "pamphlet"], "br": ["kaier"], "cs": ["se\u0161it"], "fi": ["vihko"], "he": ["\u05d7\u05d5\u05d1\u05e8\u05ea"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "uzataj por skribi.", "translations": {"nl": ["schrift (schrijfboek)", "schrijfboek"]}, "examples": [["kajero por skriblernado", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(de libro)", "translations": {"nl": ["katern"]}, "examples": [["tiu libro enhavas dek kajerojn kune binditajn", null], ["eldoni libron per apartaj kajeroj", "Z"]]}]}], "root": "kajer", "primary": true}, "kontoristo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu laboras en kontoro.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0442\u043e\u0440\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0441\u043b\u0443\u0436\u0430\u0449\u0438\u0439", "\u043a\u043b\u0435\u0440\u043a", "\u043a\u0430\u043d\u0446\u0435\u043b\u044f\u0440\u0438\u0441\u0442"], "en": ["clerk"], "nl": ["kantoorbediende"], "pt": ["escrit\u00f3rio"], "de": ["Kontorist", "kaufm\u00e4nnischer Angestellter"], "hu": ["irodista", "irodai dolgoz\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kontor", "primary": false}, "iredenta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Celanta unui\u011don kun la \u0109efa teritorio de la nacio.", "translations": {"fr": ["irr\u00e9dentiste (adj.)"], "nl": ["onbevrijd"], "pl": ["irredentystyczny"], "pt": ["irredento"], "de": ["irredentistisch"], "es": ["irredento"], "hu": ["irredenta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "iredent", "primary": true}, "rasisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo malfavora, mal\u015data a\u016d atakema al alirasanoj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0438\u0441\u0442"], "fr": ["raciste"], "nl": ["racist"], "de": ["Rassist"], "tr": ["\u0131rk\u00e7\u0131"], "hu": ["fajgy\u0171l\u00f6l\u0151", "rasszista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ras", "primary": false}, "respondaparato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato, trovi\u011danta apud telefono, kiu a\u016dtomate respondas telefonalvokon kaj a\u016ddigas respondon, kaj plej ofte ebligas al la vokanto postlasi mesa\u011don.", "translations": {"nl": ["antwoordapparaat"], "de": ["Anrufbeantworter"], "bg": ["\u0442\u0435\u043b\u0435\u0444\u043e\u043d\u0435\u043d \u0441\u0435\u043a\u0440\u0435\u0442\u0430\u0440"], "en": ["answering machine"], "ru": ["\u0430\u0432\u0442\u043e\u043e\u0442\u0432\u0435\u0442\u0447\u0438\u043a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Similspeca sistemo, trovi\u011danta en la telefoncentralo, al kiu la telefonabonanto povas voki, por a\u016dskulti la alvenintajn mesa\u011dojn.", "translations": {"de": ["Mailbox", "elektronischer Anrufbeantworter"], "nl": ["elektronisch antwoordapparaat", "voicemail"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "respond", "primary": false}, "monografio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Studo, priskribo de unu objekto, speco, persono, regiono.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u0430\u0433\u0440\u0430\u0444\u0456\u044f"], "en": ["monograph"], "nl": ["monografie"], "pt": ["monografia"], "ru": ["\u043c\u043e\u043d\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u044f"], "hu": ["monogr\u00e1fia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "monografi", "primary": true}, "ripro\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malla\u016dda parolo al iu pro faro a\u016d sinteno lia.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u043a\u043e\u0440", "\u043f\u0430\u043f\u0440\u043e\u043a"], "fr": ["bl\u00e2me", "remontrance", "reproche", "r\u00e9primande"], "en": ["reproach", "reprimand", "rebuke"], "nl": ["verwijt"], "ru": ["\u0443\u043f\u0440\u0451\u043a", "\u0443\u043a\u043e\u0440"], "de": ["Vorwurf", "Tadel"], "vo": ["leblam"], "hu": ["szemreh\u00e1ny\u00e1s", "kifog\u00e1s"], "es": ["reproche"]}, "examples": [["pli efikas ripro\u0109o \u0109e sa\u011dulo, ol cent batoj \u0109e malsa\u011dulo", "Z"], ["pli bona estas ripro\u0109o neka\u015dita, ol amo ka\u015dita", "Z"], ["fari ripro\u0109ojn al iu", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ripro\u0109", "primary": false}, "ripro\u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Esprimi al iu malla\u016ddon a\u016d malkontenton a\u016d akuzon pri ties ago a\u016d konduto kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043f\u0456\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u0443\u043f\u0456\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u0434\u0430\u043a\u0430\u0440\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u043f\u0440\u0430\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0441\u0443\u0434\u0436\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["bl\u00e2mer", "disputer", "gronder", "reprocher", "r\u00e9primander"], "en": ["reproach", "reprimand", "rebuke", "scold"], "nl": ["verwijten", "berispen"], "pt": ["censurar", "repreender", "incriminar", "ralhar", "acoimar", "exprobar"], "ru": ["\u0443\u043f\u0440\u0435\u043a\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u043f\u0440\u0435\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0443\u043a\u043e\u0440\u0438\u0442\u044c", "\u0443\u043a\u043e\u0440\u044f\u0442\u044c"], "de": ["vorwerfen", "einen Vorwurf machen", "tadeln"], "vo": ["leblam\u00f6n"], "hu": ["kifog\u00e1sol", "szem\u00e9re h\u00e1ny", "el\u00edt\u00e9l"], "es": ["reprochar"]}, "examples": [["ripro\u0109i iun", "Z"], ["ripro\u0109i ion al iu", "Z"], ["ne ripro\u0109u vian amikon, \u0109ar vi mem plimulte meritas ripro\u0109on", "Z"], ["mensogema lango malamas siajn ripro\u0109antojn", "Z"], ["\u015di ripro\u0109as lin pro lia kulpo, ke li ne restis korpe fidela al \u015di", "Donald Broadribb: La Purgatorio vidita de dektriajarcentulo (Dante Alighieri, Purgatorio), Monatojaro 2002a, numero 5a, p. 27a"], ["Donald Broadribb ripro\u0109as la tradukinton de tiu verko pri misuzo de la difina artikolo", "Albert Cnudde: \u00abLa\u00bb, artikolo nur difina, Monatojaro 2002a, numero 7a, p. 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ripro\u0109", "primary": true}, "bu\u0125to": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kuketo far\u0109ita per marmelado, kazeo a\u016d alia dol\u0109a\u0135o.", "translations": {"cs": ["buchta"], "fr": ["chausson (petit gateau)", "fourr\u00e9 (petit gateau)"]}, "examples": [["ni havas tiom da bu\u0125toj, la\u016dpla\u0109e", "Josef \u010capek, trad. Josef Vondrou\u0161ek, Granda katfabelo, Na\u016d fabeloj, [dato nekonata]"], ["sur la tableto estis bonaj bu\u0125toj, pano, mielo, butero kaj kremo", "Bo\u017eena N\u011bmcov\u00e1, trad. K. Proch\u00e1zka, V. Tobek, Avineto, [vidita je 2006-03-17]"]], "subdefinitions": []}], "root": "bu\u0125t", "primary": true}, "skorpenoformaj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la klaso ostofi\u015doj (Scorpaeniformes).", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u043e\u0440\u043f\u0435\u043d\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b\u0435 (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434)"], "de": ["Panzerwangen"], "nl": ["schorpioenvisachtigen"], "hu": ["k\u00f6l\u00f6ntealak\u00faak", "p\u00e1nc\u00e9losarc\u00faak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skorpen", "primary": false}, "stenografiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu praktikanta la stenografarton.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u044d\u043d\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444"], "en": ["stenographer"], "nl": ["stenograaf"], "ru": ["\u0441\u0442\u0435\u043d\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444"], "de": ["Stenograf"], "hu": ["gyors\u00edr\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stenografi", "primary": false}, "malkonsenti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Havi diferencajn, kontra\u016dajn opiniojn a\u016d dezirojn.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435 \u0437\u0433\u0430\u0434\u0436\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u043d\u0435 \u043f\u0430\u0433\u0430\u0434\u0436\u0430\u0446\u0446\u0430"], "de": ["nicht \u00fcbereinstimmen", "unterschiedlicher Meinung sein"], "nl": ["het oneens zijn"], "ru": ["\u0431\u044b\u0442\u044c \u043d\u0435 \u0441\u043e\u0433\u043b\u0430\u0441\u043d\u044b\u043c", "\u0440\u0430\u0437\u043e\u0439\u0442\u0438\u0441\u044c \u0432\u043e \u043c\u043d\u0435\u043d\u0438\u044f\u0445"], "en": ["disagree", "disssent"]}, "examples": [["okazas ofte ke fratoj malkonsentas inter si", null], ["internacia malkonsento", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Akordi esprimas naturan kutiman komunecon de opinioj; konsenti signifas saman komunecon, sed pri speciala punkto, kaj akirita nur post hezito a\u016d diskutado."], "primary definition": "Malakcepti, rifuzi proponon a\u016d peton.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u044c"], "de": ["ablehnen", "zur\u00fcckweisen"], "en": ["deny", "refuse"], "nl": ["weigeren"], "be": ["\u0430\u0434\u043c\u0430\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c", "\u0430\u0434\u043c\u0430\u045e\u043b\u044f\u0446\u0446\u0430", "\u0430\u0434\u0445\u0456\u043b\u044f\u0446\u044c", "\u0430\u0434\u0440\u044b\u043d\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0434\u043a\u0456\u0434\u0430\u0446\u044c"]}, "examples": [["li malkonsentis, ke oni lin esploru", null], ["ni esperas, ke ili ne malkonsentos, se mi hodia\u016d sciigos publike, ke...", "Z"], ["malkonsenti kun iu pri io", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konsent", "primary": false}, "tirkesto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fako, ingigita en \u015dranko, tablo, komodo a\u016d simila meblo, kaj la\u016dvole el\u015dovebla.", "translations": {"be": ["\u0448\u0443\u0444\u043b\u044f\u0434\u0430"], "fr": ["tiroir"], "bg": ["\u0447\u0435\u043a\u043c\u0435\u0434\u0436\u0435"], "nl": ["lade", "la"], "ru": ["\u0432\u044b\u0434\u0432\u0438\u0436\u043d\u043e\u0439 \u044f\u0449\u0438\u043a (\u0441\u0442\u043e\u043b\u0430, \u0448\u043a\u0430\u0444\u0430 \u0438 \u0442.\u043f.)"], "de": ["Schublade"], "it": ["cassetto"], "hu": ["fi\u00f3k"], "br": ["tiretenn"]}, "examples": [["en mia skribotablo sin trovas kvar tirkestoj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 31"]], "subdefinitions": []}], "root": "kest", "primary": false}, "publika letero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Publika eseo verkita kiel alparolo a\u016d admono al iu homo, ofte al famulo.", "translations": {"fa": ["\u0646\u0627\u0645\u0647\u0654 \u0633\u0631\u06af\u0634\u0627\u062f\u0647"], "fr": ["lettre ouverte"], "nl": ["open brief"], "it": ["lettera aperta"], "ru": ["\u043e\u0442\u043a\u0440\u044b\u0442\u043e\u0435 \u043f\u0438\u0441\u044c\u043c\u043e"]}, "examples": [["\u00abPublika letero al Romen Rolan\u00bb", "Vortoj de k-do Lanti"], ["nefermita letero al Emanuelo Kantio", "M. Wittenberg, La Ondo de Esperanto, 2002-01"]], "subdefinitions": []}], "root": "leter", "primary": false}, "mamnutristino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Virino regule mamnutranta fremdan bebon (precipe pro dungo a\u016d alia komisio).", "translations": {"fa": ["\u062f\u0627\u06cc\u0647"], "fr": ["nourrice (qui allaite)"], "hu": ["szoptat\u00f3 dajka"], "nl": ["voedster", "min"], "ru": ["\u043a\u043e\u0440\u043c\u0438\u043b\u0438\u0446\u0430"]}, "examples": [["Lina konas lin de \u0109iam: \u015di estis lia mamnutristino", "R. Schwartz, \u0108e l' entombigo de l' povra Aleksandro, Nica Literatura Revuo, 1:4"], ["A\u016dskultu do, Azio, mamnutristino nia, Afriko sfinkse muta, tribar' Oceania", "N. \u0124o\u0125lov, E\u016dropo, La Tajdo, 1928"]], "subdefinitions": []}], "root": "nutr", "primary": false}, "imperiumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108e la antikvaj romanoj, plej supera le\u011da a\u016dtoritato; supera povo ordoni super la armeoj kaj en la \u015dtato.", "translations": {"be": ["\u0456\u043c\u043f\u044d\u0440\u044b\u044e\u043c"], "fr": ["imperium"], "nl": ["heerschappij"], "pt": ["imperator"], "ru": ["\u0438\u043c\u043f\u0435\u0440\u0438\u0443\u043c"], "de": ["Imperium", "Gro\u00dfreich", "Weltreich"], "hu": ["imperium", "f\u0151hatalom", "legf\u0151bb hatalom"]}, "examples": [["civila, milita imperiumo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "imperium", "primary": true}, "huzo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio acipenseredoj (Huso), vivanta en Kaspia Maro kaj fari\u011danta \u011dis ses metrojn longa.", "translations": {"be": ["\u0431\u044f\u043b\u0443\u0433\u0430"], "fr": ["esturgeon b\u00e9louga"], "bg": ["\u043c\u043e\u0440\u0443\u043d\u0430"], "nl": ["huso", "steur"], "pt": ["esturj\u00e3o"], "el": ["\u03bf\u03be\u03cd\u03c1\u03c1\u03c5\u03b3\u03c7\u03bf\u03c2"], "de": ["Hausen (Fisch)"], "it": ["storione (genere \"huso\")"], "hu": ["viza"], "en": ["beluga", "European sturgeon", "white sturgeon", "hausen"], "ru": ["\u0431\u0435\u043b\u0443\u0433\u0430 (\u0440\u044b\u0431\u0430)"], "pl": ["bie\u0142uga"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "huz", "primary": true}, "Gambio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la nordokcidenta Afriko kun \u0109efurbo Ban\u011dulo. Teritorio de Respubliko Gambio. ISO-3166 kodo: GM. \u011ci limas kun Senegalo kaj Atlantiko.", "translations": {"de": ["Gambia"], "bg": ["\u0413\u0430\u043c\u0431\u0438\u044f"], "en": ["Gambia"], "pl": ["Gambia", "Republika Gambii"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gambi", "primary": true}, "Trinidado kaj Tobago": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato en la insuloj Trinidado, Tobago kaj kelkaj aliaj kun \u0109efurbo Portospeno. ISO-3166 kodo: TT.", "translations": {"de": ["Trinidad und Tobago"], "bg": ["\u0422\u0440\u0438\u043d\u0438\u0434\u0430\u0434 \u0438 \u0422\u043e\u0431\u0430\u0433\u043e"], "en": ["Trinidad and Tobago", "Republic of Trinidad and Tobago"], "pl": ["Trynidad i Tobago"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "trinidad", "primary": false}, "graco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spirita helpo senmerite donita de Dio al homo por savi\u011do; Difavoro.", "translations": {"be": ["\u043b\u0430\u0441\u043a\u0430 (\u0431\u043e\u0436\u0430\u044f)"], "fr": ["gr\u00e2ce (divine)"], "en": ["grace", "mercy"], "nl": ["gratie (goedgunstigheid)", "gunst", "goedgunstigheid"], "pt": ["gra\u00e7a (favor de Deus)"], "ru": ["\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u0434\u0430\u0442\u044c"], "ca": ["gr\u00e0cia (divina)"], "de": ["Gnade", "Huld"], "hu": ["kegyelem (isteni)"], "es": ["gracia (divina)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grac", "primary": true}, "preni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kapti iun a\u016d ion per sia mano a\u016d per instrumento, por teni, porti a\u016d uzi \u011din.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0440\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u0437\u044f\u0442\u044c"], "fr": ["prendre"], "en": ["take"], "nl": ["nemen", "pakken"], "pt": ["pegar", "tomar", "tirar"], "de": ["nehmen"], "tp": ["jo"], "hu": ["fog", "vesz"], "cs": ["vz\u00edt", "br\u00e1t"], "ro": ["a lua"]}, "examples": [["mi prenis broson kaj purigis la veston", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 39"], ["mi neniam prenas kun mi multon da paka\u0135o", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 35"], ["preni pecon per du fingroj", "B"], ["preni libron en biblioteko", null], ["preni sian kapon per amba\u016d manoj, iun je la kolo, knabon je la mano", "B"], ["li prenis la leteron el la manoj de la senditoj", "Z"], ["preni sian mantelon", null], ["kio mem ne venas, li per la dentoj \u011din prenas", "Proverbaro esperanta"], ["preni infanon sur siaj genuoj, sur sia dorso", null], ["la sakon kun mono li prenis kun si", "Z"], ["preni iun kun si", "Z"], ["preni ion sur sin", null], ["tio \u0109i estis feino, kiu prenis sur sin la formon de malri\u0109a vila\u011da virino", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 15"], ["kiu instruas blasfemiston, prenos sur sin malhonoron", "Z"], ["preni sur sin la tutan taskon, la respondecon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Perforte ekokupi, ekposedi.", "translations": {"hu": ["megvesz (elfoglal)", "elfoglal"]}, "examples": [["preni sie\u011datan urbon", "B"], ["komencu posedpreni lian landon", "Z"], ["venkopreni urbon", "Z"], ["la Eternulo donis kaj la Eternulo prenis (reprenis), lia nomo estu benata", "Z"], ["oni prenos vian lita\u0135on de sub vi", "Z"], ["savu tiujn, kiujn oni prenis por mortigi", "Z"], ["preni sian lokon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Havigi al si; provizi sin per io; uzi ion.", "translations": {"hu": ["vesz (mag\u00e1nak)", "felvesz"]}, "examples": [["prenu mem akvon, se vi volas trinki", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 19"], ["preni al si edzinon", "Z"], ["preni apartamenton", null], ["preni iun kiel sian sklavon", "Z"], ["preni teon, kafon, banon", "B"], ["oni prenas ordinare la simplajn radikojn", "Z"], ["preni biletojn en la teatro", null], ["preni dro\u015dkon", "Z"], ["ekpreni la vojon al iu loko", null], ["preni de iu garantia\u0135on", "Z"], ["preni troprofiton de iu", "Z"], ["preni indiferentan, indecan mienon", "Z"], ["mi prenas al mi la liberecon atentigi vin pri tio", null], ["preni iun formon", "Z"], ["preni grandan amplekson", null], ["preni konsilon de iu", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Akcepti, ricevi.", "translations": {"hu": ["fogad (elfogad)", "elfogad"]}, "examples": [["oni prenas avide, oni redonas malrapide", "Proverbaro esperanta"], ["fajro ekstermos la tendojn de tiuj, kiuj prenas suba\u0109eton", "Z"], ["prenu mian instruon", "Z"], ["preni instruon en sian koron", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Iel rilati al iu a\u016d io; konsideri iun a\u016d ion de ia vidpunkto.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043d\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c (\u0437\u0430 \u043a\u043e\u0433\u043e-\u043b.)", "\u0432\u043e\u0441\u043f\u0440\u0438\u043d\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["vesz (v\u00e9l)"]}, "examples": [["ekvidinte tiun simplecon, ili povas preni la aferon kun ia malestima mal\u015dato", "Z"], ["neniu prenis serioze tiun parolon", "Z"], ["mi prenis vin por iu pli merita", null], ["preni la dan\u011deron por \u015derco", "Z"], ["mi prenas vin kiel atestanton", null], ["Angeliko, kiun li prenas por (intermiksas kun) Kla\u016ddino", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "pren", "primary": true}, "preno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago preni.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0437\u044f\u0442\u0438\u0435"], "fr": ["prise"], "nl": ["greep", "inname"], "hu": ["megv\u00e9tel (elfoglal\u00e1s)"]}, "examples": [["la preno de la urbo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Io prenita.", "translations": {"hu": ["csipet"]}, "examples": [["preneto da tabako", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pren", "primary": false}, "memorinda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiom grava a\u016d impresa, ke oni volas \u011din poste memori.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u043c\u044f\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0437\u0430\u0431\u044b\u0432\u0430\u0435\u043c\u044b\u0439"], "fr": ["m\u00e9morable"], "sv": ["minnesv\u00e4rd"]}, "examples": [["tiu \u0109i grava tago restos por mi \u0109iam memorinda", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 41"]], "subdefinitions": []}], "root": "memor", "primary": false}, "konsorcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Asocio de firmaoj a\u016d institucioj, kiuj komunigas rimedojn kaj laborfortojn por iu celo.", "translations": {"fr": ["consortium"], "nl": ["consortium"], "pt": ["cons\u00f3rcio (de empresas)"]}, "examples": [["Unikodo estas la krea\u0135o de konsorcio, al kiu apartenas la plej grandaj kompanioj de internacia komputado", "J.C. Wells, Hiperteksto kaj la Tut-Tera Teksa\u0135o, 3.4 Unikodo, 1997-06-25"], ["la konsorcio, estrata de granda usona petrolkompanio, gardas la enspezojn, ne pagante ion ajn al la loka registaro", "\u011cangalo, \u0108ado minacas..., 2006-04-17"]], "subdefinitions": []}], "root": "konsorci", "primary": true}, "erinaco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda mambesto, kies ha\u016dto estas kovrita de pikiloj, genro el la familio erinacedoj (Erinaceus).", "translations": {"be": ["\u0432\u043e\u0436\u044b\u043a"], "fr": ["h\u00e9risson"], "bg": ["\u0442\u0430\u0440\u0430\u043b\u0435\u0436"], "pt": ["ouri\u00e7o", "ouri\u00e7o-cacheiro"], "ru": ["\u0451\u0436"], "de": ["Igel"], "it": ["porcospino", "riccio"], "hu": ["s\u00fcndiszn\u00f3"], "fa": ["\u062e\u0627\u0631\u067e\u0634\u062a", "\u062c\u0648\u062c\u0647\u200c\u062a\u06cc\u063a\u06cc"], "en": ["hedgehog"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "erinac", "primary": true}, "fine de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dum la fina tempo de.", "translations": {"ru": ["\u0432 \u043a\u043e\u043d\u0446\u0435"], "fr": ["\u00e0 la fin de", "\u00e0 l'issue de"], "nl": ["op het einde van"], "be": ["\u0443 \u043a\u0430\u043d\u0446\u044b", "\u043d\u0430\u043f\u0440\u044b\u043a\u0430\u043d\u0446\u044b"], "pl": ["w ko\u0144cu"], "hu": ["vminek a v\u00e9g\u00e9n"]}, "examples": [["fine de la liberi\u011dmilito", "Turisma skabenejo de la urbo Torino, Torino, 1984"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En la lasta parto, \u0109e la ekstremo de.", "translations": {}, "examples": [["fine de la eta akvovojo", "W. Schad, Orinoko-delto..., Monato, jaro 2000a, numero 11a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "fin", "primary": false}, "refoje": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0435\u0449\u0451 \u0440\u0430\u0437"], "fr": ["une fois de plus", "de nouveau"], "nl": ["opnieuw"], "be": ["\u044f\u0448\u0447\u044d \u0440\u0430\u0437", "\u0437\u043d\u043e\u045e"], "de": ["nochmals", "noch einmal"], "sv": ["igen", "en g\u00e5ng till"], "hu": ["ism\u00e9t", "\u00fajb\u00f3l"], "pl": ["jeszcze raz", "znowu", "ponownie"]}, "examples": [["dancu plu, denove kaj refoje!", "Fabeloj, volumo 1, vojkamarado"]], "subdefinitions": []}], "root": "foj", "primary": false}, "cirkvito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La tuto de kondukiloj, aparatoj kaj ma\u015dinoj, tra kiuj trafluas la elektra kurento.", "translations": {"be": ["\u043b\u0430\u043d\u0446\u0443\u0433 (\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u044b\u0447\u043d\u044b)"], "fr": ["circuit"], "en": ["circuit"], "nl": ["circuit"], "pt": ["circuito"], "el": ["\u03ba\u03cd\u03ba\u03bb\u03c9\u03bc\u03b1"], "de": ["Schaltung", "Schaltkreis"], "it": ["circuito elettrico"], "hu": ["\u00e1ramk\u00f6r"], "sk": ["(elektrick\u00fd) obvod"], "ru": ["\u0446\u0435\u043f\u044c (\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f)"], "sv": ["(elektrisk) krets"], "es": ["circuito"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(en orientita grafeo) Tia ciklo, ke la fina rando de \u0109iu termo koincidas kun la komenca de la sekvanta termo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0442\u0443\u0440 (\u0432 \u0433\u0440\u0430\u0444\u0435)"], "fr": ["circuit (dans un graphe)"], "en": ["circuit"], "de": ["Zyklusprogression"], "it": ["circuito (grafo)"], "pl": ["cykl (w grafie)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cirkvit", "primary": true}, "poento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konvencia unuo de sukceso a\u016d malsukceso.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0447\u043a\u043e", "\u0431\u0430\u043b\u043b"], "fr": ["point (gagn\u00e9 au jeu, \u00e0 l'\u00e9cole)"], "en": ["point"], "nl": ["punt (in spel of examen)"], "pt": ["ponto (em jogo)"], "ca": ["punt"], "de": ["Punkt"], "sv": ["po\u00e4ng"], "hu": ["pont (jaacute;t\u00e9kban)"], "es": ["punto"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unuo de gajno \u0109e ludoj.", "translations": {}, "examples": [["oni taksis kaj donis poentojn", "Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, dua parto, \u0109apitro 2a"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Unuo de sukceso en lernejo.", "translations": {}, "examples": [["kie vi la uniformon malpurigis? Por vi mi ne sukcesas \u0109ion provizi! Denove unu poento!", "A. \u0108e\u0125ov, trad. A. Birjulin, La vivo en demandoj kaj ekkrioj, en: \u0108eriza \u011dardeno, 2004"]]}]}], "root": "poent", "primary": true}, "poenti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekhavi poenton.", "translations": {"fr": ["marquer un point"], "en": ["score (a point)"], "nl": ["punten scoren"]}, "examples": [["la pola teamo videble regis la mat\u0109on, sed ne povis poenti", "C. Zervic, Mondpokalo: Esperantujo venkas, anta\u016deniros, soc.culture.esperanto, 1998-06-24"]], "subdefinitions": []}], "root": "poent", "primary": false}, "donki\u0125oto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Beletra tipo de viziulo, por kiu materiaj a\u0135oj estas senvaloraj, kaj kiu celas belajn sed neatingeblajn idealojn, \u0109efrolulo de hispana romano fare de Miguel de Cervantes Saavedra el 1605-1615.", "translations": {"be": ["\u0434\u043e\u043d\u043a\u0456\u0445\u043e\u0442"], "fr": ["don Quichotte"], "pt": ["quixote", "dom-quixote"], "ru": ["\u0434\u043e\u043d\u043a\u0438\u0445\u043e\u0442"], "de": ["Don Quichotte", "Don Quijotte"], "it": ["Don Chisciotte"], "pl": ["Don Quichotte", "Don Kichot", "donkiszot"]}, "examples": [["donki\u0125ota batalo kontra\u016d mueliloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "donki\u0125ot", "primary": true}, "fe\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015clima, ka\u0109a surfunda\u0135o de flua\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u0430\u0434\u0430\u043a", "\u0433\u0443\u0448\u0447\u0430", "\u043a\u0430\u043b\u0430\u043c\u0443\u0442\u0430"], "fr": ["lie", "r\u00e9sidu (reste dans valeur)", "rebut (fig.)"], "en": ["dregs"], "nl": ["bezinksel"], "pt": ["esc\u00f3ria", "a pior parte"], "ru": ["\u043e\u0441\u0430\u0434\u043e\u043a", "\u0433\u0443\u0449\u0430", "\u043c\u0443\u0442\u044c"], "de": ["Hefe", "Abschaum"], "hu": ["sepr\u0151", "zacc", "\u00fcled\u00e9k"]}, "examples": [["la vino \u015da\u016dmas, plena de aroma\u0135o, kaj Li ver\u015das el \u011di; Sed nur \u011dian fe\u0109on elsu\u0109os kaj trinkos \u0109iuj malvirtuloj de la tero", "La Malnova Testamento, Psalmaro 75:9S"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Plej malbona, plej malestiminda parto.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043a\u0456\u0434\u044b (\u043f\u0435\u0440\u0430\u043d.)", "\u043d\u0430\u0439\u0433\u043e\u0440\u0448\u0430\u044f \u0447\u0430\u0441\u0442\u043a\u0430"], "de": ["Abschaum"], "nl": ["uitschot"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043e\u043d\u043a\u0438", "\u043e\u0442\u0432\u0435\u0440\u0436\u0435\u043d\u043d\u044b\u0435", "\u043e\u0442\u0431\u0440\u043e\u0441\u044b (\u043f\u0435\u0440\u0435\u043d.)"], "hu": ["alja (pejorat\u00edve)"]}, "examples": [["sova\u011daspektaj fe\u0109uloj", "Satiraj rakontoj, Logos"]], "subdefinitions": []}], "root": "fe\u0109", "primary": true}, "kaja\u016d": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Imitante skribon nacilingvan, oni ofte skribas \u00abkaj (a\u016d)\u00bb kaj tiel plu; sed en la kunmetema Esperanto estas pli konforme al la spirito de la lingvo fari normalan kunmetitan vorton."], "primary definition": "Kunordiga konjunkcio, indikanta ajnan el la du koncernaj aferoj sole a\u016d amba\u016d kune; t.e. \u00abA kaja\u016d B\u00bb validas, se validas ajna el: \u00abnur A\u00bb; \u00abnur B\u00bb; \u00abkaj A kaj B kune\u00bb.", "translations": {"ru": ["\u0438 (\u0438\u043b\u0438)"], "en": ["and/or"], "pl": ["i/lub"]}, "examples": [["kunhavi iliajn kodon kaja\u016d datumojn", "Komputada Leksiko, heredado"], ["Esperantigis (el la franca kaja\u016d la angla): \u00abKia parfumo \u015dvebas \u0109e ni?\u00bb", "Leonard Ivor GENTLE"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016d", "primary": false}, "daktilujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio palmoj, kies unu specio estas multe kulturata pro la fruktoj (Phoenix).", "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u043d\u0456\u043a\u0430\u0432\u0430\u044f \u043f\u0430\u043b\u044c\u043c\u0430"], "fr": ["dattier"], "en": ["date", "date palm"], "nl": ["dadelpalm", "dadel (dadelpalm)"], "ru": ["\u0444\u0438\u043d\u0438\u043a\u043e\u0432\u0430\u044f \u043f\u0430\u043b\u044c\u043c\u0430"], "de": ["Dattelpalme"], "hu": ["datolyap\u00e1lma"], "br": ["datezenn (gwezenn)"], "cs": ["datlovn\u00edk"], "pl": ["daktylowiec", "palma daktylowa"], "he": ["\u05d3\u05e7\u05dc", "\u05e2\u05e5 \u05ea\u05de\u05e8"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "daktil", "primary": false}, "senrevene": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(figure) Definitive, sen ebla reveno al la anta\u016da stato.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0437\u0432\u043e\u0437\u0432\u0440\u0430\u0442\u043d\u043e"], "fr": ["d\u00e9finitivement", "sans retour"], "hu": ["visszavonhatatlanul", "v\u00e9glegesen"]}, "examples": [["ni estas senrevene perditaj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ven", "primary": false}, "liveri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Transdoni en ies posedon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u0442\u0430\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c", "\u0434\u0430\u0441\u0442\u0430\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0441\u0442\u0430\u0447\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0431\u044f\u0441\u044c\u043f\u0435\u0447\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["fournir", "livrer"], "en": ["deliver"], "nl": ["leveren"], "pt": ["entregar", "fornecer"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0442\u0430\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c", "\u0441\u043d\u0430\u0431\u0436\u0430\u0442\u044c", "\u0434\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["liefern", "\u00fcberbringen"], "hu": ["hoz"], "es": ["entregar"]}, "examples": [["liveri al la a\u0109etinto la venditajn varojn", null], ["liveri krudmaterialon al fabriko, viandon al armeo dokumentojn al malamiko", null], ["liveri \u011dis la domo de iu, \u011dis hejme", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Havigi.", "translations": {"de": ["ausstatten", "bringen", "mit sich bringen"]}, "examples": [["ne\u011do liveras akvon al la kampoj", "Z"], ["mi povos liveri al vi vivrimedojn per mia profesio", "Z"], ["brando liveras vivigan varmon al lia organismo", "Z"], ["la historio liveras multajn pruvojn ke...", null], ["la farmbieno liveris (naskis, ka\u016dzis) pli kaj pli multajn \u0109agrenojn", "Z"], ["la ri\u0109a\u0135oj ne liveras (estigas) la feli\u0109on", "Z"], ["la a\u016dtoro liveras sian opinion pri sportoj kiel kuracisto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "liver", "primary": true}, "turmenta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Da\u016dre suferiga.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0443\u0447\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["tourmentant"], "es": ["tormentoso"], "pl": ["dokuczliwy", "dolegaliwy", "dr\u0119cz\u0105cy", "cierpi\u0105cy katusze", "m\u0119cz\u0105cy", "zam\u0119czaj\u0105cy", "cierpi\u0105cy m\u0119ki", "n\u0119kaj\u0105cy", "przygn\u0119biaj\u0105cy", "trapi\u0105cy", "uci\u0105\u017cliwy", "trapi\u0105cy"], "hu": ["gy\u00f6tr\u0151", "k\u00ednz\u00f3", "gy\u00f6trelmes"]}, "examples": [["\u015di forpu\u015dadis ilin de si kiel ion tro pezan por \u015diaj fortoj, tro turmentan por \u015dia koro", "Marta"], ["en aliaj okazoj ekzistas turmenta sento de sekeco kaj la okuloj povas esti malfermataj nur kun malfacileco", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 5, el la vivo kaj sciencoj, kronika katara konjunktivito, (el la libro de profesoro E. Fuchs)"]], "subdefinitions": []}], "root": "turment", "primary": false}, "turmento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Suferoj ricevataj de iu a\u016d io.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0443\u0301\u043a\u0430", "\u043c\u0443\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["affres", "tourment"], "es": ["tormento"], "pl": ["dolegaliwo\u015b\u0107", "udr\u0119ka", "przygn\u0119bienie", "katusze", "m\u0119ki", "strapienie", "uci\u0105\u017cliwo\u015b\u0107", "utrapienie", "zgryzota"], "hu": ["gy\u00f6trelem", "k\u00edn"]}, "examples": [["turmentoplenaj formala\u0135oj", null], ["la bramano ne povis elporti la turmentojn, ricevatajn de sia edzino", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 2, fabeloj kaj legendoj, Karagara, hinda fabelo, rakontis F. V. L."]], "subdefinitions": []}], "root": "turment", "primary": false}, "analoga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Simila, la\u016d kelkaj rilatoj, al alia afero de malsama speco; parte simila.", "translations": {"ru": ["\u0430\u043d\u0430\u043b\u043e\u0433\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["analogue"], "en": ["analogous"], "nl": ["analoog"], "be": ["\u0430\u043d\u0430\u043b\u044f\u0433\u0456\u0447\u043d\u044b", "\u043f\u0430\u0434\u043e\u0431\u043d\u044b"], "de": ["analog", "entsprechend", "gleichartig", "analog"], "it": ["analogo", "simile"], "sk": ["obdobn\u00fd", "analogick\u00fd"], "es": ["an\u00e1logo"]}, "examples": [["la flugiloj de vesperto estas organo analoga, sed ne simila, je la flugiloj de birdo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Funkcianta surbaze de fizika simulado, kaj precipe per kontinuaj grandoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0430\u043b\u044f\u0433\u0430\u0432\u044b"], "fr": ["analogique"], "en": ["analog"], "nl": ["analoog"], "ru": ["\u0430\u043d\u0430\u043b\u043e\u0433\u043e\u0432\u044b\u0439"], "it": ["analogico"], "sk": ["anal\u00f3gov\u00fd"], "es": ["anal\u00f3gico"]}, "examples": [["analoga komputilo, analoga televido, analoga modelo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "analog", "primary": true}, "planekonomio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekonomio, en kiu precipe la \u015dtato planas kaj direktas la produktadon kaj \u011dian evoluon.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u044f\u043d\u0430\u0432\u0430\u044f \u044d\u043a\u0430\u043d\u043e\u043c\u0456\u043a\u0430"], "fr": ["\u00e9conomie planifi\u00e9e"], "pl": ["gospodarka planowa"]}, "examples": [["La diferenco inter planekonomio kaj merkatekonomio fakte ja ne konsistas en tio, ke la unua planas, kaj la dua ne, sed la maniero de la planado", "M. Behr k. a., Enkonduko en la socialan merkat-ekonomion, Steb, 1993"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekonomi", "primary": false}, "oligar\u0125io": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "oligarkio", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u0456\u0433\u0430\u0440\u0445\u0456\u044f"], "fr": ["oligarchie"], "en": ["oligarchy"], "nl": ["oligarchie"], "pt": ["oligarquia"], "el": ["\u03bf\u03bb\u03b9\u03b3\u03b1\u03c1\u03c7\u03af\u03b1"], "de": ["Oligarchie", "Gruppenherrschaft"], "hu": ["oligarchia"], "fa": ["\u062c\u064e\u0631\u06af\u0647\u200c\u0633\u0627\u0644\u0627\u0631\u06cc", "\u0627\u0648\u0644\u06cc\u06af\u0627\u0631\u0634\u06cc"], "ru": ["\u043e\u043b\u0438\u0433\u0430\u0440\u0445\u0438\u044f"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "oligar\u0125i", "primary": true}, "duonduto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Intervalo egalanta dekduonon de okto, ekzemple E-F en temperita okcidenta tonalo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0443\u0442\u043e\u043d (\u043c\u0443\u0437. \u0438\u043d\u0442\u0435\u0440\u0432\u0430\u043b)"], "fr": ["demi-ton (intervalle musical)"], "de": ["Halbton"], "pt": ["segunda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dut", "primary": false}, "\u015dirkolekti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0431\u0438\u0440\u0430\u0442\u044c (\u0441\u0440\u044b\u0432\u0430\u044f, \u043d\u0430\u043f\u0440. \u0446\u0432\u0435\u0442\u044b)"], "fr": ["cueillir"], "nl": ["plukken"], "hu": ["szed (term\u00e9st)"]}, "examples": [["\u015dirkolekti florojn", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kolekt", "primary": false}, "kokcineledoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo koleopteroj (Coccinellidae).", "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u0436\u044c\u0438 \u043a\u043e\u0440\u043e\u0432\u043a\u0438 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["coccinellid\u00e9s"], "bg": ["\u043a\u0430\u043b\u0438\u043d\u043a\u0438"], "nl": ["lieveheersbeestjes (fam.)"], "de": ["Marienk\u00e4fer (Familie)"], "sv": ["nyckelpigor"], "hu": ["katicabog\u00e1rf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kokcineled", "primary": true}, "monako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u0430\u0445"], "nl": ["monnik"], "ru": ["\u043c\u043e\u043d\u0430\u0445"], "pt": ["monge"], "hu": ["szerzetes", "bar\u00e1t"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "monak", "primary": true}, "galvanoskopo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato por pruvi la \u0109eeston kaj la direkton de elektra kurento.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043b\u044c\u0432\u0430\u043d\u0430\u0441\u043a\u043e\u043f"], "fr": ["galvanoscope"], "nl": ["galvanoscoop"], "pt": ["galvanosc\u00f3pio"], "ru": ["\u0433\u0430\u043b\u044c\u0432\u0430\u043d\u043e\u0441\u043a\u043e\u043f"], "de": ["Galvanoskop"], "hu": ["galvanoszk\u00f3p"]}, "examples": [["galvanoskopo estas malpli preciza galvanometro kaj nun malmulte uzata", null]], "subdefinitions": []}], "root": "galvanoskop", "primary": true}, "senkohera": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0441\u0441\u0432\u044f\u0437\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u043e\u0440\u0435\u0447\u0438\u0432\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u043a\u043e\u0433\u0435\u0440\u0435\u043d\u0442\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["incoh\u00e9rent"], "nl": ["incoherent"], "hu": ["inkoherens", "sz\u00e9ttart\u00f3", "\u00f6sszef\u00fcgg\u00e9stelen"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "koher", "primary": false}, "Jugoslavujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iama \u015dtato en suda E\u016dropo kun \u0109efurbo Beogrado.", "translations": {"de": ["Jugoslawien"], "bg": ["\u042e\u0433\u043e\u0441\u043b\u0430\u0432\u0438\u044f"], "en": ["Yugoslavia"], "pl": ["Jugos\u0142awia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "jugoslav", "primary": true}, "akvilegio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio ranunkolacoj (Aquilegia).", "translations": {"be": ["\u0432\u043e\u0440\u043b\u0456\u043a\u0456"], "en": ["columbine", "Aquilegia"], "nl": ["akelei"], "pt": ["aq\u00fcil\u00e9gia"], "ru": ["\u0430\u043a\u0432\u0438\u043b\u0435\u0433\u0438\u044f", "\u043e\u0440\u043b\u0438\u043a (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435)", "\u0432\u043e\u0434\u043e\u0441\u0431\u043e\u0440 (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "ca": ["aquil\u00e8gia"], "de": ["Akelei"], "sv": ["akleja"], "hu": ["harangl\u00e1b (n\u00f6v\u00e9ny)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "akvilegi", "primary": true}, "sezono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la jaro karakterizata per sia vetero, naturaj kondi\u0109oj, homaj okupoj.", "translations": {"fr": ["saison"], "en": ["season"], "nl": ["seizoen", "jaargetijde"], "ro": ["sezon"], "tr": ["mevsim"], "pl": ["sezon"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En mezvarmaj landoj \u0109iu el la kvar partoj de jaro kun tipa temperaturo, nome printempo (varmi\u011do), somero (varmo), a\u016dtuno (malvarmi\u011do), vintro (malvarmo).", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u0430 \u0433\u043e\u0434\u0443"], "ru": ["\u0432\u0440\u0435\u043c\u044f \u0433\u043e\u0434\u0430"], "ca": ["estaci\u00f3 (de l'any)"], "de": ["Jahreszeit"], "hu": ["\u00e9vszak"], "pl": ["pora roku"], "cs": ["ro\u010dn\u00ed doba"], "ro": ["anotimp"], "es": ["estaci\u00f3n (del a\u00f1o)"]}, "examples": [["oni havis ekstersezonan someron en tiu \u0109i jaro", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Jarparto speciale ta\u016dga por ia faro.", "translations": {"be": ["\u0441\u044d\u0437\u043e\u043d"], "de": ["Saison"], "ru": ["\u0441\u0435\u0437\u043e\u043d", "\u043f\u043e\u0440\u0430 (\u0447\u0435\u0433\u043e-\u043b.)"], "hu": ["id\u00e9ny", "szezon"]}, "examples": [["la fi\u015dsezono proksimi\u011dis", "El vivo de \u0109uk\u0109oj, Filip Onkudimov, 4"], ["bansezono", "B"], ["por \u0109io estas sezono", "La Malnova Testamento, Predikanto 3:1"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Filmoj kune publikigitaj kiel parto de serio.", "translations": {}, "examples": [["jen nova anta\u016drigardo al la debuta epizodo el la kvina sezono de \u00abLost\u00bb", "-, mojose, 2008-12-19"], ["kun 10 sezonoj kaj 214 epizodoj, \u00abStargate SG-1\u00bb estas la plej longa sciencfikcia televidserio", "Vikipedio, artikolo \u00abStargate SG-1\u00bb, 2009-11-07"]], "subdefinitions": []}], "root": "sezon", "primary": true}, "a\u016dspicia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["auspicieux", "faste (signe)", "favorable (signe)"], "en": ["auspicious"]}, "examples": [["\u015di pretis a\u0109eti novan domon, meblojn kaj aliajn necesa\u0135ojn kaj elekti a\u016dspician nuptotagon", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 67a, volumo 2a, p. 429a"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dspici", "primary": false}, "malfrua": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Okazanta nur post la ta\u016dga, difinita limtempo.", "translations": {"be": ["\u043f\u043e\u0437\u044c\u043d\u0456"], "fr": ["tardif"], "bg": ["\u043a\u044a\u0441\u0435\u043d"], "nl": ["laat"], "ru": ["\u043f\u043e\u0437\u0434\u043d\u0438\u0439"], "de": ["sp\u00e4t"], "sv": ["sen"], "hu": ["k\u00e9s\u0151", "k\u00e9s\u0151i"], "en": ["late", "slow (clock)"], "pl": ["p\u00f3\u017any"], "he": ["\u05de\u05d0\u05d5\u05d7\u05e8"]}, "examples": [["en la malfrua nokto", null], ["malfruaj rikoltoj", null], ["por malfrua gasto restas nur osto", "Proverbaro esperanta"], ["la horlo\u011do iras tro malfrue", "Z"], ["pli bone malfrue ol neniam", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "fru", "primary": false}, "frakcia parto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de reelo) La diferenco inter \u011di kaj \u011dia entjera parto.", "translations": {"be": ["\u0434\u0440\u043e\u0431\u043d\u0430\u044f \u0447\u0430\u0441\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["partie fractionnaire"], "en": ["fractional part"], "ru": ["\u0434\u0440\u043e\u0431\u043d\u0430\u044f \u0447\u0430\u0441\u0442\u044c"], "de": ["gebrochener Teil"], "pl": ["cz\u0119\u015b\u0107 u\u0142amkowa (liczby rzeczywistej)"], "hu": ["t\u00f6rtr\u00e9sz"]}, "examples": [["la frakcia parto de 3,14 estas 0,14, kaj tiu de -6,758 estas 0,242", null]], "subdefinitions": []}], "root": "part", "primary": false}, "malfrui": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Okazi a\u016d alveni tro malfrue.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0437\u044c\u043d\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u0441\u043f\u0430\u0437\u044c\u043d\u044f\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["\u00eatre en retard", "\u00eatre tard", "\u00eatre tardif (saison, v\u00e9g\u00e9tation)", "retarder (intr.)"], "en": ["be late", "be slow (clock)"], "nl": ["te laat zijn"], "ru": ["\u043e\u043f\u043e\u0437\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u043f\u0430\u0437\u0434\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["sp\u00e4t kommen", "nachgehen (Uhr) (horlo\u011do)"], "tr": ["ge\u00e7 kalmak"], "sv": ["vara sen"], "hu": ["k\u00e9sik"], "pl": ["sp\u00f3\u017ani\u0107"], "he": ["\u05dc\u05d0\u05d7\u05e8"]}, "examples": [["pardonu, ke mi malfruas", null], ["la karavano malfruas jam plenan tagon", "Pro I\u015dtar, \u0109ap. 1a"], ["Izraelo malfruas kun la tributo kaj pagas malpli kaj malpli", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 3"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(senpersone) Proksime al la fino de konvena periodo, kiam \u011di fini\u011das a\u016d e\u0109 finis.", "translations": {"be": ["\u043f\u043e\u0437\u043d\u0430 (\u0431\u0435\u0437\u0430\u0441\u0430\u0431\u043e\u0432\u044b \u0441\u043a\u0430\u0437)"], "ru": ["\u043f\u043e\u0437\u0434\u043d\u043e (\u043d\u0430\u0437\u044b\u0432\u043d\u043e\u0435 \u043f\u0440\u0435\u0434\u043b\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "hu": ["k\u00e9s\u0151 van"]}, "examples": [["\u015dajnas, ke mi devas iri... malfruas", "La majstro kaj Margarita, \u0109ap. 24a."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri horlo\u011do) Montri jam pasintan tempon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0437\u044c\u043d\u0456\u0446\u0446\u0430 (\u043f\u0440\u0430 \u0433\u0430\u0434\u0437\u0456\u043d\u044c\u043d\u0456\u043a)"], "ru": ["\u043e\u0442\u0441\u0442\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c (\u043e \u0447\u0430\u0441\u0430\u0445)"], "hu": ["k\u00e9sik (\u00f3ra)"]}, "examples": [["la horlo\u011do malfruas kvin minutojn", "Kabe, la\u016d PIV2, p. 370."]], "subdefinitions": []}], "root": "fru", "primary": false}, "malfruo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de io a\u016d iu malfrua.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0442\u0440\u044b\u043c\u043a\u0430", "\u0441\u043f\u0430\u0437\u044c\u043d\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["retard"], "en": ["delay"], "tr": ["gecikme"], "hu": ["k\u00e9s\u00e9s"], "ro": ["\u00eent\u00e2rziere"], "pl": ["sp\u00f3\u017anienie"], "he": ["\u05d0\u05d9\u05d7\u05d5\u05e8"]}, "examples": [["estas la ka\u016dzo de la malfruo de la levi\u011do de Nilo", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 9"], ["kutime pasas \u011dustatempe, tamen malfruo povas fojfoje okazi", "Lasu min paroli plu!, \u0109ap. 18b"]], "subdefinitions": []}], "root": "fru", "primary": false}, "a\u016dspicio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spontanee aperanta a\u016dguro, ofte favora.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0434\u0432\u0435\u0441\u044c\u0446\u0435"], "fr": ["auspice (pr\u00e9sage)", "pr\u00e9sage"], "en": ["auspice", "good omen", "harbinger", "precursor"], "nl": ["voorteken"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u0437\u043d\u0430\u043c\u0435\u043d\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Vorzeichen"], "hu": ["el\u0151jel (kil\u00e1t\u00e1s)", "kil\u00e1t\u00e1s"]}, "examples": [["la afero sin prezentas sub favora a\u016dspicio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "= Egido, alta protektado.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0441\u0442\u0443\u043f\u043d\u0456\u0446\u0442\u0432\u0430", "\u0430\u043f\u044f\u043a\u0443\u043d\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["auspice (\u00e9gide)", "\u00e9gide"], "en": ["auspices"], "nl": ["auspici\u00ebn"], "de": ["Schirmherrschaft"], "hu": ["v\u00e9dn\u00f6ks\u00e9g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dspici", "primary": true}, "vinberarbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio vitacoj (Vitis), arbeto produktanta vinberojn; vito.", "translations": {"el": ["\u03ba\u03bb\u03b7\u03bc\u03b1\u03c4\u03b1\u03c1\u03b9\u03ac"], "fr": ["cep de vigne"], "en": ["grapevine"], "nl": ["wijnstok"], "pt": ["parreira"], "ru": ["\u0432\u0438\u043d\u043e\u0433\u0440\u0430\u0434"], "de": ["Weinrebe"], "tr": ["asma"], "hu": ["sz\u0151l\u0151t\u0151ke"], "sk": ["vini\u010d"], "fa": ["(\u062f\u0631\u062e\u062a) \u0645\u0648", "\u062a\u0627\u06a9"], "he": ["\u05d2\u05e4\u05df"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vin", "primary": false}, "moruo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de gado (Gadus morhua), marfi\u015do, kiun oni man\u011das precipe peklitan a\u016d sekigitan.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0430\u0441\u043a\u0430"], "fr": ["morue", "cabillaud"], "en": ["cod"], "nl": ["kabeljauw"], "pt": ["bacalhau"], "ru": ["\u0442\u0440\u0435\u0441\u043a\u0430"], "de": ["Kabeljau (plenkreska, nordamara)", "Dorsch (juna, baltamara)"], "it": ["merluzzo"], "hu": ["t\u0151kehal"], "es": ["bacalao"], "pl": ["dorsz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "moru", "primary": true}, "gasterosteedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo gasterosteoformaj fi\u015doj (Gasterosteidae).", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u044e\u0448\u043a\u0438 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["gast\u00e9rost\u00e9id\u00e9s"], "nl": ["stekelbaarzen (fam.)"], "pt": ["gasteroste\u00eddeos"], "de": ["Stichlinge (Familie)"], "pl": ["ciernikowate"], "hu": ["pik\u00f3f\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gasterosteed", "primary": true}, "Rejkio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Japandevena kuracmetodo kreita en la komenco de la 20a jarcento, uzanta mansurmeton.", "translations": {"fr": ["reiki"], "pt": ["reiki"]}, "examples": [["magneta terapio kaj anka\u016d Rejkio nur mallonge haltigis la kreskon de la ganglio", "-, Ganglio, Amikaro Bruno Groening, 2007-01"], ["Rejkio estas kuracada sistemo fondita de Mikao Usui, japana budhista mona\u0125o", "Vikipedio, artikolo \u00abRejkio\u00bb, 2007-12-06"]], "subdefinitions": []}], "root": "Rejki", "primary": true}, "provizejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko por konservi proviza\u0135ojn.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u043b\u0430\u0434"], "fr": ["r\u00e9serve (lieu)"], "en": ["stock room", "supply area"], "nl": ["provisiekast", "voorraadkamer", "voorraadschuur"], "hu": ["rakt\u00e1r"]}, "examples": [["plenigi la provizejojn per greno", null], ["la provizejo de la menso", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "proviz", "primary": false}, "unuloka": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kies loknombro estas 1.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0434\u043d\u043e\u043c\u0435\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439 (\u043e\u0431 \u043e\u043f\u0435\u0440\u0430\u0446\u0438\u0438)", "\u0443\u043d\u0430\u0440\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["\u00e0 un argument", "unaire"], "de": ["einstellig", "einwertig"], "en": ["unary", "monadic"], "hu": ["un\u00e1ris", "monadikus", "egy operandus\u00fa"]}, "examples": [["signum\u015dan\u011do estas unuloka operacio", null], ["\u00abpozitiva\u00bb estas unuloka predikato", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lok", "primary": false}, "korso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lar\u011da strato a\u016d aleo plantita per arboj kaj servanta kiel publika promenejo en urbo.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u0435\u044f", "\u0431\u0443\u043b\u044c\u0432\u0430\u0440"], "nl": ["corso", "promenade"], "pt": ["alameda (\u00ea)"], "ru": ["\u0430\u043b\u043b\u0435\u044f", "\u0431\u0443\u043b\u044c\u0432\u0430\u0440"], "de": ["Korso", "Flanierstra\u00dfe"], "hu": ["korz\u00f3", "s\u00e9t\u00e1ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kors", "primary": true}, "Harlemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Urbo en la nederlanda provinco Nord-Holando (4&ring18'E, 52&ring05'N).", "translations": {"ru": ["\u0425\u0430\u0440\u043b\u0435\u043c"], "fr": ["Harlem"], "en": ["Harlem"], "nl": ["Haarlem"], "pt": ["Harlem"], "be": ["\u0413\u0430\u0440\u043b\u0435\u043c"], "de": ["Harlem"], "it": ["Harlem"], "hu": ["Harlem"], "pl": ["Harlem"]}, "examples": [["kaj se vi jam havos monon, iru al Harlemo, tie anka\u016d mi estis, same \u0109i tiel!", "S\u00e1ndor BR\u00d3DY, elhungarigis d-ro B. SZEMENYEI : Rembrandt, Norda Prismo, 56/6, pa\u011doj 229-238"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Urbo en Usono.", "translations": {"ru": ["\u0413\u0430\u0440\u043b\u0435\u043c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Harlem", "primary": true}, "mamuta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(figure) Kolosa.", "translations": {"be": ["\u0432\u0435\u043b\u0456\u0437\u0430\u0440\u043d\u044b", "\u0433\u0456\u0433\u0430\u043d\u0446\u043a\u0456", "\u043a\u0430\u043b\u044f\u0441\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "en": ["mammoth"], "nl": ["kolossaal"], "ru": ["\u0433\u0438\u0433\u0430\u043d\u0442\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u043a\u043e\u043b\u043e\u0441\u0441\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["\u00f3ri\u00e1si", "hatalmas nagy"], "fa": ["\u063a\u0648\u0644\u200c\u067e\u06cc\u06a9\u0631", "\u0639\u0638\u06cc\u0645\u200c\u0627\u0644\u062c\u062b\u0647"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mamut", "primary": false}, "egiptologiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Historiisto studanta la antikvan egiptan kulturon, fakulo pri egiptologio.", "translations": {"ru": ["\u0435\u0433\u0438\u043f\u0442\u043e\u043b\u043e\u0433"], "fr": ["\u00e9gyptologue"], "bg": ["\u0435\u0433\u0438\u043f\u0442\u043e\u043b\u043e\u0433"], "pt": ["egipt\u00f3logo"], "de": ["\u00c4gyptologe"], "pl": ["egiptolog"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "egiptologi", "primary": false}, "malpaki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Elmeti el pako.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u043f\u0430\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9baller"], "nl": ["uitpakken"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u043f\u0430\u043a\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["auspacken"], "hu": ["kicsomagol"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pak", "primary": false}, "mamuto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio elefantedoj (Mammuthus), \u011dis 3m alta kun longhara ru\u011dbruna felo, malgrandaj oreloj kaj kurbaj dentegoj. \u011ci vivis en E\u016dropo kaj norda Azio \u011dis la mezo de la kvaternara geologia epoko.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043c\u0430\u043d\u0442"], "fr": ["mammouth"], "en": ["mammoth"], "nl": ["mammoet"], "pt": ["mamute"], "ru": ["\u043c\u0430\u043c\u043e\u043d\u0442"], "de": ["Mammut"], "sv": ["mammut"], "hu": ["mamut"], "sk": ["mamut"], "fa": ["\u0645\u0627\u0645\u0648\u062a"], "br": ["mammout"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mamut", "primary": true}, "\u0109irka\u016dkolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ligilo metata \u0109irka\u016d la kolon de besto.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0448\u0435\u0439\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["licou", "licol", "collier (d'animal)"], "nl": ["halsband"], "pt": ["coleira"], "be": ["\u0430\u0448\u044b\u0439\u043d\u0456\u043a", "\u0430\u0431\u0440\u043e\u0436\u0430\u043a"], "de": ["Halsband"], "sv": ["halsband"], "hu": ["nyak\u00f6rv"], "pl": ["obro\u017ca"], "he": ["\u05e7\u05d5\u05dc\u05e8"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ornama\u0135o portata \u0109irka\u016d la kolo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u0430\u043b\u0456"], "fr": ["collier (ornement)"], "nl": ["halsketting"], "ru": ["\u043e\u0436\u0435\u0440\u0435\u043b\u044c\u0435"], "hu": ["nyak\u00e9k"], "he": ["\u05e2\u05e0\u05e7 (\u05ea\u05db\u05e9\u05d9\u05d8 \u05dc\u05e6\u05d5\u05d5\u05d0\u05e8)"]}, "examples": [["\u015di incensis , ornaminte sin per siaj ringoj kaj siaj \u0109irka\u016dkoloj", "La Malnova Testamento, \u0124osea 2:13"]], "subdefinitions": []}], "root": "kol", "primary": false}, "enretigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Enmeti en atingeblan lokon de komputila reto, al\u015duti.", "translations": {"fr": ["livrer (sur un r\u00e9seau informatique)"]}, "examples": [["mi registras la muzika\u0135on komputere kaj poste enretigas \u011din", "\u0108ina Radio Internacia, Retaj amaskomunikiloj..., 2006-01-06"]], "subdefinitions": []}], "root": "ret", "primary": false}, "sunlevi\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Matena apero de la suno.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0441\u0445\u043e\u0434 \u0441\u043e\u043b\u043d\u0446\u0430"], "fr": ["lever du soleil"], "pl": ["wsch\u00f3d s\u0142o\u0144ca"], "ro": ["r\u0103s\u0103rit de soare"], "es": ["amanecer"], "hu": ["napfelkelte"]}, "examples": [["oriente, sur la flanko de sunlevi\u011do", "La Malnova TestamentoNombroj 34:15"]], "subdefinitions": []}], "root": "lev", "primary": false}, "anta\u016dflari": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Anticipe flari.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0443\u044f\u0442\u044c \u0437\u0430\u0433\u043e\u0434\u044f", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u0447\u0443\u0432\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["flairer d'avance", "suspecter", "subodorer"]}, "examples": [["mi anta\u016dflaras lin \u0109i tie", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "flar", "primary": false}, "maniero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rimedo, procedo, metodo uzata por fari; karaktero la\u016d kiu aspektas ago; aparta speco de agado.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u043e\u0441\u0430\u0431", "\u043c\u0430\u043d\u044d\u0440\u0430"], "fr": ["mani\u00e8re"], "en": ["manner"], "nl": ["manier"], "pt": ["maneira", "modo"], "ru": ["\u0441\u043f\u043e\u0441\u043e\u0431", "\u043c\u0430\u043d\u0435\u0440\u0430"], "de": ["Art", "Weise"], "sv": ["man\u00e9r"], "hu": ["viselked\u00e9sm\u00f3d", "modor"], "cs": ["zp\u016fsob"]}, "examples": [["\u0109iuj rigardis lin en stranga maniero", "Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, dua parto, \u0109apitro 3a"], ["\u011demo la\u016d la maniero de herooj de komedio", "Marta"], ["tia maniero de agado estas la sola, kiu alkondukos al nia celo", "Z"], ["la maniero de donado pli valoras ol la dona\u0135o mem", null], ["tiamaniere, ke", null], ["dirmaniero, esprimmaniero", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Eksteraj formoj de konduto, sintenado en sociaj interrilatoj.", "translations": {"fr": ["mani\u00e8res (comportement)"], "de": ["Manieren"]}, "examples": [["teatramanto ofte vizitas la teatron kaj ricevas balda\u016d teatrajn manierojn", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 32"], ["elegantaj, \u011dentilaj manieroj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "kielo, stilo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "manier", "primary": true}, "interpunkcii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Apartigi per interpunkciaj signoj la frazojn a\u016d erojn de frazo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u0432\u0456\u0446\u044c \u0437\u043d\u0430\u043a\u0456 \u043f\u0443\u043d\u043a\u0442\u0443\u0430\u0446\u044b\u0456", "\u0441\u0442\u0430\u0432\u0456\u0446\u044c \u0437\u043d\u0430\u043a\u0456 \u043f\u0440\u044b\u043f\u044b\u043d\u043a\u0443"], "fr": ["ponctuer (placer la ponctuation)"], "nl": ["interpungeren", "van leestekens voorzien"], "pt": ["pontuar (gram\u00e1tica)"], "ru": ["\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c \u0437\u043d\u0430\u043a\u0438 \u043f\u0443\u043d\u043a\u0442\u0443\u0430\u0446\u0438\u0438", "\u0440\u0430\u0441\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c \u0437\u043d\u0430\u043a\u0438 \u043f\u0443\u043d\u043a\u0442\u0443\u0430\u0446\u0438\u0438"], "hu": ["k\u00f6zpontoz", "pontot, vessz\u0151t tesz"], "fa": ["\u0646\u0642\u0637\u0647\u200c\u06af\u0630\u0627\u0631\u06cc \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "es": ["puntuar (poner los signos de puntuaci\u00f3n)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "interpunkci", "primary": false}, "interpunkcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sistemo da skribaj signoj, servantaj por apartigi la frazojn a\u016d la diversajn partojn de la frazo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0443\u043d\u043a\u0442\u0443\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["ponctuation"], "en": ["punctuation"], "nl": ["interpunctie"], "pt": ["pontua\u00e7\u00e3o (gram\u00e1tica)"], "ru": ["\u043f\u0443\u043d\u043a\u0442\u0443\u0430\u0446\u0438\u044f"], "ca": ["puntuaci\u00f3"], "de": ["Interpunktion", "Zeichensetzung"], "hu": ["k\u00f6zpontoz\u00e1s", "interpunkci\u00f3"], "fa": ["\u0646\u0642\u0637\u0647\u200c\u06af\u0630\u0627\u0631\u06cc"], "es": ["puntuaci\u00f3n"]}, "examples": [["uzi la Zamenhofan interpunkcion", null], ["interpunkcio estas skribo de la silentoj en la parolado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "interpunkci", "primary": true}, "tumoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsaneca \u0109elaro kreskanta en la organismo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0443\u0445\u043b\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["tumeur"], "en": ["tumor"], "nl": ["tumor", "gezwel"], "pt": ["tumor"], "ru": ["\u043e\u043f\u0443\u0445\u043e\u043b\u044c"], "de": ["Tumor"], "hu": ["daganat", "tumor"], "fa": ["\u063a\u062f\u0647", "\u062a\u0648\u0645\u0648\u0631"], "pl": ["tumor", "guz nowotworowy", "nowotw\u00f3r"]}, "examples": [["frua ekkono de malgrandaj tumoroj ebligos anka\u016d la kancerkuracadon sen kirurgia apliko", "Evgeni Georgiev, Novaj kuracmetodoj kaj prevento, Monatojaro 2001a, numero 4a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tumor", "primary": true}, "subdosierujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dosierujo trovi\u011danta en alia dosierujo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u043a\u0430\u0442\u0430\u043b\u0451\u0433", "\u043f\u0430\u0434\u0434\u044b\u0440\u044d\u043a\u0442\u043e\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["sous-r\u00e9pertoire (inf.)"], "en": ["subdirectory"], "nl": ["onderliggende map", "subdirectory"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043a\u0430\u0442\u0430\u043b\u043e\u0433", "\u043f\u043e\u0434\u0434\u0438\u0440\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440\u0438\u044f"], "de": ["Unterverzeichnis", "Unterordner"], "hu": ["alk\u00f6nyvt\u00e1r"], "pl": ["podkatalog", "podfolder"], "es": ["subdirectorio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dosier", "primary": false}, "su\u0109ilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ka\u016d\u0109uka (a\u016d ekzemple silikona) pli-malpli cicoforma a\u0135o, kiun oni donas al bebo, por ke \u011di trankvili\u011du su\u0109ante \u011din.", "translations": {"de": ["Schnuller"], "en": ["(rubber) nipple"], "es": ["chupete", "pepe (fam. Ame.)"], "hu": ["cucli", "cumi"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "su\u0109", "primary": false}, "ses": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tri kaj tri. Matematika simbolo 6.", "translations": {"be": ["\u0448\u044d\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["six"], "bg": ["\u0448\u0435\u0441\u0442"], "zh": ["\u516d [li\u00f9]"], "de": ["sechs"], "it": ["sei"], "hu": ["hat"], "en": ["six"], "br": ["c'hwec'h"], "cs": ["\u0161est"], "fi": ["kuusi (lukusana)"], "vo": ["m\u00e4l"], "ja": ["\u516d [\u308d\u304f]"], "es": ["seis"], "ru": ["\u0448\u0435\u0441\u0442\u044c"], "nl": ["zes"], "tr": ["alt\u0131"], "sv": ["sex"], "ku": ["\u015fe\u015f"], "pl": ["sze\u015b\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ses", "primary": true}, "sep": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ses kaj unu. Matematika simbolo 7.", "translations": {"be": ["\u0441\u0435\u043c"], "fr": ["sept"], "bg": ["\u0441\u0435\u0434\u0435\u043c"], "zh": ["\u4e03 [q\u012b]"], "de": ["sieben"], "it": ["sette"], "hu": ["h\u00e9t"], "en": ["seven"], "br": ["seizh"], "cs": ["sedm"], "fi": ["seitsem\u00e4n"], "vo": ["vel"], "ja": ["\u4e03 [\u3057\u3061] [\u306a\u306a]"], "es": ["siete"], "he": ["\u05e9\u05d1\u05e2"], "ru": ["\u0441\u0435\u043c\u044c"], "nl": ["zeven"], "tr": ["yedi"], "sv": ["sju"], "ku": ["heft"], "pl": ["siedem"]}, "examples": [["anka\u016d Meze\u016dropo estas \u015dlosita per sep sigeloj", "Spomenka \u0160timec: Hejmo en Meze\u016dropo, Monato jaro 1996a, numero 1a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sep", "primary": true}, "sonorilejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Turo enhavanta sonorilojn.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0432\u043e\u043d\u043d\u0438\u0446\u0430"], "fr": ["campanile", "clocher"], "de": ["Glockenturm"], "nl": ["klokkentoren"], "hu": ["harangtorony"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sonor", "primary": false}, "sed": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kunordiga konjunkcio montranta kontra\u016decon, malsamecon a\u016d diferencon inter tio, kio anta\u016das kaj tio, kio sekvas, kaj konsekvence servanta por esprimi limigan kondi\u0109on, e\u0109 anka\u016d surprizon a\u016d nur simplan transiron al alia ideo.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u0435", "\u0430"], "fr": ["mais"], "en": ["but"], "de": ["aber"], "it": ["ma", "per\u00f2"], "vo": ["ab"], "bg": ["\u043d\u043e", "\u043e\u0431\u0430\u0447\u0435", "\u0430"], "cs": ["ale"], "fi": ["mutta", "vaan"], "hu": ["de", "azonban"], "es": ["pero"], "he": ["\u05d0\u05d1\u05dc", "\u05d0\u05da"], "ru": ["\u043d\u043e", "\u0430"], "nl": ["maar"], "sv": ["men"], "tp": ["taso"]}, "examples": [["mi volis \u015dlosi la pordon, sed mi perdis la \u015dlosilon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 34"], ["\u015dtalo estas fleksebla, sed fero ne", "Z"], ["venis ne la ministro, sed lia delegito", null], ["vi povas, sed vi ne volas", null], ["lango miela, sed koro kruela", "Proverbaro esperanta"], ["Dion fidu, sed senfare ne sidu", "Proverbaro esperanta"], ["mi foriras, sed atendu min, \u0109ar mi balda\u016d revenos", "Z"], ["lupo \u015dan\u011das la harojn, sed ne la farojn", "Proverbaro esperanta"], ["ri\u0109igas ne enspezo, sed prudenta elspezo", "Proverbaro esperanta"], ["li \u0109iam elpa\u015dis kun ia sed", "Z"], ["mi ne havas kancelarion, sed mi devas mem \u0109ion plenumi en miaj liberaj horoj", "Z"], ["la esperantismo celas la reciprokan komprenadon kaj konsekvence anka\u016d estimon kaj amon inter tiuj gentoj kaj nacioj, sed tiu celado estas ofte malbone komentariata", "Z"], ["li estas ne nur senscia kaj stulta, sed anka\u016d pretendema kaj aroganta", null], ["lingvo arta ne sole povas, sed devas esti pli perfekta ol lingvoj naturaj", "Z"], ["sed ni revenu al nia interrompita analizado", "Z"], ["sed ni ne parolu plu pri tiu \u0109i punkto", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "sed", "primary": true}, "geologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco, kiu studas la solidan \u015delon de la tero kaj la fenomenojn rilatantajn al \u011dia konsisto.", "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u0430\u043b\u0451\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["g\u00e9ologie"], "en": ["geology"], "nl": ["geologie"], "pt": ["geologia"], "ru": ["\u0433\u0435\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "de": ["Geologie"], "hu": ["f\u00f6ldtan", "geol\u00f3gia"], "fa": ["\u0632\u0645\u06cc\u0646\u200c\u0634\u0646\u0627\u0633\u06cc"], "es": ["geolog\u00eda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "geologi", "primary": true}, "sen": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prep. esprimanta iel nenormalan, neatenditan foreston, a\u016d iom esceptan, penigan mankon.", "translations": {"be": ["\u0431\u0435\u0437"], "fr": ["sans"], "bg": ["\u0431\u0435\u0437"], "nl": ["zonder"], "ru": ["\u0431\u0435\u0437"], "de": ["ohne"], "it": ["senza"], "hu": ["n\u00e9lk\u00fcl"], "en": ["without"], "es": ["sin"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "De objekto a\u016d persono.", "translations": {}, "examples": [["li donis al mi teon kun sukero sed sen kremo", "Z"], ["oni povas uzi akuzativon sen prep.", "Z"], ["vi tute ne estas \u011dentila, diris la feino sen kolero", "Z"], ["la generalo venis sen adjutanto", "B"], ["sen gutoj malgrandaj maro ne ekzistus", "Proverbaro esperanta"], ["esti sen pano, mono, armiloj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Kvankam la uzado de sen anta\u016d infinitivo estas neofta, \u011di estas tute korekta, \u0109ar logika kaj utila. La kutima dirmaniero ne...-ante ne estas \u011duste samsenca, \u0109ar \u011di ne esprimas la neatenditecon a\u016d la esceptecon de la foresto. Ekz.: ne parolante (\u0109ar mia temo ne estas) pri la versarto, mi do ne analizos la ritmon; sen paroli (e\u0109 se oni ne volas paroli) pri la versarto, la tie esprimita ideo estas admirinda."], "primary definition": "De stato a\u016d ago.", "translations": {}, "examples": [["ne venas honoro sen laboro", "Proverbaro esperanta"], ["tiuj fortoj devis resti por \u015di sen uzo", "Z"], ["sen bezono tro multe ser\u0109adi en la vortaro", "Z"], ["li tion ne povas sen elmeti sin al ia dan\u011dero", "Z"], ["la suno neniam levi\u011das sen rigardi batalojn", "Z"], ["li restis du tagojn sen man\u011di", null], ["i nenion volis decidi sen demandi min", null], ["vi ne permesas vin ofendi sen postuli kontentigon", "B"], ["via patro neniam povis ekrigardi vin sen tio, ke li batus sin en la bruston", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "sen", "primary": true}, "fermento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Organika substanco, kiu ka\u016dzas malkomponi\u011don de la organikaj korpoj.", "translations": {"be": ["\u0444\u044d\u0440\u043c\u044d\u043d\u0442", "\u044d\u043d\u0437\u044b\u043c"], "fr": ["ferment"], "en": ["ferment", "enzyme"], "nl": ["ferment", "enzyme"], "pt": ["fermento"], "ru": ["\u0444\u0435\u0440\u043c\u0435\u043d\u0442", "\u0437\u0430\u043a\u0432\u0430\u0441\u043a\u0430"], "de": ["Ferment", "Enzym"], "hu": ["\u00e9leszt\u0151"], "es": ["fermento"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ferment", "primary": true}, "la\u016dracoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Lauraceae).", "translations": {"be": ["\u043b\u0430\u045e\u0440\u0430\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "nl": ["laurierfamilie"], "pt": ["laur\u00e1ceas"], "el": ["\u03b4\u03b1\u03c6\u03bd\u03bf\u03b5\u03b9\u03b4\u03ae"], "ru": ["\u043b\u0430\u0432\u0440\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Lorbeergew\u00e4chse"], "hu": ["bab\u00e9rf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "la\u016drac", "primary": true}, "fermenti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Malkomponi\u011di sub influo de fermento.", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u0430\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c", "\u043a\u0456\u0441\u043d\u0443\u0446\u044c"], "fr": ["fermenter", "lever (fermenter)"], "en": ["ferment"], "nl": ["fermenteren"], "ru": ["\u0431\u0440\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c", "\u043a\u0438\u0441\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0434\u043d\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f (\u043e \u0442\u0435\u0441\u0442\u0435)"], "de": ["g\u00e4ren", "in G\u00e4rung sein"], "hu": ["erjed", "kel(t\u00e9szta)"], "es": ["fermentar"]}, "examples": [["fermentinta trinka\u0135o, pasto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ferment", "primary": false}, "parafrazi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Klarigi a\u016d traduki parafraze.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u0444\u0440\u0430\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["paraphraser"], "nl": ["parafraseren"], "ru": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u0444\u0440\u0430\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0441\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u044c"], "de": ["paraphrasieren"], "it": ["parafrasare"], "hu": ["kifejt\u00e9s", "k\u00f6r\u00fcl\u00edr\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "parafraz", "primary": false}, "akompane al": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kun, agante helpe a\u016d akorde.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430 \u043a\u043e\u043c\u043f\u0430\u043d\u0438\u044e \u0441"], "fr": ["de compagnie avec"]}, "examples": [["la \u0109eestantoj drinkis, babilis kaj \u015dercis, akompane al \u015di", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 76a, p. 598a"]], "subdefinitions": []}], "root": "akompan", "primary": false}, "dualmalforta topologio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La naciaj lingvoj \u015dajnas heziti, \u0109u la stelo simbolanta dualecon apliki\u011das al \u00abtopologio\u00bb a\u016d \u00abmalforta\u00bb. Ni preferis la duan solvon por eviti, ke krei\u011du termino \u00abdualtopologio\u00bb sen aparta memstara senco, krom eble \u00abtopologio de la dualo\u00bb, kiu estus problema, \u0109ar \u00abmalforta topologio de la dualo\u00bb kaj \u00abdualmalforta topologio\u00bb ne nepre identas. Sed necesas agnoski, ke \u00abdualmalforta\u00bb ne estas kontentiga kunmeta\u0135o."], "primary definition": "(super topologia dualo de E') La topologio, difinita per la aro de \u0109iuj bildigoj \u03b8x (por x\u2208E), kiuj \u0135etas elementon \u03c6 de la dualo al \u03c6(x).", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u0430\u0431\u0430\u044f * \u0442\u043e\u043f\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "fr": ["topologie *-faible", "topologie faible *"], "de": ["schwache *-Topologie"], "en": ["weak* topology"], "hu": ["gyenge* topol\u00f3gia"]}, "examples": [["la dualmalforta topologio identas kun la topologio de simpla konver\u011do", null], ["la origina topologio de la topologia dualo de normohava spaco estas pli fajna, ol la dualmalforta", null]], "subdefinitions": []}], "root": "topologi", "primary": false}, "vitamino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unu el grupo de helpaj nutrofaktoroj, de malbone konata kemia konsisto, entenataj en multaj naturproduktoj, sed ne produkteblaj sinteze fare de animalaj organismoj, kaj tial necesegaj por la vivo; kvankam ili estas bezonataj nur en malgrandegaj kvantoj, tamen ilia manko estigas gravajn malsanojn. Vitaminoj estas nomataj per literoj, iafoje kun indicoj: kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u0432\u0456\u0442\u0430\u043c\u0456\u043d"], "fr": ["vitamine"], "en": ["vitamin"], "nl": ["vitamine"], "pt": ["vitamina"], "el": ["\u03b2\u03b9\u03c4\u03b1\u03bc\u03af\u03bd\u03b7"], "ca": ["vitamina"], "de": ["Vitamin"], "hu": ["vitamin"], "sk": ["vitam\u00edn"], "ru": ["\u0432\u0438\u0442\u0430\u043c\u0438\u043d"], "es": ["vitamina"]}, "examples": [["vitamino A, B1, B2, C", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vitamin", "primary": true}, "ali\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "I\u011di parto, membro (ani\u011di), akompananto (adheri) a\u016d partoprenanto de io.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0434\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0434\u0430\u043b\u0443\u0447\u044b\u0446\u0446\u0430", "\u043f\u0440\u044b\u043b\u0443\u0447\u044b\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["s'inscrire", "adh\u00e9rer"], "en": ["join"], "nl": ["zich inschrijven"], "pt": ["aderir", "afiliar-se", "inscrever-se", "incorporar-se"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0441\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0441\u043e\u0435\u0434\u0438\u043d\u0438\u0442\u044c \u0441\u044f"], "it": ["iscriversi (ad un gruppo/partito..)", "aderire"], "hu": ["csatlakozik", "hozz\u00e1ad\u00f3dik", "jelentkezik (pl. rendezv\u00e9nyre)"], "sk": ["prida\u0165 sa"], "pl": ["po\u0142\u0105czy\u0107 si\u0119 z", "przy\u0142\u0105czy\u0107 si\u0119 do", "przyst\u0105pi\u0107", "wst\u0105pi\u0107 do (organizacji)"]}, "examples": [["ali\u011di al la kongreso", null], ["se gut' al guto ali\u011das , maro fari\u011das", "Proverbaro esperanta"], ["ali\u011di al esperantista grupo", null], ["al tio \u0109i ali\u011das multego da deklinacioj neregulaj", "Z"], ["al lia anta\u016da embaraso ali\u011dis nun iom da konfuzo", "Z"], ["al la koreco ali\u011dadis videbla nuanco de silenta kompato", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "al", "primary": false}, "orkidacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de unukotiledonaj plantoj (Orchidaceae), kun okulfrapaj, ofte strangformaj floroj.", "translations": {"be": ["\u044f\u0442\u0440\u044b\u0448\u043d\u0456\u043a\u0430\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fa": ["\u062b\u0639\u0644\u0628\u06cc\u0627\u0646"], "nl": ["orchidee\u00ebnfamilie"], "pt": ["orquid\u00e1ceas"], "ru": ["\u043e\u0440\u0445\u0438\u0434\u043d\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)", "\u044f\u0442\u0440\u044b\u0448\u043d\u0438\u043a\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Orchideen", "Knabenkrautgew\u00e4chse"], "hu": ["kosborf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "orkidac", "primary": true}, "Cezaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En la antikva Romo, familia kromnomo de unu bran\u0109o de patricia gento Julioj, kies plej fama reprezentanto estis Gajo Julio Cezaro.", "translations": {"ru": ["\u0426\u0435\u0437\u0430\u0440\u044c"], "fr": ["C\u00e9sar"], "en": ["Caesar"], "nl": ["Caesar"], "de": ["Caesar"], "it": ["Cesare"], "br": ["Kezar"], "pl": ["Cezar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Fama Romia generalo kaj regnestro Gajo Julio Cezaro (100\u201344 a.K.).", "translations": {"ru": ["\u0413\u0430\u0439 \u042e\u043b\u0438\u0439 \u0426\u0435\u0437\u0430\u0440\u044c"], "pl": ["Gajusz Juliusz Cezar"], "la": ["C. Iulius Caesar"]}, "examples": [["tamen se vi volas viziti ne la modernan Romon, sed tiun de Cezaro aux A\u016dgusto, kion vi faru?", "Wolfram ROHLOFF: Voja\u011dante kun Marko Polo Monato."], ["\u0134us antaux la pereo de Cezaro, Mortintoj sin ellevis el la tomboj Kaj promenadis tra la urbaj stratoj", "Tr. &Z: El Hamleto. Fundamenta Krestomatio."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Imperiestra titolo en Romio, rememoranta Cezaron; de post Hadriano, anka\u016d la titolo de nomumita heredonto de la trono.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0435\u0441\u0430\u0440\u044c"], "pl": ["cezar"]}, "examples": [["kaj Jesuo respondis al ili: Redonu al Cezaro la propra\u0135on de Cezaro, kaj al Dio la propra\u0135on de Dio", "La Nova Testamento. &Mar 12:17"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Okcidente\u016dropa virnomo.", "translations": {"ru": ["\u0426\u0435\u0437\u0430\u0440\u044c", "\u0421\u0435\u0437\u0430\u0440", "\u0427\u0435\u0437\u0430\u0440\u0435"], "pl": ["Cezar"]}, "examples": [["ni konati\u011das kun Cezaro Rossetti, Julio Baghy, Raymond Schwartz kaj granda nombro da aliaj verkistoj niaj", "Donald BROADRIBB: Studlibro vere unika. Monato"]], "subdefinitions": []}], "root": "Cezar", "primary": true}, "salonulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mondumano, homo kiun oni ofte vidas en presti\u011daj salonoj kaj lokoj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u0435\u0442\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u043a"], "fr": ["homme du monde"], "it": ["uomo di mondo"], "pt": ["homem de sociedade"]}, "examples": [["viaj konatoj estos homoj kun la plej aristokrata konduto: grafoj kaj \u0109iuj salonuloj..", "La Revizo, akto 5a, sceno 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "salon", "primary": false}, "do\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Venecia a\u016d \u011denova respublikestro.", "translations": {"be": ["\u0434\u043e\u0436"], "fr": ["doge"], "en": ["doge"], "nl": ["doge"], "ru": ["\u0434\u043e\u0436"], "ca": ["dux"], "de": ["Doge"], "hu": ["d\u00f3zse"], "es": ["dux"], "pl": ["do\u017ca"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "do\u011d", "primary": true}, "\u015dultrozono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rimeno oblikve metita de sur \u015dultro al subbrako.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u0442\u0443\u043f\u044d\u044f", "\u043f\u0430\u043f\u0440\u0443\u0433\u0430"], "fr": ["bandouli\u00e8re"], "nl": ["schouderriem"], "ru": ["\u043f\u043e\u0440\u0442\u0443\u043f\u0435\u044f", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0432\u044f\u0437\u044c"], "it": ["tracolla", "spallaccio"], "hu": ["v\u00e1llsz\u00edj", "antantsz\u00edj"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "zon", "primary": false}, "limesosupremo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u0440\u0445\u043d\u0438\u0439 \u043f\u0440\u0435\u0434\u0435\u043b"], "fr": ["limite sup\u00e9rieure"], "en": ["upper limit", "superior limit"], "de": ["oberer Limes", "limes superior"], "pl": ["granica g\u00f3rna", "limes superior"], "hu": ["limesz szuperior"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de subaro el reeloj) \u011cia plej granda akumuli\u011da punkto.", "translations": {}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de reela funkcio, \u0109e punkto a de ties fonto-aro) La supremo de la aro de punktoj, adheraj al f \u0109e a; simb. lim supx\u2192a f(x).", "translations": {}, "examples": []}]}], "root": "suprem", "primary": false}, "transformatoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato por transformi la proprecojn de elektra kurento.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0444\u0430\u0440\u043c\u0430\u0442\u0430\u0440"], "en": ["transformer"], "nl": ["transformator"], "pt": ["transformador"], "ru": ["\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430\u0442\u043e\u0440"], "ca": ["transformador"], "de": ["Transformator", "Umspanner"], "hu": ["transzform\u00e1tor"], "es": ["transformador"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "transformator", "primary": true}, "ligillisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Listo realigita tiel, ke \u0109iu \u011dia ano entenas ligilon (referencon) al la tujsekva ano (unudirekta ligillisto), a\u016d du ligilojn al la tujsekva ano kaj al la \u0135usanta\u016da (amba\u016ddirekta ligillisto). La lasta listano povas havi nulan (vakuan) referencon, a\u016d referenci la komencon (ringa ligillisto).", "translations": {"sk": ["sp\u00e1jan\u00fd zoznam"], "ru": ["\u0446\u0435\u043f\u043d\u043e\u0439 \u0441\u043f\u0438\u0441\u043e\u043a"], "he": ["\u05e8\u05e9\u05d9\u05de\u05d4 \u05de\u05e7\u05d5\u05e9\u05e8\u05ea"], "en": ["linked list"], "pt": ["lista encadeada"], "de": ["verkettete Liste"], "hu": ["kapcsolt lista", "l\u00e1ncolt lista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "list", "primary": false}, "superjaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Jaro pli longa ol normala por al al\u011dustigi la kalendaran jaron al la suna, ekzemple 366-taga jaro en la kalendaroj julia kaj gregoria.", "translations": {"be": ["\u0432\u0456\u0441\u0430\u043a\u043e\u0441\u043d\u044b \u0433\u043e\u0434"], "fr": ["ann\u00e9e bissextile"], "en": ["leap year"], "nl": ["schrikkeljaar"], "pt": ["ano bissexto"], "ru": ["\u0432\u0438\u0441\u043e\u043a\u043e\u0441\u043d\u044b\u0439 \u0433\u043e\u0434"], "de": ["Schaltjahr"], "it": ["anno bisestile"], "hu": ["sz\u00f6k\u0151\u00e9v"], "es": ["a\u00f1o bisiesto"], "br": ["bloavezh bizeost"], "sv": ["skott\u00e5r"], "pl": ["rok przest\u0119pny"]}, "examples": [["la 29a tago de Februaro en superjaro", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 5, el la vivo kaj sciencoj, fingra kalendaro, originale verkita de J. Grohn, privata instruisto."]], "subdefinitions": []}], "root": "jar", "primary": false}, "angiloformaj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la klaso ostofi\u015doj (Apodes), sen brustna\u011diloj.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0433\u0440\u0438 (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434)", "\u0443\u0433\u0440\u0435\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b\u0435 (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434)"], "fr": ["anguilliformes"], "de": ["Aalartige Fische"], "pl": ["w\u0119gorzowate"], "hu": ["angolnaalkat\u00faak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "angil", "primary": false}, "agento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono, kiu estas da\u016dre komisiita de iu por fari ion.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0433\u0435\u043d\u0442"], "fr": ["agent"], "en": ["agent"], "nl": ["agent"], "pt": ["agente"], "be": ["\u0430\u0433\u0435\u043d\u0442", "\u043f\u0440\u0430\u0434\u0441\u0442\u0430\u045e\u043d\u0456\u043a"], "de": ["Agent", "Vertreter"], "it": ["agente"], "hu": ["\u00fcgyn\u00f6k"], "sk": ["\u010dinite\u013e", "agent"], "es": ["agente"]}, "examples": [["komerca, diplomatia agento", null]], "subdefinitions": []}], "root": "agent", "primary": true}, "sambo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rondodanco brazil-devena, du-takta, kiu populari\u011dis kiel parodanco ekde la 1920aj jaroj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0430\u043c\u0431\u0430"], "fr": ["samba"], "bg": ["\u0441\u0430\u043c\u0431\u0430"], "nl": ["samba"], "pt": ["samba"], "de": ["Samba"], "it": ["samba"], "hu": ["szamba"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Muzika\u0135o ta\u016dga por sambodanco.", "translations": {"nl": ["sambamuziek"]}, "examples": [["mi bone memoras \u00abKnabino el Ipanema\u00bb kaj \u00abSambo de unu noto nur\u00bb", "G. P. Ledbetter, Re: Bosanovo, soc.culture.esperanto, 1993-02-21"], ["brazila muziko parenca al la fama sambo", "Jefim Zajdman, Pavel Mo\u0135ajev, Ege ri\u0109aj harmonie, Monato, jaro 2002a, numero 11a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "samb", "primary": true}, "komerca \u0109ambro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komuna asocio de komercaj kompanioj, kiu servas ilin per reprezentado, informado, perado; ties oficejo.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u0440\u0433\u043e\u0432\u0430\u044f \u043f\u0430\u043b\u0430\u0442\u0430"], "fr": ["chambre de commerce"], "nl": ["kamer van koophandel"], "it": ["camera di commercio"], "hu": ["kereskedelmi kamara"]}, "examples": [["mian glason mi levas pro la bona stato, la gloro kaj la honoro de la urbo Bulonjo, la sano de la urbestraro, kaj de la reprezentanto de la komerca \u0109ambro", "Paroloj, Unua Kongreso Esperantista, 1905"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ambr", "primary": false}, "etnografio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Priskriba scienco pri konkretaj etnoj, iliaj moroj, vivmaniero, folkloro kaj tiel plu; priskriba etnologio.", "translations": {"be": ["\u044d\u0442\u043d\u0430\u0433\u0440\u0430\u0444\u0456\u044f"], "fr": ["ethnographie"], "bg": ["\u0435\u0442\u043d\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u044f"], "nl": ["etnografie"], "pt": ["etnografia"], "ru": ["\u044d\u0442\u043d\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u044f"], "de": ["Ethnographie", "beschreibende V\u00f6lkerkunde"], "sv": ["etnografi"], "hu": ["n\u00e9prajz", "etnogr\u00e1fia"], "fa": ["\u0642\u0648\u0645\u200c\u0646\u06af\u0627\u0631\u06cc"], "en": ["ethnography"], "es": ["ethnograph\u00eda"], "pl": ["etnografia", "ludoznawstwo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "etnografi", "primary": true}, "enkursigilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En komputila reto, aran\u011da\u0135o ricevanta mesa\u011dojn (paka\u0135ojn), kaj plusendanta ilin al la celata komputilo per preferinda vojo (kurso).", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0440\u0448\u0440\u0443\u0442\u044b\u0437\u0430\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["routeur"], "en": ["router"], "nl": ["router", "verkeerswisselaar (comp.)"], "ru": ["\u043c\u0430\u0440\u0448\u0440\u0443\u0442\u0438\u0437\u0430\u0442\u043e\u0440"], "hu": ["router", "\u00fatvonalv\u00e1laszt\u00f3", "adat\u00fatv\u00e1laszt\u00f3"], "es": ["encaminador"], "pl": ["ruter", "przeka\u017anik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kurs", "primary": false}, "modlilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speciala ilo por doni plastikan formon al moligita materio.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u0435\u0446", "\u0437\u0443\u0431\u0456\u043b\u0430"], "nl": ["boetseerhoutje"], "pt": ["modelar"], "ru": ["\u0440\u0435\u0437\u0435\u0446", "\u0437\u0443\u0431\u0438\u043b\u043e"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "modl", "primary": false}, "juniperbrando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grenobrando aromigita per juniperaj beroj.", "translations": {"be": ["\u0434\u0436\u044b\u043d (\u043d\u0430\u043f\u0456\u0442\u0430\u043a)"], "fr": ["gin"], "en": ["gin"], "nl": ["gin"], "pt": ["gim"], "ru": ["\u0434\u0436\u0438\u043d"], "ca": ["ginebra"], "de": ["Wacholderbranntwein", "Wacholderschnaps", "Gin"], "hu": ["gin", "bor\u00f3kap\u00e1linka"], "pl": ["gin", "d\u017cin", "ja\u0142owc\u00f3wka"], "es": ["ginebra"]}, "examples": [["mankis e\u0109 guto da juniperbrando, kaj anka\u016d ne plu eblis kredite a\u0109eti iom da", "J. H. F. Gr\u00f6nloh, trad. M. Meeuwissen, La profitulo, 1999"]], "subdefinitions": []}], "root": "brand", "primary": false}, "envulti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Sor\u0109i iun pere de pupo a\u016d alia lin simbolanta figuro.", "translations": {"fr": ["envouter"]}, "examples": [["sekrete, por ke Strigokorul ne povu lin envulti", "Satiraj rakontoj, la guarbo"]], "subdefinitions": []}], "root": "envult", "primary": true}, "envulto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sor\u0109o, en kiu oni faras al figuro la misojn, kiujn oni deziras al persono.", "translations": {"fr": ["envoutement"]}, "examples": [["\u0109u \u011di havas ian efikon kontra\u016d epidemioj, sor\u0109adoj, envulto a\u016d alia\u0135oj?", "Satiraj rakontoj, Supersti\u0109o"]], "subdefinitions": []}], "root": "envult", "primary": false}, "pintumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mallonga, ofte rakontofina sprita\u0135o, kiu postulas bonan komprenon.", "translations": {"fr": ["pointe (d'humour)"]}, "examples": [["\u0109u Avinjo Byrne kaptis la pintumon?", "M. Binchy, trad. W. Kirschstein, La plej bela gastejo de la urbo, La Ondo de Esperanto, 2001:1 (75)"]], "subdefinitions": []}], "root": "pint", "primary": false}, "pa\u0109jo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karesvorto por patro.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u043f\u0430", "\u043f\u0430\u043f\u043e\u0447\u043a\u0430"], "fr": ["papa"], "nl": ["papa", "papaatje"], "de": ["Papa"], "sv": ["pappa"], "pl": ["tata", "tato", "tatu\u015b", "tatko", "papa", "papcio"], "it": ["pap\u00e0", "papino", "pa'", "babbo"]}, "examples": [["la infano babiladis: \u00abPatreto! Pa\u0109jo!\u00bb", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, la forgesita pipo"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109j", "primary": false}, "riveli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Aperigi per specialaj \u0125emiaj banoj la latentan bildon (negativon) sur la impresita tavolo de plako a\u016d papero.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u044f\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c (\u0444\u0430\u0442\u0430\u0433\u0440\u0430\u0444\u0456\u044e)"], "en": ["develop"], "nl": ["ontwikkelen (fot.)"], "pt": ["revelar"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u044f\u0432\u0438\u0442\u044c (\u0444\u043e\u0442\u043e)", "\u043f\u0440\u043e\u044f\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c (\u0444\u043e\u0442\u043e)"], "de": ["entwickeln"], "hu": ["el\u0151h\u00edv (f\u00e9nyk\u00e9pet)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malkovri a\u016d sciigi ion, kio anta\u016de estis nekonata a\u016d sekreta.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u044f\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u044f\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u043a\u0440\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u043a\u0440\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c"], "en": ["reveal"], "nl": ["openbaren"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u044f\u0432\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u044f\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u044f\u0432\u0438\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u044f\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c"], "de": ["aufdecken", "enth\u00fcllen", "offenbaren", "offenbar machen"], "hu": ["felt\u00e1r (pl. titkot)"]}, "examples": [["ne estu dirataj tro da aferoj, kiuj povus riveli malagrablajn faktojn", "Wim DE SMET: Kiu murdis Dian Fossey?, Monato, n-ro 12/1995"]], "subdefinitions": []}], "root": "rivel", "primary": true}, "imperialo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Surtegmenta fako de veturilo a\u016d vagono, aran\u011dita por sidigi veturantojn a\u016d por meti pakojn.", "translations": {"be": ["\u0456\u043c\u043f\u044d\u0440\u044b\u044f\u043b"], "fr": ["imp\u00e9riale"], "en": ["top deck of vehicle"], "nl": ["imperiaal"], "pt": ["tejadilho"], "ru": ["\u0438\u043c\u043f\u0435\u0440\u0438\u0430\u043b"], "de": ["Imperiale"], "hu": ["imperi\u00e1l (busztet\u0151)"]}, "examples": [["mi klarigos al vi sur la imperialo de tiu omnibuso", "G. K. Chesterton, trad. Cecil Bean: La Naiveco de Pastro Brown."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Iama rusa dek-rubla ora monero (de 1755 \u011dis 1895).", "translations": {"be": ["\u0456\u043c\u043f\u044d\u0440\u044b\u044f\u043b"], "fr": ["pi\u00e8ce d'or de dix roubles"], "de": ["Imperial"], "ru": ["\u0438\u043c\u043f\u0435\u0440\u0438\u0430\u043b"], "hu": ["imperi\u00e1l (arany t\u00edzrubeles)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "imperial", "primary": true}, "stadio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antikva mezurunuo de vojlongo, egala al 600 futoj kaj valoranta proksimume 180 metrojn.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0430\u0434\u0438\u0439", "\u0441\u0442\u0430\u0434\u0438\u044f (\u0435\u0434\u0438\u043d\u0438\u0446\u0430 \u0434\u043b\u0438\u043d\u044b)"], "fr": ["stade (mesure)"], "en": ["stadium (Greek measure)"], "nl": ["stadie"], "hr": ["stadij"], "de": ["Stadion"], "hu": ["stadion (hosszm\u00e9rt\u00e9k)"], "pl": ["stadion (jednostka d\u0142ugo\u015bci)"]}, "examples": [["la perimetro de la lando estis ducent kvardek stadioj", "Lukiano, trad. G. Berveling, veraj rakontoj. - 2005"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Loko, kie militista trupo a\u016d voja\u011dantoj haltas por pasigi nokton.", "translations": {"ru": ["\u044d\u0442\u0430\u043f (\u043e\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u043a\u0430)"], "fr": ["\u00e9tape (halte)"], "de": ["Rastplatz", "Etappenort", "Etappenziel", "Etappe"], "nl": ["overnachtingsplaats"], "hu": ["pihen\u0151\u00e1llom\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Mar\u015dota distanco inter du tiaj lokoj.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043d\u0435\u0432\u043d\u043e\u0439 \u043f\u0435\u0440\u0435\u0445\u043e\u0434"], "fr": ["\u00e9tape (distance)"], "de": ["Tagesmarsch"], "nl": ["stadium"], "hu": ["menetszakasz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"hr": ["stadion"], "de": ["Stadion"], "nl": ["stadion"], "hu": ["stadion"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Difinita grado en ia evoluado.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0430\u0434\u0438\u044f", "\u044d\u0442\u0430\u043f", "\u0444\u0430\u0437\u0430"], "fr": ["stade (phase)"], "en": ["stage", "period", "phase"], "nl": ["stadium"], "hr": ["stadij", "faza"], "de": ["Stadium", "Etappe"], "hu": ["st\u00e1dium", "szakasz"], "es": ["estadio", "fase", "etapa"], "ro": ["stadiu"], "pl": ["stadium"]}, "examples": [["la luno estas nun en la stadio de malkreskado", "Z"], ["la malsano transiris en la kronikan stadion", null], ["tiu ideo disvolvi\u011dadis kaj trairadis diversajn stadiojn", "Z"], ["tiuj provoj ne transpa\u015dis la komencan stadion", null], ["la demokrata epoko alvenas al sia lasta stadio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "stadi", "primary": true}, "formato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dimensio de libro, la\u016d alteco kaj lar\u011deco.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0440\u043c\u0430\u0442 (\u043a\u043d\u0456\u0433\u0456 \u0456 \u0434\u0430 \u0433.\u043f.)", "\u043f\u0430\u043c\u0435\u0440 (\u043a\u043d\u0456\u0433\u0456 \u0456 \u0434\u0430 \u0433.\u043f.)"], "fr": ["format"], "en": ["format"], "nl": ["formaat", "afmeting"], "pt": ["formato"], "ru": ["\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430\u0442", "\u0440\u0430\u0437\u043c\u0435\u0440"], "de": ["Format", "Gr\u00f6\u00dfe", "Abmessungen"], "hu": ["form\u00e1tum", "nagys\u00e1g", "m\u00e9ret"], "es": ["formato"]}, "examples": [["duonfolia formato, kvaronfolia, okonfolia", null], ["verkisto de granda formato", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aran\u011do de dokumento a\u016d de datumoj konforme al iu aparta kodo.", "translations": {}, "examples": [["formato multpa\u011da TIFF", "M. Bavant, Re: Maraj terminoj, terminologio, 2006-05-20"]], "subdefinitions": []}], "root": "format", "primary": true}, "tagi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekesti tago.", "translations": {"nl": ["dag worden"], "fr": ["le jour se l\u00e8ve"], "ro": ["\u00een zori"], "tr": ["g\u00fcn a\u011far\u0131yor"], "pl": ["dnie\u0107", "\u015bwita\u0107"]}, "examples": [["matene, tuj post kiam tagi\u011dis", "Mahbube Mirkadiri, Donaco el voja\u011do, La Ondo de Esperanto, 2003:3 (101)"]], "subdefinitions": []}], "root": "tag", "primary": false}, "Sud Koreujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato en la Orienta Azio, suda parto de iam unu \u015dtato - Koreujo.", "translations": {"en": ["South Korea"], "nl": ["Zuid-Korea"], "pl": ["Korea Po\u0142udniowa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kore", "primary": false}, "liriko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Poezio kantanta la personajn impresojn, sentojn kaj pasiojn de la poeto mem.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0440\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["po\u00e9sie lyrique"], "en": ["lyric", "lyric poetry", "lyrical poem"], "nl": ["lyriek"], "pt": ["l\u00edrica"], "ru": ["\u043b\u0438\u0440\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Lyrik"], "hu": ["l\u00edra"], "fa": ["\u063a\u0632\u0644", "\u0634\u0639\u0631 \u062a\u063a\u0632\u0644\u06cc", "\u0634\u0639\u0631 \u063a\u0646\u0627\u06cc\u06cc"], "es": ["l\u00edrica"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lirik", "primary": true}, "dominio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekskolonio havanta propran registaron, agnoskanta almena\u016d formale la anta\u016de regantan regnon:.", "translations": {"fr": ["dominion"], "pl": ["dominium"], "pt": ["dom\u00ednio"]}, "examples": [["niaj dominioj kaj kolonioj", "Milito kontra\u016d salamandr, libro 3a, \u0109apitro 4a"], ["se mi diras: \u00abLa dominioj, Kanado, A\u016dstralio, Nov-Zelando, Sudafriko!\u00bb, ili dra\u015dos min", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo \u0109apitro 9a"]], "subdefinitions": []}], "root": "domini", "primary": true}, "lirika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konvena al liriko.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0440\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["lyrique"], "en": ["lyrical"], "nl": ["lyrisch"], "pt": ["l\u00edrico"], "ru": ["\u043b\u0438\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u043b\u0438\u0440\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["lyrisch"], "hu": ["l\u00edrai", "l\u00edrikus"], "fa": ["\u062a\u063a\u0632\u0644\u06cc", "\u063a\u0646\u0627\u06cc\u06cc"], "es": ["l\u00edrico"]}, "examples": [["lirika entuziasmo", null], ["plena\u011duloj \u011duas liajn lirikajn versa\u0135ojn, grandajn poemojn kaj proza\u0135ojn", "Boris Kolker, Senmorta Pu\u015dkin (Aleksandr Pu\u015dkin, 200 jaroj, elektitaj verkoj), Monato, jaro 2001a, numero 1a, p. 32a"]], "subdefinitions": []}], "root": "lirik", "primary": false}, "pelta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pelta vesto.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0443\u0431\u0430"], "fr": ["fur (clothing)", "fourrure (v\u00eatement)"], "nl": ["bontmantel", "pelswerk"], "br": ["mantell feur"], "be": ["\u0448\u0443\u0431\u0430", "\u0444\u0443\u0442\u0440\u0430"], "hu": ["bunda", "sz\u0151rmeruha", "sz\u0151rme\u00e1ru"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pelt", "primary": false}, "frostigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari ion glaciige malvarma, glaciigi.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043c\u0430\u0440\u043e\u0436\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["geler (tr.)", "congeler", "figer", "jeter un froid (sur)", "paralyser", "p\u00e9trifier (figer)", "transir"], "nl": ["bevriezen"], "ru": ["\u0437\u0430\u043c\u043e\u0440\u043e\u0437\u0438\u0442\u044c"], "de": ["einfrieren"], "pl": ["zamrozi\u0107", "zamra\u017ca\u0107"], "hu": ["fagyaszt", "befagyaszt"]}, "examples": [["vintra vento frostigas nin \u011disoste", null], ["malvarmo frostigis la riveron", null], ["ili fosis penege en la frostigita tero", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Haltigi.", "translations": {}, "examples": [["tiuj vortoj frostigis la entuziasmon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "frost", "primary": false}, "ajatolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Altranga kleriko en \u015dijaismo.", "translations": {"be": ["\u0430\u044f\u0442\u0430\u043b\u0430"], "fr": ["ayatollah"], "bg": ["\u0430\u044f\u0442\u043e\u043b\u0430\u0445"], "ca": ["aiatol\u00b7l\u00e0"], "de": ["Ajatollah"], "fa": ["\u0622\u06cc\u062a\u200c\u0627\u0644\u0644\u0651\u0647"], "en": ["ayatollah"], "es": ["ayatol\u00e1"]}, "examples": [["en 1979 radikala ajatolo Komejni ekregis en Irano", "Stefan Maul: Murdi je nomo de dio, Monato, jaro 2001a, numero 10a, p. 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ajatol", "primary": true}, "\u015dipestro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Estranto de \u015dipo, respondeca pri bona vojado.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043f\u0456\u0442\u0430\u043d"], "fr": ["capitaine (de navire)"], "en": ["captain"], "ru": ["\u043a\u0430\u043f\u0438\u0442\u0430\u043d (\u0441\u0443\u0434\u043d\u0430)", "\u043a\u043e\u043c\u0430\u043d\u0434\u0438\u0440 \u043a\u043e\u0440\u0430\u0431\u043b\u044f"], "de": ["Kapit\u00e4n"], "it": ["comandante (di nave)"], "hu": ["haj\u00f3skapit\u00e1ny"], "pl": ["kapitan statku"]}, "examples": [["la \u015dipestroj devas defendi sin mem, \u0109ar bone funkcianta marpolico apena\u016d ekzistas", "R. Rotsaert, Piratoj diversaspektaj, Monato, jaro 2002a, numero 3a, p. 15-16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dip", "primary": false}, "moto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sentenco pruntita el iu a\u016dtoro kaj metita anta\u016d libro a\u016d artikolo por montri \u011dian \u0109efan ideon.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043e\u0442\u0442\u043e", "\u044d\u043f\u0438\u0433\u0440\u0430\u0444"], "fr": ["exergue"], "bg": ["\u043c\u043e\u0442\u043e"], "nl": ["moto"], "pt": ["mote"], "de": ["Motto"], "it": ["motto (citazione d'introduzione)", "citazione (motto di introduzione)"], "hu": ["jelige", "jelmondat", "mott\u00f3"], "sk": ["motto"], "en": ["motto", "quotation at beginning of book"], "es": ["lema"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mot", "primary": true}, "logaritma spiralo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spiralo , kies polusa ekvacio estas de la tipo \u03c1 = ek\u03b8.", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u0433\u0430\u0440\u044b\u0442\u043c\u0456\u0447\u043d\u0430\u044f \u0441\u044c\u043f\u0456\u0440\u0430\u043b\u044c"], "fr": ["spirale logarithmique"], "en": ["logarithmic spiral"], "ru": ["\u043b\u043e\u0433\u0430\u0440\u0438\u0444\u043c\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u0441\u043f\u0438\u0440\u0430\u043b\u044c"], "de": ["logarithmische Spirale"], "pl": ["spirala logarytmiczna"], "hu": ["logaritmikus spir\u00e1l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spiral", "primary": false}, "para\u015dutisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ulo kiu intervenas sur loko de brulo, de batalo, de sporta a\u016d de solena okaza\u0135o uzante para\u015duton.", "translations": {"it": ["paracadutista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "para\u015dut", "primary": false}, "deziri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Konscie emi al io, aspiri posedon a\u016d \u011duon de io.", "translations": {"be": ["\u0436\u0430\u0434\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u0430\u0433\u043d\u0443\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9sirer (qc)", "souhaiter (qc)"], "bg": ["\u0436\u0435\u043b\u0430\u044f"], "pt": ["desejar", "pretender"], "ru": ["\u0436\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c"], "de": ["w\u00fcnschen"], "tp": ["wile"], "hu": ["k\u00edv\u00e1n", "\u00f3hajt", "szeretne"], "en": ["desire"], "es": ["desear"], "cs": ["p\u0159\u00e1t (si)"], "pl": ["pragn\u0105\u0107", "\u017cyczy\u0107 sobie"]}, "examples": [["deziri dormon", null], ["deziri a\u016ddi muzikon", null], ["kiom la koro deziras", "Proverbaro esperanta"], ["havi deziron por io", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Esprimi al iu bonvolan esperon, ke li \u011duu ian feli\u0109a\u0135on.", "translations": {"be": ["\u0436\u0430\u0434\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u044b\u0447\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9sirer (qc pour qn)", "souhaiter (qc \u00e0 qn)"], "pl": ["\u017cyczy\u0107"]}, "examples": [["deziri al iu bonan farton, feli\u0109an voja\u011don, feli\u0109on", "Z"], ["deziresprimoj por novjaro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dezir", "primary": true}, "deziro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago de deziranto.", "translations": {"de": ["W\u00fcnschen"], "pl": ["\u017cyczenie", "ch\u0119\u0107", "oskoma (przest.)", "apetyt", "ch\u0119tka (rzadkie)", "chrapka (rzadkie)", "pragnienie", "\u017c\u0105dza", "chu\u0107"]}, "examples": [["deziro de iu pri io", null], ["volo kaj le\u011do dezirojn ne konas", "Z"], ["plenumita deziro", "Z"], ["tio estas ne mia pia deziro (iluzio), sed tion plene certigas al ni simple logiko", "Z"], ["bruta volupta deziro", "Z"], ["sub la \u015dvelantaj roboj rampas nia deziro", null], ["havi deziron veni", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Io dezirata.", "translations": {"de": ["Wunsch"], "bg": ["\u0436\u0435\u043b\u0430\u043d\u0438\u0435"], "en": ["wish"]}, "examples": [["la deziro de virtuloj estas nur bono", "La Malnova Testamento"], ["\u0109ion kion mi skribas al vi, volu rigardi nur kiel mian opinion, sed ne kiel mian deziron", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "dezir", "primary": false}, "multvalora": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0448\u0442\u043e\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["pr\u00e9cieux"], "nl": ["waardevol"], "pt": ["valioso", "precioso"], "ru": ["\u0446\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["wertvoll"], "hu": ["nagy \u00e9rt\u00e9k\u0171"], "br": ["talvoudus-bras"], "es": ["valioso"], "he": ["\u05e8\u05d1 \u05e2\u05e8\u05da", "\u05d9\u05e7\u05e8 \u05e2\u05e8\u05da"]}, "examples": [["trovinte unu multevaloran perlon, li iris kaj vendis \u0109ion, kion li posedis, kaj a\u0109etis \u011din", "La Nova Testamento, S. Mateo 13:46"]], "subdefinitions": []}], "root": "valor", "primary": false}, "bluakolumulo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Iuj rigardas tiun nomon malklara kaj evitinda."], "primary definition": "Fabrika laboristo \u2015 tiel nomata alude al la tradiciaj bluaj laborvestoj en fabrikoj kaj konstraste al blankkolumulo.", "translations": {"fr": ["col-bleu"]}, "examples": [["la\u016d la analizo pri la bezono de laboruloj de diversaj fakoj en 2002, laboruloj de manufakturado, precipe kapablaj fakuloj (alinome altklasaj blukolumuloj), estas tre bonvenaj", "-, Laboruloj de 5 fakoj..., [2003?]"]], "subdefinitions": []}], "root": "kol", "primary": false}, "sorpujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio rozacoj (Sorbus), de arbedoj kaj arboj sen pikiloj, simplaj a\u016d plumaj folioj, ofte kun lana malsupra flanko, kun floroj aran\u011dataj en umbelaj panikloj kaj bero- a\u016d piroformaj drupoj.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0431\u0456\u043d\u0430"], "nl": ["lijsterbes (plant)"], "ru": ["\u0440\u044f\u0431\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Mehlbeere"], "sv": ["oxel"], "pl": ["jarz\u0105b"], "hu": ["berkenye (fa)"]}, "examples": [["e\u0109 malgranda beleta sorparbo enigis tie radikojn kaj staris gracie kaj elegante alte supre en la mezo de la maljuna saliko", "Fabeloj, volumo 3, \u0108io sur sian \u011dustan lokon!"], ["doma sorpujo", null], ["birda sorpujo", null], ["blanka sorpujo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sorp", "primary": false}, "\u0109ifi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Difekti ion per kunpremo, krispetigante \u011din.", "translations": {"be": ["\u043c\u044f\u0446\u044c", "\u043a\u0430\u043c\u044f\u0447\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["chiffonner", "froisser", "friper"], "en": ["crumple", "wrinkle"], "nl": ["verkreukelen", "verfrommelen"], "pt": ["amarrotar"], "ru": ["\u043c\u044f\u0442\u044c", "\u043a\u043e\u043c\u043a\u0430\u0442\u044c"], "de": ["zerknittern", "zerkn\u00fcllen"], "it": ["stropicciare", "sgualcire"], "hu": ["gy\u0171r", "\u00f6sszegy\u0171r"], "pl": ["mi\u0119tosi\u0107", "gnie\u015b\u0107", "mi\u0105\u0107"]}, "examples": [["\u0109ifi veston, teksa\u0135on, paperon", null], ["la fumo levi\u011dis kiel \u0109ifita rubando", null], ["\u0109ifitaj haroj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109if", "primary": true}, "konforma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekzakte la\u016da.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u043e\u0442\u0432\u0435\u0442\u0441\u0442\u0432\u0443\u044e\u0449\u0438\u0439", "\u0441\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["conforme", "adapt\u00e9", "ad\u00e9quat", "appropri\u00e9", "concordant", "correspondant (adj.)", "identique (\u00e0 son mod\u00e8le)", "juste (appropri\u00e9)", "propre (appropri\u00e9)", "opportun (appropri\u00e9)"], "nl": ["overeenstemmend"], "es": ["conforme", "conrrespondiente", "concordante"], "hu": ["megfelel\u0151", "megegyez\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "forme tre simila al alia objekto konsiderata kiel modelo.", "translations": {"de": ["\u00fcbereinstimmend"]}, "examples": [["kopio konforma al la originalo", null], ["la fizika organizo de la homo estas konforma al tiuj de aliaj mamuloj", null], ["miaj deziroj estos \u0109iam konformaj al la viaj", null], ["estas inter ili mirinda konformeco pri la gustoj kaj la opinioj", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "obea al tio, kion iu ordonis a\u016d io trudis.", "translations": {"de": ["entsprechend", "gleichlautend", "gem\u00e4\u00df"]}, "examples": [["mia konduto estis konforma al viaj ordonoj", null], ["niaj agoj estu konformaj al niaj diroj, principoj", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["angemessen"]}, "examples": [["tiuj vestoj estas konformaj al vi kaj bone aspektas", "Z"], ["\u0109u liaj konsiloj estas konformaj al la naturaj bezonoj kaj la natura irado de nia lingvo?", "Z"], ["la profesioj instruista kaj artista montri\u011dis nekonformaj por vi", "Marta"], ["stilo konforma al la temo", null]]}]}, {"remarks": ["Rimarko: Bricard donas \u00abkonformeca\u00bb, sed havas \u00abkonforma\u00bb en la indekso."], "primary definition": "(parolante pri transformo)", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0444\u043e\u0440\u043c\u043d\u043e\u0435 (\u043f\u0440\u0435\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435)"], "fr": ["(transformation) conforme"], "en": ["conformal (transformation)"], "pt": ["conforme", "adequado", "apropriado"], "de": ["\u00e4hnlich (-e Transformation)", "winkeltreu (-e Transformation)", "konform (-e Transformation)"], "hu": ["sz\u00f6gtart\u00f3 (transzform\u00e1ci\u00f3)", "konformis (transzform\u00e1ci\u00f3)"], "pl": ["(przekszta\u0142cenie) wiernok\u0105tne", "(przekszta\u0142cenie) konforemne"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konform", "primary": true}, "konformi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti konforma.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u043e\u0442\u0432\u0435\u0442\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["correspondre (\u00eatre en conformit\u00e9)", "concorder", "cadrer (fam., concorder)", "coller (fam., concorder)", "\u00eatre conforme", "\u00eatre adapt\u00e9", "\u00eatre appropri\u00e9", "ob\u00e9ir (\u00eatre conforme)", "observer (\u00eatre conforme)", "s'accorder (correspondre)", "suivre (\u00eatre conforme)"], "en": ["conform", "be in line with"], "de": ["\u00fcbereinstimmen", "entsprechen"], "es": ["estar o ser conforme", "ser conrrespondiente", "ser concordante"], "hu": ["megfelel vminek", "megegyezik"]}, "examples": [["plej ofte la\u016d montras ion, al kio io konformas", "PMEG"], ["UEA informu pri la esperantista agado kiu konformas kun la celoj de la koncernaj organiza\u0135oj", "UEA, Gvidlinioj por informado pri Esperanto, La Ondo de Esperanto, 2000, numero 11(73)"]], "subdefinitions": []}], "root": "konform", "primary": false}, "radiografio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fotado per rentgenaj radioj.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0434\u044b\u0451\u0433\u0440\u0430\u0444\u0456\u044f", "\u0440\u044d\u043d\u0442\u0433\u0435\u043d\u0430\u0433\u0440\u0430\u0444\u0456\u044f"], "fr": ["radiographie"], "en": ["radiography"], "nl": ["radiografie", "r\u00f6ntgen-fotografie"], "pt": ["radiografia"], "ru": ["\u0440\u0430\u0434\u0438\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u044f", "\u0440\u0435\u043d\u0442\u0433\u0435\u043d\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u044f"], "de": ["Radiografie", "R\u00f6ntgen"], "hu": ["radiogr\u00e1fia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "radiografi", "primary": true}, "konjugita": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ekzistas pluraj aliaj matematikaj sencoj por \u0109i tiu adjektivo."], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u043b\u0443\u0447\u0430\u043d\u044b"], "fr": ["conjugu\u00e9"], "en": ["conjugate"], "ru": ["\u0441\u043e\u043f\u0440\u044f\u0436\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["konjugiert"], "hu": ["konjug\u00e1lt"], "pl": ["sprz\u0119\u017cony"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri komplekso, rilate al alia) Havanta saman reelan parton, sed kontra\u016dsignan imaginaran parton.", "translations": {}, "examples": [["1+2.i estas konjugita rilate al 1-2.i", null], ["konjugita funkcio", null], ["konjugita matrico", null], ["la sumo de du konjugitaj kompleksoj estas reela", null], ["la produto de du konjugitaj kompleksoj egalas al kvadrato de ilia komuna modulo", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri subgrupo S, rilate al subgrupo T) Tia, ke ekzistas interna a\u016dtomorfio de S al T.", "translations": {}, "examples": []}]}], "root": "konjug", "primary": false}, "identa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu unika kaj ne alia ol tiu, pri kiu temas, tiu sama.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u0436\u0434\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0438\u0434\u0435\u043d\u0442\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["identique"], "en": ["identical"], "nl": ["identiek"], "pt": ["id\u00eantico (adj.)"], "de": ["identisch"], "hu": ["ugyanaz"]}, "examples": [["\u0109io, kio estas super tiu interna ideo de Esperanto estas nur privata\u0135o, kiu povas eble esti bazita sur tiu ideo sed neniam devas esti rigardata kiel identa kun \u011di", "Zamenhof: Parolo anta\u016d la Oka Kongreso Esperantista en Krak\u00f3w 1912."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Egala, tia sama.", "translations": {"de": ["identisch"], "hu": ["azonos"]}, "examples": [["esti identa kun io", "Z"], ["amba\u016d vortoj estas identaj", "Z"], ["la du kongresoj prenis identajn decidojn", null], ["la moralaj ecoj ne estas identaj \u0109e \u0109iuj homoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ident", "primary": true}, "idento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ident", "primary": false}, "konjugito": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Apud \u00abkonjugito\u00bb kaj \u00abkonjuga\u0135o\u00bb, kiu anstata\u016das la unuan en , iuj provis enkonduki \u00abkonjugo\u00bb por la sama senco, surbaze de rezonado simila al tiu en. Prave, ke la verbo \u00abkonjugi\u00bb ne havas fakan sencon, sed tiu, kiun oni povas etimologie rekonstrui estas de la tipo \u00abmeti en rilaton du iel simetriajn objektojn\u00bb. Eblas do diri, ke z kaj z\u0305 estas konjugitaj nombroj, do konjugitoj (certe ne: konjuga\u0135oj). Tion konsiderante, la malnova formo \u00abkonjugito\u00bb estas logika kaj restas la\u016d ni preferinda."], "primary definition": "Konjugita objekto.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de komplekso) \u011cia konjugita nombro.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u043b\u0443\u0447\u0430\u043d\u044b \u043a\u043e\u043c\u043f\u043b\u0435\u043a\u0441\u043d\u044b \u043b\u0456\u043a"], "fr": ["nombre complexe conjugu\u00e9"], "en": ["conjugate complex number"], "ru": ["\u0441\u043e\u043f\u0440\u044f\u0436\u0451\u043d\u043d\u043e\u0435 \u043a\u043e\u043c\u043f\u043b\u0435\u043a\u0441\u043d\u043e\u0435 \u0447\u0438\u0441\u043b\u043e"], "de": ["konjugierte komplexe Zahl"], "hu": ["konjug\u00e1lt komplex sz\u00e1m"], "pl": ["liczba zespolona sprz\u0119\u017cona"]}, "examples": [["la konjugiton de z oni kutime signas per z kun supra horizontala streko, nome z\u0305", null], ["\u0109iu komplekso egalas al la konjugito de sia konjugito", null], ["konjugito de matrico, de funkcio", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(de subgrupo) Subgrupo, konjugita rilate al \u011di.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u043b\u0443\u0447\u0430\u043d\u0430\u044f \u043f\u0430\u0434\u0433\u0440\u0443\u043f\u0430"], "fr": ["sous-groupe conjugu\u00e9"], "en": ["conjugate subgroup"], "ru": ["\u0441\u043e\u043f\u0440\u044f\u0436\u0451\u043d\u043d\u0430\u044f \u043f\u043e\u0434\u0433\u0440\u0443\u043f\u043f\u0430"], "de": ["konjugierte Untergruppe"], "hu": ["konjug\u00e1lt r\u00e9szcsoport"]}, "examples": []}]}], "root": "konjug", "primary": false}, "komercisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu pofesie komercadas.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043d\u0434\u043b\u044f\u0440", "\u0431\u0456\u0437\u043d\u044d\u0441\u043c\u044d\u043d"], "fr": ["commer\u00e7ant (toute activit\u00e9 commerciale)", "marchand", "n\u00e9gociant"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043c\u0435\u0440\u0441\u0430\u043d\u0442", "\u0442\u043e\u0440\u0433\u043e\u0432\u0435\u0446", "\u0431\u0438\u0437\u043d\u0435\u0441\u043c\u0435\u043d"], "de": ["H\u00e4ndler", "Gesch\u00e4ftsmann"], "es": ["comerciante"], "hu": ["keresked\u0151"]}, "examples": [["regularo uzata en la tuta mondo de komercistoj, juristoj, transportistoj kaj asekuristoj", "-: Inkotermoj 2000, Monatojaro 2001a, numero 3a, p. 29a"]], "subdefinitions": []}], "root": "komerc", "primary": false}, "reduktebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tia, ke eblas \u011din redukti.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u043a\u0440\u0430\u0442\u0438\u043c\u044b\u0439"], "fr": ["r\u00e9ductible"], "nl": ["herleidbaar"], "hu": ["cs\u00f6kkenthet\u0151", "m\u00e9rs\u00e9kelhet\u0151", "reduk\u00e1lhat\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pl": ["przywiedlny", "skracalny"], "hu": ["egyszer\u0171s\u00edthet\u0151 (t\u00f6rt)"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri elemento en ringo) Tia, ke eblas \u011din egaligi al produto de du neinversigeblaj elementoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0432\u043e\u0434\u0438\u043c\u044b\u0439"], "de": ["reduzibel"], "en": ["reducible"], "pl": ["rozk\u0142adalny"], "hu": ["reducibilis"]}, "examples": [["en la ringo de entjeroj 10 estas reduktebla (10 = 5\u00d72), sed 7 ne estas", null]]}]}], "root": "redukt", "primary": false}, "klematito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "klematit", "primary": true}, "milita aviadilaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la militaviadiloj de iu regno.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0435\u043d\u043d\u043e-\u0432\u043e\u0437\u0434\u0443\u0448\u043d\u044b\u0435 \u0441\u0438\u043b\u044b", "\u0412\u0412\u0421"], "fr": ["aviation (de guerre)"], "it": ["aviazione militare (flotta)", "flotta aerea militare"], "es": ["aviaci\u00f3n (de guerra)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aviad", "primary": false}, "ingenro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro implicanta faktan a\u016d metaforan apartenon al la ina sekso.", "translations": {"be": ["\u0436\u0430\u043d\u043e\u0447\u044b \u0440\u043e\u0434"], "fr": ["genre f\u00e9minin"], "en": ["feminine gender"], "nl": ["vrouwelijk geslacht"], "ru": ["\u0436\u0435\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0440\u043e\u0434"], "de": ["weibliches Geschlecht"], "it": ["femminile (gram)"], "hu": ["n\u0151nem"], "es": ["g\u00e9nero femenino"]}, "examples": [["la vortoj \u00abvirino\u00bb, \u00abedzino\u00bb, \u00abamazono\u00bb estas ingenraj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "genr", "primary": false}, "konfirmi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "I\u011di konfirmita.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0442\u0432\u0435\u0440\u0434\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["se confirmer (devenir certain)", "s'av\u00e9rer", "se v\u00e9rifier"]}, "examples": [["nun konfirmi\u011dis do lia opinio, ke \u015di ne estas tia, kia devas esti re\u011dino", "Fabeloj, volumo 1Sova\u011daj cignoj"], ["konfirmi\u011das, ke vera plezuro ne mezuri\u011das la\u016d la elspezo", "La revadoj de soleca promenantoNa\u016da promenado"]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0431\u044b\u0442\u044c \u0443\u0442\u0432\u0435\u0440\u0436\u0434\u0451\u043d\u043d\u044b\u043c", "\u0431\u044b\u0442\u044c \u0440\u0430\u0442\u0438\u0444\u0438\u0446\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u044b\u043c"], "fr": ["\u00eatre confirm\u00e9 (ent\u00e9rin\u00e9)", "\u00eatre ent\u00e9rin\u00e9", "\u00eatre homologu\u00e9", "\u00eatre sanctionn\u00e9 (ent\u00e9rin\u00e9)", "\u00eatre ratifi\u00e9", "\u00eatre sign\u00e9 (ratifi\u00e9)", "\u00eatre valid\u00e9 (ent\u00e9rin\u00e9)"]}, "examples": [["anka\u016d dum kunveno de en Ateno, majo 1934, konfirmi\u011dis la anta\u016daj decidoj", "J. Schram Laboristaj olimpikaj ludoj Sennaciulo 2004-10"]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0443\u0442\u0432\u0435\u0440\u0434\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f (\u0432\u043e \u043c\u043d\u0435\u043d\u0438\u0438)"], "fr": ["se confirmer (dans une opinion)", "se conforter (dans une opinion)"]}, "examples": [["mi poste konfirmi\u011dis, ke la rakonto, kiun la bazarulo rakontis, estas ja baze vera", "C. Rossetti Plej bone ridas, kiu laste ridas Pa\u015doj al plena posedo"], ["mi venis al bone konfirmi\u011dinte pri la jam adoptita opinio, ke la \u00abKonu vin mem\u00bb de la Delfa templo ne estas tiom facile sekvebla maksimo", "La revadoj de soleca promenantoKvara promenado"]]}]}], "root": "konfirm", "primary": false}, "Bizantio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"lat": ["Byzantium"], "it": ["Bisanzio"], "pl": ["Bizancjum"]}, "examples": [["oni veturas al Bosforo, por tie halti por kelke da horoj kaj rigardi la lokon, kie staris Bizantio", "Fabeloj, volumo 3, Post jarmiloj"]], "subdefinitions": []}], "root": "Bizanti", "primary": true}, "stileto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda ponardo kun klingo tre akrapinta.", "translations": {"be": ["\u0448\u0442\u044b\u043b\u0435\u0442"], "fa": ["\u062f\u0634\u0646\u0647", "\u062e\u0646\u062c\u0631"], "en": ["stiletto"], "nl": ["stilet"], "ru": ["\u0441\u0442\u0438\u043b\u0435\u0442"], "de": ["Stilett"], "hu": ["stil\u00e9t", "gyilok"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stilet", "primary": true}, "kabuko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Japana tradicia teatro ludata de viraj roluloj kun konvenciaj \u015dminka\u0135oj kaj pozoj, kun akompanaj \u0109anto kaj \u015damisena muziko.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0431\u0443\u043a\u0456 (\u044f\u043f\u043e\u043d\u0441\u043a\u0456 \u0442\u044d\u0430\u0442\u0440)"], "fr": ["kabuki"], "nl": ["kabuki"], "pt": ["cab\u00faqui", "kabuki"], "ru": ["\u043a\u0430\u0431\u0443\u043a\u0438"], "de": ["Kabuki-Theater"], "hu": ["kabuki (sz\u00ednh\u00e1z)"], "fi": ["kabuki(-teatteri)"], "he": ["(\u05ea\u05d9\u05d0\u05d8\u05e8\u05d5\u05df) \u05e7\u05d1\u05d5\u05e7\u05d9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kabuk", "primary": true}, "malimplici": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Komplete kaj klare esprimi elementon de tuto.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0440\u0430\u0437\u0438\u0442\u044c \u044f\u0432\u043d\u043e"], "fr": ["expliciter"], "de": ["ausschlie\u00dfen"], "hu": ["kifejt", "kifejez", "explik\u00e1l"]}, "examples": [["estas prudente malimplici \u0109iujn kla\u016dzojn de kontrakto", null], ["malimplicanta formulo", null], ["malimplicita kondi\u0109o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "implic", "primary": false}, "petskribo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Skribita peto al oficialulo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u044c\u0431\u0430 (\u043f\u0456\u0441\u044c\u043c\u043e\u0432\u0430\u044f)", "\u0437\u0430\u044f\u0432\u0430"], "fr": ["lettre de dol\u00e9ances", "p\u00e9tition"], "en": ["petition"], "nl": ["verzoekschrift", "petitie"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0437\u0430\u044f\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "hu": ["k\u00e9rv\u00e9ny", "pet\u00edci\u00f3"]}, "examples": [["\u015di estis prezentinta petskribon al la re\u011do", "Aventuroj de pioniro, \u0109apitro 19a, p. 52a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pet", "primary": false}, "skizofrenio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mensmalsano karakterizata de malkoheraj pensoj, iluzioj, fremdi\u011do de la realo.", "translations": {"fr": ["schizophr\u00e9nie"], "en": ["schizophrenia"]}, "examples": [["balda\u016d \u015di perdis la prudenton kaj iom post iom pli enprofundi\u011dis en skizofrenio", "A. LeQuint, Infantraviva\u0135oj, 2006"], ["iuj havas malsanon kiel deprimitecon, senracian timon a\u016d skizofrenion, ili opinias, ke meditado estas tuja kuracmetodo por ilia malsano", "Miaohui, Mi a\u016ddis, ke meditado povas esti dan\u011dera..., 2008-07-31"]], "subdefinitions": []}], "root": "skizofreni", "primary": true}, "mevo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el familioj laredoj a\u016d Stercorarius, mara birdo, kun blanka kaj griza plumaro kaj longaj flugiloj.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0430\u0439\u043a\u0430"], "fr": ["mouette"], "bg": ["\u0447\u0430\u0439\u043a\u0430", "\u0433\u043b\u0430\u0440\u0443\u0441"], "nl": ["meeuw"], "pt": ["gaivota"], "be": ["\u043a\u0456\u0440\u043b\u044f", "\u0447\u0430\u0439\u043a\u0430"], "de": ["M\u00f6we"], "tr": ["mart\u0131"], "hu": ["sir\u00e1ly"], "en": ["gull", "seagull"], "br": ["gouelan"], "cs": ["racek"], "pl": ["mewa"]}, "examples": [["ili \u015dvebis tiel alte ke la unua \u015dipo, kiun ili ekvidis sub si, aperis al ili kiel mevo ku\u015danta sur la akvo", "Fabeloj, volumo 1, Sova\u011daj cignoj"], ["la kriantaj mevoj ektimigite saltis flanken kiam la akvo brue ver\u015di\u011dis en la dronantan \u015dipon", "Fabeloj, volumo 4, Anneto"]], "subdefinitions": []}], "root": "mev", "primary": true}, "ruli\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Movi\u011di per rula movo.", "translations": {"fr": ["s'enrouler", "rouler (se d\u00e9placer en roulant)", "rouler sur soi", "tanguer"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Anta\u016deni\u011di turni\u011dante \u0109irka\u016d si mem.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["rollen", "sich w\u00e4lzen"], "nl": ["rollen"], "hu": ["gurul", "g\u00f6rd\u00fcl"]}, "examples": [["falinte li ruli\u011dadis de bran\u0109o al bran\u0109o", null], ["akvoj ruli\u011das al la maro", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 21a"], ["oni diris, ke la ondoj, ruli\u011dantaj \u011dis alte sur la sablon, fortiris lin", "Fabeloj, volumo 4, historio el la dunoj"], ["la mara nebulo ruli\u011dadis super la akvo", "Z"], ["nuboj da fumo elruli\u011dis el la fenestroj", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Anta\u016deni\u011di sur ruli\u011dantaj radoj.", "translations": {}, "examples": [["veturiloj ruli\u011dadis brue tra la stratoj", "B"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Volvi\u011di kiel rula\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u0430\u0442\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0441\u0432\u0435\u0440\u043d\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0441\u0432\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["rollen"], "nl": ["rollen"], "hu": ["tekeredik"]}, "examples": [["seki\u011dinta, ruli\u011dinta folio de tilio", "Fabeloj, volumo 2, elfo de la rozo"], ["la \u0109ielo kune ruli\u011dos kiel skribrula\u0135o", "Z"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Transverse balanci\u011di sur la ondoj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0447\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f (\u043d\u0430 \u0432\u043e\u043b\u043d\u0430\u0445)"], "de": ["rollen", "schlingern"], "nl": ["slingeren (v.schip)"], "hu": ["jobbra-balra d\u00fcl\u00f6ng\u00e9l"]}, "examples": [["la \u015dipo forte ruli\u011dadis", null]]}]}], "root": "rul", "primary": false}, "distingindulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malvulgara, eminenta homo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0434\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439\u0441\u044f \u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u043a"], "pl": ["cz\u0142owiek dystyngowany", "cz\u0142owiek odznaczony", "cz\u0142owiek wyr\u00f3\u017cniaj\u0105cy si\u0119"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "disting", "primary": false}, "dateno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "datumo", "translations": {"fr": ["donn\u00e9es (informatique)"], "en": ["datum", "data (pl)"], "pt": ["dado (inform\u00e1tica)"], "de": ["Datum", "Daten (pl)"], "sv": ["data"], "hu": ["adat"], "es": ["dato"], "pl": ["dana {sing.}", "dane {pl.}"]}, "examples": [["la karteto mal\u0109ifras tiujn datenojn kaj resendas al la aparato la informojn necesajn por reordigi la bildon", "Frank Arnaud: Preterle\u011da televidado en E\u016dropo, Monatojaro 1999a, numero 3a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "daten", "primary": true}, "moskulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio musedoj (Ondatra), granda ron\u011dulo el Norda Ameriko kun longa vosto, vivanta apud mar\u0109oj a\u016d malrapidaj riveroj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0434\u0430\u0442\u0440\u0430"], "fr": ["rat musqu\u00e9"], "nl": ["muskusrat"], "pt": ["rato-almiscarado", "Ondatra zibethicus"], "ru": ["\u043e\u043d\u0434\u0430\u0442\u0440\u0430"], "de": ["Bisamratte"]}, "examples": [["dek moskulaj feloj", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 105a, volumo 3a, p. 367a"]], "subdefinitions": []}], "root": "moskul", "primary": true}, "kancero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malbonprognoza, solida tumoro, kiu emas \u0109iam pli disvasti\u011di kaj renaski\u011di post fortran\u0109o.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u043a"], "fr": ["cancer (m\u00e9d.)"], "en": ["cancer"], "nl": ["kanker"], "no": ["kreft"], "ca": ["c\u00e0ncer"], "de": ["Krebs"], "hu": ["r\u00e1k"], "es": ["c\u00e1ncer"], "ru": ["\u0440\u0430\u043a"], "pl": ["rak", "nowotw\u00f3r"]}, "examples": [["epitelia, mama, prostata kancero; kancero de fumantoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kancer", "primary": true}, "prelato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eklezia altrangulo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044d\u043b\u0430\u0442"], "fr": ["pr\u00e9lat"], "en": ["prelate"], "nl": ["prelaat"], "pt": ["prelado"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u043b\u0430\u0442"], "de": ["Pr\u00e4lat"], "hu": ["prel\u00e1tus"]}, "examples": [["la dekestroj, ne senkura\u011digite per la rifuzo de l' sa\u011da prelato, pliigis siajn insistojn", "A. Manzoni, trad. B. Cadei, La Gefian\u0109oj, FEI, 2006"]], "subdefinitions": []}], "root": "prelat", "primary": true}, "heksametro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Verso, konsistanta el ses piedoj, inter kiuj la kvar unuaj povas esti spondeoj a\u016d daktiloj, la kvina estas \u0109iam daktilo kaj la sesa spondeo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u043a\u0437\u0430\u043c\u044d\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["hexam\u00e8tre"], "en": ["hexameter"], "nl": ["hexameter"], "pt": ["hex\u00e2metro"], "el": ["\u03b5\u03be\u03ac\u03bc\u03b5\u03c4\u03c1\u03bf"], "de": ["Hexameter", "sechsf\u00fc\u00dfiger Vers"], "it": ["esametro"], "hu": ["hexam\u00e9ter", "hatl\u00e1b\u00fa verssor"], "ru": ["\u0433\u0435\u043a\u0437\u0430\u043c\u0435\u0442\u0440"], "pl": ["heksametr"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sespieda la\u016dakcenta verso, la\u016dpove imitanta la antikvan heksametron.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "heksametr", "primary": true}, "sekundanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo komisiita de duelanto por interkonsenti pri la kondi\u0109oj de duelo kaj por kontroli la batalon.", "translations": {"be": ["\u0441\u044d\u043a\u0443\u043d\u0434\u0430\u043d\u0442"], "fr": ["t\u00e9moin (dans un duel)"], "en": ["second"], "nl": ["secondant"], "ru": ["\u0441\u0435\u043a\u0443\u043d\u0434\u0430\u043d\u0442"], "de": ["Sekundant"], "it": ["secondo (di duello)"], "hu": ["p\u00e1rbajseg\u00e9d", "szekund\u00e1ns"]}, "examples": [["rusa oficiro, ricevinte de unu alilandulo elvokon al duelo, sendis al li kiel sekundanton unu sian kolegon", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 3, anekdotoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "sekundant", "primary": true}, "picejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Restoracio, kie oni man\u011das \u0109efe picojn a\u016d povas a\u0109eti ilin por kunporti hejmen.", "translations": {"be": ["\u043f\u0456\u0446\u044d\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["pizzeria"], "bg": ["\u043f\u0438\u0446\u0430\u0440\u0438\u044f"], "nl": ["pizzeria"], "ru": ["\u043f\u0438\u0446\u0446\u0435\u0440\u0438\u044f"], "de": ["Pizzeria"], "it": ["pizzeria"], "hu": ["pizz\u00e9ria"], "fa": ["\u0631\u0633\u062a\u0648\u0631\u0627\u0646 \u067e\u06cc\u062a\u0632\u0627", "\u067e\u06cc\u062a\u0632\u0627\u0641\u0631\u0648\u0634\u06cc"], "en": ["pizzeria"], "sv": ["pizzeria"], "he": ["\u05e4\u05d9\u05e6\u05e8\u05d9\u05d4"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pic", "primary": false}, "Dominiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo latindevena.", "translations": {"fr": ["Dominique (masc.)"], "de": ["Dominik", "Dominic"], "it": ["Domenico"], "pt": ["Domingos"], "pl": ["Dominik"]}, "examples": [["jen li, plej maljuna el la kvar infanoj de Dominiko Kolumbo, la unuan fojon iras en la maron", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, nokto, (de Eube el Odeso)"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Lando en la Kariba Maro en la samnoma insulo kun \u0109efurbo Roseo. Teritorio de Komunumo Dominiko. ISO-3166 kodo: DM.", "translations": {"de": ["Dominica"], "bg": ["\u0414\u043e\u043c\u0438\u043d\u0438\u043a\u0430"], "pl": ["Dominika", "Wsp\u00f3lnota Dominiki"], "en": ["Dominica"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Insulo en la Kariba Maro.", "translations": {"pl": ["Dominika"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Dominik", "primary": true}, "demando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vortoj de demandanto.", "translations": {"be": ["\u043f\u044b\u0442\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["demande (question)", "interrogation", "question"], "bg": ["\u0432\u044a\u043f\u0440\u043e\u0441"], "nl": ["vraag"], "ru": ["\u0432\u043e\u043f\u0440\u043e\u0441"], "de": ["Frage"], "tr": ["soru"], "sv": ["fr\u00e5ga"], "hu": ["k\u00e9rd\u00e9s"], "sk": ["ot\u00e1zka"], "en": ["question"], "es": ["pregunta", "cuesti\u00f3n"], "vo": ["s\u00e4k"], "pl": ["pytanie", "zapytanie"]}, "examples": [["\u0109u vi amas vian patron? Kia demando! kompreneble, ke mi lin amas", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 41"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Oni zorge evitu la eraran uzon de demando en la signifo de peto."], "primary definition": "Problemo, temo pridiskutota.", "translations": {"pl": ["pytanie", "kwestia"]}, "examples": [["la demando pri lingvo internacia okupadis min jam longe", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 6, artikoloj pri esperanto, el la unua libro de la lingvo esperanto"], ["estas nur demando pri la tempo", null], ["demando pri vivo kaj morto", "Marta"], ["la demando estas pri...", null], ["fari, eldiri, starigi, meti, levi, prezenti, adresi, direkti, solvi, decidi demandon", "Z"], ["\u011di havas ankora\u016d signon de demando", "Proverbaro esperanta"], ["demanda pronomo, signo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "demand", "primary": false}, "demandi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Peti pri sciigo, informo.", "translations": {"be": ["\u043f\u044b\u0442\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u044b\u0442\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0441\u043f\u044b\u0442\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u043f\u044b\u0442\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["demander (poser une question)", "interroger", "poser une question"], "en": ["ask"], "de": ["fragen"], "hu": ["k\u00e9rdez"], "bg": ["\u043f\u0438\u0442\u0430\u043c"], "cs": ["pt\u00e1t se"], "vo": ["s\u00e4k\u00f6n"], "es": ["preguntar"], "ru": ["\u0441\u043f\u0440\u043e\u0441\u0438\u0442\u044c", "\u0441\u043f\u0440\u0430\u0448\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "nl": ["vragen (een vraag stellen)", "een vraag stellen"], "pt": ["perguntar", "interrogar", "indagar", "inquerir", "questionar", "consultar"], "tr": ["sormak"], "sv": ["fr\u00e5ga"], "sk": ["p\u00fdta\u0165 sa"], "pl": ["pyta\u0107 (si\u0119)", "zapyta\u0107 (si\u0119)", "dopytywa\u0107 (si\u0119)"]}, "examples": [["li demandis \u015din, kion \u015di faras", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 21, la feino (da\u016drigo)"], ["demandi iun pri lia nomo", null], ["ili timis demandi al li pri tiu diro", "La Nova Testamento, S. Luko 9:45"], ["li informi\u011das kaj demandas pri vi", "La Revizo, akto 2a, sceno 7a"], ["mi devas demandi konsilon de la pastroj", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 6a"], ["demandi ies permeson", "Z"], ["li multfoje kaj maltrankvile sin demandis, \u0109u la \u00abankora\u016d pli terura nova\u0135o\u00bb koncernas lian karan filineton", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 17a, Adaha ser\u0109as Omaron"]], "subdefinitions": []}], "root": "demand", "primary": true}, "enketo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ju\u011da a\u016d oficiala esploro.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u0437\u043d\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u0441\u043b\u0435\u0434\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435"], "fr": ["enqu\u00eate"], "en": ["inquiry", "investigation", "survey"], "nl": ["enqu\u00eate"], "pt": ["inqu\u00e9rito", "investiga\u00e7\u00e3o", "sindic\u00e2ncia"], "de": ["Untersuchung"], "it": ["indagine", "inchiesta"], "es": ["Encuesta"], "pl": ["\u015bledztwo", "dochodzenie"]}, "examples": [["prokuroroj kaj polico devis denove esplori la aferon, sed la rezulto estis same klara kaj evidenta kiel post la unua enketo", "S. Maul, Supra\u0135eco super \u0109io, Monato, jaro 2001a, numero 5a, p. 5a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Metoda esploro pri ia okaza\u0135o a\u016d opinio.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Erhebung"], "pl": ["ankieta"]}, "examples": [["la enketo atentigis anka\u016d, ke en \u0108inio inter la mortintoj pro fumado 45 % suferis pro kronika malsano \u0109e pulmo, 15 % malsani\u011dis je pulma kancero", "Mu Binghua, Mortintoj pro fumado, Monato, jaro 2000a, numero 3a, p. 21a"]], "subdefinitions": []}], "root": "enket", "primary": true}, "\u015dra\u016dbigilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ilo por fari helicajn kanelojn \u0109e \u015dra\u016dbo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u0430\u0448\u043a\u0430 (\u0438\u043d\u0441\u0442\u0440\u0443\u043c\u0435\u043d\u0442 \u0434\u043b\u044f \u043d\u0430\u0440\u0435\u0437\u0430\u043d\u0438\u044f \u043d\u0430\u0440\u0443\u0436\u043d\u043e\u0439 \u0440\u0435\u0437\u044c\u0431\u044b)"], "fr": ["fili\u00e8re"], "nl": ["draadtrekker"], "pl": ["narzynka"], "it": ["filiera (filettatrice)"], "es": ["terraja"], "hu": ["menetv\u00e1g\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dra\u016db", "primary": false}, "enketi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Enkete esplori.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["enqu\u00eater"], "en": ["make an inquiry", "investigate", "survey"], "nl": ["enqu\u00eateren"], "de": ["erheben", "ermitteln", "untersuchen"], "it": ["indagare"], "es": ["encuestar"], "pl": ["prowadzi\u0107 \u015bledztwo", "prowadzi\u0107 dochodzenie", "przeprowadza\u0107 ankiet\u0119"]}, "examples": [["usonaj kaj koreaj sciencistoj enketis pri la influo de aermalpura\u0135oj sur la pezon de koreaj beboj", "P. S. Viana, Tro malpezaj beboj, Monato, jaro 2002a, numero 3a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "enket", "primary": false}, "konstern(i\u011d)o": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Plejofte la subjekto de la verbo konfuzi estas persono, kaj la subjekto de konsterni estas afero."], "primary definition": "Stato de iu konsternita.", "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u0431\u044f\u043d\u0442\u044d\u0436\u0430\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0433\u0443\u0431\u043b\u0435\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fa": ["\u0628\u0647\u062a", "\u062d\u06cc\u0631\u062a", "\u0646\u0627\u0628\u0627\u0648\u0631\u06cc", "\u062a\u0623\u062b\u0631"], "nl": ["ontsteltenis"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u0440\u044f\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u043c\u0435\u0448\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Best\u00fcrzung", "Betroffenheit"], "sv": ["best\u00f6rtning"]}, "examples": [["la malsimpleco de tiuj demandoj \u0135etis konsternon en lian spiriton", null], ["mi preska\u016d svenis de konsterni\u011do", "Z"], ["tio klare montras la konsternecon de la situacio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konstern", "primary": false}, "bufedo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Meblo provizita per man\u011da\u0135oj disponeblaj por invititoj a\u016d klientoj \u0109e teatro, balo, stacidomo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u0444\u044d\u0442"], "fr": ["buffet"], "en": ["buffet"], "nl": ["buffet"], "ru": ["\u0431\u0443\u0444\u0435\u0442"], "de": ["B\u00fcffet", "Anrichte"], "it": ["buvette", "buff\u00e8 (luogo dove...)", "buffet (luogo dove...)", "caff\u00e8 (luogo di ristoro)", "bar"], "hu": ["b\u00fcf\u00e9"], "sk": ["bufet"], "es": ["buffet"], "br": ["taoliad veuzio\u00f9"], "sv": ["buff\u00e9"], "pl": ["bufet", "lada", "bar", "kredens"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ejo, kie staras tiu instala\u0135o.", "translations": {"nl": ["buffet"], "pl": ["bufet", "bar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bufed", "primary": true}, "potencigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi pli potenca.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043a\u0440\u0435\u043f\u043b\u044f\u0442\u044c"], "hu": ["hatalmass\u00e1 tesz", "uralkod\u00f3v\u00e1 tesz"], "be": ["\u0443\u043c\u0430\u0446\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043c\u0430\u0446\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"]}, "examples": [["la fantomoj flugos en la mondon, korpi\u011dos kaj potenci\u011dos, kaj niaj filoj kaj nepoj ilin vidos, ilin sentos kaj \u011duos", "Zamenhof: La parolado anta\u016d la Unua Kongreso en Boulogne sur Mer, 1905-08-05"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: En kaj troveblas \u0109i-sence la rekta verbigo \u00abpotenci\u00bb. Tio malagrable kolizias kun la politika senco de la sama verbo, nome \u00abhavi potencon super\u00bb. \u015cajnas, ke \u00abigi potenca\u00bb estas pli bona metaforo por la matematika nocio, kaj cetere \u011di ekzistas de longe kaj troveblas anka\u016d en."], "primary definition": "(transitiva) (reelon x per entjero n a\u016d reelo y) Kalkuli \u011dian potencon a\u016d.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0437\u0432\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c \u0432 \u0441\u0442\u0435\u043f\u0435\u043d\u044c"], "fr": ["\u00e9lever \u00e0 une puissance"], "en": ["raise to a power"], "nl": ["in de macht verheffen"], "be": ["\u0443\u0437\u0432\u043e\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c \u0443 \u0441\u0442\u0443\u043f\u0435\u043d\u044c", "\u0432\u044b\u043b\u0456\u0447\u0430\u0446\u044c \u0441\u0442\u0443\u043f\u0435\u043d\u044c"], "de": ["potenzieren", "erheben (in eine Potenz)"], "hu": ["hatv\u00e1nyoz", "hatv\u00e1nyra emel"], "pl": ["pot\u0119gowa\u0107"]}, "examples": [["divido per p de la entjeroj m-potencigitaj liveras restojn m-umajn", "Matematika Terminaro kaj Krestomatiop. 11"]], "subdefinitions": []}], "root": "potenc", "primary": false}, "reltobogano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda tobogano kun reloj en amuzparko, sur kiu supren kaj malsupren glitas vagonetoj.", "translations": {"ru": ["\u0430\u043c\u0435\u0440\u0438\u043a\u0430\u043d\u0441\u043a\u0438\u0435 \u0433\u043e\u0440\u043a\u0438"], "fr": ["montagnes russes"], "de": ["Sommerrodelbahn"], "pl": ["kolejka g\u00f3rska"], "pt": ["montanha-russa"]}, "examples": [["ci tiu klasika turni\u011danta ludilo postvivis \u011dis nun en la jarcenta fino, konkurante kun reltobogano", "Homoj man\u011dantaj, \u00abman\u011di en vagono de spekto-radego\u00bb, p. 123a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tobogan", "primary": false}, "potencigo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago potencigi.", "translations": {"be": ["\u0443\u0437\u044c\u0432\u044f\u0434\u0437\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435 \u045e \u0441\u0442\u0443\u043f\u0435\u043d\u044c", "\u043f\u0430\u0442\u044d\u043d\u0446\u044b\u0440\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["\u00e9l\u00e9vation \u00e0 une puissance", "exponentiation"], "en": ["raising to a power", "exponentiation"], "ru": ["\u0432\u043e\u0437\u0432\u0435\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435 \u0432 \u0441\u0442\u0435\u043f\u0435\u043d\u044c", "\u043f\u043e\u0442\u0435\u043d\u0446\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Potenzierung", "Potenzerhebung"], "pl": ["pot\u0119gowanie"], "hu": ["hatv\u00e1nyoz\u00e1s", "hatv\u00e1nyra emel\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "potenc", "primary": false}, "Aino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de indi\u011dena popolo de Japanujo. La Ainoj estas ankora\u016d lo\u011dantaj en Hokkaido insulo kaj en Kuriri insularo.", "translations": {"de": ["Ainu"], "en": ["Ainu"], "it": ["Ainu"]}, "examples": [["La ainoj estas indi\u011denoj de Japanujo, nun \u0109. 13.000, lo\u011dantaj en Hokkaido, la plej norda insulo de la lando", "MIKAMI TeruoLa Zamenhofa Esperanto - simpozio pri -ata/-itaKio estas aspekto?"]], "subdefinitions": []}], "root": "ain", "primary": true}, "forleki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Forigi lekante.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u0438\u0437\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["tout nettoyer (avec la langue)"], "nl": ["weglikken"]}, "examples": [["la fajro forlekis la akvon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "for", "primary": false}, "lamio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio lamiacoj (Lamium), tre ofta en E\u016dropo.", "translations": {"be": ["\u044f\u0441\u043d\u043e\u0442\u043a\u0430"], "en": ["nettles"], "nl": ["dovenetel"], "pt": ["l\u00e2mio"], "ru": ["\u044f\u0441\u043d\u043e\u0442\u043a\u0430"], "de": ["Taubnessel"], "hu": ["\u00e1rvacsal\u00e1n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En multaj mitologioj, virinforma esta\u0135o, eliranta nokte por su\u0109i sangon, abortigi gravedajn virinojn, mortigi infanojn kaj kelkfoje virojn.", "translations": {"de": ["Lamia"], "nl": ["lamia"], "it": ["lamia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lami", "primary": true}, "stameno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maskla organo de la floro, ordinare konsistanta el fadeno portanta anteron kun la polenujoj.", "translations": {"be": ["\u0442\u044b\u0447\u044b\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["\u00e9tamine"], "en": ["stamen"], "nl": ["meeldraad"], "ru": ["\u0442\u044b\u0447\u0438\u043d\u043a\u0430"], "de": ["Staubblatt"], "sv": ["st\u00e5ndare"], "hu": ["porz\u00f3"], "fa": ["\u067e\u0631\u0686\u0645 (\u06af\u06cc\u0627\u0647\u200c\u0634\u0646\u0627\u0633\u06cc)"]}, "examples": [["la flavaj stamenoj de lilioj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "stamen", "primary": true}, "helpotrupo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rezerva trupo preta por rapide helpi tie, kie estas bezono.", "translations": {"fr": ["renfort", "r\u00e9serve (troupe de r\u00e9serve)"], "pl": ["oddzia\u0142 wsparcia", "odzia\u0142 rezerwowy"]}, "examples": [["mi venigos do helpotrupojn, \u0109irka\u016dos vin, arestos vin kaj transportos vin katenita al la polica komisarejo", "Karel \u010capek, trad. Josef Vondrou\u0161ek, Na\u016d fabeloj, Granda polica fabelo, [2002?]"]], "subdefinitions": []}], "root": "trup", "primary": false}, "farmisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu farmas bienon.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0430\u043d\u0434\u0430\u0442\u0430\u0440", "\u0444\u044d\u0440\u043c\u044d\u0440"], "fr": ["fermier (locataire)"], "nl": ["pachter"], "ru": ["\u0430\u0440\u0435\u043d\u0434\u0430\u0442\u043e\u0440", "\u0444\u0435\u0440\u043c\u0435\u0440"], "de": ["P\u00e4chter", "Bewirtschafter", "Bauer", "Farmer"], "hu": ["haszonb\u00e9rl\u0151", "f\u00f6ldb\u00e9rl\u0151", "\u00e1rend\u00e1s", "farmer"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "farm", "primary": false}, "ba": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekkrio esprimanta senzorgecon, indiferentecon.", "translations": {"ru": ["\u0442\u044e!", "\u043f\u043e\u0434\u0443\u043c\u0430\u0435\u0448\u044c!"], "fr": ["bah!"], "en": ["bah!"], "pt": ["bah"], "ca": ["bah!"], "de": ["pah", "papperlapapp"], "hu": ["\u00e1h!", "ugyan!"], "pl": ["ba!", "e!", "e, tam!"]}, "examples": [["mia kuzino sciis, sed ba!", "Marta"], ["ba, ne gravas", "La skandalo pro Jozefo, plendoj de Jozefo arestita"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ekkrio esprimanta surprizon.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0430!"], "fr": ["tiens!", "t\u00e9!", "v\u00e9!"], "en": ["whoa!"], "pt": ["bah"], "de": ["huch"], "hu": ["ha!", "nah\u00e1t!", "nicsak!"], "bg": ["\u0431\u0440\u0435!"], "pl": ["o!", "ojej!", "\u0142a!"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ba", "primary": true}, "rozario": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vico de difinita nombro da malgrandaj interkro\u0109itaj globetoj servantaj por kalkuli la diritajn pre\u011dojn.", "translations": {"be": ["\u0440\u0443\u0436\u0430\u043d\u0435\u0446"], "en": ["rosary"], "nl": ["rist", "reeks"], "ru": ["\u0447\u0451\u0442\u043a\u0438"], "ca": ["rosari"], "de": ["Rosenkranz"], "hu": ["r\u00f3zsaf\u00fcz\u00e9r"], "fa": ["\u062a\u0633\u0628\u06cc\u062d"], "es": ["rosario"]}, "examples": [["trapre\u011di la rozarion", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Longa vico da ne intime ligitaj a\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u043b\u0430\u043d\u0446\u0443\u0436\u043e\u043a"], "hu": ["l\u00e1nc", "f\u00fcz\u00e9r"], "en": ["litany"], "ru": ["\u0446\u0435\u043f\u043e\u0447\u043a\u0430 (f)"]}, "examples": [["tuta rozario da rememora\u0135oj, da insultoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rozari", "primary": true}, "litografi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Reprodukti per presado skriba\u0135on a\u016d desegna\u0135on anta\u016de gravuritan sur la\u016dcela \u015dtono.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0442\u0430\u0433\u0440\u0430\u0444\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["lithographier"], "nl": ["lithograferen"], "pt": ["litografar"], "el": ["\u03bb\u03b9\u03b8\u03bf\u03b3\u03c1\u03b1\u03c6\u03ce"], "de": ["lithographieren", "lithografieren", "in Steindruck wiedergeben"], "hu": ["k\u0151re nyomtat", "k\u0151re rajzol", "litograf\u00e1l"], "ru": ["\u043b\u0438\u0442\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "es": ["litografiar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "litograf", "primary": true}, "jardo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Jardo anka\u016d estas la nomo de mezurunuo de longo."], "primary definition": "Horizontala velstango, kutime transversa al la \u015dipa direkto, ligita al masto pli malpli en sia mezo (kontraste al gafo), kaj de kiu (kontraste al bumo) estas pendigita velo.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u044f"], "fr": ["espar"], "en": ["spar"], "nl": ["ra"], "pt": ["verga (n\u00e1ut.)"], "ru": ["\u0440\u0435\u044f"], "de": ["Mast", "Schiffsmast", "Segelmast"], "it": ["pennone"], "hu": ["vitorlar\u00fad", "kereszt\u00e1rboc"], "pl": ["reja"], "sv": ["mast", "bom"], "es": ["verga"]}, "examples": [["Brasi: turni jardojn horizontale per brasoj por submeti la velojn al la vento", "J. Finkel, Mara vortareto 2008"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Jardo anka\u016d estas la nomo de peco en vel\u015dipo."], "primary definition": "Mezurunuo de longo uzata en anglolingvaj landoj.", "translations": {"be": ["\u044f\u0440\u0434"], "fr": ["yard"], "en": ["yard"], "nl": ["voet (lengtem.)"], "pt": ["jarda"], "ru": ["\u044f\u0440\u0434"], "de": ["Yard"], "sv": ["yard"], "hu": ["yard"], "es": ["yarda"], "it": ["iarda"], "pl": ["jard"]}, "examples": [["anta\u016d multaj jaroj ili vendis la lastan jardon da drapo", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La brita jardo egalas ekde 1922 al 0,9143984 metro.", "translations": {}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La usona jardo egalas ekde 1959 al 0,9144 metro.", "translations": {}, "examples": []}]}], "root": "jard", "primary": true}, "videjo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, de kie oni vidas pejza\u011don.", "translations": {"fr": ["point de vue (sur un panorama)"], "de": ["Aussichtspunkt", "Stelle mit Aussicht"], "nl": ["uitzichtspunt"], "pl": ["punkt widokowy"], "hu": ["kil\u00e1t\u00f3hely"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vid", "primary": false}, "Karolido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de franka dinastio, kiu regis precipe la teritoriojn de nunaj Francujo kaj Germanujo de la jaro 751a \u011dis en la 10a jarcento.", "translations": {"ru": ["\u041a\u0430\u0440\u043e\u043b\u0438\u043d\u0433(\u0438)"], "fr": ["Carolingien (subst.)"], "nl": ["Karolinger"], "br": ["Karlingad"], "de": ["Karolinger"], "it": ["carolingio (sost.)"], "hu": ["Karoling"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Karol", "primary": false}, "satanisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de satanismo.", "translations": {"fr": ["sataniste"]}, "examples": [["hororfilmoj kun diabloj kaj satanistoj", "P. Cadei, Diablo kaj diableca spirito, 2004-06-17"]], "subdefinitions": []}], "root": "satan", "primary": false}, "violono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvarkorda ar\u0109a kordinstrumento.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0440\u044b\u043f\u043a\u0430"], "fr": ["violon"], "en": ["violin", "fiddle"], "nl": ["viool"], "pt": ["violino"], "el": ["\u03b2\u03b9\u03bf\u03bb\u03af"], "de": ["Geige", "Violine"], "it": ["violino"], "hu": ["heged\u0171"], "ru": ["\u0441\u043a\u0440\u0438\u043f\u043a\u0430"], "pl": ["skrzypce"]}, "examples": [["ne el \u0109iu ligno oni faras violonon", "Proverbaro esperanta"], ["se vi prenis la violonon, prenu anka\u016d la ar\u0109on", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "violon", "primary": true}, "violoni": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u0108iuj verboj, derivitaj de nomoj de muzikiloj, konsekvence devas esti transitivaj, \u0109ar kiel rekta objekto servas ludata muzika\u0135o, ekz.: violoni suiton. (Jurij Finkel)"], "primary definition": "(transitiva) Ludi violonon.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0430\u0446\u044c \u043d\u0430 \u0441\u043a\u0440\u044b\u043f\u0446\u044b"], "fr": ["jouer du violon"], "en": ["play the violin"], "nl": ["viool spelen"], "ru": ["\u0438\u0433\u0440\u0430\u0442\u044c \u043d\u0430 \u0441\u043a\u0440\u0438\u043f\u043a\u0435"], "de": ["geigen"], "it": ["suonare con il violino"], "hu": ["heged\u00fcl"], "pl": ["gra\u0107 na skrzypcach", "skrzypa\u0107"]}, "examples": [["la a\u016dtuna vento violonas tra la arboj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "violon", "primary": false}, "parolema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Volonte, abunde parolanta.", "translations": {"fr": ["bavard", "disert", "loquace"], "en": ["loquacious", "talkative"], "nl": ["spraakzaam"], "de": ["redselig"], "it": ["loquace", "ciarliero"], "pl": ["gadatliwy", "wygadany", "wielom\u00f3wny"], "hu": ["besz\u00e9des"]}, "examples": [["tiu tro parolema flegistino", "Gerda malaperis, \u0109apitro 10a"]], "subdefinitions": []}], "root": "parol", "primary": false}, "adolta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0440\u043e\u0441\u043b\u044b", "\u0441\u0442\u0430\u043b\u044b"], "fr": ["adulte (adj.)"], "nl": ["volwassen", "volgroeid"], "ru": ["\u0432\u0437\u0440\u043e\u0441\u043b\u044b\u0439", "\u0437\u0440\u0435\u043b\u044b\u0439"], "de": ["erwachsen", "vollj\u00e4hrig"], "pl": ["doros\u0142y"]}, "examples": [["li postlasis \u015din, forirante al adolta vivo en la urbo", "Gerrit Berveling: Iom tro predikema romano (Lev Tolstoj, Resurekto), Monato, jaro 2001a, numero 5a, p. 30a"]], "subdefinitions": []}], "root": "adolt", "primary": false}, "vidavida": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre deziranta \u011dui la vidon de io.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0445\u043e\u0447\u0438\u0439 \u0434\u043e \u0437\u0440\u0435\u043b\u0438\u0449"], "fr": ["trop curieux", "voyeur"]}, "examples": [["la vidavida homamaso elstre\u0109is la kolojn, por ne maltrafi iajn vidinda\u0135ojn", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 16a, heroa sinofero"]], "subdefinitions": []}], "root": "avid", "primary": false}, "gimnazia diplomito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043f\u0443\u0441\u043a\u043d\u0456\u043a \u0433\u0456\u043c\u043d\u0430\u0437\u0456\u0456"], "fr": ["bachelier"], "de": ["Abiturient"], "es": ["bachiller"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gimnazi", "primary": false}, "don\u0135uanismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konstanta ser\u0109ado de novaj ama\u0135oj \u0109e novaj inoj.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043d\u0436\u0443\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["donjuanisme"], "it": ["dongiovannismo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "don\u0135uan", "primary": false}, "adverbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parolelemento kies vortoj esprimas diversajn cirkonstancojn (lokon, tempon, manieron kaj tiel plu) \u2015 ecojn de ecoj a\u016d de agoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0441\u043b\u043e\u045e\u0435"], "fr": ["adverbe"], "en": ["adverb"], "nl": ["bijwoord"], "pt": ["adv\u00e9rbio"], "ru": ["\u043d\u0430\u0440\u0435\u0447\u0438\u0435"], "de": ["Adverb", "Umstandswort"], "it": ["avverbio"], "hu": ["hat\u00e1roz\u00f3sz\u00f3"], "sk": ["pr\u00edslovka"], "es": ["adverbio"], "br": ["adverb"], "sv": ["adverb"], "pl": ["przys\u0142\u00f3wek"]}, "examples": [["tie, tien, neniam, tiel, tre, anka\u016d, varme, sencele", null]], "subdefinitions": []}], "root": "adverb", "primary": true}, "Tunizio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato en la norda Afriko kun \u0109efurbo Tunizo. Teritorio de Respubliko Tunizio. ISO-3166 kodo: TN. \u011ci limas kun Al\u011derio, Libio kaj Mediteraneo.", "translations": {"de": ["Tunesien"], "bg": ["\u0422\u0443\u043d\u0438\u0441"], "en": ["Tunisia"], "pl": ["Tunezja", "Republika Tunezji"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tunizi", "primary": true}, "militaviadilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aviadilo, uzata de aerarmeo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0441\u0430\u043c\u043e\u043b\u0451\u0442"], "fr": ["avion militaire"], "it": ["aereo militare", "velivolo militare"], "es": ["avi\u00f3n militar"]}, "examples": [["la tekniko, kiu faris la tankojn kaj la militaviadilojn, estis tiu sama tekniko, kiu eltrovis novajn metodojn por persekuti la homojn pro la raso, al kiu ili apartenas, la religio, kiun ili kredas, la lingvo, kiun ili parolas", "Voja\u011do en Esperanto-lando H. Tonkin Venas nun la periodo de disvastigo leciono 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "aviad", "primary": false}, "\u0125imo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ka\u0109aspekta miksa\u0135o, formi\u011danta en la stomako rezulte de diserigo de la man\u011ditaj nutra\u0135oj per la stomakparietaj muskoloj kaj efiko de la stomaksuko.", "translations": {"be": ["\u0445\u0456\u043c\u0443\u0441"], "fr": ["chyme"], "bg": ["\u0445\u0438\u043c\u0443\u0441"], "pt": ["quimo (fisiologia)"], "ru": ["\u0445\u0438\u043c\u0443\u0441"], "ca": ["quim"], "de": ["Chymus", "Nahrungsbrei", "Speisebrei"], "it": ["chimo"], "en": ["chyme", "chymus"], "es": ["quimo"], "fi": ["ruokasula"], "pl": ["chymus", "mlecz", "tre\u015b\u0107 \u017co\u0142\u0105dka", "tre\u015b\u0107 pokarmowa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125im", "primary": true}, "malkompreno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u043f\u043e\u043d\u0438\u043c\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["incompr\u00e9hension", "m\u00e9sentente", "m\u00e9sintelligence"], "nl": ["onbegrip"], "hu": ["meg nem \u00e9rt\u00e9s", "\u00e9rtetlens\u00e9g"]}, "examples": [["li \u011duste diris al mi ke inter vi estas malkompreno", "La Faraono, volumo 1\u0109ap. 25"], ["\u0109esu la malkompreno pro nekono reciproka!", "Vivo de Zamenhof3"], ["simul nekomprenon", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 24"], ["oblikve sed intense prilumas, pere de infanaj nekomprenoj, la profundan tragikon kaj moralan ironion de prostituado", "Ne nur leteroj de plum-amikojEsperanta poezio: mirakla rikolto"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompren", "primary": false}, "malharmonio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malakordo, malagrabla kunesto de a\u0135oj.", "translations": {"fr": ["discordance", "disharmonie", "dissonance"]}, "examples": [["Vi volas min \u0109e-ekrane, / mi volas vin man-en-mane. / Ho! Kial tiu malharmoni'?", "A. Sartorato, Malharmonio, 2006"]], "subdefinitions": []}], "root": "harmoni", "primary": false}, "kibuco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vivkomunumo sen privataj hava\u0135oj, kiaj krei\u011dis en Israelo por terkultivo kaj industria laboro.", "translations": {"fr": ["kibboutz"], "en": ["kibbutz"], "nl": ["kibboets"]}, "examples": [["kibuco Naaran trovi\u011das vale de rivero Jordano", "A. Kletsel, Viva \u0135urnalo de Alcantara, 2005-01-24"]], "subdefinitions": []}], "root": "kibuc", "primary": true}, "publika opinio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plimulta opinio de la socianoj, rigardata kiel atentinda politika premo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0430\u043c\u0430\u0434\u0437\u043a\u0430\u044f \u0434\u0443\u043c\u043a\u0430"], "fr": ["opinion publique"], "nl": ["publieke opinie"], "ru": ["\u043e\u0431\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u0435 \u043c\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435"], "pl": ["opnia publiczna"], "hu": ["k\u00f6zv\u00e9lem\u00e9ny"]}, "examples": [["la publika opinio ankora\u016d ne sufi\u0109e komprenas kaj subtenas la ideon", "Aventuroj de pioniro, \u0109apitro 54a, p. 122a"]], "subdefinitions": []}], "root": "opini", "primary": false}, "dubli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Aldoni novan sontrakon al registra\u0135o, ekzemple a\u016ddigante paroladon de filmo en alia lingvo ol la originala.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0443\u0431\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c (\u0444\u0438\u043b\u044c\u043c \u0438 \u0442.\u043f.)"], "fr": ["doubler (film etc.)"], "de": ["synchronisieren (Film)"], "pl": ["ud\u017awi\u0119kawia\u0107", "dubbingowa\u0107", "podk\u0142ada\u0107 g\u0142os"], "pt": ["dublar", "fazer dublagem"]}, "examples": [["dum lego de la teksto oni a\u016ddas la anglan. La franclingvaj stacioj dublas la sonon", "L. De Cooman, Rakonto pri lingvoscio, Lingva prismo, 2004-10-18"]], "subdefinitions": []}], "root": "dubl", "primary": true}, "redingoto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Komence redingoto estis malstrikta supervesto kun kolumo, uzata por rajdo kaj voja\u011do. Post 1770 redingoto i\u011dis vesto pli malpeza, portata ne nur kiel supervesto sed anka\u016d sur ve\u015dto, kiel kostumpeco, kun longa kolumo duobla a\u016d triobla. Komence de la 19a jc redingoto estis portata sur kostumo kiel surtuto strikta \u0109e la talio, poste denove \u011di i\u011dis ceremonia kostumpeco portata sur ve\u015dto."], "primary definition": "Speco de vira kaftano, konata sub \u0109i tiu nomo en la e\u016dropa modo de 1725 \u011dis 1914.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0434\u044b\u043d\u0433\u043e\u0442"], "fr": ["redingote", "justaucorps"], "en": ["frock-coat"], "nl": ["redingote (geklede jas)", "wambuis"], "ru": ["\u0440\u0435\u0434\u0438\u043d\u0433\u043e\u0442"], "hu": ["redingot", "szalonkab\u00e1t"]}, "examples": [["kiam la studentoj venas de la lekcioj, li iras apud ili, en nigra redingoto kaj kun libro sub la brako", "Fabeloj, volumo 1, Malbonkonduta knabo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kaftanforma inrobo, strikta \u0109e la talio, lasanta vidi la ve\u015dton kaj la jupon sur kiujn oni \u011din surmetis, konata en la pariza modo de post 1785. En la epoko napoleona \u011di i\u011dis speco de mantelo; poste, \u011dis 1874, sporta robo; poste denove mantelo strikttalia.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "redingot", "primary": true}, "separatismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["s\u00e9paratisme"], "pt": ["separatismo"], "it": ["separatismo", "indipendentismo", "secessionismo"], "pl": ["separatyzm", "separacjonizm"]}, "examples": [["defendi nacian lingvon estas politike ofte tre proksime al la loka movado pri naciismo, separatismo, kaj tiel plu", "S. Payne, L\u00e1szl\u00f3 Deme, soc.culture.esperanto, 1998-05-01"], ["en finaj 1970aj kaj 1980aj jaroj, separatismo aperis, celante apartan sikan regnon", "Vikipedio, artikolo \u00absikismo\u00bb, 2006-03-20"]], "subdefinitions": []}], "root": "separatism", "primary": true}, "komuteca": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ni ne vidis gravan kialon por sekvi a\u016d , kiuj preferas la formon \u00abkomuta\u00bb. Cetere, la formo de Bricard similas al \u00abasocieca\u00bb, akceptata de \u0109iuj."], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043c\u0443\u0442\u0430\u0442\u0438\u0432\u043d \u044b\u0439"], "fr": ["commutatif"], "en": ["commutative"], "de": ["kommutativ"], "pl": ["przemienny"], "hu": ["felcser\u00e9lhet\u0151", "kommutat\u00edv"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri operacio) Tia, ke rilate al \u011di \u0109iuj elementoj komuti\u011das.", "translations": {}, "examples": [["la aritmetikaj operacioj adicio kaj multipliko estas komutecaj, subtraho kaj divido ne estas", null], ["demonstru la komutecon de polinoma multipliko", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri unuoperacia grupoido) Tia, ke \u011dia operacio estas komuteca.", "translations": {}, "examples": [["komuteca grupo", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri ringo a\u016d korpo) Tia, ke \u011dia dua operacio estas komuteca.", "translations": {}, "examples": [["la diagonalaj matricoj formas komutecan subringon en la nekomuteca ringo de (n,n)-matricoj", null]]}]}], "root": "komut", "primary": false}, "hiperikacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Hypericaceae).", "translations": {"ru": ["\u0437\u0432\u0435\u0440\u043e\u0431\u043e\u0439\u043d\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["hypericac\u00e9es"], "nl": ["hertshooifamilie"], "pt": ["gut\u00edferas", "hiperic\u00e1ceas"], "de": ["Johanniskrautgew\u00e4chse"], "it": ["ipericacee"], "hu": ["orb\u00e1ncf\u0171f\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hiperikac", "primary": true}, "retino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Impresebla membrano de la interna fundo de la okulo, konsistigita de la ekstremo de la optika nervo kaj ricevanta la bildon de la eksteraj objektoj.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0442\u044b\u043d\u0430", "\u0441\u0435\u0442\u043a\u0430\u0432\u0456\u0446\u0430"], "fr": ["r\u00e9tine"], "en": ["retina"], "nl": ["netvlies", "retina"], "pt": ["retina"], "ru": ["\u0440\u0435\u0442\u0438\u043d\u0430", "\u0441\u0435\u0442\u0447\u0430\u0442\u043a\u0430"], "ca": ["retina"], "de": ["Netzhaut", "Retina"], "it": ["retina"], "hu": ["receh\u00e1rtya", "retina"], "pl": ["siatk\u00f3wka (oka)"], "es": ["retina"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "retin", "primary": true}, "\u0109evalejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konstrua\u0135o en kiu oni tenas \u0109evalojn.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043d\u044e\u0448\u043d\u044f"], "en": ["stables"], "es": ["caballeriza"], "pt": ["est\u00e1bulo"], "de": ["Pferdestall"], "it": ["scuderia"], "pl": ["stajnia"]}, "examples": [["en la \u0109evalejo blekis la nigraj \u0109evaloj, kiuj meritis admiradon, kaj oni ilin admiris", "Fabeloj, volumo 4, La vento rakontas pri Valdemaro Doe kaj pri liaj filinoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109eval", "primary": false}, "lino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio linacoj (Linum), el kiu unu specio estas kulturata pro la oleo kaj la fibroj uzataj por fari tolon.", "translations": {"be": ["\u043b\u0451\u043d"], "fr": ["lin"], "bg": ["\u043b\u0435\u043d"], "nl": ["vlas"], "pt": ["linho"], "el": ["\u03bb\u03b9\u03bd\u03ac\u03c1\u03b9"], "de": ["Flachs", "Lein"], "hu": ["len"], "en": ["flax"], "ru": ["\u043b\u0451\u043d"], "es": ["lino"]}, "examples": [["linkoloraj haroj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lin", "primary": true}, "Hermito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Franclingve: Charles Hermite, 1822-1901. Franca matematikisto.", "translations": {"be": ["\u042d\u0440\u043c\u0456\u0442"], "en": ["Hermite"], "nl": ["Charles Hermite"], "pt": ["Hermite"], "ru": ["\u042d\u0440\u043c\u0438\u0442"], "de": ["Hermite"], "it": ["Hermite"], "hu": ["Hermite"], "pl": ["Hermite"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Hermit", "primary": true}, "ronda krampo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unu el du kurbaj tipografiaj signoj ( ), kiu montras komencon kaj finon de grupo, speciale de parentezo.", "translations": {"de": ["runde Klammer"], "en": ["parenthesis", "round bracket"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kramp", "primary": false}, "kotizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago kotizi, rezulto a\u016d kosto de la ago.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0437\u043d\u043e\u0441"], "en": ["contribution", "share", "subscription", "quota"], "be": ["\u0443\u0437\u043d\u043e\u0441", "\u0443\u043d\u0451\u0441\u0430\u043a", "\u0434\u043e\u043b\u044f (\u0443 \u0441\u0443\u043f\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b\u0445 \u0432\u044b\u0434\u0430\u0442\u043a\u0430\u0445)"], "de": ["Beitrag"], "es": ["contribuci\u00f3n", "cuota"], "hu": ["befizet\u00e9s (saj\u00e1t r\u00e9sz\u00e9)", "d\u00edj", "j\u00e1rul\u00e9k", "illet\u00e9k"]}, "examples": [["multaj societanoj ne repagis la kotizon, kvankam \u011di estas malalta", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kotiz", "primary": false}, "noradrenalino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hormono kaj ne\u016drotransmisiilo \u0109e la agaj organoj.", "translations": {"fr": ["noradr\u00e9naline", "nor\u00e9pin\u00e9phrine"], "de": ["Noradrenalin"], "nl": ["noradrenaline"], "it": ["noradrenalina"]}, "examples": [["perturbojn de la humoro oni sanigas per medikamentoj kiuj reguligas la sangonivelon de adrenalino kaj noradrenalino", "E. dos Santos Lima, Feli\u0109o: Vojo al Esperantujo, KKE Prelegoj, 2005-07"]], "subdefinitions": []}], "root": "noradrenalin", "primary": true}, "epifizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dika fino de longa osto.", "translations": {"be": ["\u044d\u043f\u0456\u0444\u0456\u0437"], "fr": ["\u00e9piphyse"], "nl": ["epifyse"], "pt": ["ep\u00edfise"], "ru": ["\u044d\u043f\u0438\u0444\u0438\u0437"], "de": ["Epiphyse", "Epiphysis", "Knochenendst\u00fcck", "R\u00f6hrenknochenendst\u00fcck"], "hu": ["epifizis", "iz\u00fcleti v\u00e9g (csonton)"], "pl": ["epifiza"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "epifiz", "primary": true}, "kotizi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Pagi sian parton por komuna elspezo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c \u0432\u0437\u043d\u043e\u0441"], "en": ["contribute", "subscribe (money for a common objective)"], "pt": ["cotizar-se"], "be": ["\u043f\u043b\u0430\u0446\u0456\u0446\u044c \u0443\u0437\u043d\u043e\u0441", "\u043f\u043b\u0430\u0446\u0456\u0446\u044c \u0443\u043d\u0451\u0441\u0430\u043a", "\u0443\u043d\u043e\u0441\u0456\u0446\u044c \u0433\u0440\u043e\u0448\u044b"], "de": ["beisteuern", "seinen Beitrag leisten"], "es": ["contribuir"], "hu": ["befizet (saj\u00e1t r\u00e9szt)", "d\u00edjat fizet", "j\u00e1rul\u00e9kot fizet", "illet\u00e9ket fizet"]}, "examples": [["la lernantoj kotizis por donaci memora\u0135on al la instruisto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kotiz", "primary": true}, "alimento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Devo liveri al parenco a\u016d boparenco la vivrimdeojn necesajn al ties situacio.", "translations": {"sk": ["v\u00fd\u017eivn\u00e9", "alimenty"], "be": ["\u0430\u043b\u0456\u043c\u044d\u043d\u0442\u044b"], "en": ["alimony", "maintenance allowance"], "ru": ["\u0430\u043b\u0438\u043c\u0435\u043d\u0442\u044b"], "de": ["Unterhalt", "Unterhaltsbetrag"], "es": ["alimentos"], "hu": ["eltart\u00e1s", "tart\u00e1sd\u00edj"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aliment", "primary": true}, "lamenfungo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fungo, kies ombrelforma fruktokorpo de sube prezentas multajn alcentrajn lamenojn.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u0430\u0441\u0442\u0438\u043d\u0447\u0430\u0442\u044b\u0439 \u0433\u0440\u0438\u0431"], "fr": ["agaric"], "de": ["Bl\u00e4tterpilz"], "nl": ["lamellenzwam"], "hu": ["lemezes gomba"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fung", "primary": false}, "matura": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Atinginta sian plenan kreskadon, forton, kapablon a\u016d ta\u016dgecon.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043f\u0435\u043b\u044b", "\u0441\u0430\u0441\u044c\u043f\u0435\u043b\u044b", "\u0434\u0430\u0440\u043e\u0441\u043b\u044b (\u043f\u0440\u0430 \u0447\u0430\u043b\u0430\u0432\u0435\u043a\u0430)", "\u0441\u0442\u0430\u043b\u044b (\u043f\u0440\u0430 \u0447\u0430\u043b\u0430\u0432\u0435\u043a\u0430)"], "fr": ["m\u00fbr", "mature"], "en": ["mature", "ripe"], "nl": ["rijp"], "pt": ["maduro"], "ru": ["\u0437\u0440\u0435\u043b\u044b\u0439", "\u0441\u043f\u0435\u043b\u044b\u0439 (parolante prifrukto)", "\u0432\u0437\u0440\u043e\u0441\u043b\u044b\u0439 (parolante prihomo)"], "de": ["reif"], "sv": ["mogen"], "hu": ["\u00e9rett"], "br": ["azv", "darev"], "cs": ["zral\u00fd"], "ro": ["copt", "matur"], "pl": ["dojrza\u0142y"]}, "examples": [["matura frukto, semo, homo, a\u011do, spirito, talento", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Plene esplorita, provita, finstudita.", "translations": {}, "examples": [["matura projekto, diskutado", "Z"], ["nematura demando", null], ["mature pripensita kaj orde vo\u0109donita decido", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "matur", "primary": true}, "siaspeca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparta, surpriza, kvaza\u016d per si mem estiganta propran specon.", "translations": {"fr": ["dans son genre", "particulier (sp\u00e9cial)", "sp\u00e9cial (particulier)"], "nl": ["dergelijk", "in zijn/haar soort"], "hu": ["saj\u00e1tos", "k\u00fcl\u00f6nleges"]}, "examples": [["\u00abkun siaspeca spico\u00bb", "Schwartz Raymond,...kun siaspeca spico. - Parizo: esperantista centra librejo, 1931"]], "subdefinitions": []}], "root": "spec", "primary": false}, "stadiono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sportejo kun areno por atletaj a\u016d sportaj ekzercoj kaj konkursoj, kaj mult\u015dtupaj vicoj da sidlokoj por rigardantoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u0434\u044b\u0451\u043d"], "fr": ["stade (de sport)"], "en": ["stadium", "arena", "ballpark", "colliseum", "grounds", "grandstand"], "nl": ["stadion"], "ru": ["\u0441\u0442\u0430\u0434\u0438\u043e\u043d"], "ca": ["estadi"], "de": ["Stadion"], "hu": ["stadion"], "es": ["estadio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stadion", "primary": true}, "hipokrito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kapablo \u015dajnigi ne posedatan virton a\u016d meriton.", "translations": {"en": ["hypocrisy"], "it": ["ipocrisia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hipokrit", "primary": false}, "cizelilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metala stangeto, kies finon oni uzas por enpremi la surfacon de la prilaborata objekto.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0435\u043a\u0430\u043d (\u0438\u043d\u0441\u0442\u0440\u0443\u043c\u0435\u043d\u0442)"], "fr": ["repoussoir (cuir,m\u00e9tal)"], "it": ["cesello"], "pt": ["cinzel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cizel", "primary": false}, "hipokriti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u015cajnigi ne posedatan virton a\u016d meriton.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044b\u0432\u0430\u0434\u0443\u0448\u043d\u0456\u0447\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["\u00eatre hypocrite", "feindre"], "en": ["dissemble"], "nl": ["huichelen"], "pt": ["agir com hipocrisia", "fingir"], "ru": ["\u043b\u0438\u0446\u0435\u043c\u0435\u0440\u0438\u0442\u044c"], "de": ["heucheln"], "it": ["fingere"], "hu": ["sz\u00ednlel"], "br": ["beza\u00f1 pilpous"]}, "examples": [["hipokriti amikecon, honestecon", null], ["promesojn belajn ili hipokritas", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u015cajnigi virton a\u016d piecon, esti nesincera.", "translations": {"de": ["scheinheilig sein"], "nl": ["schijnheilig zijn"], "hu": ["\u00e1lszenteskedik"]}, "examples": [["li hipokritis dum sia tuto vivo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hipokrit", "primary": true}, "hipokrite": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cajnige, nesincere.", "translations": {"en": ["hypocritically"], "it": ["ipocritamente"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hipokrit", "primary": false}, "perlabori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Akiri ion per sia laboro.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0440\u0430\u0431\u043b\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["acqu\u00e9rir (par son travail)", "gagner (par son travail)"], "nl": ["verdienen"], "br": ["gounit (dre labourat)"], "ru": ["\u0437\u0430\u0440\u0430\u0431\u043e\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0440\u0430\u0431\u0430\u0442\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["sich erarbeiten", "sich verdienen"], "hu": ["keres (pl. p\u00e9nzt)"]}, "examples": [["\u015di devis perlabori la vivrimedojn de la tuta familio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "labor", "primary": false}, "hipokrita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hipokritanta.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044b\u0432\u0430\u0434\u0443\u0448\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["hypocrite (adj.)"], "en": ["hypocritical"], "nl": ["schijnheilig"], "pt": ["hip\u00f3crita (adj.)"], "el": ["\u03c5\u03c0\u03bf\u03ba\u03c1\u03b9\u03c4\u03ae\u03c2"], "de": ["heuchlerisch", "scheinheilig"], "it": ["ipocrita (agg.)"], "hu": ["sz\u00ednlel\u0151", "\u00e1lszent", "k\u00e9pmutat\u00f3"], "br": ["pilpous"], "ru": ["\u043b\u0438\u0446\u0435\u043c\u0435\u0440\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["hipokrita konduto, rigardo, respondo", null], ["cinikismo estas ofte hipokriteco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hipokrit", "primary": false}, "pripensinda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiun pripensi estas bone, profite.", "translations": {"fr": ["digne de consid\u00e9ration"]}, "examples": [["koncerne mia enua vivo, \u011di ne estis pripensinda", "D. Defo, trad. A. Krafft, Robinsono Kruso, 1908"], ["jen kelkaj pripensindaj ideoj, kiujn mi proponas al diskuto de \u0109iuj", "Vortoj de k-do Lanti"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "interesa", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pens", "primary": false}, "\u0109adoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ina eksterdoma kapvesto en Irano kaj aliaj landoj, duonronda tuko, kiu kovras la hararon kaj pendas malanta\u016de.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0430\u0434\u0440\u0430"], "fr": ["tchador"], "pt": ["xador (\u00f3)", "chador (\u00f3) (evi)"], "fa": ["\u0686\u0627\u062f\u0631 (\u067e\u0648\u0634\u0634 \u0632\u0646\u0627\u0646\u0647)"], "de": ["Tschador"], "it": ["chador"], "pl": ["czadra", "czador"]}, "examples": [["\u015di kovris sin per \u0109adoro kaj eliris en la straton", "Mahbube Mirkadiri, Donaco el voja\u011do, La Ondo de Esperanto, 2003:3 (101)"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ador", "primary": true}, "fajfilego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre brua fajfilo uzata sur \u015dipoj, en fabrikoj kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u0433\u0443\u0434\u043e\u043a", "\u0441\u044b\u0440\u044d\u043d\u0430"], "fr": ["sir\u00e8ne"], "en": ["fog horn"], "nl": ["sirene"], "ru": ["\u0433\u0443\u0434\u043e\u043a", "\u0441\u0438\u0440\u0435\u043d\u0430"], "de": ["Sirene"], "hu": ["haj\u00f3k\u00fcrt", "szir\u00e9na"], "br": ["c'hwitellerez", "korn-boud (c'hwitellerez)"], "pl": ["syrena"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fajf", "primary": false}, "roboto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La internacii\u011dinta vorto estis unue enkondukita en la \u0109e\u0125a lingvo fare de \u0109e\u0125a verkisto Karel \u010capek en lia teatra\u0135o \u00abR.U.R.\u00bb (1920) kiel deriva\u0135o de \u0109e\u0125a vorto \u00abrobota\u00bb (=sklava laboro) kaj origine signifis me\u0125anikan homon, ma\u015dinhomon. Nunaj industriaj robotoj apena\u016d similas homojn, konsistante precipe nur el manipulilo kaj stirorgano. Roboto povas esti anka\u016d komputila programo, iel imitanta agadon de homo."], "primary definition": "A\u016dtomato, kapabla agi simile al homo a\u016d besto, plenumante plene a\u016d parte ties funkciojn.", "translations": {"be": ["\u0440\u043e\u0431\u0430\u0442"], "fr": ["robot"], "en": ["robot"], "nl": ["robot"], "pt": ["rob\u00f4"], "ru": ["\u0440\u043e\u0431\u043e\u0442"], "de": ["Roboter"], "hu": ["robot"], "cs": ["robot"], "es": ["robot"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Ma\u015dinsimila, senpersonigita laboristo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "robot", "primary": true}, "intersekva": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prezentanta sinsekvon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u044c\u043b\u044f\u0434\u043e\u045e\u043d\u044b"], "nl": ["opeenvolgend"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["egym\u00e1st k\u00f6vet\u0151", "sorozatos"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sekv", "primary": false}, "intersekvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro da a\u0135oj regule metitaj unu post la alia.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u044c\u043b\u044f\u0434\u043e\u045e\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "nl": ["opeenvolging", "volgorde"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "es": ["secuencia", "serie"], "hu": ["sor"]}, "examples": [["la\u016d la \u015dtuparo staris sinsekvo da soldatoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aro da okaza\u0135oj esti\u011dintaj unu post la alia.", "translations": {"hu": ["sorozat"]}, "examples": [["sinsekvo da aventuroj", "B"], ["tabelo de intersekvado", "D"]], "subdefinitions": []}], "root": "sekv", "primary": false}, "pirozo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bruleca doloro en ezofago a\u016d stomako (pyrosis).", "translations": {"be": ["\u043f\u044f\u043a\u043e\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["pyrosis"], "bg": ["\u043a\u0438\u0441\u0435\u043b\u0438\u043d\u0438"], "nl": ["zuur (v.maag)", "maagbrand"], "pt": ["azia", "pirose"], "ru": ["\u0438\u0437\u0436\u043e\u0433\u0430"], "ca": ["pirosi"], "de": ["Sodbrennen"], "hu": ["gyomor\u00e9g\u00e9s"], "en": ["pyrosis", "heart-burn", "stomach acidity", "acid stomach"], "br": ["kalondev", "kalonlosk"], "es": ["pirosis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "piroz", "primary": true}, "gria\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ka\u0109o el grio.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0448\u0430 (\u0437 \u043a\u0440\u0443\u043f\u0430\u045e)"], "fr": ["semoule (plat)"], "en": ["porridge"], "nl": ["griesmeelpap"], "ru": ["\u043a\u0430\u0448\u0430 (\u0438\u0437 \u043a\u0440\u0443\u043f\u044b)"], "de": ["Grie\u00dfbrei", "Gr\u00fctze"], "hu": ["darak\u00e1sa"], "fa": ["\u0647\u064e\u0644\u06cc\u0645", "\u062e\u0648\u0631\u0627\u06a9 \u0628\u0644\u063a\u0648\u0631"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gri", "primary": false}, "kerneca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fortika, sukplena, drasta.", "translations": {"be": ["\u044f\u0434\u0440\u0430\u043d\u044b"], "fr": ["costaud", "robuste"], "ru": ["\u044f\u0434\u0440\u0451\u043d\u044b\u0439"], "de": ["kernig"], "pl": ["j\u0119drny"], "hu": ["er\u0151s", "er\u0151teljes", "kem\u00e9ny"]}, "examples": [["kerneca stilo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kern", "primary": false}, "kapilara": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta al kapilaro.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043f\u0456\u043b\u044f\u0440\u043d\u044b"], "fr": ["capillaire (adj.)"], "en": ["capillary"], "nl": ["capillair"], "ru": ["\u043a\u0430\u043f\u0438\u043b\u043b\u044f\u0440\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["hajsz\u00e1lcs\u00f6es", "hajsz\u00e1leres", "kapill\u00e1ris"], "pl": ["kapilarny"], "es": ["capilar"]}, "examples": [["kapilara aktiveco, analizo, \u0125emio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Havanta formon de kapilaro.", "translations": {"en": ["capillary"]}, "examples": [["kapilaraj tuboj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kapilar", "primary": false}, "kapilaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Harforma angio, organo, kies interna diametro estas treege malgranda.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043f\u0456\u043b\u044f\u0440"], "fr": ["capillaire (subst.)", "vaisseau capillaire", "art\u00e9riole", "veinule"], "en": ["capillary"], "nl": ["haarvat"], "ru": ["\u043a\u0430\u043f\u0438\u043b\u043b\u044f\u0440"], "de": ["Kapillare"], "hu": ["hajsz\u00e1lcs\u0151", "hajsz\u00e1l\u00e9r", "kapill\u00e1ris"], "fa": ["\u0645\u0648\u06cc\u0631\u06af"], "es": ["capilar"], "pl": ["kapilara", "naczynie w\u0142oskowe"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kapilar", "primary": true}, "disponigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Meti ion sub (je) ies dispono.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u043e\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["fournir (mettre \u00e0 disposition)", "mettre \u00e0 disposition"], "en": ["make available", "provide"], "pt": ["disponibilizar"], "be": ["\u0434\u0430\u0446\u044c", "\u0434\u0430\u0437\u0432\u043e\u043b\u0456\u0446\u044c \u0440\u0430\u0441\u043f\u0430\u0440\u0430\u0434\u0436\u0430\u0446\u0446\u0430"], "de": ["verf\u00fcgbar machen", "bereitstellen"], "hu": ["rendelkez\u00e9sre bocs\u00e1t"], "fa": ["\u062f\u0631 \u0627\u062e\u062a\u06cc\u0627\u0631 \u06af\u0630\u0627\u0634\u062a\u0646", "\u062f\u0631 \u062f\u0633\u062a\u0631\u0633 \u06af\u0630\u0627\u0634\u062a\u0646"], "pl": ["zadysponowa\u0107", "odda\u0107 do czyjej\u015b dyspozycji", "udost\u0119pni\u0107"]}, "examples": [["disponigi \u0109ambron al societo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dispon", "primary": false}, "seno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eksa mona subunuo en japanujo egala al centono de eno.", "translations": {"it": ["sen"]}, "examples": [["\u00abnur du senojn? Donu tri senojn, se ne, mi ne...\u00bb", "Ueyama M., Pardonon!, l' omnibuso, 1970"], ["oni devos pagi 30 a\u016d 50 senojn por a\u0109eti maldikan gvidlibreton", "Kooga S., trad. \u015cimizu J., Viro en Blua Vesto, 2007"]], "subdefinitions": []}], "root": "sen", "primary": false}, "alburno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La unua ligna tavolo \u011denerale blanka, kiu trovi\u011das senpere sub la \u015delo, kaj formas \u0109iujare novan rondon \u0109irka\u016d la basto.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0430\u043b\u043e\u043d\u0430"], "fr": ["aubier"], "en": ["sapwood"], "nl": ["spint"], "pt": ["alburno", "borne", "branco da \u00e1rvore"], "ru": ["\u0437\u0430\u0431\u043e\u043b\u043e\u043d\u044c", "\u043e\u0431\u043e\u043b\u043e\u043d\u044c"], "de": ["Splintholz"], "hu": ["sz\u00edj\u00e1cs", "alburnum"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Alburno estas anka\u016d la nomo de parto de arbo\u015delo."], "primary definition": "Eta riverfi\u015do el e\u016dropaj riveroj, genro el familio ciprinedoj (Alburnus) precipe la komuna specio Alburnus alburnus.", "translations": {"fr": ["ablette"], "nl": ["witvis", "alver"], "pl": ["ukleja"], "pt": ["alburno (zool.)", "alburnete (zool.)"], "de": ["Ukelei", "Laube"], "es": ["alburno"], "hu": ["sz\u00e9lhajt\u00f3 k\u00fcsz", "\u00f6kle", "sz\u00e9lkeszeg"]}, "examples": [["du stratbuboj kaj unu gimnaziano, kiuj sidis sur la pontokestoj kaj fi\u015dis alburnojn, ekvidis lin", "Selma Lagerl\u00f6f, trad. S. Engholm, G\u00f6sta Berling, \u0109apitro 33a"], ["\u00abatentu, pa\u0109jo,\u00bb diris la filo. \u00abFi\u015do kapti\u011das.\u00bb \u00ab\u011ci estas nur alburno,\u00bb murmuris la maljuna sinjoro", "Milito kontra\u016d salamandr, libro 3a, \u0109apitro 10a"]], "subdefinitions": []}], "root": "alburn", "primary": true}, "enkadre de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0443 \u0440\u0430\u043c\u043a\u0430\u0445"], "fr": ["dans le cadre de"], "nl": ["in het kader van"], "ru": ["\u0432 \u0440\u0430\u043c\u043a\u0430\u0445"], "pl": ["w ramach"], "hu": ["(vminek a )keret\u00e9ben"]}, "examples": [["La interkonsento estis farita enkadre de la laborgrupo", "Evgeni Georgiev: Interkonsento pri komerca liberigo, Monato, jaro 2002a, numero 2a, p. 13a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kadr", "primary": false}, "hostiujo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En diversaj konfesioj tiu ujo povas havi malsamajn formojn: \u011di povas esti vazo (la sola formo konata de la PIV-oj), a\u016d skatolo el nobla metalo kaj tiel plu."], "primary definition": "Sanktigita ujo por konservi konsekritajn hostiojn.", "translations": {"el": ["\u03b1\u03c1\u03c4\u03bf\u03c6\u03cc\u03c1\u03b9\u03bf"], "fr": ["ciboire"], "en": ["pyx"], "nl": ["ciborie", "ciborie"], "pt": ["cib\u00f3rio"], "ru": ["\u0434\u0430\u0440\u043e\u0445\u0440\u0430\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Ziborium"], "it": ["pisside", "ciborio"], "hu": ["ostyatart\u00f3", "cib\u00f3rium"], "br": ["kustod (evit an ostivo\u00f9)"], "fi": ["\u00f6yl\u00e4ttirasia", "ciborium"], "pl": ["kustodia", "ciborium", "puszka"]}, "examples": [["D, poste C, iras anta\u016d la altaron kaj, prenante de sur la hostiujo la Korpon, diras: \u00abLa valora kaj plej sankta korpo de nia Sinjoro kaj Dio kaj Savanto Jesuo Kristo estas donata al mi (nomo), (titolo), por forigo de miaj pekoj kaj vivo eterna\u00bb", "La komunio, Liturgiaj modeloj"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "tabernaklo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hosti", "primary": false}, "atendovico": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vico da atendantoj.", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u0440\u0433\u0430"], "fr": ["file d'attente", "queue (file d'attente)"], "nl": ["wachtrij", "file"], "ru": ["\u043e\u0447\u0435\u0440\u0435\u0434\u044c"], "de": ["Stau"], "hu": ["sorban \u00e1ll\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vic", "primary": false}, "bu\u015delo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malnova komunuza mezurunuo de kapacito, por grenoj kaj \u015duteblaj materialoj; proksimume egala al 36 litroj en Britujo kaj Kanado, 10 litroj en Francujo, 55 litroj en Prusujo, kaj tiel plu..", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u0448\u0430\u043b\u044c"], "fr": ["boisseau"], "en": ["bushel"], "ru": ["\u0431\u0443\u0448\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Scheffel"], "hu": ["v\u00e9ka"], "br": ["poezell"], "pl": ["buszel"]}, "examples": [["ni a\u0109etis bu\u015delon da papriko", "Stela, Verda vojeto de Stela, 2007-09-08"]], "subdefinitions": []}], "root": "bu\u015del", "primary": true}, "recitalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plurparta belarta spekta\u0135o fare de unu artisto a\u016d de unu grupo.", "translations": {"fr": ["r\u00e9cital"], "nl": ["recital"], "pl": ["recital"], "pt": ["recital"]}, "examples": [["li fondis en Sevilo la \u00abdomon de la poetoj\u00bb, kie okazis \u0109iusemajne poeziaj recitaloj", "A. M. Botella, Al-Andalus..., Kajeroj el la Sudo, 1998-09, numero 40a"], ["Jean-Thierry von B\u00fcren operkantisto prezentis tre sukcesan recitalon dum la lasta SAT-kongreso", "F. Martorell, Informletro n-ro 4, soc.culture. esperanto, 2003-12-09"]], "subdefinitions": []}], "root": "recital", "primary": true}, "omana": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta al Omano.", "translations": {"be": ["\u0430\u043c\u0430\u043d\u0441\u043a\u0456"], "bg": ["\u043e\u043c\u0430\u043d\u0441\u043a\u0438"], "nl": ["Omaans", "Omanitisch"], "ru": ["\u043e\u043c\u0430\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["omanisch"], "pl": ["oma\u0144ski"], "hu": ["om\u00e1ni"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Oman", "primary": false}, "galope": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Galopante.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0430\u043b\u043e\u043f\u043e\u043c"], "fr": ["au galop"], "en": ["galloping"], "nl": ["in galop"], "pt": ["a galope"], "be": ["\u0433\u0430\u043b\u043e\u043f\u0430\u043c", "\u043d\u0430\u045e\u0441\u043a\u0430\u0447"], "de": ["galoppierend"], "tr": ["d\u00f6rtnala"], "sv": ["i galopp"], "hu": ["v\u00e1gt\u00e1ban"]}, "examples": [["la buboj galope forkuris", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "galop", "primary": false}, "sen-": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prefikso uzata.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0437-", "\u0431\u0435\u0441-"], "hu": ["-mentes", "-tlen", "-tlan", "-telen", "-talan"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["senago, senatende, senbrila, sencela, sen\u0109esa, sendanka (nedankema), sendefenda infano, senefika, senekzerca, senfina, senhonta, senkompata, senmorta, senmova (nemovebla), senokupa (neokupita), senpeka (nepekema), senprepara, senprofita (neprofitiga), senprokraste, senpuna, sensignifa, senzorga, sendependa, seninterrompa (neinterrompita), senpartoprena", null], ["senscieco", "Z"]]}, {"remarks": ["Rimarko: Pri tiu lasta klaso, la prefikso ne estas preferinda, precipe kiam oni almetas sufiksojn al tiuj kunmetitaj adjektivoj: prefere al senerarema, sengraveco, senklereco, senta\u016dgeco estas konsilinde uzi neerarema, malgraveco, malklereco, neta\u016dgeco."], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["senforta, senkulpa, senlaca, senpera, senprudenta, sensperta, sensprita, senutila", null]]}]}], "root": "sen", "primary": false}, "galopi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Kuri la\u016d plej rapida maniero de kvarpieduloj, longe etendante la krurojn.", "translations": {"el": ["\u03ba\u03b1\u03bb\u03c0\u03ac\u03b6\u03c9"], "fr": ["galoper"], "en": ["gallop"], "nl": ["galopperen"], "pt": ["galopar"], "ru": ["\u0441\u043a\u0430\u043a\u0430\u0442\u044c \u0433\u0430\u043b\u043e\u043f\u043e\u043c"], "de": ["galoppieren"], "tr": ["d\u00f6rtnala gitmek"], "sv": ["galoppera"], "hu": ["galoppozik", "v\u00e1gt\u00e1zik"], "be": ["\u0441\u043a\u0430\u043a\u0430\u0446\u044c \u0433\u0430\u043b\u043e\u043f\u0430\u043c", "\u0441\u043a\u0430\u043a\u0430\u0446\u044c \u043d\u0430\u045e\u0441\u043a\u0430\u0447"], "es": ["galopar"]}, "examples": [["la sova\u011daj \u0109evaloj galopas tra la vastaj stepoj", "Fabeloj, volumo 1, Sova\u011daj cignoj"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Tre rapide kuri.", "translations": {}, "examples": [["Kruko kuras, galopas, saltas, sed vane", "L. Beaucaire, Kruko kaj Baniko el Bervalo, 1974"]], "subdefinitions": []}], "root": "galop", "primary": true}, "malbanala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eksterordinara, sensacia.", "translations": {"fr": ["original (particulier)", "qui sort de l'ordinaire"]}, "examples": [["preska\u016d \u0109iupa\u011de li prezentas fascinajn, originalajn kaj malbanalajn bildojn, metaforojn, asociadojn", "S. Johansson, Plezura sed \u015dtopita, [2004]"]], "subdefinitions": []}], "root": "banal", "primary": false}, "galopo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre rapida kuro a\u016d kurmaniero.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043b\u043e\u043f"], "fr": ["galop"], "en": ["gallop"], "nl": ["galop"], "pt": ["galope"], "el": ["\u03ba\u03b1\u03bb\u03c0\u03b1\u03c3\u03bc\u03cc\u03c2"], "de": ["Galopp"], "sv": ["galopp"], "hu": ["galopp", "v\u00e1gta"], "ru": ["\u0433\u0430\u043b\u043e\u043f"], "es": ["galope"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "galop", "primary": false}, "sinofero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rezigno je propra komforto, necesa\u0135o, e\u0109 vivo profite al iu a\u016d io.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043c\u0430\u0430\u0445\u0432\u044f\u0440\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["sacrifice de soi"], "en": ["self-sacrifice"], "nl": ["zelfopoffering"], "ru": ["\u0441\u0430\u043c\u043e\u043f\u043e\u0436\u0435\u0440\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Sichopfern", "Selbstopfer"], "sv": ["sj\u00e4lvuppoffring"], "hu": ["\u00f6nfel\u00e1ldoz\u00e1s"], "he": ["\u05d4\u05e7\u05e8\u05d1\u05d4 \u05e2\u05e6\u05de\u05d9\u05ea"]}, "examples": [["la a\u016dtoro pritraktas la eternajn temojn de bono, malbono, perfido, lojaleco kaj sinofero", "Familio MacGill, June, nejune, pretertempe (J. R. R. Tolkien: La kunularo de l' ringo), Monatojaro 1996a, numero 4a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ofer", "primary": false}, "gast(ig)ema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015catanta akcepti gastojn kaj afable trakti ilin.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u0441\u0442\u0435\u043f\u0440\u0438\u0438\u043c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["accueillant", "hospitalier"], "bg": ["\u0433\u043e\u0441\u0442\u043e\u043f\u0440\u0438\u0435\u043c\u0435\u043d"], "nl": ["gastvrij"], "pt": ["hospitaleiro (adj.)"], "be": ["\u0433\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456\u043d\u043d\u044b", "\u0445\u043b\u0435\u0431\u0430\u0441\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b"], "de": ["gastfreundlich"], "tr": ["misafirperver"], "sv": ["g\u00e4stv\u00e4nlig"], "hu": ["vend\u00e9gszeret\u0151"], "fa": ["\u0645\u0647\u0645\u0627\u0646\u062f\u0648\u0633\u062a", "\u0645\u0647\u0645\u0627\u0646\u200c\u0646\u0648\u0627\u0632"], "es": ["hospitalario"]}, "examples": [["gastama homo", null], ["negastama kaj dezerta lando", "Z"], ["\u011dui la gastamecon de iu", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "gast", "primary": false}, "Vilhelmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo \u011dermandevena.", "translations": {"be": ["\u0412\u0456\u043b\u044c\u0433\u0435\u043b\u044c\u043c"], "fr": ["Guillaume"], "bg": ["\u0423\u0438\u043b\u044f\u043c"], "nl": ["Willem"], "ru": ["\u0412\u0438\u043b\u044c\u0433\u0435\u043b\u044c\u043c", "\u0412\u0438\u043b\u044c\u044f\u043c"], "de": ["Wilhelm"], "it": ["Guglielmo"], "hu": ["Vilmos"], "br": ["Gwilherm", "Lom"]}, "examples": [["Erneston, Vilhelmon iliaj gepatroj nomas Erne\u0109jo , Vilhel\u0109jo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 38"]], "subdefinitions": []}], "root": "Vilhelm", "primary": true}, "ekstra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aldona; eksterordinara; okazanta ekster la kutima vico.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0434\u0430\u0442\u043a\u043e\u0432\u044b", "\u044d\u043a\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u044b", "\u043d\u0430\u0434\u0437\u0432\u044b\u0447\u0430\u0439\u043d\u044b"], "fr": ["additionnel", "extraordinaire (additionnel)", "compl\u00e9mentaire (additionnel)", "suppl\u00e9mentaire (additionnel)", "en plus"], "ru": ["\u0434\u043e\u043f\u043e\u043b\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u043f\u0435\u0446\u0438\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u044d\u043a\u0441\u0442\u0440\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 (\u043d\u0430\u043f\u0440. \u0432\u044b\u043f\u0443\u0441\u043a \u0433\u0430\u0437\u0435\u0442\u044b)", "\u0447\u0440\u0435\u0437\u0432\u044b\u0447\u0430\u0439\u043d\u044b\u0439 (\u043d\u0430\u043f\u0440. \u0437\u0430\u0441\u0435\u0434\u0430\u043d\u0438\u0435)"], "de": ["Sonder-", "Extra-", "zus\u00e4tzlich"], "sv": ["extra"], "hu": ["k\u00fcl\u00f6n", "extra", "plusz"], "es": ["extra"], "pl": ["ekstra", "in plus", "dodatkowy"]}, "examples": [["ekstra eldona\u0135o, trajno, kelnero, laboro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Tiu \u0109i senco aspektas kiel francismo. Ja en tiu lingvo \u00abextra\u00bb estas familiara mallongigo de \u00abeksterordinara\u00bb."], "primary definition": "Eksterordinare bonkvalita.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0439\u0432\u044b\u0448\u044d\u0439\u0448\u0430\u0439 \u044f\u043a\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456"], "fr": ["excellent", "extra (excellent)", "sup\u00e9rieur (de tr\u00e8s bonne qualit\u00e9)"], "ru": ["\u0432\u044b\u0441\u0448\u0435\u0433\u043e \u043a\u0430\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u0430"], "de": ["besonders", "au\u00dfergew\u00f6hnlich"], "hu": ["k\u00fcl\u00f6nleges", "extra", "szuper"], "pl": ["ekstra", "super", "superowy", "prima"]}, "examples": [["ekstra vino, \u0109okolado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ekstr", "primary": true}, "ekleziulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0446\u0435\u0440\u043a\u043e\u0432\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["eccl\u00e9siastique"], "en": ["ecclesiastic", "priest", "cleric"], "de": ["Kleriker", "kirchlicher W\u00fcrdentr\u00e4ger"], "hu": ["egyh\u00e1zi szem\u00e9ly", "klerikus"], "pl": ["kleryk", "duchowny"]}, "examples": [["la plej eminenta en la procesio estis altranga ekleziulo", "Fabeloj, volumo 1, galo\u015doj de feli\u0109o, 2, kio okazis al la jura konsilisto"]], "subdefinitions": []}], "root": "eklezi", "primary": false}, "firmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nomo de komerca entrepreno, ekzemple \u00abCentra Esperanta Librejo\u00bb.", "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u0440\u043c\u0430", "\u043a\u0430\u043c\u043f\u0430\u043d\u0456\u044f", "\u043f\u0440\u0430\u0434\u043f\u0440\u044b\u0435\u043c\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["raison sociale"], "nl": ["firma"], "pt": ["firma", "casa (comercial)", "casa de neg\u00f3cios", "loja", "empresa"], "ru": ["\u0444\u0438\u0440\u043c\u0430", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u043f\u0440\u0438\u044f\u0442\u0438\u0435"], "de": ["Firma"], "es": ["firma comercial (empresarial)"]}, "examples": [["tiuj \u2013 la\u016d la kompanio \u2013 kalumniis la firmon, kiam fine de la 80aj jaroj ili disdonis en Londono flugfolion, en kiu ili akuzis \u00abMcDonalds\u00bb pri i.a. ses misfaroj", "Paul Gubbins: Ne tiom ridos la kla\u016dno, Monato jaro 1997a, numero 8a, p. 8a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Komerca entrepreno mem.", "translations": {"fr": ["firme", "entreprise (soci\u00e9t\u00e9)"], "de": ["Unternehmen"], "en": ["firm", "company", "business", "enterprise"], "pl": ["firma", "przedsi\u0119biorstwo"], "es": ["Empresa (comercial)", "Firma"]}, "examples": [["la firmo reuzos anka\u016d vinbotelojn \u2013 denove nur de vinoj, kiujn \u011di mem enboteligas", "Guido Van Damme: Trinka\u0135oj/Uzi la le\u011don por reklami, Monatojaro 1995a, numero 12a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "firm", "primary": false}, "firma": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Oni ne uzu \u00abfirma\u00bb por diri ke io estas palpeble \u00ab malmola\u00bb; firma pano, ovo sonas same ridinde kiel \u00abrezoluta ovo\u00bb kaj tiel plu. Kaj kvankam egale bonaj estas la esprimoj malmola grundo kaj firma grundo , tamen iliaj sencoj estas malsamaj; la unua povas rilati, ekz-e, al malzorgata grundo en \u011dardeno, kompakta kaj seka, kiel \u015dtono; la dua indikas fidindan grundon, sur kiu oni povas stari a\u016d konstrui, sen risko trafali (firma). Simile, firma koro estas la\u016dda, dum malmola koro estas malaproba."], "primary definition": "Sekure fiksita, nemovebla, ne\u015dancelebla; kiu fidinde apogas.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u0442\u0432\u0451\u0440\u0434\u044b\u0439", "\u043a\u0440\u0435\u043f\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["ferme (adj.)", "consistant (ferme)"], "nl": ["stevig"], "pt": ["firme", "constante", "teso", "consistente", "s\u00f3lido"], "de": ["fest", "stabil"], "pl": ["mocny", "trwa\u0142y", "sta\u0142y", "solidny", "krzepki"]}, "examples": [["teni ion per firma mano", null], ["firmaj brakoj", null], ["firma apogilo", null], ["firma grundo", null], ["firme starigita paco", null], ["sidi firme sur la selo", null], ["firma situacio, ofico", "Z"], ["en la silenta aero la vintro kunmetis la manojn, kaj la glacio fari\u011dis firma ponto inter la landoj", "Fabeloj, volumo 3, Historio de la jaro"], ["firma kurzo, valuto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rezoluta, certa, konstanta, malfacile \u015dan\u011debla.", "translations": {"pl": ["sta\u0142y", "trwa\u0142y", "niezmienny"]}, "examples": [["firma decido", "Z"], ["estis tiel, kvaza\u016d firma volo donis al \u011di forton", "Fabeloj, volumo 4, Filino de la mar\u0109a re\u011do"], ["firma karaktero", null], ["firma pa\u015do, firma vo\u0109o", "Z"], ["firme elteni atakon", null], ["tio firmigas la pacon, la kura\u011don, mian opinion", null], ["kaj nia espero pri vi estas firma", "La Nova Testamento, II. Korintanoj 1:7"], ["tial, miaj amataj fratoj, estu firmaj, nemoveblaj, \u0109iam abundaj en la laboro de la Sinjoro", "La Nova Testamento, I. Korintanoj 15:58"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "firm", "primary": true}, "konfesio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Eklezio kutime implicas pli da hierarkio, konfesio povas tute malhavi disdividon en laikojn kaj pastraron."], "primary definition": "Religia asocio posedanta sian kredon, kulton kaj organizon.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0444\u044d\u0441\u0456\u044f"], "fr": ["confession (culte)", "culte", "croyance", "\u00e9glise (culte)", "foi (culte)", "religion"], "en": ["denomination", "congregation"], "nl": ["belijdenis"], "pt": ["confiss\u00e3o (rel.)"], "ru": ["\u0432\u0435\u0440\u043e\u0438\u0441\u043f\u043e\u0432\u0435\u0434\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u043a\u043e\u043d\u0444\u0435\u0441\u0441\u0438\u044f"], "de": ["Bekenntnis", "Glaubensbekenntnis", "Konfession"], "hu": ["felekezet"], "pl": ["konfesja", "wyznanie"]}, "examples": [["katolikismo, ortodoksismo, kalvinismo estas kristanaj konfesioj", null], ["sunaismo kaj \u015dijaismo estas islamaj konfesioj", null], ["eksterkonfesia lernejo", null], ["interkonfesiaj rilatoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konfesi", "primary": true}, "rafano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio brasikacoj (Raphanus), kies dika tubera diverskolora radiko estas man\u011debla.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0434\u0437\u044c\u043a\u0430"], "en": ["radish"], "nl": ["ramenas"], "pt": ["r\u00e1bano"], "ru": ["\u0440\u0435\u0434\u044c\u043a\u0430"], "de": ["Rettich"], "hu": ["retek"], "pl": ["rzodkiew"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rafan", "primary": true}, "indieno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maldensa kotona kolordesegnita teksa\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u043a\u0430\u043b\u044c"], "fr": ["indienne (tissu)"], "en": ["indienne", "calico", "chintz"], "nl": ["sits", "indienne"], "pt": ["chita (tecelagem, vestu\u00e1rio)"], "ru": ["\u0441\u0438\u0442\u0435\u0446"], "de": ["Zitz", "feiner buntbedruckter Kattun"], "hu": ["indiai karton", "nyomott\u00e1ru"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "indien", "primary": true}, "urso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Peza rabobesto kun dika hararo, mallonga kolo, tre mallonga vosto, kvinfingra, plandmar\u015danta, genro el familio ursedoj (Ursus).", "translations": {"be": ["\u043c\u044f\u0434\u0437\u044c\u0432\u0435\u0434\u0437\u044c"], "fr": ["ours"], "bg": ["\u043c\u0435\u0447\u043a\u0430"], "el": ["\u03b1\u03c1\u03ba\u03bf\u03cd\u03b4\u03b1"], "de": ["B\u00e4r"], "it": ["orso"], "hu": ["medve"], "en": ["bear"], "br": ["arzh"], "cs": ["medv\u011bd"], "fi": ["karhu"], "es": ["oso"], "he": ["\u05d3\u05d1"], "ru": ["\u043c\u0435\u0434\u0432\u0435\u0434\u044c"], "nl": ["beer"], "pt": ["urso"], "tr": ["ay\u0131"], "sv": ["bj\u00f6rn"]}, "examples": [["murmuregas la urso sed danci \u011di devas", "Proverbaro esperanta"], ["fari al iu ursan kareson", "Proverbaro esperanta"], ["anta\u016d mortigo de urso ne vendu \u011dian felon", "Proverbaro esperanta"], ["fari al iu ursan helpon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "urs", "primary": true}, "tutmondi\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekonomia, te\u0125nika, politika evoluo, kiu tu\u015das la mondon, kaj plisimiligas vivkondi\u0109ojn a\u016d vivstilojn en \u011di.", "translations": {"be": ["\u0433\u043b\u044f\u0431\u0430\u043b\u0456\u0437\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["mondialisation"], "en": ["globalization"], "ru": ["\u0433\u043b\u043e\u0431\u0430\u043b\u0438\u0437\u0430\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Globalisierung"], "hu": ["globaliz\u00e1ci\u00f3"]}, "examples": [["aperas novaj movadoj kun fre\u015daj ideoj, ekzemple ATTAC, kiu kolektas kritikantojn de tutmondi\u011do", "Stefan Maul, furoras popolistoj, Monato, jaro 2002a, numero 6a, p. 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mond", "primary": false}, "pubertulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo en la a\u011do de puberto.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0440\u043e\u0441\u0442\u043e\u043a", "\u043e\u0442\u0440\u043e\u043a"], "nl": ["puber"], "ca": ["p\u00faber"], "de": ["Pubertierender"], "es": ["p\u00faber"], "hu": ["serd\u00fcl\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pubert", "primary": false}, "slogani": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eldiri frapfrazon, prezenti kiel frapfrazon.", "translations": {"fa": ["\u0634\u0639\u0627\u0631 \u062f\u0627\u062f\u0646"], "fr": ["avoir pour slogan", "scander (un slogan)"], "pl": ["u\u017cywa\u0107 slogan\u00f3w", "m\u00f3wi\u0107 sloganami"]}, "examples": [["la Pekinaj Olimpikoj sloganas \u00abUnu Mondo, Unu Son\u011do\u00bb", "\u0108ina Radio Internacia, Alte ondas \u0109inlingva varmi\u011do..., 2008-05-19"]], "subdefinitions": []}], "root": "slogan", "primary": false}, "slogano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fa": ["\u0634\u0639\u0627\u0631"], "fr": ["slogan"], "pl": ["slogan"]}, "examples": [["tiun koncepton resumas da\u016dre nia slogano \u00ab\u0109iu rajtas lerni sian gepatran lingvon kaj la internacian lingvon Esperanto\u00bb", "R. Corsetti, Deklaro okaze de la tago de gepatraj lingvoj, 2006-04-25"]], "subdefinitions": []}], "root": "slogan", "primary": true}, "sekvestracii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0441\u044d\u043a\u0432\u044d\u0441\u0442\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["unter Zwangsverwaltung stellen"], "nl": ["sekwesteren"], "it": ["sequestrare (lex)"], "hu": ["lefoglal (z\u00e1rol)", "z\u00e1r al\u00e1 vesz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sekvestraci", "primary": true}, "longda\u016dra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043b\u0433\u0438\u0439", "\u0434\u043b\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u043e\u0434\u043e\u043b\u0436\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["long (durable)"], "nl": ["langdurig"], "br": ["hirbad"], "pl": ["d\u0142ugotrwa\u0142y", "przewlek\u0142y"]}, "examples": [["la malsano estos longeda\u016dra", "Marta"], ["neceso de longda\u016dra klopodado por varbi la indiferentulojn", "Vortoj de k-do Lanti, je la lumo de la sperto"]], "subdefinitions": []}], "root": "da\u016dr", "primary": false}, "sarabando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "E\u016dropa danco hispan-devena, tri-takta, origine vigla, i\u011dinta malrapida, populara en la 16a kaj 17a jarcentoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0440\u0430\u0431\u0430\u043d\u0434\u0430"], "fr": ["sarabande"], "bg": ["\u0441\u0430\u0440\u0430\u0431\u0430\u043d\u0434\u0430"], "nl": ["sarabande"], "pt": ["sarabanda"], "ru": ["\u0441\u0430\u0440\u0430\u0431\u0430\u043d\u0434\u0430"], "de": ["Sarabande"], "it": ["sarabanda"], "hu": ["sarabande"], "es": ["zarabanda"]}, "examples": [["ni revis pri mantiloj, sarabando", "T. Carr, Kial la hispana?, La Brita Esperantisto, 2004, printempo, numero 956a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Muzika\u0135o ta\u016dga por saraband-danco, ofte uzata kiel parto de suito.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "saraband", "primary": true}, "homido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ido de homo.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u0431\u0451\u043d\u043e\u043a"], "fr": ["enfant", "fils d'homme"], "nl": ["mensenkind"], "de": ["Menschenkind", "Kind"], "tr": ["insan o\u011flu"], "it": ["bambino (zool.)"], "hu": ["emberfia"], "br": ["bugel"], "pl": ["dziecko"]}, "examples": [["ho, rememoru, kia estas la da\u016dro de mia vivo, por kia vanta\u0135o Vi kreis \u0109iujn homidojn", "La Malnova Testamento, &Psa 89:47"]], "subdefinitions": []}], "root": "hom", "primary": false}, "tuberkulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsaneca tubereto ka\u016dzita de la bacilo de tuberkulozo kaj kreskanta precipe en pulmoj, intestoj, ostoj, \u0109e homo kaj besto.", "translations": {"be": ["\u0442\u0443\u0431\u044d\u0440\u043a\u0443\u043b"], "nl": ["tuberkel"], "pt": ["tub\u00e9rculo"], "ru": ["\u0442\u0443\u0431\u0435\u0440\u043a\u0443\u043b"], "de": ["Tuberkel"], "pl": ["ziarniak", "gruze\u0142ek (pot.)"], "hu": ["g\u00fcm\u0151", "gum\u00f3cska", "tuberculum"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tuberkul", "primary": true}, "simfonio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kompona\u0135o por orkestro, kiu amplekse prezentas kelkajn motivojn la\u016d unu \u0109efa tonalo dum kvar partoj alterne rapid- kaj malrapid-ritmaj.", "translations": {"be": ["\u0441\u044b\u043c\u0444\u043e\u043d\u0456\u044f"], "fr": ["symphonie"], "en": ["symphony"], "nl": ["symfonie"], "ru": ["\u0441\u0438\u043c\u0444\u043e\u043d\u0438\u044f"], "de": ["Symphonie", "Sinfonie"], "it": ["sinfonia"], "hu": ["szimf\u00f3nia"], "fa": ["\u0633\u0645\u0641\u0648\u0646\u06cc", "\u0633\u0646\u0641\u0648\u0646\u06cc"], "pl": ["symfonia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "simfoni", "primary": true}, "sejno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fi\u015dreto pendanta de flosiloj en akvo.", "translations": {"fr": ["seine (filet)", "senne (filet)"], "de": ["Ringwadennetz"]}, "examples": [["ne pasas tago, ke la fi\u015distoj ne eltiras el la maro per sia sejno kune kun la valora kapta\u0135o, anka\u016d maresta\u0135ojn, kiuj ne estas por vendado", "P. Giunio, Sekretoj de la maresta\u0135oj, Kroatia Esperanto-Servo, 1960"]], "subdefinitions": []}], "root": "sejn", "primary": true}, "nemalmulta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iom granda kvanto a\u016d nombro da.", "translations": {"fr": ["un certain nombre de", "un nombre non n\u00e9gligeable de"]}, "examples": [["lin nemalmultaj konas", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "mult", "primary": false}, "volvekovri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Tute kovri objekton per io, kiu volvi\u011das \u0109irka\u016d \u011di.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0433\u043e\u0440\u0442\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u043a\u0440\u0443\u0447\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0431\u0433\u043e\u0440\u0442\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0445\u0456\u043d\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0442\u0443\u043b\u044f\u0446\u044c"], "hu": ["beburkol", "bebugyol\u00e1l", "betakar"], "nl": ["inwikkelen"], "pt": ["envolver"], "ru": ["\u0437\u0430\u0432\u0435\u0440\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u043c\u043e\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u0435\u0440\u043d\u0443\u0442\u044c"]}, "examples": [["envolvi en tuko la vunditan fingron, beston en reto, sin mem en varma mantelo, paka\u0135on en paperon", "B"], ["esti envolvita en, per mantelo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Tute kovri.", "translations": {}, "examples": [["la nokto envolvis la teron per nigra vualo", null], ["la ne\u011do kovras la straton envolvitan per la krepusko", null], ["la valo estis envolvita en blanka nebulo", "B"], ["la nebulo volvekovranta nin", null], ["ni estis envolvitaj en labirintaj komplika\u0135oj", null], ["la internacia vivo envolvas nun la tutan terglobon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "volv", "primary": false}, "elakvi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Eliri, aperi el akvo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0441\u043f\u043b\u044b\u0442\u044c"], "fr": ["\u00e9merger"], "nl": ["uit het water komen"], "pl": ["wynurza\u0107 si\u0119 z wody", "wy\u0142ania\u0107 si\u0119 z wody"]}, "examples": [["en la mezo de Nilo oni renkontadis insulojn, kiuj, \u015dajnis, hiera\u016d elakvi\u011dis", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "akv", "primary": false}, "dispozicio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u043f\u043e\u0440\u044f\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u044e\u0440.)"], "fr": ["disposition (jur.)"], "pt": ["disposi\u00e7\u00e3o (jur.)", "cl\u00e1usula"], "ca": ["disposici\u00f3"], "es": ["disposici\u00f3n (jur.)"], "pl": ["dyspozycja"]}, "examples": [["li formulis en la testamento aliajn dispoziciojn", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 1a, \u0109apitro 12a, p. 87a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Faciliga stato a\u016d ecaro por io, ekzemple por malsano.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u0440\u0430\u0441\u043f\u043e\u043b\u043e\u0436\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["pr\u00e9disposition"], "pt": ["disposi\u00e7\u00e3o", "predisposi\u00e7\u00e3o", "inclina\u00e7\u00e3o", "tend\u00eancia"], "ca": ["predisposici\u00f3"], "es": ["predisposici\u00f3n"], "pl": ["predyspozycja"]}, "examples": [["vi frenezi\u011dis, \u0109ar vi, ver\u015dajne, havas dispozicion al tio", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 13a, p. 117a"]], "subdefinitions": []}], "root": "dispozici", "primary": true}, "investado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["investiture"], "en": ["investment"], "pt": ["investidura"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ago investi.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043f\u0438\u0442\u0430\u043b\u043e\u0432\u043b\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0438\u043d\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["investissement (finance, acte)"], "pt": ["investimento (a\u00e7\u00e3o; economia, finan\u00e7as, com\u00e9rcio)"]}, "examples": [["tiuj 40 milionoj da e\u016droj de investado el Belgio en Kongo, lando kun \u0109irka\u016d 50 milionoj da lo\u011dantoj, estas tre eta almozo", "Miguel VIANNA: Ri\u0109aj landoj kaj Kongo. Monato"], ["ekologieco de atomelektrejoj ne estas tiom elstara pro eksterordinare granda investado dum konstruo kaj poste malkonstruo de la elektrejoj", "Jan WERNER: Nuklea energio: ne fidu la respondeculojn. Monato"]], "subdefinitions": []}], "root": "invest", "primary": false}, "strabi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Nepovi, pro difekto de la okulaj muskoloj, direkti amba\u016d okulojn al sama celo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0441\u0430\u0432\u0443\u0440\u044b\u0446\u0446\u0430", "\u043a\u0430\u0441\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u0433\u043b\u044f\u0434\u0437\u0435\u0446\u044c \u0441\u043a\u043e\u0441\u0430", "\u0431\u044b\u0446\u044c \u043a\u0430\u0441\u0430\u0432\u043e\u043a\u0456\u043c"], "fr": ["loucher"], "en": ["squint"], "nl": ["loensen", "scheel kijken"], "pt": ["vesguear", "ser vesgo"], "ru": ["\u043a\u043e\u0441\u0438\u0442\u044c (\u0433\u043b\u0430\u0437\u0430\u043c\u0438)", "\u043a\u043e\u0441\u043e\u0433\u043b\u0430\u0437\u0438\u0442\u044c"], "de": ["schielen"], "hu": ["kancsal\u00edt", "bandzs\u00edt"], "es": ["ser estr\u00e1bico, -a", "ser bizco, -a"], "pl": ["mie\u0107 zeza", "zezowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Rigardi de flanke, kun malica a\u016d envia intenco.", "translations": {"fr": ["fig.: loucher (en direction de)"], "en": ["look askance"], "nl": ["afgunstig terzijde kijken", "boosaardig terzijde kijken"], "pt": ["olhar de soslaio"], "de": ["(hin-)schielen"], "hu": ["ferd\u00e9n n\u00e9z"], "pl": ["zezowa\u0107", "patrze\u0107 z ukosa", "krzywo patrze\u0107"]}, "examples": [["\u015diaj pupiloj strabis al la lito", null]], "subdefinitions": []}], "root": "strab", "primary": true}, "galvanoplastiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arto kaj procedo apliki galvanan kurenton por kovri objekton per maldika tavolo de metalo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043b\u044c\u0432\u0430\u043d\u0430\u043f\u043b\u044f\u0441\u0442\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["galvanoplastie"], "nl": ["galvanoplastiek"], "pt": ["galvanoplastia", "galvanopl\u00e1stica"], "el": ["\u03b3\u03b1\u03bb\u03b2\u03b1\u03bd\u03bf\u03c0\u03bb\u03b1\u03c3\u03c4\u03b9\u03ba\u03ae"], "de": ["Galvanoplastik"], "hu": ["galvanoplasztika"], "ru": ["\u0433\u0430\u043b\u044c\u0432\u0430\u043d\u043e\u043f\u043b\u0430\u0441\u0442\u0438\u043a\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "galvanoplastik", "primary": true}, "strabe": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En straba maniero.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0441\u0430\u0432\u0443\u0440\u0430", "\u043a\u0430\u0441\u0430\u0432\u043e\u043a\u0430"], "nl": ["scheel"], "pl": ["zezuj\u0105c", "z ukosa"], "pt": ["estrabicamente", "de soslaio"], "de": ["schielend"], "es": ["estr\u00e1bicamente", "de reojo (con malicia)"], "hu": ["ferd\u00e9n"]}, "examples": [["strabe rigardi la ri\u0109a\u0135ojn de aliaj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "strab", "primary": false}, "konformismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sinteno konforma al la ordinaraj moroj, harmonia kun la medio.", "translations": {"fr": ["conformisme"]}, "examples": [["la kalifornia urbo Berkeley restas fama pro siaj toleremo kaj ne-konformismo", "Ionel Onet Rajton je nuda brusto!, Eventoj, 1996-03, numero 98a"]], "subdefinitions": []}], "root": "konform", "primary": false}, "straba": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Trafita de strabismo.", "translations": {"fr": ["bigleux (adj.)"], "en": ["squinting", "looking different ways", "cross-eyed"], "nl": ["scheel"], "pt": ["estr\u00e1bico"], "de": ["schielend"], "hu": ["kancsal", "bandzsa"], "pl": ["zezowaty"], "es": ["estr\u00e1bico, -a"]}, "examples": [["straba infano", null], ["mi a\u016ddis neniun ripro\u0109an vorton, vidis neniun straban rigardon", "K"]], "subdefinitions": []}], "root": "strab", "primary": false}, "hemerokalido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0430\u0441\u043e\u0434\u043d\u0435\u0432", "\u043b\u0438\u043b\u0435\u0439\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["h\u00e9m\u00e9rocalle"], "nl": ["daglelie"], "pt": ["hemerocale"], "de": ["Taglilie"], "hu": ["s\u00e1sliliom"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hemerokalid", "primary": true}, "Valo de la Re\u011doj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kruta valo en Egiptujo, \u0109e la okcidenta bordo de la rivero Nilo apud Luksoro, en kies flankoj re\u011doj de la Nova Imperio instaligis siajn tombejojn.", "translations": {"fr": ["la Vall\u00e9e des rois"], "de": ["Tal der K\u00f6nige"], "en": ["Valley of the Kings"], "hu": ["Kir\u00e1lyok v\u00f6lgye"]}, "examples": [["tiu tombeto en la Valo de la Re\u011doj estus perdebla en la koridoroj tra kiuj ili jam trapasis", "Arthur C. Clarke, trad. Dave Coffin, Rendevuo kun Rama, \u0109apitro 8a, \u00abtra la nabo\u00bb"]], "subdefinitions": []}], "root": "val", "primary": false}, "portisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu metie portas paka\u0135ojn a\u016d \u015dar\u011dojn.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0441\u0456\u043b\u044c\u0448\u0447\u044b\u043a"], "fr": ["porteur"], "nl": ["kruier", "sjouwer", "drager"], "ru": ["\u043d\u043e\u0441\u0438\u043b\u044c\u0449\u0438\u043a"], "de": ["Tr\u00e4ger"], "tr": ["ta\u015f\u0131y\u0131c\u0131"], "sv": ["b\u00e4rare"], "hu": ["hord\u00e1r", "sz\u00e1ll\u00edt\u00f3munk\u00e1s"], "pl": ["tragarz"]}, "examples": [["\u0109esis \u0109iuj laboroj, e\u0109 la portistoj ne portis la \u015dar\u011dojn", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 16a"], ["ili fari\u011das portistoj, lavistoj de veturiloj, \u015duistoj kaj etvendistoj", "Zandandu Ntomono Zola, Surstrata skandalo, Monato, jaro 2001a, numero 3a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "port", "primary": false}, "inkandeska": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Varmi\u011dinta \u011dis blankarda stato, estanta en blankarda stato.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u043a\u0430\u043b\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0434\u043e\u0431\u0435\u043b\u0430 (\u043a\u0430\u043a \u043d\u0438\u0442\u044c \u0432 \u043b\u0430\u043c\u043f\u0435 \u043d\u0430\u043a\u0430\u043b\u0438\u0432\u0430\u043d\u0438\u044f)"], "fr": ["incandescent"], "nl": ["witgloeiend"], "pt": ["incandescente"], "de": ["wei\u00dfgl\u00fchend"], "es": ["incandescente"], "hu": ["izz\u00f3"]}, "examples": [["inkandeska korpo, lampo, lumo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "inkandesk", "primary": false}, "insisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago insisti.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0441\u0442\u043e\u0439\u043b\u0456\u0432\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["insistance"], "en": ["insistence"], "nl": ["aandringen (zn.)", "aandrang (het aandringen)"], "pt": ["insist\u00eancia"], "ru": ["\u043d\u0430\u0441\u0442\u043e\u0439\u0447\u0438\u0432\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Beharren", "Dr\u00e4ngen", "Nachdruck"], "hu": ["ragaszkod\u00e1s (vmihez)", "s\u00fcrget\u00e9s", "szorgalmaz\u00e1s", "kitart\u00e1s"]}, "examples": [["la\u016d \u015dia insisto la mastrino bonfavore permesis al mi uzi la kvaza\u016d ciritan fortepianon", "Metropoliteno\u0109ap. 3"], ["la\u016d insisto de", null], ["seninsiste diri", null]], "subdefinitions": []}], "root": "insist", "primary": false}, "peki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Malobservi religian a\u016d moralan le\u011don.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0430\u0448\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["p\u00e9cher"], "en": ["sin"], "nl": ["zondigen"], "pt": ["pecar"], "ru": ["\u0433\u0440\u0435\u0448\u0438\u0442\u044c"], "de": ["s\u00fcndigen"], "sv": ["synda"], "hu": ["v\u00e9tkezik", "b\u0171nt k\u00f6vet el"], "br": ["pec'hi\u00f1"]}, "examples": [["al homo, pekinta senintence, Dio facile pardonas", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 22"], ["pekinto pentas, kolero silentas", "Proverbaro esperanta"], ["kontra\u016d peko prediku, sed pekinton pardonu", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Malobservi regulon de dececo, scienco, arto kc.", "translations": {"de": ["versto\u00dfen"], "hu": ["v\u00e9t"]}, "examples": [["peki kontra\u016d la logiko, la gramatiko, la vereco", null], ["tiuj formoj pekas kontra\u016d la principo de internacieco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pek", "primary": true}, "drilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Boraparato konsistanta el stango, en kiu estas fiksita borilo kaj kiu povas rapide turni\u011di movate de elektra motoro, a\u016d de homa forto, ekz-e per ar\u0109o, kies \u015dnuro \u0109irka\u016das pulieton, a\u016d per \u015dra\u016dbe borita stangeto, kiun oni glitigas la\u016dlonge de la stango havanta tiam helican \u015dra\u016dba\u0135on.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0440\u0435\u043b\u044c", "\u043a\u043e\u043b\u043e\u0432\u043e\u0440\u043e\u0442"], "fr": ["perceuse"], "de": ["Drillbohrer"], "pt": ["broca", "arco de pua"], "pl": ["wiertarka", "\u015bwider"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dril", "primary": true}, "insisti": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kiel subjekton oni kutime atendas personon, institucion a\u016d ion ajn personigeblan. Tre malofte povas temi pri fenomeno, penso, sento ks, kies da\u016dro a\u016d ripeti\u011do vekas atenton. Tamen en derivitaj formoj \u0109i tiu figura senco estas pli ofta."], "primary definition": "(netransitiva) Denove prezenti sian opinion a\u016d postulon, ofte \u0109ar oni ne ricevis kontentigan rezulton \u0109e la anta\u016da provo.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0441\u0442\u043e\u0439\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["insister"], "en": ["insist"], "nl": ["aandringen", "insisteren"], "pt": ["insistir"], "ru": ["\u043d\u0430\u0441\u0442\u0430\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c (\u043d\u0430 \u0441\u0432\u043e\u0451\u043c)"], "de": ["beharren", "bestehen (auf etw.)", "insistieren"], "sv": ["insistera"], "hu": ["kitart (vmi mellett)", "ragaszkodik (vmihez)", "s\u00fcrget", "szorgalmaz", "hangs\u00falyoz"], "es": ["insistir"]}, "examples": [["ne insistu pri via peto, kiun ni ne povas konsenti", null], ["kiam insistis super li liaj servantoj kaj anka\u016d la virino, li obeis ilian vo\u0109on", "La Malnova TestamentoI. Samuel 28:23"], ["li insistis \u0109e li, ke li prenu, sed tiu ne volis", "La Malnova TestamentoII. Re\u011doj 5:16"], ["kelkaj kamaradoj insistis, por ke ni ne tro forlasu el la skriba\u0135oj de Lanti", "Vortoj de k-do LantiAnta\u016dparolo"], ["mi demandas: Kion vi gajnos, insistis Dagon", "La Faraono, volumo 1\u0109ap. 25"], ["trinku vian pajnton, viro, ne tiom insistigu min", "Urd Hadda murdita!p. 17"], ["ekinsistis super li la pleja\u011duloj de lia domo, por igi lin levi\u011di de la tero, sed li ne volis", "La Malnova TestamentoII. Samuel 12:17"], ["pliinsistas jam la bru' , kvaza\u016d dum koler' arpe\u011doj", "Raymond SchwartzLa Stranga Butiko\u0108astemulino"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Emfazi.", "translations": {}, "examples": [["estas necese insisti pri tiu regulo", null], ["oni devas insisti pri la graveco de la unueco en la internacia lingvo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "insist", "primary": true}, "peko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malobservo pri religia a\u016d morala le\u011do.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u044d\u0445"], "fr": ["p\u00e9ch\u00e9"], "bg": ["\u0433\u0440\u044f\u0445"], "nl": ["zonde"], "ru": ["\u0433\u0440\u0435\u0445", "\u043f\u0440\u0435\u0433\u0440\u0435\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["S\u00fcnde"], "sv": ["(en) synd"], "hu": ["v\u00e9tek", "b\u0171n"], "en": ["sin"], "br": ["pec'hed"], "cs": ["h\u0159\u00edch"]}, "examples": [["de peko kaj mizero estas plena la tero", "Proverbaro esperanta"], ["por peko senkonscia puno nenia", "Proverbaro esperanta"], ["peke akirita ne estas profita", "Proverbaro esperanta"], ["peko malnova perdas pekecon", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malobservo pri ia regulo.", "translations": {"de": ["Versto\u00df"], "hu": ["v\u00e9ts\u00e9g"]}, "examples": [["tia uzado ne estas peko kontra\u016d la reguloj de la lingvo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "pek", "primary": false}, "organiz(ad)o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago organizi.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0433\u0430\u043d\u0456\u0437\u0430\u0446\u044b\u044f (\u0434\u0437\u0435\u044f\u043d\u044c\u043d\u0435)"], "nl": ["organiseren"], "pt": ["organiza\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u043e\u0440\u0433\u0430\u043d\u0438\u0437\u0430\u0446\u0438\u044f (\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435)"], "de": ["Organisieren"], "es": ["organizaci\u00f3n"], "hu": ["szervez\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "organiz", "primary": false}, "insiste": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kun insisto.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0441\u0442\u043e\u0439\u043b\u0456\u0432\u0430"], "fr": ["avec insistance", "en insistant"], "en": ["insistently"], "nl": ["dringend", "nadrukkelijk"], "pt": ["insistentemente"], "ru": ["\u043d\u0430\u0441\u0442\u043e\u0439\u0447\u0438\u0432\u043e"], "hu": ["s\u00fcrget\u0151en", "kitart\u00f3an"]}, "examples": [["insiste postuli , peti , demandi , ripeti", "Plena Vortaro de Esperanto"], ["tre insiste li diris: E\u0109 se mi devos morti kun vi, mi neniel vin malkonfesos", "La Nova TestamentoS. Marko 14:31"], ["la skribistoj kaj la Fariseoj atakis lin insiste, kaj instigis lin paroli pri multaj aferoj", "La Nova TestamentoS. Luko 11:53"], ["la \u0109ambron tra la fenestroj insiste penetras la matena lumo", "Metropoliteno\u0109ap. 1"]], "subdefinitions": []}], "root": "insist", "primary": false}, "insista": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Montranta ies insiston.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0441\u0442\u043e\u0439\u043b\u0456\u0432\u044b"], "fr": ["insistant"], "en": ["insistent"], "nl": ["dringend", "nadrukkelijk"], "pt": ["insistente (adj.)"], "ru": ["\u043d\u0430\u0441\u0442\u043e\u0439\u0447\u0438\u0432\u044b\u0439"], "de": ["beharrlich"], "hu": ["s\u00fcrget\u0151", "szorgalmaz\u00f3", "kitart\u00f3"], "es": ["insistente"]}, "examples": [["insista peto , ordono , tono , servopropono", "La revadoj de soleca promenantoDua promenado"], ["iu penso subite revenas, nun jam klara kaj insista", "Valentina \u0134uravlova, trad. Jurij FinkelNi iros pretere \u2015 kaj pluhttp://www.esperanto.mv.ru/TRIZ/pretere.html"]], "subdefinitions": []}], "root": "insist", "primary": false}, "humaneco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de humana homo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0443\u043c\u0430\u043d\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0447\u0430\u043b\u0430\u0432\u0435\u0447\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["humanit\u00e9 (compassion)", "compassion"], "en": ["humanity"], "nl": ["humaniteit", "menslievendheid"], "pt": ["humanidade (adj.)"], "ru": ["\u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u0447\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0433\u0443\u043c\u0430\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Humanit\u00e4t", "Menschlichkeit"], "it": ["umanit\u00e0 (qualit\u00e0)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "human", "primary": false}, "azeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio (Equus asinus) de mezgranda neparhufula mamulo en la sama genro kiel \u0109evaloj kaj zebroj. \u011ci havas longajn orelojn kaj estas uzata kiel \u015dar\u011d-, tir-, kaj rajd-besto. Anka\u016d simila sova\u011da besto.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u0451\u043b"], "fr": ["\u00e2ne"], "en": ["ass"], "ca": ["ase", "ruc", "burro", "somer"], "de": ["Esel"], "hu": ["szam\u00e1r"], "bg": ["\u043c\u0430\u0433\u0430\u0440\u0435"], "br": ["azen"], "ja": ["\u30ed\u30d0 [\u308d\u3070]"], "es": ["asno", "burro"], "he": ["\u05d7\u05de\u05d5\u05e8"], "ru": ["\u043e\u0441\u0451\u043b"], "nl": ["ezel"], "pt": ["jumento", "asno", "burro"], "tr": ["e\u015f\u015fek"], "sv": ["\u00e5sna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Obstina kaj stulta homo.", "translations": {}, "examples": [["forveturis azenido kaj revenis azeno", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "azen", "primary": true}, "blondulino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ino blonda.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043b\u043e\u043d\u0434\u0438\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["blonde (femme blonde)"], "bg": ["\u0431\u043b\u043e\u043d\u0434\u0438\u043d\u043a\u0430"], "nl": ["blondine"], "de": ["Blondine"], "en": ["blonde"], "br": ["meleganez"], "pl": ["blondynka {f}", "blondynka {f} (pot., wulg.)"]}, "examples": [["la edzino ferias, dum vi pasigas la tempon kun blondulino", "Satiraj rakontoj, la fluidumo de la \u0109iovido"]], "subdefinitions": []}], "root": "blond", "primary": false}, "beni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Alvoki dian favoron sur iun a\u016d ion.", "translations": {"be": ["\u0431\u043b\u0430\u0441\u043b\u0430\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c", "\u0436\u0430\u0433\u043d\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["b\u00e9nir"], "bg": ["\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u0441\u043b\u0430\u0432\u044f\u043c"], "ru": ["\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u0441\u043b\u043e\u0432\u0438\u0442\u044c", "\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u0441\u043b\u043e\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c"], "de": ["segnen"], "hu": ["\u00e1ld", "meg\u00e1ld"], "sk": ["\u017eehna\u0165"], "en": ["bless"], "es": ["bendecir"], "br": ["benniga\u00f1"], "cs": ["\u017eehnat"], "pl": ["b\u0142ogos\u0142awi\u0107"]}, "examples": [["la patro mortante benis siajn infanojn", null], ["la pastro benis la \u015dipon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Respekte danksenti pro io.", "translations": {}, "examples": [["la posteuloj benos nian memoron", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Favori.", "translations": {}, "examples": [["Dio benas la laboron per ri\u0109a rikolto, benis vin per lerteco", "Z"], ["la naturo benis tiun landon per sanigaj fontoj", null], ["milda lando benata de la naturo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ben", "primary": true}, "afina ebeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dudimensia afina spaco.", "translations": {"be": ["\u0430\u0444\u0456\u043d\u043d\u0430\u044f \u043f\u043b\u043e\u0441\u043a\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["plan affine"], "en": ["affine plane"], "ru": ["\u0430\u0444\u0444\u0438\u043d\u043d\u0430\u044f \u043f\u043b\u043e\u0441\u043a\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["affine Ebene"], "hu": ["affin s\u00edk"], "fa": ["\u0635\u0641\u062d\u0647\u0654 \u0622\u0641\u06cc\u0646"], "pl": ["p\u0142aszczyzna afiniczna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "eben", "primary": false}, "beno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago a\u016d vortoj por beni.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u0441\u043b\u043e\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["b\u00e9n\u00e9diction"], "bg": ["\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u0441\u043b\u043e\u0432\u0438\u044f"], "be": ["\u0431\u043b\u0430\u0441\u043b\u0430\u0432\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "de": ["Segen"], "hu": ["\u00e1ld\u00e1s"], "sk": ["po\u017eehnanie"], "en": ["blessing"], "es": ["bendici\u00f3n"], "br": ["bennozh"], "pl": ["b\u0142ogos\u0142awie\u0144stwo"]}, "examples": [["donaci benon", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Favora\u0135o, feli\u0109igilo, sukcesilo, profitilo.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e"]}, "examples": [["bona infano estas beno de Dio", "B"], ["ili sentas la benon de paco", null], ["el peno i\u011das beno", "Z"], ["ordo estas beno por \u0109iu entrepreno", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "ben", "primary": false}, "lugro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unu-, du- a\u016d tri-masta eta vel\u015dipo, uzanta lugrovelojn.", "translations": {"ru": ["\u043b\u044e\u0433\u0435\u0440", "\u043b\u044e\u0433\u0433\u0435\u0440"], "fr": ["lougre"], "en": ["lugger"], "nl": ["logger"], "pt": ["l\u00fagar", "lugre"], "de": ["Lugger", "Logger"], "hu": ["lugger"], "he": ["\u05e1\u05e4\u05d9\u05e0\u05d4 (\u05d1\u05e2\u05dc\u05ea \u05de\u05e4\u05e8\u05e9\u05d9\u05dd \u05de\u05e8\u05d5\u05d1\u05e2\u05d9\u05dd)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lugr", "primary": true}, "gas(o)kondukilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kondukilo de gaso (kutime tergaso).", "translations": {"ru": ["\u0433\u0430\u0437\u043e\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u0434"], "fr": ["conduite de gaz", "gazoduc"], "hu": ["g\u00e1zvezet\u00e9k"]}, "examples": [["estos difinita solvo, kiamaniere estos finefektivigita la financado de la konstruo de la unua de jamala gasokondukilo", "\u0108iutagaj aktuala\u0135oj de Radio Polonia abonu.com"]], "subdefinitions": []}], "root": "konduk", "primary": false}, "renegato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu publike forlasis sian religion a\u016d partion.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u043d\u044d\u0433\u0430\u0442", "\u0430\u0434\u0441\u0442\u0443\u043f\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["apostat", "ren\u00e9gat"], "en": ["renegade"], "nl": ["afvallige"], "pt": ["renegado", "ap\u00f3stata"], "ru": ["\u0440\u0435\u043d\u0435\u0433\u0430\u0442", "\u043e\u0442\u0441\u0442\u0443\u043f\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Renegat", "Abtr\u00fcnniger", "Glaubensverleugner"], "hu": ["reneg\u00e1t", "hitehagyott"]}, "examples": [["la renegatoj kutimas, se ili intencas reveni al kristanaj landoj, porti kun si atestojn", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, \u0109apitro 40a, p. 302a"]], "subdefinitions": []}], "root": "renegat", "primary": true}, "aspirino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Medikamento, uzata precipe kontra\u016d doloro, febro kaj inflamo, konsistanta el substanco kun la \u0125emia formulo CH3-CO-O-C6H4-COOH.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u044c\u043f\u0456\u0440\u044b\u043d"], "fr": ["aspirine"], "bg": ["\u0430\u0441\u043f\u0438\u0440\u0438\u043d"], "nl": ["aspirine"], "ru": ["\u0430\u0441\u043f\u0438\u0440\u0438\u043d"], "de": ["Aspirin"], "hu": ["aszpirin"], "sk": ["acylpyr\u00edn", "aspir\u00edn"], "fa": ["\u0622\u0633\u067e\u06cc\u0631\u06cc\u0646"], "en": ["aspirin"], "es": ["aspirina"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aspirin", "primary": true}, "fototipio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Procedo permesanta ricevadi reliefajn kli\u015dojn, el kiuj oni povas reprodukti bildojn per presarto.", "translations": {"ru": ["\u0444\u043e\u0442\u043e\u0442\u0438\u043f\u0438\u044f"], "fr": ["phototypie"], "nl": ["lichtdruk", "fototypie"], "pt": ["fototipia", "colografia", "colotipia"], "be": ["\u0444\u043e\u0442\u0430\u0442\u044b\u043f\u0456\u044f"], "ca": ["fotot\u00edpia"], "hu": ["fotot\u00edpia"], "es": ["fototipia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fototipi", "primary": true}, "memestimo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Estimo, takso pri la propra valoro.", "translations": {"fr": ["estime de soi"], "en": ["self esteem", "self-esteem", "self respect", "self-respect", "self confidence", "self-confidence"], "es": ["autoestima"], "pl": ["pewno\u015b\u0107 siebie"]}, "examples": [["paroli la anglan helpas al la memestimo de homoj", "M.G. Rison, Pli bone la anglan ol la denaskan, soc.culture.esperanto, 1996-02-19"]], "subdefinitions": []}], "root": "estim", "primary": false}, "limokazo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0430\u043d\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439 \u0441\u043b\u0443\u0447\u0430\u0439", "\u043f\u043e\u0433\u0440\u0430\u043d\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439 \u0441\u043b\u0443\u0447\u0430\u0439", "\u043a\u0440\u0430\u0439\u043d\u0438\u0439 \u0441\u043b\u0443\u0447\u0430\u0439"], "fr": ["cas extr\u00eame", "cas limite"], "en": ["borderline case"], "pl": ["przypadek skrajny"]}, "examples": [["kunskriboj de O-vortoj kaj A-vortoj estas limokazoj inter apartaj kaj kunmetitaj vortoj", "Plena Manlibro de Esperanta Gramati, Kunskriboj"], ["estas malfacile fari definitivan liston de la Esperantaj romanoj pro la relative multaj limokazoj", "Edmund GRIMLEY EVANS: Originalaj romanoj en Esperanto"]], "subdefinitions": []}], "root": "okaz", "primary": false}, "ekzokrina": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pt": ["ex\u00f3crino"]}, "examples": [["biologie, haroj kaj similaj fenomenoj estas nur sekrecioj de ekzokrinaj glandoj, fari\u011dintaj sufi\u0109e solidaj, por resti a\u016d kiel flekseblaj haroj, a\u016d kiel pli solida skvamo, \u015delo, ungo, hufo", "E. Pauli, Enciklopedio simpozio, artikolo \u00abharo\u00bb, 1996-05"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekzokrin", "primary": true}, "terkolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mallar\u011da strio da tero inter du akvujoj (maroj, lagoj kaj tiel plu), kuniganta du terpartojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0448\u044b\u0435\u043a"], "fr": ["isthme"], "en": ["isthmus", "neck (of land)"], "nl": ["landengte"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0448\u0435\u0435\u043a"], "ca": ["istme"], "de": ["Isthmus", "Landenge"], "hu": ["f\u00f6ldszoros"], "es": ["istmo"], "pl": ["przesmyk"]}, "examples": [["\u00abPostkorto de Usono\u00bb, la centramerika terkolo \u0135us flami\u011dis", "\u00abLe Monde diplomatique\u00bb en Esperanto"], ["Pasul Ghime\u015f-Palanca (Terkolo de Djime\u015do, hungare: Gyimesi-szoros) estas terkolo en Rumanio en Orientaj Karpatoj, kiu el Baseno de \u0108iko kondukas tra la valo Tatro\u015do al Moldavio je alteco de 1006 m super marnivelo", "Terkolo de Djime\u015do"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "istmo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kol", "primary": false}, "senkompateco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de iu senkompata.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0437\u0436\u0430\u043b\u043e\u0441\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["absence de piti\u00e9", "absence de compassion", "inflexibilit\u00e9 (absence de piti\u00e9)", "implacabilit\u00e9 (absence de piti\u00e9)", "intransigeance (absence de piti\u00e9)"], "hu": ["k\u00f6ny\u00f6rtelens\u00e9g", "irgalmatlans\u00e1g", "k\u00edm\u00e9letlens\u00e9g", "sz\u00edvtelens\u00e9g"]}, "examples": [["la rigida kolumo de la \u0109emizo kun ordinara senkompateco sin apogis je razita mentono", "I. Turgenjev trad. K. Bein Patroj kaj filoj \u0109ap. 5"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompat", "primary": false}, "ksilografisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu profesie preparas ksilografa\u0135ojn.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0441\u0438\u043b\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444", "\u0433\u0440\u0430\u0432\u0451\u0440 \u043f\u043e \u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u0443"], "fr": ["xylographe"], "de": ["Holzschneider", "Holzschnittk\u00fcnstler"], "nl": ["xylograaf"], "hu": ["fametsz\u0151", "xilogr\u00e1fus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ksilograf", "primary": false}, "ko\u0109edoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo hemipteroj (Coccidae) de insektoj, kies inoj senflugilaj kaj rondformaj parazitas sur diversspeciaj plantoj, dum la maturaj virseksuloj flugas kaj sin ne nutras.", "translations": {"fr": ["coccid\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ko\u0109ed", "primary": true}, "prunte": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kun kondi\u0109o redoni post difinita tempo.", "translations": {"be": ["\u0443 \u043f\u0430\u0437\u044b\u043a\u0443"], "fr": ["en pr\u00eat"], "en": ["on loan"], "nl": ["te leen"], "ru": ["\u0432\u0437\u0430\u0439\u043c\u044b"], "de": ["leihweise"], "hu": ["k\u00f6lcs\u00f6n", "k\u00f6lcs\u00f6nbe"]}, "examples": [["mi ne pruntedonis procentege, mi ne prenis prunte", "Z"], ["perdi\u011das per pruntedono amiko kaj mono", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "prunt", "primary": false}, "krimeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kontra\u016dle\u011da puninda ago, malpli grava ol krimo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u0430\u043f\u0430\u0440\u0443\u0448\u044d \u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["d\u00e9lit"], "en": ["misdemeanour"], "nl": ["licht misdrijf", "lichte misdaad"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0443\u043f\u043e\u043a", "\u043f\u0440\u0430\u0432\u043e\u043d\u0430\u0440\u0443\u0448\u0435\u043d \u0438\u0435"], "de": ["Gesetzesversto\u00df"], "hu": ["v\u00e9ts\u00e9g", "kih\u00e1g\u00e1s", "szab\u00e1lys\u00e9rt\u00e9s"], "pl": ["wykroczenie", "przewinienie", "wyst\u0119pek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "krim", "primary": false}, "stirpermesilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Permesilo pri kondukado de veturilo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0434\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u0441\u043a\u0438\u0435 \u043f\u0440\u0430\u0432\u0430"], "fr": ["permis de conduire"], "en": ["driver's lincense"], "nl": ["rijbewijs"], "de": ["F\u00fchrerschein (de)", "Fahrausweis (at)"], "tr": ["araba ehliyeti"], "sv": ["k\u00f6rkort", "f\u00f6rarbevis"], "hu": ["vezet\u0151i jogos\u00edtv\u00e1ny"], "fa": ["\u06af\u0648\u0627\u0647\u06cc\u0646\u0627\u0645\u0647\u0654 \u0631\u0627\u0646\u0646\u062f\u06af\u06cc"], "br": ["aotre-blenia\u00f1"], "he": ["\u05e8\u05e9\u05d9\u05d5\u05df \u05e0\u05d4\u05d9\u05d2\u05d4"]}, "examples": [["kondukpermesiloj por a\u016dtomobilo kaj boato", "N. Gaufillet, Elturni\u011dulo, 2006"], ["ni luis a\u016dton, por kio ni bezonis stirpermesilon de la polico", "J. Fox, Jackie kaj Brian Fox Ferias..., Ar\u011denta Filiko, 2006-09, numero 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "permes", "primary": false}, "bindilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Operaciuma programo konstruanta plenumeblan programon (a\u016d \u015dargmodulon) el tradukitaj pecoj (celmoduloj).", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043f\u043e\u043d\u043e\u0432\u0449\u0438\u043a"], "fr": ["\u00e9diteur de liens"], "en": ["linker", "linkage editor", "binder"], "de": ["Binder"], "hu": ["kapcsolatszerkeszt\u0151"], "pl": ["linker", "konsolidator", "program \u0142\u0105cz\u0105cy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bind", "primary": false}, "transulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu lo\u011das transe.", "translations": {"nl": ["overbuur"], "hu": ["t\u00faloldalt lak\u00f3", "t\u00falparti"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "trans", "primary": false}, "lo\u011dejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Domo a\u016d \u0109ambraro, kie oni lo\u011das.", "translations": {"be": ["\u0436\u044b\u043b\u044c\u043b\u0451", "\u0436\u044b\u0442\u043b\u043e", "\u043a\u0432\u0430\u0442\u044d\u0440\u0430"], "fr": ["appartement", "habitation", "logement"], "en": ["abode", "dwelling", "house", "residence"], "nl": ["woning"], "ru": ["\u0436\u0438\u043b\u044c\u0451", "\u0436\u0438\u043b\u0438\u0449\u0435", "\u043a\u0432\u0430\u0440\u0442\u0438\u0440\u0430"], "hu": ["lak\u00e1s"]}, "examples": [["\u015di prenis la plej belan ar\u011dentan vazon, kiu estis en la lo\u011dejo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 19"]], "subdefinitions": []}], "root": "lo\u011d", "primary": false}, "magia realismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arta movado, kiu mikse prezentas realismajn kaj fantaziajn elementojn; precipe tia beletra skolo sudamerika el la dua duono de la dudeka jarcento.", "translations": {"fr": ["r\u00e9alisme magique", "r\u00e9alisme merveilleux"], "nl": ["magisch realisme"]}, "examples": [["\u00abCent jaroj da soleco\u00bb estas superba ekzemplo de magia realismo", "FEL, \"Cent jaroj da soleco\", 1993"], ["Herman Thiery kiel flandra verkisto enkondukis la magian realismon en la nederlandlingvan literaturon", "Vikipedio, artikolo \u00abJohan Daisne\u00bb, 2008-02-20"]], "subdefinitions": []}], "root": "real", "primary": false}, "kiso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago kisi.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0446\u0430\u043b\u0443\u043d\u0430\u043a"], "fr": ["baiser (subst.)", "b\u00e9cot", "bise (baiser)", "caresse (effleurement)", "effleurement"], "bg": ["\u0446\u0435\u043b\u0443\u0432\u043a\u0430"], "nl": ["kus"], "ru": ["\u043f\u043e\u0446\u0435\u043b\u0443\u0439"], "ca": ["bes", "pet\u00f3", "besada"], "de": ["Kuss"], "hu": ["cs\u00f3k"], "sk": ["bozk"], "fa": ["\u0628\u0648\u0633\u0647"], "es": ["beso"], "he": ["\u05e0\u05e9\u05d9\u05e7\u05d4"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["ordonita kiso havas guston maldol\u0109an", "Proverbaro esperanta"], ["inter\u015dan\u011di kisojn", null], ["premi kison sur la vangon de iu", "Z"], ["kovri iun per kisoj", "Z"], ["perfingra kiso", "Z"], ["kiso de Judaso", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["la arbaron jam tu\u015dis la flava kiso de a\u016dtuno", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "kis", "primary": false}, "malkonkreta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["abstract", "niet concreet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konkret", "primary": false}, "Novmeksikio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unu el la sudaj sub\u015dtatoj de Usono.", "translations": {"ru": ["\u041d\u044c\u044e-\u041c\u0435\u043a\u0441\u0438\u043a\u043e"], "en": ["New Mexico"], "nl": ["Nieuw-Mexico"], "pl": ["Nowy Meksyk"]}, "examples": [["radioobservoj \u0109e la Tre Granda Teleskoparo en Novmeksikio poste identigis alian jetoduopon, kiu devenas de la kerno", "Don Harlow: Klarigo de misteraj spiralbrakoj? Astronomio, 2007-04-13"], ["\u00abchicano\u00bb radikalismo en la kamparoj de Nov-Meksikio kaj Kalifornio", "Usono, versio \u00ablatina\u00bb. \u00abLe Monde diplomatique\u00bb en Esperanto. 2006-04-01."]], "subdefinitions": []}], "root": "Meksiki", "primary": false}, "reakciilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108ia substanco kapabla eniri en reakcion.", "translations": {"fr": ["r\u00e9actif (subst., chim.)"], "en": ["reagent"], "hu": ["k\u00e9mszer", "reagens"]}, "examples": [["li rememoris pri ni, disdonis provtubojn, reakciilojn, kaj komencis klarigi, ke nun el tiuj substancoj \u0109iu faros iun farbon", "G. Altov, trad. J. Finkel Angulo de atako http://www.esperanto.mv.ru/TRIZ/angulo.html"]], "subdefinitions": []}], "root": "reakci", "primary": false}, "Finnlando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "", "translations": {"fa": ["\u0641\u0646\u0644\u0627\u0646\u062f"], "bg": ["\u0424\u0438\u043d\u043b\u0430\u043d\u0434\u0438\u044f"], "nl": ["Finland"], "no": ["Finland"], "de": ["Finnland"], "pl": ["Finlandia"], "en": ["Finnland"]}, "examples": [["Finnlando estas lando en Norda E\u016dropo \u0109e la Balta maro.", "Vikipedio, Finnlando"]], "subdefinitions": []}], "root": "finn", "primary": false}, "naturrezervejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Teritorio por konservo de naturaj medioj, kie le\u011do modere a\u016d tute ne permesas kultivon, industrion, homan agadon.", "translations": {"fa": ["\u067e\u0627\u0631\u06a9 \u0637\u0628\u06cc\u0639\u06cc"], "fr": ["parc naturel", "r\u00e9serve naturelle"], "ru": ["\u0437\u0430\u043f\u043e\u0432\u0435\u0434\u043d\u0438\u043a"], "hu": ["term\u00e9szetv\u00e9delmi ter\u00fclet", "nat\u00farrezerv\u00e1tum"]}, "examples": [["la superaj instancoj montris nenian intereson por naturrezervejoj", "Wim M. A. De Smet, Kiu murdis Dian Fossey?, Monato, jaro 1995a, numero 12a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "rezerv", "primary": false}, "naskanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elemento de aro, kiu naskas alian aron.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0440\u043e\u0436\u0434\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439 \u044d\u043b\u0435\u043c\u0435\u043d\u0442"], "fr": ["g\u00e9n\u00e9rateur (math.)"], "en": ["generator"], "de": ["Erzeugende"], "hu": ["gener\u00e1l\u00f3elem"], "pl": ["generator"]}, "examples": [["la bazaj vektoroj estas naskantoj de la tuta vektora spaco", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(de surfaco) \u0108iu el la rektoj, kiuj naskas iujn surfacojn.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u0443\u044e\u0449\u0430\u044f"], "fr": ["g\u00e9n\u00e9ratrice (d'une surface r\u00e9gl\u00e9e)"], "en": ["generator", "generatrix"], "de": ["Erzeugende", "Mantellinie"], "hu": ["alkot\u00f3 (vonalfel\u00fclet\u00e9)"], "pl": ["tworz\u0105ca (powierzchni)"]}, "examples": [["naskantoj de konuso, cilindro", null]]}]}], "root": "nask", "primary": false}, "biliono": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Diversaj vortaroj difinas la vorton malsame; iuj donas amba\u016d signifojn, iuj nur la unuan, aliaj nur la duan. PIV2 ial dekretis ke nur la E\u016dropa senco ekzistu, sed por eviti konfuzon oni prefere ne uzu tiun vorton (\u00abmiliardo\u00bb kaj resp. \u00abmil miliardoj\u00bb estas nemiskompreneblaj)."], "primary definition": "(En E\u016dropo:) miliono da milionoj, mil miliardoj (= duiliono), 1012.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u044b\u043b\u044c\u0451\u043d"], "fr": ["billion"], "en": ["trillion [US]", "billion [GB]"], "nl": ["biljoen (ontr.)"], "ru": ["\u0442\u0440\u0438\u043b\u043b\u0438\u043e\u043d"], "de": ["Billion"], "hu": ["billi\u00f3"], "sk": ["bili\u00f3n"], "pl": ["bilion"], "vo": ["telion"], "es": ["bill\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(la\u016d la Usona-Rusa sistemo:) miliardo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u043b\u044c\u044f\u0440\u0434"], "ru": ["\u043c\u0438\u043b\u043b\u0438\u0430\u0440\u0434"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bilion", "primary": true}, "mergi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Meti en likva\u0135on, enprofundigi.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0443\u043d\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u043f\u0443\u0441\u043a\u0430\u0446\u044c (\u0443 \u0432\u0430\u0434\u043a\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c)", "\u043f\u0430\u0433\u0440\u0443\u0436\u0430\u0446\u044c (\u0443 \u0432\u0430\u0434\u043a\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c)"], "fr": ["immerger"], "en": ["immerse"], "nl": ["onderdompelen"], "pt": ["imergir", "mergulhar (algo em um l\u00edquido"], "ru": ["\u043e\u043a\u0443\u043d\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u043a\u0443\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0433\u0440\u0443\u0437\u0438\u0442\u044c (\u0432 \u0436\u0438\u0434\u043a\u043e\u0441\u0442\u044c)"], "de": ["tauchen", "eintauchen", "untertauchen"], "hu": ["bemer\u00edt", "lemer\u00edt"], "pl": ["zanurza\u0107", "pogr\u0105\u017ca\u0107"]}, "examples": [["mergi nitkapon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "merg", "primary": true}, "palankeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Litse\u011do a\u016d hamako, kiun servistoj portas sur \u015dultroj, uzata en orientaj landoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u044f\u043d\u043a\u0456\u043d"], "en": ["palanquin", "litter"], "nl": ["draagstoel"], "pt": ["palanquim", "liteira", "machila"], "ru": ["\u043f\u0430\u043b\u0430\u043d\u043a\u0438\u043d"], "de": ["S\u00e4nfte", "Tragstuhl"], "hu": ["hordsz\u00e9k", "gyaloghint\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "palanken", "primary": true}, "pentra\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pentroverko.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0442\u0438\u043d\u0430"], "fr": ["peinture (\u0153uvre picturale)"], "nl": ["schilderij"], "be": ["\u043c\u0430\u043b\u044e\u043d\u0430\u043a", "\u043a\u0430\u0440\u0446\u0456\u043d\u0430"], "de": ["Gem\u00e4lde"], "sv": ["m\u00e5lning"], "hu": ["festm\u00e9ny"], "br": ["livadur"]}, "examples": [["mi nun devis diri mian opinion pri liaj pentra\u0135oj", "Voja\u011dimpresoj, \u0109e A\u0125med\u2019 Pa\u015da\u2019, la granda pentristo"]], "subdefinitions": []}], "root": "pentr", "primary": false}, "dukornulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Besto kun du kornoj.", "translations": {"be": ["\u0434\u0432\u0443\u0440\u043e\u0433"], "nl": ["tweehoorn"], "hu": ["k\u00e9tszarv\u00fa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "korn", "primary": false}, "tagnokto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0442\u043a\u0456"], "fr": ["jour (24 heures)"], "en": ["(24-hour) day"], "nl": ["etmaal"], "pt": ["dia e noite (24 horas)", "noite e dia (24 horas)"], "ru": ["\u0441\u0443\u0442\u043a\u0438"], "de": ["Tag (Zeitraum von 24 Stunden)"], "tr": ["g\u00fcn(24 saat)"], "sv": ["dygn"], "hu": ["nap\u00e9j", "\u00e9jjel \u00e9s nappal"], "br": ["deiz (24 eur)"], "ro": ["douazeci si patru de ore", "zi (24 ore)"], "pl": ["doba"]}, "examples": [["\u0109i tie dum tagnokto tondras la muziko", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "nokt", "primary": false}, "melodiornamo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kromtonoj, per kiuj muzikanto ofte improvize ornamas melodion, tamen ne rompante ties ritmon.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u043b\u0438\u0437\u043c"], "fr": ["ornement musical"], "pt": ["ornato", "ornamento"], "hu": ["zenei d\u00edsz\u00edtm\u00e9ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ornam", "primary": false}, "diraka distribucio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La \u0109i-rilata nacilingva terminologio estas sufi\u0109e bunta: diraka funkcio, impulsa funkcio, delta-funkcio, nadlo-funkcio, diraka funkcionalo, kaj tiel plu. Tia abundo ne aspektas tre utila por tiom simpla nocio, des pli se konsideri, ke tiu \u0109i distribucio estas asociebla al neniu vera funkcio."], "primary definition": "(\u0109e punkto a) Distribucio, kiu \u0135etas testan funkcion \u03c6 al \u03c6(a).", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u043b\u044c\u0442\u0430-\u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u044f (\u0414\u0438\u0440\u0430\u043a\u0430)"], "fr": ["distribution de Dirac"], "en": ["Dirac['s] distribution"], "nl": ["Dirac-distributie"], "fa": ["\u062a\u0627\u0628\u0639 \u062f\u0644\u062a\u0627\u06cc \u062f\u06cc\u0631\u0627\u06a9", "\u062a\u0627\u0628\u0639 \u062f\u06cc\u0631\u0627\u06a9", "\u062a\u0648\u0632\u06cc\u0639 \u062f\u06cc\u0631\u0627\u06a9"], "de": ["Diracsche Funktion"], "pl": ["dystrybucja Diraca", "funkcja Diraca", "delta Diraca"]}, "examples": [["la dirakan distribucion \u0109e punkto a oni kutime signas per \u03b4a", null], ["intuicie oni ofte prezentas al si la dirakan distribucion, kiel limeson, kiam n strebas al nefinio, de vico de funkcioj, kiuj estas nulaj ekster intervalo ]a-1/n,a+1/n[ kaj havas integralon egalan al unu", null]], "subdefinitions": []}], "root": "distribuci", "primary": false}, "telefonkodo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0422elefona anta\u016dkod\u043e por indiki la telefonan reton de certa lando \u0430\u016d urbo.", "translations": {"de": ["Vorwahl"], "nl": ["kengetal (telefoon)"], "pl": ["numer kierunkowy"], "bg": ["\u043a\u043e\u0434"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kod", "primary": false}, "\u0109irka\u016dvolvi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u0108irka\u016digi objekton per io, kio volvi\u011das \u0109irka\u016de.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0432\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0431\u043c\u043e\u0442\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0431\u043a\u0440\u0443\u0447\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0431\u0433\u043e\u0440\u0442\u0432\u0430\u0446\u044c"], "hu": ["k\u00f6rbecsavar", "k\u00f6rbeteker", "k\u00f6rbefon"], "nl": ["omwikkelen"], "pt": ["enrolar"], "ru": ["\u043e\u0431\u0435\u0440\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u043c\u043e\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u043c\u043e\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u0432\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["Kama ku\u015di\u011dis sur la lito kaj \u0109irka\u016dvolvis la kapon per tuko", "La Faraono, volumo 2\u0109ap. 16"], ["\u0109ion, kion povis en la maro kapti, ili \u0109irka\u016dvolvadis fortike, por jam neniam \u011din ellasi", "Fabeloj, volumo 1La virineto de maro"], ["la \u015dtato \u0109irka\u016dvolvas la modernan individuon per tro multaj ligiloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "volv", "primary": false}, "barakti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Forte skui, movi la membrojn, luktante por sin liberigi.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0430\u0440\u0430\u0445\u0442\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043c\u0435\u0442\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["se d\u00e9battre", "se d\u00e9mener"], "en": ["struggle"], "nl": ["worstelen", "vechten"], "pt": ["debater-se", "estrebuchar", "espernear", "sacudir-se"], "de": ["zappeln", "strampeln", "k\u00e4mpfen"], "hu": ["verg\u0151dik", "kap\u00e1l\u00f3dzik"], "fa": ["\u062a\u0642\u0644\u0627 \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u062f\u0633\u062a \u0648 \u067e\u0627 \u0632\u062f\u0646"], "br": ["difreta\u00f1, en em zifreta\u00f1", "diskrapa\u00f1"], "pl": ["szamota\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["barakti en \u015dlimo, en akvo", null], ["la kaptito furioze baraktis", "B"], ["barakti kontra\u016d la morto", null], ["barakti kiel fi\u015do ekster la akvo", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Forte penadi.", "translations": {"nl": ["kampen", "zwoegen", "zich uitsloven"], "pt": ["debater-se", "estrebuchar", "espernear", "sacudir-se"], "pl": ["boryka\u0107 si\u0119"], "hu": ["k\u00fcszk\u00f6dik", "tusakodik"]}, "examples": [["barakti kontra\u016d malfacila\u0135oj, kontra\u016d la cirkonstancoj", null], ["li baraktas en kontra\u016ddiroj", null], ["multaj projektoj baraktis en lia kapo", "Z"], ["nun en \u015dia kapo baraktis nova demando", "Z"], ["la internacia vivo baraktas por sin organizi", null]], "subdefinitions": []}], "root": "barakt", "primary": true}, "butontruo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fendeto por enigi la butonon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0442\u043b\u0438\u0446\u0430", "\u043f\u0435\u0442\u043b\u044f (\u0434\u043b\u044f \u043f\u0443\u0433\u043e\u0432\u0438\u0446\u044b)"], "fr": ["boutonni\u00e8re"], "nl": ["knoopsgat"], "de": ["Knopfloch"], "sv": ["knapph\u00e5l"], "pl": ["dziurka od guzika"], "hu": ["gomblyuk"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(\u0109e vesto) Fendo, en kiun oni enigas butonon.", "translations": {"fr": ["boutonni\u00e8re"]}, "examples": [["lia ornamo konsistis en bukedo da violoj, kiun li portis en la butontruo", "Fabeloj, volumo 4, Dekdu per la po\u015dto"]], "subdefinitions": []}], "root": "buton", "primary": false}, "\u0109aledo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Montara lignodomo, kiajn oni tradicie konstruas en la Alpa Montaro.", "translations": {"fr": ["chalet"], "nl": ["chalet"], "it": ["chalet"], "pt": ["chal\u00e9"]}, "examples": [["la partoprenantoj lo\u011dos en simpla bela alpa \u0109aledo", "C. Gacond, Jubileo Mahatma Gandhi..., 259-a radioprelego, 1968-09"], ["la \u0109aledo staras \u0109e la vojeta fino", "A. Pi\u00e9rard, Kiel aliri, 2007"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109aled", "primary": true}, "aventuristo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu havas neniun difinitan profesion kaj trovas vivrimedojn nur en riskoplenaj plej ofte nehonestaj artifikoj.", "translations": {"sk": ["dobrodruh"], "be": ["\u0430\u0432\u0430\u043d\u0442\u0443\u0440\u044b\u0441\u0442", "\u0430\u0432\u0430\u043d\u0442\u0443\u0440\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["aventurier"], "en": ["grifter"], "ru": ["\u0438\u0441\u043a\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c \u043f\u0440\u0438\u043a\u043b\u044e\u0447\u0435\u043d\u0438\u0439", "\u0430\u0432\u0430\u043d\u0442\u044e\u0440\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Abenteurer"], "hu": ["kalandor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aventur", "primary": false}, "taksi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Difini la valoron de iu a\u016d io.", "translations": {"be": ["\u0430\u0446\u0435\u043d\u044c\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u0437\u043d\u0430\u0447\u0430\u0446\u044c \u0446\u0430\u043d\u0443"], "fr": ["estimer"], "en": ["estimate"], "nl": ["taxeren", "schatten", "waarderen"], "pt": ["taxar", "avaliar", "estimar"], "ru": ["\u043e\u0446\u0435\u043d\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0446\u0435\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u0434\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c \u043e\u0446\u0435\u043d\u043a\u0443"], "de": ["sch\u00e4tzen"], "sv": ["taxera", "uppskatta", "v\u00e4rdera"], "hu": ["\u00e9rt\u00e9kel"], "es": ["estimar", "apreciar"], "vo": ["stim\u00f6n"], "pl": ["taksowa\u0107", "szacowa\u0107"]}, "examples": [["kiel oni vin taksas, tiel oni vin regalas", "Proverbaro esperanta"], ["taksi iun ne la\u016d lia sukceso, sed la\u016d lia merito", "Z"], ["ne taksu vian kontra\u016dulon tro malforta", "Z"], ["li taksis, kiel grandajn servojn la pastro povas fari al li", "B"], ["belecon taksas ne okulo, sed koro", "Proverbaro esperanta"], ["malpla\u0109as nenio, se taksas pasio", "Proverbaro esperanta"], ["mi estas certa, ke vi alte taksos la gravecon de tiu fakto", "Z"], ["oni taksas je (\u011dis) cent la nombron de la pereintoj", null], ["mi taksas tiujn kondi\u0109ojn neakcepteblaj", null], ["ni taksas la tempon ne ta\u016dga por tiu propono", null], ["li faris netakseblajn servojn", null], ["netaksebla kolekto da bela\u0135oj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0446\u0435\u043d\u0438\u0442\u044c"], "hu": ["\u00e9rt\u00e9kel", "nagyra tart"], "de": ["hochsch\u00e4tzen", "hoch einsch\u00e4tzen", "zu sch\u00e4tzen wissen"], "sv": ["uppskatta"], "be": ["\u0446\u0430\u043d\u0456\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0432\u0430\u0436\u0430\u0446\u044c", "\u0448\u0430\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"]}, "examples": [["taksi la sanon ni lernas en malsano", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "estimi, ju\u011di, konsideri, rigardi", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "taks", "primary": true}, "nikeli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Tegi per tre maldika tavolo el nikelo.", "translations": {"be": ["\u043d\u0456\u043a\u0435\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["nickeler"], "en": ["nickel plate"], "nl": ["vernikkelen"], "pt": ["niquelar"], "el": ["(\u03b5\u03c0\u03b9)\u03bd\u03b9\u03ba\u03b5\u03bb\u03bb\u03ce\u03bd\u03c9"], "de": ["vernickeln"], "hu": ["nikkelez"], "es": ["niqueler"], "br": ["nikela\u00f1"], "ru": ["\u043d\u0438\u043a\u0435\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "pl": ["n\u00edklowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nikel", "primary": false}, "spili": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari en barelo truon por eltiri flua\u0135on.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0443\u0440\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c (\u0431\u043e\u0447\u043a\u0443)"], "de": ["anzapfen", "anstechen"], "nl": ["opensteken (v.e.vat)"], "hu": ["megcsapol", "csapra ver"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spil", "primary": true}, "potencoserio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(\u0109irka\u016d punkto x0) Serio de funkcioj, kies \u011denerala termo un(x) havas formon an(x-x0)n.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0435\u043f\u0435\u043d\u043d\u043e\u0439 \u0440\u044f\u0434"], "fr": ["s\u00e9rie enti\u00e8re"], "en": ["power series", "entire series"], "de": ["Potenzreihe"], "pl": ["szereg pot\u0119gowy"], "hu": ["hatv\u00e1nysor"]}, "examples": [["la partaj sumoj de potencoserio estas polinomaj funkcioj", null], ["elvolvi funkcion en potencoserion", null]], "subdefinitions": []}], "root": "seri", "primary": false}, "tekstigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Prezenti ion en formo de teksto.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c \u0432 \u0442\u0435\u043a\u0441\u0442"], "en": ["to convert smth to text"]}, "examples": [["la formikan penon tekstigi la interparolon entreprenis d-ro Hideki Harada, dezirante tiun interparolon aparte proksimigi al la\u016deble multaj japanaj esperantistoj", "Trarigardo de la E-Gazetaro \u2015 27.06.06. Pola Radio"], ["\u00abLa skandalo pro Jozefo\u00bb. Skanis kaj tekstigis Miroslav Malovec", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tekst", "primary": false}, "nikelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 28, atompezo 58,71, simbolo Ni; ar\u011dente brila tre malmola transirmetalo diverse uzata.", "translations": {"be": ["\u043d\u0456\u043a\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["nickel"], "en": ["nickel"], "nl": ["nikkel"], "pt": ["n\u00edquel"], "el": ["\u03bd\u03b9\u03ba\u03ad\u03bb\u03bb\u03b9\u03bf"], "la": ["Niccolum"], "it": ["nichel"], "hu": ["nikkel"], "de": ["Nickel"], "es": ["n\u00edquel"], "br": ["nikel"], "ru": ["\u043d\u0438\u043a\u0435\u043b\u044c"], "sv": ["nickel"], "pl": ["n\u00edkiel"]}, "examples": [["Kosovo havas konsiderindajn rezervojn de nikelo-kobalto", "Bardhyl Mezini: La vera ka\u016dzo de la milito, Monatojaro 1999a, numero 5a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "nikel", "primary": true}, "turto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio kolombedoj (Streptopelia), respektive ties specio Streptopelia turtur, kun nigra blanka kolmakulo.", "translations": {"be": ["\u0442\u0443\u0440\u043a\u0430\u045e\u043a\u0430"], "fr": ["tourterelle"], "en": ["turtle dove"], "nl": ["tortelduif"], "pt": ["rola"], "ru": ["\u0433\u043e\u0440\u043b\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Turteltaube"], "sv": ["turturduva"], "hu": ["gerle"], "cs": ["hrdli\u010dka"], "pl": ["turkawka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "turt", "primary": true}, "\u015dtonkarbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Minerala karbo, eltirata el la tera profundo por servi kiel bruliga\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b \u0432\u0443\u0433\u0430\u043b\u044c"], "fr": ["houille"], "nl": ["steenkool"], "ru": ["\u043a\u0430\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0443\u0433\u043e\u043b\u044c"], "de": ["Steinkohle"], "hu": ["k\u0151sz\u00e9n"], "br": ["glaou-douar"], "pl": ["w\u0119giel kamienny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "minejo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "karb", "primary": false}, "adresaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kolekto da adresoj en kajero, memorlibro a\u016d komputila dosiero.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0440\u0430\u0441\u043d\u044b \u0434\u0430\u0432\u0435 \u0434\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["carnet d'adresses"], "bg": ["\u0430\u0434\u0440\u0435\u0441\u043d\u0430 \u043a\u043d\u0438\u0433\u0430"], "nl": ["adresboek", "adressenbestand", "adressenlijst"], "pt": ["livro de endere\u00e7os", "diret\u00f3rio"], "ru": ["\u0430\u0434\u0440\u0435\u0441\u043d\u0430\u044f \u043a\u043d\u0438\u0436\u043a\u0430", "\u0430\u0434\u0440\u0435\u0441\u043d\u044b\u0439 \u0441\u043f\u0440\u0430\u0432\u043e\u0447\u043d\u0438\u043a", "\u0430\u0434\u0440\u0435\u0441\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Adressbuch"], "sv": ["adressbok"], "hu": ["c\u00edmjegyz\u00e9k", "c\u00edmt\u00e1r"], "sk": ["adres\u00e1r"], "en": ["address book"], "br": ["karned chomlec'hio\u00f9", "roll chomlec'hio\u00f9"], "es": ["directorio"], "he": ["\u05e4\u05e0\u05e7\u05e1 \u05db\u05ea\u05d5\u05d1\u05d5\u05ea"]}, "examples": [["SAT eldonas \u0109iujare Jarlibron kun adresaro de la membroj", "Vortoj de k-do Lanti, Rutinemo"], ["adresaro de rete atingeblaj esperantistoj kaj esperanto-organizoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "adres", "primary": false}, "mondoparto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ofte oni konsideras nur la lo\u011datajn mondopartojn ignorante Antarkton: la kvin mondopartoj."], "primary definition": "Unu el la ses grandaj divida\u0135oj de la tersurfaco: Afriko, Ameriko, Antarkto , Azio, E\u016dropo, Oceanio;", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u0441\u0442\u043a\u0430 \u0441\u044c\u0432\u0435\u0442\u0443"], "fr": ["partie du monde"], "nl": ["werelddeel"], "ru": ["\u0447\u0430\u0441\u0442\u044c \u0441\u0432\u0435\u0442\u0430"], "de": ["Erdteil"], "sv": ["v\u00e4rldsdel"], "hu": ["vil\u00e1gr\u00e9sz"], "br": ["rannved"]}, "examples": [["mi laboris sur la kvin kontinentoj (a\u016d pli \u011duste mondopartoj, \u0109ar mi laboris en Guam, en Nov-Zelando, en Japanio, kiujn nomi kontinentoj estus ne rigore)", "La bona lingvo, p. 15a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mond", "primary": false}, "licencplato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Videbla identiga numerplato sur veturilo.", "translations": {"ru": ["\u043d\u043e\u043c\u0435\u0440\u043d\u043e\u0439 \u0437\u043d\u0430\u043a (\u0430\u0432\u0442\u043e\u043c\u043e\u0431\u0438\u043b\u044f)"], "fr": ["plaque d'immatriculation", "plaque min\u00e9ralogique"], "en": ["license plate"], "it": ["targa (di automobile)"], "pl": ["tablica rejestracyjna"], "he": ["\u05dc\u05d5\u05d7\u05d9\u05ea \u05e8\u05d9\u05e9\u05d5\u05d9"]}, "examples": [["ekzistas satelitoj kapablaj legi e\u0109 ciferojn sur licencplato de a\u016dtomobilo", "Xu Jinming, Kial?, Monato, jaro 1999a, numero 9a, p. 10a"]], "subdefinitions": []}], "root": "plat", "primary": false}, "fariseo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de judisma partio fine de la epoko de la Dua Templo, opozicia al la sadukeoj. La fariseoj opiniis pre\u011don kaj studojn de la Le\u011do pli valoraj ol la sangajn oferojn en la Templo, kredis je Mesio kaj relevi\u011do de la mortintoj. La instruoj de la fariseoj i\u011dis parto de Talmudo kaj moderna judismo.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0440\u044b\u0441\u044d\u0439"], "fr": ["pharisien", "tartuffe"], "nl": ["Farizee\u00ebn"], "pt": ["fariseu"], "ru": ["\u0444\u0430\u0440\u0438\u0441\u0435\u0439"], "de": ["Pharis\u00e4er"], "hu": ["farizeus"]}, "examples": [["Sed kiam Pa\u016dlo eksciis, ke unu parto konsistas el Sadukeoj kaj la alia el Fariseoj, li ekkriis en la sinedrio: Fratoj, mi estas Fariseo, filo de Fariseo; pri la espero kaj la relevi\u011do de la mortintoj mi estas ju\u011data", "La Nova Testamento, La agoj 23:6"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Tiu maljusta misuzo de la vorto estas aparta\u0135o de la medio kristana kaj spegulas la situacion de la Evangelia periodo, kiam la kristanoj devis iel sin apartigi disde tro simila kaj pli granda partio. La akuzon pri nur formala observado de la Le\u011do pli konvenus adresi al la sadukeoj, sed tiuj estis tro malproksimaj socie kaj ideologie, do ne estis rivaloj."], "primary definition": "Homo afektante zorganta pri ekstera, formala pieco a\u016d morsevereco.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0440\u044b\u0441\u044d\u0439", "\u043a\u0440\u044b\u0432\u0430\u0434\u0443\u0448\u043d\u0456\u043a"], "en": ["Pharisee"], "nl": ["huichelaar", "schijnheilige", "farizee\u00ebr"], "ru": ["\u0444\u0430\u0440\u0438\u0441\u0435\u0439", "\u043b\u0438\u0446\u0435\u043c\u0435\u0440", "\u0445\u0430\u043d\u0436\u0430"], "de": ["Pharis\u00e4er", "Scheinheiliger", "Heuchler"], "hu": ["farizeus", "k\u00e9pmutat\u00f3"], "es": ["fariseo"]}, "examples": [["mi ne toleros tian fariseismon kaj mensogemon", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "farise", "primary": true}, "Ruslanda Federacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dua oficiala nomo de Rusujo.", "translations": {"be": ["\u0420\u0430\u0441\u0435\u0439\u0441\u043a\u0430\u044f \u0424\u044d\u0434\u044d\u0440\u0430\u0446\u044b\u044f"], "en": ["Russian Federation"], "nl": ["Russische Federatie"], "ru": ["\u0420\u043e\u0441\u0441\u0438\u0439\u0441\u043a\u0430\u044f \u0424\u0435\u0434\u0435\u0440\u0430\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Russische F\u00f6deration"], "pl": ["Federacja Rosyjska"], "hu": ["Orosz F\u00f6der\u00e1ci\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rus", "primary": false}, "kanguruo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el la familio makropedoj, besto movanta sin saltante per la malanta\u016daj kruroj kaj kies ino havas ventran po\u015don por gardi la idojn.", "translations": {"be": ["\u043a\u0435\u043d\u0433\u0443\u0440\u0443"], "fr": ["kangourou"], "en": ["kangaroo"], "nl": ["kangoeroe"], "ru": ["\u043a\u0435\u043d\u0433\u0443\u0440\u0443"], "de": ["K\u00e4nguru"], "hu": ["kenguru"], "es": ["canguro"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kanguru", "primary": true}, "Readmono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvina libro de la hebrea Le\u011do, parto de la Biblio, kie Dio denove admonas la Izraelidojn al sia servo.", "translations": {"ru": ["\u0412\u0442\u043e\u0440\u043e\u0437\u0430\u043a\u043e\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["Deut\u00e9ronome"], "en": ["Deuteronomy"], "pt": ["Deuter\u00f4nimo"], "de": ["Deuteronomium"], "it": ["Deuteronomio"], "hu": ["Deuteronomium", "M\u00e1sodik T\u00f6rv\u00e9nyk\u00f6nyv", "M\u00f3zes 5. k\u00f6nyve"], "br": ["Adlezenn"], "es": ["Deuteronomio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "admon", "primary": false}, "kontrakti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inter\u015dan\u011di la\u016dle\u011dajn skribitajn promesojn pri komuna entrepreno.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043a\u043b\u044e\u0447\u044b\u0446\u044c \u0434\u0430\u043c\u043e\u0432\u0443", "\u0437\u0430\u043a\u043b\u044e\u0447\u044b\u0446\u044c \u043a\u0430\u043d\u0442\u0440\u0430\u043a\u0442"], "fr": ["contracter", "souscrire"], "en": ["engage", "enter into a contract with"], "nl": ["bij contract overeenkomen", "contracteren"], "pt": ["contratar"], "ru": ["\u0437\u0430\u043a\u043b\u044e\u0447\u0438\u0442\u044c \u0434\u043e\u0433\u043e\u0432\u043e\u0440", "\u0437\u0430\u043a\u043b\u044e\u0447\u0438\u0442\u044c \u043a\u043e\u043d\u0442\u0440\u0430\u043a\u0442"], "de": ["einen Vertrag schlie\u00dfen", "vertraglich vereinbaren", "kontrahieren [ark]"], "hu": ["szerz\u0151d\u00e9st k\u00f6t", "szerz\u0151d\u00e9sben r\u00f6gz\u00edt"]}, "examples": [["kontrakti liveradon por la armeo", "B"], ["kontrakti pacon, pri paco, akordon, traktaton, vendakton", null], ["la Altaj Kontraktantoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kontrakt", "primary": true}, "flankvelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekstra velo, kun trapeza formo, kiun oni metas flanke de rekta velo.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0438\u0441\u0435\u043b\u044c"], "en": ["studding-sail"], "hu": ["sz\u00e1rnyvitorla", "toldatvitorla"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vel", "primary": false}, "kontrakto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016dle\u011da skribita inter\u015dan\u011do de promeso, interpromeso, konvencio: Vidu anka\u016d: traktato.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u043c\u043e\u0432\u0430", "\u043a\u0430\u043d\u0442\u0440\u0430\u043a\u0442"], "fr": ["contrat"], "en": ["binding agreement", "contract", "covenant", "deal", "legal agreement", "pact"], "nl": ["contract"], "pt": ["contrato"], "ru": ["\u0434\u043e\u0433\u043e\u0432\u043e\u0440", "\u043a\u043e\u043d\u0442\u0440\u0430\u043a\u0442"], "de": ["Vertrag", "Kontrakt [spec]"], "hu": ["szerz\u0151d\u00e9s"]}, "examples": [["kontrakto pri vendo, farmoluo", null], ["kontrakto pri edzi\u011do", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kontrakt", "primary": false}, "simpozio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kunveno, ofte internacia, de sciencistoj a\u016d fakuloj por interkonsili\u011do, prelegado, reciproka informo pri sciencaj problemoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0456\u043c\u043f\u043e\u0437\u0456\u044e\u043c"], "fr": ["symposium"], "en": ["symposium"], "pt": ["simp\u00f3sio"], "ru": ["\u0441\u0438\u043c\u043f\u043e\u0437\u0438\u0443\u043c"], "de": ["Symposium"], "it": ["simposio"], "hu": ["szimpozium"]}, "examples": [["simpozio okazinta en Zagrebo, organizita de la Akademio de Esperanto", "Carlo Minnaja, Du akademioj kune (Geraldo Mattos kaj Christer Kiselman, Lingva planado kaj leksikologio), Monato, jaro 2002a, numero 1a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "simpozi", "primary": true}, "diraka": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0414\u0438\u0440\u0430\u043a\u0430"], "fr": ["de Dirac"], "en": ["Dirac['s]"], "nl": ["van Dirac"], "de": ["Diracsche"], "it": ["di Dirac"], "hu": ["Dirac-", "Dirac-f\u00e9le"], "pl": ["Diraca"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Dirak", "primary": false}, "kuleranaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de anaso (Anas (Spatula) clypeata).", "translations": {"en": ["northern shoveler"], "sv": ["skedand"], "pl": ["p\u0142askonos"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anas", "primary": false}, "superheroo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo kun kvaza\u016d magiaj forto kaj kapabloj, bildstria figuro vasti\u011dinta al animacio, kino....", "translations": {"fr": ["superh\u00e9ros"], "nl": ["superman"]}, "examples": [["Superman posedas \u0109iujn tipajn ecojn de superheroo: 1. superhomajn kapablojn, 2. ha\u016dtstriktan koloran trikota\u0135on, kaj 3. ka\u015ditan duoblan vivon", "M. Weichert, Cent jaroj Yellow Kid..., Literatura Foiro, 1996-11 \u011dis 12"]], "subdefinitions": []}], "root": "hero", "primary": false}, "adopti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Alpreni, per oficiala, la\u016dle\u011da akto, iun kiel sian propran filon a\u016d filinon.", "translations": {"be": ["\u0443\u0441\u044b\u043d\u0430\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c", "\u0443\u0434\u0430\u0447\u0430\u0440\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["adopter (un enfant)"], "en": ["adopt"], "nl": ["adopteren"], "pt": ["adotar"], "ru": ["\u0443\u0441\u044b\u043d\u043e\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c", "\u0443\u0434\u043e\u0447\u0435\u0440\u044f\u0442\u044c"], "it": ["adottare"], "hu": ["\u00f6r\u00f6kbe fogad", "adopt\u00e1l"], "sk": ["osvoji\u0165 si"], "es": ["adoptar"], "pl": ["adoptowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Alproprigi al si.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u043c\u0430\u0446\u044c", "\u0443\u0441\u043f\u0440\u044b\u043c\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0441\u0432\u043e\u0439\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["adopter (choisir)", "choisir", "\u00e9lire", "se rallier (\u00e0)", "se ranger (\u00e0)", "prendre (adopter)"], "nl": ["aannemen"], "pt": ["aceitar", "admitir"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043d\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u043e\u0441\u043f\u0440\u0438\u043d\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u0441\u0432\u0430\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["mag\u00e1\u00e9v\u00e1 tesz", "felvesz (pl. szok\u00e1st)"], "pl": ["przyjmowa\u0107", "adoptowa\u0107"]}, "examples": [["adopti opinion, metodon, konduton, manieron, lingvon, kostumon, modon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "adopt", "primary": true}, "kale\u015dego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda luksa kale\u015do.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0435\u0442\u0430"], "fr": ["carrosse"], "nl": ["statiekoets"], "br": ["karro\u00f1s"], "it": ["cocchio"], "pl": ["kareta"], "hu": ["hint\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kale\u015d", "primary": false}, "bovlingo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Usondevena speco de kegloludo ludata sur speciala areno per dek kegloj kaj pezaj globoj.", "translations": {"de": ["Bowling"], "bg": ["\u0431\u043e\u0443\u043b\u0438\u043d\u0433"], "fr": ["bowling"], "pl": ["gra w kr\u0119gle"], "it": ["bowling"]}, "examples": [["mi estas mallerta ludanto de bovlingo", "Vastalto, Akvosfero, Bovlingo, 2005-12-20"]], "subdefinitions": []}], "root": "bovling", "primary": true}, "fumariacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Fumariaceae).", "translations": {"ru": ["\u0434\u044b\u043c\u044f\u043d\u043a\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Erdrauchgew\u00e4chse"], "nl": ["duivekervelfamilie"], "pt": ["fumari\u00e1ceas"], "hu": ["f\u00fcstikef\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fumariac", "primary": true}, "hipnotismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri hipnoto.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u043f\u043d\u0430\u0442\u044b\u0437\u043c"], "fr": ["hypnotisme"], "nl": ["hypnotisme"], "pt": ["hipnotismo"], "el": ["\u03c5\u03c0\u03bd\u03c9\u03c4\u03b9\u03c3\u03bc\u03cc\u03c2"], "de": ["Hypnotik"], "it": ["ipnotismo"], "hu": ["hipnotizmus"], "ru": ["\u0433\u0438\u043f\u043d\u043e\u0442\u0438\u0437\u043c"], "es": ["hipnotismo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hipnotism", "primary": true}, "binda\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Librokovrilo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u043f\u043b\u0451\u0442"], "fr": ["reliure"], "br": ["keinadur (ul levr)", "koubladur (ul levr)"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u043f\u043b\u0451\u0442"], "pl": ["obwoluta", "ok\u0142adka"], "hu": ["k\u00f6t\u00e9s (k\u00f6nyv\u00e9)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bind", "primary": false}, "alopecio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuta a\u016d parta senhareco.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u0430\u043f\u044d\u0446\u044b\u044f", "\u0430\u0431\u043b\u044b\u0441\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043f\u043b\u044f\u0448\u044b\u0432\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["alop\u00e9cie"], "en": ["baldness", "alopecia"], "nl": ["kaalheid", "kaalhoofdigheid"], "pt": ["alopecia"], "ru": ["\u043e\u0431\u043b\u044b\u0441\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u043b\u0435\u0448\u0438\u0432\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0430\u043b\u043e\u043f\u0435\u0446\u0438\u044f"], "ca": ["calv\u00edcie", "calbesa", "alop\u00e8cia"], "de": ["Kahlheit", "Kahlk\u00f6pfigkeit"], "sk": ["ple\u0161ivos\u0165"], "es": ["calvicie", "alopecia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "alopeci", "primary": true}, "monkesto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kesto por teni monon.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0441\u0441\u0430", "\u0434\u0435\u043d\u0435\u0436\u043d\u044b\u0439 \u044f\u0449\u0438\u043a"], "fr": ["caisse (boite pour l'argent)", "tronc (pour l'argent)"], "nl": ["kas (geld)"], "it": ["cassa (del denaro)"], "br": ["kef (moneiz)"]}, "examples": [["la avarulo staris, forgesinte la \u015dlosilon de sia monkesto, kaj la \u015dlosilo, kiel li bone sciis, sidis en tiu kesto", "Fabeloj, volumo 4, knabino kiu pa\u015dis sur panon"], ["sidante kontra\u016d la monkesto, li rimarkis, kiel la homoj en\u0135etas monerojn", "La Nova Testamento, &Mar 12:41"]], "subdefinitions": []}], "root": "kest", "primary": false}, "mal\u015dalti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malfermi elektran cirkviton, tiel ke la kurento ne povas trapasi.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043a\u043b\u044e\u0447\u0430\u0446\u044c (\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u044b\u0447\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c, \u0441\u044c\u0432\u044f\u0442\u043b\u043e)", "\u0430\u0434\u043a\u043b\u044e\u0447\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["ouvrir (un circuit)", "\u00e9teindre (un m\u00e9canisme)", "arr\u00eater (faire cesser le fonctionnement)", "mettre hors circuit"], "en": ["switch off", "turn off"], "nl": ["uitschakelen", "afzetten", "doven (licht)"], "pt": ["desligar"], "ru": ["\u0432\u044b\u043a\u043b\u044e\u0447\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u043a\u043b\u044e\u0447\u0438\u0442\u044c"], "de": ["ausschalten"], "it": ["spegnere (togliere corrente, arrestare)"], "hu": ["kikapcsol"], "es": ["desconectar", "apagar (un aparato el\u00e9ctrico)", "parar (un aparato el\u00e9ctrico)", "abrir (un circuito el\u00e9ctrico)"]}, "examples": [["mal\u015dalti la lumon, la ekbrulon de motoro, la radioaparaton", null], ["ne el\u015daltu, ni tuj dissendos la da\u016drigon de la programo!", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dalt", "primary": false}, "benzolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kompona\u0135o konsistanta el benzeno kaj tolueno, uzata por lumigado kaj hejtado.", "translations": {"fr": ["benzol"], "de": ["Benzol"], "en": ["heating oil"], "pl": ["benzol"], "hu": ["benzol"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "benzol", "primary": true}, "ellogi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Eltiri, elkapti logante.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0431\u0430\u0432\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["attirer au-dehors"], "nl": ["ontfutselen"], "ru": ["\u0432\u044b\u043c\u0430\u043d\u0438\u0442\u044c"], "hu": ["kicsalogat", "el\u0151csalogat", "kiszed"]}, "examples": [["ellogi la konfidon de iu", "Z"], ["jam multe da scioj mi ellogis de l' gardistoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "log", "primary": false}, "fa\u015disto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adepto de fa\u015dismo.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0448\u044b\u0441\u0442"], "fr": ["fasciste"], "en": ["fascist"], "nl": ["fascist"], "pt": ["fascista"], "ru": ["\u0444\u0430\u0448\u0438\u0441\u0442"], "ca": ["feixista"], "de": ["Faschist"], "hu": ["fasiszta"], "es": ["fascista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fa\u015dist", "primary": true}, "empiriismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Filozofia doktrino, la\u016d kiu \u0109iuj ideoj devenas de la sperto", "translations": {"be": ["\u044d\u043c\u0456\u0440\u044b\u0437\u043c"], "en": ["empiricism", "objectivism"], "pt": ["empirismo"], "ru": ["\u044d\u043c\u043f\u0438\u0440\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Empirismus", "Erfahrungswissenschaft"], "pl": ["empiryzm"], "hu": ["empirizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Empirio 2.", "translations": {"pl": ["do\u015bwiadczenie"], "hu": ["j\u00e1rtass\u00e1g", "tapasztalati tud\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "empiri", "primary": false}, "vaskulo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En estas anka\u016d referenco al vazo 2 sed la referencita senco ne estas en ReVo."], "primary definition": "Unu- aux kelk-hista tubeto, tra kiu fluas organisma likvo: sangovaskulo, limfovaskulo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: En estas anka\u016d referenco al floema tubo sed la referencita artikolo ne estas en ReVo."], "primary definition": "Tubeto el vico de longe cilindraj \u0109eloj, kondukantaj la alsupran sevon \u0109e la vaskulplantoj; la \u0109efa elemento de ksilemo kaj de ligno.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vaskul", "primary": true}, "agato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Juvel\u015dtono, speco de kvarco, kun diverskoloraj vejnoj, kiu brili\u011das per polurado.", "translations": {"be": ["\u0430\u0433\u0430\u0442"], "fr": ["agate"], "bg": ["\u0430\u0445\u0430\u0442"], "nl": ["agaat"], "pt": ["\u00e1gata"], "ru": ["\u0430\u0433\u0430\u0442"], "de": ["Achat"], "hu": ["ach\u00e1t"], "sk": ["ach\u00e1t"], "fa": ["\u0639\u0642\u06cc\u0642"], "en": ["agate"], "es": ["\u00e1gata"], "pl": ["agat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "agat", "primary": true}, "silkopapero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre maldika papero iom diafana, uzata en dekoracio, por volvo de cigaredoj kaj simile.", "translations": {"fr": ["papier \u00e0 cigarette", "papier de soie"], "nl": ["zijdepapier"], "sv": ["silkespapper"], "pl": ["bibu\u0142a", "bibu\u0142ka"]}, "examples": [["Elder transdonis spegulon, pakitan en silkopaperon", "Jen\u00f5 Rejt\u00f5, trad. L\u00e1szl\u00f3 Bal\u00e1zs, Sub kvaranteno la Grand-hotelo, \u0109apitro 39a, [vidita je 2006-02-07]"]], "subdefinitions": []}], "root": "paper", "primary": false}, "eksponento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En potencigo, la argumento indikanta la nombron da multiplikataj faktoroj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c \u0441\u0442\u0435\u043f\u0435\u043d\u0438", "\u044d\u043a\u0441\u043f\u043e\u043d\u0435\u043d\u0442\u0430"], "fr": ["exposant (math., info.)"], "en": ["exponent"], "nl": ["exponent"], "pt": ["expoente"], "de": ["Exponent", "Hochzahl"], "hu": ["kitev\u0151", "hatv\u00e1nykitev\u0151"], "fa": ["\u0646\u0645\u0627"], "pl": ["wyk\u0142adnik"]}, "examples": [["eksponenta funkcio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En glitpunkta nombroprezento, entjero indikanta je kiom da pozicioj estas \u015dovenda la onpunkto.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0440\u044f\u0434\u043e\u043a (\u0432 \u043f\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0438 \u0441 \u043f\u043b\u0430\u0432\u0430\u044e\u0449\u0435\u0439 \u0437\u0430\u043f\u044f\u0442\u043e\u0439)"], "hu": ["kitev\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "eksponent", "primary": true}, "malfre\u015da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tute ne fre\u015da.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0441\u0432\u0435\u0436\u0438\u0439"], "fr": ["d\u00e9fraichi", "fatigu\u00e9 (pas frais)", "pas frais", "rance", "rassis (pas frais)", "us\u00e9"], "nl": ["oudbakken", "muf", "rans", "ranzig", "vermoeid"], "pl": ["nie\u015bwie\u017cy"], "be": ["\u043d\u044f\u0441\u044c\u0432\u0435\u0436\u044b", "\u0447\u044d\u0440\u0441\u0442\u0432\u044b (\u043f\u0440\u0430 \u0445\u043b\u0435\u0431)"]}, "examples": [["tiu \u0109i malfre\u015da pano estas malmola, kiel \u015dtono", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 33"]], "subdefinitions": []}], "root": "fre\u015d", "primary": false}, "optika fibro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043e\u043f\u0442\u043e\u0432\u043e\u043b\u043e\u043a\u043d\u043e"], "fr": ["fibre optique"], "en": ["fibre optics"], "es": ["fibra \u00f3ptica"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fibr", "primary": false}, "funkciserio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Serio, kies termoj estas reelaj a\u016d kompleksaj funkcioj.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u043e\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0440\u044f\u0434"], "fr": ["s\u00e9rie de fonctions"], "en": ["function series"], "de": ["Funktionsreihe", "Funktionenreihe"], "pl": ["szereg funkcyjny"], "hu": ["f\u00fcggv\u00e9nysor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "seri", "primary": false}, "\u015dra\u016dbi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Turni \u015dra\u016dbon.", "translations": {"el": ["\u03b2\u03b9\u03b4\u03ce\u03bd\u03c9"], "fr": ["visser"], "nl": ["schroeven"], "pt": ["aparafusar"], "ru": ["\u0437\u0430\u0432\u0438\u043d\u0447\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0432\u0438\u043d\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0432\u0438\u043d\u0447\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0432\u0438\u043d\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u0432\u0432\u0438\u043d\u0447\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u0432\u0438\u043d\u0442\u0438\u0442\u044c"], "de": ["schrauben"], "it": ["avvitare"], "hu": ["csavar"], "es": ["atornillar"], "sv": ["skruva"], "pl": ["przykr\u0119ca\u0107", "po\u0142\u0105czy\u0107 wkr\u0119tem", "po\u0142\u0105czy\u0107 wkr\u0119tami", "skr\u0119ci\u0107 wkr\u0119tem", "skr\u0119ci\u0107 wkr\u0119tami", "ze\u015brubowywa\u0107", "ze\u015brubowa\u0107", "przy\u015brubowywa\u0107", "przy\u015brubowa\u0107", "po\u0142\u0105czy\u0107 \u015brub\u0105", "po\u0142\u0105czy\u0107 \u015brubami", "skr\u0119ci\u0107 \u015brub\u0105", "skr\u0119ci\u0107 \u015brubami"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fiksi per \u015dra\u016dbo.", "translations": {"hu": ["csavaroz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dra\u016db", "primary": false}, "\u015dra\u016dbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ilo el metalo a\u016d ligno, esence konsistanta el cilindra a\u016d konusforma akso helice kanelita. \u011cia formo, grando kaj uzo tre varias; \u011di servas ordinare por kunigi a\u016d fiksi pli firme ol per najlo, sed anka\u016d por premi, levi, fermi, bori, movon transigi kaj tiel plu.", "translations": {"el": ["\u03b2\u03af\u03b4\u03b1"], "fr": ["vis"], "en": ["screw"], "nl": ["schroef"], "pt": ["parafuso"], "ru": ["\u0432\u0438\u043d\u0442"], "de": ["Schraube"], "it": ["vite"], "hu": ["csavar"], "pl": ["wkr\u0119t", "\u015bruba"], "sv": ["skruv"], "es": ["tornillo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dra\u016db", "primary": true}, "kontra\u016dsence": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En mala senco.", "translations": {"fr": ["\u00e0 l'envers", "\u00e0 rebours"], "it": ["contrariamente (dissentire)"], "pl": ["w przeciwnym kierunku", "pod pr\u0105d"], "hu": ["ellent\u00e9tes \u00e9rtelemben"]}, "examples": [["mi tiurilate sentas min tute kontra\u016dsence de la aliaj homoj", "La revadoj de soleca promenantoSepa promenado"]], "subdefinitions": []}], "root": "senc", "primary": false}, "latuno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Flava alojo el kupro kaj zinko.", "translations": {"be": ["\u043b\u0430\u0442\u0443\u043d\u044c"], "fr": ["laiton"], "en": ["brass"], "nl": ["messing", "geel koper"], "pt": ["lat\u00e3o"], "ru": ["\u043b\u0430\u0442\u0443\u043d\u044c"], "ca": ["llaut\u00f3"], "de": ["Messing"], "it": ["ottone"], "hu": ["s\u00e1rgar\u00e9z"], "fa": ["\u0628\u0631\u0646\u062c (\u0622\u0644\u06cc\u0627\u0698 \u0645\u0633 \u0648 \u0631\u0648\u06cc)"], "pl": ["mosi\u0105dz"], "es": ["lat\u00f3n"]}, "examples": [["en la \u015dranko \u015di ordometis latunan kandelingon kaj malgrandan samovaron", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "latun", "primary": true}, "rivereto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda kaj malforta rivero.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0447\u043a\u0430"], "fr": ["ruisseau"], "bg": ["\u043f\u043e\u0442\u043e\u043a", "\u0440\u0443\u0447\u0435\u0439"], "nl": ["beek"], "ru": ["\u0440\u0435\u0447\u043a\u0430"], "de": ["Bach"], "hu": ["patak"], "fa": ["\u062c\u0648\u06cc", "\u062c\u0648\u06cc\u0628\u0627\u0631", "\u0646\u0647\u0631"], "vo": ["bluk"], "es": ["riachuelo"]}, "examples": [["riveretoj fluas al riveroj", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "river", "primary": false}, "galbuledoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo pegoformaj birdoj (Galbulidae), vivantaj en tropika Ameriko kun longa beko por kapti insektojn, precipe papiliojn, pluraj kun orverde brilanta plumaro.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0430\u043a\u0430\u043c\u0430\u0440\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["galbulid\u00e9s"], "en": ["jacamars"], "nl": ["glansvogels (fam.)"], "pt": ["galbul\u00eddeos"], "de": ["Glanzv\u00f6gel (Familie)"], "hu": ["jakam\u00e1rf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "galbuled", "primary": true}, "rutacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Rutaceae).", "translations": {"be": ["\u0440\u0443\u0442\u0430\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "nl": ["wijnruitfamilie"], "pt": ["rut\u00e1ceas"], "ru": ["\u0440\u0443\u0442\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Rautengew\u00e4chse"], "hu": ["rutaf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rutac", "primary": true}, "etiketo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ceremoniaro \u0109e solena\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u044d\u0442\u044b\u043a\u0435\u0442"], "fr": ["\u00e9tiquette (c\u00e9r\u00e9monial)"], "en": ["etiquette", "code of conduct", "rules of behavior", "protocol"], "nl": ["etiquette", "protocol"], "pt": ["cerimonial", "etiqueta", "pragm\u00e1tica"], "ru": ["\u044d\u0442\u0438\u043a\u0435\u0442"], "de": ["Etikette"], "hu": ["etikett"], "es": ["etiqueta"], "pl": ["etykieta", "protok\u00f3\u0142"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Reguloj de la eksteraj manieroj en mondumo.", "translations": {"be": ["\u044d\u0442\u044b\u043a\u0435\u0442"], "fr": ["\u00e9tiquette (biens\u00e9ance)"], "en": ["etiquette", "code of conduct", "rules of behavior", "protocol"], "nl": ["etiquette"], "pt": ["cerimonial", "etiqueta", "pragm\u00e1tica"], "ru": ["\u044d\u0442\u0438\u043a\u0435\u0442"], "de": ["Umgangsformen"], "hu": ["illemszab\u00e1lyok"], "pl": ["etykieta", "bon ton", "savoir vivre"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Etikedo (karteto).", "translations": {"be": ["\u044d\u0442\u044b\u043a\u0435\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["\u00e9tiquette (fiche)"], "en": ["label", "tag"], "nl": ["etiket"], "pt": ["etiqueta", "r\u00f3tulo", "d\u00edstico", "marca"], "ru": ["\u044d\u0442\u0438\u043a\u0435\u0442\u043a\u0430"], "de": ["Etikett"], "hu": ["c\u00edmke"], "pl": ["etykietka", "naklejka", "nalepka", "fiszka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "etiket", "primary": true}, "elterigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eltiri el la tero.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043a\u0430\u043f\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0434\u043a\u0430\u043f\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u043a\u0430\u043f\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9terrer"], "nl": ["opgraven"], "ru": ["\u043e\u0442\u043a\u043e\u043f\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u043a\u043e\u043f\u0430\u0442\u044c"], "de": ["ausgraben"], "hu": ["ki\u00e1s", "kihantol"], "pl": ["odkopywa\u0107"], "es": ["desenterrar"]}, "examples": [["elterigado de ercoj", "Josef Mendl, Konsekvencoj de ekonomiaj transformoj, Monato, jaro 2002a, numero 12a, p. 10a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ter", "primary": false}, "fatalismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doktrino, la\u016d kiu \u0109io estas neeviteble anta\u016dfiksita malgra\u016d \u0109iu ajn kontra\u016dstaro de la homa volo.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0442\u0430\u043b\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["fatalisme"], "en": ["fatalism"], "nl": ["fatalisme"], "ru": ["\u0444\u0430\u0442\u0430\u043b\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Fatalismus", "Schicksalsergebenheit"], "hu": ["fatalizmus"], "es": ["fatalismo"]}, "examples": [["fatalisme rezignacii", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fatal", "primary": false}, "spioni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ka\u015dobservi la agadon de malamiko.", "translations": {"be": ["\u0448\u043f\u0456\u0451\u043d\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["espionner"], "nl": ["bespioneren"], "ru": ["\u0448\u043f\u0438\u043e\u043d\u0438\u0442\u044c"], "ca": ["espiar"], "de": ["spionieren"], "hu": ["k\u00e9mkedik"], "es": ["espiar"]}, "examples": [["post la fenestrokovrilo \u015di spionis la revenon de sia fian\u0109o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "spion", "primary": false}, "spiono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo komisiita de la a\u016dtoritatoj por ka\u015de observi la militajn kaj aliajn agojn de malamiko.", "translations": {"ru": ["\u0448\u043f\u0438\u043e\u043d"], "fr": ["espion"], "en": ["spy"], "nl": ["spion"], "be": ["\u0448\u043f\u0456\u0451\u043d", "\u0432\u0456\u0436", "\u0440\u0430\u0437\u044c\u0432\u0435\u0434\u0447\u044b\u043a"], "ca": ["espia"], "de": ["Spion"], "hu": ["k\u00e9m", "felder\u00edt\u0151", "spion"], "es": ["esp\u00eda"]}, "examples": [["ne turisto li estas, sed spiono", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 1a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Homo sekrete observanta ies farojn.", "translations": {"be": ["\u0448\u043f\u0456\u0451\u043d"], "hu": ["spion"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spion", "primary": true}, "gargari": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Tralavi, finlavi (parolante priglasoj, teleroj, tukoj) per nura multa akvo, sen sapo.", "translations": {"el": ["\u03be\u03b5\u03c0\u03bb\u03ad\u03bd\u03c9"], "fr": ["rincer", "gargariser", "bredouiller", "gargouiller (des paroles)"], "en": ["gargle"], "nl": ["spoelen", "afspoelen"], "pt": ["enxag\u00fcar"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u043e\u0441\u043a\u0430\u0442\u044c"], "ca": ["esbandir"], "de": ["sp\u00fclen", "auswaschen"], "hu": ["\u00f6bl\u00edt"]}, "examples": [["oni devas gargari la flanelon per tre klara akvo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Tralavi la bu\u015don a\u016d la gor\u011don per iu flua\u0135o, kiun oni skuas en \u011di.", "translations": {"el": ["\u03ba\u03ac\u03bd\u03c9 \u03b3\u03b1\u03c1\u03b3\u03ac\u03c1\u03b5\u03c2"], "nl": ["gorgelen"], "pt": ["gargarejar"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u043e\u0441\u043a\u0430\u0442\u044c"], "ca": ["gargaritzar"], "de": ["gurgeln", "sp\u00fclen"], "hu": ["gargariz\u00e1l", "\u00f6bl\u00edti a tork\u00e1t"], "es": ["hacer g\u00e1rgaras"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Konfuze prononca\u0109i ion kvaza\u016d gargarante la gor\u011don.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u0440\u043c\u043e\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u0431\u0443\u0440\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0431\u0443\u0440\u0447\u0430\u0442\u044c"], "de": ["gurgeln"], "pt": ["gaguejar"], "hu": ["gurgul\u00e1z"]}, "examples": [["li elgargaris kelkajn nekompreneblajn vortojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "gargar", "primary": true}, "avanci": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Anta\u016di\u011di, ekokupi landoparton.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0434\u0432\u0438\u0433\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f (\u0432\u043e\u0435\u043d.)", "\u043f\u0440\u043e\u0434\u0432\u0438\u0433\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f (\u0432\u043e\u0435\u043d.)"], "fr": ["avancer (en parlant d'une arm\u00e9e)"], "es": ["avanzar"], "hu": ["el\u0151ret\u00f6r", "el\u0151renyomul"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Promocii\u011di, atingi pli altan rangon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0434\u0432\u0438\u0433\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f (\u0432 \u043a\u0430\u0440\u044c\u0435\u0440\u0435)"], "es": ["avanzar"], "hu": ["el\u0151l\u00e9p (rangl\u00e9tr\u00e1n)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0430\u0432\u0430\u043d\u0441\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u043f\u043b\u0430\u0447\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c \u0430\u0432\u0430\u043d\u0441"], "es": ["anticipar"], "hu": ["el\u0151leget ad"]}, "examples": [["la kaso avancis kelkajn kunlaborantojn per la salajro jam por du-tri monatoj", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "avanc", "primary": true}, "kunkunteni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Helpi kunteni\u011di.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0442\u0440\u044b\u043c\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c (\u0448\u0442\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456 \u0430\u0433\u0443\u043b\u044c\u043d\u044b\u043c\u0456 \u043d\u0430\u043c\u0430\u0433\u0430\u043d\u044c\u043d\u044f\u043c\u0456)"], "pl": ["\u0142\u0105czy\u0107", "spina\u0107", "spaja\u0107"]}, "examples": [["kunkuntenis la radikoj de granda velkinta kampa floro", "Fabeloj, volumo 2, An\u011delo"], ["la vero kunkuntenas la mondon", "Fabeloj, volumo 4, Du fratoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "ten", "primary": false}, "skermi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Ekzerci sin al interbatalo per spado a\u016d alia malpeza glavo.", "translations": {"be": ["\u0444\u044d\u0445\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["faire de l'escrime", "ferrailler (de l'\u00e9p\u00e9e)"], "bg": ["\u0444\u0435\u0445\u0442\u0443\u0432\u0430\u043c"], "nl": ["schermen"], "ru": ["\u0444\u0435\u0445\u0442\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["fechten"], "hu": ["v\u00edv"], "en": ["fence"], "es": ["practicar la esgrima"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skerm", "primary": true}, "skermo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arto kaj praktiko de batalo per spado, nuntempe ankora\u016d flegata kiel sporto.", "translations": {"fr": ["escrime"], "de": ["Fechten"], "en": ["fencing"]}, "examples": [["s-ro Dong invitis la gaston Tong al sia hejmo tranokti, kaj petis ke tiu instruu al li skermon", "Pu Songling, trad. Guozhu, La kura\u011do elprovita, Penseo, numero 32a, 1993-02"]], "subdefinitions": []}], "root": "skerm", "primary": false}, "rondbu\u015duloj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Klaso de vertebruloj, serpento- a\u016d vermo-formaj senmakzelaj fi\u015doj (Cyclostomata).", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0443\u0433\u043b\u043e\u0440\u043e\u0442\u044b\u0435 (\u043a\u043b\u0430\u0441\u0441)"], "fr": ["cyclostomes"], "en": ["cyclostomes"], "nl": ["rondbekken"], "de": ["Rundm\u00e4uler"], "hu": ["k\u00f6rsz\u00e1j\u00faak"], "fa": ["\u062f\u0647\u0627\u0646\u200c\u06af\u0631\u062f\u0645\u0627\u0647\u06cc\u0627\u0646"], "he": ["\u05e2\u05d2\u05d5\u05dc\u05d9 \u05d4\u05e4\u05d4"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bu\u015d", "primary": false}, "packontrakto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pli \u011dusta termino estas pactraktato."], "primary definition": "Interregna kontrakto per kiu intermilitantaj \u015dtatoj finas la militon.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0438\u0440\u043d\u044b\u0439 \u0434\u043e\u0433\u043e\u0432\u043e\u0440"], "fr": ["trait\u00e9 de paix"], "en": ["peace treaty"], "nl": ["vredesverdrag (ontr.)"], "pt": ["tratado de paz"], "hu": ["b\u00e9keszerz\u0151d\u00e9s"]}, "examples": [["la Vestfaliaj Packontraktoj", "Karel Kraft, Miroslav Malovec, Esperanta-\u0109e\u0125a vortaro, V"], ["en 1978 enkarcerigis en Kampo Davido egiptan prezidanton Anvar el Sadat kaj israelan \u0109efministron Mena\u0125im Begin tiom longe, \u011dis subigite subite ili subskribis packontrakton", "S. Maul, Nob(e)la kritiko Monato."], ["la faktaj elspezoj por la rekonstruo, faritaj en Bosnio-Hercegovino post la packontrakto en Dayton", "Evgeni GEORGIEV, Esperiga komenco Monato, 006764."]], "subdefinitions": []}], "root": "kontrakt", "primary": false}, "skarabo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el koleopteroj.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0443\u043a"], "en": ["scarab", "beetle"], "nl": ["kever"], "hu": ["bog\u00e1r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio skarabedoj (Scarabaeus), karakterizata per lamenformaj kornoj kaj metanta la ovojn en sterkoglobetojn.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u0430\u0440\u0430\u0431\u0435\u0439"], "fr": ["scarab\u00e9e"], "de": ["Skarab\u00e4us"], "hu": ["galacsinhajt\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skarab", "primary": true}, "movi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Transloki ion.", "translations": {"be": ["\u0440\u0443\u0445\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u0443\u043d\u0443\u0446\u044c", "\u0441\u043e\u045e\u0433\u0430\u0446\u044c", "\u0448\u0442\u0443\u0440\u0445\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["bouger (tr.)", "d\u00e9placer", "mouvoir"], "en": ["move"], "nl": ["doen bewegen"], "pt": ["mover", "mexer (mover)", "deslocar", "movimentar"], "ru": ["\u0434\u0432\u0438\u0433\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0432\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c \u0432 \u0434\u0432\u0438\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["bewegen", "antreiben"], "cs": ["hnout"]}, "examples": [["ni ne povis movi tiun pezan \u015dtonon", null], ["movu nenion en la \u0109ambro", null], ["la lokomotivo movas la vagonaron", null], ["barko movata de fortaj brakoj", null], ["la \u015dipo sin movas per vaporo", "Z"], ["la luno sin movas sur la \u0109ielo", null], ["malrapida konversacio faletante sin movas inter la ku\u015dantaj homoj", null], ["la nova societo sendube potence ekmovos nian aferon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u015can\u011di la pozicion de io a\u016d de partoj de io rilate al fiksa punkto.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0435\u0432\u0435\u043b\u0438\u0442\u044c"], "de": ["bewegen"], "nl": ["bewegen"]}, "examples": [["movi la lipojn, la okulojn", null], ["la vento movis la bran\u0109ojn", "Z"], ["la saliko movis siajn bran\u0109ojn en la vento", "Z"], ["vigle movadi siajn piedojn", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ripete kaj regule irigi kaj reirigi difinitajn pecojn de aparato; funkciigi.", "translations": {}, "examples": [["akvoforto movas la muelilon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Instigi, decidigi al io.", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "nl": ["bewegen"]}, "examples": [["eble tio pla\u0109us al li kaj movus lin ion fari por nia afero", "Z"], ["la plimulto el la homoj estas movata de sentoj kaj anta\u016dju\u011doj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mov", "primary": true}, "\u0135urnalisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Profesiulo, kiu kolektas nova\u0135ojn a\u016d aliajn informojn, kaj prezentas ilin en gazeto a\u016d alia amasinformilo.", "translations": {"be": ["\u0436\u0443\u0440\u043d\u0430\u043b\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["journaliste"], "bg": ["\u0436\u0443\u0440\u043d\u0430\u043b\u0438\u0441\u0442"], "nl": ["journalist"], "pt": ["jornalista"], "el": ["\u03b4\u03b9\u03bc\u03bf\u03c3\u03b9\u03bf\u03b3\u03c1\u03ac\u03c6\u03bf\u03c2"], "ca": ["periodista"], "de": ["Journalist"], "it": ["giornalista"], "hu": ["\u00fajs\u00e1g\u00edr\u00f3"], "en": ["journalist"], "lat": ["diurnarius"], "ru": ["\u0436\u0443\u0440\u043d\u0430\u043b\u0438\u0441\u0442"], "es": ["periodista"], "he": ["\u05e2\u05d9\u05ea\u05d5\u05e0\u05d0\u05d9"]}, "examples": [["\u0135urnalisto, kiu deziris interparoli kun ili", "Esenco kaj Estonte, \u0109ap. 5a"], ["jam ne maloftas televidaj kaj radiaj \u0135urnalistoj kun fortega hispana parolmaniero", "Hektor ALOS I FONT: La kataluna. Monato"], ["Rande, germana \u0135urnalistino, malka\u015dis, ke \u015di bonvenigis la enkondukon de dua lingvo en gazetaraj konferencoj", "Marko Naoki LINS: Bruselo-Babelo: lingvo-kulturo en E\u016dropa Unio Monato."], ["\u0135urnalisto de Pola Radio", "Katalin Smideliusz: Por aktiva lingvouzo (Andrzej Pettyn, \u0108u vi volas paroli flue?), Monatojaro 1995a, numero 4a, p. 24a"], ["\u00abla nacio sentas sin pli juna,\u00bb notis \u0135urnalisto en presti\u011da diman\u0109o-gazeto", "Paul Gubbins: Velura revolucio, Monatojaro 1997a, numero 6a, p. 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135urnal", "primary": false}, "hopi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Salti per unu piedo.", "translations": {"de": ["hopsen"], "nl": ["hinkelen", "hinken", "huppelen"], "it": ["saltellare (con un piede)"]}, "examples": [["li \u00abeskapis\u00bb, tio estas, li hopis per unu piedo kaj trenis la alian post si kaj eliris", "Trevor Steele, Kvaza\u016d \u0109io dependus de mi, p. 332"], ["la kato resaltis viva kaj vigla, krampis la primuson subbrake, kun \u011di hopis reen sur la kamenon, de tie, dis\u015dirante la tapeton, grimpis sur la muro kaj post du sekundoj jam sidis alte super la venintoj", "La majstro kaj Margarita"]], "subdefinitions": []}], "root": "hop", "primary": false}, "Venuso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Romia diino de amo, printempo kaj \u011dardenoj, analogo de helena Afrodito.", "translations": {"be": ["\u0412\u044d\u043d\u044d\u0440\u0430"], "fr": ["V\u00e9nus"], "en": ["Venus"], "pt": ["V\u00eanus"], "el": ["\u0391\u03c6\u03c1\u03bf\u03b4\u03af\u03c4\u03b7"], "la": ["Venus"], "it": ["Venere"], "hu": ["Venus"], "de": ["Venus"], "es": ["Venus"], "ru": ["\u0412\u0435\u043d\u0435\u0440\u0430"], "pl": ["Wenus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La dua (la\u016d distanco de la Suno) planedo de la sunsistemo.", "translations": {"zh": ["\u91d1\u661f [j\u012bnx\u012bng]"], "hu": ["V\u00e9nusz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Venus", "primary": true}, "viziti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Iri por vidi iun hejme.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0435\u0449\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0441\u0435\u0442\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["fr\u00e9quenter"], "en": ["visit"], "nl": ["bezoeken"], "pt": ["visitar"], "el": ["\u03b5\u03c0\u03b9\u03c3\u03ba\u03ad\u03c0\u03c4\u03bf\u03bc\u03b1\u03b9"], "de": ["besuchen"], "sv": ["bes\u00f6ka"], "hu": ["megl\u00e1togat", "felkeres"], "cs": ["nav\u0161t\u00edvit", "nav\u0161t\u00edvi\u0165"], "be": ["\u043d\u0430\u0432\u0435\u0434\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u0456\u0437\u0456\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "vo": ["visit\u00f6n"], "es": ["visitar"], "he": ["\u05dc\u05d1\u05e7\u05e8"]}, "examples": [["anta\u016d tri tagoj mi vizitis vian kuzon", "Z"], ["veni vizite", "Z"], ["la kuracisto vizitas siajn klientojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Iri por vidi ion.", "translations": {"fr": ["visiter"], "de": ["besuchen", "besichtigen"], "sv": ["bes\u00f6ka"], "pt": ["visitar"], "hu": ["megl\u00e1togat", "megtekint"]}, "examples": [["viziti urbon, muzeon", null], ["la konferenco estis bone vizitita", null], ["teatramanto ofte vizitas la teatron", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Iri regule ien.", "translations": {"de": ["besuchen"], "pt": ["frequentar"], "hu": ["j\u00e1r (vhova)"]}, "examples": [["viziti kurson, klinikon, lernejon", "B"], ["vizitadi gimnazion", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "vizit", "primary": true}, "vizito": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En la lingvo estas iom da hezito pri la amplekso de la nocio vizito: \u0109u \u011di estu limigita je nura restado, gastado kaj tiel plu -- a\u016d entenu kaj la alvenon, kaj la restadon. La diferenco montri\u011das kiam temas pri loko kiu rolas kiel celo de vizito: \u0109u vizito en biblioteko a\u016d vizito en bibliotekon? Amba\u016d uzoj ekzistas en la lingvo; la dua ebligas pli distingeman uzon de la komplementoj, simetrie kun la verba formo, komparu: Mi vizitis plurajn hejmojn tie. \u2015 Mi multe vizitis tie. \u2015 Mi faris multajn vizitojn tie (\u00abtie\u00bb aperas kiel loka, fona komplemento). Kaj kontraste: mi faris multajn vizitojn tien (ekz-e \u00ab\u0109e \u015dian tombon\u00bb, \u00abtien\u00bb aperas kiel cela komplemento). Komparu anka\u016d: Knut volis fari viziton al la patro de Anjo; pilgrimado al la sanktaj lokoj kaj vizitoj al historiaj vidinda\u0135oj."], "primary definition": "Ago viziti.", "translations": {"el": ["\u03b5\u03c0\u03af\u03c3\u03ba\u03b5\u03c8\u03b7"], "fr": ["visite"], "nl": ["bezoek"], "pt": ["visita"], "be": ["\u043d\u0430\u0432\u0435\u0434\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0432\u0456\u0437\u0456\u0442"], "de": ["Besuch"], "sv": ["bes\u00f6k"], "vo": ["visit"], "ru": ["\u0432\u0438\u0437\u0438\u0442", "\u043f\u043e\u0441\u0435\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435"], "hu": ["l\u00e1togat\u00e1s", "megtekint\u00e9s"], "es": ["visita"], "he": ["\u05d1\u05d9\u05e7\u05d5\u05e8"]}, "examples": [["mia vizito faris al li grandan plezuron", "Z"], ["mizero faras viziton, ne atendante inviton", "Proverbaro esperanta"], ["peti de kuracisto la konton de liaj vizitoj", null], ["kondolenca vizito", "Z"], ["la svedoj jam multfoje kaj multnombre faris vizitojn en Polujon", "Valdemar Langlet: Voja\u011dimpresoj. 1895"], ["mi kun plezuro rememoras mian nelongan laboran viziton en tiun landon en majo de la 1997a jaro", "S. Pokrovskij: Pilgrimo en la Sanktan Landon. La Ondo de Esperanto, 1999, n-ro 11(61)."]], "subdefinitions": []}], "root": "vizit", "primary": false}, "grandanimeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kapablo agi noble, pardoneme sen postkolero a\u016d malfido.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u043b\u0438\u043a\u043e\u0434\u0443\u0448\u0438\u0435"], "fr": ["largeur d'esprit", "magnanimit\u00e9"], "en": ["magnanimity"], "it": ["magnanimit\u00e0"], "he": ["\u05e0\u05d3\u05d9\u05d1\u05d5\u05ea", "\u05e8\u05d5\u05d7\u05d1 \u05dc\u05d1", "\u05d0\u05e6\u05d9\u05dc\u05d5\u05ea \u05e0\u05e4\u05e9", "\u05d2\u05d3\u05dc\u05d5\u05ea \u05e0\u05e4\u05e9"]}, "examples": [["Asirianoj, malgra\u016d la barbareco, ne estas malbonaj homoj, se ili \u015datas la grandanimecon", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 11a"]], "subdefinitions": []}], "root": "anim", "primary": false}, "matematika platonismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esprimo kreita de P. Bernays en 1935 por difini la tendencon \u00abkonsideri matematikaj objektoj kiel dei\u011dinta de \u0109iu ligo kun la reflekta subjekto\u00bb. La teoria bazo devenas de la Resplubliko de Platono, kie la filozofo asertas ke \u00abla matematiko estas kono pri tion kion eterne ekzistas, kaj \u011di ne estas ion kion iam i\u011das ekzistanta kaj poste ne plu ekzistanta\u00bb. \u0108efaj elstaruloj de la matematika platonismo estis Frege, Cantor, G\u00f6del kaj la unua Russell.", "translations": {"it": ["platonismo matematico"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Platon", "primary": false}, "malgrandioza": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tro\u015dpare, nenoble malgranda.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u043b\u043a\u0438\u0439", "\u043d\u0438\u0447\u0442\u043e\u0436\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0432\u0437\u0440\u0430\u0447\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["mesquin (minable)", "minable"], "en": ["squalid"], "nl": ["deerniswekkend", "erbarmelijk", "beklagenswaardig", "miserabel"], "hu": ["sek\u00e9lyes", "hitv\u00e1ny", "trivi\u00e1lis"]}, "examples": [["malgrandioza festo", null], ["malgrandiozaj anta\u016dju\u011doj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "grandioz", "primary": false}, "frondo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Organo, kiu portas la reproduktan aparaton \u0109e la plejmulto de la senkotiledonaj plantoj: hepatiko, filiko, likeno.", "translations": {"fr": ["fronde (de foug\u00e8re)"], "de": ["Wedel"], "pt": ["fronde"], "hu": ["lomb"]}, "examples": [["frondo respondas al la ligo k folioj de la kotiledonaj plantoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "frond", "primary": true}, "n-trokeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metro, \u0109efe konsistanta el n trokeoj; simbolo /\u2015\u03c5/n a\u016d /\u2015\u03c5/n-1/\u2015(\u03c5)/.", "translations": {"de": ["n-hebiger Troch\u00e4us"]}, "examples": [["kvintrokeo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "troke", "primary": false}, "tegmentisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu konstruas tegmenton.", "translations": {"pl": ["dekarz"]}, "examples": [["La alia estas tegmentisto, kiu riparis nian ferian domon kaj poste diris, ke nun neniu muso plu povos eniri kaj turmenti nin.", "Stefan MAUL, Monato, oktobro 2003 , El mia ridpunkto. Du ne mensogis"], ["Tegmentiston ni konsideru kiel fakulon, kiu kovras tegmenton per iu materialo protektanta domon kontra\u016d pluvakvo, forkondukanta la akvon eksteren a\u016d al defluiga sistemo", "Jan Werner, Konstru-forumo nr 12 septembro 2008; La nova temo 20-a \u2013 ladisto, zinkisto, tubisto"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "tegolisto", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tegment", "primary": false}, "ceremoniestro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Altranga kortegano kies funkcio estas kontroli kaj gvidi ta\u016dgan plenumon de kortegaj ceremonioj.", "translations": {"ru": ["\u0446\u0435\u0440\u0435\u043c\u043e\u043d\u0438\u0439\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0435\u0440"], "de": ["Zeremonienmeister"], "nl": ["ceremoniemeester"], "hu": ["udvarmester", "hoppmester", "cerem\u00f3niamester"]}, "examples": [["\u00abSur la strato oni staras kun la baldakeno, kiun oni portos super Via Re\u011da Mo\u015dto en la parada irado!\u00bb raportis la \u0109efa ceremoniestro", "Fabeloj, volumo 1, La novaj vestoj de la re\u011do"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Gvidanto de ceremonio.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u043f\u043e\u0440\u044f\u0434\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u0432\u0435\u0434\u0443\u0449\u0438\u0439 (\u0446\u0435\u0440\u0435\u043c\u043e\u043d\u0438\u0438)"], "it": ["cerimoniere"], "pl": ["mistrz ceremonii"], "hu": ["szertart\u00e1smester", "protokollf\u0151n\u00f6k"]}, "examples": [["oni reportis la \u0109erkon sur la \u0109aron, dum iu de\u0135oranta ceremoniestro invitis nin supreniri sur a\u016dtobussimilan veturilon intertempe alvenintan", "Raymond SCHWARTZ: \u0108e l' entombigo de l' povra Aleksandro. La Nica literatura revuo, 1:4"]], "subdefinitions": []}], "root": "ceremoni", "primary": false}, "oscilatoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato por produkti elektromagnetajn oscilojn.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u0446\u044b\u043b\u044f\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["oscillateur"], "nl": ["oscillator"], "pt": ["oscilador (\u00f4)(subst.)"], "ru": ["\u043e\u0441\u0446\u0438\u043b\u043b\u044f\u0442\u043e\u0440"], "de": ["Oszillator", "Schwingungserzeuger"], "hu": ["oszcill\u00e1tor", "rezg\u00e9skelt\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "oscilator", "primary": true}, "vasko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de popolo vivanta en okcidenta Pirenea Montaro, pliparte en Hispanujo, parte en Francujo, de antikva tempo parolanta ne hinde\u016dropan lingvon.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0441\u043a"], "fr": ["Basque (subst.)"], "en": ["Basque"], "nl": ["Bask"], "pt": ["basco"], "ru": ["\u0431\u0430\u0441\u043a"], "ca": ["basc"], "de": ["Baske"], "hu": ["baszk"], "es": ["vasco"], "pl": ["Bask", "Baskijczyk"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vask", "primary": true}, "halioto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Halioto pro sia formo ricevas en pluraj lingvoj la komunuzan nomon \u00abmarorelo\u00bb, kio anka\u016d estas la etimo de \u011dia scienca nomo."], "primary definition": "Iu el grandaj man\u011deblaj markonkoj, gastropodoj, kies unupeca \u015delo havas perlamotan enon, troveblaj interalie \u0109e la bordoj de Pacifiko, sola genro de familio haliotedoj (Haliotis).", "translations": {"fr": ["oreille de mer", "ormeau"], "en": ["abalone", "ormer"], "nl": ["zeeoor"], "pt": ["abalone", "haliote"], "de": ["Seeohren", "Abalone"], "it": ["orecchia marina"], "hu": ["tengeri f\u00fcl"]}, "examples": [["la servisto alportis pladon da frititaj haliotpecoj", "La Familio, \u0109apitro 13a, p. 150a"]], "subdefinitions": []}], "root": "haliot", "primary": true}, "vaska": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al vaskoj, al ilia kulturo a\u016d moroj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["basque (adj.)"], "en": ["Basque"], "nl": ["Baskisch"], "ru": ["\u0431\u0430\u0441\u043a\u0441\u043a\u0438\u0439"], "ca": ["basc"], "de": ["baskisch"], "hu": ["baszk"], "es": ["vasco"], "pl": ["baskijski"]}, "examples": [["en la kale\u015do sidis vaska sinjorino", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 1a, \u0109apitro 8a, p. 69a"]], "subdefinitions": []}], "root": "vask", "primary": false}, "klasifiki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Aran\u011di, grupigi la\u016d klasoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u0430\u0441\u044b\u0444\u0456\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["classifier", "arranger", "cat\u00e9goriser", "classer", "ordonner", "trier", "ranger"], "en": ["classify", "reduce to order", "sort out"], "nl": ["classificeren"], "ru": ["\u043a\u043b\u0430\u0441\u0441\u0438\u0444\u0438\u0446\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["klassifizieren"], "hu": ["oszt\u00e1lyoz", "kategoriz\u00e1l", "rendez"], "cs": ["klasifikovat"], "es": ["clasificar"]}, "examples": [["klasifiki siajn notojn, kolekton", null], ["la agadon de la firmo oni povis klasifiki sub tiu speco de skermado", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "klasifik", "primary": true}, "klasifiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metoda disdonado la\u016d klasoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u0430\u0441\u044b\u0444\u0456\u043a\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["classification"], "en": ["classification"], "nl": ["classificatie"], "ru": ["\u043a\u043b\u0430\u0441\u0441\u0438\u0444\u0438\u043a\u0430\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Klassifizierung"], "hu": ["oszt\u00e1lyoz\u00e1s", "kategoriz\u00e1l\u00e1s", "rendez\u00e9s"], "es": ["clasificaci\u00f3n"]}, "examples": [["botanika, kemia klasifiko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "klasifik", "primary": false}, "A\u016dstralio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La plej malgranda inter la kontinentoj, situanta inter Pacifiko kaj Hinda Oceano.", "translations": {"be": ["\u0410\u045e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043b\u0456\u044f"], "fr": ["Australie"], "bg": ["\u0410\u0432\u0441\u0442\u0440\u0430\u043b\u0438\u044f"], "nl": ["Australi\u00eb"], "pt": ["Austr\u00e1lia"], "ru": ["\u0410\u0432\u0441\u0442\u0440\u0430\u043b\u0438\u044f"], "de": ["Australien"], "tr": ["Avusturalya"], "hu": ["Ausztr\u00e1lia"], "sk": ["Austr\u00e1lia"], "en": ["Australia"], "es": ["Australia"], "vo": ["Talop"], "pl": ["Australia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La sola \u015dtato de la a\u016dstralia kontinento.", "translations": {}, "examples": [["\u015di helpis anka\u016d al elmigrintaj \u0109inoj ekz. en Usono, Kanado, A\u016dstralio, Singapuro kaj Hongkongo, kiuj deziris edzinigi junulinojn el la \u0109ina \u0109eflando", "Monato, n-ro 09/1993, Noticoj \u2015 Eminenta svatistino"], ["la pasio pri stereogramoj rapide disvasti\u011dis al aliaj landoj, la \u00abfundamento\u00bb entenas tri librojn kun la titolo Magic Eye (Magia Okulo), da\u016dre inter la plej venditaj libroj en Usono, A\u016dstralio, Brazilio, Britio, Germanio", "Monato, n-ro 01/1995, Stereogramoj \u2015 La modo de fiksokuloj"]], "subdefinitions": []}], "root": "A\u016dstrali", "primary": true}, "faligilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["achoppement", "chausse-trappe", "\u00e9cueil (emb\u00fbche)", "emb\u00fbche (\u00e9cueil)", "obstacle", "pi\u00e8ge (emb\u00fbche)"], "nl": ["val (bijv. een val zetten)"], "hu": ["g\u00e1ncs", "buktat\u00f3"]}, "examples": [["neniu metu en la vojo de sia frato faligilon a\u016d ian ofendilon", "La Nova TestamentoAl la Romanoj 14:23"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"hu": ["csapda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fal", "primary": false}, "neatendite": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016d neatendita maniero.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u043e\u0436\u0438\u0434\u0430\u043d\u043d\u043e"], "fr": ["inopin\u00e9ment", "\u00e0 l'improviste"], "en": ["unexpectedly"], "nl": ["onverwachts"], "be": ["\u043d\u0435\u0447\u0430\u043a\u0430\u043d\u0430", "\u043d\u0435\u0441\u043f\u0430\u0434\u0437\u044f\u0432\u0430\u043d\u0430"], "de": ["unerwartet"], "sv": ["ov\u00e4ntat"], "hu": ["v\u00e1ratlanul"], "sk": ["ne\u010dakane"], "es": ["inesperadamente"], "br": ["dic'hortoz (adv.)"], "pl": ["nieoczekiwanie"]}, "examples": [["neatendite li aperis", null], ["Venu sur lin pereo neatendite", "La Malnova Testamento Psalmaro 35:8"]], "subdefinitions": []}], "root": "atend", "primary": false}, "komunika\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io komunikita.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u043e\u0431\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["communication", "communiqu\u00e9", "annonce", "compte rendu", "d\u00e9claration", "d\u00e9p\u00eache", "faire-part", "expos\u00e9 (subst.)", "information", "message", "rapport (compte rendu)", "r\u00e9cit (compte rendu)"], "de": ["Nachricht", "Mitteilung", "Mitgeteiltes", "Botschaft"], "nl": ["bericht", "communiqu\u00e9", "mededeling"]}, "examples": [["ricevi komunika\u0135on pri io", null], ["li havas komunika\u0135on por fari al vi", null], ["treege ur\u011da komunika\u0135o alvenis por mia sinjorino Zir-Nana", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 13"]], "subdefinitions": []}], "root": "komunik", "primary": false}, "glacimonto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pecego da glacio libere flosanta en polusaj kaj apudpolusaj maroj.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0439\u0441\u0431\u0435\u0440\u0433"], "fr": ["iceberg"], "en": ["iceberg"], "nl": ["ijsberg"], "pt": ["iceberg", "aicebergue"], "de": ["Eisberg"], "hu": ["j\u00e9ghegy"], "es": ["t\u00e9mpano"], "pl": ["g\u00f3ra lodowa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "glaci", "primary": false}, "censi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Datenakiri pri hava\u0135oj \u0109efe por fiskaj celoj.", "translations": {"de": ["inventarisieren", "eine Inventur aufnehmen", "eine Inventur erfassen"], "nl": ["inventariseren", "het vermogen bepalen"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cens", "primary": true}, "Li\u0125ten\u015dtejno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre malgranda \u015dtato en E\u016dropo inter Svisujo kaj A\u016dstrujo.", "translations": {"fr": ["Liechtenstein"], "bg": ["\u041b\u0438\u0445\u0442\u0435\u043d\u0449\u0430\u0439\u043d"], "nl": ["Liechtenstein"], "de": ["Liechtenstein"], "pl": ["Lichtansztajn"], "en": ["Liechtenstein"]}, "examples": [["Li\u0125ten\u015dtejno estas sendependa princlando en centra E\u016dropo inter la tirola regiono de A\u016dstrio kaj Svislando.", "Vikipedio, Li\u0125ten\u015dtejno"]], "subdefinitions": []}], "root": "Li\u0125ten\u015dtejn", "primary": true}, "censo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hava\u0135o submetebla al impostado.", "translations": {"de": ["Inventar"], "nl": ["belastbaar vermogen"], "it": ["censo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Monnivelo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cens", "primary": false}, "Lazaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo hebredevena.", "translations": {"ru": ["\u041b\u0430\u0437\u0430\u0440\u044c"], "fr": ["Lazare"], "nl": ["Lazarus"], "pt": ["L\u00e1zaro"], "de": ["Lazarus"], "it": ["Lazzaro"], "hu": ["L\u00e1z\u00e1r"]}, "examples": [["li kriis per la\u016dta vo\u0109o: Lazaro, elvenu", "La Nova Testamento, &Joh 11:43"]], "subdefinitions": []}], "root": "Lazar", "primary": true}, "masiva": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konsistanta el densa, senintermanka materio, ne havanta malplena\u0135ojn.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0441\u0456\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["massif (adj.)"], "en": ["massive", "heavy", "large"], "nl": ["massief"], "pt": ["maci\u00e7o", "compacto", "denso"], "ru": ["\u043c\u0430\u0441\u0441\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439"], "de": ["massiv"], "hu": ["t\u00f6m\u00f6r", "massz\u00edv"], "br": ["tolzennek"]}, "examples": [["vazo el masiva oro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "masiv", "primary": true}, "Horuso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antikva egipta, sundio, filo de Iziso.", "translations": {"it": ["Horo", "Horus"], "pl": ["Horus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Horus", "primary": true}, "lingva": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al lingvo.", "translations": {"be": ["\u043c\u043e\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["linguistique"], "en": ["linguistic"], "nl": ["lingu\u00efstisch"], "ru": ["\u044f\u0437\u044b\u043a\u043e\u0432\u044b\u0439", "\u044f\u0437\u044b\u043a\u043e\u0432\u043e\u0439"], "de": ["sprachlich"], "sv": ["spr\u00e5klig"], "hu": ["nyelvi"], "es": ["ling\u00fc\u00edstico"], "he": ["\u05dc\u05e9\u05d5\u05e0\u05d9", "\u05d1\u05dc\u05e9\u05e0\u05d9"]}, "examples": [["lingvaj demandoj, studoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lingv", "primary": false}, "vinjeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Desegna\u0135eto inter \u0109apitroj, markanta iuspecajn informojn, a\u016d simple ornamanta.", "translations": {"be": ["\u0432\u0456\u043d\u044c\u0435\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["cul-de-lampe (typo.)", "vignette"], "bg": ["\u0432\u0438\u043d\u0435\u0442\u043a\u0430"], "nl": ["vignet"], "pt": ["vinheta"], "el": ["\u03b2\u03b9\u03bd\u03b9\u03ad\u03c4\u03c4\u03b1"], "ca": ["vinyeta"], "de": ["Vignette"], "hu": ["keretd\u00edsz", "sz\u00e9ld\u00edsz", "z\u00e1r\u00f3d\u00edsz"], "en": ["vignette", "text illustration", "decorative design", "decorative symbol"], "ru": ["\u0432\u0438\u043d\u044c\u0435\u0442\u043a\u0430"], "es": ["vi\u00f1eta"]}, "examples": [["la vinjetoj indikas, en kiuj fakoj estu uzataj la difinitaj terminoj", "Michel Duc Goninaz, La Nova Plena Ilustrita Vortaro, Anta\u016dparolo, p. 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "vinjet", "primary": true}, "certeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de iu, kiu kredas posedi la veron.", "translations": {"be": ["\u0443\u043f\u044d\u045e\u043d\u0435\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["certitude (d'une personne)", "assurance (affirmation d'une certitude)"], "nl": ["zekerheid"], "ru": ["\u0443\u0432\u0435\u0440\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Gewissheit"], "it": ["certezza"], "hu": ["bizonyoss\u00e1g", "biztoss\u00e1g"], "sk": ["istota"], "pl": ["pewno\u015b\u0107"]}, "examples": [["pli da okuloj pli da certeco", "Proverbaro esperanta"], ["oni ne havas absolutan certecon, \u0109u la evoluado de la homo okazis \u0109ie la\u016d sama maniero", null], ["kun certeca tono de vo\u0109o", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Eco de io, pri kio oni ne povas dubi.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0441\u043e\u043c\u043d\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["v\u00e9racit\u00e9", "exactitude", "certitude (d'un fait)"], "nl": ["zekerheid"], "pl": ["pewno\u015b\u0107", "wiarygodno\u015b\u0107"], "be": ["\u0432\u0435\u0440\u0430\u0433\u043e\u0434\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043d\u0435\u0441\u0443\u043c\u043d\u0435\u045e\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"]}, "examples": [["certeco de iu atesto", null], ["ofte la certeco de historia fakto estas malfacile kontrolebla", null]], "subdefinitions": []}], "root": "cert", "primary": false}, "grafito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grizenigra, mola speco de karbono, uzata precipe por fabriki krajonojn.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0430\u0444\u0456\u0442"], "fr": ["graphite"], "en": ["graphite"], "nl": ["grafiet"], "pt": ["grafite (tipo de carbono)", "grafita (tipo de carbono)"], "ru": ["\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u0442"], "de": ["Graphit"], "hu": ["grafit"], "es": ["grafito"], "pl": ["grafit"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grafit", "primary": true}, "lingvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sistemo da vortoj uzata de etno por interkompreni\u011do.", "translations": {"be": ["\u043c\u043e\u0432\u0430"], "fr": ["langue (moyen de communication)"], "en": ["language"], "zh": ["\u8bed\u8a00", "tr. \u8a9e\u8a00 [y\u01d4y\u00e1n]", "\u8bed\u6587", "tr. \u8a9e\u6587 [y\u01d4w\u00e9n]"], "el": ["\u03b3\u03bb\u03ce\u03c3\u03c3\u03b1"], "de": ["Sprache"], "hu": ["nyelv"], "lat": ["lingua, ae", "sermo, onis"], "cs": ["jazyk", "\u0159e\u010d"], "vo": ["p\u00fck"], "id": ["bahasa"], "es": ["lengua", "idioma"], "he": ["\u05e9\u05e4\u05d4"], "ru": ["\u044f\u0437\u044b\u043a"], "nl": ["taal"], "pt": ["l\u00edngua", "linguagem", "idioma"], "sv": ["spr\u00e5k"], "ia": ["lingua"]}, "examples": [["fremda, hejma, gepatra lingvo", null], ["etna, nacia lingvo", null], ["vivaj lingvoj", "Z"], ["elekti ian el la lingvoj mortintaj (ekzemple latinan, grekan, hebrean)", "Esenco kaj Estonte"], ["samlingvano", null], ["franclingva\u0135o", "Z"], ["mi ne scias la lingvon hispanan", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 34"], ["\u00abLingvo internacia\u00bb kaj \u00ablingvo tutmonda\u00bb estas du tute malsamaj objektoj", "Esenco kaj Estonte"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tiu sistemo konsiderata kiel karakteriza\u0135o de speciala grupo da individuoj a\u016d de aparta fako: kaj tiel plu.", "translations": {"he": ["\u05e2\u05d2\u05d4"]}, "examples": [["la komuna, scienca, te\u0125nika lingvo", null], ["la biblia, popola lingvo", null], ["la lingvo de la metiistoj, \u015dtelistoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108io servanta por esprimi pensojn a\u016d sentojn.", "translations": {}, "examples": [["la lingvo de la surdmutuloj, de la bestoj", null], ["la algebra lingvo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aro da signo\u0109enoj difinita per formala gramatiko (sintakso), al kiuj signo\u0109enoj ofte estas atribuita signifo (semantiko).", "translations": {}, "examples": [["formala lingvo", null], ["regula, senkunteksta, kuntekstohava lingvo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lingv", "primary": true}, "Me\u0125leno": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: PIV1 mencias la vorton Me\u0125lino, kiu tamen ne estas uzata en la praktiko."], "primary definition": "Urbo en la belga provinco Antverpeno, en norda Belgujo (4\u00b029'E, 51\u00b001'N).", "translations": {"ru": ["\u041c\u0435\u0445\u0435\u043b\u0435\u043d", "\u041c\u0430\u043b\u0438\u043d"], "fr": ["Malines"], "en": ["Mechlin", "Malines"], "nl": ["Mechelen"], "pt": ["Malines", "Mechelen"], "de": ["Mecheln"], "hu": ["Mechelen"], "lat": ["Mechlinia"]}, "examples": [["En 1922 estis fondita la Re\u011da Kariljonlernejo en Me\u0125leno, Belgio", "Jo HAAZEN: Unika muziklernejo en Belgio, Monato, n-ro 04/1997"]], "subdefinitions": []}], "root": "Me\u0125len", "primary": true}, "griz(a\u0135)o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io griza.", "translations": {"fr": ["gris (subst.)"], "de": ["etwas graues"], "nl": ["iets grijs"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "griz", "primary": false}, "saliko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio salikacoj (Salix), arboj kaj arbedoj. La flekseblaj vergoj de kelkaj specioj estas uzataj en korbfarado.", "translations": {"be": ["\u0432\u044f\u0440\u0431\u0430"], "fr": ["saule"], "bg": ["\u0432\u044a\u0440\u0431\u0430"], "nl": ["wilg"], "pt": ["salgueiro"], "ru": ["\u0438\u0432\u0430 (\u0440\u043e\u0434)", "\u0432\u0435\u0440\u0431\u0430 (kelkaj specioj)"], "de": ["Weide"], "it": ["salice"], "hu": ["f\u0171z(fa)"], "fa": ["(\u062f\u0631\u062e\u062a) \u0628\u06cc\u062f"], "en": ["willow"], "pl": ["wierzba"]}, "examples": [["\u015dajnis al li, ke son\u011de li vidis la junulinon sub la bran\u0109oj de la olda saliko, kiu kreskis \u0109e la fonto", "Julian Modest: La ikono, Monatojaro 2001a, numero 12a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "salik", "primary": true}, "kvietigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi iun a\u016d ion kvieta.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["calmer"], "nl": ["kalmeren", "stillen"]}, "examples": [["Kiam tiu kispluvego estis iom kvietigita..", null], ["kvieti\u011das vento, ventego", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["calmer"], "nl": ["kalmeren", "stillen"]}, "examples": [["kvietigi doloron, soifon, koleron, la skrupulojn de iu", null], ["kvietigi la malkonsentojn", "B"], ["pacienculo kvietigas disputon", "Z"], ["\u015dia spirito, kvietigita de trankvileco kaj vigligita de espero, fortigis la korpon", "Z"], ["la entuziasmo kvieti\u011dis", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Kutimigi beston al kunvivado kun homo.", "translations": {"nl": ["temmen", "dresseren"]}, "examples": [["kvietigi serpentojn, gazelon", null], ["kvietigisto de sova\u011daj bestoj", "Z"]]}]}], "root": "kviet", "primary": false}, "forporti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Forigi portante.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043d\u043e\u0441\u0456\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u043d\u0435\u0441\u044c\u0446\u0456", "\u043f\u0430\u043d\u0435\u0441\u044c\u0446\u0456"], "fr": ["emporter", "enlever"], "nl": ["wegbrengen", "wegdragen"], "ru": ["\u0443\u043d\u0435\u0441\u0442\u0438", "\u0443\u043d\u043e\u0441\u0438\u0442\u044c"], "de": ["wegtragen", "wegbringen", "wegschaffen"], "tr": ["g\u00f6t\u00fcrmek"], "hu": ["elvisz", "elhoz", "elhord"], "pl": ["wynosi\u0107", "wywozi\u0107"]}, "examples": [["forportu vian paka\u0135on kaj hava\u0135on!", "Proverbaro esperanta"], ["forportante sanktan la trezoron, ni forkuru", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "port", "primary": false}, "bombikso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio bombiksedoj (Bombyx), el kies kokono oni fabrikas la silkon.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0435\u043b\u043a\u043e\u043f\u0440\u044f\u0434"], "fr": ["bombyx"], "en": ["bombyx", "silkworm"], "be": ["\u0448\u0430\u045e\u043a\u0430\u043f\u0440\u0430\u0434", "\u044f\u0434\u0432\u0430\u0431\u043d\u0456\u043a"], "de": ["Seidenspinner"], "hu": ["sz\u00f6v\u0151lepke"], "pl": ["jedwabnik"], "he": ["\u05ea\u05d5\u05dc\u05e2\u05ea \u05de\u05e9\u05d9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bombiks", "primary": true}, "bicikli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Veturi per biciklo.", "translations": {"ru": ["\u0435\u0445\u0430\u0442\u044c \u043d\u0430 \u0432\u0435\u043b\u043e\u0441\u0438\u043f\u0435\u0434\u0435"], "fr": ["faire du v\u00e9lo"], "en": ["(travel on a) bicycle", "bike"], "be": ["\u0435\u0445\u0430\u0446\u044c \u043d\u0430 \u0432\u0435\u043b\u0430\u0441\u0456\u043f\u0435\u0434\u0437\u0435", "\u0435\u0445\u0430\u0446\u044c \u043d\u0430 \u0440\u043e\u0432\u0430\u0440\u044b"], "de": ["Fahrrad fahren"], "sv": ["cykla"], "hu": ["ker\u00e9kp\u00e1rozik", "biciklizik"], "sk": ["bicyklova\u0165 (sa)"], "es": ["andar en bicicleta"], "pl": ["je\u017adzi\u0107 rowerem", "je\u017adzi\u0107 na rowerze"]}, "examples": [["li foje [..] biciklis al apuda vila\u011do por spekti futbalan mat\u0109on", "Spomenka \u015ctimec: Morto en Melburna tramo, Monatojaro 1997a, numero 8a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bicikl", "primary": false}, "decidema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inklina decidi, kapabla facile decidi, ne inklina al hezito a\u016d dubo.", "translations": {"sk": ["rozhodn\u00fd"], "be": ["\u0440\u0430\u0448\u0443\u0447\u044b"], "fr": ["d\u00e9cid\u00e9 (s\u00fbr de sa d\u00e9cision)"], "ru": ["\u0440\u0435\u0448\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["entscheidungsfreudig"], "pl": ["zdecydowany", "decyzyjny"], "hu": ["hat\u00e1rozott (term\u00e9szet)"]}, "examples": [["decidemo estas \u0109efa kvalito de regnestro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "decid", "primary": false}, "biciklo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Velocipedo kun du egalgrandaj radoj.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u043b\u043e\u0441\u0438\u043f\u0435\u0434 (\u0434\u0432\u0443\u0445\u043a\u043e\u043b\u0451\u0441\u043d\u044b\u0439)"], "fr": ["bicyclette", "v\u00e9lo"], "bg": ["\u043a\u043e\u043b\u0435\u043b\u043e", "\u0432\u0435\u043b\u043e\u0441\u0438\u043f\u0435\u0434"], "nl": ["fiets"], "pt": ["bicicleta"], "be": ["\u0432\u0435\u043b\u0430\u0441\u0456\u043f\u0435\u0434", "\u0440\u043e\u0432\u0430\u0440"], "de": ["Fahrrad"], "tr": ["bisiklet"], "sv": ["cykel"], "hu": ["ker\u00e9kp\u00e1r", "bicikli"], "sk": ["bicykel"], "en": ["bicycle", "bike"], "es": ["bicicleta"], "pl": ["rower", "bicykl (przest. \u017cart.)"]}, "examples": [["senkostaj publikaj bicikloj jam sukcese uzeblas [...] ekzemple en la \u0109efurbo de Finnlando, Helsinko", "Raita Pyh\u00e4l\u00e4: \u00abStelo\u00bb \u0109e la urbodomo, Monatojaro 2002a, numero 7a, p. 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bicikl", "primary": true}, "grafismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Skriblitera konsisto de la vortoj kompare kun la sonprononca.", "translations": {"fr": ["graphie"], "de": ["Graphismus", "grafisches System"], "es": ["graf\u00eda"], "pt": ["grafismo"], "hu": ["grafikai rendszer", "bet\u0171rendszer"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grafism", "primary": true}, "Cicerono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Romia politikisto kaj latina beletristo (106 a.K. \u2013 43 a.K.), a\u016dtoro de paroladoj kaj filozofiaj verkoj, fama kiel retorikisto.", "translations": {"be": ["\u0426\u044b\u0446\u044d\u0440\u043e\u043d"], "fr": ["Cic\u00e9ron"], "ru": ["\u0426\u0438\u0446\u0435\u0440\u043e\u043d"], "ca": ["Cicer\u00f3"], "de": ["Cicero"], "it": ["Cicerone"], "hu": ["Cicero"], "fa": ["\u0645\u0627\u0631\u06a9\u0648\u0633 \u062a\u0648\u0644\u06cc\u0648\u0633 \u0633\u06cc\u0633\u0631\u0648"], "es": ["Cicer\u00f3n"], "lat": ["Marcus Tullius Cicero"], "pl": ["Cycero"]}, "examples": [["\u0109e vi kun \u0109iu vorto kvaza\u016d Cicerono deflugas de la lango", "La Revizo, akto 4a, sceno 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Ciceron", "primary": true}, "ci": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pronomo de la dua persono en ununombro, uzata por alparoli iun senceremonie.", "translations": {"be": ["\u0442\u044b"], "fr": ["tu"], "en": ["thou (ne plu uzata krom en pre\u011doj)"], "el": ["(\u03b5)\u03c3\u03cd"], "de": ["du"], "it": ["tu"], "hu": ["te"], "fa": ["\u062a\u0648"], "br": ["te"], "vo": ["ol"], "es": ["usted"], "ru": ["\u0442\u044b"], "nl": ["jij"], "pt": ["tu"], "sv": ["du"], "sk": ["ty"], "pl": ["ty"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kelkfoje alparolante al Dio.", "translations": {"pl": ["Ty"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ci", "primary": true}, "fian\u0109(in)igi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari iun fian\u0109(in)o.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0440\u0443\u0447\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["fiancer"], "en": ["affiance", "betroth"], "nl": ["verloven"], "de": ["verloben"], "hu": ["eljegyez"]}, "examples": [["la patro fian\u0109igis sian filon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fian\u0109", "primary": false}, "rultabulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tabulo kun radetoj, kiun oni surstaras, glitante sur glata grundo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u0435\u0439\u0442\u0431\u043e\u0440\u0434", "\u0440\u043e\u043b\u0438\u043a\u043e\u0432\u0430\u044f \u0434\u043e\u0441\u043a\u0430"], "fr": ["planche \u00e0 roulettes", "skate-board"], "nl": ["skateboard"], "pt": ["esqueite", "skate", "skateboard"], "de": ["Skateboard"], "pl": ["skateboard"], "hu": ["g\u00f6rdeszka"]}, "examples": [["\u015dia filo ne rajtas uzi rultabulon tie", "russ, damne, mi ne rajtas rulgliti sur bona strato, russtaglibro, 2005-05-20"]], "subdefinitions": []}], "root": "tabul", "primary": false}, "testa funkcio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La termino aspektas absurda, sed \u011di estas internacia. Oni \u011din uzas kontraste kun \u00ab\u011deneraligita funkcio\u00bb, t.e. \u00abdistribucio\u00bb."], "primary definition": "\u0108iu funkcio, apartenanta al la fonto-aro de distribucio.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u0441\u0442\u0430\u0432\u0430\u044f \u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["fonction test"], "en": ["test function"], "nl": ["testfunctie"], "ru": ["\u0442\u0435\u0441\u0442-\u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Testfunktion"], "hu": ["tesztf\u00fcggv\u00e9ny", "pr\u00f3baf\u00fcggv\u00e9ny"], "pl": ["funkcja pr\u00f3bna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "funkci", "primary": false}, "plon\u011dtabulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Saltotabulo aran\u011dita \u0109e na\u011dejo por enplon\u011dado.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u0430\u043c\u043f\u043b\u0438\u043d (\u0434\u043b\u044f \u043f\u0440\u044b\u0436\u043a\u043e\u0432 \u0432 \u0432\u043e\u0434\u0443)"], "fr": ["plongeoir"], "nl": ["springplank"], "pt": ["trampolim"], "de": ["Sprungbrett"], "pl": ["trampolina"], "hu": ["ugr\u00f3deszka (v\u00edz mellett)", "trambulin"]}, "examples": [["Guo Jingjing akiris la \u0109ampionecon en la finalo de la virina 3-metra plon\u011dtabulo", "\u0108ina Radio Internacia, Guo Jingjing: \u0109ampioneco..., 2004-08-27"]], "subdefinitions": []}], "root": "tabul", "primary": false}, "stabila": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ema firme restadi en sama loko, pozicio, stato.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u0431\u0456\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u0443\u0441\u0442\u043e\u0439\u043b\u0456\u0432\u044b"], "fr": ["stable"], "en": ["stable"], "nl": ["stevig", "stabiel"], "ru": ["\u0441\u0442\u0430\u0431\u0438\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0443\u0441\u0442\u043e\u0439\u0447\u0438\u0432\u044b\u0439"], "de": ["fest", "stabil"], "hu": ["szil\u00e1rd", "stabil"]}, "examples": [["al la nova Germanio ni dankas 50jaran stabilan pacon \u2013 la plej longan senmilitan periodon en tiu \u0109i parto de E\u016dropo", "Stefan Maul: Germanio-Auschwitz/Malbonaj konsciencoj, Monatojaro 1995a, numero 3a, p. 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "stabil", "primary": true}, "morusujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio morusacoj (Morus). La folioj de la blanka moruso (Morus alba) servas por nutri la silkra\u016dpojn.", "translations": {"be": ["\u0442\u0443\u0442\u0430\u0432\u0430\u0435 \u0434\u0440\u044d\u0432\u0430", "\u0448\u0430\u045e\u043a\u043e\u045e\u043d\u0456\u0446\u0430", "\u043c\u043e\u0440\u0432\u0430"], "en": ["mulberry tree"], "nl": ["moerbeiboom"], "ru": ["\u0442\u0443\u0442\u043e\u0432\u043e\u0435 \u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e", "\u0442\u0443\u0442\u0430", "\u0448\u0435\u043b\u043a\u043e\u0432\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Maulbeerbaum"], "tr": ["dut"], "hu": ["eperfa"], "fa": ["\u062f\u0631\u062e\u062a \u062a\u0648\u062a"], "pl": ["morwa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "morus", "primary": false}, "gondolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longa, plata barketo, kun amba\u016d ekstrema\u0135oj levitaj en formo de cignokolo, movata per stangoj a\u016d remiloj, kaj uzata en Venecio.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043d\u0434\u043e\u043b\u0430"], "fr": ["gondole"], "nl": ["gondel"], "pt": ["g\u00f4ndola (embarca\u00e7\u00e3o)"], "ru": ["\u0433\u043e\u043d\u0434\u043e\u043b\u0430"], "de": ["Gondel"], "sv": ["gondol"], "hu": ["gondola"], "es": ["g\u00f3ndola"], "pl": ["gondola"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gondol", "primary": true}, "delira\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senordaj, sensekvaj, malsa\u011daj kaj duonfrenezaj paroloj, similaj al tiuj de iu, kiu deliras pro febro.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u044b\u0437\u044c\u043d\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["d\u00e9lire", "divagation"], "en": ["crazy talk"], "es": ["delirio"], "ru": ["\u0431\u0440\u0435\u0434"], "pl": ["delirium", "brednie", "majaki"], "hu": ["f\u00e9lrebesz\u00e9l\u00e9s", "badar besz\u00e9d"]}, "examples": [["tiu artikolo estas nur delira\u0135o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "delir", "primary": false}, "enpensi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti absorbita en penso.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0434\u0443\u043c\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["se concentrer", "m\u00e9diter (r\u00e9fl\u00e9chir)", "r\u00e9fl\u00e9chir (m\u00e9diter)"], "de": ["nachdenken", "meditieren", "in Gedanken versinken", "in sich gehen"], "nl": ["in gedachten verzinken"], "hu": ["gondolataiba m\u00e9lyed", "elgondolkodik"]}, "examples": [["\u0109iu timas enpensi\u011di serioze e\u0109 unu minuton pri la mokata ideo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "pens", "primary": false}, "Geo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En la helena mito, pra-diino, personigo de tero, filino de \u0124aoso, patrino kaj edzino de Urano.", "translations": {"el": ["\u0393\u03b1\u03af\u03b1"], "it": ["Gea"], "pl": ["Gaja"], "hu": ["Gaia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Ge", "primary": true}, "cipreso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio cipresacoj (Cupressus), rezina piramidforma pinglofolia arbo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u043f\u0430\u0440\u044b\u0441"], "fr": ["cypr\u00e8s"], "en": ["cypress"], "nl": ["cipres"], "pt": ["cipreste"], "el": ["\u03ba\u03c5\u03c0\u03b1\u03c1\u03af\u03c3\u03c3\u03b9"], "de": ["Zypresse"], "it": ["cipresso"], "hu": ["ciprusfa", "val\u00f3di ciner\u00e1ria"], "br": ["siprezenn", "gwezenn-siprez"], "ru": ["\u043a\u0438\u043f\u0430\u0440\u0438\u0441"], "pl": ["cyprys"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cipres", "primary": true}, "fordormi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Perdi pro duma dormo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0441\u043f\u0430\u0446\u044c (\u0443\u043f\u0443\u0441\u044c\u0446\u0456\u0446\u044c \u043d\u0435\u0448\u0442\u0430 \u043f\u0440\u0430\u0437 \u0441\u043e\u043d)"], "fr": ["manquer (qc par inactivit\u00e9)"], "nl": ["missen (door z.te overslapen)"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u043f\u0430\u0442\u044c (\u0448\u0430\u043d\u0441 \u0438 \u0442.\u043f.)"], "de": ["verschlafen"], "pl": ["przespa\u0107"], "hu": ["elszalaszt", "\u00e1taluszik (hagy elm\u00falni)"]}, "examples": [["fordormi la okazon", "Proverbaro esperanta"], ["fordormi la tutan tagon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dorm", "primary": false}, "atlanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Virstatuo subtenanta entablementon, balkonon kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u0430\u0442\u043b\u044f\u043d\u0442 (\u0430\u0440\u0445\u0456\u0442.)"], "hu": ["atlasz (\u00e9p\u00edt\u00e9szet)"], "de": ["Atlant"], "en": ["telamon (myth.)"], "ru": ["\u0430\u0442\u043b\u0430\u043d\u0442 (\u0430\u0440\u0445\u0438\u0442.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Atlant", "primary": false}, "\u011demplori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0440\u044b\u0434\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u043b\u0430\u043a\u0430\u0446\u044c \u043d\u0430\u045e\u0437\u0440\u044b\u0434"], "fr": ["sangloter"], "pt": ["solu\u00e7ar"], "ru": ["\u043f\u043b\u0430\u043a\u0430\u0442\u044c \u043d\u0430\u0432\u0437\u0440\u044b\u0434"], "it": ["singhiozzare", "singultare"], "es": ["pla\u00f1ir"], "hu": ["zokog"]}, "examples": [["\u015di \u011demploris tiel, ke e\u0109 \u015dtono devis moli\u011di", "Fabeloj, volumo 2, pa\u015dtistino kaj kamentubisto"]], "subdefinitions": []}], "root": "plor", "primary": false}, "bolido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Meteoro, kiu trairante la atmosferon postlasas luman trena\u0135on kaj alproksimi\u011das sufi\u0109e al la tero, por ke oni distingu \u011dian amplekson.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043b\u0456\u0434"], "fr": ["bolide (m\u00e9t\u00e9ore)"], "en": ["bolide"], "nl": ["bolide"], "pt": ["b\u00f3lido"], "ru": ["\u0431\u043e\u043b\u0438\u0434"], "de": ["Bolid"], "it": ["bolide"], "hu": ["t\u0171zg\u00f6mb", "bolida"], "es": ["b\u00f3lido"], "cs": ["bolid"], "pl": ["bolid", "meteor", "meteoryt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bolid", "primary": true}, "psikopato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["psychopaat"]}, "examples": [["dank\u2019 al Esperanto mi konati\u011dis kun inteligentaj, noblaj, simpatiaj homoj... maldank\u2019 al nia kara lingvo mi kontaktis, pli malpli hazarde, kun friponoj, kokin-cerbaj solenuloj, psikopatoj", "F. de Diego, en Fernando de Diego, tradukisto, eseisto, vortaristo, Sennaciulo, 2004:5, p. 77a"], ["venu, \u011denu, psikopato. Faru bruon sen-kompate", "Pako, Mondo-fina repo, 2008-05-22"]], "subdefinitions": []}], "root": "psikopat", "primary": true}, "akompanate de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0432 \u043a\u043e\u043c\u043f\u0430\u043d\u0438\u0438 \u0441"], "fr": ["avec (en compagnie de)", "en compagnie de", "accompagn\u00e9 de"], "br": ["e-ser (ub.)", "e kompagnunezh (ub.)", "e kavandenn (ub.)"]}, "examples": [["aperis unu el la pordistoj de la instituto, akompanate de oficisto el la re\u011da palaco", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 15"], ["unu el \u015diaj laboristinoj pasas la korton en akompano de la nevenkebla Ale\u0109jo", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "akompan", "primary": false}, "sen\u015duldigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Liberigi iun je tio, kion li \u015duldas.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043f\u0443\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c \u0434\u043e\u043b\u0433"], "fr": ["acquitter (d'une dette)"], "nl": ["een schuld kwijtschelden"], "pt": ["perdoar (uma d\u00edvida)"], "de": ["entschulden"], "it": ["svincolare"], "hu": ["elenged (ad\u00f3ss\u00e1got)"]}, "examples": [["mal\u015duldigi al iu lian \u015duldon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015duld", "primary": false}, "vitalismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doktrino, la\u016d kiu la vivaj fenomenoj estas radikale diferencaj de la materiaj, kaj rezultas de vitala forto nereduktebla al la fizikaj fortoj.", "translations": {"be": ["\u0432\u0456\u0442\u0430\u043b\u0456\u0437\u043c"], "hu": ["vitalizmus"], "nl": ["vitalisme"], "pt": ["vitalismo"], "ru": ["\u0432\u0438\u0442\u0430\u043b\u0438\u0437\u043c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vital", "primary": false}, "gigatuno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Praktika mezurunuo kiu respondas al la energio ellasata de 1 000 000 000 tunoj da TNT dum eksplodo.", "translations": {"en": ["gigaton"], "it": ["gigatone"], "hu": ["gigatonna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gigatun", "primary": true}, "mansupro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0442\u044b\u043b\u044c\u043d\u044b \u0431\u043e\u043a \u0434\u0430\u043b\u043e\u043d\u0456"], "fr": ["dos de la main"], "en": ["back of the hand"], "nl": ["handrug", "rug (v.d.hand)"], "ru": ["\u0442\u044b\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u0441\u0442\u043e\u0440\u043e\u043d\u0430 \u043b\u0430\u0434\u043e\u043d\u0438"], "de": ["Handr\u00fccken"], "es": ["dorso (de la mano)"], "br": ["kil an dorn"], "pl": ["wierzch d\u0142oni"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "man", "primary": false}, "laredoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo laroformaj birdoj (Laridae).", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u0439\u043a\u0430\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "nl": ["meeuwen (fam.)"], "pt": ["lar\u00eddeos"], "ru": ["\u0447\u0430\u0439\u043a\u0438 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)", "\u0447\u0430\u0439\u043a\u043e\u0432\u044b\u0435"], "de": ["M\u00f6wen (Familie)"], "hu": ["sir\u00e1lyf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lared", "primary": true}, "gobelino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "gobeleno", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0431\u044d\u043b\u0435\u043d"], "fr": ["tapisserie"], "nl": ["gobelin"], "pt": ["gobelim"], "ru": ["\u0433\u043e\u0431\u0435\u043b\u0435\u043d"], "de": ["Gobelin"], "hu": ["gobelin"]}, "examples": [["ene de la Parlamentejo multaj pentra\u0135oj, statuoj reliefoj gobelinoj ornamas la salonojn", "Budapest, [vidita je 2006-04-14]"]], "subdefinitions": []}], "root": "gobelin", "primary": true}, "salmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio salmedoj (Salmo), mara fi\u015do kun rozkolora bongusta viando, kiu kontra\u016dfluen migras en la riverojn por demeti frajon.", "translations": {"be": ["\u043b\u0430\u0441\u043e\u0441\u044c", "\u0441\u0451\u043c\u0433\u0430"], "bg": ["\u0441\u044c\u043e\u043c\u0433\u0430"], "nl": ["zalm"], "pt": ["salm\u00e3o"], "ru": ["\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u0440\u043e\u0434\u043d\u044b\u0439 \u043b\u043e\u0441\u043e\u0441\u044c (\u0440\u043e\u0434)", "\u043b\u043e\u0441\u043e\u0441\u044c (unu el specioj)", "\u0441\u0451\u043c\u0433\u0430 (unu el specioj, = \u043b\u043e\u0441\u043e\u0441\u044c)"], "de": ["Lachs"], "it": ["salmone"], "hu": ["lazac"], "en": ["salmon"], "pl": ["\u0142oso\u015b szlachetny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "salm", "primary": true}, "ripo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la kurbaj ostoj, kiuj \u0109irka\u016das la bruston de homo a\u016d besto.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0431\u0440\u043e"], "fr": ["c\u00f4te (anatomie)"], "bg": ["\u0440\u0435\u0431\u0440\u043e"], "nl": ["rib"], "pt": ["costela"], "ru": ["\u0440\u0435\u0431\u0440\u043e (\u0430\u043d\u0430\u0442.)"], "ca": ["costella"], "de": ["Rippe"], "hu": ["borda"], "en": ["rib"], "es": ["costilla"], "br": ["kostenn", "kostezenn (askorn)"], "pl": ["\u017cebro"]}, "examples": [["kaj Dio konstruis el la ripo, kiun li prenis de la homo, virinon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "rip", "primary": true}, "efektiva\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ia reala\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0447\u0430\u0456\u0441\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["r\u00e9alit\u00e9"], "en": ["reality", "fact"], "ru": ["\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0440\u0435\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Tatsache", "Wirklichkeit"], "pl": ["fakt", "rzeczywisto\u015b\u0107"], "hu": ["val\u00f3s\u00e1g"]}, "examples": [["anstata\u016d niaj belaj revoj ni spertis teruran efektiva\u0135on", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "efektiv", "primary": false}, "rizkampo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0440\u044b\u0441\u0430\u0432\u0430\u0435 \u043f\u043e\u043b\u0435", "\u0440\u044b\u0441\u0430\u0432\u044b \u0447\u044d\u043a"], "fr": ["rizi\u00e8re"], "nl": ["rijstveld"], "ru": ["\u0440\u0438\u0441\u043e\u0432\u043e\u0435 \u043f\u043e\u043b\u0435", "\u0440\u0438\u0441\u043e\u0432\u044b\u0439 \u0447\u0435\u043a"], "de": ["Reisfeld"], "sv": ["risf\u00e4lt"], "hu": ["rizsf\u00f6ld"], "fa": ["\u0634\u0627\u0644\u06cc\u0632\u0627\u0631", "\u0628\u0631\u0646\u062c\u0632\u0627\u0631"]}, "examples": [["en provincaj regionoj en Japanio etendi\u011das rizkampoj kaj digoj \u0109irka\u016d vila\u011doj", "Hori Yasuo: K-riz-kampoj, Monatojaro 1999a, numero 9a, p. 13a"]], "subdefinitions": []}], "root": "riz", "primary": false}, "pin\u0109a\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eta kvanto, tiom, kiom oni povas preni pin\u0109e.", "translations": {"ru": ["\u0449\u0435\u043f\u043e\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["pinc\u00e9e"], "nl": ["snuifje"], "de": ["Prise"], "es": ["Pellizco (referido a una cantidad muy peque\u00f1a de harina, azucar, etc...)"], "hu": ["csipetnyi"]}, "examples": [["pin\u0109preno da salo, da tabako", null], ["matene ili metas en tetason pin\u0109a\u0135on da rostita faruno, malgrandan kvanton da rekremento de lakto kaj malgrandan pecon da butero kaj enver\u015das varmegan akvon", "\u0108ina Interreta Informa Centro, Tetrinkado de Tibet-nacianoj, 2001"]], "subdefinitions": []}], "root": "pin\u0109", "primary": false}, "parabolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Koniko kun discentreco egala al unu.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u0431\u043e\u043b\u0430"], "fr": ["parabole"], "en": ["parable"], "nl": ["parabool"], "pt": ["par\u00e1bola"], "be": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u0431\u0430\u043b\u0430"], "ca": ["par\u00e0bola (geom.)"], "de": ["Parabel"], "hu": ["p\u00e9ld\u00e1zat", "p\u00e9ldabesz\u00e9d", "parabola"], "pl": ["parabola"], "es": ["par\u00e1bola (geom.)"]}, "examples": [["parabolo estas intersekco de konuso kun ebeno paralela al naskanto de \u011di", null], ["parabolo havas unu fokuson", null], ["la kartezia ekvacio de parabolo estas de la tipo y = ax2", null], ["la trajektorio de pafa\u0135o estas parabolo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Apologo, alegoria rakonto moralinstrua, precipe biblia.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0442\u0447\u0430"], "nl": ["parabel"]}, "examples": [["kaj aperis al mi vorto de la Eternulo, dirante: Ho filo de homo, proponu enigmon kaj parabolon al la domo de Izrael, kaj diru:", "La Malnova Testamento, Je\u0125ezkel 17:1\u20133"], ["tion la poeto skribis, li skribis tion en formo de parabolo kaj nomis \u011din \u00abLa majstro kaj la instrumentoj\u00bb", "Fabeloj, volumo 4, Plumo kaj inkujo"], ["aliaj rakontoj pli similas malnovajn parabolojn (\u00abLa kaso\u00bb, \u00abEn la taksio\u00bb)", "Nikolao GUDSKOV: Reveno al literaturo. Monato"]], "subdefinitions": []}], "root": "parabol", "primary": true}, "romanco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Versa kanta\u0135o pri kortu\u015da temo.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u043c\u0430\u043d\u0441"], "fr": ["romance"], "en": ["romance (song)", "romantic song"], "nl": ["romance"], "pt": ["roman\u00e7a", "romance"], "ru": ["\u0440\u043e\u043c\u0430\u043d\u0441"], "ca": ["roman\u00e7"], "de": ["Romanze"], "hu": ["rom\u00e1nc"], "fa": ["\u0631\u0645\u0627\u0646\u0633", "\u062a\u0631\u0627\u0646\u0647\u0654 \u0639\u0627\u0634\u0642\u0627\u0646\u0647"], "es": ["romance"]}, "examples": [["li da\u016drigis la deklamon de la romanco", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha \u0109apitro 5a, p. 51a"]], "subdefinitions": []}], "root": "romanc", "primary": true}, "kolokinto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Liano el familio kukurbacoj, kun globformaj, oran\u011dograndaj fruktoj, kies blanka karno estas tre amara kaj laksiga (Citrullus colocynthis).", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u043e\u043a\u0432\u0438\u043d\u0442", "\u043a\u043e\u043b\u043e\u0446\u0438\u043d\u0442"], "fr": ["coloquinte"], "nl": ["kolokwint"], "pt": ["coloqu\u00edntida"], "de": ["Koloquinte"], "sv": ["kolokvint"], "hu": ["takarm\u00e1nydinnye", "s\u00e1rt\u00f6k", "keser\u0171 s\u00e1rt\u00f6k", "takarm\u00e1ny-g\u00f6r\u00f6gdinnye"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kolokint", "primary": true}, "balo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pompa kunveno, en kiu oni dancas.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043b\u044c"], "fr": ["bal"], "en": ["ball"], "nl": ["bal (danspartij)"], "ru": ["\u0431\u0430\u043b"], "de": ["Ball"], "sv": ["bal"], "hu": ["b\u00e1l"], "sk": ["b\u00e1l"], "pl": ["bal"], "br": ["bal"], "es": ["baile"]}, "examples": [["postmorga\u016d la guberniestro donos grandan balon", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 12a, p. 64a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bal", "primary": true}, "kabei": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari kiel Kabe, forlasi la esperantismon post vigla kaj sukcesa partopreno en la movado.", "translations": {"fr": ["kab\u00e9er"], "nl": ["het opgeven", "de Esperantobeweging verlaten"], "pt": ["kabear", "apostasar"], "fi": ["tehd\u00e4 kuin Kabe"], "de": ["Redewendung von Esperantisten: sich von etwas abwenden, in das man sehr viel Energie und Zeit investiert hat"], "hu": ["kabeiz\u00e1l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Kabe", "primary": false}, "retejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0439\u0442", "\u0432\u044d\u0431-\u0441\u0430\u0439\u0442"], "fr": ["site internet"], "en": ["web site"], "nl": ["webstek", "web site"], "ru": ["\u0441\u0430\u0439\u0442", "\u0432\u0435\u0431-\u0441\u0430\u0439\u0442"], "de": ["Internetseite"], "hu": ["h\u00e1l\u00f3hely", "web-hely", "web-site"], "pl": ["strona internetowa"]}, "examples": [["retejo kun informo pri internaciaj voja\u011doj", "G. van Wilgen, Usona programara entrepreno..., soc.culture.esperanto, 1997-10-09"]], "subdefinitions": []}], "root": "ret", "primary": false}, "Julio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo latindevena.", "translations": {"fr": ["Jules"], "pl": ["Julian"], "de": ["Julius"], "sv": ["Julius"], "ja": ["\u30e6\u30ea\u30a6\u30b9 [\u3086\u308a\u3046\u3059]"], "it": ["Giulio"]}, "examples": [["ha, kara Julio, se mia artikolo estos presita, tiam mi por la honorario tuj a\u0109etos al mi plu\u015dan matenveston", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 3, anekdotoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "juli", "primary": false}, "man\u011duo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Japana vaporumita bulko kun ru\u011daj faboj.", "translations": {"nl": ["manju"], "pt": ["manju"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "man\u011du", "primary": true}, "konkure": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiel konkurantoj; vete.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0432\u044b\u043f\u0435\u0440\u0430\u0434\u043a\u0456"], "de": ["um die Wette"], "en": ["competitively"], "nl": ["om het hardst"], "ru": ["\u043d\u0430\u043f\u0435\u0440\u0435\u0433\u043e\u043d\u043a\u0438"]}, "examples": [["ili konkure paroladis", null], ["\u0109iuj konkure rapidas al la pordo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "konkur", "primary": false}, "histerio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nerva malsano, karakterizata per sufoki\u011doj, konvulsioj kaj aliaj mensaj kaj korpaj simptomoj, sed sen perceptebla fiziologia difekto.", "translations": {"be": ["\u0456\u0441\u0442\u044d\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["hyst\u00e9rie"], "en": ["hysteria"], "nl": ["hysterie"], "pt": ["histeria"], "el": ["\u03c5\u03c3\u03c4\u03b5\u03c1\u03af\u03b1"], "de": ["Hysterie"], "it": ["isteria"], "hu": ["hiszt\u00e9ria"], "ru": ["\u0438\u0441\u0442\u0435\u0440\u0438\u044f"], "es": ["histeria"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Subita ega eksciti\u011do pro ekzalto, furiozo a\u016d ajna forta emocio ka\u016dzanta senordan agiti\u011don.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0441\u0442\u0435\u0440\u0438\u043a\u0430"], "en": ["excitement"]}, "examples": [["la financmerkatoj spite al entuziasmo kaj histerio pri \u00abnov- scienco\u00bb restis retenemaj", "Stefan Maul: Defio a\u016d devio de politiko, Monatojaro 2000a, numero 10a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "histeri", "primary": true}, "glut": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bruo de glutado.", "translations": {"fr": ["glou!"]}, "examples": [["li trinkadis labore. Glut...glut...glut... \u0108u li eltenos?", "Kiel akvo de l' rivero, 2:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "glut", "primary": false}, "kromaltarejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de kirkego entenanta kroman altaron kaj ceterajn partojn necesajn por servi liturgion.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0434\u0437\u0435\u043b"], "en": ["side-chapel", "sacrarium", "aisle"], "nl": ["zijaltaar"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0434\u0435\u043b", "\u043f\u0430\u0440\u0430\u0435\u043a\u043a\u043b\u0435\u0441\u0438\u044f"], "hu": ["oldalk\u00e1polna"]}, "examples": [["la kromaltarejoj ebligas samtage okazigi plurajn e\u016d\u0125aristiojn en unu sama kirkego, evitante la tradician malpermeson servi liturgion pli ol solfoje dum la tago sur unu sama altaro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "altar", "primary": false}, "histeria": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maltrankvilega, nesinrega pro subita emocio.", "translations": {"be": ["\u0456\u0441\u0442\u044d\u0440\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["hyst\u00e9rique"], "en": ["hysterical"], "pt": ["hist\u00e9rico (adj.)"], "ru": ["\u0438\u0441\u0442\u0435\u0440\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u0438\u0441\u0442\u0435\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["hysterisch"], "it": ["isterico"], "hu": ["hiszt\u00e9ri\u00e1s", "hiszt\u00e9rikus"]}, "examples": [["en histeria entuziasmo pri nov-komerco oni perdis a\u016d forgesis ekonomiajn virtojn", "Stefan Maul: Defio a\u016d devio de politiko, Monatojaro 2000a, numero 10a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "histeri", "primary": false}, "gluo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gluilo.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u0435\u0439"], "fr": ["colle (adh\u00e9sif)"], "nl": ["lijm"], "pt": ["cola"], "ru": ["\u043a\u043b\u0435\u0439"], "de": ["Leim", "Klebstoff"], "hu": ["enyv", "ragaszt\u00f3"], "pl": ["klej"], "es": ["pegamento"]}, "examples": [["aldoninte al tiu \u0109i miksa\u0135o pli da ovoblanko a\u016d da gluo solvita en nafto, por \u011din pli maldensigi, oni povas \u011din uzi por laki vazojn kaj diversajn objektojn", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto"], ["farungluo", null], ["fi\u015dgluo", null], ["glu(ec)a substanco", null], ["glua\u0109a ha\u016dto de angilo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "glu", "primary": false}, "momento": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ne\u011dusta kaj evitinda estas la uzo de momento en alia senco (motivo, punkto) ol la supre difinita."], "primary definition": "Tre mallonga nedifinita da\u016dro de tempo; tempero.", "translations": {"be": ["\u043c\u043e\u043c\u0430\u043d\u0442", "\u0456\u043c\u0433\u043d\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "bg": ["\u043c\u043e\u043c\u0435\u043d\u0442"], "nl": ["ogenblik", "moment"], "pt": ["momento", "instante"], "ru": ["\u043c\u043e\u043c\u0435\u043d\u0442", "\u043c\u0433\u043d\u043e\u0432\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043c\u0438\u0433"], "ca": ["moment"], "hu": ["pillanat"], "fa": ["\u0644\u062d\u0638\u0647", "\u0622\u0646"], "en": ["moment"], "es": ["momento"], "cs": ["okam\u017eik"], "ro": ["clip\u0103", "moment"], "pl": ["chwila", "moment"]}, "examples": [["atendu nur unu momenton", null], ["ne restu e\u0109 momenton plu!", null], ["en (dum) momento", "Z"], ["momento da silento", "Z"], ["veni en la \u011dusta, favora momento", null], ["\u0109e la lasta momento", null], ["post momento", null], ["parolo malvera restas nur por momento", "Z"], ["la momento estas grava kaj epokfara", null], ["aperas prudento, kiam pasis la momento", "Proverbaro esperanta"], ["\u0109iumomente alvenis novaj gastoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "moment", "primary": true}, "roza": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al rozo.", "translations": {"be": ["\u0440\u0443\u0436\u043e\u0432\u044b"], "fr": ["rose (adj.)"], "pt": ["rosa (cor)"], "ru": ["\u0440\u043e\u0437\u043e\u0432\u044b\u0439"], "de": ["Rosen-"], "pl": ["r\u00f3\u017cany"], "vo": ["lolik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rozkolora.", "translations": {"bg": ["\u0440\u043e\u0437\u043e\u0432"], "nl": ["rooskleurig"], "de": ["rosa"], "tr": ["pembe"], "sv": ["rosa"], "hu": ["r\u00f3zsasz\u00edn\u0171"], "pl": ["r\u00f3\u017cowy"]}, "examples": [["balda\u016d aperis knabo havanta klare distingeblajn brovojn, \u0109armajn okulojn, rozajn vangojn", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 7a, volumo 1a, p. 108a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Gaja, optimisma.", "translations": {"de": ["rosig"], "nl": ["rooskleurig"], "pl": ["r\u00f3\u017cowy"], "hu": ["r\u00f3zs\u00e1s"]}, "examples": [["rozaj pensoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "roz", "primary": false}, "glui": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fiksi per gluilo.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u0435\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["coller (tr. dir.)"], "en": ["glue"], "nl": ["plakken (ov.)", "kleven (ov.)"], "pt": ["colar", "grudar"], "ru": ["\u043a\u043b\u0435\u0438\u0442\u044c"], "de": ["leimen", "kleben", "heften"], "tr": ["yap\u0131\u015ft\u0131rmak"], "hu": ["enyvez", "ragaszt"], "es": ["pegar"], "pl": ["klei\u0107"]}, "examples": [["glui afi\u015don sur muron", null], ["glui sian atenton al io", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Ne ekzistas multaj ekzemploj de \u0109i tiu senco, cetere misdifinita en \u0109iuj eldonoj de PIV."], "primary definition": "(transitiva) Fiksi kiel gluo.", "translations": {}, "examples": [["tiu substanco gluas ledon, e\u0109 feron", "Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "glu", "primary": true}, "rozo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Floro de rozarbo.", "translations": {"be": ["\u0440\u0443\u0436\u0430"], "fr": ["rose (subst.)"], "en": ["rose"], "nl": ["roos"], "pt": ["rosa"], "ru": ["\u0440\u043e\u0437\u0430"], "de": ["Rose"], "tr": ["g\u00fcl"], "sv": ["ros"], "hu": ["r\u00f3zsa"], "vo": ["lol"], "pl": ["r\u00f3\u017ca"]}, "examples": [["rozo estas floro", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 5"], ["lia vizito kun bukedo da ru\u011daj rozoj surprizis \u015din", "Shi Chengtai, La kompensa kiso, Monato, jaro 1995a, numero 6a, p. 27a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pl": ["r\u00f3\u017ca", "krzew r\u00f3\u017cy", "krzew r\u00f3\u017cany"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "roz", "primary": true}, "momenta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Da\u016dranta nelonge, senda\u016dra, trapasa, provizora.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043c\u044d\u043d\u0442\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u0456\u043c\u0433\u043d\u0435\u043d\u043d\u044b"], "bg": ["\u043c\u043e\u043c\u0435\u043d\u0442\u0430\u043b\u0435\u043d"], "nl": ["kortstondig"], "ru": ["\u043c\u043e\u043c\u0435\u043d\u0442\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043c\u0433\u043d\u043e\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "ca": ["momentani"], "hu": ["pillantnyi"], "fa": ["\u0622\u0646\u06cc", "\u0644\u062d\u0638\u0647\u200c\u0627\u06cc"], "en": ["momentary"], "es": ["moment\u00e1neo"], "ro": ["momentan"], "pl": ["chwilowy"]}, "examples": [["momenta fajrereto, fenomeno, krizo, pa\u016dzo, akordo", null], ["sufi\u0109os momente (provizore) se ni kolektos tri funtojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Fari\u011danta dum mallonga tempo.", "translations": {}, "examples": [["edzi\u011do momenta (tro rapida) estas longapenta", "Z"], ["momente ili ruini\u011dis kaj pereis", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kies teno estas senda\u016dra kaj ne povas esti da\u016drigata.", "translations": {}, "examples": [["plosivoj estas momentaj sonoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "moment", "primary": false}, "je\u015divo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Juda religia porvira lernejo.", "translations": {"fr": ["jeshiva"], "de": ["Jeschiwa"], "it": ["yeshiva"], "pt": ["ieshiv\u00e1"], "hu": ["jesiva"]}, "examples": [["mi a\u016ddis pri je\u015divo, kie oni bezonis instruiston de la angla lingvo", "A. Fineberg, [blogo], \u011cangalo, 2004-10-15"], ["Abrahamo: \u00abMi studas en je\u015divo\u00bb", "J. Shemer, esperanto-anekdotoj, 2005-11"]], "subdefinitions": []}], "root": "je\u015div", "primary": true}, "depu\u015di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Faligi pu\u015dante.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0448\u0442\u0443\u0440\u0445\u043d\u0443\u0446\u044c", "\u0441\u043f\u0456\u0445\u043d\u0443\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9stabiliser", "faire tomber (en poussant)"], "hu": ["lel\u00f6k", "letasz\u00edt"], "nl": ["afstoten"], "ru": ["\u0441\u0442\u043e\u043b\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c (\u0447\u0442\u043e-\u043b. \u0441 \u0447\u0435\u0433\u043e-\u043b.)", "\u043e\u0442\u0442\u043e\u043b\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c"]}, "examples": [["depu\u015dinte la kapu\u0109on de l' oreloj, li a\u016dskultis", "B"], ["e\u0109 se ili suprenirus en la \u0109ielon, mi de tie depu\u015dos ilin", "Z"], ["nia lingvo ne bezonas jam timi, ke io pereige depu\u015dus \u011din de tiu natura rekta vojo, la\u016d kiu \u011di evoluas", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "pu\u015d", "primary": false}, "malviva": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne posedanta la vivon.", "translations": {"be": ["\u043c\u0451\u0440\u0442\u0432\u044b"], "fr": ["mort"], "en": ["dead"], "nl": ["levenloos"], "pt": ["morto"], "el": ["\u03c0\u03b5\u03b8\u03b1\u03bc\u03ad\u03bd\u03bf\u03c2"], "de": ["tot"], "hu": ["holt", "\u00e9lettelen"], "sk": ["m\u0155tvy"], "ru": ["\u043c\u0451\u0440\u0442\u0432\u044b\u0439"]}, "examples": [["malviva substanco", null], ["malvive naskita infano", null], ["la afero montri\u011dis malvive naskita", "Zamenhof: El la unua libro de la lingvo Esperanto Fundamenta Krestomatio, Parto Sesa."], ["malviva litero", "Esenco kaj Estonte"], ["lia filo mortis kaj estas nun malviva", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a731"], ["la suno levi\u011dis el la maro, kviete kaj varme falis \u011diaj radioj sur la malvarman malvivan \u015da\u016dmon de la maro", "Fabeloj, volumo 1, La virineto de maro"], ["Malviva Maro", "K"], ["malviva sezono", null], ["la malviva naturo", null], ["\u00abLa malvivaj animoj\u00bb", null], ["Pilato rigardis la \u0109efpastron per malvivaj okuloj kaj nudigis la dentojn por esprimi rideton", "La majstro kaj Margarita, \u0109ap. 2, p. 30"]], "subdefinitions": []}], "root": "viv", "primary": false}, "malvivo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La stato de \u0109io kio ne estas viva \u2015 \u0109u mortinta, \u0109u neniam vivinta.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0437\u0436\u0438\u0437\u043d\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043d\u0435\u0431\u044b\u0442\u0438\u0435", "\u0441\u043c\u0435\u0440\u0442\u044c (\u043a\u0430\u043a \u0441\u043e\u0441\u0442\u043e\u044f\u043d\u0438\u0435)"], "hu": ["\u00e9lettelens\u00e9g"]}, "examples": [["la morto estas transiro el la vivo en la malvivon", null], ["Bonan matenon, Majstro! Sidi\u011du, mi petas. || Kiel vi fartas post kvindekjara malvivo?", "W. Auld: Bonan matenon, Majstro Nova Esperanta Krestomatio. Rotterdam: UEA, 1991. p. 438."]], "subdefinitions": []}], "root": "viv", "primary": false}, "balkono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plata elstara\u0135o \u0109e fasado de domo, \u0109irka\u016dita per balustrado k komuniki\u011danta kun la interno.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043b\u043a\u043e\u043d"], "fr": ["balcon"], "bg": ["\u0431\u0430\u043b\u043a\u043e\u043d"], "nl": ["balkon"], "ru": ["\u0431\u0430\u043b\u043a\u043e\u043d"], "de": ["Balkon"], "tr": ["balkon"], "hu": ["erk\u00e9ly", "balkon"], "sk": ["balk\u00f3n"], "fa": ["\u0628\u0627\u0644\u06a9\u0646"], "en": ["balcony"], "es": ["balc\u00f3n"], "pl": ["balkon"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "balkon", "primary": true}, "kapturno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sento pri nefirmeco en la spaco, pri manko de sampezo, pro kiu \u015dajnas turni\u011di la objektoj \u0109irka\u016de.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u043b\u043e\u0432\u043e\u043a\u0440\u0443\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["vertige"], "en": ["vertigo"], "nl": ["duizeling"], "de": ["Schwindel"], "sv": ["svindel", "yrsel"], "hu": ["sz\u00e9d\u00fcl\u00e9s"], "pl": ["zawr\u00f3t g\u0142owy"]}, "examples": [["havi kapturnon", "Z"], ["sinjorino Anneto sentis kapturnon de ravo", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, Arturo, (rakonto de V. Devjatnin), 4"], ["en kapturna alto", "Fabeloj, volumo 3, sub la saliko"], ["li estis belulo kaj turnis la kapojn al la virinoj", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "turn", "primary": false}, "necesse\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Neceseja instala\u0135o por feki a\u016d urini, ordinare kun akvo\u015dprucigilo por elpeli la ekskrementojn.", "translations": {"hu": ["v\u00e9c\u00e9kagyl\u00f3"], "be": ["\u0443\u043d\u0456\u0442\u0430\u0437"], "fr": ["cuvette de toilettes"], "en": ["toilet seat", "toilet bowl"], "ru": ["\u0443\u043d\u0438\u0442\u0430\u0437"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "neces", "primary": false}, "kanalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Artefarita, plejofte sub\u0109iela akvovojo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0430\u043b"], "fr": ["canal", "canalisation"], "en": ["channel"], "nl": ["kanaal"], "ru": ["\u043a\u0430\u043d\u0430\u043b"], "de": ["Kanal"], "sv": ["kanal"], "hu": ["csatorna"], "es": ["canal"], "pl": ["kana\u0142"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arta akvovojo uzata por navigado kaj transportado.", "translations": {"en": ["canal"]}, "examples": [["konstrui, elfosi kanalon", null], ["el\u0109erpi\u011dos kaj seki\u011dos la kanaloj de Egiptujo", "La Malnova Testamento, Jesaja 19:6"], ["en la kanalo ku\u015dis la \u015dipoj, englaciigitaj, forlasitaj de la \u015dipanaro", "Fabeloj, volumo 1, Galo\u015doj de feli\u0109o"], ["\u0109u vi a\u016ddis ion pri la kanalo, kunigonta Mediteraneon kun Ru\u011da maro?", "La Faraono, volumo 3, \u0109ap. 6"], ["Suez-a Kanalo", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Arta akvovojo uzata kiel kondukilo de pura a\u016d malpura akvo.", "translations": {"en": ["gutter"]}, "examples": [["li metis la skrapitajn bastonojn anta\u016d la \u015dafoj en la akvotrinkigajn kanalojn, al kiuj la \u015dafoj venadis por trinki", "La Malnova Testamento, Genezo 30:38"], ["urbaj kanaloj por malpura\u0135oj", "Vortaro de Esperanto"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Tradicia nomo de iuj markoloj.", "translations": {}, "examples": [["la kanalo de Mozambiko, la Kanalo", null], ["tra la kanala tunelo oni veturas al Francujo", "Fabeloj, volumo 3, Post jarmiloj"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Organa tubo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043d\u0430\u043b", "\u0442\u0440\u0430\u043a\u0442"], "en": ["canal"]}, "examples": [["spirkanalo", null], ["sindromo de la karpa kanalo", null], ["bu\u015dkanalo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Pero, perado.", "translations": {}, "examples": [["konigi sian opinion per la kanalo de la revuo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aparataro realiganta sendependajn datumtransmetojn de sendilo al ricevilo per fizika lineo (unu lineo povas priservi multajn kanalojn).", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043d\u0430\u043b \u0441\u0432\u044f\u0437\u0438"]}, "examples": [["unudirekta kanalo", null], ["amba\u016ddirekta kanalo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kanal", "primary": true}, "aziano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lo\u011danto de Azio.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0437\u0438\u0430\u0442"], "fr": ["asiatique (nom)"], "bg": ["\u0430\u0437\u0438\u0430\u0442\u0435\u0446"], "nl": ["Aziaat"], "ca": ["asi\u00e0tic"], "de": ["Asiate"], "hu": ["\u00e1zsiai"], "sk": ["\u00c1zij\u010dan"], "en": ["Asian"], "es": ["asi\u00e1tico"], "vo": ["silopel"], "pl": ["azjata"]}, "examples": [["en la vicoj oni povis facile distingi la brunajn Egiptanojn, nigrajn Negrojn, flavajn Azianojn kaj blankajn lo\u011dantojn de Libio kaj de la insuloj de Mediteraneo", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 24"], ["\u0109irka\u016d la palaco staris garde Azianoj", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 5"]], "subdefinitions": []}], "root": "Azi", "primary": false}, "samtempa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kuna la\u016d tempo, okazanta en la sama momento a\u016d epoko.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0434\u043d\u043e\u0432\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["contemporain (adj.)", "simultan\u00e9", "synchrone"], "en": ["contemporary", "simultaneous", "synchronized", "synchronous"], "nl": ["gelijktijdig"], "be": ["\u0430\u0434\u043d\u0430\u0447\u0430\u0441\u043d\u044b", "\u0430\u0434\u043d\u0430\u0447\u0430\u0441\u043e\u0432\u044b"], "de": ["gleichzeitig", "simultan", "synchron"], "it": ["contemporaneo (agg.)", "simultaneo", "sincrono"], "hu": ["egyidej\u0171", "szinkr\u00f3n", "szimult\u00e1n"], "ro": ["concomitent"], "pl": ["jednoczesny", "r\u00f3wnoczesny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "temp", "primary": false}, "de tempo al tempo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iam kaj iam, plurfoje la\u016d intertempoj, intermite.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0440\u0435\u043c\u044f \u043e\u0442 \u0432\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u0438"], "fr": ["de temps \u00e0 autre", "de temps en temps"], "en": ["from time to time", "occasionally"], "nl": ["van tijd tot tijd"], "be": ["\u0447\u0430\u0441 \u0430\u0434 \u0447\u0430\u0441\u0443", "\u0440\u0430\u0437-\u043f\u043e\u0440\u0430\u0437"], "de": ["von Zeit zu Zeit", "bisweilen"], "it": ["di quando in quando", "occasionalmente", "saltuariamente"], "hu": ["id\u0151nk\u00e9nt"], "ro": ["uneori"], "pl": ["od czasu do czasu"]}, "examples": [["de tempo al tempo la flamo en \u011di ekflagradis", "Fabeloj, volumo 2, malnova strata lanterno"]], "subdefinitions": []}], "root": "temp", "primary": false}, "kupono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bileto detondita a\u016d de\u015dirita de registro a\u016d de pli granda folio.", "translations": {"fr": ["coupon"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bileto detondita de akcio a\u016d obligacio, rajtiganta la havanton ricevi difinitan dividendon a\u016d procenton.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0443\u043f\u043e\u043d", "\u043e\u0442\u0440\u0435\u0437\u043d\u043e\u0439 \u0442\u0430\u043b\u043e\u043d"], "de": ["Dividendenschein", "Zinsschein", "Coupon", "Kupon"], "en": ["coupon"], "nl": ["coupon"], "hu": ["osztal\u00e9kszelv\u00e9ny", "kamatszelv\u00e9ny", "szelv\u00e9ny", "kupon"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Bileto detondita de registro, rajtiganta la havanton okupi lokon en teatro kaj tiel plu.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0442\u0440\u043e\u043b\u044c (\u0442\u0435\u0430\u0442\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e\u0433\u043e \u0431\u0438\u043b\u0435\u0442\u0430 \u0438 \u0442.\u043f.)"], "de": ["Abschnitt", "Kontrollabschnitt", "Marke"], "en": ["stub"], "nl": ["kaartje"], "hu": ["jegy"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Bileto dum- a\u016d post-milite rajtiganta la havanton ricevi a\u016d a\u0109eti difinitan nutra\u0135oporcion, vesta\u0135ojn, k.s..", "translations": {"nl": ["coupon"]}, "examples": [["nutra\u0135kuponoj anka\u016d i\u011das pli kaj pli senvaloraj, \u0109ar sur ili indikitaj nutra\u0135oj ne trovi\u011das en vendejoj", "Stefan Maul, El verva vivo jurnalista, p. 39"]]}]}], "root": "kupon", "primary": true}, "akordi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) I\u011di akorda.", "translations": {"sk": ["zladi\u0165 sa"], "be": ["\u043f\u0440\u044b\u0445\u043e\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c \u0434\u0430 \u0437\u0433\u043e\u0434\u044b", "\u0443\u0437\u0433\u0430\u0434\u043d\u044f\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["s'accorder (s'harmoniser, se mettre d'accord)", "s'accorder (gramm.)", "se mettre d'accord", "tomber d'accord", "parvenir \u00e0 un accord", "se mettre en accord", "s'entendre (se mettre d'accord)", "s'allier (s'harmoniser)", "s'assembler (s'harmoniser)", "s'associer (s'harmoniser)", "s'assortir (s'harmoniser)", "s'harmoniser", "se marier (s'harmoniser)", "se mettre en phase (avec qc ou qn)", "aller avec"], "en": ["come in accordance", "accord"], "pt": ["entrar em acordo"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0445\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c \u043a \u0441\u043e\u0433\u043b\u0430\u0441\u0438\u044e", "\u0441\u043e\u0433\u043b\u0430\u0441\u043e\u0432\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["in Gleichklang kommen", "untereinander \u00dcbereinstimmung erreichen"]}, "examples": [["ili akordi\u011das por vin trompi", "Z"], ["multaj malvere atestis kontra\u016d li, kaj iliaj atestoj ne akordi\u011dis", "La Nova TestamentoS. Marko 14:56"], ["ofte ridis, kio tute ne akordi\u011dis kun \u015dia pala kaj konfuzita viza\u011do", "Patroj kaj filoj\u0109ap. 19"], ["mi deziras eksedzini\u011di, \u0109ar mi ne povas akordi\u011di kun mia edzo", "L. Beaucaire Kruko kaj Baniko en Bervalo"], ["ili ne laboras kun vera diligenteco kun la tempo \u0109io akordi\u011dos", "Patroj kaj filoj\u0109ap. 3"], ["la privata intereso tute akordi\u011dis kun la \u011denerala", null], ["la adjektivoj akordi\u011das la\u016d nombro kaj kazo, kaj anka\u016d la\u016d genro", "B. Kendal La pola, la lingvo de Zamenhof Monato"], ["por limigi la akuzativon a\u016d \u0109esigi la akordi\u011don de la adjektivoj en multnombro, \u0109u ta\u016dgus subfosi la tutan laboron de duonjarcento?", "Vivo de Zamenhof9"], ["akordi\u011dema karaktero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "akord", "primary": false}, "sledo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malalta glitveturilo kun du glitiloj, sur kiu oni sidas.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043d\u0456", "\u0441\u0430\u043d\u043a\u0456"], "fr": ["luge"], "bg": ["\u0448\u0435\u0439\u043d\u0430"], "nl": ["slee", "slede"], "ru": ["\u0441\u0430\u043d\u0438", "\u0441\u0430\u043d\u043a\u0438", "\u0441\u0430\u043b\u0430\u0437\u043a\u0438"], "de": ["Schlitten"], "hu": ["sz\u00e1n", "sz\u00e1nk\u00f3"], "en": ["sled", "bobsled", "bobsleigh", "toboggan"]}, "examples": [["mi tuj sidi\u011dis rajde sur la sledeto kaj lasis \u011din gliti malsupren", "La Kiso kaj dek tri aliaj noveloj, la punkto de Arkimedo"]], "subdefinitions": []}], "root": "sled", "primary": true}, "holoceno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lasta, \u011disnuna geologia epoko iom pli ol 10000-jara, post la glaciepokoj.", "translations": {"fr": ["holoc\u00e8ne"], "it": ["Olocene"], "pt": ["Holoceno"]}, "examples": [["la pli juna kvaternara subperiodo, da\u016dranta \u011dis nuntempe, estas holoceno", "J. Kavka, La protektata naturparko Divok\u00e1 \u0160\u00e1rka, 1996"]], "subdefinitions": []}], "root": "holocen", "primary": true}, "pulvorigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Tre subtile pisti.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u045e\u0447\u044b \u045e \u043f\u0430\u0440\u0430\u0448\u043e\u043a"], "fr": ["pulv\u00e9riser (r\u00e9duire en poudre)", "r\u00e9duire en poudre"], "en": ["pulverize"], "nl": ["verpulveren", "verpoederen"], "ru": ["\u0438\u0441\u0442\u043e\u043b\u043e\u0447\u044c \u0432 \u043f\u043e\u0440\u043e\u0448\u043e\u043a"], "de": ["pulverisieren"], "tr": ["toz etmek", "parampar\u00e7a etmek", "yok etmek", "p\u00fcsk\u00fcrtmek"], "hu": ["por\u00edt", "porr\u00e1 z\u00faz"], "fa": ["\u067e\u0648\u062f\u0631 \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "pl": ["zproszkowa\u0107", "zetrze\u0107 na proszek", "zmieli\u0107 na proszek"]}, "examples": [["pulvorigi kreton", null], ["misteroj,kiuj konsternas e\u0109 sa\u011dulojn kaj pulvorigas la animon de la popola\u0109o", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 13a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pulvor", "primary": false}, "profunda\u011dulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0430\u0440\u0438\u043a"], "fr": ["personne \u00e2g\u00e9e"], "en": ["elder", "person of great age", "doyen"], "pl": ["cz\u0142owiek w podesz\u0142ym wieku"]}, "examples": [["kiel viro, tiel anka\u016d virino estos kaptita, maljunulo kaj profunda\u011dulo", "La Malnova Testamento, Jeremia 6:11"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u011d", "primary": false}, "mankigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari ke io mankas, preterlasi.", "translations": {"be": ["\u0443\u043f\u0443\u0441\u044c\u0446\u0456\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u0430\u043f\u0443\u0441\u044c\u0446\u0456\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u0430\u043c\u0456\u043d\u0443\u0446\u044c"], "fr": ["n\u00e9gliger", "oublier (n\u00e9gliger)"], "hu": ["kihagy", "n\u00e9lk\u00fcl\u00f6z (nem vesz figyelembe)"], "nl": ["achterwege laten"], "ru": ["\u0443\u043f\u0443\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u043f\u0443\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["li mankigis nenion el \u0109io, kion la Eternulo ordonis", "Z"], ["li ne mankigis (preterlasis) e\u0109 unu vorton", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "mank", "primary": false}, "fregatkapitano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En mararmeo, oficiro kun rango ekvivalenta al tiu de subkolonelo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043f\u0438\u0442\u0430\u043d \u0432\u0442\u043e\u0440\u043e\u0433\u043e \u0440\u0430\u043d\u0433\u0430"], "fr": ["capitaine de fr\u00e9gate"], "en": ["commander"], "nl": ["kapitein-luitenant-ter-zee", "fregatkapitein"], "it": ["capitano di fregata"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kapitan", "primary": false}, "muro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Masona\u0135o pli alta ol dika, kiu konsistigas la flankojn de domo, \u0109irka\u016das spacon a\u016d dividas ejon.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u0446\u044f\u043d\u0430"], "fr": ["mur"], "en": ["wall"], "nl": ["muur"], "pt": ["muro", "parede"], "ru": ["\u0441\u0442\u0435\u043d\u0430"], "de": ["Mauer"], "sv": ["v\u00e4gg"], "hu": ["fal"], "cs": ["ze\u010f"], "id": ["dinding"], "pl": ["\u015bciana"]}, "examples": [["vivon privatan ka\u015du la muroj", "Proverbaro esperanta"], ["alpremi iun al la muro", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Io simila al muro.", "translations": {}, "examples": [["la krutaj muroj de la rokoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Netransirebla baro, neforigebla mallhelpa\u0135o, nevenkebla kontra\u016dstaro.", "translations": {}, "examples": [["nepenetrebla muro da rigardantoj", null], ["muro de malkompreno, de malfido", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mur", "primary": true}, "rotondo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ronda konstrua\u0135o kun kupolforma tegmento.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0442\u043e\u043d\u0434\u0430"], "fr": ["rotonde"], "en": ["rotunda"], "nl": ["rotonde (rond gebouw)"], "pt": ["rotunda"], "ru": ["\u0440\u043e\u0442\u043e\u043d\u0434\u0430"], "de": ["Rotunde"], "hu": ["rotunda", "k\u00f6r\u00e9p\u00fclet"]}, "examples": [["ni forlasis lin, eliris kaj pasis sur la bulvardon, kie ni eksidis en \u015dtonan rotondon", "A. Grin, trad. J. Finkel, La ora \u0109eno, 2009"]], "subdefinitions": []}], "root": "rotond", "primary": true}, "kontra\u016dkoncipilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108ia kontra\u016dkoncipa rimedo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0442\u0440\u0430\u0446\u0435\u043f\u0442\u0438\u0432", "\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u043e\u0437\u0430\u0447\u0430\u0442\u043e\u0447\u043d\u043e\u0435 \u0441\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0432\u043e"], "ca": ["anticonceptiu", "contraceptiu"], "fr": ["contraceptif (subst.)"], "es": ["anticonceptivo", "contraceptivo"]}, "examples": [["kelkaj nomas la kapitalismon la plej bona kontra\u016dkoncipilo", "Infano Vikipedio"], ["liberali\u011dis aliro al familia planado kaj kontra\u016dkoncipiloj", "trad. J.-M. Cash Le Monde Diplomatique en Esperanto 2004-04"]], "subdefinitions": []}], "root": "koncip", "primary": false}, "orda aro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro, konsiderata kune kun ordo-rilato super \u011di.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043f\u043e\u0440\u044f\u0434\u043e\u0447\u0435\u043d\u043d\u043e\u0435 \u043c\u043d\u043e\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["ensemble ordonn\u00e9"], "en": ["ordered set"], "de": ["geordnete Menge"], "it": ["insieme ordinato"], "sk": ["usporiadan\u00e1 mno\u017eina"], "pl": ["zbi\u00f3r uporz\u0105dkowany"]}, "examples": [["ordan aron oni ofte signas per skriba\u0135o de la tipo (E,\u2264)", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ar", "primary": false}, "ameti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iom ami.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0442\u0435\u0440\u0435\u0441\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0438\u043c\u0435\u0442\u044c \u0441\u043a\u043b\u043e\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["s'int\u00e9resser (\u00e0 quelqu'un)", "avoir le b\u00e9guin (pour)"], "en": ["have a crush on"], "nl": ["graag hebben"], "pl": ["lubi\u0107"], "hu": ["kedvel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "am", "primary": false}, "dago": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Glavo kun lar\u011da, mallonga klingo, por persona sindefendo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u043d\u0436\u0430\u043b", "\u043a\u043e\u0440\u0446\u0456\u043a"], "fr": ["dague (arme)"], "bg": ["\u043a\u0430\u043c\u0430"], "pt": ["adaga"], "ca": ["daga"], "de": ["Dolch"], "es": ["daga"], "cs": ["d\u00fdka"], "pl": ["daga", "deka"]}, "examples": [["\u015di portis \u0109e la zono, ne glavon, sed gemo-garnitan dagon", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 2a, \u0109apitro 49a, p. 669a"]], "subdefinitions": []}], "root": "dag", "primary": true}, "faldumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Faldi teksa\u0135on per da\u016draj paralelaj regulaj faldoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u0438\u0441\u0441\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["plisser (tr. marquer de plis)"], "nl": ["plooien"], "pl": ["plisowa\u0107", "marszczy\u0107"], "hu": ["berak (szokny\u00e1t)", "plisz\u00edroz"]}, "examples": [["faldumita jupo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fald", "primary": false}, "kolonelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En terarmeo kaj aerarmeo, oficiro, kiu rangas inter subkolonelo kaj generalo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u043a\u043e\u045e\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["colonel"], "en": ["colonel"], "nl": ["kolonel"], "pt": ["coronel"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u043a\u043e\u0432\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Oberst"], "it": ["colonnello"], "hu": ["ezredes"]}, "examples": [["regimentestro estas kolonela ofico", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kolonel", "primary": true}, "Eden": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plezurplena \u011dardeno kie, la\u016d la Biblio, Dio lokis Adamon kaj Evan.", "translations": {"be": ["\u042d\u0434\u044d\u043c", "\u0420\u0430\u0439", "\u0420\u0430\u0439\u0441\u043a\u0456 \u0441\u0430\u0434"], "fr": ["\u00c9den", "jardin d'\u00c9den", "Paradis terrestre"], "en": ["Eden"], "nl": ["Hof van Eden", "Paradijs"], "pt": ["\u00c9den", "Para\u00edso"], "ru": ["\u0440\u0430\u0439", "\u044d\u0434\u0435\u043c"], "de": ["Eden", "Paradiesgarten"], "sv": ["Eden"], "hu": ["Paradicsom", "\u00c9den kertje (Biblia)"], "fa": ["\u0639\u062f\u0646"], "es": ["Ed\u00e9n"], "pl": ["Eden", "raj"]}, "examples": [["la Eternulo plantis \u011dardenon en Eden en la Oriento, kaj Li metis tien la homon, kiun Li kreis", "La Malnova Testamento, Genezo 2:8"], ["\u015dajnas al mi, ke mi estas en Edeno, kaj \u011duas tiel viglan internan plezuron, kiel se mi estus la plej feli\u0109a el la mortemuloj", "La revadoj de soleca promenanto, Oka promenado"], ["la Eternulo eligis lin el la Edena \u011dardeno", "La Malnova Testamento, Genezo 3:23"], ["\u0109iuj Edenaj arboj, kiuj estas en la \u011dardeno de Dio, enviis \u011din", "La Malnova Testamento, Je\u0125ezkel 31:9"]], "subdefinitions": []}], "root": "Eden", "primary": false}, "bushaltejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Haltejo, kie buso haltas.", "translations": {"de": ["Bushaltestelle"], "ro": ["sta\u0163ie de autobuz"], "pl": ["przystanek autobusowy"], "pt": ["parada de \u00f4nibus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Temas pri busoj, kiuj veturas ene de unu sama urbo a\u016d inter proksimaj urboj. La busoj, kiuj veturas inter foraj urboj, ne uzas bushaltejon sed busstacion."], "primary definition": "Haltejo difinita la\u016d itinero, kie buso haltas por preni a\u016d lasi la pasa\u011derojn.", "translations": {"pt": ["ponto de \u00f4nibus"]}, "examples": [["mi iras kune kun la aliaj al la bushaltejo, kaj ni enbusi\u011das", "Ulrich MatthiasFajron sentas mi internePro Esperanto, jaro 1990a"]], "subdefinitions": []}], "root": "halt", "primary": false}, "strofo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grupo da sinsekvaj versoj, ligitaj per la rimaran\u011do kaj ordinare tipografie apartigitaj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u043f\u043b\u0435\u0442", "\u0441\u0442\u0440\u0430\u0444\u0430"], "fr": ["strophe", "couplet"], "en": ["verse"], "nl": ["couplet", "strofe"], "ru": ["\u0441\u0442\u0440\u043e\u0444\u0430", "\u043a\u0443\u043f\u043b\u0435\u0442"], "ca": ["estrofa"], "de": ["Strophe"], "hu": ["versszak", "str\u00f3fa"], "es": ["estrofa"]}, "examples": [["strofo fari\u011das klara kaj rekonebla por la orelo nur dank' al plurfoja ripetado: strofo ne havas unuopan ekziston", "Parnasa Gvidlibro, Strofoj, p. 61a"]], "subdefinitions": []}], "root": "strof", "primary": true}, "paperkorneto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Papersaketo pinte rulita.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0436\u043e\u043a (\u0437 \u043f\u0430\u043f\u0435\u0440\u044b)", "\u0441\u043a\u0440\u0443\u0442\u0430\u043a"], "fr": ["cornet de papier"], "hu": ["pap\u00edrt\u00f6lcs\u00e9r"], "ru": ["\u0440\u043e\u0436\u043e\u043a (\u0431\u0443\u043c\u0430\u0436\u043d\u044b\u0439)", "\u043a\u0443\u043b\u0451\u043a"]}, "examples": [["fari paperkornetojn oni ne \u0109iutage bezonas, sed tiam oni entreprenas ion alian", "Fabeloj, volumo 3, nokta \u0109apo de fra\u016dlo"]], "subdefinitions": []}], "root": "korn", "primary": false}, "volupto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plezuro de la sentumoj ka\u016dzanta tre vivan \u011duon.", "translations": {"el": ["\u03b7\u03b4\u03bf\u03bd\u03ae"], "en": ["sensual pleasure"], "nl": ["wellust"], "pt": ["vol\u00fapia"], "be": ["\u0441\u043b\u0430\u0434\u0430\u0441\u0442\u0440\u0430\u0441\u043d\u0430\u0441\u0446\u044c", "\u0430\u0441\u0430\u043b\u043e\u0434\u0430", "\u0443\u0446\u0435\u0445\u0430", "\u044e\u0440"], "ca": ["voluptuositat"], "de": ["Wollust"], "tp": ["unpa"], "hu": ["k\u00e9j", "gy\u00f6ny\u00f6r"], "ru": ["\u0441\u043b\u0430\u0434\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u0441\u0442\u0438\u0435", "\u043d\u0430\u0441\u043b\u0430\u0436\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "es": ["voluptuosidad"]}, "examples": [["\u011dui volupton", "Z"], ["li ser\u0109igis lin \u0109e \u0109iuj voluptvendistinoj", null], ["voluptama temperamento", null]], "subdefinitions": []}], "root": "volupt", "primary": true}, "plejstoceno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Formacio de la kvaternara epoko.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u0435\u0439\u0441\u0442\u0430\u0446\u044d\u043d"], "fr": ["Pl\u00e9istoc\u00e8ne"], "nl": ["pleistoceen"], "pt": ["Plistoceno", "Pleistoceno"], "ru": ["\u043f\u043b\u0435\u0439\u0441\u0442\u043e\u0446\u0435\u043d"], "de": ["Pleistoz\u00e4n", "Eiszeitalter"], "hu": ["pleisztoc\u00e9n"], "fa": ["\u067e\u0644\u06cc\u0633\u062a\u0648\u0633\u0646"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "plejstocen", "primary": true}, "aka\u0135uarbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de anakardio (Anacardium occidentale).", "translations": {"be": ["\u043a\u044d\u0448'\u044e (\u0434\u0440\u044d\u0432\u0430)"], "fr": ["anacardier"], "bg": ["\u043a\u0435\u0448\u0443"], "nl": ["acajouboom"], "pt": ["cajueiro"], "ru": ["\u0430\u043a\u0430\u0436\u0443", "\u043a\u0435\u0448\u044c\u044e"], "de": ["Nierenbaum", "Cashewbaum", "Akajoubaum"], "hu": ["indusdi\u00f3fa", "akazsufa"], "en": ["cashew"], "es": ["anacardo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aka\u0135u", "primary": false}, "limlinio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Videbla linio markanta la limon de surfaco.", "translations": {"fr": ["d\u00e9marcation", "ligne de d\u00e9marcation"], "nl": ["grenslijn", "demarcatielijn"]}, "examples": [["en \u011di ku\u015das la limlinio de la prudento, kaj tiun limlinion oni ne devas transpa\u015di", "Fabeloj, volumo 4, Turgardisto Ole"], ["la kvar limlinioj nomi\u011das \u00abla unua linio\u00bb la dua linio, la tria linio kaj tiel plu", "Tigro, Aboco de vej\u0109i-ludo, [2004-11]"]], "subdefinitions": []}], "root": "lini", "primary": false}, "sentuma\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elementa konscia fenomeno senpere ka\u016dzata de ia modifo en iu sentumo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0447\u0443\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["sensation"], "nl": ["zintuiglijke waarneming"], "ru": ["\u043e\u0449\u0443\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435"], "pl": ["czucie", "odczucie", "uczucie"], "hu": ["\u00e9rzet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sent", "primary": false}, "fundamentismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rigora, kaj foje la\u016dlitera, obeado al la dogmoj kaj ritoj de iu religio.", "translations": {"be": ["\u0444\u0443\u043d\u0434\u0430\u043c\u044d\u043d\u0442\u0430\u043b\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["fondamentalisme", "int\u00e9grisme"], "en": ["fundamentalism"], "nl": ["fundamentalisme"], "ru": ["\u0444\u0443\u043d\u0434\u0430\u043c\u0435\u043d\u0442\u0430\u043b\u0438\u0437\u043c"], "ca": ["fonamentalisme"], "it": ["fondamentalismo", "integralismo"], "hu": ["fundamentalizmus"], "pl": ["fundamentalizm"], "es": ["fundamentalismo"], "he": ["\u05e4\u05d5\u05e0\u05d3\u05de\u05e0\u05d8\u05dc\u05d9\u05d6\u05dd"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rigora obeado al la tradicio de la \u00abFundamento de Esperanto\u00bb.", "translations": {"it": ["fondamentismo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fundament", "primary": false}, "monojdo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pt": ["mon\u00f3ide"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "monojd", "primary": true}, "paleografo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Paleografiisto, konanto de malnovaj skriboj.", "translations": {"fr": ["pal\u00e9ographe"], "de": ["Pal\u00e4ograf"], "nl": ["handschriftkundige", "schriftkundige", "paleograaf"]}, "examples": [["Licius diris, ke de infaneco li havis firman volon fari\u011di poeto, historiisto kaj paleografo", "Xiang Hong, Romantikeco kaj praktikemo de Licius, \u0108ina Interreta Informa Centro 2004"], ["paleografoj konkludis, ke la surskriba\u0135oj sur la testudaj \u015deloj kaj bestostoj ja estas ideogramoj de la dinastio Shang", "Vikipedio, artikolo \u00abdinastio Shang\u00bb, 2009-08-15"]], "subdefinitions": []}], "root": "paleograf", "primary": true}, "aspektismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gramatika skolo pri Esperanto, la\u016d kiu it kaj at-participoj havas precipe aspektan signifon distingantan inter finiteco kaj plui\u011do de okazado, kontraste al tempismo.", "translations": {"it": ["itismo"]}, "examples": [["la disputo inter tempismo kaj aspektismo efektive limi\u011das al la elekto inter \u00abita\u00bb a\u016d \u00abata\u00bb", "Klivo, La Analiza Skolo?, soc.culture.esperanto, 1999-11-14"]], "subdefinitions": []}], "root": "aspekt", "primary": false}, "katid(in)o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ido de kato.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0442\u0451\u043d\u043e\u043a"], "fr": ["chaton (petit du chat)"], "nl": ["kattenjong"], "pt": ["bichano", "gatinho", "bichana", "gatinha"], "de": ["Katzenjunges"], "sv": ["kattunge"], "hu": ["kismacska", "cica"], "br": ["kazhig"], "pl": ["koci\u0119", "kiciu\u015b (pot.)"]}, "examples": [["plej juna katido musojn jam pelas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "kat", "primary": false}, "specimeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prov-ekzemplero a\u016d -ekzempleroj, eta kvanto da venda\u0135oj a\u016d koninda\u0135oj montrataj por veki scivolon, informi, reklami, ebligi takson, studon.", "translations": {"be": ["\u0443\u0437\u043e\u0440", "\u0440\u044d\u043a\u043b\u044f\u043c\u043d\u044b \u044d\u043a\u0437\u044d\u043c\u043f\u043b\u044f\u0440"], "fr": ["\u00e9chantillon (sp\u00e9cimen)", "sp\u00e9cimen"], "en": ["specimen"], "nl": ["specimen", "monster", "staal"], "ru": ["\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u0435\u0446", "\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u0447\u0438\u043a"], "de": ["Muster", "Probe", "Probest\u00fcck"], "hu": ["minta", "\u00e1ruminta"]}, "examples": [["li forportis la sangospecimenon", "David Curtis: Koratako, Monatojaro 2002a, numero 1a, p. 28a"], ["Tiaj kolektoj pruvas kiel la kolektantoj de naturaj specimenoj stimulis la botanikon, kiu dum la renesanco apartigis sin de la medicino", "Johan Van Eenoo: La bru\u011da Centuriae plantarum rariorum retrovita en Krakovo, Monatojaro 1998a, numero 1a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "ekzemplo, ekzemplero, tipo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "specimen", "primary": true}, "granita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "El granito.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0430\u043d\u0456\u0442\u043d\u044b"], "fr": ["en granit", "granitique"], "en": ["granite"], "nl": ["granieten"], "pt": ["de granito", "gran\u00edtico (adj.)"], "ru": ["\u0433\u0440\u0430\u043d\u0438\u0442\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["gr\u00e1nit-"]}, "examples": [["granitaj pavimeroj, muroj", null], ["\u00abSur kampo granita\u00bb", "Nemere Istv\u00e1n, Sur kampo granita. - Budape\u015dto: Hungara Esperanto-Asocio, 1983"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Obstinega.", "translations": {"be": ["\u0443\u043f\u0430\u0440\u0442\u044b"], "nl": ["koppig"], "ru": ["\u0442\u0432\u0435\u0440\u0434\u043e\u043a\u0430\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["k\u0151kem\u00e9ny"]}, "examples": [["lia granita kapo ne enlasas alian opinion", null]], "subdefinitions": []}], "root": "granit", "primary": false}, "nacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Memkonscia etno, iom granda popolo, konsistanta el tuto de la homoj lo\u011dantaj en difinita teritorio kaj ligitaj per komuneco de lingvo, kutimoj, historio, tradicioj, interesoj kaj valoroj.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["nation"], "bg": ["\u043d\u0430\u0446\u0438\u044f"], "nl": ["natie", "volk"], "pt": ["na\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u043d\u0430\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Nation"], "tr": ["ulus"], "it": ["nazione", "popolo"], "hu": ["nemzet"], "en": ["nation"], "es": ["naci\u00f3n"], "br": ["broad"], "cs": ["n\u00e1rod"], "pl": ["nar\u00f3d"]}, "examples": [["precipe la lingvo faras la nacion", null], ["nacio batalanta por kreo de sia propra \u015dtato", "PIV"], ["nacio dividita inter pluraj regnoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Popolo rigardata kiel suvereno.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0440\u043e\u0434"], "de": ["Volk"], "ru": ["\u043d\u0430\u0440\u043e\u0434"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Tiu senco estas fremda al Esperanto, sed aperas en terminoj tradukitaj el la angla: Unui\u011dintaj Nacioj."], "primary definition": "Regno.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u0441\u0443\u0434\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Staatsvolk"], "be": ["\u0434\u0437\u044f\u0440\u0436\u0430\u0432\u0430", "\u043a\u0440\u0430\u0456\u043d\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "lando, patrujo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "naci", "primary": true}, "a\u016dlo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Solenejo, festo\u0109ambrego \u0109e universitato.", "translations": {"sk": ["aula"], "be": ["\u0430\u043a\u0442\u0430\u0432\u0430\u044f \u0437\u0430\u043b\u044f", "\u043a\u0430\u043d\u0444\u044d\u0440\u044d\u043d\u0446-\u0437\u0430\u043b\u044f"], "fr": ["salle de r\u00e9ception"], "en": ["hall", "auditorium"], "ru": ["\u0430\u043a\u0442\u043e\u0432\u044b\u0439 \u0437\u0430\u043b", "\u043a\u043e\u043d\u0444\u0435\u0440\u0435\u043d\u0446-\u0437\u0430\u043b"], "de": ["Aula"], "hu": ["aula", "d\u00edszterem"]}, "examples": [["la gimnazianoj en militserva a\u011do estas kunvokitaj akurate je la 8a kaj duono, en la granda a\u016dlo", "Kiel akvo de l' rivero, 2:2"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dl", "primary": true}, "stamino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maldensma\u015da kotona vual\u015dtofo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0440\u043b\u044f"], "fr": ["\u00e9tamine (tissu)"], "hu": ["etamin (sz\u00f6vet)"], "nl": ["etamine", "vlaggendoek"], "ru": ["\u043c\u0430\u0440\u043b\u044f", "\u043a\u0438\u0441\u0435\u044f"]}, "examples": [["kiel multe blindas la persono ne kapabla vidi tra stamino de kribrilo!", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 2a, \u0109apitro 1a, p. 401a"]], "subdefinitions": []}], "root": "stamin", "primary": true}, "anta\u016dsigno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Signo anoncanta ion anticipe.", "translations": {"be": ["\u0437\u043d\u0430\u043a", "\u043f\u0440\u0430\u0434\u0432\u0435\u0441\u044c\u0446\u0435", "\u043f\u0440\u044b\u043a\u043c\u0435\u0442\u0430"], "fr": ["signe avant-coureur", "pr\u00e9sage (signe avant-coureur)"], "en": ["foreshadower"], "ru": ["\u0437\u043d\u0430\u043a", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u0437\u043d\u0430\u043c\u0435\u043d\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u0440\u0438\u043c\u0435\u0442\u0430"], "de": ["Vorzeichen"], "hu": ["el\u0151jel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sign", "primary": false}, "amoristino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Virino, kiu profesie sekse agas.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0438\u0442\u0443\u0442\u043a\u0430", "\u0436\u0438\u0433\u043e\u043b\u043e"], "fr": ["prostitu\u00e9e", "fille publique", "fille de joie", "grue", "p\u00e9ripat\u00e9ticienne", "putain", "tapineuse"], "en": ["prostitute", "whore", "hooker"], "nl": ["gigolo", "prostituee", "hoer"], "pt": ["prostituta", "puta", "garota de programa"], "de": ["Prostituierte", "Hure", "Nutte", "Callgirl", "Kurtisane [ark]"], "it": ["prostituta", "meretrice", "accompagnatrice (prostituta)", "etera", "peripatetica", "puttana", "marchettara"], "hu": ["selyemfi\u00fa", "zsigol\u00f3", "kitartott"], "pl": ["prostytutka", "dziwka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "amor", "primary": false}, "Kristanujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La tuta kristana mondo, \u0109iuj kristanaj landoj kiel unu tuto (kontraste al Paganujo, Islamujo kaj tiel plu).", "translations": {"ru": ["\u0445\u0440\u0438\u0441\u0442\u0438\u0430\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439 \u043c\u0438\u0440", "\u0445\u0440\u0438\u0441\u0442\u0438\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e (\u0441\u043e\u0431\u0438\u0440\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e)"], "fr": ["chr\u00e9tient\u00e9"], "en": ["Christendom"], "nl": ["christelijke wereld"], "hu": ["kereszt\u00e9ny vil\u00e1g"]}, "examples": [["la edzino de Hejtman Mi\u0125aelo vestos atlason kaj diamantojn en duono de la kortegoj en Kristanujo", "J.B. Cabell, tr. W. Auld: Jurgen. Jekaterinburg: Sezonoj, 2001. \u0108ap. 2, p. 16"]], "subdefinitions": []}], "root": "Krist", "primary": false}, "veratro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio liliacoj (Veratrum), kies radiko estas emetika, laksiga, sed en tro granda dozo mortiga.", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u043c\u044f\u0440\u044b\u0446\u0430"], "nl": ["veratrum"], "pt": ["verator", "flor-da-verdade"], "ru": ["\u0447\u0435\u043c\u0435\u0440\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Germer"], "hu": ["z\u00e1szpa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "veratr", "primary": true}, "mongoleda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al tiu bran\u0109o de la Altaja lingvofamilio, kies \u0109efreprezentanto estas la mongola lingvo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u0433\u043e\u043b\u044c\u0441\u043a\u0456"], "en": ["Mongolian"], "nl": ["mongolo\u00efde"], "pt": ["mong\u00f3lico"], "hu": ["mongoloid", "mongolos"]}, "examples": [["la burjata, kalmuka kaj mongola lingvoj estas la plej grandaj lingvoj mongoledaj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mongoled", "primary": true}, "arda\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io ardanta.", "translations": {"de": ["Glut"], "sv": ["gl\u00f6d"], "hu": ["par\u00e1zs", "zsar\u00e1tnok"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ard", "primary": false}, "barba\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io simila al barbo.", "translations": {"de": ["Barthaar"], "nl": ["baardhaar"], "es": ["barba"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "barb", "primary": false}, "anonujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Monta arbo el Andoj, kultivata en duontropikaj landoj, el familio anonacoj (Annona cherimola).", "translations": {"fr": ["anonier"], "de": ["Cherimoyabaum"], "nl": ["cherimoya (boom)"], "hu": ["cserimoj\u00f3fa", "kr\u00e9malmafa"]}, "examples": [["\u00abmi fartas bone, Ariero,\u00bb diras Tomegino, kiu sidas sur la anonarbo", "A. Lef\u00f3nst Sardi\u00f1as, trad. J. de Jes\u00fas Campos Pacheco, Kuba infanliteraturo, En la montaro, 1999-2002"]], "subdefinitions": []}], "root": "anon", "primary": false}, "entrudi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Trude sin enmiksi en fremdan aferon.", "translations": {"be": ["\u0443\u0432\u044f\u0437\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0443\u043c\u0435\u0448\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["imposer sa pr\u00e9sence"], "nl": ["zich opdringen", "zich bemoeien"], "pl": ["miesza\u0107 si\u0119 (do czego\u015b)", "wdawa\u0107 si\u0119 (w co\u015b)", "wtr\u0105ca\u0107 si\u0119 (do czego\u015b)", "by\u0107 namolnym (pot.)", "by\u0107 upierdliwym (pot. wulg.)"], "ru": ["\u0432\u043c\u0435\u0448\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0432\u0432\u044f\u0437\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "es": ["entrometerse"], "hu": ["beleavatkozik"]}, "examples": [["la lingvo internacia, ne entrudi\u011dante en la doman vivon de la popoloj, povas almena\u016d esti lingvo regna kaj societa", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "trud", "primary": false}, "volvi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Plurfoje rondmeti ion flekseblan \u0109irka\u016d io alia.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0432\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0431\u043c\u043e\u0442\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0431\u043a\u0440\u0443\u0447\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0431\u0433\u043e\u0440\u0442\u0432\u0430\u0446\u044c"], "en": ["roll"], "nl": ["wikkelen", "oprollen"], "pt": ["enrolar", "envolver"], "ru": ["\u043e\u0431\u0435\u0440\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u043c\u043e\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u043c\u043e\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u0432\u0438\u0442\u044c"], "de": ["umwickeln", "umbinden"], "hu": ["felcsavar", "felteker"], "cs": ["vinout"], "es": ["enrollar"]}, "examples": [["volvi \u015dnuron \u0109irka\u016d bastono, kolskarpon sur sian kolon, banda\u011don \u0109irka\u016d brako", null], ["vinberbran\u0109oj volvis sin \u0109irka\u016d la kolonoj", "Z"], ["hederoj volvi\u011dis \u0109irka\u016d la arboj", "B"], ["volvajo da fadeno, de lupolo", "Z"], ["granda pergamena rulvolva\u0135o", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Rondirigi objekton \u0109irka\u016d \u011di mem.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u0435\u0440\u043d\u0443\u0442\u044c"], "de": ["w\u00e4lzen"], "be": ["\u0441\u043a\u0440\u0443\u0447\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0433\u043e\u0440\u0442\u0432\u0430\u0446\u044c"]}, "examples": [["volvi paperfolion", null], ["volvita rubando, petalo de rozo", null], ["kun manikoj suprenvolvitaj \u011dis la kubutoj", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "volv", "primary": true}, "krevi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Subite rompi\u011di pro interna tro granda premforto.", "translations": {"be": ["\u043b\u043e\u043f\u043d\u0443\u0446\u044c", "\u0442\u0440\u044d\u0441\u043d\u0443\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0430\u0440\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0440\u0430\u0441\u043a\u0430\u043b\u043e\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["crever (intransitif)", "\u00e9clater"], "en": ["burst"], "nl": ["barsten", "springen (barsten)", "creperen"], "pt": ["estourar", "explodir", "pipocar"], "ru": ["\u043b\u043e\u043f\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u043b\u043e\u043f\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0442\u0440\u0435\u0441\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0442\u0440\u0435\u0441\u043a\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0440\u0430\u0437\u043e\u0440\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0440\u0430\u0437\u0440\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["bersten", "zerspringen"], "es": ["quebrarse", "romperse"], "pl": ["p\u0119ka\u0107", "rozsadza\u0107"]}, "examples": [["li ridadis tiel, ke al li preska\u016d krevis la ventro", "Z"], ["krevas bombo, veziko, pafilo, pne\u016dmatikoj de bicikleto", null], ["feli\u0109o vezike sin levas, sed balda\u016d falas kaj krevas", "Proverbaro esperanta"], ["maro \u0109iujn riverojn ricevas kaj tamen ne krevas", "Proverbaro esperanta"], ["bulketoj, kiuj krevis de abundego de sekvinberoj", "Z"], ["de tro multa scio krevas la kranio", "Proverbaro esperanta"], ["la \u011dis ekstremeco stre\u0109ita kordo de sentoj krevis", "Z"], ["malgra\u016d la naciismo krevas la landlimoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Fendi\u011di pro malvarmo, sekeco kc.", "translations": {"de": ["platzen", "aufplatzen", "Risse bekommen"], "nl": ["barsten"], "pt": ["rachar", "fender-se"], "pl": ["p\u0119ka\u0107", "trzaska\u0107 (np. o mrozie)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "krev", "primary": true}, "Mikronezio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Meza parto de la Oceanio al kiu apartenas \u0109. 1500 insuloj.", "translations": {"fa": ["\u0645\u06cc\u06a9\u0631\u0648\u0646\u0632\u06cc"], "de": ["Mikronesien"], "bg": ["\u041c\u0438\u043a\u0440\u043e\u043d\u0435\u0437\u0438\u044f"], "en": ["Micronesia"], "pl": ["Mikronezja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato ampleksanta plejparton de la Mikronezio kun \u0109efurbo Palikiro. ISO-3166 kodo: FM.", "translations": {"fa": ["\u0645\u06cc\u06a9\u0631\u0648\u0646\u0632\u06cc", "\u0627\u06cc\u0627\u0644\u0627\u062a \u0641\u062f\u0631\u0627\u0644 \u0645\u06cc\u06a9\u0631\u0648\u0646\u0632\u06cc"], "de": ["Mikronesien", "F\u00f6derierte Staaten von Mikronesien"], "bg": ["\u041c\u0438\u043a\u0440\u043e\u043d\u0435\u0437\u0438\u044f (\u0434\u044a\u0440\u0436\u0430\u0432\u0430)", "\u0424\u0435\u0434\u0435\u0440\u0430\u043b\u043d\u0438 \u043c\u0438\u043a\u0440\u043e\u043d\u0435\u0437\u0438\u0439\u0441\u043a\u0438 \u0449\u0430\u0442\u0438"], "en": ["Micronesia", "Federated States of Micronesia"], "pl": ["Mikronezja", "Sfederowane Stany Mikronezja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mikronezi", "primary": true}, "Araba Maro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maro en Hinda Oceano inter Araba Duoninsulo kaj Hindujo.", "translations": {"ru": ["\u0410\u0440\u0430\u0432\u0438\u0439\u0441\u043a\u043e\u0435 \u043c\u043e\u0440\u0435"], "fr": ["Mer d'Arabie"], "bg": ["\u0410\u0440\u0430\u0431\u0441\u043a\u043e \u043c\u043e\u0440\u0435"], "nl": ["Arabische Zee"], "de": ["Arabisches Meer"], "hu": ["Arab-tenger"], "en": ["Arabian Sea"], "es": ["Mar ar\u00e1bigo"], "he": ["\u05d4\u05d9\u05dd \u05d4\u05e2\u05e8\u05d1\u05d9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mar", "primary": false}, "piednoto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komenta noto de skriba verko, kiu aperas en la malsupra, pieda parto de pa\u011do.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043d\u043e\u0441\u043a\u0430"], "fr": ["note de bas de page"], "en": ["footnote"], "nl": ["voetnoot"], "br": ["notenn diaz ar bajenn"], "de": ["Fu\u00dfnote"], "pl": ["stopka", "przypis"]}, "examples": [["la nun a\u0109etebla eldono de 1954 enhavas multajn piednotojn", "Ne nur leteroj de plum-amikoj, kelkaj specialaj verkoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "not", "primary": false}, "kunordiga konjunkcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konjunkcio, kiu kunigas samfunkciajn elementojn, ekzemple kc.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0447\u0438\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0441\u043e\u044e\u0437"], "fr": ["conjonction de coordination"], "en": ["coordinating conjunction"], "nl": ["nevenschikkend voegwoord"], "de": ["beiordnende Konjunktion", "beiordnendes Bindewort"]}, "examples": [["kaj, sed, a\u016d", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konjunkci", "primary": false}, "brosi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Froti ion per broso.", "translations": {"be": ["\u0447\u044b\u0441\u044c\u0446\u0456\u0446\u044c \u0448\u0447\u043e\u0442\u043a\u0430\u0439"], "fr": ["brosser"], "bg": ["\u0447\u0435\u0442\u043a\u0430\u043c"], "nl": ["borstelen"], "ru": ["\u0447\u0438\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c \u0449\u0451\u0442\u043a\u043e\u0439"], "de": ["b\u00fcrsten"], "sv": ["borsta"], "hu": ["kef\u00e9l"], "fa": ["\u0645\u0627\u0647\u0648\u062a\u200c\u067e\u0627\u06a9\u200c\u06a9\u0646 \u0632\u062f\u0646", "\u0628\u0631\u064f\u0633 \u0632\u062f\u0646"], "en": ["brush"], "pl": ["szczotkowa\u0107"], "br": ["brousta\u00f1"], "es": ["cepillar"]}, "examples": [["brosi vestojn, tapi\u015don, barbon, dentojn, harojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bros", "primary": false}, "itala kukurbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kultivoformo de kukurbo (Cucurbita pepo) tre kultivata en la mediteranea regiono kun verda longforma frukto, ofte man\u011data juna.", "translations": {"de": ["Zucchino"], "nl": ["courgette"], "pl": ["cukinia"], "bg": ["\u0442\u0438\u043a\u0432\u0438\u0447\u043a\u0430"], "en": ["zucchini"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kukurb", "primary": false}, "broso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ilo farita el haregoj a\u016d vergetoj plantitaj sur tabuleto, por forigi per froto la malpura\u0135on.", "translations": {"be": ["\u0448\u0447\u043e\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["brosse"], "bg": ["\u0447\u0435\u0442\u043a\u0430"], "nl": ["borstel"], "ru": ["\u0449\u0451\u0442\u043a\u0430"], "de": ["B\u00fcrste"], "sv": ["borste"], "hu": ["kefe"], "fa": ["\u0645\u0627\u0647\u0648\u062a\u200c\u067e\u0627\u06a9\u200c\u06a9\u0646", "\u0628\u0631\u064f\u0633"], "en": ["brush"], "pl": ["szczotka"], "br": ["broust"], "cs": ["kart\u00e1\u010d"], "es": ["cepillo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bros", "primary": true}, "telea\u016dtografi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Distance transsendi skribon per elektraj kurentoj a\u016d elektromagnetaj ondoj.", "translations": {"hu": ["teleautograf\u00e1l", "k\u00e9z\u00edr\u00e1st tov\u00e1bb\u00edt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "telea\u016dtograf", "primary": true}, "Persujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eksa nomo de Irano.", "translations": {"en": ["Persia"], "nl": ["Perzi\u00eb"], "sv": ["Persien"], "pl": ["Persja"]}, "examples": [["en la unua jaro de Ciro, re\u011do de Persujo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pers", "primary": false}, "\u0109irka\u016dteksto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de frazo a\u016d frazaro en sinsekvo kaj interakordo de ideoj, utila por bona kompreno de \u0109iu ero.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0442\u044d\u043a\u0441\u0442"], "fr": ["contexte"], "bg": ["\u043a\u043e\u043d\u0442\u0435\u043a\u0441\u0442"], "nl": ["context", "zinsverband"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0442\u0435\u043a\u0441\u0442"], "de": ["Kontext"], "hu": ["sz\u00f6vegk\u00f6rnyezet", "sz\u00f6veg\u00f6sszef\u00fcgg\u00e9s", "kontextus"], "en": ["context"], "pl": ["kontekst"]}, "examples": [["la erareco en la nacia traduko de vorto ne prezentas grandan malfeli\u0109on \u0109ar komparante la kuntekstan tradukon en la aliaj lingvoj oni facile trovos la veran sencon", "Fundamento de Esperanto, anta\u016dparolo"], ["\u0109iam la vortoj havas sian plenan kaj precizan signifon nur en kontakto kun la kunteksto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tekst", "primary": false}, "sangeltiri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Kuraci per eltiro de sango.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u043a\u0440\u044b\u0432\u0430\u043f\u0443\u0441\u043a\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["faire une saign\u00e9e", "saigner (faire une saign\u00e9e)"], "ru": ["\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u043a\u0440\u043e\u0432\u043e\u043f\u0443\u0441\u043a\u0430\u043d\u0438\u0435"], "it": ["salassare"], "pl": ["puszcza\u0107 krew"], "hu": ["eret v\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sang", "primary": false}, "kapnei": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Signi sian neadon per movo de la kapo, ofte per balanco de \u011di dekstren kaj maldesktren.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0440\u0438\u0446\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e \u043a\u0430\u0447\u0430\u0442\u044c \u0433\u043e\u043b\u043e\u0432\u043e\u0439"], "fr": ["dire non (d'un signe de t\u00eate)", "r\u00e9pondre par non (d'un signe de t\u00eate)"], "de": ["kopfsch\u00fctteln"], "pl": ["kr\u0119ci\u0107 g\u0142ow\u0105 (przeczy\u0107)"], "fi": ["pudistaa p\u00e4\u00e4t\u00e4\u00e4n"]}, "examples": [["Levio kapneis", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 26"], ["mi ricevis nenion por miaj penoj krom alia kapneo", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato\u0109ap. 5"]], "subdefinitions": []}], "root": "ne", "primary": false}, "n-jambo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metro, \u0109efe konsistanta el n jamboj; simb. /\u03c5\u2015/n(\u03c5).", "translations": {"ru": ["n-\u0441\u0442\u043e\u043f\u043d\u044b\u0439 \u044f\u043c\u0431"], "it": ["-podia giambica", "-metro giambico"]}, "examples": [["kvinjambo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "jamb", "primary": false}, "kamerlingo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kardinalo administranta la Eklezion, dum vakas la Sankta Se\u011do.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u044d\u0440\u043b\u0456\u043d\u0433"], "fr": ["camerlingue"], "nl": ["kamerling", "camerlengo"], "ca": ["camarlenc"], "de": ["K\u00e4mmerling"], "hu": ["kamarling\u00f3"], "pl": ["kamerling"], "es": ["camarlengo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kamerling", "primary": true}, "kverelema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ema kvereli.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u0430\u0440\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439", "\u0441\u043a\u043b\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u0438\u0434\u0438\u0440\u0447\u0438\u0432\u044b\u0439", "\u0434\u0440\u0430\u0447\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439", "\u0437\u0430\u0434\u0438\u0440\u0438\u0441\u0442\u044b\u0439"], "en": ["quarrelsome", "cantankerous", "shrewish"], "nl": ["twistziek"], "pl": ["k\u0142\u00f3tliwy", "swarliwy (przest.)"], "de": ["streits\u00fcchtig"], "es": ["pendenciero", "pele\u00f3n", "camorrista"], "hu": ["veszeked\u0151s", "civakod\u00f3 term\u00e9szet\u0171"]}, "examples": [["se ne lia agado, la (kiel \u0109iam kaj \u0109ie) kverelema esperantistaro de Rusio apena\u016d kreskus rapide", "Nikolao Gudskov: Tiam kiel nun Eventoj, n-ro 50:2 (marto 1994)."]], "subdefinitions": []}], "root": "kverel", "primary": false}, "meti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456", "\u0441\u0442\u0430\u0432\u0456\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u043a\u043b\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456", "\u0437\u044c\u043c\u044f\u0441\u044c\u0446\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["mettre"], "en": ["place"], "nl": ["zetten", "plaatsen", "leggen"], "pt": ["p\u00f4r", "meter", "colocar", "botar"], "de": ["setzen", "stellen", "legen"], "sv": ["placera", "st\u00e4lla", "l\u00e4gga", "s\u00e4tta"], "hu": ["tesz", "helyez"], "br": ["lakaat"], "cs": ["polo\u017eit"], "pl": ["k\u0142a\u015b\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Transigi en difinitan lokon; fari ke iu, io estu ie.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043b\u0430\u0441\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u043b\u043e\u0436\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u043c\u0435\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["meti man\u011dilaron sur la tablon vinagron en salaton, paperon en sian po\u015don", null], ["meti korpon en la teron", "Z"], ["meti \u015dteliston en malliberejon, gardiston \u0109e la pordon", null], ["meti sian \u0109apelon sur la kapon", "Z"], ["meti sian subskribon al kontrakto", null], ["sin meti sur la genuojn", "Z"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0437\u043b\u043e\u0436\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u043b\u043e\u0436\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u043c\u0435\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["meti varojn sur la merkaton, monon en entreprenon (lokumi)", null], ["meti iun sur la tronon", null], ["meti demandon al iu, plendon \u0109e la ju\u011disto", null], ["meti la tutan kulpon sur iun", null], ["meti sian atenton sur ion, sian konfidon, esperon sur, en iun, ion", null], ["meti \u011dojon, timon en la koron de iu", null], ["meti sumon en la kalkulon", null], ["meti ordon en sian paroladon, limon al sia ambicio, finon al la diskuto", null]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Transigi en difinitan staton, igi...a.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u0430\u0442\u044c (\u0447\u0435\u043c\u0443-\u043b.)"]}, "examples": [["meti iun en embarason, dan\u011deron, mizeron", null], ["meti viandon en pecetojn", null], ["meti Esperanton je la servo, je la dispono de \u0109iuj popoloj", null], ["meti ion en forgeson", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "met", "primary": true}, "unukotiledonaj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unu el la du klasoj de magnolioplantoj (Monocotelydoneae), havantaj nur unu kotiledonon.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043d\u0430\u0434\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b\u044f"], "fr": ["monocotyl\u00e9dones"], "en": ["monocotyledonous"], "ru": ["\u043e\u0434\u043d\u043e\u0434\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b\u0435"], "de": ["Einkeimbl\u00e4ttrige"], "sv": ["enhj\u00e4rtbladiga"], "hu": ["egyszik\u0171ek"], "fa": ["\u062a\u06a9\u200c\u0644\u067e\u0647\u200c\u0627\u06cc\u200c\u0647\u0627"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kotiledon", "primary": false}, "paleontologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bran\u0109o de biologio , scienco pri la elfositaj resta\u0135oj a\u016d postsignoj de praaj bestoj kaj vegeta\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u0435\u0430\u043d\u0442\u0430\u043b\u0451\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["pal\u00e9ontologie"], "nl": ["paleontologie"], "pt": ["paleontologia"], "ru": ["\u043f\u0430\u043b\u0435\u043e\u043d\u0442\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "de": ["Pal\u00e4ontologie"], "hu": ["\u0151sl\u00e9nytan", "paleontol\u00f3gia"], "fa": ["\u062f\u06cc\u0631\u06cc\u0646\u200c\u0634\u0646\u0627\u0633\u06cc"], "pl": ["paleontologia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "paleontologi", "primary": true}, "krisigno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interpunkcia signo (!) uzata fine de ordonaj kaj ekkriaj frazoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u0456\u0447\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["point d'exclamation"], "en": ["exclamation mark"], "nl": ["uitroepteken"], "ru": ["\u0432\u043e\u0441\u043a\u043b\u0438\u0446\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0437\u043d\u0430\u043a"], "de": ["Ausrufezeichen"], "hu": ["felki\u00e1lt\u00f3jel"], "sk": ["v\u00fdkri\u010dn\u00edk"], "pl": ["wykrzyknik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kri", "primary": false}, "pendoponto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ponto, kies planko pendas de metalaj \u015dnuregoj.", "translations": {"fr": ["pont suspendu"], "nl": ["hangbrug"], "pl": ["most wisz\u0105cy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pont", "primary": false}, "krokuso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio iridacoj (Crocus), kies unu specio estas safrano.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u043e\u043a\u0443\u0441"], "bg": ["\u043c\u0438\u043d\u0437\u0443\u0445\u0430\u0440"], "nl": ["krokus"], "pt": ["croco (\u00f4) (bot.)", "cr\u00f3cus"], "ru": ["\u043a\u0440\u043e\u043a\u0443\u0441"], "de": ["Krokus"], "sv": ["krokus"], "hu": ["s\u00e1fr\u00e1ny"], "en": ["crocus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "krokus", "primary": true}, "miliono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mil miloj. Matematika simbolo 1000000.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u043b\u044c\u0451\u043d"], "fr": ["million"], "en": ["million"], "nl": ["miljoen"], "br": ["milion"], "pt": ["milh\u00e3o (1.000.000)"], "ru": ["\u043c\u0438\u043b\u043b\u0438\u043e\u043d"], "de": ["Million"], "tr": ["milyon"], "hu": ["milli\u00f3"], "fa": ["\u0645\u06cc\u0644\u06cc\u0648\u0646"], "ku": ["milyon"], "vo": ["balion"], "es": ["mill\u00f3n"]}, "examples": [["tiu \u0109i urbo havas milionn da lo\u011dantoj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 14"]], "subdefinitions": []}], "root": "milion", "primary": true}, "di\u011dita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Cifereca", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "di\u011dit", "primary": true}, "brulema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Facile brulanta.", "translations": {"be": ["\u043b\u0451\u0433\u043a\u0430\u045e\u0437\u0433\u0430\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["inflammable"], "en": ["combustible", "volatile"], "nl": ["ontvlambaar"], "pt": ["inflam\u00e1vel"], "ru": ["\u0433\u043e\u0440\u044e\u0447\u0438\u0439"], "de": ["entz\u00fcndlich"], "hu": ["gy\u00fal\u00e9kony"], "sk": ["hor\u013eav\u00fd"], "pl": ["\u0142atwopalny"]}, "examples": [["beda\u016drinde la planko estis kovrita per brulema plasto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "bruli\u011dema", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "brul", "primary": false}, "doma\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malbona domo, maloportuna, malsolida a\u016d iel difektita.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043c\u0438\u0448\u043a\u043e", "\u0445\u0438\u0431\u0430\u0440\u0430", "\u0445\u0430\u043b\u0443\u043f\u0430", "\u043b\u0430\u0447\u0443\u0433\u0430"], "fr": ["bicoque", "masure"], "nl": ["hut", "krot"], "sv": ["ruckel"], "pl": ["rudera", "ruina"]}, "examples": [["kiel longe ankora\u016d tiu malnova doma\u0109o staros \u0109i tie \u0109e la strato?", "Fabeloj, volumo 2, malnova domo"]], "subdefinitions": []}], "root": "dom", "primary": false}, "pumpumado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ripetata a\u016d ritma bata bruo.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0430\u0431\u0430\u0445\u0430\u043d\u044c\u0435", "\u0433\u0440\u043e\u0445\u043e\u0442", "\u0441\u0442\u0443\u043a"], "fr": ["martellement"], "nl": ["geplof"], "pt": ["martelagem"], "hu": ["d\u00fcb\u00f6rg\u00e9s"]}, "examples": [["Li a\u016dskultis la kriojn kaj la pumpumadon venantajn de la lumplena dormo\u0109ambro", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 20a, p. 202-203a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pum", "primary": false}, "natura nombro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b \u043b\u0456\u043a"], "fr": ["entier naturel"], "en": ["natural number"], "ru": ["\u043d\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u0447\u0438\u0441\u043b\u043e"], "de": ["nat\u00fcrliche Zahl"], "hu": ["term\u00e9szetes sz\u00e1m"], "br": ["niver anterin naturel"], "pl": ["liczba naturalna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nombr", "primary": false}, "embrio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unua formi\u011do de vivanta esta\u0135o en la utero de la patrino, kiam ekaperas la unuaj organoj.", "translations": {"be": ["\u044d\u043c\u0431\u0440\u044b\u0451\u043d", "\u0437\u0430\u0440\u043e\u0434\u0430\u043a"], "fr": ["embryon"], "bg": ["\u0435\u043c\u0431\u0440\u0438\u043e\u043d"], "pt": ["embri\u00e3o"], "ru": ["\u044d\u043c\u0431\u0440\u0438\u043e\u043d", "\u0437\u0430\u0440\u043e\u0434\u044b\u0448", "\u0437\u0430\u0447\u0430\u0442\u043e\u043a"], "de": ["Embryo"], "sv": ["embryo"], "hu": ["embri\u00f3"], "en": ["embryo"], "es": ["embri\u00f3n"], "pl": ["embrion", "zarodek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Komenca kruda skizo de ideo, teorio, projekto.", "translations": {"de": ["Keim", "Anfang", "Anfangsstadium", "Embryionalstadium"], "pt": ["embri\u00e3o"], "pl": ["zarodek"], "hu": ["kezdete", "cs\u00edr\u00e1ja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "embri", "primary": true}, "ha\u011dulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Honora nomo de tiu, kiu pilgrimis al Meko.", "translations": {"fr": ["hajj (p\u00e8lerin)"], "de": ["Haddschi", "Hadschi", "Hadji", "Hajji"], "it": ["h\u0101jj\u012b"], "pt": ["hadji", "h\u00e1ji", "haje"], "hu": ["hadzsi", "mekkai zar\u00e1ndok"]}, "examples": [["\u0109inaj ha\u011duloj revenas hejmen el Mekko", "\u0108ina Interreta Informa Centro, \u0108inaj ha\u011duloj..., 2007-15-01"]], "subdefinitions": []}], "root": "ha\u011d", "primary": false}, "papiliacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tradicia nomo de la familio fabacoj.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043e\u0442\u044b\u043b\u044c\u043a\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e \u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0439)"], "de": ["Schmetterlingsbl\u00fctengew\u00e4chse"], "nl": ["vlinderbloemigen (arch.)"], "pt": ["papilion\u00e1ceas"], "hu": ["h\u00fcvelyesek", "pillang\u00f3svir\u00e1g\u00faak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "papiliac", "primary": true}, "merkatisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esploristo de merkatoj helpanta difini produktojn ta\u016dgajn por a\u0109etantoj.", "translations": {"fr": ["marketiste", "mercatiste"], "de": ["Marktforscher"]}, "examples": [["duono de la laboro estas helpado por reklamistoj kaj merkatistoj", "Kronostar, Asistanto por \u011denerala direktoro, Eklaboru!, 2006-11-17"]], "subdefinitions": []}], "root": "merkat", "primary": false}, "fagopiro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kultivata vegeta\u0135o kies grenon oni uzas por fari farunon, genro el familio poligonacoj (Fagopyrum).", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u044d\u0447\u043a\u0430"], "fr": ["sarrasin"], "en": ["buckwheat"], "nl": ["boekweit"], "pt": ["fag\u00f3piro"], "ru": ["\u0433\u0440\u0435\u0447\u0438\u0445\u0430"], "de": ["Buchweizen"], "tr": ["kara bu\u011fday"], "hu": ["pon\u00e1nka"], "pl": ["gryka"]}, "examples": [["mi kuiros fagopirajn nudelojn", "shiro kurage, Hatena de Esperanto, 2009-12-31"]], "subdefinitions": []}], "root": "fagopir", "primary": true}, "kapsiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kreska\u0135o, kiu produktas kapsikon, genro el familio solanacoj (Capsicum).", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0446 (\u0441\u0442\u0440\u0443\u0447\u043a\u043e\u0432\u044b)"], "fr": ["poivron"], "en": ["pepper"], "nl": ["paprika"], "ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0443\u0447\u043a\u043e\u0432\u044b\u0439 \u043f\u0435\u0440\u0435\u0446"], "de": ["Paprika"], "tr": ["dolmal\u0131k biber"], "hu": ["paprika"], "pl": ["papryka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Verda, ru\u011da a\u016d flava longforma frukto de kapsiko, kun multaj semoj pendantaj interne, uzata kiel legomo kaj kiel spico.", "translations": {}, "examples": [["akra kapsiko", null], ["neakra kapsiko", null], ["el kapsiko oni faras paprikon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kapsik", "primary": true}, "taksusacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de koniferoplantoj (Taxaceae).", "translations": {"be": ["\u0446\u0456\u0441\u0430\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "nl": ["taxusfamilie"], "pt": ["tax\u00e1ceas"], "ru": ["\u0442\u0438\u0441\u0441\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Eibengew\u00e4chse"], "sv": ["idegransv\u00e4xter"], "hu": ["tiszafaf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "taksusac", "primary": true}, "frizuro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "friza\u0135o", "translations": {}, "examples": [["la harojn li lasis kreski \u011dis tia longeco, kiu ebligis fari la\u016dmodan frizuron", "J. Baghy, Sinjoro Melonkapo, en: Migranta plumo, 1929"], ["neniu venis kun tia \u0109emizo, tia frizuro...", "S. MacGill, Portu al mi, rapide!, Juna amiko, 1998:4"]], "subdefinitions": []}], "root": "frizur", "primary": true}, "malfinio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Objekto \u00absenlime granda\u00bb a\u016d \u00absenlime malproksima\u00bb, t.e. ne estanta finio.", "translations": {"be": ["\u0431\u044f\u0441\u043a\u043e\u043d\u0446\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["infini (subst., math.)"], "en": ["infinity"], "ru": ["\u0431\u0435\u0441\u043a\u043e\u043d\u0435\u0447\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Unendlich"], "pl": ["niesko\u0144czono\u015b\u0107"]}, "examples": [["la signohavaj malfinioj +\u221e kaj -\u221e", null], ["la sensigna malfinio \u221e", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fini", "primary": false}, "konglomerato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maso konsistanta el mineralaj rompita\u0135oj nature kuncementitaj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0433\u043b\u044f\u043c\u044d\u0440\u0430\u0442"], "en": ["conglomerate"], "nl": ["conglomeraat"], "pt": ["conglomerado"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0433\u043b\u043e\u043c\u0435\u0440\u0430\u0442"], "ca": ["conglomerat"], "de": ["Konglomerat"], "hu": ["konglomer\u00e1tum"], "fa": ["\u062c\u0648\u0634\u0633\u0646\u06af", "\u06a9\u064f\u0646\u06af\u0650\u0644\u064f\u0648\u0645\u0650\u0631\u0627"], "es": ["conglomerado"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Maso konsistanta el kunigitaj ne samspecaj partoj.", "translations": {"hu": ["konglomer\u00e1tum", "halmaz (rendezetlen)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konglomerat", "primary": true}, "malkro\u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malfiksi, malimpliki, liberigi iun a\u016d ion for de io.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0447\u0430\u043f\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9crocher"], "nl": ["losmaken (afhaken)", "afhaken"], "ru": ["\u043e\u0442\u0446\u0435\u043f\u0438\u0442\u044c"], "hu": ["leakaszt", "lekapcsol"]}, "examples": [["Sidi\u011dante sur la sofon kaj preterirante la tablon la vidvino kro\u0109i\u011dis per nigraj puntoj de sia nigra pelerino al \u0109iza\u0135oj de la tablo. Pjotr Ivanovi\u0109 levi\u011dis por malkro\u0109i; malkro\u0109i veston de la kro\u0109ilo", "L. Tolstoj, tr. V. Melnikov: La morto de Ivan Ilji\u0109. Jekaterinburg: Sezonoj, 1997, \u0109ap. 1."], ["\u015dtonego dekro\u0109i\u011dis de la monto", "Z"], ["timulinetoj \u0135us dekro\u0109itaj de la patrina jupo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kro\u0109", "primary": false}, "skeptikismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doktrino, la\u016d kiu la homa spirito kapablas atingi nenian veron kun certeco.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0435\u043f\u0442\u044b\u0446\u044b\u0437\u043c"], "fr": ["scepticisme (philosophique)"], "en": ["skepticism", "scepticism"], "nl": ["scepticisme"], "ru": ["\u0441\u043a\u0435\u043f\u0442\u0438\u0446\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Skeptizismus"], "hu": ["szkepticizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skeptik", "primary": false}, "malfinia": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Vidu rimarkon sub infinita."], "primary definition": "\u00abSenlime granda\u00bb a\u016d \u00absenlime malproksima\u00bb, t.e. estanta malfinio.", "translations": {"be": ["\u0431\u044f\u0441\u043a\u043e\u043d\u0446\u044b"], "fr": ["infini (adj., math.)"], "en": ["infinite"], "ru": ["\u0431\u0435\u0441\u043a\u043e\u043d\u0435\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["unendlich", "infinit", "unbegrenzt"], "pl": ["niesko\u0144czony"]}, "examples": [["la aro de la primoj estas nefinia", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fini", "primary": false}, "milmil": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grandnombro da.", "translations": {"fr": ["plein de"], "it": ["migliaia (fig.)"]}, "examples": [["subite ekbrilas en la krepusketo la milmil artefaritaj sunoj de tiu \u0109i artefarita mondo. La urbo veki\u011das", "S. Engholm, Al Torento, 1930"]], "subdefinitions": []}], "root": "mil", "primary": false}, "granda\u011da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Jam tre maljuna.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u0440\u044b (\u043d\u0430\u0437.)"], "fr": ["de grand \u00e2ge", "tr\u00e8s ag\u00e9"], "en": ["aged", "of great age"], "nl": ["oud"], "br": ["kozh-tre", "er maez a oad"], "ru": ["\u0441\u0442\u0430\u0440\u044b\u0439"], "pl": ["wiekowy"]}, "examples": [["kiel vi ne hontas, granda\u011da viro, tiel brui pro kelkaj mankantaj butonoj!", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 3, anekdotoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u011d", "primary": false}, "integrado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0442\u044d\u0433\u0440\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "hu": ["integr\u00e1l\u00e1s"], "de": ["Integration"], "ru": ["\u0438\u043d\u0442\u0435\u0433\u0440\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "integr", "primary": false}, "arkiduko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"sk": ["arcivojvoda"], "be": ["\u044d\u0440\u0446\u0433\u0435\u0440\u0446\u0430\u0433"], "fr": ["archiduc"], "en": ["archduke"], "de": ["Erzherzog"], "es": ["archiduque"], "hu": ["f\u0151herceg"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arkiduk", "primary": true}, "Pesilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stelaro kaj signo de la zodiako (Libra).", "translations": {"be": ["\u0428\u0430\u043b\u0456"], "fr": ["Balance (constellation du zodiaque)"], "en": ["Libra"], "nl": ["weegschaal"], "ru": ["\u0412\u0435\u0441\u044b"], "de": ["Waage"], "hu": ["M\u00e9rleg"], "pl": ["waga"], "br": ["Bala\u00f1s (steredeg)"], "es": ["Libra", "Balanza"]}, "examples": [["la suno proksimi\u011das al la stelaro de Pesilo", "La Faraono, volumo 1, Anta\u016dparolo"]], "subdefinitions": []}], "root": "pes", "primary": false}, "kadmio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 48, atompezo 112,40, simbolo Cd. Blanka metalo, uzata por alojoj kaj pro siaj saloj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0434\u043c\u0456\u0439"], "fr": ["cadmium"], "bg": ["\u043a\u0430\u0434\u043c\u0438\u0439"], "de": ["Cadmium"], "it": ["cadmio"], "hu": ["kadmium"], "fa": ["\u06a9\u0627\u062f\u0645\u06cc\u0648\u0645"], "en": ["cadmium"], "br": ["kadmiom"], "fi": ["kadmium"], "es": ["cadmio"], "he": ["\u05e7\u05d3\u05de\u05d9\u05d5\u05dd"], "ru": ["\u043a\u0430\u0434\u043c\u0438\u0439"], "nl": ["cadmium"], "pt": ["c\u00e1dmio"], "la": ["Cadmium"], "tr": ["kadmiyum"], "pl": ["kadm"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kadmi", "primary": true}, "obeza": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["unu el liaj samtempuloj skribis: \u00abMi ekvidis homon grandan, obezan, kun alte levitaj \u015dultroj\u00bb", "V. Koti\u0125ov, trad. -, En ombro..., Art-mozaiko, 2002-11-29, numero 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "obez", "primary": true}, "geologo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u043e\u043b\u044f\u0433"], "fr": ["g\u00e9ologue"], "en": ["geologist"], "nl": ["geoloog"], "pt": ["ge\u00f3logo"], "ru": ["\u0433\u0435\u043e\u043b\u043e\u0433"], "de": ["Geologe"], "tr": ["yerbilimci", "jeolog"], "fa": ["\u0632\u0645\u06cc\u0646\u200c\u0634\u0646\u0627\u0633"], "es": ["ge\u00f3logo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "geolog", "primary": true}, "pedikuri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Piedflegi.", "translations": {}, "examples": [["mi ne kredas, ke tia birdo pedikurus siajn ungojn sola", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pedikur", "primary": true}, "pedikuro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Piedflego.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pedikur", "primary": false}, "elektromagneto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Artefarita magneto, konsistanta el fera stango, \u0109irka\u016d kiu estas volvita elektra fadeno kaj kiu magneti\u011das, kiam la kurento trafluas la volva\u0135on.", "translations": {"be": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u0430\u043c\u0430\u0433\u043d\u0456\u0442"], "fr": ["\u00e9lectroaimant"], "pt": ["eletro\u00edm\u00e3", "eletromagneto"], "ru": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u043e\u043c\u0430\u0433\u043d\u0438\u0442"], "de": ["Elektromagnet"], "hu": ["elektrom\u00e1gnes"], "pl": ["elektromagnes"], "es": ["electroim\u00e1n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "elektromagnet", "primary": true}, "elektromagneta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta al reciproka efiko de elektra kurento sur magneton a\u016d elektromagneton, \u0109u per vario de la magneta alterno al la indukto de elektromotora forto, \u0109u de kurento.", "translations": {"be": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u0430\u043c\u0430\u0433\u043d\u0456\u0442\u043d\u044b"], "fr": ["\u00e9lectromagn\u00e9tique"], "pl": ["elektromagnetyczny"], "ru": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u043e\u043c\u0430\u0433\u043d\u0438\u0442\u043d\u044b\u0439"], "de": ["elektromagnetisch"], "es": ["electromagn\u00e9tico"], "hu": ["elektrom\u00e1gneses"]}, "examples": [["la sama elektromagneta \u015dan\u011di\u011do okazas anka\u016d en la cerbo de paralizuloj, kvankam ili ne kapablas reale estigi tiajn movojn", "Gianfranco Cazzaro: Nia cerbo \"musos\", \u0109u?, Monatojaro 1997a, numero 4a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "elektromagnet", "primary": false}, "optimisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Optimismano.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u0442\u044b\u043c\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["optimiste"], "en": ["optimist"], "nl": ["optimist"], "pt": ["o(p)timista"], "el": ["\u03b1\u03b9\u03c3\u03b9\u03cc\u03b4\u03bf\u03be\u03bf\u03c2"], "de": ["Optimist"], "sv": ["optimist"], "hu": ["optimista"], "ru": ["\u043e\u043f\u0442\u0438\u043c\u0438\u0441\u0442"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Homo inklina trovi \u0109ion bona kaj \u0109iam esperi sukceson.", "translations": {}, "examples": [["estas malfacile esti optimisto pri la plua evoluo de tiu \u0109i jarmilo", "Stefan Maul: Estimataj gelegantoj, Monatojaro 2001a, numero 12a, p. 3a"]], "subdefinitions": []}], "root": "optimist", "primary": true}, "manio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fortega nenormala konstanta inklino al io, al iu \u0109iamsama agado.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u0456\u044f"], "fr": ["manie"], "nl": ["manie"], "pt": ["mania"], "ru": ["\u043c\u0430\u043d\u0438\u044f"], "de": ["Manie", "Manie", "Wahn"], "sv": ["mani"], "hu": ["m\u00e1nia"], "br": ["mania"], "es": ["man\u00eda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Stranga a\u016d ridinda kutimo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0447\u0443\u0434\u0430"], "fr": ["id\u00e9e fixe", "manie (id\u00e9e fixe)", "marotte (id\u00e9e fixe)"], "br": ["albac'henn"], "hu": ["h\u00f3bort"]}, "examples": [["nuna ne-evitebla moda manio", "Marjorie Boulton: Dinomanio, Monatojaro 1994a, numero 2a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mani", "primary": true}, "fiakro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Luebla kale\u015do je dispono de publiko.", "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u044f\u043a\u0440"], "fr": ["fiacre"], "en": ["hackney coach", "hackney carriage", "coach for hire", "carriage for hire", "horse-drawn carriage", "cab", "fiacre"], "nl": ["fiaker"], "pt": ["fiacre"], "ru": ["\u0444\u0438\u0430\u043a\u0440", "\u043d\u0430\u0451\u043c\u043d\u044b\u0439 \u044d\u043a\u0438\u043f\u0430\u0436"], "de": ["Fiaker"], "hu": ["fi\u00e1ker", "b\u00e9rkocsi"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fiakr", "primary": true}, "dunaskito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la du idoj, naskitaj \u0109e la sama aku\u015do: kaj analoge.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0432\u043e\u0439\u043d\u044f\u0448\u043a\u0430"], "fr": ["jumeau (subst., enfant)", "besson"]}, "examples": [["via dunaskito, malfeli\u0109a luanto de la bienoj de la kronprinco estas ruinigita", "La Faraono, volumo 1\u0109ap. 13"], ["same vi falis en kampoj Rutulaj, Larido kaj Timbro, vi dunaskitoj de Da\u016dko, kaj tiel similaj, ke ne vin malsimiligis gepatroj", "H. Vallienne\u0108u li? Postparolo"], ["unu el la du dunaskitoj havis laman piedeton kaj tiu alia havis havis sur la piedo ses fingrojn", "J. Ha\u0161ek trad V. V\u00e1\u0148a La brava soldato \u015cvejk http://www.luin.se/inko/094-5.pdf"], ["trinaskito, kvarnaskito, kvinnaskito, sesnaskito..", null]], "subdefinitions": []}], "root": "nask", "primary": false}, "levi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Movi\u011di supren; alti\u011di.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043d\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u043e\u0434\u043d\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["s'\u00e9lever", "se lever"], "nl": ["opstijgen", "opstaan"], "pt": ["erguer-se", "levantar-se"], "be": ["\u043f\u0430\u0434\u043d\u044f\u0446\u0446\u0430", "\u0443\u0437\u044c\u043d\u044f\u0446\u0446\u0430", "\u0443\u0437\u0432\u044b\u0441\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u043f\u0430\u0434\u0432\u044b\u0441\u0456\u0446\u0446\u0430"], "de": ["sich heben", "sich erheben", "aufsteigen", "aufgehen"], "hu": ["felemelkedik", "fel\u00fclemelkedik"], "pl": ["podnosi\u0107 si\u0119", "przybiera\u0107", "wstawa\u0107"], "es": ["elevarse"]}, "examples": [["aglo, aeroplano, fumo levi\u011das alten", null], ["levi\u011di en la \u0109ielon, al la \u0109ielo", "Z"], ["nubo de polvo levi\u011dis de la tero", null], ["suno, tago, matenru\u011do levi\u011das", "Z"], ["la kolero levi\u011dis al lia kapo", "Z"], ["lumo levi\u011danta", "Z"], ["birdo forlevi\u011das", "Z"], ["kiam la roso forlevi\u011dis", "Z"], ["de la sunlevi\u011dejo \u011dis la sunsubirejo Mia nomo estos granda inter la nacioj", "La Malnova TestamentoMala\u0125i 1:11"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rekte ekstari.", "translations": {"de": ["aufstehen", "sich erheben", "sich aufrichten"], "nl": ["zich oprichten", "verrijzen"], "hu": ["fel\u00e1ll", "felemelkedik"]}, "examples": [["levi\u011di de la se\u011do, el la lito, de dormo", "Z"], ["montar\u0109eno abrupte levi\u011das", null], ["granda nacio levi\u011dos de la randoj de la tero", "Z"], ["gigante nun anta\u016d mi levi\u011das via bildo", "Z"], ["la urbo rapide relevi\u011dis el ruinoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Komenci\u011di.", "translations": {"de": ["aufkommen", "anheben", "beginnen", "sich erheben"], "nl": ["oprijzen", "verschijnen"], "hu": ["t\u00e1mad", "kerekedik"]}, "examples": [["levi\u011dis akra vento", "Z"], ["levi\u011dis murmuro, krio", null], ["subita bruo levi\u011dis en la domo", "Z"], ["malfeli\u0109o levi\u011das sen veko", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Plii\u011di je ia grado.", "translations": {"de": ["sich heben", "sich erheben", "h\u00f6her werden"], "nl": ["zich verheffen"], "hu": ["er\u0151s\u00f6dik", "n\u00f6vekszik"]}, "examples": [["lia vo\u0109o levi\u011dis pro kolero", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Spirite, morale plialti\u011di.", "translations": {"de": ["ansteigen", "sich erheben", "steigen"], "nl": ["uitstijgen"]}, "examples": [["liaj pensoj levi\u011dis per la meditado", null], ["la homaro levi\u011dis super la bestoj", null], ["levi\u011di super la kvereloj de l' \u0109iutaga vivo", null], ["levi\u011di \u011dis tia situacio, ke", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0441\u0441\u0442\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["La Eternulo, via Dio, faros, ke viaj malamikoj, kiuj levi\u011dos kontra\u016d vin, estos frapitaj anta\u016d vi", "La Malnova Testamento, Readmono 28:7"], ["kaj kiam ili estis sur la kampo, Kain levi\u011dis kontra\u016d sian fraton Habel kaj mortigis lin", "La Malnova Testamento, Genezo 4:8"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0441\u0441\u0442\u0430\u0442\u044c"], "en": ["rise (against)"]}, "examples": [["Levi\u011du, proletar' de l' tero, levi\u011du, sklavoj de malsat'!", "E. Pottier tr. K. Kalocsay: Internacio"]], "subdefinitions": []}], "root": "lev", "primary": false}, "komuti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (kurenton) Direkti \u011din en unu cirkviton a\u016d en alian.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u043a\u043b\u044e\u0447\u0430\u0442\u044c", "\u043a\u043e\u043c\u043c\u0443\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u0435\u0434\u0438\u043d\u044f\u0442\u044c"], "fr": ["commuter (un courant)", "faire passer (un courant)"], "en": ["commutate"], "nl": ["omschakelen"], "pt": ["comutar"], "de": ["umschalten"], "hu": ["\u00e1ramir\u00e1nyt v\u00e1lt", "\u00e1tkapcsol", "\u00e1tv\u00e1lt"], "pl": ["komutowa\u0107", "prze\u0142\u0105cza\u0107 (obwody elektryczne)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (vagonaron) Direkti \u011din sur alian relvojon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c \u0441\u0442\u0440\u0435\u043b\u043a\u0443"], "fr": ["aiguiller (ferrov.)"], "nl": ["op een ander spoor brengen"], "pt": ["desviar"], "de": ["umsetzen"], "hu": ["\u00e1tiraacute;nyiacute;t (vonatot maacute;sik siacute;nre)"], "pl": ["przek\u0142ada\u0107 zwrotnic\u0119", "kierowa\u0107 na inny tor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (argumentojn de operacio) Inter\u015dan\u011di ilian lokon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u043c\u0435\u0449\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0441\u0442\u0430\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c"], "fr": ["commuter (tr., math.)"], "de": ["austauschen"], "pl": ["zmienia\u0107 kolejno\u015b\u0107"], "hu": ["felcser\u00e9l (pl. \u00f6sszead\u00e1s tagjait)"]}, "examples": [["eblas komuti la termojn de adicio sen \u015dan\u011di \u011dian rezulton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "komut", "primary": true}, "levi\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago levi\u011di, rezulto de tiu ago.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u044a\u0451\u043c"], "fr": ["lever (fait de se lever)", "haussement (fait de se lever)"], "pl": ["powstanie"], "hu": ["emelked\u00e9s", "felemelked\u00e9s"]}, "examples": [["se la nubo ne levi\u011dis, ili ne ekmar\u015dis \u011dis la tago de \u011dia levi\u011do", "La Malnova TestamentoEliro 40:37"], ["ok \u015dtupoj por levi\u011do", "La Malnova TestamentoJe\u0125ezkel 40:31"], ["nun estas la horo por levi\u011do el dormo", "La Nova TestamentoAl la Romanoj 13:11"]], "subdefinitions": []}], "root": "lev", "primary": false}, "komuto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago komuti.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043c\u0443\u0442\u0430\u0446\u0438\u044f", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u043a\u043b\u044e\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["commutation", "aiguillage (action)"], "pl": ["komutowa\u0107", "prze\u0142\u0105cza\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "komut", "primary": false}, "komuta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043c\u0443\u0442\u0430\u0442\u0438\u0432\u043d \u044b\u0439"], "fr": ["commutatif"], "en": ["commutative"], "de": ["kommutativ"], "pl": ["komutacyjny (kolej., elektr.)", "zwrotny (kolej., lektr.)", "przemienny (elektr., mat.)", "komutatywny (mat.)"], "hu": ["felcser\u00e9lhet\u0151", "kommutat\u00edv"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "komut", "primary": false}, "fervorigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari iun fervora.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0442\u0445\u043d\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["susciter la ferveur (de)", "exalter (passionner)", "galvaniser (passionner)", "passionner (susciter la ferveur)"], "ru": ["\u0432\u043e\u043e\u0434\u0443\u0448\u0435\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c"], "de": ["anfeuern", "anstacheln", "begeistern", "in Begeisterung versetzen"], "pl": ["rozentuzjamowa\u0107", "rozpala\u0107 (np. rozpala\u0107 uczucie)", "zagrzewa\u0107 (np. zagrzewa\u0107 do walki)"], "hu": ["buzd\u00edt", "\u00f6szt\u00f6n\u00f6z"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fervor", "primary": false}, "tabelvorto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En Esperanto, \u0109iu el la 45 regule konstruitaj vortoj, kiujn oni povas aran\u011di en tabelon demonstrantan tiun regulecon, kiuj esprimas seriojn da pronomoj kaj adverboj.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u0431\u043b\u0456\u0447\u043d\u044b \u0437\u0430\u0439\u043c\u0435\u043d\u044c\u043d\u0456\u043a"], "ru": ["\u0442\u0430\u0431\u043b\u0438\u0447\u043d\u043e\u0435 \u043c\u0435\u0441\u0442\u043e\u0438\u043c\u0435\u043d\u0438\u0435"], "pl": ["s\u0142owo z tabeli korelatywnej"], "hu": ["tabellasz\u00f3", "egyszer\u0171 sz\u00f3"]}, "examples": [["oni povas diri, ke \u0109iu tabelvorto konsistas el anta\u016dparto kaj postparto, sed oni tamen ne rigardu la tabelvortojn kiel kunmetitajn vortojn", "Plena Manlibro de Esperanta Gramati"], ["la tabelvortoj de ka\u016dzo estas ial, kial, tial, nenial, \u0109ial", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "pronomoj", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tabel", "primary": false}, "palmoleo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Oleo el la fruktoj de oleopalmo (Elaeis guineensis), uzata por kuiro, en sapo, en me\u0125anika\u0135oj....", "translations": {"fr": ["huile de palme"], "pl": ["olej palmowy"]}, "examples": [["tian damnan laboron mi havas, sinjoro: fari, kvaza\u016d mi a\u0109etas palmoleon, kaj dume ser\u0109i novajn trovejojn de perlokonkoj", "Milito kontra\u016d salamandr, libro 1a, \u0109apitro 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ole", "primary": false}, "legacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vicambasadorejo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0438\u043f\u043b\u043e\u043c\u0430\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u043c\u0438\u0441\u0441\u0438\u044f"], "nl": ["gezantschap", "legatie"], "pt": ["lega\u00e7\u00e3o (diplomacia)"], "be": ["\u0434\u044b\u043f\u043b\u044f\u043c\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u0430\u044f \u043c\u0456\u0441\u0456\u044f", "\u0434\u044b\u043f\u043b\u044f\u043c\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u0430\u0435 \u043f\u0440\u0430\u0434\u0441\u0442\u0430\u045e\u043d\u0456\u0446\u0442\u0432\u0430"], "de": ["Gesandtschaft"], "hu": ["k\u00f6vets\u00e9g", "diplom\u00e1ciai k\u00e9pviselet", "misszi\u00f3 (diplom\u00e1ciai)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "legaci", "primary": true}, "murenedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo angiloformaj fi\u015doj (Muraenidae).", "translations": {"ru": ["\u0443\u0433\u0440\u0451\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Mur\u00e4nen (Familie)"], "nl": ["", "murenen (fam.)", "moeralen (fam.)"], "pt": ["muren\u00eddeos"], "hu": ["mur\u00e9naf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "murened", "primary": true}, "movokvanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fizika grando, egala al produto de maso per rapido.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u0438\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e \u0434\u0432\u0438\u0436\u0435\u043d\u0438\u044f", "\u0438\u043c\u043f\u0443\u043b\u044c\u0441"], "fr": ["quantit\u00e9 de mouvement"], "nl": ["hoeveelheid van beweging"], "hu": ["mozg\u00e1smennyis\u00e9g", "impulzus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kvant", "primary": false}, "altvalora": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0448\u0442\u043e\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["pr\u00e9cieux"], "nl": ["waardevol"], "pt": ["valioso", "precioso"], "ru": ["\u0446\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["wertvoll"], "tr": ["\u00e7ok de\u011ferli"], "hu": ["nagy \u00e9rt\u00e9k\u0171"], "br": ["a dalvoudegezh vras"], "es": ["valioso"], "he": ["\u05e8\u05d1 \u05e2\u05e8\u05da", "\u05d9\u05e7\u05e8 \u05e2\u05e8\u05da"]}, "examples": [["ni ne perdu altvaloran tempon, sinjoroj", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 20a, Lemuel faras eltrovon"]], "subdefinitions": []}], "root": "valor", "primary": false}, "movtrotuaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ruli\u011danta striego por portado de homoj, eventuale de objektoj.", "translations": {"fr": ["tapis roulant"]}, "examples": [["rultrotuarojn oni trovas precipe en flughavenoj a\u016d grandaj fervojaj a\u016d metroaj stacioj", "Rultrotuaro, Vikipedio, 2009-12-12"], ["kiam mi estis infano, simpluloj ne kredis, ke iam ekzistos movtrotuaroj", "B. Vaha, Adolesko, 1987"]], "subdefinitions": []}], "root": "trotuar", "primary": false}, "kamenskrapisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kies metio estas purigi kamenojn kaj fumtubojn je fulgo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u0456\u043d\u0430\u0440"], "fr": ["ramoneur"], "en": ["chimney sweep"], "nl": ["schoorsteenveger"], "ru": ["\u0442\u0440\u0443\u0431\u043e\u0447\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Schornsteinfeger"], "hu": ["k\u00e9m\u00e9nysepr\u0151"], "br": ["skarzher-siminalio\u00f9"], "pl": ["kominiarz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kamen", "primary": false}, "\u011dui": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Senti egan plezuron, precipe sentuman, pro la posedo de io.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0441\u043b\u0430\u0436\u0434\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["jouir (de)"], "en": ["enjoy"], "nl": ["genieten van"], "pt": ["gozar", "desfrutar"], "be": ["\u0446\u0435\u0448\u044b\u0446\u0446\u0430", "\u0430\u0442\u0440\u044b\u043c\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c \u0430\u0441\u0430\u043b\u043e\u0434\u0443 (\u0437 \u0447\u0430\u0433\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456)"], "ca": ["gaudir", "fruir"], "de": ["genie\u00dfen"], "it": ["godere", "usufruire", "gustare (assaporare con piacere)"], "hu": ["\u00e9lvez"], "cs": ["po\u017e\u00edvat", "vychutn\u00e1vat"], "es": ["disfrutar"]}, "examples": [["\u011dui belan spektaklon, naturon, delikatan man\u011don, fre\u015dan aeron, \u0109eeston de amiko, belan promenadon", null], ["\u011dui la vivon, \u011dui volupton", "Z"], ["\u015diaj karesoj \u011duigu vin en \u0109iu tempo", "La Malnova Testamento, Sentencoj 5:19"], ["estos al mi \u011due lin revidi", "Z"], ["kiu venas plej frue, sidas plej \u011due", "Proverbaro esperanta"], ["mi \u011duas konstatante tion", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Posedi aferon, de kiu oni havas utilon a\u016d plezuron.", "translations": {}, "examples": [["\u011dui profiton, gastigon, superecon, rajton, liberecon, konfidon de iu", null], ["\u011dui grandan estimon en la sciencaj sferoj", null], ["\u011dui sorton, sukceson, prosperon, muzikon, sanon, ripozon, trankvilon, afablan gastemon, interparoladon, diversajn favorojn, rabaton, la samajn laborkondi\u0109ojn, altan salajron", "B"], ["tiuj kantoj \u011duas la amon de la popolo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011du", "primary": true}, "sinki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mallevi\u011di pro propra pezo.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u0443\u0441\u043a\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u043f\u0430\u0433\u0440\u0443\u0436\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0441\u043f\u0443\u0441\u043a\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0437\u044c\u043d\u0456\u0436\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["s'enfoncer (sombrer)", "sombrer"], "en": ["sink"], "nl": ["zinken"], "ru": ["\u043f\u043e\u0433\u0440\u0443\u0436\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043e\u043f\u0443\u0441\u043a\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0442\u043e\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0438\u0434\u0442\u0438 \u043a\u043e \u0434\u043d\u0443"], "hu": ["s\u00fcllyed", "les\u00fcllyed", "lemer\u00fcl"]}, "examples": [["dis\u0135etite iuj pecoj rapide sinkis, dum aliaj flosis la\u016d la fluo", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 62a, volumo 2a, p. 331a"], ["bordo, kie ni sinkis kelkfoje \u011dis la genuo en la \u015dlimon", "Werner Schad, Orinoko-delto: Indianoj, mar\u0109oj, arbarego, Monato, jaro 2000a, numero 11a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["ial neniom ofendite per la vorto \u00abkreteno\u00bb, kaj e\u0109 agrable surprizite, Ivano ridetis kaj resinkis en la duondormon", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 11a, p. 100a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sink", "primary": true}, "aeroplano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato kapabla sin levi kaj movi en la aero, ne estante pli malpeza ol \u011di, dank' al la premo de la vento sur \u011diaj surfacoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u044d\u0440\u0430\u043f\u043b\u044f\u043d", "\u0441\u0430\u043c\u0430\u043b\u0451\u0442"], "fr": ["a\u00e9roplane", "avion"], "bg": ["\u0441\u0430\u043c\u043e\u043b\u0435\u0442"], "de": ["Flugzeug"], "it": ["aeroplano", "aereo"], "hu": ["rep\u00fcl\u0151g\u00e9p", "aeropl\u00e1n"], "fa": ["\u0647\u0648\u0627\u067e\u06cc\u0645\u0627"], "en": ["airplane"], "es": ["aeroplano", "avi\u00f3n"], "he": ["\u05d0\u05d5\u05d9\u05e8\u05d5\u05df"], "ru": ["\u0441\u0430\u043c\u043e\u043b\u0451\u0442", "\u0430\u044d\u0440\u043e\u043f\u043b\u0430\u043d"], "nl": ["vliegtuig"], "pt": ["aeroplano", "avi\u00e3o"], "tr": ["u\u00e7ak"], "sv": ["flygplan"], "sk": ["lietadlo"], "pl": ["aeroplan (przest.)", "samolot"]}, "examples": [["la blankuloj bombardas ilin de aeroplanoj", "El vivo de \u0109uk\u0109oj, la trimova \u015dakproblemo, 3"], ["en la aero zumas aeroplanoj kaj blankaj reflektoroj lumigas la defendantajn sin stratojn", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "avio", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aeroplan", "primary": true}, "represio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Amasa persekuto de politikaj kontra\u016duloj a\u016d de suspektata socia, politika a\u016d etna grupo.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u043f\u0440\u0435\u0441\u0441\u0438\u044f"], "en": ["political repression"], "nl": ["repressie", "onderdrukking"], "pl": ["represja"]}, "examples": [["rezulte de la Dua Mondmilito, de represioj kaj elmigrado la kvanto kaj la konsisto de lo\u011dantaro multe \u015dan\u011di\u011dis", "Margarita Zelve: Ventspils. Latvia Esperantisto No 6, 2007"], ["post malvenko de Kron\u015dtadta ribelo en 1921 bol\u015devika registaro komencis ondon de represioj kontra\u016d anarkiistoj", "Aleksej Borovoj. Vikipedio"], ["germanoj nomis tiujn eventojn \u00abBromberger Blutsonntag\u00bb, komencante represiojn", "Bydgoszcz. Vikipedio"]], "subdefinitions": []}], "root": "represi", "primary": true}, "represii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Submeti al represio.", "translations": {"nl": ["onderdrukken"]}, "examples": [["la oratoro postulis senkompate represii la eksnobelojn, alilandanojn kaj aliajn ka\u015ditajn malamikojn de la revolucio", null], ["represiitaj popoloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "represi", "primary": false}, "skrofolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Formo de tuberkulozo karakterizata per \u015dvelo de limfaj glandoj kaj inflamo de okuloj kaj artikoj.", "translations": {"be": ["\u0448\u043a\u0440\u043e\u0444\u0443\u043b"], "nl": ["scrofulose"], "ru": ["\u0441\u043a\u0440\u043e\u0444\u0443\u043b\u0451\u0437", "\u0437\u043e\u043b\u043e\u0442\u0443\u0445\u0430"], "de": ["Skrofel"], "pl": ["skrofu\u0142a", "zo\u0142za"], "hu": ["g\u00f6rv\u00e9ly", "scorfula"]}, "examples": [["estis du guvernistoj kun siaj edukatoj, venintaj sin kuraci de skrofolo", "Princidino Mary"]], "subdefinitions": []}], "root": "skrofol", "primary": true}, "studi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Science esplori.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0441\u043b\u0435\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u0432\u0443\u0447\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["\u00e9tudier"], "en": ["study"], "nl": ["studeren"], "pt": ["estudar"], "ru": ["\u0438\u0437\u0443\u0447\u0430\u0442\u044c", "\u0438\u0441\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["studieren"], "sv": ["studera"], "hu": ["tanulm\u00e1nyoz", "kutat"], "cs": ["studovat"], "es": ["estudiar"]}, "examples": [["studi la proprecojn de iu substanco, iun vegeta\u0135on", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Diligente labori por akiri la posedon de ia scienco.", "translations": {"be": ["\u0448\u0442\u0443\u0434\u0437\u0456\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0448\u0442\u0443\u0434\u044b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "ru": ["\u0438\u0437\u0443\u0447\u0430\u0442\u044c", "\u0448\u0442\u0443\u0434\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["tanul (fels\u0151fokon)"]}, "examples": [["studi fizikon, filozofion, ian specialan bran\u0109on", null]], "subdefinitions": []}], "root": "stud", "primary": true}, "hanso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komerca asocio de negocistoj a\u016d urboj: gildo, korporacio, sindikato", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043d\u0437\u0430"], "fr": ["hanse"], "nl": ["Hansa"], "pt": ["hansa"], "ru": ["\u0433\u0430\u043d\u0437\u0430"], "de": ["Hanse", "Hansa [ark]"], "hu": ["Hanza"]}, "examples": [["la plej konata estas la \u00abGermana Hanso\u00bb, kiu ligis inter la 13a kaj la 16a jarcentoj komercistojn el norde\u016dropaj urboj", "Roland Rotsaert: Mezepoka hanso-asocio revivi\u011das, Monato, jaro 2002a, numero 4a, p. 17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "hans", "primary": true}, "magnezito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "MgCO3. Natura magnezia karbonato.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0433\u043d\u044d\u0437\u0456\u0442"], "hu": ["magnezit"], "nl": ["magneziet", "magnesiumcarbonaat"], "pt": ["magnesita", "giobertita", "espato-de-magn\u00e9sio"], "ru": ["\u043c\u0430\u0433\u043d\u0435\u0437\u0438\u0442"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "magnezit", "primary": true}, "tu\u015degi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Maldelikate kaj abrupte interfrapi\u011di kun io.", "translations": {"be": ["\u0448\u0442\u0443\u0440\u0445\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0456\u0445\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["heurter"], "nl": ["stoten"], "ru": ["\u0442\u043e\u043b\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0441\u0442\u043e\u043b\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["ansto\u00dfen"], "pl": ["zawadza\u0107 o co\u015b", "wpada\u0107 na co\u015b, kogo\u015b", "potr\u0105ca\u0107 co\u015b, kogo\u015b"], "hu": ["bele\u00fctk\u00f6zik"]}, "examples": [["ektu\u015degi meblon en mallumo", null], ["tiu reformo tu\u015degi\u011dus kontra\u016d nevenkebla kontra\u016dstaro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tu\u015d", "primary": false}, "Mediteraneo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maro, loki\u011danta de 30\u00b015' \u011dis 45\u00b050' de norda latitudo kaj de 6\u00b0 de okcidenta longitudo \u011dis 36\u00b0 de orienta longitudo. \u011ciaj bordoj apartenas al tri mondopartoj: E\u016dropo, Azio kaj Afriko.", "translations": {"be": ["\u041c\u0456\u0436\u0437\u0435\u043c\u043d\u0430\u0435 \u043c\u043e\u0440\u0430"], "fr": ["mer M\u00e9diterran\u00e9e"], "en": ["Mediterranean Sea"], "nl": ["Middellandse Zee"], "pt": ["Mediterr\u00e2neo"], "ru": ["\u0421\u0440\u0435\u0434\u0438\u0437\u0435\u043c\u043d\u043e\u0435 \u043c\u043e\u0440\u0435"], "de": ["Mittelmeer"], "hu": ["F\u00f6ldk\u00f6zi-tenger"], "sk": ["Stredozemn\u00e9 more"], "fa": ["\u062f\u0631\u06cc\u0627\u06cc \u0645\u062f\u06cc\u062a\u0631\u0627\u0646\u0647", "\u062f\u0631\u06cc\u0627\u06cc \u0645\u06cc\u0627\u0646\u0647"], "br": ["Mor Kreizdouar"], "ro": ["Marea Mediteran\u0103"], "pl": ["Morze \u015ar\u00f3dziemne"]}, "examples": [["la insuloj de Mediteraneo", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 24a"], ["Edwin de Kock voja\u011dis en 1985 al E\u016dropo, al Mediteraneo", "Franz-Georg R\u00f6ssler, Profite voja\u011du kun Edwin, Monato, jaro 1994a, numero 6a, p. 21a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Mediterane", "primary": true}, "fontanelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mola parto de la kranio \u0109e tre junaj infanoj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u043e\u0434\u043d\u0438\u0447\u043e\u043a"], "fr": ["fontanelle"], "en": ["fontanel(le)"], "nl": ["fontanel"], "pt": ["fontanela", "moleira", "font\u00edculo"], "de": ["Fontanelle"], "hu": ["kutacs", "fontanella"], "pl": ["ciemi\u0105czko"], "es": ["fontanela"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fontanel", "primary": true}, "proksimigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari ion proksima.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0431\u043b\u0456\u0436\u0430\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u0431\u043b\u0456\u0436\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["approcher (tr.)"], "nl": ["naderbij brengen"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0431\u043b\u0438\u0437\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0431\u043b\u0438\u0436\u0430\u0442\u044c"], "de": ["ann\u00e4hern"], "hu": ["k\u00f6zel\u00edt"]}, "examples": [["proksimigu tiun se\u011don", null], ["la artikolo ankora\u016d pli ilin malproksimigas de mi", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "proksim", "primary": false}, "devontigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ligi per promeso, ke tiu nepre faros.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u044f\u0437\u0430\u0442\u044c"], "pl": ["zobowi\u0105zywa\u0107"], "hu": ["elk\u00f6telez"]}, "examples": [["dum la \u015duldanto silente devontigas sin al dankemo, same anka\u016d la bonfaranto devontigas sin al konservado de tiu sama bonvolo", "La revadoj de soleca promenanto, sesa promenado"], ["li timis devontigi sin al pagado de grandaj sumoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "dev", "primary": false}, "alkal(ec)a": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta saman reakcion kiel alkalo.", "translations": {"be": ["\u0448\u0447\u043e\u043b\u0430\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["alcalin"], "en": ["alkaline"], "nl": ["alkalisch"], "pt": ["alcalino"], "ru": ["\u0449\u0435\u043b\u043e\u0447\u043d\u043e\u0439"], "de": ["alkalisch", "alkaliartig"], "sk": ["z\u00e1sadit\u00fd"], "fa": ["\u0642\u0644\u06cc\u0627\u06cc\u06cc"], "es": ["alcalino"], "pl": ["alkaliczny", "zasadowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "alkal", "primary": false}, "krimoscienco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Studado de krimoj, krimantoj, iliaj rilatoj al socio, medio, le\u011daro.", "translations": {"fr": ["criminologie"], "nl": ["criminologie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "krim", "primary": false}, "Tuvalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sudpacifika insularo. Teritorio de \u015dtato Tuvalo.", "translations": {"de": ["Tuvalu"], "bg": ["\u0422\u0443\u0432\u0430\u043b\u0443"], "pl": ["Wyspy Lagunowe", "Wyspy Ellice"], "en": ["Tuvalu"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Lando en la samnoma insularo kun \u0109efurbo Funufatio. ISO-3166 kodo: TV.", "translations": {"pl": ["Tuvalu", "Wyspy Ellice (przest.)", "Terytorium Tuvalu (przest.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tuval", "primary": true}, "indiano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de iu el la pralo\u011daj popoloj de Ameriko anta\u016daj al la e\u016dropa enmigro kaj koloniigo en la 16a jarcento.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0434\u0435\u0435\u0446"], "fr": ["Indien (d'Am\u00e9rique)", "Am\u00e9rindien"], "bg": ["\u0438\u043d\u0434\u0438\u0430\u043d\u0435\u0446"], "nl": ["Indiaan"], "pt": ["\u00edndio", "amer\u00edndio", "ind\u00edgena"], "be": ["\u0456\u043d\u0434\u044b\u044f\u043d\u0456\u043d", "\u0456\u043d\u0434\u0437\u0435\u0435\u0446"], "de": ["Indianer"], "sv": ["indian"], "hu": ["indi\u00e1n"], "en": ["Indian"], "es": ["indio"]}, "examples": [["ni pasigis tre amuzan nokton inter indianoj, indianinoj, indianidoj, kune kun hundoj kaj malsova\u011daj papagoj", "Werner Schad, Orinoko-delto: Indianoj, mar\u0109oj, arbarego, Monato, jaro 2000a, numero 11a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "indian", "primary": true}, "indiana": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al indianoj, al ties kulturoj.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0434\u044b\u044f\u043d\u0441\u043a\u0456", "\u0456\u043d\u0434\u0437\u0435\u0439\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["indien (d'Am\u00e9rique, adj.)", "am\u00e9rindien (adj.)"], "en": ["Indian"], "ru": ["\u0438\u043d\u0434\u0435\u0439\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["indianisch"], "hu": ["indi\u00e1n"]}, "examples": [["kune kun la federaciaj indianaj triboj, ili atakis kaj okupis la urbon Teno\u0109titlan", "Satiraj rakontoj, la guarbo"]], "subdefinitions": []}], "root": "indian", "primary": false}, "origamio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Belarto de paperfaldado, precipe la\u016d la japana tradicio.", "translations": {"fr": ["origami"], "de": ["Origami"], "nl": ["origami"], "pt": ["origami"], "en": ["origami"]}, "examples": [["Nu, al mi ne pla\u0109as mem propagandi mian pa\u011daron pri origamio kaj mi neniam postskribe aldonas al miaj retaj skriboj la adreson www.corobu.com. Tamen mi ne povas min deteni iomete reparoli (hum! reskribi) pri la testudo", "Mireille Corobu, La martelistoj (satiro pri la Esperanto-movado), soc.culture.esperanto, 2008-06-03"]], "subdefinitions": []}], "root": "origami", "primary": true}, "kvadranto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvarono de cirklo; centra angulo, kiu detran\u0109as tian arkon.", "translations": {"be": ["\u043a\u0432\u0430\u0434\u0440\u0430\u043d\u0442"], "fr": ["quadrant"], "en": ["quadrant"], "nl": ["kwadrant"], "ru": ["\u043a\u0432\u0430\u0434\u0440\u0430\u043d\u0442"], "de": ["Quadrant"], "hu": ["kvadr\u00e1ns"], "pl": ["\u0107wiartka"]}, "examples": [["du ortaj koordinataj aksoj estigas kvar kvadrantojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: La vorto etime signifas kvaronon. Kvadranto do signifas anka\u016d kvaronon de geometria figuro."], "primary definition": "Romia malgrandvalora monero, egala al kvarono de asaro.", "translations": {"nl": ["kwadrant (munt)"]}, "examples": [["li ne eliros el tie \u011dis li estos repaginta la lastan kvadranton", "trad. G. Berveling, la dida\u0125eo. - IABO, 1979"]], "subdefinitions": []}], "root": "kvadrant", "primary": true}, "galvana": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta al kontinua kurento, ekz-e produktata de pilo, a\u016d al io produktata de tia kurento.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043b\u044c\u0432\u0430\u043d\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["galvanique"], "en": ["galvanic"], "nl": ["galvanisch"], "pt": ["galv\u00e2nico"], "el": ["\u03b3\u03b1\u03bb\u03b2\u03b1\u03bd\u03b9\u03ba\u03cc\u03c2"], "de": ["galvanisch"], "hu": ["galv\u00e1n-", "galvanikus"], "ru": ["\u0433\u0430\u043b\u044c\u0432\u0430\u043d\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "es": ["galv\u00e1nico"]}, "examples": [["galvana elektro, kurento, efiko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "galvan", "primary": true}, "aborigeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de iu el la pralo\u011daj popoloj de A\u016dstralio.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0430\u0440\u044b\u0433\u0435\u043d (\u0430\u045e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043b\u0456\u0439\u0441\u043a\u0456)"], "fr": ["aborig\u00e8ne (subst., d'Australie)"], "bg": ["\u0430\u0431\u043e\u0440\u0438\u0433\u0435\u043d"], "nl": ["inboorling"], "ru": ["\u0430\u0431\u043e\u0440\u0438\u0433\u0435\u043d"], "de": ["Ureinwohner Australiens", "Aborigine"], "hu": ["bennsz\u00fcl\u00f6tt", "\u0151slakos"], "en": ["aborigene"], "pl": ["aborygen"]}, "examples": [["a\u016dstralianoj komisias elstaran aborigeninon porti la olimpian tor\u0109on", "Werner Schad: Tor\u0109o de hipokriteco, Monatojaro 2001a, numero 3a, p. 4a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0442\u0443\u0437\u0435\u043c\u0435\u0446"], "fr": ["aborig\u00e8ne (subst., autochtone)", "autochtone (subst.)", "indig\u00e8ne (subst.)"], "de": ["Ureinwohner"], "pl": ["aborygen", "tubylec", "autochton"], "be": ["\u0430\u0431\u0430\u0440\u044b\u0433\u0435\u043d", "\u0442\u0443\u0431\u044b\u043b\u0435\u0446"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aborigen", "primary": true}, "aborigena": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la aborigenoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0430\u0440\u044b\u0433\u0435\u043d\u043d\u044b"], "fr": ["aborig\u00e8ne (adj.)", "autochtone (adj.)", "indig\u00e8ne (adj.)"], "ru": ["\u0430\u0431\u043e\u0440\u0438\u0433\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0430\u0431\u043e\u0440\u0438\u0433\u0435\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u0442\u0443\u0437\u0435\u043c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["Aboriginie-..."], "pl": ["aboryge\u0144ski", "tubylczy", "autochtoniczny"], "hu": ["\u0151slakos", "bennsz\u00fcl\u00f6tt"]}, "examples": [["\u011di same deklaris sin por repaci\u011do kun homoj aborigenaj", "Ralph Harry: Nacio kontra\u016d rasismo, Monatojaro 1997a, numero 1a, p. 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "aborigen", "primary": false}, "plandumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Suba plata parto de \u015duo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u044d\u0448\u0432\u0430 (\u0430\u0431\u0443\u0442\u043a\u0443)", "\u043f\u0430\u0434\u043d\u043e\u0441\u0430\u043a"], "fr": ["semelle"], "en": ["sole"], "nl": ["zool (v.schoen)", "schoenzool"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043e\u0448\u0432\u0430 (\u043e\u0431\u0443\u0432\u0438)", "\u043f\u043e\u0434\u043c\u0451\u0442\u043a\u0430"], "de": ["Sohle"], "hu": ["cip\u0151talp"], "pl": ["zel\u00f3wka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pland", "primary": false}, "tarifi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Difini tarifon pri io.", "translations": {"be": ["\u0443\u0441\u0442\u0430\u043d\u0430\u0432\u0456\u0446\u044c \u0442\u0430\u0440\u044b\u0444"], "fr": ["fixer les prix", "fixer le tarif"], "ru": ["\u0443\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u0438\u0442\u044c \u0442\u0430\u0440\u0438\u0444"], "de": ["tarifieren", "Tarife beschlie\u00dfen", "S\u00e4tze festlegen"], "hu": ["d\u00edjat meg\u00e1llap\u00edt", "d\u00edjat szab"], "fa": ["\u062a\u0639\u0631\u0641\u0647 \u0628\u0633\u062a\u0646", "\u0646\u0631\u062e\u200c\u06af\u0630\u0627\u0631\u06cc \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "es": ["poner la tarifa de", "fijar la tarifa de"], "pl": ["okre\u015bla\u0107 taryf\u0119", "ustala\u0107 stawk\u0119"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tarif", "primary": false}, "sorparbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio rozacoj (Sorbus), de arbedoj kaj arboj sen pikiloj, simplaj a\u016d plumaj folioj, ofte kun lana malsupra flanko, kun floroj aran\u011dataj en umbelaj panikloj kaj bero- a\u016d piroformaj drupoj.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0431\u0456\u043d\u0430"], "nl": ["lijsterbes (plant)"], "ru": ["\u0440\u044f\u0431\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Mehlbeere"], "sv": ["oxel"], "pl": ["jarz\u0105b"], "hu": ["berkenye (fa)"]}, "examples": [["e\u0109 malgranda beleta sorparbo enigis tie radikojn kaj staris gracie kaj elegante alte supre en la mezo de la maljuna saliko", "Fabeloj, volumo 3, \u0108io sur sian \u011dustan lokon!"], ["doma sorpujo", null], ["birda sorpujo", null], ["blanka sorpujo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sorp", "primary": false}, "tarifo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Difinita prezaro pri komerca\u0135oj, laboroj, servoj, impostoj.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u0440\u044b\u0444"], "fr": ["tarif"], "en": ["tariff", "list of charges", "list of prices"], "nl": ["tarief"], "pt": ["tarifa"], "ru": ["\u0442\u0430\u0440\u0438\u0444"], "de": ["Tarif", "Satz"], "hu": ["tarifa", "d\u00edjszab\u00e1s"], "fa": ["\u062a\u0639\u0631\u0641\u0647", "\u0646\u0631\u062e"], "es": ["tarifa"], "pl": ["taryfa", "taryfikator", "stawka"]}, "examples": [["tarifoj de publika transporto pli rapide kreskis ol la kostoj de propra veturilo", "Roland Rotsaert: Medio-indulgo de la \u0109efaj ekonomiaj sektoroj, Monato jaro 2001a, numero 3a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tarif", "primary": true}, "forstreki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Forigi, nuligi trastrekante; fari strekon sur io skribita por nuligi \u011din.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0447\u0435\u0440\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0447\u0435\u0440\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c"], "fr": ["barrer (biffer)", "biffer", "rayer (biffer)"], "en": ["strike out", "cross out"], "nl": ["doorstrepen"], "de": ["ausstreichen", "fortstreichen", "wegstreichen"], "hu": ["kih\u00faz (list\u00e1b\u00f3l)", "kit\u00f6r\u00f6l (list\u00e1b\u00f3l)", "\u00e1th\u00faz"]}, "examples": [["elstreki la viandon el sia tabelo de man\u011doj", "K"], ["nun volu pardoni ilian pekon; kaj se ne, tiam volu elstreki min el Via libro, kiun Vi skribis", "La Malnova Testamento, Eliro 32:32"], ["farita \u2015 elstrekita", "Proverbaro esperanta"], ["ili estas elstrekitaj el la libro de vivantoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "strek", "primary": false}, "sin alkonformigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi sin konforma.", "translations": {"fr": ["se conformer", "se mettre en conformit\u00e9", "s'accorder (s'adapter)", "ob\u00e9ir (se mettre en conformit\u00e9)", "se plier (se conformer)", "se r\u00e9gler (se conformer)", "se soumettre (se conformer)"]}, "examples": [["ni devas konformigi nin al la ekzistantaj lingvaj kutimoj", "Z"], ["alkonformigi sin al la volo kaj opinio de la aliaj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "konform", "primary": false}, "trimonato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["trimestre"], "de": ["Trimester", "Quartal"], "nl": ["trimester", "kwartaal"]}, "examples": [["oficistoj proponis cedon de po unu salajra horo \u0109iun trimonaton", "C. Gacond, 19a radioprelego, 1963-04-10"], ["plinombrigi la bestkvanton de 600 \u011dis 1.000 kokidoj dum la unua trimonato 2005", "P. Lovesse, trad. D. Durand, Bohicon evoluas!, monda solidareco, informilo 2005-03"]], "subdefinitions": []}], "root": "monat", "primary": false}, "marokeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grajneca kolorita kaproledo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0440\u0430\u043a\u0435\u043d", "\u0441\u0430\u0444'\u044f\u043d"], "fr": ["maroquin"], "en": ["Moroccan leather"], "nl": ["marokijnleer"], "pt": ["marroquim"], "ru": ["\u0441\u0430\u0444\u044c\u044f\u043d", "\u043c\u0430\u0440\u043e\u043a\u0438\u043d"], "de": ["Maroquin", "Saffianleder"], "hu": ["marokk\u00f3b\u0151r", "szatty\u00e1nb\u0151r", "maroken"], "br": ["gavrgen"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "maroken", "primary": true}, "eta\u011dero": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: De PV \u011dis PIV2 la difino de tiu meblo estas: \u00abMebleto konsistanta el kelkaj bretoj, fiksitaj unu super alia, kaj ordinare pendanta \u0109e la muro\u00bb. Por tiu senco sufi\u0109us pli klara \u00abmurbretaro\u00bb. Aliflanke, naciaj lingvoj pruntis tiun vorton por pli speciala senco, kiun la franca eble jam perdis: senvanda bretaro por bagatela\u0135oj a\u016d vazaro. Reale la vorto estas malmulte uzata kaj \u011dia senco probable estas malsama por esperantistoj el diversaj landoj; tial oni prefere uzu pli klarajn priskribajn terminojn."], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u044d\u0442\u0430\u0436\u044d\u0440\u043a\u0430"], "fr": ["\u00e9tag\u00e8re", "rayonnage"], "bg": ["\u0435\u0442\u0430\u0436\u0435\u0440\u043a\u0430"], "pt": ["estante"], "ru": ["\u044d\u0442\u0430\u0436\u0435\u0440\u043a\u0430"], "de": ["Regal", "Wandregal", "Wandgestell", "Etagere"], "hu": ["polc", "falipolc", "etazser"], "pl": ["eta\u017cerka", "rega\u0142"]}, "examples": [["\u0109iu sciis, kie trovi sian bu\u015dtukon, per ringo rultenitan, en faketo al li rezervita, sur eta\u011dero \u0109e la muro", "Kiel akvo de l' rivero, 1:2"]], "subdefinitions": []}], "root": "eta\u011der", "primary": true}, "ku\u015dema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mallaborema, malpenema.", "translations": {"be": ["\u043c\u043b\u044f\u0432\u044b", "\u0433\u0443\u043b\u044c\u0442\u0430\u044f\u0432\u0430\u0442\u044b", "\u043b\u0435\u043d\u0430\u0432\u0430\u0442\u044b"], "hu": ["helye", "hever\u00e9sz\u0151"], "de": ["tr\u00e4ge"], "nl": ["hangerig", "vadsig"], "ru": ["\u0432\u044f\u043b\u044b\u0439", "\u043b\u0435\u043d\u0438\u0432\u044b\u0439"]}, "examples": [["hundoj mutaj, dormemaj, ku\u015demaj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ku\u015d", "primary": false}, "kreto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malfortika blanka karbonato de kalko, kiun oni trovas la\u016d tavoloj en tero.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044d\u0439\u0434\u0430"], "fr": ["craie"], "en": ["chalk"], "nl": ["krijt"], "pt": ["giz"], "ru": ["\u043c\u0435\u043b"], "de": ["Kreide"], "sv": ["krita"], "hu": ["kr\u00e9ta"], "pl": ["kreda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Bastoneto el tiu substanco uzata por skribi sur nigra supra\u0135o.", "translations": {"de": ["Kreidest\u00fcck"], "nl": ["krijtje", "stukje krijt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kret", "primary": true}, "Halovino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Haloveno", "translations": {"fr": ["Halloween"], "bg": ["\u0425\u0435\u043b\u043e\u0443\u0438\u043d"], "nl": ["Halloween"], "de": ["Halloween"], "it": ["Halloween"], "pl": ["Halloween", "wigilia \u015awi\u0119ta Zmar\u0142ych"], "en": ["Halloween"]}, "examples": [["a\u016dstroj festas \u00ab\u0108iujn Sanktulojn\u201d, nun anka\u016d t.n. Halovinon", "W. Klag, Kuk-urbo, Monato, jaro 2005a, numero 2a, p. 17a"], ["hodia\u016d estas Halovino. \u016cut! Mi ne halovine min vestos", "kinlaso, Esperanten, 2007-10-31"]], "subdefinitions": []}], "root": "Halovin", "primary": true}, "io": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Io neniam estas uzata pri personoj. Sed oni \u011din uzas fojfoje kiel determineblan nomon: sed kio estis la aldona io, pri kiu vi parolis?; se iu ion okupas, tiam en tiu momento la io estas okupata de la iu. En tia okazo, la korelativa rilatpronomo povas esti kiu (kiel por substantivoj), kaj ne kio (kiel por la pronomo): en la dirita lando estas nun farata io, kio nin kiel Esperantistojn ne povas ne tu\u015di; tamen: kaj amba\u016d opiniis, ke en \u011di trovi\u011das multe da io, kio similas al ilia propra historio, kaj \u011duste tio plej bone pla\u0109is al ili.", "Rimarko: Zamenhof skribis [Lingva Respondo 18, La Revuo, 1907, Junio]: Pri \u00abioj\u00bb, \u00abtioj\u00bb, \u00abkioj\u00bb kaj tiel plu. Teorie la \u0135us diritaj formoj tute bone povas havi multenombron tiel same, kiel ili havas akuzativon; sed en la praktiko mi ne konsilas al vi uzi la diritajn vortojn en multenombro, \u0109ar la\u016d mia opinio ilia senco tion \u0109i ne permesas. \u00abTio\u00bb prezentas ja ne ian difinitan objekton, sed ian bildon (a\u016d abstraktan ideon), kaj bildo restas \u0109iam ununombra sendepende de tio, \u0109u \u011di konsistas el unu objekto a\u016d el multaj. Tamen se aperas ia tre malofta okazo, kiam la logiko postulas, ke ni uzu la diritajn vortojn en multenombro, tiam la gramatiko de nia lingvo tion \u0109i ne malpermesas. Ekzemple: lia potenco konsistas el diversaj ioj, el kiuj \u0109iu aparte per si mem estas ne grava, sed \u0109iuj kune donas al li grandan forton."], "primary definition": "Nedifina pronomo, montranta objekton, aferon, ideon, fenomenon kiun oni ne povas a\u016d ne volas indiki precize.", "translations": {"be": ["\u0448\u0442\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456", "\u043d\u0435\u0448\u0442\u0430"], "fr": ["quelque chose"], "en": ["something"], "nl": ["iets"], "pt": ["algo (pronome indefinido)"], "ru": ["\u043d\u0435\u0447\u0442\u043e", "\u0447\u0442\u043e-\u0442\u043e", "\u043a\u043e\u0435-\u0447\u0442\u043e"], "de": ["etwas"], "tp": ["ijo"], "hu": ["valami"], "sk": ["nie\u010do"], "vo": ["bos"], "es": ["algo"]}, "examples": [["kiam vi ekparolis, ni atendis a\u016ddi ion novan", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 40"], ["io mankas en la skribilaro", null], ["\u011di ne estas ankora\u016d io grava", "Z"], ["sa\u011dulo scias ion, sed neniu scias \u0109ion", "Proverbaro esperanta"], ["mi a\u016ddis, ke li pro io forveturis", "Z"], ["pli bona io ol nenio", "Proverbaro esperanta"], ["\u00abVidu, nun mi estas brusta pinglo!\u00bb diris la flikilo, \u00abmi sciis, ke mi atingos honoron, el io fari\u011das io!\u00bb", "Fabeloj, volumo 2, Flikilo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nedifina pronomo, montranta iun objekton el serio da similaj, ne gravas kiun.", "translations": {"be": ["\u0448\u0442\u043e-\u043d\u0435\u0431\u0443\u0434\u0437\u044c", "\u0448\u0442\u043e \u0437\u0430\u045e\u0433\u043e\u0434\u043d\u0430"], "en": ["anything"], "pt": ["alguma coisa"], "ru": ["\u0447\u0442\u043e-\u043d\u0438\u0431\u0443\u0434\u044c", "\u0447\u0442\u043e-\u043b\u0438\u0431\u043e"]}, "examples": [["ne faru al vi idolon, nek bildon de io, kio estas en la \u0109ielo supre a\u016d sur la tero malsupre a\u016d en la akvo sub la tero", "La Malnova Testamento, Readmono 5:8"], ["\u0109u vi havas ion por man\u011di?", null], ["li fajfis ion el Verdi", null]], "subdefinitions": []}], "root": "io", "primary": true}, "plumnomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["... konatan per la plumnomo La\u016dlum", "Dennis Keefe, revuo Esperanto \u0109e UEA, revuo Esperanto, Aprilo 2010, p. 80"]], "subdefinitions": []}], "root": "nom", "primary": false}, "obstrukco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Embaraso ka\u016dzita de amaso da objektoj, kiuj malhelpas cirkuladon, trairadon tra vojo, kanalo kaj tiel plu.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043a\u0443\u043f\u043e\u0440\u043a\u0430", "\u0437\u0430\u0442\u043e\u0440", "\u043f\u0440\u043e\u0431\u043a\u0430"], "en": ["obstruction"], "nl": ["obstructie", "verstopping", "belemmering"], "pt": ["obstru\u00e7\u00e3o"], "de": ["Verstopfung", "Hindernis"], "hu": ["eldugul\u00e1s", "t\u00f6m\u00edt\u0151d\u00e9s"], "es": ["obstrucci\u00f3n"]}, "examples": [["granda obstrukco sur strato", null], ["obstrukco de tubo, de kloako, de la intesto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Intenca malhelpado al parlamenta laboro, farita per \u0109iuj le\u011daj rimedoj.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0441\u0442\u0440\u0443\u043a\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Obstruktion"], "nl": ["obstructie"], "en": ["filibuster"], "hu": ["obstrukci\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "obstrukc", "primary": true}, "blanka materio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["mati\u00e8re blanche", "substance blanche"], "en": ["white matter"]}, "examples": [["hipokampo konsistas el griza materio, kovrita en la entrikla surfaco per blanka materio", "R. Feldman Gonzalez, trad. N. Kalusky k.a., La nova paradigmo en psikologio, SAT-bro\u015durservo, [vidita en 2008]"]], "subdefinitions": []}], "root": "materi", "primary": false}, "pacisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0446\u044b\u0444\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["pacifiste (subst.)"], "nl": ["pacifist"], "ru": ["\u043f\u0430\u0446\u0438\u0444\u0438\u0441\u0442"], "ca": ["pacifista"], "de": ["Pazifist", "Friedensfreund"], "it": ["pacifista"], "hu": ["pacifista"], "es": ["pacifista"], "he": ["\u05e9\u05d5\u05d7\u05e8 \u05e9\u05dc\u05d5\u05dd", "\u05e4\u05e6\u05d9\u05e4\u05d9\u05e1\u05d8"]}, "examples": [["internaciistoj, pacistoj, homaramantoj celas forigi el la mondo la militon", "Vortoj de k-do Lanti, \u00bbLiberiga Stelo\u201d al la Verdru\u011duloj, celo kaj rimedoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "pac", "primary": false}, "dormigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi a\u016d teni iun dormanta.", "translations": {"be": ["\u0443\u0441\u044b\u043f\u043b\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["endormir"], "nl": ["in slaap doen"], "ru": ["\u0443\u0441\u044b\u043f\u0438\u0442\u044c"], "pl": ["usypia\u0107"], "hu": ["elaltat"]}, "examples": [["la patrino lulante dormigas la infanon", null], ["dormigi pacienton per kloroformo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Trompante trankviligi.", "translations": {}, "examples": [["eble la ruza Feniciano sukcesis dormigi iliajn suspektemajn korojn?", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "dorm", "primary": false}, "ordinara": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne diferenca je la kutimo.", "translations": {"be": ["\u0437\u0432\u044b\u0447\u0430\u0439\u043d\u044b"], "en": ["ordinary"], "nl": ["gewoon"], "pt": ["comum", "ordin\u00e1rio"], "ru": ["\u043e\u0431\u044b\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u043e\u0431\u044b\u043a\u043d\u043e\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["gew\u00f6hnlich"], "cs": ["oby\u010dejn\u00fd"], "es": ["ordinario"]}, "examples": [["ordinara vesto, man\u011do, kuracisto", null], ["konsiderinte la ordinarecon de la apero", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne diferenca je la normala grado.", "translations": {}, "examples": [["ordinara inteligenteco, knabo", null], ["tiu vino estas tre ordinara", null], ["esprimi ion per ordinara maniero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ordinar", "primary": true}, "Granda Bulgarujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tjurka \u015dtato kiu ekzistis en la 7a jc \u0109irka\u016d la Azova Maro, \u011dis la disiro de la prabulgaroj Okcidenten kaj Nord-Orienten.", "translations": {"ru": ["\u0412\u0435\u043b\u0438\u043a\u0430\u044f \u0411\u043e\u043b\u0433\u0430\u0440\u0438\u044f"], "de": ["Gro\u00dfbulgarisches Reich"], "en": ["Great Bulgaria"], "hu": ["Nagy Bolg\u00e1ria"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bulgar", "primary": false}, "legomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu ajn kulturata vegeta\u0135o kun man\u011deblaj partoj (escepte de dol\u0109aj fruktoj kaj spicoj).", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u043e\u0434 (\u0433\u0430\u0440\u043e\u0434\u043d\u0456\u043d\u044b)"], "fr": ["l\u00e9gume"], "bg": ["\u0437\u0435\u043b\u0435\u043d\u0447\u0443\u043a"], "nl": ["groente"], "pt": ["legume"], "ru": ["\u043e\u0432\u043e\u0449"], "de": ["Gem\u00fcse"], "tp": ["kili"], "hu": ["z\u00f6lds\u00e9g"], "en": ["vegetable"], "br": ["legumaj (pl.)"], "es": ["legumbre"]}, "examples": [["foliolegomoj", null], ["radikaj kaj tuberaj legomoj", null], ["fruktolegomoj", null], ["florolegomoj", null], ["tigolegomo", null], ["ekologia legomo", null], ["sur la kampoj oni semis la linon, hordeon, fabon, fazeolon, kukumojn kaj aliajn legomojn", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 21"], ["el la en\u015dutita tero kreskis en unu el ili plej bela poreo kiu prezentis la tutan legom\u011dardenon de la maljunaj geedzoj", "Fabeloj, volumo 2, Malnova strata lanterno"], ["sinapa semeto estas pli malgranda ol \u0109iuj aliaj semoj kiuj estas sur la tero, tamen semite kreskas kaj fari\u011das pli granda ol \u0109iuj legomoj kaj elmetas grandajn bran\u0109ojn", "La Nova Testamento, Marko 4:31?"], ["japanoj montras al \u0109inoj kiel kultivi bonkvalitajn legomojn ta\u016dgajn por japana merkato kaj rezulte grandkvante importas el \u0108inio", "Hori Yasuo, Malkaraj kostoj, malkaraj homoj, Monato, 12/2001, p. 10"]], "subdefinitions": []}], "root": "legom", "primary": true}, "ordinare": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016d ordinara maniero; la\u016dkutime; plejofte, regule.", "translations": {"be": ["\u0437\u0432\u044b\u0447\u0430\u0439\u043d\u0430"], "nl": ["gewoonlijk"], "pt": ["ordinariamente"], "ru": ["\u043e\u0431\u044b\u0447\u043d\u043e"], "cs": ["oby\u010dejn\u011b"], "de": ["gew\u00f6hnlich"]}, "examples": [["\u0109iu amas ordinare personon, kiu estas simila al li", "Z"], ["oni uzas ordinare vi anstata\u016d ci", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ordinar", "primary": false}, "kunnaskita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekzistanta jam de la naski\u011do.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0440\u043e\u0434\u0436\u0430\u043d\u044b"], "fr": ["inn\u00e9"], "nl": ["aangeboren"], "ru": ["\u0432\u0440\u043e\u0436\u0434\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u0438\u0440\u043e\u0436\u0434\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["angeboren"], "hu": ["sz\u00fcletett"], "br": ["enganet"], "ro": ["\u00eenn\u0103scut"], "pl": ["od urodzenia", "wrodzony"]}, "examples": [["denaska surdeco", null], ["lia denaski\u011da bona humoro", "Fabeloj, volumo 4, pupludisto"], ["mi havas denaskan pasion spiti", "Terminologia Kurso"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Asimilita jam en la frua infana\u011do de la medio, precipe de la familio.", "translations": {"be": ["\u0440\u043e\u0434\u043d\u044b"], "ru": ["\u0440\u043e\u0434\u043d\u043e\u0439", "\u043f\u0440\u0438\u0440\u043e\u0436\u0434\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["sz\u00fclet\u00e9si"]}, "examples": [["oni uzas tamen \u00abgepatra lingvo\u00bb anka\u016d kiel \u011deneralan esprimon por denaska lingvo, \u0109ar tian lingvon oni plej ofte lernas de amba\u016d gepatroj", "PMEG"]], "subdefinitions": []}], "root": "nask", "primary": false}, "tenaca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persiste eltenema, \u015dirorezista, romporezista.", "translations": {"fr": ["r\u00e9sistant", "robuste", "tenace"], "pl": ["spoisty", "ci\u0105gliwy", "wytrzyma\u0142y", "stabilny"]}, "examples": [["la baleno diris al la Ruza Fi\u015do: \u00ab\u0108i tiu homo estas tre tenaca, kaj krome li ka\u016dzas al mi singulton. Kion mi faru?\u00bb", "R. Kipling, trad. W. F. Pilger, Tiel do - rakontoj, Vulpo-libroj, 1992"], ["sur tenaca roko, kiu el la maro vertikale levi\u011das, ari\u011dis \u011dis \u0109irka\u016d kvindek domoj", "E. Kumi\u010di\u0107, trad. S. Rukelj, Surprizitaj nuptofestantoj, inko, 2001"]], "subdefinitions": []}], "root": "tenac", "primary": true}, "komprenigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi kompreni.", "translations": {"be": ["\u0442\u043b\u0443\u043c\u0430\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0442\u043b\u0443\u043c\u0430\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u0442\u043b\u0443\u043c\u0430\u0447\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["faire comprendre"], "nl": ["uitleggen", "toelichten", "doen begrijpen"], "ru": ["\u043e\u0431\u044a\u044f\u0441\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u044a\u044f\u0441\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0442\u043e\u043b\u043a\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["verst\u00e4ndlich machen", "begreiflich machen", "jmd. etwas zu verstehen geben"], "es": ["hacer entender"], "hu": ["meg\u00e9rtet"]}, "examples": [["ho Daniel, nun mi eliris, por komprenigi al vi la aferon", "La Malnova TestamentoDaniel 9:22"], ["malgra\u016d la diversaj dialektoj oni povas per la lingvo Mandarina komprenigi sin \u0109ie, kie tiu \u0109i lingvo estas parolata", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo EsperantoLa lingvo de \u0124inujo"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompren", "primary": false}, "membro\u015dtato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato, kiu anas en internacia organiza\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u044f\u0440\u0436\u0430\u0432\u0430-\u045e\u0434\u0437\u0435\u043b\u044c\u043d\u0456\u0446\u0430", "\u043a\u0440\u0430\u0456\u043d\u0430-\u045e\u0434\u0437\u0435\u043b\u044c\u043d\u0456\u0446\u0430"], "fr": ["\u00c9tat membre (d'une organisation)"], "hu": ["tag\u00e1llam"], "nl": ["lidstaat"], "ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0430-\u0443\u0447\u0430\u0441\u0442\u043d\u0438\u0446\u0430", "\u0433\u043e\u0441\u0443\u0434\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u043e-\u0447\u043b\u0435\u043d"]}, "examples": [["post atribuo de la patento, necesas traduko al la oficialaj lingvoj de la membro-\u015dtatoj en kiuj la patento estu valida.", "Roland ROTSAERT: E\u016dropa Patent-Organiza\u0135o, Monato, n-ro 11/2000"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dtat", "primary": false}, "Madagaskaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato en la samnoma insulo trovi\u011danta en Hinda Oceano oriente de suda parto de Afriko kun \u0109efurbo Antanarivo. Teritorio de Respubliko Madagaskaro. ISO-3166 kodo: MG.", "translations": {"nl": ["Madagascar"], "de": ["Madagaskar"], "bg": ["\u041c\u0430\u0434\u0430\u0433\u0430\u0441\u043a\u0430\u0440"], "en": ["Madagascar"], "pl": ["Madagaskar", "Republika Madagaskaru", "Republika Malgaska (przest.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "madagaskar", "primary": true}, "kajo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Iuj ripro\u0109as al la termino kajo homonimion kun la fervoja kajo. Tamen la ekzisto de la fundamenta konjunkcio kaj a\u016dtomate neprigas la eblon derivi la substantivon kajo, sammaniere kiel en la okazoj pri plus\u2015pluso, jes\u2015jeso, kontra\u016d\u2015kontra\u016do kaj tiel plu. Do, el la du vortoj \u011duste la fervoja kajo estas ripro\u0109inda. Due, la konfuzo inter tiuj homonimoj estas praktike malprobabla, dum tute male, la konfuzo inter konjunkcio gramatika kaj konjunkcio Bulea estas ne nur ebla sed fakte atestita."], "primary definition": "Logika ligilo kaj la logika operacio respondaj al la gramatika konjukcio kaj.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043f\u0435\u0440\u0430\u0446\u0438\u044f \u0418", "\u043b\u043e\u0433\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0435 \u0443\u043c\u043d\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043a\u043e\u043d\u044a\u044e\u043d\u043a\u0446\u0438\u044f"], "en": ["AND operator", "conjunction"], "pt": ["operador E", "operador AND"], "fi": ["ja-operaattori", "(looginen) konjunktio"], "de": ["Konjunktion (Logik)", "AND-Verkn\u00fcpfung"], "pl": ["koniunkcja", "iloczyn logiczny", "operator logiczny AND", "operator logiczny ORAZ", "operator konkatenacji (np. w Basic-u)", "operator koniunkcji (np. w Pythonie)"], "hu": ["\u00c9S m\u0171veletjel", "\u00c9S oper\u00e1tor", "\u00c9S m\u0171velet", "konjunkci\u00f3"]}, "examples": [["en matematiko kaj en ALGOL-60 la Bulean kajon simbolas la \u00ablogika kajsigno\u00bb \u2227", "Komputada Leksiko"], ["en la programlingvo C && estas simbolo de sorbema kajo", "Komputada Leksiko"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Teraso firmigita per muro, ebliganta facilan aliron al veturiloj.", "translations": {"fr": ["quai"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Teraso la\u016dlonge de rivero a\u016d \u0109e marbordo, uzata kiel strato a\u016d el\u015dipi\u011dejo.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0431\u044f\u0440\u044d\u0436\u043d\u0430\u044f", "\u043f\u0440\u044b\u0441\u0442\u0430\u043d\u044c", "\u043f\u0440\u044b\u0447\u0430\u043b"], "en": ["quay", "pier", "wharf"], "nl": ["kade"], "pt": ["cais"], "ru": ["\u043d\u0430\u0431\u0435\u0440\u0435\u0436\u043d\u0430\u044f", "\u043f\u0440\u0438\u0441\u0442\u0430\u043d\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0447\u0430\u043b"], "de": ["Kai"], "sv": ["kaj"], "hu": ["rakpart"], "pl": ["nadbrze\u017ce", "nabrze\u017ce", "przysta\u0144"], "fi": ["(ranta)laituri"], "es": ["muelle"], "he": ["\u05de\u05d6\u05d7"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Alta trotuaro konstruita la\u016dlonge de fervojo por ebligi al la pasa\u011deroj facilan en- kaj elvagoni\u011don.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u044f\u0442\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430", "\u043f\u044d\u0440\u043e\u043d"], "en": ["platform"], "nl": ["perron"], "pt": ["plataforma"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0440\u043e\u043d", "\u0436\u0435\u043b\u0435\u0437\u043d\u043e\u0434\u043e\u0440\u043e\u0436\u043d\u0430\u044f \u043f\u043b\u0430\u0442\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430"], "de": ["Bahnsteig"], "tr": ["peron"], "sv": ["perrong", "plattform"], "hu": ["peron"], "pl": ["peron", "rampa"], "fi": ["(asema)laituri"], "es": ["and\u00e9n"], "he": ["\u05e8\u05e6\u05d9\u05e3"]}, "examples": [["la trajno delonge staris \u0109e kajo", "Oni ne pafas en Jamburg, \u0109apitro 12a, p. 70a"]]}]}], "root": "kaj", "primary": false}, "simplulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordinarulo ne altranga, ne klera, senartifika, eble malruza.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u043e\u0439 \u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u043a", "\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0430\u043a"], "fr": ["brave homme", "gens ordinaires"]}, "examples": [["oni enterigis la re\u011dojn en grandegaj piramidoj, la simplulojn en terdomoj", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 24a"], ["ke ili trompas la simplulojn, pri tio li sciis", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 3a"]], "subdefinitions": []}], "root": "simpl", "primary": false}, "dokumenta kredito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Akreditivo", "translations": {"de": ["Akkreditiv"], "nl": ["accreditief (documentair krediet)", "documentair krediet"], "pl": ["akredytywa"], "hu": ["okm\u00e1nyos meghitelez\u00e9s", "akkredit\u00edv"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dokument", "primary": false}, "efemeredoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo efemeroformaj insektoj (Ephemeridae).", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0451\u043d\u043a\u0438 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e \u043d\u0430\u0441\u0435\u043a\u043e\u043c\u044b\u0445)"], "en": ["dayflies", "mayflies"], "nl": ["eendagsvliegen (familie)"], "pt": ["efem\u00e9ridas"], "de": ["Eintagsfliegen"], "hu": ["tarka k\u00e9r\u00e9szek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "efemered", "primary": true}, "strukturi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Provizi per strukturo, aran\u011di la\u016d strukturo, organizi.", "translations": {"fr": ["structurer"]}, "examples": [["se vi laboras pri plurilingva terminaro, strukturu la nocio-sistemojn", "H. Suonuuti, trad S. Fiedler, Terminologia Gvidilo, 1998"]], "subdefinitions": []}], "root": "struktur", "primary": false}, "strukturo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maniero, la\u016d kiu estas kunaran\u011ditaj la diversaj partoj de konstruo, ma\u015dino, organismo, a\u016d la diversaj eroj de \u0125emia substanco.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0440\u0443\u043a\u0442\u0443\u0440\u0430", "\u043b\u0430\u0434", "\u043f\u0430\u0431\u0443\u0434\u043e\u0432\u0430"], "fr": ["structure"], "nl": ["structuur"], "ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0443\u043a\u0442\u0443\u0440\u0430", "\u0441\u0442\u0440\u043e\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0443\u0441\u0442\u0440\u043e\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Struktur"], "hu": ["szerkezet", "strukt\u00fara", "fel\u00e9p\u00edt\u00e9s"]}, "examples": [["konservas e\u0109 karbo la strukturon de l' arbo", "Proverbaro esperanta"], ["belstruktura viro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Maniero, la\u016d kiu estas kunaran\u011ditaj la diversaj partoj de tuta\u0135o.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la rilatoj, operacioj, topologioj ks, per kiuj oni provizas aron por doni al \u011di interesajn matematikajn ecojn; alternative, oni nomas strukturo anka\u016d la tiamaniere provizitan aron kaj la tuton de \u011diaj ecoj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0443\u043a\u0442\u0443\u0440\u0430"], "en": ["structure"], "pl": ["struktura"], "hu": ["strukt\u00fara"]}, "examples": [["provizite per adicio kaj multipliko, la aro de polinomoj havas ringan strukturon", null], ["metriko donas al aro topologian strukturon, sed ne \u0109iu topologia spaco havas metrikan strukturon", null], ["kian strukturon havas la aro de frakcioj super la polinomringo?", null]], "subdefinitions": []}], "root": "struktur", "primary": true}, "mokaseno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senla\u0109a, ne rigida \u015duo kovranta la piedon \u011dis maleolo.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043e\u043a\u0430\u0441\u0438\u043d\u0430"], "fr": ["mocassin"], "nl": ["mocassin"], "pt": ["mocassim"], "ca": ["mocass\u00ed"], "de": ["Mokassin"], "es": ["mocas\u00edn"]}, "examples": [["unu el ili tute ne havis jakon, alia tute ne \u0109emizon kaj tria ne \u015duojn, sed iajn indianajn mokasenojn", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, dua libro, \u0109apitro 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mokasen", "primary": true}, "duon\u015derce": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kun frivola tono ka\u015danta seriozan intencon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0443\u0448\u0443\u0442\u044f"], "fr": ["plaisantant \u00e0 moiti\u00e9"], "de": ["halb scherzend"], "it": ["semiserio (agg. in ita, avv. in Esp.)"]}, "examples": [["li venis al mi kaj diris, duon\u015derce duonserioze \u00ab\u015ci cedis nun\u00bb", "Voja\u011dimpresoj, \u0109e Lev Tolstoj en Jasnaja Poljana"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015derc", "primary": false}, "malsimpatio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spontanea malfavora sento al iu, ofte reciproka.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0442\u044b\u043f\u0430\u0442\u044b\u044f", "\u043d\u0435\u043f\u0440\u044b\u044f\u0437\u044c"], "fr": ["antipathie"], "en": ["antipathy"], "ru": ["\u0430\u043d\u0442\u0438\u043f\u0430\u0442\u0438\u044f", "\u043d\u0435\u043f\u0440\u0438\u044f\u0437\u043d\u044c"], "de": ["Antipathie"], "it": ["antipatia"], "hu": ["ellenszenv", "antip\u00e1tia", "unszimp\u00e1tia"], "sk": ["antipatia"], "es": ["antipat\u00eda"]}, "examples": [["la germana registaro falis en truegon de malsimpatio", "Stefan Maul, En giganta truo, Monato, jaro 1999a, numero 9a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "simpati", "primary": false}, "malsimpatii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senti, montri malfavoran inklinon, ofte reciprokan.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0447\u0443\u0432\u0430\u0446\u044c \u0430\u043d\u0442\u044b\u043f\u0430\u0442\u044b\u044e", "\u0430\u0434\u0447\u0443\u0432\u0430\u0446\u044c \u043d\u0435\u043f\u0440\u044b\u044f\u0437\u044c"], "fr": ["ressentir de l'antipathie (pour)"], "en": ["antipathize"], "ru": ["\u0447\u0443\u0432\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c \u0430\u043d\u0442\u0438\u043f\u0430\u0442\u0438\u044e", "\u0447\u0443\u0432\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c \u043d\u0435\u043f\u0440\u0438\u044f\u0437\u043d\u044c"], "de": ["Abneigung haben", "unangenehm finden", "unsympathisch finden"], "it": ["avere antipatia", "provare antipatia", "mostrare antipatia"], "hu": ["ellenszenvet \u00e9rez", "nem rokonszenvez"], "sk": ["nezn\u00e1\u0161a\u0165"], "es": ["detestar", "rechazar"]}, "examples": [["ili malsimpatias kun la landoj, kiuj devis ekmiliti", "Aleksandro Gofen, Brave, prezidanto Putin!, Monato, jaro 2003a, numero 2a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "simpati", "primary": false}, "kosekanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de angulo \u03b1) Sekanto de \u011dia komplemento; simb. cosec \u03b1 a\u016d kosek \u03b1.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0441\u044d\u043a\u0430\u043d\u0441"], "fr": ["cos\u00e9cante"], "en": ["cosecant"], "nl": ["cosecans"], "pt": ["co-secante", "cossecante"], "ru": ["\u043a\u043e\u0441\u0435\u043a\u0430\u043d\u0441"], "de": ["Kosekans"], "hu": ["koszek\u00e1ns"], "es": ["cosecante"], "pl": ["cosecans"]}, "examples": [["la kosekanto de orto egalas al 1", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Reela funkcio, kiu \u0135etas reelon x al la kosekanto de angulo, kies mezuro en radianoj diferencas de x per oblo de 2\u03c0; simb. cosec a\u016d kosek.", "translations": {}, "examples": [["kosekanto estas perioda funkcio, kun periodo 2\u03c0", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kosekant", "primary": true}, "endoskopo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Instrumento por ekzameni kavojn, kies aperturo estas mallar\u011da.", "translations": {"be": ["\u044d\u043d\u0434\u0430\u0441\u043a\u043e\u043f"], "fr": ["endoscope"], "pt": ["endosc\u00f3pio"], "ru": ["\u044d\u043d\u0434\u043e\u0441\u043a\u043e\u043f"], "de": ["Endoskop"], "fa": ["\u062f\u0631\u0648\u0646\u200c\u0628\u06cc\u0646", "\u0622\u0646\u062f\u0648\u0633\u06a9\u067e"], "pl": ["endoskop"], "es": ["endoscopio"]}, "examples": [["oni ekzamenas vezikon per endoskopo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "endoskop", "primary": true}, "kasedujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ujo por konservi kaj kunporti aron da kasedoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0441\u044d\u0442\u043d\u0456\u0446\u0430"], "hu": ["kazettatart\u00f3"], "de": ["Kassettenbox"], "ru": ["\u043a\u0430\u0441\u0441\u0435\u0442\u043d\u0438\u0446\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kased", "primary": false}, "fulmobati": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Trafi per fulmo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0456\u0446\u044c \u043c\u0430\u043b\u0430\u043d\u043a\u0430\u0439"], "fr": ["foudroyer"], "nl": ["neerbliksemen", "doodbliksemen"], "ru": ["\u043f\u043e\u0440\u0430\u0437\u0438\u0442\u044c \u043c\u043e\u043b\u043d\u0438\u0435\u0439"], "fa": ["\u0635\u0627\u0639\u0642\u0647 \u0632\u062f\u0646", "\u0628\u0631\u0642 \u0632\u062f\u0646"], "pl": ["trafia\u0107 (o piorunie, b\u0142yskawicy)", "uderza\u0107 (o piorunie, b\u0142yskawicy)"], "hu": ["vill\u00e1m s\u00fajtja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fulm", "primary": false}, "deteni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Teni malproksima.", "translations": {"be": ["\u0443\u0441\u0442\u0440\u044b\u043c\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c (\u0430\u0434 \u0447\u0430\u0433\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456)", "\u0443\u0442\u0440\u044b\u043c\u0432\u0430\u0446\u044c (\u0430\u0434 \u0447\u0430\u0433\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456)", "\u0441\u0442\u0440\u044b\u043c\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c"], "ru": ["\u0443\u0434\u0435\u0440\u0436\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["pr\u00e9server (d'une erreur)", "emp\u00eacher", "retenir"], "pl": ["powstrzymywa\u0107", "trzyma\u0107 z dala", "op\u0119dza\u0107 si\u0119"], "hu": ["eltart (vmit\u0151l)", "t\u00e1vol tart"]}, "examples": [["detenu vian piedon de la domo de via proksimulo, \u0109ar alie vi tedus lin kaj li vin malamus", "La Malnova Testamento, Sentencoj 25:17"], ["de \u0109iu malbona vojo mi detenas mian piedon", "La Malnova Testamento, Psalmaro 119:101"], ["de tiu, kiu prenas vian mantelon, ne detenu vian tunikon", "La Nova Testamento, S. Luko 6:29"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Malhelpi, malpermesi.", "translations": {"hu": ["visszatart", "meg\u00f3v"]}, "examples": [["liaj filoj venigas malbenon sur sin, kaj li ne detenis ilin", "La Malnova Testamento, I. Samuel 3:13"], ["la homamasoj lin ser\u0109is, kaj venis al li, kaj lin detenis, ke li ne foriru de ili", "La Nova Testamento, S. Luko 4:42"], ["Mi detenis vin, ke vi ne peku kontra\u016d Mi", "La Malnova Testamento, Genezo 20:6"], ["kvankam oni penis deteni \u015din de tio, \u015di tamen komencis danci", "Fabeloj, volumo 2, Malnova domo"], ["deteni sian manon de maljusta\u0135o", "La Malnova Testamento, Je\u0125ezkel 18:8"], ["mi ne detenos mian bu\u015don, mi parolos en la premiteco de mia spirito", "La Malnova Testamento, Ijob 7:11"], ["de intencaj eraroj detenu Vian sklavon", "La Malnova Testamento, Psalmaro 19:13"]], "subdefinitions": []}], "root": "ten", "primary": false}, "gobeleno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arta murtapi\u015do.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0431\u044d\u043b\u0435\u043d"], "fr": ["tapisserie"], "nl": ["gobelin"], "pt": ["gobelim"], "ru": ["\u0433\u043e\u0431\u0435\u043b\u0435\u043d"], "de": ["Gobelin"], "tr": ["hal\u0131c\u0131l\u0131k", "kilimcilik", "duvar ka\u011f\u0131d\u0131", "duvar hal\u0131s\u0131"], "hu": ["gobelin"]}, "examples": [["sur molaj hara\u0135aj gobelenoj oni batalas, pafas antikvaj kanonoj", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "gobelen", "primary": true}, "n-anapesto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metro, \u0109efe konsistanta el n anapestoj; simb. /\u2015\u03c5\u03c5/n.", "translations": {"pt": ["n-anap\u00e9stico"]}, "examples": [["trianapesto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "anapest", "primary": false}, "zeo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ofte skribata per grandaj literoj: ZEO, ZEOj."], "primary definition": "Publika monumento a\u016d loko nome dedi\u0109ita al Zamenhofo a\u016d Esperanto.", "translations": {}, "examples": [["en Prilep estis solene elkovrita nova zeo", "V. Galeski, Nova ZEO..., esperantujo.org, 2003-06-01"], ["lia verko \u00abMonumente pri Esperanto\u00bb (1997) registris 1044 zeojn en 54 landoj", "Vikipedio, artikolo \u00abHugo R\u00f6llinger\u00bb, 2007-11-13"]], "subdefinitions": []}], "root": "ze", "primary": true}, "pragmatismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doktrino, kiu akceptas kiel kriterion de l' vereco nur la praktikan valoron.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0433\u043c\u0430\u0442\u044b\u0437\u043c"], "fr": ["pragmatisme"], "nl": ["pragmatisme"], "pt": ["pragmatismo"], "ru": ["\u043f\u0440\u0430\u0433\u043c\u0430\u0442\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Pragmatismus"], "hu": ["pragmatizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pragmat", "primary": false}, "Silvestro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo latindevena.", "translations": {"ru": ["\u0421\u0438\u043b\u044c\u0432\u0435\u0441\u0442\u0440"], "fr": ["Sylvestre"], "en": ["Sylvester", "New Year's Eve"], "nl": ["Silvester"], "it": ["Silvestro"], "pl": ["Sylwester"]}, "examples": [["tio estis la lasta vespero en la jaro, vespero de Silvestro", "Fabeloj, volumo 2, knabineto kun alumetoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "Silvestr", "primary": true}, "filmilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kamerao por registri filmon.", "translations": {"fr": ["cam\u00e9ra"], "pl": ["kamera filmowa"]}, "examples": [["ne estas fotiloj kaj filmiloj en la loko", "Jaena Esperantisto, Re: Usonanino estis barbare mortigita en la Gaza-strio, soc.culture.esperanto, 2003-03-19"]], "subdefinitions": []}], "root": "film", "primary": false}, "sceno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subparto de teatra akto, dum kiu la samaj personoj ludas.", "translations": {"be": ["\u0441\u0446\u044d\u043d\u0430"], "fr": ["sc\u00e8ne"], "bg": ["\u0441\u0446\u0435\u043d\u0430"], "nl": ["sc\u00e8ne"], "ru": ["\u0441\u0446\u0435\u043d\u0430"], "de": ["Szene"], "it": ["scena"], "hu": ["jelenet", "sz\u00edn"], "en": ["scene"], "pl": ["scena"], "he": ["\u05e1\u05e6\u05d9\u05e0\u05d4"]}, "examples": [["muta sceno", "Z"], ["la re\u011disoro sukcese kreas suspenson ekde la unua sceno", "Marteno Ecott: Inkubo en kubo, Monato, jaro 2000a, numero 3a, p. 17a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Interesa a\u016d emociiga vidata okazo.", "translations": {"de": ["Szene"], "pl": ["scena"]}, "examples": [["instrua, neforgesebla, na\u016dza sceno", null], ["la sola efektive erotika sceno de la libro", "Sten Johansson: Hamburgero ne tre erotika (Leopold Vermeiren: La ludanta lumo), Monato, jaro 1996a, numero 7a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["toneel"], "pl": ["scena"]}, "examples": [["oni a\u016ddas pafojn post la sceno", "Z"], ["\u011di neniam estis donata sur la sceno", "Z"], ["la tutan scenon li dronigus per siaj larmoj", "Z"], ["mia persono tute foriras de la sceno", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "scen", "primary": true}, "revizoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Supera inspektoro.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0432\u0456\u0437\u043e\u0440"], "nl": ["revisor"], "pt": ["inspetor geral"], "ru": ["\u0440\u0435\u0432\u0438\u0437\u043e\u0440"], "de": ["Revisor"], "hu": ["revizor", "fel\u00fcgyel\u0151", "ellen\u0151r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "revizor", "primary": true}, "Viktoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo latindevena.", "translations": {"fr": ["Victor"], "bg": ["\u0412\u0438\u043a\u0442\u043e\u0440"], "nl": ["Victor"], "de": ["Viktor", "Victor"], "it": ["Vittorio"], "hu": ["Viktor", "Gy\u0151z\u0151"], "en": ["Victor"], "pl": ["Wiktor"]}, "examples": [["ha! tiam mi komprenas, ekkriis Viktoro", "H. Vallienne,Kastelo de Prelongo,1907"], ["La kontrolanto venos Mi jam avertis la homojn... anka\u016d vian Viktoron", "Oni ne pafas en Jamburg, \u0109apitro 5a, p. 27a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Viktor", "primary": true}, "tremi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti movata tien kaj reen per malgrandaj sinsekvaj skuetoj.", "translations": {"be": ["\u0434\u0440\u044b\u0436\u044d\u0446\u044c", "\u0442\u0440\u044b\u043c\u0446\u0435\u0446\u044c", "\u0442\u0440\u044b\u043c\u0446\u0435\u0446\u0446\u0430"], "en": ["tremble"], "nl": ["beven", "trillen", "bibberen"], "pt": ["tremer"], "ru": ["\u0434\u0440\u043e\u0436\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u0434\u0440\u043e\u0433\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0442\u0440\u0435\u043f\u0435\u0442\u0430\u0442\u044c"], "ca": ["tremolar"], "de": ["zittern", "beben"], "hu": ["remeg", "reszket"], "es": ["temblar"]}, "examples": [["la ponto tremas kiam oni veturas sur \u011di", "B"], ["tremi pro frosto, pro timo", null], ["lia vo\u0109o, liaj lipoj tremis", "B"], ["tremi kiel a\u016dtuna folio", "Z"], ["ektremis kaj ekskui\u011dis la tero", "Z"], ["pluvaj gutoj tremis sur la folioj kaj fajrerante defaladis", "Z"], ["la arboj \u0135etadis tremantajn ombrojn sur la herbon", "Z"], ["tremado trakuris \u015dian korpon", null], ["tremigantaj impresoj", "B"], ["tertremo detruis preska\u016d \u0109iujn domojn de la urbeto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "trem", "primary": true}, "kvarpiedulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Animalo, iranta sur kvar piedoj.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0435\u0442\u0432\u0435\u0440\u043e\u043d\u043e\u0433\u043e\u0435 \u0441\u0443\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["quadrup\u00e8de"], "en": ["quadruped"], "br": ["pevarzroadeg"], "pl": ["czworon\u00f3g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pied", "primary": false}, "evitema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Penanta eviti la malfacila\u0135ojn.", "translations": {"be": ["\u0443\u0445\u0456\u043b\u0456\u0441\u0442\u044b"], "fr": ["\u00e9vasif", "fuyant"], "ru": ["\u0443\u043a\u043b\u043e\u043d\u0447\u0438\u0432\u044b\u0439", "\u043e\u0441\u0442\u043e\u0440\u043e\u0436\u043d\u044b\u0439"], "de": ["ausweichend"], "fa": ["\u0645\u0634\u06a9\u0644\u200c\u06af\u0631\u06cc\u0632"], "pl": ["wymijaj\u0105cy"], "hu": ["kit\u00e9r\u0151", "elker\u00fcl\u0151"]}, "examples": [["evitema respondo", null], ["li eviteme respondis la demandojn", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "evit", "primary": false}, "hiperbola tangento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Reela funkcio, kiu \u0135etas reelon x al (sinh x)/(cosh x); simb. tangh a\u016d tgh.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u043f\u044d\u0440\u0431\u0430\u043b\u0456\u0447\u043d\u044b \u0442\u0430\u043d\u0433\u0435\u043d\u0441"], "fr": ["tangente hyperbolique"], "en": ["hyperbolic tangent"], "ru": ["\u0433\u0438\u043f\u0435\u0440\u0431\u043e\u043b\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0442\u0430\u043d\u0433\u0435\u043d\u0441"], "de": ["Hyperbeltangens", "hyperbolischer Tangens"], "pl": ["tangens hiperboliczny"], "hu": ["tangens hiperbolikusz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tangent", "primary": false}, "verkaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto da verkoj de koncerna a\u016dtoro.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u0443\u0434\u044b (\u043d\u0430\u0443\u0447\u043d\u044b\u0435 \u0438 \u0442.\u043f.)", "\u0442\u0432\u043e\u0440\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e (\u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u0435\u0434\u0435\u043d\u0438\u044f)", "\u0442\u0432\u043e\u0440\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0435 \u043d\u0430\u0441\u043b\u0435\u0434\u0438\u0435"], "fr": ["\u0153uvres compl\u00e8tes"], "it": ["opera completa", "bibliografia (insieme delle opere)"], "hu": ["(vki) m\u0171vei"]}, "examples": [["tiu esprimo ne aperas en la verkaro de Zamenhof", null], ["la grandega verkaro de tiu filozofo restas dis\u015dutita en sennombraj artikoloj kaj netroveblaj bro\u015duroj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kolekto da verkoj de koncerna a\u016dtoro, en formo de libro a\u016d de libroserio.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0431\u0440\u0430\u043d\u0438\u0435 \u0441\u043e\u0447\u0438\u043d\u0435\u043d\u0438\u0439"]}, "examples": [["la plena verkaro de Zamenhof, eldonata de Ludovikito", null]], "subdefinitions": []}], "root": "verk", "primary": false}, "anstata\u016da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Anstata\u016danta.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043c\u0435\u043d\u044f\u044e\u0449\u0438\u0439"], "fr": ["rempla\u00e7ant (adj.)", "de rechange", "suppl\u00e9ant (adj.)", "de substitution"], "en": ["replacement", "substitute", "ersatz"], "nl": ["vervangend"], "de": ["Ersatz-"], "it": ["sostitutivo"], "hu": ["helyettes"], "sk": ["n\u00e1hradn\u00fd"], "pl": ["zast\u0119pczy"], "es": ["sustituto (adj.)", "de recambio", "suplente (adj.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anstata\u016d", "primary": false}, "anstata\u016de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Anstata\u016d tio.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043c\u0435\u0441\u0442"], "fr": ["en remplacement", "\u00e0 la place"], "en": ["instead"], "nl": ["in plaats van"], "ru": ["\u0432\u0437\u0430\u043c\u0435\u043d"], "de": ["anstatt"], "it": ["invece", "anzi"], "hu": ["helyette"], "sk": ["namiesto"], "es": ["en cambio", "en su lugar"], "pl": ["zast\u0119pczo", "w zast\u0119pstwie"]}, "examples": [["mi ne povis mal\u015dpari tempon en la liniotrajno, sed anstata\u016de iris aviadile al Rafael", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato\u0109ap. 10"]], "subdefinitions": []}], "root": "anstata\u016d", "primary": false}, "anstata\u016di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Esti en la loko de; esti uzata anstata\u016d; plenumi ies rolon a\u016d taskon.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043c\u044f\u0448\u0447\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["remplacer (tenir lieu de)", "suppl\u00e9er", "tenir lieu (de)"], "en": ["replace", "substitute for", "take the place of"], "nl": ["vervangen (plaats innemen van)", "plaats innemen van"], "pt": ["substituir"], "ru": ["\u0437\u0430\u043c\u0435\u0449\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u043c\u0435\u043d\u044f\u0442\u044c (\u0441\u043e\u0431\u043e\u0439)"], "de": ["ersetzen", "vertreten"], "it": ["sostituire", "rimpiazzare"], "hu": ["helyettes\u00edt"], "sk": ["nahradi\u0165"], "es": ["sustituir", "cambiar (sustituir)", "reemplazar"], "sv": ["ers\u00e4tta", "substituera"], "pl": ["zast\u0119powa\u0107 (kogo\u015b)", "by\u0107 w zamian (za kogo\u015b)", "by\u0107 w (czyim\u015b) zast\u0119pstwie", "by\u0107 na czyim\u015b miejscu"]}, "examples": [["la fre\u015decon de mia sukoj anstata\u016dis sekeco de somero", "La Malnova TestamentoPsalmaro 32:4"], ["mielo anstata\u016das sukeron", null], ["nenio anstata\u016das la sanon", null], ["dum mia foresto mia kolego anstata\u016dos min", null], ["tiam ne estis re\u011do en Edomujo: estis anstata\u016danto de re\u011do", "La Malnova TestamentoI. Re\u011doj 22:47"], ["vi estos mia anstata\u016danto en la religiaj devoj", "La Faraono, volumo 3\u0109ap. 1"], ["mi nomas mia religio nur tiun religion a\u016d religianstata\u016dantan sistemon, je kiu mi efektive kredas", "Originala VerkaDeklaracio pri Homaranismo (III-9)"]], "subdefinitions": []}], "root": "anstata\u016d", "primary": false}, "anstata\u016do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io a\u016d iu, anstata\u016danta.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043c\u0435\u043d\u0430"], "fr": ["rechange", "substitut (qc qui remplace)"], "pt": ["substituto (pessoa ou coisa)"], "ca": ["substitut"], "it": ["sostituzione"], "hu": ["p\u00f3tl\u00e9k"], "pl": ["namiastka", "surogat", "zamiennik"], "es": ["sustituto"]}, "examples": [["la malvirtulo estos liberiga anstata\u016do por la virtulo", "La Malnova TestamentoSentencoj 21:18"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: \u0108i tiu senco mankas en PIV-oj, sed \u011di plu estas uzata."], "primary definition": "Ago de tiu, kiu anstata\u016das.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043c\u0435\u043d\u0430"], "fr": ["remplacement (fait de remplacer)", "rechange", "substitution (fait de remplacer)"], "en": ["replacement", "substitution"], "pt": ["substitui\u00e7\u00e3o"], "ca": ["reempla\u00e7ament", "substituci\u00f3"], "hu": ["helyettes\u00edt\u00e9s"], "pl": ["zast\u0119pstwo", "zast\u0119powanie", "zast\u0105pienie"], "es": ["reemplazo", "sustituci\u00f3n"]}, "examples": [["postulas la forigon de \u0109iuj limdepagoj kaj ties anstata\u016don per imposto la\u016d la tervaloro", "P. Giannellas La tervalora imposto Norda Prismo 57/4"], ["akuzativo: rekta objekto, direkto, tempopunkto, anstata\u016do de prepozicio", "Ekzamenoj de ILEI/UEA http://www.xtec.es/~pmarti10/ekzamenoj.htm"]], "subdefinitions": []}], "root": "anstata\u016d", "primary": false}, "re\u011da mo\u015dto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Honortitolo de re\u011do.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0440\u043e\u043b\u0435\u0432\u0441\u043a\u043e\u0435 \u0432\u0435\u043b\u0438\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"], "pl": ["kr\u00f3lewska mo\u015b\u0107"]}, "examples": [["mi diris al la re\u011do: via re\u011da mo\u015dto, pardonu min!", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a742."]], "subdefinitions": []}], "root": "mo\u015dt", "primary": false}, "monolito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Laboro farita nur el unu \u015dtona bloko.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u0430\u043b\u0456\u0442"], "en": ["monolith"], "nl": ["monoliet"], "pt": ["mon\u00f3lito"], "ru": ["\u043c\u043e\u043d\u043e\u043b\u0438\u0442"], "ca": ["mon\u00f2lit"], "de": ["Monolith"], "hu": ["monolit"], "es": ["monolito"]}, "examples": [["obeliskoj estas monolitoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "monolit", "primary": true}, "kontra\u016dpapo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Papo kiun la oficiala tradicio romkatolika malagnoskas.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0442\u044b\u043f\u0430\u043f\u0430"], "en": ["antipope"], "nl": ["tegenpaus"], "ru": ["\u0430\u043d\u0442\u0438\u043f\u0430\u043f\u0430"], "de": ["Gegenpapst"], "hu": ["ellenp\u00e1pa"], "pl": ["antypapie\u017c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pap", "primary": false}, "a\u011dio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Diferenco inter la nominala kaj efektiva (la\u016dkurza) valoro de la mono. Se ne estas iu diferenco, oni parolas pri alparo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0436\u044b\u0451"], "fr": ["agio"], "en": ["agio"], "nl": ["agio"], "pt": ["\u00e1gio"], "ru": ["\u0430\u0436\u0438\u043e", "\u043b\u0430\u0436", "\u043f\u0440\u043e\u043c\u0435\u043d"], "de": ["Aufgeld", "Agio"], "hu": ["\u00e1zsi\u00f3", "\u00e1rfolyam-k\u00fcl\u00f6nb\u00f6zet"], "sk": ["\u00e1\u017eio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u011di", "primary": true}, "adjudiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago adjudiki.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u043d\u0434\u044d\u0440 (\u043d\u0430 \u0437\u0430\u043a\u0443\u043f\u043a\u0443)", "\u043a\u043e\u043d\u043a\u0443\u0440\u0441 (\u043d\u0430 \u0437\u0430\u043a\u0443\u043f\u043a\u0443)"], "fr": ["appel d'offres", "adjudication", "ench\u00e8res"], "en": ["invitation to tender", "tender invitation"], "ru": ["\u0442\u0435\u043d\u0434\u0435\u0440", "\u043a\u043e\u043d\u043a\u0443\u0440\u0441 (\u043d\u0430 \u0437\u0430\u043a\u0443\u043f\u043a\u0443, \u0440\u0430\u0431\u043e\u0442\u0443)"], "de": ["Ausschreibung", "Verdingung [ark]"], "tr": ["ihale"], "hu": ["tenderki\u00edr\u00e1s", "versenyki\u00edr\u00e1s"], "sk": ["konkurz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "adjudik", "primary": false}, "adjudiki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Proponi kontrakton pri laboro, livero ks al pluraj konkurencantoj, por ke ili proponu \u011dian plenumon kontra\u016d plejeble malalta prezo kaj je alta kvalito a\u016d aliaj kondi\u0109oj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431'\u044f\u0432\u0456\u0446\u044c \u0442\u044d\u043d\u0434\u044d\u0440", "\u0430\u0431'\u044f\u0432\u0456\u0446\u044c \u043a\u043e\u043d\u043a\u0443\u0440\u0441"], "fr": ["faire un appel d'offres (pour)", "mettre en adjudication", "mettre aux ench\u00e8res"], "en": ["invite tenders (for)", "put out to tender"], "ru": ["\u043e\u0431\u044a\u044f\u0432\u0438\u0442\u044c \u0442\u0435\u043d\u0434\u0435\u0440", "\u043e\u0431\u044a\u044f\u0432\u0438\u0442\u044c \u043a\u043e\u043d\u043a\u0443\u0440\u0441"], "de": ["ausschreiben", "verdingen [ark]"], "tr": ["ihaleye \u00e7\u0131karmak"], "hu": ["tendert \u00edr ki", "versenyt\u00e1rgyal\u00e1st hirdet"], "sk": ["vyhl\u00e1si\u0165 konkurz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "adjudik", "primary": true}, "senbaza": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Al kiu mankas bazo.", "translations": {"sk": ["nepodlo\u017een\u00fd"], "ru": ["\u0431\u0435\u0437\u043e\u0441\u043d\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c \u043d\u044b\u0439"], "fr": ["en l'air", "infond\u00e9", "injustifi\u00e9", "immotiv\u00e9"], "en": ["baseless"], "pl": ["bezpodstawny"], "hu": ["alaptalan"]}, "examples": [["senbazaj teorioj, pretendoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "baz", "primary": false}, "baobabo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio bombakacoj (Adansonia), tropika arbo kun dikega trunko kaj acidetaj kukumformaj fruktoj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0430\u0431\u0430\u0431"], "fr": ["baobab"], "en": ["baobab"], "nl": ["baobab", "apenbroodboom"], "ru": ["\u0431\u0430\u043e\u0431\u0430\u0431"], "de": ["Baobab", "Affenbrotbaum"], "sv": ["baobabsl\u00e4ktet"], "hu": ["majomkeny\u00e9rfa", "baobab"], "pl": ["baobab"], "es": ["baobab"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "baobab", "primary": true}, "menuredoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo paseroformaj birdoj (Menuridae).", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0440\u0430\u0445\u0432\u043e\u0441\u0442\u044b (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "nl": ["liervogels (fam.)"], "pt": ["menur\u00eddeos"], "ru": ["\u043b\u0438\u0440\u043e\u0445\u0432\u043e\u0441\u0442\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Leierschw\u00e4nze (Familie)"], "hu": ["lantfark\u00fa madarak (csal\u00e1d)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "menured", "primary": true}, "forte": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En forta maniero.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0438\u043b\u044c\u043d\u043e"], "fr": ["fortement", "tr\u00e8s"], "en": ["strongly"], "fa": ["\u0633\u062e\u062a", "\u0634\u062f\u06cc\u062f\u0627\u064b", "\u0642\u0648\u06cc\u0627\u064b"], "be": ["\u043c\u043e\u0446\u043d\u0430", "\u0434\u0443\u0436\u0430"], "pl": ["mocno", "silnie"]}, "examples": [["forte bati", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Multe, tre.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0447\u0435\u043d\u044c"], "de": ["sehr"], "pl": ["strasznie", "okropnie", "bardzo"], "be": ["\u0432\u0435\u043b\u044c\u043c\u0456", "\u043d\u0430\u0434\u0442\u0430"]}, "examples": [["forte malpura", "Z"], ["forte \u011doji, dubi, deziri, voli, sin amuzi", "Z"], ["mi forte volus scii\u011di, kiel", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "fort", "primary": false}, "forta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kapabla venki kontra\u016dstaron kaj produkti grandajn efikojn materiajn a\u016d moralajn.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0438\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["fort (adj.)"], "en": ["strong"], "nl": ["sterk"], "pt": ["forte", "potente", "rijo", "vigoroso"], "be": ["\u043c\u043e\u0446\u043d\u044b", "\u0434\u0443\u0436\u044b"], "de": ["stark", "kr\u00e4ftig", "heftig"], "fa": ["\u062a\u0648\u0627\u0646\u0627", "\u062a\u0648\u0627\u0646\u0645\u0646\u062f", "\u0646\u06cc\u0631\u0648\u0645\u0646\u062f", "\u0642\u062f\u0631\u062a\u0645\u0646\u062f", "\u0642\u0648\u06cc"], "es": ["fuerte"], "cs": ["siln\u00fd"], "pl": ["silny", "mocny", "krzepki"]}, "examples": [["forta homo, luktisto, nacio, motoro, registaro", null], ["forta helpo, volo, esprimo", "B"], ["kontra\u016d forta mano la le\u011do estas vana", "Proverbaro esperanta"], ["li en \u0109io estas forta", "Z"], ["fortkorulo", "La Malnova Testamento, Psalmaro 76:5"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Altgrada, intensa; posedanta en alta grado siajn karakterizajn ecojn.", "translations": {"fa": ["\u0642\u0648\u06cc", "\u0634\u062f\u06cc\u062f"], "pt": ["forte", "potente", "intenso"], "pl": ["silny", "mocny", "du\u017cy", "t\u0119gi"]}, "examples": [["forta sento, kolero, intereso, bezono, dozo, fulmotondro, streko, profito, utilo, diferenco", null], ["en plej forta grado", "Z"], ["forta malsano, febro, varmo, tuso, koloro, lumo, adoro, vo\u0109o", null], ["forta kafo, biero, vino, cigaro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "= Fortika a\u016d firma.", "translations": {"fa": ["\u0627\u0633\u062a\u0648\u0627\u0631", "\u0645\u062d\u06a9\u0645", "\u0645\u0633\u062a\u062d\u06a9\u0645"], "pt": ["forte", "rijo", "resistente"], "pl": ["mocny", "pot\u0119\u017cny", "krzepki"]}, "examples": [["forta muro, fortika\u0135o, \u015dnuro, teksa\u0135o, papero", null], ["forta sano, pozicio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kvalifikas la konsonantojn a\u016d kvaza\u016dvokalojn prononcatajn pli intense.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kvalifikas la silabojn prononcatajn pli intense ol la najbaraj.", "translations": {"pt": ["forte", "t\u00f4nico"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fort", "primary": true}, "forto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kapablo venki kontra\u016dstaron kaj produkti grandajn efikojn.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0438\u043b\u0430"], "fr": ["force"], "en": ["strength"], "nl": ["sterkte", "kracht"], "be": ["\u0441\u0456\u043b\u0430", "\u043c\u043e\u0446"], "de": ["Kraft", "St\u00e4rke"], "fa": ["\u0646\u06cc\u0631\u0648", "\u0642\u062f\u0631\u062a", "\u062a\u0648\u0627\u0646"], "es": ["fuerza"], "pl": ["si\u0142a"]}, "examples": [["forto de vivo, volo, spirito", "B"], ["forto de la esperanta movado", null], ["kie regas la forto, tie rajto silentas", "Proverbaro esperanta"], ["fortoj de la naturo", "B"], ["per \u0109iuj fortoj , per la tuta forto", "La Malnova Testamento, I. Kroniko 13:8"], ["per propraj fortoj", "Z"], ["perdi, stre\u0109i la fortojn", null], ["kiu havas forton, havas rajton", "Proverbaro esperanta"], ["larmoj kun neretenebla forto ver\u015di\u011dis sur \u015diaj vangoj", null], ["la malnova dialekto restas en sia plena forto", "Z"], ["militaj, maraj fortoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Solideco, fortikeco, malfacila rompebleco.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0435\u043f\u043e\u0441\u0442\u044c (\u043a\u0430\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Festigkeit", "Stabilit\u00e4t"], "pl": ["moc", "si\u0142a"], "fa": ["\u0627\u0633\u062a\u0648\u0627\u0631\u06cc", "\u0627\u0633\u062a\u062d\u06a9\u0627\u0645"]}, "examples": [["forto de \u015dnuro, de sano", null], ["hodia\u016d forto, morga\u016d morto", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Alta grado, intenseco.", "translations": {"fa": ["\u0634\u062f\u062a", "\u063a\u0644\u0638\u062a"], "de": ["H\u00f6he", "St\u00e4rke", "Intensit\u00e4t"], "pl": ["si\u0142a", "moc"], "ru": ["\u043a\u0440\u0435\u043f\u043e\u0441\u0442\u044c (\u043a\u0430\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e)", "\u0441\u0438\u043b\u0430"]}, "examples": [["forto de febro, de vino", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Fizika grando, esprimanta \u0109ian ka\u016dzon kapablan produkti, modifi a\u016d nuligi movon.", "translations": {"fa": ["\u0646\u06cc\u0631\u0648"], "de": ["Kraft"], "pl": ["si\u0142a"], "ru": ["\u0441\u0438\u043b\u0430"]}, "examples": [["la dimensioj de forto estas MLT-2", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fort", "primary": false}, "forkonsenti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Rezigni.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["hinnehmen"], "nl": ["accepterenzich laten welgevallen", "voor lief nemen", "zich laten welgevallen"], "be": ["\u0430\u0434\u043c\u0430\u045e\u043b\u044f\u0446\u0446\u0430", "\u0430\u0434\u043c\u043e\u0432\u0456\u0446\u0446\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konsent", "primary": false}, "multhoma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Enhavanta multajn homojn; lo\u011data de multaj homoj.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043d\u043e\u0433\u043e\u043b\u044e\u0434\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["anim\u00e9 (populeux)", "populeux"], "nl": ["dichtbevolkt"], "br": ["poblek"], "it": ["popolato (popoloso)", "popoloso"], "pl": ["ludny", "pe\u0142en ludzi"], "hu": ["n\u00e9pes", "zs\u00fafolt"]}, "examples": [["homplena strato", null], ["multhoma lando", null], ["li ekrigardis tra la vitro sur la multehoman kaj multemovan straton", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "hom", "primary": false}, "hopludo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lameta ludo, kie oni desegnas kvadratojn sur la planko per kreto kaj devas salteti per unu gambo en \u0109iuj kvadratoj sen tu\u015di la liniojn. Anka\u016d konata kiel \"paradizludo\" kaj \"mareto\".", "translations": {"nl": ["hinkelspel"], "it": ["pampano (gioco)", "settimana (gioco)", "campana (gioco)"], "pl": ["gra w klasy"], "da": ["hinke-leg"]}, "examples": [["En la dana nomi\u011das \"hinke-leg\", kies rekta traduko estas \"salteta ludo\". En PIV2002 estas \"hopludo\", \"paradizludo\" kaj \"mareto\". Mi \u015datus scii kion vorton vi kutime uzas en via familio?", "Jacob Nordfalk kaj Navaraj Budha, Traduko de la filmo \"Mejzi Ludtempo\"al Esperanto , \u0109. 1.2.1 Saltludo"]], "subdefinitions": []}], "root": "hop", "primary": false}, "tial": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pro tiu ka\u016dzo, pro tiu motivo.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043c\u0443"], "fr": ["c'est pourquoi", "pour cette raison"], "en": ["so"], "nl": ["daarom"], "ru": ["\u043f\u043e\u0442\u043e\u043c\u0443", "\u043f\u043e\u044d\u0442\u043e\u043c\u0443"], "de": ["deshalb", "darum"], "sv": ["d\u00e4rf\u00f6r"], "vo": ["sikod"], "hu": ["ez\u00e9rt", "az\u00e9rt"], "pl": ["dlatego", "wi\u0119c", "tote\u017c", "st\u0105d"]}, "examples": [["hodia\u016d estas bela frosta vetero, tial mi prenos miajn glitilojn", "Z"], ["la homoj ne komprenas unu la alian kaj tial ili tenas sin fremde unu kontra\u016d la alia", "Z"], ["\u0109ar ni decidis kunvenadi \u0109iujare, tial ni devas klarigi al ni, por kio ni kunvenas", "Z"], ["\u0109ar vi for\u0135etis \u0109iujn miajn konsilojn, tial mi ridos \u0109e via malfeli\u0109o", "Z"], ["\u0109ar simila konstruo de lingvo estas tute fremda por la E\u016dropaj popoloj, tial mi tute alkonformigis tiun \u0109i dismembri\u011don de la lingvo al la spirito de la lingvoj e\u016dropaj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "tial", "primary": true}, "tiam": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En tiu tempo, en tiu momento.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u0434\u044b"], "fr": ["alors", "en ce temps-l\u00e0", "en ce cas"], "en": ["then"], "nl": ["toen", "op dat moment"], "ro": ["atunci"], "ru": ["\u0442\u043e\u0433\u0434\u0430"], "de": ["dann"], "sv": ["d\u00e5"], "hu": ["akkor"], "vo": ["t\u00e4n"], "pl": ["wtedy", "w\u00f3wczas"]}, "examples": [["tiam mi estis ankora\u016d juna", null], ["tiam mi lo\u011dis en Vieno", null], ["morga\u016d mi finos mian laboron kaj tiam mi estos libera", null], ["de tiam li estas malsana", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108e tiu okazo, \u0109e tiuj kondi\u0109oj.", "translations": {"nl": ["dan"], "pl": ["wtedy", "w\u00f3wczas"]}, "examples": [["rompu la murojn inter la popoloj, nur tiam povos malaperi tiaj besta\u0135oj kaj krimoj", "Z"], ["la artikolo estas uzata tiam, kiam ni parolas pri personoj a\u016d objektoj konataj", "Z"], ["ni ne uzas la akuzativon tiam, kiam la klareco de la senco tion \u0109i malpermesas", "Z"], ["se ni konscios bone la esencon kaj celon de niaj kongresoj, tiam ni venados al ili kun \u0109iam fre\u015da entuziasmo", "Z"], ["se la senco ne montras al ni, kian prep-on uzi, tiam ni povas uzi la komunan prep-on je", "Z"], ["se ni memoros pri la postuloj de la verda standardo, tiam ni ne timos plu paroli kaj agi, tiam ni irados al nia celo konscie kaj kura\u011de", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "tiam", "primary": true}, "Alaska Golfo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Golfo en la norda Pacifiko, sud-oriente de la Alaska duoninsulo.", "translations": {"ru": ["\u0410\u043b\u044f\u0441\u043a\u0438\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0437\u0430\u043b\u0438\u0432", "\u0437\u0430\u043b\u0438\u0432 \u0410\u043b\u044f\u0441\u043a\u0430"], "fr": ["Golfe d'Alaska"], "en": ["Gulf of Alaska"], "nl": ["Golf van Alaska"], "pt": ["Golfo do Alasca"], "de": ["Golf von Alaska"], "hu": ["Alaszkai-\u00f6b\u00f6l"], "sk": ["Alja\u0161sk\u00fd z\u00e1liv"], "pl": ["zatoka Alaska"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Alask", "primary": false}, "Tigriso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Okcident-Azia rivero kiu fluas el Turkujo tra Irako kaj Bagdado kaj kuni\u011das kun E\u016dfrato.", "translations": {"be": ["\u0422\u044b\u0433\u0440 (\u0440\u0430\u043a\u0430)"], "fr": ["Tigre (fleuve)"], "bg": ["\u0422\u0438\u0433\u044a\u0440"], "nl": ["Tigris"], "pt": ["Tigre (rio)"], "ru": ["\u0422\u0438\u0433\u0440"], "de": ["Tigris"], "tr": ["Dicle"], "hu": ["Tigris"], "fa": ["\u062f\u062c\u0644\u0647"], "en": ["Tigris"], "pl": ["Tygrys"]}, "examples": [["la lando inter E\u016dfrato kaj Tigriso", "Interesa arkeologio, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Tigris", "primary": true}, "ideografio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sistemo de skribado, en kiu oni reprezentas ne la sonojn de la vortoj, sed la ideojn mem helpe de \u0109iuspecaj signoj, desegnoj kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u0456\u0434\u044d\u0430\u0433\u0440\u0430\u0444\u0456\u044f"], "fr": ["id\u00e9ographie"], "nl": ["ideografie", "beeldschrift"], "pt": ["ideografia"], "ru": ["\u0438\u0434\u0435\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u044f"], "de": ["Ideographie", "Begriffsschrift"], "hu": ["fogalom\u00edr\u00e1s", "ideogr\u00e1fia"], "fa": ["\u0627\u0646\u062f\u06cc\u0634\u0647\u200c\u0646\u06af\u0627\u0631\u06cc"]}, "examples": [["la \u0109inoj uzas \u011dis nun ideografian skribadon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ideografi", "primary": true}, "\u0109arlatani": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) \u0108arlatane agi.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0430\u0440\u043b\u0430\u0442\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["quacksalbern", "schwindeln"], "it": ["truffare", "dire fandonie"], "hu": ["sarlat\u00e1nkodik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109arlatan", "primary": false}, "buleo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Papa dekreto.", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u043b\u0430 (\u043f\u0430\u043f\u0441\u043a\u0456 \u045e\u043a\u0430\u0437)"], "fr": ["bulle (papale)"], "en": ["papal bull"], "ru": ["\u0431\u0443\u043b\u043b\u0430"], "de": ["(p\u00e4pstliche) Bulle"], "hu": ["bulla"], "sk": ["bula"], "es": ["bula"], "pl": ["bulla"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bule", "primary": true}, "bulea": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0411\u0443\u043b\u044f", "\u0431\u0443\u043b\u0435\u045e", "\u0431\u0443\u043b\u0435\u045e\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["de Boole", "bool\u00e9en"], "bg": ["\u0431\u0443\u043b\u0435\u0432"], "nl": ["booleaans"], "ru": ["\u0411\u0443\u043b\u044f", "\u0431\u0443\u043b\u0435\u0432"], "de": ["Boolesche"], "it": ["booleano"], "hu": ["Boole-", "Boole-f\u00e9le"], "sk": ["boolovsk\u00e1 (algebra)"], "en": ["Boole['s]", "Boolean"], "es": ["booleano"], "pl": ["Boole'a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Bule", "primary": false}, "plenmano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["handvol (arch.)"]}, "examples": [["la pastro prenu el \u011di plenmanon el la faruno", "La Malnova Testamento, Levidoj 2:2"]], "subdefinitions": []}], "root": "man", "primary": false}, "alkro\u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Alfiksi, aligi al.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0447\u0430\u043f\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["accrocher"], "nl": ["ophangen"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0446\u0435\u043f\u0438\u0442\u044c"], "sv": ["kroka fast"], "hu": ["r\u00e1akaszt", "hozz\u00e1kapcsol"]}, "examples": [["\u015di sin alkro\u0109is al lia mantelo", "Z"], ["Dio alkro\u0109os al vi la peston", "Z"], ["pro diversaj ka\u016dzoj, mi devis alkro\u0109i tiujn fini\u011dojn ne disigeble al la radiko", "Z"], ["\u0109iuj okuloj sin alkro\u0109is al li", null], ["ili alkro\u0109as al si simpation", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Anka\u016d \u0109i tiun sencon mi opinias franca\u0135o (se temas pri simpla pendigo)."], "primary definition": "(transitiva) Pendigi ion de kro\u0109ilo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kro\u0109", "primary": false}, "libera profesio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La antikvuloj kutime ne distingis inter arto kaj metio a\u016d profesio; traduki la latinan \u00abartes\u00bb en \u00abartes liberales\u00bb per \u00abartoj\u00bb estas mistraduki.", "Rimarko: PV kaj PIV nomas tion \u00abliberala\u00bb profesio, arto; anka\u016d tio estas sklava mistraduko: neniel temas pri liberalismo, toleremo a\u016d permesemo \u2015 temas pri profesiula okupo; tial plimulto da lingvoj distingantaj inter \u00ablibera\u00bb kaj \u00abliberala\u00bb uzas \u0109i tie la adjektivon \u00ablibera\u00bb."], "primary definition": "\u0108e la antikvuloj, okupo konvena al liberulo, kontraste al la \u00absklavaj okupoj\u00bb; en mezepokaj universitatoj \u2015 komuna nomo por gramatiko, dialektiko, retoriko, aritmetiko, geometrio, muziko kaj astronomio.", "translations": {"be": ["\u0441\u0432\u0430\u0431\u043e\u0434\u043d\u0430\u044f \u043f\u0440\u0430\u0444\u044d\u0441\u0456\u044f"], "fr": ["profession lib\u00e9rale"], "nl": ["vrij beroep"], "pt": ["profiss\u00e3o liberal"], "el": ["\u03b5\u03bb\u03b5\u03cd\u03b8\u03b5\u03c1\u03bf \u03b5\u03c0\u03c0\u03ac\u03b3\u03b3\u03b5\u03bb\u03bc\u03b1"], "de": ["freier Beruf"], "hu": ["szabad m\u0171v\u00e9szet"], "cs": ["svobodn\u00e9 um\u011bn\u00ed"], "ru": ["\u0441\u0432\u043e\u0431\u043e\u0434\u043d\u0430\u044f \u043f\u0440\u043e\u0444\u0435\u0441\u0441\u0438\u044f"], "pl": ["wolny zaw\u00f3d"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "profesi", "primary": false}, "organizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de tuto ordigita por plenumado de difinita funkcio.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0433\u0430\u043d\u0456\u0437\u0430\u0446\u044b\u044f (\u0443\u043f\u0430\u0440\u0430\u0434\u043a\u0430\u0432\u0430\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c, \u0441\u0442\u0440\u0443\u043a\u0442\u0443\u0440\u0430)"], "en": ["organization"], "nl": ["organisatie"], "pt": ["organiza\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u043e\u0440\u0433\u0430\u043d\u0438\u0437\u0430\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Organisation"], "hu": ["szervezet"], "es": ["organizaci\u00f3n"]}, "examples": [["la organizo de la societo, de tribunaloj, de la Lingvaj Institucioj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "organiz", "primary": false}, "enhavi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Havi en si.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0434\u0435\u0440\u0436\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["contenir (renfermer, avoir une certaine capacit\u00e9)", "renfermer (contenir)", "comporter", "comprendre (contenir)"], "en": ["contain", "comprise", "hold"], "nl": ["bevatten"], "pt": ["conter", "encerrar em si"], "be": ["\u0437\u044c\u043c\u044f\u0448\u0447\u0430\u0446\u044c", "\u0442\u0440\u044b\u043c\u0430\u0446\u044c", "\u0443\u0442\u0440\u044b\u043c\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["enthalten"], "it": ["contenere"], "tp": ["jo"], "hu": ["tartalmaz", "van benne"], "es": ["contener (en s\u00ed)"], "el": ["\u03c0\u03b5\u03c1\u03b9\u03ad\u03c7\u03c9", "\u03c0\u03b5\u03c1\u03b9\u03bb\u03b1\u03bc\u03b2\u03ac\u03bd\u03c9"], "pl": ["zawiera\u0107"]}, "examples": [["tiu vortaro enhavas \u0109iujn komune uzatajn vortojn", null], ["mia \u0135urnalo enhavis artikolon pri Esperanto", null], ["la vila\u011do enhavas kvindek domojn", null], ["la palaco enhavas trezorojn de arto", null], ["la praa hinde\u016dropa nacio kredeble enhavis rasojn diversajn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (parolante pri aro) Havi en si kiel elementon.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0434\u0435\u0440\u0436\u0430\u0442\u044c (\u044d\u043b\u0435\u043c\u0435\u043d\u0442\u044b)"], "fr": ["contenir (comme \u00e9l\u00e9ments, math.)"], "de": ["enthalten (Elementen)"], "en": ["contain (elements)"], "hu": ["tartalmaz (elemet)"]}, "examples": [["la malplena aro enhavas neniun elementon", null], ["la aro de naturaj entjeroj ne enhavas \u0109iujn diferencojn de du ajnaj elementoj de \u011di", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hav", "primary": false}, "ununura": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0437\u0456\u043d\u044b", "\u0430\u0434\u0437\u0456\u043d-\u0430\u0434\u0437\u0456\u043d\u044b", "\u0430\u0434\u0437\u0456\u043d-\u0430\u0434\u0437\u0456\u043d\u044e\u0442\u043a\u0456", "\u0443\u043d\u0456\u043a\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["unique"], "nl": ["uniek", "enig (uniek)"], "ru": ["\u0435\u0434\u0438\u043d\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043e\u0434\u0438\u043d-\u0435\u0434\u0438\u043d\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0443\u043d\u0438\u043a\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["einzig"], "hu": ["egyed\u00fcli", "egyetlen"], "br": ["nemeta\u00f1 (-don, -dout, -ti)"], "fi": ["yksi ainoa"], "ro": ["unic"], "pl": ["jedyny"], "he": ["\u05d9\u05d7\u05d5\u05d3\u05d9"]}, "examples": [["\u015dia ununura filo", null], ["ekzistas ununura Dio, rekonata kaj adorata de \u0109iuj religioj", "V. K. Barandovsk\u00e1-Frank, Komenio kaj internacia lingvo, Internacia Seminario pri Komenio, Prelegaro. - Prago: \u0108EA, 1992"], ["ununura kaj perfekte komuna lingvo prezentas, la\u016d Komenio, plej bonan solvon de homaj problemoj", "Giordano Formizzi, Filozofio kaj teologio en la verkoj de J.A. Komensk\u00fd, Internacia Seminario pri Komenio, Prelegaro. - Prago: \u0108EA, 1992."], ["estas io sklaveca, humiliga en tio ke la ununura penso, estu \u011di e\u0109 treege grava, elpremis el li \u0109iujn aliajn, \u015dirmis la vivajn kolorojn kaj sonojn de la mondo", "V. N. Tretjakov, Konsiloj al la enlumi\u011dinto, Survoje"]], "subdefinitions": []}], "root": "nur", "primary": false}, "enbareligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Meti en barelon.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u043b\u0456\u0446\u044c \u0443 \u0431\u043e\u0447\u043a\u0443", "\u043d\u0430\u0441\u044b\u043f\u0430\u0446\u044c \u0443 \u0431\u043e\u0447\u043a\u0443"], "fr": ["mettre en tonneau"], "en": ["load into a barrel"], "ru": ["\u043f\u043e\u043c\u0435\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c \u0432 \u0431\u043e\u0447\u043a\u0443", "\u0437\u0430\u043b\u0438\u0442\u044c \u0432 \u0431\u043e\u0447\u043a\u0443"], "de": ["eindosen", "einfassen"], "hu": ["hord\u00f3ba t\u00f6lt"], "pl": ["w\u0142o\u017cy\u0107 do beczki"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "barel", "primary": false}, "grifo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nomo de diversaj rabobirdoj nutrantaj sin precipe de putra\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0438\u0444"], "fr": ["charognard"], "bg": ["\u043b\u0435\u0448\u043e\u044f\u0434"], "nl": ["gier"], "pt": ["abutre"], "de": ["Geier"], "hu": ["kesely\u0171"], "en": ["vulture"], "cs": ["sup"], "pl": ["s\u0119p"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Mita monstro el speco kun aglaj kapo, flugiloj kaj ungoj, leona korpo, ofte figurata sur blazonoj, ornama\u0135oj.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0438\u0444\u043e\u043d"], "fr": ["griffon (myth.)"], "en": ["griffin"], "nl": ["griffoen"], "pt": ["grifo (mitologia)"], "de": ["Greif"], "hu": ["griffmad\u00e1r"], "pl": ["gryf", "gryfon"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grif", "primary": true}, "minkarbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Minerala karbo, eltirata el la tera profundo por servi kiel bruliga\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b \u0432\u0443\u0433\u0430\u043b\u044c"], "fr": ["houille"], "nl": ["steenkool"], "ru": ["\u043a\u0430\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0443\u0433\u043e\u043b\u044c"], "de": ["Steinkohle"], "hu": ["k\u0151sz\u00e9n"], "br": ["glaou-douar"], "pl": ["w\u0119giel kamienny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "minejo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "karb", "primary": false}, "gazetara komuniko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mallonga teksto destinita al gazetaro kaj aliaj informiloj, pri aran\u011do, decido, oficiala opinio de la sciiganto....", "translations": {"fr": ["communiqu\u00e9 de presse"]}, "examples": [["\u0108iuj tekstoj de Gazetaraj Komunikoj estas libere reprodukteblaj kun mencio pri la fonto", "-, Gazetaraj Komunikoj de UEA, 2001-10-31, numero 137a"]], "subdefinitions": []}], "root": "komunik", "primary": false}, "a\u016dtejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Remizo por a\u016dto.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0440\u0430\u0436"], "fr": ["box (pour voiture)", "garage (pour voiture)"], "en": ["garage", "carport"], "nl": ["garage"], "ru": ["\u0433\u0430\u0440\u0430\u0436"], "de": ["Garage"], "sv": ["garage"], "hu": ["gar\u00e1zs"], "sk": ["gar\u00e1\u017e"], "it": ["autorimessa", "garage", "box"], "pl": ["gara\u017c", "parking"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dt", "primary": false}, "elpeli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Elirigi pelante.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0433\u043d\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["chasser (hors d'un endroit)"], "nl": ["verbannen", "naar buiten jagen"], "ru": ["\u0432\u044b\u0433\u043d\u0430\u0442\u044c", "\u0438\u0437\u0433\u043d\u0430\u0442\u044c"], "de": ["vertreiben", "verjagen", "hinausjagen", "aussto\u00dfen"], "hu": ["kiterel", "ki\u0171z", "kihajt", "kikerget"]}, "examples": [["estis tia vetero, ke oni e\u0109 hundon ne elpelus", "Z"], ["elpeli iun el la mondo de la vivuloj", "Proverbaro esperanta"], ["la elpelitoj", null], ["Malsa\u011deco forte sidas en la koro de knabo; Sed vergo punanta \u011din elpelas el \u011di", "La Malnova Testamento, Sentencoj 22:15"]], "subdefinitions": []}], "root": "pel", "primary": false}, "grosujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de ribo (Ribes uvacrispa), kun grandaj acidaj, ofte haraj beroj, uzataj en konfita\u0135o kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u0430\u0433\u0440\u044d\u0441\u0442 (\u0440\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u043d\u0430)"], "fr": ["groseiller"], "nl": ["kruisbes"], "pt": ["groselheira"], "ru": ["\u043a\u0440\u044b\u0436\u043e\u0432\u043d\u0438\u043a (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "de": ["Stachelbeerstrauch"], "fa": ["\u062f\u0631\u062e\u062a\u0686\u0647\u0654 \u06af\u0627\u0644\u0634\u200c\u0627\u0646\u06af\u0648\u0631"], "pl": ["agrest (krzew)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gros", "primary": false}, "barelisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Barelfaristo.", "translations": {"be": ["\u0431\u043e\u043d\u0434\u0430\u0440"], "fr": ["tonnelier"], "en": ["cooper", "coopersmith"], "ru": ["\u0431\u043e\u0447\u0430\u0440"], "de": ["B\u00f6ttcher", "Fassmacher", "K\u00fcfer"], "hu": ["k\u00e1d\u00e1r", "bogn\u00e1r"], "br": ["barazher", "toneller"], "pl": ["bednarz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "barel", "primary": false}, "budleo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arbeto a\u016d arbo kun odoraj, papililogaj florpanikloj, multspecia genro el familio skrofulariacoj (buddleja).", "translations": {"fr": ["arbre aux papillons", "buddleia"], "de": ["Sommerflieder", "Schmetterlingsflieder"]}, "examples": [["sur la korto de Kvinpetalo, estas violkoloraj budleoj sur kiujn papilioj venas por nutri sin", "Mari-elen, Faldfolio, 2006-07-11"]], "subdefinitions": []}], "root": "budle", "primary": true}, "sukerkano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "alta herbo, kies suko donas sukeron, genro el familio poacoj (Saccharum).", "translations": {"be": ["\u0446\u0443\u043a\u0440\u043e\u0432\u044b \u0442\u0440\u044b\u0441\u044c\u043d\u0451\u0433"], "fr": ["canne \u00e0 sucre"], "en": ["sugar cane"], "nl": ["suikerriet"], "pt": ["cana-de-a\u00e7\u00facar"], "ru": ["\u0441\u0430\u0445\u0430\u0440\u043d\u044b\u0439 \u0442\u0440\u043e\u0441\u0442\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Zuckerrohr"], "hu": ["cukorn\u00e1d"], "es": ["ca\u00f1a de az\u00facar"], "br": ["korzenn-sukr"], "pl": ["cukier trzcinowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kan", "primary": false}, "kardo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio asteracoj (Carduus).", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u0440\u0442\u0430\u043f\u0430\u043b\u043e\u0445"], "fr": ["chardon"], "en": ["thistle"], "nl": ["distel"], "ru": ["\u0447\u0435\u0440\u0442\u043e\u043f\u043e\u043b\u043e\u0445"], "de": ["Distel"], "hu": ["bog\u00e1ncs"], "br": ["askolenn"]}, "examples": [["ni grimpis sur la klifojn kaj pluiris la\u016d pado plena je dornoj kaj kardoj", "Lukiano, trad. G. Berveling, veraj rakontoj. - 2005"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Similaj herboj kun pikilhavaj folioj kaj kapituloj: dipsako, arti\u015doko, karlino", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kard", "primary": true}, "\u015dipfrajta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kargo de \u015dipo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u0434\u043e\u0432\u043e\u0439 \u0433\u0440\u0443\u0437", "\u0444\u0440\u0430\u0445\u0442"], "de": ["Schiffsfracht"], "nl": ["scheepsvracht"], "hu": ["haj\u00f3fuvar", "haj\u00f3rakom\u00e1ny", "tengeri sz\u00e1ll\u00edtm\u00e1ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "frajt", "primary": false}, "novismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043d\u044d\u0430\u043b\u044f\u0433\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["n\u00e9ologisme"], "nl": ["neologisme"], "br": ["nevezc'her"], "ru": ["\u043d\u0435\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u0437\u043c"], "hu": ["neologizmus"]}, "examples": [["la novismo \u00abobsoleta\u00bb kies neceson en romano la leganto ne tuj kaptas", "Paul Veenman, Krimoj... por \u0109iuj temperamentoj (Sten Johansson, Fal\u0109ita kiel fojno), Monato, jaro 1997a, numero 10a, p. 19a"]], "subdefinitions": []}], "root": "nov", "primary": false}, "eksperto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekspertizisto dungita por priju\u011di aferon anta\u016d kortumo, por asekuro kaj tiel plu..", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0441\u043f\u044d\u0440\u0442", "\u0430\u0434\u043c\u044b\u0441\u043b\u043e\u0432\u0435\u0446", "\u0441\u043f\u044d\u0446\u044b\u044f\u043b\u0456\u0441\u0442", "\u0437\u043d\u0430\u045e\u0446\u0430"], "fr": ["connaisseur", "expert", "sp\u00e9cialiste"], "bg": ["\u0435\u043a\u0441\u043f\u0435\u0440\u0442", "\u0441\u043f\u0435\u0446\u0438\u0430\u043b\u0438\u0441\u0442"], "pt": ["expert"], "ru": ["\u044d\u043a\u0441\u043f\u0435\u0440\u0442", "\u0437\u043d\u0430\u0442\u043e\u043a", "\u0441\u043f\u0435\u0446\u0438\u0430\u043b\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Fachmann", "Experte", "Kenner der Materie", "Spezialist"], "es": ["experto"], "pl": ["ekspert", "specjalista", "bieg\u0142y", "znawca", "rzeczoznawca", "fachowiec"]}, "examples": [["tiaj kolektoj stimulis la pristudadon kaj ofte la posedanto petis la konsilon de ekspertoj", "Johan Van Eenoo: La bru\u011da Centuriae plantarum rariorum retrovita en Krakovo, Monatojaro 1998a, numero 1a, p. 16a"], ["mi estas eksperto pri nigra magio", "La majstro kaj Margarita, \u0109ap. 1a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekspert", "primary": true}, "bindi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kunkudri la foliojn de libro kaj surmeti sur ilin rigidan kovrilon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u043f\u043b\u044f\u0442\u0430\u0446\u044c (\u043a\u043d\u0456\u0433\u0443)"], "fr": ["relier (assembler des feuilles)"], "en": ["bind"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u043f\u043b\u0435\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u043f\u043b\u0435\u0441\u0442\u0438"], "hu": ["k\u00f6t (k\u00f6nyvet)"], "es": ["encuadernar"], "br": ["keina\u00f1 (ul levr)", "koubla\u00f1 (ul levr)"], "pl": ["oprawia\u0107 ksi\u0105\u017cki", "bindowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Konstrui \u015dargeblan a\u016d plenumeblan programon el tradukitaj programpartoj (celmoduloj), \u015dtopante la intermodulajn ligilojn; interalie, en\u015dovi la programojn realigantajn la bibliotekajn funkciojn.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u043f\u0430\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u044c\u0432\u044f\u0437\u0432\u0430\u0446\u044c (\u0430\u0431'\u0435\u043a\u0442\u043d\u044b\u044f \u043c\u043e\u0434\u0443\u043b\u0456)"], "en": ["link (a program)"], "pl": ["\u0142\u0105czy\u0107", "dowi\u0105zywa\u0107", "konsolidowa\u0107"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043f\u043e\u043d\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u0432\u044f\u0437\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c (\u043e\u0431\u044a\u0435\u043a\u0442\u043d\u044b\u0435 \u043c\u043e\u0434\u0443\u043b\u0438)"]}, "examples": [["statika bindado", null], ["dinamike bindebla biblioteko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bind", "primary": true}, "sa\u016dco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Flueca spica\u0135o aldonata al man\u011da\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0441\u043e\u045e\u0441", "\u043f\u0430\u0434\u043b\u0456\u045e\u043a\u0430"], "fr": ["sauce"], "en": ["sauce"], "nl": ["saus"], "ru": ["\u0441\u043e\u0443\u0441", "\u043f\u043e\u0434\u043b\u0438\u0432\u043a\u0430"], "ca": ["salsa"], "de": ["So\u00dfe"], "it": ["salsa"], "tp": ["telo"], "hu": ["sz\u00f3sz", "m\u00e1rt\u00e1s"], "fa": ["\u0633\u064f\u0633"], "es": ["salsa"], "he": ["\u05e8\u05d5\u05d8\u05d1"]}, "examples": [["kaj e\u0109 nenia sa\u016dco a\u016d kuka\u0135o! Senta\u016dguloj!", "La Revizo, akto 2a, sceno 6a"], ["menta sa\u016dco", "OH, Molekula arkeologio por frandemuloj, Monato, jaro 2001a, numero 3a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sa\u016dc", "primary": true}, "\u0109apo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kapvesto sen elstara rando kaj sen viziero.", "translations": {"be": ["\u0448\u0430\u043f\u043a\u0430"], "fr": ["bonnet"], "en": ["cap"], "nl": ["muts"], "pt": ["barrete", "bon\u00e9"], "ru": ["\u0448\u0430\u043f\u043a\u0430"], "de": ["Kappe", "M\u00fctze"], "it": ["berretto"], "hu": ["sapka"], "sk": ["\u010diapka"], "sv": ["m\u00f6ssa"], "pl": ["czapka"]}, "examples": [["bekhava \u0109apo", null], ["pli kara kapo ol \u0109apo", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Similforma objekto, per kiu oni fermas a\u016d \u015dirmas ion.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u044b\u0448\u043a\u0430", "\u043a\u043e\u043b\u043f\u0430\u0447\u043e\u043a", "\u043f\u043e\u043a\u0440\u044b\u0448\u043a\u0430 (\u0430\u0432\u0442.)"], "fr": ["capuchon (fermeture)", "bouchon (capuchon)", "enjoliveur"], "de": ["Kappe"], "it": ["cappuccio", "tappo"], "hu": ["kupak", "sapka"], "pl": ["os\u0142ona", "ko\u0142pak", "pokrywa", "skuwka"]}, "examples": [["\u0109apo de skribilo, fotila objektivo, a\u016dtomobila rado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ap", "primary": true}, "sabato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sepa tago de la semajno, inter vendredo kaj diman\u0109o.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0431\u043e\u0442\u0430"], "fr": ["samedi"], "bg": ["\u0441\u044a\u0431\u043e\u0442\u0430"], "de": ["Samstag", "Sonnabend", "Sabbat [biblia]"], "it": ["sabato"], "hu": ["szombat"], "fa": ["\u0634\u0646\u0628\u0647"], "en": ["Saturday"], "br": ["Sadorn", "disadorn"], "cs": ["sobota"], "vo": ["s\u00e4del"], "ja": ["\u571f\u66dc\u65e5 [\u3069\u3088\u3046\u3073]"], "es": ["s\u00e1bado"], "he": ["\u05e9\u05d1\u05ea"], "ru": ["\u0441\u0443\u0431\u0431\u043e\u0442\u0430"], "nl": ["zaterdag"], "pt": ["s\u00e1bado"], "sv": ["l\u00f6rdag"], "sk": ["sobota"], "ro": ["s\u00e2mb\u0103t\u0103"], "pl": ["sobota"]}, "examples": [["\u015dtate deciditaj ferioj (sabato, diman\u0109o, festotagoj)", "Huang Tingsheng: La \u0109ina bilomerkato, Monato, jaro 2001a, numero 8a, p. 10a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sabat", "primary": true}, "nepino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Filino de la filo a\u016d filino rilate al ilia patro kaj patrino.", "translations": {"be": ["\u0443\u043d\u0443\u0447\u043a\u0430"], "fr": ["petite-fille"], "en": ["granddaughter"], "nl": ["kleindochter"], "pt": ["neta"], "ru": ["\u0432\u043d\u0443\u0447\u043a\u0430"], "de": ["Enkelin"], "tr": ["k\u0131z torun"], "sv": ["barnbarn (flicka)", "sondotter", "dotterdotter"], "br": ["merc'h-vihan"], "pl": ["wnuczka"]}, "examples": [["la tri propraj nepinoj ricevis malpli da zorgo en la \u0109iutaga vivo", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 5a, p. 63a"]], "subdefinitions": []}], "root": "nep", "primary": false}, "sekestri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Depone konfidi disputatan propra\u0135on al krompersono, kiu devas gardi \u011din \u011dis definitiva ju\u011da decido.", "translations": {"be": ["\u0441\u044d\u043a\u0432\u044d\u0441\u0442\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "nl": ["sekwesteren"], "pt": ["seq\u00fcestrar"], "ru": ["\u0441\u0435\u043a\u0432\u0435\u0441\u0442\u0440\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u043b\u043e\u0436\u0438\u0442\u044c \u0441\u0435\u043a\u0432\u0435\u0441\u0442\u0440"], "de": ["unter Zwangsverwaltung stellen"], "it": ["sequestrare (lex)"], "hu": ["lefoglal (z\u00e1rol)", "z\u00e1r al\u00e1 vesz"], "pl": ["sekwestrowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sekestr", "primary": true}, "unisono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Akordo de pluraj vo\u0109oj a\u016d muzikiloj a\u016ddigantaj samtempe saman noton.", "translations": {"be": ["\u0443\u043d\u0456\u0441\u043e\u043d"], "fr": ["unisson"], "en": ["unison"], "nl": ["unisono"], "pt": ["un\u00edssono"], "el": ["\u03bf\u03bc\u03cc\u03c6\u03c9\u03bd\u03bf\u03c2"], "de": ["Unisono", "\u00dcbereinstimmung", "Einm\u00fctigkeit"], "it": ["unisono (mus.)"], "hu": ["egybehangz\u00e1s", "unisono"], "fa": ["\u0647\u0645\u0646\u0648\u0627\u06cc\u06cc"], "fi": ["unisono", "yksi\u00e4\u00e4ninen sointu t. esitys"], "ru": ["\u0443\u043d\u0438\u0441\u043e\u043d"]}, "examples": [["al la fremdaj vortoj unisone devas soni anka\u016d \u0109iuj aliaj vortoj de la vortaro", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "unison", "primary": true}, "rajdantaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grupo de rajdantoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0432\u0430\u043b\u044c\u043a\u0430\u0434\u0430"], "fr": ["groupe de cavaliers", "troupe (de cavaliers)"], "hu": ["lovascsapat"], "nl": ["ruiterij"], "ru": ["\u043a\u0430\u0432\u0430\u043b\u044c\u043a\u0430\u0434\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rajd", "primary": false}, "enbalzamigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) En\u015dmiri, konservi per balzamo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043b\u044c\u0437\u0430\u043c\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["embaumer (conserver dans un baume)"], "en": ["embalm"], "nl": ["balsemen"], "ru": ["\u0431\u0430\u043b\u044c\u0437\u0430\u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0431\u0430\u043b\u044c\u0437\u0430\u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u0431\u0430\u043b\u044c\u0437\u0430\u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["einbalsamieren"], "hu": ["bebalzsamoz"], "sk": ["balzamova\u0165"], "es": ["embalsamar"], "pl": ["balsamowa\u0107"]}, "examples": [["la libro estas skribita tuta en la \u0109ambro, kie oni enbalzamigas la mortintojn", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 4a"]], "subdefinitions": []}], "root": "balzam", "primary": false}, "naztabako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tabako, kiun oni ennazigas por terne purigi la nazon.", "translations": {"fr": ["tabac \u00e0 priser"], "it": ["tabacco da naso"], "pl": ["tabaka"], "hu": ["tub\u00e1k", "burn\u00f3t"]}, "examples": [["tiam iu laboristo, kiu sidis sur tiu \u0109i benko, okulumis al mi kaj proponis al mi flartabakon, kiam li mem prenis", "Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, unua parto, \u0109apitro 2a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tabak", "primary": false}, "teatra\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Teatra verko kun ties roloj, dialogoj kaj agadoj.", "translations": {"be": ["\u043f'\u0435\u0441\u0430"], "fr": ["pi\u00e8ce de th\u00e9\u00e2tre"], "nl": ["toneelstuk"], "ru": ["\u043f\u044c\u0435\u0441\u0430"], "pl": ["sztuka teatralna", "przedstawienie teatralne", "spektakl teatralny"], "hu": ["sz\u00ednm\u0171", "sz\u00edndarab"]}, "examples": [["kroataj teatra\u0135oj kaj aktoroj multe kontribuis al la esperanta teatro", "Boris Kolker, Teatra antologio (Hecimovic Branko, Antologio de kroataj unuaktaj dramoj), Monato, jaro 1998a, numero 3a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "teatr", "primary": false}, "spadfi\u015do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043c\u0435\u0447-\u0440\u044b\u0431\u0430"], "fr": ["espadon (poisson)"], "bg": ["\u0440\u0438\u0431\u0430 \u043c\u0435\u0447"], "nl": ["zwaardvis"], "ru": ["\u043c\u0435\u0447-\u0440\u044b\u0431\u0430"], "de": ["Schwertfisch"], "hu": ["kardhal"], "en": ["swordfish"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spad", "primary": false}, "frezilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speciala ilo provizita per diversspecaj dentetoj simile al fajlo, muntita sur turni\u011danta akso kaj per kiu oni mordas lignon, metalojn.", "translations": {"be": ["\u0444\u0440\u044d\u0437\u0430"], "fr": ["fraise (outil)"], "nl": ["frees"], "pt": ["broca"], "ru": ["\u0444\u0440\u0435\u0437\u0430"], "de": ["Fr\u00e4ser"], "hu": ["mar\u00f3(szersz\u00e1m)"], "es": ["fresa (herramienta)"]}, "examples": [["cilindra, dentrada, helico, kava frezilo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "frez", "primary": false}, "kompletigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari ion kompleta.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043f\u043b\u0435\u043a\u0442\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u043a\u043e\u043c\u043f\u043b\u0435\u043a\u0442\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0434\u043e\u043f\u043e\u043b\u043d\u044f\u0442\u044c", "\u0434\u043e\u043f\u043e\u043b\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u043f\u043e\u043b\u043d\u044f\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u043f\u043e\u043b\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u0432\u043e\u0441\u043f\u043e\u043b\u043d\u044f\u0442\u044c", "\u0432\u043e\u0441\u043f\u043e\u043b\u043d\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["compl\u00e9ter", "parachever", "parfaire"], "de": ["vervollst\u00e4ndigen"], "nl": ["aanvullen", "vervolledigen"]}, "examples": [["kompletigi siajn sciojn, kolekton, verkon", null], ["la ora senfino de la maro kompletigis tiun grandiozan pejza\u011don", null], ["kompletiga kurso", null]], "subdefinitions": []}], "root": "komplet", "primary": false}, "eksplodema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Facile eksplodanta.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0431\u0443\u0445\u043e\u0432\u044b"], "fr": ["bouillant (caract\u00e8re)", "explosif (adj.)", "volcanique (caract\u00e8re)"], "nl": ["ontplofbaar", "explosief (b.nw.)"], "pt": ["explosivo"], "ru": ["\u0432\u0437\u0440\u044b\u0432\u0447\u0430\u0442\u044b\u0439"], "de": ["explosiv"], "hu": ["k\u00f6nnyen robban\u00f3"], "pl": ["wybuchowy"]}, "examples": [["eksplodemaj substancoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Facile inciti\u011danta.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043f\u0430\u043b\u044c\u0447\u044b\u0432\u044b"], "de": ["cholerisch"], "ru": ["\u0432\u0441\u043f\u044b\u043b\u044c\u0447\u0438\u0432\u044b\u0439"], "hu": ["robban\u00e9kony"]}, "examples": [["eksplodema karaktero", null], ["eksplodema kiel pulvo", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "eksplod", "primary": false}, "krimosciencisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri krimscienco.", "translations": {"fr": ["criminologue"], "nl": ["criminoloog"]}, "examples": [["ekzistas sepdek kvin parfumoj, kiujn krimfakulo \u0109e neceso devas distingi unu de la aliaj", "A. Conan Doyle, trad. W. Auld, La \u0108ashundo de la Baskerviloj, Sezonoj, 1998"]], "subdefinitions": []}], "root": "krim", "primary": false}, "Urugvajo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sudamerika \u015dtato, limanta al Brazilo, Argentino kaj al Atlantiko.", "translations": {"be": ["\u0423\u0440\u0443\u0433\u0432\u0430\u0439"], "fr": ["Uruguay"], "en": ["Uruguay"], "de": ["Uruguay"], "it": ["Uruguay"], "da": ["Uruguay"], "fi": ["Uruguay"], "hu": ["Uruguay"], "ja": ["\u30a6\u30eb\u30b0\u30a2\u30a4"], "es": ["Uruguay"], "ru": ["\u0423\u0440\u0443\u0433\u0432\u0430\u0439"], "nl": ["Uruguay"], "pt": ["Uruguai"], "sv": ["Uruguay"], "uk": ["\u0423\u0440\u0443\u0433\u0432\u0430\u0439"], "sl": ["Urugvaj"], "pl": ["Urugwaj"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Urugvaj", "primary": true}, "\u0109irka\u016de de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["tout autour de", "sur le pourtour de"], "de": ["in der Umgebung von"], "it": ["intorno a"], "pl": ["dooko\u0142a (czego\u015b)"]}, "examples": [["\u0109irka\u016de de la domo, de la \u011dardeno, de la urbo", null], ["la korpogardistoj stari\u011dis \u0109irka\u016de de la re\u011do", "La Malnova TestamentoII. Re\u011doj 11:11"], ["la lar\u011do de la flanka galerio \u0109irka\u016de de la tuta domo estis kvar ulnoj", "La Malnova TestamentoJe\u0125ezkel 41:5"], ["la akvo ver\u015di\u011dis \u0109irka\u016den de la altaro", "La Malnova TestamentoI. Re\u011doj 18:35"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109irka\u016d", "primary": false}, "solanacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj unupetalaj plantoj (Solanaceae), al kiu apartenas multaj kuracaj, man\u011deblaj kaj venenaj plantoj, ekzemple solano, tomato, kapsiko, nikotiano, beladono.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u044c\u043b\u0451\u043d\u0430\u0432\u044b\u044f"], "nl": ["nachtschadenfamilie"], "ru": ["\u043f\u0430\u0441\u043b\u0451\u043d\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Nachtschattengew\u00e4chse"], "pl": ["psiankowate"], "hu": ["burgonyaf\u00e9l\u00e9k", "csucsorf\u00e9l\u00e9k", "ebsz\u0151l\u0151f\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "solanac", "primary": true}, "marrozo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Individuo el la ordo \u00abActiniaria\u00bb en la klaso de rozosimilaj koralaj polipoj (Anthozoa).", "translations": {"ru": ["\u0430\u043a\u0442\u0438\u043d\u0438\u044f", "\u043c\u043e\u0440\u0441\u043a\u043e\u0439 \u0430\u043d\u0435\u043c\u043e\u043d"], "fr": ["actinie", "an\u00e9mone de mer"], "de": ["Seeanemone"], "en": ["actinia", "sea anemone"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "roz", "primary": false}, "\u0109asisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu profesie a\u016d sporte \u0109asas.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u044f\u045e\u043d\u0456\u0447\u044b"], "fr": ["chasseur"], "bg": ["\u043b\u043e\u0432\u0435\u0446"], "nl": ["jager"], "pt": ["ca\u00e7ador"], "ru": ["\u043e\u0445\u043e\u0442\u043d\u0438\u043a"], "de": ["J\u00e4ger"], "tr": ["avc\u0131"], "sv": ["j\u00e4gare"], "hu": ["vad\u00e1sz"], "sk": ["po\u013eovn\u00edk"], "en": ["hunter"], "es": ["cazador"], "pl": ["\u0142owczy", "\u0142owca", "my\u015bliwy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109as", "primary": false}, "cezio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 55, atompezo 132,905, simbolo Cs. Mola metalo de la alkala grupo.", "translations": {"be": ["\u0446\u044d\u0437\u0456\u0439"], "fr": ["c\u00e9sium"], "bg": ["\u0446\u0435\u0437\u0438\u0439"], "de": ["C\u00e4sium"], "it": ["cesio"], "hu": ["c\u00e9zium"], "fa": ["\u0633\u0632\u06cc\u0645"], "en": ["cesium"], "br": ["seziom"], "es": ["cesio"], "ru": ["\u0446\u0435\u0437\u0438\u0439"], "nl": ["cesium"], "pt": ["c\u00e9sio"], "la": ["Caesium"], "sk": ["c\u00e9zium"], "pl": ["cez"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cezi", "primary": true}, "informisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono profesie ser\u0109anta kaj liveranta informojn por gazeto (gazetinformisto) a\u016d polico (polica informisto).", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u0432\u0435\u0434\u043e\u043c\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u0438\u043d\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430\u0442\u043e\u0440"], "fr": ["informateur (subst.)", "indicateur (subst., de police)", "indic"], "pt": ["informante"], "be": ["\u043f\u0430\u0432\u0435\u0434\u0430\u043c\u043b\u044f\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a", "\u0456\u043d\u0444\u0430\u0440\u043c\u0430\u0442\u0430\u0440"], "de": ["Informant", "Presseagent"], "es": ["informador"], "hu": ["inform\u00e1tor", "tud\u00f3s\u00edt\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "inform", "primary": false}, "hazardludo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ludo, en kiu gajno a\u016d malgajno dependas de neanta\u016dvideblaj, hazardaj okaza\u0135oj.", "translations": {"fr": ["jeu de hasard"]}, "examples": [["enspezo el ludludo konsistigas 30-50% de la financa enspezo de Makao", "Zhang Meizhi, Vizito al Makao (4), El Popola \u0108inio, 1999-11"]], "subdefinitions": []}], "root": "lud", "primary": false}, "perifrazo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u044d\u0440\u044b\u0444\u0440\u0430\u0437\u0430", "\u043f\u044d\u0440\u044b\u0444\u0440\u0430\u0441\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b \u0432\u044b\u0440\u0430\u0437"], "nl": ["omschrijving"], "pt": ["per\u00edfrase", "circunl\u00f3quio"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0438\u0444\u0440\u0430\u0437\u0430", "\u043f\u0435\u0440\u0438\u0444\u0440\u0430\u0437"], "ca": ["per\u00edfrasi"], "de": ["Umschreibung"], "hu": ["k\u00f6r\u00fcl\u00edr\u00e1s"], "es": ["per\u00edfrasis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "perifraz", "primary": true}, "centripeta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Movanta, aganta al la centro, alcentrokura.", "translations": {"el": ["\u03ba\u03b5\u03bd\u03c4\u03c1\u03bf\u03bc\u03cc\u03bb\u03bf\u03c2"], "fr": ["centrip\u00e8te"], "en": ["centripetal"], "nl": ["middelpuntzoekend", "centripetaal"], "pt": ["centr\u00edpeta"], "ru": ["\u0446\u0435\u043d\u0442\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0435\u043c\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["zentripetal", "zum Mittelpunkt hinstrebend"], "it": ["centripeto"], "hu": ["centripet\u00e1lis"], "sk": ["dostrediv\u00fd"], "pl": ["do\u015brodkowy"], "be": ["\u0434\u0430\u0446\u044d\u043d\u0442\u0440\u0430\u0432\u044b", "\u0446\u044d\u043d\u0442\u0440\u0430\u0456\u043c\u043a\u043b\u0456\u0432\u044b"], "es": ["centr\u00edpeta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri infloresko) \u0108e kiu la eksteraj a\u016d la malsupraj floroj elvolvi\u011das la unuaj.", "translations": {"de": ["zentripetal", "botrytisch"], "nl": ["centripetaal"], "hu": ["f\u00fcrt\u00f6s (vir\u00e1gzat)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "centrifuga.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "centripet", "primary": true}, "ekspresa frajta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "frajta\u0135o liverata al adresato tuj post \u011dia alveno al destinita loko.", "translations": {"de": ["Schnellfracht"], "hu": ["expressz\u00e1ru"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "frajt", "primary": false}, "multepeza": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tro peza.", "translations": {"be": ["\u0446\u044f\u0436\u043a\u0456", "\u0446\u044f\u0436\u043a\u0430\u0432\u0430\u0433\u0430\u0432\u044b", "\u0446\u044f\u0436\u043a\u0430\u0432\u0430\u0436\u043d\u044b"], "hu": ["nagyon s\u00falyos"], "ru": ["\u0442\u044f\u0436\u0451\u043b\u044b\u0439", "\u0442\u044f\u0436\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u0441\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0442\u044f\u0436\u0451\u043b\u044b\u0439"], "fr": ["lourd", "pesant"], "de": ["schwer"], "br": ["pounner"], "hu": ["s\u00falyos", "neh\u00e9z", "neh\u00e9zkes"]}, "examples": [["la vagonaro, kiun mi devis konduki, estis longa, multepeza kaj konsistis preska\u016d nur el personvagonoj", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo EsperantoLa nigra virino"], ["kelkaj skribas senerare, sed per multepeza malagrabla stilo", "Z"], ["la multepezecon kaj malgraciecon de la lingvo mi alskribis al tio, ke mi ankora\u016d ne sufi\u0109e bone \u011din posedas", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "mult", "primary": false}, "Ta\u011dikio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ta\u011dikujo", "translations": {"ru": ["\u0422\u0430\u0434\u0436\u0438\u043a\u0438\u0441\u0442\u0430\u043d"], "de": ["Tadschikistan"], "bg": ["\u0422\u0430\u0434\u0436\u0438\u043a\u0438\u0441\u0442\u0430\u043d"], "pl": ["Tad\u017cykistan", "Republika Tad\u017cykistanu"], "hu": ["Tadzsikiszt\u00e1n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Ta\u011diki", "primary": true}, "tekstaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kolekto da tekstoj: antologio, artikolaro, korpuso, krestomatio, verkaro", "translations": {"be": ["\u0437\u0431\u043e\u0440 \u0442\u044d\u043a\u0441\u0442\u0430\u045e"], "fr": ["corpus (de textes)"], "hu": ["sz\u00f6veggy\u0171jtem\u00e9ny"], "pl": ["zbi\u00f3r tekst\u00f3w", "korpus tekst\u00f3w"], "ru": ["\u0441\u0431\u043e\u0440\u043d\u0438\u043a", "\u0441\u043e\u0431\u0440\u0430\u043d\u0438\u0435 \u0442\u0435\u043a\u0441\u0442\u043e\u0432"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tekst", "primary": false}, "flosilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Objekto a\u016d ilo, kiu flosas, servanta por montri nivelon a\u016d rapidecon de fluo, a\u016d por subteni ion en akvo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043f\u043b\u0430\u0432\u043e\u043a"], "fr": ["flotteur (objet)"], "de": ["Schwimmer"], "nl": ["dobber", "vlotter", "drijver"]}, "examples": [["korkflosilo de hokfadeno por fi\u015dkapti", null]], "subdefinitions": []}], "root": "flos", "primary": false}, "barako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Provizora konstruo, plej ofte el ligno, por lo\u011digi soldatojn, laboristojn, malsanulojn, rifu\u011dintojn.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0440\u0430\u043a"], "fr": ["baraque (construction provisoire)"], "en": ["barracks"], "nl": ["barak"], "ru": ["\u0431\u0430\u0440\u0430\u043a"], "de": ["Baracke"], "sv": ["barack"], "hu": ["barakk"], "pl": ["barak"], "es": ["barraca"]}, "examples": [["en longa vico mi staras kun la tuta familio anta\u016d barako", "Stefan Maul, El verva vivo \u0135urnalista, p. 18"]], "subdefinitions": []}], "root": "barak", "primary": true}, "muskato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fruktokerno de la muskatujo uzata kiel spico.", "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u0441\u043a\u0430\u0442\u043d\u044b \u0430\u0440\u044d\u0445"], "fr": ["muscade"], "nl": ["muskaatnoot"], "pt": ["noz-moscada"], "ru": ["\u043c\u0443\u0441\u043a\u0430\u0442\u043d\u044b\u0439 \u043e\u0440\u0435\u0445"], "de": ["Muskatnuss"], "hu": ["szerecsendi\u00f3"], "pl": ["ga\u0142ka muszkato\u0142owa", "muszkat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "muskat", "primary": true}, "fontplumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plumingo kun inkorezervujo.", "translations": {"be": ["\u0430\u045e\u0442\u0430\u0440\u0443\u0447\u043a\u0430"], "fr": ["stylographe", "stylo-plume"], "en": ["fountain pen"], "nl": ["vulpen"], "ru": ["\u0430\u0432\u0442\u043e\u0440\u0443\u0447\u043a\u0430"], "de": ["F\u00fcllfederhalter", "F\u00fcller"], "hu": ["t\u00f6lt\u0151toll"]}, "examples": [["\u00abbonvolu subskribi vian nomon \u0109i tie.\u00bb la \u015dipestro transdonis fontplumon al mi", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, dua libro, \u0109apitro 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "plum", "primary": false}, "preteriri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Pasi la\u016dlonge kaj flanke de io, kaj \u011din lasi post si.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0439\u0442\u0438 (\u043c\u0438\u043c\u043e \u0447\u0435\u0433\u043e-\u043b.)", "\u043c\u0438\u043d\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9passer (un lieu)", "passer (d\u00e9passer)"], "pt": ["passar ao lado de"], "de": ["vorbeigehen", "vor\u00fcbergehen"], "pl": ["mija\u0107"], "hu": ["elmegy (vmi mellett)"]}, "examples": [["preteriri arbaron", null], ["ni preteriris tri vila\u011dojn survoje", null], ["li sidis por rigardi la preterirantojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ir", "primary": false}, "do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konj. montranta la logikan sekvon, la konkludon.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043a", "\u0442\u0430\u043a\u0456\u043c \u0447\u044b\u043d\u0430\u043c"], "fr": ["donc"], "nl": ["dus"], "pt": ["logo", "ent\u00e3o", "pois", "portanto", "por conseguinte"], "ru": ["\u0438\u0442\u0430\u043a", "\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e", "\u0442\u043e"], "de": ["also", "dann", "folglich"], "vo": ["also"], "sk": ["tak", "nu\u017e"], "cs": ["tedy"], "fi": ["siis"], "pl": ["wi\u0119c", "tak wi\u0119c", "st\u0105d"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Konj. montranta la surprizon.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0435"], "nl": ["dan"], "be": ["\u0436", "\u0436\u0430"], "de": ["also", "denn"], "fi": ["siis", "sitten"], "pl": ["wi\u0119c", "-\u017ce (jako sufiks)"]}, "examples": [["kion do vi volus ricevi?", "La Malnova Testamento, Eliro 2:20"], ["kie do li estas?", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Konj. uzata por insisti.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0435"], "nl": ["dan"], "be": ["\u0436", "\u0436\u0430"], "de": ["doch"], "fi": ["(no...) sitten", "siis"], "pl": ["wi\u0119c", "-\u017ce (jako sufiks)"]}, "examples": [["venu do", null], ["a\u016dskultu do", "La Malnova Testamento, I. Samuel 15:1"], ["demandu do tiun homon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "do", "primary": true}, "borneolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alkoholo de kamforo kun la formulo \u042110\u041d18\u041e.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0440\u043d\u044d\u043e\u043b"], "fr": ["born\u00e9ol"], "ru": ["\u0431\u043e\u0440\u043d\u0435\u043e\u043b"]}, "examples": [["Pacema pretigu pulvoron el perlo, borneolo kaj cinabro", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 84a, volumo 3a, p. 63a"]], "subdefinitions": []}], "root": "borneol", "primary": true}, "de": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pro la multsenceco de de estas ofte konsilinde anstata\u016digi \u011din, se eble, per pli preciza prepozicio (en, el, pri, pro, super, kontra\u016d, anta\u016d a\u016d alia): la kongreso en G\u00f6teborg, la fruktoj el la \u011dardeno, konkludo el la leciono , la enspezoj el (a\u016d: pro) la festo, akcepti la honorprotektecon super la kongreso, la problemo pri la senarmi\u011do, doni pruvojn pri sia kura\u011do, la modo pri tio pasis jam de longe, la preparoj por la festo, kaj tiel plu."], "primary definition": "Prepozicio montranta.", "translations": {"fr": ["de"], "de": ["mit", "des", "der"], "es": ["de"], "pt": ["de", "por", "desde"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: \u0108i tiu senco estas uzebla kun determinato de \u0109iu tipo, se nur \u011di elvokas movon. Plej ofte \u011di tamen aperas kun verboj a\u016d agaj substantivoj."], "primary definition": "Punkton en spaco, kie komenci\u011das movo, malproksimi\u011do, deiro.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442"], "bg": ["\u043e\u0442"], "de": ["von", "von... her", "aus"], "hu": ["-t\u00f3l", "-t\u0151l", "-r\u00f3l", "-r\u0151l"], "en": ["from"], "pl": ["od", "z"]}, "examples": [["veturi de Parizo \u011dis Berlino", null], ["trafi de Scilo al \u0124aribdo", "Proverbaro esperanta"], ["mi venas de la avo, kaj mi iras nun al la onklo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 9"], ["la vento forblovis de mia kapo la \u0109apon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 39"], ["pu\u015di ion de si", null], ["la vojo de la monto Seir al Kade\u015d-Barnea", "La Malnova Testamento, Readmono 1:2"], ["ili desaltis de la \u0109evaloj", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 19"], ["la vazo falis de la tablo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: \u0108i tiu senco estas uzebla kun determinato de \u0109iu tipo, se nur \u011di elvokas metaforan movon, a\u016d \u011dian rezulton: distancon. Plej ofte \u011di tamen aperas kun verboj, agaj substantivoj a\u016d adjektivoj. Kun ne-agaj substantivoj ( la trajno de Berlino, Francisko de Asizo ) oni prefere uzu el."], "primary definition": "Metaforan originon, devenon: objekton malproksiman, apartan, malsimilan.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442"], "de": ["von", "von... her", "aus"], "pl": ["od", "z"], "hu": ["-t\u00f3l", "-t\u0151l", "-b\u00f3l", "-b\u0151l"]}, "examples": [["de la patro mi ricevis libron, kaj de la frato mi ricevis plumon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 9"], ["vi\u015di de sia viza\u011do la \u015dviton", null], ["transdiris al la popolo la vortojn de la Eternulo", "La Malnova Testamento, Nombroj 11:24"], ["la hebreoj estas Izraelidoj, \u0109ar ili devenas de Izraelo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 36"], ["deveni de nobela gento", null], ["la helpo venas de la Eternulo", "La Malnova Testamento, Sentencoj 21:31"], ["bojas hundido, kiel \u011di a\u016ddas de hundoj", "Proverbaro esperanta"], ["de legado sen atento ne ri\u0109i\u011das la prudento", "Proverbaro esperanta"], ["salutu lin de mi", null], ["de semo putra venas frukto ne nutra", "Proverbaro esperanta"], ["de kiu estas tiu libro?", null], ["li havas flugilojn, kiuj estas longaj de la nuboj \u011dis la tero", "Fabeloj, volumo 2, Poligono"], ["for de l' okuloj, for de la koro", "Proverbaro esperanta"], ["ne falas frukto malproksime de l' arbo", "Proverbaro esperanta"], ["savu min de miaj malamikoj", "La Malnova Testamento, Psalmaro 143:9"], ["anta\u016dparolo liberigas de postparolo", "Proverbaro esperanta"], ["edzi\u011do najbara garantias de eraro", "Proverbaro esperanta"], ["mi povus diferencigi la sa\u011dajn de la malsa\u011daj", "Fabeloj, volumo 1, La novaj vestoj de la re\u011do"], ["ili diferencas de ni nur per la koloro", null], ["aparta, disa, distanca, (mal)proksima, najbara de...", "La Malnova Testamento, Ju\u011distoj 18:22"], ["dependa , imuna , libera , pura , sendifekta de..", "La Malnova Testamento, Nombroj 5:19"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: \u0108i tiu senco estas uzebla kun determinato de \u0109iu tipo, sed \u011di \u0109efe aperas kun verboj kaj adjektivoj."], "primary definition": "Ka\u016dzon.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442 (\u0438\u0437-\u0437\u0430)"], "de": ["vor", "aus"], "pl": ["od", "z", "z powodu"], "hu": ["-t\u00f3l", "-t\u0151l", "miatt"]}, "examples": [["li pali\u011dis de timo kaj poste li ru\u011di\u011dis de honto", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 39"], ["de malgranda kandelo forbrulis granda kastelo", "Proverbaro esperanta"], ["de kantado senpaga doloras la gor\u011do", "Proverbaro esperanta"], ["ili malaperis de subita teruro", "La Malnova Testamento, Psalmaro 73:19"], ["tremi de febro", null], ["laca de laborado , malsana de amo , malseka de mirha fluida\u0135o , peza de oro , rigida de malvarmo , ru\u011da de sango", "Fabeloj, volumo 2, Malbela anasido"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: \u0108i tiu senco estas uzebla kun determinatoj de pluraj tipoj: pasiva a\u016d pasivsenca verbo, pasiva participo, aga substantivo, pasivsenca de-verba adjektivo (ekz-e la deriva\u0135oj per sufiksoj ebl kaj ind) a\u016d de-verba adverbo. La aganton de aktiva verbo kutime esprimas la subjekto.", "Rimarko: La sinonimoj estas utilaj ekz-e por verboj, kiuj akceptas lokan komplementon: esti venigata de iu loko fare de iu , a\u016d por agaj substantivoj, kiam necesas esprimi anka\u016d la objekton: nutrado de infanoj fare de ilia patrino, recenzo de verko far iu. Oni \u0109iam memoru, ke de-komplemento post pasiva participo riskas estigi ambiguecon, se \u011di ne montras al la aganto, kaj oni tiam preferu alternativajn solvojn, kiel disde, el, jam de k.s."], "primary definition": "Aganton.", "translations": {"de": ["von", "des", "der"], "tp": ["tan"], "pl": ["(2. przypadek)"], "hu": ["\u00e1ltal", "r\u00e9v\u00e9n"]}, "examples": [["la surtuto estas a\u0109etita de mi, sekve \u011di apartenas al mi", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 25"], ["li estu amata de siaj fratoj", "La Malnova Testamento, Readmono 33:24"], ["per helpo de vortaro hispana-germana mi tamen komprenis iom vian leteron", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 34"], ["bato de patrino ne longe doloras", "Proverbaro esperanta"], ["la amo de la gepatroj al siaj idoj", null], ["dika bran\u0109o rompi\u011dis de la vento", null], ["ne manku en la domo de Joab pusulo, nek leprulo , nek falanta de glavo", "La Malnova Testamento, II. Samuel 3:29"], ["la tero estas kovrita de ne\u011do", "Fabeloj, volumo 2, Abio"], ["la tablo estis kovrata de la servanto per tapi\u015do", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: \u0108i tiu senco estas uzebla kun determinatoj, elvokantaj transiran agon: aga substantivo, substantiva aktiva participo a\u016d de-verba adverbo. Verboj, inkluzive de nesubstantivaj participoj, kutime esprimas la objekton per akuzativa komplemento.", "Rimarko: Por eviti ambiguecon oni ofte povas anstata\u016digi de post aga substantivo per alia senckonforma prepozicio: al, pri, je k.a., a\u016d e\u0109 per akuzativo: akcepto al la kongresanoj; ekspluatado al malsuperaj klasoj; indiko pri la \u011dusta vojo; sufero je dorsa doloro; enkonduko unu ne\u016dtralan lingvon. Detalan priskribon de tiu demando vidu en."], "primary definition": "Objekton.", "translations": {"de": ["von", "des", "der"], "pl": ["(2. przypadek)"], "hu": ["-nak a", "-nek a"]}, "examples": [["mi dankis lin por la tuja plenumo de mia deziro", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 31"], ["donado de almozoj neniam malri\u0109igas", "Proverbaro esperanta"], ["hakado de ligno donas lignerojn", "Proverbaro esperanta"], ["mortigo de homo estas krimo", null], ["preparo de la venonta kongreso", null], ["enkonduko de Esperanto en la programojn", null], ["sukcesa venkanto de pordoj malfermitaj", "Proverbaro esperanta"], ["multaj estas la elpensintoj de lingvoj internaciaj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: \u0108i tiu senco estas uzebla kun pluraj tipoj de determinatoj, plej ofte kun verboj a\u016d agaj substantivoj.", "Rimarko: En la komencaj jaroj de la lingvo oni ofte emfazis la tempan sencon, uzante kombinon de la prepozicio kun tempa adverbo (jam, tuj) a\u016d tempa prepozicio (post)."], "primary definition": "Punkton en tempo, kie komenci\u011das tempa intervalo.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442", "\u0441 (\u043e \u0432\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u0438)", "\u043d\u0430\u0447\u0438\u043d\u0430\u044f \u0441"], "bg": ["\u043e\u0442"], "de": ["von... an", "seit"], "hu": ["-t\u00f3l", "-t\u0151l", "\u00f3ta"], "es": ["desde"], "pl": ["od"]}, "examples": [["de nun la \u015duldoj de mia filo ne estos pagataj de mi", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 25"], ["tio estis la fortuloj, tre famaj de plej antikva tempo", "La Malnova Testamento, Genezo 6:4"], ["via servanto estas diotima de sia juneco", "La Malnova Testamento, I. Re\u011doj 18:12"], ["unu viro, lama de la patrina ventro, estis portata", "La Nova Testamento, La agoj 3:1"], ["de mateno \u011dis vespero", "La Nova Testamento, La agoj 28:23"], ["de du jaroj li malsanas", null], ["de eterne", "La Malnova Testamento, Psalmaro 106:48"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: \u0108i tiu senco estas uzebla nur kun substantiva determinato, a\u016d kun de-substantiva adverbo. La komplemento enkondukita de de povas esti en la substantiva grupo de la determinato (suplemento) a\u016d povas konsistigi prepozitivan predikativon."], "primary definition": "Posedanton (vaste komprenatan), havanton de la determinato.", "translations": {"hu": ["-nak a", "-nek a"], "de": ["von", "des", "dessen", "der", "deren"], "bg": ["\u043d\u0430"], "pl": ["(2. przypadek)"], "vo": ["-a"]}, "examples": [["la dentoj de leono estas akraj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 7"], ["la mano de Johano estas pura", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 8"], ["la libro de Petro", null], ["de kiu estas tiu libro?", null], ["la dudeka (tago) de Februaro estas la kvindek-unua tago de la jaro", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 12"], ["tri estas duono de ses", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 14"], ["nevo de papo facile fari\u011das kardinalo", "Proverbaro esperanta"], ["ofte \u0109apo de kampulo kovras kapon de sa\u011dulo", "Proverbaro esperanta"], ["de kiu la kulpo, por tiu la puno", "Proverbaro esperanta"], ["doni al iu la baton de morto", "Proverbaro esperanta"], ["la \u0109irka\u016da\u0135oj de la urbo", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 1"], ["li estas la fiero de sia patro", null], ["donu al mi pecon de tiu kuko", "Z"], ["prezo de pano, sukceso de entrepreno, utileco de Esperanto, konkludo de la parolado", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: \u0108i tiu senco estas uzebla nur kun substantiva determinato, a\u016d kun de-substantiva adverbo. La komplemento enkondukita de de povas esti en la substantiva grupo de la determinato (suplemento) a\u016d povas konsistigi prepozitivan predikativon.", "Rimarko: Kiam eblas, oni nun preferas uzi samsencan adjektivan kunmeta\u0135on de la tipo: blankkolora, grandtalenta, samspecaj, samvaloraj..."], "primary definition": "Econ, kiun posedas la determinato.", "translations": {"de": ["von"], "pl": ["(2. przypadek)", "o"], "hu": ["-\u0171", "-\u00fa"]}, "examples": [["li estas de meza kresko", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 33"], ["de sama koloro, de sama valoro", "Proverbaro esperanta"], ["\u0109evalo de blanka koloro", null], ["de kiu koloro estas tiu \u0109evalo?", null], ["potoj, pladoj kaj kru\u0109oj de plej diversa formo kaj grando", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 22"], ["floroj de nekomparebla odoro", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 17"], ["homo de granda talento", null], ["sakoj de diversaj grandecoj", null], ["bestoj de sama speco", null], ["libroj de sama valoro", null], ["afero de duba karaktero", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: La komplemento enkondukita de de povas esti en la substantiva grupo de la determinato (suplemento) a\u016d povas konsistigi prepozitivan predikativon.", "Rimarko: En pluraj el la \u0109i-supraj ekzemploj oni povus same bone uzi prepoziciojn el a\u016d je: monsumo je mil pundoj, eraro je tri frankoj, bukedoj el fre\u015daj floroj, ta\u0109mento el soldatoj , a\u016d simplan apudmeton: la titolo \u00abbarono\u00bb, la honora nomo \u00abinstruituloj\u00bb. Oni notu, ke titolo de barono estas interpretebla anka\u016d per \u00abla titolo, kiun havas barono\u00bb, do per de."], "primary definition": "Rilaton inter du substantivoj, el kiuj la determinanto montras la konsiston a\u016d la mezuron de la determinato.", "translations": {"de": ["von"], "pl": ["(2. przypadek)", "o"], "hu": ["-s"]}, "examples": [["en la da\u016dro de kelke da minutoj mi a\u016ddis du pafojn", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 40"], ["monsumo de mil pundoj", null], ["alto de dudek metroj", null], ["ni iru vojon de tri tagoj en la dezerton", "La Malnova Testamento, Eliro 5:3"], ["li havis la a\u011don de okdek jaroj", "La Malnova Testamento, II. Samuel 19:32"], ["vi faris eraron de tri frankoj", null], ["ili portis grandegajn bukedojn de fre\u015daj floroj en la manoj", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 6"], ["ta\u0109mento de soldatoj", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 12"], ["amaso da mono kaj titolo de barono", "Proverbaro esperanta"], ["popola kutimo havas valoron de le\u011do", "Proverbaro esperanta"], ["sub la masko de homamo", null], ["la verko perdus sian eksterordinare necesan karakteron de dogma fundamenteco", "Fundamento de Esperanto, Anta\u016dparolo"], ["la honoran nomon de \u00abinstruituloj\u00bb", "Esenco kaj Estonte"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Al \u0109i tiu \u00absenco\u00bb eblas alkalkuli ekzemplojn, en kiuj de povas havi samtempe plurajn el ties pli precizaj sencoj, a\u016d prenas la lokon de logike pli ta\u016dga prepozicio, eventuale pro nacilingva influo."], "primary definition": "Gramatikan dependecon kun malpreciza senco.", "translations": {"de": ["von", "des", "der"], "pl": ["(2. przypadek)"], "hu": ["-t\u00f3l", "-t\u0151l", "-nak a", "-nek a"]}, "examples": [["\u015dtono de falpu\u015di\u011do", "Proverbaro esperanta"], ["doni lecionon de moroj", "Proverbaro esperanta"], ["profesoro de botaniko", "Fabeloj, volumo 3, Folio el la \u0109ielo"], ["glaso plena de akvo", null], ["\u0109iuj enterigitoj estas plenaj de meritoj", "Proverbaro esperanta"], ["la tero pleni\u011dis de maljusta\u0135oj", "La Malnova Testamento, Genezo 6:13"], ["la kanto de la birdoj estas agrabla", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 9"], ["ne sati\u011das la okulo de vidado", "La Malnova Testamento, Predikanto 1:8"], ["ili ebrii\u011dis, sed ne de vino", "La Malnova Testamento, Jesaja 29:9"], ["esti kontenta de io", null]], "subdefinitions": []}], "root": "de", "primary": true}, "matenru\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Matena krepusko.", "translations": {"be": ["\u0437\u043e\u043b\u0430\u043a"], "fr": ["aube (aurore)", "aurore"], "nl": ["ochtendrood"], "ru": ["\u0443\u0442\u0440\u0435\u043d\u043d\u044f\u044f \u0437\u0430\u0440\u044f"], "de": ["Morgenrot"], "sv": ["morgonrodnad"], "hu": ["hajnalp\u00edr", "pirkadat"], "br": ["goulo\u00f9-deiz", "tarzh-deiz"], "pl": ["zorza poranna"]}, "examples": [["\u0109e la matenru\u011do Don Quijote ekrajdis de la gastejo", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha \u0109apitro 4a, p. 45a"]], "subdefinitions": []}], "root": "maten", "primary": false}, "karbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malmola nigra substanco, konsistanta el preska\u016d pura karbono, devenanta nature a\u016d arte de ligno, kaj uzata por hejti.", "translations": {"be": ["\u0432\u0443\u0433\u0430\u043b\u044c"], "fr": ["charbon (mati\u00e8re, morceau de charbon)", "houille"], "bg": ["\u0432\u044a\u0433\u043b\u0438\u0449\u0430"], "nl": ["kool (grondstof)"], "ru": ["\u0443\u0433\u043e\u043b\u044c"], "de": ["Kohle"], "sv": ["kol"], "hu": ["sz\u00e9n"], "en": ["coal"], "es": ["carb\u00f3n"], "br": ["glaou"], "cs": ["uhl\u00ed"], "pl": ["w\u0119giel"]}, "examples": [["\u015dtonkarbo a\u016d terkarbo", null], ["konservas e\u0109 karbo la strukturon de l' arbo", "Proverbaro esperanta"], ["blanka karbo", null], ["nigraj karbigitaj traboj", null], ["la macoj karbi\u011dis en la forno", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Peco el karbo.", "translations": {}, "examples": [["karboj ekflamis de Dia bu\u015do", "Z"], ["ardantaj kaj brulantaj karboj", "Z"], ["sidi kvaza\u016d sur flamantaj karboj", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "karb", "primary": true}, "du": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unu kaj unu. Matematike 2.", "translations": {"be": ["\u0434\u0432\u0430"], "fr": ["*deux"], "en": ["*two"], "zh": ["\u4e8c [\u00e8r]"], "sw": ["-wili"], "ca": ["dos (vira)", "dues (ina)"], "de": ["*zwei"], "it": ["due"], "vo": ["tel"], "bg": ["\u0434\u0432\u0435"], "br": ["daou [vira]", "div [ina]"], "cs": ["dva", "dv\u011b"], "fi": ["kaksi"], "hu": ["k\u00e9t", "kett\u0151"], "ja": ["\u4e8c [\u306b]"], "es": ["dos"], "he": ["\u05e9\u05e0\u05d9\u05d9\u05dd"], "ru": ["*\u0434\u0432\u0430"], "nl": ["twee"], "pt": ["dois"], "tr": ["iki"], "sv": ["tv\u00e5"], "tp": ["tu"], "ku": ["du"], "pl": ["*dwa"]}, "examples": [["du homoj povas pli multe fari ol unu", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 12"]], "subdefinitions": []}], "root": "du", "primary": true}, "re\u011disoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108efa oficisto komisiita por aran\u011di kaj direkti tion, kio koncernas la scenejon: lumon, sonon, dekoracion.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0436\u044b\u0441\u0451\u0440"], "fr": ["r\u00e9alisateur", "r\u00e9gisseur"], "en": ["director", "stage manager"], "nl": ["regisseur"], "pt": ["contra-regra"], "ru": ["\u0440\u0435\u0436\u0438\u0441\u0441\u0451\u0440"], "de": ["Regisseur"], "hu": ["rendez\u0151"], "pl": ["re\u017cyser"], "es": ["regidor", "director (de escena)"]}, "examples": [["foje \u015di furiozi\u011dis kontra\u016d sia eksedzo, re\u011disoro de la filmo kiun oni tiutempe filmadis", "S. \u0160timec, Ombro sur interna pejza\u011do, Edistudio, 1984"]], "subdefinitions": []}], "root": "re\u011disor", "primary": true}, "alpremi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Premi, pu\u015dante al io a\u016d iu.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0436\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0436\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0434\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["acculer", "blottir", "appuyer (\u00e0, contre)", "presser (\u00e0, contre)", "serrer (sur, contre)"], "en": ["clasp"], "nl": ["aandrukken", "wegdrukken"], "pl": ["dociska\u0107", "przyciska\u0107"], "hu": ["odaszor\u00edt", "r\u00e1szor\u00edt"]}, "examples": [["hirundo kun la belaj flugiloj forte alpremitaj al la flanko", "Fabeloj, volumo 1, Elinjo-fingreto"], ["\u015di alpremis sian bu\u015don al mia kaj siajn brakojn \u015di metis \u0109irka\u016d mian kolon", "Fabeloj, volumo 1, Ligo de amikeco"], ["Dio alpremis la mortintan infanon al Sia koro", "Fabeloj, volumo 2, An\u011delo"], ["li bezonis nur alpremi risorton, tiam miloj da kugloj flugis al sia celo, kaj la pafiloj tuj denove \u015dargi\u011dis", "Fabeloj, volumo 4, Malbona princo"], ["alpremi iun al la muro", "Z"], ["alpremi\u011di al plej mizera situacio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "prem", "primary": false}, "amuzilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Objekto por amuzi.", "translations": {"be": ["\u0446\u0430\u0446\u043a\u0430", "\u0437\u0430\u0431\u0430\u045e\u043a\u0430"], "fr": ["jouet", "gadget"], "en": ["toy"], "nl": ["gadget"], "br": ["c'hoariell"], "ru": ["\u0438\u0433\u0440\u0443\u0448\u043a\u0430", "\u0431\u0435\u0437\u0434\u0435\u043b\u0443\u0448\u043a\u0430"], "de": ["Spielzeug"]}, "examples": [["al la virino ili diras: estu ludilo, servu kiel amuzilo al la viro!", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "amuz", "primary": false}, "dependi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti subigita sub ies volo a\u016d povo.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043b\u0435\u0436\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9pendre"], "nl": ["afhangen"], "ru": ["\u0437\u0430\u0432\u0438\u0441\u0435\u0442\u044c"], "de": ["abh\u00e4ngen"], "hu": ["f\u00fcgg (vt\u0151l)"], "br": ["beza\u00f1 e-dalc'h"], "es": ["depender"]}, "examples": [["la filo dependas de sia patro", null], ["la sorto de homo dependas de Dio", null], ["la afero ne dependas de mia volo", "Z"], ["la decido dependas de vi", "B"], ["de ili dependas, \u0109u la nova organizo estos kontentiga a\u016d ne", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti ligita kun io per mallar\u011da rilato de konsekvenco.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043b\u0435\u0436\u0430\u0446\u044c"], "nl": ["afhangen"], "ru": ["\u0437\u0430\u0432\u0438\u0441\u0435\u0442\u044c"], "br": ["beza\u00f1 diouzh"], "hu": ["f\u00fcgg (vt\u0151l)"]}, "examples": [["\u0109io \u0109i dependas de la cirkonstancoj, de la sekreteco, rapideco, de via gusto, de l' kutimo, de la vetero", null], ["mia feli\u0109o dependas de tio, \u0109u mi edzi\u011dos al \u015di", null], ["depende de tio, kiel li al mi respondos", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: \u0108i tiun sencon mi opinias fremda al Esperanto."], "primary definition": "(netransitiva) Esti konsistiga parto de tuto.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u043b\u0435\u0436\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u044b\u043d\u0430\u043b\u0435\u0436\u0430\u0446\u044c"], "nl": ["deel uitmaken"], "ru": ["\u043e\u0442\u043d\u043e\u0441\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u0440\u0438\u043d\u0430\u0434\u043b\u0435\u0436\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["tartozik (vhez)"]}, "examples": [["tiu \u011dardeno dependas de la bieno", null], ["la aferoj, kiuj dependas de nia metio", null], ["tiu vila\u011do ne dependas de nia distrikto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pend", "primary": false}, "kanoto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Promena plezura boato.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0430\u0439\u0434\u0430\u0440\u043a\u0430"], "fr": ["canot"], "de": ["Promenadendampfer"], "nl": ["plezierboot"], "hu": ["kajak", "cs\u00f3nak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kanot", "primary": true}, "nudismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vivmaniero akceptanta nudecon en ordinaraj cirkonstancoj, eventuale kontra\u016d sociaj kutimoj.", "translations": {"fa": ["\u0628\u0631\u0647\u0646\u0647\u200c\u06af\u0631\u0627\u06cc\u06cc", "\u0639\u0631\u06cc\u0627\u0646\u200c\u06af\u0631\u0627\u06cc\u06cc"], "fr": ["nudisme"], "nl": ["nudisme", "naturisme"]}, "examples": [["en centra E\u01d4ropo dum la vintro mi ne proponas la nudismon", "P. Bowing, - , 2008-11-26"]], "subdefinitions": []}], "root": "nud", "primary": false}, "deviga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Postulata de la le\u011doj, moralo a\u016d konveneco.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0430\u0432\u044f\u0437\u043a\u043e\u0432\u044b", "\u043f\u0440\u044b\u043c\u0443\u0441\u043e\u0432\u044b"], "fr": ["obligatoire"], "en": ["compulsory", "obligatory"], "ru": ["\u043e\u0431\u044f\u0437\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u0438\u043d\u0443\u0434\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "pl": ["obowi\u0105zkowy"], "hu": ["k\u00f6telez\u0151"]}, "examples": [["\u011di estas deviga formala\u0135o", null], ["\u0109io, kio trovi\u011das en tiu \u0109i libro, devas esti rigardata kiel deviga por \u0109iuj", "Fundamento de Esperanto, anta\u016dparolo"]], "subdefinitions": []}], "root": "dev", "primary": false}, "Askio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Usondevena sepbita kodo kies signaro entenas la 26 anglajn literojn, ciferojn, interpunkciajn signojn kaj la signojn uzatajn de la Usonaj negocistoj ($&@# kaj tiel plu). Tiuj lastaj ricevis en komputado novajn signifojn, ofte tute senrilatajn kun la negocistaj. Aliaj nacioj havis siajn 7-bitajn normojn, tamen nur Askio i\u011dis kerno de \u0109iuj pli lar\u011daj kodoj (8-bitaj, Unikodo).", "translations": {"fr": ["ASCII"], "en": ["ASCII"], "nl": ["ASCII"], "de": ["ASCII"], "hu": ["ASCII"], "fa": ["\u0627\u064e\u0633\u06a9\u06cc"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Aski", "primary": true}, "devigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari, ke iu devu.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0430\u0432\u044f\u0437\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u044b\u043c\u0443\u0448\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["obliger (forcer)", "contraindre (obliger)", "forcer (obliger)"], "en": ["compel"], "ru": ["\u043e\u0431\u044f\u0437\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u043d\u0443\u0434\u0438\u0442\u044c"], "de": ["zwingen"], "pl": ["zmusza\u0107", "wmusz\u0107", "zobowi\u0105zywa\u0107"], "hu": ["k\u00f6telez"]}, "examples": [["\u015di devigis \u015din man\u011di en la kuirejo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 13"], ["mi devigos lin konfesi sian mensogon", null], ["la scienco devigis la naturon, ke \u011di montru siajn limojn", "Z"], ["demando ne kostas, demando ne devigas", "Proverbaro esperanta"], ["mi devi\u011dis skribi al vi, por kura\u011digi vin batali por la kredo", "La Nova Testamento, De Judas 3"], ["li faris el ili tri mil sescent kontrolistojn, por devigadi la popolon labori", "La Malnova Testamento, II. Kroniko 2:18"]], "subdefinitions": []}], "root": "dev", "primary": false}, "devigo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Neceso a\u016d trudo fari ion.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u043c\u0443\u0441"], "fr": ["obligation"], "en": ["coercion", "compulsion", "force", "pressure"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043d\u0443\u0436\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Zwang"], "pl": ["mus", "przymus", "konieczno\u015b\u0107"], "hu": ["k\u00f6telez\u00e9s"]}, "examples": [["la interna ideo de Esperanto havas absolute nenian devigon por \u0109iu esperantisto aparta", "Paroloj, anta\u016d la Oka Kongreso Esperantista en Krak\u00f3w en la 11a de a\u016dgusto 1912"]], "subdefinitions": []}], "root": "dev", "primary": false}, "paskala triangulo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Tiu \u0109i tabelo estas konata de anta\u016d Paskalo kaj ricevis aliajn nomojn, kiel \u00abtriangulo de Umar \u0124ajjam\u00bb a\u016d \u00abde Tartaglia\u00bb."], "primary definition": "Tabelo, prezentanta la nombrojn de kombina\u0135oj de n po p, la\u016d tia triangula tabelo de nombroj, ke la nombro Kpn, situanta \u0109e la intersekco de linio n kaj kolumno k, egalas al la sumo Kp-1n-1 + Kpn-1 de du nombroj de la anta\u016da linio.", "translations": {"sk": ["Pascalov trojuholn\u00edk"], "ru": ["(\u0430\u0440\u0438\u0444\u043c\u0435\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439) \u0442\u0440\u0435\u0443\u0433\u043e\u043b\u044c\u043d\u0438\u043a \u041f\u0430\u0441\u043a\u0430\u043b\u044f"], "fr": ["triangle (arithm\u00e9tique) de Pascal"], "en": ["Pascal['s] triangle", "binomial array"], "de": ["Pascalsches Zahlendreieck"], "pl": ["tr\u00f3jk\u0105t Pascala"], "hu": ["Pascal-h\u00e1romsz\u00f6g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "angul", "primary": false}, "anta\u016da grajpo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grajpo, kiu kunligas la kilon al la anta\u016dkilo.", "translations": {"hu": ["orrt\u0151kepipa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grajp", "primary": false}, "emigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Al iu faciligi, preferigi iun agon a\u016d konduton.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u043b\u043e\u043d\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["engager (inciter)", "inciter", "pousser (inciter)"], "be": ["\u0441\u0445\u0456\u043b\u044f\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0430\u0445\u0432\u043e\u0447\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["geneigt machen", "Lust machen"], "pl": ["sk\u0142ania\u0107 (do czego\u015b, ku czemu\u015b)", "nak\u0142ania\u0107 (do czego\u015b)", "zach\u0119ca\u0107 (do czego\u015b)"], "hu": ["kedvet csin\u00e1l", "hajlamos\u00edt", "motiv\u00e1l"]}, "examples": [["lia sintenado emigis min al pardono", null]], "subdefinitions": []}], "root": "em", "primary": false}, "na\u016dno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043d\u043e\u043d\u0430"], "fr": ["neuvi\u00e8me (intervalle musical)"], "en": ["ninth"], "nl": ["none"], "pt": ["nona"], "de": ["None"], "sv": ["nona"], "hu": ["n\u00f3na (zene)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "na\u016dn", "primary": true}, "multenombro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Formo montranta, ke oni parolas pri pluraj personoj a\u016d aferoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u043d\u043e\u0436\u043d\u044b \u043b\u0456\u043a"], "fr": ["pluriel"], "nl": ["meervoud"], "ru": ["\u043c\u043d\u043e\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u0435 \u0447\u0438\u0441\u043b\u043e"], "tr": ["cem", "\u00e7o\u011ful"], "hu": ["t\u00f6bbes sz\u00e1m", "plur\u00e1lis"], "es": ["plural"], "br": ["liester"], "cs": ["\u010d\u00edslo mno\u017en\u00e9"], "pl": ["liczba mnoga"]}, "examples": [["tre simile sonantaj vortoj kiuj fari\u011das ankora\u016d pli similaj inter si, se oni prenas ilin en la multenombro, t.e. kun s en la fino", "Esenco kaj Estonte"], ["teorie la \u0135us diritaj formoj tute bone povas havi multenombron tiel same, kiel ili havas akuzativon", "Lingvaj Respond, Respondo 18a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "pluralo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nombr", "primary": false}, "montpasejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malpli alta trairejo inter du montoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0432\u0430\u043b"], "fr": ["col (de montagne)"], "en": ["(mountain) pass"], "nl": ["bergpas"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0432\u0430\u043b"], "de": ["Bergpass", "Pass"], "hu": ["h\u00e1g\u00f3"], "es": ["paso"], "pl": ["prze\u0142\u0119cz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mont", "primary": false}, "ovacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Entuziasma amasa honora akcepto al iu.", "translations": {"be": ["\u0430\u0432\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["ovation"], "en": ["ovation"], "nl": ["ovatie"], "pt": ["ova\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u043e\u0432\u0430\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Ovation", "Huldigung"], "hu": ["ov\u00e1ci\u00f3", "\u00fcdvrivalg\u00e1s", "\u00e9ljenz\u00e9s"], "es": ["ovaci\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108e antikvaj romianoj, ceremonio malpli solena ol triumfo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ovaci", "primary": false}, "multenombra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0448\u043c\u0430\u0442\u043b\u0456\u043a\u0456"], "fr": ["nombreux"], "nl": ["talrijk"], "pt": ["numeroso"], "ru": ["\u043c\u043d\u043e\u0433\u043e\u0447\u0438\u0441\u043b\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["zahlreich"], "hu": ["nagysz\u00e1m\u00fa", "sz\u00e1mos"], "br": ["niverus"], "es": ["numeroso"]}, "examples": [["ili estas pli multenombraj, ol la haroj sur mia kapo", "La Malnova Testamento, Psalmaro 40:12"], ["Josuo diris al ili: Se vi estas multnombra, iru supren en la arbaron, kaj elhaku al vi tie lokon", "La Malnova Testamento, Josuo 17:15"], ["kursoj kun multenombra lernantaro", "Vortoj de k-do Lanti, je la lumo de la sperto"]], "subdefinitions": []}], "root": "nombr", "primary": false}, "ependimito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inflamo de la ependima kanalo.", "translations": {"be": ["\u044d\u043f\u044d\u043d\u0434\u044b\u043c\u0456\u0442"], "de": ["Ependymitis"], "pl": ["zapalenie ependymy"], "pt": ["ependimite"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ependimit", "primary": true}, "ovacii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Entuziasme amase honore akcepti.", "translations": {"fr": ["ovationner"], "nl": ["een ovatie geven", "iem. toejuichen"], "pt": ["ovacionar"], "de": ["zujubeln"], "es": ["ovacionar"], "hu": ["\u00e9ljenez"]}, "examples": [["oni ovaciis min", "J. Ribillard, Vagado sub palmoj, Rotterdam, 1956"]], "subdefinitions": []}], "root": "ovaci", "primary": true}, "urogalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de tetraono (Tetrao urogallus).", "translations": {"be": ["\u0433\u043b\u0443\u0448\u044d\u0446"], "en": ["capercaillie"], "nl": ["auerhoen"], "pt": ["tetraz", "galo-da-floresta", "tetraz-grande-das-serras"], "ru": ["\u0433\u043b\u0443\u0445\u0430\u0440\u044c"], "de": ["Auerhuhn"], "it": ["gallo cedrone", "urogallo"], "sv": ["tj\u00e4der"], "es": ["urogallo"], "cs": ["tet\u0159ev hlu\u0161ec"], "fi": ["metso"], "hu": ["siketfajd"], "pl": ["g\u0142uszec"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "urogal", "primary": true}, "duaranga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malpli grava, kvaza\u016d estanta post unua rango de pli gravaj.", "translations": {"fr": ["secondaire (peu important)"], "pl": ["drugorz\u0119dny"]}, "examples": [["tio estas duaranga demando", "S. Engholm, Al Torento, 1930"]], "subdefinitions": []}], "root": "rang", "primary": false}, "malha\u016dso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u011cenerala, persista malalti\u011do de borsaj kurzoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043d\u0438\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435 \u0431\u0438\u0440\u0436\u0435\u0432\u044b\u0445 \u043a\u0443\u0440\u0441\u043e\u0432"], "de": ["Baisse"], "it": ["crisi economica", "congiuntura sfavorevole"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malalta konjunkturo. Tempintervalo de ekonomia depresio.", "translations": {"ru": ["\u044d\u043a\u043e\u043d\u043e\u043c\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0441\u043f\u0430\u0434", "\u044d\u043a\u043e\u043d\u043e\u043c\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u0434\u0435\u043f\u0440\u0435\u0441\u0441\u0438\u044f"], "de": ["Abschwung"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ha\u016ds", "primary": false}, "rizoto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Italdevena pilafo, kiun oni preparas enver\u015dante poiome buljonon, kiun la rizo sorbas.", "translations": {"fr": ["risotto"], "de": ["Risotto"], "nl": ["risotto"], "it": ["risotto"], "hu": ["rizott\u00f3"]}, "examples": [["rizoto kun cikorio", "-, 5a E\u016drop-Unia Esperanto-Kongreso, dua bulteno, 2002"], ["li prenis bu\u015dplenon da pajlo: sed dum li mordadis \u011din, li devis rimarki, ke la gusto de la pajlo e\u0109 memorige ne similas al rizoto", "C. Collodi, trad. G. Croatini, La aventuroj de Pinokjo, \u0109apitro 33a"]], "subdefinitions": []}], "root": "rizot", "primary": true}, "senmona": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne havanta monon.", "translations": {"be": ["\u0431\u0435\u0437\u0433\u0440\u0430\u0448\u043e\u0432\u044b"], "fa": ["\u0628\u06cc\u200c\u067e\u0648\u0644"], "br": ["diarc'hant"], "ru": ["\u0431\u0435\u0437\u0434\u0435\u043d\u0435\u0436\u043d\u044b\u0439"], "de": ["abgebrannt", "pleite"], "hu": ["p\u00e9nztelen"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mon", "primary": false}, "gajakligno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre malmola, peza kaj oleeca ligno de gajako, uzata por mebloj, en \u015dipkonstruado, por rulpremiloj, keglogloboj ka.", "translations": {"de": ["Pockholz"], "nl": ["guajakhout", "pokhout"], "hu": ["pokkfa", "franciafa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gajak", "primary": false}, "al\u015duti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Aldoni \u015dutante.", "translations": {"it": ["caricare"], "be": ["\u043f\u0430\u0434\u0441\u044b\u043f\u0430\u0446\u044c"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0441\u044b\u043f\u0430\u0442\u044c"], "pl": ["dosypa\u0107"], "hu": ["odasz\u00f3r"]}, "examples": [["li al\u015dutis novajn informojn", "La majstro kaj Margarita, P.293."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Transmeti programon a\u016d datumon de periferia komputilo al \u0109efkomputilo a\u016d servilo, la malo de el\u015duti.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043f\u0430\u043c\u043f\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c (\u0444\u0430\u0439\u043b\u044b, \u0437\u044c\u0432\u0435\u0441\u0442\u043a\u0456)"], "en": ["upload (data)"], "nl": ["uploaden", "verzenden (v.data)"], "ru": ["\u0437\u0430\u043a\u0430\u0447\u0430\u0442\u044c (\u0434\u0430\u043d\u043d\u044b\u0435 \u0432\u043f\u0430\u043c\u044f\u0442\u044c)", "\u0432\u044b\u043b\u043e\u0436\u0438\u0442\u044c (\u043d\u0430\u0441\u0435\u0440\u0432\u0435\u0440)"], "de": ["hochladen"], "hu": ["felt\u00f6lt (adatokat)"], "pl": ["wgra\u0107 (dane)", "za\u0142adowa\u0107 (dane)"], "es": ["subir (datos)", "cargar (datos)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dut", "primary": false}, "kardinala mo\u015dto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Honortitolo de kardinalo.", "translations": {"be": ["\u044d\u043c\u0456\u043d\u044d\u043d\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["\u00e9minence"], "ru": ["\u0432\u044b\u0441\u043e\u043a\u043e\u043f\u0440\u0435\u043e\u0441\u0432\u044f\u0449\u0435\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Eminenz"], "tr": ["kardinal \u00fcnvan\u0131"], "hu": ["eminencia"], "es": ["eminencia"], "pl": ["emeninencja", "ekscelencja"]}, "examples": [["li fervore servis Lian Kardinalan Mo\u015dton en lia malamo al la re\u011dino patrino", "A. Dumas, tr. Kabe: Tri musketeroj (Vol. 1a, \u0109ap. 5a). Internacia Krestomatio."]], "subdefinitions": []}], "root": "mo\u015dt", "primary": false}, "kosmona\u016dto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kosmo\u015dipisto; homo, kiu voja\u011das al la kosmo, ekster la teron.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0441\u043c\u043e\u043d\u0430\u0432\u0442"], "fr": ["astronaute", "cosmonaute"], "bg": ["\u043a\u043e\u0441\u043c\u043e\u043d\u0430\u0432\u0442"], "nl": ["kosmonaut"], "pt": ["cosmonauta"], "de": ["Astronaut", "Kosmonaut"], "it": ["astronauta", "cosmonauta"], "hu": ["\u0171rhaj\u00f3s", "asztronauta", "kozmonauta"]}, "examples": [["usonaj kosmona\u016dtoj reflugos kosmen post kelkaj semajnoj", "R. Peres-Franko Re: Kurantaj aferoj soc.culture.esperanto, 2005-06-29"]], "subdefinitions": []}], "root": "kosmona\u016dt", "primary": true}, "kontribui": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alporti sian parton al komuna laboro a\u016d ofero.", "translations": {"be": ["\u0443\u043d\u043e\u0441\u0456\u0446\u044c \u0443\u043a\u043b\u0430\u0434", "\u0441\u043f\u0440\u044b\u044f\u0446\u044c", "\u0441\u0430\u0434\u0437\u0435\u0439\u043d\u0456\u0447\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["contribuer"], "en": ["contribute"], "nl": ["bijdragen"], "pt": ["contribuir", "concorrer (contribuir)", "colaborar"], "ru": ["\u0432\u043d\u043e\u0441\u0438\u0442\u044c \u0432\u043a\u043b\u0430\u0434", "\u0441\u043f\u043e\u0441\u043e\u0431\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "ca": ["contribuir"], "de": ["beisteuern"], "hu": ["hozz\u00e1j\u00e1rul"], "es": ["contribuir"]}, "examples": [["\u0109iu civitano devas kontribui al la publikaj kostoj", null], ["kontribui por ia verko, por ia fondo", null], ["mi devas peni iom kontribui al la solena\u0135o", "Z"], ["kontribui belan eron, per bela ero en la programo", null], ["kontribui artikolojn al gazeto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Esti unu el pluraj elementoj, kies \u0109iu speciale utilas por komuna rezultato.", "translations": {"de": ["beitragen"], "hu": ["k\u00f6zrej\u00e1tszik"]}, "examples": [["lia kura\u011do kontribuis por la venko", null], ["tio multe povus kontribui al la interpopola repaci\u011do", null], ["pentrinda lago kontribuas al la romantikeco de la loko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kontribu", "primary": true}, "nea\u016ddita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne jam a\u016ddita, nekredebla, senekzempla.", "translations": {"sk": ["nesl\u00fdchan\u00fd"], "be": ["\u043d\u044f\u0441\u043b\u044b\u0445\u0430\u043d\u044b"], "fr": ["inou\u00ef"], "en": ["inaudible"], "ru": ["\u043d\u0435\u0441\u043b\u044b\u0445\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439"], "pl": ["nies\u0142ychany"], "hu": ["hallatlan"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dd", "primary": false}, "hortikulturo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["horticulture"], "en": ["horticulture"], "pt": ["horticultura"], "it": ["orticoltura"], "pl": ["ogrodnictwo", "sadownictwo"], "he": ["\u05d2\u05e0\u05e0\u05d5\u05ea"]}, "examples": [["la sala-oj plejparte okupas sin pri terkulturado, brutobredado kaj hortikulturo", "\u0108ina Radio Internacia, \u0108inaj naciminoritatoj... (4), 2005-09-19"]], "subdefinitions": []}], "root": "hortikultur", "primary": true}, "\u015dukorno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016dlonga duono de korno a\u016d simila duonfunela ilo por faciligi engliton de kalkano en \u015duon.", "translations": {"ru": ["\u0440\u043e\u0436\u043e\u043a (\u0434\u043b\u044f \u043e\u0431\u0443\u0432\u0438)"], "fr": ["corne \u00e0 chaussure"], "en": ["shoe horn", "shoe spoon"], "nl": ["schoenlepel", "schoentrekker"], "hu": ["cip\u0151kan\u00e1l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "korn", "primary": false}, "senbridigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Demeti bridon.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u043a\u0456\u043b\u0437\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9brider"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043d\u0443\u0437\u0434\u0430\u0442\u044c"], "pl": ["spuszcza\u0107 ze smyczy", "puszcza\u0107 luzem", "puszcza\u0107 wolno"], "hu": ["szabadj\u00e1ra enged"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Lasi plenan liberecon.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u0431\u044d\u0441\u044c\u0446\u0456\u0446\u044c"], "pl": ["spuszcza\u0107 ze smyczy"], "es": ["desrriendar"]}, "examples": [["la senbridigita popolo faris bu\u0109adon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "brid", "primary": false}, "monologo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Solparolado, dirado sen \u0109eestantoj a\u016d sen respondado de \u0109eestantoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u0430\u043b\u0451\u0433"], "fr": ["monologue"], "en": ["monologue"], "nl": ["monoloog"], "pt": ["mon\u00f3logo"], "ru": ["\u043c\u043e\u043d\u043e\u043b\u043e\u0433"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sceno dum kiu rolulo, estante a\u016d sin kredante sola, parolas al si mem.", "translations": {"de": ["Monolog", "einsame Rede"], "en": ["soliloquy"], "sv": ["monolog"], "hu": ["monol\u00f3g", "mag\u00e1nbesz\u00e9d"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Amuza rakonteto, kiun unu persono recitas en porplezura kunveno.", "translations": {}, "examples": []}]}], "root": "monolog", "primary": true}, "ba\u016dmi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Stari\u011di sur la postaj piedoj, kiel faras \u0109evalo a\u016d simila kvarpiedulo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u043d\u0430\u0432\u0456\u0446\u0446\u0430 \u043d\u0430 \u0434\u044b\u0431\u043a\u0456", "\u0441\u0442\u0430\u043d\u0430\u0432\u0456\u0446\u0446\u0430 \u0434\u044b\u0431\u043a\u0430"], "fr": ["se cabrer (animal)"], "en": ["buck (as a horse)"], "ru": ["\u0432\u0441\u0442\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c \u043d\u0430 \u0434\u044b\u0431\u044b"], "de": ["sich aufb\u00e4umen"], "hu": ["\u00e1gaskodik (l\u00f3)"], "pl": ["wspina\u0107 si\u0119", "wyrasta\u0107"]}, "examples": [["la \u0109evalo de la oficiro ba\u016dmis", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Abrupte levi\u011di.", "translations": {}, "examples": [["la malkvietaj ondoj ba\u016dmas \u0109i tie, ili alti\u011das al la kvieta kaj malvarma \u0109ielo", "E. Kumi\u010di\u0107, trad. S. Rukelj, Surprizitaj nuptofestantoj, inko, 2001"]], "subdefinitions": []}], "root": "ba\u016dm", "primary": true}, "monologi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Paroli sole, sen respondantoj.", "translations": {"fr": ["monologuer"], "en": ["make a monologue"]}, "examples": [["mi multon legis pri Esperanto \u0109u en la dudekaj, a\u016d en la tridekaj.. jes... - malrapide monologis la redaktoro", "Oni ne pafas en Jamburg, \u0109apitro 2a, p. 15a"]], "subdefinitions": []}], "root": "monolog", "primary": false}, "inkognito": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La du sencoj ne estas inter si logike akordigeblaj. La unuaj vortaroj registris nur la sencon \u00abeco\u00bb, sed la senco \u00abulo\u00bb, kiu restas sola en la modernaj vortaroj, \u015dajnas esti zamenhofa, kvankam la unua ekzemplo sugestas sencon pli proksiman al \u00abmalaltranga anonimulo\u00bb."], "primary definition": "Persono, prezenti\u011danta sub fremda nomo, a\u016d ne anoncanta sian nomon, por eviti rekonon, ne altiri al si la atenton kaj faciligi siajn taskojn.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u043a\u043e\u0433\u043d\u0456\u0442\u0430 (\u043d\u0435\u0445\u0442\u0430)"], "fr": ["incognito (subst., personne gardant l'anonymat)", "anonyme (subst.)"], "pt": ["inc\u00f3gnito (subst., pessoa)"], "ru": ["\u0438\u043d\u043a\u043e\u0433\u043d\u0438\u0442\u043e (\u043d\u0435\u043a\u0442\u043e)"]}, "examples": [["li volas, ke oni vidu en li inkogniton, ni \u015dajnigu, kvaza\u016d ni tute ne scias, kia homo li estas", "La Revizo2:8"], ["la malbenita inkognito nun sidas \u0109e mi en la kapo", "La Revizo1:2"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Inkogniteco.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u043a\u043e\u0433\u043d\u0438\u0442\u043e"], "fr": ["incognito (subst., \u00e9tat)", "anonymat"], "en": ["incognito"], "nl": ["incognito"], "de": ["Inkognito"], "es": ["inc\u00f3gnito"]}, "examples": [["vestita nur per inkognito la baronin' ne pensas plu pri teda devo de vizito en la salonoj de l' enu'", "Raymond SchwartzLa Stranga ButikoHomoj \u0109e l' marbordo"], ["inkognito dum la voja\u011doj liberigas la re\u011dojn de lacigaj kaj enuigaj festoj", "Vortaro de Esperanto"]], "subdefinitions": []}], "root": "inkognit", "primary": true}, "pa\u016dzo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nelonga interrompado de ago.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u045e\u0437\u0430", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u043f\u044b\u043d\u0430\u043a"], "fr": ["pause"], "bg": ["\u043f\u043e\u0447\u0438\u0432\u043a\u0430"], "nl": ["pause"], "pt": ["pausa"], "ru": ["\u043f\u0430\u0443\u0437\u0430", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0440\u044b\u0432"], "de": ["Pause"], "hu": ["sz\u00fcnet"], "en": ["pause"], "br": ["ehan", "paouez (ehan)"], "ro": ["pauz\u0103"], "pl": ["(przerwa) pauza"]}, "examples": [["fari pa\u016dzon", null], ["pa\u016dzo dum legado, leciono, mar\u015dado", null], ["senpa\u016dze laboradi", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pa\u016dz", "primary": true}, "pa\u016dzi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Halti momente dum agado.", "translations": {"be": ["\u0437\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u043f\u0430\u045e\u0437\u0443", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u043f\u044b\u043d\u0456\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["faire une pause"], "nl": ["pauseren"], "ru": ["\u0441\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u043f\u0430\u0443\u0437\u0443", "\u043f\u0440\u0435\u0440\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["pausieren"], "hu": ["sz\u00fcnetet tart"], "br": ["ober un ehan", "ober ur paouez"], "pl": ["pauzowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pa\u016dz", "primary": false}, "inkognite": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nerekonate, kiel inkognito.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u043a\u043e\u0433\u043d\u0456\u0442\u0430 (\u043f\u0440\u044b\u0441\u043b.)", "\u0430\u043d\u0430\u043d\u0456\u043c\u043d\u0430"], "fr": ["incognito (adv.)"], "pt": ["inc\u00f3gnito (adv.)"], "ru": ["\u0438\u043d\u043a\u043e\u0433\u043d\u0438\u0442\u043e (\u043d\u0430\u0440.)", "\u0430\u043d\u043e\u043d\u0438\u043c\u043d\u043e"]}, "examples": [["al ni venas revizoro el Peterburgo, inkognite, kaj ankora\u016d kun sekreta ordono", "La Revizo1:1"], ["la gazetoj anoncas, ke la re\u011do alvenis inkognite al Parizo", "Plena Vortaro de Esperanto"]], "subdefinitions": []}], "root": "inkognit", "primary": false}, "malbonfamigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malfavore diskonatigi.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0433\u0430\u0432\u0430\u0440\u044b\u0446\u044c", "\u0437\u044c\u043d\u044f\u0441\u043b\u0430\u0432\u0456\u0446\u044c", "\u0443\u0437\u044c\u0432\u0435\u0441\u044c\u0446\u0456 \u043f\u0430\u043a\u043b\u0451\u043f", "\u043f\u0430\u043a\u043b\u0451\u043f\u043d\u0456\u0447\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9crier", "d\u00e9nigrer", "discr\u00e9diter"], "nl": ["zwart maken (fig.)", "in discrediet brengen", "slecht maken"], "ru": ["\u043e\u0441\u043b\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u043a\u043b\u0435\u0432\u0435\u0442\u0430\u0442\u044c"], "de": ["(jmd.) schlecht machen", "anschw\u00e4rzen"], "pl": ["szarga\u0107 (czyje\u015b imi\u0119, reputacj\u0119)", "uw\u0142acza\u0107", "znies\u0142awia\u0107"], "hu": ["h\u00edrbe hoz", "rossz h\u00edr\u00e9t kelti", "diszkredit\u00e1l"]}, "examples": [["skandalo, misfamiga por la tuta lando", "Kata Lius, Honestaj hungaroj plu atendas vin, Monato, jaro 1997a, numero 9a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "fam", "primary": false}, "gula\u015do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hungarmaniera raguo el bova\u0135o, distran\u0109ita en neegalajn grandajn pecojn, rostita kaj poste supigita kun legomoj kaj paprika sa\u016dco.", "translations": {"be": ["\u0433\u0443\u043b\u044f\u0448"], "fr": ["goulache"], "en": ["goulash"], "nl": ["goelasj"], "pt": ["gulache"], "ru": ["\u0433\u0443\u043b\u044f\u0448"], "de": ["Gulasch"], "hu": ["p\u00f6rk\u00f6lt"]}, "examples": [["la edzino preparis tre gasteme hungaran gula\u015don por min satigi", "Aventuroj de pioniro, \u0109apitro 24a, p. 62a"]], "subdefinitions": []}], "root": "gula\u015d", "primary": true}, "verdulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo iel rilata al la verda koloro, ekz-e portanto de verda \u0109emizo a\u016d uniformo.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0435\u043b\u0451\u043d\u044b\u0439 (\u0432 \u0437\u043d\u0430\u0447. \u0441\u0443\u0449.)"], "it": ["(camicia) verde"]}, "examples": [["en densi\u011dinta mallumo jam grimpas al la barikado \u015dtelirantaj \u0109enoj de la verduloj", "Metropoliteno"], ["\u00abKaj al kiu partio en la hipodromo vi apartenas?\u00bb &dash \u00abAl la Verduloj.\u00bb", "H. Sienkewicz, tr. Lidia Zamenhof: Quo vadis, \u0108ap. 1a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Fervora ano de la esperantista movado.", "translations": {"it": ["verde (attivista esperantista)", "attivista esperantista"]}, "examples": [["li estis unu el la respondeculoj de la Esperanta societo \u00abVerduloj\u00bb de la Universitato Sun Yatsen de Kantono", "Tan Xiuzhu: Karmemore al s-ro Chen Yuan"], ["en 1986 Flandra E-Ligo faris la unuan firman pa\u015don anta\u016den por renovigi la bildon pri Esperanto, fu\u015ditan de la diletanta propagando de \u00abverduloj\u00bb", "\u00c1rp\u00e1d R\u00c1TKAI: Simbolo: La stelo kaj la flago. Esperanto, majo 1994"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ano de politika partio, kiu emfazas protektadon de natura medio kontra\u016d industriaj dama\u011dadoj.", "translations": {"fr": ["\u00e9cologiste (subst. politique)", "vert (subst. politique)"], "it": ["verde (pol.)"], "pl": ["zielony (pot.)", "obro\u0144ca \u015brodowiska", "obro\u0144ca praw przyrody"], "hu": ["z\u00f6ldp\u00e1rti"]}, "examples": [["la verduloj postulis, ke oni enkonduku specialan imposton sur tiuj produktoj, kiuj \u015dar\u011das la medion", "Guido Van Damme: Trinka\u0135oj/Uzi la le\u011don por reklami, Monato jaro 1995a, numero 12a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "verd", "primary": false}, "\u0108ingisido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Posteulo de \u0108ingis\u0125ano.", "translations": {"be": ["\u0427\u044b\u043d\u0433\u0456\u0441\u0456\u0434"], "hu": ["Dzsingiszida"], "ru": ["\u0427\u0438\u043d\u0433\u0438\u0441\u0438\u0434"]}, "examples": [["Timuro ne estis \u0108ingisido, tial li ne rajtis i\u011di \u0125ano kaj devis kontenti\u011di je la titolo emiro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0108ingis", "primary": false}, "hodia\u016da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Okazanta hodia\u016d.", "translations": {"fr": ["d'aujourd'hui", "pr\u00e9sent (d'aujourd'hui)"], "nl": ["van vandaag"], "fi": ["t\u00e4m\u00e4np\u00e4iv\u00e4inen"], "de": ["heutiger"], "it": ["odierno"], "pl": ["dzisiejszy"]}, "examples": [["por la hodia\u016da tago mi ricevis duoblan pagon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 14"]], "subdefinitions": []}], "root": "hodia\u016d", "primary": false}, "goeleto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0448\u0445\u0443\u043d\u0430"], "fr": ["go\u00e9lette", "schooner"], "nl": ["schoener"], "pt": ["escuna", "goeleta"], "ru": ["\u0448\u0445\u0443\u043d\u0430"], "de": ["Schoner"], "hu": ["sk\u00faner", "k\u00e9t\u00e1rbocos haj\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "goelet", "primary": true}, "prefiksado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Apliko de prefikso, vortfarado per prefikso.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0444\u0438\u043a\u0441\u0430\u0446\u0438\u044f"], "nl": ["het gebruik van voorvoegsels", "het gebruik van prefixen"]}, "examples": [["prefiksado estas grava gramatikilo en Bantuaj lingvoj", "Vikipedio, Prefikso"]], "subdefinitions": []}], "root": "prefiks", "primary": false}, "enradiki\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fiksi\u011di en la tero per radikoj.", "translations": {"be": ["\u0443\u043a\u0430\u0440\u0430\u043d\u044f\u0446\u0446\u0430"], "ru": ["\u0443\u043a\u043e\u0440\u0435\u043d\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "hu": ["gy\u00f6keret ereszt", "meghonosodik"]}, "examples": [["la markoto jam enradiki\u011dis", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Firme kaj da\u016dre fiksi\u011di.", "translations": {"fr": ["s'enraciner"], "nl": ["wortel schieten"]}, "examples": [["jam de longe enradiki\u011dis tiu kutimo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "radik", "primary": false}, "graflando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043b\u0430\u043d\u0434\u0433\u0440\u0430\u0444\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["comt\u00e9"], "en": ["landgraviate"], "nl": ["graafschap"], "tr": ["kontluk"], "hu": ["tartom\u00e1ny"], "pl": ["hrabstwo"], "es": ["condado"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Lando regata de landgrafo (sendependi\u011dinta eksgrafujo).", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "graf", "primary": false}, "literatoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0442\u0430\u0440\u0430\u0442\u0430\u0440"], "nl": ["literator (ontr.)", "letterkundige (ontr.)"], "pt": ["literato", "escritor"]}, "examples": [["literatorojn mi ofte vidas. Pu\u015dkin estas mia bona amiko", "La Revizo, akto 3a, sceno 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "literator", "primary": true}, "glaningo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kupuleto, en kiu sidas la glano de kverko.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0430\u0448\u0435\u0447\u043a\u0430 \u0436\u0451\u043b\u0443\u0434\u044f"], "fr": ["cupule du gland"], "en": ["acorn cup"], "nl": ["eikeldop"], "hu": ["kupacs", "makkcs\u00e9sze"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "glan", "primary": false}, "tornma\u015dino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"en": ["lathe"], "nl": ["draaibank"], "pl": ["tokarka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "torn", "primary": false}, "rozujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pl": ["r\u00f3\u017ca", "krzew r\u00f3\u017cy", "krzew r\u00f3\u017cany"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ujo, \u011denerale enhavanta akvon, por loki rozojn.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "roz", "primary": false}, "riverdelfeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Na\u011da mamulo proksimume delfengranda, vivanta en tropikaj riveroj: dugongo, manato.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0430\u043c\u0430\u043d\u0442\u0438\u043d"], "fr": ["dugong", "lamantin"], "en": ["manatee"], "nl": ["zeekoe"], "de": ["Manati"], "pl": ["manat", "brzegowiec", "lamantyna"], "hu": ["man\u00e1ti", "lamantin"]}, "examples": [["min timigis la grandaj river-delfenoj, kiuj kelkfoje ekaperis tre proksime al nia ne tre longa boato", "W. Schad, Orinoko-delto: Indianoj, mar\u0109oj, arbarego, Monato, jaro 2000a, numero 11a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "delfen", "primary": false}, "\u011dentilhomo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Tiu vorto estas evidenta pa\u016dsa\u0135o de la franca, ne tute konforma al la Esperanta vortfarado kaj strange uzanta la elementon \"homo\" anstata\u016d \"viro\"."], "primary definition": "\u011centlemano.", "translations": {"be": ["\u0434\u0436\u044d\u043d\u0442\u043b\u044c\u043c\u044d\u043d"], "fr": ["gentilhomme (homme de bonne \u00e9ducation)", "gentleman (homme de bonne \u00e9ducation)"], "en": ["gentleman"], "nl": ["gentleman"], "pt": ["cavalheiro", "gentil-homem"], "ru": ["\u0434\u0436\u0435\u043d\u0442\u043b\u044c\u043c\u0435\u043d"], "it": ["gentiluomo", "cavaliere (fig.)"], "hu": ["\u00fariember (finom modor\u00fa)", "gentleman"], "es": ["caballero"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u011dentil", "primary": false}, "mondfama": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fama en la tuta mondo, ege fama.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0441\u044c\u0432\u0435\u0442\u043d\u0430 \u0432\u044f\u0434\u043e\u043c\u044b"], "fr": ["c\u00e9l\u00e8bre mondialement"], "ru": ["\u0432\u0441\u0435\u043c\u0438\u0440\u043d\u043e \u0438\u0437\u0432\u0435\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439"], "de": ["weltbekannt"], "pl": ["\u015bwiatowej s\u0142awy"], "hu": ["vil\u00e1gh\u00edr\u0171"]}, "examples": [["Romain Rolland poste fari\u011dis mondfama verkisto kaj ricevis la Nobel-premion de literaturo", "Aventuroj de pioniro, \u0109apitro 15a, p. 43a"]], "subdefinitions": []}], "root": "fam", "primary": false}, "ginsengo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio araliacoj (Panax), plurjaraj vegeta\u0135oj precipe el Orientazio kaj Ameriko kun umbelaj floretoj, ru\u011daj beretoj, kies rizomo estas uzata pro tonika kaj normaliga efiko al sano.", "translations": {"fr": ["ginseng"], "de": ["Ginseng"], "nl": ["ginseng"], "pt": ["ginseng"]}, "examples": [["tre granda pako entenanta ginsengajn rizomojn", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 77a, volumo 2a, p. 613a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ginseng", "primary": true}, "hebreo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antikva nomo de ano de la semida popolo, kiu fiksi\u011dis en lando Palestino kaj konsideris Abrahamon kiel sian prapatron.", "translations": {"el": ["\u03b5\u03b2\u03c1\u03b1\u03af\u03bf\u03c2"], "fr": ["H\u00e9breu"], "bg": ["\u0435\u0432\u0440\u0435\u0438\u043d"], "nl": ["Hebree\u00ebr"], "pt": ["hebreu"], "ru": ["\u0435\u0432\u0440\u0435\u0439"], "de": ["Hebr\u00e4er"], "it": ["ebreo (sost.)"], "hu": ["h\u00e9ber"], "en": ["Hebrew"], "es": ["Hebreo"], "br": ["Hebre", "Hebread"], "be": ["\u0433\u0430\u0431\u0440\u044d\u0439", "\u0436\u044b\u0434"], "pl": ["Hebrajczyk"], "he": ["\u05e2\u05d1\u05e8\u05d9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hebre", "primary": true}, "malbona": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne ta\u016dga por sia funkcio, celo, ne konforma al la atendoj.", "translations": {"fr": ["mauvais"], "en": ["bad"], "nl": ["slecht"], "de": ["schlecht"], "tp": ["ike"], "br": ["fall"], "pl": ["z\u0142y"]}, "examples": [["el \u015diaj multaj infanoj unuj estas bonaj kaj aliaj estas malbonaj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 12"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malfavora, \u0109agrena, \u011dena.", "translations": {"de": ["schlecht"], "nl": ["slecht"]}, "examples": [["en malbona vetero oni povas facile malvarmumi", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 42"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malbonaga, malica, ka\u016dzanta mison a\u016d suferon.", "translations": {"de": ["b\u00f6se"], "nl": ["boos"]}, "examples": [["malbonaj infanoj amas turmenti bestojn", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 33"]], "subdefinitions": []}], "root": "bon", "primary": false}, "tempopasigilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Amuza\u0135o kiu forigas enuon dum senokupo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0440\u0435\u043c\u044f\u043f\u0440\u0435\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u0436\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["passe-temps"], "en": ["pastime"], "nl": ["tijdverdrijf"], "br": ["tremen-amzer"], "hu": ["id\u0151t\u00f6lt\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pas", "primary": false}, "tra\u016dmatologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de kuracarto, precipe \u0125irurgia, kiu koncernas gravajn vundojn, tra\u016dmatojn.", "translations": {"fr": ["traumatologie"], "nl": ["traumatologie"], "it": ["traumatologia"]}, "examples": [["la scienco pri diversspecaj vundi\u011doj kaj ilia trakto nomi\u011das tra\u016dmatologio", "Vikipedio, artikolo \u00abtra\u016dmato\u00bb, 2008-05-13"], ["la usona registaro malpermesis al usonaj kuracistoj partopreni la 20an Internacian Kongreson de Ortopedio kaj Tra\u016dmatologio", "M. Gutierrez Gonz\u00e1lez, Malspermesas Usono..., Radio Havano Kubo, 2009-09-27"]], "subdefinitions": []}], "root": "tra\u016dmatologi", "primary": true}, "materialismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kondutmaniero celanta en la vivo korpajn plezurojn kaj materialajn profitojn.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u0442\u0435\u0440\u0438\u0430\u043b\u0438\u0437\u043c (\u043c\u043e\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439)"], "fr": ["mat\u00e9rialisme (attachement aux choses)"], "nl": ["materialisme"], "be": ["\u043c\u0430\u0442\u044d\u0440\u044b\u044f\u043b\u0456\u0437\u043c"], "de": ["Materialismus"], "hu": ["materializmus", "anyagelv\u0171s\u00e9g"]}, "examples": [["oni sekve povas pravigi la neceson agi juste e\u0109 je pure egoisma, materialisma vidpunkto", "Vortoj de k-do Lanti, Kiel naski\u011das ideoj?"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Materiismo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "material", "primary": false}, "pasio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fervorega inklino al io; arda deziro.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u0441\u0442\u044c"], "en": ["passion"], "nl": ["passie", "hartstocht"], "pt": ["paix\u00e3o"], "be": ["\u0436\u0430\u0440\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0445\u0430\u043f\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "ca": ["passi\u00f3"], "de": ["Passion", "Leidenschaft"], "sv": ["passion"], "hu": ["szenved\u00e9ly"], "es": ["pasi\u00f3n"], "pl": ["nami\u0119tno\u015b\u0107"]}, "examples": [["sa\u011do batalas kontra\u016d pasioj", null], ["muziko estas lia sola pasio", null], ["pasio al ludo, por vino, al, pri, por la vero", null], ["malpla\u0109as nenio, se taksas pasio", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Arda kaj senbrida amo: pasi\u00f3n amorosa", "translations": {}, "examples": [["\u015di ne povis ka\u015di al li la pasion, kiun \u015di sentis", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pasi", "primary": true}, "plia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aldona, ekstra.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043f\u043e\u043b\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["additionnel", "de plus (suppl\u00e9mentaire)", "suppl\u00e9mentaire"], "en": ["extra"], "nl": ["extra", "aanvullend"], "de": ["weiter", "zus\u00e4tzlich"], "it": ["addizionale", "ulteriore", "extra", "supplementare"], "hu": ["tov\u00e1bbi", "plusz", "j\u00e1rul\u00e9kos", "extra"], "fi": ["lis\u00e4-", "muu", "lis\u00e4ksi tuleva"], "he": ["\u05e0\u05d5\u05e1\u05e3"]}, "examples": [["unu plia mortis", null], ["jen plian komplezon mi petas de vi", null], ["se vi postulas nenion plian, mi povas facile plenumi vian volon", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Fabelo pri iu, kiu migris por ekkoni timon"]], "subdefinitions": []}], "root": "pli", "primary": false}, "dekstre de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Apud, \u0109e la dekstra flanko de.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0440\u0430\u0432\u0430 \u0430\u0434", "\u043f\u0440\u0430\u0432\u0430\u0440\u0443\u0447"], "fr": ["\u00e0 droite de"], "de": ["rechts von"], "pl": ["po prawej", "z prawej"]}, "examples": [["la Eternulo diris al mia sinjoro: Sidu dekstre de Mi", "La Malnova Testamento, Psalmaro 110:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "dekstr", "primary": false}, "plie": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Krom tio.", "translations": {"ru": ["\u0435\u0449\u0451", "\u043a\u0440\u043e\u043c\u0435 \u0442\u043e\u0433\u043e"], "fr": ["de plus (en outre)", "en outre", "en plus (en outre)"], "nl": ["daarenboven"], "de": ["au\u00dferdem", "zudem", "dazu"], "it": ["in pi\u00f9"], "hu": ["r\u00e1ad\u00e1sul", "s\u0151t", "azonk\u00edv\u00fcl", "amellett"], "fi": ["lis\u00e4ksi"], "es": ["adem\u00e1s"], "he": ["\u05d1\u05e0\u05d5\u05e1\u05e3"]}, "examples": [["li donis al li veston kaj plie monon", null], ["li opinias, ke la laboristaro povas emancipi\u011di nur se \u011di estas tutmonde organizita, k ke plie tiu organiziteco povas esti trafa", "Vortoj de k-do Lanti, \u0109u unue SAT-anoj?"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Je pli alta grado.", "translations": {"ru": ["\u0432 \u0431\u043e\u043b\u044c\u0448\u0435\u0439 \u0441\u0442\u0435\u043f\u0435\u043d\u0438"], "fr": ["\u00e0 un plus haut degr\u00e9"], "nl": ["eer"], "de": ["mehr", "in h\u00f6herem Grad(e)", "in h\u00f6herem Ma\u00df(e)"], "it": ["di pi\u00f9"], "hu": ["jobban", "ink\u00e1bb"], "fi": ["enemm\u00e4n"]}, "examples": [["mi pre\u011das, ke via amo abundu ankora\u016d plie kaj plie", "La Nova Testamento, &Fil 1:9"]], "subdefinitions": []}], "root": "pli", "primary": false}, "superkonduktiveco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u0435\u0440\u0445\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u0434\u0438\u043c\u043e\u0441\u0442\u044c"], "hu": ["szupravezet\u0151-k\u00e9pess\u00e9g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konduktiv", "primary": false}, "pasia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Posedata de pasio.", "translations": {"be": ["\u0436\u0430\u0440\u0441\u043d\u044b"], "nl": ["passioneel", "hartstochtelijk"], "es": ["apasionado"], "ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439"], "ca": ["apassionat"], "de": ["leidenschaftlich"], "pl": ["pe\u0142en pasji", "zapalony"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Pasii\u011dema.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pasi", "primary": false}, "psaltero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antikva hebrea kordinstrumento, speco de citro.", "translations": {"fr": ["psalt\u00e9rion"], "de": ["Psalter"], "nl": ["psalter"], "pt": ["salt\u00e9rio"], "hu": ["psalterium", "lapcitera", "keretcitera"]}, "examples": [["sur dekkorda psaltero mi muzikos al Vi", "La Malnova Testamento, Psalmaro 144:9"]], "subdefinitions": []}], "root": "psalter", "primary": true}, "pubo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsupra parto de la ventro, kiu kovras la puboston.", "translations": {"ru": ["\u043b\u043e\u0431\u043e\u043a"], "en": ["pubic region"], "nl": ["schaamstreek"], "de": ["Schamgegend"], "pl": ["\u0142ono (anatomia)"], "hu": ["szem\u00e9remt\u00e1j\u00e9k", "szem\u00e9remdomb"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pub", "primary": true}, "multespeca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prezentanta multajn specojn.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b\u0445 \u0432\u0438\u0434\u043e\u0432"], "be": ["\u0448\u043c\u0430\u0442\u0431\u0430\u043a\u043e\u0432\u044b", "\u0440\u0430\u0437\u043d\u0430\u0441\u0442\u0430\u0439\u043d\u044b"], "de": ["vielf\u00e4ltig"], "nl": ["veelvoudig"], "hu": ["sokf\u00e9le", "sokfajta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mult", "primary": false}, "ununormigi": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u00abNormumi\u00bb troveblas en , kaj , sed \u011di ne estas tre logika: la \u0109efa koncepto ja estas \u00abvektoro, kies normo egalas al 1\u00bb. Estas malfacile signifi tion per deriva\u0135o de \u00abnormumi\u00bb. Efektive, \u00abnormumita\u00bb ne tre ta\u016dgas logike, \u0109ar la normumota kaj normumita vektoroj ne estas identaj. Tial ni preferas \u00abununormigi\u00bb, travidebla pluderiva\u0135o de \u00abununorma\u00bb."], "primary definition": "(vektoron) Dividi \u011din per \u011dia normo por ricevi ununorman rezulton.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0440\u043c\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["normer (un vecteur)"], "en": ["normalize"], "pt": ["normalizar"], "ru": ["\u043d\u043e\u0440\u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["normieren"], "hu": ["norm\u00e1l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "norm", "primary": false}, "nadlo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pintoforma metala vergeto.", "translations": {"be": ["\u0456\u0433\u043e\u043b\u043a\u0430", "\u0441\u0442\u0440\u044d\u043b\u043a\u0430 (\u043d\u0430\u043f\u0440., \u0433\u0430\u0434\u0437\u0456\u043d\u044c\u043d\u0456\u043a\u0430)"], "fr": ["aiguille (sauf pour coudre)"], "en": ["needle", "indicator", "hand", "pointer"], "nl": ["naald"], "pt": ["agulha"], "ru": ["\u0438\u0433\u043e\u043b\u043a\u0430", "\u0441\u0442\u0440\u0435\u043b\u043a\u0430 (\u0447\u0430\u0441\u043e\u0432 \u0438 \u0442.\u043f.)"], "de": ["Nadel"], "tr": ["i\u011fne"], "hu": ["t\u0171"], "br": ["nadoz (nemet evit gwiat)"], "es": ["aguja (de coser)"]}, "examples": [["nadlo de elektra aparato", null], ["magneta nadlo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "nadl", "primary": true}, "Jugoslavio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Jugoslavujo", "translations": {"de": ["Jugoslawien"], "bg": ["\u042e\u0433\u043e\u0441\u043b\u0430\u0432\u0438\u044f"], "en": ["Yugoslavia"], "pl": ["Jugos\u0142awia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "jugoslavi", "primary": true}, "orgasmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Forta eksciti\u011do de la tuta korpo dum koitado.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0433\u0430\u0437\u043c"], "fr": ["orgasme"], "en": ["orgasm"], "nl": ["orgasme"], "pt": ["orgasmo"], "el": ["\u03bf\u03c1\u03b3\u03b1\u03c3\u03bc\u03cc\u03c2"], "ca": ["orgasme"], "de": ["Orgasmus", "(sexueller) H\u00f6hepunkt"], "sv": ["orgasm"], "hu": ["orgazmus"], "ru": ["\u043e\u0440\u0433\u0430\u0437\u043c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "orgasm", "primary": true}, "kepo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Cilindra \u0109apo kun lar\u011da viziero, ofte peco de uniformo milista, lernejana....", "translations": {"be": ["\u043a\u0435\u043f\u0456", "\u043a\u0435\u043f\u043a\u0430"], "fr": ["k\u00e9pi"], "en": ["kepi"], "nl": ["kepie", "sjako"], "ru": ["\u043a\u0435\u043f\u043a\u0430", "\u043a\u0435\u043f\u0438"], "de": ["K\u00e4ppi"], "hu": ["t\u00e1ny\u00e9rsapka"]}, "examples": [["amba\u016d \u011dendarmoj levi\u011dis, rektige re\u015dovis la kepojn alfrunte", "Kiel akvo de l' rivero, 1:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "kep", "primary": true}, "faleti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Preska\u016d fali farinte mispa\u015don.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u0442\u044b\u043a\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["broncher (tr\u00e9bucher)", "tr\u00e9bucher"], "en": ["stumble"], "nl": ["struikelen"], "ru": ["\u0441\u043f\u043e\u0442\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["straucheln", "stolpern"], "hu": ["megbotlik"], "pl": ["potyka\u0107 si\u0119", "potkn\u0105\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["se iu iras dum la nokto, li faletas, \u0109ar en li ne estas la lumo", "La Nova TestamentoS. Johano 11:10"]], "subdefinitions": []}], "root": "fal", "primary": false}, "makiso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vasta, densa, seka veprejo, kian oni trovas sur apudmediteraneaj montaroj.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0430\u0449\u0430", "\u0437\u0430\u0440\u043e\u0441\u043b\u0438", "\u043c\u0430\u043a\u0438"], "fr": ["maquis"], "nl": ["maquis"], "pt": ["maquis", "m\u00e1quia", "maquis"], "de": ["Macchie"], "hu": ["boz\u00f3t"]}, "examples": [["mi kaj kelkaj aliaj kapristoj ser\u0109is lin preska\u016d du tagojn en la makiso", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 1a, \u0109apitro 23a, p. 168a"], ["li reiris la padon, repasis tra l' arbaro, la makiso, la senkultivejo", "A. Manzoni, trad. B. Cadei, La Gefian\u0109oj, FEI, 2006"]], "subdefinitions": []}], "root": "makis", "primary": true}, "muzikilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043c\u0443\u0437\u044b\u043a\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0438\u043d\u0441\u0442\u0440\u0443\u043c\u0435\u043d\u0442"], "fr": ["instrument de musique"], "de": ["Musikinstrument"], "nl": ["muziekinstrument"], "pl": ["instrument muzyczny"]}, "examples": [["venis unu rusa vila\u011da junulo kun sia man-orgeneto (rusa muzikilo)", "Voja\u011dimpresoj, en Peterburgo"]], "subdefinitions": []}], "root": "muzik", "primary": false}, "timinda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kapabla malutili, dan\u011dera, kiun oni ne spitu.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u0448\u043d\u044b"], "fr": ["redoutable"], "hu": ["f\u00e9lelmetes", "ijeszt\u0151"], "pl": ["straszny", "zatrwa\u017caj\u0105cy"], "ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u0448\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0443\u0433\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439"]}, "examples": [["kiel timindaj estas Viaj faroj! pro Via granda forto ka\u015di\u011das anta\u016d Vi Viaj malamikoj", "La Malnova Testamento, Psalmaro 66:3"]], "subdefinitions": []}], "root": "tim", "primary": false}, "plasmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La likva parto de la sango, en kiu na\u011das blankaj kaj ru\u011daj globetoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u044f\u0437\u043c\u0430"], "fr": ["plasma"], "en": ["plasma"], "nl": ["plasma"], "pt": ["plasma"], "ru": ["\u043f\u043b\u0430\u0437\u043c\u0430"], "de": ["Plasma"], "it": ["plasma"], "hu": ["v\u00e9rplazma"], "es": ["plasma"], "pl": ["osocze", "plazma"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Forte jonigita gaso, en kiu kvantoj de negativaj kaj pozitivaj \u015dargoj estas praktike egalaj.", "translations": {"hu": ["plazma"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "plasm", "primary": true}, "provizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u043d\u0430\u0431\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0437\u0430\u043f\u0430\u0441\u044b"], "fr": ["approvisionnement", "provision"], "en": ["provision", "supply"], "nl": ["voorraad", "provisie"], "es": ["provisi\u00f3n"], "hu": ["ell\u00e1t\u00e1s", "felszerel\u00e9s", "ell\u00e1tm\u00e1ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "proviz", "primary": false}, "provizi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Havigi, la\u016d pli malpli granda kvanto, tion, kion oni povas bezoni.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043d\u0430\u0431\u0436\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043d\u0430\u0431\u0434\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["doter (fournir)", "fournir", "pourvoir"], "en": ["provide", "supply"], "nl": ["voorzien van"], "pt": ["prover", "abastecer", "munir", "suprir"], "de": ["versorgen"], "hu": ["ell\u00e1t", "felszerel"], "es": ["proveer"]}, "examples": [["provizi armeon per armiloj", null], ["provizi kelon je vino", "B"], ["provizi iun je \u0109io necesa", "B"], ["provizi \u011dardenon per akvo", "Z"], ["li provizadis al ili panon", "Z"], ["sin provizi je \u0109evalo por forkuri", null], ["multaj presejoj jam provizi\u011dis je niaj supersignitaj literoj", "Z"], ["domo bone provizita per nutra\u0135o", null], ["kiu lernas esperanton, sin provizas per plia armilo por la monda konkurado por vivo", null], ["ne forgesu provizi lin per lia oficiala mandato", null], ["provizi la gazetojn per sciigoj pri la Esperanta movado", null], ["enprovizi sciojn en sia memoro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Almeti ion al objekto por \u011din kompletigi (garni 1, 2).", "translations": {"de": ["versehen"]}, "examples": [["provizi bibliotekon per libroj, fenestron per vitroj", null], ["\u0109i tiu kvartalo estis provizita per fortaj muroj", "Z"], ["la apogilo de la se\u011doj supre estis provizita per tabuleto", "Z"], ["kvarangula, per la ritpenikoj provizita tuko", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Prizorgi.", "translations": {}, "examples": [["provizi la bezonojn", "B"], ["la bezonoj estis malavare provizitaj", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "proviz", "primary": true}, "Slovenio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Slovenujo", "translations": {"pl": ["S\u0142owenia", "Republika S\u0142owenii"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sloveni", "primary": true}, "gasterosteoformaj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la klaso ostofi\u015doj (Gasterosteiformes).", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u044e\u0448\u043a\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b\u0435 (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434)"], "fr": ["gast\u00e9rost\u00e9iformes"], "de": ["Stichlingsartige"], "nl": ["stekelbaarsachtigen"], "hu": ["pik\u00f3hal-alak\u00faak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gasteroste", "primary": false}, "fusilisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Soldato, armita per fusilo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u043b\u043e\u043a"], "fr": ["fusilier"], "en": ["rifleman"], "nl": ["schutter (met geweer)"], "pt": ["fuzileiro"], "ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0435\u043b\u043e\u043a"], "de": ["Sch\u00fctze", "F\u00fcsilier"], "hu": ["pusk\u00e1s", "l\u00f6v\u00e9sz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fusil", "primary": false}, "\u0109irka\u016dbari": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u0108irka\u016digi per bariloj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0433\u0430\u0440\u043e\u0434\u0436\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0431\u0433\u0430\u0440\u0430\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["ceindre (entourer d'une barri\u00e8re)", "confiner (entourer d'une barri\u00e8re)", "enceindre", "encercler", "enclore", "enfermer", "enserrer"], "br": ["mogeria\u00f1", "bac'ha\u00f1", "kelc'hia\u00f1"], "ru": ["\u043e\u0433\u0440\u0430\u0434\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0433\u043e\u0440\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0433\u043e\u0440\u0430\u0436\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["umz\u00e4unen"], "pl": ["ogradza\u0107", "odgradza\u0107"], "hu": ["k\u00f6rbeker\u00edt"]}, "examples": [["ili ludis en la flanka aleo kaj \u0109irka\u016dbaris per palisetoj sur la tero malgrandan \u011dardenon", "Fabeloj, volumo 2Sambuka virineto"], ["Li \u0109irka\u016dbaris min, ke mi ne povu eliri", "La Malnova TestamentoPlorkanto 3:7"], ["oni devas kiel eble plej rapide \u0109irka\u016dbari , \u0109ar \u011di povus formalaperi", "Marta"], ["en dol\u0109incita malkvieto nin \u0109irka\u016dbaris kvaza\u016d sor\u0109a ring'", "P. PeneterSekretaj Sonetoj4"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) \u0108iuflanke haltigi, \u0109iumaniere malhelpi.", "translations": {"en": ["surround"], "hu": ["minden oldalr\u00f3l akad\u00e1lyoz"]}, "examples": [["la viro regas, sed la virinon \u0109io \u0109irka\u016dbaras", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "bar", "primary": false}, "koalicio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["coalitie"], "pt": ["coaliz\u00e3o"]}, "examples": [["UEA sukcese iniciatis fondon de Koalicio de Neregistaraj Organiza\u0135oj por Internacia Helplingvo", "Lee Chong-Yeong, Anta\u016den al \u015dancoj kaj defioj, Eventoj, 1998-01, numero 140a"], ["unu el la partio de la registara koalicio", "\u011cangalo, Brazila parlamento forpelas eksministron de Lula pro korupto, 2005-12-02"]], "subdefinitions": []}], "root": "koalici", "primary": false}, "malpaco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de malakordoj inter homoj a\u016d homgrupoj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0441\u043e\u0440\u0430", "\u0432\u0440\u0430\u0436\u0434\u0430", "\u043a\u043e\u043d\u0444\u043b\u0438\u043a\u0442"], "fr": ["conflit"], "it": ["conflitto", "ostilit\u00e1", "lite"], "hu": ["b\u00e9k\u00e9tlens\u00e9g"]}, "examples": [["estis malpaco inter la pa\u015dtistoj de la brutaro de Abram kaj la pa\u015dtistoj de la brutaro de Lot", "La Malnova Testamento, Genezo 13:7"], ["kolerema homo ka\u016dzas malpacojn", "La Malnova Testamento, Sentencoj 29:22"], ["rabado kaj perfortado estas anta\u016d mi, levi\u011das disputoj kaj malpaco", "La Malnova Testamento, \u0124abakuk 1:3"]], "subdefinitions": []}], "root": "pac", "primary": false}, "malpaci": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti en malpaca stato.", "translations": {"be": ["\u0441\u0432\u0430\u0440\u044b\u0446\u0446\u0430", "\u0432\u0430\u0440\u0430\u0433\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["se disputer", "se quereller"], "nl": ["onenigheid hebben"], "ru": ["\u0441\u0441\u043e\u0440\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0432\u0440\u0430\u0436\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "he": ["\u05dc\u05e8\u05d9\u05d1"], "it": ["essere in ostilit\u00e0", "essere in lite"], "hu": ["b\u00e9k\u00e9tlenkedik"]}, "examples": [["pro limoj kaj baroj malpacas najbaroj", "Proverbaro esperanta"], ["pli bone estas havon fordoni ol kun homoj malpaci", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "pac", "primary": false}, "kribrilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Multetrua instrumento por kribri.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0448\u0430\u0442\u0430", "\u0441\u0456\u0442\u0430"], "fr": ["tamis", "passoire"], "en": ["seive", "riddle"], "nl": ["zeef", "zift"], "ru": ["\u0441\u0438\u0442\u043e", "\u0440\u0435\u0448\u0435\u0442\u043e"], "de": ["Sieb"], "hu": ["szita", "rosta"], "es": ["colador"], "pl": ["sito", "przetak", "rzeszoto"]}, "examples": [["\u0109erpi akvon per kribrilo", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "kribr", "primary": false}, "koalicii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Fari momentan atakan interligon kontra\u016d komuna malamiko.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u044a\u0435\u0434\u0438\u043d\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f \u0432 \u043a\u043e\u0430\u043b\u0438\u0446\u0438\u044e"], "fr": ["se coaliser", "se liguer"], "de": ["koalieren", "sich verb\u00fcnden"], "nl": ["een coalitie sluiten"], "be": ["\u0441\u0442\u0432\u0430\u0440\u0430\u0446\u044c \u043a\u0430\u0430\u043b\u0456\u0446\u044b\u044e", "\u0430\u0431'\u044f\u0434\u043d\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430 \u045e \u043a\u0430\u0430\u043b\u0456\u0446\u044b\u044e"]}, "examples": [["la regnoj, kiuj koaliciis kontra\u016d Napoleono", null], ["koalicio de diversaj partioj kontra\u016d la ministraro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["een coalitie sluiten"]}, "examples": [["Mao Sui diris plu: \u00abVia estimata Re\u011da Mo\u015dto, \u0109u vi volonte koalicios kun ni por kune batali kontra\u016d la regno Qin?\u00bb", "\u0108ina Radio Internacia, Mao Sui Sin Rekomendas, [vidita je 2006-01-20]"]], "subdefinitions": []}], "root": "koalici", "primary": true}, "iskiatiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iskia nervo.", "translations": {"be": ["\u0456\u0448\u044b\u044f\u0441"], "fr": ["nerf sciatique"], "nl": ["ischias-zenuw", "ischias-ziekte"], "pt": ["(nervo) ci\u00e1tico", "(nervo) isqui\u00e1tico"], "ru": ["\u0438\u0448\u0438\u0430\u0441"], "de": ["Ischiasnerv"], "hu": ["\u00fcl\u0151ideg"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pl": ["ischias"], "hu": ["isi\u00e1sz", "\u00fcl\u0151idegzs\u00e1ba"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "iskiatik", "primary": true}, "arao": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio papagedoj (Ara), longvostaj, brilkoloraj amerikaj birdoj.", "translations": {"sk": ["ara (papag\u00e1j)"], "be": ["\u0430\u0440\u0430 (\u043f\u0430\u043f\u0443\u0433\u0430\u0439)"], "fr": ["ara"], "en": ["macaw"], "ru": ["\u0430\u0440\u0430 (\u043f\u043e\u043f\u0443\u0433\u0430\u0439)"], "de": ["Ara"], "hu": ["arapapag\u00e1ly"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ara", "primary": true}, "\u011dissate": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u011cis atingo de sateco, la\u016ddezire, la\u016dvole:;", "translations": {"fr": ["\u00e0 sati\u00e9t\u00e9", "jusqu'\u00e0 plus soif"]}, "examples": [["vi povas man\u011di vinberojn kiom vi volos, \u011dissate", "La Malnova Testamento, Readmono 23:24"], ["vi kaj mi \u011dissate konversacios", "I. Efremov, trad. J. Finkel, Tais el Ateno, 2008"]], "subdefinitions": []}], "root": "sat", "primary": false}, "\u0109amo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Montara rema\u0109besto el fam. antilopoj kies ha\u016dto servas por fari delikatan ledon.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0440\u043d\u0430"], "fr": ["chamois"], "en": ["chamois"], "pt": ["camur\u00e7a"], "ru": ["\u0441\u0435\u0440\u043d\u0430"], "de": ["Gams", "G\u00e4mse"], "it": ["camoscio"], "hu": ["zerge"], "pl": ["kozica g\u00f3rska"], "he": ["\u05d9\u05e2\u05dc"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109am", "primary": true}, "sturno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nigra birdo kun rapida flugo, kapabla imiti kantojn, bruojn, parolon, genro el la familio sturnedoj (Sturnus).", "translations": {"be": ["\u0448\u043f\u0430\u043a"], "fr": ["\u00e9tourneau"], "en": ["starling"], "nl": ["spreeuw"], "ru": ["\u0441\u043a\u0432\u043e\u0440\u0435\u0446"], "de": ["Star"], "hu": ["sereg\u00e9ly"], "uk": ["\u0448\u043f\u0430\u043a"], "cs": ["\u0161pa\u010dek"], "pl": ["szpak"]}, "examples": [["en tiu kavo havis la sturno siajn idojn", "J. Kozarac, trad. D. Klobu\u010dar, Slavonia Arbaro, Kroata Esperanto-Ligo, 2006"]], "subdefinitions": []}], "root": "sturn", "primary": true}, "efika ka\u016dzo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ka\u016dzo, kiu fakte efikas (kontraste al la cela ka\u016dzo).", "translations": {"fr": ["cause efficiente"], "nl": ["aanleiding"], "hu": ["hat\u00f3ok", "causa efficiens"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "efik", "primary": false}, "fosfato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Salo de fosfata acido.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0441\u0444\u0430\u0442"], "fr": ["phosphate"], "nl": ["fosfaat"], "pt": ["fosfato"], "ru": ["\u0444\u043e\u0441\u0444\u0430\u0442"], "de": ["Phosphat"], "hu": ["foszf\u00e1t"], "es": ["fosfato"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fosfat", "primary": true}, "malpacema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inklina al kvereloj, malkonsentoj, perfortoj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u043b\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u0432\u0430\u0440\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439", "\u043a\u043e\u043d\u0444\u043b\u0438\u043a\u0442\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["querelleur", "vindicatif"], "it": ["bellicoso", "litigioso", "guerrafondaio"], "hu": ["b\u00e9k\u00e9tlen term\u00e9szet\u0171", "k\u00f6teked\u0151"]}, "examples": [["malpacema edzino estas kiel konstanta gutado", "La Malnova Testamento, Sentencoj 19:13"], ["episkopo devas esti sen ripro\u0109o, ne kolerema, ne drinkema, ne malpacema", "La Nova Testamento, Al Tito 1:7"]], "subdefinitions": []}], "root": "pac", "primary": false}, "Limburgo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nomo de du provincoj, unu en Flandrujo, en norda Belgujo, kaj unu en Nederlando.", "translations": {"be": ["\u041b\u0456\u043c\u0431\u0443\u0440\u0433"], "fr": ["Limbourg"], "bg": ["\u041b\u0438\u043c\u0431\u0443\u0440\u0433"], "nl": ["Limburg"], "pt": ["Limburgo"], "ru": ["\u041b\u0438\u043c\u0431\u0443\u0440\u0433"], "de": ["Limburg"], "it": ["Limburgo"], "hu": ["Limburg"], "en": ["Limburg"], "es": ["Limburgo"], "pl": ["Limburgia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Urbo en Germanujo inter Kolonjo kaj Frankfurto \u0109e Majno.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Limburg", "primary": true}, "anakardio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio anakardiacoj (Anacardium), kies unu specio estas la aka\u0135uujo.", "translations": {"ru": ["\u0430\u043d\u0430\u043a\u0430\u0440\u0434", "\u043a\u0435\u0448\u044c\u044e"], "hu": ["kesu", "kasu", "akazsu"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anakardi", "primary": true}, "osmanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio oleacoj (Osmanthus), arbustoj el Azio, Polinezio a\u016d Ameriko kun tutjaraj folioj, bonodoraj blankaj floroj uzataj por fari parfumojn.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u043c\u0430\u043d\u0442\u0443\u0441"], "fr": ["osmanthe"], "ru": ["\u043e\u0441\u043c\u0430\u043d\u0442\u0443\u0441"], "de": ["Duftblume", "Duftbl\u00fcte"], "it": ["osmanto"], "hu": ["illatvir\u00e1g", "illatosfa"]}, "examples": [["balda\u016d \u015di atingis la ombron de granda osmanto", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 71a, p. 514a"]], "subdefinitions": []}], "root": "osmant", "primary": true}, "fleksii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u015can\u011di vortoformojn la\u016d la gramatikaj kategorioj de koncerna lingvo: konjugacii verbojn, deklinacii substantivojn kaj tiel plu.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u043c\u0435\u043d\u044f\u0442\u044c (\u0441\u043b\u043e\u0432\u043e \u043f\u043e \u0441\u043b\u043e\u0432\u043e\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430\u043c)"], "fr": ["fl\u00e9chir (gramm.)"], "en": ["inflect"], "nl": ["buigen (taalk.)"], "pt": ["flexionar"], "de": ["beugen", "flektieren"], "hu": ["ragoz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fleksi", "primary": true}, "dinamismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doktrino, kiu samigas materion kun forto.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u043d\u0430\u043c\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["dynamisme"], "en": ["dynamism (philosophy)"], "pt": ["dinamismo"], "ru": ["\u0434\u0438\u043d\u0430\u043c\u0438\u0437\u043c"], "ca": ["dinamisme"], "de": ["Dynamismus"], "es": ["dinamismo"], "pl": ["dynamizm"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dinamism", "primary": true}, "fleksio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sistemo de diversaj gramatikaj formoj, kiujn povas akcepti vorto; fleksiado.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u043e\u0432\u043e\u0438\u0437\u043c\u0435\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["flexion (gramm.)"], "en": ["inflexion"], "nl": ["buiging", "flexie"], "pt": ["flex\u00e3o", "inflex\u00e3o"], "de": ["Beugung", "Biegung", "Flexion", "Flektion"], "hu": ["ragoz\u00e1s"], "es": ["inflexi\u00f3n"]}, "examples": [["la \u0109efaj \u015dan\u011doj kiujn proponas la nova projekto estas... la forigo de la akuzativo, de la fleksio \u0109e la adjektivoj", "G. Waringhien: Lingvo kaj vivo Rotterdam: UEA, 1989. P. 52-53."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "= Fleksiilo.", "translations": {"ru": ["\u0444\u043b\u0435\u043a\u0441\u0438\u044f"], "hu": ["rag"]}, "examples": [["li uzas la nombrajn signojn... por \u0109iuj gramatikaj fleksioj", "Zamenhof citite la\u016d PIV, art. \u00abfleksio\u00ab"]], "subdefinitions": []}], "root": "fleksi", "primary": false}, "fleksia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fleksiebla (vorto, vortospeco).", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u043c\u0435\u043d\u044f\u043c\u044b\u0439 (\u043e \u0441\u043b\u043e\u0432\u0435)"], "fr": ["variable (poss\u00e8dant une flexion)"], "nl": ["verbuigbaar"], "de": ["beugungsf\u00e4hig", "flektierbar"], "es": ["flexivo"], "hu": ["ragozhat\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kunfandema (lingvo) a\u016d kunfanda (vorto).", "translations": {"ru": ["\u0444\u043b\u0435\u043a\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439 (\u044f\u0437\u044b\u043a)"], "fr": ["flexionnel"], "hu": ["ragoz\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fleksi", "primary": false}, "parkumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Lasi a\u016dton, buson a\u016d similan veturilon en ta\u016dga loko, dum oni ne uzas \u011din.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u0440\u043a\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["parquer"], "nl": ["parkeren (ontr.)"], "pl": ["parkowa\u0107"], "pt": ["estacionar"]}, "examples": [["\u0109i tie vi povos parkumi a\u016dton senpage", null], ["ni parkumis tuj \u0109e la eniro, dum la parkumo por ordinaraj turistoj estis sufice malproksime", "Unuafoje en Universala Kongreso. China Radio International, 2005-03-09"], ["en la urbocentro de lundo gis vendredo por parkumi necesas a\u0109eti specialajn biletojn", "Informilo pri la 94a UK en Bjalistoko"]], "subdefinitions": []}], "root": "park", "primary": false}, "sendi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Irigi iun; ordoni a\u016d fari, ke iu iru de unu loko al alia difinita loko.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u044b\u043b\u0430\u0446\u044c", "\u0434\u0430\u0441\u044b\u043b\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["envoyer", "exp\u00e9dier"], "en": ["send"], "nl": ["verzenden", "zenden"], "ru": ["\u0441\u043b\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0441\u043b\u0430\u0442\u044c"], "de": ["schicken", "senden"], "it": ["mandare", "inviare"], "sv": ["s\u00e4nda"], "cs": ["poslat"], "hu": ["k\u00fcld", "elk\u00fcld"], "es": ["enviar"]}, "examples": [["sendi siajn servantinojn por anonci", "Z"], ["sendi por voki iun", "Z"], ["sendi por venigi la kuraciston", null], ["la re\u011do sendis forprenigi lin de la altaro", "Z"], ["resendi al Zamenhofa esprimo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Portigi ion; ordoni, ke io estu portata de unu loko al alia difinita loko.", "translations": {}, "examples": [["sendi \u015dtonon per \u0135etilo", "B"], ["sendi leteron", null], ["mi sendis mian fotografa\u0135on al mia patro", "Z"], ["sendi al iu donacon", "Z"], ["li sendis al mi promeson, ke li ellernos nian lingvon", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Direkti ian efikon, agon al io; \u0135eti 3.", "translations": {}, "examples": [["la suno sendis siajn radiojn", null], ["la fulmo sendis pereigan fajron", null], ["sendi sur iun malbonon", "Z"], ["mi sendos \u0109iujn miajn frapojn sur vian popolon", "Z"], ["sendi al iu per la fingroj multe da kisoj", "Z"], ["la akva spegulo resendas la bildojn de la arboj", null], ["resenda pronomo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "send", "primary": true}, "potencialhava": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Se kampo E estas potencialhava, oni diras, anka\u016d ke E \u00abakceptas potencialon\u00bb a\u016d \u00abderivi\u011das de potencialo\u00bb."], "primary definition": "(parolante pri vektora kampo E) Tia, ke ekzistas potencialo de \u011di.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0442\u044d\u043d\u0446\u044b\u044f\u043b\u044c\u043d\u0430\u0435 (\u043f\u043e\u043b\u0435)"], "fr": ["(champ) potentiel", "(champ) de gradient", "(champ) de potentiel"], "en": ["potential (field)"], "ru": ["\u043f\u043e\u0442\u0435\u043d\u0446\u0438\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 (\u043f\u043e\u043b\u0435)"], "de": ["potential (-es Vektorfeld)"], "pl": ["(pole) potencjalne"], "hu": ["\u00f6rv\u00e9nymentes (vektormez\u0151)", "rot\u00e1ci\u00f3mentes (vektormez\u0151)", "potenci\u00e1l(mez\u0151)"]}, "examples": [["sub sufi\u0109e \u011deneralaj kondi\u0109oj kampo estas potencialhava, se \u011di estas senkirla, kaj nur tiam", null]], "subdefinitions": []}], "root": "potencial", "primary": false}, "tenebro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Densa mallumo.", "translations": {"be": ["\u0437\u043c\u0440\u043e\u043a"], "fr": ["t\u00e9n\u00e8bre"], "en": ["tenebrosity", "tenebrousness"], "pt": ["treva", "trevas"], "ru": ["\u0442\u044c\u043c\u0430", "\u043c\u0440\u0430\u043a"], "ca": ["tenebrositat"], "hu": ["s\u00f6t\u00e9s\u00e9g"], "es": ["tenebrosidad"], "pl": ["ciemno\u015b\u0107", "ciemno\u015bci"]}, "examples": [["estingi\u011dis la lampo de la gastejestro, kaj en la tenebro ili batis sin reciproke", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, \u0109apitro 16a, p. 114a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tenebr", "primary": true}, "deruli\u011di": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Iafoje videblas tiaj uzoj: la interparolo glate deruli\u011dis kun la senco \u00abokazi\u00bb, \u00abpasi\u00bb, \u00abfunkcii\u00bb. Tio aspektas pa\u016dsa\u0135o de la franca lingvo kaj estas evitinda."], "primary definition": "(netransitiva) Fali ruli\u011dante.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0441\u043a\u0430\u0442\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["rouler (intr., d'un endroit)"], "hu": ["leg\u00f6rd\u00fcl", "legurul", "lefolyik"]}, "examples": [["sur \u015diaj vangoj deruli\u011dis pezaj larmoj", "Fabeloj, volumo 4, historio el la dunoj"], ["la akvo kun furioza bruego deruli\u011das en defluejojn", "Metropoliteno, \u0109apitro 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "rul", "primary": false}, "batuo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108aso, en kiu pelistoj eltimigas bestojn, por ke ili trafu kaptilojn a\u016d pafistojn.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u043b\u0430\u0432\u0430 (\u043e\u0445\u043e\u0442\u0430)"], "fr": ["battue (chasse)"], "es": ["batida (caza)"], "pl": ["nagonka", "polowanie z nagonk\u0105"]}, "examples": [["okazis la batuo, kaj la reto pleni\u011dis per diversaj birdetoj", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 2a, \u0109apitro 58a, p. 723a"]], "subdefinitions": []}], "root": "batu", "primary": false}, "batui": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108asi bestojn, pelante ilin al kaptoloko per bruo a\u016d per aliaj timigoj.", "translations": {"fr": ["faire une battue (chasse)"], "es": ["hacer una batida (caza)"], "pl": ["nagania\u0107", "polowa\u0107 z nagonk\u0105"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "batu", "primary": true}, "\u015dipkonstruejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko por konstrui \u015dipojn.", "translations": {"be": ["\u0432\u0435\u0440\u0444"], "fr": ["chantier naval"], "en": ["shipyard"], "pt": ["estaleiro"], "ru": ["\u0432\u0435\u0440\u0444\u044c"], "de": ["Werft"], "it": ["cantiere navale"], "hu": ["haj\u00f3gy\u00e1r"], "pl": ["stocznia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dip", "primary": false}, "malesperi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Tute perdi esperon.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0435\u0437\u043d\u0430\u0434\u0437\u0435\u0439\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["d\u00e9sesp\u00e9rer (de) (tr. ind.)", "se d\u00e9sesp\u00e9rer"], "nl": ["wanhopen"], "ru": ["\u043e\u0442\u0447\u0430\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u043e\u0442\u0435\u0440\u044f\u0442\u044c \u043d\u0430\u0434\u0435\u0436\u0434\u0443"], "de": ["verzweifeln"], "pl": ["rozpacza\u0107", "straci\u0107 nadziej\u0119", "porzuca\u0107 (wszelk\u0105) nadziej\u0119"], "hu": ["k\u00e9ts\u00e9gbe esik", "rem\u00e9ny\u00e9t veszti"]}, "examples": [["mi malesperis pri mia savo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "esper", "primary": false}, "malespero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ago malesperi.", "translations": {"de": ["Verzweifelung"], "nl": ["wanhoop"], "pl": ["rozpacz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "esper", "primary": false}, "diman\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unua tago de la semajno, inter sabato kaj lundo.", "translations": {"be": ["\u043d\u044f\u0434\u0437\u0435\u043b\u044f"], "fr": ["dimanche"], "bg": ["\u043d\u0435\u0434\u0435\u043b\u044f"], "de": ["Sonntag"], "it": ["domenica"], "hu": ["vas\u00e1rnap"], "fa": ["\u06cc\u06a9\u0634\u0646\u0628\u0647"], "en": ["Sunday"], "br": ["Sul", "disul"], "cs": ["ned\u011ble"], "vo": ["sold\u00e9l [1a]", "soldel [1b]", "bal\u00fcdel [3]"], "ja": ["\u65e5\u66dc\u65e5 [\u306b\u3061\u3088\u3046\u3073]"], "es": ["domingo"], "he": ["\u05d9\u05d5\u05dd \u05e8\u05d0\u05e9\u05d5\u05df"], "ru": ["\u0432\u043e\u0441\u043a\u0440\u0435\u0441\u0435\u043d\u044c\u0435"], "nl": ["zondag"], "pt": ["domingo"], "sv": ["s\u00f6ndag"], "sk": ["nede\u013ea"], "ro": ["duminic\u0103"], "pl": ["niedziela"]}, "examples": [["hodia\u016d estas sabato, kaj morga\u016d estos diman\u0109o", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 20"]], "subdefinitions": []}], "root": "diman\u0109", "primary": true}, "kunpremilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Motoro kun pumpilo, servanta por kunpremi gason.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043f\u0440\u0435\u0441\u0441\u043e\u0440"], "fr": ["compresseur"], "en": ["compressor"], "pl": ["spr\u0119\u017carka"], "hu": ["kompresszor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prem", "primary": false}, "elkalkuli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043b\u0456\u0447\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9falquer", "retrancher (par le calcul)", "soustraire (\u00e0 un nombre)"], "nl": ["aftrekken"], "ru": ["\u043e\u0442\u0447\u0438\u0441\u043b\u0438\u0442\u044c (\u0434\u0435\u043d\u044c\u0433\u0438)"], "hu": ["lesz\u00e1m\u00edt"], "pl": ["odlicza\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Tute nombri a\u016d kalkuli nenion preterlasante.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043b\u0456\u0447\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0434\u043b\u0456\u0447\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["faire le compte de"], "ru": ["\u0438\u0441\u0447\u0438\u0441\u043b\u0438\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0447\u0438\u0441\u043b\u0438\u0442\u044c"], "pl": ["zlicza\u0107", "zrachowa\u0107"], "hu": ["mindent \u00f6sszevet"]}, "examples": [["Mia bu\u015do rakontos Vian justecon, \u0108iutage Vian helpon, \u0108ar mi ne povus \u0109ion elkalkuli", "La Malnova Testamento Psalmaro 71:15"]], "subdefinitions": []}], "root": "kalkul", "primary": false}, "banurbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, kie oni kuracas per banoj (mineralaj, maraj).", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u0440\u043e\u0440\u0442"], "fr": ["station thermale", "ville d'eaux"], "en": ["(hot) springs"], "nl": ["badplaats"], "ru": ["\u043a\u0443\u0440\u043e\u0440\u0442"], "de": ["Badeort"], "hu": ["f\u00fcrd\u0151hely"], "sk": ["k\u00fapele"], "es": ["balneario"], "pl": ["uzdrowisko", "kurort"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ban", "primary": false}, "pendumilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Traba\u0135o destinita por pendumi ekzekutatojn.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0438\u0441\u0435\u043b\u0438\u0446\u0430"], "fr": ["gibet", "potence (gibet)"], "nl": ["galg"], "be": ["\u0448\u044b\u0431\u0435\u043d\u0456\u0446\u0430", "\u0432\u0456\u0441\u0435\u043b\u044c\u043d\u044f"], "de": ["Galgen"], "hu": ["akaszt\u00f3fa", "bit\u00f3"], "br": ["kroug"], "es": ["horca"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pend", "primary": false}, "damasko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctofo el silko kun brilaj enteksitaj desegnoj.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0430\u043c\u0430 (\u0442\u043a\u0430\u043d\u044c)"], "fr": ["damas (\u00e9toffe)"], "en": ["damask"], "pt": ["damasco"], "ca": ["dom\u00e0s (teixit)", "dam\u00e0s (teixit)"], "de": ["Damast"], "sv": ["damastv\u00e4v"], "hu": ["damaszt"], "es": ["damasco (tejido)"], "cs": ["dama\u0161ek"], "pl": ["adamaszek"]}, "examples": [["la\u016ddire damasko estis enkondukita en E\u016dropon de Marko-Pa\u016dlo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "damask", "primary": true}, "damaski": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Teksi tiel, ke la rezulto similas al damasko.", "translations": {"cs": ["tk\u00e1t dama\u0161ek"], "fr": ["damasser"], "en": ["damask"], "sv": ["damastv\u00e4va"], "hu": ["sz\u0151 (damsztt\u00e1)"]}, "examples": [["damaski kotonan tolon.", null]], "subdefinitions": []}], "root": "damask", "primary": false}, "animi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Vivigi.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0443\u0448\u0430\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["animer"], "en": ["animate", "enliven", "vitalize"], "nl": ["bezielen"], "ru": ["\u043e\u0434\u0443\u0448\u0435\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c"], "ca": ["animar"], "de": ["beseelen", "beleben"], "it": ["animare"], "hu": ["inspir\u00e1l"], "sk": ["o\u017eivi\u0165"], "es": ["animar"], "he": ["\u05dc\u05e2\u05d5\u05e8\u05e8 (\u05dc\u05d7\u05d9\u05d9\u05dd)", "\u05dc\u05d4\u05d7\u05d9\u05d5\u05ea", "\u05dc\u05d4\u05e0\u05e4\u05d9\u05e9"]}, "examples": [["animita esta\u0135o", null], ["trovi la \u011dustan vojon al animado de la lingvo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Vigligi.", "translations": {"be": ["\u0430\u0436\u044b\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c"], "nl": ["animeren"], "ru": ["\u043e\u0436\u0438\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c"], "hu": ["lelkes\u00edt"]}, "examples": [["animi la enuan atmosferon de oficiala kunveno", null], ["animita parolado, diskuto", null], ["animitaj komentarioj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Inspiri.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u043e\u0434\u0443\u0448\u0435\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c"], "en": ["inspire"], "nl": ["inspireren"], "be": ["\u043d\u0430\u0442\u0445\u043d\u044f\u0446\u044c", "\u0430\u0434\u0443\u0445\u0430\u0442\u0432\u0430\u0440\u0430\u0446\u044c"]}, "examples": [["poemo animita de malamo al la tiraneco", null], ["animitaj de \u0109i tiu spirito ni proponis..", null]], "subdefinitions": []}], "root": "anim", "primary": false}, "animo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spirita, viviga principo de homo, la\u016d iuj doktrinoj eterna.", "translations": {"be": ["\u0434\u0443\u0448\u0430", "\u0434\u0443\u0445"], "fr": ["\u00e2me"], "bg": ["\u0434\u0443\u0448\u0430"], "ca": ["\u00e0nima"], "de": ["Seele"], "it": ["anima"], "hu": ["l\u00e9lek"], "en": ["soul"], "cs": ["du\u0161e"], "es": ["alma"], "he": ["\u05e0\u05e9\u05de\u05d4"], "ru": ["\u0434\u0443\u0448\u0430"], "nl": ["ziel"], "pt": ["alma"], "tp": ["kon"], "sk": ["du\u0161a"]}, "examples": [["la korpo estas morta, la animo estas senmorta", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 31"], ["oni ofte kontra\u016dmetas la nemateriecon de la animo al la materieco de la korpo", null], ["eligi sian animon", "Z"], ["pre\u011di por la animo de iu", null], ["vagi kiel turmentata animo", null], ["fordoni sian animon al la diablo", null], ["lia animo forkuris en la pinton de la piedo", "Proverbaro esperanta"], ["ili vivas per unu animo en du korpoj intima, fido", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Senta kaj pasia parto de la menso, tuto de la moralaj ecoj, bonaj a\u016d malbonaj, kontraste al la intelekto.", "translations": {"en": ["spirit"], "it": ["animo"], "he": ["\u05e8\u05d5\u05d7"]}, "examples": [["nobla animo", null], ["sonoj ne a\u016ddeblaj, sed senteblaj por \u0109iu animo sentema", "Z"], ["staras anta\u016d miaj animaj okuloj", "Z"], ["kanti per sia tuta animo", null], ["Tolstoj estis pli \u011duste granda animo ol granda intelekto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) \u0108efinstiganto.", "translations": {"en": ["spirit"], "it": ["anima (fig.)"], "he": ["\u05e8\u05d5\u05d7"]}, "examples": [["li estas la animo de la ribelo, de la entrepreno", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "anim", "primary": true}, "alteni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Teni proksima al iu a\u016d io.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u044b\u043c\u0430\u0446\u044c (\u043f\u0440\u044b \u043a\u0456\u043c\u0441\u044c\u0446\u0456, \u0447\u044b\u043c\u0441\u044c\u0446\u0456)", "\u0443\u0442\u0440\u044b\u043c\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["attacher"], "de": ["beif\u00fcgen", "hinzuf\u00fcgen"], "pl": ["\u0142\u0105czy\u0107", "przyczepia\u0107", "przylega\u0107"], "hu": ["odatart", "hozz\u00e1k\u00f6t", "hozz\u00e1kapcsol"]}, "examples": [["ili rompis \u0109iujn ligilojn, kiuj altenis min al ili", "La revadoj de soleca promenanto, Unua promenado"]], "subdefinitions": []}], "root": "ten", "primary": false}, "alteno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ferma a\u016d malvastiga movo, kiu konsistigas la unuan parton el kompleta konsonanto.", "translations": {"fr": ["catastase"], "de": ["Verschluss"], "hu": ["z\u00e1ralkot\u00e1s", "impl\u00f3zi\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ten", "primary": false}, "surftabulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tabulo, kiun oni surstaras, rajdante maran surfon.", "translations": {"fr": ["surf-board"], "nl": ["surfplank"], "pl": ["deska do surfowania"], "pt": ["prancha", "prancha de surfe"], "hu": ["sz\u00f6rfdeszka", "hull\u00e1mdeszka"]}, "examples": [["Jos\u00e9 ofertas al vi grandan glason da limonado kaj surftabulon por uzi dum via restado", "CouchSurfing, oftaj demandoj, 2006"]], "subdefinitions": []}], "root": "tabul", "primary": false}, "egalrajta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta egalan rajton.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u045e\u043d\u0430\u043f\u0440\u0430\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["\u00e9gal de droit"], "nl": ["gelijkberechtigd"], "ru": ["\u0440\u0430\u0432\u043d\u043e\u043f\u0440\u0430\u0432\u043d\u044b\u0439"], "he": ["\u05e9\u05d5\u05d5\u05d4 \u05d6\u05db\u05d5\u05d9\u05d5\u05ea"], "pl": ["r\u00f3wnouprawniony"], "hu": ["egyenjog\u00fa"]}, "examples": [["lingvo internacia prezentas egalrajtan propra\u0135on de la tuta mondo, apartenanta speciale al neniu raso", "Z"], ["en multaj landoj la virinoj akiris la egalrajtecon", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "rajt", "primary": false}, "etnologo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Etnologiisto.", "translations": {"be": ["\u044d\u0442\u043d\u043e\u043b\u044f\u0433"], "fr": ["ethnologue"], "bg": ["\u0435\u0442\u043d\u043e\u043b\u043e\u0433"], "pt": ["etn\u00f3logo"], "ru": ["\u044d\u0442\u043d\u043e\u043b\u043e\u0433"], "ca": ["etn\u00f2leg"], "de": ["Ethnologe", "V\u00f6lkerkundler"], "sv": ["etnolog"], "hu": ["etnol\u00f3gus"], "fa": ["\u0642\u0648\u0645\u200c\u0634\u0646\u0627\u0633"], "es": ["etn\u00f3logo"], "pl": ["etnolog"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "etnolog", "primary": true}, "fazeolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio fabacoj (Phaseolus), man\u011debla amelhava legomo.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0441\u043e\u043b\u044f"], "fr": ["haricot"], "bg": ["\u0431\u043e\u0431"], "nl": ["sperzieboon"], "pt": ["feij\u00e3o"], "ru": ["\u0444\u0430\u0441\u043e\u043b\u044c"], "de": ["Gartenbohne", "Bohne"], "tr": ["fasulye"], "sv": ["b\u00f6na"], "hu": ["bab", "paszuly"], "fa": ["\u0644\u0648\u0628\u06cc\u0627"], "en": ["bean"], "es": ["frijol"], "pl": ["fasola"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fazeol", "primary": true}, "stipendio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Regule pagata subvencio, donata al lernanto por vivteno dum studado.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u044b\u043f\u044d\u043d\u0434\u044b\u044f"], "fr": ["bourse (d'\u00e9tude)"], "nl": ["studiebeurs"], "ru": ["\u0441\u0442\u0438\u043f\u0435\u043d\u0434\u0438\u044f"], "de": ["Stipendium"], "hu": ["\u00f6szt\u00f6nd\u00edj"]}, "examples": [["nur 23% de la studentoj tie ricevas stipendion de la registaro", "Donald Rogers: Ekonomia miraklo a\u016d malsano?, Monatojaro 1997a, numero 2a, p. 14a"], ["kvar jarojn ili vivis nur per lia stipendio", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "stipendi", "primary": true}, "stipendii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Subteni per stipendio.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043f\u043b\u0430\u0447\u0432\u0430\u0446\u044c \u0441\u0442\u044b\u043f\u044d\u043d\u0434\u044b\u044e"], "de": ["ein Stipendium geben"], "ru": ["\u0432\u044b\u043f\u043b\u0430\u0447\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c \u0441\u0442\u0438\u043f\u0435\u043d\u0434\u0438\u044e"]}, "examples": [["tradicie mecenatoj stipendiis kelkajn plej talentajn studentojn per stipendio portanta ilian nomon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "stipendi", "primary": false}, "pendoli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Balanci\u011di kiel pendolo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0439\u0434\u0430\u0446\u0446\u0430 (\u043d\u0456\u0431\u044b \u043c\u0430\u044f\u0442\u043d\u0456\u043a)", "\u0445\u0456\u0441\u0442\u0430\u0446\u0446\u0430 (\u043d\u0456\u0431\u044b \u043c\u0430\u044f\u0442\u043d\u0456\u043a)"], "bg": ["\u043a\u043b\u0430\u0442\u044f \u0441\u0435"], "nl": ["slingeren"], "ru": ["\u043a\u0430\u0447\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f (\u043a\u0430\u043a \u043c\u0430\u044f\u0442\u043d\u0438\u043a)", "\u043a\u043e\u043b\u0435\u0431\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f (\u043a\u0430\u043a \u043c\u0430\u044f\u0442\u043d\u0438\u043a)"], "de": ["pendeln"], "en": ["swing"], "hu": ["ing\u00e1zik", "ing", "leng", "kileng"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pendol", "primary": false}, "pendolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Peza\u0135o pendanta de fiksa punkto kaj balanci\u011danta la\u016d egalaj temperoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u044f\u0442\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["balancier", "pendule (masc.)"], "bg": ["\u043c\u0430\u0445\u0430\u043b\u043e"], "nl": ["slinger", "pendel"], "pt": ["p\u00eandulo"], "ru": ["\u043c\u0430\u044f\u0442\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Pendel"], "sv": ["pendel"], "hu": ["inga"], "en": ["pendulum"], "br": ["momeder"]}, "examples": [["la pendolo de la horlo\u011do iradis tien kaj reen.", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "pendol", "primary": true}, "pensisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu profunde pensas.", "translations": {"ru": ["\u043c\u044b\u0441\u043b\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["penseur"], "de": ["Denker"], "nl": ["denker"], "hu": ["gondolkod\u00f3"]}, "examples": [["akiri reputacion de granda pensulo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pens", "primary": false}, "okulinflamo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0441\u043f\u0430\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435 \u0433\u043b\u0430\u0437\u0430"], "nl": ["oogontsteking"], "pt": ["inflama\u00e7\u00e3o de olho"], "de": ["Augenentz\u00fcndung"], "it": ["oftalmite", "infiammazione degli occhi"], "hu": ["szemgyullad\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "inflam", "primary": false}, "galvanoterapio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Apliko de galvanismo al kuracarto.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043b\u044c\u0432\u0430\u043d\u0430\u0442\u044d\u0440\u0430\u043f\u0456\u044f"], "fr": ["galvanoth\u00e9rapie"], "nl": ["galvanotherapie"], "pt": ["galvanoterapia"], "ru": ["\u0433\u0430\u043b\u044c\u0432\u0430\u043d\u043e\u0442\u0435\u0440\u0430\u043f\u0438\u044f"], "de": ["Galvanotherapie"], "hu": ["galvanoter\u00e1pia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "galvanoterapi", "primary": true}, "dazipedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo kromartikuloj (Dasypodidae), kies dorso kaj vosto estas kovritaj de skvamoj ofte en formo de zonoj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u0430\u043d\u044f\u043d\u043e\u0441\u0446\u044b (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["dasypodid\u00e9s"], "pt": ["dasipod\u00eddeos"], "ru": ["\u0431\u0440\u043e\u043d\u0435\u043d\u043e\u0441\u0446\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["G\u00fcrteltiere (Familie)"], "pl": ["pancernikowate"], "hu": ["p\u00e1nc\u00e9l\u00f6vesf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "daziped", "primary": true}, "ampermetro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato por mezuri la intensecon de kurento.", "translations": {"be": ["\u0430\u043c\u043f\u044d\u0440\u043c\u044d\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["amp\u00e8rem\u00e8tre"], "en": ["ampmeter"], "nl": ["amp\u00e8remeter"], "ru": ["\u0430\u043c\u043f\u0435\u0440\u043c\u0435\u0442\u0440"], "ca": ["amper\u00edmetre"], "de": ["Strommessger\u00e4t", "Amperemeter"], "hu": ["amperm\u00e9r\u0151"], "sk": ["amp\u00e9rmeter"], "es": ["amper\u00edmetro"], "pl": ["amperomierz", "amperometr (rzadko)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ampermetr", "primary": true}, "Malto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato en la samnoma insulo kun \u0109efurbo Valeto. Teritorio de Respubliko Malto. ISO-3166 kodo: MT.", "translations": {"bg": ["\u041c\u0430\u043b\u0442\u0430"], "de": ["Malta"], "nl": ["Malta"], "pl": ["Malta", "Republika Malty"], "en": ["Malta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Insulo en Mediteranea Maro.", "translations": {"pl": ["Malta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "malt", "primary": false}, "\u0109ino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctatano de \u0108inujo.", "translations": {"fr": ["chinois (subst.)"], "en": ["Chinese (citizen)"], "it": ["cinese (sost.)"], "pl": ["chi\u0144czyk"], "hu": ["k\u00ednai (\u00e1llampolg\u00e1r)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Homo kun \u0109ina nacieco.", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u0442\u0430\u0435\u0446"], "zh": ["\u4e2d\u56fd\u4eba", "tr. \u4e2d\u570b\u4eba [zh\u014dnggu\u00f3r\u00e9n]"], "en": ["Chinese"], "nl": ["Chinees (persoon)"], "pt": ["chin\u00eas"], "el": ["\u03ba\u03b9\u03bd\u03ad\u03b6\u03bf\u03c2"], "de": ["Chinese"], "hu": ["k\u00ednai (nemzetis\u00e9g\u0171)"], "sk": ["\u010c\u00ed\u0148an"], "ru": ["\u043a\u0438\u0442\u0430\u0435\u0446"], "es": ["chino"], "he": ["\u05e1\u05d9\u05e0\u05d9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109in", "primary": true}, "normita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri vektora spaco) Provizita per normo.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0440\u043c\u0430\u0432\u0430\u043d\u044b"], "fr": ["norm\u00e9 (espace)"], "en": ["normed"], "nl": ["genormeerd"], "pt": ["normado"], "ru": ["\u043d\u043e\u0440\u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["normiert"], "hu": ["norm\u00e1lt"], "pl": ["unormowany"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "norm", "primary": false}, "\u0109ina": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta al \u0109inoj, ilia nacieco a\u016d \u015dtato.", "translations": {"fr": ["chinois (adj.)"], "en": ["Chinese"], "it": ["cinese (agg.)"], "pl": ["chi\u0144ski"], "hu": ["k\u00ednai"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109in", "primary": false}, "mola": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne kontra\u016dstaranta al premo, facile cedanta.", "translations": {"be": ["\u043c\u044f\u043a\u043a\u0456"], "fr": ["mou"], "bg": ["\u043c\u0435\u043a"], "nl": ["zacht"], "pt": ["mole", "fofo", "suave", "macio", "brando", "frouxo"], "ru": ["\u043c\u044f\u0433\u043a\u0438\u0439"], "de": ["weich"], "fa": ["\u0646\u0631\u0645"], "en": ["soft"], "es": ["suave"], "br": ["blot", "bouk", "gwak"], "cs": ["m\u011bkk\u00fd"], "pl": ["mi\u0119kki"]}, "examples": [["mola kiel pasto", null], ["mola viando, mole kuirita ovo", null], ["mola pano, argilo, lano, kuseno, kanapeto", "Z"], ["karaktero mola kiel vakso", "Z"], ["\u015dvelmola tapi\u015do", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne akra, milda.", "translations": {}, "examples": [["mola karaktero, vo\u0109o", null], ["molaj (neprecizaj) konturoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(Parolsono) karakterizata per levo de la langodorso al la palato; palata.", "translations": {"fr": ["mouill\u00e9 (phonologie)"], "br": ["glebiet (soniadoniezh)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mol", "primary": true}, "Kankro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stelaro kaj signo de la zodiako (Cancer).", "translations": {"be": ["\u0420\u0430\u043a"], "fr": ["Cancer (constellation)"], "bg": ["\u0420\u0430\u043a"], "nl": ["Kreeft (sterrenbeeld)"], "no": ["Kreps (stjernetegn)"], "ca": ["c\u00e1ncer (zodiaco)", "cranc (zodiaco)"], "de": ["Krebs"], "hu": ["R\u00e1k"], "en": ["Cancer", "Crab"], "es": ["c\u00e1ncer (zodiaco)"], "br": ["Krank (steredeg ar C'h.)"], "ru": ["\u0420\u0430\u043a (\u0441\u043e\u0437\u0432\u0435\u0437\u0434\u0438\u0435, \u0437\u043d\u0430\u043a \u0437\u043e\u0434\u0438\u0430\u043a\u0430)"], "pl": ["rak"], "he": ["\u05de\u05d6\u05dc \u05e1\u05e8\u05d8\u05df"]}, "examples": [["la tropiko de la Kankro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kankr", "primary": false}, "ne\u016dtra\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de aro E rilate al operacio \u2020 en E) Elemento en E, ne\u016dtra rilate al \u2020.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0439\u0442\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u044d\u043b\u0435\u043c\u0435\u043d\u0442"], "fr": ["\u00e9l\u00e9ment neutre"], "en": ["neutral element"], "de": ["neutrales Element"], "pl": ["element neutralny"], "hu": ["semleges elem"]}, "examples": [["se ekzistas ne\u016dtra elemento, \u011di estas unika", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ne\u016dtr", "primary": false}, "permanenta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["permanent (zeldz.)"]}, "examples": [["Trockij estas konata pro aliaj elementoj de sia pensaro: permanenta revolucio, malebena kaj kombini\u011da disvolvi\u011do..", "R. Dumain, Trockij Pravis!, Sennaciulo, 1990-09, numero 9a (1023), p. 79-80"], ["la POP-servilo devas havi permanentan konekton al la Interreto", "Komputada Leksiko, artikolo \u00abPOP\u00bb"]], "subdefinitions": []}], "root": "permanent", "primary": true}, "sub...-n": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pri la prepoziciaj kuna\u0135oj kun al, vidu rimarkon sub al \u0109e."], "primary definition": "Al loko situanta loko situanta sub.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434 (\u043a\u0443\u0434\u0430)"], "hu": ["al\u00e1"]}, "examples": [["li falis sub la radojn de veturanta vagonaro", "Fundamento de Esperanto\u00a7 39"], ["meti tabureton sub siajn piedojn, foliojn sub la presilon", null], ["el sub la kanapo la muso kuris sub la liton", "Fundamento de Esperanto\u00a7 26"], ["Moab humili\u011dis sub la manojn de la Izraelidoj", "Z"], ["Dio metas gentojn sub niajn piedojn", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "sub", "primary": false}, "onjo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karesvorto por onklino.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0451\u0442\u0443\u0448\u043a\u0430", "\u0442\u0451\u0442\u0435\u043d\u044c\u043a\u0430"], "fr": ["tata (tante)", "tatie (tante)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nj", "primary": false}, "\u0109irka\u016dteni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Teni de \u0109iuj flankoj.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u044b\u043c\u0430\u0446\u044c (\u0437 \u0443\u0441\u0456\u0445 \u0431\u0430\u043a\u043e\u045e)", "\u0443\u0442\u0440\u044b\u043c\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c"], "pl": ["obejmowa\u0107"], "hu": ["\u00e1tfog"]}, "examples": [["la grandega serpento, kiu \u0109irka\u016dtenis la teron en la profundo de la maro, konvulsie kuntiri\u011dis", "Fabeloj, volumo 4, Filino de la mar\u0109a re\u011do"]], "subdefinitions": []}], "root": "ten", "primary": false}, "mallongigita epicikloido": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ekzistas anka\u016d la formo \u00abkurtigita epicikloido\u00bb, ekz-e en."], "primary definition": "Ebena kurbo, naskita de punkto ligita al cirklo kaj interna al \u011di, kiu cirklo ruli\u011das sur la ekstera periferio de alia cirklo.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043a\u043e\u0440\u043e\u0447\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f \u044d\u043f\u0438\u0446\u0438\u043a\u043b\u043e\u0438\u0434\u0430"], "fr": ["\u00e9picyclo\u00efde raccourcie"], "de": ["verk\u00fcrzte Epizykloide"], "en": ["curtate epicycloid"], "pl": ["epicykloida skr\u00f3cona"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "epicikloid", "primary": false}, "abel\u015dedo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cirmejo por abelujoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0447\u0435\u043b\u044c\u043d\u0438\u043a", "\u043f\u0430\u0441\u0435\u043a\u0430"], "fr": ["rucher (batiment)"], "de": ["Bienenhauses", "Bienenstand"], "it": ["apiario"], "hu": ["m\u00e9hes"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015ded", "primary": false}, "jono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nomo de molekulo a\u016d de atomo, kiu gajnis a\u016d perdis elektronojn.", "translations": {"be": ["\u0456\u0451\u043d"], "fr": ["ion"], "nl": ["ion"], "pt": ["\u00edon", "i\u00f4nio", "i\u00e3o"], "el": ["\u03b9\u03cc\u03bd"], "de": ["Ion"], "sv": ["jon"], "hu": ["ion"], "fa": ["\u06cc\u0648\u0646"], "es": ["i\u00f3n"], "it": ["ione"], "ru": ["\u0438\u043e\u043d"], "pl": ["jon"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "jon", "primary": true}, "\u0109irka\u016drajdi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u0108irka\u016diri rajdante, rajdi \u0109irka\u016d.", "translations": {"nl": ["eromheen rijden (op een dier)"], "hu": ["k\u00f6rbelovagol"]}, "examples": [["el la fonto fari\u011dis ne fluanta rivereto, sed staranta mar\u0109o, kiun oni anka\u016d devis \u0109irka\u016drajdi", "Fabeloj, volumo 4, filino de la mar\u0109a re\u011do"]], "subdefinitions": []}], "root": "rajd", "primary": false}, "gargara\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Medikamento por gargari al si la gor\u011don.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u043e\u0441\u043a\u0430\u043d\u0438\u0435 \u0434\u043b\u044f \u0433\u043e\u0440\u043b\u0430"], "fr": ["gargarisme"], "nl": ["gorgelmiddel"], "pt": ["gargarejo (l\u00edquido)"], "hu": ["torokv\u00edz", "torokv\u00f6bl\u00edt\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gargar", "primary": false}, "sekundara": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Apartenanta al la dua epoko.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0442\u043e\u0440\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["secondaire (\u00e9poque)"], "nl": ["Secundair (tijdperk)", "Mesozo\u00efcum"], "de": ["sekund\u00e4r"], "it": ["Secondario (era geologica)", "Mesozoico"], "pl": ["drugorz\u0119dowy", "mezozoiczny"], "hu": ["m\u00e1sodkori"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sekundar", "primary": true}, "a\u015dkenaza": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al a\u015dkenazoj, al iliaj tradicioj kaj kulturo.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0448\u043a\u0435\u043d\u0430\u0437\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["ashk\u00e9naze (adj.)"], "pt": ["asquenaze (adj.)"], "fa": ["\u0627\u0634\u06a9\u0646\u0627\u0632\u06cc"], "de": ["aschkenasisch"], "pl": ["aszkenazyjski"]}, "examples": [["tradicia fi\u015d-bula plado de a\u015dkenazaj judoj", "Ros' Haruo, Recepto: Gefilte-fi\u015do, Lilandejo, [vidita je 2006-05-11]"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u015dkenaz", "primary": false}, "proprumanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, al kiu io apartenas pro rajto de propreco.", "translations": {"be": ["\u0443\u043b\u0430\u0441\u044c\u043d\u0456\u043a", "\u0443\u043b\u0430\u0434\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["possesseur (subst.)", "propri\u00e9taire (subst.)"], "hu": ["tulajdonos"], "nl": ["eigenaar"], "ru": ["\u0441\u043e\u0431\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u0438\u043a", "\u0432\u043b\u0430\u0434\u0435\u043b\u0435\u0446"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "propr", "primary": false}, "vinkto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nito.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043a\u043b\u0451\u043f\u043a\u0430"], "nl": ["niet (z.nw.)"], "pt": ["rebite"], "ru": ["\u0437\u0430\u043a\u043b\u0451\u043f\u043a\u0430"], "de": ["Niete"], "hu": ["szegecs"]}, "examples": [["la posedantoj lasis cementi lin en la dorso, bona vinkto estis trametita tra lia kolo, kaj li fari\u011dis kiel nova, nur balanci la kapon li plu ne povis", "Fabeloj, volumo 1, Pa\u015dtistino kaj kamentubisto"]], "subdefinitions": []}], "root": "vinkt", "primary": true}, "vinkti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Niti.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043a\u043b\u0451\u043f\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "be": ["\u0437\u0430\u043a\u043b\u0451\u043f\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u043a\u043b\u044f\u043f\u0430\u0446\u044c"], "de": ["nieten"], "nl": ["nieten"], "hu": ["szegecsel"]}, "examples": [["La\u016d reloj malrapide rampis \u015dtale vinktita kvarvagona kirastrajno", "N. Ostrovskij, tr. Solomon Cins: Kiel \u015dtalo estis hardata, Jekaterinburg: Sezonoj, 1997. \u0108ap. 6."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Krampi: \u0441\u0430\u0448\u0447\u0430\u043f\u0456\u0446\u044c (\u0434\u0443\u0436\u043a\u0430\u0439), \u0437\u043c\u0430\u0446\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c (\u0434\u0443\u0436\u043a\u0430\u0439) klammern (\u00f6sze)t\u0171z \u043a\u0440\u0435\u043f\u0438\u0442\u044c \u0441\u043a\u043e\u0431\u043e\u0439, \u0441\u0448\u0438\u0442\u044c \u0441\u043a\u043e\u0431\u043a\u043e\u0439", "translations": {}, "examples": [["kompostita, presita kaj vinktita en la eldonejo", "Kolofono de \u00abMonato\u00bb"]], "subdefinitions": []}], "root": "vinkt", "primary": false}, "anakronismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eraro pri dato de historia\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0430\u0445\u0440\u0430\u043d\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["anachronisme"], "en": ["anachronism"], "nl": ["anachronisme"], "ru": ["\u0430\u043d\u0430\u0445\u0440\u043e\u043d\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Datierungsfehler"], "hu": ["anakronizmus"], "sk": ["anachronizmus"], "es": ["anacronismo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Afero ne konforma kun kutimoj de difinita epoko.", "translations": {"de": ["Anachronismus"]}, "examples": [["Shakespeare anakronisme paroligas grekojn pri horlo\u011doj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "anakronism", "primary": true}, "samreligiano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de la sama religio kiel aliaj koncernatoj.", "translations": {"ru": ["\u0435\u0434\u0438\u043d\u043e\u0432\u0435\u0440\u0435\u0446"], "fr": ["cor\u00e9ligionnaire"], "de": ["Glaubensbruder"], "pl": ["wsp\u00f3\u0142wyznawca"]}, "examples": [["la konfesantoj de unu religio estas samreligianoj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 37"]], "subdefinitions": []}], "root": "religi", "primary": false}, "senbarba": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne havanta barbon.", "translations": {"be": ["\u0431\u0435\u0437\u0431\u0430\u0440\u043e\u0434\u044b"], "fr": ["glabre", "imberbe"], "en": ["beardless", "clean-shaven"], "nl": ["baardloos"], "ru": ["\u0431\u0435\u0437\u0431\u043e\u0440\u043e\u0434\u044b\u0439"], "ca": ["barbamec", "imberbe"], "de": ["bartlos", "glatt"], "sv": ["sk\u00e4ggl\u00f6s", "sl\u00e4trakad"], "hu": ["csupasz k\u00e9p\u0171"], "br": ["divarv", "blouc'h"], "es": ["desbarbado, -a", "chino, -a (El Salv.)"]}, "examples": [["la rondaj, senbarbaj viza\u011doj de la armitaj e\u016dnukoj", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 21a"]], "subdefinitions": []}], "root": "barb", "primary": false}, "glazuro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vitrigebla protekta \u015dmirtavolo sur ceramika\u0135o (poto, porcelana\u0135oj, kahelo kaj tiel plu),150\u2013300\u03bcm dika, fiksita per bakado por igi la ceramika\u0135on imuna kontra\u016d akvo, acidoj kaj alkaloj a\u016d por ornamo (fari \u011din glatbrilanta, glacea). Glazuro povas esti kolora a\u016d senkolora, travidebla a\u016d maldiafana.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043b\u0430\u0437\u0443\u0440\u044c"], "fr": ["gla\u00e7ure"], "en": ["glaze"], "nl": ["glazuur"], "pt": ["esmalte"], "be": ["\u0433\u043b\u0430\u0437\u0443\u0440\u0430", "\u043f\u0430\u043b\u0456\u0432\u0430"], "de": ["Glasur"], "sv": ["glasyr"], "hu": ["f\u00e9nym\u00e1z"], "it": ["glassa"], "pl": ["glazura", "szkliwo"]}, "examples": [["[...] helan delikatecon de glazuro / en eterna lazuro / mar-\u0109iela", "Clelia Conterno Guglielminetti:Vivo Retrovita , La nica literatura revuo, 3/2"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sukersiropo por ornami dol\u0109a\u0135ojn, kaj precipe, tavolo da tia siropo solidi\u011dinta sur baka\u0135o, fruktoj kaj tiel plu.", "translations": {"fr": ["sucre glace"], "de": ["Zuckerglasur"], "pl": ["glazura", "polewa"], "hu": ["cukorm\u00e1z"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "glazur", "primary": true}, "plu": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Diri pli anstata\u016d plu oni povas tre ofte, sed ne \u0109iamZ.", "Rimarko: Kun nea vorto, plu signifas la malda\u016dron, la \u0109esigon de ago a\u016d stato: mi ne povas iri unu pa\u015don plu; ne parolu plu; \u011dis tie kaj ne plu; mi lin ne vizitos plu; li ne povis plu sin deteni; ne aperu plu anta\u016d mia viza\u011do; li plu neniam batalos kontra\u016d vi; nun li ku\u015das, por neniam levi\u011di plu; formorti, dormi kaj nenio plu; nun, kiam plu nenia savo por ni restas; neniaj duboj plu. jam ne, ankora\u016d ne, ne pli.", "Rimarko: La tre malgranda diferenco inter la senco de plu kaj tiu de ankora\u016d 2 ku\u015das en tio, ke ankora\u016d signifas esence ripeton, dum plu precize signifas da\u016dradon."], "primary definition": "Adv. montranta la da\u016dradon kaj ne\u0109esadon de iu stato a\u016d ago.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u043b\u0435\u0439", "\u044f\u0448\u0447\u044d"], "nl": ["verder", "meer", "langer"], "pt": ["mais (continua\u00e7\u00e3o)"], "ru": ["\u0434\u0430\u043b\u044c\u0448\u0435", "\u0434\u0430\u043b\u0435\u0435", "\u0435\u0449\u0451"], "de": ["weiter"], "hu": ["tova", "tov\u00e1bb"], "cs": ["d\u00e1le", "v\u00edce"], "fi": ["edelleen", "yh\u00e4", "viel\u00e4", "(kun nea vorto:) en\u00e4\u00e4"], "ro": ["\u00eenc\u0103", "mai departe"], "pl": ["dalej", "nadal"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En la tempo (= da\u016dre, pli longtempe).", "translations": {}, "examples": [["malgra\u016d siaj promesoj li drinkas plu", null], ["hodia\u016d, kion plu vi scias?", "Z"], ["tenu anka\u016d plu tion en sekreto", "Z"], ["dan\u011dere estas lin lasi plu en tia libereco", "Z"], ["kaj tiel plu", null], ["pludiri", null], ["plufari", null], ["plulabori", null], ["pluvivi", null], ["Usono plukonstruas milit\u015diparon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En la spaco (= pli malproksimen, \u011dis pli malproksima punkto).", "translations": {}, "examples": [["iru ankora\u016d unu pa\u015don plu", null]], "subdefinitions": []}], "root": "plu", "primary": true}, "katekizisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0442\u044d\u0445\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["cat\u00e9chiste"], "en": ["catechist"], "nl": ["catecheet"], "ru": ["\u0432\u0435\u0440\u043e\u0443\u0447\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u043d\u0430\u0441\u0442\u0430\u0432\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Katechist"], "hu": ["hitoktat\u00f3", "katek\u00e9ta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "katekiz", "primary": false}, "nigramantela mevo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de mevo (Larus marinus).", "translations": {"en": ["great black-backed gull"], "sv": ["havstrut"], "pl": ["mewa siod\u0142ata"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mev", "primary": false}, "kladisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sistematikisto kiu aplikas la principojn de kladismo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043b\u0430\u0434\u0438\u0441\u0442"], "fr": ["cladiste"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "klad", "primary": false}, "senfunda\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0437\u0434\u043d\u0430"], "fr": ["abime", "ab\u00eeme", "pr\u00e9cipice"], "de": ["Abgrund"], "nl": ["afgrond"], "pl": ["bezdenny"]}, "examples": [["tiam ili rimarkis, ke ili dormis tute proksime de senfunda\u0135o", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Ne\u011dulino kaj Rozulino"]], "subdefinitions": []}], "root": "fund", "primary": false}, "vefto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fadenoj, kiujn oni pasigas inter la varperojn.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0442\u043e\u043a (\u0442\u0435\u043a\u0441.)"], "fr": ["trame"], "en": ["weft"], "nl": ["inslag"], "pt": ["trama", "tecido"], "ca": ["trama"], "de": ["Schussfaden", "Querfaden"], "hu": ["vet\u00fcl\u00e9k"], "es": ["trama"], "pl": ["w\u0105tek (materia\u0142u)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "veft", "primary": true}, "simarubacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj arboj (Simarubaceae), plej ofte tropikaj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0438\u043c\u0430\u0440\u0443\u0431\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Bitterholzgew\u00e4chse"], "nl": ["hemelboomfamilie"], "hu": ["b\u00e1lv\u00e1nyfaf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "simarubac", "primary": true}, "saboti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Intence fu\u015di.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0431\u0430\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["saboter"], "en": ["sabotage"], "nl": ["saboteren"], "pt": ["sabotar"], "ru": ["\u0441\u0430\u0431\u043e\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u043d\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f \u0432\u0440\u0435\u0434\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e\u043c"], "ca": ["sabotatge"], "de": ["sabotieren"], "it": ["sabotare"], "hu": ["szabot\u00e1l"], "es": ["sabotear"], "pl": ["sabotowa\u0107"], "he": ["\u05dc\u05d7\u05d1\u05dc"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sabot", "primary": true}, "zoni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u0108irka\u016digi ies talion per zono.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043f\u043e\u044f\u0441\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["ceindre", "entourer"], "nl": ["omgordelen"], "pt": ["cingir", "rodear"], "be": ["\u0430\u043f\u0430\u044f\u0441\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u043f\u044f\u0440\u044d\u0437\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["g\u00fcrten"], "it": ["cingere"], "hu": ["fel\u00f6vez"], "br": ["gouriza\u00f1"], "pl": ["opasywa\u0107", "przypasywa\u0107"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05e7\u05d9\u05e3 \\\u05d4\u05e7\u05e3\\", "\u05dc\u05d0\u05e4\u05d5\u05e3 \\\u05d0\u05e4\u05e3\\"]}, "examples": [["zoni siajn lumbojn", "Z"], ["zonu vin per sakoj", "Z"], ["Dio zonis min per \u011dojo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u0108irka\u016di ies talion, kiel zono.", "translations": {"hu": ["\u00f6vez"]}, "examples": [["jam nenio vin zonas", "Z"], ["la knabo estis zonita per lina efodo", "Z"], ["ne\u011daj suproj zonantaj la horizonton", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Meti \u0109irka\u016d ies talio.", "translations": {"hu": ["derek\u00e1ra k\u00f6t"]}, "examples": [["zoni rimenon \u0109irka\u016d si", null], ["zoni glavon", null], ["li zonis la glavon sub sia vesto al sia femuro", "Z"], ["zoni la sabron al sia flanko", "Z"], ["sub lia vesto estis zonita glavo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "zon", "primary": false}, "zono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Strio el \u015dtofo, ledo kaj tiel plu por \u0109irka\u016digi la talion.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u044f\u0441", "\u0437\u043e\u043d\u0430"], "fr": ["ceinture (v\u00eatement, taille, fig.)", "ceinturon", "taille (ceinture)", "zone (g\u00e9og.)", "zone sph\u00e9rique"], "bg": ["\u043a\u043e\u043b\u0430\u043d"], "nl": ["gordel"], "pt": ["cinta", "cinto"], "be": ["\u043f\u043e\u044f\u0441", "\u0437\u043e\u043d\u0430", "\u043f\u0430\u043b\u0430\u0441\u0430"], "ca": ["cinyell", "cintur\u00f3"], "de": ["G\u00fcrtel"], "it": ["cintura", "cinto"], "hu": ["\u00f6v", "der\u00e9k\u00f6v"], "en": ["belt"], "pl": ["pas"], "br": ["gouriz"], "sv": ["b\u00e4lte", "g\u00f6rdel"], "es": ["cintur\u00f3n"], "he": ["\u05d7\u05d2\u05d5\u05e8\u05d4"]}, "examples": [["ledan zonon li havas \u0109irka\u016d siaj lumboj", "Z"], ["\u011di ne dormos, ne deliberi\u011dos la zono de \u011dia lumbo", "Z"], ["dezonigi sin", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Talio, parto de la korpo, \u0109irka\u016dita de tiu vesto.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u044f\u0441"], "fr": ["taille (partie du corps)"], "en": ["waist"], "nl": ["middel (taille)"], "pt": ["cintura"], "ca": ["cintura"], "de": ["Taille"], "it": ["cintura"], "hu": ["\u00f6v"], "es": ["cintura", "talle"], "br": ["dargreiz", "gouriz"], "sv": ["midja", "liv"], "pl": ["pas (talia)"], "he": ["\u05e7\u05d5 \u05d4\u05de\u05d5\u05ea\u05e0\u05d9\u05d9\u05dd"]}, "examples": [["eniri en akvon \u011dis la zono", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) \u0108io, kio \u0109irka\u016das kiel zono.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u044f\u0441"], "nl": ["zone"], "de": ["G\u00fcrtel"], "hu": ["\u00f6v"], "br": ["gouriz"], "pl": ["zona", "pas", "strefa"], "he": ["\u05e8\u05e6\u05d5\u05e2\u05d4"]}, "examples": [["zono da krutaj \u015dtonegoj malhelpas la vidon de la maro..", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Parto de sfero , situanta inter du paralelaj ebenoj, sekcantaj la sferon.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0430\u0440\u043e\u0432\u043e\u0439 \u043f\u043e\u044f\u0441"], "fr": ["zone (sph\u00e9rique)"], "en": ["(spherical) zone"], "nl": ["zone (v.e.kogel)"], "pt": ["zona (esf\u00e9rica)"], "ca": ["zona"], "de": ["Zone (einer Kugel)"], "it": ["zona"], "hu": ["g\u00f6mb\u00f6v"], "br": ["zonenn (sferek)"], "pl": ["pas (sferyczny)"]}, "examples": [["la areo de zono sur sfero kun radiuso R inter du ebenoj distancaj je h egalas al 2\u03c0Rh", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Iu el la teraj regionoj, proksimume situantaj inter du ebenoj paralalelaj al la ekvatora ebeno.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u044f\u0441", "\u0437\u043e\u043d\u0430", "\u043f\u043e\u043b\u043e\u0441\u0430"], "en": ["zone"], "nl": ["gordel"], "pt": ["zona"], "de": ["Breite"], "it": ["zona", "fascia"], "hu": ["\u00f6vezet", "z\u00f3na"], "pl": ["strefa"], "he": ["\u05e7\u05d5 \u05e8\u05d5\u05d7\u05d1"]}, "examples": [["la glaciaj, mezvarmaj, tropikaj zonoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "zon", "primary": true}, "humo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nigrebruna tero, konsistanta el malkomponi\u011dintaj vegeta\u0135oj, uzata kiel sterko \u0109e \u011dardenkulturo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0443\u043c\u0443\u0441"], "fr": ["humus", "terreau"], "en": ["humus"], "nl": ["humus", "bladaarde"], "pt": ["humo", "h\u00famus"], "el": ["\u03c6\u03c5\u03c4\u03bf\u03b3\u03ae"], "de": ["Humus", "Humusboden"], "it": ["humus"], "hu": ["humusz"], "br": ["humus", "rotel"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0433\u043d\u043e\u0439", "\u0433\u0443\u043c\u0443\u0441"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hum", "primary": true}, "kazemato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arka\u0135a subtera \u0109ambro en citadelo a\u016d fortika\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0437\u044d\u043c\u0430\u0442"], "fr": ["casemate"], "en": ["casemate"], "nl": ["kazemat"], "ru": ["\u043a\u0430\u0437\u0435\u043c\u0430\u0442"], "de": ["Kasematte"], "hu": ["kazamata"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kazemat", "primary": true}, "fenestro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aperturo en muro de konstrua\u0135o por enlasi lumon kaj aeron, ordinare garnita per vitra\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u043d\u043e"], "fr": ["fen\u00eatre"], "bg": ["\u043f\u0440\u043e\u0437\u043e\u0440\u0435\u0446"], "nl": ["venster"], "pt": ["janela"], "ru": ["\u043e\u043a\u043d\u043e"], "de": ["Fenster"], "tp": ["lupa"], "hu": ["ablak"], "en": ["window"], "es": ["ventana"], "cs": ["okno"], "pl": ["okno"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kadro(j) garnita(j) per vitra\u0135o(j) por fermi tian aperturon.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Parto de komputila ekrano uzata kiel aparta ekrano.", "translations": {}, "examples": [["dialoga, konzola, redakta fenestro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fenestr", "primary": true}, "pandiono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u043e\u043f\u0430"], "fr": ["balbuzard p\u00eacheur"], "bg": ["\u043e\u0440\u0435\u043b \u0440\u0438\u0431\u0430\u0440"], "nl": ["visarend"], "pt": ["\u00e1guia-pescadora"], "la": ["Pandion haliaetus"], "de": ["Fischadler"], "sv": ["fiskgjuse"], "hu": ["hal\u00e1szsas"], "en": ["osprey"], "br": ["erer-spluj"], "cs": ["orel \u0159\u00ed\u010dn\u00ed"], "pl": ["rybo\u0142\u00f3w"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pandion", "primary": true}, "kornbruto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el kornhavaj brutoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0430\u0446\u0456\u043d\u0430 (\u0440\u0430\u0433\u0430\u0442\u0430\u044f)", "\u0431\u044b\u0434\u043b\u0430", "\u0433\u0430\u0432\u044f\u0434\u0430"], "fr": ["b\u00eate \u00e0 cornes"], "en": ["horned animal"], "br": ["chatal-korn"], "ru": ["\u0440\u043e\u0433\u0430\u0442\u044b\u0439 \u0441\u043a\u043e\u0442"], "pl": ["rogate byd\u0142o", "rogacizna"], "hu": ["szarvasmarha"]}, "examples": [["la baza fonto de la malsano estas la kornbrutaro (bovoj kaj \u015dafoj), en kies intestaro la mikroboj bone reprodukti\u011das", "Vladimir Lemelev: Nova infekta malsano postulanta internacian kunlaboron, Monatojaro 2001a, numero 5a, p. 17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "brut", "primary": false}, "rekomendletero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Patrona letero rekomendanta iun por iu ofico, ofte prezentata de la koncernulo mem.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u043a\u0430\u043c\u044d\u043d\u0434\u0430\u0446\u044b\u0439\u043d\u044b \u043b\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["lettre de recommandation"], "nl": ["aanbevelingsbrief"], "ru": ["\u0440\u0435\u043a\u043e\u043c\u0435\u043d\u0434\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u043f\u0438\u0441\u044c\u043c\u043e"], "it": ["lettera di raccomandazione", "commendatizia"], "hu": ["aj\u00e1nl\u00f3lev\u00e9l"]}, "examples": [["mi revoja\u011dis al Londono por akiri ta\u016dgajn adresojn usonajn kaj rekomendleteron de anglalingva eldonisto", "Aventuroj de pioniro, \u0109apitro 3a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "leter", "primary": false}, "insistadi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ade insisti.", "translations": {"en": ["insist"], "nl": ["aandringen"], "pt": ["continuamente insistir"], "hu": ["nem t\u00e1g\u00edt", "er\u0151sk\u00f6dik"]}, "examples": [["la voktoj insistadis, dirante: Pretigu vian \u0109iutagan laboron, kiel tiam, kiam vi havis pajlon", "La Malnova TestamentoEliro 5:13"], ["li tedas nin per sia insistado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "insist", "primary": false}, "preferancisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono iom serioze interesita en preferanco, regule ludanta preferancon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044d\u0444\u044d\u0440\u0430\u043d\u0441\u0456\u0441\u0442"], "hu": ["prefer\u00e1nszj\u00e1t\u00e9kos"], "nl": ["preferansspeler", "preferencespeler"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0444\u0435\u0440\u0430\u043d\u0441\u0438\u0441\u0442"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "preferanc", "primary": false}, "surscenigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u0108ion aran\u011di por ludado de teatra\u0135o a\u016d kina\u0135o \u011dis efektivigo.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0441\u0446\u0435\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0435\u0436\u0438\u0441\u0441\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c (\u043f\u044c\u0435\u0441\u0443)"], "fr": ["mettre en sc\u00e8ne"], "en": ["stage", "direct", "present"], "nl": ["regisseren", "ensceneren"], "de": ["auff\u00fchren"], "it": ["allestire (tea.)", "inscenare"], "hu": ["sz\u00ednre visz", "sz\u00ednpadra \u00e1ll\u00edt"], "pl": ["wystawia\u0107 na scenie", "inscenizowa\u0107", "re\u017cyserowa\u0107"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05e2\u05dc\u05d5\u05ea \u05e2\u05dc \u05d4\u05d1\u05de\u05d4", "\u05dc\u05d1\u05d9\u05d9\u05dd", "\u05dc\u05d4\u05e6\u05d9\u05d2"]}, "examples": [["la baleto \u00abLa konsekro de la printempo\u00bb surscenigita en Parizo en 1913", "Natalia Arolovi\u0109: La homo de la kosma konscio, Monato, jaro 2002a, numero 7a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "scen", "primary": false}, "ekkrii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eligi iom subitan kaj emocian krion, pro surprizo, teruro, \u011dojo, veo, protesto....", "translations": {"be": ["\u0443\u0441\u043a\u043b\u0456\u043a\u043d\u0443\u0446\u044c"], "fr": ["s'\u00e9crier", "s'exclamer"], "en": ["exclaim", "cry out", "shout out"], "nl": ["uitroepen"], "ru": ["\u0432\u043e\u0441\u043a\u043b\u0438\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c"], "de": ["ausrufen", "hinausschreien", "losschreien"], "hu": ["felki\u00e1lt"], "sk": ["skr\u00edknu\u0165"], "pl": ["krzykn\u0105\u0107", "wrzasn\u0105\u0107", "wydrze\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["\u00abHo, kia malfeli\u0109o!\u00bb ekkriis la mastro kaj interfrapis la manojn super la kapo", "Fabeloj, volumo 1, Malgranda Niko kaj granda Niko"]], "subdefinitions": []}], "root": "kri", "primary": false}, "surscenigo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aran\u011do kaj efektiva ludado de serio de dram-prezentoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u043a\u0430"], "fr": ["mise en sc\u00e8ne"], "en": ["staging", "presentation"], "nl": ["mise-en-sc\u00e8ne", "toneelschikking", "enscenering", "spelleiding", "regie"], "de": ["Auff\u00fchrung"], "it": ["allestimento (tea.)", "messinscena"], "hu": ["(sz\u00ednh\u00e1zi) rendez\u00e9s", "sz\u00ednrevitel"], "pl": ["wystawienie na scenie", "odegranie na scenie", "inscenizacja"], "he": ["\u05d4\u05e6\u05d2\u05d4", "\u05d1\u05d9\u05de\u05d5\u05d9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "scen", "primary": false}, "akvujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko por ricevi kaj konservi akvon.", "translations": {"ru": ["\u0446\u0438\u0441\u0442\u0435\u0440\u043d\u0430", "\u0440\u0435\u0437\u0435\u0440\u0432\u0443\u0430\u0440"], "fr": ["citerne (d'eau)", "r\u00e9servoir (d'eau)"], "en": ["basin"], "nl": ["watervat"], "pt": ["cisterna", "caixa d'\u00e1gua", "reservat\u00f3rio"], "fa": ["\u0622\u0628\u200c\u0627\u0646\u0628\u0627\u0631", "\u0645\u062e\u0632\u0646 \u0622\u0628"], "pl": ["zbiornik wodny", "basen z wod\u0105", "cysterna z wod\u0105", "rezerwuar"]}, "examples": [["oni konstruis akvujon, kiu povis enteni \u0109irka\u016d tri miliardojn da kubaj metroj", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 7a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Akva objekto en terkavo, kun modera a\u016d nenia movo de la akvo.", "translations": {"fa": ["\u0622\u0628\u06af\u06cc\u0631"], "de": ["Wasserbecken", "Gew\u00e4sser"], "en": ["water body", "reservoir"], "nl": ["bekken (waterbekken)", "waterbekken"], "ru": ["\u0432\u043e\u0434\u043e\u0451\u043c"]}, "examples": [["bordo: Tero \u0109e la rando de akvujo (rivero, lago a\u016d maro)", "Laulum: Vortaro de Esperanto por lernantoj (B)"], ["natura akvujo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "akv", "primary": false}, "aperta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nefermita.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043a\u0440\u044b\u0442\u044b\u0439"], "fr": ["ouvert", "de libre acc\u00e8s"], "en": ["open"], "pt": ["aberto", "n\u00e3o fechado", "de livre acesso"], "be": ["\u0430\u0434\u043a\u0440\u044b\u0442\u044b", "\u0430\u0434\u0447\u044b\u043d\u0435\u043d\u044b"], "de": ["ge\u00f6ffnet", "offen", "auf"], "hu": ["nyitott", "ny\u00edlt"], "sk": ["otvoren\u00fd"], "es": ["abierto"]}, "examples": [["Klare, ke \u0109iuj estas en frako. Ni iras iel tiel, la vento trafajfas la spacojn, kiujn niaj korpomembroj lasas apertaj", "F. Kafka, trad. V. Lutermano: La ekskurso montaren. Kelkaj rakontoj."], ["La Eklezio, subtenante la klopodojn de la sociaj tavoloj kaj de la politikaj fortoj, donos sian apertan kontribuon, precipe per prezentado de sia socia instruo kaj disponigante siajn instituciojn por la eduko de novaj generacioj", "Adia\u016da parolado de Johano Pa\u016dlo la 2a en Split, 1998-10-04, Kroatio."]], "subdefinitions": []}], "root": "apert", "primary": true}, "aperti": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La aktiva-transitiva senco de aperti kolizias kun la senco de la adjektivo \u00abaperta\u00bb, kiu \u0109iam estas uzata en la senco pasive-stata kaj neniam havas la aktivan sencon \u00abmalferma\u00bb (kiel en \u00abmalferma kunsido\u00bb = \u00abmalfermanta kunsido\u00bb). Tial malgra\u016d la difino \u00abaperti = malfermi\u00bb (PIV1 k.a.), la lingvosistemo postulas pli logikan formon \u00abapertigi\u00bb, sporade reaperantan en la literaturo. Anka\u016d PIV2 markas \u00abaperti\u00bb kiel statverbon netransitivan, kaj avertas kontra\u016d konfuzo \u00abkun la ago malfermi\u00bb."], "primary definition": "(netransitiva) Esti nefermita.", "translations": {"ru": ["\u0431\u044b\u0442\u044c \u043e\u0442\u043a\u0440\u044b\u0442\u044b\u043c"], "fr": ["\u00eatre ouvert"], "pt": ["estar aberto"], "hu": ["nyitva \u00e1ll", "nyitva van"]}, "examples": [["\u00abFor, Johano' \u2015 \u015dparu bravon \u2015 La pord' apertas \u2015 per la koridor', Kiun vi ofte pa\u015dis, trovu savon \u2015 Jen la \u015dlosilo \u2015 For \u2015 adia\u016d \u2015 for!\u00bb", "Lord Byron, tr. William AULD: El la I-a kanto de \u00abDon Johano\u00bb, Norda Prismo, 57:2"], ["la tuta redakcio apertas al \u0109iuspeca kunlaborado", "Bulteno de la Torina Esperanto-Centro, n-ro 44a, majo\u2013junio 1998"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malfermi.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "apert", "primary": false}, "spalire": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(figure) En unu vico, unu post la alia, ekzemple la\u016dlonge de vojo.", "translations": {"pl": ["szpalerem", "rz\u0119dem", "w szeregu", "g\u0119siego", "jeden za drugim"]}, "examples": [["Ili mar\u015dis spalire... La vojo estis mallar\u011da kaj serpentis inter la trunkoj.", "John Ronald Reuel Tolkien, trad. Christopher Gledhill La Hobito a\u016d tien kaj reen, \u0109apitro 8, pa\u011do 104"]], "subdefinitions": []}], "root": "spalir", "primary": false}, "sor\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakto kaj efiko de tio, ke oni sor\u0109is.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u0434\u043e\u0432\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u0432\u043e\u043b\u0448\u0435\u0431\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u0447\u0430\u0440\u044b"], "fr": ["ensorcellement", "sort (ensorcellement)"], "de": ["Zauber"]}, "examples": [["kiam la kruela sor\u0109o estis forigita, nenio mankis en ilia feli\u0109o", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, la ora birdo"]], "subdefinitions": []}], "root": "sor\u0109", "primary": false}, "sor\u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Estigi, per helpo de diabloj, supernaturajn, ordinare malicajn efikojn.", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u044f\u0434\u0437\u044c\u043c\u0430\u0440\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["ensorceler", "jeter un sort"], "en": ["bewitch"], "nl": ["toveren"], "ru": ["\u043a\u043e\u043b\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u043a\u043e\u043b\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u043a\u043e\u043b\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["zaubern", "hexen", "verhexen"], "hu": ["var\u00e1zsol", "elvar\u00e1zsol"], "es": ["embrujar", "hechizar"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["lian sinjoron oni sor\u0109is rano", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, re\u011do rano a\u016d fera Henriko"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) \u0108armegi, pasie logi.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0447\u0430\u0440\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0447\u0430\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u044b\u0447\u0430\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "nl": ["betoveren"], "ru": ["\u043e\u0447\u0430\u0440\u043e\u0432\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0447\u0430\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["bezaubern"], "hu": ["elb\u0171v\u00f6l", "elb\u00e1jol", "megbabon\u00e1z"], "es": ["hechizar (seducir)"]}, "examples": [["ili estas sor\u0109itaj de tiu ideo", null], ["niaj sa\u011duloj lasis sin sor\u0109i per lia elokventeco", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 15a"], ["ni ne povis disi\u011di de tiu sor\u0109anta vida\u0135o", null], ["dol\u0109a, ensor\u0109anta vo\u0109o", "Fabeloj, volumo 2, la najtingalo"]], "subdefinitions": []}], "root": "sor\u0109", "primary": true}, "sor\u0109a": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plenumata per sor\u0109o, havanta magian efikon de sor\u0109o.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u0434\u043e\u0432\u0441\u043a\u043e\u0439", "\u0432\u043e\u043b\u0448\u0435\u0431\u043d\u044b\u0439", "\u043c\u0430\u0433\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["ensorcelant"], "nl": ["toverachtig"], "be": ["\u0447\u0430\u0440\u043e\u045e\u043d\u044b"], "de": ["verzauberter"], "hu": ["var\u00e1zs-"]}, "examples": [["ili flugas, flugas, flugas kun nekredebla rapideco en ia sor\u0109a kale\u015do al la rando de la mondo", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, Arturo, (rakonto de V. Devjatnin), 2"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Mirinda.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u043b\u0448\u0435\u0431\u043d\u044b\u0439", "\u0447\u0430\u0440\u0443\u044e\u0449\u0438\u0439"], "de": ["zauberhaft"], "nl": ["betoverend"], "hu": ["var\u00e1zslatos", "b\u0171b\u00e1jos"]}, "examples": [["sor\u0109aj sukcesoj", null], ["la sor\u0109a lando de viaj infanaj son\u011doj", "Voja\u011dimpresoj, el Odeso \u011dis Konstantinopolo"]], "subdefinitions": []}], "root": "sor\u0109", "primary": false}, "hastema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rapidema; neniam volanta perdi iom ajn da tempo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u044c\u043f\u0435\u0448\u043b\u0456\u0432\u044b (\u043f\u0440\u0430 \u0447\u0430\u043b\u0430\u0432\u0435\u043a\u0430)"], "fr": ["impatient", "press\u00e9 (impatient)"], "nl": ["jachtig"], "pt": ["apressado"], "ru": ["\u0442\u043e\u0440\u043e\u043f\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439 (\u043e \u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u043a\u0435)"], "de": ["eilig"], "it": ["frettoloso"], "hu": ["\u00f6r\u00f6kk\u00e9 siet\u0151"], "pl": ["spiesz\u0105cy si\u0119"], "es": ["apresurado, -a", "ajolotado, -a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hast", "primary": false}, "esplorvoja\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Voja\u011di en anta\u016de nekonata lando por ekkoni \u011dian naturan kaj homan aspekton.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0443\u0442\u0435\u0448\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c (\u0433\u0435\u043e\u0433\u0440.)"], "fr": ["explorer (g\u00e9og.)"], "nl": ["een ontdekkingsreis maken"], "br": ["ergerzhet"], "de": ["entdeckungsreisen"], "hu": ["felfedez\u0151\u00fat"]}, "examples": [["la grandaj esplorvoja\u011doj, kiuj konigos al E\u016dropo la Amerikojn", "Donald Broadribb, La Purgatorio vidita de dektriajarcentulo (Dante Alighieri, Purgatorio), Monato, jaro 2002a, numero 5a, p. 27a"]], "subdefinitions": []}], "root": "voja\u011d", "primary": false}, "stertoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ra\u016dka sono, kiun a\u016ddigas la agoniantaj personoj pro malfacila spirado.", "translations": {"be": ["\u0445\u0440\u044b\u043f"], "en": ["rattle in the throat"], "nl": ["gerochel", "gereutel"], "ru": ["\u0445\u0440\u0438\u043f"], "de": ["Stertor", "R\u00f6cheln"], "hu": ["h\u00f6rg\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stertor", "primary": true}, "kuspnaza": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kies nazo (plejparte, mallonga) \u015dajnas turnita supren.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0443\u0440\u043d\u043e\u0441\u044b\u0439"], "en": ["snub-nosed"]}, "examples": [["Sokrato estis kuspnaza", null], ["Ofelia Pepita estis eble iomete tro kuspnaza, sed ankora\u016d ne estas decidite, \u0109u tiu propreco estas makulo de beleco?", "Jen\u0151 Rejt\u0151, tr. L\u00e1szl\u00f3 BAL\u00c1ZS: Fred la malpura intervenas"]], "subdefinitions": []}], "root": "naz", "primary": false}, "kunfandema lingvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lingvo en kies fleksiado oftas kunfandoj.", "translations": {"be": ["\u0444\u043b\u0435\u043a\u0442\u044b\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["langue flexionnelle"], "en": ["inflective language"], "ru": ["\u0444\u043b\u0435\u043a\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["flekt\u00e1l\u00f3 nyelv"], "pl": ["j\u0119zyk fleksyjny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fand", "primary": false}, "miopa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta nenormale mallongan vidkapablon, vidanta nur de proksime.", "translations": {"be": ["\u0431\u043b\u0456\u0437\u0430\u0440\u0443\u043a\u0456"], "fr": ["myope"], "en": ["myopic", "near-sighted", "short-sighted"], "nl": ["bijziend", "myoop"], "ru": ["\u0431\u043b\u0438\u0437\u043e\u0440\u0443\u043a\u0438\u0439"], "de": ["kurzsichtig"], "hu": ["r\u00f6vidl\u00e1t\u00e1"], "br": ["berrwel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Neanta\u016dzorgema, neklarvida, nesagaca.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "miop", "primary": true}, "muti\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "I\u011di nekapabla paroli.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043d\u0435\u043c\u0435\u0442\u044c"], "en": ["be struck dumb"], "nl": ["verstommen (ntr.)"], "de": ["verstummen"], "es": ["enmudecer"], "hu": ["eln\u00e9mul"]}, "examples": [["li muti\u011dis de surprizo", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "mut", "primary": false}, "subjunkcio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Iuj lingvosciencaj skoloj radikale distingas inter kunordiga konjunkcio kaj subordiga konjunkcio. Ili nomas ilin respektive konjunkcio kaj subjunkcio."], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0447\u0438\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0441\u043e\u044e\u0437"], "fr": ["subjonction"], "nl": ["onderschikkend voegwoord", "hypotactisch voegwoord"], "hu": ["al\u00e1rendel\u0151 k\u00f6t\u0151sz\u00f3"]}, "examples": [["la parolanto elektus konjunkcion au subjunkcion", "P. Blondiau, Re: Esperanto estas malviva lingvo?, soc.culture.esperanto, 1999-07-16"]], "subdefinitions": []}], "root": "subjunkci", "primary": true}, "kruro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de suba membro de homo, ekde genuo \u011dis piedo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043b\u0451\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["tibia"], "en": ["lower leg", "shank", "crus"], "nl": ["onderbeen"], "pt": ["perna (entre o joelho e o tornozelo)", "canela (anat.)"], "ru": ["\u0433\u043e\u043b\u0435\u043d\u044c"], "de": ["Unterschenkel"], "sv": ["underben"], "hu": ["l\u00e1bsz\u00e1r", "l\u00e1b (\u00e1tv.. is)"], "pl": ["gole\u0144"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la suba membro de homo a\u016d besto.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0433\u0430"], "fr": ["jambe"], "bg": ["\u043a\u0440\u0430\u043a"], "nl": ["been", "poot"], "ru": ["\u043d\u043e\u0433\u0430"], "ca": ["cama"], "de": ["Bein"], "sv": ["ben"], "en": ["leg"], "pl": ["noga"], "es": ["pierna"]}, "examples": [["veturi sur sia paro da kruroj", "Proverbaro esperanta"], ["unu fidas la krurojn de sia \u0109evalo, alia siajn proprajn krurojn", "Z"], ["la hundoj regalis sin per kruroj kaj flugiloj de kokidoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Simila parto de objekto.", "translations": {"be": ["\u043d\u043e\u0436\u043a\u0430"], "fr": ["pied (d'un objet)"], "en": ["leg"], "nl": ["poot"], "ru": ["\u043d\u043e\u0436\u043a\u0430"], "ca": ["petge", "pota"], "de": ["Bein", "Fu\u00df", "Schenkel"], "sv": ["ben"], "es": ["pata"], "pl": ["noga"]}, "examples": [["la du kruroj de cirkelo", "PIV"], ["\u015di penegis grimpi unu el la kruroj de la tablo, sed \u011di estis tro glitiga", "Lewis Carroll, tr. Donald Broadribb: Alico en Mirlando, La Ondo de Esperanto, n-ro 60 (1999:10). \u0108ap. 1"], ["la infanoj ne povis sidi sur la se\u011doj, \u0109ar \u0109iuj ties kruroj estis rompitaj", "Bertilo Wennergren: PMEG, Pli ol unu difinilo"]], "subdefinitions": []}], "root": "krur", "primary": true}, "eta\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Samnivela parto de domo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0432\u0435\u0440\u0445", "\u044f\u0440\u0443\u0441"], "fr": ["\u00e9tage"], "en": ["floor", "story (US)", "storey (BR)"], "nl": ["verdieping"], "pt": ["andar (de edif\u00edcio ou casa)", "pavimento", "piso"], "ru": ["\u044d\u0442\u0430\u0436", "\u044f\u0440\u0443\u0441"], "de": ["Stockwerk", "Stock", "Geschoss", "Etage"], "sv": ["v\u00e5ning"], "hu": ["emelet", "szint"], "pl": ["pi\u0119tro", "kondygnacja"]}, "examples": [["ni levadis nin \u0109iam pli kaj pli alte \u011dis la kvara eta\u011do", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, la hejmo de la metiisto, (de nov-jorka kuracisto, rerakontita de E. Weilsh\u00e4user)"], ["sur la mezo de la \u015dtuparo \u015di renkontis la pordiston, kiu portis faskon da ligno al unu el la lo\u011dejoj, kiuj trovi\u011dis en la unua eta\u011do", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "eta\u011d", "primary": true}, "rastilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kultiva a\u016d \u011dardena ilo konsistanta el longa tenilo kaj kapo provizita je dentoj.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0430\u0431\u043b\u0456"], "fr": ["rateau"], "en": ["rake"], "nl": ["hark"], "ru": ["\u0433\u0440\u0430\u0431\u043b\u0438"], "ca": ["rastell"], "de": ["Rechen"], "hu": ["gereblye"], "es": ["rastrillo"]}, "examples": [["lia bu\u015do estis peco de malnova rastilo", "Fabeloj, volumo 4, ne\u011dulo"]], "subdefinitions": []}], "root": "rast", "primary": false}, "haktabulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tabulo ligna a\u016d plasta, sur kiu oni tran\u0109as, hakas, preparas man\u011da\u0135ojn.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0434\u0435\u043b\u043e\u0447\u043d\u0430\u044f \u0434\u043e\u0441\u043a\u0430"], "fr": ["planche \u00e0 d\u00e9couper"], "nl": ["hakbord", "snijplank"], "pt": ["t\u00e1bua de cozinha"], "de": ["Schneidebrett"], "pl": ["deska do krojenia", "deseczka do krojenia", "deska kuchenna"], "hu": ["v\u00e1g\u00f3deszka"]}, "examples": [["ku\u015digu la duonon de la melongeno kun volba parto supre sur haktabulon", "Bian Ji, Frititaj melongenpecoj far\u0109itaj, El Popola \u0108inio, [vidita je 2006-02-25]"]], "subdefinitions": []}], "root": "tabul", "primary": false}, "Ligurujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Provinco en nord-okcidenta Italujo kun \u0109efurbo \u011cenovo.", "translations": {"fr": ["Ligurie"], "bg": ["\u041b\u0438\u0433\u0443\u0440\u0438\u044f"], "nl": ["Liguri\u00eb"], "de": ["Ligurien"], "it": ["Liguria"], "en": ["Liguria"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ligur", "primary": false}, "eki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0447\u044b\u043d\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["commencer (intr.)", "d\u00e9buter"], "nl": ["beginnen"], "ru": ["\u043d\u0430\u0447\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["beginnen (mit) [+Dat]", "anfangen", "loslegen", "starten"], "pl": ["rozpoczyna\u0107 si\u0119", "startowa\u0107"]}, "examples": [["post la raportoj ekis vigla diskutado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ek", "primary": false}, "malimpliki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ordigi, klarigi konfuza\u0135ojn.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u0431\u043b\u044b\u0442\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0442\u043b\u0443\u043c\u0430\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u0442\u043b\u0443\u043c\u0430\u0447\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9brouiller", "d\u00e9m\u00ealer (fig., une affaire)", "d\u00e9senchev\u00eatrer"], "nl": ["ontwarren"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u044a\u044f\u0441\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u043f\u0443\u0442\u0430\u0442\u044c"], "de": ["entwirren", "entfitzen"], "hu": ["kibogoz", "tiszt\u00e1z (bonyodalmat)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "implik", "primary": false}, "dilati\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plivasti\u011di, plilar\u011di\u011di.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u0448\u044b\u0440\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u043f\u0430\u0448\u044b\u0440\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0440\u0430\u0441\u044c\u0446\u044f\u0433\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["se dilater"], "pt": ["dilatar-se"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0448\u0438\u0440\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0440\u0430\u0441\u0442\u044f\u0433\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["sich ausdehnen"], "pl": ["rozszerza\u0107 si\u0119"], "hu": ["(ki)t\u00e1gul"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dilat", "primary": false}, "plenkreskulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Viva\u0135o, kiu jam atingis stabilan grandon, korpan kaj mensan staton.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0440\u043e\u0441\u043b\u044b (\u043d\u0430\u0437.)"], "fr": ["adulte (subst.)"], "en": ["adult"], "ru": ["\u0432\u0437\u0440\u043e\u0441\u043b\u044b\u0439 (\u0441\u0443\u0449.)"], "de": ["Erwachsener"], "it": ["adulto (sost.)"], "hu": ["feln\u0151tt (egyed)"], "ro": ["adult"], "pl": ["doros\u0142y (osobnik)"]}, "examples": [["la plenkreskuloj, kiujn mi demandis pri la verko de Zamenhof, respondis, ke temas pri fiaskinta projekto", "La bona lingvo, p. 9a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kresk", "primary": false}, "koordinata akso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043e\u0440\u0434\u0438\u043d\u0430\u0442\u043d\u0430\u044f \u043e\u0441\u044c"], "fr": ["axe de coordonn\u00e9es"], "en": ["coordinate axis"], "pt": ["eixo de coordenadas"], "de": ["Koordinatenachse"], "hu": ["koordin\u00e1tatengely"], "sk": ["s\u00faradnicov\u00e1 os"], "fa": ["\u0645\u062d\u0648\u0631 \u0645\u062e\u062a\u0635\u0627\u062a"], "es": ["eje de coordenadas"], "br": ["ahel daveenno\u00f9", "ahel kenurzhienno\u00f9"], "pl": ["o\u015b uk\u0142adu wsp\u00f3\u0142rz\u0119dnych"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aks", "primary": false}, "trajto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Linio de la viza\u011do.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0435\u0440\u0442\u0430 (\u043b\u0438\u0446\u0430, \u0445\u0430\u0440\u0430\u043a\u0442\u0435\u0440\u0430 \u0438 \u0442.\u043f.)"], "fr": ["trait (du visage, de caract\u00e8re...)"], "en": ["trait", "feature"], "nl": ["gelaatstrek"], "pt": ["tra\u00e7o", "fei\u00e7\u00e3o"], "be": ["\u0440\u044b\u0441\u0430 (\u0442\u0432\u0430\u0440\u0443, \u0445\u0430\u0440\u0430\u043a\u0442\u0430\u0440\u0443 \u0438 \u0434\u0430 \u0433.\u043f.)", "\u0445\u0430\u0440\u0430\u043a\u0442\u044d\u0440\u043d\u0430\u044f \u0430\u0441\u0430\u0431\u043b\u0456\u0432\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "de": ["Gesichtszug"], "hu": ["arcvon\u00e1s"], "es": ["rasgo"], "pl": ["w\u0142a\u015bciwo\u015b\u0107", "cecha", "rys"]}, "examples": [["belaj, severaj trajtoj", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Karakteriza eco: diferencigilo, distingilo, eco, karakteriza\u0135o.", "translations": {"nl": ["karaktertrek"], "de": ["Charakterzug", "Eigenschaft"], "it": ["caratteristica"], "hu": ["jellemvon\u00e1s"], "es": ["rasgo caracter\u00edstico, -a"], "pl": ["w\u0142a\u015bciwo\u015b\u0107", "cecha charakterystyczna", "rys"]}, "examples": [["forgeso pri si mem estas la \u0109efa trajto de lia karaktero", "B"], ["la \u0109efa trajto de la egipta klimato estas la varmego", "B"], ["mi rakontos al vi en \u011deneralaj trajtoj la historion de la naski\u011do de la lingvo", "Z"], ["subite la trajtaro de l' afero alii\u011dis", null], ["ili draste reduktas la trajtojn de la reprezentata afero: literoj fakte ne peras al ni la kvalitaron de la parolsonoj", "V. Benczik, Skriba kaj vo\u0109a Esperanto..., IKU 2005"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ago rimarkinda kiel ekzemplo.", "translations": {"de": ["Zug", "Eigenheit"], "nl": ["trek"], "hu": ["ismertet\u0151jegy"]}, "examples": [["admirinda trajto de kura\u011do", null]], "subdefinitions": []}], "root": "trajt", "primary": true}, "enspezo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Enkasigo de mono.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u0445\u043e\u0434"], "fr": ["entr\u00e9e (d'argent)"], "en": ["income"], "nl": ["inkomsten"], "be": ["\u0434\u0430\u0445\u043e\u0434", "\u043f\u0430\u0441\u0442\u0443\u043f\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435 (\u0433\u0440\u043e\u0448\u0430\u0439)"], "de": ["Einnahme"], "hu": ["bev\u00e9tel", "j\u00f6vedelem", "kereset"]}, "examples": [["ri\u0109igas ne enspezo, sed prudenta elspezo", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "spez", "primary": false}, "pedali": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Movi pedalon.", "translations": {"be": ["\u043f\u044d\u0434\u0430\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0446\u0456\u0441\u043d\u0443\u0446\u044c \u043d\u0430 \u043f\u044d\u0434\u0430\u043b\u044c"], "en": ["pedal"], "nl": ["trappen"], "ru": ["\u043f\u0435\u0434\u0430\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0434\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c \u043d\u0430 \u043f\u0435\u0434\u0430\u043b\u044c", "\u043a\u0440\u0443\u0442\u0438\u0442\u044c \u043f\u0435\u0434\u0430\u043b\u0438"], "de": ["in die Pedale treten"], "pl": ["peda\u0142owa\u0107", "naciska\u0107 peda\u0142"], "hu": ["ped\u00e1loz(ik)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pedal", "primary": false}, "borakso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Natria salo de boro. Na2B4O7.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0443\u0440\u0430"], "fr": ["borax"], "en": ["borax"], "ca": ["b\u00f2rax"], "de": ["Borax", "Tinkal", "Natriumborat"], "pl": ["boraks"], "es": ["b\u00f3rax"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "boraks", "primary": true}, "pedalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Peco de me\u0125anismo, kiun oni movas per piedo.", "translations": {"be": ["\u043f\u044d\u0434\u0430\u043b\u044c"], "fr": ["p\u00e9dale"], "en": ["pedal"], "nl": ["pedaal", "trapper"], "pt": ["pedal"], "ru": ["\u043f\u0435\u0434\u0430\u043b\u044c"], "ca": ["pedal"], "de": ["Pedal"], "sv": ["pedal"], "hu": ["ped\u00e1l"], "fa": ["\u067e\u062f\u0627\u0644"], "es": ["pedal"], "pl": ["peda\u0142"]}, "examples": [["pedalo de piano, orgeno, harpo, bicikleto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pedal", "primary": true}, "baksodo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La sodo NaHCO3, uzata interalie por malkompaktigi paston anta\u016d bakado (anstata\u016d gisto), kiel kuracilo kaj tiel plu.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0438\u0449\u0435\u0432\u0430\u044f \u0441\u043e\u0434\u0430", "\u043f\u0438\u0442\u044c\u0435\u0432\u0430\u044f \u0441\u043e\u0434\u0430"], "en": ["baking soda"], "nl": ["bakpoeder"], "it": ["bicarbonato (di sodio)"], "sv": ["bikarbonat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sod", "primary": false}, "senteble": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sufi\u0109e intense, rapide por ke oni rimarku.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0447\u0443\u0432\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430"], "fr": ["sensiblement"], "ru": ["\u043e\u0449\u0443\u0442\u0438\u043c\u043e"], "pl": ["odczuwalnie", "wyczuwalnie"], "hu": ["\u00e9rezhet\u0151en", "\u00e9rz\u00e9kelhet\u0151en"]}, "examples": [["\u015dajnas al mi, ke dum la nuna jarcento senteble komenci\u011dis kriza dekadenco de la angla lingvo", "W. Auld, Dekadenco de lingvo, Monato, jaro 1996a, numero 2a, p. 21a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sent", "primary": false}, "sentebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sufi\u0109e intensa, klara por esti sentata.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0447\u0443\u0432\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["perceptible", "sensible (perceptible)"], "ru": ["\u043e\u0449\u0443\u0442\u0438\u043c\u044b\u0439"], "pl": ["odczuwalny", "wyczuwalny"], "hu": ["\u00e9rezhet\u0151", "\u00e9rz\u00e9kelhet\u0151"]}, "examples": [["atako kontra\u016d la elektronikaj \u015daltcentraloj de \u015dtato efikas multe pli dramajn kaj pli longe senteblajn rezultojn", "S. Maul, Militado sen bataliloj, Monato, jaro 2001a, numero 1a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sent", "primary": false}, "poplino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Glata \u015dtofo miksita nuntempe ordinare el kotono kaj el poliestero, kun pli densa varpo ol vefto, kaj kun ondeta reliefo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043f\u043b\u0438\u043d"], "fr": ["popeline"], "en": ["poplin"], "nl": ["popeline"], "pt": ["popelina"], "de": ["Popeline"]}, "examples": [["\u00abjes, estas multaj specoj de poplino,\u00bb Juexin respondis senhezite", "La Familio, \u0109apitro 7a, p. 63a"]], "subdefinitions": []}], "root": "poplin", "primary": true}, "horizontalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de iu loko de la tersurfaco) Ebena direkto orta al la vertikalo de la loko; \u0109iu rekto kun tia direkto.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0440\u044b\u0437\u0430\u043d\u0442\u0430\u043b\u044c"], "fr": ["horizontale (en un lieu)"], "en": ["horizontal", "horizontal line"], "nl": ["horizontale lijn", "horizontale ligging"], "pt": ["linha horizontal"], "ru": ["\u0433\u043e\u0440\u0438\u0437\u043e\u043d\u0442\u0430\u043b\u044c"], "de": ["Waag[e]rechte", "Horizontale"], "it": ["linea orizzontale", "piano orizzontale"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Vico da elementoj de plata\u0135o (teksto, matrico, \u015daktabulo kaj tiel plu), kies aran\u011do estas horizontala se la koncerna surfaco estas vertikala (sur la nigra tabulo, ekrano kaj tiel plu).", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u0440\u0438\u0437\u043e\u043d\u0442\u0430\u043b\u044c"], "fr": ["rang\u00e9e horizontale (dans un tableau)"], "en": ["row"], "it": ["riga"]}, "examples": [["la turo tenas la 5an horizontalon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rekto kun direkto orta al la konvencie elektita direkto de vertikaloj.", "translations": {"fr": ["horizontale (math., droite)"], "en": ["horizontal line"], "it": ["linea orizzontale"], "pl": ["pozioma"], "hu": ["v\u00edzszintes (vonal)"]}, "examples": [["la ekvacio de la horizontalo trairanta punkton (5,7) estas y = 7", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(de (n,p)-matrico) \u0108iu el \u011diaj n (1,p)-submatricoj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0440\u043e\u043a\u0430 (\u043c\u0430\u0442\u0440\u0438\u0446\u044b)", "\u0433\u043e\u0440\u0438\u0437\u043e\u043d\u0442\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0440\u044f\u0434 (\u043c\u0430\u0442\u0440\u0438\u0446\u044b)"], "fr": ["rang\u00e9e horizontale (d'une matrice)", "ligne (d'une matrice)"], "en": ["horizontal row (of a matrix)"], "de": ["Zeile (einer Matrix)", "Horizontalreihe (einer Matrix)"], "it": ["riga"], "hu": ["sor (m\u00e1trix\u00e9)", "m\u00e1trixsor"], "pl": ["linia pozioma (macierzy)", "wiersz (macierzy)"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu (1,p)-matrico.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u0442\u0440\u0438\u0446\u0430-\u0441\u0442\u0440\u043e\u043a\u0430"], "fr": ["matrice-ligne"], "en": ["row matrix"], "de": ["Zeilenmatrix"], "hu": ["sorm\u00e1trix"], "pl": ["macierz [jedno]wierszowa"]}, "examples": [["horizontalo kun p vertikaloj ekvivalentas al p-opo", null]]}]}], "root": "horizontal", "primary": false}, "altfluga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Idealema, nobla, altespirita.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0441\u0430\u043a\u0430\u043c\u043e\u045e\u043d\u044b", "\u043d\u0430\u043f\u044b\u0448\u043b\u0456\u0432\u044b"], "fr": ["de haute vol\u00e9e"], "ru": ["\u0432\u044b\u0441\u043e\u043a\u043e\u043f\u0430\u0440\u043d\u044b\u0439"], "de": ["hochfliegend"], "pl": ["g\u00f3rnolotny"], "hu": ["sz\u00e1rnyal\u00f3"]}, "examples": [["altflugaj pensoj", null], ["alteflugaj kvaza\u016dsciencaj frazoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "flug", "primary": false}, "kolrompa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ege dan\u011dera.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043f\u0430\u0441\u043d\u044b\u0439", "\u0440\u0438\u0441\u043a\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0433\u0438\u0431\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["casse-cou (adj., p\u00e9rilleux)", "p\u00e9rilleux"], "en": ["fatal"], "nl": ["fataal"], "hu": ["nyakt\u00f6r\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "romp", "primary": false}, "horizontala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(rilate al iu loko de la tersurfaco) Rilata al la horizontalo de la loko; direktita la\u016d tiu horizontalo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0440\u044b\u0437\u0430\u043d\u0442\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["horizontal (adj.)"], "en": ["horizontal"], "nl": ["horizontaal", "waterpas"], "pt": ["horizontal"], "el": ["\u03bf\u03c1\u03b9\u03b6\u03cc\u03bd\u03c4\u03b9\u03bf\u03c2"], "de": ["waagerecht", "waagrecht", "horizontal"], "it": ["orizontale"], "hu": ["v\u00edzszintes"], "ru": ["\u0433\u043e\u0440\u0438\u0437\u043e\u043d\u0442\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "es": ["horizontal"]}, "examples": [["horizontala pozicio de objekto", null], ["la surfaco de senmova akvo estas horizontala", null], ["horizontala planko, \u015dnuro, tablo", null], ["globo, metita sur horizontala surfaco, ne movi\u011das pro la propra pezo", null], ["la dormanta \u0124aldeano, sen iu ajn apogo, ekpendis horizontale en la aero, kelke da metroj super la tero", "La Faraono, volumo 2, \u0109ap. 8"], ["tenu la tabulon en \u011dusta horizontaleco", "Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Apartenanta al tiu direkto en la teksto, kiu estas horizontala se la tuta tekstosurfaco estas vertikala.", "translations": {}, "examples": [["en la latina skribosistemo la linioj kutime estas horizontalaj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "vertikala, oblikva, nivelilo, rekto\u015dnuro.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "horizontal", "primary": true}, "senila": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u0435\u043d\u0438\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["s\u00e9nile"], "nl": ["seniel"], "it": ["senile"], "pl": ["starczy"], "hu": ["szenilis", "elaggott"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "senil", "primary": true}, "liva": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043b\u0435\u0432\u044b"], "fr": ["gauche (adj., c\u00f4t\u00e9)"], "en": ["left"], "nl": ["links (ontr.)"], "pt": ["esquerdo"], "ru": ["\u043b\u0435\u0432\u044b\u0439"], "hu": ["bal"], "es": ["izquierdo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "liv", "primary": true}, "erco": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Plej ofte temas pri metalaj ercoj: fererco, kuprerco, zinkerco kaj tiel plu; tamen en la tradicio de pluraj naciaj skoloj (angla, rusa, franca) oni parolas anka\u016d pri nemetalaj ercoj: arsenerco, asbesterco, sulfurerco kaj tiel plu."], "primary definition": "Mina\u0135o entenanta tiom da metalo a\u016d utila mineralo ke ties ekstraktado estas ekonomie rendimenta.", "translations": {"be": ["\u0440\u0443\u0434\u0430"], "fr": ["minerai"], "bg": ["\u0440\u0443\u0434\u0430"], "pt": ["min\u00e9rio"], "ru": ["\u0440\u0443\u0434\u0430"], "de": ["Erz"], "sv": ["malm"], "hu": ["\u00e9rc"], "pl": ["ruda kopalna", "kruszec"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "erc", "primary": true}, "felto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctofo ne teksita, farita el kungluitaj kaj kunpremitaj haroj a\u016d laneroj.", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u043c\u0435\u0446", "\u0444\u044d\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["feutre (mati\u00e8re)"], "bg": ["\u0444\u0438\u043b\u0446"], "nl": ["vilt"], "pt": ["feltro"], "ru": ["\u0432\u043e\u0439\u043b\u043e\u043a", "\u0444\u0435\u0442\u0440"], "ca": ["feltre"], "de": ["Filz"], "hu": ["nemez", "filc"], "en": ["felt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "felt", "primary": true}, "pavimero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu aparta peco konsistiganta pavimon.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0443\u043b\u044b\u0436\u043d\u0438\u043a (\u0438\u0437 \u043c\u043e\u0441\u0442\u043e\u0432\u043e\u0439)"], "fr": ["pav\u00e9"], "en": ["paving stone"], "nl": ["straatsteen"], "de": ["Pflasterstein"], "hu": ["burkolatk\u0151", "flaszterk\u0151"], "br": ["pavez"], "es": ["adoqu\u00edn"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pavim", "primary": false}, "plon\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Lerte sin \u0135eti en akvon por na\u011di.", "translations": {"be": ["\u043d\u044b\u0440\u0430\u0446\u044c", "\u043d\u044b\u0440\u043d\u0443\u0446\u044c", "\u0434\u0430\u0446\u044c \u043d\u044b\u0440\u0446\u0430"], "fr": ["plonger (natation)"], "en": ["dive"], "nl": ["duiken"], "pt": ["mergulhar", "dar um mergulho"], "ru": ["\u043d\u044b\u0440\u044f\u0442\u044c", "\u043d\u044b\u0440\u043d\u0443\u0442\u044c"], "it": ["tuffarsi"], "hu": ["fejest ugrik"], "fa": ["\u0634\u06cc\u0631\u062c\u0647 \u0631\u0641\u062a\u0646"], "es": ["zambullirse"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Abrupte kaj krute malsupreni\u011di, direktante malsupren la nazon de aviadilo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0438\u043a\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "nl": ["een duikvlucht maken"], "be": ["\u043f\u0456\u043a\u0456\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "it": ["picchiare (aer.)"], "hu": ["zuhan\u00f3rep\u00fcl\u00e9sbe megy \u00e1t"], "es": ["picar (un avi\u00f3n)"]}, "examples": [["plon\u011dbombi", null]], "subdefinitions": []}], "root": "plon\u011d", "primary": true}, "kombilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ilo el korno, celuloido, metalo kc, kun longaj maldikaj dentoj por malkonfuzi, purigi, ordigi la harojn.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u0447\u043e\u0441\u043a\u0430"], "fr": ["peigne"], "en": ["comb"], "nl": ["kam"], "ru": ["\u0433\u0440\u0435\u0431\u0435\u043d\u044c"], "de": ["Kamm"], "hu": ["f\u00e9s\u0171"], "bg": ["\u0433\u0440\u0435\u0431\u0435\u043d"], "ku": ["\u015feh"], "es": ["peine"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Analoga ilo, kiun uzas la virinoj por fiksi a\u016d ornami sian hararon.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u044d\u0431\u0435\u043d\u044c", "\u0433\u0440\u0430\u0431\u0435\u043d\u0435\u0446", "\u0433\u0440\u0430\u0431\u0435\u043d\u044c\u0447\u044b\u043a"], "en": ["comb"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "komb", "primary": false}, "Frankfurto \u0109e Odro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Urbo en orienta Germanujo, situanta \u0109e la rivero Odro.", "translations": {"be": ["\u0424\u0440\u0430\u043d\u043a\u0444\u0443\u0440\u0442 \u043d\u0430 \u041e\u0434\u044d\u0440\u044b"], "fr": ["Francfort-sur-l'Oder"], "nl": ["Frankfurt aan de Oder"], "pt": ["Francoforte sobre o Oder"], "ru": ["\u0424\u0440\u0430\u043d\u043a\u0444\u0443\u0440\u0442 \u043d\u0430 \u041e\u0434\u0435\u0440\u0435"], "de": ["Frankfurt an der Oder, Frankfurt a.O."], "hu": ["Odera-Frankfurt"], "cs": ["Frankfurt nad Odrou"], "lat": ["Francofurtum ad Viadrum"], "pl": ["Frankfurt nad Odr\u0105"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Frankfurt", "primary": false}, "incidento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Flanka kaj akcesora negrava fakto, ordinare iom malhelpa, kiu okazas dum la irado de pli ampleksa afero; interokaza\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0446\u044b\u0434\u044d\u043d\u0442", "\u0437\u0434\u0430\u0440\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["incident"], "en": ["incident"], "nl": ["incident"], "pt": ["incidente"], "ru": ["\u0438\u043d\u0446\u0438\u0434\u0435\u043d\u0442", "\u043f\u0440\u043e\u0438\u0441\u0448\u0435\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435"], "de": ["Zwischenfall", "Vorfall"], "hu": ["incidens"], "fa": ["\u067e\u06cc\u0634\u200c\u0622\u0645\u062f", "\u0631\u0648\u06cc\u062f\u0627\u062f", "\u0627\u062a\u0641\u0627\u0642"], "es": ["incidente"]}, "examples": [["oni ne devas trogravigi la incidentojn de la konferenco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "incident", "primary": true}, "jarcento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Periodo de cent jaroj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u0433\u043e\u0434\u0437\u044c\u0434\u0437\u0435"], "fr": ["si\u00e8cle"], "en": ["century"], "zh": ["\u4e16\u7eaa [sh\u00ecj\u00ec]"], "el": ["\u03b1\u03b9\u03ce\u03bd\u03b1\u03c2"], "de": ["Jahrhundert"], "it": ["secolo"], "hu": ["\u00e9vsz\u00e1zad"], "br": ["kantved"], "ja": ["\u4e16\u7d00 [\u305b\u3044\u304d]"], "es": ["siglo"], "he": ["\u05de\u05d0\u05d4"], "ru": ["\u0432\u0435\u043a", "\u0441\u0442\u043e\u043b\u0435\u0442\u0438\u0435"], "nl": ["eeuw"], "pt": ["s\u00e9culo"], "no": ["\u00e5rhundre"], "tr": ["y\u00fczy\u0131l"], "sv": ["\u00e5rhundrade"], "sk": ["storo\u010die"], "ro": ["secol", "veac"], "pl": ["wiek (stulecie)"]}, "examples": [["sciencoj multe progresis dum la 19a jarcento", null]], "subdefinitions": []}], "root": "cent", "primary": false}, "elsendi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sendi eksteren, malproksimen, al iu celo.", "translations": {"fr": ["\u00e9mettre"], "en": ["emit"], "it": ["mandare"]}, "examples": [["en la horo de la festeno li elsendis sian serviston, por diri al la invititoj: Venu", "La Nova Testamento, &Luk 14:17"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sendi sonojn, bildojn, informojn per ondoj au alia telekomunika rimedo.", "translations": {"en": ["broadcast", "transmit"], "it": ["trasmettere (radio, tv)", "diffondere (radio, tv)"]}, "examples": [["Internacia Televido komencis elsendi programojn per propra servilo", "-, Interreto: ITV elsendas..., \u011cangalo, 2005-12-14"]], "subdefinitions": []}], "root": "send", "primary": false}, "Artemido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Helena ven\u011dema diino de \u0109aso, filino de Ze\u016dso kaj \u011demela fratino de Apolono, simila al romia Diano.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Artemid", "primary": true}, "noci": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0448\u043a\u043e\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["nuire"], "nl": ["schaden (zeldz.)"], "pt": ["prejudicar", "ser prejudicial a", "ser nocivo a"], "ru": ["\u0432\u0440\u0435\u0434\u0438\u0442\u044c"], "ca": ["danyar", "perjudicar"], "de": ["schaden"], "tp": ["ike"], "hu": ["\u00e1rt", "k\u00e1ros"], "es": ["da\u00f1ar", "perjudicar"]}, "examples": [["vi devas mem faciligi la koron, por ne noci la farton", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 64a, p. 385-386a"]], "subdefinitions": []}], "root": "noc", "primary": true}, "fleksiilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lingva rimedo por krei fleksiajn vortoformojn.", "translations": {"ru": ["\u0444\u043b\u0435\u043a\u0441\u0438\u044f"], "fr": ["flexif (proc\u00e9d\u00e9 de flexion)"], "en": ["inflexion"], "hu": ["rag"]}, "examples": [["fina\u0135oj estas la plej kutima ekstera fleksiilo, sed la lingvoj germana kaj angla uzas anka\u016d umla\u016dton (kiu estas speco de interna fleksiilo), komparu \u00abgoose\u00bb kaj \u00abgeese\u00bb", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fleksi", "primary": false}, "nobelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu pro familia deveno a\u016d pro favoro de regnestro ricevis apartajn privilegiojn kaj almena\u016d honoran titolon, kiu distingigas lin de ceteraj regnanoj.", "translations": {"el": ["\u03b5\u03c5\u03b3\u03b5\u03bd\u03ae\u03c2"], "fr": ["aristocrate (subst.)", "noble (subst.)"], "en": ["noble", "nobleman"], "nl": ["edelman"], "pt": ["nobre (subst.)", "aristocrata (subst.)", "fidalgo (subst.)"], "ru": ["\u0434\u0432\u043e\u0440\u044f\u043d\u0438\u043d"], "de": ["Adliger", "Edelmann"], "hu": ["nemesember"], "es": ["noble", "arist\u00f3crata"]}, "examples": [["nur \u0109irka\u016d la jaro 460 la nobeloj en A\u016dvernjo ekkutimis paroli latine", "Andr\u00e9 Cherpillod, La galla, \u0109u malaperinta?, Monato, jaro 1998a, numero 6a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "nobel", "primary": true}, "moskeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Islama pre\u011dejo.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0447\u0435\u0442\u044c"], "fr": ["mosqu\u00e9e"], "en": ["mosque"], "nl": ["moskee"], "pt": ["mesquita"], "be": ["\u043c\u044f\u0447\u044d\u0446\u044c", "\u043c\u044f\u0447\u044d\u0442", "\u0434\u0436\u0430\u043c\u0456\u044f"], "ca": ["mesquita"], "de": ["Moschee"], "hu": ["mecset"], "sk": ["me\u0161ita"], "he": ["\u05de\u05e1\u05d2\u05d3"]}, "examples": [["imamo de roterdama moskeo estis intervjuita televide", "Gerrit Berveling: Samseksemo kaj islamo, Monatojaro 2001a, numero 10a, p. 15a"]], "subdefinitions": []}], "root": "moske", "primary": true}, "nobela": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al nobeloj, al ties aparta\u0135oj, vivostilo, ecoj.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0432\u043e\u0440\u044f\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u0430\u0440\u0438\u0441\u0442\u043e\u043a\u0440\u0430\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u0440\u043e\u0434\u043d\u044b\u0439 (\u0434\u0432\u043e\u0440\u044f\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439)"], "fr": ["aristocrate (adj.)", "noble (adj.)"], "en": ["noble"], "nl": ["adel-"], "de": ["adelig", "adlig", "blaubl\u00fctig", "adligen Gebl\u00fcts", "von edler Herkunft"], "es": ["noble", "aristocr\u00e1tico, -a"], "hu": ["nemes"]}, "examples": [["li ricevis la britan nobelan titolon \u00abSir\u00bb (kavaliro)", "Evgeni Georgiev, Sir Edmund Hillary, Monato, jaro 2000a, numero 10a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "nobel", "primary": false}, "mu\u015dedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo dipteroj (Muscidae).", "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u0445\u0456 \u0441\u0430\u043f\u0440\u0430\u045e\u0434\u043d\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "nl": ["echte vliegen"], "pt": ["d\u00edpteros (zool.)"], "ru": ["\u043c\u0443\u0445\u0438 \u043d\u0430\u0441\u0442\u043e\u044f\u0449\u0438\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Echte Fliegen"], "hu": ["igazi legyek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mu\u015ded", "primary": true}, "sinua": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u0432\u0456\u043b\u0456\u0441\u0442\u044b", "\u0432\u044b\u043a\u0440\u0443\u0447\u0430\u0441\u0442\u044b", "\u043f\u0430\u043a\u0440\u0443\u0447\u0430\u0441\u0442\u044b"], "fr": ["ondoyant", "sinueux", "tortueux"], "nl": ["slingerend", "kronkelend"], "ru": ["\u0438\u0437\u0432\u0438\u043b\u0438\u0441\u0442\u044b\u0439", "\u0437\u043c\u0435\u0438\u0441\u0442\u044b\u0439"], "de": ["gebogen", "gekr\u00fcmmt", "gewunden"], "es": ["sinuoso"], "hu": ["kanyarg\u00f3s", "k\u00edgy\u00f3z\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sinu", "primary": false}, "internaciismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Politika sistemo celanta starigi juran aparaton, kiu garantius pacajn rilatojn inter \u0109iuj nacioj, zorgante, ke \u0109iu el ili konservu siajn lingvon kaj kulturajn aparta\u0135ojn.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0442\u044d\u0440\u043d\u0430\u0446\u044b\u044f\u043d\u0430\u043b\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["internationalisme"], "en": ["internationalism"], "nl": ["internationalisme"], "de": ["Internationalismus"], "tr": ["uluslararas\u0131 birlik d\u00fc\u015f\u00fcncesi", "uluslararas\u0131 durum"], "it": ["internazionalismo"], "hu": ["internacionalizmus", "nemzetk\u00f6zis\u00e9g"], "br": ["etrebroadelouriezh"], "pl": ["internacjonalizm"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "naci", "primary": false}, "giroskopo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato konsistanta el peza rado tre rapide rotacianta.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u0440\u0430\u0441\u043a\u043e\u043f"], "fr": ["gyroscope"], "nl": ["gyroscoop"], "pt": ["girosc\u00f3pio"], "ru": ["\u0433\u0438\u0440\u043e\u0441\u043a\u043e\u043f", "\u0436\u0438\u0440\u043e\u0441\u043a\u043e\u043f"], "de": ["Gyroskop"], "hu": ["giroszk\u00f3p", "p\u00f6rgetty\u0171"], "es": ["giroscopio"]}, "examples": [["la giroskopo estis inventita en la jaro 1852 de Foucault kaj servas kiel eksperimenta pruvo de la tera rotacio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "giroskop", "primary": true}, "cirkulero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komuna aviza letero dissendata al multaj personoj.", "translations": {"be": ["\u0446\u044b\u0440\u043a\u0443\u043b\u044f\u0440"], "fr": ["circulaire (avis)"], "en": ["circular (letter, notice)"], "nl": ["circulaire"], "pt": ["circular"], "ru": ["\u0446\u0438\u0440\u043a\u0443\u043b\u044f\u0440"], "it": ["circolare (informativa)"], "hu": ["k\u00f6rlev\u00e9l"], "sk": ["obe\u017en\u00edk"], "es": ["circular"], "br": ["kelc'hlizher"], "pl": ["ok\u00f3lnik"]}, "examples": [["mi sendis kaj ricevis centojn da retpo\u015dtaj leteroj, bultenoj kaj cirkuleroj de post 1992", "Claude Rouget: Internet ne (tiom) malbonas, Monatojaro 1997a, numero 8a, p. 15a"]], "subdefinitions": []}], "root": "cirkuler", "primary": true}, "koste de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgra\u016d iu neevitata peno, forofero a\u016d malavanta\u011do.", "translations": {"ru": ["\u0446\u0435\u043d\u043e\u0439 (\u0447\u0435\u0433\u043e-\u043b.)", "\u0437\u0430 \u0441\u0447\u0451\u0442"], "fr": ["au prix de (inconv\u00e9nient)", "en subissant (inconv\u00e9nient)"], "hu": ["(vmi) \u00e1r\u00e1n"]}, "examples": [["ili lernas paroli la \u0109irka\u016dan lingvon, koste de konstanta korektado", "La bona lingvo, p. 69a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kost", "primary": false}, "komuniko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["communication", "communiqu\u00e9", "annonce", "compte rendu", "d\u00e9claration", "d\u00e9p\u00eache", "faire-part", "expos\u00e9 (subst.)", "information", "transmission", "message", "liaison", "rapport (compte rendu)", "r\u00e9cit (compte rendu)"], "nl": ["mededeling"]}, "examples": [["ili estis skribitaj en la antikva lingvo de la Sumeroj, kiun tiam uzadis nur antikvistoj kaj pastroj en sekretaj komunikoj", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 6"], ["la unua frazaro estas tipo de lingvo intelekta, akurata, senpasia \u2015 simpla komuniko de faktoj", "Voja\u011do en Esperanto-lando E. PrivatEsprimo de sentoj en Esperanto leciono 11a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["la Kadmonido, revenis kaj rekte aliris Omaron kun dignoplena sinteno, kvaza\u016d li estas portanto de tre grava komuniko", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 2"]], "subdefinitions": []}], "root": "komunik", "primary": false}, "komuniki": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La objekto estas foje subkomprenita, kiel en: mi komunikis (informojn) pri [\u00ablingwe uniwersala\u00bb] al miaj kolegoj; juna knabino-komsomolanino postulas senprokraste komuniki al CK de Sovetia Komunista Partio (informon) pri mia kontra\u016dsovetia elpa\u015do. La objekto kutime montras scion, konon, informon, ideon, sed en nemultaj ekzemploj, la objekto montras al a\u0135o portanta la koncernan informon, kiel en: komuniki al kunlaboranto dokumentojn."], "primary definition": "(transitiva) Sciigi (gravan) informon al alia homo, ofte en maniero pli-malpli solena a\u016d oficiala.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u043e\u0431\u0449\u0438\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u043e\u0431\u0449\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["communiquer (une information)", "annoncer", "faire part (de)", "faire conna\u00eetre", "faire savoir", "informer (transmettre une information)", "livrer (une information)", "partager (une information)", "transmettre (une information)"], "en": ["communicate"], "nl": ["meedelen"], "pt": ["comunicar", "participar"], "de": ["kommunizieren", "mitteilen", "bekannt machen", "in Kenntnis setzen von"]}, "examples": [["komuniki al iu nova\u0135on, siajn projektojn, ideon", null], ["\u015di tuj venu al li, \u0109ar li havas ion por komuniki al \u015di", "Fabeloj, volumo 3, \u015ci estis tute senta\u016dga"], ["mi devas komuniki al vi, ke vendredon mi forveturos al Francujo", "Fabeloj, volumo 3, Sub la saliko"], ["\u0109iumomente el la pli malproksimaj salonoj alkuris iu pastro a\u016d oficisto, komunikante detalojn pri la diservo", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 6"], ["pasis jam la tempoj, kiam la tuta Egipto kredis \u0109ion, kion oni komunikis al \u011di el la temploj", "La Faraono, volumo 2, \u0109ap. 12"], ["mi petas, ke via ekscelenco komuniku miajn rimarkojn al miaj regimentoj", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 15"], ["Hamul posedis ian tradician sciadon, hereditan post \u015cem, kaj komunikitan de patro al filo", "Pro I\u015dtar, \u0109ap. 10"], ["la patrino de unu dankis por enirbiletoj en \u015dvitbanejon, la onklino de l' alia petis komuniki al li elkoran dankon por tramkvitancoj", "Metropoliteno, \u0109ap. 2"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Transporti de unu objekto a\u016d homo al alia.", "translations": {"fr": ["communiquer (un mouvement, une maladie)", "donner (une maladie)", "imprimer (un mouvement)", "passer (une maladie)", "refiler (une maladie)", "repasser (une maladie)", "transmettre (un mouvement, une maladie)"]}, "examples": [["la pi\u015dto komunikas sian movon al la rado", null], ["la brulresta\u0135oj komunikis la fajron al la planko", null], ["la infektitaj vestoj komunikis la malsanon al la mizerulo", null], ["ili komunikis al ni sian gajecon", null], ["fori\u011dis anta\u016d \u015di, kvaza\u016d \u015di estis frapita de komunikebla malsano", "H. Vallienne, Kastelo de Prelongo, \u0109ap. 12"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Tiaj ekzemploj plejparte aspektas influitaj de naciaj lingvoj, en kiuj la verbo \u00abkomuniki\u00bb havas kaj transiran kaj netransiran sencojn. Koncerne la sencon \u00abinterrilati (parolante pri lokoj)\u00bb, apena\u016d eblas imagi, en kio konsistas la latenta objekto. Tamen la diversaj sencoj de \u00abkomunikigi\u00bb pli-malpli pravigas la ekziston de \u0109i tiuj sencoj."], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["du el ili esploras en la nuna momento la eblon komuniki kun Omar trans la muro \u0109e la riverbordo", "Pro I\u015dtar, \u0109ap. 14"], ["kiam ni komunikas parole, ni rilatas lingve inter ni", "Lasu min paroli plu!, Lingvistiko"]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["la tuta Svislando estas se tiel diri nur unu granda urbo, kies disaj kaj izolitaj domoj komunikas inter si nur per anglaj \u011dardenoj", "La revadoj de soleca promenanto, Sepa promenado"]]}]}], "root": "komunik", "primary": true}, "Pasko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda religia festo judisma por memorigi la eliron el Egiptujo.", "translations": {"be": ["\u0432\u044f\u043b\u0456\u043a\u0434\u0437\u0435\u043d\u044c"], "fr": ["p\u00e2ques"], "en": ["Easter"], "nl": ["Pasen"], "pt": ["P\u00e1scoa"], "ru": ["\u041f\u0430\u0441\u0445\u0430", "\u0421\u0432\u0435\u0442\u043b\u043e\u0435 \u0412\u043e\u0441\u043a\u0440\u0435\u0441\u0435\u043d\u044c\u0435"], "de": ["Ostern"], "hu": ["h\u00fasv\u00e9t"], "bg": ["\u0412\u0435\u043b\u0438\u043a\u0434\u0435\u043d"], "ro": ["Pa\u015fti"], "pl": ["Wielkanoc"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La plej grava kristana festo por memorigi la relevi\u011don de Jesuo, movi\u011danta festo kiu okazas diman\u0109e, du tagojn post la Sankta Vendredo.", "translations": {}, "examples": [["ili opinias, ke \u0109iuj monatoj inkluzive de februaro devas esti egaligitaj al 30 a\u016d 31 tagoj, kaj ke la \u0109iujara determino de Pasko devas esti adaptita al la plej aktualaj kapabloj de l' scienco", "Evgeni Georgiev: \u0108u kalendar-reformo estos bezonata?, Monatojaro 1998a, numero 2a, p. 11a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Pask", "primary": true}, "ranunkolacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Ranunculaceae).", "translations": {"ru": ["\u043b\u044e\u0442\u0438\u043a\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["renonculac\u00e9es"], "nl": ["ranonkelfamilie"], "pt": ["ranuncol\u00e1ceas"], "ca": ["ranuncul\u00e0cies"], "de": ["Hahnenfu\u00dfgew\u00e4chse"], "sv": ["ranunkelv\u00e4xter"], "hu": ["bogl\u00e1rkaf\u00e9l\u00e9k"], "es": ["ranuncul\u00e1ceas"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ranunkolac", "primary": true}, "inundi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kovri per nenormala superfluo da akvo.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0442\u0430\u043f\u043b\u044f\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u0432\u0430\u0434\u043d\u044f\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["inonder", "noyer", "submerger"], "en": ["flood"], "nl": ["overstromen"], "pt": ["inundar"], "ru": ["\u0437\u0430\u0442\u043e\u043f\u0438\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u043b\u0438\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u0432\u043e\u0434\u043d\u0438\u0442\u044c"], "de": ["\u00fcberschwemmen", "\u00fcberfluten"], "hu": ["el\u00e1raszt", "el\u00f6nt"], "es": ["inundar"]}, "examples": [["la rivero inundis la kampojn, detruante la rikoltojn", null], ["la inundo kovris la tutan ebena\u0135on", null]], "subdefinitions": []}], "root": "inund", "primary": true}, "Pjan\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rivero en la Interna Azio, dislimanta Ta\u011dikujon kaj Afganujon, la maldekstra komponanto de Amudarjo.", "translations": {"be": ["\u041f\u044f\u043d\u0434\u0436"], "fr": ["Piandj"], "en": ["Pandj"], "nl": ["Pjandsj"], "pt": ["Piandj"], "ru": ["\u041f\u044f\u043d\u0434\u0436"], "de": ["Pjandsch"], "hu": ["Pjandzs"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Pjan\u011d", "primary": true}, "barbareco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de iu a\u016d io barbara.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0430\u0440\u0432\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["barbarie"], "en": ["barbarism"], "nl": ["barbaarsheid"], "de": ["Wildheit", "Rohheit", "Barbarentum"], "hu": ["barb\u00e1rs\u00e1g"], "sk": ["barbarskos\u0165"], "fa": ["\u0628\u0631\u0628\u0631\u06cc\u062a", "\u0648\u062d\u0634\u06cc\u200c\u06af\u0631\u06cc", "\u062a\u0648\u062d\u0634", "\u062c\u0627\u0647\u0644\u06cc\u062a"], "es": ["barbaridad"], "pl": ["barbarzy\u0144stwo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "barbar", "primary": false}, "Rumanio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rumanujo", "translations": {"de": ["Rum\u00e4nien"], "bg": ["\u0420\u0443\u043c\u044a\u043d\u0438\u044f"], "en": ["Romania"], "pl": ["Rumunia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rumani", "primary": true}, "manifestacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Amasa publika, plej ofte surstrata, elmontrado de opinio, precipe por politikaj celoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u0456\u0444\u044d\u0441\u0442\u0430\u0446\u044b\u044f", "\u0434\u044d\u043c\u0430\u043d\u0441\u0442\u0440\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["manifestation"], "en": ["demonstration"], "nl": ["betoging", "manifestatie"], "pt": ["manifesta\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u043c\u0430\u043d\u0438\u0444\u0435\u0441\u0442\u0430\u0446\u0438\u044f", "\u0434\u0435\u043c\u043e\u043d\u0441\u0442\u0440\u0430\u0446\u0438\u044f"], "ca": ["manifestaci\u00f3"], "de": ["Demonstration"], "es": ["manifestaci\u00f3n"], "br": ["manifestadeg"], "pl": ["manifestacja", "demonstracja"]}, "examples": [["la laboristoj manifestaciis por la okhora laboro, kontra\u016d la kondamno", null]], "subdefinitions": []}], "root": "manifestaci", "primary": true}, "birdo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el la klaso birdoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0442\u0443\u0448\u043a\u0430"], "fr": ["oiseau"], "bg": ["\u043f\u0442\u0438\u0446\u0430"], "nl": ["vogel"], "pt": ["ave", "p\u00e1ssaro"], "ru": ["\u043f\u0442\u0438\u0446\u0430"], "ca": ["ocell", "pardal"], "de": ["Vogel"], "tr": ["ku\u015f"], "it": ["uccello"], "tp": ["waso"], "hu": ["mad\u00e1r"], "en": ["bird"], "pl": ["ptak"], "br": ["evn", "labous"], "no": ["fugl"], "es": ["p\u00e1jaro"], "he": ["\u05e6\u05d9\u05e4\u05d5\u05e8", "\u05e2\u05d5\u05e3"]}, "examples": [["\u011di estas ankora\u016d birdo sur la tegmento", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Ridinde afekta homo.", "translations": {"fr": ["gandin"], "pl": ["ptak", "ptaszek", "gogu\u015b"], "hu": ["piperk\u0151c"]}, "examples": [["bela birdo", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "bird", "primary": true}, "colo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malnova malgranda komunuza mezurunuo de longo, valoranta proksimume 25 milimetrojn. Nuntempe ankora\u016d uzata ekzemple en Usono. Tie \u011di havas 25,4 milimetrojn.", "translations": {"be": ["\u0446\u0430\u043b\u044f"], "fr": ["pouce (mesure)"], "en": ["inch"], "nl": ["duim"], "pt": ["polegada"], "ru": ["\u0434\u044e\u0439\u043c"], "de": ["Zoll"], "it": ["pollice (mis.)"], "hu": ["h\u00fcvelyk", "col"], "sk": ["palec (d\u013a\u017ekov\u00e1 miera)"], "fa": ["\u0627\u06cc\u0646\u0686"], "pl": ["cal"], "br": ["meutad"], "es": ["pulgada"]}, "examples": [["colo estas dekduono de futo", null], ["li ne lasis defali e\u0109 unu colon de siaj pretendoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "col", "primary": true}, "pingvino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0456\u043d\u0433\u0432\u0456\u043d"], "fr": ["pingouin"], "en": ["penguin"], "nl": ["pingu\u00efn"], "ru": ["\u043f\u0438\u043d\u0433\u0432\u0438\u043d"], "ca": ["ping\u00fc\u00ed"], "de": ["Pinguin"], "sv": ["pingvin"], "hu": ["pingvin"], "es": ["ping\u00fcino"], "pl": ["pingwin"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pingvin", "primary": true}, "kohera": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri materia korpo) Kunteni\u011danta, ekz-e pro reciproka altiro de ties partoj.", "translations": {"be": ["\u0446\u044d\u043b\u0430\u0441\u043d\u044b", "\u043a\u0430\u0433\u0435\u0440\u044d\u043d\u0442\u043d\u044b", "\u0437\u044c\u0432\u044f\u0437\u043d\u044b"], "fr": ["coh\u00e9rent (qui consiste un seul bloc)", "formant un bloc", "homog\u00e8ne (qui consiste un seul bloc)"], "en": ["coherent", "stuck together"], "nl": ["samenhangend", "coherent"], "ru": ["\u0446\u0435\u043b\u043e\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u0432\u044f\u0437\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u043e\u0433\u043b\u0430\u0441\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043a\u043e\u0433\u0435\u0440\u0435\u043d\u0442\u043d\u044b\u0439"], "de": ["zusammenh\u00e4ngend", "verbunden", "koh\u00e4rent"], "hu": ["koherens", "\u00f6sszef\u00fcgg\u0151"]}, "examples": [["la enketo devis el \u0109iuj \u0109i multspecaj kaj konfuzaj eventoj okazintaj en diversaj lokoj de Moskvo fari unu koheran bulon", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 27"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) (parolante pri rezono, skriba\u0135o, parolado ks) Konsekvence aran\u011dita, sen superfluaj a\u016d kontra\u016ddiraj partoj.", "translations": {"ru": ["\u0446\u0435\u043b\u043e\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u0432\u044f\u0437\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u043e\u0433\u043b\u0430\u0441\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043a\u043e\u0433\u0435\u0440\u0435\u043d\u0442\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["coh\u00e9rent (raisonnement)", "harmonieux", "qui se tient"], "nl": ["samenhangend"], "hu": ["\u00f6sszef\u00fcgg\u0151", "\u00e9rtelmes"]}, "examples": [["el tiaj for\u015diri\u011dintaj parolpecetoj Margarita iom post iom kunmetis ion koheran", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 19"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri ondoj) Tiaj, ke la faza diferenco inter ili estas konstanta.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0433\u0435\u0440\u0435\u043d\u0442\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["coh\u00e9rent (ondes)"], "hu": ["koherens"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "malkohera, nekohera, senkohera.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "koher", "primary": true}, "kohero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u044f\u0437\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u0433\u043b\u0430\u0441\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043a\u043e\u0433\u0435\u0440\u0435\u043d\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["coh\u00e9rence"], "nl": ["cohesie"], "hu": ["koherencia", "\u00f6sszetart\u00e1s", "\u00f6sszef\u00fcgg\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "koher", "primary": false}, "koheri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti kohera.", "translations": {"ru": ["\u0431\u044b\u0442\u044c \u0441\u043e\u0433\u043b\u0430\u0441\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u044b\u043c", "\u0431\u044b\u0442\u044c \u0441\u0432\u044f\u0437\u043d\u044b\u043c", "\u0431\u044b\u0442\u044c \u0446\u0435\u043b\u043e\u0441\u0442\u043d\u044b\u043c", "\u0431\u044b\u0442\u044c \u043a\u043e\u0433\u0435\u0440\u0435\u043d\u0442\u043d\u044b\u043c"], "nl": ["samenhangen"], "hu": ["\u00f6sszef\u00fcgg", "\u00f6sszetartozik", "\u00f6sszetart"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "koher", "primary": false}, "Tomaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo aramedevena.", "translations": {"be": ["\u0422\u0430\u043c\u0430\u0448"], "fr": ["Thomas"], "pt": ["Tom\u00e1s"], "ru": ["\u0424\u043e\u043c\u0430", "\u0422\u043e\u043c\u0430\u0441 (\u0438\u043d\u043e\u0441\u0442\u0440.)"], "it": ["Tommaso"], "hu": ["Tam\u00e1s"], "br": ["Tomaz"], "pl": ["Tomasz", "Tomek (zdrob.)"]}, "examples": [["tiam li diris al Tomaso : Etendu \u0109i tien vian fingron", "La Nova Testamento, &Mat 20:27"]], "subdefinitions": []}], "root": "Tomas", "primary": true}, "malanta\u016da grajpo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grajpo, kiu kunligas la kilon al la malanta\u016da kilo.", "translations": {"hu": ["fart\u0151kepipa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grajp", "primary": false}, "distri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malhelpe deturni la spiriton de \u011dia okupi\u011do.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0432\u043b\u0435\u043a\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9ranger (distraire)", "distraire (d\u00e9ranger)"], "en": ["distract"], "pt": ["distrair", "desviar a aten\u00e7\u00e3o"], "de": ["ablenken"], "hu": ["sz\u00f3rakoztat"], "pl": ["rozprasza\u0107"]}, "examples": [["la lernantojn distris zumado de mu\u015do", null], ["la urba bruo tro distras min", null], ["mi plezuri\u011dis en tiu distro de la okuloj", "La revadoj de soleca promenanto, Sepa promenado"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Deturni la spiriton de \u011diaj prizorgoj, agrable okupante, amuzante \u011din.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0432\u043b\u0435\u043a\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["amuser", "divertir (amuser)", "distraire (amuser)"], "pt": ["distrair", "divertir", "entreter"], "de": ["zerstreuen", "unterhalten"], "hu": ["kikapcsol (sz\u00f3rakoztat)"], "pl": ["bawi\u0107", "cieszy\u0107"]}, "examples": [["mi provis min distri en la societo", "Z"], ["la kuracisto diras, ke mi devas distri min", null], ["oni povis trafi ilin en ilia vera formo: tiu de distrato, de \u00abamuzi\u011danto\u00bb", "Urd Hadda murdita!, p. 17"], ["pure vanaj fikcioj , kiuj enhavas neniun veran instruon kaj celas nur distron", "La revadoj de soleca promenanto, Kvara promenado"], ["la distrajn momentojn de miaj \u0109iutagaj promenadoj ofte plenigis \u0109armaj kontempladoj", "La revadoj de soleca promenanto, Unua promenado"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Disigi.", "translations": {"fr": ["distraire (s\u00e9parer)", "\u00e9parpiller", "s\u00e9parer (\u00e9parpiller)"], "de": ["verstreuen"], "pl": ["oddziela\u0107", "rozdziela\u0107", "roz\u0142\u0105cza\u0107", "rozrzuca\u0107", "rozprasza\u0107 (rozrzuca\u0107)", "separowa\u0107"], "hu": ["sz\u00e9tsz\u00f3r"]}, "examples": [["en la \u0109ambro estis distritaj multe da se\u011doj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "distr", "primary": true}, "klasika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la greka-Latina antikva kulturo, konsiderata kiel bazo por klerigado.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043b\u0430\u0441\u0441\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["classique (adj.)"], "en": ["classic", "classical"], "nl": ["klassiek"], "be": ["\u043a\u043b\u044f\u0441\u044b\u0447\u043d\u044b", "\u0442\u0440\u0430\u0434\u044b\u0446\u044b\u0439\u043d\u044b"], "de": ["klassisch"], "sv": ["klassisk"], "hu": ["klasszikus"], "es": ["cl\u00e1sico"]}, "examples": [["klasikaj a\u016dtoroj", null], ["klasika eduko", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Konforma al la tradiciaj reguloj kaj sekve modela, imitinda.", "translations": {}, "examples": [["klasika poeto, stilo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "klasik", "primary": true}, "difekti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ka\u016dzi malbonan staton de io, tiel ke \u011di i\u011das malpli ta\u016dga, malpli valora.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0448\u043a\u043e\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c", "\u0441\u0430\u043f\u0441\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u043f\u0441\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u043b\u0430\u043c\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u043b\u0430\u043c\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["ab\u00eemer (d\u00e9t\u00e9riorer)", "d\u00e9t\u00e9riorer", "endommager"], "en": ["damage", "impair", "mar", "spoil"], "pt": ["danificar", "avariar", "estragar", "deteriorar", "arruinar"], "ru": ["\u0438\u0441\u043f\u043e\u0440\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0432\u0440\u0435\u0434\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u043b\u043e\u043c\u0430\u0442\u044c"], "de": ["besch\u00e4digen", "kaputt machen"], "hu": ["megrong\u00e1l", "elront", "meghib\u00e1s\u00edt"], "pl": ["psu\u0107", "uszkadza\u0107"]}, "examples": [["difekti vazon, meblon, ma\u015dinon", null], ["difekti al si la brakon", null], ["unu ovo malbona tutan man\u011don difektas", "Proverbaro esperanta"], ["difekti la sanon, virton, \u011dojon, honoron, famon, rajtojn de iu", "Z"], ["unu malamiko pli difektas ol cent amikoj protektas", "Proverbaro esperanta"], ["difektas la pejza\u011don, el\u0135etante nigran fumon en la bluan \u0109ielon", "Vortoj de k-do Lanti, La kamentubo"], ["multaj rompitaj kolonoj, difektaj statuoj kaj multe da aliaj ruinoj elokvente konvinkas de la antikvaj Romanoj", "Vortoj de k-do Lanti, \u0108e la lando de la nigra\u0109emizuloj"], ["facile difektebla aparato", null], ["lia gloro estas nedifektebla", "Z"], ["la hajlo batdifektis en la tuta lando Egipta \u0109ion, kio estis sur la kampo", "La Malnova TestamentoEliro 9:25"]], "subdefinitions": []}], "root": "difekt", "primary": true}, "difekto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malbona stato de io, kio estas difektita; manko, malperfekta\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0448\u043a\u043e\u0434\u0430", "\u043f\u0430\u0448\u043a\u043e\u0434\u0436\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043f\u0430\u043b\u043e\u043c\u043a\u0430", "\u0434\u044d\u0444\u044d\u043a\u0442"], "fr": ["d\u00e9faut", "d\u00e9fectuosit\u00e9", "dommage", "vice (d\u00e9faut)"], "en": ["defect", "flaw", "imperfection"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u043e\u043c\u043a\u0430", "\u043f\u043e\u0432\u0440\u0435\u0436\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0434\u0435\u0444\u0435\u043a\u0442"], "de": ["Schaden", "Besch\u00e4digung", "Defekt"], "hu": ["hiba", "k\u00e1r", "s\u00e9r\u00fcl\u00e9s"], "es": ["defecto"], "pl": ["defekt", "usterka", "uszkodzenie", "skaza", "wada"]}, "examples": [["en \u0109iu objekto trovi\u011das difekto (flanko 2)", "Proverbaro esperanta"], ["difektoj de domo kaduka", "Z"], ["la forigo de akuzativo estus granda difekto por la fleksebleco, ri\u0109eco kaj precizeco de la lingvo", "Z"], ["fari difekton al sia proksimulo", "La Malnova TestamentoLevidoj 24:19"], ["\u015di falis, sed faris al si nenian difekton", "Z"], ["lia karaktero havas grandan difekton", null], ["neniun beston, kiu havas difekta\u0135on, alportu, \u0109ar \u011di ne akirigos al vi pla\u0109on", "La Malnova TestamentoLevidoj 22:20"]], "subdefinitions": []}], "root": "difekt", "primary": false}, "halo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malfermita tegmentita vendejo.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043b\u044f", "\u0445\u043e\u043b"], "fr": ["halle", "hall", "salle"], "nl": ["hal"], "pt": ["hall", "sal\u00e3o"], "ru": ["\u0437\u0430\u043b", "\u0445\u043e\u043b\u043b"], "de": ["Halle"], "hu": ["csarnok", "hall"], "pl": ["hala"], "br": ["koc'hu"], "es": ["sal\u00f3n"]}, "examples": [["vinhalo, draphalo", null], ["halo de stacidomo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108ambrego.", "translations": {"br": ["sal veur"]}, "examples": [["festhalo, honorhalo", null], ["granda halo de hotelo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hal", "primary": true}, "reprezentigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Nomumi reprezentanton kaj komisii al li taskon.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0440\u0443\u0447\u044b\u0446\u044c \u043f\u0440\u0430\u0434\u0441\u0442\u0430\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["se faire repr\u00e9senter"], "nl": ["doen vertegenwoordigen"], "ru": ["\u043f\u043e\u0440\u0443\u0447\u0438\u0442\u044c \u043f\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0430\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c"], "de": ["zum Vertreter bestellen", "zum Stellvertreter ernennen"], "hu": ["k\u00e9pviseltet"]}, "examples": [["la re\u011do sin reprezentigis per la \u0109efministro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "reprezent", "primary": true}, "pruntado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago doni prunte.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0438\u043c\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435 (\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435)"], "fr": ["pr\u00eat"], "hu": ["k\u00f6lcs\u00f6nz\u00e9s"]}, "examples": [["prunto amikon forpelas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ago preni prunte.", "translations": {"fr": ["emprunt"], "hu": ["k\u00f6lcs\u00f6nv\u00e9tel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prunt", "primary": false}, "fu\u015dkompreni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043d\u044f\u043f\u0440\u0430\u0432\u0456\u043b\u044c\u043d\u0430 \u0437\u0440\u0430\u0437\u0443\u043c\u0435\u0446\u044c"], "fr": ["m\u00e9comprendre", "comprendre de travers", "se m\u00e9prendre (sur)"], "hu": ["f\u00e9lre\u00e9rt"], "ru": ["\u043d\u0435\u0432\u0435\u0440\u043d\u043e \u043f\u043e\u043d\u044f\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kompren", "primary": false}, "kontrabandisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo kiu okaze a\u016d vivtene kontrabandas.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0442\u0440\u0430\u0431\u0430\u043d\u0434\u044b\u0441\u0442"], "fr": ["contrebandier"], "nl": ["smokkelaar"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0442\u0440\u0430\u0431\u0430\u043d\u0434\u0438\u0441\u0442"], "ca": ["contrabandista"], "de": ["Schmuggler"], "hu": ["csemp\u00e9sz"], "es": ["contrabandista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kontraband", "primary": false}, "n-uma prezento": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La rangon de cifero ci a\u016d c-i oni kutime referencas pere de la nombro ni a\u016d 1/ni, kiun \u011di multiplikas. Ekz-e en la dekuma prezento oni havas la sekvan sistemon: cifero de la milonoj (c-3), centonoj (c-2), dekonoj (c-1), unuoj (c0), dekoj (c1), centoj (c2), miloj (c3)..."], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u0447\u0438\u0441\u043b\u0430 \u0432 n-\u0438\u0447\u043d\u043e\u0439 \u0441\u0438\u0441\u0442\u0435\u043c\u0435)"], "fr": ["repr\u00e9sentation (d'un nombre en base n)", "\u00e9criture (d'un nombre en base n)"], "en": ["representation (of a number in base n)"], "de": ["Zahlendarstellung"], "hu": ["n-alap\u00fa sz\u00e1m\u00e1br\u00e1zol\u00e1s"], "pl": ["rozwini\u0119cie (liczby podstawie n)"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de entjero la\u016d bazo n) Skriba\u0135o de la tipo cp...c1c0, konsistanta el ciferoj ci inter 0 kaj n-1, kaj prezentanta la nombron cpnp +... + c2n2 + c1n + c0.", "translations": {}, "examples": [["la dekuma prezento de la nombro cent estas 100, kaj \u011dia okuma prezento estas 144", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(de reelo la\u016d bazo n) Skriba\u0135o de la tipo cp...c1c0,c-1c-2...c-k..., a\u016d cp...c1c0.c-1c-2...c-k..., konsistanta el ciferoj ci inter 0 kaj n-1, kaj prezentanta la nombron cpnp +... + c2n2 + c1n + c0 + c-1/n + c-2/n2 +... + ck/nk....", "translations": {}, "examples": [["la triuma prezento de \u2153 estas 0,1, sed \u011dia dekuma prezento estas senfina 0,3333...", null], ["la duuma prezento de \u03c0 estas 11,0010010000111111011010101000..", null]]}]}], "root": "prezent", "primary": false}, "el": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prepozicio montranta.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437"], "fr": ["de"], "pt": ["de", "dentre"], "he": ["\u05de-"], "de": ["aus", "von"], "vo": ["se"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La limigitan spacon a\u016d la objekton, de kies interno io sin movas eksteren.", "translations": {"pl": ["z", "ze", "od"]}, "examples": [["mia patrino forpelis min el la domo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 21"], ["eliri el la urbo", null], ["flago pendis el la fenestro", null], ["depost lia reveno el Hispanujo", "Z"], ["vi prenos edzinon por mia filo el tie", "La Malnova Testamento, Genezo 24:7"], ["atakoj de la nomadoj el la dezerto", "Z"], ["ni bezonas kruda\u0135ojn el eksterlando", null], ["inter la fremduloj estis unu kantisto el nordo", "Andersen, trad. Zamenhof, Fabeloj, Rozo de la tombo de Homero"], ["ne gutas mielo el la \u0109ielo", "Proverbaro esperanta"], ["li \u015dtelis juvelojn el la trezorejo", null], ["tiri el kesto", null], ["\u0109erpi el puto", null], ["trinki el glaso", null], ["vo\u0109legi el malnova libro", "Z"], ["forstreki el teksto", null], ["per tio li estis iom skuita el siaj revoj", "Z"], ["letero sendita el tre malproksime", null], ["l' animo via brilas el l' okuloj", "Z"], ["la lipoj ridetadis el (kontrastante kun) la nigra barbo", "Z"], ["la steloj eklumis el la klara etero", "Andersen, trad. Zamenhof, Fabeloj, La ombro"], ["el sub la kanapo la muso kuris sub la liton", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 26"], ["elirigi iun el sub la jugo", "La Malnova Testamento, Eliro 6:6"], ["belaj rakontoj el trans la montoj", "Proverbaro esperanta"], ["eliris fajro el anta\u016d la Eternulo", "La Malnova Testamento, Levidoj 9:24"], ["Jeho\u015deba forkondukis lin el inter la filoj de la re\u011do", "La Malnova Testamento, II. Re\u011doj 11:2"], ["la Eternulo parolis el meze de la fajro", "La Malnova Testamento, Readmono 4:12"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La anta\u016dan staton de io, kio \u015dan\u011di\u011dis kaj alii\u011dis.", "translations": {"pl": ["z", "ze"]}, "examples": [["\u0109iuj fari\u011dis el polvo kaj refari\u011dos polvo", "La Malnova Testamento, Predikanto 3:20"], ["ili for\u011dos el siaj glavoj plugilojn", "La Malnova Testamento, Jesaja 2:4"], ["veki el dormo", null], ["tiri, eliri el embaraso", null], ["eksi\u011di el la servo", null], ["levi sin el mizera situacio", null], ["\u015diri el iluzio", null], ["el la neceseco oni devas fari virton", "Proverbaro esperanta"], ["sendube via gloramo faras por vi el Danujo malliberejon", "Z"], ["kio fari\u011dis el vi?", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La abstraktan originon, la ka\u016dzon de sento a\u016d ideo, la bazon de rezono.", "translations": {"pl": ["z", "ze"], "he": ["\u05de\u05ea\u05d5\u05da"]}, "examples": [["rakonto el la Biblio", null], ["vortoj el la Fundamento", null], ["monumento el la antikva tempo", null], ["scii\u011di el la gazetaro", null], ["mi ne scias el kia ka\u016dzo...", "Z"], ["tio fari\u011dis el simpla senhelpa neceseco kaj ne el ia lingva le\u011deco", "Z"], ["fari ion el simpla kaprico", "Z"], ["krii el la tuta gor\u011do", "Proverbaro esperanta"], ["ami, beda\u016dri el tuta koro", null], ["ni el tio vidas, konkludas, ke", null], ["el tiu reformo rezultis, ke", null], ["el la dirita regulo sekvas, ke", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 29"], ["ili vivadis el \u015dparo", null], ["li tion desegnis el la memoro", null], ["mi donos al vi pocentan profiton el la vendado", null], ["traduki el la latina lingvo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La aron, kies unu eron oni tiras a\u016d abstraktas; la devenon de parto apartigita de la tuto.", "translations": {"pl": ["z", "ze"], "he": ["\u05de\u05d1\u05d9\u05df"]}, "examples": [["unu el la plej belaj knabinoj, kiujn oni povis trovi", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 11"], ["unu el ili", "La Malnova Testamento, Nombroj 10:4"], ["la plej fortaj el \u0109iuj", null], ["kelkaj el la \u0109efoj", "La Malnova Testamento, II. Kroniko 28:12"], ["restis iom el la viando", "Z"], ["doni al iu el sia pano", null], ["la \u0109efa el la devoj estas fari malbonon al neniu", null], ["de tie oni \u011duas vida\u0135on el la plej kuriozaj", null], ["tio estas la lasta\u0135o el nia havo", "Z"], ["\u015di kantas plej bone el \u0109iuj", null], ["el du malbona\u0135oj elektu la malpli grandan", null], ["miaj kolegoj el la oficejo", "Z"], ["\u015di perdis la klientaron el la altaj sferoj", "Z"], ["kolekti\u011dis al li el la Izraelidoj granda amaso", "La Malnova Testamento, Ezra 10:1"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La materialon, kiu konsistigas ion; la erojn de tuto.", "translations": {"pl": ["z", "ze"]}, "examples": [["ili ne \u0109iam estas faritaj el tolo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 35"], ["kolzono el perloj", null], ["statuoj el marmoro", "Andersen, trad. Zamenhof, Fabeloj, Malgranda Tuk"], ["mantelo el nigra veluro", "Andersen, trad. Zamenhof, Fabeloj, Dio de dormo"], ["man\u011do el verda\u0135o", "La Malnova Testamento, Sentencoj 15:17"], ["pudingo el pomoj", null], ["domo el brikoj", null], ["vesto el flanelo", null], ["tegmento el verdaj folioj", null], ["plekti kronon el floroj", "Z"], ["vortaro el \u0109irka\u016d mil vortoj", "Z"], ["haremo el dek virinoj", null], ["nia urbo havas pasinton el gloro", null], ["mia \u011dojo estis kovrata de malhela vualo el malgajeco", null], ["la tuta trezoro el scienco amasigita de la homaro", null], ["hereda\u0135o el tradicioj", null], ["miksa\u0135o el timo kaj respekto", null], ["aro el eminentaj personoj (da)", null], ["la verko konsistas el kvin partoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "el", "primary": true}, "sektoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de kompanioj kaj institucioj agantaj pri samspecaj produktoj a\u016d servoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u044d\u043a\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["secteur"], "nl": ["sector"], "ru": ["\u0441\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440"], "ca": ["sector"], "de": ["Sektor"], "it": ["settore"], "hu": ["szektor"], "es": ["sector"]}, "examples": [["\u0109iuj \u015dtatoj prunteprenas monon, kaj al ili mankas mono por la tuta sociala sektoro", "Ejnar Langkilde: Rajto je tero, Monatojaro 1999a, numero 9a, p. 9a"], ["la energi-efikeco de la transportsektoro apena\u016d pliboni\u011dis dum la pasintaj 25 jaroj", "Roland Rotsaert: Medio-indulgo de la \u0109efaj ekonomiaj sektoroj, Monatojaro 2001a, numero 3a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(sektoro de ebeno a\u016d angula sektoro) Angulo.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0433\u043b\u043e\u0432\u043e\u0439 \u0441\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440"], "fr": ["angle", "secteur angulaire"], "en": ["angle", "angular domain"], "de": ["Winkelraum"], "hu": ["sz\u00f6gtartom\u00e1ny"], "pl": ["k\u0105t p\u0142aski"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(sektoro de cirklo a\u016d cirkla sektoro) Intersekco de la cirklo kun centra angulo de \u011di.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440 \u043a\u0440\u0443\u0433\u0430"], "fr": ["secteur circulaire"], "en": ["sector of circle"], "pl": ["wycinek (ko\u0142owy)"], "hu": ["k\u00f6rcikk"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(sektoro de sfero a\u016d sfera sektoro) Solido, naskita de sektoro de cirklo rotacianta \u0109irka\u016d diametro de la koncerna cirklo.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0430\u0440\u043e\u0432\u043e\u0439 \u0441\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440"], "fr": ["secteur sph\u00e9rique"], "en": ["spherical sector"], "de": ["Kugelsektor"], "hu": ["g\u00f6mbcikk"], "pl": ["wycinek kuli"]}, "examples": []}]}], "root": "sektor", "primary": true}, "en": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prepozicio; uzate kun nominativo, indikas fizikan a\u016d abstraktan lokon, staton a\u016d cirkonstancon, kie io estas.", "translations": {"ru": ["\u0432"], "en": ["in"], "pt": ["em", "dentro de"], "de": ["in", "im"], "sk": ["v"], "es": ["en"], "pl": ["w"], "he": ["\u05d1-"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(Kun nominativo:) Indikas la lokon, interne de kiu io a\u016d iu estas, kie io okazas.", "translations": {"he": ["\u05d1\u05ea\u05d5\u05da"]}, "examples": [["mia onklo lo\u011das en Berlino", null], ["mi sentas min sana kiel fi\u015do en akvo", null], ["mia koro tremas en mi", "La Malnova Testamento, Psalmaro 55:4"], ["en malproksimeco oni ekvidis bluajn montojn", null], ["la infano kuris en la korto", null], ["la suno rebrilas en la klara akvo", null], ["mia amo restas \u0109iam en la limoj de la infana devo", null], ["en la lingvo Esperanto ni vidas la estontan lingvon de la tuta mondo", null], ["en tiu propono ku\u015das la solvo de la problemo", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(Kun nominativo:) Indikas la tempon, dum kiu okazas (a\u016d okazis, a\u016d okazos) la ago.", "translations": {}, "examples": [["mi parolos al vi en tempo pli oportuna", "Z"], ["en la tago, kiam mi vidis \u015din, mi \u015din amis", null], ["en la venonta jaro, mi vizitos Germanujon", "Z"], ["en unu vespero, mi \u0109ion verkis", null], ["en la da\u016dro de unu monato", "La Faraono, volumo 3, \u0109ap. 13"], ["en malbona vetero", "Z"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(Kun nominativo:) Indikas la staton de objekto.", "translations": {}, "examples": [["dan\u011dere estas lasi lin plu en tia libereco", "Z"], ["la forto grandi\u011das en premateco", null], ["mi vagis en granda mizero", "Z"], ["ili estis en granda nombro", "La Malnova Testamento, I. Kroniko 5:23"], ["lernigu la manieron, en kiu oni devas vivi inter \u011dentilaj personoj", "Z"], ["paroli en alia maniero", "Z"], ["kien vi iras en tia izoleco?", null], ["en granda kolero", null], ["en konsento", null], ["en akompano kun iu", null], ["mia pulso en takto batas", null], ["en longaj girlandoj pendis mirindaj kreska\u0135oj", "Fabeloj, volumo 1, \u011cardeno de la paradizo"], ["puntoj kaj bantrozetoj kuni\u011dis en mirinda bonordigita senordeco", "Z"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(Kun nominativo:) Indikas cirkonstancon karakterizantan la agon.", "translations": {}, "examples": [["li kuris malsupren en (per) kelkaj saltoj", null], ["vi man\u011dos vian panon en (\u0109e) la \u015dvito de via frunto", null], ["en liaj okuloj", "La Malnova Testamento, Genezo 27:12"], ["disflugi\u011di kiel polvo en vento", "Z"], ["morti en turmentoj", null], ["en la nomo de", null], ["\u015diaj haroj estis kunvolvitaj en pezaj plektoj", null]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Prepozicio; uzate kun akuzativo, indikas direkton per finpunkto, t.e. fizikan a\u016d abstraktan lokon, situacion a\u016d staton, internen de kiu io a\u016d iu movi\u011das, celas, strebas, evoluas.", "translations": {"sk": ["do"], "en": ["into"], "pl": ["w"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(Kun akuzativo:) Indikas lokon, en kiu situas la celo a\u016d finpunkto.", "translations": {"he": ["\u05dc\u05ea\u05d5\u05da"]}, "examples": [["iri en teatron", null], ["\u00abVi devas nepre veturi en banlokon!\u00bb diris la ombro", "Fabeloj, volumo 2, La ombro"], ["la infano kuris en la korton", null], ["la birdo flugas en la \u0109ambron", "Z"], ["e\u0109 plej ruza vulpo en kaptilon falas", "Proverbaro esperanta"], ["meti ion en sian po\u015don", null], ["\u0135eti en sakon", null], ["sablero falis en mian okulon", null], ["skribi en libron", "Z"], ["mi malfermas la pordon en la dormo\u0109ambron", "Metropoliteno"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(Kun akuzativo:) Indikas la finan staton, situacion kaj tiel plu de evoluo, alii\u011do, \u015dan\u011do.", "translations": {"he": ["\u05dc-"]}, "examples": [["fendi \u015dtipon en du partojn", "B"], ["li rompis la vazon en pecetojn", null], ["la fumo longi\u011dis en mirindajn fantomojn", null], ["kunpremi la manon en pugnon", null], ["traduki libron en alian lingvon", null], ["la lando estis dividata en na\u016d provincojn", null], ["miloj da vo\u0109oj kunfandi\u011dis en grandegan harmonion", null], ["la glacio forgutis en brilajn larmojn", null], ["la milito kondukis multajn en mizeron", null], ["lia malka\u015demeco aliformi\u011dis en arogantecon", "Z"]]}]}], "root": "en", "primary": true}, "Nepero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Anglalingve: John Napier (a\u016d Neper), 1550-1617. Skota matematikisto.", "translations": {"be": ["\u041d\u044d\u043f\u044d\u0440"], "fr": ["Napier", "Neper", "N\u00e9per"], "nl": ["John Neper"], "pt": ["John Napier", "John Neper"], "ru": ["\u041d\u0435\u043f\u0435\u0440"], "de": ["Napier", "Neper"], "it": ["John Napier", "Giovanni Nepero", "Nepero"], "hu": ["Napier", "Neper"], "pl": ["Neper"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Neper", "primary": true}, "ek": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interjekcio, esprimanta, ke oni ekagu.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0430\u0432\u0430\u0439!", "\u043d\u0430\u0447\u0438\u043d\u0430\u0439!", "\u0432\u043f\u0435\u0440\u0451\u0434!", "\u043c\u0430\u0440\u0448!", "\u043f\u043e\u0448\u0451\u043b!"], "de": ["los", "los geht's", "auf", "auf geht's"], "nl": ["vooruit!", "start!"], "pl": ["start!", "naprz\u00f3d!", "marsz!"], "vo": ["suso"]}, "examples": [["ek al la batalo!", "Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "ek", "primary": false}, "konteltiro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dokumento listiganta la spezojn de konto dum difinita tempoda\u016dro.", "translations": {"fr": ["relev\u00e9 de compte"], "nl": ["rekeninguittreksel"]}, "examples": [["vi povas ankaux \u0109iam ricevi aktualan kontelkonton, la\u016dpete", "UEA, Financaj Servoj, 1995"]], "subdefinitions": []}], "root": "kont", "primary": false}, "interna rimo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rimo inter iuj vortoj ene de verso; la efekto produktita de tiaj rimoj.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043d\u0443\u0442\u0440\u0435\u043d\u043d\u044f\u044f \u0440\u0438\u0444\u043c\u0430"], "he": ["\u05d7\u05e8\u05d5\u05d6 \u05e4\u05e0\u05d9\u05de\u05d9"], "en": ["interal rhyme"], "nl": ["binnenrijm"], "de": ["Binnenreim"], "hu": ["bels\u0151 r\u00edm"]}, "examples": [["\u0109e Homero oni trovas ne nur aliteraciojn, sed anka\u016d internajn rimojn", "KalocsayTutmonda Sonoro; Budapest, 1981p. 568"]], "subdefinitions": []}], "root": "rim", "primary": false}, "estono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctatano de Estonujo.", "translations": {"de": ["Este"], "nl": ["Est"], "pl": ["Esto\u0144czyk"], "bg": ["\u0435\u0441\u0442\u043e\u043d\u0435\u0446"], "en": ["Estonian"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Homo kun estona nacieco.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "eston", "primary": true}, "zinki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Tegi metalon (plejofte \u015dtalon) per maldika tavolo el zinko a\u00fb per galvanizo a\u016d mer\u011dante la metalon en likvan zinkon.", "translations": {"bg": ["\u043f\u043e\u0446\u0438\u043d\u043a\u043e\u0432\u0430\u043c"], "de": ["verzinken"], "it": ["zincare"], "hu": ["horganyoz"], "fa": ["\u0631\u0648\u06cc \u06af\u0631\u0641\u062a\u0646"], "en": ["galvanize", "hot dip", "zinc-plate", "zinc"], "es": ["galvanizar"], "pl": ["cynkowa\u0107 (na zimno-galwanicznie, na gor\u0105co-w k\u0105pieli cynkowej)"]}, "examples": [["Zinkitaj najloj: mer\u011ditaj rezistas rusti\u011don pli bone ol galvanizitaj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "zink", "primary": false}, "zinko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 30, atompezo 65,37, simbolo Zn. Bluegriza transirmetalo, uzata por kovri tegmentojn, formi baterielementojn kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u0446\u044b\u043d\u043a"], "fr": ["zinc"], "bg": ["\u0446\u0438\u043d\u043a"], "el": ["\u03c8\u03b5\u03c5\u03b4\u03ac \u03c1\u03b3\u03c5\u03c1\u03bf\u03c2", "\u03c4\u03c3\u03af\u03b3\u03ba\u03bf\u03c2"], "de": ["Zink"], "it": ["zinco"], "hu": ["cink", "horgany"], "fa": ["\u0631\u0648\u06cc"], "en": ["zinc"], "br": ["zink"], "es": ["cinc", "zinc"], "he": ["\u05d0\u05d1\u05e5"], "ru": ["\u0446\u0438\u043d\u043a"], "nl": ["zink"], "pt": ["zinco"], "la": ["Zincum"], "sv": ["zink"], "sk": ["zinok"], "pl": ["cynk"]}, "examples": [["Kosovo estas anka\u016d ri\u0109a je plumbo, zinko, ar\u011dento, kadmio, oro", "Bardhyl Mezini: La vera ka\u016dzo de la milito, Monatojaro 1999a, numero 5a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "zink", "primary": true}, "sonbendo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Magneta bendo uzata por registrado de sonoj, de teksto a\u016d muziko ekzemple.", "translations": {"fr": ["bande sonore"], "de": ["Tonband"], "nl": ["geluidsband"], "pl": ["ta\u015bma magnetofonowa"], "en": ["magnetic tape", "tape"]}, "examples": [["la Magnetofona servo de UEA vendas multajn sonbendojn de poetoj, kiuj la\u016dtlegas la proprajn poemojn", "Ne nur leteroj de plum-amikoj, esperanta poezio: mirakla rikolto"]], "subdefinitions": []}], "root": "bend", "primary": false}, "spaco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senfina\u0135o, en kiu movi\u011das \u0109iuj objektoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["espace"], "ro": ["spa\u0163iu"], "nl": ["ruimte"], "de": ["Raum"], "pl": ["przestrze\u0144"], "hu": ["t\u00e9r", "\u0171r"]}, "examples": [["unutona lumo saturis la tutan spacon", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Difinita mezurebla parto de tiu \u0109i tridimensia senfina\u0135o.", "translations": {"de": ["Raum", "Platz"], "hu": ["hely", "t\u00e9r"]}, "examples": [["la lito okupas grandan spacon", null], ["la akvaj spacoj", "B"], ["terspaco", null], ["interspaco", null], ["spaco da tempo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Distanco; longo inter du lokoj a\u016d punktoj.", "translations": {"de": ["Abstand"], "nl": ["afstand"], "hu": ["t\u00e1vols\u00e1g", "t\u00e9rs\u00e9g"]}, "examples": [["sur spaco de kelkaj mejloj", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Unu el la du necesaj universalaj kondi\u0109oj de esto (tempo), ordiganta la kunekziston per tridimensia reciproka ekstereco de la eroj, kaj konceptata kiel senfine granda kaj senfine dividebla.", "translations": {"de": ["Raum"], "hu": ["t\u00e9r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Alia nomo por aro, provizita per matematika strukturo, kiu donas al \u011di ian similecon kun la fizika spaco.", "translations": {"de": ["Raum"], "en": ["space"], "pl": ["przestrze\u0144"], "hu": ["t\u00e9r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spac", "primary": true}, "estona": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta al estonoj, ilia nacieco a\u016d \u015dtato.", "translations": {"bg": ["\u0435\u0441\u0442\u043e\u043d\u0441\u043a\u0438"], "nl": ["Ests"], "no": ["estisk"], "de": ["estnisch"], "pl": ["esto\u0144ski"], "en": ["Estonian"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "eston", "primary": false}, "federalismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "federaciismo", "translations": {"nl": ["federalisme (ontr.)"], "it": ["federalismo"]}, "examples": [["Proudhon defendis la ideon de federalismo", "J. \u015cram, Pri klasbatalo, SAT Kulturo, [vidita en 2008-09]"]], "subdefinitions": []}], "root": "federal", "primary": false}, "postmasto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malanta\u016da, po\u016dpa masto.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0438\u0437\u0430\u043d\u044c-\u043c\u0430\u0447\u0442\u0430"], "fr": ["artimon", "m\u00e2t d'artimon"], "de": ["Achtermast", "Besanmast", "Hintermast", "Kreuzmast"], "en": ["driver", "mizenmast"]}, "examples": [["La vapor\u015dipo portas [...] sur la anta\u016da masto la standardon de Bremeno, blanka-ru\u011dan, sur la meza masto la standardon de la Nord-Germana Lloyd, [...] kaj sur la krucmasto la standardon de la germana po\u015dto", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo EsperantoEl la po\u015dto"]], "subdefinitions": []}], "root": "mast", "primary": false}, "ple\u016dronektedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo ple\u016dronektoformaj fi\u015doj (Pleuronectidae).", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u0431\u0430\u043b\u043e\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "nl": ["schollen (fam.)"], "pt": ["pleuronect\u00eddeos"], "ru": ["\u043a\u0430\u043c\u0431\u0430\u043b\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Schollen (Familie)"], "hu": ["f\u00e9lszeg\u00fasz\u00f3k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ple\u016dronekted", "primary": true}, "\u0109iaspeca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108ia, tre diversa la\u016d specoj.", "translations": {"fr": ["de toutes sortes"], "en": ["all kinds of"], "nl": ["van iedere soort"], "hu": ["mindenf\u00e9le", "mindenfajta"]}, "examples": [["la popoloj de la lando venigos la komerca\u0135ojn a\u016d \u0109iaspecan grenon", "La Malnova Testamento, Ne\u0125emja 10:32"], ["fari \u0109iaspecajn turni\u011dojn kaj movi\u011dojn en la akvo simile al fi\u015do", "Fabeloj, volumo 4, historio el la dunoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "spec", "primary": false}, "glaciaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konstanta amaso da glacio en montaroj.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0435\u0434\u043d\u0438\u043a (\u0432 \u0433\u043e\u0440\u0430\u0445)", "\u0433\u043b\u0435\u0442\u0447\u0435\u0440"], "fr": ["glacier (g\u00e9og.)"], "en": ["glacier"], "nl": ["gletsjer"], "pt": ["geleira"], "de": ["Gletscher"], "hu": ["j\u00e9gtakar\u00f3", "j\u00e9gmez\u0151", "gleccser"], "bg": ["\u0433\u043b\u0435\u0442\u0447\u0435\u0440", "\u043b\u0435\u0434\u043d\u0438\u043a"], "es": ["glaciar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "glaci", "primary": false}, "malkura\u011digi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senigi je kura\u011do, timigi, deadmoni, malinstigi.", "translations": {"fr": ["d\u00e9courager"]}, "examples": [["lia malsukceso tute senkura\u011digis lin", null], ["Vanderlieb e\u0109 ne malkura\u011digis la senoficialajn vizitojn de Fred Ka\u016dser", "J. Francis, Misio sen Alveno, tk-stafeto, 1982"]], "subdefinitions": []}], "root": "kura\u011d", "primary": false}, "dosierujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Organizita kolekto da dosieroj, \u011denerale referencata per \u011diaj nomo kaj pozicio en dosieruja strukturo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0442\u0430\u043b\u0451\u0433", "\u0434\u044b\u0440\u044d\u043a\u0442\u043e\u0440\u044b\u044f", "\u043f\u0430\u043f\u043a\u0430"], "fr": ["r\u00e9pertoire (inf.)", "classeur (inf.)"], "en": ["folder", "directory"], "nl": ["map", "bestandenlijst", "directory"], "pt": ["pasta", "diret\u00f3rio"], "ru": ["\u043a\u0430\u0442\u0430\u043b\u043e\u0433", "\u0434\u0438\u0440\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440\u0438\u044f", "\u0444\u043e\u043b\u0434\u0435\u0440", "\u043f\u0430\u043f\u043a\u0430"], "de": ["Verzeichnis", "Ordner"], "tr": ["dizin"], "hu": ["mappa", "k\u00f6nyvt\u00e1r"], "pl": ["katalog", "folder"], "es": ["directorio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dosier", "primary": false}, "orbito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kurba linio sekvata de astro dum \u011dia irado \u0109irka\u016d alia astro.", "translations": {"el": ["\u03c4\u03c1\u03bf\u03c7\u03b9\u03ac"], "fr": ["orbite"], "en": ["field"], "nl": ["baan (astronomie)"], "pt": ["\u00f3rbita"], "ru": ["\u043e\u0440\u0431\u0438\u0442\u0430"], "de": ["Bahn", "Umlaufbahn", "Orbit"], "tr": ["y\u00f6r\u00fcnge"], "it": ["orbita"], "hu": ["p\u00e1lya", "kering\u00e9si p\u00e1lya"], "pl": ["orbita"], "cs": ["dr\u00e1ha"], "be": ["\u0430\u0440\u0431\u0456\u0442\u0430"], "es": ["\u00f3rbita"]}, "examples": [["kalkuli la orbiton de la luno", null], ["la ebeno de la orbitoj de la elektronoj ne estas konstanta", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"el": ["\u03ba\u03cc\u03b3\u03c7\u03b7 (\u03bf\u03c6\u03b8\u03b1\u03bb\u03bc\u03bf\u03cd)"], "en": ["eye socket"], "nl": ["oogkas"], "de": ["Augenh\u00f6hle"], "hu": ["szemg\u00f6d\u00f6r"], "pl": ["oczod\u00f3\u0142"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Regiono regata de iu scienco a\u016d influata de iu homo.", "translations": {"el": ["\u03cc\u03c1\u03b9\u03bf"], "de": ["Machtbereich", "Einflusssph\u00e4re"], "nl": ["invloedssfeer"], "hu": ["hat\u00f3k\u00f6r"]}, "examples": [["tiu speco de fenomeno entreni\u011das iom post iom en la orbiton de la \u0125emiaj sciencoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "orbit", "primary": true}, "ekipa\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro de \u0109iuj iloj destinataj por \u015dipo, armeo, fabriko kc.", "translations": {"ru": ["\u044d\u043a\u0438\u043f\u0438\u0440\u043e\u0432\u043a\u0430", "\u0441\u043d\u0430\u0440\u044f\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043e\u0431\u043e\u0440\u0443\u0434\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u043e\u0441\u043d\u0430\u0441\u0442\u043a\u0430", "\u0430\u043c\u0443\u043d\u0438\u0446\u0438\u044f"], "nl": ["uitrusting"], "pl": ["ekwipunek", "wyposa\u017cenie", "aparatura", "rynsztunek"], "fa": ["\u062a\u062c\u0647\u06cc\u0632\u0627\u062a", "\u0633\u0627\u0632\u0648\u0628\u0631\u06af"], "de": ["Ausr\u00fcstung", "Ausstattung"], "es": ["equipo"], "hu": ["felszerel\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekip", "primary": false}, "okao": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sudamerika vegeta\u0135o el la Andoj, kun man\u011deblaj radikotuberetoj de diversaj koloroj la\u016d la specoj, specio el la genro oksalido (Oxalis tuberosa).", "translations": {"fr": ["oca du P\u00e9rou", "truffette acide", "urelle tub\u00e9reuse"], "de": ["knolliger Sauerklee", "Oka", "Yam"], "nl": ["oca"], "pt": ["oca (bot.)'"]}, "examples": [["sur la terasoj kreskis kukurbo, tomato, ternukso kaj okao", "Vikipedio, inkaa imperio, 2005-07-09"]], "subdefinitions": []}], "root": "oka", "primary": true}, "subakvi\u011danto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono, kiu subakvi\u011das por sportaj a\u016d profesiaj celoj.", "translations": {"nl": ["duiker"]}, "examples": [["en la litova urbo Trakai estas klubo de subakvi\u011dantoj \u00abAmfibija\u00bb", "last, Subakvaj emocioj, Monato, 2002/11, p. 16"]], "subdefinitions": []}], "root": "akv", "primary": false}, "bak\u015di\u015do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043a\u0448\u044b\u0448"], "fr": ["bakchich", "gratification (r\u00e9compense financi\u00e8re)", "pourboire"], "nl": ["baksjisj", "fooi", "smeergeld", "drinkgeld"], "ru": ["\u0431\u0430\u043a\u0448\u0438\u0448", "\u0447\u0430\u0435\u0432\u044b\u0435"], "de": ["Sonderzuwendung", "Sonderzahlung", "freiwillige Zahlung", "Gratifikation", "Pr\u00e4mie"], "pl": ["bakszysz"], "hu": ["baksis", "borraval\u00f3"]}, "examples": [["oni donu la unuagradan bak\u015di\u015don al la senditoj", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 56a, p. 247a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bak\u015di\u015d", "primary": true}, "revidi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Denove vidi ion, kion oni anta\u016de vidis.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0432\u0438\u0434\u0435\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0441\u0432\u0438\u0434\u0435\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["revoir"], "nl": ["terugzien"], "pt": ["rever"], "de": ["wiedersehen"], "pl": ["zobacza\u0107 si\u0119 ponownie"], "hu": ["viszontl\u00e1t"]}, "examples": [["eble mi lin revidos neniam", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, la porcio da glacia\u0135o"], ["\u011dis la revido", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0441\u043c\u043e\u0442\u0440\u0435\u0442\u044c"], "de": ["durchsehen", "\u00fcberarbeiten"], "nl": ["reviseren"], "pl": ["przegl\u0105da\u0107 ponownie"], "hu": ["revide\u00e1l", "\u00e1tn\u00e9z"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vid", "primary": false}, "Gasparo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo.", "translations": {"fr": ["Gaspard"], "de": ["Gaspard"]}, "examples": [["la militparadojn Gasparo \u015datis", "F. Ko\u017e\u00edk, trad. J. Karen kaj J. Vondrou\u0161ek, La plej eminenta inter Pierotoj, Inko, 2001"], ["li ankora\u016d \u011dis tagi\u011do foriris por peli kune kun Gasparo kaprojn al pa\u015dtejo", "E. L. Vojni\u0109, trad. V. Okc, Ojstro, 2005"]], "subdefinitions": []}], "root": "Gaspar", "primary": true}, "malsanhistorio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kolekto de informoj pri la pasintaj malsanoj de paciento, helpo al diagnozo.", "translations": {"fr": ["anamn\u00e8se (m\u00e9decine)"], "it": ["anamnesi"]}, "examples": [["oni devas tre atente ekzameni la malsanhistorion kaj la unuopajn simptomojn", "L. Moln\u00e1r, Eritemeca lupuso, [vidita en 2009]"]], "subdefinitions": []}], "root": "histori", "primary": false}, "obleco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de punkto a\u016d polinoma radiko) Tia entjero n, ke la punkto a\u016d la radiko estas n-obla.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u0430\u0442\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["multiplicit\u00e9", "ordre de multiplicit\u00e9"], "en": ["multiplicity"], "ru": ["\u043a\u0440\u0430\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Multiplizit\u00e4t", "Vielfachheit"], "pl": ["krotno\u015b\u0107"], "hu": ["multiplicit\u00e1s"]}, "examples": [["la sumo de la obleco de \u0109iuj radikoj de kompleksa polinomo egalas al ties grado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "obl", "primary": false}, "lota\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto asignita al iu per lotado.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0440\u0435\u0431\u0438\u0439", "\u0441\u0443\u0434\u044c\u0431\u0430 (f)"], "fr": ["lot (qui \u00e9choit par tirage)"], "de": ["Wetteinsatz", "Losgut"], "nl": ["lot"], "hu": ["nyerem\u00e9ny (sorsol\u00e1sn\u00e1l)"]}, "examples": [["ilia lota\u0135o estos en la lago, brulanta per fajro kaj sulfuro", "La Nova Testamento, Apokalipso 21:8"], ["vi donis al mi kiel poseda\u0135on nur unu lota\u0135on kaj unu parcelon", "La Malnova Testamento, Josuo 17:14"]], "subdefinitions": []}], "root": "lot", "primary": false}, "anaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Na\u011dbirdo el la familio anasedoj, de diversaj genroj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0447\u043a\u0430"], "fr": ["canard"], "en": ["duck"], "nl": ["eend"], "no": ["and"], "de": ["Ente"], "tr": ["\u00f6rdek"], "it": ["anatra"], "hu": ["kacsa"], "sk": ["ka\u010dica"], "pl": ["kaczka"], "br": ["houad"], "cs": ["kachna"], "ru": ["\u0443\u0442\u043a\u0430"], "sv": ["and", "anka"], "es": ["pato"], "he": ["\u05d1\u05e8\u05d5\u05d5\u05d6"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Genro el la familio anasedoj (Anas).", "translations": {}, "examples": [["trapasante la facilajn rapidfluejojn de Enco, ni vidis plurfoje anasojn kun belaj oran\u011daj bekoj", "Werner Schad: Tra la Andoj boate, Monatojaro 2001a, numero 12a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "anas", "primary": true}, "mezurado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago da\u016dre a\u016d ripete mezuri, mezuri plurajn dimensiojn de la sama objekto.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u043c\u0435\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Messung"], "nl": ["meting"], "es": ["medici\u00f3n"], "hu": ["m\u00e9r\u00e9s"]}, "examples": [["li finis la mezuradon de la interna domo", "La Malnova Testamento, Je\u0125ezkel 42:15"], ["mezurado de tereno, bieno", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mezur", "primary": false}, "mona\u0125inejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparta domo, kie kunvivas mona\u0125inoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u0430\u0441\u0442\u044b\u0440 (\u0436\u0430\u043d\u043e\u0447\u044b)"], "fr": ["cloitre (couvent)", "couvent (f\u00e9minin)"], "en": ["abbey (mona\u0125inejo)"], "nl": ["klooster (voor nonnen)", "nonnenklooster"], "ru": ["\u043c\u043e\u043d\u0430\u0441\u0442\u044b\u0440\u044c (\u0436\u0435\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439)"], "de": ["Kloster", "Nonnenkloster"], "hu": ["z\u00e1rda", "ap\u00e1cakolostor"], "br": ["kouent (leanezed)", "leandi (leanezed)"], "es": ["convento"]}, "examples": [["necesis detrui malnovan mona\u0125inejon", "S. Pokrovskij, Moskvo jubileas, Monato, jaro 1997a, numero 9a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mona\u0125", "primary": false}, "tenio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longa rubandoforma vermo vivanta en intesto de homo a\u016d besto.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0435\u043d\u0442\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439 \u0433\u043b\u0438\u0441\u0442"], "en": ["tape-worm", "tapeworm"], "nl": ["lintworm"], "pt": ["t\u00eania"], "be": ["\u0456\u0441\u0442\u0443\u0436\u043a\u0430\u0432\u044b \u0433\u043b\u0456\u0441\u0442", "\u0456\u0441\u0442\u0443\u0436\u043a\u0430\u0432\u044b \u0440\u0430\u0431\u0430\u043a"], "de": ["Bandwurm"], "hu": ["garandf\u00e9reg"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "teni", "primary": true}, "frosti\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti malmoligita, rigidigita a\u016d difektita de la malvarmo.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043c\u044f\u0440\u0437\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["geler (intr.)", "se congeler", "se figer", "se paralyser", "se p\u00e9trifier (se figer)"], "nl": ["bevriezen"], "ru": ["\u0437\u0430\u043c\u0451\u0440\u0437\u043d\u0443\u0442\u044c"], "de": ["gefrieren"], "pl": ["marzn\u0105\u0107", "zamarzn\u0105\u0107"], "hu": ["megfagy", "befagy"]}, "examples": [["rivereto, tero, floroj frosti\u011dis", null], ["la frosti\u011dintaj fingroj ne plu povas teni la plumingon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Esti haltigita.", "translations": {}, "examples": [["ilia gajeco frosti\u011dis \u0109e tiu terura vido", null]], "subdefinitions": []}], "root": "frost", "primary": false}, "difraktometro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Difraktomezurilo.", "translations": {"fr": ["diffractom\u00e8tre"], "hu": ["difraktom\u00e9ter"]}, "examples": [["oni obtenas la registron fotografe per Buerguer-procesia \u0109ambro a\u016d per elektrona detektilo en a\u016dtomata difraktometro", "red. R. A. M\u00fcller, Ewaldsfero kaj Kristalaj Mezuroj, 2003-11-18"]], "subdefinitions": []}], "root": "difraktometr", "primary": true}, "jugo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Transversa ligna peco, kiun oni ligas \u0109e la kornoj a\u016d sur la kolo de bovoj, por ilin jungi.", "translations": {"be": ["\u044f\u0440\u043c\u043e"], "fr": ["joug", "oppression", "carcan", "servitude"], "bg": ["\u0438\u0433\u043e"], "nl": ["juk"], "pt": ["canga", "jugo"], "ru": ["\u044f\u0440\u043c\u043e"], "de": ["Joch"], "sv": ["ok"], "hu": ["j\u00e1rom", "iga"], "en": ["yoke"], "br": ["yev", "suj"], "es": ["yugo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Transversa lanco, ligita al du aliaj fiksitaj en la tero, sub kiu la antikvaj Romanoj devigis la venkitojn trapasi.", "translations": {"en": ["Roman yoke"], "hu": ["r\u00f3mai iga"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Sklaveco, servuto, trudo de ia ajn a\u016dtoritato.", "translations": {"ru": ["\u044f\u0440\u043c\u043e", "\u0433\u043d\u0451\u0442", "\u0438\u0433\u043e"], "en": ["subjugation"], "pt": ["jugo"], "be": ["\u044f\u0440\u043c\u043e", "\u043f\u0440\u044b\u0433\u043d\u0451\u0442", "\u043d\u044f\u0432\u043e\u043b\u044f"], "it": ["giogo"], "hu": ["iga", "rabiga"]}, "examples": [["iri sub jugon", "Z"], ["forskui, de\u0135eti la jugon", "Z"], ["kurbi\u011di sub la jugo de la despotismo", "Z"], ["la jugo de la decoj, devo, le\u011doj", null], ["jugo propravola ne estas malmola", "Proverbaro esperanta"], ["la popolo sin liberigis de (a\u016d el sub) la absolutista jugo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "jug", "primary": true}, "jugi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Jungi per jugo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043f\u0440\u044f\u0433\u0430\u0442\u044c \u0432 \u044f\u0440\u043c\u043e"], "fr": ["enjuguer"], "br": ["bazhyeva\u00f1", "yeva\u00f1", "suja\u00f1"], "hu": ["j\u00e1romba fog", "ig\u00e1ba fog"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Sklavigi, subpremi.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0433\u043d\u0435\u0442\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["subjuguer (assujettir)", "assujettir", "asservir", "soumettre (assujettir)"], "en": ["subjugate"], "nl": ["onderdrukken"], "pt": ["escravizar"], "be": ["\u043f\u0440\u044b\u0433\u043d\u044f\u0442\u0430\u0446\u044c", "\u0433\u0432\u0430\u043b\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["unterjochen"], "it": ["aggiogare", "soggiogare"], "hu": ["leig\u00e1z", "ig\u00e1ba t\u00f6r"], "br": ["lakaat dindan gazel-yev"], "es": ["subyugar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "jug", "primary": false}, "transverso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Transversa linio.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043f\u044f\u0440\u043e\u0447\u044b\u043d\u0430", "\u043f\u0430\u043f\u044f\u0440\u043e\u0447\u043a\u0430", "\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0432\u044d\u0440\u0441\u0430\u043b\u044c"], "fr": ["transversale"], "en": ["transversal"], "nl": ["dwarslijn"], "ru": ["\u043f\u043e\u043f\u0435\u0440\u0435\u0447\u0438\u043d\u0430", "\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0432\u0435\u0440\u0441\u0430\u043b\u044c"], "de": ["Transversale", "Schnittgerade"], "hu": ["\u00e1tl\u00f3", "har\u00e1ntvonal"]}, "examples": [["la\u016d la transverso", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "transvers", "primary": false}, "preparado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Agado por prepari.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0433\u043e\u0442\u043e\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u043e\u0434\u0433\u043e\u0442\u043e\u0432\u043a\u0430"], "fr": ["pr\u00e9paration"], "nl": ["voorbereiding"], "be": ["\u043f\u0430\u0434\u0440\u044b\u0445\u0442\u043e\u045e\u043a\u0430"], "de": ["Vorbereitung"], "es": ["preparaci\u00f3n"], "hu": ["el\u0151k\u00e9sz\u00edt\u00e9s", "elk\u00e9sz\u00edt\u00e9s"]}, "examples": [["preparado al la unua komunio, al ekzameno", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Posttagmeza tempoperiodo (proksimime de la 3a horo posttagmeze \u011dis la la sunsubiro) dum kiu la judismanoj preparas \u0109ion necesan por sabato a\u016d simila festo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0433\u043e\u0442\u043e\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u044f\u0442\u043d\u0438\u0446\u0430"]}, "examples": [["estis la Preparado de la Pasko, \u0109irka\u016d la sesa horo", "La Nova Testamento, S. Johano 19:14"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Tiu Preparado iom similas la okcidentan ofertorion, tamen anka\u016d grave de \u011di diferencas."], "primary definition": "La unua parto de la ortodoksa liturgio, dum kiu la substanco por la e\u016d\u0125aristio estas preparata.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u043a\u043e\u043c\u0438\u0434\u0438\u044f"], "en": ["liturgy of preparation", "prothesis"], "ro": ["proscomidia", "proteza"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u043a\u043e\u043c\u0438\u0434\u0438\u044f"], "el": ["\u03c0\u03c1\u03bf\u03c3\u03ba\u03bf\u03bc\u03b9\u03b4\u03ae"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prepar", "primary": false}, "transversa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tratran\u0109anta perpendikulare a\u016d oblikve tra la \u0109efa direkto de ia linio a\u016d objekto.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043f\u044f\u0440\u043e\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["transversal"], "en": ["transverse"], "nl": ["dwars"], "pt": ["transversal"], "ru": ["\u043f\u043e\u043f\u0435\u0440\u0435\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["transversal", "quer verlaufend"], "hu": ["\u00e1tl\u00f3s", "har\u00e1nt-", "r\u00e9zsutos"]}, "examples": [["transversa trabo de fervojo", "B"], ["la transversaj strioj de la tigra felo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "transvers", "primary": true}, "transverse": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En transversa direkto.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043f\u0435\u0440\u0451\u043a"], "en": ["transversely"], "nl": ["dwars"], "be": ["\u043f\u0430\u043f\u044f\u0440\u043e\u043a", "\u0443\u043f\u043e\u043f\u0435\u0440\u0430\u043a"], "de": ["quer", "schr\u00e4g"], "hu": ["\u00e1tl\u00f3san", "har\u00e1nt", "r\u00e9zsutosan"]}, "examples": [["transverse de io", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "transvers", "primary": false}, "okulkavo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el la kava\u0135oj en kapo, en kiu estas okulglobo.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043b\u0430\u0437\u043d\u0438\u0446\u0430", "\u0433\u043b\u0430\u0437\u043d\u0430\u044f \u0432\u043f\u0430\u0434\u0438\u043d\u0430"], "fr": ["orbite (de l'\u0153il)"], "bg": ["\u043e\u0447\u043d\u0430 \u043a\u0443\u0445\u0438\u043d\u0430"], "nl": ["oogkas"], "pt": ["\u00f3rbita (ocular)"], "de": ["Augenh\u00f6hle"], "hu": ["szemg\u00f6d\u00f6r"], "en": ["cavity of the eye"]}, "examples": [["la Morto rigardis per siaj okulkavoj al la finrikoltita kampo de la Vivo", "J. Baghy, Son\u011do de la morto, Literatura Mondo, 1922-12, p. 55a-60a"], ["okuloj profundi\u011dintaj en la okulkavoj", "V. Gar\u015din, trad. M.. Povorin, La ru\u011da floro, La Ondo de Esperanto, 2006:12 (146)"]], "subdefinitions": []}], "root": "kav", "primary": false}, "surtuto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En la e\u016dropa modo, kaftano kun la baskoj atingantaj genuojn (iam iom pli longa, iam malpli), kun kolumo, iom malstrikta \u0109e la talio, kun butonoj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u044e\u0440\u0442\u0443\u043a"], "fr": ["pardessus"], "en": ["overcoat"], "nl": ["overjas"], "hu": ["kab\u00e1t", "k\u00f6nt\u00f6s"]}, "examples": [["la ru\u011daj surtutoj de la doganistoj", "Z"], ["brilas sur lia kapo la \u0109apelo, brilas sur la manoj la gantoj kun duobla kunkudro, brilas sur la brusto ora \u0109eneto kaj balanci\u011das gracie sur la malluma fono de la surtuto", "Marta"], ["en la po\u015do de mia pantalono mi portas monujon, kaj en la po\u015do de mia surtuto mi portas paperujon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 40."], ["multo da gastoj en nigraj surtutoj kaj frakoj aliras anta\u016de al la mano de Anna Andrejevna", "N.V. Gogol, trad. Zamenhof, La revizoro, Akto 5a, Sceno 5a."], ["\u015di kaptis sian surtuton, sukcesis surmeti kaj butonumi \u011din, kaj kuris nudpiede tra la koridoro \u015ci \u015danceli\u011de revenis al sia lit\u0109ambro, demetis la surtuton kaj provis denove surmeti sian pi\u0135amopantalonon", "Marjorie BOULTON, Ebrivirgeco. La nica literatura revuo, 3:3."]], "subdefinitions": []}], "root": "surtut", "primary": true}, "peco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Derompita a\u016d detran\u0109ita parto de solida korpo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0432\u0430\u043b\u0430\u043a", "\u0447\u0430\u0441\u0442\u043a\u0430", "\u0430\u0431\u0440\u044b\u0432\u0430\u043a", "\u0430\u0431\u043b\u043e\u043c\u0430\u043a", "\u0444\u0440\u0430\u0433\u043c\u044d\u043d\u0442"], "fr": ["\u00e9l\u00e9ment (d'un tout)", "morceau", "partie", "passage (d'une oeuvre)", "pi\u00e8ce (morceau)"], "en": ["piece"], "nl": ["stuk"], "pt": ["peda\u00e7o", "bocado", "naco", "pe\u00e7a", "lan\u00e7o", "trecho", "caco"], "ru": ["\u043a\u0443\u0441\u043e\u043a", "\u0447\u0430\u0441\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u043b\u043e\u043c\u043e\u043a", "\u043e\u0431\u0440\u044b\u0432\u043e\u043a", "\u0444\u0440\u0430\u0433\u043c\u0435\u043d\u0442"], "de": ["St\u00fcck"], "hu": ["darab"], "cs": ["kus", "kousek"], "es": ["pedazo"]}, "examples": [["peco da pano", null], ["peco de rompita briko", null], ["kuiru tiujn bonajn pecojn, la lumbojn kaj la \u015dultrojn", "Z"], ["bela peco da \u015dtofo", "Z"], ["peco de botelo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la apartigeblaj partoj, kies kunmetado kaj kuni\u011do konsistigas kompletan tuton.", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u0441\u0442\u043a\u0430", "\u0434\u044d\u0442\u0430\u043b\u044c", "\u0444\u0440\u0430\u0433\u043c\u044d\u043d\u0442"], "de": ["Teil"], "ru": ["\u0447\u0430\u0441\u0442\u044c", "\u0434\u0435\u0442\u0430\u043b\u044c", "\u0444\u0440\u0430\u0433\u043c\u0435\u043d\u0442"], "es": ["pieza"], "hu": ["alkatr\u00e9sz"]}, "examples": [["pecoj de ma\u015dino, horlo\u011do, \u0109arpenta\u0135o, jungilo, mozaiko, kolekto", null], ["ili vestas al li \u0109iun pecon de la novaj vestoj", "Z"], ["ni peco post peco prezentos al niaj legantoj la tutan lingvon", "Z"], ["grandan gravecon havas tiu peco da tempo", "Z"], ["ricevi salajron popecan, po peco", null], ["diverspeca vesto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Apartigita parto de spirita verko.", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u0441\u0442\u043a\u0430", "\u0443\u0440\u044b\u0432\u0430\u043a", "\u0444\u0440\u0430\u0433\u043c\u044d\u043d\u0442"], "de": ["St\u00fcck"], "ru": ["\u0447\u0430\u0441\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u0440\u044b\u0432\u043e\u043a", "\u0444\u0440\u0430\u0433\u043c\u0435\u043d\u0442"], "es": ["fragmento"], "hu": ["darab", "r\u00e9szlet"]}, "examples": [["en la libro estas anka\u016d pecoj sistemaj por lerni kaj ripeti", "Z"], ["mi volas legi al vi tre belan pecon", null], ["peco de muziko", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "pec", "primary": true}, "anatomio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri la konsisto de korpoj de vivuloj, parto de biologio.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0430\u0442\u043e\u043c\u0456\u044f"], "fr": ["anatomie"], "en": ["anatomy"], "nl": ["anatomie"], "ru": ["\u0430\u043d\u0430\u0442\u043e\u043c\u0438\u044f"], "de": ["Lehre vom K\u00f6rperbau", "Anatomie"], "it": ["anatomia"], "sv": ["anatomi"], "sk": ["anat\u00f3mia"], "fa": ["\u06a9\u0627\u0644\u0628\u062f\u0634\u0646\u0627\u0633\u06cc", "\u0622\u0646\u0627\u062a\u0648\u0645\u06cc", "\u062a\u0634\u0631\u06cc\u062d"], "es": ["anatom\u00eda"], "pl": ["anatomia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anatomi", "primary": true}, "sublimo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago sublimi.", "translations": {"be": ["\u0443\u0437\u0433\u043e\u043d\u043a\u0430", "\u0441\u0443\u0431\u043b\u0456\u043c\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["sublimation"], "nl": ["sublimatie"], "ru": ["\u0432\u043e\u0437\u0433\u043e\u043d\u043a\u0430", "\u0441\u0443\u0431\u043b\u0438\u043c\u0430\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Sublimation"], "fa": ["\u062a\u0635\u0639\u06cc\u062f"], "hu": ["szublim\u00e1l\u00e1s", "szublim\u00e1ci\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sublim", "primary": false}, "sublima": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Belega, superbela.", "translations": {"be": ["\u0443\u0437\u044c\u043d\u0451\u0441\u043b\u044b", "\u0432\u0435\u043b\u0456\u0447\u043d\u044b", "\u0433\u0440\u0430\u043d\u0434\u044b\u0451\u0437\u043d\u044b"], "de": ["sublim", "gro\u00dfartig"], "nl": ["subliem", "verheven"], "ru": ["\u0432\u0435\u043b\u0438\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0433\u0440\u0430\u043d\u0434\u0438\u043e\u0437\u043d\u044b\u0439", "\u0432\u043e\u0437\u0432\u044b\u0448\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["gy\u00f6ny\u00f6r\u0171", "k\u00e1pr\u00e1zatos"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Noblega, supernobla.", "translations": {"de": ["sublim", "majest\u00e4tisch", "erhaben"], "hu": ["fens\u00e9ges", "magasztos"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sublim", "primary": true}, "Aerpumpilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nord-hemisfera stelfiguro (Antlia).", "translations": {"fa": ["\u062a\u0644\u0645\u0628\u0647 (\u0635\u0648\u0631\u062a \u0641\u0644\u06a9\u06cc)"], "de": ["Luftpumpe"], "nl": ["Luchtpomp (sterrenbeeld)"], "es": ["M\u00e1quina Neum\u00e1tica"], "en": ["Antlia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pump", "primary": false}, "akvosciencisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri akvoscienco.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0438\u0434\u0440\u043e\u043b\u043e\u0433"], "fr": ["hydrologiste", "hydrologue"], "nl": ["waterbouwkundige", "hydroloog"], "fa": ["\u0622\u0628\u200c\u0634\u0646\u0627\u0633"], "it": ["idrologo"], "pl": ["hydrolog"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "akv", "primary": false}, "inkubatoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u043a\u0443\u0431\u0430\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["incubateur", "couveuse"], "en": ["incubator"], "pt": ["incubadora"], "ru": ["\u0438\u043d\u043a\u0443\u0431\u0430\u0442\u043e\u0440"], "de": ["Brutkasten", "Inkubator [fak]"], "hu": ["inkub\u00e1tor", "keltet\u0151g\u00e9p"], "es": ["incubadora"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "inkubator", "primary": true}, "memorlikado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Programista eraro, manifesti\u011danta en perdo de loko en komputila memoro pro multobla disponigo de dinamika memorareo por datumoj sen posta liberigo de \u011di, pro kio la disponebla memoro el\u0109erpi\u011das kaj la programo paneas.", "translations": {"be": ["\u0443\u0446\u0435\u0447\u043a\u0430 \u043f\u0430\u043c\u044f\u0446\u0456"], "fr": ["fuite de m\u00e9moire"], "en": ["memory leak"], "nl": ["geheugenlek"], "ru": ["\u0443\u0442\u0435\u0447\u043a\u0430 \u043f\u0430\u043c\u044f\u0442\u0438"], "de": ["Speicherleck"], "sv": ["minnesl\u00e4cka"], "hu": ["mem\u00f3riafogy\u00e1s"]}, "examples": [["La\u016d la planoj oni komencos serioze koncentri\u011di je plirapidigo de la programo (kaj forigo de memorlikado) nur en M19 a\u016d M20", "Bertilo Wennergren, soc.culture.esperanto, Message-ID: 8uusm3$2ve8d$1@ID-4825.news.dfncis.de"]], "subdefinitions": []}], "root": "lik", "primary": false}, "berni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Mistrakti iun, lin levante en aeron kaj mallevante per tapi\u015do, kiun pluraj homoj tenas stre\u0109ata.", "translations": {"fr": ["berner (sur une couverture)"], "hu": ["megpokr\u00f3coz (leveg\u0151be hajig\u00e1l)"]}, "examples": [["\u0109u oni bernos min denove, mi ne scias, \u0109ar oni ne povas preventi tiajn misfortunojn", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha \u0109apitro 21a, p. 147a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bern", "primary": true}, "katuno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malpeza kotona teksa\u0135o, \u011denerale surpresita per koloraj desegna\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0432\u0430\u045e\u043d\u044f\u043d\u0430\u044f \u0442\u043a\u0430\u043d\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["toile de coton", "cotonnade"], "bg": ["\u0431\u0430\u0441\u043c\u0430"], "nl": ["katoenen weefsel"], "ru": ["\u0445\u043b\u043e\u043f\u0447\u0430\u0442\u043e\u0431\u0443\u043c\u0430\u0436\u043d\u0430\u044f \u0442\u043a\u0430\u043d\u044c"], "de": ["Kattun"], "hu": ["karton", "pamutsz\u00f6vet"], "en": ["cotton cloth", "cotton fabric"]}, "examples": [["indieno, kalikoto, kretono, nankeno, perkalo estas katunoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "katun", "primary": true}, "deflacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u0444\u043b\u044f\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["d\u00e9flation"], "en": ["deflation"], "pt": ["defla\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0434\u0435\u0444\u043b\u044f\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Deflation"], "hu": ["defl\u00e1ci\u00f3"], "sk": ["defl\u00e1cia"], "fa": ["\u062a\u0648\u0631\u0645 \u0645\u0646\u0641\u06cc"], "es": ["deflaci\u00f3n"], "pl": ["deflacja"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malplimulti\u011do de la papermona kvanto en la cirkulado.", "translations": {"de": ["Geldverknappung"], "hu": ["p\u00e9nzsz\u0171k\u00edt\u00e9s"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Gajno de a\u0109etpovo de la mono.", "translations": {"de": ["Aufwertung"], "hu": ["fel\u00e9rt\u00e9kel\u0151d\u00e9s"]}, "examples": []}]}, {"remarks": [], "primary definition": "malinflacio;", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "inflacio.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "deflaci", "primary": true}, "gineceo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparta lo\u011dejo por la virinoj en la hejmo.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0438\u043d\u0435\u043a\u0435\u0439"], "fr": ["gyn\u00e9c\u00e9e (t.s.)"], "en": ["gynaeceum"], "nl": ["vrouwenvertrek"], "pt": ["gineceu"], "de": ["Frauengemach"], "hu": ["gynaeceum", "n\u0151i lakoszt\u00e1ly"], "fa": ["\u0627\u0646\u062f\u0631\u0648\u0646", "\u062d\u0631\u0645\u0633\u0631\u0627"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La tuto de la inaj organoj de la floro, formita el la fruktofolioj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0441\u0442\u0438\u043a"], "en": ["gynoecium"], "pt": ["gineceu (bot\u00e2nica)"], "la": ["Gynoeceum"], "hu": ["term\u0151t\u00e1j", "gynaeceum"], "fa": ["\u0645\u0627\u062f\u06af\u06cc (\u06af\u06cc\u0627\u0647\u0634\u0646\u0627\u0633\u06cc)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ginece", "primary": true}, "numeri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Signi ion per numero.", "translations": {"be": ["\u043d\u0443\u043c\u0430\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["num\u00e9roter"], "nl": ["nummeren"], "pt": ["numerar"], "ru": ["\u043d\u0443\u043c\u0435\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["nummerieren"], "hu": ["megsz\u00e1moz"], "br": ["niverenni\u00f1"], "es": ["numerar"]}, "examples": [["numeri pa\u011dojn de libro, librojn de biblioteko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "numer", "primary": false}, "inteligentulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo inteligenta.", "translations": {"pt": ["pessoa inteligente"], "hu": ["intelligens ember", "\u00e9rtelmes ember"]}, "examples": [["se oni observas la homojn, oni konstatas, ke inter ili trovi\u011das malmulte da inteligentuloj: preska\u016d \u0109iuj ja estas kutimuloj, rutinuloj, tradiciuloj", "Vortoj de k-do LantiPensoj"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"hu": ["entellekt\u00fcel", "\u00e9rtelmis\u00e9gi ember"]}, "examples": [["mi, kiel \u0109iu inteligentulo, ne povas verki sen la humoro", "Metropoliteno\u0109ap. 1"]], "subdefinitions": []}], "root": "inteligent", "primary": false}, "numero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Cifero a\u016d nombro montranta la vicon de iu objekto inter aliaj.", "translations": {"be": ["\u043d\u0443\u043c\u0430\u0440"], "fr": ["num\u00e9ro"], "en": ["number"], "nl": ["nummer"], "pt": ["n\u00famero"], "ru": ["\u043d\u043e\u043c\u0435\u0440"], "de": ["Nummer"], "hu": ["sz\u00e1m"], "br": ["niverenn"], "cs": ["\u010d\u00edslo"], "es": ["n\u00famero"]}, "examples": [["numero de pa\u011do, domo, telefono, bileto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La objekto mem signita per iu numero.", "translations": {"es": ["ejemplar"]}, "examples": [["numero de gazeto", null], ["gajna numero de loterio", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "numer", "primary": true}, "ekzegezisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri ekzegezo, speciale pri ekzegezo de la Biblio.", "translations": {"ru": ["\u044d\u043a\u0437\u0435\u0433\u0435\u0442", "\u0442\u043e\u043b\u043a\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u0438\u043d\u0442\u0435\u0440\u043f\u0440\u0435\u0442\u0430\u0442\u043e\u0440"], "fr": ["ex\u00e9g\u00e8te"], "en": ["exegete"], "fa": ["\u0645\u0641\u0633\u0631"], "de": ["Interpret", "Textausleger", "Bibelausleger", "Exeget"], "hu": ["exeg\u00e9ta", "bibliamagyar\u00e1z\u00f3", "sz\u00f6vegmagyar\u00e1z\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekzegez", "primary": false}, "e\u0109": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Surprize anka\u016d; ne nur sed plie; sed krom tio.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0432\u0430\u0442, \u043d\u0430\u0442"], "fr": ["m\u00eame (adv.)"], "nl": ["zelfs"], "ru": ["\u0434\u0430\u0436\u0435"], "de": ["sogar", "selbst"], "tr": ["bile"], "tp": ["kin"], "hu": ["s\u0151t", "m\u00e9g... is"], "es": ["incluso", "aun"], "cs": ["ba i", "dokonce"], "fi": ["jopa", "viel\u00e4p\u00e4", "-kin", "(en nea frazo) edes", "-kaan, -k\u00e4\u00e4n"], "pl": ["wr\u0119cz", "nawet"], "he": ["\u05d0\u05e4\u05d9\u05dc\u05d5", "\u05d0\u05e3"]}, "examples": [["kontentigi \u0109iujn e\u0109 an\u011delo ne povas", "Proverbaro esperanta"], ["e\u0109 kiu plej bone pafas tamen iam maltrafas", "Proverbaro esperanta"], ["e\u0109 sur la suno trovi\u011das makuloj", "Proverbaro esperanta"], ["e\u0109 signo ne restis, kie urbo estis", "Proverbaro esperanta"], ["kaj mi e\u0109 diros ke...", null], ["e\u0109 se mi volus halti, mi ne povus", "Z"], ["mi ne diros e\u0109 unu vorton", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "e\u0109", "primary": true}, "motacilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio motaciledoj (Motacilla).", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u044f\u0441\u043e\u0433\u0443\u0437\u043a\u0430"], "fr": ["bergeronnette", "hoche-queue"], "en": ["wagtail"], "nl": ["kwikstaart"], "pt": ["alv\u00e9loa (ornit., PT)", "alv\u00e9ola (ornit., PT)", "alv\u00e9ola-branca (ornit.)", "boieira (ornit.)", "lavandeira (ornit.)", "lavandisca (ornit.)", "pastorinha (ornit.)"], "be": ["\u0441\u0456\u0442\u0430\u045e\u043a\u0430", "\u043f\u043b\u0456\u0441\u043a\u0430"], "de": ["Bachstelze (k.a.)"], "sv": ["\u00e4rla"], "hu": ["billeget\u0151"], "cs": ["konipas"], "pl": ["pliszka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "motacil", "primary": true}, "diagonala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri streko a\u016d rekto) Samdirekta kiel la diagonalo.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u044f\u0433\u0430\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["diagonal"], "en": ["diagonal"], "ru": ["\u0434\u0438\u0430\u0433\u043e\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["diagonal"], "hu": ["\u00e1tl\u00f3s", "diagon\u00e1lis"], "es": ["diagonal"], "pl": ["przek\u0105tny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri elemento de (n,n)-matrico) Estanta sur \u011dia diagonalo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0438\u0430\u0433\u043e\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 (\u044d\u043b\u0435\u043c\u0435\u043d\u0442)"], "fr": ["(\u00e9l\u00e9ment) diagonal"], "en": ["diagonal (element)"], "de": ["Diagonal-(element)"], "hu": ["diagon\u00e1l-", "f\u0151\u00e1tl\u00f3beli"], "pl": ["(element) przek\u0105tny"]}, "examples": [["matrico kun egalaj diagonalaj elementoj", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri (n,n)-matrico) Kies \u0109iuj elementoj estas nulaj, krom tiuj situantaj sur \u011dia diagonalo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0438\u0430\u0433\u043e\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f (\u043c\u0430\u0442\u0440\u0438\u0446\u0430)"], "fr": ["(matrice) diagonale"], "en": ["diagonal (matrix)"], "de": ["Diagonal-(matrix)"], "hu": ["diagon\u00e1lis (m\u00e1trix)", "\u00e1tl\u00f3s (m\u00e1trix)"], "pl": ["(macierz) diagonalna", "(macierz) przek\u0105tniowa"]}, "examples": [["la unuomatrico estas diagonala", null]]}]}], "root": "diagonal", "primary": false}, "diagonalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de plurlatero) Rekto a\u016d streko, kunliganta du verticojn, kiuj ne apartenas al la sama latero.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u044f\u0433\u0430\u043d\u0430\u043b\u044c"], "fr": ["diagonale"], "en": ["diagonal"], "pt": ["diagonal"], "ru": ["\u0434\u0438\u0430\u0433\u043e\u043d\u0430\u043b\u044c"], "de": ["Diagonale"], "hu": ["\u00e1tl\u00f3", "f\u0151\u00e1tl\u00f3"], "sk": ["uhloprie\u010dka"], "es": ["diagonal"], "pl": ["przek\u0105tna", "przek\u0105tnia"]}, "examples": [["ne ekzistas diagonalo en triangulo", null], ["en kvarlatero ekzistas du diagonaloj", null], ["la diagonaloj de paralelogramo sin intersekcas en siaj mezoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de (n,n)-matrico) La n-opo, konsistanta el \u0109iuj \u011diaj elementoj kun indico (i,i).", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "diagonal", "primary": true}, "hidrogeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 1, atompezo 1,00797, simbolo H. Gaso plej malpeza kaj senkolora.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u0434\u0430\u0440\u043e\u0434"], "fr": ["hydrog\u00e8ne"], "en": ["hydrogen"], "el": ["\u03c5\u03b4\u03c1\u03bf\u03b3\u03cc\u03bd\u03bf"], "de": ["Wasserstoff"], "it": ["idrogeno"], "hu": ["hidrog\u00e9n"], "fa": ["\u0647\u06cc\u062f\u0631\u0648\u0698\u0646", "\u0626\u06cc\u062f\u0631\u0648\u0698\u0646"], "br": ["hidrogen"], "es": ["hidr\u00f3geno"], "ru": ["\u0432\u043e\u0434\u043e\u0440\u043e\u0434"], "nl": ["waterstof"], "pt": ["hidrog\u00eanio"], "la": ["Hydrogenium"], "tr": ["hidrojen"], "pl": ["wod\u00f3r"]}, "examples": [["la elektrolizo malkomponas akvon je hidrogeno kaj oksigeno", "Stanis\u0142aw Lem, trd. Valentin Melnikov: Luna nokto (radia a\u016dda\u0135o), Arkivo de \"Survoje\", en la lasta alineo"]], "subdefinitions": []}], "root": "hidrogen", "primary": true}, "enbrakigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Levi, surpreni sur siajn brakojn.", "translations": {"fr": ["prendre sur ses bras"], "en": ["hug"], "nl": ["omhelzen"], "br": ["kemer en e zivrec'h"], "it": ["inbracciare", "prendere in braccio"], "pl": ["bra\u0107 na r\u0119ce"]}, "examples": [["Marta genui\u011dinte volis enbrakigi la filineton", "Marta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"sv": ["krama", "omfamna"], "pl": ["obejmowa\u0107 (ramionami)", "bra\u0107 w ramiona", "u\u015bciska\u0107"]}, "examples": [["kial, mia filo, vi volas ser\u0109i al vi plezuron \u0109e fremda virino kaj enbrakigi ne apartenantan al vi?", "La Malnova Testamento, Sentencoj 5:20"]], "subdefinitions": []}], "root": "brak", "primary": false}, "Sirdarjo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda rivero de la Interna Azio, fluanta el la Fergana Valo al (la Malranda) Aralo.", "translations": {"be": ["\u0421\u044b\u0440\u0434\u0430\u0440'\u044f"], "fa": ["\u0633\u06cc\u0631\u062f\u0631\u06cc\u0627", "\u0633\u06cc\u062d\u0648\u0646"], "en": ["Syr Darya", "Jaxartes", "Yaxartes"], "ru": ["\u0421\u044b\u0440\u0434\u0430\u0440\u044c\u044f", "\u042f\u043a\u0441\u0430\u0440\u0442"], "de": ["Syr-Darja"], "hu": ["Szir-darja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Sirdarj", "primary": true}, "flegmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Trankvilo, sinrega senpasieco evitanta koleron, timon....", "translations": {"be": ["\u0444\u043b\u0435\u0433\u043c\u0430"], "fr": ["flegme", "placidit\u00e9"], "en": ["apathy", "stolidity", "calmness", "composure", "phlegm"], "nl": ["flegma"], "pt": ["fleuma", "calma", "frieza", "impassibilidade"], "ru": ["\u0444\u043b\u0435\u0433\u043c\u0430"], "de": ["Phlegma", "Gleichg\u00fcltigkeit", "Tr\u00e4gheit"], "hu": ["flegma", "hidegv\u00e9r"]}, "examples": [["diskuti kun flegmo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "flegm", "primary": true}, "kariko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio karikacoj (Carica), kies specio melonarbo (Carica papaya) estas kultivata pro la melonsimilaj fruktoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043f\u0430\u044f (\u0434\u0440\u044d\u0432\u0430)"], "fr": ["papayer"], "en": ["papaya"], "nl": ["papayaboom"], "ru": ["\u0434\u044b\u043d\u043d\u043e\u0435 \u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e", "\u043f\u0430\u043f\u0430\u0439\u044f"], "de": ["Melonenbaum", "Papaya"], "hu": ["dinnyefa", "papaja"], "fa": ["\u062e\u0631\u0628\u0632\u0647\u0654 \u062f\u0631\u062e\u062a\u06cc"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "karik", "primary": true}, "Paskalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Franclingve: Blaise Pascal, 1623-1662. Franca sciencisto kaj filozofo.", "translations": {"be": ["\u041f\u0430\u0441\u043a\u0430\u043b\u044c (\u0444\u0440\u0430\u043d\u0446\u0443\u0441\u043a\u0456 \u043d\u0430\u0432\u0443\u043a\u043e\u045e\u0446\u0430)"], "en": ["Pascal"], "nl": ["Blaise Pascal"], "pt": ["Pascal"], "ru": ["\u041f\u0430\u0441\u043a\u0430\u043b\u044c"], "de": ["Pascal"], "it": ["Pascal (fil.)"], "hu": ["Pascal"], "fa": ["\u0628\u0644\u0632 \u067e\u0627\u0633\u06a9\u0627\u0644"], "es": ["Pascal"], "pl": ["Pascal"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Populara programlingvo kreita en 1969 kaj nomita oma\u011de al Paskalo,.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u043a\u0430\u043b\u044c (\u043c\u043e\u0432\u0430 \u043f\u0440\u0430\u0433\u0440\u0430\u043c\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u044f)"], "fr": ["Pascal (informatique)"], "nl": ["Pascal (taal)"], "ru": ["\u043f\u0430\u0441\u043a\u0430\u043b\u044c (\u044f\u0437\u044b\u043a \u043f\u0440\u043e\u0433\u0440\u0430\u043c\u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u044f)"], "de": ["Pascal (Programmiersprache)"], "it": ["Pascal (inf.)"], "hu": ["Pascal (programnyelv)"], "fa": ["\u067e\u0627\u0633\u06a9\u0627\u0644 (\u0632\u0628\u0627\u0646 \u0628\u0631\u0646\u0627\u0645\u0647\u200c\u0646\u0648\u06cc\u0633\u06cc)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Paskal", "primary": true}, "flegma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Restanta senpasia, ne facile incitebla.", "translations": {"be": ["\u0444\u043b\u0435\u0433\u043c\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["flegmatique", "placide"], "en": ["phlegmatic", "impassive", "stolid", "calm"], "nl": ["onverstoorbaar", "flegmatisch", "flegmatiek"], "ru": ["\u0444\u043b\u0435\u0433\u043c\u0430\u0442\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["phlegmatisch", "gleichg\u00fcltig", "tr\u00e4ge"], "hu": ["flegmatikus", "egykedv\u0171"]}, "examples": [["flegma tono, karaktero", null], ["flegma temperamento", null], ["flegma homo", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "flegm", "primary": false}, "senambiguigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Pliklarigi forigante ambiguojn.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0438\u0442\u044c \u0434\u0432\u0443\u0441\u043c\u044b\u0441\u043b\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9sambigu\u00efser", "d\u00e9sambig\u00fciser"], "hu": ["egy\u00e9rtelm\u0171s\u00edt", "egy\u00e9rtelm\u0171v\u00e9 tesz"]}, "examples": [["senambiguigi la frazojn kie la dependa vorto estas akuzativa", "S. Pokrovksij, Re: Mia propono [lingvo], soc.culture.esperanto, 2004-04-20"]], "subdefinitions": []}], "root": "ambigu", "primary": false}, "senheredigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senigi iun je la atendita hereda\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0437\u0431\u0430\u0432\u0456\u0446\u044c \u0441\u043f\u0430\u0434\u0447\u044b\u043d\u044b"], "fr": ["d\u00e9sh\u00e9riter"], "en": ["disown", "disinherit", "write out of one's will"], "nl": ["onterven"], "pt": ["deserdar"], "el": ["\u03b1\u03c0\u03bf\u03ba\u03bb\u03b7\u03c1\u03ce\u03bd\u03c9"], "de": ["enterben"], "it": ["disconoscere (elim. dalla succesione)", "escludere dalla eredit\u00e0"], "hu": ["kiz\u00e1r az \u00f6r\u00f6ks\u00e9gb\u0151l"], "es": ["desheredar"], "br": ["dish\u00earia\u00f1"], "ru": ["\u043b\u0438\u0448\u0438\u0442\u044c \u043d\u0430\u0441\u043b\u0435\u0434\u0441\u0442\u0432\u0430"], "pl": ["wydziedziczy\u0107"]}, "examples": [["senheredigi maldankan filon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hered", "primary": false}, "dispona\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato, aran\u011da\u0135o kiu estas parto de komputa sistemo kaj estas disponigebla al ties taskoj.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0441\u0442\u0440\u043e\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["unit\u00e9", "dispositif"], "en": ["device"], "pt": ["dispositivo"], "fa": ["\u0627\u0628\u0632\u0627\u0631", "\u062f\u0633\u062a\u06af\u0627\u0647"], "pl": ["urz\u0105dzenei"], "hu": ["eszk\u00f6z", "k\u00e9sz\u00fcl\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dispon", "primary": false}, "etendi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malvolvi la\u016d la longo, longigante en unu direkto.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u044c\u0446\u044f\u0433\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u0446\u044f\u0433\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u0430\u0446\u044f\u0433\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u043f\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456\u0440\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["\u00e9tendre", "\u00e9tirer", "r\u00e9pandre", "tendre (qc \u00e0 qn)"], "en": ["extend"], "pt": ["estender", "desdobrar", "estirar", "espraiar"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u044f\u0433\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0442\u044f\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0442\u044f\u0433\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0442\u044f\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0442\u044f\u0433\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0442\u044f\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0448\u0438\u0440\u044f\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0448\u0438\u0440\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0438\u0440\u0430\u0442\u044c"], "de": ["strecken", "ausbreiten", "stecken"], "es": ["extender"], "cs": ["rozp\u0159\u00e1hnout"], "pl": ["rozk\u0142ada\u0107", "wyci\u0105ga\u0107", "rozprostowa\u0107"]}, "examples": [["etendi la brakojn al la \u0109ielo", "Z"], ["etendi la manon al iu", "Z"], ["etendi rubandon, ferfadenon", null], ["etendi la membrojn", null], ["etendi la kapon tra la fenestro, super la \u015dultron de iu", "Z"], ["etendi sian rigardon malproksimen", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Doni, prezenti ion etendante la brakon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0442\u044f\u043d\u0443\u0442\u044c"], "pl": ["wyci\u0105ga\u0107", "wystawia\u0107"]}, "examples": [["etendi ringon al iu", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 4"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malvolvi \u0109iudirekten, kovrante pli ampleksan spacon.", "translations": {"pl": ["rozpo\u015bciera\u0107", "rozwiesza\u0107", "roz\u015bciela\u0107"]}, "examples": [["etendi tola\u0135on sur \u015dnuro por \u011din sekigi", null], ["etendi la flugilojn", "La Malnova Testamento, I. Kroniko 28:18"], ["etendi flagojn, tendon, kurtenon, mantelon", null], ["etendi fumnubon anta\u016d la fronto", null], ["etendi tapi\u015don sur tablo(n), tapeton sur muro(n)", null], ["etendi reton, velon", "B"], ["li etendis siajn batalionojn sur la kampo", null], ["etendi pajlon sur la tero", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Plilongigi a\u016d pliampleksigi metalon, malplidikigante \u011din.", "translations": {}, "examples": [["etendi oron per martelado, per fadenigilo", null], ["batetendi foliojn da oro", "La Malnova Testamento, Eliro 39:3"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Disvastigi \u0109iudirekten.", "translations": {"pl": ["rozpo\u015bciera\u0107", "rozci\u0105ga\u0107", "rozprzestrzenia\u0107", "rozszerza\u0107", "si\u0119ga\u0107"]}, "examples": [["la maro ku\u015dis etendita anta\u016d la knabino", "Fabeloj, volumo 1, Sova\u011daj cignoj"], ["la vento disetendas la bonodoron de floroj", "B"], ["oni devas etendi la regulon al \u0109iuj similaj okazoj", null], ["etendi sian programon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "etend", "primary": true}, "dratemajlo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de \u0109elemajlo en kiu la vandoj estas el platigita drato a\u016d filigrano.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0438\u043d\u0438\u0444\u0442\u044c \u043d\u0430 \u0441\u043a\u0430\u043d\u0438"], "fr": ["cloisonn\u00e9 (joaillerie)"], "de": ["Drahtemail"]}, "examples": [["oni konservas la bustrelikvujon de re\u011do Sankta Ladislao la 1a, mirindan memora\u0135on de la mezepoka hungara cizelarto en dratemajla tekniko", "Jozefo Horvath: Gy\u0151r a\u016d kie ekkokerikis ventokoko, Monato jaro 2002a, numero 8a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "emajl", "primary": false}, "forpu\u015di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Forigi pu\u015dante.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043f\u0445\u043d\u0443\u0446\u044c", "\u0430\u0434\u043f\u0456\u0445\u043d\u0443\u0446\u044c", "\u0430\u0434\u0448\u0442\u0443\u0440\u0445\u043d\u0443\u0446\u044c"], "fr": ["pousser hors de", "repousser"], "nl": ["wegstoten", "uitstoten"], "ru": ["\u0432\u044b\u0442\u043e\u043b\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0442\u0430\u043b\u043a\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u0442\u043e\u043b\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u0442\u0430\u043b\u043a\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["kil\u00f6k", "f\u00e9lrel\u00f6k"]}, "examples": [["elpu\u015di iun de lia loko", null], ["forpu\u015di almozulon el la korto", null], ["de l' fremdulo forpu\u015das min la timo", "Z"], ["vi estos elpu\u015dita el via hereda\u0135o", "Z"], ["Esperanto neniom celas elpu\u015di la naciajn lingvojn", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malkonsenti, malakcepti, rifuzi.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0442\u043e\u043b\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u043c\u0435\u0441\u0442\u0438"], "hu": ["elutas\u00edt"]}, "examples": [["forpu\u015di peton, admonon, instruon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "pu\u015d", "primary": false}, "tiaspeca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tia, de tia speco, aspekto, sinteno.", "translations": {"fr": ["de ce genre", "de cette esp\u00e8ce"], "hu": ["ilyenfajta", "ilyesf\u00e9le"]}, "examples": [["mi, mia kara, ne estas tiaspeca!", "La Revizo, akto 2a, sceno 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "spec", "primary": false}, "kariolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Durada malpeza nekovrita veturilo.", "translations": {"be": ["\u0434\u0432\u0443\u043a\u043e\u043b\u043a\u0430"], "fr": ["carriole"], "en": ["dog cart", "trap"], "nl": ["sjees"], "ru": ["\u0434\u0432\u0443\u043a\u043e\u043b\u043a\u0430"], "de": ["Kariole"], "hu": ["kord\u00e9"], "pl": ["kariolka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kariol", "primary": true}, "kordinstrumento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Muzikinstrumento en kiu sono estas produktata per vibrado de kordoj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0443\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0438\u043d\u0441\u0442\u0440\u0443\u043c\u0435\u043d\u0442"], "fr": ["(instrument de musique \u00e0) cordes"], "en": ["string instrument"], "nl": ["snaarinstrument"], "pt": ["instrumento de cordas"], "de": ["Saiteninstrument"], "it": ["strumento a corda"], "hu": ["h\u00faros hangszer"], "fa": ["\u0633\u0627\u0632 \u0632\u0647\u06cc"], "es": ["instrumento de cuerdas"], "pl": ["instrument strunowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "instrument", "primary": false}, "Tin\u0109jo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bildstria persono kreita de Herg\u00e9 (Georges R\u00e9mi) en 1929.", "translations": {"fr": ["Tintin"], "bg": ["\u0422\u0438\u043d\u0442\u0438\u043d"], "nl": ["Kuifje"], "pt": ["Tintim"], "de": ["Tim"], "it": ["Tintin"], "hu": ["Tintin"], "en": ["Tintin"], "es": ["Tintin"], "lat": ["Tintinus"], "pl": ["Tintin"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Tin\u0109j", "primary": true}, "rezino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Glueca brulebla suko de kelkaj arboj, precipe de koniferoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u043c\u0430\u043b\u0430 (\u0434\u0440\u044d\u0432\u0430)"], "fr": ["r\u00e9sine"], "bg": ["\u0441\u043c\u043e\u043b\u0430"], "nl": ["hars"], "pt": ["resina"], "ru": ["\u0434\u0440\u0435\u0432\u0435\u0441\u043d\u0430\u044f \u0441\u043c\u043e\u043b\u0430"], "ca": ["resina"], "de": ["Harz"], "hu": ["gyanta"], "en": ["resin"], "es": ["resina"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Glueca plasto kapabla moli\u011di kaj provizore a\u016d definitive malmoli\u011di sub varmo\u015dan\u011doj.", "translations": {}, "examples": [["oni trempas la \u015dtonon per silikona rezino, kiu enpenetras 10 centimetrojn", "E. Raus, trad. A. De Salvo, Nova kuracmetodo..., Espero Katolika, 1976, numero 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "rezin", "primary": true}, "edzini\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "I\u011di edzino.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0439\u0442\u0438 \u0437\u0430\u043c\u0443\u0436"], "fr": ["\u00e9pouser", "se marier"], "en": ["get married"], "nl": ["huwen", "trouwen"], "be": ["\u0432\u044b\u0439\u0441\u044c\u0446\u0456 \u0437\u0430\u043c\u0443\u0436", "\u043f\u0430\u0431\u0440\u0430\u0446\u0446\u0430 (\u0437 \u043a\u0456\u043c\u0441\u044c\u0446\u0456)"], "de": ["heiraten"], "hu": ["hozz\u00e1megy (f\u00e9rj\u00fcl/n\u0151\u00fcl)", "megn\u0151s\u00fcl", "f\u00e9rjhez megy", "megh\u00e1zasodik"], "pl": ["wychodzi\u0107 za m\u0105\u017c"]}, "examples": [["\u015di edzini\u011dis kun sia kuzo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 39"]], "subdefinitions": []}], "root": "edz", "primary": false}, "klu\u0109stango": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stango, per kiu oni estigas klu\u0109on a\u016d malklu\u0109on.", "translations": {"ru": ["\u0440\u044b\u0447\u0430\u0433 \u0441\u0446\u0435\u043f\u043b\u0435\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["levier de vitesse"], "en": ["clutch arm", "clutch lever"], "nl": ["koppelstang"], "de": ["Kuppelstange"], "it": ["leva della frizione"], "hu": ["tengelykapcsol\u00f3kar"], "pl": ["d\u017awignia sprz\u0119g\u0142a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "klu\u0109", "primary": false}, "rajtigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Doni al iu ian rajton.", "translations": {"be": ["\u0443\u043f\u0430\u045e\u043d\u0430\u0432\u0430\u0436\u044b\u0446\u044c", "\u0434\u0430\u0446\u044c \u043f\u0440\u0430\u0432\u0430"], "fr": ["autoriser", "permettre"], "nl": ["machtigen"], "ru": ["\u0443\u043f\u043e\u043b\u043d\u043e\u043c\u043e\u0447\u0438\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u0434\u0435\u043b\u0438\u0442\u044c \u043f\u0440\u0430\u0432\u043e\u043c"], "de": ["berechtigen"], "hu": ["feljogos\u00edt", "felhatalmaz"], "pl": ["uprawnia\u0107", "dawa\u0107 prawo"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05e8\u05e9\u05d5\u05ea"]}, "examples": [["mi rajtigas vin vo\u0109doni en mia nomo", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi ion la\u016drajta, oficiale konfirmi.", "translations": {"hu": ["enged\u00e9lyez", "elismer (jogosnak)"], "nl": ["autoriseren"], "pl": ["uprawnia\u0107", "dawa\u0107 prawo"], "he": ["\u05dc\u05d0\u05e9\u05e8"]}, "examples": [["rajtiga dokumento", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rajt", "primary": false}, "engor\u011di\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Eni\u011di, resti en la gor\u011do.", "translations": {"nl": ["in de keel blijven steken"], "fr": ["rester dans la gorge", "s'enrouer (voix)"], "tr": ["bo\u011faz\u0131nda kalmak"], "pl": ["stan\u0105\u0107 w gardle"]}, "examples": [["ankora\u016d nun, kiam ni parolas pri \u011di, okazas ke la koro bategas, la okulo ploretas kaj la vo\u0109o engor\u011di\u011das", "Voja\u011dimpresoj, impresoj de svedoj, voja\u011dantaj en Rusujo"]], "subdefinitions": []}], "root": "gor\u011d", "primary": false}, "retano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Uzanto de la Interreto, \u00abretlandano\u00bb.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u044b\u0441\u0442\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a \u0406\u043d\u0442\u044d\u0440\u043d\u044d\u0442\u0430"], "fr": ["internaute"], "en": ["netter", "netizen"], "nl": ["Internetgebruiker"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u044c\u0437\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c \u0418\u043d\u0442\u0435\u0440\u043d\u0435\u0442\u0430", "\u0441\u0435\u0442\u044f\u043d\u0438\u043d"], "de": ["Internetnutzer"], "sv": ["internetanv\u00e4ndare"], "hu": ["internetez\u0151", "h\u00e1l\u00f3polg\u00e1r"], "pl": ["u\u017cytkownik sieci (komputerowej)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ret", "primary": false}, "flamenko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sudhispandevena stilo de kanto kaj danco kun gitara akompano.", "translations": {"fr": ["flamenco"], "de": ["Flamenco"], "it": ["flamenco"], "pt": ["flamenco"]}, "examples": [["Suda\u016dstralia ensemblo Los Gamberos kaj cigana kantisto Titi de Algeciras kunportis al la scenejo ardan flamenkon", "R. Sabelli, Voja\u011do Adelajden, 1997"], ["unu el la plej konataj kaj altkvalitaj flamenkaj festivaloj ekzistantaj nuntempe en Hispanio estas tiu kiu okazas \u0109iusomere en la murcia urbo La Uni\u00f3n", "-, Flamenko, Gazeto Andaluzia, 2005-01 \u011dis 03"]], "subdefinitions": []}], "root": "flamenk", "primary": true}, "kolegamo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pensmaniero komuna al la diversaj membroj de kolegaro, kontraste kaj kontra\u016de al tiu de alia kolegaro.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u043b\u0435\u0433\u0438\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043a\u043e\u0440\u043f\u043e\u0440\u0430\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439 \u0434\u0443\u0445"], "fr": ["coll\u00e9gialit\u00e9", "esprit de corps"], "nl": ["collegialiteit"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "koleg", "primary": false}, "kondukteco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["geleidbaarheid (arch.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kondukt", "primary": false}, "multpieduloj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043c\u043d\u0430\u0433\u0430\u043d\u043e\u0436\u043a\u0456 (\u043a\u043b\u044f\u0441)"], "fr": ["myriapodes"], "en": ["myriapods"], "nl": ["duizendpoten"], "ru": ["\u043c\u043d\u043e\u0433\u043e\u043d\u043e\u0436\u043a\u0438 (\u043a\u043b\u0430\u0441\u0441)"], "de": ["Tausendf\u00fc\u00dfer"], "hu": ["sokl\u00e1b\u00faak"]}, "examples": [["multpiedulo artikulo kun multaj piedoj", "T. Jansson, trad. S. Johansson, Muminvalo, Glosaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "pied", "primary": false}, "pomadi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u015cmiri per pomado.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0437\u0430\u0446\u044c (\u043c\u0430\u0437\u044c\u0437\u044e, \u043a\u0440\u044d\u043c\u0430\u043c)"], "fr": ["passer de la pommade (sens propre)", "pommader"], "nl": ["pommaderen"], "fa": ["\u067e\u0645\u0627\u062f \u0645\u0627\u0644\u06cc\u062f\u0646"], "ru": ["\u043c\u0430\u0437\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043c\u0430\u0437\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c (\u043a\u0440\u0435\u043c\u043e\u043c, \u043c\u0430\u0437\u044c\u044e)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pomad", "primary": false}, "pomado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Medikamenta a\u016d kosmetika \u015dmira\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0437\u044c (\u043a\u0430\u0441\u043c\u044d\u0442\u044b\u0447\u043d\u0430\u044f, \u043c\u044d\u0434\u044b\u0447\u043d\u0430\u044f)", "\u043a\u0440\u044d\u043c (\u043a\u0430\u0441\u043c\u044d\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b, \u043c\u044d\u0434\u044b\u0447\u043d\u044b)"], "fr": ["pommade"], "bg": ["\u043f\u043e\u043c\u0430\u0434\u0430"], "nl": ["pommade"], "pt": ["pomada"], "ru": ["\u043c\u0430\u0437\u044c", "\u043a\u0440\u0435\u043c"], "de": ["Pomade"], "hu": ["kr\u00e9m (ken\u0151cs)", "ken\u0151cs"], "fa": ["\u067e\u0645\u0627\u062f"], "en": ["pomade", "ointment"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pomad", "primary": true}, "retkamerao": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kamerao konektita al Interreto.", "translations": {"nl": ["webcam"], "de": ["Webcam"], "en": ["webcam"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ret", "primary": false}, "tomatpasto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konserva koncentra\u0135o el tomatoj en formo de pasto.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043c\u0430\u0442\u043d\u0430\u044f \u043f\u0430\u0441\u0442\u0430"], "en": ["tomato paste"], "nl": ["tomatenpasta"], "pt": ["extrato de tomate", "massa de tomate"], "ru": ["\u0442\u043e\u043c\u0430\u0442\u043d\u0430\u044f \u043f\u0430\u0441\u0442\u0430"], "de": ["Tomatenmark"], "hu": ["paradicsoms\u0171r\u00edtm\u00e9ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "past", "primary": false}, "\u015damano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En \u015damanismo, mediumo kiu kombinas la funkciojn de pastro, kuracisto, sor\u0109isto kaj divenisto.", "translations": {"be": ["\u0448\u0430\u043c\u0430\u043d"], "fr": ["chaman"], "bg": ["\u0448\u0430\u043c\u0430\u043d"], "nl": ["sjamaan"], "pt": ["xam\u00e3"], "ru": ["\u0448\u0430\u043c\u0430\u043d"], "de": ["Schamane", "Medizinmann"], "it": ["sciamano"], "sv": ["schaman"], "en": ["shaman"], "hu": ["s\u00e1m\u00e1n", "t\u00e1ltos"], "pl": ["szaman"]}, "examples": [["proksime en la arbarego trovi\u011dis, iomete ka\u015dita, la kabaneto kun la sankta klaketilo de la \u015damano", "Werner Schad, Orinoko-delto: Indianoj, mar\u0109oj, arbarego, Monatojaro 2000a, numero 11a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015daman", "primary": true}, "mantiso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frakcia parto de reelo, pli speciale de logaritmo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u0442\u044b\u0441\u0430"], "fr": ["mantisse"], "en": ["mantissa"], "nl": ["mantisse"], "pt": ["mantissa"], "ru": ["\u043c\u0430\u043d\u0442\u0438\u0441\u0441\u0430"], "de": ["Mantisse"], "sv": ["mantissa"], "hu": ["mantissza"], "fa": ["\u0645\u0627\u0646\u062a\u06cc\u0633"], "pl": ["mantysa"]}, "examples": [["la ordinara logaritmo de x kaj tiu de 10n.x havas saman mantison", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En glitpunkta nombroprezento, tiu entjero a\u016d frakcio, kiu estas multiplikata per la nombrosistema bazo potencigita per la eksponento.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u043d\u0442\u0438\u0441\u0441\u0430"], "fr": ["mantisse"], "en": ["mantissa"], "nl": ["mantisse"], "pt": ["mantissa"], "de": ["Mantisse", "Basis"], "sv": ["mantissa"], "fa": ["\u06a9\u0633\u0631\u06cc\u200c\u0646\u0645\u0627"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mantis", "primary": true}, "\u015dminki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kolorigi la viza\u011don (ha\u016dton, okulharojn kaj tiel plu) a\u016d aliajn partojn de la korpo per tiucela farbo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u044b\u043c\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u043c\u0430\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c", "\u0440\u0443\u043c\u044f\u043d\u0456\u0446\u044c", "\u0444\u0430\u0440\u0431\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "en": ["put on make-up"], "nl": ["schminken"], "pt": ["maquilar(-se)", "maquiar(-se)"], "ru": ["\u0433\u0440\u0438\u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u043c\u0430\u0434\u0438\u0442\u044c", "\u0440\u0443\u043c\u044f\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u043a\u0440\u0430\u0441\u0438\u0442\u044c (\u043b\u0438\u0446\u043e)"], "de": ["schminken"], "it": ["truccare (imbellettare)", "imbellettare"], "hu": ["beken (arcot)", "sminkel"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05ea\u05d0\u05e4\u05e8"]}, "examples": [["\u015di bele \u015dminkis sin", null], ["oni \u015dminkis la ha\u016dton de la aktoro ludanta la rolon de Otelo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dmink", "primary": true}, "\u015dminko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cminkado, la ago kaj arto \u015dminki.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0438\u043c"], "it": ["trucco (il truccare/si)", "il truccare", "il truccarsi"], "pt": ["maquilagem", "maquiagem"]}, "examples": [["ni vizitis tataran teatron, spektis bonegan spektaklon \u00ab\u015ctona gasto\u00bb preparitan de \u0108elnanoj, partoprenis prelegon pri teatra \u015dminko", "La Ondo de Esperanto"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rezulto de \u015dminkado.", "translations": {"de": ["Make-up"], "it": ["trucco (risult. del truccare/si)"], "pt": ["maquilagem", "maquiagem"]}, "examples": [["efekta \u015dminko", null], ["provoka \u015dminko", null], ["\u015di \u0135etis rigardon en la spegulon por kontroli sian \u015dminkon", null], ["mi havis treege putinan \u015dminkon, miaj vestoj ne estis tre dignaj kaj de unu el miaj \u015duoj la plandumo pendis nefiksita", "Truus Menger: Ne tiam \u2015 ne nun \u2015 neniam..."], ["fra\u016dlinoj, precipe hodiau zorgu vian \u015dminkon, vian dekolta\u0135on, vian afablecon \u011denerale", "Beaucaire: Kruko kaj Baniko el Bervalo"], ["batal\u015dminko", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Farbo uzata por \u015dminki.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u044b\u043c", "\u043f\u0430\u043c\u0430\u0434\u0430", "\u0440\u0443\u043c\u044f\u043d\u044b"], "en": ["make-up", "cosmetic"], "nl": ["schmink"], "pt": ["maquilagem", "maquiagem"], "de": ["Schminke"], "it": ["trucco (cosmetico)", "belletto", "cosmetico", "tinta (cosmetico)"], "hu": ["arcfest\u00e9k", "smink"], "he": ["\u05d0\u05d9\u05e4\u05d5\u05e8"]}, "examples": [["blanka, ru\u011da \u015dminko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dmink", "primary": false}, "suplementa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al suplemento , aldona, kompletiga.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0434\u0430\u0442\u043a\u043e\u0432\u044b", "\u0434\u0430\u043f\u0430\u045e\u043d\u044f\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["suppl\u00e9mentaire (adj.)"], "en": ["supplementary"], "ru": ["\u0434\u043e\u043f\u043e\u043b\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "it": ["supplementare"], "es": ["suplementario"], "hu": ["kieg\u00e9sz\u00edt\u0151", "p\u00f3t-"]}, "examples": [["suplementa noto", null], ["suplementaj horoj", "Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri du anguloj) Kies sumo egalas al stre\u0109ita angulo.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0434\u0430\u0442\u043a\u043e\u0432\u044b (\u0432\u0443\u0433\u0430\u043b)"], "fr": ["(angle) suppl\u00e9mentaire"], "de": ["Supplement-(winkel)"], "en": ["supplementary (angle)"], "ru": ["\u0434\u043e\u043f\u043e\u043b\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 (\u0443\u0433\u043e\u043b)"]}, "examples": [["suplementaj anguloj havas la saman sinuson kaj kontra\u016degalan kosinuson", null]], "subdefinitions": []}], "root": "suplement", "primary": false}, "racieco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konformeco al racio.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u0443\u043c\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0446\u044b\u044f\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["rationalit\u00e9"], "en": ["rationality", "reasonableness"], "nl": ["redelijkheid"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0443\u043c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0446\u0438\u043e\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Vernunftgem\u00e4\u00dfheit", "Rationalit\u00e4t"], "sv": ["f\u00f6rnuftighet"], "hu": ["\u00e9szszer\u0171s\u00e9g", "racionalizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "raci", "primary": false}, "tergaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gaso, konsistanta \u0109efe el metano, eli\u011danta el teraj fontoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0440\u043e\u0434\u043d\u044b \u0433\u0430\u0437"], "fr": ["gaz naturel"], "en": ["natural gas"], "nl": ["aardgas"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0440\u043e\u0434\u043d\u044b\u0439 \u0433\u0430\u0437"], "de": ["Erdgas", "Naturgas"], "hu": ["f\u00f6ldg\u00e1z"]}, "examples": [["distribuo de elektro, petrolo kaj tergaso", "Donald Rogers, Ekonomia miraklo a\u016d malsano?, Monato, jaro 1997a, numero 2a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "gas", "primary": false}, "anta\u016dscii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Anticipe scii.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0440\u0430\u043d\u0435\u0435 \u0437\u043d\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0432\u0438\u0434\u0435\u0442\u044c"], "fr": ["savoir d'avance"], "hu": ["el\u0151re tud"]}, "examples": [["\u0109i tion anta\u016dsciante, gardu vin, por ke vi ne forlogi\u011du per la eraro de la pekuloj", "La Nova Testamento, II. Petro 3:17"], ["la nomar\u0125o kun \u011demo sin \u0135etis sur la plankon, kaj anta\u016dsciigis Mefreson, ke li estas grave malsana", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 16a"], ["la unua parto povus resti nerakontita, \u2015 \u011di tamen donos al ni anta\u016dsciigojn, kaj tiaj \u0109iam estas utilaj", "Fabeloj, volumo 3, Kora sufero"]], "subdefinitions": []}], "root": "sci", "primary": false}, "ekvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro (Equus) de mamuloj el la ordo de neparhufuloj, al kiu apartenas azeno, \u0109evalo, hemiono, kaj zebro.", "translations": {"pt": ["eq\u00fc\u00eddeo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekv", "primary": true}, "anta\u016denigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi iri pluen, progresigi.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0441\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0443\u0445\u0430\u0446\u044c \u043d\u0430\u043f\u0435\u0440\u0430\u0434"], "fr": ["faire avancer", "faire aller de l'avant"], "en": ["advance", "move forward"], "nl": ["vooruit helpen"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0434\u0432\u0438\u0433\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0434\u0432\u0438\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0434\u0432\u0438\u0433\u0430\u0442\u044c \u0432\u043f\u0435\u0440\u0451\u0434"], "de": ["anf\u00fchren", "vorausgehen"], "hu": ["el\u0151revisz", "el\u0151mozd\u00edt", "el\u0151rehoz"], "pl": ["popycha\u0107 naprz\u00f3d", "posuwa\u0107 do przodu"]}, "examples": [["tia aprobo multe anta\u016denigis nian aferon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "anta\u016d", "primary": false}, "specigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Klasi, provante atribui la \u011dustajn specojn.", "translations": {"fr": ["cat\u00e9goriser", "trier"], "nl": ["uitzoeken", "sorteren"], "hu": ["oszt\u00e1lyoz", "szort\u00edroz"]}, "examples": [["la paketojn oni en la lastaj tagoj elprenis el la kestoj kaj specigis", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 5, el la vivo kaj sciencoj, el la po\u015dto"]], "subdefinitions": []}], "root": "spec", "primary": false}, "epidermo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekstera preska\u016d travidebla tavoleto de la ha\u016dto.", "translations": {"be": ["\u044d\u043f\u0456\u0434\u044d\u0440\u043c\u0456\u0441"], "fr": ["\u00e9piderme"], "en": ["epidermis"], "pt": ["epiderme"], "ru": ["\u044d\u043f\u0438\u0434\u0435\u0440\u043c\u0438\u0441", "\u043f\u043e\u0432\u0435\u0440\u0445\u043d\u043e\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439 \u0441\u043b\u043e\u0439 \u043a\u043e\u0436\u0438"], "de": ["Oberhaut", "Epidermis [fak]"], "hu": ["b\u0151rh\u00e1m", "felh\u00e1m", "epidermisz"], "fa": ["\u0631\u0648\u067e\u0648\u0633\u062a", "\u0628\u064e\u0634\u064e\u0631\u0647"], "pl": ["nask\u00f3rek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "epiderm", "primary": true}, "komforti\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komforte instali\u011di en loko, en situacio.", "translations": {"fr": ["se mettre \u00e0 l'aise"]}, "examples": [["li tremis pro malvarmo kaj turni\u011dadis, provante komforti\u011di", "J. K. Rowling, trad. G. Baker kaj D. Harlow, Hari Potter kaj la \u015ctono de la Sa\u011duloj, 2004"]], "subdefinitions": []}], "root": "komfort", "primary": false}, "geamantoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Paro da interamantoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0445\u0430\u043d\u043a\u0456"], "fr": ["amants"], "en": ["lovers"], "nl": ["verliefden"], "ru": ["\u0432\u043b\u044e\u0431\u043b\u0451\u043d\u043d\u044b\u0435"], "hu": ["szeret\u0151k", "szerelmesp\u00e1r"], "es": ["amantes"], "pl": ["kochankowie", "zakochani"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "am", "primary": false}, "mensa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la funkciado de menso.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0441\u0438\u0445\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["mental"], "en": ["mental"], "nl": ["mentaal", "geestes-"], "pt": ["mental"], "de": ["geistig"], "pl": ["umys\u0142owy", "my\u015blowy", "psychiczny"], "es": ["mental"]}, "examples": [["mensa malsano", null], ["la fadeno de rememoroj dis\u015diri\u011dis, \u0109iuj mensaj kapabloj malaperis restis nur vivanta korpo", "Fabeloj, volumo 4, Historio el la dunoj"], ["spita\u011do kiam la infano ekzercas sin en mensa sendependeco per kontra\u016dstaro al la gepatroj", "Hejma Vortaro"], ["lingvistikaj teorioj de Edward Sapir kaj Benjamin Lee Whorf pri interrilatoj de lingvo, kulturo kaj mensaj procezoj", "Enkonduka lernolibro de interlingvistiko, ISBN 973-95604-6-8."], ["son\u011do, kiu delonge ka\u016dzas al mi tiom da angoro kaj mensa perturbo", "G. Macaoidh, Parakosmo, Monato"], ["nur 7% de la memmortigintoj vizitis kuraciston a\u016d specialiston anta\u016d la morto por diskuti sian mensan staton", "S. Maul, Vivi plu: kial? kiel?, Monato"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Okazanta en menso.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043c\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043c\u044b\u0441\u043b\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "pt": ["mental"]}, "examples": [["mensa kalkulo", null], ["mensa eksperimento", null], ["nun vi ne povus ripozi pro la mensa doloro", "\u015cunrju Suzuki, trad. D. Gibbons, Zena Menso, Komencanta Menso"]], "subdefinitions": []}], "root": "mens", "primary": false}, "rikolti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Detran\u0109i kaj kolekti grenon a\u016d iun veg-on.", "translations": {"be": ["\u0436\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u044c\u0431\u0456\u0440\u0430\u0446\u044c \u0443\u0440\u0430\u0434\u0436\u0430\u0439"], "fr": ["r\u00e9colter"], "en": ["harvest", "reap", "gather", "garner"], "nl": ["oogsten"], "pt": ["colher (\u00ea)"], "ru": ["\u0436\u0430\u0442\u044c (\u043f\u043e\u0436\u0438\u043d\u0430\u0442\u044c)", "\u043f\u043e\u0436\u0438\u043d\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u0431\u0438\u0440\u0430\u0442\u044c \u0443\u0440\u043e\u0436\u0430\u0439"], "de": ["ernten"], "sv": ["sk\u00f6rda"], "hu": ["arat", "szed (term\u00e9st)", "begy\u0171jt"]}, "examples": [["pluvo en tempo de rikolto", "Z"], ["forirante la soldatoj bruligis la rikolton", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Amase kolekti iun ajn naturan produkta\u0135on.", "translations": {}, "examples": [["oni rikoltas la kaviaron \u0109e la bordoj de la Kaspia maro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Ricevi iajn rezultatojn de sia ago.", "translations": {}, "examples": [["kion vi semas, tion vi rikoltos ( for\u011di, sterni )", "Proverbaro esperanta"], ["rikolti grandan apla\u016ddon, sukceson", null], ["mi rikoltis nenion, escepte sendankecon", null], ["\u0109irka\u016d tiu vorto elkreskis vasta rikolto da miskomprenoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rikolt", "primary": true}, "menso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu elemento en besto a\u016d homo, kiu prilaboras informojn kaj determinas celhavan konduton.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0441\u0438\u0445\u0438\u043a\u0430"], "fr": ["esprit", "mentalit\u00e9"], "en": ["mind"], "nl": ["geest"], "pt": ["mente"], "be": ["\u0434\u0443\u0445"], "de": ["Geist", "Verstand"], "tp": ["lawa"], "hu": ["\u00e9sz"], "es": ["mente"], "pl": ["rozum", "umys\u0142"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Individua homa konscio, kiu inkludas intelekton, volon, emociojn kaj memoron.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043c\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0435 \u0441\u043f\u043e\u0441\u043e\u0431\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438", "\u043f\u0441\u0438\u0445\u0438\u043a\u0430", "\u0434\u0443\u0445"]}, "examples": [["sana menso en sana korpo", null], ["junece gaja menso", "Fabeloj, volumo 2, El fenestro en Vartou"], ["klerigi la menson de iu", "Z"], ["homoj malkapablaj morale kaj mense", "Z"], ["la rolo, kiun la juda demando ludis en la menso de Zamenhof", "N. Z. Maimon, La cionista periodo en la vivo de Zamenhof. Nica Literatura Revuo, 3:5."], ["mia naiva juna menso, pro la instinktaj premoj, pleni\u011dis per malbelaj, teruraj imagoj", "M. Boulton, Kelkaj pensoj pri literaturo kaj moralo. Nica Literatura Revuo, 3:5."], ["tiuj poetoj jam trovis, kaj akceptis per sia subkonscia menso, solvon respektive fidon, kiu kontentigis ilin kaj povis solvi por ili la konflikton", "W. Auld, Pasio-Pasivo. Nica Literatura Revuo, 1:1."]], "subdefinitions": []}], "root": "mens", "primary": true}, "transloki\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iri en alian lokon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u043c\u0435\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["se d\u00e9placer", "se transf\u00e9rer"], "nl": ["verhuizen"], "be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u043c\u044f\u0448\u0447\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u0441\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "de": ["umziehen", "abwandern"], "hu": ["\u00e1thelyez\u0151dik", "\u00e1tk\u00f6lt\u00f6zik"]}, "examples": [["multaj kapitaloj transloki\u011dis el E\u016dropo al Ameriko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lok", "primary": false}, "sesa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sesaranga, venanta post kvin anta\u016daj.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0435\u0441\u0442\u043e\u0439"], "fr": ["sixi\u00e8me"], "nl": ["zesde"], "de": ["sechster", "sechste", "sechstes"], "it": ["sesto"], "hu": ["hatodik"], "br": ["c'hwec'hvet"], "fi": ["kuudes"], "zh": ["\u7b2c\u516d [d\u00ecli\u00f9]"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ses", "primary": false}, "sese": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sesarange, post kvin anta\u016daj.", "translations": {"ru": ["\u0432-\u0448\u0435\u0441\u0442\u044b\u0445"], "fr": ["sixi\u00e8mement"], "nl": ["ten zesde"], "br": ["da c'hwec'hvet"], "fi": ["kuudenneksi"], "de": ["sechstens"], "hu": ["hatodszor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ses", "primary": false}, "akcesora": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne\u0109efa, malprecipa, flanka.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0431\u043e\u0447\u043d\u044b", "\u0434\u0440\u0443\u0433\u0430\u0441\u043d\u044b", "\u0434\u0430\u043f\u0430\u043c\u043e\u0436\u043d\u044b"], "fr": ["accessoire", "secondaire"], "en": ["accessory", "secondary"], "nl": ["bijkomstig"], "pt": ["acess\u00f3rio", "secund\u00e1rio"], "ru": ["\u043f\u043e\u0431\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u0432\u0442\u043e\u0440\u043e\u0441\u0442\u0435\u043f\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0434\u043e\u043f\u043e\u043b\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0432\u0441\u043f\u043e\u043c\u043e\u0433\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["Neben-", "zus\u00e4tzlich", "Zusatz-"], "sv": ["bi-", "till\u00e4ggs-"], "sk": ["ved\u013eaj\u0161\u00ed"], "es": ["accesorio", "secundario"]}, "examples": [["akcesora demando, profito", null]], "subdefinitions": []}], "root": "akcesor", "primary": true}, "mecenati": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Helpi mone al nobla celo arta, scienca a\u016d simila.", "translations": {"fr": ["soutenir (comme m\u00e9c\u00e8ne)", "subventionner"], "en": ["support"], "pt": ["praticar mecenatismo", "agir como mecenas", "patrocinar"]}, "examples": [["li mecenatis plurajn Esperanto-organizojn", "Vikipedio, artikolo \u00abEdwin Burg\u00bb, 2005-12-20"]], "subdefinitions": []}], "root": "mecenat", "primary": false}, "malkonsili": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Konsili iun, ke li ne faru ian agon.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0441\u043e\u0432\u0435\u0442\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9conseiller"], "de": ["abraten"], "nl": ["afraden"], "es": ["desaconsejar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konsil", "primary": false}, "de\u0109evali\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lasi la rajdadon de \u0109evalo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043f\u0435\u0448\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["descendre de cheval"], "de": ["absitzen (Pferd)"], "it": ["smontare da cavallo"], "pl": ["zsiada\u0107 z konie"], "hu": ["lesz\u00e1ll a l\u00f3r\u00f3l"]}, "examples": [["de\u0109evali\u011du, amiko, kaj senbridigu la bestojn", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 2a, \u0109apitro 12a, p. 457a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109eval", "primary": false}, "fal\u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Detran\u0109i herbon kaj grenon per fal\u0109ilo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0441\u0456\u0446\u044c (\u0442\u0440\u0430\u0432\u0443)"], "fr": ["faucher (l'herbe, des vies)"], "en": ["mow"], "nl": ["maaien"], "pt": ["segar", "ceifar", "foi\u00e7ar", "ro\u00e7ar"], "ru": ["\u043a\u043e\u0441\u0438\u0442\u044c (\u0442\u0440\u0430\u0432\u0443)"], "de": ["m\u00e4hen"], "it": ["falciare"], "hu": ["kasz\u00e1l"], "es": ["segar"], "pl": ["kosi\u0107"]}, "examples": [["fal\u0109i grenon", null], ["fal\u0109a (irareira) movado", null], ["prifal\u0109i kampon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Bu\u0109i, amase kaj rapide mortigi.", "translations": {"fr": ["d\u00e9cimer"], "de": ["niederm\u00e4hen", "abschlachten"], "pl": ["kosi\u0107"]}, "examples": [["la pafado fal\u0109is multajn rekrutojn", null], ["la tempo fal\u0109as la homajn vivojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fal\u0109", "primary": true}, "diskrediti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "senkreditigi", "translations": {"fr": ["discr\u00e9diter"]}, "examples": [["diskrediti la tezojn de siaj kontra\u016duloj", "J. Sapir, trad. V. Lutermano, \u0108u nesciuloj a\u016d falsistoj?, le Monde diplomatique, 2009-03"]], "subdefinitions": []}], "root": "diskredit", "primary": true}, "naturkuracado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kuracado per metodo rigardata kiel natura: per vegeta\u0135oj, masa\u011doj, dieto....", "translations": {"fr": ["naturoth\u00e9rapie"], "en": ["natural healer"]}, "examples": [["pli ol 20 fakuloj pri naturkuraco kaj sanoteno el Usono, Koreio, Germanio, Litovio kaj \u0108inio partoprenis", "Universala Taj\u011dio-Grupo de Esperanto, 2-a Konferenco de INA, 2005"]], "subdefinitions": []}], "root": "kurac", "primary": false}, "oran\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frukto de oran\u011dujo, globforma, dol\u0109a, parfuma, sukplena, kun dika ru\u011dflava \u015delo.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u044d\u043b\u044c\u0441\u0456\u043d"], "fr": ["orange"], "bg": ["\u043f\u043e\u0440\u0442\u043e\u043a\u0430\u043b"], "nl": ["sinaasappel", "appelsien"], "pt": ["laranja"], "el": ["\u03c0\u03bf\u03c1\u03c4\u03bf\u03ba\u03ac\u03bb\u03b9"], "de": ["Apfelsine", "Orange"], "tr": ["portakal"], "sv": ["apelsin"], "hu": ["narancs"], "en": ["orange"], "es": ["naranja"], "br": ["ora\u00f1jezenn (frouezhenn)"], "ru": ["\u0430\u043f\u0435\u043b\u044c\u0441\u0438\u043d"], "pl": ["pomara\u0144cza"]}, "examples": [["mi havas pomon kaj oran\u011don por vi", "Gerda malaperis, \u0109apitro 18a"], ["oran\u011dkolora", null]], "subdefinitions": []}], "root": "oran\u011d", "primary": true}, "sekciestro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108efulo de sekcio.", "translations": {"fa": ["\u0631\u0626\u06cc\u0633 \u0628\u062e\u0634"], "fr": ["chef de groupe", "chef de section"], "it": ["caposezione"]}, "examples": [["sekciesto en asekura entrepreno", "Kiel akvo de l' rivero, 1:3"]], "subdefinitions": []}], "root": "sekci", "primary": false}, "enjekcia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri bildigo) Havanta la ecojn de enjekcio.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u044a\u0435\u043a\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["injectif"], "de": ["injektiv"], "en": ["injective"], "pl": ["r\u00f3\u017cnowarto\u015bciowy", "injektywny"]}, "examples": [["homomorfio inter vektoraj spacoj estas enjekcia, se kaj nur se \u011dia kerno redukti\u011das al {0}", null]], "subdefinitions": []}], "root": "enjekci", "primary": false}, "heni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Bleki kiel \u0109evalo.", "translations": {"be": ["\u0456\u0440\u0436\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["hennir"], "en": ["neigh", "whinny"], "nl": ["hinniken"], "pt": ["rinchar", "relinchar"], "ru": ["\u0440\u0436\u0430\u0442\u044c"], "de": ["wiehern"], "it": ["nitrire"], "hu": ["nyer\u00edt"], "es": ["relinchar"], "sv": ["gn\u00e4gga"], "pl": ["r\u017ce\u0107"]}, "examples": [["henante terurate la besto falis en la abismon, kuntirante la kale\u015don", "Doroteo kaj la Sor\u0109isto en Oz, \u00abla tertremo\u00bb"]], "subdefinitions": []}], "root": "hen", "primary": true}, "enjekcio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Videble oni elektis la formon de tiu termino por ricevi faskon da sciencaj kunmeta\u0135oj bijekcio, surjekcio, enjekcio, kio pravigus per malderivado la terminon \u00abjekcio\u00bb. Tiu ludo per la lingvo aspektas vana kaj malutila, \u0109ar la kreita termino estas balasta en kampo jam plenplena per \u00abbildigo\u00bb, \u00abfunkcio\u00bb, \u00ab\u0135eto\u00bb, \u00abmapo\u00bb k.a. Cetere, kiel oni prave atentigis en , la prefiksa uzo de \u00aben\u00bb por tia bildigo estas same mallogika en Esperanto kiel en la fontlingvoj, do elekti \u00abenjekcio\u00bb a\u016d \u00aben\u0135eto\u00bb alportas nenion rilate al la pli internacia \u00abinjekcio\u00bb. Cetere, \u0109u \u00abprojekcio\u00bb estas speco de \u00abjekcio\u00bb?"], "primary definition": "Bildigo atribuanta malsamajn bildojn al malsamaj elementoj de la fonto-aro.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043b\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0438\u043d\u044a\u0435\u043a\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["injection", "application injective"], "en": ["injection"], "pt": ["inje\u00e7\u00e3o", "fun\u00e7\u00e3o injetora"], "de": ["Injektion"], "pl": ["funkcja r\u00f3\u017cnowarto\u015bciowa", "injekcja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "enjekci", "primary": true}, "oportunisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Oportunismano.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u0430\u0440\u0442\u0443\u043di\u0441\u0442"], "fr": ["opportuniste"], "nl": ["opportunist"], "ru": ["\u043e\u043f\u043f\u043e\u0440\u0442\u0443\u043d\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Opportunist"], "hu": ["opportunista"]}, "examples": [["K\u00fcnzli fakte prezentas min kiel senhontan oportuniston", "D. Blanke, Komunistoj viditaj de Andreas K\u00fcnzli, La Gazeto, 2010-03-15 (147)"]], "subdefinitions": []}], "root": "oportun", "primary": false}, "gringo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fremdulo, precipe nordamerikano el la vidpunkto de mezamerikanoj.", "translations": {"fr": ["gringo"], "it": ["gringo"]}, "examples": [["la gringoj alportis poste langvorajn virinojn en muslinaj roboj", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"], ["mi volas nenion scii pri la influo de la gringoj", "G. B\u00e9land, trad. E. Villalta, Bolivaria frakturo, Hades, [vidita en 2007-10]"]], "subdefinitions": []}], "root": "gring", "primary": true}, "injo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karesvorto indikanta inon", "translations": {"ru": ["\u0431\u0430\u0431\u043e\u043d\u044c\u043a\u0430"], "tp": ["meli"]}, "examples": [["kvankam mi \u015datas la injojn, mi certe estos tro lacega por e\u0109 rimarki ilin!", "\u015cercoj de Rikardo Cash-5"]], "subdefinitions": []}], "root": "nj", "primary": false}, "klepsidro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u0435\u043f\u0441\u0456\u0434\u0440\u0430"], "fr": ["clepsydre", "horloge \u00e0 eau"], "nl": ["clepsydra", "wateruurwek"], "pt": ["clepsidra"], "ru": ["\u043a\u043b\u0435\u043f\u0441\u0438\u0434\u0440\u0430"], "de": ["Wasseruhr", "Klepshydra"], "hu": ["v\u00edz\u00f3ra", "klepszidra"], "ro": ["clepsidr\u0103"], "pl": ["klepsydra", "zegar wodny"]}, "examples": [["klepsidra akvo balda\u016d \u0109esos guti", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 76a, p. 606a"]], "subdefinitions": []}], "root": "klepsidr", "primary": true}, "a\u016ddado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sentado de sonoj.", "translations": {"de": ["H\u00f6ren"], "pl": ["s\u0142uch"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dd", "primary": false}, "medio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fizika \u0109irka\u016da\u0135o en kiu vivas iu esta\u0135o a\u016d okazas iu fenomeno.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u044f\u0440\u043e\u0434\u0437\u044c\u0434\u0437\u0435"], "fr": ["environnement", "milieu (environnement)"], "en": ["environment"], "nl": ["milieu", "omgeving (milieu)"], "pt": ["ambiente"], "ru": ["\u0441\u0440\u0435\u0434\u0430", "\u043e\u043a\u0440\u0443\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "ca": ["medi"], "de": ["Umwelt"], "hu": ["k\u00f6rnyezet"], "sk": ["prostredie"], "br": ["endro"], "es": ["medio"]}, "examples": [["\u0109iu vivanta esta\u0135o nepre devas sin adapti al sia medio", null], ["medio favora por la mikroboj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la sociaj cirkonstancoj kaj rilatoj en kiuj iu persono agadas.", "translations": {"hu": ["k\u00f6rnyezet", "mili\u0151"]}, "examples": [["familia, politika, intelekta medio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "medi", "primary": true}, "frontmasto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Anta\u016da masto, la unua, kalkulante de la pruo.", "translations": {"ru": ["\u0444\u043e\u043a-\u043c\u0430\u0447\u0442\u0430"], "fr": ["trinquet", "m\u00e2t de misaine"], "de": ["Fockmast"], "en": ["foremast"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mast", "primary": false}, "marto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tria monato de la jaro la\u016d la gregoria kalendaro.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043a\u0430\u0432\u0456\u043a"], "fr": ["mars"], "en": ["March"], "ca": ["mar\u00e7"], "de": ["M\u00e4rz", "Lenz [kromnomo]", "Lenzmond [ark]"], "it": ["marzo"], "vo": ["m\u00e4zul"], "bg": ["\u043c\u0430\u0440\u0442"], "br": ["Meurzh (miz)"], "cs": ["b\u0159ezen"], "hu": ["m\u00e1rcius"], "ja": ["\u4e09\u6708 [\u3055\u3093\u304c\u3064]"], "es": ["marzo"], "he": ["\u05d7\u05d5\u05d3\u05e9 \u05de\u05e8\u05e5", "\u05de\u05d0\u05e8\u05e1"], "ru": ["\u043c\u0430\u0440\u0442"], "nl": ["maart"], "pt": ["mar\u00e7o"], "tr": ["mart"], "sv": ["mars"], "sk": ["marec"], "ro": ["martie"], "pl": ["marzec"]}, "examples": [["\u0109e la romianoj la jaro iam komenci\u011dis la unuan de marto, sed en la jaro 153 anta\u016d Kristo la jarkomenco estis transigita al la unua de januaro", "E. Georgiev, \u0108u kalendar-reformo estos bezonata?, Monato, jaro 1998a, numero 2a, p. 11a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "januaro, Rim.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mart", "primary": true}, "somaterio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"en": ["common eider"], "sv": ["ejder"], "pl": ["edredon"], "la": ["Somateria mollissima"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "somateri", "primary": true}, "malhonori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti ka\u016dzo, kial iu perdas estimon kaj honoron.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043d\u044c\u0431\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0433\u0430\u043d\u044c\u0431\u0456\u0446\u044c", "\u0437\u0433\u0430\u043d\u044c\u0431\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0433\u0430\u043d\u044c\u0431\u0456\u0446\u044c", "\u0430\u0433\u0430\u043d\u044c\u0431\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9shonorer"], "nl": ["onteren", "te schande maken"], "pt": ["desonrar"], "ru": ["\u043f\u043e\u0437\u043e\u0440\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u043f\u043e\u0437\u043e\u0440\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u0435\u0441\u0447\u0435\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c"], "de": ["entehren"], "it": ["disonorare"], "hu": ["sz\u00e9gyent hoz r\u00e1", "meggyal\u00e1z"], "br": ["dizenori\u00f1"]}, "examples": [["tia bu\u0109ado malhonoras la civilizitan mondon", "Z"], ["malvirteco, ne malri\u0109eco malhonoras homon", null], ["tiu kondamno senhonorigis lian familion", null]], "subdefinitions": []}], "root": "honor", "primary": false}, "malhonora": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malhonoranta.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043d\u0435\u0431\u043d\u044b"], "fr": ["d\u00e9shonorant"], "nl": ["eerloos"], "pt": ["infamante"], "ru": ["\u043f\u043e\u0437\u043e\u0440\u043d\u044b\u0439"], "de": ["unehrenhaft"], "it": ["indegno", "disonorevole"], "hu": ["gyal\u00e1zatos"], "br": ["dizenorus"]}, "examples": [["malhonora ago", null], ["\u015di ricevis malhonoran nomon", "La Malnova Testamento, Je\u0125ezkel 23:10"]], "subdefinitions": []}], "root": "honor", "primary": false}, "bangastoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsanuloj, kiuj venas en banurbon por sin kuraci.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0443\u0440\u043e\u0440\u0442\u043d\u0438\u043a\u0438"], "fr": ["curistes (dans une station thermale)"], "en": ["bathers"], "nl": ["badgasten"], "de": ["Badeg\u00e4ste"], "pl": ["kuracjusze"], "hu": ["f\u00fcrd\u0151vend\u00e9gek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ban", "primary": false}, "Germanujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato situanta en meza E\u016dropo kaj limanta oriente al Pollando, okcidente al Nederlando, norde al Balta Maro kaj Danujo kaj sude al A\u016dstrio k.a..", "translations": {"be": ["\u041d\u044f\u043c\u0435\u0447\u0447\u044b\u043d\u0430", "\u0413\u0435\u0440\u043c\u0430\u043d\u0456\u044f"], "fr": ["Allemagne"], "en": ["Germany"], "af": ["Duitsland"], "hr": ["Njema\u010dka"], "tr": ["Almanya"], "ca": ["Alemanya"], "de": ["Deutschland"], "it": ["Germania"], "vo": ["Deut\u00e4n"], "cs": ["N\u011bmecko"], "fa": ["\u0622\u0644\u0645\u0627\u0646"], "bg": ["\u0413\u0435\u0440\u043c\u0430\u043d\u0438\u044f"], "ia": ["Germania"], "fi": ["Saksa"], "gl": ["Alema\u00f1a"], "es": ["Alemania"], "ru": ["\u0413\u0435\u0440\u043c\u0430\u043d\u0438\u044f"], "nl": ["Duitsland"], "oc": ["Alemanha"], "pt": ["Alemanha"], "la": ["Germania"], "eu": ["Alemania"], "no": ["Tyskland"], "sw": ["Ujerumani"], "sv": ["Tyskland"], "hu": ["N\u00e9metorsz\u00e1g"], "da": ["Tyskland"], "pl": ["Niemcy"]}, "examples": [["li ligis sian tornistron kaj ekmigris profunden en Germanujon, de urbo al urbo sen halto kaj ripozo", "Fabeloj, volumo 3, Sub la saliko"], ["jen tie malsupre ku\u015das Germanujo kiu iam estis kovrita de plej densa reto de fervojoj kaj kanaloj la landoj kie Luther predikis Goethe kantis kaj kie Mozart siatempe tenis la sceptron de la tonoj", "Fabeloj, volumo 3, Post jarmiloj"], ["Germanujo \u2015 la lando de la filozofoj kaj poetoj kiu estis iam la centro de la humanistoj, havas por nia ideo specialan signifon per tio ke en \u0109i tiu lando dank' al la neforgesebla granda merito de la pastro Johann Martin Schleyer nia ideo ricevis sian unuan disvolvi\u011don", "Paroloj, anta\u016d la Kvara Kongreso Esperantista en Dresden, 1908"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Germanio", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "german", "primary": false}, "subbrako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u043f\u0430\u0445\u0430"], "fr": ["aisselle"], "en": ["armpit", "underarm"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043c\u044b\u0448\u043a\u0430"], "de": ["Achsel"], "tr": ["koltuk alt\u0131"], "it": ["ascella"], "hu": ["h\u00f3nalj"], "es": ["sobaco"], "br": ["kazel"], "sv": ["armh\u00e5la"], "pl": ["pacha"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "brak", "primary": false}, "trapo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro de longaj flosaj vegeta\u0135oj (Trapa) kun rombaj, dikaj folioj, blankaj floretoj, prosperaj en duonvarma, iom stagna akvo en Azio, E\u016dropo, Afriko kaj pro homa enkonduko en Nordameriko kaj A\u016dstralio.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0434\u044f\u043d\u043e\u0439 \u043e\u0440\u0435\u0445", "\u0440\u043e\u0433\u0443\u043b\u044c\u043d\u0438\u043a", "\u0447\u0438\u043b\u0438\u043c", "\u0432\u043e\u0434\u044f\u043d\u043e\u0439 \u043a\u0430\u0448\u0442\u0430\u043d"], "fr": ["macle", "macre"], "pt": ["trapa"], "de": ["WassernussPflanze"], "hu": ["sulyom"], "pl": ["kotewka", "orzech wodny", "kotewka orzech wodny"]}, "examples": [["kiu povas flari bonan odoron el trapa floro?", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 80a, volumo 2a, p. 670a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0434\u044f\u043d\u043e\u0439 \u043e\u0440\u0435\u0445"], "fr": ["chataigne d'eau", "noix aquatique"], "nl": ["waternoot", "waterkastanje"], "pt": ["castanha-de-\u00e1gua"], "hu": ["csemegesulyom", "v\u00edzigesztenye"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "trap", "primary": true}, "konzerno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Organizo de financa interligo inter memstaraj, sendepende restantaj entreprenoj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0446\u0435\u0440\u043d"], "pt": ["cons\u00f3rcio (de empresas aut\u00f4nomas)"], "be": ["\u043a\u0430\u043d\u0446\u044d\u0440\u043d"], "de": ["Konzern"], "pl": ["koncern"], "hu": ["konszern"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konzern", "primary": true}, "konservisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kies profesio estas konservi gravajn aferojn (librojn, arkivojn kc)", "translations": {"ru": ["\u0445\u0440\u0430\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Konservator", "Kustos", "Verwalter"], "nl": ["conservator"], "hu": ["konzerv\u00e1tor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Konservismano, konservativulo, konservemulo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konserv", "primary": false}, "edemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cvelo ka\u016dzata de enfiltri\u011do de sero.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0451\u043a"], "fr": ["\u0153d\u00e8me"], "bg": ["\u0435\u0434\u0435\u043c"], "nl": ["oedeem", "waterzucht", "hydropsie"], "pt": ["edema"], "be": ["\u043d\u0430\u0431\u0440\u0430\u043a\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0430\u043f\u043b\u044b\u045e"], "ca": ["edema"], "de": ["\u00d6dem", "Gewebewassersucht"], "hu": ["\u00f6d\u00e9ma", "vizeny\u0151"], "fa": ["\u062e\u06cc\u0632 (\u067e\u0632\u0634\u06a9\u06cc)"], "en": ["edema"], "es": ["edema"], "pl": ["puchlina wodna"]}, "examples": [["Semira perdis la konscion kaj horojn poste mortis pro edemo kaj hemoragio en la cerbo", "Guido Van Damme: Sep en unu bato, Monatojaro 1999a, numero 3a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "akvo\u015dvelo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "edem", "primary": true}, "avari": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Esti avara pri, agi avare pri io.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0443\u043f\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u0441\u043a\u043d\u0430\u0440\u044b\u0446\u0446\u0430", "\u043f\u0440\u0430\u0433\u043d\u0443\u0446\u044c"], "fr": ["\u00eatre avare (de)", "rationner (par avarice)"], "en": ["be greedy", "stint", "penny-pinch"], "nl": ["karig zijn met"], "ru": ["\u0441\u043a\u0443\u043f\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0436\u0430\u043b\u0435\u0442\u044c"], "de": ["geizen"], "hu": ["fukarkodik", "f\u00f6sv\u00e9nykedik", "zsugorgat"], "br": ["beza\u00f1 pizh", "beza\u00f1 skragn"]}, "examples": [["patroj avaras, infanoj mal\u015dparas", "Proverbaro esperanta"], ["avari al iu nutra\u0135on, karesojn", "B"], ["avari la la\u016ddojn, helpon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "avidi", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "doma\u011di, \u015dpari", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "avar", "primary": false}, "bezoaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctoneca kunglua\u0135o el haroj a\u016d vegeta\u0135oj, kiu formi\u011das en la digestaj organoj precipe de rema\u0109uloj, iam uzita kiel kontra\u016dveneno.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0437\u043e\u0430\u0440"], "fr": ["bezoard"], "en": ["bezoar"], "es": ["bezoar", "bezoard"], "pt": ["bezoar"], "de": ["Bezoar"], "pl": ["bezoar", "kamie\u0144 jelitowy", "strutka"]}, "examples": [["\u0109u vi revenas kun kargo da perloj, cinamo kaj bezoaroj?", "Milito kontra\u016d salamandr, libro 1a, \u0109apitro 3"]], "subdefinitions": []}], "root": "bezoar", "primary": true}, "avara": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Homo avara ofte estas avida, sed iuj estas avidaj (akiremaj) kaj malavaraj."], "primary definition": "Feti\u0109isme \u015dparema, pasie kolektanta hava\u0135ojn kaj doma\u011danta \u011din uzi.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u0443\u043f\u043e\u0439"], "fr": ["avare"], "en": ["avaricious", "miserly", "stingy", "niggardly", "greedy"], "nl": ["gierig"], "be": ["\u0441\u043a\u0443\u043f\u044b", "\u0441\u043a\u043d\u0430\u0440\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u043f\u0440\u0430\u0433\u043d\u044b", "\u0445\u0446\u0456\u0432\u044b"], "de": ["geizig"], "hu": ["f\u00f6sv\u00e9ny", "fukar", "sz\u0171kmark\u00fa", "kuporgat\u00f3"], "br": ["pizh (na foran ket)", "skragn"], "es": ["avaro"]}, "examples": [["mal\u015dparulo \u011duas nelonge, avarulo neniam", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Egoisme \u015dparema.", "translations": {}, "examples": [["li estas mal\u015dparema pri siaj kapricoj, sed tre avara kiam temas pri la publika bono", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Tro \u015dparema pri io.", "translations": {}, "examples": [["avara je helpo, pri la\u016ddoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "avar", "primary": true}, "kunpremi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Premi ion tiel, ke \u011diaj elementoj fari\u011das tre proksimaj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0436\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u0436\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["compresser", "comprimer", "serrer"], "en": ["compress"], "nl": ["samendrukken"], "pl": ["\u015bciska\u0107"], "hu": ["\u00f6sszenyom"]}, "examples": [["li portis elegantajn botojn kaj \u0109apelon, kiu povis estis kunpremata", "Fabeloj, volumo 2, la ombro"], ["la princo mordis la lipojn kaj kunpremis la pugnojn", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 6"], ["\u0109i tiuj sulketoj kaj maldikaj kunpremitaj lipoj aspektigis lin kiel viron kun maldol\u0109a temperamento kaj kutima malkontenteco", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 13"], ["ombreca figuro de azeno kun strangaspekte kunpremita rajdanto senbrue glitis trans herbejo", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 9"], ["li pripalpis , kunpremis la me\u0109on per la fingroj kaj poste denove ku\u015di\u011dis", "Fabeloj, volumo 3, nokta \u0109apo de fra\u016dlo"], ["la palaj lipoj kunpremi\u011dis", "Z"], ["la popolo kunpremi\u011de amasi\u011das", null], ["io kunpremis lian koron", "B"], ["la koro dolore kunpremi\u011das spertante tian sendankemon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Agi sur korpon tiel, ke \u011dia volumeno malplii\u011das.", "translations": {"hu": ["\u00f6sszepr\u00e9sel"]}, "examples": [["kunpremita aero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "prem", "primary": false}, "senripoze": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Da\u016dre, sen pa\u016dzo a\u016d sufi\u0109a ripozo.", "translations": {"fa": ["\u067e\u06cc\u0648\u0633\u062a\u0647", "\u067e\u06cc\u0627\u067e\u06cc", "\u0644\u0627\u06cc\u0646\u0642\u0637\u0639"], "fr": ["sans repos"], "hu": ["nyughatatlanul", "pihen\u00e9s n\u00e9lk\u00fcl", "szakadatlan"], "ru": ["\u043d\u0435\u0443\u0441\u0442\u0430\u043d\u043d\u043e", "\u0431\u0435\u0441\u043f\u0440\u0435\u0441\u0442\u0430\u043d\u043d\u043e"]}, "examples": [["senripoze penadi", null], ["la okuloj brilis kiel du helaj steloj, sed ili maltrankvile ruli\u011dadis tien kaj reen senhalte kaj senripoze", "Fabeloj, volumo 2, Ne\u011da re\u011dino"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "sen\u0109ese", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ripoz", "primary": false}, "a\u016dskultilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0442\u0435\u043b\u0435\u0444\u043e\u043d\u043d\u0430\u044f \u0442\u0440\u0443\u0431\u043a\u0430", "\u043d\u0430\u0443\u0448\u043d\u0438\u043a", "\u0433\u043e\u043b\u043e\u0432\u043d\u043e\u0439 \u0442\u0435\u043b\u0435\u0444\u043e\u043d", "\u0448\u043b\u0435\u043c\u043e\u0444\u043e\u043d"], "fr": ["\u00e9couteur"], "de": ["H\u00f6rer"], "br": ["selaouell"], "pl": ["s\u0142uchawka"]}, "examples": [["mi ne plu ion scias, Niko, \u2015 sonis en la a\u016dskultilo. \u2015 \u0108u vi venos?", "Oni ne pafas en Jamburg, \u0109apitro 16a, p. 100a"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dskult", "primary": false}, "okapio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hufbesto vivanta en arbaroj en la regiono Iturio centre de Afriko, genro el familio \u011dirafedoj (Okapia johnstoni).", "translations": {"fr": ["okapi"], "bg": ["\u043e\u043a\u0430\u043f\u0438"], "nl": ["okapi"], "pt": ["ocapi"], "de": ["Okapi"], "en": ["okapi"], "es": ["okapi"], "pl": ["okapi"]}, "examples": [["estas malmultaj okapioj, kaj ili estas protektata specio", "K. MacGill, \u0109io interesa pri okapioj, Juna amiko, 2003-01"], ["en Belgujo, anta\u016d kvin jaroj, oni havis okapion en granda urbo nomata Antverpeno", "Hugh Lofting, trad. Donald Broadribb, La historio de doktoro Dolittle, 9. La konsilio de la simioj, p. 68a"]], "subdefinitions": []}], "root": "okapi", "primary": true}, "interplekti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Provizore a\u016d nekomplete plekti.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u043b\u044f\u0442\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u043f\u043b\u0435\u0441\u044c\u0446\u0456", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u043f\u043b\u044f\u0442\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u043f\u043b\u0435\u0441\u044c\u0446\u0456"], "fr": ["entrelacer"], "nl": ["dooreenstrengelen"], "ru": ["\u0441\u043f\u043b\u0435\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043f\u043b\u0435\u0441\u0442\u0438", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u043f\u043b\u0435\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u043f\u043b\u0435\u0441\u0442\u0438"], "es": ["entrelazar"], "hu": ["\u00f6sszefon"]}, "examples": [["interplekti la manojn", "Z"], ["la arboj sur la bordoj interplektis siajn foliri\u0109ajn suprojn", "Z"], ["interplekti la vortojn en ritmojn", "Z"], ["interplekto da intrigoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "plekt", "primary": false}, "bulea algebro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bran\u0109o de algebro, kiu okupi\u011das pri logika rezonado kaj trovas aplikon en komputiloj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u043b\u0435\u0432\u0430 \u0430\u043b\u044c\u0433\u0435\u0431\u0440\u0430"], "fr": ["alg\u00e8bre de Boole (discipline, structure)"], "en": ["Boolean algebra"], "ru": ["\u0431\u0443\u043b\u0435\u0432\u0430 \u0430\u043b\u0433\u0435\u0431\u0440\u0430"], "de": ["Boolesche Algebra"], "hu": ["Boule-algebra"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tia algebra strukturo (A,\u2228,\u2227,f), kie f estas involucio (nomata komplemento), ke (1) amba\u016d operacioj estas asociecaj kaj komutecaj; (2) ekzistas ne\u016dtra elemento por \u0109iu operacio (signataj per 0 por \u2228, kaj 1 por \u2227); (3) \u0109iu operacio estas distribueca rilate al la alia; (4) x\u2227x = x\u2228x = x, x\u2228f(x) = 1 kaj x\u2227f(x) = 0, kiu ajn estas x\u2208A; (5) f(x\u2228y) = f(x)\u2227f(y) kaj f(x\u2227y) = f(x)\u2228f(y), kiuj ajn estas x,y\u2208A.", "translations": {"nl": ["Booleaanse algebra"], "pl": ["algebra Boole'a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Buleo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "algebr", "primary": false}, "lado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plato el iu ajn metalo.", "translations": {"be": ["\u0431\u043b\u044f\u0445\u0430"], "fr": ["t\u00f4le"], "bg": ["\u0442\u0435\u043d\u0435\u043a\u0438\u044f"], "nl": ["dunne metaalplaat"], "pt": ["lata", "folha-de-flandres", "folha (folha-de-flandres)", "l\u00e2mina (de metal)"], "ru": ["\u0436\u0435\u0441\u0442\u044c", "\u043b\u0438\u0441\u0442\u043e\u0432\u043e\u0435 \u0436\u0435\u043b\u0435\u0437\u043e"], "de": ["Blech"], "hu": ["f\u00e9mlemez", "pl\u00e9h", "b\u00e1dog"], "en": ["sheet metal"], "es": ["l\u00e1mina"]}, "examples": [["ferlado, stanita lado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lad", "primary": true}, "rasti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kunkolekti fojnon, pajlon, falintajn foliojn a\u016d similajn de sur la grundo per speciala ilo provizita je dentoj.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0430\u0431\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["ratisser"], "en": ["rake"], "nl": ["harken"], "pt": ["juntar (com ancinho)"], "ru": ["\u0441\u0433\u0440\u0435\u0431\u0430\u0442\u044c \u0433\u0440\u0430\u0431\u043b\u044f\u043c\u0438"], "ca": ["rasclar", "rampinar"], "de": ["rechen"], "hu": ["gerebly\u00e9z"], "es": ["rastrillar"]}, "examples": [["dek rikoltistoj kunrastis la fojnon de la kampo", null], ["Johano frumatene rastas la korton anta\u016d la \u0109efdomo", "Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, dua parto, \u0109apitro 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "rast", "primary": true}, "malpezigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi malpli peza, senigi je prema\u0135o a\u016d balasto.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u043b\u0435\u0433\u0447\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["soulager"], "en": ["lighten"], "ca": ["alleugerir", "alleugerar", "alleujar"], "de": ["erleichtern", "entladen (z.B. ein Schiff)"], "hu": ["k\u00f6nny\u00edt", "megk\u00f6nny\u00edt"], "br": ["ska\u00f1vaat (v.k.)"], "es": ["aligerar"]}, "examples": [["ili malpezigis la \u015dipon, el\u0135etante la tritikon en la maron", "La Nova Testamento, La agoj 27:38"], ["larmoj, kiuj malpezigas la koron", "Fabeloj, volumo 4, filino de la mar\u0109a re\u011do"]], "subdefinitions": []}], "root": "pez", "primary": false}, "fameco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0432\u044f\u0434\u043e\u043c\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["c\u00e9l\u00e9brit\u00e9", "notori\u00e9t\u00e9"], "nl": ["faam", "roem", "reputatie"], "es": ["fama"], "ru": ["\u0438\u0437\u0432\u0435\u0441\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "pl": ["fama", "s\u0142awa", "rozg\u0142os"], "hu": ["h\u00edress\u00e9g", "ismerts\u00e9gs\u00e9g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fam", "primary": false}, "palisumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Turmentege mortigi iun, sidigante lin sur pinta stango, kiun oni enigas en lin.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u0430\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c \u043d\u0430 \u043a\u043e\u043b"], "fr": ["empaler"], "en": ["impale"], "nl": ["doden door de paalstraf"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0430\u0434\u0438\u0442\u044c \u043d\u0430 \u043a\u043e\u043b"], "de": ["pf\u00e4hlen"], "hu": ["kar\u00f3ba h\u00faz"], "es": ["empalar"]}, "examples": [["ili palisumas la venkitojn a\u016d de\u015diras de ili vivantaj la ha\u016dton", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "palis", "primary": false}, "malsa\u011da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne posedanta normalan spiritostaton nek \u011dustan ju\u011dkapablon.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0437\u0443\u043c\u043d\u044b\u0439"], "nl": ["dom", "stom"], "pt": ["tolo", "insensato", "imbecil", "n\u00e9scio"], "be": ["\u0443\u0442\u0440\u0430\u043f\u0451\u043d\u044b", "\u0448\u0430\u043b\u0451\u043d\u044b"], "de": ["irr", "irre", "n\u00e4rrisch", "verr\u00fcckt"], "it": ["stolto", "scriteriato"], "hu": ["bolond", "\u0151r\u00fclt"], "sk": ["hl\u00fapy"]}, "examples": [["li estas tute malsa\u011da kaj freneza", "Z"], ["kiu \u0109asas vanta\u0135ojn, estas malsa\u011dulo", "Z"], ["malsa\u011dulo ofte estas profeto", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malprudenta, malmodera kaj nesingarda en la praktika konduto.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0440\u0430\u0437\u0443\u043c\u043d\u044b\u0439"], "be": ["\u043d\u0435\u0440\u0430\u0437\u0443\u043c\u043d\u044b", "\u043d\u0435\u0430\u0431\u0430\u0447\u043b\u0456\u0432\u044b"], "de": ["unklug", "unweise"], "hu": ["eszetlen"]}, "examples": [["malordema kaj malsa\u011da, li ne ta\u016dgas por sia ofico", null], ["malsa\u011de mal\u015dpari la hereditan monon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Seninteligenta, stulta.", "translations": {"be": ["\u0434\u0443\u0440\u043d\u044b", "\u0431\u044f\u0437\u0433\u043b\u0443\u0437\u0434\u044b"], "de": ["dumm", "d\u00e4mlich", "verbl\u00f6det"], "it": ["scemo", "sciocco"], "ru": ["\u0433\u043b\u0443\u043f\u044b\u0439", "\u0434\u0443\u0440\u043d\u043e\u0439"], "hu": ["buta", "ostoba", "h\u00fclye"]}, "examples": [["malsa\u011da kiel \u015dtipo", "Proverbaro esperanta"], ["e\u0109 malsa\u011dulo, se li silentas, estas rigardata kiel sa\u011dulo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "sa\u011d", "primary": false}, "konverti\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Turni\u011do al iu religio, al iu doktrino, kaj sekva \u015dan\u011do en sia vivmaniero.", "translations": {"fr": ["conversion"], "en": ["conversion"]}, "examples": [["ili, a\u016ddinte tion, komencis interkonsili, pensante kun \u011dojo pri la venko de sia instruo kaj pri la signifo, kiun por la idolana mondo havos konverti\u011do de a\u016dgustano", "H. Sienkewicz, trad. L. Zamenhof, Quo vadis?, 1933"]], "subdefinitions": []}], "root": "konvert", "primary": false}, "muezino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Islama religia kriisto, kiu anoncas la pre\u011dhorojn de supre de minareto.", "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u044d\u0434\u0437\u0456\u043d"], "fr": ["muezzin"], "en": ["muezzin"], "pt": ["muezim", "almuadem", "almu\u00e9d\u00e3o", "muedem"], "ru": ["\u043c\u0443\u044d\u0434\u0437\u0438\u043d"], "ca": ["muetz\u00ed"], "de": ["Muezzin"], "fa": ["\u0645\u0648\u0654\u0630\u0646", "\u0627\u0630\u0627\u0646\u06af\u0648"], "he": ["\u05de\u05d5\u05d0\u05d6\u05d9\u05df"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "muezin", "primary": true}, "arkimandrito": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Komparu provincialo en katolikismo."], "primary definition": "En ortodoksismo, mona\u0125ejestro de grava mona\u0125ejo a\u016d estro de pluraj mona\u0125ejoj; rango pli alta ol igumeno.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0445\u0456\u043c\u0430\u043d\u0434\u0440\u044b\u0442"], "en": ["archimandrite"], "grc": ["\u03b1\u03c1\u03c7\u03b9\u03bc\u03b1\u03bd\u03b4\u03c1\u03af\u03c4\u03b7\u03c2"], "ru": ["\u0430\u0440\u0445\u0438\u043c\u0430\u043d\u0434\u0440\u0438\u0442"], "de": ["Klosteroberhaupt (in der griechischen Kirche)", "Archimandrit"], "hu": ["archimandrita", "f\u0151ap\u00e1t (pravoszl\u00e1v)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arkimandrit", "primary": true}, "konverti\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Ali\u011di al religio a\u016d opinio, fidante al \u011di kaj agante la\u016d \u011di.", "translations": {"fr": ["se convertir"], "en": ["convert"]}, "examples": [["pentu do, kaj konverti\u011du, por ke viaj pekoj estu forvi\u015ditaj", "La Nova Testamento, La agoj 3:19"]], "subdefinitions": []}], "root": "konvert", "primary": false}, "sur\u0109evali\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eksidi sur la dorso de \u0109evalo, enseli\u011di.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0435\u0441\u0442\u044c \u043d\u0430 \u043a\u043e\u043d\u044f"], "fr": ["monter \u00e0 cheval"], "en": ["mount"], "de": ["aufsitzen (Pferd)"], "tr": ["ata binmek"], "it": ["montare a cavallo"], "hu": ["felsz\u00e1ll a l\u00f3ra"], "pl": ["dosiada\u0107 konia", "wsiada\u0107 na konia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109eval", "primary": false}, "haltostreko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interpunkcia signo, iom pli longa ol dividstreko, uzata por signi dialogon a\u016d por apartigi frazpartojn pli forte ol per komo.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0438\u0440\u0435"], "de": ["Gedankenstrich"], "en": ["dash"], "nl": ["gedachtestreep", "aandachtsstreep"], "hu": ["gondolatjel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "strek", "primary": false}, "elveturi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Eliri veturante.", "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u0435\u0445\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u0435\u0445\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["sortir (en v\u00e9hicule)"], "ru": ["\u0443\u0435\u0445\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0435\u0445\u0430\u0442\u044c"], "de": ["ausfahren", "herausfahren"], "hu": ["kiutazik", "kihajt (j\u00e1rm\u0171vel)", "kij\u00e1r (j\u00e1rm\u0171vel)"], "pl": ["wyje\u017cd\u017ca\u0107"]}, "examples": [["li \u0135us elveturis hiera\u016d", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vetur", "primary": false}, "bajoneto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pika kaj kelkfoje tran\u0109a mallonga batalilo, kiu adapti\u011das al la tubo de pafilo.", "translations": {"be": ["\u0448\u0442\u044b\u043a"], "fr": ["ba\u00efonnette"], "en": ["bayonet"], "nl": ["bajonet"], "ru": ["\u0448\u0442\u044b\u043a"], "de": ["Bajonett"], "sv": ["bajonett"], "hu": ["szurony", "bajonett"], "sk": ["bajonet"], "es": ["bayoneta"], "br": ["baionetez"], "pl": ["bagnet"]}, "examples": [["alvenis kapitano kun du \u011dendarmoj kun bajonetoj \u0109e la pafilo", "Aventuroj de pioniro, \u0109apitro 24a, p. 61a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bajonet", "primary": true}, "kulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el la familio kuledoj (Culex), kies inoj su\u0109as sangon de mamuloj kaj birdoj kaj kies piko ka\u016dzas malagrablan jukadon.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u0430\u0440"], "fr": ["moustique"], "bg": ["\u043a\u043e\u043c\u0430\u0440"], "nl": ["mug"], "pt": ["pernilongo", "muri\u00e7oca"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u0430\u0440"], "de": ["Stechm\u00fccke"], "it": ["zanzara"], "hu": ["sz\u00fanyog"], "en": ["mosquito"], "sv": ["mygga"], "pl": ["komar"]}, "examples": [["kulo nenion valoras, sed \u011dia piko doloras", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "kul", "primary": true}, "malkonekti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u0108esigi, rompi konekton.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u044a\u0435\u0434\u0438\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u0441\u043e\u0435\u0434\u0438\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u043a\u043b\u044e\u0447\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9connecter", "d\u00e9brancher"], "nl": ["het contact verbreken"], "es": ["desconectar", "desenchufar"]}, "examples": [["malkonekti aparaton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konekt", "primary": false}, "servilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komputila procezo plenumanta specialajn funkciojn (servojn) la\u016d mendoj de aliaj procezoj (klientoj), kaj la komputilo en kiu ruli\u011das tia procezo (en komputila reto, rilate al la klientaj retnodoj).", "translations": {"be": ["\u0441\u044d\u0440\u0432\u044d\u0440"], "fr": ["serveur"], "en": ["server"], "nl": ["server"], "ru": ["\u0441\u0435\u0440\u0432\u0435\u0440"], "de": ["Server"], "it": ["server"], "hu": ["szerver", "kiszolg\u00e1l\u00f3"], "pl": ["serwer"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "serv", "primary": false}, "mimeografi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Produkti ekzemplerojn de dokumento per mimeografo.", "translations": {"fr": ["mim\u00e9ographier", "ron\u00e9otyper"], "de": ["mimeographieren"], "nl": ["stencilen"], "hu": ["stencilez"]}, "examples": [["la grupanoj tajpas kaj mimeografas, \u0109iusemajne, aron da notoj", "K. Laughery, Lingvoproblemoj en la pontifikaj romaj universitatoj, Espero Katolika, 1980-10"]], "subdefinitions": []}], "root": "mimeograf", "primary": false}, "kabinetulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Intelektulo, kiu sidadas en kabineto , pripensas aferojn tro teorie sen sperto pri realo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0431\u0438\u043d\u0435\u0442\u043d\u044b\u0439 \u0443\u0447\u0451\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["savant de cabinet"], "hu": ["szobatud\u00f3s", "elm\u00e9leti ember"], "nl": ["denker"], "fi": ["kamarioppinut"]}, "examples": [["banala\u0135oj skribitaj per la \u00abavangarda\u00bb lingva\u0135o de kabinetuloj", "Edmund Grimley Evans: Denove kvaropas (Fernandez, Camacho, Neves, Dek, Ekstremoj), Monatojaro 1998a, numero 2a, p. 15a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ano de ministra kabineto.", "translations": {"ru": ["\u0447\u043b\u0435\u043d \u043a\u0430\u0431\u0438\u043d\u0435\u0442\u0430 \u043c\u0438\u043d\u0438\u0441\u0442\u0440\u043e\u0432"], "fr": ["membre du cabinet (du ministre)"], "en": ["cabinet secretary", "cabinet level officer", "minster"], "nl": ["kabinetsmedewerker"], "tr": ["kurul \u00fcyesi"], "fi": ["poliittinen avustaja"]}, "examples": [["la rilatoj inter la ministrejaj funkciuloj (kiuj delonge laboras en la ministrejo kaj konas la problemojn) kaj la kabinetuloj (kiuj estas portempaj, plejofte eksteruloj, sed forte influas la ministron) kutime ne estas bonaj", "Roland Rotsaert: Dioksino-krizo, Monatojaro 1999a, numero 7a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kabinet", "primary": false}, "juvel\u015dtono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Multekosta \u015dtono uzata por fari juvelojn.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0448\u0442\u043e\u045e\u043d\u044b \u043a\u0430\u043c\u0435\u043d\u044c"], "fr": ["gemme"], "nl": ["edelsteen"], "ru": ["\u0434\u0440\u0430\u0433\u043e\u0446\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 \u043a\u0430\u043c\u0435\u043d\u044c"], "de": ["Edelstein"], "it": ["pietra preziosa"], "hu": ["\u00e9kk\u0151"], "sv": ["\u00e4delsten"], "pl": ["kamie\u0144 szlachetny", "kamie\u0144 drogocenny"]}, "examples": [["mi jam a\u016ddis la famon de via sa\u011deco, kaj se \u011di estas vere pli valora ol oro kaj juvel\u015dtono, ni \u011dojos pri \u011di", "Satiraj rakontoj, Pythagoras, 4"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dton", "primary": false}, "mimeografo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Presma\u015dineto, kiu per rulo trapremas inkon tra vaksita \u015dablono al folioj.", "translations": {"fr": ["mim\u00e9ographe", "ron\u00e9otype"], "de": ["Wachsmatrizendruck", "Mimeograph"], "nl": ["mimeograaf", "stencilmachine"], "pt": ["mime\u00f3grafo"], "hu": ["stencilg\u00e9p"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mimeograf", "primary": true}, "servila": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Humila\u0109a, tro flatema kaj kompleza al pli potencaj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0431\u043e\u043b\u0435\u043f\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u043e\u0434\u043e\u0431\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u0445\u043e\u043b\u043e\u043f\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["obs\u00e9quieux", "servile (obs\u00e9quieux)"], "fa": ["\u0646\u0648\u06a9\u0631\u0635\u0641\u062a\u0627\u0646\u0647", "\u0628\u0631\u062f\u0647\u200c\u0648\u0627\u0631"], "it": ["servile"], "es": ["obsequioso"], "hu": ["szolgai", "szolgalelk\u0171", "szervilis"]}, "examples": [["servile ridetante, Wang Erdiao respondis", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 84a, volumo 3a, p. 59a"]], "subdefinitions": []}], "root": "servil", "primary": true}, "impertinentulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konscie maldeca, aroganta homo sen respekto al aliaj.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0445\u0430\u0431\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["impertinent (personne)"], "en": ["cheeky rascal", "saucy fellow"], "nl": ["impertinent iemand", "onbeschofterik"], "pt": ["impertinente (pessoa)", "insolente (pessoa)"], "ru": ["\u043d\u0430\u0433\u043b\u0435\u0446", "\u043d\u0430\u0445\u0430\u043b", "\u0445\u0430\u043c"]}, "examples": [["kiu vi estas, impertinentulo? Maldelikata vojorabisto!", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 9a, aventura voja\u011do"]], "subdefinitions": []}], "root": "impertinent", "primary": false}, "dramigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi drama.", "translations": {"be": ["\u0434\u0440\u0430\u043c\u0430\u0442\u044b\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["dramatiser"], "ru": ["\u0434\u0440\u0430\u043c\u0430\u0442\u0438\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["dramatisieren"], "sv": ["dramatisera"], "pl": ["dramatyzowa\u0107"]}, "examples": [["la romantikaj poetoj ofte dramigis sian vivon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dram", "primary": false}, "perversa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inklina al malbonfarado, malica.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0440\u0435\u0434\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u043e\u0440\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["pervers", "vicieux"], "nl": ["pervers (bn.)"], "pt": ["mau", "perverso", "malvado"], "be": ["\u0440\u0430\u0437\u0431\u044d\u0448\u0447\u0430\u043d\u044b"], "de": ["pervers"], "hu": ["elvetem\u00fclt"]}, "examples": [["pruntado de mono kontra\u016d interezo estas perversa maniero akiri hava\u0135on, la\u016d Aristotelo", "Bo Sandelin: Anta\u016dmerkantilisma ekonomia pensado, Monatojaro 2001a, numero 2a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Inklina al nenormalaj voluptoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0440\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u0440\u0430\u0437\u0432\u0440\u0430\u0449\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0438\u0437\u0432\u0440\u0430\u0449\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["d\u00e9prav\u00e9"], "pt": ["pervertido"], "hu": ["perverz", "fajtalan"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pervers", "primary": true}, "post ne longe": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Post malmulta tempo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0441\u043a\u043e\u0440\u0435"], "fr": ["peu apr\u00e8s"], "hu": ["csakhamar", "hamarosan", "kisv\u00e1rtatva"]}, "examples": [["post nelonge li malaperis en la mallumo", "J. Rejt\u0151, trad. L. Bal\u00e1zs, La anta\u016den\u015dovita garnizono"], ["postnelonge mura indikilo eklumis", "J. Francis, Misio sen Alveno, tk-stafeto, 1982"]], "subdefinitions": []}], "root": "long", "primary": false}, "perverse": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u011cue agante kun malico.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0437\u043b\u043e"], "fr": ["pernicieusement", "vicieusement"], "nl": ["pervers (bw.)"], "hu": ["perverz m\u00f3don"]}, "examples": [["la emo de a\u0135oj kaj aferoj misiri kvaza\u016d perverse", "Marjorie Boulton: Tiu le\u011do de Murphy, Monatojaro 1997a, numero 4a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pervers", "primary": false}, "forvelki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Nenii\u011di velkante.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0432\u044f\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["se fl\u00e9trir"], "nl": ["wegkwijnen"], "be": ["\u0437\u044c\u0432\u044f\u0446\u044c", "\u0437\u044c\u0432\u044f\u043d\u0443\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0431\u043b\u044f\u043a\u043d\u0443\u0446\u044c"], "de": ["verwelken"], "pl": ["zwi\u0119dn\u0105\u0107"], "hu": ["elhervad"]}, "examples": [["kun vero severa komerca\u0135o forvelkos", "Proverbaro esperanta"], ["pli bone estas tio, ol forvelki kiel edzin' honesta en la budo de \u015duisto malpura", null]], "subdefinitions": []}], "root": "velk", "primary": false}, "banala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordinare, ofte uzata de \u0109iu ajn; seninteresa pro senoriginaleco.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["banal"], "en": ["banal", "trite", "commonplace"], "nl": ["banaal"], "ru": ["\u0431\u0430\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0442\u0440\u0438\u0432\u0438\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0438\u0437\u0431\u0438\u0442\u044b\u0439 (\u0431\u0430\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439)", "\u0437\u0430\u0442\u0430\u0441\u043a\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439 (\u0431\u0430\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439)"], "de": ["banal", "allt\u00e4glich"], "hu": ["ban\u00e1lis", "elcs\u00e9pelt"], "sk": ["ban\u00e1lny"], "fa": ["\u067e\u06cc\u0634\u200c\u067e\u0627 \u0627\u0641\u062a\u0627\u062f\u0647", "\u0645\u0628\u062a\u0630\u0644"], "es": ["banal"], "pl": ["banalny", "oklepany", "pospolity", "trywialny"]}, "examples": [["banalaj la\u016ddoj, banala esprimo, vera\u0135o", null], ["la banala\u0135oj de la \u0109iutaga vivo", null], ["mi faros \u015dajne banalajn demandojn, kaj paroligos lin", "Gerda malaperis, \u0109apitro 11a"]], "subdefinitions": []}], "root": "banal", "primary": true}, "alelekti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elekti iun por kompletigi la konsiston de la kolektivo.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0432\u044b\u0431\u0456\u0440\u0430\u0446\u044c", "\u0434\u0430\u0432\u044b\u0431\u0440\u0430\u0446\u044c"], "hu": ["bev\u00e1laszt", "koopt\u00e1l"], "ru": ["\u0434\u043e\u0432\u044b\u0431\u0440\u0430\u0442\u044c", "\u0434\u043e\u0432\u044b\u0431\u0438\u0440\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["se la nombro de la elektitaj membroj estas malpli ol 25, la kongreso alelektas la mankantajn", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "elekt", "primary": false}, "kriminalisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Juristo, fakulo pri krimjuro.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044b\u043c\u0456\u043d\u0430\u043b\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["criminaliste"], "nl": ["criminalist"], "ru": ["\u043a\u0440\u0438\u043c\u0438\u043d\u0430\u043b\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Kriminalist", "Strafrechtler"], "hu": ["b\u00fcntet\u0151jog\u00e1sz", "kriminalista"], "es": ["criminalista"], "pl": ["kryminolog"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kriminala sekreta policano.", "translations": {"de": ["Kripo"], "nl": ["rechercheur"], "pl": ["agent kryminalny"], "hu": ["titkosrend\u0151r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kriminal", "primary": false}, "Bartolomeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo arame-devena.", "translations": {"ru": ["\u0412\u0430\u0440\u0444\u043e\u043b\u043e\u043c\u0435\u0439", "\u0411\u0430\u0440\u0442\u043e\u043b\u043e\u043c\u0435\u043e (\u0438\u043d\u043e\u0441\u0442\u0440.)", "\u0411\u0430\u0440\u0442\u043e\u043b\u043e\u043c\u044c\u044e (\u0438\u043d\u043e\u0441\u0442\u0440.)"], "fr": ["Barth\u00e9lemy", "Bartholom\u00e9"], "br": ["Bertele", "Berteleme"], "de": ["Bartholomeus"], "it": ["Bartolomeo"], "pl": ["Bart\u0142omiej", "Bartosz", "Bartek (zdrobnienie)"]}, "examples": [["la granda inkvizitoro Bartolomeo en la jaro 1659 malpermesis al la pastroj fumi tabakon en la da\u016dro de unu horo anta\u016d la Diservo", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 5, el la vivo kaj sciencoj, bagateloj"]], "subdefinitions": []}], "root": "Bartolome", "primary": true}, "monopsonio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Merkata situacio, en kiu unu kliento regas la a\u0109etan flankon kaj tiel povas dikti la prezojn a\u016d liverkondi\u0109ojn. Monopsonio tiel estas kontra\u016da al monopolo, kie regas unu persono, kompanio a\u016d alia partio la produktan flankon. Se regas du grandaj klientoj, oni tion nomas duopsonio, se pluraj, oligopsonio.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u0430\u043f\u0441\u043e\u043d\u0456\u044f", "\u043c\u0430\u043d\u0430\u043f\u043e\u043b\u0456\u044f \u043f\u0430\u043a\u0443\u043f\u043d\u0456\u043a\u0430"], "en": ["monopsony", "buyer's monopoly"], "nl": ["monopsonie"], "pt": ["monops\u00f4nio"], "ru": ["\u043c\u043e\u043d\u043e\u043f\u0441\u043e\u043d\u0438\u044f", "\u043c\u043e\u043d\u043e\u043f\u043e\u043b\u0438\u044f \u043f\u043e\u043a\u0443\u043f\u0430\u0442\u0435\u043b\u044f"], "de": ["K\u00e4ufermonopol", "Nachfragemonopol", "Monopson"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "monopsoni", "primary": true}, "\u015dilingo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0448\u044b\u043b\u0456\u043d\u0433"], "fr": ["schilling", "shilling"], "en": ["shilling"], "nl": ["shilling"], "pt": ["xelim"], "el": ["\u03c3\u03b5\u03bb\u03af\u03bd\u03b9"], "ca": ["x\u00edling"], "de": ["Schilling"], "it": ["scellino"], "hu": ["schilling", "shilling"], "es": ["chel\u00edn"], "ru": ["\u0448\u0438\u043b\u043b\u0438\u043d\u0433"], "pl": ["szyling"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Monunuo de pluraj afrikaj \u015dtatoj.", "translations": {}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Iama a\u016dstra monunuo.", "translations": {}, "examples": [["en 1996 la kamparanoj ricevis preska\u016d 8 miliardojn da a\u016dstriaj \u015dilingoj (667 milionojn da usonaj dolaroj) apoge al siaj libervolaj naturmediaj laboroj", "Evgeni Georgiev: A\u016dstrio: lando de ekologia kultivado, Monatojaro 1997a, numero 9a, p. 19a"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Iama brita mona subunuo.", "translations": {}, "examples": []}]}], "root": "\u015diling", "primary": true}, "kremacii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sepulti per bruligo.", "translations": {"fr": ["incin\u00e9rer (un cadavre)"], "nl": ["cremeren"], "pt": ["cremar"]}, "examples": [["sed dum li ku\u015dadis sur la kremaci-\u015dtipoj li ekrevivi\u011dis", "Platono, trad. D. Broadribb, La Respubliko, Esperantista Centra Librejo, 2000"]], "subdefinitions": []}], "root": "kremaci", "primary": true}, "kremacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Forbruligo de korpo de mortinto.", "translations": {"fr": ["cr\u00e9mation", "incin\u00e9ration (cr\u00e9mation)"], "nl": ["crematie"]}, "examples": [["sinjorino Elfriede Ernst preparis \u0109ion pri sia morto. \u015ci elektis kremacion", "Esperantista Brusela Grupo, Esperanto en Bruselo, 2006-06-28"]], "subdefinitions": []}], "root": "kremaci", "primary": false}, "afonio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senvo\u0109eco.", "translations": {"be": ["\u0430\u0444\u043e\u043d\u0456\u044f", "\u0441\u0442\u0440\u0430\u0442\u0430 \u0433\u043e\u043b\u0430\u0441\u0443"], "fr": ["aphonie"], "en": ["aphonia"], "nl": ["sprakeloosheid"], "pt": ["afonia"], "ru": ["\u0430\u0444\u043e\u043d\u0438\u044f", "\u043f\u043e\u0442\u0435\u0440\u044f \u0433\u043e\u043b\u043e\u0441\u0430"], "de": ["Verlust der Stimme", "Stimmverlust", "Stimmlosigkeit"], "hu": ["af\u00f3nia", "hangveszt\u00e9s", "hangtalans\u00e1g"], "sk": ["af\u00f3nia"], "es": ["afon\u00eda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "afoni", "primary": true}, "montri\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "I\u011di videbla.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043a\u0430\u0437\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u0440\u043e\u044f\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u0440\u043e\u044f\u0432\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["se montrer"], "nl": ["zich vertonen"]}, "examples": [["aperas herbo, montri\u011das verda\u0135o", "Z"], ["la luno montri\u011dis inter la nuboj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "I\u011di evidenta.", "translations": {"nl": ["blijken"]}, "examples": [["balda\u016d montri\u011dis malbonaj sekvoj ( skribi, spiri )", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sin montri.", "translations": {"fr": ["s'av\u00e9rer"], "nl": ["blijken"]}, "examples": [["vi montri\u011dis malforta en tago de mizero", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "montr", "primary": false}, "sabeko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antikva hebrea kordinstrumento triangula.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0430\u043c\u0431\u0443\u043a", "\u0441\u0430\u043c\u0431\u0443\u043a\u0430"], "fr": ["sambuque"], "nl": ["sabbeca"], "pt": ["sabeca"], "de": ["Sambuka"], "it": ["sambuca"], "hu": ["sambuca (h\u00e1romsz\u00f6g alak\u00fa h\u00e1rfa)"]}, "examples": [["\u0109iuj popoloj eka\u016ddis la sonon de korno, fluto, harpo, sabeko, psaltero, kaj diversaj muzikaj instrumentoj", "La Malnova Testamento, &Dan 3:7"]], "subdefinitions": []}], "root": "sabek", "primary": true}, "Odiseado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antikva greklingva eposo 24-\u0109apitra, sekvo de Iliado, temanta pri la aventura hejmen\u015dipado de Odiseo post la milito kontra\u016d Trojo, atribuita al Homero.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u044b\u0441\u044d\u044f"], "fr": ["Odyss\u00e9e"], "bg": ["\u041e\u0434\u0438\u0441\u0435\u044f"], "nl": ["Odysseia"], "pt": ["Odiss\u00e9ia"], "ru": ["\u043e\u0434\u0438\u0441\u0441\u0435\u044f"], "de": ["Odyssee"], "it": ["Odissea"], "hu": ["Od\u00fcsszeia"], "en": ["Odyssey"], "es": ["Odisea"], "pl": ["Odyseja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Longa, aventurplena voja\u011dado.", "translations": {}, "examples": [["lia kvara kaj lasta libro en la serio Spac-Odiseado \u0135us aperis: \u00ab3001, La lasta Odiseado\u00bb", "Anne Tilmont: Arthur C. Clarke, kosmopolita civitano kun okulo al la universo, Monato, jaro 1998a, numero 4a, p. 9a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Odise", "primary": false}, "rekonado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La ago rekoni.", "translations": {"nl": ["erkennen (zn.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kon", "primary": false}, "ma\u015din\u0109ambro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108ambro en \u015dipo kie estas la ma\u015dinoj.", "translations": {"fa": ["\u0645\u0627\u0634\u06cc\u0646\u062e\u0627\u0646\u0647"], "fr": ["salle des machines"], "pt": ["casa de m\u00e1quina"], "de": ["Maschinenraum"], "it": ["sala macchine"], "pl": ["maszynownia"], "hu": ["g\u00e9pterem"]}, "examples": [["oni enhejmi\u011das, por tiel diri, en la ma\u015din\u0109ambro", "H. Harrison, trad. R. F\u00f6ssmeier k.a., Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato, Sezonoj, 1996"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ambr", "primary": false}, "boltingo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spirale truita metalpeco, kiun oni \u015dra\u016dbas sur la bolto por \u011din alfiksi.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0439\u043a\u0430"], "fr": ["\u00e9crou"], "en": ["nut"], "ru": ["\u0433\u0430\u0439\u043a\u0430"], "de": ["Unterlegscheibe"], "hu": ["csavaranya"], "es": ["tuerca"], "pl": ["nakr\u0119tka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bolt", "primary": false}, "diskoteko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["discoth\u00e8que"], "bg": ["\u0434\u0438\u0441\u043a\u043e\u0442\u0435\u043a\u0430"], "en": ["discoth\u00e8que"], "pt": ["discoteca", "danceteria"], "de": ["Diskothek"], "pl": ["dyskoteka"]}, "examples": [["alparolas min Kerstin \u2013 knabino, kiu \u015datas festojn kaj diskotekojn", "U. Matthias, Fajron sentas mi interne, Pro Esperanto, 1990"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kolekto de diskaj a\u016d aliaj sonregistra\u0135oj, ofte parto de biblioteko.", "translations": {"pt": ["discoteca"], "pl": ["p\u0142ytoteka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "diskotek", "primary": true}, "rigarda\u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stulte rigardi.", "translations": {"hu": ["b\u00e1mul", "bambul"], "be": ["\u0432\u044b\u0442\u0430\u0440\u0430\u0448\u0447\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0432\u044b\u043b\u0443\u043f\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["regarder b\u00eatement"], "de": ["glotzen"], "ru": ["\u0433\u043b\u0430\u0437\u0435\u0442\u044c", "\u0442\u0430\u0440\u0430\u0449\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0432\u044b\u0442\u0430\u0440\u0430\u0449\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0432\u044b\u043b\u0443\u043f\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f (\u0433\u043b\u0430\u0437\u0435\u0442\u044c)"]}, "examples": [["rigarda\u0109i kiel bovido", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "rigard", "primary": false}, "fusteno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctofo el kotono kaj lino a\u016d kanabo iam uzata por subvestoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u043b\u044c\u0442\u0430\u043d"], "fr": ["futaine"], "en": ["fustian"], "nl": ["fustein"], "pt": ["fust\u00e3o"], "ru": ["\u0431\u0443\u043c\u0430\u0437\u0435\u044f"], "de": ["Barchent"], "hu": ["barhent"], "fa": ["\u0641\u0627\u0633\u062a\u0648\u0646\u06cc"]}, "examples": [["unu viro proksimi\u011dis al Sancho, \u0135etis sur lin robon el nigra fusteno", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 2a, \u0109apitro 69a, p. 783a"]], "subdefinitions": []}], "root": "fusten", "primary": true}, "optativo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Verba modo, ekzistanta en malmultaj lingvoj (malnova greka), kaj uzata por esprimi deziron. En Esperanto la optativo traduki\u011das per u-modo (volitivo) a\u016d per se kun kondicionalo.", "translations": {"el": ["\u03b5\u03c5\u03ba\u03c4\u03b9\u03ba\u03ae \u03ad\u03b3\u03ba\u03bb\u03b9\u03c3\u03b7"], "nl": ["optatief"], "pt": ["optativo"], "ru": ["\u0436\u0435\u043b\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u043d\u0430\u043a\u043b\u043e\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043e\u043f\u0442\u0430\u0442\u0438\u0432"], "de": ["Optativ"], "es": ["optativo"], "hu": ["\u00f3hajt\u00f3 m\u00f3d", "optativus"]}, "examples": [["vivu la re\u011d'!", "Z"], ["tiel estu!", "Z"], ["ho! se vi estus al mi kiel frato!", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "optativ", "primary": true}, "protesto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago protesti.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0442\u0435\u0441\u0442"], "fr": ["contestation", "protestation"], "nl": ["protest"], "be": ["\u043f\u0440\u0430\u0442\u044d\u0441\u0442", "\u0430\u043f\u0440\u0430\u0442\u044d\u0441\u0442\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0430\u0441\u043f\u0440\u044d\u0447\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "de": ["Protest", "Einspruch", "Verwahrung"], "hu": ["tiltakoz\u00e1s", "vitat\u00e1s", "meg\u00f3vatol\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["Kontra\u016d neesto ne helpas protesto", "Proverbaro esperanta"], ["sendemanda ekprotesto estas ofte kulpatesto", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["La protestoj kontra\u016d tiu opinio estas multaj kaj gravaj", null], ["refuti ies protestojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La\u016dle\u011da konstato de nepago de kambio.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "protest", "primary": false}, "stari\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vertikale rekti\u011di.", "translations": {"be": ["\u0443\u0441\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0443\u0441\u0442\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["se dresser"], "de": ["aufstehen"], "ru": ["\u0432\u0441\u0442\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u0441\u0442\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["fel\u00e1ll"]}, "examples": [["stari\u011dis \u015diaj haroj", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Esti\u011di, naski\u011di.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "be": ["\u043f\u0430\u045e\u0441\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u045e\u0441\u0442\u0430\u0446\u044c", "\u0443\u0441\u0442\u0430\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "hu": ["felmer\u00fcl"]}, "examples": [["teknikaj malfacila\u0135oj stari\u011dis", null]], "subdefinitions": []}], "root": "star", "primary": false}, "protesti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Fari formalan deklaron kontra\u016d io, kion oni opinias nejusta a\u016d nevera.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0442\u044d\u0441\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["mettre en cause", "contester", "protester"], "en": ["protest"], "nl": ["protesteren"], "pt": ["protestar", "contestar", "impugnar"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0442\u0435\u0441\u0442\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["protestieren", "Einspruch erheben", "sich verwahren"], "hu": ["tiltakozik", "protest\u00e1l"]}, "examples": [["li protestis kontra\u016d mia opinio", null], ["iri al la magistrato kaj protesti, ke la kanajlo tiel profanas mian nomon", "Z"], ["protesti kontra\u016d arbitra agado de la estraro", "B"], ["tiuj, kiuj eble protestis kontra\u016d la enkondukado de arta alfabeto", "Z"], ["kontra\u016d tio \u0109i protestus la vivo mem", "Z"], ["kontra\u016d tiu formo protestas mia lingva sento", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kontra\u016dbatali aserton a\u016d postulon, kies pravecon oni malakceptas (kontesti).", "translations": {"ru": ["\u043e\u043f\u0440\u043e\u0442\u0435\u0441\u0442\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "be": ["\u0430\u043f\u0440\u0430\u0442\u044d\u0441\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0441\u043f\u0440\u044d\u0447\u0432\u0430\u0446\u044c"], "nl": ["betwisten", "bestrijden"], "hu": ["vitat"]}, "examples": [["protesti la validecon de testamento, ies titolojn, la ekziston de postmorta vivo", null], ["ili \u0109iam varmege protestis la kontra\u016dvolan alklimati\u011don", "B"], ["la protestita demando", null], ["konsiderante, ke la fabrikado de militiloj per privataj entreprenoj estas tre protestebla", null]], "subdefinitions": []}], "root": "protest", "primary": true}, "prepara": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Servanta por prepari.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0440\u044b\u0445\u0442\u043e\u045e\u0447\u044b"], "fr": ["pr\u00e9paratoire"], "nl": ["voorbereidend"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0433\u043e\u0442\u043e\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u043e\u0434\u0433\u043e\u0442\u043e\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "ca": ["preparatiu", "preparatori"], "sv": ["f\u00f6rberedande"], "hu": ["el\u0151k\u00e9sz\u00edt\u0151"], "es": ["preparativo"]}, "examples": [["preparaj ekzercoj, kursoj, lernejoj", null], ["la spaco da tero estas tre fruktoporta, sed arbara kaj postulanta multe da prepara laborado", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 5, el la vivo kaj sciencoj, bagateloj"]], "subdefinitions": []}], "root": "prepar", "primary": false}, "murmuregi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre la\u016dte, obtuze a\u016d konfuze brui a\u016d bleki.", "translations": {"ru": ["\u0440\u044b\u0447\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u043e\u0440\u0447\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["gronder (bruit)", "rugir", "faire du vacarme"], "en": ["growl"]}, "examples": [["la leono ekmurmuregis kaj foriris", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 2, fabeloj kaj legendoj, la deveno de la virino, (hinda legendo)"]], "subdefinitions": []}], "root": "murmur", "primary": false}, "kurba": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvalifikas linion a\u016d objekton, kiu estas nek rekta, nek konsistanta el rektaj partoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044b\u0432\u044b", "\u0432\u044b\u0433\u043d\u0443\u0442\u044b", "\u0441\u0430\u0433\u043d\u0443\u0442\u044b"], "fr": ["courbe (adj.)"], "en": ["curved", "bandy", "bow(ed)", "tortuous", "winding"], "nl": ["krom"], "ru": ["\u043a\u0440\u0438\u0432\u043e\u0439", "\u0438\u0437\u043e\u0433\u043d\u0443\u0442\u044b\u0439"], "de": ["kurvig", "kurvenf\u00f6rmig", "gekr\u00fcmmt"], "sv": ["krokig", "sv\u00e4ngd", "kurvig"], "hu": ["g\u00f6rbe"], "br": ["kromm"]}, "examples": [["kurba bastono", null], ["kurba bran\u0109o", null], ["la supra\u0135o de la tero estas kurba", null], ["kurbeco de arko, de sfero, de volbo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kurb", "primary": true}, "prepari": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari \u0109ion necesan, por ke io iom post iom efektivi\u011du, reali\u011du, esti\u011du.", "translations": {"be": ["\u0440\u044b\u0445\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0434\u0440\u044b\u0445\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["pr\u00e9parer"], "en": ["prepare"], "nl": ["voorbereiden", "klaarmaken"], "pt": ["preparar", "aparelhar", "dispor", "amanhar", "aprestar", "aprontar"], "ru": ["\u0433\u043e\u0442\u043e\u0432\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0433\u043e\u0442\u043e\u0432\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0434\u0433\u043e\u0442\u043e\u0432\u0438\u0442\u044c"], "de": ["vorbereiten"], "sv": ["f\u00f6rbereda"], "hu": ["el\u0151k\u00e9sz\u00edt"], "cs": ["p\u0159ipravit"], "es": ["preparar"]}, "examples": [["prepari al si provizon da ligno", "Z"], ["prepari la militon, la pacon", null], ["prepari la spiritojn por nova ideo, la vojon por estonto", null], ["en sia koro li preparas malicon", "La Malnova Testamento, Sentencoj 26:24"], ["li preparas sin al nova krimo", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 22a"], ["sin prepari por la batalo", "B"], ["la ju\u011disto sin preparis eliri", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, nur unu vorton! (noveleto de L. E. Meier)"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"hu": ["elk\u00e9sz\u00edt"]}, "examples": [["\u0109evalo estas preparata por la tago de milito", "La Malnova Testamento, Sentencoj 21:31"], ["ni preparas el \u011di panon", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, la hejmo de la metiisto, (de nov-jorka kuracisto, rerakontita de E. Weilsh\u00e4user)"]], "subdefinitions": []}], "root": "prepar", "primary": true}, "preparo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Anta\u016daran\u011do.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0440\u044b\u0445\u0442\u043e\u045e\u043a\u0430"], "fr": ["pr\u00e9paration"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0433\u043e\u0442\u043e\u0432\u043a\u0430"]}, "examples": [["ne valoras la faro la kostojn de l' preparo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "prepar", "primary": false}, "murmurego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Troa, obtuza bruego.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043b\u0443\u0445\u043e\u0439 \u0448\u0443\u043c", "\u0433\u0443\u043b", "\u0433\u043e\u043c\u043e\u043d"], "fr": ["brouhaha", "rugissement", "vacarme"], "en": ["growl"]}, "examples": [["la murmurego de la intermiksitaj paroloj surdigis \u015din, la mallumo sur la trotuaroj \u015din timigis", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "murmur", "primary": false}, "stultulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo malsprita, malinteligenta.", "translations": {"fr": ["imb\u00e9cile (subst.)"], "en": ["idiot"]}, "examples": [["kvankam stultulo dum sia tuta vivo asocii\u011das kun sa\u011dulo, li tamen ne komprenas la Veron pli, ol kulero povas gustumi la supon", "trad. T. T. Anuruddha, La Vojo al Nirvano a\u016d la Dhammapado, 5:64, B\u1ed3-T\u00e1t-Csoma-Instituto por Budhologio, 1973"]], "subdefinitions": []}], "root": "stult", "primary": false}, "fascio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108elara a\u016d fibreca membrano, tre maldika kaj kiu surkovras kelkajn viscerajn membranojn.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0441\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["apon\u00e9vrose", "fascia"], "nl": ["bindweefsellaag", "fascia"], "pt": ["f\u00e1scia"], "ru": ["\u0444\u0430\u0441\u0446\u0438\u044f", "\u043c\u044b\u0448\u0435\u0447\u043d\u0430\u044f \u043e\u0431\u043e\u043b\u043e\u0447\u043a\u0430"], "de": ["Faszie"], "hu": ["izomp\u00f3lya", "fascia"], "pl": ["powi\u0119\u017a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fasci", "primary": true}, "radiologo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienculo a\u016d kuracisto, okupi\u011danta pri la radiologio.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0434\u044b\u0451\u043b\u044f\u0433", "\u0440\u044d\u043d\u0442\u0433\u044d\u043d\u043e\u043b\u044f\u0433"], "nl": ["radioloog"], "pt": ["radiologista"], "ru": ["\u0440\u0430\u0434\u0438\u043e\u043b\u043e\u0433", "\u0440\u0435\u043d\u0442\u0433\u0435\u043d\u043e\u043b\u043e\u0433"], "de": ["Radiologe", "R\u00f6ntgenfacharzt"], "hu": ["radiol\u00f3gus", "r\u00f6ntgenol\u00f3gus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "radiolog", "primary": true}, "tikli\u011dema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tu\u015dotima, tiklosentema, facile impresebla per tiklado.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0447\u0443\u0432\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b \u0434\u0430 \u043a\u043e\u0437\u044b\u0442\u0443"], "fr": ["chatouilleux"], "bg": ["\u043a\u043e\u0439\u0442\u043e \u0438\u043c\u0430 \u0433\u044a\u0434\u0435\u043b"], "nl": ["kittelorig", "lichtgeraakt"], "ru": ["\u0447\u0443\u0432\u0441\u0442\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u043a \u0449\u0435\u043a\u043e\u0442\u043a\u0435"], "ca": ["tenir pessigolles (aquell qui t\u00e9 pessigolles...)"], "de": ["kitzlig"], "hu": ["csikland\u00f3s"], "en": ["ticklish"], "pl": ["wra\u017cliwy na \u0142askotki"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tikl", "primary": false}, "kupleto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u043f\u043b\u0435\u0442"], "fr": ["couplet"], "en": ["couplet"], "nl": ["couplet", "strofe"], "ru": ["\u043a\u0443\u043f\u043b\u0435\u0442"], "de": ["Couplet"], "hu": ["versszak"]}, "examples": [["finante \u0109iun kupleton, \u015di estis levanta tre alte la nudan piedon", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "kuplet", "primary": true}, "a\u0109eti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Akiri per mono.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u043f\u043b\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["acheter", "acqu\u00e9rir (acheter)", "s'offrir", "se payer (s'offrir)"], "bg": ["\u043a\u0443\u043f\u0443\u0432\u0430\u043c"], "hr": ["kupiti"], "de": ["kaufen"], "it": ["acquistare", "comprare"], "vo": ["lem\u00f6n"], "fa": ["\u062e\u0631\u06cc\u062f\u0646"], "en": ["buy", "purchase"], "br": ["prena\u00f1"], "cs": ["koupit"], "hu": ["vesz (v\u00e1s\u00e1rol)", "v\u00e1s\u00e1rol"], "es": ["comprar"], "he": ["\u05dc\u05e7\u05e0\u05d5\u05ea \\\u05e7\u05e0\u05d4\\"], "ru": ["\u043f\u043e\u043a\u0443\u043f\u0430\u0442\u044c", "\u043a\u0443\u043f\u0438\u0442\u044c"], "nl": ["kopen"], "pt": ["comprar"], "tr": ["sat\u0131n almak"], "sv": ["k\u00f6pa"], "sk": ["k\u00fapi\u0165"], "pl": ["kupowa\u0107", "zakupywa\u0107", "nabywa\u0107"]}, "examples": [["a\u0109eti firme, kontante a\u016d kredite", null], ["a\u0109eti ion de, el iu", "Z"], ["dea\u0109eti ion de iu", null], ["estis la glora epoko de financistoj kiuj a\u0109etis, vendis kaj dispecigis kompaniojn", "R. Rotsaert, Piramidaj investoj..., Monato, jaro 1997a, numero 7a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u0109et", "primary": true}, "a\u0109eto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago a\u0109eti, rezulto de la ago.", "translations": {"fa": ["\u062e\u0631\u06cc\u062f", "\u0627\u0628\u062a\u06cc\u0627\u0639"], "fr": ["achat"]}, "examples": [["Vendo de Alasko estis procezo de a\u0109eto de Alasko fare de Usono de la Rusia Imperio en la jaro 1867.", "Pri la vendo de Alasko ,"], ["Tiele diras la Eternulo Cebaot, Dio de Izrael: Prenu \u0109i tiujn dokumentojn, \u0109i tiun dokumenton de a\u0109eto, la sigelitan, kaj \u0109i tiun nefermitan, kaj metu ilin en argilan vazon, por ke ili konservi\u011du dum longa tempo.", "La Malnova TestamentoJeremia 32:14"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u0109et", "primary": false}, "memoriga\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108io, kio servas por instigi al memoro pri io a\u016d iu (monumento, statuo, verko...).", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u043f\u0430\u043c\u0456\u043d"], "fr": ["m\u00e9morial"], "ru": ["\u043d\u0430\u043f\u043e\u043c\u0438\u043d\u0430\u043d\u0438\u0435"], "hu": ["eml\u00e9km\u0171", "eml\u00e9keztet\u0151 (t\u00e1rgy)"]}, "examples": [["terura memoriga\u0135o el la mezaj jarcentoj", "Z"], ["tiamaniere vi havos hejme memoriga\u0135on pri ni", "Fabeloj, volumo 3, supo el kolbasaj bastonetoj, kion la unua knabino vidis kaj lernis dum la voja\u011do"], ["\u0109i tiuj \u015dtonoj estos memoriga\u0135o por la Izraelidoj eterne", "La Malnova Testamento, Josuo 4:7"]], "subdefinitions": []}], "root": "memor", "primary": false}, "kalandrilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ma\u015dino por glatigi kaj brilantigi \u015dtofojn, glaceigi paperon.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043b\u0430\u043d\u0434\u0440"], "fr": ["calandre (machine pour lustrer)"], "en": ["mangle"], "nl": ["kalander (toestel)"], "de": ["Mangel"], "sv": ["mangel"], "hu": ["m\u00e1ngorl\u00f3(g\u00e9p)", "kalander (sz\u00f6vethez)"], "fi": ["mankeli", "kalanteri (en paperfabriko)"]}, "examples": [["kalandriloj estas formitaj el tri rulcilindroj: du kartonaj kaj unu metala", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kalandr", "primary": false}, "blankakolumulo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Iuj rigardas tiun nomon malklara kaj evitinda."], "primary definition": "Oficisto \u2015 tiel nomata alude al la tradicie ofte blankkola \u0109emizo portata sub oficeja kompleto.", "translations": {"fr": ["col-blanc"]}, "examples": [["la blankkolumulo ela\u016dti\u011dis \u0109e la pordo de granda kompanio", "Xiong Yanling, trad. Helo, Ekzamena Intervidi\u011do, Penseo, 2007-03, numero 185a"], ["la ideologio de sinreguligo de merkatoj sendube flankenpu\u015dis la batalon kontra\u016d krimado fare de blankkolumuloj", "I. Warde, trad. M. Leon, Madoff, sub la nazoj..., le Monde diplomatique, 2009-12"]], "subdefinitions": []}], "root": "kol", "primary": false}, "okulvitroj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Optikaj vitroj por amba\u016d okuloj, garnitaj per munta\u0135o, per kiu oni fiksas ilin \u0109u sur nazo kiel nazumo, \u0109u sur nazo kaj oreloj kiel bran\u0109vitroj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0443\u043b\u044f\u0440\u044b"], "fr": ["lunettes"], "bg": ["\u043e\u0447\u0438\u043b\u0430"], "nl": ["bril"], "pt": ["\u00f3culos"], "el": ["\u03b3\u03c5\u03b1\u03bb\u03b9\u03ac"], "ca": ["ulleres"], "de": ["Brille"], "tr": ["g\u00f6zl\u00fck"], "sv": ["glas\u00f6gon"], "hu": ["szem\u00fcveg"], "en": ["glasses"], "ru": ["\u043e\u0447\u043a\u0438"], "es": ["gafas", "lentes"], "he": ["\u05de\u05e9\u05e7\u05e4\u05d9\u05d9\u05dd"]}, "examples": [["okulvitroj garnitaj per testuda\u0135o", null], ["rigardi la mondon tra la okulvitroj de l' optimismo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vitr", "primary": false}, "kapa\u016dskultilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0443\u0448\u043d\u0438\u043a", "\u0433\u043e\u043b\u043e\u0432\u043d\u043e\u0439 \u0442\u0435\u043b\u0435\u0444\u043e\u043d", "\u0448\u043b\u0435\u043c\u043e\u0444\u043e\u043d"], "fr": ["casque (\u00e0 \u00e9couteurs)"], "pl": ["s\u0142uchawki nag\u0142owne"]}, "examples": [["krei sian propran sonmondon? Iuj faras tion \u2013 tute konkrete per kapa\u016dskultiloj", "M. Sandelin, [blogo], 2005-12-28"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dskult", "primary": false}, "rakonti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Detale konigi per paroloj a\u016d skriboj okazinta\u0135on kun \u011diaj cirkonstancoj.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u043a\u0430\u0437\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u043f\u0430\u0432\u044f\u0434\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["raconter"], "en": ["relate", "tell"], "nl": ["vertellen"], "pt": ["contar", "narrar"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0441\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0441\u043a\u0430\u0437\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["erz\u00e4hlen"], "hu": ["elbesz\u00e9l", "elmes\u00e9l"], "fa": ["\u0646\u0642\u0644 \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u062d\u06a9\u0627\u06cc\u062a \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "cs": ["vypr\u00e1v\u011bt"]}, "examples": [["rakontu al mia juna amiko belan historion", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 10"], ["\u015di rakontis al li sian tutan aventuron", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 23"], ["rakonti la akcidenton, sian voja\u011don, siajn impresojn", null], ["en tiu \u0109i libro la a\u016dtoro rakontas sian vivon de la infaneco \u011dis la nuntempo", "Dmitrij Cibulevskij, Danio pli proksima (Poul Thorsen, Babile kun mi mem), Monato, jaro 1997a, numero 8a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "rakont", "primary": true}, "rakonto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, kion iu rakontas.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0441\u043a\u0430\u0437"], "fr": ["conte", "r\u00e9cit"], "en": ["story"], "nl": ["verhaal"], "be": ["\u0430\u043f\u0430\u0432\u044f\u0434\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0430\u043f\u043e\u0432\u044f\u0434"], "de": ["Erz\u00e4hlung"], "hu": ["elbesz\u00e9l\u00e9s"], "fa": ["\u0646\u0642\u0644", "\u062f\u0627\u0633\u062a\u0627\u0646", "\u062d\u06a9\u0627\u06cc\u062a"], "cs": ["pov\u00eddka"]}, "examples": [["mi donis al li la rakontojn pri la malproksima Nordo de Jack London", "El vivo de \u0109uk\u0109oj, la trimova \u015dakproblemo, (tria skizo el la \u0109uk\u0109a vivo), 2, Ligi-oravilli."], ["en \u00abLa ludanta lumo\u00bb aperas tri erotikaj rakontoj", "Sten Johansson, Hamburgero ne tre erotika (Leopold Vermeiren: La ludanta lumo), Monato, jaro 1996a, numero 7a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "rakont", "primary": false}, "bolilo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La formo \u00abbolilo\u00bb estas evitinda pro pluraj ka\u016dzoj. Unue, \u0109ar \u011di estas misgramatika: temas pri ilo por boligi, ne pri ilo por boli. Kaj normale oni ne bolkuiras en \u00abbolilo\u00bb, sed mal\u015daltas \u011din tuj post ekbolo. Due, la formo \u00abbolkru\u0109o\u00bb estas multe pli klara, dum la formoj similaj al \u00abbol(ig)ilo\u00bb havas pli abstraktan sencon en diversaj lingvoj (ekz-e angla, germana, rusa), kaj tiu pli abstrakta senco kongruas anka\u016d kun la esperanta vortfarado (tial la formo \u00abboligilo\u00bb ricevas tian \u011deneralan sencon en diversaj verkoj, ekz-e \u0109e Bokarev kaj Eichholz). E\u0109 pli ol tio, anka\u016d en la franca simila formo, sed kun virgenra sufiksvarianto (bouilleur) havas la pli \u011deneralan sencon \u00abboligilo\u00bb!"], "primary definition": "= bolkru\u0109o.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bol", "primary": false}, "kolimbedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo kolimboformaj birdoj (Gaviidae).", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0433\u0430\u0440\u0430\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["gaviid\u00e9s"], "nl": ["duikers (fam.)"], "pt": ["colimb\u00eddeos"], "ru": ["\u0433\u0430\u0433\u0430\u0440\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Seetaucher (Familie)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kolimbed", "primary": true}, "dromedaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de kamelo (Camelus dromedarius), kun unu \u011dibo.", "translations": {"be": ["\u0434\u0440\u0430\u043c\u0430\u0434\u044d\u0440"], "fr": ["dromadaire"], "en": ["dromedary"], "nl": ["dromedaris"], "pt": ["dromed\u00e1rio"], "ru": ["\u0434\u0440\u043e\u043c\u0430\u0434\u0435\u0440", "\u043e\u0434\u043d\u043e\u0433\u043e\u0440\u0431\u044b\u0439 \u0432\u0435\u0440\u0431\u043b\u044e\u0434"], "de": ["Dromedar"], "sv": ["dromedar"], "hu": ["dromed\u00e1r", "egyp\u00fap\u00fa teve"], "es": ["dromedario"], "pl": ["dromader", "wielb\u0142\u0105d jednogarbny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dromedar", "primary": true}, "baptofilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La baptito rilate al la baptopatro a\u016d baptopatrino.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0435\u0441\u0442\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["filleul"], "en": ["godson"], "nl": ["petekind"], "de": ["Patenkind"], "hu": ["keresztfi\u0171"], "es": ["ahijado"], "br": ["filhor"], "pl": ["chrze\u015bniak {m}", "chrze\u015bnica {f}"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bapt", "primary": false}, "bernado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mistraktado de iu per trudata saltigo sur tapi\u015do.", "translations": {"fr": ["berne (brimade)"], "hu": ["pokr\u00f3coz\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bern", "primary": false}, "milicio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u043b\u0456\u0446\u044b\u044f", "\u0430\u043f\u0430\u043b\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["milice"], "en": ["militia"], "nl": ["militie"], "pt": ["mil\u00edcia"], "ru": ["\u043e\u043f\u043e\u043b\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043c\u0438\u043b\u0438\u0446\u0438\u044f (\u0443\u0441\u0442\u0430\u0440.)"], "ca": ["mil\u00edcia"], "de": ["Miliz", "Volksmiliz"], "hu": ["nemzet\u0151rs\u00e9g", "mil\u00edcia"], "cs": ["milice"], "es": ["milicia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "milici", "primary": true}, "testude": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(figure) Kiel testudo, tre malrapide.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e-\u0447\u0435\u0440\u0435\u043f\u0430\u0448\u044c\u0438"], "fr": ["comme une tortue"], "nl": ["schildpadsgewijs"], "de": ["wie eine Schlaftablette", "lahmarschig"], "pl": ["w \u017c\u00f3\u0142wim tempie"], "hu": ["mint a csiga"]}, "examples": [["sin treni testude", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "testud", "primary": false}, "detektoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u0442\u044d\u043a\u0442\u0430\u0440"], "pl": ["detektor", "czujnik", "wykrywacz"], "pt": ["detector", "detetor"], "ru": ["\u0434\u0435\u0442\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440"], "de": ["Detektor"], "es": ["detector"], "hu": ["detektor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "detektor", "primary": true}, "altano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Artefarita ebena teraso, kiu superas la \u0109irka\u016da\u0135on.", "translations": {"be": ["\u0431\u044d\u043b\u044c\u0432\u044d\u0434\u044d\u0440"], "fr": ["terrasse panoramique"], "en": ["overlook"], "nl": ["uitkijkpunt"], "pt": ["palanque"], "ru": ["\u0431\u0435\u043b\u044c\u0432\u0435\u0434\u0435\u0440"], "de": ["Aussichtsterrasse"], "it": ["altana"], "hu": ["f\u00f6ldterasz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Belvidejo.", "translations": {"fr": ["belv\u00e9d\u00e8re"], "de": ["Aussichtspunkt"], "it": ["belvedere"], "pt": ["mirante", "belveder"], "hu": ["tet\u0151terasz", "altana"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "altan", "primary": true}, "testudo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rampulo, kies tuta korpo, estas entenata en korneca kiraso el kiu povas eli\u011di la kapo, la kvar piedoj kaj la vosto.", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u0440\u0430\u043f\u0430\u0445\u0430"], "fr": ["tortue"], "en": ["tortoise", "turtle"], "nl": ["schildpad"], "pt": ["tartaruga"], "ru": ["\u0447\u0435\u0440\u0435\u043f\u0430\u0445\u0430"], "de": ["Schildkr\u00f6te"], "hu": ["tekn\u0151s", "tekn\u0151sb\u00e9ka"], "pl": ["\u017c\u00f3\u0142w"]}, "examples": [["la maraj testudoj atingas pli ol unu metron da longo", null], ["pa\u015di kiel testudo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "testud", "primary": true}, "ventro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la korpo, enhavanta la stomakon kaj intestojn, inter brusto kaj pelvo.", "translations": {"el": ["\u03ba\u03bf\u03b9\u03bb\u03b9\u03ac"], "fr": ["ventre"], "nl": ["buik"], "pt": ["ventre", "barriga"], "ru": ["\u0436\u0438\u0432\u043e\u0442"], "de": ["Bauch"], "tr": ["kar\u0131n"], "sv": ["mage", "buk"], "tp": ["insa"], "hu": ["has"], "pl": ["brzuch"], "he": ["\u05d1\u05d8\u05df"]}, "examples": [["ku\u015di sur la ventro", null], ["lia ventro diki\u011das", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tiu parto, konsiderata kiel sentiganta la malsaton kaj akceptanta la nutra\u0135ojn.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0440\u044e\u0445\u043e"]}, "examples": [["ventro malsata orelon ne havas", "Proverbaro esperanta"], ["sur la ventro veluro, en la ventro murmuro", "Proverbaro esperanta"], ["liaj okuloj estas pli grandaj ol la ventro", "Z"], ["tiuj, kiuj zorgas nur pri la ventro", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tiu parto konsiderata \u0109e la ino kiel lo\u011dejo de naski\u011donto.", "translations": {"ru": ["\u043b\u043e\u043d\u043e"]}, "examples": [["ho filo de mia ventro", "Z"], ["senfrukta ventro", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ventr", "primary": true}, "brankoklapo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ha\u016dtfalto kaj eventuale la ostoj kiuj de ekstere kovras la brankofendojn \u0109e plimulto da fi\u015doj kaj larvoj de amfibioj.", "translations": {"cs": ["sk\u0159ele"], "ru": ["\u0436\u0430\u0431\u0435\u0440\u043d\u0430\u044f \u043a\u0440\u044b\u0448\u043a\u0430"], "pl": ["pokrywa skrzelowa"], "la": ["operculum"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "brank", "primary": false}, "\u011cirafo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nord-hemisfera stelfiguro (Camelopardalis).", "translations": {"bg": ["\u0416\u0438\u0440\u0430\u0444 (\u0441\u044a\u0437\u0432\u0435\u0437\u0434\u0438\u0435)"], "de": ["Giraffe"], "it": ["Giraffa"], "hu": ["Zsir\u00e1f"], "fa": ["\u0632\u0631\u0627\u0641\u0647 (\u0635\u0648\u0631\u062a \u0641\u0644\u06a9\u06cc)"], "en": ["Camelopardalis"], "es": ["Jirafa"], "pl": ["\u017byrafa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u011diraf", "primary": false}, "sorgo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Greno el la genro poacoj, el Afriko kaj Hindujo.", "translations": {"be": ["\u0441\u043e\u0440\u0433\u0430"], "fr": ["sorgho"], "en": ["sorghum"], "nl": ["gierst"], "ru": ["\u0441\u043e\u0440\u0433\u043e"], "hu": ["cirok"]}, "examples": [["la sorgo povas atingi alton de kvar \u011dis kvin metroj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sorg", "primary": true}, "vakstolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tolo \u015dmirita sur unu flanko per lako, por ke \u011di estu nepenetrebla de akvo.", "translations": {"be": ["\u0446\u044b\u0440\u0430\u0442\u0430"], "fr": ["toile cir\u00e9e"], "en": ["oilcloth"], "nl": ["zeildoek"], "pt": ["encerado"], "ru": ["\u043a\u043b\u0435\u0451\u043d\u043a\u0430"], "hu": ["viaszosv\u00e1szon"], "pl": ["cerata"]}, "examples": [["apud la muro inter la fenestroj staris kanapo, kovrita per nigra sen\u015deligita vakstolo", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, Arturo, (rakonto de V. Devjatnin), 4"]], "subdefinitions": []}], "root": "tol", "primary": false}, "ardejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ardanta fajrejo.", "translations": {"sk": ["ohnisko"], "en": ["kiln"]}, "examples": [["ardejo de agitado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ard", "primary": false}, "akcenta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(pri silabo) Portanta la akcenton.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0446\u0456\u0441\u043a\u043d\u044b"], "fr": ["accentu\u00e9"], "en": ["accented", "emphasized", "stressed"], "nl": ["beklemtoond", "geaccentueerd"], "pt": ["acentuado", "t\u00f4nico"], "ru": ["\u0443\u0434\u0430\u0440\u043d\u044b\u0439"], "de": ["betont", "den Akzent tragend"], "hu": ["hangs\u00falyos"], "sk": ["pr\u00edzvu\u010dn\u00fd"], "br": ["pouezmouezhiet", "taolmouezhiet"], "pl": ["akcentowany"]}, "examples": [["la Esperanta metriko severe tenas sin al la regula alterno de akcentaj kaj senakcentaj silaboj", "Lingvo, Stilo, Formo, p. 122a"], ["en Esperanto \u0109iuj akcentaj silaboj estas longaj", null], ["jen estas la ka\u016dzo, kial la silaboj akcentitaj ofte restadis sen\u015dan\u011daj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "akcent", "primary": false}, "laktolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0446\u044b\u0440\u0430\u0442\u0430"], "fr": ["toile cir\u00e9e"], "en": ["oilcloth"], "nl": ["zeildoek"], "ru": ["\u043a\u043b\u0435\u0451\u043d\u043a\u0430"], "pl": ["cerata"], "hu": ["viaszosv\u00e1szon"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tol", "primary": false}, "atrofii\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti en stato de atrofio.", "translations": {"sk": ["atrofova\u0165"], "be": ["\u0430\u0442\u0440\u0430\u0444\u0430\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["s'atrophier"], "en": ["atrophy"], "es": ["atrofiarse"], "hu": ["sorvad"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "atrofi", "primary": false}, "iompostioma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016dtempe evoluanta per etaj \u015dan\u011doj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u0442\u0443\u043f\u043e\u0432\u044b"], "fr": ["graduel (adj.)", "progressif (graduel)"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0442\u0435\u043f\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "pt": ["progressivo (gradual; adj.)"], "hu": ["lass\u00fa", "fokozatos"]}, "examples": [["iom-post-ioma unui\u011do de la homaro", "Zamenhof, Parolo anta\u016d la Dua Kongreso Esperantista en Gen\u00e8ve, 1906"], ["multaj reviziantoj estis varbitaj per iompostiomaj personaj kontaktoj", "M. Duc Goninaz, La Nova Plena Ilustrita Vortaro, Anta\u016dparolo, p. 21a"]], "subdefinitions": []}], "root": "iom", "primary": false}, "adheri": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La uzo de tiu \u0109i radiko limi\u011du al faka lingva\u0135o."], "primary definition": "(netransitiva) Alglui\u011di al io per speciala forto, aperanta inter du surfacoj en kontakto.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u043e\u0442\u043d\u043e \u043f\u0440\u0438\u043c\u044b\u043a\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0441\u0442\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u043b\u0438\u043f\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["adh\u00e9rer (coller)", "coller (\u00e0)"], "en": ["adhere", "stick to"], "nl": ["kleven", "plakken"], "pt": ["aderir"], "hu": ["tapad"], "sk": ["pri\u013en\u00fa\u0165"], "es": ["adherir", "pegar"], "pl": ["\u0142\u0105czy\u0107 adhezyjnie", "klei\u0107 adhezyjnie"]}, "examples": [["la du randoj de la vundo adheris", "Plena Ilustrita Vortaro"], ["la papera folio adheras al la vitra tabulo per elektrostatika forto", null], ["la mituloj forte adheras al la substrato", null]], "subdefinitions": []}], "root": "adher", "primary": true}, "interkrampigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Apartigi parton de teksto per paro da krampoj.", "translations": {"be": ["\u0443\u0437\u044f\u0446\u044c \u0443 \u0434\u0443\u0436\u043a\u0456"], "hu": ["z\u00e1r\u00f3jelbe tesz"], "en": ["parenthesize"], "ru": ["\u0437\u0430\u043a\u043b\u044e\u0447\u0438\u0442\u044c \u0432 \u0441\u043a\u043e\u0431\u043a\u0438"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kramp", "primary": false}, "stringi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["comprimer", "\u00e9treindre", "serrer"], "hu": ["\u00f6sszeszor\u00edt", "megszor\u00edt", "szorongat"]}, "examples": [["la kapristo stringis al li la kolon per la du manoj", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 1a, \u0109apitro 52a, p. 382a"]], "subdefinitions": []}], "root": "string", "primary": true}, "kuriero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kies okupo estas rapide porti koresponda\u0135ojn, piede, sur\u0109evale a\u016d alie.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u0440'\u0435\u0440", "\u0432\u044f\u0441\u0442\u0443\u043d", "\u0433\u0430\u043d\u0435\u0446", "\u0440\u0430\u0441\u0441\u044b\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u043f\u0430\u0441\u044b\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["courrier (coursier)", "coursier"], "en": ["courier", "messenger", "runner"], "nl": ["koerier"], "ru": ["\u043a\u0443\u0440\u044c\u0435\u0440", "\u0433\u043e\u043d\u0435\u0446", "\u0432\u0435\u0441\u0442\u043d\u0438\u043a", "\u0440\u0430\u0441\u0441\u044b\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["L\u00e4ufer"], "hu": ["fut\u00e1r", "h\u00edrn\u00f6k", "k\u00fcld\u00f6nc"], "pl": ["kurier", "goniec"], "br": ["poster (a gas lizhero\u00f9, pakado\u00f9)"], "es": ["cartero"]}, "examples": [["atendi bonan veteron kaj laman kurieron", "Proverbaro esperanta"], ["kolero de re\u011do estas kuriero de morto", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u015cakpeco movebla diagonale tra la tuta \u015daktabulo.", "translations": {"be": ["\u0441\u043b\u043e\u043d (\u0443 \u0448\u0430\u0445\u043c\u0430\u0442\u0430\u0445)"], "fr": ["fou (\u00e9checs)"], "en": ["bishop"], "nl": ["loper (schaakspel)"], "ru": ["\u0441\u043b\u043e\u043d (\u0448\u0430\u0445\u043c.)"], "hu": ["fut\u00e1r (sakk)", "fut\u00f3 (sakk)"], "pl": ["goniec", "laufer"], "br": ["furlukin (echedo\u00f9)"], "es": ["alfil"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kurier", "primary": true}, "ligna\u0135isto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metiisto, kiu prilaboras lignajn objektojn.", "translations": {"el": ["\u03be\u03c5\u03bb\u03bf\u03c5\u03c1\u03b3\u03cc\u03c2"], "fr": ["menuisier"], "bg": ["\u0434\u044a\u0440\u0432\u043e\u0434\u0435\u043b\u0435\u0446 \u043c\u0435\u0431\u0435\u043b\u0438\u0441\u0442"], "nl": ["schrijnwerker"], "pt": ["carpinteiro"], "be": ["\u0434\u0440\u044d\u0432\u0430\u0430\u043f\u0440\u0430\u0446\u043e\u045e\u0448\u0447\u044b\u043a", "\u0446\u044f\u0441\u044c\u043b\u044f\u0440", "\u0441\u0442\u0430\u043b\u044f\u0440"], "de": ["Schreiner"], "hu": ["asztalos"], "fa": ["\u0646\u062c\u0627\u0631", "\u062f\u0631\u0648\u062f\u06af\u0631"], "es": ["carpintero"], "ru": ["\u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e\u043e\u0431\u0434\u0435\u043b\u043e\u0447\u043d\u0438\u043a", "\u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0431\u043e\u0442\u0447\u0438\u043a", "\u043f\u043b\u043e\u0442\u043d\u0438\u043a", "\u0441\u0442\u043e\u043b\u044f\u0440"], "pl": ["stolarz", "ciesla", "szkutnik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lign", "primary": false}, "korekti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Re\u011dustigi la erarojn a\u016d rebonigi la difektojn de iu a\u016d io.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u044d\u043a\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u043f\u0440\u0430\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["corriger", "rectifier"], "en": ["correct"], "nl": ["verbeteren", "corrigeren"], "pt": ["corrigir", "retificar", "emendar"], "ru": ["\u0438\u0441\u043f\u0440\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c", "\u0438\u0441\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c", "\u043a\u043e\u0440\u0440\u0435\u043a\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["berichtigen", "verbessern", "korrigieren"], "hu": ["kijav\u00edt", "helyesb\u00edt", "korrig\u00e1l", "kijav\u00edt", "helyesb\u00edt", "korrig\u00e1l"], "es": ["corregir"]}, "examples": [["sin korekti", null], ["korekti taskon de lernanto, presprova\u0135on, la prononcon de fremdulo, kalkulon, fotografian kopion", null], ["pli facile estas malbonon eviti ol korekti", "Proverbaro esperanta"], ["plia esploro korektis mian opinion", null]], "subdefinitions": []}], "root": "korekt", "primary": true}, "kableto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda kablo.", "translations": {"en": ["wire"], "pl": ["kabelek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kabl", "primary": false}, "krispa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prezentanta supra\u0135on similan al tiu de krispo a\u016d de krepo, kun multaj neregulaj bukletoj a\u016d ondetoj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0443\u0434\u0440\u044f\u0432\u044b\u0439", "\u043a\u0443\u0440\u0447\u0430\u0432\u044b\u0439 (\u043e \u0432\u043e\u043b\u043e\u0441\u0430\u0445)", "\u0432\u043e\u043b\u043d\u0438\u0441\u0442\u044b\u0439", "\u0441\u043a\u043b\u0430\u0434\u0447\u0430\u0442\u044b\u0439"], "hu": ["fodros", "bodros", "g\u00f6nd\u00f6r"], "de": ["kraus", "gekr\u00e4uselt"], "nl": ["kroes", "gekruld", "gerimpeld", "golvend"], "en": ["wavy", "crimped", "crinkled"]}, "examples": [["krispaj kapetoj de infanoj", "B"], ["anstata\u016d krispaj haroj estos kalvo (frizita)", "Z"], ["krispa plumaro", "Z"], ["krispaj folioj", null], ["timante \u0109ifi siajn krispajn kaj malsimplajn vestojn", "B"], ["krispa \u015dtofo", null], ["la krispa mento", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "krisp", "primary": false}, "la\u016ddi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Esprimi aproban, favoran opinion pri meritoj, kvalitoj de iu a\u016d io.", "translations": {"ru": ["\u0445\u0432\u0430\u043b\u0438\u0442\u044c"], "en": ["laud", "praise", "acclaim"], "nl": ["loven", "prijzen", "roemen"], "pt": ["louvar", "gabar", "elogiar"], "be": ["\u0445\u0432\u0430\u043b\u0456\u0446\u044c", "\u0443\u0441\u0445\u0432\u0430\u043b\u044f\u0446\u044c"], "de": ["loben"], "sv": ["ber\u00f6mma"], "hu": ["dics\u00e9r", "megdics\u00e9r", "m\u00e9ltat"], "br": ["meuli\u00f1"], "cs": ["chv\u00e1lit"], "es": ["alabar", "laurear"]}, "examples": [["la\u016ddi iun, ies agon", null], ["kiu sin mem la\u016ddas, tiun neniu apla\u016ddas", "Z"], ["ne la\u016ddu la tagon anta\u016d vespero", "Proverbaro esperanta"], ["oni la\u016ddas homon la\u016d lia sa\u011do", "Z"], ["funebra la\u016ddo de mortinto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "la\u016dd", "primary": true}, "enspezimposto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Imposto fiksita depende de la enspezoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043e\u0445\u043e\u0434\u043d\u044b\u0439 \u043d\u0430\u043b\u043e\u0433"], "en": ["income tax"], "nl": ["inkomensbelasting"], "pt": ["imposto de renda"], "de": ["Einkommensteuer", "Einkommenssteuer"], "hu": ["j\u00f6vedelemad\u00f3"], "pl": ["podatek dochodowy"], "es": ["impuesto sobre la renta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "impost", "primary": false}, "ilekso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio akvifoliacoj (Ilex), kies plej konata specio estas akvifolio.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u0434\u0443\u0431"], "fr": ["ilex"], "en": ["holly"], "nl": ["hulst"], "pt": ["azevinho", "azevim", "azevinheiro"], "de": ["Stechpalme"], "sv": ["j\u00e4rnekar"], "hu": ["magyal(fa)"], "pl": ["ostrokrzew"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ileks", "primary": true}, "roduloj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u044b\u0437\u0443\u043d\u044b"], "en": ["rodents"], "nl": ["knaagdieren"], "pt": ["roer"], "ru": ["\u0433\u0440\u044b\u0437\u0443\u043d\u044b (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434)"], "de": ["Nagetiere"], "hu": ["r\u00e1gcs\u00e1l\u00f3k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rod", "primary": false}, "barbhava": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta barbon.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0440\u0430\u0434\u0430\u0442\u044b"], "fr": ["barbu (adj.)"], "en": ["bearded"], "nl": ["baardig"], "ru": ["\u0431\u043e\u0440\u043e\u0434\u0430\u0442\u044b\u0439"], "ca": ["barbat"], "de": ["b\u00e4rtig"], "sv": ["sk\u00e4ggig"], "hu": ["szak\u00e1llas"], "sk": ["bradat\u00fd"], "pl": ["brodaty", "zaro\u015bni\u0119ty"], "br": ["barvek"], "es": ["barbado, -a", "barbudo, -a"], "he": ["\u05de\u05d6\u05d5\u05e7\u05df"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "barb", "primary": false}, "malprotesto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senprotesta tolerado, rezignado.", "translations": {"fr": ["acceptation"], "nl": ["berusting"], "hu": ["belenyugv\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "protest", "primary": false}, "peza laboro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Laboro, kiu postulas grandajn korpajn fortojn kaj energion.", "translations": {"ru": ["\u0442\u044f\u0436\u0451\u043b\u044b\u0439 \u0442\u0440\u0443\u0434"], "fr": ["travail p\u00e9nible"], "en": ["hard work"], "br": ["labour tenn"], "de": ["harte Arbeit", "schwere Arbeit"], "hu": ["neh\u00e9z munka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "labor", "primary": false}, "el trans": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0438\u0437-\u0437\u0430 (\u043e\u0442\u043a\u0443\u0434\u0430)"], "fr": ["d'au-del\u00e0 de"], "hu": ["t\u00falr\u00f3l", "m\u00f6g\u00fcl"]}, "examples": [["belaj rakontoj el trans la montoj", "Proverbaro esperanta"], ["el trans la riveroj de Etiopujo Miaj adorantoj alportos al Mi donacojn", "La Malnova TestamentoCefanja 3:10"], ["grandaj homamasoj lin sekvis el trans Jordan", "La Nova TestamentoS. Mateo 4:25"]], "subdefinitions": []}], "root": "trans", "primary": false}, "kantono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Negranda administra teritorio en kelkaj regnoj a\u016d federa\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0442\u043e\u043d"], "de": ["Kanton"], "en": ["canton"], "nl": ["kanton"], "ru": ["\u043a\u0430\u043d\u0442\u043e\u043d"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En Francujo, parto de distrikto.", "translations": {"fr": ["canton (en France)"], "hu": ["ker\u00fclet (Franciao.)"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En Svisujo, \u0109iu el la sub\u015dtatoj de la konfederacio.", "translations": {"fr": ["canton (en Suisse)"], "hu": ["kanton"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En Belgujo, jura a\u016d elekta grupi\u011do de municipoj.", "translations": {"fr": ["canton (en Belgique)"], "hu": ["kanton"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En Usono, \u0109iu el la plej grandaj administraj unuoj ene de pliparto de la sub\u015dtatoj.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0430\u0444\u0441\u0442\u0432\u043e (\u0432 \u0421\u0428\u0410)", "\u043e\u043a\u0440\u0443\u0433 (\u0432 \u0421\u0428\u0410)"], "fr": ["comt\u00e9 (aux \u00c9tats-Unis)"], "en": ["county (USA)"], "hu": ["megye (USA)"]}, "examples": []}]}], "root": "kanton", "primary": true}, "interrilato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilato.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043d\u043e\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0432\u0437\u0430\u0438\u043c\u043e\u043e\u0442\u043d\u043e\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435"], "hu": ["k\u00f6lcs\u00f6n\u00f6s viszony", "kapcsolat", "\u00f6sszef\u00fcgg\u00e9s"]}, "examples": [["ligi, teksi interrilatojn kun iu", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rilat", "primary": false}, "helpi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Faciligi ies agadon, partoprenante \u011din.", "translations": {"el": ["\u03b2\u03bf\u03b7\u03b8\u03ce"], "fr": ["aider", "assister (pr\u00eater son concours)", "concourir (pr\u00eater son concours)", "rem\u00e9dier (apporter un rem\u00e8de \u00e0 un probl\u00e8me)", "seconder", "servir (aider, rem\u00e9dier)"], "bg": ["\u043f\u043e\u043c\u0430\u0433\u0430\u043c"], "be": ["\u0434\u0430\u043f\u0430\u043c\u0430\u0433\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u043c\u0430\u0433\u0430\u0446\u044c"], "de": ["helfen", "unterst\u00fctzen"], "it": ["aiutare", "assistere (aiutare)", "servire (essere utile)", "giovare", "favorire (giovare)", "soccorrere"], "hu": ["(meg)seg\u00edt"], "en": ["help"], "br": ["harpa\u00f1", "sikour (v.)", "skoazella\u00f1"], "cs": ["pom\u00e1hat"], "es": ["ayudar"], "ru": ["\u043f\u043e\u043c\u043e\u0433\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u043c\u043e\u0447\u044c"], "nl": ["helpen"], "pt": ["ajudar", "socorrer"], "sv": ["hj\u00e4lpa"], "pl": ["pomaga\u0107", "wspomaga\u0107", "wspiera\u0107"]}, "examples": [["helpi unu la alian", "(Zamenhof, Parolo anta\u016d la Unua Kongreso Esperantista en Boulogne sur Mer, 1905)"], ["se via tasko estas tro longa, mi helpos vin", null], ["li helpis la infanon, al la infano porti la pezan sitelon", null], ["li tre multe helpis la disvastigon (a\u016d al la disvastigo) de la lingvo", null], ["nek helpeble, nek konsileble", "Proverbaro esperanta"], ["li helpis al mi la tradukon (a\u016d: li helpis min por la traduko) de tiu malfacila teksto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Havigi al iu rimedon kontra\u016d malfacila\u0135o a\u016d malbono (dan\u011dero, peniga laboro, mizero kaj tiel plu).", "translations": {"pl": ["pomaga\u0107"]}, "examples": [["oni konsilas kaj konsolas, sed helpi ne volas", "Proverbaro esperanta"], ["helpi senlaborulon", null], ["ni neniel povas helpi al \u015di", null], ["sed malgra\u016d tuta via perfekteco kiel vi povas helpi miajn embarasojn?", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 14"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Faciligi ion al iu, esti utila por, efika por a\u016d kontra\u016d io, rimedi kontra\u016d io.", "translations": {"pl": ["pomaga\u0107"]}, "examples": [["kontra\u016d kalumnio helpas nenio", "Proverbaro esperanta"], ["ne helpis petoj nek minacoj", "Z"], ["ne helpos ri\u0109o en la tago de nia morto", null], ["\u0109iuj miaj admonoj, penoj de pacigo nenion helpis", "Z"], ["vi fidas la mensogajn vortojn, kiuj neniom helpas", "La Malnova Testamento, Jeremia 7:8"], ["kion helpas nun tro malfruaj plendoj?", "Z"], ["al fi\u015d' kuirita jam akvo ne helpos", "Proverbaro esperanta"], ["la cirkonstancoj helpis min", null], ["la silento multe helpas la mediton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "help", "primary": true}, "pipso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsano de birdoj, ka\u016dzita de \u0109irka\u016dlanga membraneto.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0438\u043f\u0443\u043d"], "fr": ["p\u00e9pie"], "en": ["pip", "roup"], "nl": ["pip"], "pt": ["pevide", "gogo", "gosma"], "be": ["\u0446\u0456\u043f\u0443\u043d", "\u0446\u044b\u043f\u0443\u043d"], "de": ["Pips"], "hu": ["mad\u00e1rkatarrus", "pip"], "br": ["pibid"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pips", "primary": true}, "rezultigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sekvigi kiel rezulton.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 (\u043a \u0440\u0435\u0437\u0443\u043b\u044c\u0442\u0430\u0442\u0443, \u0441\u043b\u0435\u0434\u0441\u0442\u0432\u0438\u044e)"], "be": ["\u0441\u043f\u0440\u044b\u0447\u044b\u043d\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u0432\u044b\u0437\u0432\u0430\u0446\u044c"], "hu": ["eredm\u00e9nyez", "okoz", "hoz (eredm\u00e9ny\u00fcl)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rezult", "primary": false}, "projekciilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato por projekcii.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440"], "fr": ["projecteur (film, diapos, etc.)"], "nl": ["projector"], "hu": ["vet\u00edt\u0151g\u00e9p"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "projekci", "primary": false}, "vere": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016d vera maniero.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0441\u0442\u0438\u043d\u043d\u043e", "\u0432\u043e\u0438\u0441\u0442\u0438\u043d\u0443", "\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e"], "fr": ["vraiment"], "bg": ["\u0438\u0441\u0442\u0438\u043d\u0441\u043a\u0438"], "nl": ["echt"], "pt": ["realmente"], "de": ["wirklich"], "tr": ["ger\u00e7ekten"], "hu": ["igaz\u00e1n", "val\u00f3ban"], "sk": ["naozaj", "skuto\u010dne"], "es": ["en verdad", "verdaderamente", "realmente"]}, "examples": [["vere paroli, respondi", null], ["mi kredas, ke li estas vere malsana", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Por diri la veron.", "translations": {"pt": ["de fato", "realmente", "para dizer a verdade"], "hu": ["t\u00e9nyleg"]}, "examples": [["vere vi estas bela", null], ["li promesis sendi al mi karton, kaj vere mi ricevis \u011din", null], ["vere la vojon baras variaj malhelpa\u0135oj, sed...", null], ["Esperanto vere (= mi tion konfesas) aperas kiel sola kandidato por lingvo internacia, tamen", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ver", "primary": false}, "Loglano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Planlingvo kreita de James Cooke Brown en 1955, celanta esplori la influon de lingvo al penso per sia formale logika gramatiko.", "translations": {"ru": ["\u041b\u043e\u0433\u043b\u0430\u043d"], "fr": ["Loglan"], "en": ["Loglan"], "nl": ["Loglan"], "pt": ["loglan"], "de": ["Loglan"], "hu": ["Loglan"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Loglan", "primary": true}, "kompateco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0436\u0430\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0441\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u0434\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u0441\u043e\u0447\u0443\u0432\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435"], "nl": ["compassie (arch.)", "medelijden (arch.)"], "hu": ["k\u00f6ny\u00f6r\u00fcletess\u00e9g", "irgalmass\u00e1g"]}, "examples": [["Dio, estante ri\u0109a en kompateco, nin vivigis en Kristo", "La Nova TestamentoAl la Efesanoj 2:4"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompat", "primary": false}, "cervedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo parhufuloj (Cervidae).", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u0435\u043d\u0456 (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["cervid\u00e9s"], "pt": ["cerv\u00eddeos"], "el": ["\u03b5\u03bb\u03b1\u03c6\u03bf\u03b5\u03b9\u03b4\u03ae"], "de": ["Hirsche"], "hu": ["szarvasf\u00e9l\u00e9k"], "es": ["c\u00e9rvidos"], "ru": ["\u043e\u043b\u0435\u043d\u0438 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e \u043f\u0430\u0440\u043d\u043e\u043a\u043e\u043f\u044b\u0442\u043d\u044b\u0445)"], "pl": ["jeleniowate"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cerved", "primary": true}, "devi\u015di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Forigi vi\u015dante.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0435\u0440\u0435\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u0442\u0435\u0440\u0435\u0442\u044c"], "fr": ["essuyer (en \u00f4tant)", "enlever (en essuyant)", "\u00f4ter (en essuyant)"], "nl": ["wissen", "uitwissen", "wegvegen", "wegwissen"], "hu": ["let\u00f6r\u00f6l"]}, "examples": [["la porkopa\u015dtisto devi\u015dis al si de la viza\u011do la nigran kaj brunan farbon", "Fabeloj, volumo 2Pa\u015disto de porkoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "vi\u015d", "primary": false}, "militaviadilaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la militaviadiloj de iu regno.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0435\u043d\u043d\u043e-\u0432\u043e\u0437\u0434\u0443\u0448\u043d\u044b\u0435 \u0441\u0438\u043b\u044b", "\u0412\u0412\u0421"], "fr": ["aviation (de guerre)"], "it": ["aviazione militare (flotta)", "flotta aerea militare"], "es": ["aviaci\u00f3n (de guerra)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aviad", "primary": false}, "regsistemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aran\u011do de la \u015dtata kaj alinivela oficiala regado.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u0441\u0443\u0434\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0441\u0442\u0440\u043e\u0439"], "fr": ["administration", "syst\u00e8me administratif"], "nl": ["beheerssysteem"], "hu": ["uralmi rendszer"]}, "examples": [["parlamenta plimulto tamen volas, ke komisiono diskutu la \u015dtatan regsistemon", "B. Hekland, Monarkio denove la\u016dmoda, Monato, jaro 2002a, numero 1a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sistem", "primary": false}, "Alano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo latindevena.", "translations": {"fr": ["Alain"], "de": ["Alan"], "pl": ["Alan"], "pt": ["Alan"]}, "examples": [["Adriana aperetas en son\u011doj de Alano", "Luiz Portella, 13 Oktobro 1582, \u00abAdriana\u00bb, 2002-02-01"], ["li ne vidis Alanon dum preska\u016d sesdek jaroj", "Lubovj Lukina, E\u016dgeno Lukin, trad. Jurij Finkel, La misiistoj, parto 4a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Alan", "primary": true}, "semestro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u0435\u043c\u0435\u0441\u0442\u0440", "\u043f\u043e\u043b\u0443\u0433\u043e\u0434\u0438\u0435"], "fr": ["semestre"], "it": ["semestre"]}, "examples": [["mi havis mian lastan ekzamenon por la tuta unua semestro", "K. Scott, [blogo], 2006-02-08"]], "subdefinitions": []}], "root": "semestr", "primary": true}, "hekatombo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Centofero: rita bu\u0109o de cent bovoj \u0109e grek-romiaj antikvuloj.", "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u043a\u0430\u0442\u043e\u043c\u0431\u0430"], "fr": ["h\u00e9catombe"], "nl": ["hecatombe"], "pt": ["hecatombe"], "el": ["\u03b5\u03ba\u03b1\u03c4\u03cc\u03bc\u03b2\u03b7"], "de": ["Hekatombe"], "it": ["ecatombe"], "hu": ["hekatomba"], "es": ["hecatombe"], "ru": ["\u0433\u0435\u043a\u0430\u0442\u043e\u043c\u0431\u0430"], "pl": ["hekatomba"]}, "examples": [["estas tie temploj por \u0109iuj Dioj, konstruitaj el berilo, kaj en ili monolitaj altaroj tre grandaj el ametisto, sur kiuj ili plenumas siajn hekatombojn", "Lukiano, trad. G. Berveling, veraj rakontoj. - 2005"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Amasmortigo de multaj homoj.", "translations": {"fa": ["\u06a9\u0634\u062a\u0627\u0631", "\u0642\u062a\u0644 \u0639\u0627\u0645"], "nl": ["massaslachting"], "hu": ["t\u00f6megm\u00e9sz\u00e1rl\u00e1s"]}, "examples": [["la hekatombo de la milito", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hekatomb", "primary": true}, "divenisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0433\u0430\u0434\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["augure (devin)", "devin"], "pt": ["adivinho"], "be": ["\u0432\u0430\u0440\u0430\u0436\u0431\u0456\u0442", "\u043f\u0440\u0430\u0434\u043a\u0430\u0437\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "de": ["Augur", "Orakelpriester"], "hu": ["j\u00f3s"], "es": ["adivino"], "pl": ["wr\u00f3\u017cbiarz", "wr\u00f3\u017cbita", "prorok"]}, "examples": [["la re\u011do mem, via patro, faris lin \u0109efo de la astrologoj, sor\u0109istoj, \u0124aldeoj, kaj divenistoj", "La Malnova Testamento, Daniel 5:11"]], "subdefinitions": []}], "root": "diven", "primary": false}, "kafarbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio rubiacoj (Coffea).", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0432\u0430\u0432\u0430\u0435 \u0434\u0440\u044d\u0432\u0430"], "fr": ["caf\u00e9ier"], "nl": ["koffieplant"], "pt": ["caf\u00e9 (arbusto)", "cafeeiro"], "ru": ["\u043a\u043e\u0444\u0435\u0439\u043d\u043e\u0435 \u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e"], "de": ["Kaffeepflanze"], "tr": ["kahve bitkisi"], "hu": ["k\u00e1v\u00e9cserje", "k\u00e1v\u00e9fa"], "br": ["gwezenn-gafe", "kafeenn (gwezenn)"], "fi": ["kahvipensas"], "pl": ["kawowiec"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kaf", "primary": false}, "\u015d\u015d": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Silentu, ne bruu.", "translations": {"fr": ["chut!"], "de": ["Schsch!", "Psst!"], "it": ["st!", "sst!"], "pt": ["psiu", "psit"], "hu": ["pszt!", "csitt!"]}, "examples": [["Urbestro eniras tre malla\u016dte per la pintoj de la piedoj. \u2013 \u015c\u015d... \u015d\u015d..", "La Revizo, akto 3a, sceno 9a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015d\u015d", "primary": true}, "elfosi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Elterigi, eltiri per fosado.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043a\u043e\u043f\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u043a\u043e\u043f\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9couvrir (qc d'enfoui)", "d\u00e9gager (qc d'enfoui)", "exhumer", "extraire (qc d'enfoui)"], "en": ["dig out", "dig up", "excavate"], "nl": ["opgraven", "uitgraven"], "de": ["ausgraben"], "hu": ["ki\u00e1s"]}, "examples": [["elfosisto de trezoroj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fos", "primary": false}, "fizika persono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "natura persono", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "person", "primary": false}, "Latio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Regiono en la okcidento de la meza Italujo, \u0109irka\u016d Tibero kaj Romo, la centro de la frua historio de Romio.", "translations": {"ru": ["\u041b\u0430\u0446\u0438\u0439", "\u041b\u0430\u0446\u0438\u0443\u043c"], "bg": ["\u041b\u0430\u0446\u0438\u043e"], "nl": ["Latium"], "pt": ["L\u00e1cio"], "la": ["Latium"], "de": ["Latium"], "hu": ["Latium"]}, "examples": [["Latino estis lingvo parolata en Latio, kaj kiu disvasti\u011dis en la okcidenta parto de Romio", null], ["tiu speco de demokratio tute sendube sukcesintus, ke la grandbienuloj de Latio \u015dan\u011dus sian opinion, kaj sekve fari\u011dus la plej fervoraj demokratoj", "Kio restas de la demokratio?. \u00abLe Monde diplomatique\u00bb en Esperanto"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Administra regiono en la moderna Italujo.", "translations": {"ru": ["\u041b\u0430\u0446\u0438\u043e"], "hu": ["Lazio"]}, "examples": [["la regionoj koncernataj de la nova perturbi\u011do estas Latio, Kampanio, Kalabrio kaj Bazilikato", "RAI INTERNATIONAL - trasmissione in lingua esperanto di sabato 5.3.2005"]], "subdefinitions": []}], "root": "Lati", "primary": true}, "obezo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["lastatempe lia \u011dena kaj absurda obezo, kiu jam ne permesis al li la\u0109i al si la \u015duojn, kaj la trosatigo de \u0109iaj apetitoj, komencis acidigi lian karakteron", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "obez", "primary": false}, "abrupta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malagrable subita, senprepara.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u043f\u0442\u043e\u045e\u043d\u044b", "\u043d\u0435\u0447\u0430\u043a\u0430\u043d\u044b", "\u0440\u044d\u0437\u043a\u0456"], "fr": ["abrupt", "brusque", "brutal", "inattendu", "rude (brusque)"], "en": ["abrupt"], "nl": ["abrupt", "brusk", "kortaf"], "pt": ["abrupto", "brusco", "inesperado"], "ru": ["\u0432\u043d\u0435\u0437\u0430\u043f\u043d\u044b\u0439", "\u0440\u0435\u0437\u043a\u0438\u0439", "\u043e\u0442\u0440\u044b\u0432\u0438\u0441\u0442\u044b\u0439"], "de": ["abrupt", "j\u00e4h", "pl\u00f6tzlich", "zerkl\u00fcftet"], "sv": ["abrupt"], "hu": ["hirtelen", "v\u00e1ratlan"], "sk": ["n\u00e1hly", "ne\u010dakan\u00fd"], "fa": ["\u0646\u0627\u06af\u0647\u0627\u0646\u06cc", "\u0628\u06cc\u200c\u062e\u0628\u0631"], "it": ["improvviso", "subitaneo"], "es": ["abrupto"]}, "examples": [["abrupte demandi, frapi, aperi", null], ["en la kanto abrupte alternis tirata moleco kaj ra\u016dka malmoleco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "abrupt", "primary": true}, "groteska": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konforma al grotesko.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u043e\u0442\u0435\u0441\u043a\u043e\u0432\u044b\u0439"], "fr": ["grotesque"], "en": ["grotesque"], "pt": ["grotesco (adj.)"], "be": ["\u0433\u0440\u0430\u0442\u044d\u0441\u043a\u0430\u0432\u044b"], "pl": ["groteskowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ridinde stranga, precipe pri aspekto a\u016d formoj.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u043e\u0442\u0435\u0441\u043a\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u0438\u0447\u0443\u0434\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439"], "en": ["ludicrous"], "nl": ["grotesk"], "pt": ["extravagante (adj.)", "caricatural"], "de": ["grotesk", "\u00fcbersteigert"], "sv": ["grotesk"], "hu": ["groteszk", "furcsa", "k\u00fcl\u00f6n\u00f6s", "torz"], "es": ["grotesco"]}, "examples": [["groteska karikaturo, gesto, sintenado, danco, viza\u011do, homo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "grotesk", "primary": true}, "torni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Rondforme prilabori per tran\u0109a ilo pecon el ligno, eburo, metalo fiksitan sur speciala turni\u011danta aparato.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u0442\u043e\u0447\u0432\u0430\u0446\u044c"], "en": ["turn"], "nl": ["draaien (op draaibank of schijf)"], "pt": ["tornear"], "ru": ["\u0442\u043e\u0447\u0438\u0442\u044c (\u043d\u0430\u043f\u0440. \u043d\u0430 \u0442\u043e\u043a\u0430\u0440\u043d\u043e\u043c \u0441\u0442\u0430\u043d\u043a\u0435)", "\u0432\u044b\u0442\u0430\u0447\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["drehen (Metall)", "drechseln (Holz)"], "hu": ["form\u00e1z (korongon)", "korongol"]}, "examples": [["torni globon el ligno", "B"], ["torni belsonan frazon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Rondforme prilabori argilon fiksitan sur speciala turni\u011danta plato por fari poton, vazon, kru\u0109on ks.", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u043f\u0456\u0446\u044c (\u043d\u0430 \u0433\u0430\u043d\u0447\u0430\u0440\u043d\u044b\u043c \u043a\u0440\u0443\u0437\u0435)"], "de": ["t\u00f6pfern"], "pl": ["toczy\u0107 (lepi\u0107) garnki"], "ru": ["\u043b\u0435\u043f\u0438\u0442\u044c (\u043d\u0430 \u0433\u043e\u043d\u0447\u0430\u0440\u043d\u043e\u043c \u043a\u0440\u0443\u0433\u0435)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "torn", "primary": true}, "a\u016dtodidakto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043c\u0430\u0432\u0443\u0447\u043a\u0430"], "fr": ["autodidacte (subst.)"], "en": ["autodidact"], "nl": ["autodidact"], "ru": ["\u0441\u0430\u043c\u043e\u0443\u0447\u043a\u0430"], "de": ["Autodidakt"], "hu": ["autodidakta"], "es": ["autodidacta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dtodidakt", "primary": true}, "unuaeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unua rango.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0448\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0448\u044b\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["primaut\u00e9"], "hu": ["els\u0151s\u00e9g"], "fi": ["ensimm\u00e4isen asema", "etusija"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0432\u0435\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"]}, "examples": [["li ne povas doni la unuaecon al la filo de la amata", "La Malnova Testamento, &Rea 21:16"]], "subdefinitions": []}], "root": "unu", "primary": false}, "pla\u016ddigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari, ke akvo a\u016d plata objekto pla\u016ddu.", "translations": {"nl": ["doen klotsen"], "hu": ["paskol"]}, "examples": [["la balailoj de la lavistinoj pla\u016ddigis la \u015da\u016dmon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pla\u016dd", "primary": false}, "polvosu\u0109ilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato per kiu oni senigas ion je polvo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u044b\u043b\u0435\u0441\u043e\u0441"], "bg": ["\u043f\u0440\u0430\u0445\u043e\u0441\u043c\u0443\u043a\u0430\u0447\u043a\u0430"], "nl": ["stofzuiger"], "de": ["Staubsauger"], "en": ["vacuum cleaner"], "pl": ["odkurzacz"], "hu": ["porsz\u00edv\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "polv", "primary": false}, "fanarioto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["Fanarioot"], "pt": ["fanariota"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fanariot", "primary": true}, "skadrono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u044d\u0441\u043a\u0430\u0434\u0440\u043e\u043d"], "fr": ["escadron"], "nl": ["eskadron"], "ru": ["\u044d\u0441\u043a\u0430\u0434\u0440\u043e\u043d"], "ca": ["esquadr\u00f3"], "de": ["Schwadron"], "hu": ["lovassz\u00e1zad", "svadron"], "es": ["escuadr\u00f3n"], "pl": ["szwadron"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skadron", "primary": true}, "pardonema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inklina al pardono.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0440\u0430\u0432\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "nl": ["vergevingsgezind"], "ru": ["\u0441\u043d\u0438\u0441\u0445\u043e\u0434\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["megbocs\u00e1t\u00f3", "b\u00e9k\u00fcl\u00e9keny"]}, "examples": [["pardonemeco superas justecon", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "pardon", "primary": false}, "izometrio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(inter du metrikaj spacoj) Tia bildigo f, ke la distanco inter du punktoj de la fonto-aro egalas al la distanco inter iliaj bildoj per f en la celo-aro.", "translations": {"be": ["\u0456\u0437\u0430\u043c\u044d\u0442\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["isom\u00e9trie"], "en": ["isometry"], "nl": ["isometrie"], "pt": ["isometria"], "ru": ["\u0438\u0437\u043e\u043c\u0435\u0442\u0440\u0438\u044f"], "de": ["Isometrie"], "hu": ["izometria"], "es": ["isometr\u00eda"], "pl": ["izometria"]}, "examples": [["izometrio estas \u0109iam kontinua", null], ["en normohava afina spaco, provizita per metriko d(x,y) = ||x-y||, la ekstera operacio de ajna vektoro estas izometrio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "izometri", "primary": true}, "a\u016ddo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0441\u043b\u044b\u0445"], "en": ["hearing"], "br": ["klev", "kleved"], "ru": ["\u0441\u043b\u0443\u0445"], "de": ["H\u00f6ren"], "pl": ["s\u0142uch"], "hu": ["hall\u00e1s"]}, "examples": [["unu vido ta\u016dgas pli ol dek a\u016ddoj", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dd", "primary": false}, "marko": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Marko estas anka\u016d voknomo. Kelkaj monunuoj estas nomataj marko."], "primary definition": "Speciala signo metita sur io kaj servanta por rekonigi kaj distingigi \u011din.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0440\u043a\u0430", "\u0430\u0434\u0437\u043d\u0430\u043a\u0430", "\u043f\u0430\u0437\u043d\u0430\u043a\u0430"], "fr": ["marque", "rep\u00e8re"], "en": ["mark"], "nl": ["merkteken"], "pt": ["marca"], "ru": ["\u043c\u0430\u0440\u043a\u0430"], "de": ["Marke", "Markierung"], "hu": ["jegy", "m\u00e1rka"], "br": ["merk"], "cs": ["zn\u00e1mka"]}, "examples": [["marko sur fotografa\u0135o, en libro", null], ["komerca marko, fabrikmarko", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Objekto havanta specialan signon.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0440\u043a\u0430", "\u043c\u0430\u0440\u043a\u0456\u0440\u043e\u045e\u043a\u0430"], "de": ["Marke", "Markierung"], "nl": ["zegel"], "hu": ["b\u00e9lyeg"]}, "examples": [["po\u015dtmarko, ludmarko", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Marko fundamente signifas distingan signon sur objekto. Marko estas anka\u016d voknomo."], "primary definition": "Iama monunuo de Estonio, Finlando, Germanujo kaj aliaj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0440\u043a\u0430 (\u0433\u0440\u0430\u0448\u043e\u0432\u0430\u044f \u0430\u0434\u0437\u0456\u043d\u043a\u0430)"], "fr": ["mark (monnaie)"], "en": ["mark"], "nl": ["mark"], "pt": ["marco"], "de": ["Mark"], "hu": ["m\u00e1rka"], "fa": ["\u0645\u0627\u0631\u06a9 (\u0648\u0627\u062d\u062f \u067e\u0648\u0644)"], "br": ["mark"], "vo": ["mak"], "pl": ["marka"]}, "examples": [["en Bosnio kaj Hercegovino la monunuo estas bosna marko, oficiale nomita \u00abKonvertibilna marka (KM)\u00bb", "-, 62-a internacia junulara kongreso, 2006"]], "subdefinitions": []}], "root": "mark", "primary": true}, "a\u016ddi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Senti, percepti per la oreloj.", "translations": {"be": ["\u0447\u0443\u0446\u044c"], "fr": ["entendre (un son)"], "bg": ["\u0447\u0443\u0432\u0430\u043c"], "pt": ["ouvir"], "ru": ["\u0441\u043b\u044b\u0448\u0430\u0442\u044c"], "de": ["h\u00f6ren"], "tp": ["kute"], "hu": ["hall"], "sk": ["po\u010du\u0165"], "en": ["hear"], "es": ["o\u00edr"], "br": ["klevet"], "cs": ["sly\u0161et"], "vo": ["lil\u00f6n"], "pl": ["s\u0142ysze\u0107"]}, "examples": [["orelojn ili havas, sed ne a\u016ddas", "La Malnova Testamento, Psalmaro 135:17"], ["parolanto semas, a\u016ddanto rikoltas", "Proverbaro esperanta"], ["bojas hundido kiel \u011di a\u016ddas de hundoj", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Scii\u011di per a\u016ddado.", "translations": {}, "examples": [["mi a\u016ddis multon pri vi", null], ["mi a\u016ddis, ke vi rezignas vian postenon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dd", "primary": true}, "aperigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vidigi.", "translations": {"sk": ["prejavi\u0165"], "fr": ["montrer", "laisser para\u00eetre"], "de": ["erscheinen lassen"], "pl": ["pokaza\u0107", "ujawni\u0107"], "hu": ["megjelentet"]}, "examples": [["sian tutan koleron aperigas malsa\u011dulo", "La Malnova Testamento, Sentencoj 29:11"]], "subdefinitions": []}], "root": "aper", "primary": false}, "a\u016dda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Koncernanta la a\u016ddadon.", "translations": {"be": ["\u0441\u043b\u044b\u0445\u0430\u0432\u044b"], "fr": ["auditif"], "en": ["auditory"], "br": ["-klev"], "ru": ["\u0441\u043b\u0443\u0445\u043e\u0432\u043e\u0439"], "tp": ["kute"], "hu": ["hall\u00f3-", "hall\u00e1s-", "audit\u00edv"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dd", "primary": false}, "na\u011doveziko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aerplena organo en la ventro de fi\u015do, dank' al kiu \u011di en akvo \u015dvebas, levi\u011das, mallevi\u011das.", "translations": {"fr": ["vessie natatoire"], "it": ["vescica natatoria"], "hu": ["\u00fasz\u00f3h\u00f3lyag"]}, "examples": [["ekzistas fi\u015doj kun brankoj kiuj spiras aeron solvitan en akvo, kaj anka\u016d spiras gasan aeron en siaj na\u011dvezikoj", "La Origino de Speci, \u0109apitro 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "vezik", "primary": false}, "pipromento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de mento (Mentha piperita), aroma herbo uzata kiel spico, en tizanoj kaj en farmacio.", "translations": {"ru": ["\u043c\u044f\u0442\u0430 \u043f\u0435\u0440\u0435\u0447\u043d\u0430\u044f"], "fr": ["menthe poivr\u00e9e"], "en": ["peppermint"], "nl": ["pepermunt"], "pt": ["hortel\u00e3-pimenta"], "de": ["Pfefferminze"], "hu": ["borsmenta"], "fa": ["\u0646\u0639\u0646\u0627\u0639"], "br": ["bent-liorzh"], "pl": ["mi\u0119ta", "mi\u0119ta pieprzowa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Spico farita el la folioj de pipromento.", "translations": {"pt": ["hortel\u00e3-pimenta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ment", "primary": false}, "muzikologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["musicologie"], "nl": ["musicologie", "muziekwetenschap"], "it": ["musicologia"]}, "examples": [["fakoj muzikologio kaj muzikhistorio", "-, Akademio Internacia de la Sciencoj - Estraro, 2000-01"]], "subdefinitions": []}], "root": "muzikologi", "primary": true}, "ja\u0125to": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eleganta, luksa, malpeza promen\u015dipo.", "translations": {"be": ["\u044f\u0445\u0442\u0430"], "fr": ["yacht"], "en": ["yacht"], "nl": ["jacht"], "pt": ["iate"], "el": ["\u03ba\u03cc\u03c4\u03b5\u03c1\u03bf"], "de": ["Jacht"], "sv": ["(lust)jakt"], "hu": ["jacht"], "sk": ["jachta"], "es": ["yate"], "it": ["panfilo", "yatch"], "ru": ["\u044f\u0445\u0442\u0430"], "pl": ["jacht"]}, "examples": [["kutimi\u011dinta al grandaj domoj, palacoj, ja\u0125toj, la plej luksaj hoteloj", "Paul Gubbins: Diana... \u0109u diino?, Monatojaro 1997a, numero 9a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ja\u0125t", "primary": true}, "Universala Kongreso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda \u0109iujara kongreso de parolantoj de Esperanto, okazanta sinsekve en diversaj urboj de la mondo, okazo por priesperantaj, fakaj kaj \u011deneralaj diskutoj kaj iniciatoj.", "translations": {"be": ["\u0421\u0443\u0441\u044c\u0432\u0435\u0442\u043d\u044b \u043a\u0430\u043d\u0433\u0440\u044d\u0441 (\u044d\u0441\u043f\u044d\u0440\u0430\u043d\u0442\u0430)"], "fr": ["Congr\u00e8s universel (d'esp\u00e9ranto)"], "en": ["(Esperanto) World Congress"], "nl": ["wereldcongres"], "ru": ["\u0412\u0441\u0435\u043c\u0438\u0440\u043d\u044b\u0439 \u0441\u044a\u0435\u0437\u0434 \u044d\u0441\u043f\u0435\u0440\u0430\u043d\u0442\u0438\u0441\u0442\u043e\u0432"], "de": ["(Esperanto-)Weltkongress"], "it": ["congresso mondiale (d'Esperanto)"], "hu": ["(Eszperant\u00f3) Vil\u00e1gkongresszus"]}, "examples": [["la unua Universala Kongreso okazis en 1905, en Bulonjo-\u0109e-maro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kongres", "primary": false}, "erodi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "erozii", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043c\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["\u00e9roder"], "nl": ["eroderen"], "pt": ["desgastar", "esmerilar", "erodir"], "be": ["\u044d\u0440\u0430\u0437\u0456\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u043c\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["erodieren", "abtragen", "auswaschen", "abschwemmen"], "sv": ["erodera (n\u00e5got)"], "hu": ["erod\u00e1l", "lehord", "lepuszt\u00edt"], "fa": ["\u0641\u0631\u0633\u0648\u062f\u0646"], "pl": ["erodowa\u0107"], "es": ["erosionar"]}, "examples": [["la plej bonaj el aspektis malnovaj kaj iomete eroditaj de la vetero", "Doroteo kaj la Sor\u0109isto en Oz, \u00abmirinda eskapo\u00bb"]], "subdefinitions": []}], "root": "erod", "primary": true}, "erodo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "erozio", "translations": {"be": ["\u044d\u0440\u043e\u0437\u0456\u044f"], "fr": ["\u00e9rosion"], "nl": ["erosie"], "ru": ["\u044d\u0440\u043e\u0437\u0438\u044f"], "de": ["Erosion", "Abtragung", "Abschwemmung"], "sv": ["erosion"], "hu": ["er\u00f3zi\u00f3", "lehord\u00e1s", "lepusztul\u00e1s"], "fa": ["\u0641\u0631\u0633\u0627\u06cc\u0634"], "pl": ["erozja"], "es": ["eroci\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "erod", "primary": false}, "malzorgi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malatenti ion a\u016d iun, kiun oni devas zorgi.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043d\u044f\u0434\u0431\u0430\u0446\u044c", "\u043d\u0435 \u0437\u044c\u0432\u044f\u0440\u043d\u0443\u0446\u044c \u0443\u0432\u0430\u0433\u0456"], "fr": ["n\u00e9gliger"], "en": ["neglect"], "nl": ["verwaarlozen"], "pt": ["negligenciar"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u043d\u0435\u0431\u0440\u0435\u0433\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0435\u043d\u0435\u0431\u0440\u0435\u0447\u044c", "\u043d\u0435 \u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c \u0432\u043d\u0438\u043c\u0430\u043d\u0438\u044f"], "de": ["vernachl\u00e4ssigen", "verkommen lassen", "verwahrlosen lassen"], "it": ["abbandonare (trascurare)", "trascurare"], "hu": ["elhanyagol", "nem t\u00f6r\u0151dik vele"], "sk": ["nestara\u0165 sa"], "pl": ["zaniedbywa\u0107"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05d6\u05e0\u05d9\u05d7"]}, "examples": [["malzorgi sian sanon, profesion, devon, siajn aferojn, amikojn", null], ["mi ne malzorgos atente ekzameni tiun proponon", null], ["la partiaj k sindikataj gvidantoj malzorgas la interesojn de la proletaro, ne okupi\u011dante pri solvo al la mondlingva problemo", "Vortoj de k-do Lanti, \u0109u unue SAT-anoj?"]], "subdefinitions": []}], "root": "zorg", "primary": false}, "Svisio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Svisujo.", "translations": {"el": ["\u0395\u03bb\u03b2\u03b5\u03c4\u03af\u03b1"], "fr": ["Suisse"], "en": ["Switzerland"], "be": ["\u0428\u0432\u0430\u0439\u0446\u0430\u0440\u044b\u044f"], "ca": ["Su\u00efssa"], "de": ["Schweiz"], "it": ["Svizzera"], "da": ["Svejts"], "lat": ["Helvetia"], "gd": ["an Eilv\u00e9is"], "bg": ["\u0428\u0432\u0435\u0439\u0446\u0430\u0440\u0438\u044f"], "cs": ["\u0160v\u00fdcarsko"], "hu": ["Sv\u00e1jc"], "es": ["Suiza"], "ru": ["\u0428\u0432\u0435\u0439\u0446\u0430\u0440\u0438\u044f"], "nl": ["Zwitserland"], "pt": ["Su\u00ed\u00e7a"], "no": ["Sveits"], "tr": ["\u0130svi\u00e7re"], "sv": ["Svejts"], "lv": ["\u0160veice"], "lt": ["\u0160veicarija"], "sk": ["\u0160vaj\u010diarsko"], "is": ["Sviss"], "pl": ["Szwajcaria"]}, "examples": [["dum la 2a kaj 3a jarmiloj anta\u016d nia erao, la galloj, a\u016d keltoj (estas same), okupis vastegan teritorion, kiu iris de Britio kaj Hispanio \u011dis Turkio, pasante tra Francio, Svisio, la sudo de Germanio, Hungario kaj parto de Pollando, de Rumanio kaj de Bulgario.", "Andr\u00e9 CHERPILLOD: La galla, \u0109u malaperinta?, Monato, n-ro 06/1998"]], "subdefinitions": []}], "root": "Svisi", "primary": true}, "broki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0442\u043a\u0430\u0442\u044c (\u0437\u043e\u043b\u043e\u0442\u043e\u043c, \u0441\u0435\u0440\u0435\u0431\u0440\u043e\u043c \u0438\u043b\u0438 \u0448\u0451\u043b\u043a\u043e\u043c)"], "hu": ["sz\u0151 (brok\u00e1tot)", "\u00e1tsz\u0151 (selyemmel)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "brok", "primary": true}, "\u015dtatrenverso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subita kaj perforta provo renversi re\u011dimon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0443\u0442\u0447"], "fr": ["coup d'\u00e9tat", "putch"], "nl": ["staatsgreep", "putch"], "pt": ["putsch", "golpe de estado"], "no": ["kuppfors\u00f8k"], "de": ["Putsch", "Staatsstreich"], "hu": ["\u00e1llamcs\u00edny", "puccs"]}, "examples": [["Tajlando havas longan tradicion de \u015dtatrenversoj", "G. G\u00e4llmo, Tajlando: denove \u015dtatrenverso, Raporto.info, 2006-09-20"]], "subdefinitions": []}], "root": "renvers", "primary": false}, "kaduceo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vergo provizita per du flugiletoj, \u0109irka\u016d kiu volvi\u011das du serpentoj, atributo de Merkuro.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0434\u0443\u0446\u044d\u0439"], "fr": ["caduc\u00e9e"], "en": ["caduceus"], "nl": ["caduceus", "staf van Hermes", "mercuriusstaf", "herautsstaf", "esculaapteken"], "pt": ["caduceu"], "ru": ["\u043a\u0430\u0434\u0443\u0446\u0435\u0439"], "de": ["Caduceus", "Heroldstab des Merkur", "Merkurstab", "\u00c4skulapstab"], "hu": ["kaduceus", "merk\u00farbot"], "fa": ["\u0639\u0635\u0627\u06cc \u0686\u0627\u0648\u0648\u0634", "\u0639\u0635\u0627\u06cc \u0639\u0637\u0627\u0631\u062f"], "pl": ["kaduceusz"], "fi": ["Merkuriuksen sauva", "caduceus"], "es": ["caduceo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kaduce", "primary": true}, "oscili": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Balanci\u011di alterne en kontra\u016dajn direktojn \u0109irka\u016d ekvilibra punkto.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0439\u0434\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0432\u0456\u0431\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fa": ["\u0646\u0648\u0633\u0627\u0646 \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "nl": ["oscilleren"], "pt": ["oscilar"], "ru": ["\u043a\u043e\u043b\u0435\u0431\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043a\u0430\u0447\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043e\u0441\u0446\u0438\u043b\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["oszillieren", "schwingen"], "hu": ["rezeg", "oszcill\u00e1l"]}, "examples": [["la oscilanta nadlo en kompaso", null]], "subdefinitions": []}], "root": "oscil", "primary": true}, "muzo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la na\u016d grekaj diinoj, kiuj personigis belartojn kaj sciencojn.", "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u0437\u0430"], "bg": ["\u043c\u0443\u0437\u0430"], "nl": ["muze"], "pt": ["musa"], "ru": ["\u043c\u0443\u0437\u0430"], "de": ["Muse"], "hu": ["m\u00fazsa"], "sk": ["m\u00faza"], "fa": ["\u0627\u0644\u0627\u0647\u0647\u0654 \u0647\u0646\u0631"], "en": ["muse"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "muz", "primary": true}, "raguo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vianda, legoma a\u016d fi\u015da man\u011da\u0135o, kuirita en spicita sa\u016dco.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0433\u0443"], "fr": ["rago\u00fbt"], "nl": ["ragout"], "pt": ["ragu", "ensopado"], "ru": ["\u0440\u0430\u0433\u0443"], "de": ["Ragout"], "hu": ["ragu"], "es": ["rag\u00fa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ragu", "primary": true}, "malfaldi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Dismeti, etendi la falditajn partojn, malvolvi, disvolvi.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0432\u0435\u0440\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0433\u043b\u0430\u0436\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0433\u043b\u0430\u0434\u0438\u0442\u044c (\u0441\u043a\u043b\u0430\u0434\u043a\u0438)"], "fr": ["d\u00e9plier", "d\u00e9ployer"], "nl": ["ontplooien", "openvouwen"], "de": ["entfalten", "auseinander falten"], "sv": ["vika upp"], "hu": ["sz\u00e9thajtogat", "kiter\u00edt"], "es": ["desdoblar"], "pl": ["rozk\u0142ada\u0107", "rozprostowywa\u0107", "rozwija\u0107"]}, "examples": [["malfaldi la gazeton por tralegi \u011din", null], ["la lingvo ankora\u016d ne disfaldis \u0109iujn siajn ebla\u0135ojn", null], ["disfaldi\u011das la luksego de la somero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fald", "primary": false}, "fierinda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tia, ke pri \u011di oni povas fieri.", "translations": {"es": ["digno,-a de orgullo"]}, "examples": [["tio ne estas fierinda", null], ["tio ne estas fierinda\u0135o", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "fier", "primary": false}, "brulimuna": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne brulema, kapabla rezisti al brulo.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0441\u0433\u043e\u0440\u0430\u0435\u043c\u044b\u0439", "\u043e\u0433\u043d\u0435\u0443\u043f\u043e\u0440\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["incombustible"], "en": ["fire-proof", "incombustible"], "pl": ["trudnopalny", "niepalny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "brul", "primary": false}, "eningigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Meti ion en (\u011dian) ingon.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c", "\u0432\u043b\u043e\u0436\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["ins\u00e9rer (qc dans son \u00e9tui)", "introduire (qc dans son \u00e9tui)", "mettre (au fourreau)"], "nl": ["in de schede steken"], "hu": ["bedug", "becs\u00fasztat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ing", "primary": false}, "akompani": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Esti a\u016d iri kun iu a\u016d io.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u043e\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c", "\u0441\u0443\u043f\u0440\u0430\u0432\u0430\u0434\u0436\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["accompagner"], "en": ["accompany"], "nl": ["begeleiden"], "pt": ["acompanhar", "seguir"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u0436\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u0436\u0434\u0430\u0442\u044c"], "de": ["begleiten"], "sv": ["f\u00f6lja med", "ledsaga"], "vo": ["kopan\u00f6n"], "sk": ["odprevadi\u0165"], "br": ["delc\u2019her kompagnunezh da [esti]", "beza\u00f1 gant [esti]", "mont gant [iri]", "ambroug [iri]"], "cs": ["doprov\u00e1zet"], "es": ["acompa\u00f1ar"]}, "examples": [["mi akompanis miajn gastojn \u011dis ilia domo", null], ["\u0109iun sian vorton li akompanis per premo sur la brakon de sia najbaro", null], ["tiaj malfacila\u0135oj akompanas \u0109iujn kongresojn", null], ["la filantropio ne \u0109iam akompanas la ri\u0109econ", null], ["tiun teatran pozon akompanis viza\u011desprimo, kiu signifis ravitecon", "Z"], ["aprobo havas valoron nur se \u011din akompanas konformaj agoj", null], ["tiu \u0109i ideo akompanadis Esperanton de \u011dia naski\u011do \u011dis la nuna tempo", "Z"], ["ni promenis en akompano de nia kuzo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kunludi.", "translations": {"sk": ["sprev\u00e1dza\u0165"], "be": ["\u0430\u043a\u0430\u043c\u043f\u0430\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "sv": ["ackompanjera"], "br": ["eila\u00f1 (sonerezh)", "seni\u00f1 da heul"], "ru": ["\u0430\u043a\u043a\u043e\u043c\u043f\u0430\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["mia fratino akompanis min per la piano", null], ["la kantisto akompanis sin mem", null]], "subdefinitions": []}], "root": "akompan", "primary": true}, "kalibri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Mezuri la kalibron de io.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043c\u044f\u0440\u0430\u0446\u044c \u043a\u0430\u043b\u0456\u0431\u0440"], "fr": ["calibrer (mesurer le calibre)"], "en": ["calibrate"], "nl": ["het kaliber bepalen"], "ru": ["\u0432\u044b\u0432\u0435\u0440\u044f\u0442\u044c \u043a\u0430\u043b\u0438\u0431\u0440"], "de": ["kalibrieren"], "hu": ["kalibr\u00e1l (m\u00e9r)"], "es": ["calibrar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kalibr", "primary": false}, "\u0109irka\u016dveturi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Veturi \u0109irka\u016d.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u044a\u0435\u0445\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u044a\u0435\u0437\u0436\u0430\u0442\u044c"], "pl": ["obje\u017cd\u017ca\u0107"], "hu": ["k\u00f6rbeutazik", "megker\u00fcl (j\u00e1rm\u0171vel)"]}, "examples": [["la glitveturilo dufoje \u0109irka\u016dveturis la placon", "Fabeloj, volumo 2, Ne\u011da re\u011dino"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Veturi en la \u0109irka\u016da\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u044a\u0435\u0437\u0436\u0430\u0442\u044c \u043a\u0440\u0443\u0433\u043e\u043c"], "pl": ["przeje\u017cd\u017ca\u0107 si\u0119", "karn\u0105\u0107 si\u0119 (pot.)"], "hu": ["ker\u00fcl egyet (j\u00e1rm\u0171vel)"]}, "examples": [["tiris du flavaj bovoj, kun kiuj Georgo havis la permeson iom \u0109irka\u016dveturi", "Fabeloj, volumo 4, Historio el la dunoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "vetur", "primary": false}, "kalibro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Diametro de objekto rigardata kiel mezuro de \u011dia potenco a\u016d klaso.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u0456\u0431\u0440"], "fr": ["calibre (mesure)"], "en": ["caliber (US)", "calibre (BR)"], "nl": ["kaliber"], "pt": ["calibre"], "ru": ["\u043a\u0430\u043b\u0438\u0431\u0440"], "de": ["Kaliber"], "hu": ["kaliber", "bels\u0151 \u00e1tm\u00e9r\u0151", "\u00f6b"], "es": ["calibre"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Diametro interna de tubo.", "translations": {}, "examples": [["kalibro de kanono, pafilo", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Ekstera diametro de cilindra a\u016d sfera korpo.", "translations": {}, "examples": [["kalibro de kuglo, obuso", null]]}]}], "root": "kalibr", "primary": true}, "fonda\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Establejo kreita por speciala, ordinare socia, celo, kaj provizita per sufi\u0109a kapitalo a\u016d rento por povi da\u016dre funkciadi.", "translations": {"be": ["\u0444\u043e\u043d\u0434"], "fr": ["fondation (institution)"], "nl": ["stichting"], "ru": ["\u0444\u043e\u043d\u0434"], "de": ["Stiftung"], "es": ["fundaci\u00f3n"], "hu": ["alap\u00edtv\u00e1ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fond", "primary": false}, "ringofingro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvara fingro, nombrante de la dikfingro.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0437\u044b\u043c\u044f\u043d\u043d\u044b\u0439 \u043f\u0430\u043b\u0435\u0446"], "fr": ["annulaire (doigt)"], "nl": ["ringvinger"], "pl": ["palec serdeczny"], "sv": ["ringfinger"], "es": ["dedo anular"], "hu": ["gy\u0171r\u0171sujj"]}, "examples": [["\u015di atingis la ringofingron, kiu ornamis sin per ora ringo", "Fabeloj, volumo 2, monteto de elfoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "fingr", "primary": false}, "\u0135aboto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Muslina a\u016d punta galanterio, almetita \u0109e la surbrusta fendo de la \u0109emizo a\u016d korsa\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0436\u0430\u0431\u043e"], "fr": ["jabot (de v\u00eatement)"], "en": ["jabot"], "nl": ["jabot"], "pt": ["jab\u00f4"], "ru": ["\u0436\u0430\u0431\u043e"], "de": ["Jabot", "R\u00fcschenhemdkrause"], "it": ["gala (della camicia)", "jabot"], "hu": ["mellfodor", "zsab\u00f3"], "pl": ["\u017cabot"]}, "examples": [["\u015dvelformaj \u0135abotoj kaj dikaj broda\u0135oj vidi\u011dadis sur iliaj brustoj", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135abot", "primary": true}, "malpropra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Apartenanta al alia ol la subjekto.", "translations": {"be": ["\u0447\u0443\u0436\u044b"], "fr": ["des autres (les affaires des autres etc.)"], "nl": ["andermans"], "ru": ["\u0447\u0443\u0436\u043e\u0439"], "hu": ["idegen", "m\u00e1s\u00e9"]}, "examples": [["ne miksu vin en malproprajn aferojn, disputojn", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "propr", "primary": false}, "tenisejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ortograma areo (proksimume 11\u00d724m granda), kun dismarkitaj zonoj kaj reto, aran\u011dita por ludi tenison.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u043d\u0456\u0441\u043d\u044b \u043a\u043e\u0440\u0442"], "fr": ["court de tennis"], "bg": ["\u0442\u0435\u043d\u0438\u0441\u043a\u043e\u0440\u0442"], "nl": ["tennisbaan"], "ru": ["\u043a\u043e\u0440\u0442"], "de": ["Tennisplatz"], "hu": ["teniszp\u00e1lya"], "en": ["tennis court"], "pl": ["kort tenisowy"]}, "examples": [["dum tenisaj turniroj gravas anta\u016d \u0109io forto de frapo, sed la veran monon oni atingas ne en tenisejo", "Stanis\u0142aw \u015amigielski: Belulinoj en tenisejoj, Monatojaro 2002a, numero 2a, p. 21a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tenis", "primary": false}, "transfu\u011dinto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu forlasis sian partion por transiri en alian.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0431\u0435\u0436\u0447\u044b\u043a"], "fr": ["transfuge"], "en": ["refugee"], "nl": ["overloper"], "pt": ["refugiado"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0431\u0435\u0436\u0447\u0438\u043a"], "de": ["Fl\u00fcchtling"], "hu": ["disszidens"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fu\u011d", "primary": false}, "\u015di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ununombra virina pronomo de tria persono.", "translations": {"be": ["\u044f\u043d\u0430"], "fr": ["elle"], "bg": ["\u0442\u044f"], "zh": ["\u5979 [t\u0101]"], "el": ["\u03b1\u03c5\u03c4\u03ae", "\u03b5\u03ba\u03b5\u03b9\u03bd\u03ae"], "de": ["sie (weibliche Person) [ina persono; ingenra objekto]"], "it": ["ella", "lei"], "hu": ["\u0151 (n\u0151nem\u0171)"], "en": ["she"], "fi": ["h\u00e4n (naispuolinen)", "tuo nainen", "tuo tytt\u00f6"], "vo": ["of"], "es": ["ella"], "he": ["\u05d4\u05d9\u05d0"], "ru": ["\u043e\u043d\u0430"], "nl": ["zij"], "pt": ["ela"], "sv": ["hon"], "tp": ["ona"], "pl": ["ona"]}, "examples": [["la vendistino volis scii, por kiu \u015di kreos la floraran\u011don", "Spomenka \u015ctimec: Hejmo en Meze\u016dropo, Monato jaro 1996a, numero 1a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015di", "primary": true}, "kultivo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Flegado de grundo kaj de vegeta\u0135oj.", "translations": {"fr": ["culture (agricole)"], "nl": ["kweek", "verbouwen (v.planten)"], "pl": ["kultywacja", "uprawa (ziemi, ro\u015blin uprawnych)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kultiv", "primary": false}, "kultivi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kreskigi vegeta\u0135ojn prilaborante la teron.", "translations": {"fr": ["cultiver (agriculture)"], "nl": ["cultiveren", "kweken"], "pt": ["cultivar a terra"], "pl": ["kultywowa\u0107", "uprawia\u0107 (ziemi\u0119, ro\u015bliny uprawne)"], "sv": ["odla", "bruka jorden"]}, "examples": [["mi kultivas sikomorojn", "La Malnova Testamento, Amos 7:14"], ["ekzistas vastaj \u011dardenoj en kiuj oni kultivas la planton por eligi bonodoran rozakvon", "M. Karamudini, la vivo , 2005-05-14"]], "subdefinitions": []}], "root": "kultiv", "primary": true}, "gaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aersimila fluida\u0135o, kies molekuloj tre malmulte alteni\u011das inter si kaj \u0109iam emas disi\u011di (aero, hidrogeno, brulgaso, kaj tiel plu).", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0437"], "fr": ["gaz"], "bg": ["\u0433\u0430\u0437"], "nl": ["gas"], "pt": ["g\u00e1s"], "el": ["\u03b1\u03ad\u03c1\u03b9\u03bf"], "de": ["Gas"], "tr": ["gaz"], "tp": ["kon"], "hu": ["g\u00e1z"], "en": ["gas"], "ru": ["\u0433\u0430\u0437"], "es": ["gas"]}, "examples": [["jam post tri tagoj la ventro de mortinta besto tre \u015dvelas pro la gasoj de la putrado", "Wim M. A. De Smet, Gigantoj sur strandoj, Monato, jaro 1998a, numero 11a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pt": ["g\u00e1s (combust\u00edvel, de cozinha)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "vaporo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gas", "primary": true}, "gasa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "El gaso, funkcianta per gaso.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0437\u0430\u0432\u044b"], "fr": ["\u00e0 gaz", "gazeux"], "nl": ["gas-", "gasachtig", "gasvormig"], "pt": ["gasoso"], "ru": ["\u0433\u0430\u0437\u043e\u0432\u044b\u0439"], "de": ["gasf\u00f6rmig"], "tr": ["gaz halinde"], "tp": ["kon"], "hu": ["g\u00e1z-", "g\u00e1z halmaz\u00e1llapot\u00fa"]}, "examples": [["gasaj lanternoj", "Marta"], ["solidaj, likvaj a\u016d gasaj substancoj atingas la tersupra\u0135on", "Evgeni Georgiev, Vulkanoj, Monato, jaro 2001a, numero 2a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "gas", "primary": false}, "skriberaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Misa uzo de literoj rilate al ortografio.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043f\u0438\u0441\u043a\u0430"], "fr": ["faute d'\u00e9criture", "faute d'orthographe"], "en": ["typo"], "nl": ["schrijffout", "spellingsfout"], "de": ["Schreibfehler"], "sv": ["stavfel", "skrivfel"], "hu": ["el\u00edr\u00e1s"]}, "examples": [["en la sciencaj nomoj troveblas kelkaj skriberaroj", "Wim M. A. De Smet, Ekzotaj arboj en Esperantujo (Lilli Giloteaux, Arboj en A\u016dstralio kaj suda E\u016dropo), Monato, jaro 1997a, numero 10a, p. 19a"]], "subdefinitions": []}], "root": "skrib", "primary": false}, "pensiga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Liveranta temon por pensi, inspiranta pensa\u0135ojn.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0432\u043e\u0434\u044f\u0449\u0438\u0439 \u043d\u0430 \u0440\u0430\u0437\u043c\u044b\u0448\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0437\u0430\u0441\u0442\u0430\u0432\u043b\u044f\u044e\u0449\u0438\u0439 \u0437\u0430\u0434\u0443\u043c\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["profond (qui inspire la r\u00e9flexion)", "qui donne \u00e0 penser"], "de": ["bedenkenswert", "nachdenkenswert", "zum Denken anregend"], "nl": ["tot nadenken stemmend"], "hu": ["elgondolkoztat\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pens", "primary": false}, "obtuzangula": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri triangulo) Unu angulo de kiu estas obtuza.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0443\u043f\u043e\u0443\u0433\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["obtusangle"], "en": ["obtuse (obtuse-angled)"], "de": ["stumpfwinklig"], "hu": ["tompasz\u00f6g\u0171", "homor\u00fa sz\u00f6g\u0171"], "sk": ["tupouhl\u00fd"], "cs": ["tupo\u00fahl\u00fd"], "pl": ["rozwartok\u0105tny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "angul", "primary": false}, "novgeedzoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0134use geedzi\u011dinta paro.", "translations": {"ru": ["\u043d\u043e\u0432\u043e\u0431\u0440\u0430\u0447\u043d\u044b\u0435", "\u043c\u043e\u043b\u043e\u0434\u043e\u0436\u0451\u043d\u044b"], "pl": ["pa\u0144stwo m\u0142odzi", "nowo\u017ce\u0144cy"]}, "examples": [["du monatojn post tio la novgeedzoj forveturis el Ruslando", "A. Kor\u0135enkov: Enkonduko al \u00abKrimo kaj puno\u00bb de F. Dostojevskij. Sezonoj, 1993."]], "subdefinitions": []}], "root": "edz", "primary": false}, "elfali": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Fal i el la interno de io.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043f\u0430\u0434\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u0432\u0430\u043b\u044c\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["tomber (de l'int\u00e9rieur de)"], "nl": ["uit iets vallen"], "ru": ["\u0432\u044b\u0432\u0430\u043b\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0432\u044b\u043f\u0430\u0441\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u043f\u0430\u0434\u0430\u0442\u044c"], "de": ["herausfallen"], "pl": ["wypada\u0107"], "hu": ["kiesik", "kihullik"]}, "examples": [["dum \u015di parolis, elfalis el \u015dia bu\u015do multego da diamantoj", "Fundamento de EsperantoEkzercaro, \u00a7 17, la feino"], ["nuksoj venis, kiam dentoj elfalis", "Proverbaro esperanta"], ["se \u0109e iu elfalis la haroj sur la kapo", "La Malnova TestamentoLevidoj 13:14"], ["A\u0125azja elfalis tra la krado de sia supra \u0109ambro en Samario, kaj malsani\u011dis", "La Malnova TestamentoII. Re\u011doj 1:2"], ["anta\u016d ol venis al \u015di la aku\u015di\u011daj suferoj, \u015di elfaligis filon", "La Malnova TestamentoJesaja 66:7"], ["mi elfaligos viajn sagojn el via dekstra mano", "La Malnova TestamentoJe\u0125ezkel 39:3"]], "subdefinitions": []}], "root": "fal", "primary": false}, "radrondo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Cirkla ekstera parto de rado.", "translations": {"be": ["\u0432\u043e\u0431\u0430\u0434"], "de": ["Felge"], "nl": ["velg"], "ru": ["\u043e\u0431\u043e\u0434"], "hu": ["ker\u00e9ktalp", "ker\u00e9kp\u00e1nt", "felni"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rad", "primary": false}, "pensigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Inspiri, trudi, elvoki pensa\u0135on, ideon, supozon.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043d\u0443\u0448\u0438\u0442\u044c \u043c\u044b\u0441\u043b\u044c", "\u043d\u0430\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 \u043d\u0430 \u043c\u044b\u0441\u043b\u044c", "\u043d\u0430\u0434\u043e\u0443\u043c\u0438\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c \u0434\u0443\u043c\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["\u00e9voquer", "faire penser"], "en": ["suggest"], "hu": ["meggondolkodtat", "gondolkoz\u00e1sra k\u00e9sztet", "sugall"]}, "examples": [["tio pensigas nin pri la homo, kiu diris: \u00abNe a\u0109etu libron por Johano, \u0109ar li jam havas unu\u00bb", "F. R. Banham, Recenza relativeco Nica Literatura Revuo, 3:4"], ["jam tre virineca, \u0109ar, dum \u015di mem ne pensis, \u015di pensigis la aliajn", "trad. A. Nurak, Memorindaj diroj Nica Literatura Revuo, 4:4"], ["tiuj \u0109i atakoj devigis min forigi mian ka\u015ditecon, \u0109ar plua ka\u015diteco povus pensigi, ke mi ka\u015das min kontra\u016d la batoj, a\u016d ke mi hontas kaj timas konfesi publike miajn principojn", "Zamenhof, Kion Zamenhof ne povis diri en \u011cenevo Nica Literatura Revuo, 4:6"], ["li pensigis ilin, ke ili silentigis min, la \u0109efmalamikon, por \u0109iam", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 16a"], ["tion ni faras por tio, ke la formo \u00abokupis\u00bb ne pensigu, ke mia okupiteco jam pasis", "Lingvaj Respond, Respondo 48a, Oficiala Gazeto, 1913, p. 293"]], "subdefinitions": []}], "root": "pens", "primary": false}, "Hadeso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Infero en la antikva greka religio.", "translations": {"fr": ["Had\u00e8s"], "nl": ["Hades"], "pt": ["Hades"], "de": ["Hades"], "it": ["Ade"], "pl": ["Hades"], "hu": ["Had\u00e9sz"]}, "examples": [["la rokoj de la Hadesa pordego", "Satiraj rakontoj, Pythagoras"]], "subdefinitions": []}], "root": "Hades", "primary": true}, "\u0125emia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al \u0125emio.", "translations": {"ru": ["\u0445\u0438\u043c\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["chimique"], "en": ["chemical"], "nl": ["chemisch", "scheikundig"], "pt": ["qu\u00edmico (adj.)"], "no": ["kjemisk"], "de": ["chemisch"], "sv": ["kemisk"], "it": ["chimico (agg.)"], "fa": ["\u0634\u06cc\u0645\u06cc\u0627\u06cc\u06cc"], "vo": ["kiemik"], "fi": ["kemiallinen"], "hu": ["k\u00e9miai"], "pl": ["chemiczny"]}, "examples": [["\u0125emia armilo, bombo", null], ["multajn sanproblemojn ili povus solvi sen \u0125emiaj kuraciloj", "L. Stra\u017enickas, Verdaj kuraciloj, Monato."]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125emi", "primary": false}, "multekosta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Altapreza, kostanta grandan monsumon.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0440\u0430\u0433\u0456", "\u043a\u0430\u0448\u0442\u043e\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["cher (co\u00fbteux)", "co\u00fbteux"], "bg": ["\u0441\u043a\u044a\u043f"], "nl": ["duur"], "ru": ["\u0434\u043e\u0440\u043e\u0433\u043e\u0439 (\u043e \u0446\u0435\u043d\u0435)", "\u0434\u043e\u0440\u043e\u0433\u043e\u0441\u0442\u043e\u044f\u0449\u0438\u0439"], "de": ["teuer"], "sv": ["dyr"], "hu": ["k\u00f6lts\u00e9ges", "dr\u00e1ga"], "en": ["costly", "dear", "expensive", "high-priced"], "es": ["caro (precio alto)"]}, "examples": [["multekosta \u015dtono", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 15"]], "subdefinitions": []}], "root": "kost", "primary": false}, "resoni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Resendi la sonon.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0434\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f (\u043e \u0437\u0432\u0443\u043a\u0435)", "\u0440\u0435\u0437\u043e\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0434\u0430\u0442\u044c \u043e\u0442\u0437\u0432\u0443\u043a"], "nl": ["weerklinken"], "hu": ["visszhangzik", "rezon\u00e1l"]}, "examples": [["kia sono, tia resono", "Proverbaro esperanta"], ["l' aero resonis de bruo terura", null], ["nur e\u0125o senanima resonadis miajn plendojn", "Z"], ["la impresoj de tiuj tagoj ankora\u016d resonas e\u0125e en niaj animoj", null], ["\u00abbonan nokton\u00bb resonigis la amaseto", "K"], ["liaj verkoj trovas varman resonon en la koroj de la legantoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "son", "primary": false}, "\u0125emio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco studanta per analizo kaj sintezo la konsiston de la materiaj substancoj kaj la fenomenojn \u0109e kiuj \u015dan\u011di\u011das la interna strukturo de la korpoj.", "translations": {"be": ["\u0445\u0456\u043c\u0456\u044f"], "fr": ["chimie"], "bg": ["\u0445\u0438\u043c\u0438\u044f"], "ca": ["qu\u00edmica"], "de": ["Chemie", "Scheidekunst [ark]"], "it": ["chimica"], "hu": ["k\u00e9mia", "vegytan"], "fa": ["\u0634\u06cc\u0645\u06cc"], "en": ["chemistry"], "fi": ["kemia"], "vo": ["kiem"], "es": ["qu\u00edmica"], "ru": ["\u0445\u0438\u043c\u0438\u044f"], "nl": ["chemie", "scheikunde"], "pt": ["qu\u00edmica (ci\u00eancia)"], "no": ["kjemi"], "sv": ["kemi"], "sk": ["ch\u00e9mia"], "pl": ["chemia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125emi", "primary": true}, "\u0109erpeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvanto de malgranda \u0109erpo, kulerpleno.", "translations": {"fr": ["cuill\u00e9r\u00e9e", "lamp\u00e9e"], "en": ["spoonful"], "it": ["cucchiaiata (quantit\u00e0)", "goccio (quantit\u00e0)"], "hu": ["mer\u00e9snyi", "kan\u00e1lnyi"]}, "examples": [["\u0109erpeto da akvo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109erp", "primary": false}, "kafejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, kie oni trinkas kafon kaj aliajn sensoifiga\u0135ojn.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0432\u044f\u0440\u043d\u044f"], "fr": ["caf\u00e9 (lieu)"], "en": ["cafe", "coffee house"], "nl": ["caf\u00e9"], "pt": ["caf\u00e9 (local)", "cafeteria"], "ru": ["\u043a\u043e\u0444\u0435\u0439\u043d\u044f", "\u043a\u0430\u0444\u0435"], "de": ["Caf\u00e9", "Kaffeehaus [AT]"], "tr": ["kahvehane"], "it": ["caff\u00e8 (luogo)"], "hu": ["k\u00e1v\u00e9h\u00e1z"], "es": ["cafeter\u00eda"], "br": ["kafedi", "ti-kafe"], "fi": ["kahvila"], "sv": ["kaf\u00e9"], "pl": ["kawiarnia"]}, "examples": [["la bulgaroj jam kutimis a\u0109eti de apartaj vendejoj, viziti apartajn kafejojn", "J. Modest, Vetiha, Monato, jaro 2001a, numero 2a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kaf", "primary": false}, "sekvojo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio taksodiacoj (Sequoia), kun nur unu specio, giganta arbo el Kalifornio, kies alto atingas \u011dis 110 metrojn kaj fari\u011das tre maljuna.. Ankora\u016d pli maljuna fari\u011das la sekvojadendro.", "translations": {"be": ["\u0441\u044d\u043a\u0432\u043e\u044f"], "nl": ["sequoia"], "ru": ["\u0441\u0435\u043a\u0432\u043e\u0439\u044f"], "de": ["Mammutbaum"], "it": ["sequoia"], "es": ["sequoia"], "hu": ["mamutfeny\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sekvoj", "primary": true}, "alkoholo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Flua\u0135o ricevita el distilado de vino, greno kaj diversaj fermentinta\u0135oj, C2H5OH.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043f\u0456\u0440\u0442", "\u0430\u043b\u044c\u043a\u0430\u0433\u043e\u043b\u044c"], "fr": ["alcool"], "bg": ["\u0430\u043b\u043a\u043e\u0445\u043e\u043b"], "nl": ["alcohol"], "pt": ["\u00e1lcool"], "ru": ["\u0441\u043f\u0438\u0440\u0442", "\u0430\u043b\u043a\u043e\u0433\u043e\u043b\u044c"], "de": ["Alkohol", "\u00c4thylalkohol", "\u00c4thanol", "Weingeist"], "tr": ["alkol"], "it": ["alcool"], "hu": ["szesz", "alkohol"], "sk": ["alkohol"], "fa": ["\u0627\u0644\u06a9\u0644"], "en": ["alcohol"], "es": ["alcohol"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "alkohol", "primary": true}, "suflorslipeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kartona a\u016d papera folieto kun notoj, kiun oni ka\u015de uzas dum ekzameno.", "translations": {"be": ["\u0448\u043f\u0430\u0440\u0433\u0430\u043b\u043a\u0430"], "fr": ["antis\u00e8che"], "nl": ["spiekbriefje"], "ru": ["\u0448\u043f\u0430\u0440\u0433\u0430\u043b\u043a\u0430"], "de": ["Spickzettel"], "fa": ["\u0628\u0631\u06af\u0647\u200c\u06cc \u062a\u0642\u0644\u0628"], "hu": ["puska (\u00e1tv.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "ka\u015dslipeto", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "slip", "primary": false}, "multlingveco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Situacio, en kiu multaj lingvoj estas uzataj.", "translations": {"fr": ["multilinguisme"]}, "examples": [["kiel la \u0109efa demando reliefi\u011dis, kiel konservi multlingvecon kaj samtempe tamen plifaciligi la komunikadon", "UEA, Uea en Lingvojara Konferenco, Gazetaraj Komunikoj, 2001-07-18"]], "subdefinitions": []}], "root": "lingv", "primary": false}, "inventisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu sin okupas pri elpensado de novaj inventa\u0135oj.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u043e\u0431\u0440\u0435\u0442\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["inventeur"], "en": ["inventor"], "nl": ["uitvinder"], "pt": ["inventor"], "be": ["\u0432\u044b\u043d\u0430\u0445\u043e\u0434\u043d\u0456\u043a", "\u0432\u044b\u043d\u0430\u0445\u043e\u0434\u0446\u0430"], "de": ["Erfinder", "Erfinderin"], "hu": ["feltal\u00e1l\u00f3"], "es": ["inventor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "invent", "primary": false}, "kordobo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Monunuo de Nikaragvo.", "translations": {"en": ["cordoba"], "es": ["c\u00f3rdoba"], "pt": ["c\u00f3rdoba"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kordob", "primary": true}, "okcidentano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lo\u011danto de Okcidento.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c \u0417\u0430\u043f\u0430\u0434\u0430"], "fr": ["occidental (subst., personne)"], "nl": ["westerling"], "br": ["kornogad"], "hu": ["nyugati"]}, "examples": [["se UN decidus frostigi tiun monon, kiu profitus? Okcidentanoj", "Serge Zandandu Ntomono Zola, Disrabado de naturaj ri\u0109a\u0135oj, Monato, jaro 2003a, numero 1a, p. 10a"]], "subdefinitions": []}], "root": "okcident", "primary": false}, "movebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne fiksita, kiu povas esti movata.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0432\u0438\u0436\u043d\u043e\u0439", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0434\u0432\u0438\u0436\u043d\u043e\u0439", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u043c\u0435\u0449\u0430\u0435\u043c\u044b\u0439", "\u043c\u043e\u0431\u0438\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["mobile (adj.)"], "de": ["beweglich", "mobil"], "en": ["movable", "moveable"]}, "examples": [["vi havas \u0109i tie dormo\u0109ambron kun movebla tegmento", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 9a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mov", "primary": false}, "surbendigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Registri ion sur bendo, ekzemple bildojn sur filmo, sonojn sur magneta bendo.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043f\u0456\u0441\u0432\u0430\u0446\u044c \u043d\u0430 \u0441\u0442\u0443\u0436\u043a\u0443"], "fr": ["enregistrer (sur bande)"], "en": ["record", "tape", "tape record"], "nl": ["opnemen (op band)"], "pt": ["gravar (em fita)"], "ru": ["\u0437\u0430\u043f\u0438\u0441\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c (\u043d\u0430 \u043c\u0430\u0433\u043d\u0438\u0442\u043d\u0443\u044e \u043b\u0435\u043d\u0442\u0443)"], "de": ["aufnehmen (auf ein Band)"], "pl": ["nagrywa\u0107 na ta\u015bmie"]}, "examples": [["se vi surbendigos cent horojn da spontana esperanto, vi rimarkos ke \u00abci\u00bb ne aperas", "La bona lingvo, p. 97a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bend", "primary": false}, "vendredo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sesa tago de la semajno, inter \u0135a\u016ddo kaj sabato.", "translations": {"el": ["\u03a0\u03b1\u03c1\u03b1\u03c3\u03ba\u03b5\u03c5\u03ae"], "fr": ["vendredi"], "en": ["Friday"], "be": ["\u043f\u044f\u0442\u043d\u0456\u0446\u0430"], "de": ["Freitag"], "it": ["venerd\u00ec"], "vo": ["flidel"], "fa": ["\u0622\u062f\u06cc\u0646\u0647", "\u062c\u0645\u0639\u0647"], "bg": ["\u043f\u0435\u0442\u044a\u043a"], "br": ["Gwener", "digwener"], "cs": ["p\u00e1tek"], "hu": ["p\u00e9ntek"], "ja": ["\u91d1\u66dc\u65e5 [\u304d\u3093\u3088\u3046\u3073]"], "es": ["viernes"], "he": ["\u05d9\u05d5\u05dd \u05e9\u05d9\u05e9\u05d9"], "ru": ["\u043f\u044f\u0442\u043d\u0438\u0446\u0430"], "nl": ["vrijdag"], "pt": ["sexta-feira"], "tr": ["cuma"], "sv": ["fredag"], "sk": ["piatok"], "ro": ["vineri"], "pl": ["pi\u0105tek"]}, "examples": [["la Sankta Sabato komenci\u011das vendrede vespere kaj fini\u011das sabate vespere", "Evgeni Georgiev: \u0108u kalendar-reformo estos bezonata?, Monato, jaro 1998a, numero 2a, p. 11a"]], "subdefinitions": []}], "root": "vendred", "primary": true}, "ploro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekstera manifestado de doloro per larmoj, \u011demoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u0430\u0447", "\u0440\u044b\u0434\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["pleurs"], "nl": ["geween"], "ru": ["\u043f\u043b\u0430\u0447", "\u0440\u044b\u0434\u0430\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Weinen"], "sv": ["gr\u00e5t"], "hu": ["s\u00edr\u00e1s"], "es": ["lloro", "llanto"]}, "examples": [["virina ploro sen valoro", "Proverbaro esperanta"], ["ne sufi\u0109as ploro al kreditoro", "Proverbaro esperanta"], ["ne atentu lian ploradon", "Z"], ["plorakiri pardonon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "plor", "primary": false}, "plori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Montri sian doloron larmante kaj \u011demetante.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u0430\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u044b\u0434\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["pleurer"], "en": ["weep"], "nl": ["huilen", "wenen", "schreien"], "pt": ["chorar", "prantear"], "no": ["gr\u00e5te"], "de": ["weinen"], "sv": ["gr\u00e5ta"], "hu": ["s\u00edr"], "ar": ["\u0628\u064e\u0643\u064e\u0649 -\u0650 \u0628\u064f\u0643\u064e\u0627\u0621\u064b"], "bg": ["\u043f\u043b\u0430\u0447"], "ru": ["\u043f\u043b\u0430\u043a\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u044b\u0434\u0430\u0442\u044c"], "es": ["llorar"]}, "examples": [["li demandis \u015din pro kio \u015di ploras", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 21"], ["unu floras, alia ploras", "Proverbaro esperanta"], ["plori pri siaj pekoj", null], ["plori pri la morto de infano", null], ["tio estas larmoj ploritaj duonon da jarcento anta\u016de", "Z"], ["ofte kantas la bu\u015do, kiam ploras la koro", "Proverbaro esperanta"], ["la vento ploras", null]], "subdefinitions": []}], "root": "plor", "primary": true}, "kofaktoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de elemento Aij en (n,n)-matrico A) La produto de \u011dia minoro per (-1)i+j.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0444\u0430\u043a\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["cofacteur"], "en": ["cofactor"], "nl": ["cofactor"], "ru": ["\u043a\u043e\u0444\u0430\u043a\u0442\u043e\u0440"], "de": ["Kofaktor"], "pl": ["dope\u0142nienie algebraiczne (elementu macierzy)"]}, "examples": [["determinanto de matrico egalas al la sumo de \u0109iuj produtoj de elementoj de unu \u011dia vertikalo per la responda kofaktoro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kofaktor", "primary": true}, "anta\u016d\u0109ambro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de lo\u011dejo, \u0109e la enirejo, kie oni demetas la mantelojn, \u0109apelojn, pluvombrelojn, kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u043f\u044f\u0440\u044d\u0434\u043d\u0456 \u043f\u0430\u043a\u043e\u0439"], "fr": ["entr\u00e9e (vestibule)"], "en": ["antechamber"], "nl": ["vestibule"], "pt": ["vest\u00edbulo"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0445\u043e\u0436\u0430\u044f"], "de": ["Diele"], "it": ["vestibolo", "ingresso (stanza)", "anticamera"], "hu": ["el\u0151szoba"], "sk": ["predsie\u0148"], "fa": ["\u0627\u062a\u0627\u0642\u06a9 \u0648\u0631\u0648\u062f\u06cc", "\u0631\u0627\u0647\u0631\u0648\u06cc \u0648\u0631\u0648\u062f\u06cc", "\u062f\u0647\u0644\u06cc\u0632"], "pl": ["przedpok\u00f3j", "sie\u0144"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Salono, en kiu la vizitantoj de oficialulo a\u016d eminentulo atendas la akcepton.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0451\u043c\u043d\u044b \u043f\u0430\u043a\u043e\u0439"], "fr": ["antichambre"], "nl": ["voorvertrek", "voorkamer", "wachtkamer"], "pt": ["antec\u00e2mera"], "de": ["Vorzimmer"], "it": ["anticamera"], "hu": ["fogad\u00f3szoba", "fogad\u00f3helyis\u00e9g"], "fa": ["\u0627\u062a\u0627\u0642 \u0627\u0646\u062a\u0638\u0627\u0631", "\u067e\u06cc\u0634\u200c\u062a\u0627\u0644\u0627\u0631"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ambr", "primary": false}, "e\u016dklida ringo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komuteca, integra ringo R, konsiderata kune kun tia bildigo \u03c6, ke al \u0109iu nenula elemento a \u011di asocias entjeron \u03c6(a) \u2265 0, kaj ke \u03c6(a) \u2264 \u03c6(b), se a estas divizoro de b, kun la aldona kondi\u0109o, ke por \u0109iu paro (a,b) kun nenula b ekzistas almena\u016d unu tia paro (q,r), ke a = b\u00d7q+r kaj \u03c6(a) \u2264 \u03c6(b).", "translations": {"ru": ["\u0435\u0432\u043a\u043b\u0438\u0434\u043e\u0432\u043e \u043a\u043e\u043b\u044c\u0446\u043e"], "fr": ["anneau euclidien"], "en": ["Euclidean ring"], "de": ["Euklidischer Ring"], "pl": ["pier\u015bcie\u0144 euklidesowy"], "hu": ["euklideszi gy\u0171r\u0171"]}, "examples": [["la ringo de entjeroj estas e\u016dklida ringo", null], ["\u0109iu polinomringo estas e\u016dklida ringo, konsiderante la bildigon \u03c6, kiu al polinomo asocias \u011dian gradon", null], ["\u0109iu e\u016dklida ringo estas \u0109efideala", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ring", "primary": false}, "speciale": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016d speciala maniero.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043f\u0435\u0446\u0438\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e"], "nl": ["speciaal"], "be": ["\u0441\u043f\u044d\u0446\u044b\u044f\u043b\u044c\u043d\u0430", "\u0430\u0434\u043c\u044b\u0441\u043b\u043e\u0432\u0430"], "ca": ["especialment"], "de": ["speziell"], "hu": ["speci\u00e1lisan", "saj\u00e1tosan", "k\u00fcl\u00f6n\u00f6sen", "k\u00fcl\u00f6n"], "fa": ["\u0628\u0648\u06cc\u0698\u0647", "\u0628\u062e\u0635\u0648\u0635"], "es": ["especialmente"]}, "examples": [["lingvo internacia apartenas speciale al neniu nacio", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "special", "primary": false}, "frekvenco": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La PIV-oj konfuzas frekvencon kun la ofto, kvankam temas pri tute malsamaj aferoj havantaj malsamajn dimesiojn: la frekvenco estas mezurata en s-1 (ekz-e hercoj), la ofto estas sendimensia kvociento (ekz-e procentoj a\u016d onoj de 1)."], "primary definition": "Nombro de periodoj (a\u016d cikloj) de oscilado, kiuj okazas en unu sekundo.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0430\u0441\u0442\u043e\u0442\u0430"], "fr": ["fr\u00e9quence"], "bg": ["\u0447\u0435\u0441\u0442\u043e\u0442\u0430", "\u0444\u0440\u0435\u043a\u0432\u0435\u043d\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442"], "nl": ["frequentie"], "pt": ["freq\u00fc\u00eancia"], "be": ["\u0447\u0430\u0441\u0442\u0430\u0442\u0430"], "de": ["Frequenz"], "sv": ["frekvens"], "hu": ["frekvencia"], "fa": ["\u0628\u0633\u0627\u0645\u062f"], "es": ["frecuencia"], "pl": ["cz\u0119stotliwo\u015b\u0107"]}, "examples": [["delta-ondoj havas frekvencon inter 0,5 kaj 3 hercoj", "Gianfranco Cazzaro: Nia cerbo \u00abmusos\u00bb, \u0109u?, Monatojaro 1997a, numero 4a, p. 14a"], ["\u0109iutage homoj kolapsas pro kormalsano a\u016d kordifekto, plej ofte pro korventrikla ta\u0125ikardio (tro alta frekvenco de korbatoj)", "Jomo Ipfelkofer: Esploroj kortu\u015daj, Monatojaro 2001a, numero 9a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fa": ["\u062a\u0639\u062f\u062f", "\u06a9\u062b\u0631\u062a", "\u0641\u0631\u0627\u0648\u0627\u0646\u06cc"], "de": ["H\u00e4ufigkeit"]}, "examples": [["frekvenc-morfemaro de parolata Esperanto", "Boris Kolker: Pensoj pri la esperantista popolo (Zlatko Ti\u0161ljar, Esperanto vivos malgra\u016d la esperantistoj), Monatojaro 1998a, numero 1a, p. 19a"]], "subdefinitions": []}], "root": "frekvenc", "primary": true}, "forkapti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malproksimen konduki kiel kaptiton.", "translations": {"nl": ["ontvoeren"], "fr": ["enlever (qn)", "ravir (enlever)"], "de": ["entf\u00fchren"], "tr": ["ka\u00e7\u0131rmak"], "pl": ["porywa\u0107", "uprowadza\u0107", "rozchwytywa\u0107"]}, "examples": [["la Eternulo revenigis la forkaptitojn al Cion", "La Malnova Testamento, Psalmaro 126:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "kapt", "primary": false}, "denuncanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu denuncis.", "translations": {"en": ["denouncer", "accuser"], "pl": ["denuncjator", "donosicel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "denunc", "primary": false}, "petveturi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Voja\u011di en veturilo, kies kondukanton oni haltigis sur la vojo kaj petis pri transportado.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0430\u0440\u043e\u0436\u043d\u0456\u0447\u0430\u0446\u044c \u0430\u045e\u0442\u0430\u0441\u0442\u043e\u043f\u0430\u043c"], "fr": ["voyager en auto-stop", "voyager en stop"], "nl": ["liften"], "ru": ["\u043f\u0443\u0442\u0435\u0448\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442 \u044c\u0430\u0432\u0442\u043e\u0441\u0442\u043e\u043f\u043e\u043c"], "de": ["trampen", "Autostop fahren", "per Anhalter fahren"], "tr": ["otostop yapmak"], "hu": ["aut\u00f3stopozik"], "br": ["c'hoari biz-meud"], "pl": ["podr\u00f3\u017cowa\u0107 autostopem", "podr\u00f3\u017cowa\u0107 okazj\u0105"]}, "examples": [["mi ser\u0109as amikojn kiuj petveturadas \u0109irka\u016d la mondo, \u015datus kunveturi kaj havas sperton pri tio", "A. Makarov, 15 julio 2004, Esperanto Koresponda Servo, soc.culture.esperanto, 2004-07-15"]], "subdefinitions": []}], "root": "vetur", "primary": false}, "de \u0109irka\u016d": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Oni ne konfuzu \u0109i tiun prepozician kuna\u0135on kun la kolizio de neloka de kun \u0109irka\u016d , kiel ekz-e en: nombro de \u0109irka\u016d tridek homoj."], "primary definition": "De , loko situanta \u0109irka\u016d.", "translations": {"fr": ["d'autour de", "des alentours de", "des environs de", "de tout autour de", "du pourtour de"]}, "examples": [["foriru de \u0109irka\u016d la lo\u011dejo de Kora\u0125, Datan, kaj Abiram", "La Malnova TestamentoNombroj 16:24"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109irka\u016d", "primary": false}, "Uzbekio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato en la Interna Azio, en la baseno de Aralo, inter kaj \u0109irka\u016d la riveroj Sirdarjo kaj Amudarjo.", "translations": {"be": ["\u0423\u0437\u044c\u0431\u0435\u043a\u0456\u0441\u0442\u0430\u043d"], "bg": ["\u0423\u0437\u0431\u0435\u043a\u0438\u0441\u0442\u0430\u043d"], "ru": ["\u0423\u0437\u0431\u0435\u043a\u0438\u0441\u0442\u0430\u043d"], "de": ["Usbekistan"], "it": ["Uzbekistan"], "hu": ["\u00dczbegiszt\u00e1n"], "en": ["Uzbekistan"], "fi": ["Uzbekistan"], "pl": ["Uzbekistan"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "uzbek", "primary": false}, "blankflugila mevo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de mevo (Larus glaucoides).", "translations": {"en": ["iceland gull"], "sv": ["vitvingad trut"], "pl": ["mewa polarna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mev", "primary": false}, "kasejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0441\u0430"], "fr": ["caisse (lieu o\u00f9 l'on paie)"], "en": ["cashier's office", "cashpoint", "cashdesk"], "nl": ["kassa"], "pt": ["caixa (local)", "tesouraria"], "ru": ["\u043a\u0430\u0441\u0441\u0430"], "de": ["Kasse", "Kassenraum"], "sv": ["kassa"], "hu": ["p\u00e9nzt\u00e1r", "p\u00e9nzt\u00e1rhelyis\u00e9g", "p\u00e9nzt\u00e1rterem"], "pl": ["kasa"], "he": ["\u05e7\u05d5\u05e4\u05d4 (\u05e0\u05e7\u05d5\u05d3\u05ea \u05de\u05db\u05d9\u05e8\u05d4)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kas", "primary": false}, "asklepiado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio asklepiadacoj, en kiu abundas blanka laktosimila suko (Asclepias).", "translations": {"ru": ["\u0432\u0430\u0442\u043e\u0447\u043d\u0438\u043a", "\u043b\u0430\u0441\u0442\u043e\u0447\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Seidenpflanze"], "en": ["milkweed"], "fr": ["ascl\u00e9piade", "ascl\u00e9pias"], "hu": ["selyemk\u00f3r\u00f3", "krepin"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Speco de verso konsistanta el \u0125orjamboj.", "translations": {"fr": ["ascl\u00e9piade"], "hu": ["aszklepiad\u00e9szi sor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "asklepiad", "primary": true}, "\u011demo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Neparola vo\u0109sono esprimanta malfeli\u0109on, doloron.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u043e\u043d", "\u0436\u0430\u043b\u043e\u0431\u043d\u044b\u0439 \u0432\u0437\u0434\u043e\u0445"], "fr": ["g\u00e9missement"], "en": ["groan", "moan"], "nl": ["zucht"], "pt": ["gemido"], "it": ["gemito"], "hu": ["ny\u00f6g\u00e9s"], "es": ["gemido"], "pl": ["j\u0119k", "westchni\u0119cie"]}, "examples": [["li forlasos min \u2013 ripetis Sara kun \u011demo", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 9a"], ["a\u016ddi\u011dis en la nokto kor\u015dirantaj \u011demoj", null], ["\u011demo de la melankolia pluvo tra la folioj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011dem", "primary": false}, "\u011demi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esprimi malfeli\u0109an senton per plendaj, neparolaj vo\u0109sonoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u0433\u043d\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u043e\u0445\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u0446\u044f\u0436\u043a\u0430 \u045e\u0437\u0434\u044b\u0445\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["bruire", "g\u00e9mir"], "en": ["groan", "moan"], "nl": ["zuchten", "steunen (zuchten)"], "pt": ["gemer"], "ru": ["\u0441\u0442\u043e\u043d\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u0437\u0434\u044b\u0445\u0430\u0442\u044c"], "de": ["st\u00f6hnen", "\u00e4chzen"], "it": ["gemere"], "hu": ["ny\u00f6g"], "es": ["gemir"], "pl": ["j\u0119cze\u0107", "wzdycha\u0107", "st\u0119ka\u0107"]}, "examples": [["suprenrigardinte al la \u0109ielo, li \u011demis", "La Nova Testamento, S. Marko 7:34"], ["la vundito malla\u016dte \u011demis", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) A\u016ddigi plendan delikatan bruon, similan al \u011demo.", "translations": {"de": ["seufzen"]}, "examples": [["la rivereto \u011demas sur la \u015dtonoj", null], ["la turtoj \u011demas en la arboj", null], ["\u011demblovo de la vento", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011dem", "primary": true}, "miksospeca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Naskita a\u016d farita el pluraj devenaj specoj.", "translations": {"fr": ["hybride", "d'esp\u00e8ce m\u00e9lang\u00e9e", "de race m\u00eal\u00e9e"], "nl": ["gemengd", "van verschillende soort"], "hu": ["vegyes", "tarka", "k\u00fcl\u00f6nb\u00f6z\u0151 fajt\u00e1j\u00fa"]}, "examples": [["ne surmetu sur vin miksospecan veston el lano kaj lino kune", "La Malnova Testamento, Readmono 22:11"]], "subdefinitions": []}], "root": "spec", "primary": false}, "detekti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pruvi la \u0109eeston de elektraj ondoj per detektilo.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u0442\u044d\u043a\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9tecter (ondes)"], "pt": ["detectar"], "ru": ["\u0434\u0435\u0442\u0435\u043a\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["orten"], "hu": ["detekt\u00e1l (kimutat)", "kimutat (detekt\u00e1l)"], "pl": ["wykrywa\u0107"], "es": ["detectar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "detekt", "primary": true}, "interkomuniki": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La ekzemploj kun esprimita objekto estas tre malmultaj, sed ne \u015dajnas \u011duste konsideri la verbon netransira, kiel faras."], "primary definition": "(transitiva) Komuniki de unu al alia.", "translations": {"fr": ["communiquer (\u00eatre en communication avec qn)", "\u00e9changer (avoir des \u00e9changes)", "\u00eatre en communication (avec qn)", "\u00eatre en contact (avec qn)", "\u00eatre en rapport"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["se communiquer (des informations)", "s'\u00e9changer (des informations)"]}, "examples": [["estis aspiro de la homaro adopti komunan lingvon por \u0109iuj homoj, pere de kiu povus interkomuniki siajn ideojn, parole a\u016d skribe, la enlo\u011dantoj de tiu \u0109i planedo", "J. G\u00f3mez, Fernando Ort\u00edz kaj Esperanto, 4-a Nacia Kongreso de Kuba Esperanto-Asocio"]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["se homoj tra la mondo povos libere interkomuniki kiel egaluloj kaj interamiki\u011di per Esperanto, certe la mondo fari\u011dos pli bona", "Voja\u011do en Esperanto-lando, J. Brozovsky, Kial usonano uzas Esperanton, leciono 24a,"], ["estas tia cirkonstanco, ke li, la konsilisto, nu, mi diru malka\u015de, li... interkomunikas kun la malsankta potenco", "La majstro kaj Margarita, \u0109ap. 6"]]}]}], "root": "komunik", "primary": false}, "treege": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En ekstrema grado.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0434\u0442\u0430", "\u043d\u0430\u0434\u0437\u0432\u044b\u0447\u0430\u0439"], "fr": ["\u00e9norm\u00e9ment", "extr\u00eamement"], "en": ["very much"], "nl": ["zeer erg"], "pt": ["muit\u00edssimo"], "ru": ["\u0447\u0440\u0435\u0437\u0432\u044b\u0447\u0430\u0439\u043d\u043e", "\u0438\u0441\u043a\u043b\u044e\u0447\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e"], "hu": ["rendk\u00edv\u00fcli m\u00f3don"], "es": ["extremadamente", "much\u00edsimo"]}, "examples": [["mi treege dankas vin", "Gerda malaperis, \u0109apitro 13a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tre", "primary": false}, "aspekto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maniero, la\u016d kiu io sin montras.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0433\u043b\u044f\u0434", "\u0437\u044c\u043d\u0435\u0448\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["aspect", "apparence", "air (apparence)"], "en": ["appearance", "look", "aspect", "sight"], "nl": ["aanblik"], "ru": ["\u0432\u0438\u0434", "\u0432\u043d\u0435\u0448\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Aussehen"], "it": ["aspetto", "apparenza"], "hu": ["kin\u00e9zet", "k\u00fcls\u0151", "megjelen\u00e9s"], "sk": ["v\u00fdzor"], "es": ["aspecto", "apariencia"], "he": ["\u05de\u05e8\u05d0\u05d4", "\u05d4\u05d5\u05e4\u05e2\u05d4", "\u05d3\u05de\u05d5\u05ea"]}, "examples": [["li havas agrablan, mizeran aspekton", null], ["la kamparo havis aspekton de \u015daka tabulo kun verdaj kaj flavaj kvadratoj", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 1"], ["la pejza\u011do prenas severan aspekton", null], ["Memfiso havis aspekton kvaza\u016d en festo", "La Faraono, volumo 3, \u0109ap. 16"]], "subdefinitions": []}], "root": "aspekt", "primary": false}, "pum": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sonimito de bruo de subita bato a\u016d falo.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0430\u0445!", "\u0431\u0443\u043c!"], "fr": ["boum!", "plaf!"], "nl": ["boem!", "plof!"], "pt": ["pum!"], "de": ["bumm!"], "hu": ["bumm!"]}, "examples": [["pum! la granda Niko falis en la riveron", "Fabeloj, volumo 1, malgranda Niko kaj granda Niko"]], "subdefinitions": []}], "root": "pum", "primary": true}, "juna\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vivotempo, dum kiu oni estas juna.", "translations": {"ru": ["\u044e\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["jeunesse (\u00e2ge)"], "en": ["youth (age)"], "ro": ["tinere\u0163e"], "br": ["yaouankiz"], "de": ["Jugend"], "pl": ["m\u0142odo\u015b\u0107"]}, "examples": [["mi memoras tagojn de mia juna\u011do", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u011d", "primary": false}, "boligilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108ia ilo por boligi: bolkru\u0109o, bolkaldrono, samovaro.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0438\u043f\u044f\u0442\u0438\u043b\u044c\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["bouilleur"], "bg": ["\u0431\u043e\u0439\u043b\u0435\u0440"], "nl": ["koker", "waterkoker"], "de": ["Kocher", "Wasserkocher", "Sieder"], "en": ["boiler"], "pl": ["bojler", "kocher", "grza\u0142ka", "wyparka"]}, "examples": [["mergobolilo", "Esperanta Bildvortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "bol", "primary": false}, "A\u016dstrio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "", "translations": {"bg": ["\u0410\u0432\u0441\u0442\u0440\u0438\u044f"], "nl": ["Oostenrijk"], "de": ["\u00d6sterreich"], "fa": ["\u0627\u062a\u0631\u06cc\u0634"], "en": ["Austria"], "pl": ["Austria", "Republika Austrii"]}, "examples": [["A\u016dstrio estas \u015dtato en centra E\u016dropo.", "Vikipedio, A\u016dstrio"]], "subdefinitions": []}], "root": "A\u016dstri", "primary": true}, "aspekti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) \u015cajni, ekvidi\u011di, vidigi ian a\u016d alian ekstera\u0135on.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0433\u043b\u044f\u0434\u0430\u0446\u044c", "\u043c\u0435\u0446\u044c \u0432\u044b\u0433\u043b\u044f\u0434"], "fr": ["sembler", "avoir l'air"], "en": ["appear", "look", "seem"], "nl": ["er uitzien", "het uiterlijk hebben van", "lijken"], "ru": ["\u0432\u044b\u0433\u043b\u044f\u0434\u0435\u0442\u044c", "\u0438\u043c\u0435\u0442\u044c \u0432\u0438\u0434"], "de": ["aussehen"], "it": ["sembrare", "apparire (sembrare)"], "hu": ["kin\u00e9z (vmilyennek)"], "sk": ["vyzera\u0165"], "es": ["tener aspecto", "parencer", "tener aire"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05d9\u05e8\u05d0\u05d5\u05ea", "\u05dc\u05d4\u05d9\u05d3\u05de\u05d5\u05ea"]}, "examples": [["li aspektas pale, mal\u011doje, bonfarte", null], ["gaje aspektantaj domoj", "Z"], ["bone aspektas, kiam oni en societo montri\u011das en uniformo", "Fabeloj, volumo 2, Dio de dormo"]], "subdefinitions": []}], "root": "aspekt", "primary": true}, "aspekte": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016d \u015dajno, la\u016d aspekto.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430 \u0432\u044b\u0433\u043b\u044f\u0434"], "fr": ["en apparence"], "en": ["in appearance"], "ru": ["\u0441 \u0432\u0438\u0434\u0443", "\u043d\u0430 \u0432\u0438\u0434"], "it": ["apparentemente"], "hu": ["k\u00fcls\u0151leg", "kin\u00e9zetre"], "es": ["en apariencia", "aparentemente"], "he": ["\u05dc\u05e4\u05d9 \u05d4\u05d4\u05d5\u05e4\u05e2\u05d4", "\u05dc\u05e4\u05d9 \u05d4\u05de\u05e8\u05d0\u05d4"]}, "examples": [["malgranda aspekte, sed granda intelekte", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "aspekt", "primary": false}, "bankostumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vesto a\u016d vestaro portata dum banado, na\u011dado.", "translations": {"fr": ["costume de bain", "maillot de bain"]}, "examples": [["\u015di preferas unupecajn bankostumojn", "-, lernu.net, 2009"]], "subdefinitions": []}], "root": "kostum", "primary": false}, "basa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "De plej malalta registro inter vo\u0109oj a\u016d inter samfamiliaj instrumentoj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0441\u043e\u0432\u044b"], "fr": ["bas (registre musical)", "de basse (musique)"], "en": ["bass"], "ru": ["\u0431\u0430\u0441\u043e\u0432\u044b\u0439", "\u043d\u0438\u0437\u043a\u0438\u0439 (\u043e \u0437\u0432\u0443\u043a\u0435)"], "de": ["tief", "bassig", "Bass-"], "it": ["basso (agg.) (mus.)"], "hu": ["basszus"], "es": ["bajo"], "pl": ["basowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bas", "primary": false}, "bana\u0125a": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043d\u0430\u0445\u0430\u045e"], "fr": ["de Banach"], "en": ["Banach['s]"], "ru": ["\u0431\u0430\u043d\u0430\u0445\u043e\u0432"], "de": ["Banachsch"], "it": ["di Banach"], "hu": ["Banach-"], "pl": ["banacha {D.}"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Bana\u0125", "primary": false}, "baso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plej malalta homvo\u0109a registro, kante uzata preska\u016d nur de viroj.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0430\u0441 (\u043f\u0435\u0432\u0435\u0446)"], "fr": ["basse (voix)"], "en": ["bass"], "be": ["\u0431\u0430\u0441"], "de": ["Bass"], "it": ["basso (mus.)"], "hu": ["basszus"], "es": ["bajo"], "pl": ["bas"]}, "examples": [["\u0109iam la profunda baso de la akvofalo nin akompanadis", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Muzikilo, vo\u0109o a\u016d kantisto kun basa, a\u016d \u011denerale plej malalta registro.", "translations": {"pl": ["bas"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bas", "primary": true}, "diri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Konigi sian penson per vortoj, esprimi.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["dire (v.)"], "en": ["say"], "pt": ["dizer", "proferir"], "be": ["\u043a\u0430\u0437\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u043a\u0430\u0437\u0430\u0446\u044c"], "de": ["sagen"], "hu": ["mond", "elmond"], "bg": ["\u043a\u0430\u0437\u0432\u0430\u043c", "\u043a\u0430\u0436\u0430"], "es": ["decir"], "cs": ["\u0159\u00edci"], "pl": ["powiedzie\u0107", "powiada\u0107", "rzec", "rzeka\u0107", "g\u0142osi\u0107"]}, "examples": [["diru al mi vian nomon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 18"], ["\u00abPardonu al mi, patrino,\u00bb diris la malfeli\u0109a knabino", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 17"], ["diri koran dankon al iu", "Z"], ["el la bu\u015d' multaj vortoj eliras, sed ne \u0109iuj ion diras", "Proverbaro esperanta"], ["se oni povas tiel diri", "Z"], ["mi diris al mi, ke popolo povas erari", "Z"], ["diri al si en la pensoj", "Z"], ["diri al si en sia koro", "Z"], ["kaj Moseo diris pri la festoj de la Eternulo al la Izraelidoj", "La Malnova Testamento, Levidoj 23:44"], ["diris kaj foriris", "Proverbaro esperanta"], ["li ekster espero kredis en espero, por ke li fari\u011du patro de multe da popoloj, la\u016d la dirita\u0135o", "La Nova Testamento, Al la Romanoj 4:10"], ["la senco diras al ni, ke la sufikso estas necesa", "Z"], ["la nerefuteblaj le\u011doj de la logiko diras al mi, ke tio estas la sola vojo", "Z"], ["venu, malbenu al mi Jakobon, kaj venu, malbondiru kontra\u016d Izrael", "La Malnova Testamento, Nombroj 23:7"], ["vi \u011dojegas per \u011dojo nedirebla", "La Nova Testamento, I. Petro 1:8"]], "subdefinitions": []}], "root": "dir", "primary": true}, "pasado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Irado, transirado, da\u016drado dum pli-malpli longa tempo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0445\u043e\u0436\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["passage (action)"], "nl": ["het voorbijgaan"], "br": ["tremenadenn"], "pl": ["przechodzenie"], "hu": ["halad\u00e1s", "\u00e1thalad\u00e1s", "m\u00fal\u00e1s"]}, "examples": [["la pasado tra la arbaro estas malfacila", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pas", "primary": false}, "enmigri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Translo\u011di\u011di en fremdan landon.", "translations": {"be": ["\u0456\u043c\u0456\u0433\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "nl": ["immigreren"], "br": ["enbroa\u00f1"], "ru": ["\u0438\u043c\u043c\u0438\u0433\u0440\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["einwandern"], "es": ["migrar"], "hu": ["bev\u00e1ndorol"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "migr", "primary": false}, "persisti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Energie da\u016drigi, e\u0109 malgra\u016d \u0109iu ajn malhelpa\u0135o, tion, kion oni komencis fari a\u016d pensi.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0441\u0442\u043e\u0439\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0443\u043f\u0430\u0440\u0446\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u0443\u043f\u0456\u0440\u0430\u0446\u0446\u0430"], "en": ["persist"], "nl": ["volharden"], "pt": ["persistir", "perseverar", "insistir"], "ru": ["\u0434\u043b\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u0440\u043e\u0434\u043e\u043b\u0436\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0434\u0435\u0440\u0436\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["bestehen", "beharren"], "hu": ["kitart", "helyt\u00e1ll"], "pl": ["wytrwa\u0107"]}, "examples": [["persisti en sia laboro, \u0109e sia opinio", null], ["ne hontu penti pri faro, hontu persisti en eraro", "Proverbaro esperanta"], ["la akuzato persistas nei", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Persisti montras prefere energion, obstini montras malpravan malcedemon."], "primary definition": "(netransitiva) Longe da\u016dri.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0446\u044f\u0433\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0434\u043e\u045e\u0436\u044b\u0446\u0446\u0430"], "de": ["andauern", "anhalten", "fortdauern"], "pl": ["przetrwa\u0107"], "hu": ["tartja mag\u00e1t"]}, "examples": [["la memoro pri li longe persistos", null], ["la malnova tradicia kutimo ankora\u016d persistas", null]], "subdefinitions": []}], "root": "persist", "primary": true}, "Kortrejko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Urbo en la belga provinco Okcident-Flandrujo (3\u00b016'E, 50\u00b049'N).", "translations": {"ru": ["\u041a\u0443\u0440\u0442\u0440\u0435", "\u041a\u043e\u0440\u0442\u0440\u0435\u0439\u043a"], "fr": ["Courtrai"], "nl": ["Kortrijk"], "pt": ["Kortrijk"], "lat": ["Cortoriacum"], "de": ["Kortrijk"], "hu": ["Kortrijk"]}, "examples": [["la urbo Kortrejko posedas la plej grandan kolekton de Esperanto-revuoj en la mondo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "Kortrejk", "primary": true}, "tiom multaj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiel multaj.", "translations": {"pl": ["tak wiele", "tak wielu", "tak liczni", "tak liczne"], "hu": ["olyan sok", "olyan m\u00e9rv\u0171"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tiom", "primary": false}, "artismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Forta kapablo a\u016d sento pri la beleco.", "translations": {"ru": ["\u0445\u0443\u0434\u043e\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e \u0435 \u0447\u0443\u0442\u044c\u0451", "\u0445\u0443\u0434\u043e\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b \u0439 \u0432\u043a\u0443\u0441", "\u043f\u043e\u043d\u0438\u043c\u0430\u043d\u0438\u0435 \u0438\u0441\u043a\u0443\u0441 \u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["sens artistique"], "de": ["Kunstsinn"], "pl": ["artyzm"], "hu": ["m\u0171\u00e9rz\u00e9k"]}, "examples": [["ekzistas artismo, forto potenca, kompleta, konsistanta el natura talento disvolvita \u011dis la plej lastaj limoj, regule perfektigita, kaj el fundamenta, vasta scienco", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "art", "primary": false}, "imita\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Objekto a\u016d verko imitanta alian.", "translations": {"be": ["\u0456\u043c\u0456\u0442\u0430\u0446\u044b\u044f (\u0440\u044d\u0447)", "\u043f\u0430\u0434\u0440\u043e\u0431\u043a\u0430", "\u0441\u0443\u0440\u0430\u0433\u0430\u0442"], "fr": ["imitation (objet)"], "nl": ["imitatie", "nabootsing"], "pt": ["imita\u00e7\u00e3o (objeto)"], "ru": ["\u0438\u043c\u0438\u0442\u0430\u0446\u0438\u044f", "\u043f\u043e\u0434\u0434\u0435\u043b\u043a\u0430", "\u0441\u0443\u0440\u0440\u043e\u0433\u0430\u0442"], "de": ["F\u00e4lschung", "Imitat", "Imitation"], "hu": ["ut\u00e1nzat", "imit\u00e1ci\u00f3"], "pl": ["imitacja", "podr\u00f3bka"]}, "examples": [["imita\u0135o de konata verko, de juvelo, de oro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "imit", "primary": false}, "malkava": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043f\u0443\u043a\u043b\u044b"], "fr": ["bomb\u00e9", "convexe"], "nl": ["bol", "convex"], "pt": ["convexo"], "ru": ["\u0432\u044b\u043f\u0443\u043a\u043b\u044b\u0439"], "pl": ["wypuk\u0142y>"], "hu": ["dombor\u00fa", "konvex"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kav", "primary": false}, "vetoi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Trude, a\u016dtoritate bari decidon.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u043b\u043e\u0436\u0438\u0442\u044c \u0432\u0435\u0442\u043e"], "fr": ["exercer son veto"], "en": ["veto"], "nl": ["zijn veto stellen"], "pt": ["vetar"], "be": ["\u043d\u0430\u043a\u043b\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456 \u0432\u044d\u0442\u0430", "\u0441\u043a\u0430\u0440\u044b\u0441\u0442\u0430\u0446\u0446\u0430 \u043f\u0440\u0430\u0432\u0430\u043c \u0432\u044d\u0442\u0430"], "hu": ["megv\u00e9t\u00f3z", "v\u00e9t\u00f3t emel"], "pl": ["wetowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "veto", "primary": false}, "vetoo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "A\u016dtoritata malakcepto de decido de instanco, ne bezonanta pravigon kaj tuj efika.", "translations": {"be": ["\u0432\u044d\u0442\u0430"], "fr": ["veto"], "en": ["veto"], "nl": ["veto"], "pt": ["veto"], "ru": ["\u0432\u0435\u0442\u043e"], "tr": ["veto"], "hu": ["v\u00e9t\u00f3"], "pl": ["weto"]}, "examples": [["la rusa guberniestro rajtis nuligi per sia vetoo \u0109ian decidon, kiu ne pla\u0109us al li", "Aventuroj de pioniro, \u0109apitro 28a, p. 70a"]], "subdefinitions": []}], "root": "veto", "primary": true}, "duonkonduka": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri materialo) Kondukanta elektron, sed, kutime, malpli bone ol metalo krom en specifaj eksteraj kondi\u0109oj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0443\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u0434\u044f\u0449\u0438\u0439", "\u043f\u043e\u043b\u0443\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u0434\u043d\u0438\u043a\u043e\u0432\u044b\u0439"], "fr": ["semi-conducteur (adj.)", "semiconducteur (adj.)"], "hu": ["f\u00e9lvezet\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konduk", "primary": false}, "lucerno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pendanta lampo, speciale en pre\u011dejo.", "translations": {"el": ["\u03c6\u03b5\u03b3\u03b3\u03af\u03c4\u03b7\u03c2"], "en": ["hanging lamp in church"], "nl": ["hanglamp"], "pt": ["lucerna"], "be": ["\u043b\u0456\u0445\u0442\u0430\u0440", "\u0441\u044c\u0432\u044f\u0446\u0456\u043b\u044c\u043d\u044f", "\u043b\u044f\u043c\u043f\u0430\u0434\u0430"], "de": ["Ampel", "H\u00e4ngeleuchte", "ewiges Licht"], "ru": ["\u0444\u043e\u043d\u0430\u0440\u044c", "\u0441\u0432\u0435\u0442\u0438\u043b\u044c\u043d\u0438\u043a", "\u043b\u0430\u043c\u043f\u0430\u0434\u0430"], "es": ["lucerna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lucern", "primary": true}, "tio estas alia rakonto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mi ne plu deflanki\u011du, mi revenu al la \u0109efa temo.", "translations": {"fr": ["c'est une autre histoire"], "en": ["that's another story", "but I digress"], "nl": ["dat is een ander verhaal"]}, "examples": [["mi tranoktis \u0109e Miko du noktojn. Li veturigis min al la universitato, kie mi lo\u011dis en belega esperantujo dum tri semajnoj, sed tio estas alia rakonto", "Saiki Akira, Mia Unuafoja Vizito al Usono, [vidita je 2006-01-23]"]], "subdefinitions": []}], "root": "rakont", "primary": false}, "konfiski": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Atribui per dekreto al la fisko la propra\u0135ojn de iu por lin puni.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0444\u0456\u0441\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["confisquer", "saisir (confisquer)", "soustraire (confisquer)"], "en": ["confiscate"], "nl": ["confisqueren", "verbeurdverklaren", "in beslag nemen"], "pt": ["confiscar"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0444\u0438\u0441\u043a\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["beschlagnahmen", "konfiszieren", "einziehen"], "hu": ["lefoglal", "elkoboz", "konfisk\u00e1l"], "es": ["confiscar"]}, "examples": [["konfiski la bienojn de elmigrantoj", null], ["konfiski kontrabanda\u0135ojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Forpreni de iu la\u016d rajtigita a\u016dtoritato ion malpermesitan.", "translations": {"de": ["einziehen"]}, "examples": [["konfiski libron al lernanto, tran\u0109ilon al infano", null], ["konfiski nefre\u015dan viandon en la bazaro", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "konfisk", "primary": true}, "konfisko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago konfiski.", "translations": {"fr": ["confiscation", "saisie (confiscation)"], "nl": ["beslagname", "beslaglegging"], "hu": ["lefoglal\u00e1s (elkoboz)", "konfisk\u00e1l\u00e1s", "elkobz\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konfisk", "primary": false}, "patkuko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maldika kuko kuirita en pato.", "translations": {"be": ["\u0431\u043b\u0456\u043d\u0435\u0446", "\u0430\u043b\u0430\u0434\u043a\u0430", "\u0441\u043a\u0430\u0432\u0430\u0440\u043e\u0434\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["cr\u00eape"], "en": ["pancake", "griddle cake"], "nl": ["pannenkoek"], "ru": ["\u0431\u043b\u0438\u043d", "\u043e\u043b\u0430\u0434\u044c\u044f"], "de": ["Pfannkuchen (flach)", "Eierkuchen"], "hu": ["palacsinta"]}, "examples": [["la nederlanda patkuko vere estas farita en pato, kaj estas granda, plata kaj ronda", "Paul Peeraerts, Re: Ich bin ein Berliner, soc.culture.esperanto, 2003-09-24"]], "subdefinitions": []}], "root": "kuk", "primary": false}, "kla\u016dno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Cirka amuzisto.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u043e\u045e\u043d"], "fr": ["clown"], "en": ["clown"], "nl": ["clown", "pipo"], "ru": ["\u043a\u043b\u043e\u0443\u043d"], "ca": ["pallasso"], "de": ["Clown", "Spa\u00dfmacher"], "tr": ["palya\u00e7o"], "fa": ["\u062f\u0644\u0642\u06a9"], "es": ["payaso"]}, "examples": [["la tintilo de la kla\u016dno tintis", "Fabeloj, volumo 3, \u015dtono de la sa\u011duloj"], ["estu muziko, kla\u016dnoj, aliaj porinfanaj distra\u0135oj kaj amuza\u0135oj", "Z. Lapcionak, Bangalor..., soc.culture.esperanto, 2003-08-22"]], "subdefinitions": []}], "root": "kla\u016dn", "primary": true}, "bunta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Diverskolora, varikolora.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u043a\u0430\u0442\u044b", "\u043f\u044f\u0440\u044d\u0441\u0442\u044b", "\u0440\u0430\u0431\u044b", "\u0440\u043e\u0437\u043d\u0430\u043a\u0430\u043b\u044f\u0440\u043e\u0432\u044b", "\u043a\u0432\u044f\u0446\u0456\u0441\u0442\u044b"], "fr": ["bariol\u00e9", "bigarr\u00e9"], "nl": ["bont (veelkleurig)", "veelkleurig"], "ru": ["\u043f\u0451\u0441\u0442\u0440\u044b\u0439", "\u0440\u0430\u0437\u043d\u043e\u0446\u0432\u0435\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0435\u0433\u0438\u0439 (\u043e \u043b\u043e\u0448\u0430\u0434\u0438)"], "de": ["bunt"], "sv": ["f\u00e4rgglad"], "tp": ["kule"], "it": ["variopinto"], "fa": ["\u0631\u0646\u06af\u0627\u0631\u0646\u06af", "\u0627\u0644\u0648\u0627\u0646"], "hu": ["tarka"], "pl": ["kolorowy", "r\u00f3\u017cnokolorowy", "barwny", "wielobarwny", "r\u00f3\u017cnobarwny", "pstry"]}, "examples": [["bunta floro", null], ["bunta \u0109evalo", null], ["\u0109irka\u016d la kolon li ligis al si buntan tukon", "La unua rabista fabe"]], "subdefinitions": []}], "root": "bunt", "primary": true}, "kankro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el astakedoj, rivera man\u011debla dekpieda krustulo.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u043a"], "fr": ["\u00e9crevisse"], "bg": ["\u0440\u0430\u043a"], "nl": ["kreeft (rivier-)", "rivierkreeft"], "no": ["kreps"], "de": ["Flusskrebs", "Krebs"], "hu": ["r\u00e1k"], "en": ["crawfish", "crayfish"], "es": ["acamaya"], "br": ["grilh-dour"], "ru": ["\u0440\u0430\u043a (\u0436\u0438\u0432\u043e\u0442\u043d\u043e\u0435)"], "pl": ["rak"], "he": ["\u05e1\u05e8\u05d8\u05df \u05d4\u05e0\u05d4\u05e8\u05d5\u05ea"]}, "examples": [["grandaj kankroj etendis siajn fortajn pin\u0109ilojn", "Fabeloj, volumo 4, Malbona princo"], ["li scias, kie la kankroj pasigas la vintron", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "kankr", "primary": true}, "blova\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La aero, spira\u0135o, odoro, kiu estas eligata a\u016d alportata de la blovado.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0443\u043d\u043e\u0432\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["bouff\u00e9e", "exhalaison"], "br": ["c'hwezhadenn"], "be": ["\u043f\u043e\u0434\u044b\u0445", "\u043f\u0430\u0432\u0435\u045e"], "de": ["Brise", "Hauch", "Puste"], "pl": ["podmuch", "powiew"], "hu": ["fuvallat", "fuvalom"]}, "examples": [["kovrita de tuko el blanka ne\u011da blova\u0135o", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "blov", "primary": false}, "kvarono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la kvar egalaj partoj de unu tuto.", "translations": {"be": ["\u0447\u0432\u044d\u0440\u0446\u044c"], "fr": ["quart"], "en": ["quarter"], "nl": ["vierde (deel)"], "ru": ["\u0447\u0435\u0442\u0432\u0435\u0440\u0442\u044c"], "de": ["Viertel"], "hu": ["negyed"], "es": ["un cuarto"], "br": ["kard", "pevarvedenn", "pevarvenn", "palefarzh"], "fi": ["nelj\u00e4nnes", "nelj\u00e4sosa"], "ro": ["p\u0103trime", "un sfert"], "pl": ["\u0107wier\u0107", "jedna czwarta"], "he": ["\u05e8\u05d1\u05e2"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kvar", "primary": false}, "kilogramo en kuba metro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezurunuo de volumena maso en la Internacia Sistemo de unuoj; simb. kg/m3.", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u043b\u0430\u0433\u0440\u0430\u043c \u043d\u0430 \u043a\u0443\u0431\u0456\u0447\u043d\u044b \u043c\u044d\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["kilogramme par m\u00e8tre cube"], "hu": ["kilogramm per k\u00f6bm\u00e9ter"], "nl": ["kilogram per kubieke meter"], "ru": ["\u043a\u0438\u043b\u043e\u0433\u0440\u0430\u043c\u043c \u043d\u0430 \u043a\u0443\u0431\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439 \u043c\u0435\u0442\u0440"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kilogram", "primary": false}, "pontimposto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Imposto pagenda por la uzo de ponto.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043e\u0441\u0442\u043e\u0432\u043e\u0439 \u0441\u0431\u043e\u0440"], "de": ["Br\u00fcckenzoll"], "nl": ["bruggentol"], "pl": ["podatek mostowy", "myto"], "hu": ["h\u00eddv\u00e1m"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "impost", "primary": false}, "plenvo\u0109e": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Per la tuta forto de sia vo\u0109o.", "translations": {"be": ["\u0433\u043e\u043b\u0430\u0441\u043d\u0430", "\u0433\u0443\u0447\u043d\u0430"], "fr": ["\u00e0 pleine voix"], "pl": ["pe\u0142nym g\u0142osem"], "ru": ["\u0432 \u043f\u043e\u043b\u043d\u044b\u0439 \u0433\u043e\u043b\u043e\u0441", "\u0432\u043e \u0432\u0435\u0441\u044c \u0433\u043e\u043b\u043e\u0441"]}, "examples": [["li komencas salti kaj danci en la sunmakulo sur la verda tapi\u015do kriante plenvo\u0109e", "La Kiso kaj dek tri aliaj noveloj, la brulanta urbo"]], "subdefinitions": []}], "root": "vo\u0109", "primary": false}, "administri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Prizorgi la funkciadon de publika a\u016d grava privata organizo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0434\u043c\u0456\u043d\u0456\u0441\u0442\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["administrer (diriger)", "diriger", "g\u00e9rer", "manager", "piloter"], "en": ["administer"], "nl": ["beheren"], "ru": ["\u0440\u0443\u043a\u043e\u0432\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c", "\u0443\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0432\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["verwalten"], "it": ["amministrare"], "sv": ["administrera"], "sk": ["spravova\u0165"], "br": ["melestri\u00f1", "mera\u00f1"], "es": ["administrar"]}, "examples": [["administri societon, distrikton, ministrejon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "administr", "primary": true}, "fonemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la unuopaj sonoj de lingvo, kies inter\u015dan\u011do sufi\u0109as por distingi vortojn.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u043d\u044d\u043c\u0430"], "fr": ["phon\u00e8me"], "nl": ["foneem"], "pt": ["fonema"], "ru": ["\u0444\u043e\u043d\u0435\u043c\u0430"], "de": ["Phonem"], "hu": ["fon\u00e9ma"], "es": ["fonema"]}, "examples": [["listo de vokalaj fonemoj: /a/, /e/, /i/...", "Sergej k. a., Rusa, \u0109apitro unu, vikilibroj, 2007-04"]], "subdefinitions": []}], "root": "fonem", "primary": true}, "keleta\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0432\u0430\u043b", "\u043f\u043e\u0434\u0432\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u044d\u0442\u0430\u0436", "\u043f\u043e\u0434\u0437\u0435\u043c\u043d\u044b\u0439 \u044d\u0442\u0430\u0436"], "fr": ["sous-sol"], "en": ["basement", "cellar"], "nl": ["kelder", "kelderverdieping"], "de": ["Untergeschoss", "Kellergeschoss", "Kelleretage", "Keller"], "pl": ["suterena", "piwnica", "przyziemie"], "hu": ["alagsor", "szuter\u00e9n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "eta\u011d", "primary": false}, "kara": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Amata.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0438\u043b\u044b\u0439", "\u0434\u043e\u0440\u043e\u0433\u043e\u0439", "\u043b\u044e\u0431\u0438\u043c\u044b\u0439"], "fr": ["cher (aim\u00e9)", "cher (co\u00fbteux)", "aim\u00e9 (adj.)", "bien-aim\u00e9 (adj.)", "ch\u00e9ri (adj.)", "co\u00fbteux", "on\u00e9reux", "pr\u00e9cieux"], "en": ["beloved", "cherished", "loved"], "nl": ["lief"], "pt": ["querido", "amado", "caro", "bem-amado"], "be": ["\u0434\u0430\u0440\u0430\u0433\u0456"], "de": ["lieb"], "hu": ["kedves"], "pl": ["drogi", "mi\u0142y", "kochany"], "ku": ["delal"], "cs": ["drah\u00fd"], "es": ["querido", "querida"]}, "examples": [["kara patrino", null], ["nia karmemora majstro", null], ["karul(in)o", null], ["esti kara al iu, por la koro de iu", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Alte \u015datata, grandvalora.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u0440\u043e\u0433\u043e\u0439"], "en": ["highly esteemed", "precious", "valuable"], "nl": ["dierbaar"], "pt": ["muito estimado", "querido", "prezado", "caro"], "de": ["wert"], "hu": ["kedves"], "pl": ["drogi", "mi\u0142y"]}, "examples": [["\u0109iu por si mem estas la plej kara", "Proverbaro esperanta"], ["kara estas dono en minuto de bezono", "Proverbaro esperanta"], ["sia estas pli kara ol najbara", "Z"], ["vi \u015dtelis de mi karan horon", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u0440\u043e\u0433\u043e\u0439 (\u043f\u043e \u0446\u0435\u043d\u0435)"], "en": ["costly", "expensive", "high-priced"], "nl": ["duur"], "pt": ["caro", "oneroso", "precioso"], "de": ["teuer"], "hu": ["dr\u00e1ga"], "pl": ["drogi"]}, "examples": [["kara lo\u011dejo", null], ["tro kara aran\u011do por malkara tagman\u011do", "Proverbaro esperanta"], ["plikari\u011do de la vivo", null], ["plikarigi la varojn", null], ["pagi kare", "Z"], ["kosti kare, malkare", "Z"], ["tempo de kareco", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kar", "primary": true}, "geokomputiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Geografia komputiko, apliko de komputiko al kalkulo de geografiaj informoj.", "translations": {"fr": ["g\u00e9omatique (subst.)"], "de": ["Geomatik"], "en": ["geomatics"], "it": ["geomatica"]}, "examples": [["geokomputikaj informoj estas konsulteblaj en formo de surekranaj mapoj", "Vikipedio, artikolo \u00abgeokomputiko\u00bb, 2009-04-26"]], "subdefinitions": []}], "root": "geokomputik", "primary": true}, "komplika\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Cirkonstanco, kiu embarasas, malsimpligas, ka\u016dzas zorgon a\u016d penon.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u043e\u0436\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043e\u0441\u043b\u043e\u0436\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["complication (situation compliqu\u00e9e)"], "nl": ["verwikkeling"]}, "examples": [["la politikaj komplika\u0135oj", null], ["la unuan fojon en \u015dia vivo la sociaj komplika\u0135oj kaj problemoj aperis anta\u016d \u015diaj okuloj", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "komplik", "primary": false}, "\u015da\u016dmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Svarmo da veziketoj formi\u011dantaj el boligita a\u016d forte kirlita flua\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u043d\u0430"], "fr": ["\u00e9cume", "mousse"], "bg": ["\u043f\u044f\u043d\u0430"], "nl": ["schuim"], "pt": ["esc\u00f3ria", "ral\u00e9"], "ru": ["\u043f\u0435\u043d\u0430"], "de": ["Schaum"], "it": ["schiuma", "spuma"], "hu": ["hab", "tajt\u00e9k"], "en": ["foam"], "es": ["espuma"]}, "examples": [["blanka \u015da\u016dmo na\u011das sur la akvo", null], ["post tia kurego mia \u0109evalo estis kovrita de \u015da\u016dmo", null], ["\u015da\u016dma vino, omleto", null], ["\u015da\u016dmkirli kremon, ovblankojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Plej malbona, plej malestiminda parto.", "translations": {"de": ["Abschaum"], "it": ["crema (fig.)"], "hu": ["s\u00f6pred\u00e9k", "alja (pejorat\u00edv)"]}, "examples": [["\u015da\u016dmo de la socio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015da\u016dm", "primary": true}, "\u015da\u016dmi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Formi \u015da\u016dmon el si.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u043d\u0456\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["\u00e9cumer (mousser)", "mousser"], "nl": ["schuimen"], "pt": ["espumar"], "ru": ["\u043f\u0435\u043d\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["sch\u00e4umen"], "it": ["schiumare", "spumeggiare"], "hu": ["habzik"], "es": ["espumar"]}, "examples": [["la cidro, la \u0109ampano, la biero \u015da\u016dmas en la glasoj", null], ["la ondoj \u015da\u016dmas kontra\u016d la rokoj", null], ["\u0109ie la vivo \u015da\u016dmas (svarmi)", "B"], ["\u015da\u016dmi pro furiozo", "B"], ["niaj klopodoj vane dis\u015da\u016dmi\u011dis", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015da\u016dm", "primary": false}, "defora stirado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stirado de ekstere kaj de malproksime:.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0438\u0441\u0442\u0430\u043d\u0446\u0438\u043e\u043d\u043d\u043e\u0435 \u0443\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "en": ["remote control"], "nl": ["afstandsbediening"], "hu": ["t\u00e1vir\u00e1ny\u00edt\u00e1s"]}, "examples": [["defore stirata raketo, avio, procezo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "stir", "primary": false}, "procedo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Intenca agmaniero difinita por atingi iun celon.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u0435\u044f\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043f\u0440\u0430\u0446\u044d\u0441", "\u043f\u0440\u0430\u0446\u044d\u0434\u0443\u0440\u0430"], "fr": ["proceeacute;d\u00e9"], "en": ["process", "method"], "nl": ["proc\u00e9d\u00e9", "werkwijze"], "ru": ["\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435", "\u043f\u0440\u043e\u0446\u0435\u0441\u0441"], "de": ["Vorgehen", "Verfahren"], "hu": ["elj\u00e1r\u00e1s"]}, "examples": [["la novaj procedoj pri fabrikado, por lumigado", null], ["\u0125irurgia procedo", null], ["la vivo tro frue komencis sur \u015di la teruran procedon de detruado", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "proced", "primary": false}, "integrala ekvacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekvacio, kies nekonato estas funkcio aperanta en integralo.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0442\u044d\u0433\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u0435 \u0440\u0430\u045e\u043d\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["\u00e9quation int\u00e9grale"], "en": ["integral equation"], "ru": ["\u0438\u043d\u0442\u0435\u0433\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u0443\u0440\u0430\u0432\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Integralgleichung"], "pl": ["r\u00f3wnanie ca\u0142kowe"], "hu": ["integr\u00e1legyenlet"]}, "examples": [["en la integrala ekvacio kun nekonato \u03c6 de la tipo \u222babK(s,t)\u03c6(t)dt = f(s) oni nomas la funkcion K \u011dia kerno", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ekvaci", "primary": false}, "malobservi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malobei al, rompi, transpa\u015di.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435 \u0441\u043e\u0431\u043b\u044e\u0434\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["enfreindre", "transgresser", "violer (enfreindre)"], "nl": ["overtreden"], "be": ["\u043f\u0430\u0440\u0443\u0448\u0430\u0446\u044c", "\u043d\u0435 \u0442\u0440\u044b\u043c\u0430\u0446\u0446\u0430"], "de": ["mi\u00dfachten"], "hu": ["\u00e1th\u00e1g", "megs\u00e9rt (el\u0151\u00edr\u00e1st)"], "es": ["transgredir", "violar"], "pl": ["nie przestrzega\u0107 (prawa, zwyczaju, itp.)", "nie zachowywa\u0107 (prawa, zwyczaju, itp.)", "\u0142ama\u0107 (prawo, zwyczaj, itp.)", "narusza\u0107 (prawo, zwyczaj, itp.)"]}, "examples": [["vi amba\u016d fari\u011dos senvaloraj dibo\u0109uloj, malobservantaj la regulojn", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 75a, p. 592a"]], "subdefinitions": []}], "root": "observ", "primary": false}, "stangeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Peco el iu ajn fortika materio, kiu multe pli longas ol dikas.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0443\u0442", "\u0436\u044d\u0440\u0434\u0430\u0447\u043a\u0430", "\u043f\u0430\u043b\u043a\u0430"], "fr": ["tige"], "en": ["stick"], "nl": ["staafje"], "ru": ["\u043f\u0440\u0443\u0442", "\u0436\u0451\u0440\u0434\u043e\u0447\u043a\u0430", "\u043f\u0430\u043b\u043a\u0430"], "de": ["St\u00e4ngel"], "hu": ["p\u00e1lca"], "es": ["barilla"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stang", "primary": false}, "senti\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) I\u011di rimarkebla, sentebla al homa konscio.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0447\u0443\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["se manifester", "devenir sensible", "se faire sentir"], "hu": ["\u00e9rz\u0151dik"], "pl": ["dawa\u0107 si\u0119 odczu\u0107"], "ru": ["\u043e\u0449\u0443\u0449\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0447\u0443\u0432\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"]}, "examples": [["en iliaj okuloj senti\u011dis decidemo kaj certeco pri la estonto", "B. Selimi, Voja\u011dimpresoj, somero 2000, Monato, jaro 2001a, numero 1a, p. 26a"], ["elirante el la klubejo, li senti\u011dis kontenta", "R. Da\u015do, Ne-atenditaj sekvoj, Monato, jaro 1999a, numero 8a, p. 17a"], ["Johano senti\u011dis nelerte, senhelpe", "R. Da\u015do, Ne-atenditaj sekvoj, Monato, jaro 1999a, numero 8a, p. 17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sent", "primary": false}, "\u015dpini": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kuntordi kanabon, linon a\u016d alian fibra\u0135on, por formi fadenojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456", "\u0441\u0443\u043a\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["filer (faire un fil)"], "en": ["spin"], "nl": ["spinnen"], "pt": ["fiar"], "ru": ["\u043f\u0440\u044f\u0441\u0442\u044c", "\u0441\u0443\u0447\u0438\u0442\u044c"], "de": ["spinnen"], "it": ["filare"], "hu": ["fon"]}, "examples": [["malri\u0109a kamparano sidis \u0109e la fajrujo kaj lia edzino sidis kaj \u015dpinis", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Fingreto"], ["la kato komencis \u015dpini", "Fabeloj, volumo 2, malbela anasido"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Zorge kaj malrapide kombini.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u0435\u0441\u044c\u0446\u0456", "\u0441\u043f\u043b\u044f\u0442\u0430\u0446\u044c"], "it": ["tessere (fig.)"], "ru": ["\u043f\u043b\u0435\u0441\u0442\u0438", "\u0441\u043f\u043b\u0435\u0442\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["sz\u0151 (pl. terveket)", "k\u00f6lt (pl. legend\u00e1kat)"]}, "examples": [["planojn li \u015dpinis en sia kapo", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 6a"], ["\u015dpinadi aerajn fantaziojn", null], ["\u015dia bu\u015do \u015dpinis la longajn fadenojn de fantaziaj rakontoj", "Marta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "plekti, teksi, triki", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dpin", "primary": true}, "fokedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo rabobestoj (Phocidae), vivantaj en maro.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043f\u0440\u0430\u045e\u0434\u043d\u044b\u044f \u0446\u044e\u043b\u0435\u043d\u0456 (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["phocid\u00e9s"], "en": ["earless seals"], "nl": ["robachtigen", "zeehondachtigen"], "pt": ["foc\u00eddeos"], "ru": ["\u043d\u0430\u0441\u0442\u043e\u044f\u0449\u0438\u0435 \u0442\u044e\u043b\u0435\u043d\u0438 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Hundsrobben"], "hu": ["f\u00f3kaf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "foked", "primary": true}, "veni en konflikton": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["se prendre de querelle", "entrer en conflit"], "nl": ["in conflict geraken"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konflikt", "primary": false}, "institucio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Da\u016dra publika a\u016d privata organizo, fonda\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0441\u0442\u044b\u0442\u0443\u0442 (\u0433\u0440\u0430\u043c\u0430\u0434\u0437\u0442\u0432\u0430)", "\u0443\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u0430"], "fr": ["institution"], "en": ["institution"], "nl": ["instituut", "inrichting"], "pt": ["institui\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0443\u0447\u0440\u0435\u0436\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0438\u043d\u0441\u0442\u0438\u0442\u0443\u0442 (\u0441\u043e\u0446\u0438\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439)"], "de": ["Institution", "Einrichtung"], "hu": ["int\u00e9zm\u00e9ny"], "pl": ["instytucja"], "cs": ["instituce"], "es": ["instutuci\u00f3n"]}, "examples": [["la publikaj institucioj de lando, urbo", null], ["la juraj institucioj", null], ["la hospitaloj, la lernejoj estas plej utilaj institucioj", null], ["la Londona komerca \u0109ambro estas tutmonde konata institucio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "instituci", "primary": true}, "malzomi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vastigi la enhavon de bildo, kvaza\u016d vidigante de pli malproksime.", "translations": {"fr": ["d\u00e9zoomer"], "it": ["allargare (il campo di ripresa)"], "hu": ["k\u00e9pet kicsiny\u00edt", "kizoomol"]}, "examples": [["la kameraoj malzomis de la podio", "\u011cangalo, Fidel Kastro, la prezidento de Kubo, rompas la genuon post diskurso, 2004-10-22"]], "subdefinitions": []}], "root": "zom", "primary": false}, "veziro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Turka ministro.", "translations": {"be": ["\u0432\u0456\u0437\u0456\u0440"], "en": ["vizier", "Turkish minister"], "nl": ["vizier (minister)"], "pt": ["vizir"], "ru": ["\u0432\u0438\u0437\u0438\u0440\u044c"], "de": ["Wesir"], "tr": ["vezir"], "hu": ["nagyvez\u00edr"], "sk": ["vez\u00edr"], "es": ["visir"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vezir", "primary": true}, "hin\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0434\u0432\u0435\u0440\u043d\u043e\u0439 \u043a\u0440\u044e\u0447\u043e\u043a"], "fr": ["gond"], "nl": ["scharnier"], "pt": ["gonzo", "dobradi\u00e7a"], "de": ["Angel", "T\u00fcrangel", "T\u00fcrhaken"], "pl": ["zawiasa"], "hu": ["sarokvas (ajt\u00f3n)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hin\u011d", "primary": true}, "\u015dipo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iom granda veturilo por veturi sur akvo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u0430\u0431\u0435\u043b\u044c", "\u0441\u0443\u0434\u043d\u0430"], "fr": ["bateau", "embarcation", "navire"], "bg": ["\u043a\u043e\u0440\u0430\u0431"], "nl": ["schip"], "pt": ["barco", "navio"], "ru": ["\u043a\u043e\u0440\u0430\u0431\u043b\u044c", "\u0441\u0443\u0434\u043d\u043e"], "de": ["Schiff"], "tr": ["gemi"], "it": ["nave"], "hu": ["haj\u00f3"], "en": ["ship"], "es": ["barco"], "ku": ["ke\u015ft\u00ee"], "cs": ["lo\u010f"], "pl": ["statek"]}, "examples": [["\u015dipo, kiu sin movas per vaporo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 27"], ["\u015dipon rompitan \u0109iuj ventoj atakas", "Proverbaro esperanta"], ["ili avertis aliajn \u015dipojn pri ebla kolizio", "Saliko, Kolekti sonorilojn, Monato, jaro 2001a, numero 2a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dip", "primary": true}, "refleksiva": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al refleksivo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0437\u0432\u0440\u0430\u0442\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["r\u00e9flexif (gramm.)"], "nl": ["reflexief"], "de": ["Reflexivpronomen", "r\u00fcckbez\u00fcgliches F\u00fcrwort"], "es": ["reflexivo"], "hu": ["reflex\u00edv"]}, "examples": [["refleksiva pronomo", null], ["refleksiva poseda adjektivo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u0444\u043b\u0435\u043a\u0441\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439"], "de": ["reflexiv"], "en": ["reflexive"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri interna rilato R) Tia, ke la idento-rilato estas subaro de R; simb. idE\u2282R.", "translations": {"fr": ["(relation) r\u00e9flexive"], "pl": ["(relacja) zwrotna", "(relacja) refleksywna"]}, "examples": [["la idento-rilato estas refleksiva", null], ["R estas refleksiva, se kaj nur se por \u0109iu elemento x veras xRx", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri normohava spaco) Tia, ke ekzistas izomorfio inter \u011di kaj \u011dia topologia dudualo.", "translations": {"fr": ["(espace) r\u00e9flexif"]}, "examples": []}]}], "root": "refleksiv", "primary": false}, "refleksivo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persona pronomo a\u016d poseda adjektivo, kiu resendas al la subjekto de la koncerna ago.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0437\u0432\u0440\u0430\u0442\u043d\u044b\u0439 \u0437\u0430\u043b\u043e\u0433", "\u0432\u043e\u0437\u0432\u0440\u0430\u0442\u043d\u043e\u0435 \u043c\u0435\u0441\u0442\u043e\u0438\u043c\u0435\u043d\u0438\u0435"], "nl": ["wederkerend voornaamwoord"], "es": ["reflexivo"], "hu": ["visszahat\u00f3 n\u00e9vm\u00e1s"]}, "examples": [["en Esperanto la refleksivoj \u00absi\u00bb kaj \u00absia\u00bb estas uzataj nur \u0109e la tria persono", null]], "subdefinitions": []}], "root": "refleksiv", "primary": true}, "porbatalanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0431\u043e\u0440\u043d\u0438\u043a", "\u0437\u0430\u0449\u0438\u0442\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["champion (d\u00e9fenseur d'une id\u00e9e)", "ap\u00f4tre (d'une id\u00e9e)", "d\u00e9fenseur (d'une id\u00e9e)", "partisan (d'une id\u00e9e)"], "de": ["Anh\u00e4nger", "Verfechter"], "pl": ["bojownik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "batal", "primary": false}, "seksorgano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Organo posedanta seksan funkcion.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u043e\u0432\u043e\u0439 \u043e\u0440\u0433\u0430\u043d"], "fr": ["sexe"], "it": ["organo sessuale"], "pl": ["organ p\u0142ciowy"]}, "examples": [["herpet-viruso (tipo 2) kutime ka\u016dzas inflamajn lezojn de seksorganoj", "V. Lemelev, Infektoj: Mikroboj provokas neinfektajn malsanojn \u015dan\u011di\u011di al infektaj. Monato"]], "subdefinitions": []}], "root": "seks", "primary": false}, "genealogia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al genealogio.", "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u043d\u044d\u0430\u043b\u044f\u0433\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["g\u00e9n\u00e9alogique"], "nl": ["genealogisch"], "pt": ["geneal\u00f3gico (adj.)"], "ru": ["\u0433\u0435\u043d\u0435\u0430\u043b\u043e\u0433\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fa": ["\u062a\u0628\u0627\u0631\u0634\u0646\u0627\u062e\u062a\u06cc"], "hu": ["sz\u00e1rmaz\u00e1si", "geneal\u00f3giai"]}, "examples": [["genealogia arbo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "genealogi", "primary": false}, "montra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Servanta por montri.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["d\u00e9monstratif (qui montre)", "indicateur (adj.)"], "de": ["Zeige-", "Schau-"], "nl": ["aanwijzend"]}, "examples": [["la montra fingro", "B"], ["montra fenestro en butiko", null], ["montra pronomo", null], ["aldonante la vorton \u0109i al la vortoj montraj ni ricevas montron pli proksiman", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "montr", "primary": false}, "genealogio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco esploranta devenon kaj parencecon de familioj, gentoj homaj a\u016d bestaj.", "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u043d\u044d\u0430\u043b\u0451\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["g\u00e9n\u00e9alogie"], "bg": ["\u0433\u0435\u043d\u0435\u0430\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "nl": ["afstamming", "genealogie"], "pt": ["genealogia"], "ru": ["\u0433\u0435\u043d\u0435\u0430\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "ca": ["genealogia"], "de": ["Genealogie", "Abstammung"], "tr": ["soybilim", "jeneoloji"], "hu": ["sz\u00e1rmaz\u00e1stan", "csal\u00e1dfa"], "fa": ["\u062a\u0628\u0627\u0631\u0634\u0646\u0627\u0633\u06cc"], "pl": ["genealogia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tabelo a\u016d listo pri deveno kaj parenceco de gentanoj.", "translations": {"fa": ["\u0634\u062c\u0631\u0647", "\u200c\u0634\u062c\u0631\u0647\u200c\u0646\u0627\u0645\u0647", "\u0646\u0633\u0628\u200c\u0646\u0627\u0645\u0647"], "pl": ["drzewo genealogiczne"], "hu": ["csal\u00e1dfa"]}, "examples": [["fari, starigi la genealogion de familio", null], ["la genealogio de David, de ras\u0109evalo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "genealogi", "primary": true}, "bretaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Meblo surplanka a\u016d surmura, konsistanta el pluraj bretoj aran\u011ditaj unu super aliaj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u044d\u043b\u044f\u0436"], "fr": ["\u00e9tag\u00e8re", "rayonnage"], "bg": ["\u0435\u0442\u0430\u0436\u0435\u0440\u043a\u0430"], "nl": ["rek"], "ru": ["\u0441\u0442\u0435\u043b\u043b\u0430\u0436"], "de": ["Regal"], "hu": ["polcos \u00e1llv\u00e1ny", "k\u00f6nyvespolc"], "fa": ["\u0642\u0641\u0633\u0647"], "en": ["bookcase", "shelves", "shelving", "etagere"], "pl": ["rega\u0142"]}, "examples": [["knabo, kiu aran\u011dis dosierojn \u0109e bretaro, plenumis la ordonon", "Fern\u00e1ndez-Fl\u00f3rez, Wenceslao, Fernando de Diego: La malica komizo, \u0109ap. 8a."]], "subdefinitions": []}], "root": "bret", "primary": false}, "bo\u011dio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speciala kvarrada veturaparato, kiu subportas amba\u016d ekstrema\u0135ojn de vagono a\u016d lokomotivo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0432\u0443\u0445\u043e\u0441\u043d\u0430\u044f \u0442\u0435\u043b\u0435\u0436\u043a\u0430"], "fr": ["bogie"], "en": ["bogie", "truck"], "de": ["Drehgestell"], "hu": ["forg\u00f3v\u00e1z"], "pl": ["w\u00f3zek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bo\u011di", "primary": true}, "montri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Prezenti, vidigi, elmeti al ies rigardo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u043a\u0430\u0437\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u043a\u0430\u0437\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["montrer"], "en": ["show"], "nl": ["tonen"], "cs": ["uk\u00e1zat"], "de": ["zeigen"]}, "examples": [["montru moneron, \u0109io fari\u011dos", "Proverbaro esperanta"], ["montru al ili vian novan veston", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 18"], ["montri la vojon al iu, bildojn al infano", null], ["sin montri \u0109e la fenestro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: \u0108ar unu sama prepozicio al servas en Esperanto por esprimi la funkciojn de du semantikaj kazoj: dativo kaj celkazo, kiuj amba\u016d povas roli \u0109e la verbo montri, tial rekomendindas uzi por la senco montri la deriva\u0135on almontri, kies objekto indikas la direkton, kaj la al-komplemento, la gvidaton."], "primary definition": "(netransitiva) Direkti ies rigardon per gesto.", "translations": {"de": ["zeigen", "weisen"], "nl": ["wijzen"]}, "examples": [["li montris al la librobreto, sur kiu ku\u015dis malnovaj libroj", "Fabeloj, volumo 2, Dano Holger"], ["sur la monumento oni vidas Italujon, kiu montras al la kolosa statuo de Dante", "Fabeloj, volumo 1, Kupra porko"], ["\u00abEn \u0109i tiu loko \u015di lo\u011das \u00bb diris la gardanta an\u011delo kaj montris al unu angulo", "Fabeloj, volumo 3, Lasta perlo"], ["\u011dia turo elstaras el la sablo kaj montras al la \u0109ielo", "Fabeloj, volumo 4, Historio el la dunoj"], ["montri en la direkto al", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (Pri mezurilo a\u016d simila aran\u011da\u0135o:) indiki, sciigi, vidigi koncernan datumon.", "translations": {"de": ["anzeigen"], "nl": ["tonen", "aanwijzen"]}, "examples": [["la horlo\u011do montras la horojn", null], ["la termometro montras dek sep gradojn super la nulo", null], ["la kompaso montras Nordon, Sudon, kaj \u0109iujn ceterajn direktojn geografiajn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Sciigi per eksteraj signoj.", "translations": {"de": ["zeigen"], "nl": ["aanduiden", "aanwijzen"]}, "examples": [["mi montris al la infano, kie ku\u015das \u011dia pupo", "Z"], ["malsa\u011dulo tuj montras sian koleron", "Z"], ["montri gajan mienon", null], ["montri amikan frunton al iu", "Z"], ["montri sian kura\u011don, \u011dojon, amon, surprizon, fierecon, siajn verajn sentojn", null], ["montri grandan lertecon en diskutado", null], ["sin montri afabla, nesincera", null], ["ne montru vin granda anta\u016d la re\u011do", null], ["la estonto montros min prava", null], ["amikon montras malfeli\u0109o", "Z"], ["la vera montro, \u0109u ni progresas a\u016d ne, estas la kreskado a\u016d nekreskado de nia nombro", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Komuniki, sciigi, malka\u015di, revelacii, evidentigi informon.", "translations": {"de": ["zeigen"], "nl": ["erop wijzen"]}, "examples": [["la montritajn vortojn ni konsilas ellerni", "Z"], ["sed la Eternulo montris al mi, ke li mortos", "La Malnova Testamento, II. Re\u011doj 8:10"], ["montri al iu la minacantan dan\u011deron kaj lian devon", null], ["li facile montros, ke li estas prava", null], ["mi volis montri (indiki) ke la tablo estis la celo de la flugado", "Z"], ["\u00abda\u00bb post ia vorto montras, ke tiu \u0109i havas signifon de mezuro", "Z"], ["montroj kaj konsiloj estas facilaj", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "montr", "primary": true}, "pikdrato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fortika drato, garnita per pikiloj kaj servanta por bariloj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u044e\u0447\u044b \u0434\u0440\u043e\u0442"], "fr": ["barbel\u00e9", "fil de fer barbel\u00e9"], "en": ["barbed wire"], "nl": ["prikkeldraad"], "ru": ["\u043a\u043e\u043b\u044e\u0447\u0430\u044f \u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u043b\u043e\u043a\u0430"], "de": ["Stacheldraht"], "hu": ["sz\u00f6gesdr\u00f3t"], "pl": ["drut kolczasty"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "drat", "primary": false}, "vivopano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(figure) Vivrimedo, porviva\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0445\u043b\u0435\u0431 \u043d\u0430\u0434\u0437\u0451\u043d\u043d\u044b", "\u0445\u043b\u0435\u0431 \u0448\u0442\u043e\u0434\u0437\u0451\u043d\u043d\u044b"], "fr": ["pain quotidien", "subsistance"], "nl": ["levensonderhoud"], "pt": ["p\u00e3o de cada dia"], "ru": ["\u0445\u043b\u0435\u0431 \u043d\u0430\u0441\u0443\u0449\u043d\u044b\u0439"], "sv": ["levebr\u00f6d"], "hu": ["betev\u0151 falat", "mindennapi keny\u00e9r"], "os": ["\u0430\u0445\u0441\u0434\u0436\u0438\u0430\u0433 \u0434\u0437\u0443\u043b"], "he": ["\u05de\u05d7\u05d9\u05d9\u05d4"]}, "examples": [["gajni vivpanon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "pan", "primary": false}, "landskne\u0125to": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el germandevenaj soldatoj, kiuj servis kiel piediraj batalistoj por pluraj e\u016dropaj regnoj de la 15a \u011dis la 17a jarcento.", "translations": {"be": ["\u043b\u0430\u043d\u0434\u0441\u043a\u043d\u044d\u0445\u0442"], "fr": ["lansquenet"], "nl": ["landsknecht", "voetknecht"], "pt": ["lansquen\u00ea"], "ru": ["\u043b\u0430\u043d\u0434\u0441\u043a\u043d\u0435\u0445\u0442"], "de": ["Landsknecht"], "hu": ["landsknecht"]}, "examples": [["landskne\u0125toj kun halebardo perplekse rigardis la kurieron", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 22a, p. 222a"]], "subdefinitions": []}], "root": "landskne\u0125t", "primary": true}, "Antverpeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Urbo en la belga provinco Antverpeno, en norda Belgujo, \u0109e la bordo de la rivero Skeldo (4\u00b024'E, 51\u00b013'N).", "translations": {"be": ["\u0410\u043d\u0442\u0432\u044d\u0440\u043f\u044d\u043d"], "fr": ["Anvers"], "en": ["Antwerp"], "nl": ["Antwerpen"], "pt": ["Antu\u00e9rpia"], "ru": ["\u0410\u043d\u0442\u0432\u0435\u0440\u043f\u0435\u043d"], "ca": ["Anvers"], "de": ["Antwerpen"], "it": ["Anversa"], "hu": ["Antwerpen"], "lv": ["Antverpene"], "cs": ["Antverpy"], "es": ["Amberes"], "lat": ["Antverpia"], "pl": ["Antwerpia"]}, "examples": [["studentoj, kiuj havas pluajn ambiciojn, povas da\u016drigi sian studadon en la Re\u011da Flandra Muzikkonservatorio en Antverpeno", "Jo HAAZEN: Unika muziklernejo en Belgio, Monato, n-ro 04/1997"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Unu el la kvin provincoj de Flandrujo, en norda Belgujo, kun \u0109efurbo Antverpeno.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Antverpen", "primary": true}, "nervotransigilo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u0108i tiu formo, kvankam apena\u016d uzata, \u015dajnas tamen preferinda al \u00abne\u016drotransmisiilo\u00bb pro multaj kialoj: (1) \u011dia simileco kun la solvoj troveblaj en tiuj aliaj lingvoj, kiuj ne povas kontenti\u011di per simpla transpreno de la \u00abinternacia\u00bb vorto (ekz-e: \u00abnerva transportanto\u00bb en la araba); (2) pro la dubinda valoro de la scienca prefikso \u00abne\u016dro-\u00bb; (3) pro la neta\u016dgaj signifoj de radiko \u00abtransmisi-\u00bb en Esperanto, rilatantaj \u0109efe kun me\u0125aniko kaj medicino."], "primary definition": "\u0108iu el la substancoj, kiuj portas nervimpulson inter ne\u016dronoj a\u016d de ne\u016dronoj al organoj.", "translations": {"fr": ["neurotransmetteur"], "it": ["neurotrasmettitore"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "trans", "primary": false}, "monti\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alti\u011di kvaza\u016d monto.", "translations": {"fr": ["s'amonceler"], "pl": ["g\u00f3rowa\u0107"]}, "examples": [["de via kolera blovo monti\u011dis akvo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "mont", "primary": false}, "epitelio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108elaro, kiu surkovras la supra\u0135on de mukozoj.", "translations": {"be": ["\u044d\u043f\u0456\u0442\u044d\u043b\u0456\u0439"], "fr": ["\u00e9pith\u00e9lium"], "en": ["epithelium"], "pt": ["epit\u00e9lio"], "ru": ["\u044d\u043f\u0438\u0442\u0435\u043b\u0438\u0439"], "ca": ["epiteli"], "de": ["Deckzellenschicht", "Epithel", "Epithelium"], "hu": ["fed\u0151h\u00e1m", "epithelium"], "es": ["epitelio"], "pl": ["nab\u0142onek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "epiteli", "primary": true}, "\u011dibo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dorsa natura elstara\u0135o, ka\u016dzita de grasamaso.", "translations": {"be": ["\u0433\u043e\u0440\u0431"], "fr": ["bosse (anatomie)", "gibbosit\u00e9 (anatomie)"], "en": ["hump", "bump"], "nl": ["bult"], "pt": ["corcova", "corcunda"], "ru": ["\u0433\u043e\u0440\u0431"], "de": ["H\u00f6cker"], "it": ["gobba"], "hu": ["p\u00fap"], "fa": ["\u06a9\u0648\u0647\u0627\u0646"], "es": ["joroba"], "sv": ["puckel"], "pl": ["garb"]}, "examples": [["\u011diboj de kamelo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Dorsa a\u016d brusta nenormala elstara\u0135o, ka\u016dzita de kurbeco de la spino a\u016d de la brustosto (sternumo).", "translations": {"fa": ["\u06a9\u0648\u0698\u06cc", "\u0642\u0648\u0632"], "de": ["Buckel"]}, "examples": [["la du \u011diboj de Pul\u0109inelo", null], ["propran \u011dibon neniu vidas ( kritiki, trabo, nazo )", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011dib", "primary": true}, "pisi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u0438\u0441\u0430\u0442\u044c (\u043c\u043e\u0447\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f)"], "fr": ["pisser"], "en": ["(take a) piss"], "nl": ["plassen", "pipi doen"], "pt": ["urinar", "mijar", "fazer xixi"], "es": ["mear", "hacer pipi"], "hu": ["pisil"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pis", "primary": true}, "salamandro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el urodeloj, vosthava amfibio.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043b\u0430\u043c\u0430\u043d\u0434\u0440\u0430"], "fr": ["salamandre"], "nl": ["salamander"], "pt": ["salamandra"], "ru": ["\u0441\u0430\u043b\u0430\u043c\u0430\u043d\u0434\u0440\u0430"], "de": ["Salamander (kun ronda vosto)", "Molch (kun plata vosto)"], "it": ["salamandra"], "hu": ["szalamandra", "g\u0151te"], "fa": ["\u0633\u0645\u0646\u062f\u0631"], "pl": ["salamandra"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio salamandredoj (Salamandra), idonaska surtere vivanta amfibio.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "salamandr", "primary": true}, "bogefratoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gefratoj de la edzino rilate al la edzo.", "translations": {"fr": ["beaux-fr\u00e8res et belles-s\u0153rs"], "tr": ["\u00fcvey karde\u015fler"], "pl": ["szwagrostwo"], "hu": ["s\u00f3gorok \u00e9s s\u00f3gorn\u0151k"]}, "examples": [["mia frato kaj fratino estas la bogefratoj de mia edzino", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 36"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Gefratoj de la edzo rilate al la edzino.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "frat", "primary": false}, "sonkesto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kesto kun bu\u015do apud la kordoj de kordinstrumento a\u016d sub tega\u0135o de frapinstrumento por la\u016dtigi ties sonojn.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u0437\u043e\u043d\u0430\u0442\u043e\u0440 (\u0443 \u043c\u0443\u0437\u044b\u043a\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e\u0433\u043e \u0438\u043d\u0441\u0442\u0440\u0443\u043c\u0435\u043d\u0442\u0430)"], "fr": ["caisse de r\u00e9sonance"], "nl": ["klankkast"], "br": ["kef-dasson"], "de": ["Klangk\u00f6rper"], "it": ["cassa armonica"], "hu": ["hangszekr\u00e9ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kest", "primary": false}, "ka\u016dkaza": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al Ka\u016dkazo,.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u045e\u043a\u0430\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["caucasien"], "de": ["kaukasisch"], "nl": ["Kaukasisch"], "ru": ["\u043a\u0430\u0432\u043a\u0430\u0437\u0441\u043a\u0438\u0439"]}, "examples": [["la ka\u016dkazaj lingvoj", "PIV"]], "subdefinitions": []}], "root": "Ka\u016dkaz", "primary": false}, "infanmurdintino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Virino, kiu murdis infanon.", "translations": {"nl": ["kindermoordenares"], "it": ["infanticida"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "murd", "primary": false}, "dispepsio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malfacila k doloriga digesto.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0438\u0441\u043f\u0435\u043f\u0441\u0438\u044f", "\u043d\u0435\u0441\u0432\u0430\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["dyspepsie"], "pt": ["dispepsia"], "ca": ["disp\u00e8psia"], "de": ["Verdauungsst\u00f6rung", "Dyspepsie [fak]"], "hu": ["diszpepszia", "em\u00e9szt\u00e9si zavar"], "fa": ["\u0633\u0648\u0621\u0647\u0627\u0636\u0645\u0647", "\u0628\u062f\u06af\u0648\u0627\u0631\u06cc", "\u0627\u062e\u062a\u0644\u0627\u0644 \u0647\u0636\u0645"], "es": ["dispepsia"], "pl": ["niestrawno\u015b\u0107", "dyspepsja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dispepsi", "primary": true}, "galeopiteko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el la klaso mamuloj (Cynocephalus), kun nur du specioj apartenanta al propra ordo (Dermoptera), vivanta en Sudazio kaj Filipinoj kaj kapabla glitflugi per ha\u016dta membrano inter kolo, membroj kaj vosto.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0435\u0440\u0441\u0442\u043e\u043a\u0440\u044b\u043b"], "fr": ["gal\u00e9opith\u00e8que", "dermopt\u00e8re", "\u00e9cureuil volant"], "en": ["flying lemur", "colugo"], "nl": ["huidvlieger", "zweefvlieger", "vliegende maki"], "pt": ["galeopiteco", "galeopitecus"], "de": ["Gleitflieger"], "hu": ["rep\u00fcl\u0151 maki"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "galeopitek", "primary": true}, "elgliti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Fori\u011di glitante.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0441\u043a\u043e\u043b\u044c\u0437\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0441\u043a\u0430\u043b\u044c\u0437\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["s'\u00e9chapper (en se glissant hors de)", "esquiver (en s'\u00e9chappant)", "glisser (des mains, etc.)", "tomber (des mains, etc.)"], "pt": ["sair deslizando"], "be": ["\u0432\u044b\u0441\u044c\u043b\u0456\u0437\u0433\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u0441\u044c\u043b\u0456\u0437\u043d\u0443\u0446\u044c"], "pl": ["wy\u015blizgiwa\u0107 si\u0119"], "hu": ["kics\u00faszik", "kisiklik"]}, "examples": [["fi\u015do elglitas el mano", null], ["el lia mano \u0109iu monero elglitas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Fori\u011di nerimarkite, ellasi\u011di.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0441\u043a\u043e\u043b\u044c\u0437\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0443\u0441\u043a\u043e\u043b\u044c\u0437\u0430\u0442\u044c"], "de": ["entgleiten", "entwischen"], "nl": ["wegschuiven", "wegglijden"], "pl": ["wy\u015blizgiwa\u0107 si\u0119", "wymyka\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["elgliti el domo, el \u0109ambro", null], ["tiu vorto senvole elglitis el lia bu\u015do", null], ["elgliti\u011dis el sub liaj piedoj la fundamento de lia materiala ekzistado", "Z"], ["la povo forglitis el liaj manoj", null], ["el sub la \u015dajno de \u011dentileco elglitis \u0109iumomente ilia fiero kaj mal\u015dato", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 6"], ["tiu demando elglitis la registarojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "glit", "primary": false}, "genro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Oni ne konfuzu la gramatikajn genron kaj genron kun la biologia sekso. Ekz-e, la vortoj \u00abhomo\u00bb a\u016d \u00abli\u00bb, la\u016d iuj gramatikoj, virgenraj (sed pli \u011duste, ulgenraj), fakte povas apliki\u011di al ino (vidu ekz-ojn \u0109e li); simile \u00ab\u011di\u00bb a\u016d \u00abio\u00bb povas en iuj okazoj indiki ulojn; oni povas personigi senseksajn abstrakta\u0135ojn (la Morto, la Tempo kaj tiel plu)."], "primary definition": "Leksika-gramatika eco de substantivoj, determinanta formon de rilataj vortoj referencantaj ilin, precipe (en Esperanto) la elekton de triapersona pronomo ununombra (li / \u015di / \u011di), de demandaj kaj neaj pronomoj (kiu? kio? \u2015 neniu, nenio).", "translations": {"be": ["\u0440\u043e\u0434"], "fr": ["genre (gramm., classification biologique)"], "en": ["gender"], "nl": ["genus", "geslacht"], "ru": ["\u0440\u043e\u0434 (\u0433\u0440\u0430\u043c\u043c., \u0431\u0438\u043e\u043b.)"], "de": ["Genus", "Geschlecht"], "tr": ["cins", "t\u00fcr"], "it": ["genere (gramm, zool, bot)"], "hu": ["nem (nyelvtani)"], "es": ["g\u00e9nero"]}, "examples": [["vira, ina, ne\u016dtra genroj en la lingvoj klasikaj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Formo de kelkaj pronomoj (en Esperanto, nur triapersonaj ununombraj), a\u016d (ne en Esperanto) gramatika formo de adjektivoj (ekz-e en la lingvoj latinidaj kaj slavaj) a\u016d iuj formoj verbaj (ekz-e en la rusa), varianta la\u016d la genro de \u0109efvorto, al kiu tiuj adjektivoj a\u016d verboj rilatas.", "translations": {}, "examples": [["pasiva paricipo ingenra", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u015ctupo de la botanika kaj zoologia klasifikoj (genus). La scienca nomo de specio konsistas el la majuskla nomo de la genro kaj la minuskla kromnomo por la specio.", "translations": {"be": ["\u0440\u043e\u0434"], "de": ["Gattung"], "en": ["genus"], "pl": ["rodzaj"], "hu": ["nem", "nemzets\u00e9g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "genr", "primary": true}, "katedro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Surpodia se\u011do por preleganto, predikanto, profesoro....", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0444\u0435\u0434\u0440\u0430"], "fr": ["chaire"], "en": ["pulpit", "throne", "lecturer's desk"], "nl": ["katheder"], "be": ["\u043a\u0430\u0444\u0435\u0434\u0440\u0430", "\u043a\u0430\u0442\u044d\u0434\u0440\u0430"], "de": ["Katheder", "Lehrstuhl"]}, "examples": [["suririnte sur la katedron, li ne faru grimacon", "La Revizo, akto 1a, sceno 1a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Profesora posteno.", "translations": {"en": ["professorship", "university post"], "nl": ["leerstoel"]}, "examples": [["vokis min la Universitato en Neuch\u00e2tel por teni la katedron pri angla literaturo", "Aventuroj de pioniro, \u0109apitro 55a, p. 123a"]], "subdefinitions": []}], "root": "katedr", "primary": true}, "akvamarino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Juvel\u015dtono, diafana berilo kun koloro marakva, tio estas varianta de helblua \u011dis verdablua.", "translations": {"fr": ["aigue-marine"], "bg": ["\u0430\u043a\u0432\u0430\u043c\u0430\u0440\u0438\u043d"], "nl": ["aquamarijn"], "pt": ["\u00e1gua-marinha"], "de": ["Aquamarin"], "it": ["acquamarina"], "hu": ["akvamarin"], "fa": ["\u0632\u0645\u0631\u062f \u0622\u0628\u06cc"], "en": ["aquamarine"], "es": ["aguamarina"]}, "examples": [["al la plej valoraj juveloj apartenas varia\u0135oj de berilo smeraldo, akvamarino, krizolito", "Galina Beliakova, gemologio, [vidita je 2006-02-17]"]], "subdefinitions": []}], "root": "akvamarin", "primary": true}, "portiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tegmentita galerio, subportata per kolonoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u043e\u0440\u0446\u0456\u043a (\u0433\u0430\u043b\u0435\u0440\u044d\u044f)"], "fr": ["galerie \u00e0 colonnes", "portique"], "nl": ["zuilengang", "portiek"], "pt": ["p\u00f3rtico", "alpendre"], "ru": ["\u043f\u043e\u0440\u0442\u0438\u043a"], "de": ["Portikus"], "hu": ["portikusz", "oszlopfolyos\u00f3", "oszlopos el\u0151csarnok"]}, "examples": [["Jesuo promenis en la templo, en la portiko de Salomono", "La Nova Testamento, S. Johano 10:23"]], "subdefinitions": []}], "root": "portik", "primary": true}, "mueldento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el la malanta\u016daj, plataj dentoj, kiuj dispremas nutra\u0135on.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043b\u043e\u0447\u043d\u044b \u0437\u0443\u0431"], "fr": ["molaire (dent)"], "nl": ["kies", "baktand", "maaltand"], "ru": ["\u043a\u043e\u0440\u0435\u043d\u043d\u043e\u0439 \u0437\u0443\u0431"], "he": ["(\u05e9\u05df) \u05d8\u05d5\u05d7\u05e0\u05ea"], "pl": ["z\u0105b trzonowy", "trzonowiec (z\u0105b)"], "hu": ["z\u00e1pfog", "\u0151rl\u0151fog"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dent", "primary": false}, "malserioza": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frivola, \u015dercema, nefidinda.", "translations": {"fr": ["frivole", "l\u00e9ger (insouciant)", "superficiel (insouciant)"]}, "examples": [["jes estas Tom, la plej malserioza knabo en la tuta universitato", "Gerda malaperis, \u0109apitro 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "serioz", "primary": false}, "permesilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dokumento a\u016d signo atestanta ke al ties posedanto estas permesite fari ion.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0437\u0432\u043e\u043b (\u0434\u0430\u043a\u0443\u043c\u0430\u043d\u0442)", "\u043b\u0456\u0446\u044d\u043d\u0437\u0456\u044f"], "fr": ["autorisation", "permis (document)"], "en": ["permit", "license"], "nl": ["brevet"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0440\u0435\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043b\u0438\u0446\u0435\u043d\u0437\u0438\u044f"], "de": ["Erlaubnis", "Lizenz"], "tr": ["izin"], "sv": ["tillst\u00e5nd", "licens"], "hu": ["enged\u00e9ly", "igazolv\u00e1ny"], "fa": ["\u06af\u0648\u0627\u0647\u06cc\u0646\u0627\u0645\u0647", "\u067e\u0631\u0648\u0627\u0646\u0647 (\u0645\u062c\u0648\u0632)", "\u062c\u0648\u0627\u0632", "\u0645\u062c\u0648\u0632"], "br": ["aotre (skrid-testeni)"], "he": ["\u05e8\u05e9\u05d9\u05d5\u05df"]}, "examples": [["GNUa \u011cenerala Publika Permesilo", null], ["brita privata pilota permesilo", "Hju Rid (Hugh Reid), Aviado."]], "subdefinitions": []}], "root": "permes", "primary": false}, "ma\u015do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bukleto formita per interplekti\u011do de la fadenoj en trikita teksa\u0135o a\u016d en reto.", "translations": {"be": ["\u043f\u044f\u0442\u043b\u044f"], "fr": ["maille"], "en": ["loop", "link"], "nl": ["steek (v.weefsel)"], "pt": ["malha (de tecido)", "n\u00f3 corredi\u00e7o", "la\u00e7ada", "la\u00e7o"], "ru": ["\u043f\u0435\u0442\u043b\u044f"], "de": ["Masche"], "hu": ["hurok"], "br": ["mailh (neud)"]}, "examples": [["kvindek ma\u015dojn faru sur unu tapi\u015do", "La Malnova Testamento, Eliro 26:5"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malplena spaceto inter la plektitaj fadenoj de teksa\u0135o a\u016d reto.", "translations": {"en": ["mesh", "interstice"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Buklo, la\u016dvole stre\u0109ebla a\u016d malstre\u0109ebla, formita per \u015dnuro kaj povanta servi por \u0109irka\u016dkapti, \u0109irka\u016dlevi, premsufoki kaj ceteraj.", "translations": {"de": ["Schlinge"], "en": ["loop", "knot"]}, "examples": [["mi levi\u011dus tuj kaj ekirus... en subtegmenton kaj tie... en ma\u015don, a\u016d dro... dronigus min", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "ma\u015d", "primary": true}, "miriametro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dek mil metroj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u0440\u044b\u044f\u043c\u044d\u0442\u0430\u0440"], "hu": ["miriam\u00e9ter"], "de": ["Myriameter"], "nl": ["myriameter"], "ru": ["\u043c\u0438\u0440\u0438\u0430\u043c\u0435\u0442\u0440"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "miriametr", "primary": true}, "kabrioleto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Veturilo kun surtirebla tegmento.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0431\u0440\u044b\u044f\u043b\u0435\u0442"], "fr": ["cabriolet"], "nl": ["cabriolet"], "hu": ["kabriolet"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malpeza durada unu\u0109evala veturilo malfermita \u0109e la anta\u016da parto kaj provizita per faldebla leda kovrilo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0431\u0440\u0438\u043e\u043b\u0435\u0442", "\u043b\u0430\u043d\u0434\u043e", "\u043e\u0434\u043d\u043e\u043a\u043e\u043b\u043a\u0430"], "en": ["cabriolet", "chaise"], "nl": ["cabriolet"], "pt": ["cabriol\u00e9"], "de": ["Kabriolett"], "tr": ["\u00fcst\u00fc a\u00e7\u0131lan araba", "tek atl\u0131 arabas\u0131"], "it": ["calesse (con mantice)", "calessino (con mantice)"], "fi": ["kuomulliset kiesit", "kabrioletti"], "he": ["\u05db\u05e8\u05db\u05e8\u05d4"]}, "examples": [["sinjor Denique estis grimpinta kun energia decido sur sian kabrioleton por hejmenveturi", "Kiel akvo de l' rivero, 1:1"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "A\u016dtomobilo kun faldebla tegmento.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0431\u0440\u0438\u043e\u043b\u0435\u0442", "\u043b\u0430\u043d\u0434\u043e", "\u0430\u0432\u0442\u043e\u043c\u043e\u0431\u0438\u043b\u044c \u0441 \u043e\u0442\u043a\u0438\u0434\u043d\u044b\u043c \u0432\u0435\u0440\u0445\u043e\u043c"], "en": ["cabriolet", "convertible"], "nl": ["cabriolet", "cabrio", "convertible"], "pt": ["autom\u00f3vel convers\u00edvel"], "de": ["Kabrio"], "it": ["decapottabile (auto)", "cabriolet", "cabrio", "convertibile (cabrio)"], "pl": ["kabriolet"], "fi": ["avoauto"], "es": ["descapotable", "convertible"]}, "examples": []}]}], "root": "kabriolet", "primary": true}, "skarifiki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Tratran\u0109eti la ha\u016dton por kuraca celo.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0430\u0440\u044b\u0444\u0456\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u043d\u0430\u0441\u0435\u0447\u043a\u0456"], "fr": ["scarifier"], "de": ["skarifizieren"], "nl": ["schrapen"], "ru": ["\u0441\u043a\u0430\u0440\u0438\u0444\u0438\u0446\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u043d\u0430\u0441\u0435\u0447\u043a\u0438"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skarifik", "primary": true}, "astrologiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specialisto pri astrologio.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u0442\u0440\u043e\u043b\u044f\u0433"], "fr": ["astrologue"], "en": ["astrologist"], "ru": ["\u0430\u0441\u0442\u0440\u043e\u043b\u043e\u0433"], "de": ["Astrologe"], "hu": ["asztrol\u00f3gus", "csillagj\u00f3s"], "sk": ["astrol\u00f3g"], "fa": ["\u0627\u062e\u062a\u0631\u0628\u06cc\u0646", "\u0633\u062a\u0627\u0631\u0647\u200c\u0628\u06cc\u0646", "\u0637\u0627\u0644\u0639\u200c\u0628\u06cc\u0646"], "es": ["astr\u00f3logo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "astrologi", "primary": false}, "histamino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Substanco, kiu en brulumoj a\u016d alergiaj reagoj lar\u011digas angiojn.", "translations": {"fr": ["histamine"], "de": ["Histamin"], "it": ["istamina"], "pt": ["histamina"]}, "examples": [["la kolbasa\u0135oj enhavas histaminon , kiu povas ka\u016dzi kapdoloron, alergion, ha\u016dtmalsanojn, stomakulceron, inflamojn", "I. Lipovec, La am' alvenas..., Art-mozaiko, 2002-09, numero 3a"], ["liberi\u011do de histamino ekfunkciigas alergian reagon", "B. E., trad. \u00c1. Bogn\u00e1r, Morinda citrifolia, Re\u011dino de plantoj, [vidita en 2006-10]"]], "subdefinitions": []}], "root": "histamin", "primary": true}, "suspiro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "A\u016ddebla elspiro.", "translations": {"be": ["\u0443\u0437\u0434\u044b\u0445"], "fr": ["soupir (expiration)"], "en": ["sigh"], "nl": ["zucht", "kreun"], "ru": ["\u0432\u0437\u0434\u043e\u0445"], "de": ["Seufzer"], "it": ["sospiro"], "hu": ["s\u00f3haj", "foh\u00e1sz"]}, "examples": [["kian liberigan suspiron elmetis mia patrino, kiam nia najbarino rezignis la pozicion kaj la pordo fermi\u011dis!", "Armando Zecchin, La kokino de nia najbarino, Monato, jaro 1999a, numero 3a, p. 27a"]], "subdefinitions": []}], "root": "suspir", "primary": false}, "asperulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio rubiacoj (Asperula).", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u044f\u0440\u0430\u0447\u043a\u0430"], "hu": ["m\u00fcge"], "de": ["Meier (Pflanze)"], "en": ["asperula"], "ru": ["\u044f\u0441\u043c\u0435\u043d\u043d\u0438\u043a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "asperul", "primary": true}, "suspiri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Vespiri, a\u016ddeble elspiri signe pri malgajo, tedi\u011do, \u0109agreno, retrankvili\u011do....", "translations": {"be": ["\u0443\u0437\u0434\u044b\u0445\u0430\u0446\u044c", "\u0443\u0437\u0434\u044b\u0445\u043d\u0443\u0446\u044c"], "fr": ["soupirer (pousser un soupir)", "pousser un soupir"], "en": ["sigh"], "nl": ["zuchten", "kreunen"], "ru": ["\u0432\u0437\u0434\u044b\u0445\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u0437\u0434\u043e\u0445\u043d\u0443\u0442\u044c"], "de": ["seufzen"], "it": ["sospirare"], "hu": ["s\u00f3hajt", "foh\u00e1szkodik"]}, "examples": [["malfeli\u0109aj, malfeli\u0109aj infanoj! - eksuspiris la bopatrino", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 3a"]], "subdefinitions": []}], "root": "suspir", "primary": true}, "klini": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Oblikvigi ion vertikalan; fleksi malsupren a\u016d flanken.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0445\u0456\u043b\u044f\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u0433\u0456\u043d\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u0445\u0456\u043b\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["incliner", "faire c\u00e9der (en faveur de...)", "pencher (tr., incliner)", "faire pencher (en faveur de...)", "plier (tr., incliner)", "faire plier (inciter \u00e0 c\u00e9der)", "fl\u00e9chir (tr., incliner)", "faire fl\u00e9chir (inciter \u00e0 c\u00e9der)", "inciter", "porter (inciter)", "pousser (inciter)", "pr\u00e9diposer"], "en": ["bend"], "nl": ["buigen"], "ru": ["\u043d\u0430\u043a\u043b\u043e\u043d\u044f\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u0433\u0438\u0431\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043a\u043b\u043e\u043d\u044f\u0442\u044c"], "de": ["beugen", "neigen", "kippen"]}, "examples": [["klini la kapon, la frunton anta\u016d iu", null], ["sin salute klini", null], ["gracia klino de la kapo", "Z"], ["mi klinas min anta\u016d vi", "Z"], ["la ne\u011do klinis al la tero la bran\u0109ojn de l' abioj", "B"], ["sin klini malanta\u016den kaj rigardi la plafonon", null], ["klinita sub la \u015dar\u011do de la jaroj", null], ["arbo klinita de la vento", null], ["(al)klini la orelon al iu", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Emigi, inklinigi, cedigi.", "translations": {"be": ["\u0441\u0445\u0456\u043b\u044f\u0446\u044c (\u0434\u0430 \u0447\u0430\u0433\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456)"], "de": ["beugen"], "ru": ["\u0441\u043a\u043b\u043e\u043d\u044f\u0442\u044c (\u043a \u0447\u0435\u043c\u0443-\u043b.)"]}, "examples": [["klini al pardonemo la animon de la re\u011do", "Z"], ["mi klinis mian koron por plenumi viajn le\u011dojn", "Z"], ["plena sako \u0109iun mastron al vi klinos", "Proverbaro esperanta"], ["devi sin klini anta\u016d la cirkonstancoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "klin", "primary": true}, "pendigilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0432\u0438\u0441\u0435\u043b\u0438\u0446\u0430"], "fr": ["gibet", "potence (gibet)"], "nl": ["galg"], "be": ["\u0448\u044b\u0431\u0435\u043d\u0456\u0446\u0430", "\u0432\u0456\u0441\u0435\u043b\u044c\u043d\u044f"], "de": ["Galgen"], "hu": ["akaszt\u00f3fa", "bit\u00f3"], "br": ["kroug"], "es": ["horca"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pend", "primary": false}, "skipo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grupo de kunlaborantoj plenumanta komunajn taskojn.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u0430\u043d\u0434\u0430", "\u0431\u0440\u044b\u0433\u0430\u0434\u0430", "\u043a\u0430\u043b\u0435\u043a\u0442\u044b\u045e", "\u0437\u044c\u043c\u0435\u043d\u0430 (\u043d\u0430 \u043f\u0440\u0430\u0434\u043f\u0440\u044b\u0435\u043c\u0441\u0442\u0432\u0435)"], "fr": ["\u00e9quipe"], "en": ["team"], "hu": ["csapat", "brig\u00e1d", "m\u0171szak"]}, "examples": [["Leopoldo komisiis al li prepari la voja\u011don de skipo de esploristoj", "Wim M. A. De Smet, Anta\u016d cent jaroj, Monato, jaro 1998a, numero 5a, p. 25a"]], "subdefinitions": []}], "root": "skip", "primary": true}, "impostoazo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["paradis fiscal"], "nl": ["belastingparadijs"]}, "examples": [["milionoj da usonaj dolaroj ripozas sekure en bankoj de impostoazoj", "\u011cangalo, Usona milito kontra\u016d terorismo..., 2003-09-09"]], "subdefinitions": []}], "root": "oaz", "primary": false}, "kunokazeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["co\u00efncidence"], "en": ["coincidence"], "br": ["kendegouezh"], "pl": ["zbieg okoliczno\u015bci"], "hu": ["egybees\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "okaz", "primary": false}, "memkompreneble": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konforme al la kutima, natura, atendebla sinsekvo de eventoj a\u016d ideoj.", "translations": {"be": ["\u0437\u0440\u0430\u0437\u0443\u043c\u0435\u043b\u0430", "\u043a\u0430\u043d\u0435\u0447\u043d\u0435", "\u043d\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430"], "fr": ["\u00e9videmment", "\u00e0 l'\u00e9vidence", "bien entendu", "bien s\u00fbr", "il va de soi que", "in\u00e9vitablement", "naturellement (\u00e9videmment)", "sans conteste", "sans contredit", "sans aucune doute"], "en": ["of course"], "nl": ["vanzelfsprekend (bw.)"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0435\u0447\u043d\u043e", "\u0440\u0430\u0437\u0443\u043c\u0435\u0435\u0442\u0441\u044f"], "de": ["nat\u00fcrlich", "selbstverst\u00e4ndlich"], "hu": ["nyilv\u00e1n", "mag\u00e1t\u00f3l \u00e9rtet\u0151d\u0151en"]}, "examples": [["memkompreneble la konfuzeco de la poemo (a\u016d kiel mia poeta amiko esprimis, \u011dia \u00abditiramba intermitado\u00bb) okazigis du preserarojn", "Szathmari: Liriko. Satiraj rakontoj."]], "subdefinitions": []}], "root": "kompren", "primary": false}, "memkomprenebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Evidenta, facile komprenebla, e\u0109 sen klarigoj.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0447\u0435\u0432\u0438\u0434\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u0430\u043c\u043e \u0441\u043e\u0431\u043e\u0439 \u0440\u0430\u0437\u0443\u043c\u0435\u044e\u0449\u0438\u0439\u0441\u044f"], "fr": ["\u00e9vident", "qui va de soi"], "nl": ["vanzelfsprekend (bn.)"], "hu": ["nyilv\u00e1nval\u00f3", "mag\u00e1t\u00f3l \u00e9rtet\u0151d\u0151"]}, "examples": [["mia subkonscio elvomis la solvon de mia problemeto vere simplan kaj memkompreneblan solvon, vitro-klaran, tutsimple prapuran", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato\u0109ap. 6"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompren", "primary": false}, "Volga-Kama Bulgarujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tjurka \u015dtato en la baseno de Kamo kaj \u0109e la meza fluo de Volgo, kiun la mongoloj konkeris en la 13a jc kaj faris centro de la Ora Hordo.", "translations": {"ru": ["\u0412\u043e\u043b\u0436\u0441\u043a\u043e-\u041a\u0430\u043c\u0441\u043a\u0430\u044f \u0411\u043e\u043b\u0433\u0430\u0440\u0438\u044f"], "de": ["Reich der Wolgabulgaren", "Bulgarenreich an der Wolga"], "en": ["Volga Bulgaria"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bulgar", "primary": false}, "laringito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inflamo de la laringo.", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u0440\u044b\u043d\u0433\u0456\u0442"], "fr": ["laryngite"], "en": ["laryngitis"], "nl": ["keelontsteking"], "pt": ["laringite"], "el": ["\u03bb\u03b1\u03c1\u03c5\u03b3\u03b3\u03af\u03c4\u03b9\u03b4\u03b1"], "de": ["Kehlkopfentz\u00fcndung", "Laryngitis [fak]"], "hu": ["laryngitis", "g\u00e9gegyullad\u00e1s"], "ru": ["\u043b\u0430\u0440\u0438\u043d\u0433\u0438\u0442"], "es": ["laringitis"]}, "examples": [["laringito akuta, kronika", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "gor\u011dinflamo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "laringit", "primary": true}, "e\u0125imozo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Surkorpa kontuza makulo subplena je sango.", "translations": {"be": ["\u0441\u0456\u043d\u044f\u043a"], "fr": ["ecchymose"], "nl": ["blauwe plek", "bloeduitstorting", "bloedblaar", "kneuzing", "ecchymose"], "pt": ["equimose"], "ru": ["\u043a\u0440\u043e\u0432\u043e\u043f\u043e\u0434\u0442\u0451\u043a", "\u0441\u0438\u043d\u044f\u043a"], "ca": ["equimosi"], "de": ["Blutblase", "blutunterlaufene Stelle"], "hu": ["v\u00e9ral\u00e1fut\u00e1s"], "fa": ["\u062e\u0648\u0646\u200c\u0645\u0631\u062f\u06af\u06cc", "\u06a9\u0628\u0648\u062f\u06cc"], "es": ["equimosis"], "pl": ["siniec", "siniak"]}, "examples": [["lia kapo frapi\u011dis sur \u015dtono: tion pruvis lar\u011da sanga e\u0125imozo, kiu trovi\u011dis sur la bazo mem de l' okcipitosto", "H. Vallienne, \u0108u li?, 1908"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "ekimozo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "e\u0125imoz", "primary": true}, "stabiligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Firmigi, provizi per apogoj a\u016d helpoj kontra\u016d renversi\u011doj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u0431\u0456\u043b\u0456\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["affermir", "asseoir (stabiliser)", "\u00e9quilibrer", "stabiliser"], "de": ["stabilisieren"], "ru": ["\u0441\u0442\u0430\u0431\u0438\u043b\u0438\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["megszil\u00e1rd\u00edt", "stabiliz\u00e1l"]}, "examples": [["evidenti\u011dis, ke la internaciaj organiza\u0135oj kreitaj por stabiligi la mondan ekonomion fakte estas senpovaj kontra\u016d spekulado", "Roland Rotsaert: Attac - Atakata de sia idolo, Monatojaro 2002a, numero 1a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "stabil", "primary": false}, "penetrigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi iun a\u016d ion penetri en.", "translations": {"be": ["\u0443\u043a\u0430\u0440\u0430\u043d\u044f\u0446\u044c", "\u0443\u043a\u0430\u0440\u044d\u043d\u044c\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["faire p\u00e9n\u00e9trer"], "hu": ["bejuttat"], "nl": ["doen binnendringen"], "ru": ["\u0432\u043d\u0435\u0434\u0440\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["ni sukcesis penetrigi niajn reprezentantojn en la parlamenton", null], ["penetrigu \u0109i tiujn vortojn en viajn orelojn", "La Nova Testamento, S. Luko 9:44"], ["penetrigi en la vivon la uzadon de esperanto", "Vortoj de k-do Lanti, ne\u016dtralismo \u2013 ne\u016dtraluloj"]], "subdefinitions": []}], "root": "penetr", "primary": false}, "teologiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specialisto pri teologio.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u043e\u043b\u044f\u0433"], "fr": ["th\u00e9ologien"], "en": ["theologist"], "nl": ["teoloog"], "ru": ["\u0442\u0435\u043e\u043b\u043e\u0433"], "pl": ["teolog"], "hu": ["hittud\u00f3s", "teol\u00f3gus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "teologo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "teologi", "primary": false}, "kuirejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de domo a\u016d de restoracio destinita por kuiri la man\u011da\u0135ojn.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u0445\u043d\u044f"], "fr": ["cuisine"], "bg": ["\u043a\u0443\u0445\u043d\u044f"], "nl": ["keuken"], "ru": ["\u043a\u0443\u0445\u043d\u044f"], "de": ["K\u00fcche", "Kochstube"], "tr": ["mutfak"], "sv": ["k\u00f6k"], "hu": ["konyha"], "en": ["kitchen"], "es": ["cocina"]}, "examples": [["la kuiristo sidas en la kuirejo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 40"]], "subdefinitions": []}], "root": "kuir", "primary": false}, "samrangulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo egala al alia rilate oficon, gravecon, a\u016dtoritaton.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0432\u043d\u044b\u0439 \u043f\u043e \u0437\u0432\u0430\u043d\u0438\u044e (\u0441\u0443\u0449.)", "\u0440\u043e\u0432\u043d\u044f"], "fr": ["\u00e9gal (subst., pers. de m\u00eame rang)", "pair (subst., pers. de m\u00eame rang)"], "pl": ["kto\u015b tej samej rangi", "kto\u015b w tej samej randze"], "hu": ["egyenl\u0151 rang\u00fa ember"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rang", "primary": false}, "forliberigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Liberigi de la devo resti ie, \u0109e iu okupo, en iu stato.", "translations": {"fr": ["laisser partir", "affranchir (un esclave)", "\u00e9manciper (un esclave)", "rel\u00e2cher (laisser partir)"], "it": ["affrancare (uno schiavo)", "congedare (da un'occupazione)"]}, "examples": [["la juna knabino forliberigis la veturigiston, kiu enportis en la \u0109ambron du malgrandajn paka\u0135etojn", "Marta"], ["se li elbatos denton de sia sklavo, li forliberigu tiun kompense pro la dento", "La Malnova TestamentoEliro 21:27"], ["se oni forliberigus \u015din por tiu lernohoro , tio \u0109e la aliaj infanoj eble povus veki malkontentecon", "Fabeloj, volumo 3Juda knabino"]], "subdefinitions": []}], "root": "liber", "primary": false}, "bovedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grandaj kvarpiedaj bestoj plejofte kornoportantaj \u0109e amba\u016d seksoj, familio el la ordo parhufuloj de rema\u0109antaj (Bovidae).", "translations": {"be": ["\u043f\u0443\u0441\u0442\u0430\u0440\u043e\u0433\u0456\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["bovid\u00e9s"], "en": ["bovids"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u043e\u0440\u043e\u0433\u0438\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e \u043f\u0430\u0440\u043d\u043e\u043a\u043e\u043f\u044b\u0442\u043d\u044b\u0445)"], "de": ["Horntiere"], "hu": ["tulokf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [["Antilopoj, \u015dafoj, kaproj, kaj bovoj estas bovedoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "boved", "primary": true}, "solidago": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro de grandaj herboj kun altaj grapoloj a\u016d panikloj de floroj plejofte flavaj, el Ameriko kaj E\u016drazio, el familio asteracoj (Solidago).", "translations": {"fr": ["solidago", "verge d'or"], "nl": ["solidage", "guldenroede"], "hu": ["aranyvessz\u0151"]}, "examples": [["altaj solidagoj are plenfloras \u0109ie en \u011dardenoj", "Homoj man\u011dantaj, \u00abla vila\u011do, kie bonodoras tilio\u00bb, p. 94a"]], "subdefinitions": []}], "root": "solidag", "primary": true}, "konfervo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La\u016d tio kion mi trovis, la specioj de la genro Conferva estas nun sub Ulva kaj Enteromorpha. Kontra\u016de al la origina difino de konfervo ili kreskas en salakvo, sed anka\u016d eltenas nesalan akvon."], "primary definition": "Genro el la filumo verdalgoj (Enteromorpha).", "translations": {"fr": ["conferve"], "de": ["Darmalge"], "nl": ["groene zoetwateralg"], "pt": ["conferva"], "hu": ["Enteromorpha (z\u00f6ldmoszatnemzets\u00e9g)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konferv", "primary": true}, "zontuko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Simpla vesto el tuko pendanta de la zono anta\u016d la seksorgano.", "translations": {"fr": ["pagne"], "de": ["Lendenschurz"], "it": ["perizoma"], "pl": ["przepaska biodrowa"]}, "examples": [["ili portis nur zontukon el la sama \u015dtofo", "Edgar Rice Burroughs, trad. Gary Mickle, \u0108e la koro de la Tero, \u0109apitro 3a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tuk", "primary": false}, "gadoformaj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la klaso ostofi\u015doj (Gadiformes).", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u0435\u0441\u043a\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b\u0435 (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434)"], "fr": ["gadiformes"], "de": ["Dorschartige"], "nl": ["dorsachtigen"], "hu": ["t\u0151kehal-alak\u00faak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gad", "primary": false}, "enpo\u015digi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) En\u015dovi en po\u015don.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u043e\u0436\u0438\u0442\u044c \u0432 \u043a\u0430\u0440\u043c\u0430\u043d"], "fr": ["empocher"], "de": ["einstecken", "in die eigene Tasche stecken"], "nl": ["in je zak steken"]}, "examples": [["li enpo\u015digis denove fiaskon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["tiuj kanajloj enpo\u015digas grandan parton de la pruntedonita\u0135o", "Werner Schad: Nenio perfektas, Monatojaro 2002a, numero 4a, p. 9a"]], "subdefinitions": []}], "root": "po\u015d", "primary": false}, "distrumpeti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Brue disanonci, disfamigi.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u0440\u0443\u0431\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["claironner (fig.)"], "nl": ["uitbazuinen"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u0440\u0443\u0431\u0438\u0442\u044c"], "de": ["ausposaunen"], "it": ["strombazzare", "spifferare", "spiattellare"], "hu": ["sz\u00e9tk\u00fcrt\u00f6l"], "pl": ["roztr\u0105bi\u0107"]}, "examples": [["niaj kontra\u016duloj distrumpetados al la mondo, ke la delegacio konsistis el maskitaj esperantistoj, kiuj aran\u011dis komedion", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "trumpet", "primary": false}, "lingvosento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Intuo de parolanto pri la \u011dusteco, konveneco de parolmaniero.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0443\u0432\u0441\u0442\u0432\u043e \u044f\u0437\u044b\u043a\u0430", "\u044f\u0437\u044b\u043a\u043e\u0432\u0430\u044f \u0438\u043d\u0442\u0443\u0438\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["sentiment linguistique"], "de": ["Sprachgef\u00fchl"], "pl": ["wyczucie j\u0119zyka", "zdolno\u015bci j\u0119zykowe"], "hu": ["nyelv\u00e9rz\u00e9k"]}, "examples": [["\u0109ar \u0109iuj menciitaj formoj estas bona Esperanto, oni uzu ilin la\u016d sia lingvosento", "D. Besseghini, Re- Nur eta korekto, soc.culture.esperanto, 1993-05-07"]], "subdefinitions": []}], "root": "sent", "primary": false}, "kvinoo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Cerealo el Sudameriko, kun etaj, iom amargustaj grajnoj, kultivebla \u011dis alte en montaroj, specio el la genro kenopodio (Chenopodium quinoa).", "translations": {"fr": ["quinoa"], "en": ["quinoa"], "nl": ["quinoa"], "pt": ["quinoa"], "de": ["Quinoa"], "pl": ["quinoa", "ry\u017c peruwia\u0144ski", "ziarno komosy ry\u017cowej"]}, "examples": [["ekzistas ne-graminacaj plantoj, kiujn oni simile kiel grenon kultivas pro iliaj semoj, ekzemple kvinoo", "Vikipedio, greno, 2005-08-14"]], "subdefinitions": []}], "root": "kvino", "primary": true}, "subjektiva": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nur mensa, nur psika, subjekta.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u0431\u044a\u0435\u043a\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439"], "nl": ["als subject (ontr.)"], "hu": ["szubjekt\u00edv", "alanyi"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Arbitra, dependanta de individuaj pla\u0109oj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0431'\u0435\u043a\u0442\u044b\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["subjectif"], "en": ["subjective"], "nl": ["subjectief", "eenzijdig"], "de": ["subjektiv", "einseitig"], "hu": ["szubjekt\u00edv", "egy\u00e9ni", "mag\u00e1n-", "egyoldal\u00fa", "elfogult"]}, "examples": [["perfekta objektiveco ne eblas, \u0109ar \u0109iu homa verko iel tiel estas subjektiva", "Stefan Maul, El verva vivo \u0135urnalista, p. 8"]], "subdefinitions": []}], "root": "subjektiv", "primary": true}, "kuglo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda peco de malmola metalo kun proksimume konusa formo, kiun oni el\u0135etas per \u0109iaj porteblaj pafiloj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u043b\u044f"], "fr": ["balle (d'arme \u00e0 feu)"], "en": ["bullet", "shot"], "nl": ["kogel"], "pt": ["bala (de arma de fogo)"], "ru": ["\u043f\u0443\u043b\u044f"], "de": ["Kugel", "Gewehrkugel"], "sv": ["(gev\u00e4rs)kula"], "hu": ["l\u00f6ved\u00e9k", "goly\u00f3"], "es": ["bala (de arma de fuego)"]}, "examples": [["kuglo trafis lin en la kruron", "Wim M. A. De Smet: Anta\u016d cent jaroj, Monatojaro 1998a, numero 5a, p. 25a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kugl", "primary": true}, "ar\u011dentano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alojo el kupro, nikelo kaj zinko, imitanta ar\u011denton.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0440\u0433\u0435\u043d\u0442\u0430\u043d", "\u043d\u0435\u0439\u0437\u0438\u043b\u044c\u0431\u0435\u0440", "\u043c\u0435\u043b\u044c\u0445\u0438\u043e\u0440"], "fr": ["argentan"], "de": ["Neusilber"], "en": ["argentan", "German silver"], "hu": ["\u00fajez\u00fcst", "argent\u00e1n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ar\u011dentan", "primary": true}, "paleografiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri paleografio; paleografo.", "translations": {"fr": ["pal\u00e9ographe"], "nl": ["handschriftkundige", "schriftkundige", "paleograaf"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "paleografi", "primary": false}, "elbareligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eligi el barelo.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043b\u0456\u0446\u044c \u0437 \u0431\u043e\u0447\u043a\u0456", "\u0432\u044b\u0441\u044b\u043f\u0430\u0446\u044c \u0437 \u0431\u043e\u0447\u043a\u0456", "\u0432\u044b\u043d\u0443\u0446\u044c \u0437 \u0431\u043e\u0447\u043a\u0456"], "fr": ["tirer (du tonneau)"], "en": ["decant"], "ru": ["\u0432\u044b\u043d\u0443\u0442\u044c \u0438\u0437 \u0431\u043e\u0447\u043a\u0438", "\u0432\u044b\u043b\u0438\u0442\u044c \u0438\u0437 \u0431\u043e\u0447\u043a\u0438"], "de": ["aus dem Fass holen", "absch\u00fctten"], "hu": ["hord\u00f3b\u00f3l kit\u00f6lt"], "pl": ["wyj\u0105\u0107 z beczki"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "barel", "primary": false}, "formala serio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(super komuteca unuhava ringo) Vico (un)n\u2208N, kutime prezentata kvaza\u016d temus pri \u00absenfina polinomo\u00bb per skriba\u0135o de la tipo \u2211unXn.", "translations": {"ru": ["\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0441\u0442\u0435\u043f\u0435\u043d\u043d\u043e\u0439 \u0440\u044f\u0434", "\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0440\u044f\u0434"], "fr": ["s\u00e9rie enti\u00e8re formelle", "s\u00e9rie formelle"], "en": ["formal power series", "formal series"], "de": ["formale Potenzreihe", "formale Reihe"], "pl": ["szereg formalny"], "hu": ["form\u00e1lis hatv\u00e1nysor"]}, "examples": [["la ringon de formalaj potencoserioj super ringo R oni kutime signas per R[[X]]", null], ["la frakcikorpon de \u0109i tiu ringo oni kutime nomas korpo de formalaj potencoserioj kaj signas per R((X))", null], ["la reela polinomo 1-X akceptas kiel inverson la formalan potencoserion \u2211Xn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "seri", "primary": false}, "alozo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda fi\u015do kiu migras por frajado el la maro en riverojn, genro el familio klupeedoj (Alosa).", "translations": {"ru": ["\u0441\u0435\u043b\u044c\u0434\u044c-\u043f\u0443\u0437\u0430\u043d\u043a\u0430", "\u0448\u0435\u0434"], "fr": ["alose"], "en": ["shad"], "nl": ["meivis", "elft"], "pt": ["alosa", "s\u00e1vel", "savelha"], "de": ["Alse", "Maifisch"], "it": ["alaccia"], "hu": ["fatty\u00fahering", "v\u00e1ndor al\u00f3za"], "es": ["alosa"], "he": ["\u05e2\u05dc\u05d5\u05d6\u05d4"]}, "examples": [["\u015di vidi\u011dis nerezisteble alloga en vesto, kies fasonon \u015di elpensis, kaj kun unu el la longaj aloz-vertebraj kolieroj, kiujn \u015di mem faris", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "aloz", "primary": true}, "surdigilo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La deriva\u0135o estas mallogika: temas ne pri surdigo, sed pri mutigo. Surdigilo konvenus por orel\u015dtopilo a\u016d simila aran\u011da\u0135o \u015dirmanta la orelojn. Cetere, la vorto apena\u016d estas uzata."], "primary definition": "Te\u0125nika ilo por redukti la la\u016dtecon de sonoj. Komparu dampilo.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043b\u0443\u0448\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"], "de": ["D\u00e4mpfer", "Schalld\u00e4mpfer"], "nl": ["geluidsdemper"], "it": ["sordina"], "hu": ["hangtomp\u00edt\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "surd", "primary": false}, "Gvineo-Bisa\u016do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la okcidenta Afriko kun \u0109efurbo Bisa\u016do. Teritorio de Respubliko Gvineo-Bisa\u016do. ISO-3166 kodo: GW. \u011ci limas kun Gvineo Senegalo kaj Atlantiko.", "translations": {"nl": ["Guinee-Bissau"], "de": ["Guinea-Bissau"], "bg": ["\u0413\u0432\u0438\u043d\u0435\u044f-\u0411\u0438\u0441\u0430\u0443"], "en": ["Guinea-Bissau"], "pl": ["Gwinea Bissau", "Republika Gwinei Bissau"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gvine", "primary": false}, "intenco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konscia movo de la volo celanta ion.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u043c\u0435\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0437\u0430\u043c\u044b\u0441\u0435\u043b"], "fr": ["intention", "but (dessein)", "dessein (but)", "projet (but)", "vis\u00e9e (but)", "vue (but)"], "nl": ["doel", "intentie"], "pt": ["inten\u00e7\u00e3o", "intuito", "ten\u00e7\u00e3o"], "de": ["Absicht", "Intension"], "hu": ["sz\u00e1nd\u00e9k", "intenci\u00f3"]}, "examples": [["intenco en la koro de homo estas profunda akvo, sed homo sa\u011da \u011din el\u0109erpos", "La Malnova Testamento, Sentencoj 20:5"], ["havi, prepari", "Z"], ["bonajn, malbonfarajn intencojn", "Z"], ["intencoj fortiki\u011das per konsilo", "La Malnova Testamento, Sentencoj 20:18"], ["malka\u015di sian intencon al amiko", null], ["estas for de mi tia intenco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "intenc", "primary": false}, "sociologiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri sociologio.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0446\u044b\u0451\u043b\u044f\u0433"], "fr": ["sociologue"], "en": ["sociologist"], "ru": ["\u0441\u043e\u0446\u0438\u043e\u043b\u043e\u0433"], "ca": ["soci\u00f2leg"], "hu": ["szociol\u00f3gus", "t\u00e1rsadalomtud\u00f3s"], "fa": ["\u062c\u0627\u0645\u0639\u0647\u200c\u0634\u0646\u0627\u0633"], "es": ["soci\u00f3logo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "sociologo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sociologi", "primary": false}, "malesti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Ne ekzisti, manki.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0441\u0443\u0442\u043d\u0456\u0447\u0430\u0446\u044c", "\u043d\u0435 \u0456\u0441\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["faire d\u00e9faut", "manquer"], "en": ["non-existence"], "nl": ["ontbreken"], "ru": ["\u043e\u0442\u0441\u0443\u0442\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c (\u043d\u0435 \u0441\u0443\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c)"], "ca": ["manca", "falta"], "de": ["fehlen"], "hu": ["nincs", "nem l\u00e9tezik"], "pl": ["nie istnie\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "est", "primary": false}, "meblaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iuj mebloj de \u0109ambro, de lo\u011dejo; sortimento de kunharmoniaj mebloj.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0431\u043b\u044f", "\u043c\u044d\u0431\u043b\u0456\u0440\u043e\u045e\u043a\u0430"], "fr": ["ameublement"], "bg": ["\u043c\u0435\u0431\u0435\u043b\u0438"], "ru": ["\u043c\u0435\u0431\u0435\u043b\u044c", "\u043c\u0435\u0431\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u043a\u0430"]}, "examples": [["mi \u015dan\u011dis la tutan meblaron sennecese", "Higinio Garc\u00eda: El la atesto de Mustafao Vanesavir', submastro, Monatojaro 2001a, numero 3a, p. 25a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mebl", "primary": false}, "salono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eleganta \u0109ambro, ordinare destinita por akcepti vizitantojn.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043b\u0451\u043d", "\u0433\u0430\u0441\u044c\u0446\u0451\u045e\u043d\u044f"], "fr": ["salon"], "en": ["sitting room"], "nl": ["salon"], "pt": ["sal\u00e3o"], "ru": ["\u0433\u043e\u0441\u0442\u0438\u043d\u0430\u044f", "\u0441\u0430\u043b\u043e\u043d"], "de": ["Salon", "Empfangszimmer"], "it": ["salone"], "hu": ["szalon", "fogad\u00f3szoba"]}, "examples": [["en la salono estis neniu krom li kaj lia fian\u0109ino", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 26"]], "subdefinitions": []}], "root": "salon", "primary": true}, "plugi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Prilabori la teron, tran\u0109ante \u011din per speciala ilo por prepari semadon kaj kulturon.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["labourer"], "en": ["plough", "plow", "till"], "nl": ["ploegen"], "pt": ["arar", "lavrar", "cavar (a terra)"], "ru": ["\u043f\u0430\u0445\u0430\u0442\u044c"], "de": ["pfl\u00fcgen"], "hu": ["sz\u00e1nt"]}, "examples": [["kiu ne plugis, tiu ne rikoltos", null], ["la boatoj plugas la supra\u0135on de la lago", null], ["vento blovas de la fundo de l' rivero plugas sur \u011di grandajn sulkojn", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 11a"], ["plugebla tero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "plug", "primary": true}, "grafika\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienca desegno, servanta por la tekniko kaj prezentanta fenomenojn a\u016d iliajn abstraktajn rilatojn per geometriaj figuroj: skaloj, kurblinioj kaj ceteraj.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u043a", "\u0447\u0435\u0440\u0442\u0451\u0436", "\u0441\u0445\u0435\u043c\u0430"], "fr": ["graphique (sch\u00e9ma)"], "en": ["graph"], "nl": ["grafiek (schema)"], "pt": ["gr\u00e1fico"], "be": ["\u0433\u0440\u0430\u0444\u0456\u043a"], "de": ["Grafik", "grafische Darstellung", "grafisches Erzeugnis"], "hu": ["grafikon"]}, "examples": [["grafika\u0135o pri varioj de temperaturo, trafiko..", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: La\u016d la donita difino de bildigo ne ekzistas esenca diferenco inter funkcio kaj \u011dia grafika\u0135o. Oni tamen konservas amba\u016d esprimojn pro la malsamaj intuiciaj kampoj, al kiuj ili referencas: \u00abfunkcio\u00bb parolas pri la maniero asocii du elementojn kaj \u00abgrafika\u0135o\u00bb referencas al eventuala kurbo, figuranta la funkcion."], "primary definition": "(de bildigo f) Aro, konsistanta el la paroj (x,f(x)) por \u0109iu x en la fonto-aro de f.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u043a"], "fr": ["graphe (d'une fonction)"], "nl": ["graaf (wisk.)"], "pt": ["gr\u00e1fico (de uma fun\u00e7\u00e3o)"], "de": ["Graph"], "hu": ["f\u00fcggv\u00e9nyg\u00f6rbe"], "pl": ["wykres (funkcji)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grafik", "primary": false}, "nekompreno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u043f\u043e\u043d\u0438\u043c\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["incompr\u00e9hension", "m\u00e9sentente", "m\u00e9sintelligence"], "nl": ["onbegrip"], "hu": ["meg nem \u00e9rt\u00e9s", "\u00e9rtetlens\u00e9g"]}, "examples": [["li \u011duste diris al mi ke inter vi estas malkompreno", "La Faraono, volumo 1\u0109ap. 25"], ["\u0109esu la malkompreno pro nekono reciproka!", "Vivo de Zamenhof3"], ["simul nekomprenon", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 24"], ["oblikve sed intense prilumas, pere de infanaj nekomprenoj, la profundan tragikon kaj moralan ironion de prostituado", "Ne nur leteroj de plum-amikojEsperanta poezio: mirakla rikolto"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompren", "primary": false}, "limeso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u043c\u0456\u0442"], "fr": ["limite (math..)"], "en": ["limit"], "nl": ["limiet (wisk.)"], "pt": ["limite (mat.)"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u0435\u043b"], "de": ["Limes"], "hu": ["hat\u00e1r\u00e9rt\u00e9k"], "pl": ["granica (ci\u0105gu lub funkcji)"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de vico (un)) Punkto p, al kiu \u011di konver\u011das; simb. p = lim (un).", "translations": {}, "examples": [["la limeso de (1/n)n > 0 estas 0", null], ["la vico ((-1)n)n > 0 ne akceptas limeson", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(de bildigo f inter du topologiaj spacoj, \u0109e akumuli\u011da punkto a de la fonto-aro) Tia punkto b de la celo-aro, ke por \u0109iu \u011dia \u0109irka\u016da\u0135o W, ekzistas responda \u0109irka\u016da\u0135o V de a, kies bildo per f estas inkluzivata de W; simb. b = limx\u2192a f(x).", "translations": {}, "examples": [["bildigo povas havi limeson \u0109e punkto, en kiu \u011di ne estas difinita", null], ["la limeso \u0109e 0 de x.sin(1/x) estas 0", null], ["se la limeso de f \u0109e a egalas al f(a), tiam oni diras, ke f estas kontinua \u0109e a", null], ["se vico (un) konver\u011das al a, kaj se b estas limeso de f \u0109e a, tiam \u011di anka\u016d estas limeso de la vico (f(un))", null]]}]}], "root": "limes", "primary": true}, "oran\u011derio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Varmigebla forcejo, en kiu oni konservas en malvarmaj landoj oran\u011darbojn kaj aliajn delikatajn arbojn dum la vintro.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0430\u043d\u0436\u0430\u0440\u044d\u044f", "\u0446\u044f\u043f\u043b\u0456\u0446\u0430"], "fr": ["orangerie"], "nl": ["orangerie"], "pt": ["estufa"], "ru": ["\u043e\u0440\u0430\u043d\u0436\u0435\u0440\u0435\u044f", "\u0442\u0435\u043f\u043b\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Orangerie"], "hu": ["p\u00e1lmah\u00e1z", "orangerie"]}, "examples": [["\u015di havis belegan \u011dardenon kun oran\u011derioj", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 15a, p. 80a"]], "subdefinitions": []}], "root": "oran\u011deri", "primary": true}, "lumdisko": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La terminon \u00ablumdisko\u00bb, imitantan la koncernan terminon \u0109inan (guang1pan2), proponis Lee Sau Dan. Simile, en la Islanda oni nomas \u011din \u00abgeisladiskur\u00bb (\u00abradi-disko\u00bb, t.e. \u00ablaserradia disko\u00bb). \u0108i-momente (2005-12-12) Guglo donas 1640 trafojn por \u0109i tiu termino en la Reto.", "Rimarko: Plej ofte, la kunteksto sufi\u0109as por kompreni, \u0109u \u00ablumdisko\u00bb estas nurlegebla komputila lumdisko a\u016d sondisko."], "primary definition": "Diskforma datumportilo, funkcianta per lasera registrado kaj legado de datumoj (la\u016d la normo ISO-9660 kun diametro 12-centimetra).", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b \u0434\u044b\u0441\u043a", "\u043a\u0430\u043c\u043f\u0430\u043a\u0442-\u0434\u044b\u0441\u043a"], "fr": ["disque compact", "disque optique"], "en": ["compact disc", "optical disc"], "nl": ["CD"], "ru": ["\u043e\u043f\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0434\u0438\u0441\u043a", "\u043a\u043e\u043c\u043f\u0430\u043a\u0442-\u0434\u0438\u0441\u043a", "\u043f\u043b\u0430\u0441\u0442\u0438\u043d\u043a\u0430"], "de": ["CD"], "hu": ["l\u00e9zerlemez", "optikai lemez", "CD"], "sk": ["CD"], "pl": ["dysk optyczny"], "es": ["disco compacto"]}, "examples": [["eblas registri sur lumdisko \u0109ion registrindan", "A. Oberndorfer, Re: \u0108u UEA forgesos la aliajn partojn de la mondo?, soc.culture.esperanto, 2003-09-13"], ["en recenzo pri la lumdisko \u00abPoLimoRFiA ArKiteKnia\u00bb mi retrovis mian nomon en esperantigo", "Jorge CAMACHO: Psikedela sperto. Monato"], ["Belnuba Liu: Gaja lernado de Esperanto, lumdisko por Vindozo (Eldonis Xi'an-a Esperanto-Asocio)", null], ["la lumdisko bazi\u011das sur la distribua\u0135o Slackware kaj estas el\u015dutebla en la formato.iso", "Linukso"], ["simpla po\u015ddiskilo, per kiu oni povas pli a\u016d malpli naturfidele a\u016dskulti lumdiskon per du a\u016ddiletoj", "PEJNO Simono: Balda\u016d \u0109i-teatre. Monato."]], "subdefinitions": []}], "root": "disk", "primary": false}, "filatelisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kolektanto de po\u015dtmarkoj.", "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u043b\u044f\u0442\u044d\u043b\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["philat\u00e9liste"], "nl": ["filatelist", "postzegelverzamelaar"], "ru": ["\u0444\u0438\u043b\u0430\u0442\u0435\u043b\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Philatelist", "Briefmarkensammler"], "hu": ["b\u00e9lyeggy\u0171jt\u0151", "filat\u00e9lista"]}, "examples": [["li estis homo inteligenta, multe leginta kaj la sola filatelisto, kiun mi konis en la tuta distrikto", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "filatel", "primary": false}, "rodio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 45, atompezo 102,905, simbolo Rh. Transirmetalo.", "translations": {"be": ["\u0440\u043e\u0434\u044b\u0439"], "fr": ["rhodium"], "en": ["rhodium"], "nl": ["rhodium"], "pt": ["r\u00f3dio"], "la": ["Rhodium"], "de": ["Rhodium"], "it": ["rodio"], "hu": ["r\u00f3dium"], "es": ["rodio"], "br": ["rodiom"], "ru": ["\u0440\u043e\u0434\u0438\u0439"], "pl": ["rod"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rodi", "primary": true}, "apendicito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inflamo de apendico.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u044d\u043d\u0434\u044b\u0446\u044b\u0442"], "fr": ["appendicite"], "en": ["appendicitis"], "ru": ["\u0430\u043f\u043f\u0435\u043d\u0434\u0438\u0446\u0438\u0442"], "de": ["Blinddarmentz\u00fcndung"], "sv": ["blindtarmsinflammation"], "hu": ["f\u00e9regny\u00falv\u00e1ny-gyullad\u00e1s"], "sk": ["z\u00e1pal slep\u00e9ho \u010dreva"], "es": ["apendicitis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "apendicit", "primary": true}, "longano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frukto de longanarbo, malgranda ovoforma drupo roz- a\u016d pupurkolora kun blanka, suka karno.", "translations": {"fr": ["longane"], "de": ["Linkang-Fr\u00fcchte"], "hu": ["longan"]}, "examples": [["longane granda perlo", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 92a, volumo 3a, p. 178a"]], "subdefinitions": []}], "root": "longan", "primary": true}, "gisa\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fabrika\u0135o muldita per gisado.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043b\u0438\u0432\u043a\u0430", "\u043b\u0438\u0442\u044c\u0451 (\u0438\u0437\u0434\u0435\u043b\u0438\u0435)"], "de": ["Guss"], "nl": ["gietijzer"], "pt": ["gusa"]}, "examples": [["\u011di estas metala gisa\u0135o, kiun al la urbo dedi\u0109is barono Heindrick von L\u00fctzow, \u015datanta statuojn de bestoj", "Alta\u0135o de Cerva Salto. Vikipedio"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["fonte (m\u00e9tal)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gis", "primary": false}, "kamplaboristo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Laboristo, kiu prizorgas kampojn, bredatajn bestojn, fruktarbarojn kaj similajn.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0435\u043b\u044c\u0441\u043a\u043e\u0445\u043e\u0437\u044f\u0439\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0440\u0430\u0431\u043e\u0447\u0438\u0439", "\u0431\u0430\u0442\u0440\u0430\u043a"], "fr": ["ouvrier agricole", "travailleur agricole"], "en": ["agricultural worker"], "br": ["devezhour", "mevel (labour-douar)"], "no": ["landarbeider"], "de": ["Landarbeiter", "landwirtschaftlicher Arbeiter"], "hu": ["mez\u0151gazdas\u00e1gi munk\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "labor", "primary": false}, "kompleksio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kutima korpa kondi\u0109o de homo rilate al viglo, fortiko, oftaj malsanoj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043f\u043b\u0435\u043a\u0441\u0438\u044f", "\u0442\u0435\u043b\u043e\u0441\u043b\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["complexion", "constitution (physique, m\u00e9d.)"], "nl": ["complexie"], "pt": ["complei\u00e7\u00e3o", "complex\u00e3o", "bi\u00f3tipo"], "ca": ["complexi\u00f3"], "es": ["complexi\u00f3n"]}, "examples": [["vi havas kongestan kompleksion, kaj konvenos al vi perdi iomete da sango", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, dua parto, \u0109apitro 35a, p. 599a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompleksi", "primary": true}, "oguza lingvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lingvo apartenanta al la okcidenta bran\u0109o de la tjurkaj lingvoj, kies plej konata ano estas la turka.", "translations": {"ru": ["\u044f\u0437\u044b\u043a \u043e\u0433\u0443\u0437\u0441\u043a\u043e\u0439 \u0433\u0440\u0443\u043f\u043f\u044b"], "de": ["oghusische Sprache"], "nl": ["Ogoezisch"], "pt": ["oguz"], "hu": ["oguz nyelv"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "oguz", "primary": false}, "bombakacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj tropikaj arboj (Bombacaceae).", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043c\u0431\u0430\u043a\u0441\u0430\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["bombacac\u00e9es"], "de": ["Wollbaumgew\u00e4chse"], "ru": ["\u0431\u043e\u043c\u0431\u0430\u043a\u0441\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "hu": ["majomkeny\u00e9rfaf\u00e9l\u00e9k", "bombaxf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bombakac", "primary": true}, "cembro siberia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Cembro, la specio de pino (Pinus sibirica) ofta tra la tuta Siberio.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0435\u0434\u0440 \u0441\u0438\u0431\u0438\u0440\u0441\u043a\u0438\u0439"], "nl": ["Siberische alpenden"], "it": ["pino siberiano"], "pl": ["sosna syberyjska", "limba syberyjska", "cedr syberyjski"], "hu": ["szib\u00e9riai cirbolyafeny\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cembr", "primary": false}, "konsekvenco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, kio logike sekvas el starigita principo.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043d\u0456\u043a"], "en": ["consequence"], "nl": ["gevolg"], "pt": ["conseq\u00fc\u00eancia"], "ru": ["\u0441\u043b\u0435\u0434\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435", "\u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u0434\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435"], "de": ["Folge", "Folgeerscheinung", "Konsequenz"]}, "examples": [["refuti doktrinon per \u011diaj konsekvencoj", null], ["rimarku tiun \u0109i artifikan konsekvencon, tiun \u0109i amuzan konkludon de la najbareco de korpoj al la harmonio de spiritoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Logika a\u016d racia interligiteco inter faktoj a\u016d ideoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u044c\u043b\u044f\u0434\u043e\u045e\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "de": ["Folgerung", "Schlussfolgerung", "Konsequenz"], "en": ["consistency"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"]}, "examples": [["vivi la\u016d la ne\u015dan\u011debla konsekvenco de naturo", null], ["paroladi sen ordo kaj konsekvenco", null], ["havi konsekvencon en la ideoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konsekvenc", "primary": true}, "konsekvenca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Logike a\u016d racie interligita kun tio, kio anta\u016das.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u044c\u043b\u044f\u0434\u043e\u045e\u043d\u044b"], "de": ["folgerichtig", "konsequent"], "en": ["consequent", "logically following"], "nl": ["consequent"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["konsekvenca konkludo", null], ["ago konsekvenca kun la precedencoj", null], ["tio \u0109i estas nur konsekvenca sekvo de liaj opinioj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Karakterizas iun, kies \u0109iuj agoj, a\u016d ion, kies \u0109iuj elementoj logike interligi\u011das.", "translations": {"en": ["consistent"]}, "examples": [["konsekvenca homo, konduto", null], ["tie \u0109i la lingvo germana \u0109esas esti konsekvenca", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "konsekvenc", "primary": false}, "konsekvence": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016d konsekvenca maniero.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043a\u0456\u043c \u0447\u044b\u043d\u0430\u043c"], "de": ["folglich", "demzufolge", "also", "mithin"], "nl": ["bijgevolg"], "en": ["consequently", "therefore", "accordingly", "logically"], "ru": ["\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e"]}, "examples": [["La esperantismo celas la reciprokan sinkomprenadon kaj konsekvence anka\u016d estimon kaj amon inter \u0109iuj gentoj kaj nacioj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u044c\u043b\u044f\u0434\u043e\u045e\u043d\u0430"], "de": ["folgerichtig", "schl\u00fcssig", "konsequent"], "nl": ["consequent"], "en": ["consistently", "accordingly"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e"]}, "examples": [["Timante nek \u011denon, nek mokon, li agas konsekvence la\u016d la ideoj, kiujn li konsideras \u011dustaj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konsekvenc", "primary": false}, "punktokomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interpunkcia signo (;) indikanta iom pli longan pa\u016dzon ol komo inter partoj de frazo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u043e\u043f\u043a\u0430 \u0437 \u043a\u043e\u0441\u043a\u0430\u0439"], "fr": ["point-virgule"], "en": ["semicolon"], "nl": ["puntkomma", "kommapunt"], "pt": ["ponto-e-v\u00edrgula"], "ru": ["\u0442\u043e\u0447\u043a\u0430 \u0441 \u0437\u0430\u043f\u044f\u0442\u043e\u0439"], "de": ["Semikolon", "Strichpunkt"], "pl": ["\u015brednik"]}, "examples": [["\u0109e mia brita klavaro la punktokomo estas sub mia dekstra etfingro, do mi ne devas movi la manon", "Edmund Grimley Evans: Uniksulo ekspertas Unikodon, Monatojaro 2000a, numero 2a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kom", "primary": false}, "diartrozo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Movebla artiko.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u044f\u0440\u0442\u0440\u043e\u0437"], "fr": ["diarthrose"], "pt": ["diartrose"], "ru": ["\u0434\u0438\u0430\u0440\u0442\u0440\u043e\u0437", "\u0438\u0441\u0442\u0438\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0441\u0443\u0441\u0442\u0430\u0432"], "de": ["Knochengelenk", "Diarthrose"], "pl": ["staw (anatomiczny)"], "hu": ["iz\u00fclet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "diartroz", "primary": true}, "nepero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Praktika mezurunuo de kvociento de la elira al la enira povo en fizika sistemo; simb. Np.", "translations": {"be": ["\u043d\u044d\u043f\u044d\u0440"], "fr": ["n\u00e9per (unit\u00e9 de mesure)"], "nl": ["neper"], "ru": ["\u043d\u0435\u043f\u0435\u0440"], "de": ["Neper"], "it": ["neper"], "hu": ["neper"]}, "examples": [["la mezuro en neperoj de kvociento de potencoj egalas al la duono de la nepera logaritmo de tiu kvociento", null]], "subdefinitions": []}], "root": "Neper", "primary": false}, "nepera": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ne konfuzu kun \u00abne-pera\u00bb (MatVort)."], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u043f\u0435\u0440\u043e\u0432"], "fr": ["n\u00e9p\u00e9rien"], "en": ["Napierian"], "nl": ["Neperiaans"], "be": ["\u041d\u044d\u043f\u044d\u0440\u0430", "\u043d\u044d\u043f\u044d\u0440\u0430\u045e"], "de": ["Nepersche"], "it": ["neperiano"], "hu": ["Napier-f\u00e9le"], "pl": ["Nepera"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Neper", "primary": false}, "Abidarmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pridarmaj klarigoj kaj sutrokomentoj, kolektitaj kiel tria korbo de la tripitako.", "translations": {"fr": ["abhidharma"], "de": ["Abhidhammapitaka"], "hu": ["abhidharma"]}, "examples": [["la\u016d palia tradicio, sutro diras malrekte, Abidarmo rekte", "Budhisma Terminaro, 2006-07-10"], ["li perfekte primajstris sutron, vinajon kaj Abidarmon", "Xuanzang , \u0108ina abc, [vidita en 2006-10]"]], "subdefinitions": []}], "root": "Abidarm", "primary": true}, "zefiro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Agrabla milda vento.", "translations": {"be": ["\u0437\u044d\u0444\u0456\u0440 (\u0432\u0435\u0442\u0440\u044b\u043a)"], "fr": ["brise", "z\u00e9phyr"], "en": ["zephyr"], "nl": ["zefier"], "pt": ["z\u00e9firo"], "el": ["\u03b6\u03ad\u03c6\u03c5\u03c1\u03bf\u03c2"], "de": ["Zephir"], "sv": ["v\u00e4stanfl\u00e4kt"], "hu": ["zef\u00edr"], "it": ["zefiro"], "ru": ["\u0437\u0435\u0444\u0438\u0440", "\u043b\u0451\u0433\u043a\u0438\u0439 \u0432\u0435\u0442\u0435\u0440\u043e\u043a"], "es": ["c\u00e9firo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "zefir", "primary": true}, "filakterio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Skatoleto entenanta etan pergamenon kun biblia teksto, portata \u0109efrunte a\u016d \u0109e la maldekstra brako precipe dum iuj judaj pre\u011doj.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0438\u043b\u0430\u043a\u0442\u0435\u0440\u0438\u044f"], "fr": ["phylact\u00e8re"], "pt": ["filact\u00e9rio"]}, "examples": [["ili lar\u011digas siajn filakteriojn kaj grandigas la fran\u011dojn de siaj vestoj", "La Nova Testamento, S. Mateo 23:5"]], "subdefinitions": []}], "root": "filakteri", "primary": true}, "tie \u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0442\u0443\u0442"], "fr": ["ici", "l\u00e0 (proche)"], "nl": ["hier"], "ru": ["\u0437\u0434\u0435\u0441\u044c", "\u0442\u0443\u0442"], "de": ["hier"], "pl": ["tu", "tutaj"], "vo": ["is"]}, "examples": [["for de tie \u0109i!", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 26"]], "subdefinitions": []}], "root": "tie", "primary": false}, "Ganao": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la nordokcidenta Afriko kun \u0109efurbo Akro. Teritorio de Respubliko Ganao. ISO-3166 kodo: GH. \u011ci limas kun Burkino, Ebur-Bordo, Togolando kaj Atlantiko (Gvinea Golfo).", "translations": {"de": ["Ghana"], "bg": ["\u0413\u0430\u043d\u0430"], "en": ["Ghana"], "pl": ["Ghana", "Republika Ghany"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gana", "primary": true}, "koloraturo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Artista la\u016dvola ornamado de la kanto per triloj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u044f\u0440\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430"], "fr": ["colorature"], "en": ["coloratura"], "nl": ["coloratuur"], "pt": ["coloratura"], "ru": ["\u043a\u043e\u043b\u043e\u0440\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430"], "de": ["Koloratur"], "es": ["coloratura"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "koloratur", "primary": true}, "Gracio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la tri antikvaj dia\u0135oj, reprezentantaj la plej gracian belecon.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["Gr\u00e2ce (les 3 ~s)"], "en": ["Grace"], "nl": ["gratie"], "ru": ["\u0433\u0440\u0430\u0446\u0438\u044f"], "hu": ["Gr\u00e1cia"], "pl": ["Gracja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "graci", "primary": false}, "torfo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spongeca substanco, samnatura kiel karbo, esti\u011danta en mar\u0109oj pro malkomponi\u011do de vegeta\u0135oj, loke uzata kiel bruliga\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0442\u043e\u0440\u0444"], "fr": ["tourbe"], "en": ["peat"], "nl": ["turf"], "pt": ["turfa"], "ru": ["\u0442\u043e\u0440\u0444"], "de": ["Torf"], "hu": ["t\u0151zeg"], "pl": ["torf"]}, "examples": [["la\u016d li, la konstrumetodo de la muroj (ver\u015dajne faritaj el torfo) estas tipe nordnorvega, kaj malsimilas la \u015dtonan konstruadon kutiman en suda Norvegio kaj en la Britaj Insuloj", "Garbhan MacAoidh: Frua irlanda migrado al Islando, Monatojaro 1998a, numero 7a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "torf", "primary": true}, "ne\u011dviro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Skulptita figuro simila al homo farita el ne\u011do.", "translations": {"de": ["Schneemann"], "en": ["snowman"], "it": ["pupazzo di neve"], "bg": ["\u0441\u043d\u0435\u0436\u0435\u043d \u0447\u043e\u0432\u0435\u043a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hom", "primary": false}, "la\u016dkape": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nombrante la kapojn, tio estas la ulojn rigardatajn kiel unuojn.", "translations": {"fr": ["par t\u00eate"], "nl": ["per kop"], "pl": ["pog\u0142ownie"], "pt": ["por cabe\u00e7a"], "hu": ["fejenk\u00e9nt"]}, "examples": [["la filoj de Simeon kalkulitaj la\u016d la nombro da nomoj la\u016dkape, prezentis la nombron de kvindek na\u016d mil tricent", "La Malnova Testamento, Nombroj 1:22-23"]], "subdefinitions": []}], "root": "kap", "primary": false}, "terciara": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Apartenanta al la tria epoko.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0430\u0446\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["tertiaire (adj.)"], "nl": ["tertiair"], "pt": ["terci\u00e1rio"], "ru": ["\u0442\u0440\u0435\u0442\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["terti\u00e4r"], "hu": ["harmadkori"], "pl": ["trzeciorz\u0119dowy", "kenozoiczny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "terciar", "primary": true}, "brasikrapo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Evitinda la\u016d kaj. Tamen trovebla en aliaj vortaroj, ekzemple polaj (, ) kaj anglaj (, )."], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "brasik", "primary": false}, "baritonulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kantisto kun tia vo\u0109o.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0440\u044b\u0442\u043e\u043d"], "fr": ["baryton (chanteur)"], "en": ["baritone (singer)"], "nl": ["bariton (zanger)"], "ru": ["\u0431\u0430\u0440\u0438\u0442\u043e\u043d"], "de": ["Bariton [Person]"], "it": ["baritono"], "hu": ["bariton\u00e9nekes"], "pl": ["baryton"], "es": ["bar\u00edtono"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bariton", "primary": false}, "\u0109irka\u016di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Esti \u0109irka\u016d, meti sin \u0109irka\u016d.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0440\u0443\u0436\u0430\u0446\u044c (\u0441\u0430\u0431\u043e\u0439)"], "fr": ["entourer (\u00eatre autour, se mettre autour)", "encercler"], "ru": ["\u043e\u043a\u0440\u0443\u0436\u0430\u0442\u044c (\u0441\u043e\u0431\u043e\u0439)"], "de": ["umgeben"], "it": ["attorniare (mettere attorno)", "circondare (mettere attorno)", "avvolgere (mettere attorno - fig.)"], "hu": ["k\u00f6r\u00fclvesz", "\u00f6vez"], "pl": ["otacza\u0107"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05e7\u05d9\u05e3 \\\u05d4\u05e7\u05e3\\", "\u05dc\u05db\u05ea\u05e8", "\u05dc\u05d0\u05e4\u05d5\u05e3 \\\u05d0\u05e4\u05e3 \\"]}, "examples": [["la homoj de la urbo, la homoj de Sodom, \u0109irka\u016dis la domon", "La Malnova TestamentoGenezo 19:4"], ["galerio \u0109irka\u016danta la korton", "La Faraono, volumo 1\u0109ap. 19"], ["urbo \u0109irka\u016dita de muro", "La Malnova TestamentoLevidoj 25:30"], ["la patro estis \u0109irka\u016dita de la tuta familio", null], ["lia nomo estas \u0109irka\u016data de gloro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["\u0109irka\u016dis min per Sia reto", "La Malnova TestamentoIjob 19:6"], ["\u0109irka\u016du la melonon per prunoj", "Vortaro de Esperanto"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109irka\u016d", "primary": false}, "Siriuso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fidela hundo de Oriono.", "translations": {"en": ["Sirius"], "nl": ["Sirius"], "it": ["Sirio"], "pl": ["Syriusz"], "la": ["Sirius"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tre brila stelo de la stelaro de la \u0108ashundoj, apud la konstelacio de Oriono.", "translations": {"fa": ["\u0634\u0628\u0627\u0647\u0646\u06af (\u0633\u062a\u0627\u0631\u0647)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Sirius", "primary": true}, "Alaska Duoninsulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nordamerika duoninsulo limanta la Beringan maron sud-oriente disde la resto de Pacifiko.", "translations": {"be": ["\u0410\u043b\u044f\u0441\u043a\u0430 (\u043f\u0430\u045e\u0432\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u045e)"], "en": ["Alaska Peninsula"], "nl": ["Schiereiland van Alaska"], "pt": ["Pen\u00ednsula do Alasca"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0443\u043e\u0441\u0442\u0440\u043e\u0432 \u0410\u043b\u044f\u0441\u043a\u0430"], "de": ["Alaskahalbinsel"], "hu": ["Alaszkai-f\u00e9lsziget"], "sk": ["Alja\u0161sk\u00fd poloostrov"], "pl": ["p\u00f3\u0142wysep Alaska"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Alask", "primary": false}, "argona\u016dto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro de okpiedaj cefalopodoj (Argonauta), vivanta en varmaj maroj, kies ino sekrecias paperecan idujon.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0433\u0430\u043d\u0430\u045e\u0442 (\u043c\u0430\u043b\u044e\u0441\u043a)"], "fr": ["argonaute"], "en": ["argonauta"], "ru": ["\u0430\u0440\u0433\u043e\u043d\u0430\u0432\u0442"], "de": ["Papierboot"], "it": ["argonauta"], "hu": ["haj\u00f3spolip"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "argona\u016dt", "primary": true}, "bojaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iama rusa a\u016d oriente\u016dropa nobelo altaranga.", "translations": {"fr": ["boyard"]}, "examples": [["Apud tablo \u015di sidas impone. / \u015cin priservas nobeloj, bojaroj, / \u015cin regalas per vino transmara", "A. Pu\u015dkin, trad. S. Rublov, La fabelo pri fi\u015do kaj pri fi\u015disto, [2008]"]], "subdefinitions": []}], "root": "bojar", "primary": true}, "horlo\u011dbombo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bombo, kiu eksplodas post determinita tempo dank'al horlo\u011da me\u0125anismo.", "translations": {"be": ["\u0431\u043e\u043c\u0431\u0430 \u0437 \u0433\u0430\u0434\u0437\u0456\u043d\u044c\u043d\u0456\u043a\u0430\u0432\u044b\u043c \u043c\u044d\u0445\u0430\u043d\u0456\u0437\u043c\u0430\u043c"], "fr": ["bombe \u00e0 retardement"], "de": ["Zeitbombe"], "pl": ["bomba zegarowa"], "ru": ["\u0431\u043e\u043c\u0431\u0430 \u0441 \u0447\u0430\u0441\u043e\u0432\u044b\u043c \u043c\u0435\u0445\u0430\u043d\u0438\u0437\u043c\u043e\u043c"]}, "examples": [["\u00abDeprimo: Socia kaj Ekonomia Horlo\u011d-bombo\u00bb", "Paulo S. Viana: Deprimo, Monatojaro 2001a, numero 6a, p. 11a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bomb", "primary": false}, "kompense pro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "", "translations": {"fr": ["en \u00e9change de", "en compensation de", "en contrepartie de"], "hu": ["k\u00e1rp\u00f3tl\u00e1sul \u00e9rte", "cser\u00e9be \u00e9rte"]}, "examples": [["kompense pro \u0109io, kion \u015di suferis kaj travivis, \u015di tenis en la brakoj \u0135usnaskitan infaneton", "Fabeloj, volumo 4Historio el la dunoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompens", "primary": false}, "gargarilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Medikamento por gargari al si la gor\u011don.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u043e\u0441\u043a\u0430\u043d\u0438\u0435 \u0434\u043b\u044f \u0433\u043e\u0440\u043b\u0430"], "fr": ["gargarisme"], "nl": ["gorgelmiddel"], "pt": ["gargarejo (l\u00edquido)"], "hu": ["torokv\u00edz", "torokv\u00f6bl\u00edt\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gargar", "primary": false}, "fanfaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Muzikistaro, kiu uzas nur kuprajn kaj latunajn muzikilojn.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u043d\u0444\u0430\u0440\u0430"], "fr": ["fanfare"], "nl": ["fanfare"], "pt": ["fanfarra", "charanga"], "ru": ["\u0444\u0430\u043d\u0444\u0430\u0440\u0430"], "de": ["Blaskapelle"], "hu": ["f\u00fav\u00f3szenekar", "rezesbanda"], "es": ["fanfarria"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Gaja ario por kupraj kaj latunaj muzikiloj.", "translations": {"de": ["Fanfare", "Trompetengeschmetter", "Tusch"], "en": ["fanfare"], "hu": ["fanf\u00e1r", "darab r\u00e9zf\u00fav\u00f3sokra"]}, "examples": [["\u0109asa, militista fanfaro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fanfar", "primary": true}, "parolisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu profesie parolas, prezentante la sciigojn de amasinformilo, institucio a\u016d simila.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0438\u043a\u0442\u043e\u0440", "\u0434\u043e\u043a\u043b\u0430\u0434\u0447\u0438\u043a", "\u043b\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c (\u0432\u044b\u0441\u0442\u0443\u043f\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439 \u0443\u0441\u0442\u043d\u043e)"], "fr": ["annonceur (speaker)", "animateur (oral)", "pr\u00e9sentateur (oral)", "conf\u00e9rencier", "speaker", "speakerine", "porte-parole"], "en": ["speaker", "orator", "spokesperson", "presenter"], "nl": ["woordvoerder", "omroeper", "spreker"], "it": ["annunciatore", "animatore (direttore eventi)", "presentatore", "parlatore (conferenziere)", "conferenziere", "speaker"], "hu": ["sz\u00f3v\u00edv\u0151", "bemond\u00f3"], "br": ["komzer"], "pl": ["rzecznik", "m\u00f3wca", "prezenter", "orator"]}, "examples": [["parolisto de la prezidanto diris: \u00abNia politiko ne \u015dan\u011di\u011dis.\u00bb", "Stefan Maul, Jur-renverso, Monato, jaro 2003a, numero 1a, p. 9a"], ["li trovis laboron de parolisto en la rusa sekcio de la brita radiostacio BBC", "Boris Kolker, Aktoro malliberigita (Sub la signo de Liro kaj Verda Stelo), Monato, jaro 2001a, numero 2a, p. 28a"]], "subdefinitions": []}], "root": "parol", "primary": false}, "spektanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rigardanto de teatra, televida a\u016d simila prezenta\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0433\u043b\u044f\u0434\u0430\u0447"], "fr": ["spectateur"], "en": ["spectator"], "nl": ["toeschouwer"], "ru": ["\u0437\u0440\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"], "hu": ["n\u00e9z\u0151 (el\u0151ad\u00e1s\u00e9)", "hallgat\u00f3 (el\u0151ad\u00e1s\u00e9)"]}, "examples": [["koncertoj kun kelkcentmil spektantoj.", "Grigorij L. Arosev, Sur la supro, Monato, jaro 2002a, numero 1a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "spekt", "primary": false}, "fotisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0442\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444"], "fr": ["photographe"], "en": ["photographer"], "nl": ["fotograaf"], "ru": ["\u0444\u043e\u0442\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444"], "hu": ["f\u00e9nyk\u00e9p\u00e9sz", "fotogr\u00e1fus"], "pl": ["fotograf"], "es": ["fot\u00f3grafo"]}, "examples": [["sur la foto mi glui\u011dis al la panjo kaj estis iom timema pro la fotisto ka\u015dita malanta\u016d la nigra tolo de la fotilo", "Spomenka \u0160timec, Morto en Melburna tramo, Monato, jaro 1997a, numero 8a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "fot", "primary": false}, "bara\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Baro, a\u0135o kiu baras a\u016d malhelpas.", "translations": {"be": ["\u0430\u0433\u0430\u0440\u043e\u0434\u0436\u0430", "\u0437\u0430\u0433\u0430\u0440\u043e\u0434\u0430", "\u043f\u043b\u043e\u0442", "\u0431\u0430\u0440'\u0435\u0440"], "fr": ["barrage"], "en": ["obstruction", "blockage"], "ru": ["\u043e\u0433\u0440\u0430\u0434\u0430", "\u0437\u0430\u0431\u043e\u0440", "\u043f\u0440\u0435\u0433\u0440\u0430\u0434\u0430", "\u0431\u0430\u0440\u044c\u0435\u0440", "\u0437\u0430\u0433\u0440\u0430\u0436\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Sperre", "Damm"], "hu": ["torlasz"], "br": ["stankell", "bardell", "fardell"], "pl": ["przeszkoda", "ograniczenie", "przegroda", "bariera"]}, "examples": [["konstrui bara\u0135on en la rivero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bar", "primary": false}, "man\u011degi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Avide kaj multe man\u011di.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0436\u044b\u0440\u0430\u0446\u044c", "\u0436\u044d\u0440\u0446\u0456"], "fr": ["d\u00e9vorer"], "nl": ["vreten", "schrokken"], "ru": ["\u043f\u043e\u0436\u0438\u0440\u0430\u0442\u044c", "\u0436\u0440\u0430\u0442\u044c"], "de": ["fressen"], "hu": ["fal"], "br": ["alfi\u00f1", "plaouia\u00f1"], "pl": ["objada\u0107 si\u0119", "po\u017cera\u0107"]}, "examples": [["\u0135aluzo man\u011degis lin", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "man\u011d", "primary": false}, "aneto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Jara herba vegeta\u0135o el mezvarmaj kaj varmaj landoj, kies folipintoj, floroj kaj semoj estas uzataj kiel spico en kuirarto, genro el familio apiacoj (anethum graveolens).", "translations": {"ru": ["\u0443\u043a\u0440\u043e\u043f"], "fr": ["aneth"], "bg": ["\u043a\u043e\u043f\u044a\u0440"], "nl": ["dille"], "pt": ["aneto"], "de": ["Dill"], "hu": ["kapor"], "en": ["dill"], "pl": ["koper", "koperek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anet", "primary": true}, "disting(i\u011d)ulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malvulgara, eminenta homo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0434\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439\u0441\u044f \u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u043a"], "pl": ["cz\u0142owiek dystyngowany", "cz\u0142owiek odznaczony", "cz\u0142owiek wyr\u00f3\u017cniaj\u0105cy si\u0119"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "disting", "primary": false}, "rui": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Maceri tekseblan planton en likva\u0135o por apartigi \u011diajn fibrojn de aliaj substancoj.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043e\u0447\u0438\u0442\u044c (\u043b\u0451\u043d, \u043a\u043e\u043d\u043e\u043f\u043b\u044e)"], "de": ["r\u00f6sten", "rotten"], "nl": ["roten"], "hu": ["\u00e1ztat (pl. kendert)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ru", "primary": true}, "Maldivoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Insularo en Hinda Oceano Teritorio de Respubliko Maldivoj.", "translations": {"de": ["Malediven"], "bg": ["\u041c\u0430\u043b\u0434\u0438\u0432\u0438"], "en": ["Maldives"], "pl": ["Malediwy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato en la samnoma insularo kun \u0109efurbo Maleo. Respubliko Maldivoj. ISO-3166 kodo: MV.", "translations": {"nl": ["Maldiven", "Malediven"], "de": ["Malediven", "Republik Malediven"], "bg": ["\u041c\u0430\u043b\u0434\u0438\u0432\u0438"], "en": ["Maldives", "Republic of Maldives"], "pl": ["Malediwy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "maldiv", "primary": true}, "lakeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hejma servisto \u0109e ri\u0109uloj, ordinare portanta livreon.", "translations": {"be": ["\u043b\u0451\u043a\u0430\u0439"], "fr": ["laquais"], "en": ["servant", "footman", "flunkey", "lackey"], "nl": ["lakei"], "pt": ["lacaio"], "ru": ["\u043b\u0430\u043a\u0435\u0439"], "de": ["Lakai", "Diener in Livree"], "hu": ["lak\u00e1ly"], "br": ["lakez"], "es": ["lacayo"]}, "examples": [["\u015di estis sen kale\u015do, sen lakeoj, kaj vestita per siaj malbelaj vestoj", "C. Perrault, trad. P. Sarpy, Cindrulino, Rakontoj pri feinoj, Hachette, 1904"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Humila\u0109a homo sen memestimo.", "translations": {"be": ["\u043b\u0451\u043a\u0430\u0439", "\u0445\u0430\u043b\u0443\u0439", "\u043f\u0430\u0441\u043b\u0443\u0433\u0430\u0447"], "de": ["Kriecher", "unterw\u00fcrfiger Mensch"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lake", "primary": true}, "mezvo\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezalta parto de vo\u0109a sonamplekso, kies vibrado senti\u011das precipe en la laringo.", "translations": {"ru": ["\u0446\u0435\u043d\u0442\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0440\u0435\u0433\u0438\u0441\u0442\u0440 (\u0433\u043e\u043b\u043e\u0441\u0430)"], "fr": ["voix de gorge"], "hu": ["k\u00f6z\u00e9phang"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vo\u0109", "primary": false}, "kolimboformaj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la klaso birdoj (Gaviiformes).", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0433\u0430\u0440\u0430\u043f\u0430\u0434\u043e\u0431\u043d\u044b\u044f (\u0430\u0442\u0440\u0430\u0434)"], "fr": ["gaviiformes"], "nl": ["zeeduikers (orde)"], "ru": ["\u0433\u0430\u0433\u0430\u0440\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b\u0435", "\u0433\u0430\u0433\u0430\u0440\u043e\u0432\u044b\u0435"], "de": ["Seetaucher (Ordnung)"], "hu": ["b\u00fav\u00e1ralak\u00faak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kolimb", "primary": false}, "favorkori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u0432\u0456\u0446\u0446\u0430 \u0437 \u043f\u0440\u044b\u0445\u0456\u043b\u044c\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044e", "\u0441\u043f\u0440\u044b\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["avoir piti\u00e9 de", "avere piet\u00e0 de"], "nl": ["behartigen"], "fa": ["\u0631\u062d\u0645 \u06a9\u0631\u062f\u0646 (\u0628\u0647)"], "hu": ["sz\u00edvlel", "j\u00f3 sz\u00edvvel van ir\u00e1nta", "j\u00f3indulattal van ir\u00e1nta"]}, "examples": [["la Eternulo lumu al vi per Sia viza\u011do kaj favorkoru vin", "La Malnova Testamento, Nombroj 6:25"]], "subdefinitions": []}], "root": "kor", "primary": false}, "langeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elstara parto de komputila fenestro, facile alklakebla.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043a\u043b\u0430\u0434\u043a\u0430", "\u044f\u0437\u044b\u0447\u043e\u043a (\u0437\u0430\u043a\u043b\u0430\u0434\u043a\u0430)"], "fr": ["languette", "onglet"], "en": ["tab"], "nl": ["lipje"], "br": ["pempilh (stlenn.)"]}, "examples": [["Firefox estas kompakta versio de la programo Mozilo. \u011ci inkluzivas \u015dildon kontra\u016d \u015dprucfenestroj, Guglo-ser\u0109ejon kaj la eblon navigi per langetoj", "Marko Naoki LINS: Foliumiloj denove interbatalas, Monatojaro 2005, numero 1a, p. 17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "lang", "primary": false}, "senmanka": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kompleta, plena.", "translations": {"be": ["\u043f\u043e\u045e\u043d\u044b", "\u043a\u0430\u043c\u043f\u043b\u0435\u043a\u0442\u043d\u044b"], "fr": ["int\u00e9gral"], "nl": ["volkomen", "volmaakt"], "br": ["klok"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u043d\u044b\u0439", "\u043a\u043e\u043c\u043f\u043b\u0435\u043a\u0442\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["hi\u00e1nytalan"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sendifekta, tute bona, perfekta.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0437\u0443\u043f\u0440\u0435\u0447\u043d\u044b\u0439"], "be": ["\u0431\u0435\u0437\u0437\u0430\u0433\u0430\u043d\u043d\u044b", "\u0431\u0435\u0437\u0434\u0430\u043a\u043e\u0440\u043d\u044b"], "fr": ["irr\u00e9prochable", "parfait"], "br": ["hep mank"], "hu": ["kifog\u00e1stalan"]}, "examples": [["senmanka respondo", null], ["senmankaj rimoj, versoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mank", "primary": false}, "kariofilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Najloforma sekigita florbur\u011dono de kariofilujo, uzata kiel spico.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0432\u043e\u0437\u0434\u0438\u043a\u0430 (\u043f\u0440\u044f\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c)"], "fr": ["clou de girofle"], "en": ["clove"], "nl": ["kruidnagel"], "de": ["Nelke"], "tr": ["karanfil tanesi"], "hu": ["szegf\u0171szeg"], "br": ["tach-jenofl"], "pl": ["go\u017adzik"]}, "examples": [["dispremu l'ajlon kaj la kariofilojn", "rubulo, Fotostrioj en Esperanto, 2006-11-26"]], "subdefinitions": []}], "root": "kariofil", "primary": true}, "gapulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu emas gapi.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0435\u0432\u0430\u043a\u0430"], "fr": ["badaud"], "bg": ["\u0437\u044f\u043f\u0430\u0447"], "nl": ["gaper"], "pt": ["um boquiaberta"], "de": ["Gaffer"], "es": ["mir\u00f3n", "papanatas"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gap", "primary": false}, "Karolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo \u011dermandevena.", "translations": {"ru": ["\u041a\u0430\u0440\u043b", "\u041a\u0430\u0440\u043e\u043b\u044c", "\u0428\u0430\u0440\u043b\u044c", "\u0427\u0430\u0440\u043b\u044c\u0437"], "fr": ["Charles"], "nl": ["Karel"], "br": ["Charlez"], "de": ["Karl"], "it": ["Carlo"], "hu": ["K\u00e1roly"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Karol", "primary": true}, "nigraflugila mevo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de mevo.", "translations": {"en": ["laughing gull", "Larus atricilla"], "sv": ["sotvingad m\u00e5s"], "pl": ["mewa karaibska"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mev", "primary": false}, "gambito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Taktiko en \u015dakludo, dum kiu oni oferas komence figuron por akiri per tio favoran situacion.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043c\u0431\u0456\u0442"], "fr": ["gambit"], "nl": ["gambiet"], "pt": ["gambito"], "ru": ["\u0433\u0430\u043c\u0431\u0438\u0442"], "ca": ["gambit"], "de": ["Gambit"], "hu": ["gyalog\u00e1ldozat"], "es": ["gambito"], "pl": ["gambit"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gambit", "primary": true}, "diplomatiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u043f\u043b\u044f\u043c\u0430\u0442"], "fr": ["diplomate (subst.)"], "en": ["diplomat"], "pl": ["dyplomata"], "de": ["Diplomat"], "es": ["diplom\u00e1tico"], "hu": ["diplomata"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "diplomati", "primary": false}, "sendoloriga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Foriganta la doloron.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u044f\u0437\u0431\u043e\u043b\u044c\u0432\u0430\u044e\u0447\u044b", "\u0431\u043e\u043b\u0435\u0441\u0443\u0446\u0456\u0448\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["analg\u00e9sique (adj.)", "calmant (la douleur)"], "en": ["analgesic"], "nl": ["pijnstillend"], "ru": ["\u043e\u0431\u0435\u0437\u0431\u043e\u043b\u0438\u0432\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439", "\u0431\u043e\u043b\u0435\u0443\u0442\u043e\u043b\u044f\u044e\u0449\u0438\u0439"], "de": ["schmerzlindernd", "schmerzstillend"], "it": ["analgesico (agg.)"], "hu": ["f\u00e1jdalomcsillap\u00edt\u00f3", "f\u00e1jdalmat enyh\u00edt\u0151"], "pl": ["przeciwb\u00f3lowy", "znieczulaj\u0105cy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dolor", "primary": false}, "kvoto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Proporcia parto de tuto, kiun oni devas doni, pagi a\u016d kiun oni rajtas preni, ricevi.", "translations": {"be": ["\u043a\u0432\u043e\u0442\u0430", "\u0434\u043e\u043b\u044f", "\u043f\u0430\u0439"], "en": ["quota", "share"], "nl": ["quotum"], "pt": ["cota (parcela)", "quota (parcela)"], "ru": ["\u043a\u0432\u043e\u0442\u0430", "\u0434\u043e\u043b\u044f", "\u043f\u0430\u0439"], "de": ["Quote", "Anteil", "Kontingent"], "hu": ["h\u00e1nyad", "kv\u00f3ta", "r\u00e9szesed\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kvot", "primary": true}, "sumoisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Luktisto de sumoo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u043c\u0430\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["lutteur de sumo"], "fa": ["\u0633\u0648\u0645\u0648\u06a9\u0627\u0631", "\u06a9\u0634\u062a\u06cc\u200c\u06af\u06cc\u0631 \u0633\u0648\u0645\u0648"], "ru": ["\u0441\u0443\u043c\u043e\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Sumo-Ringer"], "it": ["lottatore di sumo"], "hu": ["szum\u00f3s", "szumotori"]}, "examples": [["li jam demonstris 33 el la 82 sumoteknikoj, per kio li superas \u0109iujn ceterajn nun luktantajn sumoistojn", "Mjagmar Altanceceg: Mongolaj luktistoj en Sumoo, La Revuo Orienta, jaro 2002a, numero 1a (972a), p. 19a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sumo", "primary": false}, "Somera Olimpiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Olimpiko de sportoj arenaj a\u016d en\u0109ambraj okazanta \u0109iun kvaran jaron ekde 1896.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0435\u0442\u043d\u044f\u044f \u043e\u043b\u0438\u043c\u043f\u0438\u0430\u0434\u0430", "\u043b\u0435\u0442\u043d\u0438\u0435 \u043e\u043b\u0438\u043c\u043f\u0438\u0439\u0441\u043a\u0438\u0435 \u0438\u0433\u0440\u044b"], "fr": ["Jeux olympiques d'\u00e9t\u00e9"], "nl": ["Olympische zomerspelen"], "fa": ["\u0628\u0627\u0632\u06cc\u200c\u0647\u0627\u06cc \u0627\u0644\u0645\u067e\u06cc\u06a9 \u062a\u0627\u0628\u0633\u062a\u0627\u0646\u06cc"], "de": ["Olympiade (Sommerspiele)"], "pl": ["olimpiada letnia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Olimpik", "primary": false}, "Kasiopeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nord-hemisfera stelfiguro (Cassiopeia).", "translations": {"fr": ["Cassiop\u00e9e"], "en": ["Cassiopeia"], "es": ["Casiopea"], "de": ["Cassiopeia"], "it": ["Cassiopea"], "pl": ["Kasiopea"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En la helena mito, vantema nimfo, patrino de Andromedo, tranformita en la samnoma stelaro.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Kasiope", "primary": true}, "\u015delko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rimeno, ordinare elasta, kiun oni metas baltee sur \u0109iu \u015dultro por porti vestojn, kutime pantalonon.", "translations": {"el": ["\u03c4\u03b9\u03c1\u03ac\u03bd\u03c4\u03b5\u03c2"], "fr": ["bretelle"], "en": ["suspenders"], "nl": ["bretel"], "pt": ["suspens\u00f3rios"], "be": ["\u043f\u0430\u0434\u0446\u044f\u0436\u043a\u0456", "\u0448\u043b\u0435\u0439\u043a\u0456"], "ca": ["el\u00e0stics"], "de": ["Hosentr\u00e4ger"], "sv": ["h\u00e4ngslen"], "hu": ["nadr\u00e1gtart\u00f3"], "it": ["bretelle"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0442\u044f\u0436\u043a\u0438", "\u043f\u043e\u043c\u043e\u0447\u0438"], "es": ["tirantes"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La\u016d plivastigo de signifo, afero kiu estas \u015delkoforma.", "translations": {}, "examples": [["\u015celkoj de la pistolingo; \u015delkozono por montogrimpado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015delk", "primary": true}, "oblikv(ir)i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Iri la\u016d oblikva direkto.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0441\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["obliquer"], "nl": ["schuin lopen"], "hu": ["ferd\u00e9n megy", "ferd\u00e9n halad"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "oblikv", "primary": false}, "ekskrecio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Funkcio, per kiu la neutilaj (sekreciitaj) resta\u0135oj de la animalo estas eligataj el la korpo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0434\u0435\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["excr\u00e9tion"], "en": ["excretion"], "pt": ["excre\u00e7\u00e3o"], "de": ["Ausscheidung", "Absonderung"], "hu": ["kiv\u00e1laszt\u00e1s (exkr\u00e9ci\u00f3)", "exkr\u00e9ci\u00f3"], "pl": ["wydzielanie", "wydalanie"], "es": ["excreci\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekskreci", "primary": true}, "fotografarto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arto fotografi kaj \u0109iuj kun \u011di ligitaj laboroj.", "translations": {"be": ["\u0444\u043e\u0442\u0430\u043c\u0430\u0441\u0442\u0430\u0446\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["photographie (art)"], "en": ["photography"], "nl": ["fotografie"], "ru": ["\u0444\u043e\u0442\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u044f", "\u0444\u043e\u0442\u043e\u0438\u0441\u043a\u0443\u0441\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Fotografie", "Photographie"], "hu": ["f\u00e9nyk\u00e9p\u00e9szet", "fot\u00f3gr\u00e1fia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fotograf", "primary": false}, "ekskrecii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Eligi kiel ekskrecion.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0434\u0435\u043b\u044f\u0442\u044c", "\u0438\u0437\u0432\u0435\u0440\u0433\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["excr\u00e9ter"], "en": ["excrete"], "de": ["ausscheiden", "absondern"], "hu": ["kiv\u00e1laszt (v\u00e1lad\u00e9kot)"], "es": ["excretar"], "pl": ["wydziela\u0107", "wydala\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekskreci", "primary": false}, "jelpi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Akute ekbleki, kiel hundeto, \u015dakalo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0438\u0437\u0436\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["japper"], "en": ["yelp"], "pt": ["cainhar", "ganir", "uivar (chorosamente)", "chorar (uivando)"], "be": ["\u0441\u043a\u0430\u0432\u044b\u0442\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u0456\u0448\u0447\u0430\u0446\u044c"], "de": ["bellen", "kl\u00e4ffen"], "it": ["uggiolare", "guaire"], "pl": ["ujada\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Kria\u0109i per akuta vo\u0109o, ordinare pro kolero.", "translations": {}, "examples": [["\u015di jelpis kaj hurlis, kio forte ekscitis la mastrinon", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 83a, p. 45a"]], "subdefinitions": []}], "root": "jelp", "primary": true}, "superfali": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u043f\u0430\u0434\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["s'abattre (sur qn)", "assaillir", "attaquer"], "nl": ["aanvallen", "overvallen"], "ru": ["\u043d\u0430\u043f\u0430\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u043f\u0430\u0441\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u0432\u0430\u043b\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "pl": ["spada\u0107 na", "napada\u0107 na"], "hu": ["rajta\u00fct", "megt\u00e1mad"]}, "examples": [["teruro superfalos lin kiel akvo", "La Malnova TestamentoIjob 27:20"], ["dum la bovoj estis plugantaj superfalis ilin la \u015cebaanoj, kaj forprenis ilin", "La Malnova TestamentoIjob 1:15"]], "subdefinitions": []}], "root": "fal", "primary": false}, "ekskrecia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta a\u016d servanta al ekskrecio.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0434\u0435\u043b\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0432\u044b\u0432\u043e\u0434\u043d\u043e\u0439", "\u044d\u043a\u0441\u043a\u0440\u0435\u0442\u043e\u0440\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["excr\u00e9toire"], "en": ["excretal"], "de": ["ausscheidend", "absondernd", "exkretorisch"], "hu": ["exkr\u00e9ci\u00f3s", "v\u00e1lad\u00e9k-", "kiv\u00e1laszt\u00e1si"], "pl": ["wydalniczy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekskreci", "primary": false}, "potfarado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Farado de potoj. Precipe per formado kaj bakado de argilo.", "translations": {"nl": ["pottenbakkerskunst"], "pl": ["garncarstwo"]}, "examples": [["Somere estas organizataj tie \"someraj lernejoj de potfarado\".", "Podla\u0125ia Vojevodio kaj Bjalistoko"], ["Potfarado estas tradicia metio en Bhaktapur.", "Sakari Kauppinen, Voja\u011doj al la mondo - Nepalo Placo de potistoj en Bhaktapur"]], "subdefinitions": []}], "root": "pot", "primary": false}, "vortgrupo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sinsekvo de vortoj, kiuj konsistigas gramatikan a\u016d sencan tuton.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u043e\u0432\u043e\u0441\u043e\u0447\u0435\u0442\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u0441\u0438\u043d\u0442\u0430\u0433\u043c\u0430"], "fr": ["groupe de mots", "syntagme"], "de": ["Wortgruppe"], "en": ["phrase"], "hu": ["sz\u00f3csoport", "szintagma"]}, "examples": [["\u00abanka\u016d mi\u00bb kaj \u00abpor la situacio\u00bb estas vortgrupoj", "P. Levy, Re: There is no Esperanto Dialect, soc.culture.esperanto, 2001-11-30"]], "subdefinitions": []}], "root": "grup", "primary": false}, "harpalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio karabedoj (Harpalus).", "translations": {"de": ["Schnelll\u00e4ufer"], "pt": ["carab\u00eddeo"], "hu": ["f\u00e9mfut\u00f3", "futrinka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "harpal", "primary": true}, "renkonti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Trovi iun irante kontra\u016ddirekte al li.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0441\u0442\u0440\u0430\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u0443\u0441\u0442\u0440\u044d\u0446\u044c", "\u0441\u043f\u0430\u0442\u043a\u0430\u0446\u044c"], "en": ["encounter"], "nl": ["ontmoeten", "tegenkomen"], "pt": ["encontrar(-se) com"], "ru": ["\u0432\u0441\u0442\u0440\u0435\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u0432\u0441\u0442\u0440\u0435\u0447\u0430\u0442\u044c"], "de": ["treffen"], "hu": ["tal\u00e1lkozik"], "cs": ["potkat"]}, "examples": [["hiera\u016d mi renkontis vian filon", "Z"], ["renkonte al li iras virino", "Z"], ["la unua renkontita bubo rigardas ilin de alte", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kunpu\u015di\u011di kun iu a\u016d io, ektu\u015degi iun a\u016d ion.", "translations": {"de": ["treffen auf"], "hu": ["nekimegy"]}, "examples": [["la \u015dipo renkontis \u015dtonegon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Trovi, ricevi, sperti iun okaza\u0135on.", "translations": {"de": ["erfahren"], "hu": ["tal\u00e1l", "kap", "r\u00e9szes\u00fcl"]}, "examples": [["oni ne renkontas en tiu libro la necesan unuecon", null], ["la unua objekto, kiun renkontis lia rigardo, estis la gasto", "B"], ["la pioniroj de novaj ideoj renkontas plej ofte mokon", "Z"], ["renkonti malfacila\u0135ojn, plenan fiaskon", "Z"], ["renkonti atenton, aprobon, simpation \u0109e iu", null], ["liaj klopodoj ne \u0109iam renkontis bonan komprenon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Opinii iamaniere pri iu a\u016d io, rigardi el ia vidpunkto.", "translations": {"de": ["finden"], "hu": ["fogad"]}, "examples": [["la publiko renkontis tiun ideon kun malkonfido", "Z"], ["multe ni jam devis suferi de tiu malvasta pse\u016ddopatriotismo, kun kiu diversaj personoj renkontis nian aferon", "Z"], ["ili malamike renkontas nian aferon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "renkont", "primary": true}, "plafono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Horizontala a\u016d kurba surfaco, formanta la supran internan parton de \u0109ambro, galerio a\u016d alia konstrua\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u043e\u043b\u044c"], "fr": ["plafond"], "en": ["ceiling"], "nl": ["plafond"], "pt": ["teto"], "ru": ["\u043f\u043e\u0442\u043e\u043b\u043e\u043a"], "de": ["Decke"], "sv": ["(inner)tak"], "hu": ["mennyezet", "plafon"], "cs": ["strop"], "es": ["techo"]}, "examples": [["lampo, pendanta de la plafono, brulis", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, la porcio da glacia\u0135o"], ["La longorelaj vespertoj volonte dormas inter la ligna plafono kaj ardeza tegmento de katolika pre\u011dejo", "Marjorie Boulton, Vesproj por vespertoj, Monato, jaro 1997a, numero 8a, p. 30a"]], "subdefinitions": []}], "root": "plafon", "primary": true}, "roverso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Refaldo flanke de jaka a\u016d alivesta kolumo.", "translations": {"fr": ["revers de col"]}, "examples": [["Edward fiere portis sur sia roverso oran insignon de krokodilo", "-, \u0108efa esperanta krokodilo..., Starto 1999:2 (187)"], ["svelta \u0109asisto pa\u015dis malsupren sur la deklivo de la monteto, en griza kamizolo kun verdaj roversoj, en \u011disgenuaj botoj, kun sinjoreca \u0109asista ekipa\u0135o", "K. Miksz\u00e1th, trad. J. Horvath, Makulo tre nigra, Inko, 2002"]], "subdefinitions": []}], "root": "rovers", "primary": true}, "racionalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Racionala nombro.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0446\u044b\u044f\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b \u043b\u0456\u043a"], "fr": ["nombre rationnel"], "en": ["rational number"], "nl": ["rationeel getal"], "ru": ["\u0440\u0430\u0446\u0438\u043e\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u0447\u0438\u0441\u043b\u043e"], "de": ["rationale Zahl"], "sv": ["rationellt tal"], "hu": ["racion\u00e1lis sz\u00e1m"], "pl": ["liczba wymierna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "racional", "primary": false}, "racionala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0446\u044b\u044f\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["rationnel"], "en": ["rational"], "nl": ["rationeel"], "pt": ["racional"], "ru": ["\u0440\u0430\u0446\u0438\u043e\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["rational"], "sv": ["rationell"], "hu": ["racion\u00e1lis"], "pl": ["wymierny"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri nombro) Estanta kvociento de du entjeroj.", "translations": {}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": []}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Racia.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "racional", "primary": true}, "bankedo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komuna ceremonia man\u011do kun multaj partoprenantoj (por festi a\u016d honori ion, ofte kun festparoladoj ks).", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043d\u043a\u0435\u0442"], "fr": ["banquet"], "en": ["banquet"], "nl": ["banket"], "ru": ["\u0431\u0430\u043d\u043a\u0435\u0442"], "de": ["Bankett"], "hu": ["bankett", "d\u00edszvacsora"], "es": ["banquete"], "pl": ["bankiet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "banked", "primary": true}, "sekto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro da personoj ali\u011dintaj al aparta bran\u0109o de doktrino religia a\u016d filozofia.", "translations": {"be": ["\u0441\u044d\u043a\u0442\u0430"], "fr": ["secte"], "en": ["sect"], "nl": ["sekte"], "ru": ["\u0441\u0435\u043a\u0442\u0430"], "de": ["Sekte"], "it": ["setta"], "hu": ["szekta"], "sk": ["sekta"], "fa": ["\u0641\u0631\u0642\u0647"], "sv": ["sekt"], "es": ["secta"]}, "examples": [["sed levi\u011dis iuj kredantoj el la sekto de la Fariseoj, dirante", "La Nova Testamento, &Ago 15:5"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Grupa\u0109o kun propraj, sinapartigaj moroj.", "translations": {}, "examples": [["la movado ne estas sekto, \u011di estas filozofia movado, kiu adoras Kri\u015dnon, nur tion!", "Bob Felby, Ne tiom dan\u011dera, Monato, jaro 1999a, numero 12a, p. 4a"], ["la fiziokratoj estas rigardataj e\u0109 kiel sekto, \u0109ar ili estis tre firme ligitaj al sia gvidanto Quesnay", "Bo Sandelin, Anta\u016dmerkantilisma ekonomia pensado, Monato, jaro 2001a, numero 2a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sekt", "primary": true}, "kanistro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ferlada fermebla skatolo por teni teon ks.", "translations": {"pl": ["kanister", "puszka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pl": ["kanister", "bak", "zbiornik paliwa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kanistr", "primary": true}, "adulta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adultanta.", "translations": {"fr": ["adult\u00e8re (adj.)", "adult\u00e9rin", "infid\u00e9le (envers son conjoint)"], "en": ["adulterous"], "sv": ["otrogen"]}, "examples": [["vi konstruis tiom da grandiozaj temploj kaj statuoj honore al dioj malbonaj, ven\u011demaj, adultaj kaj falsaj", "H. Sienkiewicz trad. L. Zamenhof Quo vadis?\u0109ap. 39"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rilata al adulto.", "translations": {}, "examples": [["por mia sento estus ja inkub' // e\u0109 son\u011de la adulta am-amuzo", "P. PeneterSekretaj SonetojLI"], ["vi devigos Beatricon esti \u0109iame nur via nele\u011da kunku\u015dantino, kaj Ma\u016dricon, nur adulta infano", "H. Vallienne \u0108u li?\u0109ap. 11"]], "subdefinitions": []}], "root": "adult", "primary": false}, "adulto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago adulti.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u043f\u0440\u0443\u0436\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u0438\u0437\u043c\u0435\u043d\u0430", "\u043f\u0440\u0435\u043b\u044e\u0431\u043e\u0434\u0435\u044f\u043d\u0438\u0435", "\u0430\u0434\u044e\u043b\u044c\u0442\u0435\u0440"], "fr": ["adult\u00e8re (acte)", "cocufiage", "infid\u00e9lit\u00e9 (envers son conjoint)", "tromperie (envers son conjoint)"], "en": ["adultery"], "de": ["Ehebruch"], "tr": ["z\u00eena"], "sv": ["\u00e4ktenskapsbrott"]}, "examples": [["Mi levos la randojn de viaj vestoj \u011dis via viza\u011do, kaj montri\u011dos via hontinda\u0135o, via adulto, via voluptegeco, viaj mal\u0109astaj pensoj", "La Malnova TestamentoJeremia 13:27"], ["la skribistoj kaj Fariseoj alkondukis virinon, kaptitan en adulto", "La Nova TestamentoS. Johano 8:3"], ["li kontestis la dian devenon de la persaj re\u011doj, asertante, ke iliaj patrinoj per la dia deveno intencas nur ka\u015di siajn adultojn", "Satiraj rakontojPythagoras"]], "subdefinitions": []}], "root": "adult", "primary": false}, "kofero": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: PIV2 proponas la nomon lavsonio kiel esperantigon de la scienca nomo."], "primary definition": "Dornarbeto kreskanta en Nordafriko kaj regionoj de tropika Azio, kun maldensa foliaro kaj tre malgrandaj florpanikloj, el kies folioj oni faras henaon, sola specio de sia genro en familio litrumacoj (Lawsonia inermis).", "translations": {"fa": ["\u062d\u0646\u0627 (\u062f\u0631\u062e\u062a\u0686\u0647)"], "fr": ["henn\u00e9 (arbre)"]}, "examples": [["viaj kreska\u0135oj estas paradizo de granatoj kun multevaloraj fruktoj, plena de koferoj", "La Malnova Testamento, Alta Kanto 4:13"]], "subdefinitions": []}], "root": "kofer", "primary": true}, "adulti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Rompi la geedzan fidelecon per seksa rilato kun alia persono.", "translations": {"be": ["\u0437\u0434\u0440\u0430\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c (\u043c\u0443\u0436\u0443 \u0446\u0456 \u0436\u043e\u043d\u0446\u044b)", "\u043f\u0430\u0440\u0443\u0448\u0430\u0446\u044c \u0448\u043b\u044e\u0431\u043d\u0443\u044e \u0432\u0435\u0440\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["commettre l'adult\u00e8re", "cocufier son conjoint", "faire cocu son conjoint", "tromper son conjoint"], "en": ["commit adultery"], "nl": ["overspel plegen"], "pt": ["cometer adult\u00e9rio"], "ru": ["\u0438\u0437\u043c\u0435\u043d\u044f\u0442\u044c (\u0441\u0443\u043f\u0440\u0443\u0433\u0443)", "\u043d\u0430\u0440\u0443\u0448\u0430\u0442\u044c \u0441\u0443\u043f\u0440\u0443\u0436\u0435\u0441\u043a\u0443\u044e \u0432\u0435\u0440\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Ehebruch begehen", "ehebrechen"], "tr": ["z\u00eena yapmak"], "sv": ["vara otrogen", "beg\u00e5 \u00e4ktenskapsbrott"], "hu": ["h\u0171tlenkedik", "h\u00e1zass\u00e1gt\u00f6r\u00e9st k\u00f6vet el"], "sk": ["cudzolo\u017ei\u0165"], "br": ["avoultri\u00f1"], "es": ["cometer adulterio"]}, "examples": [["ne adultu", "La Malnova TestamentoEliro 20:14"], ["se iu adultis kun la edzino de sia proksimulo, estu mortigitaj la adultinto kaj la adultintino", "La Malnova TestamentoLevidoj 20:10"], ["kiu rigardas virinon, por deziri \u015din, jam adultis je \u015di en sia koro", "La Nova TestamentoS. Mateo 5:27"]], "subdefinitions": []}], "root": "adult", "primary": true}, "bantuko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda sorba tuko uzata por sekigi la korpon post banado a\u016d lavado.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0430\u043d\u043d\u043e\u0435 \u043f\u043e\u043b\u043e\u0442\u0435\u043d\u0446\u0435"], "fr": ["serviette de bain"], "en": ["towel"], "nl": ["handdoek", "badhanddoek"], "ca": ["tovallola"], "de": ["Badetuch", "Handtuch"], "it": ["telo da bagno", "asciugamano (telo da bagno)"], "hu": ["flanelt\u00f6r\u00fclk\u00f6z\u0151", "f\u00fcrd\u0151leped\u0151"], "bg": ["\u043a\u044a\u0440\u043f\u0430", "\u0445\u0430\u0432\u043b\u0438\u044f"], "pl": ["r\u0119cznik k\u0105pielowy"], "es": ["toalla"]}, "examples": [["tualetrobo el maldika blua \u015dtofo, tenata kune \u0109e la zono per bantuko", "Voja\u011dimpresoj, \u0109e Lev Tolstoj en Jasnaja Poljana"]], "subdefinitions": []}], "root": "tuk", "primary": false}, "komatuloj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la filumo e\u0125inodermoj (Comatulida).", "translations": {"fr": ["comatules"], "de": ["Federsterne"], "en": ["feather star"], "pt": ["equinodermos", "com\u00e1tulas"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "komatul", "primary": true}, "himno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kanta\u0135o kaj precipe ties teksto por honori Dion, dia\u0135on, heroon, idealon a\u016d similan.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u043c\u043d"], "fr": ["hymne"], "nl": ["hymne"], "pt": ["hino"], "el": ["\u03cd\u03bc\u03bd\u03bf\u03c2"], "de": ["Hymne", "Hymnus", "Lobgesang", "Loblied"], "it": ["inno"], "hu": ["himnusz"], "es": ["himno"], "cs": ["hymna"], "ru": ["\u0433\u0438\u043c\u043d"], "sv": ["hymn"], "pl": ["hymn"]}, "examples": [["\u011di estas nia himno en muziko de la svedo Adelsk\u00f6ld", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "himn", "primary": true}, "fakultato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la diversaj fakoj de universitato.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u043a\u0443\u043b\u044c\u0442\u044d\u0442"], "fr": ["facult\u00e9 (d'une universit\u00e9)"], "en": ["faculty"], "nl": ["faculteit"], "pt": ["faculdade"], "ru": ["\u0444\u0430\u043a\u0443\u043b\u044c\u0442\u0435\u0442"], "de": ["Fachbereich", "Fakultas", "Fakult\u00e4t"], "hu": ["kar (egyetemi)", "fakult\u00e1s"], "es": ["facultad"], "pl": ["fakultet", "wydzia\u0142"]}, "examples": [["la fakultatoj beletra, scienca, jura, medicina", null], ["lernolibroj uzataj en katolikaj seminarioj kaj teologiaj fakultatoj", "David Castellano: Vatikano rebatas (2), Monato jaro 2001a, numero 2a, p. 4a"]], "subdefinitions": []}], "root": "fakultat", "primary": true}, "pere de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Per la helpo de, per la intera agado de.", "translations": {"fr": ["au moyen de", "par l'interm\u00e9diaire de"], "hu": ["\u00e1ltal", "r\u00e9v\u00e9n", "k\u00f6zvet\u00edt\u00e9s\u00e9vel"]}, "examples": [["interparoli pere de interpretisto", null], ["oni evoluigas la sistemon DLT por ma\u015dintradukado pere de la uzo de Esperanto kiel interlingvo", "John Wells, ni vivas en historia momento, Esperanto, jaro 1988a, numero 9a (993a), p. 143a"]], "subdefinitions": []}], "root": "per", "primary": false}, "satanismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kultado, adorado de satano.", "translations": {"fr": ["satanisme"]}, "examples": [["\u0109i-okaze majstro Christoforo vendis sian animon al la Satano, do, li uzas satanismon", "Satiraj rakontoj, Supersti\u0109o"]], "subdefinitions": []}], "root": "satan", "primary": false}, "dra\u015dado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago dra\u015di.", "translations": {"pl": ["m\u0142ocka", "om\u0142ot"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dra\u015d", "primary": false}, "\u011disosta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plene penetrita de ideo, konvikita sen hezito a\u016d cedemo.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0431\u0435\u0436\u0434\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0434\u043e \u043c\u043e\u0437\u0433\u0430 \u043a\u043e\u0441\u0442\u0435\u0439"], "fr": ["convaincu (s\u00fbr de son fait)", "radical"], "en": ["to the bone"], "nl": ["overtuigd", "radicaal"], "it": ["irriducibile", "fino al midollo (inveterato)", "convinto (irriducibile)", "inveterato (ostinato sino in fondo)", "acerrimo", "incallito", "viscerale (fig.)"]}, "examples": [["\u011disostaj sennaciuloj, t.e. homoj nun ne ekzistantaj", "Vortoj de k-do Lanti, Esperanto estas la plej malfacile ellernebla lingvo"], ["\u011disosta esperantisto eniras televidil-vendejon kaj demandas: \u0108u estas \u0109e Vi koloraj televidiloj?", "M. Zdankowski Re: Anekdoto de l'tago soc.culture.esperanto, 1999-03-29"]], "subdefinitions": []}], "root": "ost", "primary": false}, "disdegni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Videble malestimi iun a\u016d ion, rigardante \u011din senvalora, neatentinda.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u043d\u0435\u0431\u0440\u0435\u0433\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u043d\u043e\u0441\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f \u0441\u0432\u044b\u0441\u043e\u043a\u0430", "\u043f\u0440\u0435\u0437\u0438\u0440\u0430\u0442\u044c", "\u0433\u043d\u0443\u0448\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["d\u00e9daigner", "m\u00e9sestimer"], "nl": ["misprijzen (werkw.)"], "pt": ["desdenhar", "desprezar"], "es": ["desde\u00f1ar", "desestimar"], "hu": ["megvet", "len\u00e9z"]}, "examples": [["li estas amanto disdegnata", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 1a, \u0109apitro 23a, p. 166a"], ["a\u016d iu grupeto prave disdegnas alian okupon kaj tute nature venas al filozofio", "Platono, trad. Donald Broadribb, La Respubliko, jaro 1993a"]], "subdefinitions": []}], "root": "disdegn", "primary": true}, "disdegno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sinteno, kiu sentigas ke iu a\u016d io estas neinda, malestiminda.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u043d\u0435\u0431\u0440\u0435\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u0440\u0435\u0437\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["d\u00e9dain", "m\u00e9sestime"], "nl": ["misprijzen (naamw.)"], "es": ["desd\u00e9n", "desestimo"], "hu": ["megvet\u00e9s", "len\u00e9z\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "disdegn", "primary": false}, "heroino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ina heroo.", "translations": {"fr": ["h\u00e9ro\u00efne (h\u00e9ros f\u00e9minin)"], "en": ["heroine"], "nl": ["heldin"], "de": ["Heldin"], "it": ["eroina (eroe femminile)"], "pl": ["bohaterka"], "hu": ["h\u0151sn\u0151"]}, "examples": [["orhara heroino de nordaj legendoj", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: La vorto estas konfuzebla kun heroino, ina heroo."], "primary definition": "Kontra\u016ddolora substanco sintezata el morfino, tre dependiga drogo.", "translations": {"fr": ["h\u00e9ro\u00efne (substance)"], "de": ["Heroin"], "pt": ["hero\u00edna (droga)"], "bg": ["\u0445\u0435\u0440\u043e\u0438\u043d"], "it": ["eroina (droga)"]}, "examples": [["la kvaza\u016darmeo regis la landliman zonon kaj uzis \u011din anka\u016d por eksporti kokainon kaj heroinon al Usono", "H. Calvo Ospina, trad. V. Lutermano, \u0108e la limoj de la Plano Kolombio, Le Monde diplomatique, 2005-02"]], "subdefinitions": []}], "root": "hero", "primary": false}, "bur\u011donbrasiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Varia\u0135o de \u011dardenbrasiko (Brassica oleracea var. gemmifera), kun man\u011deblaj bur\u011donoj.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0440\u044e\u0441\u0441\u0435\u043b\u044c\u0441\u043a\u0430\u044f \u043a\u0430\u043f\u0443\u0441\u0442\u0430"], "fr": ["chou de Bruxelles"], "en": ["Brussels sprout"], "nl": ["spruitje"], "de": ["Rosenkohl"], "sv": ["brysselk\u00e5l"], "hu": ["bimb\u00f3skel", "r\u00f3zsakel"], "br": ["kaol-Brusel"], "pl": ["brukselka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "brasik", "primary": false}, "digestebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tia kiun oni povas digesti.", "translations": {"nl": ["verteerbaar"], "pl": ["strawny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "digest", "primary": false}, "olivo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frukto el olivarbo, kiun oni man\u011das preparitan kaj kiu liveras bonegan oleon.", "translations": {"el": ["\u03b5\u03bb\u03b1\u03b9\u03ac"], "fr": ["olive"], "en": ["olive"], "nl": ["olijf"], "pt": ["azeitona", "oliva"], "be": ["\u0430\u043b\u0456\u045e\u043a\u0430", "\u043c\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u043d\u0430 (\u043f\u043b\u043e\u0434)"], "de": ["Olive"], "tr": ["zeytin"], "sv": ["oliv"], "hu": ["olajbogy\u00f3"], "fa": ["\u0632\u06cc\u062a\u0648\u0646"], "br": ["olivezenn (frouezhenn)"], "ru": ["\u043e\u043b\u0438\u0432\u0430", "\u043e\u043b\u0438\u0432\u043a\u0430", "\u043c\u0430\u0441\u043b\u0438\u043d\u0430"], "pl": ["oliwka"], "he": ["\u05d6\u05d9\u05ea"]}, "examples": [["olivkolora jupo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "oliv", "primary": true}, "konduto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maniero, la\u016d kiu oni kondutas.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0432\u043e\u0434\u0437\u0456\u043d\u044b"], "fr": ["conduite (comportement)", "attitude (comportement)", "comportement", "fa\u00e7ons (comportement)", "mani\u00e8res (comportement)"], "en": ["behavior", "conduct", "deportment", "manners"], "nl": ["gedrag"], "ru": ["\u043f\u043e\u0432\u0435\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "ca": ["comportament"], "de": ["Benehmen", "F\u00fchrung", "Manieren"], "es": ["comportamiento"]}, "examples": [["havi bonan konduton", null], ["\u015dan\u011di sian konduton", null], ["malbonkonduta", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kondut", "primary": false}, "duobla kasedo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kasedo \u015dargebla per du plakoj a\u016d platfilmoj.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kased", "primary": false}, "konduti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Agi iamaniere en siaj rilatoj kun aliaj homoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0432\u043e\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c \u0441\u044f\u0431\u0435"], "fr": ["se conduire (se comporter)", "se comporter", "agir (se comporter)"], "en": ["conduct oneself", "behave"], "nl": ["zich gedragen"], "pt": ["comportar-se", "proceder", "haver-se", "portar-se", "conduzir-se", "agir"], "ru": ["\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 \u0441\u0435\u0431\u044f"], "ca": ["comportar-se", "captenir-se", "portar-se"], "de": ["sich benehmen", "sich f\u00fchren"], "cs": ["chovat se"], "es": ["portarse", "comportarse"]}, "examples": [["konduti bone, malbone, neripro\u0109inde, glore", null], ["konduti kolere, afable, malame kontra\u016d iu", null], ["li kondutis \u0109iam \u011dentile al mi", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kondut", "primary": true}, "panjo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karesvorto por patrino.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u043c\u0430", "\u043c\u0430\u043c\u043e\u0447\u043a\u0430", "\u043c\u0430\u043c\u0435\u043d\u044c\u043a\u0430"], "fr": ["maman"]}, "examples": [["panjo! \u2015 \u015di diris, \u0109irka\u016dprenante la kolon de la patrino", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "nj", "primary": false}, "kilometro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezurunuo de longo, egala al mil metroj; simb. km.", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u043b\u0430\u043c\u044d\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["kilom\u00e8tre"], "bg": ["\u043a\u0438\u043b\u043e\u043c\u0435\u0442\u044a\u0440"], "nl": ["kilometer"], "ru": ["\u043a\u0438\u043b\u043e\u043c\u0435\u0442\u0440"], "ca": ["quil\u00f2metre", "kil\u00f2metre"], "de": ["Kilometer"], "hu": ["kilom\u00e9ter"], "fa": ["\u06a9\u06cc\u0644\u0648\u0645\u062a\u0631"], "en": ["kilometer"], "es": ["kil\u00f3metro"]}, "examples": [["tiu \u0109i rivero havas ducent kilometrojn da longo", "Fundamento de EsperantoEkzercaro, \u00a7 32"]], "subdefinitions": []}], "root": "kilometr", "primary": true}, "priinstrua": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Koncernanta instruadon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0434\u0430\u0433\u043e\u0433\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["didactique", "p\u00e9dagogique"], "nl": ["didactisch"], "pt": ["pedag\u00f3gico"], "be": ["\u0430\u0434\u0443\u043a\u0430\u0446\u044b\u0439\u043d\u044b", "\u043d\u0430\u0432\u0443\u0447\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "de": ["didaktisch"], "hu": ["tan\u00edt\u00e1si", "oktat\u00e1si", "didaktikai"], "pl": ["instrukta\u017cowy", "kszta\u0142c\u0105cy"]}, "examples": [["priinstrua metodo, programo", null], ["priinstrua se\u011do", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "instru", "primary": false}, "solvado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago solvi.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0448\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["solution (action)", "dissolution (action)", "r\u00e9solution (action)"], "hu": ["old\u00e1s"], "ru": ["\u0440\u0435\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435)"]}, "examples": [["tiuj \u0109i metodoj estas uzataj por solvado de medio-protektaj problemoj", "Voja\u011do en Esperanto-landoAndr\u00e1s Lukacs Aplikata Geofizikoleciono 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "solv", "primary": false}, "nuna": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Estanta nun, okazanta nun.", "translations": {"be": ["\u0446\u044f\u043f\u0435\u0440\u0430\u0448\u043d\u0456"], "fr": ["actuel", "pr\u00e9sent (actuel)"], "nl": ["huidig", "tegenwoordig"], "pt": ["a(c)tual"], "el": ["\u03c3\u03cd\u03b3\u03c7\u03c1\u03bf\u03bd\u03bf\u03c2"], "de": ["jetzig", "derzeitig"], "sv": ["nuvarande"], "hu": ["mostani", "jelenlegi"], "es": ["actual"], "br": ["a-vrema\u00f1"], "fi": ["nykyinen"], "ru": ["\u0442\u0435\u043f\u0435\u0440\u0435\u0448\u043d\u0438\u0439", "\u043d\u0430\u0441\u0442\u043e\u044f\u0449\u0438\u0439 (\u043e \u0432\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u0438)", "\u043d\u044b\u043d\u0435\u0448\u043d\u0438\u0439"], "pl": ["tera\u017aniejszy"], "he": ["\u05e2\u05db\u05e9\u05d5\u05d9"]}, "examples": [["mia nuna farto estas bona", null], ["nuna tekniko", null], ["la nuna paco espereble da\u016dros", null]], "subdefinitions": []}], "root": "nun", "primary": false}, "paskvilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Porokaza verketo, kiu akre atakas iun a\u016d ion.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u043a\u0432\u0456\u043b\u044c"], "fr": ["libelle", "pamphlet"], "en": ["pasquinade", "lampoon", "satire"], "nl": ["paskwil", "schotschrift"], "pt": ["pasquim"], "ru": ["\u043f\u0430\u0441\u043a\u0432\u0438\u043b\u044c"], "de": ["Pasquill"], "it": ["libello", "pasquinata"], "hu": ["g\u00fanyirat", "paszkvillus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "paskvil", "primary": true}, "ario": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Strofa, lirika kanta\u0135o por solisto, parto de ampleksa kompona\u0135o, ekzemple de opero, oratorio, pasiono.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["air (de musique)", "aria"], "en": ["aria"], "ru": ["\u0430\u0440\u0438\u044f"], "ca": ["\u00e0ria"], "de": ["Arie"], "it": ["aria (mus.)"], "hu": ["\u00e1ria"], "sk": ["\u00e1ria"], "es": ["aria"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ari", "primary": true}, "dekatizi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["ontglanzen (ontr.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "katiz", "primary": false}, "skva\u015do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pilkosporto, en kiu du ludantoj a\u016d du duopoj alterne batas per rakedo pilketon, kiu resaltas sur muroj.", "translations": {"fr": ["squash"], "bg": ["\u0441\u043a\u0443\u043e\u0448"], "nl": ["squash"], "no": ["squash"], "de": ["Squash"], "en": ["squash"]}, "examples": [["mi tre \u015datas ludi skva\u015don", "Filu, lernu.net, 2008-10-05"], ["la skva\u015dpilko estas farita el gumo", "Vikipedio, skva\u015do, 2009-11-26"]], "subdefinitions": []}], "root": "skva\u015d", "primary": true}, "filtri\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Klari\u011di a\u016d puri\u011di per filtrado.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0444\u0438\u043b\u044c\u0442\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["filtrer (intr.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Diseri\u011de trairi kvaza\u016d tra filtrilo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u043e\u0447\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"]}, "examples": [["lumo filtri\u011das tra kurtenoj de fenestro", null], ["flustra interparolado filtri\u011dis tra la fermita pordo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "filtr", "primary": false}, "panrostilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato per kiu oni rostas panon.", "translations": {"be": ["\u0442\u043e\u0441\u0442\u044d\u0440"], "fr": ["grille pain"], "en": ["toaster"], "nl": ["broodrooster"], "pt": ["torradeira"], "ru": ["\u0442\u043e\u0441\u0442\u0435\u0440"], "de": ["Toaster"], "it": ["tostapane"], "hu": ["keny\u00e9rpir\u00edt\u00f3"], "es": ["tostador"], "pl": ["toster"], "he": ["\u05de\u05e6\u05e0\u05dd", "\u05d8\u05d5\u05e1\u05d8\u05e8"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rost", "primary": false}, "detalisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vendisto, kiu vendas detale.", "translations": {"ru": ["\u0440\u043e\u0437\u043d\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439 \u0442\u043e\u0440\u0433\u043e\u0432\u0435\u0446"], "fr": ["d\u00e9taillant"], "nl": ["kleinhandelaar"], "de": ["Einzelh\u00e4ndler", "Einzelhandelskaufmann"], "pl": ["detalista"], "hu": ["kiskeresked\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "detal", "primary": false}, "citro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pluraj vortaroj nomas \u00abcitro\u00bb anka\u016d e\u016dropan liuteton pir-siluetan kun plata sonkesto, longa kolo, 30 \u011dis 45 metalaj, pluke sonigataj kordoj pro ties simila nomo (france: \u00abcistre\u00bb, ruse: \u00ab\u0446\u0438\u0441\u0442\u0440\u0430\u00bb)."], "primary definition": "Iu el diversaj kordinstrumentoj kun bloka sonkesto \u0109e kiu kordoj estas fiksitaj de unu ekstremo al alia, kontraste al harpoj, liroj, liutoj.", "translations": {"be": ["\u0446\u044b\u0442\u0440\u0430 (\u043c\u0443\u0437. \u0456\u043d\u0441\u0442\u0440\u0443\u043c\u044d\u043d\u0442)"], "fr": ["cithare (moderne)"], "en": ["zither"], "nl": ["citer"], "pt": ["c\u00edtara"], "ru": ["\u0446\u0438\u0442\u0440\u0430"], "de": ["Zither"], "it": ["cetra (moderna o famiglia)", "citara (moderna o famiglia)"], "hu": ["citera"], "pl": ["cytra"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "citr", "primary": true}, "komitato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grupo da personoj, elektitaj por konsistigi specialan kunvenon, kiu havas difinitajn direktantajn kaj plenumantajn taskojn.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u0456\u0442\u044d\u0442"], "fr": ["comit\u00e9"], "en": ["committee"], "nl": ["comit\u00e9", "raad van beheer"], "pt": ["comiss\u00e3o", "junta", "comit\u00ea"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u0438\u0442\u0435\u0442"], "ca": ["comit\u00e8"], "de": ["Komitee", "Ausschuss"], "cs": ["v\u00fdbor"], "es": ["comit\u00e9"]}, "examples": [["la Esperantistoj mem proponos al difini komitaton, kiu okupus sin je la trarigardo de la lingvo", "Esenco kaj Estonte"], ["la vivo, la uzado, la plejmulto, jen estis la reguloj Zamenhofaj, ne decidoj teoriaj post sestaga komitato", "Vivo de Zamenhof9"], ["la Lingva Komitato", null], ["la Konstanta Komitato de la Kongresoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "komitat", "primary": true}, "ukulelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda kordinstrumento gitarsimila kun kvar kordoj, portugaldevena kaj populari\u011dinta tra la havaja muziko.", "translations": {"fi": ["havaijinkitara", "ukulele"], "fr": ["ukul\u00e9l\u00e9"], "de": ["Ukulele"], "en": ["ukulele"], "it": ["ukulele"]}, "examples": [["Paul McCartney ludis bele per la ukulelo", "Mateo, La Sekreta Vivo de Mateo, La \u011cojo de la Ukulelo!, 2005-12-31"]], "subdefinitions": []}], "root": "ukulel", "primary": true}, "malpacienca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne havanta, perdinta la paciencon.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u0446\u044f\u0440\u043f\u043b\u0456\u0432\u044b"], "fr": ["impatient"], "bg": ["\u043d\u0435\u0442\u044a\u0440\u043f\u0435\u043b\u0438\u0432"], "nl": ["ongeduldig"], "ru": ["\u043d\u0435\u0442\u0435\u0440\u043f\u0435\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439"], "de": ["ungeduldig"], "hu": ["t\u00fcrelmetlen"], "en": ["impatient"], "br": ["dibasiant"], "pl": ["niecierpliwy"]}, "examples": [["la princo malpacience rigardis al la maldekstra flanko, de kie li vane atendis la alvenon de Mentezufis", "La Faraono, volumo 2, \u0109ap. 18"]], "subdefinitions": []}], "root": "pacienc", "primary": false}, "sabeliko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de krispa brasiko, savojbrasiko.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0430\u0432\u043e\u0439\u0441\u043a\u0430\u044f \u043a\u0430\u043f\u0443\u0441\u0442\u0430"], "fr": ["chou fris\u00e9", "chou de Milan"], "nl": ["savooienkool"], "pt": ["couve-de-sav\u00f3ia"], "de": ["Wirsing"], "hu": ["kelk\u00e1poszta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sabelik", "primary": true}, "sensenteco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Foresto de sentoj animaj a\u016d korpaj.", "translations": {"fr": ["insensibilit\u00e9"]}, "examples": [["multaj e\u0109 ripro\u0109as al li la severecon de lia karaktero kaj vidas en \u011di signon de fiereco a\u016d de sensenteco", "H. Sienkewicz, trad. L. Zamenhof, Quo vadis?, 1933"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "indiferenteco, sendoloreco, sveno", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sent", "primary": false}, "alveni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043e\u0439\u0442\u0438 (\u043a \u0447\u0435\u043c\u0443-\u043b.)"], "fr": ["arriver"], "bg": ["\u043f\u0440\u0438\u0441\u0442\u0438\u0433\u0430\u043c"], "nl": ["aankomen"], "pt": ["chegar"], "de": ["ankommen"], "tp": ["kama"], "hu": ["meg\u00e9rkezik"], "vo": ["k\u00f6m\u00f6n"]}, "examples": [["oni ne povas alveni al li", null], ["mi \u0135us alvenis hiera\u016d vespere", null], ["fine alvenas la atendita tago", null], ["ni vidos, ke nia komuna celo estas alvenita", "Z"], ["la fondo de tiu gazeto alvenas en tre oportuna horo", null], ["li alvenis al tiu \u0109i vorto de nia lingvo kun kutimoj latinaj", "Z"], ["\u0109u vi konas la horon de lia alveno?", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ven", "primary": false}, "poliptero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fi\u015do el okcidenta a\u016d centra Afriko, longa, kun malmolaj skvamoj, multaj dorsona\u011diloj, parte spiranta per sia na\u011doveziko, genro el familio polipteridoj (Polypterus).", "translations": {"fr": ["polypt\u00e8re"], "nl": ["polypterus"], "it": ["poliptero"]}, "examples": [["\u00abla polipteroj, strangaj afrikaj fi\u015doj\u00bb", "W. M. A. De Smet, La polipteroj..., Scienca Revuo, 1959, numero 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "polipter", "primary": true}, "verto\u0109apo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eta ronda duonsfera \u0109apeto kovranta nur la verton, uzata interalie de katolikaj pastroj.", "translations": {"ru": ["\u0442\u044e\u0431\u0435\u0442\u0435\u0439\u043a\u0430", "\u043a\u0430\u043c\u0438\u043b\u0430\u0432\u043a\u0430", "\u0435\u0440\u043c\u043e\u043b\u043a\u0430", "\u0441\u043a\u0443\u0444\u044c\u044f", ""], "fr": ["calotte (coiffure)"], "en": ["skull cap"], "nl": ["kalotje"], "de": ["Pileolus"], "it": ["calotta"], "hu": ["pileolus"], "pl": ["piuska", "jarmu\u0142ka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: En terminaroj oni pli ofte trovas la sinonimon kaloto, sed la uzo de speciala radiko por nur tiu termino \u015dajnas senutila.", "Rimarko: Verto\u0109apo de sfero estas aparta kazo de zono, kiam unu el la sekcantaj ebenoj tan\u011das la sferon. Tial Bricard nomas tion \u00abunubaza zono\u00bb."], "primary definition": "(de sfero ) \u0108iu el \u011diaj partoj situantaj amba\u016dflanke de \u011din sekcanta ebeno.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0430\u043f\u043a\u0430 \u0441\u0444\u0435\u0440\u044b"], "fr": ["calotte (sph\u00e9rique)"], "en": ["spherical cap"], "pt": ["calota (esf\u00e9rica)"], "de": ["Kugelkappe", "Kalotte"], "hu": ["g\u00f6mbs\u00fcveg"], "pl": ["czasza (kulista)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ap", "primary": false}, "direkto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alcela linio; tio, kion esprimas la kien-tabelvortoj.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["direction"], "bg": ["\u043f\u043e\u0441\u043e\u043a\u0430"], "be": ["\u043a\u0456\u0440\u0443\u043d\u0430\u043a", "\u043d\u0430\u043f\u0440\u0430\u043c\u0430\u043a"], "de": ["Richtung"], "es": ["direcci\u00f3n"], "cs": ["sm\u011br"], "pl": ["kierunek"]}, "examples": [["montri al iu la direkton", null], ["la\u016d direkto al, en la direkto al", "La Malnova Testamento, Je\u0125ezkel 42:10"], ["multo da provoj estis farita en tiu \u0109i direkto", "Z"], ["se blovis ia vento, \u011di \u0109iufoje havis kontra\u016dan direkton", "Fabeloj, volumo 4, Historio el la dunoj"], ["homoj, irantaj en la kontra\u016da direkto, komencis bari al \u015di la vojon, etendi la manojn, por kapti \u015dian veston", "Marta"], ["tiu okaza\u0135o donis la direkton al \u0109iuj miaj estontaj celadoj", "Z"], ["vektoron karakterizas \u011diaj absoluta valoro (longo) kaj direkto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Instrukcio pri la rimedoj, kiuj kondukas al difinita celo.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0440\u044d\u043a\u0442\u044b\u0432\u0430", "\u0456\u043d\u0441\u0442\u0440\u0443\u043a\u0446\u044b\u044f", "\u0443\u043a\u0430\u0437\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "pl": ["dyrektywa", "kierunek"], "ru": ["\u0434\u0438\u0440\u0435\u043a\u0442\u0438\u0432\u0430", "\u0438\u043d\u0441\u0442\u0440\u0443\u043a\u0446\u0438\u044f", "\u0443\u043a\u0430\u0437\u0430\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [["la kongreso difinis direktojn al la plenumanta komitato", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ago de tiu, kiu direktas.", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u0440\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "pl": ["kierowanie", "kierownictwo", "prowadzenie", "przewodnictwo"], "ru": ["\u0443\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [["li laboras sub mia direkto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de afina (sub)spaco) La vektora (sub)spaco, kiu operacias super \u011di.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u044f\u044e\u0449\u0430\u044f (\u0430\u0444\u0444\u0438\u043d\u043d\u043e\u0433\u043e \u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u0430)"], "fr": ["direction (d'un espace affine)"], "de": ["Richtung"], "en": ["direction (of an affine space)"], "pl": ["kierunek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "direkt", "primary": false}, "plantago": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio plantagacoj (Plantago).", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u044b\u043f\u0443\u0442\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["plantain"], "en": ["plantago", "plantain"], "nl": ["weegbree"], "pt": ["plantago", "tanchagem"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043e\u0440\u043e\u0436\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Wegerich"], "hu": ["\u00fatif\u0171", "\u00fatilapu"]}, "examples": [["tiel oni malkovris, ke la lancforma plantago estis nekonata en Ameriko \u011dis la alveno de la koloniistoj", "Robert Roze: Vivisekcio de polenero, Monatojaro 1997a, numero 11a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "plantag", "primary": true}, "ekvinokso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La tempo de la jaro, kiam okazas egaleco de la nokto kun la tago.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u045e\u043d\u0430\u0434\u0437\u0435\u043d\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["\u00e9quinoxe"], "en": ["equinox"], "nl": ["dag-en-nachtevening", "equinox"], "pt": ["equin\u00f3cio"], "ru": ["\u0440\u0430\u0432\u043d\u043e\u0434\u0435\u043d\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435"], "de": ["Tagundnachtgleiche", "\u00c4quinoktium"], "tr": ["ekinoks", "g\u00fcn gece e\u015fitli\u011fi"], "it": ["equinozio"], "hu": ["nap\u00e9jegyenl\u0151s\u00e9g"], "fa": ["\u0627\u0639\u062a\u062f\u0627\u0644"], "es": ["equinoccio"], "ro": ["ziua egal\u0103 cu noaptea"], "pl": ["r\u00f3wnonoc", "ekwinokcjum"]}, "examples": [["printempa, a\u016dtuna ekvinokso", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ekvinoks", "primary": true}, "direkti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Irigi iun la\u016d la \u011dusta vojo al difinita celo.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u043f\u0440\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["diriger", "tourner (qc dans une direction)"], "en": ["guide"], "pt": ["dirigir", "encaminhar", "governar", "gerir", "guiar"], "be": ["\u043a\u0456\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u043a\u0456\u0440\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u043a\u0456\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u043a\u0456\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["lenken", "steuern", "wenden (an, zu, nach)", "leiten", "f\u00fchren"], "es": ["dirigir"], "pl": ["kierowa\u0107", "prowadzi\u0107", "sterowa\u0107", "zarz\u0105dza\u0107"]}, "examples": [["direktu la petantojn al la inspektoro", null], ["sin direkti alie", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Turni a\u016d igi ion movi\u011di la\u016d difinita vojo a\u016d al difinita celo.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u043f\u0440\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c"], "pl": ["kierowa\u0107", "skierowa\u0107", "wystosowa\u0107"]}, "examples": [["direkti \u0109aron a\u016dtomobilon, pafilon, pafon, \u015dipon", "B"], ["direkti la rigardon, la okulojn, la pa\u015dojn, atenton, peton, demandon, leteron al", "B"], ["direkti sian parolon al iu", "Z"], ["direkti siajn klopodojn al io", null], ["unua pa\u015do iron direktas", "Proverbaro esperanta"], ["fordirekti sian \u0109aron", null], ["li ku\u015dis kun la piedoj direktitaj al la pordo", "Fabeloj, volumo 1, Galo\u015doj de feli\u0109o"], ["surskriboj direktitaj kontra\u016d Italujo", "Fabeloj, volumo 1, Galo\u015doj de feli\u0109o"], ["mi ne scias, kien mi devas direkti la suspekton", "Z"], ["la princo direktis la interparoladon al alia temo", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 12"], ["le\u011do direktata kontra\u016d la socialistoj", null], ["homo projektas, Dio direktas", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Gvidi kaj kontroli la konduton de iu.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c"], "pl": ["kierowa\u0107", "prowadzi\u0107"]}, "examples": [["direkti lernantojn, paro\u0125anojn", null], ["\u0109iu sin direktas, kiel la kap' al li diktas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Gvidi kaj kontroli la funkciadon de io, ne kiel helpanto sed kiel ordonpova estro.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c", "\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438"]}, "examples": [["direkti entreprenon, laboron, studojn, mastrumadon, orkestron, diskuton, firmon, gazeton, konsciencon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "direkt", "primary": true}, "direkta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Direktanta.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u044f\u044e\u0449\u0438\u0439"], "fr": ["directeur (adj.)"], "pl": ["kierunkowy", "skierowany"], "be": ["\u043a\u0456\u0440\u0443\u044e\u0447\u044b", "\u043a\u0456\u0440\u043e\u045e\u043d\u044b"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "direkt", "primary": false}, "Brita Insularo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Insularo sidanta sur la nordokcidenta e\u016dropa submara kontinentrando kaj konsistanta el la du precipaj insuloj Britio kaj Irlando, kaj la la Manikinsuloj apud Francio, Manksinsulo kaj pliaj malgrandaj.", "translations": {"be": ["\u0411\u0440\u044b\u0442\u0430\u043d\u0441\u043a\u0456\u044f \u0430\u0441\u0442\u0440\u0430\u0432\u044b"], "en": ["British Islands"], "pl": ["Wyspy Brytyjskie"], "ru": ["\u0411\u0440\u0438\u0442\u0430\u043d\u0441\u043a\u0438\u0435 \u043e\u0441\u0442\u0440\u043e\u0432\u0430"], "de": ["Britische Inseln"], "es": ["Islas Brit\u00e1nicas"], "hu": ["Brit-szigetek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "brit", "primary": false}, "ske\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mallonga, facila teatra\u0135eto, ofte prezentata kiel ero de varieteo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u0435\u0442\u0447"], "fr": ["sketch"], "en": ["sketch", "skit", "act"], "pt": ["esquete"]}, "examples": [["originalajn unuakta\u0135ojn a\u016d ske\u0109ojn oni sufi\u0109e ofte prezentas en Universalaj Kongresoj", "Ne nur leteroj de plum-amikoj, dramoj en esperanto"]], "subdefinitions": []}], "root": "ske\u0109", "primary": true}, "indigno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sento de indignanto.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0443\u0440\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["indignation", "r\u00e9volte"], "nl": ["verontwaardiging"], "pt": ["indigna\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0432\u043e\u0437\u043c\u0443\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043d\u0435\u0433\u043e\u0434\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Entr\u00fcstung"], "hu": ["felh\u00e1borod\u00e1s"], "es": ["indignaci\u00f3n"]}, "examples": [["esprimi sian indignon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "indign", "primary": false}, "sangrio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alkohola\u0135o el ru\u011da vino, fruktoj a\u016d fruktosukoj, eventuale sodakvo, sukero, brando... la\u016d hispandevena recepto.", "translations": {"fr": ["sangria"], "de": ["Sangr\u00eda", "Sangria"], "it": ["sangria"]}, "examples": [["kia drinkado! La sangrio kaj cidro neniam fini\u011dis!", "Araneo, HEJS renkonti\u011doj..., 2003-12-16"]], "subdefinitions": []}], "root": "sangri", "primary": true}, "sapo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Miksa\u0135o el graso kaj alkala\u0135o, uzata por lavepurigi.", "translations": {"be": ["\u043c\u044b\u043b\u0430"], "fr": ["savon"], "bg": ["\u0441\u0430\u043f\u0443\u043d"], "hr": ["sapun"], "ca": ["sab\u00f3"], "de": ["Seife"], "it": ["sapone"], "hu": ["szappan"], "en": ["soap"], "cs": ["m\u00fddlo"], "es": ["jab\u00f3n"], "ru": ["\u043c\u044b\u043b\u043e"], "nl": ["zeep"], "pt": ["sab\u00e3o"], "sv": ["tv\u00e5l"], "pl": ["myd\u0142o"]}, "examples": [["la barbiro prenis sian pladeton kaj sapon", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Tri fratoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "sap", "primary": true}, "forpermesi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Permesi al iu foriri.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043f\u0443\u0441\u043a\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["cong\u00e9dier"], "nl": ["vrijaf geven"], "ru": ["\u043e\u0442\u043f\u0443\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c"], "de": ["beurlauben"], "hu": ["elenged"], "fa": ["\u0645\u0631\u062e\u0635 \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "br": ["digouvia\u00f1"], "he": ["\u05dc\u05e9\u05d7\u05e8\u05e8"]}, "examples": [["li forpermesis la vizitantojn", null], ["peti forpermeson \u011dis la vespero", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Permesi al oficisto a\u016d servisto forlasi sian servon por difinita tempo.", "translations": {}, "examples": [["li petis forpermeson por \u0109eesti la edzi\u011don de sia frato", null]], "subdefinitions": []}], "root": "permes", "primary": false}, "indigni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Senti kaj ekmontri koleron kaj malestimon pro maljusta\u0135o a\u016d malnobla\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0443\u0440\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["\u00eatre indign\u00e9", "s'indigner", "se scandaliser"], "en": ["indignant"], "nl": ["verontwaardigd zijn"], "pt": ["indignar-se"], "ru": ["\u0432\u043e\u0437\u043c\u0443\u0449\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043d\u0435\u0433\u043e\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["sich entr\u00fcsten", "sich ereifern"], "hu": ["h\u00e1borog", "fel van h\u00e1borodva", "m\u00e9ltatlankodik"], "es": ["indignar"]}, "examples": [["\u0109iuj indignis pro, pri tia konduto", null], ["Dio a\u016ddis kaj flami\u011dis kaj forte ekindignis kontra\u016d Izrael", "La Malnova Testamento, Psalmaro 78:59"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0109agreni, skandali, \u015doki", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "indign", "primary": true}, "indigne": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Indignante.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0443\u0440\u0430\u043d\u0430"], "fr": ["avec indignation"], "nl": ["verontwaardigd"], "pt": ["com indigna\u00e7\u00e3o (adv.)"], "ru": ["\u0432\u043e\u0437\u043c\u0443\u0449\u0451\u043d\u043d\u043e", "\u0432 \u043d\u0435\u0433\u043e\u0434\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0438"], "hu": ["felh\u00e1borodottan", "m\u00e9ltatlankodva"]}, "examples": [["li for\u0135etis indigne tiun malhonestan proponon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "indign", "primary": false}, "indigna": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esprimanta indignon.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0443\u0440\u0430\u043d\u044b"], "fr": ["indign\u00e9"], "nl": ["verontwaardigd"], "pt": ["indignativo"], "ru": ["\u0432\u043e\u0437\u043c\u0443\u0449\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0433\u043e\u0434\u0443\u044e\u0449\u0438\u0439"], "hu": ["felh\u00e1borodott", "m\u00e9ltatlankod\u00f3"]}, "examples": [["indigna tono, rigardo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "indign", "primary": false}, "abelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el la familio abeledoj (Apis), el kiu unu specio (Apis mellifera) estas bredata pro la mielo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0447\u0430\u043b\u0430"], "fr": ["abeille"], "bg": ["\u043f\u0447\u0435\u043b\u0430"], "ca": ["abella"], "de": ["Biene"], "it": ["ape"], "hu": ["m\u00e9h"], "fa": ["\u0632\u0646\u0628\u0648\u0631 \u0639\u0633\u0644", "\u0632\u0646\u0628\u0648\u0631"], "en": ["bee"], "br": ["gwenanenn"], "ja": ["\u30df\u30c4\u30d0\u30c1 [\u307f\u3064\u3070\u3061]"], "es": ["abeja"], "he": ["\u05d3\u05d1\u05d5\u05e8\u05d4"], "ru": ["\u043f\u0447\u0435\u043b\u0430"], "nl": ["bij"], "pt": ["abelha"], "tr": ["bal ar\u0131s\u0131", "ar\u0131"], "sv": ["bi"], "sk": ["v\u010dela"], "pl": ["pszczo\u0142a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "abel", "primary": true}, "manto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el la klaso insektoj (Mantis), kiu atendas \u0109asa\u0135on kun levitaj anta\u016daj kruroj, kvaza\u016d pre\u011dante.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u0433\u043e\u043c\u043e\u043b (\u043d\u0430\u0441\u0435\u043a\u043e\u043c\u043e\u0435)"], "en": ["mantis"], "nl": ["bidsprinkhaan"], "pt": ["louva-a-deus", "louva-deus", "beata (subst., zool.)", "bendito (subst., zool.)", "bota-mesa", "cavalinho-de-deus", "emboici", "louvinha-a-deus", "m\u00e3e-de-cobra", "manta", "pai-de-cobra", "p\u00f5e-mesa", "profeta"], "de": ["Gottesanbeterin"], "hu": ["im\u00e1dkoz\u00f3 s\u00e1ska"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mant", "primary": true}, "abela": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri grupo)", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u044d\u043b\u0435\u0432\u0430 (\u0433\u0440\u0443\u043f\u0430)", "\u043a\u0430\u043c\u0443\u0442\u0430\u0442\u044b\u045e\u043d\u0430\u044f (\u0433\u0440\u0443\u043f\u0430)"], "fr": ["(groupe) ab\u00e9lien", "(groupe) commutatif"], "en": ["Abelian (group)", "commutative (group)"], "nl": ["Abels (groep)", "commutatief (groep)"], "pt": ["comutativo"], "ru": ["\u0430\u0431\u0435\u043b\u0435\u0432\u0430 (\u0433\u0440\u0443\u043f\u043f\u0430)", "\u043a\u043e\u043c\u043c\u0443\u0442\u0430\u0442\u0438\u0432\u043d\u0430\u044f (\u0433\u0440\u0443\u043f\u043f\u0430)"], "de": ["Abelsch (-e Gruppe)", "kommutativ (-e Gruppe)"], "it": ["(gruppo) abeliano", "(gruppo) commutativo"], "hu": ["kommutat\u00edv"], "sk": ["\u00e1belovsk\u00e1"], "fa": ["\u0622\u0628\u0644\u06cc", "\u062a\u0639\u0648\u06cc\u0636\u200c\u067e\u0630\u06cc\u0631"], "br": ["(group) abelian", "(group) komutativel"], "pl": ["(grupa) abelowa", "(grupa) przemienna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Iel rilata al Abelo.", "translations": {"be": ["\u0410\u0431\u044d\u043b\u044f", "\u0430\u0431\u044d\u043b\u0435\u045e"], "fr": ["d'Abel", "ab\u00e9lien"], "en": ["Abel['s]", "Abelian"], "nl": ["Abels", "van Abel"], "pt": ["abeliano"], "ru": ["\u0410\u0431\u0435\u043b\u044f", "\u0430\u0431\u0435\u043b\u0435\u0432"], "de": ["von Abel", "Abelsch"], "it": ["di Abel", "abeliano"], "hu": ["Abel-f\u00e9le"], "fa": ["\u0622\u0628\u0644\u06cc"], "pl": ["Abela", "abelowy"], "br": ["Abel", "abelian"], "es": ["de Abel", "abeliano"]}, "examples": [["abela kriterio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "Abel", "primary": false}, "alerono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Diversmaniere movebla klapo metita \u0109e a\u016d apud la flugilpinto kaj uzata por doni ruli\u011dan movon al aviadilo.", "translations": {"be": ["\u044d\u043b\u0435\u0440\u043e\u043d"], "fr": ["aileron"], "bg": ["\u0435\u043b\u0435\u0440\u043e\u043d"], "nl": ["aileron"], "ru": ["\u044d\u043b\u0435\u0440\u043e\u043d"], "de": ["Querruder"], "it": ["alettone (aer.)"], "en": ["aileron"], "es": ["aler\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aleron", "primary": true}, "netransitiva": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvalifikas verbon, kiu esprimas agon fari\u011dantan en la subjekto mem kaj ne pasantan de \u011di al la objekto: kompl. de tia verbo estas anta\u016data de prepozicio; netransira. Ekz..", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u043f\u0435\u0440\u0435\u0445\u043e\u0434\u043d\u044b\u0439 (\u0433\u043b\u0430\u0433\u043e\u043b)"], "fr": ["intransitif"], "en": ["intransitive"], "nl": ["intransitief"], "be": ["\u043d\u0435\u0442\u0440\u0430\u043d\u0437\u0456\u0442\u044b\u045e\u043d\u044b", "\u043d\u0435\u043f\u0435\u0440\u0430\u0445\u043e\u0434\u043d\u044b"], "de": ["intransitiv"], "hu": ["t\u00e1rgyatlan"], "es": ["intransitivo"]}, "examples": [["\u011doji, penti, indigni, iri, fali, promeni, veni, \u0109esi, da\u016dri, okazi, morti", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri interna rilato) Ne transitiva.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0442\u0440\u0430\u043d\u0437\u0438\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["non transitif"], "en": ["non-transitive"], "nl": ["niet transitief"], "de": ["nichttransitiv"], "hu": ["intranzit\u00edv"], "pl": ["(relacja) nieprzechodnia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "transitiv", "primary": false}, "slavona": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al Slavono.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0430\u0440\u043e\u0441\u043b\u0430\u0432\u044f\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u0446\u0435\u0440\u043a\u043e\u0432\u043d\u043e-\u0441\u043b\u0430\u0432\u044f\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u0441\u043b\u0430\u0432\u044f\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439 (\u0446\u0435\u0440\u043a.)"]}, "examples": [["slavonaj alfabetoj", null], ["la Slavona Biblio", null], ["slavona diservo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "Slavon", "primary": false}, "stanco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Okversa strofo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u043d\u0441"], "fr": ["stance", "stanza"], "nl": ["stanza"], "ru": ["\u0441\u0442\u0430\u043d\u0441"], "de": ["Stanze"], "hu": ["stanza"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["strofe"], "hu": ["versszak", "str\u00f3fa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stanc", "primary": true}, "vinao": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sudhinda kordinstrumento, granda liuto kun longa kolo, 4 \u0109efaj, 3 ritmaj, pin\u0109e sonigataj kordoj, 24 fretoj, du sonkestoj, el kiuj la pli eta fiksitas supre \u0109e la kolo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0438\u043d\u0430 (\u043c\u0443\u0437. \u0438\u043d\u0441\u0442\u0440\u0443\u043c\u0435\u043d\u0442)"], "fr": ["sarasvat\u00ee v\u00een\u00e2"], "de": ["Vina"], "nl": ["vina"], "hu": ["vina", "cs\u0151citera"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vina", "primary": true}, "terpomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Man\u011debla radikotubero de la terpomujo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u043b\u044c\u0431\u0430"], "fr": ["pomme de terre"], "bg": ["\u043a\u0430\u0440\u0442\u043e\u0444"], "nl": ["aardappel (vrucht)"], "ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0442\u043e\u0444\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Kartoffel"], "tr": ["patates"], "hu": ["burgonya (term\u00e9s)", "krumpli (term\u00e9s)"], "en": ["potato"], "es": ["papa", "patata"], "pl": ["ziemniak", "kartofel"], "he": ["\u05ea\u05e4\u05d5\u05d7 \u05d0\u05d3\u05de\u05d4"]}, "examples": [["vi ricevos de mi sakon da terpomoj", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 3, anekdotoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "ter", "primary": false}, "volumena maso": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kvankam neinternacia, \u0109i tiu termino havas super \u011dia sinonimo \u00abspecifa maso\u00bb la avanta\u011don, ke \u011di klare indikas la du grandojn rolantajn en la koncerna kvociento, male al la idioma\u0135a specifa.", "Rimarko: La \u0109i-supra rimarkigo estas tre dubinda. Unue, la normale uzata kaj plej internacia termino estas la simpla kaj intuicie klara denso. Due, konsentante pri la idioma\u0135eco de \u00abspecifa\u00bb, necesas mencii la ekziston de pli klara kaj tre esperanteca poa. Trie, la \u0109i-supre indikita \u00abavanta\u011do\u00bb estas tre dubinda, \u0109ar anka\u016d la maniero esprimi deriva\u0135on a\u016d kvocienton per epiteto ne estas internacia: oni apena\u016d divenus, ke tiel formita \u00abtempa vojo\u00bb estus \u00abrapido\u00bb. \u00abVolumena maso\u00bb estas egale enigma. Aliflanke, en multaj forme similaj terminoj, ekz-e \u00abgravita maso\u00bb, \u00abinercia maso\u00bb neniel temas pri kvociento per la epiteto (gravito a\u016d inercio)."], "primary definition": "Fizika grando, esprimanta la rilaton de la maso de difinita kvanto da substanco al \u011dia volumeno.", "translations": {"be": ["\u0448\u0447\u044b\u043b\u044c\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["masse volumique", "masse sp\u00e9cifique"], "bg": ["\u043f\u043b\u044a\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442"], "nl": ["dichtheid"], "ru": ["\u043f\u043b\u043e\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Dichte"], "hu": ["s\u00fcr\u00fcs\u00e9g"], "en": ["density"]}, "examples": [["la volumena maso de akvo atingas maksimumon je 4\u00b0C", null], ["la dimensioj de volumena maso estas ML-3 kaj la mezurunuoj estas ekz-e g/cm\u00b3, kg/m\u00b3, kaj tiel plu", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "denso", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "specifa maso, denso", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mas", "primary": false}, "meza\u011da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Proksimume en la mezo de normale longa vivo, nek tre juna, nek tre maljuna.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0440\u0435\u0434\u043d\u0435\u0433\u043e \u0432\u043e\u0437\u0440\u0430\u0441\u0442\u0430"], "fr": ["d'\u00e2ge moyen"], "en": ["middle-aged"], "br": ["etre daou oad"], "tr": ["orta ya\u015f"], "sv": ["medel\u00e5lders"], "pl": ["w \u015brednim wieku"]}, "examples": [["meza\u011da nerazita viro en kalvi\u011dinta leda jako", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u011d", "primary": false}, "triptiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pentra\u0135o sur tri tabuloj, tia ke la du flankaj tabuloj povas kunfermi\u011di super la centra tabulo.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u044b\u043f\u0442\u044b\u0445"], "fr": ["triptyque"], "nl": ["triptiek"], "pt": ["tr\u00edptico"], "ru": ["\u0442\u0440\u0438\u043f\u0442\u0438\u0445"], "de": ["Triptychon", "dreiteiliges Altarbild"], "it": ["trittico"], "hu": ["triptichon"], "pl": ["tryptyk"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "triptik", "primary": true}, "antecedento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pli frua simila a\u016d samtema afero, anta\u016da\u0135o.", "translations": {"fa": ["\u067e\u06cc\u0634\u06cc\u0646\u0647", "\u0633\u0627\u0628\u0641\u0647"], "fr": ["ant\u00e9c\u00e9dent"], "nl": ["antecedent"], "it": ["antecedente"]}, "examples": [["la moderna matematika senco de \u00abfunkcio\u00bb havas siajn antecedentojn en la analiza geometrio de Kartezio", "E. Pauli, Enciklopedio simpozio, artikolo \u00abfunkcio\u00bb, 1996-05-12"]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Jurafero, kiun spertis iam homo.", "translations": {}, "examples": [["unu homo, kondamnita al punlaboroj, ekprenas la firman decidon fari\u011di honesta: kio okazos \u0109e lia liberi\u011do? La socio lin repu\u015dos, kaj tia repu\u015do preska\u016d \u0109iam redronigas lin en la malvirton. Ni supozu, kontra\u016de, ke neniu scias liajn antecedentojn: li do estos pla\u0109e akceptata", "M. Vinicius, Projekto Vek, leciono 4a [vidita en 2006-10]"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Anta\u016da sankoncerna okaza\u0135o en la vivo de paciento.", "translations": {}, "examples": [["la a\u016dtoroj provis ekzameni 1 598 plu\u015dursojn kaj akiri detalajn klinikajn antecedentojn", "trad. Ste\u0109jo, Malsanoj de plu\u015dursoj, Esperantisto slovaka, 2004, numero 3a"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Aserto, el kiu oni povas logike konkludi alian aserton.", "translations": {"fa": ["\u0645\u0642\u062f\u0645 (\u0645\u0646\u0637\u0642)"]}, "examples": [["oni povus nomi la du operandojn de implikacio antecedento kaj konsekvenco", "Komputada Leksiko, artikolo \u00abimpliklacio\u00bb, 1996-02-29"]]}]}], "root": "antecedent", "primary": true}, "malakuta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0442\u0443\u043f\u044b"], "fr": ["(angle) obtus"], "en": ["obtuse"], "nl": ["stomp"], "pt": ["obtuso"], "ru": ["\u0442\u0443\u043f\u043e\u0439"], "de": ["stumpf"], "hu": ["tompa- (sz\u00f6g)"], "pl": ["(k\u0105t) rozwarty"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "akut", "primary": false}, "interalie": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La vorto alia kaj \u011diaj deriva\u0135oj estas nun ofte konsiderataj kiel simplaj vortoj apartenantaj al la tabelo de korelativoj (iu, ia, tiu, tia, \u0109iu kaj tiel plu). Kvankam tia uzado ne estas tute \u011dusta, oni renkontas ofte la vortojn aliu (iu alia), alies (de iu alia), aliel (alimaniere), alie (aliloke), aliam (alifoje)."], "primary definition": "Inter aliaj aferoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043c\u0456\u0436 \u0456\u043d\u0448\u044b\u043c"], "fr": ["entre autres"], "en": ["among others", "inter alia"], "nl": ["onder andere"], "pt": ["entre outrod"], "ru": ["\u043c\u0435\u0436\u0434\u0443 \u043f\u0440\u043e\u0447\u0438\u043c"], "ca": ["entre d'altres (coses)"], "de": ["unter anderem"], "sk": ["okrem in\u00e9ho"], "fi": ["muun muassa"], "pl": ["mi\u0119dzy innymi"], "he": ["\u05d1\u05d9\u05df \u05d4\u05e9\u05d0\u05e8"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ali", "primary": false}, "helero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iama mona subunuo egala al centono de krono germana a\u016d a\u016dstra; tiomvalora monero.", "translations": {"fr": ["heller (monnaie)"], "en": ["heller (monetary unit)"], "nl": ["heller"], "pt": ["heller"], "de": ["Heller (M\u00fcnze)"], "it": ["heller", "haller"], "hu": ["heller", "fill\u00e9r"]}, "examples": [["oni a\u0109etis al li lignan pladeton por kelke da heleroj", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, maljuna avo kaj nepo"]], "subdefinitions": []}], "root": "heler", "primary": true}, "ricino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio e\u016dforbiacoj, el kies grajnoj oni ekstraktas laksigan oleon (Ricinus).", "translations": {"ru": ["\u043a\u043b\u0435\u0449\u0435\u0432\u0438\u043d\u0430"], "fr": ["ricin"], "en": ["castor-oil plant"], "nl": ["ricinus", "wonderboom"], "pt": ["r\u00edcino"], "de": ["Rizinus"], "hu": ["ricinus"]}, "examples": [["\u015di disponis ankora\u016d tempon sufi\u0109an por okupi\u011di pri la infanoj, por vidi sur ilia okul-blanko, ke ili bezonas dozon da ricin-oleo", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "ricin", "primary": true}, "kiomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvanto.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u0438\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"]}, "examples": [["\u00ab\u0108u vi jam havas planon pri la feriado?\u00bb \u2015 \u00abKiucele? Pri la kieno decidos la edzino, pri la kiamo \u2015 la \u0109efo, kaj pri la kiomo \u2015 la monujo.\u00bb", "La Ondo de Esperanto, 2000. N-ro 4"]], "subdefinitions": []}], "root": "kiom", "primary": false}, "egaligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi egala.", "translations": {"be": ["\u0443\u0440\u0430\u045e\u043d\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["\u00e9galiser"], "nl": ["gelijkmaken", "egaliseren"], "ru": ["\u0443\u0440\u0430\u0432\u043d\u044f\u0442\u044c"], "de": ["angleichen", "ausgleichen"], "hu": ["egyenl\u0151v\u00e9 tesz", "kiegyenl\u00edt", "egaliz\u00e1l"], "es": ["igualar"], "pl": ["r\u00f3wna\u0107", "zr\u00f3wnywa\u0107", "wyr\u00f3wnywa\u0107"]}, "examples": [["koncerne tiun virinon, kiu perdis la estimon al si mem, sin mem egaligis al senta\u016dga polvo", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "egal", "primary": false}, "kioma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adjektivo, demandanta pri vicmontra numeralo (numero), rango.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0442\u043e\u0440\u044b\u0439 (\u043f\u043e \u043f\u043e\u0440\u044f\u0434\u043a\u0443)"], "fr": ["quel", "le combienti\u00e8me", "le quanti\u00e8me"], "nl": ["hoeveelste"], "be": ["\u044f\u043a\u0456 (\u043f\u0430 \u043b\u0456\u043a\u0443, \u043f\u0430\u0440\u0430\u0434\u043a\u0443)", "\u043a\u0430\u0442\u043e\u0440\u044b (\u043f\u0430 \u043b\u0456\u043a\u0443, \u043f\u0430\u0440\u0430\u0434\u043a\u0443)"], "he": ["\u05d0\u05d9\u05d6\u05d4 (\u05de\u05e1\u05e4\u05e8)"], "de": ["wieviel", "wievielte"], "hu": ["h\u00e1nyadik"]}, "examples": [["kioma horo nun estas?", "Z"], ["sur kioma eta\u011do li lo\u011das?", null], ["sur kioma pa\u011do trovi\u011das tiu vorto?", null], ["kaj li rememoris (kioman fojon en \u0109i tiu jaro!) la maljusta\u0135ojn, kiujn ka\u016dzis al li la pastroj", "La Faraono, volumo 2, \u0109ap. 13a."], ["\u00abKioma li venis?\u00bb \u2015 \u00abLi venis nur tria (do, li prenis la trian lokon)\u00bb", null], ["\u00abKiomajn \u0109ambrojn vi elektas?\u00bb \u2015 \u00abLa na\u016dan, dekan kaj dudekan.\u00bb", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kiom", "primary": false}, "elektrolizi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malkomponi substancon per kurento en \u011diajn konsistigajn elementojn a\u016d almena\u016d en du a\u016d plurajn elemento-grupojn.", "translations": {"be": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u0430\u043b\u0456\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["\u00e9lectrolyser"], "en": ["electrolyze"], "pt": ["eletrolisar"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043b\u0430\u0433\u0430\u0442\u044c (\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u043c \u0442\u043e\u043a\u043e\u043c)", "\u043f\u043e\u0434\u0432\u0435\u0440\u0433\u0430\u0442\u044c \u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u043e\u043b\u0438\u0437\u0443"], "ca": ["electrolitzar"], "de": ["elektrolysieren"], "hu": ["elektroliz\u00e1l", "elektrolitikusan elbont"], "fa": ["\u0627\u0644\u06a9\u062a\u0631\u0648\u0644\u06cc\u0632 \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "es": ["electrolizar"], "pl": ["poddawa\u0107 elektrolizie", "rozk\u0142ada\u0107 elektrolitycznie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "elektroliz", "primary": true}, "elektrolizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rezulto, efiko de elektrolizado.", "translations": {"be": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u043e\u043b\u0456\u0437"], "bg": ["\u0435\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u043e\u043b\u0438\u0437\u0430"], "pt": ["eletr\u00f3lise"], "ca": ["electr\u00f2lisi"], "de": ["Elektrolyse"], "hu": ["elektrol\u00edzis"], "fa": ["\u0627\u0644\u06a9\u062a\u0631\u0648\u0644\u06cc\u0632", "\u0628\u0631\u0642\u06a9\u0627\u0641\u062a"], "pl": ["elektroliza"], "es": ["electrolisis", "electr\u00f3lisis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "elektroliz", "primary": false}, "Sa\u016dda Arabujo EVI": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La nomo de tiu lando devenas de la nomo de \u011dia re\u011da familio, Saud, kaj ofta maniero fari landnomon el persona nomo en Esperanto estas per la sufikso -i/. Tial la pli mallonga formo \u00abSaudio\u00bb povas esti oportuna, kaj \u011dia sufiksa \u00ab-i/\u00bb hazarde kongruas kun la internacie konata adjektivigo de la familinomo en la araba lingvo.", "Rimarko: La nomo de la re\u011da familio de tiu lando estas Sa-ud, kun du plenaj vokaloj apartigitaj de konsonanto en la araba lingvo. Tial la formoj kun diftongo \u00aba\u016d\u00bb anstataux plenaj vokaloj estas evitindaj."], "primary definition": "\u015ctato konsistanta el la plejparto de Araba Duoninsulo. Riado estas la \u0109efurbo kaj plej granda urbo.", "translations": {"ru": ["\u0421\u0430\u0443\u0434\u043e\u0432\u0441\u043a\u0430\u044f \u0410\u0440\u0430\u0432\u0438\u044f"], "he": ["\u05e2\u05e8\u05d1 \u05d4\u05e1\u05e2\u05d5\u05d3\u05d9\u05ea", "\u05e1\u05e2\u05d5\u05d3\u05d9\u05d4"], "en": ["Saudi Arabia"], "pl": ["Arabia Saudyjska"], "de": ["Saudi-Arabien"], "es": ["Ar\u00e1bia Saudita"], "hu": ["Sza\u00fad-Ar\u00e1bia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arab", "primary": false}, "kanteti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kanti duonvo\u0109e, malla\u016dte, ne klare prononcante la silabojn.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u043f\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["fredonner"], "nl": ["neuri\u00ebn"], "no": ["nynne"], "it": ["canticchiare"], "hu": ["d\u00fadol"], "es": ["tararear"], "ru": ["\u043d\u0430\u043f\u0435\u0432\u0430\u0442\u044c"], "sv": ["nynna"], "pl": ["pod\u015bpiewywa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "zumi", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kant", "primary": false}, "hokokruco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kruco kun bran\u0109oj orte fleksitaj, bona\u016dgura figuro en Hindujo kaj Orientazio, historia insigno de Naziismo en E\u016dropo.", "translations": {"fr": ["croix gamm\u00e9e", "svastika"], "it": ["croce uncinata", "svastica"], "hu": ["horogkereszt"]}, "examples": [["Lauburu estas ronda hokkruco, uzata kiel ornama\u0135o en E\u016dskio", "Vikipedio, artikolo \u00abLauburu\u00bb, 2006-11-09"]], "subdefinitions": []}], "root": "kruc", "primary": false}, "formado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago formi.", "translations": {"ru": ["\u0444\u043e\u0440\u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["formation (action de former)"], "es": ["formaci\u00f3n"], "be": ["\u0444\u0430\u0440\u043c\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0441\u0442\u0432\u0430\u0440\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0443\u0442\u0432\u0430\u0440\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "de": ["Bildung (Formung)"], "pl": ["formowanie", "kszta\u0142towania"], "hu": ["alak\u00edt\u00e1s", "form\u00e1l\u00e1s", "k\u00e9pz\u00e9s", "kik\u00e9pz\u00e9s", "kialak\u00edt\u00e1s"]}, "examples": [["formado de societo", null], ["vortformado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "form", "primary": false}, "Pozidono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Helena dio de maroj.", "translations": {"be": ["\u041f\u0430\u0441\u044d\u0439\u0434\u043e\u043d"], "fr": ["Pos\u00e9idon"], "bg": ["\u041f\u043e\u0441\u0435\u0439\u0434\u043e\u043d"], "nl": ["Poseidon"], "pt": ["Poseidon", "Pos\u00eddon"], "el": ["\u03a0\u03bf\u03c3\u03b5\u03b9\u03b4\u03ce\u03bd\u03b1\u03c2"], "de": ["Poseidon"], "es": ["Poseid\u00f3n"], "ru": ["\u041f\u043e\u0441\u0435\u0439\u0434\u043e\u043d"], "pl": ["Posejdon"]}, "examples": [["mi trovis templon de Pozidono, kiel indikis la surskribo, kaj post nelonge anka\u016d multajn tombojn kaj steleojn", "Lukiano, trad. G. Berveling, veraj rakontoj. - 2005"]], "subdefinitions": []}], "root": "Pozidon", "primary": true}, "malpremi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u0108esigi premadon kaj lasi ion premitan libere reveni al ties normala stato.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0436\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0436\u0430\u0442\u044c"], "en": ["release"]}, "examples": [["trenu la krucon \u011dis la punkto, kiun vi deziras uzi kiel novan originon, kaj malpremu la musbutonon", "Draw \u2015 la desegnilo de OpenOffice.org"], ["eksterigo de la sentoj, per vortoj kaj per iu ajn alia formo, malpremas internajn tensiojn", null], ["ni faras stre\u0109on kaj mallongigas la muskolon por ion reteni, sed la birdo \u2015 male \u2015 devas kun forto malpremi la \u00abfingrojn\u00bb por debran\u0109i\u011di", "Otto Pel, Veraj respondoj al ruzegaj infanaj demandoj. Informa Kanalo Abonu.Com, N-ro 9"]], "subdefinitions": []}], "root": "prem", "primary": false}, "ejn\u015dtejnio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento, transuranio kun atomnumero 99, atompezo 252,0829, simbolo Es. \u0108iuj izotopoj de tiu elemento estas radioaktivaj. Aktinoido.", "translations": {"be": ["\u044d\u0439\u043d\u0448\u0442\u044d\u0439\u043d\u0456\u0439"], "fr": ["einsteinium"], "en": ["einsteinium"], "nl": ["einsteinium"], "pt": ["einst\u00eainio"], "la": ["Einsteinium"], "ca": ["einsteni"], "de": ["Einsteinium"], "it": ["einstenio"], "hu": ["einsteinium"], "es": ["einstenio"], "br": ["einsteiniom"], "ru": ["\u044d\u0439\u043d\u0448\u0442\u0435\u0439\u043d\u0438\u0439"], "pl": ["einstein"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ejn\u015dtejni", "primary": true}, "\u015dvitbanejo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kiel evidentas el la ekzemplo, la Fundamenta vorto \u015dvitbanejo aperis jam anta\u016d la apero de sa\u016dnoj."], "primary definition": "Parto de banejo en en kiu oni sin \u015dvitigas per varmega vaporo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u044b\u043b\u043a\u0430"], "pl": ["\u0142a\u017ania parowa", "sauna", "par\u00f3wka"], "ru": ["\u043f\u0430\u0440\u0438\u043b\u043a\u0430", "\u043f\u0430\u0440\u043d\u0430\u044f \u0431\u0430\u043d\u044f"]}, "examples": [["la kuracisto konsilis al mi iri en \u015dvitbanejon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a740."]], "subdefinitions": []}], "root": "ban", "primary": false}, "importado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Enportado de komerca\u0135oj el eksterlando.", "translations": {"be": ["\u0456\u043c\u043f\u0430\u0440\u0442", "\u0443\u0432\u043e\u0437 (\u0437-\u0437\u0430 \u043c\u044f\u0436\u044b)"], "fr": ["importation", "import"], "en": ["importation"], "nl": ["import", "invoer"], "pt": ["importa\u00e7\u00e3o (a\u00e7\u00e3o de importar; economia, com\u00e9rcio)"], "ru": ["\u0438\u043c\u043f\u043e\u0440\u0442", "\u0432\u0432\u043e\u0437"], "de": ["Importieren", "Einf\u00fchren"], "sv": ["import"], "hu": ["behozatal", "import\u00e1l\u00e1s"], "es": ["importaci\u00f3n"]}, "examples": [["Fina rezulto estis nura importado de varoj malmultekostaj danke al financado de tiuj bankoj", "Ro Sartor: Ploru pri Argentino!, Monatojaro 2002a, numero 2a, p. 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "import", "primary": false}, "suda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Situanta en sudo a\u016d de tie vena.", "translations": {"ru": ["\u044e\u0436\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["austral", "du sud"], "de": ["S\u00fcd-", "s\u00fcdlich"], "it": ["del sud", "medidionale"], "hu": ["d\u00e9li"]}, "examples": [["kiam blovas la suda vento, vi diras: Estos varmego; kaj tiel fari\u011das", "La Nova Testamento, &Luk 12:55"]], "subdefinitions": []}], "root": "sud", "primary": false}, "kupra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Farita el kupro.", "translations": {"be": ["\u043c\u0435\u0434\u043d\u044b"], "en": ["copper"], "nl": ["koperen", "uit koper"], "ru": ["\u043c\u0435\u0434\u043d\u044b\u0439"], "de": ["kupfern"], "hu": ["r\u00e9z-"], "pl": ["miedziany"], "br": ["kouevr", "kouevrek"], "es": ["de cobre"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kupr", "primary": false}, "kupro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elementokun atomnumero 29, atompezo 63,546, simbolo Cu. Bruneru\u011da peza transirmetalo, pli fandebla ol oro kaj malpli ol ar\u011dento, uzata precipe por elektraj kondukiloj, kaj en kunfanda\u0135oj kun stano (= bronzo) kaj kun zinko (= latuno).", "translations": {"be": ["\u043c\u0435\u0434\u0437\u044c"], "fr": ["cuivre"], "bg": ["\u043c\u0435\u0434 (\u0435\u043b\u0435\u043c\u0435\u043d\u0442)"], "nl": ["koper (metaal)"], "pt": ["cobre"], "ru": ["\u043c\u0435\u0434\u044c"], "de": ["Kupfer"], "it": ["rame"], "hu": ["r\u00e9z"], "en": ["copper"], "pl": ["mied\u017a"], "br": ["kouevr"], "sv": ["koppar"], "es": ["cobre"]}, "examples": [["orita kupro", null], ["kupra koloro de ha\u016dto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Arkaika por bronzo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u043e\u043d\u0437\u0430"], "bg": ["\u0431\u0440\u043e\u043d\u0437"], "nl": ["brons (arch.)"], "ru": ["\u0431\u0440\u043e\u043d\u0437\u0430"], "de": ["Bronze"], "hu": ["bronz (elavult)"], "en": ["bronze"], "pl": ["br\u0105z"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kupr", "primary": true}, "kontrabando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sekreta importado de komerca\u0135oj spite al le\u011da malpermeso a\u016d sen pago de dogano.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0442\u0440\u0430\u0431\u0430\u043d\u0434\u0430 (\u0434\u0437\u0435\u0439\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c)"], "fr": ["contrebande"], "en": ["contraband", "prohibited traffic", "smuggling"], "nl": ["smokkelhandel"], "pt": ["contrabando"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0442\u0440\u0430\u0431\u0430\u043d\u0434\u0430"], "ca": ["contraban"], "de": ["Schmuggel"], "hu": ["csemp\u00e9szet"], "es": ["contrabando"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kontraband", "primary": true}, "sudo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unu el la kvar geografiaj \u0109efpunktoj, punkto de la horizonto situanta dekstre de homo rigardanta la sunlevi\u011don kaj ku\u015danta \u011duste kontra\u016ddirekte al nordo.", "translations": {"be": ["\u043f\u043e\u045e\u0434\u0437\u0435\u043d\u044c"], "fr": ["sud"], "en": ["south"], "nl": ["zuiden"], "ru": ["\u044e\u0433"], "hr": ["jug"], "de": ["S\u00fcden"], "it": ["sud"], "hu": ["d\u00e9l"], "zh": ["\u5357 [n\u00e1n]", "\u5357\u65b9 [n\u00e1nf\u0101ng]"], "vo": ["sul\u00fcd"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Parto de iu lando, kiu trovi\u011das \u011duste kontra\u016ddirekte al nordo.", "translations": {"hu": ["d\u00e9li r\u00e9sz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sud", "primary": true}, "kontrabandi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kontra\u016dle\u011de enlandigi komerca\u0135ojn.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u0437\u0438\u0442\u044c \u043a\u043e\u043d\u0442\u0440\u0430\u0431\u0430\u043d\u0434\u043e\u0439"], "fr": ["faire la contrebande"], "nl": ["smokkelen"], "de": ["schmuggeln"], "es": ["contrabandear"], "hu": ["csemp\u00e9szik"]}, "examples": [["virusojn la malamiko kontrabandas en komputilajn retojn por kolapsigi ilin", "Stefan Maul: Militado sen bataliloj, Monatojaro 2001a, numero 1a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kontraband", "primary": false}, "kupri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Tegi per maldika tavolo el kupro.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043a\u0440\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c \u043c\u0435\u0434\u0437\u044c\u0434\u0437\u044e"], "fr": ["cuivrer"], "en": ["copperplate", "copper"], "nl": ["verkoperen"], "ru": ["\u043f\u043e\u043a\u0440\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c \u043c\u0435\u0434\u044c\u044e"], "de": ["verkupfern"], "hu": ["rezez", "r\u00e9zzel bevon"], "br": ["kouevra\u00f1"], "pl": ["miedziowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kupr", "primary": false}, "hokstango": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bastono kun hoko \u0109e la ekstrema\u0135o. ,", "translations": {"ru": ["\u0431\u0430\u0433\u043e\u0440"], "fr": ["gaffe (perche avec crochet)"], "nl": ["hengel"], "de": ["Hakenstange"], "it": ["gaffa (mar.)", "raffio"], "hu": ["kamp\u00f3sbot"], "br": ["bazh-krog", "goaf (bazh-krog)"], "pl": ["bosak", "o\u015bcie\u0144", "os\u0119ka"]}, "examples": [["laboranto kaptis per hokstango la dikan \u015dnuron pendantan je mia talio kaj tiris min sur la bordon", "Cheng Weidong, Fotisto raportanta Tibeton , Sincereco de Tibet-nacianoj"], ["li ordonis, ke Koonen for\u015dovu de la bordo per hokstango ladujojn, de jaro al jaro \u0135etitajn de ili en la maron apud la \u015dirmejo", "Vladimir Beekman, trad. Jaan Ojalo, Noktaj aviadistoj , \u0109. 4"], ["Kiam la barko estas armita kaj apudigita, t. e. alproksimigita al la \u015dipo, la barkestro komandas: \u2015 Pu\u015du! por ke la hokstangisto, kiu staras \u0109e la anta\u016do, \u011din foririgu de la \u015dipflanko per sia hokstango", "red. M. ROLLET DE L'ISLE, PROVO DE MARISTA TERMINARO , VI. \u2015 MANOVRO DE LA BARKOJ."]], "subdefinitions": []}], "root": "hok", "primary": false}, "bonulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Virtulo.", "translations": {"ru": ["\u0445\u043e\u0440\u043e\u0448\u0438\u0439 \u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u043a"], "fr": ["homme de bien"], "nl": ["goed mens"], "be": ["\u0434\u043e\u0431\u0440\u044b \u0447\u0430\u043b\u0430\u0432\u0435\u043a"], "de": ["guter Mensch"], "sw": ["mtu mzuri"], "br": ["den mat"], "pl": ["dobry cz\u0142owiek"]}, "examples": [["la bonuloj kaj la malbonuloj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Bonkora kaj simplanima homo.", "translations": {"sk": ["dobr\u00e1k"], "ru": ["\u0434\u043e\u0431\u0440\u044f\u043a", "\u0434\u043e\u0431\u0440\u044b\u0439 \u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u043a"], "fr": ["brave homme"], "de": ["Gutmensch"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bon", "primary": false}, "ojstro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio ojstredoj (Oestrus), kies larvoj parazitas en la kapo de \u015dafoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0432\u0430\u0434\u0437\u0435\u043d\u044c"], "en": ["bot fly", "gadfly", "sheep fly", "warble fly"], "nl": ["schapenhorzel"], "ru": ["\u043e\u0432\u043e\u0434"], "de": ["Schafbremse"], "hu": ["juhbag\u00f3cs"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ojstr", "primary": true}, "palmofesto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Festo memoriganta la eniron de Jesuo en Jerusalemon sub honore svingataj palmoj a\u016d verdaj bran\u0109oj.", "translations": {"be": ["\u0432\u0435\u0440\u0431\u043d\u0456\u0446\u0430"], "fr": ["dimanche des rameaux"], "bg": ["\u0446\u0432\u0435\u0442\u043d\u0438\u0446\u0430"], "nl": ["Palmzondag"], "ru": ["\u0432\u0435\u0440\u0431\u043d\u043e\u0435 \u0432\u043e\u0441\u043a\u0440\u0435\u0441\u0435\u043d\u044c\u0435"], "de": ["Palmwedel"], "hu": ["vir\u00e1gvas\u00e1rnap"], "en": ["Palm Sunday"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "palm", "primary": false}, "tablojdo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prema\u0135o por enbu\u015digo, ordinare pli granda ol pilolo, kiun oni pli facile prenas solvante \u011din en akvo a\u016d lasante solvi\u011di en la bu\u015do.", "translations": {"fr": ["pastille", "tablette (pastille)"], "de": ["Tablette"], "en": ["tabloid (pill)", "tablet (pill)"], "pl": ["tabletka", "pastylka", "lingwetka"], "pt": ["tabl\u00f3ide", "comprimido", "pastilha"]}, "examples": [["englutinte unu tablojdon post \u0109irka\u016d 15 minutoj \u015di bonfartis", "Henri Masson, Medikamento kontra\u016d migreno, Eventoj, numero 146a, 1998-04"], ["c-vitaminaj tablojdoj", "Vikipedio, artikolo \u00abskorbuto\u00bb, 2005-10-21"]], "subdefinitions": []}], "root": "tablojd", "primary": true}, "ksenono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 54, atompezo 131,30, simbolo Xe. Nobla gaso, kies sola konata kombina\u0135o estas ksenontetrafluorido.", "translations": {"be": ["\u043a\u0441\u044d\u043d\u043e\u043d"], "fr": ["x\u00e9non"], "en": ["xenon"], "nl": ["xenon"], "pt": ["x\u00e9non"], "la": ["Xenon"], "de": ["Xenon"], "it": ["xenon"], "hu": ["xenon"], "es": ["xen\u00f3n"], "br": ["ksenon"], "ru": ["\u043a\u0441\u0435\u043d\u043e\u043d"], "pl": ["ksenon"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ksenon", "primary": true}, "\u015dovelilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speciala ilo konsistanta el lar\u011da, iom konkava, ordinare metala, plato kun longa tenilo.", "translations": {"be": ["\u0448\u0443\u0444\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["pelle"], "nl": ["schop"], "pt": ["p\u00e1"], "ru": ["\u0441\u043e\u0432\u043a\u043e\u0432\u0430\u044f \u043b\u043e\u043f\u0430\u0442\u0430"], "de": ["Schaufel", "Schippe"], "it": ["pala", "badile"], "hu": ["lap\u00e1t"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Samspeca ilo kun mallonga tenilo por hejmaj uzoj.", "translations": {"be": ["\u0448\u0443\u0444\u043b\u0456\u043a"], "nl": ["stofblik"], "it": ["paletta"], "pt": ["pazinha (de lixo)"], "ru": ["\u0441\u043e\u0432\u043e\u043a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dovel", "primary": false}, "-ism": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ne konfuzu la vortojn kunmetitajn per la sufikso ism kun aliaj memstaraj internaciaj vortoj, \u0109e kiuj la fina\u0135o ism apartenas al la radiko: turismo, grafismo, kate\u0125ismo, barbarismo, solecismo."], "primary definition": "Doktrino a\u016d kutima agmaniero.", "translations": {"be": ["-\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["-isme"], "pt": ["-ismo"], "ru": ["-\u0438\u0437\u043c"], "de": ["-ismus"], "hu": ["-izmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doktrino religia, filozofia... de iu persono kaj de ties sekvantoj.", "translations": {}, "examples": [["platonismo", null], ["kristanismo", null], ["karteziismo", null], ["marksismo", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Doktrino a\u016d sistemo rilata al iu temo.", "translations": {}, "examples": [["spiritismo", null], ["utilismo", "Z"], ["militismo", null], ["imperiismo", null], ["carismo", null], ["kastismo", null], ["esperantismo", null], ["liberpensismo", null], ["helenismo", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Maniero, kiel iuj kutime agas.", "translations": {}, "examples": [["diletantismo", null], ["prozelitismo", null], ["paro\u0125ismo", null], ["kanibalismo", "Z"], ["vandalismo", null], ["alkoholismo", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Maniero, kiel iuj kutime parolas.", "translations": {}, "examples": [["anglismo", null], ["germanismo", null], ["francismo", null], ["latinismo", null], ["italismo", null]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Tuto de apera\u0135oj kun sama ka\u016dzo, en sama medio.", "translations": {}, "examples": [["artritismo", null], ["vulkanismo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ism", "primary": true}, "lunario": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el brasikacoj (Lunaria), kun rondaj, papere maldikaj silikvoj, similaj al ar\u011dentmoneroj.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0443\u043d\u043d\u0438\u043a (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435)", "\u0433\u0440\u043e\u0437\u0434\u043e\u0432\u043d\u0438\u043a \u043b\u0443\u043d\u043e\u0432\u0438\u0434\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["holdviola"], "de": ["Silberblatt"], "nl": ["judaspenning"], "en": ["lunaria", "honesty", "money plant"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lunari", "primary": true}, "Paste\u016dro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Franclingve: Pasteur (Louis), 1822-1895. Franca sciencisto, fondinto de mikrobiologio kaj imunologio. Inter aliaj malkovroj, Paste\u016dro malkovris la naturon de fermentado kaj proponis metodon de paste\u016drizo.", "translations": {"be": ["\u041f\u0430\u0441\u0442\u044d\u0440"], "bg": ["\u041f\u0430\u0441\u0442\u044c\u043e\u0440"], "nl": ["Pasteur (Louis)"], "pt": ["Pasteur"], "ru": ["\u041f\u0430\u0441\u0442\u0435\u0440"], "de": ["Pasteur"], "it": ["Pasteur"], "hu": ["Pasteur"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Paste\u016dr", "primary": true}, "\u015dmirpano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Panpeco \u015dmirita per butero, konfita\u0135o kc.", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u0442\u044d\u0440\u0431\u0440\u043e\u0434"], "fr": ["tartine"], "nl": ["boterham"], "ru": ["\u0431\u0443\u0442\u0435\u0440\u0431\u0440\u043e\u0434"], "de": ["Butterbrot"], "hu": ["megkent keny\u00e9r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pan", "primary": false}, "komutebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiun eblas komuti.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u043a\u043b\u044e\u0447\u0430\u0435\u043c \u044b\u0439", "\u043a\u043e\u043c\u043c\u0443\u0442\u0438\u0440\u0443\u0435\u043c\u044b \u0439"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri du elementoj x, y\u2208E rilate al operacio en E) Komuti\u011dantaj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u043e \u0447\u043d\u044b\u0439", "\u043a\u043e\u043c\u043c\u0443\u0442\u0438\u0440\u0443\u044e\u0449 \u0438\u0439"], "fr": ["commutable"], "de": ["vertauschbar"], "en": ["commuting"], "pl": ["przemienny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "komut", "primary": false}, "klematido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio ranunkolacoj (Clematis), volve grimpanta vegeta\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0432\u043e\u0439\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["cl\u00e9matite"], "en": ["clematis", "old man's beard", "traveller's joy"], "nl": ["clematis"], "ru": ["\u043b\u043e\u043c\u043e\u043d\u043e\u0441"], "de": ["Waldrebe"], "hu": ["iszalag", "b\u00e9rcse", "klem\u00e1tisz"], "fa": ["\u06a9\u0644\u0645\u0627\u062a\u06cc\u0633"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "klematid", "primary": true}, "pranci": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Ribele starigi sin sur postaj piedoj parolante pri\u0109evalo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f \u043d\u0430 \u0434\u044b\u0431\u044b"], "nl": ["steigeren"], "pt": ["empinar-se", "encabritar-se"], "be": ["\u0441\u0442\u0430\u043d\u0430\u0432\u0456\u0446\u0446\u0430 \u043d\u0430 \u0434\u044b\u0431\u043a\u0456", "\u0441\u0442\u0430\u043d\u0430\u0432\u0456\u0446\u0446\u0430 \u0434\u044b\u0431\u043a\u0430"], "de": ["sich b\u00e4umen"], "hu": ["\u00e1gaskodik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pranc", "primary": true}, "maizka\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ka\u0109o el maizfaruno.", "translations": {"fr": ["polenta"], "de": ["Maisbrei", "Polenta"], "nl": ["maisbrij", "polenta"], "it": ["polenta"], "sv": ["majsgr\u00f6t"]}, "examples": [["foje okazis, ke el la maizka\u0109o restis ero sur la tablo, kaj tiom da mu\u015doj flugis sur \u011din, ke ili estus povintaj man\u011di la tutan maizka\u0109on", "E. Benedek, trad. M. Benczik, La brava peltisto, Hungaraj fabeloj. - Hungara Esperanto Asocio, 1983"]], "subdefinitions": []}], "root": "ka\u0109", "primary": false}, "kvinono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvina parto.", "translations": {"ru": ["\u043f\u044f\u0442\u0430\u044f \u0447\u0430\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["cinqui\u00e8me"], "nl": ["vijfde (deel)"], "br": ["pempvedenn"], "fi": ["viidennes", "viidesosa"], "de": ["F\u00fcnftel"], "hu": ["\u00f6t\u00f6d"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kvin", "primary": false}, "kur\u0109atovio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kur\u0109atovo estis la nomo de lemento kiun preferis uzi Rusaj sciencistoj. IUPAC en 1997 jaro findecidis pri la nomo ruterfordio, simbolo Rf, anta\u016de estis uzata provizore la nomo unnilkvadio (la: Unnilquadium)."], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 104, atompezo 261,1087, simbolo Ku, transuranio. \u0108iuj izotopoj de tiu elemento estas radioaktivaj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u0440\u0447\u0430\u0442\u043e\u0432\u0456\u0439"], "en": ["Kurchatovium"], "nl": ["rutherfordium"], "ru": ["\u043a\u0443\u0440\u0447\u0430\u0442\u043e\u0432\u0438\u0439"], "de": ["Kurtschatovium"], "it": ["kurchatovio (rutherfordio)"], "hu": ["kurcsat\u00f3vium"], "fa": ["\u06a9\u0648\u0631\u0686\u0627\u062a\u0648\u0648\u06cc\u0645"], "pl": ["kurczatow"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kur\u0109atovi", "primary": true}, "kudrilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pika instrumento por kudri, provizita \u0109e unu ekstrema\u0135o per fendo, tra kiu oni traigas la fadenon.", "translations": {"be": ["\u0456\u0433\u043e\u043b\u043a\u0430 (\u0434\u043b\u044f \u0448\u044b\u0442\u0432\u0430)"], "fr": ["aiguille \u00e0 coudre"], "en": ["needle"], "nl": ["naald"], "pt": ["agulha"], "ru": ["\u0438\u0433\u043b\u0430 (\u0448\u0432\u0435\u0439\u043d\u0430\u044f)", "\u0438\u0433\u043e\u043b\u043a\u0430 (\u0448\u0432\u0435\u0439\u043d\u0430\u044f)"], "de": ["N\u00e4hnadel"], "sv": ["syn\u00e5l"], "hu": ["varr\u00f3t\u0171"], "es": ["aguja"], "pl": ["ig\u0142a (do szycia)"]}, "examples": [["per kudrilo ni kudras", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 34"], ["ne iru fadeno anta\u016d kudrilo", "Proverbaro esperanta"], ["\u015di disvolvis la tolon kaj enkudriligis fadenon", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "kudr", "primary": false}, "taggazeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iutaga gazeto.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0430\u0437\u0435\u0442\u0430 (\u0435\u0436\u0435\u0434\u043d\u0435\u0432\u043d\u0430\u044f)"], "fr": ["quotidien (presse)"], "pt": ["jornal"], "fa": ["\u0631\u0648\u0632\u0646\u0627\u0645\u0647"], "de": ["Tageszeitung"], "pl": ["dziennik"], "hu": ["napilap"]}, "examples": [["la renoma sveda taggazeto \u00abSvenska Dagbladet\u00bb", "Bertil ENGLUND, Benu modere Usonon! Monato."], ["Pri la skandalo, kiu mondimprese || La postan tagon sekvis kun furoro, || Kaj pri l' pli postaj eksedzi\u011do-pledoj, || Vi legis en la anglaj taggazetoj", "Lord Byron, trad. William AULD, El la I-a kanto de \u00abDon Johano\u00bb, Norda Prismo, 57:2"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0135urnalo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gazet", "primary": false}, "galbano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Blanka gumo el la herbo ferulo, kuraca substanco kaj ingredienco de incenso.", "translations": {"fr": ["galbanum"], "de": ["Galbanharz"], "pt": ["g\u00e1lbano"]}, "examples": [["prenu al vi aroma\u0135on: balzamon kaj stakton kaj galbanon bonodoran", "La Malnova Testamento, Eliro 30:34"]], "subdefinitions": []}], "root": "galban", "primary": true}, "enkoti\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parte sinki en koton kaj senmovi\u011di pro tio.", "translations": {"fr": ["s'embourber", "s'enliser"], "it": ["infangarsi"], "pl": ["grz\u0105\u017a\u0107", "grz\u0119zn\u0105\u0107"]}, "examples": [["ili devis peti helpon por movi la enkoti\u011dintan \u0109aron", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "kot", "primary": false}, "Mikroskopo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nord-hemisfera stelfiguro (Microscopium).", "translations": {"fa": ["\u0645\u06cc\u06a9\u0631\u0648\u0633\u06a9\u067e (\u0635\u0648\u0631\u062a \u0641\u0644\u06a9\u06cc)"], "de": ["Mikroskop"], "en": ["Microscopium"], "es": ["Microsc\u00f3pio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mikroskop", "primary": false}, "\u0125aradrioformaj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la klaso birdoj (Charadriiformes).", "translations": {"be": ["\u0441\u0435\u045e\u0446\u0430\u043f\u0430\u0434\u043e\u0431\u043d\u044b\u044f (\u0430\u0442\u0440\u0430\u0434)"], "fr": ["charadriiformes"], "nl": ["pleviervogels"], "ru": ["\u0440\u0436\u0430\u043d\u043a\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b\u0435 (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434)"], "ca": ["caradriformes"], "de": ["Watv\u00f6gel"], "it": ["caradriiformi"], "hu": ["lileszer\u0171 madarak"], "fi": ["rantalinnut"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125aradri", "primary": false}, "korimbforma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta formon de korimbo.", "translations": {"de": ["schirmtraubenf\u00f6rmig", "doldentraubenf\u00f6rmig"], "hu": ["s\u00e1tor alak\u00fa (vir\u00e1gzat)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "korimb", "primary": false}, "klu\u0109ado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago klu\u0109i.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0446\u0435\u043f\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u0430\u0432\u0442\u043e\u043c\u043e\u0431.)"], "fr": ["embrayage (action)"], "nl": ["het koppelen"], "de": ["Kuppeln"], "it": ["innestare (mec.)", "ingranare"], "pl": ["sprz\u0119\u017cenia", "sprz\u0119ganie"], "hu": ["tengelykapcsol\u00f3s", "kuplungoz\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "klu\u0109", "primary": false}, "boletacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de klabfungoj (Boletaceae), kies ombrelforma fruktokorpo de sube prezentas tubformajn truojn.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u043b\u0435\u0442\u0443\u0441\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["bol\u00e9tac\u00e9es"], "nl": ["boletaceae"], "hu": ["tin\u00f3ruf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "tubfungo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "boletac", "primary": true}, "varmaera aerostato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aerostato uzanta varmigitan aeron por levi\u011di.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u0433\u0430\u043b\u044c\u0444'\u0435\u0440"], "fr": ["montgolfi\u00e8re", "ballon \u00e0 air chaud"], "en": ["hot-air balloon"], "nl": ["heteluchtballon"], "pt": ["bal\u00e3o de ar quente"], "ru": ["\u043c\u043e\u043d\u0433\u043e\u043b\u044c\u0444\u044c\u0435\u0440"], "de": ["Hei\u00dfluftballon"], "it": ["mongolfiera"], "hu": ["h\u0151l\u00e9gballon"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aerostat", "primary": false}, "koloniismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekonomia sistemo, en kiu la regna prospero bazi\u011das sur ekspluatado de \u011diaj kolonioj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u043e\u043d\u0438\u0430\u043b\u0438\u0437\u043c"], "fr": ["colonialisme"], "en": ["colonialism"], "nl": ["kolonialisme"], "pl": ["kolonializm"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "koloni", "primary": false}, "alterna kurento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kurento karakterizata per rapida sinsekvo de pozitivaj kaj negativaj alternancoj, dum kiuj la kurento trafluas tien kaj reen.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0442\u043e\u043a"], "fr": ["courant alternatif"], "en": ["alternating current"], "nl": ["wisselstroom"], "be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b \u0442\u043e\u043a", "\u0437\u044c\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b \u0442\u043e\u043a"], "de": ["Wechselstrom"], "sv": ["v\u00e4xelstr\u00f6m"], "hu": ["v\u00e1ltakoz\u00f3 \u00e1ram"], "es": ["corriente alterna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kurent", "primary": false}, "re\u011do de re\u011doj": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Fakte tio estas alia maniero esprimi la ideon imperiestro."], "primary definition": "Honora nomo de reganto, precipe fama kiel titolo de antikvaj persaj re\u011doj.", "translations": {"ru": ["\u0446\u0430\u0440\u044c \u0446\u0430\u0440\u0435\u0439"], "fr": ["roi des rois"], "en": ["king of kings"], "nl": ["heer der heren"], "pt": ["rei dos reis"], "es": ["rey de reyes"], "hu": ["kir\u00e1lyok kir\u00e1lya"]}, "examples": [["li estas Sinjoro de sinjoroj, kaj Re\u011do de re\u011doj", "La Nova Testamento, Apokalipso 17:14"]], "subdefinitions": []}], "root": "re\u011d", "primary": false}, "britujano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lo\u011danto de Britujo, i.a. anglo, skoto, kimro.", "translations": {"sk": ["Brit"], "be": ["\u0431\u0440\u044b\u0442\u0430\u043d\u0435\u0446"], "en": ["Britisher", "Brit"], "ru": ["\u0431\u0440\u0438\u0442\u0430\u043d\u0435\u0446"], "pl": ["Brytyjczyk"], "hu": ["nagy-britanniai"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "brit", "primary": false}, "topazo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Flava diafana juvel\u015dtono.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043f\u0430\u0437"], "fr": ["topaze"], "en": ["topaz"], "nl": ["topaas"], "pt": ["top\u00e1zio"], "ru": ["\u0442\u043e\u043f\u0430\u0437"], "ca": ["topazi"], "de": ["Topas"], "hu": ["top\u00e1z"], "fa": ["\u06cc\u0627\u0642\u0648\u062a \u0632\u0631\u062f", "\u0632\u0628\u0631\u062c\u062f \u0647\u0646\u062f\u06cc"], "es": ["topacio"], "pl": ["topaz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "topaz", "primary": true}, "paletro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maldika tabuleto, sur kiu la pentristoj orde pretigas kaj miksas la kolorilojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u0456\u0442\u0440\u0430"], "fr": ["palette (de peintre)"], "en": ["palette"], "nl": ["palet"], "pt": ["paleta", "palheta"], "no": ["palett"], "ca": ["paleta"], "de": ["Palette"], "hu": ["paletta"], "es": ["paleta"], "ru": ["\u043f\u0430\u043b\u0438\u0442\u0440\u0430"], "pl": ["paleta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "paletr", "primary": true}, "redukto al absurdo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maniero pruvi propozicion, uzante la fakton, ke se oni konsideras \u011din falsa, oni povas per tio pruvi rezultojn, kiuj estas konataj kiel falsaj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0432\u0435\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435 \u043a \u0430\u0431\u0441\u0443\u0440\u0434\u0443"], "fr": ["r\u00e9duction \u00e0 l'absurde"], "de": ["reductio ad absurdum"], "en": ["reductio ad absurdum"], "hu": ["reductio ad absurdum", "k\u00e9ptelens\u00e9gre val\u00f3 visszavezet\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "redukt", "primary": false}, "Pa\u016dlino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ina nomo responda al la vira nomo Pa\u016dlo.", "translations": {"ru": ["\u041f\u0430\u0432\u043b\u0430"], "en": ["Paula", "Pauline"], "nl": ["Paula", "Pauline"], "pt": ["Paula"], "de": ["Paula", "Pauline"], "it": ["Paola"], "hu": ["Paula"]}, "examples": [["En la banejo la bano jam estas preta, Pa\u016dlino banos Helkan...", "E. Orzeszko, tr. Kabe: La bona sinjorino"]], "subdefinitions": []}], "root": "Pa\u016dl", "primary": false}, "neebla\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Afero imagebla, sed kiu ne povas okazi a\u016d esti.", "translations": {"fr": ["impossibilit\u00e9 (chose impossible)"], "de": ["Unm\u00f6glichkeit"], "nl": ["onmogelijkheid"], "pl": ["co\u015b niemo\u017cliwego", "fikcja"], "hu": ["lehetetlens\u00e9g"]}, "examples": [["la solvon de tiu problemo ili rigardis kiel absolutan neebla\u0135on", "Fabeloj, volumo 3, Kion la unua knabino vidis kaj lernis dum la voja\u011do"]], "subdefinitions": []}], "root": "ebl", "primary": false}, "distingilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Signo, per kiu oni povas distingi.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043b\u0438\u0447\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u043f\u0440\u0438\u0437\u043d\u0430\u043a", "\u0441\u043f\u0435\u0446\u0438\u0444\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439 \u043f\u0440\u0438\u0437\u043d\u0430\u043a"], "fr": ["caract\u00e9ristique", "signe (distinctif)"], "de": ["Merkmal", "Unterscheidungsmerkmal"], "pl": ["wyr\u00f3\u017cnik", "odznaczenie", "odznaka", "znami\u0119 (cecha szczeg\u00f3lna)"]}, "examples": [["klareco estas distingilo de bona stilo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "disting", "primary": false}, "batrakoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "senvostuloj.", "translations": {"be": ["\u0431\u044f\u0441\u0445\u0432\u043e\u0441\u0442\u044b\u044f (\u0430\u0442\u0440\u0430\u0434)"], "fr": ["batracien"], "en": ["anura"], "ru": ["\u0437\u0435\u043c\u043d\u043e\u0432\u043e\u0434\u043d\u043e\u0435", "\u0431\u0435\u0441\u0445\u0432\u043e\u0441\u0442\u0430\u044f \u0430\u043c\u0444\u0438\u0431\u0438\u044f"], "de": ["Froschlurche"], "hu": ["b\u00e9k\u00e1k (rendje)", "farokn\u00e9lk\u00fcliek (rendje)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "batrak", "primary": true}, "manuzi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Manipuli ilon per mano por elfari ion.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u0456\u043f\u0443\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["manipuler"], "en": ["handle", "manipulate"], "nl": ["behandelen"], "ru": ["\u043c\u0430\u043d\u0438\u043f\u0443\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "pl": ["obs\u0142ugiwa\u0107 r\u0119cznie"], "br": ["dornata (embreger)", "embreger (gant an daouarn)"], "es": ["manipular"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "man", "primary": false}, "sorikedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo insektoman\u011duloj (Soricidae), kun rostrosimila bu\u015do.", "translations": {"be": ["\u0437\u0435\u043c\u043b\u044f\u0440\u044b\u0439\u043a\u0456 (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "en": ["shrews"], "nl": ["spitsmuizen"], "ru": ["\u0437\u0435\u043c\u043b\u0435\u0440\u043e\u0439\u043a\u0438 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Spitzm\u00e4use"], "hu": ["cick\u00e1nyf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "soriked", "primary": true}, "ventkapa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tute stulta, mense malkapabla.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u0442\u0440\u0435\u043d\u044b\u0439", "\u0441 \u0432\u0435\u0442\u0440\u043e\u043c \u0432 \u0433\u043e\u043b\u043e\u0432\u0435"], "nl": ["lichtzinnig"], "pt": ["cabe\u00e7a-de-vento (adj.)"], "pl": ["z pust\u0105 g\u0142ow\u0105", "z sianem w gowie zamiast m\u00f3zgu"], "hu": ["hebehurgya", "kelek\u00f3tya"]}, "examples": [["li edzi\u011dis al bela kaj ventkapa sinjorino", "Machado de Assis, trad. Paulo Viana La divenistino kaj aliaj rakontoj Oportuno, jaro 2005a, p. 11a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Senpripensema, malsa\u011da, sencerba.", "translations": {"be": ["\u0432\u0435\u0442\u0440\u0430\u043d\u044b", "\u043b\u0435\u0433\u043a\u0430\u0434\u0443\u043c\u043d\u044b"], "fr": ["\u00e9tourdi", "fou-fou", "t\u00eate en l'air"], "hu": ["szeles", "hebehurgya", "szeleburdi"], "it": ["sconsiderato", "stordito (sciocco)", "scervellato", "sventato"], "ru": ["\u043b\u0435\u0433\u043a\u043e\u043c\u044b\u0441\u043b\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0432\u0435\u0442\u0440\u0435\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kap", "primary": false}, "Hidro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sud-hemisfera stelfiguro (Hydra).", "translations": {"bg": ["\u0425\u0438\u0434\u0440\u0430"], "en": ["Hydra"], "es": ["Hidra"], "de": ["Wasserschlange"], "it": ["Idra"], "pl": ["Hydra"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hidr", "primary": false}, "moda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la modo.", "translations": {"be": ["\u043c\u043e\u0434\u043d\u044b"], "fr": ["\u00e0 la mode"], "nl": ["modieus"], "br": ["diouzh ar c'hiz"], "ru": ["\u043c\u043e\u0434\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prezentanta, priparolanta la modon.", "translations": {}, "examples": [["moda gazeto", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["modaj doktrinoj", "Homoarnismo"]]}]}], "root": "mod", "primary": false}, "modo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Neda\u016dra, kaprica kutimo, moro a\u016d maniero, koncernanta precipe vestadon.", "translations": {"be": ["\u043c\u043e\u0434\u0430"], "fr": ["mode (vest. etc.)"], "nl": ["mode"], "ru": ["\u043c\u043e\u0434\u0430"], "br": ["giz"], "es": ["moda"]}, "examples": [["vestita la\u016d la plej nova pariza modo", null], ["mallongaj roboj estas nun en modo", null], ["estas nun modo interesi\u011di pri sporto", null], ["esti en modo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: PV konfuzas modalon kaj moduson; PAG donas al modo la sencon modalan."], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u043a\u043b\u043e\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u0433\u043b\u0430\u0433\u043e\u043b\u0430)"], "fr": ["mode (grammatical)"], "nl": ["wijs (v.werkwoord)", "wijs (v.werkwoord)"], "br": ["doare (yezhadur)"], "es": ["modo", "modo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mod", "primary": true}, "parigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kunigi en paron.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043f\u0430\u0440\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["apparier"], "nl": ["koppelen (v.personen of dieren)"], "br": ["para\u00f1 (lakaat daou-ha-daou)"], "de": ["paaren"], "sv": ["para ihop"], "hu": ["p\u00e1ros\u00edt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "par", "primary": false}, "racionala frakcio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La epiteto \u00abracionala\u00bb resendas al la maniero konstrui la aron de racionalaj nombroj, sed tiun nocion oni povus nomi anka\u016d \u00abpolinoma frakcio\u00bb. Same kiel oni ofte ne distingas inter polinomoj kaj polinomaj funkcioj, oni en nerigora lingva\u0135o identigas racionalajn frakciojn kun racionalaj funkcioj."], "primary definition": "Elemento en la frakcikorpo de polinomringo.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0446\u0438\u043e\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u0434\u0440\u043e\u0431\u044c"], "fr": ["fraction rationnelle"], "de": ["rationaler Bruch"], "en": ["rational fraction"]}, "examples": [["la racionala frakcio 1/X estas la ekvivalento-klaso de \u0109iuj tiaj polinom-paroj (P,Q), ke P\u00d7X = Q", null]], "subdefinitions": []}], "root": "frakci", "primary": false}, "maldetale": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En maniero maldetala.", "translations": {"be": ["\u0433\u0443\u0440\u0442\u043e\u043c", "\u043e\u043f\u0442\u0430\u043c"], "fr": ["(vendre) en gros"], "nl": ["in het groot"], "ru": ["\u043e\u043f\u0442\u043e\u043c"], "hu": ["nagyban"], "es": ["burdamente"], "pl": ["zgrubnie", "pobie\u017cnie", "bez detali", "bez szczeg\u00f3\u0142\u00f3w", "niedok\u0142adnie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pl": ["hurtowo"]}, "examples": [["vendi maldetale", null]], "subdefinitions": []}], "root": "detal", "primary": false}, "maldetala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u011cenerala, sendetala.", "translations": {"ru": ["\u0432 \u043e\u0431\u0449\u0438\u0445 \u0447\u0435\u0440\u0442\u0430\u0445"], "fr": ["grossier (sans d\u00e9tail)", "gros (sans d\u00e9tail)", "sommaire (sans d\u00e9tail)", "(commerce) de gros"], "nl": ["in grote trekken"], "es": ["burdo"], "de": ["grob", "in groben Z\u00fcgen"], "pl": ["zgrubny", "pobie\u017cny", "bez detali", "bez szczeg\u00f3\u0142\u00f3w", "niedok\u0142adny"], "hu": ["\u00e1ltal\u00e1nos", "v\u00e1zlatos"]}, "examples": [["rakonti la\u016d maldetalaj trajtoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Pogranda.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043f\u0442\u043e\u0432\u044b\u0439"], "de": ["den Gro\u00dfhandel betreffend", "im Gro\u00dfhandel"], "nl": ["groothandels-"], "pl": ["hurtowy"], "hu": ["nagybani"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "detal", "primary": false}, "plenblovi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u015cveligi, pufigi per blovo.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0434\u0437\u0456\u043c\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u044c\u0434\u0437\u0456\u043c\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["gonfler (tr.)"], "br": ["c'hweza\u00f1"], "ru": ["\u043d\u0430\u0434\u0443\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u0434\u0443\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0434\u0443\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0434\u0443\u0442\u044c"], "de": ["aufblasen", "aufpusten"], "pl": ["nadmuchiwa\u0107", "nadyma\u0107", "rozdyma\u0107"], "hu": ["felf\u00faj"]}, "examples": [["plenblovi sapan vezikon", null], ["plenblovita velo", "B"], ["plenblovi la lipojn", "Proverbaro esperanta"], ["plenblovi sin de malhumileco", "Fabeloj, volumo 2, poligono"]], "subdefinitions": []}], "root": "blov", "primary": false}, "elizeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Paradizo:.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0439"], "en": ["paradise"], "nl": ["paradijs"], "de": ["Paradies"], "es": ["para\u00edso"], "hu": ["paradicsom"]}, "examples": [["\u0109iuj Elizeaj scenoj de mia infaneco", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "Elize", "primary": false}, "malprofanigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konsekri, ensekretigi, inici.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u0432\u044f\u0449\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["initier"], "nl": ["initi\u00ebren"], "hu": ["megszentel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "profan", "primary": false}, "komunikejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, en kiu komuniki\u011das homoj.", "translations": {"fr": ["lieu de communication", "hall"], "nl": ["verbindingspunt"]}, "examples": [["membroj de nia \u00abUnueco\u00bb estos en la \u0109efa stacidomo en la granda komunikejo sub la horlo\u011do (\u0109efa enirejo) pretaj por akcepto kaj por informoj", "E. Wojtakowski Kroniko de Esperanto-movado en Silezio http://europonto.org/kroniko/gk_silezio2.htm"], ["\u00abLa Ondo de Esperanto\u00bb funkcias kiel pli grava sendependa komunikejo kaj diskutejo", "H. Gorecka Redakcie LOdE 2001:12"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Trairejo, per kiu komuniki\u011das du lokoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0443\u0442\u044c \u0441\u043e\u043e\u0431\u0449\u0435\u043d\u0438\u044f", "\u043a\u043e\u043c\u043c\u0443\u043d\u0438\u043a\u0430\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["communication (passage entre lieux qui communiquent)", "passage (de communication)"], "de": ["Durchgang", "Koppelstelle", "Verbindungsstelle"], "nl": ["doorgang"]}, "examples": [["unu el la tri misiloj falis sur la komunikejon inter la ambasadora rezidejo kaj ambasadoreja domo", "Zhang Xiaowen La 7-a de majo tago neforgesebla por \u0109inoj! El Popola \u0108inio"]], "subdefinitions": []}], "root": "komunik", "primary": false}, "\u015dtonmortigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Mortigi per \u015dton\u0135etado.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c\u043a\u0430\u043c\u044f\u043d\u044f\u043c\u0456 (\u043f\u0430\u043a\u0430\u0440\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435)"], "fr": ["lapider"], "nl": ["stenigen"], "pt": ["lapidar (matar)"], "ru": ["\u043f\u043e\u0431\u0438\u0442\u044c\u043a\u0430\u043c\u043d\u044f\u043c\u0438 (\u043a\u0430\u0437\u043d\u0438\u0442\u044c)"], "de": ["steinigen"], "sv": ["stena till d\u00f6ds"], "hu": ["megk\u00f6vez"], "it": ["lapidare"], "pl": ["ukamienowa\u0107"]}, "examples": [["ili faris konspiron kontra\u016d li, kaj \u015dtonmortigis lin la\u016d ordono de la re\u011do sur la korto de la domo de la Eternulo", "La Malnova Testamento, II. Kroniko 24:21"]], "subdefinitions": []}], "root": "mort", "primary": false}, "lepidopteroj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la klaso insektoj (Lepidoptera).", "translations": {"be": ["\u043b\u0443\u0441\u043a\u0430\u043a\u0440\u044b\u043b\u044b\u044f (\u0430\u0442\u0440\u0430\u0434)"], "nl": ["schubvleugeligen"], "pt": ["lepid\u00f3pteros"], "el": ["\u03bb\u03b5\u03c0\u03b9\u03b4\u03cc\u03c0\u03c4\u03b5\u03c1\u03b1"], "de": ["Schmetterlinge", "Schuppenfl\u00fcgler"], "hu": ["lepk\u00e9k (rendje)"], "fa": ["\u067e\u0648\u0644\u06a9\u200c\u0628\u0627\u0644\u0627\u0646", "\u067e\u0631\u0648\u0627\u0646\u06af\u0627\u0646"], "ru": ["\u0447\u0435\u0448\u0443\u0435\u043a\u0440\u044b\u043b\u044b\u0435", "\u0431\u0430\u0431\u043e\u0447\u043a\u0438 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "es": ["lepid\u00f3pteros"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "papilio", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lepidopter", "primary": true}, "fazanedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo kokoformaj birdoj (Phasianidae).", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0437\u0430\u043d\u0430\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["phasianid\u00e9s"], "pt": ["fasian\u00eddeos"], "ru": ["\u0444\u0430\u0437\u0430\u043d\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Fasanenartige (Familie)"], "hu": ["f\u00e1c\u00e1nf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fazaned", "primary": true}, "cetonio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Brilkolora florskarabo, genro el familio cetoniedoj (Cetonia).", "translations": {"fr": ["c\u00e9toine"], "pt": ["cet\u00f4nia"], "it": ["cetonia"], "pl": ["kruszczyca"]}, "examples": [["ora cetonio nutras sin el poleno kaj petaloj de rozfloroj", null], ["mi ofte momente konsterni\u011dis pro la subita zumegado de cetonio apud mia kapo", "A. L\u00f6wenstein, La \u015dtona urbo, FEL, 1999"]], "subdefinitions": []}], "root": "cetoni", "primary": true}, "bosanovo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Brazildevena muzika stilo kun malrapida samba ritmo, influita de \u0135azo, populara en la dua duono de la 20a jarcento.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0441\u0430\u043d\u043e\u0432\u0430"], "fr": ["bossa nova"], "nl": ["bossa nova"], "pt": ["bossa nova"], "de": ["\u0431\u043e\u0441\u0430 \u043d\u043e\u0432\u0430", "Bossa Nova"], "pl": ["bosanova"], "hu": ["bossa nova"]}, "examples": [["la gaja karaktero de la popolo manifesti\u011das anka\u016d en sennombraj ritmoj mondfamaj kiel sambo kaj bosanovo", "James Rezende Piton, Brazilo atendas kun malfermitaj brakoj, Esperanto, 2002-01"]], "subdefinitions": []}], "root": "bosanov", "primary": true}, "gasometro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Konforme al la etimologio gasometro ebligas mezuri la volumenon de gaso, \u0109ar \u011dia klo\u015do movi\u011das vertikale la\u016d la entenata kvanto. Do gasometro ebligas \u00abmezuri la kvanton de produktita a\u016d konsumita gaso\u00bb, kiel difinas \u011din Kabe en sia Vortaro de Esperanto, sed oni ne konfuzu tion kun gasmezurilo."], "primary definition": "Granda rezervujo por brulgaso, eliganta \u011din sub konstanta regula premo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0437\u0430\u0441\u0445\u043e\u0432\u0456\u0447\u0448\u0430", "\u0433\u0430\u0437\u0433\u043e\u043b\u044c\u0434\u0430\u0440"], "fr": ["gazom\u00e8tre"], "nl": ["gashouder"], "pt": ["gas\u00f4metro"], "ru": ["\u0433\u0430\u0437\u0433\u043e\u043b\u044c\u0434\u0435\u0440", "\u0433\u0430\u0437\u043e\u0445\u0440\u0430\u043d\u0438\u043b\u0438\u0449\u0435"], "de": ["Gasometer"], "hu": ["g\u00e1ztart\u00e1ly", "gazom\u00e9ter"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gasometr", "primary": true}, "berlinano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Civitano de Berlino.", "translations": {"be": ["\u0431\u044d\u0440\u043b\u0456\u043d\u0435\u0446"], "fr": ["berlinois (subst.)"], "en": ["Berliner"], "nl": ["Berlijner"], "ru": ["\u0431\u0435\u0440\u043b\u0438\u043d\u0435\u0446"], "de": ["Berliner"], "hu": ["berlini"], "sk": ["Berl\u00edn\u010dan"], "br": ["Berlinad"], "pl": ["Berli\u0144czyk"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Berlin", "primary": false}, "objekta komplemento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komplemento montranta la celon de la ago esprimata de la verbo.", "translations": {"fr": ["compl\u00e9ment d'objet", "objet (compl\u00e9ment d'objet)"], "nl": ["voorwerp (taalk.)", "object (taalk.)"]}, "examples": [["en Esperanto la objektaj komplementoj povas esti egale rektaj (obei iun) a\u016d nerektaj (obei al iu)", null]], "subdefinitions": []}], "root": "komplement", "primary": false}, "etero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senpeza elasta substanco, kiun oni supozis penetri \u0109iujn korpojn kaj transsendi la diversajn formojn de energio.", "translations": {"ru": ["\u044d\u0444\u0438\u0440"], "fr": ["\u00e9ther"], "en": ["ether"], "pt": ["\u00e9ter"], "be": ["\u044d\u0442\u044d\u0440", "\u044d\u0444\u0456\u0440"], "de": ["\u00c4ther"], "sv": ["eter"], "hu": ["\u00e9ter"], "pl": ["eter"]}, "examples": [["la homo povas \u0109ion kompreni: kiel vibras la etero kaj kio fari\u011das sur la suno", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 23a, p. 147a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ano de la klaso de organikaj kombina\u0135oj konsistantaj el du hidrokarbidaj radikaloj, interligitaj per atomo de oksigeno: R-O-R a\u016d per atomgrupo -OCO-", "translations": {}, "examples": [["(simpla etero), (malsimpla etero)", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La plej vaste konata etero,, C2H5OC2H5 (dietiletero), tre facile vapori\u011danta flua\u0135o, anestezilo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "eter", "primary": true}, "reveturi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Reveni veturante.", "translations": {"be": ["\u0432\u044f\u0440\u043d\u0443\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["revenir (avec un v\u00e9hicule)"], "ru": ["\u0432\u0435\u0440\u043d\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f"], "sv": ["\u00e5ka tillbaka"], "pl": ["wraca\u0107", "powraca\u0107"], "hu": ["visszautazik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vetur", "primary": false}, "malda\u016dra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Neda\u016dranta.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u043f\u0440\u0430\u0446\u044f\u0433\u043b\u044b", "\u043d\u044f\u0434\u043e\u045e\u0433\u0456", "\u0447\u0430\u0441\u043e\u0432\u044b"], "fr": ["bref", "passager (bref)", "temporaire"], "en": ["fleeting"], "nl": ["tijdelijk", "voorbijgaand"], "ru": ["\u043d\u0435\u0434\u043e\u043b\u0433\u0438\u0439", "\u043d\u0435\u043f\u0440\u043e\u0434\u043e\u043b\u0436\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["vor\u00fcbergehend", "provisorisch", "tempor\u00e4r"], "hu": ["m\u00fal\u00e9kony", "\u00e1tmeneti", "nem tart\u00f3s"], "br": ["berrbad", "dibad"], "pl": ["nietrwa\u0142y", "przelotny", "tymczasowy"]}, "examples": [["neda\u016dra pluvo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "da\u016dr", "primary": false}, "disenterio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Infekta inflamo de la intesto, ka\u016dzanta da\u016dran lakson.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0437\u044d\u043d\u0442\u044d\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["dysenterie"], "pt": ["disenteria"], "ru": ["\u0434\u0438\u0437\u0435\u043d\u0442\u0435\u0440\u0438\u044f"], "de": ["Ruhr", "Dysenterie [fak]"], "hu": ["dizent\u00e9ria", "v\u00e9rhas"], "fa": ["\u062e\u0648\u0646\u0631\u0648\u0634", "\u0627\u0633\u0647\u0627\u0644 \u062e\u0648\u0646\u06cc"], "es": ["disenter\u00eda"], "pl": ["dyzenteria", "czerwonka"]}, "examples": [["en Samarkando, Uzbekio, [...] oni aplikis bakteriofagojn por preventado de disenterio", "Vladimir Lemelev: Malamikoj de bakterioj, Monatojaro 2000a, numero 1a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "disenteri", "primary": true}, "melkebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(Ordinare, pri hejmbestoj) Produktanta lakton.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u0439\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["melkebla bovino, kaprino, \u0109evalino, kamelino", null], ["senfine melkebla bovino", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "melk", "primary": false}, "kolorigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sur\u015dmiri ion (desegnon, gravura\u0135on, paperon, tola\u0135on...) per koloriloj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0430\u0441\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u043a\u0440\u0430\u0448\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u043a\u0440\u0430\u0441\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["colorier"], "en": ["color"], "nl": ["kleuren", "verven"], "tr": ["renklendirmek", "boyamak"], "sv": ["m\u00e5la"], "br": ["liva\u00f1"], "pl": ["kolorowa\u0107", "barwi\u0107"]}, "examples": [["\u015di kolorigis sian viza\u011don kaj vestis sin kiel maljuna butikistino", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Ne\u011dulino"]], "subdefinitions": []}], "root": "kolor", "primary": false}, "kanajlego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparte fia kanajlo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043b\u0435\u0446 \u0438\u0437 \u043f\u043e\u0434\u043b\u0435\u0446\u043e\u0432"], "nl": ["aartsschurk"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kanajl", "primary": false}, "forkonsumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u011cis plena neniigo konsumi.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u0436\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c (\u0446\u0430\u043b\u043a\u0430\u043c)", "\u0440\u0430\u0441\u0445\u043e\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c (\u0446\u0430\u043b\u043a\u0430\u043c)"], "fr": ["consumer"], "de": ["aufbrauchen", "verbrauchen", "aufzehren"], "nl": ["verbruiken"], "ru": ["\u0438\u0441\u0442\u043e\u0449\u0438\u0442\u044c", "\u0438\u0437\u0440\u0430\u0441\u0445\u043e\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0438\u0437\u043d\u0443\u0440\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["forkonsumi la fortojn", "Z"], ["la homoj estas forkonsumataj de envio kaj zorgoj", "Z"], ["forkonsumi sian malamon super iu", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konsum", "primary": false}, "soveto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La vorto devenas de la rusa vorto \u00ab\u0441\u043e\u0432\u0435\u0442\u00bb (konsilio)."], "primary definition": "Revolucia popolkonsilio memregada en Rusujo dum la revolucioj de 1905a kaj 1917a jaroj, kiun la bol\u015devistoj rigardis novtipa formo de \u015dtatregado.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0432\u0435\u0442"], "fr": ["soviet"], "en": ["soviet"], "nl": ["sovjet"], "pt": ["soviete"], "ru": ["\u0441\u043e\u0432\u0435\u0442 (\u043e\u0440\u0433\u0430\u043d \u0432\u043b\u0430\u0441\u0442\u0438 \u0432 \u0421\u0421\u0421\u0420)"], "de": ["Sowjet"], "hu": ["szovjet", "tan\u00e1cs"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En la Unio de la Sovetaj Socialismaj Respublikoj (USSR), deputitaro formanta superan organon, kiu gvidas \u015dtaton, respublikon, gubernion a\u016d distrikton.", "translations": {}, "examples": [["rebaloto al sovetoj", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "sovet", "primary": true}, "soveta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al sovetoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0432\u0435\u0446\u043a\u0456"], "de": ["sowjetisch"], "pl": ["radziecki", "sowiecki (pot., obra\u017al.)"], "ru": ["\u0441\u043e\u0432\u0435\u0442\u0441\u043a\u0438\u0439"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sovet", "primary": false}, "vortblinda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malfacile leganta kaj skribanta pro konfuzoj pri signoj.", "translations": {"fr": ["dyslexique"], "pl": ["dysleksyjny"]}, "examples": [["Iuj vortblindaj legas tre malrapide kaj estas devigataj, literumi vortojn literon-post-litero", "Frank' kaj Pa\u016dlin', Disleksio, 1999"]], "subdefinitions": []}], "root": "blind", "primary": false}, "afektiva": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["affectif", "\u00e9motionnel"], "es": ["afectivo"]}, "examples": [["tia sinteno, nur afektiva kaj neniel racia, beda\u016drinde renkonti\u011das sufi\u0109e ofte", "Aventuroj de pioniro, \u0109apitro 13a, p. 40a"]], "subdefinitions": []}], "root": "afektiv", "primary": true}, "hokeilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de kurba bastono uzata \u0109e la hokea ludo.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u044e\u0448\u043a\u0430 (\u0445\u0430\u043a\u0435\u0439\u043d\u0430\u044f)"], "fr": ["crosse (de hockey)"], "nl": ["hockeystick"], "pt": ["estique (de h\u00f3quei)"], "ru": ["\u043a\u043b\u044e\u0448\u043a\u0430 (\u0445\u043e\u043a\u043a\u0435\u0439\u043d\u0430\u044f)"], "de": ["Hockeyschl\u00e4ger"], "it": ["bastone da hockey"], "hu": ["hoki\u00fct\u0151"], "fa": ["\u0686\u0648\u0628 \u0647\u0627\u06a9\u06cc"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hoke", "primary": false}, "ekologiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri ekologio.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u043e\u043b\u044f\u0433"], "fr": ["\u00e9cologiste (scientifique)"], "en": ["ecologist"], "nl": ["ecoloog"], "pt": ["ec\u00f3logo"], "ru": ["\u044d\u043a\u043e\u043b\u043e\u0433"], "de": ["\u00d6kologe"], "hu": ["\u00f6kol\u00f3gus", "k\u00f6rnyezettani szakember"], "pl": ["ekolog"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ano de ekologiismo.", "translations": {"fr": ["\u00e9cologiste (d\u00e9fenseur de l'environnement)", "d\u00e9fenseur de l'environnement"], "en": ["environmentalist"], "pl": ["obro\u0144ca \u015brodowiska", "obro\u0144ca praw przyrody", "zielony (pot.)"]}, "examples": [["la ideo de \u00abmalkresko\u00bb lan\u0109ita de Nicholas Georgescu-Roegen trovas favoran e\u0125on \u0109e parto de la ekologiistoj kaj alimondistoj", "Le Monde Diplomatique en Esperanto2004-07"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekologi", "primary": false}, "miskompreni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malbone kompreni; erari pri la senco de vorto a\u016d ago.", "translations": {"be": ["\u043d\u044f\u043f\u0440\u0430\u0432\u0456\u043b\u044c\u043d\u0430 \u0437\u0440\u0430\u0437\u0443\u043c\u0435\u0446\u044c"], "fr": ["m\u00e9comprendre", "comprendre de travers", "se m\u00e9prendre (sur)"], "nl": ["verkeerd begrijpen"], "ru": ["\u043d\u0435\u0432\u0435\u0440\u043d\u043e \u043f\u043e\u043d\u044f\u0442\u044c"], "es": ["malinterpretar"], "hu": ["f\u00e9lre\u00e9rt\u00e9s"]}, "examples": [["mi ne petas vin ripari mian veturilon, vi min miskomprenis", "Gerda malaperis\u0109ap. 11"], ["la malkonsento estas ka\u016dzata de miskompreno", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kompren", "primary": false}, "ateismano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de ateismo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0442\u044d\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["ath\u00e9e (subst.)"], "en": ["atheist"], "nl": ["athe\u00efst", "godloochenaar"], "ru": ["\u0430\u0442\u0435\u0438\u0441\u0442"], "ca": ["ateu"], "de": ["Atheist", "Gottloser"], "it": ["ateo (sost.)"], "sv": ["ateist"], "sk": ["ateista", "neznaboh"], "hu": ["ateista", "istentagad\u00f3"], "es": ["ateo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ateism", "primary": false}, "krurfal\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kapto a\u016d baro de la piedo de iranto, kauzanta stumblon a\u016d falon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043d\u043e\u0436\u043a\u0430 (\u043f\u0440\u0438\u0451\u043c)"], "fr": ["croc-en-jambe"]}, "examples": [["\u0109u la diablo ne faligus min per krurfal\u0109o, por ke mi rompu al mi la kapon?", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, dua parto, \u0109apitro 4a, p. 419a"]], "subdefinitions": []}], "root": "fal\u0109", "primary": false}, "nepreterinde": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grave, atentinde.", "translations": {"fr": ["notablement", "significativement"], "hu": ["nem mell\u00e9kesen", "nem elhanyagolhat\u00f3 m\u00f3don"]}, "examples": [["tiu \u0109i kolekto de traviva\u0135oj kontribuos nepreterinde al la historio de nia movado", "Henri Vatr\u00e9, Aventuroj de pioniro, enkonduka noto, p. 10a"]], "subdefinitions": []}], "root": "preter", "primary": false}, "baritpapero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Papero, \u015dmirita per barita tavolo k uzata por specialaj laboroj fotografaj a\u016d en presarto.", "translations": {"nl": ["barietpapier"], "fr": ["baryte (papier)", "papier baryt\u00e9"], "de": ["Barytpapier"], "en": ["glossy paper"], "hu": ["baritpap\u00edr"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "barit", "primary": false}, "kubuo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de popolo vivanta en sudaj arbaroj de Sumatro.", "translations": {"fr": ["kubu (peuple de sumatra)"]}, "examples": [["\u00abkion,\u00bb li brue ekkriis. \u00bbCi malpura kubuo, \u0109u ci opinias, ke mi timos ciajn diablojn? Jen ni vidos,\u00bb li diris", "Milito kontra\u016d salamandr, libro 1a, \u0109apitro 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kubu", "primary": true}, "hiacinto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio liliacoj (Hyacinthus), bulba vegeta\u0135o kun forte odorantaj origine malhelbluaj floroj, kun diverskoloraj \u011dardene kulturataj specioj.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u044f\u0446\u044b\u043d\u0442"], "fr": ["jacinthe"], "en": ["hyacinth"], "nl": ["hyacint"], "pt": ["jacinto"], "el": ["\u03c5\u03ac\u03ba\u03b9\u03bd\u03b8\u03bf\u03c2"], "de": ["Hyazinthe"], "it": ["giacinto"], "hu": ["j\u00e1cint"], "fa": ["\u0633\u0646\u0628\u0644"], "es": ["jacinto"], "br": ["louzaouenn-ar-goukoug", "pourenn-vran"], "ru": ["\u0433\u0438\u0430\u0446\u0438\u043d\u0442"], "pl": ["hiacynt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hiacint", "primary": true}, "bonintenco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Deziro helpi, bone agi.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043b\u0430\u0433\u0438\u0435 \u043d\u0430\u043c\u0435\u0440\u0435\u043d\u0438\u044f", "\u0434\u043e\u0431\u0440\u044b\u0435 \u043d\u0430\u043c\u0435\u0440\u0435\u043d\u0438\u044f", "\u0436\u0435\u043b\u0430\u043d\u0438\u0435 \u043f\u043e\u043c\u043e\u0447\u044c"], "fr": ["bonne disposition", "bonne intention", "d\u00e9sir de bien faire", "g\u00e9n\u00e9rosit\u00e9 (d\u00e9sir du bien)"], "pt": ["boa inten\u00e7\u00e3o"]}, "examples": [["li atestadas sian fratecan bonintencon, por forturni la atenton pri siaj malamikaj ka\u015dintencoj", "Satiraj rakontoj, Kain kaj Abel"]], "subdefinitions": []}], "root": "intenc", "primary": false}, "lumkondukilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kondukilo por lumo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u0435\u0442\u043e\u0432\u043e\u0434"], "fr": ["guide de lumi\u00e8re"], "hu": ["f\u00e9nyvezet\u0151"]}, "examples": [["temas interalie pri la fondusoj por lumkondukiloj, malfermo de komunumaj informadikaj centroj kaj interretaj kafejoj", "Mono por polaj komunumoj Pola Radio"], ["\u00abLumkondukiloj \u2015 principo kaj aplikoj\u00bb (ADoc. Fu\u00df)", "17a SUS en San Marino / Rimini GrKG Humankybernetik 2/1996"]], "subdefinitions": []}], "root": "konduk", "primary": false}, "bonintenca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta bonan intencon.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u043d\u0430\u043c\u0435\u0440\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0441 \u0431\u043b\u0430\u0433\u0438\u043c\u0438 \u043d\u0430\u043c\u0435\u0440\u0435\u043d\u0438\u044f\u043c\u0438"], "fr": ["bien intentionn\u00e9"], "pt": ["bem intencionado"], "hu": ["j\u00f3 akarat\u00fa"]}, "examples": [["bonintenca sed vana klopodo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "intenc", "primary": false}, "buksacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Buxaceae), \u0109iamverdaj arbetoj.", "translations": {"hu": ["puszp\u00e1ngf\u00e9l\u00e9k"], "be": ["\u0441\u0430\u043c\u0448\u044b\u0442\u0430\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["buxac\u00e9es"], "de": ["Buchsbaumgew\u00e4chse"], "ru": ["\u0441\u0430\u043c\u0448\u0438\u0442\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "buksac", "primary": true}, "diafizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La longa parto de osto inter \u011diaj du ekstremoj: apofizo kaj epifizo.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u044f\u0444\u0456\u0437"], "fr": ["diaphyse"], "nl": ["diafyse"], "pt": ["di\u00e1fise"], "ru": ["\u0434\u0438\u0430\u0444\u0438\u0437"], "de": ["Diaphyse", "Diaphysis", "R\u00f6hrenknochenmittelst\u00fcck"], "hu": ["diafizis"], "pl": ["korpus (ko\u015bci)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "diafiz", "primary": true}, "idioma\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Leksika a\u016d frazeologia aparta\u0135o de iu idiomo, propra al \u011di sed nekutima a\u016d e\u0109 tute nekomprenebla ekster tiu idiomo, precipe idiotismo.", "translations": {"be": ["\u0456\u0434\u044b\u0451\u043c\u0430", "\u0456\u0434\u044b\u044f\u043c\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b \u0432\u044b\u0440\u0430\u0437"], "fr": ["idiotisme", "expression idiomatique"], "en": ["idiomatic expression"], "nl": ["idiotisme"], "pt": ["express\u00e3o idiom\u00e1tica"], "ru": ["\u0438\u0434\u0438\u043e\u043c\u0430", "\u0438\u0434\u0438\u043e\u043c\u0430\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0435 \u0432\u044b\u0440\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0444\u0440\u0430\u0437\u0435\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u0437\u043c"], "de": ["idiomatischer Ausdruck", "Spracheigenheit"], "hu": ["idiomatizmus", "nyelvi saj\u00e1toss\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "idiom", "primary": false}, "spuro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043b\u0435\u0434", "\u0430\u0434\u0431\u0456\u0442\u0430\u043a"], "en": ["trace", "track", "trail"], "nl": ["spoor"], "ru": ["\u0441\u043b\u0435\u0434", "\u043e\u0442\u043f\u0435\u0447\u0430\u0442\u043e\u043a"], "de": ["Spur"], "hu": ["nyom"], "es": ["huella"]}, "examples": [["La industrio de nafto en Albanio ekis en la jaro 1920, sed \u011diaj spuroj jam estas konataj ekde la tempo de Strabo (greka geografo, 63/64 a.K. \u2013 23 p.K.)", "Fatmir Shehu: La albana nafto kaj \u011diaj perspektivoj, Monato jaro 1997a, numero 5a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de (n,n)-matrico A) Sumo de \u011diaj diagonalaj elementoj; simb. tr A a\u016d sp A.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u0435\u0434 (\u043c\u0430\u0442\u0440\u0438\u0446\u044b)"], "fr": ["trace (d'une matrice)"], "en": ["trace (of a matrix)"], "de": ["Spur (einer Matrix)"], "hu": ["nyom (m\u00e1trix\u00e9)"], "pl": ["\u015blad (macierzy)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spur", "primary": true}, "bei": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Bleki kiel \u015dafo.", "translations": {"be": ["\u0431\u043b\u044f\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["b\u00ealer"], "hu": ["b\u00e9get"], "pl": ["becze\u0107"], "ru": ["\u0431\u043b\u0435\u044f\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "be", "primary": true}, "spuri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ser\u0109i kaj sekvi spurojn:.", "translations": {"nl": ["opsporen"]}, "examples": [["tion oni nepre volis puni, kaj oni sendas specialistojn postspuri la malaperintojn", "Trevor Steele, Kvaza\u016d \u0109io dependus de mi, p. 128"]], "subdefinitions": []}], "root": "spur", "primary": false}, "beo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bruo simila al \u015dafbleko.", "translations": {"be": ["\u0431\u043b\u044f\u044f\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["b\u00ealement"], "hu": ["b\u00e9get\u00e9s"], "pl": ["beczenie", "bek"], "ru": ["\u0431\u043b\u0435\u044f\u043d\u044c\u0435"]}, "examples": [["mi a\u016ddas nur multajn beojn de \u015dafoj kaj \u015dafinoj", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha \u0109apitro 18a, p. 128a"]], "subdefinitions": []}], "root": "be", "primary": false}, "svarmado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago svarmi.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u0442\u0443\u0441\u044c\u043d\u044f"], "nl": ["gekrioel", "gewemel"], "de": ["Schw\u00e4rmen"], "it": ["brulichio", "pullulazione"], "pl": ["roi\u0107 si\u0119", "wyr\u00f3j"], "hu": ["ny\u00fczsg\u00e9s", "tolong\u00e1s", "rajz\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "svarm", "primary": false}, "ma\u0109gumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Substanco, ofte dol\u0109igita, kiun homoj ma\u0109as.", "translations": {"nl": ["kauwgom"]}, "examples": [["ili \u0135etas \u0109okoladon kaj bonbonojn kaj ma\u0109gumojn", "Stefan Maul, El verva vivo \u0135urnalista, p. 20"]], "subdefinitions": []}], "root": "gum", "primary": false}, "senhonorigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti ka\u016dzo, kial iu perdas estimon kaj honoron.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043d\u044c\u0431\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0433\u0430\u043d\u044c\u0431\u0456\u0446\u044c", "\u0437\u0433\u0430\u043d\u044c\u0431\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0433\u0430\u043d\u044c\u0431\u0456\u0446\u044c", "\u0430\u0433\u0430\u043d\u044c\u0431\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9shonorer"], "nl": ["onteren", "te schande maken"], "pt": ["desonrar"], "ru": ["\u043f\u043e\u0437\u043e\u0440\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u043f\u043e\u0437\u043e\u0440\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u0435\u0441\u0447\u0435\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c"], "de": ["entehren"], "it": ["disonorare"], "hu": ["sz\u00e9gyent hoz r\u00e1", "meggyal\u00e1z"], "br": ["dizenori\u00f1"]}, "examples": [["tia bu\u0109ado malhonoras la civilizitan mondon", "Z"], ["malvirteco, ne malri\u0109eco malhonoras homon", null], ["tiu kondamno senhonorigis lian familion", null]], "subdefinitions": []}], "root": "honor", "primary": false}, "ser\u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Peni por trovi.", "translations": {"be": ["\u0448\u0443\u043a\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["chercher"], "en": ["search"], "nl": ["zoeken"], "ru": ["\u0438\u0441\u043a\u0430\u0442\u044c"], "de": ["suchen"], "it": ["cercare"], "hu": ["keres"], "cs": ["hledat"], "sv": ["s\u00f6ka", "leta"], "es": ["buscar"]}, "examples": [["mi kondukos vin al tiu, kiun vi ser\u0109as", "Z"], ["mi ser\u0109as mian horlo\u011don, sed ne trovas \u011din", null], ["ser\u0109i ion per la okuloj", "Z"], ["ser\u0109i rimedon por", null], ["ser\u0109i al si plezuron", "Z"], ["ser\u0109i instruon, amikecon, honoron, scion, subtenon", "Z"], ["ser\u0109i sian gloron", "Z"], ["ser\u0109i favoron de eminentulo", "Z"], ["ser\u0109i la sa\u011decon", "Z"], ["ser\u0109i pereon", "Z"], ["fi\u015do ser\u0109as profundon, homo abundon", "Z"], ["ser\u0109i la \u011dustan esprimon", null], ["li ser\u0109as venton sur la kampo, la tagon pasintan", "Z"], ["elser\u0109u inter la tuta popolo homojn bravajn, veramajn, neprofitamajn", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ser\u0109", "primary": true}, "refre\u015digi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari ion denove fre\u015da.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u044c\u0432\u044f\u0436\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["rafraichir"], "nl": ["verfrissen"], "pl": ["od\u015bwie\u017cy\u0107"], "ru": ["\u043e\u0441\u0432\u0435\u0436\u0438\u0442\u044c"], "es": ["refrescar"]}, "examples": [["fliki kaj refre\u015digi vestojn", "B"], ["refre\u015digi la kolorojn de pentra\u0135o, la aeron en la \u0109ambro, la memoron pri farita promeso", null], ["sin refre\u015digi", null], ["refre\u015diga spirita bano", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fre\u015d", "primary": false}, "inspiri\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "I\u011di inspirita de iu a\u016d io, preni kiel modelon.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0442\u0445\u043d\u044f\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["s'inspirer", "imiter"], "pt": ["inspirar-se"], "hu": ["ihletet kap", "inspir\u00e1l\u00f3dik"]}, "examples": [["la barok-stila konstrua\u0135o inspiri\u011das de la fasado de pre\u011dejo Agnesa de Romo", "http://www.aliaflanko.de/urbo/nancy/vizito.html"]], "subdefinitions": []}], "root": "inspir", "primary": false}, "kromfolio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Folio aldonita al registrolibro.", "translations": {"nl": ["inlegvel"], "hu": ["p\u00f3tlap"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "krom", "primary": false}, "Ramajano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antikva hinda epopeo pri la heroo Ramo kaj lia militiro kontra\u016d demonoj por repreni sian edzinon.", "translations": {"fr": ["Ramayana"], "de": ["Ramayana"], "nl": ["Ramayana"], "bg": ["\u0420\u0430\u043c\u0430\u044f\u043d\u0430"]}, "examples": [["hodia\u016d mi taksas la Ramajanon la plej grava teksto de la adorvojo \u00abBhakti\u00bb", "M. K. Gandhi, trad. A Giridhar Rao, Eksperimentoj kun la Vero a\u016d La A\u016dtobiografio, 2001-2005, parto 1a, \u0109apitro 10a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Ramajan", "primary": true}, "cidro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fermentinta trinka\u0135o el suko de pomoj; pomvino.", "translations": {"be": ["\u0441\u0456\u0434\u0430\u0440"], "fr": ["cidre"], "nl": ["cider"], "pt": ["cidra"], "el": ["\u03bc\u03b7\u03bb\u03cc\u03c7\u03c5\u03bc\u03bf\u03c2"], "de": ["Zider", "Apfelwein"], "tr": ["elma \u015farab\u0131"], "it": ["sidro"], "hu": ["almabor"], "pl": ["cydr (rzadk.)", "jab\u0142ecznik"], "br": ["sistr"], "ru": ["\u0441\u0438\u0434\u0440"], "es": ["sidra"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cidr", "primary": true}, "matroso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ciplaboristo.", "translations": {"fa": ["\u0645\u0644\u0648\u0627\u0646"], "fr": ["matelot"], "nl": ["matroos"]}, "examples": [["matroso du metrojn alta manipuladis la alteri\u011dan ponton", "P. Bog\u00e1ti, trad. J. S\u00e1rosi, La vicstiristo de Galanto raportas, 2007"], ["dum la \u015dipestro man\u011dis kaj drinkis, la matroso \u0135etadis oblikvajn rigardojn al li", "A. Grin, trad. J. Finkel, Skarlataj veloj, 2008"]], "subdefinitions": []}], "root": "matros", "primary": true}, "instanco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grado de ju\u011da povo.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0441\u0442\u0430\u043d\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["instance (jur., pol.)"], "en": ["authority", "body", "court", "instance", "jurisdiction"], "nl": ["instantie"], "pt": ["inst\u00e2ncia (jurisprud\u00eancia)"], "ru": ["\u0438\u043d\u0441\u0442\u0430\u043d\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Instanz"], "hu": ["fok (b\u00edr\u00f3s\u00e1gi)"], "es": ["instancia"]}, "examples": [["tribunalo de unua instanco, de apelacia instanco", null], ["konduki aferon \u011dis la plej alta instanco", null], ["lastinstance", null], ["kaj lastinstance mi atutas", "Raymond SchwartzLa Stranga ButikoKremfakul'"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "A\u016dtoritato posedanta ju\u011dan a\u016d decidan povon.", "translations": {"hu": ["hat\u00f3s\u00e1g"]}, "examples": [["la magistrato kaj \u0109iuj publikaj instancoj de la urbo akcelas la entreprenon", null], ["niaj plej altaj instancoj eble iam decidos alie", null], ["la publika opinio estas la lasta instanco en politiko", null], ["transigi ideon al la instanco, kiu povas \u011din efektivigi", null]], "subdefinitions": []}], "root": "instanc", "primary": true}, "sindiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono rajtigita zorgi pri la aferoj de korporacio, kies membro \u011di estas.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0438\u043d\u0434\u0438\u043a", "\u0441\u0442\u0430\u0440\u0448\u0438\u043d\u0430 \u0433\u0438\u043b\u044c\u0434\u0438\u0438"], "de": ["Syndikus"], "nl": ["gemachtigde"], "en": ["syndic"], "hu": ["szindikus"]}, "examples": [["sindiko de notarioj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Persono, elektita de komerca tribunalo, por administri bankrotintan entreprenon \u011dis fina aran\u011do de la afero.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0443\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u044f\u044e\u0449\u0438\u0439"], "de": ["Konkursverwalter"], "nl": ["curator"], "hu": ["cs\u0151dt\u00f6meggondnok"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sindik", "primary": true}, "somera tempo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tempoperiodo en somero.", "translations": {"be": ["\u043b\u0435\u0442\u043d\u0456 \u0447\u0430\u0441"], "en": ["summer time", "summertime"], "nl": ["zomer"], "ru": ["\u043b\u0435\u0442\u043d\u0435\u0435 \u0432\u0440\u0435\u043c\u044f"], "de": ["Sommer"], "it": ["estate"], "hu": ["ny\u00e1rid\u0151"], "ro": ["ora de var\u0103"], "pl": ["czas letni"]}, "examples": [["la betulo movi\u011dadis en la vento, estis en \u011di vivo, kiel en la arboj en somera tempo", "Fabeloj, volumo 4, ne\u011dulo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tempo dum kiu la horlo\u011doj estas fruigitaj (anta\u016denigitaj) je unu horo a\u016d pli kompare kun la normala tempkalkulo, por pligrandigi la uzeblon de la taglumo fine de la labortagoj; la horkalkulo uzata dum tiu periodo.", "translations": {"fr": ["heure d'\u00e9t\u00e9"], "en": ["daylight saving time"], "nl": ["zomertijd"], "de": ["Sommerzeit"], "it": ["ora legale"], "hu": ["ny\u00e1ri id\u0151szak"], "ro": ["ora de var\u0103"]}, "examples": [["ni atentigu, ke la\u016d la somera tempo niaj programoj a\u016ddi\u011dos je unu horo pli frue", "Somera elsendohoraro de Pola Radio"], ["lastatempe mi tute ne sukcesis kapti viajn elsendojn post la \u015dan\u011do de la somera tempo al la vintra", "Letero de s-ro Ji\u0159i Patera el \u0108e\u0125io"]], "subdefinitions": []}], "root": "temp", "primary": false}, "malgrandegulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre malaltkreska homo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u043b\u0456\u043a"], "fr": ["nain"], "nl": ["dwerg"], "pt": ["an\u00e3o"], "ru": ["\u043a\u0430\u0440\u043b\u0438\u043a"], "de": ["Zwerg"], "sv": ["dv\u00e4rg"], "es": ["enano"], "ja": ["\u5c0f\u4eba [\u3053\u3073\u3068]"], "pl": ["karze\u0142", "liliput", "maluch", "kurdupel (obra\u017aliwie)", "konus (przest.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grand", "primary": false}, "baroko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arta stilo ital-devena, prospera en la 17a kaj 18a jarcentoj en E\u016dropo, centra kaj suda Ameriko, favoranta vastajn verkojn, imponajn ornama\u0135ojn, simbolojn kaj metaforojn, elipsajn formojn.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0440\u043e\u043a\u0430"], "fr": ["baroque (subst.)"], "en": ["baroque"], "nl": ["barok (z.nw.)"], "ru": ["\u0431\u0430\u0440\u043e\u043a\u043a\u043e"], "de": ["Barock"], "it": ["barocco (sost.)"], "hu": ["barokk"], "sk": ["baroko"], "es": ["barroco"], "pl": ["barok"]}, "examples": [["la benediktana dutura pre\u011dejo, konstruita en itala baroko", "Jozefo Horvath: Gy\u0151r a\u016d kie ekkokerikis ventokoko, Monatojaro 2002a, numero 8a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108ia arta stilo kiu favoras abundon, ne-ekvilibron, imponon.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "barok", "primary": true}, "baroka": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konforma al baroko.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0440\u043e\u043a\u0430\u0432\u044b"], "fr": ["baroque (adj.)"], "en": ["baroque"], "nl": ["barok (b.nw.)"], "ru": ["\u0431\u0430\u0440\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u0432 \u0441\u0442\u0438\u043b\u0435 \u0431\u0430\u0440\u043e\u043a\u043a\u043e"], "de": ["barock"], "it": ["barocco (agg.)"], "hu": ["barokk (st\u00edlus\u00fa)"], "sk": ["barokov\u00fd"], "pl": ["barokowy"], "es": ["barroco"]}, "examples": [["en sia baroka oro pompas la Kesto de la Interligo, monumento starigita pro eskapinta soldulo", "Jozefo Horvath: Gy\u0151r a\u016d kie ekkokerikis ventokoko, Monatojaro 2002a, numero 8a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "barok", "primary": false}, "Uralo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Montara \u0109eno en Rusujo, inter E\u016dropo kaj Siberio.", "translations": {"be": ["\u0423\u0440\u0430\u043b"], "en": ["Urals", "Ural Mountains"], "nl": ["Oeral"], "pt": ["montes Urais", "montes do Ural"], "ru": ["\u0423\u0440\u0430\u043b"], "de": ["Ural"], "it": ["Urali"], "hu": ["Ur\u00e1l"], "sk": ["Ural"], "bg": ["\u0423\u0440\u0430\u043b"], "fi": ["Ural"], "es": ["Urales", "Montes Urales"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rivero en Rusujo kaj Okcidenta Kaza\u0125ujo, fluanta 2533km de la suda parto de la Urala montaro suden, okcidenten kaj suden en Kaspion.", "translations": {"en": ["Ural", "Ural River"], "it": ["Ural"], "es": ["Ural", "R\u00edo Ural"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Ural", "primary": true}, "Altaja lingvofamilio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hipoteze rekonstruata superfamilio konsistanta el la tjurka, mongola kaj tungusa-man\u0109ura lingvofamilioj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u0442\u0430\u0439\u0441\u043a\u0430\u044f \u043c\u043e\u045e\u043d\u0430\u044f \u0441\u044f\u043c'\u044f"], "fr": ["langues alta\u00efques"], "en": ["Altai language family"], "nl": ["Alta\u00efsche taalfamilie"], "ru": ["\u0430\u043b\u0442\u0430\u0439\u0441\u043a\u0430\u044f \u0441\u0435\u043c\u044c\u044f \u044f\u0437\u044b\u043a\u043e\u0432"], "de": ["altaische Sprachfamilie"], "hu": ["altaji nyelvcsal\u00e1d"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Altaj", "primary": false}, "fueli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Provizi per bruliga\u0135o, konsuma\u0135o, energio.", "translations": {"fr": ["alimenter (en \u00e9nergie etc.)", "approvisionner (en \u00e9nergie etc.)"], "en": ["fuel"], "nl": ["van brandstof voorzien"], "pt": ["abastecer (com combust\u00edvel)"], "hu": ["feltankol", "\u00fczemanyaggal ell\u00e1t"]}, "examples": [["li diris, ke la eksterlanda politiko de la okcidentaj landoj \u00abfuelis la islaman radikalismon\u00bb", "R. Peres-Franko, Deklaracio de londona urbestro..., Raporto.info, 2005-07-20"]], "subdefinitions": []}], "root": "fuel", "primary": false}, "fuelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["combustible", "fioul", "fuel"], "en": ["fuel"], "nl": ["brandstof"], "pt": ["combust\u00edvel"], "de": ["Treibstoff"], "sv": ["br\u00e4nsle"], "hu": ["hajt\u00f3anyag", "\u00fczemanyag", "t\u00fczel\u0151anyag"]}, "examples": [["centoj da tunoj da dizela fuelo", "L. S\u00f6z\u00fcer, balenoj surmarbordi\u011dis, soc.culture.esperanto, 1998-11-11"]], "subdefinitions": []}], "root": "fuel", "primary": true}, "limfangito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inflamo de limfaj vazoj.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u043c\u0444\u0430\u043d\u0433\u0456\u0442"], "nl": ["lymfangitis"], "pt": ["linfangite"], "ru": ["\u043b\u0438\u043c\u0444\u0430\u043d\u0433\u0438\u0442"], "de": ["Lymphgef\u00e4\u00dfentz\u00fcndung", "Lymphangitis"], "hu": ["nyirok\u00e9rgyullad\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "limfangit", "primary": true}, "he\u011dado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kontraktado de transakcioj sur la templima merkato kun la celo elimini la riskon de prezfluktuoj.", "translations": {"be": ["\u0445\u044d\u0434\u0436\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "en": ["hedging"], "fa": ["\u0645\u0639\u0627\u0645\u0644\u0647\u0654 \u062a\u0623\u0645\u06cc\u0646\u06cc"], "de": ["Deckungsgesch\u00e4ft", "Hedgegesch\u00e4ft", "Hedging"], "it": ["hedging"], "hu": ["\u00e1rfolyam-fedezeti \u00fcgylet k\u00f6t\u00e9se"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "he\u011d", "primary": false}, "cirkuo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezgranda rabobirdo, genro el familio akcipitredoj (Circus).", "translations": {"fr": ["busard"], "en": ["harrier"], "nl": ["kiekendief"], "pt": ["tartaranh\u00e3o"], "de": ["Weihe"], "it": ["albanella"], "hu": ["r\u00e9tih\u00e9ja"], "sv": ["(k\u00e4rr)h\u00f6k"], "pl": ["b\u0142otniak"]}, "examples": [["li trinkis teon kaj rigardis al ili per malicaj, kiel de cirkuo, okuloj", "U. Karatkevi\u0109, trad. Z. Lapcionak, Libroportistoj, 2003"], ["bluaj cirkuoj \u0109asas etajn mamulojn", "Vikipedio, artikolo \u00abblua cirkuo\u00bb, 2009-06-14"]], "subdefinitions": []}], "root": "cirku", "primary": true}, "apendico": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La senco anatomia apendico estas konsiderinde pli internacia ol la senco apendico kiu povas aspekti kiel malagrabla kaj nelogika stranga\u0135o."], "primary definition": "Vermforma elkreska\u0135o \u0109e la homa cekumo.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u044d\u043d\u0434\u044b\u043a\u0441"], "fr": ["appendice"], "en": ["appendix"], "ru": ["\u0430\u043f\u043f\u0435\u043d\u0434\u0438\u043a\u0441"], "ca": ["ap\u00e8ndix"], "de": ["Wurmfortsatz (des Blinddarms)", "Blinddarm [ev.]", "Appendix"], "tr": ["apandis"], "sv": ["blindtarm"], "hu": ["f\u00e9regny\u00falv\u00e1ny"], "sk": ["slep\u00e9 \u010drevo"], "es": ["ap\u00e9ndice"], "pl": ["wyrostek robaczkowy"], "he": ["\u05ea\u05d5\u05e1\u05e4\u05ea\u05df"]}, "examples": [["pro mortorisko de neoperaciebla apendicito nur homoj sen apendico povas iri lo\u011di tiel izole", "Wim M. A. De Smet: Kiu murdis Dian Fossey?, Monatojaro 1995a, numero 12a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "= Aldono.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0434\u0430\u0442\u0430\u043a"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043b\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Anh\u00e4ngsel", "Anhang", "Beigabe", "Appendix [en sciencaj libroj]"], "hu": ["f\u00fcggel\u00e9k", "mell\u00e9klet"], "sk": ["dodatok"], "he": ["\u05e0\u05e1\u05e4\u05d7"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "apendic", "primary": true}, "festosalono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vasta \u0109ambro por solena\u0135oj, baloj kaj similaj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0430\u0437\u0434\u043d\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439 \u0437\u0430\u043b"], "fr": ["salle des f\u00eates"], "it": ["salone delle feste"], "pt": ["sal\u00e3o de festas"]}, "examples": [["la granda festosalono estis brilante ornamita", "Fabeloj, volumo 2, monteto de elfoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "salon", "primary": false}, "Moldavujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la orienta E\u016dropo kun \u0109efurbo Ki\u015dinevo. Iama respubliko de Sovetio. Teritorio de Respubliko Moldavujo. ISO-3166 kodo: MD. \u011ci limas kun Rumanujo kaj Ukrainujo.", "translations": {"de": ["Moldawien"], "bg": ["\u041c\u043e\u043b\u0434\u043e\u0432\u0430"], "en": ["Moldova"], "pl": ["Mo\u0142dawia", "Mo\u0142dowa", "Republika Mo\u0142dawii"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "moldav", "primary": true}, "surfi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gliti sur surfo ekzemple per surfotabulo.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043d\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f \u0441\u0435\u0440\u0444\u0438\u043d\u0433\u043e\u043c"], "fr": ["surfer"], "en": ["surf"], "nl": ["surfen (sport)"], "de": ["surfen"], "it": ["surfare"], "hu": ["sz\u00f6rf\u00f6zik"], "es": ["surfear"]}, "examples": [["konataj pla\u011doj por surfi", "R. Mattos, Drama Menina, \u011cangalo, Liberspaco, [2005-07-15]"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["surfen (internet)"], "de": ["surfen (im Internet)"], "en": ["websurf"], "it": ["navigare (internet)"]}, "examples": [["sekvan fojon kiam vi surfos en la reto, ne forgesu viziti la pa\u011don...", "L. S., Komento, Eventoj 1997-03, numero 121a"]], "subdefinitions": []}], "root": "surf", "primary": false}, "surfo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longa kaj alta ondo, kiajn oni vidas \u0109e marbordo, kiu levi\u011das, frakasi\u011das kaj refluas.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0431\u043e\u0439"], "fr": ["d\u00e9ferlante (vague)", "rouleau (vague)"], "en": ["surf"], "nl": ["zich brekende golf"], "de": ["(sich brechende) Welle"], "hu": ["hull\u00e1mver\u00e9s"]}, "examples": [["trahakis la \u015dipestro la glacion \u0109irka\u016d la \u015dipo kaj atendis, \u011dis kiam venos \u00abla surfo\u00bb, nome la printempa alfluo", "Jan Welzl, trad. Moraviaj esperanto pioniroj, Tridek jarojn en la ora nordo Olomouc, 1931"], ["\u0109irka\u016d la piedoj de la monto murmuris la surfo, la akvomaso alti\u011dis kaj refalis, ondis kontra\u016d la rokoj kaj remalalti\u011dis kvaza\u016d granda vivanta esta\u0135o", "Tove Jansson, trad. Sten Johansson, Muminvalo, La patro kaj la maro 2, La lumturo, [vidita je 2006-02-27]"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "pla\u016ddejo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "surf", "primary": true}, "salmoformaj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la klaso ostofi\u015doj (Salmoniformes).", "translations": {"ru": ["\u043b\u043e\u0441\u043e\u0441\u0435\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b\u0435 (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434)"], "de": ["Lachsfische"], "it": ["salmoniformi"], "pl": ["\u0142ososiokszta\u0142tne"], "hu": ["lazacalak\u00faak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "salm", "primary": false}, "korimb(oport)a": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta florojn la\u016d korimba aran\u011do.", "translations": {"de": ["schirmtraubentragend", "doldentraubentragend"], "hu": ["s\u00e1torvir\u00e1gzat\u00fa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "korimb", "primary": false}, "arvorto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Substantivo tia, ke \u011dia formo ununombra indikas aron da personoj a\u016d da similaj objektoj samspecaj, prezentatan kiel unu tuto.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0431\u0438\u0440\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u0438\u043c\u044f \u0441\u0443\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435"], "fr": ["collectif (grammaire)"], "en": ["mass noun"]}, "examples": [["\u00abpopolo\u00bb, \u00abfoliaro\u00bb, \u00abherbo\u00bb, \u00abarmeo\u00bb estas arvortoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vort", "primary": false}, "ar\u011denta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "El ar\u011dento.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0435\u0440\u0435\u0431\u0440\u044f\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["argent\u00e9"], "en": ["silver"], "nl": ["zilveren"], "be": ["\u0441\u044f\u0440\u044d\u0431\u0440\u0430\u043d\u044b", "\u0441\u0440\u044d\u0431\u043d\u044b"], "de": ["silbern"], "hu": ["ez\u00fcst"], "sk": ["strieborn\u00fd"], "bg": ["\u0441\u0440\u0435\u0431\u044a\u0440\u0435\u043d"], "pl": ["srebrny"], "br": ["arc'hantel"], "es": ["de plata"]}, "examples": [["mi alportis ar\u011dentan vazon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 19, la feino"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Havanta econ, aspekton de ar\u011dento.", "translations": {"de": ["silbrig"], "en": ["silvery"], "es": ["plateado"], "hu": ["ez\u00fcst\u00f6s"]}, "examples": [["belaj fi\u015doj kun ar\u011dentaj kaj oraj skvamoj", "Fabeloj, volumo 2, dio de dormo, Mardo"], ["ar\u011denta sonoro, sono, brilo, rido", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ar\u011dent", "primary": false}, "ar\u011denti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Tegi per maldika tavolo el ar\u011dento.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u0435\u0440\u0430\u0431\u0440\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["argenter"], "bg": ["\u043f\u043e\u0441\u0440\u0435\u0431\u0440\u044f\u0432\u0430\u043c"], "nl": ["verzilveren (zilver maken)"], "ru": ["\u0441\u0435\u0440\u0435\u0431\u0440\u0438\u0442\u044c"], "de": ["versilbern"], "hu": ["ez\u00fcst\u00f6z", "beez\u00fcst\u00f6z"], "sk": ["postriebri\u0165"], "en": ["silver-plate"], "br": ["arc'hanta\u00f1 (golei\u00f1 gant arc'hant)"], "pl": ["srebrzy\u0107", "posrebrza\u0107"]}, "examples": [["granda ar\u011dentita bastono", "Fabeloj, volumo 3, historio"], ["ar\u011dentita kulero", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi ar\u011dentaspekta.", "translations": {}, "examples": [["la luno ar\u011dentis la tegmentojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ar\u011dent", "primary": false}, "virga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne spertinta amoron.", "translations": {"el": ["\u03c0\u03b1\u03c1\u03b8\u03ad\u03bd\u03bf\u03c2"], "fr": ["vierge", "virginal"], "en": ["virginal"], "nl": ["maagdelijk"], "pt": ["virgem"], "ru": ["\u0434\u0435\u0432\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["jungfr\u00e4ulich"], "hu": ["sz\u0171z"], "be": ["\u043d\u044f\u0432\u0456\u043d\u043d\u044b", "\u0446\u043d\u0430\u0442\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u043d\u0435\u043a\u0440\u0430\u043d\u0443\u0442\u044b"], "es": ["virgen"], "he": ["\u05d1\u05ea\u05d5\u05dc\u05d9"]}, "examples": [["mi estas pastrino kaj mi \u0135uris resti virga", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 13a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne esplorita, ne kulturata, ne difektita.", "translations": {}, "examples": [["la tuta lando estis ankora\u016d virga, kaj la sola homa signo estis karavanvojo", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 1a, renkonto"], ["la virga blankeco de la muroj", "B"], ["super Betanio pendis la virga bluo de l' \u0109ielo", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "virg", "primary": true}, "ar\u011dento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 47, atompezo 107,868, simbolo Ag; brila blanka valora metalo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0435\u0440\u0430\u0431\u0440\u043e", "\u0441\u0440\u044d\u0431\u0440\u0430"], "fr": ["argent"], "bg": ["\u0441\u0440\u0435\u0431\u0440\u043e"], "de": ["Silber"], "it": ["argento"], "hu": ["ez\u00fcst"], "en": ["silver"], "br": ["arc'hant"], "es": ["plata"], "ru": ["\u0441\u0435\u0440\u0435\u0431\u0440\u043e"], "nl": ["zilver"], "pt": ["prata"], "la": ["Argentum"], "tr": ["g\u00fcm\u00fc\u015f"], "sv": ["silver"], "sk": ["striebro"], "pl": ["srebro"]}, "examples": [["homa okulo neniam sati\u011das je ar\u011dento kaj oro", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 2, fabeloj kaj legendoj, Aleksandro macedona, orienta historia legendo el V. Jabec"]], "subdefinitions": []}], "root": "ar\u011dent", "primary": true}, "\u0109ambelano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Oficisto zorganta pri la interna lo\u011dejo de suvereno.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u044d\u0440\u0433\u0435\u0440"], "fr": ["chambellan"], "en": ["chamberlain"], "pt": ["camarista"], "ru": ["\u043a\u0430\u043c\u0435\u0440\u0433\u0435\u0440"], "de": ["Kammerherr", "K\u00e4mmerer"], "it": ["ciambellano"], "hu": ["kamar\u00e1s"], "pl": ["szambelan"]}, "examples": [["la re\u011do tuj ordonis al siaj \u0109ambelanoj, ke ili alportu plej belajn vestojn", "C. Perrault, trad. P. Sarpy, La Majstro Kato, Rakontoj pri feinoj, Hachette, 1904"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ambelan", "primary": true}, "Du\u015danbeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La \u0109efurbo de Ta\u011dikujo.", "translations": {"ru": ["\u0414\u0443\u0448\u0430\u043d\u0431\u0435"], "fr": ["Douchanb\u00e9"], "en": ["Dushanbe"], "pt": ["Duchanbe"], "de": ["Duschanbe"], "tr": ["D\u00fc\u015fenbe"], "hu": ["Dusanbe"]}, "examples": [["en Du\u015danbeo okazis ur\u011da kunveno de la internacia grupo REACT, en kiu oni pridiskutis rimedojn por kontra\u016dstari invadon de akridoj el Afganio kaj Uzbekio", "wapedia.mobi, 2a de junio 2006"]], "subdefinitions": []}], "root": "Du\u015danbe", "primary": true}, "kiel intence": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malprobable kaj tamen reale, kvaza\u016d iu intence farus.", "translations": {"fr": ["comme par un fait expr\u00e8s"]}, "examples": [["kiel mi timis, ke vi venos dum mia foresto! Kaj, kiel intence, tio \u0109i okazis \u011duste tiel", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 40a"]], "subdefinitions": []}], "root": "intenc", "primary": false}, "abomeninda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inda je abomeno; estanta tiel fia, ke oni devas \u011din abomeni.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0432\u0440\u0430\u0442\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["abominable", "d\u00e9go\u00fbtant", "d\u00e9testable", "horrible", "r\u00e9pugnant"], "en": ["abominable", "detestable", "loathsome", "odious", "revolting"], "nl": ["afschuwelijk", "ijselijk", "afgrijselijk", "verfoeilijk"], "pt": ["abomin\u00e1vel"], "be": ["\u0430\u0433\u0456\u0434\u043d\u044b", "\u043c\u044f\u0440\u0437\u043e\u0442\u043d\u044b"], "de": ["verabscheuensw\u00fcrdig", "verabscheuenswert"], "sv": ["avskyv\u00e4rd"], "it": ["abominevole"], "fa": ["\u0645\u0627\u06cc\u0647\u0654 \u0627\u0646\u0632\u062c\u0627\u0631", "\u0645\u0627\u06cc\u0647\u0654 \u0646\u0641\u0631\u062a"], "hu": ["ut\u00e1lnival\u00f3"], "es": ["abominable"]}, "examples": [["lepro kovris mian korpon per abomeninda \u015delo", "Z"], ["vi abomenindigis vian belecon", "La Malnova Testamento, Je\u0125ezkel 16:25"]], "subdefinitions": []}], "root": "abomen", "primary": false}, "ublieto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subtera, malkomforta, malvasta malliberejo, kiajn havis antikvaj fortika\u0135oj.", "translations": {"fi": ["kellarityrm\u00e4"], "fr": ["oubliette"], "it": ["segreta (sost.)"]}, "examples": [["en la plej profundaj kaj tenebraj ublietoj de la infero", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 2a, \u0109apitro 11a, p. 453a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ubliet", "primary": true}, "a\u016dtomacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "A\u016dtomata kunordigo de sinsekvaj stadioj de la produktado, ekz-e a\u016dtomata provizado kaj regado de il-ma\u015dinoj en fabriko.", "translations": {"be": ["\u0430\u045e\u0442\u0430\u043c\u0430\u0442\u044b\u0437\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["automation"], "en": ["automation"], "nl": ["automatisering", "automatie"], "ru": ["\u0430\u0432\u0442\u043e\u043c\u0430\u0442\u0438\u0437\u0430\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Automatisierung", "Automation", "Mechanisierung"], "it": ["automazione"], "hu": ["automatiz\u00e1l\u00e1s"], "sv": ["automation"], "es": ["automaci\u00f3n", "automatizaci\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dtomaci", "primary": true}, "pinakoteko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Muzeo de pentra\u0135oj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0442\u0438\u043d\u043d\u0430\u044f \u0433\u0430\u043b\u0435\u0440\u0435\u044f", "\u043f\u0438\u043d\u0430\u043a\u043e\u0442\u0435\u043a\u0430"], "fr": ["pinacoth\u00e8que"], "nl": ["pinacotheek"], "pt": ["pinacoteca"], "de": ["Bildersammlung", "Gem\u00e4ldesammlung", "Pinakothek"], "hu": ["k\u00e9pt\u00e1r", "gal\u00e9ria"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pinakotek", "primary": true}, "bobeni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Volvi \u0109irka\u016d bobeno.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u043c\u043e\u0442\u0432\u0430\u0446\u044c (\u043d\u0430 \u0448\u043f\u0443\u043b\u044e, \u0431\u0430\u0431\u0456\u043d\u0443)"], "fr": ["bobiner"], "en": ["wind", "spool"], "ru": ["\u043d\u0430\u043c\u0430\u0442\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c (\u043d\u0430 \u043a\u0430\u0442\u0443\u0448\u043a\u0443)"], "de": ["aufspulen"], "hu": ["felcs\u00e9v\u00e9l", "feltekercsel"], "br": ["puna\u00f1"], "pl": ["nawija\u0107 na szpulk\u0119, na b\u0119ben, cewk\u0119"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "boben", "primary": false}, "bobeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Cilindroforma ilo sur kiu oni \u0109irka\u016dvolvas fadenon.", "translations": {"be": ["\u0448\u043f\u0443\u043b\u044c\u043a\u0430", "\u0448\u043f\u0443\u043b\u044f", "\u0431\u0430\u0431\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["bobine", "fusette"], "en": ["spool", "bobbin"], "ru": ["\u043a\u0430\u0442\u0443\u0448\u043a\u0430", "\u0431\u043e\u0431\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Spule"], "hu": ["ors\u00f3 (cs\u00e9ve)", "cs\u00e9ve"], "es": ["bobina"], "br": ["kanell"], "pl": ["szpula", "szpulka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Speciala aran\u011do konsistanta el cilindro \u0109irka\u016dvolvita per elektra fadeno.", "translations": {"en": ["inductor", "coil", "choke", "choke coil", "reactor"], "pl": ["cewka"], "hu": ["tekercs"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "boben", "primary": true}, "uzbeko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de tjurka popolo, la plej multenombra en Uzbekujo.", "translations": {"be": ["\u0443\u0437\u044c\u0431\u0435\u043a"], "en": ["Uzbek"], "ru": ["\u0443\u0437\u0431\u0435\u043a"], "de": ["Usbeke"], "it": ["usbeco (sost.)", "uzbeko (sost.)"], "hu": ["\u00fczb\u00e9g"], "fi": ["uzbekki"], "pl": ["Uzbek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "uzbek", "primary": false}, "sin turni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Movi\u011di \u0109irka\u016d sia akso.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0440\u0430\u0449\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043a\u0440\u0443\u0442\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u043e\u0432\u043e\u0440\u0430\u0447\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u043e\u0432\u0435\u0440\u043d\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["se retourner", "se tourner", "tourner en"], "de": ["sich umdrehen"], "sv": ["rotera", "vridas"], "pl": ["obraca\u0107 si\u0119", "kr\u0119ci\u0107 si\u0119"], "hu": ["forog", "p\u00f6r\u00f6g", "kering"]}, "examples": [["la rado turni\u011dis rapide", null], ["pordo turni\u011das sur sia hoko", "La Malnova Testamento, Sentencoj 26:14"], ["la tero turni\u011das \u0109irka\u016d sia akso kaj rondiras \u0109irka\u016d la suno", "B"], ["junaj fra\u016dlinoj turni\u011dadis en gaja danco", "Z"], ["turni\u011dadi kiel serpento", "Proverbaro esperanta"], ["la ne\u011do turni\u011dadis", "Fabeloj, volumo 2, ne\u011da re\u011dino, fabelo en sep rakontoj, dua rakonto, malgranda knabo kaj malgranda knabino"], ["la re\u011do sin turnis kaj turnadis anta\u016d la spegulo", "Fabeloj, volumo 1, la novaj vestoj de la re\u011do"], ["li sin turnis sur la kalkano", "Marta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u015can\u011di sian direkton.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0432\u043e\u0440\u0430\u0447\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u043e\u0432\u0435\u0440\u043d\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043e\u0431\u043e\u0440\u0430\u0447\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043e\u0431\u0435\u0440\u043d\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["umkehren"], "sv": ["v\u00e4ndas", "v\u00e4nda sig"], "pl": ["obraca\u0107 si\u0119", "zwraca\u0107 si\u0119"], "hu": ["fordul", "ir\u00e1nyul"]}, "examples": [["tie la karavano sin turnis al la sudo", null], ["sin turni kontra\u016d la malamikon", null], ["la fortuno povas forlasi nin, e\u0109 sin turni kontra\u016d ni", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 15a"], ["kien ajn li sin turnos, li sukcesos", "Z"], ["sin turni al iu kun peto por helpo", null], ["por \u0109iuj informoj turnu vin al Sinjoro Ajnulo", null], ["ne turnu vin al idoloj", "La Malnova Testamento, Levidoj 19:4"], ["mia vo\u0109o sin turnas al la homoj", "Z"], ["lia atento balda\u016d sin turnis al ni", null], ["kontra\u016d min mem sin turnis mia ruzo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "I\u011di en novan staton.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u043e\u0440\u0430\u0447\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "sv": ["f\u00f6rvandlas"], "pl": ["obraca\u0107 si\u0119"], "hu": ["v\u00e1ltozik (vmiv\u00e9)"]}, "examples": [["lia amo turni\u011dis en malamon", null], ["li mortis kaj turni\u011dis en polvon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "turn", "primary": false}, "bovida\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Viando de bovido.", "translations": {"fa": ["\u06af\u0648\u0634\u062a \u06af\u0648\u0633\u0627\u0644\u0647"], "en": ["veal"], "nl": ["kalfsvlees"], "pl": ["ciel\u0119cina"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bov", "primary": false}, "mondumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La altranga kaj bonedukita parto de la socio.", "translations": {"ru": ["(\u0432\u044b\u0441\u0448\u0438\u0439) \u0441\u0432\u0435\u0442"], "fr": ["beau monde", "haute soci\u00e9t\u00e9"], "nl": ["de uitgaande wereld", "de hogere stand"], "de": ["Oberschicht", "Hautevolee"], "tr": ["y\u00fcksek sosyete"], "hu": ["nagyvil\u00e1gi t\u00e1rsas\u00e1g", "fels\u0151 r\u00e9teg"]}, "examples": [["la tuta mondumo \u0109eestis la ceremonion", null], ["\u015dia eleganto perfektis por la koktela mondumo de \u015dia edzo", "Istv\u00e1n Ertl, Jarmil\u015dan\u011do, Monato, jaro 2001a, numero 10a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mond", "primary": false}, "inklini": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti inklina, havi, senti inklinon al.", "translations": {"ru": ["\u0431\u044b\u0442\u044c \u0441\u043a\u043b\u043e\u043d\u043d\u044b\u043c (\u043a \u0447\u0435\u043c\u0443-\u043b.)"], "fr": ["\u00eatre dispos\u00e9 (\u00e0) (enclin)", "\u00eatre enclin (\u00e0)", "\u00eatre port\u00e9 (\u00e0) (enclin)", "\u00eatre pr\u00e9dispos\u00e9 (\u00e0) (enclin)", "incliner (\u00e0) (intr.)", "pencher (pour) (\u00eatre enclin)"], "en": ["be inclined"], "nl": ["neigen"], "pt": ["ser inclinado (f)", "ser propenso"], "de": ["neigen zu"], "hu": ["hajlik (vmire)", "hajland\u00f3 (vmire)"], "pl": ["mie\u0107 inklinacj\u0119", "mie\u0107 zami\u0142owanie", "mie\u0107 smyka\u0142k\u0119", "mie\u0107 \u017cy\u0142k\u0119"]}, "examples": [["mi inklinas akcepti", null], ["oni tro inklinas forgesi", null], ["mi inklinas al la opinio, ke..", null]], "subdefinitions": []}], "root": "inklin", "primary": false}, "malhardi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Unu el la supre (hardi 1) menciita gamo de prilaboraj procedoj. \u011ci servas ne nur por renversi la rezulton de hardado, sed anka\u016d por doni al la \u015dtalo unuforman, konstantan strukturon, kiu ofte estas dama\u011de influita per anta\u016daj transformaj procedoj (ekz. laminati). Tiuj nedezirataj influoj malfaciligas a\u016d malebligas sekvajn prilaborajn procedojn.", "translations": {"fr": ["d\u00e9tremper (un m\u00e9tal)", "amollir"], "en": ["annealing (metallurgy)"], "nl": ["zacht maken", "week maken"], "de": ["erweichen", "schw\u00e4chen"], "it": ["stemprare", "stemperare (stemprare)", "far rinvenire (metal.)"], "hu": ["megereszt (f\u00e9met)", "kil\u00e1gy\u00edt (f\u00e9met)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Moligi, malfortigi.", "translations": {"hu": ["elk\u00e9nyelmes\u00edt", "ellust\u00edt"]}, "examples": [["la ri\u0109eco malhardas la kura\u011don", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hard", "primary": false}, "inklino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Natura da\u016dra a\u016d neda\u016dra impulso de la animo al io a\u016d iu.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u043b\u043e\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["inclination (propension)", "disposition (propension)", "go\u00fbt (propension)", "penchant (propension)", "propension", "tendance (propension)"], "en": ["inclination"], "nl": ["neiging"], "pt": ["inclina\u00e7\u00e3o (f)", "propens\u00e3o"], "de": ["Neigung", "Hang (zu etwas)"], "hu": ["hajlam", "hajland\u00f3s\u00e1g"], "pl": ["inklinacja", "zami\u0142owanie", "smyka\u0142ka", "\u017cy\u0142ka", "sk\u0142onno\u015b\u0107"]}, "examples": [["infana inklino restas \u011dis la fino", "Proverbaro esperanta"], ["li havas inklinon al la maldiligenteco", null], ["la popolo havas inklinon al malbono", "La Malnova TestamentoEliro 32:22"], ["deziro kaj inklino ordonon ne obeas", "Proverbaro esperanta"], ["havi la inklinon entuziasmi\u011di", "Z"], ["kiam mi zorge sondas mi apena\u016d trovas en \u011di ian resta\u0135on de ripro\u0109inda inklino", "La revadoj de soleca promenanto, Unua promenado"], ["havi inklinon por iu", "Z"], ["edzi\u011do pro inklino", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de rekto, rilate tian ortan ununorman koordinatsistemon (O, i, j), ke j ne direktas la rekton) La konstanta rilato de la diferenco de ordinatoj de du punktoj de la rekto al la diferenco de iliaj abscisoj; simb. a = (y2-y1) / (x2-x1).", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u043a\u043b\u043e\u043d", "\u0443\u0433\u043b\u043e\u0432\u043e\u0439 \u043a\u043e\u044d\u0444\u0444\u0438\u0446\u0438\u0435\u043d\u0442"], "fr": ["pente", "coefficient directeur"], "en": ["slope", "angular coefficient"], "pt": ["inclina\u00e7\u00e3o (matem\u00e1tica)"], "de": ["Steigung", "Richtungskoeffizient"], "hu": ["elhajl\u00e1s (egyenest\u0151l)", "inklin\u00e1ci\u00f3"], "cs": ["sm\u011brnice"], "pl": ["wsp\u00f3\u0142czynnik kierunkowy"]}, "examples": [["la kartezia ekvacio de rekto kun inklino a estas de la tipo y = ax+b", null], ["la inklino egalas al la tangento de la angulo inter la abscisa akso kaj la koncerna rekto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "inklin", "primary": false}, "inklina": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Da\u016dre a\u016d neda\u016dre impulsata al io de natura movo de la animo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u043b\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["dispos\u00e9 (enclin)", "enclin", "port\u00e9 (enclin)", "pr\u00e9dispos\u00e9 (enclin)"], "en": ["inclined"], "nl": ["geneigd"], "pt": ["inclinado (f)", "propenso"], "de": ["geneigt", "hingezogen sein (zu etwas)"], "hu": ["hajlamos", "hajland\u00f3"], "pl": ["z zami\u0142owaniem", "ze smyka\u0142k\u0105\u017c", "z \u017cy\u0142k\u0105", "sk\u0142onny"]}, "examples": [["inklina al virto, por studo, al obeo, al kontra\u016ddiro, por matematiko", null], ["mi estas inklina akcepti vian proponon ne fari tion", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "inklin", "primary": true}, "monduma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Partoprena en la altranga parto de la socio, konforma al \u011diaj kutimoj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u0435\u0442\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["mondain"], "de": ["mond\u00e4n", "weltgewandt"], "tr": ["sosyetik"], "hu": ["nagyvil\u00e1gi"]}, "examples": [["la Ru\u011da Kruco anoncis, ke \u011di intencas malfermi azilejon en la monduma vila\u011do De Haan", "Guido Van Damme, Sep en unu bato, Monato, jaro 1999a, numero 3a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mond", "primary": false}, "grupoido": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La nocio ne estas tre utila, krom por servi kiel supernocio al \u0109iuj unuoperaciaj algebraj strukturoj."], "primary definition": "Aro, konsiderata kune kun unu interna operacio en \u011di.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0443\u043f\u043e\u0456\u0434"], "fr": ["groupo\u00efde", "magma", "ensemble muni d'une loi de composition interne"], "en": ["groupoid", "set with an internal composition law"], "pt": ["grup\u00f3ide", "conjunto n\u00e3o vazio, munido de uma opera\u00e7\u00e3o."], "ru": ["\u0433\u0440\u0443\u043f\u043f\u043e\u0438\u0434", "\u043c\u043d\u043e\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e \u0441 \u0437\u0430\u043a\u043e\u043d\u043e\u043c \u0432\u043d\u0443\u0442\u0440\u0435\u043d\u043d\u0435\u0439 \u043a\u043e\u043c\u043f\u043e\u0437\u0438\u0446\u0438\u0438"], "de": ["Gruppoid", "Menge mit innerem Verkn\u00fcpfungsgesetz"], "hu": ["gruppoid", "egym\u0171veletes algebrai strukt\u00fara"], "fa": ["\u06af\u0631\u0648\u0647\u0648\u0627\u0631"], "cs": ["grupoid", "mno\u017eina se z\u00e1konem vnit\u0159n\u00ed kompozice"], "pl": ["grupoid", "zbi\u00f3r z dzia\u0142aniem"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grupoid", "primary": true}, "korelativa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Reciproke responda, interresponda.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u044d\u043b\u044f\u0446\u044b\u0439\u043d\u044b", "\u0441\u0443\u0430\u0434\u043d\u043e\u0441\u043d\u044b"], "fr": ["corr\u00e9latif"], "nl": ["correlatief (bn.)"], "pt": ["correlativo"], "ru": ["\u0441\u043e\u043e\u0442\u043d\u043e\u0441\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043a\u043e\u0440\u0440\u0435\u043b\u044f\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439"], "de": ["bez\u00fcglich", "wechselseitig", "in Wechselbeziehung stehend", "korrelativ"], "hu": ["korrelat\u00edv", "viszonylagos", "k\u00f6lcs\u00f6n\u00f6sen \u00f6sszef\u00fcgg\u0151", "egym\u00e1ssal k\u00f6lcs\u00f6nhat\u00e1sban l\u00e9v\u0151"], "es": ["correlativo"]}, "examples": [["korelativaj fenomenoj", null], ["tabelo de korelativaj vortoj", null], ["\u00abtia\u00bb estas korelativa al \u00abtia\u00bb, \u00abtiom\u00bb al \u00abkiom\u00bb kaj tiel plu", null]], "subdefinitions": []}], "root": "korelativ", "primary": true}, "psikopatio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["psychopathie"]}, "examples": [["en iuj jam nesocialaj personecoj alkoholo ka\u016dzas psikan maldiferenci\u011don , kiu asimili\u011das al psikopatio, t.e. al karaktera deformi\u011do", "T. Carlevaro, Alkoholo kaj krimfarado, Scienca Revuo, 1988:3 (155), p. 65a-73a"], ["Richard von Krafft-Ebing surbaze de kelkaj literaturaj verkoj de Sacher-Masoch nocion \u00abmaso\u0125ismo\u00bb unuafoje enkondukis en 1886 en sia libro pri seksa psikopatio", "Vikipedio, artikolo \u00abLeopold von Sacher-Masoch\u00bb, 2009-05-30"]], "subdefinitions": []}], "root": "psikopati", "primary": true}, "revivi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Reveni en la vivon, ekvivi denove.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0436\u0438\u0442\u044c", "\u0432\u043e\u0441\u043a\u0440\u0435\u0441\u043d\u0443\u0442\u044c"], "en": ["return to life"]}, "examples": [["ili mortis kaj ne revivi\u011dos, ili estas malvivuloj kaj ne relevi\u011dos", "La Malnova Testamento, Jesaja 26:14"], ["kredi je la revivi\u011do de la mortintoj", null], ["\u0109i tiu sceno revivi\u011dis en lia memoro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "relevi\u011di", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "viv", "primary": false}, "peripetio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Surpriza okaza\u0135o, komplika\u0135o en rakonto.", "translations": {"fr": ["p\u00e9rip\u00e9tie"], "nl": ["peripetie"], "pl": ["perypetie"], "pt": ["perip\u00e9cia"]}, "examples": [["la maljuna bardo rakontis pri historiaj peripetioj de sia popolo", "Vladimir Glazunov, La \u0109armo de \u0108ielmontaro, Fonto, numero 37a"], ["post multaj peripetioj indaj je aventuraj romanoj, kun pluraj kadavroj, intrigoj kaj koruptoj, la justo venkas", "Artur E. Iltis, Nova, alloga invito uzi la ponton, \u0108ina Interreta Informa Centro, [vidita je 2006-05-03]"]], "subdefinitions": []}], "root": "peripeti", "primary": true}, "malkorekta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Enhavanta erarojn", "translations": {"be": ["\u043d\u044f\u043f\u0440\u0430\u0432\u0456\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u043d\u0435\u043a\u0430\u0440\u044d\u043a\u0442\u043d\u044b", "\u043f\u0430\u043c\u044b\u043b\u043a\u043e\u0432\u044b"], "fr": ["incorrect", "erron\u00e9"], "nl": ["fout (ontr.)", "niet gecorrigeerd (ontr.)"], "ru": ["\u043d\u0435\u043f\u0440\u0430\u0432\u0438\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043e\u0448\u0438\u0431\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["falsch", "verkehrt", "fehlerhaft", "inkorrekt"], "es": ["erroneo", "equivocado"], "hu": ["helytelen", "hib\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "korekt", "primary": false}, "proverba": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al proverbo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0448\u0435\u0434\u0448\u0438\u0439 \u0432 \u043f\u043e\u0441\u043b\u043e\u0432\u0438\u0446\u0443", "\u043f\u0440\u0435\u0441\u043b\u043e\u0432\u0443\u0442\u044b\u0439"], "en": ["proverbial"], "nl": ["spreekwoordelijk"], "it": ["proverbiale"], "es": ["proverbial"], "hu": ["k\u00f6zmond\u00e1sos"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Konata kvaza\u016d proverbo.", "translations": {"fr": ["proverbial"], "de": ["sprichw\u00f6rtlich"]}, "examples": [["la proverba fideleco de hundoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "proverb", "primary": false}, "\u015dagrino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0448\u0447\u044b\u0433\u0440\u044b\u043d"], "fr": ["cuir grenu", "chagrin (cuir)"], "nl": ["chagrijnleer"], "pt": ["chagr\u00e9m"], "ru": ["\u0448\u0430\u0433\u0440\u0435\u043d\u0435\u0432\u0430\u044f \u043a\u043e\u0436\u0430", "\u0448\u0430\u0433\u0440\u0435\u043d\u044c"], "de": ["Chagrinleder"], "it": ["zigrino", "sagr\u00ec"], "hu": ["sagren"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dagrin", "primary": true}, "lui": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ricevi ion por \u011din uzi dum difinita tempo, pagante interkonsentitan prezon.", "translations": {"el": ["\u03b5\u03bd\u03bf\u03b9\u03ba\u03b9\u03ac\u03b6\u03c9"], "fr": ["louer (prendre en location)"], "en": ["hire", "rent"], "nl": ["huren"], "pt": ["alugar"], "be": ["\u0431\u0440\u0430\u0446\u044c \u0443 \u0430\u0440\u044d\u043d\u0434\u0443", "\u0431\u0440\u0430\u0446\u044c \u0443\u043d\u0430\u0451\u043c", "\u0430\u0440\u044d\u043d\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0431\u0440\u0430\u0446\u044c \u043d\u0430\u043f\u0440\u0430\u043a\u0430\u0442"], "de": ["mieten"], "fa": ["\u0627\u062c\u0627\u0631\u0647 \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "br": ["feurmi\u00f1 (kemer e feurm)"], "ru": ["\u0431\u0440\u0430\u0442\u044c \u0432\u043d\u0430\u0451\u043c", "\u0431\u0440\u0430\u0442\u044c \u043d\u0430\u043f\u0440\u043e\u043a\u0430\u0442", "\u0430\u0440\u0435\u043d\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043d\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c (\u043f\u043e\u043c\u0435\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435 \u0438 \u0442.\u043f.)"], "es": ["alquilar", "arrendar"]}, "examples": [["lui meblojn, balvestojn", null], ["luebla \u0109ambro", null], ["Aleksandro kaj Dorina luis etan \u0109ambron, malproksime de la gepatroj de Dorina", "Julian Modest: En la ombro de la silento, Monatojaro 1997a, numero 3a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "lu", "primary": true}, "tabulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longa, ne tre dika, plata peco el ligno a\u016d el alia materialo.", "translations": {"be": ["\u0434\u043e\u0448\u043a\u0430", "\u043f\u043b\u0430\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["panneau", "planche"], "bg": ["\u0434\u044a\u0441\u043a\u0430"], "nl": ["plank", "bord"], "pt": ["t\u00e1bua", "tabuleiro", "quadro", "prancha"], "ru": ["\u0434\u043e\u0441\u043a\u0430", "\u043f\u043b\u0430\u043d\u043a\u0430"], "de": ["Brett"], "sv": ["br\u00e4da", "skiva", "tavla"], "hu": ["deszka", "t\u00e1bla"], "en": ["plank"], "pl": ["deska"]}, "examples": [["kabano el tabuloj", null], ["transiri la rivereton per super\u015dovita tabulo", null], ["la instruisto skribis frazon sur la nigran tabulon", null], ["\u015daktabulo, damtabulo", null], ["kapti la lastan tabulon de savo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tabulo, sur kiu instruisto skribas informojn por lernantoj dum lecionoj.", "translations": {"nl": ["schoolbord"], "pl": ["tablica szkolna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tabul", "primary": true}, "pilgrimo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ne konfuzu \"pilgrimo\" kun \"pilgrimanto, pilgrimulo\"."], "primary definition": "Voja\u011do por pie viziti sanktan lokon.", "translations": {"fa": ["\u0632\u06cc\u0627\u0631\u062a"], "en": ["pilgrimage"], "nl": ["bedevaart", "pelgrimstocht"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pilgrim", "primary": false}, "pilgrimi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Voja\u011di por pie viziti sanktan lokon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u043e\u043c\u043d\u0456\u0447\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u0430\u043d\u0434\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "en": ["go on a pilgrimage"], "nl": ["op bedevaart gaan", "pelgrimeren"], "pt": ["peregrinar", "ir em romaria"], "ru": ["\u043f\u0430\u043b\u043e\u043c\u043d\u0438\u0447\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["wallfahren", "pilgern"], "hu": ["zar\u00e1ndokol"], "fa": ["\u0632\u06cc\u0627\u0631\u062a \u0631\u0641\u062a\u0646"], "es": ["peregrinar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pilgrim", "primary": true}, "dekokti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Longe boligi en akvo vegeta\u0135on por solvi \u011diajn solveblajn substancojn.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u0430\u0434\u0432\u0430\u0440"], "fr": ["faire une d\u00e9coction (de)"], "en": ["decoct"], "pt": ["fazer decoc\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u043e\u0442\u0432\u0430\u0440"], "de": ["auskochen", "absieden"], "hu": ["f\u0151zetet k\u00e9sz\u00edt", "forral", "kif\u0151z"], "pl": ["warzy\u0107", "zaparza\u0107", "robi\u0107 dekokt"]}, "examples": [["li ordonis dekokti unu dozon", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 53a, p. 182a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "brogi, infuzi, maceri.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dekokt", "primary": true}, "retu\u015di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Korekti desegnon, gravuron, pentra\u0135on a\u016d fotografan kli\u015da\u0135on.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0442\u0443\u0448\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["retoucher"], "nl": ["retoucheren"], "ru": ["\u0440\u0435\u0442\u0443\u0448\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["retuschieren"], "sv": ["retuschera"], "hu": ["retus\u00e1l"], "pl": ["retuszowa\u0107", "dokona\u0107 retuszu", "zrobi\u0107 retusz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Korekti, plibonigi ion ajn.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0433\u043e\u043d\u044f\u0442\u044c (\u043d\u0430\u043f\u0440. \u043e\u0434\u0435\u0436\u0434\u0443 \u043f\u043e \u0444\u0438\u0433\u0443\u0440\u0435)"], "de": ["verbessern"], "pl": ["retuszowa\u0107", "dokona\u0107 retuszu", "zrobi\u0107 retusz"], "hu": ["kijav\u00edt", "csiszol (\u00e1tv.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tu\u015d", "primary": false}, "amorfa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sen regula kaj difinita strukturo.", "translations": {"be": ["\u0430\u043c\u043e\u0440\u0444\u043d\u044b", "\u0431\u044f\u0441\u0444\u043e\u0440\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b"], "fr": ["amorphe"], "en": ["amorphous"], "nl": ["amorf"], "ru": ["\u0430\u043c\u043e\u0440\u0444\u043d\u044b\u0439", "\u0431\u0435\u0441\u0444\u043e\u0440\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["amorph", "formlos"], "sk": ["beztvar\u00fd", "amorfn\u00fd"], "es": ["amorfo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "amorf", "primary": true}, "brutala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"en": ["brutal"], "nl": ["brutaal"], "pl": ["brutalny"]}, "examples": [["post la film' mi provis kisi \u015din sed \u015di batadis min brutale", "La Mondanoj, Muskola belulino, 1995"], ["ni multe a\u016ddas pri brutalaj viroj en tuta mondo, pri malmoraleco de edzoj", "S. Vivekananda, trad. R. Rudzitis, trad. Z. Z., Karma Jogo, [vidita en 2008]"]], "subdefinitions": []}], "root": "brutal", "primary": true}, "Polujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato situanta en centra E\u016dropo kaj limanta norde al Balta Maro, Rusujo kaj Litovio; oriente al Belorusio kaj Ukrainujo, okcidente al Germanujo kaj sude al Slovakujo kaj \u0108e\u0125ujo.", "translations": {"be": ["\u041f\u043e\u043b\u044c\u0448\u0447\u0430"], "fr": ["Pologne"], "en": ["Poland"], "nl": ["Polen"], "pt": ["Pol\u00f3nia"], "la": ["Polonia"], "de": ["Polen"], "it": ["Polonia"], "hu": ["Lengyelorsz\u00e1g"], "sk": ["Po\u013esko"], "lt": ["Lenkija"], "pl": ["Polska"], "uk": ["\u041f\u043e\u043b\u044c\u0449\u0430"], "cs": ["Polsko"], "ru": ["\u041f\u043e\u043b\u044c\u0448\u0430"], "es": ["Polonia"]}, "examples": [["la lando de la poloj estas Polujo. Kiu estas la lando de la germanoj? Germanujo.", "Doron Modan, Ni paroletu pri la historio de E-o"], ["\"La Polujo ne pereis\"", "Bogus\u0142aw Grabowski, LITVO, PATRUJO MIA..."]], "subdefinitions": []}], "root": "pol", "primary": false}, "forkuri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Kuri for de iu a\u016d io por lin a\u016d \u011din eviti.", "translations": {"be": ["\u0443\u0446\u044f\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u0431\u0435\u0433\u0447\u044b (\u043f\u0440\u044d\u0447)"], "fr": ["s'\u00e9chapper"], "nl": ["weglopen"], "br": ["redek kuit"], "ru": ["\u0443\u0431\u0435\u0436\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u0431\u0435\u0433\u0430\u0442\u044c"], "de": ["weglaufen", "fortlaufen", "davonlaufen", "wegrennen"], "hu": ["elfut", "elmenek\u00fcl"]}, "examples": [["li forkuris de sia kreditoro, tuj kiam li ekvidis lin", null], ["forkuri el malliberejo", "B"], ["la mallumo forkuris", "B"], ["la dormo forkuris de miaj okuloj", "Z"], ["la tro rapida forkuro de la tempo", null], ["son\u011do teruras, son\u011do forkuras", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "kur", "primary": false}, "Antarkta Oceano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la oceano \u0109irka\u016d Antarkto.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0442\u0430\u0440\u043a\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b \u0430\u043a\u0456\u044f\u043d"], "fr": ["Oc\u00e9an Antarctique"], "en": ["Antarctic Ocean", "Southern Ocean"], "nl": ["Antarctische Oceaan"], "de": ["Antarktischer Ozean"], "hu": ["D\u00e9li-Jeges-tenger"], "sk": ["Antarktick\u00fd oce\u00e1n"], "pl": ["Ocean Po\u0142udniowy", "Ocean Antarktyczny", "Po\u0142udniowy Ocean Lodowaty"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ocean", "primary": false}, "ind(ec)o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de tio a\u016d tiu, kiu meritas esti trafita de la ago esprimata de la radiko.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u0441\u0442\u043e\u0438\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["dignit\u00e9 (m\u00e9rite)", "m\u00e9rite", "valeur (m\u00e9rite)"], "pt": ["dignidade"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Merito.", "translations": {"nl": ["waarde"], "hu": ["\u00e9rdemess\u00e9g", "ki\u00e9rdemelts\u00e9g"]}, "examples": [["grajno da malbono por la okul' de l' mondo ofte kovras la indon de plej bona homo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Respekto, kiun oni konscias meriti per sia konduto; digno.", "translations": {"nl": ["waardigheid"], "hu": ["m\u00e9lt\u00f3s\u00e1g"]}, "examples": [["ne respektante nian indon", "Z"], ["punindan krimon vi lasis sen konvena puno, kian postulis via indo", "Z"], ["preni indecan mienon", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Valoro.", "translations": {"nl": ["waarde"], "hu": ["\u00e9rdem", "\u00e9rt\u00e9k"]}, "examples": [["mia vivo ne havas por mi indon", "Z"], ["la re\u011dido konsideris, ke tia kapablo havas pli grandan indon, ol \u0109io, kion oni povus doni dote al alia fra\u016dlino", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 23"]], "subdefinitions": []}], "root": "ind", "primary": false}, "perihelio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Punkto de la orbito de sun-\u0109irka\u016danta objekto, \u0109e kiu tiu estas plej proksima al la suno.", "translations": {"be": ["\u043f\u044d\u0440\u044b\u0433\u0435\u043b\u0456\u0439"], "fr": ["p\u00e9rih\u00e9lie"], "en": ["perihelion"], "ca": ["periheli"], "de": ["Perihel"], "it": ["perielio"], "da": ["perihelion"], "cs": ["p\u0159\u00edslun\u00ed"], "fi": ["periheli"], "hu": ["napk\u00f6zelpont", "perih\u00e9lium"], "ja": ["\u8fd1\u65e5\u70b9 [\u304d\u3093\u3058\u3064\u3066\u3093]"], "es": ["perihelio"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0438\u0433\u0435\u043b\u0438\u0439"], "nl": ["perihelium"], "pt": ["peri\u00e9lio"], "tr": ["enberi"], "pl": ["peryhelium"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "periheli", "primary": true}, "bu\u0109ejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko kie oni bu\u0109as la brutojn.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u0439\u043d\u044f"], "fr": ["abattoir"], "bg": ["\u043a\u043b\u0430\u043d\u0438\u0446\u0430"], "nl": ["slachthuis"], "be": ["\u0431\u043e\u0439\u043d\u044f", "\u0440\u0430\u0437\u044c\u043d\u0456\u0446\u0430"], "de": ["Schlachthof"], "hu": ["m\u00e9sz\u00e1rsz\u00e9k", "v\u00e1g\u00f3h\u00edd"], "sk": ["bit\u00fanok"], "en": ["slaughterhouse (usone)", "abattoir (brite)"], "es": ["rastro"], "pl": ["rze\u017ania"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Loko kie okazis kruela eksterma batalo.", "translations": {"nl": ["slachtveld"], "de": ["Schlachtfeld"], "en": ["killing field"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bu\u0109", "primary": false}, "marasmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsaneca ekstrema malgraseco kaj senvigleco", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0440\u0430\u0437\u043c"], "en": ["marasmus", "emaciation"], "nl": ["marasme"], "pt": ["marasmo"], "ru": ["\u043c\u0430\u0440\u0430\u0437\u043c"], "de": ["Marasmus", "Kr\u00e4fteverfall", "Entkr\u00e4ftung"], "hu": ["sorvad\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Plena senaktiveco.", "translations": {"de": ["Darniederliegen", "Stillstand", "Flaute"], "nl": ["malaise", "verval"], "pt": ["marasmo", "estagna\u00e7\u00e3o", "paralisa\u00e7\u00e3o"], "hu": ["f\u00e1sults\u00e1g", "tesped\u00e9s"]}, "examples": [["la komerco estas en marasmo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "marasm", "primary": true}, "glitado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago a\u016d stato de glitanto.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u043e\u043b\u044c\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["glissade"], "nl": ["het glijden"], "be": ["\u0441\u044c\u043b\u0456\u0437\u0433\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0441\u044c\u043b\u0456\u0437\u0433\u0430\u0446\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043a\u043e\u045e\u0437\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "pl": ["\u015blizg", "po\u015blizg"], "hu": ["cs\u00fasz\u00e1s", "sikl\u00e1s", "cs\u00faszk\u00e1l\u00e1s"]}, "examples": [["glitado de sportistoj", null], ["fali pro glitado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "glit", "primary": false}, "Frisujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Provinco en norda Nederlando, anka\u016d nomata okcidenta Frisujo.", "translations": {"be": ["\u0424\u0440\u044b\u0437\u0456\u044f"], "fr": ["Frise"], "en": ["Frisia"], "nl": ["Friesland"], "pt": ["Fr\u00edsia"], "ru": ["\u0424\u0440\u0438\u0437\u0438\u044f"], "de": ["Friesland"], "it": ["Frisia"], "da": ["Frisland"], "es": ["Frisia"], "cs": ["Fr\u00edzsko"], "pl": ["Fryzja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Regiono apud la Norda Maro, en norda Nederlando (okcidenta Frisujo) kaj en nord-okcidenta Germanujo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Frisio", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fris", "primary": false}, "ladskatolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hermetike fermita skatolo el stanita lado, \u0109efe uzata por konservi nutra\u0135ojn.", "translations": {"be": ["\u0431\u043b\u044f\u0448\u0430\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["bo\u00eete de conserve"], "bg": ["(\u0442\u0435\u043d\u0435\u043a\u0438\u0435\u043d\u0430) \u043a\u0443\u0442\u0438\u044f"], "nl": ["blikje"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0441\u0435\u0440\u0432\u043d\u0430\u044f \u0431\u0430\u043d\u043a\u0430 (\u0436\u0435\u0441\u0442\u044f\u043d\u0430\u044f)"], "de": ["Blechb\u00fcchse", "Blechdose", "Dose"], "hu": ["hull\u00e1mlemez"], "en": ["tin (brite)", "(tin) can (usone)"], "es": ["lata"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lad", "primary": false}, "haltero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mallonga stango, kies ekstrema\u0135oj estas enfor\u011ditaj en du ferglobojn, kiun oni movas por ekzerci la brakajn muskolojn (tenante halteron per unu mano).", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043d\u0442\u044d\u043b\u044c"], "fr": ["halt\u00e8re"], "en": ["dumbbell"], "nl": ["halter"], "pt": ["haltere"], "el": ["\u03b1\u03bb\u03c4\u03ae\u03c1\u03b1\u03c2"], "de": ["Hantel"], "it": ["manubrio (sport)"], "hu": ["s\u00falyz\u00f3 (g\u00f6mbv\u00e9g\u0171)"], "ru": ["\u0433\u0430\u043d\u0442\u0435\u043b\u044c"]}, "examples": [["Estu pluv- a\u016d sun-vetero, Pro la korpa estetik' Faru kun a\u016d sen haltero Iom pli da gimnastik'", "\u0108astemulino"]], "subdefinitions": []}], "root": "halter", "primary": true}, "malbeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago a\u016d vortoj por beni; la stato de malbenito.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043a\u043b\u044f\u0442\u0438\u0435"], "de": ["Fluch"], "bg": ["\u043f\u0440\u043e\u043a\u043b\u044f\u0442\u0438\u0435"], "pl": ["przekle\u0144stwo"]}, "examples": [["du sinjoroj en unu bieno, du mastrinoj \u0109e unu kameno \u2015 neniam vivas sen reciproka malbeno", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "ben", "primary": false}, "armistico": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interkonsento pri \u0109esigo de bataloj, tamen ne finanta militon.", "translations": {"fr": ["armistice"]}, "examples": [["oni sentis, ke ne estas ankora\u016d paco kun Italujo, sed sole tempa armistico", "Josef Svatopluk Machar, trad. R. Fridrich, Benedek, 1913"], ["minuton post paso de la tritaga armistico falis la unua pafo", "Milito kontra\u016d salamandr, libro 3a, \u0109apitro 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "armistic", "primary": true}, "malbeni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alvoki la dian malfavoron sur.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u044f\u0441\u044c\u0446\u0456", "\u043f\u0440\u0430\u043a\u043b\u0456\u043d\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u0430\u043a\u043b\u044f\u0441\u044c\u0446\u0456"], "fr": ["maudire"], "bg": ["\u043f\u0440\u043e\u043a\u043b\u0438\u043d\u0430\u043c"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043a\u043b\u0438\u043d\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u043a\u043b\u044f\u0441\u0442\u044c"], "de": ["verfluchen"], "hu": ["meg\u00e1tkoz"], "sk": ["preklia\u0165"], "en": ["curse"], "es": ["maldecir"], "br": ["milliga\u00f1", "mallozhi\u00f1"], "pl": ["przeklina\u0107"]}, "examples": [["malbeni filon, sakrilegiulon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Malfavori.", "translations": {}, "examples": [["malbenita tago, lando", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ben", "primary": false}, "teorio de evoluo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doktrino klariganta per evoluo la\u016dtempajn \u015dan\u011dojn, precipe la \u015dan\u011dojn en vivulaj specoj.", "translations": {"be": ["\u044d\u0432\u0430\u043b\u044e\u0446\u044b\u0439\u043d\u0430\u044f \u0442\u044d\u043e\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["\u00e9volutionnisme", "th\u00e9orie de l'\u00e9volution"], "en": ["evolutionism", "theory of evolution"], "nl": ["evolutieleer", "evolutietheorie"]}, "examples": [["\u00abLa nuna stato de l' evoluismo\u00bb", "J. Rostand, trad. J. kaj M. Delacourt, La nuna stato de l' evoluismo, Scienca Revuo, 1951, numero 2a"], ["Karlo Darvino estis angla sciencisto kiu eltrovis la teorion de evoluo per natura elekto", "S. Kalb, Darvino, 1996-01"]], "subdefinitions": []}], "root": "evolu", "primary": false}, "egalpezo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stabileco de io, kiun egalaj kontra\u016daj pezoj tiras al diversaj flankoj.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u045e\u043d\u0430\u0432\u0430\u0433\u0430"], "fr": ["\u00e9quilibre", "aplomb (\u00e9quilibre)", "balance (\u00e9quilibre)"], "nl": ["evenwicht"], "ru": ["\u0440\u0430\u0432\u043d\u043e\u0432\u0435\u0441\u0438\u0435"], "ca": ["equilibri"], "de": ["Gleichgewicht"], "hu": ["egyens\u00faly"], "br": ["kempouez (ak.)"], "es": ["equilibrio"]}, "examples": [["sub la influo de diversaj a\u016dditaj opinioj, ili perdis la egalpezon", "Z"], ["iom post iom Ramzes retrovis la egalpezon", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 3a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pez", "primary": false}, "marcipano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kuko farita el pasto kun pistitaj migdaloj kaj sukero: (kiu tro multe deziras, nenion akiras).", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0440\u0446\u044b\u043f\u0430\u043d"], "fr": ["massepain"], "en": ["marzipan"], "nl": ["marsepein"], "pt": ["marzip\u00e3"], "ru": ["\u043c\u0430\u0440\u0446\u0438\u043f\u0430\u043d"], "de": ["Marzipan"], "hu": ["marcip\u00e1n"], "fa": ["\u0645\u0627\u0631\u0633\u06cc\u067e\u0627\u0646"]}, "examples": [["kiu ser\u0109as marcipanon, perdas ofte sian panon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "marcipan", "primary": true}, "kribri\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti kribrita.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u0435\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["gesiebt werden"], "nl": ["gezeefd worden", "gezift worden"], "pl": ["przesiewa\u0107 si\u0119", "torowa\u0107 sobie drog\u0119"], "hu": ["szit\u00e1l\u00f3dik", "kirost\u00e1l\u00f3dik", "megsz\u0171r\u0151dik"]}, "examples": [["la sunaj radioj kribri\u011dis tra la folioj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kribr", "primary": false}, "kromolitografio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Procedo, per kiu oni presas, helpe de la litografio, desegnojn en pluraj koloroj.", "translations": {"ru": ["\u0445\u0440\u043e\u043c\u043e\u043b\u0438\u0442\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u044f"], "de": ["Chromolithographie", "Chromolithografie"], "nl": ["kleurensteendruk", "chromolitografie"], "pt": ["cromolitografia"], "hu": ["sz\u00ednes k\u0151nyom\u00e1s", "kromolitogr\u00e1fia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kromolitografi", "primary": true}, "ostracismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ju\u011do per kiu la Atenanoj kondamnis al dekjara ekzilo civitanon, kiun ili opiniis dan\u011dera pro lia ri\u0109eco, potenco a\u016d influo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u0442\u0440\u0430\u043a\u0456\u0437\u043c"], "en": ["ostracism"], "nl": ["ostracisme"], "pt": ["ostracismo"], "el": ["\u03b5\u03be\u03bf\u03c3\u03c4\u03c1\u03b1\u03ba\u03b9\u03c3\u03bc\u03cc\u03c2"], "de": ["Ostrazismus", "Scherbengericht"], "hu": ["cser\u00e9pszavaz\u00e1s", "osztracizmus"], "ru": ["\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043a\u0438\u0437\u043c", "\u0438\u0437\u0433\u043d\u0430\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [["\u0135eti ostracismon sur iun", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ostracism", "primary": true}, "ino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vivulo de idonaska sekso.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043c\u043a\u0430"], "fr": ["femme", "femelle (subst.)"], "en": ["female", "feminine"], "nl": ["vrouw", "vrouwtje", "wijfje"], "pt": ["f\u00eamea"], "ru": ["\u0436\u0435\u043d\u0449\u0438\u043d\u0430", "\u0441\u0430\u043c\u043a\u0430", "\u0441\u0443\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e \u0436\u0435\u043d\u0441\u043a\u043e\u0433\u043e \u043f\u043e\u043b\u0430"], "de": ["Weibchen", "Weib"], "tp": ["meli"], "hu": ["n\u0151", "n\u0151st\u00e9ny"]}, "examples": [["prenu po sep paroj virbestojn kaj iliajn inojn", "La Malnova Testamento, Genezo 7:2"], ["la plej dan\u011dera homo \u2015 malbona in' en domo", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "virseksulo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "in", "primary": false}, "foje... foje...": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0442\u043e... \u0442\u043e..."], "fr": ["tant\u00f4t... tant\u00f4t..."], "nl": ["nu en dan", "van tijd tot tijd"], "de": ["manchmal... manchmal...", "mal... mal..."], "pl": ["raz..., a raz..."], "hu": ["egyszer..., m\u00e1skor..."]}, "examples": [["foje \u015di ridis, foje \u015di ploris", null]], "subdefinitions": []}], "root": "foj", "primary": false}, "senplumigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Forigi la plumojn, ekzemple de birdo preparata por kuiro.", "translations": {"fr": ["plumer"]}, "examples": [["tio aspektis, kvaza\u016d oni senplumigis lin", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, dua libro, \u0109apitro 38a"]], "subdefinitions": []}], "root": "plum", "primary": false}, "gresejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, kie kreskas greso.", "translations": {"fr": ["herbage", "p\u00e2turage", "pr\u00e9"], "de": ["Weide"], "pl": ["pastwisko"]}, "examples": [["a\u016ddi\u011dis blekado de brutaro revenanta de malproksimaj gresejoj", "Vladimir Glazunov, La \u0109armo de \u0108ielmontaro, Fonto, numero 37a"]], "subdefinitions": []}], "root": "gres", "primary": false}, "duvalvuloj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Klaso el la filumo moluskoj (Bivalvia).", "translations": {"be": ["\u0434\u0432\u0443\u0445\u0441\u0442\u0432\u043e\u0440\u043a\u0430\u0432\u044b\u044f (\u043a\u043b\u044f\u0441 \u043c\u0430\u043b\u044e\u0441\u043a\u0430\u045e)"], "en": ["bivalves"], "nl": ["mosselen (klasse)"], "pt": ["(moluscos) bivalves"], "ru": ["\u0434\u0432\u0443\u0441\u0442\u0432\u043e\u0440\u0447\u0430\u0442\u044b\u0435 \u043c\u043e\u043b\u043b\u044e\u0441\u043a\u0438 (\u043a\u043b\u0430\u0441\u0441)"], "de": ["Muscheln (Klasse)"], "hu": ["kagyl\u00f3k (oszt\u00e1ly)"], "es": ["bivalvos"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "valv", "primary": false}, "bredado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prizorgado de malliberaj bestoj por konservado, vendado a\u016d homa uzo.", "translations": {"be": ["\u0436\u044b\u0432\u0451\u043b\u0430\u0432\u043e\u0434\u0437\u0442\u0432\u0430", "\u0436\u044b\u0432\u0451\u043b\u0430\u0433\u0430\u0434\u043e\u045e\u043b\u044f"], "fr": ["\u00e9levage (activit\u00e9)"], "en": ["breeding"], "nl": ["kweken (zn.)"], "ru": ["\u0436\u0438\u0432\u043e\u0442\u043d\u043e\u0432\u043e\u0434\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u0441\u043a\u043e\u0442\u043e\u0432\u043e\u0434\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Zucht"], "hu": ["teny\u00e9szt\u00e9s"], "pl": ["hodowla"]}, "examples": [["la \u015dtata entrepreno por bredado apud la \u0109efurbo Kin\u015daso bankrotis pro malbona mastrumado", "Zandandu Ntomono Zola: Nutra memsufi\u0109o ser\u0109ata, Monatojaro 1999a, numero 10a, p. 15a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bred", "primary": false}, "tubisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono kies laboro estas instali kaj ripari la tubojn akvoduktajn, defluajn, bankuvajn, necesse\u011dajn kaj tiel plu.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0434\u043e\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u0434\u0447\u0438\u043a", "\u0441\u0430\u043d\u0442\u0435\u0445\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["plombier"], "en": ["plumber"], "nl": ["loodgieter"], "pl": ["hydraulik", "kanalarz (pot.)"], "hu": ["cs\u0151szerel\u0151", "v\u00edzszerel\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tub", "primary": false}, "Elbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nomo de rivero en Germanujo.", "translations": {"be": ["\u042d\u043b\u044c\u0431\u0430 (\u0440\u044d\u0447\u043a\u0430 \u045e \u041d\u044f\u043c\u0435\u0447\u0447\u044b\u043d\u0435)"], "fr": ["Elbe (rivi\u00e8re)"], "bg": ["\u0415\u043b\u0431\u0430 (\u0440\u0435\u043a\u0430)"], "nl": ["Elbe"], "pt": ["Elba (rio)"], "ru": ["\u042d\u043b\u044c\u0431\u0430"], "de": ["Elbe"], "hu": ["Elba"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nomo de insulo en Mediteraneo, apartenanta al Italujo.", "translations": {"be": ["\u042d\u043b\u044c\u0431\u0430 (\u043c\u0456\u0436\u0437\u0435\u043c\u043d\u0430\u043c\u043e\u0440\u0441\u043a\u0456 \u0432\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u045e)"], "fr": ["Elbe (ile)"], "bg": ["\u0415\u043b\u0431\u0430 (\u043e\u0441\u0442\u0440\u043e\u0432)"], "nl": ["Elba"], "pt": ["Elba (ilha)"], "ru": ["\u042d\u043b\u044c\u0431\u0430"], "de": ["Elba"], "hu": ["Elba-sziget"], "pl": ["Elba"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Elb", "primary": true}, "Suda Azio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La suda parto de Azio, precipe la parto de la baseno de la Hinda Oceano \u0109irka\u016dita de la orienta, interna kaj okcidenta partoj de Azio.", "translations": {"ru": ["\u042e\u0436\u043d\u0430\u044f \u0410\u0437\u0438\u044f"], "en": ["South Asia", "Southern Asia"], "nl": ["Zuid-Azi\u00eb"], "de": ["S\u00fcdasien"], "pl": ["Azja po\u0142udniowa"], "hu": ["D\u00e9l-\u00c1zsia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Azi", "primary": false}, "spindelrado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konusforma rado, \u0109irka\u016d kiu volvi\u011das \u0109eno de horlo\u011do.", "translations": {"en": ["fusee"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spindel", "primary": false}, "presbitero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unu el la estroj en la antikva eklezio.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0441\u0432\u0438\u0442\u0435\u0440"], "en": ["presbyter"], "nl": ["presbyter"], "pt": ["presb\u00edtero"], "de": ["Presbyter"], "hu": ["egyh\u00e1zi el\u00f6lj\u00e1r\u00f3"], "grc": ["\u03c0\u03c1\u03b5\u03c3\u03b2\u03cd\u03c4\u03b5\u03c1\u03bf\u03c2"], "es": ["presb\u00edtero"]}, "examples": [["Kaj elektinte presbiterojn por ili en \u0109iu eklezio, kaj pre\u011dinte kun fastado, ili rekomendis ilin al la Sinjoro, al kiu ili ekkredis", "La Nova Testamento, La agoj 14:23."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En la tradiciaj eklezioj, la pastro apartenanta al la dua grado de la eklezia hierarkio (inter episkopo kaj diakono).", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0441\u0432\u0438\u0442\u0435\u0440", "\u043f\u043e\u043f (se ortodoksa)"], "hu": ["felszentelt pap"]}, "examples": [["la paro\u0125estro, diakono, a\u016d delegita presbitero estas necesa atestanto, por ke la geedzi\u011do estu valida", "La sep sakramentoj \u00a7106. La geedzi\u011do"], ["prezentis sin \u0109e tombo de presbitero Varela, kiu eventuale proklami\u011dos sanktulo", "Alberto Garc\u00eca FUMERO: Kubo: Venis e\u0109 la kato.... Monato"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Administranto de eklezia distrikto en iuj protestantaj konfesioj malakceptantaj specialan episkopan povon.", "translations": {"hu": ["presbiter"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "presbiter", "primary": true}, "akrobata\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malfacila gimnastika\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0440\u0430\u0431\u0430\u0442\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["acrobatie"], "bg": ["\u0430\u043a\u0440\u043e\u0431\u0430\u0442\u0438\u043a\u0430"], "ru": ["\u0430\u043a\u0440\u043e\u0431\u0430\u0442\u0438\u043a\u0430"], "de": ["zirkusreife \u00dcbung", "Akrobatik"], "hu": ["akobata mutatv\u00e1ny", "akrobatika"], "sk": ["akrobacia"], "en": ["acrobatics"], "es": ["acrobacia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "", "translations": {"de": ["\u00dcbung", "Akrobatik"]}, "examples": [["lingva akrobata\u0135o", "Z"], ["rimaj akrobata\u0135oj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "akrobat", "primary": false}, "transru\u011da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvalifikas nevideblajn radiojn situantajn trans la ru\u011dolimo de la videbla parto de la optika spektro.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0444\u0440\u0430\u0447\u044b\u0440\u0432\u043e\u043d\u044b"], "fr": ["infrarouge"], "en": ["infrared"], "nl": ["infrarood"], "ru": ["\u0438\u043d\u0444\u0440\u0430\u043a\u0440\u0430\u0441\u043d\u044b\u0439"], "de": ["infrarot"], "tr": ["k\u0131rm\u0131z\u0131\u00f6te"], "sv": ["infrar\u00f6d"], "hu": ["infrav\u00f6r\u00f6s"], "es": ["infrarrojo"], "pl": ["podczerwony"], "he": ["\u05d0\u05d9\u05e0\u05e4\u05e8\u05d0-\u05d0\u05d3\u05d5\u05dd"]}, "examples": [["la ondolongo de transru\u011daj radioj estas inter 800 nanometroj kaj 1 milimetro", null], ["kiel stabila molekulo en nia atmosfero, \u011di grave rolas kiel absorbilo de transru\u011da radiado", "Vikipedio, Akvo"], ["en julio 1928 li faris la unuan televidan transsendon en koloro kaj anka\u016d per transru\u011da lumo", "Jack Casey: La unua publika elmontro en la mondo de vera televido"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kvalifikas te\u0125nikojn uzantajn tian radiadon, kaj iliajn produktojn.", "translations": {}, "examples": [["transru\u011daj fotoj bildigas surterajn temperaturojn", "HORI Jasuo: Japanio: Erupcias maltrankvilo. Monato"], ["transru\u011da pordo: Pordo, konektita al transru\u011da sentilo, ebliganta sendi (eligi) a\u016d ricevi (enigi) datumojn per transru\u011da kanalo, ekz-e inter po\u015dkomputilo kaj po\u015dtelefono a\u016d printilo", "Komputada Leksiko"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "transviola", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ru\u011d", "primary": false}, "paradigma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prezentanta lingvajn elementojn la\u016d sistema gramatika ordo.", "translations": {"fr": ["paradigmatique"], "en": ["paradigmatic"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "paradigm", "primary": false}, "fleksebla": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ial neniu vortaro a\u016ddacas mencii la Fundamentan ekzemplon: \u015dtalo estas fleksebla, sed fero ne estas fleksebla. Kabe preferas diri fero estas fleksebla, sed \u015dtono ne estas fleksebla."], "primary definition": "Kiun oni povas fleksi.", "translations": {"be": ["\u0433\u043d\u0443\u0442\u043a\u0456"], "fr": ["flexible (adj.)", "souple"], "nl": ["buigzaam", "soepel"], "ru": ["\u0433\u0438\u0431\u043a\u0438\u0439"], "de": ["biegsam", "beugsam (karaktero)"], "pl": ["gi\u0119tki", "gibki"]}, "examples": [["kano estas fleksebla", null], ["fleksebla lingvo, stilo", null], ["nefleksebla karaktero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fleks", "primary": false}, "subtegmento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko a\u016d \u0109ambro ku\u015danta senpere sub la tegmento", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0440\u0430", "\u0433\u0430\u0440\u044b\u0448\u0447\u0430", "\u043f\u0430\u0434\u0434\u0430\u0448\u0430\u043a"], "fr": ["grenier", "soupente", "combles", "galetas"], "en": ["attic"], "nl": ["zolder"], "ru": ["\u0447\u0435\u0440\u0434\u0430\u043a", "\u043c\u0430\u043d\u0441\u0430\u0440\u0434\u0430"], "ca": ["\u00e0tic"], "de": ["Dachboden", "Speicher", "Mansarde"], "sv": ["(hus-)vind"], "hu": ["padl\u00e1s", "tet\u0151t\u00e9r"], "es": ["\u00e1tico"], "pl": ["poddasze", "strych"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tegment", "primary": false}, "anta\u016den": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Celante pluen al pli anta\u016da loko.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043f\u0435\u0440\u0451\u0434"], "fr": ["en avant"], "en": ["forward"], "nl": ["voorwaarts", "naar voor"], "be": ["\u043d\u0430\u043f\u0435\u0440\u0430\u0434", "\u0443\u043f\u0435\u0440\u0430\u0434"], "de": ["vorw\u00e4rts", "voran"], "hu": ["el\u0151re"], "sk": ["dopredu"], "pl": ["do przodu", "naprz\u00f3d"]}, "examples": [["la aliaj trotis anta\u016den", "Fabeloj, volumo 2, Sonorilo"], ["rigardu anta\u016den", null], ["anta\u016den por la progreso!", null]], "subdefinitions": []}], "root": "anta\u016d", "primary": false}, "kraketi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Eligi malla\u016dtan ripetitan krakon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0442\u0440\u0435\u0441\u043a\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0445\u0440\u0443\u0441\u0442\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["crisser", "croustiller"], "de": ["knistern"], "en": ["crackle", "pop", "snap"], "hu": ["pattog", "csattog", "serceg"]}, "examples": [["estis tiel malvarme, ke la ne\u011do kraketis sub la piedoj", "Fabeloj, volumo 4, la vento rakontas pri Valdemaro Doe kaj pri liaj filinoj"], ["la hajlo kraketas sur la tegmento", null], ["\u015di prenis rozan sukera\u0135on kaj, kraketigante \u011din en siaj blankaj dentoj..", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "krak", "primary": false}, "fluggliti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043b\u0443\u043d\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["flotter (dans l'air)", "planer"], "nl": ["zweefvliegen"], "pl": ["zawisn\u0105\u0107 w powietrzu, na skrzyd\u0142ach", "szybowa\u0107"], "ru": ["\u043f\u0430\u0440\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flug", "primary": false}, "artileriano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "artileria soldato.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0442\u044b\u043b\u0435\u0440\u044b\u0441\u0442"], "fr": ["artilleur"], "en": ["artilleryman"], "ru": ["\u0430\u0440\u0442\u0438\u043b\u043b\u0435\u0440\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Artillerist"], "sv": ["artillerist"], "es": ["artillero"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "artileri", "primary": false}, "mona\u0125ismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Religia vivmaniero, aperinta en budaismo, pli malfrue en la tradicia (neprotestanta) kristanismo, kies karakterizaj trajtoj estas forlaso de la laika socio, rompo de la sociaj rilatoj, fordono de la hava\u0135oj, sindeteno de la seksaj rilatoj; plej ofte, ali\u011do al mona\u0125a asocio en mona\u0125ejo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u0430\u0441\u0442\u0432\u0430"], "en": ["monachism", "monasticism"], "nl": ["monniksdom"], "br": ["manac'hegezh"], "ru": ["\u043c\u043e\u043d\u0430\u0448\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["M\u00f6nchstum"], "hu": ["szerzetess\u00e9g", "szerzetesi \u00e9letforma"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mona\u0125", "primary": false}, "kamerai": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Registri per kamerao.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043d\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c (\u043a\u0430\u043c\u0435\u0440\u043e\u0439)"], "fr": ["filmer"], "en": ["film"], "nl": ["filmen"], "de": ["filmen"], "hu": ["felvesz (filmet)", "filmez"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kamera", "primary": false}, "kamerao": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lumriceva aran\u011da\u0135o en formo de senluma kesteto kun speciala aperturo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u044d\u0440\u0430 (\u0444\u043e\u0442\u0430-, \u0432\u0456\u0434\u044d\u0430-, \u0442\u044d\u043b\u0435- \u0456 \u0434\u0430 \u0433.\u043f.)"], "fr": ["cam\u00e9ra"], "en": ["camera", "movie camera", "film camera", "video camera"], "nl": ["filmcamera", "televisiecamera"], "ru": ["\u043a\u0430\u043c\u0435\u0440\u0430 (\u0444\u043e\u0442\u043e, \u0432\u0438\u0434\u0435\u043e, \u0422\u0412 \u0438 \u0442.\u043f.)"], "de": ["Filmkamera"], "hu": ["kamera", "felvev\u0151g\u00e9p", "filmfelvev\u0151"]}, "examples": [["\u0109ie en la \u015dipo trovi\u011das kameraoj, \u015dprucigiloj, fum- kaj fajro-detektiloj", "Monato Christian BERTIN Krozado"], ["la okulo de televida kamerao \u015dan\u011dis la bildon al laboratorio", "Ivan Efremov, trad. Jurij Finkel, Horo de Bovo, \u0109apitro 3a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kamera", "primary": true}, "bodisatvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvaza\u016d-budao, rezignanta pri propra savo por unue helpi al aliaj vivantoj savi\u011di.", "translations": {"sk": ["bodhisatva"], "be": ["\u0431\u0430\u0434\u0445\u0456\u0441\u0430\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["bodhisattva"], "pt": ["bodisatva", "bodissatva"], "ru": ["\u0431\u043e\u0434\u0445\u0438\u0441\u0430\u0442\u0432\u0430", "\u0431\u043e\u0434\u0438\u0441\u0430\u0442\u0432\u0430"], "hu": ["bodhiszattva"]}, "examples": [["\u0109iuj bodisatvoj a\u016ddinte \u0109i tiun Darmon jam forigis sian dubon", "trad. Asano San\u0109i, Saddharma-Pundarika Sutro, 2, La Japana Budhano, 1979-80, numero 187-190"]], "subdefinitions": []}], "root": "bodisatv", "primary": true}, "doganimposto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0442\u0430\u043c\u043e\u0436\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f \u043f\u043e\u0448\u043b\u0438\u043d\u0430"], "fr": ["droit de douane", "douane (droit de douane)"], "nl": ["tol"], "pt": ["imposto alfandeg\u00e1rio"], "de": ["Zollgeb\u00fchr", "Zoll"], "pl": ["c\u0142o"], "hu": ["v\u00e1millet\u00e9k"]}, "examples": [["la a\u016dstra limoficisto postulis dogan-imposton", "Stefan Maul: Pozitive pri EU, Monatojaro 1997a, numero 8a, p. 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "impost", "primary": false}, "desegnado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago desegni.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0435\u0440\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0440\u0438\u0441\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["dessin (acte)"], "de": ["Zeichnen"], "pl": ["szkicowanie", "rysowanie (bez kolor\u00f3w)"], "hu": ["rajzol\u00e1s", "tervez\u00e9s(konstru\u00e1l\u00e1s)"]}, "examples": [["iloj por desegnado", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "desegn", "primary": false}, "Loveno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Urbo en la belga provinco Flandra Brabanto, konata pro sia universitato (4\u00b042'E, 50\u00b052'N).", "translations": {"el": ["\u039b\u03bf\u03c5\u03b2\u03b1\u03af\u03bd"], "fr": ["Louvain"], "en": ["Louvain"], "nl": ["Leuven"], "pt": ["Lovaina"], "be": ["\u041b\u0451\u0432\u044d\u043d", "\u041b\u044e\u0432\u044d\u043d"], "de": ["L\u00f6wen"], "it": ["Lovanio"], "hu": ["Leuven"], "cs": ["Lova\u0148"], "gd": ["Lov\u00e1in"], "es": ["Lovaina"], "lat": ["Lovanium"], "ru": ["\u041b\u0443\u0432\u0435\u043d", "\u041b\u0451\u0432\u0435\u043d"], "pl": ["Lowanium"]}, "examples": [["studentoj, kiuj havas pluajn ambiciojn, povas da\u016drigi sian studadon en la Re\u011da Flandra Muzikkonservatorio en Antverpeno a\u016d en la Lemmens-Instituto en Loveno", "Jo HAAZEN: Unika muziklernejo en Belgio, Monato, n-ro 04/1997"]], "subdefinitions": []}], "root": "Loven", "primary": true}, "\u0124azarujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En la 7a\u201310a jarcentoj, granda regno oriente\u016dropa, kiu okupis la Nordka\u016dkazon, la malsupran basenon de Volgo \u011dis Kaspio, grandan parton de Krimeo, la stepojn \u011dis Dnepro, kaj kies regantoj (\u0125anoj) konfesis judismon.", "translations": {"be": ["\u0425\u0430\u0437\u0430\u0440\u044b\u044f"], "bg": ["\u0425\u0430\u0437\u0430\u0440\u0441\u043a\u0438 \u0445\u0430\u0433\u0430\u043d\u0430\u0442"], "ru": ["\u0425\u0430\u0437\u0430\u0440\u0438\u044f"], "de": ["Chasarien"], "it": ["Cazaria", "Khazaria"], "hu": ["Kaz\u00e1r Birodalom", "Kaz\u00e1ria"], "en": ["Chazaria", "Khazaria", "Khazar Empire"], "fi": ["kasaarien valtakunta"], "pl": ["Chazaria"], "he": ["\u05db\u05d5\u05d6\u05e8\u05d9\u05d4", "\u05de\u05de\u05dc\u05db\u05ea \u05d4\u05db\u05d5\u05d6\u05e8\u05d9\u05dd"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125azar", "primary": false}, "komputilisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Profesiulo pri instalo, kunretigo, komandado, a\u016d prizorgado de komputiloj kaj komputaj programoj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043f\u044c\u044e\u0442\u0435\u0440\u0449\u0438\u043a"], "fr": ["informaticien"], "nl": ["computer-technicus"], "hu": ["sz\u00e1m\u00edt\u00f3g\u00e9p-technikus"]}, "examples": [["program-eraroj, kiuj povas \u011deni komputilistojn", "Klivo, Kio estas Javo?, Monato, jaro 1998a, numero 5a, p. 13a"]], "subdefinitions": []}], "root": "komput", "primary": false}, "numismatiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri antikvaj moneroj kaj medaloj.", "translations": {"be": ["\u043d\u0443\u043c\u0456\u0437\u043c\u0430\u0442\u044b\u043a\u0430"], "nl": ["numismatiek"], "pt": ["numism\u00e1tica"], "el": ["\u03bd\u03bf\u03bc\u03b9\u03c3\u03bc\u03b1\u03c4\u03b9\u03ba\u03ae"], "ru": ["\u043d\u0443\u043c\u0438\u0437\u043c\u0430\u0442\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Numismatik"], "hu": ["numizmatika"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "numismatik", "primary": true}, "tetraedro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"en": ["tetrahedron"], "it": ["tetraedro"], "pl": ["tetraedr"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tetraedr", "primary": true}, "linie": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En linia ordo.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u043d\u0435\u0439\u043d\u0430"], "fr": ["en ligne"], "nl": ["rechtlijnig"], "ru": ["\u043b\u0438\u043d\u0435\u0439\u043d\u043e", "\u0432 \u043b\u0438\u043d\u0438\u044e", "\u043f\u043e \u043b\u0438\u043d\u0438\u0438"], "es": ["linealmente"], "hu": ["egy vonalban", "sorban"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lini", "primary": false}, "linii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari liniojn, marki liniojn sur io.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u043d\u0435\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["ligner"], "en": ["line"], "nl": ["lini\u00ebren"], "ru": ["\u043b\u0438\u043d\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["vonalaz", "vonalk\u00e1z"]}, "examples": [["liniita papero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lini", "primary": false}, "linio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unudimensia geometria figuro.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u043d\u0456\u044f"], "fr": ["ligne"], "en": ["line"], "nl": ["lijn"], "pt": ["linha"], "ru": ["\u043b\u0438\u043d\u0438\u044f"], "de": ["Linie", "Kurve"], "hu": ["vonal", "sor"], "es": ["l\u00ednea"], "pl": ["linia", "krzywa"]}, "examples": [["rekta, kurba, rompita linio", null], ["linio estas la bildaro de kontinua bildigo de la aro de reeloj al la koncerna spaco, kiun bildigon oni nomas parametra prezento de la linio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Strio, vico de sinsekvaj a\u0135oj.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vico da objektoj a\u016d personoj ordigitaj la\u016d difinita direkto.", "translations": {}, "examples": [["duobla linio da arboj", null], ["armeo ordigita la\u016d tri linioj", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Kontinua streko montranta difinitan direkton.", "translations": {"hu": ["vonal"]}, "examples": [["la belforma kaj delikata linio de tiu bu\u015do", "Marta"], ["linioj de desegno, de la viza\u011do, de la mano", null], ["konduki, streki, desegni, tiri linion", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Sinsekvo de vojoj trairotaj.", "translations": {"hu": ["\u00fatvonal"]}, "examples": [["marvetura, trafika linio", null], ["organizi, aran\u011di liniojn de busoj, de avioj", null], ["sekvu la fervojlinion, \u011dis vi alvenos la stacion", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, unua libro, \u0109apitro 8a"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Vico da skribosignoj metitaj la\u016d la ordinara legodirekto.", "translations": {}, "examples": [["superlinia signeto", "Z"], ["iom pensinte, \u015di skribis la sekvantajn liniojn..", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, la porcio da glacia\u0135o"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Sinsekvo de idoj ekde unu praulo.", "translations": {"fr": ["lign\u00e9e"]}, "examples": [["li estis \u015dia malproksima parenco en la patrina linio", "A. Grin, trad. J. Finkel, La ora \u0109eno, 2009"]]}]}], "root": "lini", "primary": true}, "torturejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko destinita por torturoj.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u043e\u043a", "\u043a\u0430\u043c\u0435\u0440\u0430 \u043f\u044b\u0442\u043e\u043a"], "en": ["torture chamber"], "pl": ["sala tortur"], "hu": ["k\u00ednz\u00f3kamra"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tortur", "primary": false}, "patricio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nobelo apartenanta al klaso, kiu posedis la politikan potencon en Romio a\u016d en kelkaj mezepokaj landoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0442\u0440\u044b\u0446\u044b\u0439"], "fr": ["patricien"], "nl": ["patrici\u00ebr"], "ru": ["\u043f\u0430\u0442\u0440\u0438\u0446\u0438\u0439"], "de": ["Patrizier"], "hu": ["patr\u00edcius"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "patrici", "primary": true}, "laborantaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la laborantoj.", "translations": {"fr": ["personnel (ensemble des employ\u00e9s)", "effectif (ensemble des employ\u00e9s)", "employ\u00e9s"], "tr": ["personel"]}, "examples": [["la anoncoj en Brusela gazetoj, la\u016d la tiamaj diroj, estis legitaj de vere multaj homoj en la EU-laborantaro", "Phillipson publike elpa\u015dis por Esperanto Libera Folio"], ["laboro ekamasis kaj do necesis propra ejo kaj laborantaro", "Lucija Bor\u010di\u0107 Por la orfoj kaj plorantoj La Ondo de Esperanto 2002:6 (92)"]], "subdefinitions": []}], "root": "labor", "primary": false}, "kontra\u016dpozicio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La formo de \u0109i tiu kunmeta\u0135o ne klare rilatas kun \u011dia senco. Aldonajn fontojn kaj alternativajn formojn ni ne trovis, sed internacia\u0135o kiel \u00abkontrapozicio\u00bb a\u016d klara kunmeta\u0135o kiel \u00abimplicpermut(a\u0135)o\u00bb estus ver\u015dajne prefereblaj al tiu supra\u0135e esperantigita formo. Notindas anka\u016d, ke en iuj naciaj lingvoj la formo parenca al \u00abkontra(\u016d)pozicio\u00bb ne montras propozicion, sed ja la principon, asertantan la ekvivalentecon de la du koncernaj propozicioj."], "primary definition": "(de implico P\u21d2Q) La logike ekvivalenta propozicio \u00acQ\u21d2\u00acP.", "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u043d\u0442\u0440\u0430\u043f\u0430\u0437\u0456\u0446\u044b\u044f", "\u0441\u0443\u043f\u0440\u0430\u0446\u044c\u043f\u0430\u0441\u0442\u0430\u045e\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043f\u0440\u043e\u0446\u0456\u043f\u0430\u0441\u0442\u0430\u045e\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["contrapos\u00e9e"], "en": ["contraposition", "contrapositive"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0442\u0440\u0430\u043f\u043e\u0437\u0438\u0446\u0438\u044f", "\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u043e\u043f\u043e\u0441\u0442\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Kontraposition"], "pl": ["kontrapozycja"]}, "examples": [["la kontra\u016dpozicio de \u00abse 6 divizoras en n, tiam 2 kaj 3 divizoras en n\u00bb estas \u00abse 2 a\u016d 3 ne divizoras en n, tiam 6 ne divizoras en n\u00bb", null], ["por demonstri la pruvotan aserton, demonstru \u011dian kontra\u016dpozicion", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pozici", "primary": false}, "humuro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nemalica \u015dercemo, kun milda a\u016d nenia moko, celanta precipe amuzon.", "translations": {"be": ["\u0433\u0443\u043c\u0430\u0440"], "fr": ["humour"], "nl": ["humor"], "pt": ["humor"], "ru": ["\u044e\u043c\u043e\u0440"], "de": ["Humor"], "sv": ["humor"], "it": ["umorismo", "spirito (umorismo)"], "es": ["humor"], "pl": ["humor", "dowcip"]}, "examples": [["eble hungaro havas alian humuron ol germano", "W. Klag, Groteskumi fabele (Erwin Lazar, La sepkapa feino), Monato, jaro 1999a, numero 9a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "humur", "primary": true}, "humuri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) \u015cerci sen moko a\u016d ofendo.", "translations": {"fr": ["faire de l'humour", "plaisanter"], "it": ["far dell'umorismo", "far battute di spirito"], "pl": ["dowcipkowa\u0107", "poprawia\u0107 humor", "wprawia\u0107 w dobry humor"]}, "examples": [["ja neniam vi emas humuri kaj \u015derci, sen\u0109ese vi ion strebas", "La skandalo pro Jozefo, plendoj de Jozefo arestita"]], "subdefinitions": []}], "root": "humur", "primary": false}, "altruisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Altruisma persono.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u044c\u0442\u0440\u0443\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["altruiste (subst.)"], "en": ["altruist"], "ru": ["\u0430\u043b\u044c\u0442\u0440\u0443\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Altruist", "selbstloser Mensch", "uneigenn\u00fctzige Person"], "hu": ["\u00f6nzetlen ember", "altruista"], "sk": ["altruista"], "es": ["altruista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "altruist", "primary": true}, "libervola": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Okazanta la\u016d ies volo, sen ekstera trudo a\u016d premo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u0431\u0440\u043e\u0432\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["libre (librement d\u00e9cid\u00e9)", "volontaire (librement d\u00e9cid\u00e9)"], "en": ["of one's own will"], "nl": ["vrijwillig"], "pt": ["espont\u00e2neo", "volunt\u00e1rio"], "be": ["\u0434\u0430\u0431\u0440\u0430\u0430\u0445\u0432\u043e\u0442\u043d\u044b", "\u0441\u0430\u043c\u0430\u0445\u0432\u043e\u0442\u043d\u044b"], "de": ["freiwillig"], "sv": ["frivillig"], "hu": ["\u00f6nk\u00e9ntes"], "el": ["\u03b1\u03c5\u03b8\u03cc\u03c1\u03bc\u03b7\u03c4\u03bf\u03c2", "\u03b5\u03b8\u03b5\u03bb\u03bf\u03bd\u03c4\u03b9\u03ba\u03cc\u03c2"], "he": ["\u05d7\u05e4\u05e9\u05d9", "\u05de\u05e8\u05e6\u05d5\u05df"]}, "examples": [["libervola decido", null], ["memvola ekzilo", null], ["memvole sin enskribi en la armeon", "B"], ["mi memvole pasigis parton de mia vivo en grandaj suferoj kaj oferoj", "Z"], ["ni propravole donis al la mondo tiun rajton", "Z"], ["jugo propravola ne estas malmola", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "vol", "primary": false}, "humura": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La formo humoristika aperas en malnova verko: bu\u015do, sur kiu ludas humoristika rideto."], "primary definition": "\u015cerca, por komuna amuzo.", "translations": {"ru": ["\u044e\u043c\u043e\u0440\u0438\u0441\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["humoristique"], "it": ["umoristico", "spiritoso (umoristico)"], "pl": ["humorystyczny", "dowcipny"]}, "examples": [["\u00abkredu min, sinjorino!\u00bb de Cezaro Rossetti spegulas vervan, humuran personecon", "Ne nur leteroj de plum-amikoj, prozo nefikcia"]], "subdefinitions": []}], "root": "humur", "primary": false}, "definitiva": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tia, ke oni ne plu povas \u015dan\u011di ion en \u011di.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043a\u043e\u043d\u0447\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["d\u00e9finitif", "irr\u00e9vocable", "ultime"], "en": ["definitive", "definite"], "pt": ["definitivo", "decisivo"], "be": ["\u043a\u0430\u043d\u0447\u0430\u0442\u043a\u043e\u0432\u044b", "\u0434\u044d\u0444\u0456\u043d\u0456\u0442\u044b\u045e\u043d\u044b"], "de": ["endg\u00fctig", "abschlie\u00dfend", "unwiderruflich", "definitiv"], "hu": ["v\u00e9gleges"], "sk": ["definit\u00edvny"], "pl": ["definitywny"], "ro": ["definitiv"], "es": ["definitivo"]}, "examples": [["definitivaj kondi\u0109oj", null], ["definitiva respondo, prezo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "definitiv", "primary": true}, "loksio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio fringedoj (Loxia).", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044b\u0436\u0430\u0434\u0437\u044e\u0431"], "fr": ["bec-crois\u00e9"], "en": ["crossbill"], "nl": ["kruisbek"], "pt": ["cruza-bico", "trinca-nozes"], "ru": ["\u043a\u043b\u0451\u0441\u0442"], "de": ["Kreuzschnabel"], "it": ["crociere"], "hu": ["keresztcs\u0151r\u0171"], "fa": ["\u0633\u0647\u0631\u0647\u0654 \u0646\u0648\u06a9\u200c\u0642\u06cc\u0686\u06cc"], "cs": ["k\u0159ivka (pt\u00e1k)"], "pl": ["krzy\u017codzi\u00f3b"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "loksi", "primary": true}, "fato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043b\u0451\u0441", "\u043d\u0430\u043a\u0430\u043d\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0444\u0430\u0442\u0443\u043c"], "fr": ["destin", "destin\u00e9e", "fatalit\u00e9", "fatum", "sort"], "nl": ["lot", "nootlot"], "pt": ["fatalidade"], "ru": ["\u0440\u043e\u043a", "\u0441\u0443\u0434\u044c\u0431\u0430", "\u0444\u0430\u0442\u0443\u043c"], "de": ["Fatum", "Geschick", "Schicksal", "Verh\u00e4ngnis"], "hu": ["v\u00e9gzet", "f\u00e1tum", "sorsszer\u0171s\u00e9g"], "es": ["destino"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fat", "primary": true}, "historia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "De la historio, registrita de historiistoj, pri kiu oni havas skribitajn dokumentojn, efektiva.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u0441\u0442\u0430\u0440\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["historique"], "en": ["historical"], "nl": ["geschiedkundig", "historisch"], "pt": ["hist\u00f3rico"], "ru": ["\u0438\u0441\u0442\u043e\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["historisch"], "it": ["storico (agg.)"], "hu": ["t\u00f6rt\u00e9nelmi"], "es": ["hist\u00f3rico"], "br": ["istorel"], "cs": ["historick\u00fd"], "sv": ["historisk"], "pl": ["historyczny", "dziejowy"], "he": ["\u05d4\u05d9\u05e1\u05d8\u05d5\u05e8\u05d9"]}, "examples": [["historiaj tempoj", null], ["historia fakto", "Vortoj de k-do Lanti, de la deziro al la efektivigo"], ["momento historia", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta la historian sciencon.", "translations": {"pl": ["historyczny"]}, "examples": [["historia verko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "histori", "primary": false}, "defra\u016ddi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Alproprigi al si per fra\u016ddo.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0440\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456 (\u043f\u0440\u0430\u0437 \u043c\u0430\u0445\u043b\u044f\u0440\u0441\u0442\u0432\u0430)", "\u043f\u0440\u044b\u0441\u0432\u043e\u0456\u0446\u044c (\u043f\u0440\u0430\u0437 \u043c\u0430\u0445\u043b\u044f\u0440\u0441\u0442\u0432\u0430)"], "fr": ["d\u00e9tourner (de l'argent)"]}, "examples": [["la Milita Reganto estis sendonta pafiston por pafmortigi nin, \u0109ar ni defra\u016ddis de li monsumon kaj insultis lin", "Lusin trad. Guozhu Fan Ainong http://espero.51.net/zhxs/mf11.htm"], ["li defra\u016ddis la kapitalon de kvinjaraj \u011demeloj, kies kuratoro li estis", "Wenceslao Fern\u00e1ndez-Fl\u00f3rez trad. Fernando de Diego La malica komizo http://ttt.esperanto.org/Ondo/Tl-hisp1.htm"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Pri\u015dteli per trompo en kalkuloj.", "translations": {"fr": ["escroquer", "l\u00e9ser (faire du tort)"], "pt": ["defraudar"], "es": ["defraudar bienes o dinero"]}, "examples": [["mi donos al \u0109iu ties respektivan parton , sen defra\u016ddi vin e\u0109 per unu gro\u015do", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Manchaparto 1a, \u0109apitro 39a, p. 294a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u015dteli", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fra\u016dd", "primary": false}, "movi\u011dema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Volonte a\u016d facile movi\u011danta.", "translations": {"be": ["\u0440\u0443\u0445\u043e\u043c\u044b", "\u0440\u0443\u0445\u0430\u0432\u044b", "\u0436\u0432\u0430\u0432\u044b"], "fr": ["fluctuant", "mobile"], "nl": ["beweeglijk"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0432\u0438\u0436\u043d\u043e\u0439", "\u043f\u043e\u0434\u0432\u0438\u0436\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["pintoj movi\u011demaj de l' arbareto", "Z"], ["movi\u011demo de karaktero", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "mov", "primary": false}, "frunto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Superokula parto de la viza\u011do inter la tempioj.", "translations": {"be": ["\u043b\u043e\u0431"], "fr": ["front (anat.)"], "bg": ["\u0447\u0435\u043b\u043e"], "nl": ["voorhoofd"], "pt": ["fronte", "testa"], "ru": ["\u043b\u043e\u0431"], "de": ["Stirn"], "sv": ["panna (anat.)"], "hu": ["homlok"], "fa": ["\u067e\u06cc\u0634\u0627\u0646\u06cc"], "en": ["forehead", "brow"], "es": ["frente"], "pl": ["czo\u0142o"]}, "examples": [["sulkigi la frunton", "B"], ["rigardi frunten", null], ["montru al li amikan frunton", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Simila parto de la kapo \u0109e bestoj.", "translations": {"pt": ["fronte", "testa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne konfuzu kun: fronto.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "frunt", "primary": true}, "bur\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Civitano, urbano.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0449\u0430\u043d\u0438\u043d"], "fr": ["bourgeois"], "en": ["bourgeois", "citizen", "freeman"], "be": ["\u0431\u0443\u0440\u0436\u0443\u0439"], "de": ["B\u00fcrger"], "hu": ["polg\u00e1r"], "sk": ["bur\u017euj"], "es": ["burgu\u00e9s"], "pl": ["mieszczanin", "mieszczuch (pogardliwie)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Mezklasulo, ne nobelo nek ri\u0109ulo, kvankam ne proleto nek malri\u0109ulo.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0449\u0430\u043d\u0438\u043d"], "de": ["Mittelschichtb\u00fcrger"], "pl": ["mieszczanin"], "hu": ["k\u00f6z\u00e9poszt\u00e1lybeli"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Homo havanta kapitalon kaj ekspluatanta laboristojn, kapitalisto.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0443\u0440\u0436\u0443\u0430"], "de": ["Kapitalist"], "pl": ["bur\u017cuj"], "hu": ["burzsuj"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Homo politike neprogresema, ne deziranta \u015dan\u011di la sociordon.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0449\u0430\u043d\u0438\u043d", "\u043e\u0431\u044b\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Bourgeois"], "hu": ["burzso\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bur\u011d", "primary": true}, "historio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Historion oni rigardas jen amplekse, enkalkulante prahistorion, jen pli speciale, kalkulante nur tiujn epokojn, el kiuj restas skribitaj atesta\u0135oj."], "primary definition": "Tuto a\u016d parto de la okaza\u0135oj, kiujn travivis la homaro tra la tempo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u0441\u0442\u043e\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["histoire"], "en": ["history"], "nl": ["geschiedenis", "historie"], "pt": ["hist\u00f3ria"], "ru": ["\u0438\u0441\u0442\u043e\u0440\u0438\u044f"], "de": ["Geschichte"], "it": ["storia"], "hu": ["t\u00f6rt\u00e9net"], "es": ["historia"], "br": ["istor"], "sv": ["historia"], "pl": ["historia", "dzieje"], "he": ["\u05d4\u05d9\u05e1\u05d8\u05d5\u05e8\u05d9\u05d4"]}, "examples": [["antikva historio", null], ["la historio de la filozofio", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 5, el la vivo kaj sciencoj, bagateloj"], ["la historio de la Centjara milito", null], ["la historio de mia vivo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Scienca prezento de la historio, de la okaza\u0135oj de la homaro tra la tempo.", "translations": {"pl": ["historia"], "hu": ["t\u00f6rt\u00e9nettudom\u00e1ny"]}, "examples": [["la universitato posedis fakultaton de matematiko, de historio, de literaturo", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 5, el la vivo kaj sciencoj, bagateloj"], ["arthistorio", "Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, unua parto, \u0109apitro 2a"], ["historia verko, senpartieco", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rakonta prezento de memorindaj okaza\u0135oj de la reala historio a\u016d fikciaj: kroniko", "translations": {"hu": ["t\u00f6rt\u00e9net"], "en": ["story"], "pl": ["historia", "dzieje", "saga"], "he": ["\u05e1\u05d9\u05e4\u05d5\u05e8"]}, "examples": [["li rakontis al mi historion tute nekredeblan", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 41"], ["la historio de la korvo kun vulpo", null], ["la \u00abeksterordinaraj historioj\u00bb de Edgar Allan Poe", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la sinsekvaj statoj de esta\u0135o, kiu \u015dan\u011di\u011das.", "translations": {"pl": ["historia", "dzieje"], "hu": ["t\u00f6rt\u00e9nelem"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "histori", "primary": true}, "indiga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta la bluan koloron de indigo.", "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u043b\u0435\u0440\u0443 \u0456\u043d\u0434\u044b\u0433\u0430"], "fr": ["indigo (adj.)"], "en": ["indigo"], "nl": ["indigokleurig"], "pt": ["anil (adj.)", "\u00edndigo (adj.)"], "ru": ["\u0446\u0432\u0435\u0442\u0430 \u0438\u043d\u0434\u0438\u0433\u043e"], "hu": ["indig\u00f3sz\u00edn\u0171"]}, "examples": [["tiu estis junulino, kiu surhavis hele indigan senmanikan veston", "La Familio, \u0109apitro 15a, p. 186a"]], "subdefinitions": []}], "root": "indig", "primary": false}, "procento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Profito produktata de monsumo pruntita a\u016d \u015duldata.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0446\u0435\u043d\u0442"], "be": ["\u043f\u0440\u0430\u0446\u044d\u043d\u0442", "\u0430\u0434\u0441\u043e\u0442\u0430\u043a"], "nl": ["rente"], "pt": ["porcentagem", "percentagem"], "hu": ["kamat"]}, "examples": [["procenta dono", null], ["pruntado pro procentoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Profito produktata de cent monunuoj dum unu jaro.", "translations": {"nl": ["procent"], "hu": ["kamatl\u00e1b"]}, "examples": [["la dividendo estos 5 procentoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Por la senco 3 \u015dajnas preferinde uzi elcento a\u016d pocento a\u016d centono kaj lasi al procento sencon nur financan."], "primary definition": "Valoro a\u016d taksado difinita rilate al la nombro cent.", "translations": {"nl": ["percent (ontr.)"], "hu": ["sz\u00e1zal\u00e9k"]}, "examples": [["en la vortaro oni povus \u015dan\u011di nur iujn 10 procentojn (centonojn) da vortoj", "Z"], ["mi ricevas procenton de \u0109iuj eldonoj", "Z"], ["li kalkulis la procentojn de l' pola lo\u011dantaro en la prusaj provincoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "procent", "primary": true}, "\u015dra\u016db\u015dlosilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de \u015dra\u016dbilo, kiu servas por \u015dra\u016dbi la \u015dra\u016dbojn, \u015dra\u016dbingojn a\u016d boltojn kun poligona kapo.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0430\u0435\u0447\u043d\u044b\u0439 \u043a\u043b\u044e\u0447"], "es": ["llave (para tuercas"], "pt": ["chave de boca"], "de": ["Schraubenschl\u00fcssel"], "it": ["chiave (spaccata, ad anello, inglese, a tubo, ecc..)"], "pl": ["klucz (do \u015brub np. maszynowy, oczkowy, itd.)"], "hu": ["csavarkulcs"]}, "examples": [["angla \u015dra\u016db\u015dlosilo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dra\u016db", "primary": false}, "\u0109irka\u016dflirti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Flirti \u0109irka\u016d.", "translations": {"fr": ["virevolter (tout autour de)", "voleter (tout autour de)", "voltiger (tout autour de)"], "de": ["umflattern", "umflirten"]}, "examples": [["\u015di estas \u0109irka\u016dflirtata de siaj longaj haroj kaj de sia verda tuko", "Z"], ["\u0109irka\u016dflatadi kaj \u0109irka\u016dflirtadi iun", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "flirt", "primary": false}, "limuzino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre luksa, longa a\u016dto.", "translations": {"fa": ["\u0644\u06cc\u0645\u0648\u0632\u06cc\u0646"], "fr": ["limousine"], "de": ["Limousine"], "it": ["limousine"]}, "examples": [["sekve de la strato trovi\u011das seminario kaj teologia fakultato. Multaj tre luksaj limuzinoj videblas parkitaj \u0109irka\u016de", "E. Zavadlav, Klerikokratio en Kroatio, Sennaciulo, 2007-03"], ["kaj la limuzino limake nin transportas", "A. Cossavella, La Festo, Kantaro, 2010"]], "subdefinitions": []}], "root": "limuzin", "primary": true}, "\u015dtonsalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Salo ekstraktata el tero, ofte malpura - kun sablo kaj \u015dtonpecetoj.", "translations": {"nl": ["steenzout", "mijnzout"], "it": ["salgemma"], "pl": ["s\u00f3l kamienna", "s\u00f3l kopalna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sal", "primary": false}, "koordinato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la nombroj, kiuj estas necesaj por difini la situon de punkto en afina spaco.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0430\u0440\u0434\u044b\u043d\u0430\u0442\u0430"], "fr": ["coordonn\u00e9e"], "en": ["coordinate"], "ru": ["\u043a\u043e\u043e\u0440\u0434\u0438\u043d\u0430\u0442\u0430"], "de": ["Koordinate"], "pl": ["wsp\u00f3\u0142rz\u0119dna", "koordynata"], "hu": ["koordin\u00e1ta"]}, "examples": [["koordinata opo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Longitudo a\u016d latitudo.", "translations": {}, "examples": [["\u0109e la rivernomoj, la koordinatoj difinas la situon de la enfluejo", "Gaston Waringhien, La Nova Plena Ilustrita Vortaro, \u00abkiel uzi la vortaron\u00bb, p. 36a"]], "subdefinitions": []}], "root": "koordinat", "primary": true}, "hermita skalara produto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(super kompleksa vektora spaco E) Tia hermita formo \u03c6, ke \u03c6(x,x) \u2265 0 por \u0109iuj x\u2208E, kaj egalas al nulo, se kaj nur se x = 0.", "translations": {"ru": ["\u044d\u0440\u043c\u0438\u0442\u043e\u0432\u043e-\u0441\u043a\u0430\u043b\u044f\u0440\u043d\u043e\u0435 \u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u0435\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["produit (scalaire) hermitien"], "en": ["Hermitian (scalar) product"], "pt": ["produto escalar hermitiano", "produto hermitiano"], "de": ["Hermitesches Skalarprodukt"], "hu": ["hermitikus skal\u00e1rszorzat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de du vektoroj x, y) La bildo de (x,y) per hermita skalara produto.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "produt", "primary": false}, "fereca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Enhavanta ferajn substancojn.", "translations": {"be": ["\u0436\u0430\u043b\u0435\u0437\u0456\u0441\u0442\u044b"], "fr": ["ferreux", "ferrugineux"], "nl": ["ijzerhoudend"], "ru": ["\u0436\u0435\u043b\u0435\u0437\u0438\u0441\u0442\u044b\u0439"], "de": ["eisenhaltig"], "hu": ["vasas", "vastartalm\u00fa"], "br": ["houarnek"], "pl": ["\u017celazisty"]}, "examples": [["fereca tero, akvo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fer", "primary": false}, "\u0109irka\u016dskribita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri geometria figuro rilate al alia) Tia, ke la dua figuro estas enskribita en la unua.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043f\u0438\u0441\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["circonscrit (en p. d'une figure dans une autre)"], "en": ["circumscribed"], "de": ["umbeschrieben"], "pl": ["opisany"], "hu": ["k\u00f6rberajzolt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skrib", "primary": false}, "multefrukta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Produktanta multajn fruktojn.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u043e\u0434\u043e\u0432\u0438\u0442\u044b\u0439"], "hu": ["gy\u00fcm\u00f6lcs\u00f6z\u0151"], "be": ["\u0443\u0440\u0430\u0434\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u043f\u043b\u0451\u043d\u043d\u044b"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mult", "primary": false}, "fotaparato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0444\u043e\u0442\u043e\u0430\u043f\u043f\u0430\u0440\u0430\u0442"], "fr": ["appareil photo"], "en": ["camera"], "nl": ["fototoestel"], "pl": ["aparat fotograficzny"], "es": ["c\u00e1mara fotogr\u00e1fica"], "hu": ["f\u00e9nyk\u00e9pez\u0151g\u00e9p"]}, "examples": [["Otto, kun fotoaparato trans la \u015dultron, aperis el post la angulo", "Metropoliteno,\u0109apitro 6a"], ["se vi havas bonan fotoaparaton, ni iros , \u0109irka\u016d mian kolon mi metis malmultekostan for\u0135eteblan fotoaparaton, kiu estis nek malmultekosta, nek for\u0135etebla, nek nur fotilo", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato, \u0109apitro 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "fot", "primary": false}, "celprogramo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komputila programo produkita per tradukilo el fontprogramo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0445\u043e\u0434\u043d\u0430\u044f \u043f\u0440\u043e\u0433\u0440\u0430\u043c\u043c\u0430"], "fr": ["programme objet"], "en": ["object program", "target program"], "hu": ["c\u00e9lprogram"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "program", "primary": false}, "matrono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nobela patrino en antikva Romo.", "translations": {"sk": ["matr\u00f3na"], "ru": ["\u043c\u0430\u0442\u0440\u043e\u043d\u0430"], "nl": ["matrone"], "pt": ["matrona"], "de": ["Matrone"], "hu": ["matr\u00f3na"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Matura\u011da, alte respektinda sinjorino.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "matron", "primary": true}, "akvokonduko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0430\u043a\u0432\u0435\u0434\u0443\u043a"], "hu": ["(r\u00f3mai) v\u00edzvezet\u00e9k", "aquaeductus"]}, "examples": [["la piramidoj de Egiptujo kaj la akvokondukoj de Romo perdus sian tutan gloron kaj fari\u011dus nuloj", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo EsperantoLa lo\u011dejoj de la termitoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "konduk", "primary": false}, "Kostariko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la centra Ameriko kun \u0109efurbo San-Joseo. Teritorio de Respubliko Kostariko. ISO-3166 kodo: CR. \u011ci limas kun Nikaragvo, Panamo kaj oceanoj: Atlantiko kaj Pacifiko.", "translations": {"de": ["Costa Rica"], "bg": ["\u041a\u043e\u0441\u0442\u0430 \u0420\u0438\u043a\u0430"], "en": ["Costa Rica"], "pl": ["Kostaryka", "Republika Kostaryki"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kostarik", "primary": true}, "balboo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Monunuo de Panamo, kune kun la usona dolaro.", "translations": {"de": ["Balboa"], "en": ["balboa"], "es": ["balboa"], "pl": ["balboa (1 balboa = 100 centesimos)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "balbo", "primary": true}, "ekvaciaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro da pluraj ekvacioj samtempe solvendaj.", "translations": {"be": ["\u0441\u044b\u0441\u0442\u044d\u043c\u0430 \u0440\u0430\u045e\u043d\u0430\u043d\u044c\u043d\u044f\u045e"], "fr": ["syst\u00e8me d'\u00e9quations"], "en": ["system of equations"], "ru": ["\u0441\u0438\u0441\u0442\u0435\u043c\u0430 \u0443\u0440\u0430\u0432\u043d\u0435\u043d\u0438\u0439"], "de": ["Gleichungssystem"], "hu": ["egyenletrendszer"], "es": ["sistema de ecuaciones"], "pl": ["uk\u0142ad r\u00f3wna\u0144"]}, "examples": [["lineara ekvaciaro kun du nekonatoj", null], ["sensolva ekvaciaro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ekvaci", "primary": false}, "\u0109aleto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0109aledo", "translations": {}, "examples": [["ni kutimis lupreni \u0109aleton \u0109e Sch\u00f6nried en la apudberna montaro", "R. Harry, La Diplomato Kiu Ridis, 1997"], ["unu devis gardi la \u0109aleton, dum aliulo devas \u0109asi", "K. May, trad. M. Peick, Olda Certmano, 2006"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109alet", "primary": true}, "linoleumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Teksa\u0135o nepenetrebla de akvo, dense \u015dmirita per diversaj materioj kaj oleo, iam uzita por kovri plankon kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u043d\u043e\u043b\u0435\u0443\u043c"], "fr": ["linoleum"], "bg": ["\u043b\u0438\u043d\u043e\u043b\u0435\u0443\u043c"], "nl": ["linoleum"], "pt": ["lin\u00f3leo"], "ru": ["\u043b\u0438\u043d\u043e\u043b\u0435\u0443\u043c"], "de": ["Linoleum"], "hu": ["lin\u00f3leum"], "en": ["linoleum"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lin", "primary": false}, "n-silabo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vorto, konsistanta el n silaboj.", "translations": {"ru": ["n-\u0441\u043b\u043e\u0436\u043d\u043e\u0435 \u0441\u043b\u043e\u0432\u043e"], "hu": ["n sz\u00f3tag\u00fa sz\u00f3"]}, "examples": [["okazas ofte, ke du unusilaboj estas tiel ligitaj per la senco, ke ili formas unu solan metrikan vorton", "Parnasa Gvidlibro, p. 14"], ["dusilabo, trisilabo..", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Temas pri metroj fremdaj al Esperanto, sed hejmi\u011dintaj en la Esperanta versfarado. Ili ofte konsistas el pluraj malsamaj piedoj, kaj obeas al specifaj reguloj pri cezuro, \u0109efakcento kaj tiel plu."], "primary definition": "Metro, konsistanta el n silaboj.", "translations": {"ru": ["n-\u0441\u043b\u043e\u0436\u043d\u0438\u043a"], "hu": ["n sz\u00f3tagos verssor"]}, "examples": [["oksilabo, deksilabo, dekunusilabo, deksessilabo..", null]], "subdefinitions": []}], "root": "silab", "primary": false}, "malserena": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Venta, nuba a\u016d iel agita.", "translations": {"be": ["\u0437\u043c\u0440\u043e\u0447\u043d\u044b", "\u043f\u0430\u043d\u0443\u0440\u044b", "\u043f\u0430\u0445\u043c\u0443\u0440\u043d\u044b", "\u0445\u043c\u0443\u0440\u043d\u044b"], "fr": ["inquiet", "perturb\u00e9"], "en": ["stormy", "agitated"], "nl": ["somber", "donker"], "pt": ["umbroso", "agitado", "borrascoso"], "ru": ["\u0445\u043c\u0443\u0440\u044b\u0439", "\u043f\u0430\u0441\u043c\u0443\u0440\u043d\u044b\u0439", "\u043c\u0440\u0430\u0447\u043d\u044b\u0439"], "tr": ["huzursuz", "kayg\u0131l\u0131"], "hu": ["bor\u00fas"]}, "examples": [["sub malserena \u0109ielo de frua printempo", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 19a, p. 190a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malkvieta pro anima stre\u0109o.", "translations": {"pt": ["inquieto", "agitado"], "hu": ["nyomaszt\u00f3", "fesz\u00fclt"]}, "examples": [["malserena rigardo", null], ["malserena kolermiena malliberulo", "Z"], ["malserena domo", "Z"], ["malserene flamantaj okuloj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "seren", "primary": false}, "pirogo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Boateto farita el kavigita arbotrunko.", "translations": {"be": ["\u043f\u0456\u0440\u043e\u0433\u0430"], "nl": ["prauw"], "pt": ["piroga", "canoa"], "ru": ["\u043f\u0438\u0440\u043e\u0433\u0430"], "de": ["Piroge", "Einbaum"], "hu": ["b\u00f6d\u00f6ncs\u00f3nak", "piroga"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: PIV2 ial misdifinas pirogon kiel rusan paste\u0109on; tamen praktike \u011di estas uzata por diverslandaj pirogoj (polaj, suomaj, kanadaj...): En la pirogvendejo \u0124osravi oni faris tion sed mi memoras ke pirogoj de niaj armenaj amikoj estis diable bongustaj, do ankora\u016d multaj islamanoj kaj anka\u016d neislamanoj el foraj anguloj de Tehrano venis kaj a\u0109etis ilin. La konfuzeblo kun la pli internacia vorto por boato estas beda\u016drinda; tamen konfuzo kian prezentas \u00abpaste\u0109o\u00bb estas multe pli \u011dena, \u0109ar \u011diaj du sencoj amba\u016d rilatas al man\u011doj kaj la probablo kaj \u011deno de eventuala konfuzo estas pli granda. Tute male, \u00abse iu konfuzus la boateton pirogo kaj la man\u011da\u0135on pirogo, lia problemo estus pli granda ol nur lingva\u00bb."], "primary definition": "Far\u0109o el viando, fi\u015do, legomoj a\u016d fruktoj, bakita en pasta tega\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0438\u0440\u043e\u0433"], "en": ["pie"], "nl": ["deegkussentje"], "pl": ["pierog"]}, "examples": [["pirogo kun fungoj, brasiko, vakcinio, fi\u015do, marmelado", null], ["poma pirogo", null], ["la kuiristino surtabligas botelon, tri glasetojn kaj pirogon", "A. \u0108e\u0125ov, tr. A. Parfentjev: Gri\u0109jo. \u0108eriza \u011dardeno, Kaliningrado: Sezonoj, 2004"]], "subdefinitions": []}], "root": "pirog", "primary": true}, "sekrecii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Eligi sekrecie.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0434\u0437\u044f\u043b\u044f\u0446\u044c", "\u0441\u044d\u043a\u0440\u044d\u0446\u044b\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["s\u00e9cr\u00e9ter"], "nl": ["afscheiden"], "ru": ["\u0432\u044b\u0434\u0435\u043b\u044f\u0442\u044c", "\u0441\u0435\u043a\u0440\u0435\u0446\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["absondern"], "it": ["secernere"], "hu": ["kiv\u00e1laszt (v\u00e1lad\u00e9kot)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sekreci", "primary": false}, "po\u015dtejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Oficejo, en kiu publike alireblas po\u015dtaj servoj: sendado, ricevado de po\u015dta\u0135oj, kaj similaj.", "translations": {"be": ["\u043f\u043e\u0448\u0442\u0430 (\u0443\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u0430)", "\u043f\u0430\u0448\u0442\u0430\u043c\u0442"], "fr": ["poste (lieu)"], "en": ["post office"], "nl": ["postkantoor", "postpunt"], "ru": ["\u043f\u043e\u0447\u0442\u0430 (\u0437\u0434\u0430\u043d\u0438\u0435)", "\u043f\u043e\u0447\u0442\u0430\u043c\u0442"], "de": ["Postamt", "Post"], "hu": ["postahivatal"], "es": ["correos (oficina)"], "he": ["\u05e1\u05e0\u05d9\u05e3 \u05d3\u05d5\u05d0\u05e8", "\u05d1\u05d9\u05ea \u05d3\u05d5\u05d0\u05e8"]}, "examples": [["en iu varma julia posttagmezo mi iris en la po\u015dtejon sendi leteron", "Julian Modest: Vetiha, Monatojaro 2001a, numero 2a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "po\u015dt", "primary": false}, "sekrecio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eliga\u0135o el iu organo, ordinare flua\u0135a.", "translations": {"be": ["\u0441\u044d\u043a\u0440\u044d\u0446\u044b\u044f", "\u0432\u044b\u0434\u0437\u044f\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["s\u00e9cr\u00e9tion"], "nl": ["afscheiding (v.vocht)"], "ru": ["\u0441\u0435\u043a\u0440\u0435\u0446\u0438\u044f", "\u0432\u044b\u0434\u0435\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Sekret"], "it": ["secrezione", "secreto"], "hu": ["v\u00e1lad\u00e9k"]}, "examples": [["la kataro estas akompanata de pli forta sekrecio", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 5, kronika katara konjunktivito"]], "subdefinitions": []}], "root": "sekreci", "primary": true}, "implik(ec)o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de io implikita.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0431\u043b\u044b\u0442\u0430\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["complication", "embrouillement", "enchev\u00eatrement"], "nl": ["ingewikkeldheid"], "ru": ["\u0437\u0430\u043f\u0443\u0442\u0430\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "hu": ["kuszas\u00e1g", "\u00f6sszevisszas\u00e1g", "t\u00falbonyol\u00edt\u00e1s"]}, "examples": [["la impliko de fadenoj, kun kiuj ludis la katoj", null], ["la impliko de senpripense balotitaj le\u011doj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "implik", "primary": false}, "turdo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezgranda arbara birdo de mezvarmaj landoj kun bela kanto, genro el familio turdedoj (Turdus).", "translations": {"be": ["\u0434\u0440\u043e\u0437\u0434"], "fr": ["grive"], "en": ["thrush"], "nl": ["lijster"], "pt": ["turdo"], "ru": ["\u0434\u0440\u043e\u0437\u0434"], "de": ["Drossel"], "hu": ["rig\u00f3"], "cs": ["drozd"], "pl": ["drozd"]}, "examples": [["nur merlo kaj turdo restas en la arbaro, kaj kelkfoje en a\u016droro ekbruas plengor\u011de ilia glorkanto", "J. Kozarac, trad. D. Klobu\u010dar, Slavonia Arbaro, Kroata Esperanto-Ligo, 2006"]], "subdefinitions": []}], "root": "turd", "primary": true}, "asiriologiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri asiriologio.", "translations": {"fr": ["assyriologue"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "asiriologi", "primary": false}, "mamsu\u0109i": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Oni tiel nutras sin per lakto, do la uzo estas kutime absoluta, sed kiel objekto povas aperi la nomo de la nutra\u0135o (se ne temas pri lakto), a\u016d de la su\u0109ata afero, se ne temas pri mampinto."], "primary definition": "(transitiva) Sin nutri su\u0109ante mamon.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0441\u0430\u0442\u044c \u0433\u0440\u0443\u0434\u044c"], "fr": ["t\u00e9ter"], "en": ["suck", "suckle"], "nl": ["zuigen (a.d.borst)"], "pt": ["mamar"], "ca": ["mamar"], "de": ["an der Brust trinken"], "hu": ["szopik"], "br": ["dena\u00f1"], "lat": ["lacteo, ere", "sugo, ere"], "pl": ["ssa\u0107 pier\u015b"], "he": ["\u05dc\u05d9\u05e0\u05d5\u05e7"]}, "examples": [["se mamsu\u0109as malpli ol normale a\u016d se \u011di estas subnutrita, la mamsu\u0109oj povas esti pli oftaj", "Harald Schicke Infanaj malsanoj"], ["mi mamsu\u0109is la katolikan fidon kun la lakto", "M. de Cervantes trad. F. Pujul\u00e0 y Valles Don Ki\u0125oto de la Man\u0109o en Barcelono \u0109ap. LXIII"]], "subdefinitions": []}], "root": "su\u0109", "primary": false}, "balustro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ronda, kvadrata a\u016d diversforma koloneto ordinare vazoforma en sia mezo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043b\u044f\u0441\u0430"], "fr": ["balustre"], "en": ["baluster"], "ru": ["\u0431\u0430\u043b\u044f\u0441\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Baluster", "kleine S\u00e4ule"], "pl": ["balasek"], "hu": ["mellv\u00e9db\u00e1b", "korl\u00e1tb\u00e1b", "baluszter"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "balustr", "primary": true}, "naciisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adepto de naciismo.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0446\u044b\u044f\u043d\u0430\u043b\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["nationaliste"], "en": ["nationalist"], "nl": ["nationalist"], "pt": ["nacionalista"], "ru": ["\u043d\u0430\u0446\u0438\u043e\u043d\u0430\u043b\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Nationalist"], "tr": ["milliyet\u00e7i", "ulus\u00e7u"], "it": ["nazionalista (sostantivo)"], "hu": ["nacionalista"], "br": ["broadelour"], "pl": ["nacjonalizm"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "naci", "primary": false}, "Tobio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo hebredevena.", "translations": {"fr": ["Tobie"], "de": ["Tobias"]}, "examples": [["la botisto Tobio, \u015dia plej proksima najbaro, fari\u011dis \u015dia kuratoro", "A. Kivi, trad. H. Hall La Botistoj 1919"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tianoma persono en la \u00abLibro de Tobit\u00bb, duakanona verko de la Biblio.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Tobi", "primary": true}, "aer\u015dipo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Direktebla aerostato.", "translations": {"de": ["Luftschiff"], "en": ["airship"], "it": ["dirigibile"], "pl": ["statek powietrzny"], "hu": ["l\u00e9ghaj\u00f3"]}, "examples": [["la aer\u015dipo flugas super la landon, el kiu eliris Kolumbo", "Fabeloj, volumo 3, Post jarmiloj"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dip", "primary": false}, "bufona\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vigla kaj moka a\u016d absurda \u015derco.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0443\u0442\u043e\u0432\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u0431\u0443\u0444\u0444\u043e\u043d\u0430\u0434\u0430"], "fr": ["bouffonnerie"], "pl": ["b\u0142aze\u0144stwo", "b\u0142azenada"], "hu": ["boh\u00f3ckod\u00e1s"]}, "examples": [["nutri la fi\u015dojn per mono, tio estus bufona\u0135o", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, dua libro, \u0109apitro 30a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bufon", "primary": false}, "regnestro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu \u0109efe gvidas la politikon de regno.", "translations": {"fr": ["chef d'\u00e9tat", "souverain"], "nl": ["staatshoofd"]}, "examples": [["la regnestro de nia lando estas bona kaj sa\u011da re\u011do", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 37"]], "subdefinitions": []}], "root": "regn", "primary": false}, "emisii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Krei kaj cirkuligi monon a\u016d valorpaperojn.", "translations": {"ru": ["\u044d\u043c\u0438\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0443\u0441\u043a\u0430\u0442\u044c \u0432 \u043e\u0431\u0440\u0430\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["\u00e9mettre (de l'argent, des bruits, des ondes,...)", "d\u00e9gager (\u00e9mettre)", "mettre en circulation (\u00e9mettre)", "produire (\u00e9mettre)"], "nl": ["uitgeven (geld)"], "es": ["emitir"], "pt": ["emitir"], "de": ["emittieren", "begeben", "auflegen", "platzieren", "herausgeben", "ausgeben"], "pl": ["emitowa\u0107", "puszcza\u0107 w obieg"]}, "examples": [["E\u016dropa Unio planas emisii grandvalorajn monbiletojn", "Philip Brewer: Dolaroj kaj e\u016droj grandbilete, Monato, n-ro 01/1999"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ellasi gasojn a\u016d aliajn (plej ofte toksajn) substancojn.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0441\u043f\u0443\u0441\u043a\u0430\u0442\u044c", "\u044d\u043c\u0438\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["emittieren", "aussto\u00dfen", "ablassen"], "nl": ["uitstoten (stoffen)"], "pl": ["emitowa\u0107"]}, "examples": [["la emisiado kiu ka\u016dzas la forcejan efikon kreskis en multaj landoj", "Roland Rotsaert: Medio-indulgo de la \u0109efaj ekonomiaj sektoroj, Monato, n-ro 03/2001"]], "subdefinitions": []}], "root": "emisi", "primary": true}, "infloresko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108e floroplantoj, la aran\u011do de la floroj sur la tigo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u043a\u0432\u0435\u0446\u044c\u0446\u0435"], "fr": ["inflorescence"], "nl": ["bloeiwijze"], "pt": ["infloresc\u00eancia"], "ru": ["\u0441\u043e\u0446\u0432\u0435\u0442\u0438\u0435"], "de": ["Bl\u00fctenstand"], "hu": ["vir\u00e1gzat"], "es": ["inflorescencia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "infloresk", "primary": true}, "papiruso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de kano kreskanta en Egipto.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043f\u0456\u0440\u0443\u0441"], "fr": ["papyrus"], "nl": ["papyrus"], "pt": ["papiro"], "ru": ["\u043f\u0430\u043f\u0438\u0440\u0443\u0441"], "de": ["Papyrusstaude"], "hu": ["papiruszs\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Folio el tigaj \u015deloj de papirusaj kanoj preparita por ricevi skriba\u0135ojn, kutima skribsurfaco de antikva Okcidentazio \u011dis E\u016dropo.", "translations": {"de": ["Papyrus"], "hu": ["papirusz"]}, "examples": [["La nun ekzistantaj tekstoj de la duakanonaj libroj estas en la greka, kvankam de kelkaj ekzistis pli fruaj versioj en la hebrea a\u016d aramea, pri kio atestas iuj papirusoj", "Carlo Minnaja: Spirokapta historia fresko (La Duakanonaj Libroj), Monatojaro 2001a, numero 12a, p. 28a"]], "subdefinitions": []}], "root": "papirus", "primary": true}, "jubileo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Solena pekabsolvo, kiun la papo konsentis unue po \u0109iuj cent jaroj, poste po \u0109iuj kvindek kaj hodia\u016d po \u0109iuj dudek kvin.", "translations": {"fr": ["jubil\u00e9"], "nl": ["heilig jaar"], "pt": ["jubileu"], "de": ["Halljahr", "Erlassjahr", "Heiliges Jahr", "Jubeljahr"], "sv": ["heligt \u00e5r", "jubel\u00e5r"], "hu": ["szent\u00e9v"], "it": ["giubileo"], "es": ["jubileo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Festo, per kiu oni solenas la centan, kvindekan a\u016d iafoje e\u0109 la dudekkvinan datrevenon de iu grava fakto.", "translations": {"be": ["\u044e\u0431\u0456\u043b\u0435\u0439"], "nl": ["jubileum"], "ru": ["\u044e\u0431\u0438\u043b\u0435\u0439"], "de": ["Jubil\u00e4um", "Gedenkfeier", "Jahrestag"], "sv": ["jubileum"], "hu": ["jubileum", "\u00e9vfordul\u00f3"]}, "examples": [["25-jara jubileo de esp-o", null], ["festi jubileon", null], ["la kvarcentjara jubileo pri la eltrovo de Ameriko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "jubile", "primary": true}, "komisuro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Punkto, kie du similaj partoj kuni\u011das.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0435\u0434\u0438\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0441\u043f\u0430\u0439\u043a\u0430", "\u043a\u043e\u043c\u0438\u0441\u0441\u0443\u0440\u0430"], "fr": ["commissure (anat.)"], "nl": ["naad (commissuur)", "commissuur"], "pt": ["comissura"], "pl": ["spoid\u0142o"], "hu": ["testzug", "testsz\u00f6glet"]}, "examples": [["lipa komisuro, palpebra komisuro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kuni\u011da punkto de du karpeloj.", "translations": {"hu": ["term\u0151lev\u00e9lzug"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "komisur", "primary": true}, "purgatorio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, en kiu tiuj, kiuj mortas kun graco, suferas pro la pekoj, kiujn ili ne sufi\u0109e ela\u0109etis surtere per pentopuno.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0438\u0441\u0442\u0438\u043b\u0438\u0449\u0435"], "fr": ["purgatoire"], "en": ["purgatory"], "nl": ["vagevuur"], "pt": ["purgat\u00f3rio"], "be": ["\u0447\u044b\u0441\u044c\u0446\u0435\u0446", "\u0447\u044b\u0441\u044c\u0446\u0456\u043b\u0456\u0448\u0447\u0430"], "ca": ["purgatori"], "de": ["Fegefeuer"], "hu": ["tiszt\u00edt\u00f3t\u0171z", "purgat\u00f3rium"], "es": ["purgatorio"], "pl": ["czy\u015bciec"]}, "examples": [["Dante lokas la Purgatorion sude de la ekvatoro, ne sur la surfaco de la tero, sed anka\u016d ne tute ekster \u011di", "Donald Broadribb: La Purgatorio vidita de dektriajarcentulo (Dante Alighieri, Purgatorio), Monatojaro 2002a, numero 5a, p. 27a"]], "subdefinitions": []}], "root": "purgatori", "primary": true}, "alkadrigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aran\u011di tekston tiel, ke amba\u016d randoj estas glataj.", "translations": {"nl": ["blokken (v.tekst)"], "pl": ["kadrowa\u0107", "justowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kadr", "primary": false}, "malkovri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malgarni ion de tio, kio \u011din kovris.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043a\u0440\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c"], "ru": ["\u043e\u0442\u043a\u0440\u044b\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u043a\u0440\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "ca": ["descobrir"], "de": ["abdecken", "aufdecken", "enth\u00fcllen"], "es": ["descubrir"], "hu": ["felfed", "kitakar"]}, "examples": [["salutante sur la strato oni malkovras la kapon", "B"], ["malkovri poton, skatolon, siajn \u015dultrojn (dekolti)", null], ["la maro malkovras la bordon", null], ["kaj la re\u011do Nebukadnecar sendis al la satrapoj [...], ke ili venu al la solena malkovro de la statuo", "La Malnova Testamento, Daniel 3:2"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malka\u015di, konigi ion ka\u015ditan.", "translations": {"hu": ["felfed", "kit\u00e1r"]}, "examples": [["malkovri al iu sian sekreton", null], ["se Dio sin malkovrus al la homoj... (revelacii)", null], ["la kliento estis malkovrita kaj pli parolema", "Z"], ["malkovri anta\u016d iu sian koron", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fine trovi ion ka\u015ditan a\u016d nekonatan.", "translations": {"hu": ["felfedez", "megtal\u00e1l"]}, "examples": [["oni malkovris lian ka\u015dejon", null], ["malkovri la a\u016dtoron de libro, la instiginton de komploto", null], ["mi penis por malkovri lian penson en liaj okuloj", null], ["Kolombo petis de la re\u011do, ke li estu farita vicre\u011do de la nove malkovrotaj landoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Esti la unua, kiu ekvidas a\u016d ektrovas ion \u011dis tiam nekonata.", "translations": {"fr": ["d\u00e9couvrir", "r\u00e9v\u00e9ler"], "hu": ["tal\u00e1l", "felfedez"]}, "examples": [["malkovri trezoron, fonton, minon, manuskripton, korpon, planedon, la le\u011dojn pri la pezoforto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kovr", "primary": false}, "franclingvano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parolanto de la franca lingvo.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0440\u0430\u043d\u043a\u043e\u0433\u043e\u0432\u043e\u0440\u044f\u0449\u0438\u0439 (\u0432 \u0437\u043d\u0430\u0447. \u0441\u0443\u0449.)"], "fr": ["francophone"], "en": ["French speaker"], "nl": ["Franstalige"], "pt": ["franc\u00f3fono"], "no": ["fransktalende"], "de": ["Franz\u00f6sischsprecher"], "hu": ["francia nyelv\u0171"], "be": ["\u0444\u0440\u0430\u043d\u043a\u0430\u043c\u043e\u045e\u043d\u044b", "\u0444\u0440\u0430\u043d\u0446\u0443\u0441\u043a\u0430\u043c\u043e\u045e\u043d\u044b"], "vo": ["flentap\u00fckan"], "es": ["francohablante", "frencoparlante"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "franc", "primary": false}, "galveziko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la hepato, en kiu kolekti\u011das la galo.", "translations": {"be": ["\u0436\u0430\u045e\u0446\u044f\u043a"], "fr": ["v\u00e9sicule biliaire"], "bg": ["\u0436\u043b\u044a\u0447\u0435\u043d \u043c\u0435\u0445\u0443\u0440"], "nl": ["galblaas"], "pt": ["ves\u00edcula biliar"], "ru": ["\u0436\u0451\u043b\u0447\u043d\u044b\u0439 \u043f\u0443\u0437\u044b\u0440\u044c"], "de": ["Gallenblase"], "sv": ["gallbl\u00e5sa"], "hu": ["epeh\u00f3lyag"], "fa": ["\u06a9\u06cc\u0633\u0647\u0654 \u0635\u0641\u0631\u0627"], "es": ["ves\u00edcula biliar"], "it": ["cistifellea", "colecisti"], "pl": ["woreczek \u017c\u00f3\u0142ciowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gal", "primary": false}, "bran\u0109a\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bran\u0109ofasko.", "translations": {"fr": ["branchage"], "pl": ["chrust"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bran\u0109", "primary": false}, "kalo\u0109aja": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al Kalo\u0109ajo, al liaj verkaro, stilo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043b\u043e\u0447\u0430\u0435\u0432\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["de Kalocsay"], "nl": ["van Kalocsay", "op de wijze van Kalocsay"], "pt": ["do Kalocsay"], "it": ["di Kalocsay"], "hu": ["Kalocsay-f\u00e9le", "kalocsays"]}, "examples": [["la kalo\u0109aja teksto alte superas la du aliajn", "La bona lingvo, p. 102a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Kalo\u0109aj", "primary": false}, "hu": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interjekcio por inciti a\u016d insulte timigi, ofte \u015derce.", "translations": {"ru": ["\u0443", "\u0444\u0443"], "fr": ["ouh", "bouh"], "en": ["boo"], "nl": ["boe"], "pt": ["hu", "uh"], "de": ["buh"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hu", "primary": true}, "ho": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interj. esprimanta la surprizon, indignon, doloron.", "translations": {"ru": ["\u043e"], "fr": ["ho", "oh", "\u00f4"], "en": ["oh", "whoa", "wow", "yikes", "yow"], "nl": ["o"], "pt": ["oh"], "de": ["o", "oh"], "it": ["oh"], "tp": ["a"], "hu": ["\u00f3", "oh", "ah"], "fi": ["voi", "oi"]}, "examples": [["ho! kia ridinda vesto!", null], ["ho ve! li mortis", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Interj. signifanta alvokon.", "translations": {"fi": ["hei", "hoi", "oi"], "it": ["o (vocativo)"], "pt": ["\u00f3"]}, "examples": [["ho vi, granda fonto de l' amo kaj vero!", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ho", "primary": true}, "hm": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vo\u0109ado kun fermita bu\u015do, markanta \u0109eeston, komprenon, kaj - tone - diversajn sentojn.", "translations": {"ru": ["\u0445\u043c!", "\u0433\u043c!"], "fr": ["hum!"], "it": ["uhm"], "pt": ["hum"]}, "examples": [["\u2013 Ju\u011danto: Sekve vi estas preta anka\u016d \u0135uri pri ili? \u2013 Ju\u011dato: Hm... ne tre volonte, sinjoro", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 3, anekdotoj"], ["\u015di ektusis \u00abhm, hm, hm\u00bb, tamen malgra\u016d tio neniu venis", "Fabeloj, volumo 1, floroj de la malgranda Ida"], ["\u2013 Kompatemon?.. Hm!.. Kio estas la kompatemo?", "Metropoliteno"], ["hm! Li estis interesa homo", "Satiraj rakontoj, enciclopeditis"]], "subdefinitions": []}], "root": "hm", "primary": true}, "moduso": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kelkaj vortaroj indikas \u00abmoduso\u00bbn kiel sinonomon por modalo. Mi tamen opinias ke la internacia vortuzo ebligas klare apartigi la tre diversajn sencojn de tiuj vortoformoj, kaj atribui al \u00abmodalo\u00bb pli internacian kaj malpli eklektikan signifon."], "primary definition": "Ekzistomaniero, \u0109iu el la diversaj formoj en kiuj aperas unu sama esenco; eco kiun objekto posedas en iu(j) el siaj statoj (kontraste al esenca, konstanta atributo).", "translations": {"be": ["\u043c\u043e\u0434\u0443\u0441"], "fr": ["(le) mode"], "pt": ["modo"], "ru": ["\u043c\u043e\u0434\u0443\u0441"], "de": ["Modus"], "hu": ["m\u00f3dusz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Klaso da verboformoj, posedantaj unu saman sintaksan karakteron (la\u016d tio kiajn frazrolojn povas havi la koncernaj formoj, kiajn komplementojn ili povas enkonduki).", "translations": {"be": ["\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430 (\u0434\u0437\u0435\u044f\u0441\u043b\u043e\u0432\u0430)"], "de": ["Verbform"], "ru": ["\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430 (\u0433\u043b\u0430\u0433\u043e\u043b\u0430)"], "hu": ["igealak"]}, "examples": [["infinitivo estas moduso kelkrilate simila al substantivo, \u0109ar \u011di povas roli kiel subjekto a\u016d objekto", null], ["a-participo estas moduso posedanta la ecojn de adjektivo", null], ["\u00abvidas\u00bb, \u00abvidis\u00bb, \u00abvidus\u00bb apartenas al la \u00abpersona\u00bb moduso (finitivo) de la verbo \u00abvidi\u00bb, \u0109ar ili postulas indikon de la aganto (1a, 2a, 3a persono)", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "re\u011dimo.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0436\u044b\u043c"], "de": ["Modus"], "ru": ["\u0440\u0435\u0436\u0438\u043c"], "hu": ["\u00fczemm\u00f3d"]}, "examples": [["kiam oni premas denove la enigoklavon, oni forlasas la skribomoduson kaj reiras al la tekstomontra moduso", "Uli Ender, Programlingvo E koncize."]], "subdefinitions": []}], "root": "modus", "primary": true}, "ha": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interjekcio esprimanta surprizon, doloron a\u016d, \u011denerale, ian emocion.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0445", "\u0445\u0430", "\u043e\u0445"], "fr": ["ah", "ha"], "en": ["ah", "oh", "ha"], "nl": ["ha"], "pt": ["ah", "oh"], "de": ["ha", "huch", "ach"], "it": ["ah", "oh"], "tp": ["a"], "hu": ["ejha", "\u00f3", "oh"], "fi": ["haa", "oho", "voi"]}, "examples": [["ha! kia originalulo vi estas!", null], ["ha, fine vi alvenas!", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ha", "primary": true}, "glareolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el la familio glareoledoj (Glareola).", "translations": {"ru": ["\u0442\u0438\u0440\u043a\u0443\u0448\u043a\u0430"], "fr": ["glar\u00e9ole"], "en": ["pratincole"], "nl": ["pluvier", "vorkstaartpluvier", "zwaluwpluvier"], "pt": ["glar\u00e9ola"], "de": ["Brachschwalbe"], "hu": ["sz\u00e9kics\u00e9r"], "cs": ["ouhorlik"], "pl": ["\u017cwirowiec"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "glareol", "primary": true}, "vojimposto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Imposto pagenda por la uzo de strato, vojo kaj tiel plu.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043e\u0440\u043e\u0436\u043d\u0430\u044f \u043f\u043e\u0448\u043b\u0438\u043d\u0430"], "en": ["toll"], "nl": ["tol (wegenbelasting)", "wegenbelasting"], "pt": ["ped\u00e1gio"], "de": ["Benutzungsgeb\u00fchr", "Mautgeb\u00fchr", "Maut", "Wegesteuer", "Stra\u00dfengeb\u00fchr", "Stra\u00dfensteuer"], "pl": ["podatek drogowy", "myto (dawn.)"], "hu": ["\u00fatad\u00f3", "\u00fathaszn\u00e1lati ad\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "impost", "primary": false}, "respublikano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Civitano de respubliko.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0430\u043c\u0430\u0434\u0437\u044f\u043d\u0456\u043d \u0440\u044d\u0441\u043f\u0443\u0431\u043b\u0456\u043a\u0456"], "fr": ["membre d'une r\u00e9publique"], "en": ["republican"], "ru": ["\u0440\u0435\u0441\u043f\u0443\u0431\u043b\u0438\u043a\u0430\u043d\u0435\u0446"], "de": ["Republikaner"], "hu": ["k\u00f6zt\u00e1rsas\u00e1gbeli"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Membro de la Respublika partio de Usono.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0441\u043f\u0443\u0431\u043b\u0456\u043a\u0430\u043d\u0435\u0446"], "fr": ["r\u00e9publicain"], "en": ["Republican"], "nl": ["republikein"], "hu": ["republik\u00e1nus"], "sk": ["republik\u00e1n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "respublik", "primary": false}, "nominala valoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Valoro indikita sur la dokumento, ne nepre estanta la merkata valoro, ekz-e sur akcioj.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u043c\u0456\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u0432\u0430\u0440\u0442\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["valeur nominale"], "nl": ["nominale waarde"], "ru": ["\u043d\u043e\u043c\u0438\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u0441\u0442\u043e\u0438\u043c\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Nennwert"], "hu": ["n\u00e9vleges \u00e9rt\u00e9k", "n\u00e9v\u00e9rt\u00e9k", "nomim\u00e1lis \u00e9rt\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nominal", "primary": false}, "akvodukto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dukto kaj kunaj rimedoj, kiu provizas akvon al urbo a\u016d ajna loko, kie \u011di bezonatas.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0432\u044d\u0434\u0443\u043a", "\u0432\u0430\u0434\u0430\u043f\u0440\u0430\u0432\u043e\u0434"], "fr": ["aqueduc"], "en": ["aqueduct"], "nl": ["aquaduct"], "pt": ["aqueduto"], "ru": ["\u0430\u043a\u0432\u0435\u0434\u0443\u043a", "\u0432\u043e\u0434\u043e\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u0434"], "de": ["Aqu\u00e4dukt"], "hu": ["v\u00edzvezet\u00e9k (aquaeductus)"], "sk": ["vodovod"], "fa": ["\u0622\u0628\u200c\u0628\u064e\u0631", "\u0622\u0628\u0627\u0631\u0647"], "es": ["acueducto"], "pl": ["wodoci\u0105g", "akwedukt (hist.)"]}, "examples": [["Londono ne havis akvodukton, tiam", "Satiraj rakontoj, la barbaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "dukt", "primary": false}, "kadukulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maljunulo perdanta siajn korpajn kaj mensajn kapablojn.", "translations": {"fr": ["vieillard"], "en": ["elderly (person)"], "nl": ["grijsaard"], "fi": ["raihnas vanhus"], "he": ["\u05e7\u05e9\u05d9\u05e9"], "pl": ["ramol", "starzec"], "hu": ["elaggott ember", "aggasty\u00e1n"]}, "examples": [["kadukulejo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kaduk", "primary": false}, "sa\u011deco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sa\u011do.", "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u0434\u0440\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["sagesse"], "nl": ["wijsheid"], "pt": ["sabedoria"], "ru": ["\u043c\u0443\u0434\u0440\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Weisheit", "Klugheit"], "it": ["saggezza"], "hu": ["b\u00f6lcsess\u00e9g", "okoss\u00e1g"]}, "examples": [["kaj la sa\u011deco de Salomono estis pli granda, ol la sa\u011deco de \u0109iuj orientanoj kaj ol la tuta sa\u011deco de Egiptujo kaj oni venadis el \u0109iuj popoloj, por a\u016dskulti la sa\u011decon de Salomono, de \u0109iuj re\u011doj de la tero, kiuj a\u016ddis pri lia sa\u011deco", "La Malnova Testamento, &Re1 4:30,34."]], "subdefinitions": []}], "root": "sa\u011d", "primary": false}, "miristikacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj, \u0109iamverdaj, tropikaj lignoplantoj (Myristicaceae)..", "translations": {"ru": ["\u043c\u0443\u0441\u043a\u0430\u0442\u043d\u0438\u043a\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Muskatgew\u00e4chse"], "nl": ["nootmuskaatfamilie"], "hu": ["szerecsendi\u00f3-f\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "miristikac", "primary": true}, "urno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda vazo, kiun antikvuloj uzis por \u0109erpi akvon, konservi mortocindrojn a\u016d kolekti vo\u0109donilojn.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0440\u043d\u0430"], "fr": ["urne"], "en": ["urn"], "nl": ["urn"], "pt": ["urna"], "de": ["Urne"], "it": ["urna"], "hu": ["urna"], "br": ["jarl", "jarlig ka\u00f1v [por mortocindrojn]", "jarlig ludu [por mortocindrojn]"], "fi": ["uurna"], "sv": ["urna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ujo por kolekti vo\u0109donilojn.", "translations": {"nl": ["stembus"], "br": ["pod ar mouezhio\u00f9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "urn", "primary": true}, "palinuredoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo dekpiedaj krustuloj (Palinuridae), sen pin\u0109iloj kaj kun dika, malmola karapaco.", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u043d\u0433\u0443\u0441\u0442\u044b (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "nl": ["langoesten (fam.)"], "pt": ["palinur\u00eddeos"], "ru": ["\u043b\u0430\u043d\u0433\u0443\u0441\u0442\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Langusten"], "hu": ["langusztaf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "palinured", "primary": true}, "surbendigilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ma\u015dino, kiu povas registri fenomenon per markoj sur bendo, ekzemple sonojn a\u016d bildojn sur magneta bendo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0433\u043d\u0456\u0442\u0430\u0444\u043e\u043d"], "fr": ["enregistreur (\u00e0 bandes)", "magn\u00e9tophone (\u00e0 bandes)"], "en": ["tape recorder"], "nl": ["bandopnemer"], "pt": ["gravador (de fita)", "magnetofone"], "ru": ["\u043c\u0430\u0433\u043d\u0438\u0442\u043e\u0444\u043e\u043d"], "pl": ["rejestrator (zpisuj\u0105cy na ta\u015bmie magnetycznej)", "magnetofon", "wideo (nagrywarka)"]}, "examples": [["mi ofte a\u016ddis homojn diri \u00absurbendigilo\u00bb anstata\u016d la oficiala \u00abmagnetofono\u00bb", "La bona lingvo, p. 69a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bend", "primary": false}, "korporacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Societo de sammetianoj a\u016d samprofesianoj, posedanta la rajton de le\u011da persono kaj submetanta siajn anojn al kolektiva disciplino.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u043f\u0430\u0440\u0430\u0446\u044b\u044f"], "en": ["company"], "nl": ["belangenorganisatie"], "pt": ["corpora\u00e7\u00e3o", "companhia"], "ru": ["\u043a\u043e\u0440\u043f\u043e\u0440\u0430\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Zunft", "Innung"], "hu": ["c\u00e9g", "korpor\u00e1ci\u00f3"], "es": ["corporaci\u00f3n"]}, "examples": [["korporacio de \u015duistoj, panistoj, medicinistoj, k. s.", null], ["mi akceptis la decidon, ke la esp-istoj ne deziras esti korporacie organizitaj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Jure registrita societo de personoj, havantaj komunan celon.", "translations": {"de": ["K\u00f6rperschaft", "Korporation"], "en": ["corporation"], "nl": ["corporatie"], "pt": ["empresa", "firma"], "hu": ["test\u00fclet", "t\u00e1rsulat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "korporaci", "primary": true}, "tra\u015dovi\u011di": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u015dovi montras \u011denerale agon mildan, moderan, delikatan, zorgan, singardan a\u016d ka\u015dan, dum pu\u015di montras prefere agon malmoderan, maldelikatan, perfortan: ni en\u015dovi\u011dis iom post iom en la amason kaj atingis nerimarkite \u011dis la unuaj vicoj. Kp: ni trapu\u015dis nin tra la amaso kaj rapide forkuris."], "primary definition": "Delikate pasi preter, tra io.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0441\u0443\u043d\u0443\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["se glisser"], "nl": ["doorschuiven"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u0443\u043d\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u0440\u043e\u0434\u0432\u0438\u043d\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["dazwischenschieben", "hindurchschieben"], "it": ["scorrere (passare delicatamente)", "scivolare (passare delicatamente)"], "hu": ["elsiklik", "elsuhan", "\u00e1tsiklik", "\u00e1tsuhan"]}, "examples": [["ili ne atentis la virinon, kies funebra vesto preter\u015dovi\u011dis anta\u016d ili", "Z"], ["\u0109i tiuj bildoj preter\u015dovi\u011dis anta\u016d \u015dia animo", "Z"], ["malnovaj historioj tra\u015dovi\u011dis al \u015di tra la menso kiel rapidemaj bildoj de magia lanterno", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dov", "primary": false}, "epoko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dato a\u016d evento prezentanta gravan momenton en la historio, komenca tempopunkto en jarkalkulo (la epoko de erao).", "translations": {"be": ["\u044d\u043f\u043e\u0445\u0430"], "en": ["epoch"], "pt": ["\u00e9poca"], "ru": ["\u044d\u043f\u043e\u0445\u0430"], "de": ["Epoche", "Wendepunkt", "Wendezeit", "Markstein"], "hu": ["korszak"], "pl": ["epoka"], "ro": ["epoc\u0103"], "es": ["\u00e9poca"]}, "examples": [["la sputnikoj prezentas epokon en la historio de la homaro", "PIV2"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Jararo prezentanta apartan propran karakteron.", "translations": {"he": ["\u05e2\u05d9\u05d3\u05df", "\u05ea\u05e7\u05d5\u05e4\u05d4"], "fr": ["\u00e9poque"], "de": ["Epoche", "Zeitabschnitt", "Zeit", "Periode"], "en": ["age", "period"], "hu": ["kor"]}, "examples": [["anta\u016dhistoria epoko, praepoko", null], ["tiu loko estis lo\u011data jam ekde la bronza epoko", "J. Horvath, Gy\u0151r a\u016d kie ekkokerikis ventokoko, Monato, jaro 2002a, numero 8a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "epok", "primary": true}, "folio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Diversforma organo de vegeta\u0135o, ordinare verda kaj maldika, kiu kreskas sur la tigo kaj servas por asimili la karbonacidon de la aero, necesan por la nutrado de la vegeta\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0438\u0441\u0442"], "fr": ["feuille"], "en": ["leaf"], "nl": ["blad (plantk.)"], "pt": ["folha"], "de": ["Blatt"], "tr": ["yaprak"], "tp": ["kasi"], "hu": ["lev\u00e9l (fa~)"], "pl": ["li\u015b\u0107", "kartka"], "es": ["hoja"]}, "examples": [["foliplato", null], ["folitigo", null], ["foliingo, folibazo", null], ["elipsa, ovoforma, inverse ovoforma , spatelforma, lancetforma, sagforma, ronda, lancoforma, renforma, linia, \u015dildforma, korforma, pingloforma, pluma , triloba, manforma, piedforma folio", null], ["glatranda, harranda, segildenta, denta, \u015darkna\u011dila, no\u0109ita, loba, festonranda folio", null], ["pinta, pintega, pikilpinta, obtuza folio", null], ["strinerva, fingronerva, plumnerva folio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Maldika, plata objekto.", "translations": {"de": ["Blatt (papero)", "Folie (metalo, plasto)"], "nl": ["blad (papier)", "folie"], "pt": ["folha", "chapa", "l\u00e2mina"], "es": ["Hoja (papel, metal, pl\u00e1stico)", "plancha (metal)", "l\u00e1mina (metal, pl\u00e1stico)"], "hu": ["lap(k\u00f6nyv~)", "f\u00f3lia"]}, "examples": [["kupra, ora, stana folio", null], ["paperfolio", null], ["folioj de libro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "foli", "primary": true}, "folii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Naski foliojn.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043a\u0440\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f \u043b\u0438\u0441\u0442\u044c\u044f\u043c\u0438"], "fr": ["feuiller"], "hu": ["levelet hajt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Transturni la pa\u011dojn de libro por rapide trarigardi kaj dise tralegi \u011din.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0438\u0441\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u043b\u0438\u0441\u0442\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["feuilleter (tourner les pages)"], "en": ["browse"], "nl": ["bladeren"], "de": ["bl\u00e4ttern"], "hu": ["lapoz"], "es": ["Navegar (por internet)"], "pl": ["kartkowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Esplori datumojn (dosierojn, dosierujojn, hipertekstojn) en la\u016dvola ordo, ne nepre en la rekta ordo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u043c\u0430\u0442\u0440\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["b\u00f6ng\u00e9szik (pl. a vil\u00e1gh\u00e1l\u00f3n)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "foli", "primary": false}, "cenotafo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tombosimila monumento memoriganta mortinton.", "translations": {"be": ["\u043a\u0435\u043d\u0430\u0442\u0430\u0444"], "fr": ["c\u00e9notaphe"], "nl": ["cenotaaf", "leeg praalgraf"], "pt": ["cenot\u00e1fio"], "el": ["\u03ba\u03b5\u03bd\u03bf\u03c4\u03ac\u03c6\u03b9\u03bf"], "de": ["Kenotaph (Scheingrab)"], "it": ["cenotafio"], "hu": ["kenot\u00e1fium", "jelk\u00e9pes s\u00edreml\u00e9k"], "ru": ["\u043a\u0435\u043d\u043e\u0442\u0430\u0444"], "pl": ["cenotaf"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cenotaf", "primary": true}, "\u0125aldea": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la \u0125aldeoj, al ilia lando.", "translations": {"be": ["\u0445\u0430\u043b\u0434\u044d\u0439\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["chald\u00e9en (adj.)"], "pt": ["caldeu (adj.)"], "ru": ["\u0445\u0430\u043b\u0434\u0435\u0439\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fi": ["kaldealainen (adj.)", "Kaldean"], "it": ["caldeo"], "pl": ["chaldejski"]}, "examples": [["Vi estas la Eternulo, la Dio, kiu elektis Abramon kaj elirigis lin el Ur la \u0124aldea", "La Malnova Testamento, Ne\u0125emja 9:7"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125alde", "primary": false}, "\u0125aldeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de antikva lo\u011dantaro de Mezopotamio, precipe sub babilonia regado, kun famo de a\u016dguristoj kaj magiistoj.", "translations": {"ru": ["\u0445\u0430\u043b\u0434\u0435\u0439"], "fr": ["Chald\u00e9en (subst.)"], "pt": ["caldeu (subst.)"], "be": ["\u0445\u0430\u043b\u0434\u044d\u0439"], "fi": ["kaldealainen (subst.)"], "it": ["Caldeo"], "pl": ["Chaldejczyk"]}, "examples": [["Babel, la plej bela el la regnoj, la majesta bela\u0135o de la \u0124aldeoj", "La Malnova Testamento, Jesaja 13:19"], ["la re\u011do la\u016dtege ekkriis, ke oni venigu la magiistojn, \u0124aldeojn, kaj divenistojn", "La Malnova Testamento, Daniel 5:7"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125alde", "primary": true}, "sunsistemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Suno kune kun la \u011din \u0109irka\u016dantaj astroj.", "translations": {"be": ["\u0441\u043e\u043d\u0435\u0447\u043d\u0430\u044f \u0441\u044b\u0441\u0442\u044d\u043c\u0430"], "fr": ["syst\u00e8me solaire"], "nl": ["zonnestelsel"], "ru": ["\u0441\u043e\u043b\u043d\u0435\u0447\u043d\u0430\u044f \u0441\u0438\u0441\u0442\u0435\u043c\u0430"], "de": ["Sonnensystem"], "it": ["sistema solare"], "hu": ["naprendszer"], "pl": ["uk\u0142ad s\u0142oneczny"], "he": ["\u05de\u05e2\u05e8\u05db\u05ea \u05e9\u05de\u05e9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sun", "primary": false}, "tratato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, je kies nomo la kambio estas tratata.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u0449\u0438\u043a", "\u0442\u0440\u0430\u0441\u0441\u0430\u0442"], "nl": ["betrokkene (v.e.wissel)", "trassaat"], "pt": ["sacado"], "de": ["Trassat", "Bezogener"], "pl": ["trasat"], "hu": ["int\u00e9zv\u00e9nyezett", "c\u00edmzett (v\u00e1lt\u00f3\u00e9)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "trat", "primary": false}, "gimnospermoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subbran\u0109o de gimnospermaj plantoj, unu el la du grandaj dividoj de fanerogamoj.", "translations": {"be": ["\u0433\u043e\u043b\u0430\u043d\u0430\u0441\u0435\u043d\u043d\u044b\u044f"], "fr": ["gymnospermes"], "nl": ["naaktzadigen"], "pt": ["gimnosperma"], "ru": ["\u0433\u043e\u043b\u043e\u0441\u0435\u043c\u044f\u043d\u043d\u044b\u0435"], "de": ["Nacktsamer"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gimnosperm", "primary": false}, "aparta opinio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Oficiala deklaro de ano de kolegio pri malkonsento kun la decido de la plimulto.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u043e\u0431\u043e\u0435 \u043c\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435"], "pl": ["niejednomy\u015blno\u015b\u0107"]}, "examples": [["unu el la ju\u011doj prezentis apartan opinion", null]], "subdefinitions": []}], "root": "opini", "primary": false}, "insulto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vortoj, per kiuj oni insultas.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u043a\u043e\u0440\u0431\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["injure", "insulte", "invective"], "nl": ["belediging"], "pt": ["insulto"], "be": ["\u0430\u0431\u0440\u0430\u0437\u0430", "\u0437\u044c\u043d\u044f\u0432\u0430\u0433\u0430"], "de": ["Beschimpfung"], "sv": ["f\u00f6rol\u00e4mpning"], "hu": ["s\u00e9rteget\u00e9s", "s\u00e9rt\u0151 sz\u00f3"], "fa": ["\u062f\u0634\u0646\u0627\u0645", "\u0646\u0627\u0633\u0632\u0627", "\u0641\u062d\u0634"], "es": ["insulto"]}, "examples": [["super\u015duti, super\u0135eti iun per insultoj", "Z"], ["insulto ne alglui\u011das", "Proverbaro esperanta"], ["insultaj paroloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "insult", "primary": false}, "insulti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Maldece agi kontra\u016d iu per ofendaj paroloj.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u043a\u043e\u0440\u0431\u043b\u044f\u0442\u044c"], "fr": ["injurier", "insulter", "invectiver", "outrager (injurier)"], "en": ["insult"], "nl": ["beledigen", "uitschelden"], "pt": ["insultar"], "be": ["\u0430\u0431\u0440\u0430\u0436\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u044c\u043d\u0435\u0432\u0430\u0436\u0430\u0446\u044c"], "de": ["beschimpfen", "schimpfen"], "sv": ["f\u00f6rol\u00e4mpa"], "hu": ["s\u00e9rteget", "inzult\u00e1l"], "fa": ["\u062f\u0634\u0646\u0627\u0645 \u06af\u0641\u062a\u0646", "\u0646\u0627\u0633\u0632\u0627 \u06af\u0641\u062a\u0646", "\u0627\u0647\u0627\u0646\u062a \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u062a\u0648\u0647\u06cc\u0646 \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "ku": ["\u00e7\u00ear kirin"], "es": ["insultar"]}, "examples": [["li koleras kaj insultas", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 31"], ["kiam pasanto jam trinkis, li la puton insultas", "Proverbaro esperanta"], ["la patrino \u015din insultas, ke \u015di ne volas labori", "Z"], ["\u015dia patrino insultis \u015din, kial \u015di revenis tiel malfrue", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 17"], ["ne rapidu insulti, volu a\u016dskulti", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "insult", "primary": true}, "empiria": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bazita sur metoda scienca sperto.", "translations": {"be": ["\u044d\u043c\u043f\u0456\u0440\u044b\u0447\u043d\u044b"], "en": ["empirical", "objective"], "pt": ["emp\u00edrico"], "ru": ["\u044d\u043c\u043f\u0438\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["empirisch", "auf Erfahrung beruhend", "aus Erfahrung", "Erfahrungs-"], "pl": ["do\u015bwiadczalny"], "hu": ["empirikus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Bazita sur senscienca rutina sperto.", "translations": {"pl": ["empiryczny"], "hu": ["empirikus", "tapasztalati"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "empiri", "primary": false}, "empirio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sperto konsiderata kiel bazo de filozofio kaj scienco.", "translations": {"be": ["\u044d\u043c\u043f\u0456\u0440\u044b\u044f", "\u0434\u043e\u0441\u044c\u0432\u0435\u0434"], "en": ["empiry"], "pt": ["empiria"], "ru": ["\u044d\u043c\u043f\u0438\u0440\u0438\u044f", "\u043e\u043f\u044b\u0442"], "de": ["Empirie", "Erfahrungswissen", "Erfahrung"], "pl": ["empiria"], "hu": ["emp\u00edria", "tapasztalati tud\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nescienca rutina metodo bazita sur nura praktika nesufi\u0109e kontrolita sperto.", "translations": {"pl": ["do\u015bwiadczenie"], "hu": ["j\u00e1rtass\u00e1g", "tapasztalati tud\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "empiri", "primary": true}, "Cigno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nord-hemisfera stelfiguro (Cygnus).", "translations": {"de": ["Schwan"], "en": ["Cignus"], "it": ["Cigno"], "es": ["Cisne"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cign", "primary": false}, "ankilozigo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Operacio a\u016d procezo ka\u016dzanta ankilozon.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043c\u043c\u043e\u0431\u0438\u043b\u0438\u0437\u0430\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Ruhigstellung"], "nl": ["veroorzaken van ankylosis"], "hu": ["m\u0171vi ankylosis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ankiloz", "primary": false}, "bisturio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sekcilo, \u0125irurgia tran\u0109ilo.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0438\u0441\u0442\u0443\u0440\u0438", "\u0445\u0438\u0440\u0443\u0440\u0433\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439 \u043d\u043e\u0436"], "fr": ["bistouri"], "bg": ["\u043b\u0430\u043d\u0446\u0435\u0442"], "nl": ["scalpel", "lancet", "bistouri", "operatiemes"], "la": ["scalprum"], "de": ["Lanzette"], "it": ["bisturi"], "hu": ["bistouri"], "fa": ["\u062a\u06cc\u063a \u062c\u0631\u0627\u062d\u06cc", "\u0646\u06cc\u0634\u062a\u0631"], "en": ["lancet"], "es": ["bistur\u00ed"], "lat": ["scalprum"], "pl": ["bistur", "lancet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bisturi", "primary": true}, "ambasadorejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Administrejo de ambasadoro kaj ties kunlaborantaro.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0441\u043e\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["ambassade (lieu)"], "en": ["embassy"], "nl": ["ambassade"], "be": ["\u0430\u043c\u0431\u0430\u0441\u0430\u0434\u0430", "\u043f\u0430\u0441\u043e\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u0430"], "de": ["Botschaft"], "sk": ["ve\u013evyslanectvo"], "es": ["embajada"]}, "examples": [["la ambasadorejoj posedas diplomatian eksterlandecon (eksterteritoriecon)", null], ["por eviti pliajn atencojn en aliaj landoj Usono decidis pli protekti siajn ambasadorejojn", "Walter Klag: Bariloj kontra\u016d bomboj, Monatojaro 1999a, numero 3a, p. 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ambasador", "primary": false}, "specimenaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kolektitaj specimenoj de diversaj rilataj a\u0135oj kune konservataj por komparo, studo, \u011duo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u043b\u0435\u043a\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["collection"], "en": ["collection"], "hu": ["mintagy\u0171jtem\u00e9ny", "\u00e1ruminta-kollekci\u00f3"]}, "examples": [["\u0108ie konataj estis liaj botanikaj \u011dardenoj kaj naturaj specimenaroj", "Johan Van Eenoo: La bru\u011da Centuriae plantarum rariorum retrovita en Krakovo, Monatojaro 1998a, numero 1a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "specimen", "primary": false}, "blogo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interreta taglibro.", "translations": {"fr": ["blog"], "bg": ["\u0431\u043b\u043e\u0433"], "pt": ["blogue"], "de": ["Blog"], "hu": ["h\u00e1l\u00f3napl\u00f3", "webnapl\u00f3", "blog"], "fa": ["\u0648\u0628\u200c\u0646\u0648\u0634\u062a", "\u0648\u0628\u0644\u0627\u06af", "\u0628\u0644\u0627\u06af"], "en": ["blog"], "pl": ["blog", "pami\u0119tnik internetowy"]}, "examples": [["la vorto blogo devenas de la samsignifa angla vorto blog", "Blogo Vikipedio"], ["mi ree \u015dan\u011dis la servilon de mia blogo", "FotonoAl mia nova blogo Blogo de senvalorulino"], ["en blogo Irananoj estas trovintaj tiun lokon en kiu ili povas libere esprimi sin", "Behrouz SoroushianBlogo de 8-jara knabino Be\u0109jo: La mondo el mia vidpunkto"]], "subdefinitions": []}], "root": "blog", "primary": true}, "transponato": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Tiu formo de prezenca participo estas tre stranga, se konsideri, ke la vorto montras al rezulto. Evidente oni volis fari paralelon kun \u00abadiciato\u00bb, \u00abmultiplikato\u00bb ks, sed ne temas pri la sama afero. \u00abTransponito\u00bb estus perfekte logika kaj eble pri tio la redaktanto de pensis, skribante la nedifinitan \u00abtranspozito\u00bb en artikolo \u00abkonjug\u00bb."], "primary definition": "Transpona\u0135o.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "transpon", "primary": false}, "konfronti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kunvenigi plurajn partiojn por a\u016dskulti kaj kompari iliajn atesta\u0135ojn a\u016d argumentojn.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u043e\u0447\u043d\u0443\u044e \u0441\u0442\u0430\u0432\u043a\u0443"], "fr": ["confronter (devant tribunal)"], "nl": ["confronteren (jur.)"], "pt": ["confrontar", "acarear"], "fa": ["\u0631\u0648\u06cc\u0627\u0631\u0648 \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0645\u0648\u0627\u062c\u0647\u0647 \u062f\u0627\u062f\u0646"], "es": ["confrontar"]}, "examples": [["Jia Rong sendis konfrontanton al la tribunalo", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 69a, volumo 2a, p. 465a"]], "subdefinitions": []}], "root": "konfront", "primary": true}, "konfronto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aran\u011dita kunveno de pluraj partioj en ju\u011dafero.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0447\u043d\u0430\u044f \u0441\u0442\u0430\u0432\u043a\u0430"], "fr": ["confrontation"], "nl": ["confrontatie (jur.)"], "es": ["confrontaci\u00f3n"], "fa": ["\u0631\u0648\u06cc\u0627\u0631\u0648\u06cc\u06cc", "\u0645\u0648\u0627\u062c\u0647\u0647"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konfront", "primary": false}, "fleksa\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0433\u0456\u043d", "\u0437\u0433\u0456\u043d"], "fr": ["coude (tournant)", "pli (partie fl\u00e9chie de qc)", "infl\u00e9chissement", "inflexion (partie fl\u00e9chie de qc)", "tournant"], "nl": ["bocht", "kromming"], "ru": ["\u0438\u0437\u0433\u0438\u0431", "\u0441\u0433\u0438\u0431"], "de": ["Biegung"], "pl": ["zgi\u0119cie", "zagi\u0119cie", "wygi\u0119cie", "ugi\u0119cie"]}, "examples": [["la fleksa\u0135oj de la vojo", "Plena Vortaro de Esperanto"]], "subdefinitions": []}], "root": "fleks", "primary": false}, "orelbruo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u011cena elorela bruo kiun iuj personoj povas a\u016dde percepti kaj kiu ne devenas de ekstera \u0109irka\u016danta sono.", "translations": {"fr": ["acouph\u00e8ne"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "orel", "primary": false}, "kurioza\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Strangeta afero, kiu logas atenton.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u0440'\u0451\u0437"], "fr": ["curiosit\u00e9 (objet int\u00e9ressant)"], "en": ["curio", "curiousity", "oddity", "singularity"], "nl": ["curiositeit", "rariteit"], "ru": ["\u043a\u0443\u0440\u044c\u0451\u0437"], "de": ["Kuriosit\u00e4t"], "hu": ["\u00e9rdekess\u00e9g", "furcsas\u00e1g", "saj\u00e1toss\u00e1g", "k\u00fcl\u00f6nlegess\u00e9g", "nevezetess\u00e9g", "kuri\u00f3zum"]}, "examples": [["kolekti kurioza\u0135ojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kurioz", "primary": false}, "flugpendi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043b\u0443\u043d\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["flotter (dans l'air)", "planer"], "nl": ["zweefvliegen"], "pl": ["zawisn\u0105\u0107 w powietrzu, na skrzyd\u0142ach", "szybowa\u0107"], "ru": ["\u043f\u0430\u0440\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flug", "primary": false}, "biloborso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, kie oni negocas bilojn.", "translations": {"be": ["\u0444\u043e\u043d\u0434\u0430\u0432\u0430\u044f \u0431\u0456\u0440\u0436\u0430"], "de": ["Effektenb\u00f6rse"], "nl": ["effectenbeurs"], "hu": ["\u00e9rt\u00e9kt\u0151zsde"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bil", "primary": false}, "fronte": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sur la fronta flanko.", "translations": {"fr": ["de front", "frontalement"], "en": ["in front"], "nl": ["aan de voorkant"], "de": ["an der Front", "an der Vorderseite", "stirnseitig"], "sv": ["p\u00e5 fronten", "p\u00e5 framsidan"], "hu": ["az elej\u00e9n", "az \u00e9l\u00e9n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "front", "primary": false}, "pelagro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ha\u016dtmalsano, kiun ka\u016dzas PP-vitaminmanko.", "translations": {"fr": ["pellagre"], "de": ["Pellagra"], "nl": ["pellagra"], "it": ["pellagra"]}, "examples": [["en Ta\u015dkento li ekmalsanis, komence je dienterio, poste venis pelagro", "B. Tornado, Nikolao \u0124o\u0125lov, Progreso, 1990, p. 143a-150a"], ["li postvivis pelagron en Persio", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "pelagr", "primary": true}, "fronti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Sin turni prezentante fronton kontra\u016d io a\u016d iu por batali.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u043e\u0441\u0442\u043e\u044f\u0442\u044c", "\u0441\u0442\u043e\u044f\u0442\u044c \u043b\u0438\u0446\u043e\u043c \u043a"], "fr": ["faire face (\u00e0)", "\u00eatre tourn\u00e9 (vers)"], "en": ["face toward"], "nl": ["het hoofd bieden aan", "met de voorzijde staan naar"], "de": ["Front machen (gegen)", "die Stirn bieten"], "hu": ["szemben \u00e1ll", "szembefordul"]}, "examples": [["fronti kontra\u016d malamikon, dan\u011deron, malbon\u015dancon", null], ["nia domo frontas kontra\u016d parko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "front", "primary": false}, "krom tio ke": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tamen aldone.", "translations": {"fr": ["\u00e0 ceci pr\u00e8s que", "sauf que"], "nl": ["behalve dat"], "pl": ["dodatkowo", "pr\u00f3cz tego", "opr\u00f3cz tego", "poza tym"]}, "examples": [["mi nenion pli postulus, krom ke oni montru al mi sindonecon kaj estimon", "Z"], ["la kabano estis malplena, krom ke trovi\u011dis malnova ligna benko", "Doroteo kaj la Sor\u0109isto en Oz, \u00abla tertremo\u00bb"]], "subdefinitions": []}], "root": "krom", "primary": false}, "ekzameni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Zorgeme rigardi, detale esplori.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u044f\u0440\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u043f\u0440\u0430\u0431\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["examiner (un probl\u00e8me, un candidat)"], "bg": ["\u0438\u0437\u043f\u0438\u0300\u0442\u0430\u043c"], "pt": ["examinar", "ensaiar", "inspecionar", "revistar"], "ru": ["\u043e\u0441\u043c\u0430\u0442\u0440\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0441\u043c\u0430\u0442\u0440\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0438\u0441\u043f\u044b\u0442\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0432\u0435\u0440\u044f\u0442\u044c"], "de": ["untersuchen", "pr\u00fcfen"], "sv": ["unders\u00f6ka"], "hu": ["vizsg\u00e1l", "megvizsg\u00e1l"], "en": ["examine"], "es": ["examinar"], "pl": ["bada\u0107", "rozpatrywa\u0107", "dochodzi\u0107 (kryminal.)"]}, "examples": [["ekzameni demandon, problemon, aferon", null], ["ekzameni ne devigas preni", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Provi per demandoj la sciojn de kandidato.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0437\u0430\u043c\u044d\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "pt": ["examinar"], "ru": ["\u0438\u0441\u043f\u044b\u0442\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0432\u0435\u0440\u044f\u0442\u044c", "\u044d\u043a\u0437\u0430\u043c\u0435\u043d\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["pr\u00fcfen", "examinieren"], "sv": ["examinera"], "hu": ["vizsg\u00e1ztat"], "pl": ["egzaminowa\u0107"]}, "examples": [["la kandidato estis ekzamenita pri la \u0125emio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ekzamen", "primary": true}, "e\u016dfonio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u0437\u0432\u0443\u0447\u0438\u0435", "\u044d\u0432\u0444\u043e\u043d\u0438\u044f"], "en": ["euphony"], "nl": ["welluidendheid", "eufonie"], "pt": ["eufonia"], "de": ["Euphonie"], "pl": ["eufonia"]}, "examples": [["en la vivo de lingvo interpu\u015di\u011das diversaj principoj: analogio, e\u016dfonio, logiko..", "Vortoj de k-do Lanti, pri stilo"]], "subdefinitions": []}], "root": "e\u016dfoni", "primary": true}, "elorbitigi la okulojn": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lar\u011de malfermi la okulojn pro emocio: miro, kolero, timo....", "translations": {"fr": ["exorbiter les yeux"]}, "examples": [["Ale\u0109jo malice elorbitigas la okulojn, eksaltas, metas unu genuon sur la tablon kaj siavice vangofrapas Andreon", "A. \u0108e\u0125ov, trad. A. Kor\u0135enkov, Infanoj, La Ondo de Esperanto, 2004-03"]], "subdefinitions": []}], "root": "orbit", "primary": false}, "reformi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Doni alian pli bonan formon.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0444\u0430\u0440\u043c\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["r\u00e9former"], "ru": ["\u0440\u0435\u0444\u043e\u0440\u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["reformieren"], "pl": ["reformowa\u0107", "przekszta\u0142ca\u0107"], "hu": ["reform\u00e1l", "meg\u00faj\u00edt", "\u00fajj\u00e1alak\u00edt"]}, "examples": [["reformi la socion, la lingvon, la regularon", "Z"], ["fari reformojn", null], ["reformisto", "Z"], ["reformemulo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "form", "primary": false}, "kornico": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elstara, supra, kvaza\u016dkrona parto de surkolona\u0135o (entablemento) a\u016d de piedestalo de kolono a\u016d meblo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0437\u044b\u043c\u0441"], "en": ["cornice"], "nl": ["lijst", "kroonlijst"], "pt": ["cornija"], "ru": ["\u043a\u0430\u0440\u043d\u0438\u0437"], "de": ["Sims"], "hu": ["p\u00e1rk\u00e1ny", "p\u00e1rk\u00e1nyzat", "p\u00e1rk\u00e1ny\u00fat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ornama elstara\u0135o inter muro kaj plafono.", "translations": {"en": ["cornice"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Randelstara\u0135o de fenestro.", "translations": {"en": ["cornice"]}, "examples": [["sur la kornicoj de fenestro staris floroj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Mallar\u011da vojeto, kiu borderas profundega\u0135on flanke de monto.", "translations": {}, "examples": [["estis neniu vojeto, sed apena\u016d rimarkebla kornico, tute apude de la abismo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kornic", "primary": true}, "samvalora": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta saman valoron kiel.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0432\u043d\u043e\u0446\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["\u00e9quivalent"], "nl": ["gelijkwaardig"], "pt": ["equivalente"], "be": ["\u0440\u0430\u045e\u043d\u0430\u0446\u044d\u043d\u043d\u044b", "\u0440\u0430\u045e\u043d\u0430\u0437\u043d\u0430\u0447\u043d\u044b"], "de": ["gleichwertig"], "tr": ["e\u015fde\u011fer"], "hu": ["egyen\u00e9rt\u00e9k\u0171"], "br": ["kendalvoud", "kenkoulz"], "es": ["equivalente"], "he": ["\u05e9\u05d5\u05d5\u05d4 \u05e2\u05e8\u05da"]}, "examples": [["samvaloraj esprimoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "valor", "primary": false}, "elegia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al elegio.", "translations": {"ru": ["\u044d\u043b\u0435\u0433\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["\u00e9l\u00e9giaque"], "en": ["elegaic"], "be": ["\u044d\u043b\u0435\u0433\u0456\u0447\u043d\u044b"], "de": ["elegisch"], "hu": ["el\u00e9gikus"]}, "examples": [["elegia poezio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Plorema kiel elegio.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0443\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u043c\u0435\u043b\u0430\u043d\u0445\u043e\u043b\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u0443\u043d\u044b\u043b\u044b\u0439"], "de": ["schwerm\u00fctig", "wehm\u00fctig"]}, "examples": [["elegia tono", null]], "subdefinitions": []}], "root": "elegi", "primary": false}, "ombri\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "I\u011di ombra.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043a\u0440\u044b\u0442\u044c\u0441\u044f \u0442\u0435\u043d\u044c\u044e"], "fr": ["s'assombrir"], "nl": ["overschaduwd worden"], "pt": ["sombrear"], "be": ["\u0430\u043f\u044b\u043d\u0443\u0446\u0446\u0430 \u045e \u0446\u0435\u043d\u044e", "\u043f\u0430\u043a\u0440\u044b\u0446\u0446\u0430 \u0446\u0435\u043d\u0435\u043c"], "de": ["in den Schatten kommen", "sich verschatten", "beschattet werden", "\u00fcberschattet werden"], "sv": ["skuggas", "f\u00f6rm\u00f6rkas"], "hu": ["\u00e1rny\u00e9kba borul", "be\u00e1rny\u00e9kol\u00f3dik"], "br": ["te\u00f1valaat"]}, "examples": [["la tero ombri\u011dis de nigra nubego", null], ["la morto tenis lin je la gor\u011do kaj lia cerbo ombri\u011dis", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ombr", "primary": false}, "elegio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda lirika poemo, kun melankolia a\u016d sopira karaktero.", "translations": {"be": ["\u044d\u043b\u0435\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["\u00e9l\u00e9gie"], "en": ["elegy"], "pt": ["elegia"], "ru": ["\u044d\u043b\u0435\u0433\u0438\u044f"], "ca": ["elegia"], "de": ["Elegie", "Klagelied"], "hu": ["el\u00e9gia"], "es": ["eleg\u00eda"], "pl": ["elegia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "elegi", "primary": true}, "dedi\u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Plene destini por, tute fordoni al, plene oferi por.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0441\u044c\u0432\u044f\u0447\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9dier (vouer)", "consacrer (vouer)", "vouer (consacrer)", "faire don (de) (par d\u00e9vouement)"], "pt": ["dedicar", "consagrar", "votar", "votar", "oferecer"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0432\u044f\u0442\u0438\u0442\u044c"], "de": ["opfern", "widmen"], "hu": ["szentel (vmit vminek/vkinek)"], "sk": ["venova\u0165"], "es": ["dedicar"], "cs": ["v\u011bnovat"], "pl": ["po\u015bwi\u0119ca\u0107 (co\u015b, komu\u015b)"]}, "examples": [["dedi\u0109i multajn jarojn al la lernado de lingvoj", "Z"], ["sin dedi\u0109i al la politiko", null], ["dedi\u0109i grandan parton de la revuo al la literaturo", null], ["dedi\u0109i plenan atenton al iu problemo", "Z"], ["la tuta kunsido estis dedi\u0109ata al tiu diskuto", null], ["Zamenhof dedi\u0109is sian vivon al la realigo de sia ideo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Meti sian verkon sub la honoran patronadon de iu.", "translations": {"fr": ["d\u00e9dier (en hommage)", "faire hommage (de)"], "de": ["widmen"], "pl": ["dedykowa\u0107 (co\u015b, komu\u015b)"], "hu": ["aj\u00e1nl (m\u0171vet)"]}, "examples": [["dedi\u0109i poezion al amatino", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Mi opinias \u0109i tiun sencon evitinda misuzo."], "primary definition": "(transitiva) Donaci ekzempleron de sia verko al iu, respekte skribante sur \u011din lian nomon.", "translations": {"fr": ["d\u00e9dicacer"], "de": ["zueignen"], "hu": ["dedik\u00e1l"]}, "examples": [["dedi\u0109i libron al recenzisto, al amiko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dedi\u0109", "primary": true}, "displekti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Disigi la plektitajn erojn.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u043f\u043b\u044f\u0442\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u043f\u043b\u0435\u0441\u044c\u0446\u0456"], "hu": ["felfejt", "sz\u00e9tfejt", "kibont"], "de": ["aufflechten", "entflechten", "entwirren"], "es": ["destrenzar"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u043f\u043b\u0435\u0441\u0442\u0438", "\u0440\u0430\u0441\u043f\u043b\u0435\u0442\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["malplekti trika\u0135on, nodon, intrigon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "plekt", "primary": false}, "dedi\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dedi\u0109ado.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0432\u044f\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["d\u00e9vouement"], "be": ["\u043f\u0440\u044b\u0441\u044c\u0432\u044f\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "de": ["Widmen"], "hu": ["szentel\u00e9s (pl. id\u0151\u00e9)", "r\u00e1ford\u00edt\u00e1s"], "sk": ["venovanie"], "es": ["dedicaci\u00f3n"], "pl": ["po\u015bwi\u0119cenie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Teksto pri dedi\u0109o (la\u016d la senco dedi\u0109i).", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0432\u044f\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["d\u00e9dicace"], "de": ["Widmung"], "hu": ["aj\u00e1nl\u00e1s", "dedik\u00e1ci\u00f3"], "es": ["dedicatoria"], "pl": ["dedykacja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Mi opinias \u0109i tiun sencon evitinda."], "primary definition": "Surskribo farita kiel parto de la donaca akto (la\u016d la senco dedi\u0109i).", "translations": {"ru": ["\u0434\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f \u043d\u0430\u0434\u043f\u0438\u0441\u044c"], "hu": ["dedik\u00e1ci\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dedi\u0109", "primary": false}, "konsista": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konsistiga.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u043b\u0430\u0434\u0430\u044e\u0447\u044b"], "fr": ["constitutif"], "de": ["bildend"], "ru": ["\u0441\u043e\u0441\u0442\u0430\u0432\u043d\u043e\u0439", "\u0441\u043e\u0441\u0442\u0430\u0432\u043b\u044f\u044e\u0449\u0438\u0439"]}, "examples": [["la konsistaj partoj de la vortoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "konsist", "primary": false}, "lustro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plurbran\u0109a pendlumigilo.", "translations": {"be": ["\u043b\u044e\u0441\u0442\u0440\u0430 (\u0441\u044c\u0432\u044f\u0446\u0456\u043b\u044c\u043d\u044f)"], "fr": ["lustre (pour \u00e9clairer)"], "en": ["chandelier"], "nl": ["luchter"], "pt": ["lustre"], "ru": ["\u043b\u044e\u0441\u0442\u0440\u0430"], "de": ["L\u00fcster", "Kronleuchter"], "hu": ["csill\u00e1r"], "br": ["kantolor-skourr"], "es": ["lucerna", "ara\u00f1a (l\u00e1mpara)"]}, "examples": [["lustro ver\u015dis abundan molan elektran lumon", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "lustr", "primary": true}, "tra\u0125eofitoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "tra\u0125eoplantoj", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tra\u0125e", "primary": false}, "konsisti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti kunmetita el pluraj partoj; havi kiel erojn.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u043b\u0430\u0434\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["\u00eatre compos\u00e9 de", "consister en", "\u00eatre constitu\u00e9 de"], "en": ["consist"], "nl": ["bestaan (uit, in)"], "pt": ["consistir"], "ru": ["\u0441\u043e\u0441\u0442\u043e\u044f\u0442\u044c (\u0438\u0437 \u0447\u0435\u0433\u043e-\u043b.)"], "de": ["bestehen (aus)", "beschaffen sein (aus)"], "it": ["consistere"], "cs": ["skl\u00e1dat se"]}, "examples": [["la bieno konsistis el kelkaj centoj da hektaroj da senta\u016dga tero", null], ["unu minuto konsistas el sesdek sekundoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Havi kiel \u0109efan, kernan parton.", "translations": {}, "examples": [["lia speciala okupi\u011do konsistis en...", "Z"], ["la afero konsistas ne en rapideco, sed en certeco", "Z"], ["muziko ne konsistas en sola frapado de klavoj", "B"], ["vidu, en kio konsistas lia granda forto", "Z"], ["nia \u0109efa zorgado devas konsisti en tio, ke ni...u", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "konsist", "primary": true}, "melopeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ritmita kanto akompananta la deklamadon.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u043b\u043e\u043f\u0435\u044f"], "de": ["Melop\u00f6ie"], "nl": ["melopee"], "pt": ["melop\u00e9ia"], "hu": ["\u00e9nekbesz\u00e9d", "melopea"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "melope", "primary": true}, "subigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Cedigi iun anta\u016d io a\u016d iu; obeigi.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0447\u0438\u043d\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["soumettre"], "nl": ["onderdrukken", "onderwerpen"], "be": ["\u043f\u0430\u0434\u043d\u0430\u0447\u0430\u043b\u0456\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0434\u043f\u0430\u0440\u0430\u0434\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["darunter legen", "unterlegen", "unterdr\u00fccken"], "hu": ["al\u00e1tesz", "al\u00e1rak", "al\u00e1vet", "leig\u00e1z", "megal\u00e1z"]}, "examples": [["Dio subigas al ni la popolojn", "Z"], ["subigi landon al sia regado, soldatojn sub sia jugo", null], ["subigi sin, subi\u011di al la cirkonstancoj, al la plimulto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sub", "primary": false}, "neo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago nei.", "translations": {"fi": ["kielt\u00e4v\u00e4 vastaus", "kiist\u00e4minen"], "fr": ["non (subst.)", "r\u00e9ponse n\u00e9gative", "n\u00e9gation (fait de dire non)"], "pl": ["nie", "przeczenie", "negacja"], "ru": ["\u043e\u0442\u0440\u0438\u0446\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u043e\u0442\u0440\u0438\u0446\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u043e\u0442\u0432\u0435\u0442"]}, "examples": [["Antef balancis kaj turnis la kapon, kio povis same bone signifi jeson a\u016d neon", "La Faraono, volumo 3\u0109ap. 12"]], "subdefinitions": []}], "root": "ne", "primary": false}, "nek": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Post sen oni uzas prefere kaj ol nek: ili kreskas sen plugo kaj sem'; strangaj kreska\u0135oj sen tero kaj bazo."], "primary definition": "Nega konjunkcio, enkondukanta kroman negatan propozicion a\u016d parton; samsignifa kun \u00abkaj ne\u00bb.", "translations": {"be": ["\u043d\u0456"], "fr": ["ni"], "en": ["nor"], "nl": ["noch"], "pt": ["nem"], "el": ["\u03bf\u03cd\u03c4\u03b5"], "de": ["auch nicht"], "hu": ["sem"], "fi": ["eik\u00e4 (enk\u00e4, etk\u00e4...)"], "ru": ["\u043d\u0438"], "es": ["ni"], "he": ["\u05d5\u05dc\u05d0"]}, "examples": [["mi ne renkontis lin nek lian fraton", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a728."], ["la viro ne ridis nek ek\u011demis", "Z"], ["neniam, nek en la tagoj de bonstato, nek en la momento de la mizeri\u011do, nek en la tempo, kiam \u015di provis diversajn vojojn kaj de \u0109iuj devis retiri\u011di post kelkaj faritaj pasoj, neniam Marta prezentis al si, ke \u015diaj fortoj estas tiel malgrandaj", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "nek", "primary": true}, "nei": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Diri ne, respondi ne.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043c\u0430\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["dire non", "r\u00e9pondre par non"], "en": ["say no"], "pt": ["negar"], "el": ["\u03b1\u03c1\u03bd\u03bf\u03cd\u03bc\u03b1\u03b9"], "de": ["verneinen"], "hu": ["tagad"], "pl": ["m\u00f3wi\u0107 \"nie\"", "przeczy\u0107", "zaprzecza\u0107", "odmawia\u0107"], "fi": ["sanoa ei", "kielt\u00e4\u00e4", "kiist\u00e4\u00e4"], "ru": ["\u043e\u0442\u0432\u0435\u0442\u0438\u0442\u044c \u043e\u0442\u0440\u0438\u0446\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e"], "es": ["negar"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05e9\u05d9\u05d1 \u05d1\u05e9\u05dc\u05d9\u05dc\u05d4"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043c\u0430\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["nier", "d\u00e9nier (nier)"], "en": ["negate"], "nl": ["ontkennen"], "pt": ["(re)negar"], "ru": ["\u043e\u0442\u0440\u0438\u0446\u0430\u0442\u044c"], "de": ["abstreiten", "verleugnen"], "hu": ["tagad"], "pl": ["negowa\u0107", "przeczy\u0107", "zaprzecza\u0107"], "he": ["\u05dc\u05e9\u05dc\u05d5\u05dc \\\u05e9\u05dc\u05dc\\", "\u05dc\u05d4\u05db\u05d7\u05d9\u05e9 \\\u05db\u05d7\u05e9\\"]}, "examples": [["nei sian kulpon, \u015duldon", null], ["nei la ekziston de Dio", null], ["nei la eblecon de ekzistado de arta lingvo", "Z"], ["li neas, ke li \u0109eestis", null], ["ne neas li, ke li estas freneza", "Z"], ["neado ne estas pravigo", null], ["fornei sian dion", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ne", "primary": false}, "sub libera \u0109ielo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En loko nekovrita, sen tegmento a\u016d \u015dirmo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434 \u043e\u0442\u043a\u0440\u044b\u0442\u044b\u043c \u043d\u0435\u0431\u043e\u043c"], "fr": ["en plein air"], "bg": ["\u043f\u043e\u0434 \u043e\u0442\u043a\u0440\u0438\u0442\u043e \u043d\u0435\u0431\u0435"], "de": ["unter freiem Himmel"], "it": ["all'aria aperta", "sotto le stelle"], "hu": ["a szabadban"], "br": ["dindan an amzer"], "pl": ["pod go\u0142ym niebem", "na wolnym powietrzu"]}, "examples": [["la stabo pasigis la nokton sub libera \u0109ielo", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109iel", "primary": false}, "drinkejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Trinkejo de alkohola\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0448\u044b\u043d\u043e\u043a"], "fr": ["bar", "caf\u00e9 (bar)", "d\u00e9bit de boissons"], "en": ["bar", "pub", "saloon", "tavern"], "nl": ["bar (buffet, caf\u00e9)", "caf\u00e9", "buffet"], "ru": ["\u043f\u0438\u0442\u0435\u0439\u043d\u043e\u0435 \u0437\u0430\u0432\u0435\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043a\u0430\u0431\u0430\u043a"], "de": ["Kneipe", "Trinkhalle", "Zechbude"], "tr": ["meyhane", "bar"], "hu": ["kocsma", "italbolt"], "pl": ["bar", "knajpa", "tawerna (rzad.)", "szynk (przest.)", "karczma (przest.)"], "he": ["\u05d1\u05d0\u05e8", "\u05e4\u05d0\u05d1", "\u05de\u05e1\u05d1\u05d0\u05d4"]}, "examples": [["vi volas forlasi min, por foriri en la drinkejon", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, la forgesita pipo, rakonto de A. Edelmann, tradukis I. Kaminski"]], "subdefinitions": []}], "root": "drink", "primary": false}, "milico": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nekonstanta kaj ofte volontula militistaro destinita nur por defendo de nacia teritorio, kontraste al la konstanta armeo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u043b\u0456\u0446\u044b\u044f", "\u0430\u043f\u0430\u043b\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["milice"], "en": ["militia"], "nl": ["militie"], "pt": ["mil\u00edcia"], "ru": ["\u043e\u043f\u043e\u043b\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043c\u0438\u043b\u0438\u0446\u0438\u044f (\u0443\u0441\u0442\u0430\u0440.)"], "ca": ["mil\u00edcia"], "de": ["Miliz", "Volksmiliz"], "hu": ["nemzet\u0151rs\u00e9g", "mil\u00edcia"], "cs": ["milice"], "es": ["milicia"]}, "examples": [["ili estigis urban milicon, kiu estis \u0109iam batalpreta", "Robert Roze: \u00abBravado\u00bb en Saint-Tropez, Monatojaro 1997a, numero 2a, p. 28a"]], "subdefinitions": []}], "root": "milic", "primary": true}, "Anselmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo \u011dermandevena.", "translations": {"ru": ["\u0410\u043d\u0441\u0435\u043b\u044c\u043c"], "fr": ["Anselme"], "de": ["Anselm"], "it": ["Anselmo"], "pl": ["Anzelm"]}, "examples": [["mi estas tre humila servantino de sinjoro Anselmo", "Moli\u00e8re, trad. Samuel Meyer, La avarulo, 1904"], ["Anselmo kaj Elvira", "Reino Eriksson, Anselmo kaj Elvira, Iisalmi: Altarte, 1999"]], "subdefinitions": []}], "root": "Anselm", "primary": true}, "perforta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Trudita per forto.", "translations": {"be": ["\u0433\u0432\u0430\u043b\u0442\u043e\u045e\u043d\u044b", "\u043d\u0430\u0441\u0456\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["violent"], "en": ["violent"], "nl": ["met geweld", "gewelddadig"], "ru": ["\u043d\u0430\u0441\u0438\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0430\u0441\u0438\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["mit Gewalt", "gewaltt\u00e4tig"], "fa": ["\u0628\u0647\u200c\u0632\u0648\u0631", "\u062e\u0634\u0648\u0646\u062a\u200c\u0622\u0645\u06cc\u0632", "\u062e\u0634\u0648\u0646\u062a\u200c\u0628\u0627\u0631", "(\u0645\u0631\u06af) \u063a\u06cc\u0631\u0637\u0628\u06cc\u0639\u06cc"], "pl": ["przymusowy", "z musu (pot.)", "zgwa\u0142cony", "brany si\u0142\u0105", "zniewolony"]}, "examples": [["perforta morto", null], ["perforta amo estas plej forta malamo", "Proverbaro esperanta"], ["akiri perforte la regadon", null], ["altrudi perforte sian opinion", "Z"], ["\u015di perforte sin kvietigis kaj aperigis rideton sur siaj lipoj", "Z"], ["kion Dio ne donis, tion perforte ne ser\u0109u", "Proverbaro esperanta"], ["nur al perforto cedas perforto", null], ["fari perforta\u0135on al", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "fort", "primary": false}, "glacia\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Franda\u0135o farita el sukero kaj glaciigita kremo kun bongustaj aldona\u0135oj.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043e\u0440\u043e\u0436\u0435\u043d\u043e\u0435"], "fr": ["glace (aliment)"], "bg": ["\u0441\u043b\u0430\u0434\u043e\u043b\u0435\u0434"], "nl": ["ijsroom"], "pt": ["sorvete"], "de": ["Eis", "Speiseeis"], "tr": ["dondurma"], "sv": ["glass"], "hu": ["fagylalt"], "en": ["ice cream"], "pl": ["lody"], "es": ["helado"]}, "examples": [["glacia\u0135o estas dol\u0109a glaciigita franda\u0135o", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 35"], ["vanila, \u0109okolada glacia\u0135o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "glaci", "primary": false}, "agordilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ilo (tonforko, agorda forko, a\u016d agorda tubo) por a\u016ddigi sen\u015dan\u011dan tonon, la\u016d kiu oni agordas muzikilojn.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043c\u0435\u0440\u0442\u043e\u043d"], "fr": ["diapason"], "en": ["tuning fork", "pitch pipe"], "nl": ["stemvork"], "pt": ["diapas\u00e3o"], "de": ["Stimmgabel"], "it": ["diapason", "accordatore (strumento)"], "sk": ["ladi\u010dka"], "br": ["tonreizher"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ilo por agordi aparaton a\u016d programon.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0432\u043e \u043d\u0430\u0441\u0442\u0440\u043e\u0439\u043a\u0438", "\u043c\u0430\u0441\u0442\u0435\u0440 \u043d\u0430\u0441\u0442\u0440\u043e\u0439\u043a\u0438 (\u043f\u0440\u0438\u043b\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0439 \u041c\u0430\u0439\u043a\u0440\u043e\u0441\u043e\u0444\u0442)"], "fr": ["programme de configuration"], "en": ["setup program", "customization facility", "wizard (in MS Windows applications)"], "nl": ["installatieprogramma"], "pt": ["configurador"], "it": ["wizard", "configurazione guidata", "programma di configurazione", "procedura guidata (inf.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "agord", "primary": false}, "diatona": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konsistanta el tonoj k duontonoj.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u044f\u0442\u0430\u043d\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["diatonique"], "pt": ["diat\u00f4nico"], "ru": ["\u0434\u0438\u0430\u0442\u043e\u043d\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "ca": ["diat\u00f2nic"], "de": ["diatonisch"], "it": ["diatonico"], "hu": ["diatonikus"], "fa": ["\u062f\u06cc\u0627\u062a\u0648\u0646\u06cc\u06a9"], "es": ["diat\u00f3nico"], "pl": ["diatoniczny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "diaton", "primary": true}, "kovi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (parolante pri birdo) Sidi sufi\u0109an tempon sur ovoj por havigi al ili konstantan varmon kaj ebligi maturi\u011don de la embrio.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0441\u0438\u0436\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c (\u043f\u0442\u0435\u043d\u0446\u043e\u0432)"], "fr": ["couver (un \u0153uf)", "incuber (un \u0153uf)"], "en": ["brood", "hatch", "incubate", "sit (parolante pri ovoj)"], "de": ["bebr\u00fcten", "ausbr\u00fcten"], "sv": ["ruva (p\u00e5)"], "hu": ["kotlik", "(ki)k\u00f6lt"], "es": ["incubar"]}, "examples": [["perdriko kovas ovojn, kiujn \u011di ne naskis", "La Malnova TestamentoJeremia 17:11"], ["nur en la tempo de kovado mi havas rajton de vo\u0109o", "Fabeloj, volumo 4Filino de la mar\u0109a re\u011do"], ["kokino \u0109irka\u016dita de sia kovitaro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Plej zorge gardi kaj flegi.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0435\u043b\u0435\u044f\u0442\u044c"], "de": ["bemuttern"], "en": ["watch over"], "fr": ["couver (choyer)", "choyer"], "hu": ["any\u00e1skodik"]}, "examples": [["la patrino kovas sian filon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Ka\u015de konservi ion, por ke \u011di aperu poste; ka\u015de prepari; zorge flegi ka\u015ditan senton.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0435\u043b\u0435\u044f\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u043d\u0430\u0448\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["couver (un sentiment ou un dessein)", "entretenir (un sentiment cach\u00e9)", "m\u00fbrir (un dessein)", "nourrir (un sentiment cach\u00e9)"], "en": ["brood over", "hatch up"], "pt": ["chocar"], "de": ["aushecken", "ausbr\u00fcten"], "hu": ["t\u00e1pl\u00e1l", "melenget"]}, "examples": [["la cindroj kovas la fajron", null], ["kovi perfidon", null], ["mute kovata doloro", null], ["lia koro kovas malamon kaj envion", null], ["en sia plej intima interno Kant kovis senliman admiron por la prototipo de siaj anglaj kolegoj de Scotland Yard", "Urd Hadda murdita!p. 9"]], "subdefinitions": []}], "root": "kov", "primary": true}, "kamforarbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de cinamujo (Cinnamomum camphora), kreskanta en orienta Azio kaj ri\u0109a je kamforoleo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u0444\u043e\u0440\u0430\u0432\u0430\u0435 \u0434\u0440\u044d\u0432\u0430"], "fr": ["camphrier"], "en": ["camphor tree"], "nl": ["kamferboom"], "ru": ["\u043a\u0430\u043c\u0444\u043e\u0440\u043d\u043e\u0435 \u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e"], "de": ["Kampferbaum"], "hu": ["k\u00e1mforfa"], "fa": ["\u062f\u0631\u062e\u062a \u06a9\u0627\u0641\u0648\u0631"], "br": ["gwezenn-ga\u00f1fr"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kamfor", "primary": false}, "malaktuala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne plu valida.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0441\u0442\u0430\u0440\u0435\u043b\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["uzado de malaktualaj adreslibroj ne nur ka\u016dzas \u011denon pro malaktualaj adresoj, \u0109ar \u0109iujare pli ol duono de la adresoj a\u016d informoj \u015dan\u011di\u011das", "la tutmonda gastiga reto Globo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne plu interesa.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0430\u043a\u0442\u0443\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["tamen anka\u016d nun \u011di ne i\u011dis malaktuala", "N. Lozga\u0109ev: Izolo. Sezonoj. 1985. N-ro 5."]], "subdefinitions": []}], "root": "aktual", "primary": false}, "Armenujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato en la centra Azio kun \u0109efurbo Erevano. Teritorio de Respubliko Armenujo. \u011cis 1991 Sovetunia respubliko. \u011ci limas kun Azerbaj\u011dano, Irano, Kartvelujo, Na\u0125i\u0109evano kaj Turkujo.", "translations": {"bg": ["\u0410\u0440\u043c\u0435\u043d\u0438\u044f"], "nl": ["Armeni\u00eb"], "de": ["Armenien"], "it": ["Armenia", "Repubblica di Armenia"], "hu": ["\u00d6rm\u00e9nyorsz\u00e1g"], "fa": ["\u0627\u0631\u0645\u0646\u0633\u062a\u0627\u0646"], "en": ["Armenia"], "pl": ["Armenia", "Republika Armenii"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "armen", "primary": true}, "kupulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda folieca a\u016d skvameca kaliko, kiu formas la bazon de kelkaj fruktoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u044e\u0441\u043a\u0430", "\u0447\u0430\u0448\u0435\u0447\u043a\u0430 (\u0436\u0451\u043b\u0443\u0434\u044f \u0438 \u0442.\u043f.)"], "de": ["Becher", "Fruchtbecher", "Cupula"], "nl": ["dop (van eikels enz.)"], "hu": ["kupacs"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kupul", "primary": true}, "traduktempa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la periodo de programtraduko.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0430\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u043f\u0435\u0440\u0438\u043e\u0434\u0430 \u043a\u043e\u043c\u043f\u0438\u043b\u044f\u0446\u0438\u0438"], "en": ["compile-time"], "es": ["tiempo de compilaci\u00f3n (inform\u00e1tica)", "periodo de traducci\u00f3n"], "pl": ["w czasie kompilacji", "kompilacji (np. b\u0142\u0105d)"], "hu": ["ford\u00edt\u00e1s alatti", "ford\u00edt\u00e1s k\u00f6zbeni"]}, "examples": [["traduktempa eraro, kontrolo, komputado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "traduk", "primary": false}, "logiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Teorio pri valida inferenco.", "translations": {"be": ["\u043b\u0451\u0433\u0456\u043a\u0430"], "fr": ["logique (subst.)"], "en": ["logic"], "nl": ["logica"], "pt": ["l\u00f3gica"], "el": ["\u03bb\u03bf\u03b3\u03b9\u03ba\u03ae"], "hu": ["logika"], "sk": ["logika", "logica"], "es": ["l\u00f3gica"], "ru": ["\u043b\u043e\u0433\u0438\u043a\u0430"], "pl": ["logika"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Regularo kiu subtenas validajn rezultojn.", "translations": {}, "examples": [["logiko de la komerco; logiko de la evoluo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Fako de la filozofio studanta la le\u011dojn de rezonado.", "translations": {"en": ["Logik"]}, "examples": [["fakultato de filozofio kaj logiko", "Z"], ["logika traktato", null], ["logika konkludo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Logikeco.", "translations": {"de": ["Schl\u00fcssigkeit"]}, "examples": [["\u0109u ekzistas e\u0109 guto da senco kaj logiko en tiuj \u015dercoj?", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "logik", "primary": true}, "parhufuloj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo (Artiodactyla) el la klaso mamuloj kun para nombro da hufoj en \u0109iu piedo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u043d\u0430\u043a\u0430\u043f\u044b\u0442\u043d\u044b\u044f"], "fr": ["artiodactyles"], "en": ["artiodactyls"], "ru": ["\u043f\u0430\u0440\u043d\u043e\u043a\u043e\u043f\u044b\u0442\u043d\u044b\u0435"], "de": ["Paarhufer"], "it": ["artiodattili"], "hu": ["p\u00e1ros ujj\u00fa pat\u00e1sok"], "es": ["artiod\u00e1ctilos"], "pl": ["parzystokopytne"]}, "examples": [["Porko, kamelo, hipopotamo, cervedoj, \u011dirafo, kaj bovedoj estas parhufuloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "huf", "primary": false}, "logika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konforma al la logiko; kapabla logike rezoni.", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u0433\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["logique (adj.)"], "pt": ["l\u00f3gico"], "el": ["\u03bb\u03bf\u03b3\u03b9\u03ba\u03cc\u03c2"], "de": ["logisch"], "it": ["logico"], "hu": ["logikus", "logikai"], "sk": ["logick\u00fd"], "ru": ["\u043b\u043e\u0433\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u043b\u043e\u0433\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "pl": ["logiczny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "logik", "primary": false}, "marabuo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda birdo kun senhara kapo kaj ha\u016dta gor\u011dsako, kaj kun po unu specio en Afriko, Hindujo kaj Sunda-insuloj, genro el familio cikoniedoj (Leptoptilos).", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0440\u0430\u0431\u0443"], "fr": ["marabout (oiseau)"], "en": ["marabou stork"], "nl": ["maraboe"], "pt": ["marabu", "cordufal"], "ru": ["\u043c\u0430\u0440\u0430\u0431\u0443", "\u0437\u043e\u0431\u0430\u0442\u044b\u0439 \u0430\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Marabu"], "hu": ["marabu"]}, "examples": [["du marabuoj staris apud la akvo en distanco de dekkelkaj pa\u015doj, similaj al du enpensi\u011dintaj maljunuloj kun kalvaj kapoj premitaj inter la brakoj", "H. Sienkiewicz, trad. M. Sygnarski, Tra dezerto kaj praarbaro, Varsovio, 1978"]], "subdefinitions": []}], "root": "marabu", "primary": true}, "harhirtiga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stariganta la harojn sur la korpo pro emocio, tio estas terura, miriga, tre nervoziga a\u016d iel \u015doka.", "translations": {"fr": ["h\u00e9rissant", "horripilant"], "de": ["haarstr\u00e4ubend"], "br": ["hirisus"]}, "examples": [["la punoj, la\u016d la priskribo, estis harstarigaj", "A. L\u00f6wenstein, La \u015dtona urbo, FEL, 1999"], ["sur tiu pa\u011do oni legas multajn harhirtigajn aferojn kaj groteskajn opiniojn", "A. K\u00fcnzli, en: Probal Dasgupta volas mezuri..., libera folio, 2009-07-29"]], "subdefinitions": []}], "root": "har", "primary": false}, "\u0135okeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kies metio estas rajdi en \u0109evalaj vetkuroj.", "translations": {"be": ["\u0436\u0430\u043a\u0435\u0439"], "fr": ["jockey"], "en": ["jockey"], "nl": ["jockey"], "pt": ["j\u00f3quei"], "el": ["\u03c4\u03b6\u03cc\u03ba\u03b5\u03cb"], "de": ["Jockei", "Berufsrennreiter"], "it": ["fantino"], "hu": ["zsok\u00e9"], "es": ["jockey"], "ru": ["\u0436\u043e\u043a\u0435\u0439"], "pl": ["d\u017cokej"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135oke", "primary": true}, "irejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu ajn loko a\u016d vojo, la\u016d kiu oni povas iri.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0443\u0442\u044c"], "fr": ["chemin", "sentier", "voie"], "nl": ["weg", "baan"], "pt": ["caminho"], "de": ["Weg", "Bahn"], "pl": ["przej\u015bcie"], "hu": ["\u00fat", "\u00f6sv\u00e9ny"]}, "examples": [["Mi kondukos la blindulojn la\u016d vojo, kiun ili ne konas, la\u016d irejoj por ili ne konataj Mi irigos ilin", "La Malnova TestamentoJesaja 42:16"], ["sur mian irejon Li metis mallumon", "La Malnova TestamentoIjob 19:8"], ["konduku min sur \u011dusta irejo, spite miajn insidantojn", "La Malnova TestamentoPsalmaro 27:11"], ["via koro ne flanki\u011du al \u015dia vojo, ne eraru sur \u015dia irejo", "La Malnova TestamentoSentencoj 7:25"], ["viaj amikoj \u0109i tieaj ne estus irintaj en la irejon de la kolerego de la Eternulo", "Pro I\u015dtar,\u0109ap.4"]], "subdefinitions": []}], "root": "ir", "primary": false}, "hok\u015dnuro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fadeno provizita per hoko(j) por fi\u015dkapti.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0435\u0441\u043a\u0430"], "fr": ["ligne (pour la p\u00eache)"], "nl": ["vislijn", "vissnoer"], "pt": ["linha de pesca"], "it": ["lenza", "palamito", "corona (lenza)"], "hu": ["damil", "horg\u00e1szzsin\u00f3r", "horg\u00e1szzsineg"], "br": ["linenn (evit pesketa)"], "pl": ["sznur haczykowy", "\u017cy\u0142ka w\u0119dkarska"]}, "examples": [["Hodia\u016d ni veturas fi\u015dhoki - \u0109asi fi\u015dojn per hokfadeno", "Hoko , paragrafo 3"], ["\"la \u011cojo\" projektas reinvesti siajn profitojn en la akirado de dua barko, kiu speciali\u011dos en la fi\u015dkaptado per hokfadeno", "Monda Solidareco kontra\u016d Malsato Projekto N&ring: 96.09.TG"]], "subdefinitions": []}], "root": "hok", "primary": false}, "glitbobeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0442\u043a\u0430\u0446\u043a\u0438\u0439 \u0447\u0435\u043b\u043d\u043e\u043a"], "en": ["shuttle"], "be": ["\u0447\u0430\u045e\u043d\u043e\u043a (\u0442\u043a\u0430\u0446\u043a\u0456)"], "hu": ["vet\u00e9l\u0151"], "br": ["bulzun"], "pl": ["cz\u00f3\u0142enko tkackie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "boben", "primary": false}, "profundego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre granda kavo, tre profunda loko.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0437\u0434\u043d\u0430"], "fr": ["abime", "ab\u00eeme", "gouffre"], "nl": ["afgrond"], "be": ["\u0431\u0435\u0437\u0434\u0430\u043d\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0440\u0432\u0430"], "sv": ["avgrund"], "hu": ["szakad\u00e9k"]}, "examples": [["la akvo \u015da\u016dme batadis, turni\u011dante kiel bruantaj radoj muelaj, kaj \u0109ion, kion \u011di kaptadis, tiregadis kun si en la profundegon", "Fabeloj, volumo 1, la virineto de maro"]], "subdefinitions": []}], "root": "profund", "primary": false}, "panaceo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cajniga universala kuracilo por \u0109iuj malsanoj a\u016d malbonoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043d\u0430\u0446\u044d\u044f"], "en": ["panacea"], "nl": ["panacee"], "pt": ["panac\u00e9ia"], "ru": ["\u043f\u0430\u043d\u0430\u0446\u0435\u044f"], "de": ["Allheilmittel", "Wundermittel", "Universalmittel", "Panazee"], "hu": ["csodaszer", "panacea"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "panace", "primary": true}, "telo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arkeologia monteto kovranta iaman urbon kaj formita de kolekti\u011do kaj posta erozio de materio alportita pro longeda\u016dra surloka homa lo\u011dado.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0435\u043b\u043b\u044c"], "he": ["\u05ea\u05dc"], "en": ["(archeological) tell"], "nl": ["tell"], "de": ["Tell (Arch\u00e4ologie)"], "hu": ["tell"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tel", "primary": true}, "merlo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de turdo (Turdus merula), nigra kun flava beko kaj lerte fajfanta.", "translations": {"be": ["\u0447\u043e\u0440\u043d\u044b \u0434\u0440\u043e\u0437\u0434"], "fr": ["merle"], "en": ["blackbird"], "nl": ["merel"], "pt": ["melro"], "ru": ["\u0447\u0451\u0440\u043d\u044b\u0439 \u0434\u0440\u043e\u0437\u0434"], "de": ["Amsel"], "hu": ["feketerig\u00f3"], "es": ["mirlo"], "br": ["moualc'h"], "cs": ["kos \u010dern\u00fd"], "pl": ["kos"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "merl", "primary": true}, "hidroelektra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Movata per akvo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u0434\u0440\u0430\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["hydro-\u00e9lectrique"], "nl": ["hydro-elektrisch"], "pt": ["hidroel\u00e9(c)trico"], "el": ["\u03c5\u03b4\u03c1\u03bf\u03b7\u03bb\u03b5\u03ba\u03c4\u03c1\u03b9\u03ba\u03cc\u03c2"], "de": ["hydroelektrisch"], "it": ["idroelettrico"], "hu": ["hidroelektromos"], "es": ["hidroel\u00e9ctrica"], "ru": ["\u0433\u0438\u0434\u0440\u043e\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "pl": ["hydroelektryczny"]}, "examples": [["hidroelektra pilo, ma\u015dino", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hidroelektr", "primary": true}, "promeni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Iri de loko al loko por plezuro a\u016d sano.", "translations": {"be": ["\u0433\u0443\u043b\u044f\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u0430\u0433\u0443\u043b\u044c\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0448\u043f\u0430\u0446\u044b\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["se promener"], "en": ["promenade"], "nl": ["wandelen"], "pt": ["passear"], "ru": ["\u0433\u0443\u043b\u044f\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0433\u0443\u043b\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["spazieren gehen"], "sv": ["promenera"], "hu": ["s\u00e9t\u00e1l"], "cs": ["proch\u00e1zet se"]}, "examples": [["ili promenas \u0109iam duope", "Z"], ["lia cerbo iras promeni", null], ["promenigi amikon, hundon", null], ["promenejo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "promen", "primary": true}, "linotipisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu kompostas sur linotipo.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u043d\u0430\u0442\u044b\u043f\u0456\u0441\u0442"], "nl": ["regelzetter"], "pt": ["linotipista"], "ru": ["\u043b\u0438\u043d\u043e\u0442\u0438\u043f\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Linotype-Setzer"], "es": ["linotipista"], "hu": ["sorszed\u0151", "linotype-szed\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "linotip", "primary": false}, "kontisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kies ofico estas kalkuli la kontojn.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0445\u0430\u045e\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["comptable (profession)"], "en": ["accountant"], "nl": ["boekhouder", "accountant"], "ru": ["\u0441\u0447\u0435\u0442\u043e\u0432\u043e\u0434"], "de": ["Kontof\u00fchrer", "Buchf\u00fchrer"], "hu": ["k\u00f6nyvel\u0151", "sz\u00e1mlavezet\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kont", "primary": false}, "lazuro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Helblua koloro de \u0109ielo, maro kaj similaj.", "translations": {"be": ["\u0431\u043b\u0430\u043a\u0456\u0442"], "fr": ["azur (couleur)", "bleu ciel (subst.)"], "en": ["azure", "sky blue"], "nl": ["azuur", "hemelsblauw"], "pt": ["azul-celeste"], "el": ["\u03b3\u03b1\u03bb\u03b1\u03bd\u03cc\u03c2"], "de": ["Azur", "Himmelsblau"], "hu": ["az\u00far (sz\u00edn)", "\u00e9gsz\u00ednk\u00e9k (sz\u00edn)"], "ru": ["\u043b\u0430\u0437\u0443\u0440\u044c", "\u043d\u0435\u0431\u0435\u0441\u043d\u0430\u044f \u0441\u0438\u043d\u0435\u0432\u0430"], "pl": ["lazur"]}, "examples": [["lazura okulo", null], ["lazur\u015dtono", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lazur", "primary": true}, "olea": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Enhavanta oleon.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u0441\u043b\u044f\u043d\u044b\u0439"], "nl": ["olie-"], "br": ["eoulek"], "be": ["\u0430\u043b\u0435\u0439\u043d\u044b"], "de": ["\u00f6lhaltig"], "hu": ["olaj-", "olajos"]}, "examples": [["olea pentrado", null], ["oleaj haroj, ha\u016dto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Havanta la naturon de oleo.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u0441\u043b\u044f\u043d\u0438\u0441\u0442\u044b\u0439"], "fr": ["huileux"], "nl": ["olieachtig"], "pt": ["oleoso"], "de": ["\u00f6lig"], "pl": ["oleisty"]}, "examples": [["olea karaktero", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ole", "primary": false}, "\u0109ampano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Franca tre konata \u015da\u016dmvino, elpensita de Dom P\u00e9rignon, benediktano, en la 18-a jarcento.", "translations": {"be": ["\u0448\u0430\u043c\u043f\u0430\u043d\u0441\u043a\u0430\u0435"], "fr": ["champagne"], "bg": ["\u0448\u0430\u043c\u043f\u0430\u043d\u0441\u043a\u043e"], "el": ["\u03c3\u03b1\u03bc\u03c0\u03ac\u03bd\u03b9\u03b1"], "de": ["Champagner", "echter Champagner", "Sekt aus der Champagne", "Schaumwein aus der Champagne"], "it": ["champagne"], "hu": ["pezsg\u0151"], "fa": ["\u0634\u0627\u0645\u067e\u0627\u0646\u06cc"], "en": ["champagne"], "es": ["champ\u00e1n"], "he": ["\u05e9\u05de\u05e4\u05e0\u05d9\u05d4"], "ru": ["\u0448\u0430\u043c\u043f\u0430\u043d\u0441\u043a\u043e\u0435"], "nl": ["champagne"], "pt": ["campanhe"], "tr": ["\u015fampanya"], "sv": ["champagne"], "sk": ["\u0161ampansk\u00e9"], "pl": ["szampan"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ampan", "primary": true}, "oleo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grasa flua\u0135o el besta (baleno, foko), vegeta\u0135a (lino, nukso) a\u016d \u015dtona (nafto, skisto) origino, uzata por nutrado, medicino, lumigado, arto, industrio....", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u0441\u043b\u043e (\u0436\u0438\u0434\u043a\u043e\u0435: \u0440\u0430\u0441\u0442\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435, \u043c\u0438\u043d\u0435\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u0438 \u0442.\u043f.)"], "fr": ["huile"], "en": ["oil"], "nl": ["olie"], "pt": ["\u00f3leo"], "be": ["\u0430\u043b\u0435\u0439", "\u0430\u043b\u0456\u0432\u0430"], "de": ["\u00d6l"], "sv": ["olja"], "hu": ["olaj"], "es": ["aceite"], "br": ["eoul"], "pl": ["olej"]}, "examples": [["oliva, nuksa oleo", null], ["sanktaj oleoj", null], ["glata kiel oleo", null], ["enver\u015di oleon en la fajron", "Z"], ["olehavaj, oledonaj vegeta\u0135oj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio oleacoj (Olea), kies plej grava specio estas la olivarbo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u043d\u0430 (\u0440\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u043d\u0430)"], "nl": ["olieboom"], "pt": ["\u00f3lea"], "ru": ["\u043c\u0430\u0441\u043b\u0438\u043d\u0430"], "de": ["\u00d6lbaum"], "hu": ["olajfa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ole", "primary": true}, "olei": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u015cmiri per oleo.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u0435\u0456\u0446\u044c", "\u0437\u043c\u0430\u0437\u0432\u0430\u0446\u044c \u0430\u043b\u0435\u0435\u043c"], "fr": ["huiler"], "nl": ["smeren", "inoli\u00ebn", "oli\u00ebn"], "pt": ["olear"], "ru": ["\u0441\u043c\u0430\u0437\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c \u043c\u0430\u0441\u043b\u043e\u043c", "\u043f\u0440\u043e\u043c\u0430\u0441\u043b\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["\u00f6len", "ein\u00f6len"], "sv": ["sm\u00f6rja", "olja in"], "hu": ["beolajoz", "megolajoz"], "es": ["aceitar"], "br": ["eoulia\u00f1"], "pl": ["smarowa\u0107 olejem", "olei\u0107"]}, "examples": [["olei ma\u015dinon, \u015dlosilon, la hokojn de la pordo", "Z"], ["oleita papero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ole", "primary": false}, "Mastri\u0125to": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Urbo en la nederlanda provinco Limburgo (5\u00b040'E, 50\u00b053'N).", "translations": {"be": ["\u041c\u0430\u0430\u0441\u0442\u0440\u044b\u0445\u0442"], "fr": ["Maastricht"], "en": ["Maastricht"], "nl": ["Maastricht"], "pt": ["Maastricht"], "ru": ["\u041c\u0430\u0430\u0441\u0442\u0440\u0438\u0445\u0442"], "de": ["Maastricht"], "hu": ["Maastricht"], "es": ["Maastricht"], "pl": ["Maastricht"]}, "examples": [["la seminario okazis en tre oficialaspekta E\u016dropa Instituto pri Publika Administrado en Mastri\u0125to, Nederlando", "anonima: E\u016dropaj negocoj en Mastri\u0125to, Monato, n-ro 11/2001"], ["mi nur aldonu, ke plejmulta Edama froma\u011do ne devenas de Edam, ke Lejdena botelo ne estas botelo el Leiden kaj ke Mastri\u0125ta kalk\u015dtono trovi\u011das anka\u016d \u0109e Valkenburg", "Serta gratulatoria in honorem Juan R\u00e9gulo, Wouter Pilger: Problemoj de esperantigo de nederland(lingv)aj loknomoj, p. 557"]], "subdefinitions": []}], "root": "Mastri\u0125t", "primary": true}, "kalendara": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al kalendaro, al tempokalkulo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u044f\u043d\u0434\u0430\u0440\u043d\u044b"], "fr": ["calendaire"], "nl": ["volgens de kalender"], "ru": ["\u043a\u0430\u043b\u0435\u043d\u0434\u0430\u0440\u043d\u044b\u0439"], "fi": ["ajanlasku-", "kalenterin"], "de": ["kalendarisch"], "pl": ["kalendarzowy"]}, "examples": [["plej kompetenta Cherpillod montras sin rilate al analizado kaj interrilatigado de la diversaj antikvaj kalendaraj sistemoj", "M. Halvelik, (A. Cherpillod, Kaj la suno haltis...), Monato, jaro 1993a, numero 11a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kalendar", "primary": false}, "\u015dtormo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u015ctormo estas kutime tempesto sur maro kaj signifas strongan venton, altajn ondojn kaj foje anka\u016d pluvon. (Akademia difino ne mencias maron specife. )"], "primary definition": "Forta, dan\u011dera ventego.", "translations": {"be": ["\u0448\u0442\u043e\u0440\u043c"], "fr": ["temp\u00eate"], "en": ["storm"], "nl": ["storm"], "pt": ["tempestade"], "el": ["\u03b8\u03cd\u03b5\u03bb\u03bb\u03b1"], "de": ["Sturm"], "sv": ["storm"], "hu": ["sz\u00e9lvihar"], "it": ["temporale (di vento)", "tempesta (di vento, di sabbia, ecc...)"], "ru": ["\u0448\u0442\u043e\u0440\u043c", "\u0431\u0443\u0440\u044f"]}, "examples": [["amo estas \u015dtorma maro senhavena kaj senborda", null], ["tiu decido elvokis \u015dtormon de indigno", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dtorm", "primary": true}, "karsto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malebena reliefo el precipe kalkaj \u015dtonoj, kiun trafosis akvoj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0441\u0442"], "fr": ["karst"], "de": ["Karst"], "nl": ["karst"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "karst", "primary": true}, "labiacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tradicia nomo de lamiacoj.", "translations": {"be": ["\u0433\u0443\u0431\u0430\u0442\u043a\u0456"], "de": ["Lippenbl\u00fctler (Familie)"], "pt": ["labiadas (bot.)", "lami\u00e1ceas (bot.)"], "ru": ["\u0433\u0443\u0431\u043e\u0446\u0432\u0435\u0442\u043d\u044b\u0435"], "la": ["Labiatae"], "hu": ["ajakosak", "\u00e1rvacsal\u00e1nf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "labiac", "primary": true}, "karolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Popola kanta\u0135o por la kristnaska festo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u044f\u0434\u043a\u0430"], "fr": ["chant de No\u00ebl"], "en": ["carol"], "nl": ["kerstlied"], "pt": ["dan\u00e7a carola"], "ru": ["\u043a\u043e\u043b\u044f\u0434\u0430", "\u043a\u043e\u043b\u044f\u0434\u043a\u0430", "\u0445\u0440\u0438\u0441\u0442\u043e\u0441\u043b\u0430\u0432\u0438\u0435"], "de": ["Weihnachtslied"], "hu": ["\u00fcnnepk\u00f6sz\u00f6nt\u0151 \u00e9nek"]}, "examples": [["Cris\u00f3stomo faris tre belajn koplojn, e\u0109 la karolojn por la Kristnasko", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, \u0109apitro 12a, p. 88a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Karolo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "karol", "primary": true}, "dungiteco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de dungito.", "translations": {"fr": ["travail (l'\u00e9tat d'employ\u00e9)", "emploi (l'\u00e9tat d'employ\u00e9)"], "pl": ["zatrudnienie", "anga\u017c", "najem"]}, "examples": [["Vina\u0159 \u015dajne maldistingas sklavecon disde dungiteco", "Jenovk Lazian Vandale pri Jozefo La Ondo de Esperanto 2004:2 (112)"]], "subdefinitions": []}], "root": "dung", "primary": false}, "polio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ne konfuzu kun Polio (lando)."], "primary definition": "Pref. uzata por nomi malsanojn de la griza substanco mjela a\u016d cerba: , , ,", "translations": {"nl": ["polio"], "pl": ["polio"]}, "examples": [["poliencefalito", "La Nova Plena Ilustrita Vortaro"], ["polibulbito", "La Nova Plena Ilustrita Vortaro"], ["poliencefalito", "La Nova Plena Ilustrita Vortaro"], ["polimjelito", "La Nova Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "poli", "primary": true}, "pergolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u011cardena konstrua\u0135o el traboj, sur kiu oni kreskigas lianojn.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0441\u0435\u0434\u043a\u0430 \u0438\u0437 \u043f\u043e\u043b\u0437\u0443\u0447\u0438\u0445 \u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0439", "\u043a\u0440\u044b\u0442\u0430\u044f \u0433\u0430\u043b\u0435\u0440\u0435\u044f \u0438\u0437 \u043f\u043e\u043b\u0437\u0443\u0447\u0438\u0445 \u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0439"], "fr": ["pergola", "pergole", "treille \u00e0 l'italienne"], "nl": ["pergola"], "pt": ["p\u00e9rgula"], "es": ["p\u00e9rgola"], "hu": ["pergola", "nyitott lugas"]}, "examples": [["iu frapas vi\u015dile ion sub la vinbera pergolo", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 67a, volumo 2a, p. 438a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pergol", "primary": true}, "lokusto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio akridedoj (Locusta).", "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["sauterelle"], "en": ["locust", "grasshopper"], "nl": ["sprinkhaan"], "pt": ["gafanhoto", "locusta"], "ru": ["\u043a\u0443\u0437\u043d\u0435\u0447\u0438\u043a"], "de": ["Wanderheuschrecke"], "hu": ["sz\u00f6cske"], "es": ["langosta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lokust", "primary": true}, "montri\u011dema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["frimeur (adj.)", "poseur"], "nl": ["ijdel", "verwaand"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "montr", "primary": false}, "montkolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["col (de montagne)"], "nl": ["col (bergpas)", "bergpas"], "pl": ["prze\u0142\u0119cz"], "hu": ["h\u00e1g\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kol", "primary": false}, "tondro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Krakbruego a\u016d rulbruego akompananta fulmon.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u043e\u043c"], "fr": ["tonnerre"], "nl": ["donder"], "pt": ["trov\u00e3o"], "ru": ["\u0433\u0440\u043e\u043c"], "de": ["Donner"], "hu": ["mennyd\u00f6rg\u00e9s"], "fa": ["\u0631\u0639\u062f", "\u062a\u0646\u062f\u0631"], "pl": ["grzmot"]}, "examples": [["tondro eksonis pli proksime", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 19a"], ["anka\u016d diablo tondron suferos", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Bruego.", "translations": {"hu": ["d\u00f6rg\u00e9s"]}, "examples": [["tondro da apla\u016ddoj", null], ["tondra vo\u0109o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tondr", "primary": true}, "tondri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Fulmante bruegi.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u044b\u043c\u0435\u0446\u044c"], "fr": ["retentir", "tonner"], "en": ["thunder"], "nl": ["donderen"], "pt": ["trovejar"], "ru": ["\u0433\u0440\u0435\u043c\u0435\u0442\u044c", "\u0433\u0440\u043e\u043c\u044b\u0445\u0430\u0442\u044c"], "de": ["donnern"], "hu": ["d\u00f6r\u00f6g az \u00e9g"], "fa": ["\u0631\u0639\u062f \u0632\u062f\u0646"], "pl": ["grzmie\u0107"]}, "examples": [["tondris kaj fulmis, sur la maro levi\u011dis nigraj ondoj", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, fi\u015dkaptisto kaj lia edzino"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Bruegi.", "translations": {"hu": ["d\u00f6r\u00f6g", "d\u00f6ng"]}, "examples": [["ne \u0109io batas, kio tondras", "Proverbaro esperanta"], ["ektondris la vo\u0109o de la kolonelo", "B"], ["tiuj vortoj ektondris el lia bu\u015do", "Z"], ["ektondris la tamburoj", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 18a"], ["la radoj de la vagonaro tondris sur la ponto", null], ["tondras apla\u016ddoj", null], ["tiaj diskutoj tondras hodia\u016d tra la tuta mondo", null], ["la popolo ektondris per grandega aklamo", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 9a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tondr", "primary": false}, "mensogema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Volonte diranta intencajn malvera\u0135ojn.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0436\u0438\u0432\u044b\u0439"], "fr": ["menteur (adj.)"], "de": ["l\u00fcgnerisch"], "br": ["gaouiat"], "es": ["mentiroso, -a (adj.)"]}, "examples": [["mensogema lango", "La Malnova Testamento, Psalmaro 109:2"], ["finegocistoj, mensogemaj episkopoj, naciemaj generaloj k aliaj altranguloj", "Vortoj de k-do Lanti, publika letero al Romen Rolan"]], "subdefinitions": []}], "root": "mensog", "primary": false}, "rekrutigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari iun rekruto.", "translations": {"fr": ["recruter"], "de": ["einziehen"], "nl": ["rekruteren", "aanwerven", "lichten"], "en": ["recruit"]}, "examples": [["kial vi rekrutigas lin, se li estas forta kaj sana?", "Satiraj rakontoj"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Kolekti, \u0109erpi.", "translations": {"de": ["rekrutieren"], "nl": ["rekruteren"]}, "examples": [["tiu slango rekrutigas siajn vortradikojn plejparte el hispana kaj franca lingvoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rekrut", "primary": false}, "malvarmumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsano pro malvarmo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0443\u0434\u0430"], "de": ["Erk\u00e4ltung"], "hu": ["megf\u00e1z\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "varm", "primary": false}, "neprofitema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne zorganta propran profiton.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0441\u043a\u043e\u0440\u044b\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["d\u00e9sint\u00e9ress\u00e9"], "nl": ["onbaatzuchtig"], "de": ["selbstlos", "unegoistisch"], "es": ["no lucrativo"], "hu": ["nem haszonelv\u0171", "nonprofit"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "profit", "primary": false}, "malvarmumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Fari\u011di malsana pro malvarmo; ricevi kataron.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0441\u0442\u0443\u0434\u0437\u0456\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["prendre froid"], "nl": ["kou vatten"], "ru": ["*\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0443\u0434\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["*sich erk\u00e4lten"], "tr": ["\u00fc\u015f\u00fctmek"], "sv": ["bli f\u00f6rkyld"], "hu": ["megf\u00e1zik"], "pl": ["*catch cold", "*przezi\u0119bi\u0107 si\u0119"], "br": ["tapout anoued", "paka\u00f1 riv"], "es": ["costiparse", "resfriarse", "acatarrarse", "enfriarse"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05e6\u05d8\u05e0\u05df \\\u05e6\u05e0\u05df\\", "\u05dc\u05d4\u05ea\u05e7\u05e8\u05e8 \\\u05e7\u05d5\u05e8\\ (\u05dc\u05d7\u05dc\u05d5\u05ea)"]}, "examples": [["en malbona vetero oni povas facile malvarmumi", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 42"]], "subdefinitions": []}], "root": "varm", "primary": false}, "multego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre granda nekonata nombro a\u016d kvanto.", "translations": {"fr": ["masse (grande quantit\u00e9)", "multitude", "myriade"]}, "examples": [["multego da diamantoj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 17"], ["nur tre malgranda parto da kunvenintoj havis la eblon dedi\u0109i multegon da tempo kaj multegon da mono, por lerni fremdajn lingvojn", "Paroloj, Parolado anta\u016d la Unua Kongreso Esperantista, 1905"]], "subdefinitions": []}], "root": "mult", "primary": false}, "senfleksia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karakterizas vorton a\u016d vortospecon, kies formo ne varias.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0438\u0437\u043c\u0435\u043d\u044f\u043c\u044b\u0439 (\u043e \u0441\u043b\u043e\u0432\u0435)"], "fr": ["invariable (sans flexion)"], "nl": ["onbuigbaar (gramm.)"], "de": ["nicht beugungsf\u00e4hig", "unflektierbar"], "hu": ["ragozhatatlan", "nem ragozhat\u00f3"], "es": ["invariable"]}, "examples": [["en la e\u016dropaj lingvoj, la adverbo estas ordinare senfleksia vorto", "PIV"]], "subdefinitions": []}], "root": "fleksi", "primary": false}, "viveco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rapidageco, rapidmoveco, vivardeco.", "translations": {"el": ["\u03b6\u03c9\u03bd\u03c4\u03ac\u03bd\u03b9\u03b1"], "fr": ["vivacit\u00e9"], "nl": ["levendigheid"], "pt": ["vivacidade"], "ru": ["\u0436\u0438\u0432\u043e\u0441\u0442\u044c"], "hu": ["\u00e9l\u00e9nks\u00e9g"], "be": ["\u0436\u0432\u0430\u0432\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0440\u0443\u0445\u0430\u0432\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "es": ["vivacidad"], "he": ["\u05d7\u05d9\u05d5\u05ea"]}, "examples": [["\u011di \u0109iam ekzistis \u2013 interrompis kun viveco Mario Gavrilovna", "La ne\u011da blovado"]], "subdefinitions": []}], "root": "viv", "primary": false}, "kondimento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u043f\u0440\u0430\u0432\u0430", "\u0441\u043f\u044d\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["condiment", "assaisonnement"], "nl": ["specerij", "kruiderij"], "pt": ["tempero", "condimento"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043f\u0440\u0430\u0432\u0430", "\u0441\u043f\u0435\u0446\u0438\u044f"], "fa": ["\u0686\u0627\u0634\u0646\u06cc", "\u0627\u062f\u0648\u06cc\u0647"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kondiment", "primary": true}, "kondimenti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u043f\u0440\u0430\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u043f\u0440\u0430\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c (\u0435\u0436\u0443)"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c"], "fr": ["condimenter", "assaisonner"], "nl": ["kruiden"], "fa": ["\u0686\u0627\u0634\u0646\u06cc \u0632\u062f\u0646 (\u0628\u0647)", "\u0627\u062f\u0648\u06cc\u0647 \u0632\u062f\u0646 (\u0628\u0647)"]}, "examples": [["la bovida\u0135on vi povus iomete gustumi, se \u011di ne estus rostita kaj kondimentita", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 2a, \u0109apitro 47a, p. 652a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kondiment", "primary": false}, "montrofingro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dua fingro, nombrante de la dikfingro.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u043f\u0430\u043b\u0435\u0446"], "fr": ["index (doigt)"], "nl": ["wijsvinger"], "de": ["Zeigefinger"], "sv": ["pekfinger"], "hu": ["mutat\u00f3ujj"], "pl": ["palec wskazuj\u0105cy"], "es": ["dedo \u00edndice"]}, "examples": [["atenteme li tiras la ar\u0109on, la montrofingro alterne premas la kordon", "\u015ctefo URBAN: Mario kaj la papilioj. Nica literatura revuo, 4:6"]], "subdefinitions": []}], "root": "fingr", "primary": false}, "gapvagi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Sencele promeni interesi\u011dante pri strataj bagatela\u0135oj.", "translations": {"fa": ["\u067e\u0631\u0633\u0647 \u0632\u062f\u0646", "\u0648\u0644 \u06af\u0634\u062a\u0646"], "fr": ["baguenauder", "fl\u00e2ner"], "bg": ["\u0448\u043b\u044f\u0430\u0441\u0435"], "nl": ["flaneren", "rondslenteren", "slenteren"], "ru": ["\u0441\u043b\u043e\u043d\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0448\u043b\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0444\u043b\u0430\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0431\u043e\u043b\u0442\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"]}, "examples": [["gapvagi tra la kaduka Hoi An estas vera plezuro", "Verda Pino, Hoi An, reala kaj virtuala, 2008-11-14"]], "subdefinitions": []}], "root": "gap", "primary": false}, "gorilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio orangutangedoj (Gorilla), plej granda simio, vivanta en Afriko.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0440\u044b\u043b\u0430"], "fr": ["gorille"], "bg": ["\u0433\u043e\u0440\u0438\u043b\u0430"], "nl": ["gorilla"], "pt": ["gorila"], "ru": ["\u0433\u043e\u0440\u0438\u043b\u043b\u0430"], "de": ["Gorilla"], "tr": ["goril"], "hu": ["gorilla"], "en": ["gorilla"], "es": ["gorila"]}, "examples": [["Jam en Kabara Dian spertis, ke observi gorilojn ne estas tiel simple, kiel \u015di imagis, kaj ke la vivo en la tieaj cirkonstancoj estas ekstreme malfacila", "Wim DE SMET Kiu murdis Dian Fossey? Monaton-ro 12/1995"]], "subdefinitions": []}], "root": "goril", "primary": true}, "malkombi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malordigi la kombitajn harojn.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u0440\u0430\u043f\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u043a\u0443\u0434\u043b\u0430\u0446\u0456\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u043a\u0430\u043b\u043c\u0430\u0446\u0456\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u043a\u0430\u043b\u043c\u0430\u0446\u0456\u0446\u044c", "\u0443\u0437\u043b\u0430\u0445\u043c\u0430\u0446\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9coiffer", "d\u00e9peigner"], "en": ["tousle", "dishevel"], "nl": ["in de war doen"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u0440\u0435\u043f\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u043b\u043e\u0445\u043c\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c"], "de": ["verstrubbeln"], "hu": ["\u00f6sszek\u00f3col", "sz\u00e9tborzol"], "es": ["despeinar"]}, "examples": [["la vento vin malkombis", null]], "subdefinitions": []}], "root": "komb", "primary": false}, "akaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre malgranda insekto, kiu ka\u016dzas la skabion (Acarus).", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u0435\u0448\u0447"], "fr": ["acarien"], "en": ["mite"], "nl": ["mijt"], "pt": ["\u00e1caro"], "ru": ["\u043a\u043b\u0435\u0449"], "de": ["Milbe"], "hu": ["atka"], "br": ["pre\u00f1v ar gal"], "es": ["\u00e1caro"], "he": ["\u05e7\u05e8\u05d3\u05d9\u05ea"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "akar", "primary": true}, "supersigno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kromsigno metata super litero a\u016d matematika simbolo por indiki specialan fonetikan valoron, matematikan operacion kaj tiel plu.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u0440\u0445\u043d\u0438\u0439 \u0434\u0438\u0430\u043a\u0440\u0438\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0437\u043d\u0430\u043a"], "de": ["\u00dcberzeichen", "Diakritikum"], "en": ["accent"], "fr": ["accent (sur une lettre...)"], "hu": ["fel\u00fcljelz\u00e9s", "\u00e9kezet"]}, "examples": [["Esperanto uzas tri supersignojn: \u0109apelon super \u0109, \u0125, \u011d, \u0135, \u015d; superpunkton en i, j; kaj lunarkon super \u016d", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sign", "primary": false}, "modulado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La ago moduli ( , , ) a\u016d \u011dia rezulto.", "translations": {"hu": ["modul\u00e1ci\u00f3"], "be": ["\u043c\u0430\u0434\u0443\u043b\u044f\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["modulation"], "de": ["Modulation"], "ru": ["\u043c\u043e\u0434\u0443\u043b\u044f\u0446\u0438\u044f"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "modul", "primary": false}, "kvivit": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ripeta krieto, kian faras iuj birdoj.", "translations": {"fr": ["cui-cui"], "pt": ["piu-piu"]}, "examples": [["la hirundo denove preterflugas: \u00abkvivit! kvivit!\u00bb", "Fabeloj, volumo 3, muta libro"]], "subdefinitions": []}], "root": "kvivit", "primary": false}, "senpera komplemento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komplemento kunigata sen prepozicio al sia determinato.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u044f\u043c\u043e\u0435 \u0434\u043e\u043f\u043e\u043b\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["compl\u00e9ment direct"], "nl": ["direct object", "direct voorwerp"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nekurba.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u044f\u043c\u043e\u0439"], "fr": ["droit (adj.)", "direct"], "en": ["straight"], "nl": ["recht", "rechtstreeks"], "pt": ["reto"], "de": ["gerade"], "hu": ["egyenes"], "es": ["recto"], "cs": ["p\u0159\u00edm\u00fd"], "pl": ["prosty"]}, "examples": [["rekta vojo estas pli mallonga, ol kurba", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 33"], ["rekta kiel cipreso", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nedeflanki\u011dante alcela, nedevoji\u011da, senpera, senornama.", "translations": {"de": ["direkt"], "pl": ["prosty", "bezpo\u015bredni", "naturalny"], "es": ["directo"], "hu": ["k\u00f6zvetlen"]}, "examples": [["mi irigos vin sur rekta vojstreko", "Z"], ["la domo kiu staris rekte kontra\u016d la lo\u011dejo de la scienculo", "Z"], ["en rekta direkto al", null], ["\u015di iris rekte al sia lo\u011dejo", "Marta"], ["rekte paroli", "B"], ["trafi per la parolo rekte en la viza\u011don", "Proverbaro esperanta"], ["nedeklini\u011da irado rekte anta\u016den", "Z"], ["alpa\u015di rekte al la afero", "Z"], ["la verko estis skribata rekte en Esperanto.", "Z"], ["tiu laboro estus rekte malutila", "Z"], ["frazo ne tute bonstila, sed ne rekte erara", "Z"], ["tiam vi faros rekte (certe) eraron", "Z"], ["rekta stilo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Vertikale staranta.", "translations": {"de": ["aufrecht"], "pl": ["prosty", "sztywny", "wyprostowany"], "es": ["derecho"], "hu": ["egyenes (f\u00fcgg\u0151leges)"]}, "examples": [["kun kapo rekta kiel koko", null], ["virinoj sidis a\u016d staris rekte", "Z"], ["tenu vin rekte", null], ["li subite rekti\u011dis", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Senpera, senprepozicia.", "translations": {"de": ["direkt"], "pl": ["bli\u017csze (o dope\u0142nieniu)"], "es": ["directo"], "hu": ["k\u00f6zvetlen"]}, "examples": [["la rektan komplementon oni montras per akuzativo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri angulo)", "translations": {"de": ["recht"], "pl": ["prosty"], "es": ["recto"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri sumo de vektoraj subspacoj) Tia, ke ajna \u011dia elemento esprimi\u011das nur unumaniere kiel sumo de elementoj en la subspacoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u044f\u043c\u0430\u044f (\u0441\u0443\u043c\u043c\u0430)"], "fr": ["(somme) directe"], "en": ["direct (sum)"], "de": ["direkt (-e Summe)"], "hu": ["direkt (\u00f6sszeg)"], "pl": ["(suma) prosta"]}, "examples": [["se la sumo de du subspacoj estas rekta, tiam ilia komuna\u0135o egalas al {0}", null]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Unudirekta (pri kurento). Vidu \u0109e rekta kurento.", "translations": {"cs": ["stejnosm\u011brn\u00fd"], "en": ["direct (current)"], "pl": ["sta\u0142y"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "komplement", "primary": false}, "etanimeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Emo agi avare kaj mal\u011dentile, speciale pri bagateloj.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u043b\u043e\u0447\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "en": ["small-mindedness", "pettiness"], "it": ["meschinit\u00e0"], "he": ["\u05e7\u05d8\u05e0\u05d5\u05e0\u05d9\u05d5\u05ea"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anim", "primary": false}, "subjekto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La aganto, la plenumanto de agado a\u016d ekkono (menso, individuo, socia grupo), la fonto de ago direktata al objekto.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0431'\u0435\u043a\u0442"], "fr": ["sujet (philosophique)"], "hu": ["alany", "szubjektum"], "es": ["sujeto"], "ru": ["\u0441\u0443\u0431\u044a\u0435\u043a\u0442"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La frazrolo de frazparto prezentanta aganton de tiu ago, a\u016d portanton de tiu eco, kiun esprimas la predikato.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u0435\u0439\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["sujet (grammatical)"], "en": ["subject"], "nl": ["onderwerp", "subject"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043b\u0435\u0436\u0430\u0449\u0435\u0435"], "de": ["Subjekt"], "hu": ["alany"], "fa": ["\u0641\u0627\u0639\u0644"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Tiu senco estas nepre evitinda, \u0109ar absolute fremda al Esperanto, kaj e\u0109 ne plu registrata en la vortaroj. Mi rekomendas simple \u011din forigi."], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u043c\u0430"], "fr": ["objet (th\u00e8me)", "sujet (th\u00e8me)", "th\u00e8me"], "nl": ["onderwerp"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "subjekt", "primary": true}, "delegacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u043b\u0435\u0433\u0430\u0446\u044b\u044f"], "en": ["delegation"], "pt": ["delega\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0434\u0435\u043b\u0435\u0433\u0430\u0446\u0438\u044f"], "ca": ["delegaci\u00f3"], "de": ["Abordnung", "Delegation"], "it": ["delegazione"], "hu": ["k\u00fcld\u00f6tts\u00e9g", "deleg\u00e1ci\u00f3"], "es": ["delegaci\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "delegaci", "primary": true}, "rulpremi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Premi per rulado, ofte por platigi.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u043a\u0430\u0442\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c (\u043d\u0430\u043f\u0440. \u0441\u043a\u0430\u043b\u043a\u043e\u0439)"], "fr": ["rouler (aplatir avec un rouleau)"], "en": ["roll"], "pl": ["gnie\u015b\u0107"], "hu": ["hengerel"]}, "examples": [["rulpremi paston maldika", "Z"], ["rulpremi gazonon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "prem", "primary": false}, "mensa malsano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nenormala funkciado de racio, humoro a\u016d alia mensa\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0441\u0438\u0445\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0435 \u0440\u0430\u0441\u0441\u0442\u0440\u043e\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["maladie mentale", "psychopathie"], "en": ["mental illness"], "nl": ["geestesziekte"], "it": ["malattia mentale"]}, "examples": [["\u00abNova Progreso en Medicino por Mensmalsano\u00bb", "Kobayasi T., Nova Progreso..., AIS-Sesio, 2002"]], "subdefinitions": []}], "root": "san", "primary": false}, "parlamentismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Re\u011dimo de regno, kie registaro dependas de parlamento.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u043b\u044f\u043c\u044d\u043d\u0442\u0430\u0440\u044b\u0437\u043c"], "fa": ["\u067e\u0627\u0631\u0644\u0645\u0627\u0646\u062a\u0627\u0631\u06cc\u0633\u0645"], "nl": ["parlementarisme"], "ru": ["\u043f\u0430\u0440\u043b\u0430\u043c\u0435\u043d\u0442\u0430\u0440\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Parlamentarismus"], "it": ["parlamentarismo"], "hu": ["parlamentarizmus"]}, "examples": [["kelkaj regnoj havas parlamenton, tute ne havante parlamentisman re\u011dimon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "parlament", "primary": false}, "brasikacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Brassicaceae), kun kvarpetalaj, krucformaj floroj kaj kies fruktoj estas silikvoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044b\u0436\u0430\u043a\u0432\u0435\u0442\u043d\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["crucif\u00e8res"], "fa": ["\u0634\u0628\u200c\u0628\u0648\u06cc\u0627\u0646"], "ru": ["\u043a\u0440\u0435\u0441\u0442\u043e\u0446\u0432\u0435\u0442\u043d\u044b\u0435", "\u043a\u0430\u043f\u0443\u0441\u0442\u043d\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Kreuzbl\u00fctler"], "sv": ["korsblommiga v\u00e4xter"], "hu": ["keresztesek (k\u00e1posztaf\u00e9l\u00e9k)", "k\u00e1posztaf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "brasikac", "primary": true}, "senskrupula": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta neniun skrupulon, indiferenta al la sekvoj de siaj agoj.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0441\u0441\u043e\u0432\u0435\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["sans scrupules"], "en": ["unscrupulous"], "be": ["\u043d\u044f\u0434\u043e\u0431\u0440\u0430\u0441\u0443\u043c\u043b\u0435\u043d\u043d\u044b", "\u0431\u0435\u0441\u0441\u0430\u0440\u043e\u043c\u043d\u044b", "\u043d\u0435\u0441\u0443\u043c\u043b\u0435\u043d\u043d\u044b"], "pl": ["bez skrupu\u0142\u00f3w"], "hu": ["agg\u00e1ly", "k\u00e9tely", "lelkiismeretfurdal\u00e1s", "skrupulus"]}, "examples": [["senskrupula kanajlo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "skrupul", "primary": false}, "dibo\u0109a\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Troa man\u011da a\u016d seksa \u011duado.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u0431\u043e\u0448", "\u0441\u043a\u0430\u043d\u0434\u0430\u043b"], "fr": ["exc\u00e8s (d\u00e9bauche)"], "de": ["Schwelgerei", "Prasserei", "Ausschweifung", "Liederlichkeit"], "pl": ["rozpusta", "hulanka", "nierz\u0105d", "orgia"]}, "examples": [["lia fian\u0109i\u011do tenas lin malproksime de \u0109iuj dibo\u0109a\u0135oj", "Fabeloj, volumo 4, Sterkskarabo"]], "subdefinitions": []}], "root": "dibo\u0109", "primary": false}, "punkto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Evitinda estas la uzo de punkto kun la signifo de grado."], "primary definition": "Malgranda makuleto sur supra\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u043e\u043f\u043a\u0430"], "fr": ["point"], "en": ["dot"], "nl": ["punt", "stip"], "pt": ["ponto"], "ru": ["\u0442\u043e\u0447\u043a\u0430"], "de": ["Punkt"], "hu": ["pont"]}, "examples": [["la punktoj kaj strekoj de la Morsa alfabeto", null], ["havi ru\u011dajn punktojn sur la ha\u016dto", null], ["nigra punkto vidi\u011dis en la \u0109ielo, anoncante pluvon", null]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interpunkcia signo (.) uzata precipe por marki frazfinon kaj mallongigon.", "translations": {}, "examples": [["demandosigno estas uzata post demandaj \u0109effrazoj anstata\u016d punkto", "Plena Manlibro de Esperanta Gramati"], ["uzu \u00abkaj tiel plu\u00bb (sen punkto) kaj ne k.t.p.", "Instrukcio por la a\u016dtoroj de \u00abMonato\u00bb"], ["meti la finan punkton al polemiko", null], ["kial ne fari la\u016d lia peto: cedi al li la misiiston kaj punkto?", "J. London, trad. R. Rossetti, Dio de liaj prapatroj. NLR, 1/4"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Preciza loko, kie io okazas.", "translations": {"be": ["\u043f\u0443\u043d\u043a\u0442"], "ru": ["\u0442\u043e\u0447\u043a\u0430", "\u043f\u0443\u043d\u043a\u0442"]}, "examples": [["la punkto de kontakto de du korpoj", null], ["apogpunkto", null], ["la deirpunkto, alvenpunkto", null], ["la armeo okupis la plej gravajn punktojn de la lando", null], ["dometo, staranta sur alta punkto de monto", null], ["sur kia punkto li frenezi\u011dis?", "Z"], ["idistoj staras nun sur tiu sama punkto, sur kiu ili staris anta\u016d 20 jaroj", null], ["punkto de vidado", "Z"], ["rigardi la aferon de mal\u011dusta punkto de vidado", "Z"], ["tio estas lia tikla, vunda punkto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Speciala temo, kiun oni atentas.", "translations": {"be": ["\u043f\u0443\u043d\u043a\u0442"], "ru": ["\u043f\u0443\u043d\u043a\u0442"]}, "examples": [["la diskutita punkto de la regularo estis...", null], ["la \u0109efa punkto estas sukcesi", null], ["parolado, prediko pri tri punktoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0443\u043d\u043a\u0442"], "pl": ["punkt"], "ru": ["\u0442\u043e\u0447\u043a\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senlime malvasta spacero, konsiderata kiel havanta nek lar\u011don, nek longon.", "translations": {}, "examples": [["renkonto de du rektaj linioj naskas unu punkton", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Elemento en spaco, speciale topologia, afina a\u016d metrika.", "translations": {}, "examples": []}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Malgranda enpa\u011diga mezurunuo de longo, kies valoro varias la\u016d landoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0443\u043d\u043a\u0442"], "ru": ["\u043f\u0443\u043d\u043a\u0442"]}, "examples": [["en Anglalingvujo oni uzas la \u00abpigan punkton\u00bb (351\u00b5m) kaj la \u00abgrandan punkton\u00bb (353\u00b5m)", null], ["en la kontinenta E\u016dropo oni uzas la \u00abciceran punkton\u00bb (376\u00b5m)", null], ["na\u016dpunkta tiparo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "punkt", "primary": true}, "parafino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vaksosimila blanka kristaleca substanco, ekstraktata el mineralaj oleoj kaj uzata por lumigado, medicino kc.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u0444\u0456\u043d"], "fr": ["paraffine"], "en": ["paraffin"], "nl": ["paraffine"], "pt": ["parafina"], "ru": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u0444\u0438\u043d"], "ca": ["parafina"], "de": ["Paraffin"], "hu": ["paraffin"], "es": ["parafina"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "parafin", "primary": true}, "sendiulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Neanto de la ekzisto de dio a\u016d dioj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0442\u044d\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["ath\u00e9e (subst.)"], "en": ["atheist"], "ru": ["\u0430\u0442\u0435\u0438\u0441\u0442"], "ca": ["ateu"], "de": ["Atheist", "Gottloser"], "sv": ["ateist"], "hu": ["ateista", "istentagad\u00f3"], "sk": ["ateista", "neznaboh"], "es": ["ateo"], "pl": ["ateista", "bezbo\u017cnik"]}, "examples": [["en okcidento, la sendiuloj \u011denerale ne apartenas al specifaj asocioj", "B. Cadei, Ateistoj kaj kredantoj interparolis..., Espero Katolika, 1984, numero 9a"]], "subdefinitions": []}], "root": "di", "primary": false}, "ripozejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, en kiu oni ripozas.", "translations": {"fa": ["\u0627\u0633\u062a\u0631\u0627\u062d\u062a\u06af\u0627\u0647"], "fr": ["lieu de repos"], "hu": ["nyughely", "pihen\u0151hely"]}, "examples": [["\u0109i tio estas Mia ripozejo por eterne; \u0108i tie Mi lo\u011dos", "La Malnova Testamento, Psalmaro 132:14"]], "subdefinitions": []}], "root": "ripoz", "primary": false}, "indulgi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsevere trakti ies kulpon a\u016d pekon, esti pardonema kontra\u016d iu erarinta.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0431\u043b\u0430\u0436\u043b\u0456\u0432\u0430 \u0441\u0442\u0430\u0432\u0456\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["\u00e9pargner (m\u00e9nager)", "m\u00e9nager (\u00e9pargner)", "se montrer cl\u00e9ment (pour)", "se montrer compr\u00e9hensif (pour)", "se montrer indulgent (pour)", "avoir de l'indulgence (pour)"], "en": ["be lenient"], "nl": ["ontzien"], "pt": ["ser indulgente para"], "ru": ["\u043e\u0442\u043d\u043e\u0441\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f \u0441\u043d\u0438\u0441\u0445\u043e\u0434\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e"], "de": ["nachsichtig sein"], "hu": ["eln\u00e9z (megbocs\u00e1t)", "irgalmaz", "megkegyelmez"]}, "examples": [["indulgi pekintan filon", null], ["indulgi al, kontra\u016d iu", null], ["indulgi kulpon, pri kulpo", null], ["indulgu lin pro lia pento", null], ["forta kolero devas esti punata, \u0109ar se vi \u011din indulgos, \u011di fari\u011dos ankora\u016d pli granda", "Z"], ["esti indulgata", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Milde agi kontra\u016d iu, ne ofendi, montri konsideron al, doma\u011di.", "translations": {"be": ["\u0448\u043a\u0430\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0448\u043a\u0430\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0434\u0430\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "ru": ["\u0449\u0430\u0434\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0449\u0430\u0434\u0438\u0442\u044c"], "hu": ["megk\u00edm\u00e9l"]}, "examples": [["oni devas indulgi la orelojn de la infanoj", "B"], ["la kalumnio indulgos eble vian puran nomon", "Z"], ["li ne indulgas vian rangon nek oficon", "Z"], ["indulgi venkitan malamikon", null], ["la krizo indulgis nian landon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "indulg", "primary": true}, "indulgo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsevereco, pardonemo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0431\u043b\u0430\u0436\u043b\u0456\u0432\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["indulgence", "bienveillance", "cl\u00e9mence", "compr\u00e9hension (bienveillance)", "\u00e9gards", "mansu\u00e9tude", "m\u00e9nagement"], "en": ["indulgency", "clemency", "forbearance"], "nl": ["toegeeflijkheid"], "pt": ["indulg\u00eancia"], "ru": ["\u0441\u043d\u0438\u0441\u0445\u043e\u0434\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Nachsichtig", "Weitherzigkeit", "Gro\u00dfz\u00fcgigkeit"], "hu": ["eln\u00e9z\u00e9s (megbocs\u00e1t\u00e1s)", "irgalom", "kegyelem"]}, "examples": [["peti indulgon", null], ["meriti indulgon de iu", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Respekta konsidero, modereco kontra\u016d iu a\u016d io.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0442\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "ru": ["\u043f\u043e\u0449\u0430\u0434\u0430"], "hu": ["k\u00edm\u00e9let"]}, "examples": [["havi indulgon kontra\u016d malsanulo", null], ["oni devas lernigi la infanojn montri indulgon al la maljunuloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "indulg", "primary": false}, "\u015dovinismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fanatika troa patriotismo konfuzanta amon al patrolando kun malamo kaj atakemo al aliaj landoj.", "translations": {"be": ["\u0448\u0430\u0432\u0456\u043d\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["chauvinisme"], "en": ["chauvinism", "jingoism"], "nl": ["chauvinisme"], "pt": ["chauvinismo"], "el": ["\u03c3\u03c9\u03b2\u03b9\u03bd\u03b9\u03c3\u03bc\u03cc\u03c2"], "ca": ["xovinisme"], "de": ["Chauvinismus"], "it": ["sciovinismo"], "hu": ["sovinizmus"], "ru": ["\u0448\u043e\u0432\u0438\u043d\u0438\u0437\u043c"], "es": ["chovinismo"]}, "examples": [["Ili miksis siajn programojn por venki en elektoj per ksenofobio, \u015dovinismo, naciismo, asertoj pri krimeco de eksterlandanoj kaj enmigrintoj", "Stefan Maul: Furoras popolistoj, Monatojaro 2002a, numero 6a, p. 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dovinism", "primary": true}, "glaciinsulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pecego da glacio libere flosanta en polusaj kaj apudpolusaj maroj.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0439\u0441\u0431\u0435\u0440\u0433"], "fr": ["iceberg"], "en": ["iceberg"], "nl": ["ijsberg"], "pt": ["iceberg", "aicebergue"], "de": ["Eisberg"], "hu": ["j\u00e9ghegy"], "es": ["t\u00e9mpano"], "pl": ["g\u00f3ra lodowa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "glaci", "primary": false}, "banto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ornama nodo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043d\u0442"], "fr": ["ruban", "faveur (ruban)"], "en": ["bow", "knot"], "ru": ["\u0431\u0430\u043d\u0442"], "de": ["Schleife"], "hu": ["masni", "hajszalag"], "br": ["rozennig (skoulm)"], "pl": ["ozdobny w\u0119ze\u0142"]}, "examples": [["ligi \u015duon per banto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bant", "primary": true}, "kerio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Falfolia arbeto el Orientazio kultivata pro flavaj floroj aperantaj en printempo, unuspecia genro el familio rozacoj (Kerria japonica).", "translations": {"fr": ["cor\u00eate"]}, "examples": [["sub la sunradioj iom forti\u011dinta, ni vidas flavajn keriojn", "shiro kurage, Hatena de Esperanto, 2009-07-04"]], "subdefinitions": []}], "root": "keri", "primary": true}, "scenaristo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Verkisto de scenaroj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0446\u0435\u043d\u0430\u0440\u0438\u0441\u0442"], "fr": ["sc\u00e9nariste"], "en": ["scenarist", "scriptwriter"], "nl": ["scenarioschrijver", "scenarist"], "it": ["scenarista", "sceneggiatore"], "hu": ["forgat\u00f3k\u00f6nyv\u00edr\u00f3"], "pl": ["scenarzysta"], "he": ["\u05ea\u05e1\u05e8\u05d9\u05d8\u05d0\u05d9"]}, "examples": [["\u2013 La generaloj \u2013 rekte enhaki\u011dis en la disputon la scenaristo Glu\u0125arjov", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 5a, p. 49a"]], "subdefinitions": []}], "root": "scen", "primary": false}, "flor\u011dardeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plezur\u011dardeno priplantita per floroj kaj ornamaj vegeta\u0135oj.", "translations": {"fr": ["jardin d'agr\u00e9ment", "jardin fleuriste"], "de": ["Blumengarten"], "en": ["flower garden"], "it": ["giardino"], "pl": ["ogr\u00f3d kwiatowy"]}, "examples": [["malgranda flor\u011dardeno, kie oni sentis la odoron de rozoj kaj lavendo", "Fabeloj, volumo 4, sterkskarabo"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011darden", "primary": false}, "adobo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Brikforma konstruelemento el argilo sekigita.", "translations": {"fr": ["adobe"], "de": ["Lehmziegel"], "en": ["adobe"]}, "examples": [["tiuj, kiuj lo\u011das en kaverndomo, dormas sur terlito konstruita el adoboj", "\u0108ina Radio Internacia, lo\u011dkutimoj de \u0109inoj, 2005-12-20"]], "subdefinitions": []}], "root": "adob", "primary": true}, "balono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fluga\u0135o el membrano plenigita per malpeza gaso.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ludilo, el ka\u016d\u0109uko, diverskolora, kolbas- a\u016d glob-forma, kiun oni plenblovas per aero a\u016d per gaso kaj tenas per longa maldika \u015dnureto.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0437\u0434\u0443\u0448\u043d\u044b\u0439 \u0448\u0430\u0440\u0438\u043a"], "fr": ["ballon (jouet qui flotte en l'air)"], "bg": ["\u0431\u0430\u043b\u043e\u043d"], "nl": ["ballon"], "de": ["Ballon"], "it": ["palloncino"], "hu": ["l\u00e9gg\u00f6mb (j\u00e1t\u00e9k)"], "en": ["balloon"], "pl": ["balonik"], "es": ["bal\u00f3n"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0437\u0434\u0443\u0448\u043d\u044b\u0439 \u0448\u0430\u0440", "\u0430\u044d\u0440\u043e\u0441\u0442\u0430\u0442", "\u0431\u0430\u043b\u043b\u043e\u043d"], "fr": ["ballon (a\u00e9rostat)", "a\u00e9rostat"], "en": ["balloon"], "nl": ["ballon", "luchtballon"], "it": ["pallone (aerostato)", "aerostato"], "hu": ["l\u00e9gg\u00f6mb (j\u00e1m\u0171)"], "es": ["globo"], "pl": ["balon"]}, "examples": [["mi jam ellasis tiom da gaso el mia balono ke mi ne povis relevi\u011di", "Doroteo kaj la Sor\u0109isto en Oz, \u00abla alveno de la sor\u0109isto\u00bb"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Vitra sferoforma vazo uzata en \u0125emio.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u0442\u043e\u0440\u0442\u0430"], "fr": ["ballon (vase sph\u00e9rique)"], "en": ["flask"], "nl": ["retort", "kolf (retort)"], "de": ["Glaskolben"], "it": ["matraccio"], "hu": ["lombik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "balon", "primary": true}, "faldpordo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pordo kun balge faldebla ferma\u0135o.", "translations": {"fr": ["porte pliante"], "nl": ["vouwdeur"], "hu": ["harmonikaajt\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pord", "primary": false}, "paleoantropologiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prahomosciencisto.", "translations": {"fr": ["pal\u00e9oanthropologiste", "pal\u00e9oanthropologue"], "nl": ["paleoantropoloog"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "paleoantropologi", "primary": false}, "privatdocento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Privata klerulo, kiu ricevis permeson fari kurson en universitato kaj estas salajrata nur de la kursanoj mem.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0432\u0430\u0442-\u0434\u043e\u0446\u0435\u043d\u0442"], "de": ["Privatdozent"], "nl": ["privaatdocent"], "hu": ["egyetemi mag\u00e1ntan\u00e1r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "docent", "primary": false}, "korpuso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plej ampleksa divido de armeo, konsistanta el pluraj divizioj (kaj havanta \u0109iujn specojn de armiloj kaj armeaj servoj).", "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u0440\u043f\u0443\u0441"], "en": ["corps"], "nl": ["legercorps", "corps"], "pt": ["corpus", "colet\u00e2nea"], "ru": ["\u043a\u043e\u0440\u043f\u0443\u0441"], "de": ["Korps"], "hu": ["hadtest"]}, "examples": [["dank' al \u0109io \u0109i la koncentrigo de la \u0109efa korpuso iris tre rapide kaj la armeoj en la difinita tago venis al Pi-Bailos", "La Faraono, volumo 1, \u0108ap. 1."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Plena (a\u016d almena\u016d, sufi\u0109e reprezenta) kolekto da tekstoj pri iu temo, en iu lingvo, de iu a\u016dtoro, uzata kiel materialo de studo a\u016d argumentado.", "translations": {"nl": ["corpus"], "de": ["Korpus"], "en": ["corpus"], "hu": ["forr\u00e1sanyag", "korpusz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "korpus", "primary": true}, "Varsovio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La \u0109efurbo de Polujo (52\u00b013\u203256.28\u2033N 21\u00b000\u203230.36\u2033E): ,", "translations": {"ru": ["\u0412\u0430\u0440\u0448\u0430\u0432\u0430"], "en": ["Warsaw"], "de": ["Warschau"], "hu": ["Vars\u00f3"], "fa": ["\u0648\u0631\u0634\u0648"], "cs": ["Var\u0161ava"], "pl": ["Warszawa"]}, "examples": [["Sinjoro Johano: Tio \u0109i estas tre interesa! Kaj al kiu urbo vi veturas? Izabelino: Mi veturas al Varsovi", "Maciej Zgondek, I\u011du Esperantisto, La unua leciono"], ["Li atentigis anka\u016d pri bona ekonomia kunlaboro inter Tokio kaj Varsovi, kion pruvas 250 japanaj firmaoj en Pollando", "Pola Radio, Pola-japana kunlaboro"]], "subdefinitions": []}], "root": "Varsovi", "primary": true}, "satano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108efo de la ribelaj an\u011deloj.", "translations": {"be": ["\u0434'\u044f\u0431\u0430\u043b", "\u0441\u0430\u0442\u0430\u043d\u0430", "\u0448\u0430\u0442\u0430\u043d", "\u043d\u044f\u0447\u044b\u0441\u0442\u044b"], "fr": ["satan", "diable"], "en": ["Satan"], "nl": ["satan", "duivel"], "ru": ["\u0441\u0430\u0442\u0430\u043d\u0430", "\u0434\u044c\u044f\u0432\u043e\u043b"], "de": ["Satan", "Teufel"], "it": ["Satana"], "hu": ["s\u00e1tan", "\u00f6rd\u00f6g"], "sk": ["Satan"], "es": ["sat\u00e1n", "diablo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Diablo.", "translations": {"sk": ["diabol"], "en": ["devil"], "it": ["diavolo", "satanasso", "demonio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "satan", "primary": true}, "merkurialo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio e\u016dforbiacoj (Mercurialis).", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043b\u0435\u0441\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Bingelkraut"], "nl": ["bingelkruid"], "pt": ["mercurial", "azougue (bot.)", "urtiga-morta", "mercurial-anual"], "hu": ["sz\u00e9lf\u0171"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "merkurial", "primary": true}, "unuforme konver\u011da": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En troveblas \u00abkonver\u011degi\u00bb anstata\u016d \u00abunuforme konver\u011di\u00bb."], "primary definition": "(parolante pri vico de funkcioj (fn) al metrika spaco) Tia, ke por iu funkcio f (\u011dia limeso) veras, ke la supremo de la distancoj inter fn(x) kaj f(x) konver\u011das al nulo.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0432\u043d\u043e\u043c\u0435\u0440\u043d\u043e \u0441\u0445\u043e\u0434\u044f\u0449\u0430\u044f\u0441\u044f (\u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c \u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u0439)"], "fr": ["(suite de fonctions) uniform\u00e9ment convergente"], "en": ["uniformly convergent (function sequence)"], "pl": ["(ci\u0105g funkcyjny) jednostajnie zbie\u017cny"], "de": ["gleichm\u00e4\u00dfig konvergent (-e Funktionsfolge)"], "es": ["uniformemente convergente"], "hu": ["egyenletesen konvergens"]}, "examples": [["\u0109iu unuforme konver\u011da vico estas anka\u016d simple konver\u011da, sed la malo ne veras", null], ["unuforme konver\u011di", null], ["unuforme konver\u011da serio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konver\u011d", "primary": false}, "barjono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Klaso de partikloj kun fortaj interagoj. Al \u011di apartenas la nukleonoj k la nestabilaj hadronoj nomataj hiperonoj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0440\u044b\u0451\u043d"], "fr": ["baryon"], "en": ["baryon"], "ru": ["\u0431\u0430\u0440\u0438\u043e\u043d"], "de": ["Baryon"], "it": ["barione"], "hu": ["barion"], "fa": ["\u0628\u0627\u0631\u06cc\u0648\u0646"], "es": ["bari\u00f3n"], "pl": ["barion"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "barjon", "primary": true}, "precipiti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Naski, per ver\u015dado de unu solva\u0135o en alian solva\u0135on, nesolveblan kompona\u0135on, kiu pro sia pezo amasi\u011das funde.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u0430\u0434\u0436\u0430\u0446\u044c"], "en": ["precipitate"], "nl": ["doen neerslaan"], "pt": ["precipitar(-se) (qu\u00edm.)"], "ru": ["\u043e\u0441\u0430\u0436\u0434\u0430\u0442\u044c (\u0441\u043e\u0437\u0434\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c \u043e\u0441\u0430\u0434\u043e\u043a)"], "de": ["ausf\u00e4llen", "niederschlagen"], "hu": ["kicsapat"], "fa": ["\u062a\u0647\u200c\u0646\u0634\u06cc\u0646 \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0631\u0633\u0648\u0628 \u062f\u0627\u062f\u0646"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "precipit", "primary": true}, "monogamio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de viro havanta nur unu edzinon, a\u016d de virino havanta nur unu edzon.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u0430\u0433\u0430\u043c\u0456\u044f"], "fr": ["monogamie"], "nl": ["monogamie"], "pt": ["monogamia"], "ru": ["\u043c\u043e\u043d\u043e\u0433\u0430\u043c\u0438\u044f", "\u0435\u0434\u0438\u043d\u043e\u0431\u0440\u0430\u0447\u0438\u0435"], "de": ["Monogamie"], "sv": ["monogami"], "hu": ["monog\u00e1mia"], "fa": ["\u062a\u06a9\u200c\u0647\u0645\u0633\u0631\u06cc"], "pl": ["jedno\u017ce\u0144stwo", "monogamia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Le\u011da sistemo, la\u016d kiu viro ne povas havi pli ol unu edzinon, a\u016d edzino ne povas havi pli ol unu edzon.", "translations": {"pl": ["monogamia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "bigamio, poligamio.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "monogami", "primary": true}, "gnozo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doktrino de gnostikoj, sekretaj instruoj pri diaj kaj transmondaj misteroj la\u016d figuraj interpretoj de bibliaj libroj kaj aliaj verkoj.", "translations": {"fr": ["gnose"], "de": ["Gnosis"], "pt": ["gnose"]}, "examples": [["Jesuo Kristo ne mortis por niaj pekoj, sed por transdoni al ni la sekretan doktrinon, la gnozon", "Vikipedio, gnostikismo, 2005-07-30"]], "subdefinitions": []}], "root": "gnoz", "primary": true}, "\u015dtel\u0109asi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ka\u015de, senrajte \u0109asi.", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u0430\u043a\u0430\u043d\u044c\u0435\u0440\u0441\u0442\u0432\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["braconner"], "en": ["poach"], "nl": ["stropen"], "ru": ["\u0431\u0440\u0430\u043a\u043e\u043d\u044c\u0435\u0440\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["wildern"], "hu": ["orvvad\u00e1szik"], "sk": ["pytlia\u010di\u0165"], "pl": ["k\u0142usowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109as", "primary": false}, "humiligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi iun humila.", "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u043c\u0456\u0440\u044b\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u043a\u0430\u0440\u044b\u0446\u044c", "\u0441\u043a\u0430\u0440\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["rendre humble"], "en": ["humble"], "nl": ["nederig maken"], "ru": ["\u0441\u043c\u0438\u0440\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u043a\u043e\u0440\u0438\u0442\u044c"], "de": ["dem\u00fctigen"], "it": ["rendere umile"], "hu": ["al\u00e1zatoss\u00e1 tesz"], "br": ["uvelaat (v.k.)"], "pl": ["upokorzy\u0107", "poni\u017cy\u0107"]}, "examples": [["la misteroj de la mondo devus humiligi nian spiriton", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ofende montri al iu, ke li devas esti humila.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043d\u0438\u0437\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["humilier", "avilir", "rabaisser (avilir)"], "nl": ["vernederen"], "pt": ["humilhar"], "be": ["\u043f\u0440\u044b\u043d\u0456\u0437\u0456\u0446\u044c", "\u0437\u044c\u043d\u044f\u0432\u0430\u0436\u044b\u0446\u044c"], "it": ["umiliare"], "hu": ["megal\u00e1z", "leal\u00e1z"]}, "examples": [["gardu, ke vi ne humiligu lin per viaj arogantaj paroloj", null], ["humiligi ies fieregecon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "humil", "primary": false}, "malamiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono de kiu oni estas malamata.", "translations": {"be": ["\u0432\u043e\u0440\u0430\u0433", "\u043d\u0435\u0434\u0440\u0443\u0433", "\u043f\u0440\u0430\u0446\u0456\u045e\u043d\u0456\u043a", "\u043d\u0435\u043f\u0440\u044b\u044f\u0446\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["ennemi"], "en": ["enemy"], "ca": ["enemic"], "de": ["Feind"], "it": ["nemico"], "hu": ["ellens\u00e9g", "ellenf\u00e9l"], "fa": ["\u062f\u0634\u0645\u0646", "\u0628\u062f\u062e\u0648\u0627\u0647", "\u0639\u062f\u0648"], "br": ["enebour"], "es": ["enemigo"], "ru": ["\u0432\u0440\u0430\u0433"], "nl": ["vijand"], "tr": ["d\u00fc\u015fman"], "sv": ["ov\u00e4n", "fiende"], "sk": ["nepriate\u013e"], "pl": ["wr\u00f3g", "nieprzyjaciel"]}, "examples": [["estinta amiko estas plej dan\u011dera malamiko", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kontra\u016dulo, kontra\u016dbatalanto.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u043d\u0438\u043a"], "fa": ["\u0631\u0642\u06cc\u0628", "\u0645\u062e\u0627\u0644\u0641"], "de": ["Gegner"], "sv": ["fiende"], "hu": ["ellenf\u00e9l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kontra\u016dmilitanto.", "translations": {"fa": ["\u062f\u0634\u0645\u0646", "\u062e\u0635\u0645"], "de": ["Feind [se tiu volas trafi la malamikon mem]", "Gegner [se tiu nur agas kontra\u016de pro kontra\u016daj interesoj]", "milit\u00e4rischer Gegner"], "sv": ["fiende"], "ru": ["\u0432\u0440\u0430\u0433", "\u043d\u0435\u043f\u0440\u0438\u044f\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u043d\u0435\u0434\u0440\u0443\u0433", "\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u043d\u0438\u043a"], "hu": ["ellens\u00e9g"]}, "examples": [["malamiko venis en nian landon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 33"], ["la malamikoj decidis sie\u011di la urbon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "amik", "primary": false}, "fermfrukto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frukto, kiu restas fermita \u0109e maturi\u011do kaj distribui\u011das kun la semgrajnoj.", "translations": {"de": ["Schlie\u00dffrucht"], "hu": ["z\u00e1rt term\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "frukt", "primary": false}, "mezozoiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La 2a erao de fanerozoiko, inkludanta periodojn: kretaceo, \u0135urasio kaj triaso.", "translations": {"en": ["mesozoic"], "pl": ["mezozoik", "era mezozoiczna"], "pt": ["Mesoz\u00f3ico"]}, "examples": [["mezozoika erao da\u016dris anta\u016d \u0109irka\u016d inter 225 kaj 70 milionoj da jaroj", null], ["mezozoiko estas nomtata \"mezepoko\" de Tero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mezozoik", "primary": true}, "inspektoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0441\u043f\u044d\u043a\u0442\u0430\u0440", "\u043d\u0430\u0433\u043b\u044f\u0434\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["inspecteur", "contr\u00f4leur", "superviseur"], "en": ["inspector", "overseer"], "nl": ["inspecteur"], "pt": ["inspetor"], "ru": ["\u0438\u043d\u0441\u043f\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440", "\u043d\u0430\u0434\u0437\u0438\u0440\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Inspektor", "Pr\u00fcfer", "\u00dcberwacher", "Beschauer", "Kontrolleur"], "hu": ["fel\u00fcgyel\u0151", "inspektor"], "es": ["inspector"]}, "examples": [["vi, kiel inspektoro de lernejoj, devus ekzorgi precipe rilate la instruistojn", "La Revizo1:1"], ["anka\u016d inspektoro Dutri, la konfidenca asistanto de Kant, sciis ankora\u016d nenion pri tio", "Urd Hadda murdita!p. 24"], ["\u0109efinspektoro Ksavero Kant aspektis kiel korpulenta kamparano en diman\u0109a tago", "Urd Hadda murdita!p. 3"], ["\u015di estis preferinta la liberon ol edzini al \u0109iamde\u0135oranta polic-inspektoro", "Urd Hadda murdita!p. 4"]], "subdefinitions": []}], "root": "inspektor", "primary": true}, "dispu\u015di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Disigi pu\u015dante.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u0448\u0442\u0443\u0440\u0445\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0430\u043f\u0445\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0440\u0430\u0441\u043f\u0456\u0445\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["\u00e9carter"], "hu": ["sz\u00e9tl\u00f6k"], "nl": ["uiteen duwen"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u043e\u043b\u043a\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0442\u0430\u043b\u043a\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u043f\u0438\u0445\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u043f\u0438\u0445\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pu\u015d", "primary": false}, "figuranto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Akcesora neparolanta aktoro.", "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u0433\u0443\u0440\u0430\u043d\u0442", "\u0441\u0442\u0430\u0442\u044b\u0441\u0442", "\u0430\u043a\u0442\u043e\u0440 \u043a\u0430\u0440\u0434\u044d\u0431\u0430\u043b\u0435\u0442\u0443"], "fr": ["figurant"], "nl": ["figurant"], "ru": ["\u0430\u0440\u0442\u0438\u0441\u0442(\u043a\u0430) \u043a\u043e\u0440\u0434\u0435\u0431\u0430\u043b\u0435\u0442\u0430", "\u0441\u0442\u0430\u0442\u0438\u0441\u0442"], "pl": ["figurant", "statysta"], "hu": ["statiszta", "mell\u00e9kszerepl\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "figur", "primary": false}, "malprogresi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Perdi atingitan nivelon de disvolvi\u011do, kaduki\u011di, degeneri, malkreski.", "translations": {"fa": ["\u067e\u0633\u200c\u0631\u0641\u062a\u0646"], "fr": ["r\u00e9gresser"], "nl": ["achteruitgaan"], "ru": ["\u0440\u0435\u0433\u0440\u0435\u0441\u0441\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u0441\u0442\u0443\u043f\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["en Bervala \u015dpinejo la produktado malprogresas", "L. Beaucaire, Kruko kaj Baniko el Bervalo. TK Kobenhavn, 1974"], ["mi supre konstatis, ke Esperanto ne estas progresinta, kaj eble e\u0109 malprogresinta, en la hinda kontinento", "V. Sadler, Azia Strategio. Esperanto, 1963-01 (6)"]], "subdefinitions": []}], "root": "progres", "primary": false}, "Vintra Olimpiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Olimpiko de sportoj surne\u011daj, surglaciaj, okazanta \u0109iun kvaran jaron ekde 1921.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0438\u043c\u043d\u044f\u044f \u043e\u043b\u0438\u043c\u043f\u0438\u0430\u0434\u0430", "\u0437\u0438\u043c\u043d\u0438\u0435 \u043e\u043b\u0438\u043c\u043f\u0438\u0439\u0441\u043a\u0438\u0435 \u0438\u0433\u0440\u044b"], "fr": ["Jeux olympiques d'hiver"], "nl": ["Olympische winterspelen"], "fa": ["\u0628\u0627\u0632\u06cc\u200c\u0647\u0627\u06cc \u0627\u0644\u0645\u067e\u06cc\u06a9 \u0632\u0645\u0633\u062a\u0627\u0646\u06cc"], "de": ["Olympische Winterspiele"], "pl": ["olimpiada zimowa"]}, "examples": [["En Canmore oni konstruis instala\u0135ojn por la Vintra Olimpiko de 1988", "Vikipedio, artikolo \u00abCanmore (Alberto)\u00bb, 2006-12-12"]], "subdefinitions": []}], "root": "Olimpik", "primary": false}, "ku\u015dujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fluejo.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0447\u044b\u0448\u0447\u0430"], "fr": ["lit (de rivi\u00e8re)"], "nl": ["rivierbedding"], "ru": ["\u0440\u0443\u0441\u043b\u043e"], "de": ["Bett", "Flussbett"], "hu": ["foly\u00f3\u00e1gy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ku\u015d", "primary": false}, "struto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio strutedoj (Struthio), kun nur unu vivanta specio. La plej granda el la nunaj birdoj, havanta longan kolon kaj longajn krurojn, ne kapabla flugi, sed eksterordinare rapidkura.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u0443\u0441"], "fr": ["autruche"], "en": ["ostritch"], "nl": ["struisvogel"], "ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u0443\u0441"], "de": ["Strau\u00df"], "sv": ["struts"], "hu": ["strucc"], "fa": ["\u0634\u062a\u0631\u0645\u0631\u063a"]}, "examples": [["en\u015dovi strute la kapon en la sablon", null], ["fermi strute la okulojn anta\u016d la faktoj ( ignori, blinda )", null], ["struta politiko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "strut", "primary": true}, "nifo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Mallongigo de \u00abneidentigita fluganta objekto\u00bb."], "primary definition": "Nerekonata objekto vidata en la \u0109ielo, iafoje rigardata de iuj homoj kiel flugma\u015dino de eksterteranoj.", "translations": {"fr": ["ovni"], "en": ["ufo"], "nl": ["ufo"], "pt": ["\u00f3vni", "ufo", "disco voador"], "de": ["Ufo"], "it": ["ovni"], "es": ["ovni"]}, "examples": [["s-ro Martin havas hobion ser\u0109i \u0109iutage nifo-jn sur la firmamento", "H. Currie, Kiulingve paroli kun NIFO-na\u016dtoj?, Eventoj, 1996-02, numero 96a"]], "subdefinitions": []}], "root": "nif", "primary": true}, "Kla\u016ddio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo latindevena.", "translations": {"fr": ["Claude", "Claudius"], "de": ["Claudius"], "it": ["Claudio"]}, "examples": [["Kla\u016ddio jam ordonis, ke \u0109iuj Judoj foriru el Romo", "La Nova Testamento, &Ago 18:2"]], "subdefinitions": []}], "root": "Kla\u016ddi", "primary": true}, "efedro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arbeto kreskanta en mezvarmaj landoj de Ameriko, E\u016dropo, Azio, en malsekaj lokoj, \u0109e bordoj, genro de familio efedracoj (Ephedra).", "translations": {"fr": ["ephedra"], "de": ["Meertr\u00e4ubel"], "pt": ["\u00e9fedra"]}, "examples": [["efedro kiel medicina\u0135o estas \u015dvitiga kaj mildigas astmon", "Konsisto de recepto, [vidita je 2006-08-22]"]], "subdefinitions": []}], "root": "efedr", "primary": true}, "elmodi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) I\u011di eksmoda.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0439\u0441\u044c\u0446\u0456 \u0437 \u043c\u043e\u0434\u044b"], "fr": ["se d\u00e9moder"], "nl": ["uit de mode raken"], "br": ["mont e-maez a c'hiz"], "ru": ["\u0432\u044b\u0439\u0442\u0438 \u0438\u0437 \u043c\u043e\u0434\u044b"], "es": ["pasar de moda"]}, "examples": [["kelkaj vortoj elmodi\u011dis, forpelitaj de pli ta\u016dgaj formoj", "G. Waringhien, Plena Ilustrita Vortaro, \u011denerala anta\u016dparolo"]], "subdefinitions": []}], "root": "mod", "primary": false}, "anta\u016d \u0109io": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pli grave, pli atentinde, pli ur\u011de ol cetera\u0135oj.", "translations": {"fr": ["avant tout"], "pl": ["przede wszystkim"]}, "examples": [["la tri verkoj represitaj en tiu \u0109i libro devas anta\u016d \u0109io esti netu\u015deblaj", "Fundamento de Esperanto, Anta\u016dparolo"]], "subdefinitions": []}], "root": "anta\u016d", "primary": false}, "mezplatonismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Filozofia doktrino, naskita en la 2a jarcento. La mezplatonismo opinias ke la Platonaj Ideoj estas pensoj de la dia menso.", "translations": {"it": ["medioplatonismo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Platon", "primary": false}, "ostredoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo fadenbrankuloj (Ostreidae).", "translations": {"be": ["\u0432\u0443\u0441\u0442\u0440\u044b\u0446\u044b (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "nl": ["oesters (fam.)"], "pt": ["ostre\u00eddeos"], "ru": ["\u0443\u0441\u0442\u0440\u0438\u0446\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)", "\u0443\u0441\u0442\u0440\u0438\u0447\u043d\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Austern (Familie)"], "hu": ["osztrigaf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ostred", "primary": true}, "for\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Prilabori metalon per fajro kaj martelo, precipe feron kaj \u015dtalon.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["forger"], "en": ["forge"], "nl": ["smeden"], "ru": ["\u043a\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["schmieden"], "hu": ["kov\u00e1csol"], "es": ["forjar"]}, "examples": [["for\u011di kradon, hufferon", null], ["for\u011dejoZ", null], ["for\u011disto", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Pene formi.", "translations": {}, "examples": [["\u0109iu kreas sian forton, \u0109iu for\u011das sian sorton", "Proverbaro esperanta"], ["for\u011di vorton", "Z"], ["la malfeli\u0109o for\u011das la karakteron", null]], "subdefinitions": []}], "root": "for\u011d", "primary": true}, "rezultatigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sekvigi kiel rezultaton", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0440\u044b\u0447\u044b\u043d\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u0432\u044b\u0437\u0432\u0430\u0446\u044c"], "hu": ["eredm\u00e9nyez", "okoz", "hoz (eredm\u00e9ny\u00fcl)"], "ru": ["\u0432\u044b\u0437\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 (\u043a \u0440\u0435\u0437\u0443\u043b\u044c\u0442\u0430\u0442\u0443, \u0441\u043b\u0435\u0434\u0441\u0442\u0432\u0438\u044e)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rezultat", "primary": false}, "donita\u0135o": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: PIV donas por tiu senco anka\u016d la formon donato; eblus diri simple dona\u0135o."], "primary definition": "Datumo, grando, variablo konata je la etapo de problemformulado kaj uzata por trovi ser\u0109ata\u0135on.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0430\u043d\u043d\u043e\u0435"], "fr": ["donn\u00e9e"], "en": ["datum"], "nl": ["gegeven"], "es": ["dato"], "pl": ["dana (znana warto\u015b\u0107)"], "hu": ["adat", "adal\u00e9k"]}, "examples": [["la donita\u0135oj de la problemo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Io akceptita a\u016d konata kaj formanta bazon de esploro, rezonado a\u016d konduto.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0430\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "en": ["given", "something taken for granted"], "pl": ["dana (informacja)"], "hu": ["adotts\u00e1g"]}, "examples": [["akceptu tion kiel donita\u0135on", null], ["prognozo bazita sur donita\u0135oj kolektitaj dum 10 jaroj", "Robert Roze, Vivisekcio de polenero, Monato, jaro 1997a, numero 11a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "don", "primary": false}, "kokrito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kokrita edzo.", "translations": {"ru": ["\u0440\u043e\u0433\u043e\u043d\u043e\u0441\u0435\u0446 (\u043f\u0435\u0440\u0435\u043d. \u0438\u0440\u043e\u043d.)"], "fr": ["cocu", "mari tromp\u00e9"], "en": ["cuckold", "deceived husband"], "nl": ["hoorndrager", "bedrogen echtgenoot"], "de": ["Hahnrei"], "es": ["cornudo (objeto de infidelidad)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kokr", "primary": false}, "federo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "federacio", "translations": {"be": ["\u0444\u044d\u0434\u044d\u0440\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["f\u00e9d\u00e9ration"], "en": ["federation"], "nl": ["federatie"], "ru": ["\u0444\u0435\u0434\u0435\u0440\u0430\u0446\u0438\u044f"], "de": ["F\u00f6deration", "Staatenbund"], "it": ["federazione"], "hu": ["sz\u00f6vets\u00e9g", "\u00e1llamsz\u00f6vets\u00e9g", "f\u00f6der\u00e1ci\u00f3"], "es": ["federaci\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "feder", "primary": false}, "federi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u0431'\u044f\u0434\u043d\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c \u0443 \u0444\u044d\u0434\u044d\u0440\u0430\u0446\u044b\u044e"], "fr": ["f\u00e9d\u00e9rer"], "en": ["federate"], "nl": ["federeren"], "pt": ["federar"], "ru": ["\u043e\u0431\u044a\u0435\u0434\u0438\u043d\u044f\u0442\u044c \u0432 \u0444\u0435\u0434\u0435\u0440\u0430\u0446\u0438\u044e"], "de": ["f\u00f6derieren", "zu einem Bund vereinigen"], "it": ["federare"], "hu": ["sz\u00f6vets\u00e9gben egyes\u00edt", "f\u00f6deraliz\u00e1l"]}, "examples": [["Belgujo estas nia federito", null]], "subdefinitions": []}], "root": "feder", "primary": true}, "kontinenta drivo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016d geologia teorio tre malrapida glito de kontinentoj tra jarmilionoj.", "translations": {"fr": ["d\u00e9rive des continents"], "en": ["continental drift"], "it": ["deriva dei continenti"], "pl": ["dryf kontynentalny", "w\u0119dr\u00f3wka kontynent\u00f3w", "epejroforeza"]}, "examples": [["\u011dia ekzisto en la kanjono elokvente pruvis la doktrinon de kontinenta drivo", "Pang Naiying, Tra la kanjono de Yarlung Zangbo, El popola \u0108inio, 1999-10"]], "subdefinitions": []}], "root": "driv", "primary": false}, "gisado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago gisi.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0438\u0442\u044c\u0451 (\u043f\u0440\u043e\u0446\u0435\u0441\u0441)"], "fr": ["fonte (action de fondre le fer)"], "de": ["Gie\u00dfen"], "nl": ["het gieten (v.metaal)"], "pt": ["fundi\u00e7\u00e3o (a\u00e7\u00e3o de fundir ferro)"]}, "examples": [["seksabla, verdsabla gisado", null], ["tera gisado", null], ["la ordeno aparte fieris pri gisado de grandegaj kanonoj", "H. Gorecka: Pa\u011doj el la historio de la Sukcena Lando. La Ondo de Esperanto. N-ro 134 (2005:12)"]], "subdefinitions": []}], "root": "gis", "primary": false}, "klubano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de klubo, partoprenanto en klubaj aran\u011doj.", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u043b\u0435\u0446 \u043a\u043b\u044e\u0431\u0443"], "fr": ["clubiste", "membre d'un club"], "nl": ["lid (v.e.club)"], "ru": ["\u0447\u043b\u0435\u043d \u043a\u043b\u0443\u0431\u0430"], "de": ["Klubmitglied", "Vereinsmitglied"], "hu": ["klubtag", "egyes\u00fcleti tag"]}, "examples": [["kelkaj niaj klubanoj jam dum jaroj la\u016dtlegas kaj surbendigigas MONATO-n por blindaj esperantistoj", "Ru Bossong: Kadi\u015d por Jedwabne, Monatojaro 2002a, numero 5a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "klub", "primary": false}, "gaki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bleki kiel anaso a\u016d ansero.", "translations": {"fr": ["cancaner"], "de": ["gackern"], "nl": ["gakken"], "pt": ["grasnar"], "hu": ["g\u00e1gog"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gak", "primary": true}, "aidosulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsanulo je aidoso.", "translations": {"be": ["\u0445\u0432\u043e\u0440\u044b \u043d\u0430 \u0421\u041d\u0406\u0414"], "fr": ["sid\u00e9en (subst.)"], "bg": ["\u0431\u043e\u043b\u0435\u043d \u043e\u0442 \u0421\u041f\u0418\u041d"], "nl": ["aidspati\u00ebnt"], "pt": ["aid\u00e9tico"], "ru": ["\u0431\u043e\u043b\u044c\u043d\u043e\u0439 \u0421\u041f\u0418\u0414\u043e\u043c"], "ca": ["sid\u00f3s"], "de": ["AIDS infizierter Mensch", "AIDS positiver Mensch"], "sv": ["aids-sjuk person"], "hu": ["AIDS-es", "AIDS-beteg"], "en": ["AIDS patient"], "es": ["sidoso"], "pl": ["chory na AIDS", "chory na HIV", "nosiciel AIDS", "nosiciel HIV", "seropozytywny (pot.)", "adidas (pot.)", "HIV (pot.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aidos", "primary": false}, "sensentigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Senigi momente a\u016d da\u016dre je sentopovo.", "translations": {"fr": ["couper toute \u00e9motion \u00e0", "insensibiliser"]}, "examples": [["pliparton de tiuj homoj regis unu penso , kiu jam dum la vivo sensentigis ilin al \u0109io, kio okazis \u0109irka\u016d ili", "H. Sienkewicz, trad. L. Zamenhof, Quo vadis?, 1933"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "anestezi, senkonsciigi", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sent", "primary": false}, "suvereneco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sendependenco de regno a\u016d persono en \u011diaj eksteraj rilatoj.", "translations": {"en": ["sovereignty"], "it": ["sovranit\u00e0"], "es": ["soberan\u00eda"]}, "examples": [["la regna suvereneco estas preteksto pro protekti la \u015dtatajn krimojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "suveren", "primary": false}, "(pri)dubebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pri kio oni povas dubi.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u043c\u043d\u0435\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["douteux (incertain)"], "bg": ["\u0441\u044a\u043c\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u0435\u043d"], "ru": ["\u0441\u043e\u043c\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["zweifelhaft"], "hu": ["k\u00e9ts\u00e9ges", "k\u00e9ts\u00e9gbe vonhat\u00f3"], "es": ["dudoso"], "pl": ["w\u0105tpliwy", "niepewny"]}, "examples": [["duba formo, rezultato", null], ["la respondo ne povas esti duba", null], ["tre duba plibona\u0135o", "Z"], ["en \u0109iuj dubaj okazoj, oni preferu la nominativon", "Z"], ["la deziro al la paco estas nedubebla realo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dub", "primary": false}, "distri\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti malatentigata.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0432\u043b\u0435\u043a\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["se d\u00e9concentrer", "se disperser (se d\u00e9concentrer)", "se dissiper (se d\u00e9concentrer)"], "pl": ["rozprasza\u0107 si\u0119", "by\u0107 roztargnionym", "by\u0107 roztrzepanym"], "hu": ["elkalandozik (sz\u00f3rakozott)", "sz\u00f3rakozott"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Esti amuzata.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0432\u043b\u0435\u043a\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["s'amuser", "se distraire"], "pl": ["bawi\u0107 si\u0119", "oddawa\u0107 si\u0119 zabawie", "oddawa\u0107 si\u0119 rozrywce", "oddawa\u0107 si\u0119 uciechom"], "hu": ["sz\u00f3rakozik", "kikapcsol\u00f3dik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Disi\u011di, disiri.", "translations": {"fr": ["s'\u00e9parpiller", "s'\u00e9gailler", "s'\u00e9vanouir (s'\u00e9parpiller)", "se s\u00e9parer (s'\u00e9parpiller)"], "pl": ["oddziela\u0107 si\u0119", "rozdziela\u0107 si\u0119", "roz\u0142\u0105cza\u0107 si\u0119", "rozprasza\u0107 si\u0119 (rozrzuca\u0107)", "rozstawa\u0107 si\u0119 (z kim\u015b)", "rozchodzi\u0107 si\u0119 (z kim\u015b)", "separowa\u0107 si\u0119"], "hu": ["sz\u00e9tsz\u00f3r\u00f3dik"]}, "examples": [["ili distri\u011dis en la tutan landon", "Z"], ["la espero distri\u011dis kiel fumo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "distr", "primary": false}, "koko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio fazanedoj (Gallus), kun ru\u011da kresto sur la kapo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u0440\u044b\u0446\u0430 (\u0432\u0456\u0434)"], "en": ["chicken"], "zh": ["\u9e21", "tr. \u96de (j\u012b)"], "ru": ["\u043a\u0443\u0440\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Huhn"], "tr": ["tavuk"], "it": ["gallo"], "hu": ["ty\u00fak"], "cs": ["kohout"], "nl": ["hoen"], "es": ["Gallo (vira koko), gallina (por kokino)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Specio el la genro koko, bredata kiel kortbirdo en multaj rasoj pro la viando kaj la ovoj; precipe ties virseksulo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0432\u0435\u043d\u044c"], "fr": ["coq (domestique)"], "bg": ["\u043f\u0435\u0442\u0435\u043b"], "ru": ["\u043f\u0435\u0442\u0443\u0445"], "de": ["Hahn"], "tr": ["horoz"], "it": ["gallo (domestico)"], "br": ["kilhog", "kog"], "pl": ["kura domowa"]}, "examples": [["al feli\u0109ulo e\u0109 koko donas ovojn", "Proverbaro esperanta"], ["trompita koko", null], ["\u00abKoko krias jam!\u00bb", "Szil\u00e1gyi Ferenc, Koko krias jam! - La Laguna: J. R\u00e9gulo, 1955"]], "subdefinitions": []}], "root": "kok", "primary": true}, "propra divizoro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ni ne trovis fonton por tiu termino kaj malgra\u016d la \u015dajno de internacieco ne konsideras \u011din senmanka, \u0109ar \u011di ne akordas kun la nefaka senco de la adjektivo \u00abpropra\u00bb (apartenanta ekskluzive al iu). Tamen pro influo de naciaj lingvoj oni foje uzas \u00abpropra\u00bb kun senco simila al \u00abpura\u00bb, \u00abvera\u00bb, ekz-e en la esprimo \u00abproprasence\u00bb."], "primary definition": "(de elemento a en ringo) Tia divizoro, ke \u011di estas nek inversigebla, nek dividebla per a.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0431\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0434\u0435\u043b\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["diviseur propre"], "en": ["proper divisor"], "de": ["echter Teiler"], "pl": ["dzielnik w\u0142asny"], "hu": ["val\u00f3di oszt\u00f3"]}, "examples": [["propraj divizoroj de natura entjero estas \u0109iuj \u011diaj divizoroj krom \u011di kaj 1", null], ["primo ne havas proprajn divizorojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "divizor", "primary": false}, "litografisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu profesie preparas litografa\u0135ojn.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0438\u0442\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444"], "fr": ["lithographe"], "nl": ["lithograaf", "steendrukker"], "pt": ["lit\u00f3grafo"], "be": ["\u043b\u0456\u0442\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444"], "de": ["Lithograph", "Lithograf", "Steindrucker"], "hu": ["k\u0151nyom\u00f3", "litogr\u00e1fus", "k\u0151rajzol\u00f3"], "el": ["\u03bb\u03b9\u03b8\u03bf\u03b3\u03c1\u03ac\u03c6\u03bf\u03c2"], "es": ["lit\u00f3grafo"]}, "examples": [["la internacie agnoskata litografisto Adolf Tuma", "Katinjo Fetes-Tosegi, E\u016dro-po\u015dtmarkoj, Monato, jaro 2002a, numero 2a, p. 10a"]], "subdefinitions": []}], "root": "litograf", "primary": false}, "kromio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0445\u0440\u043e\u043c"], "fr": ["chrome"], "en": ["chromium"], "nl": ["chroom"], "pt": ["cromo"], "la": ["Chromium"], "ca": ["crom"], "de": ["Chrom"], "hu": ["kr\u00f3m"], "es": ["cromo"], "br": ["krom"], "ru": ["\u0445\u0440\u043e\u043c"], "pl": ["chrom"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kromi", "primary": true}, "enfali": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Fali en ion profundan; penetri falante.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043f\u0430\u0441\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0432\u0430\u043b\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "be": ["\u0443\u043f\u0430\u0434\u0430\u0446\u044c", "\u0443\u0432\u0430\u043b\u044c\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0437\u0430\u043f\u0430\u0434\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["tomber", "s'affaisser", "se creuser", "d\u00e9bouler (dans un lieu)", "envahir", "foncer (dans un lieu)", "se jeter (dans un lieu)", "se pr\u00e9cipiter (dans un lieu)", "se ruer (dans un lieu)"], "pl": ["wpada\u0107"], "hu": ["beleesik"]}, "examples": [["enfali en kava\u0135on, truon, riveron", null], ["sablero enfalis en mian okulon", "Fundamento de EsperantoEkzercaro, \u00a7 41"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Fali.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043f\u0430\u0441\u0442\u044c", "\u0432\u043f\u0430\u0434\u0430\u0442\u044c"], "nl": ["vervallen"], "pl": ["wpada\u0107 (w rozpacz)", "popada\u0107 (w rozpacz)", "zapada\u0107 (na zdrowiu)"], "hu": ["beleesik", "ker\u00fcl (vhova)", "jut (vhova)"]}, "examples": [["lupo kaptas, sed li anka\u016d enfalas", "Proverbaro esperanta"], ["enfali en malsanon, dan\u011deron, mizeron, malesperon, deklamadon", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Rapide sin \u0135eti en ion.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0432\u0430\u043b\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "nl": ["binnenvallen"], "pl": ["wpada\u0107"], "hu": ["beleveti mag\u00e1t"]}, "examples": [["la knaboj tumulte enfalis en la salonon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (pri surfaco de io) Kavi\u011di pro manko de subteno.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043f\u0430\u0441\u0442\u044c", "\u0432\u0432\u0430\u043b\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "nl": ["invallen"], "pl": ["zapada\u0107 si\u0119"], "hu": ["beesik", "behorpad"]}, "examples": [["enfalinta brusto", "B"], ["\u015diaj nigraj, belaj, iom enfalintaj okuloj", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "fal", "primary": false}, "vespedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo himenopteroj (Vespidae), kiuj faldas la flugilojn dum ripozo.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u044b \u043d\u0430\u0441\u0442\u043e\u044f\u0449\u0438\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)", "\u0441\u043a\u043b\u0430\u0434\u0447\u0430\u0442\u043e-\u043a\u0440\u044b\u043b\u044b\u0435 \u043e\u0441\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Faltenwespen"], "nl": ["plooivleugelwespen (fam.)"], "pt": ["vesp\u00eddeos"], "hu": ["t\u00e1rsasdar\u00e1zsf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vesped", "primary": true}, "pliinteresigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi pli interesa.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u0431\u043e\u043b\u0435\u0435 \u0438\u043d\u0442\u0435\u0440\u0435\u0441\u043d\u044b\u043c"], "fr": ["rendre plus int\u00e9ressant", "int\u00e9resser (le jeu)"], "pl": ["uatrakcyjnia\u0107"]}, "examples": [["ni krome ludu almena\u016d unu stelon je poento, por pliinteresigi la ludon", "L. Beaucaire Kruko kaj Baniko el Bervalo http://www.esperanto.mv.ru/Kruko/kruko1.html"]], "subdefinitions": []}], "root": "interes", "primary": false}, "nervuro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elstara ronda modluro.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0440\u0432\u044e\u0440\u0430", "\u0440\u0435\u0431\u0440\u043e \u0436\u0451\u0441\u0442\u043a\u043e\u0441\u0442\u0438"], "pt": ["nervura"], "de": ["Rippe"], "pl": ["unerwienie"], "hu": ["borda (\u00e9p\u00edt\u00e9szetben)"]}, "examples": [["la nervuroj de gotika arka\u0135o", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Elstara foliofibraro.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0436\u0438\u043b\u043a\u0430"], "en": ["rib", "veining"], "nl": ["bladnerf"], "de": ["Rippe", "Ader"], "hu": ["erezet (lev\u00e9len)"], "pl": ["unerwienie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nervretaro.", "translations": {"de": ["Ader"], "pl": ["unerwienie"], "hu": ["erezet (\u00e9rh\u00e1l\u00f3zat)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nervur", "primary": true}, "malkompetenta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u043a\u043e\u043c\u043f\u0435\u0442\u0435\u043d\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0441\u0432\u0435\u0434\u0443\u0449\u0438\u0439"], "fr": ["incomp\u00e9tent (adj.)", "ignare (adj.)", "ignorant (adj.)", "incapable (adj.)", "inapte", "nul (adj., incomp\u00e9tent)", "non qualifi\u00e9 (inapte)"]}, "examples": [["\u0109u vi kredas ke li fari\u011dus malkompetenta pri prudento kaj justeco kaj \u0109iu alia virto?", "Platono trad. D. Broadribb La RespublikoParto 6"], ["kiu estas tiu, kiu kovras malkompetente la plej altan decidon?", "La Malnova TestamentoIjob 42:3"], ["malkompetenteco", null], ["pri la tekniko kaj programado mi malkompetentas", "Voja\u011do en Esperanto-lando B. Kolker Pri Interreto per simplaj vortoj leciono 26a"], ["\u0109iu el tiuj malliberuloj estas fu\u015dulo, tio evidentis, fu\u015duloj kaj malkompetentuloj", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato\u0109ap. 3"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompetent", "primary": false}, "\u015damiseno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Japana klasika kordinstrumento trikorda, el kvadrata sonkesto tegita per katha\u016dto, longa kolo kaj kapo kun tri kejloj, plektre ludata.", "translations": {"be": ["\u0441\u044f\u043c\u0456\u0441\u044d\u043d"], "fr": ["shamisen"], "en": ["shamisen"], "pt": ["shamisen"], "ru": ["\u0441\u044f\u043c\u0438\u0441\u044d\u043d"], "it": ["shamisen"], "hu": ["samiszen"], "ja": ["\u4e09\u5473\u7dda [\u3057\u3083\u307f\u305b\u3093]"]}, "examples": [["tiu malnova formo estis ludita, ne de \u015damiseno, sed tamburo kaj fluto", "M. Sasaki, Jo\u015dare, 2004-08-15"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015damisen", "primary": true}, "matrica adicio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de du (n,p)-matricoj) Operacio, kiu konsistas en poelementa adicio.", "translations": {"sk": ["s\u010d\u00edtanie mat\u00edc"], "ru": ["\u043c\u0430\u0442\u0440\u0438\u0447\u043d\u043e\u0435 \u0441\u043b\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["addition matricielle"], "en": ["matrix addition"], "de": ["Matrizenaddition"], "pl": ["dodawanie macierzy"], "hu": ["m\u00e1trix\u00f6sszead\u00e1s"]}, "examples": [["la \u011denerala elemento Cij de la rezulto de adicio de A al B estas Aij+Bij", null]], "subdefinitions": []}], "root": "adici", "primary": false}, "Timoteo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo grekdevena.", "translations": {"ru": ["\u0422\u0438\u043c\u043e\u0444\u0435\u0439"], "fr": ["Timoth\u00e9e"], "nl": ["Timotheus"], "pt": ["Tim\u00f3teo"], "de": ["Timotheus"], "it": ["Timoteo"], "hu": ["Tim\u00f3t", "Tim\u00f3teus"], "pl": ["Tymoteusz"]}, "examples": [["tie estis unu dis\u0109iplo, nomata Timoteo, filo de kredanta Judino kaj de Greka patro", "La Nova Testamento, &Ago 16:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "Timote", "primary": true}, "provincestro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Reganto de provinco komisiita de la \u015dtato.", "translations": {"fa": ["\u0627\u0633\u062a\u0627\u0646\u062f\u0627\u0631"], "fr": ["gouverneur"], "en": ["provincial governor"]}, "examples": [["nia provincestro estas severa, sed justa", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 37"]], "subdefinitions": []}], "root": "provinc", "primary": false}, "adzo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de hakilo, kies klingo estas fiksita en la ebeno orta al la tenilo; uzata de \u0109arpentistoj kaj barelistoj en la okazoj, kiam la uzo de toporo ne estas oportuna.", "translations": {"be": ["\u0446\u044f\u0441\u043b\u0430"], "fr": ["herminette", "erminette", "asse", "aissette"], "en": ["adz", "adze"], "nl": ["dissel"], "pt": ["enx\u00f3"], "ru": ["\u0442\u0435\u0441\u043b\u043e", "\u0434\u0435\u043a\u0441\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Dexel"], "hu": ["szekerce", "\u00e1csb\u00e1rd"], "sk": ["tes\u00e1rska sekera"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "adz", "primary": true}, "respublikisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adepto de respublikismo.", "translations": {"sk": ["republik\u00e1n"], "be": ["\u0440\u044d\u0441\u043f\u0443\u0431\u043b\u0456\u043a\u0430\u043d\u0435\u0446"], "fr": ["r\u00e9publicain"], "nl": ["republikein"], "ru": ["\u0440\u0435\u0441\u043f\u0443\u0431\u043b\u0438\u043a\u0430\u043d\u0435\u0446"], "hu": ["republik\u00e1nus", "k\u00f6zt\u00e1rsas\u00e1gi"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "respublik", "primary": false}, "tabio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Japandevena \u011dismaleola \u015dtrumpo, kies du pintoj tenas aparte la dikan kaj la ceterajn pied-fingrojn.", "translations": {"de": ["Tabi"], "pt": ["tabi"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tabi", "primary": true}, "malnova": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Jam de longe ekzistanta a\u016d konata.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0430\u0440\u044b\u0439", "\u0441\u0442\u0430\u0440\u0438\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["ancien", "vieux (objet)"], "en": ["old"], "nl": ["oud"], "be": ["\u0441\u0442\u0430\u0440\u044b"], "de": ["alt"], "sv": ["gammal"], "hu": ["r\u00e9gi"], "br": ["kozh (n'eo ket nevez)"], "es": ["viejo"], "he": ["\u05d9\u05e9\u05df"]}, "examples": [["malnova kutimo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Anta\u016da.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0430\u0440\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u0435\u0436\u043d\u0438\u0439"]}, "examples": [["mi preferas la malnovan metodon", null], ["la Malnova testamento", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: \u0108i tiu senco aperis en vortaro pro mikompreno kaj eble pro nacilingva konfuzo kun maljuna. Objekto malnova povas esti kaduka kaj malmultekosta, sed tio ne estas esenca parto de la nocio, kaj tute bone povas esti inverse: malnova objekto (ekzemple vino, arta\u0135o, palaceto) povas esti ege pli multekosta kaj esti pli fortika kaj bonstata ol iu malmultekosta nova\u0135o."], "primary definition": "Difektita de longa uzado.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0430\u0440\u044b\u0439", "\u0432\u0435\u0442\u0445\u0438\u0439"]}, "examples": [["ni lo\u011das en malnova domo", null], ["mi malkare a\u0109etis malnovan skribma\u015dinon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "nov", "primary": false}, "integrato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u044b\u043d\u0442\u044d\u0433\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u044b\u044f", "\u043f\u0430\u0434\u044b\u043d\u0442\u044d\u0433\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b \u0432\u044b\u0440\u0430\u0437"], "hu": ["integrandus"], "de": ["Integrand"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u044b\u043d\u0442\u0435\u0433\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u0432\u044b\u0440\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u043e\u0434\u044b\u043d\u0442\u0435\u0433\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u044f"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "integr", "primary": false}, "feminismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doktrino kaj movado, kiu celas havigi al la virinoj la egalecon kun la viroj la\u016d la socia, ekonomia, jura kaj politika vidpunktoj.", "translations": {"be": ["\u0444\u044d\u043c\u0456\u043d\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["f\u00e9minisme"], "en": ["feminism"], "nl": ["feminisme"], "pt": ["feminismo"], "ru": ["\u0444\u0435\u043c\u0438\u043d\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Feminismus"], "hu": ["feminizmus"], "es": ["feminismo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "feminism", "primary": true}, "filikoplantoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Divizio de la plantoj (Polypodiophyta), sporoplantoj kun rizomo kaj angioj.", "translations": {"de": ["Farnpflanzen"], "en": ["ferns"], "hu": ["p\u00e1fr\u00e1nyok"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "filik", "primary": false}, "po\u015dkomputilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unubloka komputilo, sufi\u0109e malgranda (la dimensioj kutime ne superas 16\u00d78\u00d72 cm) kaj malpeza (la maso proksimume 150\u2013500g) por esti portebla en po\u015do de laborvesto.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0440\u043c\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439 \u043a\u043e\u043c\u043f\u044c\u044e\u0442\u0435\u0440"], "fr": ["ordinateur de poche", "palmtop"], "en": ["handheld (computer)", "palmtop computer", "PDA (personal digital assistent)", "pocket computer"], "nl": ["zakcomputer", "PDA"], "be": ["\u043d\u0430\u0434\u0430\u043b\u043e\u043d\u043d\u044b \u043a\u0430\u043c\u043f\u0443\u0442\u0430\u0440", "\u043d\u0430\u0434\u0430\u043b\u043e\u043d\u044c\u043d\u0456\u043a"], "de": ["Handheld (Computer)", "PDA (Personal Digital Assistent)"], "hu": ["zsebsz\u00e1m\u00edt\u00f3g\u00e9p", "palmtop", "PDA (personal digital assistent)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "komput", "primary": false}, "donacema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Volonte donacanta.", "translations": {"ru": ["\u0449\u0435\u0434\u0440\u044b\u0439"], "fr": ["g\u00e9n\u00e9reux"], "de": ["gener\u00f6s", "freigiebig"], "pl": ["hojny", "szczodry"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "donac", "primary": false}, "Anatolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo grekdevena.", "translations": {"ru": ["\u0410\u043d\u0430\u0442\u043e\u043b\u0438\u0439"], "fr": ["Anatole"], "de": ["Anatol"], "pl": ["Anatol"], "pt": ["Anat\u00f3lio"]}, "examples": [["kapitano de tiu \u015dipo amikas kun Anatolo", "Marzena, \u0109irka\u016d la mondo, Ukraino parto 2, 2003-08-01"], ["Anatolo estas studento kaj lernas en instituto", "\u041c\u043e\u0432\u0430 \u044d\u0441\u043f\u0435\u0440\u0430\u043d\u0442\u0430, 3, \u041f\u0440\u0430\u043a\u0442\u044b\u043a\u0430\u0432\u0430\u043d\u043d\u0456, [vidita je 2006-04-28]"]], "subdefinitions": []}], "root": "Anatol", "primary": true}, "juglandujacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Juglandaceae).", "translations": {"ru": ["\u043e\u0440\u0435\u0445\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["juglandac\u00e9es"], "nl": ["walnootfamilie", "okkernootfamilie"], "pt": ["jugland\u00e1ceas"], "de": ["Walnussgew\u00e4chse"], "it": ["juglandacee"], "sv": ["valn\u00f6tsv\u00e4xter"], "hu": ["di\u00f3f\u00e9l\u00e9k", "di\u00f3faf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "juglandujac", "primary": true}, "variacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u0440\u044b\u044f\u0446\u044b\u044f (\u043c\u0443\u0437.)"], "fr": ["variation (musicale)"], "bg": ["\u0432\u0430\u0440\u0438\u0430\u0446\u0438\u044f"], "nl": ["variatie (muz.)"], "pt": ["varia\u00e7\u00e3o (m\u00fasica)"], "ru": ["\u0432\u0430\u0440\u0438\u0430\u0446\u0438\u044f (\u043c\u0443\u0437.)"], "de": ["Variation"], "hu": ["v\u00e1ltozat", "vari\u00e1ci\u00f3", "vari\u00e1ns"], "en": ["variation"], "es": ["variaci\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "variaci", "primary": true}, "koksumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Elfleksi la koksojn, precipe irante.", "translations": {"fr": ["rouler des hanches"], "sv": ["vicka p\u00e5 h\u00f6fterna"]}, "examples": [["kaj se \u015di koksumas mi \u011demas nur: Aahh!", "T. Jobim, trad. A. K\u00f6enig, Knabino el Ipanema, Karaokeo en Esperanto, [2002]"]], "subdefinitions": []}], "root": "koks", "primary": false}, "referenci": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prezenti indikon pri fonta, apoga dokumento.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u0441\u043b\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0434\u0430\u0446\u044c \u0441\u043f\u0430\u0441\u044b\u043b\u043a\u0443"], "fr": ["se r\u00e9f\u00e9rer \u00e0", "faire r\u00e9f\u00e9rence \u00e0", "mentionner (une r\u00e9f\u00e9rence)"], "en": ["reference"], "pl": ["odsy\u0142a\u0107", "odnosi\u0107"], "ru": ["\u0441\u0441\u044b\u043b\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0441\u043e\u0441\u043b\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0434\u0430\u0442\u044c \u0441\u0441\u044b\u043b\u043a\u0443"]}, "examples": [["la komentoj donas botanikajn informojn, referencante al a\u016dtoroj kaj klasikaj kaj deksesjarcentaj", "Johan Van Eenoo, La bru\u011da Centuriae plantarum rariorum retrovita en Krakovo, Monato, jaro 1998a, numero 1a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "referenc", "primary": false}, "princo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Regnestro kies rango estas malpli alta ol tiu de re\u011do.", "translations": {"be": ["\u043a\u043d\u044f\u0437\u044c", "\u043f\u0440\u044b\u043d\u0446"], "fr": ["prince"], "nl": ["prins"], "pt": ["pr\u00edncipe"], "ru": ["\u043a\u043d\u044f\u0437\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u043d\u0446"], "de": ["F\u00fcrst"], "sv": ["prins"], "hu": ["herceg", "fejedelem"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Membro a\u016d posteulo de re\u011da a\u016d imperiestra familio.", "translations": {"de": ["Prinz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nobelo plej altranga.", "translations": {"de": ["Gro\u00dff\u00fcrst"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "princ", "primary": true}, "referenco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Atentigo pri originala pruva a\u016d utila teksto.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u0441\u044b\u043b\u043a\u0430", "\u0443\u043a\u0430\u0437\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["r\u00e9f\u00e9rence (bibliographique)"], "en": ["reference"], "nl": ["referentie", "bronvermelding"], "pt": ["refer\u00eancia"], "ru": ["\u0441\u0441\u044b\u043b\u043a\u0430 (\u0443\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c)", "\u043e\u0442\u0441\u044b\u043b\u043a\u0430 (\u0443\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c)", "\u0443\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Verweis", "Quellenangabe"], "hu": ["hivatkoz\u00e1s", "referencia"], "pl": ["odno\u015bnik", "odsy\u0142acz"]}, "examples": [["la \u0135us aperinta bibliografio enhavas referencojn al iom pli ol 2000tradukoj", "Paul Peeraerts, Kiu sekvos? (William Auld kaj E. G. Evans, Bibliografio de tradukoj el la angla lingvo), Monato, jaro 1996a, numero 6a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rekomenda atesto.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u043a\u0430\u043c\u044d\u043d\u0434\u0430\u0446\u044b\u044f", "\u0440\u044d\u043a\u0430\u043c\u044d\u043d\u0434\u0430\u0446\u044b\u0439\u043d\u044b \u043b\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["r\u00e9f\u00e9rence (recommandation)"], "en": ["reference", "testimonial", "recommendation"], "nl": ["referentie"], "ru": ["\u0440\u0435\u043a\u043e\u043c\u0435\u043d\u0434\u0430\u0446\u0438\u044f", "\u0440\u0435\u043a\u043e\u043c\u0435\u043d\u0434\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u043f\u0438\u0441\u044c\u043c\u043e"], "de": ["Referenz", "Empfehlungsschreiben"], "hu": ["referencia"], "pl": ["referencje", "opnia", "\u015bwiadectwo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "referenc", "primary": true}, "vesperstelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La planedo Venuso vidata je sunsubiro.", "translations": {"fr": ["\u00e9toile du berger", "\u00e9toile du soir"], "it": ["stella della sera"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stel", "primary": false}, "oferto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Skriba propono por a\u0109eti varon a\u016d ricevi servon kontra\u016d difinita prezo.", "translations": {"fr": ["offre"], "de": ["Angebot", "Offerte"], "nl": ["offerte", "prijsopgave"]}, "examples": [["IKEF senpage aperigas komercajn ofertojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ofert", "primary": false}, "oferti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Proponi al iu varon a\u016d servon a\u0109etotan.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u043f\u0430\u043d\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c (\u0442\u0430\u0432\u0430\u0440, \u043f\u0430\u0441\u043b\u0443\u0433\u0443)"], "en": ["offer"], "nl": ["een offerte maken voor", "te koop aanbieden"], "pt": ["ofertar"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u043b\u0430\u0433\u0430\u0442\u044c (\u0442\u043e\u0432\u0430\u0440, \u0443\u0441\u043b\u0443\u0433\u0443 \u0438 \u0442.\u043f.)"], "ca": ["oferir"], "de": ["anbieten", "offerieren"], "hu": ["aj\u00e1nlatot tesz", "megaj\u00e1nl"], "es": ["ofrecer"]}, "examples": [["Vobis unua kura\u011dis, ekde \u0109i marto, oferti komputilojn kun la nova Superdisk-aparato anstata\u016d la diskingo por tradiciaj disketoj", "Evgeni Georgiev: Zipo minacas la mikrodisketon, Monato, n-ro 07/1998."]], "subdefinitions": []}], "root": "ofert", "primary": true}, "sorto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hazardo.", "translations": {"be": ["\u043b\u0451\u0441", "\u0434\u043e\u043b\u044f", "\u043d\u0430\u043a\u0430\u043d\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "en": ["fate"], "nl": ["lot"], "pt": ["sorte", "sina", "fado", "destino", "fad\u00e1rio", "estrela"], "ru": ["\u0441\u0443\u0434\u044c\u0431\u0430", "\u0443\u0447\u0430\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Schicksal", "Los", "Geschick"], "hu": ["sors", "v\u00e9gzet"], "es": ["suerte", "destino", "sino"]}, "examples": [["bone tiu sidas, al kiu la sorto ridas", "Proverbaro esperanta"], ["se decidos la sorto, helpos nenia forto", "Proverbaro esperanta"], ["lin tu\u015dis la malmola mano de la sorto", "Z"], ["la sorto favoris lin", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Anta\u016dfiksita aparta destino de iu a\u016d io.", "translations": {}, "examples": [["esti kontenta je sia sorto", "B"], ["mizera sorto lin atendas", "B"], ["anta\u016ddiri la sorton", null], ["provi la sorton de l' batalo", "Z"], ["mizero estos via sorto", null], ["kunligi la sorton de l' lingvo kun la estonta kongreso estus tre malprudenta", "Z"], ["\u0109iu opinias, ke li povas direkti la sorton de la lingvo la\u016d sia kompreno", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "sort", "primary": true}, "snufi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Forte enspiri en la nazon.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043f\u0446\u0456"], "fr": ["renifler"], "nl": ["snuiven"], "ru": ["\u0441\u043e\u043f\u0435\u0442\u044c"], "de": ["schn\u00fcffeln", "schnuppern"], "hu": ["szimatol", "szagl\u00e1szik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "snuf", "primary": true}, "pampo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stepo en la suda parto de Sudameriko, kie kreskas precipe poacoj.", "translations": {"fr": ["pampa"], "nl": ["pampa"], "pt": ["pampa"], "pl": ["pampa", "pampas"]}, "examples": [["La verdaj pampoj kaj arbaroj de la valo vidi\u011dis kvaza\u016d tra bluigita vitro", "Jorge Isaacs, trad. Ruben' Torres, Maria, \u0109apitro 9a, 2005"]], "subdefinitions": []}], "root": "pamp", "primary": true}, "Venusa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al Venuso.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u043d\u0435\u0440\u0438\u043d"], "fr": ["v\u00e9nusien (adj.)"], "en": ["Venusian"], "pt": ["Venusiano"], "la": ["Venereus"], "de": ["Venus-"], "hu": ["venusi"], "pl": ["wenusja\u0144ski"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Venus", "primary": false}, "informletero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mallonga, ofte unufolia, bulteno, per kiu firmao a\u016d institucio periode informas pri siaj produktoj kaj faroj.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430\u0446\u0438\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439 \u043b\u0438\u0441\u0442\u043e\u043a"], "fr": ["lettre d'information"], "en": ["news letter"], "nl": ["nieuwsbrief"], "de": ["Rundbrief"], "it": ["comunicato", "news letter"], "hu": ["h\u00edrlev\u00e9l"], "fa": ["\u062e\u0628\u0631\u0646\u0627\u0645\u0647"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "leter", "primary": false}, "\u0109i\u0109erono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gvidisto por fremduloj.", "translations": {"el": ["\u03be\u03b5\u03bd\u03b1\u03b3\u03cc\u03c2"], "fr": ["guide (accompagnateur)"], "en": ["cicerone", "tour guide", "docent"], "nl": ["gids"], "pt": ["cicerone"], "be": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u0430\u0434\u043d\u0456\u043a", "\u0433\u0456\u0434"], "ca": ["guia"], "de": ["Fremdenf\u00fchrer", "Reisef\u00fchrer", "Reiseleiter"], "sv": ["guide"], "hu": ["idegenvezet\u0151"], "es": ["gu\u00eda"], "it": ["cicerone", "guida (turistica)"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u0434\u043d\u0438\u043a", "\u0447\u0438\u0447\u0435\u0440\u043e\u043d\u0435"], "pl": ["przewodnik", "cicerone"]}, "examples": [["\u0109i\u0109erono gvidis nin dum nia vizito al la kastelo kaj \u011dia bela intermura \u011dardeno", "W. H. Simcock: Vizito al la nordaj insuloj, Monatojaro 1999a, numero 9a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109i\u0109eron", "primary": true}, "prozelito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konvertito, varbito.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0437\u044d\u043b\u0456\u0442"], "en": ["proselyte", "convert"], "nl": ["proseliet", "bekeerling"], "pt": ["pros\u00e9lito"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0437\u0435\u043b\u0438\u0442", "\u043d\u043e\u0432\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0449\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["Proselyt"], "hu": ["\u00e1tt\u00e9rt", "prozelita"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prozelit", "primary": true}, "lipharoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Haroj kreskantaj \u0109e la supera lipo.", "translations": {"be": ["\u0432\u0443\u0441\u044b"], "fr": ["moustache"], "en": ["moustache"], "nl": ["snor"], "pt": ["bigode"], "el": ["\u03bc\u03bf\u03c5\u03c3\u03c4\u03ac\u03ba\u03b9"], "de": ["Oberlippenbarthaare", "Schnauzer", "Bart(haare)"], "it": ["baffi"], "hu": ["bajusz"], "es": ["bigote"], "br": ["mourro\u00f9"], "ru": ["\u0443\u0441\u044b"], "sv": ["mustasch"], "pl": ["w\u0105sy"], "he": ["\u05e9\u05e4\u05dd"]}, "examples": [["liaj lipharoj estas pli grizaj, ol liaj vangharoj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 31"], ["bruligi al si la lipharojn", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "har", "primary": false}, "fajrero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arda parteto el\u0135etita de brulanta korpo, produktata de du kunfrotaj malmolaj korpoj, a\u016d eligata de elektrumita korpo", "translations": {"be": ["\u0456\u0441\u043a\u0440\u0430"], "fr": ["\u00e9tincelle"], "en": ["spark"], "nl": ["vonk"], "ru": ["\u0438\u0441\u043a\u0440\u0430"], "de": ["Funke"], "tr": ["k\u0131v\u0131lc\u0131m"], "hu": ["szikra"], "br": ["elf", "fulenn (tan)"], "zh": ["\u706b\u661f [hu\u01d2x\u012bng]", "\u706b\u661f\u513f", "tr. \u706b\u661f\u5152 [hu\u01d2x\u012bngr]", "\u661f\u706b [x\u012bnghu\u01d2]", "\u706b\u82b1 [hu\u01d2hu\u0101]"], "ja": ["\u706b\u82b1 [\u3072\u3070\u306a]"], "pl": ["iskra", "skra"]}, "examples": [["unu fajrero estas sufi\u0109a, por eksplodigi pulvon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 41"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "sparko", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fajr", "primary": false}, "mahometano": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kvankam Zamenhofa kaj PIV-a, tiu formo estas evitenda en ne\u016dtrala kunteksto, \u0109ar la islamanoj opinias \u011din ofenda (komparu \u00abpapistoj\u00bb por romkatolikoj)."], "primary definition": "Islamano.", "translations": {"en": ["Mohammedan"], "nl": ["mohammedaan (ontr.)"], "de": ["Mohamedaner"], "hu": ["mohamed\u00e1n"], "sk": ["mohamed\u00e1n"], "es": ["mahometano"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Mahomet", "primary": false}, "komisiitaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u0456\u0441\u0456\u044f", "\u043a\u0430\u043c\u0456\u0442\u044d\u0442"], "fr": ["commission (groupe de personnes commises)"], "de": ["Ausschuss"], "nl": ["commissie"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u0438\u0442\u0435\u0442", "\u043a\u043e\u043c\u0438\u0441\u0441\u0438\u044f"]}, "examples": [["li aliris Parizon , por fari \u0109e la komisiitaro pro tio nomita la necesajn klopodojn", "H. Vallienne Kastelo de Prelongo\u0109ap. 2"]], "subdefinitions": []}], "root": "komisi", "primary": false}, "foliklo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ne konfuzu kun gu\u015do."], "primary definition": "Unufaka malfermfrukto esti\u011danta el unuopa fruktofolio kaj havanta nur unu fendon malfermi\u011danta \u0109e maturi\u011do, ekz-e \u0109e kelkaj ranunkolacoj.", "translations": {"ru": ["\u0444\u043e\u043b\u043b\u0438\u043a\u0443\u043b\u0430", "\u043c\u0435\u0448\u043e\u0447\u0435\u043a", "\u043f\u0443\u0437\u044b\u0440\u0451\u043a"], "fr": ["follicule"], "nl": ["zaadvlies", "zaadhulsel"], "de": ["Fruchtbalg"], "pl": ["torebka"], "hu": ["t\u00fcsz\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nomo de diversaj saketformaj organoj, haroj, glandoj.", "translations": {"de": ["Follikel"], "nl": ["follikel"]}, "examples": [["dentofoliklo, harfoliklo, vezikecaj folikloj de l' ovario, limfa foliklo, intestaj folikloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "folikl", "primary": true}, "budhismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Budaismo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u0434\u044b\u0437\u043c"], "en": ["buddhism"], "pl": ["buddyzm"], "ru": ["\u0431\u0443\u0434\u0434\u0438\u0437\u043c"], "ca": ["budisme"], "de": ["Buddhismus"], "es": ["budismo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "budh", "primary": false}, "kamaradi": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La kamaradecon naskas la kunvivado, la kolegecon la samokupado. La rilatoj inter kamaradoj estas pli trivialaj ol tiuj inter kolegoj. Amikeco povas ne ekzisti inter kamaradoj nek familiareco inter kolegoj."], "primary definition": "(netransitiva) Esti kamarado.", "translations": {"ru": ["\u0431\u044b\u0442\u044c \u0442\u043e\u0432\u0430\u0440\u0438\u0449\u0435\u043c"], "en": ["be chummy with"], "nl": ["kameraad zijn"], "hu": ["cimbor\u00e1l", "pajt\u00e1skodik", "haverkodik"]}, "examples": [["mi kun li delonge kamaradas", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kamarad", "primary": false}, "ba\u016dksito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Blanka \u011dis ru\u011debruna densa sedimenta roka\u0135o entenanta almena\u016d 40 elcentojn da aluminierco.", "translations": {"fr": ["bauxite"], "de": ["Bauxit"], "nl": ["bauxiet"], "bg": ["\u0431\u043e\u043a\u0441\u0438\u0442"]}, "examples": [["pluraj metalogenezaj epokoj de sedimenta materialo estas rekoneblaj kaj \u0109iu el ili estas difinita proksimume per sama metalogeneza sinsekvo, de malnova \u011dis nova: fero, mangano, fosfato, ba\u016dksito, karbo, kupro, saloj", "J. M. Mabesoone, Cikleco en la geologia evoluado de la Tero, Scienca Revuo 2007:1"], ["Cont\u00e9 igis sian landon la monda unua eksportanto de ba\u016dksito", "-, Pu\u0109o en gvineo..., eventeo, 2008-12-23"]], "subdefinitions": []}], "root": "ba\u016dksit", "primary": true}, "krom ke": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tamen aldone.", "translations": {"fr": ["\u00e0 ceci pr\u00e8s que", "sauf que"], "nl": ["behalve dat"], "pl": ["dodatkowo", "pr\u00f3cz tego", "opr\u00f3cz tego", "poza tym"]}, "examples": [["mi nenion pli postulus, krom ke oni montru al mi sindonecon kaj estimon", "Z"], ["la kabano estis malplena, krom ke trovi\u011dis malnova ligna benko", "Doroteo kaj la Sor\u0109isto en Oz, \u00abla tertremo\u00bb"]], "subdefinitions": []}], "root": "krom", "primary": false}, "ani\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eniri en grupon.", "translations": {"be": ["\u0443\u0441\u0442\u0443\u043f\u0456\u0446\u044c (\u0443 \u0433\u0440\u0430\u043c\u0430\u0434\u0443, \u043f\u0430\u0440\u0442\u044b\u044e \u0456 \u0434\u0430 \u0433.\u043f.)"], "fr": ["adh\u00e9rer"], "en": ["join"], "de": ["Mitglied werden", "eintreten"], "ru": ["\u0432\u0441\u0442\u0443\u043f\u0438\u0442\u044c (\u0432 \u043e\u0431\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e, \u043f\u0430\u0440\u0442\u0438\u044e)", "\u0432\u043b\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f (\u0432 \u043a\u043e\u043b\u043b\u0435\u043a\u0442\u0438\u0432)"]}, "examples": [["ani\u011di al la kongreso", null]], "subdefinitions": []}], "root": "an", "primary": false}, "aprezi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Alte taksi la valoron a\u016d gravecon de io, la kapablojn de iu; rigardi kiel atentindan, valoran, gravan a\u016d multkapablan.", "translations": {"be": ["\u0446\u0430\u043d\u0456\u0446\u044c", "\u0448\u0430\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["appr\u00e9cier"], "en": ["appreciate"], "ru": ["\u0446\u0435\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0446\u0435\u043d\u0438\u0442\u044c"], "de": ["w\u00fcrdigen", "zu w\u00fcrdigen wissen", "anerkennen", "sch\u00e4tzen"], "hu": ["becs\u00fcl", "nagyra \u00e9rt\u00e9kel"], "fa": ["\u0642\u062f\u0631 \u062f\u0627\u0646\u0633\u062a\u0646", "\u0627\u0631\u062c \u0646\u0647\u0627\u062f\u0646"], "es": ["apreciar"]}, "examples": [["Sed vi estis malfeli\u0109a, kaj mi oferis min, esperante ke iam vi aprezos mian oferon", "Princidino Mary, P.64"], ["dudek fojojn mian vivon, e\u0109 la honoron, mi metos sur la karton... sed mian liberon mi ne vendos. Kial mi tiel aprezas \u011din?", "Princidino Mary, P.48"], ["Nur en tiu supera stato de l' memkono la homo povas aprezi la justecon de Dio", "Princidino Mary, P.33"], ["ni bezonas tiom da intelekto por toleri la mankojn de la aliuloj kiom necesas por aprezi iliajn bonkvalitojn", "Markizino de Sabl\u00e9, elfrancigis Wolfgang Kirschstein: Maksimoj de sinjorino de Sabl\u00e9 La Ondo de Esperanto, 1998. N-ro 11 (49)."]], "subdefinitions": []}], "root": "aprez", "primary": true}, "ciferecigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Transformi analogan datumon en ciferecan formon.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0446\u0438\u0444\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["num\u00e9riser"], "en": ["digitize"], "de": ["digitalisieren"], "it": ["digitalizzare"], "hu": ["digitaliz\u00e1l"], "sk": ["digitalizova\u0165"], "fa": ["\u0631\u0642\u0645\u06cc \u0633\u0627\u062e\u062a\u0646"], "pl": ["digitalizowa\u0107", "skanowa\u0107"], "br": ["niverelaat"], "es": ["digitalizar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cifer", "primary": false}, "postklasika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Veninta post la klasika periodo.", "translations": {"fr": ["post-classique (adj.)"], "nl": ["postklassiek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "klasik", "primary": false}, "kanabacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Cannabaceae).", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043d\u043e\u043f\u043b\u0451\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["cannabac\u00e9es", "cannabinac\u00e9es"], "nl": ["hennepfamilie"], "fa": ["\u0634\u0627\u0647\u062f\u0627\u0646\u06af\u0627\u0646"], "de": ["Hanfgew\u00e4chse"], "hu": ["kenderf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kanabac", "primary": true}, "karobujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio cesalpiniacoj (Ceratonia), el kies semoj oni produktas specon de faruno.", "translations": {"ru": ["\u0440\u043e\u0436\u043a\u043e\u0432\u043e\u0435 \u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e"], "fr": ["caroubier"], "en": ["carob tree"], "nl": ["johannesbroodboom", "sint-jansbroodboom"], "de": ["Johannisbrotbaum"], "hu": ["szentj\u00e1noskeny\u00e9rfa"]}, "examples": [["fronte al la 6-eta\u011da konstrua\u0135o kie trovi\u011das mia apartamento staras karob-arbo preska\u016d 100-jara", "drls Re: Karobo (estis: nomoj de birdoj) soc.culture.esperanto, 2005-02-19"]], "subdefinitions": []}], "root": "karob", "primary": false}, "mjelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la nerva sistemo, entenata en la spino.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043f\u0456\u043d\u043d\u044b \u043c\u043e\u0437\u0433"], "fr": ["moelle \u00e9pini\u00e8re"], "en": ["spinal cord"], "nl": ["ruggenmerg"], "pt": ["medula espinhal"], "ru": ["\u0441\u043f\u0438\u043d\u043d\u043e\u0439 \u043c\u043e\u0437\u0433"], "de": ["R\u00fcckenmark"], "hu": ["gerincvel\u0151", "gerincagy", "csontvel\u0151"], "fa": ["\u0646\u062e\u0627\u0639"], "es": ["m\u00e9dula espinal"], "pl": ["rdze\u0144 kr\u0119gowy"]}, "examples": [["multobla sklerozo estas kronika inflamo en la homa cerbo kaj mjelo", "E. Georgiev, multobla sklerozo..., Monato, jaro 1998a, numero 4a, p. 19a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mjel", "primary": true}, "po\u015dtuko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eta tuko, kiun oni elpo\u015digas por vi\u015di \u015dviton a\u016d nazan mukon.", "translations": {"ru": ["\u043d\u043e\u0441\u043e\u0432\u043e\u0439 \u043f\u043b\u0430\u0442\u043e\u043a"], "fr": ["mouchoir"], "en": ["handkerchief"], "nl": ["zakdoek"], "ca": ["mocador"], "de": ["Taschentuch"], "it": ["fazzoletto"], "hu": ["zsebkend\u0151"], "es": ["pa\u00f1uelo"], "pl": ["chusteczka do nosa", "chustka do nosa"]}, "examples": [["li havis kataron, teruran kataron, tiel ke li prefere povus uzi litotukon anstata\u016d po\u015dtukon", "Fabeloj, volumo 4, dekdu per la po\u015dto"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "naztuko", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tuk", "primary": false}, "pulminflamo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0441\u043f\u0430\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435 \u043b\u0451\u0433\u043a\u0438\u0445", "\u043f\u043d\u0435\u0432\u043c\u043e\u043d\u0438\u044f"], "nl": ["longontsteking", "pneumonie"], "pt": ["inflama\u00e7\u00e3o de pulm\u00e3o"], "ca": ["pneum\u00f2nia"], "de": ["Pneumonie", "Lungenentz\u00fcndung"], "it": ["polmonite"], "hu": ["t\u00fcd\u0151gyullad\u00e1s"], "es": ["neumon\u00eda", "pneumon\u00eda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "inflam", "primary": false}, "blanka magio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Magio uzata por bono, feli\u0109igo, bon\u015danco.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u043b\u0430\u044f \u043c\u0430\u0433\u0438\u044f"], "fr": ["magie blanche"], "de": ["Wei\u00dfmagie"], "nl": ["witte magie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "magi", "primary": false}, "individualisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0434\u044b\u0432\u0456\u0434\u0443\u0430\u043b\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["individualiste"], "nl": ["individualist"], "pt": ["individualista"], "ru": ["\u0438\u043d\u0434\u0438\u0432\u0438\u0434\u0443\u0430\u043b\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Individualist"], "hu": ["individualista"], "es": ["individualista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "individualist", "primary": true}, "lamulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo malfacile iranta pro malbona kruro a\u016d piedo.", "translations": {"ru": ["\u0445\u0440\u043e\u043c\u043e\u0439 (\u0441\u0443\u0449.)"], "fr": ["boiteux (subst.)"], "nl": ["lamme"], "br": ["kamm (ak.)", "jilgamm (ak.)"], "ca": ["coix"], "es": ["cojo"]}, "examples": [["blinduloj kaj lamuloj venis al li en la templo, kaj li sanigis ilin", "La Nova Testamento, S. Mateo 21:14"]], "subdefinitions": []}], "root": "lam", "primary": false}, "Portugalio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Portugalujo.", "translations": {"fa": ["\u067e\u0631\u062a\u063a\u0627\u0644 (\u06a9\u0634\u0648\u0631)"], "bg": ["\u041f\u043e\u0440\u0442\u0443\u0433\u0430\u043b\u0438\u044f"], "nl": ["Portugal"], "no": ["Portugal"], "de": ["Portugal"], "pl": ["Portugalia"], "en": ["Portugal"]}, "examples": [["Portugalio estas e\u016dropa lando trovi\u011danta en sudokcidenta terlango de la kontinento, en la okcidenta parto de Iberio.", "Vikipedio, Portugalio"]], "subdefinitions": []}], "root": "Portugali", "primary": true}, "intersezono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Periodo inter sezonoj.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0436\u0441\u0435\u0437\u043e\u043d\u044c\u0435"], "en": ["off-season"]}, "examples": [["politika, teatra, turisma intersezono", null], ["mi vere ne \u011denus vin, sed altaj estas funkciadaj kostoj, la luprezo de la vendejo, krome estas intersezono...", "J. Rejt\u0151, trad. L. B\u00e1lazs, La skeleta brigado. \u0109apitro 13a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Supernocio por a\u016dtuno kaj printempo, periodo inter somero kaj vintro (kiujn oni rigardas \u00ab\u0109efaj\u00bb sezonoj).", "translations": {"fr": ["demi-saison"]}, "examples": [["ni anka\u016d vidas, ke printempo kaj a\u016dtuno estas respective intersezonoj (transiraj sezonoj) inter vintro kaj somero kaj somero kaj inter somero kaj vintro", "Kial ekestas jarsezonoj?"]], "subdefinitions": []}], "root": "sezon", "primary": false}, "konsumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Iom post iom detrui, forprenante partetojn.", "translations": {"fr": ["consommer"], "en": ["consume"], "de": ["aufbrauchen", "verbrauchen", "aufzehren", "konsumieren"], "tp": ["moku"], "pt": ["consumir", "gastar", "esgotar", "roer", "carcomer"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Detrui iom post iom la substancon de io; malrapide kaj grade neniigi, perdigi.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0433\u043b\u044b\u043d\u0430\u0446\u044c"], "nl": ["verteren"], "ru": ["\u043f\u043e\u0433\u043b\u043e\u0449\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["la fajro konsumas la lignon", null], ["la vermoj konsumas la meblon", null], ["konsumi sian hereda\u0135on", null], ["konsumi la tempon de iu per malsa\u011da babilado", "B"], ["multe da tempo kaj energio estas vane konsumitaj per tiu lernado", "Z"], ["malsato konsumos lian forton", "Z"], ["mi konsumos (for konsumos) mian koleron sur ili", "Z"], ["tiu eldono estas konsumita", null], ["la eldonado de la gazeto konsumas senreste niajn monrimedojn", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Iom post iom detrui ion, prenante el substanco por sinnutrado a\u016d por persona uzado.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u0436\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0445\u043e\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "nl": ["verbruiken"], "ru": ["\u043f\u043e\u0442\u0440\u0435\u0431\u043b\u044f\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0445\u043e\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["konsumi kandelon, viandon, panon", null], ["konsumi sian anta\u016dan grason", "Proverbaro esperanta"], ["konsumi sian grenon anta\u016d \u011dia maturi\u011do", "Proverbaro esperanta"], ["konsumi la provizojn", "B"], ["oni jam konsumis multan inkon por klarigi tiun punkton", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Pereigi iun iom post iom per malrapida kaj konstanta senfortigado.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0443\u0441\u0442\u0430\u0448\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u044c\u043d\u044f\u0441\u0456\u043b\u044c\u0432\u0430\u0446\u044c"], "nl": ["uitputten"], "ru": ["\u0438\u0441\u0442\u043e\u0449\u0430\u0442\u044c", "\u0438\u0437\u043d\u0443\u0440\u044f\u0442\u044c"]}, "examples": [["li estis konsumita (lacega) pro lia kuro", "B"], ["konsumi sian koron per vanaj aflikta\u0135oj", "Z"], ["la envio konsumas lin", null], ["konsumata de la laboro, la malsano, la varmego", "Z"], ["konsumita viza\u011do", null], ["lia konsumiteco maltrankviligas la edzinon", null]]}]}], "root": "konsum", "primary": true}, "fra\u0109jo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karesvorto por frato.", "translations": {"fr": ["fr\u00e9rot"], "nl": ["broertje"], "pl": ["braciszek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109j", "primary": false}, "basfluto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longa blovinstrumento, basa transversa fluto kun hoka ekstremo flanke de la blovtruo.", "translations": {"fr": ["fl\u00fbte basse"], "en": ["bass flute"], "nl": ["basfluit"], "de": ["Bassfl\u00f6te"], "it": ["flauto basso"], "hu": ["basszusfurulya"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flut", "primary": false}, "Turkmenio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Turkmenujo.", "translations": {"de": ["Turkmenistan"], "bg": ["\u0422\u0443\u0440\u043a\u043c\u0435\u043d\u0438\u0441\u0442\u0430\u043d"], "it": ["Turkmenistan"], "pl": ["Turkmenistan"], "hu": ["T\u00fcrkmeniszt\u00e1n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Turkmeni", "primary": true}, "tani": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Transformi per ta\u016dgaj procedoj bestan felon en ledon.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0443\u0431\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["tanner"], "en": ["tan"], "nl": ["looien"], "pt": ["curtir (pele)", "surrar"], "be": ["\u0434\u0443\u0431\u0456\u0446\u044c (\u0441\u043a\u0443\u0440\u0443)", "\u0432\u044b\u0440\u0430\u0431\u043b\u044f\u0446\u044c (\u0441\u043a\u0443\u0440\u0443)"], "de": ["gerben"], "sv": ["garva"], "hu": ["cserez"], "es": ["curtir"], "pl": ["garbowa\u0107"]}, "examples": [["tani al iu la ha\u016dton.", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "tan", "primary": true}, "konfuza\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io konfuza.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0443\u0442\u0430\u043d\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Durcheinander", "Verwirrung"], "nl": ["warboel", "chaos"], "hu": ["zavaros \u00fcgy"]}, "examples": [["oni renkontas en la lingvoj naturaj multegajn malfacila\u0135ojn kaj konfuza\u0135ojn", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "konfuz", "primary": false}, "sanktuligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Agnoski iun sanktulo (ago de eklezio).", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0447\u0438\u0441\u043b\u0438\u0442\u044c \u043a \u043b\u0438\u043a\u0443 \u0441\u0432\u044f\u0442\u044b\u0445"], "fr": ["canoniser"], "nl": ["heilig verklaren"], "de": ["heilig sprechen"], "it": ["canonizzare"], "hu": ["szentt\u00e9 avat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sankt", "primary": false}, "velboato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Boato pelata de veloj.", "translations": {"fr": ["canot \u00e0 voile"], "pl": ["\u017cagl\u00f3wka", "\u0142\u00f3d\u017a \u017caglowa", "jacht"]}, "examples": [["La veturo en balastkila velboato estas do pli trankvila, pli agrabla", "T. Ujlaky-Nagy, La sporta lingvo en Esperanto, Velado"], ["Reala, granda velboato, tabulkovre konstruita, kun remiloj kaj fi\u015dujo kaj pentrita verde kaj blanke", "T. Jansson, trad. S. Johansson, \u0108apelo de Sor\u0109isto"]], "subdefinitions": []}], "root": "boat", "primary": false}, "ka\u016dri\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sidigi sin sur kalkanoj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0435\u0441\u0442\u044c \u043d\u0430 \u043a\u043e\u0440\u0442\u043e\u0447\u043a\u0438"], "fr": ["s'accroupir"], "en": ["crouch", "squat"], "nl": ["op de hurken gaan zitten"], "de": ["sich hinkauern"], "hu": ["leguggol"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kuntiri sin.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u043e\u0440\u0447\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0441\u044a\u0451\u0436\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0441\u0436\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0437\u0430\u0431\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f (\u043a\u0443\u0434\u0430-\u043b., \u043d\u0430\u043f\u0440. \u0432 \u0443\u0433\u043e\u043b)"], "fr": ["se tapir"], "hu": ["\u00f6sszekuporodik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ka\u016dr", "primary": false}, "Eneo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo latina.", "translations": {"be": ["\u042d\u043d\u044d\u0439"], "fr": ["\u00c9n\u00e9e"], "pt": ["En\u00e9ias"], "ru": ["\u042d\u043d\u0435\u0439"], "de": ["Aeneas"], "it": ["Enea"], "hu": ["Aeneas"], "es": ["Eneas"], "lat": ["Aeneas"], "pl": ["Eneasz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rolulo de Iliado, \u0108efrolulo de Eneado, gvidanto de fu\u011dantaj trojanoj al Italujo.", "translations": {}, "examples": [["Vergilio montris per la persono de Eneo la kura\u011don de kompatema filo kaj la sagacon de brava kaj lerta kapitano", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, \u0109apitro 25a, p. 181a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Ene", "primary": true}, "jesa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konsentanta, aprobanta, permesanta.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u045e\u0447\u044b"], "fr": ["affirmatif (positif)", "positif (affirmatif)"], "en": ["affirmative"], "nl": ["bevestigend"], "pt": ["afirmativo"], "ru": ["\u0443\u0442\u0432\u0435\u0440\u0434\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["bejahend"], "sv": ["jakande"], "hu": ["igenl\u0151"], "es": ["afirmativo"], "br": ["yael"], "it": ["affermativo"], "fi": ["my\u00f6nt\u00e4v\u00e4", "my\u00f6nteinen"], "pl": ["potakuj\u0105cy", "przytakuj\u0105cy"]}, "examples": [["\u0109u li donis al vi jesan respondon a\u016d nean?", "Fundamento de EsperantoEkzercaro, \u00a7 31"]], "subdefinitions": []}], "root": "jes", "primary": false}, "cekumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La unua parto de la dika intesto tuj post la maldika.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u0435\u043f\u0430\u044f \u043a\u0438\u0448\u043a\u0430"], "fr": ["c\u00e6cum"], "bg": ["\u0441\u043b\u044f\u043f\u043e \u0447\u0435\u0440\u0432\u043e"], "nl": ["blindedarm"], "pt": ["ceco"], "de": ["Blinddarm"], "it": ["intestino cieco"], "hu": ["vakb\u00e9l"], "en": ["cecum"], "pl": ["jelito \u015blepe"], "es": ["intestino ciego", "ciego (intestino)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cekum", "primary": true}, "prakontinento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre antikva kontinento el kiu esti\u011dis nunaj kontinentoj per drivo.", "translations": {"fa": ["\u0627\u064e\u0628\u064e\u0631\u0642\u0627\u0631\u0647"], "fr": ["supercontinent (g\u00e9ol.)"], "nl": ["supercontinent"]}, "examples": [["la Tinamedoj devenas el prakontinento Gondvano", "Vikipedio, artikolo \u00abtinamedoj\u00bb, 2007-08-24"]], "subdefinitions": []}], "root": "kontinent", "primary": false}, "jesi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Diri jes, respondi jes.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0433\u0430\u0434\u0437\u0456\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["dire oui", "r\u00e9pondre par oui"], "en": ["say yes"], "nl": ["ja zeggen", "toestemmen"], "pt": ["consentir"], "ru": ["\u0441\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u044c \u0434\u0430", "\u043e\u0442\u0432\u0435\u0442\u0438\u0442\u044c \u0443\u0442\u0432\u0435\u0440\u0434\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e"], "de": ["bejahen"], "sv": ["jaka"], "hu": ["igenel"], "es": ["afirmar"], "br": ["lavaret ya"], "it": ["dire di si", "assentire"], "fi": ["vastata my\u00f6nt\u00e4v\u00e4sti"], "pl": ["potakiwa\u0107", "przytakiwa\u0107", "m\u00f3wi\u0107 \"tak\"", "zgadza\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["jesi demandon", null], ["la mortintino klinis sian kapon jesante kaj metis la manon sur la bruston", "Fabeloj, volumo 3Historio"]], "subdefinitions": []}], "root": "jes", "primary": false}, "iu": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nedifina pronomo uzata por montri personon.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u043a\u0442\u043e", "\u043a\u0442\u043e-\u0442\u043e", "\u043a\u0442\u043e-\u043d\u0438\u0431\u0443\u0434\u044c", "\u043a\u0442\u043e-\u043b\u0438\u0431\u043e"], "fr": ["quelqu'un"], "nl": ["iemand"], "pt": ["algu\u00e9m (pronome indefinido)"], "de": ["jemand"], "sv": ["n\u00e5gon"], "tp": ["jan"], "hu": ["valaki"], "vo": ["ek"], "es": ["alguien"], "ro": ["cineva"], "pl": ["kto\u015b"]}, "examples": [["iu venis", null], ["iu tion diris al mi", null], ["mi restigos iujn el la homoj \u0109i tie", "La Malnova Testamento, Genezo 33:15"], ["tion diris al mi iu, kiu bone tion scias. \u2015 Tiu iu mensogis", "Z"], ["li estas ja pli merita ol iu ajn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nedifina pronomo uzata por montri personon a\u016d a\u0135on, konsideratan individue kaj aparte inter aliaj samspecaj.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u043a\u043e\u0442\u043e\u0440\u044b\u0439", "\u043a\u0430\u043a\u043e\u0439-\u0442\u043e"], "fr": ["certains", "quelques-uns"], "nl": ["een of andere", "enkele", "enkelen"], "pt": ["algum (pronome indefinido)"], "de": ["einer", "eine", "eines", "welche", "irgendwelche"], "hu": ["valamelyik (k\u00f6z\u00fcl\u00fck)", "egyik (k\u00f6z\u00fcl\u00fck)"], "pl": ["jaka\u015b", "jaki\u015b", "jakie\u015b", "kto\u015b"], "ro": ["un anumit"], "es": ["alg\u00fan"]}, "examples": [["iuj el la libroj estas \u015diritaj", "Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Iu montras la individuecon de homo a\u016d objekto kontraste kun la tuto de samaj aliaj. Ia montras la specialan kvaliton de homo a\u016d objekto kontraste kun la malsamaj kvalitoj de la aliaj."], "primary definition": "Nedifina adjektivo, uzata por montri, ke la persono a\u016d objekto estas konsiderata kiel simpla unuo inter aliaj samspecaj.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u043a\u043e\u0442\u043e\u0440\u044b\u0439", "\u043a\u0430\u043a\u043e\u0439-\u0442\u043e"], "fr": ["un certain", "quelque"], "nl": ["enkele"], "pt": ["algum"], "de": ["irgendein", "irgendwelche"], "hu": ["valamelyik (egy bizonyos)", "egy bizoynos"], "pl": ["jaki\u015b", "kt\u00f3ry\u015b"], "es": ["alg\u00fan"]}, "examples": [["iuj homoj havas apartajn kapablojn por la matematiko", null], ["mi legis tion en iu libro mia", null]], "subdefinitions": []}], "root": "iu", "primary": true}, "jeso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago jesi.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0442\u0432\u0435\u0440\u0434\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u043e\u0442\u0432\u0435\u0442"], "fr": ["oui (subst.)", "accord (consentement)", "r\u00e9ponse affirmative", "r\u00e9ponse positive"], "br": ["ya (ak.)"], "fi": ["my\u00f6nt\u00e4v\u00e4 vastaus", "suostumus"], "sv": ["jakande svar"], "pl": ["potakni\u0119cie", "przytakni\u0119cie", "\"tak\"", "zgoda"], "it": ["assenso", "il si"]}, "examples": [["li kapbalancis sian jeson", "Fabeloj, volumo 2 Pa\u015dtistino kaj kamentubisto"], ["Antef balancis kaj turnis la kapon, kio povis same bone signifi jeson a\u016d neon", "La Faraono, volumo 3\u0109ap. 12"]], "subdefinitions": []}], "root": "jes", "primary": false}, "karamelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rostita bruni\u011dinta sukero.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u0430\u043c\u044d\u043b\u044c"], "fr": ["caramel"], "bg": ["\u043a\u0430\u0440\u0430\u043c\u0435\u043b"], "nl": ["caramel"], "ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0430\u043c\u0435\u043b\u044c", "\u043b\u0435\u0434\u0435\u043d\u0435\u0446"], "ca": ["caramel"], "de": ["Karamell", "Karamellzucker"], "tr": ["karamela"], "hu": ["karamella"], "en": ["caramel"], "es": ["caramelo"]}, "examples": [["li eltiris el la po\u015do karamelojn", "Lina Gabrielli, Karnavalo. - Romo: International Center of Arts, 1973, p. 11a"]], "subdefinitions": []}], "root": "karamel", "primary": true}, "ia": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: ia montras nur la kvaliton, la naturon, la specon, la econ, sed neniel la individuecon. Tamen \u0109i tiu diferencigo estas ofte indiferenta; tial Z rimarkigas, ke \u00abofte oni povas sen eraro diri ia, kia, nenia anstata\u016d iu, kiu, neniu\u00bb."], "primary definition": "Nedifina adjektivo, signifanta: \u00abde ne precize difinita speco; de mi ne scias kia kvalito\u00bb.", "translations": {"be": ["\u044f\u043a\u0456\u0441\u044c\u0446\u0456", "\u044f\u043a\u0456-\u043d\u0435\u0431\u0443\u0434\u0437\u044c"], "fr": ["une sorte de", "d'une certaine sorte", "un (art. ind\u00e9f.)"], "nl": ["een of ander"], "pt": ["algum", "um", "qualquer (esp\u00e9cie de)"], "ru": ["\u043a\u0430\u043a\u043e\u0439-\u0442\u043e", "\u043a\u0430\u043a\u043e\u0439-\u043d\u0438\u0431\u0443\u0434\u044c", "\u043a\u0430\u043a\u043e\u0439 \u0431\u044b \u0442\u043e \u043d\u0438 \u0431\u044b\u043b\u043e"], "de": ["irgendein"], "hu": ["valamilyen", "egyfajta"]}, "examples": [["vi devis elekti ian vorton pli simplan", "Z"], ["tie mi sentis min ia fremdulo", "Z"], ["via vino estas nur ia abomena acida\u0135o", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 35"], ["tie \u0109i estas ia ka\u015dita afero", "Z"], ["li intencas ian fripona\u0135on", "Z"], ["\u011di estas ia speco de malbona anta\u016dsento", "Z"], ["tiu artikolo estas nur ia kolekto da kalumnioj", null], ["per \u0109iuj dioj, se iaj ekzistas, mi \u0135uras, ke...", "La Faraono, volumo 2, \u0109ap. 14"], ["ni ne estas iaj teoriaj fantaziuloj", "(Zamenhof: Parolo anta\u016d la Kvara Kongreso Esperantista en Dresden, 1908)"], ["multe helpi al vi per iaj bonaj konsiloj mi ne povas, \u0109ar mi neniam ankora\u016d partoprenis en ia kongreso", "Z"], ["timigita de ia \u015dajna\u0135o", "Z"], ["la dramo havis lokon en ia urbeto de Italujo", "Z"], ["al la patrino estas necese havigi ian negrandan komforton", "Z"], ["neniu povas diri, ke mi havas ian rilaton al la afero", "Z"], ["tiu \u0109i \u0109apitro havas nun intereson nur historian, se \u011di havos ian", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ia", "primary": true}, "krusto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekstera parto de io, kiu malmoli\u011dis, farante \u015delon.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u0430", "\u043a\u043e\u0440\u043a\u0430", "\u0441\u043a\u0430\u0440\u044b\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["cro\u00fbte"], "en": ["crust (\u011denerale, kaj parolante pri pano)", "casing", "hard outer covering", "deposit (depona\u0135o sur surfaco de io, ekz. kalko en bolilo)", "scale (depona\u0135o sur surfaco de io, ekz. kalko sur bolilo)", "fur (depona\u0135o sur surfaco de io, ekz. kalko sur bolilo)", "rind (p.p lardo)", "scab (parolante pri ne tute resani\u011dinta vundo)"], "nl": ["korst", "schaal (v.dieren)"], "pt": ["crosta (\u00f4)", "casca (de p\u00e3o, etc.)"], "ru": ["\u043a\u043e\u0440\u0430", "\u043a\u043e\u0440\u043a\u0430"], "de": ["Kruste"], "hu": ["h\u00e9j", "k\u00e9reg"]}, "examples": [["krusto de pano, kuko, vundo, kankro, ovo", null], ["terkrusto", null], ["kalka krusto", null], ["ni devas dividi kun ili la lastan pankruston", null]], "subdefinitions": []}], "root": "krust", "primary": true}, "ie": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adverbo signifanta \u00aben iu loko\u00bb.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u0435\u0441\u044c\u0446\u0456", "\u0434\u0437\u0435-\u043d\u0435\u0431\u0443\u0434\u0437\u044c"], "fr": ["quelque part"], "bg": ["\u043d\u044f\u043a\u044a\u0434\u0435"], "nl": ["ergens"], "pt": ["em algum lugar", "algures"], "ru": ["\u0433\u0434\u0435-\u0442\u043e", "\u0433\u0434\u0435-\u043d\u0438\u0431\u0443\u0434\u044c"], "sv": ["n\u00e5gonstans"], "de": ["irgendwo"], "it": ["da qualche parte (stato in luogo)"], "hu": ["valahol"], "vo": ["egefo"], "pl": ["gdzie\u015b", "gdziekolwiek", "gdzieb\u0105d\u017a"]}, "examples": [["mi iam rekontis vin ie, sed mi ne plu memoras kie", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ie", "primary": true}, "duuma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0434\u0432\u0430\u0439\u043a\u043e\u0432\u044b"], "fr": ["binaire"], "en": ["binary"], "nl": ["binair", "tweedelig"], "pt": ["bin\u00e1rio"], "ru": ["\u0434\u0432\u043e\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "ca": ["binari"], "de": ["bin\u00e4r"], "sv": ["bin\u00e4r"], "hu": ["kett\u0151s (bin\u00e1ris)", "bin\u00e1ris"], "pl": ["dw\u00f3jkowy"], "fi": ["binaari-", "binaarinen", "kaksikantainen"], "es": ["binario"], "he": ["\u05d1\u05d9\u05e0\u05d0\u05e8\u05d9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "du", "primary": false}, "e-vorto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0441\u043b\u043e\u045e\u0435"], "fr": ["adverbe"], "en": ["adverb"], "nl": ["bijwoord"], "pt": ["adv\u00e9rbio"], "ru": ["\u043d\u0430\u0440\u0435\u0447\u0438\u0435"], "de": ["Adverb", "Umstandswort"], "it": ["avverbio"], "hu": ["hat\u00e1roz\u00f3sz\u00f3"], "sk": ["pr\u00edslovka"], "es": ["adverbio"], "br": ["adverb"], "sv": ["adverb"], "pl": ["przys\u0142\u00f3wek"]}, "examples": [["e-vorto povas roli kiel komplemento de verbo", "Plena Manlibro de Esperanta Gramati, Gramatiko, E-vortoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "vort", "primary": false}, "procentego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Procento pli granda ol la le\u011da, kutima; uzuro.", "translations": {"nl": ["woekerrente"], "hu": ["uzsorakamat"]}, "examples": [["prunte doni procentege, kontra\u016d procentego", "Z"], ["procentegisto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "procent", "primary": false}, "novelaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kolekto de ordinare sama\u016dtoraj, samepokaj a\u016d samtemaj noveloj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0431\u043e\u0440\u043d\u0438\u043a \u043d\u043e\u0432\u0435\u043b\u043b", "\u0441\u0431\u043e\u0440\u043d\u0438\u043a \u043f\u043e\u0432\u0435\u0441\u0442\u0435\u0439"], "fr": ["recueil de nouvelles"], "nl": ["novellenbundel"], "br": ["dastumad danevello\u00f9"], "it": ["novelliere (raccolta)"], "hu": ["elbesz\u00e9l\u00e9sk\u00f6tet", "novell\u00e1sk\u00f6tet"]}, "examples": [["\u00abDekamerono\u00bb de Giovanni Boccaccio estas eble la plej konata novelaro de la monda literaturo", "Sten Johansson: Tri tagoj da \u011duo (Giovanni Boccaccio, Dekamerono, unuaj tri tagoj), Monatojaro 1996a, numero 12a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "novel", "primary": false}, "malvarma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Produktanta sur la palporganojn la karakterizan sentumon, kiun ka\u016dzas glacio.", "translations": {"be": ["\u0445\u0430\u043b\u043e\u0434\u043d\u044b"], "fr": ["froid", "distant (froid)"], "bg": ["\u0441\u0442\u0443\u0434\u0435\u043d"], "el": ["\u03ba\u03c1\u03cd\u03bf\u03c2"], "de": ["kalt"], "hu": ["hideg"], "en": ["cold"], "br": ["yen"], "es": ["fr\u00edo"], "he": ["\u05e7\u05e8"], "ru": ["\u0445\u043e\u043b\u043e\u0434\u043d\u044b\u0439"], "nl": ["koud", "koel"], "pt": ["frio"], "tr": ["so\u011fuk"], "sv": ["kall"], "tp": ["lete"], "pl": ["zimny"]}, "examples": [["malvarma marmoro, \u0109ambrego, lando", null], ["en la malvarma matena horo", "Z"], ["estis terure malvarme", "Z"], ["malvarmigi trinka\u0135on per pecetoj da glacio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Senvarma, nevarmigita, ne produktanta a\u016d ne entenanta varmon, havanta tro malaltan temperaturon.", "translations": {}, "examples": [["la rano ektu\u015dis lin per sia malvarma malseka mano", "Fabeloj, volumo 4: Filino de la mar\u0109a re\u011do."], ["la malvarma radio de la suno", "Fabeloj, volumo 2, Bildo el kastelremparo"], ["malvarma frunto", null], ["malvarmi\u011di pro tro longa atendo en la strato", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Senemocia, senpasia, senpartia.", "translations": {"br": ["difrom"]}, "examples": [["kiel malvarma tiu vorto, kiam \u011di rilatas al tia beleco!", null], ["malvarma rezonado, diskutado, prudento, stilo", null], ["malvarma oratoro", null], ["malvarme kaj trafe ju\u011di aferon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Ne montranta fervoron, favoron al iu a\u016d io.", "translations": {}, "examples": [["malvarma protektanto, akcepto", null], ["ili provas malvarmigi por nia afero multajn ne sufi\u0109e spertajn amikojn", "Z"], ["la falo de Volap\u00fck malvarmigis la mondon por \u0109ia arta lingvo", "Z"], ["tio malvarmigis lian fidon", "B"], ["lia amo malvarmi\u011dis", null]], "subdefinitions": []}], "root": "varm", "primary": false}, "envici\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Meti\u011di en la vicojn.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u043e\u044f\u0442\u044c \u0432 \u0440\u044f\u0434\u0443", "\u0432\u0441\u0442\u0430\u0442\u044c \u0432 \u0441\u0442\u0440\u043e\u0439"], "fr": ["s'aligner", "se ranger (se mettre en rangs)", "compter (parmi)", "figurer (parmi)"], "nl": ["z. in een rij scharen"], "pt": ["enfileirar-se"], "hu": ["sorba \u00e1ll", "besorol"]}, "examples": [["tiu pre\u011dejo vici\u011das inter la plej grandaj konstruoj en la mondo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vic", "primary": false}, "malvarmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato karakterizata per malalta temperaturo, malpli granda ol estas normale a\u016d agrable a\u016d tolereble.", "translations": {"be": ["\u0445\u043e\u043b\u0430\u0434"], "fr": ["froid (subst.)", "froideur"], "nl": ["koude"], "pt": ["frio"], "el": ["\u03ba\u03c1\u03cd\u03bf"], "de": ["K\u00e4lte"], "tr": ["so\u011fukluk"], "sv": ["kyla"], "tp": ["lete"], "hu": ["hideg"], "br": ["yenijenn"], "ru": ["\u0445\u043e\u043b\u043e\u0434"], "es": ["fr\u00edo"], "he": ["\u05e7\u05d5\u05e8"]}, "examples": [["en la kastelo la nobelaj filinoj pro la malvarmo ku\u015dis en la lito", "Fabeloj, volumo 4, La vento rakontas pri Valdemaro Doe kaj pri liaj filinoj"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sentuma\u0135o, kiun ka\u016dzas tiu fenomeno.", "translations": {}, "examples": [["\u015diaj dentoj frapadis pro malvarmo", "Fabeloj, volumo 1, Elinjo-fingreto"], ["senti malvarmon", null], ["terurite li ektremis kaj malvarmo trakuris lian dorson", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Malfervoro, senardeco.", "translations": {"br": ["yended"]}, "examples": [["montri al iu malvarmon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "varm", "primary": false}, "postsekvi": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u0108i tiu vorto ne aperas en PIV-oj, eble \u0109ar la prefikso post estas konsiderebla pleonasmo kaj \u011dia participa formo ne akordas kun la Zamenhofa senco, sed la vorto tamen aperas."], "primary definition": "(transitiva) Sekvi , ,.", "translations": {"hu": ["k\u00f6vet"]}, "examples": [["Anna Petrovna postsekvis lin kaj helpis alivesti\u011di", "Metropoliteno\u0109ap. 4"], ["mi havas nek la inklinon, nek la rimedojn por teni en kaptiteco, anka\u016d ne la bezonatan lertecon por postsekvi ilin en iliaj iroj", "La revadoj de soleca promenantoSepa promenado"], ["per lacaj okuloj li postsekvis trakurantajn preter li vagonojn", "Metropoliteno\u0109ap. 1"], ["ni havis tiajn rendevuojn, kiam la knabinoj fordonas sin la tutajn, forgesante pri la moralo, pri postsekvoj, pri honto, pri \u0109io en la mondo", "Metropoliteno\u0109ap. 8"], ["la administrado kun sia postsekvo de papera\u0135oj malhelpas la liberan kuron", "Urd Hadda murdita!p. 16"]], "subdefinitions": []}], "root": "sekv", "primary": false}, "komisianto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu komisias.", "translations": {"fr": ["commettant"], "nl": ["boodschapper"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu komisias komisiiston fari transakciojn en lia nomo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043c\u0438\u0442\u0435\u043d\u0442", "\u0434\u043e\u0432\u0435\u0440\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"], "nl": ["commissionair", "tussenpersoon"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "komisi", "primary": false}, "prostituitino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Virino, kiun oni prostituas, a\u016d kiu sin prostituas.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0438\u0442\u0443\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["prostitu\u00e9e", "fille publique", "fille de joie", "grue", "p\u00e9ripat\u00e9ticienne", "putain", "tapineuse"], "en": ["prostitute", "hooker", "whore", "escort"], "nl": ["prostituee"], "be": ["\u043f\u0440\u0430\u0441\u0442\u0430\u043b\u044b\u0442\u043a\u0430", "\u043f\u0440\u0430\u0441\u0442\u044b\u0442\u0443\u0442\u043a\u0430"], "de": ["Nutte", "Hure", "leichtes M\u00e4dchen", "Prostituierte"], "tr": ["orospu"], "it": ["prostituta", "puttana", "meretrice", "marchettara"], "hu": ["prostitu\u00e1lt"], "sk": ["prostit\u00fatka"], "es": ["prostituta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prostitu", "primary": false}, "joviala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bonhumore gaja kaj gajiga.", "translations": {"be": ["\u0432\u044f\u0441\u0451\u043b\u044b", "\u0436\u044b\u0446\u044c\u0446\u044f\u0440\u0430\u0434\u0430\u0441\u043d\u044b"], "fr": ["jovial"], "nl": ["joviaal"], "pt": ["alegre", "jovial"], "ru": ["\u0432\u0435\u0441\u0451\u043b\u044b\u0439", "\u0436\u0438\u0437\u043d\u0435\u0440\u0430\u0434\u043e\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439"], "de": ["jovial"], "it": ["gioviale"], "hu": ["ked\u00e9lyes", "jovi\u00e1lis"], "es": ["jovial"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "jovial", "primary": true}, "helpi al si": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Trovi rimedon por eliri per propraj fortoj el embarasa situacio.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0446\u044c \u0441\u0430\u0431\u0435 \u0440\u0430\u0434\u044b"], "fr": ["s'aider (de qc)", "se d\u00e9brouiller", "se tirer d'affaire"], "en": ["look after oneself"], "nl": ["zich redden"], "ru": ["\u043f\u043e\u043c\u043e\u0447\u044c \u0441\u0435\u0431\u0435"], "it": ["aiutarsi"], "hu": ["seg\u00edt mag\u00e1n"], "br": ["en em zibab"], "pl": ["dawa\u0107 sobie rad\u0119"]}, "examples": [["e\u0109 en fremda lando li al si helpas", null], ["kiamaniere helpos al si la sinjorino en la mondo?", "Z"], ["ne scii helpi al si", null], ["helpi al si per io", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "help", "primary": false}, "movigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Funkciigi.", "translations": {"be": ["\u0440\u0443\u0445\u0430\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u043a\u0456\u0440\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["lancer", "mettre en mouvement"], "de": ["bewegen", "antreiben", "in Gang bringen", "in Gang setzen"], "nl": ["in gang zetten"], "ru": ["\u043f\u0443\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c \u0432 \u0445\u043e\u0434", "\u0437\u0430\u043f\u0443\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c \u0434\u0432\u0438\u0433\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"]}, "examples": [["ekmovigi ma\u015dinon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mov", "primary": false}, "pura rimo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rimo , kiu precize ripeti\u011das en la harmoniitaj versoj a\u016d vortoj; la efekto produktita de tiaj rimoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u043d\u0430\u044f \u0440\u0438\u0444\u043c\u0430", "\u0442\u043e\u0447\u043d\u0430\u044f \u0440\u0438\u0444\u043c\u0430"], "en": ["perfect rhyme", "full rhyme", "true rhyme"], "hu": ["tiszta r\u00edm"]}, "examples": [["\u00abamo-flamo-ornamo\u00bb konsistigas puraj rimojn", null], ["Zamenhof kaj Grabowski uzis nur rimojn purajn, sed ili tro ofte helpis sin per sufiksrimoj", "Lingvo, Stilo, Formo, p. 92"]], "subdefinitions": []}], "root": "rim", "primary": false}, "elrigardi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Rigardi de, el iu loko.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0433\u043b\u044f\u0434\u0430\u0446\u044c", "\u043c\u0435\u0446\u044c \u0432\u044b\u0433\u043b\u044f\u0434"], "fr": ["surveiller"], "nl": ["uitkijken"], "ru": ["\u0432\u044b\u0433\u043b\u044f\u0434\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["kin\u00e9z"]}, "examples": [["de monta pinto la aglo elrigardas por si man\u011da\u0135ojn", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0433\u043b\u044f\u0434\u0435\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rigard", "primary": false}, "roma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al Romo.", "translations": {"be": ["\u0440\u044b\u043c\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["romain"], "en": ["Roman"], "nl": ["Romeins"], "ru": ["\u0440\u0438\u043c\u0441\u043a\u0438\u0439"], "ca": ["rom\u00e0"], "de": ["r\u00f6misch"], "es": ["romano"], "pl": ["rzymski"]}, "examples": [["la roma senato, imperiestro", null], ["la roma episkopo", null], ["la Roma eklezio", null], ["la romaj ciferoj I, V, X, L, C, M", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "roman\u00b7o", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Rom", "primary": false}, "haremo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En poligamia familio, apartamento rezervita al la edzinoj kaj kromvirinoj; virinejo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0440\u044d\u043c"], "fr": ["harem"], "en": ["harem"], "nl": ["harem"], "pt": ["har\u00e9m"], "el": ["\u03c7\u03b1\u03c1\u03ad\u03bc\u03b9"], "de": ["Harem"], "it": ["harem"], "hu": ["h\u00e1rem"], "es": ["harem"], "br": ["harem"], "ru": ["\u0433\u0430\u0440\u0435\u043c"], "pl": ["harem"]}, "examples": [["legendo rakontas pri la \u011dardeno de la haremo en la tempo de la turkoj", "Fabeloj, volumo 3, Post jarmiloj"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La aro de tiuj inoj.", "translations": {}, "examples": [["Salomono havis haremon el sepcent \u0109efedzinoj kaj tricent kromvirinoj", "Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "harem", "primary": true}, "tigobrasiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Varia\u0135o de (Brassica oleracea var. gongylodes), kun mallonga karneca tigo tuberi\u011dinta iom super la grundo. brasikrapo.", "translations": {"de": ["Kohlrabi"], "en": ["kohlrabi"], "pl": ["kalarepa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "brasik", "primary": false}, "cicumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longa cicoforma botelkovrilo kun truo \u0109e la pinto, tra kiu infano povas su\u0109i lakton.", "translations": {"be": ["\u0441\u043e\u0441\u043a\u0430"], "fr": ["t\u00e9tine"], "en": ["nipple"], "nl": ["speen (aan fles)"], "pt": ["bico de mamadeira"], "ru": ["\u0441\u043e\u0441\u043a\u0430"], "ca": ["tetina"], "de": ["Schnuller"], "it": ["tettarella"], "hu": ["cumi (palackon)", "cucli (palackon)"], "sk": ["cume\u013e"], "pl": ["smoczek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cic", "primary": false}, "necesa\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io bezonata.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u0448\u0442\u0430 \u043d\u0435\u0430\u043e\u0431\u0445\u043e\u0434\u043d\u0430\u0435"], "fr": ["n\u00e9cessit\u00e9"], "nl": ["behoefte"], "pt": ["necessidade"], "de": ["Notwendiges"], "hu": ["sz\u00fcks\u00e9glet"]}, "examples": [["la necesa\u0135oj de la vivo", null], ["\u0109iuj necesa\u0135oj mankas", null], ["la Roma imperio estis tiutempe ekonomia necesa\u0135o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "neces", "primary": false}, "Va\u011drajano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Precipe tibeta bran\u0109o de budaismo kun esotera instruo kaj ampleksa kulto al bodisatvoj kaj dioj.", "translations": {"fr": ["Vajray\u00e2na"], "de": ["Vajrayana"], "it": ["Vajray\u0101na"], "hu": ["vadzsr\u00e1j\u00e1na"]}, "examples": [["temas pri la tri veturiloj de la budhismo, do pri la hinajano, la mahajano kaj la va\u011drajano", "H. Frank, La Akademio Internacia de la Sciencoj San Marino, Parto 4, 2002"]], "subdefinitions": []}], "root": "Va\u011drajan", "primary": true}, "ar\u0125itekto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "arkitekturisto", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0445\u0456\u0442\u044d\u043a\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["architecte"], "en": ["architect"], "ru": ["\u0430\u0440\u0445\u0438\u0442\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440"], "de": ["Architekt"], "sv": ["arkitekt"], "hu": ["\u00e9p\u00edt\u0151m\u0171v\u00e9sz", "\u00e9p\u00edt\u00e9sz"], "sk": ["architekt"], "br": ["adeiladour", "tisavour"], "es": ["arquitecto"]}, "examples": [["ar\u0125itekto povus diri: Mi kredas, ke la ru\u011daj se\u011degoj aspektos belegaj", "M. Rauhamaa, Natura dedukto, soc.culture.esperanto, 2005-05-27"]], "subdefinitions": []}], "root": "ar\u0125itekt", "primary": true}, "malfermfrukto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frukto kiu \u0109e maturi\u011do malfermi\u011das kaj elfaligas la semgrajnojn.", "translations": {"de": ["\u00d6ffnungsfrucht"], "hu": ["nyitott term\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "frukt", "primary": false}, "gamelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Soldata a\u016d \u015dipana man\u011dovazo ordinare metala.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0446\u044f\u043b\u043e\u043a (\u043d\u0430\u043f\u0440., \u0436\u0430\u045e\u043d\u0435\u0440\u0430)"], "fr": ["gamelle"], "en": ["billy can", "dixie", "pannikin", "mess tin"], "nl": ["gamel", "etensbak", "eetketeltje"], "pt": ["marmita"], "ru": ["\u043a\u043e\u0442\u0435\u043b\u043e\u043a (\u043f\u043e\u0445\u043e\u0434\u043d\u0430\u044f \u043f\u043e\u0441\u0443\u0434\u0430)"], "de": ["Essgeschirr"], "hu": ["csajka"]}, "examples": [["unutone tintas gamelo, kro\u0109ita al dorsosako", "Vladimir Glazunov, La \u0109armo de \u0108ielmontaro, Fonto, numero 37a"]], "subdefinitions": []}], "root": "gamel", "primary": true}, "esperantologo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["esp\u00e9rantologiste"], "pl": ["esperantologista"], "pt": ["esperant\u00f3logo"]}, "examples": [["esperantologo, vidante la du rivalajn formojn \u00abhospital\u00bb, \u00abmalsanulej\u00bb, devas klarigi la tendencojn, kialojn kaj bezonojn", "N. Nicholas, Diversa\u0135oj, soc.culture.esperanto, 1990-12-20"], ["Eugen W\u00fcster estis unu el la plej elstaraj interlingvistoj kaj esperantologoj", "D. Blanke, Jubileo de Eugen W\u00fcster, Informilo por Interlingvistoj, 1998/3, numero 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "esperantolog", "primary": true}, "kolimbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Na\u011dobirdoj kun kruroj proksimaj al la vosto kaj na\u011dha\u016dto inter la piedfingroj, genro el familio kolimbedoj (Gavia).", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0433\u0430\u0440\u0430"], "fr": ["plongeon (oiseau)"], "en": ["diver", "loon"], "nl": ["zeeduiker"], "pt": ["colimb\u00eddeo", "colimbo"], "ru": ["\u0433\u0430\u0433\u0430\u0440\u0430"], "de": ["Seetaucher"], "hu": ["b\u00fav\u00e1r(mad\u00e1r)"], "cs": ["pot\u00e1plice"], "pl": ["nur"]}, "examples": [["nur sola kolimbo, balanci\u011dante sur ondetoj, estis rigardanta al mi per la nigra okulo, pensante, eble, ke mi kaptis fi\u015don", "A. Grin, trad. J. Finkel, La ora \u0109eno, 2009"]], "subdefinitions": []}], "root": "kolimb", "primary": true}, "neni(a\u0135)o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Absoluta foresto de estado de io ajn.", "translations": {"be": ["\u043d\u0456\u0448\u0442\u043e"], "fr": ["n\u00e9ant"], "nl": ["het niets"], "pt": ["nada"], "ru": ["\u043d\u0438\u0447\u0442\u043e"], "el": ["\u03c4\u03bf \u03c4\u03af\u03c0\u03bf\u03c4\u03b1"], "hu": ["a semmi"]}, "examples": [["la absoluta nenio ne estas pli facile komprenebla ol senfino", null], ["ni \u0109iuj konfuze dronos en la abismo de la neni(a\u0135)o", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Absoluta senvalora\u0135o.", "translations": {"de": ["Nichts"], "nl": ["waardeloos ding"], "hu": ["semmis\u00e9g"]}, "examples": [["vi estas nenia\u0135o kaj via agado estas nenia\u0135o", "Z"], ["jen ili \u0109iuj estas vanta\u0135o, nenia\u0135o estas ilia faro, vento kaj senhava\u0135o estas iliaj idoloj", "Z"], ["kiu havas nenion estas nenio", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "neni", "primary": false}, "senatenta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne atentanta.", "translations": {"be": ["\u043d\u044f\u045e\u0432\u0430\u0436\u043b\u0456\u0432\u044b"], "fr": ["inattentif"], "en": ["inattentive"], "nl": ["onaandachtig", "onopmerkzaam"], "ru": ["\u043d\u0435\u0432\u043d\u0438\u043c\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["unaufmerksam"], "hu": ["figyelmetlen"], "sk": ["nepozorn\u00fd"], "br": ["dievezh"], "pl": ["nie\u016dwa\u017cny", "niebaczny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "atent", "primary": false}, "blua": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108ielkolora, lazura.", "translations": {"be": ["\u0441\u0456\u043d\u0456", "\u0431\u043b\u0430\u043a\u0456\u0442\u043d\u044b"], "fr": ["bleu (adj.)"], "bg": ["\u0441\u0438\u043d"], "de": ["blau"], "vo": ["yulibik"], "en": ["blue"], "br": ["glas"], "cs": ["modr\u00fd"], "es": ["azul", "celeste"], "ru": ["\u0441\u0438\u043d\u0438\u0439", "\u0433\u043e\u043b\u0443\u0431\u043e\u0439"], "nl": ["blauw (bn.)"], "pt": ["azul"], "tr": ["mavi"], "sv": ["bl\u00e5"], "tp": ["laso"], "sk": ["modr\u00fd"], "pl": ["niebieski", "modry", "b\u0142\u0119kitny (jasny niebieski)", "granatowy (ciemny niebieski)", "turkusowy (zielono-niebieski)", "siny (szaro-niebieski)"]}, "examples": [["la \u0109ielo estas blua", "Fundamento de Esperanto, ekzercaro, \u00a7 6"], ["blua kiel cejano, kobalto, safiro, turkiso", null]], "subdefinitions": []}], "root": "blu", "primary": true}, "apud": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pri uzo de apud kun akuzativo, vidu al apud, apud...-n."], "primary definition": "Proksimecon, pli-malpli grandan najbarecon.", "translations": {"be": ["\u043b\u044f", "\u043a\u0430\u043b\u044f", "\u043f\u043e\u0431\u0430\u0447 \u0437", "\u043f\u0430\u0431\u043b\u0456\u0437\u0443 \u0437"], "fr": ["pr\u00e8s de", "\u00e0 c\u00f4t\u00e9 de"], "en": ["next to"], "la": ["apud"], "de": ["neben", "bei"], "it": ["presso", "vicino"], "vo": ["neb"], "sk": ["pri"], "cs": ["vedle", "u"], "ru": ["\u043e\u043a\u043e\u043b\u043e", "\u0432\u043e\u0437\u043b\u0435", "\u0432\u0431\u043b\u0438\u0437\u0438", "\u0431\u043b\u0438\u0437", "\u0440\u044f\u0434\u043e\u043c \u0441"], "hu": ["mellett"], "pl": ["przy", "obok", "u"]}, "examples": [["li staris tutan horon apud la fenestro", "Fundamento de EsperantoEkzercaro, \u00a7 26"], ["apud propra domo \u015dtelisto ne \u015dtelas", "Proverbaro esperanta"], ["la batalo apud Solferino", null]], "subdefinitions": []}], "root": "apud", "primary": true}, "pulio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ligna a\u016d metala rado, turni\u011danta \u0109irka\u016d akso kaj havanta kavigitan randon por glitigi en \u011di \u015dnuron, rimenon.", "translations": {"be": ["\u0431\u043b\u0451\u043a", "\u0448\u043a\u0456\u045e", "\u0440\u043e\u043b\u0456\u043a"], "fr": ["poulie"], "nl": ["poelie", "katrolschijf"], "pt": ["polia (t\u00e9cn.)"], "ru": ["\u0431\u043b\u043e\u043a", "\u0448\u043a\u0438\u0432", "\u0440\u043e\u043b\u0438\u043a"], "de": ["Rolle"], "hu": ["csiga (k\u00f6t\u00e9lcsiga)"]}, "examples": [["oni povis dank' al pulia \u0109ensistemo, la\u016dvole pli- a\u016d malplialtigi \u011dian pozicion", "Kiel akvo de l' rivero, 1:3"]], "subdefinitions": []}], "root": "puli", "primary": true}, "Granda Ursino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda \u0109erpilforma stelaro klare videbla en la norda hemisfero.", "translations": {"el": ["\u039c\u03b5\u03b3\u03ac\u03bb\u03b7 \u0386\u03c1\u03ba\u03c4\u03bf\u03c2"], "fr": ["Grand charriot", "Grande ourse"], "en": ["Greater Bear", "Great Bear"], "ca": ["Ossa Major"], "de": ["Gro\u00dfer B\u00e4r", "Gro\u00dfer Wagen"], "it": ["Orsa Maggiore", "Grande Carro"], "hu": ["Nagy Medve"], "br": ["Kastell-karr-bras", "Kastell-karr-kamm", "Karr-Arzhur"], "cs": ["Velk\u00e1 Medv\u011bdice", "Velk\u00fd Medv\u011bd", "Velk\u00fd V\u016fs"], "fi": ["Otava", "Iso Karhu"], "es": ["Osa Mayor"], "he": ["\u05e2\u05d2\u05dc\u05d4 \u05d2\u05d3\u05d5\u05dc\u05d4 Agala gdola", "\u05d3\u05d5\u05d1\u05d4 \u05d2\u05d3\u05d5\u05dc\u05d4 Duba gdola"], "ru": ["\u0411\u043e\u043b\u043e\u044c\u0448\u0430\u044f \u041c\u0435\u0434\u0432\u0435\u0434\u0438\u0446\u0430"], "nl": ["Grote Beer"], "pt": ["Ursa Maior"], "la": ["Ursa Major"], "tr": ["B\u00fcy\u00fck Ay\u0131", "B\u00fcy\u00fckay\u0131"], "sk": ["Ve\u013ek\u00fd voz", "Ve\u013ek\u00e1 medvedica"], "sl": ["Veliki medved", "Veliki voz"], "pl": ["Wielka Nied\u017awiedzica"]}, "examples": [["malproksime, vualita de nebulo, briletis Nilo, supre brilis la sep steloj de la Granda Ursino", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "urs", "primary": false}, "utopiismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Revado a\u016d strebado al malfacile efektivigebla pli bona socio.", "translations": {"fr": ["utopisme"]}, "examples": [["organizado de aran\u011doj sufi\u0109e kontra\u016das utopiismon a\u016d donki\u0125otadon; \u011di estas elstara ekzemplo por reala aplikado de Esperanto", "D. Bindmann, La fina malvenko, Promene, 2009-06-10"]], "subdefinitions": []}], "root": "utopi", "primary": false}, "akcipitredoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tagaj rabobirdoj troveblaj en plejmultaj mondregionoj kaj medioj, familio el la ordo rabobirdoj (Accipitridae).", "translations": {"be": ["\u044f\u0441\u0442\u0440\u0430\u0431\u0456\u043d\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["accipitrid\u00e9s"], "en": ["Accipitridae family"], "pt": ["acipitr\u00eddeos"], "ru": ["\u044f\u0441\u0442\u0440\u0435\u0431\u0438\u043d\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Habichtartige"], "sv": ["h\u00f6kartade rovf\u00e5glar"], "hu": ["v\u00e1g\u00f3madarak"], "es": ["accip\u00edtridos"]}, "examples": [["la taksonomio de akcipitredoj estas iom konfuza", "Vikipedio, artikolo \u00ab akcipitredoj\u00bb, 2009-06-16"]], "subdefinitions": []}], "root": "akcipitred", "primary": true}, "dekalogo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La dek religiaj instruoj, kiujn la Biblio prezentas kiel diktitajn de Javeo al Moseo, kaj kiuj i\u011dis baza le\u011do de la hebrea popolo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u0441\u044f\u0442\u044c \u0437\u0430\u043f\u043e\u0432\u0435\u0434\u0435\u0439"], "fr": ["d\u00e9calogue", "dix commandements"], "en": ["decalogue"], "pt": ["dec\u00e1logo"], "be": ["\u0434\u044d\u043a\u0430\u043b\u0451\u0433", "\u0434\u0437\u0435\u0441\u044f\u0446\u044c \u0437\u0430\u043f\u0430\u0432\u0435\u0434\u0437\u044f\u045e"], "de": ["Dekalog", "Zehn Gebote"], "hu": ["t\u00edzparancsolat"], "sk": ["desa\u0165 prik\u00e1zan\u00ed"], "fa": ["\u062f\u0647\u200c\u0641\u0631\u0645\u0627\u0646"], "es": ["dec\u00e1logo"], "pl": ["Dekalog", "Dziesi\u0119\u0107 Przykaza\u0144 Bo\u017cych"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dekalog", "primary": true}, "opa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kolektiva:.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u043b\u0435\u043a\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439", "\u0433\u0440\u0443\u043f\u043f\u043e\u0432\u043e\u0439"], "fr": ["de groupe", "collectif"], "nl": ["collectief"], "sv": ["kollektiv (adj.)"], "hu": ["csoportos", "egy\u00fcttes"]}, "examples": [["oni ne povas nomi doktrino tiun opan duonfrenezon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "op", "primary": false}, "diseco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malkuneco, aparteco, malproksimeco, diferenco, malamikeco.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u044a\u0435\u0434\u0438\u043d\u0451\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0440\u043e\u0437\u043d\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u043e\u0431\u0449\u0451\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["dispersion", "division (dispersion)", "\u00e9parpillement"], "pl": ["oddzielno\u015b\u0107", "roz\u0142\u0105czno\u015b\u0107", "rozbie\u017cno\u015b\u0107"]}, "examples": [["la intergenta diseco", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "dis", "primary": false}, "opo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grupo da homoj kun komuna celo a\u016d agado.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0443\u043f\u043f\u0430"], "nl": ["groep", "team"], "sv": ["grupp"], "hu": ["csoport", "egy\u00fcttes"]}, "examples": [["opo da pilkludantoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Tiu termino aperas en , sed en kombinatorika kunteksto, do konjekteble kun la senco, kiun ni donas al kombina\u0135o."], "primary definition": "Elemento de kartezia produto de pluraj aroj; intuicie: sinsekvo el finia nombro da objektoj (ne nepre malsamaj), prenitaj en difinita ordo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0440\u0442\u0435\u0436"], "hu": ["csoport"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "op", "primary": false}, "kazo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Nur la lingvoscienca senco kazo estas fundamenta."], "primary definition": "En multaj lingvoj, \u0109iu el la diversaj formoj, kiujn alprenas nomoj la\u016d sia rolo gramatika.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043f\u0430\u0434\u0430\u043a"], "fr": ["cas (de d\u00e9clinaison)"], "en": ["case"], "nl": ["naamval"], "pt": ["caso"], "ru": ["\u043f\u0430\u0434\u0435\u0436"], "de": ["Fall"], "tr": ["hali"], "hu": ["eset(nyelvtani)"], "br": ["troad (yezhon.)"], "cs": ["p\u00e1d"], "es": ["caso"]}, "examples": [["en Esperanto kazoj ekzistas nur du: nominativo kaj akuzativo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u0443\u0447\u0430\u0439"], "fr": ["cas (occasion)", "circonstance (occasion)", "\u00e9v\u00e9nement (occasion)", "situation (occasion)"], "nl": ["geval"], "hu": ["alkalom (eset)", "eset"], "br": ["degouezh (tro)", "plegenn", "tro (degouezh)"], "cs": ["p\u0159\u00edpad"]}, "examples": [["en tiu kazo mi prenas pluvombrelon", null], ["la le\u011do ne anta\u016dvidis tiun kazon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kaz", "primary": true}, "konfidencul(in)o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["confident(e)", "personne de confiance"], "nl": ["vertrouwenspersoon"], "hu": ["bizalmas", "bizalmi ember"]}, "examples": [["la plenluna nokto estas nokto festa, kaj mi man\u011das en la intima kompanio de miaj konfidenculoj kaj servistoj", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 24"]], "subdefinitions": []}], "root": "konfidenc", "primary": false}, "vapori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Eligi vaporon.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043f\u0443\u0441\u043a\u0430\u0446\u044c \u043f\u0430\u0440\u0443"], "fr": ["fumer (faire de la vapeur)"], "nl": ["dampen", "stomen"], "ru": ["\u0438\u0441\u043f\u0443\u0441\u043a\u0430\u0442\u044c \u043f\u0430\u0440"], "de": ["dampfen"], "it": ["fumare (emettere vapore)"], "hu": ["g\u0151z\u00f6l\u00f6g"], "fa": ["\u0628\u062e\u0627\u0631 \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0628\u062e\u0627\u0631 \u0628\u06cc\u0631\u0648\u0646 \u062f\u0627\u062f\u0646"], "br": ["divogedi\u00f1 (en ur zisteurel aezhenn)"]}, "examples": [["plej bonguste vaporis rostita ansero, far\u0109ita per prunoj kaj pomoj", "Fabeloj, volumo 2, knabineto kun alumetoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "vapor", "primary": false}, "nekonfuzebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne povanta esti maldistingita de.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0442\u043e\u0440\u044b\u0439 \u043d\u0435\u0432\u043e\u0437\u043c\u043e\u0436\u043d\u043e \u0441\u043f\u0443\u0442\u0430\u0442\u044c"], "nl": ["duidelijk onderscheidend"], "hu": ["\u00f6sszet\u00e9veszthetetlen"]}, "examples": [["la du kvalitoj estas nekonfuzeblaj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne povanta esti maltranviligita; \u0109iamflegma.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0432\u043e\u0437\u043c\u0443\u0442\u0438\u043c\u044b\u0439"], "nl": ["onverstoorbaar", "flegmatiek"], "hu": ["rend\u00edthetetlen"]}, "examples": [["nekonfuzebla krimulo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konfuz", "primary": false}, "forflanki\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Deklini\u011di de iu loko, vojo; devoji\u011di", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043a\u043b\u043e\u043d\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043e\u0442\u043a\u043b\u043e\u043d\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0443\u043a\u043b\u043e\u043d\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0443\u043a\u043b\u043e\u043d\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["d\u00e9vier (intr.)", "s'\u00e9carter (du chemin, de son devoir)", "s'\u00e9garer (changer de sujet)"], "nl": ["afwijken"], "de": ["abweichen"], "pl": ["zbacza\u0107"], "hu": ["elkalandozik (t\u00e9m\u00e1t\u00f3l)"]}, "examples": [["fine \u011di devis forflanki\u011di de la vojo", "Fabeloj, volumo 4, Kuristoj"], ["la kun \u015di renkonti\u011dantaj kaj de \u015di dispu\u015dataj pasantoj komence rigardis \u015din kun miro a\u016d timo, e\u0109 forflanki\u011dis anta\u016d \u015di, supozante, ke \u015di estas frenezulino a\u016d ke \u015di havas ian ur\u011degan bezonon rapidi", "Marta"], ["la kurtenoj flankeni\u011das, a\u016d almena\u016d ek\u015dvebas", "B. E. H\u00f6ijer, trad. F. Szil\u00e1gyi, Ankora\u016d iom da hela tempo. en: Vespera ru\u011do anoncas ventegon, 2001."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Deklini\u011di de iu devo, temo; ekstertemi\u011di.", "translations": {}, "examples": [["mi flanki\u011dadis de tiuj \u0109i reguloj nur tie, kie tion \u0109i postulis apartaj cirkonstancoj", "Z"], ["deflanki\u011da respondo, demando", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "deflanki\u011di", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flank", "primary": false}, "montoprediko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prediko farita de Jesuo sur (la\u016d Mateo) a\u016d apud (la\u016d Luko) monto al siaj dis\u0109iploj kaj granda homamaso.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0433\u043e\u0440\u043d\u0430\u044f \u043f\u0440\u043e\u043f\u043e\u0432\u0435\u0434\u044c"], "de": ["Bergpredigt"], "en": ["Sermon on the Mount"]}, "examples": [["min mem trafis, ekzemple, la paragrafoj 612\u2013621 kvaza\u016d e\u0125oj de l' t.n. montoprediko de Jesuo en la evangelio la\u016d Mateo", "Gerrit BERVELING: Sankta Skribo de Oomoto en Esperanto. Monato"]], "subdefinitions": []}], "root": "mont", "primary": false}, "ku\u015di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti en horizontala kaj ripoza situacio.", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u0436\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["\u00eatre couch\u00e9", "\u00eatre \u00e9tendu"], "bg": ["\u043b\u0435\u0436\u0430"], "nl": ["liggen"], "pt": ["jazer", "estar deitado", "estar situado", "ficar", "estar"], "ru": ["\u043b\u0435\u0436\u0430\u0442\u044c"], "de": ["liegen"], "hu": ["honol", "tal\u00e1lhat\u00f3", "ott van"], "en": ["recline"], "cs": ["le\u017eet"], "es": ["yacer"]}, "examples": [["kiam vi ku\u015dos, via dormo estos agrabla", "Z"], ["ku\u015di en sia lito, sur matraco, sub libera \u0109ielo", null], ["li ku\u015dis sian tagmezan ku\u015dadon", "Z"], ["Babelanoj venis por ame ku\u015di kun \u015di", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti metita sur io, la\u016d sia plej granda supra\u0135o.", "translations": {"de": ["liegen"], "hu": ["fekszik"]}, "examples": [["ku\u015das libro, krajono, plumo, \u0109apelo, paperfolio, tran\u0109ilo, pupo, bastono, longa \u015dtono, kadavro, botelo, pio\u0109o, planko, \u015dtupetaro sur tero", null], ["sango ver\u015dita ku\u015das sub edzinbalkono", null], ["la tuta nia afero \u011dis nun ku\u015das sur la \u015dultroj de personoj, kiuj havas neniujn rimedojn", "Z"], ["la kulpo peze ku\u015dis sur la konscienco de lia edzo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Okupi ian lokon, trovi\u011di, situacii, esti.", "translations": {"de": ["sein"]}, "examples": [["en la kaso ku\u015das nenio", null], ["super la valo ku\u015dis griza nebulo", null], ["sur arboj ku\u015dis prujno", null], ["kampoj ku\u015das pli malalte", null], ["la malmoli\u011dinta tero ku\u015das en nepriskribebla malla\u016dto", "B"], ["la urbo ku\u015das \u0109e rivero", null], ["kio min ne tu\u015das, ku\u015du kiel ku\u015das!", "Proverbaro esperanta"], ["kio post la montoj ku\u015das, tio min neniom tu\u015das", "Z"], ["mal\u011doja esprimo ku\u015dis sur \u015dia frunto", null], ["en liaj rigardoj ku\u015das konfeso", "Z"], ["anta\u016d ni ku\u015das (etendi\u011das) grandioza estonteco", null], ["en tiu kialo ku\u015das (resumi\u011das) \u0109iuj aliaj", null], ["la ka\u016dzo ku\u015das en", null], ["la malfacila\u0135o ne ku\u015das en la strukturo de espku\u015do, sed en tiu de la nacia lingvo", null], ["lia merito ku\u015das (konsistas) en tio, ke li estis la unua eltrovinto...", "Z"], ["la potenco de ia organizo ku\u015das (konsistas) en \u011dia unueco", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ku\u015d", "primary": true}, "edelvejso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el la familio asteracoj (Leontopodium), kun blanka laneca floro, kreskanta sur kalka grundo en montaro.", "translations": {"be": ["\u044d\u0434\u044d\u043b\u044c\u0432\u044d\u0439\u0441"], "fr": ["edelweiss"], "bg": ["\u0434\u0435\u043b\u0432\u0430\u0439\u0441"], "nl": ["edelweiss"], "pt": ["edelvais"], "ru": ["\u044d\u0434\u0435\u043b\u044c\u0432\u0435\u0439\u0441"], "de": ["Edelwei\u00df"], "hu": ["havasi gyop\u00e1r"], "en": ["edelweiss"], "pl": ["szarotka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "edelvejs", "primary": true}, "Svazilando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la sudorienta Afriko kun \u0109efurbo Mbabano. Teritorio de Re\u011dlando Svazilando. ISO-3166 kodo: SZ. \u011ci limas kun Mozambiko kaj Sud-Afriko.", "translations": {"bg": ["\u0421\u0432\u0430\u0437\u0438\u043b\u0435\u043d\u0434"], "nl": ["Swaziland"], "de": ["Swasiland"], "it": ["Swaziland"], "hu": ["Szv\u00e1zif\u00f6ld"], "en": ["Swaziland"], "pl": ["Suazi", "Kr\u00f3lestwo Suazi"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Svaziland", "primary": true}, "asafetido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malbonodora rezino, devenanta el ferolo kaj uzata kiel nerva kuracilo.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0441\u0430\u0444\u0435\u0442\u0438\u0434\u0430"], "fr": ["ase f\u00e9tide", "asa-f\u0153tida"], "en": ["asa f\u0153tida", "assa foetida"], "de": ["Asant", "Stinkasant"], "es": ["asa f\u00e9tida"], "hu": ["p\u00e1lcak\u00f3r\u00f3gyanta"]}, "examples": [["lia helpanto kirlis super fajro magiajn dekoktojn el pe\u0109o, ononiso kaj asafetido", "Karel \u010capek, trad. Josef Vondrou\u0161ek, Na\u016d fabeloj, Granda doktora fabelo, [2002?]"]], "subdefinitions": []}], "root": "asafetid", "primary": true}, "komercejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, kie oni komercas.", "translations": {"be": ["\u0440\u044b\u043d\u0430\u043a"], "fr": ["commerce (magasin)", "\u00e9tablissement (magasin)", "magasin", "maison (magasin)"], "nl": ["markt"], "ru": ["\u0440\u044b\u043d\u043e\u043a", "\u043c\u0430\u0433\u0430\u0437\u0438\u043d"], "de": ["Markt", "Markaj tiel plulatz"], "hu": ["keresked\u00e9s (bolt)", "\u00e1ruda"]}, "examples": [["ar\u011denton, feron, stanon, kaj plumbon alportadis al via komercejo", "La Malnova TestamentoJe\u0125ezkel 27:12"]], "subdefinitions": []}], "root": "komerc", "primary": false}, "paranormala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al diversaj mistera\u0135oj: anta\u016dscio de okaza\u0135oj, rekta komuniko de pensoj, nifoj....", "translations": {"fr": ["paranormal"]}, "examples": [["neniu prezentis evidenta\u0135ojn konfirmantajn la ekziston de iu el la tiel nomataj paranormalaj fenomenoj", "trad. T. del Barrio, Veto por la racio, 2004-03"], ["mi e\u0109 interesi\u011das pri la scienca ekzameno de paranormalaj fenomenoj", "L. Garlaschelli, en \u00abAssociazione Pavese Esperanto\u00bb, 2003-12"]], "subdefinitions": []}], "root": "paranormal", "primary": true}, "stalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lo\u011dejo por brutoj.", "translations": {"be": ["\u0445\u043b\u0435\u045e", "\u0441\u0442\u0430\u0439\u043d\u044f", "\u0441\u0442\u043e\u0439\u043b\u0430", "\u043a\u0430\u043d\u044e\u0448\u043d\u044f", "\u0430\u0434\u0440\u044b\u043d\u0430", "\u043f\u0443\u043d\u044f"], "fr": ["\u00e9table"], "en": ["stable"], "nl": ["stal"], "ru": ["\u0445\u043b\u0435\u0432", "\u0441\u0442\u043e\u0439\u043b\u043e", "\u043a\u043e\u043d\u044e\u0448\u043d\u044f"], "de": ["Stall"], "hu": ["ist\u00e1ll\u00f3"], "fa": ["\u0627\u0633\u062a\u0628\u0644", "\u0637\u0648\u06cc\u0644\u0647"], "pl": ["stajnia"], "es": ["establo"]}, "examples": [["malpura kiel stalo", null], ["\u0109evalstalo", null], ["bovostalo", null], ["\u015dafstalo", null], ["porkostalo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "stal", "primary": true}, "sorobano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Japana kalkulilo.", "translations": {}, "examples": [["sorobano kun globetoj povantaj repreni \u0109iuj sian originan lokon en duonsekundo", "\"El Popola \u0108inio\", 8/1994, \"Kolektanto de abakoj\", p.50"]], "subdefinitions": []}], "root": "soroban", "primary": true}, "asocieca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u0430\u0446\u044b\u044f\u0442\u044b\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["associatif (math.)"], "en": ["associative"], "ru": ["\u0430\u0441\u0441\u043e\u0446\u0438\u0430\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439"], "de": ["assoziativ"], "pl": ["\u0142\u0105czny"], "hu": ["asszociat\u00edv"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri operacio \u2020 en aro E) Tia, ke (x\u2020y)\u2020z = x\u2020(y\u2020z) por \u0109iuj x, y, z\u2208E.", "translations": {}, "examples": [["la aritmetikaj operacioj adicio kaj multipliko estas asociecaj, subtraho kaj divido ne estas", null], ["estas iom tede demonstri la asociecon de matrica multipliko", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri grupoido) Tia, ke \u011dia operacio estas asocieca.", "translations": {}, "examples": []}]}], "root": "asoci", "primary": false}, "kejlo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ligna a\u016d metala peco, \u011denerale kojnoforma, uzata anstata\u016d najlo, por perforte \u015dtopi truon a\u016d rigide kunfiksi du partopecojn.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0433\u0432\u0430\u0437\u0434\u043a\u0430", "\u043a\u0430\u043b\u043e\u043a", "\u0448\u044b\u043f"], "fr": ["cheville (de fixation)"], "en": ["peg", "pin"], "nl": ["spie", "pin"], "ru": ["\u0447\u0435\u043a\u0430", "\u043a\u043e\u043b\u044b\u0448\u0435\u043a", "\u0448\u0438\u043f"], "de": ["Keil"], "hu": ["\u00e9k", "csap"], "br": ["ibil"]}, "examples": [["al\u011dustiga, duobla, kalkana, konkava, kvadrata, ronda kejlo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kejl", "primary": true}, "kejli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ligi a\u016d fiksi per kejlo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043a\u0440\u0435\u043f\u043b\u044f\u0442\u044c \u043a\u043e\u043b\u044b\u0448\u043a\u043e\u043c"], "fr": ["cheviller"], "en": ["peg", "pin"], "nl": ["vastpinnen"], "br": ["ibilia\u00f1"], "de": ["verkeilen"], "hu": ["\u00f6ssze\u00e9kel", "\u00f6csapol"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kejl", "primary": false}, "alarmisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pesimista homo, kiu maltrankviligas la publikon, konstante anoncante minacantajn, plej ofte fantaziajn, dan\u011derojn.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u043d\u0438\u043a\u0451\u0440", "\u0430\u043b\u0430\u0440\u043c\u0438\u0441\u0442"], "fr": ["alarmiste"], "en": ["alarmist"], "pt": ["alarmista"], "de": ["Panikmacher"], "hu": ["v\u00e9szmad\u00e1r", "r\u00e9mh\u00edrterjeszt\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "alarm", "primary": false}, "katolika": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Tiusence tiu adjektivo aperas en la oficiala nomo de diversaj kristanaj eklezioj: la rusa ortodokse katolika eklezio, orosz katolikus ortodox egyh\u00e1z Russisch-orthodoxe kerk \u0420\u0443\u0441\u0441\u043a\u0430\u044f \u043f\u0440\u0430\u0432\u043e\u0441\u043b\u0430\u0432\u043d\u043e-\u043a\u0430\u0444\u043e\u043b\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u0446\u0435\u0440\u043a\u043e\u0432\u044c kaj tiel plu. Ekleziologie la vortoj katolika kaj ortodoksa estas do sinonimoj. Tial oni egalsence povas diri ke la arianismajn imperiestrojn sekvis imperiestroj katolikaj a\u016d la arianismajn imperiestrojn sekvis imperiestroj ortodoksaj.", "Rimarko: \u00abKonforma al la tuto\u00bb estas interpretata diversmaniere. La romkatolikoj plej ofte aplikas \u00abla tuton\u00bb al la kredantaro \u2015 kiel kredon \u0109iaman, \u0109iean, \u0109iesan (quod semper, quod ubique, quod ad omnibus creditum est, Vincento de Lerino, 434). La\u016d la orienta kristanismo \u00abla tuto\u00bb a\u016d \u00abla universala \u00bb \u0109i tie koncernas plurajn aspektojn: unue, malloka kaj kuna; due, doktrine integra, sen deprenoj a\u016d aldonoj; trie, universale adaptita al la bezonoj de \u0109iaj homoj; kvare, morale kaj spirite perfekta (s-ta Cirilo de Jerusalemo, 348)."], "primary definition": "Konforma al la tuto de la kristanismo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0444\u043e\u043b\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u0441\u043e\u0431\u043e\u0440\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["universel (eccl\u00e9siologie)"], "nl": ["katholiek (bn.)"], "de": ["katholisch"], "hu": ["katolikus"], "grc": ["\u03ba\u03b1\u03b8\u03bf\u03bb\u03b9\u03ba\u03cc\u03c2"], "pl": ["katolicki", "chrze\u015bcija\u0144ski"]}, "examples": [["ni kredas je unu sankta katolika kaj apostola eklezio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: La Roma eklezio pretendas esti la katolika eklezio, tial nomi \u011din simple katolika estas tiom mal\u011dentile rilate al la aliaj sampretendaj konfesioj, kiel estas aldoni la limigan rom- rilate al \u011di mem."], "primary definition": "romkatolika", "translations": {"fr": ["catholique (adj.)"], "de": ["r\u00f6misch-katholisch", "katholisch"], "nl": ["katholiek (bn.)"], "pl": ["katolicki", "rzymsko-katolicki"], "hu": ["r\u00f3mai katolikus"]}, "examples": [["la papo kaj la rumana patriarko faris du apartajn diservojn en la rumana \u0109efurbo \u2013 katolikan kaj ortodoksan", "Evgeni Georgiev: Papo Johano Pa\u016dlo la 2a en Rumanio, Monatojaro 1999a, numero 9a, p. 16a"], ["la kontra\u016dreformacia katolika eklezio", "Carlo Minnaja: Spirokapta historia fresko (La Duakanonaj Libroj), Monatojaro 2001a, numero 12a, p. 28a"], ["hodia\u016d Irlando estas malpli rigore katolika lando kaj malpli homogena socio", "Garbhan MacAoidh: \u0108u da\u016dre navigas \u00abpram\u015dipo de larmoj\u00bb?, Monatojaro 2002a, numero 4a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "katolik", "primary": true}, "negativa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nega.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0440\u0438\u0446\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0433\u0430\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["n\u00e9gatif (adj.)"], "nl": ["negatief (adj.)"], "pt": ["negativo"], "el": ["\u03b1\u03c1\u03bd\u03b7\u03c4\u03b9\u03ba\u03cc\u03c2"], "de": ["negativ"], "sv": ["negativ (adj.)"], "hu": ["negat\u00edv (fot\u00f3)"], "be": ["\u043d\u044d\u0433\u0430\u0442\u044b\u045e\u043d\u044b", "\u0430\u0434\u043c\u043e\u045e\u043d\u044b"]}, "examples": [["negativa vorto", null], ["negativa respondo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malfavora, malaproba, malbona.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0440\u0438\u0446\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0433\u0430\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439"], "tp": ["ike"], "hu": ["negat\u00edv", "visszautas\u00edt\u00f3"]}, "examples": [["negativa recenzo", null], ["esprimi sian negativan rilaton al io", null], ["mia sinteno al la Manifesto de Raumo estas negativa", "Claude Piron: Kien esperanto? Prelego kasede prezentita okaze de kunveno en Cully, Svislando, en septembro 1994."], ["la \u0109efa metodo de SAF estas projekcio de iu negativa nuntempa fenomeno en estontecon", "Ju. Mura\u015dkovskij Pritakso de fantastikaj verkoj"], ["bazi\u011dante sur tiuj negativaj spertoj, ni rifuzas projekton de kreado de liber\u015dan\u011da zono en Amerikoj (ALCA)", "Konstrui la vojojn al alia mondo: Ni tutmondigu rezistadojn"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Indikanta maleston de ser\u0109ato a\u016d koncernato.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0440\u0438\u0446\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["negat\u00edv"]}, "examples": [["negativa testo", null], ["negativa rezulto de eksperimento", null], ["negativa virto, plezuro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rilata al negativo.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0433\u0430\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439 (\u0444\u043e\u0442.)"], "hu": ["negat\u00edv (f\u00e9nyk\u00e9p)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La malo de pozitiva.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0440\u0438\u0446\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 (\u044d\u043b.)"], "hu": ["negat\u00edv (elektr.)"]}, "examples": [["la pozitiva borno de pilo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0440\u0438\u0446\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri nombro a\u016d parolante pri elemento en orda, adicie signata monoido) Malpli granda ol nulo.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0440\u0438\u0446\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "en": ["negative"], "pl": ["ujemny"], "hu": ["negat\u00edv (pl. sz\u00e1m)"]}, "examples": [["negativa kvanto povas esti signata per la signo -", null], ["la kvadrato de negativa reelo estas pozitiva", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri afina izometrio) Tia, ke la determinanto de \u011dia asociita endomorfio estas negativa.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0441\u043e\u0431\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u0435 (\u0434\u0432\u0438\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "fr": ["(isom\u00e9trie) r\u00e9trograde", "(isom\u00e9trie) n\u00e9gative"], "en": ["improper (movement, motion)"], "de": ["uneigentlich (-e Bewegung)"], "hu": ["negat\u00edv (izometria)"], "pl": ["(izometria) nieparzysta"]}, "examples": []}]}], "root": "negativ", "primary": true}, "maso\u0125isto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dolor\u011duisto.", "translations": {"fr": ["masochiste"], "nl": ["masochist"], "pt": ["masoquista"], "de": ["Masochist"], "pl": ["masochista"], "hu": ["mazochista"]}, "examples": [["kiu maso\u0125isto legas SCE per po\u015dtelefono?", "Remu\u015d, Re: \u015ci \u0109agreni\u011das anka\u016d, soc.culture.esperanto, 2005-03-28"]], "subdefinitions": []}], "root": "maso\u0125ist", "primary": true}, "sencikla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne havanta ciklon.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri grafeo) Tia, ke neniu \u0109eno en \u011di estas ciklo.", "translations": {"ru": ["(\u0433\u0440\u0430\u0444) \u0431\u0435\u0437 \u0446\u0438\u043a\u043b\u043e\u0432"], "fr": ["(graphe) sans cycle"], "de": ["(Graph) ohne Zyklus"], "en": ["cycle-free (graph)"], "pl": ["(graf) bez cykli", "(graf) nie zawieraj\u0105cy cykli", "(graf) acykliczny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cikl", "primary": false}, "nerva": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al nervoj.", "translations": {"el": ["\u03bd\u03b5\u03c5\u03c1\u03b9\u03ba\u03cc\u03c2"], "fr": ["nerveux"], "nl": ["zenuw-"], "pt": ["nervoso"], "ru": ["\u043d\u0435\u0440\u0432\u043d\u044b\u0439"], "de": ["nervlich"], "hu": ["ideg-", "idegi"], "es": ["nervioso"], "br": ["nervel"], "be": ["\u043d\u044d\u0440\u0432\u043e\u0432\u044b"], "pl": ["nerwowy"]}, "examples": [["nerva malsano", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kies nervoj estas facile inciteblaj; malpacienca.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0440\u0432\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0440\u0432\u043e\u0437\u043d\u044b\u0439"], "en": ["nervous"], "nl": ["zenuwachtig"], "sv": ["nerv\u00f6s"], "hu": ["ideges"], "br": ["nervus"]}, "examples": [["mi fari\u011dis nerva \u0109e tiu penso", null], ["liaj manoj nerve pugni\u011dis", null]], "subdefinitions": []}], "root": "nerv", "primary": false}, "najbare de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Apud iu lo\u011dloko, urbo, lando a\u016d simila.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430 \u0441\u0443\u0441\u0435\u0434\u0437\u0442\u0432\u0443", "\u043f\u043e\u0431\u0430\u0447"], "fr": ["au voisinage de"], "nl": ["nabij"], "pt": ["perto de", "vizinho de"], "ru": ["\u043f\u043e \u0441\u043e\u0441\u0435\u0434\u0441\u0442\u0432\u0443 \u043e\u0442", "\u043f\u043e\u0431\u043b\u0438\u0437\u043e\u0441\u0442\u0438 \u043e\u0442", "\u0440\u044f\u0434\u043e\u043c \u0441"], "de": ["in Nachbarschaft zu", "in unmittelbarer Nachbarschaft"], "hu": ["szomsz\u00e9ds\u00e1g\u00e1ban", "k\u00f6zel\u00e9ben"], "br": ["en amen da", "en amen ouzh", "en amezegiezh"]}, "examples": [["najbare de la \u015doseo estis ka\u015ditaj oazoj", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "najbar", "primary": false}, "nervo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Blanka fadenforma organika teksa\u0135o, kiu transkondukas al cerbo la impresojn ricevitajn de sentorganoj kaj al muskoloj la impulsojn de cerbo a\u016d spino.", "translations": {"be": ["\u043d\u044d\u0440\u0432"], "fr": ["nerf"], "en": ["nerve"], "nl": ["zenuw"], "pt": ["nervo"], "el": ["\u03bd\u03b5\u03cd\u03c1\u03bf"], "de": ["Nerv"], "sv": ["nerv"], "hu": ["ideg"], "es": ["nervio"], "br": ["nervenn"], "ru": ["\u043d\u0435\u0440\u0432"], "pl": ["nerw"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nerv", "primary": true}, "ululi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Bleki kiel strigo a\u016d noktuo.", "translations": {"be": ["\u0432\u0443\u0445\u043a\u0430\u0446\u044c"], "en": ["hoot"], "nl": ["roepen"], "ru": ["\u0443\u0445\u0430\u0442\u044c"], "de": ["schreien"], "it": ["gridare (di rapace notturno)", "ululare (di rapace notturno)"], "hu": ["huhog"], "fa": ["\u0647\u0648\u0647\u0648 \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u062c\u06cc\u063a \u06a9\u0634\u06cc\u062f\u0646 (\u062c\u063a\u062f)"], "es": ["ulular"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Bleki kiel sova\u011da hundo a\u016d lupo.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0446\u044c"], "en": ["howl"], "nl": ["huilen"], "pt": ["uivar"], "ru": ["\u0432\u044b\u0442\u044c"], "de": ["heulen"], "it": ["gridare (ululare)", "ululare"], "hu": ["von\u00edt", "\u00fcv\u00f6lt"], "fa": ["\u0632\u0648\u0632\u0647 \u06a9\u0634\u06cc\u062f\u0646"], "fi": ["ulvoa", "ulista"], "es": ["aullar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ulul", "primary": true}, "zuavo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Infanteriano de la franca afrika armeo kreita en 1830.", "translations": {"el": ["\u03b6\u03bf\u03c5\u03ac\u03b2\u03bf\u03c2"], "fr": ["zouave"], "en": ["Zouave"], "nl": ["zouaaf"], "pt": ["zuavo"], "ru": ["\u0437\u0443\u0430\u0432"], "de": ["Zuave", "Suawah"], "it": ["zuavo"], "hu": ["zu\u00e1v"], "es": ["zuavo"]}, "examples": [["en kostumbalo fra\u016dlino demandas amikinon: \u2014 \u0108u vi dancis kun tiu bela zuavo? \u2014 Mi ne \u015datas danci kun zuavoj", "L. Beaucaire, Kruko kaj Baniko el Bervalo, 1970"]], "subdefinitions": []}], "root": "zuav", "primary": true}, "sangvinulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo havanta sangvinan temperamenton.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0430\u043d\u0433\u0432\u0438\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Sanguiniker"], "pl": ["sangwinik"]}, "examples": [["enirinte sian kabineton li trovis tie la bofraton, sanan sangvinulon, kiu estis mem malpakanta sian valizon", "L. Tolstoj, tr. V. Melnikov: La morto de Ivan Ilji\u0109. Sezonoj, 1997"]], "subdefinitions": []}], "root": "sangvin", "primary": false}, "anta\u016ddiristo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu anoncas okazonta\u0135ojn interpretante anta\u016dsignojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0434\u043a\u0430\u0437\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["devin"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u0441\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Vorhersager"], "pl": ["wieszczek", "prorok", "wr\u00f3\u017cbita", "jasnowidz", "prognostyk"], "hu": ["j\u00f3s", "j\u00f6vend\u0151mond\u00f3"]}, "examples": [["hontos tiuj viziistoj, mokindaj fari\u011dos la anta\u016ddiristoj, kaj ili \u0109iuj fermos sian bu\u015don", "La Malnova Testamento, Mi\u0125a 3:7"], ["li turnis sin al anta\u016ddiristino, por demandi, sed ne demandis la Eternulon", "La Malnova Testamento, I. Kroniko 10:13"]], "subdefinitions": []}], "root": "dir", "primary": false}, "sin dungigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interkonsenti kun dunganto.", "translations": {"hu": ["elhelyezkedk (\u00e1ll\u00e1sban)"], "ru": ["\u043d\u0430\u043d\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["se faire embaucher", "se faire engager", "se faire recruter"], "de": ["sich verdingen", "anheuern", "einstellen lassen", "eingestellt werden"], "be": ["\u043d\u0430\u0439\u043c\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u043d\u0430\u043d\u044f\u0446\u0446\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dung", "primary": false}, "beleta\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pli luksa eta\u011do en domo, ofte la unua super la tereta\u011do, izolita de la strato kaj facile alirebla.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0432\u044b\u0439 \u044d\u0442\u0430\u0436", "\u043d\u0438\u0436\u043d\u0438\u0439 \u044d\u0442\u0430\u0436", "\u0446\u043e\u043a\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u044d\u0442\u0430\u0436"], "fr": ["bel \u00e9tage"], "de": ["erstes Obergeschoss", "erste Etage", "erster Stock [nordgermane]", "zweiter Stock [sudgermane]"], "en": ["bel \u00e9tage", "main storey"], "hu": ["els\u0151 emelet"]}, "examples": [["ha, kion mi babilas, \u2013 mi tute forgesis, ke mi lo\u011d as en la beleta\u011do", "La Revizo, akto 3a, sceno 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "eta\u011d", "primary": false}, "grandulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0430\u043d\u0434"], "fr": ["grand (aristocrate)"], "nl": ["grand seigneur"], "pl": ["kto\u015b wielki"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grand", "primary": false}, "\u011cenevo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grava urbo de Svisujo.", "translations": {"de": ["Genf"], "en": ["Geneva"], "it": ["Ginevra"], "bg": ["\u0416\u0435\u043d\u0435\u0432\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u011cenev", "primary": true}, "magnetismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la fenomenoj koncernantaj magneton.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0433\u043d\u044d\u0442\u044b\u0437\u043c"], "en": ["magnetism"], "nl": ["magnetisme"], "pt": ["magnetismo"], "ru": ["\u043c\u0430\u0433\u043d\u0435\u0442\u0438\u0437\u043c"], "ca": ["magnetisme"], "de": ["Magnetismus"], "hu": ["m\u00e1gnesess\u00e9g"], "es": ["magnetismo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Fako de la fiziko studanta tiujn fenomenojn.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "magnetism", "primary": true}, "intelektulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu sin okupas kaj interesi\u011das pri intelektaj aferoj, kiu precipe laboras per intelekto.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0431\u043e\u0442\u043d\u0438\u043a \u0443\u043c\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u0433\u043e \u0442\u0440\u0443\u0434\u0430", "\u0438\u043d\u0442\u0435\u043b\u043b\u0438\u0433\u0435\u043d\u0442"], "fr": ["intellectuel (subst.)"], "en": ["intellectual"], "nl": ["intellectueel"], "pt": ["intelectual (pessoa)"], "de": ["Intellektuelle", "Intellektueller"], "hu": ["\u00e9rtelmis\u00e9gi", "entellekt\u00fcel"], "es": ["inteligente"]}, "examples": [["stari\u011dis la pola filozofo Lutoslavski tondrante kontra\u016d \u0109iu subteno al monstra lingvo la\u016d li abomena al \u0109iuj intelektuloj", "Aventuroj de pioniro, \u0109apitro 13a, p. 39a"]], "subdefinitions": []}], "root": "intelekt", "primary": false}, "pampelmuso": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: pampelmuso kaj grapfrukto tre intersimilas. Komuna uzo en pluraj lingvoj ne distingas ilin."], "primary definition": "Frukto de pampelmusarbo, granda, flav\u015dela, kun gusto acida kaj iom amara.", "translations": {"fr": ["pamplemousse"], "en": ["pomelo"], "nl": ["pompelmoes (vrucht)"], "sv": ["pompelmus", "pomelo"], "pt": ["toranja"]}, "examples": [["senha\u016dtigu la oran\u011dojn kaj la pampelmuson", "red. A. Fagot, A\u016dtuna salato, Kelkaj receptoj, 2005"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["pompelmoes (boom)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pampelmus", "primary": true}, "mensogulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu ofte diras intencajn malvera\u0135ojn.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0436\u0435\u0446"], "fr": ["menteur (subst.)"], "de": ["L\u00fcgner"], "es": ["mentiroso, -a (subst.)"], "br": ["gaouiad", "gaouier"]}, "examples": [["li hontis, ke li \u015dajnis mensogulo, kaj la parencoj priridis lin", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, tablo \u00abkovru vin\u00bb, la orazeno kaj bastono el sako"]], "subdefinitions": []}], "root": "mensog", "primary": false}, "fora": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malproksima.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0430\u043b\u0451\u043a\u0438\u0439", "\u0443\u0434\u0430\u043b\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043e\u0442\u0434\u0430\u043b\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["lointain (adj.)", "\u00e9loign\u00e9"], "nl": ["afstands-"], "de": ["abgelegen"], "cs": ["vzd\u00e1len\u00fd"], "fi": ["kaukainen", "et\u00e4inen"], "es": ["lejano"]}, "examples": [["li lo\u011das en fora angulo de Siberio", null], ["nia plej fora kolonio", null], ["la fora horizonto", null], ["foraj veloj glitis sur la maro", null], ["fora estonteco", null], ["en seskilometra foreco trovi\u011das ruinoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Pri komputilo a\u016d aran\u011da\u0135o atingata per komunika lineo.", "translations": {"fi": ["et\u00e4-"], "en": ["remote"], "ru": ["\u0434\u0438\u0441\u0442\u0430\u043d\u0446\u0438\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["fora terminalo", null], ["fora uzanto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "for", "primary": false}, "gloso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Noto, klariganta la sencon de vorto malklara a\u016d malofta.", "translations": {"be": ["\u0433\u043b\u0451\u0441\u0430", "\u0442\u043b\u0443\u043c\u0430\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["glose"], "nl": ["glos", "glosse"], "pt": ["glosa"], "ru": ["\u0433\u043b\u043e\u0441\u0441\u0430", "\u0442\u043e\u043b\u043a\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Glosse"], "tr": ["a\u00e7\u0131klama", "yorum", "a\u00e7\u0131mlama"], "hu": ["sz\u00f3jegyzet", "glossza"], "fa": ["\u0634\u0631\u062d", "\u062a\u0648\u0636\u06cc\u062d", "\u0633\u0641\u0631\u0646\u06af"], "es": ["glosa"], "pl": ["glosa", "przypis"]}, "examples": [["li disponigis per anta\u016dparoloj, enkondukaj rimarkigoj kaj glosoj informojn", "Franz-Georg R\u00f6ssler: Kion aludas la flava koloro? (Hjalmar S\u00f6derberg, La kiso kaj dek tri aliaj noveloj), Monatojaro 1997a, numero 2a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "glos", "primary": true}, "fore": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malproksime.", "translations": {"fi": ["kaukana"], "fr": ["loin", "au loin"], "de": ["abgelegen", "j.w.d.", "jwd"], "nl": ["ver"], "ru": ["\u0434\u0430\u043b\u0435\u043a\u043e", "\u0432\u0434\u0430\u043b\u0438"]}, "examples": [["mi lo\u011das pli fore", null], ["la stacidomo estas fore je duonhoro", null], ["li etendis al la amiko la brakojn de fore", null]], "subdefinitions": []}], "root": "for", "primary": false}, "vakstabulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maldika skribtabuleto kovrita per vakso, sur kiu la antikvuloj de Okcidentazio \u011dis E\u016dropo notis, uzante skrapstrekilon.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0441\u043a\u043e\u0432\u0430\u044f \u0434\u043e\u0449\u0435\u0447\u043a\u0430"], "fr": ["tablette de cire"], "de": ["Wachstafel"], "pt": ["t\u00e1bua de cera", "tabuinha de cera"], "hu": ["viaszt\u00e1bla"]}, "examples": [["frazoj, kiujn ni rapide notis sur niaj vakstabuloj", "Satiraj rakontoj, Logos"]], "subdefinitions": []}], "root": "tabul", "primary": false}, "trapremi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Traigi per premado.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0434\u0430\u0432\u043b\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0434\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["broyer et passer", "mouliner (broyer et passer)"], "en": ["squeeze through"], "pl": ["przeciska\u0107"], "hu": ["\u00e1tnyom", "pasz\u00edroz"]}, "examples": [["trapremi terpomojn, ka\u0109on", null], ["multaj maldikaj logantoj de tiu institucio sin trapremas kaj faras ekstere siajn malgrandajn vizitojn", "Fabeloj, volumo 1, \u0108efa momento"]], "subdefinitions": []}], "root": "prem", "primary": false}, "dampi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Mane a\u016d ile malpliigi la vibradon de kordo, membrano a\u016d alia sonora parto de muzikilo, tiel \u015dan\u011dante sufoke a\u016d obtuzige ties sonkvaliton: surdigilo, sufoki.", "translations": {"be": ["\u0433\u043b\u0443\u0448\u044b\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0433\u043b\u0443\u0448\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0433\u043b\u0443\u0448\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u044b\u0433\u043b\u0443\u0448\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["amortir (un bruit)", "\u00e9touffer (un bruit)"], "en": ["dampen"], "pt": ["amortecer", "abafar"], "ru": ["\u0433\u043b\u0443\u0448\u0438\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0433\u043b\u0443\u0448\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0433\u043b\u0443\u0448\u0430\u0442\u044c (\u0437\u0432\u0443\u043a)"], "de": ["d\u00e4mpfen"], "it": ["smorzare (suono)", "attutire (suono)", "silenziare", "stoppare (chitar. moder.)"], "hu": ["tomp\u00edt (hangot)"], "cs": ["tlumit"], "pl": ["t\u0142umi\u0107", "gasi\u0107"]}, "examples": [["dampita sono de harpo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Malfortigi a\u016d \u0109esigi kla\u0109ojn, komentojn pri evento.", "translations": {"cs": ["tutlat"], "pl": ["t\u0142umi\u0107", "gasi\u0107", "wyg\u0142usza\u0107"], "hu": ["csillap\u00edt (\u00e1tv.)"]}, "examples": [["por prospera familio oni devas dampi la fortajn skandalojn", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 62a, p. 330a"]], "subdefinitions": []}], "root": "damp", "primary": true}, "patelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda movi\u011danta osto, kiu trovi\u011das anta\u016d la genua artiko.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f \u0447\u0430\u0448\u0435\u0447\u043a\u0430"], "fr": ["rotule"], "en": ["patella", "kneecap"], "nl": ["knieschijf"], "pt": ["patela", "r\u00f3tula"], "ca": ["r\u00f2tula"], "de": ["Kniescheibe"], "hu": ["t\u00e9rdkal\u00e1cs"], "es": ["r\u00f3tula"], "pl": ["rzepka (anatomia)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Patelo estas anka\u016d nomo de genuosto."], "primary definition": "Gastropodo kun konusa konko vivanta en tajdareo, sur \u015dtonoj, genro el familio pateledoj (Patella).", "translations": {"fr": ["bernacle", "bernique", "patelle (coquillage)"], "en": ["limpet"], "nl": ["patella (weekdier)"], "it": ["patella"], "pt": ["lapa (molusco)"]}, "examples": [["\u00ab e\u0109 se li havus la imagpovon de patelo,\u201d respondis s-ro Scobell", "P. G. Wodehouse, trad. G. Badash, La Princo kaj Betty, Heronsgate, 1937"], ["sur la rokoj de la insulo mi trovis multajn patelojn", "R. L. Stevenson, trad. A. Goodheir, Forkaptita, Kardo, 1976"]], "subdefinitions": []}], "root": "patel", "primary": true}, "triaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Geologia formacio de la sekundara epoko.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u044b\u044f\u0441"], "fr": ["Trias"], "nl": ["trias"], "pt": ["tri\u00e1ssico"], "ru": ["\u0442\u0440\u0438\u0430\u0441"], "de": ["Trias"], "hu": ["tri\u00e1sz"], "pl": ["trias"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "trias", "primary": true}, "kalvaria vojo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Serio de pentra\u0135oj a\u016d skulpta\u0135oj, nomataj stacioj, prezentanta 14 momentojn de la Pasiono.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0435\u0441\u0442\u043d\u044b\u0435 \u043c\u0443\u043a\u0438"], "fr": ["calvaire (fig.)", "chemin de croix (propre et fig.)", "\u00e9preuves", "martyre (fig.)", "supplice (fig.)"], "en": ["stations of the cross"], "nl": ["kruisweg"], "de": ["Kreuzweg"], "hu": ["kereszt\u00fat"], "br": ["Hent ar Groaz"], "es": ["calvario"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Tre malfeli\u0109a kaj turmenta vivo.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0435\u0440\u043d\u0438\u0441\u0442\u044b\u0439 \u043f\u0443\u0442\u044c"], "en": ["Calvary"], "nl": ["lijdensweg"], "de": ["Leidensweg"], "hu": ["k\u00e1lv\u00e1ria"], "br": ["kalvar (skeud.)", "kroaz (skeud.)", "merzherinti"]}, "examples": [["\u015di staris ja nun ankora\u016d \u0109e la komenco de sia Kalvaria vojo, \u015di pasis ankora\u016d ne pli ol du \u011diajn staciojn", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "Kalvari", "primary": false}, "metodologia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al studado, komparado, elektado de metodo efika por iu scienca a\u016d te\u0125nika celo.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0442\u0430\u0434\u0430\u043b\u044f\u0433\u0456\u0447\u043d\u044b"], "hu": ["metodol\u00f3giai"], "de": ["methodologisch"], "nl": ["methodologisch"], "ru": ["\u043c\u0435\u0442\u043e\u0434\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"]}, "examples": [["ne klaras multaj metodologiaj, pedagogiaj kaj didaktikaj aspektoj", "Guido Van Damme: Vorton post vorto (Ludu kun ni! E. V. Formaggio), Monatojaro 1995a, numero 8a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "metodologi", "primary": false}, "metodologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la logiko, kiu studas la metodojn ta\u016dgajn por la diversaj sciencoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0442\u0430\u0434\u0430\u043b\u0451\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["m\u00e9thodologie"], "nl": ["methodologie"], "pt": ["metodologia"], "ru": ["\u043c\u0435\u0442\u043e\u0434\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "de": ["Methodologie"], "hu": ["metodol\u00f3gia"]}, "examples": [["prepari lernolibrojn \u011dustajn la\u016d enhavo kaj metodologio", "Zofia Banet-Fornalowa: Kadi\u015d por Jedwabne, Monatojaro 2002a, numero 1a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["la kompletaj listoj kaj la metodologio uzita konsulteblas en la retpa\u011doj", "Roland Rotsaert: \u015cmirmono, Monatojaro 2000a, numero 2a, p. 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "metodologi", "primary": true}, "\u0109iokomprena": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108ion komprenanta.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0441\u0451 \u043f\u043e\u043d\u0438\u043c\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439"], "nl": ["alles begrijpend"]}, "examples": [["la Eternulo donis al la re\u011do David filon sa\u011dan, kleran, kaj \u0109iokomprenan", "La Malnova TestamentoII. Kroniko 2:12"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompren", "primary": false}, "provlegi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Legi, por kontroli la ta\u016dgecon kaj la kvaliton de la teksto.", "translations": {"de": ["redigieren"], "nl": ["proeflezen"], "hu": ["lektor\u00e1l"]}, "examples": [["\u0109ar temis pri grava partia tasko, dudeko da provlegantoj estis atentege kontrolintaj la tekston, kaj \u0109iu litero kaj komo en \u011di estis perfekte lokitaj", "LOdE 2001:2"]], "subdefinitions": []}], "root": "leg", "primary": false}, "malvacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Malvaceae).", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043b\u044c\u0432\u0430\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["malvac\u00e9es"], "nl": ["kaasjeskruidfamilie"], "pt": ["malv\u00e1ceas"], "ru": ["\u043c\u0430\u043b\u044c\u0432\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Malvengew\u00e4chse"], "hu": ["m\u00e1lyvaf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "malvac", "primary": true}, "mortotuko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tola\u0135o, per kiu oni \u0109irka\u016dvolvas la korpon de mortino.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0430\u0432\u0430\u043d"], "fr": ["linceul"], "en": ["shroud"], "nl": ["lijkwade"], "it": ["sudario"], "pl": ["ca\u0142un"], "hu": ["szemfed\u00e9l", "halotti lepel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tuk", "primary": false}, "similesenca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta esencon similan al tiu de iu alia (uzita de la arianoj pri la personoj de la Triunuo).", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043e\u0431\u043e\u0441\u0443\u0449\u043d\u044b\u0439"], "grc": ["\u03bf\u03bc\u03bf\u03b9\u03bf\u03cd\u03c3\u03b9 \u03bf\u03c2"], "hu": ["hasonl\u00f3 l\u00e9nyeg\u0171", "homoiusziosz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "esenc", "primary": false}, "aboco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0430\u043b\u0444\u0430\u0432\u0438\u0442"], "fr": ["alphabet"], "en": ["ABC's", "alphabet"], "nl": ["alfabet"], "pt": ["alfabeto", "abeced\u00e1rio"], "be": ["\u0430\u043b\u044c\u0444\u0430\u0431\u044d\u0442", "\u0430\u0437\u0431\u0443\u043a\u0430", "\u0430\u0431\u044d\u0446\u044d\u0434\u0430"], "de": ["Abc", "Alfabet"], "sv": ["alfabet"], "hu": ["\u00e1b\u00e9c\u00e9"], "sk": ["abeceda"], "fa": ["\u0627\u0644\u0641\u0628\u0627"], "pl": ["abcad\u0142o", "alfabet", "abeceda"], "es": ["abecedario"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u0437\u0431\u0443\u043a\u0430", "\u043b\u0435\u043c\u0430\u043d\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["ab\u00e9c\u00e9daire", "ABC (ab\u00e9c\u00e9daire)"], "pt": ["cartilha"], "ru": ["\u0430\u0437\u0431\u0443\u043a\u0430", "\u0431\u0443\u043a\u0432\u0430\u0440\u044c"], "hr": ["abecedar"], "de": ["Fibel", "Lesebuch"], "sv": ["abc-bok"], "hu": ["\u00e1b\u00e9c\u00e9sk\u00f6nyv"], "sk": ["\u0161labik\u00e1r"], "fa": ["\u06a9\u062a\u0627\u0628 \u0627\u0644\u0641\u0628\u0627"], "pl": ["elementarz"]}, "examples": [["abocajn versojn", "Fabeloj, volumo 4Abocolibro"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Elementa instruo pri iu scio.", "translations": {"be": ["\u0430\u0437\u0431\u0443\u043a\u0430", "\u0430\u0441\u043d\u043e\u0432\u044b", "\u043f\u0430\u0447\u0430\u0442\u043a\u0456"], "fr": ["ABC (rudiments)", "B-A-BA", "bases (d'un savoir)", "rudiments (d'un savoir)"], "en": ["ABC's", "primer"], "nl": ["ABC", "eerste beginselen"], "pt": ["ABC", "abec\u00ea"], "ru": ["\u0430\u0437\u0431\u0443\u043a\u0430", "\u043e\u0441\u043d\u043e\u0432\u044b"], "hr": ["osnove"], "de": ["Anfangsgr\u00fcnde", "kleines Einmaleins"], "sv": ["abc"], "hu": ["\u00e1b\u00e9c\u00e9"], "sk": ["z\u00e1klady"], "fa": ["\u0627\u0644\u0641\u0628\u0627", "\u0645\u0628\u0627\u0646\u06cc", "\u0645\u0642\u062f\u0645\u0627\u062a"], "pl": ["ABC", "podstawa", "minimum"], "es": ["ABC", "abec\u00e9"]}, "examples": [["aboco de fiziko, de sennaciismo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "aboc", "primary": true}, "citronujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de citruso (Citrus medica).", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u043c\u043e\u043d\u0430\u0432\u0430\u0435 \u0434\u0440\u044d\u0432\u0430"], "fr": ["citronnier"], "en": ["lemon tree"], "nl": ["citroenboom"], "pt": ["limoeiro"], "el": ["\u03bb\u03b5\u03bc\u03bf\u03bd\u03b9\u03ac"], "de": ["Zitronenbaum"], "tr": ["limon"], "it": ["limone (pianta)"], "hu": ["citromfa"], "no": ["sitrontre"], "br": ["suravalenn"], "es": ["limonero"], "ru": ["\u043b\u0438\u043c\u043e\u043d\u043d\u043e\u0435 \u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e"], "pl": ["cytryna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "citron", "primary": false}, "fingringo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108apeto, en kiun kudrante oni enmetas la ekstrema\u0135on de fingro por \u011din \u015dirmi.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u043f\u0451\u0440\u0441\u0442\u043e\u043a"], "fr": ["d\u00e9 (\u00e0 coudre)"], "en": ["thimble"], "nl": ["vingerhoed"], "de": ["Fingerhut"], "sv": ["fingerborg"], "hu": ["gy\u0171sz\u0171"], "es": ["dedal"], "pl": ["naparstek"]}, "examples": [["\u00ab\u0109u vi ne volas esti tiel afabla kaj sidi\u011di en la fingringo de sinjorino via patrino?\u00bb diris la malgranda muso", "Fabeloj, volumo 2, dio de dormo, \u0135a\u016ddo."]], "subdefinitions": []}], "root": "fingr", "primary": false}, "transskribi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kopii tekston en alian dokumenton.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u043b\u0438\u0442\u0435\u0440\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c (alilingven)", "\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u043a\u0440\u0438\u0431\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c (fonetike)"], "fr": ["transcrire"], "en": ["copy", "transcribe"], "nl": ["overschrijven"], "de": ["\u00fcbertragen", "umschreiben"], "hu": ["\u00e1t\u00edr"], "es": ["transcribir"]}, "examples": [["verkisto verkas librojn, kaj skribisto simple transskribas paperojn", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 37"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Reskribi tekston per alia skribsistemo a\u016d ortografio.", "translations": {"de": ["transkribieren"]}, "examples": [["transskribi \u0109inan tekston per latinaj literoj", null], ["transskribi anglan vorton per la Internacia Alfabeto Fonetika", null]], "subdefinitions": []}], "root": "skrib", "primary": false}, "felo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kruda besta ha\u016dto kun haroj.", "translations": {"be": ["\u0448\u043a\u0443\u0440\u0430", "\u0444\u0443\u0442\u0440\u0430 (\u043d\u0435\u0430\u043f\u0440\u0430\u0446\u0430\u0432\u0430\u043d\u0430\u0435)"], "fr": ["peau (d'un animal)"], "en": ["hide (of animal, with hair)"], "nl": ["vel", "huid"], "pt": ["pele (de animal, com p\u00ealos)"], "ru": ["\u0448\u043a\u0443\u0440\u0430", "\u043d\u0435\u043e\u0431\u0440\u0430\u0431\u043e\u0442\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439 \u043c\u0435\u0445"], "de": ["Fell"], "hu": ["bunda (\u00e1llatb\u0151r)", "gerezna", "\u00e1llatb\u0151r"]}, "examples": [["la felo tanadon ne valoras", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "fel", "primary": true}, "kurbo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kurbojn oni studas \u0109efe surbaze de la analitikaj ecoj de iliaj ekvacioj a\u016d de iliaj parametraj prezentoj."], "primary definition": "Linio, precipe kiam ne temas pri rekto.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044b\u0432\u0430\u044f"], "fr": ["courbe (subst.)"], "en": ["curve"], "ru": ["\u043a\u0440\u0438\u0432\u0430\u044f"], "de": ["Kurve"], "sv": ["kurva"], "hu": ["g\u00f6rbe"], "br": ["krommenn (linenn gromm)"], "pl": ["krzywa", "linia"]}, "examples": [["ebena kurbo", null], ["neebena kurbo", null], ["polusa, kartezia ekvacio de kurbo", null], ["algebra, transcenda kurbo", null], ["n-a-grada ebena kurbo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Grafika\u0135o, uzata por prezenti la evoluon de iu fenomeno.", "translations": {"de": ["Kurve", "Graph", "Grafik", "Linie"]}, "examples": [["klo\u015dforma kurbo", null], ["kurbo de elspezoj de entrepreno la\u016d la jaroj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kurb", "primary": false}, "obligacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Valorpapero, donata de \u015dtato a\u016d privata kompanio, kiel signo de parto el pruntedonitaj kapitaloj, naskanta fiksan rentumon kaj amortizebla en difinita limtempo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u043b\u0456\u0433\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["obligation (finance)"], "nl": ["obligatie"], "pt": ["obriga\u00e7\u00e3o (fin.)", "b\u00f4nus", "deb\u00eanture"], "ru": ["\u043e\u0431\u043b\u0438\u0433\u0430\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Obligation", "Schuldverschreibung", "Rentenpapier"], "sv": ["obligation"], "hu": ["k\u00f6tv\u00e9ny"]}, "examples": [["por la A-akcioj, fondusoj kaj obligacioj estas minimuma intertempo inter vendo kaj a\u0109eto", "Huang Tingsheng: La \u0109ina bilomerkato, Monatojaro 2001a, numero 8a, p. 10a"]], "subdefinitions": []}], "root": "obligaci", "primary": true}, "registrolibro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "= registro 1.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0435\u0441\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["registre"], "de": ["Verzeichnis", "Register"], "en": ["list", "register", "record", "roll"], "ru": ["\u0440\u0435\u0435\u0441\u0442\u0440"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "registr", "primary": false}, "kondukisto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ne konfuzu kun konduktoro."], "primary definition": "Homo, kiu profesie kondukas veturilon, lokomotivon, a\u016dtomobilon ks.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0434\u0443\u043a\u0442\u043e\u0440", "\u0432\u043e\u0434\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u0448\u043e\u0444\u0451\u0440"], "fr": ["chauffeur (professionnel)", "conducteur (professionnel)", "pilote (professionnel)"], "de": ["F\u00fchrer", "Steuermann"], "nl": ["bestuurder", "conducteur"], "hu": ["j\u00e1rm\u0171vezet\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konduk", "primary": false}, "Septuaginto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Septuaginto fontas el iom alia tradicio ol la Masora Biblio, aperinta pli ol jarmilon poste; krom la 39 libroj masoraj \u011di entenas ankora\u016d 11 librojn eksterkanonajn."], "primary definition": "La plej antikva traduko de la Hebrea Biblio, supozeble farita de la Aleksandriaj judoj en la 3a-2a jc a.K., kiu poste i\u011dis bazo de la kristana Biblio.", "translations": {"be": ["\u0421\u044d\u043f\u0442\u0443\u0430\u0433\u0456\u043d\u0442\u0430"], "en": ["Septuagint"], "nl": ["Septuagint"], "la": ["Septuaginta"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e\u0434 70-\u0438 (\u0442\u043e\u043b\u043a\u043e\u0432\u043d\u0438\u043a\u043e\u0432)", "\u0421\u0435\u043f\u0442\u0443\u0430\u0433\u0438\u043d\u0442\u0430"], "it": ["Septuaginta", "versione dei Settanta"], "hu": ["Septuaginta"]}, "examples": [["la\u016d legendo kristana-talmuda, Septuaginto estas frukto de paralela traduko de 72 tradukistoj, kiuj po sesope reprezentis la 12 tribojn Izraelajn, kaj kies sendependaj tradukoj mirakle koincidis", null]], "subdefinitions": []}], "root": "Septuagint", "primary": true}, "bro\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pinglo refaldita tiele, ke \u011dia pinto kro\u0109i\u011das en hoketo a\u016d \u015dirma ingeto.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0440\u043e\u0448\u044c"], "fr": ["broche (\u00e9pingle, bijou)"], "en": ["safety pin"], "pt": ["broche"], "be": ["\u0431\u0440\u043e\u0448\u043a\u0430"], "hu": ["bross(t\u0171)"], "sk": ["bro\u0161\u0148a"], "es": ["broche"], "pl": ["agrafka", "zapinka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ornama juvelo provizita per samspeca pinglo.", "translations": {"en": ["brooch"], "pl": ["brosza", "broszka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "agrafo, buko.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bro\u0109", "primary": true}, "Hesujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unu el la federaciaj \u015dtatoj de Germanujo. Regurbo estas Vizbadeno, plej granda urbo estas Frankfurto \u0109e Majno.", "translations": {"ru": ["\u0413\u0435\u0441\u0441\u0435\u043d"], "fr": ["Hesse"], "en": ["Hesse"], "nl": ["Hessen"], "pt": ["Hesse"], "de": ["Hessen"], "it": ["Assia"], "hu": ["Hessen"], "lat": ["Hassia", "terra Chattorum"], "pl": ["Hesja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hes", "primary": false}, "grasiga\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0443\u0434\u043e\u0431\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["engrais"], "nl": ["mest"], "pt": ["esterco", "estrume"], "hu": ["tr\u00e1gya"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gras", "primary": false}, "hipoka\u015dtano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio hipoka\u015dtanacoj (Aesculus), kies neman\u011debla frukto similas ka\u015dtanon.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439 \u043a\u0430\u0448\u0442\u0430\u043d"], "fr": ["marronnier (arbre)"], "en": ["horse chestnut"], "nl": ["paardekastanje", "wilde kastanje"], "pt": ["hipocastan\u00e1cea"], "de": ["Rosskastanie", "Kastanie"], "it": ["ippocastano", "castagno d'India"], "hu": ["vadgesztenye (fa)", "bokr\u00e9tafa", "l\u00f3gesztenye (fa)"], "fa": ["\u0634\u0627\u0647\u200c\u0628\u0644\u0648\u0637 \u0647\u0646\u062f\u06cc"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hipoka\u015dtan", "primary": true}, "anono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frukto de anonarbo, mezgranda, kun verda \u015delo kaj blanka karno rapide moli\u011danta pro varmo.", "translations": {"fr": ["anone"], "en": ["cherimoya"], "nl": ["cherimoya (vrucht)"], "de": ["Cherimoya"], "es": ["anona", "cherimoya"], "hu": ["ann\u00f3na"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anon", "primary": true}, "a\u0135genro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro asociata kun la objektoj \u011denerale, sen implici ion ulan (personan, viran, inan).", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u043e\u0434\u0443\u0448\u0435\u0432\u043b\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0440\u043e\u0434"], "fr": ["genre inanim\u00e9", "genre neutre"], "en": ["inanimate gender"], "nl": ["onzijdig geslacht"], "pt": ["g\u00eanero"], "be": ["\u043d\u0435\u0430\u0434\u0443\u0448\u0430\u045e\u043b\u0451\u043d\u044b \u0440\u043e\u0434", "\u043d\u0456\u044f\u043a\u0456 \u0440\u043e\u0434"], "de": ["unbelebtes Geschlecht"], "it": ["neutro (gram)", "genere inanimato (gram)"], "hu": ["semleges nem"], "es": ["g\u00e9nero inanimado, g\u00e9nero neutro"]}, "examples": [["a\u0135genra objekto \u0109e la verbo \u00abdanki\u00bb indikas la motivon: \u00abdanki ion\u00bb = \u00abdanki pro io\u00bb", null]], "subdefinitions": []}], "root": "genr", "primary": false}, "sfera koordinato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de punkto M en tridimensia reela e\u016dklida afina spaco provizita per orta ununorma koordinatsistemo (O, i, j, k)) \u0108iu el la tri reeloj polusa distanco, longitudo kaj latitudo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0444\u0435\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u043a\u043e\u043e\u0440\u0434\u0438\u043d\u0430\u0442\u0430"], "fr": ["coordonn\u00e9e sph\u00e9rique"], "en": ["spherical coordinate"], "de": ["Kugelkoordinate", "sph\u00e4rische Koordinate"], "pl": ["wsp\u00f3\u0142rz\u0119dna sferyczna"], "hu": ["g\u00f6mbi koordin\u00e1ta"]}, "examples": [["oni ofte signas la sferajn koordinatojn de punkto per la triopo (\u03c1, \u03b8, \u03c6)", null]], "subdefinitions": []}], "root": "koordinat", "primary": false}, "skio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de longa, plata kaj ligna glitilo kiun oni aligas al \u015duoj kaj per kiu oni glitas sur ne\u011do.", "translations": {"be": ["\u043b\u044b\u0436\u044b"], "fr": ["ski"], "en": ["ski"], "nl": ["ski"], "ru": ["\u043b\u044b\u0436\u0430"], "ca": ["esqu\u00ed"], "de": ["Ski"], "hu": ["s\u00ed"], "es": ["esqu\u00ed (pat\u00edn para esquiar)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ski", "primary": true}, "radiusvektoro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u0108i tiu termino, ne tre klare analizebla, devenas tra la naciaj lingvoj el latina\u0135o signifanta \u00abradio, kiu estas portanto\u00bb, kaj ne estas hazardo, se Bricard konas la terminon sub formo \u00abvektora radio\u00bb. Nemirinde do, ke en naciaj lingvoj la termino ofte montras al iu streko kun ofta glito al \u00ablongo de tiu streko\u00bb (vidu polusa distanco, kiu en pluraj lingvoj nomi\u011das \u00abradiusvektoro\u00bb, sed \u015dajne ne en Esperanto). La ideo, ke \u00abradiusvektoro\u00bb povas esti vektoro, supozeble esti\u011dis pro renverso de la etimologia interpreto, t.e. \u00abradiusa vektoro\u00bb."], "primary definition": "(de punkto P en afina spaco, rilate al rimarkinda punkto O) La vektoro P-O, a\u016d la streko OP.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440-\u0440\u0430\u0434\u0438\u0443\u0441", "\u0440\u0430\u0434\u0438\u0443\u0441-\u0432\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440"], "fr": ["vecteur de position", "rayon vecteur"], "en": ["position vector", "radius vector"], "de": ["Ortsvektor", "Radiusvektor"], "pl": ["wektor wodz\u0105cy (punktu)"], "hu": ["helyvektor", "r\u00e1diuszvektor", "vez\u00e9rsug\u00e1r"]}, "examples": [["la du radiusvektoroj de punkto sur elipso", null], ["areoj trairataj de radiusvektoro de planedo dum egalaj da\u016droj estas egalaj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vektor", "primary": false}, "indiferenta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prezentanta neniun motivon por prefero, por intereso.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u044b\u044f\u043a\u0430\u0432\u044b", "\u0456\u043d\u0434\u044b\u0444\u044d\u0440\u044d\u043d\u0442\u043d\u044b", "\u0440\u0430\u045e\u043d\u0430\u0434\u0443\u0448\u043d\u044b", "\u0431\u0435\u0437\u0443\u0432\u0430\u0436\u043d\u044b", "\u0431\u0435\u0437\u0443\u0434\u0437\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["indiff\u00e9rent", "sans distinction", "sans importance", "blas\u00e9", "d\u00e9tach\u00e9"], "en": ["indifferent"], "nl": ["onverschillig"], "pt": ["indiferente (adj.)"], "ru": ["\u0431\u0435\u0437\u0440\u0430\u0437\u043b\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u0438\u043d\u0434\u0438\u0444\u0444\u0435\u0440\u0435\u043d\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u0440\u0430\u0432\u043d\u043e\u0434\u0443\u0448\u043d\u044b\u0439", "\u0431\u0435\u0437\u0443\u0447\u0430\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439"], "de": ["gleichg\u00fcltig", "gleich", "egal", "indifferent"], "sv": ["likgiltig"], "hu": ["k\u00f6z\u00f6mb\u00f6s", "\u00e9rdektelen", "egykedv\u0171"], "es": ["indiferente"]}, "examples": [["prenu \u0109i tiun a\u016d alian libron, la elekto estas indiferenta por mi", null], ["depost la morto de lia filo \u0109io fari\u011dis indiferenta por li", null], ["bagatelaj detaloj tute indiferentaj", null], ["la opinio de la publiko estas indiferenta por tiu artisto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Havanta neniun preferon, neniun intereson pri iu a\u016d io.", "translations": {}, "examples": [["homo indiferenta pri, por \u0109io, kontra\u016d iu", "Z"], ["indiferenta spirito, koro", null], ["Omar tuj devigis sin ree alpreni indiferentan mienon", "Pro I\u015dtar, \u0109ap. 17"], ["li rigardis tiun spektaklon kun indiferentaj okuloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "indiferent", "primary": true}, "indiferente": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tute same, tutegale, senprefere.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u044b\u044f\u043a\u0430\u0432\u0430", "\u0456\u043d\u0434\u044b\u0444\u044d\u0440\u044d\u043d\u0442\u043d\u0430", "\u0440\u0430\u045e\u043d\u0430\u0434\u0443\u0448\u043d\u0430", "\u0431\u0435\u0437\u0443\u0432\u0430\u0436\u043d\u0430", "\u0431\u0435\u0437\u0443\u0434\u0437\u0435\u043b\u044c\u043d\u0430"], "fr": ["indiff\u00e9remment", "avec indiff\u00e9rence"], "en": ["indifferently"], "nl": ["om het even"], "pt": ["indiferentemente"], "ru": ["\u0431\u0435\u0437\u0440\u0430\u0437\u043b\u0438\u0447\u043d\u043e", "\u0438\u043d\u0434\u0438\u0444\u0444\u0435\u0440\u0435\u043d\u0442\u043d\u043e", "\u0440\u0430\u0432\u043d\u043e\u0434\u0443\u0448\u043d\u043e", "\u0431\u0435\u0437\u0443\u0447\u0430\u0441\u0442\u043d\u043e"], "de": ["gleichg\u00fcltig", "indifferent"], "hu": ["k\u00f6z\u00f6mb\u00f6sen", "\u00e9rdektelen\u00fcl", "egykedv\u0171en"], "es": ["indiferentemente"]}, "examples": [["li indiferente traktas plej diversajn aferojn", null], ["estas indiferente, \u0109u li venos a\u016d ne, kiam li venos, kiel li agos", null], ["estas por li tute indiferente, \u0109u Jehova a\u016d Baal estas la reganto de la mondo", "Pro I\u015dtar, \u0109ap. 3"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne sentante intereson; seninterese.", "translations": {}, "examples": [["indiferente vidi la fremdan mizeron", null], ["indiferente rilati al la sciencoj, al sia tasko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "indiferent", "primary": false}, "distinga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Distingiga.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043b\u0438\u0447\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "pl": ["odr\u00f3\u017cnialny", "rozr\u00f3\u017cnialny", "rozgraniczalny", "wyodr\u0119bnialny", "rozpoznawalny"]}, "examples": [["plata nazo kaj grasa dorso estis \u011diaj \u011deneralaj distingaj signoj", "Fabeloj, volumo 3, Kora sufero"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Distingi\u011danta per eminenta socia pozicio; eleganta kaj sindetenema, kiel konvenas al tiaj personoj.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0438\u0434\u043d\u044b\u0439", "\u0432\u044b\u0434\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439\u0441\u044f"], "fr": ["distingu\u00e9 (noble)"], "pl": ["dystyngowany", "doborowy", "wybitny"]}, "examples": [["li estis el distinga deveno: lia patro estis bankiero a\u016d io tia", "Urd Hadda murdita!, p. 5"], ["kial vi ne fumas pipon, Inspektoro?, tio donas distingecon", "Urd Hadda murdita!, p. 14"]], "subdefinitions": []}], "root": "disting", "primary": false}, "simpla soldato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["soldat (simple soldat)", "deuxi\u00e8me classe (soldat)", "soldat de deuxi\u00e8me classe", "simple soldat"], "en": ["private (soldier)"], "nl": ["soldaat (in contrast met 1ste soldaat)"], "it": ["soldato semplice"]}, "examples": [["levi\u011dis de la rango de simpla soldato \u011dis tria le\u016dtenanto", "Sam Houston Vikipedio"], ["li estis simpla soldato, kiu blinde plenumis la ordonojn", "B. Ap\u00e1ti Kov\u00e1cs Malamikoj Paco 5/89"]], "subdefinitions": []}], "root": "soldat", "primary": false}, "distingi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Rimarki diferencon inter objektoj, personoj a\u016d ideoj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043b\u0438\u0447\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u043b\u0438\u0447\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["distinguer (reconna\u00eetre comme distinct)"], "en": ["distinguish"], "es": ["distinguir"], "pt": ["distinguir"], "de": ["unterscheiden"], "pl": ["odr\u00f3\u017cnia\u0107", "rozr\u00f3\u017cnia\u0107"]}, "examples": [["distingi ion de io, disde io, el io", "Z"], ["distingi petroselon de cikuto, veron de malvero", null], ["distingi la bluon de la verdo", null], ["oni povas distingi tri periodojn en tiu epoko", null], ["la morto ne distingas , \u0109iujn egale atingas", "Proverbaro esperanta"], ["via Dio distingis vin el inter la popoloj", "La Malnova Testamento, Levidoj 20:24"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Klare, precize, nete percepti.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043b\u0438\u0447\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["distinguer (percevoir)", "percevoir"], "de": ["unterscheiden", "erkennen"], "pl": ["rozgranicza\u0107", "rozeznawa\u0107 si\u0119", "wyodr\u0119bnia\u0107"]}, "examples": [["regis tia mallumo, ke oni ne multe povis distingi", "Fabeloj, volumo 1, Galo\u015doj de feli\u0109o"], ["li ne povis distingi, \u0109u...as", "Fabeloj, volumo 1, Persista stana soldato"], ["oni ne povis distingi la fizionomiojn de la voja\u011dantoj", "La Faraono, volumo 2, \u0109ap. 1"], ["pro la nebulo ni ne distingis la detalojn de la pejza\u011do", null], ["la blankete-grizaj piramidoj estis distingeblaj kiel siluetoj en la klara aero en la flanko de la dezerto", "Fabeloj, volumo 4, Filino de la mar\u0109a re\u011do"], ["la skribo ofte aperas tiel pala, tiel nedistingebla, ke oni pensas, ke oni havas anta\u016d si malplenan folion", "Fabeloj, volumo 3, \u015ctono de la sa\u011duloj"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Distingigi.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043b\u0438\u0447\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["la idealeco, kiu lin tiel bele distingas", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "disting", "primary": true}, "trifingra mevo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio (Rissa tridactyla) de laredoj sen posta piedfingro.", "translations": {"en": ["kittywake"], "sv": ["tret\u00e5ig m\u00e5s"], "pl": ["mewa tr\u00f3jpalczasta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mev", "primary": false}, "marki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari, meti markon sur io.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0440\u043a\u0456\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0434\u0437\u043d\u0430\u0447\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0437\u043d\u0430\u0447\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["marquer"], "nl": ["aanduiden", "aanstrepen"], "pt": ["marcar"], "ru": ["\u043c\u0435\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u043c\u0435\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u043c\u0435\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u043c\u0435\u0447\u0430\u0442\u044c", "\u043c\u0430\u0440\u043a\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["markieren"], "hu": ["megjel\u00f6l", "kijel\u00f6l"], "br": ["merka\u00f1"]}, "examples": [["marki per peco da kreto krucon sur la pordo", "Z"], ["marki tola\u0135on, pa\u011don, dehakotan arbon", null], ["marki krajone la komposterarojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mark", "primary": false}, "distingo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago, maniero, fakto distingi.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043b\u0438\u0447\u0438\u0435", "\u043e\u0442\u043b\u0438\u0447\u0438\u0435"], "fr": ["distinction (acte)"], "es": ["distinci\u00f3nr"], "pl": ["odr\u00f3\u017cnienie", "rozr\u00f3\u017cnienie", "rozgraniczenie", "rozeznanie", "wyodr\u0119bnienie"]}, "examples": [["la distingo de la speciaraj karakteroj ravis min", "La revadoj de soleca promenanto, Kvina promenado"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Io, kio rekompencas ies meriton.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043b\u0438\u0447\u0438\u0435 (\u043d\u0430\u0433\u0440\u0430\u0434\u0430)"], "fr": ["distinction (r\u00e9compense)"], "pl": ["odznaczenie", "dystynkcja"]}, "examples": [["tio estas io nekompareble bela kaj la plej alta distingo, kiun iam ricevis ia anaso", "Fabeloj, volumo 2, Malbela anasido"]], "subdefinitions": []}], "root": "disting", "primary": false}, "editoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Preparanto de eldonotaj tekstoj, kiu korektas, glosas, enkondukas.", "translations": {"fr": ["\u00e9diteur (critique de texte)"], "pl": ["korektor"], "pt": ["editor (cr\u00edtico de texto)"]}, "examples": [["la 25an de aprilo 2005 mortis la japana zamenhofologo Ito Kanzi, la editoro de Plena Verkaro de Zamenhof", "R. Haupenthal, Mortis Ito Kanzi, Nun, 2005-04-28"]], "subdefinitions": []}], "root": "editor", "primary": true}, "geopolitika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al geopolitiko.", "translations": {"fr": ["g\u00e9opolitique (adj.)"], "hu": ["geopolitikai"]}, "examples": [["geopolitika graveco de korea duoninsulo", "Dekmil, Manenmane por la Unui\u011do, La Solidareco, 2005-09, numero 17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "geopolitik", "primary": false}, "Atlanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frato de Prometeo, la titano tenanta sur siaj \u015dultroj la firmamenton.", "translations": {"be": ["\u0410\u0442\u043b\u044f\u043d\u0442 (\u043c\u0456\u0442.)"], "hu": ["Atlasz (mitol\u00f3gia)"], "de": ["Atlas (Mythologie)"], "en": ["Atlas (myth.)"], "ru": ["\u0410\u0442\u043b\u0430\u043d\u0442 (\u043c\u0438\u0444.)"]}, "examples": [["la nomo estas ligita al greka mito pri fortegulo Atlanto", "Nomoj de oceanoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "Atlant", "primary": true}, "editori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Prepari por eldono, kritike ekzamenante, korektante, komentante.", "translations": {"fr": ["\u00e9diter (critique de texte)"], "pl": ["korygowa\u0107", "poddawa\u0107 korekcie"]}, "examples": [["La nova \u0108inio eldonis plenan kolekton de la verkoj de Lusin kaj klasika\u0135ojn kiujn li editoris kaj korektis", "\u0108ina Radio Internacia, Lusin, 2003-12-09"]], "subdefinitions": []}], "root": "editor", "primary": false}, "idiotismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vorta\u0135o kun senco ne facile komprenebla el \u011diaj partoj, ofte propra al iu lingvo.", "translations": {"be": ["\u0456\u0434\u044b\u0451\u043c\u0430", "\u0456\u0434\u044b\u044f\u043c\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b \u0432\u044b\u0440\u0430\u0437", "\u0444\u0440\u0430\u0437\u044d\u044f\u043b\u044f\u0433\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["idiotisme", "expression idiomatique"], "en": ["idiomatic expression"], "nl": ["idiotisme", "zegswijze"], "pt": ["idiotismo"], "ru": ["\u0438\u0434\u0438\u043e\u043c\u0430", "\u0438\u0434\u0438\u043e\u043c\u0430\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0435 \u0432\u044b\u0440\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0444\u0440\u0430\u0437\u0435\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Idiotismus", "idiomatischer Ausdruck", "Spracheigenheit", "Redewendung"], "hu": ["nyelvi fordulat", "idiomatikus kifejez\u00e9s", "saj\u00e1tos nyelvi kifejez\u00e9sm\u00f3d"]}, "examples": [["anka\u016d en Esperanto trovi\u011das diversaj nemultaj idiotismoj", "Z"], ["lingvo absolute logika kaj tute sen idiotismoj estus lingvo senviva kaj tro peza", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "idiotism", "primary": true}, "geopolitiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Politiko enkalkulanta geografiajn kondi\u0109ojn naturajn kaj homajn, kaj teritorian konkuradon inter regnoj.", "translations": {"fr": ["g\u00e9opolitique (subst.)"], "pt": ["geopol\u00edtica"], "hu": ["geopolitika"]}, "examples": [["en Grandbritujo li studis geopolitikon kaj inter\u015datajn rilatojn", "Konsilio pri aferoj de Litovio Minora, Honora membro: Algis Regis..., 2004-04"]], "subdefinitions": []}], "root": "geopolitik", "primary": true}, "disbari": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Apartigi per baro.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u0433\u0430\u0440\u043e\u0434\u0436\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0433\u0430\u0440\u0430\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9limiter (par des cl\u00f4tures)"], "en": ["segregate"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0433\u043e\u0440\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0433\u043e\u0440\u0430\u0436\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["elker\u00edt (sz\u00e9tv\u00e1laszt)"], "pl": ["ogradza\u0107", "zastawia\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bar", "primary": false}, "kaliko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Origine, glaso kun piedo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0435\u043b\u0456\u0445", "\u043a\u0456\u043b\u0456\u0448\u0430\u043a", "\u043a\u0443\u0431\u0430\u043a"], "fr": ["coupe"], "en": ["chalice", "goblet"], "nl": ["kelk"], "ru": ["\u0447\u0430\u0448\u0430", "\u043a\u0443\u0431\u043e\u043a"], "de": ["Becher", "Kelch"], "hu": ["kehely"]}, "examples": [["la malgranda kanabeno ankora\u016d ne havis glaseton por akvo sed devis kontenti\u011di je malgranda ligna kaliko", "Fabeloj, volumo 3, Kolo de botelo"], ["Kaj li prenis panon, kaj donis al ili, dirante: tio estas mia korpo, kiu estas donita por vi; sammaniere anka\u016d la kalikon post la vesperman\u011do, dirante: tiu kaliko estas la nova interligo en mia sango, kiu estas elver\u015data por vi", "La Nova Testamento, S. Luko 22:19"], ["tridek da ar\u011dentaj pelvoj, mil da tran\u0109iloj, dudek na\u016d da oraj kalikoj, tridek da ar\u011dentaj duoblaj kalikoj , kvarcent dek da aliaj vazoj", "La Malnova Testamento, Ezra 1:9"], ["plenmanon da rizo, teajn foliojn, porcelanajn kalikjn, ornamitajn per pentra\u0135oj kaj dekkelkon da desegna\u0135oj faritaj sur papero per kolorigiloj kaj \u0125ina inko", "La Faraono, volumo 3, \u0109ap. 6"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sankta vazo, uzata por konsekro de la vino dum la e\u016dkaristio, konsistanta el lar\u011da duonsfera, ordinare orita, ujo, kun longa kruro kaj lar\u011da piedo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0442\u0438\u0440", "\u0447\u0430\u0448\u0430"], "fr": ["calice"], "de": ["Kelch (Abendmahl)"], "en": ["chalice", "grail"], "hu": ["kehely (szertart\u00e1shoz)"]}, "examples": [["Karen genustari\u011dis anta\u016d la altaro kaj almetis al la lipoj la oran kalikon", "Fabeloj, volumo 2, Ru\u011daj \u015duoj"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Metafora esprimo por la sorto destinita al la homoj.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0430\u0448\u0430 (\u0441\u0443\u0434\u044c\u0431\u0430)"], "fr": ["calice (destin, vocab. biblique)", "destin"], "de": ["Kelch (Schicksal)"], "hu": ["poh\u00e1r (sors)"]}, "examples": [["brula vento estos kaliko destinita por ili", "La Malnova Testamento, Psalmaro 11:6"], ["levi\u011du ho Jerusalem, vi, kiu trinkis el la mano de la Eternulo la kalikon de Lia kolero", "La Malnova Testamento, Jesaja 51:17"], ["kaliko de teruro kaj ruinigo estas la kaliko de via fratino Samario", "La Malnova Testamento, Je\u0125ezkel 23:33"], ["la iniciatoroj de la Esperanta afero eble ne \u011disvivos \u011dis tiu tempo , sed pli a\u016d malpli frue por la maldol\u0109a kaliko, kiun ili trinkas el la manoj de la samtempuloj la posteuloj konstruos al ili monumentojn kaj elparolados ilian nomon kun la plej granda danko", "Esenco kaj Estonte, \u0109ap. 8"], ["neniu pokalo de la vivo enhavas ekskluzive nur vermuton, neniu bona homo povus regali homon nur per la maldol\u0109a kaliko da suferoj, des pli tion ne povas fari Dio, la amo mem", "Fabeloj, volumo 4, Historio el la dunoj"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Ne konfuzu kun la senco botanika."], "primary definition": "Klo\u015dforma floro.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u043e\u043a\u043e\u043b\u044c\u0447\u0438\u043a (\u0446\u0432\u0435\u0442\u043e\u043a)"], "fr": ["clochette (fleur)"], "hu": ["vir\u00e1gkehely"]}, "examples": [["levi\u011dis la an\u011delo kiel el kaliko de lilio", "Fabeloj, volumo 3, \u0108e la plej ekstrema maro"], ["la elfo trempis sian malgrandan fingron en la kaliko de blua violo", "Fabeloj, volumo 3, Supo el kolbasaj bastonetoj"], ["la malgranda Gerda iris al la aliaj floroj rigardis en ilian florkalikon", "Fabeloj, volumo 2, Ne\u011da re\u011dino"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En floro la ekstera cirklo de florfolioj, ordinare verdaj.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0430\u0448\u0435\u0447\u043a\u0430 (\u0446\u0432\u0435\u0442\u043a\u0430)"], "fr": ["calice (bot.)"], "de": ["Kelch (Bl\u00fcte)"], "hu": ["cs\u00e9sze(vir\u00e1glev\u00e9l)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kalik", "primary": true}, "Belgujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato situanta en okcidenta E\u016dropo kaj limanta okcidente al Norda Maro, norde al Nederlando, oriente al Germanujo, sude al Francujo. Bruselo estas la \u0109efurbo kaj plej granda urbo.", "translations": {"el": ["\u0392\u03ad\u03bb\u03b3\u03b9\u03bf"], "fr": ["Belgique"], "en": ["Belgium"], "af": ["Belgi\u00eb"], "ca": ["B\u00e8lgica"], "de": ["Belgien"], "it": ["Belgio"], "vo": ["Belj\u00e4n"], "ia": ["Belgica"], "gd": ["an Bheilg"], "bg": ["\u0411\u0435\u043b\u0433\u0438\u044f"], "cs": ["Belgie"], "fi": ["Belgia"], "be": ["\u0411\u044d\u043b\u044c\u0433\u0456\u044f"], "da": ["Belgien"], "lat": ["Belgica"], "es": ["B\u00e9lgica"], "he": ["\u05d1\u05dc\u05d2\u05d9\u05d4"], "ru": ["\u0411\u0435\u043b\u044c\u0433\u0438\u044f"], "nl": ["Belgi\u00eb"], "pt": ["B\u00e9lgica"], "no": ["Belgia"], "tr": ["Bel\u00e7ika"], "sv": ["Belgien"], "lv": ["Be\u013c\u0123ija"], "lt": ["Belgija"], "sk": ["Belgicko"], "hu": ["Belgium"], "is": ["Belg\u00eda"], "pl": ["Belgia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Belgio", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "belg", "primary": false}, "antipatio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0442\u044b\u043f\u0430\u0442\u044b\u044f", "\u043d\u0435\u043f\u0440\u044b\u044f\u0437\u044c"], "fr": ["antipathie"], "en": ["antipathy"], "ru": ["\u0430\u043d\u0442\u0438\u043f\u0430\u0442\u0438\u044f", "\u043d\u0435\u043f\u0440\u0438\u044f\u0437\u043d\u044c"], "de": ["Antipathie"], "sk": ["antipatia"], "fa": ["\u0628\u06cc\u0632\u0627\u0631\u06cc", "\u062a\u0646\u0641\u0631"], "es": ["antipat\u00eda"]}, "examples": [["stratbataloj vekis antipation", "Ji\u0159\u00ed Patera, Post la kunsido de financistoj en Prago, Monato, jaro 2001a, numero 1a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "antipati", "primary": true}, "antipatii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"sk": ["nezn\u00e1\u0161a\u0165"], "be": ["\u0430\u0434\u0447\u0443\u0432\u0430\u0446\u044c \u0430\u043d\u0442\u044b\u043f\u0430\u0442\u044b\u044e", "\u0430\u0434\u0447\u0443\u0432\u0430\u0446\u044c \u043d\u0435\u043f\u0440\u044b\u044f\u0437\u044c"], "fr": ["ressentir de l'antipathie (pour)"], "en": ["antipathize"], "ru": ["\u0447\u0443\u0432\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c \u0430\u043d\u0442\u0438\u043f\u0430\u0442\u0438\u044e", "\u0447\u0443\u0432\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c \u043d\u0435\u043f\u0440\u0438\u044f\u0437\u043d\u044c"], "de": ["Abneigung haben", "unangenehm finden", "unsympathisch finden"], "fa": ["\u0628\u06cc\u0632\u0627\u0631 \u0628\u0648\u062f\u0646", "\u062a\u0646\u0641\u0631 \u062f\u0627\u0634\u062a\u0646"]}, "examples": [["antipatii iun, al iu", null]], "subdefinitions": []}], "root": "antipati", "primary": false}, "flosa bazaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Surakva bazaro, kie oni komercas de sur boatoj.", "translations": {"fr": ["march\u00e9 flottant"], "en": ["floating market"]}, "examples": [["Koda\u011daso estas \u00ablando de asaio\u00bb. Tie estas flosa bazaro", "R. da Silva Ribeiro, Voja\u011dtaglibro al Amazonio, La Karavelo, 2009-09 (18), p. 15a"], ["ni piediras al malfama flosbazaro de Bangkoko", "C. Pinardon. R. Sanz, Du Bicikloj je la Horizonto, Tajlando, 2010"]], "subdefinitions": []}], "root": "bazar", "primary": false}, "antipatia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ka\u016dzanta antipation.", "translations": {"sk": ["nepr\u00edjemn\u00fd"], "be": ["\u0430\u043d\u0442\u044b\u043f\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b", "\u043d\u0435\u043f\u0440\u044b\u0435\u043c\u043d\u044b"], "fr": ["antipathique"], "en": ["antipathetic"], "ru": ["\u0430\u043d\u0442\u0438\u043f\u0430\u0442\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u043f\u0440\u0438\u044f\u0442\u043d\u044b\u0439"], "de": ["unsympathisch"], "fa": ["\u0646\u0627\u062e\u0648\u0634\u0627\u06cc\u0646\u062f", "\u0632\u0646\u0646\u062f\u0647", "\u062a\u0646\u0641\u0631\u0622\u0648\u0631"]}, "examples": [["antipatia homo", null], ["antipatia estis al mi tiu kutimo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "antipati", "primary": false}, "osteoporozo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "ostoporozo", "translations": {"fr": ["ost\u00e9oporose"], "de": ["Osteoporose"], "nl": ["osteoporose"], "bg": ["\u043e\u0441\u0442\u0435\u043e\u043f\u043e\u0440\u043e\u0437\u0430"]}, "examples": [["la tradicia konsilo estas, ke virinoj, aparte en mez- kaj mal-juna\u011do man\u011du lakta\u0135ojn por eviti osteoporozon, malsano en kiu la ostoj fari\u011das tre fragilaj pro perdo de kalcio", "K. Ungar, Vivu vigle kaj vegetare!, Monato, jaro 1995a, numero 7a, p. 18a"], ["femurosta frakturo okazas plej ofte pro falo sur flankon, precipe \u0109e maljunuloj kaj pli ofte \u0109e virinoj pro osteoporozo", "Vikipedio, artikolo \u00abfemurosta frakturo\u00bb, 2009-06-02"]], "subdefinitions": []}], "root": "osteoporoz", "primary": true}, "imunologiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri imunologio.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043c\u043c\u0443\u043d\u043e\u043b\u043e\u0433"], "fr": ["immunologiste"], "nl": ["immunoloog"], "pt": ["imunologista"], "fa": ["\u0627\u06cc\u0645\u0646\u06cc\u200c\u0634\u0646\u0627\u0633"], "pl": ["immunolog"], "hu": ["immunol\u00f3gus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "imunologi", "primary": false}, "pafa\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108io ajn, kion oni pafas per pafilo.", "translations": {"be": ["\u0441\u043d\u0430\u0440\u0430\u0434"], "fr": ["projectile"], "nl": ["projectiel"], "ru": ["\u0441\u043d\u0430\u0440\u044f\u0434"], "de": ["Gescho\u00df", "Projektil"], "sv": ["skott", "projektil"], "hu": ["l\u00f6ved\u00e9k"], "he": ["\u05e7\u05dc\u05d9\u05e2", "\u05d8\u05d9\u05dc"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "paf", "primary": false}, "etato": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La preciza signifo de tiu Fundamenta vorto estas malfacila por difini. Ja la rusa, pola kaj germana tradukoj sugestas signifon strikte ligitan kun salajrataj laborantoj, la solan prezentatan en (tamen kun aldona signifo \u00absalajro\u00bb), dum la tradukoj franca kaj angla akceptas pli vastan signifon, kiu \u015dajne disvasti\u011dis en la postaj vortaroj, sed restas tre mar\u011dene uzata."], "primary definition": "Oficiala dokumento, priskribanta la staton de iu afero sub formo cifereca, tabeleca, listeca ks.", "translations": {"be": ["\u0448\u0442\u0430\u0442", "\u0448\u0442\u0430\u0442\u044b", "\u043a\u0430\u0434\u0440\u044b", "\u043f\u044d\u0440\u0441\u0430\u043d\u0430\u043b", "\u0430\u0441\u0430\u0431\u043e\u0432\u044b \u0441\u043a\u043b\u0430\u0434", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u043b\u0456\u043a", "\u0441\u044c\u043f\u0456\u0441", "\u0432\u043e\u043f\u0456\u0441"], "fr": ["\u00e9tat (liste, tableau)"], "en": ["statement (financial)", "register", "list", "inventory", "account", "report", "return (financial)", "table (data)"], "ru": ["\u0448\u0442\u0430\u0442", "\u0448\u0442\u0430\u0442\u044b", "\u043a\u0430\u0434\u0440\u044b", "\u043b\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439 \u0441\u043e\u0441\u0442\u0430\u0432", "\u0441\u043f\u0438\u0441\u043e\u043a", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0447\u0435\u043d\u044c", "\u043e\u043f\u0438\u0441\u044c"], "de": ["Etat", "Haushalt", "Haushaltsmittel", "Haushaltsplan", "Aufstellung", "Detailplan"], "hu": ["\u00f6sszes\u00edt\u0151 t\u00e1bl\u00e1zat", "r\u00e9szletes kimutat\u00e1s", "\u00e1llom\u00e1nykimutat\u00e1s", "l\u00e9tsz\u00e1m"]}, "examples": [["etato de la elspezoj de komunumo , de la \u0109eestantaj studentoj", "La Nova Plena Ilustrita Vortaro"], ["la nomo de tiu junulo estu skribita sur la unua etato de invititoj", "H. Vallienne Kastelo de Prelongo\u0109ap. 4"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Detala listo de la konstantaj, rekte salajrataj laborantoj en iu entrepreno, administracio ks; aro de tiuj laborantoj.", "translations": {"fr": ["liste du personnel", "effectif (ensemble des employ\u00e9s)", "\u00e9tat (ensemble des employ\u00e9s)", "personnel (ensemble des employ\u00e9s)"], "pl": ["lista p\u0142ac"]}, "examples": [["faris anakronisma la vivtenadon de la revuo kun kelkdek-persona etato kaj redukti\u011danta abonantaro", "Redakcie La Ondo de Esperanto 2000:11"], ["forstreki el la etato", "La Nova Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "etat", "primary": true}, "etata": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la etato.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri laboranto) Estanta sur la etato de la institucio, en kiu li laboras.", "translations": {"fr": ["salari\u00e9", "faisant partie du personnel propre"], "pl": ["etatowy"]}, "examples": [["en la elspezoplanon de REU povas esti salajrado de la etataj funkciuloj de REU kaj de personoj dungataj la\u016d laborkontraktoj", "Statuto de la socia organiza\u0135o \u00abRusia Esperantista Unio\u00bb"]], "subdefinitions": []}], "root": "etat", "primary": false}, "lantano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 57, atompezo 138,91, simbolo La. Malofta metalo.", "translations": {"be": ["\u043b\u0430\u043d\u0442\u0430\u043d"], "fr": ["lanthane"], "en": ["lanthanum"], "nl": ["lanthaan"], "pt": ["lant\u00e2nio"], "la": ["Lanthanum"], "de": ["Lanthan"], "it": ["lantanio"], "hu": ["lant\u00e1n"], "es": ["lantano"], "br": ["lantan"], "ru": ["\u043b\u0430\u043d\u0442\u0430\u043d"], "pl": ["lantan"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lantan", "primary": true}, "sinoptika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ebliganta ampleksi per unusola rigardo la diversajn partojn de iu tuto.", "translations": {"be": ["\u0437\u0432\u043e\u0434\u043d\u044b", "\u0430\u0433\u043b\u044f\u0434\u043d\u044b", "\u043f\u0430\u0440\u0430\u045e\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u0441\u0456\u043d\u0430\u043f\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "hu": ["szinoptikus", "egyszerre \u00e1ttekinthet\u0151"], "de": ["synoptisch"], "nl": ["synoptisch", "beknopt"], "ru": ["\u0441\u0432\u043e\u0434\u043d\u044b\u0439", "\u043e\u0431\u0437\u043e\u0440\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u0440\u0430\u0432\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u0438\u043d\u043e\u043f\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439 (\u043e\u0442\u043d\u043e\u0441\u044f\u0449\u0438\u0439\u0441\u044f \u043a \u0441\u0438\u043d\u043e\u043f\u0441\u0438\u0441\u0443)"]}, "examples": [["sinoptika tabelo", null], ["sinoptikaj evangelioj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sinoptik", "primary": true}, "Silvano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo latindevena.", "translations": {"fr": ["Silvain", "Sylvain"], "de": ["Silvan"], "nl": ["Sylvain"], "it": ["Silvano"], "hu": ["Silv\u00e1nus", "Szilv\u00e1nusz"]}, "examples": [["Silvano, la fidela frato", "La Nova Testamento, &Pe1 5:12"]], "subdefinitions": []}], "root": "Silvan", "primary": true}, "frapfrazo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Facile memorebla frazo reklamanta principon, politikan celon, institucion, venda\u0135on.", "translations": {"fr": ["devise", "slogan"]}, "examples": [["ni starigas konkurson por trovi trafan frapfrazon de TEJO", "Tejo, Frapfrazoj, [vidita en 2008]"]], "subdefinitions": []}], "root": "fraz", "primary": false}, "lampiredoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo koleopteroj (Lampyridae).", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u0432\u0435\u0442\u043b\u044f\u043a\u0456 (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "nl": ["glimwormen (fam.)"], "pt": ["lampir\u00eddeos"], "ru": ["\u0441\u0432\u0435\u0442\u043b\u044f\u043a\u0438 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Leuchtk\u00e4fer"], "hu": ["szentj\u00e1nosbog\u00e1r-f\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lampired", "primary": true}, "plivaloro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Diferenco inter la fakta vendvaloro kaj la valoro rezultanta el la fiksado sur merkato.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0440\u0436\u0430"], "fr": ["plus-value (\u00e9con.)"], "nl": ["overwaarde"], "pt": ["\u00e1gio"], "de": ["Mehrwert", "Marge"], "hu": ["\u00e9rt\u00e9kt\u00f6bblet"], "es": ["plusval\u00eda"], "he": ["\u05de\u05e8\u05d5\u05d5\u05d7", "\u05de\u05ea\u05d7 \u05e8\u05d5\u05d5\u05d7\u05d9\u05dd"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Atingita prezdiferenco en vendado inter reala valoro kaj vendoprezo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "valor", "primary": false}, "doloriga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doloriganta.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043b\u044e\u0447\u044b"], "fr": ["douloureux"], "en": ["painful", "agonizing"], "nl": ["pijn veroorzakend"], "ru": ["\u0431\u043e\u043b\u0435\u0437\u043d\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "it": ["doloroso"], "hu": ["f\u00e1jdalmat okoz\u00f3"], "pl": ["bolesny", "dolegliwy"]}, "examples": [["\u015di dolorige surtretis la piedojn de la maljuna virino", "Fabeloj, volumo 2, Ru\u011daj \u015duoj"], ["la knaboj maldelikate kaj dolorige premis la birdon en la manoj", "Fabeloj, volumo 2, Najbaraj familioj"]], "subdefinitions": []}], "root": "dolor", "primary": false}, "po\u016dpo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La malanta\u016da parto de \u015dipo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u043c\u0430 (\u043a\u0430\u0440\u0430\u0431\u043b\u044f)"], "fr": ["poupe"], "en": ["stern", "poop"], "nl": ["achtersteven"], "pt": ["popa"], "ru": ["\u043a\u043e\u0440\u043c\u0430"], "ca": ["popa"], "de": ["Achternschiff"], "hu": ["tat", "haj\u00f3far"], "es": ["popa"]}, "examples": [["tiam la ondoj venis kontra\u016d nian po\u016dpon", "R. L. Stevenson, trad. A. Goodheir, Forkaptita, Kardo, 1976"]], "subdefinitions": []}], "root": "po\u016dp", "primary": true}, "dolorigi": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Oni uzas tiun sufikshavan formon, se oni precipe konsideras a\u016d atentigas la objektivan ka\u016dzon de la doloro", "Rimarko: Oni ofte uzas la simplan vorton dolori anstata\u016d dolorigi."], "primary definition": "Ka\u016dzi al iu tre malagrablan korpan a\u016d spiritan impreson.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0447\u044b\u043d\u044f\u0446\u044c \u0431\u043e\u043b\u044c"], "fr": ["faire mal (causer une douleur)", "causer une douleur", "endolorir"], "en": ["hurt", "inflict pain", "cause pain"], "nl": ["pijn veroorzaken"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0447\u0438\u043d\u044f\u0442\u044c \u0431\u043e\u043b\u044c"], "it": ["fare male (causare dolore)", "causare dolore"], "hu": ["megf\u00e1jd\u00edt", "f\u00e1jdalmat okoz"], "pl": ["powodowa\u0107 b\u00f3l"]}, "examples": [["kurante mi dolorigis al mi la piedon", null], ["\u0109u mi dolorigis vin?", null], ["espero prokrastata dolorigas la koron", "La Malnova Testamento, &Sen 13:12"]], "subdefinitions": []}], "root": "dolor", "primary": false}, "donaci": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Senkompense doni, kiel ateston de bonvolemo, amikeco, favoro, kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0430\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0434\u0430\u0440\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["donner en cadeau", "offrir (un cadeau)"], "bg": ["\u043f\u043e\u0434\u0430\u0440\u044f\u0432\u0430\u043c"], "pt": ["presentear", "doar", "brindar", "dar", "oferecer", "fazer doa\u00e7\u00e3o de"], "ru": ["\u0434\u0430\u0440\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0434\u0430\u0440\u0438\u0442\u044c"], "de": ["schenken"], "en": ["donate"], "es": ["donar"], "pl": ["darowa\u0107 (dawa\u0107)", "podarowa\u0107", "ofiarowa\u0107"]}, "examples": [["mia patro donacis al mi belan libron", null], ["oni povas multe donaci k ne esti amata", null], ["al \u0109evalo donacita oni bu\u015don ne esploras", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "donac", "primary": true}, "\u015dipi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u044b\u0442\u044c \u043d\u0430 \u0441\u0443\u0434\u043d\u0435"], "fr": ["naviguer"], "en": ["navigate", "sail", "cruise"], "it": ["navigare"], "hu": ["haj\u00f3zik"], "pl": ["p\u0142yn\u0105\u0107 statkiem", "podr\u00f3\u017cowa\u0107 statkiem"], "es": ["navegar"]}, "examples": [["nun li kredeble \u015dipas tie supre", "Fabeloj, volumo 1, la virineto de maro"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Transporti per \u015dipo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u0441\u0442\u0430\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c \u0432\u043e\u0434\u043d\u044b\u043c \u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u043f\u043e\u0440\u0442\u043e\u043c"], "fr": ["convoyer (par eau)"], "en": ["ship"], "it": ["trasportare per nave"], "hu": ["haj\u00f3n sz\u00e1ll\u00edt"], "pl": ["transportowa\u0107 statkiem", "przewozi\u0107 statkiem"]}, "examples": [["\u015dipadi brullignon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dip", "primary": false}, "donaco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Donacita\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0430\u0440\u0443\u043d\u0430\u043a"], "fr": ["cadeau", "don", "pr\u00e9sent (cadeau)"], "bg": ["\u043f\u043e\u0434\u0430\u0440\u044a\u043a"], "es": ["donaci\u00f3n"], "ru": ["\u0434\u0430\u0440", "\u043f\u043e\u0434\u0430\u0440\u043e\u043a"], "de": ["Geschenk", "Gabe"], "pl": ["prezent", "dar", "podarunek", "upominek"]}, "examples": [["novjaraj donacoj", null], ["doni, fari donacon", null], ["elokvento estis en li natura donaco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "donac", "primary": false}, "krizolito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Multekosta \u015dtono, plej perfekta kristalo de peridoto, bele verdeta, travidebla.", "translations": {"be": ["\u0445\u0440\u044b\u0437\u0430\u043b\u0456\u0442"], "en": ["chrysolite", "olivine", "peridot"], "nl": ["chrysoliet"], "pt": ["cris\u00f3lita"], "ru": ["\u0445\u0440\u0438\u0437\u043e\u043b\u0438\u0442"], "de": ["Chrysolith"], "hu": ["krizolit"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "krizolit", "primary": true}, "\u0109irka\u016dmuro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108irka\u016danta muro.", "translations": {"fr": ["mur d'enceinte"], "nl": ["ringmuur"]}, "examples": [["pu\u015dante unu alian nevole piedpremis liajn herbejojn, rompis liajn arbojn, e\u0109 difektis la \u0109irka\u016dmuron", "La Faraono, volumo 1\u0109ap. 18"]], "subdefinitions": []}], "root": "mur", "primary": false}, "donace": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiel donaco(n).", "translations": {"be": ["\u0443 \u043f\u0430\u0434\u0430\u0440\u0443\u043d\u0430\u043a"], "fr": ["en cadeau"], "de": ["geschenkt", "als Geschenk"], "pl": ["w prezencie", "w darze", "jako podarunek", "jako upominek"], "ru": ["\u0432 \u043f\u043e\u0434\u0430\u0440\u043e\u043a"]}, "examples": [["donace ricevi, prezenti", null]], "subdefinitions": []}], "root": "donac", "primary": false}, "kresto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karna ru\u011da elkreska\u0135o, kiu elstaras sur kapo de koko, meleagro kaj samspecaj birdoj.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0435\u0431\u0435\u0448\u043e\u043a (\u0443 \u043f\u0442\u0438\u0446)"], "fr": ["cr\u00eate"], "en": ["crest", "comb"], "nl": ["hanenkam", "kam"], "pt": ["crista (zool.)"], "be": ["\u0433\u0440\u0430\u0431\u044f\u043d\u0435\u0446"], "ca": ["cresta"], "de": ["Kamm", "Federschopf"], "hu": ["tar\u00e9j", "taraj"], "fa": ["\u062a\u0627\u062c (\u062e\u0631\u0648\u0633)", "\u06a9\u0627\u06a9\u0644 (\u067e\u0631\u0646\u062f\u0647)"], "es": ["cresta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Longforma alta\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0435\u0431\u0435\u043d\u044c (\u0433\u043e\u0440\u044b)"], "en": ["crest", "ridge"], "nl": ["kam", "bergkam"], "pt": ["cume", "cimo"], "de": ["Kamm", "Grat", "Krone"], "hu": ["tar\u00e9j", "gerinc"], "fa": ["\u0633\u062a\u06cc\u063a", "\u0642\u0644\u0647"]}, "examples": [["montokresto, krestakra\u0135o", null], ["ondokresto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "krest", "primary": true}, "rolulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono en fikcia\u0135o, teatra\u0135o, kina\u0135o, rakonto.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u0443\u044e\u0449\u0435\u0435 \u043b\u0438\u0446\u043e", "\u043f\u0435\u0440\u0441\u043e\u043d\u0430\u0436", "\u0433\u0435\u0440\u043e\u0439 (\u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u0435\u0434\u0435\u043d\u0438\u044f)"], "fr": ["personnage (de fiction)", "protagoniste"], "en": ["character"], "it": ["personaggio (lett., cin., teat.)"], "hu": ["szerepl\u0151"]}, "examples": [["entute la roluloj de Piron \u015dajnas pupoj sen propra vivo", "Sten Johansson, Novelaro duepoka (Bako Sandor J., Claude Piron: La dorsosako de Panjo Rut'), Monato, jaro 1998a, numero 2a, p. 16a"], ["libro bezonas anka\u016d bonajn rolulojn", "Familio Macgill, June, nejune, pretertempe (John Ronald Reuel Tolkien, La Hobito a\u016d tien kaj reen), Monato, jaro 2001a, numero 7a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "rol", "primary": false}, "divalento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metalo, kies unu atomo substitui\u011das en kombini\u011do al du atomoj de hidrogeno.", "translations": {"be": ["\u0434\u0432\u0443\u0445\u0432\u0430\u043b\u0435\u043d\u0442\u043d\u044b \u043c\u044d\u0442\u0430\u043b"], "fr": ["divalent"], "de": ["zweiwertiges Eisen"], "it": ["elemento bivalente (ch.)"], "pt": ["metal bivalente"]}, "examples": [["hidrargo, kupro, plumbo, zinko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "divalent", "primary": true}, "kontra\u016djudismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rasismo kontra\u016d judoj, malaprobo de ilia partopreno en komuna socio.", "translations": {"ru": ["\u0430\u043d\u0442\u0438\u0441\u0435\u043c\u0438\u0442\u0438\u0437\u043c"], "fr": ["antis\u00e9mitisme"], "en": ["antisemitism"], "nl": ["jodenhaat", "antisemitisme"], "it": ["antisemitismo"], "sv": ["antisemitism"], "sk": ["antisemitizmus"], "br": ["enepyuzevouriezh"]}, "examples": [["pri kelkaj radikoj de la kristana kontra\u016djudismo", "Gerrit Berveling, Pri la dokumento \"Dominus Iesus\" de Vatikano , Monato, jaro 2000a, numero 11a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "jud", "primary": false}, "prujno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Roso a\u016d nebulo dum malvarmaj noktoj glacii\u011dinta.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0435\u0439", "\u043d\u0430\u043c\u0430\u0440\u0430\u0437\u044c", "\u0448\u044d\u0440\u0430\u043d\u044c"], "fr": ["gel\u00e9e blanche", "givre"], "en": ["frost", "hoar", "rime"], "nl": ["rijp (rijm)", "rijm (rijp)"], "pt": ["geada"], "ru": ["\u0438\u043d\u0435\u0439", "\u0438\u0437\u043c\u043e\u0440\u043e\u0437\u044c"], "de": ["Reif"], "hu": ["d\u00e9r"], "fa": ["\u0628\u0634\u0645", "\u0628\u0631\u0641\u06a9", "\u06cc\u062e\u0628\u0633\u062a"]}, "examples": [["la prujno briligis la arbaron, kvaza\u016d \u011di estus pudrita per diamanta polvo", "Z"], ["\u015di vi\u015dis per la mano la palpebrojn kovritajn de prujno", "B"], ["oni a\u016ddas la murmureton de l' prujnaj steletoj, falantaj teren", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "prujn", "primary": true}, "glaceigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Briligi per glatigo.", "translations": {"be": ["\u0433\u043b\u044f\u043d\u0446\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["glacer (recouvrir d'un enduit brillant)"], "nl": ["glaceren"], "pt": ["dar brilho", "tornar brilhante"], "ru": ["\u0433\u043b\u044f\u043d\u0446\u0435\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u0432\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c \u0433\u043b\u044f\u043d\u0435\u0446"], "de": ["glacieren", "satinieren", "mit Hochglanz versehen", "auf Hochglanz polieren"], "hu": ["f\u00e9nyez (pl. b\u0151rt)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "glace", "primary": false}, "zorgi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Serioze direkti sian atenton kaj aktivecon al ies bono.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0431\u043e\u0442\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0443\u0445\u0430\u0436\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u043f\u0435\u043a\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["s'occuper de"], "en": ["care"], "nl": ["zorgen", "zich bekommeren", "bezorgd zijn"], "pt": ["cuidar", "preocupar-se", "zelar"], "be": ["\u043a\u043b\u0430\u043f\u0430\u0446\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u0430\u043f\u0435\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "de": ["sich sorgen", "sich k\u00fcmmern"], "it": ["badare", "occuparsi", "curare (aver cura)", "preoccuparsi"], "hu": ["gondoskodik", "t\u00f6r\u0151dik"], "sk": ["stara\u0165 sa"], "es": ["preocupar"], "cs": ["pe\u010dovat", "starat se"], "pl": ["dba\u0107", "troszczy\u0107 si\u0119", "martwi\u0107 si\u0119"], "he": ["\u05dc\u05d3\u05d0\u05d5\u05d2"]}, "examples": [["mi zorgas pri \u015di tiel kiel mi zorgas pri mi mem", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 18"], ["pli zorgas unu patrino pri dek infanoj ol dek infanoj pri unu patrino", "Proverbaro esperanta"], ["zorgu pri vi kaj nenion pli (nazo)", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Apliki sian atenton al io, por certigi ties bonan staton a\u016d funkciadon.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0431\u043e\u0442\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0443\u0434\u0435\u043b\u044f\u0442\u044c \u0432\u043d\u0438\u043c\u0430\u043d\u0438\u0435"], "en": ["care for", "look after"], "pt": ["cuidar", "preocupar-se"], "be": ["\u0434\u0430\u0433\u043b\u044f\u0434\u0430\u0446\u044c", "\u0434\u0431\u0430\u0446\u044c"], "hu": ["gondoskodik (int\u00e9zkedik)", "int\u00e9zkedik"], "pl": ["dba\u0107", "piel\u0119gnowa\u0107", "stara\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["anta\u016d \u0109io zorgu oficon, plezuro atendos sian vicon", "Proverbaro esperanta"], ["zorgu vian metion, kaj ne miksu vin en alian", "Proverbaro esperanta"], ["zorgu vivon vian kaj lasu vivi alian", "Proverbaro esperanta"], ["faru vian aferon, Dio zorgos ceteron", "Proverbaro esperanta"], ["la celo de nia gazeto estas zorgi pri la vastigado de la lingvo", "Z"], ["zorgu, ke la re\u011do ricevu la leterojn", "Z"], ["zorgi, ke la elektitoj estu homoj prudentaj", "Z"], ["estis malavare zorgita pri \u0109iu societa bezono", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Maltrankvili\u011di pro necerteco a\u016d dubeco de io, kion oni konsideras grava.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0441\u043f\u043e\u043a\u043e\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0437\u0430\u0431\u043e\u0442\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["se soucier de", "se faire du souci"], "pt": ["preocupar-se"], "be": ["\u0442\u0443\u0440\u0431\u0430\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u043c\u0430\u0440\u043a\u043e\u0446\u0456\u0446\u0446\u0430"], "hu": ["agg\u00f3dik"], "pl": ["troszczy\u0107 si\u0119", "martwi\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["la malsato, pri kiu vi zorgas, persekutos vin", "Z"], ["ri\u0109a zorgas pri \u0109ampano, malri\u0109a pri pano", "Proverbaro esperanta"], ["lingvo natura tute ne bezonas zorgi pri facileco", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "zorg", "primary": true}, "zorgo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Atenta penado certigi ies bonon a\u016d feli\u0109on.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u043e\u043f\u0430\u0442", "\u0434\u0430\u0433\u043b\u044f\u0434", "\u0430\u043f\u0435\u043a\u0430"], "fr": ["soin"], "en": ["care"], "nl": ["zorg"], "pt": ["aten\u00e7\u00e3o", "cuidado", "zelo"], "ru": ["\u0437\u0430\u0431\u043e\u0442\u0430"], "de": ["Sorge"], "it": ["attenzione", "conto (attenzione)", "cura (attenzioni)", "riguardo (attenzioni)", "sollecitudine (attenzioni)", "premura (attenzioni)"], "hu": ["gondoskod\u00e1s", "t\u00f6r\u0151d\u00e9s"], "sk": ["starostlivos\u0165"], "pl": ["troska"], "he": ["\u05d3\u05d0\u05d2\u05d4"]}, "examples": [["nenio povas anstata\u016di la patrinajn zorgojn", "B"], ["akcepti infanon sub sian zorgon", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malagrabla\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0442\u0443\u0440\u0431\u043e\u0442\u0430", "\u043c\u0430\u0440\u043a\u043e\u0442\u0430", "\u0445\u0432\u0430\u043b\u044f\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["souci"], "en": ["worry"], "pt": ["preocupa\u00e7\u00e3o"], "it": ["pena (fatica)", "grattacapo", "preoccupazione"], "hu": ["gond", "aggodalom"], "sk": ["staros\u0165"]}, "examples": [["de zorgoj, ne de faroj blanki\u011das la haroj", "Z"], ["rusto man\u011das la feron kaj zorgo la homon", "Proverbaro esperanta"], ["\u0109iu morga\u016d havas sian zorgon", "Proverbaro esperanta"], ["la pezaj zorgoj premas mian bruston", "Z"], ["malpli da havo, malpli da zorgoj", "Proverbaro esperanta"], ["man\u011du vian panon kun tremo, kaj trinku vian akvon kun \u0109agreno kaj zorgoj", "La Malnova Testamento, Je\u0125ezkel 12:18"], ["se oni ne havas zorgojn pro pano, oni tiam faras al si zorgojn de amo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "zorg", "primary": false}, "zorga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiu atentas, zorgas por bone kaj akurate agi.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u0430\u043f\u0430\u0442\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u0443\u0432\u0430\u0436\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u0431\u0435\u0440\u0430\u0436\u043b\u0456\u0432\u044b"], "fr": ["soigneux"], "en": ["careful"], "nl": ["zorgzaam", "zorgvuldig"], "pt": ["cuidadoso", "zeloso"], "ru": ["\u0437\u0430\u0431\u043e\u0442\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439", "\u0431\u0435\u0440\u0435\u0436\u043d\u044b\u0439"], "de": ["sorgf\u00e4ltig", "sorgsam"], "it": ["scrupoloso", "attento", "accurato", "vigile"], "hu": ["gondos"], "sk": ["starostliv\u00fd"], "pl": ["troskliwy", "staranny"]}, "examples": [["sub la zorga okulo de l' pastroj", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 8a"], ["zorga esploro", "B"], ["zorge korekti la preserarojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "zorg", "primary": false}, "Angaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rivero sudokcidente en la Orienta Siberio, 1779 km longa, la dekstra kaj la plej akvoplena alfluanto de Jenisejo, fluanta el Bajkalo.", "translations": {"be": ["\u0410\u043d\u0433\u0430\u0440\u0430"], "fr": ["Angara"], "en": ["Angara"], "ru": ["\u0410\u043d\u0433\u0430\u0440\u0430"], "de": ["Angara"], "sv": ["Angara"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Angar", "primary": true}, "bruli\u011dema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Facile ekbrulanta.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0433\u043d\u0435\u043e\u043f\u0430\u0441\u043d\u044b\u0439", "\u043b\u0435\u0433\u043a\u043e\u0432\u043e\u0441\u043f\u043b\u0430\u043c\u0435\u043d\u044f\u044e\u0449\u0438\u0439\u0441\u044f"], "fr": ["inflammable"], "en": ["inflammable"], "pl": ["\u0142atwopalny"]}, "examples": [["metano estas bruli\u011dema", null]], "subdefinitions": []}], "root": "brul", "primary": false}, "sterkoskarabo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Koleoptero nigre, blue a\u016d verde brila kaj vivanta en sterka\u0135oj, genro el la familio geotrupedoj (Geotrupes).", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0432\u043e\u0437\u043d\u044b\u0439 \u0436\u0443\u043a"], "fr": ["bousier", "g\u00e9otrupe"], "en": ["dung beetle"], "nl": ["mestkever"], "pt": ["escaravelho"], "de": ["Mistk\u00e4fer"], "hu": ["ganajt\u00far\u00f3 bog\u00e1r"]}, "examples": [["elrampis la sterkskarabo", "Fabeloj, volumo 4, Sterkskarabo"]], "subdefinitions": []}], "root": "skarab", "primary": false}, "plastiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arto reliefe reprodukti la formojn de objektoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u0430\u0441\u0442\u0438\u043a\u0430", "\u0432\u0430\u044f\u043d\u0438\u0435", "\u0441\u043a\u0443\u043b\u044c\u043f\u0442\u0443\u0440\u0430"], "en": ["plastic art", "modeling art", "molding art"], "nl": ["plastiek", "boetseerkunst", "beeldhouwkunst"], "pt": ["arte de plasmar"], "de": ["Plastik", "Bildhauerkunst"], "hu": ["plasztika"], "es": ["Pl\u00e1stica", "Artes Pl\u00e1sticas"], "pl": ["plastyka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "plastik", "primary": true}, "plastika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al plastiko, ta\u016dga por plastiko.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u0430\u0441\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "en": ["plastic (artistic)", "modeling", "molding"], "nl": ["plastisch"], "de": ["formbar", "knetbar"], "pl": ["plastyczny"], "hu": ["plasztikus"]}, "examples": [["plastika (knedebla) pasto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Reliefa kiel la reala\u0135o; havanta reliefajn formojn precize similantajn la naturon; same impresanta kiel la reala\u0135o.", "translations": {"de": ["plastisch"], "pl": ["plastyczny"], "es": ["pl\u00e1stico, -a (adj.)"]}, "examples": [["plastike imagi ion al si", "B"], ["\u0109io staras klare kaj plastike anta\u016d mia animo", "Z"], ["la silueto de la parlamento plastike reliefi\u011das kontra\u016d la vespera \u0109ielo", null], ["plastike esprimi ion", null], ["plastike kaj emocie priskribi la mizeran situacion de iu", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "plastik", "primary": false}, "enorma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["enorm"], "pl": ["wielki", "ogromny"], "pt": ["enorme", "imenso"]}, "examples": [["Jia Zheng stari\u011dis kaj falis sur la genuojn por danki la enorman indulgon de Lia Majesto", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 106a, volumo 3a, p. 375a"]], "subdefinitions": []}], "root": "enorm", "primary": true}, "frizilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ilo por frizi, precipe por bukligi harojn.", "translations": {"be": ["\u0448\u0447\u044b\u043f\u0446\u044b \u0434\u043b\u044f \u0437\u0430\u0432\u0456\u045e\u043a\u0456"], "fr": ["fer \u00e0 friser"], "nl": ["krulijzer", "krultang"], "ru": ["\u0449\u0438\u043f\u0446\u044b \u0434\u043b\u044f \u0437\u0430\u0432\u0438\u0432\u043a\u0438"], "de": ["Frisierstab"], "hu": ["s\u00fct\u0151vas"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "friz", "primary": false}, "a\u016ddvida": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Uzanta por komuniko sonojn, bildojn kontraste al nura skribo.", "translations": {"fr": ["audiovisuel (adj.)"], "pl": ["audiowizualny"]}, "examples": [["a\u016ddvidaj arkivoj", "-, 59-a Kongreso de IKUE, 2006"]], "subdefinitions": []}], "root": "vid", "primary": false}, "rilata": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta rilaton al.", "translations": {"fr": ["relatif (\u00e0)", "se rapportant (\u00e0)", "concernant"], "nl": ["in betrekking tot"], "hu": ["vonatkoz\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rilat", "primary": false}, "rilati": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Havi inter si ligitecon kaj kondut-reciprokecon.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043d\u043e\u0441\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["\u00eatre en relation (avec)"], "en": ["relate"], "nl": ["in betrekking staan tot"], "pt": ["referir-se", "ter rela\u00e7\u00e3o com", "dizer respeito a"], "de": ["sich beziehen (auf)"], "hu": ["viszony", "kapcsolat"], "cs": ["st\u00fdkat se"]}, "examples": [["ili amba\u016d intime (inter)rilatas", null], ["ekrilati, rilati\u011di kun iu", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Havi inter si ian ajn ligitecon a\u016d interefikon.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043c\u0435\u0442\u044c \u043e\u0442\u043d\u043e\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["se rapporter (\u00e0)", "avoir trait (\u00e0)", "toucher (se rapporter)"], "de": ["zu tun haben (mit)"], "nl": ["betrekking hebben op", "te doen hebben met"], "hu": ["\u00f6sszef\u00fcgg", "kapcsol\u00f3dik"]}, "examples": [["mi ne povas kompreni kiel via konkludo rilatas kun viaj premisoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Iel ju\u011di pri io; konsideri de ia vidpunkto.", "translations": {"fr": ["se comporter (envers, par rapport \u00e0)", "aborder (un sujet)", "toucher (un sujet)"], "de": ["besch\u00e4ftigen (mit)"], "nl": ["bejegenen"], "hu": ["viszonyul"]}, "examples": [["tiuj, kiuj provis rilati al nia ideo serioze kaj kun ju\u011do memstara", "Z"], ["ni scias, ke vi kutimas rilati kun estimo nur al tiaj argumentoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti tiomfoje pli granda ol alia kvanto, kiom tria kvanto estas pli granda ol kvara.", "translations": {"fr": ["se rapporter (\u00e0) (arithm.)"], "de": ["sich verhalten (zu)"], "nl": ["in verhouding staan tot"], "hu": ["ar\u00e1nylik"]}, "examples": [["20 rilatas al 5, kiel 8 al 2", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rilat", "primary": true}, "koplo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hispandevena mallonga lirika poemo improvizita, origine duversa.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043f\u043b\u0430"], "fr": ["copla (po\u00e8me)"], "pt": ["copla"], "be": ["\u043a\u043e\u043f\u043b\u0430"], "es": ["copla"], "hu": ["copla"]}, "examples": [["Cris\u00f3stomo faris tre belajn koplojn", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, \u0109apitro 12a, p. 88a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kopl", "primary": true}, "rilato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ia ajn ligiteco a\u016d interefiko inter du a\u016d pluraj aferoj.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043d\u043e\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["relation", "lien", "rapport"], "nl": ["relatie", "betrekking"], "de": ["Beziehung"], "hu": ["\u00f6sszef\u00fcgg\u00e9s", "kapcsolat"]}, "examples": [["estas neniu logika rilato inter amba\u016d ideoj", null], ["la vorto \u00abmia\u00bb montras rilaton de posedo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ligiteco kaj reciproka konduto inter du a\u016d pluraj personoj.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043d\u043e\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0441\u0432\u044f\u0437\u044c"], "fr": ["contact (social)", "relation (lien entre personnes)", "rapport"], "de": ["Beziehung"], "nl": ["relatie", "verhouding"], "hu": ["viszony", "kapcsolat"]}, "examples": [["esti en rilato kun iu", "Z"], ["la ekonomiaj rilatoj inter la okcidentaj kaj orientaj landoj", null], ["havi kun iu amikajn rilatojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ju\u011dmaniero de iu pri io; vidpunkto.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043d\u043e\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["position (point de vue)", "point de vue"], "de": ["Verh\u00e4ltnis"], "nl": ["oogpunt"], "hu": ["viszonyul\u00e1s", "vonatkoz\u00e1s"]}, "examples": [["malfacile estas atingita la nuna favora rilato de la mondo al nia afero", "Z"], ["mia rilato al tiu a\u016d alia politika a\u016d religia demando", "Z"], ["Esperanto estas nenies propra\u0135o, nek en rilato materiala, nek en rilato morala", "Z"], ["certe minacas al ni nenia dan\u011dero en \u0109i tia rilato", "Z"], ["la\u016d tiu rilato", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nombro, kiu montras, kiomfoje iu kvanto estas pli granda ol alia.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043d\u043e\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0447\u0430\u0441\u0442\u043d\u043e\u0435 (\u0440\u0435\u0437\u0443\u043b\u044c\u0442\u0430\u0442 \u0434\u0435\u043b\u0435\u043d\u0438\u044f)"], "fr": ["rapport (entre deux nombres)", "quotient (exact)"], "en": ["ratio", "quotient"], "nl": ["verhouding", "quoti\u00ebnt"], "de": ["Verh\u00e4ltnis", "Quotient"], "hu": ["ar\u00e1ny", "h\u00e1nyados"], "pl": ["stosunek", "iloraz"]}, "examples": [["la rilato de 6 al 3 estas 2", "B"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(de aro E al aro F) Subaro de la kartezia produto E\u00d7F.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u043e\u0442\u0432\u0435\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435", "\u043e\u0442\u043d\u043e\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["correspondance (math.)", "relation (d'un ensemble E \u00e0 un ensemble F)"], "en": ["correspondence", "relation"], "nl": ["relatie"], "de": ["Zuordnung", "Relation"], "hu": ["rel\u00e1ci\u00f3"], "pl": ["relacja"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": []}]}], "root": "rilat", "primary": false}, "barbfi\u015do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Riverfi\u015do el familio karpoidoj (barbus).", "translations": {"ru": ["\u0443\u0441\u0430\u0447 (\u0440\u044b\u0431\u0430)"], "fr": ["barbeau"], "en": ["catfish"], "ca": ["barb"], "de": ["Barbe", "Bartenfisch"], "hu": ["m\u00e1rna"], "pl": ["brzanka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "barb", "primary": false}, "atendo\u0109ambro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108ambro, \u011denerale kun se\u011doj, por atendado.", "translations": {"fa": ["\u0627\u062a\u0627\u0642 \u0627\u0646\u062a\u0638\u0627\u0631"], "fr": ["salle d'attente"], "pt": ["sala de espera"], "de": ["Wartezimmer"], "it": ["sala d'attesa"], "pl": ["poczekalnia"], "hu": ["v\u00e1r\u00f3szoba"]}, "examples": [["mi atendis la kuraciston en atendo\u0109ambro dum duonhoro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ambr", "primary": false}, "apogi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Subteni kaj firmigi objekton pere de alia.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0430\u043f\u0456\u0440\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0434\u0442\u0440\u044b\u043c\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["appuyer", "\u00e9tayer"], "en": ["support", "uphold"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043f\u0438\u0440\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0434\u0434\u0435\u0440\u0436\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["st\u00fctzen", "lehnen"], "it": ["appoggiare", "addossare"], "sv": ["st\u00f6dja"], "sk": ["podoprie\u0165"], "es": ["apoyar"], "br": ["skora\u00f1"], "pl": ["podpiera\u0107"]}, "examples": [["apogi trabon \u0109e muron", null], ["apogi muron per traboj", null], ["plafono apogita sur kolonoj", "La Faraono, volumo 3, \u0109ap. 14"], ["apogi la kapon sur la mano", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 6"], ["sin apogi al kolono", "La Malnova Testamento, Ju\u011distoj 16:29"], ["sin apogadi sur ies brako", "La Malnova Testamento, II. Re\u011doj 7:17"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Plia\u016dtoritatigi.", "translations": {"fr": ["appuyer", "soutenir"], "de": ["unterst\u00fctzen"], "it": ["appoggiare", "supportare", "fiancheggiare", "sostenere"], "pl": ["popiera\u0107"]}, "examples": [["apogi proponon", null], ["peti apogon de iu", null], ["unu kapo facile trovas apogon", "Proverbaro esperanta"], ["al via talento mankas la apogo de lernado", "Z"], ["por vendisto mensogo estas necesa apogo", "Proverbaro esperanta"], ["li apogas siajn postulojn sur la kutimo", null], ["sin apogi sur ies opinio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "apog", "primary": true}, "koledoko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Galdukto", "translations": {"ru": ["\u0436\u0451\u043b\u0447\u043d\u044b\u0439 \u043f\u0440\u043e\u0442\u043e\u043a"], "fr": ["chol\u00e9doque (subst.)", "canal chol\u00e9doque"], "bg": ["\u0436\u043b\u044a\u0447\u0435\u043d \u043a\u0430\u043d\u0430\u043b"], "nl": ["galbuis"], "pt": ["col\u00e9doco"], "de": ["Gallengang"], "hu": ["k\u00f6z\u00f6s epevezet\u00e9k"], "en": ["bile duct"], "pl": ["przew\u00f3d \u017c\u00f3\u0142ciowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "koledok", "primary": true}, "sperti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari\u011di sperta pri.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043e\u0431\u0440\u0435\u0441\u0442\u0438 \u043e\u043f\u044b\u0442"], "fr": ["\u00e9prouver", "\u00eatre exp\u00e9riment\u00e9 en", "faire l'exp\u00e9rience de"], "nl": ["oefenen"], "be": ["\u043d\u0430\u0431\u044b\u0446\u044c \u0434\u043e\u0441\u044c\u0432\u0435\u0434", "\u043f\u0430\u0437\u043d\u0430\u0446\u044c \u0437 \u0443\u043b\u0430\u0441\u043d\u0430\u0433\u0430 \u0434\u043e\u0441\u044c\u0432\u0435\u0434\u0443"], "de": ["erfahren"], "es": ["experimentar en"], "hu": ["tapasztal", "\u00e1t\u00e9l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Travivi, suferi a\u016d \u011dui, senti, konstati: trapasi, trafi", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0436\u0438\u0442\u044c", "\u0438\u0441\u043f\u044b\u0442\u0430\u0442\u044c \u043d\u0430 \u0441\u0435\u0431\u0435", "\u0443\u0437\u043d\u0430\u0442\u044c \u043d\u0430 \u0441\u043e\u0431\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u043c \u043e\u043f\u044b\u0442\u0435"], "de": ["erfahren", "erleben", "durchmachen"], "nl": ["ervaren"], "es": ["experimentar"]}, "examples": [["sperti krizon, multajn malfeli\u0109ojn, malhelpojn, atakojn, novan seniluzii\u011don", "Z"], ["mi mem spertis tian embarason", null], ["mi persone spertis la facilecon de Esperanto", null], ["la alia \u015dipo spertis la saman sorton", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "progresi", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spert", "primary": false}, "sperto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scioj kaj lerteco akiritaj per praktika observado kaj agado.", "translations": {"be": ["\u0434\u043e\u0441\u044c\u0432\u0435\u0434"], "fr": ["exp\u00e9rience", "exp\u00e9rience (v\u00e9cue)", "v\u00e9cu (subst.)"], "bg": ["\u043e\u043f\u0438\u0442"], "nl": ["ervaring"], "ru": ["\u043e\u043f\u044b\u0442"], "de": ["Erfahrung"], "hu": ["tapasztalat"], "es": ["experiencia"]}, "examples": [["sperto estas averto", "Z"], ["sperto sa\u011don akrigas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Traviva\u0135o.", "translations": {"es": ["pasada"]}, "examples": [["li memoros la sperton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "spert", "primary": false}, "histriono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Amuzisto prezentanta vulgarajn kaj krudajn komika\u0135ojn.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0438\u0433\u043b\u044f\u0440"], "fr": ["histrion"], "nl": ["histrion"], "pt": ["histri\u00e3o"], "de": ["Histrione"], "it": ["istrione"], "hu": ["poj\u00e1ca", "kom\u00e9di\u00e1s"]}, "examples": [["ne gravas kiu estas la homo \u2013 \u0109u prozulo au poeto, re\u011do a\u016d histriono, miliardulo a\u016d almozpetanto", "faa, REK - EoLA invitas vin!, soc.culture.esperanto, 2000-12-03"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aktora\u0109o.", "translations": {"nl": ["komediant", "slecht toneelspeler"], "de": ["Kom\u00f6diant", "Schmierenschauspieler"], "en": ["ham (bad actor)", "third-rate actor"], "hu": ["csep\u0171r\u00e1g\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "histrion", "primary": true}, "karmezina": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malhele ru\u011da kun viola nuanco.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u043c\u0430\u0437\u044b\u043d\u0430\u0432\u044b"], "fr": ["cramoisi"], "en": ["crimson"], "de": ["karmesinrot"], "es": ["carmes\u00ed"], "hu": ["karmazsin", "lil\u00e1spiros"]}, "examples": [["Jaspa tuj surmetis botetojn el ru\u011da \u015dafledo kaj karmezinan silkan mantelon", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 49a, p. 121a"]], "subdefinitions": []}], "root": "karmezin", "primary": false}, "karmezino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malhela ru\u011da koloro kun viola nuanco.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u043c\u0430\u0437\u044b\u043d", "\u043a\u0430\u0440\u043c\u0430\u0437\u044b\u043d\u0430\u0432\u044b \u043a\u043e\u043b\u0435\u0440"], "fr": ["couleur cramoisie", "rouge fonc\u00e9"], "en": ["crimson", "deep red inclining to purple"], "nl": ["karmozijn", "donkerrood"], "ru": ["\u0442\u0451\u043c\u043d\u043e-\u043a\u0440\u0430\u0441\u043d\u044b\u0439 \u0446\u0432\u0435\u0442", "\u043c\u0430\u043b\u0438\u043d\u043e\u0432\u044b\u0439 \u0446\u0432\u0435\u0442", "\u043a\u0430\u0440\u043c\u0430\u0437\u0438\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0446\u0432\u0435\u0442"], "de": ["Karmesinrot"], "hu": ["karmazsin sz\u00edn", "lil\u00e1spiros sz\u00edn"], "es": ["carmes\u00ed"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "karmezin", "primary": true}, "inversa hiperbola kotangento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inversa bildigo de la malvastiga\u0135o de funkcio hiperbola kotangento al la intervalo ]0,+\u221e[; simb. arcotgh a\u016d arkotangh.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0432\u0430\u0440\u043e\u0442\u043d\u044b \u0433\u0456\u043f\u044d\u0440\u0431\u0430\u043b\u0456\u0447\u043d\u044b \u043a\u0430\u0442\u0430\u043d\u0433\u0435\u043d\u0441"], "fr": ["argument de la cotangente hyperbolique", "cotangente hyperbolique inverse"], "en": ["area-hyperbolic cotangent", "inverse hyperbolic cotangent"], "ru": ["\u0430\u0440\u0435\u0430-\u043a\u043e\u0442\u0430\u043d\u0433\u0435\u043d\u0441 \u0433\u0438\u043f\u0435\u0440\u0431\u043e\u043b\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u043d\u044b\u0439 \u0433\u0438\u043f\u0435\u0440\u0431\u043e\u043b\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439 \u043a\u043e\u0442\u0430\u043d\u0433\u0435\u043d\u0441"], "de": ["Areakotangens"], "pl": ["area cotangens hiperboliczny"], "hu": ["arkuszkotangens hiperbolikusz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kotangent", "primary": false}, "estreco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordonpovo de estro.", "translations": {"be": ["\u0432\u044f\u0440\u0448\u044d\u043d\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["autorit\u00e9", "direction (pouvoir de diriger)"], "ru": ["\u0433\u043b\u0430\u0432\u0435\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Leitung"], "pl": ["w\u0142adza", "rz\u0105dy", "zwierzchno\u015b\u0107"], "hu": ["vezet\u00e9s", "ir\u00e1ny\u00edt\u00e1s"]}, "examples": [["la kadukulejo, kiu estas sub lia estreco", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "estr", "primary": false}, "atrepsio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsano de novnaskitoj, ka\u016dzata de malordo en la nutrado.", "translations": {"be": ["\u0430\u0442\u0440\u044d\u043f\u0441\u0456\u044f"], "fr": ["athrepsie"], "en": ["athrepsia"], "ru": ["\u0430\u0442\u0440\u0435\u043f\u0441\u0438\u044f"], "ca": ["atr\u00e8psia"], "es": ["atrepsia"], "hu": ["athrepsia", "csecsem\u0151kori sorvad\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "atrepsi", "primary": true}, "vintra \u011dardeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En malvarmaj landoj, endoma plezur\u011dardeneto en vitra \u0109ambro aran\u011dita kiel malgranda forcejo.", "translations": {"fr": ["jardin d'hiver"], "it": ["giardino invernale (da non confondere con \u00ablimonaia\u00bb"]}, "examples": [["poste ili vizitis la flor\u0109ambron \u2013 miniaturan vintran \u011dardenon", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 40a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011darden", "primary": false}, "cirkonstanco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Detala aparta\u0135o, kiu akompanas fakton, flankfakto.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0430\u043b\u0456\u0447\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["circonstance"], "en": ["circumstance"], "pt": ["circunst\u00e2ncia"], "ru": ["\u043e\u0431\u0441\u0442\u043e\u044f\u0442\u0435\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e"], "it": ["circonstanza"], "hu": ["k\u00f6r\u00fclm\u00e9ny"], "es": ["circunstancia"], "pl": ["okoliczno\u015b\u0107"]}, "examples": [["favora cirkonstanco", null], ["tio dependas de la cirkonstancoj", null], ["pro cirkonstanca le\u011do", null], ["malpligravigaj cirkonstancoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "cirkonstanc", "primary": true}, "vortstatistiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Statistika esploro pri aperoj de vortoj en tekstoj.", "translations": {"fr": ["lexicom\u00e9trie"]}, "examples": [["\u0109u vortstatistiko sufi\u0109as por la starigo de bazvortaro?", "G. Waringhien, \u0108u vortstatistiko sufi\u0109as..., Sciencaj studoj, 1958, p. 27a-30a"]], "subdefinitions": []}], "root": "statistik", "primary": false}, "ovblank(a\u0135)o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La blanka parto de ovo, albumino.", "translations": {"fa": ["\u0633\u0641\u06cc\u062f\u0647\u0654 \u062a\u062e\u0645\u200c\u0645\u0631\u063a"], "nl": ["eiwit"], "pl": ["bia\u0142ko"], "ru": ["\u0431\u0435\u043b\u043e\u043a (\u044f\u0439\u0446\u0430)"]}, "examples": [["ovblanka\u0135o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "blank", "primary": false}, "aidoso": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La vorto estas mallongigo de la termino \u00abAkirita ImunDeficita Sindromo\u00bb."], "primary definition": "Akirita malsufi\u0109o de la imunsistemo, grava malsano, kiu malfortigas la korpajn defendojn kontra\u016d \u0109iaj malsanoj, plej ofte transdonata per seksaj kontaktoj a\u016d infektita sango.", "translations": {"be": ["\u0441\u044b\u043d\u0434\u0440\u043e\u043c \u043d\u0430\u0431\u044b\u0442\u0430\u0433\u0430 \u0456\u043c\u0443\u043d\u0430\u0434\u044d\u0444\u0456\u0446\u044b\u0442\u0443", "\u0421\u041d\u0406\u0414"], "fr": ["sida"], "bg": ["\u0421\u041f\u0418\u041d"], "nl": ["aids"], "pt": ["AIDS", "SIDA"], "ru": ["\u0421\u041f\u0418\u0414", "\u0441\u0438\u043d\u0434\u0440\u043e\u043c \u043f\u0440\u0438\u043e\u0431\u0440\u0435\u0442\u0451\u043d\u043d\u043e\u0433\u043e \u0438\u043c\u043c\u0443\u043d\u043e\u0434\u0435\u0444\u0438\u0446\u0438\u0442\u0430"], "ca": ["sida"], "de": ["AIDS"], "sv": ["aids"], "hu": ["AIDS"], "en": ["AIDS (Acquired Immune Deficiency Syndrome)"], "es": ["sida"], "pl": ["AIDS (zesp\u00f3\u0142 nabytej niewydolno\u015bci systemu odporno\u015bciowego)", "adidas (pot.)", "HIV (pot.)"]}, "examples": [["la viruso de aidoso estas kapabla longe konservi\u011di kaj reprodukti\u011di en tiuj inflamaj fokusoj", "Vladimir Lemelev: Grava bazo por preventi aidoson, Monato, jaro 2001a, numero 5a, p.15a"]], "subdefinitions": []}], "root": "aidos", "primary": true}, "Bruno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo \u011dermandevena.", "translations": {"fr": ["Bruno"], "en": ["Bruno"], "it": ["Bruno"], "pl": ["Bruno"]}, "examples": [["Bruno studis \u0109e la katedralaj lernejoj en Kolonjo kaj Reims", "Vikipedio, Bruno de Kolonjo, 2005-07-13"]], "subdefinitions": []}], "root": "Brun", "primary": true}, "muslino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Delikata maldensa kaj malpeza \u015dtofo el kotono, lano a\u016d silko.", "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u0441\u044c\u043b\u0456\u043d"], "fr": ["mousseline"], "bg": ["\u043c\u0443\u0441\u0435\u043b\u0438\u043d"], "nl": ["mousseline"], "pt": ["musselina (t\u00eaxt.)"], "ru": ["\u043c\u0443\u0441\u043b\u0438\u043d"], "de": ["Musselin"], "hu": ["muszlin"], "en": ["muslin"], "pl": ["mu\u015blin", "szyfon"]}, "examples": [["en unu angulo staris malgranda lito sub kurteno muslina", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 8a, p. 38a"]], "subdefinitions": []}], "root": "muslin", "primary": true}, "eskludi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043a\u043b\u044e\u0447\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["exclure"], "pt": ["excluir"], "ru": ["\u0438\u0441\u043a\u043b\u044e\u0447\u0430\u0442\u044c"], "de": ["ausschlie\u00dfen", "ausnehmen"], "hu": ["kiz\u00e1r (\u00e1tv.)"], "pl": ["wyklucza\u0107"], "es": ["excluir"]}, "examples": [["la ludgvidisto havas krome la rajton en motivitaj kazoj eskludi iun ludiston", "Tibor Ujlaky-Nagy, La Sporta Lingvo en Esperanto, Hungara Esperanto-Asocio, 1972"]], "subdefinitions": []}], "root": "esklud", "primary": true}, "piedingo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de ringo, kiu pendas de la selo kaj en kiun oni metas ekstrema\u0135ojn de la piedoj por sur\u0109evali\u011di kaj rajdi.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0435\u043c\u044f"], "fr": ["\u00e9trier"], "en": ["stirrup (horse)", "toe-clip (bicycle)"], "nl": ["stijgbeugel"], "de": ["Steigb\u00fcgel"], "sv": ["stigbygel"], "hu": ["kengyel"], "br": ["stleug"], "pl": ["strzemi\u0119"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pied", "primary": false}, "apoteko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Butiko, kie oni preparas kaj vendas medikamentojn.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u0442\u044d\u043a\u0430"], "fr": ["pharmacie (boutique)"], "bg": ["\u0430\u043f\u0442\u0435\u043a\u0430"], "nl": ["apotheek"], "ru": ["\u0430\u043f\u0442\u0435\u043a\u0430"], "de": ["Apotheke"], "tr": ["eczane"], "it": ["farmacia"], "hu": ["gy\u00f3gyszert\u00e1r", "patika"], "sk": ["lek\u00e1re\u0148"], "fa": ["\u062f\u0627\u0631\u0648\u062e\u0627\u0646\u0647"], "en": ["pharmacy", "chemist's shop(brite)"], "es": ["farmacia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "apotek", "primary": true}, "Surinamo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sudamerika \u015dtato, limanta al Gujano, Brazilo, Franca Gujano kaj Atlantiko.", "translations": {"en": ["Suriname"], "it": ["Suriname"], "pl": ["Surinam"], "pt": ["Suriname"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Surinam", "primary": true}, "interesegi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Pasie interesi.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0445\u0432\u0430\u0442\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c (\u0441\u0438\u043b\u044c\u043d\u043e \u0438\u043d\u0442\u0435\u0440\u0435\u0441\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c)"], "fr": ["passionner (captiver)", "captiver (passionner)", "fasciner (passionner)"], "nl": ["belang inboezemen"], "pl": ["pasjonowa\u0107 si\u0119", "fascynowa\u0107 si\u0119"], "es": ["apasionar", "cautivar", "fascinar"], "hu": ["roppant \u00e9rdekli"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "interes", "primary": false}, "orgio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Man\u011da, trinka, precipe seksumada dibo\u0109o.", "translations": {"be": ["\u043e\u0440\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["orgie", "partouze"], "en": ["orgy"], "nl": ["orgie"], "pt": ["orgia", "bacanal", "suruba", "surubada"], "el": ["\u03cc\u03c1\u03b3\u03b9\u03bf"], "de": ["Orgie"], "sv": ["orgie"], "hu": ["orgia"], "ru": ["\u043e\u0440\u0433\u0438\u044f"]}, "examples": [["\u00abSep Aferoj Edifaj\u00bb fine venis al la konkludo, ke la orgia vivo estas malpli delektinda ol trafaj vortoj kaj spritaj rezonoj", "\u0108ina Radio Internacia, La fu-o de Han-dinastio, 2004-07-15"]], "subdefinitions": []}], "root": "orgi", "primary": true}, "pino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio pinacoj (Pinus).", "translations": {"be": ["\u0445\u0432\u043e\u044f"], "fr": ["pin"], "en": ["pine"], "nl": ["pijnboom", "den"], "ru": ["\u0441\u043e\u0441\u043d\u0430"], "de": ["Kiefer"], "tr": ["\u00e7am"], "hu": ["feny\u0151"], "fa": ["\u06a9\u0627\u062c"], "pl": ["sosna"], "es": ["pino"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pin", "primary": true}, "homeopatia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al homeopatio.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043c\u044d\u0430\u043f\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["hom\u00e9opathique"], "bg": ["\u0445\u043e\u043c\u0435\u043e\u043f\u0430\u0442\u0438\u0447\u0435\u043d"], "nl": ["homeopathisch"], "pt": ["homeop\u00e1tico"], "el": ["\u03bf\u03bc\u03bf\u03b9\u03bf\u03c0\u03b1\u03b8\u03b7\u03c4\u03b9\u03ba\u03cc\u03c2"], "de": ["hom\u00f6opathisch"], "it": ["omeopatico"], "hu": ["homeopatikus", "hasonszenvi"], "br": ["homeopatek"], "ru": ["\u0433\u043e\u043c\u0435\u043e\u043f\u0430\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "es": ["homeop\u00e1tico"]}, "examples": [["homeopatia metodo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Malgrandega.", "translations": {}, "examples": [["homeopatia dozo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "homeopati", "primary": false}, "homeopatio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kuraca metodo, kiu aplikas al malsanuloj malgrandegajn dozojn da medikamentoj, produktantaj \u0109e sana individuo la simptomojn de malsano simila al tiu, kiun oni volas kuraci.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043c\u044d\u0430\u043f\u0430\u0442\u044b\u044f"], "fr": ["hom\u00e9opathie"], "bg": ["\u0445\u043e\u043c\u0435\u043e\u043f\u0430\u0442\u0438\u044f"], "nl": ["homeopathie"], "pt": ["homeopatia"], "el": ["\u03bf\u03bc\u03bf\u03b9\u03bf\u03c0\u03b1\u03b8\u03b7\u03c4\u03b9\u03ba\u03ae"], "de": ["Hom\u00f6opathie"], "it": ["omeopatia"], "hu": ["homeop\u00e1tia", "hasonszenvi gy\u00f3gym\u00f3d"], "fa": ["\u0647\u064f\u0645\u0626\u0648\u067e\u0627\u062a\u06cc"], "en": ["homeopathic"], "br": ["homeopatiezh"], "ru": ["\u0433\u043e\u043c\u0435\u043e\u043f\u0430\u0442\u0438\u044f"], "es": ["homeopat\u00eda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "homeopati", "primary": true}, "serifo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgrandaj limstreketoj \u0109e la ekstremoj a\u016d anguloj de literbildaj linioj en la klasikaj tiparoj.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0441\u0435\u0447\u043a\u0430 (\u0443 \u0431\u0443\u043a\u0432)"], "fr": ["empattement"], "en": ["serif"], "nl": ["schreef"], "de": ["Serif(e)"], "it": ["grazia (tip.)"], "hu": ["bet\u0171talp"], "fa": ["\u0633\u0650\u0631\u06cc\u0641"], "pl": ["szeryf"]}, "examples": [["multaj opinias ke la serifoj faciligas legadon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "serif", "primary": true}, "pura": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karakterizas ion, kies naturo estas miksita je neniu fremda elemento.", "translations": {"be": ["\u0447\u044b\u0441\u0442\u044b"], "fr": ["propre", "pur"], "en": ["pure"], "nl": ["schoon", "rein", "zuiver"], "pt": ["puro", "limpo", "casti\u00e7o (linguagem)", "genu\u00edno"], "ru": ["\u0447\u0438\u0441\u0442\u044b\u0439"], "de": ["sauber", "rein"], "tr": ["temiz"], "sv": ["ren"], "hu": ["tiszta"], "bg": ["\u0447\u0438\u0441\u0442", "\u0441\u043f\u0440\u0435\u0442\u043d\u0430\u0442"], "pl": ["czysty"], "cs": ["\u010dist\u00fd"], "es": ["puro"]}, "examples": [["pano el pura tritiko", null], ["pura vino", null], ["via koro ne hipokritas, \u011di estas pura kaj perfekta kiel pura oro", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, dua libro, \u0109apitro 44a"], ["oni prenas ordinare la purajn radikojn", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 27"], ["pura profito", null], ["li estas homo en plej pura senco de l' vorto", null], ["\u0109iu vorto, kiun mi diras al vi, estas la pura vero", "Fabeloj, volumo 2, ne\u011da re\u011dino, fabelo en sep rakontoj, kvara rakonto, princo kaj re\u011didino"], ["tiuj respondoj havis karakteron pure privatan", "Z"], ["havi sencon pure pronoman", "Z"], ["demandoj pure akademiaj", "Z"], ["pure kondi\u0109a rimedo de interkomuniki\u011dado", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, anta\u016dparolo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Karakterizas ion, kies naturo estas difektita de neniu malbona elemento.", "translations": {}, "examples": [["spiri puran aeron", null], ["pura \u0109ielo fulmon ne timas", "Proverbaro esperanta"], ["akvo kura, akvo pura", "Proverbaro esperanta"], ["pura besto, man\u011da\u0135o", null], ["esti pura de peko", "Z"], ["animo pura ruzon ne bezonas", "Z"], ["pura konscienco", "Marta"], ["la pura \u0109asta \u011dojo de fratino", "Z"], ["vesto eluzita, sed pureco spirita", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne makulita de na\u016dza substanco (polvo, graso, koto, kaj tiel plu).", "translations": {}, "examples": [["la mano de Johano estas pura", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 8"], ["tro forta \u0135uro, la afero ne pura", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "pur", "primary": true}, "politika sistemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0438\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u0441\u0438\u0441\u0442\u0435\u043c\u0430"], "fr": ["r\u00e9gime politique"], "nl": ["politiek stelsel"], "hu": ["politikai rendszer"]}, "examples": [["ili travivis ne malpli ol kvin diversajn politikajn sistemojn", "S. Maul, Germanio-Auschwitz/Malbonaj konsciencoj, Monato, jaro 1995a, numero 3a, p. 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sistem", "primary": false}, "tratanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu tratas la kambion.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u043a\u0441\u0435\u043b\u0435\u0434\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u0442\u0440\u0430\u0441\u0441\u0430\u043d\u0442"], "nl": ["trekker (v.e.wissel)"], "pl": ["trasant", "wystawca weksla"], "pt": ["sacador"], "de": ["Trassant", "Aussteller einer Tratte"], "es": ["tratante"], "hu": ["int\u00e9zv\u00e9nyez\u0151", "kibocs\u00e1t\u00f3 (v\u00e1lt\u00f3\u00e9)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "trat", "primary": false}, "perfidi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Mallojali, agi trompe, malkonforme al ies fido.", "translations": {"fr": ["trahir"], "en": ["betray"], "nl": ["verraden"], "pt": ["trair", "atrai\u00e7oar"], "de": ["verraten"], "es": ["traicionar"], "br": ["traisa\u00f1", "trubardi\u00f1"], "pl": ["zdradza\u0107", "zdradzi\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mallojale forlasi iun en dan\u011dero; mallojale malservi la interesojn de fidanta persono a\u016d sia grupo, por profito de malamiko.", "translations": {"be": ["\u0437\u0434\u0440\u0430\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u0430\u0442\u044c (\u043a\u043e\u0433\u043e-\u043b.)", "\u0438\u0437\u043c\u0435\u043d\u0438\u0442\u044c (\u043a\u043e\u043c\u0443-\u043b.)"], "pl": ["zaprzedawa\u0107", "zaprzeda\u0107"], "hu": ["el\u00e1rul"]}, "examples": [["perfidi sian estron, partion, patrujon", null], ["\u015dtelisto \u015dteliston ne perfidas", "Proverbaro esperanta"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Mallojale \u0109esi esti fidela al iu.", "translations": {"be": ["\u0437\u0434\u0440\u0430\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c"], "ru": ["\u0438\u0437\u043c\u0435\u043d\u0438\u0442\u044c (\u043a\u043e\u043c\u0443-\u043b.)"], "hu": ["cserben hagy"]}, "examples": [["perfidi sian edzinon", null], ["mi ne perfidos al Davido", "Z"], ["mian fidelecon mi ne perfidos", "Z"], ["lia memoro, liaj fortoj perfidis lin", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Malka\u015di, konatigi ion, kio devis resti sekreta.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0434\u0430\u0446\u044c"], "hu": ["el\u00e1rul", "kiad (pl. titkot)"], "ru": ["\u0432\u044b\u0434\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["perfidi sekreton, planon", null], ["se en kor' io sidas, viza\u011do perfidas", "Proverbaro esperanta"]]}]}], "root": "perfid", "primary": true}, "perfido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago de tiu, kiu perfidas.", "translations": {"fr": ["trahison"], "en": ["betrayal"], "nl": ["verraad"], "pl": ["zdrada"], "br": ["treitouriezh", "trubarderezh"], "de": ["Verrat"], "es": ["traici\u00f3n"]}, "examples": [["la ministraro sendis sekrete oficiston, por scii\u011di, \u0109u ne ekzistas ie perfido", "La Revizo, akto 1a, sceno 1a"], ["oni perfidon prenas sed perfidulon abomenas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "perfid", "primary": false}, "perfida": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mallojala, trompanta ies fidon.", "translations": {"fr": ["perfide", "traitre (adj.)"], "nl": ["verraderlijk"], "es": ["traicionero, -a"], "pl": ["zdradziecki", "zdradliwy"]}, "examples": [["kial mi a\u016dskultis viajn perfidajn konsilojn", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "perfid", "primary": false}, "ne\u016dtriganto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kiam la operacion oni signas adicie (resp. multiplike), la ne\u016dtriganton de x oni ofte signas per -x (resp. x-1)."], "primary definition": "(de elemento x\u2208E rilate al operacio \u2020 en E) Tia elemento x~, ke x\u2020x~ = x~\u2020x = e, kie e estas ne\u016dtra rilate al operacio \u2020.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0439\u0442\u0440\u0430\u043b\u0438\u0437\u0443\u044e\u0449\u0438\u0439 \u044d\u043b\u0435\u043c\u0435\u043d\u0442", "\u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["\u00e9l\u00e9ment sym\u00e9trique"], "en": ["reciprocal element"], "de": ["inverses Element"], "hu": ["semleges elem"], "pl": ["element odwrotny"]}, "examples": [["se \u011di ekzistas, kaj se la operacio estas asocieca, la ne\u016dtriganto estas unika", null], ["ne\u016dtriganto de ne\u016dtriganto de x estas x mem", null], ["-3 estas ne\u016dtriganto de 3 rilate al adicio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ne\u016dtr", "primary": false}, "lasciva": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kondute provoka al seksa volupto.", "translations": {"be": ["\u044e\u0440\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u043f\u0430\u0436\u0430\u0434\u043b\u0456\u0432\u044b"], "fr": ["lascif"], "nl": ["wellustig (zeldz.)", "lascief (zeldz.)"], "pt": ["lascivo", "libidinoso", "l\u00fabrico"], "ru": ["\u043f\u043e\u0445\u043e\u0442\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439", "\u0441\u043b\u0430\u0434\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u0447\u0443\u0432\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["buja", "\u00e9rz\u00e9ki", "k\u00e9js\u00f3v\u00e1r", "k\u00e9jv\u00e1gy\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lasciv", "primary": true}, "turni\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Movi\u011di \u0109irka\u016d sia akso.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0440\u0430\u0449\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043a\u0440\u0443\u0442\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u043e\u0432\u043e\u0440\u0430\u0447\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u043e\u0432\u0435\u0440\u043d\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["se retourner", "se tourner", "tourner en"], "de": ["sich umdrehen"], "sv": ["rotera", "vridas"], "pl": ["obraca\u0107 si\u0119", "kr\u0119ci\u0107 si\u0119"], "hu": ["forog", "p\u00f6r\u00f6g", "kering"]}, "examples": [["la rado turni\u011dis rapide", null], ["pordo turni\u011das sur sia hoko", "La Malnova Testamento, Sentencoj 26:14"], ["la tero turni\u011das \u0109irka\u016d sia akso kaj rondiras \u0109irka\u016d la suno", "B"], ["junaj fra\u016dlinoj turni\u011dadis en gaja danco", "Z"], ["turni\u011dadi kiel serpento", "Proverbaro esperanta"], ["la ne\u011do turni\u011dadis", "Fabeloj, volumo 2, ne\u011da re\u011dino, fabelo en sep rakontoj, dua rakonto, malgranda knabo kaj malgranda knabino"], ["la re\u011do sin turnis kaj turnadis anta\u016d la spegulo", "Fabeloj, volumo 1, la novaj vestoj de la re\u011do"], ["li sin turnis sur la kalkano", "Marta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u015can\u011di sian direkton.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0432\u043e\u0440\u0430\u0447\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u043e\u0432\u0435\u0440\u043d\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043e\u0431\u043e\u0440\u0430\u0447\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043e\u0431\u0435\u0440\u043d\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["umkehren"], "sv": ["v\u00e4ndas", "v\u00e4nda sig"], "pl": ["obraca\u0107 si\u0119", "zwraca\u0107 si\u0119"], "hu": ["fordul", "ir\u00e1nyul"]}, "examples": [["tie la karavano sin turnis al la sudo", null], ["sin turni kontra\u016d la malamikon", null], ["la fortuno povas forlasi nin, e\u0109 sin turni kontra\u016d ni", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 15a"], ["kien ajn li sin turnos, li sukcesos", "Z"], ["sin turni al iu kun peto por helpo", null], ["por \u0109iuj informoj turnu vin al Sinjoro Ajnulo", null], ["ne turnu vin al idoloj", "La Malnova Testamento, Levidoj 19:4"], ["mia vo\u0109o sin turnas al la homoj", "Z"], ["lia atento balda\u016d sin turnis al ni", null], ["kontra\u016d min mem sin turnis mia ruzo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "I\u011di en novan staton.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u043e\u0440\u0430\u0447\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "sv": ["f\u00f6rvandlas"], "pl": ["obraca\u0107 si\u0119"], "hu": ["v\u00e1ltozik (vmiv\u00e9)"]}, "examples": [["lia amo turni\u011dis en malamon", null], ["li mortis kaj turni\u011dis en polvon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "turn", "primary": false}, "konkava": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prezentanta kavan randon, kiel interno de cirklo a\u016d sfero.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0433\u043d\u0443\u0442\u044b\u0439"], "fr": ["concave"], "en": ["concave"], "nl": ["concaaf", "hol"], "pt": ["c\u00f4ncavo"], "be": ["\u0443\u0432\u0430\u0433\u043d\u0443\u0442\u044b", "\u0443\u0433\u043d\u0443\u0442\u044b"], "es": ["c\u00f3ncavo"]}, "examples": [["la konkava supra\u0135o de okulvitro por miopulo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri geometria figuro, subaro de afina spaco, a\u016d de vektora spaco) Ne konveksa.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0433\u043d\u0443\u0442\u043e\u0435 (\u043f\u043e\u0434\u043c\u043d\u043e\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["(sous-ensemble) concave"], "en": ["concave (subset)"], "nl": ["concaaf"], "de": ["konkav (-e Untermenge)"], "pl": ["(zbi\u00f3r) wkl\u0119s\u0142y"]}, "examples": [["konkava angulo , plurlatero, pluredro", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri bildigo f de la aro de reeloj al si mem) Tia, ke \u011dia kontra\u016degalo estas konveksa.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0433\u043d\u0443\u0442\u0430\u044f (\u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u044f)"], "fr": ["(fonction) concave"], "en": ["concave (function)"], "nl": ["concaaf"], "de": ["konkav (-e Funktion)"], "es": ["c\u00f3ncavo"], "pl": ["(funkcja) wkl\u0119s\u0142a"]}, "examples": []}]}], "root": "konkav", "primary": true}, "galvanismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elektraj fenomenoj produktataj de \u0125emia energio.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043b\u044c\u0432\u0430\u043d\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["galvanisme"], "nl": ["galvanisme"], "pt": ["galvanismo"], "el": ["\u03b3\u03b1\u03bb\u03b2\u03b1\u03bd\u03b9\u03c3\u03bc\u03cc\u03c2"], "de": ["Galvanismus"], "hu": ["galv\u00e1noss\u00e1g"], "ru": ["\u0433\u0430\u043b\u044c\u0432\u0430\u043d\u0438\u0437\u043c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Parto de la elektroscienco, kiu pritraktas fenomenojn ligitajn kun kontinuaj kurentoj.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "galvana.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "galvanism", "primary": true}, "lascivo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sinteno sugestanta mal\u0109aston, provanta instigi \u011din \u0109e aliaj.", "translations": {"be": ["\u044e\u0440", "\u044e\u0440\u043b\u0456\u0432\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0436\u0430\u0434\u043b\u0456\u0432\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["lascivet\u00e9", "lascivit\u00e9"], "hu": ["bujas\u00e1g", "\u00e9rz\u00e9kis\u00e9g", "k\u00e9jv\u00e1gy"], "nl": ["wellustigheid (zeldz.)"], "ru": ["\u043f\u043e\u0445\u043e\u0442\u044c", "\u0441\u043b\u0430\u0434\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u0441\u0442\u0438\u0435"]}, "examples": [["timi la sintrudon de amoremuloj kaj la atencojn de la lascivo", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha \u0109apitro 11a, p. 82a"]], "subdefinitions": []}], "root": "lasciv", "primary": false}, "facile": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016d facila maniero.", "translations": {"be": ["\u043b\u0451\u0433\u043a\u0430"], "fr": ["facilement"], "en": ["easily"], "nl": ["gemakkelijk", "eenvoudig"], "pt": ["facilmente"], "ru": ["\u043b\u0435\u0433\u043a\u043e", "\u0441 \u043b\u0451\u0433\u043a\u043e\u0441\u0442\u044c\u044e"], "de": ["einfach", "leicht"], "tr": ["kolayca"], "sv": ["enkelt", "l\u00e4tt"], "hu": ["k\u00f6nnyen", "k\u00f6nnyed\u00e9n"], "es": ["f\u00e1cilmente"], "br": ["aes (adv.)", "aezet (adv.)"], "pl": ["lekko", "\u0142atwo", "\u0142acno", "z \u0142atwo\u015bci\u0105"], "he": ["\u05d1\u05e7\u05dc\u05d5\u05ea"]}, "examples": [["facile malvarmumi", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 42"], ["facile forgesi, pardoni, paroli", null], ["Esperanto estas facile lernebla", null]], "subdefinitions": []}], "root": "facil", "primary": false}, "omnibuso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kovrita publika veturilo.", "translations": {"be": ["\u043e\u043c\u043d\u0456\u0431\u0443\u0441"], "bg": ["\u0430\u0432\u0442\u043e\u0431\u0443\u0441"], "nl": ["omnibus", "bus"], "pt": ["\u00f4nibus"], "el": ["\u03bb\u03b5\u03c9\u03c6\u03bf\u03c1\u03b5\u03af\u03bf"], "de": ["Omnibus", "Bus"], "sv": ["buss"], "hu": ["omnibusz", "busz"], "fa": ["\u0627\u062a\u0648\u0628\u0648\u0633"], "en": ["omnibus"], "ru": ["\u043e\u043c\u043d\u0438\u0431\u0443\u0441", "\u0430\u0432\u0442\u043e\u0431\u0443\u0441"], "pl": ["omibus (przest.)", "autobus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "omnibus", "primary": true}, "facila": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senpene farebla.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0451\u0433\u043a\u0438\u0439", "\u043d\u0435\u0442\u0440\u0443\u0434\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["ais\u00e9 (facile)", "facile", "l\u00e9ger"], "en": ["easy"], "nl": ["gemakkelijk", "eenvoudig"], "pt": ["f\u00e1cil"], "be": ["\u043b\u0451\u0433\u043a\u0456"], "de": ["einfach", "leicht"], "tr": ["kolay"], "sv": ["enkel", "l\u00e4tt"], "hu": ["k\u00f6nny\u0171", "k\u00f6nnyed", "enyhe"], "es": ["f\u00e1cil"], "br": ["aes (ag.)", "aezet (ag.)"], "cs": ["snadn\u00fd"], "pl": ["lekki", "\u0142atwy"], "he": ["\u05e7\u05dc"]}, "examples": [["facila laboro, tasko, problemo, lingvo, vojo, spiro", "B"], ["facilaj versoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Senpene eltenebla, ne peza, apena\u016d sentebla, neintensa.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0451\u0433\u043a\u0438\u0439 (\u0432 \u043f\u0435\u0440\u0435\u043d\u043e\u0441\u043d\u043e\u043c \u0441\u043c\u044b\u0441\u043b\u0435)"]}, "examples": [["facila vento, klimato, ripro\u0109o", "Z"], ["facila rideto, saluto, dormo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "facil", "primary": true}, "nekrologo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mallonga biografia raporto pri anta\u016dnelonge mortinta persono.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u043a\u0440\u043e\u043b\u043e\u0433"], "fr": ["n\u00e9crologie"], "en": ["necrology", "obituary"], "nl": ["necrologie"], "pt": ["necrol\u00f3logio"], "be": ["\u043d\u044d\u043a\u0440\u0430\u043b\u0451\u0433"], "de": ["Nekrolog", "Nachruf"], "sv": ["d\u00f6dsruna"], "hu": ["nekrol\u00f3g"], "es": ["necrol\u00f3gica"]}, "examples": [["oni povus foje vidi pure bulgarajn trajtetojn en la \u00absennaciecaj\u00bb rakontoj \u2013 ekzemple, surmuraj nekrologoj", "Nikolao Gudskov: Reveno al literaturo (Julian Modest, La fermita konko), Monatojaro 2002a, numero 4a, p. 21a"]], "subdefinitions": []}], "root": "nekrolog", "primary": true}, "A\u016dgusteno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo latindevena.", "translations": {"fr": ["Augustin"], "en": ["Augustine"], "it": ["Augustino"], "pl": ["Augustyn"]}, "examples": [["\u015di povis nur stari ekstere kaj kanti: \u00abHa, vi kara A\u016dgusteno\u00bb", "Fabeloj, volumo 2, pa\u015dtisto de porkoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "A\u016dgusten", "primary": true}, "biplano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aeroplano havanta du parojn da flugiloj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0456\u043f\u043b\u044f\u043d"], "fr": ["biplan"], "en": ["biplane"], "nl": ["tweedekker"], "ru": ["\u0431\u0438\u043f\u043b\u0430\u043d"], "de": ["Doppeldecker", "Zweidecker"], "it": ["biplano"], "hu": ["k\u00e9tfedel\u0171 rep\u00fcl\u0151g\u00e9p", "bipl\u00e1n"], "sk": ["dvojplo\u0161n\u00edk"], "es": ["biplano"], "pl": ["dwup\u0142atowiec", "dwup\u0142at"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "biplan", "primary": true}, "katartedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo rabobirdoj (Cathartidae).", "translations": {"be": ["\u0430\u043c\u044d\u0440\u044b\u043a\u0430\u043d\u0441\u043a\u0456\u044f \u0433\u0440\u044b\u0444\u044b (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["vautours du nouveau monde"], "en": ["New World vultures"], "nl": ["gieren van de Nieuwe Wereld"], "ru": ["\u0430\u043c\u0435\u0440\u0438\u043a\u0430\u043d\u0441\u043a\u0438\u0435 \u0433\u0440\u0438\u0444\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Neuweltgeier"], "hu": ["\u00fajvil\u00e1gi kesely\u0171f\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "katarted", "primary": true}, "Esperanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lingvo internacia kreita de Zamenhofo en 1887.", "translations": {"be": ["\u044d\u0441\u043f\u044d\u0440\u0430\u043d\u0442\u0430"], "fr": ["Esp\u00e9ranto"], "en": ["Esperanto"], "pt": ["Esperanto"], "ru": ["\u044d\u0441\u043f\u0435\u0440\u0430\u043d\u0442\u043e"], "ca": ["esperanto"], "de": ["Esperanto"], "it": ["Esperanto"], "hu": ["eszperant\u00f3"], "es": ["Esperanto"], "sv": ["Esperanto"], "pl": ["Esperanto"]}, "examples": [["en la lingvo \u00abEsperanto\u00bb ni vidas la estontan lingvon de la tuta mondo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 22"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(Propre \u00abdoktoro Esperanto\u00bb.) Plumnomo sub kiu Zamenhofo publikigis sian lingvoprojekton kaj kiu i\u011dis nomo de la lingvo mem.", "translations": {"be": ["\u042d\u0441\u043f\u044d\u0440\u0430\u043d\u0442\u0430"], "ru": ["\u042d\u0441\u043f\u0435\u0440\u0430\u043d\u0442\u043e"], "hu": ["Esperanto"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Esperant", "primary": true}, "stelaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cajna grupo da steloj, prezentanta iun figuron kaj ricevinta apartan nomon.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0437\u043e\u0440'\u0435"], "fr": ["constellation"], "bg": ["\u0441\u044a\u0437\u0432\u0435\u0437\u0434\u0438\u0435"], "nl": ["sterrenbeeld"], "pt": ["constela\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0441\u043e\u0437\u0432\u0435\u0437\u0434\u0438\u0435"], "de": ["Sternbild"], "it": ["costellazione"], "hu": ["csillagzat"], "en": ["constellation"], "es": ["constelaci\u00f3n"], "he": ["\u05e7\u05d1\u05d5\u05e6\u05ea \u05db\u05d5\u05db\u05d1\u05d9\u05dd"]}, "examples": [["oni vidis la stelaron de Leono en kies mezo brilis la stelo de Regulus", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 24a"], ["al la suno, al la luno, al la stelaroj kaj al la tuta armeo de la \u0109ielo", "La Malnova Testamento, II. Re\u011doj 23:5"]], "subdefinitions": []}], "root": "stel", "primary": false}, "virgenro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro implicanta faktan a\u016d metaforan apartenon al la vira sekso.", "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u0436\u0447\u044b\u043d\u0441\u043a\u0456 \u0440\u043e\u0434"], "fr": ["genre masculin"], "en": ["masculine gender"], "nl": ["mannelijk geslacht"], "ru": ["\u043c\u0443\u0436\u0441\u043a\u043e\u0439 \u0440\u043e\u0434"], "de": ["m\u00e4nnliches Geschlecht"], "it": ["maschile (gram)"], "hu": ["h\u00edmnem"], "es": ["g\u00e9nero masculino"]}, "examples": [["la vortoj \u00abviro\u00bb, \u00abedzo\u00bb, \u00abre\u011do\u00bb estas virgenraj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "genr", "primary": false}, "pulvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eksplodema pulvoro el miksitaj salpetro, karbo kaj sulfuro.", "translations": {"be": ["\u043f\u043e\u0440\u0430\u0445"], "en": ["gunpowder"], "nl": ["kruit", "buskruit"], "pt": ["p\u00f3lvora"], "ru": ["\u043f\u043e\u0440\u043e\u0445"], "de": ["Schie\u00dfpulver"], "hu": ["l\u0151por"], "fa": ["\u0628\u0627\u0631\u0648\u062a"]}, "examples": [["li ne elpensis la pulvon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "pulv", "primary": true}, "disrompi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Tute dispecigi.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u043b\u0430\u043c\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u044c\u0431\u0456\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u043a\u0430\u043b\u043e\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0442\u0440\u0443\u0448\u0447\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["briser"], "hu": ["sz\u00e9tt\u00f6r", "sz\u00e9tz\u00faz"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043b\u043e\u043c\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0431\u0438\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u043a\u043e\u043b\u043e\u0442\u044c"]}, "examples": [["la tero estis kovrita per disrompa\u0135oj", null], ["tiu artikolo disrompis la indiferentecon de la publiko", null], ["liaj bonaj intencoj disrompi\u011dis kontra\u016d lia malfido", null]], "subdefinitions": []}], "root": "romp", "primary": false}, "glota plosivo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kraketo, produktata de la abrupta fermi\u011do kaj malfermi\u011do de la gloto anta\u016d la ellaso de vokalo, per kiu la nordgermanoj faras la altenon al vokalo komencanta vorton.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u0440\u0442\u0430\u043d\u043d\u0430\u044f \u0441\u043c\u044b\u0447\u043a\u0430"], "fr": ["occlusive glottale"], "en": ["glottal plosive"], "de": ["glottaler Verschlusslaut", "glottaler Plosiv"], "es": ["oclusiva glotal"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "plosiv", "primary": false}, "blindulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu ne povas vidi.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043b\u044f\u043f\u0435\u0446"], "fr": ["aveugle (subst.)"], "bg": ["\u0441\u043b\u0435\u043f\u0435\u0446"], "ru": ["\u0441\u043b\u0435\u043f\u043e\u0439 (\u0441\u0443\u0449.)", "\u0441\u043b\u0435\u043f\u0435\u0446"], "de": ["Blinder"], "br": ["dall (ak.)"], "pl": ["\u015blepiec"]}, "examples": [["blindulo kartojn ludi ne devas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Homo ne klarvida pri situacioj, malprudenta.", "translations": {}, "examples": [["\u0109u blindulo povas gvidi blindulon? \u0109u ne falos amba\u016d en fosa\u0135on?", "La Nova Testamento, S. Luko 6:39"]], "subdefinitions": []}], "root": "blind", "primary": false}, "pasvorto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sekreta vorto interkonsentita ene de limigita grupo kaj servanta kiel rekonilo, por pruvi onian rajton trapasi, eniri, ricevi servon kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u043e\u043b\u044c"], "fr": ["mot de passe"], "en": ["password"], "nl": ["wachtwoord"], "pt": ["senha"], "ru": ["\u043f\u0430\u0440\u043e\u043b\u044c"], "de": ["Passwort"], "hu": ["jelsz\u00f3"], "es": ["contrase\u00f1a"], "br": ["ger tremen"], "pl": ["has\u0142o"], "he": ["\u05e1\u05d9\u05e1\u05de\u05d4"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vort", "primary": false}, "pikedo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda ta\u0109mento da soldatoj gardanta postenon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0456\u043a\u0435\u0442"], "fr": ["piquet"], "en": ["picket", "sentry", "outpost", "guard"], "nl": ["piket"], "pt": ["piqu\u00ea"], "ru": ["\u043f\u0438\u043a\u0435\u0442"], "de": ["Bereitschaftseinheit"], "hu": ["\u0151rcsapat", "k\u00e9sz\u00fclts\u00e9g"]}, "examples": [["kozakoj en \u0109irka\u016durbaj pikedoj longsone intervoki\u011dis", "Princidino Mary"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Speco de kartludo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0456\u043a\u0435\u0442"], "de": ["Pikett"], "en": ["piquet"], "ru": ["\u043f\u0438\u043a\u0435"], "hu": ["pik\u00e9t (k\u00e1rtya)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "piked", "primary": true}, "fervojisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dungito, laboristo a\u016d oficisto en fervojkompanio.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0435\u043b\u0435\u0437\u043d\u043e\u0434\u043e\u0440\u043e\u0436\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["cheminot", "employ\u00e9 du chemin de fer"], "it": ["ferroviere"], "pl": ["kolejarz", "pracownik kolei"], "hu": ["vasutas"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "voj", "primary": false}, "financa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al financo.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0438\u043d\u0430\u043d\u0441\u043e\u0432\u044b\u0439"], "fr": ["financier (adj.)"], "de": ["finanziell"], "nl": ["financieel"], "hu": ["p\u00e9nz\u00fcgyi", "p\u00e9nz-"]}, "examples": [["la financaj malfacila\u0135oj de la a\u016dtoro prokrastis la eldonon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "financ", "primary": false}, "financi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Finance subteni.", "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u043d\u0430\u043d\u0441\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["financer"], "de": ["finanzieren"], "nl": ["financieren"], "ru": ["\u0444\u0438\u043d\u0430\u043d\u0441\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["financi entreprenon, propagandon, esploron", null]], "subdefinitions": []}], "root": "financ", "primary": false}, "gentomurdo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekstermo de \u0109iuj anoj de gento cele al ties malapero.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0435\u043d\u043e\u0446\u0438\u0434", "\u0445\u043e\u043b\u043e\u043a\u043e\u0441\u0442"], "fr": ["g\u00e9nocide", "holocauste (g\u00e9nocide)"], "nl": ["volkerenmoord", "genocide"], "de": ["Genozid", "V\u00f6lkermord"], "it": ["genocidio", "eccidio", "sterminio"], "hu": ["n\u00e9pirt\u00e1s", "genoc\u00edcium"]}, "examples": [["\u0109iuj religioj respondecis pri militoj, tiranismo, subpremado de la vero, gentomurdo, masakro, torturo", "W. H. Simcock: Kontra\u016ddira koncepto de la dio (2), Monato jaro 2002a, numero 1a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "murd", "primary": false}, "financo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Monaj rimedoj, pri kiuj disponas iu \u015dtato a\u016d privatulo; stato de la en- kaj el-spezoj.", "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u043d\u0430\u043d\u0441\u044b"], "fr": ["argent (monnaie)", "finances (argent)"], "nl": ["financies", "financi\u00ebn"], "pt": ["finan\u00e7as", "finan\u00e7a"], "ru": ["\u0444\u0438\u043d\u0430\u043d\u0441\u044b"], "de": ["Finanzen"], "hu": ["p\u00e9nzeszk\u00f6z"]}, "examples": [["havi prosperajn financojn", null], ["la gazeto falis pro manko de financoj", "Z"], ["ministro pri financoj", null], ["leginte la libron, mi konkludis, ke la detruado de la kulturoj fare de la ekonomio, kaj de la ekonomio fare de la financo ne estas necesa kosma le\u011do", "Higinio GARC\u00cdA: Transplanti teknologion, Monato, n-ro 09/1998"], ["de la 26a \u011dis la 28a de septembro en Prago okazis la 55a jarkunsido de Internacia Mona Fonduso (IMF) kaj de Monda Banko (MB), kun kunvenoj de ministroj pri financo, fakaj seminarioj, prelegoj, konferencoj, kaj tiel plu.", "Ji\u0159\u00ed PATERA: Post la kunsido de financistoj en Prago, Monato, n-ro 09/2000"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Fako de tiu, kiu sin okupas pri financaj aferoj; arto profitigi monon.", "translations": {"fr": ["finance"], "de": ["Finanzwesen"], "hu": ["p\u00e9nz\u00fcgy"]}, "examples": [["financo dependas de industrio kaj reciproke", null]], "subdefinitions": []}], "root": "financ", "primary": true}, "anta\u016dludi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ludi anta\u016d publiko.", "translations": {"fr": ["jouer (devant un public)"], "de": ["vorspielen"], "br": ["c'hoari (dirak arvesterien)"], "pl": ["odgrywa\u0107"], "hu": ["elj\u00e1tszik (k\u00f6z\u00f6ns\u00e9g el\u0151tt)"]}, "examples": [["la tridek-kvaran fojon estis anta\u016dludita al ili la sama peco, sed ili \u0109iam ankora\u016d ne konis \u011din perfekte", "Fabeloj, volumo 2, La najtingalo"]], "subdefinitions": []}], "root": "lud", "primary": false}, "gajiga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ka\u016dzanta gajon, bonan humoron, ridon.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u0441\u0435\u043b\u044f\u0449\u0438\u0439", "\u0443\u0432\u0435\u0441\u0435\u043b\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0440\u0430\u0437\u0432\u043b\u0435\u043a\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["distrayant", "divertissant", "r\u00e9jouissant"], "nl": ["leuk"], "pt": ["alegre (que causa alegria) (adj.)"], "de": ["erheiternd", "aufheiternd"], "tr": ["ne\u015felendiren", "e\u011flendiren"], "it": ["gaio", "gioioso"], "hu": ["vid\u00edt\u00f3", "\u00f6rvendetes"]}, "examples": [["gajiga spekta\u0135o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "gaj", "primary": false}, "anta\u016dludo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io, kio anta\u016das ludon.", "translations": {"fr": ["pr\u00e9lude", "entr\u00e9e en mati\u00e8re", "hors d'\u0153uvre (entr\u00e9e en mati\u00e8re)"], "de": ["Vorspiel"], "br": ["rakc'hoari"], "hu": ["el\u0151j\u00e1t\u00e9k"]}, "examples": [["la vo\u0109oj de dioj, nevideblaj manoj, homo martirata per bolanta pe\u0109o, tio estis nur anta\u016dludoj!", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 7"]], "subdefinitions": []}], "root": "lud", "primary": false}, "gajigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari iun a\u016d ion gaja.", "translations": {"be": ["\u0432\u0435\u0441\u044f\u043b\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["\u00e9gayer (rendre gai)", "distraire", "divertir", "r\u00e9jouir"], "nl": ["blij maken", "leuk maken"], "pt": ["alegrar"], "ru": ["\u0432\u0435\u0441\u0435\u043b\u0438\u0442\u044c"], "de": ["erheitern", "aufheitern"], "tr": ["ne\u015felendirmek", "e\u011flendirmek"], "it": ["allietare", "rallegrare"], "hu": ["felvid\u00edt", "vid\u00e1m\u00edt"], "es": ["alegrar"]}, "examples": [["gajigi \u0109iujn per spritaj \u015dercoj", null], ["gajigi la lecionon", null], ["gajigu vin", "Z"], ["grimaca gajigista viza\u011do", null]], "subdefinitions": []}], "root": "gaj", "primary": false}, "cirkelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ilo kun du moveblaj, \u0109arnire kunigitaj brakoj, uzata por desegni rondojn, a\u016d mezuri liniojn.", "translations": {"be": ["\u0446\u044b\u0440\u043a\u0443\u043b\u044c"], "fr": ["compas (pour dessiner)"], "en": ["(pair of) compasses"], "nl": ["passer"], "pt": ["compasso"], "ru": ["\u0446\u0438\u0440\u043a\u0443\u043b\u044c"], "de": ["Zirkel"], "it": ["compasso"], "hu": ["k\u00f6rz\u0151"], "sk": ["kru\u017eidlo"], "es": ["comp\u00e1s"], "br": ["kelc'hier"], "sv": ["passare"], "pl": ["cyrkiel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cirkel", "primary": true}, "ha\u016dtmakulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alikolora parto de ha\u016dto pro denaska difekto, vundo....", "translations": {"fr": ["tache sur la peau"], "en": ["blemish"]}, "examples": [["li havas ha\u016dtmakulon surviza\u011dan kiun li klopodadas ka\u015di de \u0109iuj kiujn li renkontas", "Vikipedio, artikolo \u00abBirmaj Tagoj\u00bb, 2007-03-11"]], "subdefinitions": []}], "root": "makul", "primary": false}, "\u0109irka\u016dpeli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Peli \u0109iuflanken.", "translations": {"fr": ["ballotter (tr.)", "pousser (en tous sens)", "secouer (en tous sens)"], "nl": ["verdrijven"]}, "examples": [["kiam venis la dek-kvara nokto, kaj ni estis \u0109irka\u016dpelataj en la Adria maro, la maristoj eksentis \u0109irka\u016d noktomezo, ke ili alproksimi\u011das al ia lando", "La Nova Testamento, La agoj 27:27"], ["ni jam ne estu infanoj, onde \u0135etataj kaj \u0109irka\u016dpelataj de \u0109iu vento de doktrino", "La Nova Testamento, Al la Efesanoj 4:14"]], "subdefinitions": []}], "root": "pel", "primary": false}, "herezi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti herezulo, hereze opinii.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043f\u0430\u0434\u0430\u0442\u044c \u0432 \u0435\u0440\u0435\u0441\u044c"], "fr": ["\u00eatre h\u00e9r\u00e9tique"], "en": ["commit heresy"], "nl": ["ketteren"], "pt": ["agir como herege"], "be": ["\u0431\u044b\u0446\u044c \u0435\u0440\u0430\u0442\u044b\u043a\u043e\u043c", "\u0443\u043f\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456 \u045e \u0435\u0440\u0430\u0441\u044c"], "de": ["ketzerisch sein", "ketzerisch handeln"], "it": ["essere eretico", "dire una eresia"], "hu": ["eretnek (ige)", "eretnek tanokat hirdet"], "br": ["disivoudi\u00f1"], "pl": ["by\u0107 heretykiem", "wyg\u0142asza\u0107 pogl\u0105dy heretyckie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "herez", "primary": false}, "herezo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doktrino a\u016d opinio kontra\u016da al iu religia dogmo kaj tial kondamnita de iu eklezio.", "translations": {"be": ["\u0435\u0440\u0430\u0441\u044c"], "fr": ["h\u00e9r\u00e9sie"], "en": ["heresy"], "nl": ["ketterij"], "pt": ["heresia"], "el": ["(\u03b8\u03c1\u03b7\u03c3\u03ba\u03b5\u03c5\u03c4\u03b9\u03ba\u03ae) \u03b1\u03af\u03c1\u03b5\u03c3\u03b7"], "de": ["H\u00e4resie", "Ketzerei"], "it": ["eresia"], "hu": ["eretneks\u00e9g"], "es": ["herej\u00eda"], "br": ["disivoud"], "ru": ["\u0435\u0440\u0435\u0441\u044c"], "pl": ["herezja", "kacerstwo"]}, "examples": [["hereza kredo, aserto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Opinio tute kontra\u016da al la komune akceptataj ideoj.", "translations": {"de": ["Irrlehre", "Widerspruchsmeinung"]}, "examples": [["tio, kion vi diras, estas herezo en medicino", null]], "subdefinitions": []}], "root": "herez", "primary": true}, "memorigilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kajero, libreto, kie oni enskribas tion, kion oni deziras memori.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0442\u0430\u0442\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["m\u00e9mento", "memorandum"], "hu": ["jegyzetf\u00fczet", "eml\u00e9kk\u00f6nyv"], "ru": ["\u0437\u0430\u043f\u0438\u0441\u043d\u0430\u044f \u043a\u043d\u0438\u0436\u043a\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Skriba\u0135o, noto por memorigi ion al iu; memornoto.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043c\u044f\u0442\u043a\u0430", "\u043d\u0430\u0442\u0430\u0442\u043a\u0430 (\u043d\u0430 \u043f\u0430\u043c\u044f\u0446\u044c)", "\u0437\u0430\u0446\u0435\u043c\u043a\u0430 (\u043d\u0430 \u043f\u0430\u043c\u044f\u0446\u044c)"], "ru": ["\u043f\u0430\u043c\u044f\u0442\u043a\u0430", "\u0437\u0430\u043c\u0435\u0442\u043a\u0430 \u043d\u0430 \u043f\u0430\u043c\u044f\u0442\u044c"], "hu": ["eml\u00e9keztet\u0151 (\u00edr\u00e1s)", "memorandum"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "memor", "primary": false}, "rolisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["acteur"], "it": ["attore"]}, "examples": [["estas granda diferenco inter la prononckapablo de mezuma popolano kaj tiu de teatra rolisto", "Pejno S., Re: Duoblaj konsonantoj, soc.culture.esperanto, 1998-11-29"]], "subdefinitions": []}], "root": "rol", "primary": false}, "enklasigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u044f\u0441\u044b\u0444\u0456\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["classer", "arranger", "cat\u00e9goriser", "classifier", "ordonner", "trier", "ranger"], "hu": ["oszt\u00e1lyoz"], "nl": ["classificeren"], "ru": ["\u043a\u043b\u0430\u0441\u0441\u0438\u0444\u0438\u0446\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u0440\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "klas", "primary": false}, "resalti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Salti a\u016d esti resendita de iu loko al alia.", "translations": {"fr": ["rebondir", "ricocher"], "en": ["bounce", "rebound", "ricochet"], "nl": ["terugspringen"], "de": ["zur\u00fcckspringen"], "it": ["rimbalzare", "rimpallare (fig.)"], "hu": ["visszaugrik", "visszapattan"]}, "examples": [["mi estas nur la centra punkto, en kiu kolekti\u011das \u0109iuj gratuloj por resalti de tie al \u0109iuj flankoj de la mondo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "salt", "primary": false}, "tritermo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Algebra esprimo konsistanta el tri termoj interligitaj per plusoj a\u016d minusoj.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u0451\u0445\u0447\u043b\u0435\u043d"], "fr": ["trin\u00f4me"], "en": ["trinomial"], "de": ["Trinom"], "it": ["trinomio"], "pl": ["tr\u00f3jmian"], "hu": ["trinom"]}, "examples": [["kvadrata tritermo ax&quadrat+bx+c", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "trinomo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "term", "primary": false}, "terpomujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de solano (Solanum tuberosum), devena de Ameriko kun man\u011deblaj radikotuberoj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u043b\u044c\u0431\u044f\u0442\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["pomme de terre (plante)"], "nl": ["aardappel (plant)"], "ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0442\u043e\u0444\u0435\u043b\u044c (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "de": ["Kartoffel (-pflanze)"], "tr": ["patates"], "hu": ["burgonya (n\u00f6v\u00e9ny)", "krumpli (n\u00f6v\u00e9ny)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ter", "primary": false}, "tran\u0109vundo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longa, mallar\u011da vundo ka\u016dzita de entran\u0109o.", "translations": {"fr": ["balafre", "coupure (blessure)", "estafilade"], "de": ["Schnittwunde"], "en": ["cut"]}, "examples": [["la \u0109evalo saltadis sova\u011de, kaj du-tri profundaj tran\u0109vundoj aperis sur \u011diaj flankoj", "Doroteo kaj la Sor\u0109isto en Oz, \u00abili batalas la nevideblajn ursojn\u00bb"]], "subdefinitions": []}], "root": "vund", "primary": false}, "imperativa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la gramatika imperativo.", "translations": {"be": ["\u0456\u043c\u043f\u044d\u0440\u0430\u0442\u044b\u045e\u043d\u044b", "\u0437\u0430\u0433\u0430\u0434\u043d\u044b"], "fr": ["imp\u00e9ratif (adj.)"], "en": ["imperative"], "nl": ["gebiedend"], "pt": ["imperativo (adj.)"], "ru": ["\u0438\u043c\u043f\u0435\u0440\u0430\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u043e\u0432\u0435\u043b\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["imperativ"], "fa": ["\u0627\u0645\u0631\u06cc"]}, "examples": [["imperativa modo, formo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nepre trudanta, deviganta.", "translations": {"fa": ["\u0646\u0627\u06af\u0632\u06cc\u0631", "\u0627\u062c\u0628\u0627\u0631\u06cc", "\u0644\u0627\u0632\u0645\u200c\u0627\u0644\u0627\u062c\u0631\u0627"], "en": ["imperative"]}, "examples": [["imperativa ordono, devo", null], ["imperativa mandato", null]], "subdefinitions": []}], "root": "imperativ", "primary": false}, "postsigno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Signo postlasita de io pasinta a\u016d okazinta.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u0435\u0434"], "fr": ["trace", "vestige"], "nl": ["spoor"], "hu": ["nyom"]}, "examples": [["nun ekzistas plu nenia postsigno de la turo nek de la pre\u011dejo", "Fabeloj, volumo 4, Sonorila profundo"], ["ne restos postesigno de la abundeco en la lando, pro tiu malsato", "La Malnova Testamento, Genezo 41:31"], ["Egipto estas klara postsigno de la mano de Oziriso", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 2a"], ["por forigi la lastajn postesignojn de la ekscito, li iris al Sara", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 12a"], ["Jungo lavas la \u015dtuparon, neniigante la postsignojn de la hiera\u016daj okazinta\u0135oj", "Metropoliteno, \u0109apitro 9a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sign", "primary": false}, "imperativo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gramatika modo, per kiu multaj lingvoj esprimas la ordonon en sendependa propozicio (ekz.: , ); la imperativo traduki\u011das en Esperanto per la u-modo, kiu estas pli lar\u011dsenca kaj esprimas \u011denerale deziron a\u016d volon en sendependaj a\u016d dependaj propozicioj.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0433\u0430\u0434\u043d\u044b \u043b\u0430\u0434"], "fr": ["imp\u00e9ratif (subst.)"], "en": ["imperative"], "nl": ["imperatief", "gebiedende wijs"], "pt": ["imperativo (gram\u00e1tica)"], "ru": ["\u043f\u043e\u0432\u0435\u043b\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u043d\u0430\u043a\u043b\u043e\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435"], "ca": ["imperatiu"], "de": ["Imperativ", "Befehlsform"], "hu": ["felsz\u00f3l\u00edt\u00f3 m\u00f3d", "imperativus"], "fa": ["\u0648\u062c\u0647 \u0627\u0645\u0631\u06cc"], "es": ["imperativo"]}, "examples": [["venu!", null], ["ne faru tion!", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Ordona, nepra formulo de morala devo.", "translations": {"be": ["\u0456\u043c\u043f\u044d\u0440\u0430\u0442\u044b\u045e", "\u0437\u0430\u0433\u0430\u0434"], "en": ["imperative"], "nl": ["imperatief"], "pt": ["imperativo (subst.)"], "ru": ["\u0438\u043c\u043f\u0435\u0440\u0430\u0442\u0438\u0432", "\u0432\u0435\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Imperativ"], "hu": ["bels\u0151 erk\u00f6lcsi parancs"], "fa": ["\u0636\u0631\u0648\u0631\u062a"]}, "examples": [["la imperativo de la konscienco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "imperativ", "primary": true}, "luidoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malnova franca ormonero (= 20 orfrankoj).", "translations": {"be": ["\u043b\u044e\u0456\u0434\u043e\u0440"], "de": ["Louisdor"], "nl": ["louis d'or"], "pt": ["lu\u00eds (moeda)"], "ru": ["\u043b\u0443\u0438\u0434\u043e\u0440"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "luidor", "primary": true}, "\u0135urpeti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Peti per \u0135uroj.", "translations": {"fr": ["supplier"], "en": ["petition"], "nl": ["bezweren"], "it": ["supplicare (scongiurare, chiedere)", "scongiurare (pregare, chiedere)"], "es": ["suplicar"], "hu": ["k\u00f6ny\u00f6r\u00f6g"]}, "examples": [["\u015di \u0135urpetis, ke mi lin forpelu", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135ur", "primary": false}, "kolibro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u0456\u0431\u0440\u044b"], "fr": ["colibri", "oiseau-mouche"], "bg": ["\u043a\u043e\u043b\u0438\u0431\u0440\u0438"], "nl": ["kolibri"], "ru": ["\u043a\u043e\u043b\u0438\u0431\u0440\u0438"], "ca": ["colibr\u00ed"], "de": ["Kolibri"], "en": ["humming bird"], "es": ["colibr\u00ed"], "pl": ["koliber"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kolibr", "primary": true}, "grundoscienco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri grundoj, pri ilia viva kaj neviva konsisto, pri ilia evoluo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0447\u0432\u043e\u0432\u0435\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["p\u00e9dologie (\u00e9tude des sols)"], "de": ["Bodenkunde"], "en": ["soil science"], "it": ["pedologia"]}, "examples": [["\u00abEl la polvo de la tero, Enkonduko en la grundosciencon\u00bb", "W. F. Rolt, El la polvo de la tero, J. R\u00e9gulo, 1967"]], "subdefinitions": []}], "root": "grund", "primary": false}, "plutokrato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ri\u0109ulo rigardata kiel politike potenca.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u044e\u0442\u0430\u043a\u0440\u0430\u0442"], "en": ["plutocrat"], "nl": ["plutocraat"], "pt": ["plutocrata"], "ru": ["\u043f\u043b\u0443\u0442\u043e\u043a\u0440\u0430\u0442"], "de": ["Plutokrat"], "hu": ["plutokrata"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "plutokrat", "primary": true}, "riverenco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Respekte \u011dentila klini\u011do de la busto por saluti iun a\u016d ion.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043a\u043b\u043e\u043d", "\u0440\u044d\u0432\u044d\u0440\u0430\u043d\u0441"], "en": ["bow", "curtsey", "obeisance", "salaam"], "nl": ["buiging"], "pt": ["rever\u00eancia"], "ru": ["\u043f\u043e\u043a\u043b\u043e\u043d", "\u0440\u0435\u0432\u0435\u0440\u0430\u043d\u0441"], "de": ["Verbeugung"], "hu": ["meghajl\u00e1s", "tisztelg\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "riverenc", "primary": true}, "punkti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Meti, desegni multajn punktojn sur io.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c \u0442\u043e\u0447\u043a\u0438", "\u043f\u0443\u043d\u043a\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u0441\u0435\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["ponctuer (mettre des points)"], "nl": ["stippelen"], "hu": ["kipontoz", "pettyez"]}, "examples": [["punkti gravura\u0135on", null], ["ru\u011da floro punktita per nigra\u0135oj", null], ["griza, nigre punktita plumaro", null], ["herbejo punktita de floroj", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "punkt", "primary": false}, "elimo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio poacoj (Elymus).", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u043e\u0441\u043d\u044f\u043a", "\u0432\u043e\u043b\u043e\u0441\u043d\u0435\u0446"], "fr": ["\u00e9lymus"], "nl": ["kweekgras"], "pt": ["elim\u00ednio"], "de": ["Quecke"], "pl": ["wydmuchrzyca"], "hu": ["tarackb\u00faza", "hajperje"]}, "examples": [["estas menciita nur unu arbospecio (la kverko) kaj du plantospecioj, nome stelario kaj elimo, la unua kiel brula\u0135o, kaj la dua kiel fura\u011do por la \u0109evaloj", "Garbhan MACAOIDH, Le\u011doj landon prosperigas, Monato, 2004/7-8, p. 27"]], "subdefinitions": []}], "root": "elim", "primary": true}, "riverenci": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Fari riverencon.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u0430\u043d\u044f\u0446\u0446\u0430", "\u043f\u0430\u043a\u043b\u0430\u043d\u0456\u0446\u0446\u0430"], "en": ["bow", "curtsey", "make obeisance", "salaam"], "nl": ["een buiging maken"], "ru": ["\u043a\u043b\u0430\u043d\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u043e\u043a\u043b\u043e\u043d\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["sich verbeugen"], "hu": ["meghajol", "tiszteleg"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "riverenc", "primary": false}, "safrano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de krokuso (Crocus sativus).", "translations": {"be": ["\u0448\u0430\u0444\u0440\u0430\u043d"], "fr": ["safran"], "bg": ["\u0448\u0430\u0444\u0440\u0430\u043d"], "nl": ["saffraan"], "pt": ["a\u00e7afr\u00e3o"], "ru": ["\u0448\u0430\u0444\u0440\u0430\u043d"], "de": ["Safran"], "it": ["zafferano"], "hu": ["s\u00e1fr\u00e1ny"], "es": ["azafr\u00e1n"], "pl": ["szafran"], "he": ["\u05d6\u05e2\u05e4\u05e8\u05df", "\u05db\u05e8\u05db\u05d5\u05dd"]}, "examples": [["ili dancas kun hiacintoj kaj safranoj", "Fabeloj, volumo 1, Floroj de la malgranda Ida"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Spico ekstraktata el la floroj de safrano.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "safran", "primary": true}, "tomano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eksa monunuo de Irano, plue uzata en kontado kun valoro ordinare dekobla de rialo.", "translations": {"fr": ["toman (unit\u00e9 mon\u00e9taire)"], "de": ["Toman (persische Goldm\u00fcnze)"], "it": ["toman"]}, "examples": [["la posedanto postulis dekmil tomanojn kaj la patro kontra\u016dis", "A. R. Zokai, trad. M. Fahmi, Sopirante Revon, Irana Esperantisto, 2004, numero 7a"], ["ni akiris rialojn sed la valuto uzata en la \u0109iutaga lingvo estas tomano", "C. Pinardon. R. Sanz, Du Bicikloj je la Horizonto, Irano, 2009"]], "subdefinitions": []}], "root": "toman", "primary": true}, "diafana": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Trairebla per lumradioj, sed ne travidebla.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0437\u0440\u044b\u0441\u0442\u044b"], "fr": ["diaphane", "translucide"], "en": ["diaphanous", "translucent", "semi-transparent"], "pt": ["di\u00e1fano", "transparente", "vaporoso"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0437\u0440\u0430\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u043e\u0441\u0432\u0435\u0447\u0438\u0432\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439"], "ca": ["transl\u00facid"], "de": ["durchscheinend", "milchig", "halbtransparent"], "hu": ["\u00e1ttetsz\u0151"], "sk": ["priesvitn\u00fd"], "es": ["transl\u00facido"], "pl": ["prze\u015bwituj\u0105cy", "prze\u015bwiecaj\u0105cy", "p\u00f3\u0142prze\u017aroczysty"]}, "examples": [["diafana \u015dtofo, ondo, vazo", "Z"], ["diafana emajlo", null], ["diafanaj manetoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "diafan", "primary": true}, "Osman": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo turkdevena.", "translations": {"fa": ["\u0639\u062b\u0645\u0627\u0646"], "fr": ["Osman"], "nl": ["Osman"], "pt": ["Osm\u00e3", "Osman"], "de": ["Osman"], "it": ["Osman"], "hu": ["Oszm\u00e1n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Osman", "primary": false}, "erizimo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio brasikacoj (Erysimum), kun flavaj floraroj kaj krevantaj gu\u015doj.", "translations": {"be": ["\u0436\u0430\u045e\u0442\u0443\u0448\u043a\u0430"], "fa": ["\u062e\u0627\u06a9\u0634\u06cc\u0631 \u062a\u0644\u062e"], "pt": ["er\u00edsimo"], "ru": ["\u0436\u0435\u043b\u0442\u0443\u0448\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Sch\u00f6terich"], "pl": ["gorczycznik"], "hu": ["repcs\u00e9ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "erizim", "primary": true}, "formala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la formo, sed ne al la esenco de la afero, la\u016dforma, priforma.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0440\u043c\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["formel (expr\u00e8s, conventionnel)", "cat\u00e9gorique", "conventionnel (formel)", "expr\u00e8s"], "en": ["formal"], "nl": ["formeel"], "pt": ["formal"], "ru": ["\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["formal"], "tp": ["sewi"], "hu": ["form\u00e1lis", "rendes", "szok\u00e1sos", "hivatalos"], "es": ["formal"]}, "examples": [["la reformistoj traktadas tiun principon tro formale", "Z"], ["mia demando estas nur formala, sed ne tu\u015das la principon", null], ["la formalaj diskutoj ne interesas min", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La\u016dkutima, la\u016dregula, la\u016dle\u011da; konforma al konveneco, al dececo.", "translations": {"de": ["formal"]}, "examples": [["formala kontrakto", "B"], ["prezenti formalan raporton", "Z"], ["li plenumis \u0109iujn formalajn detalojn de la edzi\u011da ceremonio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Farita la\u016d ceremonia formo.", "translations": {"de": ["formell", "f\u00f6rmlich"]}, "examples": [["formala vizito", null], ["poste okazis neformala festo kaj balo", null], ["formala akcepto de vizitantoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Plenprecize esprimita, en preciza formo, plenforma, nepra.", "translations": {"de": ["formell", "f\u00f6rmlich"]}, "examples": [["formala ordono, devo, volo", null], ["oni deziras formale vian opinion", null]], "subdefinitions": []}], "root": "formal", "primary": true}, "gasigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi gasa, meti en gasan staton.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0442\u0432\u0430\u0440\u044b\u0446\u044c \u0443 \u0433\u0430\u0437"], "fr": ["gaz\u00e9ifier (transformer en gaz)"], "pt": ["gaseificar"], "hu": ["g\u00e1zos\u00edt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gas", "primary": false}, "altrangulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo kun grava posteno, funkcio a\u016d rolo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0441\u043e\u043a\u043e\u043f\u043e\u0441\u0442\u0430\u0432\u043b\u0435 \u043d\u043d\u044b\u0439 \u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u043a", "\u0432\u0430\u0436\u043d\u043e\u0435 \u043b\u0438\u0446\u043e", "\u0432\u0430\u0436\u043d\u0430\u044f \u0448\u0438\u0448\u043a\u0430"], "fr": ["huile (pers. importante)", "notable (pers.)"], "pl": ["dostojnik", "dygnitarz", "szycha (nieformalnie)"], "hu": ["magas rang\u00fa ember"]}, "examples": [["estas pensige vidi, kiel altranguloj miskomprenas sin reciproke", "La bona lingvo, p. 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "rang", "primary": false}, "mazurko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Para, pol-devena danco, tri-takta kun dekses-mezuraj frazoj, populara en E\u016dropo kaj Nord-ameriko precipe en la 18a kaj 19a jarcentoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0437\u0443\u0440\u043a\u0430"], "fr": ["mazurka"], "en": ["mazurka"], "nl": ["mazurka"], "pt": ["mazurca"], "ru": ["\u043c\u0430\u0437\u0443\u0440\u043a\u0430"], "ca": ["masurca"], "de": ["Mazurka", "Masurka"], "sv": ["mazurka", "masurka"], "hu": ["mazurka"], "fa": ["\u0645\u0627\u0632\u0648\u0631\u06a9\u0627"], "es": ["mazurca"], "br": ["mazurka"], "pl": ["mazurek", "mazur"]}, "examples": [["Pa\u016dlo Petrovi\u0109 dancis kun \u015di mazurkon, dum kiu \u015di ne diris e\u0109 unu prudentan vorton", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 7a, p. 31a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Muzika\u0135o ta\u016dga por mazurko-danco.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mazurk", "primary": true}, "penicilino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antibiotiko el iuj specoj de fungoj, ekuzita en la 1940aj jaroj.", "translations": {"fr": ["p\u00e9nicilline"], "en": ["penicillin"], "nl": ["penicilline"]}, "examples": [["Aleksandro Flemming, la eltrovinto de penicilino", "-, La Torontano, printempo 2003, numero 27a."]], "subdefinitions": []}], "root": "penicilin", "primary": true}, "senti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ricevi per iu el la kvin tiucelaj organoj impreson, kiu sciigas nin pri la ekzisto kaj la ecoj de la eksteraj objektoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0447\u0443\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["\u00e9prouver", "sentir"], "en": ["feel"], "nl": ["voelen"], "ru": ["\u0447\u0443\u0432\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0449\u0443\u0449\u0430\u0442\u044c"], "de": ["f\u00fchlen"], "hu": ["(meg)\u00e9rez"], "cs": ["c\u00edtit"], "pl": ["czu\u0107", "odczuwa\u0107"]}, "examples": [["mi sentas agrablan odoron", null], ["oni sentas neniun bloveton de l' vento", null], ["\u0109iuj internaciaj organiza\u0135oj sentas tute klare la lingvajn barojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Konscii pri io, kion oni ne precize imagas a\u016d konceptas.", "translations": {}, "examples": [["vi \u0109iuj sentas, ke la verda standardo estas io pli ol simpla signo de lingvo", "Z"], ["ni sentas nin kiel samgentanoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ricevi agrablan a\u016d malagrablan korpan a\u016d spiritan impreson.", "translations": {}, "examples": [["ili batis min, sed mi ne sentis", "Z"], ["senti doloron, suferon, turmenton, \u011duon, volupton", null], ["senti \u011dojon, plezuron, feli\u0109on, enuon, \u011denon, kordoloron", null], ["senti la bezonon de io", "Z"], ["eksenti timon", "B"], ["senti sin bonege, senti kvaza\u016d hejme", null], ["li sentis sin tiel malfeli\u0109a, ke li malbenis la tagon, en kiu li estis naskita", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 33"], ["vi sentigis al via popolo pezan sorton", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "sent", "primary": true}, "sento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kapablo senti korpe a\u016d morale; sentokapablo \u011denerala.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0443\u0432\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["sentiment"], "nl": ["gevoel"], "be": ["\u043f\u0430\u0447\u0443\u0446\u044c\u0446\u0451", "\u0430\u0434\u0447\u0443\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u044d\u043c\u043e\u0446\u044b\u044f", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u0436\u044b\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "de": ["Gef\u00fchl"], "pl": ["czucie"], "hu": ["\u00e9rz\u00e9s", "\u00e9rzelem"]}, "examples": [["Esperanto estas filo ne de logika spirito, sed de agema sento", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Agrabla a\u016d malagrabla stato de la konscio, estigita de fizikaj ka\u016dzoj", "translations": {"ru": ["\u043e\u0449\u0443\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435"], "pl": ["odczucie", "poczucie"], "hu": ["\u00e9rz\u00e9kel\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Agrabla a\u016d malagrabla stato de la konscio, estigita de nemateriaj moralaj ka\u016dzoj (\u011dojo, mal\u011dojo, enuo, moko, honto, fiereco, surprizo, timo, beda\u016dro, admiro, amo, malamo kaj tiel plu.); sentimento 1.", "translations": {"ru": ["\u044d\u043c\u043e\u0446\u0438\u044f", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0436\u0438\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "pl": ["czucie", "uczucie", "odczucie", "poczucie"]}, "examples": [["maldol\u0109a sento de neplenumita espero", "Z"], ["li deziris komuniki al \u0109iuj la sentojn, kiuj plenigis lian animon", null], ["tiam strangaj sentoj enigas nian animon", null], ["liaj sentoj el\u015dprucas en lia parolmaniero", null], ["li estas tre sinretena en la esprimo de siaj sentoj", null], ["iliaj paroloj estas kontra\u016daj al iliaj propraj sentoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ama a\u016d malama inklino al iu; korsento.", "translations": {"pl": ["odczucie", "poczucie"]}, "examples": [["esprimi al iu la sentojn, kiujn oni havas por li", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "sent", "primary": false}, "senta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la sentoj.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0443\u0432\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["sensible (relevant des sens)", "sentimental (relevant des sentiments)"], "nl": ["gevoels-"], "be": ["\u043f\u0430\u0447\u0443\u0446\u044c\u0446\u0451\u0432\u044b", "\u0430\u0434\u0447\u0443\u0432\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "pl": ["odczuwalny"], "hu": ["\u00e9rz\u00e9s-", "\u00e9rzelmi", "\u00e9rz\u00e9kel\u0151-"]}, "examples": [["vidado kaj a\u016ddado \u0109iam estis rigardataj de la homo kiel la plej gravaj sentaj kapabloj", "Fabeloj, volumo 3, \u015dtono de la sa\u011duloj"], ["senta esprimo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sent", "primary": false}, "forrevi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Revante forgesi zorgon.", "translations": {"fr": ["oublier (en r\u00eavant d'autre chose)"], "en": ["dream away"], "hu": ["elfelejt (bajt)", "megfeledkezik (bajr\u00f3l)"]}, "examples": [["la almozulo refre\u015digas sin per sukplena akvomelono kaj forrevas sian vivon", "Fabeloj, volumo 4, historio el la dunoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "rev", "primary": false}, "kovarianco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0432\u0430\u0440\u044b\u044f\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["covariance"], "en": ["covariance"], "pt": ["co-vari\u00e2ncia", "co-varia\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u043a\u043e\u0432\u0430\u0440\u0438\u0430\u0446\u0438\u044f"], "ca": ["covari\u00e0ncia"], "de": ["Kovarianz", "Covarianz"], "hu": ["kovariancia"], "es": ["covarianza"], "pl": ["kowariancja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kovarianc", "primary": true}, "\u015duldateco": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kvankam la vorto efektive estas Zamenhofa \u2015 mi trovis \u011dian uzon en \u00abParoli pri serioza korespondado a\u016d serioza aldoniteco kaj \u015duldateco kaj tiel plu en tiu \u0109i \u2015 ha, ha, ha! vi scias, kion mi volas diri \u2015 pri tio \u0109i paroli estus kompreneble malsa\u011deco\u00bb \u2015 tamen anka\u016d \u011di estas malakceptebla (en la \u0109i-supre difinita signifo) pro la sama motivo, kiel en la Rimarko \u0109e \u00ab\u015duldato\u00bb. Cetere, la interpreto donita en la difino ne estas la sola ebla en la koncerna teksto \u2015 kaj aliajn uzojn de tiu vorto mi ne konas."], "primary definition": "Stato de tiu, al kiu aliulo \u015duldas dankemon, konsiderata rilate al la \u015duldanto.", "translations": {"nl": ["schuld (ontr.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015duld", "primary": false}, "kosmologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri la fizika universo kaj \u011diaj \u011deneralaj le\u011doj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0441\u043c\u0430\u043b\u0451\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["cosmologie"], "en": ["cosmology"], "pt": ["cosmologia"], "ru": ["\u043a\u043e\u0441\u043c\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "ca": ["cosmologia"], "de": ["Weltenlehre", "Kosmologie"], "hu": ["kozmol\u00f3gia"], "es": ["cosmolog\u00eda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kosmologi", "primary": true}, "atleto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo profesie praktikanta la sportojn, kiuj bezonas rimarkindan fortecon.", "translations": {"be": ["\u0430\u0442\u043b\u0435\u0442"], "fr": ["athl\u00e8te"], "en": ["athlete"], "ru": ["\u0430\u0442\u043b\u0435\u0442"], "de": ["Athlet"], "sv": ["atlet"], "hu": ["atl\u00e9ta"], "sk": ["atl\u00e9t"], "es": ["atleta"]}, "examples": [["vi similas al atleto, kiu \u0109iutage trakuras la terenon", "La bona lingvo, p. 40a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Homo tre forta.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "atlet", "primary": true}, "stirlernejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lernejo pri a\u016dtomobilstirado.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0432\u0442\u043e\u0448\u043a\u043e\u043b\u0430"], "fr": ["auto-\u00e9cole"], "nl": ["autorijschool"], "hu": ["aut\u00f3siskola"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stir", "primary": false}, "petiolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subtenilo de folio.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0435\u0440\u0435\u0448\u043e\u043a"], "en": ["petiole"], "nl": ["bladsteel"], "hu": ["lev\u00e9lny\u00e9l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "petiol", "primary": true}, "frezma\u015dino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ma\u015dino por frezi.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0440\u0435\u0437\u0435\u0440\u043d\u044b\u0439 \u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u043a"], "fr": ["fraiseuse"], "nl": ["frees", "freesmachine"], "pt": ["fresadora"], "be": ["\u0444\u0440\u044d\u0437\u044d\u0440\u043d\u044b \u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u043a"], "de": ["Fr\u00e4se", "Fr\u00e4smaschine"], "hu": ["mar\u00f3g\u00e9p"], "es": ["fresadora"]}, "examples": [["porligna, pordentrada frezma\u015dino", null]], "subdefinitions": []}], "root": "frez", "primary": false}, "endigigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Bari per digo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0433\u0430\u0440\u0430\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c \u043f\u043b\u0430\u0446\u0456\u043d\u0430\u0439"], "fr": ["endiguer"], "en": ["dam"], "nl": ["indijken"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0433\u0440\u0430\u0434\u0438\u0442\u044c \u043f\u043b\u043e\u0442\u0438\u043d\u043e\u0439", "\u0437\u0430\u043f\u0440\u0443\u0434\u0438\u0442\u044c"], "de": ["eind\u00e4mmen", "eindeichen"], "hu": ["g\u00e1ttal elz\u00e1r", "g\u00e1tak k\u00f6z\u00e9 szor\u00edt"], "pl": ["zatamowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Malakceli, haltigi.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u043f\u044f\u0442\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "en": ["stop", "halt"], "be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0448\u043a\u0430\u0434\u0436\u0430\u0446\u044c", "\u0447\u044b\u043d\u0456\u0446\u044c \u043f\u0435\u0440\u0430\u0448\u043a\u043e\u0434\u044b"], "de": ["eind\u00e4mmen", "begrenzen"], "hu": ["megf\u00e9kez", "korl\u00e1tok k\u00f6z\u00e9 szor\u00edt", "megzabol\u00e1z"], "pl": ["tamowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dig", "primary": false}, "deploji": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loki, dismeti batalontojn prete por ekago.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u0433\u043e\u0440\u0442\u0432\u0430\u0446\u044c (\u0432\u043e\u0439\u0441\u043a\u0430)"], "fr": ["d\u00e9ployer (mil.)"], "pl": ["rozlokowywa\u0107 (np. wojska)"], "pt": ["desdobrar (mil.)"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0432\u043e\u0440\u0430\u0447\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c (\u0432\u043e\u0435\u043d\u043d\u043e\u0435 \u043f\u043e\u0434\u0440\u0430\u0437\u0434\u0435\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "es": ["desplegar"]}, "examples": [["kun sia tuta deplojita plotono", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, dua parto, \u0109apitro 11a, p. 454a"]], "subdefinitions": []}], "root": "deploj", "primary": true}, "abdomeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la korpo, inter la torako kaj la pelvo, kiu entenas la intestojn.", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u0443\u0448\u044b\u043d\u0430", "\u0431\u0440\u0443\u0448\u043d\u0430\u044f \u043f\u043e\u043b\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["abdomen"], "en": ["abdomen"], "ca": ["abdomen"], "de": ["Unterleib", "Bauch", "Abdomen"], "it": ["addome"], "hu": ["has"], "fa": ["\u0628\u0637\u0646", "\u0634\u06a9\u0645"], "bg": ["\u043a\u043e\u0440\u0435\u043c", "\u043a\u043e\u0440\u0435\u043c\u0447\u0435"], "br": ["abdomen"], "es": ["abdomen"], "ru": ["\u0431\u0440\u044e\u0448\u043d\u0430\u044f \u043f\u043e\u043b\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0431\u0440\u044e\u0448\u0438\u043d\u0430"], "nl": ["abdomen"], "pt": ["abd\u00f4men", "abdome"], "tr": ["kar\u0131n"], "sv": ["mage", "buk", "abdomen"], "sk": ["brucho"], "pl": ["abdomen", "brzuch"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La malanta\u016da parto de la korpo de diversaj senvertebruloj.", "translations": {"pl": ["odw\u0142ok"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "abdomen", "primary": true}, "kuproepoko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Anta\u016dhistoria tempo kiam la homo jam sciis utiligi kupron por produkti ilojn el \u011di.", "translations": {"be": ["\u043c\u0435\u0434\u043d\u044b \u0432\u0435\u043a"], "en": ["copper age"], "nl": ["kopertijd", "kopersteentijd"], "ru": ["\u043c\u0435\u0434\u043d\u044b\u0439 \u0432\u0435\u043a"], "de": ["Kupferzeit"], "hu": ["r\u00e9zkorszak"], "br": ["oadvezh an arem"], "pl": ["epoka miedzi"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kupr", "primary": false}, "telomero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ripetata DNA-serio, kiu \u015dirmas ekstremon de kromosomo.", "translations": {"fr": ["t\u00e9lom\u00e8re"], "de": ["Telomer"], "en": ["telomere"]}, "examples": [["ili estas malsanaj je koro, artikoj, arteriosklerozo, perdas dentojn kaj vidkapablon la malsanon ka\u016dzas mallongigo de telomeroj", "trad. Betulo, Progerio, Instruista kursaro en Poznano, 2003"]], "subdefinitions": []}], "root": "telomer", "primary": true}, "geometria vico": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0433\u0435\u043e\u043c\u0435\u0442\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u043f\u0440\u043e\u0433\u0440\u0435\u0441\u0441\u0438\u044f"], "fr": ["suite g\u00e9om\u00e9trique", "progression g\u00e9om\u00e9trique"], "en": ["geometric sequence", "geometric progression"], "pt": ["progress\u00e3o geom\u00e9trica"], "de": ["geometrische Folge", "geometrische Progression"], "pl": ["ci\u0105g geometryczny"], "hu": ["m\u00e9rtani sorozat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vic", "primary": false}, "kudroma\u015dino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ma\u015dino, kiu rapide kudras sub\u015dovatajn \u015dtofojn.", "translations": {"be": ["\u0448\u0432\u0435\u0439\u043d\u0430\u044f \u043c\u0430\u0448\u044b\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["machine \u00e0 coudre"], "br": ["gwrierez", "mekanik gwriat"], "ru": ["\u0448\u0432\u0435\u0439\u043d\u0430\u044f \u043c\u0430\u0448\u0438\u043d\u043a\u0430"], "de": ["N\u00e4hmaschine"], "it": ["macchina per cucire"]}, "examples": [["oni a\u016ddis bruon de du kudroma\u015dinoj, super kiuj estis klinitaj anka\u016d du virinaj figuroj", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "ma\u015din", "primary": false}, "tra\u016dmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0430\u045e\u043c\u0430"], "fr": ["traumatisme"], "bg": ["\u0442\u0440\u0430\u0432\u043c\u0430"], "nl": ["trauma"], "pt": ["trauma"], "ru": ["\u0442\u0440\u0430\u0432\u043c\u0430"], "ca": ["trauma"], "de": ["Trauma"], "it": ["trauma"], "hu": ["s\u00e9r\u00fcl\u00e9s", "trauma", "lelki megr\u00e1zk\u00f3dtat\u00e1s"], "fa": ["\u0622\u0633\u06cc\u0628", "\u062c\u0631\u0627\u062d\u062a"], "es": ["trauma"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fa": ["\u0636\u0631\u0628\u0647\u0654 \u0631\u0648\u062d\u06cc"], "hu": ["trauma", "lelki megr\u00e1zk\u00f3dtat\u00e1s"]}, "examples": [["el la vundo (la tra\u016dmo, se vi preferas fak\u0135argoni) mi neniam resani\u011dis", "La bona lingvo, p. 9a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tra\u016dm", "primary": true}, "turniro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108e la mezepoko, lukto de kavaliroj en publika festa vetbatalo.", "translations": {"be": ["\u0442\u0443\u0440\u043d\u0456\u0440"], "fr": ["tournoi"], "nl": ["toernooi"], "pt": ["torneio"], "ru": ["\u0442\u0443\u0440\u043d\u0438\u0440"], "de": ["Turnier"], "sv": ["turnering"], "hu": ["lovagi torna"], "pl": ["turniej"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Granda publika konkurso.", "translations": {"pt": ["torneio", "campeonato"], "pl": ["turniej", "liga"], "hu": ["torna", "verseny"]}, "examples": [["la trubaduraj turniroj", "Z"], ["\u015dakturniro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "turnir", "primary": true}, "senkoleri\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Trankvili\u011di; forlasi sian koleron.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u043f\u0430\u043a\u043e\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u0437\u0430\u0441\u043f\u0430\u043a\u043e\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u0443\u0446\u0456\u0445\u0430\u043c\u0456\u0440\u044b\u0446\u0446\u0430"], "ru": ["\u0443\u0441\u043f\u043e\u043a\u043e\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["se calmer (apr\u00e8s une col\u00e8re)", "s'apaiser (apr\u00e8s une col\u00e8re)", "calmer sa col\u00e8re"], "de": ["sich abregen", "sich beruhigen"], "hu": ["megenyh\u00fcl (harag ut\u00e1n)", "kiengesztel\u0151dik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "koler", "primary": false}, "katoliko": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Historie kaj ekleziologie, \u0109i tiu nocio devus esti deriva\u0135o de la adjektivo katolika; tamen tio donus deriva\u0135on katolikulo a\u016d simile. La internacia formo katoliko, pli konforma al politiko ol al la religio, estas pli forta ol la gramatiko de Esperanto; oni devas do rigardi la adjektivon katolika kaj la substantivon katoliko sendependaj kaj malkoheraj pruntoj."], "primary definition": "Ano de la romkatolika konfesio.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0442\u043e\u043b\u0438\u043a"], "fr": ["catholique (subst.)"], "en": ["Roman Catholic"], "nl": ["katholiek (zn.)"], "de": ["Katholik"], "hu": ["katolikus (h\u00edv\u0151)"], "cs": ["katol\u00edk"], "pl": ["katolik"]}, "examples": [["beda\u016drinde, la romkatolika eklezio ne profitis de \u0109i tiu datreveno por spirite altigi la katolikojn", "Zofia Banet-Fornalowa: Kadi\u015d por Jedwabne, Monatojaro 2002a, numero 1a, p. 18-20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "katolik", "primary": false}, "globeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda globo.", "translations": {"be": ["\u0448\u0430\u0440\u044b\u043a"], "fr": ["globule", "bulle"], "nl": ["bolletje"], "pt": ["gl\u00f3bulo"], "ru": ["\u0448\u0430\u0440\u0438\u043a"], "de": ["K\u00fcgelchen"], "pl": ["kulka"]}, "examples": [["aerglobeto", null], ["sangaj globetoj", null], ["farmaciaj globetoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "glob", "primary": false}, "fal\u0109ileto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda fal\u0109ilo, duonronde kurba kun mane longa tenilo, por detran\u0109i grenon a\u016d herbon.", "translations": {"be": ["\u0441\u0435\u0440\u043f"], "fr": ["faucille", "serpe"], "nl": ["sikkel"], "ru": ["\u0441\u0435\u0440\u043f"], "pl": ["sierp"], "hu": ["sarl\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fal\u0109", "primary": false}, "nobla gaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gaso, kies molekuloj ne povas kombini\u011di kun aliaj molekuloj.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u044d\u0440\u0442\u043d\u044b \u0433\u0430\u0437"], "fr": ["gaz rare", "gaz inerte", "gaz noble"], "en": ["inert gas", "noble gas"], "nl": ["edelgas"], "pt": ["g\u00e1s nobre"], "ru": ["\u0438\u043d\u0435\u0440\u0442\u043d\u044b\u0439 \u0433\u0430\u0437"], "de": ["Edelgas"], "hu": ["nemesg\u00e1z"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gas", "primary": false}, "premi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Apliki forton sur a\u0135on en kontakto.", "translations": {"fr": ["accabler", "appuyer (sur)", "oppresser", "opprimer", "pousser", "presser (exercer une pression)", "serrer"], "en": ["press", "squeeze"], "es": ["presionar", "oprimir"], "pt": ["comprimir", "premir", "apertar", "espremer"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aplikante forton sur a\u0135o malvastigi la spacon okupatan de \u011di, a\u016d teni \u011din malvaste.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0436\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u0436\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c"], "de": ["dr\u00fccken", "pressen", "quetschen"], "nl": ["drukken", "persen", "knellen"], "hu": ["nyom", "pr\u00e9sel"]}, "examples": [["premi buteron en poton, vinberojn, miel\u0109elarojn", "B"], ["tio estis \u015dia \u015dpinfasko, kiun \u015di premis en sia mano", "Fabeloj, volumo 3, \u015ctono de la sa\u011duloj"], ["li premis \u015din kiel sian ru\u011di\u011dantan fian\u0109inon en siaj brakoj", "Fabeloj, volumo 1, La virineto de maro"], ["rakonteto pri paro da geamantoj, karespremantaj sin sur benko en la urba parko", "Urd Hadda murdita!, p. 27"], ["komencis la\u016dregule premeti lian nazon kaj makzelon per akvo kaj glacio", "Urd Hadda murdita!, p. 7"], ["ili mal\u0109astis en Egiptujo, en sia juneco ili mal\u0109astis; tie premi\u011dis ilia brusto, kaj tie palpi\u011dis iliaj virgaj mamoj", "La Malnova Testamento, Je\u0125ezkel 23:3"], ["afable premi la manon al iu", null], ["premi sian kapon per amba\u016d manoj", "B"], ["esti premata en la popolamaso", null], ["cedante malrapide ni estis premitaj kiel sardeloj en barelo", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Aplikante forton sur a\u0135o \u011din movi.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0430\u0442\u044c", "\u0434\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c"], "de": ["schieben"], "pl": ["naciska\u0107"], "hu": ["nyom"]}, "examples": [["\u015di premis la rusti\u011dintan anson tiel longe, \u011dis \u011di cedis kaj la pordo malfermi\u011dis", "Fabeloj, volumo 2, Tria rakonto"], ["li kalkulis de la dekstra flanko: unujn li forte premis, aliajn turnis", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 20a"], ["li denove premis la sonorilbutonon", "Urd Hadda murdita!, p. 7a"], ["premi la musbutonon, klavon", null], ["Ilu-ittia , trovinte platon el \u015dtono, kiun li ser\u0109is, premis per la tuta pezo de sia korpo kontra\u016d \u011din", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 11"], ["la talpo ekpremis per sia lar\u011da nazo la arka\u0135an plafonon kaj dispu\u015dis la teron", "Fabeloj, volumo 1, Elinjo-fingreto"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) \u011ceni, suferigi.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Korpe a\u016d anime \u011deni, suferigi, kvaza\u016d per tro peza \u015dar\u011do.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c", "\u0433\u043d\u0435\u0441\u0442\u0438"], "de": ["bedr\u00fccken", "belasten"], "nl": ["drukken"], "pl": ["naciska\u0107"], "hu": ["nyom", "nyomaszt"]}, "examples": [["najbaro ne \u011demas, kiam boto nin premas", "Proverbaro esperanta"], ["ankora\u016d neniaj profesiaj zorgoj ilin premis", "Fabeloj, volumo 2, Sonorilo"], ["multaj similaj demandoj preme okupis la pensojn de la knabino", "Pro I\u015dtar,\u0109apitro 9"], ["la varmo de julia suno premis min, premis la urbon", null], ["mal\u011dojaj meditoj premis lin", "B"], ["la timo lin premis", null], ["la laboro min premas", null], ["ni prenas el via trezorejo, \u0109ar la mizero premegas nin", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 4"], ["premegata de zorgoj", "Z"], ["ekonomia krizo premas \u0109iujn naciojn", null], ["la malbonaj cirkonstancoj povis lin premi, sed neniam rompi", null], ["\u0109ie, kien mi venas, trovi\u011das ia malbona\u0135o, kiu premas la koron", "Fabeloj, volumo 1, La plej bona afero, kiun faris la galo\u015doj"], ["la koro premi\u011das vidante tiun situacion", "Z"], ["premanta malsato , sciigo , mallumo", "La Malnova Testamento, Jesaja 8:22"], ["premante ku\u015dis la varmo sur la tuta naturo", "Fabeloj, volumo 3, Historio de la jaro"], ["la mastro mortis, la mastrino trovi\u011dis en premita situacio, la servistino fari\u011dis nenecesa", "Fabeloj, volumo 3, Juda knabino"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Tirane trudi \u011denojn kaj suferojn al iu.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0433\u043d\u0435\u0442\u0430\u0442\u044c"], "de": ["unterdr\u00fccken"], "nl": ["onderdrukken"], "pl": ["naciska\u0107"], "hu": ["elnyom", "nyom\u00e1st gyakorol r\u00e1"]}, "examples": [["Saraj komencis premi \u015din, kaj \u015di forkuris", "La Malnova Testamento, Genezo 16:6"], ["oni metis super ilin laborestrojn, por premi ilin per malfacilaj laboroj", "La Malnova Testamento, Eliro 1:11"], ["fremdulon ne ofendu, nek premu lin, \u0109ar fremduloj vi estis en la lando Egipta", "La Malnova Testamento, Eliro 22:21"], ["Mi vidis la mizeron de Mia popolo, kiu estas en Egiptujo, kaj Mi a\u016ddis \u011dian kriadon ka\u016dze de \u011diaj premantoj", "La Malnova Testamento, Eliro 3:7"], ["la Eternulo estos rifu\u011do por la premato", "La Malnova Testamento, Psalmaro 9:9"]]}]}], "root": "prem", "primary": true}, "koniko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kurbo, intersekco de ebeno kaj cirkla konuso.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0456\u0447\u043d\u0430\u0435 \u0441\u044f\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["conique"], "en": ["conic section"], "nl": ["kegelsnede"], "pt": ["c\u00f4nica", "se\u00e7\u00e3o c\u00f4nica"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0435 \u0441\u0435\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Kegelschnitt"], "fa": ["\u0645\u0642\u0637\u0639 \u0645\u062e\u0631\u0648\u0637\u06cc"], "pl": ["sto\u017ckowa", "przekr\u00f3j sto\u017cka"]}, "examples": [["se la intersekco estas kuna\u0135o de du rektoj, oni kvalifikas la konikon nepropra", null], ["la rilato inter la distanco de punkto de la koniko al iu punkto kaj la distanco de tiu punkto al iu rekto egalas al konstanta valoro", null], ["polusa ekvacio de koniko kun poluso \u0109e la origino de koordinatoj estas de la tipo \u03c1 = p/(1+q.cos\u03b8), kie q signas la discentrecon", null], ["la kartezia ekvacio de koniko estas de la tipo ax2+by2+cxy+dx+ey+f = 0, t.e. duagrada algebra ekvacio kun du variabloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konik", "primary": true}, "premo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago premi aplikante forton.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["pression"], "en": ["press", "pressure"], "nl": ["het drukken"], "de": ["Druck"], "hu": ["nyom\u00e1s"], "pl": ["ci\u015bnienie", "ucisk"]}, "examples": [["kun konvulsia premo min kaptas mane \u0109e la spasma pug'", "Peneter Sekretaj sonetoj XXXVIII"], ["ricevi ekpremon en la popolamaso", "Z"], ["per eta lupeo li malkovris netajn spurojn de fingropremoj, tiel sur ties ingo kiel sur la kandelo mem", "Urd Hadda murdita!, p. 11"], ["la operacio efektivi\u011das per unu klavpremo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Ago premi, \u011deni, suferigi.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["pression"], "en": ["press", "pressure"], "nl": ["het drukken"], "de": ["Druck"], "hu": ["nyom\u00e1s"], "pl": ["ci\u015bnienie", "ucisk"]}, "examples": [["mi returni\u011dis, kaj mi vidis \u0109iujn premojn, kiuj estas farataj sub la suno", "La Malnova Testamento, Predikanto 4:1"], ["en la komenco, sub la premo de tre grandaj malhelpoj eksteraj, ni progresadis malrapide", "Paroloj, anta\u016d la Kvara Kongreso Esperantista en Dresden en la 17a de a\u016dgusto 1908"], ["fari premon sur la opinion", "Z"], ["cedi al la insista premo de amikoj", "Z"], ["de post 80 jaroj vi suferas la premon de tiu popolo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Fizika grando, esprimanta la rilaton inter forto aplikata al surfaco kaj la areo de tiu surfaco.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["pression"], "en": ["pressure"], "nl": ["druk"], "de": ["Druck"], "hu": ["nyom\u00e1s"], "es": ["presi\u00f3n"]}, "examples": [["la atmosfera premo mezuri\u011das per barometro", null], ["la arteria premo", null], ["\u011duste per la premo krei\u011das la multekosta \u015dtono", "Fabeloj, volumo 4, Malnova pre\u011deja sonorilo"], ["la dimensioj de premo estas ML-1T-2", null], ["labori sub alta premo", "Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["oppression"], "nl": ["druk"], "hu": ["szorults\u00e1g"]}, "examples": [["mi plenumos al Vi miajn promesojn, kiujn eligis miaj lipoj kaj elparolis mia bu\u015do, kiam mi estis en premo", "La Malnova Testamento, Psalmaro 66:14"]], "subdefinitions": []}], "root": "prem", "primary": false}, "prema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Premanta.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0430\u0432\u044f\u0449\u0438\u0439", "\u0433\u043d\u0435\u0442\u0443\u0449\u0438\u0439", "\u0442\u044f\u0433\u043e\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["oppressant", "pressant"], "en": ["pressing", "oppressive"], "nl": ["drukkend"], "de": ["dr\u00fcckend", "unter Druck"], "pl": ["cisn\u0105cy", "\u015bciskaj\u0105cy"], "hu": ["nyomaszt\u00f3", "fojt\u00f3"]}, "examples": [["regis prema silento en la salono", "Urd Hadda murdita!, p. 2"], ["la prema varmego de somera tago estis forpasonta, kaj balda\u016d cedos al pli agrabla, vespera aero kun refre\u015digaj ventetoj", "Pro I\u015dtar,\u0109apitro 15"], ["prema vetero, atmosfero, varmo, melankolio", null], ["prema potenco, penso, ideo, konsciencripro\u0109o, peto", "Z"], ["tio faris premegan impreson", null]], "subdefinitions": []}], "root": "prem", "primary": false}, "verando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tegmenthava kaj vitrita teraso a\u016d balkono.", "translations": {"be": ["\u0432\u044d\u0440\u0430\u043d\u0434\u0430"], "fr": ["veranda"], "bg": ["\u0432\u0435\u0440\u0430\u043d\u0434\u0430"], "nl": ["veranda"], "pt": ["varanda"], "el": ["\u03bc\u03c0\u03b1\u03bb\u03ba\u03cc\u03bd\u03b9"], "ca": ["veranda"], "de": ["Veranda"], "hu": ["veranda"], "fa": ["\u0627\u06cc\u0648\u0627\u0646", "\u0645\u0647\u062a\u0627\u0628\u06cc"], "en": ["veranda"], "ru": ["\u0432\u0435\u0440\u0430\u043d\u0434\u0430"], "es": ["veranda"]}, "examples": [["Manjo eliris sur la postan verandon", "La ne\u011da blovado"], ["plantoj kreskis dense sur la lar\u011da anta\u016da verando", "Doroteo kaj la Sor\u0109isto en Oz, \u00abla valo de vo\u0109oj\u00bb"]], "subdefinitions": []}], "root": "verand", "primary": true}, "distingito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malvulgara, eminenta homo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0434\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439\u0441\u044f \u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u043a"], "pl": ["cz\u0142owiek dystyngowany", "cz\u0142owiek odznaczony", "cz\u0142owiek wyr\u00f3\u017cniaj\u0105cy si\u0119"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "disting", "primary": false}, "zoofito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu malsupera animalo, kies formoj kaj vivmaniero similas planton.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0430\u0444\u0456\u0442"], "fr": ["zoophyte"], "en": ["zoophyte"], "nl": ["zo\u00f6fiet", "plantdier"], "pt": ["zo\u00f3fito"], "el": ["\u03b6\u03c9\u03cc\u03c6\u03c5\u03c4\u03bf"], "de": ["Zoophyt", "Pflanzentier"], "it": ["zoofito", "zoofita", "piantanimale"], "hu": ["zoofita", "n\u00f6v\u00e9ny\u00e1llat"], "ru": ["\u0437\u043e\u043e\u0444\u0438\u0442", "\u043a\u0438\u0448\u0435\u0447\u043d\u043e\u043f\u043e\u043b\u043e\u0441\u0442\u043d\u043e\u0435 \u0436\u0438\u0432\u043e\u0442\u043d\u043e\u0435"], "es": ["zo\u00f3fito"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "zoofit", "primary": true}, "post...-n": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pri la prepoziciaj kuna\u0135oj kun al, vidu rimarkon sub al \u0109e."], "primary definition": "Al loko situanta post.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430 (\u043e \u043d\u0430\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0438)"], "fr": ["derri\u00e8re (pr\u00e9p., avec mouvement vers)"], "ro": ["din spate"], "pl": ["za"]}, "examples": [["Mi sendos post ilin glavon", "La Malnova Testamento, Jeremia 9:16"], ["\u015di ka\u015das sin post la kolonon", null], ["\u015di rigardis post lin kun rideto", null], ["kuri post iun", null]], "subdefinitions": []}], "root": "post", "primary": false}, "metrika spaco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro M, konsiderata kune kun metriko d en M.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0442\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0435 \u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["espace m\u00e9trique"], "en": ["metric space"], "de": ["metrischer Raum"], "pl": ["przestrze\u0144 metryczna"], "hu": ["metrikus t\u00e9r"]}, "examples": [["tian metrikan spacon oni signas per (M,d)", null]], "subdefinitions": []}], "root": "spac", "primary": false}, "stencilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tru\u015dablono en kiu figuroj a\u016d signoj estas entran\u0109itaj, tiel ke oni povas trafarbi iliajn formojn sur surfacon.", "translations": {"fr": ["pochoir", "stencil"], "en": ["stencil"]}, "examples": [["ni povus donaci malnovan multobligilon kun stenciloj , sur kiu anta\u016d 18 jaroj estis kopiita Informilo", "El redakcia tablo, Informilo 2005, numero 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "stencil", "primary": true}, "farmacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri medikamentoj kaj ilia preparado.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0440\u043c\u0430\u0446\u044b\u044f", "\u0444\u0430\u0440\u043c\u0430\u0446\u044d\u045e\u0442\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["pharmacie (science)"], "en": ["pharmaceutics"], "nl": ["farmaceutica", "farmacie"], "pt": ["farm\u00e1cia (ci\u00eancia)"], "ru": ["\u0444\u0430\u0440\u043c\u0430\u0446\u0438\u044f", "\u0444\u0430\u0440\u043c\u0430\u0446\u0435\u0432\u0442\u0438\u043a\u0430"], "ca": ["farm\u00e0cia (ci\u00e8ncia)"], "de": ["Arzneimittelkunde", "Pharmazie"], "hu": ["gy\u00f3gyszer\u00e9szet", "gy\u00f3gyszertan"], "es": ["farmacia (ciencia)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "farmaci", "primary": true}, "omeroo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malnova hebrea volumena mezurunuo, ekz. por greno. \u0108 3,5 litroj.", "translations": {"de": ["Omer"], "en": ["omer"], "pt": ["gomor", "omer"], "hu": ["homer"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "omero", "primary": true}, "bagatela": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgrava, malserioza, ne inda je konsidero.", "translations": {"be": ["\u043d\u044f\u0437\u043d\u0430\u0447\u043d\u044b", "\u0434\u0440\u043e\u0431\u044f\u0437\u043d\u044b", "\u043d\u044f \u0432\u0430\u0440\u0442\u044b \u045e\u0432\u0430\u0433\u0456"], "fr": ["insignifiant", "futile (insignifiant)"], "en": ["trivial", "marginal"], "ru": ["\u043f\u0443\u0441\u0442\u044f\u043a\u043e\u0432\u044b\u0439", "\u043f\u0443\u0441\u0442\u044f\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0432\u0430\u0436\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435 \u0441\u0442\u043e\u044f\u0449\u0438\u0439 \u0432\u043d\u0438\u043c\u0430\u043d\u0438\u044f"], "de": ["unbedeutend", "nichtig"], "sv": ["bagatellartad", "ringa", "obetydlig", "betydelsel\u00f6s"], "hu": ["bagatell", "jelent\u00e9ktelen"], "br": ["dister"], "pl": ["b\u0142ahy"]}, "examples": [["komencante de aferoj bagatelaj kaj transirante al aferoj plej gravaj", "L. L. Zamenhof, Tria kongreso en Cambridge, Paroloj, 1907"]], "subdefinitions": []}], "root": "bagatel", "primary": false}, "bagateli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Malgravi, ne signife roli en afero.", "translations": {"ru": ["\u0431\u044b\u0442\u044c \u043d\u0435\u0432\u0430\u0436\u043d\u044b\u043c", "\u0431\u044b\u0442\u044c \u043f\u0443\u0441\u0442\u044f\u0447\u043d\u044b\u043c"], "pl": ["bagatelizowa\u0107"], "de": ["unbedeutend sein", "unwichtig sein"], "sv": ["vara bagatellartad"], "es": ["ser una bagatela"], "hu": ["bagatell dolog", "nincs jelent\u0151s\u00e9ge"]}, "examples": [["La amrakontetoj supra\u0135as, bagatelas: komplezo al fra\u016dlino, minueto kun ambasadorino, amo al kuzino", "P. Gubbins, Supeo frandinda (Dantas J\u00falio, La supeo de la kardinaloj), Monato, jaro 1998a, numero 3a, p. 19a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bagatel", "primary": false}, "bagatelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Afero negrava, ne serioze atentinda, malmultekosta.", "translations": {"be": ["\u043f\u0443\u0441\u044c\u0446\u044f\u043a\u043e\u0432\u0456\u043d\u0430", "\u0434\u0440\u043e\u0431\u044f\u0437\u044c", "\u0434\u0440\u0430\u0431\u044f\u0437\u0430"], "fr": ["bagatelle", "babiole", "broutille"], "en": ["trifle", "trivium", "bagatelle"], "nl": ["bagatel", "kleinigheid"], "ru": ["\u043f\u0443\u0441\u0442\u044f\u043a", "\u0431\u0435\u0437\u0434\u0435\u043b\u0438\u0446\u0430", "\u043c\u0435\u043b\u043e\u0447\u044c"], "de": ["Bagatelle", "Kleinigkeit", "Kleinkram", "Nichtigkeit", "Schnickschnack"], "sv": ["bagatell"], "hu": ["csek\u00e9lys\u00e9g", "semmis\u00e9g", "bagatell dolog"], "es": ["bagatela", "trivialidad"], "br": ["bitrak", "disterajo\u00f9"], "pl": ["bagatela", "b\u0142ahostka", "drobnostka", "drobiazg"]}, "examples": [["li mal\u015dparas la tempon per bagateloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bagatel", "primary": true}, "neskuebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Firma, fidela, ke \u011din oni ne renversas a\u016d detruas.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u043f\u0430\u0445\u0456\u0441\u043d\u044b"], "fr": ["in\u00e9branlable"], "hu": ["megingathatatlan"], "ru": ["\u043d\u0435\u043f\u043e\u043a\u043e\u043b\u0435\u0431\u0438\u043c\u044b\u0439"]}, "examples": [["miaj decidoj estas neskueblaj", null], ["neskuebla fido", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sku", "primary": false}, "monda\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longa epoko, parto de la homa a\u016d universa historio.", "translations": {"ru": ["\u044d\u043f\u043e\u0445\u0430"], "fr": ["p\u00e9riode (historique)", "si\u00e8cles (longue \u00e9poque)"], "en": ["epoch", "period (geological)"], "br": ["oadvezh"], "ro": ["er\u0103"], "pl": ["epoka"]}, "examples": [["tiel estos \u0109e la fino de la monda\u011do", "La Nova Testamento, S. Mateo 13:40"], ["la sa\u011deco ka\u015dita, kiun Dio anta\u016ddestinis anta\u016d la monda\u011doj por nia glorado", "La Nova Testamento, I. Korintanoj 2:7"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u011d", "primary": false}, "insekticido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Insektomortigilo, ordinare veneno, per kiu oni mortigas trudbestetojn en hejmoj, en kampoj....", "translations": {"fr": ["insecticide"], "nl": ["insecticide"], "pt": ["inseticida"], "hr": ["insekticid"], "pl": ["\u015brodek owadob\u00f3jczy"], "hu": ["rovarirt\u00f3"]}, "examples": [["la aeroplano estas \u015dprucigata per insekticido", "Ralph Harry, La Diplomato Kiu Ridis, 1997"], ["vasta uzado de insekticido reduktis eblecon trovi ta\u016dgajn grilojn por luktado", "\u011cu \u015cin, \u011cangalo, Policistoj arestis 155 homojn pro vetludado pri insektoj... , 2004-09-18"]], "subdefinitions": []}], "root": "insekticid", "primary": true}, "dancistino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Virino, kiu profesie dancas.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043d\u0446\u043e\u0440\u043a\u0430"], "nl": ["danseres"], "ru": ["\u0442\u0430\u043d\u0446\u043e\u0432\u0449\u0438\u0446\u0430", "\u043f\u043b\u044f\u0441\u0443\u043d\u044c\u044f", "\u0431\u0430\u043b\u0435\u0440\u0438\u043d\u0430"], "de": ["T\u00e4nzerin"], "hu": ["t\u00e1ncosn\u0151"], "cs": ["tane\u010dnice"], "pl": ["tancerka"]}, "examples": [["en la subtegmenta \u0109ambreto staras duone vestita malgranda dancistino", "Fabeloj, volumo 2, Ne\u011da re\u011dino"]], "subdefinitions": []}], "root": "danc", "primary": false}, "ornamarto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el la belartoj, kiuj produktas a\u016d ornamas a\u0135ojn por hejmo a\u016d \u0109iutaga uzo: ceramiko, teksarto, miniaturo...", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043a\u043b\u0430\u0434\u043d\u043e\u0435 \u0438\u0441\u043a\u0443\u0441\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u0434\u0435\u043a\u043e\u0440\u0430\u0442\u0438\u0432\u043d\u043e\u0435 \u0438\u0441\u043a\u0443\u0441\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["arts d\u00e9coratifs"], "nl": ["decoratiekunst"], "ca": ["arts decoratives"], "pl": ["sztuka zdobnicza"], "hu": ["d\u00edsz\u00edt\u0151m\u0171v\u00e9szet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "art", "primary": false}, "de\u016dterio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Peza hidrogeno, kun atompezo 2, kies atomkerno konsistas el protono kaj ne\u016dtrono.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u0439\u0442\u0435\u0440\u0438\u0439"], "fr": ["deut\u00e9rium"], "nl": ["deuterium"], "pt": ["deut\u00e9rio"], "be": ["\u0434\u044d\u045e\u0442\u044d\u0440\u044b\u0439", "\u0434\u044d\u0439\u0442\u044d\u0440\u044b\u0439"], "de": ["Deuterium"], "hu": ["deut\u00e9rium", "neh\u00e9zhidrog\u00e9n"], "sk": ["deut\u00e9rium"], "fa": ["\u062f\u0648\u062a\u0631\u06cc\u0645"], "pl": ["deuter"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "de\u016dteri", "primary": true}, "jeri\u0125a rozo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plurjara surgrunda herbo kun densa foliaro, kunbuli\u011danta dum sekeco kaj disfaldi\u011danta dum malsekeco, trovebla en Ameriko de suda Usono \u011dis Peruo (Selaginella lepidophylla).", "translations": {"fr": ["rose de J\u00e9richo"], "de": ["unechte Rose von Jericho"]}, "examples": [["li altiris el la fajrujo flamantan stangeton de roza rozo kaj ekbruligis per \u011di la pipon", "H. Sienkiewicz, trad. M. Sygnarski, Tra dezerto kaj praarbaro, Varsovio, 1978"]], "subdefinitions": []}], "root": "roz", "primary": false}, "deklami": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) La\u016dte vo\u0109legi a\u016d reciti, kun artisme ta\u016dga tono.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u043a\u043b\u044f\u043c\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9clamer"], "en": ["declaim", "recite"], "pt": ["declamar", "recitar"], "ru": ["\u0434\u0435\u043a\u043b\u0430\u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["deklamieren", "vortragen", "aufsagen"], "hu": ["szaval"], "es": ["declamar"], "cs": ["deklamovat"], "pl": ["deklamowa\u0107", "recytowa\u0107"]}, "examples": [["deklami versojn", null], ["Nolan siavice transprenis la libron kaj deklamis al la ceteraj, kaj li tre bone povis deklami", "Edward Everett Hale, trad. E. L. Robinson, trad. Don Harlow, La viro senpatria, 1907 kaj 1994"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Paroli per pasie emfaza tono.", "translations": {"de": ["beschw\u00f6ren", "gro\u00dfe Worte machen"], "pl": ["u\u017cywa\u0107 wielkich s\u0142\u00f3w", "u\u017cywa\u0107 okr\u0105g\u0142ych zda\u0144", "m\u00f3wi\u0107 okr\u0105g\u0142ymi zdaniami"]}, "examples": [["oni multe deklamis pri sendependeco", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "deklam", "primary": true}, "honesta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Verema, konscienca, kiu ne trompas, ne misprezentas.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0435\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u0430\u0432\u0434\u0438\u0432\u044b\u0439"], "fr": ["honn\u00eate", "int\u00e8gre"], "nl": ["eerlijk"], "pt": ["honesto (adj.)"], "el": ["\u03c4\u03af\u03bc\u03b9\u03bf\u03c2", "\u03b5\u03bd\u03c4\u03af\u03bc\u03bf\u03c2"], "de": ["ehrlich", "fair"], "sv": ["\u00e4rlig"], "it": ["onesto (agg.)"], "br": ["onest"], "cs": ["\u010destn\u00fd", "poctiv\u00fd"], "hu": ["becs\u00fcletes", "tisztess\u00e9ges"], "es": ["honesto"]}, "examples": [["se li estas homo honesta kaj ne volas konscie mensogi, li konfesos, ke li eraris", "&Z, Parolado anta\u016d la Unua Kongreso Esperantista, Bulonjo-sur-Maro, 1905-08-05"], ["kaj en tiu \u0109i sama maniero esprimis sin pri la lingvo Esperanto \u0109iuj tiuj senanta\u016dju\u011daj kaj honestaj homoj, kiuj, anstata\u016d filozofadi pri \u011di blinde, prenis sur sin la malgrandan laboron efektive konati\u011di kun \u011di", "Esenco kaj Estonte"], ["diru malka\u015de, kiel amiko al amiko kaj honeste, kiel blindulo al blindulo", "Vasilij Ero\u015denko, El vivo de \u0109uk\u0109oj. Esperanta Ligilo, 1933."], ["honesta raporto, artikolo", null], ["la sola honesta respondo estas, ke ambaux lingvoj por tio ne necesas", "Gerrit BERVELING, Latino. Monato"], ["honestaj bluaj okuloj", "Fabeloj, volumo 3, nokta \u0109apo de fra\u016dlo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Konforma a\u016d konformi\u011danta al la moralo kaj honoro; honorinda; virta.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0435\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u043e\u0440\u044f\u0434\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u043f\u043e\u0440\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["unu fojon \u015dtelis pomon kaj perdis por \u0109iam honestan nomon", "Proverbaro esperanta"], ["kamarado, dum milito ne gravas honesta ludo", "Karel \u010capek, trad. Th. Kilian, La blanka malsano. Olomouc, 1938."], ["honesta amiko, ago , intenco", "Z"], ["tiu, kiu vivas honeste, agas juste", "La Malnova Testamento, &Psa 15:2"], ["la honestuloj vin la\u016ddos", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Severe respektanta fremdan propruma\u0135on; ne trompema; tiele akirita.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0435\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u0430\u0432\u0435\u0434\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["honesta komercisto", null], ["per la multo de viaj malbonagoj kaj per via malhonesta komercado vi malhonoris vian sanktejon", "La Malnova Testamento, &Jeh 28:18"], ["malhonesta pano estas bongusta por homo, sed lia bu\u015do poste estos plena de \u015dtonetoj", "La Malnova Testamento, &Sen 20:17"], ["Marta tiu energia laborulino, kiu kun \u015dvito sur la viza\u011do kaj kun doloro en la koro sur \u0109iuj vojoj de la tero ser\u0109adis honestan pecon da pano", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "honest", "primary": true}, "senstre\u0109i\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ripozi, trankvili\u011di, forigante animajn stre\u0109ojn.", "translations": {"fr": ["se d\u00e9tendre"], "de": ["sich entspannen"]}, "examples": [["oni devas foje-foje senstre\u0109i\u011di, \u0109ar aliokaze fari\u011dos idioto", "J. S\u00e1rk\u00f6zi, Filmo por pli ol 16 jaruloj kaj aliaj noveloj, 1995"]], "subdefinitions": []}], "root": "stre\u0109", "primary": false}, "rado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ronda disko turni\u011danta \u0109irka\u016d centra akso.", "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u043b\u0430"], "fr": ["roue"], "bg": ["\u043a\u043e\u043b\u0435\u043b\u043e"], "nl": ["wiel", "rad"], "pt": ["roda"], "ru": ["\u043a\u043e\u043b\u0435\u0441\u043e"], "de": ["Rad"], "sv": ["hjul"], "hu": ["ker\u00e9k"], "en": ["wheel"]}, "examples": [["rado de veturilo, de horlo\u011do, de muelilo", null], ["rado malbona knaras plej multe (barelo)", "Proverbaro esperanta"], ["\u0135eti bastonon en la radon", "Proverbaro esperanta"], ["esti la 5a rado \u0109e veturado", "Z"], ["la rado de la sorto", null], ["ne utilas diskuti pri tio, kio okazus se la rado de la historio turni\u011dus en alian direkton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rad", "primary": true}, "duobla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dufoje pli granda.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0432\u043e\u0439\u043d\u043e\u0439"], "fr": ["double (deux fois)"], "en": ["double"], "nl": ["dubbel"], "pt": ["duplo (adj.)"], "be": ["\u0434\u0432\u0430\u0439\u043d\u044b", "\u043f\u0430\u0434\u0432\u043e\u0439\u043d\u044b"], "ca": ["doble"], "de": ["doppelt"], "sv": ["dubbel"], "hu": ["kett\u0151s", "k\u00e9tszeres", "dupla"], "es": ["doble"], "br": ["doubl", "daougement"], "fi": ["kaksinkertainen"], "pl": ["podw\u00f3jny"], "he": ["\u05db\u05e4\u05d5\u05dc"]}, "examples": [["por la hodia\u016da tago mi ricevis duoblan pagon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 14"], ["duobla profito", null], ["ricevi duoble pli", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Konsistanta el du partoj.", "translations": {"pl": ["podw\u00f3jny", "dwucz\u0119\u015bciowy"]}, "examples": [["duobla kaverno", "La Malnova Testamento, Genezo 23:19"], ["ili faris la surbrusta\u0135on duobla", "La Malnova Testamento, Eliro 39:9"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Dufoja.", "translations": {"pl": ["podw\u00f3jny"]}, "examples": [["duobla frapo", "La Malnova Testamento, Jeremia 17:18"]], "subdefinitions": []}], "root": "du", "primary": false}, "bombado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Uzado de bomboj por ion milite detrui.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043c\u0431\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["bombardement (par bombes)"], "de": ["Bombardierung"], "pl": ["bombardowanie"], "ru": ["\u0431\u043e\u043c\u0431\u0451\u0436\u043a\u0430", "\u0431\u043e\u043c\u0431\u0430\u0440\u0434\u0438\u0440\u043e\u0432\u043a\u0430"]}, "examples": [["per bombado oni nenion povas pruvi", "N. Levitskiy: Kontra\u016d milito, Monatojaro 1999a, numero 6a, p. 4a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bomb", "primary": false}, "anonima": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sennoma, ne diskoniganta sian nomon.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0430\u043d\u0456\u043c\u043d\u044b"], "fr": ["anonyme"], "en": ["anonymous"], "nl": ["anoniem", "naamloos"], "ru": ["\u0430\u043d\u043e\u043d\u0438\u043c\u043d\u044b\u0439", "\u0431\u0435\u0437\u044b\u043c\u044f\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["anonym", "namenlos"], "sv": ["anonym"], "sk": ["anonymn\u00fd"], "es": ["an\u00f3nimo"]}, "examples": [["anonima a\u016dtoro, letero", null], ["komerca anonima societo", null], ["sin ka\u015di sub anonimeco", null], ["anonimulo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "anonim", "primary": true}, "ju": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adverbo, uzata anta\u016d pli kaj malpli, responde al des, por montri ion de kies varioj dependas la varioj de alio.", "translations": {"be": ["\u0447\u044b\u043c..."], "en": ["the (more, less)"], "nl": ["hoe..."], "pt": ["quanto (comparativo)"], "ru": ["\u0447\u0435\u043c..."], "de": ["je"], "sv": ["ju"], "hu": ["min\u00e9l (pl. ink\u00e1bb)"], "br": ["seul... (elfenn 1a\u00f1)"], "he": ["\u05db\u05db\u05dc \u05e9-"]}, "examples": [["ju cerbo pli prudenta, des lango pli silenta", "Proverbaro esperanta"], ["ju laboro pli publika, des pli granda la kritiko", "Proverbaro esperanta"], ["ju pli da jaroj, des pli da suspekto", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ju", "primary": true}, "tuj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senprokraste post tiu momento.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0440\u0430\u0437\u0443", "\u043d\u0435\u0430\u0434\u043a\u043b\u0430\u0434\u043d\u0430", "\u0442\u0443\u0442 \u0436\u0430 (\u043f\u0440\u0430 \u0447\u0430\u0441)"], "fr": ["aussit\u00f4t", "tout de suite", "imm\u00e9diatement", "juste (lieu)"], "bg": ["\u0432\u0435\u0434\u043d\u0430\u0433\u0430"], "nl": ["onmiddellijk", "dadelijk", "meteen"], "ru": ["\u0442\u043e\u0442\u0447\u0430\u0441", "\u0441\u0440\u0430\u0437\u0443", "\u0441\u0435\u0439\u0447\u0430\u0441 \u0436\u0435", "\u043d\u0435\u043c\u0435\u0434\u043b\u0435\u043d\u043d\u043e", "\u0442\u0443\u0442 \u0436\u0435 (\u043e \u0432\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u0438)"], "de": ["sofort", "unmittelbar", "gleich"], "tr": ["hemen", "\u00e7ar \u00e7abuk"], "hu": ["r\u00f6gt\u00f6n", "azonnal", "nyomban"], "en": ["immediately"], "cs": ["hned"], "fi": ["heti", "viipym\u00e4tt\u00e4"], "ro": ["imediat", "\u00eendat\u0103", "numaidec\u00e2t"], "pl": ["natychmiast", "zaraz"]}, "examples": [["mi tuj foriras", null], ["pli valoras tuj ovo ol poste bovo", "Proverbaro esperanta"], ["atendu, la mastro tuj venos", null], ["iru tuj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 19"], ["li tuj faris, kion mi volis", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 31"], ["mi estis tuj finonta la leteron, kiam vi alvenis", null], ["se li scius, ke mi estas tie \u0109i, li tuj venus", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 20"], ["la plej nekredeblajn aferojn li tuj kredas", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 41"], ["tuj kiam li min vidis, li kuris al mi renkonte", null], ["tuj en (de) la komenco de l' jaro", null], ["li foriris tuj post mia alveno", null], ["tujege", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tute proksime, tute apude.", "translations": {"be": ["\u0442\u0443\u0442 \u0436\u0430 (\u043f\u0440\u0430 \u043c\u0435\u0441\u0446\u0430)"], "hu": ["k\u00f6zvetlen\u00fcl", "mindj\u00e1rt"], "ru": ["\u043a\u0430\u043a \u0440\u0430\u0437", "\u0442\u0443\u0442 \u0436\u0435 (\u043e \u043c\u0435\u0441\u0442\u0435)"], "fi": ["heti", "aivan (l\u00e4hell\u00e4)"]}, "examples": [["tuj post la pordo estas \u015dranko", null], ["tuj sur la unua \u015dtupo", null], ["la cikonioj flugis unu tuj post la alia", "Fabeloj, volumo 2, dio de dormo, merkredo"], ["urbo sin trovas tuj sur la bordo de la maro", "Fabeloj, volumo 1, la virineto de maro"], ["tuj sub li la flanko de l' monto estis krutega", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "tuj", "primary": true}, "malobeema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiu ne elmontras obeon, ne facile submeti\u011das.", "translations": {"fr": ["d\u00e9sob\u00e9issant"], "nl": ["ongehoorzaam"]}, "examples": [["malobeema tono", "Doroteo kaj la Sor\u0109isto en Oz, \u00abla proceso kontra\u016d la katido He\u016dreka\u00bb"]], "subdefinitions": []}], "root": "obe", "primary": false}, "ofte": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adverbo signifanta \u00abmulte da fojoj\u00bb.", "translations": {"el": ["\u03c3\u03c5\u03c7\u03bd\u03ac"], "fr": ["souvent"], "en": ["often"], "nl": ["dikwijls"], "pt": ["freq\u00fcentemente", "a mi\u00fado", "muitas vezes"], "be": ["\u0447\u0430\u0441\u0442\u0430", "\u0448\u043c\u0430\u0442\u043a\u0440\u043e\u0446\u044c"], "de": ["oft"], "sv": ["ofta"], "hu": ["gyakran"], "pl": ["cz\u0119sto"], "br": ["alies"], "cs": ["\u010dasto"], "ru": ["\u0447\u0430\u0441\u0442\u043e", "\u043c\u043d\u043e\u0433\u043e \u0440\u0430\u0437"], "ro": ["adesea", "deseori"], "es": ["frecuentemente", "a menudo", "muchas veces"]}, "examples": [["mi ofte ricevas leterojn el eksterlando", null], ["li vizitas nin ofte, preska\u016d \u0109iutage", null], ["post infekfa malsano oni ofte bruligas la vestojn de la malsanulo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "oft", "primary": true}, "je": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komuna prepozicio, kies senco estas nedifinita kaj kiun oni povas uzi, kiam la senco ne montras klare, kia prepozicio konvenas. Oni tamen uzu \u011din kiel eble plej malofte, kaj preska\u016d nur en la sekvantaj okazoj.", "translations": {"ru": ["\u0432", "\u043d\u0430", "(\u043f\u0440\u0435\u0434\u043b\u043e\u0433 \u0441 \u043d\u0435\u043e\u043f\u0440\u0435\u0434\u0435\u043b\u0451\u043d\u043d\u044b\u043c \u0437\u043d\u0430\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435\u043c)"], "fr": ["de", "\u00e0"], "pt": ["a (prep.)", "em (prep.)"], "de": ["je", "an", "von"], "sv": ["av", "p\u00e5", "till"], "tp": ["lon"], "it": ["a (prep.)", "di"], "cs": ["o", "v", "na", "za (p\u0159edlo\u017eka neur\u010dit\u00fdch vztah\u016f)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Anta\u016d la komplemento de adjektivo.", "translations": {}, "examples": [["mia vivo estas plena je zorgoj", null], ["malsana je la brusto", "Z"], ["kapabla je \u0109io", "Z"], ["mi esperas, ke nia trupo estas sufi\u0109e libera je tiuj mankoj", "Z"], ["mi ne estas inda je tiu honoro", null], ["ri\u0109a je brutoj", "Z"], ["avida je gloro", null], ["graveda je filo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Anta\u016d la nerekta komplemento de verbo, precipe kiam tiu verbo havas jam rektan komplementon.", "translations": {}, "examples": [["li kulpigis sian kamaradon je tiu fripona\u0135o", null], ["bone estas se vi tenos vin je unu afero", null], ["la \u015diprompi\u011dulo tenas sin je tabulo", "Z"], ["la re\u011do vetis kun li je ses berberaj \u0109evaloj", "Z"], ["estas bone konsenti je tiu \u0109i provo", "Z"], ["\u0109u vi ne kompatas je maljuna servisto?", null], ["mi ne kalkulis je tiu malhelpo", null], ["ili trovi\u011das senigitaj je \u0109io kara al si", null], ["kredi je Dio", null], ["jen je kio mi persistas", null], ["malpacinte kun sia edzino, li eksedzi\u011dis je \u015di", "Z"], ["koni\u011dinte je tiu nobla homo, mi tuj amiki\u011dis je li", "Z"], ["la avo mortis je ia nekomprenebla malsano", null], ["la libristo estis okupita je enskribado de ciferoj kaj notoj en grandan libron", "Z"], ["malsani\u011di je la lepro", null], ["konsisti je, ludi je, atenti je, kompari je kontenti\u011di je, sininteresi je", "Z"], ["partopreni je", "Z"], ["mi ridas je lia naiveco", "Z"], ["la pozon duonku\u015dan \u015di \u015dan\u011dis je pozo sida", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Anta\u016d la objekta komplemento de substantivo el verba deveno.", "translations": {}, "examples": [["havi rajton je io", "Z"], ["la akcepto je la kongresanoj okazis en la universitatejo", null], ["dum atendo je la pramo ili promenis", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Anta\u016d cirkonstanca komplemento de tempo, mezuro kc.", "translations": {}, "examples": [["je la tria (horo)", null], ["je l' mateno", null], ["je la lasta fojo", null], ["je kioma horo foriras la vagonaro?", null], ["la abono fini\u011das je la fino de julio", null], ["muro alta je kvin metroj", null], ["vi estas certe je duono da kapo pli alta ol mi", "Z"], ["mi estas je unu jaro pli juna ol vi", "Z"], ["la kanalo havas longon je 10 kilometroj", null], ["preni iun per la mano, je la kolo", null], ["je unu vespero la alilandulo sidis sur sia balkono", "Z"], ["\u015di retiri\u011dis je kelke da pa\u015doj", "Z"], ["je kiu prezo vi havas \u0109ambron?", null], ["ili ne volis a\u0109eti je kredito", null], ["la unuaj ne\u011dflokoj dense falas teren je (kun) grandega \u011dojo de la junularo", null], ["junuloj ofte suferas je (pro) absoluta manko de singardo", "Z"], ["Ezopo vesti\u011dis je (per) sako", null], ["li dis\u015diris la vestojn je pecoj (en pecojn)", null], ["li ekdormis je eterne", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "je", "primary": true}, "ja": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adverbo por plifortigi, akcenti, plifirmigi, sendubigi aserton, jesigon a\u016d certigon (pli forta ol sendube);", "translations": {"be": ["\u0436", "\u0436\u0430"], "fr": ["certes", "effectivement", "il est vrai que", "en fait", "bien (effectivement)"], "de": ["ja"], "it": ["certamente (rafforzativo)", "ovviamente (rafforzativo)", "de facto (rafforzativo)"], "hu": ["hiszen"], "cs": ["p\u0159ece", "v\u017edy\u0165", "sice"], "fi": ["kyll\u00e4 (vahvistussana)", "-han, -h\u00e4n", "toki"], "es": ["ciertamente", "efectivamente"], "he": ["\u05d0\u05de\u05e0\u05dd"], "ru": ["\u0432\u0435\u0434\u044c"], "nl": ["wel"], "pt": ["certamente", "com certeza", "de fa(c)to"], "sv": ["ju"], "tp": ["kin"], "pl": ["wszak\u017ce", "przecie\u017c", "ale\u017c"]}, "examples": [["vi ja scias, ke...", null], ["sed mi ja estas pli laborema ol \u015di", null], ["mi ja skribos al li", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Adverbo uzata por cedi pri io vera, sed el kio oni devenigis mal\u011dustajn konsekvencojn; en tiu senco ja estas ofte sekvata de sed a\u016d tamen.", "translations": {"fi": ["tosin", "-han, -h\u00e4n"], "ca": ["certament", "de deb\u00f2", "en efecte", "en veritat"], "de": ["zwar"], "hu": ["ugyan", "b\u00e1r", "j\u00f3llehet"]}, "examples": [["li estas ja mia amiko, sed mi ne aprobas lian konduton", null], ["li ja estas plene kulpa, tamen oni devas lin kompati", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ja", "primary": true}, "decimalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(en dekuma pozicia frakcio) \u0108iu el la ciferoj, aperantaj dekstre de la onkomo, t.e. prezentantaj la frakcian parton.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u0435\u0441\u044f\u0442\u043a\u043e\u0432\u0430\u044f \u043b\u0456\u0447\u0431\u0430"], "fr": ["d\u00e9cimale"], "en": ["digit after the radix point", "decimal digit", "decimal"], "nl": ["decimaal (subst.)"], "ru": ["\u0434\u0435\u0441\u044f\u0442\u0438\u0447\u043d\u0430\u044f \u0446\u0438\u0444\u0440\u0430"], "de": ["Dezimale"], "sv": ["decimal"], "hu": ["tizedes t\u00f6rt"], "sk": ["desatinn\u00fd"], "pl": ["dziesi\u0119tna"], "es": ["decimal"]}, "examples": [["kalkulu la kvocienton de 22 per 7 \u011dis la kvina decimalo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "decimal", "primary": false}, "antisemito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malamiko al judoj.", "translations": {"sk": ["antisemita"], "be": ["\u0430\u043d\u0442\u044b\u0441\u044d\u043c\u0456\u0442"], "fr": ["antis\u00e9mite (subst.)"], "en": ["antisemite"], "ru": ["\u0430\u043d\u0442\u0438\u0441\u0435\u043c\u0438\u0442"], "de": ["Judenfeind", "Judenhasser", "Antisemit"], "es": ["antisemita"]}, "examples": [["ne malmultaj historiistoj opinias, ke li estis antisemito", "Gerrit Berveling: Pri la dokumento \u00abDominus Iesus\u00bb de Vatikano, Monatojaro 2000a, numero 11a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "antisemit", "primary": true}, "pfenigo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mona subunuo, egala al centono de germana marko; tiomvalora monero.", "translations": {"be": ["\u043f\u0444\u044d\u043d\u0456\u0433"], "fr": ["pfennig"], "en": ["pfenig"], "nl": ["pfennig"], "pt": ["f\u00eanigue"], "ru": ["\u043f\u0444\u0435\u043d\u043d\u0438\u0433"], "de": ["Pfennig"], "hu": ["pfennig"]}, "examples": [["la nuna disketo kostas nur pfenigojn", "E. Georgiev, Zipo minacas la mikrodisketon, Monato, jaro 1998a, numero 7a, p. 17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pfenig", "primary": true}, "balotilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Paperpeco, \u0135etono, globeto k.s., servanta por montri sian opinion \u0109e vo\u0109donado.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u0431\u0438\u0440\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0431\u044e\u043b\u043b\u0435\u0442\u0435\u043d\u044c", "\u0431\u0430\u043b\u043b\u043e\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439 \u0448\u0430\u0440"], "fr": ["ballotte (boule de vote)", "bulletin (de vote)"], "en": ["ballot"], "nl": ["stemformulier"], "de": ["Wahlschein", "Stimmzettel"], "hu": ["szavaz\u00f3eszk\u00f6z"], "pl": ["g\u0142os wyborczy"], "es": ["instrumento de votaci\u00f3n", "papeleta de votaci\u00f3n"]}, "examples": [["senmateria balotilo", null], ["kutime oni manipulas balotilojn sed \u0109i-foje la registaro alimaniere agis", "Bardhyl SELIMI: Listo de ruzo kaj manipulado, Monato, n-ro 01/2001"]], "subdefinitions": []}], "root": "balot", "primary": false}, "tonsuri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari tonsuron al iu.", "translations": {"de": ["tonsurieren", "eine Tonsur scheren"], "nl": ["een tonsuur scheren"], "pt": ["tonsurar", "cercilhar"], "hu": ["tonz\u00far\u00e1t v\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tonsur", "primary": false}, "diver\u011denco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de vektora kampo inter samdimensiaj spacoj) Skalara kampo, kiu \u0109e \u0109iu punkto egalas al la sumo de la partaj deriva\u0135oj de la komponantoj de la vektora kampo la\u016d \u0109iu la\u016dvica koordinato.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0432\u044d\u0440\u0433\u0435\u043d\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["divergence (d'un champ)"], "en": ["divergence (of a field)"], "pt": ["diverg\u00eancia"], "ru": ["\u0434\u0438\u0432\u0435\u0440\u0433\u0435\u043d\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Divergenz"], "fa": ["\u062f\u06cc\u0648\u0631\u0698\u0627\u0646\u0633"], "es": ["divergencia"], "pl": ["dywergencja"]}, "examples": [["la diver\u011dencon de E oni kutime signas per \u2207.E a\u016d div E = \u2211\u2202iEi", null]], "subdefinitions": []}], "root": "diver\u011denc", "primary": true}, "tonsuro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Razita ronda\u0135o sur la kapverto de katolikaj pastroj.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043d\u0437\u0443\u0440\u0430"], "fr": ["tonsure"], "en": ["tonsure"], "nl": ["tonsuur"], "pt": ["tonsura", "cercilho"], "ru": ["\u0442\u043e\u043d\u0437\u0443\u0440\u0430"], "de": ["Tonsur"], "hu": ["tonz\u00fara", "pilis"], "pl": ["tonsura"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tonsur", "primary": true}, "decimala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u0435\u0441\u044f\u0442\u043a\u043e\u0432\u044b"], "fr": ["d\u00e9cimal"], "en": ["decimal"], "nl": ["decimaal (adj.)", "tiendelig"], "pt": ["decimal"], "ru": ["\u0434\u0435\u0441\u044f\u0442\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["dezimal"], "sv": ["decimal (med talbas tio)"], "hu": ["tizes (sz\u00e1mrendszer)", "decim\u00e1lis"], "sk": ["desiatkov\u00fd"], "es": ["decimal"], "pl": ["dziesi\u0119tny", "dziesi\u0105tkowy", "decymalny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "decimal", "primary": true}, "blovestingi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Estingi blovante.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0434\u0437\u044c\u043c\u0443\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0433\u0430\u0441\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["souffler (sur qc pour l'\u00e9teindre)"], "br": ["c'hwezha\u00f1 (ar gouleier)"], "ru": ["\u0442\u0443\u0448\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0442\u0443\u0448\u0438\u0442\u044c", "\u0433\u0430\u0441\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0433\u0430\u0441\u0438\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0434\u0443\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0434\u0443\u0442\u044c"], "de": ["ausblasen", "auspusten"], "pl": ["zdmuchn\u0105\u0107"], "hu": ["elf\u00faj (t\u00fczet)"]}, "examples": [["blovestingi kandelon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "blov", "primary": false}, "nepenetrebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prezentanta netraireblan baron.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u043f\u0440\u0430\u043d\u0456\u043a\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["imp\u00e9n\u00e9trable"], "nl": ["ondoordringbaar"], "ru": ["\u043d\u0435\u043f\u0440\u043e\u043d\u0438\u0446\u0430\u0435\u043c\u044b\u0439"], "hu": ["\u00e1thatolhatatlan", "kif\u00fcrk\u00e9szhetetlen"]}, "examples": [["nepenetrebla grundo", null], ["nepenetrebla tolo", "B"], ["nepenetrebla viza\u011do", null], ["netrapenetrebla densejo", "Fabeloj, volumo 1, \u011dardeno de la paradizo"]], "subdefinitions": []}], "root": "penetr", "primary": false}, "muzikigi": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kvankam PIVa, tiu deriva\u0135o estas gramatike dubinda. Oni ne faras versa\u0135on muziko, oni \u011din provizas je muziko. Konvena sufikso estus -iz (se oni \u011din akceptas); a\u016d eblus uzi ion pli priskriban (enmuzikigi, surmuzikigi \u2015 komparu \u00absurscenigi\u00bb kaj tiel plu)."], "primary definition": "(transitiva) Fari muzika\u0135on per ekzistanta teksto, ofte poezia\u0135o, verkante por \u011di ta\u016dgan melodion.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u043e\u0436\u0438\u0442\u044c \u043d\u0430 \u043c\u0443\u0437\u044b\u043a\u0443"], "fr": ["mettre en musique"], "nl": ["op muziek zetten"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "muzik", "primary": false}, "engliti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Eniri glitante.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u0437\u043d\u0443\u0446\u044c"], "fr": ["se glisser (dans)", "se couler (dans)", "se faufiler (dans)", "s'insinuer", "s'introduire"], "pt": ["entrar deslizando"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u043a\u043e\u043b\u044c\u0437\u043d\u0443\u0442\u044c"], "sv": ["halka in i"], "pl": ["w\u015blizgiwa\u0107 si\u0119", "wkrada\u0107 si\u0119"], "hu": ["becs\u00faszik"]}, "examples": [["\u0109iuj ekiris al la truo kaj singarde englitis tra \u011di", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 7"], ["la polvo englitas en keston", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 10"], ["diversaj malordoj englitis en mian kortegon", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 6"]], "subdefinitions": []}], "root": "glit", "primary": false}, "bugenvilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro de amerikdevenaj arbetoj kaj lianoj kultivataj en varmaj landoj pro siaj belaj grapolaj floretoj, el familio niktagacoj (Bougainvillea).", "translations": {"fr": ["bougainvill\u00e9e", "bougainvillier"], "de": ["Bougainvillea"], "nl": ["bougainvillea"]}, "examples": [["en palaca korto pompe kaj abunde floras bugenviloj", "Homoj man\u011dantaj, \u00ab\u0109i tiu man\u011do de \u0109i tiu re\u011do\u00bb, p. 165a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bugenvil", "primary": true}, "laborita\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Produkto de la laborado.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0434\u0443\u043a\u0442", "\u0432\u044b\u0440\u0430\u0431", "\u043f\u0440\u0430\u0446\u0430"], "hu": ["term\u00e9k", "elk\u00e9sz\u00fclt munka", "munkadarab"], "de": ["Werk", "Produkt", "Arbeitsergebnis"], "nl": ["werkstuk"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0434\u0443\u043a\u0442", "\u0438\u0437\u0434\u0435\u043b\u0438\u0435", "\u0442\u0440\u0443\u0434", "\u0440\u0430\u0431\u043e\u0442\u0430"]}, "examples": [["labora\u0135o de artisto", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "labor", "primary": false}, "balen\u015darko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fi\u015do 12 \u011dis 18 metrojn longa, vivanta en tropikaj maroj, man\u011danto de planktono kaj fi\u015detoj (Rhincodon typus).", "translations": {"fr": ["requin baleine"], "en": ["whale shark"], "nl": ["walvishaai"], "it": ["squalo balena"], "hu": ["cetc\u00e1pa"]}, "examples": [["balen\u015darkoj, la plej grandaj fi\u015doj sur la mondo, staras sub risko komplete estingi\u011di en la venontaj jaroj", "\u011cangalo, Mediprotekta projekto, 2006-06-25"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dark", "primary": false}, "albruli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Brulglui\u011di.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0433\u0430\u0440\u044d\u0446\u044c"], "fr": ["attacher (cuisine)"], "nl": ["aanbranden"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0433\u043e\u0440\u0435\u0442\u044c (\u043a \u0447\u0435\u043c\u0443-\u043b., \u043d\u0430\u043f\u0440., \u043a \u043a\u0430\u0441\u0442\u0440\u044e\u043b\u0435)"], "pl": ["przypali\u0107 si\u0119", "przywrze\u0107 (do naczynia)", "spali\u0107 si\u0119"], "hu": ["oda\u00e9g", "odakozm\u00e1l"]}, "examples": [["la terpomoj albrulis en la kaserolo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "brul", "primary": false}, "Triunuo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kuno de tri personoj: Patro, Filo kaj Sankta Spirito, konsistigantaj, la\u016d la kristana mistero, unu solan Dion la\u016d sia esenco.", "translations": {"be": ["\u0422\u0440\u043e\u0439\u0446\u0430"], "fr": ["trinit\u00e9"], "en": ["Trinity"], "ca": ["tr\u00edade", "trinitat"], "de": ["Dreieinigkeit", "Dreifaltigkeit", "Trinit\u00e4t"], "hu": ["Szenth\u00e1roms\u00e1g"], "fa": ["\u062a\u062b\u0644\u06cc\u062b"], "br": ["Treinded"], "fi": ["kolminaisuus"], "es": ["Trinidad"], "he": ["\u05d4\u05e9\u05d9\u05dc\u05d5\u05e9 \u05d4\u05e7\u05d3\u05d5\u05e9"], "ru": ["\u0422\u0440\u043e\u0438\u0446\u0430"], "nl": ["Drie\u00ebenheid"], "sw": ["utatu"], "sv": ["treenigheten"], "grc": ["\u03a4\u03c1\u03b9\u03ac\u03c2"], "pl": ["Tr\u00f3jca \u015awi\u0119ta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tri", "primary": false}, "subfali": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Fleksi\u011di, mallevi\u011di sub io tro peza.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u043f\u0430\u0434\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["ployer (intr)"], "nl": ["vallen (door druk van iets)"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043f\u0430\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0434\u043f\u0430\u0441\u0442\u044c"], "pl": ["upada\u0107 (pod ci\u0119\u017carem...)", "ugina\u0107 si\u0119 (pod ci\u0119\u017carem...)"], "hu": ["al\u00e1ker\u00fcl"]}, "examples": [["la bran\u0109oj subfalis sub la ne\u011do", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Ne kapabli kontra\u016dstari al, cedi al, esti subpremita, venkita de.", "translations": {"hu": ["\u00f6sszeroskad"]}, "examples": [["li subfalis sub la malfeli\u0109o", null], ["mi ne subfalis al la malbona sorto", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "fal", "primary": false}, "borderi": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La sencovasteco de \u0109i tiu vorto supozeble aperis pro la komenca nekohereco kaj neprecizeco de la diverslingvaj tradukoj en la Universala Vortaro. La vortaroj ne akordas inter si: konas nur sencojn kaj , konas \u0109iujn \u0109i-supre donitajn sencojn, sed neprigas nuancon de plifortikigo \u0109e senco , for\u0135etas sencon , supozeble pro \u011dia senutileco post la apero de \u00aborli\u00bb kaj anka\u016d sencon. \u0108i-lasta for\u0135eto estis farita tute konscie, kiel montras la modifo de la Kabe-a ekzemplo de \u015dtonoj borderas trotuaron al borderi trotuaron per \u015dtonoj. Povas esti, ke la \u011deno de renversebla konstruo (la instrumenta adjekto povas fari\u011di subjekto) ludis rolon en la for\u0135eto de senco , sed tiu renversebleco ekzistas anka\u016d \u0109e aliaj verboj (ekz-e \u00abgarni\u00bb, \u00abornami\u00bb,...) kaj la koncerna senco plu estas uzata, precipe en literatura stilo."], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043e\u043a\u0430\u0439\u043c\u043b\u044f\u0442\u044c"], "fr": ["border (garnir d'une bordure)"], "en": ["border"], "br": ["bevenni\u00f1"], "be": ["\u0430\u0431\u043b\u044f\u043c\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0442\u0430\u0447\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u043a\u0440\u0443\u0436\u0430\u0446\u044c"], "cs": ["lemovat"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Garni per ornama\u0135o randon de vesto, tuko.", "translations": {"pl": ["obr\u0119bia\u0107", "szamerowa\u0107", "lamowa\u0107"]}, "examples": [["pa\u015dis la nomar\u0125oj en vestoj borderitaj per purpuraj rubandoj", "La Faraono, volumo 3\u0109ap. 13"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Garni la randon de objekto per io.", "translations": {"pl": ["obramowywa\u0107", "obr\u0119bia\u0107"]}, "examples": [["tablo, vazo borderita per kupra rondo", "Plena Vortaro de Esperanto"], ["borderi trotuaron per \u015dtonoj", "Plena Ilustrita Vortaro"]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": []}]}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Servi por borderi a\u016d.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pl": ["obr\u0119bia\u0107"]}, "examples": [["haltis iom pli longe sur la lar\u011da blanka rubando, kiu per funebra strio borderis \u015dian nigran veston", "Marta"], ["la \u0109ielo estis delikate borderita de la vesperru\u011do", "B"]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pl": ["obramowywa\u0107", "obr\u0119bia\u0107"]}, "examples": [["\u015dtonoj borderas trotuaron", "Vortaro de Esperanto"], ["la kapadocianoj borderis la vojon", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 16"], ["tamen ties radianta lumo, tra la peza sie\u011do de grizaj nuboj, borderis orkolore la nubpecojn", "Bakin trad. Hongjia Sunlevi\u011do sur la maro http://www.elerno.net/lerni-tra11.htm"], ["ili trafis sulkitan, herbokovritan grundan vojon, kiun borderis rubusoj kaj sova\u011daj rozoj", "D.J. Harlow Ne ordinara ter' http://donh.best.vwh.net/Esperanto/Literaturo/Noveloj/Ne_ordinara_ter.html"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "kadri, enkadrigi.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "border", "primary": true}, "bordero": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pro la verba karaktero de la radiko la formo kun sufikso -a\u0135 aspektas preferinda malgra\u016d la zamenhofeco de \u00abbordero\u00bb."], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0439\u043c\u0430", "\u0431\u043e\u0440\u0434\u044e\u0440"], "fr": ["bordure"], "br": ["bevenn"], "pl": ["obramowanie", "obr\u0105bek", "lam\u00f3wka", "szamerunek"]}, "examples": [["\u0109irka\u016d la aperturo estu teksita bordero", "La Malnova TestamentoEliro 28:32"], ["inter la okulgloboj kaj la fermitaj palpebroj flosis brunaj makuloj kun fajre verda bordero", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 7"]], "subdefinitions": []}], "root": "border", "primary": false}, "arta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Koncernanta arton.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0441\u043a\u0443\u0441\u043d\u044b\u0439"], "be": ["\u0443\u043c\u0435\u043b\u044b", "\u043c\u0430\u0439\u0441\u0442\u044d\u0440\u0441\u043a\u0456"], "de": ["Kunst-"], "hu": ["m\u0171v\u00e9szeti"]}, "examples": [["same kiel pri la poezio, la budape\u015dta skolo multon kontribuis al arta maturi\u011do de la esperanta romano", "Ne nur leteroj de plum-amikoj, prozo fikcia"]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0441\u0442\u0430\u0446\u043a\u0456"], "fr": ["artistique"], "ru": ["\u0445\u0443\u0434\u043e\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b \u0439"], "ca": ["art\u00edstic"], "de": ["kunstvoll"], "hu": ["m\u0171v\u00e9szi"], "sk": ["umeleck\u00fd"], "pl": ["artystyczny"]}, "examples": [["kia brila, arta enhavo", "Voja\u011dimpresoj, en Peterburgo"]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0448\u0442\u0443\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["artificiel"], "ru": ["\u0438\u0441\u043a\u0443\u0441\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["k\u00fcnstlich"], "hu": ["m\u0171-"], "sk": ["umel\u00fd"], "pl": ["sztuczny"]}, "examples": [["girlandoj da artaj rozoj", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, la porcio da glacia\u0135o, (rakonto de L. Dilling, tradukita de Eduard Hall el Joensuu (Finnlando))"], ["\u0109e la arta lumo", null], ["arte da\u016drigata juneco", null], ["arta lingvo", null]]}]}], "root": "art", "primary": false}, "vespro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Foje uzata plurnombre pri nur unu diservo."], "primary definition": "Vespera diservo, konsistanta el psalmoj kaj himnoj.", "translations": {"be": ["\u0432\u044f\u0447\u044d\u0440\u043d\u044f"], "fr": ["v\u00eapres"], "nl": ["vesper"], "pt": ["v\u00e9spera"], "ru": ["\u0432\u0435\u0447\u0435\u0440\u043d\u044f"], "de": ["Vesper", "Abendandacht"], "hu": ["vesper\u00e1s", "vecsernye"], "pl": ["nieszpora", "nieszpory"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vespr", "primary": true}, "a\u016dtorsigno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Signo montranta la a\u016dtoron de iu tekstloko; referenco.", "translations": {"de": ["Autorangabe", "Verfasserangabe"], "hu": ["hivatkoz\u00e1s szerz\u0151re"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dtor", "primary": false}, "arto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de scioj kaj reguloj akirita per studo, uzebla por iuj rezultoj.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0441\u043a\u0443\u0441\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["art", "technique", "savoir-faire"], "en": ["art"], "be": ["\u043c\u0430\u0441\u0442\u0430\u0446\u0442\u0432\u0430", "\u043c\u0430\u0439\u0441\u0442\u044d\u0440\u0441\u0442\u0432\u0430"], "ca": ["art"], "de": ["Kunst"], "sv": ["konst"], "hu": ["m\u0171v\u00e9szet"], "sk": ["umenie"]}, "examples": [["medicino, diplomatio, pedagogio, konstruado estas artoj", null], ["la\u016d \u0109iuj le\u011doj de la arto", "Proverbaro esperanta"], ["al la fi\u015do ne instruu na\u011darton", "Proverbaro esperanta"], ["ne malmultaj el tiuj, kiuj praktikis magiajn artojn, alportis amase siajn librojn, kaj bruligis ilin", "La Nova Testamento, La agoj 19:19"]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pl": ["sztuka"]}, "examples": [["la arto estas imito, sed ne simpla kopio de la naturo", null], ["\u015di multe interparolis kun la patro pri sociaj demandoj, pri arto, literaturo kaj aliaj aferoj", "Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, unua parto, 2"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Homa kreokapablo kontraste al la okaza\u0135oj de la naturo.", "translations": {"pl": ["sztuka", "kunszt"]}, "examples": [["tiu haveno estas kreita de naturo kaj aran\u011dita de arto", null]]}]}], "root": "art", "primary": true}, "malesperigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senigi je espero.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0435\u0437\u043d\u0430\u0434\u0437\u0435\u0439\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9sesp\u00e9rer (tr. dir.)"], "nl": ["de hoop doen varen"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 \u0432 \u043e\u0442\u0447\u0430\u044f\u043d\u0438\u0435"], "de": ["verzweifeln lassen"], "pl": ["popada\u0107 w rozpacz", "doprowadza\u0107 do rozpaczy", "pozbawia\u0107 (wszelkiej) nadziei"], "hu": ["k\u00e9ts\u00e9gbe ejt", "rem\u00e9nytelenn\u00e9 tesz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "esper", "primary": false}, "fronto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Anta\u016da, la\u016dlar\u011da, kvaza\u016dfrunta parto de objekto.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0440\u043e\u043d\u0442", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0434\u043d\u044f\u044f \u0441\u0442\u043e\u0440\u043e\u043d\u0430"], "fr": ["front (partie ant\u00e9rieure)", "avant (ligne de front)", "ligne de front", "bloc (parti politique)"], "en": ["front"], "nl": ["front", "voorzijde", "voorkant"], "pt": ["frente", "vanguarda", "fachada", "fronte", "frontisp\u00edcio"], "de": ["Front", "Vorderseite", "Stirnseite"], "sv": ["front", "framsida"], "hu": ["homlokr\u00e9sz", "eleje", "front"], "es": ["frente"]}, "examples": [["fronto de konstrua\u0135o, de palaco", null], ["fronto de armeo", null], ["fronta fenestro", null], ["frontartikolo de gazeto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "front", "primary": true}, "hejtilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato, per kiu oni hejtas lo\u011dejon.", "translations": {"be": ["\u0430\u0446\u044f\u043f\u043b\u044f\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a", "\u0440\u0430\u0434\u044b\u044f\u0442\u0430\u0440", "\u043f\u0435\u0447"], "fr": ["appareil de chauffage", "calorif\u00e8re", "chauffage (calorif\u00e8re)"], "en": ["heater"], "pt": ["aquecedor (aparelho)"], "ru": ["\u043f\u0435\u0447\u044c", "\u043e\u0431\u043e\u0433\u0440\u0435\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Heizung"], "it": ["stufa"], "hu": ["f\u0171t\u0151berendez\u00e9s"], "es": ["calentador"], "br": ["tommerez"], "pl": ["grzejnik", "kaloryfer", "piec grzewczy"]}, "examples": [["hejti apartamenton per gasaj hejtiloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hejt", "primary": false}, "diver\u011digeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezurata propreco, kiun havas lenso por diver\u011digi.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "diver\u011d", "primary": false}, "\u0135eti\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sin \u0135eti, i\u011di \u0135etita.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0440\u043e\u0441\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0431\u0440\u043e\u0441\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f (\u043a \u0447\u0435\u043c\u0443-\u043b., \u0432\u043e \u0447\u0442\u043e-\u043b.)", "\u043a\u0438\u043d\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043a\u0438\u0434\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f (\u043a \u0447\u0435\u043c\u0443-\u043b., \u0432\u043e \u0447\u0442\u043e-\u043b.)"], "fr": ["se jeter"], "en": ["get thrown"], "nl": ["zich werpen"], "pt": ["arremesar-se", "atirar-se"], "it": ["gettarsi", "lanciarsi"], "hu": ["dob\u00e1dik", "vet\u00e9dik", "h\u00e1ny\u00f3dik", "sz\u00f3r\u00f3dik"], "pl": ["rzuci\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["li \u0135eti\u011dis surgenuen", null], ["ondo da sango \u0135eti\u011dis en \u015dian kapon", "Z"], ["tio \u0135eti\u011das en la okulojn, al la okuloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135et", "primary": false}, "rostruloj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la klaso mamuloj (Proboscidea).", "translations": {"ru": ["\u0445\u043e\u0431\u043e\u0442\u043d\u044b\u0435 (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434)"], "de": ["R\u00fcsseltiere"], "tr": ["hortumlular"], "hu": ["orm\u00e1nyos eml\u0151s\u00f6k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rostr", "primary": false}, "patrono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eminenta persono protektanta alian personon a\u016d institucion.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043a\u0440\u043e\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u043f\u0430\u0442\u0440\u043e\u043d"], "fr": ["patron (protecteur)"], "nl": ["patroon", "beschermheer", "beschermheilige"], "pt": ["patrono"], "be": ["\u043f\u0430\u0442\u0440\u043e\u043d", "\u0430\u043f\u044f\u043a\u0443\u043d", "\u0437\u0430\u0441\u0442\u0443\u043f\u043d\u0456\u043a", "\u0430\u0431\u0430\u0440\u043e\u043d\u0446\u0430"], "de": ["Patron", "Schutzherr"], "hu": ["patr\u00f3nus", "v\u00e9d\u0151", "oltalmaz\u00f3"]}, "examples": [["por la projekto oni invitas patronojn kaj subtenantojn", "John G. Champlin: Kiel pentri demokration?, Monatojaro 2001a, numero 12a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sanktulo, an\u011delo a\u016d alia supernatura esta\u0135o protektanta urbon, pre\u011dejon a\u016d tiujn, kiuj ricevis \u0109e bapto ties nomon.", "translations": {"ru": ["\u0430\u043d\u0433\u0435\u043b-\u0445\u0440\u0430\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u0437\u0430\u0441\u0442\u0443\u043f\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Patron", "Schutzheiliger"], "bg": ["\u043f\u0430\u0442\u0440\u043e\u043d", "\u0441\u0432\u0435\u0442\u0435\u0446 \u043f\u043e\u043a\u0440\u043e\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b"], "fr": ["saint patron"], "hu": ["v\u00e9d\u0151szent", "patr\u00f3nus"]}, "examples": [["la 14an de februaro soleni\u011das la festo de sankta Valenteno, patrono de amantoj, kiuj tiutage inter\u015dan\u011das festkartojn", "M\u00e1ire McKay: Pri libroj... kaj pri braceletoj, Monatojaro 1998a, numero 5a, p. 10a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108e la antikvaj romanoj, ri\u0109a potenculo, kies protekton petis plebanoj", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u0442\u0440\u043e\u043d"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "patron", "primary": true}, "tosti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Eldiri toston.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0437\u0430\u0446\u044c \u0442\u043e\u0441\u0442"], "fr": ["trinquer", "porter un toast"], "en": ["toast (speech during drink)"], "nl": ["een toast uitbrengen"], "pt": ["brindar"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u0437\u0433\u043b\u0430\u0441\u0438\u0442\u044c \u0442\u043e\u0441\u0442"], "ca": ["brindar"], "de": ["einen Tost ausbringen"], "hu": ["poh\u00e1rk\u00f6sz\u00f6nt\u0151t mond", "\u00e1ldom\u00e1st mond", "t\u00f3sztot mond"], "es": ["brindar"], "pl": ["wznosi\u0107 toast", "przypija\u0107 do kogo\u015b"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tost", "primary": false}, "tosto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dumfestena propono pri trinko por honoro a\u016d sukceso de iu a\u016d io.", "translations": {"be": ["\u0442\u043e\u0441\u0442 (\u0437\u0430 \u0441\u0442\u0430\u043b\u043e\u043c)"], "fr": ["toast"], "en": ["toast (speech during drink)"], "nl": ["toast", "dronk", "heildronk"], "pt": ["toste", "brinde", "sa\u00fade"], "ru": ["\u0442\u043e\u0441\u0442 (\u0437\u0430 \u0441\u0442\u043e\u043b\u043e\u043c)"], "ca": ["brindis"], "de": ["Trinkspruch", "Tost"], "hu": ["poh\u00e1rk\u00f6sz\u00f6nt\u0151", "\u00e1ldom\u00e1s", "t\u00f3szt"], "es": ["brindis"], "pl": ["toast", "strzemienny"]}, "examples": [["sen tostoj, sen paroladoj pasis la tagman\u011do, per kiu fini\u011dis la soleno", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tost", "primary": true}, "konsili\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Peti de iu, ke li konsilu, konsulti.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0432\u0435\u0442\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043a\u043e\u043d\u0441\u0443\u043b\u044c\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["demander conseil"], "de": ["um Rat fragen", "um Rat bitten"], "nl": ["beraadslagen"]}, "examples": [["li konsili\u011dis kun siaj servistoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "konsil", "primary": false}, "sincera": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esprimanta malka\u015de, senmensoge kaj malhipokrite tion, kion li a\u016d \u015di opinias a\u016d sentas; aganta akorde kun siaj opinioj kaj sentoj; verema.", "translations": {"be": ["\u0448\u0447\u044b\u0440\u044b"], "fr": ["sinc\u00e8re"], "en": ["sincere"], "nl": ["oprecht", "openhartig"], "ru": ["\u0438\u0441\u043a\u0440\u0435\u043d\u043d\u0438\u0439", "\u0447\u0438\u0441\u0442\u043e\u0441\u0435\u0440\u0434\u0435\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["aufrichtig", "lauter"], "hu": ["\u0151szinte"], "cs": ["up\u0159\u00edmn\u00fd"]}, "examples": [["sincera homo", null], ["pri tio \u0109i mi estas sincere kaj forte konvinkita", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malka\u015de, senmensoge kaj malhipokrite dirita, farita a\u016d sentita; vera.", "translations": {}, "examples": [["sincera amo, beda\u016dro, vorto", null], ["akceptu mian sinceran gratulon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sincer", "primary": true}, "kompetenta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kapabla solvi ian aferon a\u016d plenumi ian taskon a\u016d oficon, pro sufi\u0109aj tiurilataj konoj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043f\u0435\u0442\u0435\u043d\u0442\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["comp\u00e9tent (qui s'y conna\u00eet)", "qui s'y conna\u00eet", "capable (comp\u00e9tent)", "qualifi\u00e9 (capable)"], "en": ["competent"], "nl": ["competent", "deskundig"], "pt": ["competente", "habilitado", "abalizado", "autorizado"], "be": ["\u0434\u0430\u0441\u044c\u0432\u0435\u0434\u0447\u0430\u043d\u044b", "\u043a\u0430\u043c\u043f\u044d\u0442\u044d\u043d\u0442\u043d\u044b"], "de": ["kompetent", "geeignet"]}, "examples": [["kompetenta kritikisto, profesoro, komitato", null], ["pri laboroj maldiligenta, pri festoj plej kompetenta", "Proverbaro esperanta"], ["li estas kompetenta kiel besto pri ar\u011dento", "Proverbaro esperanta"], ["li estas multe pli kompetenta en aferoj militaj ol en literaturo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Devenanta de kompetentulo; plenumita kun kompetenteco.", "translations": {"fr": ["comp\u00e9tent (fait avec comp\u00e9tence)"], "de": ["kompetent"]}, "examples": [["kompetentaj informoj", null], ["kompetenta esploro, helpo, respondo", null], ["estas bone listigi tie \u0109i nur kelkajn elektitajn tradukitajn verkojn, kiuj estas samtempe tradukoj kompetentaj a\u016d pli ol nur kompetentaj", "Ne nur leteroj de plum-amikojTradukoj"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rajtanta koni iun aferon, esprimi sian opinion pri \u011di.", "translations": {"fr": ["comp\u00e9tent (qui a le droit d'en conna\u00eetre)"]}, "examples": [["kompetenta devas esti de nun, ne la a\u016dtoro a\u016d ia alia persono", "Vivo de Zamenhof9"], ["sole kompetentaj tiam devos esti la le\u011doj ellaboritaj de la plimulto", "Z"], ["oni povas trovi tiun \u015dtofon en kompetentaj magazenoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompetent", "primary": true}, "dent(ig)i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dentoforme tran\u0109i a\u016d aran\u011di la randon de io.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0437\u0443\u0431\u0440\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["denteler"], "nl": ["tanden"], "hu": ["fogaz"]}, "examples": [["dentita rado, muro, falbalo, folio", null], ["la pintoj de la montaro segildentis la horizonton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dent", "primary": false}, "kompetenti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Disponi konojn, kapablojn a\u016d rajton uzi rimedojn ta\u016dgajn por iu tasko.", "translations": {"be": ["\u0431\u044b\u0446\u044c \u0434\u0430\u0441\u044c\u0432\u0435\u0434\u0447\u0430\u043d\u044b\u043c", "\u0431\u044b\u0446\u044c \u043a\u0430\u043c\u043f\u044d\u0442\u044d\u043d\u0442\u043d\u044b\u043c"], "fr": ["\u00eatre comp\u00e9tent", "\u00eatre capable", "avoir comp\u00e9tence (pour)", "s'y conna\u00eetre", "s'y entendre", "\u00eatre qualifi\u00e9"], "ru": ["\u0431\u044b\u0442\u044c \u0441\u0432\u0435\u0434\u0443\u0449\u0438\u043c", "\u0431\u044b\u0442\u044c \u043a\u043e\u043c\u043f\u0435\u0442\u0435\u043d\u0442\u043d\u044b\u043c"]}, "examples": [["ne estante fakulo pri la andaj lingvoj, mi ne kompetentas ju\u011di", "Garbhan MacAoidh: La ajmara, Monatojaro 2002a, numero 2a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompetent", "primary": false}, "hidroaeroplano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"el": ["\u03c5\u03b4\u03c1\u03bf\u03c0\u03bb\u03ac\u03bd\u03bf"], "nl": ["watervliegtuig"], "pt": ["hidroavi\u00e3o", "hidravi\u00e3o", "hidroplano"], "be": ["\u0433\u0456\u0434\u0440\u0430\u0441\u0430\u043c\u0430\u043b\u0451\u0442", "\u0433\u0456\u0434\u0440\u0430\u043f\u043b\u044f\u043d"], "de": ["Wasserflugzeug"], "it": ["idrovolante"], "hu": ["hidropl\u00e1n"], "es": ["hidroavi\u00f3n"], "ru": ["\u0433\u0438\u0434\u0440\u043e\u0441\u0430\u043c\u043e\u043b\u0451\u0442", "\u0433\u0438\u0434\u0440\u043e\u043f\u043b\u0430\u043d"], "pl": ["hydroplan", "wodnop\u0142atowiec"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hidroaeroplan", "primary": true}, "kompetento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0441\u044c\u0432\u0435\u0434\u0447\u0430\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043a\u0430\u043c\u043f\u044d\u0442\u044d\u043d\u0442\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["comp\u00e9tence", "aptitude", "capacit\u00e9 (aptitude)", "qualification (aptitude)"], "en": ["competence", "ability", "qualification"], "nl": ["competentie", "deskundigheid"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043f\u0435\u0442\u0435\u043d\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043e\u0441\u0432\u0435\u0434\u043e\u043c\u043b\u0451\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c (iu)"], "de": ["Kompetenz"]}, "examples": [["kelkaj kontribuoj rivelas grandan kompetenton", "Carlo Minnaja: Du akademioj kune (Geraldo Mattos kaj Christer Kiselman, Lingva planado kaj leksikologio), Monatojaro 2002a, numero 1a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompetent", "primary": false}, "sama": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Estanta \u0109iel simila al alia; neniel distingebla de alia.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043a\u0456 \u0436", "\u0442\u0430\u043a\u0456 \u0436 \u0441\u0430\u043c\u044b"], "fr": ["m\u00eame"], "en": ["same"], "zh": ["\u540c [t\u00f3ng]"], "pt": ["mesmo"], "ru": ["\u0442\u0430\u043a\u043e\u0439 \u0436\u0435", "\u0442\u0430\u043a\u043e\u0439 \u0436\u0435 \u0441\u0430\u043c\u044b\u0439"], "de": ["selb(-er, -e, -es)"], "it": ["stesso", "uguale", "medesimo"], "hu": ["ugyanaz"], "cs": ["stejn\u00fd", "t\u00fd\u017e"], "nl": ["dezelfde", "hetzelfde", "gelijk"], "es": ["mismo"]}, "examples": [["de sama koloro, de sama valoro", "Proverbaro esperanta"], ["el sama tero devenas, saman sukon entenas", "Proverbaro esperanta"], ["ne sama la vento blovas konstante", "Proverbaro esperanta"], ["sama gento, sama sento", "Proverbaro esperanta"], ["ni ne uzas la saman lingvon", null], ["mi \u011dojas, ke vi havas tian saman opinion, kiel mi", null], ["en la sama tempo", null], ["la uzado de la artikolo en Esperanto estas tia sama, kiel en la aliaj lingvoj", "Z"], ["esence tio estas la sama teorio, kia tiu de Z", null], ["tiu libro estas la sama kiel la mia", null], ["samspeca", null], ["samsorta", null], ["samsangeco", null], ["samopinii", null], ["samtempulo", null], ["samtempe kiel iu", null], ["samtempe kun iu", null], ["la ar\u0125aismoj estos presataj samtempe kun la formoj novaj", "Z"], ["samregnanoj", null], ["samurbanoj", null], ["samlandanoj", null], ["samreligianoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Estanta nedistingebla de iu a\u016d io alia, pro tio, ke \u011di estas \u0109i tiu alia mem; identa.", "translations": {"be": ["\u0442\u043e\u0439 \u0436\u0430", "\u0442\u043e\u0439 \u0436\u0430 \u0441\u0430\u043c\u044b"], "ru": ["\u0442\u043e\u0442 \u0436\u0435", "\u0442\u043e\u0442 \u0436\u0435 \u0441\u0430\u043c\u044b\u0439"]}, "examples": [["tio \u0109i estis tiu sama feino, kiu prenis sur sin la formon de princino", "Z"], ["\u0109iuj iliaj verkoj, vortoj kaj agoj \u0109iam spiras tute klare tiun saman ideon", "Z"], ["ili senkonscie revas pri tio sama, pri kio ni revas", "Z"], ["ili staras nun sur tiu sama punkto, sur kiu ili staris anta\u016d 14 jaroj", "Z"], ["la samo okazis al ni, kiel al vi", null], ["la samo estas pri la alia demando", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sam", "primary": true}, "aferema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inklina okupi\u011di pri siaj aferoj; tre okupita de ili, a\u016d \u015dajniganta sin tia.", "translations": {"fi": ["toimelias", "puuhakas"], "fr": ["affair\u00e9"], "en": ["business-like"]}, "examples": [["anta\u016de iras du aferemaj homoj kaj petas kamaradojn gejunulojn iome doni vojon", "A. Sol\u0135enicin trad L. Isajeva La Paska Krucirado LOdE 1994:2"], ["tio \u015dajnas stranga, ke en aferema kaj agema Usono ekzistas tiuj personoj", "trad V. Okc Santa Feo http://www.esperanto.mv.ru/Usono/truu22.html"]], "subdefinitions": []}], "root": "afer", "primary": false}, "glubendo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maldika bendo kun unu glua flanko, uzata por fermo de paka\u0135o, \u015dtopo de fendoj....", "translations": {"fr": ["bande adh\u00e9sive", "scotch"], "en": ["adhesive tape", "tape"], "nl": ["kleefband"], "de": ["Klebeband"], "tr": ["bant"], "pl": ["ta\u015bma samoprzylepna", "przylepiec"]}, "examples": [["la centra po\u015dtejo ne akceptas ordinaran glubendon", "Filippo, Moderna po\u015dto, Monato, jaro 2006a, numero 4a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bend", "primary": false}, "simptomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fenomeno montranta malsanon a\u016d organan difekti\u011don.", "translations": {"be": ["\u0441\u044b\u043c\u043f\u0442\u043e\u043c"], "fr": ["symptome"], "bg": ["\u0441\u0438\u043c\u043f\u0442\u043e\u043c"], "nl": ["symptoom"], "ru": ["\u0441\u0438\u043c\u043f\u0442\u043e\u043c"], "de": ["Symptom"], "it": ["sintomo"], "hu": ["t\u00fcnet", "szimpt\u00f3ma"], "fa": ["\u0646\u0634\u0627\u0646\u0647\u0654 \u0628\u06cc\u0645\u0627\u0631\u06cc", "\u0633\u0645\u067e\u062a\u0648\u0645"], "en": ["symptom"]}, "examples": [["\u0109iuj simptomoj ebligis konjekti, ke la plena resani\u011do estos nur afero de tempo", "H. Vallienne, \u0108u li?, 1908"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Ekstera signo a\u016d anta\u016dsigno pri ia pli profunda miso.", "translations": {}, "examples": [["simptomo de putranta demokratio estas, kiam la koruptemuloj de opoziciaj partioj sin reciproke protektas", "W. Schad, Putrantaj demokratioj, Monato, jaro 2001a, numero 2a, p. 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "simptom", "primary": true}, "metalfadeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metala drato.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u043b\u043e\u043a\u0430"], "fr": ["fil m\u00e9tallique"], "en": ["thread", "wire"], "br": ["orjalenn", "neudenn-orjal"], "de": ["Draht"], "pl": ["drut", "drucik"]}, "examples": [["la para\u015dito prenis kurban metalfadenon, metis \u011din en la nazon de l' mortinto kaj komencis eltiri la cerbon", "La Faraono, volumo 3\u0109ap. 4"]], "subdefinitions": []}], "root": "faden", "primary": false}, "liknido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio kariofilacoj (Lychnis).", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u043a\u043e\u043b\u044c", "\u0441\u044c\u0432\u0435\u0442\u043d\u0456\u043a"], "en": ["ragged robin"], "nl": ["koekoeksbloem"], "pt": ["l\u00edquinis"], "ru": ["\u043b\u0438\u0445\u043d\u0438\u0441", "\u0437\u043e\u0440\u044c\u043a\u0430 (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "de": ["Pechnelke", "Lichtnelke"], "hu": ["kakukkszegf\u0171szeg"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "liknid", "primary": true}, "klostro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arkadaro \u0109irka\u016danta la internan korton de mona\u0125ejo; \u0109irka\u016dkorta galerio.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u044b\u0442\u0430\u044f \u0430\u0440\u043a\u0430\u0434\u0430", "\u043c\u043e\u043d\u0430\u0441\u0442\u044b\u0440\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0441\u0432\u043e\u0434"], "fr": ["clo\u00eetre"], "en": ["cloister"], "nl": ["kloostergang"], "de": ["Kreuzgang"], "es": ["claustro"], "hu": ["kereng\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "klostr", "primary": true}, "kilogrammetro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezurunuo, esprimanta la laboron necesan por levi unu kilogramon je unu metro, egala al 9,81 \u0135uloj; simb. kgm.", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u043b\u0430\u0433\u0440\u0430\u043c\u0430\u043c\u044d\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["kilogramm\u00e8tre"], "nl": ["kilogrammeter"], "ru": ["\u043a\u0438\u043b\u043e\u0433\u0440\u0430\u043c\u043c-\u0441\u0438\u043b\u0430-\u043c\u0435\u0442\u0440", "\u043a\u0438\u043b\u043e\u0433\u0440\u0430\u043c\u043c\u043e\u043c\u0435\u0442\u0440"], "de": ["Kilopondmeter"], "hu": ["kilogramm-m\u00e9ter"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kilogram", "primary": false}, "bienulo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En iuj tekstoj diferenco inter \u00abbienmastro\u00bb kaj \u00abbienulo\u00bb povas konsisti en tio, ke la unua pli emfaze indikas rilaton inter homo kaj poseda\u0135o, dum la dua plie karakterizas la homon (ties socian statuson, aspekton kaj tiel plu)."], "primary definition": "bienmastro.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043c\u0435\u0449\u0438\u043a"], "pl": ["ziemianin"], "be": ["\u0430\u0431\u0448\u0430\u0440\u043d\u0456\u043a", "\u043f\u0430\u043c\u0435\u0448\u0447\u044b\u043a"]}, "examples": [["li ne volas ke lia edzino estu kuiristine vestita, kaj ke mi devos nepre \u00absuperi \u0109iujn bienulinojn\u00bb", "F. Dostojevskij, tr. G. Arosev kaj A. Kor\u0135enkov: Malri\u0109aj homoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "bien", "primary": false}, "varmigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari varma; komuniki varmon.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0433\u0440\u0435\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u0433\u0440\u0435\u0442\u044c"], "fr": ["chauffer"], "nl": ["verwarmen"], "pt": ["aquecer"], "de": ["w\u00e4rmen", "aufw\u00e4rmen"], "tr": ["\u0131s\u0131tmak"], "tp": ["seli"], "hu": ["megmeleg\u00edt"], "br": ["tomma\u00f1"], "es": ["calentar"], "he": ["\u05dc\u05d7\u05de\u05dd"]}, "examples": [["varmigi al si la piedojn frapante la teron", null], ["la fajro brulis tiel bele kaj varmigis tiel agrable!", "Fabeloj, volumo 2, Knabineto kun alumetoj"], ["ekfroti alumeton kaj varmigi al si sur \u011di la fingrojn", "Fabeloj, volumo 2, Knabineto kun alumetoj"], ["la limako ricevis la permeson sidi sur la muro kaj varmigi sin en la suno", "Fabeloj, volumo 4, Kuristoj"], ["varmigi akvon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Konservi varmon, impresi kiel varma.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0435\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u0433\u0440\u0435\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["r\u00e9chauffer", "tenir chaud"], "de": ["w\u00e4rmen", "warm halten"], "tr": ["s\u0131cak tutmak"], "hu": ["meleg\u00edt", "melegen tart"]}, "examples": [["eniris malri\u0109a maljuna homo, kiu estis envolvita en granda \u0109evalkovrilo, \u0109ar tio varmigas, kaj varmon li bezonis, \u0109ar ekstere regis malvarma vintro", "Fabeloj, volumo 3, Historio de unu patrino"], ["\u0109u li ne estis varmigata per la lano de miaj \u015dafoj?", "La Malnova Testamento, Ijob 31:20."]], "subdefinitions": []}], "root": "varm", "primary": false}, "fingrospuro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0431\u0456\u0442\u0430\u043a \u043f\u0430\u043b\u044c\u0446\u0430"], "fr": ["empreinte digitale"], "en": ["fingerprint"], "nl": ["vingerafdruk"], "ru": ["\u043e\u0442\u043f\u0435\u0447\u0430\u0442\u043e\u043a \u043f\u0430\u043b\u044c\u0446\u0435\u0432"], "de": ["Fingerabdruck"], "hu": ["ujjlenyomat"], "es": ["huella digital"]}, "examples": [["oni prave diras, ke la polenero korespondas specife al \u00abfingrospuro\u00bb de la planto, \u0109ar \u0109iu plantspecio produktas polenon rekoneblan la\u016d \u011dia dimensio, \u011dia formo kaj la\u016d la ornamado de \u011dia interna parieto", "Robert Roze: Vivisekcio de polenero, Monatojaro 1997a, numero 11a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "spur", "primary": false}, "ostro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio ostredoj (Ostrea), man\u011debla konko.", "translations": {"be": ["\u0432\u0443\u0441\u0442\u0440\u044b\u0446\u0430"], "fr": ["hu\u00eetre"], "bg": ["\u0441\u0442\u0440\u0438\u0434\u0430"], "nl": ["oester"], "pt": ["ostra"], "el": ["\u03c3\u03c4\u03c1\u03b5\u03af\u03b4\u03b9"], "de": ["Auster"], "sv": ["ostron"], "hu": ["osztriga"], "en": ["oyster"], "br": ["istrenn"], "ru": ["\u0443\u0441\u0442\u0440\u0438\u0446\u0430"], "pl": ["ostryga"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ostr", "primary": true}, "korpa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al korpo.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0435\u043b\u0435\u0441\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["corporel", "physique"], "nl": ["lichamelijk", "lichaams-"], "be": ["\u0446\u0435\u043b\u0430\u0432\u044b", "\u0446\u044f\u043b\u0435\u0441\u043d\u044b"], "vo": ["kopik"], "hu": ["testi", "fizikai"]}, "examples": [["korpa puno", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "korp", "primary": false}, "spineto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043f\u0456\u043d\u044d\u0442"], "fr": ["\u00e9pinette", "ottavino", "virginal"], "de": ["Spinett", "Ottavino", "Virginal"], "en": ["spinet", "ottavino", "virginal"], "hu": ["spin\u00e9t"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spinet", "primary": true}, "neparhufuloj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo (Perissodactyla) el la klaso mamuloj kun nepara nombro da hufoj en \u0109iu piedo.", "translations": {"be": ["\u043d\u044f\u043f\u0430\u0440\u043d\u0430\u043a\u0430\u043f\u044b\u0442\u043d\u044b\u044f"], "fr": ["p\u00e9rissodactyles"], "en": ["perissodactyls"], "ru": ["\u043d\u0435\u043f\u0430\u0440\u043d\u043e\u043a\u043e\u043f\u044b\u0442\u043d\u044b\u0435"], "de": ["Unpaarhufer"], "it": ["perissodattili"], "hu": ["p\u00e1ratlan ujj\u00fa pat\u00e1sok"], "es": ["perisod\u00e1ctilos"], "pl": ["nieparzystokopytne"]}, "examples": [["\u0108evalo (1), azeno (1), zebro (1), rinocero (3), kaj tapiro (3) estas neparhufuloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "huf", "primary": false}, "fulmofermilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0441\u0442\u0451\u0436\u043a\u0430 \u00ab \u043c\u043e\u043b\u043d\u0438\u044f\u00bb"], "fr": ["fermeture \u00e0 glissi\u00e8re", "fermeture \u00e9clair"], "pl": ["zamek b\u0142yskawiczny", "suwak"], "de": ["Rei\u00dfverschluss"], "es": ["cierre", "zipper", "cremallera"], "hu": ["vill\u00e1mz\u00e1r", "cipz\u00e1r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ferm", "primary": false}, "fumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de vapora nebulo enhavanta materiajn solidajn erojn kaj eli\u011danta el brulanta korpo.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u043c"], "en": ["smoke"], "nl": ["rook"], "pt": ["fuma\u00e7a", "fumo"], "ru": ["\u0434\u044b\u043c"], "de": ["Rauch"], "hu": ["f\u00fcst"], "bg": ["\u0434\u0438\u043c", "\u043f\u0443\u0448\u0435\u043a"], "id": ["asap"], "es": ["humo"]}, "examples": [["fumo de ligno, pajlo, tabako", null], ["fumo de pipo, de brulego", null], ["senfuma karbo, pulvo", null], ["ne ekzistas fumo sen brulo", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Senvalora efemera\u0135o.", "translations": {"de": ["Schall und Rauch"]}, "examples": [["gloro estas nur fumo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fum", "primary": true}, "gliptodonto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro de grandegaj fosiliaj sendentaj mambestoj, vivinta en la kvaternara epoko de Ameriko.", "translations": {"be": ["\u0433\u043b\u0456\u043f\u0442\u0430\u0434\u043e\u043d\u0442"], "fr": ["glyptodon"], "nl": ["reuzengordeldier", "glyptodont", "glyptodon"], "pt": ["gliptodonte"], "ru": ["\u0433\u043b\u0438\u043f\u0442\u043e\u0434\u043e\u043d\u0442"], "de": ["Glyptodon"], "hu": ["Glyptodon"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gliptodont", "primary": true}, "fumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Ellasi fumon.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u043c\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["fumer (produire de la fum\u00e9e, \u00eatre en col\u00e8re)"], "en": ["smoke"], "nl": ["roken"], "ru": ["\u0434\u044b\u043c\u0438\u0442\u044c"], "de": ["rauchen"], "bg": ["\u0434\u0438\u043c\u044f", "\u043f\u0443\u0448\u0430"], "cs": ["kou\u0159it"]}, "examples": [["ligno, kameno, lampo, vulkano fumas", "Z"], ["fumas via kolero kontra\u016d ili", "Z"], ["fumigi incenson", "La Malnova Testamento, Eliro 30:1"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) En- kaj elspiri tabakan a\u016d aroman fumon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u0456\u0446\u044c (\u0446\u044b\u0433\u0430\u0440\u044d\u0442\u0443)"], "fr": ["fumer (du tabac)"], "hu": ["f\u00fcst\u00f6l (doh\u00e1nyt)", "doh\u00e1nyzik"], "es": ["fumar"], "ru": ["\u043a\u0443\u0440\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["fumi cigaron, pipon, el pipo", null], ["estas malpermesite fumi \u0109i tie", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fum", "primary": false}, "sufloro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kies okupo estas malla\u016dte flustri al aktoroj la parolojn, kiujn ili ne memoras.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u0444\u043b\u0451\u0440"], "fr": ["souffleur"], "en": ["prompter"], "nl": ["souffleur"], "de": ["Souffleur"], "it": ["suggeritore"], "hu": ["s\u00fag\u00f3(sz\u00ednh\u00e1zi)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "suflor", "primary": true}, "suflori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Flustri kiel sufloro.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u0444\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["souffler (chuchoter, sugg\u00e9rer)"], "en": ["prompt"], "nl": ["souffleren"], "de": ["soufflieren"], "it": ["suggerire"], "hu": ["s\u00fag", "megs\u00fag"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0441\u043a\u0430\u0437\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["mi devas nur le\u011dere premi du klavojn \u2013 la vortaro sufloras la bezonatan vorton", "Sergeo Dereviannykh: \u0108u vi tradukas france?, Monatojaro 2002a, numero 4a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "suflor", "primary": false}, "desegno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["dessin"], "pl": ["szkicowanie", "rysowanie (bez kolor\u00f3w)"]}, "examples": [["mirinda facileco de desegno", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pl": ["szkic", "rysunek (bez kolor\u00f3w)"]}, "examples": [["la koloroj kaj desegnoj de tiu \u0109i \u015dtofo estas eksterordinare belaj", "Fabeloj, volumo 1, La novaj vestoj de la re\u011do"], ["grandaj, flordesegnaj tapi\u015doj pendis de oraj festonoj sur la muroj", "Pro I\u015dtar,\u0109apitro 5"], ["la re\u011do A\u0125az sendis al la pastro Urija la bildon de la altaro kaj la desegnon de \u011dia tuta konstruo", "La Malnova Testamento, II. Re\u011doj 16:10"], ["la desegnon de \u0109io, kion li havis en sia animo koncerne la kortojn de la domo de la Eternulo", "La Malnova Testamento, I. Kroniko 28:12"]], "subdefinitions": []}], "root": "desegn", "primary": false}, "kakatuo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Birdo kun plumtufo sur la kapo, vivanta en A\u016dstralio kaj aziaj insuloj, Genro el familio papagedoj (Cacatua).", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043a\u0430\u0434\u0443"], "fr": ["cacato\u00e8s"], "en": ["cockatoo"], "nl": ["kaketoe"], "pt": ["cacatua"], "ru": ["\u043a\u0430\u043a\u0430\u0434\u0443"], "de": ["Kakadu"], "hu": ["kakadu"], "fi": ["kakadu"], "es": ["cacat\u00faa"]}, "examples": [["lia bela hararo ar\u011denta iom pendis sur la frunto, kiel kakatua tufo", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "kakatu", "primary": true}, "desegni": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La rekta objekto de la verbo povas montri a\u016d la bildon de la \u00abimitita\u00bb objekto, a\u016d la objekton mem: desegni rozon, desegni bildon de rozo."], "primary definition": "(transitiva) Imiti per krajonaj, plumaj a\u016d penikaj strekoj la formon, sed ne la koloron de io; aperigi la konturojn de io.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0438\u0441\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c (\u043e\u0434\u043d\u0438\u043c \u0446\u0432\u0435\u0442\u043e\u043c)"], "fr": ["dessiner", "tracer (un dessin)", "tirer (un plan)"], "bg": ["\u0440\u0438\u0441\u0443\u0432\u0430\u043c"], "pt": ["desenhar", "tra\u00e7ar", "descrever (tra\u00e7ando)"], "de": ["zeichnen"], "hu": ["rajzol"], "en": ["design"], "es": ["calcar"], "pl": ["szkicowa\u0107", "rysowa\u0107 (bez kolor\u00f3w)"]}, "examples": [["prenu al vi brikon kaj ku\u015digu \u011din anta\u016d vi, kaj desegnu sur \u011di urbon, nome Jerusalemon", "La Malnova Testamento, Je\u0125ezkel 4:1"], ["jen estas la surskribo, kiu estas desegnita: mene, mene, tekel, ufarsin", "La Malnova Testamento, Daniel 5:25"], ["enskribu la vizion, kaj desegnu bone sur la tabeloj, por ke leganto povu facile tralegi", "La Malnova Testamento, \u0124abakuk 2:2"], ["kiam la hundo vidis, ke sur la pordo estas desegnita kruco, \u011di anka\u016d prenis pecon de kreto kaj faris krucojn sur \u0109iuj pordoj en la tuta urbo", "Fabeloj, volumo 1, Fajrilo"], ["la viro elprenis el la po\u015do libron kun blankaj folioj, prenis sian krajonon, \u0109ar li estis pentristo, kaj desegnis la fumi\u011dantajn trabojn", "Fabeloj, volumo 1, Najbaraj familioj"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari te\u0125nikan planon, ekzemple de io konstruota.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0435\u0440\u0442\u0438\u0442\u044c"], "pl": ["kre\u015bli\u0107", "wykre\u015bla\u0107"], "es": ["dise\u00f1ar (hacer los planos de)"], "hu": ["tervez (konstru\u00e1l)"]}, "examples": [["desegni hospitalon, aviadilon", "Plena Ilustrita Vortaro"], ["li mem ne faris \u0109ion, li nur desegnis la planon", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 18"], ["dum Li desegnis limojn sur la supra\u0135o de la abismo, tiam mi estis \u0109e Li kiel konstruanto", "La Malnova Testamento, Sentencoj 8:17"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Montri, priskribi la \u0109efajn trajtojn de io, la distingilojn de io.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0440\u0438\u0441\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "pl": ["zarysowa\u0107"], "hu": ["ecsetel (\u00e1tv.)"]}, "examples": [["li ne estas tiel terura kiel oni lin desegnas", "B"], ["li mallonge desegnis la \u0109efajn liniojn de sia projekto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "desegn", "primary": true}, "gango": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tereca maso, kiu envolvas mineralon, multekostan \u015dtonon.", "translations": {"be": ["\u0436\u044b\u043b\u0430"], "fr": ["gangue"], "nl": ["ganggesteente"], "pt": ["ganga"], "ru": ["\u0436\u0438\u043b\u0430"], "de": ["Erzader", "Erzgang"], "hu": ["tel\u00e9r", "\u00e9rc\u00e9r"], "es": ["ganga"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gang", "primary": true}, "kanapo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lar\u011da apogse\u011do por pluraj sidantoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0430\u043f\u0430"], "fr": ["canap\u00e9 (meuble)", "banquette (meuble)"], "bg": ["\u043a\u0430\u043d\u0430\u043f\u0435"], "nl": ["canap\u00e9"], "no": ["sjeselong"], "de": ["Kanapee", "Sofa"], "sv": ["kanap\u00e9"], "hu": ["kanap\u00e9"], "en": ["sofa with half-back and one head-end"], "br": ["gourvezvank"], "ru": ["\u043a\u0430\u043d\u0430\u043f\u0435", "\u0434\u0438\u0432\u0430\u043d"]}, "examples": [["el sub la kanapo la muso kuris sub la liton", "Fundamento de EsperantoEkzercaro, \u00a7 26"], ["\u015di sidi\u011dis sur la kanapon kaj lante \u0109irka\u016drigardis", "Julian Modest: En la ombro de la silento, Monatojaro 1997a, numero 3a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kanap", "primary": true}, "prikalkuli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Zorge pripensi estontan agon helpe de kalkulado; pesi \u0109iujn konsekvencojn de sia agado.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u043b\u0456\u0447\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["calculer (peser les cons\u00e9quences)", "pr\u00e9m\u00e9diter", "pr\u00e9voir (pr\u00e9m\u00e9diter)"], "nl": ["overwegen"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u0447\u0438\u0442\u0430\u0442\u044c"], "de": ["durchrechnen"], "hu": ["m\u00e9rlegel"], "pl": ["rozwa\u017ca\u0107"]}, "examples": [["\u015di konsideris la longecon de la vojo kaj prikalkulis, ke, se \u015di ne sekvos la landvojon, \u015di \u015dparos preska\u016d du mejlojn", "Fabeloj, volumo 4Anneto"], ["\u015di ne prikalkulis sian agon", "Z"], ["mi \u0109iam agas orde, kun pripenso kaj prikalkulo", "Fabeloj, volumo 4Kuristoj"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Nombri la homojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u0456\u0447\u044b\u0446\u044c (\u043b\u044e\u0434\u0437\u0435\u0439, \u043d\u0430\u0441\u0435\u043b\u044c\u043d\u0456\u0446\u0442\u0432\u0430)", "\u043f\u0430\u0434\u043b\u0456\u0447\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["recenser (une population)"], "pl": ["policzy\u0107 (ludzi, mieszka\u0144c\u00f3w)"], "ru": ["\u0441\u043e\u0441\u0447\u0438\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0434\u0441\u0447\u0438\u0442\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["prikalkulu la tutan komunumon de la Izraelidoj la\u016d iliaj familioj", "La Malnova TestamentoNombroj 1:2"]], "subdefinitions": []}], "root": "kalkul", "primary": false}, "histrikedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo ron\u011duloj (Hystricidae), kies haroj estas transformitaj al pingloj.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u0456\u043a\u0430\u0431\u0440\u0430\u0437\u044b (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["hystricid\u00e9s"], "nl": ["stekelvarkens (fam.)"], "pt": ["histric\u00eddeos"], "ru": ["\u0434\u0438\u043a\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Stachelschweine (Familie)"], "hu": ["gyalogs\u00fclf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "histriked", "primary": true}, "blanketo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subskribo metita malsupre de senskriba papero, kiun oni donas al iu, lasante al li plenpovon.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u0442-\u0431\u043b\u044f\u043d\u0448"], "fr": ["blanc-seing"], "pl": ["in-blanco"], "ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0442-\u0431\u043b\u0430\u043d\u0448", "\u0431\u043b\u0430\u043d\u043a\u0435\u0442"], "de": ["Blankounterschrift"], "es": ["firma en blanco"], "hu": ["biank\u00f3 al\u00e1\u00edr\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "blanket", "primary": true}, "hopia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la hopioj.", "translations": {"fr": ["hopi (adj.)"], "de": ["Hopi-"], "it": ["hopi (agg.)"]}, "examples": [["mia iama studento decidis, ke Zamenhof, pro stulteco, ne sufi\u0109e atentis la indonezian kaj hopian lingvojn", "D. Harlow, Re: Kaj ri kaj \u015dli, soc.culture.esperanto, 1994-01-20"]], "subdefinitions": []}], "root": "hopi", "primary": false}, "hopio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Indiano, ano de popolo vivanta en Arizono.", "translations": {"fr": ["Hopi (subst.)"], "de": ["Hopi"], "it": ["hopi (sost.)"], "pt": ["hopi", "moqui"]}, "examples": [["okaze de la a\u016dtuna rikolto la Hopioj, alportinte la kolektitan maizon el la agroj \u011dis la vila\u011doj, unue sekigas la spikojn sur siaj plataj domtegmentoj", "Edveno Grobe, Hopiaj indianoj kaj maizo, La Gazeto, 1993-01-30, numero 44a, p. 28a"]], "subdefinitions": []}], "root": "hopi", "primary": true}, "\u015dipanaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iuj servantoj en \u015dipo, precipe la ordinaraj \u015dipistoj.", "translations": {"ru": ["\u044d\u043a\u0438\u043f\u0430\u0436 \u0441\u0443\u0434\u043d\u0430"], "fr": ["\u00e9quipage (d'un navire)"], "en": ["crew"], "it": ["equipaggio (di nave)", "ciurma"], "pl": ["za\u0142oga statku"], "hu": ["haj\u00f3 leg\u00e9nys\u00e9ge"]}, "examples": [["kiam la admiralo aperis sur la ferdeko, la \u015dipanaro kun estimego liberigis al li vojon", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, nokto, (de Eube el Odeso)"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dip", "primary": false}, "datumbazo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kolekto da interligitaj datumoj uzateblaj en diversaj aplikoj per datumbaz-manipulilo (DBM).", "translations": {"ru": ["\u0431\u0430\u0437\u0430 \u0434\u0430\u043d\u043d\u044b\u0445"], "fr": ["base de donn\u00e9es"], "en": ["data base"], "de": ["Datenbank"], "sv": ["databas"], "hu": ["adatb\u00e1zis"], "pl": ["baza danych"], "es": ["base de datos"], "he": ["\u05de\u05e1\u05d3 \u05e0\u05ea\u05d5\u05e0\u05d9\u05dd"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "datum", "primary": false}, "blanketa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dubeblanka, duonblanka.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u043b\u043e\u0432\u0430\u0442\u044b\u0439"], "fr": ["blanch\u00e2tre"], "nl": ["gebroken wit"], "be": ["\u0431\u0435\u043b\u0430\u0432\u0430\u0442\u044b", "\u0431\u044f\u043b\u044f\u0432\u044b"], "de": ["wei\u00dflich"], "tr": ["beyaz\u0131ms\u0131"], "hu": ["feh\u00e9res"], "fa": ["\u0633\u0641\u06cc\u062f\u06af\u0648\u0646", "\u0634\u06cc\u0631\u06cc"], "br": ["arwenn", "damwenn"], "vo": ["vietilik"], "pl": ["bia\u0142awy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "blank", "primary": false}, "malvarmeta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Modere malvarma, kiu iom malvarmigas.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0445\u043b\u0430\u0434\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["frais (l\u00e9g\u00e8rement froid)"], "en": ["cool"], "nl": ["fris (koel)"], "tr": ["serin"], "hu": ["h\u0171v\u00f6s"], "br": ["fresk"], "es": ["fresco"], "he": ["\u05e6\u05d5\u05e0\u05df", "\u05e7\u05e8\u05d9\u05e8"]}, "examples": [["li fumis cigaredon sur la nefermita teraso, kie la malvarmeta aero estis plena de la odoro de oran\u011doj kaj kariofiloj", "Fabeloj, volumo 4, Historio el la dunoj"], ["la vintro relative mildas en la golfo de Sanfrancisko, sed kiam en novembro fari\u011dis pli malvarmete, li surmetis T-\u0109emizon, poste puloveron, kaj da\u016dre promenis nuda sub la talio", "Christian GHASARIAN: Amasa individuismo en Kalifornio"], ["tie estas pli malvarmete ol \u0109i tie", "H. Ibsen, tr. O. Tangerud: La Sinjorino el la Maro"], ["malvarmeta blovo de la zefiro", "La Nova Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "varm", "primary": false}, "malvarmeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko a\u016d medio malvarmeta, stato de io malvarmeta.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0445\u043b\u0430\u0434\u0430", "\u0445\u043e\u043b\u043e\u0434\u043e\u043a"], "fr": ["fraicheur"], "en": ["cool"], "nl": ["koelte"], "tr": ["serinlik"], "hu": ["h\u0171v\u00f6ss\u00e9g"], "br": ["freskadurezh"], "es": ["frescura"], "he": ["\u05e6\u05d9\u05e0\u05d4", "\u05e7\u05e8\u05d9\u05e8\u05d5\u05ea"]}, "examples": [["en somero ni trovas malvarmeton en densaj arbaroj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 38"]], "subdefinitions": []}], "root": "varm", "primary": false}, "fiksi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "I\u011di fiksita.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0435\u043f\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0437\u0430\u043a\u0440\u0435\u043f\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0437\u0430\u0444\u0438\u043a\u0441\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["se fixer"], "de": ["sich festsetzen", "sich befestigen"], "pl": ["ustala\u0107 si\u0119", "utrwala\u0107 si\u0119", "zafiksowa\u0107 si\u0119 (pot.)"], "hu": ["r\u00f6gz\u00fcl", "megszil\u00e1rdul"]}, "examples": [["tiu sceno fiksi\u011dis en mia memoro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fiks", "primary": false}, "valono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo kun valona nacieco.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u043b\u0451\u043d"], "fr": ["Wallon"], "en": ["Walloon"], "nl": ["Waal"], "pt": ["val\u00e3o"], "ru": ["\u0432\u0430\u043b\u043b\u043e\u043d"], "de": ["Wallone"], "hu": ["vallon"], "fa": ["\u0648\u0627\u0644\u064f\u0646", "\u0648\u0627\u0644\u0648\u0646"], "es": ["val\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "valon", "primary": true}, "astenio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "El\u0109erpi\u011do, senforteco de organo a\u016d de la tuta korpo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u0442\u044d\u043d\u0456\u044f"], "fr": ["asth\u00e9nie"], "en": ["asthenia"], "ru": ["\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u044f"], "ca": ["ast\u00e8nia"], "de": ["Asthenie"], "fa": ["\u0636\u0639\u0641 (\u067e\u0632\u0634\u06a9\u06cc)"], "es": ["astenia"]}, "examples": [["\u015di nebule a\u016ddis la servistinan konversacion, tamen \u015di ne volis \u011deni ilin nek povis pro la propra astenio", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 90a, volumo 3a, p. 146a"]], "subdefinitions": []}], "root": "asteni", "primary": true}, "komunehoma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interesanta \u0109iujn homojn.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0449\u0435\u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["d'int\u00e9r\u00eat g\u00e9n\u00e9ral"], "pl": ["wsp\u00f3lny wszystkim ludziom", "og\u00f3lnoludzki"], "hu": ["k\u00f6z\u00f6s emberi", "\u00e1ltal\u00e1nos emberi"]}, "examples": [["\u0109iu societo a\u016d kongreso aparte decidu ion tian, kio alproksimigus la grandan komunehoman celon almena\u016d je unu pa\u015do", "Esenco kaj Estonte"]], "subdefinitions": []}], "root": "hom", "primary": false}, "morvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de \u0109evalmalsano infekta al homo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043f"], "de": ["Rotz (Krankheit)", "Hautwurm"], "nl": ["droes"], "ru": ["\u0441\u0430\u043f"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "morv", "primary": true}, "sova\u011dejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Necivilizita kaj nekulturita lando.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u0456\u043a\u0430\u044f \u043c\u044f\u0441\u0446\u043e\u0432\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "nl": ["wildernis"], "ru": ["\u0434\u0438\u043a\u0430\u044f \u043c\u0435\u0441\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Wildnis"], "pl": ["dzicz"], "hu": ["vadon"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sova\u011d", "primary": false}, "kantisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Muzikisto kiu vo\u0109e plenumas melodiojn.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043f\u044f\u0432\u0430\u043a"], "fr": ["chanteur"], "nl": ["zanger"], "pt": ["cantor"], "no": ["sanger"], "de": ["S\u00e4nger"], "sv": ["s\u00e5ngare"], "hu": ["dalnok"], "it": ["cantante", "cantore"], "ru": ["\u043f\u0435\u0432\u0435\u0446"], "pl": ["\u015bpiewak", "pie\u015bniarz", "piosenkarz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Poeto.", "translations": {"be": ["\u043f\u044f\u0441\u044c\u043d\u044f\u0440"], "pl": ["pie\u015bniarz", "bard"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kant", "primary": false}, "Internacia Labor-Organiza\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speciala organiza\u0135o de Unui\u011dintaj Nacioj, kiu celas akceli la socialan justecon per plibonigoj de la viv- kaj labor-kondi\u0109oj.", "translations": {"be": ["\u041c\u0456\u0436\u043d\u0430\u0440\u043e\u0434\u043d\u0430\u044f \u0430\u0440\u0433\u0430\u043d\u0456\u0437\u0430\u0446\u044b\u044f \u043f\u0440\u0430\u0446\u044b", "\u041c\u0410\u041f"], "fr": ["Organisation Internationale du Travail", "OIT"], "en": ["International Labour Organisation", "ILO"], "nl": ["Internationale Arbeidsorganisatie", "IAO"], "pt": ["Organiza\u00e7\u00e3o Internacional do Trabalho", "OIT"], "ru": ["\u041c\u0435\u0436\u0434\u0443\u043d\u0430\u0440\u043e\u0434\u043d\u0430\u044f \u041e\u0440\u0433\u0430\u043d\u0438\u0437\u0430\u0446\u0438\u044f \u0422\u0440\u0443\u0434\u0430", "\u041c\u041e\u0422"], "de": ["Internationale Arbeitsorganisation", "IAO"], "hu": ["Nemzetk\u00f6zi Munka\u00fcgyi Szervezet", "ILO"], "br": ["Aozadur Etrebroadel al Labour"], "es": ["Organizaci\u00f3n Internacional del Trabajo", "OIT"]}, "examples": [["spertuloj de la Internacia Labor-Organizajo (ILO) asertas, ke la nova jarmilo komenci\u011dis sen solvo por unu el la plej gravaj problemoj de la anta\u016da: la sen\u0109esa kresko de senlaboreco.", "E. Georgiev: Komputika teknologio helpos al la senlaboruloj, Monato, n-ro 05/2001"]], "subdefinitions": []}], "root": "labor", "primary": false}, "patroneco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Patrona rolo, publika protekta funkcio rilate al institucio a\u016d homgrupo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043a\u0440\u043e\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u0448\u0435\u0444\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["auspices (patronnage)", "protection (patronnage)"], "nl": ["beschermheerschap"], "hu": ["v\u00e9dn\u00f6ks\u00e9g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "= Patronado.", "translations": {}, "examples": [["sub la patroneco de la Pakto pri Stabileco en Sudorienta E\u016dropo, ok Balkan-landoj subskribis interkonsenton pri regiona komerca liberigo", "Evgeni Georgiev: Interkonsento pri komerca liberigo, Monatojaro 2002a, numero 2a, p. 13a"]], "subdefinitions": []}], "root": "patron", "primary": false}, "geedzi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "I\u011di geedzoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0436\u0430\u043d\u0456\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["se marier"], "en": ["get married"], "nl": ["huwen"], "ru": ["\u043f\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["heiraten"], "hu": ["\u00f6sszeh\u00e1zasodik"], "pl": ["pobiera\u0107 si\u0119", "bra\u0107 \u015blub"]}, "examples": [["ne gravas kiom malproksimaj ili estas, fine ili havas la \u015dancon geedzi\u011di", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 57a, p. 270a"]], "subdefinitions": []}], "root": "edz", "primary": false}, "Medeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En la helena mito, edzino de Jazono, re\u011didino de Kol\u0125ido kaj kruela sor\u0109istino.", "translations": {"it": ["Medea"], "pl": ["Medea", "Medeia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Mede", "primary": true}, "lerta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kapabla facile kaj la\u016dcele fari ion pro la rapideco kaj fleksebleco de siaj movoj.", "translations": {"be": ["\u0443\u043c\u0435\u043b\u044b", "\u0441\u043f\u0440\u044b\u0442\u043d\u044b", "\u0443\u043f\u0440\u0430\u045e\u043d\u044b", "\u0443\u0432\u0456\u0448\u043d\u044b", "\u0443\u0434\u0430\u043b\u044b", "\u0445\u0432\u0430\u0446\u043a\u0456", "\u043c\u0430\u0439\u0441\u0442\u044d\u0440\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["adroit", "agile", "habile"], "en": ["skillful"], "nl": ["handig", "bekwaam"], "pt": ["esperto", "\u00e1gil", "habilidoso", "h\u00e1bil"], "ru": ["\u0443\u043c\u0435\u043b\u044b\u0439", "\u043b\u043e\u0432\u043a\u0438\u0439", "\u0438\u0441\u043a\u0443\u0441\u043d\u044b\u0439"], "de": ["geschickt"], "sv": ["skicklig"], "hu": ["\u00fcgyes"], "es": ["h\u00e1bil", "diestro", "ama\u00f1ado"]}, "examples": [["mi saltas tre lerte", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 40"], ["lerta metiisto, \u0125irurgo", null], ["lertaj manoj", null], ["leonoj kaj tigroj simile al lertaj katoj saltadis inter la verdaj plektobariloj", "Z"], ["rapide kaj lerte kuradis lacertoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kapabla facile kaj la\u016dcele plenumi ion pro la rapideco kaj trovemeco de sia penso.", "translations": {"de": ["f\u00e4hig"]}, "examples": [["li estas nelerta kaj naiva provincano", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 37"], ["lerta politikisto, oratoro", null], ["lerta en sia profesio", "Z"], ["lerte ka\u015di ion", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Farita la\u016d lerta maniero.", "translations": {"de": ["kunstvoll"]}, "examples": [["lerta laboro, dancado", null], ["per lerta admono (reklamo) alfluas la mono", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "lert", "primary": true}, "fand(ad)o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La ago fandi (likvigi).", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0440\u0430\u0441\u0442\u0430\u043f\u043b\u0438\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435 (\u043b\u044c\u0434\u0430, \u0436\u0438\u0440\u0430)"], "pl": ["roztapianie", "wytop"]}, "examples": [["la fando de plumbo ne postulas multe da varmo", "Plena Ilustrita Vortaro, art. fand"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La ago fandi, elfandi.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u043f\u043b\u0430\u0432\u043a\u0430", "\u0432\u044b\u0442\u0430\u043f\u043b\u0438\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "pl": ["wytop"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043b\u0438\u0432\u043a\u0430", "\u043b\u0438\u0442\u044c\u0451"], "pl": ["odlew", "lanie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fand", "primary": false}, "kamerunia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al Kamerunio.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043c\u0435\u0440\u0443\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["camerounais (adj.)"], "nl": ["Kameroens"], "it": ["camerunese (agg.)", "camerunense (agg.)"]}, "examples": [["la 31-an de januaro en kamerunia \u0109efurbo Jaundo, \u0109ina \u015dtata prezidanto Hu Jintao, kiu faras \u015dtatan viziton en Kamerunio, kondukis serion da aktivadoj", "Hu Jintao faras viziton en Jaundo"], ["temas pri kamerunia civitanino, Chamberline Nguefack Zedong, elektita al la Senato okaze de la lasta Zamenhofa Tago, unua afrika senatano", "Senatanino Chamberline Nguefack en E\u016dropo HeKo 327 6-C, 7 apr 2007"]], "subdefinitions": []}], "root": "Kameruni", "primary": false}, "ceda\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, kion oni cedas.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0441\u0442\u0443\u043f\u043a\u0430 (\u043d\u0435\u0448\u0442\u0430 \u0441\u0430\u0441\u0442\u0443\u043f\u043b\u0435\u043d\u0430\u0435)"], "fr": ["cession", "concession"], "ru": ["\u0443\u0441\u0442\u0443\u043f\u043a\u0430 (\u0442\u043e, \u0447\u0442\u043e \u0443\u0441\u0442\u0443\u043f\u043b\u0435\u043d\u043e)"], "de": ["Abgetretenes", "\u00dcberlassenes"], "it": ["concessione"], "pl": ["odst\u0119pne", "ust\u0119pstwo"], "hu": ["engedm\u00e9ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ced", "primary": false}, "benzodiazepino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el klaso de \u0125emia\u0135oj influantaj nervotransigilojn, uzataj kontra\u016d angoro, maldormemo, konvulsio....", "translations": {"fa": ["\u0628\u0646\u0632\u0648\u062f\u06cc\u0627\u0632\u067e\u06cc\u0646"], "fr": ["benzodiaz\u00e9pine"], "bg": ["\u0431\u0435\u043d\u0437\u043e\u0434\u0438\u0430\u0437\u0435\u043f\u0438\u043d"], "en": ["benzodiazepine"], "de": ["Benzodiazepin"], "it": ["benzodiazepina"]}, "examples": [["benzodiazepinoj konsistas el aromata, sesmembra benzena ringo, kaj sep-membra, \"ne-saturita\" ringo, kiu enhavas du atomojn de azoto", "Vikipedio, Benzodiazepinoj, 2010-01-20"], ["la substanco estos derivita de benzodiazepinoj, \u0125emia\u0135oj similaj al diazepamo, drogo komerce konata la\u016d sia varnomo \u00abvalium\u00bb", "Simono, Radio Verda, RV158, 2010-01-27"]], "subdefinitions": []}], "root": "benzodiazepin", "primary": true}, "makropo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio makropedoj (Macropus), alta besto, kiu movas sin saltante per la malanta\u016daj kruroj kaj kies ino havas ventran po\u015don por tie gardi siajn idojn.", "translations": {"be": ["\u043a\u0435\u043d\u0433\u0443\u0440\u0443"], "fr": ["macropus"], "en": ["macropus"], "nl": ["kangoeroe"], "pt": ["canguru"], "ru": ["\u043a\u0435\u043d\u0433\u0443\u0440\u0443"], "de": ["K\u00e4nguru"], "hu": ["kenguru"], "es": ["canguro"], "pl": ["kangur"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "makrop", "primary": true}, "klonika spasmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Serio de mallongda\u016draj, rapidaj kaj senvolaj muskolaj kontrahi\u011doj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043b\u043e\u043d\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u0441\u0443\u0434\u043e\u0440\u043e\u0433\u0430"], "fr": ["spasme clonique"], "en": ["clonic spasm"], "nl": ["klonisch spasma"], "de": ["Klonus", "Sch\u00fcttelkrampf"], "hu": ["kl\u00f3nus", "r\u00e1ngat\u00f3dz\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "klonik", "primary": false}, "groso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frukto de grosujo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0433\u0440\u044d\u0441\u0442 (\u043f\u043b\u043e\u0434)"], "fr": ["groseille"], "bg": ["\u0446\u0430\u0440\u0438\u0433\u0440\u0430\u0434\u0441\u043a\u043e \u0433\u0440\u043e\u0437\u0434\u0435"], "pt": ["groselha"], "ru": ["\u043a\u0440\u044b\u0436\u043e\u0432\u043d\u0438\u043a (\u043f\u043b\u043e\u0434)"], "de": ["Stachelbeere"], "hu": ["egres", "k\u00f6szm\u00e9te"], "fa": ["\u06af\u0627\u0644\u0634\u200c\u0627\u0646\u06af\u0648\u0631", "\u0627\u0646\u06af\u0648\u0631\u0641\u0631\u0646\u06af\u06cc"], "en": ["gooseberry"], "pl": ["agrest"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gros", "primary": true}, "referi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u0444\u0435\u0440\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["pr\u00e9senter un rapport"], "en": ["make a scholarly report", "read a paper"], "nl": ["verslag uitbrengen"], "pt": ["reportar"], "be": ["\u0440\u044d\u0444\u044d\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0434\u0430\u043a\u043b\u0430\u0434\u0430\u0446\u044c"], "de": ["referieren", "vortragen"], "hu": ["el\u0151ad", "besz\u00e1mol", "refer\u00e1l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "refer", "primary": true}, "elartikigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Misloki du artikajn ostojn en membro, tiel ke ili ne plu normale movi\u011das.", "translations": {"fr": ["d\u00e9boiter (une articulation)", "d\u00e9mettre (une articulation)", "luxer"], "en": ["to dislocate (a joint)"], "pl": ["nastawia\u0107 ko\u015bci"]}, "examples": [["unu \u011demis, al kiu oni \u0135us remetis elartikigitan piedon", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "artik", "primary": false}, "entuziasm(em)ulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Facile entuziasmi\u011danta homo.", "translations": {"be": ["\u044d\u043d\u0442\u0443\u0437\u0456\u044f\u0441\u0442"], "fr": ["enthousiaste (subst.)"], "de": ["Begeisterter", "Schw\u00e4rmer"], "pl": ["entuzjasta", "zapaleniec", "napaleniec"], "ru": ["\u044d\u043d\u0442\u0443\u0437\u0438\u0430\u0441\u0442"]}, "examples": [["la entuziasmuloj estas tre bezonataj por la homa progresado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "entuziasm", "primary": false}, "sesio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Oni ne konfuzu sesion kun kunsido nek kun seanco."], "primary definition": "Kalendara periodo dum kiu okazas kunsidoj de kolegia instanco (parlamento, asembleo, ju\u011da instanco, ekzamena komisiono kaj tiel plu).", "translations": {"be": ["\u0441\u044d\u0441\u0456\u044f"], "fr": ["session"], "bg": ["\u0441\u0435\u0441\u0438\u044f"], "nl": ["sessie", "zitting"], "ru": ["\u0441\u0435\u0441\u0441\u0438\u044f"], "ca": ["sessi\u00f3"], "de": ["Session", "Tagung"], "it": ["sessione"], "hu": ["\u00fcl\u00e9sszak"], "en": ["session"], "pl": ["sesja"], "es": ["sesi\u00f3n"]}, "examples": [["la a\u016dtuna sesio de la parlamento", null], ["ordinara, eksterordinara sesio", "PIV"], ["la ekzamena sesio da\u016dros de la 11-a \u011dis la 25-a de junio", null], ["pri kiuj fakoj estos ekzamenoj en la vintra sesio?", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sesi", "primary": true}, "krevigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari, ke io krevu.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u0440\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u043a\u043e\u043b\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["crever (transitif)", "faire \u00e9clater"], "nl": ["doen barsten"], "pl": ["powodowa\u0107 p\u0119kanie", "rozsadzi\u0107", "roztrzaska\u0107"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043e\u0440\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0440\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["knacken", "aufbrechen", "sprengen"], "es": ["quebrar", "romper"]}, "examples": [["krevigi nukson, \u015dtonon per pulvo, absceson, pordon", null], ["kreviga malvarmo", null], ["tio krevigas la koron", null]], "subdefinitions": []}], "root": "krev", "primary": false}, "diveni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malkovri per supozoj, rezonoj a\u016d hazarde ion, kion oni ne jam scias.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0434\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0434\u0433\u0430\u0434\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0443\u0433\u0430\u0434\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["deviner"], "en": ["guess"], "pt": ["adivinhar", "acertar", "decifrar"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0433\u0430\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u0433\u0430\u0434\u0430\u0442\u044c"], "de": ["raten", "erraten", "herausbekommen"], "hu": ["kital\u00e1l", "megfejt"], "es": ["adivinar"], "pl": ["zgadywa\u0107", "odgadywa\u0107", "domy\u015bla\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["diveni \u015daradon, enigmon, penson, intencojn, sekreton", null], ["mi ne povas diveni la ka\u016dzon", null], ["por tion diveni ne necesas peni", null]], "subdefinitions": []}], "root": "diven", "primary": true}, "me\u0125anikisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specialisto pri konstruado a\u016d direktado de ma\u015dinoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0445\u0430\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["m\u00e9canicien"], "en": ["mechanic"], "nl": ["werktuigkundige", "mecanicien"], "ru": ["\u043c\u0435\u0445\u0430\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Mechaniker"], "sv": ["mekaniker"], "hu": ["g\u00e9p\u00e9sz", "mechanikus"], "pl": ["mechanik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "me\u0125anik", "primary": false}, "generado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago generi.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0440\u043e\u0436\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0433\u0435\u043d\u0435\u0440\u0430\u0446\u0438\u044f", "\u0433\u0435\u043d\u0435\u0440\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "en": ["generation"]}, "examples": [["la generado kaj akcelado de partikloj (ekz. protonoj) per elektronaj rimedoj", "Vikipedio, Joniga radiado"], ["kiu tamen bezonas dukolumnan tekston, a\u016dtomatan generadon de indekso kaj tiel plu, tiu ne trovos tiujn funkciojn en la aktuala versio", "PEJNO Simono, \u0108apelilo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ago generi.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0440\u043e\u0436\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0437\u0430\u0440\u043e\u0436\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["g\u00e9n\u00e9ration (fait d'engendrer)"], "nl": ["verwekking"], "pt": ["gera\u00e7\u00e3o (ato de gerar)"], "hu": ["nemz\u00e9s"], "pl": ["p\u0142odzenie"]}, "examples": [["homa, besta, vegeta generado", null], ["spontanea generado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "gener", "primary": false}, "verda martestudo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro de martestudoj vivantaj en tropikaj maroj, pezantaj \u011dis 130 kilogramoj, kun unu specio (Chelonia mydas).", "translations": {"fr": ["tortue franche", "tortue verte"], "en": ["green sea turtle"], "nl": ["soepschildpad"], "pt": ["tartaruga verde"], "de": ["Suppenschildkr\u00f6te"], "pl": ["jadalny \u017c\u00f3\u0142w zielony"]}, "examples": [["la verda martestudo sin trovas en la \u0109ina marbordo, precipe en insuletoj de la Suda \u0108ina Maro", "Vikipedio, artikolo \u00abkelonio\u00bb, 2005-10-17"]], "subdefinitions": []}], "root": "testud", "primary": false}, "\u0109evalino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inseksa \u0109evalo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0431\u044b\u043b\u0430", "\u043a\u043e\u0431\u044b\u043b\u0438\u0446\u0430"], "en": ["mare"], "es": ["yegua"], "pt": ["\u00e9gua"], "de": ["Stute"], "it": ["giumenta"], "pl": ["klacz"]}, "examples": [["Al la \u0109evalino en la \u0109aroj de Faraono Mi komparas vin, ho mia amatino", "La Malnova Testamento, Alta Kanto 1:9"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109eval", "primary": false}, "fleksado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago fleksi.", "translations": {"fr": ["flexion (action de courber)", "arcure (action de fl\u00e9chir une branche)", "courbure (action de courber)", "coudage", "inflexion (action d'infl\u00e9chir)"], "pl": ["gi\u0119cie", "wyginanie", "zginanie", "zaginanie", "doginanie", "przyginanie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fleks", "primary": false}, "sattrinki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Trinki sufi\u0109e, \u011dis la kontenta stato en kiu oni ne plu deziras trink.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u043f\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"]}, "examples": [["la homoj kaj \u0109evaloj sattrinkis", "La Faraono, volumo 2, \u0109ap. 19a."], ["sattrinkinte, la literaturistoj tuj komencis hiki, pagis kaj sidi\u011dis sur benkon", "La majstro kaj Margarita, \u0109ap.1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "trink", "primary": false}, "\u015dtoneto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre malgranda \u015dtono.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u0435\u043d\u044c\u0447\u044b\u043a"], "fr": ["caillou"], "nl": ["kiezelsteen"], "ru": ["\u043a\u0430\u043c\u0435\u0448\u0435\u043a"], "it": ["pietruzza", "sassolino"], "pl": ["kamyk", "kamyczek"], "hu": ["kavics"]}, "examples": [["lia bu\u015do estas plena de \u015dtonetoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dton", "primary": false}, "\u0109iuhore": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Je \u0109iu horo.", "translations": {"be": ["\u0448\u0442\u043e\u0433\u0430\u0434\u0437\u0456\u043d\u043d\u0430"], "fr": ["par heure"], "en": ["every hour", "hourly"], "nl": ["ieder uur", "om 't uur"], "pt": ["a toda hora (adv.)"], "ru": ["\u0435\u0436\u0435\u0447\u0430\u0441\u043d\u043e"], "de": ["st\u00fcndlich"], "it": ["ogni ora"], "sv": ["varje timma"], "sk": ["ka\u017ed\u00fa hodinu"], "br": ["bep eurvezh"], "hu": ["minden \u00f3r\u00e1ban", "\u00f3r\u00e1nk\u00e9nt (minden \u00f3r\u00e1ban)"], "os": ["\u0430\u043b\u044b \u0441\u0430\u0445\u0430\u0442 \u0434\u00e6\u0440"], "pl": ["co godzin\u0119"]}, "examples": [["vi devas trinki \u0109iuhore po du kulerojn de \u0109i tiu medikamento", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hor", "primary": false}, "fotosfero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Luma k gasa atmosfero, kiu \u0109irka\u016das la sunon.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0442\u0430\u0441\u0444\u044d\u0440\u0430"], "fr": ["photosph\u00e8re"], "en": ["photosphere"], "nl": ["fotosfeer"], "pt": ["fotosfera"], "ru": ["\u0444\u043e\u0442\u043e\u0441\u0444\u0435\u0440\u0430"], "de": ["Photosph\u00e4re"], "tr": ["renk k\u00fcresi", "fotosfer"], "it": ["fotosfera"], "hu": ["fotoszf\u00e9ra"], "es": ["fotosfera"], "pl": ["fotosfera"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fotosfer", "primary": true}, "kontra\u016dmendi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mend", "primary": false}, "tro\u0125eo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0445\u043e\u0440\u0435\u0439", "\u0442\u0440\u043e\u0445\u0435\u0439"], "en": ["choree", "trochee"], "pt": ["troqueu", "coreu"]}, "examples": [["La tro\u0125eojn \u0109i tie dufoje interrompas daktilo", "K. Kalocsay: Letero al G. Waringhien. Budapest, la 24a de sept. 1927"]], "subdefinitions": []}], "root": "tro\u0125e", "primary": true}, "magnetito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Natura oksido de fero, posedanta magnetajn ecojn.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0433\u043d\u044d\u0442\u044b\u0442", "\u043c\u0430\u0433\u043d\u0456\u0442\u043d\u044b \u0436\u0430\u043b\u044f\u0437\u044c\u043d\u044f\u043a"], "en": ["magnetite"], "nl": ["magnetiet", "magneetijzersteen"], "pt": ["magnetita", "coulsonita", "ferro-ferrita", "pedra-\u00edm\u00e3", "silfberguita"], "ru": ["\u043c\u0430\u0433\u043d\u0435\u0442\u0438\u0442", "\u043c\u0430\u0433\u043d\u0438\u0442\u043d\u044b\u0439 \u0436\u0435\u043b\u0435\u0437\u043d\u044f\u043a"], "ca": ["magnetita"], "de": ["Magnetit"], "hu": ["magnetit"], "es": ["magnetita"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "magnetit", "primary": true}, "aviztabulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tabulo, kiu vidigas oficialajn skribitajn avizojn.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u0441\u043a\u0430 \u043e\u0431\u044a\u044f\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0439"], "fr": ["tableau d'affichage"], "nl": ["prikbord", "mededelingenbord"], "pt": ["quadro de avisos"], "pl": ["tablica og\u0142osze\u0144", "s\u0142up og\u0142oszeniowy"], "hu": ["figyelmeztet\u0151 t\u00e1bla"]}, "examples": [["mi ne povis legi aviz-tabulojn \u0109ar \u0109i tie mi estis ankora\u016d analfabeto", "B. Henry, Voja\u011do al Rusio, soc.culture.esperanto, 1994-01-04"]], "subdefinitions": []}], "root": "tabul", "primary": false}, "sumigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adicii.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u043c\u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["sommer"], "de": ["summieren"], "nl": ["optellen", "sommeren"], "hu": ["\u00f6sszead", "\u00f6sszegez"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sum", "primary": false}, "lando": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: PV kaj PIV2 donas al la vorto lando ankora\u016d unu sencon, kopiitan el \u00abLe Petit Larousse\u00bb: \u00abPatrujo\u00bb, kun la ekzemploj: li sopiris al sia lando; la lando de miaj avoj. La\u016d mi, tio ne estas senco de la vorto lando, sed difino de la posedo rilate al tiu vorto. Tute simile \u00abmia urbo\u00bb estas la urbo kie mi lo\u011das (a\u016d naski\u011dis), kaj \u00abmia universitato\u00bb supozeble estas la universitato kie mi studas a\u016d instruas (tial, cetere, \u00abmia lando\u00bb ne nepre estas por mi la lando kie mi naski\u011dis; egale a\u016d e\u0109 pli bone \u011di povas esti la lando kie mi normale lo\u011das). Krome, de PV \u011dis PIV2 aperas la malklara kaj neatribuita ekzemplo mia vila\u011do restas por mi la plej kara lando, kiu por mi signifus (se entute \u011di ion signifus) ion tute alian ol intencis \u011diaj a\u016dtoroj: mi emus interpreti tion proksimume kiel \u00abmia vila\u011do restas por mi mia universo\u00bb, kaj mi ne vidas en \u011di klaran indikon al tio ke \u011di estus mia naski\u011dloko. \u0108iel ajn, trudi al la vorto lando la sencon \u00abpatrujo\u00bb estas malutile (\u0109ar konfuze), malnecese (\u0109ar ekzistas le klaraj kaj tradiciaj vortoj \u00abpatrujo\u00bb, \u00abpatrolando\u00bb) kaj mal\u011duste: en Esperanto \u011di simple ne havas tiun sencon. Almena\u016d por mi la frazoj Malamiko invadis la landon kaj Malamiko invadis la patrujon ne estas sinonomaj."], "primary definition": "Surtera difinita regiono konsiderata kiel formanta apartan tuton la\u016d geografia vidpunkto.", "translations": {"el": ["\u03c7\u03ce\u03c1\u03b1"], "fr": ["pays"], "en": ["land"], "be": ["\u043a\u0440\u0430\u0456\u043d\u0430", "\u043a\u0440\u0430\u0439", "\u0437\u044f\u043c\u043b\u044f"], "de": ["Land"], "hu": ["orsz\u00e1g", "f\u00f6ld"], "br": ["bro"], "cs": ["zem\u011b"], "vo": ["laned"], "es": ["pa\u00eds"], "ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0430"], "nl": ["land"], "pt": ["pa\u00eds", "regi\u00e3o"], "tr": ["\u00fclke"], "tp": ["ma"], "ku": ["welat"]}, "examples": [["multaj birdoj flugas en la a\u016dtuno en pli varmajn landojn", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 32"], ["lando dezerta, la e\u016dropaj landoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Natura regiono.", "translations": {"de": ["Umland", "Region", "Gebiet"], "hu": ["f\u00f6ld", "t\u00e1j", "vid\u00e9k"]}, "examples": [["la \u0109irka\u016da lando estas bela kaj ri\u0109a", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Staat", "Land", "Reich"], "hu": ["orsz\u00e1g"]}, "examples": [["\u0109iu regnano sciu, ke li devas obei \u0109iam nur klarajn, tute difinitajn fundamentajn le\u011dojn de sia lando", "Fundamento de Esperanto, anta\u016dparolo"], ["Pollando", null], ["nia lando venkos", "Z"], ["ministro pri enlandaj aferoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "land", "primary": true}, "bruto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvarpieda hejma pa\u015dtobesto (bovo, \u0109evalo, porko, \u015dafo).", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0430\u0446\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["bestiau", "t\u00eate de b\u00e9tail"], "en": ["farm animal"], "br": ["penn-chatal"], "ru": ["\u0441\u043a\u043e\u0442\u0438\u043d\u0430", "\u0441\u043a\u043e\u0442"], "pl": ["bydl\u0119"], "hu": ["j\u00f3sz\u00e1g", "marha"]}, "examples": [["agrikulturo postulas sufi\u0109e da realkapitalo en la formo de tirbestoj, brutoj kaj iloj", "Bo Sandelin: Anta\u016dmerkantilisma ekonomia pensado, Monatojaro 2001a, numero 2a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Homo kruda\u0109a, senbride perfortema, sensa\u011da.", "translations": {"fr": ["brute (en p. d'une personne)"], "en": ["brute"], "pl": ["bydl\u0119"], "hu": ["\u00e1llat (durva ember)"]}, "examples": [["brute bati iun", null]], "subdefinitions": []}], "root": "brut", "primary": true}, "necesujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Skatoleto por enteni konstante bezonatajn objektojn.", "translations": {"be": ["\u043d\u044d\u0441\u044d\u0441\u044d\u0440"], "fr": ["n\u00e9cessaire (trousse)"], "nl": ["necessaire"], "pt": ["n\u00e9cessair"], "ru": ["\u043d\u0435\u0441\u0435\u0441\u0441\u0435\u0440"], "de": ["Necessaire"], "hu": ["neszesszer"]}, "examples": [["necesujo por tualeto, voja\u011do", null], ["necesujo de kudristino, de kuracisto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: La\u016d , la uzo de \u00abnecesujo\u00bb en \u0109i tiu signifo estas ne malofta, sed la\u016d la Fundamento \u011di havas la sencon necesujo. Tamen tiu senco \u015dajnas iom arkaiki\u011dinta, kaj \u0109iel ajn, eblas anka\u016d rigardi la du \u00abnecesujo\u00bbn homonimoj."], "primary definition": null, "translations": {"hu": ["v\u00e9c\u00e9kagyl\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "neces", "primary": false}, "teknokratio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "te\u0125nokratio", "translations": {"fr": ["technocratie"], "pl": ["technokracja"], "pt": ["tecnocracia"]}, "examples": [["Esperanto servas neniun naciismon, neniun negocon, neniun teknokration, neniun la\u016ddire realisman politikan celon", "Vinilkosmo, Nova KD en Esperanto, soc.culture. esperanto, 2001-09-28"]], "subdefinitions": []}], "root": "teknokrati", "primary": true}, "in\u011denio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Talento, lerto por eltrovi ta\u016dgajn solvojn fronte al la cirkonstancoj.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u043e\u0431\u0440\u0435\u0442\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0445\u0438\u0442\u0440\u043e\u0443\u043c\u0438\u0435"], "fr": ["ing\u00e9niosit\u00e9", "inventivit\u00e9"], "hu": ["elm\u00e9ss\u00e9g", "lelem\u00e9nyess\u00e9g", "tal\u00e1l\u00e9konys\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "in\u011deni", "primary": false}, "soldatejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0437\u0430\u0440\u043c\u0430"], "fr": ["caserne"], "en": ["barracks"], "nl": ["kazerne"], "ru": ["\u043a\u0430\u0437\u0430\u0440\u043c\u0430"], "de": ["Kaserne"], "it": ["caserma"], "hu": ["kasz\u00e1rnya"], "pl": ["koszary"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "soldat", "primary": false}, "komputila reto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aran\u011do de la komunika kaj komuta aparataro, protokoloj kaj programaro, kiuj arigas plurajn (a\u016d e\u0109 multajn) komputilojn en tutecan komputan sistemon.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u043f\u0443\u0442\u0430\u0440\u043d\u0430\u044f \u0441\u0435\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["r\u00e9seau informatique"], "en": ["computer network"], "nl": ["computernetwerk"], "ru": ["\u0441\u0435\u0442\u044c \u042d\u0412\u041c", "\u0432\u044b\u0447\u0438\u0441\u043b\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u0441\u0435\u0442\u044c", "\u043a\u043e\u043c\u043f\u044c\u044e\u0442\u0435\u0440\u043d\u0430\u044f \u0441\u0435\u0442\u044c"], "de": ["Computernetzwerk"], "sv": ["datorn\u00e4tverk"], "hu": ["sz\u00e1m\u00edt\u00f3g\u00e9p-h\u00e1l\u00f3zat"], "pl": ["sie\u0107 komputerowa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ret", "primary": false}, "provtubo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tubforma vazeto, ordinare el vitro, en kiu oni provas reakciojn \u0109e flua\u0135oj a\u016d gasoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0431\u0438\u0440\u043a\u0430"], "fr": ["\u00e9prouvette", "tube \u00e0 essai"], "nl": ["proefbuis"], "pl": ["prob\u00f3wka"], "hu": ["k\u00e9mcs\u0151", "lombik"]}, "examples": [["provtubetoj kaj analizoj ne lasas sin influi de komedio", "Urd Hadda murdita!, p. 28a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tub", "primary": false}, "higumeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igumeno.", "translations": {"be": ["\u0456\u0433\u0443\u043c\u0435\u043d"], "hu": ["ap\u00e1t (pravoszl\u00e1v)"], "it": ["egumeno", "abate"], "pt": ["superior de um mosteiro"], "ru": ["\u0438\u0433\u0443\u043c\u0435\u043d"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "higumen", "primary": true}, "\u0109irka\u016d\u015duti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u0108irka\u016digi \u015dutante, \u0109irka\u016digi per abundo da.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dut", "primary": false}, "solventa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pagokapabla, pagopova.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u0430\u0446\u0435\u0436\u0430\u0437\u0434\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b"], "en": ["solvent"], "nl": ["solvabel"], "ru": ["\u043f\u043b\u0430\u0442\u0451\u0436\u0435\u0441\u043f\u043e\u0441\u043e\u0431\u043d\u044b\u0439"], "ca": ["solvent"], "de": ["solvent", "zahlungsf\u00e4hig"], "hu": ["fizet\u0151k\u00e9pes"], "es": ["solvente"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "solvent", "primary": true}, "paliseto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bastono malsupre pintigita, kiun oni starigas en teron por subteni vegeta\u0135on.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u043e\u043a", "\u0436\u044d\u0440\u0434\u043a\u0430", "\u043f\u0430\u0434\u043f\u043e\u0440\u043a\u0430"], "fr": ["tuteur (hort.)"], "nl": ["stok"], "no": ["stokk"], "de": ["Stange"], "hu": ["kar\u00f3"], "ru": ["\u0436\u0435\u0440\u0434\u044c", "\u043a\u043e\u043b\u044b\u0448\u0435\u043a"], "es": ["estaca"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "palis", "primary": false}, "homotopa": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La difino interpreti\u011das intuicie per tio, ke la vojon \u03c6 eblas kontinue aliformi en la vojon \u03c8."], "primary definition": "(parolante pri vojo \u03c6 rilate al dua vojo \u03c8, en topologia spaco E) Tia, ke ekzistas tia kontinua bildigo H de [0,1]2 al E, ke por \u0109iu t\u2208[0,1] H(t,0) = \u03c6(t) kaj H(t,1) = \u03c8(t).", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043c\u0430\u0442\u043e\u043f\u043d\u044b"], "fr": ["homotope"], "en": ["homotopic"], "nl": ["homotoop"], "pt": ["homot\u00f3pico"], "ru": ["\u0433\u043e\u043c\u043e\u0442\u043e\u043f\u043d\u044b\u0439"], "de": ["homotop"], "it": ["omotopo"], "hu": ["homot\u00f3p"], "fa": ["\u0647\u0648\u0645\u0648\u062a\u0648\u067e\u06cc\u06a9"], "pl": ["homotopijny"]}, "examples": [["oni diras, ke \u03c6 estas homotopa al \u03c8, a\u016d ke \u03c6 kaj \u03c8 estas homotopaj", null], ["oni diras, ke fermita vojo estas homotopa al punkto a, se \u011di estas homotopa al la konstanta vojo kun bildaro {a}", null], ["homotopeco estas ekvivalento-rilato", null]], "subdefinitions": []}], "root": "homotop", "primary": true}, "gu\u015do": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ne konfuzu kun silikvo."], "primary definition": "Unufaka malfermfrukto de la fabacoj, esti\u011danta el unuopa fruktofolio kaj havanta du partojn, kiuj disi\u011das \u0109e maturi\u011do.", "translations": {"be": ["\u0431\u043e\u0431 (\u043f\u043b\u043e\u0434)"], "fr": ["gousse"], "en": ["pod", "husk"], "nl": ["peul"], "pt": ["vagem"], "ru": ["\u0431\u043e\u0431 (\u043f\u043b\u043e\u0434)", "\u0441\u0442\u0440\u0443\u0447\u043e\u043a (\u043d\u0435\u043f\u0440\u0430\u0432\u0438\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u0431\u044b\u0442\u043e\u0432\u043e\u0435 \u043d\u0430\u0437\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435)"], "de": ["H\u00fclse"], "it": ["baccello"], "hu": ["h\u00fcvely"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gu\u015d", "primary": true}, "Ko\u0109ero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nord-hemisfera stelfiguro (Auriga).", "translations": {"de": ["Fuhrmann"], "nl": ["Voerman (sterrenbeeld)"], "es": ["Cochero"], "en": ["Auriga"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ko\u0109er", "primary": false}, "draceno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Drachenbaum"], "pl": ["dracena"], "pt": ["dracena"]}, "examples": [["prezento de la draceno trovi\u011das en gravura\u0135o de la konata germana pentristo kaj gravuristo Martin Schonghauer (1453\u20131491)", "Juan R\u00e9gulo P\u00e9rez, dracenoj \u0109e pentristoj de la 15a jarcento, norda prismo, 1957, numero 3a, p. 123-128a"]], "subdefinitions": []}], "root": "dracen", "primary": true}, "bibliografo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specialisto pri bibliografio.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0438\u0431\u043b\u0438\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444"], "en": ["bibliographer"], "pl": ["bibliograf"], "be": ["\u0431\u0456\u0431\u043b\u0456\u0451\u0433\u0440\u0430\u0444"], "es": ["bibli\u00f3grafo"], "hu": ["bibliogr\u00e1fus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bibliograf", "primary": true}, "Organiza\u0135o de Petrol-Eksportaj Landoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Organiza\u0135o, kiu celas kunordigi la politikon pri petrolo en siaj membro-\u015dtatoj.", "translations": {"be": ["\u0410\u0440\u0433\u0430\u043d\u0456\u0437\u0430\u0446\u044b\u044f \u043a\u0440\u0430\u0456\u043d-\u044d\u043a\u0441\u043f\u0430\u0440\u0442\u044d\u0440\u0430\u045e \u043d\u0430\u0444\u0442\u044b", "\u0410\u041f\u042d\u041a"], "fr": ["Organisation des Pays Exportateurs de P\u00e9trole", "OPEP"], "en": ["Organisation of Petroleum Exporting Countries", "OPEC"], "nl": ["Organisatie van Olie-Exporterende Landen", "OPEC"], "ru": ["\u041e\u0440\u0433\u0430\u043d\u0438\u0437\u0430\u0446\u0438\u044f \u0441\u0442\u0440\u0430\u043d-\u044d\u043a\u0441\u043f\u043e\u0440\u0442\u0451\u0440\u043e\u0432 \u043d\u0435\u0444\u0442\u0438", "\u041e\u041f\u0415\u041a"], "de": ["Organisation Erd\u00f6l exportierender L\u00e4nder", "OPEC"], "hu": ["K\u0151olajexport\u00e1l\u00f3 Orsz\u00e1gok Szervezete", "OPEC"]}, "examples": [["je la 10a de septembro 2000 la Organiza\u0135o de Petrol-Eksportaj Landoj kunvenis en Vieno kaj decidis nur etkvante plialtigi la produktadon.", "Roland ROTSAERT: Nehaltigeblaj prezalti\u011doj, Monato, n-ro 11/2000"]], "subdefinitions": []}], "root": "petrol", "primary": false}, "to\u016dfuo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0442\u043e\u0444\u0443"], "fr": ["tofu"], "en": ["tofu", "bean curd"], "nl": ["tofoe", "sojakaas"], "pt": ["tofu"], "de": ["Tofu", "Sojabohnenpaste", "Sojabrei"], "hu": ["sz\u00f3jasajt", "tofu"], "pl": ["serek tofu"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "to\u016dfu", "primary": true}, "efloreska": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Efloreskanta.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0432\u0435\u0442\u0440\u0438\u0432\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439\u0441\u044f"], "fr": ["efflorescent"], "de": ["effloreszierend", "ausbl\u00fchend"], "nl": ["verwerend", "uitslaand"], "pt": ["eflorescente"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "efloresk", "primary": false}, "neandertala homo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prahomo el specio a\u016d subspecio de homedoj vivinta en la Malnova Mondo inter 350000 kaj 24000 jaroj a.K., nomita la\u016d resttrovejo en Germanujo.", "translations": {"fr": ["homme de n\u00e9andertal"], "de": ["Neandertaler"], "nl": ["neanderthaler"], "it": ["Uomo di Neandertal"], "sv": ["neandertalm\u00e4nniska", "neandertalare"]}, "examples": [["la neandertalulo ne konis la skribon", "K. Pi\u0109, La prahomo, Nica Literatura Revuo, 1961-01 \u011dis 02, numero 6/3, p. 118a"], ["groto \u0160ipka fami\u011dis en sciencista mondo per malkovro de ostoparto de neandertala homo", "J. Tom\u00ed\u0161ek, L. L\u00e1ni, IFEF-Skisemajno en 2003, 2004-05-07"]], "subdefinitions": []}], "root": "neandertal", "primary": false}, "erarkompreni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043d\u044f\u043f\u0440\u0430\u0432\u0456\u043b\u044c\u043d\u0430 \u0437\u0440\u0430\u0437\u0443\u043c\u0435\u0446\u044c"], "fr": ["m\u00e9comprendre", "comprendre de travers", "se m\u00e9prendre (sur)"], "hu": ["f\u00e9lre\u00e9rt"], "ru": ["\u043d\u0435\u0432\u0435\u0440\u043d\u043e \u043f\u043e\u043d\u044f\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kompren", "primary": false}, "kvadriko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu surfaco kun duagrada kartezia ekvacio.", "translations": {"be": ["\u043a\u0432\u0430\u0434\u0440\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["quadrique (surface du second ordre)"], "en": ["quadric"], "pt": ["qu\u00e1drica"], "ru": ["\u043a\u0432\u0430\u0434\u0440\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Quadrik"], "hu": ["m\u00e1sodrend\u0171 g\u00f6rbe"], "es": ["cuadr\u00e1tica"], "pl": ["kwadryka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kvadrik", "primary": true}, "gastama": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015catanta akcepti gastojn kaj afable trakti ilin.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u0441\u0442\u0435\u043f\u0440\u0438\u0438\u043c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["accueillant", "hospitalier"], "bg": ["\u0433\u043e\u0441\u0442\u043e\u043f\u0440\u0438\u0435\u043c\u0435\u043d"], "nl": ["gastvrij"], "pt": ["hospitaleiro (adj.)"], "be": ["\u0433\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456\u043d\u043d\u044b", "\u0445\u043b\u0435\u0431\u0430\u0441\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b"], "de": ["gastfreundlich"], "tr": ["misafirperver"], "sv": ["g\u00e4stv\u00e4nlig"], "hu": ["vend\u00e9gszeret\u0151"], "fa": ["\u0645\u0647\u0645\u0627\u0646\u062f\u0648\u0633\u062a", "\u0645\u0647\u0645\u0627\u0646\u200c\u0646\u0648\u0627\u0632"], "es": ["hospitalario"]}, "examples": [["gastama homo", null], ["negastama kaj dezerta lando", "Z"], ["\u011dui la gastamecon de iu", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "gast", "primary": false}, "maldekstruma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Turni\u011danta a\u016d volvi\u011danta kontra\u016d la direkto de horlo\u011da montrilo.", "translations": {"sk": ["\u013eavoto\u010div\u00fd"], "ru": ["\u0434\u0432\u0438\u0436\u0443\u0449\u0438\u0439\u0441\u044f \u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432 \u0447\u0430\u0441\u043e\u0432\u043e\u0439 \u0441\u0442\u0440\u0435\u043b\u043a\u0438", "\u043b\u0435\u0432\u043e\u0432\u0438\u043d\u0442\u043e\u0432\u043e\u0439"], "fr": ["indirect (en p. du sens de rotation)", "l\u00e9vogyre", "r\u00e9trograde (en p. du sens de rotation)", "dans le sens contraire des aiguilles d'une montre", "sinistrogyre"], "es": ["lev\u00f3giro", "antihorario"], "pl": ["lewoskr\u0119tny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri bazo de orientita vektora spaco) Havanta negativan orienti\u011don.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0435\u0432\u044b\u0439 \u0443\u043f\u043e\u0440\u044f\u0434\u043e\u0447\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 (\u0431\u0430\u0437\u0438\u0441)", "\u043e\u0442\u0440\u0438\u0446\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e \u043e\u0440\u0438\u0435\u043d\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439 (\u0431\u0430\u0437\u0438\u0441)"], "fr": ["(base) r\u00e9trograde"], "en": ["negatively oriented (basis)"], "de": ["Links-(system)", "negativ orientiert (-e Basis)"], "pl": ["(baza) lewoskr\u0119tna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dekstr", "primary": false}, "operaciumo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Alia uzata termino estas mastruma sistemo. Verdire, \u00abmastrumado\u00bb estas nur unu el la multaj funkcioj de operaciumo, kaj ne la plej grava funkcio (la celatan sencon pli trafe esprimus \u00abadministra sistemo\u00bb). Trovi vorto(j)n kiu(j) precize priskribus la tutan nocion estas afero malfacila a\u016d malebla; tial aperis la formo \u00aboperaciumo\u00bb, kiu utiligas la pli internacian parton de la termino kaj havas la avanta\u011don de unuvorteco. Nur la vivo povas decidi, kiu formo venkos."], "primary definition": "Programaro organizanta la funkciadon de komputilo, sendependa de la aplikaj programoj sed necesa por ilia rulado. Operaciumo administras la aparatajn dispona\u0135ojn de komputilo, aran\u011das interagon de la programaj procezoj (taskoj) kun la aparataro, aliaj procezoj kaj kun la uzantoj. Operaciumo zorgas pri memoradministrado, eneligoj, dosieradministrado, vicigo de taskoj kaj mendoj, datumprotekto, kontado, prilaboro de la ordonoj de la laboradministra lingvo. Iam anka\u016d aliajn servoprogramojn (utila\u0135ojn) kaj tradukilojn oni rigardas parto de operaciumo.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043f\u0435\u0440\u0430\u0446\u0438\u043e\u043d\u043d\u0430\u044f \u0441\u0438\u0441\u0442\u0435\u043c\u0430"], "fr": ["syst\u00e8me d'exploitation"], "en": ["operating system"], "nl": ["besturingssysteem"], "pt": ["sistema operacional"], "de": ["Betriebssystem"], "sv": ["operativsystem"], "hu": ["oper\u00e1ci\u00f3s rendszer"], "cs": ["opera\u010dn\u00ed syst\u00e9m"], "pl": ["system operacyjny"]}, "examples": [["La normo IEEE 1003.1 difinas Uniksecan operaciuman interfacon", null], ["la \u015delo estas interpretilo transmetanta operaciumajn komandojn al la operaciumkerno", null]], "subdefinitions": []}], "root": "operaci", "primary": false}, "lavango": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne\u011damasego rulfalanta de monto.", "translations": {"el": ["\u03c7\u03b9\u03bf\u03bd\u03bf\u03c3\u03c4\u03b9\u03b2\u03ac\u03b4\u03b1"], "fr": ["avalanche"], "en": ["avalanche"], "nl": ["lawine"], "pt": ["avalancha", "avalanche"], "be": ["\u043b\u0430\u0432\u0456\u043d\u0430", "\u0430\u0431\u0432\u0430\u043b"], "de": ["Lawine"], "sv": ["lavin"], "hu": ["lavina"], "ru": ["\u043b\u0430\u0432\u0438\u043d\u0430", "\u043e\u0431\u0432\u0430\u043b"], "es": ["alud"]}, "examples": [["lavange kreski", null], ["lavangoj da homoj, da vortoj, ripro\u0109oj, mensogoj", null], ["lavango de indigno ruli\u011dis de unu angulo de la lando \u011dis la alia", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lavang", "primary": true}, "senvorte": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sen paroloj, silente, ne donante atendatan respondon.", "translations": {"be": ["\u043c\u043e\u045e\u0447\u043a\u0456", "\u0431\u044f\u0437 \u0441\u043b\u043e\u045e"], "fr": ["sans un mot"], "br": ["dilavar (adv.)"], "ru": ["\u043c\u043e\u043b\u0447\u0430", "\u043d\u0435 \u0433\u043e\u0432\u043e\u0440\u044f \u043d\u0438 \u0441\u043b\u043e\u0432\u0430"], "de": ["wortlos"], "pl": ["bez s\u0142owa", "milcz\u0105c"]}, "examples": [["li senvorte obeis", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, Arturo"]], "subdefinitions": []}], "root": "vort", "primary": false}, "kvarlatero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plurlatero kun 4 lateroj.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0435\u0442\u044b\u0440\u0451\u0445\u0443\u0433\u043e\u043b\u044c\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["quadrilat\u00e8re"], "en": ["quadrilateral"], "pt": ["quadril\u00e1tero"], "be": ["\u0447\u0430\u0442\u044b\u0440\u043e\u0445\u0432\u0443\u0433\u043e\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a", "\u0447\u0430\u0442\u044b\u0440\u043e\u0445\u043a\u0443\u0442\u043d\u0456\u043a"], "de": ["Viereck"], "hu": ["n\u00e9gysz\u00f6g"], "pl": ["czworok\u0105t"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "later", "primary": false}, "dekolti": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: PIV1 distingas plian sencon, por kiu la objekto estas virino. \u015cajnas, ke tiu senco estas ebla nur en pasiva formo kaj ni resendis \u011din al la deriva\u0135o \u00abdekoltita\u00bb."], "primary definition": "(transitiva) Tajli \u011din tiel, ke la nuko, gor\u011do, dorso a\u016d \u015dultroj ne estu kovritaj de \u011di.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u043a\u0430\u043b\u044c\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9colleter"], "en": ["expose neck and shoulders", "cut low"], "pt": ["decotar"], "ru": ["\u0434\u0435\u043a\u043e\u043b\u044c\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "pl": ["dekoltowa\u0107", "wydekoltowa\u0107"], "hu": ["kiv\u00e1g (ruh\u00e1t)", "dekolt\u00e1l"]}, "examples": [["dekolti robon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dekolt", "primary": true}, "elitismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sinteno, kiu atentas kaj favoras eliton, eventuale neglektante ceterajn homojn.", "translations": {"fr": ["\u00e9litisme"], "en": ["elitism"], "pt": ["elitismo"]}, "examples": [["tio, kion usonanoj (almena\u016d la plejparto) ne \u015datas, estas elitismo", "T. Sankaro, Pli da \u011cangala \u00abne\u016dtraleco\u00bb, [blogo], 2004-12-05"], ["Gramsci inspirita de intelektula elitismo, e\u0109 opinias ke la subaj popoltavoloj ne tiom bezonas internaciajn kontaktojn", "A. Montagner, Sinistra e esperanto, soc.culture.esperanto, 2005-05-01"]], "subdefinitions": []}], "root": "elit", "primary": false}, "bela literaturo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0441\u0442\u0430\u0446\u043a\u0430\u044f \u043b\u0456\u0442\u0430\u0440\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430"], "fr": ["belles lettres"], "nl": ["bellettrie"], "ru": ["\u0445\u0443\u0434\u043e\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f \u043b\u0438\u0442\u0435\u0440\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430"], "de": ["sch\u00f6ngeistige Literatur", "Belletristik"], "it": ["lettere (letteratura)", "belle lettere"], "hu": ["sz\u00e9pirodalom"], "pl": ["literatura pi\u0119kna"], "he": ["\u05e1\u05e4\u05e8\u05d5\u05ea \u05d9\u05e4\u05d4"]}, "examples": [["belliteratura", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "literatur", "primary": false}, "brando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alkohola\u0135o, farita per distilado de fruktoj, grenoj, vino.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0440\u044d\u043b\u043a\u0430"], "fr": ["brandy", "eau-de-vie"], "en": ["brandy"], "ru": ["\u0432\u043e\u0434\u043a\u0430"], "de": ["Schnaps", "Branntwein"], "hu": ["p\u00e1linka"], "pl": ["w\u00f3dka kolorowa", "brandy"], "br": ["gwin-ardant", "lambig", "odivi"], "es": ["brandy"]}, "examples": [["la \u015dipisto trinkis glaseton da brando por varmi\u011di interne", "Fabeloj, volumo 4, Anneto"], ["plej belaj grasaj angiloj, post kiuj oni nepre devas trinki glaseton da brando", "Fabeloj, volumo 4, Historio el la dunoj"], ["li komencis dronigadi siajn pensojn kaj sin mem en brando", "Fabeloj, volumo 3, Muta libro"], ["kredeble li kanajlo anka\u016d drinkas brandon", "La Revizo"], ["li [...] ver\u015dos en etan glason iom de la hejma forta brando", "J. Modest, La ikono, Monato, jaro 2001a, numero 12a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "brand", "primary": true}, "kadio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Islama \u015dtatoficisto, komisiita precipe ju\u011dadi la\u016d la Korano kaj Sunao, a\u016d la\u016d la konsultoj de muftio.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0434\u0437\u0456"], "fr": ["cadi"], "bg": ["\u043a\u0430\u0434\u0438\u044f"], "nl": ["kadi"], "pt": ["c\u00e1di"], "ru": ["\u043a\u0430\u0434\u0438"], "ca": ["cadi"], "de": ["Kadi"], "sv": ["qadi"], "hu": ["k\u00e1di"], "fa": ["\u0642\u0627\u0636\u06cc \u0634\u0631\u0639"], "en": ["cadi", "kadee"], "fi": ["kadi"], "es": ["cad\u00ed"], "he": ["\u05e7\u05d0\u05d3\u05d9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kadi", "primary": true}, "meki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Bleki kiel kapro.", "translations": {"fr": ["b\u00ealer (ch\u00e8vre)", "chevrotter"], "pl": ["mecze\u0107"]}, "examples": [["\u00abhe \u2015 he!\u00bb la gnomo en \u011dojo mekas", "A. Garborg, trad. O. Tangerud, La Montarino, 2008"]], "subdefinitions": []}], "root": "mek", "primary": true}, "ko\u0109ero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Veturigisto de kale\u015do.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0443\u0447\u0435\u0440", "\u0438\u0437\u0432\u043e\u0437\u0447\u0438\u043a", "\u044f\u043c\u0449\u0438\u043a", "\u0432\u043e\u0437\u043d\u0438\u0447\u0438\u0439"], "fr": ["cocher"], "en": ["coachman"], "nl": ["koetsier"], "be": ["\u0432\u0430\u0437\u044c\u043d\u0456\u0446\u0430", "\u0432\u0430\u0437\u0430\u043a", "\u0440\u0430\u043c\u0456\u0437\u044c\u043d\u0456\u043a"], "de": ["Kutscher"]}, "examples": [["la ko\u0109ero de Nikolao Petrovi\u0109 elkondukis la \u0109evalojn", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 2a, p. 10a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ko\u0109er", "primary": true}, "la\u016dflue": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Irante la\u016d la direkto de fluo, la\u016d la natura, \u011denerala irado.", "translations": {"fr": ["au fil de l'eau"], "pl": ["z pr\u0105dem", "z nurtem"]}, "examples": [["la boato rapide ekglitis la\u016dflue de la rivero", "Fabeloj, volumo 2, Ne\u011da re\u011dino, Fabelo en sep rakontoj, Tria rakonto, La flor\u011dardeno de la virino, kiu povosciis sor\u0109i"], ["\u015di ne volis lasi la aferojn flosi la\u016dflue", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 21a, Zalmuna batalas kontra\u016d la \u0109efpastroj"]], "subdefinitions": []}], "root": "flu", "primary": false}, "studento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lernanto en supera lernejo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0443\u0434\u044d\u043d\u0442"], "fr": ["\u00e9tudiant (subst.)"], "en": ["student (at a university)", "undergrad"], "nl": ["student"], "ru": ["\u0441\u0442\u0443\u0434\u0435\u043d\u0442"], "de": ["Student"], "sv": ["student"], "hu": ["egyetemista", "f\u0151iskol\u00e1s", "egyetemi hallgat\u00f3", "f\u0151iskolai hallgat\u00f3"], "pl": ["student"]}, "examples": [["li i\u011dis studento de Akademio de Belartoj kaj samtempe \u2013 de jura fakultato de la universitato", "Natalia Arolovi\u0109: La homo de la kosma konscio, Monatojaro 2002a, numero 7a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "student", "primary": true}, "manradiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043f\u044f\u0441\u044c\u0446\u0435"], "fr": ["poignet"], "en": ["wrist"], "nl": ["pols"], "ru": ["\u0437\u0430\u043f\u044f\u0441\u0442\u044c\u0435"], "de": ["Handgelenk"], "sv": ["handled"], "es": ["mu\u00f1eca (articulaci\u00f3n)"], "br": ["arzorn"], "pl": ["przegub r\u0119ki"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "man", "primary": false}, "kalcini": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Cindrigi per forta varmigo nefandeblajn substancojn.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043a\u0430\u043b\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u0436\u0438\u0433\u0430\u0442\u044c", "\u043a\u0430\u043b\u044c\u0446\u0438\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["calciner", "r\u00e9duire en cendres"], "en": ["calcine"], "nl": ["calcineren", "uitgloeien"], "pt": ["calcinar"], "de": ["kalzinieren", "zu Kalk brennen", "veraschen"], "hu": ["kalcin\u00e1l"], "fa": ["\u062a\u06a9\u0644\u06cc\u0633 \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "fi": ["kalsinoida", "hehkuttaa (tekn.)"], "es": ["calcinar"]}, "examples": [["kalcinita magnezo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kalcin", "primary": true}, "ma\u016dzoleo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u045e\u0437\u0430\u043b\u0435\u0439"], "fr": ["mausol\u00e9e"], "bg": ["\u043c\u0430\u0432\u0437\u043e\u043b\u0435\u0439"], "nl": ["mausoleum"], "pt": ["mausol\u00e9u"], "ru": ["\u043c\u0430\u0432\u0437\u043e\u043b\u0435\u0439"], "ca": ["mausoleo"], "de": ["Mausoleum"], "hu": ["mauz\u00f3leum"], "en": ["mausoleum"], "br": ["mozoleon"], "es": ["mausoleo"]}, "examples": [["9 generacioj da regnestroj de Okcidenta Xia-regno ku\u015das en la ma\u016dzoleoj \u011dis nun ankora\u016d imponaj", "Niu Dasheng, Regno forgesita de historio, \u0108ina Interreta Informa Centro, [2007]"]], "subdefinitions": []}], "root": "ma\u016dzole", "primary": true}, "talko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Blanka brila pulvoreca mineralo, grasa \u0109e palpado, uzata en medicino por \u015dmirado de la ha\u016dto.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043b\u044c\u043a"], "nl": ["talk"], "pt": ["talco"], "ru": ["\u0442\u0430\u043b\u044c\u043a"], "de": ["Talk"], "sv": ["talk"], "hu": ["s\u00edkpor", "talkum"], "pl": ["talk"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "talk", "primary": true}, "kunhelpi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kunlabori, doni helpon en komuna afero.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043c\u043e\u0433\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043f\u043e\u0441\u043e\u0431\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["concourir (contribuer)", "contribuer", "participer"], "en": ["help together", "cooperate"], "nl": ["samenwerken"], "pt": ["cooperar"], "de": ["mithelfen"], "sv": ["medhj\u00e4lpa"], "hu": ["beseg\u00edt"], "it": ["coadiuvare", "concorrere (contribuire)", "cooperare"], "pl": ["pomaga\u0107", "wspiera\u0107", "kontrybuowa\u0107", "partycypowa\u0107", "kooperowa\u0107"]}, "examples": [["kunhelpi ion, por io, kun iu", null], ["kunhelpanto por la kompilo de vortaro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "help", "primary": false}, "lokadverbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adverbo indikanta lokon kie la ago okazas a\u016d kien \u011di direkti\u011das.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0440\u0435\u0447\u0438\u0435 \u043c\u0435\u0441\u0442\u0430"], "de": ["Ortsadverb"], "en": ["local adverb"]}, "examples": [["la gramatiko simple kaj klare difinas, ke kazojn havas nur substantivoj, adjektivoj kaj pronomoj (se ni ignoras la direktan n-fina\u0135on de la lokadverboj)", "Marko Rauhamaa: Afi\u015do en s.c.e."]], "subdefinitions": []}], "root": "adverb", "primary": false}, "monedo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de korvo (Corvus monedula), pli malgranda kun griza kolo, mallonga beko, konstruanta nestojn en klifoj a\u016d altaj konstrua\u0135oj.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0430\u043b\u043a\u0430"], "fr": ["choucas"], "en": ["jackdaw"], "nl": ["torenkraai"], "pt": ["chuca"], "be": ["\u043a\u0430\u045e\u043a\u0430", "\u0433\u0430\u043b\u043a\u0430"], "de": ["Dohle"], "hu": ["cs\u00f3ka"], "fa": ["\u0632\u0627\u063a\u0686\u0647"], "br": ["kavan-tour"], "cs": ["kavka obecn\u00e1"], "pl": ["kawka"]}, "examples": [["paro da monedoj, kiuj sidis unu apud la alia sur la tegmento de la stalo", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 26a, p. 189a"]], "subdefinitions": []}], "root": "moned", "primary": true}, "senordo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0441\u043f\u043e\u0440\u044f\u0434\u043e\u043a"], "fr": ["d\u00e9sordre"], "nl": ["wanorde"], "pt": ["desordem"], "de": ["Unordnung"], "pl": ["nie\u0142ad", "nieporz\u0105dek", "ba\u0142agan", "chaos", "burdel (pot.)"], "hu": ["rendetlens\u00e9g"]}, "examples": [["se li diras, ke tie estas senordo, do tie efektive estas senordo!", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "ord", "primary": false}, "silento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de iu a\u016d io, kiu silentas.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u045e\u0447\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0446\u0456\u0448\u044b\u043d\u044f"], "fr": ["silence"], "en": ["silence"], "nl": ["stilte"], "ru": ["\u043c\u043e\u043b\u0447\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u0442\u0438\u0448\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Stille"], "it": ["silenzio"], "hu": ["csend"], "es": ["silencio"]}, "examples": [["regis tomba silento", "B"], ["paca silento, ke ne blovas e\u0109 vento", "Proverbaro esperanta"], ["silento estas konsento", "Proverbaro esperanta"], ["parolo estas ar\u011dento, oron similas silento", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "silent", "primary": false}, "hektogramo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezurunuo de maso, egala al cent gramoj; simb. hg.", "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u043a\u0442\u0430\u0433\u0440\u0430\u043c"], "fr": ["hectogramme"], "en": ["hectogram"], "nl": ["hectogram"], "pt": ["hectograma"], "el": ["\u03b5\u03ba\u03b1\u03c4\u03cc\u03b3\u03c1\u03b1\u03bc\u03bc\u03bf"], "de": ["Hektogramm"], "it": ["ettogrammo"], "hu": ["sz\u00e1z gramm"], "fa": ["\u0647\u06a9\u062a\u0648\u06af\u0631\u0645"], "br": ["hektogram(ad)"], "ru": ["\u0433\u0435\u043a\u0442\u043e\u0433\u0440\u0430\u043c\u043c"], "es": ["hect\u00f3gramo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hektogram", "primary": true}, "silenti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Ne paroli.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u045e\u0447\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["se taire"], "bg": ["\u043c\u044a\u043b\u0447\u0430"], "nl": ["zwijgen", "stil zijn"], "ru": ["\u043c\u043e\u043b\u0447\u0430\u0442\u044c"], "de": ["schweigen"], "hu": ["hallgat"], "en": ["silent"], "cs": ["ml\u010det"], "es": ["callarse"]}, "examples": [["homo prudenta silentas", "Z"], ["silentu, ne movu la bu\u015don kaj ne ekpepu", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Ne brui.", "translations": {"fr": ["faire silence"], "de": ["still sein"], "hu": ["csendes", "csendben van"]}, "examples": [["se silentas dra\u015dejo, malpacas lo\u011dejo", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Sin ne montri; ne plu efiki; \u0109esi.", "translations": {"fr": ["se taire (fig. : cesser)"], "hu": ["hallgat"]}, "examples": [["kie regas la forto, tie la rajto silentas", "Z"], ["kontra\u016d nehavo e\u0109 ju\u011do silentas", "Proverbaro esperanta"], ["anta\u016d tiu granda nacia verko silentis \u0109iuj internaj malpacoj kaj kvereloj", null], ["niaj personaj gustoj devas absolute silenti", "Z"], ["silentas nun \u0109iu disputo religia a\u016d politika", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "silent", "primary": true}, "radiologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri la aplikado kaj proprecoj de radiokrea energio.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0434\u044b\u044f\u043b\u0451\u0433\u0456\u044f"], "nl": ["radiologie"], "pt": ["radiologia"], "ru": ["\u0440\u0430\u0434\u0438\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "de": ["Radiologie", "Strahlenheilkunde"], "hu": ["radiol\u00f3gia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "radiologi", "primary": true}, "silenta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Silentanta.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u045e\u043a\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u0431\u044f\u0437\u0433\u0443\u0447\u043d\u044b", "\u0431\u044f\u0437\u043c\u043e\u045e\u043d\u044b", "\u0431\u044f\u0441\u0448\u0443\u043c\u043d\u044b", "\u043d\u044f\u043c\u043e\u045e\u0447\u043d\u044b", "\u0446\u0456\u0445\u0456"], "fr": ["silencieux"], "nl": ["stil", "stilzwijgend"], "ru": ["\u043c\u043e\u043b\u0447\u0430\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439", "\u0431\u0435\u0437\u043c\u043e\u043b\u0432\u043d\u044b\u0439", "\u0431\u0435\u0441\u0448\u0443\u043c\u043d\u044b\u0439", "\u0442\u0438\u0445\u0438\u0439"], "de": ["still"], "es": ["silencioso"], "hu": ["csendes"]}, "examples": [["silenta interkonsento", "Z"], ["fari\u011dis silente", "Z"], ["kvaza\u016d silente komisiita, mi vokas al \u0109iuj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "silent", "primary": false}, "fali": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Mallevi\u011di, iri de supre malsupren pro la propra pezo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["tomber", "assaillir", "chuter", "d\u00e9gringoler (tomber, d\u00e9cro\u00eetre)", "d\u00e9cliner (tomber, d\u00e9cro\u00eetre)", "s'effondrer", "pleuvoir (en p. des ennuis)"], "en": ["fall"], "nl": ["vallen"], "pt": ["cair", "tombar", "desabar", "ruir"], "ru": ["\u043f\u0430\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u043f\u0430\u0441\u0442\u044c", "\u043f\u0430\u0441\u0442\u044c", "\u0441\u0432\u0430\u043b\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0440\u0443\u0445\u043d\u0443\u0442\u044c"], "de": ["fallen"], "tr": ["d\u00fc\u015fmek"], "hu": ["esik"], "es": ["caer"], "cs": ["padnout"], "vo": ["fal\u00f6n"], "pl": ["pada\u0107", "spada\u0107", "opada\u0107"]}, "examples": [["falas pluvo, la folioj", null], ["ne falas frukto malproksime de l' arbo", "Proverbaro esperanta"], ["feli\u0109o vezike sin levas, sed balda\u016d falas kaj krevas", "Proverbaro esperanta"], ["la botelo falis el mia mano", null], ["la suno jam falas", "Z"], ["la krepusko, la nokto falas", "B"], ["lia rigardo falis sur min", "Z"], ["suna radio falis sur min", "Z"], ["lasi fali la manojn", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (pri iuj objektoj) Etendi\u011di malsupren; pendi \u011dis iu malsupra nivelo.", "translations": {"pl": ["opada\u0107"], "hu": ["le\u00e9r", "lel\u00f3g", "leg\u00f6rd\u00fcl"]}, "examples": [["la sceneja kurteno falis", null], ["falantaj haroj, vestoj", null], ["la robo falas \u011dis la piedoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Perdinte la ekvilibron fali kaj trafi la teron.", "translations": {"pl": ["upada\u0107"], "hu": ["elesik"]}, "examples": [["promenante sur la strato, mi falis", "Fundamento de EsperantoEkzercaro, \u00a7 22"], ["trafinte \u015dtonon mi preska\u016d falis", null], ["se mi scius, kie mi falos, mi tien metus tapi\u015don", "Proverbaro esperanta"], ["la botelo falis el mia mano", null], ["fali svene", null], ["la muro falis", "La Malnova TestamentoJosuo 6:20"], ["fali en riveron, en kava\u0135on, sur la genuoj", null], ["li falis sub la radojn de veturanta vagonaro", "Fundamento de EsperantoEkzercaro, \u00a7 39"], ["e\u0109 plej ruza vulpo en kaptilon falas", "Proverbaro esperanta"], ["la popolo falas sub la \u015dar\u011do de la impostoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: \u0108i tiu senco fontas el senco pro tio, ke falantaj objektoj estas minacoj por tiu, kiu trovi\u011das sub ili."], "primary definition": "(netransitiva) (figure) (pri malbonintenculo, okaza\u0135o, pezo) Neatendite ataki, trafi.", "translations": {"pl": ["napada\u0107", "rzuca\u0107 si\u0119 (na kogo\u015b)"], "hu": ["r\u00e1borul", "r\u00e1ront", "eltal\u00e1l"]}, "examples": [["fali sur iun kun glavo", "Z"], ["fali sur la kolon al iu, fali al iu al la kolo", "Z"], ["profunda dormo falis sur Abramon", "La Malnova TestamentoGenezo 15:12"], ["la pesto falis sur Egipton", "La Faraono, volumo 1\u0109apitro 12a"], ["mizero, insulto, malbeno, teruro falis sur lin", "Z"], ["sur lian verton falos lia krimo", "La Malnova TestamentoPsalmaro 7:16"], ["la elekto, loto falis sur lin", null], ["sur vin falas la \u015dar\u011do, tasko, devo zorgi pri tio", null], ["fali al \u0109iu en la okulojn : la pliboneco de Esperanto anta\u016d Volap\u00fck falas al \u0109iu en la okulojn", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: \u0108i tiu senco fontas el senco pro tio, ke vidate de alte, falanta objekto malproksimi\u011das kaj finfine malaperas."], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Malkreski, foje \u011dis malapero.", "translations": {"nl": ["dalen"], "pl": ["spada\u0107", "opada\u0107"], "hu": ["cs\u00f6kken", "al\u00e1bbhagy"]}, "examples": [["la varmo, aerpremo, febro, prezoj falis", null], ["lia aroganteco falis anta\u016d la ju\u011disto", null], ["lia tuta libertinismo falis anta\u016d la vereco de l' fakto", "La Faraono, volumo 1\u0109apitro 14a"], ["nova stre\u0109igo de la momente falinta energio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: \u0108i tiu senco fontas el senco pro tio, ke la falo povas esti fatala."], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Ricevinte sortobaton perei.", "translations": {"pl": ["upada\u0107"], "hu": ["elbukik", "megbukik"]}, "examples": [["la ministraro falis", null], ["multaj homoj falis en la batalo", null], ["la roma imperio falis tre malrapide", null], ["la entrepreno, la movado, tiu teorio, modo falis", null], ["amba\u016d gazetoj falis post unu jaro", "Z"], ["\u0109iuj miaj esperoj falis", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: \u0108i tiu senco fontas el senco pro tio, ke al perdo de ekvilibro kaj posta falo asocii\u011das ideo pri risko rompi\u011di a\u016d ricevi vundon. Cetere la profunda\u0135o, en kiun oni falas, estas loko malagrabla, el kiu malfacilas eliri."], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Trafi alian staton, ofte malpli favoran, el kiu malfacilas eliri.", "translations": {"pl": ["wpada\u0107"], "hu": ["jut", "ker\u00fcl", "esik (vhova)"]}, "examples": [["fali en kaptilon, kaptitecon, mizeron, malesperon, dan\u011deron, malfavoron, timon , pekon, malsanon, malfeli\u0109on", "La Malnova TestamentoSentencoj 28:14"], ["refali en la rutinon, en la malmolan realecon", null], ["li ofte falis en mediton", null], ["fali en deklamadon", null], ["fali en ies manojn: la tuta lando falis en la manojn de la malamikoj", null], ["kiel malalten mi falis!", "Z"], ["falinton \u0109iu atakas", "Proverbaro esperanta"], ["ili falpu\u015di\u011dos kaj falos", "La Malnova TestamentoJeremia 46:7"]], "subdefinitions": []}], "root": "fal", "primary": true}, "kanajla\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago de kanajlo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043b\u043e\u0441\u0442\u044c (\u043f\u043e\u0441\u0442\u0443\u043f\u043e\u043a)", "\u0445\u0430\u043c\u0441\u0442\u0432\u043e (\u043f\u043e\u0441\u0442\u0443\u043f\u043e\u043a)"], "fr": ["m\u00e9chante action", "vil\u00e9nie", "forfait", "m\u00e9fait"], "nl": ["ploertenstreek"]}, "examples": [["se vere tio estus ia maljusta\u0135o a\u016d malbonega kanajla\u0135o, ili uzos senkompate \u0109iujn rimedojn, por malhelpi disvasti\u011don de la scio pri iliaj kanajla\u0135oj", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 12"]], "subdefinitions": []}], "root": "kanajl", "primary": false}, "falo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago fali.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0437\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["chute", "baisse", "capitulation", "d\u00e9ch\u00e9ance", "d\u00e9confiture", "d\u00e9gringolade", "\u00e9croulement", "effondrement", "faillite", "fin", "faute (p\u00e9ch\u00e9 originel)", "p\u00e9ch\u00e9 originel", "reddition", "renversement", "tomb\u00e9e"], "en": ["fall"], "nl": ["val (het vallen)"], "ru": ["\u043f\u0430\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "tr": ["d\u00fc\u015fme"], "vo": ["fal"], "es": ["ca\u00edda"], "hu": ["es\u00e9s", "cs\u00f6kken\u00e9s"], "pl": ["upadek", "spadek", "opad", "pad"]}, "examples": [["la libera falo de korpo", null], ["rajdi sur \u0109evalo oni ne lernas sen falo", "Proverbaro esperanta"], ["post la falo oni fari\u011das singarda", "Proverbaro esperanta"], ["alta muro, kies falo estos subita", "La Malnova TestamentoJesaja 30:13"], ["falo de potencialo", null], ["la falo de komunismo en Orienta E\u016dropo", null], ["por \u015dirmi lian vivon kontra\u016d falo sub glavon", "La Malnova TestamentoIjob 33:18"], ["kiam alti\u011das malvirtuloj, tiam multi\u011das krimoj, sed virtuloj vidos ilian falon", "La Malnova TestamentoSentencoj 29:16"], ["vestita kiel Evo anta\u016d la falo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "fal", "primary": false}, "perpendiklo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u044d\u0440\u043f\u044d\u043d\u0434\u044b\u043a\u0443\u043b\u044f\u0440"], "nl": ["loodlijn"], "pt": ["perpendicular (subst.)"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u043f\u0435\u043d\u0434\u0438\u043a\u0443\u043b\u044f\u0440"], "de": ["Senkrechte"], "hu": ["mer\u0151leges"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "perpendikl", "primary": true}, "merlango": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio gadedoj (Merlangus), vivanta en salakvo kaj kun malhelaj makuletoj \u0109e la brustna\u011diloj.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0440\u043b\u0430\u043d", "\u043c\u0435\u0440\u043b\u0430\u043d\u0433"], "fr": ["merlan"], "en": ["whiting"], "nl": ["wijting"], "pt": ["pescada (ictiol.)"], "de": ["Merlan", "Wei\u00dfling"], "it": ["merlano", "nasello"], "hu": ["v\u00e9konybajsz\u00fa t\u0151kehal"], "es": ["merl\u00e1n", "plegonero"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "merlang", "primary": true}, "strangoli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Sufoki premegante la gor\u011don.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0434\u0443\u0448\u044b\u0446\u044c", "\u0434\u0443\u0448\u044b\u0446\u044c", "\u0443\u0434\u0430\u0432\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["\u00e9trangler"], "en": ["strangle"], "nl": ["wurgen"], "ru": ["\u0434\u0443\u0448\u0438\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0434\u0443\u0448\u0438\u0442\u044c", "\u0443\u0434\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c"], "de": ["strangulieren", "w\u00fcrgen", "erw\u00fcrgen", "erdrosseln"], "hu": ["megfojt"]}, "examples": [["la lastan jaron unu patrino de enlanda komunisto postulis de sia filo , ke li strangolu \u015din", "El vivo de \u0109uk\u0109oj, La trimova \u015dakproblemo, (Tria skizo el la \u0109uk\u0109a vivo), 8, la plej amika kompleza\u0135o"]], "subdefinitions": []}], "root": "strangol", "primary": true}, "sensismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doktrino, la\u016d kiu \u0109ia kono venas de la sensa\u0135oj kaj nur de ili.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0435\u043d\u0441\u0443\u0430\u043b\u0438\u0437\u043c"], "fr": ["sensualisme (philosophique)"], "nl": ["sensualisme"], "de": ["Sensualismus"], "it": ["sensismo (fil.)", "sensualismo (fil.)"], "hu": ["szenzualizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sens", "primary": false}, "sepalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0447\u0430\u0448\u0435\u043b\u0438\u0441\u0442\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Kelchblatt"], "nl": ["kelkblad"], "it": ["sepalo"], "hu": ["cs\u00e9szelev\u00e9l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sepal", "primary": true}, "asociito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Membro de asocio.", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u043b\u0435\u0446 (\u0430\u0441\u0430\u0446\u044b\u044f\u0446\u044b\u0456, \u0441\u0443\u043f\u043e\u043b\u043a\u0456 \u0456 \u0434\u0430 \u0433.\u043f.)"], "fr": ["associ\u00e9"], "en": ["associate"], "ru": ["\u0447\u043b\u0435\u043d (\u043e\u0431\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u0430, \u0430\u0441\u0441\u043e\u0446\u0438\u0430\u0446\u0438\u0438 \u0438 \u0442.\u043f.)"], "hu": ["t\u00e1rsas\u00e1g tagja", "t\u00e1rsult (egy\u00e9n)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "asoci", "primary": false}, "plektro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mane tenata a\u016d \u0109efingre fiksita ilo, per kiu oni vibrigas la kordojn de kordinstrumento.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440", "\u043c\u0435\u0434\u0438\u0430\u0442\u043e\u0440"], "fr": ["m\u00e9diator", "plectre"], "en": ["plectrum", "pick"], "nl": ["plectrum"], "pt": ["palheta (m\u00fas.)", "plectro"], "de": ["Plektron"], "hu": ["penget\u0151", "plektrum"], "es": ["plectro"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "plektr", "primary": true}, "plektri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sonigi muzikilon per plektro.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0433\u0440\u0430\u0442\u044c \u043c\u0435\u0434\u0438\u0430\u0442\u043e\u0440\u043e\u043c"], "en": ["pick (stringed instrument)"], "nl": ["met een plectrum bespelen"], "hu": ["penget"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "plektr", "primary": false}, "fal\u0109ilanaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de anaso (Anas falcata).", "translations": {"en": ["falcated duck"], "sv": ["praktand"], "pl": ["czuprynka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anas", "primary": false}, "insektoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Klaso de artikpieduloj (Insecta), kun preska\u016d unu miliono da specioj. Insektoj estas senskeletaj sespiedaj bestetoj, kiuj preska\u016d senescepte ricevas la definitivan formon nur post pluraj metamorfozoj.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0441\u044f\u043a\u043e\u043c\u044b\u044f"], "fr": ["insectes"], "en": ["insects"], "nl": ["insecten"], "pt": ["insetos (classe)"], "ru": ["\u043d\u0430\u0441\u0435\u043a\u043e\u043c\u044b\u0435"], "de": ["Insekten"], "hu": ["rovarok"], "es": ["insectos"]}, "examples": [["mu\u015do, papilio, formiko, akrido estas insektoj, sed araneo ne estas insekto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "insekt", "primary": false}, "senekzempla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Neniam anta\u016de farita a\u016d okazinta, senkompara, senegala.", "translations": {"be": ["\u0431\u044f\u0441\u043f\u0440\u044b\u043a\u043b\u0430\u0434\u043d\u044b", "\u0431\u0435\u0441\u043f\u0440\u044d\u0446\u044d\u0434\u044d\u043d\u0442\u043d\u044b"], "fr": ["inou\u00ef", "sans exemple", "sans pr\u00e9c\u00e9dent"], "nl": ["zonder weerga"], "ru": ["\u0431\u0435\u0441\u043f\u0440\u0438\u043c\u0435\u0440\u043d\u044b\u0439", "\u0431\u0435\u0441\u043f\u0440\u0435\u0446\u0435\u0434\u0435\u043d\u0442\u043d\u044b\u0439"], "de": ["beispiellos"], "pl": ["bezprzyk\u0142adny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekzempl", "primary": false}, "\u015dampui": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Sapumi, lavi kaj masa\u011di ies kapon per \u015dampuo.", "translations": {"be": ["\u043c\u044b\u0446\u044c \u0448\u0430\u043c\u043f\u0443\u043d\u0435\u043c"], "en": ["to shampoo"], "nl": ["haar wassen"], "de": ["Haare waschen", "schamponieren"], "it": ["lavare i capelli (con shampoo)", "fare lo shampoo"], "hu": ["besamponoz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dampu", "primary": false}, "teknecio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 43, atompezo 98,9063, simbolo Tc. Transirmetalo. Eksa nomo de la elemento estis masurio. \u0108iuj izotopoj de tiu elemento estas radioaktivaj.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u0445\u043d\u044d\u0446\u044b\u0439"], "fr": ["techn\u00e9tium"], "en": ["technetium"], "nl": ["technetium"], "pt": ["tecn\u00e9cio"], "la": ["Technetium"], "de": ["Technetium"], "it": ["tecnezio"], "hu": ["techn\u00e9cium"], "es": ["tecnecio"], "br": ["teknetiom"], "ru": ["\u0442\u0435\u0445\u043d\u0435\u0446\u0438\u0439"], "pl": ["technet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tekneci", "primary": true}, "\u015dampuo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ca\u016dmiga likva\u0135o a\u016d pulvoro, uzata por lavi la harojn.", "translations": {"be": ["\u0448\u0430\u043c\u043f\u0443\u043d\u044c"], "fr": ["shampoing"], "bg": ["\u0448\u0430\u043c\u043f\u043e\u0430\u043d"], "nl": ["shampoo"], "pt": ["xampu"], "ru": ["\u0448\u0430\u043c\u043f\u0443\u043d\u044c"], "de": ["Haarwaschmittel", "Schampu", "Shampoo"], "it": ["shampoo"], "hu": ["sampon"], "en": ["shampoo"], "sv": ["schampo"], "es": ["champ\u00fa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dampu", "primary": true}, "amendamento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "amendament", "primary": true}, "perono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekstera malalta \u015dtuparo fini\u011danta per plata\u0135o, sur kiu malfermi\u011das pordo de domo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043d\u0430\u043a", "\u043f\u0430\u0434'\u0435\u0437\u0434"], "fr": ["perron"], "en": ["front steps", "stoop", "perron"], "nl": ["stoep", "bordes"], "pt": ["escadaria"], "ru": ["\u043a\u0440\u044b\u043b\u044c\u0446\u043e", "\u043f\u043e\u0434\u044a\u0435\u0437\u0434"], "de": ["Freitreppe", "Vortreppe"], "hu": ["k\u00fcls\u0151 l\u00e9pcs\u0151", "bej\u00e1rati l\u00e9pcs\u0151"], "br": ["menk-ti"], "pl": ["ganek", "schody zewn\u0119trzne"]}, "examples": [["vasta pina domo kun peroneto", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, la forgesita pipo, rakonto de A. Edelmann, tradukis I. Kaminski"], ["sur la perono de l' restoracio mi renkontis la edzon de Vera", "Princidino Mary"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u044d\u0440\u043e\u043d"], "de": ["Bahnsteig"], "nl": ["peron (ontr.)"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0440\u043e\u043d"], "hu": ["peron"]}, "examples": [["mi staris \u0109e la elirejo de pasa\u011deroj. Ankora\u016d neniu trovi\u011dis sur la supro de la \u015dtuparo, kiu kondukas al la perono", "Ueyama M., Pardonon!, l' omnibuso, 1970"]], "subdefinitions": []}], "root": "peron", "primary": true}, "Grekio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grekujo", "translations": {"bg": ["\u0413\u044a\u0440\u0446\u0438\u044f"], "nl": ["Griekenland"], "no": ["Hellas"], "de": ["Griechenland"], "hu": ["G\u00f6r\u00f6gorsz\u00e1g"], "en": ["Greece"], "pl": ["Grecja"]}, "examples": [["Grekio estas lando en Balkana duoninsulo.", "Vikipedio, Grekio"]], "subdefinitions": []}], "root": "Greki", "primary": true}, "valo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Intermonta malalta vasta\u0135o, ordinare anka\u016d baseno de rivero.", "translations": {"el": ["\u03ba\u03bf\u03b9\u03bb\u03ac\u03b4\u03b1"], "fr": ["val", "vall\u00e9e"], "bg": ["\u0434\u043e\u043b\u0438\u043d\u0430\u0300"], "nl": ["vallei", "dal"], "pt": ["vale"], "ru": ["\u0434\u043e\u043b\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Tal"], "sv": ["dal"], "hu": ["foly\u00f3v\u00f6lgy", "v\u00f6lgy"], "en": ["valley"], "br": ["trao\u00f1ienn"], "cs": ["\u00fadol\u00ed"], "be": ["\u0434\u0430\u043b\u0456\u043d\u0430", "\u043b\u043e\u0433", "\u043b\u0430\u0433\u0447\u044b\u043d\u0430"], "es": ["cuenca", "valle"]}, "examples": [["se ne\u011das sur la monto, estas malvarme en la valo", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "val", "primary": true}, "administracio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043c\u0456\u043d\u0456\u0441\u0442\u0440\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["administration"], "en": ["administration"], "nl": ["administratie"], "ru": ["\u0430\u0434\u043c\u0438\u043d\u0438\u0441\u0442\u0440\u0430\u0446\u0438\u044f"], "hu": ["igazgat\u00f3s\u00e1g", "vezet\u0151s\u00e9g", "adminsztr\u00e1ci\u00f3"], "sk": ["administrat\u00edva (\u00faradn\u00edci)"], "br": ["melestradurezh"], "es": ["administraci\u00f3n"]}, "examples": [["post siaj studoj li laboris alterne en la \u015dtata administracio kaj kiel universitatano", "Bo Sandelin: Makroekonomiko en la 20a jarcento, Monatojaro 2001a, numero 9a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"sk": ["administr\u00e1cia (\u00farad)"], "hu": ["igazgat\u00f3s\u00e1gi \u00e9p\u00fclet"]}, "examples": [["ofte la ministro kaj la kabineto trovi\u011das for de la ministreja administracio", "Roland Rotsaert: Dioksino-krizo, Monatojaro 1999a, numero 7a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "administraci", "primary": true}, "juvelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ornama\u0135o, \u011denerale malgranda, tre multekosta pro la materio (oro, ar\u011dento, gemoj) a\u016d la prilaboriteco.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0448\u0442\u043e\u045e\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["bijou", "joyau"], "en": ["jewel"], "nl": ["juweel"], "pt": ["j\u00f3ia"], "ru": ["\u0434\u0440\u0430\u0433\u043e\u0446\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Juwel", "Kleinod", "Schmuckst\u00fcck"], "it": ["gioiello"], "hu": ["\u00e9kszer"], "br": ["bravig (brageriz)"], "sv": ["juvel"], "es": ["joya"]}, "examples": [["li respondis, ke li estas komercisto, malvolvis la tukon kaj montris la juvelojn", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, fidela Johano"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Multvalora\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0448\u0442\u043e\u045e\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0441\u043a\u0430\u0440\u0431"], "de": ["Juwel", "Wertgegenstand"], "ru": ["\u0434\u0440\u0430\u0433\u043e\u0446\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u043a\u0440\u043e\u0432\u0438\u0449\u0435"]}, "examples": [["pluraj el tiuj rakontoj estas etaj juveloj", "Sten Johansson, Satira, humure serioza, amara, ridiga (T\u00f3th-M\u00e1th\u00e9 Miklos, Trans la se\u011do), Monato, jaro 1998a, numero 1a, p. 19a"]], "subdefinitions": []}], "root": "juvel", "primary": true}, "\u0125ina": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108ina.", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u0442\u0430\u0439\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["chinois"], "en": ["Chinese"], "nl": ["Chinees"], "de": ["chinesisch"], "sv": ["kinesisk"], "hu": ["k\u00ednai"], "it": ["cinese (agg.)"], "pl": ["chi\u0144ski"]}, "examples": [["\u011di estas por mi \u0125ina scienco", "Proverbaro esperanta"], ["li nur anstata\u016digis la lakitajn duon\u015duojn per \u0125inaj ru\u011daj pantofloj", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 4a, p.20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125in", "primary": false}, "jujubujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de zizifo.", "translations": {"ru": ["\u044e\u044e\u0431\u0430", "\u0443\u043d\u0430\u0431\u0438"], "fr": ["jujubier"], "en": ["jujube"], "nl": ["jujubeboom"], "pt": ["jujuba"], "de": ["Jujubenbaum", "Judendorn"], "hu": ["zsid\u00f3t\u00f6vis", "jujuba(fa)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "jujub", "primary": false}, "kontribucio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sumo pagata de venkita popolo al la venkinto, kiel repago por la difekti\u011doj kaj militaj elspezoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0442\u0440\u044b\u0431\u0443\u0446\u044b\u044f", "\u0440\u044d\u043f\u0430\u0440\u0430\u0446\u044b\u044f"], "en": ["reparations"], "nl": ["oorlogsschatting"], "pt": ["contribui\u00e7\u00e3o (mil.)", "indeniza\u00e7\u00e3o (mil.)"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0442\u0440\u0438\u0431\u0443\u0446\u0438\u044f", "\u0440\u0435\u043f\u0430\u0440\u0430\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Reparation", "Kriegsentsch\u00e4digung"], "hu": ["h\u00e1bor\u00fas k\u00e1rt\u00e9r\u00edt\u00e9s", "repar\u00e1ci\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kontribuci", "primary": true}, "\u0125ino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u0442\u0430\u0435\u0446"], "fr": ["chinois"], "en": ["Chinaman"], "nl": ["Chinees"], "pt": ["chin\u00eas"], "el": ["\u03ba\u03b9\u03bd\u03ad\u03b6\u03bf\u03c2"], "de": ["Chinese"], "sv": ["kines"], "hu": ["k\u00ednai"], "sk": ["\u010c\u00ed\u0148an"], "es": ["chino"], "it": ["cinese (sost.)"], "ru": ["\u043a\u0438\u0442\u0430\u0435\u0446"], "zh": ["\u4e2d\u56fd\u4eba"], "pl": ["Chi\u0144czyk"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125in", "primary": true}, "junio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sesa monato de la jaro.", "translations": {"be": ["\u0447\u044d\u0440\u0432\u0435\u043d\u044c"], "fr": ["juin"], "bg": ["\u044e\u043d\u0438"], "el": ["\u0399\u03bf\u03cd\u03bd\u03b9\u03bf\u03c2"], "de": ["Juni"], "it": ["giugno"], "hu": ["j\u00fanius"], "en": ["June"], "br": ["Mezheven", "Even"], "cs": ["\u010derven"], "vo": ["yunul"], "ja": ["\u516d\u6708 [\u308d\u304f\u304c\u3064]"], "es": ["junio"], "he": ["\u05d7\u05d5\u05d3\u05e9 \u05d9\u05d5\u05e0\u05d9"], "ru": ["\u0438\u044e\u043d\u044c"], "nl": ["juni"], "pt": ["junho"], "tr": ["haziran"], "sv": ["juni"], "ro": ["iunie"], "pl": ["czerwiec"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "januaro, Rim.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "juni", "primary": true}, "eksciti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Vigligi, stimuli, plivivigi.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0437\u0431\u0443\u0436\u0434\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["exciter"], "en": ["excite"], "pt": ["excitar"], "be": ["\u0443\u0437\u0431\u0443\u0434\u0436\u0430\u0446\u044c", "\u0443\u0437\u0440\u0443\u0448\u0432\u0430\u0446\u044c"], "ca": ["excitar"], "de": ["anregen", "erregen", "entfachen"], "hu": ["felizgat", "gerjeszt", "felcsig\u00e1z"], "es": ["excitar"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi tre intensa la funkcion de iu korpa organo a\u016d ian korpan senton.", "translations": {"pl": ["dra\u017cni\u0107", "podra\u017cnia\u0107", "pobudza\u0107"]}, "examples": [["eksciti la nervojn, la apetiton, la soifon", null], ["kurado ekscitas koron", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Igi eksterkutime forta ian movon de la animo.", "translations": {"pl": ["ekscytowa\u0107", "podnieca\u0107", "pobudza\u0107", "wzburzy\u0107", "irytowa\u0107"]}, "examples": [["eksciti la fervoron, aktivecon, atenton, scivolemon, koleron, envion de iu", null], ["li estis ekscitita per la brando", null]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Igi pli intensa la aktivecon de io.", "translations": {"pl": ["ekscytowa\u0107", "podsyca\u0107", "wznieca\u0107", "zaostrza\u0107"]}, "examples": [["eksciti la fajron", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekscit", "primary": true}, "senesperigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senigi je espero.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0435\u0437\u043d\u0430\u0434\u0437\u0435\u0439\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9sesp\u00e9rer (tr. dir.)"], "nl": ["de hoop doen varen"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 \u0432 \u043e\u0442\u0447\u0430\u044f\u043d\u0438\u0435"], "de": ["verzweifeln lassen"], "pl": ["popada\u0107 w rozpacz", "doprowadza\u0107 do rozpaczy", "pozbawia\u0107 (wszelkiej) nadziei"], "hu": ["k\u00e9ts\u00e9gbe ejt", "rem\u00e9nytelenn\u00e9 tesz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "esper", "primary": false}, "\u015dako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cakludo.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0430\u0445\u043c\u0430\u0442\u044b"], "en": ["chess"], "nl": ["schaak"], "pt": ["xadrez"], "de": ["Schachspiel"], "it": ["scacchi (gioco)"], "hu": ["sakkj\u00e1t\u00e9k"], "fa": ["\u0634\u0637\u0631\u0646\u062c"], "sv": ["schack"], "pl": ["szachy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Situacio de la re\u011do (kaj vulgare, de la damo) atakita de malamika \u015dakpeco; la vorta deklaro pri tia atako.", "translations": {"be": ["\u0448\u0430\u0445 (\u0443 \u0433\u0443\u043b\u044c\u043d\u0435)"], "en": ["check"], "pt": ["xeque"], "ru": ["\u0448\u0430\u0445 (\u0432 \u0448\u0430\u0445\u043c\u0430\u0442\u0430\u0445)"], "ca": ["escac"], "de": ["Schach"], "it": ["scacco (mossa)"], "hu": ["sakk"], "fa": ["\u06a9\u06cc\u0634 (\u0634\u0637\u0631\u0646\u062c)"], "pl": ["szach"], "es": ["jaque"]}, "examples": [["\u015dakon al la nigra re\u011do!", null], ["eterna \u015dako", null], ["oni signas \u015dakon per pluso: T:g7+", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dak", "primary": true}, "vespero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de diurno, de la fino de hela tago \u011dis la komenco de nokto.", "translations": {"be": ["\u0432\u0435\u0447\u0430\u0440"], "fr": ["soir", "soir\u00e9e"], "bg": ["\u0432\u0435\u0447\u0435\u0440"], "zh": ["\u665a\u4e0a [w\u01censhang]", "\u5915 [x\u012b]"], "de": ["Abend"], "hu": ["est"], "en": ["evening"], "vo": ["vendel"], "ru": ["\u0432\u0435\u0447\u0435\u0440"], "nl": ["avond"], "pt": ["tarde", "tardezinha"], "la": ["vespera", "vesper"], "tr": ["ak\u015fam"], "sv": ["kv\u00e4ll"], "ku": ["\u00eavar"], "ro": ["sear\u0103"], "pl": ["wiecz\u00f3r"]}, "examples": [["anta\u016d vespero ne estu fiera", "Proverbaro esperanta"], ["atingi la vesperon de sia vivo", "Proverbaro esperanta"], ["la\u016ddu tagon nur vespere (tro frue)", "Proverbaro esperanta"], ["matenas, vesperas, kaj tago malaperas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Publika aran\u011do okazigita en vespero.", "translations": {"hu": ["est\u00e9ly"]}, "examples": [["vidvino Layau provizis \u0109ambron, man\u011don kaj veston al certaj neligitaj junaj virinoj kaj aran\u011dis diskretajn amuzvesperojn", "John COLLIER, tr. Reto ROSSETTI: Sor\u0109ita mono, Norda Prismo, 57:3."]], "subdefinitions": []}], "root": "vesper", "primary": true}, "templimo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tempo dum kiu, a\u016d momento anta\u016d kiu oni devas fari ion.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u0440\u043c\u0456\u043d"], "fr": ["d\u00e9lai", "limite (d\u00e9lai)"], "nl": ["limiet"], "pt": ["prazo"], "ru": ["\u0441\u0440\u043e\u043a"], "de": ["Abgabetag", "Abgabedatum", "Abgabetermin", "Termin", "Verfalltag", "Verfalldatum", "Verfallstermin", "G\u00fcltigkeitsdatum"], "hu": ["hat\u00e1rid\u0151", "id\u0151hat\u00e1r"], "pl": ["termin"]}, "examples": [["templimo de kambio, de konkurso, de valideco de fervoja bileto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lim", "primary": false}, "kurbecocirklo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u0108i-sence oni uzas anka\u016d \u00aboskulcirklo\u00bb kaj \u00aboskula cirklo\u00bb."], "primary definition": "(de ebena kurbo, \u0109e punkto de \u011di) La cirklo difinita de la kurbecocentro kaj la kurbecoradiuso de la kurbo \u0109e tiu punkto.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u0443\u0433 \u043a\u0440\u044b\u0432\u0456\u043d\u0456", "\u0430\u043a\u0440\u0443\u0436\u044b\u043d\u0430 \u043a\u0440\u044b\u0432\u0456\u043d\u0456", "\u0441\u0443\u0434\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b \u043a\u0440\u0443\u0433"], "fr": ["cercle de courbure", "cercle osculateur"], "en": ["circle of curvature", "osculating circle"], "ru": ["\u043a\u0440\u0443\u0433 \u043a\u0440\u0438\u0432\u0438\u0437\u043d\u044b", "\u0441\u043e\u043f\u0440\u0438\u043a\u0430\u0441\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439\u0441\u044f \u043a\u0440\u0443\u0433"], "de": ["Kr\u00fcmmungskreis", "Oskulationskreis"], "pl": ["ko\u0142o krzywiznowe"], "hu": ["g\u00f6rb\u00fcleti k\u00f6r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cirkl", "primary": false}, "jakobia matrico": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de bildigo f de p-dimensia al n-dimensia normohavaj spacoj, diferencialebla \u0109e punkto a) La (n,p)-matrico de \u011dia diferencialo \u0109e a.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u043e\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u043c\u0430\u0442\u0440\u0438\u0446\u0430"], "fr": ["matrice jacobienne"], "en": ["Jacobian matrix"], "de": ["Jacobische Matrix"], "pl": ["macierz Jacobiego", "macierz jakobianowa"], "hu": ["Jacobi-m\u00e1trix"]}, "examples": [["la \u011denerala elemento de la jakobia matrico de f \u0109e a egalas al \u2202jfi(a)", null]], "subdefinitions": []}], "root": "matric", "primary": false}, "romantika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(pri homo:) Por kiu sentimentoj, idealoj a\u016d revoj pli gravas ol la racio, realo kaj la praktikaj konsideroj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u043e\u043c\u0430\u043d\u0442\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["romantique (adj.)"], "en": ["romantic"], "pt": ["rom\u00e2ntico"], "be": ["\u0440\u0430\u043c\u0430\u043d\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "de": ["romantisch"], "hu": ["romantikus"]}, "examples": [["poetoj kaj romantikaj turistoj certe tre malbenas la kamentubon", "Vortoj de k-do Lanti: La kamentubo."], ["ili freneze pla\u0109as al romantikaj provincaninoj", "Terminologia Kurso"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(pri a\u0135o:) Kiu igas homon romantika a\u016d estas parto de tiastata percepto.", "translations": {"ru": ["\u0440\u043e\u043c\u0430\u043d\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"]}, "examples": [["poste venis ankora\u016d unu sukera\u0135isto kaj pendigis super sia tendo sonorilon Kiam la homoj iris returne hejmen, ili opiniis, ke estis tre romantike", "Fabeloj, volumo 1, Sonorilo"], ["la Esperantista Kultur-Centro \u00abKvinpetalo\u00bb situas en trankvila vila\u011do, meze de regiono ri\u0109a je romantikaj monumentoj", "La Ondo de Esperanto, 1999:1(51)"], ["la malnova romantika idearo pri \u00abnacio\u00bb kiel io difinita objektive la\u016d rasaj, religiaj a\u016d lingvaj kriterioj cedas al pli dinamika pritrakto", "B. Hekland: Plebaj komentoj, La Ondo de Esperanto, 2000:10"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Romantikisma.", "translations": {"ru": ["\u0440\u043e\u043c\u0430\u043d\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"]}, "examples": [["la scienculoj parolas pri skolo klasika kaj skolo romantika", "Fabeloj, volumo 3, Post jarmiloj"]], "subdefinitions": []}], "root": "romantik", "primary": true}, "romantiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La cirkonstancoj, aventuroj, medio a\u016d idearo romantikaj.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u043c\u0430\u043d\u0442\u044b\u043a\u0430"], "hu": ["romantika", "romantikuss\u00e1g"], "en": ["romanticism"], "ru": ["\u0440\u043e\u043c\u0430\u043d\u0442\u0438\u043a\u0430"]}, "examples": [["Hay Stockard rigardis la celebron, kun sarkasma malaprobo: la romantiko kaj soleneco de tio neniom tu\u015dis lian praktikan animon", "J. London, trad. Reto Rossetti: Dio de liaj prapatroj. NLR, 1.4."], ["lin \u0109iam logis la romantiko de foraj voja\u011doj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "romantik", "primary": false}, "responsulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono kiu okaze (en iu aran\u011do kaj tiel plu) a\u016d regule responsas pri io.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043a\u0430\u0437\u043d\u044b (\u043d\u0430\u0437\u043e\u045e\u043d\u0456\u043a)"], "hu": ["felel\u0151s (szem\u00e9ly)"], "de": ["Verantwortlicher"], "nl": ["verantwoordelijke"], "ru": ["\u043e\u0442\u0432\u0435\u0442\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 (\u0432 \u0437\u043d\u0430\u0447. \u0441\u0443\u0449.)"]}, "examples": [["\u00abkolektis\u00bb plej grandan kvanton de gvid-postenoj en SEU: vic-prezidanto kaj unu el la sekretarioj de la Centra Komitato de SEU, responsulo pri la propaganda kaj organiza laboro", "N. Stepanov: Jubileo de Vladimir VARANKIN (1902\u20131938), Ruslanda Esperantisto, Nov. 1992, No.11 (17)"]], "subdefinitions": []}], "root": "respons", "primary": false}, "grandmasto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unu el mastoj, situantaj meze de \u015dipo, kiu ne estas frontmasto kaj postmasto.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u043e\u0442-\u043c\u0430\u0447\u0442\u0430"], "fr": ["grand m\u00e2t"], "de": ["Gro\u00dfbaum", "Gro\u00dfmast"], "en": ["mainmast", "maintop"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mast", "primary": false}, "armeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La tuta organizita milita forto de \u015dtato: la soldatoj, suboficiroj kaj oficiroj, armiloj.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0440\u043c\u0438\u044f", "\u0432\u043e\u0439\u0441\u043a\u043e"], "fr": ["arm\u00e9e (les forces arm\u00e9es d'un pays)", "les forces arm\u00e9es"], "nl": ["leger"], "be": ["\u0430\u0440\u043c\u0456\u044f", "\u0432\u043e\u0439\u0441\u043a\u0430"], "de": ["Armee"], "hu": ["hadsereg", "sereg (\u00e1tv. is)"], "sk": ["vojsko", "arm\u00e1da"], "es": ["ej\u00e9rcito", "armada"], "pl": ["wojsko", "si\u0142y zbrojne"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Parto de armeo, , konsistanta el korpusoj a\u016d malpli grandaj trupunuoj, komandata de unu \u0109efgeneralo.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0440\u043c\u0438\u044f"], "fr": ["arm\u00e9e (ensemble des troupes participant \u00e0 une exp\u00e9dition)"], "pl": ["armia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Multnombra kolekto da homoj a\u016d bestoj.", "translations": {"fr": ["arm\u00e9e (grand nombre)", "armada (grand nombre)", "bataillon (grand nombre)", "escadron (grand nombre)", "essaim (grand nombre)", "flot (grand nombre)", "foule (grand nombre)", "l\u00e9gion (grand nombre)", "masse (grand nombre)", "multitude (grand nombre)", "nu\u00e9e (grand nombre)", "quantit\u00e9 (grand nombre)", "r\u00e9giment (grand nombre)", "troupe (grand nombre)"], "pl": ["armia"]}, "examples": [["armeo de la laboristoj, da akridoj, da petantoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "arme", "primary": true}, "horlo\u011disto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu fabrikas a\u016d zorgas la horlo\u011dojn.", "translations": {"el": ["\u03c1\u03bf\u03bb\u03bf\u03b3\u03ac\u03c2"], "fr": ["horloger"], "ro": ["ceasornicar"], "nl": ["horlogemaker"], "pt": ["relojoeiro"], "ru": ["\u0447\u0430\u0441\u043e\u0432\u0449\u0438\u043a"], "de": ["Uhrmacher"], "tr": ["saat\u00e7i"], "sv": ["urmakare"], "it": ["orologiaio"], "sk": ["hodin\u00e1r"], "es": ["relojero"], "br": ["horolajer"], "hu": ["\u00f3r\u00e1s"], "pl": ["zegarmistrz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "horlo\u011d", "primary": false}, "humanigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi iun humana.", "translations": {"be": ["\u0433\u0443\u043c\u0430\u043d\u0456\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["humaniser", "adoucir (rendre plus humain)"], "en": ["humanize"], "nl": ["veredelen", "menselijk maken"], "pt": ["humanizar (tornar caridoso)"], "de": ["humanisieren", "menschlicher machen"], "it": ["umanizzare"]}, "examples": [["humanigi militistojn, sova\u011dulojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "human", "primary": false}, "\u015dtrumpeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mallonga saka piedvesto kovranta nur la piedon kaj la malsupron de la kruro.", "translations": {"be": ["\u0448\u043a\u0430\u0440\u043f\u044d\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["chaussette"], "en": ["sock"], "nl": ["sok"], "pt": ["pe\u00faga"], "ru": ["\u043d\u043e\u0441\u043e\u043a", "\u0433\u043e\u043b\u044c\u0444"], "de": ["Socke"], "it": ["calzino"], "hu": ["r\u00f6vid harisnya", "zokni"], "sv": ["socka", "strumpa"], "es": ["calcet\u00edn"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dtrump", "primary": false}, "jujubarbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de zizifo.", "translations": {"ru": ["\u044e\u044e\u0431\u0430", "\u0443\u043d\u0430\u0431\u0438"], "fr": ["jujubier"], "en": ["jujube"], "nl": ["jujubeboom"], "pt": ["jujuba"], "de": ["Jujubenbaum", "Judendorn"], "hu": ["zsid\u00f3t\u00f6vis", "jujuba(fa)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "jujub", "primary": false}, "buntpego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la klaso (Dendrocopos).", "translations": {"fr": ["pic (\u00e9peiche)"], "en": ["spotted woodpecker"], "pt": ["pica-pau malhado (grande)"], "de": ["Buntspecht"], "sv": ["hackspett"], "hu": ["fakop\u00e1ncs"], "pl": ["dzi\u0119cio\u0142"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "peg", "primary": false}, "aperturo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malferma\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0432\u0435\u0440\u0441\u0442\u0438\u0435"], "fr": ["ouverture", "entr\u00e9e", "orifice"], "en": ["aperture"], "nl": ["opening"], "be": ["\u0430\u0434\u0442\u0443\u043b\u0456\u043d\u0430", "\u0434\u0437\u0456\u0440\u043a\u0430", "\u0436\u0430\u0440\u0430\u043b\u043e"], "de": ["\u00d6ffnung", "Lochweite", "Apertur"], "it": ["apertura"], "hu": ["ny\u00edl\u00e1s"], "sv": ["\u00f6ppning"], "es": ["abertura"]}, "examples": [["la fenestra aperturo fermi\u011dis", "Z"], ["alrulu grandajn \u015dtonojn al la aperturo de la kaverno", "La Malnova Testamento, Josuo 10:18"], ["gardu la aperturon de via bu\u015do", "La Malnova Testamento, Mi\u0125a 7:5"], ["aperturo de sako", "La Malnova Testamento, Genezo 43:21"], ["aperturo de tubo, de puto", "Z"], ["aperturo por la kapo en mezo de tuniko", "La Malnova Testamento, Eliro 28:32"]], "subdefinitions": []}], "root": "apertur", "primary": true}, "brakhorlo\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eta me\u0125anika horlo\u011do portata \u0109e la pojno danke al \u0109irka\u016dtena rimeno.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0443\u0447\u043d\u044b\u0435 \u0447\u0430\u0441\u044b", "\u043d\u0430\u0440\u0443\u0447\u043d\u044b\u0435 \u0447\u0430\u0441\u044b"], "fr": ["montre-bracelet"], "nl": ["polshorloge"], "pt": ["rel\u00f3gio de bra\u00e7o"], "de": ["Armbanduhr"], "it": ["orologio da polso"], "hu": ["kar\u00f3ra"], "br": ["eurier-brec'h", "montr arzorn"], "ro": ["ceas de m\u00e2n\u0103"], "pl": ["zegarek r\u0119czny"]}, "examples": [["Mi iris por riparigi mian brakhorlo\u011don", "Marjorie Boulton, Dinomanio, Monato, jaro 1994a, numero 2a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "horlo\u011d", "primary": false}, "gimnosperma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Evoluanta sur karpelfolio restinta pli malpli malfermita.", "translations": {"nl": ["naaktzadig"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Produktanta grajnojn en ne tute fermita ovario.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gimnosperm", "primary": true}, "kosmo\u015dipo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["vaisseau spatial"], "en": ["space ship", "spaceship"], "it": ["astronave", "nave spaziale"], "pl": ["statek kosmiczny"]}, "examples": [["en la kosmo\u015dipo estis Sudkorea unua astrona\u016dtino", "-, Reveno de kosmo\u015dipo Sojuz..., eventeo, 2008-04-20"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dip", "primary": false}, "la\u016deble": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016d la ebloj; se prezenti\u011das eblo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430 \u043c\u0430\u0433\u0447\u044b\u043c\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456"], "fr": ["autant que possible"], "nl": ["indien mogelijk"], "ru": ["\u043f\u043e \u0432\u043e\u0437\u043c\u043e\u0436\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438"], "de": ["m\u00f6glichst"], "pl": ["o ile to mo\u017cliwe", "wed\u0142ug mo\u017cliwo\u015bci"], "hu": ["lehet\u0151leg"]}, "examples": [["mi enprofundi\u011das en la valetojn, en la arbarojn, por la\u016deble eskapi la rememoron pri la homoj kaj la trafojn de la maliculoj", "La revadoj de soleca promenanto, Sepa promenado"]], "subdefinitions": []}], "root": "ebl", "primary": false}, "plumtufo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0445\u043e\u0445\u043e\u043b\u043e\u043a (\u0438\u0437 \u043f\u0435\u0440\u044c\u0435\u0432)", "\u0441\u0443\u043b\u0442\u0430\u043d (\u0438\u0437 \u043f\u0435\u0440\u044c\u0435\u0432)"], "fr": ["aigrette (touffe de plumes)"], "en": ["crest"], "de": ["Federkrone"], "pl": ["pi\u00f3ropusz", "czub"], "hu": ["b\u00f3bita"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tuf", "primary": false}, "Turkujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda \u015dtato okupanta la tutan Anatolion kaj apudan pecon de Balkana duoninsulo en E\u016dropo.", "translations": {"ru": ["\u0422\u0443\u0440\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["Turquie"], "bg": ["\u0422\u0443\u0440\u0446\u0438\u044f"], "nl": ["Turkije"], "pt": ["Turquia"], "be": ["\u0422\u0443\u0440\u0446\u044b\u044f", "\u0422\u0443\u0440\u044d\u0447\u0447\u044b\u043d\u0430"], "de": ["T\u00fcrkei"], "tr": ["T\u00fcrkiye"], "sv": ["Turkiet"], "fa": ["\u062a\u0631\u06a9\u06cc\u0647"], "en": ["Turkey"], "pl": ["Turcja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "turk", "primary": false}, "infimo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kelkaj preferas la pli skemisman \u00absuba limo\u00bb kiel en."], "primary definition": "(de subaro A de orda aro (E,\u2264)) La maksimumo de la aro de \u011diaj subaj baroj; alidire: la plej granda suba baro; simb. inf A.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u0447\u043d\u0430\u044f \u043d\u0438\u0436\u043d\u044f\u044f \u0433\u0440\u0430\u043d\u044c"], "fr": ["borne inf\u00e9rieure"], "en": ["greatest lower bound"], "pt": ["\u00ednfimo (mat.)(subst.)", "extremo inferior (mat.)"], "de": ["Infimum", "untere Grenze"], "pl": ["kres dolny"], "hu": ["infimum"]}, "examples": [["se \u011di ekzistas, la infimo de A povas ne aparteni al A", null], ["\u0109iu reela subaro kun subaj baroj akceptas reelan infimon, sed tio ne veras en la aro de racionalaj nombroj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "infim", "primary": true}, "azenino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inseksa azeno.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u043b\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Eselin"], "bg": ["\u043c\u0430\u0433\u0430\u0440\u0438\u0446\u0430"]}, "examples": [["kiam la azenino ekvidis la an\u011delon de la Eternulo, \u011di ku\u015di\u011dis sub Bileam", "La Malnova TestamentoNombroj 22:27."]], "subdefinitions": []}], "root": "azen", "primary": false}, "orejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Regiono, en kiu oni trovas ormasojn a\u016d orvejnojn.", "translations": {"ru": ["\u0437\u043e\u043b\u043e\u0442\u0430\u044f \u0440\u043e\u0441\u0441\u044b\u043f\u044c", "\u0437\u043e\u043b\u043e\u0442\u043e\u0439 \u043f\u0440\u0438\u0438\u0441\u043a"], "nl": ["goudveld"], "br": ["aoureg"], "hu": ["aranylel\u0151hely"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "or", "primary": false}, "po\u015dto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Organiza\u0135o por transporto de leteroj a\u016d malgrandaj paka\u0135oj per konvenciaj transportiloj (trajno, \u015dipo, aviadilo) a\u016d por transportado de retmesa\u011doj kaj dosieroj.", "translations": {"be": ["\u043f\u043e\u0448\u0442\u0430 (\u0441\u044d\u0440\u0432\u0456\u0441)"], "fr": ["poste (service)"], "en": ["mail"], "nl": ["post"], "pt": ["correio", "posta"], "ru": ["\u043f\u043e\u0447\u0442\u0430 (\u0441\u043b\u0443\u0436\u0431\u0430)"], "de": ["Post"], "hu": ["posta"], "cs": ["po\u0161ta"], "vo": ["pot"], "es": ["correo", "correos (servicio de)"], "he": ["\u05d3\u05d5\u05d0\u05e8"]}, "examples": [["respondi per revenanta po\u015dto", null], ["po\u015dta internacia konvencio", null], ["po\u015dtkarto", null], ["po\u015dtmarko", null], ["enpo\u015dtigi leteron", null], ["la risko pri interreta viruso ne estas multe pli granda ol ricevi bombleteron per normala po\u015dto", "Claude Rouget: Internet ne (tiom) malbonas, Monatojaro 1997a, numero 8a, p. 15a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "letero, retletero, retpo\u015dto", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "po\u015dt", "primary": true}, "po\u015dta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al po\u015dto.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0448\u0442\u043e\u0432\u044b"], "fr": ["postal"], "en": ["postal"], "nl": ["post-"], "ru": ["\u043f\u043e\u0447\u0442\u043e\u0432\u044b\u0439"], "de": ["postalisch"], "hu": ["posta-", "postai"], "es": ["postal"]}, "examples": [["la po\u015dta instanco en Irlando eldonis serion de belaj po\u015dtmarkoj", "Irl: Arto kaj naturo, Monatojaro 1998a, numero 5a, p. 28a"]], "subdefinitions": []}], "root": "po\u015dt", "primary": false}, "plurlingvulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo scianta plurajn lingvojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u0456\u0433\u043b\u043e\u0442"], "fr": ["polyglotte (subst.)"], "en": ["polyglot"], "nl": ["polyglot"], "pt": ["poliglota"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0438\u0433\u043b\u043e\u0442"], "ca": ["pol\u00edglota"], "de": ["Polyglotte"], "es": ["pol\u00edglota"]}, "examples": [["enlande voja\u011danta hindo, krom se li estas escepta plurlingvulo, devas paroli \u0109ie la anglan lingvon", "V. Sadler, Azia Strategio, Esperanto, 1963-01 (6)"]], "subdefinitions": []}], "root": "lingv", "primary": false}, "des": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kelkfoje la unua parto de la komparo (montrata per ju pli) ne estas esprimata, kaj des akceptas tiaokaze sencon similan al tiu de tiom: des pli bone! Li rifuzis la postenon des pli, ke \u011di estis senpaga; mi ne volas ripeti miajn vortojn, des pli, ke \u0109iu el vi facile mem trovos la respondojn."], "primary definition": "Adverbo uzata anta\u016d pli kaj malpli responde al ju por montri ke io varias paralele kaj depende de alio.", "translations": {"be": ["\u0442\u044b\u043c (\u043f\u0440\u044b \u043f\u0430\u0440\u0430\u045e\u043d\u0430\u043d\u044c\u043d\u0456)"], "en": ["the (more, less)"], "nl": ["hoe (2de deel van bv. \"hoe meer, hoe liever\")", "des (bv. in \"des te beter\")"], "pt": ["tanto (correlativo de \"ju\")"], "ru": ["\u0442\u0435\u043c..."], "de": ["desto"], "sv": ["desto"], "hu": ["ann\u00e1l..."], "sk": ["t\u00fdm..."], "br": ["seul... (eil elfenn)"], "vo": ["plu"], "pl": ["tym (w z\u0142o\u017ceniu im.. tym...)"]}, "examples": [["mi des pli lin \u015datas, ju pli mi lin konas", null], ["ju pli oni posedas, des pli oni avidas", "Proverbaro esperanta"], ["ju pli da mono, des pli da zorgo", "Z"], ["ju pli da a\u0109etantoj, des pli alta la prezo", "Proverbaro esperanta"], ["ju pli rapide, des pli bone", null], ["homo estas des pli feli\u0109a, ju malpli da bezonoj li havas", null]], "subdefinitions": []}], "root": "des", "primary": true}, "\u015dinko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Salita a\u016d fuma\u0135ita femuro de porko.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u0442\u0447\u0438\u043d\u0430"], "fr": ["jambon"], "bg": ["\u0448\u0443\u043d\u043a\u0430"], "nl": ["ham"], "pt": ["fiambre", "presunto"], "be": ["\u0432\u044f\u043d\u0434\u043b\u0456\u043d\u0430", "\u0448\u044b\u043d\u043a\u0430"], "de": ["Schinken"], "it": ["prosciutto"], "hu": ["sonka"], "fa": ["\u0698\u0627\u0645\u0628\u0648\u0646"], "en": ["ham"], "es": ["jam\u00f3n"], "sv": ["skinka"], "pl": ["szynka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dink", "primary": true}, "nordrejn-Vestfalia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta al Nordrejn-Vestfalio.", "translations": {"de": ["nordrhein-westf\u00e4lisch"], "nl": ["Noordrijn-Westfaals"], "hu": ["\u00e9szak-rajna-vesztf\u00e1liai"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Nordrejn-Vestfali", "primary": false}, "dek": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Duoble kvin.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u0435\u0441\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["dix"], "en": ["ten"], "zh": ["\u5341 [sh\u00ed]"], "de": ["zehn"], "it": ["dieci"], "vo": ["bals"], "bg": ["\u0434\u0435\u0441\u0435\u0442"], "br": ["dek"], "cs": ["deset"], "fi": ["kymmenen"], "hu": ["t\u00edz"], "ja": ["\u5341 [\u3058\u3085\u3046]"], "es": ["diez"], "he": ["\u05e2\u05e9\u05e8"], "ru": ["\u0434\u0435\u0441\u044f\u0442\u044c"], "nl": ["tien"], "pt": ["dez"], "tr": ["on"], "sv": ["tio"], "sk": ["desa\u0165"], "ku": ["deh"], "pl": ["dziesi\u0119\u0107"]}, "examples": [["mi havas dek fingrojn", null], ["deko da homoj", null], ["iam la Eklezio ricevis la dekona\u0135on de \u0109iuj rikoltoj.", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dek", "primary": true}, "decembro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La dekdua kaj lasta monato de la jaro.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043d\u0435\u0436\u0430\u043d\u044c"], "fr": ["d\u00e9cembre"], "bg": ["\u0434\u0435\u043a\u0435\u043c\u0432\u0440\u0438"], "de": ["Dezember"], "hu": ["december"], "en": ["December"], "br": ["Kerzu"], "cs": ["prosinec"], "vo": ["dekul"], "ja": ["\u5341\u4e8c\u6708 [\u3058\u3085\u3046\u306b\u304c\u3064]"], "es": ["diciembre"], "he": ["\u05d3\u05e6\u05de\u05d1\u05e8"], "ru": ["\u0434\u0435\u043a\u0430\u0431\u0440\u044c"], "nl": ["december"], "pt": ["dezembro"], "tr": ["aral\u0131k"], "sv": ["december"], "sk": ["december"], "ro": ["decembrie"], "pl": ["grudzie\u0144"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "januaro, Rim.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "decembr", "primary": true}, "limao": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio limaedoj (Lima), mara molusko kies konko havas \u00aborelojn\u00bb.", "translations": {"de": ["Feilenmuschel"], "nl": ["lima"], "hu": ["reszel\u0151kagyl\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lima", "primary": true}, "gliptiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arto gravuri sur multekostaj \u015dtonoj.", "translations": {"be": ["\u0433\u043b\u0456\u043f\u0442\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["glyptique"], "nl": ["glyptiek"], "pt": ["gl\u00edptica"], "ru": ["\u0433\u043b\u0438\u043f\u0442\u0438\u043a\u0430", "\u0440\u0435\u0437\u044c\u0431\u0430 \u043f\u043e \u043a\u0430\u043c\u043d\u044e"], "de": ["Glyptik", "Steinschneidekunst", "Edelsteingravur"]}, "examples": [["egiptoj estis en la antikvaj tempoj majstroj en la gliptiko", null], ["ekzistas duspecaj gliptikoj: intajlo kaj kameo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "gliptik", "primary": true}, "kuntordi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kunigi en tordo plurajn a\u0135ojn.", "translations": {"fr": ["tordre ensemble", "tresser"], "pl": ["skr\u0119ca\u0107", "splata\u0107"]}, "examples": [["mi anka\u016d kuntordis \u0109iujn ferajn stangojn triope", "J. Swift, trad. M. Inman, Gulivero en Liliputo, [1910]"]], "subdefinitions": []}], "root": "tord", "primary": false}, "laste sed ne balaste": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En la fino, sed tamen grave.", "translations": {"fr": ["en dernier lieu mais en premi\u00e8re place", "last but not least"], "de": ["zu guter Letzt"], "en": ["last but not least"], "es": ["por \u00faltimo pero no menos importante"]}, "examples": [["\u0109irka\u016d mil personoj laboristoj, mediaktivuloj, studentoj kaj artistoj, kaj laste sed ne balaste sep maldekstraj senatanoj", "\u011cangalo, Protestantoj en Tajlando metas maskon sur la bu\u015don por oponi al Bu\u015d, 2003-10-22"]], "subdefinitions": []}], "root": "balast", "primary": false}, "hu\u015di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fortimigi dirante \u00abhu\u015d\u00bb.", "translations": {"fr": ["effrayer (en criant)"], "pt": ["enxotar"]}, "examples": [["Leo estas \u015dia frat', / fajfas melodion, / krias, hu\u015das al la kat'", "J. Rommesmo, Familio kaj sonoj, Tefloro, 2003-02, numero 4a"]], "subdefinitions": []}], "root": "hu\u015d", "primary": true}, "probablokalkulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bran\u0109o de matematiko, kiu okupi\u011das pri modeligo de hazardo.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0435\u043e\u0440\u0438\u044f \u0432\u0435\u0440\u043e\u044f\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u0435\u0439"], "fr": ["calcul des probabilit\u00e9s"], "en": ["probability theory"], "nl": ["kansberekening"], "de": ["Wahrscheinlichkeitsrechnung"], "pl": ["rachunek prawdopodobie\u0144stwa", "teoria prawdopodobie\u0144stwa"], "hu": ["val\u00f3sz\u00edn\u0171s\u00e9gsz\u00e1m\u00edt\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kalkul", "primary": false}, "parkejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["parkeerplaats"], "pl": ["parking"], "pt": ["estacionamento"]}, "examples": [["la a\u016dto atendas en la parkejo", "Saliko, En fremda lando Monato, jaro 2006a, numero 3a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "park", "primary": false}, "Babilonio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antikva regno en Mezopotamio, kaj kies \u0109efurbo estis Babilono.", "translations": {"be": ["\u0411\u0430\u0431\u0456\u043b\u0451\u043d\u0456\u044f"], "fr": ["Babylonie"], "en": ["Babylonia"], "nl": ["Babyloni\u00eb"], "ru": ["\u0412\u0430\u0432\u0438\u043b\u043e\u043d\u0438\u044f"], "ca": ["Babil\u00f2nia"], "de": ["Babylonien"], "sv": ["Babylonien"], "hu": ["Babil\u00f3nia"], "fa": ["\u0628\u0627\u0628\u0650\u0644 (\u06a9\u0634\u0648\u0631)"], "es": ["Babilonia"], "pl": ["Babilonia"]}, "examples": [["la tuta Sumerujo i\u011dis parto de la suda Babilonio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "Babiloni", "primary": true}, "kontregistristo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kies ofico estas kalkuli la kontojn.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0445\u0430\u045e\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["comptable (profession)"], "en": ["accountant"], "nl": ["boekhouder", "accountant"], "ru": ["\u0441\u0447\u0435\u0442\u043e\u0432\u043e\u0434"], "de": ["Kontof\u00fchrer", "Buchf\u00fchrer"], "hu": ["k\u00f6nyvel\u0151", "sz\u00e1mlavezet\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kont", "primary": false}, "ortangulo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Necesas interpreti la vorton \u00abortangulo\u00bb, kiel \u00ab(kvarlatero), kies (\u0109iuj) anguloj estas ortaj\u00bb, do eblas ripro\u0109i al \u0109i tiu formo troan elipsecon, sed entute temas pri bone formita kaj tradicia formo, vortfare tre proksima al la pli internacia \u00abrektangulo\u00bb. Pri la nekredeblaj polemikoj \u0109irka\u016d tiu \u0109i termino vidu. Sekve de ili Reiers\u00f8l proponis la nekonvinkan formon \u00abortogramo\u00bb, aperanta ekz-e en.", "Rimarko: Ni aldone rimarkigu, ke nekvadratan ortangulon oni foje nomas \u00aboblongo\u00bb. Pri \u0109i tiu ekskluziviga sistemo de nomado vidu rimarkon sub romboido."], "primary definition": "Ortangula paralelogramo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u043c\u0430\u0432\u0443\u0433\u043e\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["rectangle (subst.)"], "en": ["rectangle"], "nl": ["rechthoek"], "ru": ["\u043f\u0440\u044f\u043c\u043e\u0443\u0433\u043e\u043b\u044c\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Rechteck"], "hu": ["t\u00e9glalap"], "sk": ["pravouholn\u00edk"], "pl": ["prostok\u0105t"]}, "examples": [["\u0109iuj anguloj de ortangulo estas ortaj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "angul", "primary": false}, "longoforma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rimarkeble pli longa ol lar\u011da.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0434\u043e\u043b\u0433\u043e\u0432\u0430\u0442\u044b\u0439"], "fr": ["allong\u00e9", "oblong"], "de": ["l\u00e4nglich"], "es": ["alargado"], "hu": ["hossz\u00fak\u00e1s"]}, "examples": [["tio estis mara herbo a\u016d junko, kiu kovris longforman \u015dtonon kaj aspektis kiel korpo de homo", "Fabeloj, volumo 4, Anneto"]], "subdefinitions": []}], "root": "long", "primary": false}, "ortangula": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri plurlatero a\u016d pluredro) Havanta ortan angulon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u043c\u0430\u0432\u0443\u0433\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["rectangle (adj.)"], "en": ["right-angled"], "nl": ["rechthoekig"], "ru": ["\u043f\u0440\u044f\u043c\u043e\u0443\u0433\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["rechtwinklig"], "hu": ["der\u00e9ksz\u00f6g\u0171"], "sk": ["pravouhl\u00fd"], "pl": ["prostok\u0105tny"]}, "examples": [["ortangula triangulo, trapezo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "angul", "primary": false}, "disigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Apartigi, dividi, malkunigi.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u044a\u0435\u0434\u0438\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u043e\u0431\u0449\u0438\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0434\u0435\u043b\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["disperser", "s\u00e9parer", "diviser (s\u00e9parer)", "\u00e9parpiller"], "de": ["trennen", "zerteilen"], "pl": ["oddziela\u0107", "rozdziela\u0107", "roz\u0142\u0105cza\u0107", "rozrzuca\u0107", "rozprasza\u0107 (rozrzuca\u0107)", "separowa\u0107"]}, "examples": [["li disigis la batalantojn", null], ["la suno disigis la nubojn", null], ["vi disigis la interligon kun via sklavo", "La Malnova Testamento, Psalmaro 89:39"], ["fremdaj elementoj disigis la socion", "B"], ["oni devas disigi tiujn du proponojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dis", "primary": false}, "trapasi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Trairi tra iu loko a\u016d tempo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0439\u0442\u0438 (\u0447\u0435\u0440\u0435\u0437 \u0447\u0442\u043e-\u043b.)"], "fr": ["traverser"], "nl": ["doortrekken"], "br": ["treizha\u00f1", "treuzi\u00f1"], "pl": ["przeby\u0107"], "hu": ["\u00e1tmegy", "\u00e1thalad"]}, "examples": [["trapasi riveron, urbon, pordon, homamason", null], ["multe trapasata strato", "Z"], ["trapasi (travivi, sperti) malfacilajn tagojn, penigan bataladon, dan\u011deran krizon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pas", "primary": false}, "sesto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Intervalo inter la du ekstremaj el ses sinsekvaj tonoj de diatona gamo.", "translations": {"be": ["\u0441\u044d\u043a\u0441\u0442\u0430"], "fr": ["sixte (intervalle musical)"], "nl": ["sext"], "ru": ["\u0441\u0435\u043a\u0441\u0442\u0430"], "de": ["Sexte"], "it": ["sesta (mus.)"], "hu": ["szext"], "ro": ["sext\u0103"], "pl": ["seksta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sesa tono de gamo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "seksto", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sest", "primary": true}, "po\u015dtisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Oficisto, kiu zorgas pri la disdonado a\u016d dissendado de po\u015dta\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0448"], "fr": ["facteur (postier)", "postier"], "en": ["mailman", "mail carrier"], "nl": ["postbode"], "ru": ["\u043f\u043e\u0447\u0442\u0430\u043b\u044c\u043e\u043d"], "de": ["Postangestellter", "Postbeamter", "Postbote"], "hu": ["post\u00e1s"], "es": ["cartero"], "he": ["\u05d3\u05d5\u05d5\u05e8"]}, "examples": [["Pa\u0109jo, pa\u0109jo, jen paka\u0135o, kiun la po\u015dtisto liveris", "Will Green: Gantoj, Monatojaro 1997a, numero 5a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "po\u015dt", "primary": false}, "absinto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de artemizio (Artemisia absinthium), kun tre amara aromo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u044b\u043d"], "fr": ["absinthe (plante)"], "en": ["wormwood"], "nl": ["alsem"], "pt": ["absinto"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u044b\u043d\u044c"], "de": ["Wermut"], "it": ["assenzio"], "hu": ["\u00fcr\u00f6m"], "sk": ["palina prav\u00e1"], "fa": ["\u0627\u0641\u0633\u0646\u062a\u06cc\u0646"], "br": ["huelenn-c'hwerv"], "sv": ["mal\u00f6rt"], "es": ["ajenjo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "absint", "primary": true}, "a\u0109etebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Povanta esti a\u0109etata.", "translations": {"fr": ["achetable", "\u00e0 vendre", "en vente"], "en": ["for sale"], "hr": ["kupljiv"], "de": ["k\u00e4uflich"], "it": ["acquistabile"], "hu": ["elad\u00f3"], "fa": ["\u0642\u0627\u0628\u0644 \u062e\u0631\u06cc\u062f"], "br": ["e gwerzh"], "es": ["disponible", "en venta", "comprable"], "he": ["\u05dc\u05de\u05db\u05d9\u05e8\u05d4"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0434\u0430\u0436\u043d\u044b\u0439", "\u043a\u043e\u0442\u043e\u0440\u044b\u0439 \u043c\u043e\u0436\u043d\u043e \u043a\u0443\u043f\u0438\u0442\u044c"], "nl": ["te koop"], "pt": ["compr\u00e1vel", "adquir\u00edvel", "\u00e0 venda"], "tr": ["sat\u0131l\u0131k"], "sv": ["till salu"], "pl": ["do kupienia", "na sprzeda\u017c"]}, "examples": [["a\u0109etebla domo, ju\u011disto", null], ["vergon oni ne bezonas, sed nur hokon, fi\u015d\u015dnuron kaj la larvojn, a\u0109eteblajn en vendejo a\u016d perpo\u015dte", "Saliko, Fi\u015dkapti ekscite, Monato, jaro 2001a, numero 10a, p. 21a"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u0109et", "primary": false}, "metapsikio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la psikologio studanta la fenomenojn, kiuj estas konsiderataj kiel efikoj de \u011dis nun malbone konataj a\u016d e\u0109 ne estkonfesataj mensokapabloj (telepatio, divenado kaj tiel plu.).", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u043f\u0441\u044b\u0445\u0430\u043b\u0451\u0433\u0456\u044f"], "fa": ["\u0641\u0631\u0627\u0631\u0648\u0627\u0646\u0634\u0646\u0627\u0633\u06cc"], "nl": ["parapsychologie"], "pt": ["metaps\u00edquica"], "ru": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u043f\u0441\u0438\u0445\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "de": ["Parapsychologie"], "hu": ["metapszichika", "parapszichol\u00f3gia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "metapsiki", "primary": true}, "alistrukturi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u015can\u011di la strukturon, rearan\u011di.", "translations": {"fr": ["restructurer"]}, "examples": [["li alistrukturis siajn gazet-entreprenojn maldungante kvin mil salajrulojn", "M. B\u00e9nilde, trad. V. Lutermano, Predistoj de gazetoj..., le Monde diplomatique, 2007-08"], ["mi restrukturis, prilaboris kaj kompletigis la literaturliston", "B. Wennergren, [PMEG] Plena Manlibro de Esperanta Gramatiko, 2010"]], "subdefinitions": []}], "root": "struktur", "primary": false}, "teisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adepto de teismo.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u0456\u0441\u0442"], "en": ["theist"], "nl": ["the\u00efst"], "pt": ["te\u00edsta"], "ru": ["\u0442\u0435\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Theist"], "hu": ["teista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "teist", "primary": true}, "anonarbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Monta arbo el Andoj, kultivata en duontropikaj landoj, el familio anonacoj (Annona cherimola).", "translations": {"fr": ["anonier"], "de": ["Cherimoyabaum"], "nl": ["cherimoya (boom)"], "hu": ["cserimoj\u00f3fa", "kr\u00e9malmafa"]}, "examples": [["\u00abmi fartas bone, Ariero,\u00bb diras Tomegino, kiu sidas sur la anonarbo", "A. Lef\u00f3nst Sardi\u00f1as, trad. J. de Jes\u00fas Campos Pacheco, Kuba infanliteraturo, En la montaro, 1999-2002"]], "subdefinitions": []}], "root": "anon", "primary": false}, "kapro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el la familio bovedoj (Capra), kun mentonbarbo kaj sabroformaj a\u016d \u015dra\u016dbe turnitaj kornoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0437\u0451\u043b"], "fr": ["bouc", "ch\u00e8vre (animal)"], "bg": ["\u043a\u043e\u0437\u0430"], "nl": ["bok"], "ru": ["\u043a\u043e\u0437\u0451\u043b"], "de": ["Ziege"], "hu": ["kecske"], "en": ["goat"], "br": ["bouc'h", "gavr"], "es": ["cabra"]}, "examples": [["tro nutrata kapro fari\u011das kiel apro", "Proverbaro esperanta"], ["barbori\u0109a kiel kaproviro", null], ["kaprino", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kapr", "primary": true}, "hipopotamedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo parhufuloj (Hippopotamidae), vivantaj en riveroj, lagoj kaj mar\u0109oj.", "translations": {"be": ["\u0431\u044d\u0433\u0435\u043c\u043e\u0442\u044b (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "en": ["hippos"], "nl": ["nijlpaarden (fam.)"], "pt": ["hip\u00f3potam\u00eddeos"], "ru": ["\u0431\u0435\u0433\u0435\u043c\u043e\u0442\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Flusspferde (Familie)"], "it": ["ippopotamidi"], "hu": ["v\u00edzil\u00f3f\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hipopotamed", "primary": true}, "alpo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La\u016d PIV alpo estas monto, sur kiu estas someraj pa\u015dtejoj."], "primary definition": "Alta zono en montaro, herbokovrita en somero kaj tiam pa\u015dtejo de \u015dafoj a\u016d aliaj brutoj.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0441\u043e\u043a\u043e\u0433\u043e\u0440\u043d\u043e\u0435 \u043f\u0430\u0441\u0442\u0431\u0438\u0449\u0435", "\u0430\u043b\u044c\u043f\u0438\u0439\u0441\u043a\u0438\u0439 \u043b\u0443\u0433"], "fr": ["alpage"], "hu": ["havasi legel\u0151", "alpesi legel\u0151"]}, "examples": [["la ekskursantoj atingis, fine, la supron de monto kun bela verda alpo kaj aro da bovinoj", "Cent \u015dercetoj por infanoj, 3"]], "subdefinitions": []}], "root": "alp", "primary": true}, "sakstrato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Strato kun fermita fino, enirebla kaj elirebla nur tra unu ekstremo.", "translations": {"fr": ["impasse"], "nl": ["doodlopende straat", "blinde straat"], "hu": ["zs\u00e1kutca"]}, "examples": [["\u015dajnas, ke mia a\u016dteto eniris sakstraton", "P. Gubbins, Dombestoj kaj sakstratoj, Monato, jaro 1998a, numero 6a, p. 28a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Senrezulta agado, sensolva problemo a\u016d situacio.", "translations": {"nl": ["slop", "impasse"]}, "examples": [["tradicia politiko estas sakstrato", "K. Berga, De iam \u011dis nun..., 2008-08-26"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "senelirejo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "strat", "primary": false}, "akomodi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Bone sin akordigi kun io.", "translations": {"fr": ["s'adapter"]}, "examples": [["la homaj okuloj tre rapide akomodi\u011das al diversaj distancoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "akomod", "primary": false}, "elektra kampintenso": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u0108ar oni prezentas tiun grandon per matematika kampo, oni ofte skribas \u00abelektra kampo\u00bb anstata\u016d la pli pedantan \u00abelektra kampintenso\u00bb."], "primary definition": "Fizika grando, prezentebla per vektora kampo kaj esprimanta la direkton kaj intenson de la efiko de elektraj \u015dargoj unuj super aliaj; simbolo E.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u043f\u0440\u0443\u0436\u0430\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c \u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u044b\u0447\u043d\u0430\u0433\u0430 \u043f\u043e\u043b\u044f"], "fr": ["(intensit\u00e9 du) champ \u00e9lectrique"], "pl": ["nat\u0119\u017cenie pola elektrycznego"], "ru": ["\u043d\u0430\u043f\u0440\u044f\u0436\u0451\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c \u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0433\u043e \u043f\u043e\u043b\u044f"], "de": ["elektrische Feldst\u00e4rke"], "es": ["intensidad del campo el\u00e9ctrico"], "hu": ["villamos t\u00e9rer\u0151ss\u00e9g"]}, "examples": [["la dimensioj de elektra kampo estas M1L1T-3I-1", null], ["en elektra kampo E korpo kun elektra \u015dargo q estas almetita al forto egala al q.E (vektore)", null]], "subdefinitions": []}], "root": "elektr", "primary": false}, "lavujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pelvo kun krano kutime por lavi la manojn a\u016d tola\u0135ojn.", "translations": {"fr": ["\u00e9vier", "lavabo"], "bg": ["\u043c\u0438\u0432\u043a\u0430"], "nl": ["wasbak", "wastafel"], "es": ["lavabo", "pila (lavadero)"], "de": ["Waschbecken"], "pl": ["umywalka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lav", "primary": false}, "galicismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Franclingva aparta dirmaniero.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043b\u0456\u0446\u044b\u0437\u043c"], "fr": ["gallicisme"], "en": ["gallicism"], "nl": ["gallicisme"], "pt": ["galicismo"], "el": ["\u03b3\u03b1\u03bb\u03bb\u03b9\u03c3\u03bc\u03cc\u03c2"], "de": ["Gallizismus"], "hu": ["gallicizmus"], "ru": ["\u0433\u0430\u043b\u043b\u0438\u0446\u0438\u0437\u043c"], "es": ["galicismo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "galicism", "primary": true}, "kasko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metala a\u016d leda kap\u015dirmilo por soldatoj, ministoj, konstrulaboristoj, motorciklantoj kaj aliaj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0441\u043a\u0430", "\u0448\u0430\u043b\u043e\u043c"], "fr": ["casque"], "en": ["helmet"], "nl": ["helm"], "ru": ["\u043a\u0430\u0441\u043a\u0430", "\u0448\u043b\u0435\u043c"], "ca": ["casc"], "de": ["Helm"], "hu": ["sisak"], "br": ["tokarn"], "es": ["casco"]}, "examples": [["barcelonaj oficiroj kun brilaj uniformoj kaj blankaj plumoj sur la kaskoj", "Aventuroj de pioniro, \u0109apitro 14a, p. 41a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kask", "primary": true}, "delfinio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genroj el familio ranunkolacoj (Delphinium, Consolida), kun bluaj spronhavaj floroj. Pluraj specioj estas \u011dardene kulturataj.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0433\u0443\u043b\u044c\u043a\u0456"], "fr": ["dauphinelle"], "en": ["larkspur"], "pt": ["delf\u00ednio"], "ru": ["\u0436\u0438\u0432\u043e\u043a\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0448\u043f\u043e\u0440\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Rittersporn"], "hu": ["szarkal\u00e1b", "sarkvir\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "delfini", "primary": true}, "pulvorsukero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pulvorigita sukero.", "translations": {"fr": ["az\u00facar glas"], "de": ["Puderzucker"], "en": ["powdered sugar"], "it": ["zucchero a velo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "suker", "primary": false}, "dojeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["doyen (d'\u00e2ge)"], "de": ["Doyen"], "en": ["doyen"], "it": ["decano"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo plej a\u011da en grupo, eble ricevanta apartan a\u016dtoritaton a\u016d honoron pro tio.", "translations": {}, "examples": [["festis la okdekan datrevenon la dojeno de la Akademio de Esperanto, Johan H. Rosbach", "-, GK UEA, La Ondo de Esperanto, 2001:10"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Homo plej longatempa en sia ofico a\u016d servo kompare kun kolegoj.", "translations": {}, "examples": [["la membro kiu esperantisti\u011dis plej frue estas la dojeno de VEK", "-, Veterana Esperantista Klubo, Esperanto sub la Suda Kruco, 2007-05 \u011dis 06"]]}]}], "root": "dojen", "primary": true}, "peno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Energia kaj laciga stre\u0109o de \u0109iuj fortoj al iu celo.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u043c\u0430\u0433\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0441\u0442\u0430\u0440\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0432\u044b\u0441\u0456\u043b\u0430\u043a"], "fr": ["efforts", "peine (efforts)"], "nl": ["moeite"], "ru": ["\u0441\u0442\u0430\u0440\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u0443\u0441\u0438\u043b\u0438\u0435"], "de": ["M\u00fche", "Anstrengung"], "hu": ["f\u00e1rads\u00e1g", "f\u00e1radoz\u00e1s", "er\u0151fesz\u00edt\u00e9s"], "br": ["poan (striv)", "striv"], "cs": ["n\u00e1maha"], "es": ["esfuerzo"]}, "examples": [["mi vin dankas pro viaj penoj", null], ["mi faros \u0109iujn eblajn penojn por kontentigi vin", null], ["ho, ne faru al vi penojn, diris Fanny", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, la porcio da glacia\u0135o, (rakonto de L. Dilling, tradukita de Eduard Hall el Joensuu (Finnlando))"], ["bona verkisto penas eviti penon al la legantoj", null], ["venas \u0109agreno sen granda peno", "Proverbaro esperanta"], ["via penado ne estos vana", null], ["por sukcesi vi devas ankora\u016d plifortigi viajn penojn", null], ["ne \u015dpari monon nek penon (ha\u016dto)", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "pen", "primary": false}, "lato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longa, mallar\u011da kaj plate maldika peco da ligno, uzata en konstruo.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u0430\u043d\u043a\u0430", "\u0440\u044d\u0439\u043a\u0430", "\u0434\u0440\u0430\u043d\u043a\u0430", "\u0448\u0430\u043b\u0451\u045e\u043a\u0430"], "fr": ["lame (de bois)", "latte"], "bg": ["\u043b\u0435\u0442\u0432\u0430"], "nl": ["lat"], "pt": ["ripa", "sarrafo", "fasquia"], "ru": ["\u043f\u043b\u0430\u043d\u043a\u0430", "\u0440\u0435\u0439\u043a\u0430", "\u0434\u0440\u0430\u043d\u043a\u0430"], "de": ["Latte"], "it": ["stecca"], "hu": ["l\u00e9c"], "en": ["lath", "batten"]}, "examples": [["kofroj faritaj el palmaj fibroj kaj \u015dirmitaj per latoj", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 67a, p. 430a"]], "subdefinitions": []}], "root": "lat", "primary": true}, "lati": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Garni per latoj.", "translations": {"be": ["\u0448\u0430\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["latter"], "nl": ["belatten", "latten", "betengelen", "aflatten"], "ru": ["\u043e\u0431\u0448\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c \u043f\u043b\u0430\u043d\u043a\u0430\u043c\u0438"], "it": ["steccare"], "hu": ["l\u00e9cez", "bel\u00e9cez"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lat", "primary": false}, "peni": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Peni pli atentigas pri stre\u0109o kaj laci\u011do, labori pri celo kaj rezulto."], "primary definition": "(netransitiva) Energie kaj lacige stre\u0109i siajn fortojn por atingi rezulton.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u0440\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u043d\u0430\u043c\u0430\u0433\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u043f\u0440\u044b\u043a\u043b\u0430\u0434\u0430\u0446\u044c \u0432\u044b\u0441\u0456\u043b\u043a\u0456", "\u043d\u0430\u043a\u0456\u0440\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c \u0432\u044b\u0441\u0456\u043b\u043a\u0456"], "fr": ["s'efforcer de"], "en": ["try"], "nl": ["trachten", "moeite doen"], "pt": ["esfor\u00e7ar-se por", "empenhar-se em", "dar-se ao trabalho de"], "ru": ["\u0441\u0442\u0430\u0440\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u044b\u0442\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u0440\u0438\u043b\u0430\u0433\u0430\u0442\u044c \u0443\u0441\u0438\u043b\u0438\u044f"], "de": ["sich m\u00fchen", "sich abm\u00fchen", "sich anstrengen"], "hu": ["f\u00e1radozik"], "br": ["poania\u00f1 (striva\u00f1)", "striva\u00f1"], "cs": ["sna\u017eit se"], "es": ["esforzarse en", "empe\u00f1arse en"]}, "examples": [["en korespondado estas bone \u0109iam peni uzadi nur vortojn el la \u00abFundamento\u00bb", "Fundamento de Esperanto, anta\u016dparolo"], ["la maljuna \u0109evalo vane penis kuri pli rapide", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, Arturo, (rakonto de V. Devjatnin), 4"], ["peni porti, anstata\u016digi", "Z"], ["peni pri la efektivigo de siaj planoj", null], ["mi penis rekte pensi en la lingvo ne\u016dtrala", "Z"], ["mi penos veni al la kongreso", "Z"], ["oni penis allogi min per tre granda sumo da mono", "Z"], ["mi estas preta, de mia flanko mi volonte penos", "La Revizo, akto 5a, sceno 7a"], ["kion vi pripenas, tio al vi venas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "pen", "primary": true}, "spirit\u0109eesto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kapablo senprokraste diri a\u016d fari tion, kio estas plej trafe \u011dustatempa.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0441\u0443\u0442\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435 \u0434\u0443\u0445\u0430", "\u043d\u0430\u0445\u043e\u0434\u0447\u0438\u0432\u043e\u0441\u0442\u044c"], "en": ["spontaneity"], "nl": ["tegenwoordigheid van geest"], "de": ["Geistesgegenwart"], "pl": ["przytomno\u015b\u0107 umys\u0142u"], "hu": ["l\u00e9lekjelenl\u00e9t"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spirit", "primary": false}, "paf": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sonimito de bruo de pafo, de eksplodo, de frakaso.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0438\u0444!", "\u043f\u0430\u0444!", "\u043f\u0438\u0444 \u043f\u0430\u0444!"], "fr": ["boum!", "paf!"]}, "examples": [["la oficiro ekcelas la trian fojon \u2015 paf! li trafis", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "krak", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "paf", "primary": false}, "pandemonio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda konfuzo kaj tumulto, senorda agiti\u011do de homoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043d\u0434\u044d\u043c\u043e\u043d\u0456\u044e\u043c"], "fr": ["pand\u00e9monium"], "en": ["pandemonium"], "nl": ["pandemonium"], "pt": ["pandem\u00f4nio (grande confus\u00e3o)"], "ru": ["\u0441\u0442\u043e\u043b\u043f\u043e\u0442\u0432\u043e\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u0430\u043d\u0434\u0435\u043c\u043e\u043d\u0438\u0443\u043c"], "it": ["pandemonio"], "hu": ["pokoli felfordul\u00e1s", "z\u0171rzavar", "pandem\u00f3nium"]}, "examples": [["kunvenigu mil parolantojn de mil malsimilaj lingvoj kaj \u0109io i\u011dis Babelo se ne ja Pandemonio", "R. W. Mason, anta\u016dparolo al \u00abRobinsono Kruso\u00bb, Henry Altemus Company, 1908"], ["neniam venis en la kapo de \u00darsula, ke Remedios la Bela povus esti elektita re\u011dino de beleco en la karnavala pandemonio", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "pandemoni", "primary": true}, "libido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En psikanalizo, psika energio, konsiderata kiel konsistanta principe en la seksa impulso.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0431\u0456\u0434\u0430", "\u043f\u043e\u043b\u0430\u0432\u0430\u044f \u0446\u044f\u0433\u0430"], "fr": ["libido"], "en": ["libido", "sex drive"], "nl": ["libido", "lust"], "pt": ["libido"], "ru": ["\u043b\u0438\u0431\u0438\u0434\u043e", "\u043f\u043e\u043b\u043e\u0432\u043e\u0435 \u0432\u043b\u0435\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435"], "ca": ["libido"], "de": ["Trieb", "Sexualtrieb", "Libido", "sexuelles Verlangen"], "hu": ["libid\u00f3", "nemi v\u00e1gy"], "es": ["libido"]}, "examples": [["dezirego traspasmis lin de la radiko de lia libido \u011dis la ekstremoj de liaj membroj", "J. Francis, Misio sen Alveno, tk-stafeto, 1982"]], "subdefinitions": []}], "root": "libid", "primary": true}, "posta tago": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La tago \u011duste posta al la koncerna.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0432\u0442\u0440\u0430\u0448\u043d\u0438\u0439 \u0434\u0435\u043d\u044c", "\u0441\u043b\u0435\u0434\u0443\u044e\u0449\u0438\u0439 \u0434\u0435\u043d\u044c"], "fr": ["lendemain", "jour suivant"], "nl": ["volgende dag"], "de": ["folgende Tag"], "tr": ["ertesi g\u00fcn"], "pl": ["przysz\u0142y dzie\u0144", "nadchodz\u0105cy dzie\u0144"]}, "examples": [["la postan tagon iris mi vizite", "P. Peneter, Sekretaj Sonetoj, VII"]], "subdefinitions": []}], "root": "tag", "primary": false}, "maleo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Martelo kun kapo amba\u016dflanke samforma kaj samuza, ofte ligna.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0438\u044f\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["maillet"], "nl": ["houten hamer"], "pt": ["ma\u00e7o", "malho"], "de": ["Kn\u00fcpfel", "Klipfel", "Kl\u00fcpfel", "Kl\u00f6pfel", "Schlegel", "Holzhammer"], "es": ["mazo"], "hu": ["fakalap\u00e1cs", "k\u00e9tfej\u0171 kalap\u00e1cs"]}, "examples": [["maleo enbatas la ringojn de barelo", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 2a, \u0109apitro 7a, p. 432a"]], "subdefinitions": []}], "root": "male", "primary": true}, "elteni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Rezisti anta\u016d atako, malfacila\u0135oj; pacience toleri.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0442\u0440\u044b\u043c\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u043d\u043e\u0441\u0456\u0446\u044c", "\u0442\u0440\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u0442\u0440\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u0442\u0440\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["supporter (endurer)", "endurer", "tol\u00e9rer (endurer)"], "ru": ["\u0442\u0435\u0440\u043f\u0435\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u043d\u043e\u0441\u0438\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u043d\u0435\u0441\u0442\u0438", "\u0432\u044b\u0434\u0435\u0440\u0436\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0434\u0435\u0440\u0436\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0441\u0442\u043e\u044f\u0442\u044c"], "de": ["aushalten", "ertragen"], "pl": ["wytrzymywa\u0107", "przetrzyma\u0107", "\u015bcierpie\u0107", "znosi\u0107 (trudno\u015bci, przeciwno\u015bci)"], "hu": ["kib\u00edr", "elvisel", "kitart"]}, "examples": [["la arbo ne povis elteni la baton de la ventego", "Z"], ["lingvo, kiu eltenis la provon dum dudek kvin jaroj, ne bezonas jam timi", "Paroloj, Malferma parolado de la 8a UK en Krak\u00f3w (1912-08-11)"], ["elteni la malfeli\u0109on, la suferon", null], ["la nacioj ne povas elteni la indignon de la Eternulo", "Z"], ["Esperanto jam eltenis la elprovon de l' uzado", null], ["ne povi elteni la komparon kun...", "B"], ["lia edzino ne eltenis kun li, kaj petis pri eksedzi\u011do", "Urd Hadda murdita!, p. 13"], ["eltenebla mizero", "Z"], ["neeltenebla doloro", null], ["mareltena \u015dipo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ten", "primary": false}, "kamelio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio teacoj (Camellia).", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u044d\u043b\u0456\u044f"], "fr": ["cam\u00e9lia"], "en": ["camellia"], "nl": ["camelia"], "ru": ["\u043a\u0430\u043c\u0435\u043b\u0438\u044f"], "de": ["Kamelie"], "hu": ["kam\u00e9lia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Japana kamelio (Camellia japonica), kun tre bela rozsimila floro.", "translations": {"hu": ["jap\u00e1n kam\u00e9lia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kameli", "primary": true}, "arkeologia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al arkeologio, al ties metodoj, esploradoj, konkludoj.", "translations": {"fa": ["\u0628\u0627\u0633\u062a\u0627\u0646\u200c\u0634\u0646\u0627\u062e\u062a\u06cc"], "fr": ["arch\u00e9ologique"], "be": ["\u0430\u0440\u0445\u0435\u0430\u043b\u044f\u0433\u0456\u0447\u043d\u044b"], "ru": ["\u0430\u0440\u0445\u0435\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["arch\u00e4ologisch"], "hu": ["r\u00e9g\u00e9szeti", "archeol\u00f3giai"]}, "examples": [["la direktoro de la arkeologia esploro-projekto", "A. Giridhar Rao: La plej frua skribo, Monatojaro 1999a, numero 8a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "praepoka.", "translations": {"fa": ["\u0628\u0627\u0633\u062a\u0627\u0646\u06cc"]}, "examples": [["tabelo de arkeologiaj kulturoj en \u0108inio", "Bernard Golden: \u0108ina ceramika historio (Zhao Hongsheng, \u0108ina ceramiko), Monatojaro 1995a, numero 8a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "arkeologi", "primary": false}, "interokaza\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparta malgrava okazo, plejofte malhelpa, kiu neatendite intervenas en cirkonstancaro.", "translations": {"fr": ["incident"], "en": ["incident"], "ro": ["incident"], "pl": ["incydent"], "hu": ["k\u00f6zbej\u00f6tt esem\u00e9ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "okaz", "primary": false}, "terpe\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u0444\u0430\u043b\u044c\u0442"], "fr": ["asphalte"], "en": ["asphalt"], "nl": ["asfalt", "aardpek"], "ru": ["\u0430\u0441\u0444\u0430\u043b\u044c\u0442"], "de": ["Asphalt"], "sv": ["asfalt"], "hu": ["aszfalt"], "sk": ["asfalt"], "br": ["asfalt"], "es": ["asfalto"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pe\u0109", "primary": false}, "\u011dibulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo havanta \u011dibon.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0440\u0431\u0430\u0442\u044b (\u043d\u0430\u0437.)"], "fr": ["bossu (subst.)"], "en": ["humpback"], "nl": ["bultenaar"], "pt": ["corcunda"], "ru": ["\u0433\u043e\u0440\u0431\u0443\u043d"], "de": ["Buckliger"], "it": ["gobbo (sost.)"], "hu": ["p\u00fapos (ember)"], "fa": ["\u06a9\u0648\u0698\u067e\u0634\u062a"], "es": ["jorobado"], "pl": ["garbaty"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u011dib", "primary": false}, "arkeologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri la monumentoj kaj artoj de antikvaj epokoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0445\u0435\u0430\u043b\u0451\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["arch\u00e9ologie"], "en": ["archeology"], "ru": ["\u0430\u0440\u0445\u0435\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "de": ["Arch\u00e4ologie"], "sv": ["arkeologi", "fornforskning"], "hu": ["r\u00e9g\u00e9szet", "archeol\u00f3gia"], "sk": ["archeol\u00f3gia"], "fa": ["\u0628\u0627\u0633\u062a\u0627\u0646\u200c\u0634\u0646\u0627\u0633\u06cc"], "es": ["arqueolog\u00eda"]}, "examples": [["ni distingas prahistorian, klasikepokan kaj mezepokan arkeologion, aldonante ke tiu disdivido validas unuavice por E\u016dropo", "Interesa arkeologio, p. 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "arkeologi", "primary": true}, "Rusio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0420\u0430\u0441\u0435\u044f"], "fr": ["Russie"], "bg": ["\u0420\u0443\u0441\u0438\u044f"], "nl": ["Rusland"], "ru": ["\u0420\u043e\u0441\u0441\u0438\u044f"], "de": ["Russland"], "zh": ["\u4fc4\u56fd", "tr. \u4fc4\u570b [\u00c9gu\u00f3]", "\u4fc4\u7f57\u65af [\u00c9lu\u00f3s\u012b]"], "pl": ["Rosja"]}, "examples": [["En la jaro 1812a la unuigitaj fortoj de E\u016dropo invadis Rusion", "Sergio Pokrovskij: Moskvo jubileas, Monatojaro 1997a, numero 9a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Rusi", "primary": true}, "ideo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Abstrakta koncepto de la spirito pri objektoj a\u016d ecoj; pensa\u0135o, komprena\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0456\u0434\u044d\u044f", "\u0434\u0443\u043c\u043a\u0430"], "fr": ["id\u00e9e"], "bg": ["\u0438\u0434\u0435\u044f"], "nl": ["idee"], "pt": ["id\u00e9ia"], "ru": ["\u0438\u0434\u0435\u044f", "\u043c\u044b\u0441\u043b\u044c"], "de": ["Ahnung", "Vorstellung", "Idee"], "it": ["idea"], "hu": ["eszme", "\u00f6tlet", "idea"], "en": ["idea"], "es": ["idea"], "pl": ["idea", "poj\u0119cie", "my\u015bl"]}, "examples": [["havi nenian ideon pri la muziko, pri justo kaj maljusto", null], ["vera, falsa, \u011dusta, klara, malklara ideo", null], ["per asociado de la ideoj", null], ["ideo\u0109eno", null], ["ri\u0109a\u0135oj tiel grandegaj, ke ne eble estas havi ideon pri ili", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 7a"], ["\u0109iuj tiuj ideoj dancas, valsas en mia cerbo", null], ["venis al mi en la kapon la ideo, ke...", null], ["bona ideo venas post la pereo", "Proverbaro esperanta"], ["la ideo pri arbo, Dio, lingvo internacia", null], ["ni ne scias, el kia lingvo Zamenhof prenis la ideon de la nedifina prepozicio je", null], ["entuziasmi\u011di, batali, morti por ideo", null], ["la doktrino de Platono pri la ideoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ide", "primary": true}, "idea": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Imaga; ekzistanta nur en la spirito, sed ne en la realo.", "translations": {"be": ["\u0456\u0434\u044d\u0439\u043d\u044b"], "fr": ["id\u00e9al (relatif aux id\u00e9es)"], "nl": ["denkbeeldig"], "pt": ["ideal (relativo a id\u00e9ia; adj.)"], "ru": ["\u0438\u0434\u0435\u0439\u043d\u044b\u0439"], "de": ["ideell"], "it": ["ideale (agg.)"], "hu": ["eszmei"], "pl": ["imaginacyjny", "wymy\u015blony (utworzony w wyobra\u017ani)"]}, "examples": [["la idea mondo", null], ["idea ri\u0109eco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ide", "primary": false}, "gimnostoma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta senvalvan urnon.", "translations": {"pt": ["gimn\u00f3stomo (adj.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gimnostom", "primary": true}, "momanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vektora produto de io per levilbrako.", "translations": {"be": ["\u043c\u043e\u043c\u0430\u043d\u0442 (\u0444\u0456\u0437\u044b\u0447\u043d\u044b, \u043c\u0430\u0442\u044d\u043c\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b)"], "fr": ["moment (phys., m\u00e9c.)"], "nl": ["moment (fysica)"], "pt": ["momento (f\u00eds.)"], "ru": ["\u043c\u043e\u043c\u0435\u043d\u0442 (\u0444\u0438\u0437\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439, \u043c\u0430\u0442\u0435\u043c\u0430\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439)"], "hu": ["nyomat\u00e9k (fizika)"], "fa": ["\u06af\u0634\u062a\u0627\u0648\u0631"], "pl": ["moment (fiz.)"]}, "examples": [["momanto de forto", null], ["momanto de movokvanto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Produto de polusa intenso per distanco a\u016d per produtoj de distancoj inter polusoj.", "translations": {}, "examples": [["magneta momanto", null], ["dupolusa momanto", null], ["kvarpolusa momanto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Produto de io per funkcio de distanco.", "translations": {}, "examples": [["inercimomanto (produto de maso per la kvadrato de \u011dia distanco for de akso)", null]], "subdefinitions": []}], "root": "momant", "primary": true}, "malebrii\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Ne plu ebrii, senkonfuzi\u011di.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0440\u0435\u0437\u0432\u0435\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0442\u0440\u0435\u0437\u0432\u0435\u0442\u044c"], "fr": ["dessaouler", "dessouler"], "en": ["sober up"], "de": ["n\u00fcchtern werden"], "pl": ["trze\u017awie\u0107", "wytrze\u017awie\u0107", "otrze\u017awie\u0107"], "hu": ["kij\u00f3zanodik"]}, "examples": [["jam du sitelojn da akvo oni elver\u015dis sur lin, sed \u011dis nun li ne malebrii\u011dis", "La Revizo, akto 1a, sceno 4a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ebri", "primary": false}, "malglata": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Raspa, maldol\u0109a por la tu\u015do; obstrukca; malfacila.", "translations": {"be": ["\u043d\u044f\u0440\u043e\u045e\u043d\u044b", "\u043d\u044f\u0433\u043b\u0430\u0434\u043a\u0456", "\u0448\u0443\u0440\u043f\u0430\u0442\u044b"], "fr": ["rugueux", "r\u00eache"], "en": ["rough", "coarse"], "nl": ["ruw (niet glad)"], "pt": ["\u00e1spero", "rugoso"], "ru": ["\u0448\u0435\u0440\u0448\u0430\u0432\u044b\u0439", "\u0448\u0435\u0440\u043e\u0445\u043e\u0432\u0430\u0442\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0433\u043b\u0430\u0434\u043a\u0438\u0439"], "de": ["rau", "grob"], "es": ["\u00e1spero, -a", "dif\u00edcil (figurativo)", "carrasposo, -a"], "he": ["\u05de\u05d7\u05d5\u05e1\u05e4\u05e1", "\u05dc\u05d0 \u05d7\u05dc\u05e7", "\u05d2\u05e1"]}, "examples": [["malglata lano, vojo, verko, vivo", null], ["malglataj versoj", null], ["malglata\u0135o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "glat", "primary": false}, "bistro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kolorilo nigrebruna, farita el fulgo.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0438\u0441\u0442\u0440 (\u043a\u043e\u0440\u0438\u0447\u043d\u0435\u0432\u0430\u044f \u043a\u0440\u0430\u0441\u043a\u0430)"], "fr": ["bistre (subst.)"], "en": ["brown wash", "bistre"], "hu": ["biszter", "barnalakk"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bistr", "primary": true}, "klerikaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La korporacio de klerikoj ene de eklezio.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u0456\u0440", "\u0434\u0443\u0445\u0430\u0432\u0435\u043d\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["clerg\u00e9"], "nl": ["clerus"], "ru": ["\u0434\u0443\u0445\u043e\u0432\u0435\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u043a\u043b\u0438\u0440"], "de": ["Klerus", "Geistlichkeit"], "hu": ["paps\u00e1g", "kl\u00e9rus"], "grc": ["\u03ba\u03bb\u03ae\u03c1\u03bf\u03c2"], "pl": ["kler", "duchowie\u0144stwo"]}, "examples": [["la blanka klerikaro", null], ["la nigra klerikaro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "klerik", "primary": false}, "\u0109ieesto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Troveblo en \u0109iuj eblaj lokoj, a\u016d en multegaj lokoj samtempe.", "translations": {"fr": ["ubiquit\u00e9"], "pl": ["wsz\u0119dobylstwo"]}, "examples": [["tiel komenci\u011dis la legendo pri la \u0109ieesto de kolonelo Aureliano Buend\u00eda", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "est", "primary": false}, "spatelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de plata kulereto, uzata por miksi a\u016d sterni duonlikvajn substancojn, a\u016d por meti farbojn sur paletron.", "translations": {"be": ["\u0448\u043f\u0430\u0442\u044d\u043b\u044c"], "fr": ["spatule"], "nl": ["spatel"], "ru": ["\u0448\u043f\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Spatel"], "hu": ["lapoc", "spatula", "sim\u00edt\u00f3lap\u00e1t"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spatel", "primary": true}, "speguli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Resendi la bildon de io.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0440\u0430\u0436\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["refl\u00e9ter"], "nl": ["weerspiegelen"], "be": ["\u0430\u0434\u043b\u044e\u0441\u0442\u0440\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0434\u0431\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c (\u0443 \u043b\u044e\u0441\u0442\u044d\u0440\u043a\u0443)"], "de": ["spiegeln"], "sv": ["(\u00e5ter)spegla"], "hu": ["t\u00fckr\u00f6z", "visszat\u00fckr\u00f6z"]}, "examples": [["la vesperstelo orbrile speguli\u011das en la blua rivero", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Vidigi, esti la signo de io.", "translations": {"de": ["widerspiegeln"]}, "examples": [["lia fizionomio spegulis lian animon", null], ["lia viza\u0135o spegulas sanon", null], ["tiuj vortoj klare spegulas la animstaton de la partoprenintoj", null], ["tiu artikolo ne spegulas la opinion de la redakcio", null], ["tiu traduko ne spegulas fidele la originalan tekston", null], ["la parlamento spegulas la voton de la popolo", null], ["lia malamo speguli\u011das tra multaj pa\u011doj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "spegul", "primary": false}, "piedpilkado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sporto en kiu du grupoj (teamoj) gajnas poentojn (golojn) piedbatante pilkon tiel ke \u011di eniru la golejon (en la formo de ortangulo) de kontra\u016duloj.", "translations": {"de": ["Fu\u00dfball"], "nl": ["het voetbal"], "pl": ["pi\u0142ka no\u017cna (dyscyplina sportu)"], "bg": ["\u0444\u0443\u0442\u0431\u043e\u043b"]}, "examples": [["En la sporta ludo piedpilkado estas grava kaj punenda malregula\u0135o, se iu ludisto vole kikas la alian. La piedpilko-teamo (vulg. futbalteamo, futbal-dekunuo) konsistas el unu golulo kaj dek kampludistoj", "La sporta lingvo en Esperanto (projekto) Tibor Ujlaky-Nagy"]], "subdefinitions": []}], "root": "pilk", "primary": false}, "spegulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Glata brila surfaco, polurita a\u016d ne, resendanta la lumon kaj la bildojn de la objektoj.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0435\u0440\u043a\u0430\u043b\u043e"], "fr": ["miroir", "glace"], "bg": ["\u043e\u0433\u043b\u0435\u0434\u0430\u043b\u043e"], "nl": ["spiegel"], "be": ["\u043b\u044e\u0441\u0442\u0440\u0430", "\u043b\u044e\u0441\u0442\u044d\u0440\u043a\u0430"], "de": ["Spiegel"], "sv": ["spegel"], "hu": ["t\u00fck\u00f6r"], "en": ["mirror"]}, "examples": [["rigardi sin en la spegulo", null], ["la spegulo de la akvoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Reprezenta\u0135o, simila\u0135o, signo.", "translations": {}, "examples": [["de l' koro spegulo estas la okulo", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "spegul", "primary": true}, "Indro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dio de \u0109ielo kaj fulmotondro, \u0109efdio en antikva hinduismo.", "translations": {"fr": ["Indra"], "de": ["Indra"], "it": ["Indra"], "pt": ["Indra"]}, "examples": [["\u0109e alia muro videblas plur-viza\u011da Indro sidanta sur dorso de aglo", "\u0108ina Radio Internacia, Monda mirinda\u0135o \u015dtonkavernaro Yungang, 2004-07-05"]], "subdefinitions": []}], "root": "Indr", "primary": true}, "legitima": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016drajta.", "translations": {"el": ["\u03bd\u03cc\u03bc\u03b9\u03bc\u03bf\u03c2"], "fr": ["l\u00e9gitime"], "nl": ["legitiem", "wettig"], "pt": ["leg\u00edtimo"], "be": ["\u043b\u0435\u0433\u0456\u0442\u044b\u043c\u043d\u044b", "\u0437\u0430\u043a\u043e\u043d\u043d\u044b", "\u043b\u0435\u0433\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "de": ["rechtm\u00e4\u00dfig", "gesetzm\u00e4\u00dfig", "beglaubigt", "legitim"], "hu": ["legitim", "jogszer\u0171", "hiteles", "t\u00f6rv\u00e9nyes"], "ru": ["\u043b\u0435\u0433\u0438\u0442\u0438\u043c\u043d\u044b\u0439", "\u0437\u0430\u043a\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043b\u0435\u0433\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "legitim", "primary": false}, "legitimi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Pruvi per dokumentoj la identecon, la memecon de iu; la\u016drajtigi.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u0432\u0435\u0434\u0447\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["l\u00e9gitimer"], "en": ["legitimize"], "nl": ["legitimeren"], "pt": ["legitimar"], "ru": ["\u0443\u0434\u043e\u0441\u0442\u043e\u0432\u0435\u0440\u044f\u0442\u044c"], "de": ["legitimieren"], "hu": ["igazol", "tan\u00fas\u00edt", "legitim\u00e1l"], "el": ["\u03bd\u03bf\u03bc\u03b9\u03bc\u03bf\u03c0\u03bf\u03b9\u03ce"]}, "examples": [["sin legitimi per pasporto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Konfirmi a\u016dtentikecon de dokumento.", "translations": {"de": ["beglaubigen"], "nl": ["echt verklaren"], "hu": ["hiteles\u00edt"]}, "examples": [["legitimi subskribon, akton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "legitim", "primary": true}, "helenismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Helena koncepto pri civilizo.", "translations": {"be": ["\u044d\u043b\u0456\u043d\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["hell\u00e9nisme"], "nl": ["Hellenisme"], "pt": ["helenismo"], "ru": ["\u044d\u043b\u043b\u0438\u043d\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Hellenismus"], "it": ["ellenismo"], "hu": ["hellenizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "helen", "primary": false}, "terpeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pli-malpli granda peco de tero.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0447\u0430\u0441\u0442\u043e\u043a \u0437\u0435\u043c\u043b\u0438"], "fr": ["terrain"], "nl": ["landgoed"], "be": ["\u043f\u0430\u043b\u0435\u0442\u0430\u043a", "\u043f\u043b\u044f\u0446"], "he": ["\u05e4\u05d9\u05e1\u05ea \u05e7\u05e8\u05e7\u05e2"], "pl": ["skrawek ziemi"], "hu": ["f\u00f6lddarab"]}, "examples": [["\u0109i tie \u0109iu terpeco estas historia", "Fabeloj, volumo 1, ligo de amikeco"], ["sur la sama terpeco oni konstruis belan domon", "Fabeloj, volumo 2, malnova domo"]], "subdefinitions": []}], "root": "ter", "primary": false}, "tedi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ka\u016dzi lacecon kaj malagrablecon pro troda\u016dro, troripeti\u011do a\u016d troabundo.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0434\u0430\u043a\u0443\u0447\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u0434\u0430\u043a\u0443\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u0430\u0431\u0440\u044b\u0434\u0437\u0435\u0446\u044c"], "fr": ["ennuyer", "lasser"], "en": ["bore"], "nl": ["vervelen", "vermoeien"], "ru": ["\u043d\u0430\u0434\u043e\u0435\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u0434\u043e\u0435\u0441\u0442\u044c"], "de": ["langweilen"], "hu": ["untat", "f\u00e1raszt"], "lat": ["taedet, erealiquem alicuius rei"], "pl": ["nudzi\u0107", "zanudza\u0107", "nu\u017cy\u0107", "dokucza\u0107", "naprzykrza\u0107 si\u0119", "uprzykrza\u0107", "niepokoi\u0107", "obrzydza\u0107"]}, "examples": [["la sen\u0109esaj pluvoj tedis la voja\u011dantojn", "B"], ["vi tedus lin", "Z"], ["jam tedas al mi a\u016ddadi pri li", "Z"], ["esti tedita de io", "Z"], ["mia animo tedi\u011dis de \u015di", "Z"], ["kontra\u016d \u0109iu tedo ekzistas rimedo", "Proverbaro esperanta"], ["teda kiel kulo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ted", "primary": true}, "glua\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gluilo.", "translations": {}, "examples": [["la memoro estas glua\u0135o, kiu kuntenas nian estadon", "Hjalmar S\u00f6derberg, tr. Sten Johansson: G\u00e4rda. Sk\u00f6vde: Al-fab-et-o, 1995"], ["minimume 600 kg da glua\u0135o kaj 50 kg da farboj necesis entute por la ja\u0125to", "Jean-Yves SANTERRE: Persistemo donis plezuron! Monato."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Glueca substanco.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043b\u0435\u0439\u043a\u0430\u044f \u043c\u0430\u0441\u0441\u0430"]}, "examples": [["miaj \u015duoj estis plenaj de la ru\u011da glua\u0135o", "Jen\u0151 Rejt\u0151, tr. L\u00e1szl\u00f3 Bal\u00e1zs: La anta\u016den\u015dovita garnizono"]], "subdefinitions": []}], "root": "glu", "primary": false}, "hirundedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo paseroformaj birdoj, kun pintaj flugiloj kaj plata beko (Hirundinidae).", "translations": {"be": ["\u043b\u0430\u0441\u0442\u0430\u045e\u043a\u0456 (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["hirundinid\u00e9s"], "nl": ["zwaluwen (fam.)"], "pt": ["hirundin\u00eddeos"], "ru": ["\u043b\u0430\u0441\u0442\u043e\u0447\u043a\u043e\u0432\u044b\u0435", "\u043b\u0430\u0441\u0442\u043e\u0447\u043a\u0438 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Schwalben (Familie)"], "it": ["irondinidi"], "hu": ["fecskef\u00e9l\u00e9k"], "pl": ["jask\u00f3\u0142kowate"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hirunded", "primary": true}, "maldelikata": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malpla\u0109a per sia malaltkvalito kaj vulgareco, kruda.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0443\u0431\u044b\u0439"], "fr": ["fruste", "grossier (sans d\u00e9licatesse)", "robuste", "costaud", "ind\u00e9licat"], "en": ["vulgar", "crude"], "he": ["\u05d2\u05e1", "\u05dc\u05d0 \u05e6\u05e2\u05d5\u05d3\u05df"], "pl": ["niedelikatny", "grubia\u0144ski", "opryskliwy", "wulgarny"], "hu": ["nyers", "durva", "er\u0151s", "darabos", "k\u00f6z\u00f6ns\u00e9ges", "tapintatlan"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Forte kaj akre impresanta.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Fortika, malfacile difektebla.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malakresentema, malsubtila, malfacile impresebla.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sentakta, nediskreta, troigema, ofendema.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "delikat", "primary": false}, "krima": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kulpa je krimo.", "translations": {"be": ["\u0437\u043b\u0430\u0447\u044b\u043d\u043d\u044b"], "fr": ["criminel (adj.)"], "en": ["criminal", "felonious"], "nl": ["misdadig", "crimineel (bn.)"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0441\u0442\u0443\u043f\u043d\u044b\u0439"], "de": ["verbrecherisch"], "hu": ["b\u0171n\u00f6s"], "es": ["criminal"], "pl": ["winny przest\u0119pstwa", "winny zbrodni"]}, "examples": [["krima homo", null], ["mi pensas, ke nia malatento estas krima, kiam ni ignoras tion", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Konsistiganta krimon.", "translations": {"be": ["\u0437\u043b\u0430\u0447\u044b\u043d\u043d\u044b", "\u043a\u0440\u044b\u043c\u0456\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "en": ["criminal"], "nl": ["strafbaar"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0441\u0442\u0443\u043f\u043d\u044b\u0439", "\u043a\u0440\u0438\u043c\u0438\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["strafbar"], "hu": ["b\u0171n-", "b\u0171n\u00f6s"], "pl": ["przest\u0119pczy", "zbrodniczy", "wyst\u0119pny"]}, "examples": [["krima faro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rilata al krimo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044b\u043c\u0456\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "en": ["criminal"], "nl": ["crimineel (bn.)"], "ru": ["\u043a\u0440\u0438\u043c\u0438\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0443\u0433\u043e\u043b\u043e\u0432\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["b\u00fcntet\u0151", "b\u0171n\u00fcgyi"], "es": ["criminal"], "pl": ["kryminalny"]}, "examples": [["krima kodo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "krim", "primary": false}, "maldelikate": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Krude.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0443\u0431\u043e"], "fr": ["cr\u00fbment", "rudement", "brusquement (sans \u00e9gards)"], "pl": ["niedelikatnie", "grubia\u0144sko", "opryskliwie", "wulgarnie"]}, "examples": [["li maldelikate tiris min anta\u016den", null]], "subdefinitions": []}], "root": "delikat", "primary": false}, "Gustavo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo latindevena.", "translations": {"ru": ["\u0413\u0443\u0441\u0442\u0430\u0432"], "fr": ["Gustave"], "pt": ["Gustavo"], "fa": ["\u06af\u0648\u0633\u062a\u0627\u0648"], "de": ["Gustav", "Gustaf"], "it": ["Gustavo"], "pl": ["Gustaw"]}, "examples": [["iun vesperon li vizitis Gustavon kaj plikonati\u011dis kun liaj interesoj kaj okupoj", "Stellan Engholm, Vivo vokas, 1946"]], "subdefinitions": []}], "root": "Gustav", "primary": true}, "krimi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Plenumi krimon.", "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u0434\u0437\u0435\u0439\u0441\u044c\u043d\u0456 \u0446\u044c \u0437\u043b\u0430\u0447\u044b\u043d\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["commettre un crime"], "en": ["commit a crime"], "nl": ["een misdrijf begaan"], "ru": ["\u0441\u043e\u0432\u0435\u0440\u0448\u0438\u0442\u044c \u043f\u0440\u0435\u0441\u0442\u0443\u043f\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["ein Verbrechen begehen"], "hu": ["b\u0171n\u00f6zik", "b\u0171nt\u00e9nyt k\u00f6vet el", "b\u0171ntettet hajt v\u00e9gre"], "es": ["cometer un crimen"], "pl": ["pope\u0142ni\u0107 zbrodni\u0119", "pope\u0142ni\u0107 przest\u0119pstwo"]}, "examples": [["se Ligano uzos la militon, \u011di estos konsiderata kiel kriminta kontra\u016d \u0109iuj ceteraj Liganoj", null], ["tajloro krimis, botisto pendas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "krim", "primary": false}, "krimo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago, per kiu morala a\u016d civila le\u011do estas plej grave malobservata (mortigo, malvirgigo kaj tiel plu).", "translations": {"be": ["\u0437\u043b\u0430\u0447\u044b\u043d\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["crime"], "en": ["crime", "felony", "offense", "offence"], "nl": ["misdrijf", "misdaad"], "pt": ["crime"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0441\u0442\u0443\u043f\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0437\u043b\u043e\u0434\u0435\u044f\u043d\u0438\u0435"], "ca": ["crim"], "de": ["Straftat", "Verbrechen"], "hu": ["b\u0171ncselekm\u00e9ny", "b\u0171ntett"], "es": ["crimen"], "pl": ["przest\u0119pstwo", "zbrodnia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "kulpo, peko", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "krim", "primary": true}, "rostbefo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Peco da rostita bova\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0440\u043e\u0441\u0442\u0431\u0456\u0444"], "fr": ["rosbeef", "rosbif"], "en": ["roast beef"], "nl": ["rosbief"], "pt": ["rosbife"], "ru": ["\u0440\u043e\u0441\u0442\u0431\u0438\u0444"], "de": ["Rostbeef", "Grillsteak"], "hu": ["marhas\u00fclt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rostbef", "primary": true}, "merdo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["kak (ontr.)", "poep (ontr.)"]}, "examples": [["estas hunda merdo sur la strato", null], ["tiu libro estas merdo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "merd", "primary": true}, "nigrevidulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0441\u0441\u0438\u043c\u0438\u0441\u0442", "\u0442\u043e\u0442, \u043a\u0442\u043e \u0432\u0438\u0434\u0438\u0442 \u0432\u0441\u0451 \u0432 \u043c\u0440\u0430\u0447\u043d\u043e\u043c \u0441\u0432\u0435\u0442\u0435"], "fr": ["pessimiste (subst.)"], "pl": ["czarnowidz"], "de": ["Schwarzseher", "Pessimist"], "es": ["pesimista"], "hu": ["bor\u00fal\u00e1t\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vid", "primary": false}, "Jazono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En la helena mito, detronigita re\u011dido, estro de la ekspedicio de la Argona\u016dtoj, disciplo de la centa\u016dro Kirono kaj edzo de Medeo.", "translations": {"de": ["Iason", "Jason"], "en": ["Jason"], "it": ["Giasone"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Grekdevena vira anta\u016dnomo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Jazon", "primary": true}, "ekzekuti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Le\u011de mortigi krimulon.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0437\u043d\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["ex\u00e9cuter (un condamn\u00e9)"], "en": ["execute"], "pt": ["executar"], "be": ["\u043f\u0430\u043a\u0430\u0440\u0430\u0446\u044c \u0441\u044c\u043c\u0435\u0440\u0446\u044e"], "de": ["hinrichten", "exekutieren"], "sv": ["avr\u00e4tta"], "hu": ["kiv\u00e9gez"], "es": ["ejecutar"], "pl": ["wykona\u0107 egezkucj\u0119", "wykona\u0107 kar\u0119 \u015bmierci"]}, "examples": [["Longmargareto estis kondukita al la ekzekutejo", "Fabeloj, volumo 4, Historio el la dunoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekzekut", "primary": true}, "ekzekuto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Le\u011da mortigo de krimulo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043a\u0430\u0440\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435 \u0441\u044c\u043c\u0435\u0440\u0446\u044e"], "fr": ["ex\u00e9cution (d'un condamn\u00e9)"], "en": ["execution"], "pt": ["execu\u00e7\u00e3o"], "hu": ["kiv\u00e9gz\u00e9s"], "es": ["ejecuci\u00f3n"], "pl": ["egzekucja"]}, "examples": [["prokrasti la ekzekuton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ekzekut", "primary": false}, "apopleksio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Cerba sangalfluo, kiu senigas la malsanulon je la sentoj kaj movoj, sed ne de la spirado.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u0430\u043f\u043b\u0435\u043a\u0441\u0456\u044f"], "fr": ["apoplexie", "ictus apoplectique"], "en": ["apoplexy", "stroke"], "ru": ["\u0430\u043f\u043e\u043f\u043b\u0435\u043a\u0441\u0438\u044f", "\u0438\u043d\u0441\u0443\u043b\u044c\u0442", "\u0443\u0434\u0430\u0440 (\u0431\u043e\u043b\u0435\u0437\u043d\u044c)"], "de": ["Apoplexie", "Schlaganfall"], "hu": ["sz\u00e9l\u00fct\u00e9s", "agyv\u00e9rz\u00e9s", "sz\u00e9lh\u0171d\u00e9s"], "sk": ["apoplexia", "mozgov\u00e1 por\u00e1\u017eka"], "es": ["apopleg\u00eda"]}, "examples": [["la apopleksio trafis \u015din tiun posttagmezon kaj embarasigis la kunvoja\u011dantojn", "Spomenka \u015ctimec: Morto en Melburna tramo, Monatojaro 1997a, numero 8a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "apopleksi", "primary": true}, "vokkazo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u0456\u0447\u043d\u044b \u0441\u043a\u043b\u043e\u043d"], "fr": ["vocatif"], "nl": ["vocatief"], "pt": ["vocativo"], "el": ["\u03ba\u03bb\u03b7\u03c4\u03b9\u03ba\u03ae \u03c0\u03c4\u03ce\u03c3\u03b7"], "de": ["Vokativ"], "hu": ["megsz\u00f3l\u00edt\u00f3eset", "vocativus"], "br": ["vokativ", "tro-c'helver"], "ru": ["\u0437\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u043f\u0430\u0434\u0435\u0436"], "es": ["vocativo"], "he": ["\u05d9\u05d7\u05e1\u05ea \u05d4\u05e7\u05e8\u05d9\u05d0\u05d4"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kaz", "primary": false}, "mamo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elstara parto de la brusto \u0109e virinoj a\u016d de la ventro \u0109e bestinoj, kiu entenas la laktajn glandojn.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0443\u0434\u044c (\u0436\u0435\u043d\u0441\u043a\u0430\u044f)", "\u043c\u043e\u043b\u043e\u0447\u043d\u0430\u044f \u0436\u0435\u043b\u0435\u0437\u0430"], "fr": ["sein (mamelle)", "mamelle"], "bg": ["\u0433\u044a\u0440\u0434\u0430"], "nl": ["borst (v. vrouw)", "uier"], "pt": ["mama", "peito", "teta", "\u00fabere", "ubre"], "ca": ["pit", "mamella"], "de": ["Brust"], "tr": ["meme"], "sv": ["br\u00f6st"], "hu": ["mell", "eml\u0151", "csecs"], "en": ["breast", "teat"], "br": ["bronn"], "lat": ["mamma, ae"], "pl": ["pier\u015b"], "he": ["\u05e9\u05d3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Responda parto de la brusto \u0109e viro.", "translations": {"en": ["chest", "breast"], "hu": ["mell"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mam", "primary": true}, "placego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda placo, ofte en urbo anta\u016d monumentoj.", "translations": {"fr": ["esplanade", "parvis"], "en": ["esplanade"], "nl": ["voorplein"]}, "examples": [["Tikal, trovi\u011dante inter la malaltejoj de Gvatemalo, enhavis tipan placegon, \u0109irka\u016datan de temploj", "D. Thornell, Du triboj: \u0109eroka kaj majaa, Brita Esperantisto, 2002, numero 953a"]], "subdefinitions": []}], "root": "plac", "primary": false}, "kun\u015dovi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Interproksigi \u015dovante.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0434\u0432\u0438\u043d\u0443\u0442\u044c"], "fr": ["rapprocher", "resserrer"], "hu": ["\u00f6sszetol", "\u00f6sszecs\u00fasztat", "\u00f6sszedug"]}, "examples": [["la mallar\u011daj brovoj de Ludovikino Zminska iom kun \u015dovi\u011dis", "Marta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Iom proksimigi apudajn literojn por ke la interliteraj distancoj aspektu pli egalaj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0440\u0435\u0437\u0430\u0442\u044c (\u043b\u0438\u0442\u0435\u0440\u044b)", "\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u043a\u0435\u0440\u043d\u0438\u043d\u0433"], "de": ["zusammenschieben", "zusammenr\u00fccken"], "en": ["kern"], "hu": ["s\u0171r\u00edt (karaktereket)"]}, "examples": [["pro kun\u015dovado VAVAVA povas bezoni malpli da spaco ol VVVAAA", "La Nova Plena Ilustrita Vortaro, p. 1118."]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dov", "primary": false}, "stiri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Direkti veturilon, \u015dipon, avion kaj tiel plu.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 (\u0430\u0432\u0442\u043e\u043c\u043e\u0431\u0438\u043b\u044c \u0438 \u0442.\u043f.)", "\u0443\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c (\u043c\u0430\u0448\u0438\u043d\u043e\u0439)"], "fr": ["conduire (piloter)", "piloter"], "en": ["steer"], "nl": ["besturen"], "de": ["lenken", "steuern"], "hu": ["korm\u00e1nyoz", "ir\u00e1ny\u00edt", "vezet (j\u00e1rm\u0171vet)"]}, "examples": [["li kulpis pri dan\u011dera stirado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "stir", "primary": true}, "eksteren": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Al la ekstero.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0440\u0443\u0436\u0443"], "pl": ["za zewn\u0105trz"], "be": ["\u0432\u043e\u043d\u043a\u0456", "\u043d\u0430\u0434\u0432\u043e\u0440"]}, "examples": [["La granda pordo malfermi\u011dis, la kandeloj radiis de la altaro tra la pre\u011dejo eksteren sur la dezertan placon", "Fabeloj, volumo 1, Kupra porko"], ["la internan flankon oni turnis eksteren, \u011di aspektis ru\u011da kaj verda", "Fabeloj, volumo 1, \u011cardeno de la paradizo"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekster", "primary": false}, "korpo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108e homoj kaj bestoj, aro de la materiaj partoj, kiuj konsistigas la organaron.", "translations": {"be": ["\u0446\u0435\u043b\u0430"], "fr": ["corps"], "nl": ["lichaam"], "ru": ["\u0442\u0435\u043b\u043e"], "hu": ["test"], "de": ["K\u00f6rper"], "vo": ["kop"]}, "examples": [["tio \u0109i estas saniga por via korpo", "Z"], ["la korpo estas morta, la animo estas senmorta", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 31"], ["fortika, malsana korpo", null], ["la korpo de Jesu-Kristo", null], ["se ili povis al la nomo de ilia projekto ellabori anka\u016d sinteni povantan korpon", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La tuta persono.", "translations": {"cs": ["t\u011blo"], "de": ["Leib"], "en": ["body"]}, "examples": [["la korpogardistoj", "Z"], ["ili vivas per unu animo en du korpoj", "Proverbaro esperanta"], ["li \u0109eestis per propra korpo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu aro da materiaj eroj.", "translations": {"cs": ["t\u011blo"], "en": ["body"]}, "examples": [["\u0109iuj korpoj havas dimension kaj pezon", null], ["organika, neorganika korpo", null], ["solida, fluida, gasa, simpla, komponita korpo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: La\u016d kelkaj la komuteco de operacio \u00d7 estas deviga en la difino de korpo. Aliaj preferas nomi \u00abkampoj\u00bb la komutecajn korpojn."], "primary definition": "Tia unuhava ringo (E,\u2020,\u00d7), ke krom la ne\u016dtra elemento de \u2020 \u0109iuj aliaj elementoj estas ne\u016dtrigeblaj rilate al \u00d7.", "translations": {"de": ["K\u00f6rper"], "en": ["field"], "pt": ["corpo"], "pl": ["cia\u0142o"], "hu": ["sz\u00e1mtest"]}, "examples": [["la korpo de racionalaj nombroj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0442\u0435\u043b\u043e", "\u0433\u0435\u043e\u043c\u0435\u0442\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0435 \u0442\u0435\u043b\u043e"], "fr": ["solide (figure g\u00e9om\u00e9trique)", "volume (figure g\u00e9om\u00e9trique)", "corps g\u00e9om\u00e9trique"], "de": ["K\u00f6rper", "geometrischer K\u00f6rper"], "en": ["geometric body", "solid"], "pl": ["bry\u0142a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "korp", "primary": true}, "regolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio silviedoj (Regulus), tre malgranda insektman\u011danta birdeto.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u0430\u043b\u0451\u043a"], "fr": ["roitelet"], "en": ["goldcrest"], "nl": ["goudhaantje"], "ru": ["\u043a\u043e\u0440\u043e\u043b\u0451\u043a"], "de": ["Goldh\u00e4hnchen"], "hu": ["kir\u00e1lyka"], "cs": ["kr\u00e1licek"], "pl": ["mysikr\u00f3lik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "regol", "primary": true}, "\u0109okolado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bongusta nutra\u0135o farita el kakao kaj sukero.", "translations": {"be": ["\u0448\u0430\u043a\u0430\u043b\u044f\u0434"], "fr": ["chocolat"], "en": ["chocolate"], "el": ["\u03c3\u03bf\u03ba\u03bf\u03bb\u03ac\u03c4\u03b1"], "de": ["Schokolade"], "it": ["cioccolato"], "hu": ["csokol\u00e1d\u00e9"], "fa": ["\u0634\u06a9\u0644\u0627\u062a"], "vo": ["jokolad"], "es": ["chocolate"], "he": ["\u05e9\u05d5\u05e7\u05d5\u05dc\u05d3"], "ru": ["\u0448\u043e\u043a\u043e\u043b\u0430\u0434"], "nl": ["chocolade"], "pt": ["chocolate"], "tr": ["\u00e7ikolata"], "sv": ["choklad"], "sk": ["\u010dokol\u00e1da"], "pl": ["czekolada"]}, "examples": [["la okcidentaj butikoj por solidara komerco, ne estas nuraj vendejoj de kafo, \u0109okolado, teo, sukero, bananoj, mielo, infuza\u0135oj", "Gianfranco Cazzaro: Morale a\u0109eti, konscie subteni , Monatojaro 1994a, numero 6a, p. 11a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109okolad", "primary": true}, "spektantaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iuj \u0109eestantoj \u0109e evento, spekta\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0440\u0438\u0442\u0435\u043b\u0438", "\u0437\u0440\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u0441\u043a\u0430\u044f \u0430\u0443\u0434\u0438\u0442\u043e\u0440\u0438\u044f"], "fr": ["public (th\u00e9atre, concert...)"], "en": ["audience"], "nl": ["publiek (zn.)", "toeschouwers"], "hu": ["n\u00e9z\u0151k\u00f6z\u00f6ns\u00e9g", "hallgat\u00f3s\u00e1g", "publikum"]}, "examples": [["temas pri kvin ske\u0109oj tre diversaj, el kiuj la unuaj kvar sendube ridigos la spektantaron", "Donald Broadribb, Utilaj por distraj klubkunvenoj (Maurice Baring, Arthur Hopkins, Kvin etaj humuraj dramoj), Monato, jaro 2002a, numero 5a, p. 30a"]], "subdefinitions": []}], "root": "spekt", "primary": false}, "malla\u016ddi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Esprimi malaproban opinion pri io.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043d\u0456\u0446\u044c", "\u0433\u0430\u043d\u044c\u0431\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043b\u0430\u044f\u0446\u044c"], "en": ["blame", "condemn", "reproach", "scold"], "nl": ["laken", "misprijzen", "afkeuren"], "pt": ["criticar"], "ru": ["\u0445\u0443\u043b\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0440\u0438\u0446\u0430\u0442\u044c", "\u0431\u0440\u0430\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u0440\u0443\u0433\u0430\u0442\u044c"], "de": ["tadeln"], "vo": ["blam\u00f6n"], "br": ["karezi\u00f1", "rebech"], "hu": ["szid", "korhol", "dorg\u00e1l", "hib\u00e1ztat"], "es": ["desalabar", "vituperar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "la\u016dd", "primary": false}, "\u0135usa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0134us okazinta.", "translations": {"be": ["\u043d\u044f\u0434\u0430\u045e\u043d\u0456"], "fr": ["r\u00e9cent"], "en": ["recent"], "nl": ["jongste", "meest recente"], "no": ["nyeste", "siste"], "de": ["j\u00fcngste", "letzte"], "it": ["recente"], "hu": ["im\u00e9nti"], "fi": ["\u00e4skeinen", "\u00e4skett\u00e4inen", "tuore"], "ro": ["proasp\u0103t (nou)"], "pl": ["\u015bwie\u017cy (nowy)"]}, "examples": [["plej \u0135usa numero de \u0135urnalo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135us", "primary": false}, "kvieteco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u043f\u043e\u043a\u043e\u0439\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435"], "de": ["Ruhe", "Stille"], "hu": ["nyugalom", "nyugalmi \u00e1llapot"]}, "examples": [["La kvieteco de la nokto karesis la animon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kviet", "primary": false}, "cepo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de la genro ajlo (Allium cepa), kies bulbon kaj foliojn oni uzas kiel legomo kaj spica\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0446\u044b\u0431\u0443\u043b\u044f"], "fr": ["oignon"], "bg": ["\u043b\u0443\u043a"], "nl": ["ui", "ajuin"], "pt": ["cebola"], "el": ["\u03ba\u03c1\u03b5\u03bc\u03bc\u03cd\u03b4\u03b9"], "de": ["Zwiebel"], "tr": ["so\u011fan"], "it": ["cipolla"], "hu": ["hagyma"], "en": ["onion"], "es": ["cebolla"], "br": ["ognon"], "ru": ["\u043b\u0443\u043a (\u0440\u0435\u043f\u0447\u0430\u0442\u044b\u0439)"], "pl": ["cebula"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cep", "primary": true}, "Bagavadgito": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Aliaj uzataj esperantigoj: Bhagavadgitao, Bhagavad Gitao."], "primary definition": "Sankta skribo de hinduismo prezentanta instruojn de la dio Kri\u015dno, parto de la eposo Mahabarato.", "translations": {"fr": ["Bhagavad-g\u00eet\u00e2"]}, "examples": [["ili estis fratoj kaj fra\u016dloj. Ili diskutis la Bagavadgiton (Giton) kun mi", "M. K. Gandhi, trad. A Giridhar Rao, Eksperimentoj kun la Vero a\u016d La A\u016dtobiografio, 2001-2005, parto 1a, \u0109apitro 20a"], ["ekaperis eposaj poemoj, el kiuj la plej fama estas la Bagavadgito (dialogo inter la dio Kri\u015dno kaj la militisto Ar\u011duno)", "M. Vinicius, Projekto Vek, 1-a parto: elementaj principoj, [vidita je 2006-08-06]"]], "subdefinitions": []}], "root": "Bagavadgit", "primary": true}, "rumekso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plurjara herbo kun longaj, man\u011deblaj folioj, kreskanta en E\u016dropo kaj Nordazio, genro el familio poligonacoj (Rumex).", "translations": {"fr": ["oseille"], "nl": ["zuring"], "it": ["acetosa"], "pt": ["azeda", "azeda-mi\u00fada"], "hu": ["l\u00f3rom", "l\u00f3s\u00f3ska"]}, "examples": [["ni trovis sablan insuleton, kie kreskis lapoj, rumeksoj kaj aliaj malaltaj plantoj", "R. L. Stevenson, trad. A. Goodheir, Forkaptita, Kardo, 1976"], ["bone purigitajn en akvo spinacon kaj rumekson boligu 2-3 minutojn", "V. Okc, Receptoj de rusaj supoj, 2004-02"]], "subdefinitions": []}], "root": "rumeks", "primary": true}, "suspektebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Meritanta suspekton, ne fidinda.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043e\u0437\u0440\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 (\u043a\u043e\u0442\u043e\u0440\u043e\u0433\u043e \u043f\u043e\u0434\u043e\u0437\u0440\u0435\u0432\u0430\u044e\u0442)"], "fr": ["suspect (adj.)"], "nl": ["verdacht"], "pt": ["suspeito (adj.)"], "de": ["verd\u00e4chtig"], "it": ["sospettabile"], "hu": ["gyan\u00fas", "gyan\u00fas\u00edthat\u00f3"]}, "examples": [["la \u0135urnalon li opiniis tre dan\u011dera kaj suspektinda, pro tio li anta\u016d la okuloj de la fra\u016dlino dis\u015diris \u011din je pecetoj", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 33a"]], "subdefinitions": []}], "root": "suspekt", "primary": false}, "foli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Malprudente gajadi kaj petoli.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0441\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f (\u0432\u0435\u0441\u0435\u043b\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f)", "\u0431\u0435\u0437\u0443\u0434\u0435\u0440\u0436\u043d\u043e \u0432\u0435\u0441\u0435\u043b\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["faire le fou (s'amuser)"], "hu": ["bolondozik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fol", "primary": false}, "lerni": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En iuj lingvoj mankas vorto por ekscii (ekz-e \u00abekscii nova\u0135on\u00bb), kaj ties parolantoj uzas \u00ablerni\u00bb kiel surogaton. Tio nepre evitindas en Esperanto."], "primary definition": "(transitiva) Akiri per mempenado scion pri scienco, arto, metio kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u0432\u0443\u0447\u044b\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["apprendre"], "bg": ["\u0443\u0447\u0430"], "zh": ["\u5b66", "tr. \u5b78 [xu\u00e9]"], "el": ["\u03bc\u03b1\u03b8\u03b1\u03af\u03bd\u03c9"], "de": ["lernen"], "hu": ["tanul"], "en": ["learn"], "br": ["deski\u00f1"], "cs": ["u\u010dit se"], "vo": ["lern\u00f6n"], "es": ["aprender"], "ru": ["\u0443\u0447\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f (\u0447\u0435\u043c\u0443-\u043b.)"], "nl": ["leren"], "pt": ["aprender"], "sk": ["u\u010di\u0165 sa"]}, "examples": [["bonaj infanoj lernas diligente", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 9"], ["lerni gramatikon, muzikon, dancon, kalkulon, komercon", null], ["lerni kalkuli, kudri, danci, legi", null], ["rajdi sur \u0109evalo oni ne lernas sen falo", "Proverbaro esperanta"], ["lerni sian lecionon", null], ["parkere lerni", null], ["facile, diligente lerni el, en, per bona gramatiko", null], ["tio estas lernita (ne propramova) ordono", "Z"], ["lernado sen fruktoj ne restas", "Proverbaro esperanta"], ["lernanto en gimnazio", null], ["pro la senlerna uzebleco de la vortaro la fini\u011doj kaj sufiksoj estas sendependaj vortoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Akiri scion per sperto.", "translations": {}, "examples": [["de la plej fruaj jaroj mi lernis obeadi", "Z"], ["li lernos timi min", "Z"], ["lernu esti forgesita kaj tamen vivi", "Z"], ["taksi kaj \u015dati la sanon ni lernas en malsano", "Z"], ["ho patriotismo, kiam fine la homoj lernos kompreni \u011duste vian sencon?", "Z"], ["homo lernas la tutan vivon", "Proverbaro esperanta"], ["li multe lernis el siaj voja\u011doj", null], ["por sperto kaj lerno ne sufi\u0109as eterno", "Proverbaro esperanta"], ["malgra\u016d tiuj malfeli\u0109egoj la nacioj lernis malmulton", null], ["ili lernos la agmanieron de mia popolo", "Z"], ["de tiuj fremduloj la popolo lernis mal\u015dati la egiptajn diojn", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "lern", "primary": true}, "provinca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al provinco.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u043b\u0430\u0441\u0442\u043d\u043e\u0439"], "fr": ["provincial"], "en": ["provincial"], "nl": ["provinciaal"], "hu": ["tartom\u00e1nyi"]}, "examples": [["tie, en la provinca \u0109efurbo estas fama tombejo", "Spomenka \u0160timec, Hejmo en Meze\u016dropo, Monato, jaro 1996a, numero 1a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Nemoderna, neeleganta.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u0456\u043d\u0446\u044b\u0439\u043d\u044b"], "hu": ["vid\u00e9ki", "provinci\u00e1lis"], "de": ["provinziell"], "nl": ["bekrompen"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0432\u0438\u043d\u0446\u0438\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["provinca modo, tono", null], ["provincaj manieroj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "provinc", "primary": false}, "fulmi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Ekbrili, parolante pri fulmo.", "translations": {"be": ["\u0431\u043b\u0456\u0441\u043d\u0443\u0446\u044c"], "fr": ["y avoir des \u00e9clairs"], "nl": ["bliksemen"], "ru": ["\u0441\u0432\u0435\u0440\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c"], "de": ["blitzen"], "sv": ["blixtra"], "hu": ["vill\u00e1mlik"], "fa": ["\u0622\u0630\u0631\u062e\u0634 \u0632\u062f\u0646"], "pl": ["b\u0142yska\u0107"]}, "examples": [["ekfulmas", null], ["aspektis kvaza\u016d la tuta mondo staris en flamoj, tiel forte fulmis", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Brili kiel fulmo.", "translations": {"fa": ["\u062f\u0631\u062e\u0634\u06cc\u062f\u0646"], "fr": ["jeter des \u00e9clairs", "fulgurer"]}, "examples": [["fulmas lancoj", "La Malnova Testamento, Na\u0125um 3:3"], ["fulma knabego", "Z"], ["fulmanta rigardo", null], ["en la pupiloj fulmetadis briloj", "Z"], ["sur \u015diaj lipoj sen\u0109ese tremadis fulmetanta rideto", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "fulm", "primary": false}, "nekropolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda, subtera tombejo \u0109e antikvaj popoloj.", "translations": {"be": ["\u043d\u044d\u043a\u0440\u043e\u043f\u0430\u043b\u044c"], "fr": ["n\u00e9cropole"], "en": ["necropolis", "catacombs"], "nl": ["dodenstad"], "pt": ["necr\u00f3pole", "catacumba"], "el": ["\u03ba\u03b1\u03c4\u03b1\u03ba\u03cc\u03bc\u03b2\u03b5\u03c2"], "ca": ["catacumbes"], "de": ["Nekropole", "Totenstadt"], "hu": ["nekropolisz"], "ru": ["\u043d\u0435\u043a\u0440\u043e\u043f\u043e\u043b\u044c"], "es": ["catacumbas"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nekropol", "primary": true}, "trupo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Agopreta grupo, kun hierarkia organizo, difinitaj roloj.", "translations": {"fr": ["troupe"], "en": ["troop"], "nl": ["troep"], "cs": ["mu\u017estvo", "dru\u017estvo"], "de": ["Truppe"], "es": ["tropa"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Artistoj kaj akompanantoj el sama teatro, dancgrupo, cirko.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0443\u043f\u0430"], "en": ["troupe"], "pt": ["trupe", "elenco", "companhia"], "ru": ["\u0442\u0440\u0443\u043f\u043f\u0430"], "hu": ["sz\u00ednt\u00e1rsulat", "trupp"], "pl": ["trupa", "zesp\u00f3\u0142 aktorski", "grupa aktorska"]}, "examples": [["opera trupo", "B"], ["ni povos sendi \u0109inajn teatrajn trupojn al via lando", "-, kunagado kun \u0109inaj esperantistoj!, virtuala informilo de SEJM, 1999-09-19"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Iu ajn organizita aro da soldatoj; armeparto.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434", "\u0432\u043e\u0438\u043d\u0441\u043a\u0430\u044f \u0447\u0430\u0441\u0442\u044c", "\u0432\u043e\u0439\u0441\u043a\u0430 (plurale)"], "be": ["\u0430\u0442\u0440\u0430\u0434 (\u0432\u0430\u0439\u0441\u043a\u043e\u0432\u044b)", "\u0434\u0440\u0443\u0436\u044b\u043d\u0430", "\u0432\u0430\u0439\u0441\u043a\u043e\u0432\u0430\u044f \u0447\u0430\u0441\u0442\u043a\u0430", "\u0432\u043e\u0439\u0441\u043a\u0430"], "pl": ["odzia\u0142", "dru\u017cyna"], "pt": ["tropa"], "hu": ["csapat", "osztag"]}, "examples": [["trupo da soldatoj pretermar\u015dis kun la pantalonoj \u015dovitaj en siajn botojn", "La Kiso kaj dek tri aliaj noveloj, son\u011do pri maljuneco"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Grupo da skoltoj, konsistas el skoltaj patroloj.", "translations": {"fr": ["compagnie (scoutisme)"], "en": ["scout troop", "scout group"], "nl": ["vendel (m)", "pfadfinder (f)"], "pt": ["tropa escoteira", "tropa scout"], "de": ["Gilde", "Trupp"], "it": ["reparto", "riparto"], "pl": ["dru\u017cyna harcerska"]}, "examples": []}]}], "root": "trup", "primary": true}, "jetaviadilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Avio pelata per jetmotoro.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u0430\u043a\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439 \u0441\u0430\u043c\u043e\u043b\u0451\u0442"], "de": ["Strahlflugzeug", "D\u00fcsenflugzeug", "Jet", "D\u00fcsenjet"], "en": ["jet plane"], "sv": ["jetflygplan", "reaplan"], "it": ["jet", "aereo a reazione"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "reakcia aviadilo, jeto", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "jet", "primary": false}, "poefago": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["jak"], "pl": ["jak"]}, "examples": [["la poefago eksvingis la voston kaj batis la teron per la anta\u016daj piedoj montrante la intencon de atako", "Cheng W., trad. -, Fotisto raportanta Tibeton, 2001"], ["\u2013 Sed kiu vi estas? \u2013 la leonido demandis. \u2013 Mi estas poefago", "M. Plackovskij, trad. M. Povorin, Nekomprenema Leonido, en: La Suneto por Memoro, 2007"]], "subdefinitions": []}], "root": "poefag", "primary": true}, "almozsako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sako, en kiun almozulo metas la ricevita\u0135ojn.", "translations": {"be": ["\u0442\u043e\u0440\u0431\u0430 (\u0436\u0430\u0431\u0440\u0430\u0446\u043a\u0430\u044f)"], "de": ["Bettelsack"], "nl": ["bedelzak"], "pt": ["esmoleira"], "ru": ["\u0441\u0443\u043c\u0430 (\u043d\u0438\u0449\u0435\u043d\u0441\u043a\u0430\u044f)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "almoz", "primary": false}, "ke": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dependiga konjunkcio, enkondukanta.", "translations": {"be": ["\u0448\u0442\u043e (\u0437\u043b\u0443\u0447\u043d\u0456\u043a)", "\u043a\u0430\u0431"], "fr": ["que (conj. sub.)"], "en": ["that"], "nl": ["dat"], "ru": ["\u0447\u0442\u043e (\u0441\u043e\u044e\u0437)", "\u0447\u0442\u043e\u0431\u044b (\u0441\u043e\u044e\u0437 \u043f\u0435\u0440\u0435\u0434 \u043f\u043e\u0432\u0435\u043b\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u043c \u043d\u0430\u043a\u043b\u043e\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435\u043c)"], "de": ["dass"], "sv": ["att"], "hu": ["hogy"], "cs": ["\u017ee"], "fi": ["ett\u00e4"], "vo": ["das"], "he": ["\u05e9-", "\u05d0\u05e9\u05e8"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "de subjekto.", "translations": {}, "examples": [["estas al mi tre agrable, ke mi havas la okazon nun saluti vin", "Z"], ["ne bone estas, ke la malsanuloj fumas tian fortan tabakon", "Z"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "de apozicio.", "translations": {}, "examples": [["tiun supozon, ke li estas trompisto, mi tuj pruvos al vi", null], ["mi faras al vi donacon, ke el via bu\u015do eliros perloj", "Z"], ["malgra\u016d tio, ke", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "de predikato.", "translations": {}, "examples": [["lia penso estas, ke ni devas akcepti la inviton", null]]}, {"remarks": ["Rimarko: Post verboj signifantaj \u00abdiri, kredi, pensi\u00bb kaj la analogaj, Z kelkfoje subkomprenas la konjunkcion: vi scios ja, vi ilin al mi donis; kredu, mi dedi\u0109as la tutan mian animon nur al mia re\u011do; mi diras al vi, \u015di ricevos enterigon kristanan.", "Rimarko: Post la konj. ke oni povas trovi \u0109iujn modojn la\u016d la senco: zorgu, ke la re\u011do ricevu la leterojn; ne ekzistas e\u0109 la plej malgranda ka\u016dzo, ke aperus ia nova lingvo, kiu elpu\u015dus esp-on."], "primary definition": "de objekta komplemento.", "translations": {}, "examples": [["mi sentas, ke la morto balda\u016d min vokos", "Z"]]}, {"remarks": ["Rimarko: En tiu senco ke estas ordinare precizigita per tial, pro tio, pretekste: \u0109iuj \u015datis esp-on tial, ke \u011di alproksimigas la homajn korojn;"], "primary definition": "de ka\u016dzo.", "translations": {}, "examples": [["mi estas furioza, ke mi staras kiel malpravulo, dum mi estas prava", "Z"], ["mi \u011dojas, ke vi bone fartas", null], ["mi dankas, ke vi venis", null]]}, {"remarks": ["Rimarko: En tiu senco ke estas ordinare precizigita per por: al \u0109iuj anoncu, por ke \u0109iuj sciu;"], "primary definition": "de celo.", "translations": {}, "examples": [["ekzistas ezoko, ke fi\u015do ne dormu", "Z"], ["trapiku lin, ke li momente falu", "Z"], ["kiu mi estas, ke mi iru al faraono?", "Z"]]}, {"remarks": ["Rimarko: En tiu senco ke estas ordinare precizigita per tiel, tiamaniere, tia, tiom: mi tiel kuris, ke mi ne povas retrovi la spiron;"], "primary definition": "de rezulto.", "translations": {"de": ["damit"]}, "examples": [["la muroj estis ornamitaj per grandaj pentra\u0135oj, ke estis plezuro \u0109ion tion vidi", "Z"], ["paca silento, ke ne blovas e\u0109 vento", "Proverbaro esperanta"], ["kio estos al la popolo, ke \u011di ploras?", "Z"]]}, {"remarks": ["Rimarko: Oni neniam uzu ke en la tempaj cirkonstancaj frazoj ( kiam, \u011dis, dum, ol ), nek anta\u016d u-modo en ordona a\u016d dezira \u0109efpropozicio: Dio volu."], "primary definition": "de kondi\u0109o.", "translations": {}, "examples": [["supoze ke estas dioj, tiuj dioj estas bonaj", null], ["mi morga\u016d foriros, kondi\u0109e ke vi min akompanos", null]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Kun tiu kondi\u0109o, ke....", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b \u045e\u043c\u043e\u0432\u0435, \u0448\u0442\u043e"], "fr": ["\u00e0 condition que", "pourvu que", "si"], "nl": ["op voorwaarde dat"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438 \u0443\u0441\u043b\u043e\u0432\u0438\u0438, \u0447\u0442\u043e..."], "de": ["vorausgesetzt dass"], "hu": ["felt\u00e9ve, hogy"]}, "examples": [["mi venos, kondi\u0109e ke la vetero estos bela", "B"], ["kondi\u0109e ke...u", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ke", "primary": true}, "vegeti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Plenumi la funkciojn, el kiuj konsistas la vivo de vegeta\u0135o.", "translations": {"el": ["\u03c6\u03c5\u03c4\u03c1\u03ce\u03bd\u03c9"], "en": ["vegetate"], "nl": ["vegeteren", "een plantenleven leiden"], "pt": ["vegetar"], "be": ["\u0440\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456", "\u0432\u044b\u0440\u0430\u0441\u0442\u0430\u0446\u044c"], "hu": ["n\u00f6vekszik", "teny\u00e9szik"], "fa": ["\u0631\u0648\u06cc\u06cc\u062f\u0646"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0440\u0430\u0441\u0442\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["\u0109io, kio vegetas en la naturo", null], ["la normala vegetado de la arboj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Vivi senemocian, inertan vivon, kiel vegeta\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u0431\u0435\u0446\u044c", "\u043c\u0430\u0440\u043d\u0435\u0446\u044c"], "fr": ["v\u00e9g\u00e9ter"], "el": ["\u03c6\u03c5\u03c4\u03bf\u03b6\u03c9\u03ce"], "de": ["vegetieren"], "hu": ["teng\u0151dik", "veget\u00e1l"], "fa": ["\u06af\u06cc\u0627\u0647\u200c\u0648\u0627\u0631 \u0632\u06cc\u0633\u062a\u0646", "\u062e\u0648\u0631\u062f\u0646 \u0648 \u062e\u0648\u0627\u0628\u06cc\u062f\u0646"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0437\u044f\u0431\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["en Parizo oni vivas, en provinco oni vegetas", null]], "subdefinitions": []}], "root": "veget", "primary": true}, "kli\u015di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari kli\u015don de io.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043b\u0438\u0448\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u043c\u043d\u043e\u0436\u0430\u0442\u044c \u043a\u043e\u043f\u0438\u0438"], "fr": ["faire un clich\u00e9 (de)", "prendre en photo"], "de": ["klischieren", "ein Klischee anfertigen"], "nl": ["clicheren"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kli\u015d", "primary": true}, "balzama": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta odoron a\u016d efikon de balzamo.", "translations": {"fr": ["balsamique"], "de": ["balsamisch"], "nl": ["balsem-"], "pl": ["balsamiczny"], "en": ["balsamic", "balmy"]}, "examples": [["\u0109iu floro estis pli bela ol rozo, havis balzaman aromon", "Fabeloj, volumo 2, dio de dormo, Lundo"], ["balzama medikamento", null], ["balzama konsolo", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "balzam", "primary": false}, "balzamo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bonodora rezino de diversaj vegeta\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043b\u044c\u0437\u0430\u043c"], "fr": ["baume"], "en": ["balm"], "nl": ["balsem"], "ru": ["\u0431\u0430\u043b\u044c\u0437\u0430\u043c"], "de": ["Balsam"], "hu": ["balzsam"], "sk": ["balzam"], "es": ["b\u00e1lsamo"], "pl": ["balsam"]}, "examples": [["iliaj kameloj portas aroma\u0135ojn kaj balzamon kaj mirhon", "La Malnova Testamento, Genezo 37:25"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kvietiga pomado por korpaj doloroj.", "translations": {"pl": ["balsam"]}, "examples": [["prenu balzamon por \u011dia vundo; eble \u011di sani\u011dos", "La Malnova Testamento, Jeremia 51:8"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Morala trankviligilo, konsolo.", "translations": {"pl": ["balsam"]}, "examples": [["laboro estas balzamo kontra\u016d \u0109agreno", null]], "subdefinitions": []}], "root": "balzam", "primary": true}, "balzami": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043b\u044c\u0437\u0430\u043c\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["embaumer (conserver dans un baume)"], "en": ["embalm"], "nl": ["balsemen"], "ru": ["\u0431\u0430\u043b\u044c\u0437\u0430\u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["einbalsamieren"], "hu": ["bebalzsamoz"], "sk": ["balzamova\u0165"], "pl": ["balsamowa\u0107"], "es": ["embalsamar"]}, "examples": [["la kuracistoj balzamis Izraelon", "La Malnova Testamento, Genezo 50:2"], ["pasis super li kvardek tagoj, \u0109ar tiel longe da\u016dras la tagoj de balzamado", "La Malnova Testamento, Genezo 50:3"]], "subdefinitions": []}], "root": "balzam", "primary": false}, "harmoniko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri la harmonio.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0430\u0440\u043c\u043e\u043d\u0438\u043a\u0430"], "fr": ["harmonie (science musicale)"], "en": ["harmonics"], "nl": ["harmonie"], "pt": ["harmonia (ci\u00eancia)"], "de": ["Harmonielehre"], "it": ["armonia (teoria musicale)"], "hu": ["\u00f6sszhangzattan"], "pl": ["harmonika"], "br": ["klotadouriezh"], "es": ["armon\u00eda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0433\u0443\u0431\u043d\u0430\u044f \u0433\u0430\u0440\u043c\u043e\u043d\u0438\u043a\u0430"], "fr": ["harmonica"], "en": ["harmonica", "(mouth) harp"], "pt": ["gaita (de boca)", "harm\u00f4nica (de boca)"], "it": ["armonica (sost.)"], "hu": ["harmonika"], "es": ["harm\u00f3nica"], "br": ["harmonika"], "pl": ["harminijka ustna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "harmonik", "primary": true}, "franca lingvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Oficiala lingvo de la franca \u015dtato.", "translations": {"be": ["\u0444\u0440\u0430\u043d\u0446\u0443\u0441\u043a\u0430\u044f \u043c\u043e\u0432\u0430"], "en": ["French"], "zh": ["\u6cd5\u6587 [F\u01cew\u00e9n]"], "pt": ["franc\u00eas (l\u00edngua)"], "no": ["fransk"], "de": ["Franz\u00f6sisch"], "hu": ["francia nyelv"], "pl": ["j\u0119zyk francuski"], "nl": ["Frans"], "vo": ["flentap\u00fck"], "ru": ["\u0444\u0440\u0430\u043d\u0446\u0443\u0437\u0441\u043a\u0438\u0439 \u044f\u0437\u044b\u043a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "franc", "primary": false}, "nedeviga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016dvola, kiu ne trudi\u011das, kiun oni ne nepre faru.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u0430\u0431\u0430\u0432\u044f\u0437\u043a\u043e\u0432\u044b"], "fr": ["facultatif"], "en": ["optional"], "ru": ["\u043d\u0435\u043e\u0431\u044f\u0437\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "pl": ["nadobowi\u0105zkowy", "nieobowoi\u0105zkowy", "fakultatywny", "dobrowolny"], "hu": ["nem k\u00f6telez\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dev", "primary": false}, "supermezura": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eksterordinare granda, tro granda.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0437\u043c\u0435\u0440\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u0432\u0435\u0440\u0445 \u043c\u0435\u0440\u044b"], "fr": ["d\u00e9mesur\u00e9", "disproportionn\u00e9 (excessif)", "excessif", "immod\u00e9r\u00e9"], "nl": ["uitermate"], "br": ["divuzul", "hep muzul", "dreist muzul"], "hu": ["m\u00e9rt\u00e9ktelen", "irdatlan", "m\u00e9ret feletti"]}, "examples": [["amo supermezura ne estas plezura", "Proverbaro esperanta"], ["kiam li repudiis sian edzinon, li komencis drinki senmezure", "Urd Hadda murdita!, p. 18"]], "subdefinitions": []}], "root": "mezur", "primary": false}, "uniano": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Oni ne aplikas tiun vorton al la romritaj katolikoj, malgra\u016d la \u015dajne simetria senco de \u00abunio\u00bb.", "Rimarko: \u015cajnas ke almena\u016d iuj unianoj ial mal\u015datas tiun nomon kaj preferas nomi sin \u00abgrekkatolikoj\u00bb. Tio estas evitinda, \u0109ar anka\u016d la greka ortodoksa eklezio \u0109iam oficiale sin nomis \u00abkatolika\u00bb (ortodokse, t.e. prave katolika), kaj tial \u00abgrekkatoliko\u00bb same a\u016d e\u0109 pli prave estas atribuebla al tiuj ortodoksaj kristanoj. \u011custa termino, evitanta tiujn problemojn, estas \u00aborientrita romkatoliko\u00bb."], "primary definition": "Ano de romkatolika orientrita konfesio estigita per unio.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043d\u0438\u0430\u0442"], "fr": ["uniate"], "nl": ["lid van de ge\u00fcnieerde kerken"], "be": ["\u0443\u043d\u0456\u044f\u0442", "\u0432\u0443\u043d\u0456\u044f\u0442"], "fi": ["uniaatti"], "it": ["uniate (sost.)"], "hu": ["unitus", "egyes\u00fclt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "uni", "primary": false}, "ala\u016ddedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo paseroformaj birdoj (Alaudidae).", "translations": {"ru": ["\u0436\u0430\u0432\u043e\u0440\u043e\u043d\u043a\u043e\u0432\u044b\u0435", "\u0436\u0430\u0432\u043e\u0440\u043e\u043d\u043a\u0438 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["alaudid\u00e9s"], "en": ["passeriformes", "larks", "Alaudidae"], "pt": ["alaud\u00eddeos"], "de": ["Lerchen"], "hu": ["pacsirtaf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ala\u016dded", "primary": true}, "generatoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato a\u016d ma\u015dino, kiu produktas kontinuan a\u016d alternan elektran energion de alta a\u016d malalta frekvenco a\u016d tensio.", "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u043d\u044d\u0440\u0430\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["g\u00e9n\u00e9rateur (\u00e9le., techn.)"], "en": ["generator"], "nl": ["generator"], "pt": ["gerador (eletricidade)"], "ru": ["\u0433\u0435\u043d\u0435\u0440\u0430\u0442\u043e\u0440"], "de": ["Generator", "Erzeuger"], "sv": ["generator"], "hu": ["gener\u00e1tor"], "es": ["generador"], "pl": ["pr\u0105dnica", "alternator", "generator pr\u0105du"]}, "examples": [["kiam oni parolas pri elektra generatoro temas en realeco nur pri transformi\u011do de mekanika, kaloria a\u016d \u0125emia energio en elektran", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ma\u015dino produktanta energion.", "translations": {"pl": ["generator"]}, "examples": [["gasgeneratoro, glacigeneratoro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "generator", "primary": true}, "tempesto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Tempesto estas forta vento ofte kun pluvo, ne\u011do a\u016d sablo (\u0109e dezertoj). \u015ctormo estas tempesto sur maro."], "primary definition": "Forta \u015dtormo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u0440\u0430", "\u043d\u0430\u0432\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u0446\u0430", "\u0448\u0442\u043e\u0440\u043c"], "fr": ["temp\u00eate"], "en": ["storm", "tempest"], "nl": ["storm"], "pt": ["tempestade"], "ru": ["\u0431\u0443\u0440\u044f"], "de": ["Sturm"], "hu": ["vihar"], "es": ["tormenta", "tempestad"], "pl": ["burza", "nawa\u0142nica", "wichura"]}, "examples": [["inter montoj surprizis lin ega tempesto", "La unua rabista fabe"]], "subdefinitions": []}], "root": "tempest", "primary": true}, "cetacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la klaso mamuloj (Cetacea), vivantaj en la maro.", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u0442\u0430\u043f\u0430\u0434\u043e\u0431\u043d\u044b\u044f (\u0430\u0442\u0440\u0430\u0434)"], "fr": ["c\u00e9tac\u00e9s"], "nl": ["walwisachtigen", "cetacee\u00ebn"], "pt": ["cet\u00e1ceos"], "el": ["\u03ba\u03b7\u03c4\u03bf\u03b5\u03b9\u03b4\u03ae"], "de": ["Wale"], "it": ["cetacei"], "hu": ["cetek (rend)"], "pl": ["walenie"], "ru": ["\u043a\u0438\u0442\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b\u0435"], "es": ["cet\u00e1ceos"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cetac", "primary": true}, "mal\u0109ifri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Transskribi ion de \u0109ifro en klaran lingvon.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u0448\u044b\u0444\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9chiffrer (avec un code secret)", "d\u00e9crypter"], "en": ["decrypt", "decode"], "nl": ["decrypten", "ontsleutelen"], "pt": ["decrifar", "decodificar", "descriptografar"], "de": ["entschl\u00fcsseln", "dechiffrieren", "dekodieren"], "it": ["decifrare"], "hu": ["megfejt (titkos\u00edr\u00e1st)", "dek\u00f3dol", "desifr\u00edroz"], "sk": ["de\u0161ifrova\u0165", "l\u00fa\u0161ti\u0165 (\u0161ifru)"], "es": ["descifrar"], "pl": ["deszyfrowa\u0107", "dekodowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ifr", "primary": false}, "grupo de n-modulaj restoklasoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(por entjero n > 1) Kvocienta grupo de la adicia grupo de entjeroj per la subgrupo de n-obloj; alidire: aro de \u0109iuj n-modulaj restoklasoj, provizita per la adicio (p+nZ)+(q+nZ) = (p+q)+nZ.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0443\u043f\u043f\u0430 \u0432\u044b\u0447\u0435\u0442\u043e\u0432"], "fr": ["groupe des classes r\u00e9siduelles"], "en": ["residue class group"], "de": ["Restklassengruppe"], "pl": ["grupa reszt"], "hu": ["marad\u00e9koszt\u00e1lyok csoportja"]}, "examples": [["la grupon de n-modulaj restoklasoj oni signas per Zn a\u016d Z/nZ", null]], "subdefinitions": []}], "root": "grup", "primary": false}, "konstrulaboro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plenumo de konstruado en difinitaj loko kaj tempo.", "translations": {"fr": ["travaux publics"]}, "examples": [["en Daresalamo konstrulaboro okazas en preska\u016d \u0109iu kvartalo", "A. Dagmarsdotter, Voja\u011do suden, Monda Asembleo Socia, 2007-03-30"]], "subdefinitions": []}], "root": "labor", "primary": false}, "askaridedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de fadenvermoj (Ascarididae).", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u043a\u0430\u0440\u044b\u0434\u044b (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "hu": ["ors\u00f3f\u00e9regf\u00e9l\u00e9k"], "de": ["Spulw\u00fcrmer"], "en": ["roundworms"], "ru": ["\u0430\u0441\u043a\u0430\u0440\u0438\u0434\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "askarided", "primary": true}, "luko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Apertureto en tegmento a\u016d plafono por allasi la lumon en la internon.", "translations": {"el": ["\u03c6\u03b5\u03b3\u03b3\u03af\u03c4\u03b7\u03c2"], "en": ["port hole"], "nl": ["luik", "dakraam"], "pt": ["clarab\u00f3ia"], "be": ["\u043b\u044e\u043a", "\u0456\u043b\u044e\u043c\u0456\u043d\u0430\u0442\u0430\u0440"], "de": ["Dachfenster", "Deckenfenster", "Mansardenfenster", "Luke", "Dachluke"], "sv": ["lukarn", "taklucka", "takf\u00f6nster"], "hu": ["tet\u0151ablak", "vil\u00e1g\u00edt\u00f3ny\u00edl\u00e1s"], "ru": ["\u043b\u044e\u043a", "\u0438\u043b\u043b\u044e\u043c\u0438\u043d\u0430\u0442\u043e\u0440"], "es": ["claraboya", "lucera", "lucernario"]}, "examples": [["subtegmentaj \u0109ambroj havas ofte lukojn", null], ["la \u015dipkajutoj \u011denerale havas lukojn kaj ne fenestrojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "luk", "primary": true}, "kanajlaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro da kanajloj.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0432\u0430\u043b\u0430\u0447", "\u043d\u0430\u0431\u0440\u044b\u0434\u0437\u044c"], "fr": ["canaille (subst., collectif)", "crapule (collectif)", "lie (racaille)", "populace", "racaille"], "nl": ["canaille", "tuig"], "ru": ["\u0441\u0431\u0440\u043e\u0434", "\u0441\u0432\u043e\u043b\u043e\u0447\u044c"], "de": ["Gesindel", "Lumpenpack"], "hu": ["cs\u0151csel\u00e9k", "s\u00f6pred\u00e9k", "aljan\u00e9p"]}, "examples": [["tu\u015dis dormetantan kordon de vira nobleco, kiun e\u0109 vivado inter sangavida kanajlaro ne povis tute detrui", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 9"]], "subdefinitions": []}], "root": "kanajl", "primary": false}, "paradizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko \u0109iela, kie justuloj \u011duas post morto eternan feli\u0109on.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0439"], "fr": ["paradis"], "en": ["Heaven", "Paradise"], "nl": ["paradijs"], "ru": ["\u0440\u0430\u0439"], "de": ["Paradies"], "sv": ["paradis"], "hu": ["paradicsom", "mennyorsz\u00e1g"], "bg": ["\u0440\u0430\u0439"], "br": ["baradoz"], "pl": ["raj"]}, "examples": [["vere mi diras al vi: Hodia\u016d vi estos kun mi en Paradizo", "La Nova Testamento, S. Luko 23:43"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"en": ["Eden", "Garden of Eden", "Paradise"], "pl": ["raj", "Eden"], "pt": ["para\u00edso"], "hu": ["paradicsom", "\u00e9denkert"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Agrablega loko.", "translations": {"en": ["paradise", "Eden"], "pl": ["raj"], "hu": ["f\u00f6ldi paradicsom"]}, "examples": [["la nokto estas varmeta kaj dol\u0109a, kiel nokto en la paradizo", "Voja\u011dimpresoj, el odeso \u011dis Konstantinopolo"]], "subdefinitions": []}], "root": "paradiz", "primary": true}, "ka\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Man\u011da\u0135o simila al mola pasto, farita precipe el faruno miksita kun likva\u0135o a\u016d el legomoj longe kuiritaj kaj duonfluecigitaj per akvo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0448\u0430", "\u043f\u044e\u0440\u044d"], "fr": ["pur\u00e9e", "embrouillamini", "bouillie", "compote", "marmelade", "confusion (embrouillamini)", "d\u00e9sordre (embrouillamini)", "imbroglio", "micmac"], "en": ["gruel", "mush", "porridge", "puree"], "nl": ["brij", "moes", "pap", "puree"], "pt": ["papas", "mingau", "pur\u00e9ia", "pur\u00e9e", "pur\u00ea"], "ru": ["\u043a\u0430\u0448\u0430", "\u043f\u044e\u0440\u0435"], "de": ["Brei"], "sv": ["gr\u00f6t"], "hu": ["k\u00e1sa", "p\u00e9p"], "fi": ["puuro", "sose"], "he": ["\u05d3\u05d9\u05d9\u05e1\u05d4", "\u05de\u05d7\u05d9\u05ea", "\u05e4\u05d9\u05e8\u05d4"]}, "examples": [["ka\u0109o da fazeoloj, terpomoj", null], ["faruna ka\u0109o por infanoj", null], ["tro da kuiristoj ka\u0109on difektas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Io konfuza, \u0125aosa, senorda miksa\u0135o, en kiu oni ne plu vidas la strukturon de la konsistigaj partoj; \u011dena situacio rezultanta el konfuzo a\u016d miskompreno.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0448\u0430"], "en": ["hotch-potch", "mess"], "nl": ["brij"], "ru": ["\u043a\u0430\u0448\u0430"], "hu": ["p\u00e1c (\u00e1tv.)", "z\u0171rzavar", "slamasztika"], "fi": ["sekasotku", "soppa (kuv.)", "vyyhti (kuv.)"]}, "examples": [["kiu ka\u0109on kuiris, tiu \u011din man\u011du", "Proverbaro esperanta"], ["el fara\u0109o fari\u011das ka\u0109o", "Z"], ["do, mi diris al mi: \u00abJen vi sidas en la ka\u0109o! \u0108i tie vi mortos sur \u0109i tiu malbenita insulo\u00bb", "Jan WELZL: Tridek jarojn en la Ora Nordo. Olomouc 1931;"], ["tiu \u0109i ka\u0109o da problemoj, mankoj kaj absurda\u0135oj fine kondukis al pereo de la \u015dtatkapitalisma Sovetio", "Stefan Maul, Kapitalismo sen masko, Monato, jaro 2002a, numero 8a, p. 8a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Io simila al ka\u0109o.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0448\u0430"], "en": ["slime", "slush"], "nl": ["brij"], "ru": ["\u043a\u0430\u0448\u0430", "\u043a\u0430\u0448\u0438\u0446\u0430"], "hu": ["p\u00e9p", "massza"], "fi": ["sotku"]}, "examples": [["kota, sanga ka\u0109o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ka\u0109", "primary": true}, "trofeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Armoj, standardoj a\u016d iaspecaj militakira\u0135oj elmontrataj kiel signo de venko.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0430\u0444\u044d\u0439"], "fr": ["troph\u00e9e"], "en": ["trophy"], "nl": ["trofee", "zegeteken"], "pt": ["trof\u00e9u"], "ru": ["\u0442\u0440\u043e\u0444\u0435\u0439"], "de": ["Troph\u00e4e", "Siegeszeichen"], "hu": ["gy\u0151zelmi jelv\u00e9ny", "tr\u00f3fea"], "es": ["trofeo"], "pl": ["trofeum"]}, "examples": [["tiun nokton ni kampadis apud la batalejo kaj starigis trofeon", "Lukiano, trad. G. Berveling, veraj rakontoj. - 2005"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Skulptita a\u016d pentrita dekoracio bildiganta armojn, militakira\u0135ojn...", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "trofe", "primary": true}, "i\u011di": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Tiu diferenco ne estas \u0109iam severe obeata."], "primary definition": "(netransitiva) Uzata memstare havas la saman sencon kiel la sufikso (Kp. \u0109e la komenco); \u011di diferencas de fari\u011di per tiu, ke fari\u011di signifas, ke la subjekto \u015dan\u011di\u011das pro la influo de ekstera ka\u016dzo, dum i\u011di tute ne precizigas la ka\u016dzon, kaj havas sekve pli vastan amplekson.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u043d\u0430\u0432\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u0441\u0442\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u0437\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["devenir"], "nl": ["worden"], "pt": ["fazer-se", "tornar-se"], "ru": ["\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0441\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["werden"], "tp": ["kama"], "hu": ["v\u00e1lik (valamiv\u00e9, valamilyenn\u00e9)"], "cs": ["st\u00e1t se (n\u011bjak\u00fdm)", "n\u011b\u010di"]}, "examples": [["kun la tempo la vivo i\u011das pli bona", null], ["iom post iom lia karaktero i\u011dis tre malgaja kaj malkonfidema", null], ["la \u0109ielo i\u011das malhele ru\u011da, poste violkolora, kaj fine grizblua", null]], "subdefinitions": []}], "root": "i\u011d", "primary": true}, "fre\u015dbakita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(figure) \u0134us fininstruita, ankora\u016d ne sperta pri iu temo.", "translations": {"fr": ["b\u00e9jaune (adj.)", "bleu (nouveau, adj.)"], "pl": ["\u015bwie\u017co upieczony", "zielony (nowicjusz)"]}, "examples": [["la fre\u015de bakita abituriento povis sin imagi librosperta erudito", "Kiel akvo de l' rivero, 1:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "bak", "primary": false}, "Farado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Anglalingve: Michael Faraday, 1791-1867. Angla fizikisto.", "translations": {"be": ["\u0424\u0430\u0440\u0430\u0434\u044d\u0439"], "fr": ["Faraday"], "nl": ["Michael Faraday"], "pt": ["Faraday"], "ru": ["\u0424\u0430\u0440\u0430\u0434\u0435\u0439"], "de": ["Faraday"], "hu": ["Faraday"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Farad", "primary": true}, "ardezo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nigregriza \u015dtono, facile disigebla en tavolojn, per kiu oni tegas tegmentojn.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0441\u043f\u0438\u0434", "\u0448\u0438\u0444\u0435\u0440", "\u0441\u043b\u0430\u043d\u0435\u0446"], "fr": ["ardoise"], "en": ["slate"], "nl": ["lei"], "ca": ["pissarra"], "de": ["Schiefer", "Tonschiefer"], "sv": ["skiffer"], "hu": ["pala"], "sk": ["bridlica"], "fa": ["\u067e\u0644\u0645\u0647\u200c\u0633\u0646\u06af", "\u0633\u0646\u06af \u0644\u0648\u062d"], "br": ["maen-glas"], "es": ["pizarra"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ardez", "primary": true}, "ardeza": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Farita el ardezo.", "translations": {"nl": ["leien"]}, "examples": [["ni skribis sur ardezaj tabuletoj kaj matematikis per fingroj", "Stefan Maul, El verva vivo jurnalista, p. 43"]], "subdefinitions": []}], "root": "ardez", "primary": false}, "armaturo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metalaj stangoj, pecoj a\u016d fadenoj, kiuj plifortikigas masona\u0135on, \u0109arpenta\u0135on, fanda\u0135on a\u016d iun ajn ferlaboron.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u043c\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430"], "fr": ["armature"], "en": ["rebar"], "ru": ["\u0430\u0440\u043c\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430"], "pl": ["armatura", "zbrojenie"], "hu": ["vasal\u00e1s", "armat\u00fara"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108arpenta\u0135o, kiu subtenas konstrua\u0135on dum konstruado.", "translations": {"pl": ["armatura", "szalowanie", "szalunek", "zr\u0105b"], "hu": ["tart\u00f3szerkezet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de kondensatoro) \u0108iu el la du platoj a\u016d metalfolioj, inter kiuj trovi\u011das izolanta korpo, kaj kiuj kune formas la kondensatoron.", "translations": {"pl": ["ok\u0142adzina"], "hu": ["fegyverzet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de magneto) Fera peco, kiu fermas la magnetan cirkviton.", "translations": {"pl": ["rdze\u0144"], "hu": ["forg\u00f3r\u00e9sz", "armat\u00fara"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "armatur", "primary": true}, "armaturi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Provizi per armaturo.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0440\u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["armer (d'une armature)"], "pl": ["zbroi\u0107"], "be": ["\u0430\u0440\u043c\u0456\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "es": ["armadura"], "hu": ["vasal (armat\u00far\u00e1val)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "armatur", "primary": false}, "festeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Luksa kaj abunda man\u011do.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043d\u043a\u0435\u0442", "\u0431\u0430\u043b\u044c"], "fr": ["festin"], "en": ["banquet", "feast"], "nl": ["festijn", "feestmaal"], "pt": ["banquete", "\u00e1gape"], "ru": ["\u043f\u0438\u0440", "\u043f\u0438\u0440\u0443\u0448\u043a\u0430", "\u0431\u0430\u043d\u043a\u0435\u0442"], "de": ["Festessen", "Festmahl", "Bankett"], "tr": ["\u015f\u00f6len"], "hu": ["lakoma", "d\u00e1rid\u00f3"], "fa": ["\u0636\u06cc\u0627\u0641\u062a", "\u0645\u0647\u0645\u0627\u0646\u06cc"], "es": ["banquete"]}, "examples": [["edzi\u011da festeno", null], ["osetoj tradicie pre\u011das dum \u00abpre\u011daj festenoj\u00bb", "Vja\u0109eslav Slavik Ivanov, La oseta lingvo, Monato, jaro 2003a, numero 1a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "festen", "primary": true}, "kursvingi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sin anta\u016den\u0135eti por salti.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0431\u0435\u0436\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f (\u0434\u043b\u044f \u043f\u0440\u044b\u0436\u043a\u0430)"], "fr": ["s'\u00e9lancer"], "it": ["slanciarsi (nel salto)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sving", "primary": false}, "festeni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) \u011cui festenon.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["festoyer"], "en": ["banquet", "feast"], "nl": ["tafelen"], "ru": ["\u043f\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["tafeln", "schmausen", "an einem Bankett teilnehmen"], "hu": ["lakom\u00e1zik", "d\u00e1rid\u00f3zik"], "fa": ["\u062f\u0631 \u0636\u06cc\u0627\u0641\u062a \u0634\u0631\u06a9\u062a \u06a9\u0631\u062f\u0646"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "festen", "primary": false}, "kranko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Krampoforme fleksita parto de \u015dafto, a\u016d simile fiksita peco kapabla fari plenan rotacion, servanta por transformi rotacion en baskulan a\u016d similan movon, a\u016d inverse.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0438\u0432\u043e\u0448\u0438\u043f", "\u043a\u043e\u043b\u0435\u043d\u043e (\u0432\u0430\u043b\u0430)"], "fr": ["manivelle"], "en": ["crank", "starter handle (parolante pri motoro)"], "nl": ["kruk", "zwengel", "crank"], "pt": ["manivela"], "de": ["Kurbel"], "hu": ["forgatty\u00fa", "forgat\u00f3kar", "kurbli"]}, "examples": [["per kulisa kranko oni transformas kontinuan cirklan movon en rektlinian alternan movon", "Plena Ilustrita Vortaro"], ["mankranko", null], ["frunta, sekuriga kranko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "krank", "primary": true}, "fatraso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malorda amaso de \u0109iaj a\u0135oj.", "translations": {"fr": ["bric-\u00e0-brac", "fatras"], "pt": ["cacar\u00e9us", "trastes"]}, "examples": [["kelkaj veturiloj \u015dar\u011ditaj per \u0109iaspeca fatraso", "La skandalo pro Jozefo, korpogvardia veterano"]], "subdefinitions": []}], "root": "fatras", "primary": true}, "fleksia\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vortformo aperanta en fleksiado.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u043e\u0432\u043e\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430"], "fr": ["forme fl\u00e9chie"], "en": ["inflexion"], "hu": ["ragozott alak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fleksi", "primary": false}, "sonorilaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["carillon"], "hu": ["harangj\u00e1t\u00e9k", "campanelli"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sonor", "primary": false}, "direkcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Direktantaro, estraro.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0440\u044d\u043a\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["direction (services du directeur)"], "en": ["directorate"], "pt": ["diretoria", "dire\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0434\u0438\u0440\u0435\u043a\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Direktion", "Leitung"], "hu": ["igazgat\u00f3s\u00e1g (\u00e9p\u00fclet is)"], "es": ["direcci\u00f3n"], "pl": ["dyrekcja", "szefostwo (pot.)"]}, "examples": [["direkcio de la zoo ne \u015datis vidi, kiam gardistoj instruis siajn bestojn por prezentadoj", "Milito kontra\u016d salamandr, libro 1a, \u0109apitro 9a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ejo okupata de direktantaro.", "translations": {"de": ["Direktionsr\u00e4ume"], "pl": ["dyrekcja", "gabinet dyrektora"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "direkci", "primary": true}, "veziko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Organika membrana sako.", "translations": {"el": ["\u03ba\u03cd\u03c3\u03c4\u03b7"], "fr": ["v\u00e9sicule"], "en": ["bladder"], "nl": ["blaas"], "pt": ["ves\u00edcula"], "la": ["vesica"], "de": ["Blase"], "hu": ["h\u00f3lyag"], "es": ["ves\u00edcula"], "ru": ["\u043f\u0443\u0437\u044b\u0440\u044c"], "be": ["\u0431\u0443\u0440\u0431\u0430\u043b\u043a\u0430", "\u043f\u0443\u0437\u044b\u0440"], "pl": ["ba\u0144ka", "b\u0105bel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Globeto, konsistanta el tre maldika flueca ha\u016dteto, kaj entenanta aeron a\u016d gason.", "translations": {"fr": ["bulle"], "en": ["bubble"], "nl": ["luchtbel", "bel (luchtbel)"], "hu": ["bubor\u00e9k"]}, "examples": [["vaporveziko", null], ["sapveziko", null], ["tiu sapa veziko, la amo", "Z"], ["feli\u0109o vezike sin levas sed balda\u016d falas kaj krevas", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "vezik", "primary": true}, "etno": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Komuna lingvo, \u015dtato a\u016d alia socipolitika strukturo estas ofta, sed ne nepra trajto de etno. Kontraste al gento, la nocio etno ne insistas pri komunaj prauloj, fikciaj a\u016d realaj."], "primary definition": "Historie esti\u011dinta homgrupo, kies vivmanieron karakterizas komunaj trajtoj kulturaj, civilizaj a\u016d religiaj, kaj havanta konscion pri tiu komuneco.", "translations": {"be": ["\u044d\u0442\u043d\u0430\u0441"], "fr": ["ethnie", "peuple"], "en": ["ethnos", "ethnic group"], "pt": ["etnia", "gente", "povo", "na\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u044d\u0442\u043d\u043e\u0441"], "de": ["Ethnie", "ethnische Gruppe", "Volk", "Stamm"], "sv": ["etnisk grupp"], "hu": ["etnosz", "etnikum", "n\u00e9pcsoport"], "pl": ["grupa etniczna", "lud"]}, "examples": [["la celo de la Internacia Lingvo Esperanto ekde la plej fruaj tempoj estas liveri al la mondo egalecan formon de komunikado, kiu konservas la etnajn lingvojn por ties utiligo interne de la diversaj regionoj, nacioj kaj etnoj", "Rezolucio de la 84a Universala Kongreso de Esperanto, La Ondo de Esperanto, 1999, n-ro 58-59."]], "subdefinitions": []}], "root": "etn", "primary": true}, "etna": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta al etno.", "translations": {"be": ["\u044d\u0442\u043d\u0456\u0447\u043d\u044b"], "de": ["ethnisch"], "en": ["ethnic"], "pl": ["etniczny"], "hu": ["etnikai"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "etn", "primary": false}, "gardistejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko aran\u011dita por ke gardistoj tie restu, ofice a\u016d ripoze inter gardotempoj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0430\u0443\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u043f\u043e\u043c\u0435\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043a\u0430\u0440\u0430\u0443\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f"], "fr": ["loge de gardien", "salle de garde"], "de": ["Wachhaus"]}, "examples": [["anta\u016d la pordego trovi\u011dis gardistejo", "Z"], ["eniru en la gardistejon", "Fabeloj, volumo 4, dekdu per la po\u015dto"]], "subdefinitions": []}], "root": "gard", "primary": false}, "satplori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Plori sufi\u0109e, tiom kiom oni bezonas, \u011dis certa facili\u011do kaj malaflikti\u011do.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u043f\u043b\u0430\u043a\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f (\u0432\u0441\u043b\u0430\u0441\u0442\u044c)"], "en": ["have a good cry", "have one's cry out"]}, "examples": [["Elke \u0135etis sin al la brusto de la edzo, satploris kaj ne plu estis sola kun sia doloro", "Th. Storm, tr. H. Heinm\u00fcller: La blank\u0109evala rajdanto. eLibro"], ["la virino satplorinte da\u016drigis:", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 12a"], ["restinte sola, Anfisa satploris kaj enliti\u011dis post la unua horo nokte", "La majstro kaj Margarita, \u0109ap. 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "plor", "primary": false}, "pagodo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Templo de aziaj dia\u0135oj, precipe de Budao, en \u0108inujo kaj Hindujo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0433\u0430\u0434\u0430"], "fr": ["pagode"], "nl": ["pagode"], "pt": ["pagode"], "ru": ["\u043f\u0430\u0433\u043e\u0434\u0430"], "de": ["Pagode"], "hu": ["pagoda"]}, "examples": [["kvinoble malgrandigita modelo de la plej malnova en la mondo ligna pagodo de Horin\u011di", "Laimius Stra\u017enickas: Entuziasmulo pri Japanio, Monatojaro 2002a, numero 5a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pagod", "primary": true}, "amnestio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Le\u011da \u011denerala punliberigo.", "translations": {"be": ["\u0430\u043c\u043d\u0456\u0441\u0442\u044b\u044f"], "fr": ["amnistie"], "en": ["amnesty"], "nl": ["amnestie"], "ru": ["\u0430\u043c\u043d\u0438\u0441\u0442\u0438\u044f"], "de": ["Strafbefreiung", "Amnestie"], "sk": ["amnestia"], "fa": ["\u0639\u0641\u0648 \u0639\u0645\u0648\u0645\u06cc"], "es": ["amnist\u00eda"]}, "examples": [["la prezidanto de Ruando komunikis iun amnestion rilate al la jubileo", "Wim M. A. De Smet: Kiu murdis Dian Fossey?, Monatojaro 1995a, numero 12a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "amnesti", "primary": true}, "boraparato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato por bori helpe de rotacianta borilo.", "translations": {"fr": ["foreuse"], "es": ["taladro", "taladradora", "perforadora"], "pl": ["wiertarka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bor", "primary": false}, "saniga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Favora por la sano, ta\u016dga por subteni la bonfarton.", "translations": {"be": ["\u0430\u0437\u0434\u0430\u0440\u0430\u045e\u043b\u0435\u043d\u0447\u044b", "\u0433\u0430\u044e\u0447\u044b", "\u043a\u0430\u0440\u044b\u0441\u043d\u044b \u0434\u043b\u044f \u0437\u0434\u0430\u0440\u043e\u045e\u044f"], "fr": ["sain (favorable \u00e0 la sant\u00e9)", "sanitaire"], "en": ["salubrious"], "nl": ["gezond", "heilzaam"], "ru": ["\u043e\u0437\u0434\u043e\u0440\u043e\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0446\u0435\u043b\u0435\u0431\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u043e\u043b\u0435\u0437\u043d\u044b\u0439 \u0434\u043b\u044f \u0437\u0434\u043e\u0440\u043e\u0432\u044c\u044f", "sa\u011fl\u0131\u011fa yararl\u0131"], "it": ["salutare", "salubre"], "hu": ["eg\u00e9szs\u00e9ges (pl. \u00e9letm\u00f3d)"], "he": ["\u05d1\u05e8\u05d9\u05d0", "\u05de\u05e8\u05e4\u05d0"]}, "examples": [["maldol\u0109a por la lango, sed saniga por la sango", "Proverbaro esperanta"], ["\u011doja koro estas saniga", "La Malnova Testamento, Sentencoj 17:22"]], "subdefinitions": []}], "root": "san", "primary": false}, "limfonodo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108e la mamuloj kaj birdoj, \u0109iu el la molaj tuberetoj grupe situantaj en certaj lokoj la\u016dlonge de la limfaj tuboj.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u043c\u0444\u0430\u0432\u0443\u0437\u0435\u043b"], "fr": ["ganglion lymphatique"], "nl": ["lymfeknoop"], "la": ["nodus lymphaticus"], "de": ["Lymphknoten"], "hu": ["nyirokcsom\u00f3"], "es": ["ganglio linf\u00e1tico"], "ru": ["\u043b\u0438\u043c\u0444\u043e\u0443\u0437\u0435\u043b", "\u043b\u0438\u043c\u0444\u0430\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0443\u0437\u0435\u043b"], "pl": ["gruczo\u0142 limfatyczny"]}, "examples": [["diki\u011do de unu flanko de la kolo estas ka\u016dzita de \u015dveli\u011do de limfonodoj a\u016d dentodoloro", "\u0108ina Radio Internacia, Fruaj simptomoj de malsanoj, 2005-03-18"]], "subdefinitions": []}], "root": "limf", "primary": false}, "a\u016dkedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo a\u016dkoformaj birdoj (Alcidae).", "translations": {"ru": ["\u0447\u0438\u0441\u0442\u0438\u043a\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["alcid\u00e9s"], "en": ["auks"], "nl": ["alken (fam.)"], "de": ["Alken (Familie)"], "hu": ["alkaf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dked", "primary": true}, "duono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unu el la du egalaj dividoj de tuto.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u043e\u0432\u0430"], "fr": ["moiti\u00e9"], "bg": ["\u043f\u043e\u043b\u043e\u0432\u0438\u043d"], "sw": ["nusu"], "ca": ["meitat"], "de": ["H\u00e4lfte"], "hu": ["f\u00e9l"], "en": ["half"], "br": ["hanter"], "fi": ["puoli", "puolikas"], "es": ["mitad"], "he": ["\u05d7\u05e6\u05d9"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u043e\u0432\u0438\u043d\u0430"], "nl": ["helft"], "pt": ["metade"], "tr": ["yar\u0131"], "sv": ["halv"], "pl": ["po\u0142owa", "po\u0142\u00f3wka"]}, "examples": [["je la tria kaj duono", null], ["tri estas duono de ses", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a714."], ["duonfunto", null], ["ne havi duonon da penso en la kapo", "Z"], ["komenco bona, laboro duona", "Proverbaro esperanta"], ["duone fari ion", null]], "subdefinitions": []}], "root": "du", "primary": false}, "aloo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Suka vegeta\u0135o kun baza ringo de dikaj folioj, kun plejmultaj specioj en Afriko, genro el familio liliacoj (Aloe).", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u044c\u0432\u0430\u0441", "\u0430\u043b\u044c\u044f\u0441"], "fr": ["alo\u00e8s"], "bg": ["\u0430\u043b\u043e\u0435"], "nl": ["alo\u00eb"], "pt": ["babosa", "alo\u00e9s"], "ru": ["\u0430\u043b\u043e\u044d", "\u0441\u0442\u043e\u043b\u0435\u0442\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Aloe"], "sv": ["aloe"], "hu": ["alo\u00e9"], "sk": ["aloe"], "en": ["aloe"]}, "examples": [["diversaj alooj, kun raketformaj bran\u0109oj \u015dar\u011dataj de flavru\u011de striataj floroj superis la nigrajn kapojn de la \u015dtonegoj", "H. Bernardin de Saint-Pierre, trad. H. Hodler, Pa\u016dlo kaj Virginio, 1905"]], "subdefinitions": []}], "root": "alo", "primary": true}, "la\u016dta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Forte, intense a\u016ddebla.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u043e\u043c\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["fort (bruit)", "haute (voix)"], "en": ["loud"], "nl": ["luid"], "pt": ["alto (som)"], "be": ["\u0433\u0443\u0447\u043d\u044b", "\u0433\u043e\u043b\u0430\u0441\u043d\u044b", "\u0437\u044b\u0447\u043d\u044b"], "ca": ["alt"], "de": ["laut"], "hu": ["hangos"], "br": ["trouzus", "kre\u00f1v (mouezh, trouz)", "uhel (mouezh, trouz)"], "cs": ["hlasit\u00fd"], "es": ["alto"]}, "examples": [["la\u016dta vo\u0109o, \u011demo, krio, sono, bruo, rido, \u011dojo", null], ["\u0109i tie precipe la printempo estas la\u016dtega, plena je bruo de la riveroj", "B"], ["la\u016dte ridi, plori", null], ["la\u016dte legi", null], ["la\u016dte eldiri sian opinion", null], ["la\u016dtigu potence vian vo\u0109on", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Emfaza, efekta.", "translations": {}, "examples": [["la\u016dtaj frazoj, projektoj", null], ["Volap\u00fck povis nur pase entuziasmigi la homojn sub influo de la\u016dtaj reklamoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "la\u016dt", "primary": true}, "juglandarbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio juglandujacoj (Juglans), arbo, kies plej konata specio (Juglans regia) estas kulturata pro la oleori\u0109aj man\u011deblaj kernoj, kaj la ligno uzata en meblofarado.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u044d\u0445\u0430\u0432\u0430\u0435 \u0434\u0440\u044d\u0432\u0430"], "fr": ["noyer"], "en": ["walnut"], "nl": ["notenboom"], "pt": ["nogueira"], "ru": ["\u043e\u0440\u0435\u0445\u043e\u0432\u043e\u0435 \u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e"], "de": ["Walnussbaum"], "tr": ["ceviz"], "sv": ["valn\u00f6tstr\u00e4d"], "hu": ["di\u00f3fa"], "br": ["krao\u00f1enn (gwezenn)", "gwezenn-grao\u00f1"], "it": ["noce (albero)"], "pl": ["orzech w\u0142oski (drzewo)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "jugland", "primary": false}, "metatarso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La kvin ostoj, kiuj formas la skeleton de la piedo inter la fingroj kaj la tarso \u0109e la vertebruloj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u044e\u0441\u043d\u0430"], "en": ["metatarsal"], "nl": ["middenvoetsbeenderen"], "pt": ["metatarso"], "ca": ["metatars"], "de": ["Mittelfu\u00df"], "hu": ["l\u00e1bk\u00f6z\u00e9p"], "es": ["metatarso"], "pl": ["\u015br\u00f3dstopie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "metatars", "primary": true}, "\u0109impanzo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio orangutangedoj (Pan), afrikaj homsimilaj simioj de du specioj.", "translations": {"be": ["\u0448\u044b\u043c\u043f\u0430\u043d\u0437\u044d"], "fr": ["chimpanz\u00e9"], "bg": ["\u0448\u0438\u043c\u043f\u0430\u043d\u0437\u0435"], "el": ["\u03c7\u03b9\u03bc\u03c0\u03b1\u03bd\u03c4\u03b6\u03ae\u03c2"], "de": ["Schimpanse"], "it": ["scimpanz\u00e9"], "hu": ["csimp\u00e1nz"], "fa": ["\u0634\u0645\u067e\u0627\u0646\u0632\u0647", "\u0634\u0627\u0645\u067e\u0627\u0646\u0632\u0647"], "en": ["chimpanzee"], "es": ["chimpanc\u00e9"], "ru": ["\u0448\u0438\u043c\u043f\u0430\u043d\u0437\u0435"], "nl": ["chimpansee"], "pt": ["chimpanz\u00e9"], "sv": ["schimpans"], "sk": ["\u0161impanz"], "pl": ["szympans"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La pli granda specio el tiu genro (Pan troglodytes).", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109impanz", "primary": true}, "katalizilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Substanco kiu katalizas, vigligante reakcion.", "translations": {"fr": ["catalyseur"], "de": ["Katalysator"], "nl": ["katalysator"], "hu": ["kataliz\u00e1tor"]}, "examples": [["la plimulto de la solidaj kataliziloj estas metalo a\u016d oksido, sulfido a\u016d halogenido de metalo a\u016d duonmetaloj", "Vikipedio, artikolo \u00abkatalizilo\u00bb, 2008-07-08"]], "subdefinitions": []}], "root": "kataliz", "primary": false}, "kreno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio brasikacoj (Armoracia) kun dika karna akre odoranta kaj gustanta radiko.", "translations": {"yi": ["\u05db\u05e8\u05d9\u05d9\u05df"], "be": ["\u0445\u0440\u044d\u043d (\u0440\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u043d\u0430)"], "fr": ["raifort"], "en": ["horseradish"], "nl": ["mierik"], "pt": ["raiz-forte", "r\u00e1bano-bastardo", "r\u00e1bano-de-cavalo", "r\u00e1bano-picante", "r\u00e1bano-r\u00fastico", "r\u00e1bano-silvestre", "r\u00e1bano-silvestre-maior", "r\u00e1b\u00e3o-silvestre", "rabi\u00e7a-brava", "rabo-de-cavalo (bot.)", "saramago-maior"], "ru": ["\u0445\u0440\u0435\u043d"], "de": ["Meerrettich", "Kren"], "pl": ["chrzan"], "he": ["\u05d7\u05d6\u05e8\u05ea"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Krena\u0135o.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kren", "primary": true}, "panero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre malgranda rompopeco da pano.", "translations": {"ru": ["\u0445\u043b\u0435\u0431\u043d\u0430\u044f \u043a\u0440\u043e\u0448\u043a\u0430"], "fr": ["miette de pain"], "nl": ["kruimel"], "be": ["\u043a\u0440\u043e\u0448\u043a\u0430", "\u043a\u0440\u044b\u0445\u0430"], "ca": ["engruna"], "sv": ["br\u00f6dsmula"], "hu": ["keny\u00e9rmorzsa"], "ja": ["\u30d1\u30f3\u5c51 [\u3071\u3093\u304f\u305a]"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pan", "primary": false}, "kondukilo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En \u0109i tiu senco la vorto plejofte aperas plurale, sed anka\u016d singulara uzo eblas."], "primary definition": "Rimeno por konduki brutojn.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0436\u0436\u0438"], "fr": ["r\u00eane", "guide (r\u00eane)", "bride (r\u00eane)"], "de": ["Z\u00fcgel"], "nl": ["leidsel"], "hu": ["kant\u00e1rsz\u00e1r", "gyepl\u0151"]}, "examples": [["sur la domo staris kupra \u0109aro kun kupraj \u0109evaloj anta\u016de, kaj la diino de venko, anka\u016d el kupro, tenis la kondukilojn", "Fabeloj, volumo 2Najbaraj familioj"], ["Ramzes sidi\u011dis en la \u0109aron kaj mem prenis la kondukilojn", "La Faraono, volumo 2\u0109ap. 21"], ["\u0109armo de la krepusko, kiam la \u0109evalo kun mallevita kondukilo lace pa\u015das sur la malseka herbo", "Metropoliteno\u0109ap. 8"], ["teni iun per mallonga kondukilo", "\u0428\u043a\u043e\u043b\u0430 ESPERANTO http://subscribe.ru/archive/job.lang.esplernejo/200009/12060047.html"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108ia tubo a\u016d kanalo, destinita por konduki fluida\u0135on.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0434\u043e\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u0434", "\u0433\u0430\u0437\u043e\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u0434", "\u043d\u0435\u0444\u0442\u0435\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u0434 \u0438 \u0442.\u043f."], "fr": ["conduit (subst.)", "conduite (subst., tuyau)"], "hu": ["vezet\u00e9k"]}, "examples": [["por transporto de nafto kaj gaso estas vasta reto de kondukiloj kiuj ligas fontlokojn, rafinejojn kaj distribuejojn", "F. Shehu La albana nafto kaj \u011diaj perspektivoj Monato"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0440\u0443\u043b\u044c"], "de": ["Steuer", "Steuerung"], "nl": ["stuur"], "hu": ["korm\u00e1ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metala drato a\u016d kablo, uzata por konduki elektron.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u0434\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["conducteur (fil \u00e9lectrique)", "fil \u00e9lectrique"], "de": ["Leiter"], "nl": ["leiding (waterleiding bijv.)"], "hu": ["vezet\u00e9k (pl. elektromos)"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u0434\u043d\u0438\u043a"]}, "examples": []}]}], "root": "konduk", "primary": false}, "vesperman\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Man\u011di en la vespero.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0436\u0438\u043d\u0430\u0442\u044c"], "ro": ["a servi cina"], "nl": ["het avondmaal gebruiken"], "br": ["koania\u00f1"], "de": ["zu Abend essen"], "pl": ["kolacj\u0119 je\u015b\u0107"]}, "examples": [["la familio de la masonisto, kolekti\u011dinte en la malvasta \u0109ambro, sidi\u011dis por vesperman\u011di", "E. Orzeszko, trad. Kabe, La bona sinjorino"]], "subdefinitions": []}], "root": "man\u011d", "primary": false}, "ur\u011da prifosado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esplorado de grundo por trovi savinda\u0135ojn, anta\u016d ol oni detruos pro konstruado.", "translations": {"fr": ["fouille de sauvetage"], "en": ["excavate"], "hu": ["leletment\u0151 \u00e1sat\u00e1s"]}, "examples": [["de la 21a \u011dis la 25a de decembro, 2002, \u0109inaj arkeologoj faris ur\u011dan prifosadon de tombaro Jiuliandun, Hubei-provinco", "\u0108ina Radio Internacia, Brilaj arkeologiaj elteriga\u0135oj en provinco Hubei, 2005-01-19"]], "subdefinitions": []}], "root": "fos", "primary": false}, "vesperman\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Man\u011do normale okazanta fine de la tago.", "translations": {"be": ["\u0432\u044f\u0447\u044d\u0440\u0430"], "fr": ["diner (repas du soir)", "souper (subst.)"], "bg": ["\u0432\u0435\u0447\u0435\u0440\u044f"], "nl": ["avondmaal"], "ru": ["\u0443\u0436\u0438\u043d"], "de": ["Abendessen", "Abendbrot"], "tr": ["ak\u015fam yeme\u011fi"], "hu": ["vacsora"], "pl": ["kolacja"], "br": ["koan"], "ro": ["cin\u0103"], "es": ["cena", "merienda"]}, "examples": [["post la vesperman\u011do niaj fratoj eliris kun la gastoj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 18"], ["\u0109e la vesperman\u011do oni malmulte parolis", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 4a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La tuto da man\u011da\u0135oj kaj trinka\u0135oj preparitaj a\u016d komsumitaj dum vesperman\u011do.", "translations": {}, "examples": [["la kuiristino alportis al mi la vesperman\u011don", "Vasilij Ero\u015denko, El vivo de \u0109uk\u0109oj, La trimova \u015dakproblemo"], ["bongusta vesperman\u011do", null]], "subdefinitions": []}], "root": "man\u011d", "primary": false}, "erota": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "erotika", "translations": {"pl": ["erotyczny"]}, "examples": [["li komencis rapidigi la pason de la tedaj horoj per fantazioj en kiuj fino Fir\u0125sen rolis vive kaj erote", "J. Francis, Misio sen Alveno, tk-stafeto, 1982"], ["post renkonti\u011do de viro kaj virino en ne\u011dokovrita arbaro, la rakonto fini\u011das per kvaza\u016d erota rigardo", "M. de Seabra, Ametoso, Literatura Foiro, 1998-12"]], "subdefinitions": []}], "root": "erot", "primary": true}, "mespilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frukto de mespilujo, man\u011debla nur kiam \u011di i\u011dis molmatura.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0443\u0448\u043c\u0443\u043b\u0430 (\u043f\u043b\u043e\u0434)"], "en": ["medlar"], "nl": ["mispel"], "pt": ["n\u00easpera", "ameixa-amarela", "ameixa-amarela", "m\u00f4nica (A\u00e7ores)", "n\u00easpero"], "de": ["Mispel"], "hu": ["naspolya (term\u00e9s)", "lasponya (term\u00e9s)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mespil", "primary": true}, "daktilarbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio palmoj, kies unu specio estas multe kulturata pro la fruktoj (Phoenix).", "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u043d\u0456\u043a\u0430\u0432\u0430\u044f \u043f\u0430\u043b\u044c\u043c\u0430"], "fr": ["dattier"], "en": ["date", "date palm"], "nl": ["dadelpalm", "dadel (dadelpalm)"], "ru": ["\u0444\u0438\u043d\u0438\u043a\u043e\u0432\u0430\u044f \u043f\u0430\u043b\u044c\u043c\u0430"], "de": ["Dattelpalme"], "hu": ["datolyap\u00e1lma"], "br": ["datezenn (gwezenn)"], "cs": ["datlovn\u00edk"], "pl": ["daktylowiec", "palma daktylowa"], "he": ["\u05d3\u05e7\u05dc", "\u05e2\u05e5 \u05ea\u05de\u05e8"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "daktil", "primary": false}, "gutaperko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rezina gumo, simila al ka\u016d\u0109uko, kaj pasintece uzata por tegi elektrajn kablojn.", "translations": {"be": ["\u0433\u0443\u0442\u0430\u043f\u044d\u0440\u0447\u0430"], "fr": ["gutta-percha"], "en": ["gutta-percha"], "nl": ["guttapercha"], "pt": ["guta-percha", "guta", "percha"], "ru": ["\u0433\u0443\u0442\u0442\u0430\u043f\u0435\u0440\u0447\u0430"], "ca": ["gutaperxa"], "de": ["Guttapercha"], "hu": ["guttapercha"], "fa": ["\u06af\u0648\u062a\u0627\u067e\u0631\u0686\u0627"], "es": ["gutapercha"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gutaperk", "primary": true}, "pridiri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Prezenti ion per vortoj, \u011din parole klarigi, rakonti, komenti.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043f\u0438\u0441\u0430\u0442\u044c (\u0443\u0441\u0442\u043d\u043e)"], "fr": ["d\u00e9peindre (raconter)"], "en": ["speak of"], "pl": ["omawia\u0107", "opowiada\u0107"], "hu": ["le\u00edr (szavakkal)", "lefest (szavakkal)"]}, "examples": [["li pridiris al ni vian sopiron, vian doloron, vian fervoron pro mi", "La Nova Testamento, II. Korintanoj 7:7"]], "subdefinitions": []}], "root": "dir", "primary": false}, "skalebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Facile projekciebla al malgranda prezento, adaptebla al pli vasta a\u016d pli malvasta apliko.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u0441\u0448\u0442\u0430\u0431\u0438\u0440\u0443\u0435\u043c\u044b\u0439"], "fr": ["dimensionnable", "redimensionnable"], "en": ["scalable"], "hu": ["\u00fajram\u00e9retezhet\u0151"]}, "examples": [["du \u0109efaj manieroj prezenti konturajn skaleblajn tiparojn", "Franz Kruse, Agrabla ekzercilo, Monato, jaro 1996a, numero 10a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "skal", "primary": false}, "balanci\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Movi\u011di alterne leve kaj malleve.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u044b\u0445\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0433\u0430\u0439\u0434\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0433\u0443\u0448\u043a\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["balancer (ntr.)", "se balancer"], "en": ["swing"], "ru": ["\u043a\u0430\u0447\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0440\u0430\u0441\u043a\u0430\u0447\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "sv": ["gunga (sig sj\u00e4lv)", "gungas"], "hu": ["hint\u00e1zik", "leng"], "pl": ["hu\u015bta\u0107 si\u0119"], "es": ["balancearse"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "balanc", "primary": false}, "revolvero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plurpafa pistolo, kun cilindra turni\u011danta \u015dargilo.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0432\u0430\u043b\u044c\u0432\u044d\u0440"], "fr": ["revolver"], "en": ["revolver"], "nl": ["revolver"], "pt": ["rev\u00f3lver"], "ru": ["\u0440\u0435\u0432\u043e\u043b\u044c\u0432\u0435\u0440"], "ca": ["rev\u00f2lver"], "de": ["Revolver"], "hu": ["revolver"], "fa": ["\u062a\u067e\u0627\u0646\u0686\u0647"], "es": ["rev\u00f3lver"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "revolver", "primary": true}, "leporuloj": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La leporuloj ne apartenas al la ron\u011duloj."], "primary definition": "Ordo el la klaso mamuloj (Lagomorpha), kun longaj malanta\u016daj kruroj, mallonga a\u016d mankanta vosto kaj du paroj da supraj tran\u0109dentoj.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0439\u0446\u0435\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b\u0435 (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434)"], "fr": ["lagomorphes"], "de": ["Hasentiere (Ordnung)"], "nl": ["haasachtigen"], "hu": ["ny\u00falalak\u00faak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lepor", "primary": false}, "akanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vegeta\u0135o rimarkinda pro tre lar\u011daj kaj elegante dentrandaj folioj (Acanthus).", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0430\u043d\u0442"], "fr": ["acanthe"], "en": ["acanthus"], "nl": ["acanthus"], "pt": ["acanto", "erva-gigante"], "ru": ["\u0430\u043a\u0430\u043d\u0442", "\u0430\u043a\u0430\u043d\u0442\u0443\u0441"], "de": ["B\u00e4renklau"], "sv": ["akantus"], "hu": ["medvek\u00f6r\u00f6m", "akantusz"]}, "examples": [["la korintordaj kapiteloj estas ornamitaj per akantaj folioj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "akant", "primary": true}, "Malgrand-Azio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"el": ["\u039c\u03b9\u03ba\u03c1\u03ac \u0391\u03c3\u03af\u03b1"], "en": ["Asia Minor"], "nl": ["Klein-Azi\u00eb"], "ru": ["\u041c\u0430\u043b\u0430\u044f \u0410\u0437\u0438\u044f"], "ca": ["\u00c0sia Menor", "Anat\u00f2lia"], "de": ["Kleinasien"], "tr": ["Anadolu", "K\u00fc\u00e7\u00fck Asya"], "hu": ["Kis-\u00c1zsia"], "lat": ["Asia minor"], "pl": ["Azja Mniejsza"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Azi", "primary": false}, "pavano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "E\u016dropa kortega danco du-takta, malrapida, populara de la 16a \u011dis meze de la 17a jarcento.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0432\u0430\u043d\u0430"], "fr": ["pavane"], "nl": ["pavane"], "pt": ["pavana"], "ru": ["\u043f\u0430\u0432\u0430\u043d\u0430"], "es": ["pavana"], "hu": ["pavane"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Muzika\u0135o ta\u016dga por pavan-danco, foje uzata kiel parto de suito.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pavan", "primary": true}, "bilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rajto pri kapitalo, kutime negocebla en la borso; valorpapero.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0448\u0442\u043e\u045e\u043d\u0430\u044f \u043f\u0430\u043f\u0435\u0440\u0430"], "en": ["negotiable security", "negotiable document of value", "negotiable instrument"], "nl": ["effect (fin.)", "waardepapier"], "ru": ["\u0446\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f \u0431\u0443\u043c\u0430\u0433\u0430"], "de": ["Effekt", "begebbares Wertpapier", "vertretungsf\u00e4higes Wertpapier"], "pl": ["papier warto\u015bciowy"], "hu": ["\u00e9rt\u00e9kpap\u00edr"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "akcio, obligacio", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bil", "primary": true}, "rezedo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio rezedacoj (Reseda), herbo kun bonodoraj floretoj.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0437\u044d\u0434\u0430"], "en": ["mignonette", "reseda"], "nl": ["reseda"], "pt": ["resed\u00e1"], "ru": ["\u0440\u0435\u0437\u0435\u0434\u0430"], "de": ["Resede"], "hu": ["rezeda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rezed", "primary": true}, "sensualismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0441\u044d\u043d\u0441\u0443\u0430\u043b\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["sensualisme (philosophique)"], "nl": ["sensualisme"], "ru": ["\u0441\u0435\u043d\u0441\u0443\u0430\u043b\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Sensualismus"], "it": ["sensismo", "sensualismo (fil.)"], "hu": ["szenzualizmus"], "fa": ["\u062d\u0633\u200c\u0628\u0627\u0648\u0631\u06cc"], "es": ["sensualismo (fil.e)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sensualism", "primary": true}, "la\u016dcela": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konforma al la celo, ta\u016dga, konvena.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0442\u0430\u0437\u0433\u043e\u0434\u043d\u044b"], "fr": ["conforme (\u00e0 son but)", "ajust\u00e9 (\u00e0 son but)", "ad\u00e9quat"], "pl": ["celowy", "zamierzony"], "ru": ["\u0446\u0435\u043b\u0435\u0441\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b\u0439"], "it": ["ad hoc", "indicato", "adatto", "apposito"], "es": ["conforme", "adecuado"], "hu": ["c\u00e9lszer\u0171"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cel", "primary": false}, "fiolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Flakono kun longa, mallar\u011da kolo.", "translations": {"fr": ["fiole"], "en": ["phial", "vial"], "pt": ["frasco (de gargalo longo)", "garrafa (de gargalo longo)"], "la": ["phiala"], "de": ["Phiole"], "it": ["fiala"], "hu": ["fiola"], "lat": ["aguncula", "fiala (pop.)", "phiala (class.)"]}, "examples": [["se mi estus farinta fiolon da balzamo", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, \u0109apitro 10a, p. 78a"]], "subdefinitions": []}], "root": "fiol", "primary": true}, "akno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsaneca ru\u011da \u015dvela\u0135eto sur la ha\u016dto.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0448\u0447", "\u0432\u0443\u0433\u043e\u0440"], "fr": ["bouton (sur la peau)"], "en": ["pimple", "zit", "blemish", "spot"], "nl": ["acne-blaasje"], "pt": ["acne", "espinha"], "ru": ["\u043f\u0440\u044b\u0449", "\u043f\u0440\u044b\u0449\u0438\u043a", "\u0443\u0433\u043e\u0440\u044c"], "de": ["Pickel"], "sv": ["akne"], "hu": ["pattan\u00e1s", "mitesszer", "akn\u00e9"], "sk": ["akn\u00e9"], "br": ["burbu(enn)"], "es": ["acn\u00e9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ha\u016dtmalsano karakterizata per ru\u011daj \u015dvela\u0135etoj.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0433\u0440\u0435\u0432\u0430\u044f \u0441\u044b\u043f\u044c"], "fr": ["acn\u00e9"], "en": ["acne"], "nl": ["acne"], "de": ["Akne"], "hu": ["akn\u00e9"], "br": ["burbu"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "akn", "primary": true}, "abstinado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato a\u016d vivmaniero de iu, kiu abstinas.", "translations": {"be": ["\u0443\u0441\u0442\u0440\u044b\u043c\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0430\u0431\u0441\u0442\u044b\u043d\u044d\u043d\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["abstinence", "privation (abstinence)", "asc\u00e8se"], "en": ["abstinence"], "nl": ["onthouding"], "pt": ["abstin\u00eancia"], "ru": ["\u0432\u043e\u0437\u0434\u0435\u0440\u0436\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u0430\u0431\u0441\u0442\u0438\u043d\u0435\u043d\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Abstinenz", "Enthaltsamkeit"], "sv": ["avh\u00e5llsamhet"], "hu": ["absztinencia", "\u00f6nmegtart\u00f3ztat\u00e1s"], "sk": ["abstinencia"], "es": ["abstinencia"], "pl": ["pow\u015bci\u0105gliwo\u015b\u0107", "abstynencja"]}, "examples": [["la katolika abstinado estas mildigo de fasto", "Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "abstin", "primary": false}, "subiri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Iri sub ion.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0439\u0442\u0438 (\u043f\u043e\u0434\u043e \u0447\u0442\u043e-\u043b., \u043d\u0430\u043f\u0440. \u0437\u0430 \u0433\u043e\u0440\u0438\u0437\u043e\u043d\u0442)"], "fr": ["se coucher (en p. du soleil)", "se mettre sous"], "pt": ["p\u00f4r-se"], "de": ["untergehen", "hinuntergehen", "heruntergehen", "unten gehen"], "pl": ["zachodzi\u0107 (o s\u0142o\u0144cu)"], "hu": ["lemegy", "al\u00e1megy"]}, "examples": [["subiri tegmenton, bran\u0109aron", null], ["en tiu tago Mi subirigos la sunon en tagmezo", "La Malnova TestamentoAmos 8:9"], ["en la purpuraj radioj de la subiranta suno la princo similis dion", "La Faraono, volumo 1\u0109ap. 5"], ["punu min Dio, se mi anta\u016d la sunsubiro gustumos panon a\u016d ion ajn", "La Malnova TestamentoII. Samuel 3:35"], ["de la sunlevi\u011dejo \u011dis la sunsubirejo Mia nomo estos granda inter la nacioj", "La Malnova TestamentoMala\u0125i 1:11"]], "subdefinitions": []}], "root": "ir", "primary": false}, "alizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frukto de alizarbo.", "translations": {"fr": ["alise"], "de": ["Mehlbeere"], "nl": ["meelbes"], "pl": ["jarz\u0119bina"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aliz", "primary": true}, "e\u016dnuko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kastrita gardisto de orientaj haremoj.", "translations": {"be": ["\u0435\u045e\u043d\u0443\u0445"], "fr": ["eunuque"], "bg": ["\u0435\u0432\u043d\u0443\u0445"], "pt": ["eunuco"], "ru": ["\u0435\u0432\u043d\u0443\u0445"], "de": ["Eunuch"], "hu": ["eunuch"], "fa": ["\u062e\u0648\u0627\u062c\u0647", "\u0627\u062e\u062a\u0647"], "es": ["eunuco"], "pl": ["eunuch"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "e\u016dnuk", "primary": true}, "intervidi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Renkonti\u011di kaj ekparoli kun unu a\u016d pluraj personoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0431\u0430\u0447\u044b\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["se voir"], "nl": ["ontmoeten"], "ru": ["\u0443\u0432\u0438\u0434\u0435\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["sich sehen"], "pl": ["widywa\u0107 si\u0119", "spotyka\u0107 si\u0119"], "hu": ["tal\u00e1lkozik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vid", "primary": false}, "trafosi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Bore fosi kaj esplori, truigante la materialon.", "translations": {"fr": ["percer en creusant"], "en": ["dig through"], "hu": ["(\u00e1s\u00e1ssal) \u00e1tkutat"]}, "examples": [["ne provizu al vi trezorojn sur la tero, kie \u015dtelistoj trafosas kaj \u015dtelas", "La Nova Testamento, S. Mateo 6:19"]], "subdefinitions": []}], "root": "fos", "primary": false}, "glitkuri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gliti 2 por amuzi\u011di, fizike ekzerci\u011di.", "translations": {"be": ["\u0431\u0435\u0433\u0447\u044b (\u043d\u0430 \u043a\u0430\u043d\u044c\u043a\u043e\u0445)", "\u043a\u0430\u0442\u0430\u0446\u0446\u0430 (\u043d\u0430 \u043a\u0430\u043d\u044c\u043a\u043e\u0445)", "\u043a\u043e\u045e\u0437\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["patiner (en patins \u00e0 glace)", "faire du patin (\u00e0 glace)"], "nl": ["schaatsen"], "de": ["Schlittschuh laufen"], "pl": ["je\u017adzi\u0107 na \u0142y\u017cwach"], "hu": ["korcsoly\u00e1zik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "glit", "primary": false}, "ulekso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio fabacoj (Ulex), arbusto kun dornoj kaj flavaj floroj, kreskanta en seka tero (= dorna genisto).", "translations": {"ru": ["\u0443\u0442\u0451\u0441\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["ajonc"], "nl": ["gaspeldoorn"], "de": ["Stechginster"], "it": ["ulex", "ginestra (di specie &leftquotulex&rightquot)"], "hu": ["s\u00fcnzan\u00f3t", "s\u00fclzan\u00f3t", "t\u00f6viszan\u00f3t", "t\u00fcsk\u00e9szan\u00f3t"], "fi": ["piikkiherne"], "es": ["aulaga"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "uleks", "primary": true}, "vanjo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karesvorto por vartistino.", "translations": {"ru": ["\u043d\u044f\u043d\u0435\u0447\u043a\u0430"], "fr": ["nounou"]}, "examples": [["Vanjo Li, iama mamnutristino de Jado", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 8a, volumo 1a, p. 121a"]], "subdefinitions": []}], "root": "nj", "primary": false}, "retrospektiva": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prezentanta pasintan tempon, retrorigarda.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0442\u0440\u0430\u0441\u043f\u044d\u043a\u0442\u044b\u045e\u043d\u044b"], "en": ["retrospective"], "nl": ["terugziend", "retrospectief"], "pt": ["retrospectivo"], "ru": ["\u0440\u0435\u0442\u0440\u043e\u0441\u043f\u0435\u043a\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439"], "de": ["retrospektiv", "r\u00fcckschauend", "r\u00fcckblickend"], "hu": ["retrospekt\u00edv", "visszatekint\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "retrospektiv", "primary": true}, "sandalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cuo konsistanta nur el plandumo ligita per \u015dnuroj a\u016d rimenetoj al la piedo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043d\u0434\u0430\u043b\u044f"], "fr": ["nu-pieds", "sandale"], "bg": ["\u0441\u0430\u043d\u0434\u0430\u043b"], "nl": ["sandaal"], "pt": ["sand\u00e1lia"], "ru": ["\u0441\u0430\u043d\u0434\u0430\u043b\u0438\u044f"], "ca": ["sand\u00e0lia"], "de": ["Sandale"], "it": ["sandalo"], "hu": ["szand\u00e1l"], "en": ["sandal"], "es": ["sandalia", "huarache (Meksiko)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sandal", "primary": true}, "citadelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Precipa fortika\u0135o, rezistejo en urbo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044d\u043f\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0446\u044b\u0442\u0430\u0434\u044d\u043b\u044c"], "fr": ["citadelle"], "bg": ["\u0446\u0438\u0442\u0430\u0434\u0435\u043b\u0430"], "nl": ["citadel"], "pt": ["cidadela"], "ru": ["\u0446\u0438\u0442\u0430\u0434\u0435\u043b\u044c", "\u043a\u0440\u0435\u043f\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Zitadelle", "Festung"], "it": ["cittadella (mil.)"], "hu": ["fellegv\u00e1r", "citadella"], "sk": ["citadela"], "en": ["citadel"], "pl": ["cytadela"]}, "examples": [["dum longa tempo Rusio estis la \u0109efa, e\u0109 la sola citadelo de la Ortodoksio", "Sergio Pokrovskij, Moskvo jubileas, Monato, jaro 1997a, numero 9a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "citadel", "primary": true}, "inkudo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ambosforma meza osteto de la orelo (Incus).", "translations": {"fr": ["enclume (osselet)"], "nl": ["aambeeld"], "pl": ["kowade\u0142ko"], "pt": ["incude (anatomia humana)"], "de": ["Amboss"], "es": ["yunque"], "hu": ["\u00fcll\u0151 (hall\u00f3csontocska)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "inkud", "primary": true}, "plutokratio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Politika re\u011dimo, en kiu regas ri\u0109uloj.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u044e\u0442\u0430\u043a\u0440\u0430\u0442\u044b\u044f"], "fr": ["ploutocratie"], "en": ["plutocracy"], "nl": ["plutocratie"], "pt": ["plutocracia"], "ru": ["\u043f\u043b\u0443\u0442\u043e\u043a\u0440\u0430\u0442\u0438\u044f"], "de": ["Geldherrschaft", "Plutokratie"], "hu": ["plutokr\u00e1cia", "p\u00e9nz uralma"], "fa": ["\u067e\u0648\u0644\u200c\u0633\u0627\u0644\u0627\u0631\u06cc", "\u062a\u0648\u0627\u0646\u06af\u0631\u0633\u0627\u0644\u0627\u0631\u06cc"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "plutokrati", "primary": true}, "kradrostilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kuireja aparato, konsistanta el paralelaj ferstangetoj, sur kiujn oni metas viandon a\u016d fi\u015don, por \u011din ekrosti per vigla fajro.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u044b\u043b\u044c (\u0440\u0430\u0448\u043e\u0442\u043a\u0430 \u0434\u043b\u044f \u0441\u043c\u0430\u0436\u0430\u043d\u044c\u043d\u044f)"], "fr": ["grill"], "en": ["grill"], "ru": ["\u0440\u0430\u0448\u043f\u0435\u0440", "\u0440\u0435\u0448\u0451\u0442\u043a\u0430 (\u0434\u043b\u044f \u0436\u0430\u0440\u043a\u0438)", "\u0433\u0440\u0438\u043b\u044c"], "de": ["Grill"], "hu": ["s\u00fct\u0151rost\u00e9ly", "grills\u00fct\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "krad", "primary": false}, "labirinto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Implikita erariga interplekta\u0135o da vojoj, el kiu estas malfacile trovi eliron.", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u0431\u0456\u0440\u044b\u043d\u0442"], "fr": ["labyrinthe"], "en": ["labyrinth", "maze"], "nl": ["labyrint", "doolhof"], "pt": ["labirinto"], "el": ["\u03bb\u03b1\u03b2\u03cd\u03c1\u03b9\u03bd\u03b8\u03bf\u03c2"], "de": ["Labyrinth", "Irrgarten"], "sv": ["labyrint"], "hu": ["labirintus"], "br": ["milendall"], "ru": ["\u043b\u0430\u0431\u0438\u0440\u0438\u043d\u0442"], "es": ["laberinto"]}, "examples": [["konfuzita labirinto da sennombraj \u0109ambroj, da kanaloj, de la malnovaj stratoj", null], ["labirinto de la proceduro", null], ["labirintecaj komplika\u0135oj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "labirint", "primary": true}, "lasera lokalizilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lokalizilo, uzanta reflektitajn elektromagnetajn ondojn de optika diapazono (de ultraviolaj \u011dis infraru\u011daj), generatajn de lasero.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043f\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439 \u043b\u043e\u043a\u0430\u0442\u043e\u0440", "\u043b\u0430\u0437\u0435\u0440\u043d\u044b\u0439 \u043b\u043e\u043a\u0430\u0442\u043e\u0440", "\u043b\u0438\u0434\u0430\u0440"], "de": ["Laser-Radar"], "en": ["optical radar", "optical ranger", "lidar"], "it": ["radar ottico"], "pl": ["namiernik optyczny", "namiernik laserowy", "lokalizator optyczny", "lokalizator laserowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lokaliz", "primary": false}, "Fi\u015doj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stelaro kaj signo de la zodiako (Pisces).", "translations": {"be": ["\u0420\u044b\u0431\u044b"], "fr": ["Poissons"], "bg": ["\u0420\u0438\u0431\u0438"], "nl": ["vissen"], "ru": ["\u0420\u044b\u0431\u044b"], "ca": ["peixos"], "de": ["Fische"], "hu": ["Halak"], "sk": ["Ryby"], "es": ["Piscis"], "pl": ["Ryby"], "he": ["\u05de\u05d6\u05dc \u05d3\u05d2\u05d9\u05dd"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fi\u015d", "primary": false}, "neandertala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al neandertaluloj, al ilia vivotempo.", "translations": {"fr": ["n\u00e9andertalien (adj.)"], "nl": ["uit het Neanderdal", "betreffende de neanderthaler"], "sv": ["neandertalar-"]}, "examples": [["la Neandertala kulturo meritas pluan studadon", "Remu\u015d, Pri UEA, soc.culture.esperanto, 2004-03-24"]], "subdefinitions": []}], "root": "neandertal", "primary": true}, "a\u016dto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La radiko \u00aba\u016dt\u00bb estas nun pli ofte uzata en \u0109iutaga lingva\u0135o, ol \u00aba\u016dtomobil\u00bb, kies mallongigo \u011di estas. Pro imito al nacilingvaj kutimoj oni emas konservi la fina\u0135on \u00abo\u00bb en kunmeta\u0135oj (ekz. a\u016dtovojo) kaj oni ankora\u016d ne ofte uzas la adjektivon \u00aba\u016dta\u00bb."], "primary definition": "Veturilo por surgrunda transporto de varoj a\u016d homoj, movata de motoro.", "translations": {"be": ["\u0430\u045e\u0442\u0430\u043c\u0430\u0431\u0456\u043b\u044c"], "fr": ["auto", "voiture"], "bg": ["\u043a\u043e\u043b\u0430"], "nl": ["auto"], "ru": ["\u0430\u0432\u0442\u043e\u043c\u043e\u0431\u0438\u043b\u044c"], "de": ["Auto"], "tr": ["oto"], "sv": ["bil"], "hu": ["kocsi", "aut\u00f3"], "sk": ["auto"], "en": ["car", "auto", "automobile"], "es": ["auto", "coche"], "it": ["auto (vettura)", "macchina (vettura)"], "pl": ["a\u016dto", "samoch\u00f3d"]}, "examples": [["kelkaj a\u016dtoj kuris sur la stratoj", "Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, unua parto, 2"], ["dekono de la familioj balda\u016d a\u0109etos a\u016dton", "Mu Binghua, Dekono de la familioj balda\u016d a\u0109etos a\u016dton, Monato, jaro 2001a, numero 6a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dt", "primary": true}, "a\u016dti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Veturi per a\u016dto.", "translations": {"be": ["\u0435\u0445\u0430\u0446\u044c \u0430\u045e\u0442\u0430\u043c\u0430\u0431\u0456\u043b\u0435\u043c"], "fr": ["rouler (en voiture)"], "en": ["drive"], "nl": ["rijden (per auto)"], "de": ["autofahren"], "sv": ["\u00e5ka (bil)"], "hu": ["aut\u00f3zik"], "it": ["guidare (viaggiare in automobile)", "viaggiare in automobile"], "pl": ["jecha\u0107 autem", "jecha\u0107 samochodem"]}, "examples": [["vi a\u016dtus en Finnlando la\u016d la \u015doseo E75..", "Saliko, Kolekti sonorilojn, Monato, jaro 2001a, numero 2a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dt", "primary": false}, "poligloto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u0456\u0433\u043b\u043e\u0442"], "fr": ["polyglotte (subst.)"], "en": ["polyglot"], "nl": ["polyglot"], "pt": ["poliglota"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0438\u0433\u043b\u043e\u0442"], "ca": ["pol\u00edglota"], "de": ["Polyglotte"], "es": ["pol\u00edglota"]}, "examples": [["oni povas esti poligloto, ne estante lingvisto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "poliglot", "primary": true}, "u\u015duisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Praktikanto de u\u015duo.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0448\u0443\u0438\u0441\u0442"], "fr": ["kungfuiste"], "nl": ["wushu-beoefenaar"], "fa": ["\u0648\u0648\u0634\u0648\u06a9\u0627\u0631"], "fi": ["wushu-urheilija"], "hu": ["kungfuista"]}, "examples": [["li ja vere estis eminentulo de la u\u015duistoj en nia lando", "Xu Dongping, trad. Miaohui, E-budhana Retejo, 2005-10-02"]], "subdefinitions": []}], "root": "u\u015du", "primary": false}, "a\u016dta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al a\u016dtoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u045e\u0442\u0430\u043c\u0430\u0431\u0456\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["automobile (adj.)"], "en": ["automotive"], "nl": ["auto-"], "de": ["Auto-"], "it": ["dell'automobile", "automobilistico"], "pl": ["samochodowy"]}, "examples": [["parkinto po\u015dtelefone sendas sian a\u016dtan identigilon", "Marija Belosevi\u0109, Parkilo en la po\u015do, Monato, jaro 2002a, numero 5a, p. 17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dt", "primary": false}, "guano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sterko de maraj birdoj, tre forta grasiga\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0443\u0430\u043d\u043e"], "fr": ["guano"], "en": ["guano"], "nl": ["guano"], "pt": ["guano"], "ca": ["guano"], "de": ["Guano"], "hu": ["guan\u00f3"], "es": ["guano"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "guan", "primary": true}, "eksperimento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metoda provo por kontroli a\u016d pruvi iun hipotezon per observo de intence produktita fenomeno.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0441\u043f\u044d\u0440\u044b\u043c\u044d\u043d\u0442"], "fr": ["exp\u00e9rience"], "en": ["experiment"], "nl": ["experiment", "probeersel", "proef", "proefneming"], "pt": ["experimento", "experi\u00eancia"], "ru": ["\u044d\u043a\u0441\u043f\u0435\u0440\u0438\u043c\u0435\u043d\u0442", "\u043e\u043f\u044b\u0442"], "de": ["Experiment", "wissenschaftlicher Versuch"], "sv": ["experiment"], "hu": ["k\u00eds\u00e9rlet"], "es": ["experimento"], "cs": ["pokus"], "pl": ["eksperyment", "do\u015bwiadczenie"]}, "examples": [["la eksperimentoj de Pasteur pri la spontanea nasko", null], ["kun lingvo natura neniu kura\u011das fari iajn eksperimentojn", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "eksperiment", "primary": true}, "negacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nea vorto.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043c\u043e\u045e\u0435"], "nl": ["negatie"], "pt": ["nega\u00e7\u00e3o", "palavra negativa"], "ru": ["\u043e\u0442\u0440\u0438\u0446\u0430\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Verneinung"], "hu": ["tagad\u00f3sz\u00f3"], "es": ["negaci\u00f3n"], "pl": ["przeczenie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Logika operacio, kiu al propozicio P asocias la propozicion, kiu estas vera, se kaj nur se P estas falsa.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043c\u0430\u045e\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["n\u00e9gation (logique)"], "en": ["negation"], "pt": ["nega\u00e7\u00e3o"], "el": ["\u03ac\u03c1\u03bd\u03b7\u03c3\u03b7"], "de": ["Negation"], "hu": ["neg\u00e1ci\u00f3"], "ru": ["(\u043b\u043e\u0433\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0435) \u043e\u0442\u0440\u0438\u0446\u0430\u043d\u0438\u0435"], "pl": ["przeczenie", "negacja"]}, "examples": [["la negacion de P oni kutime signas per \u00acP", null], ["la negacio de propozicio \u00aba\u2208A\u00bb estas \u00aba\u2209A\u00bb", null], ["la negacio de propozicio P\u2228Q estas \u00acP\u2227\u00acQ", null]], "subdefinitions": []}], "root": "negaci", "primary": true}, "eksperimenti": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La plej ofte uzata modelo estas eksperimenti pri temo sur materialo; escepte oni povas anstata\u016digi la teman pri-komplementon per akuzativo, samkiel oni povas diri \u00abiri sian vojon\u00bb anstata\u016d \u00abiri la\u016d sia vojo\u00bb. Tamen la PIV-oj faras el la escepto regulon, kaj prezentas la verbon kiel transitivan. Tio estas malpli klara kaj malpli internacia (angle, germane, ruse la verbo estas netransitiva; sed en la lingvoj latinidaj \u011di estas transitiva; kvankam ofte ties transitivajn uzojn pli bonstile esprimas la verboj provi, provi, kontroli, testi ). Cetere, e\u0109 la PIV-oj mem la ekzemplon el FK klarigas per pri-komplemento: ni kune legas kaj eksperimentas (pri la dietoj)."], "primary definition": "(netransitiva) Fari eksperimentojn.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0441\u043f\u044d\u0440\u044b\u043c\u044d\u043d\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["exp\u00e9rimenter"], "en": ["experiment"], "nl": ["experimenteren"], "ru": ["\u044d\u043a\u0441\u043f\u0435\u0440\u0438\u043c\u0435\u043d\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c \u043e\u043f\u044b\u0442"], "de": ["experimentieren", "wissenschaftlich untersuchen"], "sv": ["experimentera"], "hu": ["k\u00eds\u00e9rletezik"], "es": ["experimentar"], "pl": ["eksperymentowa\u0107", "robi\u0107 do\u015bwiaczenie", "wykonywa\u0107 do\u015bwiaczenie"]}, "examples": [["ni kune legas kaj eksperimentas", "E. Weilshaeuser: La hejmo de la metiisto. Fundamenta Krestomatio."], ["la hungara aviad-in\u011deniero Oszk\u00e1r Asb\u00f3th anta\u016d la dua mondmilito jam eksperimentis pri tia veturilo", "LAST: Aerhelica boato, Monato, 2001/03, p. 20"], ["eksperimentu sur la lepruloj en la leprulejoj, ili volonte riskos kaj suferos, se espero pri resani\u011do ekzistas", "Marjorie BOULTON: Mezepoka historio, Norda Prismo, 58:1"], ["la vera celo de la L.K. ne konsistas en ia facilanima eksperimentado", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "eksperiment", "primary": false}, "eksperimenta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bazita sur eksperimentoj.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0441\u043f\u044d\u0440\u044b\u043c\u044d\u043d\u0442\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["exp\u00e9rimental"], "en": ["experimental"], "nl": ["experimenteel", "proefondervindelijk", "test-"], "ru": ["\u044d\u043a\u0441\u043f\u0435\u0440\u0438\u043c\u0435\u043d\u0442\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043e\u043f\u044b\u0442\u043d\u044b\u0439"], "de": ["experimentell", "Test-", "versuchsweise"], "hu": ["k\u00eds\u00e9rleti"], "es": ["experimental"], "pl": ["eksperymentalny", "do\u015bwiadczalny"]}, "examples": [["fiziko estas eksperimenta scienco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "eksperiment", "primary": false}, "opalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Juvel\u015dtono el lakteblanka a\u016d blueta siliko kun \u015dan\u011dkoloraj rebriloj: SiO2+nH2O", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u0430\u043b"], "fr": ["opale"], "bg": ["\u043e\u043f\u0430\u043b"], "nl": ["opaal"], "pt": ["opala"], "el": ["\u03bf\u03c0\u03ac\u03bb\u03b9\u03bf"], "de": ["Opal"], "sv": ["opal"], "hu": ["op\u00e1l"], "fa": ["\u0639\u06cc\u0646 \u0627\u0644\u0647\u0631", "\u0627\u0648\u067e\u0627\u0644"], "en": ["opal"], "br": ["opal"], "ru": ["\u043e\u043f\u0430\u043b"], "pl": ["opal"]}, "examples": [["manumo butonumita per granda opalo", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 4a, p. 17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "opal", "primary": true}, "vo\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sono de parolo, kanto, krio, farata de aero elblovita el la pulmoj kaj vibrigita de la laringo.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u043b\u043e\u0441"], "fr": ["voix"], "en": ["voice"], "nl": ["stem"], "pt": ["voz"], "be": ["\u0433\u043e\u043b\u0430\u0441"], "de": ["Rede", "Stimme"], "tp": ["kalama"], "hu": ["hang"], "es": ["voz"], "cs": ["hlas"], "pl": ["g\u0142os"], "he": ["\u05e7\u05d5\u05dc"]}, "examples": [["paroli per malforta, sonora, ra\u016dka, dol\u0109a, malla\u016dta, trema vo\u0109o", null], ["a\u016ddigi sian vo\u0109on", "Z"], ["doni sian vo\u0109on", "Z"], ["voku per plena vo\u0109o!", "Z"], ["elokventa vo\u0109o", null], ["mi ne a\u016dskultis la vo\u0109on de miaj instruantoj", "Z"], ["obei ies vo\u0109on", "Z"], ["la\u016dtigi sian vo\u0109on favore al iu", null], ["direkti sian vo\u0109on al iu", "Z"], ["ne kredu al li, kiam li \u0109armigas sian vo\u0109on", "Z"], ["la vo\u0109o de la prudento, konscienco", null], ["la vo\u0109o de la sango de via frato krias al mi de la tero", "Z"], ["se ni, obeante la vo\u0109on de indiferenta egoismo", "Z"], ["harmonia, basa vo\u0109o", null], ["per la malakra vo\u0109o de l' violon\u0109elo \u015di diris al li, kion \u015di ne kura\u011dus esprimi per vortoj", null], ["la violona vo\u0109o de simfonio", "B"], ["kvarvo\u0109a kanto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Esprimo de la opinio de \u0109iu pri demando, decido a\u016d elekto.", "translations": {"be": ["\u0433\u043e\u043b\u0430\u0441"], "en": ["vote"], "nl": ["stem"], "pt": ["voto"], "ru": ["\u0433\u043e\u043b\u043e\u0441"], "de": ["Stimme"], "hu": ["szavazat"], "pl": ["g\u0142os"]}, "examples": [["mi petas, ke \u0109iu volu bone kaj libere pripensi sian vo\u0109on", "Z"], ["doni sian vo\u0109on al iu", null], ["esti elektita per 90 vo\u0109oj kontra\u016d 10", null], ["la projekto estis akceptita per granda plimulto de la vo\u0109oj", "B"], ["havi la \u0109efan vo\u0109on (tono)", "Proverbaro esperanta"], ["en okazo de nombroegaleco de la vo\u0109oj la Prezidanto havas decidan vo\u0109on", "Statuto de la Akademio de Esperanto. Art. 12."], ["infano kaj fi\u015doj vo\u0109on ne havas", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Konjugacia formo montranta, \u0109u la ago esprimata de la verbo estas farata a\u016d ricevata de la subjekto.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u043d (\u043b\u0456\u043d\u0433\u0432.)"], "nl": ["vorm (gramm.)"], "pt": ["voz"], "la": ["Genus verbi"], "de": ["Zustandsform", "Genus verbi"], "hu": ["igenem"], "ru": ["\u0437\u0430\u043b\u043e\u0433 (\u0433\u0440\u0430\u043c.)"], "pl": ["strona (czasownika)"]}, "examples": [["aktiva, pasiva vo\u0109o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vo\u0109", "primary": true}, "malofti\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) I\u011di malpli ofte trovebla, malpli abundi.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0430\u0442\u044c \u0440\u0435\u0434\u043a\u0438\u043c"], "fr": ["se rar\u00e9fier"], "nl": ["zeldzaam worden"], "be": ["\u0441\u0442\u0430\u043d\u0430\u0432\u0456\u0446\u0446\u0430 \u0440\u044d\u0434\u043a\u0456\u043c", "\u0440\u0430\u0434\u0437\u0435\u0446\u044c"], "de": ["selten werden", "rar werden", "verschwinden"], "pl": ["zmniejszy\u0107 (cz\u0119stotliwo\u015b\u0107)"], "hu": ["ritkul", "megritkul"]}, "examples": [["por la malofti\u011dinta varo oni devis pagi pli", "Roland Rotsaert: Piramidaj investoj: ne nur en Albanio!, Monatojaro 1997a, numero 7a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "oft", "primary": false}, "malvirto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konstanta emo fari malbonon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0440\u043e\u043a"], "fr": ["vice"], "en": ["vice"], "nl": ["ondeugd"], "pt": ["pervers\u00e3o"], "de": ["Laster"], "hu": ["b\u0171n", "v\u00e9tek"]}, "examples": [["ne fortiki\u011das homo per malvirto", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el malbonaj inklinoj de la animo.", "translations": {}, "examples": [["malri\u0109eco ne estas malvirto", "Proverbaro esperanta"], ["la ka\u016dzo, pro kiu ni ne fordonas nin al unu sola malvirto estas ofte, ke ni havas plurajn aliajn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "virt", "primary": false}, "vo\u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043b\u0430\u0441\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["voter"], "en": ["vote"], "nl": ["stemmen"], "ru": ["\u0433\u043e\u043b\u043e\u0441\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["abstimmen"], "hu": ["szavaz"], "es": ["votar"], "pl": ["g\u0142osowa\u0107"]}, "examples": [["vo\u0109i tiel, kiel oni trovas la plej utile por nia afero", "Z"], ["\u0109u ni vo\u0109u sekrete a\u016d publike?", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vo\u0109", "primary": false}, "malvirta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Posedanta malvirto(j)n", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0440\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439"], "en": ["vicious"], "nl": ["ondeugdzaam"], "pt": ["perverso"], "de": ["lasterhaft"], "hu": ["b\u0171n\u00f6s", "erk\u00f6lcstelen"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "virt", "primary": false}, "vo\u0109e": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Uzante sian vo\u0109on.", "translations": {"be": ["\u0443\u0433\u043e\u043b\u0430\u0441", "\u0433\u043e\u043b\u0430\u0441\u043d\u0430", "\u0443\u0441\u043b\u044b\u0445"], "fr": ["\u00e0 voix haute"], "en": ["out loud", "vocally"], "nl": ["mondeling", "hardop"], "pt": ["em voz alta"], "ru": ["\u0432\u0441\u043b\u0443\u0445", "\u0433\u043e\u043b\u043e\u0441\u043e\u043c"], "de": ["m\u00fcndlich", "laut"], "hu": ["sz\u00f3ban", "fennhangon"], "pl": ["g\u0142osem"]}, "examples": [["proklami ion vo\u0109e kaj skribe", "Z"], ["legi vo\u0109e", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vo\u0109", "primary": false}, "vo\u0109a": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al vo\u0109o.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043b\u0430\u0441\u0430\u0432\u044b"], "fr": ["vocal"], "en": ["vocal"], "nl": ["mondeling"], "pt": ["oral"], "ru": ["\u0433\u043e\u043b\u043e\u0441\u043e\u0432\u043e\u0439"], "de": ["laut"], "hu": ["hangos", "sz\u00f3beli"], "pl": ["g\u0142osowy"], "he": ["\u05e7\u05d5\u05dc\u05d9"]}, "examples": [["vo\u0109a legado", null], ["vo\u0109a promeso", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Karakterizas konsonantojn, kies prononco estas akompanata per vibrado de la vo\u0109kordoj (ekzemple b g d v z \u011d, kontraste kun respondaj senvo\u0109aj: p k t f s \u0109 c).", "translations": {"be": ["\u0437\u0432\u043e\u043d\u043a\u0456 (\u0433\u0443\u043a)"], "fr": ["vois\u00e9"], "en": ["voiced"], "nl": ["stemhebbend"], "pt": ["sonora"], "ru": ["\u0437\u0432\u043e\u043d\u043a\u0438\u0439 (\u0444\u043e\u043d., \u043e \u0437\u0432\u0443\u043a\u0435)"], "de": ["stimmhaft"], "hu": ["z\u00f6ng\u00e9s"], "pl": ["d\u017awi\u0119czna"], "es": ["sonoro"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vo\u0109", "primary": false}, "ganglio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tubero, kiu trovi\u011das en difinitaj punktoj de la limfaj tubetoj kaj de la nervoj, kaj defendas kontra\u016d infektoj \u015dveli\u011dante kaj retenante la mikrobojn.", "translations": {"el": ["\u03b3\u03ac\u03b3\u03b3\u03bb\u03b9\u03bf"], "fr": ["ganglion"], "en": ["ganglion"], "nl": ["ganglion"], "pt": ["g\u00e2nglio"], "be": ["\u0433\u0430\u043d\u0433\u043b\u0456\u0439", "\u043d\u044d\u0440\u0432\u043e\u0432\u044b \u0432\u0443\u0437\u0435\u043b"], "de": ["Ganglion", "Nervenknoten"], "hu": ["idegd\u00fac", "ganglion"], "ru": ["\u0433\u0430\u043d\u0433\u043b\u0438\u0439", "\u043d\u0435\u0440\u0432\u043d\u044b\u0439 \u0443\u0437\u0435\u043b"], "pl": ["zw\u00f3j nerwowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gangli", "primary": true}, "Makedonio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "", "translations": {"fa": ["\u0645\u0642\u062f\u0648\u0646\u06cc\u0647"], "bg": ["\u041c\u0430\u043a\u0435\u0434\u043e\u043d\u0438\u044f"], "en": ["Macedonia"], "nl": ["Macedoni\u00eb"], "de": ["Mazedonien"], "pl": ["Macedonia"]}, "examples": [["Makedonio estas sendependa respubliko anka\u016d konata kiel Iama Jugoslavia Respubliko Makedonio.", "Vikipedio, Respubliko Makedonio"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "", "translations": {"pl": ["Macedonia"]}, "examples": [["Makedonio estas kultura landoparto de Grekio.", "Vikipedio, Makedonio (Grekio)"]], "subdefinitions": []}], "root": "Makedoni", "primary": true}, "volontulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu, kiu faras ion propravole, sen devigo a\u016d rekompenco; memvolulo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u0431\u0440\u043e\u0432\u043e\u043b\u0435\u0446"], "fr": ["volontaire (personne)"], "en": ["volunteer"], "nl": ["vrijwilliger"], "be": ["\u0434\u043e\u0431\u0440\u0430\u0430\u0445\u0432\u043e\u0442\u043d\u0456\u043a", "\u0441\u0430\u043c\u0430\u0445\u043e\u0442\u043d\u0456\u043a", "\u0432\u0430\u043b\u0430\u043d\u044c\u0446\u0451\u0440", "\u0434\u0430\u0431\u0440\u0430\u0447\u044b\u043d\u0435\u0446"], "de": ["Freiwillige", "Freiwilliger"], "hu": ["\u00f6nk\u00e9ntes"]}, "examples": [["organizo ser\u0109as volontulojn partopreni porinfanan tendaron", "-, Organizo ser\u0109as volontulojn partopreni porinfanan tendaron, soc.culture.esperanto, 2000-06-02"]], "subdefinitions": []}], "root": "volont", "primary": false}, "paperujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0431\u0443\u043c\u0430\u0436\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["attach\u00e9-case", "cartable", "chemise (dossier)", "portefeuille"], "nl": ["portefeuille"], "pl": ["portfel"], "br": ["doug-paperio\u00f9"]}, "examples": [["en la po\u015do de mia pantalono mi portas monujon, kaj en la po\u015do de mia surtuto mi portas paperujon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 40"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kartona a\u016d plasta kovrilo a\u016d koverto por kune teni disajn paperofoliojn, dosieron.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u043f\u043a\u0430 \u0434\u043b\u044f \u0431\u0443\u043c\u0430\u0433"], "en": ["file", "folder"], "nl": ["map"], "de": ["Mappe"], "br": ["kleurenn"], "pl": ["teczka na akta"]}, "examples": [["Vitalij elprenis el paperujo skizojn kaj planojn de moskvaj stratoj", "Metropoliteno"], ["nek en la paperujoj de la kontadejo, nek \u0109e la financa direktoro, nek en la kabineto de Latronov estis e\u0109 malpleja spuro de la kontrakto", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 17a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kvarangula ujo el ledo, tolo a\u016d plasto portata \u0109emane a\u016d subbrake, uzata por kunporti dokumentojn kaj aliajn diversajn objektojn.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u0447\u043a\u0430"], "nl": ["aktentas"], "ru": ["\u043f\u0430\u043f\u043a\u0430", "\u043f\u043e\u0440\u0442\u0444\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Aktentasche"], "hu": ["irattart\u00f3", "mappa"], "br": ["doug-diello\u00f9"], "pl": ["teczka"]}, "examples": [["pli grandan paperujon mi portas sub la brako", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 40."]], "subdefinitions": []}], "root": "paper", "primary": false}, "gipaeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio akcipitredoj (Gypaetus).", "translations": {"ru": ["\u044f\u0433\u043d\u044f\u0442\u043d\u0438\u043a-\u0431\u043e\u0440\u043e\u0434\u0430\u0447"], "fr": ["gypa\u00e8te"], "nl": ["baardgier", "lammergier"], "pt": ["gipaeto"], "de": ["Bartgeier", "L\u00e4mmergeier"], "pl": ["or\u0142os\u0119p"], "hu": ["saskesely\u0171"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gipaet", "primary": true}, "indikilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Montrilo, rimedo a\u016d aparato indikanta \u0109eeston de io a\u016d evoluon de procezo en formo konvena por la homa percepto.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0434\u0438\u043a\u0430\u0442\u043e\u0440"], "fr": ["indicateur", "indice"], "nl": ["indicator"], "pt": ["indicador (instrumento)"], "de": ["Anzeiger"], "es": ["indicador"], "hu": ["mutat\u00f3", "kijelz\u0151", "jelz\u0151m\u0171szer", "jelz\u0151k\u00e9sz\u00fcl\u00e9k", "jelz\u0151berendez\u00e9s", "indik\u00e1tor"]}, "examples": [["lakmusa papero povas servi kiel indikilo de acido", null], ["indikilo de tensio, premo", null], ["la \u015doforo avertis pri direkto\u015dan\u011do per turnindikilo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "indik", "primary": false}, "langrompilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Diro kun multaj malfacila\u0135oj por elparolo, uzata kiel lingva ludo a\u016d ekzerco, ekzemple \u00ab\u0109u \u015di \u0135u ru\u011di\u011dis?\u00bb.", "translations": {"fr": ["virelangue"], "de": ["Zungenbrecher"]}, "examples": [["la nomoj de internaciaj organizoj estas kelkfoje malfacile elparoleblaj, veraj langrompiloj", "R. Harry, La Diplomato Kiu Ridis, 1997"], ["\u00abStr\u010d prst skrz krk\u00bb estas \u0109e\u0125a kaj slovaka langorompilo kun signifo \u00ab\u015dovu fingron tra la kolo\u00bb", "Vikipedio, artikolo \u00abStr\u010d prst skrz krk\u00bb, 2009-07-21"]], "subdefinitions": []}], "root": "romp", "primary": false}, "Bru\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Urbo en la belga provinco Okcident-Flandrujo (3\u00b013'E, 51\u00b013'N).", "translations": {"be": ["\u0411\u0440\u0443\u0433\u0435"], "fr": ["Bruges"], "en": ["Bruges"], "nl": ["Brugge"], "ru": ["\u0411\u0440\u044e\u0433\u0433\u0435"], "de": ["Br\u00fcgge"], "it": ["Bruges"], "hu": ["Brugge", "Bruges"], "fa": ["\u0628\u0631\u0648\u0698"], "es": ["Brujas"], "lat": ["Brugis Flandrorum"], "pl": ["Brugia"]}, "examples": [["la belga urbo Bru\u011do, samtempe kun la hispana Salamanca, estas kultura \u0109efurbo de E\u016dropo dum 2002", "Roland Rotsaert: Mezepoka Hanso-asocio revivi\u011das, Monatojaro 2002a, numero 4a, p. 17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Bru\u011d", "primary": true}, "diakriti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Marki bazan literon per kromsigno por modifi a\u016d precizigi \u011dian sonvaloron.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u0432\u0456\u0446\u044c \u0434\u044b\u044f\u043a\u0440\u044b\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b \u0437\u043d\u0430\u043a"], "fr": ["accentuer (mettre un accent graphique)", "mettre un diacritique"], "en": ["add a diacritic"], "pt": ["marcar com diacr\u00edtico"], "ru": ["\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c \u0434\u0438\u0430\u043a\u0440\u0438\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0437\u043d\u0430\u043a"], "hu": ["mell\u00e9kjelez", "\u00e9kezettel l\u00e1t el"]}, "examples": [["diakritita litero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "diakrit", "primary": true}, "produktiva": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Produktema.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0434\u0443\u043a\u0446\u044b\u0439\u043d\u044b", "\u043f\u0440\u0430\u0434\u0443\u043a\u0442\u044b\u045e\u043d\u044b"], "nl": ["productief"], "pt": ["produtivo"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u043e\u0434\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u043e\u0434\u0443\u043a\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439"], "de": ["produktiv"], "hu": ["termel\u00e9keny", "produkt\u00edv"]}, "examples": [["tio \u0109i englutas ja neproduktive grandegan multon da laboroj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "produktiv", "primary": true}, "foliaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La tuto de la folioj de vegeta\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0438\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["feuillage"], "pl": ["ulistnienie"], "ca": ["fullatge"], "de": ["Laub"], "es": ["follaje"], "hu": ["lomb(ozat)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "foli", "primary": false}, "a\u0109akaturo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Melodiornamo uzata en klasika e\u016dropa muziko, kiu anta\u016dmetas anta\u016d la tono tre mallongan komencan tonon duon- a\u016d plendute diferencan, a\u016ddatan kiel preska\u016d samtempan.", "translations": {"be": ["\u0430\u0447\u0430\u043a\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430"], "fr": ["acciaccatura"], "en": ["acciaccatura", "crushed note", "short grace note"], "nl": ["acciaccatura", "pinc\u00e9"], "ru": ["\u0430\u0447\u0447\u0430\u043a\u043a\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430"], "de": ["Akkordbrechung"], "it": ["appoggiatura breve", "acciaccatura (mus.)"], "hu": ["fel\u00fct\u00e9s", "acciaccatura"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u0109akatur", "primary": true}, "te\u0125nokrataro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la te\u0125nokratoj.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0435\u0445\u043d\u043e\u043a\u0440\u0430\u0442\u0438\u044f (\u043b\u044e\u0434\u0438)"], "fr": ["technocratie (personnel)"], "nl": ["technocratie (de technocraten)"], "pl": ["technokracja"], "hu": ["technokrat\u00e1k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "te\u0125nokrat", "primary": false}, "prisilenti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ne paroli pri io.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043c\u043e\u045e\u0447\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["passer sous silence", "taire (quelque chose)"], "nl": ["verzwijgen"], "ru": ["\u0437\u0430\u043c\u0430\u043b\u0447\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["verschweigen"], "es": ["callar"], "hu": ["elhallgat (vki el\u0151tt)"]}, "examples": [["prisilenti sekreton, amon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "silent", "primary": false}, "eminentulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono eminenta.", "translations": {"be": ["\u0437\u043d\u0430\u043a\u0430\u043c\u0456\u0442\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0441\u043b\u0430\u0432\u0443\u0442\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0437\u043e\u0440\u043a\u0430 (\u0447\u0430\u043b\u0430\u0432\u0435\u043a)"], "fr": ["c\u00e9l\u00e9brit\u00e9", "personnalit\u00e9 (personne \u00e9minente)", "sommit\u00e9", "vedette"], "en": ["V.I.P.", "star", "celebrity"], "nl": ["vooraanstaand persoon", "notabele", "VIP"], "pt": ["personagem (not\u00e1vel)", "notabilidade", "pessoa not\u00e1vel"], "ru": ["\u0432\u044b\u0434\u0430\u044e\u0449\u0430\u044f\u0441\u044f \u043b\u0438\u0447\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0437\u043d\u0430\u043c\u0435\u043d\u0438\u0442\u043e\u0441\u0442\u044c"], "ca": ["emin\u00e8ncia (persona eminent)"], "de": ["eminente Pers\u00f6nlichkeit", "hervorragende Pers\u00f6nlichkeit", "prominente Pers\u00f6nlichkeit", "wichtige Pers\u00f6nlichkeit"], "hu": ["kiv\u00e1l\u00f3s\u00e1g", "kiemelked\u0151 egy\u00e9nis\u00e9g", "h\u00edress\u00e9g"], "es": ["eminencia"], "pl": ["osobisto\u015b\u0107 wybitna", "znakomito\u015b\u0107 (osoba)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "eminent", "primary": false}, "memlerninto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"sk": ["samouk"], "be": ["\u0441\u0430\u043c\u0430\u0432\u0443\u0447\u043a\u0430"], "fr": ["autodidacte"], "nl": ["autodidact"], "ru": ["\u0441\u0430\u043c\u043e\u0443\u0447\u043a\u0430"], "de": ["Autodidakt"], "hu": ["autodidakta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lern", "primary": false}, "n-a radiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de reelo x) Tia reelo r, ke rn = x.", "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u0440\u0430\u043d\u044c \u0441\u0442\u0443\u043f\u0435\u043d\u0456 n"], "fr": ["racine n-i\u00e8me"], "en": ["n-th root"], "ru": ["\u043a\u043e\u0440\u0435\u043d\u044c \u0441\u0442\u0435\u043f\u0435\u043d\u0438 n"], "de": ["n-te Wurzel"], "pl": ["pierwiastek n-tego stopnia", "n-ty pierwiastek"], "hu": ["n-edik gy\u00f6k"]}, "examples": [["kvadrata, kuba radiko", null], ["la n-an radikon de x oni signas per n\u221ax a\u016d per x1/n", null]], "subdefinitions": []}], "root": "radik", "primary": false}, "komunhoma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interesanta \u0109iujn homojn.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0449\u0435\u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["d'int\u00e9r\u00eat g\u00e9n\u00e9ral"], "pl": ["wsp\u00f3lny wszystkim ludziom", "og\u00f3lnoludzki"], "hu": ["k\u00f6z\u00f6s emberi", "\u00e1ltal\u00e1nos emberi"]}, "examples": [["\u0109iu societo a\u016d kongreso aparte decidu ion tian, kio alproksimigus la grandan komunehoman celon almena\u016d je unu pa\u015do", "Esenco kaj Estonte"]], "subdefinitions": []}], "root": "hom", "primary": false}, "stipendiato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ricevanto de stipendio.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u044b\u043f\u044d\u043d\u0434\u044b\u044f\u0442"], "hu": ["\u00f6szt\u00f6nd\u00edjas"], "de": ["Stipendiat"], "ru": ["\u0441\u0442\u0438\u043f\u0435\u043d\u0434\u0438\u0430\u0442"]}, "examples": [["li estis stipendiato de Demidov", null], ["en junio prof.. Helmar Frank kaj mi, helpataj de vicministro Stamm (iama stipendiiato de Frank) sukcesis skribi kaj tuj oficialigi dokumenton nuligantan la malpermeson de E-kursoj", "Informilo por interlingvistoj, ISSN 1385-2191 n-ro 24 (1:1998)"]], "subdefinitions": []}], "root": "stipendi", "primary": false}, "valona": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta al valonoj a\u016d al ilia nacieco.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u043b\u0451\u043d\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["wallon"], "en": ["Wallonian"], "nl": ["Waals"], "pt": ["val\u00e3o"], "ru": ["\u0432\u0430\u043b\u043b\u043e\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["wallonisch"], "hu": ["vallon"], "fa": ["\u0648\u0627\u0644\u0648\u0646\u06cc"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "valon", "primary": false}, "la\u016diri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Iri la\u016dlonge de io.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0434\u0442\u0438 \u0432\u0434\u043e\u043b\u044c", "\u0438\u0434\u0442\u0438 \u043f\u043e"], "fr": ["longer", "border (longer)", "suivre (longer)"], "pt": ["acompanhar (um rio etc)"], "de": ["entlanggehen", "entlangschreiten"], "pl": ["i\u015b\u0107 wzd\u0142u\u017c"], "hu": ["megy (vmi ment\u00e9n)", "v\u00e9gigmegy (vmi ment\u00e9n)", "k\u00f6vet (ir\u00e1nyt)"]}, "examples": [["la\u016diri bordon, riveron, postsignojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ir", "primary": false}, "starema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pro fortikeco kaj firmeco ne\u015dan\u011dema, stabila.", "translations": {"be": ["\u0443\u0441\u0442\u043e\u0439\u043b\u0456\u0432\u044b"], "fr": ["robuste"], "ru": ["\u0443\u0441\u0442\u043e\u0439\u0447\u0438\u0432\u044b\u0439"], "hu": ["szil\u00e1rd", "stabil", "\u00e1llhatatos"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "star", "primary": false}, "malvarmsanga": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En iuj lingvoj, ekz-e en la rusa, la vorto strukture simila al \u00abmalvarmsanga\u00bb povas havi la aproban sencon \u00abkonservanta memregadon en dan\u011dero kaj tiel plu\u00bb. Tiu senco estas nelogika idioma\u0135o (vidu rim. \u0109e malvarmsango). Mi ne trovis a\u016dtoritatajn ekzemplojn por \u0109i tiu senco, kaj opinias \u011din evitinda en Esperanto."], "primary definition": "(Pri animalo:) Kies korpotemperaturo la\u016das la temperaturon de la \u0109irka\u016da medio.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0435\u043f\u043b\u043e\u043a\u0440\u043e\u0432\u043d\u044b\u0439"], "en": ["cold-blooded", "ectothermal", "ectothermic", "ectothermous", "haematocryal"], "de": ["wechselwarm (-e Tiere)"], "tr": ["so\u011fuk kanl\u0131"], "it": ["a sangue freddo", "ectoterma"], "pl": ["zimnokrwisty"]}, "examples": [["la fi\u015doj kaj la nuntempaj reptilioj estas malvarmsangaj animaloj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Senpasia, indiferenta, senemocia, flegma.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u0445\u043e\u0439", "\u0431\u0435\u0441\u0441\u0442\u0440\u0430\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u0431\u0435\u0441\u0447\u0443\u0432\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["kaltbl\u00fctig"], "it": ["freddo (carattere)", "controllato (carattere)", "impassibile"], "pl": ["zimnokrwisty"]}, "examples": [["lia damo, kontra\u016de, estis malvarmsanga, kvaza\u016d frostigita viando", "Metropoliteno"], ["\u00abKaj krome,\u00bb da\u016drigis li, \u00abmi estas malvarmsanga; neniu pasio tiras min kun si.\u00bb", "Ch. Bront\u00eb, tr. H.J. Bulhuis. Jane Eyre. ISBN 91-7303-123-2. Parto Dua, \u0109ap. 33a, p. 571a."]], "subdefinitions": []}], "root": "sang", "primary": false}, "kosmostacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iom granda, longeda\u016dra konstrua\u0135o en la kosmo, eventuale lo\u011debla.", "translations": {"fr": ["station spatiale"]}, "examples": [["anstata\u016d en metalaj kosmostacioj astrona\u016dtoj povus orbiti la teron en balonoj la\u016d novaj planoj anoncitaj de usona kosmagentejo NASA", "Arono kaj Karlina, Radio Verda, RV161, 2010-03-14"]], "subdefinitions": []}], "root": "staci", "primary": false}, "aerobia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vivanta en aero.", "translations": {"be": ["\u0430\u044d\u0440\u043e\u0431\u043d\u044b"], "fr": ["a\u00e9robie"], "en": ["aerobic"], "nl": ["a\u00ebroob"], "pt": ["aer\u00f3bio", "aer\u00f3bico"], "ru": ["\u0430\u044d\u0440\u043e\u0431\u043d\u044b\u0439"], "de": ["aerob"], "hu": ["aerob"], "sk": ["aer\u00f3bny"], "es": ["aerobio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aerobi", "primary": true}, "pep": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Krieto de malgranda birdo.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0438\u0440\u0438\u043a!"], "fr": ["cui (cri d'oiseau)"], "de": ["piep"], "hu": ["csip", "pip"]}, "examples": [["\u00abpep!\u00bb diris unu pasero al alia", "Fabeloj, volumo 3, historio de la jaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "pep", "primary": false}, "malbuton(um)i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Disigi partojn de vesto eligante la butonojn el la fendoj.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u0448\u043f\u0456\u043b\u044c\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0448\u043f\u0456\u043b\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9boutonner"], "nl": ["losknopen"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0441\u0442\u0451\u0433\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0441\u0442\u0435\u0433\u043d\u0443\u0442\u044c"], "de": ["aufkn\u00f6pfen"], "sv": ["kn\u00e4ppa upp"], "hu": ["kigombol"], "sk": ["rozopn\u00fa\u0165"], "pl": ["rozpina\u0107 guzik"], "es": ["desabotonar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "buton", "primary": false}, "per": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prepozicio montranta.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0437", "\u043f\u0440\u044b \u0434\u0430\u043f\u0430\u043c\u043e\u0437\u0435", "\u0437 \u0434\u0430\u043f\u0430\u043c\u043e\u0433\u0430\u0439"], "fr": ["par (moyen)"], "hu": ["-val(eszk\u00f6zhat\u00e1roz\u00f3)", "-vel(eszk\u00f6zhat\u00e1roz\u00f3)", "r\u00e9v\u00e9n", "seg\u00edts\u00e9g\u00e9vel"], "tp": ["kepeken"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0432\u043e\u043c", "\u043f\u0440\u0438 \u043f\u043e\u043c\u043e\u0449\u0438"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Instrumenton, materion a\u016d objekton, kiun oni uzas por plenumi agon a\u016d atingi celon.", "translations": {}, "examples": [["bati iun per bastono", null], ["ne per la pano sole vivas homo", "La Malnova Testamento, Readmono 8:3"], ["sin nutri per legomoj", null], ["plenigi botelon per akvo", null], ["aspergu per la sango la altaron", "La Malnova Testamento, Eliro 29:20"], ["vi\u015di la bu\u015don per tuko", null], ["trafi du celojn per unu \u015dtono", "Proverbaro esperanta"], ["kovri tablon per tapi\u015do", null], ["svingi per paperoj", null], ["ne \u0109iam per a\u011do mezuri\u011das la sa\u011do", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Oni anka\u016d uzas per por montri, kiun parton de ies korpo oni tenas: teni la lupon per la oreloj, infanon per la mano; konduki iun per la nazo (la\u016d sia arbitro)."], "primary definition": "Organon a\u016d membron, kiun oni uzas por fari ion.", "translations": {}, "examples": [["ni vidas per la okuloj kaj a\u016ddas per la oreloj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 9"], ["minaci iun per pugno", "Z"], ["li prenos iom el la sango de la bovido kaj aspergos per sia fingro la anta\u016dan parton de la fermoplato", "La Malnova Testamento, Levidoj 16:14"], ["grinci per la dentoj kaj tremi per la tuta korpo", null], ["la birdoj batas la aeron per siaj flugiloj", null], ["stari per unu piedo en la tombo", "Proverbaro esperanta"], ["teni iun \u0109e la nuko per sia mano", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Zamenhof atentigas, ke la prepozicion per post pasivo oni povas uzi nur, se \u011di trovi\u011das anta\u016d vorto, kiu esprimas ne la aganton mem, sed la rimedon uzatan de la aganto. Vidu de."], "primary definition": "Personon, pro kies interhelpo oni povas plenumi ian agon.", "translations": {}, "examples": [["sendi leteron per servisto", null], ["parencaj per Adamo", "Z"], ["la funebra ceremonio estis honorigata per delegitaro de la urbestraro", null], ["la registaro estis oficiale reprezentata per unu ministro", null], ["de la infaneco li \u0109irka\u016dis sin per militistoj", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 1a"], ["kontroli ion per si mem", null], ["Esperanto memorigas per si la lingvon italan", "Z"], ["\u0109iuj prepozicioj per si mem (sen ia alia motivo) postulas la nominativon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 28"], ["el tio jam per si mem elfluas la konkludo, ke", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: En kelkaj okazoj per havas sencon de mezuro: \u0109iu malbona sciigo alproksimigas min per unu pa\u015do al la tombo; oni povas esperi, ke la memoro de granda homo per duonjaro supervivos lian morton; vi per alteco de unu kalkanumo fari\u011dis pli proksima al la \u0109ielo."], "primary definition": "Rimedon, per kiu estas atingata ia rezultato.", "translations": {}, "examples": [["mi estis kortu\u015data per tiu doloro", null], ["penetri en domon per forto, perforte", null], ["trafi per la parolo rekte en la viza\u011don de iu", "Z"], ["mortigi iun per unu pu\u015do de ponardo", null], ["per helpo de vortaro mi komprenis iom vian leteron", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 34"], ["kviti\u011das servo per reservo", "Proverbaro esperanta"], ["ni povas per kurba vojo al rekta celo veni", "Z"], ["li eldevigis la permeson mian per ne\u0109esanta ripetado", "Z"], ["li turmentas min per malsato tutajn tagojn", "La Revizo, akto 2a, sceno 8a"], ["lia filo, kura\u011digita per la morto de nia re\u011do", "Z"], ["li tiris per \u0109iuj fortoj", null], ["liaj okuloj pleni\u011dis per larmoj", "B"], ["la pupiloj ne malseki\u011dis per larmo", "Z"], ["la vangoj kovri\u011dis per malsaneca flavo", "Marta"], ["ilia viza\u011do ne kovri\u011dos per honto", "La Malnova Testamento, Psalmaro 34:5"], ["eksvarmos la rivero per ranoj", "La Malnova Testamento, Eliro 8:3"], ["\u0135uru, ke neniam vi parolos e\u0109 per unu vorto pri tio", "Z"], ["mi timis la koleron kaj furiozon, per kiuj la Eternulo ekkoleris kontra\u016d vi", "La Malnova Testamento, Readmono 9:19"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Manieron, kiel efektivi\u011das la ago.", "translations": {}, "examples": [["la fumo flugis supren per nigra kolono, per blankaj volutoj", null], ["per roza a\u016d blua koloro brilis ia rubandeto", "Marta"], ["la trupoj anta\u016denkuris per grandaj masoj", null], ["mia onklo ne mortis per natura morto", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 39"], ["simila al la patro per la karaktero", null], ["filo, tute fremda per la koro", "Z"], ["ver\u015di larmojn kvaza\u016d per riveroj", "Z"], ["\u015di estis bela per beleco de an\u011delo", "Z"], ["ripozi per trankvila dormo", "K"], ["vivi per mizera, kompatinda vivo", "Z"], ["sin preter\u015dovi per pa\u015do majesta", "Z"], ["ni ne povas atingi \u0109iujn celojn per unu fojo", null], ["ekkrii per terura vo\u0109o", "Z"], ["mar\u015di per piedoj nudaj", "Z"], ["ili vivos per unu animo en du korpoj", null], ["komenci sian paroladon per gratulo", null], ["la substantivoj fini\u011das per \u00abo\u00bb", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Potencon a\u016d influon, kiun oni alvokas por persvadi iun.", "translations": {}, "examples": [["mi vin petegas per \u0109ielo, per la rajtoj de nia amikeco de lernejo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "per", "primary": true}, "invadi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Perforte eniri kaj ekokupi fremdan landon.", "translations": {"be": ["\u0443\u0440\u044b\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0443\u0432\u0430\u0440\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0430\u043f\u0430\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["envahir", "d\u00e9ferler (sur)", "inonder (envahir)"], "en": ["invade"], "nl": ["binnenvallen"], "pt": ["invadir"], "ru": ["\u0432\u0442\u043e\u0440\u0433\u043d\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0437\u0430\u043f\u043e\u043b\u043e\u043d\u0438\u0442\u044c"], "de": ["einfallen", "eindringen"], "hu": ["megsz\u00e1ll", "elfoglal"], "es": ["invadir"]}, "examples": [["la malamikaj armeoj invadis la landon", null], ["la pesto invadis la landon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Grandnombre eniri iun lokon.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043f\u043e\u043b\u043e\u043d\u0438\u0442\u044c"], "be": ["\u0430\u043f\u0430\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u043f\u043e\u045e\u043d\u0456\u0446\u044c (\u0441\u0430\u0431\u043e\u0439)"], "hu": ["el\u00e1raszt (\u00e1tv.)"]}, "examples": [["la popolamaso invadis la domon", null], ["la gaja junularo invadis la dancejon", null], ["domo, \u015dipo invadita de ratoj", null], ["nokto invadis la teron", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 16"], ["la akvo invadis la kampojn", null], ["\u011dardeno invadita de herba\u0109oj", null], ["la politiko \u0109ion invadas", null]], "subdefinitions": []}], "root": "invad", "primary": true}, "energia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Posedanta energion.", "translations": {"be": ["\u044d\u043d\u044d\u0440\u0433\u0435\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["\u00e9nergique"], "ru": ["\u044d\u043d\u0435\u0440\u0433\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["energetisch"], "pl": ["energiczny"], "hu": ["energikus", "dinamikus"]}, "examples": [["energia karaktero, estro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Forte impresanta, drasta 2.", "translations": {"be": ["\u044d\u043d\u044d\u0440\u0433\u0456\u0447\u043d\u044b"], "de": ["energisch"]}, "examples": [["energia esprimo, muziko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "energi", "primary": false}, "lardo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subha\u016dta tavolo da graso, \u0109e porko; porkograso.", "translations": {"el": ["\u03bb\u03b1\u03c1\u03b4\u03af"], "en": ["bacon"], "nl": ["spek"], "pt": ["lardo", "toicinho", "toucinho"], "ru": ["\u0441\u0430\u043b\u043e"], "de": ["Speck"], "hu": ["szalonna"], "br": ["larjez"], "be": ["\u0441\u0430\u043b\u0430", "\u0442\u043b\u0443\u0448\u0447", "\u043b\u043e\u0439", "\u0437\u0434\u043e\u0440"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lard", "primary": true}, "sansaro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Alia esperantigo: samsaro. li estas vera eminentulo, kiu celas la nirvanon, interrompas la samsaron, rifuzas \u0109ian tenton kaj for\u0135etas \u0109ian deziron."], "primary definition": "La \u0109imonda alternado de mortoj kaj renaski\u011doj de vivuloj.", "translations": {"fr": ["samsara"], "de": ["Samsara"], "it": ["sa\u1e43s\u0101ra", "samsara"], "bg": ["\u0441\u0430\u043c\u0441\u0430\u0440\u0430"]}, "examples": [["la celo de vivo de \u0109ia kredanta budhano estas liberi\u011di de sansaro", "A. Kuusinen, Manojn for de Dalai-Lamao!, soc.culture.esperanto, 2000-02-11"], ["\u00abIluzio\u00bb estas la universo de la materio, a\u016d sansaro", "Vikipedio, artikolo \u00abhinduismo\u00bb, 2006-10-29"]], "subdefinitions": []}], "root": "sansar", "primary": true}, "lardi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Enpiki larderojn en viandon.", "translations": {"en": ["lard"], "nl": ["larderen"], "br": ["larjeza\u00f1"], "pt": ["lardear"], "de": ["spicken"], "hu": ["szalonn\u00e1val sp\u00e9kel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lard", "primary": false}, "invado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago invadi.", "translations": {"be": ["\u0443\u0432\u0430\u0440\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043d\u0430\u0448\u044d\u0441\u044c\u0446\u0435"], "fr": ["invasion", "d\u00e9ferlement", "envahissement"], "en": ["invasion"], "nl": ["invasie"], "pt": ["invas\u00e3o"], "ru": ["\u0432\u0442\u043e\u0440\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043d\u0430\u0448\u0435\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435"], "de": ["Invasion"], "hu": ["megsz\u00e1ll\u00e1s", "inv\u00e1zi\u00f3"], "es": ["invasi\u00f3n"]}, "examples": [["la invadoj de la Barbaroj detruis la Roman imperion", null], ["invado de akridoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "invad", "primary": false}, "energio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Forto de la volo, stre\u0109ita al iu celo, kaj persista por \u011din atingi.", "translations": {"be": ["\u044d\u043d\u044d\u0440\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["\u00e9nergie"], "en": ["energy"], "pt": ["energia"], "ru": ["\u044d\u043d\u0435\u0440\u0433\u0438\u044f"], "de": ["Energie"], "sv": ["energi"], "hu": ["er\u00e9ly", "hat\u00e1rozotts\u00e1g"], "pl": ["energia"], "es": ["energ\u00eda"]}, "examples": [["li \u0109iam montris grandan energion", null], ["energidona man\u011da\u0135o", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Fizika grando, esprimanta la kapablon fari laboron.", "translations": {"hu": ["energia"]}, "examples": [["la dimensioj de energio estas ML2T-2", null], ["elektra, \u0125emia, atoma, potenciala, kineta energio", null], ["varmoenergio", null], ["muskola energio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "energi", "primary": true}, "baremo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tabelo de anta\u016dpretaj kalkuloj.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u0431\u043b\u0456\u0446\u0430 \u0433\u0430\u0442\u043e\u0432\u044b\u0445 \u0432\u044b\u043b\u0456\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u044f\u045e"], "fr": ["bar\u00e8me"], "en": ["(arithmetic) table"], "ru": ["\u0442\u0430\u0431\u043b\u0438\u0446\u0430 \u0433\u043e\u0442\u043e\u0432\u044b\u0445 \u0432\u044b\u0447\u0438\u0441\u043b\u0435\u043d\u0438\u0439"], "ca": ["barem"], "de": ["numerische Tafel", "numerische Tabelle", "Wertetafel", "Wertetabelle"], "hu": ["(sz\u00e1m\u00edt\u00e1si) t\u00e1bl\u00e1zat"], "fa": ["\u0628\u0627\u0631\u0650\u0645"], "es": ["baremo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "barem", "primary": true}, "flanke": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sur sia propra flanko.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430 \u0431\u043e\u043a\u0443", "\u0441\u0431\u043e\u043a\u0443"], "fr": ["\u00e0 c\u00f4t\u00e9", "de c\u00f4t\u00e9", "sur le c\u00f4t\u00e9"], "nl": ["zijdelings"], "de": ["seitlich", "auf der Seite", "beiseite"], "pl": ["na boku", "z boku", "po boku", "przy boku"], "hu": ["oldal\u00e1n", "r\u00e9sz\u00e9n (oldal\u00e1n)"]}, "examples": [["flanke ku\u015di", null], ["flanke porti saketon", null], ["miaflanke", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aparte de iu konkreta objekto neapude.", "translations": {"ru": ["\u0432 \u0441\u0442\u043e\u0440\u043e\u043d\u0435"], "nl": ["aan de zijkant"], "pl": ["z boku", "na stronie"], "hu": ["oldalt"]}, "examples": [["mi flanke sidis, mi ne a\u016ddis, nek vidis", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aparte, ekstere de la afero.", "translations": {"ru": ["\u0432 \u0441\u0442\u043e\u0440\u043e\u043d\u0435", "\u043f\u043e\u0431\u043e\u043a\u0443"], "nl": ["afzijdig"], "pl": ["z boku"], "hu": ["k\u00edv\u00fcl", "t\u00e1vol (vmit\u0151l)"]}, "examples": [["se geedzoj sin batas, fremdulo restu flanke", "Proverbaro esperanta"], ["ni devas nin teni flanke de tiu afero", "Z"], ["lasi flanke", null], ["ne lasu flanke tiun demandon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "flank", "primary": false}, "flanka": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Estanta \u0109e flanko.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u043a\u043e\u0432\u043e\u0439"], "fr": ["lat\u00e9ral"], "nl": ["zij-"], "hu": ["oldals\u00f3", "mell\u00e9k-"], "es": ["lateral"], "pl": ["boczny", "uboczny"]}, "examples": [["flanka parto de domo", null], ["flankaj statuoj \u0109e pordego", null], ["flanka vojo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Mal\u0109efa, negrava.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0431\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["accessoire (adj.)", "incident (adj., accessoire)", "secondaire (accessoire)"], "nl": ["bijkomstig"], "pl": ["poboczny", "postronny"], "hu": ["mell\u00e9kes"]}, "examples": [["flankaj detaloj, konsideroj", null], ["flanka persono", null]], "subdefinitions": []}], "root": "flank", "primary": false}, "brakringo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Braceleto portata \u0109e la brako.", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u0430\u043d\u0437\u0430\u043b\u0435\u0442"], "fr": ["bracelet (de bras)"], "bg": ["\u0433\u0440\u0438\u0432\u043d\u0430"], "ru": ["\u0431\u0440\u0430\u0441\u043b\u0435\u0442"], "de": ["Armreif"], "tr": ["bilezik"], "it": ["bracciale", "braccialetto"], "hu": ["karperec"], "sk": ["n\u00e1ramok"], "en": ["bracelet"], "pl": ["bransoleta"], "br": ["tro-vrec'h"], "es": ["pulsera", "brazalete"], "he": ["\u05e6\u05de\u05d9\u05d3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "brak", "primary": false}, "flanko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dekstra a\u016d maldekstra parto de io.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u043e\u0440\u043e\u043d\u0430"], "fr": ["c\u00f4t\u00e9", "flanc", "part (c\u00f4t\u00e9, direction)"], "en": ["side"], "pt": ["lado", "flanco", "banda", "ilharga", "costado (de navio)"], "de": ["Seite", "Flanke"], "hu": ["oldal"], "es": ["lado"], "vo": ["flan"], "pl": ["strona", "bok"]}, "examples": [["flanko de la korpo", null], ["\u0109e via dekstra flanko staras edzino en Ofira oro", "La Malnova Testamento, Psalmaro 45:9"], ["pa\u015di flanko \u0109e flanko", "Z"], ["li havis sabron \u0109e la flanko", "Fabeloj, volumo 1, Fajrilo"], ["flanko de vojo, armeo, \u015dipo (babordo)", null], ["\u015di elkreskis \u0109e mia flanko", "Fabeloj, volumo 1, Ligo de amikeco"], ["meti la manojn al la flankoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la partoj a\u016d supra\u0135oj de iu objekto.", "translations": {"pl": ["strona"], "hu": ["oldal"]}, "examples": [["anta\u016da kaj dorsa flanko de paperfolio, de monero", null], ["ekstera kaj interna flanko de pordo, de muro", null], ["\u0109iu medalo du flankojn posedas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu direkto, konsiderata aparte de aliaj.", "translations": {"pl": ["strona", "flanka"], "hu": ["oldal", "ir\u00e1ny"]}, "examples": [["tedita, li turnis sin al alia flanko", null], ["sur la flanko de sunlevi\u011do", "La Malnova Testamento, Readmono 4:47"], ["vi \u0109irka\u016dis ilin de \u0109iuj flankoj", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 20"], ["\u015di ne sciis, en kiu flanko oni devas ser\u0109i", "Z"], ["\u015di direktis sin en la alian flankon", "Z"], ["ni disi\u011dis en diversajn flankojn", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 28"], ["li lumigis per la lanterno en \u0109iujn flankojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) \u0108iu speciala aspekto de iu afero.", "translations": {"pl": ["strona"], "hu": ["oldal"]}, "examples": [["preni, konsideri ion el la plej bona flanko", null], ["tio estas lia malforta flanko", "Z"], ["malforta flanko de argumento", null], ["\u0109e amba\u016d flankoj, tiu afero estas malbone komencita", null], ["\u0109iuflanke elprovita lingvo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Partopreno de iu en ia faro.", "translations": {"pl": ["strona"], "hu": ["oldal", "r\u00e9sz (oldal)"]}, "examples": [["tio estus granda peko de via flanko", "Z"], ["tiu sciigo venas de bone informita flanko", null], ["por gardi nian lingvon kontra\u016d anarkio de la flanko de apartaj personoj", "Z"], ["tio estis prudenta de la flanko de la konsilisto", "Fabeloj, volumo 1, Galo\u015doj de feli\u0109o"], ["tio ne estis malnobla\u0135o de la flanko de la proponintoj", "Z"], ["malgra\u016d \u0109ia batalado de la flanko de la rutinuloj", "Z"], ["tiu projekto eble bezonas klarigojn de mia flanko", "Z"], ["de mia flanko", "Z"], ["la malfeli\u0109o estis tute sur mia flanko", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0447\u0430\u0441\u0442\u044c (\u043b\u0435\u0432\u0430\u044f, \u043f\u0440\u0430\u0432\u0430\u044f \u2015 \u0432 \u0443\u0440\u0430\u0432\u043d\u0435\u043d\u0438\u0438)"], "fr": ["terme (d'une \u00e9galit\u00e9)", "membre (d'une \u00e9galit\u00e9)"], "en": ["member (of an equation)", "term (of an equation)"], "nl": ["kant", "zijde"], "de": ["Seite", "Glied"], "hu": ["oldal (egyenlet\u00e9)"], "pl": ["strona (r\u00f3wnania)"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de plurlatero) Latero.", "translations": {"de": ["Seite"], "nl": ["zijde"], "pl": ["bok"], "hu": ["oldal (soksz\u00f6g\u00e9)"]}, "examples": [["ortangula kvarangulo, kies \u0109iuj flankoj estas egalaj", "Vortaro de Esperanto, kvadrato"], ["egalflanka kvarangulo", "Vortaro de Esperanto, rombo"]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u043a\u043e\u0432\u0430\u044f \u043f\u043e\u0432\u0435\u0440\u0445\u043d\u043e\u0442\u044c"], "fr": ["surface lat\u00e9rale"], "en": ["lateral surface"], "nl": ["mantel (meetk.)"], "de": ["Mantel"], "hu": ["pal\u00e1st (henger\u00e9)"], "pl": ["powierzchnia boczna (walca lub sto\u017cka)", "pobocznica (walca lub sto\u017cka)"]}, "examples": []}]}], "root": "flank", "primary": true}, "flanki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti \u0109e la flanko de iu a\u016d io.", "translations": {"ru": ["\u0444\u043b\u0430\u043d\u043a\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u043f\u043e\u043b\u0430\u0433\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f \u043f\u043e \u0431\u043e\u043a\u0430\u043c"], "fr": ["flanquer (se tenir \u00e0 \u0109ot\u00e9)"], "nl": ["flankeren"], "de": ["flankieren"], "pl": ["oskrzydla\u0107", "oflankowywa\u0107"], "hu": ["mellette van", "csatlakozik (mellette van)"]}, "examples": [["ta\u0109mento de kavalerio flankis la infanterion", null], ["palaco flankita de du turoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "flank", "primary": false}, "kursoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En hom-komputila dialogo, marko (ofte, lumpulsanta ortogramo a\u016d substreko) sur la ekrano, indikanta la pozicion \u0109e kiu plenumi\u011das operacio (precipe, kien trafos la signoj enigataj per la klavaro).", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u0440\u0441\u043e\u0440"], "fr": ["curseur"], "en": ["cursor"], "nl": ["pijltje", "cursor", "muisaanwijzer"], "pt": ["cursor"], "ru": ["\u043a\u0443\u0440\u0441\u043e\u0440"], "de": ["Schreibmarke", "Cursor", "Kursor"], "sv": ["mark\u00f6r"], "hu": ["eg\u00e9rmutat\u00f3", "kurzor"], "cs": ["kurzor"], "pl": ["kursor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kursor", "primary": true}, "kvazaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Astro tre malproksima, kiu intense elsendas radiondojn.", "translations": {"be": ["\u043a\u0432\u0430\u0437\u0430\u0440"], "fr": ["quasar"], "bg": ["\u043a\u0432\u0430\u0437\u0430\u0440"], "nl": ["quasar"], "pt": ["quasar"], "ru": ["\u043a\u0432\u0430\u0437\u0430\u0440"], "ca": ["qu\u00e0sar"], "de": ["Quasar"], "it": ["quasar"], "fa": ["\u0627\u062e\u062a\u0631\u0648\u0634", "\u06a9\u0648\u0627\u0632\u0627\u0631"], "en": ["quasar"], "uk": ["\u043a\u0432\u0430\u0437\u0430\u0440"], "ja": ["\u30af\u30a8\u30fc\u30b5\u30fc [\u304f\u3048\u3048\u3055\u3042]", "\u6e96\u661f [\u3058\u3085\u3093\u305b\u3044]"], "es": ["qu\u00e1sar"]}, "examples": [["la unua kvazaro estis malkovrita en 1963", "Amri Wandel, La moderna astrofiziko, Virtuala Biblioteko de AEKo, [vidita je 2006-01-24]"]], "subdefinitions": []}], "root": "kvazar", "primary": true}, "E\u016dklido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Greklingve: \u0395\u03c5\u03ba\u03bb\u03b5\u03af\u03b4\u03b7\u03c2. Greka matematikisto el Aleksandrio, 3-a jc a.K.", "translations": {"be": ["\u042d\u045e\u043a\u043b\u0456\u0434"], "fr": ["Euclide"], "en": ["Euclid"], "pt": ["Euclides"], "ru": ["\u0415\u0432\u043a\u043b\u0438\u0434", "\u042d\u0432\u043a\u043b\u0438\u0434"], "de": ["Euklid"], "sv": ["Euklides"], "hu": ["Eukleid\u00e9sz"], "br": ["Euklides"], "pl": ["Euklides"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "E\u016dklid", "primary": true}, "komputado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kalkulado, prilaborado de datumoj per komputiloj.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043b\u0456\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0432\u044b\u043b\u0456\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u0456"], "fr": ["calcul informatique", "informatique (subst., usage d'ordinateurs)"], "nl": ["informatica"], "es": ["c\u00f3mputo"], "hu": ["kisz\u00e1m\u00edt\u00e1s", "adatfeldolgoz\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "komput", "primary": false}, "gramatiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sufi\u0109e kompleta aro da reguloj de lingvo homa a\u016d de lingvo formala.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0430\u043c\u0430\u0442\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["grammaire"], "nl": ["grammatica"], "pt": ["gram\u00e1tica (ci\u00eancia)"], "ru": ["\u0433\u0440\u0430\u043c\u043c\u0430\u0442\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Grammatik", "Sprachlehre"], "tr": ["dilbilgisi"], "sv": ["grammatik"], "vo": ["glamat"], "cs": ["mluvnice"], "hu": ["nyelvtan"], "es": ["gram\u00e1tica"]}, "examples": [["lingvo konsistas ne sole el gramatiko, sed anka\u016d el vortaro", "Esenco kaj Estonte, \u0108ap. 7a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aparta verko a\u016d lernilo, prezentanta tiajn lingvajn regulojn.", "translations": {"vo": ["glamatabuk"], "nl": ["grammatica", "grammaticaboek"], "pt": ["gram\u00e1tica (livro)"], "hu": ["nyelvtank\u00f6nyv"]}, "examples": [["la 16-regula gramatiko", "Fundamento de Esperanto, anta\u016dparolo"], ["a\u0109eti latinan gramatikon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "gramatik", "primary": true}, "gramatika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al lingvaj reguloj, al la aran\u011do de vortoj en parolo.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0430\u043c\u043c\u0430\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["grammatical"], "pt": ["gramatical", "gram\u00e1tico (adj.)"]}, "examples": [["oni povas anka\u016d preni la tutan vorton, t. e. la radikon kune kun \u011dia gramatika fini\u011do", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 27"]], "subdefinitions": []}], "root": "gramatik", "primary": false}, "halukso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dikfingro pieda.", "translations": {"hu": ["\u00f6regujj (l\u00e1bon)", "nagy l\u00e1bujj"], "de": ["gro\u00dfer Zeh"], "it": ["alluce"], "pt": ["h\u00e1lux", "ded\u00e3o (do p\u00e9)"], "pl": ["paluch", "haluks"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "haluks", "primary": true}, "pitono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de serpentoj, kiuj senspirigas siajn predojn ilin premegante per sia korpo (pythonidae).", "translations": {"fr": ["python"], "de": ["Python"], "nl": ["python"], "pl": ["pyton"], "bg": ["\u043f\u0438\u0442\u043e\u043d"]}, "examples": [["la du gigantaj pitonoj ankora\u016d baraktis", "\u0108ina Radio Internacia, Origino de la monto San-qing, 2004-02-10"]], "subdefinitions": []}], "root": "piton", "primary": true}, "filtrilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato por filtri.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0438\u043b\u044c\u0442\u0440"], "fr": ["filtre"], "de": ["Filter"], "nl": ["filteren"], "es": ["filtro"]}, "examples": [["papera filtrilo", null], ["Pasteur'a filtrilo", null], ["filtrilo por kafo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(super aro E) Tia nemalplena aro de subaroj de E, ke: (1) la malplena aro ne apartenas al \u011di; (2) \u0109iu superaro de iu ajn el \u011diaj elementoj apartenas al \u011di; (3) \u0109iu komuna\u0135o de finia nombro da \u011diaj elementoj apartenas al \u011di.", "translations": {"de": ["Filter"], "en": ["filter"]}, "examples": [["la aro de \u0109iuj \u0109irka\u016da\u0135oj de donita punkto de topologia spaco estas filtrilo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "filtr", "primary": false}, "gujavarbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arbo el arbaroj kaj riverbordoj de Centrameriko, kultivata en tropikaj landoj por la fruktoj, specio el familio mirtacoj (pisdium guayava).", "translations": {"fr": ["goyavier (arbre)"], "de": ["Guave (Pflanze)"], "en": ["guava"], "pl": ["gujawa (drzewo)", "guawa (drzewo)", "gwajawa (drzewo)", "guajawa (drzewo)", "gruszla (drzewo)"]}, "examples": [["li fiksis enviajn okulojn sur gujavo de tre proksima gujavarbo", "G. Mattos, La petolema knabo, 1998"]], "subdefinitions": []}], "root": "gujav", "primary": false}, "supergrafeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de grafeo (E,U)) Tia grafeo, ke (E,U) estas subgrafeo de \u011di.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0434\u0433\u0440\u0430\u0444"], "fr": ["sur-graphe"], "en": ["supergraph"], "ru": ["\u043d\u0430\u0434\u0433\u0440\u0430\u0444"], "de": ["Obergraph"], "pl": ["nadgraf"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grafe", "primary": false}, "Sa\u0125aleno": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: PIV \u015dan\u011dis la pli internacian -in je -en por oportunigi la vorton por esperantistoj; tio krome iom similas la malnovan anglan nomon \u00abSaghalien\u00bb [s\u0259'g\u0251:ljen], eble pli proksiman al la indi\u011dena etimo."], "primary definition": "Granda insulo en la Orienta Azio, inter la O\u0125ocka Maro norde kaj la Japana Maro sude.", "translations": {"be": ["\u0421\u0430\u0445\u0430\u043b\u0456\u043d"], "fr": ["Sakhaline"], "en": ["Saghalien", "Sakhalin"], "nl": ["Sachalin"], "pt": ["Sacalina"], "ru": ["\u0421\u0430\u0445\u0430\u043b\u0438\u043d"], "de": ["Sachalin"], "it": ["Sachalin", "Sakhalin"], "hu": ["Szahalin"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Sa\u0125alen", "primary": true}, "flavaj pa\u011doj": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En multaj landoj oni presas telefonlibrojn sur flava papero. La kromnomon \u00abflavaj pa\u011doj\u00bb oni uzas do anka\u016d pri alispecaj adresaroj."], "primary definition": "Adresaro a\u016d simila listo de lokoj, informejoj....", "translations": {"ru": ["\u0436\u0451\u043b\u0442\u044b\u0435 \u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0438\u0446\u044b", "\u0442\u0435\u043b\u0435\u0444\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0441\u043f\u0440\u0430\u0432\u043e\u0447\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["pages jaunes"], "nl": ["gouden gids"], "br": ["pajenno\u00f9 melen"], "no": ["gule sider"], "de": ["gelbe Seiten"], "pl": ["\u017c\u00f3\u0142te strony"]}, "examples": [["\u00abLa Flavaj Pa\u011doj\u00bb, Esperanto en la Reto - kelkaj rapidaj referencoj", "M. Weichert, Flavaj Pa\u011doj, soc.culture.esperanto, 1993-04-06"]], "subdefinitions": []}], "root": "pa\u011d", "primary": false}, "kartavi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Prononci la literon \"r\" per la gor\u011do.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0440\u043a\u0430\u0432\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["grasseyer"], "en": ["speak with a burr (with exaggerated rolling of the letter \"r\")"], "nl": ["brouwen (de keel-r uitspreken)"], "ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c"], "pl": ["grasejowa\u0107"], "hu": ["raccsol"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kartav", "primary": true}, "ekzisti": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Inter \u00abesti \u00bb kaj \u00abekzisti\u00bb ne eblas indiki klaran sencan diferencon; tamen \u00abesti\u00bb havas la funkciojn de helpverbo, kiujn \u00abekzisti\u00bb ricevas nur per misuzo. Aliflanke, en la frazo tiu lando longe ekzistis sen skribita konstitucio \u00abekzistis\u00bb aperas kiel plensenca verbo, sinonima kun \u00abvivis\u00bb; dum en tiu lando longe estis sen skribita konstitucio \u00abestis\u00bb helpverbe enkondukas staton (kia estis la lando? \u2015 senkonstitucia). La tradicia formo de la Hamleta demando: \u0108u esti a\u016d ne esti? estas escepto sankciita de la tradicio; pli konvenan uzon por \u00abesti\u00bb prezentus la demando: \u0108u esti a\u016d \u015dajni? (t.e. \u0109u esti ia pli gravas ol \u015dajni tia?)"], "primary definition": "(netransitiva) Reale kaj fakte esti.", "translations": {"be": ["\u0456\u0441\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["exister", "avoir (il y a)"], "en": ["exist"], "pt": ["existir", "haver (impessoal)"], "ru": ["\u0441\u0443\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["existieren", "geben (es gibt)", "sein"], "tp": ["lon"], "pl": ["istnie\u0107"], "cs": ["existovat"], "es": ["existir"]}, "examples": [["mi pensas, do mi ekzistas", null], ["homoj ne \u0109iam ekzistis", null], ["socio ne povus ekzisti sen le\u011doj", null], ["tiu monumento ne ekzistas plu", null], ["ne ekzistas honoro sen laboro", "Proverbaro esperanta"], ["nia societo ne vivas, \u011di nur ekzistas", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ekzist", "primary": true}, "fonogramo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Depe\u015do ekspedita telefone.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u043b\u0435\u0444\u0430\u043d\u0430\u0433\u0440\u0430\u043c\u0430"], "fr": ["t\u00e9l\u00e9gramme t\u00e9l\u00e9phon\u00e9"], "nl": ["fonogram"], "pt": ["fonograma", "telegrama fonado"], "de": ["Telefondepesche"], "hu": ["telefont\u00e1virat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fonogram", "primary": true}, "mandarenanaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de tre bunta anaso (Aix galericulata).", "translations": {"en": ["mandarin duck"], "sv": ["mandarinand"], "pl": ["mandarynka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anas", "primary": false}, "origano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio lamiacoj (Origanum), spicherbo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u044f\u0440\u0430\u043d"], "fr": ["origan"], "bg": ["\u0440\u0438\u0433\u0430\u043d"], "nl": ["marjolein"], "pt": ["or\u00e9gano", "or\u00e9g\u00e3o"], "el": ["\u03c1\u03af\u03b3\u03b1\u03bd\u03b7"], "de": ["Oregano", "Dost", "wilder Majoran"], "hu": ["szurokf\u0171", "vadmajor\u00e1nna"], "en": ["origanum", "oregano", "marjoram"], "ru": ["\u0434\u0443\u0448\u0438\u0446\u0430", "\u043c\u0430\u0439\u043e\u0440\u0430\u043d"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "origan", "primary": true}, "trotuaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Irejo, ordinare tegita per \u015dtonplatoj a\u016d asfalto, rezervata por piedirantoj flanke de la surveturebla parto de strato.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0430\u0442\u0443\u0430\u0440"], "fr": ["trottoir"], "en": ["pavement", "sidewalk"], "nl": ["stoep", "trottoir"], "pt": ["passeio", "cal\u00e7ada"], "ru": ["\u0442\u0440\u043e\u0442\u0443\u0430\u0440"], "de": ["B\u00fcrgersteig", "Gehweg", "Trottoir"], "sv": ["trottoar"], "hu": ["j\u00e1rda"], "pl": ["trotuar (przest.)", "chodnik"]}, "examples": [["nur piedirantoj rajtas preteriri sur la kontra\u016da trotuaro", "W. Klag, Bariloj kontra\u016d bomboj, Monato, jaro 1999a, numero 3a, p. 7a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u044d\u0440\u043e\u043d"], "fr": ["quai (de gare)"], "nl": ["perron"], "pt": ["plataforma"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0440\u043e\u043d"], "hu": ["peron"], "pl": ["peron"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "trotuar", "primary": true}, "fotografo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kvankam la Fundamento tre klare preskribas la formon \u00abfotografisto\u00bb, la uzo nomi la koncernan profesiulon \u00abfotografo\u00bb ricevis sankcion de iuj vortaroj (ekz-e ) kaj e\u0109 de bonaj a\u016dtoroj: la formoj [...] fotografo kaj fotografisto estas samsencaj kaj amba\u016d estas uzataj; oni povis fotografi sur plako ne elprenante \u011din el la fotografa ujo: tio \u015dajnis trompo al \u0109iu fotografo. Supozeble temas pri nekonscia influo de naciaj lingvoj kaj ni \u011din citas nur por deadmoni de \u011di. Indas noti anka\u016d, ke la saman vorton iuj anglalingvanoj uzas kun la signifo \u00abrezulto de fotografado\u00bb, alidire \u00abfotografa\u0135o\u00bb. Uzo de la Fundamenta formo a\u016d de deriva\u0135o de la mallongigita radiko fot \u015dajnas al ni preferinda. Notu ke \"fotografo\" estas ago kaj \"fotografa\u0135o\" estas la rezulta bildo, dum \"foto\" estas la rezulta bildo kaj \"fotado\" estas agado."], "primary definition": "Ago fotografi.", "translations": {"ru": ["\u0444\u043e\u0442\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "en": ["act of taking a photograph"], "nl": ["fotograferen (zn.)"], "pt": ["fotografa\u00e7\u00e3o"], "de": ["Fotografieren"], "hu": ["f\u00e9nyk\u00e9pez\u00e9s", "fot\u00f3z\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fotograf", "primary": false}, "fotografi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari bildojn de objektoj a\u016d personoj per \u0125emia a\u016d elektronika procedo.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0442\u0430\u0433\u0440\u0430\u0444\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["photographier", "prendre en photo"], "en": ["photograph"], "nl": ["fotograferen"], "pt": ["fotografar", "tirar fotografia"], "ru": ["\u0444\u043e\u0442\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["fotografieren", "ablichten"], "hu": ["f\u00e9nyk\u00e9pez", "fot\u00f3z"], "pl": ["fotografowa\u0107"]}, "examples": [["la fotografisto fotografis min, kaj mi sendis mian fotografa\u0135on al mia patro", "Fundamento de EsperantoEkzercaro, \u00a7 32"], ["fotografi monton, familion", null], ["fotografa kli\u015do, procedo, pozo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fotograf", "primary": true}, "vermo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longforma, senvertebra, senpieda besteto, inklude de tiaformaj larvoj.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0435\u0440\u0432\u044c", "\u0447\u0435\u0440\u0432\u044f\u043a"], "fr": ["ver"], "bg": ["\u0447\u0435\u0440\u0432\u0435\u0439"], "nl": ["worm"], "pt": ["verme"], "de": ["Wurm"], "tr": ["solucan", "kurt"], "sv": ["mask"], "hu": ["f\u00e9reg", "kukac"], "es": ["gusano"], "it": ["verme"], "pl": ["robak"]}, "examples": [["sub vi sterni\u011dos vermoj, kaj vermoj estos via kovrilo", "La Malnova Testamento, Jesaja 14, 11"], ["vermokonsumita \u015dtofo", null], ["\u0109iu havas sian vermon", "Proverbaro esperanta"], ["en lian cerbon en\u015dteli\u011das la vermo de dubo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Iu el vermoj.", "translations": {"hu": ["f\u00e9reg"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "verm", "primary": true}, "muzikfakulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri muzikoscienco.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0443\u0437\u044b\u043a\u043e\u0432\u0435\u0434"], "fr": ["musicologue"], "nl": ["muziekwetenschapper", "musicoloog"], "pl": ["muzykolog"]}, "examples": [["estante muzikfakulo, vi certe scias, ke muziko, kiu ta\u016dgas por nia radiostacio kaj a\u016dskultantaro, ne tro abundas", "Ursula, Triangulujo, Kajeroj el la Sudo, 2000-07, numero 46a"], ["La verkojn de Zelenka kunigis kaj katalogis la muziksciencisto Wolfgang Reich", "Vikipedio, artikolo \u00abJan Dismas Zelenka\u00bb, 2007-02-24"]], "subdefinitions": []}], "root": "muzik", "primary": false}, "konvulsio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subita nevola stre\u0109o de muskoloj, kiu akompanas iujn malsanajn statojn de nerva sistemo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0432\u0443\u043b\u044c\u0441\u0456\u044f", "\u0441\u0443\u0442\u0430\u0440\u0433\u0430", "\u0441\u043f\u0430\u0437\u043c"], "en": ["convulsion"], "pt": ["convuls\u00e3o (med.)"], "ru": ["\u0441\u0443\u0434\u043e\u0440\u043e\u0433\u0430", "\u043a\u043e\u043d\u0432\u0443\u043b\u044c\u0441\u0438\u044f"], "de": ["Konvulsion", "Zuckungskrampf"], "hu": ["g\u00f6rcs", "vonagl\u00e1s", "konvulzi\u00f3"]}, "examples": [["konvulsio de infano", null], ["konvulsia tusado", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Fortega skuado de la viza\u011daj trajtoj a\u016d de partoj de la korpo ka\u016dzita de forta emocio.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043f\u0430\u0437\u043c"], "de": ["Spasmische Bewegung", "Spasmus", "Zuckungskrampf"]}, "examples": [["la konvulsio de malespero stre\u0109is lin", null], ["la brakoj etendi\u011dis supren per konvulsia movo", null], ["mano konvulsie kunpremita", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konvulsi", "primary": true}, "konvulsii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Havi konvulsion.", "translations": {"en": ["convulse"], "hu": ["g\u00f6rcse van", "g\u00f6rbcsben van", "vonaglik", "r\u00e1ngat\u00f3dzik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konvulsi", "primary": false}, "senmonigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senigi iun je mono.", "translations": {"de": ["um sein Geld bringen", "das Geld aus der Tasche ziehen", "abzocken", "berauben"], "nl": ["van zijn/haar geld beroven"], "hu": ["p\u00e9nz\u00e9t\u0151l megfoszt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mon", "primary": false}, "divano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Turka sofo; benko sen brakoj nek apogilo, garnita per kusenoj.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0438\u0432\u0430\u043d", "\u043e\u0442\u0442\u043e\u043c\u0430\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["divan (si\u00e8ge)"], "en": ["divan"], "pt": ["div\u00e3"], "de": ["Diwan", "Ruhebett", "niedriges Liegesofa"], "hu": ["d\u00edv\u00e1ny", "kerevet", "pamlag"], "pl": ["otomana"], "cs": ["pohovka"], "es": ["div\u00e1n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Turka \u015dtata konsilantaro.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0438\u0432\u0430\u043d"], "fr": ["divan (salle du Conseil turc)"], "en": ["oriental council"], "pt": ["div\u00e3"], "de": ["Diwan"], "hu": ["d\u00edv\u00e1n"], "pl": ["Dywan (rada turecka)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "divan", "primary": true}, "omena": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043d\u044f\u0434\u043e\u0431\u0440\u044b", "\u043d\u0435\u0441\u043f\u0440\u044b\u044f\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["de mauvais augure", "d\u00e9favorable (signe)", "n\u00e9faste (signe)"], "nl": ["nefast"], "pt": ["agourento"], "ru": ["\u043d\u0435\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u043f\u0440\u0438\u044f\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0434\u043e\u0431\u0440\u044b\u0439", "\u043f\u043b\u043e\u0445\u043e\u0439 (\u043e \u043f\u0440\u0435\u0434\u0437\u043d\u0430\u043c\u0435\u043d\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0438)"], "hu": ["balj\u00f3s", "rosszat sejtet\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "omen", "primary": false}, "omeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spontanee aperanta a\u016dguro, pliofte malfavora.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u0437\u043d\u0430\u043c\u0435\u043d\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435 (\u043e\u0431\u044b\u0447\u043d\u043e \u043d\u0435\u0434\u043e\u0431\u0440\u043e\u0435)"], "fr": ["pr\u00e9sage (d\u00e9favorable)", "signe pr\u00e9monitoire"], "bg": ["\u0437\u043d\u0430\u043a"], "nl": ["omen", "voorteken"], "pt": ["mau agouro"], "be": ["\u0437\u043d\u0430\u043a", "\u043f\u0440\u0430\u0434\u0432\u0435\u0441\u044c\u0446\u0435 (\u0437\u0432\u044b\u0447\u0430\u0439\u043d\u0430 \u043d\u044f\u0434\u043e\u0431\u0440\u0430\u0435)"], "de": ["Omen", "Vorzeichen"], "sv": ["omen", "j\u00e4rtecken"], "hu": ["int\u0151 jel", "rosz el\u0151jel", "\u00f3men"]}, "examples": [["\u0109i omenoj, la\u016d mia modesta opinio, ne havas pli da rilato kun nia sorto, ol la pasint-jaraj nuboj", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 2a, \u0109apitro 73a, p. 803a"]], "subdefinitions": []}], "root": "omen", "primary": true}, "radistacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stacio kiu elsendas radiofonie.", "translations": {"fr": ["station radiophonique"], "de": ["Rundfunkstation", "Radiosender"], "hu": ["r\u00e1di\u00f3\u00e1llom\u00e1s"]}, "examples": [["informi la veterinaron ili faris tion multe pli rapide ol \u0109iuj radiostacioj de la Nordo", "El vivo de \u0109uk\u0109oj, la trimova \u015dakproblemo, 1. Kakume"], ["la radistacio elsendas Esperanto-muzikon dum 24 horoj en \u0109iu tago", "L. Poshivana, eroj, fido7.esperanto.rus, 2003-04-26"]], "subdefinitions": []}], "root": "staci", "primary": false}, "malinstigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Instigi ne fari, instigi al la malo.", "translations": {"fr": ["dissuader", "d\u00e9courager (de faire qc)", "d\u00e9tourner (de l'intention de faire qc)", "mettre en garde (contre le fait de faire qc)"], "de": ["abraten"], "nl": ["afraden"]}, "examples": [["tio ne malinstigis \u015din fari\u011di amikino de la plej humila persono en la regno", "trad. Donald Broadribb La magio de Oz \u0109ap. 22"], ["malinstigi la ribelulojn anta\u016deniri", "Le Monde Diplomatique en Esperanto2002-10"]], "subdefinitions": []}], "root": "instig", "primary": false}, "abnegacia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne atenta al propra utilo a\u016d pla\u0109o.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043c\u0430\u0430\u0434\u0434\u0430\u043d\u044b", "\u0441\u0430\u043c\u0430\u0430\u0445\u0432\u044f\u0440\u043d\u044b"], "fr": ["d\u00e9sint\u00e9ress\u00e9 (qui fait preuve de d\u00e9sint\u00e9ressement)", "d\u00e9tach\u00e9 (d\u00e9sint\u00e9ress\u00e9)"], "fa": ["\u0641\u062f\u0627\u06a9\u0627\u0631", "\u0627\u0632\u062e\u0648\u062f\u06af\u0630\u0634\u062a\u0647", "\u0627\u06cc\u062b\u0627\u0631\u06af\u0631"], "de": ["entsagungsvoll", "selbstverleugnerisch"], "pl": ["oddany"], "hu": ["\u00e1ldozatk\u00e9sz"]}, "examples": [["beda\u016drinde post la morto de ties abnegacia redaktoro la revuo aperas nur unu fojon jare", "Anatolo Gon\u0109arov: Via sano en viaj manoj, Monato jaro 2002a, numero 3a, p. 17-19a"]], "subdefinitions": []}], "root": "abnegaci", "primary": false}, "postkuri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Persekuti kurante.", "translations": {"be": ["\u0433\u043d\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0434\u0430\u0433\u0430\u043d\u044f\u0446\u044c", "\u0431\u0435\u0433\u0447\u044b (\u0437\u0430 \u043a\u0456\u043c\u0441\u044c\u0446\u0456)"], "fr": ["pourchasser (en courant)", "poursuivre (en courant)", "traquer (en courant)", "\u00eatre aux trousses (de)"], "nl": ["achtervolgen"], "br": ["redek war-lerc'h"], "ru": ["\u0433\u043d\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0434\u043e\u0433\u043e\u043d\u044f\u0442\u044c"], "hu": ["\u00fcld\u00f6z", "kerget", "hajt"]}, "examples": [["la Egiptoj postkuris viajn patrojn per \u0109aroj kaj rajdantoj \u011dis la Ru\u011da Maro", "La Malnova TestamentoJosuo 24:6"], ["postkuri \u015dteliston", "Z"], ["la postkurantoj ser\u0109is sur la tuta vojo, kaj ne trovis", "La Malnova TestamentoJosuo 2:22"]], "subdefinitions": []}], "root": "kur", "primary": false}, "topologia strukturo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u043f\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u0441\u0442\u0440\u0443\u043a\u0442\u0443\u0440\u0430"], "fr": ["structure topologique"], "en": ["topological structure"], "de": ["topologische Struktur"], "pl": ["struktura topologiczna"], "hu": ["topologikus strukt\u00fara"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "struktur", "primary": false}, "koralmevo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de mevo.", "translations": {"en": ["Larus audouinii"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mev", "primary": false}, "drasta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fortege, malmilde, rapide, radikale efikanta.", "translations": {"be": ["\u043c\u043e\u0446\u043d\u044b", "\u043c\u043e\u0446\u043d\u0430\u0434\u0437\u0435\u044e\u0447\u044b", "\u0440\u044d\u0437\u043a\u0456", "\u044d\u0444\u044d\u043a\u0442\u043d\u044b"], "fr": ["drastique", "draconien", "frappant", "impressionnant", "puissant (tr\u00e8s efficace)", "s\u00e9v\u00e8re (draconien)"], "en": ["drastic"], "nl": ["drastisch"], "pt": ["dr\u00e1stico", "violento", "en\u00e9rgico"], "ru": ["\u0441\u0438\u043b\u044c\u043d\u043e\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u0443\u044e\u0449\u0438\u0439", "\u0440\u0435\u0437\u043a\u0438\u0439", "\u0432\u043f\u0435\u0447\u0430\u0442\u043b\u044f\u044e\u0449\u0438\u0439", "\u044d\u0444\u0444\u0435\u043a\u0442\u043d\u044b\u0439"], "de": ["drastisch", "gut einschlagend", "wirksam", "stark"], "hu": ["er\u0151s hat\u00e1s\u00fa", "er\u0151s", "drasztikus"], "pl": ["drastyczny"]}, "examples": [["drasta medikamento , \u015dan\u011do , kresko , esprimo , drasta kontrasto", "Na\u016da Oficiala Aldono al la Universala Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "drast", "primary": true}, "gadolinio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 64, atompezo 157,25, simbolo Gd. Malofta ar\u011dentgriza metalo. Lantanoido.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0434\u0430\u043b\u0456\u043d\u0456\u0439"], "fr": ["gadolinium"], "en": ["gadolinium"], "nl": ["gadolinium"], "pt": ["gadol\u00ednio"], "la": ["Gadolinium"], "de": ["Gadolinium"], "it": ["gadolinio"], "hu": ["gadolinium"], "es": ["gadolinio"], "br": ["gadoliniom"], "ru": ["\u0433\u0430\u0434\u043e\u043b\u0438\u043d\u0438\u0439"], "pl": ["gadolin"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gadolini", "primary": true}, "\u0109enfrakcio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La termino jam ekzistas \u0109e Bricard , sed sub la formo \u00ab\u0109enfracio\u00bb."], "primary definition": "Vico u de nenulaj pozitivaj entjeroj, konsiderata kune kun la vico v, kies n-a termo estas vn = u0+(u1+(... +(un)-1...)-1)-1.", "translations": {"ru": ["\u0446\u0435\u043f\u043d\u0430\u044f \u0434\u0440\u043e\u0431\u044c", "\u043d\u0435\u043f\u0440\u0435\u0440\u044b\u0432\u043d\u0430\u044f \u0434\u0440\u043e\u0431\u044c"], "fr": ["fraction continue"], "en": ["continued fraction"], "de": ["Kettenbruch", "kontinuierlicher Bruch"], "pl": ["u\u0142amek \u0142a\u0144cuchowy", "u\u0142amek ci\u0105g\u0142y"]}, "examples": [["\u0109enfrakcion oni ofte signas per skriba\u0135o de la tipo u0+(u1+(u2+...)-1)-1, tipografie prezentata kiel \u00abplureta\u011da\u00bb frakcio", null], ["por \u0109iu racionalo ekzistas unika elvova\u0135o en finian \u0109enfrakcion", null], ["por \u0109iu transcenda reelo ekzistas unika elvova\u0135o en nefinian \u0109enfrakcion", null], ["la \u0109enfrakcio 1+(1+(1+...)-1)-1 \u00abegalas\u00bb al la ora dispartigo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "frakci", "primary": false}, "ekzantemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ru\u011daj makuloj sur la ha\u016dto, kiuj aperas \u0109e diversaj infektaj malsanoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u044b\u043f", "\u044d\u043a\u0437\u0430\u043d\u0442\u044d\u043c\u0430"], "fr": ["exanth\u00e8me"], "en": ["exanthema", "rash"], "pt": ["exantema"], "ru": ["\u0441\u044b\u043f\u044c", "\u044d\u043a\u0437\u0430\u043d\u0442\u0435\u043c\u0430"], "de": ["Ausschlag", "Hautausschlag", "Exanthem [fak]"], "hu": ["b\u0151rki\u00fct\u00e9s"], "pl": ["wykwit"], "es": ["exantema"]}, "examples": [["tifa ekzantemo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ekzantem", "primary": true}, "izoliteco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de io a\u016d iu izola.", "translations": {"be": ["\u0456\u0437\u0430\u043b\u044f\u0432\u0430\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0430\u0434\u0430\u0441\u043e\u0431\u043b\u0435\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["isolement"], "nl": ["afzondering", "isolatie", "isolement"], "pt": ["isolamento (estado)"], "ru": ["\u0438\u0437\u043e\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0438\u0437\u043e\u043b\u044f\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Isoliertheit", "Isolation"], "hu": ["elszigetelts\u00e9g", "izol\u00e1lts\u00e1g", "izol\u00e1ci\u00f3"]}, "examples": [["la profunda arbara izoliteco", "Fabeloj, volumo 4, filino de la mar\u0109a re\u011do"]], "subdefinitions": []}], "root": "izol", "primary": false}, "ritmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Perioda melodia reveno de la akcentitaj kaj neakcentitaj tonoj en muzika\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0440\u044b\u0442\u043c"], "fr": ["rythme"], "bg": ["\u0440\u0438\u0442\u044a\u043c"], "nl": ["ritme"], "pt": ["ritmo"], "ru": ["\u0440\u0438\u0442\u043c"], "de": ["Rhythmus"], "sv": ["rytm"], "hu": ["ritmus"], "fa": ["\u0648\u0632\u0646", "\u0631\u06cc\u062a\u0645"], "en": ["rhythm"], "ro": ["ritm"], "pl": ["rytm"]}, "examples": [["ritme pa\u015di", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Baza principo de versfarado, konsistanta en regula alterno de silaboj akcentaj kaj senakcentaj, a\u016d longaj kaj mallongaj; tiu alterno mem.", "translations": {}, "examples": [["la ritmo de verso esprimi\u011das per la sinsekvo de \u011diaj piedoj", null], ["revivi\u011dinta greko certe a\u016dskultus mal\u015date la barbarajn akcentajn ritmojn", "Kalocsay, Tutmonda Sonoro. - Budapest, 1981, p. 568"]], "subdefinitions": []}], "root": "ritm", "primary": true}, "boparenco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parenco de unu el geegzoj rilate al la parencaro de la alia.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u043e\u0439\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u0438\u043a"], "en": ["in-law"], "nl": ["lid van de schoonfamilie"], "pt": ["parente afim", "afim", "parente por afinidade"], "hu": ["rokon (h\u00e1zass\u00e1g r\u00e9v\u00e9n)"]}, "examples": [["\u0109iuj parencoj de mia edzino estas miaj boparencoj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a736."]], "subdefinitions": []}], "root": "parenc", "primary": false}, "interman\u011deto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Neformala, neabunda man\u011do, okazanta inter la precipaj man\u011doj, ekzemple pa\u016dze dum laboro.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043a\u0443\u0441\u043a\u0430 (\u0447\u0442\u043e\u0431\u044b \u043f\u0435\u0440\u0435\u043a\u0443\u0441\u0438\u0442\u044c)"], "fr": ["casse-cro\u00fbte", "collation", "en-cas (casse-cro\u00fbte)"], "nl": ["tussenmaaltijd"], "de": ["Zwischenmahlzeit"], "sv": ["mellanm\u00e5l"], "hu": ["t\u00edz\u00f3rai", "uzsonna"], "br": ["gortozenn"], "pl": ["przek\u0105ska"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "man\u011d", "primary": false}, "malkreskanta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiu malkreskas.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043c\u0435\u043d\u044c\u0448\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439\u0441\u044f", "\u0443\u0431\u044b\u0432\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439"], "fr": ["d\u00e9croissant"], "it": ["decrescente"], "pl": ["malej\u0105cy"], "hu": ["cs\u00f6kken\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri bildigo f inter du ordaj aroj) Tia, ke la ordo inversi\u011das per \u011di.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0431\u044b\u0432\u0430\u044e\u0449\u0435\u0435 (\u043e\u0442\u043e\u0431\u0440\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "fr": ["(fonction) d\u00e9croissante"], "en": ["decreasing (mapping)"], "de": ["fallend (-e Abbildung)"], "hu": ["cs\u00f6kken\u0151 (lek\u00e9pez\u00e9s)"], "pl": ["(funkcja) malej\u0105ca"]}, "examples": [["se f estas malkreskanta kaj a \u2264 b, tiam f(a) \u2265 f(b)", null], ["strikte malkreskanta bildigo", null], ["la funkcio, kiu \u0135etas pozitivan reelon al \u011dia inverso, estas malkreskanta", null], ["sinuso estas nek kreskanta, nek malkreskanta", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kresk", "primary": false}, "Fenicio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0424\u0456\u043d\u0456\u043a\u0456\u044f"], "fr": ["Ph\u00e9nicie"], "pt": ["Fen\u00edcia"], "ru": ["\u0424\u0438\u043d\u0438\u043a\u0438\u044f"], "ca": ["Fen\u00edcia"], "de": ["Ph\u00f6nizien"], "hu": ["F\u00f6n\u00edcia"], "es": ["Fenicia"]}, "examples": [["kiom da ri\u0109a\u0135oj posedas Fenicio, \u0109ion ni metos anta\u016d viaj piedoj", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Fenici", "primary": true}, "eksplodigilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato, per kiu oni eksplodigas minon, torpedon kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u0443\u0437\u0440\u044b\u0432\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a", "\u0434\u044d\u0442\u0430\u043d\u0430\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["d\u00e9tonateur"], "nl": ["ontstekingsmechanisme"], "pt": ["detonador"], "ru": ["\u0432\u0437\u0440\u044b\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u0434\u0435\u0442\u043e\u043d\u0430\u0442\u043e\u0440"], "de": ["Z\u00fcnder"], "hu": ["gy\u00fajt\u00f3szerkezet", "deton\u00e1tor", "robban\u00f3szerkezet"], "pl": ["detonator", "zapalnik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "eksplod", "primary": false}, "fluidigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Meti en fluidan staton.", "translations": {"be": ["\u0437\u0432\u0430\u0434\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0442\u0430\u043f\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["fluidifier"], "nl": ["vloeibaar maken", "doen smelten"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0432\u0440\u0430\u0449\u0430\u0442\u044c \u0432 \u0436\u0438\u0434\u043a\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0442\u0430\u043f\u043b\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0442\u043e\u043f\u0438\u0442\u044c"], "de": ["verfl\u00fcssigen", "schmelzen"], "hu": ["cseppfoly\u00f3s\u00edt", "megolvaszt"]}, "examples": [["fluidigi glacion, ne\u011don", null], ["la vintro malfluidigis la riverojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fluid", "primary": false}, "onklino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fratino de patro a\u016d patrino.", "translations": {"el": ["\u03b8\u03b5\u03af\u03b1"], "fr": ["tante"], "en": ["aunt"], "nl": ["tante"], "pt": ["tia"], "be": ["\u0446\u0451\u0442\u043a\u0430", "\u0446\u0451\u0446\u044f"], "ca": ["tia"], "de": ["Tante"], "sv": ["faster", "moster"], "it": ["zia"], "br": ["moereb"], "ru": ["\u0442\u0451\u0442\u044f", "\u0442\u0451\u0442\u043a\u0430"], "hu": ["n\u00e9ni", "nagyn\u00e9ni"], "vo": ["jin\u00f6k"], "pl": ["ciocia"]}, "examples": [["mia onklino Bosa veturigos min", "Spomenka \u015ctimec: Hejmo en Meze\u016dropo, Monato jaro 1996a, numero 1a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Edzino de onklo.", "translations": {"pl": ["wujenka", "stryjenka", "ciocia (pot.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "onkl", "primary": false}, "vegetalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "vegeta\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u043d\u0430"], "en": ["plant"], "nl": ["plant"], "pt": ["vegetal"], "el": ["\u03c6\u03c5\u03c4\u03cc"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435"], "hu": ["n\u00f6v\u00e9ny"]}, "examples": [["se ni skribas, komencante de la alta klaso, unu post alia, klasifikante la agstaton de spirito, fari\u011das jena vico: Mastra Dio, \u0109ielulo, homo, besto, vegetalo, kaj mineralo", "Icuki DEGU\u0108I, tr. \u015cigeki MAEDA \u0108u ni povas akcepti la studon de l'homa ET-\u0109elo? \u0108ap. 4a. Kio estas substanco de vivo?"], ["arbo estas vegetalo en la plej evoluinta formo", "E. Pauli: Enciklopedia simpozio. La arikolo \u00abArbo\u00bb"], ["li priskribis sentemon de vegetaloj en \u00abDisertacio pri la naturo de la animaloj kaj vegetaloj\u00bb", "W. Kirschstein, A. Kor\u0135enkov: La falo de la domo Usher. Kaliningrad: Sezonoj, 2002. \u2015 Notoj."], ["asertas la indianoj, ke la estulo komencas sian vivon unue kiel mineralo, poste vegetalo, animalo kaj fine kiel homo", "Geraldo MATTOS: Amo avatara. La Nica literatura revuo, 4:5"], ["li meditis: kial la vegetaloj scias, kiam necesas flori, doni fruktojn kaj perdi la foliojn?", "Kir Buli\u0109ov, tr. A. Kor\u0135enkov: Pomarbo. Sezonoj. 1984. N-ro 1"]], "subdefinitions": []}], "root": "vegetal", "primary": true}, "diferenciala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al diferencialoj kaj diferencialado.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0444\u044d\u0440\u044d\u043d\u0446\u044b\u044f\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["diff\u00e9rentiel (math.)"], "en": ["differential"], "ru": ["\u0434\u0438\u0444\u0444\u0435\u0440\u0435\u043d\u0446\u0438\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["Differential-"], "pl": ["r\u00f3\u017cniczkowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "diferencial", "primary": false}, "diferenciali": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Trovi diferencialon de funkcio.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0444\u044d\u0440\u044d\u043d\u0446\u044b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["diff\u00e9rentier"], "en": ["differentiate"], "ru": ["\u0434\u0438\u0444\u0444\u0435\u0440\u0435\u043d\u0446\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["differenzieren"], "pl": ["r\u00f3\u017cniczkowa\u0107"]}, "examples": [["diferencialado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "diferencial", "primary": false}, "diferencialo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de bildigo f inter du normohavaj spacoj, \u0109e punkto a de la fonto-aro) Tia kontinua homomorfio u, ke f(a+h)-f(a) = u(h)+||h||.\u03b5(h), kie la bildigo \u03b5 strebas al nulo, kiam h strebas al nulo.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0444\u044d\u0440\u044d\u043d\u0446\u044b\u044f\u043b"], "fr": ["diff\u00e9rentielle (math.)"], "en": ["differential"], "pt": ["diferencial"], "ru": ["\u0434\u0438\u0444\u0444\u0435\u0440\u0435\u043d\u0446\u0438\u0430\u043b"], "de": ["Differential"], "pl": ["r\u00f3\u017cniczka"]}, "examples": [["la diferencialon de f \u0109e a oni plejofte signas per df(a), dfa, a\u016d f\u2032(a)", null], ["la diferencialo \u0109e punkto a de reela derivebla funkcio y = f(x) estas la lineara funkcio, kiu \u0135etas ajnan nombron dx al dy = f\u2032(a).dx", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de bildigo f inter du normohavaj spacoj) La bildigo, kiu \u0135etas \u0109iun punkton de la fonto-aro de f al la diferencialo de f \u0109e tiu punkto.", "translations": {}, "examples": [["dua diferencialo , tria diferencialo ,... n-a diferencialo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "diferencial", "primary": true}, "tentado": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Por nomi la agon tenti, kiam \u011di estas nek da\u016dra nek ripeta, oni teorie povus uzi \u00abtento\u00bb, sed \u0109i tiu vorto ial speciali\u011dis por montri al la rimedoj de la ago a\u016d al la rezultanta stato de \u011dia objekto. Oni ofte povas elturni\u011di per \u015dan\u011do de vidpunkto, nome uzante la formon \u00abtenti\u011do\u00bb, kiu montras la agon de la vidpunkto de \u011dia objekto."], "primary definition": "Ago tentadi, ago tenti.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u043a\u0443\u0448\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["tentation"], "hu": ["megk\u00eds\u00e9rt\u00e9s", "megk\u00f6rny\u00e9kez\u00e9s", "cs\u00e1b\u00edt\u00e1s"], "pl": ["kuszenie", "pokuszenie", "namowa", "namawianie"], "ru": ["\u0438\u0441\u043a\u0443\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0441\u043e\u0431\u043b\u0430\u0437\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [["fininte la tutan tentadon, la diablo foriris de li", "La Nova TestamentoS. Luko 4:13"]], "subdefinitions": []}], "root": "tent", "primary": false}, "minora": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konsistanta el tri tonoj, tri duontonoj kaj unu kaj duona tonoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u043d\u043e\u0440\u043d\u044b"], "nl": ["mineur"], "pt": ["menor (m\u00fas.)"], "ru": ["\u043c\u0438\u043d\u043e\u0440\u043d\u044b\u0439"], "de": ["in Moll"], "hu": ["moll"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Konsistanta el unu duontono.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "minor", "primary": true}, "minoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de elemento Aij en (n,n)-matrico A) Determinanto de la submatrico de A, rezultanta el forigo de la i-a horizontalo kaj de la j-a vertikalo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u043d\u043e\u0440"], "fr": ["mineur (sous-d\u00e9terminant)"], "en": ["minor (subdeterminant)"], "ru": ["\u043c\u0438\u043d\u043e\u0440 (\u0441\u0443\u0431\u0434\u0435\u0442\u0435\u0440\u043c\u0438\u043d\u0430\u043d\u0442)"], "de": ["Minor (Unterdeterminante)"], "pl": ["minor (macierzy)"], "hu": ["aldetermin\u00e1ns"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "minor", "primary": false}, "an\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maldika elasta langeto, kies vibrado kreas la tonojn \u0109e kelkaj blovinstrumentoj, kiel ekzemple hobojo, klarneto kaj saksofono.", "translations": {"ru": ["\u044f\u0437\u044b\u0447\u043e\u043a (\u0443 \u043c\u0443\u0437. \u0438\u043d\u0441\u0442\u0440\u0443\u043c\u0435\u043d\u0442\u043e\u0432)"], "fr": ["anche"], "en": ["reed"], "nl": ["tongetje"], "pt": ["palheta"], "de": ["Rohrblatt"], "it": ["ancia"], "hu": ["n\u00e1dnyelv"], "sk": ["jaz\u00fd\u010dek (hudobn\u00e9ho n\u00e1stroja)"], "pl": ["stroik (w instrumentach muz.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "an\u0109", "primary": true}, "skistoforma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Roko de skista strukturo.", "translations": {"be": ["\u0441\u043b\u0430\u043d\u0446\u0430\u0432\u044b", "\u043b\u0443\u043f\u043d\u044f\u043a\u043e\u0432\u044b"], "fr": ["schisteux", "schisteuse"], "hu": ["pala-", "palaszer\u0171"], "es": ["esquistoso"], "ru": ["\u0441\u043b\u0430\u043d\u0446\u0435\u0432\u044b\u0439", "\u0448\u0438\u0444\u0435\u0440\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u043b\u043e\u0438\u0441\u0442\u044b\u0439"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skist", "primary": false}, "Ernesto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo \u011dermandevena.", "translations": {"ru": ["\u042d\u0440\u043d\u0435\u0441\u0442", "\u042d\u0440\u043d\u0441\u0442"], "fr": ["Ernest"], "pt": ["Ernesto"], "de": ["Ernest"], "it": ["Ernesto"], "pl": ["Ernest"], "br": ["Ernest"], "es": ["Ernesto"]}, "examples": [["el \u0109iuj miaj infanoj Ernesto estas la plej juna", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 10"]], "subdefinitions": []}], "root": "Ernest", "primary": true}, "protokolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Oficiala raporto, per kiu rajtigita a\u016d kompetenta persono konstatas, kion li faris, vidis, a\u016dskultis.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0442\u0430\u043a\u043e\u043b"], "fr": ["protocole", "proc\u00e8s verbal"], "en": ["minutes (of a meeting)"], "nl": ["protocol", "proces verbaal", "notulen"], "pt": ["protocolo (relat\u00f3rio)", "ata"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0442\u043e\u043a\u043e\u043b"], "de": ["Protokoll"], "hu": ["jegyz\u0151k\u00f6nyv"]}, "examples": [["fari protokolon pri \u015dtelado, arestado", null], ["legi, akcepti la protokolon de la anta\u016da kunsido", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Dosiero pri dialoga seanco, pri tradukado de programo, pri transakcio kun datumbazo kaj tiel plu \u2015 speco de raporto en kiu programo notas eventojn okazintajn dum \u011dia rulado.", "translations": {"nl": ["logbestand"], "fr": ["fichier log", "fichier de trace (log)"], "de": ["Protokolldatei"], "en": ["log file"], "hu": ["napl\u00f3\u00e1llom\u00e1ny", "log file"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aro da reguloj pri formo kaj maniero de datumtransmeto en komputila reto.", "translations": {"fr": ["protocole (de transmission)"], "en": ["communications protocol"], "nl": ["protocol"], "hu": ["protocol"]}, "examples": [["la retumado en TTT estas bazita sur la protokolo \u00abHTTP\u00bb", null]], "subdefinitions": []}], "root": "protokol", "primary": true}, "protokoli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari protokolon pri.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0442\u0430\u043a\u0430\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["dresser un proc\u00e8s-verbal", "verbaliser (dresser un proc\u00e8s-verbal)"], "nl": ["in een protocol vastleggen", "notuleren"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0442\u043e\u043a\u043e\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["protokollieren"], "hu": ["jegyz\u0151k\u00f6nyvet vesz fel"]}, "examples": [["tio ka\u016dzis grandan skandalon, pri kiu oni protokolis", null]], "subdefinitions": []}], "root": "protokol", "primary": false}, "prebendo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rento alligita al eklezia titolo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044d\u0431\u044d\u043d\u0434\u0430"], "en": ["prebend"], "nl": ["prebende", "kerkelijk rente"], "pt": ["prebenda"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0431\u0435\u043d\u0434\u0430"], "de": ["Pr\u00e4bende"], "hu": ["praebenda", "egyh\u00e1zi javadalom"], "pl": ["prebenda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prebend", "primary": true}, "pedagoga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "De pedagogo.", "translations": {"be": ["\u043f\u044d\u0434\u0430\u0433\u0430\u0433\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["p\u00e9dagogique (de p\u00e9dagogues)"], "en": ["pedagogical"], "nl": ["pedagogisch"], "ru": ["\u043f\u0435\u0434\u0430\u0433\u043e\u0433\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["p\u00e4dagogisch"]}, "examples": [["bone konata en sferoj pedagogaj lingvisto", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "pedagog", "primary": false}, "egiptologo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0435\u0433\u0438\u043f\u0442\u043e\u043b\u043e\u0433"], "fr": ["\u00e9gyptologue"], "bg": ["\u0435\u0433\u0438\u043f\u0442\u043e\u043b\u043e\u0433"], "pt": ["egipt\u00f3logo"], "de": ["\u00c4gyptologe"], "pl": ["egiptolog"]}, "examples": [["glora egiptologo", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 6, artikoloj pri esperanto, al la historio de la provoj de lingvoj tutmondaj de Leibnitz \u011dis la nuna tempo"], ["egiptologoj kunlabore tradukas egiptajn tekstojn, diskutante ilin linion post linio", "Klivo, Re: diktaturoj kaj Esperanto, soc.culture.esperanto, 2000-12-23"]], "subdefinitions": []}], "root": "egiptolog", "primary": true}, "prioritate": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kun anta\u016drajto, kun pligraveco.", "translations": {"fr": ["prioritairement"], "nl": ["met voorrang", "prioritair (bw.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prioritat", "primary": false}, "prioritata": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unue konsiderenda, unue farenda.", "translations": {"fr": ["prioritaire"], "nl": ["voorrangs-", "prioritair (bn.)"], "pt": ["priorit\u00e1rio"]}, "examples": [["prioritataj taskoj", "R. Corsetti, Lee C.-Y., Kampanjo 2000, Esperanto, jaro 1997a, numero 1091a (4a)"]], "subdefinitions": []}], "root": "prioritat", "primary": false}, "prioritato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pligravo, pliur\u011do, kialo por esti konsiderata unue.", "translations": {"fr": ["pr\u00e9s\u00e9ance", "priorit\u00e9"], "en": ["priority"], "nl": ["voorrang", "prioriteit"], "pt": ["prioridade"], "de": ["Priorit\u00e4t"], "sv": ["prioritet"]}, "examples": [["tio donis al li la rajton ne disi\u011di de la menciita muro, por cedi prioritaton al iu ajn", "A. Manzoni, B. Cadei, La Gefian\u0109oj, FEI, 2006"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "anta\u016deco", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prioritat", "primary": true}, "navajo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Indiano el apa\u0109-lingva popolo de nordo migrinta Novmeksikon, Arizonon kaj Utahon, tie vivinta per kultivo kaj bredo, nun dise lo\u011danta en usonaj urboj.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0432\u0430\u0445\u043e"], "fr": ["Navaho (subst.)", "Navajo (subst.)"], "nl": ["Navajo"], "pt": ["navajo"], "fa": ["\u0646\u0627\u0648\u0627\u0647\u0648"], "de": ["Navajo"], "sv": ["navajo"]}, "examples": [["Nava\u0125oj kaj Apa\u0109oj transmigris suden", "Vikipedio, \u00abNa-Denea Familio\u00bb, 2005-06-16"]], "subdefinitions": []}], "root": "nava\u0125", "primary": false}, "prioritati": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti prioritata.", "translations": {"fr": ["\u00eatre prioritaire"], "nl": ["voorrang hebben"], "pt": ["ser priorit\u00e1rio"]}, "examples": [["prioritatas la riparado de la difektita medio", "Federacio de E\u016dropaj Verdaj Partioj, Politikaj Gvidlinioj, Ekologio, 1993"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["oni prioritatu la tradukon de \u0109iuj gravaj dokumentoj al tiuj lingvoj", "-, UN deklaras 2008 internacia jaro de lingvoj, pdf.iompostiom.net, 2007-05, numero 10a"]], "subdefinitions": []}], "root": "prioritat", "primary": false}, "konscio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senpera scikono, kiun la menso havas pri siaj statoj kaj agoj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0437\u043d\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["conscience"], "nl": ["bewustzijn"], "be": ["\u0443\u0441\u044c\u0432\u0435\u0434\u0430\u043c\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0441\u044c\u0432\u044f\u0434\u043e\u043c\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u044b\u0442\u043e\u043c\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "cs": ["v\u011bdom\u00ed"], "de": ["Bewusstsein", "Besinnung"], "hu": ["tudat", "\u00f6ntudat"]}, "examples": [["\u015di svenis, \u015di perdis la konscion", "Gerda malaperis, \u0109apitro 9a"], ["kun konscio de sia senkapableco", "Z"], ["denove ricevi la konscion", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "konsci", "primary": false}, "dra\u015dejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, el seka kaj malmola tero, kie oni dra\u015das.", "translations": {"be": ["\u0433\u0443\u043c\u043d\u043e"], "fr": ["aire de battage"], "en": ["threshing floor"], "ru": ["\u0442\u043e\u043a", "\u0433\u0443\u043c\u043d\u043e"], "de": ["Dreschboden", "Tenne", "Tenn"], "pl": ["klepisko", "gumno"], "hu": ["sz\u00e9r\u0171"]}, "examples": [["li elpurigos sian dra\u015dejon", "La Nova Testamento, S. Mateo 3:12"]], "subdefinitions": []}], "root": "dra\u015d", "primary": false}, "sor\u0109ista bastono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bastono per kio sor\u0109isto povas sor\u0109i.", "translations": {"de": ["Zauberstab"], "en": ["wand"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sor\u0109", "primary": false}, "mobilizi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kolekti kaj pretigi militistaron por partopreni militon.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0431\u0456\u043b\u0456\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "en": ["mobilize"], "nl": ["mobiliseren"], "pt": ["mobilizar"], "ru": ["\u043c\u043e\u0431\u0438\u043b\u0438\u0437\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["mobilisieren"], "hu": ["mozg\u00f3s\u00edt", "mobiliz\u00e1l"]}, "examples": [["la registaro ordonis la mobilizadon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Kolekti kaj pretigi por batalo.", "translations": {}, "examples": [["mobilizi la policon, la opinion, \u0109iujn infanojn", null], ["la partio mobilizis \u0109iujn siajn fortojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mobiliz", "primary": true}, "servuto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Duonsklaveca stato de kamparano nehavanta la rajton transmigri sen la konsento de la mastrosinjoro el la bieno, kies \u0109iama hereda farmanto li estas, kaj devanta plie senpage kulturi la mastrosinjoran bienon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0433\u043e\u043d\u044c\u043d\u0456\u0446\u0442\u0432\u0430", "\u043f\u0440\u044b\u0433\u043e\u043d"], "en": ["forced labor"], "nl": ["lijfeigenschap"], "ru": ["\u043a\u0440\u0435\u043f\u043e\u0441\u0442\u043d\u043e\u0435 \u043f\u0440\u0430\u0432\u043e", "\u043a\u0440\u0435\u043f\u043e\u0441\u0442\u043d\u0438\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Frondienst", "Leibeigenschaft", "Knechtschaft"], "it": ["servit\u00f9 della gleba"], "hu": ["jobb\u00e1gys\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Laboro, kiun kamparano \u015duldas senpage al la mastrosinjoro a\u016d al la \u015dtato.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0430\u0440\u0449\u0438\u043d\u0430"], "be": ["\u043f\u0430\u043d\u0448\u0447\u044b\u043d\u0430", "\u043f\u0430\u043d\u0448\u0447\u044b\u0437\u043d\u0430"], "hu": ["\u00farb\u00e9r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sklaveco.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0435\u043f\u043e\u0441\u0442\u043d\u0438\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"], "en": ["slavery"], "it": ["servit\u00f9 (schiavit\u00f9)"], "hu": ["jobb\u00e1gysors"]}, "examples": [["servutaj manieroj", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "servut", "primary": true}, "nesto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Korbeto a\u016d konstrua\u0135eto farata de la birdoj kaj de kelkaj insektoj kaj fi\u015doj por demeti siajn ovojn kaj kovi la idojn.", "translations": {"be": ["\u0433\u043d\u044f\u0437\u0434\u043e"], "fr": ["nid"], "bg": ["\u0433\u043d\u0435\u0437\u0434\u043e"], "nl": ["nest"], "pt": ["ninho"], "el": ["\u03c6\u03c9\u03bb\u03b9\u03ac"], "de": ["Nest"], "hu": ["f\u00e9szek"], "br": ["neizh"], "ru": ["\u0433\u043d\u0435\u0437\u0434\u043e"]}, "examples": [["la diversaj specoj de termitoj konstruas nestojn de tre diversa formo", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 5, el la vivo kaj sciencoj, la lo\u011dejoj de la termitoj"], ["al \u0109iu besto pla\u0109as \u011dia nesto", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Hejmo rigardata kiel restadejo, rifu\u011dejo.", "translations": {}, "examples": [["la amata kaj amanta edzo aran\u011dis por \u015di molan, varman kaj oportunan neston", "Marta"], ["fari sian neston", null], ["\u0109u \u0109i tiun domon vi rigardas kiel neston de rabistoj?", "La Malnova Testamento, Jeremia 7:11"]], "subdefinitions": []}], "root": "nest", "primary": true}, "entreprenisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu profesie entreprenas laborojn por aliaj personoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0434\u043f\u0440\u044b\u043c\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["entrepreneur"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u043f\u0440\u0438\u043d\u0438\u043c\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c"], "ca": ["empresari"], "de": ["Unternehmer"], "hu": ["v\u00e1llalkoz\u00f3"], "es": ["empresario"], "pl": ["przedsi\u0119biorca", "biznesmen"]}, "examples": [["entreprenisto por masonado, domkonstruado, transportado kaj tiel plu", null]], "subdefinitions": []}], "root": "entrepren", "primary": false}, "asiriano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Regnano de Asirio.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u044b\u0440\u044b\u0435\u0446"], "fr": ["Assyrien (subst.)"], "en": ["Assyrian"], "ru": ["\u0430\u0441\u0441\u0438\u0440\u0438\u0435\u0446"], "de": ["Assyrer"], "fa": ["\u0622\u0634\u0648\u0631\u06cc"]}, "examples": [["al la Asirianoj I\u015dtar estas diino de la milito kaj de la \u0109asado", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 3a, Lemuel da\u016drigas sian esploron"]], "subdefinitions": []}], "root": "Asiri", "primary": false}, "nesti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Konstrui neston.", "translations": {"be": ["\u0432\u0456\u0446\u044c \u0433\u043d\u044f\u0437\u0434\u043e", "\u0433\u043d\u0435\u0437\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["nidifier"], "nl": ["nesten"], "br": ["neizhia\u00f1 (sevel)"], "ru": ["\u0433\u043d\u0435\u0437\u0434\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0432\u0438\u0442\u044c \u0433\u043d\u0435\u0437\u0434\u043e"], "de": ["nisten"], "hu": ["f\u00e9szkel", "f\u00e9szket rak"]}, "examples": [["kolomboj, kiuj nestas en truoj de kavernoj", "La Malnova Testamento, Jeremia 48:28"]], "subdefinitions": []}], "root": "nest", "primary": false}, "malplenumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ne fari tion, kion oni devus.", "translations": {"be": ["\u043d\u044f \u0432\u044b\u043a\u0430\u043d\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["omettre (une chose \u00e0 faire)", "n\u00e9gliger (une chose \u00e0 faire)"], "ru": ["\u043d\u0435 \u0432\u044b\u043f\u043e\u043b\u043d\u0438\u0442\u044c"], "ca": ["incomplir"], "de": ["nicht erf\u00fcllen"], "es": ["incumplir"], "hu": ["nem teljes\u00edt"]}, "examples": [["malplenumi sian promeson, devon", null], ["Miajn decidojn ili malplenumos kaj Miajn ordonojn ili ne observos", "La Malnova Testamento, Psalmaro 89:31"]], "subdefinitions": []}], "root": "plen", "primary": false}, "ruza\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ruza rimedo.", "translations": {"be": ["\u0445\u0456\u0442\u0440\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0445\u0456\u0442\u0440\u044b\u043a", "\u0432\u044b\u043a\u0440\u0443\u0442"], "fr": ["ruse"], "nl": ["slimmigheid", "list"], "ru": ["\u0445\u0438\u0442\u0440\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0443\u043b\u043e\u0432\u043a\u0430"], "he": ["\u05ea\u05db\u05e1\u05d9\u05e1", "\u05ea\u05d7\u05d1\u05d5\u05dc\u05d4"], "de": ["List", "listige Tat"], "hu": ["furfang", "csel", "ravaszs\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ruz", "primary": false}, "konsumismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de socio, en kiu objektoj abundas kaj estas grandkvante kaj rapide konsumataj.", "translations": {"fr": ["consum\u00e9risme", "soci\u00e9t\u00e9 de consommation"]}, "examples": [["kiam Nando eksentis, ke ekster \u0109i konsumisma socio eble estas io alia, li forlasis \u0109ion kaj pedale ekvoja\u011dis", "M. Cruz, Bicikle vivi, 2003"]], "subdefinitions": []}], "root": "konsum", "primary": false}, "ekkonflikti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Komenci konflikti.", "translations": {"fr": ["se prendre de querelle", "entrer en conflit"], "nl": ["een conflict aangaan"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konflikt", "primary": false}, "kasuaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el la ordo kasuaroformaj birdoj (Casuarius), vivanta en A\u016dstralio simila al struto kun nigra plumaro kaj senplumaj kapo kaj kolo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0437\u0443\u0430\u0440"], "fr": ["casoar"], "en": ["cassowary"], "nl": ["kasuaris"], "ru": ["\u043a\u0430\u0437\u0443\u0430\u0440"], "de": ["Kasuar"], "hu": ["kazu\u00e1r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kasuar", "primary": true}, "impostparadizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Regno a\u016d provinco, kiu per tre malaltaj impostoj instigas ri\u0109ajn homojn a\u016d kompaniojn al instali\u011do.", "translations": {"fr": ["paradis fiscal"], "de": ["Steuerparadies"], "pl": ["raj podatkowy"], "bg": ["\u0434\u0430\u043d\u044a\u0447\u0435\u043d \u043e\u0430\u0437\u0438\u0441"]}, "examples": [["bankoj kiuj laboras kun impostparadizoj", "J. Nikonoff, trad. V. Lutermano, \u0108iuterenaj alimondistoj, le Monde diplomatique, 2004-05"]], "subdefinitions": []}], "root": "paradiz", "primary": false}, "karpeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio betulacoj (Carpinus), arbo simila al fago, kun glata griza \u015delo kaj tre hela ligno.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0430\u0431"], "fr": ["charme (arbre)"], "en": ["hornbeam", "yoke elm"], "nl": ["haagbeuk"], "ru": ["\u0433\u0440\u0430\u0431"], "de": ["Hainbuche"], "hu": ["gyerty\u00e1n(fa)"], "br": ["faouenn-but", "gwezenn-faou-put"], "pl": ["grab"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "karpen", "primary": true}, "egalismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Socia doktrino celanta, ke \u0109iuj homoj havu egalajn kondi\u0109ojn en iuj el la kampoj politika, ekonomia, jura....", "translations": {"fr": ["\u00e9galitarisme"], "nl": ["egalitarisme"], "pl": ["egalitaryzm"]}, "examples": [["\u0108inio emfazis egalismon dum distribuado", "\u0108ina Radio Internacia, Reprezentantoj de TPK..., 2005-03-10"], ["egalismo \u2015 tio estas viva programo, en kiu \u0109iuj devas roli egale kaj nemulte, kaj neniu povas ludi grandan romantikan rolon", "Stanis\u0142aw Lem, trad. K. Du\u015denko, trad. Jurij Finkel, Surloka esploro, 3, En la vojo, [vidita je 2006-03-15]"]], "subdefinitions": []}], "root": "egal", "primary": false}, "\u0109ei": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Esti tre proksima (al).", "translations": {"pl": ["przylega\u0107", "by\u0107 blisko"], "hu": ["k\u00e9zn\u00e9l van", "k\u00f6zel van", "jelen van", "ott van"]}, "examples": [["malmultegaj \u2015 se entute iuj \u2015 kreis kompletan poezian mondon kies \u0109iu poemo organike \u0109eas, kunas, apogas \u0109iujn aliajn", "I. Ertl LOdE 2002:6"], ["sidante sur \u015dtono, kiu \u0109eis al la sudo de persika arbo, li komencis \u011dui la dramon", "Cao Xueqing trad. Seimin Penseo 1995/3"], ["la noktofin' jam \u0109eas", "L. Dalla trad. G. Castelli Karulino http://www.cinquantini.it/esperant/kantoj/dalla.html"], ["komputiloj kri\u0109is ke \u0109eas iu trompo", "A. Foot La sola bato http://esperanto.nu/kripto/kripto038.html"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109e", "primary": false}, "\u0109ea": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Foje eblas rimarki uzon de tiu vorto, kvaza\u016d temus pri sinonimo de \u00ab\u0109eest(ant)a\u00bb: por esti agnoskita kiel intelektulo, [necesas esti] plej ofte \u0109ea en la ekrano, en la kanalo kaj en la \u0109efpa\u011doj de la gazetoj; la \u0135urnalisto [...], mal\u0109ea en Havano, donas \u2015 elde San-Domingo! \u2015 \u00abdetalan priskribon\u00bb de miaj agadoj en Kubo. Simile oni foje uzas \u00ab\u0109eulo\u00bb anstata\u016d \u00ab\u0109eestanto\u00bb: la silento en la \u0109ambro denove peze pendis super la \u0109euloj. Tiuj preciozaj formoj ne donas grandan avanta\u011don kompare kun la deriva\u0135oj de \u00ab\u0109eesti\u00bb kaj ne funde akordas kun la sencoj bazitaj sur la ideo \u00abtre proksima\u00bb."], "primary definition": "Tre proksima.", "translations": {"hu": ["k\u00e9zn\u00e9l l\u00e9v\u0151", "k\u00f6zeli", "jelenl\u00e9v\u0151"]}, "examples": [["Japi havis duan se\u011don \u0109ea sur kiu staris glaseto da brando", "Nescio trad. M. Meeuwissen La profitulo http://www.purl.org/NET/mihxil/8/profitulo.html"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109e", "primary": false}, "situacii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti en iu situacio.", "translations": {"hu": ["(vmilyen) helyzetben van", "(vmilyen) poz\u00edci\u00f3ban van", "fekszik (f\u00f6ldrajzilag)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "situaci", "primary": false}, "situacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto da kondi\u0109oj kaj cirkonstancoj, en kiuj iu trovi\u011das.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0438\u0442\u0443\u0430\u0446\u0438\u044f"], "bg": ["\u0441\u0438\u0442\u0443\u0430\u0446\u0438\u044f"], "nl": ["situatie", "toestand"], "be": ["\u0441\u044b\u0442\u0443\u0430\u0446\u044b\u044f", "\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u0456\u0448\u0447\u0430"], "de": ["Situation"], "hu": ["helyzet", "szitu\u00e1ci\u00f3"], "en": ["situation"], "es": ["situaci\u00f3n"]}, "examples": [["brilanta situacio", "B"], ["komika situacio", "B"], ["veni en dan\u011deran situacion", null], ["adapti\u011di al nova situacio", null], ["fali en ankora\u016d pli malbonan situacion ( pluvo, flamo, sitelo )", null], ["mastri, savi la situacion", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ies pozicio en la socia skalo.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u0435 \u043f\u043e\u043b\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "hu": ["t\u00e1rsadalmi helyzet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Situo..", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Lage"], "hu": ["fekv\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "situaci", "primary": true}, "nargileo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Akvopipo kun alta akvovazo kaj longa enspirtubo, populara de Orienta kaj Norda afriko \u011dis Orientazio.", "translations": {"fr": ["narguil\u00e9"], "de": ["Wasserpfeife", "Shisha"], "nl": ["nargileh"], "pt": ["narguil\u00e9", "narguilh\u00e9"], "en": ["water pipe", "hooka", "hookah", "narghile"]}, "examples": [["vi plenigu la forneton de \u015dia nargileo per tabako", "La Familio, \u0109apitro 3a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "nargile", "primary": true}, "griza cirkuo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de cirkuo.", "translations": {"en": ["montagu's harrier"], "sv": ["\u00e4ngsh\u00f6k"], "pl": ["b\u0142otniak \u0142\u0105kowy"], "la": ["Circus pygargus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cirku", "primary": false}, "purrasa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "De samrasaj gepatroj kaj prauloj, sekve kun la\u016dtipaj karakterizoj de sia raso.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0438\u0441\u0442\u043e\u043a\u0440\u043e\u0432\u043d\u044b\u0439", "\u0447\u0438\u0441\u0442\u043e\u043f\u043e\u0440\u043e\u0434\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["de race pure"], "de": ["reinrassig"], "nl": ["rasecht", "raszuiver", "zuiver", "volbloed"], "hu": ["teliv\u00e9r", "faj-", "fajtiszta"]}, "examples": [["purrasa hundo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ras", "primary": false}, "elmigri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Forlasi patrujon por translo\u011di\u011di en fremdan landon.", "translations": {"be": ["\u044d\u043c\u0456\u0433\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "nl": ["emigreren"], "br": ["divroa\u00f1"], "ru": ["\u044d\u043c\u0438\u0433\u0440\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["auswandern"], "hu": ["kiv\u00e1ndorol", "emigr\u00e1l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "migr", "primary": false}, "komputika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al komputiko.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043f\u044c\u044e\u0442\u0435\u0440\u043d\u044b\u0439", "\u043e\u0442\u043d\u043e\u0441\u044f\u0449\u0438\u0439\u0441\u044f \u043a \u0432\u044b\u0447\u0438\u0441\u043b\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0439 \u0442\u0435\u0445\u043d\u0438\u043a\u0435"], "fr": ["informatique (adj.)"], "nl": ["computer-"], "de": ["Informatik-"], "es": ["inform\u00e1tico"], "hu": ["sz\u00e1m\u00edt\u00e1stechnikai"]}, "examples": [["komputika teknologio helpos al la senlaboruloj", "Evgeni Georgiev, Komputika teknologio helpos al la senlaboruloj, Monato, jaro 2001a, numero 5a, p. 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "komputik", "primary": false}, "Minota\u016dro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016d antikva greka legendo unuopa monstro kun homa korpo kaj bova kapo, kiu vivis en labirinto.", "translations": {"ru": ["\u041c\u0438\u043d\u043e\u0442\u0430\u0432\u0440"], "fr": ["Minotaure"], "de": ["Minotauros"], "pl": ["Minotaur"], "pt": ["Minotauro"]}, "examples": [["enlo\u011dis sova\u011duloj, la Bovkapoj, kiuj havas kornojn, kiel \u0109e ni oni bildigas la Minota\u016dron", "Lukiano, trad. G. Berveling, veraj rakontoj. - 2005"]], "subdefinitions": []}], "root": "Minota\u016dr", "primary": true}, "komputiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Te\u0125niko pri algoritma solvado de problemoj, prilaborado de datumoj helpe de komputiloj.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0444\u0430\u0440\u043c\u0430\u0442\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["informatique (subst., discipline)"], "en": ["computer science", "information technology (IT)"], "nl": ["informatica"], "pt": ["computa\u00e7\u00e3o", "ci\u00eancias da computa\u00e7\u00e3o", "inform\u00e1tica"], "ru": ["\u0438\u043d\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430\u0442\u0438\u043a\u0430", "\u0432\u044b\u0447\u0438\u0441\u043b\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u0442\u0435\u0445\u043d\u0438\u043a\u0430 (\u043e\u0431\u043b\u0430\u0441\u0442\u044c \u0437\u043d\u0430\u043d\u0438\u0439)", "\u0438\u043d\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430\u0446\u0438\u043e\u043d\u043d\u0430\u044f \u0442\u0435\u0445\u043d\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "de": ["Informatik"], "hu": ["sz\u00e1m\u00edt\u00e1stechnika"], "es": ["inform\u00e1tica"]}, "examples": [["oni trovas en \u011di \u0109iujn \u0109iutagajn nociojn de teoria komputiko", "PP, Valora konsultlibro (Sergio Pokrovskij, Komputika leksikono), Monato, jaro 1995a, numero 12a, p. 15a"]], "subdefinitions": []}], "root": "komputik", "primary": true}, "ombroplena": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Estanta en ombro.", "translations": {"be": ["\u0446\u0435\u043d\u044f\u0432\u044b", "\u0446\u044f\u043d\u0456\u0441\u0442\u044b"], "fr": ["ombrag\u00e9"], "nl": ["schaduwrijk"], "ru": ["\u0442\u0435\u043d\u0435\u0432\u043e\u0439", "\u0442\u0435\u043d\u0438\u0441\u0442\u044b\u0439"], "de": ["schattig"], "sv": ["skuggig"], "hu": ["\u00e1rny\u00e9kos", "\u00e1rnyas"], "br": ["disheol (ag.)", "disheoliet"]}, "examples": [["ombra valo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ombr", "primary": false}, "privata": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eksterofica; aperanta, ekzistanta a\u016d plenumata ekster ajna oficiala funkcio a\u016d rolo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0432\u0430\u0442\u043d\u044b"], "fr": ["non officiel", "*particulier"], "nl": ["particulier", "priv\u00e9"], "ru": ["*\u0447\u0430\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439"], "de": ["privat", "Privat-"], "hu": ["mag\u00e1n-", "priv\u00e1t"]}, "examples": [["mi esperas, ke \u011di estos komenco de tiu nova tempo, kiam nia ideo \u0109esos esti penado de nur privataj personoj, sed \u011di fari\u011dos grava tasko por la registaroj de la mondo", "Zamenhof: Parolado anta\u016d la 4a Kongreso Esperantista en Dresdeno"], ["la afero Esperanta dependas de nenia persono nek societo, kaj nenia homo per siaj privataj falsaj pa\u015doj povas havi ian influon sur \u011dian sorton", "Esenco kaj Estonte, \u0109ap. 8a"], ["tiuj Respondoj havis karakteron pure privatan, tiel same kiel la respondoj, kiujn en diversaj gazetoj donas aliaj kompetentaj Esperantistoj", "Lingvaj Respond, Anta\u016dparolo"], ["sed kelkaj esperantistoj havis la bonan ideon fari per vojo privata tion, kion oficiale fari ni ne povis", "Zamenhof: Parolado \u0109e la 5a Kongreso Esperantista en Barcelono"], ["\u0109iu alia espero a\u016d revo, kiun tiu a\u016d alia persono ligas kun la Esperantismo, estas lia afero pure privata, por kiu la Esperantismo ne respondas", "La Bulonja Deklaracio"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Speciale, tia kiu koncernas nur la personan a\u016d familian vivon de individuo.", "translations": {"fr": ["*priv\u00e9"]}, "examples": [["privata domo", null], ["vivon privatan ka\u015du la muroj", "Proverbaro esperanta"], ["tiu kontrakto estas mia afero pure privata kaj persona", "Z"], ["privata letero", null], ["\u0109u privata a\u016dtomobilo a\u016d publika transportilo?", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: La PIV-oj \u0109i tie kontrastigas inter \u00abprivata\u00bb kaj \u00abpublika\u00bb, kion mi opinias stranga kaj nelogika (kvankam en iuj lingvoj tiuj vortoj funkcias kiel antonimoj). Arta privata galerio a\u016d biblioteko tute bone povas esti malfermita al la publiko; simile pri privata \u015doseo kaj tiel plu; tial la PIV-an ekzemplon privata enirejo mi opinias malrekomendinda, \u0109ar \u011di estas perpleksige malklara nacia\u0135o."], "primary definition": "Rilata, apartenanta a\u016d limigita al fizika a\u016d ne\u015dtata jura persono.", "translations": {"fr": ["*priv\u00e9"]}, "examples": [["privata proprieto", null], ["al\u015dtatigi privatan kompanion", null]], "subdefinitions": []}], "root": "privat", "primary": true}, "kunsento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sentado akorda kun tiu de alia persono.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0447\u0443\u0432\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435"], "fr": ["empathie", "sympathie (empathie)"], "nl": ["medeleven"], "be": ["\u0441\u043f\u0430\u0447\u0443\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0441\u043f\u0430\u0433\u0430\u0434\u0430"], "de": ["Mitgef\u00fchl"], "pl": ["wsp\u00f3\u0142czucie"], "hu": ["egy\u00fctt\u00e9rz\u00e9s"]}, "examples": [["ili man\u011dis kun li en lia domo, kaj esprimis al li sian kunsenton, kaj konsolis lin", "La Malnova Testamento, Ijob 42:11"]], "subdefinitions": []}], "root": "sent", "primary": false}, "bisekci": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["halbieren"], "pl": ["rysowa\u0107 dwusieczn\u0105 k\u0105ta", "dzieli\u0107 na po\u0142owy"], "hu": ["felez"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bisekc", "primary": true}, "afrikano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lo\u011danto de Afriko.", "translations": {"be": ["\u0430\u0444\u0440\u044b\u043a\u0430\u043d\u0435\u0446"], "fr": ["africain"], "bg": ["\u0430\u0444\u0440\u0438\u043a\u0430\u043d\u0435\u0446"], "de": ["Afrikaner"], "hu": ["afrikai"], "en": ["African"], "vo": ["fikopel"], "es": ["africano"], "ru": ["\u0430\u0444\u0440\u0438\u043a\u0430\u043d\u0435\u0446"], "nl": ["Afrikaan"], "pt": ["africano"], "no": ["afrikaner"], "tr": ["Afrika'l\u0131"], "sv": ["afrikan"], "sk": ["Afri\u010dan"], "pl": ["Afrykanin", "Afryka\u0144czyk", "Afro (pot.)", "Murzyn (pot., cz\u0119sto obra\u017al.)"]}, "examples": [["la Afrikano kun la maldelikataj viza\u011dtrajtoj, la dikaj lipoj, la nigraj krispaj haroj, sidas sur la marmora \u015dtuparo de la palaco en la \u0109efurbo de Portugalujo kaj petas almozojn", "Fabeloj, volumo 3, Dorna vojo de la honoro"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "negro", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Afrik", "primary": false}, "alttemperatura": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pli varma ol ordinare, varmega.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0441\u043e\u043a\u0430\u0442\u044d\u043c\u043f\u044d\u0440\u0430\u0442\u0443\u0440\u043d\u044b"], "fr": ["\u00e0 haute temp\u00e9rature"], "pt": ["em alta temperatura"], "ru": ["\u0432\u044b\u0441\u043e\u043a\u043e\u0442\u0435\u043c\u043f\u0435\u0440\u0430\u0442\u0443\u0440\u043d\u044b\u0439"], "de": ["Hei\u00df- [\u011denerale]", "Hochtemperatur- [ekz-e \u0109 te\u0125nikaj procesoj]", "Fieber- [alta temp. de la homa korpo]"], "pl": ["wysokotemperaturowy"], "hu": ["magas h\u0151m\u00e9rs\u00e9klet\u0171"]}, "examples": [["severa plenumado de \u0109iuj higienaj postuloj (uzado de malvarmigejoj, alt-temperatura kuirado, kaj tiel plu)", "Vladimir Lemelev: Nova infekta malsano postulanta internacian kunlaboron, Monatojaro 2001a, numero 5a, p. 17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "temperatur", "primary": false}, "cinikismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unu el sokratismaj skoloj en la antikva filozofio, proklamanta spiritan liberon de la individo anta\u016d la sociaj instiucioj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0438\u043d\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u0448\u043a\u043e\u043b\u0430"], "en": ["cynicism"], "hu": ["cinizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Senhonte kaj arogante neglekta, nihilisma rilato al io, precipe moralo, kulturo, socio.", "translations": {"be": ["\u0446\u044b\u043d\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["cynisme"], "pt": ["cinismo"], "el": ["\u03ba\u03c5\u03bd\u03b9\u03c3\u03bc\u03cc\u03c2"], "de": ["Zynismus"], "it": ["cinismo"], "uk": ["\u0446\u0438\u043d\u0456\u0437\u043c"], "ru": ["\u0446\u0438\u043d\u0438\u0437\u043c"], "pl": ["cynizm"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cinik", "primary": false}, "Vincento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo latindevena.", "translations": {"fr": ["Vincent"], "de": ["Vincent"], "it": ["Vincenzo"], "hu": ["Vince"]}, "examples": [["la glora hispana predikisto, Vincento Ferrier", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 5, el la vivo kaj sciencoj, bagateloj"]], "subdefinitions": []}], "root": "Vincent", "primary": true}, "ne\u016dtra elemento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de aro E rilate al operacio \u2020 en E) Elemento en E, ne\u016dtra rilate al \u2020.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0439\u0442\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u044d\u043b\u0435\u043c\u0435\u043d\u0442"], "fr": ["\u00e9l\u00e9ment neutre"], "en": ["neutral element"], "de": ["neutrales Element"], "pl": ["element neutralny"], "hu": ["semleges elem"]}, "examples": [["se ekzistas ne\u016dtra elemento, \u011di estas unika", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ne\u016dtr", "primary": false}, "ekvivalento-rilato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interna rilato samtempe refleksiva, simetria kaj transitiva.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043d\u043e\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435 \u044d\u043a\u0432\u0438\u0432\u0430\u043b\u0435\u043d\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438"], "fr": ["relation d'\u00e9quivalence"], "en": ["equivalence relation"], "de": ["\u00c4quivalenzrelation"], "hu": ["ekvivalenciarel\u00e1ci\u00f3"], "pl": ["relacja r\u00f3wnowa\u017cno\u015bciowa", "relacja r\u00f3wnowa\u017cno\u015bci"]}, "examples": [["en la aro de \u0109iuj homoj la rilato \u00abx estas parenco de y\u00bb estas ekvivalento-rilato", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rilat", "primary": false}, "fritilario": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio liliacoj (Fritillaria), kies \u0109efa specio estas la t. n. imperiestra krono.", "translations": {"ru": ["\u0440\u044f\u0431\u0447\u0438\u043a (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "fr": ["fritillaire"], "en": ["fritillary"], "nl": ["fritillaria"], "pt": ["fritil\u00e1ria", "coroa-imperial"], "de": ["Kaiserkrone", "Schachbrettblume"], "sv": ["klocklilja"], "hu": ["kock\u00e1sliliom", "p\u00faposliliom"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fritilari", "primary": true}, "glacii\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malfluecigi pro malvarmo.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043b\u0435\u0434\u0435\u043d\u0435\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0441\u0442\u044b\u0442\u044c"], "fr": ["se glacer", "geler (intr.)"], "en": ["freeze"], "nl": ["bevriezen"], "pt": ["congelar-se"], "de": ["vereisen"], "tr": ["donmak"], "hu": ["eljegesedik", "j\u00e9gg\u00e9 fagy"], "es": ["congelarse"]}, "examples": [["la rivero glacii\u011das", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Veni en malvarmegan staton.", "translations": {"hu": ["megdermed"]}, "examples": [["la soldatoj glacii\u011dis dum la nokta gardostaro", null], ["la rideto glacii\u011dis sur \u015diaj lipoj", "B"], ["glacii\u011di de timo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "glaci", "primary": false}, "honesta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Faro honesta.", "translations": {"hu": ["becs\u00fcletes dolog", "tisztess\u00e9ges dolog"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Vero.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u0434\u0430"], "pt": ["ato honesto", "a\u00e7\u00e3o honesta"], "de": ["Wahrheit"], "it": ["atto onesto"], "hu": ["igazs\u00e1g"], "br": ["gwirionez"]}, "examples": [["ili malamas tiun, kiu admonas ilin en la pordego, kaj ili abomenas tiun, kiu parolas honesta\u0135on", "La Malnova Testamento, &Amo 5:10"]], "subdefinitions": []}], "root": "honest", "primary": false}, "mokridi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Moke priridi iun a\u016d ion.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0441\u043c\u0435\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["rire (de quelqu'un)"], "de": ["auslachen"], "nl": ["uitlachen"], "hu": ["kinevet"]}, "examples": [["kaj ili mokridis lin", "La Nova Testamento, S. Mateo 9:24"]], "subdefinitions": []}], "root": "rid", "primary": false}, "pufvangeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pli dika, iom elstara parto de vango sub la okulo.", "translations": {"fr": ["pommette"]}, "examples": [["\u015diaj blondaj haroj tremetadis super la sunbrunigitaj pufvangetoj kaj la grandaj okuloj", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "vang", "primary": false}, "komputa sistemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kombino de malvastsenca komputilo kun \u011diaj periferia\u0135oj (la aparataro) unuflanke, kaj de programaro aliflanke, ebliganta komputadon.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0447\u0438\u0441\u043b\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u0441\u0438\u0441\u0442\u0435\u043c\u0430"], "fr": ["syst\u00e8me informatique"], "en": ["computer system"], "nl": ["computersysteem"], "be": ["\u043a\u0430\u043c\u043f\u0443\u0442\u0430\u0440\u043d\u0430\u044f \u0441\u0456\u0441\u0442\u044d\u043c\u0430", "\u0432\u044b\u043b\u0456\u0447\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u0441\u0456\u0441\u0442\u044d\u043c\u0430"], "de": ["Computersystem"], "sv": ["datorsystem"], "hu": ["sz\u00e1m\u00edt\u00f3g\u00e9pes rendszer"], "es": ["sistema de computo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "komput", "primary": false}, "suspektema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Facile suspektanta.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043e\u0437\u0440\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 (\u0441\u043a\u043b\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439 \u043a \u043f\u043e\u0434\u043e\u0437\u0440\u0435\u043d\u0438\u044e)"], "fr": ["m\u00e9fiant", "soup\u00e7onneux"], "en": ["mistrustful"], "nl": ["wantrouwend"], "pt": ["desconfiado (adj.)"], "de": ["argw\u00f6hnisch", "misstrauisch"], "it": ["sospettoso", "diffidente"], "hu": ["gyanakv\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "suspekt", "primary": false}, "fajrestingisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de korporacio, speciale komisiita por estingi brulegojn; brulestingisto, fajrobrigadano.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0436\u0430\u0440\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["pompier (subst.)"], "en": ["fireman"], "nl": ["brandweerman"], "ru": ["\u043f\u043e\u0436\u0430\u0440\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Feuerwehrmann"], "hu": ["t\u0171zolt\u00f3"], "uk": ["\u043f\u043e\u0436\u0435\u0436\u043d\u0438\u043a"], "ro": ["pompier"], "pl": ["stra\u017cak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "esting", "primary": false}, "merkatiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Studo de merkatoj por adapti komerca\u0135ojn kaj servojn al a\u0109etantoj.", "translations": {"fr": ["marketing", "mercatique"], "pl": ["marketing"]}, "examples": [["politikaj respondeculoj alprenas merkatikajn teknikojn por transformi\u011di mem en produktojn", "B. Stiegler, trad. J. Hasbun, La deziro asfiksiata..., le Monde diplomatique, 2004-05"]], "subdefinitions": []}], "root": "merkatik", "primary": true}, "podagro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dolora malsano de artikoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0430\u0433\u0440\u0430"], "fr": ["goutte aux pieds (podagre)", "podagre"], "nl": ["podagra", "jicht"], "pt": ["gota (med.)"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0430\u0433\u0440\u0430"], "de": ["Podagra", "Fu\u00dfgicht", "Zehengicht"], "hu": ["podagra", "l\u00e1bk\u00f6szv\u00e9ny"], "fa": ["\u0646\u0642\u0631\u0633"]}, "examples": [["homo \u0109irka\u016d kvindekjara, jam tute griza kaj kvaza\u016d suferanta la podagron", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 28a, p. 208a"]], "subdefinitions": []}], "root": "podagr", "primary": true}, "enkanonigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Solene enskribi iun en la kanonon de la sanktuloj a\u016d beatuloj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0430\u043d\u0456\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["canoniser"], "en": ["canonize"], "nl": ["canoniseren", "heilig verklaren", "zalig verklaren"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0447\u0438\u0441\u043b\u0438\u0442\u044c \u043a \u043b\u0438\u043a\u0443 \u0441\u0432\u044f\u0442\u044b\u0445", "\u043a\u0430\u043d\u043e\u043d\u0438\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["felvesz a szentek sor\u00e1ba", "kanoniz\u00e1l"], "pl": ["kanonizowa\u0107"], "es": ["canonizar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kanon", "primary": false}, "karambolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago karamboli.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0430\u043c\u0431\u043e\u043b\u044c"], "fr": ["carambolage", "collision"], "en": ["collision", "strike"], "nl": ["carambole"], "de": ["Karambolage"], "hu": ["karambol"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u043e\u043b\u043a\u043d\u043e\u0432\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Zusammensto\u00df", "Zusammenprall"], "nl": ["botsing"], "hu": ["\u00f6ssze\u00fctk\u00f6z\u00e9s", "karambol"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Metrika licenco, pro kiu oni esceptokaze toleras, ke akcenta silabo trovi\u011du en pozicio, kiun la ritma skeleto de la verso difinas senakcenta.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u0435\u0440\u0445\u0441\u0438\u0441\u0442\u0435\u043c\u043d\u043e\u0435 \u0443\u0434\u0430\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [["\u00abL' inf\u00e9ron v\u00f3ki! F\u00ed! H\u00e1lt'! m\u00eda koro\u00bb", "K"], ["en tiu intence rokeca verso la karambolo aldonas ion al la impreso de sova\u011deco kaj estas bonvena, sed kiel maloftaj estas tiaj okazoj!", "Parnasa Gvidlibro, p. 16"]], "subdefinitions": []}], "root": "karambol", "primary": false}, "karamboli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) En bilardo, tu\u015di per sia globo la du aliajn.", "translations": {"ru": ["\u0441\u044b\u0433\u0440\u0430\u0442\u044c \u043a\u0430\u0440\u0430\u043c\u0431\u043e\u043b\u0435\u043c"], "fr": ["caramboler (au billard)", "se caramboler", "entrer en collision"], "en": ["collide", "strike"], "nl": ["caramboleren"], "de": ["karambolieren"], "hu": ["karamboloz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u043e\u043b\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["zusammensto\u00dfen", "zusammenprallen"], "nl": ["botsen"], "hu": ["\u00f6ssze\u00fctk\u00f6zik", "karamboloz"]}, "examples": [["pramo karambolis kun vapor\u015dipeto kaj subakvi\u011dis", null]], "subdefinitions": []}], "root": "karambol", "primary": true}, "senoficigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senigi je la ofico.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ofic", "primary": false}, "regiona": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Koncernanta nur unu regionon.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0433\u0456\u044f\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "nl": ["regionaal", "streek-"], "ru": ["\u0440\u0435\u0433\u0438\u043e\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043e\u0431\u043b\u0430\u0441\u0442\u043d\u043e\u0439"], "de": ["regional"], "pl": ["regionalny", "rejonowy", "okoliczny", "chor\u0105gwiany (w harcerstwie)"], "hu": ["t\u00e9rs\u00e9gi", "region\u00e1lis"]}, "examples": [["regiona dialekto, kutimo, gazeto, ekspozicio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "region", "primary": false}, "tribordo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dekstra flanko de \u015dipo rigardante al la pruo.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0442\u0438\u0440\u0431\u043e\u0440\u0442", "\u043f\u0440\u0430\u0432\u044b\u0439 \u0431\u043e\u0440\u0442"], "fr": ["tribord"], "en": ["starboard"], "nl": ["stuurboord"], "pt": ["boreste", "estibordo"], "de": ["Steuerbord"], "hu": ["haj\u00f3 jobb oldala"], "pl": ["sterburta", "prawa burta"]}, "examples": [["la tribordo estas signita per verda fajro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tribord", "primary": true}, "regiono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de lando a\u016d de ia spaco karakterizata de specialaj ecoj.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0433\u0456\u0451\u043d", "\u0432\u043e\u0431\u043b\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043a\u0440\u0430\u0439"], "en": ["region"], "nl": ["streek", "gebied", "regio"], "ru": ["\u0440\u0435\u0433\u0438\u043e\u043d", "\u043e\u0431\u043b\u0430\u0441\u0442\u044c", "\u043a\u0440\u0430\u0439"], "de": ["Region", "Gegend", "Gebiet"], "hu": ["t\u00e9rs\u00e9g", "r\u00e9gi\u00f3"], "cs": ["kraj"], "pl": ["region", "rejon", "okolica"]}, "examples": [["monta, apudmara, pariza regiono", null], ["tropikaj regionoj", null], ["altaj atmosferaj regionoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Parto da organika korpo karakterizata de specialaj ecoj.", "translations": {"be": ["\u0432\u043e\u0431\u043b\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "nl": ["streek"], "ru": ["\u043e\u0431\u043b\u0430\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Gegend"], "hu": ["t\u00e1j", "t\u00e1j\u00e9k"], "pl": ["rejon", "okolica"]}, "examples": [["la regiono de la koro", null], ["la lumba regiono", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Sfero, kampo de efiko de aferoj prezentanta ian specialan econ.", "translations": {"be": ["\u0432\u043e\u0431\u043b\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c (\u0434\u0437\u0435\u0439\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c\u0456)", "\u0441\u0444\u044d\u0440\u0430 (\u0434\u0437\u0435\u0439\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c\u0456)"], "nl": ["gebied"], "ru": ["\u043e\u0431\u043b\u0430\u0441\u0442\u044c", "\u0441\u0444\u0435\u0440\u0430"], "de": ["Sph\u00e4re", "Gebiet"], "hu": ["ter\u00fclet", "r\u00e9gi\u00f3"], "pl": ["region", "rejon", "chor\u0105giew (w harcerstwie)"]}, "examples": [["la diversaj regionoj de la scienco", null], ["la plej altaj regionoj de la filozofio", null], ["neniu el tiuj provoj eliris el la regiono de projektoj", "Z"], ["la regiono de revoj", "Z"], ["neniu povas enpa\u015di en la mistikan regionon, ne citante tiujn vortojn de poeto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "region", "primary": true}, "feto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nomo de l' embrio ekde la tempo, kiam \u011di vidigas trajtojn de esta\u0135o kaj \u011dis la tempo, kiam \u011di forlasas la uteron de la patrino.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u043e\u0434 (\u0432\u0430 \u045e\u043b\u043e\u043d\u044c\u043d\u0456)"], "fr": ["f\u0153tus"], "en": ["fetus"], "nl": ["foetus"], "pt": ["feto"], "ru": ["\u0443\u0442\u0440\u043e\u0431\u043d\u044b\u0439 \u043f\u043b\u043e\u0434"], "de": ["F\u00f6tus", "Fetus [science]", "Leibesfrucht"], "hu": ["fetus", "fejl\u0151d\u0151 magzat"], "pl": ["p\u0142\u00f3d"], "es": ["feto"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fet", "primary": true}, "kurzo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Borsa a\u016d eksterborsa prezo a\u016d valoro de akcioj, obligacioj, kambioj, devizoj, mono kaj varoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u0440\u0441 (\u0431\u0456\u0440\u0436\u0430\u0432\u044b, \u0432\u0430\u043b\u044e\u0442\u043d\u044b)"], "en": ["price", "rate", "quotation"], "nl": ["koers (v.munt bijv.)"], "pt": ["c\u00e2mbio", "cota\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u043a\u0443\u0440\u0441 (\u0431\u0438\u0440\u0436\u0435\u0432\u043e\u0439, \u0432\u0430\u043b\u044e\u0442\u043d\u044b\u0439)"], "de": ["Kurs"], "hu": ["\u00e1rfolyam"]}, "examples": [["alfa, meza, malalta kurzo", null], ["kurzo falas, alti\u011das", null], ["konstanta, nekonstanta, varia, \u015dancela kurzo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kurz", "primary": true}, "pordisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gardisto de domo, kiu kontrolas la enirantojn, ricevas po\u015dta\u0135ojn....", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0432\u0440\u0430\u0442\u043d\u0438\u043a", "\u043f\u043e\u0440\u0442\u044c\u0435"], "fr": ["concierge", "gardien d'immeuble", "portier"], "en": ["doorman", "gatekeeper"], "nl": ["portier"], "de": ["T\u00fcrsteher", "Torw\u00e4chter"], "es": ["portero"], "hu": ["kapus", "port\u00e1s"]}, "examples": [["homo forvoja\u011dinta ordonis al la pordisto, ke li viglu", "La Nova Testamento, S. Marko 13:34"]], "subdefinitions": []}], "root": "pord", "primary": false}, "falto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ha\u016dtsulketo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0440\u0448\u0447\u044b\u043d\u0430", "\u0437\u043c\u043e\u0440\u0448\u0447\u044b\u043d\u0430", "\u0441\u043a\u043b\u0430\u0434\u043a\u0430 (\u0441\u043a\u0443\u0440\u044b)"], "fr": ["ride (cutan\u00e9e)"], "en": ["wrinkle", "crease"], "nl": ["rimpel"], "pt": ["ruga"], "ru": ["\u043c\u043e\u0440\u0449\u0438\u043d\u0430", "\u0441\u043a\u043b\u0430\u0434\u043a\u0430 (\u043a\u043e\u0436\u0438)"], "de": ["Falte"], "hu": ["r\u00e1nc"], "pl": ["zmarszczka"], "es": ["arruga"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "falt", "primary": true}, "klarneto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Muzika ligna blovinstrumento kun beko, langeto kaj truoj a\u016d klavoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u044f\u0440\u043d\u044d\u0442"], "fr": ["clarinette"], "en": ["clarinet"], "nl": ["klarinet"], "ru": ["\u043a\u043b\u0430\u0440\u043d\u0435\u0442"], "ca": ["clarinet"], "de": ["Klarinette"], "es": ["clarinete"], "pl": ["klarnet"]}, "examples": [["ni tiam e\u0109 dancu la\u016d klarnettonoj de tajloro Andreo", "A. Kivi, trad. H. Hall La Botistoj 1919"]], "subdefinitions": []}], "root": "klarnet", "primary": true}, "pensinstiga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiu instigas al plua, propra pensado.", "translations": {"fr": ["qui fait r\u00e9fl\u00e9chir", "stimulant intellectuellement"]}, "examples": [["la lastaj tri pa\u011doj estas por mi la plej pensinstigaj", "T. Westover, blogo, 2007-03-28"]], "subdefinitions": []}], "root": "instig", "primary": false}, "disvoji\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, en kiu unu vojo dividi\u011das en du aliajn.", "translations": {"be": ["\u0440\u043e\u0441\u0442\u0430\u043d\u044c"], "fr": ["bifurcation", "embranchement (de chemin)"], "pt": ["bifurca\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0432\u0438\u043b\u043a\u0430"], "de": ["Gabelung", "Verzweigung", "Abzweigung"], "it": ["bivio", "biforcazione"], "hu": ["\u00fatel\u00e1gaz\u00e1s"], "pl": ["rozdro\u017ce", "rozjazd", "rozstaje"], "he": ["\u05e4\u05e8\u05e9\u05ea \u05d3\u05e8\u05db\u05d9\u05dd", "\u05de\u05e1\u05e2\u05e3"]}, "examples": [["Ojdipo haltis \u0109e la disvoji\u011do", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "voj", "primary": false}, "birdoherbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["mouron blanc"], "nl": ["muur (vogelkruid)", "vogelkruid"], "pt": ["erva-de-passarinho"], "la": ["Stellaria media"], "de": ["Vogelmiere"], "it": ["centocchio"], "hu": ["ty\u00fakh\u00far"], "br": ["brignen-logod", "glered"]}, "examples": [["la sturno fajfis, kiel oni lin lernigis, kaj la avino pendigis birdoherbon super la ka\u011do", "Fabeloj, volumo 3, \u0109e la plej ekstrema maro"]], "subdefinitions": []}], "root": "herb", "primary": false}, "kinematografa\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u043d\u0430\u0444\u0456\u043b\u044c\u043c"], "fr": ["film (\u0153uvre cin\u00e9matographique)", "\u0153uvre cin\u00e9matographique"], "nl": ["film (arch.)"], "ru": ["\u043a\u0438\u043d\u043e\u0444\u0438\u043b\u044c\u043c"], "de": ["Film"], "hu": ["mozifilm"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kinematograf", "primary": false}, "\u015dankro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de ulcero per kiu infektoj facile eniras la korpon.", "translations": {"be": ["\u0448\u0430\u043d\u043a\u0440"], "fr": ["chancre"], "en": ["canker", "chancre", "venereal ulcer"], "nl": ["sjanker"], "pt": ["cancro"], "ru": ["\u0448\u0430\u043d\u043a\u0440"], "ca": ["xancre"], "de": ["Schanker"], "it": ["piaga", "ulcera", "ulcerazione (lesione)"], "hu": ["sanker"], "es": ["chancro"], "pl": ["szankier"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dankr", "primary": true}, "deglitejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "tobogano", "translations": {}, "examples": [["12. tobogano, deglitejo", "Lernu! - Bildvortaro , \u0109. 84, Urbaj parkoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "glit", "primary": false}, "aerpirato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu perforte devojigas avion, ofte osta\u011digas pasa\u011derojn ilin poste liberigante kontra\u016d mona a\u016d politika cedo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0437\u0434\u0443\u0448\u043d\u044b\u0439 \u043f\u0438\u0440\u0430\u0442", "\u0443\u0433\u043e\u043d\u0449\u0438\u043a \u0441\u0430\u043c\u043e\u043b\u0451\u0442\u043e\u0432"], "fr": ["pirate de l'air"], "nl": ["luchtpiraat"], "pt": ["pirata do ar"], "de": ["Luftpirat"], "it": ["pirata dell'aria", "dirottatore aereo"], "hu": ["l\u00e9gi kal\u00f3z"], "es": ["pirata a\u00e9reo"]}, "examples": [["aerpirato, kiu en la 70aj jaroj flugigis japanan aviadilon al Norda Koreio", "Igarasi Takeo: Nebula forkaptado, Monatojaro 2002a, numero 6a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pirat", "primary": false}, "Hermano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo \u011dermandevena.", "translations": {"fr": ["Hermann"], "nl": ["Herman"], "pt": ["Hermano", "Germano"], "de": ["Hermann"], "it": ["Ermano", "Ermanno"], "hu": ["Herman"]}, "examples": [["la granda pupo de via fratino aspektas kiel viro kaj estas nomata Hermano", "Fabeloj, volumo 2, dio de dormo, Vendredo"]], "subdefinitions": []}], "root": "Herman", "primary": true}, "ma\u016dro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de iu el la popoloj vivintaj en okcidenta Magrebo, tio estas proksimume en nunaj Al\u011derio kaj Maroko.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u045e\u0440"], "fr": ["Maure (subst.)"], "bg": ["\u043c\u0430\u0432\u044a\u0440"], "nl": ["Moor"], "pt": ["mouro"], "ru": ["\u043c\u0430\u0432\u0440"], "de": ["Maure"], "hu": ["m\u00f3r", "szarac\u00e9n"], "es": ["moro"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dum romia antikvo, popoloj de tiama Ma\u016dritanujo.", "translations": {}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Dum e\u016dropa mezepoko, arablingvaj islamanoj de okcidenta Magrebo kaj Hispanujo.", "translations": {}, "examples": [["oni tuj cedis al la deziro komplimenti kaj servi la belan ma\u016drinon", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, \u0109apitro 37a, p. 285a"]]}]}], "root": "ma\u016dr", "primary": true}, "ma\u016dra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al ma\u016droj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u045e\u0440\u044b\u0442\u0430\u043d\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["maure (adj.)"], "nl": ["Moors"], "pt": ["mourisco"], "ru": ["\u043c\u0430\u0432\u0440\u0438\u0442\u0430\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["maurisch"], "hu": ["m\u00f3r", "szarac\u00e9n"], "es": ["moro"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ma\u016dr", "primary": false}, "li": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La rilato inter \u00abli\u00bb kaj \u00ab\u015di\u00bb estas simetria kun la rilato inter \u00ab\u011di\u00bb kaj \u00abli\u00bb. La pronomo \u00ab\u011di\u00bb estas la plej \u011denerala, kaj principe povas rilati al \u0109io ajn. La frazo \u00abla pezo de objekto estas proporcia al \u011dia maso\u00bb implicas anka\u016d ke \u00abla pezo de ulo estas proporcia al lia maso\u00bb. Tamen la\u016d la lingva konvencio oni opinias malkonvena apliki \u00ab\u011di\u00bb al objekto kies uleco estas konata en la kunteksto, precipe se temas pri konkreta persono. Tute simile, malkonvenas apliki \u00abli\u00bb al ulo kies ineco estas konata.", "Rimarko: En iuj situacioj anka\u016d nedifinita \u00abli\u00bb povas roli, per kontrasto al \u00ab\u015di\u00bb, kiel pronomo strikte virgenra: \u0109iu \u00abli\u00bb havas sian \u00ab\u015di\u00bb. Tio similas kontrastigon inter la a\u0135genra \u00abnenio\u00bb kaj la ulgenra \u00abneniu\u00bb: \u00abvi diris, ke en la \u0109ambro estis nenio; sed eble tie estis iu?\u00bb."], "primary definition": "Ununombra pronomo triapersona virgenra.", "translations": {"be": ["\u0451\u043d"], "fr": ["il", "lui (plac\u00e9 apr\u00e8s le verbe, traduit li-n)", "le (plac\u00e9 avant le verbe, traduit li-n)"], "en": ["he"], "zh": ["\u4ed6 [t\u0101]"], "el": ["\u03b1\u03c5\u03c4\u03cc\u03c2", "\u03b5\u03ba\u03b5\u03af\u03bd\u03bf\u03c2"], "de": ["er"], "hu": ["\u0151 (f\u00e9rfi)"], "bg": ["\u0442\u043e\u0439"], "br": ["e\u00f1"], "cs": ["on"], "fi": ["h\u00e4n"], "vo": ["om"], "es": ["\u00e9l"], "he": ["\u05d4\u05d5\u05d0"], "ru": ["\u043e\u043d"], "nl": ["hij"], "pt": ["ele"], "sv": ["han"], "tp": ["ona"], "pl": ["on"]}, "examples": [["li estas knabo, kaj \u015di estas knabino", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a716"], ["li ne estas lavisto, li estas lavistinedzo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a736"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Universala ununombra pronomo triapersona ulgenra, uzata kiam la sekso de la koncernulo estas nekonata a\u016d ignorenda (en \u011denerala dira\u0135o, en le\u011do a\u016d statuto kaj tiel plu).", "translations": {"fi": ["h\u00e4n"], "de": ["er oder sie"], "vo": ["on"], "en": ["they", "s/he"], "hu": ["\u0151 (\u00e1ltal\u00e1ban)"]}, "examples": [["\u0108ar \u0109iu amas ordinare personon, kiu estas simila al li, tial tiu \u0109i patrino varmege amis sian pli maljunan filinon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a713"], ["la pronomon \u00abli\u00bb ni povas uzi por homo en \u0109iu okazo kiam lia sekso estas por ni indiferenta", "Lingvaj Respond, 23"], ["esperantisto estas nomata \u0109iu persono , kiu scias kaj uzas la lingvon Esperanto, tute egale por kiuj celoj li \u011din uzas", "Bulonja Deklaracio"], ["por ke ia regno estu forta kaj glora kaj povu sane disvolvi\u011dadi, estas necese, ke \u0109iu regnano sciu, ke li neniam dependos de la kapricoj de tiu a\u016d alia persono, sed devas obei \u0109iam nur klarajn, tute difinitajn fundamentajn le\u011dojn de sia lando", "Fundamento de Esperanto, Anta\u016dparolo"], ["se iu telefonos, demandu lian nomon kaj kion li volas", null]], "subdefinitions": []}], "root": "li", "primary": true}, "latitudo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Distanco de iu loko al la ekvatoro, mezurata per la meridiano trapasanta tiun lokon.", "translations": {"be": ["\u0448\u044b\u0440\u0430\u0442\u0430"], "fr": ["latitude"], "en": ["latitude"], "nl": ["breedte"], "pt": ["latitude"], "el": ["\u03b3\u03b5\u03c9\u03b3\u03c1\u03b1\u03c6\u03b9\u03ba\u03cc \u03c0\u03bb\u03ac\u03c4\u03bf\u03c2"], "de": ["Breite"], "tr": ["enlem"], "hu": ["f\u00f6ldrajzi sz\u00e9less\u00e9g"], "ru": ["\u0448\u0438\u0440\u043e\u0442\u0430"], "es": ["latitud"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de punkto M en tridimensia reela e\u016dklida afina spaco provizita per orta ununorma koordinatsistemo (O, i, j, k)) Mezuro de la angulo (OP, OM), kie P signas la ortan projekcia\u0135on de M sur la ebeno difinita de (O, i, j).", "translations": {"ru": ["\u0448\u0438\u0440\u043e\u0442\u0430 (\u043a\u043e\u043e\u0440\u0434\u0438\u043d\u0430\u0442\u0430)"], "fr": ["latitude (coordon\u00e9e sph\u00e9rique)", "hauteur (coordon\u00e9e sph\u00e9rique)"], "de": ["Breite (Kugelkoordinate)"], "pl": ["szeroko\u015b\u0107 (wsp\u00f3\u0142rz\u0119dna)"], "hu": ["sz\u00e9less\u00e9g (g\u00f6mbkoordin\u00e1ta)"]}, "examples": [["latitudo estas la tria koordinato en la sfera koordinatsistemo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "latitud", "primary": true}, "duelanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el la batalantoj en duelo.", "translations": {"be": ["\u0434\u0443\u044d\u043b\u044f\u043d\u0442"], "fr": ["duelliste"], "en": ["dueler", "dueller", "duelist", "duellist"], "pt": ["duelista"], "ru": ["\u0434\u0443\u044d\u043b\u044f\u043d\u0442", "\u0443\u0447\u0430\u0441\u0442\u043d\u0438\u043a \u0434\u0443\u044d\u043b\u0438"], "de": ["Duellant"], "hu": ["p\u00e1rbajoz\u00f3"]}, "examples": [["nun mi ne estas plu duelanto, sed kuracisto", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 24a, p. 160a"]], "subdefinitions": []}], "root": "duel", "primary": false}, "kontribua\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio per kio iu kontribuas.", "translations": {"be": ["\u0443\u043a\u043b\u0430\u0434", "\u0441\u0430\u0434\u0437\u0435\u044f\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0441\u0430\u0434\u0437\u0435\u0439\u043d\u0456\u0447\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["contribution"], "nl": ["bijdrage"], "ru": ["\u0432\u043a\u043b\u0430\u0434", "\u0441\u043e\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435"], "ca": ["contribuci\u00f3"], "de": ["Beitrag"], "hu": ["hozz\u00e1j\u00e1rul\u00e1s"], "es": ["contribuci\u00f3n"]}, "examples": [["en la nuna numero la leganto trovos kelkajn el la kontribua\u0135oj ricevitaj en la literatura konkurso", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kontribu", "primary": false}, "marsa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al Marso.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0440\u0441\u0430\u045e"], "fr": ["martien (adj.)"], "en": ["Martian"], "nl": ["Mars-"], "pt": ["marciano (adj.)", "marci\u00e1tico"], "ru": ["\u043c\u0430\u0440\u0441\u043e\u0432"], "de": ["Mars-"], "it": ["marziano"], "hu": ["Mars-"], "es": ["marciano"], "pl": ["marsowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Mars", "primary": false}, "Platono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Greklingve \u03a0\u03bb\u03ac\u03c4\u03c9\u03bd. Fama helena filozofo (428 a\u016d 427 \u2013 348 a\u016d 347 a.K.), dis\u0109iplo de Sokrato. La filozofio de Platono estis prezentita en formo de dialogoj. La\u016d Platono, objektoj estas spegula\u0135oj de eterne ekzistantaj ideoj.", "translations": {"be": ["\u041f\u043b\u044f\u0442\u043e\u043d"], "fr": ["Platon"], "en": ["Plato"], "nl": ["Plato"], "pt": ["Plat\u00e3o"], "ru": ["\u041f\u043b\u0430\u0442\u043e\u043d"], "de": ["Plato"], "it": ["Platone"], "hu": ["Pl\u00e1t\u00f3", "Plat\u00f3n"], "sk": ["Plat\u00f3n"], "pl": ["Platon"], "es": ["Plat\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo.", "translations": {"nl": ["Plato"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Platon", "primary": true}, "\u015dtatismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Emo multigi la administrajn kaj ekonomiajn taskojn plenumotajn de la \u015dtata organiza\u0135o.", "translations": {"be": ["\u044d\u0442\u0430\u0442\u044b\u0437\u043c"], "fr": ["\u00e9tatisme"], "ru": ["\u044d\u0442\u0430\u0442\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Etatismus"], "it": ["statalismo"], "hu": ["etatizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dtat", "primary": false}, "ema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prefere agonta la\u016d la dirata maniero.", "translations": {"be": ["\u0441\u0445\u0456\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["enclin", "port\u00e9 (enclin)"], "pt": ["propenso a..."], "ru": ["\u0441\u043a\u043b\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0440\u0430\u0441\u043f\u043e\u043b\u043e\u0436\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 (\u043a \u0447\u0435\u043c\u0443-\u043b.)"], "de": ["geneigt", "aufgelegt", "begierig"], "hu": ["hajland\u00f3", "hajlamos", "vmire hajl\u00f3"], "es": ["propenso a", "muy dispuesto a"], "pl": ["sk\u0142onny (do czego\u015b)", "ch\u0119tny (do czego\u015b)", "skory (przest.)"]}, "examples": [["mi estas ema akcepti vian proponon", null], ["mi estas ema al akcepto de via propono", null], ["\u0109u necesas ke ili estu prudentaj kaj kapablaj, plej emaj protekti la civiton?", "Platono, tr. D. Broadribb: La Respubliko. Parto 3a."]], "subdefinitions": []}], "root": "em", "primary": true}, "mandato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rajtiga komisio donita al iu por reprezenti la rajtiganton kaj agi en lia nomo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u0434\u0430\u0442"], "en": ["mandate"], "nl": ["mandaat"], "ru": ["\u043c\u0430\u043d\u0434\u0430\u0442", "\u043f\u043e\u0440\u0443\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u043e\u043b\u043d\u043e\u043c\u043e\u0447\u0438\u0435"], "ca": ["mandat"], "hu": ["megb\u00edz\u00e1s", "felhatalmaz\u00e1s", "mand\u00e1tum"], "es": ["mandato"]}, "examples": [["mandato de deputito", null], ["kolonia mandato kontrolata de la Ligo de Nacioj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Dokumento per kiu oni donas tian komision.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u0434\u0430\u0442"], "en": ["mandate"], "nl": ["mandaat"], "ru": ["\u043c\u0430\u043d\u0434\u0430\u0442"], "de": ["Mandat"], "hu": ["megb\u00edz\u00f3lev\u00e9l", "mand\u00e1tum"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Dokumento per kiu oni ordonas pagi difinitan sumon al difinita persono.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0430\u0448\u043e\u0432\u044b \u043f\u0435\u0440\u0430\u0432\u043e\u0434"], "en": ["money order"], "nl": ["wissel"], "pt": ["mandato"]}, "examples": [["po\u015dtmandato", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mandat", "primary": true}, "Finnujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "", "translations": {"fa": ["\u0641\u0646\u0644\u0627\u0646\u062f"], "bg": ["\u0424\u0438\u043d\u043b\u0430\u043d\u0434\u0438\u044f"], "nl": ["Finland"], "no": ["Finland"], "de": ["Finnland"], "pl": ["Finlandia"], "en": ["Finnland"]}, "examples": [["Finnlando estas lando en Norda E\u016dropo \u0109e la Balta maro.", "Vikipedio, Finnlando"]], "subdefinitions": []}], "root": "finn", "primary": false}, "bona ordo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tia ordo-rilato, ke la\u016d \u011di \u0109iu subaro akceptas minimumon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u043d\u044b\u0439 \u043f\u043e\u0440\u044f\u0434\u043e\u043a"], "fr": ["bon ordre (math.)"], "en": ["well-ordering"], "de": ["Wohlordnung"], "pl": ["dobry porz\u0105dek"], "hu": ["j\u00f3lrendez\u00e9s"]}, "examples": [["la\u016d aksiomo fare de Zermelo por \u0109iu aro eblas trovi bonan ordon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ord", "primary": false}, "Berenica Haro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nord-hemisfera stelfiguro (Coma Berenices).", "translations": {"de": ["Haar der Berenike"], "en": ["Coma Berenices"], "it": ["Chioma di Berenice"], "es": ["Cabellera de Berenices"], "pl": ["Warkocz Bereniki"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "har", "primary": false}, "eduksistemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la lernejoj, programoj, administroj pri edukado.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0438\u0441\u0442\u0435\u043c\u0430 \u0432\u043e\u0441\u043f\u0438\u0442\u0430\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["syst\u00e8me \u00e9ducatif", "syst\u00e8me scolaire"], "de": ["Erziehungssystem"], "nl": ["onderwijssysteem", "onderwijsstelsel"], "hu": ["nevel\u00e9si rendszer"]}, "examples": [["la pli multaj italoj povas paroli kaj kompreni la italan, pro la influo de la komunikiloj, la eduksistemo", "B. Kendal, La itala, Monato, jaro 2002a, numero 8a, p. 17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sistem", "primary": false}, "\u0109e": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pri uzo de \u0109e kun akuzativo, vidu al \u0109e, \u0109e...-n."], "primary definition": "Proksiman lokon, objekton a\u016d personon, kun pluraj eblaj sencaj nuancoj la\u016d la kunteksto.", "translations": {"be": ["\u043b\u044f", "\u043a\u0430\u043b\u044f", "\u0443", "\u0437\u0430"], "fr": ["\u00e0", "aupr\u00e8s de", "autour de", "chez", "contre", "pr\u00e8s (pr\u00e9p.)", "sur"], "nl": ["bij"], "ru": ["\u0443", "\u043f\u0440\u0438"], "de": ["bei", "an", "zu"], "tp": ["lon"], "hu": ["-n\u00e1l", "-n\u00e9l", "k\u00f6zel\u00e9ben", "-n\u00e1l", "-n\u00e9l", "-kor", "ellen\u00e9re", "dac\u00e1ra"], "sk": ["pri"], "cs": ["p\u0159i", "u"], "vo": ["len"], "pl": ["przy", "u"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(\u0109e rando, flanko de io a\u016d iu) En proksimeco de, en \u0109irka\u016da\u0135o de.", "translations": {}, "examples": [["stari \u0109e ies flanko", null], ["sidi\u011dis unuj \u0109e unu flanko de la akvejo", "La Malnova TestamentoII. Samuel 2:13"], ["kvin ulnojn \u0109e unu flanko kaj kvin ulnojn \u0109e la dua flanko", "La Malnova TestamentoJe\u0125ezkel 40:48"], ["la\u016ddu belecon de l' maro, sed \u0109e rando de arbaro", "Proverbaro esperanta"], ["la monto Hor, \u0109e la limo de la lando Edoma", "La Malnova TestamentoNombroj 20:23"], ["Zebulun lo\u011dos \u0109e la bordo de maro", "La Malnova TestamentoGenezo 49:13"], ["al la lokoj \u0109e la marbordo de Azio", "La Nova TestamentoLa agoj 27:2"], ["ili insultadis Mian popolon kaj fanfaronadis \u0109e \u011diaj limoj", "La Malnova TestamentoCefanja 2:8"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(\u0109e loko kun rando) \u0108e la rando de.", "translations": {}, "examples": [["kiu \u0109e l' vojo konstruas, tiun \u0109iu instruas", "Proverbaro esperanta"], ["grandnombraj kiel la sablo \u0109e la maro", "La Malnova TestamentoI. Re\u011doj 4:20"], ["jen unu vir\u015dafo staras \u0109e la rivero", "La Malnova TestamentoDaniel 8:3"], ["vi faros insidon \u0109e la urbo", "La Malnova TestamentoJosuo 8:4"], ["malanta\u016d la arbaro, \u0109e la granda lago, staris malnova kastelo", "Fabeloj, volumo 3\u0108io sur sian \u011dustan lokon!"], ["\u015di pensis pri la vikingedzino \u0109e la sova\u011da mar\u0109o", "Fabeloj, volumo 4Filino de la mar\u0109a re\u011do"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(\u0109e objekto kun aparta funkcio) En ta\u016dga pozicio (a\u016d mensa dispozicio) por uzi.", "translations": {}, "examples": [["sidi \u0109e la fajro , \u0109e la fenestro , \u0109e la forno , \u0109e la fortepiano , \u0109e ma\u015dino , \u0109e la tablo , \u0109e tajpilo", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 24"], ["\u0109e tablo malplena, babilo ne fluas", "Proverbaro esperanta"], ["\u0109e la sojlo", "La Malnova TestamentoII. Re\u011doj 12:9"], ["\u015di staris \u0109e la muro senmove kaj mute", "Marta"], ["starigis sian ladbotelon \u0109e la muro", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 24"], ["ok pastroj stari\u011dis \u0109e la teniloj", "La Faraono, volumo 3\u0109ap. 4"], ["la \u0135urnalisto klavumadis \u0109e sia portebla terminalo", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato\u0109ap. 2"], ["vi trovos \u0109e la tombo de Ra\u0125el du homojn", "La Malnova TestamentoI. Samuel 10:2"], ["vivi kiel \u0109e la brusto de Dio", "Proverbaro esperanta"], ["su\u0109ulo \u0109e la mamo", "La Faraono, volumo 1\u0109ap. 14"], ["la Kuriero volis sian vicon \u0109e la stirilo", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato\u0109ap. 16"], ["tiuj, kiuj sidas malfrue \u0109e vino", "La Malnova TestamentoSentencoj 23:30"], ["\u0109e la komparativo oni uzas la konjunkcion ol", "Z"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(\u0109e okupo) En ta\u016dga pozicio (a\u016d mensa dispozicio) por plenumi.", "translations": {}, "examples": [["la maljunaj geedzoj sidis \u0109e sia vesperman\u011do", "Fabeloj, volumo 2Malnova strata lanterno"], ["restu tajloro \u0109e via laboro", "Proverbaro esperanta"], ["la Juda knabino, diligenta kaj fidela en sia profesio, staris \u0109e sia laboro", "Fabeloj, volumo 3Juda knabino"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(\u0109e persono kun aparta rolo) En ta\u016dga maniero por ricevi la servon de, a\u016d provizi la servon al.", "translations": {}, "examples": [["li insistis \u0109e li, ke li prenu , sed tiu ne volis", "La Malnova TestamentoII. Re\u011doj 5:16"], ["\u015di iris, por klopodi \u0109e la re\u011do pri sia domo", "La Malnova TestamentoII. Re\u011doj 8:3"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(\u0109e iu) En la domo, hejmo, lo\u011dejo de.", "translations": {}, "examples": [["li lasis sian veston \u0109e mi", "La Malnova TestamentoGenezo 39:15"], ["\u015dteli \u0109e \u015dtelisto estas malfacile", "Proverbaro esperanta"], ["konsenti lo\u011di \u0109e iu", "Z"], ["Jadvinjo tie \u0109i jam sentis sin \u0109e si", "Marta"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(\u0109e profesiulo, mastro) En la butiko, firmo, metiejo, institucio de.", "translations": {}, "examples": [["oni a\u0109etis \u0109e la bulkisto spesdekan krakenon", "Fabeloj, volumo 1Vojkamarado"], ["\u0109e mastro \u015dtelisto la servantoj ne \u015dtelas", "Proverbaro esperanta"], ["\u0109e mi \u0109i tie laboras junaj homoj", "Marta"], ["mi servis \u0109e vi kvar jarojn", "Marta"], ["\u0109e ni oni ne kudras alie ol per ma\u015dino", "Marta"], ["li perdas tre bonan oficon de intendanto \u0109e sinjoro Sezotris", "La Faraono, volumo 1\u0109ap. 5"], ["li ricevis de la diablo dum siaj studoj en Toledo \u0109e araba magiisto", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 1"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(\u0109e iuj) En la lando, nacio de.", "translations": {}, "examples": [["\u0109e ni ne vivas venenaj bestoj", "Fabeloj, volumo 2Dio de dormo"], ["\u0109iuj Judoj, kiuj estis \u0109e la Moabidoj, \u0109e la Amonidoj, \u0109e la Edomidoj, kaj en \u0109iuj landoj, a\u016ddis, ke", "La Malnova TestamentoJeremia 40:11"], ["Pa\u016dlo kaj Barnabas rakontis, kiom da signoj kaj mirakloj Dio faris \u0109e la nacianoj per ili", "La Nova TestamentoLa agoj 15:10"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(\u0109e iuj) En la medio de, en (hom)grupo el.", "translations": {}, "examples": [["\u0109e la humiluloj estas sa\u011do", "La Malnova TestamentoSentencoj 11:2"], ["\u0109e vulpoj \u0109iam naski\u011das nur vulpoj", "Proverbaro esperanta"], ["\u0109e la drinkuloj restis ankora\u016d plej multe da prudento", "La Faraono, volumo 2\u0109ap. 15"], ["sangotransfuzoj \u0109e hemofiliuloj", "Urd Hadda murdita!p. 22"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(\u0109e iu) En la opinio, menso, koro de.", "translations": {}, "examples": [["esti bone enskribita \u0109e iu", "Proverbaro esperanta"], ["havi \u0109e iu krediton kaj meriton", "Proverbaro esperanta"], ["e\u0109 \u0109e kokino trovi\u011das propra inklino", "Proverbaro esperanta"], ["de tio devis kolekti\u011di \u0109e vi certa provizo da scioj", "Marta"], ["lia vo\u0109o havis grandan valoron \u0109e la eldonisto", "Marta"], ["esti en favoro \u0109e iu", "B"], ["mi ne havas bonan noton \u0109e esplorju\u011disto \u015col", "Urd Hadda murdita!p. 23"], ["nur povas moligi la klaskonscion \u0109e laboristoj", "Vortoj de k-do Lanti\u0108agrene parolis Pacisto"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(\u0109e iu, io) Ie sur, ie en, sur la korpo de.", "translations": {}, "examples": [["se \u0109e iu elfalis la haroj", "La Malnova TestamentoLevidoj 13:40"], ["ringego krevis \u0109e la barelo", "Z"], ["\u0109e la imperiestro aperis larmoj en la okuloj", "Fabeloj, volumo 2La najtingalo"], ["la koro e\u0109 \u0109e imperiestro trovi\u011das sur la maldekstra flanko", "Fabeloj, volumo 2La najtingalo"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(\u0109e parto de ies korpo, a\u016d de iu objekto) Ie en la \u0109irka\u016da\u0135o de.", "translations": {}, "examples": [["li tordorompos \u011dian kapon \u0109e la nuko", "La Malnova TestamentoLevidoj 5:8"], ["kiel maldika \u015di estas \u0109e la koksoj", "Fabeloj, volumo 1Elinjo-fingreto"], ["en ligna ingo \u0109e la talio", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato\u0109ap. 22"], ["monto kovrita de verda\u0135o \u0109e la malsupro", "La Faraono, volumo 1\u0109ap. 18"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(\u0109e korpoparto) Per teno de.", "translations": {}, "examples": [["okazon kaptu \u0109e l' kapo, \u0109ar la vosto estas glita", "Proverbaro esperanta"], ["\u0109e la kolo de l' kronprinco", "La Faraono, volumo 1\u0109ap. 10"], ["Kant amis la hundeton, sed prefere tamen tenus \u0109e la mano fileton", "Urd Hadda murdita!p. 22"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(\u0109e verkisto, verkinto) En la verko, skriba\u0135oj, muziko de.", "translations": {}, "examples": [["\u0109e bonaj a\u016dtoroj", "Z"], ["tiajn kompatindajn rim-stumpojn ofte oni renkontas precipe \u0109e rusaj poetoj", "Voja\u011do en Esperanto-lando B. Kolker Sonfigurojleciono 13a"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(\u0109e institucio, a\u016d alia loko destinita al publika uzo) En, sur.", "translations": {}, "examples": [["li estas profesoro \u0109e la universitato", null], ["Daniel mem restis \u0109e la kortego de la re\u011do", "La Malnova TestamentoDaniel 2:49"], ["anta\u016dhiera\u016d vespere, \u0109e la Templo, mi konati\u011dis kun junulo kiu nomis sin Jehudo", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 2"], ["Rudolf renkontas nin \u0109e la stacio", "Metropoliteno\u0109ap. 5"], ["\u0109e la stacidomo", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato\u0109ap. 10"], ["polico \u0109e la trajnstacio", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato\u0109ap. 13"], ["\u0109e la taksia haltejo", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 27"], ["mi lo\u011das \u0109e la strato Krolewska", "Marta"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Okazan cirkonstancon de la ago, kun diversaj sencaj nuancoj la\u016d la kunteksto.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(\u0109e okazo) En la tempo de, kiam okazas.", "translations": {}, "examples": [["\u0109e la tagi\u011do", "Proverbaro esperanta"], ["\u0109e la subiro de la suno", "La Malnova TestamentoReadmono 24:13"], ["\u0109e malbona vetero", null], ["\u0109e la komenco", "La Malnova TestamentoJe\u0125ezkel 42:12"], ["\u0109e lia alveno", "La Nova TestamentoI. Korintanoj 15:23"], ["\u0109e la plej malgranda bagatelo", "Fundamento de EsperantoEkzercaro, \u00a7 41"], ["\u0109e l' fre\u015da faro", "Proverbaro esperanta"], ["\u0109e tiu okazo", null], ["\u0109e tio mi veki\u011dis kaj ekrigardis, kaj mia son\u011do estis agrabla por mi", "La Malnova TestamentoJeremia 31:26"], ["\u0109e tiuj vortoj \u015di gaje faris kapsaluton", "Fabeloj, volumo 4Bela"], ["mi ridos \u0109e via malfeli\u0109o", "La Malnova TestamentoSentencoj 1:25"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(\u0109e iu akompana cirkonstanco) Kun akompano de, kun.", "translations": {}, "examples": [["la laboristinoj laboradis \u0109e arta lumo", "Marta"], ["dormi \u0109e malfermitaj fenestroj", null], ["plezuri \u0109e muziko", null], ["\u0109e la temperaturoj, aperantaj en patoj , \u0109iuj oleoj malkomponi\u011das", "Voja\u011do en Esperanto-lando I. Litvina trad. B. Kolker Kiel kiam kaj kiom man\u011di leciono 21a"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(\u0109e iu eventuala cirkonstanco) Se reali\u011das.", "translations": {}, "examples": [["\u0109e manko de prikonsili\u011do popolo pereas", "La Malnova TestamentoSentencoj 11:14"], ["\u0109e vesto velura suferas stomako", "Proverbaro esperanta"], ["\u0109e stomako malsata ne kapricas palato", "Proverbaro esperanta"], ["\u0109e ekzistado de lingvo internacia, \u0109iuj tradukoj estus farataj nur en tiun \u0109i lastan", "Zamenhof Anta\u016dparolo al la Unua Libro"], ["\u0109e la le\u011do granda arbitro en la elekto de vortoj ekzisti ne povas", "Esenco kaj Estonte"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(\u0109e iu teorie (mal)favora cirkonstanco) Malgra\u016d.", "translations": {}, "examples": [["okazas, ke virtulo pereas \u0109e sia virteco", "La Malnova TestamentoPredikanto 7:15"], ["\u0109e plej granda fido memoru pri perfido", "Proverbaro esperanta"], ["e\u0109 \u0109e la plej bona volo mi ne povas alkutimi\u011di al tia ideo", "Z"], ["\u0109e tiuj belaj paroloj li donis nenion", null]]}]}], "root": "\u0109e", "primary": true}, "hipo\u0125ondriulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, suferanta la hipo\u0125ondrion.", "translations": {"be": ["\u0456\u043f\u0430\u0445\u043e\u043d\u0434\u0440\u044b\u043a"], "fr": ["hypocondriaque (subst.)"], "nl": ["hypochonder", "hypochondrist"], "pt": ["hipocondr\u00edaco"], "el": ["\u03c5\u03c0\u03bf\u03c7\u03bf\u03bd\u03b4\u03c1\u03b9\u03b1\u03ba \u03cc\u03c2"], "de": ["Hypochonder"], "it": ["ipocondriaco", "malato immaginario"], "hu": ["k\u00e9pzelt beteg", "hipochonder"], "pl": ["hipochondryk"], "ru": ["\u0438\u043f\u043e\u0445\u043e\u043d\u0434\u0440\u0438\u043a"], "es": ["hipocondriaco"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hipo\u0125ondri", "primary": false}, "hidredoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo hidruloj (Hydridae), vivantaj en dol\u0109akvo.", "translations": {"de": ["S\u00fc\u00dfwasserpolypen (proks.)"], "it": ["idri"], "pt": ["hidra"], "hu": ["hidraf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hidred", "primary": true}, "prognozo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konjekto, bazita sur difinitaj signoj, pri okazonta\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0433\u043d\u043e\u0437"], "fr": ["pr\u00e9vision", "pronostic"], "en": ["prognosis", "prediction"], "nl": ["voorspelling", "prognose"], "pt": ["pogn\u00f3stico"], "be": ["\u043f\u0440\u0430\u0433\u043d\u043e\u0437"], "de": ["Prognose"], "hu": ["el\u0151rejelz\u00e9s", "progn\u00f3zis"], "fa": ["\u067e\u06cc\u0634\u200c\u0628\u06cc\u0646\u06cc"], "es": ["pon\u00f3stico"]}, "examples": [["la\u016d prognozoj de la Monda Organiza\u0135o pri Sano la nombro de la kancermalsani\u011doj kreskos \u011dis la jaro 2020", "Evgeni Georgiev: Novaj kuracmetodoj kaj prevento, Monatojaro 2001a, numero 4a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "prognoz", "primary": true}, "stenodaktilografisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stenodaktilograf", "primary": false}, "lo\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Da\u016dre restadi en loko, kie oni kutime vivadas.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0436\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0436\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["habiter", "loger"], "bg": ["\u0436\u0438\u0432\u0435\u044f", "\u043e\u0431\u0438\u0442\u0430\u0432\u0430\u043c"], "nl": ["logeren"], "pt": ["morar", "habitar"], "be": ["\u0436\u044b\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u0441\u044f\u043b\u044f\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0441\u044f\u043b\u044f\u0446\u044c"], "de": ["wohnen", "gastieren", "\u00fcbernachten"], "hu": ["lakik", "\u00e9l (lakik)"], "en": ["dwell", "inhabit", "live", "reside"], "cs": ["bydlet"], "es": ["habitar", "vivir", "residir", "morar"]}, "examples": [["li lo\u011das ekster la urbo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 31"], ["la rusoj lo\u011das en Rusujo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 40"], ["lo\u011di en bela domo, en pensiono", null], ["se la tero estus lo\u011data de sa\u011duloj", "Vortoj de k-do Lanti, publika letero al Romen Rolan"], ["arbaro lo\u011data de sennombraj birdoj", "Z"], ["la lando de via fremdelo\u011dado", "La Malnova Testamento, Genezo 28:4"], ["lo\u011dloko", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pt": ["hospedar-se"]}, "examples": [["lo\u011di \u0109e amiko, en hotelo dum du tagoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lo\u011d", "primary": true}, "teratologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Monstroscienco; parto de la biontologio, studanta la nenormala\u0135ojn kaj monstrojn.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u0440\u0430\u0442\u0430\u043b\u0451\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["t\u00e9ratologie"], "nl": ["teratologie"], "pt": ["teratologia"], "ru": ["\u0442\u0435\u0440\u0430\u0442\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "de": ["Teratologie"], "hu": ["teratol\u00f3gia"], "pl": ["teratologia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "teratologi", "primary": true}, "bildaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro da bildoj.", "translations": {"nl": ["album"], "pl": ["album"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de bildigo f) La bildo de \u011dia fonto-aro.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043d\u043e\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e \u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043e\u0432 (\u043e\u0442\u043e\u0431\u0440\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u044f)"], "fr": ["image (d'une application)"], "en": ["image set (of a mapping)"], "de": ["Bildmenge (einer Abbildung)"], "hu": ["k\u00e9phalmaz"], "pl": ["zbi\u00f3r warto\u015bci (funkcji)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bild", "primary": false}, "belgrajno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bruna ha\u016dtmakulo, malgranda nevuso kontrasta sur hela ha\u016dto.", "translations": {"fr": ["grain de beaut\u00e9"], "en": ["beauty mark"], "tr": ["ben(tende)"]}, "examples": [["revokante \u015dian viza\u011don kaj belgrajnon \u0109e la liva bu\u015dangulo", "Guo Moruo, Karamela Knabino, 2003-12"]], "subdefinitions": []}], "root": "grajn", "primary": false}, "unuanime": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iukonsente.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043d\u0430\u0434\u0443\u0448\u043d\u0430"], "fr": ["unanimement", "\u00e0 l'unanimit\u00e9"], "en": ["unanimously"], "nl": ["eensgezind"], "pt": ["unanimemente"], "ru": ["\u0435\u0434\u0438\u043d\u043e\u0434\u0443\u0448\u043d\u043e"], "ca": ["un\u00e0nimement"], "de": ["einstimmig"], "it": ["all'unanimit\u00e0"], "hu": ["egyhang\u00falag"], "sk": ["jednomyse\u013ene"], "es": ["un\u00e1nimemente"], "he": ["\u05e4\u05d4-\u05d0\u05d7\u05d3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anim", "primary": false}, "tavoligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Aran\u011di, dividi la\u016d tavoloj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0441\u043b\u0430\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0441\u043b\u043e\u0438\u0442\u044c"], "pl": ["pokrywa\u0107 warstwami", "nawarstwia\u0107"], "pt": ["estratificar"], "be": ["\u0440\u0430\u0441\u0441\u043b\u043e\u0439\u0432\u0430\u0446\u044c"], "es": ["estratificar"], "hu": ["r\u00e9tegez"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tavol", "primary": false}, "matrica nulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(n,p)-Matrico, kies \u0109iuj elementoj estas nulaj.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0443\u043b\u044c-\u043c\u0430\u0442\u0440\u0438\u0446\u0430"], "fr": ["matrice nulle"], "en": ["null matrix"], "de": ["Nullmatrix"], "pl": ["macierz zerowa"], "hu": ["nullm\u00e1trix"]}, "examples": [["nulmatrico estas nulo rilate al la matrica adicio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "matric", "primary": false}, "jungitaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Jungitaj bestoj.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043f\u0440\u044f\u0436\u043a\u0430"], "fr": ["attelage (animaux attel\u00e9s)"], "en": ["team"], "br": ["tenn (b.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "jung", "primary": false}, "enterigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Meti en la teron.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043a\u0430\u043f\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0440\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["enterrer"], "nl": ["ingraven"], "ru": ["\u0437\u0430\u043a\u043e\u043f\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0440\u044b\u0442\u044c"], "de": ["eingraben"], "hu": ["el\u00e1s", "f\u00f6ldbe \u00e1s"], "es": ["enterrar"], "pl": ["zakopywa\u0107"], "he": ["\u05dc\u05d8\u05de\u05d5\u05df \\\u05d8\u05de\u05df\\", "\u05dc\u05d4\u05d8\u05de\u05d9\u05df \\\u05d8\u05de\u05df\\"]}, "examples": [["enterigi trezoron, markoton", null], ["kiu eltrinkos la pokalojn povos uzi la glavon, kiu estas enterigita anta\u016d la sojlo", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, du fratoj"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sepulti metante la korpon de mortinto en subteran tombon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0445\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0445\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "nl": ["begraven"], "ru": ["\u0445\u043e\u0440\u043e\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0445\u043e\u0440\u043e\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0445\u043e\u0440\u043e\u043d\u0438\u0442\u044c"], "de": ["begraben"], "hu": ["eltemet", "elhantol"], "pl": ["pochowa\u0107"], "he": ["\u05dc\u05e7\u05d1\u05d5\u05e8 \\\u05e7\u05d1\u05e8\\"]}, "examples": [["permesu al mi unue iri kaj enterigi mian patron", "La Nova Testamento, S. Luko 9:59"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Forgesigi, vanigi, neniigi.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0445\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "nl": ["begraven"], "ru": ["\u043f\u043e\u0445\u043e\u0440\u043e\u043d\u0438\u0442\u044c"], "de": ["begraben"], "hu": ["eltemet"], "pl": ["zakopywa\u0107", "pochowa\u0107"]}, "examples": [["tiu projekto estas jam tute senkreditigita kaj enterigita", "Z"], ["eble nia afero \u015dajnos al la mondo e\u0109 mortinta kaj jam en terigita", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ter", "primary": false}, "virtuozo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0432\u0456\u0440\u0442\u0443\u043e\u0437"], "fr": ["g\u00e9nie", "virtuose"], "en": ["virtuoso"], "nl": ["virtuoos"], "pt": ["virtuoso"], "ru": ["\u0432\u0438\u0440\u0442\u0443\u043e\u0437"], "ca": ["virtu\u00f3s"], "de": ["Virtuose"], "it": ["virtuoso (musica)"], "hu": ["virtu\u00f3z"], "es": ["virtuoso (en la m\u00fasica)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "virtuoz", "primary": true}, "grebo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Birdo de la ordo Podicipoformaj de diversaj genroj.", "translations": {"fr": ["gr\u00e8be"], "pl": ["perkoz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "greb", "primary": true}, "paro\u0125ano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Paro\u0125a lo\u011danto partoprena en la loka religia vivo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u0444\u0456\u044f\u043d\u0456\u043d"], "fr": ["fid\u00e8le (rel.)", "paroissien"], "en": ["parishioner"], "nl": ["parochiaan"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0445\u043e\u0436\u0430\u043d\u0438\u043d"], "de": ["Pfarreimitglied"], "hu": ["egyh\u00e1zk\u00f6zs\u00e9g tagja", "h\u00edv\u0151 (egyh\u00e1zk\u00f6zs\u00e9g\u00e9)"], "br": ["parrezianad"]}, "examples": [["la paro\u0125anoj devas voja\u011di longajn distancojn por partopreni la diservon", "Saliko: Je kio ni kredas?, Monatojaro 2001a, numero 11a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "paro\u0125", "primary": false}, "kronometrio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la fiziko, pritraktanta la mezuron de la tempo.", "translations": {"be": ["\u0445\u0440\u0430\u043d\u0430\u043c\u044d\u0442\u0440\u044b\u044f"], "en": ["chronometry"], "pt": ["cronometria"], "ru": ["\u0445\u0440\u043e\u043d\u043e\u043c\u0435\u0442\u0440\u0438\u044f"], "de": ["Chronometrie", "Zeitmessung"], "hu": ["kronometria", "id\u0151m\u00e9r\u00e9stan", "tudom\u00e1nyos id\u0151m\u00e9r\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kronometri", "primary": true}, "krupo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Laringa difterio.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u0443\u043f (\u0445\u0432\u0430\u0440\u043e\u0431\u0430)"], "nl": ["kroep", "strottenhoofddifterie"], "pt": ["crupe (med.)"], "ru": ["\u043a\u0440\u0443\u043f (\u0431\u043e\u043b\u0435\u0437\u043d\u044c)"], "de": ["Krupp", "Kehlkopfdifterie", "Kehlkopfdiphtherie"], "hu": ["krupp", "dift\u00e9ri\u00e1s torokgyullad\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "krup", "primary": true}, "Rumanujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la centra E\u016dropo kun \u0109efurbo Bukare\u015dto. ISO-3166 kodo: RO. \u011ci limas kun Bulgarujo, Hungarujo, Serbujo, Moldavujo, Ukrainujo kaj Nigra Maro.", "translations": {"bg": ["\u0420\u0443\u043c\u044a\u043d\u0438\u044f"], "de": ["Rum\u00e4nien"], "hu": ["Rom\u00e1nia"], "fa": ["\u0631\u0648\u0645\u0627\u0646\u06cc"], "en": ["Romania"], "pl": ["Rumunia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ruman", "primary": true}, "maljungi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Liberigi tirbeston el jungado.", "translations": {"fr": ["d\u00e9teler"], "en": ["unharness", "unyoke"]}, "examples": [["maljungu tuj la \u0109evalojn kaj suprenigu ilin per \u015dnuro", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 21a"]], "subdefinitions": []}], "root": "jung", "primary": false}, "mosto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Suko elpremita el vinberoj, ne ankora\u016d fermentinta.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0443\u0441\u0442", "\u0432\u0438\u043d\u043e\u0433\u0440\u0430\u0434\u043d\u044b\u0439 \u0441\u043e\u043a"], "fr": ["mo\u00fbt"], "bg": ["\u043c\u044a\u0441\u0442", "\u0448\u0438\u0440\u0430"], "nl": ["most"], "pt": ["mosto (\u00f4)"], "ca": ["most"], "de": ["Most"], "hu": ["must"], "sk": ["mu\u0161t"], "fa": ["\u0634\u0631\u0627\u0628 \u0646\u0627\u0631\u0633"], "en": ["must", "new wine", "unfermented grape juice"], "es": ["mosto"], "pl": ["moszcz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "most", "primary": true}, "salamo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de kolbaso farita el porka viando, sukero kaj malgrandaj graseroj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043b\u044f\u043c\u0456"], "fr": ["salami"], "en": ["salami"], "nl": ["salami"], "pt": ["salame"], "ru": ["\u0441\u0430\u043b\u044f\u043c\u0438"], "hr": ["salama"], "de": ["Salami", "Dauerwurst", "Rotewurst"], "it": ["salame"], "hu": ["szal\u00e1mi"], "es": ["salami"], "pl": ["salami"]}, "examples": [["por hungara viando-salato oni bezonas 300 g da sengrasa bova\u0135o, 300 g da salamo, 200 g da cepo, 100 g da verda papriko kaj 1 kuleron da ru\u011da pipro", "Internacie kuiri"]], "subdefinitions": []}], "root": "salam", "primary": true}, "konver\u011da en probablo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri vico de hazardaj variabloj, al limeso X) Konver\u011da en mezuro al X rilate al la probablo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0445\u043e\u0434\u044f\u0449\u0430\u044f\u0441\u044f \u043f\u043e \u0432\u0435\u0440\u043e\u044f\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438 (\u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c \u0441\u043b\u0443\u0447\u0430\u0439\u043d\u044b\u0445 \u043f\u0435\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b\u0445)"], "fr": ["(suite de variables al\u00e9atoires) convergente en probabilit\u00e9"], "en": ["(sequence of random variables) convergent in probability"], "de": ["(Folge von Zufallsvariablen -e) konvergent in der Wahrscheinlichkeit"], "pl": ["(ci\u0105g zmiennych losowych) zbie\u017cny wed\u0142ug prawdopodobie\u0144stwa"], "hu": ["sztochasztikusan konvergens"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konver\u011d", "primary": false}, "sangocirkulado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kontinua movi\u011do de la sango en organismo per la angioj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u043e\u0432\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["circulation sanguine"], "en": ["blood circulation"], "it": ["circolazione sanguigna"], "pl": ["kr\u0105\u017cenie krwi"]}, "examples": [["en la kapo estas 80 procentoj de la korpa varmo, \u0109ar la sangocirkulado ne malplii\u011das en la cerbo e\u0109 dum plej granda malvarmo", "Saliko, Rezisti la froston, Monato, jaro 2002a"]], "subdefinitions": []}], "root": "cirkul", "primary": false}, "aperta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aperturo.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0432\u0435\u0440\u0441\u0442\u0438\u0435"], "fr": ["ouverture"], "en": ["opening", "aperture"], "pt": ["abertura"], "be": ["\u0430\u0434\u0442\u0443\u043b\u0456\u043d\u0430", "\u0434\u0437\u0456\u0440\u043a\u0430", "\u0436\u0430\u0440\u0430\u043b\u043e"], "de": ["\u00d6ffnung", "Lochweite", "Apertur"], "sv": ["\u00f6ppning"], "it": ["apertura"], "hu": ["ny\u00edl\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "apert", "primary": false}, "\u0108ingis\u0125ano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Titolo de Temu\u011din (m. 1227), la plej granda konkeranto en la homa historio, fondinto de la Mongola Imperio.", "translations": {"be": ["\u0427\u044b\u043d\u0433\u0456\u0441\u0445\u0430\u043d"], "fr": ["Gengis-khan"], "en": ["Genghis Khan", "Chinggis Khan"], "ru": ["\u0427\u0438\u043d\u0433\u0438\u0441\u0445\u0430\u043d", "\u0427\u0438\u043d\u0433\u0438\u0437-\u0445\u0430\u043d"], "de": ["Dschingis Khan"], "it": ["Gengis Khan"], "hu": ["Dzsingisz k\u00e1n"], "fa": ["\u0686\u0646\u06af\u06cc\u0632\u062e\u0627\u0646", "\u062a\u0645\u0648\u0686\u06cc\u0646"], "pl": ["Czyngis Chan", "Czyngis-chan", "D\u017cyngis-chan", "Temud\u017cyn"]}, "examples": [["la loko kie oni enterigis \u0108ingis-\u0125anon kaj liajn posteulojn restas nekonata \u011dis nun", "Marko Polo, trad. D. Moirand: La libro de la mirinda\u0135oj a\u016d la priskribo de la mondo, UEA, 2001, p. 152."]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0108ingis", "primary": false}, "konjunktivo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0443\u043c\u043e\u045e\u043d\u044b \u043b\u0430\u0434"], "fr": ["conjonctif (gramm., mode)", "subjonctif (gramm., mode)"], "nl": ["conjunctief"], "pt": ["conjuntivo", "subjuntivo", "modo conjuntivo", "modo subjuntivo"], "ru": ["\u0441\u043e\u0441\u043b\u0430\u0433\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u043d\u0430\u043a\u043b\u043e\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Konjunktiv", "M\u00f6glichkeitsform"], "fa": ["\u0648\u062c\u0647 \u0627\u0644\u062a\u0632\u0627\u0645\u06cc"], "es": ["subjuntivo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Mukmembrano, kiu surkovras la malanta\u016dan surfacon de la palpebroj kaj la surfacon de la okulglobo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u044c\u044e\u043d\u043a\u0442\u044b\u0432\u0430 (\u0432\u043e\u043a\u0430)"], "fr": ["conjonctive"], "en": ["conjunctiva"], "nl": ["bindvlies v.h.oog"], "pt": ["conjuntiva"], "ru": ["\u0441\u043e\u0435\u0434\u0438\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u043e\u0431\u043e\u043b\u043e\u0447\u043a\u0430 \u0433\u043b\u0430\u0437\u0430", "\u043a\u043e\u043d\u044a\u044e\u043d\u043a\u0442\u0438\u0432\u0430"], "ca": ["conjuntiva"], "de": ["Konjunktiva", "Bindehaut"], "fa": ["\u0645\u0644\u062a\u062d\u0645\u0647"], "es": ["conjuntiva"], "pl": ["spoj\u00f3wka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne konfuzu kun: konjunktivo (modalo)", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konjunktiv", "primary": true}, "norda cervo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: PIV naive rimarkigas: \u00abLa en Fundamento registrita \u0109irka\u016dfrazo *norda cervo por esprimi rangifero (boaco) estas zoologie mal\u011dusta kaj tial evitinda\u00bb. En tiu rimarkigo estas konfuzitaj lingva koncepto kaj biologia klasifiko; ial \u0109e multe pli kritikinda \u00ab\u0109irka\u016dfrazo\u00bb terpomo simila averto ne aperas. La lingva koncepto estas bazita sur aliaj ideoj ol la zoologia; temas pri iom granda cervedo kun disbran\u0109i\u011dantaj kornoj; tial kaj la nobla cervo, kaj la norda cervo estas cervoj, dum ekz-e la alko ne estas cervo. Oni anka\u016d atentu la terminojn \u00abcervobredado\u00bb, \u00abcervobredisto\u00bb, abunde uzatajn en priskribo de la vivo de nordaj popoloj: sed Umka estas bonega cervobredisto, li scias \u0109iujn destinitajn en sia cervaro, kaj la juna, belega cervido ne devas morti \u2015 \u0109i tie, evidente, temas pri la nordaj cervoj, kiuj solaj estas bredataj; kaj oni ne diras \u00abboacbredado\u00bb a\u016d \u00abrangiferbredado\u00bb."], "primary definition": "Genro el familio cervedoj (Rangifer), vivanta en nordaj regionoj, la sola hejmbesta specio el cervedoj. Amba\u016d seksoj havas kornojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u045e\u043d\u043e\u0447\u043d\u044b \u0430\u043b\u0435\u043d\u044c"], "fr": ["renne"], "en": ["reindeer"], "nl": ["rendier"], "ru": ["\u0441\u0435\u0432\u0435\u0440\u043d\u044b\u0439 \u043e\u043b\u0435\u043d\u044c"], "de": ["Ren"], "sv": ["ren"], "hu": ["tar\u00e1ndszarvas", "r\u00e9nszarvas"], "br": ["karv-erc'h"], "it": ["renna", "carib\u00f9 (se variet\u00e0 nord-americana)"], "pl": ["renifer"], "he": ["\u05d0\u05d9\u05dc"]}, "examples": [["\u0109e tiuj vortoj \u015di eltiris je la kornaro la nordan cervon, kiu havis \u0109irka\u016d la kolo brilpuran kupran ringon kaj estis alligita", "Fabeloj, volumo 2, Ne\u011da re\u011dino"]], "subdefinitions": []}], "root": "cerv", "primary": false}, "kunfripono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kunfaranto de fripona\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u043e\u0431\u0449\u043d\u0438\u043a (\u043f\u043e \u043c\u043e\u0448\u0435\u043d\u043d\u0438\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u0443)"], "fr": ["complice"], "en": ["accomplice", "shill"]}, "examples": [["Uzibitum kaj liaj kunfriponoj dependas tro multe en siaj intrigoj de la irado de la steloj", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 14a, ruzo kontra\u016d ruzo"]], "subdefinitions": []}], "root": "fripon", "primary": false}, "akvostacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stacio kiu konservas akvon kaj \u011din provizas en iu loko.", "translations": {"fr": ["ch\u00e2teau d'eau"]}, "examples": [["Jim esploris la lanternon apud la akvostacio", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, la nigra virino"]], "subdefinitions": []}], "root": "staci", "primary": false}, "flambergo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de longa amba\u016dmana glavo, kies klingo ofte havis ondan formon de flamo.", "translations": {"be": ["\u0444\u043b\u044f\u043c\u0431\u044d\u0440\u0433"], "fr": ["flamberge"], "pt": ["durindana", "espadag\u00e3o"], "ru": ["\u0444\u043b\u0430\u043c\u0431\u0435\u0440\u0433"], "de": ["Flamberg", "Landsknechtschwert mit geflammter Klinge"], "hu": ["pallos", "l\u00e1ngpallos", "flamberzs"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flamberg", "primary": true}, "ur\u011digi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ur\u011di.", "translations": {"it": ["sollecitare (urgere)", "incitare (urgere)"], "pl": ["ponagla\u0107", "pop\u0119dza\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ur\u011d", "primary": false}, "trovi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti trovata, renkonti\u011di, ekzisti en iu loko.", "translations": {"be": ["\u0437\u043d\u0430\u0445\u043e\u0434\u0437\u0456\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["se trouver"], "nl": ["zich bevinden"], "ru": ["\u043d\u0430\u0445\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["sich befinden"], "sv": ["befinna sig"], "hu": ["v\u00e1lik (vmilyenn\u00e9)"], "es": ["encontrarse"], "pl": ["znajdowa\u0107 si\u0119", "odnajdywa\u0107 si\u0119", "spotyka\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["la \u00abFundamento de Esperanto\u00bb devas trovi\u011di en la manoj de \u0109iu bona esperantisto", "Fundamento de Esperanto, anta\u016dparolo"], ["tiu floro trovi\u011das nur en Alpoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "I\u011di en iu stato.", "translations": {"pl": ["znajdowa\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["\u0109e l' veno de malvarmo cikado trovi\u011dis senproviza", null], ["lia espero trovi\u011dis trompita", null]], "subdefinitions": []}], "root": "trov", "primary": false}, "sonstudio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Studio por farado de sonregistra\u0135oj, precipe muzikaj.", "translations": {"fr": ["studio d'enregistrement sonore"]}, "examples": [["oni povos havi \u011disdatan sonstudion en sia hejmo", "K. Miner, taglibro, 2006-03-28"]], "subdefinitions": []}], "root": "studi", "primary": false}, "in\u011denia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sagaca, ema inventi neatenditajn solvojn kaj te\u0125nika\u0135ojn.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u043e\u0431\u0440\u0435\u0442\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0445\u0438\u0442\u0440\u043e\u0443\u043c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["ing\u00e9nieux"], "pt": ["sagaz", "engenhoso"], "hu": ["elm\u00e9s", "lelem\u00e9nyes", "tal\u00e1l\u00e9kony"]}, "examples": [["\u00abLa in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha\u00bb", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha"]], "subdefinitions": []}], "root": "in\u011deni", "primary": true}, "poto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kava vazo por enteni ion.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0440\u0448\u0447\u043e\u043a", "\u043a\u0430\u0446\u044f\u043b\u043e\u043a"], "fr": ["pot"], "en": ["pot"], "nl": ["pot", "pan"], "ru": ["\u0433\u043e\u0440\u0448\u043e\u043a", "\u043a\u043e\u0442\u0435\u043b\u043e\u043a"], "de": ["Topf"], "hu": ["faz\u00e9k"], "bg": ["\u0442\u0435\u043d\u0434\u0436\u0435\u0440\u0430", "\u0433\u044a\u0440\u043d\u0435"], "pl": ["garnek", "garniec"]}, "examples": [["sur la kameno inter du potoj staras fera kaldrono", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 25"], ["la patrino metis en la fornon malgrandan poton kun biero, por varmigi \u011din", "Fabeloj, volumo 3, historio de unu patrino"], ["ne batalu pot' el tero kontra\u016d kaldrono el fero", "Proverbaro esperanta"], ["poton taksu la\u016d sono, sinjoron la\u016d tono", "Proverbaro esperanta"], ["bolpoto, kuirpoto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pot", "primary": true}, "frajtigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekspedigi per frajto.", "translations": {"de": ["als Fracht aufgeben"], "nl": ["doen bevrachten"], "hu": ["fuvaroztat", "fuvark\u00e9nt felad"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "frajt", "primary": false}, "retflugiluloj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la klaso insektoj (Planipennia, Neuroptera), kun kvar egalaj, membranecaj, rete nervuritaj flugiloj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0435\u0442\u0447\u0430\u0442\u043e\u043a\u0440\u044b\u043b\u044b\u0435 (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434)"], "fr": ["n\u00e9vropt\u00e8res", "planipennes"], "de": ["Netzfl\u00fcgler"], "nl": ["netvleugeligen"], "hu": ["rec\u00e9ssz\u00e1rny\u00faak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flug", "primary": false}, "angulmezurilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Duondisko kun gradigita cirkonferenco, servanta por mezuri angulojn.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u043f\u043e\u0440\u0442\u0438\u0440"], "fr": ["rapporteur"], "en": ["protractor"], "nl": ["gradenboog"], "de": ["Transporteur"], "hu": ["sz\u00f6gm\u00e9r\u0151"], "es": ["transportador"], "br": ["kornventer"], "pl": ["k\u0105tomierz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mezur", "primary": false}, "defluilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kanaleto servanta por forfluigi la pluvon, la malpurajn akvojn.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u0446\u0451\u043a"], "fr": ["caniveau", "goutti\u00e8re", "canal d'\u00e9vacuation", "d\u00e9versoir (canal d'\u00e9vacuation)"], "nl": ["goot", "dakgoot"], "ru": ["\u0441\u0442\u043e\u043a"], "de": ["Rinne", "Abfluss"], "pl": ["odp\u0142yw", "sp\u0142yw", "odprowadzenie wody, \u015bciek\u00f3w", "przykanalik"], "hu": ["lefoly\u00f3(csatorna)"]}, "examples": [["tegmenta, strata defluilo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "flu", "primary": false}, "submar\u015dipo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cipo kapabla longe veturi subakve.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0431\u043c\u0430\u0440\u044b\u043d\u0430", "\u043f\u0430\u0434\u0432\u043e\u0434\u043d\u0430\u044f \u043b\u043e\u0434\u043a\u0430"], "fr": ["sous-marin"], "en": ["submarine"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0432\u043e\u0434\u043d\u0430\u044f \u043b\u043e\u0434\u043a\u0430", "\u0441\u0443\u0431\u043c\u0430\u0440\u0438\u043d\u0430"], "it": ["sottomarino"], "pl": ["okr\u0119t (statek) podwodny"], "hu": ["tengeralattj\u00e1r\u00f3"]}, "examples": [["ka\u016dzo, por ke germana submar\u015dipo dronigu la batal\u015dipon", "W. H. Simcock, Vizito al la nordaj insuloj, Monato, jaro 1999a, numero 9a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dip", "primary": false}, "normumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"hu": ["norm\u00e1l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "norm", "primary": false}, "kupropirito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La plej disvastigita mineralo entenata kupron, CuFeS2.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0434\u043d\u044b\u0439 \u043a\u043e\u043b\u0447\u0435\u0434\u0430\u043d", "\u0445\u0430\u043b\u044c\u043a\u043e\u043f\u0438\u0440\u0438\u0442"], "en": ["chalcopyrite"], "nl": ["koperkies"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pirit", "primary": false}, "simetriakso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rekto, kiu difinas aksan simetrion.", "translations": {"be": ["\u0432\u043e\u0441\u044c \u0441\u044b\u043c\u044d\u0442\u0440\u044b\u0456"], "fr": ["axe de sym\u00e9trie"], "en": ["axis of symmetry"], "pt": ["eixo de simetria"], "ru": ["\u043e\u0441\u044c \u0441\u0438\u043c\u043c\u0435\u0442\u0440\u0438\u0438"], "de": ["Symmetrieachse"], "hu": ["szimmetriatengely"], "sk": ["os s\u00famernosti"], "fa": ["\u0645\u062d\u0648\u0631 \u062a\u0642\u0627\u0631\u0646"], "es": ["eje de simetr\u00eda"], "br": ["ahel simetriezh"], "pl": ["o\u015b symetrii"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de geometria figuro) Rekto, rilate al kiu la figuro estas simetria.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aks", "primary": false}, "produktado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Natura a\u016d arta estigo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u043e\u0434\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["production"], "en": ["production"], "nl": ["productie"], "pt": ["produ\u00e7\u00e3o (atividade)"], "be": ["\u043f\u0440\u0430\u0434\u0443\u043a\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0432\u044b\u0442\u0432\u043e\u0440\u0447\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "de": ["Produktion"], "hu": ["termel\u00e9s", "gy\u00e1rt\u00e1s"], "pl": ["produkcja"], "es": ["producci\u00f3n"]}, "examples": [["stimuli la produktadon per doganimpostoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "produkt", "primary": false}, "navigaciilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aran\u011da\u0135o por difini la pozicion, ellabori kaj montri kurson de \u015dipo, avio, a\u016dto kaj tiel plu", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0432\u0438\u0433\u0430\u0442\u043e\u0440"], "de": ["Navigationsger\u00e4t"]}, "examples": [["al la tagman\u011da tablo en Kirchohsen Alke kaj Andreas, pera\u016dte survoje, estis gviditaj de la navigaciilo ne al ponto ordinara por kruci Vezeron, sed pramo movata nur de la fluo", "La 5-a Rata Rendevuo. Esperanto-Gazeto, N-ro 24 Feb.\u2015Mai 2009. ISSN 1861-3330"]], "subdefinitions": []}], "root": "navigaci", "primary": false}, "faktorgrupo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0444\u0430\u043a\u0442\u043e\u0440-\u0433\u0440\u0443\u043f\u043f\u0430"], "en": ["quotient group", "factor group"], "hu": ["faktorcsoport"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grup", "primary": false}, "solecismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sintaksa malkorekta\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u043b\u0435\u0446\u0438\u0437\u043c", "\u0441\u0438\u043d\u0442\u0430\u043a\u0441\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u043e\u0448\u0438\u0431\u043a\u0430"], "de": ["Sol\u00f6zismus"], "nl": ["solecisme", "stijlfout"], "hu": ["durva nyelvtani hiba", "szolecizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "solecism", "primary": true}, "faligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Renversi, igi falinta.", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u043d\u0443\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0432\u0430\u043b\u0456\u0446\u044c", "\u0443\u043f\u0443\u0441\u044c\u0446\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["faire tomber", "jeter (l\u00e2cher)", "l\u00e2cher (ne plus emp\u00eacher la chute)", "faire pleuvoir (des balles, des ennuis)", "renverser (faire tomber)"], "nl": ["doen vallen", "vellen"], "ru": ["\u0443\u0440\u043e\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0432\u0430\u043b\u0438\u0442\u044c", "\u0441\u0432\u0430\u043b\u0438\u0442\u044c", "\u0441\u0431\u0440\u043e\u0441\u0438\u0442\u044c", "\u0441\u0431\u0438\u0442\u044c"], "tr": ["d\u00fc\u015f\u00fcrmek"], "pl": ["przewraca\u0107", "powala\u0107", "zwala\u0107", "obala\u0107"], "hu": ["feld\u00f6nt", "led\u00f6nt"]}, "examples": [["faligi arbon, muron, infanon", null], ["unu hako kverkon ne faligas", "Proverbaro esperanta"], ["Esperanto faligas la lingvobarojn", null], ["la krizo faligis agrikulturon en malbonan situacion", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Lasi fali.", "translations": {"hu": ["leenged", "leereszt"]}, "examples": [["faligi ankron", null], ["senespere faligi la brakojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Defaligi ion, pluvigi, \u015duti.", "translations": {"pl": ["zwala\u0107", "spycha\u0107", "zepchn\u0105\u0107", "zrzuca\u0107"], "hu": ["ler\u00e1z", "z\u00e1poroz"]}, "examples": [["faligi pomojn de arbo", null], ["faligi kuglojn sur la malamikojn.", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fal", "primary": false}, "edzigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari iun edzo per la\u016dle\u011da a\u016d religia ligo.", "translations": {"be": ["\u0443\u0437\u044f\u0446\u044c \u0437\u0430 \u043c\u0443\u0436\u0430"], "fr": ["marier (prendre en mariage)", "\u00e9pouser", "prendre en mariage"], "en": ["marry"], "nl": ["uithuwelijken"], "ru": ["\u0436\u0435\u043d\u0438\u0442\u044c"], "de": ["heiraten"], "tr": ["evlendirmek"], "hu": ["elvesz (f\u00e9rj\u00fcl/feles\u00e9g\u00fcl)"], "pl": ["\u017ceni\u0107", "o\u017ceni\u0107", "swata\u0107", "wyswata\u0107"]}, "examples": [["la gepatroj edzigis la filon", "B"], ["se li estas edzigita, tiam lia edzino eliru kune kun li", "La Malnova Testamento, Eliro 21:3"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Doni kiel edzon.", "translations": {"be": ["\u0430\u0436\u0430\u043d\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["marier (donner en mariage)", "donner en mariage"], "de": ["verheiraten", "verm\u00e4hlen"], "hu": ["megh\u00e1zas\u00edt (f\u00e9rfit/n\u0151t)", "hozz\u00e1ad (f\u00e9rj\u00fcl/n\u0151\u00fcl)"]}, "examples": [["la familio volis edzigi lin al unu kuzino, kies firma karaktero estis bone konata", "Gaston WARINGHIEN: Pa\u016dlo Verlaine. La nica literatura revuo, 3:2"]], "subdefinitions": []}], "root": "edz", "primary": false}, "edziga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al edzigo.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0440\u0430\u0447\u043d\u044b\u0439"], "pl": ["weselny", "\u015blubny"]}, "examples": [["edziga promeso", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Geedzi\u011da.", "translations": {}, "examples": [["edziga ceremonio, formulo, ringo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "edz", "primary": false}, "litino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Oksido de litio.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0441\u0456\u0434 \u043b\u0456\u0442\u044b\u044e"], "nl": ["lithiumoxide"], "pt": ["litina"], "el": ["\u03bb\u03b9\u03b8\u03af\u03bd\u03b7"], "de": ["Lithiumoxid"], "es": ["litina"], "hu": ["l\u00edtium-oxid"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "litin", "primary": true}, "hidrometrio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri la mezurado de akva\u0135oj..", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u0434\u0440\u0430\u043c\u044d\u0442\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["hydrom\u00e9trie"], "nl": ["watermeetkunde", "hydrometrie"], "pt": ["hidrometria"], "el": ["\u03c5\u03b4\u03c1\u03bf\u03bc\u03b5\u03c4\u03c1\u03af\u03b1"], "de": ["Wassermesskunde", "Hydrometrie"], "it": ["idrometria"], "hu": ["hidrometria", "v\u00edzm\u00e9r\u00e9stan"], "fa": ["\u0622\u0628\u200c\u0633\u0646\u062c\u06cc"], "es": ["hidrometr\u00eda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hidrometri", "primary": true}, "klangulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio anasoj (Clangula).", "translations": {"ru": ["\u043c\u043e\u0440\u044f\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["harelde"], "en": ["long-tailed duck"], "nl": ["ijseend"], "de": ["Eisente"], "hu": ["jeges r\u00e9ce"], "cs": ["kchna ledni"], "pl": ["lod\u00f3wka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "klangul", "primary": true}, "monata\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043c\u0435\u0441\u044f\u0447\u043d\u044b\u044f", "\u043c\u044d\u043d\u0441\u0442\u0440\u0443\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["r\u00e8gles (menstrues)"], "nl": ["maandstonden", "regel", "menstruatie"], "ru": ["\u043c\u0435\u0441\u044f\u0447\u043d\u044b\u0435", "\u043c\u0435\u043d\u0441\u0442\u0440\u0443\u0430\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Monatsblutung", "Regel", "Menstruation"], "tr": ["adet(kad\u0131nlar ayda bir adet olur)", "ayba\u015f\u0131"], "sv": ["menstruation"], "hu": ["havi v\u00e9rz\u00e9s", "menstru\u00e1ci\u00f3"], "br": ["amzerio\u00f9 (mizio\u00f9)", "mizio\u00f9 (amzerio\u00f9)"], "ro": ["ciclu", "menstre"], "pl": ["miesi\u0105czka"]}, "examples": [["se iu estas virta kaj agas la\u016dle\u011de kaj juste ne alproksimi\u011das al virino en la tempo de \u015dia monata\u0135o", "La Malnova Testamento, Je\u0125ezkel 18:6"]], "subdefinitions": []}], "root": "monat", "primary": false}, "klavceno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u044f\u0432\u044d\u0441\u0456\u043d"], "fr": ["clavecin"], "bg": ["\u043a\u043b\u0430\u0432\u0435\u0441\u0438\u043d"], "nl": ["klavecimbel"], "ru": ["\u043a\u043b\u0430\u0432\u0435\u0441\u0438\u043d"], "ca": ["clavicordi"], "de": ["Cembalo"], "en": ["harpsichord"], "es": ["clavicordio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "klavcen", "primary": true}, "frekvencometro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato por mezuri principe la ondlongon kaj fakte la frekvencon de radioelektraj ondoj.", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u0441\u0442\u0430\u0442\u0430\u043c\u0435\u0440"], "fr": ["fr\u00e9quencem\u00e8tre"], "nl": ["frequentiemeter"], "pt": ["freq\u00fcenc\u00edmetro", "freq\u00fcenci\u00f4metro"], "ru": ["\u0447\u0430\u0441\u0442\u043e\u0442\u043e\u043c\u0435\u0440"], "de": ["Frequenzmesser"], "hu": ["frekvenciam\u00e9r\u0151"], "es": ["frecuenci\u00f3metro"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "frekvencometr", "primary": true}, "plenumi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Reali\u011di konforme al plano, intenco, anta\u016ddiro.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0441\u043f\u043e\u043b\u043d\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0432\u044b\u043f\u043e\u043b\u043d\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "ca": ["complir-se", "dur-se a terme"], "fr": ["advenir", "s'accomplir"], "hu": ["teljes\u00fcl", "megval\u00f3sul"]}, "examples": [["tio okazas, por ke plenumi\u011du la vorto skribita en ilia le\u011do", "La Nova Testamento, S. Johano 15:25"]], "subdefinitions": []}], "root": "plen", "primary": false}, "pne\u016dmonio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inflamo de la pulmoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u043d\u044d\u045e\u043c\u0430\u043d\u0456\u044f", "\u0437\u0430\u043f\u0430\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435 \u043b\u0451\u0433\u043a\u0456\u0445"], "nl": ["longontsteking", "pneumonie"], "pt": ["pneumonia"], "ca": ["pneum\u00f2nia"], "de": ["Pneumonie", "Lungenentz\u00fcndung"], "sv": ["lunginflammation"], "hu": ["t\u00fcd\u0151gyullad\u00e1s"], "es": ["neumon\u00eda"]}, "examples": [["Do Avery studis pne\u016dmokokojn \u2013 bakteriojn, kiuj, inter aliaj aferoj, respondecas pri pne\u016dmonio en homoj.", "Ste\u0109jo NORVELL: Profeto sen honoro, Monato, n-ro 01/2003"]], "subdefinitions": []}], "root": "pne\u016dmoni", "primary": true}, "gravito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Forto kuntiranta al iu maso alian mason, proporcie je la produto de amba\u016d kaj inverse je la kvadrato de ilia distanco.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0446\u044f\u0433\u043d\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0433\u0440\u0430\u0432\u0456\u0442\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["gravitation"], "en": ["gravity", "gravitation"], "nl": ["zwaartekracht", "gravitatie"], "pt": ["gravita\u00e7\u00e3o", "gravidade (for\u00e7a)"], "ru": ["\u0433\u0440\u0430\u0432\u0438\u0442\u0430\u0446\u0438\u044f", "\u0442\u044f\u0433\u043e\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Schwerkraft", "Gravitation"], "hu": ["gravit\u00e1ci\u00f3", "t\u00f6megvonz\u00e1s"], "es": ["gravedad"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gravit", "primary": false}, "graviti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Celi, pezi al centra punkto.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0442\u044f\u0433\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["graviter"], "en": ["gravitate"], "nl": ["graviteren"], "pt": ["gravitar"], "be": ["\u043f\u0440\u044b\u0446\u044f\u0433\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0456\u043c\u043a\u043d\u0443\u0446\u044c", "\u0456\u043c\u043a\u043d\u0443\u0446\u0446\u0430"], "de": ["gravitieren"], "hu": ["gravit\u00e1l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Sin movi konforme al la le\u011do de la reciproka altiro de korpoj en la universo.", "translations": {"de": ["gravitieren"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gravit", "primary": true}, "eksvalidi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Ne plu validi pro kaduki\u011do, pro paso de iu templimo.", "translations": {"fr": ["devenir caduc", "perdre sa validit\u00e9"], "hu": ["\u00e9rv\u00e9nytelenn\u00e9 v\u00e1lik", "\u00e9rv\u00e9ny\u00e9t veszti", "hat\u00e1ly\u00e1t veszti", "lej\u00e1r(hat\u00e1rid\u0151)"]}, "examples": [["mi sugestas ke oni akiru malnovajn filmojn kies kopirajtoj eksvalidi\u011dis", "KriZe, Esperanto-Televido - Forumo, 2003-12-19"]], "subdefinitions": []}], "root": "valid", "primary": false}, "ridinda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiom mokinda, ke \u011di ridigas.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043c\u0435\u0448\u043d\u043e\u0439"], "fr": ["ridicule (adj.)", "risible"], "de": ["l\u00e4cherlich"], "nl": ["belachelijk"], "hu": ["nevets\u00e9ges", "komikus"]}, "examples": [["de majstra \u011dis ridinda estas nur unu pa\u015do", "Z"], ["la ridinda, fireligieca spirito, kiu anta\u016dmilite \u0109iam prezidis en esperantaj manifestacioj", "Vortoj de k-do Lanti,... Vivantigi Esperanton"]], "subdefinitions": []}], "root": "rid", "primary": false}, "\u0109efi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti \u0109e unua rango.", "translations": {"be": ["\u0432\u044f\u0440\u0448\u044d\u043d\u0441\u0442\u0432\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0448\u044b\u043d\u0441\u0442\u0432\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["diriger"], "pl": ["zarz\u0105dza\u0107 (kim\u015b, czym\u015b)", "rz\u0105dzi\u0107 (kim\u015b, czym\u015b)", "dowodzi\u0107 (kim\u015b, czym\u015b)", "przewodzi\u0107 (komu\u015b, czemu\u015b)", "by\u0107 szefem", "by\u0107 naczelnikiem", "by\u0107 zwierzchnikiem"], "ru": ["\u0433\u043b\u0430\u0432\u0435\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0432\u0435\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ef", "primary": false}, "super...-n": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pri la prepoziciaj kuna\u0135oj kun al, vidu rimarkon sub al \u0109e."], "primary definition": "Al loko situanta super.", "translations": {"hu": ["f\u00f6l\u00e9"]}, "examples": [["la fi\u015doj elsaltis super la akvon", "Z"], ["etendu vian manon super la riverojn kaj la lagojn", "Z"], ["la suno levi\u011dis super la teron", "Z"], ["la akvo \u015dprucas alte super nin", "Z"], ["la aer\u015dipo flugas super la landon", "Z"], ["la potenca metala sono trakuris la kortojn, resaltis de la dikaj muroj de l' templo kaj forflugis super la tritikajn kampojn", "B"], ["dume Dio, la Eternulo, pretigis hederon, kaj \u011di elkreskis super lian kapon, por ke li havu ombron super sia kapo kaj liberi\u011du el sia suferado", "La Malnova Testamento, Jona 4:6"]], "subdefinitions": []}], "root": "super", "primary": false}, "planko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsupra ebeno de \u0109ambro, sur kiu oni pa\u015das.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u043b\u043e\u0433\u0430"], "fr": ["plancher"], "en": ["floor"], "nl": ["vloer"], "pt": ["soalho", "assoalho", "pavimento", "piso"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b"], "de": ["Fu\u00dfboden"], "sv": ["golv"], "tp": ["anpa"], "hu": ["padl\u00f3"], "cs": ["podlaha"]}, "examples": [["ligna, mozaika planko", null], ["planko de ponto", null], ["tiu movado ekzistas nur sub la planko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "plank", "primary": true}, "ri\u0109a\u0135etato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Etato de \u0109iuj poseda\u0135oj, i.a. heredotaj post ies morto.", "translations": {"fr": ["\u00e9tat des biens"], "pl": ["masa spadkowa"]}, "examples": [["tial ke Re\u011dino havis neniun propran poseda\u0135on, \u015dia morto devis naski neniun ri\u0109a\u0135etaton", "H. Vallienne\u0108u li?\u0109ap. 5"]], "subdefinitions": []}], "root": "etat", "primary": false}, "kvaza\u016dkompakta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri subaro de topologia spaco) Tia, ke el \u0109iu kovro per malfermitaj subaroj eblas tiri finian subkovron.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0432\u0430\u0437\u0438\u043a\u043e\u043c\u043f\u0430\u043a\u0442\u043d\u043e\u0435 (\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["(espace) quasi-compact"], "de": ["quasikompakt (-er Raum)"], "en": ["quasicompact (space)"]}, "examples": [["\u0109iu kvaza\u016dkompakta subaro de metrika spaco estas anka\u016d kompakta", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kompakt", "primary": false}, "nelacigebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043d\u044f\u0441\u0442\u043e\u043c\u043d\u044b"], "fr": ["infatigable"], "en": ["tireless", "indefatigable", "untiring"], "nl": ["onvermoeibaar"], "pt": ["incans\u00e1vel"], "el": ["\u03b1\u03ba\u03bf\u03cd\u03c1\u03b1\u03c3\u03c4\u03bf\u03c2"], "de": ["unerm\u00fcdlich"], "hu": ["f\u00e1radhatatlan"], "br": ["diskuizhus (tud)"], "ru": ["\u043d\u0435\u0443\u0441\u0442\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0443\u0442\u043e\u043c\u0438\u043c\u044b\u0439"], "es": ["incansable"], "he": ["\u05d1\u05dc\u05ea\u05d9-\u05e0\u05dc\u05d0\u05d4"]}, "examples": [["nelacigebla propagandisto", null], ["nelacigebla komplezo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lac", "primary": false}, "brodteksi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Traplekti diverskolorajn metalajn a\u016d silkajn fadenojn, por formi desegna\u0135ojn.", "translations": {"fa": ["\u062e\u0627\u0645\u0647\u200c\u062f\u0648\u0632\u06cc \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0632\u0631\u062f\u0648\u0632\u06cc \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "fr": ["brocher (faire un brocart)"], "en": ["brocade"], "hu": ["\u00e1tsz\u0151 (brok\u00e1tot k\u00e9sz\u00edt)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "brod", "primary": false}, "forakrigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Forigi akrigante.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u043e\u0447\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["forakrigi la bre\u0109etojn", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "for", "primary": false}, "dissalti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Rapide disrompi\u011di.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043b\u0435\u0442\u0435\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0440\u0430\u0441\u0441\u044b\u043f\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f \u0432 \u043f\u0440\u0430\u0445"], "en": ["fly asunder"], "nl": ["uit elkaar springen"], "be": ["\u0440\u0430\u0437\u044c\u0431\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u0440\u0430\u0437\u044c\u043b\u044f\u0446\u0435\u0446\u0446\u0430"], "hu": ["sz\u00e9tugrik", "sz\u00e9trep\u00fcl", "sz\u00e9tt\u00f6rik"], "it": ["saltare (rompersi)", "spezzarsi (con proiezione dei pezzi)"], "sv": ["flyga is\u00e4r"]}, "examples": [["dissaltos la obstinaj baroj inter la popoloj", "Z"], ["dissaltigi la malnovajn katenojn de la spirito", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "salt", "primary": false}, "korvedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo paseroformaj birdoj (Corvidae).", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u0443\u043c\u043a\u0430\u0447\u043e\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "hu": ["varj\u00faf\u00e9l\u00e9k"], "de": ["Rabenv\u00f6gel"], "pt": ["corv\u00eddeos"], "ru": ["\u0432\u043e\u0440\u043e\u043d\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)", "\u0432\u0440\u0430\u043d\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "korved", "primary": true}, "ramnacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Rhamnaceae).", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0443\u0448\u0438\u043d\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)", "\u043a\u0440\u0443\u0448\u0438\u043d\u043d\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Kreuzdorngew\u00e4chse"], "pt": ["ramn\u00e1ceas"], "hu": ["varj\u00fat\u00f6visf\u00e9l\u00e9k", "bengef\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ramnac", "primary": true}, "horaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Libreto, en kiu oni sciigas la horojn, kiam okazas diversaj faktoj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u043f\u0438\u0441\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["horaire"], "en": ["schedule", "timetable"], "nl": ["dienstregeling", "spoorboekje"], "ro": ["mersul trenurilor"], "pt": ["hor\u00e1rio (subst.)"], "ca": ["horari"], "de": ["Zeitplan", "Fahrplan (trajnhoraro)"], "sv": ["tidtabell"], "it": ["orario (libretto)"], "es": ["horario"], "br": ["euriadur"], "hu": ["menetrend"], "pl": ["plan zaj\u0119\u0107", "rozk\u0142ad jazdy"]}, "examples": [["fervoja, tajda horaro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hor", "primary": false}, "destari": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Stari pli malproksime.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u044f\u0446\u044c (\u0432\u043e\u0434\u0434\u0430\u043b\u044c)"], "hu": ["el\u00e1ll", "messzebb \u00e1ll"]}, "examples": [["\u0109ar li fikse tenis amba\u016d manojn \u0109e la koksoj, anka\u016d destaris kiel ponardo", "J. Kafka, trad. V. Lutermano, La hejtisto"]], "subdefinitions": []}], "root": "star", "primary": false}, "apetito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Deziro man\u011di.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u044d\u0442\u044b\u0442"], "fr": ["app\u00e9tit"], "bg": ["\u0430\u043f\u0435\u0442\u0438\u0442"], "ru": ["\u0430\u043f\u043f\u0435\u0442\u0438\u0442"], "de": ["Appetit"], "it": ["appetito"], "hu": ["\u00e9tv\u00e1gy"], "sk": ["chu\u0165"], "fa": ["\u0627\u0634\u062a\u0647\u0627"], "en": ["appetite"], "cs": ["chu\u0165"], "es": ["apetito"]}, "examples": [["bona apetito estas signo de sano", null], ["dum la man\u011dado venas apetito", "Proverbaro esperanta"], ["bonan apetiton!", null]], "subdefinitions": []}], "root": "apetit", "primary": true}, "elfo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aerfeo.", "translations": {"be": ["\u044d\u043b\u044c\u0444"], "fr": ["elfe"], "en": ["elf"], "nl": ["elfje"], "pt": ["elfo"], "ru": ["\u044d\u043b\u044c\u0444"], "de": ["Elf [skand]", "Elfe [skand]", "Elb [germ]", "Elbe [germ]"], "pl": ["elf"], "es": ["elfo"]}, "examples": [["la malgranda elfo el la rozo flugis el unu floro al alia", "Fabeloj, volumo 2, elfo de la rozo"]], "subdefinitions": []}], "root": "elf", "primary": true}, "apetita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["\u015di anka\u016d estas tre apetita, tute ne malbela", "La Revizo4:13"]], "subdefinitions": []}], "root": "apetit", "primary": false}, "anihilacii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Malaperi en anihilacio.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0456\u0433\u0456\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["s'annihiler (physique)"], "en": ["annihilate"], "nl": ["annihileren"], "pt": ["aniquilar-se"], "ru": ["\u0430\u043d\u043d\u0438\u0433\u0438\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["zerstrahlen"], "hu": ["sz\u00e9tsug\u00e1rzik", "annihili\u00e1l"], "sk": ["anihilova\u0165"], "es": ["aniquilar"], "pl": ["anihilowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anihilaci", "primary": false}, "anihilacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unu el specoj de transformi\u011do de partikloj, okazanta dum kunpu\u015di\u011do de partiklo kun kontra\u016dpartiklo. Dum anihilacio la partiklo kaj la kontra\u016dpartiklo malaperas, transformi\u011dante en aliajn partiklojn, kies nombro kaj specoj estas limigataj de la le\u011doj de konservado.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0456\u0433\u0456\u043b\u044f\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["annihilation (physique)"], "en": ["annihilation"], "nl": ["annihilatie"], "pt": ["aniquila\u00e7\u00e3o", "aniquilamento", "desmaterializa\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0430\u043d\u043d\u0438\u0433\u0438\u043b\u044f\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Zerstrahlung"], "hu": ["sz\u00e9tsug\u00e1rz\u00e1s", "annihili\u00e1ci\u00f3"], "sk": ["anihil\u00e1cia"], "es": ["aniquilaci\u00f3n (f\u00edsica)"], "pl": ["anihilacja"]}, "examples": [["En kunpu\u015di\u011doj kun malgrandaj energioj dum anihilacio de paro negatrono-pozitrono aperas fotonoj, kaj de paro nukleono-kontra\u016dnukleono aperas precipe pi-mezonoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "anihilaci", "primary": true}, "premilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato por premi objektojn.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0441\u0441"], "fr": ["presse (machine \u00e0 comprimer)"], "en": ["press"], "nl": ["pers"], "de": ["Presse", "Zange"], "pl": ["prasa", "t\u0142ocznia", "wyciskacz"]}, "examples": [["premilo por pantalonoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aparato por premi fruktojn.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0430\u0432\u0438\u043b\u043e"], "fr": ["pressoir (machine)"], "en": ["press"], "nl": ["pers"], "de": ["Kelter"], "hu": ["pr\u00e9s"]}, "examples": [["premilo por vinberoj, olivoj kaj tiel plu", null], ["oni tretas vinpremilojn en sabato", "La Malnova Testamento, Ne\u0125emja 13:15"]], "subdefinitions": []}], "root": "prem", "primary": false}, "lumingo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Objekto, uzata por porti lumilon.", "translations": {"nl": ["lamp (ontr.)"], "it": ["lume (oggetto)"]}, "examples": [["ni metu tien por li liton kaj tablon kaj se\u011don kaj lumingon", "La Malnova Testamento, II. Re\u011doj 4:10"]], "subdefinitions": []}], "root": "lum", "primary": false}, "bravisime": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tute brave 2.", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u0430\u0432\u0456\u0441\u0456\u043c\u0430!"], "fr": ["bravissimo!"], "pl": ["\u015bwietnie!", "wspaniale!", "fantastycznie!", "cudownie!", "bravissimo!"], "ru": ["\u0431\u0440\u0430\u0432\u0438\u0441\u0441\u0438\u043c\u043e!"], "hu": ["bravisszim\u00f3!"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bravisim", "primary": true}, "kvare": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En la kvara loko, post tri anta\u016daj.", "translations": {"ru": ["\u0432-\u0447\u0435\u0442\u0432\u0451\u0440\u0442\u044b\u0445"], "fr": ["quatri\u00e8mement"], "en": ["fourthly"], "nl": ["ten vierde"], "de": ["als Vierter", "zu viert"], "hu": ["negyedszer (felsorol\u00e1sn\u00e1l)"], "br": ["da bevare"], "fi": ["nelj\u00e4nneksi"], "ro": ["pentru a patra oar\u0103"], "pl": ["po czwarte"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kvar", "primary": false}, "kvara": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vicmontra numeralo responda al kvar; kiu (la\u016d iu ordo) venas post tri anta\u016daj.", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u0446\u044c\u0432\u0435\u0440\u0442\u044b"], "fr": ["quatri\u00e8me"], "en": ["fourth"], "nl": ["vierde"], "la": ["quartus"], "de": ["vierte(r, -s)"], "sv": ["fj\u00e4rde"], "hu": ["negyedik"], "es": ["cuarto"], "br": ["pevare (ag.)", "pevarvet [vira]", "pedervet [ina]"], "fi": ["nelj\u00e4s"], "ru": ["\u0447\u0435\u0442\u0432\u0451\u0440\u0442\u044b\u0439"], "ro": ["a patra", "al patrulea"], "pl": ["czwarty"]}, "examples": [["aprilo estas la kvara monato de la jaro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kvar", "primary": false}, "marteso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio musteledoj (Martes), al kiu apartenas foino, marteso , zibelo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u043d\u0456\u0446\u0430"], "hu": ["nyuszt"], "de": ["Marder"], "pt": ["marta (zool.)"], "ru": ["\u043a\u0443\u043d\u0438\u0446\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Specio de marteso (Martes martes) kun flava brustmakulo, \u0109asanta birdojn, sciurojn kaj aliajn en arboj.", "translations": {"fr": ["marte", "martre"], "nl": ["boommarter"], "ca": ["mart"], "de": ["Baummarder"], "it": ["martora"], "cs": ["kuna lesn\u00ed"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "martes", "primary": true}, "kinino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senkolora kristala substanco C20H24O2N2, ekstraktita el la \u015delo de kinkono, kaj uzata kontra\u016d malario.", "translations": {"be": ["\u0445\u0456\u043d\u0456\u043d"], "bg": ["\u0445\u0438\u043d\u0438\u043d"], "nl": ["kinine"], "pt": ["quinina"], "ru": ["\u0445\u0438\u043d\u0438\u043d"], "ca": ["quinina"], "de": ["Chinin"], "it": ["chinino"], "hu": ["kinin"], "fa": ["\u06a9\u06cc\u0646\u06cc\u0646"], "en": ["quinine"], "es": ["quinina"], "cs": ["chinin"], "pl": ["chinina"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Nur la senco kinino estas oficiala \u2015 probable, la Akdemio ne scias pri la ekzisto de la hormona kinino."], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0445\u0456\u043d\u0456\u043d"], "fr": ["quinine"], "en": ["quinine"], "nl": ["kinine"], "ru": ["\u0445\u0438\u043d\u0438\u043d"], "ca": ["quinina"], "de": ["Chinin"], "hu": ["kinin"], "fi": ["kiniini"], "es": ["quinina"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Iu el la biologie aktivaj substancoj (hormonoj) en la sango de animaloj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0438\u043d\u0438\u043d"], "fr": ["kinine", "cytokinine"], "de": ["Kinin"], "en": ["kinin"]}, "examples": [["kininoj malstre\u0109as la angiajn muskolojn, transmetas la dolorsentumojn, pligrandigas tralasemon de la kapilaroj kaj tiel plu", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125inin", "primary": false}, "surprovi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(veston) Provcele meti \u011din sur sin.", "translations": {"hu": ["felpr\u00f3b\u00e1l"], "be": ["\u043f\u0440\u044b\u043c\u044f\u0440\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u044b\u043c\u0435\u0440\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["essayer (un v\u00eatement)"], "de": ["anprobieren"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043c\u0435\u0440\u044f\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u043c\u0435\u0440\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["unu knabino devis rapidi hejmen, por surprovi sian belan veston", "Fabeloj, volumo 2, sonorilo"]], "subdefinitions": []}], "root": "prov", "primary": false}, "Groningeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Urbo en la samnoma nederlanda provinco Groningeno (6\u00b034'E, 53\u00b014'N).", "translations": {"be": ["\u0413\u0440\u043e\u043d\u0456\u043d\u0433\u0435\u043d"], "fr": ["Groningue"], "nl": ["Groningen"], "pt": ["Groninga"], "ru": ["\u0413\u0440\u043e\u043d\u0438\u043d\u0433\u0435\u043d"], "de": ["Groningen"], "it": ["Groninga"], "hu": ["Groningen"], "es": ["Groninga"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Provinco en Nederlando kies \u0109efurbo anka\u016d nomi\u011das Groningeno.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Groningen", "primary": true}, "endokarpo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plej interna parto de la perikarpo, membrano, kiu envolvas la grajnojn.", "translations": {"ru": ["\u044d\u043d\u0434\u043e\u043a\u0430\u0440\u043f\u0438\u0439"], "fr": ["endocarpe"], "en": ["endocarp"], "pt": ["endocarpo"], "ca": ["endocarpi"], "de": ["Endokarp [fak]", "innenerste Schicht der Fruchtwand"], "hu": ["bels\u0151 term\u00e9sfal"], "pl": ["\u0142uska nasienna"], "es": ["endocarpio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "endokarp", "primary": true}, "salajrulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo ricevanta salajron.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0451\u043c\u043d\u044b \u043f\u0440\u0430\u0446\u0430\u045e\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["salari\u00e9 (subst.)"], "en": ["salaried person", "employee"], "nl": ["loontrekkende", "bediende"], "ru": ["\u043d\u0430\u0451\u043c\u043d\u044b\u0439 \u0440\u0430\u0431\u043e\u0442\u043d\u0438\u043a", "\u0441\u043b\u0443\u0436\u0430\u0449\u0438\u0439"], "de": ["Angestellter", "Gehaltsempf\u00e4nger"], "it": ["salariato", "stipendiato"], "hu": ["b\u00e9rmunk\u00e1s", "fizet\u00e9sb\u0151l \u00e9l\u0151", "alkalmazott"], "es": ["asalariado"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "salajr", "primary": false}, "kilovato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezurunuo de povo, egala al mil vatoj; simb. kW.", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u043b\u0430\u0432\u0430\u0442"], "fr": ["kilowatt"], "en": ["kilowatt"], "nl": ["kilowatt"], "ru": ["\u043a\u0438\u043b\u043e\u0432\u0430\u0442\u0442"], "de": ["Kilowatt"], "hu": ["kilowatt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kilovat", "primary": true}, "borkonko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["boormossel"], "hu": ["f\u00far\u00f3kagyl\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konk", "primary": false}, "truddevigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Perforte devigi iun fari ion.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u043c\u0443\u0448\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["assujettir", "forcer (imposer une action)", "imposer (\u00e0 qn de faire qc)"], "ru": ["\u0432\u044b\u043d\u0443\u0436\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u043d\u0443\u0434\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u043d\u0443\u0436\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u043d\u0443\u0434\u0438\u0442\u044c"], "de": ["aufdr\u00e4ngen", "zwingen", "verpflichten"], "pl": ["zmusza\u0107", "przymusza\u0107", "wymusza\u0107"], "hu": ["k\u00e9nyszer\u00edt"]}, "examples": [["jen tiele tre agrablaj \u011duoj transformi\u011dis por mi poste en kostajn truddevigojn", "La revadoj de soleca promenanto, sesa promenado"]], "subdefinitions": []}], "root": "dev", "primary": false}, "Julo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezvintra festo en Norde\u016dropaj landoj.", "translations": {"nl": ["yule"], "it": ["Yule", "festa del solstizio d'inverno"]}, "examples": [["Julo estas en la skandinaviaj lingvoj la kaj kristana kaj nekristana vorto por la festo, kiun oni celebras balda\u016d post la kaprikorna solstico", "M. Kampanja\u0125a, \u0124aoso, soc.culture.esperanto, 1995-03-29"], ["feli\u0109an Julon!", "noktema, [blogo], 2006-12-22"]], "subdefinitions": []}], "root": "Jul", "primary": true}, "man\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago man\u011di, man\u011dado.", "translations": {"ru": ["\u0435\u0434\u0430", "\u043f\u0440\u0438\u0451\u043c \u043f\u0438\u0449\u0438"], "nl": ["maaltijd"], "be": ["\u044f\u0434\u0430"], "sv": ["m\u00e5ltid"], "tp": ["moku"], "hu": ["\u00e9tkez\u00e9s"]}, "examples": [["kaj Dio la Eternulo elkreskigis el la tero \u0109iun arbon \u0109arman por la vido kaj bonan por la man\u011do", "La Malnova Testamento, Genezo 2:8"], ["\u0109u vi jam prenis la man\u011don?", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 60a, p. 307a"], ["la Sankta Man\u011do", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ago man\u011di je difinita diurnotempo a\u016d cirkonstanco, la\u016d la moroj de la koncerna lando.", "translations": {"ru": ["\u0435\u0434\u0430", "\u0442\u0440\u0430\u043f\u0435\u0437\u0430"], "fr": ["repas"], "nl": ["maaltijd"], "de": ["Mahlzeit"], "br": ["pred", "pred-boued"], "ro": ["hran\u0103", "m\u00e2ncare"], "pl": ["posi\u0142ek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Man\u011da\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u0435\u0434\u0430", "\u0431\u043b\u044e\u0434\u043e (\u0441\u044a\u0435\u0441\u0442\u043d\u043e\u0435)", "\u043a\u0443\u0448\u0430\u043d\u044c\u0435"], "nl": ["maal"], "br": ["boued"]}, "examples": [["kaj estis metita anta\u016d li man\u011do", "La Malnova Testamento, Genezo 24:33"], ["kaj li donis man\u011don al iliaj azenoj", "La Malnova Testamento, Genezo 43:24"], ["pli bona estas man\u011do el verda\u0135o, sed kun amo, ol grasa bovo, sed kun malamo", "La Malnova Testamento, Sentencoj \u0109ap. 15:17"], ["ne man\u011du panon de malbondeziranto, kaj ne deziru liajn bongustajn man\u011dojn", "La Malnova Testamento, Sentencoj \u0109ap. 23:6"], ["el \u0109iuj tiuj \u0109i simplaj materialoj mia edzino preparas man\u011dojn, kiujn mi certe preferas al la man\u011doj el la kuirejoj de la plej bonaj hoteloj", "E. Weilshaeuser, La hejmo de la metiisto. Fundamenta Krestomatio."], ["la agado \u00abNutru la infanojn\u00bb en julio, a\u016dgusto kaj septembro liveris unu milionon da man\u011doj al infanoj en Gvatemalo, Rumanio, Malavio kaj Svazilando", "Nova ha\u016dto por la a\u016dto-\u0109efo Monato."]], "subdefinitions": []}], "root": "man\u011d", "primary": false}, "man\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ma\u0109i kaj gluti nutra\u0135on; sin nutri.", "translations": {"be": ["\u0435\u0441\u044c\u0446\u0456", "\u043f\u0430\u044f\u0434\u0430\u0446\u0456", "\u0437'\u044f\u0434\u0430\u0446\u0456"], "fr": ["manger"], "en": ["eat"], "br": ["debri\u00f1"], "de": ["essen"], "hu": ["eszik"], "ar": ["\u0623\u0643\u064e\u0644\u064e -\u064f \u0623\u064e\u0643\u0652\u016e\u00ab\u0158Ekzercaro, \u00a7\u064b"], "bg": ["\u044f\u043c", "\u0445\u0440\u0430\u043d\u044f \u0441\u0435"], "cs": ["j\u00edst"], "es": ["comer"], "ru": ["\u0435\u0441\u0442\u044c", "\u043a\u0443\u0448\u0430\u0442\u044c"], "nl": ["eten (ww.)"], "pt": ["comer"], "tr": ["yemek", "yemek yemek"], "sv": ["\u00e4ta"], "tp": ["moku"], "ro": ["a m\u00e2nca"], "pl": ["je\u015b\u0107"]}, "examples": [["la infano ploras, \u0109ar \u011di volas man\u011di", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 16"], ["doni por man\u011di al birdoj", null], ["\u0109iu man\u011das, kiel li aran\u011das", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Konsumi.", "translations": {}, "examples": [["rusto man\u011das feron, \u0109agreno la koron", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Avide karesi.", "translations": {}, "examples": [["man\u011di iun per la rigardo", "Z"], ["man\u011di amatinon per kisoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "man\u011d", "primary": true}, "tempismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gramatika skolo pri Esperanto, la\u016d kiu it kaj at-participoj havas precipe tempan signifon distingantan inter anta\u016deco kaj samtempeco de okazado, kontraste al aspektismo.", "translations": {"it": ["atismo"]}, "examples": [["por slavoj la tempismo de Schulz estas nekomprenebla kaj neinstruebla", "B. Golden, Ankora\u016d unu proceso, La Ondo de Esperanto, 1996:3 (28)"]], "subdefinitions": []}], "root": "temp", "primary": false}, "virgulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Virga viro.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u0432\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["puceau"], "nl": ["maagd"]}, "examples": [["vi, naiva virgulo obstine pudora!", "La skandalo pro Jozefo, Potifar, la bonkorulo"]], "subdefinitions": []}], "root": "virg", "primary": false}, "legio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Militista korpuso en Romio, enhavanta \u0109irka\u016de 5000 soldatojn.", "translations": {"el": ["\u03bb\u03b5\u03b3\u03b5\u03ce\u03bd\u03b1"], "fr": ["l\u00e9gion"], "en": ["legion"], "nl": ["legioen"], "pt": ["legi\u00e3o"], "be": ["\u043b\u0435\u0433\u0456\u0451\u043d"], "de": ["Legion"], "hu": ["l\u00e9gi\u00f3"], "ru": ["\u043b\u0435\u0433\u0438\u043e\u043d"], "es": ["legi\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"el": ["\u03c0\u03bb\u03ae\u03b8\u03bf\u03c2"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "legi", "primary": true}, "grumbli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Vo\u0109brui obtuze, malkontente.", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u0440\u0447\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["bougonner", "grommeler", "grogner (r\u00e9criminer)", "r\u00e2ler (r\u00e9criminer)", "r\u00e9criminer", "rousp\u00e9ter"], "en": ["grumble"], "nl": ["mopperen", "brommen"], "pt": ["resmungar", "rosnar"], "ru": ["\u0432\u043e\u0440\u0447\u0430\u0442\u044c", "\u0431\u0440\u044e\u0437\u0436\u0430\u0442\u044c"], "de": ["brummen", "murren", "n\u00f6rgeln", "knurren", "kn\u00f6ren [sudgermana]"], "hu": ["morog", "d\u00f6rm\u00f6g", "z\u00fagol\u00f3dik"], "fa": ["\u063a\u0631\u0648\u0644\u0646\u062f \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0646\u0642 \u0632\u062f\u0646"]}, "examples": [["hejme la filo grumblis kie \u015di restas tiom longe", "S. \u015ctimec, Morto en Melburna tramo, Monato, jaro 1997a, numero 8a, p. 24a"], ["kial iuj maljunuloj grumblas kaj trudas sin al pli junaj?", "I. Gon\u0109arova, Vivi plu: kial? (G. Pausewang: La avo en la \u0109areto), Monato, jaro 2002a, numero 6a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "grumbl", "primary": true}, "efloresko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fenomeno efloreski.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0432\u0435\u0442\u0440\u044b\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["efflorescence"], "nl": ["verwering"], "pt": ["efloresc\u00eancia"], "ru": ["\u0432\u044b\u0432\u0435\u0442\u0440\u0438\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Effloreszieren", "Ausbl\u00fchen"], "hu": ["kivir\u00e1gz\u00e1s (vegyi)", "effloreszcencia"], "fa": ["\u0634\u06a9\u0641\u062a (\u0634\u06cc\u0645\u06cc)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "efloresk", "primary": false}, "programado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Projektado, verkado, dokumentado kaj vartado de komputilaj programoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0433\u0440\u0430\u043c\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["programmation"], "bg": ["\u043f\u0440\u043e\u0433\u0440\u0430\u043c\u0438\u0440\u0430\u043d\u0435"], "nl": ["programmeren"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0433\u0440\u0430\u043c\u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Programmierung"], "sv": ["programmering"], "hu": ["programoz\u00e1s"], "en": ["programming", "software engineering"], "es": ["programaci\u00f3n"]}, "examples": [["metodoj de programado", null], ["strukturema, modulema, objektema programo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (anka\u016d \u00abmatematika programado\u00bb) Parto de operaciesploro, studanta problemojn pri funkciekstremoj super aroj de finidimensia vektorspaco, kiujn arojn difinas egala\u0135oj a\u016d kompara\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0442\u044d\u043c\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u0430\u0435 \u043f\u0440\u0430\u0433\u0440\u0430\u043c\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "en": ["mathematical programming"], "sv": ["matematisk programmering"], "ru": ["\u043c\u0430\u0442\u0435\u043c\u0430\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0435 \u043f\u0440\u043e\u0433\u0440\u0430\u043c\u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "hu": ["matematikai programoz\u00e1s"]}, "examples": [["la \u00abdorssakproblemo\u00bb kaj \u00abla problemo pri voja\u011da komizo\u00bb estas konataj problemoj de matematika programado", null], ["dinamika, diskreta, konkava, konveksa, lineara, nelineara programo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "program", "primary": false}, "e\u016dkaristio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u044d\u045e\u0445\u0430\u0440\u044b\u0441\u0442\u044b\u044f"], "fr": ["eucharistie"], "en": ["eucharist"], "nl": ["eucharistie"], "pt": ["eucaristia"], "ru": ["\u0435\u0432\u0445\u0430\u0440\u0438\u0441\u0442\u0438\u044f"], "de": ["Eucharistie"], "sv": ["nattvard"], "hu": ["olt\u00e1riszents\u00e9g", "eucharisztia"], "fa": ["\u0639\u0634\u0627\u06cc \u0631\u0628\u0627\u0646\u06cc"], "pl": ["eucharystia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "e\u016dkaristi", "primary": true}, "vinisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo kies metio estas fari a\u016d doni vinon.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0438\u043d\u043e\u0434\u0435\u043b", "\u0432\u0438\u043d\u043e\u0433\u0440\u0430\u0434\u0430\u0440\u044c", "\u0441\u043e\u043c\u0435\u043b\u044c\u0435", "\u0432\u0438\u043d\u043e\u0447\u0435\u0440\u043f\u0438\u0439"], "fr": ["sommelier", "viticulteur"], "en": ["vintner"], "pt": ["vinhateiro", "viticultor"], "fa": ["\u0645\u0648\u06a9\u0627\u0631"], "hu": ["bor\u00e1sz"]}, "examples": [["post tiuj okazinta\u0135oj la vinisto de la re\u011do de Egiptujo kaj la bakisto kulpi\u011dis anta\u016d sia sinjoro", "La Malnova Testamento, Genezo 40:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "vin", "primary": false}, "monar\u0125o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Regnestro en monarkio: emiro, \u0125alifo, \u0125ano, imperiestro, princo, re\u011do, sultano kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u0430\u0440\u0445"], "fr": ["monarque", "souverain (subst.)"], "en": ["monarch"], "nl": ["vorst", "monarch"], "pt": ["monarca"], "ru": ["\u043c\u043e\u043d\u0430\u0440\u0445"], "de": ["Monarch"], "hu": ["egyeduralkod\u00f3", "monarcha"], "br": ["unpenn"], "es": ["mobarca"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "monar\u0125", "primary": true}, "centilitro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komunuza mezurunuo de kapacito, egala al centono de litro; simb. cl.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043d\u0442\u044b\u043b\u0456\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["centilitre"], "en": ["centiliter", "centilitre"], "nl": ["centiliter"], "pt": ["centilitro"], "el": ["\u03b5\u03ba\u03b1\u03c4\u03bf\u03c3\u03c4\u03cc\u03bb\u03b9\u03c4\u03c1\u03bf"], "de": ["Zentiliter"], "it": ["centilitro"], "hu": ["centiliter"], "sk": ["centiliter"], "pl": ["centylitr"], "ru": ["\u0441\u0430\u043d\u0442\u0438\u043b\u0438\u0442\u0440"], "sv": ["centiliter"], "es": ["centilitro"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "centilitr", "primary": true}, "aksingo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Muntopeco entenanta aksan aperturon por alia muntopeco.", "translations": {"be": ["\u0443\u0442\u0443\u043b\u043a\u0430"], "fr": ["moyeu"], "en": ["socket"], "pt": ["cubo (de roda)"], "ru": ["\u0432\u0442\u0443\u043b\u043a\u0430", "\u0441\u0442\u0443\u043f\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Fassung", "Nabe"], "hu": ["agy", "tengelycsap\u00e1gy"], "sk": ["lo\u017eisko"], "fa": ["\u062a\u0648\u067e\u06cc \u0686\u0631\u062e"], "br": ["bendell", "moell"]}, "examples": [["iliaj aksoj kaj aksingoj kaj radradioj kaj radrondoj, \u0109io estis fandita", "La Malnova TestamentoI. Re\u011doj 7:33"]], "subdefinitions": []}], "root": "aks", "primary": false}, "ekscentrika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al ekscentriko.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0441\u0446\u044d\u043d\u0442\u0440\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["excentrique (adj., m\u00e9c.)"], "pt": ["exc\u00eantrico"], "ru": ["\u044d\u043a\u0441\u0446\u0435\u043d\u0442\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["exzentrisch", "unwuchtig"], "hu": ["k\u00f6rhagy\u00f3", "excentrikus"], "es": ["exc\u00e9ntrico"], "pl": ["mimo\u015brodowy"]}, "examples": [["ekscentrika disko, ringo, stango", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ekscentrik", "primary": false}, "ekscentriko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Disko, ringo a\u016d cilindra stango, kies rotacia akso ne okupas la centron.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0441\u0446\u044d\u043d\u0442\u0440\u044b\u043a"], "fr": ["excentrique (subst., m\u00e9c.)"], "ru": ["\u044d\u043a\u0441\u0446\u0435\u043d\u0442\u0440\u0438\u043a"], "de": ["Exzenter", "Unwucht"], "pl": ["momo\u015br\u00f3d"], "hu": ["k\u00f6rhagy\u00f3 elem", "excenter"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekscentrik", "primary": true}, "avinjo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karesvorto por avino.", "translations": {"fr": ["mamie", "m\u00e9m\u00e9"], "de": ["Omi"], "bg": ["\u0431\u0430\u0431\u0447\u0435"]}, "examples": [["Panjo! Pa\u0109jo! Avinjo! Ne ju\u011du min severe", "Oni ne pafas en Jamburg, \u0109apitro 15a, p. 91a"]], "subdefinitions": []}], "root": "nj", "primary": false}, "sufokita\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Viando el besto mortigita per sufoko, sen ellaso de la sango.", "translations": {"fr": ["viande \u00e9touff\u00e9e"], "nl": ["gesmoord vlees"], "hu": ["f\u00falvaholt \u00e1llat"]}, "examples": [["ili detenu sin de malpuri\u011doj \u0109e idoloj kaj de mal\u0109asteco kaj de sufokita\u0135oj", "La Nova Testamento, La agoj 15:20"]], "subdefinitions": []}], "root": "sufok", "primary": false}, "trankvilsangeco": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u0108i tiu idioma\u0135o estas nelogika kaj fiziologie mal\u011dusta: \u011duste la paraliza timo ka\u016dzas la impreson, ke \u00abla sango glacii\u011dis en la vejnoj\u00bb. \u011cian sencon pli \u011duste esprimas \u00abne perdi la kapon\u00bb, \u00abkonservi la menson klara\u00bb. La idioma\u0135o probable esti\u011dis el konfuzo inter la francaj \u00absens-froid\u00bb (malvarma menso, memregado) kaj \u00absang-froid\u00bb (malvarma sango; la du kombinoj sonas egale en la franca). La idioma\u0135o estas konsiderinde internacia, tamen kun gravaj esceptoj; anglalingve oni \u011din lasas en la franca formo &dash a\u016d tradukas per pli trafaj voroj anglaj. Feli\u0109e, \u011di estas malofta en Esperanto."], "primary definition": "Memregado, trankvilo de iu senkonsterna kaj memrega.", "translations": {"ru": ["\u0445\u043b\u0430\u0434\u043d\u043e\u043a\u0440\u043e\u0432\u0438\u0435"], "fr": ["sang-froid"], "en": ["composure", "equanimity", "presence of mind", "sang-froid"], "be": ["\u0441\u043f\u0430\u043a\u043e\u0439", "\u0441\u0442\u0440\u044b\u043c\u0430\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "it": ["sangue freddo"], "hu": ["hidegv\u00e9r"], "sk": ["chladnokrvnos\u0165"], "pl": ["zimna krew"]}, "examples": [["\u00abLi estas sur nia spuro.\u00bb &dash \u00abDes pli gravas gardi vian malvarmsangon.\u00bb", "Jen\u0151 Rejt\u0151, tr. L\u00e1szl\u00f3 Bal\u00e1zs: Bill Teksaso, la temerarulo"]], "subdefinitions": []}], "root": "sang", "primary": false}, "navigebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cipirebla.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0434\u0430\u0445\u043e\u0434\u043d\u044b"], "fr": ["navigable"], "en": ["navigable"], "nl": ["bevaarbaar"], "ru": ["\u0441\u0443\u0434\u043e\u0445\u043e\u0434\u043d\u044b\u0439"], "de": ["befahrbar", "schiffbar"]}, "examples": [["la fora Stanley-lago, de kie la Kongo-riverego estas navigebla", "Wim M. A. De Smet: Anta\u016d cent jaroj, Monato jaro 1998a, numero 5a, p. 25a"]], "subdefinitions": []}], "root": "navig", "primary": false}, "lumineska\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Substanco, kapabla lumineski.", "translations": {"ru": ["\u043b\u044e\u043c\u0438\u043d\u043e\u0444\u043e\u0440"], "fr": ["luminophore", "substance luminescente"], "nl": ["luminiscerende stof"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "luminesk", "primary": false}, "alpreni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"hu": ["mag\u00e1hoz vesz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pren", "primary": false}, "felisedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de rabobestoj (Felidae).", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0448\u044d\u0447\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["f\u00e9lid\u00e9s"], "pt": ["fel\u00eddeos"], "ru": ["\u043a\u043e\u0448\u0430\u0447\u044c\u0438 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Katzen"], "es": ["f\u00e9lidos"], "hu": ["macskaf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "felised", "primary": true}, "elektrismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bran\u0109o de fiziko, kiu pritraktas la elektrajn fenomenojn.", "translations": {"fr": ["\u00e9lectricit\u00e9 (branche de la physique)"], "bg": ["\u0435\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"], "es": ["electricidad"], "pt": ["eletricidade", "eletricismo"], "de": ["Elektrizit\u00e4tslehre"], "pl": ["elektryzm"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "elektrism", "primary": true}, "belvedero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konstruo, teraso a\u016d alta loko, el kiu oni \u011duas malproksiman vida\u0135on.", "translations": {"be": ["\u0431\u044d\u043b\u044c\u0432\u044d\u0434\u044d\u0440"], "fr": ["belv\u00e9d\u00e8re"], "en": ["viewing platform", "scenic overlook"], "ru": ["\u0431\u0435\u043b\u044c\u0432\u0435\u0434\u0435\u0440"], "de": ["Aussichtsplattform", "Aussichtsterrasse", "Aussichtspunkt"], "hu": ["kil\u00e1t\u00f3", "belvedere"], "pl": ["belweder"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "belveder", "primary": true}, "plejboneco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plej alta kvalito, plej bona stato, kiun io povas atingi.", "translations": {"be": ["\u043e\u0442\u043f\u044b\u043c\u0443\u043c", "\u043d\u0430\u0439\u043b\u0435\u043f\u0448\u044b\u044f \u045e\u043c\u043e\u0432\u044b", "\u043d\u0430\u0439\u0441\u043f\u0440\u044b\u044f\u043b\u044c\u043d\u0435\u0439\u0448\u044b\u044f \u045e\u043c\u043e\u0432\u044b"], "fr": ["optimum (subst.)"], "br": ["gwella\u00f1 (a.k.)"], "pl": ["idea\u0142", "mistrzostwo", "optimum"], "ru": ["\u043e\u043f\u0442\u0438\u043c\u0443\u043c", "\u043d\u0430\u0438\u043b\u0443\u0447\u0448\u0438\u0435 \u0443\u0441\u043b\u043e\u0432\u0438\u044f"]}, "examples": [["la verkisto, kiu influos la evoluon de la lingvo en la direkto de \u011dia plejboneco ankora\u016d ne vere montri\u011dis", "La bona lingvo, p. 95a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bon", "primary": false}, "defii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Inviti a\u016d provoki al batalo, konkurso ks, prezentante sin mem kiel kontra\u016dulon.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0440\u043e\u0441\u0438\u0442\u044c \u0432\u044b\u0437\u043e\u0432"], "fr": ["d\u00e9fier", "mettre au d\u00e9fi (de)", "braver", "narguer", "provoquer"], "en": ["defy", "challenge"], "nl": ["uitdagen"], "pt": ["desafiar", "provocar", "arrostar"], "be": ["\u0432\u044b\u043a\u043b\u0456\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u043a\u0456\u043d\u0443\u0446\u044c \u0432\u044b\u043a\u043b\u0456\u043a"], "de": ["herausfordern"], "hu": ["kih\u00edv (\u00e1tv. is)"], "sk": ["vyzva\u0165"], "pl": ["wyzywa\u0107 (np. na pojedynek)"]}, "examples": [["defii iun batali , je/al batalo", "Na\u016da Oficiala Aldono al la Universala Vortaro"], ["defii iun pri kuro, bilardo, duelo", null], ["defii boksan \u0109ampionon", "Na\u016da Oficiala Aldono al la Universala Vortaro"], ["defii amikon \u015dakludi", "Na\u016da Oficiala Aldono al la Universala Vortaro"], ["akcepti defion", "Plena Ilustrita Vortaro"], ["defii la dan\u011deron", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Prezenti malfacile nesupereblan obstaklon.", "translations": {"de": ["trotzen", "die Stirn bieten"], "pt": ["desafiar"]}, "examples": [["\u015dakludo defias la intelekton", "Na\u016da Oficiala Aldono al la Universala Vortaro"], ["skriba\u0135o, defianta la de\u0109ifron", "Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "defi", "primary": true}, "verkilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tekstotraktilo disponiganta rimedojn por oportuna verkado de diversaj tekstoj, i.a. tekstan redaktilon, literumilon, a\u016dtomatan kompiladon de indekso, enhavtabelo, diversaj referencaroj kaj tiel plu.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0438\u0441\u0442\u0435\u043c\u0430 \u043f\u043e\u0434\u0433\u043e\u0442\u043e\u0432\u043a\u0438 \u0442\u0435\u043a\u0441\u0442\u043e\u0432", "\u0442\u0435\u043a\u0441\u0442\u043e\u0432\u044b\u0439 \u043f\u0440\u043e\u0446\u0435\u0441\u0441\u043e\u0440"], "fr": ["traitement de texte"], "en": ["word processor"], "nl": ["tekstverwerker"], "de": ["Textverarbeitungsprogramm"], "sv": ["ordbehandlare"], "it": ["word processor"], "hu": ["sz\u00f6vegszerkeszt\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "verk", "primary": false}, "ataki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Komenci batalon kontra\u016d malamiko.", "translations": {"be": ["\u0430\u0442\u0430\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u043f\u0430\u0434\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["attaquer"], "en": ["attack"], "nl": ["aanvallen"], "ru": ["\u0430\u0442\u0430\u043a\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u043f\u0430\u0434\u0430\u0442\u044c"], "de": ["angreifen", "attackieren"], "tp": ["utala"], "hu": ["t\u00e1mad", "megt\u00e1mad"], "sk": ["napadn\u00fa\u0165"], "es": ["atacar"], "he": ["\u05dc\u05ea\u05e7\u05d5\u05e3", "\u05dc\u05d4\u05ea\u05e7\u05d9\u05e3"]}, "examples": [["ataki landon, popolon, urbon", null], ["la lastan el amaso atakas la hundo", "Proverbaro esperanta"], ["\u015dipon rompitan \u0109iuj ventoj atakas", "Proverbaro esperanta"], ["uragano atakis la tutan regionon", null], ["atako de rabistoj", null], ["ataki iun per paroloj, skriboj", null], ["demando ofte atakita sed neniam solvita", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ekkapti, trafi, frapi (pri sentoj kaj malsanoj).", "translations": {"nl": ["overvallen"]}, "examples": [["la febro, tremo, suferego lin atakis", "Z"], ["sopiro al la hejmo lin atakis", "Z"], ["teruro ilin atakis", "La Malnova Testamento, Psalmaro 48:6"], ["la deziro atakis min ke...", null], ["novaj, \u011dis nun nekonataj pensoj atakis la kapon de la juna virino", "Z"], ["furioza pu\u015do de pasio atakis \u015din", "Z"], ["krizo atakis la industrion", null], ["atako de \u011dojo, rido, pasio, kolero", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ekdifekti, mordi.", "translations": {"nl": ["inwerken op"]}, "examples": [["rusto atakas feron", null]], "subdefinitions": []}], "root": "atak", "primary": true}, "\u015darko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el familio \u015darkedoj kaj parencaj familioj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0443\u043b\u0430"], "fr": ["requin"], "bg": ["\u0430\u043a\u0443\u043b\u0430"], "nl": ["haai"], "pt": ["tubar\u00e3o"], "ru": ["\u0430\u043a\u0443\u043b\u0430"], "de": ["Hai"], "tr": ["k\u00f6pekbal\u0131\u011f\u0131"], "it": ["squalo"], "hu": ["c\u00e1pa"], "en": ["shark"], "sv": ["haj"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio \u015darkedoj (Carcharinus).", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u043b\u0443\u0431\u0430\u044f \u0430\u043a\u0443\u043b\u0430 (\u0440\u043e\u0434)"], "nl": ["blauwe haai"], "it": ["squalo", "pescecane"], "hu": ["k\u00e9k c\u00e1pa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dark", "primary": true}, "hejmeca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvaza\u016d hejma.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043c\u0430\u0448\u043d\u0438\u0439", "\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u043d\u044b\u0439", "\u0438\u043d\u0442\u0438\u043c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["familier"], "nl": ["huiselijk"], "pl": ["przytulny", "familiarny", "znajomy"], "it": ["domestico (agg.)", "casalingo", "famigliare", "familiare"], "es": ["hogare\u00f1o", "casero"], "hu": ["otthonos"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hejm", "primary": false}, "vertikalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de iu loko de la tersurfaco) Direkto de rekto trairanta la koncernan lokon kaj la centron de Tero; \u0109iu rekto kun tia direkto.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u0440\u0442\u0438\u043a\u0430\u043b\u044c"], "fr": ["verticale (d'un lieu)"], "pt": ["vertical"], "be": ["\u0432\u044d\u0440\u0442\u044b\u043a\u0430\u043b\u044c"]}, "examples": [["se la koncerna loko estas sufi\u0109e malgranda, eblas konsideri, ke \u0109iuj \u011diaj vertikaloj estas paralelaj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Vico de elementoj de teksto, matrico, \u015daktabulo, kies aran\u011do estas vertikala.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u0440\u0442\u0438\u043a\u0430\u043b\u044c"], "fr": ["rang\u00e9e verticale (dans un tableau)", "colonne (dans un tableau)"], "pt": ["coluna"]}, "examples": [["movi la turon sur la re\u011dan vertikalon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rekto kun konvencie elektita direkto (ofte tiu de la \u00ablasta\u00bb kartezia akso).", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u0440\u0442\u0438\u043a\u0430\u043b\u044c"], "fr": ["verticale (math., droite)"], "en": ["vertical line"], "de": ["Senkrechte", "Vertikale"], "pt": ["vertical"]}, "examples": [["la ekvacio de la vertikalo trairanta punkton (5,7) estas x = 5", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(de (n,p)-matrico) \u0108iu el \u011diaj p (n,1)-submatricoj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u043e\u043b\u0431\u0435\u0446 (\u043c\u0430\u0442\u0440\u0438\u0446\u044b)", "\u0432\u0435\u0440\u0442\u0438\u043a\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0440\u044f\u0434 (\u043c\u0430\u0442\u0440\u0438\u0446\u044b)"], "fr": ["colonne (d'une matrice)", "rang\u00e9e verticale (d'une matrice)"], "en": ["column (of a matrix)", "vertical row (of a matrix)"], "pt": ["coluna"], "de": ["Spalte (einer Matrix)", "Vertikalreihe (einer Matrix)"], "pl": ["kolumna (macierzy)", "linia pionowa (macierzy)"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu (n,1)-matrico.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u0442\u0440\u0438\u0446\u0430-\u0441\u0442\u043e\u043b\u0431\u0435\u0446"], "fr": ["matrice-colonne"], "en": ["column matrix"], "pt": ["matriz coluna"], "de": ["Spaltenmatrix"], "pl": ["macierz [jedno]kolumnowa"]}, "examples": [["vertikalo kun n horizontaloj ekvivalentas al n-opo", null]]}]}, {"remarks": ["Rimarko: Preska\u016d \u0109iuj Bibliaj ekzemploj havas metaforan sencon de severa dia kontrolo."], "primary definition": "Vertikalilo.", "translations": {}, "examples": [["la Sinjoro staris sur murego vertikala, kaj vertikalon Li tenis en Sia mano", "La Malnova Testamento, Amos 7:7"]], "subdefinitions": []}], "root": "vertikal", "primary": false}, "dol\u0109amaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de solano (Solanum dulcamara), kun violaj floroj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u0441\u043b\u0451\u043d \u0441\u043b\u0430\u0434\u043a\u043e-\u0433\u043e\u0440\u044c\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["morelle", "douce-am\u00e8re"], "nl": ["nachtschade", "bitterzoet"], "pt": ["doce-amarga", "dulcamara", "dul\u00e7amara", "uva-de-c\u00e3o", "maria-preta"], "fa": ["\u062a\u0627\u062c\u0631\u06cc\u0632\u06cc \u067e\u06cc\u0686", "\u062a\u0627\u062c\u0631\u06cc\u0632\u06cc \u0627\u06cc\u0631\u0627\u0646\u06cc"], "de": ["Bitters\u00fc\u00dfer Nachtschatten"], "hu": ["keser\u0171 csucsor", "cserj\u00e9s csucsor", "piros ebsz\u0151l\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dol\u0109amar", "primary": true}, "vertikala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(rilate al iu loko de la tersurfaco) Rilata al la vertikalo de la loko; direktita la\u016d tiu vertikalo.", "translations": {"be": ["\u0432\u044d\u0440\u0442\u044b\u043a\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["vertical (adj.)"], "nl": ["verticaal"], "pt": ["vertical"], "ru": ["\u0432\u0435\u0440\u0442\u0438\u043a\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["vertikal"], "sv": ["vertikal", "lodr\u00e4t"], "hu": ["f\u00fcgg\u0151leges"]}, "examples": [["vertikala pozicio de objekto", null], ["la tera gravito kreas vertikalan forton", null], ["vertikala muro, fosto, turo", null], ["kontrolu la vertikalecon de la \u015dranko", null], ["sidis en vertikala pozicio kaj multe pensis", "Fabeloj, volumo 2, Flikilo"], ["estis tedata de la fiksrigardado al ebena, blanka plafono kaj vertikaligis sian sidan pozicion", "Urd Hadda murdita!, p. 5"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Apartenanta al tiu direkto en la teksto, kiu estas vertikala se la tuta tekstosurfaco estas vertikala.", "translations": {}, "examples": [["en la \u0109ina skribosistemo la linioj ofte estas vertikalaj", null], ["vertikala formato de libro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "horizontala, oblikva.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vertikal", "primary": true}, "viro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Animalo de la sekso organizita por demeti en aliseksan animalon la semon de ido (kontraste kun ino).", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043c\u0435\u0446"], "en": ["male"], "nl": ["mannetje"], "pt": ["macho"], "el": ["\u03b1\u03c1\u03c3\u03b5\u03bd\u03b9\u03ba\u03cc"], "de": ["Mann"], "tp": ["mije"], "hu": ["h\u00edm", "kan"], "sk": ["samec"], "cs": ["mu\u017e"], "ru": ["\u0441\u0430\u043c\u0435\u0446"], "es": ["macho"], "he": ["\u05d2\u05d1\u05e8"]}, "examples": [["virbesto, virbovo, vir\u015dafo", null], ["vir(seks)ulo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Virhomo (kontraste kun homino).", "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u0436\u0447\u044b\u043d\u0430"], "zh": ["\u7537 [n\u00e1n]", "\u7537\u4eba [n\u00e1nr\u00e9n]", "\u7537\u5b50 [n\u00e1nz\u01d0]"], "nl": ["man"], "pt": ["homem"], "el": ["\u03ac\u03bd\u03b4\u03c1\u03b1\u03c2"], "hu": ["f\u00e9rfi"], "sk": ["mu\u017e"], "es": ["hombre"], "ku": ["mirov", "mer\u00ee", "peya", "zilam"], "ru": ["\u043c\u0443\u0436\u0447\u0438\u043d\u0430"], "vo": ["man"], "pl": ["m\u0119\u017cczyzna"]}, "examples": [["Dio kreis la homon, en formo de viro kaj virino li kreis ilin", "Z"], ["Platono dankis la Diojn pro ke ili faris lin homo kaj ne besto, viro kaj ne virino, greko kaj ne barbaro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Matura\u011da virhomo (kontraste kun infano).", "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u0436\u0447\u044b\u043d\u0430"], "zh": ["\u7537 [n\u00e1n]", "\u7537\u4eba [n\u00e1nr\u00e9n]", "\u7537\u5b50 [n\u00e1nz\u01d0]"], "nl": ["man"], "pt": ["homem"], "el": ["\u03ac\u03bd\u03b4\u03c1\u03b1\u03c2"], "hu": ["f\u00e9rfi"], "sk": ["mu\u017e"], "ru": ["\u043c\u0443\u0436\u0447\u0438\u043d\u0430"], "vo": ["man"], "es": ["hombre"]}, "examples": [["li apena\u016d eniris la virecon", null], ["knabo jam viri\u011danta", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vir", "primary": true}, "vira": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karakterizanta la virulojn.", "translations": {"el": ["\u03b1\u03c1\u03c3\u03b5\u03bd\u03b9\u03ba\u03cc\u03c2", "\u03b1\u03bd\u03b4\u03c1\u03b9\u03ba\u03cc\u03c2"], "nl": ["mannelijk"], "pt": ["masculino"], "be": ["\u043c\u0443\u0436\u0447\u044b\u043d\u0441\u043a\u0456"], "tp": ["mije"], "hu": ["h\u00edm-", "kan-"], "sk": ["mu\u017esk\u00fd", "sam\u010d\u00ed"], "ru": ["\u043c\u0443\u0436\u0441\u043a\u043e\u0439"], "es": ["masculino"], "he": ["\u05d6\u05db\u05e8\u05d9", "\u05d2\u05d1\u05e8\u05d9"]}, "examples": [["vira organo, birdo, infano, sekso", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Karakterizanta virhomojn kontraste kun hominoj.", "translations": {"nl": ["mannelijk"], "de": ["m\u00e4nnlich"], "vo": ["manik"], "sk": ["mu\u017esk\u00fd"], "zh": ["\u7537 [n\u00e1n]"], "hu": ["f\u00e9rfi-"], "es": ["masculino"]}, "examples": [["vira viza\u011do", null], ["parenco per vira deveno", null], ["la vira potenco super virinoj", null], ["vira pronomo, sufikso", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Karakterizanta virhomojn kontraste kun hominoj a\u016d infanoj; kura\u011da, brava.", "translations": {"sk": ["chlapsk\u00fd"], "hu": ["f\u00e9rfias"]}, "examples": [["vira a\u011do, decido, ago", null], ["estu kura\u011daj kaj viraj, ho Fili\u015dtoj!", "Z"], ["aspekti vire maltima", "Z"], ["vire kaj nobele konduti", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri rimo) Fini\u011danta per akcenta silabo; (parolante pri cezuro) sekvanta akcentan silabon.", "translations": {"hu": ["h\u00edm-"]}, "examples": [["\u00abdolor'\u00bb, \u00abkor'\u00bb konsistigas virajn rimojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vir", "primary": false}, "edukado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0445\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["\u00e9ducation"], "nl": ["opvoeding"], "ru": ["\u0432\u043e\u0441\u043f\u0438\u0442\u0430\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Erziehung"], "pl": ["edukacja", "wychowywanie", "nauczanie"]}, "examples": [["sin dedi\u0109i al edukado de junuloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "eduk", "primary": false}, "kojnforma skribo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Orienta skribo konsistanta el kojnosimilaj signoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u0456\u043d\u0430\u043f\u0456\u0441"], "fr": ["cun\u00e9iforme"], "en": ["cuneiform"], "nl": ["spijkerschrift"], "br": ["skritur gennhe\u00f1vel"], "ru": ["\u043a\u043b\u0438\u043d\u043e\u043f\u0438\u0441\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kojn", "primary": false}, "detruo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago detrui.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u0431\u0443\u0440\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["destruction"], "nl": ["vernietiging"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0440\u0443\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Zerst\u00f6rung"], "sv": ["f\u00f6rst\u00f6relse"], "tp": ["pakala"], "hu": ["rombol\u00e1s"], "es": ["destrucci\u00f3n"], "pl": ["niszczenie", "destrukcja", "demolka (pot.)"]}, "examples": [["rigardu la farojn de la Eternulo, kiu faris detruojn sur la tero; n", "La Malnova Testamento, Psalmaro 46:8"], ["transdoni tian homon al Satano por la detruo de la karno", "La Nova Testamento, I. Korintanoj 5:5"], ["malutilajn dezirojn tiajn, kiaj dronigas la homojn en detruo kaj pereo", "La Nova Testamento, I. Timoteo 6:9"], ["Mi anka\u016d kreis ekstermanton por detruado", "La Malnova Testamento, Jesaja 54:16"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rezulto de detruado.", "translations": {"pl": ["zniszczenie", "demolka (pot.)", "destrukcja", "zgliszcza"]}, "examples": [["milito ka\u016dzas \u0109iam senprofitajn detruojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "detru", "primary": false}, "detrui": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ruinigi, pereigi, nuligi, neniigi.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u0431\u0443\u0440\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0443\u0439\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0431\u0443\u0440\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9molir", "d\u00e9truire"], "en": ["destroy"], "nl": ["vernietigen"], "pt": ["destruir", "desfazer", "demolir", "subverter"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0440\u0443\u0448\u0438\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0440\u0443\u0448\u0430\u0442\u044c"], "de": ["zerst\u00f6ren"], "sv": ["f\u00f6rst\u00f6ra"], "hu": ["lerombol", "t\u00f6nkretesz"], "es": ["destruir"], "cs": ["zni\u010dit"], "pl": ["niszczy\u0107", "burzy\u0107", "demolowa\u0107", "wali\u0107", "rozwala\u0107"]}, "examples": [["detrui urbon", null], ["la pluvo detruis la rikolton", null], ["lia morto detruis \u0109iujn niajn projektojn", null], ["detrui la sanon, la konkordon, la trankvilon", "B"], ["detruita \u011dis la fundo de l' fundamento", "Proverbaro esperanta"], ["tiuj vortoj detruos \u0109iujn niajn \u011disnunajn akirojn", "Z"], ["detruita estas via potenco", "La Malnova Testamento, Jesaja 23:14"], ["niaj detruitaj esperoj", "Z"], ["liaj fortoj estis detruitaj", "Z"], ["lingvo internacia ne celas detrui la lingvojn naciajn", null], ["Menes, la unua egipta faraono, estis detruanto de l' ordo", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 1"], ["Mi rekonstruis la detruita\u0135on", "La Malnova Testamento, Je\u0125ezkel 36:36"], ["Lia regno estas nedetruebla, kaj Lia regado estas senfina", "La Malnova Testamento, Daniel 6:26"], ["la lando pereis kaj estas bruldetruita kiel dezerto", "La Malnova Testamento, Jeremia 9:12"], ["la renversitaj cirkonstancoj prezentas al li la plej oportunan okazon fordetrui siajn personajn malamikojn", "Pro I\u015dtar,\u0109ap. 18"], ["li scias pri iliaj hontindaj metodoj eldetrui la antikvan kulton", "Pro I\u015dtar,\u0109ap. 18"]], "subdefinitions": []}], "root": "detru", "primary": true}, "fal\u015danceli\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Preska\u016d fali farinte mispa\u015don.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u0442\u044b\u043a\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["broncher (tr\u00e9bucher)", "tr\u00e9bucher"], "en": ["stumble"], "nl": ["struikelen"], "ru": ["\u0441\u043f\u043e\u0442\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["straucheln", "stolpern"], "hu": ["megbotlik"], "pl": ["potyka\u0107 si\u0119", "potkn\u0105\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["se iu iras dum la nokto, li faletas, \u0109ar en li ne estas la lumo", "La Nova TestamentoS. Johano 11:10"]], "subdefinitions": []}], "root": "fal", "primary": false}, "flagri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Eligi tremantan rapide movi\u011dantan flamon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u044b\u0445\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043b\u0430\u043c\u0435\u043d\u0435\u0442\u044c", "\u043c\u0435\u0440\u0446\u0430\u0442\u044c", "\u043c\u0438\u0433\u0430\u0442\u044c", "\u043a\u043e\u043b\u044b\u0445\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f (\u043e\u0431 \u043e\u0433\u043d\u0435)"], "fr": ["\u00e9tinceler", "scintiller", "flotter (en tous sens dans le vent)", "s'enflammer (en lan\u00e7ant des \u00e9tincelles)", "trembler (en p. d'une flamme, d'une lumi\u00e8re)", "vaciller (en p. d'une flamme, d'une lumi\u00e8re)"], "en": ["flicker", "flare"], "nl": ["flikkeren"], "pt": ["chamejar", "flamejar", "coruscar", "deflagrar"], "be": ["\u043f\u0430\u043b\u0430\u0446\u044c", "\u0433\u0430\u0440\u044d\u0446\u044c", "\u0448\u0443\u0433\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u043b\u044b\u043c\u043d\u0435\u0446\u044c", "\u0443\u0441\u043f\u044b\u0445\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["flackern"], "hu": ["lobog"]}, "examples": [["la flamo de la kandelo flagradis en la aerblovo", "Z"], ["flagrantaj tor\u0109oj", null], ["de tempo al tempo la flamo en ekflagradis", "Fabeloj, volumo 2, Malnova strata lanterno"], ["granda vento komencis flagrigi la lampojn", null], ["strioj de lumo, kvaza\u016d flugiloj de ventmueliloj, flagris per sen\u0109ese rondirantaj fulmoj", null], ["pluvego da fulmoj trafendis la mallumojn per terura flagrado", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Intermite treme kaj skue brili.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0440\u0446\u0430\u0442\u044c"], "pt": ["chamejar", "flamejar", "coruscar", "deflagrar"], "hu": ["vill\u0151dzik", "villog"]}, "examples": [["\u015diajn vestojn malklare kaj flagrante lumigis la flamo de l' fajro", "B"], ["\u015diaj okuloj larme ekflagris", null], ["ru\u011de flagris erikejoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Rapide tremi, skui\u011di en aero, flirti (parolante pri malpezaj objektoj).", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u0435\u043f\u0435\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0432\u0435\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u043e\u0440\u0445\u0430\u0442\u044c"], "de": ["flattern"], "pt": ["agitar-se", "tremular"], "hu": ["repdes"]}, "examples": [["flagoj flagris \u0109e la fenestroj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Subite ekflami kun fajreroj.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0441\u043f\u044b\u0445\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["aufflammen"], "nl": ["opflakkeren"], "pt": ["chamejar", "flamejar", "coruscar", "deflagrar"], "hu": ["fell\u00e1ngol"]}, "examples": [["pulvo flagras", null], ["la pasioj, la ribelo flagras", null], ["ilia gajemo ne flagras kaj el\u015dprucas kiel okazas en sudlandoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "flagr", "primary": true}, "raporti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Veni al iu kaj transdoni akiritan informon.", "translations": {"fr": ["pr\u00e9senter un rapport", "rapporter (t\u00e9moigner de)", "t\u00e9moigner de"], "en": ["report"], "nl": ["verslag uitbrengen", "raporteren"], "pt": ["reportar"], "de": ["berichten"], "hu": ["jelent", "besz\u00e1mol", "tud\u00f3s\u00edt", "elmes\u00e9l"], "fa": ["\u06af\u0632\u0627\u0631\u0634 \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u06af\u0632\u0627\u0631\u0634 \u062f\u0627\u062f\u0646"], "es": ["contar"]}, "examples": [["raporti ion al iu", null], ["raporti al iu pri io", null]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vo\u0109e sciigi al iu persono tion, kion oni a\u016ddis, vidis, spertis.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u043f\u043e\u0440\u0442\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0434\u043e\u043b\u043e\u0436\u0438\u0442\u044c", "\u0434\u043e\u043a\u043b\u0430\u0434\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "pl": ["raportowa\u0107", "relacjonowa\u0107", "zdawa\u0107 sprawozdanie"]}, "examples": [["mi povas raporti al vi nova\u0135on", "Z"], ["oni raportis al \u015di vortojn de \u015dia filo", "Z"], ["la tutan veron al vi mi raportos", "Z"], ["la servantino raportis al mi, ke iu deziras paroli kun mi", "Z"], ["\u0109iutage la \u0135urnalistoj raportas pri strikoj", null], ["doni al iu kalkulraporton pri io", "Z"], ["kion koro portas, viza\u011do raportas", "Proverbaro esperanta"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Oficiale, plej ofte skribe, komuniki al a\u016dtoritata persono la dokumentitan rezulton de esploro farita pri iu difinita demando, donante klarigojn kaj konkludojn.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043b\u043e\u0436\u0438\u0442\u044c", "\u0434\u043e\u043a\u043b\u0430\u0434\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c \u0440\u0430\u043f\u043e\u0440\u0442", "\u043e\u0442\u0447\u0438\u0442\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043e\u0442\u0447\u0438\u0442\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["referieren", "vortragen"], "en": ["scholarly report"], "pl": ["raportowa\u0107", "meldowa\u0107"]}, "examples": [["raporti pri kunveno, kongreso, projekto literatura verko, scienca eltrova\u0135o", "B"], ["la ekspertizisto prezentis favoran raporton", null]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "atesti, referi", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "raport", "primary": true}, "kaido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nordafrika gentestro.", "translations": {"fr": ["ca\u00efd (Afrique du nord)"]}, "examples": [["mi forpasigis longajn horojn, argumentante kun la regiona kaido, nobla maljunulo, kiu podetale komercas per nigraj sklavinoj", "J. Ribillard, Vagado sub palmoj, UEA, 1956"], ["la franca \u0109eesto estis kontra\u016dita de kaidoj, la tribestroj", "Vikipedio, Al\u011deria kampanjo, 2009-08-19"]], "subdefinitions": []}], "root": "kaid", "primary": true}, "desmodio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio fabacoj (Desmodium).", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u0441\u043c\u043e\u0434\u044b\u044e\u043c"], "nl": ["desmodium"], "pt": ["desm\u00f3dio", "carrapicho"], "ru": ["\u0434\u0435\u0441\u043c\u043e\u0434\u0438\u0443\u043c"], "de": ["Telegraphenpflanze"], "pl": ["desmodium"], "hu": ["h\u00fcvelycsom\u00f3", "koldusgyom"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "desmodi", "primary": true}, "Oziriso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antikva egipta dio viviga, multaspekta: de vegeta\u0135aro, de luno a\u016d suno, de mortintoj..., edzo de Iziso.", "translations": {"ru": ["\u041e\u0441\u0438\u0440\u0438\u0441"], "fr": ["Osiris"], "nl": ["Osiris"], "pt": ["Os\u00edris"], "de": ["Osiris"], "pl": ["Ozyrys"], "hu": ["Ozirisz"]}, "examples": [["la dio Set, kvankam li estas la vera frato de la suna Oziriso, malamas lin", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 21a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Oziris", "primary": true}, "vivmaniero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kutima aran\u011do de ies vivado.", "translations": {"fr": ["mode de vie", "style de vie"], "nl": ["levenswijze"], "pt": ["modo de vida"]}, "examples": [["vi iam a\u016ddis pri mia estinta vivmaniero", "La Nova Testamento, Al la Galatoj 1:13"]], "subdefinitions": []}], "root": "manier", "primary": false}, "lepidodendro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro de fosiliaj arboj, el la ordo de likopodialoj, kies alto \u011disatingadis 30 metrojn (Lepidodendron).", "translations": {"ru": ["\u043b\u0435\u043f\u0438\u0434\u043e\u0434\u0435\u043d\u0434\u0440\u043e\u043d"], "de": ["Schuppenbaum"], "nl": ["schubboom", "lepidodendron"], "pt": ["lepidodendro"], "hu": ["pikkelyfa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lepidodendr", "primary": true}, "platano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dukotiledona arbo, kies \u015delo falas \u0109iujare.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u044f\u0442\u0430\u043d"], "fr": ["platane"], "en": ["platanus", "plane tree", "sycamore"], "nl": ["plataan"], "pt": ["pl\u00e1tano"], "ru": ["\u043f\u043b\u0430\u0442\u0430\u043d"], "ca": ["pl\u00e0tan"], "de": ["Platane"], "hu": ["plat\u00e1n"], "es": ["pl\u00e1tano"], "pl": ["platan"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "platan", "primary": true}, "maljuna": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La frazo tiu \u0109i patrino varmege amis sian pli maljunan filinon ne estas imitinda \u2015 en la matura Esperanto oni diras \u00abpli a\u011da filino\u00bb."], "primary definition": "Atingita sian maljunecon.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u0440\u044b"], "fr": ["vieux"], "nl": ["oud"], "pt": ["velho"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0441\u0442\u0430\u0440\u0435\u043b\u044b\u0439", "\u0441\u0442\u0430\u0440\u044b\u0439 (\u043f\u043e \u0432\u043e\u0437\u0440\u0430\u0441\u0442\u0443)", "\u043f\u043e\u0436\u0438\u043b\u043e\u0439"], "de": ["alt"], "it": ["vecchio"], "sv": ["gammal"], "vo": ["b\u00e4ledik"], "es": ["viejo"], "br": ["kozh (ag.)"], "ro": ["b\u0103tr\u00e2n", "\u00een v\u00e2rst\u0103", "vechi"], "pl": ["stary"], "he": ["\u05d6\u05e7\u05df"]}, "examples": [["maljuna avo, amiko, vino, amikeco, hundo, arbo", null], ["la \u0109agrenoj maljunigas", "B"], ["aspekti kiel maljuna pomo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "jun", "primary": false}, "Heziodo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Helena poeto el Beotio (8a jarcento a.K. \u2013 7a jarcento a.K.), a\u016dtoro de poemoj kun kampara, morala, instrua enhavo.", "translations": {"fr": ["H\u00e9siode"], "de": ["Hesiod"], "it": ["Esiodo"], "pt": ["Hes\u00edodo"]}, "examples": [["la poemoj de Homero kaj Heziodo", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 5, el la vivo kaj sciencoj, bagateloj"]], "subdefinitions": []}], "root": "Heziod", "primary": true}, "profunda\u011da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u0440\u044b (\u043d\u0430\u0437.)"], "fr": ["combl\u00e9 de jours", "de grand \u00e2ge", "tr\u00e8s ag\u00e9"], "en": ["aged", "of great age"], "nl": ["oud"], "br": ["er maez a oad"], "ru": ["\u0441\u0442\u0430\u0440\u044b\u0439"], "pl": ["wiekowy"]}, "examples": [["Abraham mortis en bona maljuneco, profunda\u011da kaj sata de vivo", "La Nova Testamento, Genezo 25:8"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u011d", "primary": false}, "malferma\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Libera, ne barita spaco a\u016d loko.", "translations": {"pl": ["otw\u00f3r"]}, "examples": [["malferma\u0135o de puto, groto, en muro", null], ["porda malferma\u0135o, formita el tri grandegaj, brile poluritaj kalk\u015dtonoj", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 5a, Lemuel aktivi\u011das"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de subaro A en topologia spaco) La plej granda malfermita subaro, inkluzivata de A (alidire: la kuna\u0135o de \u0109iuj malfermitaj subaroj, inkluzivataj de \u011di).", "translations": {"ru": ["\u0432\u043d\u0443\u0442\u0440\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u043a\u0440\u044b\u0442\u043e\u0435 \u044f\u0434\u0440\u043e"], "fr": ["int\u00e9rieur (d'un sous-ensemble)"], "en": ["interior"], "de": ["Inneres", "offener Kern"], "hu": ["ny\u00edlt mag (r\u00e9szhalmaz\u00e9)"], "pl": ["wn\u0119trze (zbioru)"]}, "examples": [["la malferma\u0135on de A oni kutime signas per A kun supra ringo, nome A\u030a", null], ["malfermita aro identas kun sia malferma\u0135o", null], ["la komplemento de la malferma\u0135o de A egalas al la ferma\u0135o de la komplemento de A", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ferm", "primary": false}, "\u015dlagro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "furorkanto.", "translations": {"be": ["\u0448\u043b\u044f\u0433\u0435\u0440", "\u0433\u0456\u0442"], "fr": ["chanson \u00e0 succ\u00e8s", "hit (chanson)", "succ\u00e8s (chanson)", "tube (chanson)"], "en": ["hit song"], "nl": ["schlager", "hit", "tophit"], "ru": ["\u0448\u043b\u044f\u0433\u0435\u0440", "\u0445\u0438\u0442"], "de": ["Schlager"], "it": ["tormentone (canzone)", "hit", "successo (canzone)"], "hu": ["sl\u00e1ger"], "es": ["\u00e9xito"]}, "examples": [["predikoj, \u015dlagroj, kartoj rutinaj anoncos benojn de la sezono", "Krys Ungar, Meznokto metropola, p. 42"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dlagr", "primary": true}, "movi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne resti sur sia loko a\u016d en la anta\u016da pozicio, \u015dan\u011di sian lokon a\u016d sian pozicion.", "translations": {"be": ["\u0440\u0443\u0445\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["bouger (intr.)", "se d\u00e9placer"], "en": ["move"], "nl": ["bewegen"], "ru": ["\u0434\u0432\u0438\u0433\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0434\u0432\u0438\u0433\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"]}, "examples": [["mi ne kura\u011dis movi\u011di", "B"], ["ne movi\u011di de la se\u011do", "B"], ["nenia venteto movi\u011dis", "Z"], ["la boato balanci\u011das, \u011di tamen ne movi\u011das de sia loko", "Z"], ["la Izraelidoj elmovi\u011dis el la dezerto", "Z"], ["neregula movi\u011dado de la kandela flamo", "Z"], ["la folioj de la arboj, la plumoj de lia bireto movi\u011dadis", "Z"], ["en la strato komerca\u0109ante movi\u011das amaso", "Z"], ["la vagonaro ekmovi\u011dis", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Ne resti en la anta\u016da stato.", "translations": {}, "examples": [["en lia koro movi\u011dis poetaj pensoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "mov", "primary": false}, "E\u016drazio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Britujo, Japanujo kaj la indoneziaj insuloj ne situas sur la kontinento E\u016drazio."], "primary definition": "La plej granda el la kontinentoj, norde de Afriko kaj ampleksanta E\u016dropon kaj Azion.", "translations": {"be": ["\u042d\u045e\u0440\u0430\u0437\u0456\u044f"], "fr": ["Eurasie"], "bg": ["\u0415\u0432\u0440\u0430\u0437\u0438\u044f"], "nl": ["Eurazi\u00eb"], "pt": ["Eur\u00e1sia"], "ru": ["\u0415\u0432\u0440\u0430\u0437\u0438\u044f"], "de": ["Eurasien"], "hu": ["Eur\u00e1zsia"], "pl": ["Eurazja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "E\u016drazi", "primary": true}, "emulsio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lakteca flua\u0135o, kiun oni eltiras el olehavaj grajnoj.", "translations": {"be": ["\u044d\u043c\u0443\u043b\u044c\u0441\u0456\u044f"], "fr": ["\u00e9mulsion"], "nl": ["emulsie"], "pt": ["emuls\u00e3o"], "ru": ["\u044d\u043c\u0443\u043b\u044c\u0441\u0438\u044f"], "de": ["Emulsion"], "hu": ["emulzi\u00f3"], "es": ["emulsi\u00f3n"], "pl": ["emulsja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "emulsi", "primary": true}, "poliedro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["veelvlak (arch.)"], "pt": ["poliedro"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "poliedr", "primary": true}, "otomana": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "osmanida", "translations": {"fr": ["ottoman (adj.)"], "nl": ["Ottomaans", "Osmaans"]}, "examples": [["la domo Otomana, kies kreo \u015duldi\u011das al humila pa\u015dtisto", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 2a, \u0109apitro 6a, p. 427a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Otoman", "primary": false}, "mem\u015daltilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "A\u016dtomata \u015daltilo, funkcianta per si mem je certaj kondi\u0109oj.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0432\u0442\u043e\u043c\u0430\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0432\u044b\u043a\u043b\u044e\u0447\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c"], "en": ["automatic switch"], "nl": ["automatische schakelaar"], "be": ["\u0430\u045e\u0442\u0430\u043c\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b \u043f\u0435\u0440\u0430\u043a\u043b\u044e\u0447\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a", "\u0430\u045e\u0442\u0430\u043c\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b \u045e\u043a\u043b\u044e\u0447\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a", "\u0430\u045e\u0442\u0430\u043c\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b \u0432\u044b\u043a\u043b\u044e\u0447\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "de": ["automatischer Schalter"], "it": ["interruttore automatico"], "hu": ["automata kapcsol\u00f3"], "es": ["interruptor autom\u00e1tico"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dalt", "primary": false}, "enspaci": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Okupi spacon, ampleksi.", "translations": {"fr": ["contenir", "envelopper (contenir)"], "de": ["einnehmen"], "pl": ["zamie\u015bci\u0107"], "hu": ["elfoglal (teret)", "bet\u00f6lt (teret)"]}, "examples": [["ni havas tiom da gastoj, tiom da gastoj... la \u0109ambroj, \u015dajne ne enspacos \u0109iujn", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 40a"]], "subdefinitions": []}], "root": "spac", "primary": false}, "a\u016driklo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la du supraj kava\u0135oj de la koro.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0448\u043a\u043e (\u0441\u0435\u0440\u0434\u0446\u0430)"], "fr": ["oreillette"], "en": ["auricle"], "la": ["Auricula cordis"], "de": ["Herzohr"], "hu": ["f\u00fclcse", "sz\u00edvf\u00fclecske"], "pl": ["przedsionek serca"], "es": ["aur\u00edcula"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016drikl", "primary": true}, "testi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Metode provi iun pri liaj kvalitoj, a\u016d fabrika\u0135on pri \u011diaj ecoj.", "translations": {"fr": ["tester"], "de": ["testen"], "en": ["test"], "pl": ["testowa\u0107"]}, "examples": [["en Danlando oni testas nun ekipadon de lokomotivestroj per porteblaj komputiloj", "W. Usakiewicz, Trarigardo de la E-gazetaro, 2004-02-17"]], "subdefinitions": []}], "root": "test", "primary": true}, "sekularizi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0441\u044d\u043a\u0443\u043b\u044f\u0440\u044b\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "nl": ["seculariseren"], "ru": ["\u0441\u0435\u043a\u0443\u043b\u044f\u0440\u0438\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["s\u00e4kularisieren"], "it": ["laicizzare"], "hu": ["szekulariz\u00e1l", "elvil\u00e1gias\u00edt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sekulariz", "primary": true}, "testo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metoda provo por kontroli kapablon, ta\u016dgecon.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u0441\u0442"], "fr": ["test"], "en": ["test"], "nl": ["test"], "pt": ["teste", "prova"], "ru": ["\u0442\u0435\u0441\u0442"], "de": ["Test"], "hu": ["felm\u00e9r\u00e9s", "teszt"], "es": ["test"], "pl": ["test"]}, "examples": [["la prezidanto ricevas la ekzamenajn testojn kaj malfermas ilin tuj anta\u016d la ekzameno", "UEA, Principa regularo pri la supera internacia ekzameno de ILEI/UEA, 2003-06-01"]], "subdefinitions": []}], "root": "test", "primary": false}, "memstara": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sendependa, a\u016dtonoma.", "translations": {"hu": ["\u00f6n\u00e1ll\u00f3"], "be": ["\u0441\u0430\u043c\u0430\u0441\u0442\u043e\u0439\u043d\u044b"], "fr": ["autonome"], "de": ["selbstst\u00e4ndig"], "ru": ["\u0441\u0430\u043c\u043e\u0441\u0442\u043e\u044f\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "star", "primary": false}, "sintezi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Sinteze fari tuta\u0135on el diversaj elementoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u044b\u043d\u0442\u044d\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["synth\u00e9tiser"], "en": ["synthesize"], "nl": ["samenvatten"], "ru": ["\u0441\u0438\u043d\u0442\u0435\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "es": ["sintetizar"], "hu": ["szintetiz\u00e1l", "\u00f6sszefoglal"]}, "examples": [["figuro universala, plej renoma en la kataluna arkitektura arto pro sia kapablo sintezi tradiciojn de la lando", "Augusto Casquero: 2002 - Internacia jaro de Antoni Gaud\u00ed, Monatojaro 2002a, numero 6a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sintez", "primary": false}, "sintezo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kombino a\u016d kunigo de eroj al kohera tuto kun propra substanco a\u016d aspekto.", "translations": {"be": ["\u0441\u044b\u043d\u0442\u044d\u0437"], "fr": ["synth\u00e8se"], "en": ["synthesis"], "nl": ["synthese"], "ru": ["\u0441\u0438\u043d\u0442\u0435\u0437"], "de": ["Synthese"], "hu": ["szit\u00e9zis", "\u00f6sszefoglal\u00e1s"], "es": ["s\u00edntesis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Generaligo, sistemigo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "analizo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sintez", "primary": true}, "atuti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Meti, ludi atuton.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0437\u044b\u0440\u0430\u0446\u044c", "\u0445\u0430\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c \u0437 \u043a\u043e\u0437\u044b\u0440\u0430"], "fr": ["jouer atout", "couper (carte)"], "en": ["trump", "play the trump card"], "ru": ["\u043a\u043e\u0437\u044b\u0440\u044f\u0442\u044c", "\u0445\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c \u0441 \u043a\u043e\u0437\u044b\u0440\u044f"], "de": ["trumpfen", "auftrumpfen", "Trumpf spielen"], "hu": ["adut h\u00edv"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "atut", "primary": false}, "ekzorcizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "ekzorco", "translations": {"fr": ["exorcisme"], "pl": ["egzorcyzm"]}, "examples": [["alia vera\u0135o estas la absoluta senefikeco de l' ekzorcizoj, formuloj, sakramentaj paroloj, amuletoj, talismanoj, eksteraj agoj a\u016d iaj ajn materiaj signoj", "Allan Kardec, trad. Ismael Gomes Braga, La Evangelio la\u016d Spiritismo, Brazila Spiritisma Federacio, 1946"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekzorciz", "primary": false}, "atuto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gajniga koloro en la kartludoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u0437\u044b\u0440"], "fr": ["atout"], "en": ["trump"], "ru": ["\u043a\u043e\u0437\u044b\u0440\u044c"], "de": ["Trumpf"], "sv": ["trumf"], "hu": ["adu", "\u00fct\u0151k\u00e1rtya"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "atut", "primary": true}, "ekzorcizi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "ekzorci", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0433\u0430\u043d\u044f\u0446\u044c (\u0434'\u044f\u0431\u043b\u0430, \u0434\u044d\u043c\u0430\u043d\u0430)"], "fr": ["exorciser"], "pt": ["exorcizar"], "ru": ["\u0438\u0437\u0433\u043e\u043d\u044f\u0442\u044c (\u0434\u044c\u044f\u0432\u043e\u043b\u0430, \u0434\u0435\u043c\u043e\u043d\u0430, \u0437\u043b\u043e\u0433\u043e \u0434\u0443\u0445\u0430)"], "de": ["exorzieren", "austreiben"], "hu": ["\u00f6rd\u00f6g\u00f6t \u0171z", "ekzorciz\u00e1l"], "pl": ["odprawia\u0107 egzorcyzmy"], "es": ["exorcizar"]}, "examples": [["la plej maljunaj petis la pastron, ke li ekzorcizu la verdan \u0109evalinon", "Marcel Aym\u00e9, trad. Louis Beaucaire, La verda \u0109evalino, Nica Literatura Revuo, 1959-09 \u011dis 10, numero 5/1, p. 33a-37a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekzorciz", "primary": true}, "toksologo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Venenosciencisto.", "translations": {"fa": ["\u0632\u0647\u0631\u0634\u0646\u0627\u0633", "\u0633\u0645\u200c\u0634\u0646\u0627\u0633"], "fr": ["toxicologue"], "bg": ["\u0442\u043e\u043a\u0441\u0438\u043a\u043e\u043b\u043e\u0433"], "pt": ["toxic\u00f3logo"], "de": ["Toxikologe"], "pl": ["toksykolog"]}, "examples": [["la usona toksologo Ernie Hood montras zorgigajn rezultojn", "D. Benoit-Brow\u00e6ys, trad. V. Lutermano, Nanote\u0125nologioj..., le Monde diplomatique, 2006-03"]], "subdefinitions": []}], "root": "toksolog", "primary": true}, "celakanto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Komunlingve oni nomas celakanto la solan nuntempe vivan specion el la nomita grupo (Latimeria chalumnae), neatendite trovitan en la 20a jarcento apud Mozambiko. Vivosciencistoj rigardas \u011din tre simila, sed ne sama al la pragenro celakanto."], "primary definition": "Genro de fi\u015do el antikva subklaso krosopterigoj.", "translations": {"fr": ["c\u0153lacanthe"], "de": ["Quastenflosser"], "it": ["celacanto", "latimeria"], "bg": ["\u043a\u043e\u043b\u0435\u043a\u0430\u043d\u0442", "\u043b\u0430\u0442\u0438\u043c\u0435\u0440\u0438\u044f\u0442\u0430"], "pt": ["celacanto"]}, "examples": [["kiel maroj sen celakanto", "J. Camacho, celakantoj, Rotterdam: Bero, 2004"]], "subdefinitions": []}], "root": "celakant", "primary": true}, "digesto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Asimilado de nutra\u0135o per la digestaj organoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0442\u0440\u0430\u045e\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["digestion"], "nl": ["vertering"], "ru": ["\u043f\u0438\u0449\u0435\u0432\u0430\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435"], "ca": ["digesti\u00f3"], "de": ["Verdauung"], "hu": ["em\u00e9szt\u00e9s"], "pl": ["trawienie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "digest", "primary": false}, "ralo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el la familio raledoj (Rallus).", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u0441\u0442\u0443\u0448\u043e\u043a (\u043f\u0442\u0438\u0446\u0430)"], "fr": ["r\u00e2le"], "en": ["water-rail"], "nl": ["ral"], "pt": ["ralo"], "de": ["Wasserralle"], "hu": ["guvat"], "cs": ["ch\u0159\u00e1stal vodni"], "pl": ["wodnik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ral", "primary": true}, "impresebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Povanta esti facile impresata.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043f\u0435\u0447\u0430\u0442\u043b\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["impressionnable"], "pt": ["impression\u00e1vel", "sens\u00edvel (que se impressiona)"], "be": ["\u0443\u0440\u0430\u0436\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u0443\u0440\u0430\u0437\u044c\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u0447\u0443\u043b\u044c\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u0447\u0443\u0439\u043d\u044b"], "de": ["empfindlich", "beeindruckbar"], "hu": ["fog\u00e9kony", "\u00e9rz\u00e9keny"]}, "examples": [["impresi\u011dema karaktero, knabo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Preparita por ricevi la efikon de la lumradioj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0447\u0443\u0432\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u0444\u043e\u0442\u0430\u0430\u0434\u0447\u0443\u0432\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "de": ["empfindlich", "lichtempfindlich"], "nl": ["gevoelig (fot..)"], "ru": ["\u0447\u0443\u0432\u0441\u0442\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u0432\u0435\u0442\u043e\u0447\u0443\u0432\u0441\u0442\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["f\u00e9ny\u00e9rz\u00e9keny (fotogr\u00e1fia)"]}, "examples": [["impresi\u011dema fotografa plato", null]], "subdefinitions": []}], "root": "impres", "primary": false}, "kontra\u016ddolorilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rimedo, medikamento kiu mildigas a\u016d forigas doloron.", "translations": {"fr": ["analg\u00e9sique (subst.)", "antalgique (subst.)"], "en": ["analgesic", "pain remedy", "painkiller"], "nl": ["pijnstiller"], "it": ["analgesico (sost.)"], "pl": ["\u015brodek przeciwb\u00f3lowy", "\u015brodek u\u015bmierzaj\u0105cy b\u00f3l", "\u015brodek znieczulaj\u0105cy"]}, "examples": [["iu suferanto de frunta doloro prenis sendolorigilon dum unu semajno, sed la malsano pligravi\u011dis", "Zhang Zhaojun, Doktrino pri \u011cingluo-oj, 2004"], ["patrina lakto efikas al novnaskito kiel kontra\u016ddolorilo", "Vikipedio, artikolo \u00abpatrina lakto\u00bb, 2009-04-30"]], "subdefinitions": []}], "root": "dolor", "primary": false}, "balustrado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Barilo a\u016d apogilo konsistanta el vico da kolonetoj a\u016d palisetoj kunigitaj per supra horizontala trabo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043b\u044e\u0441\u0442\u0440\u0430\u0434\u0430"], "fr": ["balustrade", "garde-corps", "parapet"], "en": ["balustrade"], "nl": ["balustrade", "borstwering"], "ru": ["\u0431\u0430\u043b\u044e\u0441\u0442\u0440\u0430\u0434\u0430", "\u043f\u0435\u0440\u0438\u043b\u0430", "\u043f\u0430\u0440\u0430\u043f\u0435\u0442"], "ca": ["barana"], "de": ["Balustrade", "Br\u00fcstung", "S\u00e4ulengel\u00e4nder"], "hu": ["balusztr\u00e1d", "korl\u00e1t"], "es": ["barandilla", "baranda"], "br": ["aspled"], "pl": ["balustrada", "por\u0119cz"]}, "examples": [["balustrado de teraso, balkono, \u015dtuparo, \u0125orejo", null], ["mi longe staris senmove, min apoginte al fera balustrado, kaj observis la riveron", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 33a"]], "subdefinitions": []}], "root": "balustrad", "primary": true}, "gufo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio de strigedoj (Bubo), granda noktobirdo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0443\u0433\u0430\u0447"], "fr": ["hibou (oiseau)"], "en": ["eagle-owl"], "nl": ["oehoe", "grote uil", "ooruil"], "pt": ["bufo"], "ru": ["\u0444\u0438\u043b\u0438\u043d"], "de": ["Uhu"], "hu": ["uhu"], "cs": ["v\u00fdr velk\u00fd"], "pl": ["puchacz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "guf", "primary": true}, "panei": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subite ne plu funkcii.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u0430\u043c\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0437\u0430\u0433\u043b\u0443\u0445\u043d\u0443\u0446\u044c (\u043f\u0440\u0430 \u043c\u0430\u0442\u043e\u0440)", "\u0441\u043f\u044b\u043d\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u0441\u0442\u0430\u0446\u044c \u043f\u0440\u0430\u0446\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["tomber en panne"], "nl": ["in panne vallen"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u043e\u043c\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0441\u043b\u043e\u043c\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0437\u0430\u0433\u043b\u043e\u0445\u043d\u0443\u0442\u044c (\u043e \u043c\u043e\u0442\u043e\u0440\u0435)", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0441\u0442\u0430\u0442\u044c \u0440\u0430\u0431\u043e\u0442\u0430\u0442\u044c"], "de": ["eine Panne haben"], "es": ["averiarse", "sufrir una aver\u00eda"], "hu": ["meghib\u00e1sodik", "defektet kap", "le\u00e1ll (m\u0171k\u00f6d\u00e9s\u00e9ben)"]}, "examples": [["mia a\u016dto paneas", "Gerda malaperis, \u0109apitro 11a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pane", "primary": false}, "fluktui": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Al- kaj re-flui.", "translations": {"be": ["\u0444\u043b\u044e\u043a\u0442\u0443\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u0430\u0433\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["fluctuer", "osciller"], "en": ["fluctuate"], "nl": ["fluctueren"], "pt": ["flutuar", "oscilar"], "ru": ["\u0444\u043b\u044e\u043a\u0442\u0443\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043a\u043e\u043b\u0435\u0431\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["fluktuieren"], "es": ["fluctuar"]}, "examples": [["ulceroj fluktuas", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Alterne varii.", "translations": {"de": ["schwanken", "wechseln"], "pt": ["flutuar", "oscilar"]}, "examples": [["fluktuado de la opinioj, de la borskurzoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fluktu", "primary": true}, "paneo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subita malfunkcio de ma\u015dino.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u043e\u043c\u043a\u0430", "\u0430\u0432\u0430\u0440\u044b\u044f", "\u0437\u0431\u043e\u0439"], "fr": ["panne"], "en": ["breakdown"], "nl": ["panne", "motorpech"], "pt": ["pane"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u043e\u043c\u043a\u0430", "\u0430\u0432\u0430\u0440\u0438\u044f", "\u0441\u0431\u043e\u0439"], "ca": ["avaria"], "de": ["Panne"], "hu": ["meghib\u00e1sod\u00e1s", "defekt", "le\u00e1ll\u00e1s (m\u0171k\u00f6d\u00e9s\u00e9ben)"], "es": ["aver\u00eda"]}, "examples": [["\u0109iutagas malfrui\u011doj kaj paneoj (ne nur de malnovaj lokomotivoj sed de signala infrastrukturo instalita en la 60aj jaroj)", "Pa\u016dlo Gubbins, Politiko elreligita, Monato, jaro 2001a, numero 2a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pane", "primary": true}, "eventuala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Povanta okazi, depende de necertaj cirkonstancoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0433\u0447\u044b\u043c\u044b", "\u0456\u043c\u0430\u0432\u0435\u0440\u043d\u044b", "\u044d\u0432\u044d\u043d\u0442\u0443\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["\u00e9ventuel"], "en": ["contingent"], "pt": ["eventual", "contingente"], "ru": ["\u0432\u043e\u0437\u043c\u043e\u0436\u043d\u044b\u0439", "\u0432\u043f\u043e\u043b\u043d\u0435 \u0432\u0435\u0440\u043e\u044f\u0442\u043d\u044b\u0439"], "de": ["eventuell", "m\u00f6glich", "etwaig", "allf\u00e4llig [\u00d6s]"], "sv": ["eventuell", "m\u00f6jlig"], "hu": ["esetleges"], "es": ["eventual"], "pl": ["ewentualny"]}, "examples": [["la eventualaj profitoj de la afero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "eventual", "primary": true}, "flako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda kvanto da akvo a\u016d alia likva\u0135o, restanta en kava\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043b\u0443\u0436\u044b\u043d\u0430"], "fr": ["flaque"], "en": ["puddle"], "nl": ["plas"], "pt": ["po\u00e7a"], "ru": ["\u043b\u0443\u0436\u0430"], "ca": ["toll", "bassiol", "bassa"], "de": ["Pf\u00fctze", "Lache"], "hu": ["t\u00f3csa"], "es": ["charco"], "pl": ["ka\u0142u\u017ca"]}, "examples": [["flakoj sur vojo post pluvo", null], ["sen atenti la flakojn la homo kun la kapu\u0109o transiris la placeton", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 25a, p. 261a"]], "subdefinitions": []}], "root": "flak", "primary": true}, "eventuale": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En okazo de bezono.", "translations": {"be": ["\u0443 \u0432\u044b\u043f\u0430\u0434\u043a\u0443", "\u043f\u0440\u044b \u043d\u0435\u0430\u0431\u0445\u043e\u0434\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456"], "fr": ["\u00e9ventuellement"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438 \u0441\u043b\u0443\u0447\u0430\u0435", "\u0432 \u0441\u043b\u0443\u0447\u0430\u0435 \u0447\u0435\u0433\u043e"], "de": ["eventuell", "evtl. [mll.]", "m\u00f6glicherweise", "etwa"], "sv": ["eventuellt"], "hu": ["esetleg"], "pl": ["ewentualnie"], "es": ["eventualmente"]}, "examples": [["skribu, eventuale telegrafu", null]], "subdefinitions": []}], "root": "eventual", "primary": false}, "baptopatrino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu virino, kiu prezentas infanon por bapto, donante al \u011di \u011dian anta\u016dnomon.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0451\u0441\u0442\u043d\u0430\u044f \u043c\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["marraine"], "en": ["godmother"], "nl": ["meter", "peetmoeder"], "de": ["Taufmutter"], "hu": ["keresztanya"], "sk": ["krstn\u00e1 matka"], "es": ["madrina"], "br": ["maeronez"], "pl": ["matka chrzestna", "chrzestna (pot.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bapt", "primary": false}, "duonfali": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Preska\u016d fali farinte mispa\u015don.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u0442\u044b\u043a\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["broncher (tr\u00e9bucher)", "tr\u00e9bucher"], "en": ["stumble"], "nl": ["struikelen"], "ru": ["\u0441\u043f\u043e\u0442\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["straucheln", "stolpern"], "hu": ["megbotlik"], "pl": ["potyka\u0107 si\u0119", "potkn\u0105\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["se iu iras dum la nokto, li faletas, \u0109ar en li ne estas la lumo", "La Nova TestamentoS. Johano 11:10"]], "subdefinitions": []}], "root": "fal", "primary": false}, "atmosfero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gasa maso \u0109irka\u016danta astron, kaj interalie Teron.", "translations": {"be": ["\u0430\u0442\u043c\u0430\u0441\u0444\u044d\u0440\u0430"], "fr": ["atmosph\u00e8re"], "en": ["atmosphere"], "nl": ["atmosfeer"], "ru": ["\u0430\u0442\u043c\u043e\u0441\u0444\u0435\u0440\u0430"], "de": ["Atmosph\u00e4re"], "sv": ["atmosf\u00e4r"], "hu": ["l\u00e9gk\u00f6r", "atmoszf\u00e9ra"], "sk": ["atmosf\u00e9ra"], "es": ["atm\u00f3sfera"], "pl": ["atmosfera"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) \u0108irka\u016dantaj cirkonstancoj, medio.", "translations": {"hu": ["k\u00f6zeg", "l\u00e9gk\u00f6r"]}, "examples": [["vivi en atmosfero de malvirto", null], ["la traktadoj okazas en favora atmosfero", null], ["la sufoka atmosfero de homa malamo", null], ["krei ne\u016dtralan atmosferon de tutmonda homareco", "Aventuroj de pioniro, \u0109apitro 2a, p. 17a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Komunuza mezurunuo de premo, egala al la premo de kolono el hidrargo, alta je 0,76 m, \u0109e normala graviteco kaj temperaturo 0 \u00b0C; simb. atm.", "translations": {}, "examples": [["unu atmosfero egalas al 1,013.105 paskaloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "atmosfer", "primary": true}, "pa\u015dti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Konduki brutojn sur kampo, por ke ili man\u011du herbon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u0441\u0442\u0438"], "fr": ["faire paitre"], "en": ["(take to) pasture", "shepherd"], "nl": ["weiden", "laten grazen"], "pt": ["pastorear"], "be": ["\u043f\u0430\u0441\u044c\u0432\u0456\u0446\u044c"], "de": ["weiden lassen"], "hu": ["legeltet"], "br": ["kas da beuri\u00f1", "peuri\u00f1 (kas da beuri\u00f1)"], "pl": ["pa\u015b\u0107 (zwierz\u0119ta)"]}, "examples": [["en la restanta parto de la parko pluraj tutsioj (alia etno) pa\u015dtis siajn bovinojn", "W. M. A. De Smet, Kiu murdis Dian Fossey?, Monato, jaro 1995a, numero 12a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pa\u015dt", "primary": true}, "flankokaza\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparta malgrava okazo, plejofte malhelpa, kiu neatendite intervenas en cirkonstancaro.", "translations": {"fr": ["incident"], "en": ["incident"], "ro": ["incident"], "pl": ["incydent"], "hu": ["k\u00f6zbej\u00f6tt esem\u00e9ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "okaz", "primary": false}, "hidranto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Urba fontano destinita al surloka provizado de akvo kontra\u016d brulegoj.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0438\u0434\u0440\u0430\u043d\u0442", "\u043f\u043e\u0436\u0430\u0440\u043d\u044b\u0439 \u043a\u0440\u0430\u043d"], "fr": ["bouche d'incendie", "poteau d'incendie"], "pt": ["hidrante"], "de": ["Hydrant"], "it": ["idrante", "pompa antincendio", "presa d'acqua"], "pl": ["hydrant"]}, "examples": [["je du metroj de la fenestro grandformata policisto de severa teni\u011do apogis sin al hidranto", "O Henry, trad. S. Johansson, Policisto kaj himno, La Ondo de Esperanto, 2002-11 (97)"], ["el\u015dprucis akvo kaj \u011di \u015dprucis kiel el hidranto", "Karel \u010capek, trad. Josef Vondrou\u0161ek, Na\u016d fabeloj, Granda polica fabelo, [2002?]"]], "subdefinitions": []}], "root": "hidrant", "primary": true}, "kokso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la du simetriaj partoj de la korpo, ekstere elstarantaj, kie la femuro estas kunligita kun la trunko.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0434\u0440\u043e"], "fr": ["hanche (articulation)"], "en": ["hip"], "nl": ["heup"], "be": ["\u0441\u044c\u0446\u044f\u0433\u043d\u043e", "\u043a\u043b\u0443\u0431", "\u043b\u044f\u0436\u043a\u0430"], "de": ["H\u00fcfte"], "sv": ["h\u00f6ft"], "pl": ["biodro"], "br": ["lez (kroazell)", "kroazell (lez)"], "es": ["cadera(s)"]}, "examples": [["kun la manoj al la koksoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "koks", "primary": true}, "\u0109iovendejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda podetala vendejo, kiu ofertas tre diversajn viv-utilajn komerca\u0135ojn, aran\u011ditajn la\u016d fakoj kaj eta\u011doj.", "translations": {"be": ["\u0443\u043d\u0456\u0432\u044d\u0440\u043c\u0430\u0433"], "fr": ["grand magasin", "bazar", "\u00e9picerie", "superette", "supermarch\u00e9"], "en": ["department store"], "nl": ["supermarkt"], "ru": ["\u0443\u043d\u0438\u0432\u0435\u0440\u043c\u0430\u0433"], "de": ["Supermarkt", "Kaufhaus"], "hu": ["ABC-\u00e1ruh\u00e1z", "vegyeskeresked\u00e9s", "vegyesbolt"]}, "examples": [["Anjon oni arestis je la momento kiam \u015di provis enmanigi al kasistino de la \u0109iovendejo \u0109e Arbat dekdolaran bileton", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 27."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "superbazaro, magazenego", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vend", "primary": false}, "judismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Religio kaj religia kulturo de la judoj.", "translations": {"be": ["\u044e\u0434\u0430\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["juda\u00efsme"], "en": ["Judaism"], "nl": ["jodendom"], "pt": ["juda\u00edsmo"], "el": ["\u03b9\u03bf\u03c5\u03b4\u03b1\u03ca\u03c3\u03bc\u03cc\u03c2"], "de": ["Judaismus", "j\u00fcdische Religion"], "sv": ["judendom"], "hu": ["judaizmus"], "br": ["yuzevegezh"], "it": ["giudaismo", "ebraismo"], "ru": ["\u0438\u0443\u0434\u0430\u0438\u0437\u043c"], "es": ["juda\u00edsmo"], "he": ["\u05d9\u05d4\u05d3\u05d5\u05ea"]}, "examples": [["mi diris al Kefas anta\u016d \u0109iuj: Se vi, estante judo, naciane vivas, kaj ne kiel judoj, kial vi devigas la nacianojn agi la\u016d judismo?", "La Nova Testamento, Al la Galatoj 2:14"], ["fundamente kristanismo kaj judismo predikas la saman unusolan Dion", "Gerrit Berveling: Pri kelkaj radikoj de la kristana kontra\u016djudismo (Peter J. Tomson, La afero Jesuo kaj la Judoj), Monatojaro 2001a, numero 10a, p. 25a"]], "subdefinitions": []}], "root": "jud", "primary": false}, "\u0109ano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elstaranta peco de pafilo, per kiu oni frapas la karto\u0109on por \u011din eksplodigi.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u0440\u043e\u043a"], "fr": ["chien (d'un pistolet)"], "en": ["cock (of a gun)", "hammer (of a gun)"], "pt": ["c\u00e3o (de fuzil, etc.)"], "ru": ["\u043a\u0443\u0440\u043e\u043a"], "de": ["Abzug", "Hahn"], "it": ["cane (percussore)"], "hu": ["kakas (pisztolyon)"], "fa": ["\u0686\u062e\u0645\u0627\u0642 \u062a\u0641\u0646\u06af"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109an", "primary": true}, "ebriulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo en ebria stato.", "translations": {"be": ["\u043f'\u044f\u043d\u0456\u0446\u0430", "\u0430\u043b\u044c\u043a\u0430\u0433\u043e\u043b\u0456\u043a", "\u043f'\u044f\u043d\u044c", "\u043f'\u044f\u043d\u0447\u0443\u0433\u0430", "\u043f\u0440\u0430\u043f\u043e\u0439\u0446\u0430", "\u0432\u044b\u043f\u0456\u0432\u0430\u0445\u0430", "\u0436\u043b\u0443\u043a\u0442\u0430"], "fr": ["ivrogne (personne saoule)"], "en": ["drunk person"], "nl": ["dronkelap"], "ru": ["\u043f\u044c\u044f\u043d\u0438\u0446\u0430", "\u043f\u044c\u044f\u043d\u044b\u0439 (\u0441\u0443\u0449.)"], "de": ["Betrunkener"], "hu": ["r\u00e9szeg (ember)"], "pl": ["kto\u015b nietrze\u017awy", "kto\u015b pijany"]}, "examples": [["por ebriulo ne ekzistas dan\u011dero", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "ebri", "primary": false}, "legendo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rakonto pri malnovaj okazinta\u0135oj, en kiu intermiksi\u011das historiaj kaj fabelaj tradiciaj faktoj.", "translations": {"be": ["\u043b\u0435\u0433\u0435\u043d\u0434\u0430"], "fr": ["l\u00e9gende"], "en": ["legend", "myth"], "nl": ["legende"], "pt": ["lenda", "legenda (lenda)"], "el": ["\u03bc\u03cd\u03b8\u03bf\u03c2"], "de": ["Sage", "Legende"], "sv": ["legend"], "hu": ["legenda"], "br": ["mojenn"], "ru": ["\u043b\u0435\u0433\u0435\u043d\u0434\u0430", "\u0441\u043a\u0430\u0437\u0430\u043d\u0438\u0435"], "es": ["leyenda"]}, "examples": [["lian fantazion jam frue stimulis la legendo pri la Babelturo", "La dan\u011dera lingvo, studo pri la persekutoj kontra\u016d Esperanto, 1.1."], ["popolaj legendoj", null], ["la ora legendo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "legend", "primary": true}, "\u0109ar": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konj. montranta, ke la propozicio, kiu sekvas \u011din, estas la motivigo a\u016d klarigo de la anta\u016diranta a\u016d postiranta prop..", "translations": {"be": ["\u0431\u043e", "\u0442\u0430\u043c\u0443 \u0448\u0442\u043e"], "fr": ["parce que", "car"], "en": ["because"], "de": ["weil", "denn"], "it": ["perch\u00e9", "giacch\u00e9", "poich\u00e9", "per (causale)"], "vo": ["ibo"], "cs": ["proto\u017ee", "nebo\u0165"], "fi": ["koska", "sill\u00e4"], "hu": ["mert", "mivel"], "es": ["porque"], "ru": ["\u0438\u0431\u043e", "\u0442\u0430\u043a \u043a\u0430\u043a", "\u043f\u043e\u0442\u043e\u043c\u0443 \u0447\u0442\u043e"], "nl": ["omdat"], "pt": ["porque", "pois"], "no": ["fordi"], "sk": ["lebo", "preto\u017ee"], "pl": ["poniewa\u017c", "albowiem", "bo", "bowiem", "gdy\u017c"]}, "examples": [["mi ridas \u0109ar vi grimacas", null], ["\u0109ar vi ne obeas, mi punos vin", null], ["\u0109ar ni decidis kunvenadi \u0109iuhore, tial ni devas klarigi al ni, por kio ni kunvenas", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ar", "primary": true}, "paligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi malpli kolora.", "translations": {"fr": ["faire p\u00e2lir"], "nl": ["bleek maken", "doen verbleken"], "sv": ["bleka"], "no": ["bleke"]}, "examples": [["Kaj tiel la melankoli' paligas / Malsane la naturan vang-koloron", "W. Shakespeare, trad. L. N. Newell, Hamleto, princo de Danujo, 1964"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Malfortigi, malintensigi.", "translations": {}, "examples": [["ies kvalitojn paligis la fluo de l' jaroj", "P. Thorsen, Finbabile?, Babile kun mi mem. - Beletra, 1996"]], "subdefinitions": []}], "root": "pal", "primary": false}, "ablacia a\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tempoda\u016dro ekde la fandi\u011do de la vitra surfaco de aer\u015dtono pro \u011dia enirado tra la atmosfero.", "translations": {"en": ["ablation age"], "it": ["tempo di ablazione"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ablaci", "primary": false}, "fe\u016ddulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu dependas de superulo a\u016d regnestro pro ricevita fe\u016ddo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0430\u0441\u0441\u0430\u043b"], "fr": ["vassal"], "de": ["Vasall"], "en": ["vassal"], "hu": ["h\u0171b\u00e9res", "vazallus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fe\u016dd", "primary": false}, "buo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Na\u011dbarelo, flosanta ilo alfiksita \u0109e la fundo, en maro a\u016d rivero, kaj uzata por signali ian dan\u011deran lokon a\u016d por alligi \u015dipon.", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u0439", "\u0431\u0430\u043a\u0435\u043d"], "fr": ["bou\u00e9e"], "en": ["buoy"], "nl": ["boei", "baken"], "ru": ["\u0431\u0443\u0439", "\u0431\u0430\u043a\u0435\u043d"], "ca": ["boia"], "de": ["Boje"], "it": ["boa"], "hu": ["b\u00f3ja", "\u00fasz\u00f3"], "sk": ["b\u00f3ja", "plav\u00e1k"], "bg": ["\u0448\u0430\u043c\u0430\u043d\u0434\u0443\u0440\u0430", "\u0431\u0443\u0439", "\u0431\u0430\u043a\u0435\u043d"], "es": ["boya"], "pl": ["boja", "p\u0142awa", "baka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bu", "primary": true}, "bum": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bruo de io forte batanta a\u016d peze falanta.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0443\u043c!", "\u0431\u0430\u0445!", "\u0431\u0430\u0446!"], "fr": ["boum!", "paf!"], "es": ["bum"], "pl": ["bum", "bach", "b\u0119c"]}, "examples": [["liaj pupiloj turni\u011das supren kaj, bum! li falas", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 82a, volumo 3a, p. 25a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bum", "primary": false}, "embargo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Baro de haveno, malpermeso al \u015dipo elveturi.", "translations": {"be": ["\u044d\u043c\u0431\u0430\u0440\u0433\u0430"], "bg": ["\u0435\u043c\u0431\u0430\u0440\u0433\u043e"], "nl": ["beslaglegging", "embargo"], "pt": ["embargo"], "ru": ["\u044d\u043c\u0431\u0430\u0440\u0433\u043e"], "de": ["Embargo", "Hafensperre"], "hu": ["kik\u00f6t\u0151z\u00e1rlat", "embarg\u00f3"], "en": ["embargo"], "pl": ["embargo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malpermeso al alia lando komerci varojn tra la limo, precipe eksporti.", "translations": {"de": ["Embargo", "Handelssperre", "Ausfuhrverbot"], "nl": ["embargo"], "pt": ["embargo"], "hu": ["kereskedelmi tilalom", "kiviteli tilalom", "embarg\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "embarg", "primary": false}, "embargi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malpermesi provizore al \u015dipo la elveturon el la haveno a\u016d \u011dian mal\u015dar\u011digon.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u043a\u043b\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456 \u044d\u043c\u0431\u0430\u0440\u0433\u0430"], "fr": ["mettre l'embargo"], "en": ["embargo"], "nl": ["beslagleggen", "onder embargo plaatsen"], "pt": ["embargar"], "ru": ["\u043d\u0430\u043b\u043e\u0436\u0438\u0442\u044c \u044d\u043c\u0431\u0430\u0440\u0433\u043e"], "de": ["unter Embargo legen", "eine Hafensperre verh\u00e4ngen", "eine Hafensperre verf\u00fcgen"], "hu": ["kik\u00f6t\u0151z\u00e1rlatot rendel el", "embarg\u00f3t rendel el", "embarg\u00f3 al\u00e1 helyez"], "pl": ["na\u0142o\u017cy\u0107 embargo", "nak\u0142ada\u0107 embargo"], "es": ["embargar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malpermesi komercadon per iuj varoj a\u016d kun iu lando.", "translations": {"de": ["unter Embargo legen", "eine Handelssperre verh\u00e4ngen", "ein Ausfuhrverbot verh\u00e4ngen"], "nl": ["onder embargo plaatsen"], "pt": ["embargar"], "hu": ["embarg\u00f3t rendel el"]}, "examples": [["UN-rezolucio klopodis krei embargon sur la minejajn produktojn de ribelaj armeoj", "Kongo: la mineja konflikto , Monato, n-ro 3/2001"], ["ni deziros kunagadi kun \u0109iuj en la bataloj por \u0109esigi la embargon kontra\u016d Kubo", "LEA/G-Magazino n-ro 24 (1998/4)"]], "subdefinitions": []}], "root": "embarg", "primary": true}, "teralkala metalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu elemento de la perioda tabelo el grupo 2 la\u016d la IUPAC-sistemo, nome: berilio, magnezio, kalcio, stroncio, bario, radiumo", "translations": {"fa": ["\u0641\u0644\u0632 \u0642\u0644\u06cc\u0627\u06cc\u06cc \u062e\u0627\u06a9\u06cc"], "pl": ["metal ziem rzadkich"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "metal", "primary": false}, "Norvegujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato en la norda E\u016dropo sur la Skandinava duoninsulo kun \u0109efurbo Oslo. Teritorio de Regno Norvegujo. ISO-3166 kodo: NO. \u011ci limas kun Finnlando, Rusujo, Svedujo kaj Atlantiko.", "translations": {"fa": ["\u0646\u0631\u0648\u0698"], "en": ["Norway"], "nl": ["Noorwegen"], "pl": ["Norwegia", "Kr\u00f3lestwo Norwegii"], "no": ["Norge"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "norveg", "primary": true}, "fu fu...": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sono de detenata ridado.", "translations": {"fr": ["hou hou (rire \u00e9touff\u00e9)"], "pt": ["hi hi (riso contido)"]}, "examples": [["maljunulino-oficiredzino entrafas, iafoje \u0109ambristino enmontri\u011das tia... fu, fu, fu!", "La Revizo, akto 2a, sceno 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "fu", "primary": false}, "mingaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Flami\u011dema kaj eksplodema gaso en la karbominejoj, miksa\u0135o el aero kaj metano.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0443\u0434\u043d\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439 \u0433\u0430\u0437"], "fr": ["grisou"], "nl": ["mijngas"], "pt": ["g\u00e1s de minas (mistura de metano com ar)"], "de": ["Grubengas"], "hu": ["b\u00e1nyal\u00e9g", "s\u00falyt\u00f3l\u00e9g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gas", "primary": false}, "desegnarto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grafika belarto produktanta bildojn per strekoj.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u043a\u0430"], "fr": ["dessin (art)"], "ca": ["dibuix"], "de": ["Zeichnen"], "pl": ["grafika"], "hu": ["rajzm\u0171v\u00e9szet", "grafika"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "art", "primary": false}, "rastrumigilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de ciferecigilo, rimedo por transformi kontinuan prezenton de datumo (ekz-e signobildon de kontura tiparo) en malkontinuan rastrumon.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u0440\u0438\u0437\u0430\u0442\u043e\u0440"], "en": ["rasterizer", "raster processor"], "nl": ["raster (voorwerp)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rastr", "primary": false}, "mona subunuo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subunuo de monunuo.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043c\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f \u043c\u043e\u043d\u0435\u0442\u0430"], "fr": ["sous-unit\u00e9 mon\u00e9taire"], "br": ["isunanenn voneiz"], "fi": ["rahan alayksikk\u00f6"], "it": ["sottounit\u00e0 monetaria", "sottomultiplo (di unit\u00e0 monetaria)"], "hu": ["v\u00e1lt\u00f3p\u00e9nz"]}, "examples": [["soldo estas malnova franca mona subunuo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "unu", "primary": false}, "uzado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Da\u016dra, ofta uzo.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043f\u043e\u0442\u0440\u0435\u0431\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0438\u0441\u043f\u043e\u043b\u044c\u0437\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["utilisation"], "nl": ["gebruik"], "pt": ["utiliza\u00e7\u00e3o"], "de": ["Gebrauch"], "sv": ["anv\u00e4ndning"], "hu": ["haszn\u00e1lat"], "fi": ["k\u00e4ytt\u00f6"]}, "examples": [["\u011dia uzado estas tia sama kiel en la aliaj lingvoj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 27"], ["komuna \u011disnuna uzado devas ludi en lingvo pli gravan rolon ol seke teoria logikeco", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "uz", "primary": false}, "le\u016dkocito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Blanka globeto de la sango a\u016d de la puso.", "translations": {"be": ["\u043b\u0435\u0439\u043a\u0430\u0446\u044b\u0442"], "fr": ["globule blanc", "leucocyte"], "bg": ["\u043b\u0435\u0432\u043a\u043e\u0446\u0438\u0442"], "nl": ["wit bloedlichaampje"], "pt": ["leuc\u00f3cito", "gl\u00f3bulo branco"], "el": ["\u03bb\u03b5\u03c5\u03ba\u03bf\u03ba\u03cd\u03c4\u03c4\u03b1\u03c1\u03bf"], "de": ["wei\u00dfes Blutk\u00f6rperchen", "Leukozyt [fak]"], "hu": ["feh\u00e9rv\u00e9rsejt", "leukocita"], "fa": ["\u06af\u0648\u06cc\u0686\u0647\u0654 \u0633\u0641\u06cc\u062f", "\u06af\u0644\u0628\u0648\u0644 \u0633\u0641\u06cc\u062f", "\u0644\u06a9\u0648\u0633\u06cc\u062a"], "en": ["leukocyte", "white blood corpuscle", "white blood cell"], "pl": ["leukocyt"], "ru": ["\u043b\u0435\u0439\u043a\u043e\u0446\u0438\u0442", "\u0431\u0435\u043b\u043e\u0435 \u043a\u0440\u043e\u0432\u044f\u043d\u043e\u0435 \u0442\u0435\u043b\u044c\u0446\u0435"], "es": ["leucocito"]}, "examples": [["el la sango, oni elprenas la blankajn \u0109elojn (le\u016dkocitojn)", "Stevens Norvell: \u0108u anka\u016d genoj responsas pri melanomo?, Monatojaro 1997a, numero 7a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "le\u016dkocit", "primary": true}, "Leopoldo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo \u011dermandevena.", "translations": {"fr": ["L\u00e9opold"], "de": ["Leopold"], "nl": ["Leopold"], "it": ["Leopoldo"], "pt": ["Leopoldo"]}, "examples": [["Leopoldo kun duonfermitaj okuloj rigardadas sardinojn en la vazoj", "Homoj man\u011dantaj, \u00abafablaj viroj, kiuj man\u011das fi\u015dojn\u00bb, p. 107a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Leopold", "primary": true}, "analogio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Analogeco.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0430\u043b\u0451\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["analogie"], "en": ["analogy"], "nl": ["analogie"], "ru": ["\u0430\u043d\u0430\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "ca": ["analogia"], "de": ["Entsprechung", "Analogie"], "it": ["analogia"], "hu": ["anal\u00f3gia"], "sk": ["anal\u00f3gia"], "es": ["analog\u00eda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "analogi", "primary": true}, "\u015dnurkunulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ulo kiu estas kunligita al alia(j) per sekur\u015dnuro dum montogrimpado.", "translations": {"it": ["compagno di cordata"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kun", "primary": false}, "hidrokarbido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Substanco konsistanta el hidrogeno kaj karbono (= hidrogena karbido).", "translations": {"be": ["\u0432\u0443\u0433\u043b\u0435\u0432\u0430\u0434\u0430\u0440\u043e\u0434"], "fr": ["hydrocarbure"], "en": ["hydrocarbon"], "nl": ["koolwaterstofverbinding"], "pt": ["hidrocarboneto"], "el": ["\u03c5\u03b4\u03c1\u03b1\u03bd\u03b8\u03c1\u03b1\u03ba\u03b9\u03ba\u03cc \u03b5\u03be\u03cd"], "de": ["Kohlenwasserstoff"], "it": ["idrocarburo"], "hu": ["sz\u00e9nhidrog\u00e9n"], "es": ["hidrocarburo"], "ru": ["\u0443\u0433\u043b\u0435\u0432\u043e\u0434\u043e\u0440\u043e\u0434"], "pl": ["w\u0119glowod\u00f3r"]}, "examples": [["acetileno kaj benzeno estas hidrokarbidoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hidrokarbid", "primary": true}, "granito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre malmola erupcia roka\u0135o konsistanta el miksa\u0135o da glimo, kvarco kaj feldspato.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0430\u043d\u0456\u0442"], "fr": ["granit", "granite"], "en": ["granite"], "nl": ["graniet"], "pt": ["granito"], "ru": ["\u0433\u0440\u0430\u043d\u0438\u0442"], "de": ["Granit"], "tr": ["granit"], "sv": ["granit"], "hu": ["gr\u00e1nit"], "es": ["granito"]}, "examples": [["la monto konsistis el \u015dtono simila al granito", "Doroteo kaj la Sor\u0109isto en Oz, \u00abla valo de vo\u0109oj\u00bb"]], "subdefinitions": []}], "root": "granit", "primary": true}, "iskio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Osto, kiu kun la pubosto kaj iliumo formas la koksoston, la zonon de la pelvo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0435\u0434\u0430\u043b\u0438\u0449\u043d\u0430\u044f \u043a\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["ilion"], "pt": ["\u00edsquio", "\u00edsquion"], "de": ["Sitzbein"], "pl": ["ko\u015b\u0107 kulszowa"], "hu": ["\u00fcl\u0151csont"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "iski", "primary": true}, "analogia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konforma al la analogio.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0430\u043b\u044f\u0433\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["analogique"], "en": ["analogical"], "ru": ["\u0430\u043d\u0430\u043b\u043e\u0433\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "ca": ["an\u00e0leg"], "de": ["entsprechend", "analog", "analogisch"], "hu": ["anal\u00f3g"], "es": ["an\u00e1logo", "anal\u00f3gico"]}, "examples": [["analogia rezono konkludas, pro simileco de du aferoj la\u016d unu rilato, pri ilia simileco anka\u016d la\u016d aliaj rilatoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "analogi", "primary": false}, "fotografa\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bildo farita per fotografado.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0442\u0430\u0433\u0440\u0430\u0444\u0456\u044f", "\u0444\u043e\u0442\u0430\u0437\u0434\u044b\u043c\u0430\u043a", "\u0444\u043e\u0442\u0430\u043a\u0430\u0440\u0442\u043a\u0430", "\u0444\u043e\u0442\u0430"], "fr": ["photo", "photographie (image)"], "en": ["photograph"], "nl": ["foto"], "ru": ["\u0444\u043e\u0442\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u044f (\u0441\u043d\u0438\u043c\u043e\u043a)", "\u0444\u043e\u0442\u043e\u0441\u043d\u0438\u043c\u043e\u043a", "\u0444\u043e\u0442\u043e\u043a\u0430\u0440\u0442\u043e\u0447\u043a\u0430", "\u0444\u043e\u0442\u043e"], "de": ["Foto", "Lichtbild", "Bild"], "hu": ["f\u00e9nyk\u00e9p", "fot\u00f3"], "pl": ["fotografia"], "es": ["fotograf\u00eda"]}, "examples": [["policanoj komparis la viza\u011don de \u0109iuj voja\u011dantoj en la vagonoj kun fotografa\u0135oj", "Aventuroj de pioniro, \u0109ap. 17a, p. 47-48a"]], "subdefinitions": []}], "root": "fotograf", "primary": false}, "falda\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La faldita parto.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u043b\u0430\u0434\u043a\u0430", "\u0441\u0433\u0438\u0431"], "fr": ["pli (pliure)", "pliure"], "nl": ["vouw"], "de": ["Falte"], "tr": ["k\u0131vr\u0131m", "k\u0131r\u0131\u015f\u0131k"], "sv": ["veck"], "hu": ["hajt\u00e1s (red\u0151)", "berak\u00e1s", "red\u0151"], "es": ["doblez"], "pl": ["fa\u0142da", "zak\u0142adka", "marszczenie", "plisa"]}, "examples": [["robo kun multaj faldoj", null], ["gladi \u015dtofon por forigi la faldojn", null], ["ni povas rigardi en la plej ka\u015ditajn faldojn de lia koro", "Z"], ["la faldo de la kutimo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fald", "primary": false}, "subtaksi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Taksi malpli grava, granda... ol reale estas.", "translations": {"fr": ["sous-estimer"], "pl": ["nie docenia\u0107", "nie doszacowa\u0107"]}, "examples": [["li tro malalte taksis la viglecon de la virino", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 16a"], ["ne subtaksu tiun asocion. Ili scipovis organizi tutan movadon", "A. Kris, Redakcie, La Ondo de Esperanto, 2003:8-9 (106-107)"]], "subdefinitions": []}], "root": "taks", "primary": false}, "korseto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u0109ebla virina subvesto, kelkfoje garnita per balena\u0135oj, por subteni la bruston.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0440\u0441\u044d\u0442"], "fr": ["corset"], "en": ["corset"], "nl": ["corset", "keurslijf"], "pt": ["espartilho", "colete (\u00ea)"], "ru": ["\u043a\u043e\u0440\u0441\u0435\u0442"], "ca": ["cotilla"], "de": ["Korsett"], "hu": ["f\u0171z\u0151", "corset", "m\u00edder"], "es": ["cors\u00e9"]}, "examples": [["la korseto estas kontra\u016dhigiena", null], ["\u015di kombis siajn blondajn harojn, metis belan korseton", "C. Perrault, trad. P. Sarpy, Felo de Azeno, Rakontoj pri feinoj, Hachette, 1904"], ["surhavante nur ru\u011dsilkan korseton kaj malnovan veston", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 70a, p. 482a"]], "subdefinitions": []}], "root": "korset", "primary": true}, "plurdiismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Religio kredanta je ekzisto de multaj dioj.", "translations": {"de": ["Polytheismus"], "pl": ["politeizm", "wielob\u00f3stwo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "di", "primary": false}, "demenci": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Agi kun simptomoj de demenco.", "translations": {"fr": ["\u00eatre d\u00e9ment"], "pl": ["mie\u0107 demencj\u0119"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "demenc", "primary": false}, "observado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago observi.", "translations": {"pt": ["observa\u00e7\u00e3o"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0431\u043b\u044e\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "nl": ["waarneming"], "be": ["\u043d\u0430\u0437\u0456\u0440\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043d\u0430\u0433\u043b\u044f\u0434\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "de": ["Beobachtung"], "hu": ["megfigyel\u00e9s"], "pl": ["obserwacja", "obserwacja", "obserwowanie"]}, "examples": [["La observado de la movoj de malamika trupo", null], ["la sciencoj bazitaj sur la observo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0431\u043b\u044e\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["observation (action)"], "nl": ["inachtneming"], "be": ["\u0432\u044b\u043a\u0430\u043d\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043f\u0440\u044b\u0442\u0440\u044b\u043c\u043b\u0456\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "de": ["Beachtung"], "hu": ["betart\u00e1s"], "pl": ["zachowywane (prawa, obyczaju, itp.)", "prestrzeganie (prawa, obyczaju, itp.)"], "es": ["observaci\u00f3n"]}, "examples": [["Prizorgi la severan observadon de la regularo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "observo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "observ", "primary": false}, "leciono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, kion instruisto lernigas al lernanto(j).", "translations": {"be": ["\u0443\u0440\u043e\u043a"], "en": ["lesson"], "nl": ["les"], "pt": ["li\u00e7\u00e3o", "aula", "ensinamento"], "el": ["\u03bc\u03ac\u03b8\u03b7\u03bc\u03b1"], "ca": ["lli\u00e7\u00f3", "classe (lli\u00e7\u00f3)"], "de": ["Lehre", "Lektion"], "sv": ["lektion"], "hu": ["lecke"], "br": ["kentel"], "cs": ["lekce"], "ru": ["\u0443\u0440\u043e\u043a"], "es": ["lecci\u00f3n"]}, "examples": [["doni, fari, preni lecionojn pri angla lingvo, muziko", null], ["doni al iu lecionon de moroj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tasko por individua laboro, kiun lernanto devas mem fari kaj la\u016dbezone prezenti al la instruisto.", "translations": {"de": ["Aufgabe", "Hausaufgabe"], "sv": ["l\u00e4xa"], "hu": ["feladat", "h\u00e1zi feladat"]}, "examples": [["lerni, reciti, forgesi sian lecionon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Instruo de la sperto.", "translations": {"de": ["Lehre", "Lektion"], "sv": ["lektion"], "hu": ["lecke", "tanuls\u00e1g"]}, "examples": [["tiu akcidento servu al li kiel leciono", null], ["por malsa\u011dulo bastono, por sa\u011dulo leciono", "Proverbaro esperanta"], ["tio estas instrua leciono por \u0109iuj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Lego.", "translations": {"de": ["Lesest\u00fcck", "Lektion"], "hu": ["olvasm\u00e1ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lecion", "primary": true}, "egiptologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Historia scienco pri la antikva egipta kulturo.", "translations": {"ru": ["\u0435\u0433\u0438\u043f\u0442\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "fr": ["\u00e9gyptologie"], "bg": ["\u0435\u0433\u0438\u043f\u0442\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "pt": ["egiptologia"], "de": ["\u00c4gyptologie"], "pl": ["egiptologia"]}, "examples": [["ne maltrafu la salonon pri egiptologio", "J.-F. Schwaiger, [Colmar], Muzeoj, 1999-12-16"]], "subdefinitions": []}], "root": "egiptologi", "primary": true}, "vundo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekstera a\u016d interna difekto de organismo, ka\u016dzita de frapo.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u043d\u0430"], "fr": ["blessure", "plaie"], "bg": ["\u0440\u0430\u043d\u0430"], "nl": ["wond", "blessure"], "pt": ["ferida", "machucado", "m\u00e1agoa"], "ru": ["\u0440\u0430\u043d\u0430"], "de": ["Wunde"], "hu": ["seb", "s\u00e9r\u00fcl\u00e9s"], "en": ["injury", "wound"], "es": ["herida"]}, "examples": [["sinjoroj sin batas, servantoj vundojn ricevas", "Proverbaro esperanta"], ["unu vundo alian kuracas (kojno)", "Proverbaro esperanta"], ["sa\u011da hundo post la vundo ( sperto, brogi )", "Proverbaro esperanta"], ["E\u016dropo ankora\u016d suferas pro vundoj de la milito", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Anima sufero, ka\u016dzita de ofendo: (rimedo por lin sukcese ataki).", "translations": {}, "examples": [["langa vundo plej profunda", "Proverbaro esperanta"], ["vundo sekreta doloras plej multe", "Proverbaro esperanta"], ["tiu nomo ekpikis la vundon de \u015dia koro kvaza\u016d per la pinto de ponardo", "Z"], ["tio estas lia vunda loko", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "vund", "primary": false}, "arkotangento": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Vidu rimarkon sub arko."], "primary definition": "Inversa bildigo de la malvastiga\u0135o de funkcio tangento al la intervalo ]-\u03c0/2,\u03c0/2[; simb. arctg a\u016d arktang.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u043a\u0442\u0430\u043d\u0433\u0435\u043d\u0441"], "fr": ["arc tangente"], "en": ["arc tangent"], "ru": ["\u0430\u0440\u043a\u0442\u0430\u043d\u0433\u0435\u043d\u0441"], "de": ["Arkustangens"], "pl": ["arcus tangens"], "hu": ["arkusz tangens"]}, "examples": [["arktangento de 1 egalas al \u03c0/4", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tangent", "primary": false}, "domano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lo\u011danto de domo.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0438\u043b\u0435\u0446 (\u0434\u043e\u043c\u0430)"], "fr": ["commensal", "familier (du m\u00eame foyer)"], "en": ["housemate", "cohabitant", "roommate"], "nl": ["medebewoner"], "be": ["\u0434\u0430\u043c\u0430\u0447\u0430\u0434\u0437\u0435\u0446"], "pl": ["domownik"], "hu": ["lak\u00f3t\u00e1rs"]}, "examples": [["la fajrogrigado savis \u0109iujn domanojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kunvivanto en iu hejmo, samhejmano, eventuale kontraste al la dommastro.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043c\u043e\u0447\u0430\u0434\u0435\u0446"], "de": ["Mitbewohner"]}, "examples": [["Esav prenis siajn edzinojn kaj siajn filojn kaj siajn filinojn kaj \u0109iujn siajn domanojn; kaj foriris en alian landon", "La Malnova Testamento, Genezo 36:6"]], "subdefinitions": []}], "root": "dom", "primary": false}, "morna": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgajiga, ka\u016dzanta melankolion.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043d\u0443\u0440\u044b", "\u043f\u0430\u0445\u043c\u0443\u0440\u043d\u044b"], "fr": ["morne"], "pt": ["opressivamente triste", "melanc\u00f3lico", "taciturno", "entristecedor", "nebuloso"], "ru": ["\u0443\u0433\u0440\u044e\u043c\u044b\u0439", "\u0445\u043c\u0443\u0440\u044b\u0439"], "de": ["tr\u00fcbselig", "d\u00fcster"], "it": ["melanconico", "triste", "tristo", "cupo"]}, "examples": [["en la son\u011do \u015di vidis nekonatan pejza\u011don \u2013 senesperan, mornan, sub malserena \u0109ielo de frua printempo", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 19a, p. 190a"]], "subdefinitions": []}], "root": "morn", "primary": true}, "kvocienta grupo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ni preferas tiun terminon al la sinonima, malpli travidebla faktorgrupo. Notindas, ke trovi\u011das anka\u016d \u00abkvocientogrupo\u00bb en."], "primary definition": "(de grupo G rilate al invarianta subgrupo H de \u011di) La aro de \u0109iuj flankaj klasoj de G rilate al H, provizita per la operacio (aH).(bH) = (a.b)H; simb. G/H.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0430\u043a\u0442\u043e\u0440-\u0433\u0440\u0443\u043f\u043f\u0430"], "fr": ["groupe quotient"], "en": ["quotient group", "factor group"], "de": ["Quotientengruppe", "Faktorgruppe"], "pl": ["grupa ilorazowa"], "hu": ["faktorcsoport"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grup", "primary": false}, "sekvestri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Konfidi al administra gardo atendante donon a\u016d redonon al la la\u016dle\u011da posedanto.", "translations": {"fr": ["mettre sous s\u00e9questre"], "en": ["sequester"]}, "examples": [["oni devas vin kuratori kaj sekvestri la kapitalon \u011dis via plena\u011di\u011do", "A. Grin, trad. J. Finkel, La ora \u0109eno, 2009"]], "subdefinitions": []}], "root": "sekvestr", "primary": true}, "sekvestro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016dle\u011da konfido de redonota hava\u0135o.", "translations": {"fr": ["s\u00e9questre"], "en": ["sequester"]}, "examples": [["levi la ju\u011distan sekvestron pezantan sur liaj proprieta\u0135oj", "F. X. Puig Rovira, Francesc Galceran Ferrer..., Kataluna Esperantisto, 2009-07 \u011dis 12"]], "subdefinitions": []}], "root": "sekvestr", "primary": false}, "acidkremo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Acidigita (fermentinta) kremo.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043c\u044f\u0442\u0430\u043d\u0430"], "en": ["sour cream"], "nl": ["zure room"], "ru": ["\u0441\u043c\u0435\u0442\u0430\u043d\u0430"], "de": ["saure Sahne"], "hu": ["tejf\u00f6l"]}, "examples": [["brasiksupo kun kremo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "krem", "primary": false}, "paleoantropologo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["pal\u00e9oanthropologiste", "pal\u00e9oanthropologue"], "nl": ["paleoantropoloog"]}, "examples": [["paleoantropologoj de \u0108inio, Usono kaj A\u016dstralio kune elmetis la hipotezon de multlokeco de homa origino", "Fosilia makako..., [vidita je 2006-09-15]"]], "subdefinitions": []}], "root": "paleoantropolog", "primary": true}, "solvanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u0432\u0430\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["solvant"], "hu": ["old\u00f3szer"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u0432\u043e\u0440\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "solv", "primary": false}, "bubono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Limfonod\u015dvelo.", "translations": {"fr": ["bubon"], "pt": ["bub\u00e3o", "bubo"]}, "examples": [["li hezitis momente, anta\u016d ol rigardi la korpo-parton, kie li sensis doloron; fine li malkovris \u011din kaj li vidis malpura\u0109an malhel-violan bubonon", "A. Manzoni, trad. B. Cadei, La Gefian\u0109oj, FEI, 2006"], ["ulcero \u0109e la infekta loko kaj lokaj bubonoj", "Vikipedio, artikolo \u00absifiliso\u00bb, 2007-09-08"]], "subdefinitions": []}], "root": "bubon", "primary": true}, "frikativo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Da\u016dra konsonanto, produktata per malvastigo de la bu\u015dkanalo, tra kiu la spirblovo eliras nur naskante frotan brueron (f, v, s, z, \u015d, \u0135, \u0125).", "translations": {"be": ["\u0444\u0440\u044b\u043a\u0430\u0442\u044b\u045e\u043d\u044b \u0433\u0443\u043a"], "fr": ["fricative", "spirante"], "en": ["fricative"], "nl": ["fricatief"], "pt": ["consoante constritiva fricativa", "fricativa", "consoante constritiva"], "ru": ["\u0444\u0440\u0438\u043a\u0430\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439 \u0437\u0432\u0443\u043a", "\u0441\u043f\u0438\u0440\u0430\u043d\u0442"], "de": ["Frikativ", "Engelaut", "Reibelaut"], "fa": ["\u0647\u0645\u062e\u0648\u0627\u0646 \u0633\u0627\u06cc\u0634\u06cc"], "es": ["fricativa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "frikativ", "primary": true}, "testofunkcio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La termino aspektas absurda, sed \u011di estas internacia. Oni \u011din uzas kontraste kun \u00ab\u011deneraligita funkcio\u00bb, t.e. \u00abdistribucio\u00bb."], "primary definition": "\u0108iu funkcio, apartenanta al la fonto-aro de distribucio.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u0441\u0442\u0430\u0432\u0430\u044f \u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["fonction test"], "en": ["test function"], "nl": ["testfunctie"], "ru": ["\u0442\u0435\u0441\u0442-\u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Testfunktion"], "hu": ["tesztf\u00fcggv\u00e9ny", "pr\u00f3baf\u00fcggv\u00e9ny"], "pl": ["funkcja pr\u00f3bna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "funkci", "primary": false}, "presisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Profesiulo pri presado de dokumentoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0447\u0430\u0442\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["imprimeur"], "en": ["printer"], "nl": ["drukker"]}, "examples": [["tio estas tre antikva nomo; li estis ja la unua dana presisto!", "Fabeloj, volumo 1, galo\u015doj de feli\u0109o, 2, kio okazis al la jura konsilisto"]], "subdefinitions": []}], "root": "pres", "primary": false}, "E\u016drialo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ina nemortema monstro de helena mitologio, unu el tri Gorgonoj.", "translations": {"it": ["Euriale"], "pl": ["Euriale"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En la helena mitologio, filino de Minoo kaj patrino de Oriono.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "E\u016drial", "primary": true}, "almozpeti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Peti almoze.", "translations": {"be": ["\u0436\u0430\u0431\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0445\u0430\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c \u043f\u0430 \u043c\u0456\u043b\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u0430\u0441\u0456\u0446\u044c \u043c\u0456\u043b\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456\u043d\u0443"], "fr": ["demander l'aum\u00f4ne", "mendier"], "en": ["beg"], "nl": ["bedelen"], "pt": ["esmolar", "pedir esmolar", "mendigar"], "ru": ["\u043d\u0438\u0449\u0435\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u043f\u0440\u043e\u0448\u0430\u0439\u043d\u0438\u0447\u0430\u0442\u044c"], "de": ["betteln"], "sv": ["tigga"], "sk": ["\u017eobra\u0165"], "br": ["goulenn an aluzen"], "es": ["limosnar", "pedir limosna", "mendigar"]}, "examples": [["kiu tro ripozas, balda\u016d almozas", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "almoz", "primary": false}, "elektro\u015doko": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Por la tradukistoj: Nun, en la kuracista vortaro de kelkaj landoj, oni preferas uzi la esprimojn \u00abelektrokonvulsio\u00bb kaj \u00abelektrokonvulsia terapio terapia elettroconvulsiva \u00e9lectroconvulsions (d\u00e9suet) \u00bb, \u0109ar en la komuna imagaro la vorto \u00abelektro\u015doko\u00bb estas sinonimo je torturo. Tamen, en aliaj landoj, okazas la malo."], "primary definition": "Terapia metodo por kuraci kelkaj mensaj malsanoj pere de la elektrizo de la encefalo.", "translations": {"fr": ["\u00e9lectrochoc"], "it": ["elettrochoc", "elettroshock"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dok", "primary": false}, "Plutono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Romia dio de la subtera regno.", "translations": {"be": ["\u041f\u043b\u044e\u0442\u043e\u043d"], "fr": ["Pluton"], "en": ["Pluto"], "nl": ["Pluto"], "pt": ["Plut\u00e3o"], "el": ["\u03a0\u03bb\u03bf\u03cd\u03c4\u03c9\u03bd\u03b1\u03c2"], "de": ["Pluto"], "it": ["Plutone"], "hu": ["Pluto"], "ru": ["\u041f\u043b\u0443\u0442\u043e\u043d"], "pl": ["Pluton"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Unu el la plej grandaj nanplanedoj de nia sunsistemo. \u011cis la jaro 2006 \u011di estis konsiderata \u011dia na\u016da planedo.", "translations": {"zh": ["\u51a5\u738b\u661f [M\u00edngw\u00e1ngx\u012bng]"], "hu": ["Pl\u00fat\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Pluton", "primary": true}, "forofendi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Forpu\u015di iun ofendante.", "translations": {"fr": ["froisser (qn)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "for", "primary": false}, "fal\u0109ma\u015dino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ma\u015dino anstata\u016danta fal\u0109ilon por rapide kaj grandakvante fal\u0109i rikoltojn.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0441\u0456\u043b\u043a\u0430"], "fr": ["faucheuse (machine)"], "nl": ["maaimachine"], "ru": ["\u043a\u043e\u0441\u0438\u043b\u043a\u0430"], "de": ["M\u00e4hmaschine"], "hu": ["kasz\u00e1l\u00f3g\u00e9p"], "es": ["segadora"], "pl": ["kosiarka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fal\u0109", "primary": false}, "akupunkturo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kuraca metodo el la tradicia \u0109ina medicino, kiu konsistas en pikado de difinitaj korpopunktoj per pingloj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0443\u043f\u0443\u043d\u043a\u0442\u0443\u0440\u0430", "\u0456\u0433\u043e\u043b\u043a\u0430\u045e\u043a\u043e\u043b\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["acuponcture", "acupuncture"], "en": ["acupuncture"], "nl": ["acupunctuur"], "pt": ["acupuntura"], "ru": ["\u0430\u043a\u0443\u043f\u0443\u043d\u043a\u0442\u0443\u0440\u0430", "\u0438\u0433\u043b\u043e\u0443\u043a\u0430\u043b\u044b\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u0438\u0433\u043b\u043e\u0442\u0435\u0440\u0430\u043f\u0438\u044f"], "de": ["Akupunktur"], "hu": ["akupunkt\u00fara"], "fa": ["\u0637\u0628 \u0633\u0648\u0632\u0646\u06cc"], "es": ["acupuntura"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "akupunktur", "primary": true}, "kritiki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ekzameni la kvalitojn kaj mankojn de scienca, literatura a\u016d belarta verko.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044b\u0442\u044b\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["critiquer"], "en": ["criticize"], "nl": ["beoordelen"], "pt": ["criticar"], "ru": ["\u043a\u0440\u0438\u0442\u0438\u043a\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["kritisieren", "pr\u00fcfen", "beurteilen", "besprechen"], "hu": ["b\u00edr\u00e1l", "kritiz\u00e1l"], "sk": ["kritizova\u0165"], "es": ["criticar"]}, "examples": [["kritiki estas facile, fari malfacile", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["kritisieren", "tadeln", "negativ beurteilen", "ung\u00fcnstig besprechen"], "nl": ["bekritiseren"]}, "examples": [["tiu grumblemulo \u0109iam kaj \u0109ion kritikas", null], ["kiu kritikas kura\u011de, mem agas malsa\u011de", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "kritik", "primary": true}, "kritiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekzameno pri la bona\u0135oj kaj malbona\u0135oj de verko.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044b\u0442\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["critique"], "nl": ["beoordeling", "kritiek"], "ru": ["\u043a\u0440\u0438\u0442\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Kritik", "Pr\u00fcfung", "Beurteilung", "Besprechung"], "hu": ["b\u00edr\u00e1lat", "kritika"], "sk": ["kritika"], "es": ["cr\u00edtica"]}, "examples": [["historia, filologia kritiko", null], ["senpartia trafa kritiko", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malla\u016ddo, malaprobo pri la misoj de persono a\u016d afero.", "translations": {"de": ["Kritik", "Tadel", "negative Beurteilung", "ung\u00fcnstige Besprechung"], "nl": ["kritiek"]}, "examples": [["fari kritikojn kontra\u016d io", "Z"], ["e\u0109 kontra\u016d pastra prediko trovi\u011das kritiko", "Proverbaro esperanta"], ["ju laboro pli publika, des pli granda la kritiko", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "kritik", "primary": false}, "kritika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekzamena.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044b\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["critique"], "nl": ["kritisch"], "ru": ["\u043a\u0440\u0438\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["kritisch", "pr\u00fcfend"], "hu": ["b\u00edr\u00e1l\u00f3", "kritikus", "kritikai"], "sk": ["kritick\u00fd"], "es": ["cr\u00edtico"]}, "examples": [["kritika esploro", null], ["traduko, eldono kun kritikaj notoj", null], ["senkritikema entuziasmo", null], ["homo prudenta rilatos al tiuj asertoj tre kritike", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malla\u016dda.", "translations": {"de": ["kritisch", "ung\u00fcnstig", "negativ"], "nl": ["bekritiserend"]}, "examples": [["kritika intenco", null], ["li rigardis \u015din malame kaj kritike", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kritik", "primary": false}, "etileno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "C2H4. Senkolora gaso, kiun oni ricevas per distilado de la karbo.", "translations": {"be": ["\u044d\u0442\u044b\u043b\u0435\u043d"], "fr": ["\u00e9thyl\u00e8ne"], "pt": ["etileno"], "ru": ["\u044d\u0442\u0438\u043b\u0435\u043d"], "de": ["\u00c4thylen", "\u00c4then"], "hu": ["etil\u00e9n"], "fa": ["\u0627\u062a\u0646", "\u0627\u062a\u06cc\u0644\u0646"], "pl": ["etylen"], "es": ["etileno"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "etilen", "primary": true}, "fremdulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ulo fremda al la koncerna lando, etno, urbo, familio, homgrupo.", "translations": {"be": ["\u0447\u0443\u0436\u0430\u043a", "\u0447\u0443\u0436\u044b\u043d\u0435\u0446", "\u0456\u043d\u0448\u0430\u0437\u0435\u043c\u0435\u0446", "\u0447\u0443\u0436\u0430\u0437\u0435\u043c\u0435\u0446", "\u0437\u0430\u043c\u0435\u0436\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["\u00e9tranger (subst., personne)"], "ru": ["\u0447\u0443\u0436\u0430\u043a", "\u0447\u0443\u0436\u043e\u0439 (\u0432 \u0437\u043d\u0430\u0447. \u0441\u0443\u0449.)", "\u043f\u043e\u0441\u0442\u043e\u0440\u043e\u043d\u043d\u0438\u0439 (\u0432 \u0437\u043d\u0430\u0447. \u0441\u0443\u0449.)"], "de": ["Fremder"], "pl": ["obcy"], "hu": ["idegen"]}, "examples": [["kial do mi trovis favoron en viaj okuloj, ke vi atentas min, kvankam mi estas fremdulino?", "La Malnova Testamento, Rut 2:10"], ["ekster esperanta medio esperantisto sentus sin sola, inter fremduloj; male, en esperantista medio li sentus sin inter fratoj, kvaza\u016d inter sangofratoj", "J. Camacho, La liturgio de l' foiro (Elementoj por ekzegezo)"], ["se geedzoj sin batas, fremdulo restu flanke", "Proverbaro esperanta"], ["Jakob vivis fremdule en la lando Kanaana", "La Malnova Testamento, Genezo 37:1"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "eksterulo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fremd", "primary": false}, "adresanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu adresas.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0440\u0430\u0441\u0430\u043d\u0442"], "fr": ["exp\u00e9diteur", "destinateur"], "en": ["sender"], "nl": ["afzender"], "pt": ["remetente", "expedidor"], "ru": ["\u043e\u0442\u043f\u0440\u0430\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u0430\u0434\u0440\u0435\u0441\u0430\u043d\u0442"], "de": ["Absender"], "tr": ["g\u00f6nderen"], "sv": ["avs\u00e4ndare"], "hu": ["felad\u00f3", "k\u00fcld\u0151"], "sk": ["odosielate\u013e"], "br": ["kaser"], "es": ["remitente"], "he": ["\u05de\u05de\u05e2\u05df"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "adres", "primary": false}, "maldiki\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "I\u011di maldika.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043d\u0447\u044d\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0442\u0430\u043d\u0447\u044d\u0446\u044c", "\u0445\u0443\u0434\u043d\u0435\u0446\u044c", "\u0441\u0445\u0443\u0434\u043d\u0435\u0446\u044c"], "fr": ["mincir", "maigrir"], "en": ["become thin"], "nl": ["mager worden", "vermageren"], "pt": ["afinar-se"], "ru": ["\u0445\u0443\u0434\u0435\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0445\u0443\u0434\u0435\u0442\u044c", "\u0438\u0441\u0442\u043e\u043d\u0447\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["d\u00fcnn werden", "abmagern"], "pl": ["cienie\u0107", "chudn\u0105\u0107", "szczuple\u0107 (o cz\u0142owieku)", "w\u0105tle\u0107", ""]}, "examples": [["se lipo diki\u011das, ventro maldiki\u011das", "Proverbaro esperanta"], ["la deziro de kelkaj knabinoj maldiki\u011di iras iafoje \u011dis ne\u016drozo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dik", "primary": false}, "aktiva": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0430\u043a\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439", "\u0434\u0435\u044f\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["actif"], "en": ["active"], "nl": ["actief"], "pt": ["ativo"], "be": ["\u0430\u043a\u0442\u044b\u045e\u043d\u044b"], "it": ["attivo"], "sk": ["akt\u00edvny"], "br": ["oberiant"], "es": ["activo"]}, "examples": [["aktiva membro", null], ["aktiva propagando", null], ["aktivaj eksplodoj de pasio", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aganta, rilata al aganto, manifesti\u011danta per sia ago.", "translations": {"ru": ["\u0430\u043a\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439", "\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u0443\u044e\u0449\u0438\u0439"]}, "examples": [["sep gla\u0109eroj kirasas la ne-aktivan vulkanon", "W. Schad: Tondrulo -- montego de la Andoj, Monato"], ["tio estis donaco de la kompatema libristo, kiu, forrifuzante la neta\u016dgan laboron de la virino, deziris tamen doni al \u015di aktivan pruvon de sia kompato", "Marta"], ["neaktiva firmaano", null], ["aktiva lingvoposedo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Esprimanta agon, la fonton de ago, rilata al aganto.", "translations": {"ru": ["\u0430\u043a\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439", "\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 (\u0437\u0430\u043b\u043e\u0433)"]}, "examples": [["\u00abamata\u00bb estas pasiva, \u00abamanta\u00bb aktiva participo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "aktiv", "primary": true}, "aktivo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Posedataj a\u016d ricevotaj sumoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0442\u044b\u045e"], "fr": ["actif"], "nl": ["actief", "activa"], "pt": ["ativo"], "ru": ["\u0430\u043a\u0442\u0438\u0432"], "de": ["Forderungen", "Aktiva", "Haben", "Einlagen"], "sk": ["akt\u00edvum"], "br": ["fred (kontouriezh)"], "es": ["activo"]}, "examples": [["la aktivo de tiu banko malsuperas \u011dian pasivon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aktiva vo\u0109o.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u0437\u0430\u043b\u0435\u0436\u043d\u044b \u0441\u0442\u0430\u043d (\u0434\u0437\u0435\u044f\u0441\u043b\u043e\u0432\u0430)"], "fr": ["voix active"], "en": ["active voice"], "nl": ["actief"], "pt": ["voz ativa"], "ru": ["\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0437\u0430\u043b\u043e\u0433"], "de": ["Aktiv", "T\u00e4tigkeitsform"], "br": ["tu-gra"], "es": ["voz activa"]}, "examples": [["tre ofte povas esti rekomendinde elekti aktivan formon, \u0109ar aktivo ordinare estas pli simpla kaj pli rekta", "Plena Manlibro de Esperanta Gramati"]], "subdefinitions": []}], "root": "aktiv", "primary": false}, "dekstra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Trovi\u011danta \u0109e la flanko kontra\u016da al tiu de la koro.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u044b"], "fr": ["droit (du c\u00f4t\u00e9 droit)"], "en": ["right"], "zh": ["\u53f3 [y\u00f2u]"], "de": ["rechter"], "vo": ["detik"], "cs": ["prav\u00fd"], "hu": ["jobb", "jobboldali"], "ja": ["\u53f3 [\u307f\u304e]"], "es": ["derecho"], "ru": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u044b\u0439 (\u043e \u0441\u0442\u043e\u0440\u043e\u043d\u0435)"], "nl": ["rechter"], "pt": ["direito (lado)", "destro"], "tr": ["sa\u011f"], "sk": ["prav\u00fd"], "pl": ["prawy"]}, "examples": [["Via dekstra mano", "La Malnova Testamento, Eliro 15:6"]], "subdefinitions": []}], "root": "dekstr", "primary": true}, "dekstre": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108e la dekstra flanko.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043f\u0440\u0430\u0432\u0430"], "fr": ["\u00e0 droite"], "nl": ["rechts"], "be": ["\u0441\u043f\u0440\u0430\u0432\u0430", "\u043f\u0440\u0430\u0432\u0430\u0440\u0443\u0447"], "de": ["rechts"], "vo": ["detiko"], "sk": ["vpravo"], "hu": ["jobb", "jobboldalt"]}, "examples": [["dekstre staras statuo", null], ["turni\u011du dekstren", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dekstr", "primary": false}, "studio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Registrejo de bildo- a\u016d sonodokumentoj kun tiucelaj \u0109ambroj kaj ma\u015dinoj.", "translations": {"fr": ["studio d'enregistrement"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Registrokompanio posedanta studiojn.", "translations": {}, "examples": [["\u00abLa mondo de Nemo\u00bb , lasta superprodukta\u0135o de la studioj Disney kaj Pixar", "F. Mazoyer, trad. V. Lutermano, Konsekro de la mutaciulo, le Monde diplomatique, 2004-01"]], "subdefinitions": []}], "root": "studi", "primary": true}, "persikujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de prunuso (Prunus persica), devena de Persujo.", "translations": {"be": ["\u043f\u044d\u0440\u0441\u0456\u043a\u0430\u0432\u0430\u0435 \u0434\u0440\u044d\u0432\u0430"], "fr": ["p\u00eacher"], "nl": ["perzikboom"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0441\u0438\u043a\u043e\u0432\u043e\u0435 \u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e"], "de": ["Pfirsichbaum"], "tr": ["\u015feftali"], "sv": ["persikotr\u00e4d"], "hu": ["\u0151szibarackfa"], "br": ["gwezenn-bechez", "pechezenn (gwezenn)"], "pl": ["brzoskwinia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "persik", "primary": false}, "pato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malprofunda senkovrila kaserolo kun longa tenilo, servanta por friti; fritilo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0442\u044d\u043b\u044c\u043d\u044f"], "fr": ["po\u00eble"], "bg": ["\u0442\u0438\u0433\u0430\u043d"], "nl": ["pan", "braadpan"], "pt": ["frigideira"], "ru": ["\u0441\u043a\u043e\u0432\u043e\u0440\u043e\u0434\u0430", "\u0441\u043a\u043e\u0432\u043e\u0440\u043e\u0434\u043a\u0430"], "ca": ["paella"], "de": ["Pfanne"], "hu": ["serpeny\u0151"], "en": ["pan"], "br": ["paelon-lostek", "palarenn", "pillig-lostek"], "es": ["sart\u00e9n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pat", "primary": true}, "postamento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Portebla bazo, sur kiu oni altige metas objekton.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u0442\u0430\u043c\u044d\u043d\u0442", "\u043f\u0430\u0434\u0441\u0442\u0430\u045e\u043a\u0430"], "fr": ["chevalet", "pied (p. ex. d'appareil photo)", "tablette"], "nl": ["voetstuk", "postament"], "pt": ["atr\u00e1s de", "detr\u00e1s de", "por tr\u00e1s de"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0442\u0430\u043c\u0435\u043d\u0442", "\u043f\u043e\u0434\u0441\u0442\u0430\u0432\u043a\u0430"], "de": ["Postament", "Unterbau"], "hu": ["talapzat", "posztamens", "\u00e1llv\u00e1ny"], "fa": ["\u067e\u0627\u06cc\u0647", "\u062e\u0631\u06a9"]}, "examples": [["postamento de fotografaparato", null], ["postamento de pentra\u0135o", null], ["sur bronzaj postamentoj orbrilantaj kandelabroj etendis siajn bran\u0109formajn brakojn", "Marta,"]], "subdefinitions": []}], "root": "postament", "primary": true}, "dativo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Krom la indikita \u0109efsenco, en multaj lingvoj dativo indikas anka\u016d tiun, kiun la ago impresas, afekcias. Samkiel en tiuj lingvoj, en Esperanto tiun sencon esprimas la sama prepozicio \u00abal\u00bb: al mi pla\u0109as tiu robo; al mi \u015dajnas, ke li estas fripono; al mi estis malvarme. Do, el la vidpunkto de la gramatiko de Esperanto ne estas bezono apartigi tian \u00abafekcian kazon\u00bb, kvankam por iuj lingvoj la diferenco povas esti grava."], "primary definition": "Gramatika kazo, indikanta ricevanton de la rezulto de la ago, tiun a\u016d tion en kies intereso, por kies profito a\u016d malprofito la ago estas plenumata, a\u016d kiun \u011di impresas. En Esperanto la dativo aperas kiel analiza kazo, esprimata per la prepozicio al.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0432\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b \u0441\u043a\u043b\u043e\u043d"], "fr": ["datif"], "bg": ["\u0434\u0430\u0442\u0435\u043b\u0435\u043d \u043f\u0430\u0434\u0435\u0436"], "nl": ["datief"], "pt": ["dativo"], "ru": ["\u0434\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u043f\u0430\u0434\u0435\u0436"], "de": ["Dativ", "Wemfall", "dritter Fall"], "sv": ["dativ"], "hu": ["r\u00e9szeshat\u00e1roz\u00f3 eset", "dativus"], "sk": ["dat\u00edv", "3. p\u00e1d"], "en": ["dative"], "es": ["dativo"], "br": ["dativ", "tro-rei\u00f1"], "pl": ["celownik (3. przypadek gram.)"]}, "examples": [["instrui matematikon al la studentoj", null], ["donaci, sciigi ion al iu", null], ["plej volonte li al la vivanto tuj elbatus amba\u016d okulojn", "Fabeloj, volumo 3, \u015ctono de la sa\u011duloj"]], "subdefinitions": []}], "root": "dativ", "primary": true}, "generalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En terarmeo kaj aerarmeo, oficiro, kiu rangas super kolonelo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u043d\u044d\u0440\u0430\u043b"], "fr": ["g\u00e9n\u00e9ral (militaire)"], "en": ["general"], "nl": ["generaal"], "pt": ["general"], "ru": ["\u0433\u0435\u043d\u0435\u0440\u0430\u043b"], "de": ["General", "Heerf\u00fchrer"], "tr": ["general"], "sv": ["general"], "it": ["generale (grado)"], "hu": ["t\u00e1bornok", "gener\u00e1lis"]}, "examples": [["via generala mo\u015dto", "Fundamento de Esperanto, Universala Vortaro, \u0109e mo\u015dto"], ["brigada generalo, divizia generalo, korpusa generalo, armea generalo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "general", "primary": true}, "brula": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Brulanta.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u0430\u044e\u0447\u044b"], "fr": ["brulant"], "en": ["burning"], "pt": ["ardente", "candente", "incandescente"], "ru": ["\u0433\u043e\u0440\u044f\u0449\u0438\u0439"], "de": ["brennend"], "hu": ["\u00e9g\u0151"], "sk": ["horiaci"], "pl": ["pal\u0105cy", "p\u0142on\u0105cy", "spalaj\u0105cy si\u0119", "pra\u017c\u0105cy", "gorej\u0105cy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0440\u0443\u0447\u044b"], "fr": ["combustible (adj.)"], "en": ["combustible"], "nl": ["brandbaar"], "pt": ["combust\u00edvel"], "ru": ["\u0433\u043e\u0440\u044e\u0447\u0438\u0439"], "de": ["Brenn-", "brennbar"], "hu": ["\u00e9ghet\u0151"], "sk": ["hor\u013eav\u00fd"], "pl": ["palny"]}, "examples": [["ligno estas bona brula materialo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 31"]], "subdefinitions": []}], "root": "brul", "primary": false}, "bruli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Konsumi\u011di per fajro.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0440\u044d\u0446\u044c", "\u0437\u0433\u0430\u0440\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u043b\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u043b\u044b\u043c\u043d\u0435\u0446\u044c"], "fr": ["bruler (intr.)"], "en": ["burn"], "nl": ["branden"], "pt": ["queimar", "arder", "comburir", "esbrasear", "incendiar-se"], "ru": ["\u0433\u043e\u0440\u0435\u0442\u044c", "\u0441\u0433\u043e\u0440\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u044b\u043b\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u043b\u044b\u0445\u0430\u0442\u044c"], "de": ["brennen"], "hu": ["\u00e9g"], "sk": ["horie\u0165"], "es": ["quemarse"], "cs": ["ho\u0159et"], "pl": ["pali\u0107 si\u0119", "p\u0142on\u0105\u0107", "spala\u0107 si\u0119", "gorze\u0107"]}, "examples": [["la ligno, la kandelo brulas", null], ["fajro bruletas sub la cindro", null], ["la afero ne brulas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti varmega kiel fajro.", "translations": {"nl": ["gloeien"], "pt": ["queimar", "arder", "escaldar"], "pl": ["pali\u0107 si\u0119", "p\u0142on\u0105\u0107", "pra\u017cy\u0107", "gorze\u0107"]}, "examples": [["via mano brulas de febro", null], ["brule varmega fero", "La Nova Testamento, I. Timoteo 4:2"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Esti en forta eksciteco.", "translations": {"nl": ["branden"], "pt": ["arder", "inflamar-se", "incendiar-se"], "pl": ["pali\u0107 si\u0119", "p\u0142on\u0105\u0107", "spala\u0107 si\u0119", "gorze\u0107"]}, "examples": [["bruli de amo, de scivolo, de deziro", "B"], ["bruli pro senpacienco", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "brul", "primary": true}, "integralado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago, maniero integrali.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0442\u044d\u0433\u0440\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["int\u00e9gration"], "en": ["integration"], "nl": ["integratie"], "pt": ["integra\u00e7\u00e3o (matem\u00e1tica)"], "ru": ["\u0438\u043d\u0442\u0435\u0433\u0440\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Integration"], "hu": ["integr\u00e1l\u00e1s"], "es": ["integraci\u00f3n"], "pl": ["ca\u0142kowanie"]}, "examples": [["la\u016dfaktora integralado, poparta integralado", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "integral", "primary": false}, "brulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de brulanta\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0440\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["combustion"], "en": ["combustion"], "nl": ["brand"], "pt": ["ti\u00e7\u00e3o", "brasa"], "ru": ["\u0433\u043e\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Brand"], "hu": ["\u00e9g\u00e9s", "t\u0171z"], "sk": ["horenie"], "pl": ["spalanie"]}, "examples": [["kia granda brulo!", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 31"]], "subdefinitions": []}], "root": "brul", "primary": false}, "subtila": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konsistanta el tre maldikaj kaj delikataj eretoj;", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u043d\u043a\u0438\u0439", "\u043c\u0435\u043b\u043a\u0438\u0439"], "de": ["subtil"], "nl": ["subtiel"], "it": ["sottile (fine)", "fine (sottile)"], "hu": ["finom", "pontos"]}, "examples": [["subtila sablo, pluvo, polvo, pulvoro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kapabla rimarki la plej delikatajn diferencojn kaj nuancojn.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u043d\u043a\u0438\u0439", "\u0443\u0442\u043e\u043d\u0447\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u043e\u043d\u0438\u0446\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["subtila spirito", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Esprimanta a\u016d montranta plej delikatajn diferencojn kaj nuancojn.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u043d\u043a\u0438\u0439", "\u0443\u0442\u043e\u043d\u0447\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["subtila respondo, elpenso", null], ["tiu teorio estas vere tro abstrakta kaj tro subtila", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malfacile rimarkebla pro sia delikateco kaj neintenseco.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u043d\u043a\u0438\u0439"]}, "examples": [["subtila nuanco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "subtil", "primary": true}, "kobitidedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo ciprinoformaj fi\u015doj (Cobitidae), de nesalakvaj fi\u015doj.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044c\u044e\u043d\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["cobitid\u00e9s"], "en": ["loach"], "nl": ["modderkruipers (fam.)"], "de": ["Schmerlen", "Grundeln"], "hu": ["cs\u00edkf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kobitided", "primary": true}, "viscero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interna\u0135o, ena grava organo de korpo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043d\u0443\u0442\u0440\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c (\u0432\u043d\u0443\u0442\u0440\u0435\u043d\u043d\u0438\u0435 \u043e\u0440\u0433\u0430\u043d\u044b)"], "fr": ["entrailles", "visc\u00e8re"], "pt": ["v\u00edscera"], "pl": ["trzewia", "wn\u0119trzno\u015bci"], "hu": ["zsiger", "bels\u0151s\u00e9g", "bels\u0151 szerv"]}, "examples": [["Jado sentis malkomforton en la membroj kaj la visceroj", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 73a, volumo 2a, p. 532a"]], "subdefinitions": []}], "root": "viscer", "primary": true}, "distingiga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Klare, nete diferenciganta; kiu precize karakterizas.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043b\u0438\u0447\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439"], "fr": ["distinctif"], "pl": ["odr\u00f3\u017cnialny", "rozr\u00f3\u017cnialny", "rozgraniczalny", "wyodr\u0119bnialny", "rozpoznawalny"]}, "examples": [["la distingiga eco de bona komedio estas, ke \u011di ridigas", null]], "subdefinitions": []}], "root": "disting", "primary": false}, "kolbaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Besta intesto, plenigita per hakita spicita viando el porko.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u0431\u0430\u0441\u0430"], "fr": ["saucisse (mets)"], "bg": ["\u0441\u0430\u043b\u0430\u043c"], "nl": ["worst"], "be": ["\u043a\u0430\u045e\u0431\u0430\u0441\u0430", "\u043a\u0456\u043b\u0431\u0430\u0441\u0430"], "de": ["Wurst"], "en": ["sausage", "salami"], "es": ["salchicha"], "br": ["silzigenn"], "cs": ["klob\u00e1sa"], "pl": ["kie\u0142basa"]}, "examples": [["tri \u015dtonaj \u015dtupoj kondukis de la korto rekte al la kuirejo, de kies kalke pentritaj traboj pendis kolbasoj", "Kiel akvo de l' rivero, 1:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "kolbas", "primary": true}, "broda\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Brodita desegna\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0448\u044b\u045e\u043a\u0430"], "fr": ["broderie"], "en": ["embroidery"], "ru": ["\u0432\u044b\u0448\u0438\u0432\u043a\u0430"], "hu": ["h\u00edmz\u00e9s"], "fa": ["\u06af\u0644\u062f\u0648\u0632\u06cc", "\u0642\u0644\u0627\u0628\u200c\u062f\u0648\u0632\u06cc", "\u0633\u0648\u0632\u0646\u200c\u062f\u0648\u0632\u06cc", "\u0628\u0631\u0648\u062f\u0631\u06cc"], "pl": ["haft"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "brod", "primary": false}, "vultua": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pufa, ru\u011di\u011da pro kongesto, precipe en la viza\u011do.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0447\u044b\u0440\u0432\u0430\u043d\u0435\u043b\u044b \u0456 \u0430\u043f\u0443\u0445\u043b\u044b"], "fr": ["vultueux"], "pt": ["vultuoso"], "hu": ["v\u00e9rtolul\u00e1sos", "puffadt"]}, "examples": [["lia viza\u011do, pufe vultua, plenis de flamaj \u015dvitgutoj", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 57a, volumo 2a, p. 258a"]], "subdefinitions": []}], "root": "vultu", "primary": true}, "\u0109irka\u016dligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u0108irka\u016dvolvi ion per ligilo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0432\u044f\u0437\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["entourer d'un lien"], "nl": ["inbinden"], "ru": ["\u043e\u0431\u0432\u044f\u0437\u0430\u0442\u044c"], "pl": ["obwi\u0105zywa\u0107"], "hu": ["\u00e1tk\u00f6t", "k\u00f6rbecsavar"]}, "examples": [["\u0109irka\u016dligi membron per banda\u011do, banda\u011don \u0109irka\u016d membro", null], ["elstari\u011das ia figuro \u015dveli\u011dinta lipo kaj \u0109irka\u016dligita vango", "La Revizo11"], ["skarlata silka tuko \u0109irka\u016dligis liajn korvokolorajn harojn", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 5"], ["\u0109u virgulino forgesas sian ornamon, a\u016d fian\u0109ino sian \u0109irka\u016dligon?", "La Malnova TestamentoJeremia 2:32"]], "subdefinitions": []}], "root": "lig", "primary": false}, "trarigardi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Rigardi \u011disfine ion en \u0109iuj \u011diaj partoj, unu post la alia, kvaza\u016d skanante.", "translations": {"fr": ["examiner (regarder finement)", "consulter (regarder quelque chose int\u00e9gralement)", "scruter (regarder en fouillant)", "regarder dans les moindres d\u00e9tails", "passer en revue"]}, "examples": [["Mi hodia\u016d trarigardis la liston de 465 Yahoo-grupoj kiuj troveblas sub la ser\u0109vorto \"Esperanto\".", "En SCE sub la temo \"SCE kaj aliaj forumoj\""], ["Estus bonege havi ilon, pere de kiu eblus virtuale \u0109eesti seminariojn kaj sekvi \u0109iujn okazantajn prelegojn, kursojn, trarigardi arkivojn de jam okazintaj aferoj ks.", "Virtuala prelegejo kaj kunsidejo"], ["Mi iris en la nuksarban \u011dardenon, Por trarigardi la verdajn kreska\u0135ojn de la valo, Por vidi, \u0109u la vinbertrunko bur\u011donas, \u0109u la granatarboj floras.", "La Malnova Testamento,Alta Kanto de Salomono; 6:11"]], "subdefinitions": []}], "root": "rigard", "primary": false}, "diletantismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Dilettantismus"], "en": ["dilettantism", "amateurism"], "pl": ["dyletanctwo", "nieprofesjonalno\u015b\u0107", "niefachowo\u015b\u0107"], "hu": ["dilettantizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "diletant", "primary": false}, "manumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekstrema parto de la maniko, kiu \u0109irka\u016das la manradikon, a\u016d aparta peco da tolo almetebla al la maniko kaj \u0109irka\u016danta la radikon.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u043d\u0436\u0435\u0442\u0430"], "fr": ["manchette", "poignet"], "en": ["cuff"], "nl": ["manchet"], "be": ["\u043c\u0430\u043d\u0436\u044d\u0442\u0430", "\u0430\u0431\u0448\u044d\u045e\u043a\u0430"], "es": ["pu\u00f1o (de camisa)"], "br": ["berrva\u00f1ch"], "pl": ["mankiet"]}, "examples": [["\u0109emizojn, kolumojn, manumojn kaj ceterajn similajn objektojn ni nomas tola\u0135o, kvankam ili ne \u0109iam estas faritaj el tolo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 35"]], "subdefinitions": []}], "root": "man", "primary": false}, "knabino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inseksa infano.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u044f\u045e\u0447\u044b\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["fille (enfant femelle, jeune femme)", "jeune femme"], "en": ["girl"], "nl": ["meisje"], "ru": ["\u0434\u0435\u0432\u043e\u0447\u043a\u0430"], "de": ["M\u00e4dchen"], "tr": ["k\u0131z \u00e7ocuk", "gen\u00e7 k\u0131z"], "it": ["ragazza"], "sv": ["flicka"], "es": ["chica"], "br": ["plac'h"], "pl": ["dziewczyna", "dziewcz\u0119 (staromodne)", "dziewuszka (staromodne)"]}, "examples": [["Izabela scias, kiu estas la knabino en la spegulo", "Lasu min paroli plu!, 1 \u00abIzabela\u00bb"]], "subdefinitions": []}], "root": "knab", "primary": false}, "klostrofobio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mensa malsano, karakterizata per timo esti en fermita spaco.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u044f\u045e\u0441\u0442\u0440\u0430\u0444\u043e\u0431\u0456\u044f"], "fr": ["claustrophobie"], "en": ["claustrophobia"], "nl": ["claustrofobie"], "ru": ["\u043a\u043b\u0430\u0443\u0441\u0442\u0440\u043e\u0444\u043e\u0431\u0438\u044f"], "ca": ["claustrof\u00f2bia"], "de": ["Klaustrofobie", "Platzangst"], "hu": ["z\u00e1rthelyiszony", "klausztrof\u00f3bia"], "fa": ["\u062a\u0646\u06af\u0646\u0627\u0647\u0631\u0627\u0633\u06cc"], "es": ["claustrofobia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "kla\u016dstrofobio", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "agorafobio", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "klostrofobi", "primary": true}, "verbenacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Verbenaceae).", "translations": {"be": ["\u0432\u044d\u0440\u0431\u044d\u043d\u0430\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["verb\u00e9nac\u00e9es"], "nl": ["IJzerhardfamilie"], "pt": ["verben\u00e1ceas"], "ru": ["\u0432\u0435\u0440\u0431\u0435\u043d\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Eisenkrautgew\u00e4chse"], "hu": ["verb\u00e9naf\u00e9l\u00e9k", "vasf\u0171f\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "verbenac", "primary": true}, "endormigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Meti iun en dormon.", "translations": {"be": ["\u0443\u0441\u044b\u043f\u043b\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["endormir"], "nl": ["in slaap doen"], "ru": ["\u0443\u0441\u044b\u043f\u0438\u0442\u044c"], "de": ["zum Einschlafen bringen"], "pl": ["usypia\u0107", "k\u0142a\u015b\u0107 spa\u0107"], "hu": ["elaltat"]}, "examples": [["sed dormu nun, fari\u011du fre\u015da kaj sana! Mi kantos kaj endormigos vin", "Fabeloj, volumo 2, la najtingalo"], ["kaj \u015di endormigis lin sur siaj genuoj, kaj alvokis homon, kaj detondigis la sep buklojn de lia kapo", "La Malnova Testamento, Ju\u011distoj 16:19"]], "subdefinitions": []}], "root": "dorm", "primary": false}, "mi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pronomo de la unua persono en ununombro.", "translations": {"be": ["\u044f"], "fr": ["je"], "en": ["I", "me"], "zh": ["\u6211 [w\u01d2]"], "hr": ["ja"], "ca": ["jo", "mi"], "de": ["ich"], "it": ["io"], "vo": ["ob"], "bg": ["\u0430\u0437"], "br": ["me"], "ia": ["io"], "fi": ["min\u00e4"], "hu": ["\u00e9n"], "es": ["yo", "mi"], "he": ["\u05d0\u05e0\u05d9"], "ru": ["\u044f"], "nl": ["ik"], "pt": ["eu"], "sv": ["jag"], "tp": ["mi"], "sk": ["ja"], "ku": ["ez"], "pl": ["ja"]}, "examples": [["mia, min kaj mi en mondo re\u011das tri", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "mi", "primary": true}, "Gelderlando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Provinco en orienta Nederlando, kun \u0109efurbo Arnhemo.", "translations": {"fr": ["Gueldre"], "en": ["Guelderland"], "nl": ["Gelderland"], "pt": ["Gu\u00e9ldria"], "de": ["Geldern"], "hu": ["Gelderland"], "es": ["G\u00fceldres"], "pl": ["Geldria"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Gelderland", "primary": true}, "\u011dermano": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ne konfuzu kun germano."], "primary definition": "Ano de unu el vasta grupo de antikvaj triboj, apartenintaj al la hinde\u016dropa lingvofamilio, kiuj en la 1a jarcento a.K. okupis teritorion inter Rejno kaj Vistulo, Danubo kaj la Norda Maro kaj sudan Skandinavion.", "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u0440\u043c\u0430\u043d\u0435\u0446"], "fr": ["germain (subst.)"], "en": ["ancient German"], "pt": ["germano"], "ru": ["\u0433\u0435\u0440\u043c\u0430\u043d\u0435\u0446"], "de": ["Germane"], "it": ["germano"], "hu": ["germ\u00e1n"], "pl": ["germa\u0144czyk"], "sv": ["german"], "es": ["germano"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ano de unu el modernaj etnoj, devenintaj el tiuj triboj, kaj parolantaj en \u011dermanaj lingvoj.", "translations": {"de": ["Sprecher einer germanischen Sprache"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u011derman", "primary": true}, "redaktoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Redaktisto a\u016d redaktanto preparanta enhavon de gazeto, verko, elsendota programo.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0434\u0430\u043a\u0442\u0430\u0440 (\u043f\u0440\u0430\u0444\u044d\u0441\u0456\u044f)"], "fr": ["r\u00e9dacteur (journaliste)"], "en": ["editor"], "nl": ["redacteur"], "ru": ["\u0440\u0435\u0434\u0430\u043a\u0442\u043e\u0440"], "de": ["Redakteur"], "hu": ["szerkeszt\u0151"]}, "examples": [["dekomence ni havis rubrik-redaktorojn por poezio, infanoj kaj kuir-receptoj", "Stefan Maul: Redakto-laboro, Monatojaro 2002a, numero 2a, p. 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "redaktor", "primary": true}, "gingivo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u044f\u0441\u043d\u0430"], "fr": ["gencive"], "bg": ["\u0437\u044a\u0431\u0435\u043d \u0432\u0435\u043d\u0435\u0446"], "nl": ["tandvlees"], "pt": ["gengiva"], "ru": ["\u0434\u0435\u0441\u043d\u0430"], "de": ["Zahnfleisch"], "tr": ["di\u015feti"], "hu": ["fog\u00edny"], "es": ["encia"], "pl": ["dzi\u0105s\u0142o"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gingiv", "primary": true}, "piprarbeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Piprujo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0446 (\u0440\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u043d\u0430)"], "hu": ["bors (cserje)"], "nl": ["peperstruik"], "br": ["pebrenn"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0446 (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pipr", "primary": false}, "luparaneo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio luparaneedoj (Lycosa).", "translations": {"hu": ["farkasp\u00f3k"], "be": ["\u0442\u0430\u0440\u0430\u043d\u0442\u0443\u043b"], "fr": ["araign\u00e9e-loup"], "de": ["Wolfsspinne"], "ru": ["\u0442\u0430\u0440\u0430\u043d\u0442\u0443\u043b"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arane", "primary": false}, "ena": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interna.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043d\u0443\u0442\u0440\u0435\u043d\u043d\u0438\u0439"], "fr": ["(de) dedans (interne)", "int\u00e9rieur (interne)", "interne"], "en": ["inside (inner)", "inner"], "pl": ["w", "wewn\u0105trz"], "de": ["innen", "darinnen", "drinnen"], "tp": ["insa"], "he": ["\u05e4\u05e0\u05d9\u05de\u05d9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "en", "primary": false}, "industria revolucio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015can\u011do en te\u0125nikoj kaj ekonomio ekinta en la 19a jarcento en Anglujo kun la ekuzo de industriaj a\u016dtomatoj, vasti\u011dinta al la mondo, kun da\u016draj sekvoj en \u0109iuj aspektoj de homaj socioj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043c\u044b\u0448\u043b\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f \u0440\u0435\u0432\u043e\u043b\u044e\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["r\u00e9volution industrielle"], "bg": ["\u0438\u043d\u0434\u0443\u0441\u0442\u0440\u0438\u0430\u043b\u043d\u0430 \u0440\u0435\u0432\u043e\u043b\u044e\u0446\u0438\u044f"], "nl": ["industri\u00eble revolutie"], "de": ["industrielle Revolution"], "hu": ["ipari forradalom"]}, "examples": [["la produktado ludis malgrandan rolon en ekonomiaj tekstoj anta\u016d la industria revolucio", "Bo Sandelin, Anta\u016dmerkantilisma ekonomia pensado, Monato, jaro 2001a, numero 2a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "revoluci", "primary": false}, "trili": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) A\u016ddigi trilojn.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0432\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c \u0442\u0440\u0435\u043b\u0438", "\u0437\u0430\u043b\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f \u0442\u0440\u0435\u043b\u044c\u044e"], "fr": ["triller"], "en": ["trill", "warble"], "nl": ["trillers zingen"], "de": ["trillern"], "hu": ["trill\u00e1zik"]}, "examples": [["la ala\u016ddo triladis", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "tril", "primary": false}, "trilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Melodiornamo kiu plurfoje rapide alternigas la tonon kun alia tono duon- a\u016d plendute diferenca.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u044d\u043b\u044c"], "fr": ["trille"], "bg": ["\u0442\u0440\u0438\u043b\u0435\u0440"], "nl": ["triller"], "pt": ["trilo", "quebro repetido", "trinado", "trino"], "ru": ["\u0442\u0440\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Triller"], "hu": ["trilla"], "en": ["trill", "warble"]}, "examples": [["li ornamis la melodion per perfekta aro de tiuj plibeliga\u0135oj kiujn sak\u015dalmistoj \u015datas kaj nomas \u00abtriloj\u00bb", "R. L. Stevenson, trad. A. Goodheir, Forkaptita, Kardo, 1976"]], "subdefinitions": []}], "root": "tril", "primary": true}, "ligno\u015duo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cuo farita tute el ligno.", "translations": {"fr": ["sabot"], "nl": ["klomp"], "ca": ["esclop", "galotxa"], "de": ["Holzschuh"], "it": ["zoccolo"], "hu": ["facip\u0151", "klumpa"], "pl": ["kierpc (reg.)", "mokasyny"], "he": ["\u05e7\u05d1\u05e7\u05d1", "\u05e0\u05e2\u05dc \u05e2\u05e5"]}, "examples": [["li estis lerta ligno\u015duisto", "Fabeloj, volumo 3, Ib kaj malgranda kristino"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015du", "primary": false}, "eno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Monunuo de Japanujo.", "translations": {"fr": ["yen"], "en": ["yen"], "pl": ["jen"], "pt": ["iene"]}, "examples": [["\u0109iu telero kostas 100 enojn (malpli ol e\u016dro)", "Sibazyun, [blogo], \u0109e su\u015diejo kun cirkulanta pasejo, 2005-09-20"]], "subdefinitions": []}], "root": "en", "primary": false}, "meso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Liturgio en Roma katolikismo kaj kelkaj aliaj okcident-kristanaj konfesioj.", "translations": {"be": ["\u0456\u043c\u0448\u0430", "\u0431\u0430\u0433\u0430\u0441\u043b\u0443\u0436\u0431\u0430"], "fr": ["messe"], "en": ["mass (religious)"], "nl": ["mis (kath.)"], "pt": ["missa"], "ru": ["\u043c\u0435\u0441\u0441\u0430", "\u043e\u0431\u0435\u0434\u043d\u044f"], "de": ["Messe", "Gottesdienst"], "hu": ["mise", "istentisztelet"], "sk": ["om\u0161a"], "br": ["oferenn"], "es": ["misa"]}, "examples": [["tradicie \u0109i tie katolikaj mesoj okazadis en la germana lingvo \u011dis la jaro 1940", "Last: Pre\u011deja jubileo, Monatojaro 2002a, numero 2a, p. 17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mes", "primary": true}, "limtempo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tempo dum kiu, a\u016d momento anta\u016d kiu oni devas fari ion.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u0440\u043c\u0456\u043d"], "fr": ["d\u00e9lai", "limite (d\u00e9lai)"], "nl": ["limiet"], "pt": ["prazo"], "ru": ["\u0441\u0440\u043e\u043a"], "de": ["Abgabetag", "Abgabedatum", "Abgabetermin", "Termin", "Verfalltag", "Verfalldatum", "Verfallstermin", "G\u00fcltigkeitsdatum"], "hu": ["hat\u00e1rid\u0151", "id\u0151hat\u00e1r"], "pl": ["termin"]}, "examples": [["templimo de kambio, de konkurso, de valideco de fervoja bileto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lim", "primary": false}, "Kam\u0109atko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Duoninsulo en la nordo de la Orienta Azio, inter la maroj O\u0125ocka kaj Beringa: okcidente.", "translations": {"be": ["\u041a\u0430\u043c\u0447\u0430\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["Kamchatka"], "en": ["Kamchatka"], "nl": ["Kamtsjatka"], "ru": ["\u041a\u0430\u043c\u0447\u0430\u0442\u043a\u0430"], "de": ["Kamtschatka"], "hu": ["Kamcsatka"], "es": ["Kamchatka"]}, "examples": [["ne multe da bono kunportis kun si en Kam\u0109atkon niaj rusaj misiistoj", "V. Ero\u015denko: El vivo de \u0109uk\u0109oj, Unua skizo: Filip Onkudimov."], ["Esperanto en \u00abTra sova\u011da Kam\u0109atko\u00bb de Sten Bergman rolas kiel pontlingvo", "La Ondo de Esperanto"]], "subdefinitions": []}], "root": "Kam\u0109atk", "primary": true}, "kompreni\u011dilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rimedo por interkompreni\u011di.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0432\u043e \u043e\u0431\u0449\u0435\u043d\u0438\u044f"], "de": ["Verst\u00e4ndigungsmittel"], "nl": ["communicatiemiddel"], "hu": ["meg\u00e9rt\u00e9s eszk\u00f6ze", "\u00e9rintkez\u00e9si eszk\u00f6z"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kompren", "primary": false}, "enigo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Enigado a\u016d eniga\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0432\u043e\u0434"], "fr": ["introduction (action d'introduire)"], "en": ["input"], "de": ["Eingeben"], "pl": ["wej\u015bcie"], "he": ["\u05e7\u05dc\u05d9\u05d8\u05d4"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "en", "primary": false}, "enigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Penetrigi.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438"], "fr": ["faire entrer", "entrer (quelque chose)", "introduire", "mettre dedans"], "de": ["hineintun", "hineinschieben", "reintun"], "pl": ["wk\u0142ada\u0107", "wsadza\u0107", "wtyka\u0107", "pogr\u0105\u017ca\u0107"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05d7\u05d3\u05d9\u05e8"]}, "examples": [["\u015di enigis la manojn en siajn densajn harojn", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Transmeti datumon en komputilon.", "translations": {"de": ["eingeben"], "en": ["input"], "pl": ["wprowadza\u0107", "wsadza\u0107 (pot.)"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05d6\u05d9\u05df", "\u05dc\u05d4\u05db\u05e0\u05d9\u05e1"]}, "examples": [["enigu la pasvorton!", null]], "subdefinitions": []}], "root": "en", "primary": false}, "griledoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo ortopteroj (Gryllidae), kies maskloj a\u016ddigas akran bruon per la frotado de la anta\u016daj flugiloj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u0435\u0440\u0447\u043a\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["gryllid\u00e9s"], "de": ["Grillen (Familie)"], "hu": ["val\u00f3di t\u00fccsk\u00f6k (csal\u00e1d)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "griled", "primary": true}, "pilgrimado": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ne konfuzu \"pilgrimo\" kun \"pilgrimanto, pilgrimulo\"."], "primary definition": "Voja\u011do por pie viziti sanktan lokon.", "translations": {"fa": ["\u0632\u06cc\u0627\u0631\u062a"], "en": ["pilgrimage"], "nl": ["bedevaart", "pelgrimstocht"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pilgrim", "primary": false}, "simetrio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Harmonio rezultanta el proporcieco kaj regula aran\u011do de partoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u044b\u043c\u044d\u0442\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["sym\u00e9trie"], "nl": ["symmetrie"], "ru": ["\u0441\u0438\u043c\u043c\u0435\u0442\u0440\u0438\u044f"], "de": ["Symmetrie"], "hu": ["szimmetria", "r\u00e9szar\u00e1nyoss\u00e1g"]}, "examples": [["simetrio estas bazo de arkitekturo, same kiel ritmo estas bazo de poezio a\u016d muziko", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Simetrieco.", "translations": {}, "examples": [["simetrio de la homa korpo.", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Ial tiaj matematikaj sencoj aperas nek en , nek en , kiuj atribuas similajn al \u00abreflekto\u00bb. Ja tiu termino en iuj naciaj lingvoj estas ofta sinonimo por \u00abebena simetrio\u00bb, sed ne \u015dajnas konsilinde tute evakui la terminon \u00absimetrio\u00bb. Ni do preferis sekvi."], "primary definition": null, "translations": {"en": ["symmetry"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(en vektora spaco) Homomorfia involucio.", "translations": {}, "examples": [["se U estas la aro de \u0109iuj vektoroj sen\u015dan\u011daj per la simetrio f, kaj V estas la aro de \u0109iuj vektoroj \u015dan\u011ditaj al sia kontra\u016degalo per f, tiam oni diras, ke f estas simetrio kun direkto V rilate al U", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(en afina spaco) Afina involucio.", "translations": {}, "examples": [["la homomorfio asociita al tia simetrio estas mem vektora simetrio", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(en e\u016dklida afina spaco) Tia bildigo de la spaco al \u011di mem, ke \u0109iuj strekoj kunligantaj punkton kaj \u011dian bildon havas jenan econ: ilia mezo estas konstanta punkto (centra simetrio), a\u016d ili estas ortaj en sia mezo al konstanta rekto (aksa simetrio) a\u016d konstanta ebeno (ebena simetrio).", "translations": {"pl": ["symetria"]}, "examples": []}]}], "root": "simetri", "primary": true}, "vojsignaligo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekipado de la vojoj per facile rimarkeblaj signoj por sendan\u011derigi la trafikon.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u043d\u0430\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435 \u0434\u043e\u0440\u043e\u0436\u043d\u044b\u043c\u0438 \u0437\u043d\u0430\u043a\u0430\u043c\u0438"], "fr": ["signalisation"], "de": ["Verkehrszeichen"], "nl": ["bewegwijzering"], "hu": ["k\u00f6z\u00fati jelz\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "signal", "primary": false}, "Odro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rivero, kun fonto en \u0108e\u0125ujo, parte fluanta inter Polujo kaj Germanujo kiel landlimo, enfluanta en la Baltan Maron.", "translations": {"be": ["\u041e\u0434\u0440\u0430", "\u041e\u0434\u044d\u0440"], "fr": ["Oder"], "nl": ["Oder"], "pt": ["\u00d3der", "Odra"], "ru": ["\u041e\u0434\u0440\u0430", "\u041e\u0434\u0435\u0440"], "de": ["Oder"], "hu": ["Odera"], "lat": ["Viadrus"], "pl": ["Odra"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Odr", "primary": true}, "\u0135ipo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda a\u016dtomobilo (origine milita), destinita por veturi sur plej malebenaj grundoj.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0436\u0438\u043f"], "fr": ["jeep"], "en": ["jeep"], "nl": ["jeep", "terreinwagen"], "pt": ["jipe"], "be": ["\u0434\u0436\u044b\u043f", "\u0443\u0441\u0435\u0434\u0430\u0440\u043e\u0436\u043d\u0456\u043a"], "de": ["Gel\u00e4ndewagen", "K\u00fcbelwagen [ark]"], "it": ["jeep"], "hu": ["dzsip"], "es": ["jeep"], "pl": ["d\u017cip", "jeep", "teren\u00f3wka (pot.)", "samoch\u00f3d terenowy", "\u0142azik (pot.)", "gazik (pot. o aucie GAZ)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135ip", "primary": true}, "Antigvo kaj Barbudo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Insula \u015dtato en la Centra Ameriko en Kariba Maro kun \u0109efurbo Saint John's. ISO-3166 kodo: AG.", "translations": {"de": ["Antigua und Barbuda"], "bg": ["\u0410\u043d\u0442\u0438\u0433\u0443\u0430 \u0438 \u0411\u0430\u0440\u0431\u0443\u0434\u0430"], "pl": ["Antigua i Barbuda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "antigv", "primary": false}, "dermatologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la medicino, kiu pritraktas ha\u016dtmalsanojn.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u0440\u043c\u0430\u0442\u0430\u043b\u0451\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["dermatologie"], "pt": ["dermatologia"], "ru": ["\u0434\u0435\u0440\u043c\u0430\u0442\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "de": ["Dermatologie", "Lehre von den Hautkrankheiten"], "hu": ["dermatol\u00f3gia", "b\u0151rgy\u00f3gy\u00e1szat"], "sk": ["dermatol\u00f3gia"], "pl": ["dermatologia"], "es": ["dermatolog\u00eda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dermatologi", "primary": true}, "volapuko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lingvo internacia, kreita de la germano Johann-Martin Schleyer en 1879 (volapuko 1a), reformita en 1887 la\u016d decidoj de la 2a mondkongreso en Munkeno (volapuko 1b). Volapuko estis la unua mondvaste konata kaj lernita planlingvo. Inter 1887 kaj 1897 \u011di estis lernata de ver\u015dajne pli ol 1 miliono da homoj en \u0109iuj kontinentoj. En Germanujo ekzistis pli da volapuk-kluboj ol iam ajn ekzistis tie Esperanto-kluboj. En Francujo krei\u011dis plireguligita varia\u0135o de Auguste Kerckhoffs (volapuko 2). En 1895, la vp-movado jam agoniis, plejparte pro kvereloj inter diversaj reformaj grupoj. En 1905, la movado fakte estis malaperinta. En 1929 Arie de Jong kreis novan reformitan version surbaze de volapuko, sed el tio ne sekvis novaj impulsoj por la volapuk-movado. La lasta landa estro (cifel) de volapuko estis la germano Johann Schmidt, kiu skribis germanlingve la plej kompletan historion de volapuko en 1963 (volapuklingve 1964). La esperantisto Bernard Golden esploris la influon de volapuko al Zamenhofo.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u043b\u044f\u043f\u044e\u043a"], "fr": ["Volap\u00fck"], "bg": ["\u0432\u043e\u043b\u0430\u043f\u044e\u043a"], "nl": ["Volap\u00fck"], "pt": ["volapuque"], "ru": ["\u0432\u043e\u043b\u044f\u043f\u044e\u043a", "\u0432\u043e\u043b\u0430\u043f\u044e\u043a"], "de": ["Volap\u00fck"], "it": ["Volap\u00fck", "Volapuk"], "hu": ["volap\u00fck"], "en": ["Volap\u00fck"], "vo": ["Volap\u00fck"], "es": ["volapuk"]}, "examples": [["estas evidente, ke volapuko influis Esperanton, eble plej klare, kiam temas pri la karakterizaj vokaloj en la konjugacio de la verboj", "Christer Kiselman: La anta\u016diranto de Esperanto (A.. Cherpillod: Konciza gramatiko de Volapuko), Monatojaro 1995a, numero 9a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "volapuk", "primary": true}, "majfloro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Herba vegeta\u0135o kun bonodoraj sonoriloformaj floretoj, venena, genro el familio liliacoj (Convallaria).", "translations": {"be": ["\u043b\u0430\u043d\u0434\u044b\u0448"], "fr": ["muguet"], "nl": ["meiklokje", "lelietje-van-dalen"], "pt": ["flor-de-maio", "l\u00edrio-do-vale"], "ru": ["\u043b\u0430\u043d\u0434\u044b\u0448"], "de": ["Maigl\u00f6ckchen"], "hu": ["gy\u00f6ngyvir\u00e1g"], "br": ["louzaouenn-an-ha\u00f1v"], "ja": ["\u30b9\u30ba\u30e9\u30f3 [\u3059\u305a\u3089\u3093]"], "pl": ["konwalia"]}, "examples": [["majfloroj en mia \u011dardeneto", "Ryonryon, Blogo, 2007-05-26"]], "subdefinitions": []}], "root": "flor", "primary": false}, "fadi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Malforti\u011di, malaperi iom post iom.", "translations": {"fr": ["disparaitre (en s'\u00e9loignant)", "dispara\u00eetre (en s'\u00e9loignant)", "s'\u00e9vanouir (disparaitre)"], "tr": ["g\u00f6zden kaybolmak(uzakla\u015farak)"]}, "examples": [["montegoj etendi\u011das vico post vico kaj malproksime fadas en blua valo", "Vladimir Glazunov, La \u0109armo de \u0108ielmontaro, Fonto, numero 37a"]], "subdefinitions": []}], "root": "fad", "primary": false}, "fado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fenomeno konsistanta el sinsekvaj plimalfortigoj a\u016d plifortigoj de a\u016ddeblo en radioriceviloj.", "translations": {"be": ["\u0437\u0433\u0430\u0441\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0437\u0430\u043c\u0456\u0440\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0444\u044d\u0434\u044b\u043d\u0433"], "fr": ["\u00e9vanouissement (fading)", "fading"], "en": ["fading"], "nl": ["fading"], "pt": ["f\u00e1dingue", "fading"], "ru": ["\u0437\u0430\u0442\u0443\u0445\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u0437\u0430\u043c\u0438\u0440\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u0444\u0435\u0434\u0438\u043d\u0433"], "de": ["Fading", "Schwankung der Empfangslautst\u00e4rke"], "hu": ["elhalkul\u00e1s", "fading"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fad", "primary": true}, "tajpilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato por tajpi, skribma\u015dino.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0438\u0448\u0443\u0449\u0430\u044f \u043c\u0430\u0448\u0438\u043d\u043a\u0430"], "de": ["Schreibmaschine", "Tatstatur"], "sv": ["skrivmaskin"], "hu": ["\u00edr\u00f3g\u00e9p"], "es": ["M\u00e1quina de escribir"], "pl": ["maszyna do pisania"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tajp", "primary": false}, "diabla\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago inda je diablo.", "translations": {"be": ["\u0434'\u044f\u0431\u0430\u043b\u044c\u0448\u0447\u044b\u043d\u0430"], "fr": ["diablerie"], "en": ["devilry", "diablerie"], "nl": ["iets duivels"], "ru": ["\u0447\u0435\u0440\u0442\u043e\u0432\u0449\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Teufelei"], "hu": ["\u00f6rd\u00f6ng\u0151ss\u00e9g"], "sk": ["\u010dertovina"], "es": ["diablura"], "pl": ["diabelstwo"], "he": ["\u05ea\u05e2\u05dc\u05d5\u05dc"]}, "examples": [["fari diabla\u0135ojn hejme, sankta\u0135ojn oficeje", null]], "subdefinitions": []}], "root": "diabl", "primary": false}, "dividato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La nombro, kiun oni dividas.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u043b\u0438\u043c\u043e\u0435"], "fr": ["dividende (dans une division)"], "en": ["dividend"], "pl": ["dzielna"], "de": ["Dividend"], "es": ["dividendo"], "hu": ["osztand\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "divid", "primary": false}, "erbino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Er2O3. Erbia oksido.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0441\u0456\u0434 \u044d\u0440\u0431\u0456\u044e"], "fr": ["erbine"], "en": ["erbia", "erbium oxide"], "pt": ["erbia", "erbina"], "de": ["Erbiumoxid"], "hu": ["erbiumoxid"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "erbin", "primary": true}, "lento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio fabacoj (Lens), kun man\u011deblaj platrondaj semetoj.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0435\u0447\u0435\u0432\u0438\u0446\u0430"], "fr": ["lentille (plante)"], "bg": ["\u043b\u0435\u0449\u0430"], "nl": ["linze"], "pt": ["lentilha"], "be": ["\u0441\u0430\u0447\u0430\u0432\u0456\u0446\u0430", "\u0441\u0430\u0447\u044b\u045e\u043a\u0430"], "de": ["Linse"], "tr": ["mercimek"], "hu": ["lencse"], "fa": ["\u0639\u062f\u0633"], "en": ["lentil"], "br": ["fer (plant)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lent", "primary": true}, "ruslanda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta a\u016d apartenanta al Rusujo.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u0435\u0439\u0441\u043a\u0456"], "en": ["Russian"], "nl": ["Russisch"], "ru": ["\u0440\u043e\u0441\u0441\u0438\u0439\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["Russl\u00e4nd-"], "hu": ["oroszorsz\u00e1gi"], "vo": ["lus\u00e4nik"], "pl": ["rosyjski"]}, "examples": [["gazeto \u00abRuslanda Esperantisto\u00bb", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rus", "primary": false}, "logaritmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(kun bazo a, a\u016d a-uma) Inverso de la funkcio eksponencialo kun bazo a.", "translations": {"be": ["\u043b\u0430\u0433\u0430\u0440\u044b\u0442\u043c"], "fr": ["logarithme (de base a)"], "en": ["logarithm (to base a)"], "nl": ["logaritme"], "pt": ["logaritmo"], "el": ["\u03bb\u03bf\u03b3\u03ac\u03c1\u03b9\u03b8\u03bc\u03bf\u03c2"], "de": ["Logarithmus (zur Basis a)"], "hu": ["logaritmus (a alap\u00fa)"], "sk": ["logaritmus"], "es": ["logaritmo"], "ru": ["\u043b\u043e\u0433\u0430\u0440\u0438\u0444\u043c (\u043f\u0440\u0438 \u043e\u0441\u043d\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0438 a)"], "pl": ["logarytm (przy podstawie a)"]}, "examples": [["logaritmon de x kun bazo a oni kutime signas per loga(x)", null], ["logaritmo de la bazo egalas al 1", null], ["logaritmo de produto egalas al sumo de logaritmoj de la apartaj faktoroj", null], ["logaritmo de eksponencialo de x egalas al x", null], ["vastigite al kompleksoj, la funkcio logaritmo fari\u011das plursenca", null], ["logaritma skalo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "logaritm", "primary": true}, "bandurio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hispana kordinstrumento uzata en urbaj popolaj bandoj, kun mallonga kolo kaj ses duoblaj kordoj.", "translations": {"fr": ["bandurria"], "en": ["bandurria"], "nl": ["bandurria"], "de": ["Bandurria"], "es": ["bandurria"], "hu": ["diszkantciszter"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "banduri", "primary": true}, "asekura makleristo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Peranto kies servon oni uzas por farigi asekuran kontrakton en la borso.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u0445\u043e\u0432\u043e\u0439 \u0430\u0433\u0435\u043d\u0442"], "de": ["Versicherungsmakler"], "en": ["insurance broker"], "hu": ["biztos\u00edt\u00e1si br\u00f3ker"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "asekur", "primary": false}, "Teravada": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Apartenanta al Teravado, al \u011dia doktrino.", "translations": {}, "examples": [["en Teravada budhismo nirvano estas fina celo por veroser\u0109anto", "trad. Ikeda H., Esenca Sutro por Sa\u011do-perfektigo, La Japana Budhano, 1971, numero 142a"], ["kvankam mi sentis kelkfoje nekoherecon inter la Teravadaj (pli proksimaj al tiuj de la prabudhismo) kaj la mahajanaj elementoj, la kvietiga instruo de Budho estas, \u011denerale, bone redonita", "Gotoo H., Recenzo de La instruoj de Budho, Esperanto, jaro 1983a, p. 113a-114a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Teravad", "primary": false}, "misoo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pasto el fermentintaj semoj de sojo kaj rizo a\u016d hordeo, uzata plejofte kiel spico a\u016d buljono.", "translations": {"fr": ["miso"]}, "examples": [["unuavide mi trovis, ke sur \u011di estas ia legomo \u015dmirita per blanka misoo", "Ueyama M., Pardonon!, l' omnibuso, 1970"], ["en vesperman\u011do mi man\u011dis rizon kun grenoj, misosupon, bakitan angilon", "lignponto, hodia\u016da lignponto2, 2007-02-17"]], "subdefinitions": []}], "root": "miso", "primary": true}, "novnaskito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Infano maksimume kelkajn semajnojn a\u011da.", "translations": {"ru": ["\u043d\u043e\u0432\u043e\u0440\u043e\u0436\u0434\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 (\u0441\u0443\u0449.)"], "fr": ["nouveau-n\u00e9", "nourrisson", "poupon (nouveau-n\u00e9)"], "nl": ["pasgeborene"]}, "examples": [["la malfermitaj okuloj havis la seriozan rigardon de l' novenaskitoj", "trad. K. Bein Internacia Krestomatio Neniam plu!"], ["patrinknabino, kiu regule alportis al ni \u0109iujare novnaskiton, venis je la sesa kaj duono", "H. Vallienne \u0108u li?, \u0109ap. 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "nask", "primary": false}, "Teravado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la budaismaj skoloj de Srilanko kaj sudorienta Azio, uzantaj precipe la palian redakton de la Tripitako kaj \u011diajn mezepokajn komentarojn.", "translations": {"fr": ["Therav\u00e2da"], "de": ["Theravada"], "en": ["Theravada"], "it": ["Therav\u0101da"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Teravad", "primary": true}, "nekompetenta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u043a\u043e\u043c\u043f\u0435\u0442\u0435\u043d\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0441\u0432\u0435\u0434\u0443\u0449\u0438\u0439"], "fr": ["incomp\u00e9tent (adj.)", "ignare (adj.)", "ignorant (adj.)", "incapable (adj.)", "inapte", "nul (adj., incomp\u00e9tent)", "non qualifi\u00e9 (inapte)"]}, "examples": [["\u015di estis ankora\u016d tro nesperta en la bagatela\u0135a kalkulado de la malri\u0109uloj kaj tro nekompetenta pri tiu svarmo da \u0109iutagaj detala\u0135oj", "Marta"], ["al tio aldoni\u011dis nekompetenteco kaj e\u0109 kontra\u016desperantistaj agoj de la altrudataj respondecaj sekretarioj de ASE", "Voja\u011do en Esperanto-lando B. Kolker Esperantaj memorigaj lokoj en Moskvo leciono 5a"], ["pri tiuj nekompetentuloj ni ne parolu", "Urd Hadda murdita!p. 26"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompetent", "primary": false}, "anta\u016dju\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Anticipe ju\u011di sen sufi\u0109a informi\u011do.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u0434\u0438\u0442\u044c \u0437\u0430\u0440\u0430\u043d\u0435\u0435", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u0440\u0435\u0448\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["pr\u00e9juger"], "pt": ["prejulgar"], "it": ["aver pregiudizio", "farsi pregiudizio"], "es": ["prejuicio"], "hu": ["hamar \u00edt\u00e9l", "prejudi\u00e1l"]}, "examples": [["ni ne anta\u016dju\u011du, oni devas anta\u016de sondi la princon", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ju\u011d", "primary": false}, "pi\u0135amo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Negli\u011da a\u016d lita dupeca vesto kun ne al\u011dustigita pantalono por viroj kaj virinoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0456\u0436\u0430\u043c\u0430"], "fr": ["pyjama"], "bg": ["\u043f\u0438\u0436\u0430\u043c\u0430"], "nl": ["pijama"], "pt": ["pijama"], "ru": ["\u043f\u0438\u0436\u0430\u043c\u0430"], "ca": ["pijama"], "de": ["Schlafanzug"], "sv": ["pyjamas"], "hu": ["pizsama"], "en": ["pajama", "pajamas", "pyjama", "pyjamas"], "es": ["pijama"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pi\u0135am", "primary": true}, "naturisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu studas la sciencojn pri la ekstera naturo.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430\u043b\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["naturaliste"], "nl": ["naturist"], "pt": ["naturalista", "naturista"], "ru": ["\u043d\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430\u043b\u0438\u0441\u0442"], "hu": ["term\u00e9szettud\u00f3s"], "br": ["naturour"], "el": ["\u03c6\u03c5\u03c3\u03b9\u03bf\u03b4\u03af\u03c6\u03b7\u03c2"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu \u015datas sportumi kaj ripozi nude en la naturo.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0442\u0443\u0440\u044b\u0441\u0442", "\u043d\u0443\u0434\u044b\u0441\u0442"], "fr": ["naturiste", "nudiste"], "sv": ["naturist"], "ru": ["\u043d\u0430\u0442\u0443\u0440\u0438\u0441\u0442", "\u043d\u0443\u0434\u0438\u0441\u0442"], "hu": ["nudista"]}, "examples": [["Naturista Vivo, organo de Internacia Naturista Organizo Esperantista (INOE) en 2001 aperos kvarfoje jare", "Monato, numero 04/2001."]], "subdefinitions": []}], "root": "natur", "primary": false}, "Baltazaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo akaddevena.", "translations": {"ru": ["\u0411\u0430\u043b\u044c\u0442\u0430\u0437\u0430\u0440"], "fr": ["Balthazar"], "nl": ["Balthazar"], "pt": ["Baltazar"], "de": ["Balthazar"], "pl": ["Baltazar"], "hu": ["Baltaz\u00e1r"]}, "examples": [["Antifolo Efeza estas for\u015dlosita el la propra domo, en \u0109eesto de la urbaj kolegoj Angelo kaj Baltazaro", "H. Tonkin, Shakespeare tutmonda, UK 2000"], ["la Tago de la Tri Re\u011doj Melkioro, Gasparo kaj Baltazaro", "Rubeno, Novjara Artikoleto, La Lanterno Azia, 2005-07-07"]], "subdefinitions": []}], "root": "Baltazar", "primary": true}, "parietosto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la du ostoj de la homa skeleto, formantaj la flankojn kaj la supron de la kranio.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0435\u043c\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f \u043a\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Scheitelbein"], "nl": ["wandbeen"], "pl": ["ko\u015b\u0107 ciemieniowa"], "hu": ["falcsont"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pariet", "primary": false}, "magneta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta la econ propran al magneto.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0433\u043d\u0456\u0442\u043d\u044b"], "bg": ["\u043c\u0430\u0433\u043d\u0438\u0442\u0435\u043d"], "nl": ["magnetisch"], "ru": ["\u043c\u0430\u0433\u043d\u0438\u0442\u043d\u044b\u0439"], "de": ["magnetisch"], "sv": ["magnetisk"], "hu": ["m\u00e1gnes-", "m\u00e1gneses", "magnetikus"], "sk": ["magnetick\u00fd"], "fa": ["\u0622\u0647\u0646\u200c\u0631\u0628\u0627\u06cc\u06cc", "\u0645\u063a\u0646\u0627\u0637\u06cc\u0633\u06cc"], "en": ["magnetic"]}, "examples": [["magneta fero, magneta montrilo de kompaso", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rilata al magneto.", "translations": {}, "examples": [["magneta fenomeno, forto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Mistere altiranta per nekontra\u016dstarebla forto.", "translations": {"fa": ["\u062c\u0630\u0627\u0628", "\u0645\u0633\u062d\u0648\u0631 \u06a9\u0646\u0646\u062f\u0647"]}, "examples": [["magneta rigardo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "magnet", "primary": false}, "homomorfio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tia bildigo inter du samspecaj strukturoj, ke \u011di iasence \u00abrespektas\u00bb ilin. Pli precize, se oni signas la strukturojn per (E,\u22061,\u22062,...,\u2206n) kaj (F,\u22071,\u22072,...,\u2207n), la bildigo f estas tia, ke: (1) por \u0109iu duopo de internaj operacioj \u2206i kaj \u2207i veras, ke f(x\u2206iy) = f(x)\u2207if(y), kiuj ajn estas x, y\u2208E; (2) por \u0109iu duopo de eksteraj operacioj \u2206k kaj \u2207k (de la sama aro R super respektive E kaj F) veras, ke f(\u03b1\u2206kx) = \u03b1\u2207kf(x), kiuj ajn estas x\u2208E kaj \u03b1\u2208R.", "translations": {"be": ["\u0433\u043e\u043c\u0430\u043c\u0430\u0440\u0444\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["homomorphisme", "morphisme"], "en": ["homomorphism"], "nl": ["homomorfisme"], "pt": ["homomorfismo"], "ru": ["\u0433\u043e\u043c\u043e\u043c\u043e\u0440\u0444\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Homomorphismus"], "it": ["omomorfismo"], "hu": ["homomorfizmus"], "pl": ["homomorfizm"]}, "examples": [["grupa, ringa, modula, vektor(spac)a homomorfio", null], ["la bildo per grupa homomorfio de la ne\u016dtra elemento de la fonto-aro estas la ne\u016dtra elemento de la celo-aro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "homomorfi", "primary": true}, "magneto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Natura feroksida \u015dtono havanta la proprecon altiri iujn metalojn, precipe feron.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0433\u043d\u0456\u0442"], "en": ["lodestone"], "nl": ["magneet"], "pt": ["magneto", "\u00edm\u00e3"], "ru": ["\u043c\u0430\u0433\u043d\u0438\u0442"], "ca": ["imant"], "de": ["Magnet"], "sv": ["magnet"], "hu": ["m\u00e1gnes"], "sk": ["magnet"], "fa": ["\u0633\u0646\u06af \u0622\u0647\u0646\u200c\u0631\u0628\u0627", "\u0622\u0647\u0646\u200c\u06a9\u0634"], "bg": ["\u043c\u0430\u0433\u043d\u0438\u0442"], "es": ["im\u00e1n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ferpeco al kiu oni komunikis tiun altiran proprecon.", "translations": {"fa": ["\u0622\u0647\u0646\u200c\u0631\u0628\u0627", "\u0645\u063a\u0646\u0627\u0637\u06cc\u0633"], "ca": ["atractiu", "encant"], "en": ["magnet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "magnet", "primary": true}, "merkredo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvara tago de la semajno, inter mardo kaj \u0135a\u016ddo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0435\u0440\u0430\u0434\u0430"], "fr": ["mercredi"], "bg": ["\u0441\u0440\u044f\u0434\u0430"], "de": ["Mittwoch"], "it": ["mercoled\u00ec"], "hu": ["szerda"], "fa": ["\u0686\u0647\u0627\u0631\u0634\u0646\u0628\u0647"], "en": ["Wednesday"], "br": ["Merc'her", "dimerc'her"], "cs": ["st\u0159eda"], "vo": ["vesdel"], "ja": ["\u6c34\u66dc\u65e5 [\u3059\u3044\u3088\u3046\u3073]"], "es": ["mi\u00e9rcoles"], "he": ["\u05d9\u05d5\u05dd \u05e8\u05d1\u05d9\u05e2\u05d9"], "ru": ["\u0441\u0440\u0435\u0434\u0430"], "nl": ["woensdag"], "pt": ["quarta-feira"], "sv": ["onsdag"], "ro": ["miercuri"], "pl": ["\u015broda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "merkred", "primary": true}, "lulilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Infanlito balancebla, per kiu oni povas luli.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u044b\u0431\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["berceau"], "nl": ["wieg"], "pt": ["ber\u00e7o"], "be": ["\u043a\u0430\u043b\u044b\u0441\u043a\u0430"], "de": ["Wiege"], "hu": ["b\u00f6lcs\u0151"], "br": ["kavell (gwele)"], "es": ["cuna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Naski\u011dejo, kovejo.", "translations": {}, "examples": [["Egiptujo, lulilo de la civilizacio", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "lul", "primary": false}, "toksino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Baza venena substanco nature produktata de iaj vivuloj: mikroboj, vegeta\u0135oj, insektoj, serpentoj....", "translations": {"fa": ["\u0632\u0647\u0631\u0627\u0628\u0647"], "fr": ["toxine"], "nl": ["toxine"], "de": ["Toxine"], "it": ["tossina"], "pl": ["toksyna"]}, "examples": [["la hepato akumulas toksinojn", "I. Cris\u00f3gno, Alkoholismo, [1996?]"], ["plantproduktoj enhavas multajn malutilajn elementojn kaj toksinojn", "Zhong Q., \u7d20\u98df\u2015\u2015\u611a\u8822\u8fd8\u662f\u806a\u660e\uff1f, chinese.text.unicode, 1996-07-03"]], "subdefinitions": []}], "root": "toksin", "primary": true}, "herakleo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio apiacoj (Heracleum).", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0440\u0448\u0447\u044d\u045e\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["berce"], "nl": ["bereklauw"], "pt": ["acanto", "branca-ursina"], "ru": ["\u0431\u043e\u0440\u0449\u0435\u0432\u0438\u043a"], "de": ["B\u00e4renklau"], "it": ["eraclea (bot.)"], "hu": ["medvetalp"], "pl": ["barszcz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "herakle", "primary": true}, "goo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Strategia surtabla ludo el Orienta Azio (ver\u015dajne \u0108inujo), por du ludantoj, kiuj alterne surtabuligas respektive 181 nigrajn kaj 180 blankajn \u015dtonetojn, celante \u0109irka\u016dmarki plejeble vastan surfacon.", "translations": {"be": ["\u0433\u043e"], "fr": ["go"], "en": ["go"], "nl": ["go"], "pt": ["go (jogo chin\u00eas)"], "ru": ["\u0433\u043e"], "de": ["Go"], "ko": ["\ubc14\ub451", "baduk"], "hu": ["g\u00f3"], "zh": ["\u570d\u68cb (trad.)", "\u56f4\u68cb (simp.)", "w\u00e9iq\u00ed (pinjin.)", "weiqi (pinjin.)"], "ja": ["\u7881 [\u3054]", "\u56f2\u7881 [\u3044\u3054]"], "pl": ["go (gra)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "go", "primary": true}, "helpanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu helpas alian, sed ne anstata\u016das.", "translations": {"el": ["\u03b2\u03bf\u03b7\u03b8\u03cc\u03c2"], "fr": ["aide (personne)"], "en": ["helper"], "nl": ["helper"], "pt": ["ajudante"], "ru": ["\u043f\u043e\u043c\u043e\u0449\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Helfer"], "sv": ["hj\u00e4lpare"], "hu": ["seg\u00edt\u0151", "seg\u00e9d", "kiseg\u00edt\u0151"], "es": ["ayudante"], "br": ["harper", "sikourer", "skoazeller"], "it": ["aiutante", "assistente"], "be": ["\u043f\u0430\u043c\u0430\u0433\u0430\u0442\u044b", "\u043f\u0430\u043c\u043e\u0447\u043d\u0456\u043a"], "pl": ["pomocnik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "help", "primary": false}, "mercero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komerco per diversspecaj akcesora\u0135oj kaj objektoj, kiel ekzemple kudrilaro, butonoj, fadenoj, pingloj kaj aliaj ornama\u0135oj uzataj \u0109e kudr-, vest-, ornam- kaj virinlaboroj.", "translations": {"hu": ["r\u00f6vid\u00e1ru"], "be": ["\u0444\u0443\u0440\u043d\u0456\u0442\u0443\u0440\u0430 (\u0448\u0430\u0432\u0435\u0446\u043a\u0430\u044f)"], "fr": ["mercerie (activit\u00e9)"], "de": ["Kurzwaren", "Merceriewaren [CH]"], "ru": ["\u0448\u0432\u0435\u0439\u043d\u0430\u044f \u0444\u0443\u0440\u043d\u0438\u0442\u0443\u0440\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mercer", "primary": true}, "alivesti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Vesti iun per vesto diferenca je tiu de ties sekso a\u016d pozicio.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0430\u043f\u0440\u0430\u043d\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9guiser", "travestir"], "nl": ["verkleden"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u043e\u0434\u0435\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u043e\u0434\u0435\u0442\u044c"], "ca": ["transvestir"], "tr": ["k\u0131l\u0131k de\u011fi\u015ftirmek"], "hu": ["(vminek) \u00f6lt\u00f6ztet"], "es": ["travestir"]}, "examples": [["la re\u011dino alivestis sin kiel kamparanino", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Ne\u011dulino"]], "subdefinitions": []}], "root": "vest", "primary": false}, "vadi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Pa\u015di en akvo a\u016d en mola substanco, koto, ne\u011do, sablo kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0445\u043e\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c \u0443\u0431\u0440\u043e\u0434", "\u043f\u0440\u0430\u0431\u0456\u0440\u0430\u0446\u0446\u0430 (\u043f\u0430 \u0433\u0440\u0430\u0437\u0456, \u0441\u044c\u043d\u0435\u0437\u0435, \u043f\u044f\u0441\u043a\u0443)"], "fr": ["enfoncer (en marchant)", "patauger"], "en": ["wade"], "nl": ["waden"], "pt": ["vadear", "patinhar"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0445\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c \u0432\u0431\u0440\u043e\u0434", "\u043f\u0440\u043e\u0431\u0438\u0440\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f (\u043f\u043e \u0433\u0440\u044f\u0437\u0438, \u0441\u043d\u0435\u0433\u0443, \u043f\u0435\u0441\u043a\u0443)", "\u0431\u0440\u0435\u0441\u0442\u0438"], "de": ["waten"], "sv": ["vada"], "hu": ["g\u00e1zol (v\u00edzben)"], "sk": ["brodi\u0165 sa"], "es": ["vadear"]}, "examples": [["malfacile vadi eni\u011dante \u011dis la maleoloj en la sablo", "B"], ["vadi \u011dis la kolo en la ondoj", null], ["liaj piedoj vadas tra mirtarbetoj kaj malaltaj filikoj", null], ["vadi en la koto de la volupto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vad", "primary": true}, "vertebraro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spino.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0437\u0432\u0430\u043d\u043e\u0447\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["colonne vert\u00e9brale"], "en": ["spine"], "nl": ["wervelkolom", "ruggegraat"], "pt": ["espinha"], "ru": ["\u043f\u043e\u0437\u0432\u043e\u043d\u043e\u0447\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Wirbels\u00e4ule"], "tr": ["omurga"], "hu": ["gerinc", "gerincoszlop"], "pl": ["kr\u0119gos\u0142up"]}, "examples": [["la \u0109efa el tiuj entreprenoj, la vertebraro de la afero, estis la Bagdada fervojo", null], ["tiuj ideoj i\u011dis la vertebraro de nia movado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vertebr", "primary": false}, "fura\u011dbeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Beto el specoj uzataj por nutri brutojn (Beta vulgaris).", "translations": {"fr": ["bettrave fourrag\u00e8re"], "de": ["Futterr\u00fcbe", "Runkelr\u00fcbe", "Vieh-Mangold"], "pl": ["burak pastewny"]}, "examples": [["ekde la oka jaro de mia vivo mi devis multe helpi en la rikoltado de la terpomoj kaj fura\u011dbetoj sur la bieno de mia onklo", "U. Matthias, Fajron sentas mi interne, Pro Esperanto, 1990"]], "subdefinitions": []}], "root": "bet", "primary": false}, "fra\u016dlino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne edzini\u011dinta virino.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u0437\u0430\u043c\u0443\u0436\u043d\u044f\u044f \u0434\u0437\u044f\u045e\u0447\u044b\u043d\u0430", "\u043d\u0435\u0437\u0430\u043c\u0443\u0436\u043d\u044f\u044f \u0436\u0430\u043d\u0447\u044b\u043d\u0430"], "fr": ["c\u00e9libataire (subst. f\u00e9m.)", "demoiselle", "mademoiselle"], "bg": ["\u0433\u043e\u0441\u043f\u043e\u0436\u0438\u0446\u0430"], "nl": ["juffrouw"], "pt": ["solteira (subst.)", "solteirona", "donzelona", "mo\u00e7a velha"], "ru": ["\u043d\u0435\u0437\u0430\u043c\u0443\u0436\u043d\u044f\u044f \u0434\u0435\u0432\u0438\u0446\u0430", "\u0431\u0430\u0440\u044b\u0448\u043d\u044f", "\u043c\u0430\u0434\u0435\u043c\u0443\u0430\u0437\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Fr\u00e4ulein"], "sv": ["fr\u00f6ken"], "en": ["maiden", "unmarried woman"], "es": ["soltera"], "ku": ["ezeb(jin)"], "pl": ["panna", "kobieta niezam\u0119\u017cna"], "he": ["\u05e8\u05d5\u05d5\u05e7\u05d4", "\u05e2\u05dc\u05de\u05d4"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fra\u016dl", "primary": false}, "tombo\u015dtono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctono, per kiu oni kovras a\u016d prisignas tombon.", "translations": {"fr": ["pierre tombale"], "nl": ["grafsteen"], "it": ["lapide", "pietra tombale"], "pl": ["nagrobek", "p\u0142yta nagrobna"]}, "examples": [["tombo\u015dtonoj kun krucoj kaj antikvaj \u0109izliteroj", "Oni ne pafas en Jamburg, \u0109apitro 3a, p. 21a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dton", "primary": false}, "pejza\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pli malpli pitoreska landvida\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0439\u0437\u0430\u0436"], "fr": ["paysage"], "en": ["landscape"], "nl": ["landschap"], "pt": ["paisagem"], "be": ["\u043f\u044d\u0439\u0437\u0430\u0436"], "de": ["Landschaft"], "hu": ["t\u00e1j", "vid\u00e9k"], "br": ["dremmvro", "gweledva"], "es": ["paisaje"]}, "examples": [["\u00abOmbro sur interna pejza\u011do\u00bb.", "\u0160timec Spomenka, Ombro sur interna pejza\u011do. - Pizo: Edistudio, 1984"], ["estas facile \u015dati tiujn simplajn, \u0109armajn rakontojn, kiuj prezentas homojn, bestojn, pejza\u011don de suda Francio", "Sten Johansson, Per sia ronda okulo (Alphonse Daudet, Leteroj el mia muelejo), Monato, jaro 1998a, numero 6a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Pentra\u0135o prezentanta landvida\u0135on.", "translations": {"hu": ["t\u00e1jk\u00e9p"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pejza\u011d", "primary": true}, "hematito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre ofta mineralo, ru\u011da oksido de fero Fe2O3, ekzistanta en multaj varioj kaj specoj, de belaj kristaloj \u011dis grajnetaj masoj.", "translations": {"el": ["\u03b1\u03b9\u03bc\u03b1\u03c4\u03af\u03c4\u03b7\u03c2"], "fr": ["h\u00e9matite", "oligiste"], "en": ["hematite"], "nl": ["hematiet", "ijzererts"], "pt": ["hematita"], "be": ["\u0433\u0435\u043c\u0430\u0442\u044b\u0442", "\u0447\u044b\u0440\u0432\u043e\u043d\u044b \u0436\u0430\u043b\u044f\u0437\u044c\u043d\u044f\u043a"], "de": ["H\u00e4matit", "Roteisenstein", "Eisenglanz", "Blutstein"], "it": ["ematite"], "hu": ["v\u00f6r\u00f6svas\u00e9rc", "hematit"], "fa": ["\u0647\u0645\u0627\u062a\u06cc\u062a"], "es": ["hematites"], "ru": ["\u0433\u0435\u043c\u0430\u0442\u0438\u0442", "\u043a\u0440\u0430\u0441\u043d\u044b\u0439 \u0436\u0435\u043b\u0435\u0437\u043d\u044f\u043a"], "pl": ["hematyt", "b\u0142yszcz \u017celaza", "krwawnik (odmiana)", "\u017celaziak czerwony (odmiana)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hematit", "primary": true}, "tagordo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Listo de la demandoj pritraktotaj en iu kunveno; programo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0432\u0435\u0441\u0442\u043a\u0430 \u0434\u043d\u044f"], "fr": ["ordre du jour"], "en": ["agenda", "order of the day"], "nl": ["dagorder"], "de": ["Tagesbefehl"], "hu": ["napiparancs"], "es": ["orden del d\u00eda"], "pl": ["porz\u0105dek dnia", "rozk\u0142ad dnia", "dzienny rozk\u0142ad zaj\u0119\u0107", "agenda"]}, "examples": [["meti ion en la tagordon", null], ["super la okazintaj faktoj ni povus silente transiri al la tagordo", "Z"], ["\u0109ar la kunveno deflanki\u011dis de la tagordo, mi fermas \u011din!", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Instrukcioj por la hodia\u016da tago sciigataj al soldatoj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u043f\u043e\u0440\u044f\u0434\u043e\u043a \u0434\u043d\u044f"], "pl": ["porz\u0105dek dnia", "rozk\u0142ad dnia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ord", "primary": false}, "kontra\u016dveneno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Substanco kiu kontra\u016das la efikon de veneno.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u043e\u044f\u0434\u0438\u0435"], "fr": ["antidote"], "en": ["antidote"], "nl": ["tegengif"], "be": ["\u043f\u0440\u043e\u0446\u0456\u044f\u0434\u0437\u044c\u0434\u0437\u0435", "\u0441\u0443\u043f\u0440\u0430\u0446\u044c\u044f\u0434\u0437\u044c\u0434\u0437\u0435"], "de": ["Gegengift"], "sv": ["motgift", "antidot"], "sk": ["protil\u00e1tka"], "es": ["ant\u00eddoto"]}, "examples": [["\u00abPri la venenoj kaj ties kontra\u016dvenenoj\u00bb", "Vikipedio, artikolo \u00abHistoria Naturalis Brasiliae\u00bb, 2008-10-21"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "antidoto", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "kontra\u016drimedo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "venen", "primary": false}, "cindrulino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malpura servistino.", "translations": {"be": ["\u041f\u0430\u043f\u044f\u043b\u0443\u0448\u043a\u0430"], "fr": ["Cendrillon"], "en": ["Cinderella"], "pt": ["Cinderela"], "ru": ["\u0417\u043e\u043b\u0443\u0448\u043a\u0430"], "de": ["Aschenputtel"], "it": ["Cenerentola"], "hu": ["hamupip\u0151ke"], "sk": ["popolu\u0161ka"], "es": ["Cenicienta"], "br": ["Luduenn(ig)"], "pl": ["Kopciuszek"]}, "examples": [["kiam \u015di estis farinta laboron, \u015di metis sin en angulon de l' kameno, kaj sidi\u011dis en la cindro: pro tio, oni ordinare \u015din nomis: Cindrulino", "C. Perrault, trad. P. Sarpy, Cindrulino, Rakontoj pri feinoj, Hachette, 1904"]], "subdefinitions": []}], "root": "cindr", "primary": false}, "drati": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Provizi per dratoj.", "translations": {"fr": ["cabler"], "en": ["wire"], "nl": ["van draad voorzien"], "de": ["verdrahten"], "pl": ["drutowa\u0107", "odrutowywa\u0107"], "hu": ["huzaloz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "drat", "primary": false}, "drato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maldika, fleksebla kaj longa cilindro el metalo a\u016d alia materialo, ordinare kun ronda sekco.", "translations": {"be": ["\u0434\u0440\u043e\u0442"], "fr": ["fil (m\u00e9tallique)"], "en": ["wire"], "nl": ["draad"], "pt": ["arame"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u043b\u043e\u043a\u0430", "\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u0434"], "de": ["Draht"], "hu": ["huzal", "dr\u00f3t"], "es": ["alambre"], "pl": ["drut"]}, "examples": [["la drato, per kiu estis kondukataj, estis tro longa", "Fabeloj, volumo 3, \u015cparmonujo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pl": ["przew\u00f3d", "\u017cy\u0142a kablowa"]}, "examples": [["la elektromagneta drato sub la oceano jam telegrafis, kiel granda estas la aera karavano", "Fabeloj, volumo 3, Post jarmiloj"], ["vi simple per-orele sensas la rideton \u0109e la alia fino de la drato", "Voja\u011do en Esperanto-lando, A. \u015calnev, trad. B. Kolker, Usonanoj vidataj de proksimo, leciono 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "drat", "primary": true}, "Principeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Atlantika (Gvinea Golfo) insulo, konsitiganta kun Santomeo \u015dtaton Santomeo kaj Principeo. Situo: 1\u00b037\u2032N 7\u00b024\u2032E.", "translations": {"nl": ["Principe"], "de": ["Pr\u00edncipe"], "bg": ["\u041f\u0440\u0438\u043d\u0441\u0438\u043f\u0438"], "en": ["Pr\u00edncipe"], "pl": ["Wyspa Ksi\u0105\u017ceca"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "principe", "primary": true}, "Eduardo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo \u011dermandevena.", "translations": {"ru": ["\u042d\u0434\u0443\u0430\u0440\u0434", "\u042d\u0434\u0432\u0430\u0440\u0434"], "fr": ["\u00c9douard"], "bg": ["\u0415\u0434\u0443\u0430\u0440\u0434"], "pt": ["Eduardo"], "ca": ["Eduardo"], "de": ["Eduard", "Edward"], "it": ["Eduardo", "Edoardo"], "es": ["Eduardo"], "pl": ["Edmund", "Edek (zdrobnienie)", "Edziu (zdrobnienie)"]}, "examples": [["sinjoro Eduardo havis simpation al mi", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "Eduard", "primary": true}, "nimbuso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pluvoporta griza nubo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u0436\u0434\u0435\u0432\u0430\u044f \u0442\u0443\u0447\u0430"], "fr": ["nimbus"], "en": ["nimbus", "rain cloud"], "nl": ["nimbuswolk", "regenwolk"], "pt": ["nimbo"], "be": ["\u0434\u0430\u0436\u0434\u0436\u0430\u0432\u0430\u044f \u0445\u043c\u0430\u0440\u0430"], "ca": ["nimbus", "nimbe"], "de": ["Nimbus", "Regenwolke", "Schleierwolke"], "hu": ["es\u0151felh\u0151", "nimbusz(felh\u0151)"], "fa": ["\u0646\u06cc\u0645\u0628\u0648\u0633"], "es": ["nimbo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nimbus", "primary": true}, "Saud-Arabujo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La nomo de tiu lando devenas de la nomo de \u011dia re\u011da familio, Saud, kaj ofta maniero fari landnomon el persona nomo en Esperanto estas per la sufikso -i/. Tial la pli mallonga formo \u00abSaudio\u00bb povas esti oportuna, kaj \u011dia sufiksa \u00ab-i/\u00bb hazarde kongruas kun la internacie konata adjektivigo de la familinomo en la araba lingvo.", "Rimarko: La nomo de la re\u011da familio de tiu lando estas Sa-ud, kun du plenaj vokaloj apartigitaj de konsonanto en la araba lingvo. Tial la formoj kun diftongo \u00aba\u016d\u00bb anstataux plenaj vokaloj estas evitindaj."], "primary definition": "\u015ctato konsistanta el la plejparto de Araba Duoninsulo. Riado estas la \u0109efurbo kaj plej granda urbo.", "translations": {"ru": ["\u0421\u0430\u0443\u0434\u043e\u0432\u0441\u043a\u0430\u044f \u0410\u0440\u0430\u0432\u0438\u044f"], "he": ["\u05e2\u05e8\u05d1 \u05d4\u05e1\u05e2\u05d5\u05d3\u05d9\u05ea", "\u05e1\u05e2\u05d5\u05d3\u05d9\u05d4"], "en": ["Saudi Arabia"], "pl": ["Arabia Saudyjska"], "de": ["Saudi-Arabien"], "es": ["Ar\u00e1bia Saudita"], "hu": ["Sza\u00fad-Ar\u00e1bia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arab", "primary": false}, "pentofari": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ripari pekon a\u016d kulpon per pentaj suferoj kaj bonaj agoj.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0441\u043a\u0443\u043f\u0430\u0442\u044c \u0433\u0440\u0435\u0445\u0438"], "fr": ["faire p\u00e9nitence"], "en": ["do penance"], "nl": ["boete doen"], "be": ["\u0432\u044b\u043a\u0443\u043f\u0430\u0446\u044c \u0433\u0440\u0430\u0445\u0456", "\u0430\u0434\u043a\u0443\u043f\u0430\u0446\u044c \u0433\u0440\u0430\u0445\u0456"], "de": ["Bu\u00dfe tun"], "sv": ["g\u00f6ra bot"], "hu": ["vezekel", "b\u0171nb\u00e1natot tart"], "br": ["ober pinijenn"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pent", "primary": false}, "mu\u015dbirdo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre malgranda birdo kun arkoforma beko kaj brile multkoloraj plumoj, vivanta en tropika Ameriko, el familio tro\u0125iledoj (Trochilidae).", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u0456\u0431\u0440\u044b"], "fr": ["colibri", "oiseau-mouche"], "bg": ["\u043a\u043e\u043b\u0438\u0431\u0440\u0438"], "nl": ["kolibrie"], "ru": ["\u043a\u043e\u043b\u0438\u0431\u0440\u0438"], "ca": ["colibr\u00ed"], "de": ["Kolibri"], "tr": ["sinekku\u015fu"], "hu": ["kolibri"], "en": ["humming bird"], "es": ["colibr\u00ed"], "pl": ["koliber"]}, "examples": [["Nel estis ravita precipe pro la vido de paradizaj mu\u015dbirdetoj", "H. Sienkiewicz, trad. M. Sygnarski, Tra dezerto kaj praarbaro, Varsovio, 1978"]], "subdefinitions": []}], "root": "bird", "primary": false}, "senegala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unika, nekomparebla.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u043f\u0430\u0440\u0430\u045e\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["incomparable", "sans \u00e9gal"], "nl": ["zonder gelijke"], "ru": ["\u043d\u0435\u0441\u0440\u0430\u0432\u043d\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "pl": ["niezr\u00f3wnany", "nie maj\u0105cy sobie r\u00f3wnych"], "hu": ["p\u00e9ld\u00e1tlan"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "egal", "primary": false}, "karabedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo koleopteroj (Carabidae), rapidkuraj.", "translations": {"be": ["\u0436\u0443\u0436\u0430\u043b\u0456 (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["carabid\u00e9s"], "nl": ["loopkevers"], "ru": ["\u0436\u0443\u0436\u0435\u043b\u0438\u0446\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Laufk\u00e4fer (Familie)"], "hu": ["futrinkaf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "karabed", "primary": true}, "inflamigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ka\u016dzi inflamon.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0437\u0432\u0430\u0442\u044c \u0432\u043e\u0441\u043f\u0430\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["enflammer (m\u00e9d.)"], "nl": ["ontsteking veroorzaken (med.)"], "pt": ["inflamar (medicina)"], "de": ["entz\u00fcnden"], "it": ["infiammare (med.)"], "hu": ["gyullad\u00e1sba hoz"], "es": ["inflamar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "inflam", "primary": false}, "bu\u015dego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bu\u015do de grandaj bestoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0448\u0447\u0430"], "fr": ["gueule (d'un animal)"], "en": ["maw", "gullet"], "nl": ["muil"], "ru": ["\u043f\u0430\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Schnauze"], "hu": ["pofa"], "sk": ["papu\u013ea"], "fa": ["\u067e\u0648\u0632\u0647"], "br": ["geol"], "vo": ["lemud"], "pl": ["paszcza"], "he": ["\u05dc\u05d5\u05e2", "\u05de\u05dc\u05ea\u05e2\u05d5\u05ea"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bu\u015d", "primary": false}, "movimento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senpa\u016dza parto de longa kompona\u0135o.", "translations": {"fa": ["\u0645\u0648\u0648\u0645\u0627\u0646"], "fr": ["mouvement (musique)"], "es": ["movimiento"], "pt": ["movimento (m\u00fas.)"], "ru": ["\u0447\u0430\u0441\u0442\u044c (\u043c\u0443\u0437\u044b\u043a\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e\u0433\u043e \u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u0435\u0434\u0435\u043d\u0438\u044f)"]}, "examples": [["la unua movimento de Ludila Simfonio de Romberg", "I. Fantom, 28 infanoj \u0109e Brita Kongreso, soc.culture.esperanto, 1996-04-15"]], "subdefinitions": []}], "root": "moviment", "primary": true}, "injekto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago, procedo injekti a\u016d la rezulto de tiu ago.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d'\u0435\u043a\u0446\u044b\u044f", "\u0443\u043a\u043e\u043b"], "fr": ["injection (acte)"], "en": ["injection"], "nl": ["injectie"], "pt": ["inje\u00e7\u00e3o (a\u00e7\u00e3o de injetar)"], "ru": ["\u0438\u043d\u044a\u0435\u043a\u0446\u0438\u044f", "\u0432\u043f\u0440\u044b\u0441\u043a\u0438\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u0432\u043b\u0438\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u0443\u043a\u043e\u043b"], "de": ["Injektion"], "hu": ["befecsekendez\u00e9s", "injekci\u00f3"], "es": ["inyecci\u00f3n"]}, "examples": [["post la injekto \u0109io \u015dan\u011di\u011das anta\u016d la dormanto", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 27"], ["la lerta kuracisto profitis la momenton kaj enpikis la injektonadlon en lian brakon", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 27"], ["injektopumpilo", "Plena Vortaro de Esperanto"]], "subdefinitions": []}], "root": "injekt", "primary": false}, "blenoreo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kronika blenoragio, venerea malsano karakterizata per inflamo kun elfluo \u0109e la seksorganoj.", "translations": {"be": ["\u0431\u043b\u0435\u043d\u0430\u0440\u044d\u044f"], "fr": ["blennorrh\u00e9e"], "es": ["blenorrea"], "ru": ["\u0431\u043b\u0435\u043d\u043d\u043e\u0440\u0435\u044f"], "ca": ["blennorrea"], "pl": ["rze\u017c\u0105czka", "tryper (pot.)"], "hu": ["gennycsorg\u00e1s", "blennorrhea"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "blenore", "primary": true}, "injekti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) En\u015dprucigi per speciala ilo likva\u0135on sub la ha\u016dton, en vejnon, muskolon a\u016d kavon de la korpo.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d'\u0435\u043a\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0443\u043f\u044b\u0440\u0441\u043a\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["injecter"], "en": ["inject"], "nl": ["inspuiten"], "pt": ["injetar"], "ru": ["\u0441\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u0438\u043d\u044a\u0435\u043a\u0446\u0438\u044e", "\u0432\u043f\u0440\u044b\u0441\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0432\u043f\u0440\u044b\u0441\u043a\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["(jmd. etw.) spritzen", "injizieren"], "hu": ["fecsekendez", "injekt\u00e1l"], "es": ["inyectar"]}, "examples": [["injekti ion al iu", null], ["injekti morfinon al malsanulo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) En\u015dprucigi likva\u0135on.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "injekt", "primary": true}, "servi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plenumi difinitan laboron a\u016d taskon por profito a\u016d utilo kaj sub dispono de iu.", "translations": {"be": ["\u0441\u043b\u0443\u0436\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["servir"], "en": ["serve"], "nl": ["dienen"], "ru": ["\u0441\u043b\u0443\u0436\u0438\u0442\u044c"], "de": ["dienen"], "it": ["servire"], "hu": ["szolg\u00e1l"], "cs": ["slou\u017eit"], "es": ["servir"]}, "examples": [["servi iun, al iu", null], ["sinjoroj sin batas, servantoj vundojn ricevas", "Proverbaro esperanta"], ["al du sinjoroj samtempe oni servi ne povas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kompleze havigi utilon al iu.", "translations": {}, "examples": [["en tia okazo li multe servis al mi", null], ["tiuj servas partion, la aliaj volas servigi partion al si", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Esti utila por iu a\u016d io.", "translations": {}, "examples": [["karbo servas por arda\u0135o, ligno por fajro", "Z"], ["akvo kaj pano servas al sano", "Proverbaro esperanta"], ["por kio servas mia laboro?", "B"], ["por kio servas mono en la mano de malsa\u011dulo?", "Z"], ["servigi Esperanton al la paco", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Esti uzata por io.", "translations": {}, "examples": [["aliaj pecoj servis kiel okulvitroj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "serv", "primary": true}, "servo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tasko plenumita por iu, sub kies dispono oni estas.", "translations": {"be": ["\u0441\u043b\u0443\u0436\u0431\u0430"], "fr": ["service"], "nl": ["dienst"], "ru": ["\u0441\u043b\u0443\u0436\u0431\u0430"], "de": ["Dienst"], "it": ["servizio"], "hu": ["szolg\u00e1lat"], "es": ["servicio"]}, "examples": [["li faris eminentajn servojn al la regno", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tasko kompleze plenumita por ies profito.", "translations": {}, "examples": [["akceptante starigi la raporton, vi faros al la societo grandan servon", null], ["servo postulas reservon", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Utileco por io.", "translations": {}, "examples": [["meti sian talenton en la servon de la lando", null]], "subdefinitions": []}], "root": "serv", "primary": false}, "impresi\u011dema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Povanta esti facile impresata.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043f\u0435\u0447\u0430\u0442\u043b\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["impressionnable"], "pt": ["impression\u00e1vel", "sens\u00edvel (que se impressiona)"], "be": ["\u0443\u0440\u0430\u0436\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u0443\u0440\u0430\u0437\u044c\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u0447\u0443\u043b\u044c\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u0447\u0443\u0439\u043d\u044b"], "de": ["empfindlich", "beeindruckbar"], "hu": ["fog\u00e9kony", "\u00e9rz\u00e9keny"]}, "examples": [["impresi\u011dema karaktero, knabo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Preparita por ricevi la efikon de la lumradioj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0447\u0443\u0432\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u0444\u043e\u0442\u0430\u0430\u0434\u0447\u0443\u0432\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "de": ["empfindlich", "lichtempfindlich"], "nl": ["gevoelig (fot..)"], "ru": ["\u0447\u0443\u0432\u0441\u0442\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u0432\u0435\u0442\u043e\u0447\u0443\u0432\u0441\u0442\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["f\u00e9ny\u00e9rz\u00e9keny (fotogr\u00e1fia)"]}, "examples": [["impresi\u011dema fotografa plato", null]], "subdefinitions": []}], "root": "impres", "primary": false}, "bremenano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Civitano de Bremeno.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u0435\u0446"], "de": ["Bremer"], "nl": ["Bremer"], "pl": ["breme\u0144czyk"], "hu": ["br\u00e9mai (lakos)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Bremen", "primary": false}, "briko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longkvadrata peco el bakita argilo, uzata por konstrui.", "translations": {"be": ["\u0446\u0430\u0433\u043b\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["brique"], "en": ["brick"], "ru": ["\u043a\u0438\u0440\u043f\u0438\u0447"], "de": ["Ziegel"], "hu": ["t\u00e9gla"], "sk": ["tehla"], "fa": ["\u0622\u062c\u0631"], "es": ["ladrillo"], "pl": ["ceg\u0142a", "ceg\u0142\u00f3wka"]}, "examples": [["dronanto domon proponas, savito e\u0109 brikon ne donas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu brikforma a\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0432\u0430\u043b\u0430\u043a", "\u0431\u0440\u0443\u0441\u043e\u043a"], "en": ["block"], "ru": ["\u043a\u0443\u0441\u043e\u043a", "\u0431\u0440\u0443\u0441\u043e\u043a"], "hu": ["darab (t\u00e9gla form\u00e1j\u00fa)"], "fa": ["\u0642\u0627\u0644\u0628"], "pl": ["ceg\u0142a", "bloczek"]}, "examples": [["briko de sapo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "brik", "primary": true}, "kabineto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108ambro destinita al intelekta laboro.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0431\u0438\u043d\u0435\u0442"], "fr": ["bureau (pi\u00e8ce)", "cabinet (pi\u00e8ce de travail)"], "en": ["cabinet (arkaika, apena\u016d uzata)"], "nl": ["studeerkamer"], "pt": ["gabinete"], "be": ["\u043a\u0430\u0431\u0456\u043d\u044d\u0442", "\u0433\u0430\u0431\u0456\u043d\u044d\u0442"], "de": ["Ministerkabinett", "Kabinett"], "tr": ["b\u00fcro", "kabine"], "hu": ["kabinet"], "fi": ["ty\u00f6huone", "(tutkijan)kammio"], "es": ["gabinete"]}, "examples": [["\u015di ne estis grandmonda sinjorino, kiu inter la kvar muroj de kabineto pesas kaj mezuras cerbon viran kaj virinan, por trovi inter ili similecon kaj malsimilecon", "Marta"], ["kabineto de kuracisto", "Vortaro de Esperanto"], ["lingvo ne povas esti kreita en kabineto, kiel viva ekzista\u0135o ne povas esti kreita en la retorto de \u0125emiisto", "Esenco kaj Estonte"], ["mi estas sola en mia kabineto, la pordo de la oficejo malfermi\u011das nur por sciantoj de sekreta kodo", "Grigorij L. Arosev: Nerekonebla, Monatojaro 2001a, numero 5a, p. 26a"], ["li staris kun viza\u011do turnita al la kabineta pordo", "Marta"], ["la natura indiferenteco de la mondo por kabinetaj provoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Speciala \u0109ambro, kie oni ekspozicias sciencajn a\u016d artajn kolektojn por studo.", "translations": {"fr": ["cabinet (salon d'exposition)"], "en": ["gallery"], "nl": ["kabinet"], "de": ["Ausstellungsraum", "Aufbewahrungsort", "Kabinett"], "hu": ["bemutat\u00f3terem", "szakterem"], "fi": ["kokoelma(huone)", "kabinetti (esim. vaha-)"]}, "examples": [["kabineto de natura\u0135oj", "Z"], ["kabinetoj pri arta\u0135oj kaj mirinda\u0135oj, kiujn kunmetis kelka nombro da 16-jarcentaj sciencistoj kaj diletantoj, estis vere enciklopedie konceptitaj kolektoj, prezentantaj miniaturan mondon", "Johan Van Eenoo: La bru\u011da Centuriae plantarum rariorum retrovita en Krakovo, Monatojaro 1998a, numero 1a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"tr": ["bakanlar kurulu"], "fr": ["cabinet (ensemble des ministres, gouvernement)"], "en": ["cabinet"], "nl": ["kabinet (ministerie)"], "fi": ["hallitus", "ministerist\u00f6", "kabinetti"]}, "examples": [["ne facilas ordigi la opiniojn de la koalicia kabineto", "Igarasi Takeo: Ankora\u016d ne kor(e)an dankon, Monatojaro 2000a, numero 2a, p. 7a"], ["ne estas bona kontakto inter la kabineto kaj Nacia Banko: nun maldekstra ministraro estras, dum la bankestro estas iama dekstra ministro pri financoj", "K. Juh\u00e1sz Atako kontra\u016d la forinto Monato"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Grupo de helpantoj kaj konsilantoj de ministro en- kaj elofici\u011dantaj kune kun li a\u016d \u015di.", "translations": {"fi": ["kabinetti (avustajisto)"], "fr": ["cabinet (d'un ministre)", "minist\u00e8re (cabinet du ministre)"], "en": ["cabinet"], "nl": ["kabinet"]}, "examples": [["en Belgio \u0109iu ministro havas sian kabineton, t.e. aro (50 \u011dis 100) da personaj kunlaborantoj, kiuj konsilas lin", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kabinet", "primary": true}, "siklo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antikva okcidentazia pezunuo (6\u201316 gramojn valora) kaj monunuo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0438\u043a\u043b"], "fr": ["sicle"], "it": ["siclo"]}, "examples": [["Abraham pesis al Efron la monon, pri kiu li parolis a\u016ddeble por la filoj de \u0124et, kvarcent siklojn da ar\u011dento, uzata en la komerco", "La Malnova Testamento, Genezo 23:16"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["la israela mono estas la (nova) siklo", "85-a Universala Kongreso de Esperanto... 2000, Utilaj informoj pri Israelo..."]], "subdefinitions": []}], "root": "sikl", "primary": true}, "ekskludi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0438\u0441\u043a\u043b\u044e\u0447\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["exclure (laisser hors de)"], "pt": ["excluir"], "be": ["\u0432\u044b\u043a\u043b\u044e\u0447\u0430\u0446\u044c"], "de": ["ausschlie\u00dfen", "ausnehmen"], "hu": ["kiz\u00e1r (\u00e1tv.)"], "es": ["excluir"], "pl": ["wyklucza\u0107", "wy\u0142\u0105cza\u0107 (np. kogo\u015b poza nawias)"]}, "examples": [["\u011di ekskludas el la statistiko homojn, kiuj rezignis ser\u0109i laboron", "Hori Yasuo, Senlaboreco atakas la arkipelagon, Monato, jaro 2002a, numero 4a, p. 10-11a"]], "subdefinitions": []}], "root": "eksklud", "primary": true}, "pojno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"en": ["wrist"], "nl": ["pols"], "pt": ["pulso (anatomia humana)"], "pl": ["przegub r\u0119ki"]}, "examples": [["sur la maldekstra pojno videblis multekosta brakhorlo\u011do", "Julian ModestLa glita kaj dan\u011dera vojo La Ondo de Esperantojaro 2002a, numero 3a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pojn", "primary": true}, "mirabelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Flavkolora tre dol\u0109a pruno.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u044b\u0447\u0430"], "fr": ["mirabelle"], "en": ["mirabelle"], "nl": ["mirabel"], "ru": ["\u043c\u0438\u0440\u0430\u0431\u0435\u043b\u044c", "\u0430\u043b\u044b\u0447\u0430"], "de": ["Mirabelle"], "hu": ["mirabella"]}, "examples": [["proprahejme distilita mirabelbrando", "Kiel akvo de l' rivero, 1:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "mirabel", "primary": true}, "tridento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Forko kun tri dentoj.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u044b\u0437\u0443\u0431\u0435\u0446"], "fr": ["trident"], "bg": ["\u0442\u0440\u0438\u0437\u044a\u0431\u0435\u0446"], "nl": ["drietand"], "ru": ["\u0442\u0440\u0435\u0437\u0443\u0431\u0435\u0446"], "hu": ["h\u00e1rom\u00e1g\u00fa szigony"], "sk": ["trojzubec"], "en": ["trident"], "es": ["tridente"], "pl": ["tr\u00f3jz\u0105b"], "he": ["\u05e7\u05dc\u05e9\u05d5\u05df"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dent", "primary": false}, "medicinisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri medicino.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0434\u044b\u043a"], "fr": ["docteur (m\u00e9decin)", "m\u00e9decin"], "nl": ["arts", "dokter"], "br": ["medisin", "mezeg"], "ru": ["\u043c\u0435\u0434\u0438\u043a"], "hu": ["orvos", "gy\u00f3gy\u00e1sz"]}, "examples": [["diskutis 9000 medicinistoj dum la 10a E\u016dropa Kancerkongreso", "Evgeni Georgiev, Novaj kuracmetodoj kaj prevento, Monato, jaro 2001a, numero 4a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "medicin", "primary": false}, "spado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Glavo konsistanta el longa, rekta, mallar\u011da, pinta kaj unutran\u0109a a\u016d dutran\u0109a klingo kun tenilo.", "translations": {"be": ["\u0448\u043f\u0430\u0433\u0430"], "fr": ["\u00e9p\u00e9e"], "bg": ["\u0448\u043f\u0430\u0433\u0430"], "nl": ["degen"], "ru": ["\u0448\u043f\u0430\u0433\u0430"], "de": ["Degen"], "hu": ["sp\u00e1d\u00e9", "p\u00e1rbajt\u0151r"], "en": ["rapier", "dress sword", "dueling sword", "court sword", "small sword", "\u00e9p\u00e9e", "epee"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spad", "primary": true}, "socia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Koncernanta la socion.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u043e\u0446\u0438\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["social"], "en": ["social"], "nl": ["maatschappelijk"], "de": ["gesellschaftlich"], "sv": ["social"], "tp": ["kulupu"], "hu": ["t\u00e1rsadalmi", "szoci\u00e1lis"], "pl": ["spo\u0142eczny"]}, "examples": [["la sociaj sciencoj", null], ["alia socia sfero", "Z"], ["la nuntempa socia stato", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Koncernanta la komunajn ekonomiajn interesojn kontraste je politikaj.", "translations": {"en": ["communal"], "sv": ["samh\u00e4llelig"]}, "examples": [["la socia organizo", "B"], ["tiu ne estas socia sed politika demando", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Vivanta en socio.", "translations": {}, "examples": [["la homo estas socia estulo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "soci", "primary": false}, "Svislando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Svisujo", "translations": {"el": ["\u0395\u03bb\u03b2\u03b5\u03c4\u03af\u03b1"], "en": ["Switzerland"], "ca": ["Su\u00efssa"], "it": ["Svizzera"], "vo": ["Jveiz"], "gd": ["an Eilv\u00e9is"], "cs": ["\u0160v\u00fdcarsko"], "ru": ["\u0428\u0432\u0435\u0439\u0446\u0430\u0440\u0438\u044f"], "nl": ["Zwitserland"], "pt": ["Su\u00ed\u00e7a"], "no": ["Sveits"], "tr": ["\u0130svi\u00e7re"], "lv": ["\u0160veice"], "lt": ["\u0160veicarija"], "is": ["Sviss"], "pl": ["Szwajcaria"], "be": ["\u0428\u0432\u0430\u0439\u0446\u0430\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["Suisse"], "bg": ["\u0428\u0432\u0435\u0439\u0446\u0430\u0440\u0438\u044f"], "de": ["Schweiz"], "da": ["Svejts"], "lat": ["Helvetia"], "hu": ["Sv\u00e1jc"], "sv": ["Svejts"], "sk": ["\u0160vaj\u010diarsko"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "svis", "primary": false}, "sulki\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Pleni\u011di per sulkoj.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043e\u0440\u0449\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["faire des plis", "se plisser", "se rider"], "en": ["furrow", "wrinkle"], "it": ["solcarsi"], "hu": ["bar\u00e1zd\u00e1l\u00f3dik", "r\u00e1ncol\u00f3dik"]}, "examples": [["viaj vangoj iam sulki\u011dos", null], ["liaj brovoj malsulki\u011dis", "B"], ["sulki\u011dinta maljunula manplato", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "sulk", "primary": false}, "borso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kunveno de komercistoj, makleristoj, kasistoj kaj aliaj personoj, kiuj komercas valorpaperojn a\u016d diversajn varojn.", "translations": {"be": ["\u0431\u0456\u0440\u0436\u0430"], "fr": ["bourse (commerce, finance)"], "en": ["stock market", "money market", "stock exchange"], "nl": ["beurs"], "ru": ["\u0431\u0438\u0440\u0436\u0430"], "de": ["B\u00f6rse"], "hu": ["t\u0151zsde", "b\u00f6rze"], "es": ["bolsa de valores"], "pl": ["gie\u0142da", "rynek spekulacyjny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ejo destinita por financaj a\u016d komercaj spekulacioj.", "translations": {"pl": ["gie\u0142da"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La spekulaciaj operacioj mem.", "translations": {"de": ["B\u00f6rsengesch\u00e4fte"], "pl": ["gie\u0142da", "operacje gie\u0142dowe", "operacje maklerskie", "sesja gie\u0142dowa"]}, "examples": [["la borso estas firma, malvigla", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bors", "primary": true}, "mahagono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio meliacoj (Swietenia), tropika arbo liveranta la mahagonon.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0430\u0441\u043d\u043e\u0435 \u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e"], "fr": ["acajou (subst.)"], "en": ["mahogany"], "nl": ["mahonie"], "pt": ["mogno", "acaiacatinga", "acaju", "magano", "m\u00f3gono", "mogno-verdadeiro"], "de": ["Mahagoni"], "hu": ["mahag\u00f3ni(fa)"], "bg": ["\u043c\u0430\u0445\u0430\u0433\u043e\u043d"], "br": ["akajou"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La bela brunru\u011da ligno de mahagono kaj parencaj specioj, uzata en meblofarado kaj konstruado.", "translations": {"en": ["mahogany"], "nl": ["mahoniehout"], "hu": ["mahag\u00f3ni (faanyag)"]}, "examples": [["super la ronda mahagona tablo jam brulis la rozokolora lampo", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "mahagon", "primary": true}, "orienten": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Direkte al oriento.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430 \u0432\u043e\u0441\u0442\u043e\u043a"], "en": ["eastward"], "nl": ["naar het oosten"], "br": ["war-zu ar reter"], "hu": ["keletre"]}, "examples": [["\u011di staris sur dek du bovoj: tri kun la viza\u011do norden, tri kun la viza\u011do okcidenten, tri kun la viza\u011do suden, kaj tri kun la viza\u011do orienten", "La Malnova Testamento, II. Kroniko 4:4"]], "subdefinitions": []}], "root": "orient", "primary": false}, "programlingvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Formala lingvo por prezenti komputilajn programojn.", "translations": {"be": ["\u043c\u043e\u0432\u0430 \u043f\u0440\u0430\u0433\u0440\u0430\u043c\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u044f"], "fr": ["langage de programmation"], "en": ["programming language"], "nl": ["programmeertaal"], "pt": ["linguagem de programa\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u044f\u0437\u044b\u043a \u043f\u0440\u043e\u0433\u0440\u0430\u043c\u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u044f"], "de": ["Programmiersprache"], "sv": ["programmeringsspr\u00e5k"], "hu": ["programnyelv"], "es": ["lenguaje de programaci\u00f3n"], "he": ["\u05e9\u05e4\u05ea \u05ea\u05db\u05e0\u05d5\u05ea"]}, "examples": [["Algolo, Fortrano, Paskalo kaj C estas famaj programlingvoj", null], ["altnivela, ordonema, deklarema, strukturema, objektema programlingvo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lingv", "primary": false}, "bisino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antikva luksa \u015dtofo probable lina.", "translations": {"fr": ["byssos"], "pl": ["bisior"]}, "examples": [["estis unu ri\u0109ulo, kiu estis vestita per purpuro kaj bisino, kaj festis lukse \u0109iutage", "La Nova Testamento, S. Luko 16:19"]], "subdefinitions": []}], "root": "bisin", "primary": true}, "fatamorgano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0442\u0430-\u043c\u0430\u0440\u0433\u0430\u043d\u0430", "\u043c\u0456\u0440\u0430\u0436"], "fr": ["mirage"], "nl": ["fata morgana", "luchtspiegeling"], "pt": ["miragem"], "ru": ["\u0444\u0430\u0442\u0430\u043c\u043e\u0440\u0433\u0430\u043d\u0430", "\u043c\u0438\u0440\u0430\u0436"], "de": ["Fata Morgana"], "hu": ["d\u00e9lib\u00e1b"]}, "examples": [["gapante al \u015di, kvaza\u016d al iu fatamorgano", "J. Kozarac, trad. D. Klobu\u010dar, Slavonia Arbaro, Kroata Esperanto-Ligo, 2006"]], "subdefinitions": []}], "root": "fatamorgan", "primary": true}, "spekti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Rigardi kaj a\u016dskulti tion, kion oni prezentas en teatrejo, kinejo, cirko kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u0433\u043b\u044f\u0434\u0437\u0435\u0446\u044c (\u0432\u0456\u0434\u043e\u0432\u0456\u0448\u0447\u0430)"], "fr": ["assister \u00e0 (un spectacle)"], "en": ["spectate", "watch"], "nl": ["toeschouwer zijn"], "ru": ["\u0441\u043c\u043e\u0442\u0440\u0435\u0442\u044c (\u0437\u0440\u0435\u043b\u0438\u0449\u0435)", "\u0431\u044b\u0442\u044c \u0437\u0440\u0438\u0442\u0435\u043b\u0435\u043c"], "de": ["zuschauen"], "tp": ["lukin"], "hu": ["n\u00e9z (el\u0151ad\u00e1st)", "hallgat (el\u0151ad\u00e1st)"]}, "examples": [["spekto", null], ["Nepalo, unu el la plej malri\u0109aj landoj de la mondo, tamen spektis en majo pompan nupto-feston", "Razeno Manandhar, \u0108u akcepteblas la elspezo?, Monato, jaro 1997a, numero 9a, p. 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "spekt", "primary": true}, "regturo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Turo \u0109e flughaveno, de kiu oni observas kaj regas la avian trafikon.", "translations": {"fr": ["tour de contr\u00f4le"]}, "examples": [["la atmosferaj kondi\u0109oj malebligis, ke la regturo vidu la akcidenton", "Vikipedio, Aviadila kolizio..., 2010-02-03"], ["infana vo\u0109o a\u016ddi\u011dis el la kontrolturo de novjorka flughaveno JFK", "D. Karthaus, Radio Verda, RV161, 2010-03-14"]], "subdefinitions": []}], "root": "tur", "primary": false}, "disputema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiu ofte kaj volonte disputas, polemikas.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0434\u0438\u0440\u0447\u0438\u0432\u044b\u0439", "\u0441\u043a\u043b\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439 \u043a \u0441\u043f\u043e\u0440\u0430\u043c"]}, "examples": [["\u011di estas la rezulto de surprizega nombro da eksperimentoj fare de la tre bona observanto kaj tre disputema atestanto Gartner", "\u0108. Darvin, tr. Klivo Lendon: La Origino de Specioj, \u0109ap. 8a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "= Kverelema.", "translations": {}, "examples": [["disputema virino", null]], "subdefinitions": []}], "root": "disput", "primary": false}, "helikedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la klaso gastropodoj (Helicidae), kun spirala konko, kiun ili fermas \u0109e frosto a\u016d sekeco.", "translations": {"hu": ["\u00e9ticsigaf\u00e9l\u00e9k"], "de": ["Schnirkelschnecken"], "it": ["elicidi"], "pt": ["helic\u00eddeos", "hel\u00edcidas"], "pl": ["\u015blimakowate"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "heliked", "primary": true}, "kojnodento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el la mezaj, pintaj dentoj (inter tran\u0109aj kaj muelaj), kiuj \u015diras nutra\u0135on.", "translations": {"be": ["\u0456\u043a\u043e\u043b"], "fr": ["canine (dent)"], "en": ["eyetooth (parolante pri dento de la supra makzelo)", "stomach tooth (parolante pri dento de la malsupra makzelo)"], "nl": ["hoektand"], "ru": ["\u043a\u043b\u044b\u043a"], "de": ["Eckzahn"], "hu": ["szemfog"], "es": ["colmillo"], "pl": ["kie\u0142", "z\u0105b oczny (pot.)"], "he": ["\u05e0\u05d9\u05d1"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dent", "primary": false}, "seka": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Enhavanta neniom a\u016d malmulte da akvo, flua\u0135o, suko a\u016d graso.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0445\u0456"], "fr": ["sec (adj.)"], "en": ["dry"], "nl": ["droog"], "ru": ["\u0441\u0443\u0445\u043e\u0439"], "ca": ["sec"], "de": ["trocken"], "tr": ["kuru"], "sv": ["torr"], "hu": ["sz\u00e1raz"], "it": ["asciutto", "secco"], "es": ["seco"], "he": ["\u05d9\u05d1\u05e9"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne sorbinta flua\u0135on (sub la pluvo, en akvujo kaj tiel plu).", "translations": {}, "examples": [["seka \u0109ifono, vi\u015dtuko, subvesto", null], ["transiri kun sekaj piedoj", "Z"], ["ne restas e\u0109 unu seka fadeno sur mi", "Z"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Perdinta sian naturan akvon pro elvapori\u011do a\u016d sekigado.", "translations": {}, "examples": [["lia lango estis seka", null], ["sekaj folioj", null], ["seka vinbero", null], ["seka mano de maljunulo", "B"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Rilata al malesto a\u016d malmulto da akvo a\u016d flua\u0135o \u0109e fabrikado, esti\u011do, funkciado de io.", "translations": {}, "examples": [["seka tuso", null], ["seka riparo", null], ["seka vojo", null], ["seka baterio, pilo", null], ["seka pezo, maso", null], ["seka kompreso", null], ["seka vaporo", null], ["seka vetero", "Z"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Senornama, senfantazia, sendetala.", "translations": {}, "examples": [["seka formo", "Z"], ["seka artikolo, statistiko, skizo", null], ["iom seka priskribo, rakonto, stilo", null], ["seka lernado de izolaj vortoj", null], ["sekaj faktoj kaj datoj", null], ["seke teoria logikeco", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Senkompata, sensenta, severa, ordonema.", "translations": {}, "examples": [["seka tono", null], ["tiu kortu\u015da poemo plorigus la plej sekan koron", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Pri sonoj sensonoraj, plataj, nemelodiaj.", "translations": {}, "examples": [["mallonga seka rido", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "sek", "primary": true}, "herpeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Infekta malsano, kiu povas ka\u016dzi i.a. inflamajn lezojn de la lipoj kaj de la seksorganoj, mononukleozon kaj kanceron.", "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u0440\u043f\u044d\u0441"], "bg": ["\u0445\u0435\u0440\u043f\u0435\u0441"], "nl": ["herpes"], "pt": ["herpes"], "el": ["\u03ad\u03c0\u03c1\u03b7\u03c2"], "de": ["Herpes"], "it": ["herpes", "erpete"], "hu": ["herpesz"], "fa": ["\u062a\u0628\u062e\u0627\u0644"], "ru": ["\u0433\u0435\u0440\u043f\u0435\u0441"], "es": ["herpes"]}, "examples": [["e\u0109 pli bonefikaj postsekvoj atendos la homaron, se estos aplikataj la vakcinoj kontra\u016d multnombraj herpet-virusoj, Helicobacter, \u0125lamidioj, kaj tiel plu.", "Vladimir LEMELEV: Mikroboj provokas neinfektajn malsanojn \u015dan\u011di\u011di al infektaj, Monato, n-ro 01/2002"], ["en la a\u016dgusta numero nia redaktoro sur p. 3 aludis la le\u011don de Murphy; tiun naturle\u011don, la\u016d kiu lipa herpeto aperas samtage kiel la longe eksterlanda karulo", "Marjorie BOULTON: Tiu le\u011do de Murphy , Monato, n-ro 04/1997"], ["multaj venereaj malsanoj (sifiliso, klamidiozo, la seksa herpeto) estas inklinaj al kronika, recidiva defluo", "Vladimir LEMELEV: Grava bazo por preventi aidoson , Monato, n-ro 05/2001"]], "subdefinitions": []}], "root": "herpet", "primary": true}, "inspiri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Estigi en aliulo scion pri tio, kio estas direnda, farenda, verkenda ks.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0442\u0445\u043d\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["inspirer (une action, un sentiment)", "faire na\u00eetre (un sentiment)", "animer (inspirer)", "communiquer (un sentiment)", "insuffler (un sentiment)", "provoquer (un sentiment)", "susciter (un sentiment)"], "en": ["inspire"], "nl": ["inboezemen", "bezielen", "inspireren"], "pt": ["inspirar"], "ru": ["\u0432\u0434\u043e\u0445\u043d\u043e\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c", "\u0432\u0434\u043e\u0445\u043d\u043e\u0432\u0438\u0442\u044c", "\u0432\u043e\u043e\u0434\u0443\u0448\u0435\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c", "\u0432\u043e\u043e\u0434\u0443\u0448\u0435\u0432\u0438\u0442\u044c"], "de": ["inspirieren", "eingeben"], "hu": ["sugall", "megihlet", "inspir\u00e1l", "\u00f6szt\u00f6n\u00f6z", "k\u00e9sztet"], "es": ["inspirar"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri iu).", "translations": {}, "examples": [["Joab inspiris al \u015di, kion \u015di devas diri", "La Malnova TestamentoII. Samuel 14:3"], ["inspiri heroa\u0135on, bonan ideon, planon, projekton al iu", null], ["\u015diaj mistikaj eldiroj en la templo de Meroda\u0125 estis inspiritaj de la re\u011dino, pli ol de la dio", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 13"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri supernatura esta\u0135o).", "translations": {}, "examples": [["\u0109u la diablo inspiris al vi hodia\u016d la demandojn?", "La Faraono, volumo 3\u0109ap. 4"], ["min io el supre inspiris", "Z"], ["\u0109u freneza estis la viro inspirita, parolante pri viaj multaj malbonagoj?", "La Malnova Testamento\u0124osea 9:7"], ["\u0109iu skriba\u0135o inspirita de Dio estas anka\u016d utila por instruo", "La Nova TestamentoII. Timoteo 3:16"], ["Jedutun, kiu ludis inspirite sur harpo, por la\u016ddi kaj glori la Eternulon", "La Malnova TestamentoI. Kroniko 25:3"], ["\u0109u mia amo estas vera amo kaj sekve dioinspirita?", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 11"], ["la Eternulo enmetis vorton en la bu\u015don de Bileam, komencis sian inspirita\u0135on , kaj diris:", "La Malnova TestamentoNombroj 23:5"], ["admirinda serio da sonetoj, kiuj prezentas la kulminon, en la franca poezio, de la katolika inspiriteco", "Gaston WaringhienLa nica literatura revuohttp://donh.best.vwh.net/Esperanto/Literaturo/Revuoj/nlr/nlr33/verlaine.html"], ["rigardo, mieno inspirita", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(verkiston, artiston,...).", "translations": {}, "examples": [["la \u0109iutaga vivo inspiras tiun poeton", null], ["tio estis verko simpla , sed farita de lerta kaj inspirita mano de talenta desegnisto", "Marta"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri sento, scio, observo...).", "translations": {}, "examples": [["Zamenhof estis \u0109iam inspirita de la plej pura homamo", null], ["mia opinio ne estas inspirata de blinda simpatio", null], ["ideoj inspiritaj de aktualaj cirkonstancoj", null], ["okazo inspiris al li la respondon", "La Faraono, volumo 2\u0109ap. 3"], ["tiun esprimon inspiris al li lia patra lingvo", null]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Estigi en aliulo senton.", "translations": {}, "examples": [["inspiri amon, respekton, timon, kura\u011don, \u011dojon, beda\u016dron al iu", null], ["Ramzes anka\u016d nun sentis tiun malamon kaj timon, kiun inspiris al li iam la severaj pastroj", "La Faraono, volumo 2\u0109ap. 1"], ["via nobla mieno inspiris min per pli altanima deziro, nome, gajni vian koron per amo", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 9"], ["rigardante \u015dian suprenlevitan viza\u011don, ardantan de emocioj, parte veraj, parte meminspiritaj, Omar ankora\u016d pli konfuzi\u011dis", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 10"], ["devis uzi \u0109iujn fortojn por ne kapti\u011di de la inspira entuziasmo de \u0109i aktoro", "Urd Hadda murdita!p. 7"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Gvidi aliajn per la ekzemplo, kiun oni al ili prezentas.", "translations": {}, "examples": [["e\u0109 el malliberejo li inspiras siajn fidelulojn", null], ["tiuj principoj inspiris la kongreson", null], ["la komitato laboris sub la konstanta kontrolado kaj inspirado de Zamenhof", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "dikti, influi, inokuli, instigi, konsili, komuniki, sugesti, sugestii, suflori.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "inspir", "primary": true}, "inspiro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago de io a\u016d iu inspiranta, la inspirita\u0135o mem.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0442\u0445\u043d\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["inspiration (acte d'inspirer, souffle cr\u00e9ateur)", "avis (instigation)", "impulsion (instigation)", "instigation", "souffle cr\u00e9ateur"], "nl": ["inspiratie"], "pt": ["inspira\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0432\u0434\u043e\u0445\u043d\u043e\u0432\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Eingebung"], "hu": ["sugallat", "ihlet", "inspir\u00e1ci\u00f3", "\u00f6szt\u00f6nz\u00e9s", "k\u00e9sztet\u00e9s"], "es": ["inspiraci\u00f3n"]}, "examples": [["agi la\u016d ies inspiro", null], ["la dia inspiro", null], ["eble virino tion faris? - demandis Pilato obeante subitan inspiron", "La majstro kaj Margarita\u0109ap.. 26"], ["la popolaj kantoj estas la \u0109efa fonto de lia inspiro", null], ["eble tie li trovos, senpere de la dio mem, inspiron kaj gvidon", "Pro I\u015dtar\u0109ap.. 22"], ["aperis super mi la mano de la Eternulo, kaj elirigis min en la inspiro de la Eternulo, kaj starigis min meze de ebena\u0135o, kiu estis plena de ostoj", "La Malnova TestamentoJe\u0125ezkel 37:1"], ["el la talento certe naski\u011das inspiro, sed ekzistantan inspiron devas regi povosciado", "Marta"], ["sub dia inspiro \u015cem konstruis tie la grandan piramidon", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 7"], ["botelvic' da eliksiroj el la plej nobela sango donas spriton al la lango kaj inspiron al la liroj", "Raymond SchwartzLa Stranga ButikoMia bilioteko"], ["la seninspiraj pensoj de la homa koro estas mal\u011dustaj, kaj \u011diaj deziroj vagadas tra malvirtaj lokoj", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 4"]], "subdefinitions": []}], "root": "inspir", "primary": false}, "tributo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, kion devas periode pagi a\u016d liveri iu regno al alia kiel signo de dependeco.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u043d\u0456\u043d\u0430", "\u043f\u043e\u0434\u0430\u0446\u044c"], "en": ["tribute"], "nl": ["schatting"], "pt": ["tributo"], "ru": ["\u0434\u0430\u043d\u044c", "\u043f\u043e\u0434\u0430\u0442\u044c"], "de": ["Tribut"], "hu": ["h\u0171b\u00e9rad\u00f3"]}, "examples": [["tributo de admiro, de respekto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tribut", "primary": true}, "ekzistotialo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Celo praviganta ekziston de iu afero, socia fenomeno kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0441\u0442\u0430\u0432\u0430 \u0434\u043b\u044f \u0456\u0441\u043d\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u044f"], "pl": ["pow\u00f3d istnienia", "przyczyna istnienia"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0443\u043c\u043d\u043e\u0435 \u043e\u0441\u043d\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [["aperis burokratia aparato, dominita jam de la komenco de subtenantoj de Jozefo Stalin, kies ekzistokialo estis la montrado de la neceso defendi la atingojn de la revolucio kontra\u016d atakoj de klasmalamikaj elementoj", "P. Zi\u0119ba, Enkonduko en la analizon de la bol\u015devisma formacio LEA/G-MAGAZINO, n-ro 28 (4:1999)"], ["servi la homaron estu la ekzistotialo tiom de la individua vivo kiom de la socia organizado", "Mesa\u011do de la Universala Domo de Justeco, Bahaa Monda Centro, La 23an de januaro 1995"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekzist", "primary": false}, "senkatenigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Forpreni la katenojn.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u043a\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9chainer"], "en": ["unshackle", "free", "release"], "nl": ["ontketenen (van ketenen bevrijden)"], "de": ["befreien"], "hu": ["leveszi a bilincst", "megszabad\u00edt l\u00e1ncait\u00f3l"]}, "examples": [["malkateni sklavon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "katen", "primary": false}, "liceano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "gimnaziano", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0446\u044d\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["lyc\u00e9en"], "en": ["pupil", "student"], "nl": ["leerling in een lyceum"], "ru": ["\u043b\u0438\u0446\u0435\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Gymnasiast"], "hu": ["l\u00edceumi tanul\u00f3"], "br": ["lisead"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lice", "primary": false}, "indignigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ka\u016dzi, naski indignon.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0443\u0440\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["indigner", "r\u00e9volter (causer de l'indignation)"], "nl": ["verontwaardigen"], "pt": ["indignar (causar indigna\u00e7\u00e3o)"], "ru": ["\u0432\u043e\u0437\u043c\u0443\u0449\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["felh\u00e1bor\u00edt"]}, "examples": [["lia mallojala konduto indignigas \u0109iujn", null], ["indigniga trompo, perfido", null]], "subdefinitions": []}], "root": "indign", "primary": false}, "malfruigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari, ke io okazas malfrue, ka\u016dzi prokraston.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0434\u0435\u0440\u0436\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["mettre en retard", "retarder (tr., causer un retard \u00e0)"], "en": ["delay"], "nl": ["vertragen"], "be": ["\u0437\u0430\u043f\u0430\u0437\u044c\u043d\u0456\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0442\u0440\u044b\u043c\u0430\u0446\u044c"], "de": ["verz\u00f6gern"], "tr": ["geciktirmek"], "sv": ["f\u00f6rsena"], "hu": ["k\u00e9sleltet"], "pl": ["op\u00f3\u017ani\u0107"], "he": ["\u05dc\u05e2\u05db\u05d1"]}, "examples": [["la malbona vetero malfruigis la rikoltojn", null], ["tiu akcidento malfruigis nian alvenon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fru", "primary": false}, "hu\u0109ino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fremdadevena, \u0109ina kordinstrumento kun diversforma sonkesto, tra kiu la kolo trabas, sonigata per ar\u0109o tenata inter la du a\u016d kvar kordoj.", "translations": {"ru": ["\u0445\u0443\u0446\u0438\u043d\u044c"], "fr": ["huqin"], "de": ["Huqin"], "it": ["huqin", "violino cinese"], "pt": ["huqin"]}, "examples": [["Fangguan kantu la melodion , kaj \u015din nur hu\u0109ino kaj \u015dakuha\u0109o akompanu", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 54a, p. 211a"]], "subdefinitions": []}], "root": "hu\u0109in", "primary": true}, "tornistro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dorsosako kun rimenoj uzata de militistoj, ekskursantoj, lernantoj.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u043d\u0435\u0446", "\u0440\u0443\u043a\u0437\u0430\u043a", "\u0437\u0430\u043f\u043b\u0435\u0447\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["sac \u00e0 dos"], "en": ["pack", "back pack", "haversack", "knapsack"], "nl": ["rugzak"], "pt": ["mochila"], "ru": ["\u0440\u0430\u043d\u0435\u0446", "\u0440\u044e\u043a\u0437\u0430\u043a"], "de": ["Tornister"], "hu": ["h\u00e1tizs\u00e1k"], "pl": ["tornister", "plecak"]}, "examples": [["la alvenantoj faris fajron en la forno, malfermis siajn tornistrojn, man\u011dis", "P. Haanp\u00e4\u00e4, trad. B. Lehtinen, Baraka artisto, La Ondo de Esperanto, 2002:12 (98)"]], "subdefinitions": []}], "root": "tornistr", "primary": true}, "duanaskito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu el la idoj, naskita la dua.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0442\u043e\u0440\u043e\u0439 (\u0441\u0443\u0449., \u043e \u0440\u0435\u0431\u0451\u043d\u043a\u0435 \u0432 \u0441\u0435\u043c\u044c\u0435)"], "fr": ["puin\u00e9 (subst.)", "cadet (subst., pu\u00een\u00e9)"], "de": ["Zweitgeborene", "Zweitgeborener"]}, "examples": [["mia duanaskito sin difinas por la armprofesio", "H. Vallienne, Kastelo de Prelongo, 1907"]], "subdefinitions": []}], "root": "nask", "primary": false}, "tegilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0447\u0435\u0445\u043e\u043b", "\u043d\u0430\u0432\u043e\u043b\u043e\u0447\u043a\u0430", "\u043e\u0431\u043b\u0438\u0446\u043e\u0432\u043a\u0430", "\u043f\u043e\u043a\u0440\u044b\u0442\u0438\u0435", "\u043e\u0431\u043e\u043b\u043e\u0447\u043a\u0430"], "en": ["cover", "wrapping", "coating"], "nl": ["bekleding", "overtrek"], "pl": ["pow\u0142oczka", "obicie", "podpinka", "pokrycie", "podbitka"], "hu": ["huzat", "bevonat", "burkolat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "teg", "primary": false}, "vortfarado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konstruado de vortoj per kunmeto de vorteroj afiksaj a\u016d radikaj \u2013 derivado, vortkunmeto, fleksio \u2013 eventuale kun \u015dan\u011doj en la vortelementoj la\u016d la reguloj de koncerna lingvo.", "translations": {"be": ["\u0441\u043b\u043e\u0432\u0430\u045e\u0442\u0432\u0430\u0440\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["construction morphologique (linguistique)"], "en": ["word-formation"], "nl": ["woordvorming"], "ru": ["\u0441\u043b\u043e\u0432\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u0441\u043b\u043e\u0432\u043e\u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u043e\u0434\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Wordbildung"], "hu": ["sz\u00f3alkot\u00e1s"], "br": ["ar stumma\u00f1 gerio\u00f9"], "pl": ["s\u0142owotw\u00f3rstwo"]}, "examples": [["tiuj \u0109i naturaj vortfaraj oportuna\u0135oj, kiujn la lingvo Esperanto havas", "Esenco kaj Estonte"], ["la principo de neceso kaj sufi\u0109o la\u016d Ren\u00e9 de Saussure estas oficiale akceptita de la Akademio kiel \u00abla logika bazo de la vortfarado en Esperanto\u00bb", "Terminologia Kurso, \u00a7 4.915"]], "subdefinitions": []}], "root": "vort", "primary": false}, "fremdi\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108eso de amikaj, kamaradaj a\u016d intimaj rilatoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0447\u0443\u0436\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "hu": ["elidegened\u00e9s"], "de": ["sich fremd werden"], "pl": ["wyobcowa\u0107", "wykluczy\u0107"], "ru": ["\u043e\u0442\u0447\u0443\u0436\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [["pli kaj pli lar\u011di\u011das la fremdi\u011do inter la patro kaj liaj infanoj", null], ["alia afero estas, ke kiu ajn minoritata movado, e\u0109 la plej serioza, riskas la dan\u011deron esti rigardata kiel sekteca kun \u0109iuj psikologiaj kaj aliaj malavanta\u011doj de tiu pozicio: mal\u015dato kaj malestimo, primokoj kaj ridindigoj, kelkfoje e\u0109 kompleta fremdi\u011do kaj ekskomuniki\u011do el la socio", "I. Lapenna, Por pli efika informado, Rotterdam: UEA, 1974"]], "subdefinitions": []}], "root": "fremd", "primary": false}, "novelisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Verkisto de mallongaj rakontoj.", "translations": {"it": ["novelliere (scrittore)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "novel", "primary": false}, "tujmesa\u011dilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Telekomunika programo, per kiu la klavado de unu uzanto tuj skribi\u011das sur la ekrano de la alia kaj reciproke, ebligante samtempan dialogon.", "translations": {"fr": ["messagerie instantan\u00e9e"], "pl": ["komunikator internetowy"]}, "examples": [["la tujmesa\u011dilo estas privata. Nur viaj amikoj povas sendi mesa\u011dojn al vi", "J. U. Hasecke, Libera tujmesa\u011dilo..., libera folio, 2004-07-19"]], "subdefinitions": []}], "root": "mesa\u011d", "primary": false}, "begoniacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Begoniaceae), kun nesimetriaj folioj.", "translations": {"be": ["\u0431\u044d\u0433\u043e\u043d\u0456\u0435\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["b\u00e9goniac\u00e9es"], "en": ["begonias"], "ru": ["\u0431\u0435\u0433\u043e\u043d\u0438\u0435\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Schiefblattgew\u00e4chse"], "hu": ["beg\u00f3niaf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "begoniac", "primary": true}, "ruino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Resta\u0135o el renversita a\u016d disfalinta konstrua\u0135o a\u016d urbo.", "translations": {"be": ["\u0440\u0443\u0456\u043d\u0430", "\u0440\u0430\u0437\u0432\u0430\u043b\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["ruine"], "en": ["ruin"], "nl": ["ru\u00efne"], "pt": ["ru\u00edna"], "ru": ["\u0440\u0443\u0438\u043d\u0430", "\u0440\u0430\u0437\u0432\u0430\u043b\u0438\u043d\u0430"], "ca": ["ru\u00efna"], "de": ["Ruine"], "sv": ["ruin"], "hu": ["rom"], "cs": ["ruina", "troska"], "es": ["ruina"]}, "examples": [["sur la monteto alte stari\u011das la ruinoj de kastelo", null], ["disfali en ruinojn", "B"], ["mi faros la urbojn de Judujo ruinoj, lo\u011dejo de \u015dakaloj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Pereo, detruiteco, senmoneco, senri\u0109eco.", "translations": {"de": ["Ruin"], "pt": ["ru\u00edna"], "hu": ["roml\u00e1s", "t\u00f6nkremenetel", "cs\u0151d"]}, "examples": [["la mondo falis de la ruino de kredo", "B"], ["tio estus nur prokrasti la ruinon de la \u015dtato", "B"], ["\u00abNaskitaj sur la ruino\u00bb", "Miyamoto Masao, Naskitaj sur la ruino. - Librejo Pirato, 1976"]], "subdefinitions": []}], "root": "ruin", "primary": true}, "ruina": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Disfalanta en ruinojn, ruinigita.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u0431\u0443\u0440\u0430\u043d\u044b", "\u0437\u0440\u0443\u0439\u043d\u0430\u0432\u0430\u043d\u044b"], "fr": ["en ruine", "ruin\u00e9 (en ruine)"], "hu": ["romos", "t\u00f6nkrement"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0440\u0443\u0448\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0440\u0430\u0437\u0432\u0430\u043b\u0438\u0432\u0448\u0438\u0439\u0441\u044f"]}, "examples": [["ruina \u015dtuparo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ruin", "primary": false}, "Unio de Sovetaj Socialismaj Respublikoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Federacia \u015dtato, ekzistinta de 1922 \u011dis 1991 sur plej granda parto de la teritorio de eksa Ruslanda Imperio, kiu, en 1990, konsistis el Ruslanda Federacio, Ukrainujo, Belorusujo, Moldavujo, Litovujo, Latvujo, Estonujo, Kartvelujo, Armenujo, Azerbaj\u011dano, Kaza\u0125ujo, Uzbekujo, Turkmenujo, Ta\u011dikujo, Kirgizujo.", "translations": {"be": ["\u0421\u0430\u0432\u0435\u0446\u043a\u0456 \u0421\u0430\u044e\u0437", "\u0421\u0430\u044e\u0437 \u0421\u0430\u0432\u0435\u0446\u043a\u0456\u0445 \u0421\u0430\u0446\u044b\u044f\u043b\u0456\u0441\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b\u0445 \u0420\u044d\u0441\u043f\u0443\u0431\u043b\u0456\u043a", "\u0421\u0421\u0421\u0420"], "fr": ["Union des r\u00e9publiques socialistes sovi\u00e9tiques", "Union sovi\u00e9tique", "URSS"], "en": ["Union of Soviet Socialist Republics", "Soviet Union", "USSR"], "nl": ["Sovjetunie"], "pt": ["Uni\u00e3o das Rep\u00fablicas Socialistas Sovi\u00e9ticas", "URSS"], "ru": ["\u0421\u043e\u0432\u0435\u0442\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0421\u043e\u044e\u0437", "\u0421\u043e\u044e\u0437 \u0421\u043e\u0432\u0435\u0442\u0441\u043a\u0438\u0445 \u0421\u043e\u0446\u0438\u0430\u043b\u0438\u0441\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0445 \u0420\u0435\u0441\u043f\u0443\u0431\u043b\u0438\u043a", "\u0421\u0421\u0421\u0420"], "de": ["Sowjetunion", "Union der sozialistischen Sowjetrepubliken", "UdSSR"], "tr": ["Sovyetler Birli\u011fi", "Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birli\u011fi", "SSCB"], "hu": ["Szovjetuni\u00f3", "Szovjet Szocialista K\u00f6zt\u00e1rsas\u00e1gok Sz\u00f6vets\u00e9ge", "SZU"], "zh": ["\u82cf\u7ef4\u57c3", "tr. \u8607\u7dad\u57c3 [S\u016bw\u00e9i'\u0101i]", "\u82cf", "tr. \u8607 [s\u016b]"], "pl": ["Zwi\u0105zek Socjalistycznych Republik Radzieckich", "Sowiety (pot., obra\u017al.)", "ZSRR"]}, "examples": [["Mi rakontas al ili pri konstruado de l' socialismo en USSR kaj oni a\u016dskultas min atenteme", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "sovet", "primary": false}, "nepara": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0447\u0451\u0442\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["impair"], "en": ["odd"], "br": ["ampar"], "de": ["ungerade"], "pl": ["nieparzysty"], "hu": ["p\u00e1ratlan"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri entjero) Ne dividebla per 2.", "translations": {}, "examples": [["neparaj entjeroj kongruas kun 1 module 2", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri funkcio) Tia, ke \u011di alprenas kontra\u016degalajn valorojn \u0109e kontra\u016degalaj argumentoj.", "translations": {}, "examples": [["la funkcio x3 estas nepara", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri permuto) Havanta neparan nombron da renversa\u0135oj.", "translations": {}, "examples": []}]}], "root": "par", "primary": false}, "Rodrigo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Fakte la nomo estas \u011dermandevena (komparu la tradukojn germanajn kaj la slavan Ruriko), kvankam la specifa formo Rodrigo jes estas hispandevena."], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo hispandevena.", "translations": {"ru": ["\u0420\u043e\u0434\u0440\u0438\u0433\u043e"], "fr": ["Rodrigue"], "nl": ["Rodrigo"], "pt": ["Rodrigo"], "de": ["Rodrique", "Roderich"], "it": ["Rodrigo"], "hu": ["Rodrig\u00f3"], "pl": ["Rodrigo"]}, "examples": [["la admiralo kaj kontrolisto de la ekspedicio, Rodrigo Sanchez, vidis sur la maro iajn briletantajn lumetojn", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, nokto, (de Eube el Odeso)"]], "subdefinitions": []}], "root": "Rodrig", "primary": true}, "kontra\u016dkoloniismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Politika movado, kontra\u016da al koloniado kaj ekspluatado de kolonioj.", "translations": {"ru": ["\u0430\u043d\u0442\u0438\u043a\u043e\u043b\u043e\u043d\u0438\u0430\u043b\u0438\u0437\u043c"], "fr": ["anticolonialisme"], "en": ["anticolonialism"], "nl": ["antikolonialisme"], "pl": ["antykolonializm"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "koloni", "primary": false}, "grajnumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043e\u043a\u043e\u043b\u043e\u043f\u043b\u043e\u0434\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["p\u00e9ricarpe"], "en": ["pericarp", "seed case", "seed vessel"], "nl": ["pericarpium"], "pt": ["pericarpo"], "hu": ["term\u00e9sfal"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grajn", "primary": false}, "karbopapero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Papero kun dorsa tavolo de karbopolvo, kiu transkopias la skriba\u0135on al sub\u015dovita folio.", "translations": {"fr": ["papier carbone"], "nl": ["carbonpapier", "carbon", "overdrukpapier", "doorslagpapier"], "pl": ["kalka maszynowa", "kalka biurowa"]}, "examples": [["tiu verkisto mem devas pagi sian paperon, siajn skribilojn, skribma\u015dinon, inkrubandojn, karbopaperon", "Ne nur leteroj de plum-amikoj, la esperanta verkisto: izolo, malprofito, fido"]], "subdefinitions": []}], "root": "paper", "primary": false}, "nur": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Same kiel ne, la adverbo nur devas \u0109iam senpere stari anta\u016d la vorto, kiun \u011di koncernas kaj limigas: mi deziras nur iom promeni kun vi; mi deziras promeni nur kun vi; ni diros nur kelkajn vortojn pri la lingvoj artaj; ni diros tial kelke da vortoj nur pri la lingvoj artaj; tio estas batalilo nur de pse\u016ddoinstruitaj sofistoj; ni scias, ke vi kutimas rilati kun estimo nur al tiaj argumentoj, kiuj...; al laborado por Esperanto instigas nin nur la penso pri la granda ideo, kiun lingvo internacia en si enhavas; ni povos venki nur se ni zorgeme konservos al nia lingvo \u011dian simplecon kaj facilecon; per reformado ni nur perdos \u0109ion akiritan; li rapidis, kiel li nur povis; nur post longa ser\u0109ado ni trovis ilin.", "Rimarko: En multaj okazoj la vortoj \u00abnur\u00bb kaj \u00absole\u00bb estas samvaloraj: nur li (a\u016d li sole) estas kulpa. Sed amba\u016d ne estas \u0109iuokaze samsignifaj kaj indiferente uzeblaj: li nur promenis signifas: li ne faris alion ol promeni; li sole promenis povas signifi: li promenis izole, estante sola a\u016d: li, inter la ceteraj, estis la sola, kiu promenis. En tiu \u0109i lasta senco la frazeto egalvaloras kiel: nur li promenis. Tamen estas konsilinde, pro klareco, uzi la esprimon li sole promenis nur en la unua signifo. Zamenhof uzis ofte la esprimon \u00absole nur\u00bb."], "primary definition": "Adverbo signifanta.", "translations": {"be": ["\u0442\u043e\u043b\u044c\u043a\u0456"], "fr": ["ne... que", "seulement"], "pt": ["s\u00f3", "somente", "apenas"], "el": ["\u03bc\u03cc\u03bd\u03bf"], "hu": ["csak", "csup\u00e1n"], "es": ["s\u00f3lo", "solamente"], "br": ["ne... ket nemet", "hepken", "nemetken"], "cs": ["teprv"], "ru": ["\u0442\u043e\u043b\u044c\u043a\u043e", "\u043b\u0438\u0448\u044c"], "ro": ["de-abia", "doar"], "pl": ["dopiero", "tylko"], "he": ["\u05e8\u05e7"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne pli ol.", "translations": {"fi": ["vain", "ainoastaan"], "de": ["nur", "blo\u00df"], "vo": ["te"], "nl": ["slechts", "maar (slechts)"], "he": ["\u05d1\u05e1\u05da \u05d4\u05db\u05dc"]}, "examples": [["en la \u0109ambro sidis nur kelke da homoj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 32"], ["la bileto kostas nur unu frankon", null], ["la forno estas nur varmeta", null], ["li estas nur dekjara", null], ["\u015di estas ne nur bela, sed anka\u016d bona", null], ["Esperanto estas nur lingvo", "Z"], ["a\u016dskultu nur", null], ["\u015di nur ploris", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne alie ol.", "translations": {"fi": ["vain", "pelk\u00e4st\u00e4\u00e4n"], "de": ["nur", "blo\u00df", "ausschlie\u00dflich", "lediglich"], "nl": ["enkel (slechts)", "maar (slechts)", "slechts", "alleen (slechts)"], "vo": ["te"]}, "examples": [["li povas paroli nur angle", null], ["mi tion faris nur por pla\u0109i al vi", null], ["via vino estas nur ia abomena acida\u0135o", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 35"], ["en nia lando sin ne trovas montoj sed nur montetoj", "Z"], ["rigardadi Esperanton nur de \u011dia flanko praktika kaj uzadi \u011din nur por sia utilo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne pli frue ol.", "translations": {"fi": ["vasta"], "de": ["erst"], "nl": ["pas (niet eerder dan)", "maar (slechts)"]}, "examples": [["li revenos nur morga\u016d", null], ["oni komprenos nur iam poste", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne pli malfrue ol.", "translations": {"de": ["nur bis", "nicht sp\u00e4ter als"], "nl": ["maar (slechts)", "enkel (slechts)", "slechts"]}, "examples": [["mi atendos vin nur \u011dis la 6a", null]], "subdefinitions": []}], "root": "nur", "primary": true}, "nun": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En plej proksima tempo.", "translations": {"el": ["\u03c4\u03ce\u03c1\u03b1"], "fr": ["maintenant"], "bg": ["\u0441\u0435\u0433\u0430"], "be": ["\u0446\u044f\u043f\u0435\u0440", "\u0437\u0430\u0440\u0430\u0437"], "de": ["jetzt", "nun"], "hu": ["most", "jelenleg"], "en": ["now"], "br": ["brema\u00f1"], "cs": ["te\u010f", "nyn\u00ed"], "es": ["ahora"], "he": ["\u05e2\u05db\u05e9\u05d9\u05d5", "\u05db\u05e2\u05ea"], "ru": ["\u0441\u0435\u0439\u0447\u0430\u0441", "\u0442\u0435\u043f\u0435\u0440\u044c"], "nl": ["nu"], "pt": ["agora"], "sv": ["nu"], "ro": ["acum"], "pl": ["teraz"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En la momento mem, dum kiu ni parolas.", "translations": {"fi": ["nyt"], "vo": ["nu"], "he": ["\u05db\u05e8\u05d2\u05e2"]}, "examples": [["li nun dormas", null], ["nun mi foriras", null], ["nun ser\u0109u vian \u0109apelon", null], ["nun kiam restas fari nur kelkajn pa\u015dojn, li devos iri returnen", "K"], ["vi estas ankora\u016d nun \u0109iam mensoganto", "Z"], ["mi sciigas, ke de nun la \u015duldoj de mia filo ne estos pagataj de mi", "Z"], ["ri\u0109igadi la lingvon per novaj vortoj oni povas jam nun", "Z"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "En la estanta tempo, epoko.", "translations": {"fi": ["nyt", "n\u00e4in\u00e4 aikoina"]}, "examples": [["uzado de a\u016dtomobiloj nun pli kaj pli ofti\u011das", null], ["io granda nun naski\u011das", "Z"], ["nun la unuan fojon la revo de miljaroj komencas reali\u011di", "Z"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Sekve post io, da\u016drigante post tio.", "translations": {"fi": ["nyt (sitten)"]}, "examples": [["nun ni transiros al la dua demando", "Z"], ["kaj nun ni \u0109ion forgesu", "Z"], ["nun ni rigardu, kio sekvas", "Z"]]}]}], "root": "nun", "primary": true}, "nul": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La numeralo esprimanta la kvanton neniom, la plej malgrandan nenegativan nombron.", "translations": {"ru": ["\u043d\u043e\u043b\u044c"]}, "examples": [["la nombro 0 estas elparolata nul", "Matematika Terminaro kaj Krestomatiop. 7"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Eble estus pli konvene rigardi kaj skribi \u0109i tiun nul kiel apostrofan formon de nulo, do kiel nul'."], "primary definition": "La nomo de la cifero 0 uzata \u0109e vo\u0109lego de numeraloj a\u016d numeroj.", "translations": {}, "examples": [["nul komo nul nul tri", null], ["la agento nul nul sep", null]], "subdefinitions": []}], "root": "nul", "primary": true}, "batmakulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ha\u016dtmakulo sekvanta baton, ofte i\u011danta blua\u0135o.", "translations": {"fr": ["bleu (trace de coup)", "trace de coup"], "en": ["bruise"], "es": ["hematoma", "cardenal", "morat\u00f3n", "moret\u00f3n", "equimosis"]}, "examples": [["la malpli forta knabo eliris kun kelkaj bluaj batmakuloj kaj \u015dvela\u0135oj", "H. Sienkiewicz, trad. M. Sygnarski, Tra dezerto kaj praarbaro, Varsovio, 1978"]], "subdefinitions": []}], "root": "makul", "primary": false}, "analitika funkcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kompleksa funkcio, elvolvebla en potencoserion en \u0109irka\u016da\u0135o de \u0109iu punkto de \u011dia fonto-aro.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0430\u043b\u0456\u0442\u044b\u0447\u043d\u0430\u044f \u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["fonction analytique"], "en": ["analytic function"], "nl": ["analytische functie"], "ru": ["\u0430\u043d\u0430\u043b\u0438\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u044f"], "de": ["analytische Funktion"], "hu": ["analitikus f\u00fcggv\u00e9ny"], "pl": ["funkcja analityczna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "funkci", "primary": false}, "bufro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pu\u015drisortego por moderigi la kunpu\u015di\u011dojn de vagonoj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u0444\u044d\u0440"], "fr": ["tampon (amortisseur)"], "en": ["buffer", "bumper"], "ru": ["\u0431\u0443\u0444\u0435\u0440"], "it": ["respingente (ferr.)"], "hu": ["\u00fctk\u00f6z\u0151"], "es": ["tope (amortiguador entre vagones)"], "pl": ["bufor", "pami\u0119\u0107 (buforowa)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Horizontala stango, kiu mildigas la dama\u011dojn en kazo de kolizio, muntita kaj \u0109e la anta\u016do kaj \u0109e la malanta\u016do de la veturilo.", "translations": {"it": ["paraurti"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Memoro por provizora konservado de datumoj, precipe \u0109e kunlaboro de diversrapidaj traktiloj.", "translations": {"sk": ["vyrovn\u00e1vacia pam\u00e4\u0165"], "it": ["buffer", "memoria tampone", "memoria ausiliaria"], "es": ["b\u00fafer"], "hu": ["\u00e1tmeneti t\u00e1r", "puffer"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ilo kiu konektas aparatojn kaj kondukilojn kun malsamaj elektraj rezistancoj a\u016d kiu stokas provizore energion por poste liveri \u011din pli rapide.", "translations": {"it": ["buffer", "tampone"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Geografia zono a\u016d ne\u016dtrala \u015dtato inter du malamikaj a\u016d konfliktantaj \u015dtatoj.", "translations": {"it": ["cuscinetto"]}, "examples": [["bufrozono , bufro\u015dtato", "Vikipedio bufro\u015dtato"]], "subdefinitions": []}], "root": "bufr", "primary": true}, "kompreni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (vorton, parolon) Koni \u011dian signifon.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u0443\u043c\u0435\u0446\u044c", "\u0437\u0440\u0430\u0437\u0443\u043c\u0435\u0446\u044c"], "fr": ["comprendre (saisir par l'esprit)", "appr\u00e9hender (saisir par l'esprit)", "discerner (saisir par l'esprit)", "entendre (comprendre)", "piger (comprendre)", "saisir (par l'esprit)", "voir (comprendre)"], "en": ["understand"], "nl": ["begrijpen"], "ru": ["\u043f\u043e\u043d\u044f\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u043d\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c"], "de": ["verstehen", "kapieren"], "sv": ["f\u00f6rst\u00e5", "begripa"], "hu": ["(meg)\u00e9rt"], "pl": ["rozumie\u0107"], "cs": ["rozum\u011bt"], "es": ["entender", "comprender"]}, "examples": [["kompreni vorton, lingvon, tekston, legata\u0135on, instruon, retora\u0135on, sentencon", "Z"], ["kompreni iun", null], ["mi neniel povas kompreni, kion vi parolas", "Fundamento de EsperantoEkzercaro, \u00a7 28"], ["li komprenas predikon, kiel bovo muzikon", "Proverbaro esperanta"], ["mi ne komprenas vian Bornholman paroladon", "Fabeloj, volumo 1Galo\u015doj de feli\u0109o"], ["kompreni france", "B"], ["sa\u011da kapo duonvorton komprenas", "Proverbaro esperanta"], ["\u015di nun ne komprenis plu tiun grupon da sentoplenaj tonoj, kiu iam \u015dajnis al \u015di an\u011dela melodio", "Marta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Havi \u011dustan ideon", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "pri la naturo, kvalito, valoro, celo, funkciado ks de io.", "translations": {"de": ["erfassen", "begreifen", "durchschauen"]}, "examples": [["malsa\u011dulo diris vorteron, sa\u011dulo komprenas la tutan aferon", "Proverbaro esperanta"], ["Ida tute ne povis kompreni, de kie ili venis", "Fabeloj, volumo 1Floroj de la malgranda Ida"], ["mi povas ja kompreni, ke vi anka\u016d volas ion havi", "Fabeloj, volumo 1Fajrilo"], ["kompreni fenomenon, ies konduton", null], ["mi komprenas lian maltrankvilon", null], ["kompreni sian devon, la gravecon de sia kulpo, la proksimecon de la dan\u011dero, la veremon kaj juston", "Z"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "pri ies motivoj, karaktero, intencoj ks: verstehen, einsehen, durchschauen, nachvollziehen k\u00f6nnen compreender, entender, perceber, apreender, alcan\u00e7ar", "translations": {}, "examples": [["sata malsatan ne povas kompreni", "Proverbaro esperanta"], ["mi ne povas lin kompreni", null], ["lingvo internacia deziras nur doni al la homoj de malsamaj popoloj, kiuj staras unu anta\u016d alia kiel mutuloj, la eblon komprenadi unu alian", "Esenco kaj Estonte"], ["ili min ne komprenas, sed vi, sinjoro, vi a\u016dskultos mian peton", "La Faraono, volumo 1\u0109ap. 2"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["\u00eatre comp\u00e9tent", "\u00eatre capable", "avoir comp\u00e9tence (pour)", "s'y conna\u00eetre", "s'y entendre", "\u00eatre qualifi\u00e9"]}, "examples": [["Knut beda\u016drinde ne multe komprenis en muziko, sed li almena\u016d komprenis la vortojn", "Fabeloj, volumo 3Sub la saliko"], ["la edzino eniris kun agrabla rideto, sed ne interrompis nin, \u0109ar \u015di pensis, kiel \u015dajnas, ke \u015dia edzo ja anka\u016d sen \u015dia helpo komprenas paroli", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo EsperantoLa hejmo de la metiisto"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (sub iu esprimo) Doni al tiu esprimo alian signifon.", "translations": {}, "examples": [["sub \u00abvojo\u00bb \u015di komprenas ja la riveron, \u0109ar ien aliloken \u015di ne povas iri", "Fabeloj, volumo 1Malgrand Niko kaj granda Niko"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompren", "primary": true}, "medolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mola kaj grasa substanco en interno de ostoj, ostocerbo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439 \u043c\u043e\u0437\u0433"], "fr": ["moelle"], "en": ["marrow", "medulla"], "nl": ["merg"], "br": ["mel(-askorn,...)"], "de": ["Mark"], "hu": ["ve\u0151", "veleje vminek"]}, "examples": [["spina medolo", null], ["havi medolon en la ostoj", "Z"], ["tiri la medolon de iu teorio, verko", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Mola spongeca malpeza substanco en la interno de trunko kaj bran\u0109oj de la dukotiledonaj vegeta\u0135oj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0435\u0440\u0434\u0446\u0435\u0432\u0438\u043d\u0430"], "en": ["pith"], "hu": ["b\u00e9l (n\u00f6v\u00e9nyi sz\u00e1rban)"]}, "examples": [["sambuka medolo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "medol", "primary": true}, "mercera\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Materialo, a\u0135o por vestfarado.", "translations": {"fr": ["article de mercerie"]}, "examples": [["\u015di havis grandan butikon kiu ofertis \u0109iuspecajn spicojn, tukojn, vi\u015dilojn, \u0109iajn ajn mercera\u0135ojn", "A. LeQuint, Infantraviva\u0135oj, 2006"]], "subdefinitions": []}], "root": "mercer", "primary": false}, "kompreno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago kompreni, stato de komprenanto.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043d\u0438\u043c\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["compr\u00e9hension (entendement)", "entendement", "intellection", "intelligence (compr\u00e9hension)"], "nl": ["begrip"], "de": ["Verst\u00e4ndnis"], "es": ["comprensi\u00f3n"], "hu": ["meg\u00e9rt\u00e9s"]}, "examples": [["la Eternulo donas sa\u011don: el Lia bu\u015do venas scio kaj kompreno", "La Malnova TestamentoSentencoj 2:6"], ["memamo kaj memestimo estas la ka\u016dzoj de \u0109iu mal\u011dusta kompreno de niaj traviva\u0135oj", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 4"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompren", "primary": false}, "fiziologo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u0437\u0456\u0451\u043b\u044f\u0433"], "fr": ["physiologue", "physiologiste"], "en": ["physiologist"], "nl": ["fysioloog"], "ru": ["\u0444\u0438\u0437\u0438\u043e\u043b\u043e\u0433"], "de": ["Physiologe"], "hu": ["fiziol\u00f3gus"], "es": ["fisi\u00f3logo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fiziolog", "primary": true}, "krada": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prezentanta intencajn interspacojn, same kiel krado.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0448\u044d\u0446\u0456\u0441\u0442\u044b", "\u043a\u0440\u0430\u0442\u0447\u0430\u0442\u044b"], "ru": ["\u0440\u0435\u0448\u0451\u0442\u0447\u0430\u0442\u044b\u0439"], "fr": ["\u00e0 claire-voie"], "hu": ["r\u00e1csos", "kock\u00e1s"]}, "examples": [["tra la krada aperturo de la pordego", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "krad", "primary": false}, "ri\u0109igi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Abunde havigi valora\u0135ojn, enhavon.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u043e\u0433\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["enrichir"], "nl": ["rijk maken"], "ca": ["enriquir"], "de": ["bereichern"], "tr": ["zenginle\u015ftirmek"], "hu": ["(meg)gazdag\u00edt"], "es": ["enriquecer"]}, "examples": [["ri\u0109igadi la lingvon per novaj vortoj", "Fundamento de Esperanto, anta\u016dparolo"]], "subdefinitions": []}], "root": "ri\u0109", "primary": false}, "Cindromerkredo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La nomo venas de la romkatolika kutimo, enkondukita sub papo Gregorio la Granda, meti tiutage cindron sur la frunton de la pentofarantoj."], "primary definition": "En la okcidenta kristanismo, la merkredo je 46 tagoj anta\u016danta Paskon, la unua tago de la Granda Fasto okcidenta.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0432\u0430\u044f \u0441\u0440\u0435\u0434\u0430 \u0432\u0435\u043b\u0438\u043a\u043e\u0433\u043e \u043f\u043e\u0441\u0442\u0430"], "fr": ["mercredi des Cendres"], "en": ["Ash Wednesday"], "nl": ["aswoensdag"], "pt": ["Quarta-feira de Cinzas"], "de": ["Aschermittwoch"], "it": ["mercoled\u00ec delle Ceneri", "le Ceneri"], "hu": ["hamvaz\u00f3szerda"], "fa": ["\u0686\u0647\u0627\u0631\u0634\u0646\u0628\u0647\u0654 \u062e\u0627\u06a9\u0633\u062a\u0631"], "es": ["Mi\u00e9rcoles de Ceniza"], "ja": ["\u7070\u306e\u6c34\u66dc\u65e5 [\u306f\u3044\u306e\u3059\u3044\u3088\u3046\u3073]"], "pl": ["\u015aroda Popielcowa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "merkred", "primary": false}, "de\u015dar\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Depreni de sur portanto.", "translations": {"fr": ["d\u00e9charger"], "it": ["scaricare (mettere gi\u00f9)"]}, "examples": [["la vidvino Stecken, kiu havis sanan dormon, veki\u011dis \u0109iutage regule pro la bruo de l' de\u015dar\u011dataj laktokru\u0109egoj", "Kiel akvo de l' rivero, 1:3"], ["malsupre, \u0109e la rivero, kelkdek homoj el\u015dar\u011dis \u0109e tor\u0109oj \u015dtonojn el grandega floso", "H. Sienkewicz, trad. L. Zamenhof, Quo vadis?, 1933"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dar\u011d", "primary": false}, "mediacianto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo kiu mediacias inter malakorduloj.", "translations": {"fr": ["m\u00e9diateur"], "it": ["mediatore (giur.)"]}, "examples": [["la mediaciisto transprenas la plendojn koncerne la oficajn misuzojn okazantajn dum la aktiveco de la uniaj institucioj, organoj a\u016d oficejoj", "-, Traktato pri estigo de E\u016dropa Konstitucio, E\u016dropo Demokratio Esperanto, 2005-06"]], "subdefinitions": []}], "root": "mediaci", "primary": false}, "postskribo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Noto, aldonita fine de letero, post la subskribo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0442\u0441\u043a\u0440\u0438\u043f\u0442\u0443\u043c", "\u043f\u0440\u0438\u043f\u0438\u0441\u043a\u0430 (\u043a \u043f\u0438\u0441\u044c\u043c\u0443)"], "fr": ["post-scriptum"], "en": ["postscript"], "sv": ["efterskrift", "post scriptum"], "hu": ["ut\u00f3irat"]}, "examples": [["tion \u015di mem propramane aldonis en postskribo, en kiu ankora\u016d estis dirite: \u00abAmikan saluton al Knut!\u00bb", "Fabeloj, volumo 3, sub la saliko"]], "subdefinitions": []}], "root": "skrib", "primary": false}, "komisiono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homgrupo, kiun institucio komisias por esplori kaj priraporti difinitan demandon a\u016d plenumi difinitan taskon.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u0456\u0441\u0456\u044f"], "fr": ["commission (groupe de personnes commises)", "groupe de travail"], "en": ["commission"], "nl": ["commissie"], "pt": ["comiss\u00e3o"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u0438\u0441\u0441\u0438\u044f"], "de": ["Ausschuss", "Kommission"]}, "examples": [["la komisiono pri virinaj aferoj de Unui\u011dintaj Nacioj", "Persa Homarano: La\u016dle\u011da perforto, Monatojaro 1998a, numero 5a, p. 9a"], ["komisionestro", "Satiraj rakontojHonorigo"], ["ver\u015dajne ili \u0109iuj devos blokope aperi anta\u016d esplorkomisiono", "Urd Hadda murdita!p. 26"], ["kontrolkomisiono", "Metropoliteno\u0109ap. 8"], ["la III-a Internacio starigis studkomisionon, kies tasko estas raporti anta\u016d la proksima internacia Kongreso", "Vortoj de k-do LantiNia pozicio"], ["misinformi la rekrutkomisionon estas komunum-ofenda ago", "Satiraj rakontojHonorigo"]], "subdefinitions": []}], "root": "komision", "primary": true}, "epidemio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Infekta malsano samtempe atakanta multajn personojn en unu loko.", "translations": {"be": ["\u044d\u043f\u0456\u0434\u044d\u043c\u0456\u044f"], "fr": ["\u00e9pid\u00e9mie"], "en": ["epidemic"], "nl": ["epidemie", "plaag"], "pt": ["epidemia"], "ru": ["\u044d\u043f\u0438\u0434\u0435\u043c\u0438\u044f"], "de": ["Epidemie", "Seuche"], "sv": ["epidemi"], "fa": ["\u0627\u067e\u06cc\u062f\u0645\u06cc", "\u0647\u0645\u0647\u200c\u06af\u06cc\u0631\u06cc"], "es": ["epidemia"], "pl": ["epidemia", "zaraza"]}, "examples": [["disvasti\u011dis inter ili epidemio", "La Malnova Testamento, Psalmaro 106:29"]], "subdefinitions": []}], "root": "epidemi", "primary": true}, "epidemia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta la ecojn de epidemio.", "translations": {"be": ["\u044d\u043f\u0456\u0434\u044d\u043c\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["contagieux", "\u00e9pid\u00e9mique"], "en": ["epidemic"], "nl": ["epidemisch"], "ru": ["\u044d\u043f\u0438\u0434\u0435\u043c\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u043f\u043e\u0432\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["epidemisch", "seuchenhaft"], "fa": ["\u0627\u067e\u06cc\u062f\u0645\u06cc\u06a9", "\u0647\u0645\u0647\u200c\u06af\u06cc\u0631"], "pl": ["epidemiczny"], "es": ["epid\u00e9mico"]}, "examples": [["la pesto estas epidemia", null], ["epidemia entuziasmo, idioteco", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "epidemi", "primary": false}, "funebro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mal\u011doja sento pro ies morto, pro malfeli\u0109ego.", "translations": {"be": ["\u0436\u0430\u043b\u043e\u0431\u0430"], "fr": ["deuil"], "nl": ["rouw"], "pt": ["luto", "nojo"], "ru": ["\u0442\u0440\u0430\u0443\u0440"], "de": ["Trauer"], "hu": ["gy\u00e1sz"], "fa": ["\u0633\u0648\u06af", "\u0645\u0627\u062a\u0645", "\u0639\u0632\u0627"]}, "examples": [["estas granda funebro en la domo, en la tuta lando", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Eksteraj montroj de tia mal\u011dojo; funebra ceremonio.", "translations": {"fr": ["fun\u00e9railles", "obs\u00e8ques"], "nl": ["rouw"], "pt": ["luto", "nojo"], "de": ["Trauerfeier"], "hu": ["gy\u00e1szol\u00e1s"], "fa": ["\u0645\u0631\u0627\u0633\u0645 \u0633\u0648\u06af\u0648\u0627\u0631\u06cc", "\u0645\u0631\u0627\u0633\u0645 \u0639\u0632\u0627\u062f\u0627\u0631\u06cc"]}, "examples": [["piuloj enterigis Stefanon, kaj faris pri li grandan funebron", "La Nova Testamento, La agoj 8:2"], ["la funebro da\u016dris unu jaron", "B"], ["multaj personoj \u0109eestis la funebron", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Vestoj de funebro.", "translations": {"fa": ["\u0644\u0628\u0627\u0633 \u0633\u0648\u06af\u0648\u0627\u0631\u06cc", "\u0644\u0628\u0627\u0633 \u0639\u0632\u0627\u062f\u0627\u0631\u06cc"], "de": ["Trauerkleidung"], "nl": ["rouwkledij"], "pt": ["luto", "nojo"], "hu": ["gy\u00e1szruha"]}, "examples": [["survesti, porti funebron pri iu", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "funebr", "primary": true}, "funebri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interne senti funebron.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u043b\u0430\u043a\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0431\u044b\u0446\u044c \u0443 \u0436\u0430\u043b\u043e\u0431\u0435"], "fr": ["\u00eatre en deuil (de)", "porter le deuil (de)", "pleurer (qn, la mort de qn)"], "nl": ["rouwen"], "ru": ["\u043e\u043f\u043b\u0430\u043a\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043d\u043e\u0441\u0438\u0442\u044c \u0442\u0440\u0430\u0443\u0440"], "de": ["trauern"], "fa": ["\u0633\u0648\u06af\u0648\u0627\u0631\u06cc \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0639\u0632\u0627\u062f\u0627\u0631\u06cc \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "hu": ["(meg)gy\u00e1szol"]}, "examples": [["funebri la morton de iu", "B"], ["kiel homo, kiu funebras pri sia patrino, mi profunde mal\u011dojis", "La Malnova Testamento, Psalmaro 35:14"], ["funebri pri, pro la morto de iu", null], ["funebri la perditan feli\u0109on, pro la perdita feli\u0109o", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ekstere montri funebron.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0441\u0456\u0446\u044c \u0436\u0430\u043b\u043e\u0431\u0443"]}, "examples": [["funebri iun, pro iu, pri iu", "Z"], ["funebri per longa ceremonio la filon, la morton de la filo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "funebr", "primary": false}, "longigita cikloido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ebena kurbo, naskita de punkto ligita al cirklo kaj ekstera al \u011di, kiu cirklo ruli\u011das sur fiksa rekto.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0434\u043b\u0438\u043d\u0451\u043d\u043d\u0430\u044f \u0446\u0438\u043a\u043b\u043e\u0438\u0434\u0430"], "fr": ["cyclo\u00efde allong\u00e9e"], "en": ["prolate cycloid"], "de": ["verl\u00e4ngerte Zykloide"], "pl": ["cykloida wyd\u0142u\u017cona"], "hu": ["ny\u00fajtott ciklois"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cikloid", "primary": false}, "funebra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mal\u011doja pro morto, malfeli\u0109ego.", "translations": {"fa": ["\u0633\u0648\u06af\u0648\u0627\u0631", "\u0639\u0632\u0627\u062f\u0627\u0631", "\u0645\u0627\u062a\u0645\u200c\u062f\u06cc\u062f\u0647"], "fr": ["de deuil", "endeuill\u00e9", "fun\u00e8bre", "fun\u00e8r\u00e8re"], "nl": ["rouwend"], "be": ["\u0436\u0430\u043b\u043e\u0431\u043d\u044b"], "ru": ["\u0442\u0440\u0430\u0443\u0440\u043d\u044b\u0439"], "de": ["trauervoll", "d\u00fcster"]}, "examples": [["funebra sento, mieno, rakonto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rilata al funebro.", "translations": {"de": ["Trauer-", "Begr\u00e4bnis-"], "nl": ["rouw-", "begrafenis-"], "hu": ["gy\u00e1sz-"]}, "examples": [["funebra vesto", "Z"], ["funebra procesio", "Z"], ["funebra ceremonio", null], ["oni pendigu funebrajn kurtenojn", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 63a, p. 378a"]], "subdefinitions": []}], "root": "funebr", "primary": false}, "perkalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Delikata densa katuno.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u043a\u0430\u043b\u044c"], "fr": ["percale"], "en": ["percale", "cotton cambric"], "nl": ["perkal"], "pt": ["percal"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u043a\u0430\u043b\u044c"], "de": ["Perkal"], "hu": ["perk\u00e1l", "sz\u00ednes karton"]}, "examples": [["\u015di portis puran perkalan veston", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 5a, p. 25a"]], "subdefinitions": []}], "root": "perkal", "primary": true}, "supernocio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En hierarkia sistemo da nocioj, nocio kies enhavo konsistas el karakterizaj trajtoj komunaj al \u0109iuj \u011diaj subnocioj.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0434\u043f\u0430\u043d\u044f\u0446\u044c\u0446\u0435", "\u0440\u043e\u0434\u0430\u0432\u0430\u0435 \u043f\u0430\u043d\u044f\u0446\u044c\u0446\u0435"], "hu": ["f\u00f6l\u00e9rendelt fogalom"], "en": ["supernotion"], "nl": ["hyperoniem"], "ru": ["\u043d\u0430\u0434\u043f\u043e\u043d\u044f\u0442\u0438\u0435", "\u043d\u0430\u043a\u0440\u044b\u0432\u0430\u044e\u0449\u0435\u0435 \u043f\u043e\u043d\u044f\u0442\u0438\u0435", "\u0440\u043e\u0434\u043e\u0432\u043e\u0435 \u043f\u043e\u043d\u044f\u0442\u0438\u0435"]}, "examples": [["\u00abvesto\u00bb estas supernocio rilate al la nocioj \u00abrobo\u00bb kaj \u00abpantalono\u00bb", null]], "subdefinitions": []}], "root": "noci", "primary": false}, "okcidenta kristanismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La formoj de kristanismo evoluintaj el la tradicioj de la okcidenta (latina) parto de Romio; katolikismo, protestantismo.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0445\u043e\u0434\u043d\u044f\u0435 \u0445\u0440\u044b\u0441\u044c\u0446\u0456\u044f\u043d\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["christianisme occidental"], "en": ["Western Christianity"], "nl": ["westers christendom"], "ru": ["\u0437\u0430\u043f\u0430\u0434\u043d\u043e\u0435 \u0445\u0440\u0438\u0441\u0442\u0438\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "pl": ["zachodnie chrze\u015bcija\u0144stwo"], "hu": ["nyugati kereszt\u00e9nys\u00e9g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Krist", "primary": false}, "galantino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malvarma man\u011da\u0135o, farita el pecetigita kuirita porka a\u016d kokida viando, garnita per la propra gelateneca suko.", "translations": {"el": ["\u03c0\u03b7\u03c7\u03c4\u03ae"], "fr": ["galantine"], "en": ["gallantine"], "nl": ["galantine"], "pt": ["galantina"], "ru": ["\u0441\u0442\u0443\u0434\u0435\u043d\u044c", "\u0437\u0430\u043b\u0438\u0432\u043d\u043e\u0435", "\u0445\u043e\u043b\u043e\u0434\u0435\u0446"], "de": ["Galantine"], "hu": ["kocsonya"], "es": ["galantina"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "galantin", "primary": true}, "diktatora": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al diktatoro, al lia regado; inda je diktatoro.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u043a\u0442\u0430\u0442\u0430\u0440\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["dictatorial"], "pl": ["dyktatorski"], "ru": ["\u0434\u0438\u043a\u0442\u0430\u0442\u043e\u0440\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["diktatorisch"], "es": ["dictatorial"], "hu": ["dikt\u00e1tori", "diktat\u00f3rikus"]}, "examples": [["la eksterlanda politiko de Usono apogas nuntempe alian diktatoran re\u011dimon", "F\u00e1tima, Mia haveno en Esperantio, 2005-09-19"]], "subdefinitions": []}], "root": "diktator", "primary": false}, "enga\u011di\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Proprainiciate aktivi a\u016d defendi vidpunkton pri afero (ofte politika) kvankam tio ne estas deviga.", "translations": {"pl": ["anga\u017cowa\u0107 si\u0119 (w co\u015b)"], "hu": ["elk\u00f6telezi mag\u00e1t"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "enga\u011d", "primary": false}, "diktatoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Regnestro kun absoluta povo.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u043a\u0442\u0430\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["dictateur"], "pt": ["ditador"], "ru": ["\u0434\u0438\u043a\u0442\u0430\u0442\u043e\u0440"], "de": ["Diktator", "Gewaltherrscher"], "sv": ["diktator"], "hu": ["dikt\u00e1tor"], "pl": ["dyktator"], "es": ["dictador"]}, "examples": [["en Romio, en tempo de dan\u011dero, la senato povis nomumi diktatoron por semonata regado", null], ["komenci\u011dis longa kaj severa re\u011dimo de la diktatoro Franko", "Urs', Mia Ujo en la Reto, 2006-04-09"], ["hejme \u015di estas diktatoro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "diktator", "primary": true}, "taglibro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Blankfolia libro, en kiu oni notas \u0109iutage pri la tagaj okaza\u0135oj.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043d\u0435\u0432\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["journal (intime, etc.)"], "ro": ["jurnal"], "de": ["Tagebuch"], "pl": ["pami\u0119tnik"], "hu": ["napl\u00f3"]}, "examples": [["la patrino de lia edzino transdonas al li la tagolibrojn de sia mortinta edzo", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, nokto, (de Eube el Odeso)"], ["la admiralo devas konduki du taglibrojn, unu \u2013 veran \u2013 por la gere\u011doj, la duan \u2013 kun pli malgrandigitaj mezuroj de la traveturita vojo \u2013 por la timema \u015dipanaro", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, nokto"]], "subdefinitions": []}], "root": "libr", "primary": false}, "pravo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108io, kio igas iun a\u016d ion prava.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u043e\u0442\u0430"], "fr": ["bon droit"], "hu": ["vminek az igazs\u00e1ga", "vminek a jogosults\u00e1ga"]}, "examples": [["ju pli da havo, des pli da pravo", "Proverbaro esperanta"], ["la utileco de tia malbela konstruo estas \u011dia pravo de ekzisto", null], ["unu el la amikoj e\u0109 skribis ne senprave, ke", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "prav", "primary": false}, "pravi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti prava.", "translations": {"ru": ["\u0431\u044b\u0442\u044c \u043f\u0440\u0430\u0432\u044b\u043c", "\u0431\u044b\u0442\u044c \u043f\u0440\u0430\u0432\u0438\u043b\u044c\u043d\u044b\u043c"], "fr": ["avoir raison"], "nl": ["gelijk hebben"], "cs": ["m\u00edt pravdu"], "de": ["Recht haben", "im Recht sein"], "hu": ["igaza van"]}, "examples": [["kiu jam havas, tiu pravas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "prav", "primary": false}, "prave": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konforme al vero kaj justo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u0438\u043b\u044c\u043d\u043e"], "fr": ["c'est juste", "avec justesse"], "de": ["richtig"], "nl": ["terecht"], "hu": ["jogosan", "joggal"]}, "examples": [["prave punite la\u016dmerite", "Proverbaro esperanta"], ["nebolinta akvo estas \u0109iam dan\u011dera, kaj des pli prave dum epidemio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "prav", "primary": false}, "prava": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta opinion a\u016d konduton konforman al vero kaj justo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u044b\u0439 (\u0442\u043e\u0442, \u043a\u0442\u043e \u043f\u0440\u0430\u0432)"], "fr": ["justifi\u00e9", "ayant raison"], "en": ["true"], "nl": ["gelijk hebbend"], "pt": ["justo (conforme \u00e0 raz\u00e3o)"], "de": ["Recht haben", "im Recht sein"], "hu": ["igaz"]}, "examples": [["ne tiu, kiu plej la\u016dte krias, estas prava", "Z"], ["li estas prava en sia proceso", "Z"], ["kolero pravecon ne donas", "Proverbaro esperanta"], ["pravulo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Konforma al vero kaj justo, parolante priopinio.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u0438\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["richtig"], "nl": ["juist", "gegrond"]}, "examples": [["li senkulpigis sin per la plej pravaj motivoj", null], ["nek la antikveco nek la disvasti\u011do de ia ajn opinio pruvas \u011dian pravecon", "B"], ["ofte potenco estas praveco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "prav", "primary": true}, "forregali": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malmilde forpu\u015di.", "translations": {"nl": ["afschepen", "de bons geven"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "regal", "primary": false}, "kombina\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rezultato de kombinado.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u043b\u0443\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043a\u0430\u043c\u0431\u0456\u043d\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["combinaison (r\u00e9sultat)", "arrangement", "assemblage (r\u00e9sultat)", "assortiment", "synth\u00e8se (r\u00e9sultat)", "union (r\u00e9sultat)"], "ru": ["\u0441\u043e\u0447\u0435\u0442\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u043a\u043e\u043c\u0431\u0438\u043d\u0430\u0446\u0438\u044f"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Homogena, nur \u0125emie disigebla kuna\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0437\u043b\u0443\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["compos\u00e9 (chimique)"], "en": ["compound"], "nl": ["verbinding"], "ru": ["\u0441\u043e\u0435\u0434\u0438\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u0445\u0438\u043c.)"]}, "examples": [["li rekomencis siajn okupojn je ranoj, infuzorioj, \u0125emiaj kombina\u0135oj, kaj estis tute absorbita per sia laboro", "I. Turgenjev trad. K. Bein Patroj kaj filoj\u0109ap. 22"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: En la citita fonto Bricard parolas anka\u016d pri \u00abkombina\u0135oj ripetaj\u00bb (ekz-e de 3 po 2: aa, ab, ac, bb, bc, cc), kio estas alia nocio, aperanta ekz-e en domenludo."], "primary definition": "(de p el n, de n po p) \u0108iu el la diversaj manieroj formi p-elementan subaron de n-elementa aro.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0447\u0435\u0442\u0430\u043d\u0438\u0435 (\u0438\u0437 n \u043f\u043e p)"], "fr": ["combinaison (de n \u00e9l\u00e9ments pris p \u00e0 p)"], "de": ["Kombination (von n Elementen zur p-ten Klasse)"], "en": ["combination (of n objects taken p at a time)"], "pl": ["kombinacja (z n po p)"]}, "examples": [["la nombron de \u0109iuj kombina\u0135oj de n po p oni signas per Kpn = Apn/n! = n!/[p!\u00d7(n-p)!]", null], ["la kombina\u0135oj de du elementoj el la aro {a,b,c} estas ab, ac, bc", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kombin", "primary": false}, "bonorda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Deca, konvena, bone aran\u011dita, bonmora.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u043f\u043e\u043b\u0443\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0430\u0445\u043e\u0434\u044f\u0449\u0438\u0439\u0441\u044f \u0432 \u043f\u043e\u043b\u043d\u043e\u043c \u043f\u043e\u0440\u044f\u0434\u043a\u0435"], "fr": ["convenable (comme il faut)", "rang\u00e9 (convenable)", "sage", "comme il faut"], "nl": ["in goede orde"], "pl": ["porz\u0105dny"], "hu": ["rendezett", "rendes"]}, "examples": [["sur la planko la floroj dancis tre \u0109arme unuj kun la aliaj, formis bonordajn \u0109enojn kaj tenis sin reciproke je la longaj verdaj folioj", "Fabeloj, volumo 1, floroj de la malgranda Ida"], ["la tulipoj kaj fajrolilioj estas matronoj, kiuj observas, ke oni bele dancu kaj ke oni kondutu bonorde", "Fabeloj, volumo 1, floroj de la malgranda Ida"], ["mia sola plezuro estas post la tagman\u011do ku\u015di pura kaj bonorda sur la kornico kaj prudente babili kun la kamaradoj", "Fabeloj, volumo 1, fluganta kofro"], ["mi nun bonorde aerumos vian kranion tiel, ke vi \u0109ion vidos anta\u016d vi kiel vivantan", "Fabeloj, volumo 2, malnova strata lanterno"], ["virino bonorda estas muta kaj surda", "Proverbaro esperanta"], ["se vi forigos viajn abomeninda\u0135ojn de anta\u016d Mia viza\u011do, kaj ne plu vagados, kaj se vi en vero, bonordo, kaj pieco \u0135uros: \u00abKiel la Eternulo vivas\u00bb, tiam anka\u016d la popoloj benos sin per Li", "La Malnova Testamento, Jeremia 4:1"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri orda aro) Tia, ke \u011dia ordo estas bona ordo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043f\u043e\u043b\u043d\u0435 \u0443\u043f\u043e\u0440\u044f\u0434\u043e\u0447\u0435\u043d\u043d\u043e\u0435 (\u043c\u043d\u043e\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["(ensemble) bien ordonn\u00e9"], "en": ["well-ordered (set)"], "de": ["wohlgeordnet (-e Menge)"], "hu": ["j\u00f3lrendezett"], "pl": ["(zbi\u00f3r) dobrze uporz\u0105dkowany"]}, "examples": [["oni ankora\u016d ne sukcesis trovi ordon, kiu igas la aron de reeloj bonorda", null], ["grava eco de la aro de naturaj entjeroj estas \u011dia bonordeco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ord", "primary": false}, "supervivi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0436\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["survivre"], "nl": ["overleven"], "pt": ["sobreviver"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0436\u0438\u0442\u044c"], "el": ["\u03b5\u03c0\u03b9\u03b6\u03ce"], "hu": ["t\u00fal\u00e9l"]}, "examples": [["li ne supervivos tiun funebran sciigon", null], ["oni povas esperi, ke la memoro de granda homo per duonjaro supervivos lian morton", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "viv", "primary": false}, "avelujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arbo el genro el familio betulacoj kaj precipe ties sova\u011da specio (Corylus avellana).", "translations": {"ru": ["\u043e\u0440\u0435\u0448\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["noisetier"], "en": ["hazel tree"], "nl": ["hazelaar"], "br": ["kelvezenn", "bod kelvez"], "be": ["\u0430\u0440\u044d\u0448\u043d\u0456\u043a", "\u043b\u044f\u0448\u0447\u044b\u043d\u0430 (\u0440\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u043d\u0430)"], "de": ["Haselstrauch"], "tr": ["f\u0131nd\u0131k"], "sv": ["hassel"], "hu": ["mogyor\u00f3cserje"], "uk": ["\u043b\u0456\u0449\u0438\u043d\u0430", "\u0433\u043e\u0440\u0456\u0448\u0438\u043d\u0430"], "pl": ["leszczyna", "drzewo leszczynowe"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "avel", "primary": false}, "Elio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Asimilita vira anta\u016dnomo responda al la biblia Elija.", "translations": {"ru": ["\u0418\u043b\u044c\u044f"], "en": ["Elias"], "pt": ["Elias"], "de": ["Elias"], "it": ["Elia"], "pl": ["Eliasz"]}, "examples": [["la popolo kredas, ke kiam tondras, la profeto Elio promenas en la \u0109ielo en kale\u015do", "I. Turgenjev, tr. Kabe: Patroj kaj filoj. Inko Tyreso 2001. &dash \u0108ap. 10a."], ["Elio Izgur (1881\u20131937) kaj Viktoro Kol\u0109inski (1904\u20131937) dronis en preskau( kompleta forgeso, \u0109ar iliaj verkoj jam delonge ne plu estas haveblaj", "Vinko MARKOV: Niaj karaj \u00abeminentuloj\u00bb: kelkaj rimarkindaj SAT-anoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "Eli", "primary": true}, "evoluigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi ion evoluanta.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u044c\u0432\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c"], "en": ["develop", "direct"], "nl": ["ontwikkelen", "doen evolueren"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0432\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["entwickeln"], "hu": ["fejleszt"], "pl": ["rozwija\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "evolu", "primary": false}, "kla\u016dna\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ridiga prezenta\u0135o.", "translations": {"fa": ["\u062f\u0644\u0642\u06a9\u200c\u0628\u0627\u0632\u06cc"], "fr": ["clownerie"], "nl": ["clownerie"]}, "examples": [["vi simple publike ridindigas vin per tre mallertaj kaj ne \u011disfine pripensitaj kla\u016dna\u0135oj", "Pejno S., Chu fu\u015dulo au klerulo?, soc.culture.esperanto, 1999-01-27"]], "subdefinitions": []}], "root": "kla\u016dn", "primary": false}, "mafiano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo aganta por mafio.", "translations": {"fr": ["maffieux (subst.)", "mafieux (subst.)"], "bg": ["\u043c\u0430\u0444\u0438\u043e\u0442"], "nl": ["maffioso"], "de": ["Mafioso"], "it": ["mafioso (sost.)"], "pl": ["mafioso", "cz\u0142onek mafii"], "sv": ["mafioso"]}, "examples": [["malgranda, sed ekonomie potenca grupo de mafiuloj", "F. G. Llort, trad. R. Cuti\u00f1o Palau, \u0108iam Akompanos min la Digno..., [2002?]"], ["hodia\u016d nokte mafianoj mortigis ankora\u016d unu viktimon", "Slavik, Esperanto \u043d\u043e\u0432\u043e\u0441\u0442\u0438, 2003-03-15"]], "subdefinitions": []}], "root": "mafi", "primary": false}, "kortekso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "kortiko", "translations": {"nl": ["cortex", "hersenschors"]}, "examples": [["la nervoj de tiuj artikoj kaj muskoloj ligi\u011das kun la cerba kortekso", "\u0108ina Radio Internacia, Man\u011dbastonetoj, [vidita en 2008-07]"]], "subdefinitions": []}], "root": "korteks", "primary": true}, "spelto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de tritiko (Triticum spelta a\u016d Triticum aestivum), kulturata en montarecaj regionoj kaj kies malgrandaj kaj brunaj grajnoj estas forte algluitaj al la grajn\u015delo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u0430\u0432\u0456\u0446\u0430 (\u0432\u0456\u0434 \u043f\u0448\u0430\u043d\u0456\u0446\u044b)"], "en": ["spelt"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0431\u0430"], "de": ["Dinkel", "Spelz (Weizen)"], "pl": ["orkisz pszenny"], "hu": ["t\u00f6nk\u00f6ly", "nagy alakor", "piros alakor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spelt", "primary": true}, "ondi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Levi\u011di kaj mallevi\u011di a\u016d iom post iom disvasti\u011di, kiel ondoj.", "translations": {"be": ["\u0445\u0432\u0430\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430 (\u043d\u0430\u043f\u0440., \u043f\u0440\u0430 \u043c\u043e\u0440\u0430)"], "fr": ["fluctuer"], "nl": ["fluctueren", "golven"], "pt": ["ondular"], "ru": ["\u0432\u043e\u043b\u043d\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f (\u043e \u043c\u043e\u0440\u0435 \u0438 \u0442.\u043f.)"], "de": ["sich heben und senken"], "hu": ["hull\u00e1mzik"], "es": ["ondular", "fluctuar", "dispersarse"]}, "examples": [["ondas flamo (flagri)", null], ["la ondanta amaso", "B"], ["ondis seninterrompe \u0109eno da veturiloj", "B"], ["la popolo en senordaj grupoj ondadis tien kaj reen", "Z"], ["el centoj da gor\u011doj ondas la konataj sonoj de l' himno", null], ["en mia brusto ondas malkviete kura\u011da entrepreno", "Z"], ["tra la tuta lando ekondas granda intereso por tiu afero", null], ["melodioj fluas trans la korton kaj \u0109irka\u016dondas nin", null], ["la plorego de l' ondi\u011dantaj lagoj", "B"], ["la spikoj ondi\u011das", "Z"], ["en la profundo ondi\u011dadis palmaj arbaroj", "Z"], ["\u015diaj longaj haroj ondi\u011dadis \u0109irka\u016d la kapo", "Z"], ["ondi\u011dantaj \u015dtofoj", null], ["kontra\u016daj sentoj ondi\u011dis en li", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ond", "primary": false}, "pranepo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Filo de nepo a\u016d nepino.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u045e\u043d\u0443\u043a"], "fr": ["arri\u00e8re-petit-fils"], "en": ["great-grandson"], "nl": ["achterkleinzoon"], "pt": ["bisneto"], "el": ["\u03b4\u03b9\u03c3\u03ad\u03b3\u03b3\u03bf\u03bd\u03bf\u03c2"], "de": ["Urenkel"], "sv": ["barnbarnsbarn (pojke)", "barnbarnsson"], "hu": ["d\u00e9dunoka"], "br": ["mab-ku\u00f1v"], "ru": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u043d\u0443\u043a"], "pl": ["prawnuk"], "he": ["\u05e0\u05d9\u05df"]}, "examples": [["lia bonfaremeco iras \u011dis la pranepoj", "La Malnova Testamento Psalmaro 103:17"]], "subdefinitions": []}], "root": "nep", "primary": false}, "leksiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "vortoprovizo", "translations": {"es": ["l\u00e9xico"], "ca": ["l\u00e8xic"], "nl": ["woordenschat (zeldz.)"], "fr": ["lexique (d'une langue)", "vocabulaire"], "pt": ["l\u00e9xico", "vocabul\u00e1rio"]}, "examples": [["mi opinias, ke la leksiko Esperanta ne estas konsekvenca", "Lee Sau Dan, Re: La Mandarena lingvo, soc.culture.esperanto, 1996-09-03"]], "subdefinitions": []}], "root": "leksik", "primary": true}, "al malanta\u016d": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pri la prepoziciaj kuna\u0135oj kun al, vidu rimarkon sub al \u0109e."], "primary definition": "Al loko situanta malanta\u016d.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430 (\u043e \u043d\u0430\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0438)"], "fr": ["derri\u00e8re (pr\u00e9p., avec mouvement vers)"], "nl": ["naar achter"], "pl": ["poza", "za"], "hu": ["m\u00f6g\u00e9"]}, "examples": [["li enportos tion malanta\u016d la kurtenon", "La Malnova Testamento, Levidoj 16:12"], ["la porkopa\u015dtisto iris malanta\u016d arbon", "Fabeloj, volumo 2, Pa\u015dtisto de porkoj"], ["Kerubjev lerte kaj netrudeme \u015dovis se\u011don malanta\u016d la majstron", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 24"]], "subdefinitions": []}], "root": "anta\u016d", "primary": false}, "elvolvanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de ebena kurbo) La kurbo, kies elvolvato \u011di estas.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u0433\u043e\u0440\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["d\u00e9veloppante"], "en": ["evolvent", "involute"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0432\u0435\u0440\u0442\u043a\u0430", "\u0438\u043d\u0432\u043e\u043b\u044e\u0442\u0430", "\u044d\u0432\u043e\u043b\u044c\u0432\u0435\u043d\u0442\u0430"], "de": ["Evolvente"], "pl": ["ewolwenta"], "hu": ["evolvens"]}, "examples": [["elvolvanto de cirklo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "volv", "primary": false}, "pirolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el la familio fringedoj (Pyrrhula).", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043d\u044f\u0433\u0456\u0440"], "fr": ["bouvreuil"], "en": ["bullfinch"], "nl": ["goudvink"], "pt": ["dom-fafe", "pisco-chilreiro", "can\u00f4nico"], "ru": ["\u0441\u043d\u0435\u0433\u0438\u0440\u044c"], "de": ["Gimpel", "Dompfaff"], "hu": ["s\u00fcv\u00f6lt\u0151"], "br": ["beuf"], "cs": ["h\u00fdl"], "pl": ["gil"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pirol", "primary": true}, "princidino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Needzini\u011dinta filino de princo.", "translations": {"be": ["\u043a\u043d\u044f\u0437\u0451\u045e\u043d\u0430"], "fr": ["princesse"], "nl": ["prinses"], "ru": ["\u043a\u043d\u044f\u0436\u043d\u0430"], "de": ["Prinzessin"], "hu": ["hercegkisasszony"]}, "examples": [["\u00abPrincidino Mary\u00bb", null]], "subdefinitions": []}], "root": "princ", "primary": false}, "latanio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senbran\u0109a palmarbo kun rigidaj, large disetendi\u011daj folioj, genro el familio arekacoj (Latania, Livistona); iuj specoj havas man\u011deblajn fruktokernojn.", "translations": {"fr": ["latanier"], "nl": ["latanpalm"], "pt": ["lat\u00e2nia"]}, "examples": [["konuroj, verdaj kiel smeraldoj, malsuprenflugis de la najbaraj latanioj", "H. Bernardin de Saint-Pierre, trad. H. Hodler, Pa\u016dlo kaj Virginio, 1905"], ["pa, tio estis nek pirarboj nek pomarboj nek nuksarboj kiel \u0109e ni, sed nuraj palmoj kaj oleandroj kaj kokosarboj, dracenoj, latanioj", "K. \u010capek, trad. J. Vondrou\u0161ek, Na\u016d fabeloj, [2002?]"]], "subdefinitions": []}], "root": "latani", "primary": true}, "lernigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi ion lernata, instrui ion al iu.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043a\u043b\u0430\u0434\u0430\u0446\u044c (\u0448\u0442\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456 \u043a\u0430\u043c\u0443\u0441\u044c\u0446\u0456)"], "fr": ["enseigner"], "nl": ["onderwijzen"], "pt": ["ensinar", "instruir"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u043f\u043e\u0434\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c (\u0447\u0442\u043e-\u043b. \u043a\u043e\u043c\u0443-\u043b.)"], "sk": ["u\u010di\u0165"], "br": ["kelenn"], "el": ["\u03b4\u03b9\u03b4\u03ac\u03c3\u03ba\u03c9"]}, "examples": [["lernigi alfabeton al infano", null], ["la respekton al la maljunuloj oni lernigis al mi tuj de la infaneco", null], ["lernigi metion al iu", null], ["lernigu al viaj filinoj funebran ploradon", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi iun lernanta, instrui iun pri io.", "translations": {"be": ["\u0432\u0443\u0447\u044b\u0446\u044c (\u043a\u0430\u0433\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456 \u0447\u0430\u043c\u0443\u0441\u044c\u0446\u0456)"], "hu": ["tan\u00edt", "megtan\u00edt"], "de": ["lehren"], "nl": ["doen leren"], "ru": ["\u0443\u0447\u0438\u0442\u044c (\u043a\u043e\u0433\u043e-\u043b. \u0447\u0435\u043c\u0443-\u043b.)"]}, "examples": [["la sperto lernigas", null], ["ili lernigis sian langon paroli malveron", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "lern", "primary": false}, "senenhava": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malplena (plej ofte figursence), malgrava, sensenca, vanta.", "translations": {"be": ["\u0431\u0435\u0437\u044c\u0437\u044c\u043c\u044f\u0441\u0442\u043e\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["inconsistant (sans contenu)", "creux (fig., sans contenu)", "vain (sans contenu)", "vide (fig., sans contenu)"], "en": ["empty", "hollow", "vacant"], "nl": ["inhoudsloos"], "pt": ["vazio", "v\u00e3o"], "ru": ["\u0431\u0435\u0441\u0441\u043e\u0434\u0435\u0440\u0436\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["gehaltlos"], "hu": ["tartalmatlan"], "es": ["sin contenido"], "pl": ["bez zawarto\u015bci", "pusty", "pr\u00f3\u017cny"]}, "examples": [["senenhava diskuto, argumento", null], ["ofte de ka\u016dzo senenhava venas efiko plej grava", "Proverbaro esperanta"], ["kial do vi parolas senenhava\u0135on?", "La Malnova Testamento, Ijob 27:12"]], "subdefinitions": []}], "root": "hav", "primary": false}, "angla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilantanta al angloj, ilia nacieco, lingvo a\u016d lando.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0433\u0435\u043b\u044c\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["anglais"], "bg": ["\u0430\u043d\u0433\u043b\u0438\u0439\u0441\u043a\u0438"], "nl": ["Engels"], "pt": ["ingl\u00eas"], "ru": ["\u0430\u043d\u0433\u043b\u0438\u0439\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["englisch"], "sv": ["engelsk"], "hu": ["angol"], "sk": ["anglick\u00fd"], "en": ["English"], "es": ["ingl\u00e9s"], "br": ["saoz", "saoznek [rilate al la lingvo]"], "vo": ["nelijik"], "pl": ["angielski"]}, "examples": [["li ne estis amanto de la anglaj romanoj pri guvernantinoj", "Fabeloj, volumo 4, Turgardisto Ole"], ["la dua oficiala lingvo estas la angla, la kolonia lingvo", "Monato, n-ro 01/1994, Malajzio \u2015 Multlingveco"], ["la angla estas la komerca lingvo kaj la malaja estas la \u015dtata lingvo", "Monato, n-ro 01/1994, Malajzio \u2015 Multlingveco"], ["sole en Kebekio la kebekianoj etne formas integran nacion regatan tamen de anglo-saksa re\u011dimo", "Monato, n-ro 01/1994, Kanado \u2015 Modernaj sklavoj"], ["spuroj de tiu malnova sistemo trovi\u011das ankora\u016d en kelkaj nekeltaj e\u016dropaj lingvoj, ekzemple en la franca kaj dana kaj en biblia angla", "Monato, n-ro 11/1993, Matematiko \u2015 Nova gaela numerala sistemo"], ["en 1833 la angla fizikisto Charles Wheatstone realigis la unuan aparaton por imiti la duokulan vidmanieron", "Monato, n-ro 01/1995, Stereogramoj \u2015 La modo de fiksokuloj"], ["la kontra\u016duloj de nia ideo konstante ripetadis, ke la Angle parolantaj popoloj neniam al ni ali\u011dos", "Paroloj, anta\u016d la Tria Kongreso Esperantista en Cambridge, 1907"]], "subdefinitions": []}], "root": "angl", "primary": false}, "\u0125aosa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al \u0125aoso.", "translations": {"be": ["\u0445\u0430\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["chaotique"], "en": ["chaotic"], "nl": ["chaotisch"], "pt": ["ca\u00f3tico"], "no": ["kaotisk"], "ca": ["ca\u00f2tic"], "de": ["chaotisch", "durcheinander", "ungeordnet", "unordentlich"], "sv": ["kaotisk"], "hu": ["kaotikus"], "sk": ["chaotick\u00fd"], "fi": ["sekasortoinen", "kaoottinen", "sotkuinen"], "it": ["caotico"], "ru": ["\u0445\u0430\u043e\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u0445\u0430\u043e\u0442\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "pl": ["chaotyczny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Senorda.", "translations": {}, "examples": [["la tujaj reagoj al tiu okazinta\u0135o estis panikaj kaj \u0125aosaj", "Stefan Maul: En giganta truo, Monatojaro 1999a, numero 9a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125aos", "primary": false}, "\u0125aose": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malordege.", "translations": {"ru": ["\u0445\u0430\u043e\u0442\u0438\u0447\u043d\u043e"], "fr": ["chaotiquement"], "en": ["chaotically"], "nl": ["chaotisch"], "pt": ["caoticamente"], "no": ["kaotisk"], "ca": ["ca\u00f2ticament"], "de": ["chaotisch"], "sv": ["kaotiskt"], "it": ["caoticamente"], "fi": ["sekasortoisesti", "kaoottisesti", "sotkuisesti"], "pl": ["chaotycznie"]}, "examples": [["tiu multegekosta transportado parte okazis \u0125aose", "Stefan Maul: En giganta truo, Monatojaro 1999a, numero 9a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125aos", "primary": false}, "lariko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio pinacoj (Larix), sola arbo el tiu familio, kiu perdas vintre siajn pinglojn.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0441\u0442\u043e\u045e\u043d\u0456\u0446\u0430"], "bg": ["\u043b\u0438\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u0438\u0446\u0430"], "nl": ["lariks"], "pt": ["l\u00e1rix", "l\u00e1rice", "lar\u00edcio", "lari\u00e7o"], "ru": ["\u043b\u0438\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u0438\u0446\u0430"], "de": ["L\u00e4rche"], "hu": ["v\u00f6r\u00f6sfeny\u0151"], "fa": ["\u0644\u0627\u0631\u06cc\u06a9\u0633"], "en": ["larch"], "pl": ["modrzew"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "larik", "primary": true}, "\u0125aoso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016d la greka kaj aliaj antikvaj konceptoj pri mondorigino, konfuza stato de \u0109iuj elementoj de la universo, anta\u016d la organizado al ili de la dioj.", "translations": {"be": ["\u0445\u0430\u043e\u0441"], "fr": ["chaos"], "en": ["chaos"], "nl": ["chaos"], "pt": ["caos (mitologia)"], "no": ["kaos"], "ca": ["caos"], "de": ["Chaos"], "it": ["Caos"], "sv": ["kaos"], "sk": ["chaos"], "ru": ["\u0445\u0430\u043e\u0441"], "es": ["caos"], "fi": ["kaaos (mytol.)"], "hu": ["k\u00e1osz"], "pl": ["chaos"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Senorda konfuzo.", "translations": {"pt": ["caos (f)"], "no": ["kaos", "rot"], "de": ["Chaos", "Durcheinander", "Unordnung", "Tohuwabohu"], "it": ["caos"], "fi": ["kaaos", "sekasorto", "ep\u00e4j\u00e4rjestys"], "pl": ["chaos", "zamieszanie", "rozgardiasz", "ba\u0142agan", "burdel (pot., wulg.)"]}, "examples": [["\u0125aoso de ruinoj", null], ["internacia lingvo estas nepre necesa por forigi la lingvan \u0125aoson", "Z"], ["bolanta \u0125aoso da vanaj imaga\u0135oj", null], ["la konferenco fini\u011dis en \u0125aoso, sen iuj rezultoj", "Roland Rotsaert: Jarmila konferenco \u0125aose malsukcesis, Monatojaro 2000a, numero 2a, p. 10a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125aos", "primary": true}, "anta\u016dvidi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Anticipe koncepti la estontecon, anticipe ricevi a\u016d formi al si ideon pri la estonteco.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0434\u0431\u0430\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u0430\u0434\u0447\u0443\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["pr\u00e9voir"], "nl": ["voorzien"], "pt": ["prever"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u0432\u0438\u0434\u0435\u0442\u044c"], "ca": ["preveure"], "de": ["vorhersehen"], "hu": ["el\u0151re l\u00e1t", "el\u0151ir\u00e1nyoz"], "sk": ["predv\u00edda\u0165"], "pl": ["przewidywa\u0107"], "es": ["prever"]}, "examples": [["mi anta\u016dvidos iliajn agojn kontra\u016d mi kaj mi \u0109iam forigos la dan\u011deron", "Satiraj rakontoj, la fluidumo de la \u0109iovido"], ["li vidis \u011duste en siaj anta\u016dvidoj pri la estonto de l' kapitalismo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vid", "primary": false}, "psalmi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kanti psalmon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0442\u044c \u043f\u0441\u0430\u043b\u043e\u043c"], "fr": ["psalmodier"], "de": ["psalmieren"], "nl": ["psalmzingen"], "hu": ["zsolt\u00e1rt \u00e9nekel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Unutone kanti, kvaza\u016d psalmante.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0442\u044c \u043c\u043e\u043d\u043e\u0442\u043e\u043d\u043d\u043e (\u043a\u0430\u043a \u043f\u0441\u0430\u043b\u043c\u044b)"], "hu": ["k\u00e1nt\u00e1l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "psalm", "primary": false}, "topologia dudualo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Vidu rimarkon sub dudualo."], "primary definition": "(de topologia vektora spaco E) Topologia dualo de \u011dia topologia dualo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0442\u043e\u0440\u043e\u0435 \u0442\u043e\u043f\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0435 \u0441\u043e\u043f\u0440\u044f\u0436\u0451\u043d\u043d\u043e\u0435 \u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["bidual topologique"], "de": ["topologischer Bidual"], "en": ["second adjoint space"], "hu": ["topologikus bidu\u00e1lis"]}, "examples": [["la topologian dudualon de E oni foje signas per E\"", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dual", "primary": false}, "hobia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "De libertempa, memvola, amatora okupo.", "translations": {"ru": ["\u043b\u044e\u0431\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u0441\u043a\u0438\u0439"], "it": ["hobbistico"]}, "examples": [["ne \u0109iu povas a\u0109eti komputilon nur por hejma hobia uzo", "Pejno Simono: Sidi\u011du kaj tajpu!, Monatojaro 2001a, numero 4a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "hobi", "primary": false}, "mar\u015di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Iri per egalaj militistaj pa\u015doj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0440\u0448\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["marcher"], "en": ["march"], "nl": ["marcheren"], "pt": ["marchar (mil.)"], "ru": ["\u043c\u0430\u0440\u0448\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["marschieren"], "sv": ["marschera", "t\u00e5ga"], "hu": ["menetel", "mas\u00edroz"], "br": ["bale (v.)"], "cs": ["pochodovat"], "es": ["marchar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u043e\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u0441\u0442\u0443\u043f\u0430\u0446\u044c", "\u0445\u0430\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c"], "en": ["walk"], "nl": ["stappen", "lopen"], "pt": ["caminhar", "marchar"], "ru": ["\u0445\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c", "\u0448\u0430\u0433\u0430\u0442\u044c"], "sv": ["stega"], "hu": ["gyalogol", "megy"], "ku": ["r\u00ea ve \u00e7\u00fbn", "me\u015f\u00een"], "es": ["caminar"]}, "examples": [["li povis nek mar\u015di, nek spiri facile", "Vivo de Zamenhof \u0109apitro 12a, p. 120a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mar\u015d", "primary": true}, "mar\u015do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago mar\u015di.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0440\u0448"], "fr": ["marche (d\u00e9placement)"], "nl": ["mars"], "pt": ["marcha (mil.)"], "ru": ["\u043c\u0430\u0440\u0448"], "de": ["Marsch"], "sv": ["marsch"], "hu": ["menet(el\u00e9s)", "mas\u00edroz\u00e1s"], "br": ["bale (ak.)"], "es": ["marcha"]}, "examples": [["militista, parada, procesia, peniga mar\u015do", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Muzika\u0135o akompananta kaj reguliganta la pa\u015dadon.", "translations": {"fr": ["marche (musicale)"], "pt": ["marcha (m\u00fas.)"], "br": ["ton-bale"], "hu": ["indul\u00f3", "mars"]}, "examples": [["funebra mar\u015do", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mar\u015d", "primary": false}, "hobio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"el": ["\u03c7\u03cc\u03bc\u03c0\u03b9"], "fr": ["hobby", "dada (passe-temps)", "marotte", "passe-temps", "violon d'Ingres"], "en": ["hobby"], "nl": ["hobby", "stokpaardje", "vrijetijdsbesteding"], "pt": ["hobby", "passatempo"], "be": ["\u0445\u043e\u0431\u0456", "\u0437\u0430\u0445\u0430\u043f\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "de": ["Hobby", "Steckenpferd", "Freizeitbesch\u00e4ftigung"], "it": ["hobby", "passatempo"], "hu": ["hobbi", "kedvtel\u00e9s"], "ru": ["\u0443\u0432\u043b\u0435\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0445\u043e\u0431\u0431\u0438"], "es": ["hobby", "pasatiempo"]}, "examples": [["inter niaj hobioj estas klasika muziko", "-: Anna kaj Mati Pentus, Monatojaro 2002a, numero 6a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "hobi", "primary": true}, "samseksamulino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Samseksama virino.", "translations": {"be": ["\u043b\u0435\u0441\u044c\u0431\u0456\u044f\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["homosexuelle (subst.)", "lesbienne"], "nl": ["lesbische", "lesbienne"], "ru": ["\u043b\u0435\u0441\u0431\u0438\u044f\u043d\u043a\u0430"], "de": ["Homosexuelle", "Lesbe"], "it": ["lesbica (sost.)"], "hu": ["leszbikus"], "sk": ["lesba"], "pl": ["homoseksualistka", "lesbijka (pot.)", "lesba (obra\u017aliwie)", "peda\u0142\u00f3wa (obra\u017aliwie)"], "he": ["\u05d4\u05d5\u05de\u05d5\u05e1\u05e7\u05e1\u05d5\u05d0\u05dc\u05d9\u05ea", "\u05dc\u05e1\u05d1\u05d9\u05ea"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "seks", "primary": false}, "oreltamburo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0440\u0430\u0431\u0430\u043d\u043d\u0430\u044f \u043f\u0435\u0440\u0430\u043f\u043e\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["tympan (anatomie)"], "nl": ["trommelvlies"], "pt": ["t\u00edmpano"], "ru": ["\u0431\u0430\u0440\u0430\u0431\u0430\u043d\u043d\u0430\u044f \u043f\u0435\u0440\u0435\u043f\u043e\u043d\u043a\u0430"], "de": ["Trommelfell"], "hu": ["dobh\u00e1rtya"], "es": ["t\u00edmpano"], "br": ["taboulin (ar skouarn)"], "pl": ["b\u0119benek uszny"], "he": ["\u05ea\u05d5\u05e3 \u05d4\u05d0\u05d5\u05d6\u05df", "\u05e2\u05d5\u05e8 \u05d4\u05ea\u05d5\u05e3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tambur", "primary": false}, "gildo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komerca a\u016d metia korporacio.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u043b\u044c\u0434\u044b\u044f"], "fr": ["guilde"], "en": ["guild"], "nl": ["gilde"], "pt": ["corpora\u00e7\u00e3o", "guilda"], "ru": ["\u0433\u0438\u043b\u044c\u0434\u0438\u044f"], "de": ["Gilde", "Zunft", "Innung"], "hu": ["c\u00e9h"], "fa": ["\u0635\u0646\u0641"]}, "examples": [["en 1559-1560 kaj 1579-1580 li estis estrarano de la bru\u011da gildo de skulptistoj kaj selistoj", "Johan Van Eenoo: La bru\u011da Centuriae plantarum rariorum retrovita en Krakovo, Monatojaro 1998a, numero 1a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "gild", "primary": true}, "kapoto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda dika kapu\u0109hava mantelo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u0430\u0449 \u0441 \u043a\u0430\u043f\u044e\u0448\u043e\u043d\u043e\u043c", "\u0431\u0430\u043b\u0430\u0445\u043e\u043d"], "fr": ["capote (v\u00eatement)"], "en": ["capote"], "nl": ["kapotjas"], "de": ["Kapuzenmantel"], "it": ["mantello (con cappuccio)", "pastrano (con cappuccio)"], "hu": ["kapucnis kab\u00e1t"], "pl": ["kapota"]}, "examples": [["kapoto el fajna drapo verda fran\u011dita per ru\u011da veluro", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, dua parto, \u0109apitro 16a, p. 476a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Metala kovrilo de a\u016dta motoro.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043f\u043e\u0442"], "fr": ["capot (de voiture)"], "en": ["hood (car engine cover - US)", "bonnet (car engine cover - British)"], "nl": ["motorkap"], "de": ["Motorhaube", "K\u00fchlerhaube"], "it": ["cofano (di auto)"], "hu": ["motorh\u00e1ztet\u0151"], "es": ["cap\u00f3", "cofre"], "pl": ["maska silnika"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kapot", "primary": true}, "interpreto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vortoj per kiuj oni interpretas.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0442\u0435\u0440\u043f\u0440\u0435\u0442\u0430\u0446\u0438\u044f", "\u0442\u043e\u043b\u043a\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["interpr\u00e9tation"], "nl": ["interpretatie"], "pt": ["interpreta\u00e7\u00e3o"], "ca": ["interpretaci\u00f3"], "de": ["Interpretation"], "hu": ["tolm\u00e1csol\u00e1s", "\u00e9rtelmez\u00e9s", "interpret\u00e1ci\u00f3"], "fa": ["\u0634\u0631\u062d", "\u062a\u0641\u0633\u06cc\u0631"], "es": ["interpretaci\u00f3n"]}, "examples": [["duba interpreto de teksto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "interpret", "primary": false}, "gimnastejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "gimnastikejo", "translations": {"fr": ["gymnase"], "de": ["Turnhalle"]}, "examples": [["trovi\u011das gimnastejo proksime al mia lo\u011dejo, kaj mi ofte preterpasas \u011din piede", "Felo, La \u0109elo de Felo, 2007-04-27"]], "subdefinitions": []}], "root": "gimnast", "primary": false}, "malaboni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108esigi sian abonon.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f \u043e\u0442 \u043f\u043e\u0434\u043f\u0438\u0441\u043a\u0438", "\u0430\u043d\u043d\u0443\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c \u043f\u043e\u0434\u043f\u0438\u0441\u043a\u0443", "\u043e\u0442\u043f\u0438\u0441\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f (\u0432 \u0418\u043d\u0442\u0435\u0440\u043d\u0435\u0442\u0435)"], "fr": ["se d\u00e9sabonner"], "en": ["unsubscribe"], "nl": ["opzeggen (abonnement)"], "pt": ["cancelar a assinatura"], "de": ["abbestellen"], "hu": ["lemond (megrendel\u00e9st)"], "sk": ["odhl\u00e1si\u0165"], "pl": ["odwo\u0142a\u0107 abonament", "odwo\u0142a\u0107 prenumerat\u0119", "odwo\u0142a\u0107 subskrybcj\u0119", "wypisa\u0107 si\u0119 (z czego\u015b)"], "br": ["digoumanti\u00f1"], "es": ["desabonarse de", "desuscribirse de"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "abon", "primary": false}, "interpreti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Bu\u015de traduki al fremdulo ion el lingvo de li nekomprenata.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c (\u0443\u0441\u0442\u043d\u043e)"], "fr": ["interpr\u00e9ter"], "en": ["interpret"], "nl": ["vertolken"], "pt": ["interpretar"], "ca": ["interpretar"], "de": ["dolmetschen"], "hu": ["tolm\u00e1csol"], "fa": ["\u062a\u0631\u062c\u0645\u0647\u0654 \u0634\u0641\u0627\u0647\u06cc \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "es": ["interpretar"]}, "examples": [["la kunveno da\u016dris kvin horojn, sed la diskutado da\u016dris efektive nur unu horon, \u0109ar estis necese interpreti \u0109iun paroladon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Klarigi, malka\u015di sencon de io.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u043b\u043a\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c (\u0447\u0442\u043e-\u043b.)", "\u0438\u043d\u0442\u0435\u0440\u043f\u0440\u0435\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "en": ["interpret"], "nl": ["interpreteren"], "ca": ["interpretar"], "de": ["interpretieren"], "hu": ["\u00e9rtelmez"], "fa": ["\u062a\u0641\u0633\u06cc\u0631 \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0634\u0631\u062d \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "es": ["interpretar"]}, "examples": [["interpreti tekston, le\u011don, son\u011don", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) En arta realigo, prezenti sencon de io (intencitan de la a\u016dtoro a\u016d version de la plenumanto).", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u0430\u043a\u0442\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0438\u043d\u0442\u0435\u0440\u043f\u0440\u0435\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["interpretieren"], "nl": ["interpreteren"], "hu": ["interpret\u00e1l"]}, "examples": [["iuj re\u011disoroj interpretas Hamleton kiel fortan karakteron; aliaj, kiel tre heziteman", null]], "subdefinitions": []}], "root": "interpret", "primary": true}, "iluzii\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti en stato de iluzio.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043f\u0430\u0441\u0442\u044c \u0432 \u0438\u043b\u043b\u044e\u0437\u0438\u044e", "\u0437\u0430\u0431\u043b\u0443\u0436\u0434\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["s'illusionner", "s'abuser", "se leurrer"], "pt": ["iludir-se"], "de": ["sich t\u00e4uschen", "einer Illusion erliegen"], "es": ["ilusionarse"], "hu": ["ill\u00fazi\u00f3kba ringatja mag\u00e1t", "\u00e1ltat mag\u00e1t"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "iluzi", "primary": false}, "\u015dprucigilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ilo a\u016d aparato por \u015dprucigi likva\u0135on.", "translations": {"fr": ["aspersoir", "brumisateur", "pulv\u00e9risateur"], "it": ["spruzzatore", "irroratore", "lancia (spruzzatore)"]}, "examples": [["kelke da homoj per \u015dprucigiloj malsekigis la arbojn", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dpruc", "primary": false}, "sanitara": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Koncernanta la publikan sanon.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043d\u0456\u0442\u0430\u0440\u043d\u044b"], "en": ["sanitary", "concerning health"], "nl": ["sanitair"], "pt": ["sanit\u00e1rio"], "ru": ["\u0441\u0430\u043d\u0438\u0442\u0430\u0440\u043d\u044b\u0439"], "de": ["sanit\u00e4r"], "it": ["sanitario"], "hu": ["eg\u00e9szs\u00e9g\u00fcgyi"]}, "examples": [["sanitarejo", null], ["sanitara kordono", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sanitar", "primary": true}, "henaarbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fa": ["\u062d\u0646\u0627 (\u062f\u0631\u062e\u062a\u0686\u0647)"], "it": ["henn\u00e9 (pianta)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hena", "primary": false}, "insultema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Volonte insultanta.", "translations": {"fa": ["\u0641\u062d\u0627\u0634", "\u062f\u0634\u0646\u0627\u0645\u200c\u06af\u0648"], "fr": ["grossier (en paroles)", "port\u00e9 \u00e0 l'insulte", "insultant (port\u00e9 \u00e0 l'insulte)"], "pt": ["insultante"], "hu": ["goromba"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "insult", "primary": false}, "bando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eta grupo facile movi\u011danta.", "translations": {"fr": ["bande (groupe de personnes, d'animaux)"], "de": ["Gruppe"], "nl": ["bende"], "es": ["banda"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Irantaro.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0443\u043f\u043f\u0430"], "en": ["band", "posse"], "nl": ["troep"], "be": ["\u0433\u0440\u0443\u043f\u0430", "\u0433\u0443\u0440\u0442"], "de": ["Gruppe"], "it": ["gruppo", "banda"], "hu": ["csapat"], "br": ["bagad", "bandenn"], "pl": ["grupa", "paczka (pot.)", "dru\u017cyna (harcerzy starszych)"]}, "examples": [["bando da junuloj", null], ["bando da migrantaj birdoj", "B"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Malgranda muzikgrupo kuniranta, kunlunda.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u043a\u0435\u0441\u0442\u0430\u0440", "\u0430\u043d\u0441\u0430\u043c\u0431\u043b\u044c", "\u0433\u0440\u0443\u043f\u0430", "\u0433\u0443\u0440\u0442"], "en": ["band"], "nl": ["band (muziekgroep)", "muziekgroep"], "de": ["Band", "Kapelle"], "it": ["gruppo", "banda"], "hu": ["zenei egy\u00fcttes"], "br": ["laz (-kana\u00f1, -seni\u00f1)", "strollad (sonerezh)", "bagad (sonerien)"], "pl": ["kapela (pot.)"]}, "examples": [["nova esperanta rokbando", "Manuel Pancorbo Castro, Al la barikadoj! (JoMo kaj Liberecanoj), Monato, jaro 1999a, numero 7a, p. 24a"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Pluraj uloj ordinare obeantaj unu \u0109efulon, minacaj, misfaraj, grupa\u0109o.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043d\u0434\u0430"], "en": ["band", "posse"], "ru": ["\u0431\u0430\u043d\u0434\u0430", "\u0448\u0430\u0439\u043a\u0430", "\u043a\u043b\u0438\u043a\u0430", "\u0441\u0431\u043e\u0440\u0438\u0449\u0435"], "de": ["Bande"], "it": ["banda", "cricca", "gang", "squadra d'azione (se fascista)"], "hu": ["banda"], "br": ["bandennad"], "pl": ["banda", "szajka", "klika", "gang", "ha\u0142astra", "zgraja"]}, "examples": [["tutaj bandoj da rabistoj", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 18a"], ["sa\u011daj homoj foriru el tiu \u0109i krima bando", "G. Squarcina, esperantigita Osamo, soc.culture.esperanto, 2002-11-13"]]}]}], "root": "band", "primary": true}, "oferado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fordono de valora\u0135o por partopreni en sankta a\u016d iel bona afero.", "translations": {"be": ["\u0430\u0445\u0432\u044f\u0440\u0430\u043f\u0440\u044b\u043d\u0430\u0448\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["sacrifice"], "en": ["sacrifice", "offering"], "nl": ["aanbod", "offer", "opoffering"], "pt": ["oferta", "oferecimento"], "ru": ["\u0436\u0435\u0440\u0442\u0432\u043e\u043f\u0440\u0438\u043d\u043e\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Opfern"], "sv": ["offrande", "uppoffring"], "hu": ["\u00e1ldoz\u00e1s", "\u00e1ldozatbemutat\u00e1s"], "he": ["\u05d4\u05e7\u05e8\u05d1\u05d4"]}, "examples": [["mi volas fari grandan oferadon al Baal", "La Malnova Testamento, II. Re\u011doj 10:19"], ["obeado estas pli bona ol oferado", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ofer", "primary": false}, "dominikano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de mona\u0125a ordeno fondita en 1215 de sankta Dominiko el Guzmano, sin dedi\u0109anta precipe al prediko, instruo, studo.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u043c\u0456\u043d\u0456\u043a\u0430\u043d\u0456\u043d"], "fr": ["dominicain"], "pt": ["dominicano"], "ru": ["\u0434\u043e\u043c\u0438\u043d\u0438\u043a\u0430\u043d\u0435\u0446"], "ca": ["dominic"], "de": ["Dominikaner"], "it": ["domenicano"], "hu": ["domonkosrendi", "dominik\u00e1nus"], "sk": ["dominik\u00e1n"], "pl": ["dominikanin"], "es": ["dominico", "dominicano"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Dominik", "primary": false}, "retumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Iel ajn pasigi tempon en la Interreto: por laboro a\u016d plezuro; retpo\u015dte, navigante en TTT kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u044b\u0441\u0442\u0430\u0446\u0446\u0430 \u0406\u043d\u0442\u044d\u0440\u043d\u044d\u0442\u0430\u043c"], "fr": ["surfer (sur internet)"], "nl": ["surfen (Internet)", "internetten"], "ru": ["\u0431\u0440\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c \u043f\u043e \u0418\u043d\u0442\u0435\u0440\u043d\u0435\u0442\u0443"], "de": ["surfen (im Internet)"], "pl": ["u\u017cywa\u0107 sieci (komputerowej)"], "hu": ["internetezik", "b\u00f6ng\u00e9szik (a vil\u00e1gh\u00e1l\u00f3n)", "sz\u00f6rf\u00f6z (a vil\u00e1gh\u00e1l\u00f3n)"]}, "examples": [["hiera\u016d li retumis 3 horojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ret", "primary": false}, "atletiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u0442\u043b\u0435\u0442\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["athl\u00e9tisme"], "de": ["Athletik"], "ru": ["\u0430\u0442\u043b\u0435\u0442\u0438\u043a\u0430"]}, "examples": [["jen komenci\u011das konkuro de la malpeza atletiko", "Metropoliteno"], ["kiuj interesi\u011das pri atletiko a\u016d korpa prizorgado, tiuj ne nur pensas pri sanstato kaj trejnado, sed siatempe anka\u016d pri malstre\u0109o", "Lukiano, trad. G. Berveling, veraj rakontoj. - 2005"]], "subdefinitions": []}], "root": "atletik", "primary": true}, "nivelilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Instrumento por kontroli horizontalecon de io.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0440\u043e\u0432\u0435\u043d\u044c", "\u0432\u0430\u0442\u0435\u0440\u043f\u0430\u0441"], "de": ["Wasserwaage"], "nl": ["waterpas"], "hu": ["szintez\u0151", "v\u00edzm\u00e9rt\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nivel", "primary": false}, "malmola": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiu senti\u011das \u0109e palpado kiel kompakta, malcedema, kontra\u016dstaranta al premo.", "translations": {"be": ["\u0446\u044c\u0432\u0451\u0440\u0434\u044b"], "fr": ["dur"], "bg": ["\u0442\u0432\u044a\u0440\u0434"], "nl": ["hard"], "ru": ["\u0442\u0432\u0451\u0440\u0434\u044b\u0439", "\u0436\u0451\u0441\u0442\u043a\u0438\u0439", "\u0447\u0451\u0440\u0441\u0442\u0432\u044b\u0439"], "de": ["hart"], "tp": ["kiwen"], "fa": ["\u0633\u062e\u062a", "\u0633\u0641\u062a"], "en": ["hard"], "br": ["kalet"], "pl": ["twardy"]}, "examples": [["malmola viando, pano, ligno, \u015dtono", null], ["malmole kuirita ovo", null], ["malmola se\u011do", null], ["malmolaj haroj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Senindulda, senkompata, maldelikata, rezista.", "translations": {}, "examples": [["malmola koro", null], ["neceseco kontra\u016dvola estas le\u011do malmola", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "mol", "primary": false}, "loka reto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komputila reto tute situanta en unu \u0109ambro a\u016d en unu konstrua\u0135o. Tia reto povas arigi \u011dis proksimume 500 dispona\u0135ojn.", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u043a\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u043a\u0430\u043c\u043f\u0443\u0442\u0430\u0440\u043d\u0430\u044f \u0441\u0435\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["LAN", "r\u00e9seau local"], "en": ["local area computer network", "LAN"], "nl": ["lokaal netwerk", "LAN-netwerk", "LAN"], "pt": ["rede local", "LAN"], "ru": ["\u043b\u043e\u043a\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u0432\u044b\u0447\u0438\u0441\u043b\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u0441\u0435\u0442\u044c"], "de": ["lokales Computernetzwerk"], "sv": ["lokalt datorn\u00e4tverk"], "hu": ["helyi h\u00e1l\u00f3zat"], "pl": ["sie\u0107 lokalna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ret", "primary": false}, "eskadrono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de kavaleria regimento, komandata de oficiro havanta rangon inter kapitano kaj subkolonelo.", "translations": {"be": ["\u044d\u0441\u043a\u0430\u0434\u0440\u043e\u043d"], "fr": ["escadron"], "nl": ["eskadron"], "pt": ["esquadr\u00e3o"], "ru": ["\u044d\u0441\u043a\u0430\u0434\u0440\u043e\u043d"], "de": ["Schwadron"], "hu": ["lovassz\u00e1zad", "svadron"], "pl": ["szwadron"], "es": ["escuadr\u00f3n"]}, "examples": [["kial ni tie \u0109i estas kvaza\u016d tuta eskadrono?", "La Revizo, akto 4a, sceno 1a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "skadro, skadrono", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "eskadron", "primary": true}, "librovendejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Butiko, en kiu oni vendas librojn.", "translations": {"be": ["\u043a\u043d\u0456\u0433\u0430\u0440\u043d\u044f"], "fr": ["librairie"], "nl": ["boekhandel"], "pt": ["livraria"], "el": ["\u03b2\u03b9\u03b2\u03bb\u03b9\u03bf\u03c0\u03c9\u03bb\u03b5\u03af\u03bf"], "de": ["Buchhandlung"], "tr": ["kitabevi"], "hu": ["k\u00f6nyvesbolt"], "es": ["librer\u00eda"], "ru": ["\u043a\u043d\u0438\u0436\u043d\u0430\u044f \u043b\u0430\u0432\u043a\u0430", "\u043a\u043d\u0438\u0436\u043d\u044b\u0439 \u043c\u0430\u0433\u0430\u0437\u0438\u043d"], "pl": ["punkt sprzeda\u017cy ksi\u0105\u017cek"]}, "examples": [["librolistoj de esperantaj librovendejoj", "Ne nur leteroj de plum-amikoj, tradukoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "libr", "primary": false}, "klini\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sin klini, i\u011di klinita.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0445\u0456\u043b\u044f\u0446\u0446\u0430", "\u043d\u0430\u0433\u0456\u043d\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0441\u0445\u0456\u043b\u044f\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["fl\u00e9chir (intr., s'incliner, c\u00e9der)", "capituler (c\u00e9der)", "c\u00e9der", "incliner (intr.)", "s'incliner", "pencher (intr., s'incliner)", "se pencher", "plier (intr., s'incliner, c\u00e9der)", "se plier (s'incliner, c\u00e9der)", "se rendre (\u00e0 une opinion, c\u00e9der)", "renoncer (c\u00e9der)", "toucher (\u00e0 son terme)"], "de": ["sich beugen", "sich neigen"], "nl": ["zich buigen"], "ru": ["\u043d\u0430\u043a\u043b\u043e\u043d\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043d\u0430\u0433\u0438\u0431\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043a\u043b\u0430\u043d\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0441\u043a\u043b\u043e\u043d\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f"]}, "examples": [["klini\u011di \u011dis la tero anta\u016d iu", "Z"], ["adorklini\u011di", "Z"], ["klini\u011dintaj krucoj", "B"], ["klini\u011dinta turo de Pizo", null], ["la veturilo klini\u011dis kaj trafis en kavon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Mallevi\u011di, kiel io klini\u011danta; proksimi\u011di al sia fini\u011do.", "translations": {"be": ["\u0445\u0456\u043b\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u0441\u0445\u0456\u043b\u044f\u0446\u0446\u0430"], "ru": ["\u043a\u043b\u043e\u043d\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0441\u043a\u043b\u043e\u043d\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f"]}, "examples": [["la suno klini\u011das al la horizonto", null], ["la jaro klini\u011dis al sia fino", "Z"], ["klini\u011di al la tombo", "Z"], ["la tago jam forte klini\u011dis", "Z"], ["la imperio klini\u011dis al sia ruino", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Cedi.", "translations": {"be": ["\u0441\u0445\u0456\u043b\u044f\u0446\u0446\u0430"], "ru": ["\u0441\u043a\u043b\u043e\u043d\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f"]}, "examples": [["li klini\u011dis respekte anta\u016d la le\u011do", "B"], ["en ju\u011do ne klini\u011du al la opinio de la plimulto", "Z"], ["klini\u011dado anta\u016d \u015dajnaj a\u016dtoritatoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "klin", "primary": false}, "filadelfacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj arbedoj (Philadelphaceae).", "translations": {"de": ["Pfeiffenstrauchgew\u00e4chse"], "pt": ["filadelf\u00e1cea", "hidrange\u00e1cea"], "hu": ["jezs\u00e1menf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "filadelfac", "primary": true}, "mopso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda mallonghara hundo kun platdika nazo, subraso de dogo.", "translations": {"be": ["\u043c\u043e\u043f\u0441"], "en": ["pug", "pug-dog"], "nl": ["mops"], "pt": ["dogue"], "ru": ["\u043c\u043e\u043f\u0441", "\u043c\u043e\u0441\u044c\u043a\u0430"], "de": ["Mops"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "buldogo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mops", "primary": true}, "tagmezo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezo de la hela tago, kiam la suno estas plej alte super la horizonto.", "translations": {"be": ["\u043f\u043e\u045e\u0434\u0437\u0435\u043d\u044c"], "fr": ["midi"], "en": ["noon"], "nl": ["middag (12 u.)"], "ro": ["amiaz\u0103"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0434\u0435\u043d\u044c"], "de": ["Mittag"], "hu": ["d\u00e9l"], "es": ["mediod\u00eda"], "br": ["kreisteiz"], "vo": ["zendel"], "pl": ["po\u0142udnie (godzina)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mez", "primary": false}, "perineo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsupra parto de la abdomeno.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0438\u043d\u0435\u0439", "\u043f\u0440\u043e\u043c\u0435\u0436\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["perin\u00e9e"], "en": ["perineum"], "nl": ["perineum"], "pt": ["per\u00edneo"], "la": ["perineum"], "ca": ["perin\u00e9"], "de": ["Perineum", "Damm", "Schamleiste"], "hu": ["g\u00e1t (perineum)", "perineum"], "es": ["perineo"], "pl": ["krocze"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "perine", "primary": true}, "Nord Koreujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato en la Orienta Azio, norda parto de iam unu \u015dtato - Koreujo.", "translations": {"en": ["North Korea"], "nl": ["Noord-Korea"], "pl": ["Korea P\u00f3\u0142nocna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kore", "primary": false}, "Kartezio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Franclingve: Ren\u00e9 Descartes, 1596-1650. Franca filozofo, matematikisto kaj fizikisto, multe voja\u011dinta en la tiama E\u016dropo.", "translations": {"be": ["\u0414\u044d\u043a\u0430\u0440\u0442"], "en": ["Descartes"], "nl": ["Descartes", "Cartesius"], "la": ["Renatus Cartesius"], "de": ["Descartes", "D\u00e9scartes", "Cartesius"], "it": ["Cartesio"], "hu": ["Descartes"], "br": ["Descartes"], "ru": ["\u0420\u0435\u043d\u0435 \u0414\u0435\u043a\u0430\u0440\u0442", "\u041a\u0430\u0440\u0442\u0435\u0437\u0438\u0439"], "pl": ["Kartezjusz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Kartezi", "primary": true}, "tutlegi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Legi plene kaj tute.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0447\u044b\u0442\u0430\u0446\u044c"], "nl": ["uitlezen"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0447\u0435\u0441\u0442\u044c"], "de": ["auslesen", "ganz durchlesen"], "pl": ["przeczyta\u0107", "czyta\u0107 od deski do deski (pot.)"], "hu": ["kiolvas"]}, "examples": [["mi tutlegis la romanon dum unu nokto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "leg", "primary": false}, "sterlingfunto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0444\u0443\u043d\u0442 \u0441\u0442\u044d\u0440\u043b\u0456\u043d\u0433\u0430\u045e"], "fr": ["livre sterling"], "en": ["pound sterling"], "nl": ["pond sterling"], "pt": ["libra esterlina"], "ru": ["\u0444\u0443\u043d\u0442 \u0441\u0442\u0435\u0440\u043b\u0438\u043d\u0433\u043e\u0432"], "de": ["Pfund Sterling"], "hu": ["font sterling"], "fa": ["\u067e\u0648\u0646\u062f \u0627\u0633\u062a\u0631\u0644\u06cc\u0646\u06af", "\u0644\u06cc\u0631\u0647\u0654 \u0627\u0633\u062a\u0631\u0644\u06cc\u0646\u06af"], "pl": ["funt szterling"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "funt", "primary": false}, "cikatri\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Fermi\u011di, postlasante cikatron.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0440\u0443\u0431\u0446\u0430\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["se cicatriser"], "en": ["form a scar"], "nl": ["littekenweefsel worden"], "pt": ["cicatrizar"], "el": ["\u03b5\u03c0\u03bf\u03c5\u03bb\u03ce\u03bd\u03c9"], "de": ["vernarben"], "it": ["cicatrizzare (intr.)", "cicatrizzarsi"], "hu": ["beheged", "beforr"], "es": ["cicatrizar"], "br": ["kleizhenna\u00f1"], "ru": ["\u0437\u0430\u0440\u0443\u0431\u0446\u0435\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "pl": ["zabli\u017ania\u0107 si\u0119"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cikatr", "primary": false}, "sepa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Separanga, venanta post ses anta\u016daj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0451\u043c\u044b"], "fr": ["septi\u00e8me"], "zh": ["\u7b2c\u4e03 [d\u00ecq\u012b]"], "ru": ["\u0441\u0435\u0434\u044c\u043c\u043e\u0439"], "de": ["siebter"], "it": ["settimo"], "hu": ["hetedik"], "br": ["seizhvet"], "fi": ["seitsem\u00e4s"], "nl": ["zevende"]}, "examples": [["dum ses tagoj laboru kaj faru \u0109iujn viajn aferojn; sed la sepa tago estas sabato de la Eternulo via Dio", "La Malnova Testamento, &Eli 20:9-10"]], "subdefinitions": []}], "root": "sep", "primary": false}, "kornobati": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vundi per bato de korno.", "translations": {"be": ["\u0443\u0434\u0430\u0440\u044b\u0446\u044c \u0440\u043e\u0433\u0430\u043c"], "fr": ["encorner", "donner un coup de corne"], "pl": ["b\u00f3\u015b\u0107", "tryka\u0107"], "hu": ["fel\u00f6klel"]}, "examples": [["se bovo kornobatos viron [...], tiam oni \u015dtonmortigu la bovon", "La Malnova Testamento, Eliro 21:28"], ["li kornobatos \u0109iujn popolojn kune \u011dis la randoj de la tero", "La Malnova Testamento, Readmono 33:17"]], "subdefinitions": []}], "root": "bat", "primary": false}, "sepe": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Separange, post ses anta\u016daj.", "translations": {"ru": ["\u0432-\u0441\u0435\u0434\u044c\u043c\u044b\u0445"], "fr": ["septi\u00e8mement"], "nl": ["ten zevende"], "br": ["da seizhvet"], "fi": ["seitsem\u00e4nneksi"], "de": ["siebtens"], "hu": ["hetedszer (felsorol\u00e1sban)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sep", "primary": false}, "homino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ina homo.", "translations": {"el": ["\u03b3\u03c5\u03bd\u03b1\u03af\u03ba\u03b1"], "fr": ["femme (femelle de l'homme)"], "nl": ["vrouw"], "pt": ["mulher"], "ru": ["\u0436\u0435\u043d\u0449\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Frau"], "tr": ["kad\u0131n"], "it": ["donna (zool.)"], "hu": ["asszony"], "br": ["maouez"], "pl": ["kobieta"], "he": ["\u05d1\u05ea \u05d0\u05e0\u05d5\u05e9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hom", "primary": false}, "rapiro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malmoderna glavo, longa, mallar\u011da kaj pinta, uzata precipe en dueloj.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u043f\u0456\u0440\u0430"], "fr": ["rapi\u00e8re"], "en": ["rapier", "foil", "small sword"], "nl": ["rapier", "degen"], "pt": ["florete"], "ru": ["\u0440\u0430\u043f\u0438\u0440\u0430"], "de": ["Florett"], "hu": ["t\u0151rkard"]}, "examples": [["la alia, plena de \u0109agreno kaj kolero, prenis sian rapiron je la tenilo kaj for\u0135etis \u011din", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, dua parto, \u0109apitro 19a, p. 500a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Longa, maldika kaj fleksebla spado, uzata por skermo, kies pinto estas provizita per elasta bulo.", "translations": {"nl": ["floret", "schermdegen"], "hu": ["v\u00edv\u00f3t\u0151r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rapir", "primary": true}, "spiritualisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adepto de spiritualismo.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043f\u0456\u0440\u044b\u0442\u0443\u0430\u043b\u0456\u0441\u0442"], "en": ["spiritualist"], "nl": ["spiritualist"], "ru": ["\u0441\u043f\u0438\u0440\u0438\u0442\u0443\u0430\u043b\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Spiritualist"], "hu": ["spiritualista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spiritualist", "primary": true}, "genocido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0433\u044d\u043d\u0430\u0446\u044b\u0434"], "fr": ["g\u00e9nocide"], "en": ["genocide"], "nl": ["volkerenmoord", "volkenmoord", "genocide"], "pt": ["genoc\u00eddio"], "tr": ["soyk\u0131r\u0131m"], "it": ["genocidio"], "hu": ["n\u00e9pirt\u00e1s", "genoc\u00eddium"], "es": ["genocidio"]}, "examples": [["A\u016dstralio mem ju\u011dos \u015dtatanojn kiuj faras militkrimojn, genocidon a\u016d krimojn kontra\u016d la homaro", "Stefan Maul: Espero detruita, Monatojaro 2002a, numero 8a, p. 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "genocid", "primary": true}, "primitiva": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karakterizas ion, kio produkti\u011dis \u0109e la origino kaj havas pro tio specialan karakteron.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u043c\u0456\u0442\u044b\u045e\u043d\u044b"], "en": ["primitive"], "nl": ["primitief"], "pt": ["primitivo"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043c\u0438\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439"], "ca": ["primitiu"], "de": ["primitiv"], "hu": ["primit\u00edv"], "es": ["primitivo"]}, "examples": [["la primitiva homo, Eklezio", null], ["la primitivaj lingvoj, pentristoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "primitiv", "primary": true}, "jakobeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fanatika radikalulo.", "translations": {"be": ["\u044f\u043a\u0430\u0431\u0456\u043d\u0435\u0446"], "fr": ["jacobin (subst., politique)"], "nl": ["jacobijn"], "ru": ["\u044f\u043a\u043e\u0431\u0438\u043d\u0435\u0446"], "ca": ["jacob\u00ed"], "de": ["Jakobiner"], "sv": ["jakobin"], "hu": ["jakobinus"], "es": ["jacobino"], "it": ["giacobino"], "pl": ["jakobin"]}, "examples": [["li estas pli malbona ol jakobeno", "La Revizo, akto 4a, sceno 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "jakoben", "primary": true}, "Kristo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La\u016dsence, tiu nomepiteto devus havi la difinan artikolon: jes, Sinjoro, mi jam kredas, ke vi estas la Kristo, la Filo de Dio, la venanta en la mondon. Tamen la plimulto da kristanoj \u00abJesuo Kristo\u00bb (kvankam en la samsenca \u00abJesuo la Mesio\u00bb la artikolo pli oftas)."], "primary definition": "Kristanisma formo de la vorto mesio, uzata kiel nomepiteto de Jesuo la fondinto de kristanismo.", "translations": {"be": ["\u0425\u0440\u044b\u0441\u0442\u043e\u0441"], "fr": ["christ"], "bg": ["\u0425\u0440\u0438\u0441\u0442\u043e\u0441"], "nl": ["Christus"], "pt": ["Cristo"], "ru": ["\u0425\u0440\u0438\u0441\u0442\u043e\u0441"], "de": ["Christus"], "hu": ["Krisztus"], "en": ["Christ"], "es": ["Cristo"], "pl": ["Chrystus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Krist", "primary": true}, "malorda\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io kontra\u016da al la ordo.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0441\u043f\u043e\u0440\u044f\u0434\u043e\u043a", "\u0445\u0430\u043e\u0441"], "pl": ["nie\u0142ad", "nieporz\u0105dek", "ba\u0142agan", "chaos"], "hu": ["rendetlen dolog", "rendezetlen dolog"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ord", "primary": false}, "Malsupra Saksujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unu el la federaciaj \u015dtatoj de Germanujo. Historie la origina lando de la saksoj. Regurbo estas Hanovro.", "translations": {"ru": ["\u041d\u0438\u0436\u043d\u044f\u044f \u0421\u0430\u043a\u0441\u043e\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["Basse-Saxe"], "nl": ["Nedersaksen"], "de": ["Niedersachsen", "Bundesland Niedersachsen"], "it": ["Bassa Sassonia"], "hu": ["Als\u00f3-Sz\u00e1szorsz\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "saks", "primary": false}, "malvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio malvacoj (Malva), kun rozviolaj floroj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043b\u044c\u0432\u0430"], "fr": ["mauve"], "en": ["mallow"], "nl": ["malva", "groot kaasjeskruid"], "pt": ["malva"], "ru": ["\u043c\u0430\u043b\u044c\u0432\u0430", "\u043f\u0440\u043e\u0441\u0432\u0438\u0440\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Malve"], "sv": ["malva"], "hu": ["m\u00e1lyva"], "br": ["malvenn(bleunienn)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "malv", "primary": true}, "lago": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vasta etenda\u0135o da akvo, \u0109iuflanke limigita de tero.", "translations": {"be": ["\u0432\u043e\u0437\u0435\u0440\u0430"], "fr": ["lac"], "bg": ["\u0435\u0437\u0435\u0440\u043e"], "el": ["\u03bb\u03af\u03bc\u03bd\u03b7"], "de": ["See"], "it": ["lago"], "hu": ["t\u00f3"], "en": ["lake"], "br": ["lenn (dour)"], "cs": ["jezero"], "es": ["lago"], "ru": ["\u043e\u0437\u0435\u0440\u043e"], "nl": ["meer (zn.)"], "pt": ["lago"], "tr": ["g\u00f6l"], "sv": ["sj\u00f6"], "pl": ["jezioro"]}, "examples": [["la tuta supra\u0135o de la lago estis kovrita per na\u011dantaj folioj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 35"], ["\u011ceneva lago", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lag", "primary": true}, "relo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longa stango el metalo, sur kiu ruli\u011das lokomotivoj, vagonoj a\u016d tramveturiloj.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0439\u043a\u0430"], "fr": ["rail"], "bg": ["\u0440\u0435\u043b\u0441\u0430"], "nl": ["spoor", "rail"], "pt": ["trilho", "carril"], "ru": ["\u0440\u0435\u043b\u044c\u0441"], "de": ["Schiene"], "hu": ["s\u00edn"], "en": ["rail"], "pl": ["szyna"]}, "examples": [["ni ne povis vidi pli malproksime ol unu metron a\u016d du anta\u016den super la reloj", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, la nigra virino"], ["nun la vivo en nia lando kuras en siaj normalaj reloj", null], ["malgra\u016d tio la vivo da\u016dras movi\u011di \u0109iam sur la samaj reloj", null], ["resti en la reloj de la pasintaj epokoj", null], ["pu\u015di la verkantojn en fiksan, difinitan relon", null], ["ruli\u011di kvaza\u016d sur la reloj", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "rel", "primary": true}, "mimozo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio mimozacoj (Mimosa), unu specio (Mimosa pudica) kunvolvas la folietojn \u0109e tu\u015do.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u043c\u043e\u0437\u0430"], "en": ["mimosa"], "nl": ["mimosa"], "pt": ["mimosa"], "ru": ["\u043c\u0438\u043c\u043e\u0437\u0430"], "de": ["Mimose"], "hu": ["mim\u00f3za", "\u00e9rz\u0151ke"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mimoz", "primary": true}, "vila\u011dano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lo\u011danto en vila\u011do.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0435\u0441\u0442\u044c\u044f\u043d\u0438\u043d"], "fr": ["villageois"], "de": ["Dorfbewohner"], "bg": ["\u0441\u0435\u043b\u044f\u043d\u0438\u043d"], "hu": ["falusi"]}, "examples": [["virino vestita en ordinara vesto de rusa vila\u011danino", "Voja\u011dimpresoj, du blinduloj, sceno el la lando de Donaj kozakoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "vila\u011d", "primary": false}, "he\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Barilo konsistanta el vivantaj arbetoj, kies bran\u0109oj interplekti\u011das.", "translations": {"be": ["\u0436\u044b\u0432\u0430\u044f \u0437\u0430\u0433\u0430\u0440\u0430\u0434\u0437\u044c"], "fr": ["haie"], "bg": ["\u0436\u0438\u0432 \u043f\u043b\u0435\u0442"], "nl": ["haag"], "pt": ["cerca viva"], "ru": ["\u0436\u0438\u0432\u0430\u044f \u0438\u0437\u0433\u043e\u0440\u043e\u0434\u044c"], "de": ["Hecke"], "it": ["siepe"], "hu": ["\u00e9l\u0151 s\u00f6v\u00e9ny", "s\u00f6v\u00e9nyker\u00edt\u00e9s"], "fa": ["\u067e\u0631\u0686\u06cc\u0646", "\u0686\u067e\u0631"], "en": ["hedge"], "es": ["seto"], "br": ["garzh"], "pl": ["\u017cywop\u0142ot"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "he\u011d", "primary": true}, "parametro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kiel evidentas el la \u00abdifino\u00bb, la nocio estas nebula. Kiam ekvacio dependas de parametro, oni \u011din solvas konsiderante la parametron konstanta kaj ofte ricevas solvojn, kiuj dependas de la parametro, do fari\u011das funkcioj de \u011di. Alia uzkampo estas prezentado de kurbo (resp. surfaco) per parametraj ekvacioj, t.e. prezentante la koordinatojn de punkto kiel funkciojn de unu (resp. du) variabloj, nomataj parametroj."], "primary definition": "Variablo a\u016d konstanto aperanta en iuj matematikaj problemoj a\u016d ekvacioj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u043c\u044d\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["param\u00e8tre"], "en": ["parameter"], "nl": ["parameter"], "pt": ["par\u00e2metro"], "ru": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u043c\u0435\u0442\u0440"], "de": ["Parameter"], "hu": ["param\u00e9ter"], "pl": ["parametr"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de koniko) La nombro p, aperanta en \u011dia polusa ekvacio.", "translations": {"ru": ["\u0444\u043e\u043a\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u043f\u0430\u0440\u0430\u043c\u0435\u0442\u0440"], "fr": ["param\u00e8tre (d'une conique)", "param\u00e8tre focal"], "en": ["focal parameter"], "de": ["Parameter (eines Kegelschnittes)"], "hu": ["(k\u00fapszelet) param\u00e9ter"], "pl": ["parametr (sto\u017ckowej)", "parametr ogniskowy"]}, "examples": [["la parametro de cirklo egalas al \u011dia radiuso", null], ["la parametro de elipso egalas al duono de la longo de \u015dnuro trairanta fokuson kaj paralela al la nefokusa akso", null], ["la distanco inter fokuso kaj direktanto de parabolo egalas al ties parametro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nomhava argumento a\u016d rezulto de proceduro, parto de ties interfaco.", "translations": {}, "examples": [["formala parametro", null], ["fakta parametro", null], ["parametropasigo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "parametr", "primary": true}, "\u0135argono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Socia dialekto, posedanta leksikajn aparta\u0135ojn, sed havanta principe la samajn sistemojn fonetikan kaj gramatikan kiel la norma lingvo.", "translations": {"be": ["\u0436\u0430\u0440\u0433\u043e\u043d"], "fr": ["jargon", "argot"], "bg": ["\u0436\u0430\u0440\u0433\u043e\u043d"], "ru": ["\u0436\u0430\u0440\u0433\u043e\u043d"], "de": ["Jargon"], "it": ["gergo"], "sv": ["jargong"], "es": ["jerga"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Slango per kiu koncerna grupo sin apartigas, servanta kiel rekonilo a\u016d simbolo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u0435\u043d\u0433"], "de": ["Jargon"], "pl": ["\u017cargon", "slang", "grypsera"], "hu": ["szleng"]}, "examples": [["junulara, kortega \u0135argono", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Faklingvo.", "translations": {"pl": ["\u017cargon"], "hu": ["szakzsargon"]}, "examples": [["filozofia, medicina \u0135argono", null], ["el la vundo (la tra\u016dmo, se vi preferas fak\u0135argoni), kiun mi travivis tiufoje, mi neniam resani\u011dis", "Claude Piron: La bona lingvo"], ["verkita en la angla lingvo, kiun mi bone komprenas \u2015 la usonanglan komputilan \u0135argonon tamen nur parte", "Monato, Garbhan MACAOIDH: Damnita komputilo! Diabla Interreto"], ["sed ni revenu al la citita merkat-informo kun \u011dia komerca \u0135argono", "K. \u010capek, trad. J. Vondrou\u0161ek: Milito kontra\u016d salamandroj. Libro 2a, \u0109ap. 3a."], ["samtempe, la\u016d politikista \u0135argono, subite videblis \u00abru\u011da akvo\u00bb inter la partioj", "Monato, Paul GUBBINS: Ekfluas la ru\u011da akvo"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Ka\u015dlingvo, sekreta lingvo uzata por malfaciligi al la eksteruloj \u011dian komprenadon.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0430\u0440\u0433\u043e\u043d", "\u0430\u0440\u0433\u043e"], "en": ["jargon"], "nl": ["jargon"], "pt": ["jarg\u00e3o"], "de": ["Jargon"], "hu": ["tolvajnyelv"], "pl": ["grypsera"]}, "examples": [["fripona, \u015dtelista \u0135argono", null]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Helplingvo a\u016d loka lingvo esti\u011dinta en interetna komunikado en limregionoj a\u016d en lokoj kie amasi\u011das diverslingvanoj (ekz-e en la marhavenoj) surbaze de simpligita etna lingvo kaj abunda vortopruntado.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0438\u0434\u0436\u0438\u043d", "\u0436\u0430\u0440\u0433\u043e\u043d"], "fr": ["sabir"], "en": ["lingua franca", "pidgin"], "nl": ["lingua franca"], "pt": ["l\u00edngua franca"], "de": ["Pidgin", "Lingua Franca"], "hu": ["kever\u00e9knyelv", "lingua franca"], "pl": ["\u017cargon", "pind\u017cin", "dialekt", "lingua franca"]}, "examples": [["la mediteraneaj maristoj uzas \u0135argonon, kie miksi\u011das franca, itala kaj araba lingvoj", null], ["la popolo kreis al si \u0135argonon anka\u016d internacie uzatan, kiu jam akiris nun literaturan forton, e\u0109 originalan poezion", "Ismael Gomes BRAGA: Sperto de Zamenhof. Nica literatura revuo, 1:1"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Tiu senco \u015dajnas al mi arkaika, kaj eble tute fremda al Esperanto. \u011ci aspektas kiel malestimo de malvastmensa pedanto rilate al la popola lingvo. PIV2 \u011din ne transprenis; eble anka\u016d ReVo \u011din ne menciu."], "primary definition": "Lingvo fu\u015dita pro nesciado; lingva\u0109o.", "translations": {"fr": ["jargon"], "en": ["jargon"], "nl": ["koeterwaals"], "pt": ["jarg\u00e3o"], "de": ["Kauderwelsch"], "hu": ["b\u00fckkfanyelv", "zagyva besz\u00e9d"], "pl": ["\u017cargon"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135argon", "primary": true}, "a\u016ddaca": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pri la sinonimoj vidu Rimarkon \u0109e \u00abkura\u011da\u00bb."], "primary definition": "A\u016ddacoplena, riskemega, maltima.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0432\u0430\u0436\u043d\u044b", "\u0441\u044c\u043c\u0435\u043b\u044b", "\u0434\u0437\u0451\u0440\u0437\u043a\u0456"], "fr": ["audacieux"], "en": ["audacious"], "ru": ["\u043e\u0442\u0432\u0430\u0436\u043d\u044b\u0439", "\u0434\u0435\u0440\u0437\u043a\u0438\u0439", "\u0441\u043c\u0435\u043b\u044b\u0439"], "de": ["dreist", "wagemutig", "waghalsig", "k\u00fchn", "draufg\u00e4ngerisch"], "sv": ["dj\u00e4rv", "v\u00e5ghalsig"], "hu": ["mer\u00e9sz"], "sk": ["odv\u00e1\u017eny"], "es": ["audaz"]}, "examples": [["a\u016ddaca pamfleto, revo, paradokso, koketeco, entrepreno, mieno, \u015dtelisto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016ddac", "primary": false}, "a\u016ddaci": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Riski fari ion, malgra\u016d la dan\u011deroj a\u016d malhelpoj; maltimi.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0432\u0430\u0436\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0430\u0441\u043c\u0435\u043b\u044c\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["oser"], "en": ["have the audacity (to)"], "ru": ["\u0440\u0435\u0448\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0440\u0435\u0448\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043e\u0441\u043c\u0435\u043b\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043e\u0441\u043c\u0435\u043b\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0434\u0435\u0440\u0437\u0430\u0442\u044c", "\u0434\u0435\u0440\u0437\u043d\u0443\u0442\u044c"], "de": ["k\u00fchn sein", "unerschrocken sein", "wagemutig sein"], "sv": ["vara dj\u00e4rv", "vara v\u00e5ghalsig"], "hu": ["mer\u00e9szel"], "sk": ["odv\u00e1\u017ei\u0165 sa (osmeli\u0165 sa)"]}, "examples": [["li a\u016ddacis eniri (en) la sie\u011datan urbon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Riski fari ion spitante la decon a\u016d kutimojn:;", "translations": {"ru": ["\u0441\u043c\u0435\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0441\u043c\u0435\u0442\u044c"], "de": ["wagen", "riskieren", "sich erdreisten", "sich erk\u00fchnen"]}, "examples": [["\u0109u vi a\u016ddacos respondi al la admono de via patro?", null], ["foje li a\u016ddacis deklari, ke la kanjono de Kolorado estas pli bela ol la valo de la Tajo en Hispanio", "Szathmari: La guarbo"], ["kiu a\u016ddacas opinii libere pri la manifesto, la kooperativo a\u016d la grafika aspekto de la revuo, tiu punende pekas", "Jorge Camacho: La liturgio de l' foiro."]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016ddac", "primary": true}, "a\u016ddaco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago a\u016d sinteno de iu, kiu a\u016ddacas.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0432\u0430\u0433\u0430", "\u0441\u043c\u0435\u043b\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0434\u0435\u0440\u0437\u043d\u043e\u0432\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["audace"], "en": ["audacity"], "be": ["\u0430\u0434\u0432\u0430\u0433\u0430"], "de": ["Wagemut", "Waghalsigkeit", "K\u00fchnheit", "Draufg\u00e4ngertum"], "sv": ["dj\u00e4rvhet", "v\u00e5ghalsighet"], "hu": ["mer\u00e9szs\u00e9g"], "sk": ["odvaha"], "es": ["audacia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ago a\u016d sinteno de iu, kiu a\u016ddacas.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u0440\u0437\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u0433\u043b\u043e\u0441\u0442\u044c"]}, "examples": [["la malkoncentri\u011do de nia organizado ebligis \u0109iajn a\u016ddacojn al niaj kontra\u016duloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016ddac", "primary": false}, "barbakano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Anta\u016dfortika\u0135o sole staranta, \u015dirmanta pordon, ponton, pasejon....", "translations": {"fr": ["barbacane"], "en": ["barbican"], "pt": ["barbac\u00e3"], "de": ["Barbakane"], "it": ["barbacana", "barbacane"], "pl": ["barbakan"]}, "examples": [["\u0109e la fino de la vojo ja videblas nebula konturo de barbakanoj", "\u0108ina Radio Internacia, La antikva urbo Jiaohe..., 2003-12-24"], ["\u0109iun angulon de la fortika\u0135o protektas barbakano", "Vikipedio, artikolo \u00abKastelo de Sankta An\u011delo\u00bb, 2008-01-23"]], "subdefinitions": []}], "root": "barbakan", "primary": true}, "konservismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0441\u044d\u0440\u0432\u0430\u0442\u044b\u0437\u043c"], "fr": ["conservatisme (politique)"], "en": ["conservatism"], "es": ["conservadurismo"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0441\u0435\u0440\u0432\u0430\u0442\u0438\u0437\u043c"]}, "examples": [["certe por multaj hodia\u016daj mensoj aperas surpriza la fakto, ke nobeloj kaj religiuloj, kiun nun estas \u0109ie plej fortaj bastionoj de \u0109iaj politikaj kaj sociaj konservismoj, estis tiam tipaj revoluciuloj", "Juan R\u00c9GULO P\u00e9rez: Enciklopediistoj en Kanariaj Insuloj. La nica literatura revuo, 1:2"]], "subdefinitions": []}], "root": "konserv", "primary": false}, "adori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Respektegi kaj honoregi kiel dion.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043a\u043b\u0430\u043d\u044f\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["adorer (v\u00e9n\u00e9rer)", "rendre un culte (\u00e0)", "r\u00e9v\u00e9rer", "v\u00e9n\u00e9rer"], "en": ["adore", "worship"], "nl": ["aanbidden"], "pt": ["adorar", "idolatrar", "reverenciar"], "ru": ["\u043f\u043e\u043a\u043b\u043e\u043d\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["verg\u00f6ttern", "anbeten"], "sv": ["dyrka", "tillbedja"], "it": ["adorare"], "sk": ["zbo\u017e\u0148ova\u0165"], "br": ["azeuli\u00f1"], "hu": ["im\u00e1d"], "es": ["adorar"]}, "examples": [["la hebreoj adoris en la dezerto oran bovidon", null], ["vivanton ni malhonoras, mortinton ni adoras", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Amegi.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u043e\u0436\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["adorer (ch\u00e9rir)", "aduler", "ch\u00e9rir"], "en": ["adore"], "pt": ["adorar", "idolatrar"], "be": ["\u0430\u0431\u0430\u0436\u0430\u0446\u044c", "\u0433\u043e\u0440\u0430\u0447\u0430 \u043b\u044e\u0431\u0456\u0446\u044c"], "de": ["verehren"], "sv": ["dyrka", "avguda"], "br": ["beza\u00f1 sod gant"]}, "examples": [["adori virinon, poezion", "B"], ["\u0109iu abomena\u0135o trovas sian adoranton", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "ador", "primary": true}, "malaran\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malordigi.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u043b\u0430\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9ranger"], "pt": ["desarranjar", "desarrumar", "bagun\u00e7ar", "desordenar"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 \u0432 \u0431\u0435\u0441\u043f\u043e\u0440\u044f\u0434\u043e\u043a", "\u0440\u0430\u0437\u043b\u0430\u0434\u0438\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0441\u0442\u0440\u043e\u0438\u0442\u044c (\u0447\u0442\u043e-\u043b.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aran\u011d", "primary": false}, "anarkiismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Socia kaj politika doktrino, kiu celas absolutan individuan liberecon kaj forigon de \u0109ia \u015dtata regado; senregeco, senestreco.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0430\u0440\u0445\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["anarchisme"], "en": ["anarchism"], "nl": ["anarchisme"], "ru": ["\u0430\u043d\u0430\u0440\u0445\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Gesetzlosigkeit", "Anarchie"], "sv": ["anarkism"], "hu": ["anarchizmus"], "pl": ["anarchizm"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anarki", "primary": false}, "kulturo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prilaborado pri tero, por igi \u011din fruktodona.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0443\u043b\u044c\u0442\u0438\u0432\u0430\u0446\u0438\u044f", "\u0432\u043e\u0437\u0434\u0435\u043b\u044b\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["culture"], "nl": ["bebouwen (z.nw.)"], "be": ["\u043a\u0443\u043b\u044c\u0442\u0443\u0440\u0430"], "de": ["Anbau", "Kultivierung"], "hu": ["f\u00f6ldm\u0171vel\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Flegado pri vegeta\u0135o, besto a\u016d homoj por favori kaj perfektigi ilian korpan evoluon.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0443\u043b\u044c\u0442\u0438\u0432\u0430\u0446\u0438\u044f", "\u0443\u0445\u043e\u0434"], "de": ["Z\u00fcchtung", "Zucht", "Hege"], "nl": ["teelt"], "hu": ["nevel", "gondoz", "teny\u00e9szt", "termeszt"]}, "examples": [["kulturo de legomoj, floroj", null], ["fizika kulturo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Kulturo estas \u0109efe spirita, civilizo estas anka\u016d materia; kulturo postulas komprenon kaj senton pri belartoj, beletristiko kaj tiel plu, sed civilizo postulas krome la mildi\u011don de la sociaj rilatoj kaj la teknikan perfekti\u011don de la vivrimedoj."], "primary definition": "Prizorgado kaj perfektigado je spirita evoluo de homo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0443\u043b\u044c\u0442\u0443\u0440\u0430"], "de": ["Heranbildung", "Veredelung", "Kultivierung"], "nl": ["beschaving"], "hu": ["kim\u0171vel\u00e9s", "m\u0171vel\u0151d\u00e9s", "kult\u00fara"]}, "examples": [["la naturaj kapabloj disvolvi\u011das per kulturo", null], ["antikva kulturo", null], ["la azteka kulturo", "Satiraj rakontoj, la guarbo"]], "subdefinitions": []}], "root": "kultur", "primary": false}, "kulturi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Prilabori la teron, por fari \u011din fruktodona.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u043b\u044c\u0442\u044b\u0432\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u043f\u0440\u0430\u0446\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c (\u0437\u044f\u043c\u043b\u044e)", "\u0443\u0440\u0430\u0431\u043b\u044f\u0446\u044c (\u0437\u044f\u043c\u043b\u044e)"], "fr": ["cultiver"], "en": ["culture"], "nl": ["bebouwen"], "ru": ["\u043a\u0443\u043b\u044c\u0442\u0438\u0432\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u0440\u0430\u0431\u0430\u0442\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c (\u0437\u0435\u043c\u043b\u044e)", "\u0432\u043e\u0437\u0434\u0435\u043b\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["anbauen", "bebauen", "kultivieren"], "hu": ["m\u0171vel"]}, "examples": [["kulturi kampon, sian \u011dardenon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Speciale flegi vegeta\u0135ojn, bestojn a\u016d homojn, por favori kaj perfektigi ilian korpan evoluon.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u043b\u044c\u0442\u044b\u0432\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "hu": ["nevel", "gondoz", "termeszt", "teny\u00e9szt"], "de": ["z\u00fcchten", "hegen"], "nl": ["kweken"], "ru": ["\u043a\u0443\u043b\u044c\u0442\u0438\u0432\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["kulturi rozojn", null], ["sova\u011daj kaj kulturitaj vegeta\u0135oj", null], ["kulturi abelojn, kuniklojn, kokinojn, kolombojn", null], ["kulturi la muskolojn de infano", null], ["ni kulturu la Zamenhofan spiriton", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Perfektigi spiritan evoluon de homo per edukado.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0443\u043a\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c"], "hu": ["kultur\u00e1l", "nevel", "kim\u0171vel"], "de": ["heranbilden", "veredeln", "kultivieren"], "nl": ["beschaven"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u0432\u0435\u0449\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["kulturi la memoron, intelekton de infano", null], ["la Grekoj estis frue kulturataj de re\u011doj kaj kolonianoj venintaj el Egiptujo", null], ["kultur(it)a popolo", null], ["alte kulturita menso, klasike kulturita homo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kultur", "primary": true}, "kultura": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kulturita.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u043b\u044c\u0442\u0443\u0440\u043d\u044b"], "fr": ["cultiv\u00e9", "culturel"], "nl": ["beschaafd"], "ru": ["\u043a\u0443\u043b\u044c\u0442\u0443\u0440\u043d\u044b\u0439"], "de": ["kulturell", "kultiviert"], "hu": ["m\u0171vel\u00e9si", "m\u0171vel\u0151d\u00e9si", "kultur\u00e1lis"]}, "examples": [["kultura urbo", "Z"], ["li da\u016dre partoprenis en la sveda kultura vivo", "La Kiso kaj dek tri aliaj noveloj, anta\u016dparolo"]], "subdefinitions": []}], "root": "kultur", "primary": false}, "sapotacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj tropikaj arboj (Sapotaceae).", "translations": {"ru": ["\u0441\u0430\u043f\u043e\u0442\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Sapotengew\u00e4chse"], "nl": ["sapotafamilie"], "it": ["sapotacee"], "hu": ["csillagalmaf\u00e9l\u00e9k", "guttapercsaf\u00e9l\u00e9k", "szapodillaf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sapotac", "primary": true}, "aliri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Movi\u011di por atingi iun a\u016d ion.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043e\u0439\u0442\u0438"], "fr": ["aborder", "s'approcher (de)", "accoster"], "nl": ["gaan naar", "benaderen"], "pt": ["dirigir-se para"], "de": ["herantreten", "herangehen"], "pl": ["przyst\u0119powa\u0107"], "hu": ["odamegy", "elmegy hozz\u00e1", "megk\u00f6zel\u00edt"]}, "examples": [["aliri al la bordo", null], ["aliri la bordon", null], ["aliri amikon por lin gratuli", null], ["oni povas diversmaniere aliri la problemon", null], ["alirebla", null], ["David restis en la dezerto en nealirebla loko", "La Malnova TestamentoI. Samuel 23:14"], ["en libera aliro al brasika \u011dardeno, diris la mulo", "Fabeloj, volumo 4Kuristoj"], ["se vi nur volus rompi la katenojn, per kiuj viaj spiritoj ligi\u011dis al tro malvastaj konceptoj, vi anka\u016d povus vidi alirejojn al la vero en multaj aferoj", "Pro I\u015dtar\u0109ap.10"], ["de matenru\u011do \u0109iuj alirejoj al Babel estos zorge gardataj", "Pro I\u015dtar\u0109ap.13"], ["la bando \u015dteliris el la magazeno per pordo, donanta alirejon al kajo", "Pro I\u015dtar\u0109ap.16"]], "subdefinitions": []}], "root": "ir", "primary": false}, "aluno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Duobla sulfato de aluminio kaj de alia metalo (kalio, amonio, fero, kromo).", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043b\u044b\u043d"], "fr": ["alun"], "en": ["alum"], "nl": ["aluin"], "ru": ["\u043a\u0432\u0430\u0441\u0446\u044b"], "ca": ["alum"], "de": ["Alaun"], "sk": ["kamenec"], "es": ["alumbre"]}, "examples": [["la kalian alunon oni nomas ofte simple aluno", null]], "subdefinitions": []}], "root": "alun", "primary": true}, "jaspiso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "jaspo", "translations": {"de": ["Jaspis"], "it": ["diaspro"], "bg": ["\u044f\u0441\u043f\u0438\u0441"], "pt": ["diasp\u00f3rio (min.)"]}, "examples": [["multekostaj \u015dtonoj vin kovris: rubeno, topazo, diamanto, sukceno, berilo, jaspiso", "La Malnova Testamento, Je\u0125ezkel 28:13"]], "subdefinitions": []}], "root": "jaspis", "primary": true}, "amasmurdi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Murdi multajn homojn.", "translations": {"fr": ["massacrer (assassiner en masse)"], "de": ["massakrieren", "massenmorden"], "nl": ["een massamoord plegen"], "it": ["massacrare", "far strage"], "hu": ["t\u00f6meggyilkoss\u00e1got k\u00f6vet el"]}, "examples": [["kia kruela dio devas esti, je kies nomo krimuloj brutalege amasmurdas?", "Stefan Maul: Murdi je nomo de dio, Monatojaro 2001a, numero 10a, p. 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "murd", "primary": false}, "fulmo\u015dirmilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pinta fera stango, starigita sur la supro de konstrua\u0135o, kiel \u015dirmilo kontra\u016d la fulmo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u043e\u043c\u0430\u0430\u0434\u0432\u043e\u0434", "\u043c\u0430\u043b\u0430\u043d\u043a\u0430\u0430\u0434\u0432\u043e\u0434"], "fr": ["parafoudre", "paratonnerre"], "nl": ["bliksemafleider"], "pt": ["p\u00e1ra-raios"], "ru": ["\u0433\u0440\u043e\u043c\u043e\u043e\u0442\u0432\u043e\u0434", "\u043c\u043e\u043b\u043d\u0438\u0435\u043e\u0442\u0432\u043e\u0434"], "de": ["Blitzableiter"], "sv": ["\u00e5skledare"], "hu": ["vill\u00e1mh\u00e1r\u00edt\u00f3"], "fa": ["\u0628\u0631\u0642\u06af\u06cc\u0631"], "es": ["pararrayos"]}, "examples": [["vane estas fulmo\u015dirmilo sur la domtegmento", "J\u00falia Sigmond, La mistera nokto, Monato, 2009/11, p. 24"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dirm", "primary": false}, "junto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Me\u0125anika a\u016d elektra interfaco, kunigilo de cirkvitoj, kabloj, tuboj a\u016d interspaco inter du kunigitaj \u015dtonaj, brikaj, metalaj a\u016d lignaj pecoj, kiun oni plenigas per gluo, mastiko, mortero.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0435\u0434\u0438\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0440\u0430\u0437\u044a\u0451\u043c", "\u0441\u0442\u044b\u043a"], "fr": ["jonction (interface)", "joint (subst.)"], "nl": ["voeg", "naad"], "pt": ["junta"], "de": ["Fuge", "Junktur", "Naht", "Sto\u00df"], "it": ["giunto"], "hu": ["csatlakoz\u00e1s", "csatlakoz\u00f3", "illeszked\u00e9s", "k\u00f6t\u00e9s", "ereszt\u00e9k"], "es": ["junta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La kunigo mem.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "foldo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "junt", "primary": true}, "pogute": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Guto post guto, iom post iom malrapide.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e \u043a\u0430\u043f\u043b\u0435"], "fr": ["goutte \u00e0 goutte"], "nl": ["druppelsgewijs"], "pt": ["gota a gota"], "de": ["tropfenweise"], "es": ["gota a gota"], "hu": ["cseppenk\u00e9nt", "apr\u00e1nk\u00e9nt"]}, "examples": [["ver\u015di pogute", null], ["feli\u0109o venas gute, malfeli\u0109o venas flue", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "gut", "primary": false}, "ne": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Se la nego koncernas ne la tutan propozicion, sed iun frazparton, tiam \u00abne\u00bb senpere anta\u016du la parton, kiun \u011di koncernas kaj negas: ne \u0109io, kio brilas, estas oro; tio estis ne mia kulpo; vi ne devas diri tion sinun ei tarvitse sanoa sit\u00e4; vi devas ne diri tion et saa sanoa sit\u00e4; ne vi devas diri tion; ne tion vi devas diri; ne tute bona ei aivan hyv\u00e4; tute ne bona ei lainkaan hyv\u00e4; tiuj honoroj apartenas ne al mi."], "primary definition": "Partikulo esprimanta negon, foreston, mankon de la priparolata ago a\u016d eco.", "translations": {"el": ["\u03b4\u03b5\u03bd", "\u03bc\u03b7\u03bd"], "fr": ["non", "ne... pas"], "en": ["no"], "nl": ["niet", "geen"], "pt": ["n\u00e3o"], "ru": ["\u043d\u0435"], "de": ["nicht"], "tr": ["hay\u0131r"], "tp": ["ala"], "vo": ["ne"], "bg": ["\u043d\u0435"], "pl": ["nie"], "cs": ["ne"], "zh": ["\u4e0d [b\u00f9]"], "be": ["\u043d\u0435"], "hu": ["ne"], "es": ["no"], "he": ["\u05dc\u05d0"]}, "examples": [["ne ami, ne respondi leteron", null], ["ne bona", null], ["nedeviga", null], ["nemovebla", null], ["vivi ne laborante", null], ["foriri ne man\u011dinte", null], ["preteriri ne vidinte iun", null], ["alveni neatendite", null], ["mi ne povis ne ridi", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Modala vorto esprimanta kontra\u016decon, malkonsenton, rifuzon.", "translations": {"el": ["\u03cc\u03c7\u03b9"], "en": ["no"], "nl": ["nee"], "ru": ["\u043d\u0435\u0442"], "de": ["nicht", "nein"], "hu": ["nem"], "fi": ["ei (en, et,...)"]}, "examples": [["\u0109u vi volas? respondu jes a\u016d ne", null], ["mi opinias, ke ne", null], ["diru mem, \u0109u hundo a\u016d \u0109evalo povas ridi? Ne, plori ili povas, sed ridi \u2015 tiun kapablon havas nur la homo", "Fabeloj, volumo 1, Galo\u015doj de feli\u0109o"]], "subdefinitions": []}], "root": "ne", "primary": true}, "kitaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u0444\u0430\u0440\u0430"], "fr": ["cithare (lyre antique)"], "nl": ["kithara"], "pt": ["c\u00edtara"], "ru": ["\u043a\u0438\u0444\u0430\u0440\u0430"], "ca": ["c\u00edtara"], "de": ["Kithara", "altgriechische Zither"], "hu": ["kithara"], "es": ["c\u00edtara"], "pl": ["kitara"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kitar", "primary": true}, "kalkano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Posta parto de la homa a\u016d simia piedo.", "translations": {"be": ["\u043f\u044f\u0442\u0430", "\u043f\u044f\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["talon (anat.)"], "bg": ["\u043f\u0435\u0442\u0430"], "nl": ["hiel"], "pt": ["calcanhar"], "ru": ["\u043f\u044f\u0442\u043a\u0430", "\u043f\u044f\u0442\u0430"], "de": ["Ferse"], "sv": ["h\u00e4l"], "hu": ["sarok (l\u00e1b\u00e9)"], "en": ["heel"], "es": ["tal\u00f3n"], "br": ["seul (troad)"], "pl": ["pi\u0119ta"]}, "examples": [["li turnis sin sur la kalkanoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kalkan", "primary": true}, "nu": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interj. servanta por kura\u011digi a\u016d atentigi pri io sekvanta.", "translations": {"be": ["\u043d\u0443"], "fr": ["eh bien"], "en": ["well"], "nl": ["nu", "wel", "welnu"], "pt": ["ora"], "ru": ["\u043d\u0443"], "de": ["nun"], "sv": ["n\u00e5", "n\u00e5v\u00e4l"], "tp": ["a"], "hu": ["na"], "cs": ["no", "inu"], "fi": ["no", "-han, -h\u00e4n"]}, "examples": [["nu, iru rapide", null], ["nu, a\u016dskultu la finon", null], ["nu, \u0109u vi estas preta?", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Konjunkcio servanta por enkonduki novan fakton kaj speciale la duan propozicion de silogismo.", "translations": {"fr": ["or"], "hu": ["nos", "h\u00e1t"]}, "examples": [["\u0109iuj homoj devas morti, nu, Sokrato estas homo, do Sokrato devas morti", null], ["nu, ni devas konstati, ke malgra\u016d niaj klopodoj la propono estis malakceptita", null]], "subdefinitions": []}], "root": "nu", "primary": true}, "anta\u016di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti anta\u016da.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u0448\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442 \u044c", "\u043e\u043f\u0435\u0440\u0435\u0436\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0434\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f \u0432\u043f\u0435\u0440\u0451\u0434"], "fr": ["\u00eatre avant", "\u00eatre devant", "\u00eatre en avance (horloge)", "avancer (horloge)", "devancer", "pr\u00e9c\u00e9der"], "en": ["front"], "nl": ["voorgaan", "voorlopen"], "de": ["anf\u00fchren", "voranstehen"], "pl": ["poprzedza\u0107", "wyprzedza\u0107", "by\u0107 z przodu", "by\u0107 wcze\u015bniej"], "hu": ["el\u0151tte van", "megel\u0151z (id\u0151ben)"]}, "examples": [["portiko anta\u016das al la palaco", null], ["Angolm anta\u016dis min kaj mi devis atendi kelkajn minutojn", "Urd Hadda murdita!, p. 5"], ["via horlo\u011do anta\u016das", null]], "subdefinitions": []}], "root": "anta\u016d", "primary": false}, "solano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio solanacoj (Solanum), kies \u0109efaj specioj estas: dol\u0109amaro, melongeno, terpomujo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u044c\u043b\u0451\u043d"], "de": ["Nachtschatten"], "nl": ["nachtschade"], "ru": ["\u043f\u0430\u0441\u043b\u0451\u043d"], "hu": ["csucsor", "ebsz\u0151l\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "solan", "primary": true}, "flua\u0135a": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "De unu el la tri statoj de materio, inter la solida kaj la gasa, karakterizanta substancon, kiu pro granda movebleco de la molekuloj prenas la formon de la ujo entenanta \u011din, sed kies volumenon kunpremado povas apena\u016d \u015dan\u011di.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u0434\u043a\u0456"], "fr": ["liquide (adj.)"], "nl": ["vloeibaar"], "ru": ["\u0436\u0438\u0434\u043a\u0438\u0439"], "de": ["fl\u00fcssig"], "pl": ["ciek\u0142y", "p\u0142ynny"], "hu": ["foly\u00e9kony", "cseppfoly\u00f3s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "likva", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flu", "primary": false}, "anta\u016do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Anta\u016da parto, plej proksima al la rigardanto.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0451\u0434", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0434 (\u0441\u0443\u0449.)", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0434\u043d\u044f\u044f \u0447\u0430\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["devant (subst.)", "avant (subst.)"], "nl": ["voorkant", "voorzijde"], "pl": ["prz\u00f3d", "front", "przednia cz\u0119\u015b\u0107"], "hu": ["el\u00fcls\u0151 r\u00e9sz", "homlokr\u00e9sz"]}, "examples": [["de la anta\u016do de la pordego de la eniro \u011dis la anta\u016do de la interna portiko de la pordego estis kvindek ulnoj", "La Malnova Testamento, Je\u0125ezkel 40:15"], ["ili demetos ankrojn el la anta\u016do", "La Nova Testamento, La agoj 27:30"], ["anta\u016do kaj posto sekvas sin", "La\u016dzio trad. Sonja Elen Kisa Da\u016dde\u011dingo http://www.kisa.ca/taoismo.html"], ["lia profesio metadis lin ofte en la anta\u016don de la plej respektindaj homoj de la urbo", "Fabeloj, volumo 3, Bona humoro"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Anta\u016da tempo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u0448\u0435\u0441\u0442\u0432\u0443\u044e\u0449 \u0435\u0435", "\u043f\u0440\u043e\u0448\u043b\u043e\u0435", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u044b\u0434\u0443\u0449\u0435\u0435"], "fr": ["ce qui pr\u00e9c\u00e8de"], "nl": ["het vorige"], "hu": ["el\u0151zm\u00e9ny"]}, "examples": [["krom la anta\u016do anka\u016d ektimigas nin la malfacila\u0135oj por fari korektajn esplorojn", "Jos\u00e9 Pina Tuells Teama sperto \u0109e priinteligentaj handikapuloj http://storm.prohosting.com/jesuo/k44novaj.htm"], ["al la anta\u016do mi aldonu ankora\u016d ion", "Georgo Kama\u0109oMonato http://www.esperanto.be/fel/mon/rec/kmin.html"]], "subdefinitions": []}], "root": "anta\u016d", "primary": false}, "anta\u016da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loke pli proksima.", "translations": {"be": ["\u043f\u044f\u0440\u044d\u0434\u043d\u0456"], "fr": ["ant\u00e9rieur"], "en": ["foreward"], "nl": ["voorste"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0434\u043d\u0438\u0439"], "de": ["vorig", "vorder"], "hu": ["el\u00fcls\u0151", "mells\u0151"], "sk": ["predn\u00fd"], "cs": ["p\u0159ede\u0161l\u00fd"], "pl": ["przedni"]}, "examples": [["grandega hundo metis sur min sian anta\u016dan piedegon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 38"], ["pruo estas anta\u016da parto de \u015dipo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Pli frua.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043f\u044f\u0440\u044d\u0434\u043d\u0456", "\u0440\u0430\u043d\u0435\u0439\u0448\u044b"], "fr": ["ant\u00e9rieur", "pr\u00e9c\u00e9dent"], "en": ["prior"], "nl": ["vorige"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u044b\u0434\u0443\u0449\u0438\u0439", "\u043f\u0440\u0435\u0436\u043d\u0438\u0439"], "hu": ["el\u0151z\u0151", "kor\u00e1bbi"], "sk": ["predch\u00e1dzaj\u00faci"], "pl": ["poprzedni", "wcze\u015bniejszy"]}, "examples": [["la anta\u016da semajno estis pli bela ol la nuna", null]], "subdefinitions": []}], "root": "anta\u016d", "primary": false}, "anta\u016de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En anta\u016da loko.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u043f\u0435\u0440\u0430\u0434\u0437\u0435", "\u0443\u043f\u0435\u0440\u0430\u0434\u0437\u0435"], "fr": ["devant (adv.)", "\u00e0 l'avant"], "en": ["in front of"], "nl": ["vooraan"], "ru": ["\u0432\u043f\u0435\u0440\u0435\u0434\u0438", "\u0441\u043f\u0435\u0440\u0435\u0434\u0438"], "de": ["davor", "vorn"], "hu": ["el\u00f6l"], "sk": ["vpredu"], "cs": ["vp\u0159edu; d\u0159\u00edve"], "pl": ["na przedzie", "z przodu"]}, "examples": [["anta\u016de pasis la prezidanto", null], ["la rajdistoj iradis anta\u016de", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En anta\u016da tempo, pli frue.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u043d\u0435\u0439", "\u0437\u0430\u0433\u0430\u0434\u0437\u044f"], "fr": ["ant\u00e9rieurement", "auparavant", "pr\u00e9c\u00e9demment"], "en": ["previously"], "nl": ["eerst (voordien)", "voordien"], "ru": ["\u0440\u0430\u043d\u044c\u0448\u0435", "\u043f\u0440\u0435\u0436\u0434\u0435"], "de": ["eher", "vorher", "fr\u00fcher"], "hu": ["el\u0151tte", "kor\u00e1bban", "el\u0151z\u0151leg"], "sk": ["sk\u00f4r"], "pl": ["poprzednio", "przedtem"]}, "examples": [["mi ne farus la eraron, se li anta\u016de dirus al mi la veron", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 24"], ["skribu al mi anta\u016de por anonci vian alvenon", null], ["anta\u016de pripensu, poste agu", null], ["le\u011do valoras por poste sed ne por anta\u016de", "Proverbaro esperanta"], ["li donis al la amba\u016d trompantoj grandan sumon da mono anta\u016de , por ke ili komencu sian laboron", "Fabeloj, volumo 1, La novaj vestoj de la re\u011do"]], "subdefinitions": []}], "root": "anta\u016d", "primary": false}, "porfiro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre malmola vulkana substanco konsistanta el kvarco kaj feldspato.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u0444\u0456\u0440"], "fr": ["porphyre"], "nl": ["porfier"], "ru": ["\u043f\u043e\u0440\u0444\u0438\u0440"], "de": ["Porphyr"], "fa": ["\u0633\u0646\u06af \u0633\u0645\u0627\u0642"], "hu": ["porf\u00edr"]}, "examples": [["vortoj orlitere gravuritaj sur porfiro", "J. B. Gresset, trad. C. Rousseau, Ver-vert, Esperantista Centra Librejo, [1914?]"]], "subdefinitions": []}], "root": "porfir", "primary": true}, "konklude": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiel konkludo", "translations": {"be": ["\u0443 \u0432\u044b\u043d\u0456\u043a\u0443", "\u043d\u0430\u043f\u0440\u044b\u043a\u0430\u043d\u0446\u044b"], "hu": ["k\u00f6vetkez\u00e9sk\u00e9ppen"], "de": ["folglich", "ergo", "also"], "nl": ["bijgevolg"], "ru": ["\u0432 \u0437\u0430\u043a\u043b\u044e\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0438\u0442\u0430\u043a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konklud", "primary": false}, "konkludi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Tiri per rezono logikajn konsekvencojn el argumentoj, principoj a\u016d faktoj.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u0432\u044b\u0441\u043d\u043e\u0432\u0443"], "en": ["conclude", "deduce", "infer"], "nl": ["concluderen"], "pt": ["concluir", "tirar conclus\u00e3o de", "depreender", "inferir"], "ru": ["\u0441\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u0432\u044b\u0432\u043e\u0434", "\u0437\u0430\u043a\u043b\u044e\u0447\u0438\u0442\u044c"], "de": ["folgern", "schlie\u00dfen", "einen Schluss ziehen", "schlussfolgern"], "hu": ["k\u00f6vetkeztet"]}, "examples": [["el tio, kion ni scias, ni povas konkludi, ke...", null], ["konkludi el aparta fakto \u011deneralan principon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konklud", "primary": true}, "konkludo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fina konsekvenco de rezonado.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0441\u043d\u043e\u0432\u0430", "\u0432\u044b\u043d\u0456\u043a"], "en": ["conclusion", "deduction", "inference"], "nl": ["conclusie"], "ru": ["\u0432\u044b\u0432\u043e\u0434", "\u0437\u0430\u043a\u043b\u044e\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Folgerung", "Schluss", "Schlussfolgerung"], "hu": ["k\u00f6vetkeztet\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konklud", "primary": false}, "mituledoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo fadenbrankuloj (Mytilidae).", "translations": {"nl": ["mossels (fam.)"], "pt": ["mitil\u00eddeos"], "hu": ["k\u00e9kkagyl\u00f3k (csal\u00e1d)", "feketekagyl\u00f3k (csal\u00e1d)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mituled", "primary": true}, "seki\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) I\u011di senakva, senabunda, malri\u0109a.", "translations": {"be": ["\u0441\u043e\u0445\u043d\u0443\u0446\u044c"], "fr": ["s\u00e9cher", "se d\u00e9ssecher"], "nl": ["drogen (droog worden)"], "ru": ["\u0441\u043e\u0445\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0441\u044b\u0445\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0441\u043e\u0445\u043d\u0443\u0442\u044c"], "de": ["trocknen"], "tr": ["kurumak"], "it": ["seccarsi"], "hu": ["sz\u00e1rad"], "sv": ["torkas", "torka ut"], "es": ["secarse"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05ea\u05d9\u05d1\u05e9"]}, "examples": [["pro varmo la tero rapide seki\u011dis", null], ["velkseki\u011dintaj bran\u0109oj", "Z"], ["la fonto seki\u011dis", null], ["tiel la \u015dtato akiros fonton de enspezaj neniam seki\u011dantan", "B"], ["mia forto elseki\u011dis", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "sek", "primary": false}, "senrigarde al": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgra\u016d io a\u016d iu, \u011din konsiderante malgrava, neatentinda.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0441\u043c\u043e\u0442\u0440\u044f \u043d\u0430"], "fr": ["sans \u00e9gards \u00e0"], "hu": ["tekintet n\u00e9lk\u00fcl (arra)"]}, "examples": [["la kato, senrigarde al liaj minacoj, siblis kaj teni\u011dis ankora\u016d forte kro\u0109ita", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 2a, \u0109apitro 46a, p. 649a"]], "subdefinitions": []}], "root": "rigard", "primary": false}, "kompatigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari, ke iu kompatu al vi.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0436\u0430\u043b\u043e\u0431\u0438\u0442\u044c", "\u0442\u0440\u043e\u043d\u0443\u0442\u044c (\u0440\u0430\u0437\u0436\u0430\u043b\u043e\u0431\u0438\u0442\u044c)"], "fr": ["faire piti\u00e9 (\u00e0)", "apitoyer", "attendrir (apitoyer)", "\u00e9mouvoir (apitoyer)", "toucher (apitoyer)"], "en": ["move to compassion", "incite to pity"], "nl": ["medelijden opwekken", "vertederen", "vermurwen"]}, "examples": [["pli bone estas enviigi ol kompatigi", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompat", "primary": false}, "vivoprotokolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Listo de oficoj kaj profesiaj atingoj kiujn dungoto a\u016d kandidato prezentas al la koncerna instanco.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0437\u044e\u043c\u044d (\u043f\u0440\u0430\u0446\u043e\u045e\u043d\u0430\u0435)"], "fr": ["curriculum vitae", "CV"], "en": ["curriculum vitae", "resume"], "nl": ["curriculum vitae"], "pt": ["curriculum vitae", "curr\u00edculo"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u043b\u0443\u0436\u043d\u043e\u0439 \u0441\u043f\u0438\u0441\u043e\u043a"], "hu": ["szakmai \u00f6n\u00e9letrajz"]}, "examples": [["la novaj kandidatoj de la akademiaj elektoj devas prezenti, krom sia konsento kandidati, anka\u016d sian vivoprotokolon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "protokol", "primary": false}, "Jamajko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Insulo en la Centra Ameriko en Kariba Maro apartenanta al \u015dtato Jamajko.", "translations": {"de": ["Jamaika"], "bg": ["\u042f\u043c\u0430\u0439\u043a\u0430"], "pl": ["Jamajka"], "en": ["Jamaica"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato en la samnoma insulo kun \u0109efurbo Kingstono. ISO-3166 kodo: JM.", "translations": {"pl": ["Jamajka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "jamajk", "primary": true}, "meditado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longa, absorba pensado.", "translations": {"fr": ["m\u00e9ditation"], "en": ["meditation"]}, "examples": [["apud la tablo, kovrita de geografiaj kartoj, sidas en profunda meditado la granda admiralo de Hispanujo, Kristoforo Kolumbo", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, nokto, (de Eube el Odeso)"]], "subdefinitions": []}], "root": "medit", "primary": false}, "navigaciisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu el la anaro kondukanta \u015dipon, avion kaj tiel plu, kiu responsas pri navigacio.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0442\u0443\u0440\u043c\u0430\u043d"], "de": ["Navigationsoffizier"]}, "examples": [["partoprenantoj de konkurso: dana navigaciisto el teamo de DAF Trucks, sendependa franca \u015doforo kaj franca motorciklisto mortis dum tri aliaj akcidentoj", "Ralio Parizo-Dakaro. Vikipedio."]], "subdefinitions": []}], "root": "navigaci", "primary": false}, "a\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti atinginta la a\u011don de.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043c\u0435\u0442\u044c \u0432\u043e\u0437\u0440\u0430\u0441\u0442"], "fr": ["\u00eatre \u00e2g\u00e9 (de)"], "en": ["be the age of"], "br": ["beza\u00f1 oadet a"], "pt": ["ter a idade (de)"], "de": ["alt sein"], "pl": ["(mie\u0107) lat"]}, "examples": [["kiom li a\u011das? li estas dekkvinjara", null], ["tiu \u0109i tombo a\u011das almena\u016d jarcenton", "La Kiso kaj dek tri aliaj noveloj, tombeja arabesko"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u011d", "primary": false}, "krizi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti en kriza situacio.", "translations": {"ru": ["\u0431\u044b\u0442\u044c \u0432 \u043a\u0440\u0438\u0437\u0438\u0441\u0435"], "en": ["be in critical condition"], "nl": ["in crisis zijn"], "fa": ["\u0628\u062d\u0631\u0627\u0646\u06cc \u0628\u0648\u062f\u0646"], "de": ["kriseln", "in einer gef\u00e4hrlichen Lage sein"], "sv": ["krisa"], "hu": ["v\u00e1ls\u00e1gban van", "kr\u00edzisben van"]}, "examples": [["la afero pli kaj pli krizi\u011das", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kriz", "primary": false}, "krizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grava fazo de malsano, kiu estas decidiga por \u015dan\u011di\u011do en bonon a\u016d malbonon.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044b\u0437\u044b\u0441"], "fr": ["crise"], "en": ["crisis", "emergency", "critical situation"], "nl": ["crisis", "noodsituatie"], "pt": ["crise"], "ru": ["\u043a\u0440\u0438\u0437\u0438\u0441", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u043b\u043e\u043c"], "de": ["Krise", "gef\u00e4hrliche Lage"], "sv": ["kris"], "hu": ["v\u00e1ls\u00e1g", "kr\u00edzis"], "fa": ["\u0628\u062d\u0631\u0627\u0646"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Grava dan\u011dera fazo, decidiga momento en iu afero.", "translations": {}, "examples": [["politika, financa, komerca krizo", null], ["la homaro spertas nun gravan moralan krizon", null], ["kriza epoko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kriz", "primary": true}, "alta protektanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono, organizo, kiu aprobas, apogas, subtenas, benas per sia a\u016dtoritato ian aran\u011don.", "translations": {"de": ["Schirmherr"], "nl": ["beschermheer"]}, "examples": [["La Alta Protektanto de la konferenco estas Unesko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "protekt", "primary": false}, "a\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiomo de la tempo pasinta depost la naski\u011do a\u016d esti\u011do.", "translations": {"be": ["\u0443\u0437\u0440\u043e\u0441\u0442"], "fr": ["\u00e2ge"], "en": ["age"], "de": ["Alter"], "it": ["et\u00e0"], "br": ["oad"], "cs": ["st\u00e1\u0159\u00ed"], "es": ["edad"], "ru": ["\u0432\u043e\u0437\u0440\u0430\u0441\u0442"], "nl": ["leeftijd"], "pt": ["idade"], "tr": ["ya\u015f"], "sv": ["\u00e5lder"], "sk": ["vek"], "ro": ["v\u00e2rst\u0103"], "pl": ["wiek"]}, "examples": [["kia estas via a\u011do?", "Z"], ["kioman a\u011don vi havas?", null], ["kian a\u011don mi havas?", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 3, anekdotoj"], ["en la a\u011do de ok tagoj", "La Malnova Testamento, Genezo 17:12"], ["en la a\u011do de dudek jaroj", "La Malnova Testamento, Nombroj 1:20"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u011d", "primary": true}, "brusta\u016dskulti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "A\u016dskultumi, esplori la internajn bruojn de la pulmoj kaj de la koro.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0443\u0441\u043a\u0443\u043b\u044c\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442 \u044c", "\u0432\u044b\u0441\u043b\u0443\u0448\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c (\u043c\u0435\u0434.)"], "fr": ["ausculter"], "nl": ["ausculteren"], "de": ["abh\u00f6ren (der Brust)"], "pl": ["os\u0142uchiwa\u0107"], "hu": ["meghallgat (mellkast)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dskult", "primary": false}, "a\u011da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta ian a\u011don.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043c\u0435\u044e\u0449\u0438\u0439 \u0432\u043e\u0437\u0440\u0430\u0441\u0442"], "fr": ["\u00e2g\u00e9"], "en": ["aged"], "nl": ["oud"], "pt": ["idoso"], "de": ["alt"], "tr": ["ya\u015fl\u0131"], "br": ["oadet"], "pl": ["(maj\u0105cy) lat"]}, "examples": [["mi estas pli a\u011da ol vi", null], ["esti 5 jarojn a\u011da", null], ["a\u011dulo de unu monato \u011dis kvin jaroj", "La Malnova Testamento, Levidoj 27:6"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u011d", "primary": false}, "pedelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsupera oficisto de pre\u011dejo, universitato a\u016d ju\u011dejo, kiu zorgas pri malgravaj materialaj taskoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0434\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["bedeau (\u00e9glise)", "appariteur (universit\u00e9)", "huissier (justice)"], "en": ["beadle", "apparitor", "verger", "usher (court)"], "nl": ["pedel", "koster", "concierge"], "pt": ["bedel (de igreja)", "bedel (de col\u00e9gio, universidade)", "esbirro (de tribunal)"], "de": ["Pedell"], "hu": ["pedellus", "iskolaszolga", "t\u00f6rv\u00e9nyszolga", "sekresty\u00e9s", "egyh\u00e1zfi"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pedel", "primary": true}, "konversacii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Familiare interparoladi kun iu.", "translations": {"be": ["\u0433\u0443\u0442\u0430\u0440\u044b\u0446\u044c"], "en": ["converse", "chat", "talk"], "ru": ["\u0431\u0435\u0441\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["sich unterhalten"], "es": ["conversar", "charlar", "platicar"], "hu": ["t\u00e1rsalog"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konversaci", "primary": false}, "konversacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familiara, ordinare nur distriga interparolado.", "translations": {"be": ["\u0433\u0443\u0442\u0430\u0440\u043a\u0430"], "bg": ["\u0440\u0430\u0437\u0433\u043e\u0432\u043e\u0440"], "pt": ["conversa", "col\u00f3quio"], "ru": ["\u0431\u0435\u0441\u0435\u0434\u0430"], "de": ["Unterhaltung", "Gespr\u00e4ch", "Konversation"], "hu": ["t\u00e1rsalg\u00e1s"], "en": ["conversation", "chat", "talk"], "cs": ["rozhovor"], "es": ["conversaci\u00f3n", "charla", "pl\u00e1tica"]}, "examples": [["la legado de bonaj libroj estas kvaza\u016d konversacio kun plej kleraj personoj de la pasintaj jarcentoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konversaci", "primary": true}, "dajmono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezranga supernatura esta\u0135o, ofte malbona sed iam favora, peranto inter la homoj kaj la dioj, a\u016d granda dio aganta inkognite.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u043c\u0430\u043d"], "fr": ["d\u00e9mon"], "bg": ["\u0434\u0435\u043c\u043e\u043d"], "nl": ["demon"], "pt": ["dem\u00f4nio"], "ru": ["\u0434\u0435\u043c\u043e\u043d"], "de": ["D\u00e4mon", "D\u00e4monion"], "hu": ["d\u00e9mon"], "en": ["daemon"], "grc": ["\u03b4\u03b1\u03af\u03bc\u03c9\u03bd"], "es": ["demonio"], "cs": ["d\u00e9mon"], "pl": ["demon", "dajmon{m}", "dajmona{f}"]}, "examples": [["la persona dajmono de Sokrato", null], ["latineca vorto por la grekdevena \u00abdajmono\u00bb estas genio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dajmon", "primary": true}, "imperiestra mo\u015dto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Honortitolo de imperiestro.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043c\u043f\u0435\u0440\u0430\u0442\u043e\u0440\u0441\u043a\u043e\u0435 \u0432\u0435\u043b\u0438\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"], "pl": ["cesarska mo\u015b\u0107", "wysoko\u015b\u0107"]}, "examples": [["sed kiam Pa\u016dlo apelaciis, ke li estu rezervata por la decido de lia Imperiestra Mo\u015dto, mi ordonis gardi lin, \u011dis mi povos lin sendi al Cezaro", "La Nova TestamentoLa agoj 25:21."]], "subdefinitions": []}], "root": "mo\u015dt", "primary": false}, "rema\u0109uloj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subordo de parhufuloj (\u015dafoj, \u011dirafoj, cervedoj, bovedoj, kameloj, k.a.) kiuj rema\u0109as kaj havas plurpartan stomakon, plejofte kun kvar kameroj (Ruminantia).", "translations": {"cs": ["p\u0159e\u017ev\u00fdkavci"], "fr": ["ruminants"], "de": ["Wiederk\u00e4uer"], "nl": ["herkauwers"], "en": ["ruminants"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ma\u0109", "primary": false}, "flugpilko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pilko uzata en flugpilkado.", "translations": {"de": ["Volleyball"], "nl": ["de volleybal"], "pl": ["pi\u0142ka do siatk\u00f3wki"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pilk", "primary": false}, "ksilokopo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro de insektoj el mezvarmaj landoj, similaj al abeloj, ne sociaj, kiuj kolektas polenon kaj ovas en tigoj a\u016d ligno (Xylocopa).", "translations": {"ru": ["\u043f\u0447\u0435\u043b\u0430-\u043f\u043b\u043e\u0442\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["abeille charpenti\u00e8re", "xylocope"], "pt": ["xylocopa"]}, "examples": [["a\u016ddi\u011das br! \u0108u muziko? Ne, ne povas esti. Estas granda ksilokopo", "Homoj man\u011dantaj, \u00abla vila\u011do, kie bonodoras tilio\u00bb, p. 94a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ksilokop", "primary": true}, "hajli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Fali (parolante pri hajlo).", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0430\u0446\u044c (\u043f\u0440\u0430 \u0433\u0440\u0430\u0434)"], "fr": ["gr\u00ealer (impers.)"], "en": ["hail"], "nl": ["hagelen"], "pt": ["chover granizo", "saraivar"], "ru": ["\u043f\u0430\u0434\u0430\u0442\u044c \u043a\u0430\u043a \u0433\u0440\u0430\u0434"], "de": ["hageln"], "sv": ["hagla"], "hu": ["z\u00e1porozik (\u00e1tv.)"], "pl": ["pada\u0107 (o gradzie)", "sypa\u0107 (o gradzie)"], "br": ["grizilha\u00f1", "kazarc'hi\u00f1", "ober kazarc'h"], "it": ["grandinare"], "es": ["granizar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Fali dense kiel hajlo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0430\u0446\u044c \u044f\u043a \u0433\u0440\u0430\u0434"], "fr": ["tomber (dru, comme la gr\u00eale)"], "pl": ["pada\u0107 niczym grad", "pada\u0107 jak grad", "pada\u0107 gradem", "sypa\u0107 niczym grad", "sypa\u0107 jak grad", "sypa\u0107 gradem"], "br": ["kouezha\u00f1 ken stank hag ar grizilh"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hajl", "primary": false}, "sen\u015dar\u011digi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Senigi je \u015dar\u011do, je peza\u0135o.", "translations": {"fr": ["d\u00e9charger"], "it": ["scaricare (liberare dal carico)", "alleggerire (scaricare)", "esonerare (liberare dal incarico/impegno)"]}, "examples": [["en via loko, anstata\u016d mal\u015dar\u011di \u015dipojn, anstata\u016d fari laboron, kiu vin lacegigas, kaj por kiu vi ne ta\u016dgas, mi denove reprenus mian oficon", "H. Vallienne, \u0108u li?, 1908"], ["kiam la Sa\u011dulo regas, li sen\u015dar\u011digas korojn", "-, trad. S. E. Kisa, Da\u016dde\u011dingo, 2000-12"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dar\u011d", "primary": false}, "hajlo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Glacii\u011dinta, grajnforme dense falanta pluvo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0430\u0434"], "fr": ["gr\u00eale (m\u00e9t\u00e9o.)"], "bg": ["\u0433\u0440\u0430\u0434"], "nl": ["hagel"], "pt": ["chuva de granizo", "saraivada"], "ru": ["\u0433\u0440\u0430\u0434"], "de": ["Hagel"], "sv": ["hagel"], "hu": ["j\u00e9ges\u0151"], "en": ["hail"], "es": ["granizo"], "br": ["grizilh", "kazarc'h"], "it": ["grandine", "grandinata"], "pl": ["grad"]}, "examples": [["hajlo da kugloj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "hajl", "primary": true}, "\u015doso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elkreskanta tigo sen flankaj tigoj kaj kun bur\u011dono a\u016d folioj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u0441\u0442\u0430\u043a", "\u0430\u0434\u0440\u043e\u0441\u0442\u0430\u043a"], "en": ["sprout", "shoot"], "nl": ["loot"], "pt": ["broto"], "ru": ["\u043e\u0442\u0440\u043e\u0441\u0442\u043e\u043a", "\u043f\u043e\u0431\u0435\u0433"], "de": ["Spross", "Trieb"], "it": ["butto", "germoglio", "germma (bot.)"], "hu": ["hajt\u00e1s", "sarj"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dos", "primary": true}, "\u0124ameleono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stelfiguro (Chamaeleon) de la suda duonsfero.", "translations": {"ru": ["\u0425\u0430\u043c\u0435\u043b\u0435\u043e\u043d"], "en": ["Chamaeleon"], "nl": ["Kameleon (sterrenbeeld)"], "de": ["Cham\u00e4leon"], "it": ["Camaleonte"], "hu": ["Kam\u00e9leon"], "fa": ["\u0622\u0641\u062a\u0627\u0628\u200c\u067e\u0631\u0633\u062a (\u0635\u0648\u0631\u062a \u0641\u0644\u06a9\u06cc)"], "es": ["Camele\u00f3n"], "fi": ["Kameleontti (t\u00e4hdist\u00f6)"], "pl": ["Kameleon"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125ameleon", "primary": false}, "paraglisado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Praktiko de flugo per paraglisilo.", "translations": {"fr": ["parapente (sport)"], "it": ["parapendio"], "pt": ["parapente (esporte)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "paraglis", "primary": false}, "domeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de vasta mantelo kun kapu\u0109o, uzata precipe en maskobaloj.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u043c\u0456\u043d\u043e"], "fr": ["domino (v\u00eatement)"], "en": ["masquerade dress"], "pt": ["domin\u00f3"], "ru": ["\u0434\u043e\u043c\u0438\u043d\u043e"], "de": ["Domino", "Maskenmantel", "Maskenkost\u00fcm"], "sv": ["domino (cape med kapuschong)"], "hu": ["domin\u00f3 (ruha)"]}, "examples": [["mi ekvidis gracian virinan figuron en nigra domeno kun nigra masko anta\u016d la viza\u011do", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, la porcio da glacia\u0135o"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Surtabla ludo konsistanta el 28 tabuletoj, kiujn la ludantoj devas kunigi la\u016d la nombro de punktoj skribitaj sur ili.", "translations": {"fr": ["domino (jeu)"], "en": ["domino", "dominoes"], "pt": ["domin\u00f3"], "de": ["Domino", "Dominospiel"], "sv": ["domino (spel)\""], "hu": ["domin\u00f3 (j\u00e1t\u00e9k)"], "es": ["domin\u00f3"], "pl": ["domino"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "domen", "primary": true}, "farmaciisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu praktikas farmacion.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0440\u043c\u0430\u0446\u044d\u045e\u0442"], "fr": ["pharmacien"], "en": ["pharmacist (usone)", "chemist (brite)", "apothecary", "druggist"], "nl": ["farmaceut", "apotheker"], "ru": ["\u0444\u0430\u0440\u043c\u0430\u0446\u0435\u0432\u0442"], "ca": ["farmac\u00e8utic"], "de": ["Pharmazeut"], "hu": ["gy\u00f3gyszer\u00e9sz", "patikus"], "es": ["farmac\u00e9utico"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "farmaci", "primary": false}, "hibisko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio malvacoj (Hibiscus), rimarkinda pro siaj grandaj, brilkoloraj floroj.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u0431\u0456\u0441\u043a\u0443\u0441"], "fr": ["hibiscus"], "nl": ["hibiscus"], "pt": ["hibisco"], "ru": ["\u0433\u0438\u0431\u0438\u0441\u043a\u0443\u0441"], "de": ["Hibiskus"], "it": ["ibisco"], "hu": ["m\u00e1lyvacserje", "hibiszkusz"], "pl": ["hibiskus", "ketmia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hibisk", "primary": true}, "grajnoledo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malglata ledo, kvaza\u016d kovrita per grajnoj.", "translations": {"be": ["\u0448\u0447\u044b\u0433\u0440\u044b\u043d"], "fr": ["cuir grenu", "chagrin (cuir)"], "nl": ["chagrijnleer"], "pt": ["chagr\u00e9m"], "ru": ["\u0448\u0430\u0433\u0440\u0435\u043d\u0435\u0432\u0430\u044f \u043a\u043e\u0436\u0430", "\u0448\u0430\u0433\u0440\u0435\u043d\u044c"], "de": ["Chagrinleder"], "hu": ["szemcs\u00e9s b\u0151r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "led", "primary": false}, "domkolombo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kortbirdo devenanta de la rokkolombo, uzata interalie kiel leterkolombo (Columba livia domestica), multe renkontata en urboj.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043c\u0430\u0448\u043d\u0438\u0439 \u0433\u043e\u043b\u0443\u0431\u044c"], "fr": ["pigeon domestique"], "en": ["pigeon"], "nl": ["huisduif"], "pt": ["pombo"], "de": ["Haustaube"], "hu": ["h\u00e1zi galamb"], "fa": ["\u06a9\u0628\u0648\u062a\u0631 \u062e\u0627\u0646\u06af\u06cc"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kolomb", "primary": false}, "grifono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de hundo kun longaj hirtaj haroj.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u044b\u0444\u043e\u043d (\u043f\u0430\u0440\u043e\u0434\u0430 \u0441\u0430\u0431\u0430\u043a)"], "fr": ["griffon (chien)"], "nl": ["griffon"], "pt": ["grifo (c\u00e3o)"], "ru": ["\u0433\u0440\u0438\u0444\u043e\u043d (\u043f\u043e\u0440\u043e\u0434\u0430 \u0441\u043e\u0431\u0430\u043a)"], "de": ["Griffon", "Rauhaarpinscher"], "hu": ["majompincsi"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grifon", "primary": true}, "akademiano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Membro de akademio.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0430\u0434\u044d\u043c\u0456\u043a"], "fr": ["acad\u00e9micien"], "bg": ["\u0430\u043a\u0430\u0434\u0435\u043c\u0438\u043a"], "nl": ["lid van de academie"], "pt": ["acad\u00eamico"], "ru": ["\u0430\u043a\u0430\u0434\u0435\u043c\u0438\u043a"], "de": ["Akademiemitglied", "Mitglied der Akademie"], "it": ["accademico"], "hu": ["akad\u00e9mikus"], "sk": ["akademik"], "en": ["academian"], "pl": ["student (akademii)"], "es": ["acad\u00e9mico"]}, "examples": [["e\u0109 en tiu antikva kaj pli pura epoko, nur akademianoj povis sen peno kaj sen penso elbu\u015digi la nomon Kna\u0125o\u0125\u015dve\u016dpsceg", "D. K. Jordan, Kna\u0125o\u0125\u015dve\u016dpsceg, La Fabeloj de Jordan, [vidita en 2006-05-24]"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu studis a\u016d studas en akademio.", "translations": {"de": ["Akademiker"], "bg": ["\u0432\u0438\u0441\u0448\u0438\u0441\u0442"], "sv": ["akademiker"], "pt": ["universit\u00e1rio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "akademi", "primary": false}, "baki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malmoligi per varmo en cindro a\u016d forno.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0447\u044c (\u0445\u043b\u0435\u0431)", "\u043e\u0431\u0436\u0438\u0433\u0430\u0442\u044c (\u043a\u0438\u0440\u043f\u0438\u0447\u0438, \u0433\u043e\u043d\u0447\u0430\u0440\u043d\u0443\u044e \u043f\u043e\u0441\u0443\u0434\u0443)"], "bg": ["\u043f\u0435\u043a\u0430"], "nl": ["bakken (in oven)"], "be": ["\u043f\u044f\u0447\u044b (\u0445\u043b\u0435\u0431)", "\u0430\u0431\u043f\u0430\u043b\u044c\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["backen"], "hu": ["\u00e9get (pl. t\u00e9gl\u00e1t)"], "sk": ["piec\u0165"], "en": ["bake"], "pl": ["wypieka\u0107", "wypala\u0107"], "cs": ["p\u00e9ci (chl\u00e9b)"], "vo": ["bak\u00f6n"], "es": ["hornear"], "he": ["\u05dc\u05d0\u05e4\u05d5\u05ea \\\u05d0\u05e4\u05d4\\"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kuiri varmigante en cindro a\u016d forno.", "translations": {"fr": ["cuire (au four)"], "pl": ["piec", "wypieka\u0107"], "br": ["poba\u00f1"], "hu": ["s\u00fct"]}, "examples": [["baki panon, kukon, viandon", null], ["ili bakis macajn platpanojn", "La Malnova Testamento, Eliro 12:39"], ["mi bakis sur \u011diaj karboj panon", "La Malnova Testamento, Jesaja 44:19"], ["\u015di prenis paston, knedis \u011din, preparis anta\u016d liaj okuloj kaj bakis la kuketojn", "La Malnova Testamento, II. Samuel 13:8"], ["oni ekbruligadis la fajron kaj kiam la varmega cindro ku\u015dis alte kaj ardante oni bakadis en \u011di la panon", "Fabeloj, volumo 1, ligo de amikeco"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Malmoligi objekton el argilo a\u016d simila tero per forta varmigo.", "translations": {}, "examples": [["baki brikojn, potojn", null]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Verki ion, prepari kaj elfari ion.", "translations": {"fr": ["concocter (fig.)"], "pl": ["piec"]}, "examples": [["projektoj en rapideco kaj sen sufi\u0109a pripenso elbakitaj", "Esenco kaj Estonte, \u0109apitro 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bak", "primary": true}, "nekredebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiun oni ne kredas a\u016d ne facile kredas, eksterordinara, malbanala.", "translations": {"fr": ["incroyable", "inou\u00ef"]}, "examples": [["e\u0109 la plej nekredeblajn aferojn li tuj kredas", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 41"], ["li rakontas al mi historion tute nekredeblan", "L. Beaucaire, Kruko kaj Baniko el Bervalo, 1974"]], "subdefinitions": []}], "root": "kred", "primary": false}, "spiri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Enlasi aeron en la pulmojn kaj ellasi \u011din post kiam \u011di reoksigenigis la sangon.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0445\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["respirer"], "en": ["breathe"], "nl": ["ademen"], "ru": ["\u0434\u044b\u0448\u0430\u0442\u044c"], "de": ["atmen"], "hu": ["l\u00e9legzik", "lehel"], "fa": ["\u0646\u0641\u0633 \u06a9\u0634\u06cc\u062f\u0646", "\u062a\u0646\u0641\u0633 \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "es": ["respirar"]}, "examples": [["permesu al mi ekspiri", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 2a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["la \u0109ambro spiras la odoron de rozoj", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["Sa\u016dlo, ankora\u016d spirante minacojn kaj mortigon kontra\u016d la dis\u0109iploj, iris al la \u0109efpastro", "La Nova Testamento, La agoj 9:1"], ["\u0109iuj liaj versa\u0135oj spiras malgajecon", null], ["\u0109iuj verkoj, vortoj kaj agoj de Zamenhof spiras tiun ideon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "spir", "primary": true}, "arkigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi arkoforma.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0433\u043d\u0443\u0446\u044c \u0443 \u0434\u0443\u0433\u0443", "\u0432\u044b\u0433\u043d\u0443\u0446\u044c"], "fr": ["arquer"], "en": ["arch", "bend", "camber", "curve", "hump"], "nl": ["krommen", "buigen"], "de": ["kr\u00fcmmen", "biegen"], "sv": ["b\u00f6ja"], "hu": ["\u00edvel", "g\u00f6rb\u00edt"]}, "examples": [["arkigi bran\u0109on, la brovojn", null], ["la kato arkigis la dorson", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ark", "primary": false}, "spiro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu unufoja spirago.", "translations": {"ru": ["\u0434\u044b\u0445\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["respiration", "souffle"], "en": ["breath"], "nl": ["adem"], "be": ["\u0434\u044b\u0445\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043f\u043e\u0434\u044b\u0445"], "de": ["Atem", "Odem [poezie]", "Hauch"], "hu": ["l\u00e9legzet", "lehelet"], "fa": ["\u062f\u0645", "\u0646\u0641\u0633"], "es": ["respiraci\u00f3n"]}, "examples": [["Dio enblovis en lian nazon spiron de vivo", "La Malnova Testamento, Genezo 2:7"], ["fari la lastan spiron", "Z"], ["spiro de espero blovas tra la mondo", null], ["la tutan libron mi legis unuspire", null]], "subdefinitions": []}], "root": "spir", "primary": false}, "koincido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hazarda kaj ofte surpriza samtempeco de okaza\u0135oj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0432\u043f\u0430\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["co\u00efncidence"], "de": ["Zufall zeitlich gleichzeitig"], "nl": ["toeval", "samenloop van omstandigheden"], "hu": ["egybees\u00e9s"]}, "examples": [["\u2015 Kion?! \u2015 kriis la gasto \u2015 kia nekredebla koincido!", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 13a, p. xa"]], "subdefinitions": []}], "root": "koincid", "primary": false}, "Montenegro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la suda E\u016dropo kun \u0109efurbo Podgorica. Teritorio de Respubliko Montenegro. ISO-3166 kodo: MK. \u011ci limas kun Albanujo, Bulgarujo, Grekujo, Serbujo kaj Adriatiko.", "translations": {"de": ["Montenegro"], "bg": ["\u0427\u0435\u0440\u043d\u0430 \u0433\u043e\u0440\u0430"], "en": ["Montenegro"], "pl": ["Czarnog\u00f3ra", "Republika Czarnog\u00f3ry"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "montenegr", "primary": true}, "koincidi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Okazi en la sama momento kiel alia fakto.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u043f\u0430\u0434\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["co\u00efncider"], "en": ["coincide", "concur"], "nl": ["samenvallen"], "ru": ["\u0441\u043e\u0432\u043f\u0430\u0441\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u0432\u043f\u0430\u0434\u0430\u0442\u044c"], "de": ["zusammenfallen", "gleichzeitig geschehen", "sich zeitlich decken"], "hu": ["egybeesik"]}, "examples": [["lia alveno koincidos kun mia deiro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0432\u043f\u0430\u0434\u0430\u0442\u044c"], "de": ["sich decken", "\u00fcbereinstimmen"], "en": ["coincide"], "hu": ["egybev\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri geometriaj figuroj, nombroj, kaj tiel plu) Havi sufi\u0109e vastan komunan parton, esti egalaj.", "translations": {}, "examples": [["la intersekco-punkto de la medianoj koincidas kun \u011dia pezocentro", null], ["du figuroj, kies unu, ricevante ta\u016dgan delokigon estas koincidigebla je la alia , estas kongruaj", "Matematika Terminaro kaj Krestomatio, p. 25"], ["pro la nuleco de la diskriminanto la ekvacio havas du koincidajn radikojn", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri bildigoj, rilate al komuna subaro de iliaj fonto-aroj) Alpreni egalajn valorojn \u0109e elementoj de tiu subaro.", "translations": {}, "examples": [["la funkcio eksponencialo koincidas kun sia deriva\u0135o", null], ["se du funkcioj koincidas sur iu intervalo, iliaj integraloj sur tiu intervalo egalas", null]]}]}], "root": "koincid", "primary": true}, "didaktiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0434\u0430\u043a\u0442\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["didactique (subst.)", "p\u00e9dagogie"], "en": ["didactics", "pedagogy"], "pt": ["did\u00e1tica"], "ru": ["\u0434\u0438\u0434\u0430\u043a\u0442\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Didaktik", "Unterrichtslehre"], "hu": ["didaktika", "oktat\u00e1stan"], "sk": ["didaktika"], "pl": ["dydaktyka"], "es": ["did\u00e1ctica"]}, "examples": [["didaktika poemo estas versa verko, en kiu oni klarigas teknikan temon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "didaktik", "primary": true}, "vej\u0109ii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ludi vej\u0109ion.", "translations": {"be": ["\u0433\u0443\u043b\u044f\u0446\u044c \u0443 \u0433\u043e"], "fr": ["jouer au go"], "en": ["play go"], "ru": ["\u0438\u0433\u0440\u0430\u0442\u044c \u0432 \u0433\u043e"], "de": ["Go spielen"], "hu": ["g\u00f3zik", "g\u00f3t j\u00e1tszik"]}, "examples": [["kiam la legado lacigis, li vej\u0109iis a\u016d drinkis kun siaj sekretarioj", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 71a, volumo 2a, p. 497a"]], "subdefinitions": []}], "root": "vej\u0109i", "primary": false}, "vej\u0109io": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0433\u043e"], "fr": ["go"], "en": ["go"], "nl": ["go"], "pt": ["go", "jogo de go"], "ru": ["\u0433\u043e"], "de": ["Go"], "ko": ["\ubc14\ub451", "baduk"], "hu": ["g\u00f3"], "zh": ["\u570d\u68cb (trad.)", "\u56f4\u68cb (simp.)", "w\u00e9iq\u00ed (pinjin.)", "weiqi (pinjin.)"], "ja": ["\u7881", "go", "igo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vej\u0109i", "primary": true}, "konservi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti konservata a\u016d konservita, resti.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0445\u0440\u0430\u043d\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0441\u043e\u0445\u0440\u0430\u043d\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0445\u0440\u0430\u043d\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["se conserver"]}, "examples": [["prenu \u0109i tiujn dokumentojn kaj metu ilin en argilan vazon, por ke ili konservi\u011du dum longa tempo", "La Malnova Testamento, Jeremia 32:14"], ["el la du plej antikvaj kaj plej longaj fabeloj, kiuj konservi\u011dis \u0109e la cikonioj, unu estas konata de ni \u0109iuj", "Fabeloj, volumo 4, Filino de la mar\u0109a re\u011do"]], "subdefinitions": []}], "root": "konserv", "primary": false}, "galvanometro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato por mezuri la intensecon de malfortaj elektraj kurentoj kaj montri ilian direkton per devio de magneta montrilo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043b\u044c\u0432\u0430\u043d\u043e\u043c\u044d\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["galvanom\u00e8tre"], "nl": ["galvanometer"], "pt": ["galvan\u00f4metro"], "el": ["\u03b3\u03b1\u03bb\u03b2\u03b1\u03bd\u03cc\u03bc\u03b5\u03c4\u03c1\u03bf"], "de": ["Galvanometer"], "hu": ["galvanom\u00e9ter"], "fa": ["\u06af\u0627\u0644\u0648\u0627\u0646\u0648\u0645\u062a\u0631"], "ru": ["\u0433\u0430\u043b\u044c\u0432\u0430\u043d\u043e\u043c\u0435\u0442\u0440"], "es": ["galvan\u00f3metro"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "galvanometr", "primary": true}, "redakti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Skribe esprimi en definitiva kaj la\u016dcela formo.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0434\u0430\u0433\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "en": ["edit"], "nl": ["redigeren", "opstellen"], "ru": ["\u0440\u0435\u0434\u0430\u043a\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["redigieren"], "hu": ["szerkeszt"]}, "examples": [["redakti artikolon, raporton, cirkuleron, leteron, oficialan akton, siajn memora\u0135ojn, siajn pensojn", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Direkti publikigon de gazeto, artikolaro kaj tiel plu, elektante publikigotajn erojn, reviziante kaj korektante ilin.", "translations": {}, "examples": [["en la fino de tiu jaro li venis al \u015canhajo por fikslo\u011di kaj redaktis la literaturajn gazetojn Ju Si kaj Ben Li\u016d", "\u0108ina Antologio (1919-1949): p. 3-14 (Noto pri Lusin)"], ["distingita pro... la Hejma vortaro, redaktita de li", "La Esperantisto de la Jaro 2000, La Ondo de Esperanto, 2001:1(75)"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Enigi, movi, kopii, forigi, \u015dan\u011di partojn de teksto, bildo a\u016d alia datumaro, \u015dan\u011di \u011dian aran\u011don a\u016d prezenton.", "translations": {}, "examples": [["redakti unikodan tekstodosieron, programon", null], ["forredakti la HTML-markojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "redakt", "primary": true}, "\u015dpari": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kolekti provizon de io, precipe de mono, danke al modera elspezo a\u016d uzo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0448\u0447\u0430\u0434\u0436\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0445\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u044c\u0431\u0435\u0440\u0430\u0433\u0430\u0446\u044c", "\u044d\u043a\u0430\u043d\u043e\u043c\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["\u00e9conomiser", "\u00e9pargner"], "en": ["spare"], "nl": ["sparen"], "pt": ["economizar", "poupar"], "ru": ["\u0441\u0431\u0435\u0440\u0435\u0433\u0430\u0442\u044c", "\u044d\u043a\u043e\u043d\u043e\u043c\u0438\u0442\u044c"], "de": ["sparen"], "sv": ["spara"], "hu": ["megtakar\u00edt"], "it": ["economizzare", "risparmiare"]}, "examples": [["\u015dparu gro\u015don, vi havos plenan po\u015don", "Proverbaro esperanta"], ["\u015dparu kiam bone, vi havos kiam bezone", "Proverbaro esperanta"], ["vivi de \u015dparita kaso", "Proverbaro esperanta"], ["\u015dpari provizojn dum sie\u011do, soldatojn en milito", null], ["\u015dparu vian bonan vorton por amato de la dioj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Modere kaj singarde uzi.", "translations": {"hu": ["takar\u00e9koskodik"]}, "examples": [["vortojn \u015dparu, agojn faru", "Proverbaro esperanta"], ["\u015dpari nek penon nek admonon", "Z"], ["\u015dpari siajn fortojn", null], ["kiu \u015dparas sian vergon, tiu malamas sian filon", "Z"], ["tiuj \u015dparas por ni la pensadon", null], ["oni ne \u015dparis al li la apla\u016ddojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Evitigi ion malbonan al iu.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0431\u0435\u0440\u0435\u0447\u044c"], "fr": ["\u00e9pargner (quelque chose \u00e0 quelqu'un)"], "nl": ["besparen"], "pt": ["poupar"], "be": ["\u0437\u044c\u0431\u0435\u0440\u0430\u0433\u0447\u044b", "\u0443\u043f\u0456\u043b\u044c\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0443\u0441\u044c\u0446\u0435\u0440\u0430\u0433\u0447\u044b"], "de": ["ersparen"], "sv": ["bespara"], "hu": ["megk\u00edm\u00e9l (vkit vmit\u0151l)"], "it": ["evitare (qualcosa a qualcuno)", "risparmiare (far evitare)"]}, "examples": [["ni volis \u015dpari al li tiun dolorigan baton", null], ["la ma\u015dinoj \u015dparas al ni penadon kaj pensadon", null], ["\u015dparigi al iu larmojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dpar", "primary": true}, "frandemulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo tre \u015datanta bongusta\u0135ojn.", "translations": {"nl": ["lucullus", "smulpaap", "lekkerbek"], "pl": ["\u0142asuch", "\u0142akomczuch", "smakosz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "frand", "primary": false}, "maljunulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maljuna viro.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0430\u0440\u0438\u043a"], "fr": ["vieil homme", "vieux (subst., vieil homme)"], "nl": ["grijsaard", "oude man"], "de": ["Alter"], "it": ["vecchio (sost.)"], "br": ["kozhiad", "kozh (ak.)"], "ro": ["b\u0103tr\u00een"], "pl": ["starzec"]}, "examples": [["tiu \u0109i maljunulo tute malsa\u011di\u011dis kaj infani\u011dis", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 39"], ["maljunulaj faltoj", "Z"], ["la maljunulino staris anta\u016d la pordo", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, pa\u015dtistino de anseroj apud puto"]], "subdefinitions": []}], "root": "jun", "primary": false}, "triviala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maldelikata, vulgara\u0109a.", "translations": {"be": ["\u0432\u0443\u043b\u044c\u0433\u0430\u0440\u043d\u044b", "\u043f\u043b\u044e\u0433\u043a\u0456"], "fr": ["trivial", "vulgaire"], "en": ["vulgar"], "nl": ["triviaal", "plat (vulgair)", "vulgair"], "pt": ["vulgar", "obsceno"], "ru": ["\u0432\u0443\u043b\u044c\u0433\u0430\u0440\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u043e\u0448\u043b\u044b\u0439"], "de": ["gew\u00f6hnlich"], "hu": ["k\u00f6z\u00f6ns\u00e9ges", "otromba", "trivi\u00e1lis"], "lat": ["trivialis", "vulgaris", "plebeius"], "pl": ["trywialny", "wulgarny", "grubia\u0144ski"]}, "examples": [["homo triviala kaj malsobra", null], ["triviala sprita\u0135o", "B"], ["ili neniam sin altigis super la triviala\u0135oj de maldelikata kaj kruda vivado", null], ["trivialaj diskuta\u0109oj pri mono", null], ["la simpla, tera, triviala, sed tamen tragedia, minaca, trudi\u011dema, \u015diranta krio: panon", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Banala.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u044b\u0432\u0456\u044f\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u0431\u0430\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "pl": ["trywialny", "banalny", "oklepany", "pospolity"], "ru": ["\u0442\u0440\u0438\u0432\u0438\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0431\u0430\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["triviala pasero", null], ["maloriginala kaj triviala temo", null], ["trivialaj ideoj", null], ["trivialaj kaj \u0109ie renkontataj esprimoj", null], ["kvankam \u015dajne triviala, tio estas tre profundsenca observo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "trivial", "primary": true}, "\u0125itino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Polimero kiu estas la \u0109efa komponanto de la ekstera skeleto de la insektoj, krustuloj kaj aliaj artikpieduloj; \u0109e la fungoj \u0125itino anstata\u016das celulozon, kiun \u011di similas per siaj ecoj \u0125emiaj, fizikaj kaj per sia biologia rolo.", "translations": {"be": ["\u0445\u0456\u0446\u0456\u043d"], "fr": ["chitine"], "en": ["chitin"], "pt": ["quitina"], "ru": ["\u0445\u0438\u0442\u0438\u043d"], "ca": ["quitina"], "de": ["Chitin"], "it": ["chitina"], "hu": ["kitin"], "es": ["quitina"], "fi": ["kitiini"], "pl": ["chityna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125itin", "primary": true}, "miozoto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio boragacoj, (Myosotis), kun bluaj floretoj, simbolo de fidela neforgeso.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u0437\u0430\u0431\u0443\u0434\u043a\u0430"], "fr": ["myosotis"], "en": ["forget-me-not"], "nl": ["vergeet-mij-niet"], "br": ["daoulagad-ar-Werc'hez"], "ru": ["\u043d\u0435\u0437\u0430\u0431\u0443\u0434\u043a\u0430"], "de": ["Vergissmeinnicht"], "hu": ["nefelejcs"], "fa": ["\u0641\u0631\u0627\u0645\u0648\u0634\u0645\u200c\u0645\u06a9\u0646"], "uk": ["\u043d\u0435\u0437\u0430\u0431\u0443\u0434\u043a\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "miozot", "primary": true}, "krotalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio vipuredoj (Crotalus), amerikaj venenaj serpentoj kun moveblaj kornaj ringoj \u0109e la vosto. Per vibrigado de la vosto ili ka\u016dzas siblan sonon.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u044b\u043c\u0443\u0447\u0430\u044f \u0437\u044c\u043c\u044f\u044f"], "en": ["rattlesnake"], "nl": ["ratelslang"], "pt": ["cr\u00f3talo", "cascavel"], "ru": ["\u0433\u0440\u0435\u043c\u0443\u0447\u0430\u044f \u0437\u043c\u0435\u044f"], "ca": ["cr\u00f2tal"], "de": ["Klapperschlange"], "hu": ["cs\u00f6rg\u0151k\u00edgy\u00f3"], "es": ["cr\u00f3talo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "krotal", "primary": true}, "adultul(in)o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kulpulo je adulto.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u043b\u044e\u0431\u043e\u0434\u0435\u0439"], "fr": ["adult\u00e8re (personne)", "homme adult\u00e8re", "femme adult\u00e8re"], "en": ["adulterer"]}, "examples": [["la okulo de adultulo atendas la krepuskon, dirante: Neniu okulo min vidu", "La Malnova TestamentoIjob 24:15"], ["Mi ju\u011dos vin la\u016d la ju\u011doj kontra\u016d adultulinoj kaj kontra\u016d sangover\u015dantinoj", "La Malnova TestamentoJe\u0125ezkel 16:38"]], "subdefinitions": []}], "root": "adult", "primary": false}, "frazparto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: PIV2 nomas tion \u00absintagmo\u00bb \u2015 ne tre oportune, \u0109ar tiu vorto estas tro \u015dar\u011dita je sencoj lingvosciencaj (internacie \u011di havas almena\u016d 5 aliajn sencojn, iuj el kiuj estas pli oftaj)."], "primary definition": "Vorto a\u016d grupo da vortoj, rolantaj kiel unuo en frazo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u043e\u0432\u043e\u0441\u043e\u0447\u0435\u0442\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u0447\u043b\u0435\u043d \u043f\u0440\u0435\u0434\u043b\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u044f"], "hu": ["mondatr\u00e9sz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fraz", "primary": false}, "\u0109irka\u016diri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Movi\u011di \u0109irka\u016d io a\u016d iu, formante rondon, kurban fermitan linion.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u044b\u0441\u044c\u0446\u0456 (\u043a\u0440\u0443\u0433\u043e\u043c)"], "fr": ["tourner (autour de)", "faire le tour (de)"], "nl": ["rondgaan"], "pt": ["circular", "rodear"], "ru": ["\u043e\u0431\u043e\u0439\u0442\u0438", "\u043e\u0431\u0445\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c"], "de": ["herumgehen", "umkreisen"], "hu": ["k\u00f6rbej\u00e1r (vmit)", "megker\u00fcl (vmit)"], "pl": ["okr\u0105\u017ca\u0107"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05e7\u05d9\u05e3 \\\u05d4\u05e7\u05e3\\", "\u05dc\u05db\u05ea\u05e8", "\u05dc\u05d0\u05e4\u05d5\u05e3 \\\u05d0\u05e4\u05e3\\"]}, "examples": [["\u0109irka\u016diru la urbon sep fojojn, kaj la pastroj sonigu per la trumpetoj", "La Malnova TestamentoJosuo 6:4"], ["la tero \u0109irka\u016diras la sunon", null], ["komencis \u0109irka\u016diri strangaj famoj", "La Faraono, volumo 2\u0109ap. 11"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Fari kurban vojon \u0109irka\u016d io, por \u011din eviti.", "translations": {"fr": ["contourner", "faire un d\u00e9tour"], "de": ["umgehen"], "hu": ["kiker\u00fcl (vmit)"]}, "examples": [["lia armeo \u0109irka\u016diras du orajn skarabojn, tial ke la ministro de l' milito estas pastro", "La Faraono, volumo 1\u0109ap. 3"], ["Jerobeam \u0109irka\u016dirigis embuskon, kiu aperis malanta\u016d ili", "La Nova TestamentoII. Kroniko 13:13"], ["Dio kondukis la popolon \u0109irka\u016dire, per la vojo tra la dezerto, al la Ru\u011da Maro", "La Malnova TestamentoEliro 13:20"], ["doganoj kaj migradaj kontroloj estas \u0109irka\u016direblaj, se oni scias kiel", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato\u0109ap. 17"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Sinsekve viziti multajn lokojn.", "translations": {"fr": ["courir (en p. d'une rumeur)", "parcourir (en tous sens)"], "de": ["herumgehen", "umhergehen"], "hu": ["k\u00f6rbel\u00e1togat", "sorra j\u00e1r"]}, "examples": [["vi \u0109irka\u016diras maron kaj teron, por varbi unu prozeliton", "La Nova TestamentoS. Mateo 23:15"], ["la inspektoro rapide \u0109irka\u016diris en la man\u011dejo", "Urd Hadda murdita!p. 11"], ["inter la oficiroj kaj nobeluloj komencis \u0109irka\u016diri strangaj famoj", "La Faraono, volumo 2\u0109ap. 11"]], "subdefinitions": []}], "root": "ir", "primary": false}, "pirarbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arbo el kiu unu specio (Pyrus communis) estas kulturata en multaj varia\u0135oj pro la fruktoj, genro el familio rozacoj (Pyrus).", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0443\u0448\u0430 (\u0434\u0440\u044d\u0432\u0430)", "\u0456\u0433\u0440\u0443\u0448\u0430 (\u0434\u0440\u044d\u0432\u0430)"], "fr": ["poirier"], "nl": ["perelaar", "perenboom"], "ru": ["\u0433\u0440\u0443\u0448\u0430 (\u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e)"], "de": ["Birnbaum"], "hu": ["k\u00f6rtefa"], "br": ["gwezenn-ber", "perenn (gwezenn)"], "pl": ["grusza"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pir", "primary": false}, "frunta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0444\u0440\u0430\u043d\u0442\u043e\u043d"], "en": ["pediment"], "nl": ["fronton"], "sv": ["fronton"], "hu": ["homlokzat"], "fa": ["\u0633\u0646\u062a\u0648\u0631\u06cc"], "es": ["frente"], "pl": ["fronton"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "frunt", "primary": false}, "beletra\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Verko beletra.", "translations": {"en": ["literary work"], "it": ["opera letteraria"], "pl": ["dzie\u0142o literackie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "beletr", "primary": false}, "aliformigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doni alian formon; transformi.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u045e\u0442\u0432\u0430\u0440\u0430\u0446\u044c", "\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0444\u0430\u0440\u043c\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["transformer", "changer (tr.)", "m\u00e9tamorphoser", "remanier"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0432\u0440\u0430\u0449\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0435\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043e\u0432\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0444\u043e\u0440\u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["umformen", "umwandeln"], "pl": ["przekszta\u0142ca\u0107", "transformowa\u0107"], "hu": ["\u00e1talak\u00edt", "megv\u00e1ltoztat"]}, "examples": [["aliformi la frazon, sian veston", null], ["\u0109irka\u016dis \u015din nokta mallumo, kiu maltrankvilecon aliformigas en timegon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "form", "primary": false}, "morala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Koncernanta la moralon.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043e\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0440\u0430\u0432\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["\u00e9thique (adj.)", "morale (adj.)"], "nl": ["moreel", "zedelijk"], "be": ["\u043c\u0430\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"]}, "examples": [["moralaj devoj", null], ["morala instruo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Morale bona, konforma al la devo kaj virto.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043e\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0440\u0430\u0432\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["malmorala homo, ago", null], ["moraleco", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Spirita, nekorpa, nemateria.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043e\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["la moralaj bezonoj de la homo", null], ["mezuri la moralajn meritojn de \u0109iu estas neeble", "Z"], ["la urbestraro donis al ni sian moralan apogon", "Z"], ["ili rigardis min kiel sian moralan \u0109efon", "Z"], ["havi de Esperanto nur moralan profiton", "Z"], ["morale respondi pri io", null], ["morale tia konkurado estus peko kontra\u016d la internacilingva ideo, kaj praktike \u011di kondukas al fiasko", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "moral", "primary": false}, "moralo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la filozofio esploranta la principojn de homa konduto kaj instruanta pri la celinda bono kaj pri la devoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0440\u0430\u043b\u044c", "\u043c\u0430\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["\u00e9thique (subst.)", "morale (subst.)"], "nl": ["zedenleer"], "pt": ["moral"], "ru": ["\u043c\u043e\u0440\u0430\u043b\u044c", "\u043d\u0440\u0430\u0432\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la reguloj montrantaj al la homo liajn devojn en socia a\u016d privata konduto.", "translations": {"nl": ["moraal"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la kondutreguloj kaj moroj de iu aparta socio.", "translations": {"nl": ["moraal"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "moral", "primary": true}, "markolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de maro a\u016d oceano, akva strio inter pecoj da seka tero, komunikiganta najbarajn marojn kaj oceanojn.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043b\u0438\u0432"], "fr": ["d\u00e9troit (g\u00e9og.)"], "en": ["strait"], "nl": ["zeestraat", "straat (zeestraat)"], "de": ["Meerenge", "Meeresstra\u00dfe", "Sund"], "sv": ["sund (geog.)"], "hu": ["tengerszoros"], "pl": ["cie\u015bnina"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kol", "primary": false}, "mencio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kelkvorta\u0135o, per kiu oni atentigas pri io.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043f\u043e\u043c\u0438\u043d\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["mention"], "br": ["meneg"], "be": ["\u0437\u0433\u0430\u0434\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0437\u0433\u0430\u0434\u043a\u0430"], "de": ["Erw\u00e4hnung"], "hu": ["eml\u00edt\u00e9s"]}, "examples": [["tiu epizodo estas la unua menciio pri Moskvo en la skribita historio", "Sergio Pokrovskij: Moskvo jubileas, Monatojaro 1997a, numero 9a, p. 22a"], ["oni aludas al tiuj varia\u0135oj per mencio de la litersekvo", "Pejno Simono: Survoje al E-klavaro, Monatojaro 1997a, numero 2a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "menci", "primary": false}, "mencii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Paroli pretere pri ne \u0109eftema, tamen dirinda afero.", "translations": {"be": ["\u0437\u0433\u0430\u0434\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u044b\u0433\u0430\u0434\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u043a\u0440\u0430\u043d\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["faire mention de", "mentionner"], "en": ["mention"], "nl": ["vermelden"], "pt": ["mencionar", "citar", "referir"], "ru": ["\u0443\u043f\u043e\u043c\u044f\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0442\u0440\u043e\u043d\u0443\u0442\u044c"], "de": ["erw\u00e4hnen", "nennen", "anf\u00fchren"], "hu": ["eml\u00edt"], "br": ["menegi\u00f1", "ober meneg eus"], "cs": ["zm\u00ednit se"]}, "examples": [["la urbonomo signifas \u00abla golfon de la pre\u011dejo\u00bb, kaj oni mencias \u011din unuafoje en la Orkada Sagao de 1046 p.K.", "W. H. Simcock: Vizito al la nordaj insuloj, Monatojaro 1999a, numero 9a, p. 18a"], ["kiaj estos tiuj pa\u015doj, en la deklaro ne estas menciite", "Evgeni Georgiev: \u0108u venos fino de la impostaj paradizoj?, Monatojaro 2000a, numero 10a, p. 10a"]], "subdefinitions": []}], "root": "menci", "primary": true}, "\u015dtrumpoligilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elasta rubando servanta por stre\u0109e teni la \u015dtrumpojn.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0443\u043b\u043e\u0447\u043d\u0430\u044f \u043f\u043e\u0434\u0432\u044f\u0437\u043a\u0430"], "fr": ["jarretelle"], "en": ["garter"], "nl": ["jarretel"], "de": ["Strumpfband"], "it": ["reggicalze"], "hu": ["harisnyak\u00f6t\u0151"], "sv": ["strumpeband"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dtrump", "primary": false}, "dalio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio asteracoj (Dahlia), kun grandaj brilkoloraj floraroj, multe kulturataj \u011dardene.", "translations": {"be": ["\u0432\u044f\u0440\u0433\u0456\u043d\u044f"], "fr": ["dahlia"], "en": ["dahlia"], "nl": ["dahlia"], "pt": ["d\u00e1lia"], "ru": ["\u0433\u0435\u043e\u0440\u0433\u0438\u043d"], "de": ["Dahlie"], "hu": ["d\u00e1lia"], "cs": ["ji\u0159inka"], "pl": ["dalia", "georginia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dali", "primary": true}, "el post": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0438\u0437-\u0437\u0430 (\u043e \u043c\u0435\u0441\u0442\u0435)"], "fr": ["de derri\u00e8re"], "pl": ["zza"]}, "examples": [["el post la arbo li estas bravulo", "Proverbaro esperanta"], ["el post la dometo iris vojo, kies fleksita kaj nebulita strio disfluis kaj malaperis en la malproksimo", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "post", "primary": false}, "Kuvajto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la okcidenta Azio kun \u0109efurbo Kuvajturbo. Teritorio de Emirejo Kuvajto. ISO-3166 kodo: KW. \u011ci limas kun Irako, Sauda Arabujo kaj Persa Golfo.", "translations": {"en": ["Kuwait"], "nl": ["Koeweit"], "de": ["Kuwait"], "ar": ["\u062f\u0648\u0644\u0629 \u0627\u0644\u0643\u0648\u064a\u062a"], "bg": ["\u041a\u0443\u0432\u0435\u0439\u0442"], "pl": ["Pa\u0144stwo Kuwejt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kuvajt", "primary": true}, "ginostemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kolono formita de kunigitaj stamenoj k stiluso \u0109e orkideaj floroj.", "translations": {"fr": ["gynost\u00e8me"], "de": ["Gynostemium"], "en": ["gynostemium"], "pt": ["gin\u00f3stemo"], "hu": ["ivaroszlop"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ginostem", "primary": true}, "imperia aglo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de aglo (Aquila heliaca).", "translations": {"en": ["imperial eagle"], "sv": ["kejsar\u00f6rn"], "pl": ["orze\u0142 cesarski"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "agl", "primary": false}, "enmunti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alfiksi en tau\u011dan lokon plusan parton al aparato.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043c\u043e\u043d\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["enficher", "ins\u00e9rer"], "de": ["einbauen"], "nl": ["inbouwen"], "hu": ["beszerel", "be\u00e9p\u00edt"]}, "examples": [["unue parabolspegulan antenpelvon kun enmuntita kapeto", "Pejno Simono: Radio/Poloj per pelvo (radioprogramoj en Esperanto), Monatojaro 1995a, numero 4a, p. 17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "munt", "primary": false}, "eco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u044f\u043a\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0443\u043b\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456\u0432\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["caract\u00e8re (propri\u00e9t\u00e9)", "propri\u00e9t\u00e9", "qualit\u00e9"], "nl": ["eigenschap"], "ru": ["\u0441\u0432\u043e\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u043a\u0430\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Eigenschaft", "Qualit\u00e4t"], "it": ["caratteristica"], "hu": ["tulajdons\u00e1g"], "es": ["cualidad"], "pl": ["cecha", "przymiot"]}, "examples": [["peko kaj eraro estas ecoj de l' homaro", "Proverbaro esperanta"], ["ece kiel prezidanto li akceptis", null], ["ecaro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ec", "primary": false}, "diskreta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Diranta nur, kion konvenas diri; scianta konservi sekreton.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0434\u0435\u0440\u0436\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u043a\u0440\u043e\u043c\u043d\u044b\u0439", "\u0443\u043c\u0435\u0440\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["d\u00e9licat (discret)", "discret", "sobre (discret)"], "en": ["discreet"], "nl": ["discreet"], "pt": ["discreto", "circunspecto", "recatado", "reservado"], "es": ["discreto"]}, "examples": [["la sendoto estu diskreta kaj fidela", null], ["la plej diskreta amo lasas \u0109iam elaperi sian sekreton", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Faranta nur, kion konvenas fari, modesta, nesintruda, taktoplena, ne troiganta.", "translations": {"en": ["discreet"], "pt": ["discreto", "circunspecto", "recatado", "reservado"]}, "examples": [["diskreta malaprobo", null], ["li faris diskretan uzon de sia a\u016dtoritato", null], ["lia konduto en mia domo estis \u0109iam diskreta", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Delikata, neforta, netroa.", "translations": {"en": ["discreet"]}, "examples": [["diskreta parfumo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri aro) Numerebla.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0447\u0451\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0447\u0438\u0441\u043b\u0438\u043c\u044b\u0439", "\u0434\u0438\u0441\u043a\u0440\u0435\u0442\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["d\u00e9nombrable", "discret (math.)"], "de": ["abz\u00e4hlbar", "diskret"], "en": ["denumerable", "countable", "discrete"], "pl": ["(zbi\u00f3r) przeliczalny", "(zmienna) dyskretna"]}, "examples": [["diskreta funkcio, hazarda variablo", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": []}]}], "root": "diskret", "primary": true}, "deflugi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Malproksimi\u011di de io flugante, malsupreniri flugante.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043b\u044f\u0442\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["s'\u00e9loigner (en volant)", "voler (d'un endroit)", "s'envoler (d'un endroit)"], "pl": ["zlatywa\u0107", "sfruwa\u0107"], "ru": ["\u043e\u0442\u043b\u0435\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u043b\u0435\u0442\u0435\u0442\u044c", "\u0441\u043b\u0435\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043b\u0435\u0442\u0435\u0442\u044c"]}, "examples": [["la birdo ne forflugis: \u011di nur deflugis de la arbo, alflugis al la domo kaj surflugis sur la tegmenton", "Fundamento de EsperantoEkzercaro, \u00a7 31"], ["estis tia ventego, ke la tegoloj deflugis de la tegmentoj", "Fabeloj, volumo 1Vojkamarado"], ["\u015di haltigis la obeeman balailon, iomete deflugis flanken, poste subite atakis la diskon", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 21"], ["\u0109e vi kun \u0109iu vorto kvaza\u016d Cicerono deflugas de la lango", "La Revizo4"]], "subdefinitions": []}], "root": "flug", "primary": false}, "piano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kordinstrumento pli malgranda ol fortepiano, kun vertikalaj kordoj kaj klavaro.", "translations": {"be": ["\u043f\u0456\u044f\u043d\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["piano", "piano"], "en": ["piano", "upright piano"], "nl": ["piano"], "pt": ["piano", "piano vertical"], "ru": ["\u043f\u0438\u0430\u043d\u0438\u043d\u043e"], "ca": ["piano"], "de": ["Klavier", "Piano"], "it": ["pianoforte verticale"], "hu": ["pian\u00edn\u00f3"], "es": ["piano"], "sv": ["piano"], "pl": ["pianino"]}, "examples": [["li sidi\u011dis sur la se\u011do anta\u016d la piano kaj komencis transturnadi la foliojn en la notolibro", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, la porcio da glacia\u0135o"]], "subdefinitions": []}], "root": "pian", "primary": true}, "farita\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, kio estas farita de iu; produkto de la laboro; ellabora\u0135o; verko.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0440\u0430\u0431", "\u043f\u0440\u0430\u0434\u0443\u043a\u0442", "\u043f\u0440\u0430\u0446\u0430"], "fr": ["r\u00e9sultat (d'une fabrication)", "produit"], "nl": ["werk"], "ru": ["\u0438\u0437\u0434\u0435\u043b\u0438\u0435", "\u043f\u0440\u043e\u0434\u0443\u043a\u0442", "\u0442\u0440\u0443\u0434 (\u0440\u0435\u0437\u0443\u043b\u044c\u0442\u0430\u0442)"], "de": ["Werk", "Ergebnis"], "hu": ["m\u0171", "alkot\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "far", "primary": false}, "transmara": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiu estas trans maro, precipe alilande kaj malproksime.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043c\u043e\u0440\u0441\u043a\u0438\u0439"], "ca": ["ultramar\u00ed"], "br": ["tramor"], "es": ["ultramarino"], "hu": ["tengeren t\u00fali"]}, "examples": [["en landoj transmaraj estas oraj arbaroj", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kiu devenas el trans maro.", "translations": {}, "examples": [["\u0109io transmara estas \u0109arma kaj kara", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "mar", "primary": false}, "fajra\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arta fajro, konsistanta el raketoj kaj petardoj, kiujn oni ekbruligas en festoj.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0435\u0440\u0432\u044d\u0440\u043a"], "fr": ["feu d'artifice"], "en": ["fireworks"], "nl": ["vuurwerk"], "ru": ["\u0444\u0435\u0439\u0435\u0440\u0432\u0435\u0440\u043a"], "de": ["Feuerwerk"], "tr": ["havai fi\u015fek"], "hu": ["t\u0171zij\u00e1t\u00e9k"], "br": ["tan-arvest"], "ja": ["\u82b1\u706b [\u306f\u306a\u3073]"], "pl": ["fajerwerk", "sztuczne ognie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fajr", "primary": false}, "pekigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Instigi iun al peko.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u043a\u0443\u0448\u0430\u0446\u044c"], "hu": ["b\u0171nre cs\u00e1b\u00edt"], "de": ["verf\u00fchren (zur S\u00fcnde)"], "ru": ["\u0441\u043e\u0432\u0440\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pek", "primary": false}, "bestkuracisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Medicinisto, kiu kuracas bestojn.", "translations": {"be": ["\u0432\u044d\u0442\u044d\u0440\u044b\u043d\u0430\u0440"], "fr": ["v\u00e9t\u00e9rinaire"], "en": ["veterinarian"], "nl": ["dierenarts"], "pt": ["veterin\u00e1rio"], "el": ["\u03ba\u03c4\u03b7\u03bd\u03af\u03b1\u03c4\u03c1\u03bf\u03c2"], "de": ["Tierarzt"], "hu": ["\u00e1llatorvos"], "sk": ["veterin\u00e1r", "zverolek\u00e1r"], "ru": ["\u0432\u0435\u0442\u0435\u0440\u0438\u043d\u0430\u0440"]}, "examples": [["Yrj\u00f6 Kokko elektis al si interesan vivtaskon lasante la metion de bestkuracisto por klerigi kaj veki la legantaron", "S. H\u00e4m\u00e4l\u00e4inen, Yrj\u00f6 Kokko, 2003"]], "subdefinitions": []}], "root": "kurac", "primary": false}, "amalgami": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kunmiksi hidrargon kun metaloj.", "translations": {"sk": ["amalgamova\u0165"], "be": ["\u0430\u043c\u0430\u043b\u044c\u0433\u0430\u043c\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["amalgamer"], "en": ["amalgamate"], "nl": ["amalgameren"], "ru": ["\u0430\u043c\u0430\u043b\u044c\u0433\u0430\u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["mit Quecksilber legieren", "amalgamieren"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "amalgam", "primary": true}, "amalgamo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kunmiksa\u0135o de hidrargo kun metaloj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043c\u0430\u043b\u044c\u0433\u0430\u043c\u0430"], "fr": ["amalgame"], "en": ["amalgam"], "nl": ["amalgaam"], "ru": ["\u0430\u043c\u0430\u043b\u044c\u0433\u0430\u043c\u0430"], "de": ["Quecksilberlegierung", "Amalgam"], "sk": ["amalg\u00e1m"], "fa": ["\u0645\u0644\u063a\u0645\u0647", "\u0622\u0645\u0627\u0644\u06af\u0627\u0645"], "es": ["amalgama"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "amalgam", "primary": false}, "amazono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Virino el tribo de militistinoj, kiuj ne akceptis virojn inter si.", "translations": {"ru": ["\u0430\u043c\u0430\u0437\u043e\u043d\u043a\u0430 (\u043c\u0438\u0444.)"], "fr": ["amazone"], "bg": ["\u0430\u043c\u0430\u0437\u043e\u043d\u043a\u0430"], "nl": ["amazone"], "pt": ["amazona (mit.)"], "be": ["\u0430\u043c\u0430\u0437\u043e\u043d\u043a\u0430 (\u043c\u0456\u0442.)"], "de": ["Amazone"], "hu": ["amazon"], "sk": ["amazonka"], "en": ["amazon"], "es": ["amazona"], "pl": ["Amazonka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Rajdantino.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0435\u0437\u0434\u043d\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Reiterin"], "pt": ["amazona"], "pl": ["amazonka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Amazono", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "amazon", "primary": true}, "adia\u016di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kapsigni adia\u016don, adia\u016ddiri al iu.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u044c\u0432\u0456\u0442\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["dire adieu (\u00e0)", "faire ses adieux (\u00e0)", "prendre cong\u00e9 (de)", "quitter (qn, lui faire ses adieux)", "renoncer (\u00e0) (qc)", "se s\u00e9parer (de) (qc)", "tourner le dos (\u00e0) (qc)"], "en": ["bid adieu", "say goodbye", "say farewell"], "nl": ["afscheid nemen", "vaarwel zeggen"], "pt": ["dizer adeus", "despedir-se"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0449\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u043e\u043f\u0440\u043e\u0449\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["verabschieden"], "sv": ["s\u00e4ga farv\u00e4l", "s\u00e4ga hejd\u00e5", "s\u00e4ga adj\u00f6"], "hu": ["b\u00facs\u00fazik", "istenhozz\u00e1dot mond"], "sk": ["rozl\u00fa\u010di\u0165 sa"], "es": ["decirle adi\u00f3s a", "despedirse de"], "br": ["kimiadi\u00f1"], "pl": ["\u017cegna\u0107"], "he": ["\u05dc\u05d5\u05de\u05e8 \u05e9\u05dc\u05d5\u05dd (\u05dc\u05e4\u05e8\u05d9\u05d3\u05d4)"]}, "examples": [["li adia\u016dis \u015din, al \u015di kun larmoj", null], ["Zamenhof adia\u016dis la honorojn", "Vivo de Zamenhof11"], ["mi atendis ekstere por eviti la tradician larmplenan adia\u016dadon", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato\u0109ap. 22"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Indiki al komputilo finon de seanco kun dialoga programo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0439\u0442\u0438"], "fr": ["fermer la session (info.)", "se d\u00e9loguer"], "en": ["logout"], "nl": ["uitloggen"], "pt": ["desligar o microcomputador"], "de": ["abmelden", "ausloggen"], "sv": ["logga ut"], "hu": ["kijelentkezik"], "sk": ["odhl\u00e1si\u0165 sa"], "es": ["cerrar sesi\u00f3n"], "pl": ["wylogowa\u0107"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05ea\u05e0\u05ea\u05e7 (\u05d1\u05de\u05d7\u05e9\u05d1\u05d9\u05dd)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "adia\u016d", "primary": false}, "tiamulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo vivinta en menciita tempo.", "translations": {"fr": ["contemporain (subst.)"]}, "examples": [["en la foto mankas alia tiamulo, anka\u016d menciinda por la historiistoj, s.ro Canevari", "M. La Torre, amarcord, Esperantisti Italiani, 2007-04-22"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "samtempulo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tiam", "primary": false}, "vibro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el la alternaj movoj de vibranta korpo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0438\u0431\u0440\u0430\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["vibration"], "nl": ["trilling"], "pt": ["vibra\u00e7\u00e3o"], "hu": ["rezg\u00e9s"]}, "examples": [["la vibroj de sonorilo, kordo, pendolo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vibr", "primary": false}, "ekstremoriento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u043b\u0451\u043a\u0456 \u045e\u0441\u0445\u043e\u0434"], "fr": ["Extr\u00eame-Orient"], "nl": ["verre Oosten (ontr.)"], "br": ["Reter-pella\u00f1"], "ru": ["\u0414\u0430\u043b\u044c\u043d\u0438\u0439 \u0412\u043e\u0441\u0442\u043e\u043a"], "hu": ["T\u00e1vol-Kelet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "orient", "primary": false}, "\u0108ashundoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nord-hemisfera stelfiguro (Canes Venatici).", "translations": {"ru": ["\u0413\u043e\u043d\u0447\u0438\u0435 \u041f\u0441\u044b (\u0441\u043e\u0437\u0432\u0435\u0437\u0434\u0438\u0435)"], "en": ["Canes Venatici"], "pl": ["Psy Go\u0144cze"], "fa": ["\u062a\u0627\u0632\u06cc\u0627\u0646 (\u0635\u0648\u0631\u062a \u0641\u0644\u06a9\u06cc)"], "de": ["Jagdhunde"], "it": ["Cani da caccia", "Levrieri"], "es": ["Los Perros de Caza"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hund", "primary": false}, "duonpatrino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Edzino de patro, kiu tamen ne estas la patrino.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0447\u0430\u0445\u0430"], "fr": ["belle-m\u00e8re (\u00e9pouse du p\u00e8re)"], "en": ["stepmother"], "nl": ["stiefmoeder"], "no": ["stemor"], "de": ["Stiefmutter"], "hu": ["mostohaanya"], "br": ["lezvamm"], "ru": ["\u043c\u0430\u0447\u0435\u0445\u0430"], "pl": ["macocha"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "patr", "primary": false}, "ekskuzi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Prezenti motivon a\u016d pretekston por senkulpigi iun a\u016d malpligravigi la ripro\u0109ata\u0135on.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u0440\u0430\u045e\u0434\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["excuser"], "pt": ["excusar", "desculpar"], "ru": ["\u043e\u043f\u0440\u0430\u0432\u0434\u0430\u0442\u044c"], "de": ["entschuldigen"], "hu": ["kiment", "menteget"], "es": ["excusar"], "pl": ["t\u0142umaczy\u0107 (kogo\u015b z czego\u015b)", "usprawiedliwia\u0107"]}, "examples": [["ekskuzi sian foreston", null], ["sin ekskuzi pri io", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ekskuz", "primary": true}, "\u011cin\u011dis": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108ingiso", "translations": {"be": ["\u0427\u044b\u043d\u0433\u0456\u0437"], "en": ["Gengis"], "pt": ["G\u00eangis"], "de": ["Dschingis"], "it": ["Gengis"], "hu": ["Dzsingisz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u011cingis", "primary": false}, "ekskuzo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Motivo a\u016d preteksto por senkulpigi iun a\u016d malpligravigi la kulpon.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u0440\u0430\u045e\u0434\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["excuse"], "ru": ["\u043e\u043f\u0440\u0430\u0432\u0434\u0430\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Entschuldigung", "Entschuldigungsgrund"], "pl": ["wyt\u0142umaczenie", "usprawiedliwienie"], "hu": ["ments\u00e9g", "indok (ments\u00e9g)"]}, "examples": [["prezenti efektivan ekskuzon", null], ["vi akceptu niajn ekskuzojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ekskuz", "primary": false}, "ektopio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kontra\u016dnorma loki\u011do de organo.", "translations": {"ru": ["\u044d\u043a\u0442\u043e\u043f\u0438\u044f", "\u0441\u043c\u0435\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435 \u043e\u0440\u0433\u0430\u043d\u0430"], "fr": ["ectopie"], "pt": ["ectopia"], "de": ["Organverlagerung", "Ektopie"], "hu": ["ekt\u00f3pia"], "fa": ["\u0627\u06a9\u062a\u0648\u067e\u06cc"], "pl": ["ektopia"], "es": ["ectop\u00eda"]}, "examples": [["testika ektopio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ektopi", "primary": true}, "sin\u011dena": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sin \u011denanta por aliaj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u0440\u043e\u043c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["d\u00e9vou\u00e9"], "be": ["\u0441\u044c\u0446\u0456\u043f\u043b\u044b", "\u0441\u0430\u0440\u0430\u043c\u043b\u0456\u0432\u044b"]}, "examples": [["li estas afable sin\u011dena por \u0109iuj kaj \u0109iam preta helpi", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tro \u011denanta sin kontra\u016d aliaj; nesufi\u0109e memfida; hontema; nepostulema.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0435\u0441\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 (\u043e \u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u043a\u0435)"], "fr": ["g\u00ean\u00e9", "embarrass\u00e9", "intimid\u00e9", "mal \u00e0 l'aise"], "pt": ["acanhado"]}, "examples": [["li restas \u0109iam sin\u011dena anta\u016d la fra\u016dlinoj, anta\u016d la profesoro", null], ["almozpetanto sin\u011dena restas kun sako malplena", "Proverbaro esperanta"], ["timema sin\u011denado", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011den", "primary": false}, "halucini\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Senti halucinojn.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043b\u044e\u0446\u044b\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["avoir des hallucinations", "halluciner (intr.)"], "nl": ["hallucinaties hebben"], "pt": ["alucinar-se"], "ru": ["\u0433\u0430\u043b\u043b\u044e\u0446\u0438\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["halluzinieren", "unter Sinnest\u00e4uschungen leiden", "unter Wahnvorstellungen leiden", "Wahrnehmungsst\u00f6rungen haben", "spinnen"], "it": ["essere allucinato"], "hu": ["hallucin\u00e1l", "\u00e9rz\u00e9kcsal\u00f3d\u00e1sban szenved", "r\u00e9meket l\u00e1t", "betegesen k\u00e9pzel\u0151dik"], "pl": ["mie\u0107 halucynacje", "mie\u0107 zwidy", "mie\u0107 omamy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "halucin", "primary": false}, "cikadoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subordo de la ordo homopteroj (Auchenorhyncha), kun triparta rostro, saltkapablaj malanta\u016daj kruroj kaj mallongaj tentakloj. La maskloj ofte kapabla la\u016dte \u0109irpi per abdomenaj membranoj.", "translations": {"pt": ["cican\u00eddeos"], "nl": ["cicaden"], "it": ["Auchenorrinchi", "cicale", "cicaline"], "pl": ["cykadowate", "piewnikowate"], "hu": ["sz\u00ednkab\u00f3c\u00e1k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cikad", "primary": false}, "arketipo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["archetype", "oerbeeld", "grondvorm"], "pt": ["arqu\u00e9tipo"], "pl": ["archetyp"]}, "examples": [["tiujn samajn ideojn oni povas nomi \u00abuniversala\u0135oj\u00bb, arketipoj kiuj periode dum la kursoj de la civilizoj kvaza\u016d bur\u011donas", "A. Abreu, [blogo], 2005-06-11"], ["matematikon ni ja ankora\u016d nun agnoskas kiel arketipan sciencon", "J.-M. L\u00e9vy-Leblond, trad. J.-M. Cash, \u0108u scienco estas universala?, le Monde diplomatique, 2006-09"]], "subdefinitions": []}], "root": "arketip", "primary": true}, "senagado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nenifarado.", "translations": {"be": ["\u0431\u044f\u0437\u044c\u0434\u0437\u0435\u044f\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["inaction"], "en": ["inaction"], "nl": ["nietsdoen"], "pt": ["inatividade"], "ru": ["\u0431\u0435\u0437\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435"], "de": ["Nichtstun", "M\u00fc\u00dfiggang"], "tr": ["etkisizlik", "hareketsizlik", "i\u015fsizlik", "\u00e7al\u015fmazl\u0131k"], "sv": ["inaktivitet"], "sk": ["ne\u010dinnos\u0165"], "fa": ["\u0628\u06cc\u06a9\u0627\u0631\u06af\u06cc", "\u0628\u0637\u0627\u0644\u062a"], "br": ["dizoberiantiz"], "pl": ["bezczynno\u015b\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ag", "primary": false}, "pasti\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Verko, en kiu oni \u015derce imitas la manieron kaj stilon de fama artisto.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0440\u0430\u0436\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u0430\u0440\u043e\u0434\u0438\u044f"], "fr": ["pastiche"], "nl": ["pastiche"], "de": ["Pasticcio", "Nachahmung"], "pl": ["pastisz"], "hu": ["pastiche (ut\u00e1nzat)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "plagiato", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pasti\u0109", "primary": true}, "proskripcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Proskribo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u043a\u0440\u0438\u043f\u0446\u0438\u044f"], "nl": ["proscriptie", "vogelvrijverklaring"], "pt": ["proscri\u00e7\u00e3o", "banimento", "desterro", "degredo", "deporta\u00e7\u00e3o"], "hu": ["sz\u00e1m\u0171zet\u00e9s (\u00edt\u00e9let n\u00e9lk\u00fcli)", "t\u00f6rv\u00e9nyen k\u00edv\u00fcl helyez\u00e9s", "proskripci\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "proskripci", "primary": true}, "hermita produto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(super kompleksa vektora spaco E) Tia hermita formo \u03c6, ke \u03c6(x,x) \u2265 0 por \u0109iuj x\u2208E, kaj egalas al nulo, se kaj nur se x = 0.", "translations": {"ru": ["\u044d\u0440\u043c\u0438\u0442\u043e\u0432\u043e-\u0441\u043a\u0430\u043b\u044f\u0440\u043d\u043e\u0435 \u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u0435\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["produit (scalaire) hermitien"], "en": ["Hermitian (scalar) product"], "pt": ["produto escalar hermitiano", "produto hermitiano"], "de": ["Hermitesches Skalarprodukt"], "hu": ["hermitikus skal\u00e1rszorzat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de du vektoroj x, y) La bildo de (x,y) per hermita skalara produto.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "produt", "primary": false}, "motoristo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Laboristo, maristo, te\u0125nikisto prizorganta motorojn.", "translations": {"fa": ["\u0645\u0648\u062a\u0648\u0631\u0686\u06cc"], "be": ["\u043c\u0430\u0442\u0430\u0440\u044b\u0441\u0442"], "en": ["motor-mechanic", "machinist"], "nl": ["machinist"], "ru": ["\u043c\u043e\u0442\u043e\u0440\u0438\u0441\u0442"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fa": ["\u0631\u0627\u0646\u0646\u062f\u0647"], "en": ["motorist"], "nl": ["chauffeur"], "ru": ["\u0430\u0432\u0442\u043e\u043c\u043e\u0431\u0438\u043b\u0438\u0441\u0442"], "hu": ["aut\u00f3s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "motor", "primary": false}, "Skitio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0421\u043a\u0456\u0444\u0456\u044f"], "fr": ["Scythie"], "ru": ["\u0421\u043a\u0438\u0444\u0438\u044f"], "de": ["Scythien"], "es": ["Escitia"], "hu": ["szk\u00edtia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Skiti", "primary": true}, "karobarbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio cesalpiniacoj (Ceratonia), el kies semoj oni produktas specon de faruno.", "translations": {"ru": ["\u0440\u043e\u0436\u043a\u043e\u0432\u043e\u0435 \u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e"], "fr": ["caroubier"], "en": ["carob tree"], "nl": ["johannesbroodboom", "sint-jansbroodboom"], "de": ["Johannisbrotbaum"], "hu": ["szentj\u00e1noskeny\u00e9rfa"]}, "examples": [["fronte al la 6-eta\u011da konstrua\u0135o kie trovi\u011das mia apartamento staras karob-arbo preska\u016d 100-jara", "drls Re: Karobo (estis: nomoj de birdoj) soc.culture.esperanto, 2005-02-19"]], "subdefinitions": []}], "root": "karob", "primary": false}, "muskolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Organo konsistanta el karnaj fibroj kaj servanta por movi la diversajn partojn de la korpo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u0441\u043a\u0443\u043b", "\u0446\u044f\u0433\u043b\u0456\u0446\u0430"], "fr": ["muscle"], "en": ["muscle"], "nl": ["spier"], "pt": ["m\u00fasculo (anat.)"], "ru": ["\u043c\u044b\u0448\u0446\u0430", "\u043c\u0443\u0441\u043a\u0443\u043b"], "de": ["Muskel"], "hu": ["izom"], "pl": ["mi\u0119sie\u0144"]}, "examples": [["\u0109iutagaj ekzercoj por milde stre\u0109i la \u015dultrajn, brakajn kaj dorsajn muskolojn", "David Curtis, Koratako, Monato, jaro 2002a, numero 1a, p. 28a"]], "subdefinitions": []}], "root": "muskol", "primary": true}, "muskola": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al muskoloj, al korpa forto kiun ili provizas.", "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u0441\u043a\u0443\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["musculaire", "muscl\u00e9", "musculeux"], "nl": ["gespierd", "spier-"], "ru": ["\u043c\u044b\u0448\u0435\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u043c\u0443\u0441\u043a\u0443\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["muskul\u00f6s"], "pl": ["mi\u0119\u015bniowy"], "hu": ["izom-", "muszkul\u00e1ris", "izmos"]}, "examples": [["\u00abMuskola belulino\u00bb", "JPVDD, \u015cparu monon (Vinilkosmokompil), Monato, jaro 1995a, numero 7a, p. 27a"], ["Creuzfeldt-Jakob-malsano manifesti\u011das kiel nekuracebla degenero de nervoj, rezultigante perdon de mensaj kaj muskolaj kapabloj", "Krys Ungar, Vivu vigle kaj vegetare!, Monato, jaro 1995a, numero 7a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "muskol", "primary": false}, "propramove": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Per propra forto, interna impulso.", "translations": {"fr": ["de soi-m\u00eame", "de son propre mouvement", "tout seul (de son propre mouvement)"], "en": ["of one's own accord", "spontaneously"]}, "examples": [["ili venis al la fera pordego, kiu kondukas en la urbon; kaj \u011di malfermi\u011dis al ili propramove", "La Nova Testamento, La agoj 12:10"]], "subdefinitions": []}], "root": "mov", "primary": false}, "epitafo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tomba surskribo.", "translations": {"be": ["\u044d\u043f\u0456\u0442\u0430\u0444\u0456\u044f"], "fr": ["\u00e9pitaphe"], "en": ["epitaph"], "nl": ["grafschrift"], "pt": ["epit\u00e1fio"], "ru": ["\u044d\u043f\u0438\u0442\u0430\u0444\u0438\u044f"], "de": ["Grabplatte mit Inschrift", "Epitaph"], "hu": ["s\u00edrfelirat"], "fa": ["\u0633\u0646\u06af\u200c\u0646\u0628\u0634\u062a\u0647\u0654 \u0645\u0632\u0627\u0631", "\u0646\u0648\u0634\u062a\u0647\u0654 \u0633\u0646\u06af \u0642\u0628\u0631"], "es": ["epitafio"], "pl": ["epitafium", "napis nagrobny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "epitaf", "primary": true}, "febra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ka\u016dzata de febro.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0445\u0430\u043c\u0430\u043d\u043a\u0430\u0432\u044b"], "fr": ["f\u00e9brile", "fi\u00e9vreux"], "nl": ["koortsig"], "ru": ["\u043b\u0438\u0445\u043e\u0440\u0430\u0434\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["fiebrig"], "sv": ["febrigt"], "hu": ["l\u00e1zas"], "es": ["febril"], "pl": ["gor\u0105czkowy"]}, "examples": [["febraj signoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Arda.", "translations": {"fr": ["f\u00e9brile (fig.)", "f\u00e9vreux (fig.)", "fougueux", "nerveux"], "de": ["fiebernd"], "nl": ["koortsachtig"], "hu": ["l\u00e1zas (\u00e1tv.)", "heves", "izgatott"]}, "examples": [["febra malpacienco, laboro, deziro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "febr", "primary": false}, "dilemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rezono prezentanta alternativon inter du kondi\u0109aj kaj kontra\u016daj asertoj, kiuj amba\u016d kondukas al sama konkludo.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u043b\u0435\u043c\u0430"], "fr": ["dilemme"], "nl": ["dilemma"], "pt": ["dilema"], "ru": ["\u0434\u0438\u043b\u0435\u043c\u043c\u0430"], "de": ["Dilemma"], "hu": ["dilemma"], "pl": ["dylemat"], "es": ["dilema"]}, "examples": [["enfermi sian kontra\u016dulon en dilemo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Situacio, ke oni devas decidi inter du malagrablaj alternativoj.", "translations": {"de": ["Zwangslage"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En la logiko refuto de supozo pro la malvero de du sole restantaj ebloj.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dilem", "primary": true}, "vidkapablo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kapablo senti bildojn de objektoj.", "translations": {"sk": ["zrak"], "be": ["\u0437\u0440\u043e\u043a"], "fr": ["vue (sens)"], "ru": ["\u0437\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Sehf\u00e4higkeit", "Gesichtssinn"], "pl": ["wzrok"], "hu": ["l\u00e1t\u00f3k\u00e9pess\u00e9g"]}, "examples": [["La spiritlando estas ekster via / vidpovo, kaj la hom\u2019 por vi plejaltas", "I. Mad\u00e1ch, trad. K. Kalocsay, La Tragedio de l' Homo, dua bildo, 1965"], ["Georgo Lagran\u011d\u2019 estis trafita de okulmalsano, kiu tute perdigis al li la vidkapablon por unu okulo kaj la duonon de la vidkapablo por la alia", "V. Markov, Memore al..., La Sago, 2004-05"]], "subdefinitions": []}], "root": "vid", "primary": false}, "febri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti en malsana febra stato.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u0434\u0430\u0442\u044c \u043b\u0438\u0445\u043e\u0440\u0430\u0434\u043a\u043e\u0439", "\u0431\u044b\u0442\u044c \u0432 \u043b\u0438\u0445\u043e\u0440\u0430\u0434\u043a\u0435"], "fr": ["\u00eatre fi\u00e9vreux", "\u00eatre f\u00e9brile", "s'agiter (s'exciter)"], "nl": ["koorts hebben"], "de": ["fiebern", "Fieber haben"], "hu": ["l\u00e1zas"], "es": ["tener fiebre"], "pl": ["gor\u0105czkowa\u0107 si\u0119"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Esti en maltrankvila arda stato de animo.", "translations": {"de": ["fiebern", "rasen"], "hu": ["l\u00e1zban \u00e9g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "febr", "primary": false}, "febro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsana stato, karakterizata per plirapidi\u011do de la pulso kaj plialti\u011do de la korpa temperaturo.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0438\u0445\u043e\u0440\u0430\u0434\u043a\u0430"], "fr": ["fi\u00e8vre"], "nl": ["koorts"], "pt": ["febre"], "be": ["\u043b\u0456\u0445\u0430\u043c\u0430\u043d\u043a\u0430", "\u0442\u0440\u0430\u0441\u0446\u0430", "\u0433\u0430\u0440\u0430\u0447\u043a\u0430"], "de": ["Fieber"], "tr": ["ate\u015f"], "sv": ["feber"], "hu": ["l\u00e1z"], "es": ["fiebre"], "pl": ["gor\u0105czka"]}, "examples": [["\u015dia pulso kvieti\u011dis kaj febro falis", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 64a, p. 391a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Forta eksciteco, pasia ardo.", "translations": {"fr": ["fi\u00e8vre (fig.)", "fougue", "fr\u00e9n\u00e9sie", "nervosit\u00e9"], "pt": ["ardor passional", "grande excita\u00e7\u00e3o"], "de": ["Wahn"], "tr": ["co\u015fkunluk", "hararet"], "hu": ["l\u00e1z (\u00e1tv.)", "h\u00e9v"], "pl": ["gor\u0105czka"]}, "examples": [["monluda, politika febro", "B"], ["la militista febro infektis \u0109iujn landojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "febr", "primary": true}, "brovo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arkforma superokula hararo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u044b\u0432\u043e"], "fr": ["sourcil"], "en": ["eyebrow"], "ru": ["\u0431\u0440\u043e\u0432\u044c"], "sv": ["\u00f6gonbryn"], "hu": ["szem\u00f6ld\u00f6k"], "sk": ["obo\u010die"], "es": ["ceja"], "br": ["abrant"], "pl": ["brew"], "he": ["\u05d2\u05d1\u05d4"]}, "examples": [["kuntiri, kun\u015dovi la brovojn", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "brov", "primary": true}, "labialo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parolsono, prononcata per fermo a\u016d malvastigo de la bu\u015dkanalo per alproksimigo de la lipoj (p, b, m, \u016d) a\u016d per alproksimigo de la malsupra lipo kaj supra dentaro (f, v).", "translations": {"be": ["\u0433\u0443\u0431\u043d\u044b \u0437\u044b\u0447\u043d\u044b"], "en": ["labial"], "nl": ["labiaal", "lipletter"], "pt": ["labial (fon.)", "consoante labial (fon.)"], "ru": ["\u0433\u0443\u0431\u043d\u043e\u0439 \u0441\u043e\u0433\u043b\u0430\u0441\u043d\u044b\u0439"], "de": ["Labial", "Labiallaut", "Lippenlaut"], "hu": ["ajakhang", "labi\u00e1lis"], "es": ["labial"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "labial", "primary": true}, "komposta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kompostita teksto, \u0109u en plumba formo (tipografio), \u0109u en papera a\u016d elektronika (ofseto), preta por presado:.", "translations": {"fr": ["composition"], "de": ["Satz", "Schriftsatz"], "nl": ["zetsel"]}, "examples": [["la pretaj komposta\u0135oj voja\u011dis letere inter Ameriko kaj E\u016dropo", "Paul Peeraerts: Komposta revolucio kaj presada stabileco, Monato, 2004/05, p. 8;"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompost", "primary": false}, "kontra\u016dflue": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En direkto kontra\u016da al fluo, kontra\u016da al la natura, \u011denerala irado.", "translations": {"fr": ["\u00e0 contre-courant"], "pl": ["pod pr\u0105d"]}, "examples": [["ni iru kontra\u016dflue, restante en la akvo", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato, \u0109apitro 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "flu", "primary": false}, "pandito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Titolo de bramano klera pri hindua kulturo kaj literaturo.", "translations": {"fr": ["pandit"], "nl": ["pandit"], "it": ["pandit"]}, "examples": [["du jarojn post la liberi\u011do de sia lando pandito Jawaharlal Nehru, dum voja\u011do tra E\u016dropo, vizitis la prezidanton de Svislando", "C. Gacond, La rasismo, 3, radioprelego, 1964-08"], ["mi a\u016ddis panditon diskutantan, \u0109u ni \u00abhavas la kura\u011don kaj forton por fari la farenda\u0135on\u00bb", "T. Ansary, trad. S. MacGregor, Afgan-usonano parolas, 2001-11"]], "subdefinitions": []}], "root": "pandit", "primary": true}, "ajgenvaloro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ajgen", "primary": false}, "mezursistemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de mezurunuoj kaj ties uzmanieroj.", "translations": {"fr": ["syst\u00e8me de mesures"], "nl": ["maatstelsel"]}, "examples": [["plimultaj homoj nombras la\u016d dekuma bazo, sed plimultaj mezursistemoj evoluis la\u016d bazo dek du", "Astura Esperanto-Asocio, Dozenuma (dekduuma) Esperanto-Societo, 2008"]], "subdefinitions": []}], "root": "sistem", "primary": false}, "sinodo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kunveno de pastroj por konsili\u011di kaj decidi pri ekleziaj aferoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u044b\u043d\u043e\u0434"], "de": ["Synode"], "nl": ["synode"], "ru": ["\u0441\u0438\u043d\u043e\u0434"], "hu": ["zsinat", "szin\u00f3dus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sinod", "primary": true}, "koiti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"sk": ["s\u00falo\u017ei\u0165"], "ru": ["\u0441\u043e\u0432\u043e\u043a\u0443\u043f\u043b\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["s'accoupler", "faire l'amour", "baiser (faire l'amour)", "co\u00efter", "copuler", "coucher (co\u00efter)"], "en": ["copulate"], "nl": ["co\u00efteren", "geslachtsgemeenschap hebben"], "ca": ["copular"], "de": ["koitieren", "den Beischlaf vollziehen"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "koit", "primary": true}, "koito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago koiti.", "translations": {"sk": ["s\u00falo\u017e"], "ru": ["\u0441\u043e\u0432\u043e\u043a\u0443\u043f\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u043e\u043b\u043e\u0432\u043e\u0435 \u0441\u043d\u043e\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["accouplement", "amour (charnel)", "baise (faire l'amour)", "co\u00eft", "copulation", "relation sexuelle"], "en": ["coitus"], "nl": ["co\u00eftus", "geslachtsgemeenschap"], "ca": ["coit", "c\u00f2pula"], "de": ["Koitus", "Beischlaf"]}, "examples": [["natura, kontra\u016dnatura, interrompita koito", null]], "subdefinitions": []}], "root": "koit", "primary": false}, "kreso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el pluraj specioj el familio brasikacoj kun akreta gusto, uzata kiel spica\u0135o kaj salato.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0435\u0441\u0441", "\u043a\u0440\u0435\u0441\u0441-\u0441\u0430\u043b\u0430\u0442"], "en": ["cress"], "nl": ["tuinkers"], "pt": ["agri\u00e3o"], "de": ["Kresse"], "es": ["mastuerzo", "berro"], "hu": ["zs\u00e1zsa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kres", "primary": true}, "optika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al optiko.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["optique (adj.)"], "en": ["optical"], "nl": ["optisch"], "pt": ["\u00f3ptico"], "el": ["\u03bf\u03c0\u03c4\u03b9\u03ba\u03cc\u03c2"], "de": ["optisch"], "sv": ["optisk"], "hu": ["optikai"], "ru": ["\u043e\u043f\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"]}, "examples": [["optika nervo, angulo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "optik", "primary": false}, "optiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la fiziko koncernanta la lumajn fenomenojn.", "translations": {"be": ["\u043e\u043f\u0442\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["optique (subst.)"], "bg": ["\u043e\u043f\u0442\u0438\u043a\u0430"], "nl": ["optica"], "pt": ["\u00f3ptica", "\u00f3tica"], "el": ["\u03bf\u03c0\u03c4\u03b9\u03ba\u03ae"], "de": ["Optik"], "sv": ["optik"], "hu": ["optika"], "en": ["optics"], "ru": ["\u043e\u043f\u0442\u0438\u043a\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "optik", "primary": true}, "\u0109irka\u016ddefendi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Defendi \u0109iuflanke.", "translations": {"fr": ["d\u00e9fendre (de toutes parts)"]}, "examples": [["kiel per \u015dildo Vi \u0109irka\u016ddefendas lin per favoro", "La Malnova TestamentoPsalmaro 5:12"]], "subdefinitions": []}], "root": "defend", "primary": false}, "ekstazi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti en stato de ekstazo.", "translations": {"be": ["\u0431\u044b\u0446\u044c \u0443 \u044d\u043a\u0441\u0442\u0430\u0437\u0435"], "fr": ["\u00eatre en extase", "s'extasier"], "en": ["be ecstatic"], "ru": ["\u0431\u044b\u0442\u044c \u0432 \u044d\u043a\u0441\u0442\u0430\u0437\u0435"], "de": ["in Ekstase sein", "verz\u00fcckt sein"], "pl": ["by\u0107 w ekstazie", "by\u0107 w uniesieniu"], "hu": ["ext\u00e1zisban van", "ext\u00e1zisba esett"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekstaz", "primary": false}, "acetono": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: SIN: propanono"], "primary definition": "Senkolora likva\u0135o, kun odoro de vinagro, kiun oni produktas per distilo de ligno - \u0125emia simbolo: CH3(CO)CH3. La plej simpla ketono. Ofte uzata kiel organika solvilo kaj dum produktado de plastoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0446\u044d\u0442\u043e\u043d"], "fr": ["ac\u00e9tone"], "bg": ["\u0430\u0446\u0435\u0442\u043e\u043d"], "nl": ["aceton"], "pt": ["acetona"], "ru": ["\u0430\u0446\u0435\u0442\u043e\u043d"], "de": ["Azeton", "Propanon"], "sv": ["aceton", "propanon", "dimetylketon"], "hu": ["aceton"], "sk": ["acet\u00f3n"], "fa": ["\u0627\u0633\u062a\u0648\u0646"], "en": ["acetone", "dimethyl ketone", "2-propanone", "beta-ketopropane"], "es": ["acetona"], "pl": ["aceton"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aceton", "primary": true}, "animaloj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unu el la regnoj de la viva\u0135oj (Animalia).", "translations": {"ru": ["\u0436\u0438\u0432\u043e\u0442\u043d\u044be", "\u0436\u0438\u0432\u043e\u0442\u043d\u044b\u0439 \u043c\u0438\u0440"], "fr": ["r\u00e8gne animal"], "en": ["Animal kingdom"], "nl": ["dierenrijk"], "hu": ["\u00e1llatvil\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "animal", "primary": false}, "kromedzino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En pluredzina moro \u0109iu plia edzino, kun malpli alta oficiala rango ol la unua edzino.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043b\u0430\u0434\u0448\u0430\u044f \u0436\u0435\u043d\u0430"], "fr": ["concubine (polygamie)"], "pl": ["druga \u017cona"]}, "examples": [["\u0109iu ja scias, ke mi estas naskita de kromedzino", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 55a, p. 228a"]], "subdefinitions": []}], "root": "edz", "primary": false}, "perikarpo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108io de la frukto, kio envolvas unuopan a\u016d plurajn grajnojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u044d\u0440\u044b\u043a\u0430\u0440\u043f", "\u043a\u0430\u043b\u044f\u043f\u043b\u043e\u0434\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["p\u00e9ricarpe"], "en": ["pericarp", "seed case", "seed vessel"], "nl": ["pericarpium"], "pt": ["pericarpo", "peric\u00e1rpio"], "la": ["pericarpium"], "de": ["Fruchtschale", "Pericarp"], "hu": ["term\u00e9sfal", "perikarpium"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0438\u043a\u0430\u0440\u043f\u0438\u0439", "\u043e\u043a\u043e\u043b\u043e\u043f\u043b\u043e\u0434\u043d\u0438\u043a"], "es": ["pericarpio"]}, "examples": [["perikarpo konsistas el epikarpo, sarkokarpo a\u016d mezokarpo kaj endokarpo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "grajnumo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "perikarp", "primary": true}, "opero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Muzika teatro, en kiu roluloj kantas, akompanate per orkestro, kelkfoje kun dancoj.", "translations": {"be": ["\u043e\u043f\u044d\u0440\u0430"], "fr": ["op\u00e9ra"], "en": ["opera"], "nl": ["opera"], "pt": ["\u00f3pera"], "el": ["\u03cc\u03c0\u03b5\u03c1\u03b1"], "de": ["Oper"], "sv": ["opera"], "hu": ["opera"], "ru": ["\u043e\u043f\u0435\u0440\u0430"]}, "examples": [["la operoj de Wagner", null], ["ni a\u016dskultis la tre amatan en Rusujo operon \u00abVivo por la Car\u00bb de Glinka", "Voja\u011dimpresoj, el Odeso \u011dis Konstantinopolo"]], "subdefinitions": []}], "root": "oper", "primary": true}, "-ologi": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Per ologi formi\u011das vortoj, kiuj iafoje akordas kun responda\u0135o en pluraj naciaj lingvoj: bakteriologio a\u016d similas al \u011di: polenologio (internacie palinologio) a\u016d aliformas: insektologio (internacie entomologio). La formo ologi aperas anka\u016d \u015dajnsufikse en internaciaj vortoj: antropologio."], "primary definition": "Scienco, studado pri la koncerna temo.", "translations": {"fr": ["-ologie"]}, "examples": [["en la jaro 1886 la universitato posedis jam fakultaton por anatomio kaj sociologio", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto"], ["en 1926 mi forveturis al Parizo, Francio, kie mi studis muzikologion en la Sorbono", "S. \u011cu\u011dev, Intervjuo, Muziko, 1992:1"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "-olog", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ologi", "primary": true}, "hu\u015d": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Krio fortimiga.", "translations": {"fr": ["ouste!"], "pt": ["x\u00f4"], "it": ["sci\u00f2"], "pl": ["kysz!", "sio!"]}, "examples": [["kiam la flava kokino volis enpa\u015di, la malalta servistino kriis \u00abHu\u015d!\u00bb kaj skuis sian anta\u016dveston", "L. Frank Baum, trad. D. Broadribb, Ozma de Oz, 6, La Kapoj de Langvorlino. - 1996"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "for", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hu\u015d", "primary": false}, "rajdanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu iras side sur besto a\u016d sammaniere sur veturilo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0441\u0430\u0434\u043d\u0438\u043a", "\u043d\u0430\u0435\u0437\u0434\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["cavalier (subst.)"], "de": ["Reiter"], "nl": ["ruiter"]}, "examples": [["li ekvidis rajdanton fre\u015dan kaj gajan sur vigla \u0109evalo", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, feli\u0109a Jo\u0109jo"]], "subdefinitions": []}], "root": "rajd", "primary": false}, "informilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Skriba\u0135o, bulteno, per kiu oni povas informi\u011di..", "translations": {"be": ["\u0432\u0435\u0441\u044c\u043d\u0456\u043a", "\u0456\u043d\u0444\u0430\u0440\u043c\u0430\u0446\u044b\u0439\u043d\u044b \u0431\u044e\u043b\u0435\u0442\u044d\u043d\u044c"], "fr": ["prospectus", "feuille d'information"], "nl": ["infoformulier"], "pt": ["boletim", "informativo (subst.)", "instrumento de informa\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0432\u0435\u0441\u0442\u043d\u0438\u043a", "\u0438\u043d\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430\u0446\u0438\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0431\u044e\u043b\u043b\u0435\u0442\u0435\u043d\u044c"], "hu": ["t\u00e1j\u00e9koztat\u00f3 kiadv\u00e1ny", "ismertet\u0151 (kiadv\u00e1ny)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "inform", "primary": false}, "kvartalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de urbo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0432\u0430\u0440\u0442\u0430\u043b (\u0443 \u0433\u043e\u0440\u0430\u0434\u0437\u0435)"], "fr": ["quartier"], "en": ["neighborhood", "district", "quarter"], "nl": ["wijk", "buurt"], "pt": ["bairro"], "ru": ["\u043a\u0432\u0430\u0440\u0442\u0430\u043b (\u0433\u043e\u0440\u043e\u0434\u0441\u043a\u043e\u0439)"], "ca": ["barri"], "de": ["Viertel", "Stadtviertel", "Stadtteil", "Bezirk"], "it": ["quartiere"], "hu": ["lak\u00f3negyed"], "es": ["barrio"], "eu": ["auzo"], "pl": ["dzielnica"]}, "examples": [["lo\u011di en komerca kvartalo", null], ["la latina (studenta) kvartalo en Parizo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kvartal", "primary": true}, "klapego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Movebla parto de pordo, pordoflugilo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0432\u043e\u0440\u043a\u0430 (\u0434\u0437\u044c\u0432\u044f\u0440\u044d\u0439)"], "fr": ["battant (de porte)"], "nl": ["vleugel (v.deur of raam)"], "ru": ["\u0441\u0442\u0432\u043e\u0440\u043a\u0430 (\u0434\u0432\u0435\u0440\u0438)"], "de": ["T\u00fcrangel"], "hu": ["ajt\u00f3sz\u00e1rny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "klap", "primary": false}, "kontrastigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari, ke du objektoj kontrastu.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u044f\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c \u0440\u0430\u0437\u043b\u0438\u0447\u0438\u044f", "\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u043e\u043f\u043e\u0441\u0442\u0430\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c"], "fr": ["mettre en regard", "opposer (mettre en contraste)"], "en": ["compare", "point out difference between", "set off"], "nl": ["doen afsteken", "doen contrasteren"], "de": ["kontrastieren", "gegen\u00fcberstellen", "Unterschiede herausarbeiten"], "hu": ["szembe\u00e1ll\u00edt", "\u00e9lesen megk\u00fcl\u00f6nb\u00f6ztet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kontrast", "primary": false}, "gapi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senpense, naive kaj iom stulte rigardadi, malfermegante okulojn kaj bu\u015don.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043b\u0430\u0437\u0435\u0442\u044c", "\u0440\u043e\u0442\u043e\u0437\u0435\u0439\u043d\u0438\u0447\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["bayer", "b\u00e9er (bayer)"], "bg": ["\u0437\u044f\u043f\u0430\u043c"], "nl": ["gapen"], "pt": ["ficar boquiaberto", "embasbacar-se"], "de": ["gaffen"], "hu": ["b\u00e1mul"], "fa": ["\u0632\u0644 \u0632\u062f\u0646", "\u062e\u06cc\u0631\u0647 \u0634\u062f\u0646"], "es": ["estar embobado", "estar boquiabierto"]}, "examples": [["gapi la pasantojn", null], ["gapi al io, al iu", null], ["gapa admiro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "gap", "primary": true}, "Svedujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato situanta en norda E\u016dropo inter Norvegujo kaj Finnlando.", "translations": {"el": ["\u03a3\u03bf\u03c5\u03b5\u03b4\u03af\u03b1"], "en": ["Sweden"], "af": ["Swede"], "oc": ["Su\u00e8cia"], "ca": ["Su\u00e8cia"], "it": ["Svezia"], "vo": ["Sved\u00e4n"], "cs": ["\u0160v\u00e9dsko"], "cy": ["Sweden"], "gd": ["an tSualainn"], "ia": ["Svedia"], "gl": ["Suecia"], "es": ["Suecia"], "ru": ["\u0428\u0432\u0435\u0446\u0438\u044f"], "nl": ["Zweden"], "pt": ["Su\u00e9cia"], "la": ["Suecia"], "eu": ["Suedia"], "tr": ["\u0130sve\u00e7"], "lv": ["Zviedrija"], "lt": ["\u0160vedija"], "is": ["Sv\u00ed\u00fej\u00f3\u00f0"], "pl": ["Szwecja"], "be": ["\u0428\u0432\u044d\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["Su\u00e8de"], "bg": ["\u0428\u0432\u0435\u0446\u0438\u044f"], "hr": ["\u0160vedska"], "de": ["Schweden"], "da": ["Sverige"], "fa": ["\u0633\u0648\u0626\u062f"], "fi": ["Ruotsi"], "hu": ["Sv\u00e9dorsz\u00e1g"], "no": ["Sverige"], "sw": ["Uswidi"], "sv": ["Sverige"], "sk": ["\u0160v\u00e9dsko"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Svedio", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sved", "primary": false}, "egeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato a\u016d eco de io superanta la ordinaran mezuron de grandeco, forto, graveco a\u016d intenso.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u043e\u043c\u0430\u0434\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043e\u0433\u0440\u043e\u043c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["ampleur", "importance (ampleur)"], "de": ["Gr\u00f6\u00dfe", "Gewaltigkeit"], "pl": ["ogromno\u015b\u0107", "olbrzymio\u015b\u0107", "wielko\u015b\u0107"], "hu": ["nagys\u00e1g", "er\u0151ss\u00e9g"]}, "examples": [["la egeco de la egiptaj monumentoj", null], ["ni ankora\u016d ne konscias la egecon de nia perdo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "eg", "primary": false}, "Iselo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rivero, fluanta el Germanujo al Nederlando, kie \u011di fluas en la Iselan Lagon.", "translations": {"fr": ["IJssel", "Ijssel"], "de": ["Issel", "Ijssel"], "nl": ["IJssel"], "pt": ["Ijsel", "Yssel"], "hu": ["Ijssel"]}, "examples": [["la Isela Lago [estas] nomita la\u016d la rivero Iselo, de kiu \u011di ricevas dol\u0109an akvon.", "Wouter PILGER: Nederlando kaj la maro"]], "subdefinitions": []}], "root": "Isel", "primary": true}, "rememorigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Revenigi, refre\u015digi en ies spirito la memoron pri.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u043f\u0430\u043c\u0456\u043d\u0430\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u0433\u0430\u0434\u0432\u0430\u0446\u044c"], "ru": ["\u043d\u0430\u043f\u043e\u043c\u043d\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["rappeler (quelque chose \u00e0 quelqu'un)"], "nl": ["herinneren"], "hu": ["eml\u00e9keztet", "figyelmeztet", "felid\u00e9z"]}, "examples": [["mi rememorigos al vi \u0109i tion!", "La Revizo, akto 1a, sceno 6a"], ["rememorigi iun pri lia devo", null], ["la \u015dtonegoj rememorigis per la formo ruinojn de citadelo", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "memor", "primary": false}, "kontra\u016dbatali": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Batali kontra\u016d io; malcedi.", "translations": {"be": ["\u0437\u043c\u0430\u0433\u0430\u0446\u0446\u0430 (\u0441\u0443\u043f\u0440\u0430\u0446\u044c \u0447\u0430\u0433\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456)", "\u0441\u0443\u043f\u0440\u0430\u0446\u044c\u0441\u0442\u0430\u044f\u0446\u044c (\u0447\u0430\u043c\u0443\u0441\u044c\u0446\u0456)"], "fr": ["s'opposer (\u00e0)", "se battre (contre)", "se dresser (contre)"], "en": ["do battle with"], "ru": ["\u0441\u0440\u0430\u0436\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f (\u0441 \u0447\u0435\u043c-\u043b., \u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432 \u0447\u0435\u0433\u043e-\u043b.)", "\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u043e\u0441\u0442\u043e\u044f\u0442\u044c (\u0447\u0435\u043c\u0443-\u043b.)"], "de": ["k\u00e4mpfen (mit)", "ank\u00e4mpfen (gegen)", "ausfechten", "streiten (wider) [ark, poez]"], "hu": ["k\u00fczd vmi ellen"], "br": ["stourm", "enebi\u00f1", "tala\u00f1"], "pl": ["zwalcza\u0107", "walczy\u0107 (przeciw komu\u015b, czemu\u015b)"]}, "examples": [["kontra\u016dbatali la korpan doloron", "Z"], ["vian fraton vi servos, sed kiam vi kontra\u016dbatalos, vi de\u0135etos lian jugon de via kolo", "La Malnova Testamento, Genezo 27:40"]], "subdefinitions": []}], "root": "batal", "primary": false}, "pluvego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Forta, densa pluvo.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0438\u0432\u0435\u043d\u044c"], "fr": ["pluie battante"], "en": ["downpour"], "nl": ["stortregen"], "pt": ["chuvarada", "aguaceiro"], "de": ["Wolkenbruch"], "es": ["aguacero", "chubasco", "chaparr\u00f3n"], "ja": ["\u5927\u96e8 [\u304a\u304a\u3042\u3081]"], "pl": ["ulewa"]}, "examples": [["rifu\u011dejo kontra\u016d pluvego", "La Malnova Testamento, Jesaja 25:4"]], "subdefinitions": []}], "root": "pluv", "primary": false}, "pluvegi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Forte, dense pluvi.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0438\u0442\u044c \u043a\u0430\u043a \u0438\u0437 \u0432\u0435\u0434\u0440\u0430 (\u0431\u0435\u0437\u043b. \u043e \u0434\u043e\u0436\u0434\u0435)"], "fr": ["pleuvoir \u00e0 verse"], "en": ["downpour"], "nl": ["stortregenen", "pijpenstelen regenen"], "pt": ["cair um tor\u00f3", "chover a c\u00e2ntaros"], "de": ["stark regnen"], "es": ["diluviar"], "pl": ["la\u0107 (o deszczu, ulewie)", "la\u0107 jak z cebra"]}, "examples": [["pluvegis, sed la poeto sidis varme kaj komforte \u0109e sia kahela forno", "Fabeloj, volumo 1, malbonkonduta knabo"]], "subdefinitions": []}], "root": "pluv", "primary": false}, "bubo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Petola knabeto.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u043b\u044c\u0447\u0438\u0448\u043a\u0430", "\u043f\u0440\u043e\u043a\u0430\u0437\u043d\u0438\u043a", "\u0441\u043e\u0440\u0432\u0430\u043d\u0435\u0446"], "fr": ["gamin", "polisson"], "de": ["Bube", "Junge"], "pl": ["brzd\u0105c", "malec", "maluch", "smyk", "b\u0105bel"], "hu": ["k\u00f6ly\u00f6k", "csintalan k\u00f6ly\u00f6k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bub", "primary": true}, "unco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda mezurunuo de pezo varia la\u016d la landoj, valoranta proksimume 20 a\u016d 30 gramojn.", "translations": {"be": ["\u0443\u043d\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["once"], "en": ["ounce"], "nl": ["ons (gewicht)"], "pt": ["on\u00e7a"], "ru": ["\u0443\u043d\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Unze"], "it": ["oncia"], "hu": ["uncia"], "es": ["onza"], "br": ["o\u00f1s"], "fi": ["unssi"], "pl": ["uncja"], "he": ["\u05d0\u05d5\u05e0\u05e7\u05d9\u05d4"]}, "examples": [["dek uncoj da oro", "D. K. Jordan, La Avara Muelisto, La Fabeloj de Jordan, [vidita en 2006-05-24]"]], "subdefinitions": []}], "root": "unc", "primary": true}, "ekliptiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sur\u0109iela projekcio de la \u015dajna orbito, kiun faras la suno \u0109irka\u016d la tero dum unu jaro.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u043b\u0456\u043f\u0442\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["\u00e9cliptique"], "en": ["ecliptic"], "ca": ["ecl\u00edptica"], "de": ["Ekliptik"], "it": ["eclittica"], "da": ["ekliptika"], "cs": ["ekliptika"], "fi": ["ekliptika"], "hu": ["ekliptika", "napp\u00e1lya"], "ja": ["\u9ec4\u9053 [\u3053\u3046\u3069\u3046]"], "es": ["ecl\u00edptica"], "ru": ["\u044d\u043a\u043b\u0438\u043f\u0442\u0438\u043a\u0430"], "nl": ["ecliptica"], "pt": ["ecl\u00edptica"], "tr": ["ekliptik", "tutulum"], "sv": ["ekliptikan"], "pl": ["ekliptyka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekliptik", "primary": true}, "sufi\u0109a": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Estanta en tia kvanto, kia estas bezona.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0441\u0442\u0430\u0442\u043a\u043e\u0432\u044b"], "fr": ["suffisant"], "en": ["enough", "sufficient", "adequate"], "nl": ["genoeg", "voldoende"], "pt": ["suficiente"], "ru": ["\u0434\u043e\u0441\u0442\u0430\u0442\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["ausreichend", "gen\u00fcgend", "hinreichend", "hinl\u00e4nglich"], "hu": ["el\u00e9g", "el\u00e9gs\u00e9ges", "elegend\u0151"], "es": ["suficiente"], "he": ["\u05de\u05e1\u05e4\u05d9\u05e7"]}, "examples": [["unu fajrero estas sufi\u0109a por eksplodigi pulvon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "sufi\u0109", "primary": true}, "urinveziko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sakforma organo de animaloj en kiu kolekti\u011das urino anta\u016d ties eligo el la organismo.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043e\u0447\u0435\u0432\u043e\u0439 \u043f\u0443\u0437\u044b\u0440\u044c"], "fr": ["vessie"], "bg": ["\u043f\u0438\u043a\u043e\u0447\u0435\u043d \u043c\u0435\u0445\u0443\u0440"], "nl": ["urineblaas"], "la": ["vesica urinaria"], "de": ["Harnblase"], "it": ["vescica urinaria"], "hu": ["hugyh\u00f3lyag"], "br": ["c'hwezhigell (troazh)"], "fi": ["virtsarakko"], "sv": ["urinbl\u00e5sa"], "pl": ["p\u0119cherz moczowy"]}, "examples": [["la avera\u011da kapacito de la homa urinveziko estas \u0109. 500 cm3", null]], "subdefinitions": []}], "root": "urin", "primary": false}, "supersti\u0109a": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta supersti\u0109on.", "translations": {"de": ["abergl\u00e4ubisch"], "it": ["superstizioso"], "bg": ["\u0441\u0443\u0435\u0432\u0435\u0440\u0435\u043d"], "pt": ["supersticioso (adj.)"]}, "examples": [["dum infana\u011do anka\u016d li estis supersti\u0109a", "Machado de Assis, trad. Paulo Viana La divenistino kaj aliaj rakontojOportuno, jaro 2005a, p. 10a"]], "subdefinitions": []}], "root": "supersti\u0109", "primary": false}, "supersti\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsa\u011da kredo je mistera kvaza\u016dsor\u0109a influo de diversaj objektoj, agoj a\u016d paroloj sur la okazonta\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0431\u0430\u0431\u043e\u043d"], "bg": ["\u0441\u0443\u0435\u0432\u0435\u0440\u0438\u0435"], "nl": ["bijgeloof"], "pt": ["supersti\u00e7\u00e3o", "crendice"], "ru": ["\u0441\u0443\u0435\u0432\u0435\u0440\u0438\u0435", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u0440\u0430\u0441\u0441\u0443\u0434\u043e\u043a"], "ca": ["superstici\u00f3"], "de": ["Aberglaube"], "it": ["superstizione"], "hu": ["babona"], "en": ["superstition"], "es": ["superstici\u00f3n"]}, "examples": [["mi volas rakonti pri kelkaj supersti\u0109oj de mia tribo", "\u00d2sh\u00f3-Davies Ol\u00faw\u00e0b\u00f9nmi Supersti\u0109a matematiko: timo + nescio =???Kontakto, jaro 2002a, numero 188a, p. 13a"]], "subdefinitions": []}], "root": "supersti\u0109", "primary": true}, "simetriebeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ebeno, kiu difinas ebenan simetrion.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u043e\u0441\u043a\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c \u0441\u044b\u043c\u044d\u0442\u0440\u044b\u0456"], "fr": ["plan de sym\u00e9trie"], "en": ["plane of symmetry"], "ru": ["\u043f\u043b\u043e\u0441\u043a\u043e\u0441\u0442\u044c \u0441\u0438\u043c\u043c\u0435\u0442\u0440\u0438\u0438"], "de": ["Symmetrieebene"], "hu": ["szimmetrias\u00edk"], "fa": ["\u0635\u0641\u062d\u0647\u0654 \u062a\u0642\u0627\u0631\u0646"], "pl": ["p\u0142aszczyzna symetrii"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de geometria figuro) Ebeno, rilate al kiu la figuro estas simetria.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "eben", "primary": false}, "terminalio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arbo el tropikaj landoj kun lar\u011daj elipsaj folioj, senpetalaj floretoj; genro el familio kombretacoj (Terminalia); unu specio (T. catappa) havas fruktojn kun man\u011deblaj kernoj.", "translations": {"fr": ["badamier", "terminalia"]}, "examples": [["li anka\u016d plantis grajnojn kaj kernojn de terminalioj", "H. Bernardin de Saint-Pierre, trad. H. Hodler, Pa\u016dlo kaj Virginio, 1905"]], "subdefinitions": []}], "root": "terminali", "primary": true}, "ju\u011da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Jura, koncernanta procesojn kaj ju\u011dojn.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u0434\u0435\u0431\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["juridique"], "nl": ["gerechtelijk"], "pt": ["jur\u00eddico"], "he": ["\u05de\u05e9\u05e4\u05d8\u05d9"], "it": ["giuridico"], "hu": ["\u00edt\u00e9lkez\u00e9si", "b\u00edr\u00f3i", "jogi"]}, "examples": [["ju\u011da disputo", "Z"], ["ju\u011da decido, ministro", null], ["ju\u011de batali kun iu", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ju\u011d", "primary": false}, "okupateco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de iu okupata.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043d\u044f\u0442\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["indisponibilit\u00e9"], "nl": ["beleg (bezetting)"], "pt": ["ocupa\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0437\u0430\u043d\u044f\u0442\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Besch\u00e4ftigtsein"], "hu": ["foglalkoz\u00e1s", "elfoglalts\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "okup", "primary": false}, "malgranda otido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de otido ( Otis tetrax a\u016d Tetrax tetrax ).", "translations": {"en": ["little bustard"], "sv": ["sm\u00e5trapp"], "pl": ["strepet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "otid", "primary": false}, "abstini": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Sin deteni, pro principo, de iaj plezurigaj agoj (man\u011di, trinki, fumi, kaj tiel plu); sin deteni man\u011di a\u016d trinki ion pro medicina motivo.", "translations": {"be": ["\u0443\u0441\u0442\u0440\u044b\u043c\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["s'abstenir (de)", "faire abstinence", "faire maigre"], "en": ["abstain"], "nl": ["zich onthouden van"], "pt": ["abster-se"], "ru": ["\u0432\u043e\u0437\u0434\u0435\u0440\u0436\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["abstinent sein", "sich [des Alkoholgenusses] enthalten"], "sv": ["vara avh\u00e5llsam"], "hu": ["megtart\u00f3ztatja mag\u00e1t", "tart\u00f3zkodik a h\u00fasev\u00e9st\u0151l"], "sk": ["zdr\u017ea\u0165 sa (konzum\u00e1cie)"], "es": ["abstener"], "pl": ["pow\u015bci\u0105ga\u0107 si\u0119", "powstrzymywa\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["abstini je kafo, je amoro", null], ["abstinulo", null], ["abstinema", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Neuzi viandon en difinitaj tempoj.", "translations": {"de": ["sich [des Fleischgenusses] enthalten"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "sin deteni, fasti.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "abstin", "primary": true}, "responsa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiu responsas pri io.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043a\u0430\u0437\u043d\u044b"], "hu": ["felel\u0151s"], "de": ["verantwortlich"], "nl": ["verantwoordelijk"], "ru": ["\u043e\u0442\u0432\u0435\u0442\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiu responsas pri siaj agoj kaj tial estas fidinda.", "translations": {"nl": ["verantwoord"]}, "examples": [["responsa politikisto devas sobre stari\u011di kontra\u016d nesanaj kaj nerealigeblaj revoj", "K. \u010capek, trad. J. Vondrou\u0161ek: Apokrifoj 2, Imperiestro Diokleciano"], ["\u015dtato donanta al la Salamandroj le\u011dojn, agnoskas ilin \u011duste per tio esta\u0135oj responsaj kaj liberaj, juraj subjektoj, ja e\u0109 siaj \u015dtatanoj", "K. \u010capek, trad. J. Vondrou\u0161ek: Milito kontra\u016d salamandroj. Libro 2a, \u0109ap. 2a."]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Kiu responsas pri io, al kiu io estas komisiita kune kun la necesa ordonpovo, kaj kiu sekve estas kompetenta por fari \u011din.", "translations": {"nl": ["verantwoordelijk"]}, "examples": [["la administracioj centra, teritoria, loka a\u016d superteritoria, responsaj pri la teritorio de la koncerna lingvo", "Universala Deklaracio pri la Lingvaj Rajtoj Art. 16.."]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Afero tiom grava ke la persono kiu pri \u011di okupu\u011das responsu pri ta\u016dga plenumado.", "translations": {}, "examples": [["responsa posteno", null]], "subdefinitions": []}], "root": "respons", "primary": false}, "unuanaskito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu el la idoj, naskita la unua.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0432\u043e\u0440\u043e\u0434\u043d\u044b\u0439 (\u0441\u0443\u0449.)"], "fr": ["ain\u00e9 (subst.)", "premier-n\u00e9"], "de": ["Erstgeborene", "Erstgeborener"], "nl": ["eerstgeborene"]}, "examples": [["Habel anka\u016d alportis el la unuenaskitoj de siaj \u015dafoj kaj el ilia graso", "La Malnova TestamentoGenezo 4:4"], ["Jakob diris al sia patro: Mi estas Esav, via unuenaskito", "La Malnova TestamentoGenezo 27:19"], ["kvankam ne estis unuenaskito, tamen lia patro faris lin \u0109efo", "La Malnova TestamentoI. Kroniko 26:10"], ["se lia edzino ne rekonis sian sangon en sia unuanaskito, li siavice ne rekonis la sian en la dua", "H. Vallienne, Kastelo de Prelongo, 1907"]], "subdefinitions": []}], "root": "nask", "primary": false}, "tabureto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eta se\u011do sen dorsapogilo.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u0431\u0443\u0440\u044d\u0442"], "fr": ["tabouret"], "en": ["stool"], "nl": ["krukje"], "pt": ["tamborete", "mocho", "banco"], "ru": ["\u0442\u0430\u0431\u0443\u0440\u0435\u0442", "\u0442\u0430\u0431\u0443\u0440\u0435\u0442\u043a\u0430"], "de": ["Hocker"], "sv": ["pall (att sitta p\u00e5)"], "hu": ["zs\u00e1moly", "\u00fcl\u0151ke", "s\u00e1mli"], "fa": ["\u0686\u0647\u0627\u0631\u067e\u0627\u06cc\u0647"], "pl": ["taboret"]}, "examples": [["avino ordonis, ke oni alportu taburetojn por la oldulinoj", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 43a, volumo 2a, p. 28a"]], "subdefinitions": []}], "root": "taburet", "primary": true}, "oficialulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo kun ajna oficiala funkcio kaj a\u016dtoritato.", "translations": {"fr": ["officiel (subst.)", "responsable (subst.)"]}, "examples": [["tio gravas por vera impreso pri ni flanke de oficialuloj, flanke de la neesperantista publiko", "Oni ne pafas en Jamburg, \u0109apitro 14a, p. 81a"]], "subdefinitions": []}], "root": "oficial", "primary": false}, "senatano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de senato.", "translations": {"be": ["\u0441\u044d\u043d\u0430\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["s\u00e9nateur"], "nl": ["senator"], "ru": ["\u0441\u0435\u043d\u0430\u0442\u043e\u0440"], "de": ["Senator"], "it": ["senatore"], "hu": ["szen\u00e1tor"], "fa": ["\u0633\u0646\u0627\u062a\u0648\u0631"], "pl": ["senator"]}, "examples": [["parlamentanoj kaj senatanoj kuni\u011dis poste", "Betty Refior: Terorismo (5), Monatojaro 2001a, numero 12a, p. 4a"]], "subdefinitions": []}], "root": "senat", "primary": false}, "kapriolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Salto en aero, la\u016d kapra maniero.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u0430\u0447\u043e\u043a"], "fr": ["cabriole", "galipette"], "en": ["caper"], "nl": ["capriool", "bokkensprong"], "be": ["\u0441\u043a\u0430\u0447\u043e\u043a", "\u0441\u043a\u043e\u043a"], "de": ["Luftsprung", "Bocksprung", "Kapriole"], "hu": ["bakugr\u00e1s"], "es": ["cabriola"], "pl": ["kozio\u0142ek", "salto", "fiko\u0142ek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kapriol", "primary": true}, "kaprioli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Aersalti; salti multe kaj malpeze.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u0430\u043a\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["cabrioler"], "en": ["caper", "frisk", "gambol", "leap about", "prance", "romp"], "nl": ["bokkensprongen maken"], "be": ["\u0441\u043a\u0430\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0434\u0441\u043a\u043e\u043a\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["Luftspr\u00fcnge machen", "Bockspr\u00fcnge machen", "Kapriolen schlagen"], "hu": ["sz\u00f6kd\u00e9csel", "ugr\u00e1ndozik"], "pl": ["robi\u0107 kozio\u0142ki", "fika\u0107 kozio\u0142ki", "robi\u0107 salta", "robi\u0107 fiko\u0142ki", "fika\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kapriol", "primary": false}, "konfidenco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sciigo, kiun oni konfidas al iu, kaj kiun li devas teni sekreta.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0444\u0438\u0434\u0435\u043d\u0446\u0438\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u0441\u043e\u043e\u0431\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["confidence", "aveu (confidence)", "r\u00e9v\u00e9lation (confidence)", "secret (confidence)"], "nl": ["vertrouwelijke mededeling"], "pt": ["confid\u00eancia"], "de": ["vertrauliche Mitteilung", "Vertraulichkeit"], "hu": ["bizalmas k\u00f6zl\u00e9s", "titok"]}, "examples": [["diri, fari al iu siajn konfidencojn", null], ["ricevi, preni, altiri la konfidencojn de iu", null], ["konfidenca letero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konfidenc", "primary": true}, "konfidenci": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Diri kiel konfidencon.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u0432\u0435\u0440\u0438\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u043e\u0431\u0449\u0438\u0442\u044c \u043f\u043e \u0441\u0435\u043a\u0440\u0435\u0442\u0443"], "fr": ["confier (un secret)", "avouer (confidentiellement)", "dire (confidentiellement)", "d\u00e9voiler (confidentiellement)", "r\u00e9v\u00e9ler (confidentiellement)"], "de": ["anvertrauen"], "nl": ["toevertrouwen"], "hu": ["bizalmasan k\u00f6z\u00f6l", "r\u00e1b\u00edz (titkot)"]}, "examples": [["konfidenci siajn sentojn, sekretojn al amiko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konfidenc", "primary": false}, "lojaleco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvalito de homo a\u016d ago, kiu sinceras, fidelas, akordas kun anta\u016da promeso.", "translations": {"fr": ["loyaut\u00e9"], "en": ["loyalty"], "nl": ["loyaliteit", "loyauteit"], "br": ["lealded"], "de": ["Loyalit\u00e4t"], "es": ["lealtad"]}, "examples": [["\u0135uri lojalecon al la \u015dtato", null], ["la lojaleco al Esperanto estas tute privata afero", "M. Lavallee, Kune a\u016d malkune!, soc.culture.esperanto, 1998-05-09"]], "subdefinitions": []}], "root": "lojal", "primary": false}, "huj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vo\u0109a esprimo de surprizi\u011do, ektimo, subita doloro.", "translations": {"fr": ["houla!"], "it": ["ahi", "ohi", "uhi"], "hu": ["h\u00fa!", "jaj!"]}, "examples": [["huj! kiel rapide li rajdis", "H. C. Andersen, trad. I. Schleicher, Hans-fu\u015dulo, 1964"], ["\u00abla pilolo venenis min!\u00bb li anhelis; \u00abO-o! O-o-o-o-o! Huj! Murdo! Fajro!\u00bb", "L. Frank Baum, trad. D. Broadribb, La Eksterordinara Lando Oz, Bookleaf Publishing, 1996"]], "subdefinitions": []}], "root": "huj", "primary": true}, "katakanao": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"it": ["katakana"], "pl": ["katakana"]}, "examples": [["en la franca eldono la legantoj konantaj Katakanaon povas legi la originalan sonon", "E. D\u00fcn\u00dfer, Detektivo Konan, 2005-2006"]], "subdefinitions": []}], "root": "katakana", "primary": true}, "diplomatio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bran\u0109o de la politiko, koncernanta la oficialajn rilatojn kun aliaj regnoj.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u043f\u043b\u044f\u043c\u0430\u0442\u044b\u044f"], "fr": ["diplomatie"], "en": ["diplomacy"], "pt": ["diplomacia"], "ru": ["\u0434\u0438\u043f\u043b\u043e\u043c\u0430\u0442\u0438\u044f"], "de": ["Diplomatie"], "hu": ["diplom\u00e1cia"], "es": ["diplomacia"], "pl": ["dyplomacja"]}, "examples": [["per sistema kaj pacienca diplomatio li rekondukis Moskvon en la grupon de G8 (plej grandaj ok \u015dtatoj)", "Stefan Maul: En giganta truo, Monatojaro 1999a, numero 9a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Diplomataro.", "translations": {"de": ["Diplomaten"], "pt": ["diplomacia", "corpo diplom\u00e1tico"], "pl": ["dyplomacja", "korpus dyplomatyczny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "diplomati", "primary": true}, "vaskuloplanto": {"definitions": [], "root": "vaskul", "primary": false}, "insulano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lo\u011danto de insulo.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u0442\u0440\u043e\u0432\u0438\u0442\u044f\u043d\u0438\u043d"], "fr": ["insulaire (subst.)", "\u00eelien (subst.)", "ilien (subst.)"], "en": ["islander"], "nl": ["eilandbewoner"], "pt": ["insulano", "ilh\u00e9u (pessoa)"], "no": ["\u00f8yboer"], "de": ["Inselbewohner"], "it": ["isolano"], "vo": ["nisulel"], "fa": ["\u062c\u0632\u06cc\u0631\u0647\u200c\u0646\u0634\u06cc\u0646"], "es": ["isle\u00f1o"], "pl": ["wyspiarz"]}, "examples": [["ceteraj insulanoj, kiuj havis malsanojn, venis kaj estis sanigitaj", "La Nova Testamento, La agoj 28:9"]], "subdefinitions": []}], "root": "insul", "primary": false}, "diplomatia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al diplomatio.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u043f\u043b\u044f\u043c\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["diplomatique (concernant la diplomatie)"], "en": ["diplomatic"], "pl": ["dyplomatyczny"], "hu": ["diplom\u00e1ciai"]}, "examples": [["la unuaj mane skribitaj rusaj gazetoj, kiuj dum pli ol 100 jaroj estis farataj en la diplomatia kancelario en Moskvo", "Sergej Derevjanny\u0125: Atrakcio por lingvo\u015datantoj? (I. Maier, W. F. Pilger, Duamana traduko por la Rusa Caro), Monatojaro 2001a, numero 11a, p. 30a"]], "subdefinitions": []}], "root": "diplomati", "primary": false}, "ekspresionisma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["expressionistisch"], "pl": ["ekspresjonistyczny"], "pt": ["expressionista"]}, "examples": [["Trakl forte influis la ekspresionisman lirikon kaj la germanan lirikon post 1945", "R. Haupenthal, Georg Trakl, La Ondo de Esperanto, 2006:12"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekspresionism", "primary": false}, "glitiga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiel glata a\u016d grasa, ke oni glitas mar\u015dante sur \u011di a\u016d ekkaptante \u011din.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u043e\u043b\u044c\u0437\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["glissant", "insaisissable (fuyant)", "fuyant (insaisissable)"], "nl": ["glad"], "pt": ["escorregadio"], "be": ["\u0441\u044c\u043b\u0456\u0437\u043a\u0456", "\u043a\u043e\u045e\u0437\u043a\u0456"], "ca": ["rellisc\u00f3s", "lliscad\u00eds"], "de": ["glatt", "rutschig", "schmierig"], "sv": ["hal"], "hu": ["cs\u00fasz\u00f3s", "s\u00edkos"], "es": ["resbaladizo"], "pl": ["\u015bliski"]}, "examples": [["glita pargeto, angilo", null], ["okazon kaptu \u0109e l' kapo, \u0109ar la vosto estas glita", "Proverbaro esperanta"], ["glitiga substanco", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Evitema, elturni\u011da, malfacile kaptebla.", "translations": {"pl": ["\u015bliski"]}, "examples": [["spiritoj glitigaj, kiel serpenta korpo", "Z"], ["angile glitaj argumentoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "glit", "primary": false}, "pro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prepozicio montranta.", "translations": {"tp": ["tan"], "sv": ["p\u00e5 grund av", "f\u00f6r"], "pt": ["por", "por causa de", "por amor de", "em troca de"], "hu": ["miatt", "-\u00e9rt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: La distingo inter ka\u016dzo kaj celo de ago ne \u0109iam klaras. Tial la prepozicioj por kaj pro povas alterni en iuj frazoj. Oni ne povas diri \u00abmorti por nesingardemo\u00bb anstata\u016d \u00abmorti pro nesingardemo\u00bb; sed inter \u00abmorti por la patrujo\u00bb kaj \u00abmorti pro la patrujo\u00ab ekzistas nur nuanco: la unua esprimas plivole la entuziasmon, la dua la rezignemon. Same pri \u00abpagi monon pro io\u00bb (emfazanta elspezon) kaj \u00abpagi monon por io\u00bb (emfazanta akiron). En \u00ab\u0109iuj Egiptoj fosis pro akvo por trinki\u00bb Zamenhof ne skribis \u00abpor akvo\u00bb nur por eviti ripeton, sed por tie pli konvenus."], "primary definition": "La ka\u016dzon, motivon de ago.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0437", "\u0434\u0437\u0435\u043b\u044f"], "fr": ["\u00e0 cause de"], "nl": ["wegens", "dank zij"], "ru": ["\u0438\u0437-\u0437\u0430"], "de": ["wegen"], "vo": ["dem"]}, "examples": [["ni venis pro serioza afero", "Z"], ["maro estis griza pro \u015da\u016dmo", null], ["mi ridas pro lia naiveco", "Z"], ["li amas tiun knabinon pro \u015dia beleco", "Z"], ["mi timas pro la urbo", "Z"], ["mi trinkos pro via sano", null], ["restu, pro Dio! (per)", "Z"], ["oni pro provo nur ekspiru sur \u011din kaj la \u015da\u016dmaj vezikoj krevos", "Z"], ["pro tio, ke", "Z"], ["pro ke", null], ["li demandis \u015din pro kio \u015di ploras", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La objekton, kiun oni inter\u015dan\u011das je alia.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430", "\u043d\u0430\u045e\u0437\u0430\u043c\u0435\u043d"], "fr": ["contre (en \u00e9change de)", "en \u00e9change de"], "nl": ["tegen"], "ru": ["\u0437\u0430 (\u043e \u0446\u0435\u043d\u0435)", "\u0440\u0430\u0434\u0438"]}, "examples": [["kion vi donos pro tio?", "Z"], ["pro viaj komerca\u0135oj ili alportadis al vi tritikon kaj oleon", "Z"], ["David a\u0109etis la bovojn pro 50 sikloj", "Z"], ["man\u011da\u0135on a\u0109etu de ili pro mono", "Z"], ["ili vendu la bovon kaj dividu inter si la monon pro \u011di", "Z"], ["kiu mortigos bruton, tiu pagu pro \u011di", "Z"], ["ili demandis, kiom li postulas pro la feloj", "Z"], ["okulon pro okulo, denton pro dento", "Z"], ["niaj infanoj lo\u011dos en la fortikigitaj urboj pro (anstata\u016d) la lo\u011dantoj de la lando", "Z"], ["vi man\u011das grenon malnovan, kaj vi elportos la malnovan pro (anstata\u016d) la nova", "Z"], ["ne prenu ela\u0109eton pro animo de mortiginto", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "pro", "primary": true}, "ano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"sk": ["\u010dlen"], "ru": ["\u0447\u043b\u0435\u043d"], "fr": ["membre"], "en": ["member"], "be": ["\u0447\u043b\u0435\u043d", "\u0447\u0430\u043b\u0435\u0446", "\u0443\u0434\u0437\u0435\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "cs": ["\u010dlen"], "de": ["Mitglied", "Anh\u00e4nger"]}, "examples": [["ano de la Berlina grupo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "an", "primary": true}, "pri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prepozicio signifanta \u00abkoncerne al, rilate al, teme de\u00bb kaj uzata.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431", "\u0430\u0431\u0430", "\u043f\u0440\u0430", "\u043d\u0430\u043a\u043e\u043d\u0442"], "nl": ["over", "aangaande", "betreffende"], "pt": ["sobre (a respeito de)", "a respeito de", "acerca de", "quanto a", "de (a respeito de)", "em (a respeito de)", "com (a respeito de)"], "ru": ["\u043e", "\u043e\u0431", "\u043f\u0440\u043e", "\u043d\u0430\u0441\u0447\u0451\u0442"], "cs": ["o"], "vo": ["d\u00f6"], "hu": ["-r\u00f3l (k\u00e9pes helyhat\u00e1roz\u00f3)", "-r\u0151l (k\u00e9pes helyhat\u00e1roz\u00f3)", "-tillet\u0151en"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Post verbo, por montri la objekton, okaze de kiu fari\u011das la ago.", "translations": {"de": ["\u00fcber"]}, "examples": [["elpensi, memori, paroli, kredi, dubi, sopiri, plori, zorgi, \u0135uri pri iu", "Z"], ["trompi iun pri io", null], ["kunlabori pri la sukceso de", null], ["pri la apero terura ili al mi rakontis", "Z"], ["vi a\u016ddis jam pri la metamorfozo de l' princido", "Z"], ["sed pri \u015dia fratino, mi povas diri, ke...", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Post adjektivo, por montri la ka\u016dzon a\u016d okazon de la sento a\u016d animstato.", "translations": {}, "examples": [["kontenta, certa, \u011doja, konscia pri io", null], ["pri havo najbara oni estas malavara", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Post substantivo, por montri la temon koncernatan de la ideo.", "translations": {}, "examples": [["havi neniun ideon pri arto", null], ["la anta\u016dju\u011do pri rasoj", null], ["la deklaracio pri la rajtoj de homo", null], ["traktato pri paco", null], ["komisiono pri arbitracio", null], ["rajto pri represado", null], ["atesto pri kapableco", null], ["profesoro retoriko", null], ["la problemo pri malarmo", null], ["la eltrovo pri kinino", null], ["la legendo pri Psi\u0125e", null], ["la demando pri lingvo internacia", null], ["mi havis la senton pri io falanta", null], ["pri la lupo rakonto kaj la lupo renkonte", "Proverbaro esperanta"], ["la modo pri tio pasis jam de longe", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pri", "primary": true}, "mateo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de ilekso el Sud-Ameriko, el kies sekigitaj folioj oni faras specialan teon.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0442\u044d"], "en": ["yerba mate"], "nl": ["mat\u00e9"], "pt": ["mate (bot.)", "erva-mate", "ca\u00e1", "ch\u00e1-dos-jesu\u00edtas", "ch\u00e1-mate", "congonha", "congonha-mansa", "congonha-verdadeira", "congonheira", "erva (erva-mate)", "mate-do-paraguai", "pau-de-erva"], "ru": ["\u043c\u0430\u0442\u0435"], "de": ["Mate"], "hu": ["mat\u00e9 (paragyai tean\u00f6v\u00e9ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mate", "primary": true}, "vaksi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u015cmiri per vakso.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0446\u0456\u0440\u0430\u0446\u044c \u0432\u043e\u0441\u043a\u0430\u043c", "\u0432\u0430\u0448\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u0432\u0430\u0441\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u0430\u043a\u0441\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["cirer"], "nl": ["wassen (inwrijven)", "inwrijven (met was)", "insmeren (met was)"], "pt": ["encerar"], "ru": ["\u043d\u0430\u0442\u0438\u0440\u0430\u0442\u044c \u0432\u043e\u0441\u043a\u043e\u043c", "\u0432\u043e\u0449\u0438\u0442\u044c"], "de": ["wachsen", "mit Wachs einschmieren"], "it": ["incerare"], "hu": ["viaszol", "viaszoz", "vakszol", "vikszel"], "br": ["koara\u00f1"], "es": ["encerar"]}, "examples": [["vaksi meblon, plankon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vaks", "primary": false}, "vakso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Flava knedebla substanco, el kiu abeloj konstruas siajn \u0109elojn.", "translations": {"be": ["\u0432\u043e\u0441\u043a"], "fr": ["cire"], "nl": ["was"], "pt": ["cera de abelha"], "ru": ["\u0432\u043e\u0441\u043a"], "de": ["Wachs"], "it": ["cera"], "hu": ["viasz"], "br": ["koar"], "es": ["cera"]}, "examples": [["karaktero mola kiel vakso", "Z"], ["vaksa (palflava) viza\u011do", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Analogaj substancoj tirataj el iaj vegeta\u0135oj a\u016d \u0125emie fabrikataj.", "translations": {"be": ["\u0432\u043e\u0441\u043a", "\u043c\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456\u043a\u0430", "\u0432\u0430\u043a\u0441\u0430"], "pt": ["cera"], "ru": ["\u0432\u043e\u0441\u043a", "\u043c\u0430\u0441\u0442\u0438\u043a\u0430"]}, "examples": [["vakstapi\u015do", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vaks", "primary": true}, "blazon\u015dildo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tabuleto en formo de milit\u015dildo, sur kiu estas pentrita blazono de iu nobelo, regno, urbo, korporacio, a\u016d simila.", "translations": {"fr": ["\u00e9cu (h\u00e9raldique)", "scudo (arald.)", "stemma"], "de": ["Wappenschild"], "en": ["heraldic shield", "escutcheon"], "hu": ["c\u00edmerpajzs"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dild", "primary": false}, "karieristo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tia homo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440'\u0435\u0440\u044b\u0441\u0442"], "fr": ["carri\u00e9riste"], "en": ["careerist"], "nl": ["arrivist", "streber"], "ru": ["\u043a\u0430\u0440\u044c\u0435\u0440\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Karrierist"], "hu": ["karrierista", "t\u00f6rtet\u0151"]}, "examples": [["for duviza\u011duloj kaj karieristoj el nia movado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "karier", "primary": false}, "ostoporozo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maldensi\u011do kaj malsolidi\u011do de ostoj, pro kiu ili facile rompi\u011das.", "translations": {"fr": ["ost\u00e9oporose"], "de": ["Osteoporose"], "nl": ["osteoporose"], "bg": ["\u043e\u0441\u0442\u0435\u043e\u043f\u043e\u0440\u043e\u0437\u0430"]}, "examples": [["en Duszniki eblas kuraci kormalsanojn kaj ginekologiajn problemojn, malsanojn de la spir- kaj digestosistemoj kaj anka\u016d ostoporozon", "B. Pietrzak, Polaj kuraclokoj de K\u0142odzko-regiono, Pola Radio, 2004-05-23"], ["mi revenis al Ada kaj penante normaligi mian vo\u0109on, kun nodo en la gor\u011do rakontis al \u015di, ke la doktoro konfirmis ostoporozon", "G. C. Fighiera, La lastaj tagoj de Ada, Adu\u015dka, UEA, 2006"]], "subdefinitions": []}], "root": "ostoporoz", "primary": true}, "anta\u016durbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de urbo ekster la \u0109irka\u016dmurego a\u016d \u0109irka\u016dbulvardoj; ekstera parto de urbo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0434\u043c\u0435\u0441\u044c\u0446\u0435", "\u043f\u0440\u044b\u0433\u0430\u0440\u0430\u0434"], "fr": ["banlieue", "faubourg", "p\u00e9riph\u00e9rie (d'une ville)"], "en": ["suburb"], "nl": ["voorstad"], "pt": ["sub\u00farbio"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0433\u043e\u0440\u043e\u0434", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u043c\u0435\u0441\u0442\u044c\u0435"], "de": ["Vorstadt"], "it": ["sobborgo", "suburbio"], "hu": ["el\u0151v\u00e1ros"], "sk": ["predmestie"], "fa": ["\u062d\u0648\u0645\u0647"], "cs": ["p\u0159edm\u011bst\u00ed"], "fi": ["esikaupunki", "l\u00e4hi\u00f6"]}, "examples": [["komence la elektron aran\u011du, la akvon donu al la anta\u016durboj!", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "urb", "primary": false}, "nukso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fermfrukto kun dika malmola perikarpo enhavanta plej ofte unuopan semgrajnon.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u044d\u0445"], "fr": ["noix (toute esp\u00e8ce)"], "en": ["nut"], "nl": ["noot"], "pt": ["noz"], "el": ["\u03ba\u03b1\u03c1\u03cd\u03b4\u03b9"], "de": ["Nuss"], "sv": ["n\u00f6t"], "hu": ["di\u00f3", "mogyor\u00f3"], "es": ["nuez"], "br": ["krao\u00f1"], "ru": ["\u043e\u0440\u0435\u0445"], "pl": ["orzech"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Frukto a\u016d fruktoparto simila, havanta sekan malmolan \u015delon kaj man\u011deblan kernon: juglando, migdalo, ternukso.", "translations": {}, "examples": [["Dio donas al ni la nuksojn sed li ne disrompas ilin por ni", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "nuks", "primary": true}, "kongregacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Religia societo el pastroj a\u016d mona\u0125oj, (ne distingante la kongregaciojn de la ordenoj la\u016d propra katolika senco).", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0433\u0440\u044d\u0433\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["congr\u00e9gation"], "en": ["congregation"], "nl": ["congregatie"], "pt": ["congrega\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0433\u0440\u0435\u0433\u0430\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Klostergenossenschaft"], "hu": ["kongreg\u00e1ci\u00f3"], "pl": ["kongregacja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Religia societo el pastroj a\u016d mona\u0125oj ligitaj per promesoj (votoj), kies rompo estas grava peko, sed, la\u016d la kanona juro, ne nuligas la rezultojn de la malpermesita faro.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0440\u0430\u0442\u0441\u0442\u0432\u043e (\u0440\u0435\u043b\u0438\u0433\u0438\u043e\u0437\u043d\u043e\u0435)"], "de": ["Kongregation"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aparta komisiono el kardinaloj a\u016d ekleziuloj, starigita de Papo en Romo, por prizorgi specialajn aferojn.", "translations": {"de": ["Kardinalskongregation"], "hu": ["kongreg\u00e1ci\u00f3"]}, "examples": [["la kongregacio pri Ritoj, pri la Indekso", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Societo da laikoj celanta piajn celojn.", "translations": {"de": ["Glaubensgenossenschaft"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kongregaci", "primary": true}, "koleri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senti fortan agiton de la animo kontra\u016d iu, kiu ofendis a\u016d malkontentigis nin.", "translations": {"be": ["\u0433\u043d\u0435\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0437\u043b\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u0435\u0440\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["\u00eatre en col\u00e8re", "\u00eatre en boule", "\u00eatre courrouc\u00e9", "\u00eatre f\u00e2ch\u00e9", "\u00eatre en p\u00e9tard", "\u00eatre en rogne", "fulminer", "rager"], "en": ["angry"], "nl": ["kwaad zijn", "boos zijn"], "ru": ["\u0441\u0435\u0440\u0434\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0437\u043b\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0433\u043d\u0435\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["w\u00fctend sein", "w\u00fcten", "(jemandem) b\u00f6se sein", "zornig sein"], "vo": ["vut\u00f6n"], "cs": ["zlobit se"], "hu": ["haragszik"]}, "examples": [["koleri iun, kontra\u016d iu", "Z"], ["la batalantoj kolerkriis", null]], "subdefinitions": []}], "root": "koler", "primary": true}, "arkivejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, kie oni gardas malnovajn dokumentojn.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0445\u0456\u045e"], "fr": ["archives (lieu)"], "en": ["archive"], "nl": ["archief"], "ru": ["\u0430\u0440\u0445\u0438\u0432"], "de": ["Archiv", "Archivgeb\u00e4ude", "Urkundenstelle", "Dokumentationsstelle"], "hu": ["lev\u00e9lt\u00e1r", "arch\u00edvum", "okm\u00e1nyt\u00e1r"], "sk": ["arch\u00edv"], "fa": ["\u0628\u0627\u06cc\u06af\u0627\u0646\u06cc", "\u0622\u0631\u0634\u06cc\u0648"], "es": ["archivo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arkiv", "primary": false}, "kolero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sento de tiu, kiu koleras.", "translations": {"be": ["\u0437\u043b\u043e\u0431\u0430", "\u0437\u043b\u043e\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0433\u043d\u0435\u045e"], "fr": ["col\u00e8re", "courroux", "emportement", "foudres (courroux)", "fureur", "ire", "rage", "rogne"], "nl": ["boosheid", "woede"], "ru": ["\u0437\u043b\u043e\u0431\u0430", "\u0437\u043b\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0433\u043d\u0435\u0432"], "hu": ["harag"], "de": ["Wut", "Zorn"], "vo": ["vut"]}, "examples": [["milda respondo kvietigas koleron", null], ["kolero estas mallonga frenezo", null], ["eksciti, inciti ies koleron", "Z"], ["montri, aperigi sian koleron", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "koler", "primary": false}, "virabelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Virseksa individuo el la genro abeloj, kiu ne laboras kaj kies nura funkcio estas fekundigi la re\u011dinon.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u0443\u0442\u0435\u043d\u044c"], "fr": ["abeille m\u00e2le", "faux-bourdon"], "bg": ["\u0442\u044a\u0440\u0442\u0435\u0439"], "nl": ["mannetjesbij"], "pt": ["zang\u00e3o", "z\u00e2ng\u00e3o"], "de": ["Drohne"], "hu": ["herem\u00e9h"], "fa": ["\u0632\u0646\u0628\u0648\u0631 \u0646\u0631"], "en": ["drone"], "es": ["z\u00e1ngano"], "br": ["tad-gwenan"], "pl": ["trute\u0144"]}, "examples": [["la abeloj \u0109iam laboremas, sed la virabelo sufi\u0109e bone man\u011dadas, kaj tute ne laboras", "M. K. Gandhi tr. A Giridhar Rao: La A\u016dtobiografio, 18. Singardemo"]], "subdefinitions": []}], "root": "abel", "primary": false}, "sterni": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La vorto sterni atentigas precipe pri la horizontala pozicio, dum etendi elvokas la ampleksan spacon okupatan de la kovra\u0135o. Ku\u015digi atentigas pri la horizontaleco rigardata prefere kiel ripoza pozicio. Uzataj metafore la vortoj sterni, etendi kaj disvastigi estas ofte sendiference sinonimaj."], "primary definition": "(transitiva) Horizontaligi ion a\u016d iun vertikale starantan; ku\u015digi, faligi.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0435\u043b\u0438\u0442\u044c", "\u0441\u0442\u043b\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0441\u0442\u0438\u043b\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["\u00e9taler", "\u00e9tendre", "r\u00e9pandre"], "en": ["spread"], "nl": ["spreiden", "uitspreiden", "ontvouwen"], "de": ["ausbreiten", "legen", "hinsch\u00fctten", "hinstreuen"], "pl": ["k\u0142a\u015b\u0107 (pokotem)", "przewraca\u0107", "rozpo\u015bciera\u0107", "rozk\u0142ada\u0107", "s\u0142a\u0107", "roz\u015bciela\u0107", "roz\u015bcie\u0142a\u0107"], "hu": ["leter\u00edt", "kiter\u00edt", "sz\u00e9tter\u00edt"]}, "examples": [["la pafado sternis centojn da soldatoj", null], ["la vento sternis la flavajn trunketojn de la grenoj", null], ["\u0109erkoj kaj kadavroj ku\u015das dissternite", null], ["ni alvenis malfrue kaj tuj sterni\u011dis por dormi", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Etendi tukon a\u016d ion similan la\u016d \u011dia tuta lar\u011do kaj longo sur supra\u0135on.", "translations": {"pl": ["s\u0142a\u0107", "roz\u015bciela\u0107", "roz\u015bcie\u0142a\u0107"]}, "examples": [["sterni sian lita\u0135aron sur la planko, veston sur teron, tapi\u015don sub iu", null], ["sterni sub sin kelke da plenbrakoj da seka herbo", "B"], ["en mezo de l' rondo oni sternis cervan felon", "B"], ["kiel oni sternas (sk. sian liton), tiel oni dormas", "Proverbaro esperanta"], ["tablotuko estis sternita sur la tablo", "Z"], ["loko por sternado de retoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Disvastigi; etendi 2.", "translations": {"pl": ["rozpo\u015bciera\u0107", "roz\u015bciela\u0107", "rozpo\u015bciera\u0107", "rozprzestrzenia\u0107", "roztacza\u0107"]}, "examples": [["sterni tavolon da sterko sur la tero", null], ["sterni sub si saka\u0135on kaj cindron", "Z"], ["suno sternas radiojn siajn en la malluma aleo", "B"], ["ar\u011denta nokto sternis sian kovrilon super la tero", "B"], ["kampoj senlimaj sin sternis \u011dis la horizonto", "B"], ["sur la batala linio flava polvo sin sternis kvaza\u016d grandega serpento", "B"], ["de la supro de la monteto sin sternis anta\u016d ili eksterordinara pentra\u0135o", "B"], ["malsupre de la mona\u0125ejo sterni\u011das longa pentrinda valo", null], ["la tuta urbo sterni\u011dis anta\u016d \u015di", null], ["kruela ekonomia krizo sterni\u011das sur la mondon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Malvolvi; detale prezenti.", "translations": {"pl": ["roztacza\u0107", "przedstawia\u0107", "ukazywa\u0107", "uwidacznia\u0107", "rozwija\u0107", "przedstawia\u0107 obszernie (ze szczeg\u00f3\u0142ami)"]}, "examples": [["sterni anta\u016d iu sian programon", null], ["la a\u016dtoro lar\u011de sternas anta\u016d ni \u0109iujn fazojn de tiu historia periodo", null], ["anstata\u016d koncize paroli, ili sternas sian tutan vivon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "stern", "primary": true}, "estkiel": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: PIV kaj PAG proponas por tiu senco strangan vorton estiel, kiun tamen ne eblas rigardi kunmeta\u0135o a\u016d deriva\u0135o (\u0109ar \u011dia senco ne estas regule derivebla el EST kaj IEL \u2015 \u00abiel\u00bb ja neniam rolas estkiel konjunkcio, kaj la adverbo \u00abeste\u00bb egale malkonvenas pro la sama ka\u016dzo). Malfacilas kompreni, kial PIV kaj PAG ne konsideris tute regulan kunmeton \u00abestkiel\u00bb, tute regulan kaj analogian al la bone atestita samkiel."], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["li faris \u0109i tion estkiel patro", null], ["\u015di respektis lin estkiel sian patron", null], ["ni rigardis tion estkiel nian devon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kiel", "primary": false}, "vidvino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Virino perdinta sian edzon kaj ne reedzini\u011dinta.", "translations": {"be": ["\u0443\u0434\u0430\u0432\u0430"], "fr": ["veuve"], "en": ["widow"], "nl": ["weduwe"], "pt": ["vi\u00fava"], "el": ["\u03c7\u03ae\u03c1\u03b1"], "ca": ["viuda"], "de": ["Witwe"], "hu": ["\u00f6zvegyasszony"], "sk": ["vdova"], "fa": ["(\u0632\u0646) \u0628\u06cc\u0648\u0647"], "ru": ["\u0432\u0434\u043e\u0432\u0430"], "es": ["viuda"]}, "examples": [["vidvinon kaj orfon ne premu", "Z"], ["\u015di estas vidvino post homo, kiun mi konis", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "vidv", "primary": false}, "atingo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108ia operacio por legi, skribi, a\u016d alimaniere \u015dan\u011di la informon de komputa objekto en memoro.", "translations": {"be": ["\u0434\u043e\u0441\u0442\u0443\u043f"], "fr": ["acc\u00e8s"], "en": ["access", "hozz\u00e1f\u00e9r\u00e9s", "el\u00e9r\u00e9s"], "ru": ["\u0434\u043e\u0441\u0442\u0443\u043f"], "de": ["Zugriff"], "es": ["logro"], "pl": ["dost\u0119p"]}, "examples": [["atingomaniero", null], ["atingopermeso", null], ["atingorajto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ating", "primary": false}, "atingi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sukcesi tu\u015di ion konkretan, malproksime ku\u015dantan; \u015dan\u011dante mem sian lokon, a\u016d etendante membron, a\u016d \u0135etante ion.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0441\u044f\u0433\u0430\u0446\u044c", "\u0434\u0430\u043c\u0430\u0433\u0447\u044b\u0441\u044f", "\u0434\u0430\u0431\u0456\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["atteindre"], "en": ["attain"], "ru": ["\u0434\u043e\u0441\u0442\u0438\u0447\u044c", "\u0434\u043e\u0441\u0442\u0438\u0433\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0434\u043e\u0431\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["erreichen"], "hu": ["el\u00e9r"], "es": ["conseguir", "lograr"], "cs": ["dos\u00e1hnout"], "pl": ["si\u0119ga\u0107", "dosi\u0119ga\u0107"]}, "examples": [["atingi la supron de la monto, la urbon", null], ["la hundoj kuratingis la \u015dteliston", null], ["etendante la brakon, li atingis la pomon", null], ["la kuglo atingis lin \u011duste en la koro", null], ["pli malproksime ol \u015di povas atingi per sia rigardo", "Fabeloj, volumo 1, La virineto de maro"], ["nur per unu pa\u015do li atingis la celpunkton", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Okupi spacon \u011dis, etendi\u011di \u011dis iu loko a\u016d tempo.", "translations": {"pl": ["si\u0119ga\u0107", "dobiega\u0107"]}, "examples": [["la akvo ekstere atingis \u011dis la fenestro", "Fabeloj, volumo 2, Dio de dormo"], ["la tegmento atingis \u011dis la tero", "Fabeloj, volumo 2, Ne\u011da re\u011dino"], ["la inundo atingis tre vastan areon", null], ["la arbaro atingas \u011dis la lago", null], ["la stango ne estis sufi\u0109e longa por atingi la fundon", null], ["atingi la vesperon de sia vivo", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Sukcesi renkonti a\u016d ricevi ion abstraktan.", "translations": {"pl": ["uzyskiwa\u0107", "si\u0119ga\u0107", "dosi\u0119ga\u0107", "osi\u0105ga\u0107", "dobiega\u0107"]}, "examples": [["atingi grandecon, altecon, a\u011don, altan prezon, gradon, mezuron", null], ["atingi rezultaton, efektivi\u011don, sukceson, la konsenton de iu, profiton, rekompencon", "Z"], ["oni ne povas kredi \u011dis kia grado atingas la facileco de tiu lingvo", "Z"], ["ilia nombro atingas certan ciferon", "Z"], ["afabla vorto pli atingas ol forto", "Proverbaro esperanta"], ["pro sia inteligento kaj ruzo li atingis la prezidantecon", "Z"], ["fine mi atingis, ke li prenis la kvitancon", "Z"], ["\u0109iuj oficoj de la Ligo estos egale atingeblaj por viroj kaj por virinoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ating", "primary": true}, "muzulmano": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La vorto \u00abmuzulmano\u00bb devenas el kripligita \u00abmuslim\u00bb, arabe samradika kun \u00abislamo\u00bb; do la\u016d la 15-a regulo oni unuecigu la radikojn anka\u016d en Esperanto kaj preferu la formon \u00abislamano\u00bb."], "primary definition": "Islamano.", "translations": {"de": ["Muselmann", "Muselman"], "nl": ["moslim", "mohammedaan"], "it": ["musulmano"], "pt": ["mu\u00e7ulmano", "islamita", "maometano"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "muzulman", "primary": true}, "kelvina grado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Grad Kelvin"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grad", "primary": false}, "februlo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsanulo je febro.", "translations": {"be": ["\u0445\u0432\u043e\u0440\u044b \u043d\u0430 \u043b\u0456\u0445\u0430\u043c\u0430\u043d\u043a\u0443"], "hu": ["l\u00e1zas beteg"], "nl": ["koortspati\u00ebnt"], "pl": ["gor\u0105czkuj\u0105cy"], "ru": ["\u0431\u043e\u043b\u044c\u043d\u043e\u0439 \u043b\u0438\u0445\u043e\u0440\u0430\u0434\u043a\u043e\u0439 (\u0441\u0443\u0449.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "febr", "primary": false}, "revivigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari, ke iu jam mortinta vivu denove.", "translations": {"be": ["\u0430\u0436\u044b\u0432\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["r\u00e9animer", "ressusciter"], "nl": ["opwekken"], "pt": ["ressuscitar"], "el": ["\u03b1\u03bd\u03b1\u03c3\u03c4\u03b1\u03af\u03bd\u03c9"], "hu": ["\u00fajra\u00e9leszt", "felt\u00e1maszt"], "ru": ["\u043e\u0436\u0438\u0432\u0438\u0442\u044c", "\u0432\u043e\u0441\u043a\u0440\u0435\u0441\u0438\u0442\u044c"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05e7\u05d9\u05dd \u05dc\u05ea\u05d7\u05d9\u05d4"]}, "examples": [["revivigi droninton", null], ["Jesuo revivigis Lazaron", null], ["jen estas tiu virino, kaj jen estas \u015dia filo, kiun Eli\u015da revivigis", "La Malnova Testamento, II. Re\u011doj 8:5"], ["\u0108iuj rimedoj vane estis uzitaj por revivigi Klaron; \u015di mortis kaj restis mortinta.", "Fabeloj, volumo 4, historio el la dunoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "viv", "primary": false}, "kuspi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Klini a\u016d faldi ion kontra\u016d la natura direkto.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0433\u0438\u0431\u0430\u0442\u044c \u0432 \u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u043d\u043e\u043c \u043d\u0430\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0438"], "fr": ["aller \u00e0 rebrousse-poil", "retrousser"], "nl": ["tegen de haren in strijken", "tegen de draad in strijken"], "be": ["\u0437\u0433\u0456\u043d\u0430\u0446\u044c (\u0443 \u0430\u0434\u0432\u0430\u0440\u043e\u0442\u043d\u044b\u043c \u043d\u0430\u043f\u0440\u0430\u043c\u043a\u0443)", "\u0437\u0430\u043a\u0430\u0441\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["knicken", "krempeln", "aufkrempeln", "aufschlagen", "umschlagen"], "hu": ["felt\u0171r", "visszahajt", "felborzol"]}, "examples": [["kuspi la harojn de kato, la randojn de \u0109apelo, sian pantalonon", null], ["la malvarmo kuspas la foliojn", null], ["brosi kuspe \u0109apelon, veluron", null], ["\u015di ofte surhavis jakon strikte zonitan, garnitan per kuspitaj manikoj", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 63a, p. 372a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kusp", "primary": true}, "vektora ebeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dudimensia vektora spaco.", "translations": {"be": ["\u0432\u044d\u043a\u0442\u0430\u0440\u043d\u0430\u044f \u043f\u043b\u043e\u0441\u043a\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["plan vectoriel"], "en": ["two-dimensional vector space"], "ru": ["\u0432\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440\u043d\u0430\u044f \u043f\u043b\u043e\u0441\u043a\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Vektorebene"], "hu": ["vektors\u00edk"], "fa": ["\u0635\u0641\u062d\u0647\u0654 \u0628\u0631\u062f\u0627\u0631\u06cc"], "pl": ["dwuwymiarowa przestrze\u0144 wektorowa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "eben", "primary": false}, "trafpovo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Distanco \u011dis kiu povas atingi \u0135etilo a\u016d ia ajn pafilo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e\u0431\u043e\u0439\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Reichweite"], "nl": ["reikwijdte"], "pl": ["zasi\u0119g"], "hu": ["hat\u00f3t\u00e1v", "hat\u00f3sug\u00e1r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "traf", "primary": false}, "interferaj fran\u011doj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mallumaj strioj, kiuj aperas en luma interfero.", "translations": {"fr": ["franges d'interf\u00e9rence"], "pt": ["franjas de interfer\u00eancia"], "hu": ["interferenciacs\u00edkok"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "interfer", "primary": false}, "akustiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la fiziko, kiu koncernas la sonojn.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0443\u0441\u0442\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["acoustique"], "en": ["acoustics"], "nl": ["geluidsleer"], "pt": ["ac\u00fastica"], "ru": ["\u0430\u043a\u0443\u0441\u0442\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Akustik"], "hu": ["akusztika"], "sk": ["akustika"], "es": ["ac\u00fastica"], "pl": ["akustyka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sona\u016ddebleco.", "translations": {"de": ["Raumklang"], "nl": ["akoestiek"]}, "examples": [["la akustiko de la salonego estas tre bona", null]], "subdefinitions": []}], "root": "akustik", "primary": true}, "ekstrakti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Eltiri specialan elementon el malsimpla substanco.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0441\u0442\u0440\u0430\u0433\u0456\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u044d\u0441\u0442\u0440\u0430\u043a\u0442", "\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u0432\u044b\u0446\u044f\u0436\u043a\u0443"], "fr": ["extraire (isoler une substance)", "isoler (une substance)"], "en": ["extract"], "ru": ["\u044d\u043a\u0441\u0442\u0440\u0430\u0433\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u043b\u0443\u0447\u0430\u0442\u044c \u0432\u044b\u0442\u044f\u0436\u043a\u0443"], "de": ["einen Auszug herstellen", "extrahieren"], "hu": ["kivon (extrah\u00e1l)", "extrah\u00e1l"], "es": ["extraer"], "pl": ["ekstraktowa\u0107", "robi\u0107 wyci\u0105g"]}, "examples": [["ekstrakti gudron el la \u015dtonkarbo", null], ["ekstrakti azoton el la aero", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Apartigi pecon el libro a\u016d \u011denerale eron el multeco.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u0432\u044b\u043f\u0438\u0441\u043a\u0443 (\u0438\u0437 \u043a\u043d\u0438\u0433\u0438)"], "fr": ["extraire (un passage d'un texte)"], "be": ["\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u0432\u044b\u043f\u0456\u0441\u043a\u0443", "\u0432\u044b\u043f\u0456\u0441\u0432\u0430\u0446\u044c (\u0448\u0442\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456 \u0430\u0434\u043d\u0435\u043a\u0443\u043b\u044c)"], "de": ["einen Auszug anfertigen", "zusammenfassen"], "hu": ["kivonatot k\u00e9sz\u00edt", "kivon"], "pl": ["robi\u0107 wypis (z tekstu)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Eltiri konsekvencon el io.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u0432\u043b\u0435\u0447\u044c"], "fr": ["d\u00e9gager (une conclusion)", "d\u00e9duire"], "be": ["\u0434\u0430\u0441\u0442\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u0446\u044f\u0433\u043d\u0443\u0446\u044c", "\u0437\u0434\u0430\u0431\u044b\u0446\u044c"], "de": ["herausziehen", "ableiten"], "hu": ["levon (szab\u00e1lyt)"], "pl": ["wyci\u0105ga\u0107"]}, "examples": [["el tiuj ekzemploj oni povas ekstrakti \u011deneralan regulon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ekstrakt", "primary": false}, "Teofilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo grekdevena.", "translations": {"fr": ["Th\u00e9ophile"], "pl": ["Teofil"], "it": ["Teofilo"], "pt": ["Te\u00f3filo"]}, "examples": [["\u015dajnis bone anka\u016d al mi skribi al vi, plej eminenta Teofilo", "La Nova Testamento, &Luk 1:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "Teofil", "primary": true}, "ekstrakto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elemento eltirita el malsimpla substanco.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0441\u0442\u0440\u0430\u043a\u0442", "\u0432\u044b\u0446\u044f\u0436\u043a\u0430"], "fr": ["extrait (substance extraite)"], "en": ["extract"], "ru": ["\u044d\u043a\u0441\u0442\u0440\u0430\u043a\u0442", "\u0432\u044b\u0442\u044f\u0436\u043a\u0430"], "de": ["Auszug", "Extrakt"], "hu": ["kivonat"], "es": ["extracto"], "pl": ["ekstrakt", "wyci\u0105g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Eltira\u0135o el libro, verko.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0442\u0440\u044b\u043c\u043a\u0430", "\u0432\u044b\u043d\u044f\u0442\u043a\u0430", "\u0443\u0440\u044b\u0432\u0430\u043a"], "fr": ["extrait (d'un texte)", "fragment (d'un texte)", "morceau (d'un texte)", "passage (d'un texte)"], "de": ["Auszug", "Zusammenfassung"], "pl": ["wypis", "fragment", "wyb\u00f3r"], "ru": ["\u0432\u044b\u0434\u0435\u0440\u0436\u043a\u0430", "\u0438\u0437\u0432\u043b\u0435\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043e\u0442\u0440\u044b\u0432\u043e\u043a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekstrakt", "primary": true}, "nehavi": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Uzata en deriva\u0135oj: nehavo, nehavado, pro nehavado de (manke de), , faute de hi\u00e1ny\u00e1ban nehavanto."], "primary definition": "(transitiva) Ne havi.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435 \u0438\u043c\u0435\u0442\u044c"], "en": ["lack", "miss", "be wanting"], "zh": ["\u6ca1\u6709", "tr. \u6c92\u6709 [m\u00e9iy\u01d2u]"], "pt": ["n\u00e3o possuir"], "pl": ["nie mie\u0107"], "hu": ["n\u00e9lk\u00fcl\u00f6z (nincs neki)", "nincs neki"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hav", "primary": false}, "Aviceno": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La plena nomo estas abu Ali al-Hussajn ibn Abdallah ibn al-Hussajn ibn Ali ibn Sina; do, la persona nomo de Aviceno estis \u00abHusajno\u00bb, kaj \u011duste \u011din la e\u016dropaj enciklopedioj (kaj anka\u016d PIV) preterlasas en la mallongigo \u00ababu Ali... ibn Sina\u00bb, kiun ili misprezentas kiel la veran nomon de Aviceno. La latinigo el kiu devenas la E\u016dropaj (kaj la esperanta) formoj de la nomo rezultas el mislego de \u00abibn Sina\u00bb, kiu cetere mem estas nur patronomo de Ali la praavo de Aviceno."], "primary definition": "Fama islama filozofo, kuracisto, matematikisto, astronomo kaj enciklopediisto (980-1037).", "translations": {"be": ["\u0410\u0432\u0456\u0446\u044d\u043d\u0430"], "bg": ["\u0410\u0432\u0438\u0446\u0435\u043d\u0430"], "nl": ["Avicenna"], "la": ["Avicenna"], "de": ["Avicenna"], "it": ["Avicenna"], "hu": ["Avicenna"], "sk": ["Avicenna"], "en": ["Avicenna"], "ru": ["\u0410\u0432\u0438\u0446\u0435\u043d\u043d\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Avicen", "primary": true}, "mistifi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u0441\u0442\u044b\u0444\u0456\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["faire une blague", "mystifier"], "nl": ["foppen"], "pt": ["mistificar", "ludibriar", "burlar"], "ru": ["\u043c\u0438\u0441\u0442\u0438\u0444\u0438\u0446\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["foppen", "narren", "jemanden hinters Licht f\u00fchren"], "hu": ["r\u00e1szed", "becsap", "f\u00e9lrevezet", "beugrat", "k\u00f6d\u00f6s\u00edt", "misztifik\u00e1l"]}, "examples": [["malicaj koboldoj devojigas la karavanojn, elsekigas la putojn kaj dum la senlunaj noktoj senripozigas la mistifitajn kamelistojn", "J. Ribillard, Vagado sub palmoj, Rotterdam, 1956"]], "subdefinitions": []}], "root": "mistif", "primary": true}, "formortigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malaperigi per mortado (precipe pri iu grupo, familio, specio, metio kaj tiel plu) a\u016d per ekstermado", "translations": {"it": ["estinguere", "sterminare"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mort", "primary": false}, "\u011deni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malfaciligi a\u016d malhelpi ies movojn; maloportuni al iu, malkomfortigi iun.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0448\u043a\u0430\u0434\u0436\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u043c\u0456\u043d\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0431\u043c\u044f\u0436\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0431\u0446\u044f\u0436\u0430\u0440\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0442\u0443\u0440\u0431\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["g\u00eaner", "d\u00e9ranger (g\u00eaner)", "embarrasser", "emb\u00eater", "ennuyer (emb\u00eater)", "importuner", "mettre mal \u00e0 l'aise"], "en": ["bother", "trouble", "worry"], "nl": ["hinderen", "storen"], "pt": ["atrapalhar", "incomodar", "importunar"], "ru": ["\u0441\u0442\u0435\u0441\u043d\u044f\u0442\u044c", "\u0431\u0435\u0441\u043f\u043e\u043a\u043e\u0438\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0442\u0440\u0443\u0434\u043d\u044f\u0442\u044c", "\u043c\u0435\u0448\u0430\u0442\u044c"], "de": ["st\u00f6ren", "hindern"], "it": ["disturbare", "importunare", "imbarazzare (perturbare)", "molestare", "infastidire", "scocciare", "ostacolare"], "es": ["molestar", "estorbar"]}, "examples": [["\u0109u la paka\u0135o \u011denas vin?", null], ["ne \u011denu la iradon, al la irado", null], ["tiu sen\u0109esa bruo \u011denas min", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malfaciligi ies agojn a\u016d decidojn pro moralaj malhelpoj.", "translations": {}, "examples": [["via \u0109eesto \u011denis lin", null], ["li havis mienon tre \u011denitan", "Fabeloj, volumo 1, \u011cardeno de la paradizo"], ["tre \u011denas min, ke mi devas fari tiun viziton, tiun klopodon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011den", "primary": true}, "rajdarto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arto sursidi \u0109evalon a\u016d alian rajdobeston kaj \u011din gvidi.", "translations": {"fr": ["\u00e9quitation"]}, "examples": [["por restarigi la tradicion de la araba nacio pri lerto en rajdarto, li aparte fondis rajdartan klubon", "-, Saudi-arabia nova re\u011do Abdullah Bin Abdul-Aziz, \u0108ina Radio Internacia, 2005-08-02"]], "subdefinitions": []}], "root": "art", "primary": false}, "\u011dena": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maloportuna, malhelpanta, embarasanta, malagrabla, \u0109agrena.", "translations": {"be": ["\u0446\u044f\u0436\u043a\u0456", "\u043d\u0435\u0432\u044b\u0433\u043e\u0434\u043d\u044b", "\u0430\u0431\u043c\u0435\u0436\u0430\u0432\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["g\u00eanant", "embarrassant", "emb\u00eatant", "ennuyeux", "f\u00e2cheux (adj.)"], "en": ["troubling", "inconvenient"], "nl": ["hinderlijk"], "pt": ["inc\u00f3modo (adj.)", "inc\u00f4modo (bras. adj.)", "inconveniente (adj.)"], "ru": ["\u0441\u0442\u0435\u0441\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 (\u043e\u0431 \u043e\u0431\u0441\u0442\u043e\u044f\u0442\u0435\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u0430\u0445)", "\u0437\u0430\u0442\u0440\u0443\u0434\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0443\u0434\u043e\u0431\u043d\u044b\u0439"], "de": ["st\u00f6rend"], "it": ["problematico (fastidioso)", "fastidioso", "molesto", "importuno", "scomodo (problematico)"]}, "examples": [["jen tre \u011dena afero, okaza\u0135o, prokrasto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011den", "primary": false}, "la\u016drokrono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Krono el la\u016draj bran\u0109etoj, kutima honorsigno \u0109e la antikvaj grekoj kaj romianoj; metafore, simbolo de venko, sukceso, merito.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0430\u0432\u0440\u043e\u0432\u044b\u0439 \u0432\u0435\u043d\u043e\u043a"], "nl": ["lauwerkrans"], "br": ["kurunenn lore"], "pl": ["wieniec laurowy"]}, "examples": [["kion ajn fifamigan oni alie povis diri pri \u00abJorike\u00bb, pro unu afero \u011di meritis la\u016drokronon: \u011di estis eminenta instrumajstro", "B. Traven, tr. Hans-Georg Kaiser: La Mortula \u015dipo. \u0108ap. 31a"]], "subdefinitions": []}], "root": "la\u016dr", "primary": false}, "kaduki\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "I\u011di kaduka.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0440\u044f\u0445\u043b\u0435\u0442\u044c", "\u0432\u0435\u0442\u0448\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["crouler", "se d\u00e9labrer", "tomber en ruine"], "nl": ["in verval geraken"], "fi": ["r\u00e4nsisty\u00e4", "raihnaantua", "rapistua"], "tr": ["harabeye d\u00f6nmek"], "pl": ["zmarnie\u0107"], "hu": ["megrokkan", "megroggyan", "omladozik", "legyeng\u00fcl", "\u00e9rv\u00e9ny\u00e9t veszti"]}, "examples": [["kaduki\u011dinta morale kaj mense", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kaduk", "primary": false}, "siringo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio oleacoj (Syringa), malgranda arbo devena el Persujo kaj havanta grapolojn da blankaj a\u016d violkoloraj bonodoraj floroj; lilako.", "translations": {"be": ["\u0431\u044d\u0437"], "en": ["Syringa", "lilac"], "nl": ["sering"], "ru": ["\u0441\u0438\u0440\u0435\u043d\u044c"], "de": ["Flieder"], "hu": ["orgona (n\u00f6v\u00e9ny)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "siring", "primary": true}, "atendejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, \u0109ambro por atendi, \u0109e stacidomo, kuracisto kc.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043b\u044f \u0447\u0430\u043a\u0430\u043d\u044c\u043d\u044f"], "fr": ["salle d'attente"], "en": ["waiting room"], "nl": ["wachtzaal", "wachtkamer"], "ru": ["\u0437\u0430\u043b\u043e\u0436\u0438\u0434\u0430\u043d\u0438\u044f"], "de": ["Wartesaal"], "sv": ["v\u00e4nthall", "v\u00e4ntrum"], "hu": ["v\u00e1r\u00f3terem", "v\u00e1r\u00f3szoba"], "sk": ["\u010dak\u00e1re\u0148"], "es": ["sala de espera"], "br": ["sal-c'hortoz"], "pl": ["poczekalnia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "atend", "primary": false}, "panerumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kovri per paneroj anta\u016d fritado.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["paner"], "nl": ["paneren"], "ca": ["arrebossar"], "es": ["empanizar"], "hu": ["pan\u00edroz", "bepan\u00edroz"]}, "examples": [["panerumi fi\u015don.", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "grateni", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pan", "primary": false}, "materiismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doktrino, la\u016d kiu materio estas la principo de \u0109io en la universo, anka\u016d de la ideoj, konscio, pensado.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0442\u044d\u0440\u044b\u044f\u043b\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["mat\u00e9rialisme"], "en": ["materialism"], "nl": ["materialisme"], "ru": ["\u043c\u0430\u0442\u0435\u0440\u0438\u0430\u043b\u0438\u0437\u043c (\u0444\u0438\u043b\u043e\u0441.)"], "ca": ["materialisme"], "de": ["Materialismus"], "hu": ["materializmus"], "sk": ["materializmus"], "es": ["materialismo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "materi", "primary": false}, "restoracio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Establejo, kie pagante oni povas man\u011di kaj trinki.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0441\u0442\u0430\u0440\u0430\u043d"], "fr": ["restaurant"], "en": ["restaurant"], "nl": ["restaurant"], "pt": ["restaurante"], "ru": ["\u0440\u0435\u0441\u0442\u043e\u0440\u0430\u043d"], "de": ["Restaurant", "Gasthaus", "Wirtshaus", "Wirtschaft"], "hu": ["\u00e9tterem"], "es": ["restaurante"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "restoraci", "primary": true}, "enpostenigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Asigni postenon al iu.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "posten", "primary": false}, "seneso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kultivataj vegeta\u0135oj, kies gu\u015doj havas laksigan efikon (Cassia senna).", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0441\u0441\u0438\u044f", "\u0430\u043b\u0435\u043a\u0441\u0430\u043d\u0434\u0440\u0438\u0439\u0441\u043a\u0438\u0439 \u043b\u0438\u0441\u0442"], "fr": ["s\u00e9n\u00e9 d'Alexandrie"], "it": ["senna (comun.)"]}, "examples": [["en Malsupra Egipto oni rikoltis la trifolion kaj seneson", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 21a"]], "subdefinitions": []}], "root": "senes", "primary": true}, "greka kruco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kruco kun \u0109iuj bran\u0109oj egale longaj, tradicia figuro en orienta Kristanismo.", "translations": {"fr": ["croix grecque"], "it": ["croce greca"]}, "examples": [["konstrua\u0135o en formo de greka kruco", "Vikipedio, artikolo \u00abLibra turo\u00bb, 2006-06-22"]], "subdefinitions": []}], "root": "kruc", "primary": false}, "tervermo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u0436\u0434\u0435\u0432\u043e\u0439 \u0447\u0435\u0440\u0432\u044c"], "fr": ["ver de terre", "lombric"], "nl": ["aardworm"], "es": ["lombriz"], "it": ["lombrico"], "pl": ["d\u017cd\u017cownica"], "hu": ["f\u00f6ldigiliszta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "verm", "primary": false}, "siria": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al sirianoj, ilia nacieco a\u016d \u015dtato.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0438\u0440\u0438\u0439\u0441\u043a\u0438\u0439"], "en": ["Syrian"], "nl": ["Syrisch"], "he": ["\u05e1\u05d5\u05e8\u05d9"], "pl": ["syryjski"], "hu": ["sz\u00edriai"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Siri", "primary": false}, "a\u016dtomobilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u045e\u0442\u0430\u043c\u0430\u0431\u0456\u043b\u044c"], "fr": ["automobile"], "en": ["car", "automobile"], "nl": ["auto"], "pt": ["autom\u00f3vel", "carro"], "ru": ["\u0430\u0432\u0442\u043e\u043c\u043e\u0431\u0438\u043b\u044c"], "ca": ["autom\u00f2bil"], "de": ["Auto", "Automobil", "Kraftwagen", "Kraftfahrzeug", "Kfz"], "sv": ["bil"], "hu": ["szem\u00e9lykocsi"], "es": ["autom\u00f3vil"], "it": ["automobile", "vettura (auto)", "macchina (auto)", "auto (vettura)"], "os": ["\u043c\u0430\u0448\u0438\u043d\u00e6", "\u0445\u00e6\u0434\u0442\u0443\u043b\u0433\u00e6"], "pl": ["automobil (przest.)", "auto", "samoch\u00f3d"]}, "examples": [["se oni posedas domon kaj a\u016dtomobilon oni devas forte labori por repagi la prunton", "Remigiusz Mielcarek: Enmigrintoj en ora ka\u011do, Monatojaro 1994a, numero 1a, p. 15a"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dtomobil", "primary": true}, "labori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Korpe a\u016d spirite peni por produkti a\u0135on, plenumi taskon, rezultigi efikon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0446\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["travailler (intr.)"], "en": ["work", "labor"], "el": ["\u03b4\u03bf\u03c5\u03bb\u03b5\u03cd\u03c9", "\u03b5\u03c1\u03b3\u03ac\u03b6\u03bf\u03bc\u03b1\u03b9"], "de": ["arbeiten"], "it": ["lavorare"], "vo": ["v\u00f6lig\u00f6n"], "br": ["labourat"], "cs": ["pracovat"], "hu": ["dolgozik", "m\u0171k\u00f6dik"], "es": ["trabajar"], "ru": ["\u0440\u0430\u0431\u043e\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u0442\u0440\u0443\u0434\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "nl": ["werken"], "pt": ["trabalhar"], "no": ["jobbe", "arbeide"], "tr": ["\u00e7al\u0131\u015fmak"], "sv": ["arbeta"]}, "examples": [["labori en fabriko, oficejo, pri terkulturo", null], ["labori super malfacila tasko, super verko, romano, teksilo, super la stablo", "Z"], ["la homaro, por kies bono ni laboras", "Z"], ["tiuj, kiuj volas labori super la lingvo internacia", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "labor", "primary": true}, "fulmkotono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kombita kotono preparita kun azotacido kaj flagranta kiel pulvo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0456\u0440\u0430\u043a\u0441\u0456\u043b\u0456\u043d", "\u043d\u0456\u0442\u0440\u0430\u0446\u044d\u043b\u044e\u043b\u043e\u0437\u0430"], "hu": ["l\u0151gyapot"], "de": ["Blitzwolle"], "en": ["guncotton", "nitrocellulose"], "ru": ["\u043f\u0438\u0440\u043e\u043a\u0441\u0438\u043b\u0438\u043d", "\u043d\u0438\u0442\u0440\u043e\u0446\u0435\u043b\u043b\u044e\u043b\u043e\u0437\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "koton", "primary": false}, "gvidlibro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Libro por gvidi voja\u011dantojn.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0443\u0442\u0435\u0432\u043e\u0434\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["guide (livre)"], "nl": ["reisgids (boek)", "gids (boek)"], "pt": ["guia (livro)"], "de": ["Reise-F\u00fchrer", "Reisef\u00fchrer"], "es": ["gu\u00eda (libro)"], "hu": ["\u00fatikalauz"]}, "examples": [["malfermita gvidlibro \u0109e la pa\u011do de la plej bela urbo", "S. \u015ctimec, Ombro sur interna pejza\u011do"]], "subdefinitions": []}], "root": "libr", "primary": false}, "laboro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago labori, rezulto de tia ago.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0446\u0430"], "fr": ["travail"], "bg": ["\u0440\u0430\u0431\u043e\u0442\u0430"], "el": ["\u03b4\u03bf\u03c5\u03bb\u03b5\u03b9\u03ac", "\u03b5\u03c1\u03b3\u03b1\u03c3\u03af\u03b1"], "de": ["Arbeit", "Arbeiten", "Werken"], "vo": ["v\u00f6lig"], "br": ["labour"], "hu": ["munka", "dolog", "m\u0171k\u00f6d\u00e9s"], "es": ["trabajo"], "ru": ["\u0440\u0430\u0431\u043e\u0442\u0430"], "nl": ["werk", "arbeid"], "pt": ["trabalho"], "no": ["jobb", "arbeid"], "tr": ["i\u015f"], "sv": ["arbete"]}, "examples": [["laboro kondukas al honoro kaj oro", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Fizika grando, egala al la integralo de skalara produto de forto, aplikita al korpo, per la infinitezima movo, kiun \u011dia efiko produktas sur la korpo.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0431\u043e\u0442\u0430"], "de": ["Arbeit"]}, "examples": [["laboro de konstanta forto, aplikita al korpo, kiu movi\u011das la\u016d la direkto de la forto, egalas al produto de la forto per la trairata distanco", null], ["laboro estas unu el la formoj de energio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "labor", "primary": false}, "a\u016dtografio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Procedo, per kiu oni mekanike reproduktas manskriba\u0135ojn.", "translations": {"be": ["\u0430\u045e\u0442\u0430\u0433\u0440\u0430\u0444\u0456\u044f"], "fr": ["autographie"], "en": ["xerography"], "ru": ["\u0430\u0432\u0442\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u044f"], "es": ["autograf\u00eda"], "hu": ["k\u0151nyom\u00e1sos sokszoros\u00edt\u00e1s", "autogr\u00e1fia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dtografi", "primary": true}, "kunbati": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interfrapi.", "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u0431\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c (\u0440\u0430\u0437\u0430\u043c)"], "fr": ["claquer (l'un contre l'autre)"], "de": ["zusammenschlagen"], "en": ["beat together"], "hu": ["\u00f6ssze\u00fct", "\u00f6sszever"]}, "examples": [["kunbati la dentojn", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "bat", "primary": false}, "markezo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tegmenteto, eventuale demetebla, super doma enirejo, fenestro, teraso, por \u015dirmi kontra\u016d pluvo a\u016d troa sunlumo.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0432\u0435\u0441", "\u0442\u044d\u043d\u0442", "\u043c\u0430\u0440\u043a\u0456\u0437\u0430"], "fr": ["auvent", "marquise (auvent)"], "en": ["marquee"], "nl": ["luifel"], "pt": ["marquise", "toldo"], "ru": ["\u043d\u0430\u0432\u0435\u0441", "\u0442\u0435\u043d\u0442", "\u043c\u0430\u0440\u043a\u0438\u0437\u0430"], "de": ["Regendach", "Wetterdach"], "hu": ["eresztet\u0151", "v\u00e9d\u0151tet\u0151"], "fa": ["\u0633\u0627\u06cc\u0628\u0627\u0646"], "es": ["toldo"]}, "examples": [["\u0109iun someron, \u015dirmite per tola markezo, la loko i\u011dis bonega \u011dardenrestoracio", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 5a, p. xa"]], "subdefinitions": []}], "root": "markez", "primary": true}, "logika operacio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Logikajn operaciojn eblus difini kiel operaciojn super iu duelementa aro, prezentanta la eblajn vervalorojn, kaj efektive tia aro, provizite per konjunkcio, disjunkcio kaj negacio, ricevas strukturon de bulea algebro. Sed por difini logikajn operaciojn ne estus tre konsekvence uzi tiajn nociojn, kiaj estas aroj a\u016d bildigoj, kiuj ja bazi\u011das sur rezonadoj uzantaj la koncernajn operaciojn. \u015cajnas pli bonorde difini tian operacion per \u011dia vertabelo (intuicia nocio), kiu por \u0109iu vervaloro de la \u00abargumentoj\u00bb donas la vervaloron de la \u00abrezulto\u00bb."], "primary definition": "Regulo, kiu asocias propozicion al unu a\u016d pluraj propozicioj, difinante \u011dian vervaloron \u2015 depende de la vervaloro de la argumentoj \u2015 per iu vertabelo.", "translations": {"ru": ["\u043b\u043e\u0433\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u043e\u043f\u0435\u0440\u0430\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["op\u00e9ration logique", "fonction logique"], "de": ["logische Operation"], "en": ["logical operation"], "pl": ["sp\u00f3jnik logiczny"]}, "examples": [["ekzistas 4 eblaj unuargumentaj logikaj operacioj kaj 16 duargumentaj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "operaci", "primary": false}, "Biblio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Biblio, estas propra nomo, do la\u016d gramatiko \u011di devus esti senartikola kaj kun la majuskla B; biblio, estas nomo komuna kaj nombrebla: li disdonis la bibliojn al la lernantoj."], "primary definition": "Kolekto da antikvaj tekstoj, kies konsisto iom varias la\u016d la konfesioj, akceptita en judismo, kristanismo (kaj, certagrade, anka\u016d en islamo) kiel Die inspirita Sankta Skribo.", "translations": {"be": ["\u0411\u0456\u0431\u043b\u0456\u044f"], "fr": ["bible"], "bg": ["\u0411\u0438\u0431\u043b\u0438\u044f"], "ru": ["\u0411\u0438\u0431\u043b\u0438\u044f"], "de": ["Bibel"], "tr": ["Kutsal Kitap", "Tevrat, Zebur ve \u0130ncil"], "it": ["bibbia"], "hu": ["Biblia"], "sk": ["Biblia"], "es": ["Biblia"], "vo": ["bib"], "pl": ["Biblia"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hebrea Biblio.", "translations": {}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La sankta libro de kristanismo, konsistanta el la Malnova kaj la Nova Testamentoj.", "translations": {}, "examples": []}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Ekzemplero de tiu libro.", "translations": {"sk": ["biblia"], "be": ["\u0431\u0456\u0431\u043b\u0456\u044f"], "ru": ["\u0431\u0438\u0431\u043b\u0438\u044f"], "pl": ["biblia"], "hu": ["biblia"]}, "examples": [["\u015ci prenis nur unu solan el la verdaj folioj, portis \u011din hejmen, metis \u011din en sian Biblion, kaj tie \u011di ku\u015dis, fre\u015da, \u0109iam fre\u015da, kaj nevelkanta", "Fabeloj, volumo 3, Folio el la \u0109ielo"]], "subdefinitions": []}], "root": "Bibli", "primary": true}, "fizioterapio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri la kuracado per fizikaj faktoroj.", "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u0437\u0456\u044f\u0442\u044d\u0440\u0430\u043f\u0456\u044f"], "fr": ["physioth\u00e9rapie"], "nl": ["fysiotherapie"], "pt": ["fisiterapia"], "ru": ["\u0444\u0438\u0437\u0438\u043e\u0442\u0435\u0440\u0430\u043f\u0438\u044f"], "de": ["Physiotherapie", "physikalische Therapie"], "hu": ["fizioter\u00e1pia"]}, "examples": [["helioterapio, hidroterapio, aeroterapio ks estas fizioterapioj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fizioterapi", "primary": true}, "ne\u016drono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nervo\u0109elo peranta nervajn impulsojn.", "translations": {"fr": ["neurone"], "bg": ["\u043d\u0435\u0432\u0440\u043e\u043d"], "nl": ["neuron"], "de": ["Nervenzelle", "Neuron"], "it": ["neurone"], "fa": ["\u0646\u0648\u0631\u0648\u0646"], "en": ["neuron"], "es": ["neurona"]}, "examples": [["polemiko estas sana ekzerco por niaj ne\u016dronoj", "Dario, \u0108u Jesuo ekzistis?, soc.culture.esperanto, 2005-12-19"], ["kvankam iliaj ne\u016dronoj normale funkcias, kaj ilia pensado estas klara kaj preciza, ties esprimon malhelpas nepovo, handikapo", "C. Piron, Lingvoj, cerbo kaj publika sano, SAT-Amikaro, [2007]"]], "subdefinitions": []}], "root": "ne\u016dron", "primary": true}, "senbalastigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Forigi de io la balaston, malembarasi.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0456\u043d\u0443\u0446\u044c \u0431\u0430\u043b\u044f\u0441\u0442", "\u043f\u0430\u0437\u0431\u0430\u0432\u0456\u0446\u0446\u0430 \u0431\u0430\u043b\u044f\u0441\u0442\u0443", "\u0430\u0431\u043b\u0435\u0433\u0447\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["all\u00e9ger", "d\u00e9ballaster"], "en": ["release ballast"], "ru": ["\u0441\u0431\u0440\u043e\u0441\u0438\u0442\u044c \u0431\u0430\u043b\u043b\u0430\u0441\u0442", "\u043e\u0431\u043b\u0435\u0433\u0447\u0438\u0442\u044c"], "de": ["entballasten", "vom Ballast befreien", "freilegen [Bahn]"], "pl": ["zdj\u0105\u0107 balast", "pozbawi\u0107 balastu", "odci\u0105\u017cy\u0107"], "hu": ["felesleges tehert\u0151l megszabad\u00edt"]}, "examples": [["la Majstro emis pli k pli senbalastigi sian stilon", "Vortoj de k-do Lanti, Pri la Biblio"]], "subdefinitions": []}], "root": "balast", "primary": false}, "cimitaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sabro kun tre kurba klingo, kiajn oni uzadis precipe en arabaj landoj.", "translations": {"ca": ["simitarra"], "de": ["Scimitar", "Krumms\u00e4bel"], "fr": ["cimeterre"], "es": ["cimitarra"], "it": ["scimitarra"]}, "examples": [["la renegato ensaltis la unua, eksvingis cimitaron kaj kriis", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, \u0109apitro 41a, p. 312a"]], "subdefinitions": []}], "root": "cimitar", "primary": true}, "kontraste al": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kontra\u016d, kun iu forta diferenco.", "translations": {"fr": ["\u00e0 la diff\u00e9rence de", "par opposition \u00e0"], "nl": ["in contrast met", "in tegenstelling tot"]}, "examples": [["kvintona gamo enhavas nur kvin tonojn, kontraste al ma\u0135oraj kaj minoraj gamoj, kiuj enhavas po sep tonojn", "Roko kaj Popo, Popularmuzika Terminaro en Esperan, kapvorto \u00abkvintona\u00bb"]], "subdefinitions": []}], "root": "kontrast", "primary": false}, "\u011cakarto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La \u0109efurbo de Indonezio.", "translations": {"ru": ["\u0414\u0436\u0430\u043a\u0430\u0440\u0442\u0430"], "en": ["Djakarta", "Jakarta"], "pt": ["Jacarta"], "de": ["Jakarta"], "it": ["Giacarta"], "pl": ["D\u017cakarta", "Jakarta"]}, "examples": [["la pola pentristo Czeslaw Mystkowski, kiu mortis en \u011cakarto en 1938", "Zofia BANET-FORNALOWA: Kontra\u016d e\u016dropo-centrismo. Monato"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011cakart", "primary": true}, "sinamo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Egoismo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043c\u0430\u043b\u044e\u0431\u0441\u0442\u0432\u0430", "\u044d\u0433\u0430\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["\u00e9go\u00efsme"], "en": ["self-love"], "nl": ["ego\u00efsme", "eigenliefde"], "ru": ["\u0441\u0435\u0431\u044f\u043b\u044e\u0431\u0438\u0435", "\u0441\u0430\u043c\u043e\u043b\u044e\u0431\u0438\u0435", "\u044d\u0433\u043e\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Selbstliebe", "Eigenliebe"], "hu": ["\u00f6nszeretet", "\u00f6nz\u00e9s"], "pl": ["samolubstwo", "egoizm"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "am", "primary": false}, "spaceto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Signo kies bildigo sur ekrano a\u016d papero estas vaka signopozicio; \u011dia Askia numero estas 32.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0431\u0435\u043b (\u0432 \u0442\u0435\u043a\u0441\u0442\u0435)"], "fr": ["blanc (typogr.)", "espace (typogr.)"], "en": ["space (character)"], "pl": ["spacja"], "hu": ["sz\u00f3k\u00f6z", "bet\u0171k\u00f6z"]}, "examples": [["anta\u016dira spaceto", null], ["vosta spaceto", null], ["nerompebla spaceto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "spac", "primary": false}, "stabileco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Situacio sen rompo de ekvilibro, sen risko de renversi\u011do.", "translations": {"hu": ["szil\u00e1rds\u00e1g", "stabilit\u00e1s"], "be": ["\u0441\u0442\u0430\u0431\u0456\u043b\u044c\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["stabilit\u00e9"], "de": ["Stabilit\u00e4t"], "ru": ["\u0441\u0442\u0430\u0431\u0438\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0443\u0441\u0442\u043e\u0439\u0447\u0438\u0432\u043e\u0441\u0442\u044c"]}, "examples": [["estas konstatite, ke DNA estas kemie multe pli stabila ol RNA, kaj stabileco estas tre grava por konservi la recepton de vivantaj organismoj dum milionoj da jaroj", "Ste\u0109jo Norvell: Riboj, Monatojaro 2000a, numero 11a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "stabil", "primary": false}, "sindono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Servemo, helpemo senatenta al propra profito a\u016d pla\u0109o.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u0430\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0441\u0430\u043c\u043e\u043e\u0442\u0432\u0435\u0440\u0436\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9vouement", "don de soi"], "en": ["self-sacrifice", "devotion", "helpfulness", "generosity", "selflessness"], "nl": ["opoffering", "overgave"], "pl": ["oddanie", "przywi\u0105zanie"], "es": ["entrega (desinteresada de uno mismo)", "altruismo"], "hu": ["odaad\u00e1s", "\u00f6nzetlens\u00e9g"]}, "examples": [["kia sindono, kia diligento, kia pacienco!", "Christian Declerck, A\u016ddace honesta romano (Eli Urbanov\u00e1, Hetajro dancas), Monato, jaro 1996a, numero 4a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "don", "primary": false}, "korniko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de korvo kaj precipe la orienta griza raso de tiu specio (Corvus corone cornix).", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u0440\u043e\u043d\u0430"], "fr": ["corneille"], "en": ["hooded crow"], "nl": ["bonte kraai"], "pt": ["gralha"], "ru": ["\u0441\u0435\u0440\u0430\u044f \u0432\u043e\u0440\u043e\u043d\u0430"], "de": ["Nebelkr\u00e4he"], "hu": ["dolm\u00e1nyos varj\u00fa"], "cs": ["vr\u00e1na obecn\u00e1 \u0161ed\u00e1"], "pl": ["wrona siwa"]}, "examples": [["korniko vundita e\u0109 propran voston timas", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kornik", "primary": true}, "ligamento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fibreca liga\u0135o, kiu kunligas ostojn a\u016d altenas internajn korpopartojn.", "translations": {"be": ["\u0432\u044f\u0437 (\u0430\u043d\u0430\u0442.)"], "en": ["ligament"], "nl": ["band", "ligament"], "pt": ["ligamento (anat.)"], "el": ["\u03c4\u03ad\u03bd\u03bf\u03bd\u03c4\u03b1\u03c2"], "de": ["Ligament", "Ligamentum", "Band"], "hu": ["\u00ednszalag"], "fa": ["\u0632\u0631\u062f\u067e\u06cc", "\u0631\u0628\u0627\u0637"], "ru": ["\u0441\u0432\u044f\u0437\u043a\u0430 (\u0430\u043d\u0430\u0442.)"], "pl": ["wi\u0105zad\u0142o (anatomia)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ligament", "primary": true}, "starigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi firme vertikala.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u0432\u0456\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0441\u0442\u0430\u0432\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["mettre debout", "monter (mettre en place)"], "ru": ["\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c"], "de": ["aufstellen"], "sv": ["st\u00e4lla"], "hu": ["fel\u00e1ll\u00edt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Da\u016dre fondi, da\u016dre estigi.", "translations": {"be": ["\u0443\u0441\u0442\u0430\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "hu": ["fel\u00e1ll\u00edt", "l\u00e9trehoz"], "ru": ["\u0443\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["starigi kurson, metodon, teorion, komitaton", "Z"], ["starigi ligon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"hu": ["megb\u00edz"]}, "examples": [["starigis la Levidojn, havantajn la a\u011don de dudek jaroj kaj pli, por inspekti la laborojn en la domo de la Eternulo", "La Malnova Testamento, Ezra 3:8"]], "subdefinitions": []}], "root": "star", "primary": false}, "debitejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Butiko de podetala vendado.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0430\u0432\u043e\u0447\u043a\u0430", "\u043b\u0430\u0440\u0451\u043a", "\u043a\u0438\u043e\u0441\u043a"], "fr": ["d\u00e9bit (boutique)"], "en": ["retail store"], "nl": ["kleinhandel", "detailhandel"], "de": ["Einzelhandelsverkaufsstelle", "Laden"], "pl": ["sklep detaliczny"], "hu": ["kiskeresked\u00e9s (bolt)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "debit", "primary": false}, "mar\u0109anaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de anaso ( Anas querquedula a\u016d Anas cercca ).", "translations": {"fr": ["sarcelle d'\u00e9t\u00e9"], "en": ["garganey"], "nl": ["zomertaling"], "sv": ["\u00e5rta"], "hu": ["b\u0151jti r\u00e9ce"], "pl": ["cyranka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anas", "primary": false}, "\u0109ifri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Transskribi ion, ekz-e tekston, en \u0109ifron.", "translations": {"be": ["\u0448\u044b\u0444\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["chiffrer (avec un code secret)", "crypter", "encrypter"], "en": ["encrypt", "encode"], "nl": ["versleutelen", "encrypteren"], "pt": ["cifrar", "codificar", "criptografar"], "ru": ["\u0448\u0438\u0444\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["verschl\u00fcsseln", "chiffrieren", "kodieren"], "sv": ["chiffrera"], "it": ["cifrare"], "sk": ["\u0161ifrova\u0165"], "es": ["cifrar"], "hu": ["rejtjelez", "sifr\u00edroz", "k\u00f3dol"], "pl": ["szyfrowa\u0107", "kodowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ifr", "primary": false}, "\u0109ifro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sekreta interkonsentita skribsignaro.", "translations": {"be": ["\u0448\u044b\u0444\u0440"], "fr": ["chiffre (code secret)", "code (secret)"], "en": ["cipher", "code", "secret writing"], "nl": ["sleutel (v.code)"], "pt": ["cifra", "c\u00f3digo"], "ru": ["\u0448\u0438\u0444\u0440"], "de": ["Chiffre", "Schl\u00fcssel", "Verschl\u00fcsselung"], "sv": ["chiffer"], "it": ["cifra (di codice segreto)"], "sk": ["\u0161ifra"], "es": ["cifra", "c\u00f3digo"], "hu": ["rejtjel", "titkos\u00edr\u00e1s"], "pl": ["szyfr", "kod"]}, "examples": [["skribi \u0109ifre, per \u0109ifro", null], ["\u0109ifra telegramo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ifr", "primary": true}, "grandvelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Velo, fiksita \u0109e la \u0109efmasto.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u043e\u0442 (\u043f\u0430\u0440\u0443\u0441)"], "de": ["Gro\u00dfsegel"], "en": ["main sail"], "hu": ["f\u0151t\u00f6rzsvitorla", "f\u0151vitorla"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vel", "primary": false}, "pola": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilantanta al poloj, ilia nacieco a\u016d \u015dtato: ,", "translations": {"nl": ["Pools"], "pl": ["polski"]}, "examples": [["pola lingvo, a\u016dtoro, konstitucio", null], ["AS estas jara pola renkonti\u011do", "Russ Williams, Ago-Semajno 2007 (Pollando)"]], "subdefinitions": []}], "root": "pol", "primary": false}, "polo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctatano de Pollando.", "translations": {"nl": ["Pools staatsburger"], "pl": ["Polak"]}, "examples": [["do mi konkludas, ke Koperniko estis polo", "Manuel, Koperniko -- \u0109u polo \u0109u germano"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Homo kun pola nacieco.", "translations": {"nl": ["Pool"], "pl": ["Polak"]}, "examples": [["tiu \u0109i la \u0108arto estas direktita \u0109efe al poloj lo\u011dantaj ekster nia orienta limo, \u0109ar ili ne havas eblecon posedi du civitanecojn", "La pola Sejmo proklamis \u0108arton de Polo"]], "subdefinitions": []}], "root": "pol", "primary": true}, "poli": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ne konfuzu kun polio (malsano)."], "primary definition": "(transitiva) Kalkuli (proksimuman) valoron de funkcio \u0109e punkto, uzante \u011diajn valorojn \u0109e aliaj punktoj.", "translations": {"cs": ["aproximovat"], "de": ["approximieren"], "pl": ["aproksymowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pol", "primary": false}, "\u0124io": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grekaj insulo kaj urbo, apud Anatolio.", "translations": {"el": ["\u03a7\u03af\u03bf\u03c2"], "bg": ["\u0425\u0438\u043e\u0441"], "pt": ["Khios"], "ru": ["\u0425\u0438\u043e\u0441"], "de": ["Chios"], "it": ["Chios", "Chio"], "en": ["Chios"], "fi": ["Khios", "Hios"]}, "examples": [["kaj de la Metileno \u011dis \u0124io estas 100 verstoj; tie ku\u015das sankta martiro Izidoro; sur tiu insulo naski\u011das mastiko kaj bona vino kaj diversaj fruktoj", "S. Pokrovskij: Voja\u011do en la Sanktan Landon. LOdE, 1999, n-ro 61:11"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0125i", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0124i", "primary": true}, "ribelema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inklina al ribelo.", "translations": {"ru": ["\u043c\u044f\u0442\u0435\u0436\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["rebelle (adj.)"], "de": ["rebellisch"], "en": ["rebellious"]}, "examples": [["tiu urbo estas urbo ribelema kaj malutila por la re\u011doj", "La Malnova Testamento, Ezra 4:15"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "malobeema", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ribel", "primary": false}, "televida\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparta filmo a\u016d elsenda\u0135o televida.", "translations": {"fr": ["\u00e9mission de t\u00e9l\u00e9vision"], "pl": ["audycja telewizyjna", "program telewizyjny", "program TV"]}, "examples": [["mi ne estis certa pri la \u0135argono; mi estis lerninta \u011din el malnovaj televida\u0135oj", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato, \u0109apitro 2a"]], "subdefinitions": []}], "root": "televid", "primary": false}, "temerara": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0431\u044f\u0441\u0441\u0442\u0440\u0430\u0448\u043d\u044b", "\u0441\u044c\u043c\u0435\u043b\u044b", "\u0430\u0434\u0432\u0430\u0436\u043d\u044b"], "pt": ["temer\u00e1rio"], "hu": ["rettenthetetlen", "rend\u00fcletlen"]}, "examples": [["vi kondutos brave kaj kura\u011de, ne troa\u016ddace kaj temerare", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, \u0109apitro 49a, p. 367a"]], "subdefinitions": []}], "root": "temerar", "primary": true}, "paralogismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Erariga, \u015dajne \u011dusta rezono, farita sen trompa intenco.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u043b\u043e\u0433\u0438\u0437\u043c", "\u043b\u043e\u0436\u043d\u043e\u0435 \u0443\u043c\u043e\u0437\u0430\u043a\u043b\u044e\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435"], "bg": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u043b\u043e\u0433\u0438\u0437\u043c"], "nl": ["paralogisme"], "pt": ["paralogismo"], "de": ["Paralogismus", "Fehlschluss", "Trugschluss"], "hu": ["paralogizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "paralogism", "primary": true}, "matematiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco, kiu per rezonado, studas la ecojn de abstraktaj objektoj (nombroj, geometriaj figuroj, strukturoj, kaj tiel plu) kaj la rilatojn inter ili.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0442\u044d\u043c\u0430\u0442\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["math\u00e9matique(s)", "math"], "bg": ["\u043c\u0430\u0442\u0435\u043c\u0430\u0442\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Mathematik"], "hu": ["matematika"], "fa": ["\u0631\u06cc\u0627\u0636\u06cc\u0627\u062a"], "en": ["mathematics"], "br": ["matematik"], "cs": ["po\u010dty"], "ru": ["\u043c\u0430\u0442\u0435\u043c\u0430\u0442\u0438\u043a\u0430"], "nl": ["wiskunde"], "pt": ["matem\u00e1tica"], "tr": ["matematik"], "sv": ["matematik"], "sk": ["matematika"], "pl": ["matematyka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "matematik", "primary": true}, "rulbloko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ilo por levi a\u016d mallevi peza\u0135ojn, kiu konsistas el rado turni\u011danta sur akso kaj \u0109irka\u016dkavigita por glitigi \u015dnuron.", "translations": {"be": ["\u0431\u043b\u0451\u043a (\u043f\u0430\u0434'\u0451\u043c\u043d\u044b)"], "fr": ["poulie"], "pl": ["bloczek", "wielokr\u0105\u017cek"], "ru": ["\u0431\u043b\u043e\u043a"], "de": ["Rolle", "Flasche", "Riemscheibe", "Seilscheibe"], "es": ["polea"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "blok", "primary": false}, "ebenbati": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ebenigi batante.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u043f\u043b\u044e\u0449\u0438\u0442\u044c"], "hu": ["sim\u00e1ra d\u00f6ng\u00f6l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "eben", "primary": false}, "viando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Muskola parto de animala karno, do escepte de ha\u016dto, graso, tripo; kaj anka\u016d escepte de la karno de fi\u015doj, moluskoj kaj aliaj senvertebruloj, rigardata kiel nutra\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043c\u044f\u0441\u0430"], "fr": ["viande"], "bg": ["\u043c\u0435\u0441\u043e"], "ca": ["carn"], "de": ["Fleisch"], "hu": ["h\u00fas"], "en": ["meat"], "br": ["kig"], "cs": ["maso"], "es": ["carne"], "ru": ["\u043c\u044f\u0441\u043e"], "nl": ["vlees (om te eten)"], "pt": ["carne"], "sv": ["k\u00f6tt"], "sk": ["m\u00e4so"], "pl": ["mi\u0119so"]}, "examples": [["la \u015dafidviando estas tre delikata", null], ["estas preparata el kokina viando kaj rizo", "Fabeloj, volumo 1, Ligo de amikeco"], ["la tran\u0109ilo estis tiel malakra, ke mi ne povis tran\u0109i per \u011di la viandon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a734."], ["\u011di estas nek viando, nek fi\u015do", "Proverbaro esperanta"], ["li havis viandon, mi havis nur oston \u2015 li havis la \u011duon, mi pagis la koston", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "viand", "primary": true}, "priju\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u0434\u0438\u0442\u044c (\u043e \u0447\u0451\u043c-\u043b.)"], "fr": ["estimer (juger)", "juger (estimer)"], "nl": ["beoordelen"], "pt": ["ajuizar"], "it": ["giudicare (valutare)"], "hu": ["meg\u00edt\u00e9l"], "sv": ["bed\u00f6ma"], "he": ["\u05dc\u05e9\u05e4\u05d5\u05d8 \\\u05e9\u05e4\u05d8\\"]}, "examples": [["proponi ion al la priju\u011do de la publiko", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ju\u011d", "primary": false}, "akileo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio asteracoj (Achillea).", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044b\u0432\u0430\u045e\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["achill\u00e9e", "millefeuille"], "en": ["Achillea"], "nl": ["duizendblad"], "ru": ["\u0442\u044b\u0441\u044f\u0447\u0435\u043b\u0438\u0441\u0442\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Schafgarbe"], "sv": ["r\u00f6lleka"], "hu": ["cickafark"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "akile", "primary": true}, "gastornito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro de grandaj fosiliaj birdoj.", "translations": {"de": ["Gastornis"], "pt": ["gast\u00f3rnis"], "hu": ["Gastornis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gastornit", "primary": true}, "fosfaturio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eligo de tro da fosfatoj en la urino.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0441\u0444\u0430\u0442\u0443\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["phosphaturie"], "pt": ["fosfat\u00faria"], "ru": ["\u0444\u043e\u0441\u0444\u0430\u0442\u0443\u0440\u0438\u044f"], "de": ["Phosphaturie"], "es": ["fosfaturia"], "hu": ["foszf\u00e1tvizel\u00e9s", "foszf\u00e1t\u00faria"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fosfaturi", "primary": true}, "literumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ortografii.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0438\u0441\u0430\u0442\u044c (\u043e\u0440\u0444\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438)"], "fr": ["\u00e9peler"], "en": ["spell (a word)"], "nl": ["spellen"], "pt": ["soletrar"], "de": ["buchstabieren"], "tr": ["hecelemek"], "it": ["scrivere (forma ortografica)"], "hu": ["bet\u0171z (sz\u00f3t)"], "es": ["deletrear"], "pl": ["literowa\u0107", "przeliterowywa\u0107", "pisa\u0107"]}, "examples": [["kiel vi literumas vian nomon?", "PIV"]], "subdefinitions": []}], "root": "liter", "primary": false}, "skrupula": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Zorgema, ellasanta neniun detalon de surprenita afero.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u0440\u0443\u043f\u0443\u043b\u0451\u0437\u043d\u044b\u0439", "\u0442\u0449\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["scrupuleux"], "en": ["scrupulous", "conscientious"], "de": ["skrupul\u00f6s", "gewissenhaft"], "pl": ["skrupulatny", "sumienny", "dok\u0142adny"], "hu": ["apr\u00f3l\u00e9kos", "lelkiismeretes"]}, "examples": [["skrupula esploro", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "skrupul", "primary": false}, "lotoso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lotuso", "translations": {"nl": ["lotusboom"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lotos", "primary": true}, "notario": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Neniam konfuzu notarion kun sekretario."], "primary definition": "Oficiala oficisto, kies funkcioj iom diversas la\u016d la landoj, sed kiu \u011denerale estas le\u011de rajtigita por redakti, atesti, konservi kontraktojn kaj aktojn.", "translations": {"el": ["\u03c3\u03c5\u03bc\u03b2\u03bf\u03bb\u03b1\u03b9\u03bf\u03b3\u03c1\u03ac\u03c6\u03bf\u03c2"], "fr": ["notaire"], "en": ["notary"], "nl": ["notaris"], "pt": ["not\u00e1rio", "tabeli\u00e3o"], "ru": ["\u043d\u043e\u0442\u0430\u0440\u0438\u0443\u0441"], "de": ["Notar"], "hu": ["k\u00f6zjegyz\u0151"], "br": ["noter"], "be": ["\u043d\u0430\u0442\u0430\u0440", "\u043d\u0430\u0442\u0430\u0440\u044b\u044e\u0441"]}, "examples": [["oni senplie kunlo\u011dos, kun a\u016d sen speciala \u00abkontrakto\u00bb \u0109e notario", "Gerrit Berveling: Edzi\u011doj anka\u016d por samseksaj paroj, Monatojaro 2000a, numero 12a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "notari", "primary": true}, "evento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Difinita, sufi\u0109e grava okaza\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0437\u0435\u044f", "\u0437\u0434\u0430\u0440\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["\u00e9v\u00e9nement"], "en": ["event"], "pt": ["evento"], "ru": ["\u0441\u043e\u0431\u044b\u0442\u0438\u0435", "\u043f\u0440\u043e\u0438\u0441\u0448\u0435\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435"], "de": ["Ereignis", "Begebenheit"], "tp": ["kama"], "hu": ["esem\u00e9ny"], "pl": ["wydarzenie"], "es": ["evento"]}, "examples": [["popolo, kiu pere de kreo kaj partopreno en kulturaj eventoj klopodas sekurigi sian propran estadon kaj estontecon", "Guido Van Damme: Bruliga libro (Senad \u0108oli\u0109: Spite al \u0109io Bosnio), Monatojaro 1998a, numero 6a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "event", "primary": true}, "\u0135urnalo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La vorto aperas en la Fundamento solfoje en ekzerco pri prononcado: \u0134ur-n\u00e1lo , kaj \u011dia senco ne estas difinita en la Fundamento. La Akademio \u011din oficialigis per la 1a OA, kaj agnoskis \u011din kiel fundamentan per la 8a OA.", "Rimarko: En la 1a Oficiala Aldono la Akademio difinis la signifon de \u0135urnalo per serio da similsonaj sed sence malkoheraj tradukoj, kiuj egalas al \u00abtaggazeto\u00bb (france), \u00abgazeto, ia ajn perioda\u0135o\u00bb (angle), \u00abrevuo\u00bb (germane kaj ruse), \u00abtaggazeto, taglibro\u00bb (pole). La komuna trajto de \u0109iuj \u0109i sencoj estas \u00abgazeto\u00bb, kio farus la vorton malnecesa duobla\u0135o (\u0109ar \u00abgazeto\u00bb estas forte enradiki\u011dinta kaj pli klare Fundamenta por tiu senco). PIV2 atribuas al la vorto la francajn sencojn (taggazeto, taglibro, registrolibro).", "Rimarko: Oni povus doni al la vorto pli \u011deneralan sencon surbaze de la vorto \u00ab\u0135urnalisto\u00bb, kies senco estas pli \u011denerala kaj pli kohera internacie; tiam \u0135urnalaro estus \u0109iaj \u00abamasinformiloj\u00bb (ne nur presitaj, kiel \u00abgazetaro\u00bb). Tamen \u011dis nun tia uzo ne estas registrita."], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0433\u0430\u0437\u0435\u0442\u0430", "\u0436\u0443\u0440\u043d\u0430\u043b"], "fr": ["journal"], "bg": ["\u0435\u0436\u0435\u0434\u043d\u0435\u0432\u043d\u0438\u043a"], "nl": ["krant"], "pt": ["jornal"], "be": ["\u0433\u0430\u0437\u044d\u0442\u0430"], "ca": ["diari (premsa)", "peri\u00f2dic (premsa)"], "de": ["Tageszeitung"], "it": ["gazzetta", "giornale", "quotidiano (giornale)"], "hu": ["napilap", "\u00fajs\u00e1g"], "lat": ["acta, orum diurna"], "en": ["journal", "newspaper"], "es": ["peri\u00f3dico"], "el": ["\u03b5\u03c6\u03b7\u03bc\u03b5\u03c1\u03af\u03b4\u03b1"], "cs": ["noviny"]}, "examples": [["nun, kiel certigas la \u0135urnalo \u00abNature\u00bb, dedi\u0109ita al sciencoj naturaj, la \u0125emiisto Kunz konfirmas la supozojn de Boyl", "Lumantaj briliantoj. Fundamenta Krestomatio."], ["\u0109iutaga \u0135urnalo intencis aperigi instrukcion, per kiu iu ajn povus fabriki propran mal\u0109ifrilon", "Frank Arnaud, Preterle\u011da televidado en E\u016dropo, Monato jaro 1999a, numero 3a, p. 22a"], ["fine la tendenco al supra\u0135eco kaptis anka\u016d revuojn, gazetojn kaj e\u0109 \u0135urnalojn", "Stefan Maul, Supra\u0135eco super \u0109io, Monato, jaro 2001a, numero 5a, p. 5a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Informbulteno.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u0434\u043d\u0438\u0435 \u0438\u0437\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438\u044f", "\u043d\u043e\u0432\u043e\u0441\u0442\u043d\u0430\u044f \u043f\u0440\u043e\u0433\u0440\u0430\u043c\u043c\u0430"]}, "examples": [["la televida \u0135urnalo, la gazetoj prikantis nur unu temon", "Guido Van Damme, Tagluma ko\u015dmaro, Monato jaro 1996a, numero 11a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135urnal", "primary": true}, "ostofi\u015doj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Klaso de vertebruloj (Osteichtyes), fi\u015doj kun osta skeleto.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0441\u0442\u0438\u0441\u0442\u044b\u0435 \u0440\u044b\u0431\u044b"], "fr": ["poissons osseux", "ost\u00e9ichtyens"], "nl": ["beenvissen"], "de": ["Knochenfische"], "pl": ["ryby ko\u015bciste"], "hu": ["csontoshalak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fi\u015d", "primary": false}, "konko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kalka tega\u0135o de iuj moluskoj: coquille kagyl\u00f3h\u00e9j concha (zool.)", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u043a\u0430\u0432\u0456\u043d\u0430"], "bg": ["\u043c\u0438\u0434\u0430"], "nl": ["schelp"], "ru": ["\u0440\u0430\u043a\u043e\u0432\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Muschel"], "en": ["shell"]}, "examples": [["konko de heliko, mitulo, ostro", null], ["en la kuirejo trovi\u011dis abunda provizo da ranoj sur rostostango, limakaj konkoj kun far\u0109o el infanaj fingroj kaj salatoj el semoj de fungoj", "Fabeloj, volumo 2, Monteto de elfoj"], ["li pripalpu la malgrandan konkon de la limako", "Fabeloj, volumo 2, Feli\u0109a familio"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Molusko havanta konkon.", "translations": {"fr": ["coquillage"], "pt": ["concha (zool.)"], "hu": ["kagyl\u00f3"]}, "examples": [["la tegmento estas farita el konkoj kiuj sin fermas kaj malfermas la\u016d la fluo de la akvo", "Fabeloj, volumo 1, La virineto de maro"], ["en \u0109iu konko ku\u015das brilantaj perloj el kiuj \u0109iu sola jam estus efektiva beliga\u0135o en la krono de re\u011dino", "Fabeloj, volumo 1, La virineto de maro"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Diversaj konkoformaj objektoj.", "translations": {"fr": ["coquille"], "pt": ["concha"], "hu": ["kagyl\u00f3"]}, "examples": [["konko de la orelo", null], ["marmora konkego de fontano", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konk", "primary": true}, "farbisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu metie \u015dmiras murojn, vandojn, plafonojn.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043b\u044f\u0440"], "fr": ["peintre en b\u00e2timent"], "en": ["painter"], "nl": ["huisschilder"], "ru": ["\u043c\u0430\u043b\u044f\u0440"], "de": ["Maler (Handwerker)"], "hu": ["fest\u0151 (m\u00e1zol\u00f3)", "m\u00e1zol\u00f3"], "es": ["pintor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "domkolorigisto, murkolorigisto", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "farb", "primary": false}, "pelmenoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108indevena man\u011da\u0135o, populara anka\u016d en pluraj landoj, inkluzive Rusion kaj Italion: bolkuiritaj malgrandaj kuketoj el pasto kun interna\u0135o el vianda, fi\u015da a\u016d legoma far\u0109o.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u043b\u044c\u043c\u0435\u043d\u0438"], "bg": ["\u043f\u0435\u043b\u043c\u0435\u043d\u0438"], "nl": ["knoedel", "ravioli"], "pt": ["ravi\u00f3li", "capelete (cul.)"], "de": ["Pelmeni", "Ravioli"], "it": ["agnolotti", "tortellini", "cappeletti", "ravioli"], "en": ["pelmeni", "meat dumplings", "ravioli"], "zh": ["\u997a\u5b50", "tr. \u9903\u5b50 [ji\u01ceozi]"], "he": ["\u05db\u05d9\u05e1\u05df", "\u05e8\u05d1\u05d9\u05d5\u05dc\u05d9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pelmen", "primary": true}, "\u0109irka\u016durbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la urboj, situantaj en \u0109irka\u016da\u0135o de granda urbo.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u0440\u043e\u0434-\u0441\u043f\u0443\u0442\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["ville de banlieue"], "hu": ["peremv\u00e1ros"], "it": ["periferia (urbana)"], "fi": ["ymp\u00e4rist\u00f6kaupunki", "l\u00e4hikaupunki"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "urb", "primary": false}, "dungito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu dungita kaj laboranta kadre de tiu interkonsento.", "translations": {"fr": ["employ\u00e9 (subst.)", "embauch\u00e9 (subst.)", "membre du personnel"], "de": ["Angestellter"], "en": ["employee"], "pl": ["pracownik", "najmita", "zatrudniony"], "bg": ["\u0441\u043b\u0443\u0436\u0435\u0449"]}, "examples": [["kiel sklavo, kiu sopiras al ombro, kaj kiel dungito, kiu atendas sian pagon, tiel mi ricevis sorte monatojn vantajn", "La Malnova Testamento, Ijob 7:2"], ["asekuri siajn dungitojn kontra\u016d akcidentoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dung", "primary": false}, "pikilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ilo por piki.", "translations": {"fr": ["dard", "pointe"], "hu": ["sz\u00far\u00f3eszk\u00f6z"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Organo per kiu insektoj pikas.", "translations": {"be": ["\u0434\u0436\u0430\u043b\u0430"], "en": ["pin", "pricker", "awl"], "nl": ["stekel", "angel"], "ru": ["\u0436\u0430\u043b\u043e"], "de": ["Stachel"], "hu": ["full\u00e1nk"], "pl": ["kolec", "cier\u0144", "\u017c\u0105d\u0142o", "grot"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pik", "primary": false}, "simpatii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senti simpation al iu, havi simpation por.", "translations": {"be": ["\u0441\u044b\u043c\u043f\u0430\u0442\u044b\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "en": ["sympathize"], "nl": ["sympathiseren"], "ru": ["\u0441\u0438\u043c\u043f\u0430\u0442\u0438\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["sympathisieren"], "it": ["avere simpatia", "provare simpatia", "mostrare simpatia"], "hu": ["rokonszenvezik", "szimpatiz\u00e1l"], "es": ["simpatizar con"]}, "examples": [["mi ne simpatias kun li", null], ["ili simpatias nian aferon", "Z"], ["tre simpatii al iu ideo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "simpati", "primary": false}, "vimeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de saliketo, kies flekseblaj trunketoj servas por fari korbojn ks.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0432\u0430 \u043f\u0440\u0443\u0442\u043e\u0432\u0438\u0434\u043d\u0430\u044f"], "en": ["osier", "willow", "wicker"], "nl": ["teenwilg", "katwilg"], "be": ["\u0432\u044f\u0440\u0431\u0430 \u043d\u0456\u0446\u0430\u044f", "\u043b\u0430\u0437\u0430"], "de": ["Korbweide"], "hu": ["kos\u00e1rk\u00f6t\u0151 f\u0171z", "nemes f\u0171z", "k\u00f6t\u0151f\u0171z", "kenderf\u0171z"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vimen", "primary": true}, "forvagi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malproksimen vagi.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0431\u0440\u0435\u0441\u0442\u0438"], "fr": ["divaguer", "vagabonder"], "de": ["abschweifen"], "nl": ["wegzwerven"]}, "examples": [["forvagas flanken \u0109iam liaj pensoj al la gepatra domo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "for", "primary": false}, "bolardo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fera paliso sur kajmuro, uzata por alligi la \u015dipon.", "translations": {"be": ["\u043a\u043d\u044d\u0445\u0442 (\u043f\u0440\u044b\u0447\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b)"], "fr": ["bollard"], "en": ["bollard", "mooring-post"], "ru": ["\u043a\u043d\u0435\u0445\u0442"], "de": ["Poller", "Vert\u00e4uungspfosten"], "hu": ["kik\u00f6t\u0151bak", "kik\u00f6t\u0151c\u00f6l\u00f6p"], "pl": ["poler", "pacho\u0142 cumowy", "pacho\u0142ek cumowniczy", "knecht"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bolard", "primary": true}, "\u015dovi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Pu\u015di ion glitigante \u011din sur supra\u0135o, sur kiu \u011di ku\u015das, por anta\u016denmeti, proksimigi, montri \u011din.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u0443\u043d\u0443\u0442\u044c"], "fr": ["glisser (tr.)", "faire glisser"], "en": ["shove"], "nl": ["schuiven"], "pt": ["enfiar"], "be": ["\u0441\u0443\u043d\u0443\u0446\u044c", "\u0441\u0441\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u043e\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0445\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0443\u0445\u0430\u0446\u044c"], "de": ["schieben", "r\u00fccken"], "it": ["far scivolare (spingere)", "spingere (facendo strisciare)", "sospingere (facendo strisciare)", "strisciare (muovere sfregando)"], "hu": ["tol", "cs\u00fasztat", "dug"], "es": ["deslizar"]}, "examples": [["\u015dovi paka\u0135on sur la planko", "B"], ["\u015dovi la fenestron, la pordon", null], ["la naturo, kiu longan tempon batalis kontra\u016d ni, batalas nun por ni kaj \u015dovas nin anta\u016den", "Z"], ["katastrofa ter\u015dovi\u011do", null], ["\u015dovi\u011dado (rampi) de limako", "Z"], ["al\u015dovi se\u011don al iu", null], ["sur\u015dovi kapu\u0109on sur la kapon", "Z"], ["sur\u015dovi la \u0109apelon sur la viza\u011don", null], ["la pordokurtenoj dis\u015dovi\u011dis", null], ["liaj mallar\u011daj brovoj kun\u015dovi\u011dis", "Z"], ["sin ien prem\u015dovi", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Milde, zorge, singarde a\u016d ka\u015de meti.", "translations": {"it": ["far scivolare (mettere)", "mettere in mezzo", "intromettere", "mettere (intromettere)", "ficcare"]}, "examples": [["\u015dovi sian manon en poton, en la po\u015don", "B"], ["ne \u015dovu la nazon en fremdan vazon", "Proverbaro esperanta"], ["kie diablo ne povas, tien virinon li \u015dovas", "Proverbaro esperanta"], ["provu \u015dovi al li en la manon kelkan sumon da mono", "K"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dov", "primary": true}, "simpatio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Reciproka favora instinkta inklino de du personoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u044b\u043c\u043f\u0430\u0442\u044b\u044f"], "fr": ["sympathie"], "en": ["sympathy"], "nl": ["sympathie"], "ru": ["\u0441\u0438\u043c\u043f\u0430\u0442\u0438\u044f"], "de": ["Sympathie", "Zuneigung"], "it": ["simpatia (benevolenza)"], "hu": ["rokonszenv", "szimp\u00e1tia"], "es": ["simpat\u00eda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Favora inklino de iu por alia persono, kiu pla\u0109as al li.", "translations": {}, "examples": [["li havas simpation por mi", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "simpati", "primary": true}, "\u0109efser\u011dento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En terarmeo kaj aerarmeo, suboficiro, kiu rangas inter ser\u011dento kaj adjudanto.", "translations": {"fa": ["\u06af\u0631\u0648\u0647\u0628\u0627\u0646 \u06cc\u06a9\u0645", "\u0633\u0631\u06af\u0631\u0648\u0647\u0628\u0627\u0646"], "fr": ["sergent-chef", "mar\u00e9chal des logis-chef"], "it": ["sergente maggiore"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ser\u011dent", "primary": false}, "\u011denerala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta senescepte al tuto a\u016d al la plej granda parto el personoj a\u016d objektoj; neaparta, neindividua.", "translations": {"el": ["\u03b3\u03b5\u03bd\u03b9\u03ba\u03cc\u03c2"], "fr": ["g\u00e9n\u00e9ral", "commun", "global", "ordinaire"], "en": ["general"], "nl": ["algemeen"], "pt": ["geral", "gen\u00e9rico"], "be": ["\u0433\u0435\u043d\u044d\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u0430\u0433\u0443\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u0443\u0441\u0435\u0430\u0433\u0443\u043b\u044c\u043d\u044b"], "de": ["allgemein", "generell"], "it": ["generale", "generico"], "hu": ["\u00e1ltal\u00e1nos"], "bg": ["\u043e\u0431\u0449", "\u0433\u043b\u0430\u0432\u0435\u043d"], "es": ["general", "gen\u00e9rico"], "cs": ["v\u0161eobecn\u00fd"], "ru": ["\u043e\u0431\u0449\u0438\u0439", "\u0432\u0441\u0435\u043e\u0431\u0449\u0438\u0439", "\u0433\u0435\u043d\u0435\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "sv": ["generell", "allm\u00e4n"], "pl": ["generalny", "walny", "og\u00f3lnikowy", "gremialny"]}, "examples": [["\u011denerala kunveno, regulo, opinio", null], ["\u011deneralaj ideoj", null], ["\u011denerala malarmado", null], ["mi sendas al vi mian \u011deneralan prezaron", null], ["\u011denerala pardono", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011deneral", "primary": true}, "melankoliulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo kies temperamenton karakterizas malforta ekscitemo, emocioj profundaj kaj da\u016dremaj.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u043b\u0430\u043d\u0445\u043e\u043b\u0438\u043a"], "de": ["Melankoliker"], "it": ["melanconico"], "pl": ["melancholik"]}, "examples": [["la sinjorinoj nomis lin \u0109arma melankoliulo, sed la virinoj ne ekzistis plu por li", "I. Turgenjev, tr. Kabe: Patroj kaj filoj. Inko Tyreso 2001. \u2015 \u0108ap. 7a."]], "subdefinitions": []}], "root": "melankoli", "primary": false}, "\u011denerale": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En maniero \u011denerala, ne speciala.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u043e\u0431\u0449\u0435", "\u043e\u0431\u044b\u0447\u043d\u043e", "\u043e\u0431\u044b\u043a\u043d\u043e\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e", "\u0432 \u0446\u0435\u043b\u043e\u043c", "\u0432 \u043e\u0431\u0449\u0435\u043c"], "fr": ["g\u00e9n\u00e9ralement", "commun\u00e9ment", "en gros", "globalement", "ordinairement"], "bg": ["\u043e\u0431\u0449\u043e", "\u0438\u0437\u043e\u0431\u0449\u043e", "\u0432\u044a\u043e\u0431\u0449\u0435"], "es": ["generalmente", "gen\u00e9ricamente", "en general"], "pt": ["geralmente", "em geral (adv.)"], "it": ["generalmente", "in generale"], "pl": ["w og\u00f3le", "generalnie", "walnie", "og\u00f3lnikowo", "gremialnie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u011deneral", "primary": false}, "amfibra\u0125o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Verspiedo, konsistanta el unu longa a\u016d akcenta silabo inter du mallongaj a\u016d senakcentaj; simbole \u03c5\u2015\u03c5.", "translations": {"be": ["\u0430\u043c\u0444\u0456\u0431\u0440\u0430\u0445\u0456\u0439"], "fr": ["amphibraque"], "en": ["amphibrach"], "nl": ["amfibrachys"], "ru": ["\u0430\u043c\u0444\u0438\u0431\u0440\u0430\u0445\u0438\u0439"], "de": ["Amphibrachys"], "hu": ["amphibrachisz"]}, "examples": [["amfibra\u0125a verso", null], ["\u00abdoloro\u00bb konsistigas amfibra\u0125on", null]], "subdefinitions": []}], "root": "amfibra\u0125", "primary": true}, "\u0109irka\u016dvojo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vojo ebliganta \u0109irka\u016diri.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0445\u043e\u0434\u043d\u043e\u0439 \u043f\u0443\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u0445\u043e\u0434", "\u043e\u0431\u044a\u0435\u0437\u0434"], "fr": ["contournement", "d\u00e9tour"], "pl": ["objazd", "obej\u015bcie"], "hu": ["kit\u00e9r\u0151", "ker\u00fcl\u0151\u00fat"]}, "examples": [["kiom multe da malgrandaj senkulpaj \u0109irka\u016dvojoj li faris, por renkonti\u011di kun \u015di", "Fabeloj, volumo 3, malnova tomba \u015dtono"]], "subdefinitions": []}], "root": "voj", "primary": false}, "titolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Honora nomo montranta rangon, postenon, oficon.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0438\u0442\u0443\u043b"], "fr": ["titre"], "nl": ["titel"], "pt": ["t\u00edtulo"], "de": ["Titel"], "hu": ["c\u00edm (titulus)", "titulus"], "cs": ["titul", "n\u00e1zev"], "pl": ["tytu\u0142"]}, "examples": [["havi la titolon ministro, doktoro, prezidanto", null], ["li ricevis la titolon princo", "Z"], ["vi donadis al mi la titolon de majstro", "Z"], ["titolo sen mono, sensignifa sono", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Surskribo metita sur libro, gazeto, artikolo, \u0109apitro por distingigi \u011din a\u016d anonci \u011dian enhavon.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0433\u043b\u0430\u0432\u0438\u0435", "\u0437\u0430\u0433\u043e\u043b\u043e\u0432\u043e\u043a", "\u043d\u0430\u0437\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435 (\u043a\u043d\u0438\u0433\u0438 \u0438 \u0442.\u043f.)"], "nl": ["kop (in krant)"], "pl": ["tytu\u0142", "nag\u0142\u00f3wek"], "hu": ["c\u00edm (pl. k\u00f6nyv\u00e9)"]}, "examples": [["ripetata parolo pri la sama titolo", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tio kio pruvas ies meriton a\u016d rajton.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "hu": ["jogc\u00edm"]}, "examples": [["la kandidatoj devas konigi al la prezidanto siajn titolojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "titol", "primary": true}, "narkota\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Drogo per kiu oni povas narkoti.", "translations": {"el": ["\u03bd\u03b1\u03c1\u03ba\u03c9\u03c4\u03b9\u03ba\u03cc"], "fr": ["drogue (narcotique)", "narcotique (subst.)"], "en": ["narcotic"], "nl": ["drug", "verdovend middel"], "pt": ["narc\u00f3tico"], "be": ["\u043d\u0430\u0440\u043a\u043e\u0442\u044b\u043a", "\u043d\u0430\u0440\u043a\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b \u0441\u0440\u043e\u0434\u0430\u043a"], "de": ["Narkotikum", "Bet\u00e4ubungsmittel", "Schlafmittel"], "hu": ["\u00e9rz\u00e9stelen\u00edt\u0151", "narkotikum", "k\u00e1b\u00edt\u00f3szer"], "ru": ["\u043d\u0430\u0440\u043a\u043e\u0442\u0438\u043a", "\u043d\u0430\u0440\u043a\u043e\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0435 \u0441\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0432\u043e"]}, "examples": [["la kvanto de mortoj ka\u016dzitaj de alkoholo superas tiun de mortoj ka\u016dzitaj de narkota\u0135oj", "Peng Juan: Alkohola\u0135o \u0109iam dan\u011dera, Monatojaro 2001a, numero 4a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "narkotiko", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "narkot", "primary": false}, "biomekaniko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "biome\u0125aniko", "translations": {"fr": ["biom\u00e9canique"], "nl": ["biomechanica"]}, "examples": [["biomekaniko de vertebrara kolono de homo dum iro", "V. I. Ne\u0109ajev, Klinike-anatomiaj Demandoj de Vertebrologio, en: Resumoj al [...] G. G. Juden, 1999"], ["dum la disvolvado de homoidaj robotoj, la esploristoj lernas multon pri la movi\u011do de la homa korpo (homa biomekaniko)", "L. G. Restrepo Rivas, skribitaj pensoj, 2008-12-10"]], "subdefinitions": []}], "root": "biomekanik", "primary": true}, "kandombleo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Multdia religio brazila, kun precipe afrikdevenaj elementoj.", "translations": {"fr": ["candombl\u00e9"]}, "examples": [["kandombleo estas praktikata precipe en Brazilo, sed anka\u016d en najbaraj landoj", "Vikipedio, artikolo \u00abkandombleo\u00bb, 2005-11-11"]], "subdefinitions": []}], "root": "kandomble", "primary": true}, "laboratorio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Laborejo por fari sciencajn esplorojn, eksperimentojn.", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u0431\u0430\u0440\u0430\u0442\u043e\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["laboratoire"], "en": ["laboratory"], "nl": ["laboratorium"], "pt": ["laborat\u00f3rio"], "el": ["\u03b5\u03c1\u03b3\u03b1\u03c3\u03c4\u03ae\u03c1\u03b9\u03bf"], "de": ["Labor", "Laboratorium"], "it": ["laboratorio"], "hu": ["laborat\u00f3rium"], "ru": ["\u043b\u0430\u0431\u043e\u0440\u0430\u0442\u043e\u0440\u0438\u044f"], "es": ["laboratorio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "laboratori", "primary": true}, "nobeleco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de nobelo.", "translations": {"el": ["\u03b5\u03c5\u03b3\u03ad\u03bd\u03b5\u03b9\u03b1"], "fr": ["noblesse (statut)"], "en": ["nobility"], "nl": ["adel"], "pt": ["nobreza"], "ru": ["\u0434\u0432\u043e\u0440\u044f\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e (\u0442\u0438\u0442\u0443\u043b)"], "de": ["Adel", "edle Gesinnung"], "hu": ["nemess\u00e9g (privil\u00e9gium)"], "es": ["nobleza", "aristocracia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nobel", "primary": false}, "bakforno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Forno en kiu oni povas baki.", "translations": {"fr": ["four de cuisson"], "pt": ["forno", "fog\u00e3o", "estufa"]}, "examples": [["bluaj porcelana\u0135oj antau nelonge malkovritaj en la ruino de bakfornoj de Hongzhou, Fengcheng, Jiangxi-provinco, donis atestojn, ke la loko estis unu el la luliloj de porcelana produktado de \u0108inio", "-, Nova Elkovro de Porcelanaj Bakujoj..., [1999?]"]], "subdefinitions": []}], "root": "forn", "primary": false}, "rektigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari ion rekta.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u043f\u0440\u044f\u043c\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["Rigardu la faron de Dio; \u0109ar kiu povas tion rektigi, kion Li kurbigis?", "La Malnova Testamento, Predikanto 7:13"], ["Bazarov fiere sin rrektigis", "Patroj kaj filoj, \u0108ap. 13a."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aran\u011di tekston tiel, ke difinitaj partoj estas en vertikaloj", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0440\u043e\u0432\u043d\u044f\u0442\u044c"], "en": ["align"], "pl": ["wyr\u00f3wnywa\u0107"]}, "examples": [["rektigi nombrojn la\u016d la komoj", "La Nova Plena Ilustrita Vortaro"], ["rektigi alineon dekstre", "La Nova Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Transformi alternan kurenton en rektan kurenton, a\u016d e\u0109 (plej ofte kaj pli speciale) en konstantan kurenton.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u043f\u0440\u044f\u043c\u043b\u044f\u0442\u044c (\u044d\u043b. \u0442\u043e\u043a)"], "fr": ["redresser (\u00e9lectricit\u00e9)"], "nl": ["gelijkrichten"], "de": ["gleichrichten"], "hu": ["egyenir\u00e1ny\u00edt"], "es": ["rectificar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rekt", "primary": false}, "vel\u015dipo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cipo movata de venta premo al veloj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u0440\u0443\u0441\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["bateau \u00e0 voile", "voilier"], "en": ["sailing ship"], "nl": ["zeilschip"], "pt": ["navio a vela"], "be": ["\u0432\u0435\u0442\u0440\u0430\u0437\u0435\u043d\u044c", "\u043f\u0430\u0440\u0443\u0441\u044c\u043d\u0456\u043a"], "de": ["Segelschiff"], "it": ["veliero"], "hu": ["vitorl\u00e1shaj\u00f3"], "es": ["velero", "barco de vela"], "pl": ["\u017caglowiec", "jacht"]}, "examples": [["mi a\u0109etis la firmaon por 350 000 e\u016droj, sed mi anka\u016d a\u0109etis belan vel\u015dipon", "Ami\u0109jo, E\u016dropaj negocoj en Mastri\u0125to, Monato, jaro 2001a, numero 12a, p. 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dip", "primary": false}, "Nikolao": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo grekdevena.", "translations": {"ru": ["\u041d\u0438\u043a\u043e\u043b\u0430\u0439"], "fr": ["Nicolas"], "en": ["Nicolas", "Nicholas"], "nl": ["Niklaas", "Nicolaas", "Niek", "Klaas"], "pt": ["Nicolau", "N\u00edcolas"], "be": ["\u041c\u0456\u043a\u043e\u043b\u0430", "\u041c\u0456\u043a\u0430\u043b\u0430\u0439"], "de": ["Nikolaus"], "it": ["Nicola", "N\u00edcolao"], "hu": ["Mikl\u00f3s"], "br": ["Nikolaz"], "es": ["Nicol\u00e1s"]}, "examples": [["Johanon, Nikolaon iliaj gepatroj nomas Johan\u0109jo , Nikol\u0109jo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 38"]], "subdefinitions": []}], "root": "Nikola", "primary": true}, "skrapi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Forigi partetojn el la supra\u0135o de io \u015dovante sur \u011di la\u016dlar\u011de ilon kun akra e\u011do.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u0440\u0435\u0441\u0442\u0438", "\u0441\u043a\u043e\u0431\u043b\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["gratter", "racler"], "en": ["scrape"], "nl": ["schrapen", "krabben", "krassen"], "be": ["\u0441\u043a\u0440\u044d\u0431\u0446\u0456", "\u0434\u0440\u0430\u043f\u0430\u0446\u044c", "\u0447\u044b\u0440\u043a\u0430\u0446\u044c"], "de": ["schaben", "kratzen"], "hu": ["kapar", "levakar"], "es": ["rascar", "raspar"], "pl": ["skroba\u0107", "oskrobywa\u0107"]}, "examples": [["li prenis potpecon por skrapadi sin per \u011di sidante meze de cindro", "La Malnova Testamento, Ijob 2:8"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Skrapante estigi malagrablajn sonojn.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0438\u0440\u043a\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043a\u0440\u0435\u0441\u0442\u0438", "\u0446\u0430\u0440\u0430\u043f\u0430\u0442\u044c"], "pl": ["skroba\u0107", "skrzypie\u0107", "rz\u0119poli\u0107"], "hu": ["kratzen"]}, "examples": [["skrapi violonon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "skrap", "primary": true}, "kvestoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Administranto de la \u015dtata trezoro \u0109e la antikvaj Romanoj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0432\u0435\u0441\u0442\u043e\u0440"], "en": ["quaestor"], "nl": ["quaestor"], "pt": ["questor"], "be": ["\u043a\u0432\u044d\u0441\u0442\u0430\u0440"], "de": ["Qu\u00e4stor"], "hu": ["quaestor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu en kelkaj korporacioj, zorgas pri la spezoj.", "translations": {"de": ["Schatzmeister"], "nl": ["penningmeester"], "hu": ["gazdas\u00e1gi vezet\u0151", "kvesztor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En Italujo, kvartala policestro.", "translations": {"nl": ["hoofd van politie"], "de": ["Polizeipr\u00e4sident"], "en": ["questore"], "hu": ["rend\u0151rkapit\u00e1ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kvestor", "primary": true}, "gik-gak": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bleko de anaso a\u016d simila akvobirdo.", "translations": {"fr": ["coin-coin"], "de": ["Gak-gak"], "hu": ["g\u00e1-g\u00e1"]}, "examples": [["la anasoj kriis \u00abgik-gak, gik-gak!\u00bb", "Fabeloj, volumo 2, dio de dormo, merkredo"]], "subdefinitions": []}], "root": "gak", "primary": false}, "rifuzi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malakcepti ion donatan a\u016d proponatan.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043c\u0430\u045e\u043b\u044f\u0446\u0446\u0430", "\u0430\u0434\u043c\u043e\u0432\u0456\u0446\u0446\u0430"], "en": ["refuse"], "nl": ["weigeren", "afwijzen"], "pt": ["recusar"], "ru": ["\u043e\u0442\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f (\u043e\u0442 \u0447\u0435\u0433\u043e-\u043b.)", "\u043e\u0442\u043a\u0430\u0437\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f (\u043e\u0442 \u0447\u0435\u0433\u043e-\u043b.)", "\u043e\u0442\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u043a\u0430\u0437\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["verweigern", "ablehnen"], "hu": ["visszautas\u00edt", "elutas\u00edt"]}, "examples": [["rifuzi donacon, postenon", null], ["la a\u016dtoro rifuzis \u0109iujn personajn rajtojn rilate tiun lingvon", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ne konsenti ion petitan.", "translations": {"de": ["verweigern"], "hu": ["megtagad"]}, "examples": [["ne rifuzu al mi anta\u016d ol mi mortos", "Z"], ["mi vokis kaj vi rifuzis", "Z"], ["rifuzi al iu krediton, la obeon, siajn rajtojn", null], ["rifuzi peton, al peto", "B"], ["rifuzi humili\u011di, fari", "B"], ["la komitato rifuzis akcepti la proponon, rifuzis la pridiskuton de la propono", null], ["la interesoj de l' afero postulas lian rifuzon fari tuj gravan vortaron", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ne kapabli, ne povi.", "translations": {"de": ["verweigern", "weigern"], "hu": ["nem engedelmeskedik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rifuz", "primary": true}, "drozofilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["drosophile"], "de": ["Taufliege", "Drosophila"], "pl": ["drozofila", "muszka owocowa", "muszka owoc\u00f3wka (pot.)"]}, "examples": [["unu a\u016d du birdidoj naski\u011dos. Tiam la femalo nutros ilin per drozofiloj", "-, Bredado de ka\u011daj kaj flugejaj birdoj, El popola \u0108inio, 1998-09"], ["drozofiloj, noktopapilioj kaj ra\u016dpoj povus esti uzataj por testi novajn kontra\u016dmikrobajn traktojn", "-, Insektoj anstata\u016das mamulojn , eventeo, 2009-09-09"]], "subdefinitions": []}], "root": "drozofil", "primary": true}, "komocio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sekvoj de korpa \u015dokego, kiel doloro, senmoveco kaj tiel plu.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0442\u0440\u044f\u0441\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u043c\u0435\u0434.)"], "fr": ["commotion"], "nl": ["schok (v.e.orgaan)"], "pt": ["concuss\u00e3o", "como\u00e7\u00e3o"], "hu": ["megr\u00e1zk\u00f3dtat\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "komoci", "primary": false}, "hevisida": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0425\u044d\u0432\u0456\u0441\u0430\u0439\u0434\u0430"], "fr": ["de Heaviside"], "en": ["Heaviside['s]"], "nl": ["van Heaviside"], "ru": ["\u0425\u0435\u0432\u0438\u0441\u0430\u0439\u0434\u0430"], "de": ["Heavisidesche"], "it": ["di Heaviside"], "hu": ["Heaviside-"], "pl": ["Heaviside'a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Hevisid", "primary": false}, "komocii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u015cokegi ies korpon, ka\u016dzante momentan senmovecon a\u016d perturbante organon.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0437\u0432\u0430\u0442\u044c \u0441\u043e\u0442\u0440\u044f\u0441\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u043c\u0435\u0434.)"], "fr": ["commotionner"], "nl": ["schokken (v.e.orgaan)"], "pt": ["concutir"], "hu": ["megr\u00e1zk\u00f3dtat"]}, "examples": [["la vasko ku\u015dis tiel komociita, ke li ne povis respondi e\u0109 unu vorton", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha \u0109apitro 9a, p. 75a"]], "subdefinitions": []}], "root": "komoci", "primary": true}, "budhisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Budaisto.", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u0434\u044b\u0441\u0442"], "en": ["buddhist"], "pl": ["buddysta"], "ru": ["\u0431\u0443\u0434\u0434\u0438\u0441\u0442"], "ca": ["budista"], "de": ["Buddhist"], "es": ["budista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "budh", "primary": false}, "duoninsulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Terparto \u0109irka\u016data de akvo escepte de unu flanko, per kiu \u011di kuni\u011das kun la kontinento.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u045e\u0432\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u045e"], "fr": ["p\u00e9ninsule"], "en": ["peninsula"], "nl": ["schiereiland"], "pt": ["pen\u00ednsula"], "no": ["halv\u00f8y"], "de": ["Halbinsel"], "it": ["penisola"], "fa": ["\u0634\u0628\u0647\u200c\u062c\u0632\u06cc\u0631\u0647"], "es": ["pen\u00ednsula"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0443\u043e\u0441\u0442\u0440\u043e\u0432"], "pl": ["p\u00f3\u0142wysep"]}, "examples": [["la itala duoninsulo", null], ["la Jutlanda duoninsulo", "Fabeloj, volumo 4, filino de la mar\u0109a re\u011do"]], "subdefinitions": []}], "root": "insul", "primary": false}, "\u0109efkaporalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En terarmeo kaj aerarmeo, rango inter kaporalo kaj ser\u011dento.", "translations": {"de": ["Korporal-chef"], "nl": ["korporaal-chef"], "it": ["caporale maggiore (prima del 1997)", "caporale maggiore capo (dopo il 1997 - OR4)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kaporal", "primary": false}, "fusto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la kolono inter la bazo kaj la kapitelo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u043e\u043d\u043d\u0430", "\u0441\u0442\u0435\u0440\u0436\u0435\u043d\u044c \u043a\u043e\u043b\u043e\u043d\u043d\u044b"], "fr": ["f\u00fbt (de colonne, manche)"], "de": ["Schaft", "S\u00e4ulenschaft"], "nl": ["zuilschacht"], "hu": ["oszlopt\u00f6rzs"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Parto de iuj objektoj, je kiu oni kaptas, tenas mane.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0443\u043a\u043e\u044f\u0442\u043a\u0430", "\u0440\u0443\u0447\u043a\u0430", "\u0447\u0435\u0440\u0435\u043d\u043e\u043a"], "nl": ["greep"], "hu": ["sz\u00e1r", "ny\u00e9l", "markolat"]}, "examples": [["fusto de pafilo, fusto de lanco, fusto de kandelabro, pokalo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "anso, bastono, tenilo, tigo, trunko.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fust", "primary": true}, "bileto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Oficiala paperfolieto, kiu rajtigas por eniro a\u016d partopreno.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0438\u043b\u0435\u0442"], "fr": ["billet", "ticket"], "bg": ["\u0431\u0438\u043b\u0435\u0442"], "nl": ["ticket", "toegangsbewijs", "kaartje"], "be": ["\u0431\u0456\u043b\u0435\u0442", "\u043a\u0432\u0456\u0442\u043e\u043a"], "de": ["Eintrittskarte", "Fahrkarte", "Fahrschein", "Flugschein", "Billett [CH]"], "tp": ["lipu"], "hu": ["jegy (pl. bel\u00e9pti)"], "en": ["ticket"], "pl": ["bilet", "wej\u015bci\u00f3wka"], "cs": ["l\u00edstek", "j\u00edzdenka"], "es": ["billete"], "he": ["\u05db\u05e8\u05d8\u05d9\u05e1"]}, "examples": [["fervoja, teatra, loteria bileto", null], ["flugbileto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["plenigu \u0109i tiun sakon per spesoj, grandaj biletoj, kaj faru tuj!", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato, \u0109apitro 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bilet", "primary": true}, "trimestro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["trimestre"], "pt": ["trimestre"]}, "examples": [["en la unuaj 3 trimestroj de 2003 la pokapa enspezo de urbanoj estis 6347 juanoj", "\u0108ina Radio Internacia, \u0108ina ekonomio en la unuaj 3 trimestroj, 2004-09-08"], ["estis proklamitaj la rezultoj de la ekzamenoj de la fino de la dua trimestro", "Afrika Agado, Efervesko en la instituto Zamenhof, soc.culture.esperanto, 2005-04-05"]], "subdefinitions": []}], "root": "trimestr", "primary": true}, "kriminologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["criminologie"]}, "examples": [["\u00abKriminologio\u00bb", "R. V\u00e1mb\u00e9ry, trad. V. T\u00f3th, Kriminologio, Hungara Esperanto Instituto, 1924"], ["Josef V\u00e1vrovsk\u00fd studis kriminologion, precipe en Danujo, Pollando kaj Francujo", "S. Kamar\u00fdt, Historio de Esperanto-movado en \u0108e\u0125oslovakio, \u0108e\u0125a Esperanto-Asocio, 1983"]], "subdefinitions": []}], "root": "kriminologi", "primary": true}, "librotenado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Enskribado de en- kaj el-spezoj en komercajn librojn.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0443\u0445\u0433\u0430\u043b\u0442\u0435\u0440\u0438\u044f (\u0443\u0447\u0451\u0442)"], "fr": ["comptabilit\u00e9"], "nl": ["boekhouding"], "be": ["\u0431\u0443\u0433\u0430\u043b\u044c\u0442\u044d\u0440\u044b\u044f", "\u0431\u0443\u0433\u0430\u043b\u044c\u0442\u0430\u0440\u0441\u043a\u0456 \u045e\u043b\u0456\u043a"], "de": ["Buchhaltung"], "hu": ["k\u00f6nyvel\u00e9s"], "pl": ["ksi\u0119gowo\u015b\u0107"], "es": ["contabilidad"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "libr", "primary": false}, "safiro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malhele blua diafana juvel\u015dtono.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043f\u0444\u0456\u0440"], "fr": ["saphir"], "en": ["sapphire"], "nl": ["safier"], "pt": ["safira"], "ru": ["\u0441\u0430\u043f\u0444\u0438\u0440"], "de": ["Saphir"], "it": ["zaffiro"], "hu": ["zaf\u00edr"], "fa": ["\u06cc\u0627\u0642\u0648\u062a \u0644\u0627\u062c\u0648\u0631\u062f\u06cc", "\u06cc\u0627\u0642\u0648\u062a \u06a9\u0628\u0648\u062f"], "es": ["zafiro"], "sv": ["safir"], "pl": ["szafir"], "he": ["\u05d0\u05d1\u05df \u05e1\u05e4\u05d9\u05e8"]}, "examples": [["safiraj okuloj", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "safir", "primary": true}, "ol": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Oni vidas, ke la kunkomparita\u0135o, kiu sekvas ol, havas \u0109iam saman formon kiel tiu, kiu \u011din anta\u016das (subst., adj., infin., kc). \u011ci havas konsekvence anka\u016d saman kazon: li vin amas pli ol \u0109iujn (oni komparas la amon al vi kaj al \u0109iuj); li vin amas pli ol \u0109iuj (oni komparas la amon de li kaj de \u0109iuj)."], "primary definition": "Konjunkcio uzata post supereca a\u016d malsupereca komparativo por kunligi du samnaturajn kunkomparita\u0135ojn.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0435\u043c"], "en": ["than"], "nl": ["dan"], "pt": ["que", "do que"], "be": ["\u0447\u044b\u043c (\u043f\u0440\u044b \u043f\u0430\u0440\u0430\u045e\u043d\u0430\u043d\u044c\u043d\u0456)", "\u0437\u0430 (\u043f\u0440\u044b \u043f\u0430\u0440\u0430\u045e\u043d\u0430\u043d\u044c\u043d\u0456)", "\u0430\u0434 (\u043f\u0440\u044b \u043f\u0430\u0440\u0430\u045e\u043d\u0430\u043d\u044c\u043d\u0456)", "\u043d\u0456\u0436 (\u043f\u0440\u044b \u043f\u0430\u0440\u0430\u045e\u043d\u0430\u043d\u044c\u043d\u0456)"], "de": ["als"], "sv": ["\u00e4n"], "hu": ["mint"], "br": ["eget", "evit (eget)"], "cs": ["ne\u017e"], "fi": ["kuin (erilaisuutta ilmaiseva)"], "he": ["\u05de- (\u05de\u05d0\u05e9\u05e8)", "\u05de\u05d0\u05e9\u05e8"]}, "examples": [["pli bona pano sen butero ol kuko sen libero", "Proverbaro esperanta"], ["pli feli\u0109a estas donanto ol prenanto", "Proverbaro esperanta"], ["li ne estas generalo, sed ne malpli valoras ol generalo", "Z"], ["kiu nenion timas estas ne malpli potenca ol tiu, kiun \u0109iu timas", "Z"], ["la fiero malutilas pli multe ol la malsato kaj soifo", null], ["\u015di estas pli ol bela, \u015di estas belega", null], ["li parolas pli ol li pripensas", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: En siaj unuaj verkoj Z uzas la simplan ol kun la senco de ol kiom: ekzistas en \u0109ielo kaj sur tero pli da aferoj, ol en la lernejoj instruas filozofoj."], "primary definition": "Se la du kunkomparita\u0135oj ne havas saman gramatikan naturon, kaj la dua konsistas el kompleta prop., tiu prop., estas enkondukata per ol kiam, ol kiel, ol kiom, la\u016d tio, se \u011di havas tempan, manieran a\u016d mezuran sencon.", "translations": {}, "examples": [["ne elspezu monon pli frue, ol kiam vi \u011din posedas", null], ["\u015di alna\u011dadis multe pli proksime al la tero ol kiel kura\u011dus ia alia", "Z"], ["mi havas, pli bonajn okulojn ol kiel oni pensas", "Z"], ["li estas pli lojala ol kiel mi kredis", null], ["pli granda estas mia puno, ol kiom mi povus elporti", "Z"], ["taksi iun pli alte, ol kiom li meritas", "Z"], ["sia montras pli grandan intimecon ol kiom montras la vorto \u011dia", "Z"], ["la signaloj estas milfoje pli fortaj ol kiom montras la teorio", null], ["pli da nuboj, ol kiom la Nordo scias", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ol estas anka\u016d uzata post vortoj, kiuj, kvankam ne estante formale komparativoj, tamen esprimas iele neegalecan komparon.", "translations": {}, "examples": [["mi preferas \u0109irka\u016dmordi de malsato miajn ostojn, ol per mortigo akiri en ri\u0109eco", "Z"], ["ili eble elektos alian solvon ol ni elektis", "Z"], ["tiu esprimo signifas ion tute alian ol ne jam", "Z"], ["\u015di estis tute alia ol kiel li \u015din imagis al si", "Z"], ["li havas malsaman karakteron ol lia patro", null], ["anta\u016d ol vi venos al mi, li diros al mi la veron", "Z"], ["anta\u016d ol forveturi, li man\u011dis", null], ["post ol li, enirinte, ekvidis la kapitanon, li kra\u0109is pro mal\u015dato", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ol", "primary": true}, "ok": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Numeralo: duoble kvar. Matematika simbolo 8.", "translations": {"el": ["\u03bf\u03c7\u03c4\u03ce", "\u03bf\u03ba\u03c4\u03ce"], "fr": ["huit"], "en": ["eight"], "zh": ["\u516b [b\u0101]"], "be": ["\u0432\u043e\u0441\u0435\u043c"], "hr": ["osam"], "de": ["acht"], "it": ["otto"], "vo": ["j\u00f6l"], "fa": ["\u0647\u0634\u062a"], "bg": ["\u043e\u0441\u0435\u043c"], "br": ["eizh"], "cs": ["osm"], "fi": ["kahdeksan"], "hu": ["nyolc"], "ja": ["\u516b [\u306f\u3061]"], "es": ["ocho"], "he": ["\u05e9\u05de\u05d5\u05e0\u05d4"], "ru": ["\u0432\u043e\u0441\u0435\u043c\u044c"], "nl": ["acht"], "pt": ["oito"], "tr": ["sekiz"], "sv": ["\u00e5tta"], "ku": ["he\u015ft"], "pl": ["osiem"]}, "examples": [["per sistema kaj pacienca diplomatio li rekondukis Moskvon en la grupon de G8 (plej grandaj ok \u015dtatoj)", "Stefan Maul: En giganta truo, Monatojaro 1999a, numero 9a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ok", "primary": true}, "oj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dolore, beda\u016drinde, korpreme.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0439"], "fr": ["ah (regret, douleur)", "houla"], "nl": ["aj"], "pt": ["ai! (interj. de dor)"], "tp": ["a"], "hu": ["jaj"], "es": ["ay (interjecci\u00f3n de dolor)"], "pl": ["aj!", "oj!", "ojej!"]}, "examples": [["oj, Pjotr Ivanovi\u0109, Pjotr Ivanovi\u0109, vi piedpremis mian piedon", "La Revizo, akto 4a, sceno 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "oj", "primary": true}, "orientilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108io, kio servas por sin orienti.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u044b\u0435\u043d\u0442\u044b\u0440"], "fr": ["point de rep\u00e8re", "signe d'orientation"], "hu": ["t\u00e1jol\u00f3eszk\u00f6z"], "nl": ["ori\u00ebntatiemiddel"], "ru": ["\u043e\u0440\u0438\u0435\u043d\u0442\u0438\u0440"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "orient", "primary": false}, "detalvendisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0440\u043e\u0437\u043d\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439 \u0442\u043e\u0440\u0433\u043e\u0432\u0435\u0446"], "fr": ["d\u00e9taillant"], "de": ["Einzelh\u00e4ndler", "Einzelhandelskaufmann"], "nl": ["kleinhandelaar"], "hu": ["kiskeresked\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vend", "primary": false}, "pulovero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Trikita vesto kovranta la torson kaj la brakojn, senfenda, kiun oni surmetas tra\u015dovante la kapon.", "translations": {"fr": ["pull", "pullover"], "bg": ["\u043f\u0443\u043b\u043e\u0432\u0435\u0440"], "nl": ["pull", "pullover", "trui"], "pt": ["su\u00e9ter", "pul\u00f4ver"], "de": ["Pullover", "Pulli"], "sv": ["pullover", "tr\u00f6ja"]}, "examples": [["la knaboj havis longajn hararojn kaj striitajn puloverojn", "Doroteo kaj la Sor\u0109isto en Oz, \u00abla na\u016d porketoj\u00bb"]], "subdefinitions": []}], "root": "pulover", "primary": true}, "sablokesto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "sabloludejo,", "translations": {"it": ["sabbionaia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sabl", "primary": false}, "racionalisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adepto de la racionalismo.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0446\u044b\u044f\u043d\u0430\u043b\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["rationaliste"], "en": ["rationalist"], "nl": ["rationalist"], "pt": ["racionalista"], "ru": ["\u0440\u0430\u0446\u0438\u043e\u043d\u0430\u043b\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Rationalist"], "hu": ["racionalista"], "es": ["racionalista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "racionalist", "primary": true}, "reklamacii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Protesti petante re\u011dustigon a\u016d kompenson pro io \u015duldata.", "translations": {"fr": ["r\u00e9clamer (faire une r\u00e9clamation)"], "nl": ["klagen", "reclameren", "bezwaar maken", "protest aantekenen"], "it": ["fare un reclamo"]}, "examples": [["reklamaciu kontra\u016d ilia ofenda agado", "-, Random Bozo..., soc.culture.esperanto, 1995-03-13"]], "subdefinitions": []}], "root": "reklamaci", "primary": true}, "spamisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Reklamisto, kiu uzadas spamon.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u043c\u044d\u0440"], "fr": ["spameur"], "nl": ["spammer"], "ru": ["\u0441\u043f\u0430\u043c\u043c\u0435\u0440"], "de": ["Spammer"], "hu": ["spamk\u00fcld\u0151"]}, "examples": [["ka\u015di vian adreson, tiel ke spamistoj ne trovu \u011din", "Paul Peeraerts: Trudata reklamo: \u0109u haltigebla, Monatojaro 1998a, numero 4a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "spam", "primary": false}, "kalifo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La prononco pli proksima al la uzata en la islama mondo estas \u0125alifo."], "primary definition": "Mezepoke (kaj en Turkujo en la 18a jc), spirita kaj politika estro de la islama mondo, unue rigardata kiel anstata\u016danto de Muhamado, poste anka\u016d kiel reprezentanto de Dio (komparu papo).", "translations": {"be": ["\u0445\u0430\u043b\u0456\u0444"], "fr": ["calife", "khalife"], "en": ["caliph"], "nl": ["kalief"], "pt": ["califa"], "ru": ["\u0445\u0430\u043b\u0438\u0444"], "ca": ["califa"], "de": ["Kalif"], "tr": ["halife"], "hu": ["kalifa"], "fa": ["\u062e\u0644\u06cc\u0641\u0647"], "ar": ["\u062e\u064e\u0644\u0650\u064a\u0641\u064e\u0629\u064c \u062c \u062e\u064f\u0644\u064e\u0641\u064e\u0627\u0621\u064f"], "fi": ["kalifi"], "es": ["califa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kalif", "primary": true}, "hazardo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Imagita supernatura forto, kiun oni rigardas kiel ka\u016dzon de la okaza\u0135oj neanta\u016dvideblaj kaj sendependaj de nia volo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u0443\u0447\u0430\u0439"], "fr": ["hasard", "chance (hasard)", "sort (hasard)"], "en": ["accident"], "nl": ["lot (toeval)"], "pt": ["acaso"], "be": ["\u0432\u044b\u043f\u0430\u0434\u0430\u043a", "\u0432\u044b\u043f\u0430\u0434\u043a\u043e\u0432\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043d\u0435\u0441\u043f\u0430\u0434\u0437\u044f\u0432\u0430\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "de": ["Zufall"], "it": ["caso"], "tp": ["kama"], "sv": ["slump"], "hu": ["a v\u00e9letlen", "v\u00e9letlen esem\u00e9ny"]}, "examples": [["multajn aferojn oni atribuas al la hazardo", "Fabeloj, volumo 4, Anneto"], ["estas la rezulto de hazardo, ke ni naski\u011dis, \u0109u en \u0108inio, \u0109u en Portugalio, \u0109u en alia lando", "Vortoj de k-do Lanti, Kio estas bur\u011do?"], ["la blinda hazardo", null], ["sur la tero pli kaj pli ofte regis la blinda forto kaj hazardo", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 23a"], ["hazardo estas malbona gardo", "Proverbaro esperanta"], ["hazardludo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Favora a\u016d malfavora okaza\u0135o, ka\u016dzata de la hazardo.", "translations": {"nl": ["toeval"]}, "examples": [["\u00abTio estis simpla hazardo!\u00bb oni diris", "Fabeloj, volumo 4, Anneto"], ["la hazardoj de la milito, de la ludo;", "Plena Ilustrita Vortaro"], ["per hazardo kaj ne pro malamikeco li pu\u015dis lin", "La Malnova Testamento, &Nom 35:22"], ["ni kutimas nomi hazardo la interkruci\u011don de kelkaj neinterdependaj vicoj da ka\u016dzoj", "Plena Vortaro de Esperanto"]], "subdefinitions": []}], "root": "hazard", "primary": true}, "strekkanono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kanono, kies tubo estas interne strekita por pliprecizigi la pafadon.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0440\u0435\u0437\u043d\u043e\u0435 \u043e\u0440\u0443\u0434\u0438\u0435"], "hu": ["huzagolt \u00e1gy\u00fa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kanon", "primary": false}, "hindo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctatano de Hindujo.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0434\u044b\u0435\u0446"], "fr": ["indien (habitant de l'Inde)"], "nl": ["Indi\u00ebr"], "pt": ["indiano"], "el": ["\u03b9\u03bd\u03b4\u03cc\u03c2"], "de": ["Indischer Staatsb\u00fcrger"], "it": ["indiano (dell'India - sost.)"], "hu": ["indiai (\u00e1llampolg\u00e1r)"], "pl": ["Hindus"], "ru": ["\u0438\u043d\u0434\u0438\u0435\u0446"], "es": ["indio", "hind\u00fa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Homo kun hinda nacieco.", "translations": {"de": ["Inder"], "hu": ["hindu (nemzetis\u00e9g\u0171)"]}, "examples": [["fakte \u0109inoj kaj hindoj scipovas paroli sian gepatran lingvon, sed estas analfabetaj en tiu lingvo", "Monato, n-ro 02/1994, Malajzio &dash Multlingveco"], ["en sia longa ru\u011da vesto staras la Hindino sur la brullignaro, avide la flamoj el\u015dovas siajn langojn supren \u0109irka\u016d la virino kaj \u015dia mortinta edzo", "Fabeloj, volumo 2, Ne\u011da re\u011dino"]], "subdefinitions": []}], "root": "hind", "primary": true}, "hazardi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Entrepreni ion ne povante anta\u016dvidi la sekvojn kaj kvaza\u016d konfidante al la hazardo , ke ili estos favoraj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0432\u0430\u0436\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0440\u044b\u0437\u044b\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["hasarder", "risquer (laisser au hasard)"], "en": ["gamble", "risk", "venture"], "nl": ["wagen"], "pt": ["arriscar"], "it": ["azzardare", "rischiare (azzardare)"], "hu": ["megkock\u00e1ztat", "hazard\u00edroz"]}, "examples": [["kiu nenion hazardas, nenion gajnas", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hazard", "primary": false}, "sterna\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io sternita.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0441\u0442\u0438\u043b", "\u043f\u043b\u0430\u0441\u0442"], "fr": ["couche (neige, feuilles, etc)"], "nl": ["laag"], "pl": ["pos\u0142anie", "\u015bci\u00f3\u0142ka", "pokrywa\u0107", "warstwa"], "hu": ["ter\u00edt\u00e9k", "takar\u00f3", "r\u00e9teg"]}, "examples": [["dika ne\u011da sterna\u0135o", "Z"], ["sterna\u0135o el folioj", "Z"], ["\u015di \u0135eti\u011dadis sur sia malalta sterna\u0135o", "Z"], ["argilsterna\u0135o postlasita de la superakvego", null]], "subdefinitions": []}], "root": "stern", "primary": false}, "respondi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doni informon petitan per demando; reagi al diro de alia interparolanto en konversacio.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043a\u0430\u0437\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["r\u00e9pondre (\u00e0)"], "bg": ["\u043e\u0442\u0433\u043e\u0432\u0430\u0440\u044f\u043c"], "nl": ["antwoorden"], "pt": ["responder"], "ru": ["\u043e\u0442\u0432\u0435\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u0432\u0435\u0447\u0430\u0442\u044c"], "de": ["antworten"], "hu": ["felel", "v\u00e1laszol"], "en": ["answer"], "cs": ["odpov\u011bd\u011bt"], "vo": ["lebl\u00fcd\u00f6n"]}, "examples": [["respondi demandon, al demando", null], ["li respondis, ke li akceptas", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Reciproki.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043a\u0430\u0437\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["erwidern"], "nl": ["beantwoorden"], "ru": ["\u043e\u0442\u0432\u0435\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u0432\u0435\u0447\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["viszonoz"]}, "examples": [["la \u015dipoj respondis la bombardadon", null], ["senresponda amo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La\u016di ion, kunakordi\u011di kun io; esti konforma, simetria, proporcia je io; = interrespondi.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043f\u0430\u0432\u044f\u0434\u0430\u0446\u044c"], "nl": ["beantwoorden"], "ru": ["\u0441\u043e\u043e\u0442\u0432\u0435\u0442\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["megfelel"]}, "examples": [["tiu libro respondas \u011deneralan bezonon, al \u011denerala bezono", null], ["tiu iniciato respondis la revon de Z", null], ["en la 19a jc la 1a de januaro de l' malnova rusa kalendaro respondis al la 13a de la kalendaro gregoria", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "= Responsi.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043a\u0430\u0437\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043d\u0435\u0441\u044c\u0446\u0456 \u0430\u0434\u043a\u0430\u0437\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "de": ["verantwortlich sein"], "nl": ["verantwoordelijk zijn"], "ru": ["\u043e\u0442\u0432\u0435\u0447\u0430\u0442\u044c (\u0437\u0430 \u0447\u0442\u043e-\u043b.)", "\u043d\u0435\u0441\u0442\u0438 \u043e\u0442\u0432\u0435\u0442\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "hu": ["felel\u0151ss\u00e9gel tartozik", "felel\u0151ss\u00e9get visel", "felel\u0151s"]}, "examples": [["ni ne respondas por la konvinkoj nek agoj de li", "Z"], ["ni ne respondas pri la enhavo de la reklamoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "respond", "primary": true}, "hazarda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bazita sur, ka\u016dzita de hazardo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u0443\u0447\u0430\u0439\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["de hasard", "hasard\u00e9"], "en": ["random"], "nl": ["toevallig"], "pt": ["casual"], "be": ["\u0432\u044b\u043f\u0430\u0434\u043a\u043e\u0432\u044b"], "it": ["casuale", "aleatorio"], "hu": ["v\u00e9letlen"]}, "examples": [["hazarda batalo, kartludo", null], ["hazarda ri\u0109i\u011do, malfeli\u0109o", null], ["hazarda solvo de problemo", null], ["tiu universala akordo estas tro eksterordinara, ke \u011di estu pure hazarda", "La revadoj de soleca promenanto, Dua promenado"], ["hazarde li anstata\u016d siaj galo\u015doj prenis la galo\u015dojn de feli\u0109o", "Fabeloj, volumo 1, Gol\u015doj de feli\u0109o"], ["mi hazarde renkontis lin", null], ["la besti\u011dinta polico kaptas \u0109iun suspektindan preterpasanton, hazarde komencas pafi la fenestrojn , mortigas senkulpajn homojn", "Metropoliteno, \u0109apitro 9a"], ["hazarde riski monon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hazard", "primary": false}, "navigacia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al navigacio.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0432\u0438\u0433\u0430\u0446\u0438\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439"], "en": ["navigation(al)"]}, "examples": [["navigaciaj instrumentoj", null], ["navigacia sputniko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "navigaci", "primary": false}, "svarmi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Moveti\u011di kaj skueti\u011di \u0109iuflanken pro amaseco da interpu\u015di\u011dantaj eroj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0438\u0448\u0435\u0442\u044c"], "fr": ["grouiller"], "en": ["swarm"], "nl": ["zwermen"], "be": ["\u043a\u0456\u0448\u044d\u0446\u044c", "\u043c\u0456\u0442\u0443\u0441\u0456\u0446\u0446\u0430"], "de": ["schw\u00e4rmen", "wimmeln"], "sv": ["sv\u00e4rma"], "hu": ["ny\u00fczs\u00f6g", "tolong", "rajzik"], "it": ["affollarsi", "pullulare", "brulicare"], "pl": ["roi\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["sur placo svarmis multe da homoj", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 17a"], ["multege da infanoj svarmas en la stratoj", null], ["sur Nilo svarmis etaj \u015dipetoj", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 21a"], ["rajdantaro svarmis en polva nebulo", "B"], ["la rivero eksvarmos per ranoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Esti tre multenombra.", "translations": {}, "examples": [["svarmas gazetoj \u0109iuspecaj", "Z"], ["la malregula\u0135oj svarmas en la naciaj lingvoj", "Z"], ["en la \u0109ielo svarmis la steloj", "B"], ["la rememoroj svarmas", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "svarm", "primary": true}, "svarmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Movi\u011danta kaj interpu\u015diganta, konstante renovi\u011danta kaj \u015dan\u011di\u011danta amaso.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0442\u043e\u045e\u043f", "\u0433\u0443\u0440\u0442"], "fr": ["grouillement", "essaim", "nu\u00e9e (grouillement)"], "en": ["swarm"], "nl": ["zwerm"], "ru": ["\u0442\u043e\u043b\u043f\u0430", "\u0441\u0443\u0442\u043e\u043b\u043e\u043a\u0430", "\u0440\u043e\u0439"], "de": ["Gewimmel", "Schwarm"], "sv": ["sv\u00e4rm"], "hu": ["t\u00f6meg", "raj", "forgatag", "sokas\u00e1g", "\u00f6z\u00f6n"], "it": ["affollamento", "ressa", "brulichio", "stuolo", "nugolo"], "pl": ["r\u00f3j"]}, "examples": [["svarmo da formikoj", "Z"], ["li kondukis \u015din tra la homa svarmo", "Z"], ["la gaja svarmo da multaj diverskolore flagitaj \u015dipoj", "Z"], ["da pensoj, da rememoraj", null], ["svarmoj da glitveturiloj flugis en diversaj direktoj", "Z"], ["\u0109irka\u016d la bu\u015do ludis svarmo da ridetoj jen pla\u0109ivolaj, jen petolaj, jen \u015dercemaj", "Marta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tre multnombra amaso.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0442\u043e\u045e\u043f", "\u0433\u0443\u0440\u0442"], "fr": ["grouillement", "essaim", "nu\u00e9e (grouillement)"], "en": ["swarm"], "nl": ["zwerm"], "ru": ["\u0442\u043e\u043b\u043f\u0430", "\u0441\u0443\u0442\u043e\u043b\u043e\u043a\u0430", "\u0440\u043e\u0439"], "de": ["Gewimmel", "Schwarm"], "sv": ["sv\u00e4rm"], "hu": ["t\u00f6meg", "raj", "forgatag", "sokas\u00e1g", "\u00f6z\u00f6n"], "it": ["ammassamento", "sciame", "formicaio", "frotta", "stuolo", "nugolo"], "pl": ["r\u00f3j"]}, "examples": [["ne kompetenta pri tiu svarmo da \u0109iutagaj detala\u0135oj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En skoltismo - grupo da skoltetoj.", "translations": {"it": ["branco (scout)"], "pl": ["sz\u00f3stka zuchowa"]}, "examples": [["Kompleta grupo konsistas el: svarmo - por skoltetoj malpli ol 11 jaraj, trupo - por knaboskoltoj, 11 - 17 jaraj, bando - por roveroj, 17 \u011dis 23 jaraj.", "J. K. Hammer Skolta kaj tenduma terminaro \u0109apitro 5. La Skoltgrupo"]], "subdefinitions": []}], "root": "svarm", "primary": false}, "Kaprikorno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stelaro kaj signo de la zodiako (Capricornus).", "translations": {"be": ["\u041a\u0430\u0437\u044f\u0440\u043e\u0433"], "fr": ["Capricorne (constellation)"], "en": ["Capricorn"], "nl": ["Steenbok (sterrenbeeld)"], "ru": ["\u041a\u043e\u0437\u0435\u0440\u043e\u0433"], "de": ["Steinbock"], "hu": ["Bak"], "es": ["capricornio"], "pl": ["kozioro\u017cec"], "he": ["\u05de\u05d6\u05dc \u05d2\u05d3\u05d9"]}, "examples": [["la tropiko de la Kaprikorno", null]], "subdefinitions": []}], "root": "Kaprikorn", "primary": true}, "navigacii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Difini sian pozicion kaj kurson de \u015dipo, avio, a\u016dto, militista ta\u0109mento kaj tiel plu.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043f\u0440\u0435\u0434\u0435\u043b\u0438\u0442\u044c \u043a\u0443\u0440\u0441", "\u043f\u0440\u043e\u043b\u043e\u0436\u0438\u0442\u044c \u043a\u0443\u0440\u0441", "\u043f\u043e\u0441\u0442\u0440\u043e\u0438\u0442\u044c \u043a\u0443\u0440\u0441"], "en": ["lay a course"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c (\u043d\u0430 \u043a\u0430\u0440\u0430\u0431\u043b\u0456)"], "fr": ["naviguer", "voguer"], "en": ["navigate", "cruise", "sail", "voyage"], "nl": ["navigeren", "varen"], "pt": ["navegar"], "de": ["navigieren"], "hu": ["haj\u00f3zik", "navig\u00e1l"], "br": ["merdei\u00f1"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "navigaci", "primary": false}, "kaseto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "kasedo", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0441\u044d\u0442\u0430"], "de": ["Kassette"], "nl": ["casette (arch.)"], "hu": ["kazetta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kaset", "primary": true}, "navigacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto da metodoj por difini la pozicion kaj kurson de \u015dipo, avio, a\u016dto, militista ta\u0109mento kaj tiel plu.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0432\u0438\u0433\u0430\u0446\u0438\u044f"], "en": ["navigation"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0432\u0456\u0433\u0430\u0446\u044b\u044f", "\u043f\u043b\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435 (\u043d\u0430 \u043a\u0430\u0440\u0430\u0431\u043b\u0456)"], "fr": ["croisi\u00e8re", "navigation"], "en": ["navigation"], "nl": ["scheepvaart", "navigatie"], "pt": ["navega\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u043d\u0430\u0432\u0438\u0433\u0430\u0446\u0438\u044f", "\u043f\u043b\u0430\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Navigation"], "hu": ["haj\u00f3z\u00e1s", "tengerhaj\u00f3z\u00e1s", "navig\u00e1ci\u00f3"], "br": ["merdeadenn"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "navigaci", "primary": true}, "\u011dojigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi \u011doja.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["r\u00e9jouir"], "en": ["make joyful", "make glad"], "nl": ["blij maken"], "ru": ["\u0440\u0430\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u0440\u0430\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["erfreuen"], "sv": ["gl\u00e4dja"], "hu": ["meg\u00f6rvendeztet", "\u00f6r\u00f6met okoz neki"], "es": ["alegrar"], "it": ["rallegrare", "ingioiare", "allietare"], "pl": ["cieszy\u0107 (kogo\u015b)", "radowa\u0107 (kogo\u015b)"]}, "examples": [["laboro lacigas, sed akiro \u011dojigas", "Proverbaro esperanta"], ["sa\u011da filo \u011dojigas la patron", "La Malnova Testamento, Sentencoj 15:20"], ["suna vetero \u011dojigas la koron", null], ["\u011dojiga sciigo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011doj", "primary": false}, "soprano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plej alta registro, kante uzata precipe de inoj kaj infanoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043f\u0440\u0430\u043d\u0430"], "fr": ["soprano"], "en": ["soprano"], "nl": ["sopraan"], "ru": ["\u0441\u043e\u043f\u0440\u0430\u043d\u043e (\u0433\u043e\u043b\u043e\u0441)"], "de": ["Sopran"], "it": ["soprano"], "hu": ["szopr\u00e1n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Muzikilo, vo\u0109o a\u016d kantisto kun soprana registro.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sopran", "primary": true}, "soprana": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "De plej alta registro inter vo\u0109oj a\u016d inter samfamiliaj instrumentoj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u043f\u0440\u0430\u043d\u043e\u0432\u044b\u0439"], "fr": ["soprano (adj.)"], "it": ["soprano (agg.)", "bianco (mus.)"], "hu": ["szopr\u00e1n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sopran", "primary": false}, "menuero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unuopa elemento en menuo.", "translations": {"fr": ["\u00e9l\u00e9ment de menu"], "nl": ["menu-onderdeel"], "pt": ["item do menu", "op\u00e7\u00e3o do menu"], "de": ["Men\u00fcitem", "Men\u00fcpunkt"], "pl": ["pozycja z menu", "element menu"], "hu": ["men\u00fcpont"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "menu", "primary": false}, "erarigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi erara, konduki en eraron.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 \u0432 \u0437\u0430\u0431\u043b\u0443\u0436\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u0440\u0438\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 \u043a \u043e\u0448\u0438\u0431\u043a\u0435"], "fr": ["\u00e9garer", "fourvoyer", "induire en erreur", "tromper (induire en erreur)"], "de": ["irref\u00fchren"], "pl": ["myli\u0107", "zwodzi\u0107"], "hu": ["megt\u00e9veszt", "f\u00e9lrevezet"]}, "examples": [["malsa\u011deco de homo erarigas lian vojon", "La Malnova Testamento, Sentencoj 19:3"], ["la aspekto erarigis lin", null]], "subdefinitions": []}], "root": "erar", "primary": false}, "verema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inklina \u0109iam diri la veron.", "translations": {"sk": ["pravdovravnos\u0165"], "ru": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u0434\u0438\u0432\u044b\u0439"], "fr": ["v\u00e9ridique"], "pt": ["sincero"], "de": ["wahrhaftig", "wahrheitsliebend"], "hu": ["igazmond\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ver", "primary": false}, "Egiptio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Egiptujo", "translations": {"de": ["\u00c4gypten"], "bg": ["\u0415\u0433\u0438\u043f\u0435\u0442"], "en": ["Egypt"], "pl": ["Egipt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "egipti", "primary": true}, "anta\u016dparoli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Paroli anta\u016d publiko.", "translations": {"fr": ["parler (devant un public)"], "nl": ["voorzeggen"], "br": ["komz (dirak tud)"], "pl": ["przemawia\u0107"]}, "examples": [["ho malsa\u011duloj kaj kore malviglaj por kredi \u0109ion, kion la profetoj anta\u016dparolis!", "La Nova TestamentoS. Luko 24:25"]], "subdefinitions": []}], "root": "parol", "primary": false}, "anta\u016dparolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Akcesora anta\u016da parto de iu parolado a\u016d verko, destinita por klarigi la temon, la celon, la metodon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0434\u043c\u043e\u0432\u0430"], "fr": ["avant-propos", "introduction", "pr\u00e9ambule", "pr\u00e9face", "prologue (pr\u00e9face)"], "en": ["foreword", "introduction", "preamble", "preface"], "nl": ["voorwoord", "proloog", "voorrede", "woord vooraf"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u0438\u0441\u043b\u043e\u0432\u0438\u0435"], "de": ["Vorwort", "Vorrede", "Prolog"], "it": ["prefazione", "prologo", "preambolo"], "hu": ["el\u0151sz\u00f3"], "pl": ["przedmowa"], "br": ["raklavar", "rakskrid"], "es": ["pr\u00f3logo", "prefacio"]}, "examples": [["la oficiro komencis sen ia anta\u016dparolo", "Z"], ["anta\u016dparolo liberigas de postparolo", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "parol", "primary": false}, "kompakta disko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u043f\u0430\u043a\u0442-\u0434\u044b\u0441\u043a"], "de": ["CD"], "pl": ["p\u0142yta CD", "p\u0142yta kompaktowa"], "hu": ["kompaktlemez"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "disk", "primary": false}, "heksaedro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"el": ["\u03b5\u03be\u03ac\u03b5\u03b4\u03c1\u03bf"], "fr": ["hexa\u00e8dre"], "en": ["hexahedron"], "nl": ["hexa\u00ebder", "zesvlak"], "pt": ["hexaedro"], "be": ["\u0433\u0435\u043a\u0441\u0430\u044d\u0434\u0430\u0440", "\u0448\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456\u0433\u0440\u0430\u043d\u044c\u043d\u0456\u043a"], "de": ["Hexaeder", "Sechsflach", "Sechsfl\u00e4chner"], "it": ["esaedro"], "hu": ["hexa\u00e9der", "hatlap", "kocka"], "es": ["hexaedro"], "ru": ["\u0433\u0435\u043a\u0441\u0430\u044d\u0434\u0440", "\u0448\u0435\u0441\u0442\u0438\u0433\u0440\u0430\u043d\u043d\u0438\u043a"], "pl": ["heksaedr", "sze\u015bcian (niekoniecznie foremny)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "heksaedr", "primary": true}, "anta\u016dtagmezo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unua duono de la hela tago.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e \u043f\u043e\u043b\u0443\u0434\u043d\u044f"], "fr": ["matin\u00e9e"], "en": ["morning"], "nl": ["ochtend", "voormiddag (9-12 u.)", "morgen (ochtend)"], "be": ["\u0434\u0430 \u043f\u0430\u045e\u0434\u043d\u044f", "\u0434\u0430 \u043f\u0430\u043b\u0443\u0434\u043d\u044f"], "de": ["Vormittag"], "hu": ["d\u00e9lel\u0151tt"], "br": ["beure", "mintin"], "ro": ["\u00eenainte de amiaz\u0103", "\u00eenainte de pr\u00e2nz"], "pl": ["przedpo\u0142udnie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mez", "primary": false}, "instalisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kies metio estas instalado.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u0449\u0438\u043a", "\u043d\u0430\u043b\u0430\u0434\u0447\u0438\u043a"], "fr": ["installateur (professionnel)"], "nl": ["installateur"], "pt": ["instalador (pessoa)"], "de": ["Installateur"], "es": ["instalador (profesional)"], "hu": ["szerel\u0151", "telep\u00edt\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "instal", "primary": false}, "nereduktebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tia, ke ne eblas \u011din redukti.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0441\u043e\u043a\u0440\u0430\u0442\u0438\u043c\u044b\u0439"], "hu": ["nem cs\u00f6kkenthet\u0151", "nem reduk\u00e1lhat\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne reduktebla.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u043f\u0440\u0438\u0432\u043e\u0434\u0438\u043c\u044b\u0439"], "fr": ["irr\u00e9ductible"], "en": ["irreducible"], "nl": ["niet herleidbaar"], "de": ["irreduzibel"], "hu": ["nem egyszer\u0171s\u00edthet\u0151", "irriducibilis"], "pl": ["nierozk\u0142adalny", "nieprzywiedlny", "nieskracalny"]}, "examples": [["se la numeratoro kaj denominatoro de frakcio estas primaj inter si, la frakcio estas nereduktebla", null], ["en integra ringo, la primoj estas neredukteblaj", null], ["en iuj ringoj, ekz-e en la ringo de entjeroj, nereduktebleco sinonimas kun primeco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "redukt", "primary": false}, "\u0125orjambo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Verspiedo, konsistanta el du mallongaj a\u016d senakcentaj silaboj metitaj inter du longaj a\u016d akcentaj silaboj; simb. /\u2015\u03c5\u03c5\u2015/.", "translations": {"ru": ["\u0445\u043e\u0440\u0438\u044f\u043c\u0431"], "fr": ["chor\u00efambe"], "en": ["choriamb"], "it": ["coriambo"], "es": ["coriambo"], "hu": ["chorijambus"]}, "examples": [["\u0125orjambo estas kunigo de trokeo kun jambo", null], ["anstata\u016d la du komencaj jamboj staras \u0125orjamba piedo", "Lingvo, Stilo, Formo, p. 125"]], "subdefinitions": []}], "root": "jamb", "primary": false}, "mikroskopa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Farata per mikroskopo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u043a\u0440\u0430\u0441\u043a\u0430\u043f\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["microscopique"], "en": ["microscopic"], "nl": ["microscopisch"], "ru": ["\u043c\u0438\u043a\u0440\u043e\u0441\u043a\u043e\u043f\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["mikroskopisch"], "sv": ["mikroskopisk"], "hu": ["mikroszkopikus"], "fa": ["\u0645\u06cc\u06a9\u0631\u0648\u0633\u06a9\u067e\u06cc"], "es": ["microsc\u00f3pico"]}, "examples": [["mikroskopa esploro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Videbla nur per mikroskopo.", "translations": {"fa": ["\u0630\u0631\u0647\u200c\u0628\u06cc\u0646\u06cc"]}, "examples": [["mikroskopaj esta\u0135oj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mikroskop", "primary": false}, "mikroskopo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Instrumento por pligrandigi kaj vidigi objektojn nevideblajn per nuda okulo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u043a\u0440\u0430\u0441\u043a\u043e\u043f"], "fr": ["microscope"], "en": ["microscope"], "nl": ["microscoop"], "pt": ["microsc\u00f3pio"], "ru": ["\u043c\u0438\u043a\u0440\u043e\u0441\u043a\u043e\u043f"], "de": ["Mikroskop"], "sv": ["mikroskop"], "hu": ["mikroszk\u00f3p"], "fa": ["\u0645\u06cc\u06a9\u0631\u0648\u0633\u06a9\u067e", "\u0631\u06cc\u0632\u0628\u06cc\u0646"], "es": ["microscopio"]}, "examples": [["Bazarov alportis kun si mikroskopon kaj dum longaj horoj estis okupata per \u011di", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 10a, p. 46a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mikroskop", "primary": true}, "\u0135azo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Muzika stilo iniciatita de usonaj negroj fine de la 19a jarcento, sinteza de afrikaj kaj e\u016dropaj influoj, kun sinkopa ritmo, propraj tonaloj, improvizemo.", "translations": {"be": ["\u0434\u0436\u0430\u0437"], "fr": ["jazz"], "en": ["jazz"], "nl": ["jazz"], "pt": ["jazz"], "ru": ["\u0434\u0436\u0430\u0437"], "de": ["Jazz"], "it": ["jazz", "musica jazz"], "hu": ["dzsessz"], "es": ["jazz"], "pl": ["jazz", "d\u017cez"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135az", "primary": true}, "regento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Provizora regnestro, kiu regas dum neplena\u011do a\u016d foresto de la re\u011do.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0433\u0435\u043d\u0442 (\u043a\u0456\u0440\u0430\u045e\u043d\u0456\u043a)"], "en": ["regent"], "nl": ["regent"], "ru": ["\u0440\u0435\u0433\u0435\u043d\u0442 (\u043f\u0440\u0430\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c)"], "de": ["Regent", "Reichsverweser"], "hu": ["korm\u00e1nyz\u00f3", "r\u00e9gens"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "regent", "primary": true}, "atropino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "C17H23O3N. Alkaloido, tre venena, eltirata el beladono, kaj plilar\u011diganta la pupilon.", "translations": {"be": ["\u0430\u0442\u0440\u0430\u043f\u0456\u043d"], "fr": ["atropine"], "bg": ["\u0430\u0442\u0440\u043e\u043f\u0438\u043d"], "ru": ["\u0430\u0442\u0440\u043e\u043f\u0438\u043d"], "ca": ["atropina"], "de": ["Atropin"], "it": ["atropina"], "hu": ["atropin"], "sk": ["atrop\u00edn"], "en": ["atropine"], "es": ["atropina"], "pl": ["atropina"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "atropin", "primary": true}, "tratrui": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Trui de unu flanko al alia.", "translations": {"fr": ["percer", "perforer"], "pl": ["dziurawi\u0107", "przedziurawia\u0107", "perforowa\u0107"]}, "examples": [["generalo Mulan je unu pafo tratruis la rokegon", "\u0108ina Radio Internacia, Belaj vidinda\u0135oj..., 2006-11-01"]], "subdefinitions": []}], "root": "tru", "primary": false}, "senkonekte": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Re\u011dimo de aparato funkcianta sendepende je la \u0109efa komputilo.", "translations": {"be": ["\u0443 \u0430\u045e\u0442\u0430\u043d\u043e\u043c\u043d\u044b\u043c \u0440\u044d\u0436\u044b\u043c\u0435", "\u0430\u045e\u0442\u0430\u043d\u043e\u043c\u043d\u0430", "\u043e\u0444-\u043b\u0430\u0439\u043d"], "fr": ["(en mode) d\u00e9connect\u00e9", "hors connexion"], "en": ["off-line"], "nl": ["niet verbonden", "offline"], "ru": ["\u0430\u0432\u0442\u043e\u043d\u043e\u043c\u043d\u043e", "\u043e\u0444\u0444-\u043b\u0430\u0439\u043d"], "es": ["aut\u00f3nomamente", "\"fuera de linea\"", "sin conexi\u00f3n"], "hu": ["kapcsolat n\u00e9lk\u00fcl", "off-line"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konekt", "primary": false}, "pagajo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de remilo, kiun oni uzas neapogante \u011din sur la boato.", "translations": {"be": ["\u0432\u044f\u0441\u043b\u043e \u0434\u043b\u044f \u043a\u0430\u043d\u043e\u044d"], "fr": ["pagaie"], "en": ["paddle"], "nl": ["pagaai"], "pt": ["pagaia"], "ru": ["\u0432\u0435\u0441\u043b\u043e \u0434\u043b\u044f \u0433\u0440\u0435\u0431\u043b\u0438 \u043d\u0430 \u043a\u0430\u043d\u043e\u044d"], "de": ["Stechpaddel"], "sv": ["paddel"], "hu": ["kajakevez\u0151", "kenuevez\u0151"], "es": ["pagaya"], "pl": ["pagaj", "wios\u0142o (np. do kajaka)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pagaj", "primary": true}, "aku\u015ddoloro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doloro ka\u016dzita de spasmo de la ventro, kiu prepari\u011das por la aku\u015do.", "translations": {"fa": ["\u062f\u0631\u062f \u0632\u0627\u06cc\u0645\u0627\u0646"], "nl": ["wee\u00ebn"], "it": ["doglia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aku\u015d", "primary": false}, "sinapo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio brasikacoj (Sinapis), herbo kun semoj uzataj por prepari mustardon kaj fari kataplasmojn.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0440\u0447\u044b\u0446\u0430 (\u0440\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u043d\u0430)"], "fr": ["moutarde (bot.)"], "en": ["mustard plant"], "nl": ["mosterdplant"], "ru": ["\u0433\u043e\u0440\u0447\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Senf"], "hu": ["repce"], "pl": ["gorczyca"]}, "examples": [["se vi havas fidon, kiel semero de sinapo, vi diros al \u0109i tiu monto: Transloki\u011du tien de \u0109i tie, kaj \u011di transloki\u011dos", "La Nova Testamento, S. Mateo 17:20"]], "subdefinitions": []}], "root": "sinap", "primary": true}, "samideano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu havas komunan ideon, komunan celon kun aliaj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043d\u0430\u0434\u0443\u043c\u0435\u0446", "\u0430\u0434\u043d\u0430\u0434\u0443\u043c\u0446\u0430", "\u0430\u0434\u043d\u0430\u043c\u044b\u0441\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["partisan (d'un mouvement d'id\u00e9es, de l'esp\u00e9ranto)"], "pt": ["co-idealista", "correligion\u00e1rio"], "ru": ["\u0435\u0434\u0438\u043d\u043e\u043c\u044b\u0448\u043b\u0435\u043d\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Gleichgesinnter"], "pl": ["wsp\u00f3\u0142ideowiec (tutu\u0142 u\u017cywany mi\u0119dzy esperantystami)"], "hu": ["eszmet\u00e1rs"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Afabla \u011dentiltitolo uzata inter esperantistoj, konsiderataj kiel kunlaborantoj pro la Interna Ideo.", "translations": {"it": ["samideano"], "pt": ["samideano"]}, "examples": [["la esperantistoj sin salutas ordinare per la vorto \u00absamideano\u00bb", null], ["estimata samideano", null], ["samideane via", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ide", "primary": false}, "Efeso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antikva urbo sur la okcidenta marbordo de Anatolio, ne plu ekzistanta, fama pro sia templo de Artemiso, letero de apostolo Pa\u016dlo kaj koncilio.", "translations": {"be": ["\u042d\u0444\u044d\u0441"], "bg": ["\u0415\u0444\u0435\u0441"], "pt": ["\u00c9feso"], "ru": ["\u042d\u0444\u0435\u0441"], "de": ["Ephesos"], "hu": ["Epheszosz", "Efezus"], "fa": ["\u0627\u0650\u0641\u0650\u0633\u064f\u0633"], "en": ["Ephesus"], "es": ["\u00c9feso"], "pl": ["Efez"]}, "examples": [["ili alvenis en Efeson, kaj li lasis ilin tie", "La Nova Testamento, La agoj 18:19."]], "subdefinitions": []}], "root": "Efes", "primary": true}, "blovilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speciala ilo por blovi.", "translations": {"be": ["\u043c\u0435\u0445 (\u043f\u0440\u044b\u043b\u0430\u0434\u0430)"], "fr": ["soufflet (instrument)"], "br": ["megin", "c'hwezherez"], "ru": ["\u043c\u0435\u0445\u0438 (\u0438\u043d\u0441\u0442\u0440\u0443\u043c\u0435\u043d\u0442)"], "de": ["Blasebalg"], "pl": ["dmuchawa"], "hu": ["f\u00fajtat\u00f3"]}, "examples": [["li revigligis la fajron per blovilo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "blov", "primary": false}, "malaltigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi malalta.", "translations": {"fi": ["alentaa", "laskea", "madaltaa"], "fr": ["abaisser"], "it": ["abbassare", "ribassare"], "pl": ["zmniejsza\u0107", "zni\u017ca\u0107", "obni\u017ca\u0107", "poni\u017ca\u0107"], "ru": ["\u043f\u043e\u043d\u0438\u0437\u0438\u0442\u044c", "\u0441\u043d\u0438\u0437\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u043d\u0438\u0437\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["la malvirtulojn Li malaltigas \u011dis la tero", "La Malnova Testamento, Psalmaro 147:6"]], "subdefinitions": []}], "root": "alt", "primary": false}, "bankestro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Direktoro de banko.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0438\u0440\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440 \u0431\u0430\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["banquier (directeur)", "directeur de banque"], "en": ["banker", "bank manager", "bank director"], "be": ["\u0434\u044b\u0440\u044d\u043a\u0442\u0430\u0440 \u0431\u0430\u043d\u043a\u0443"], "de": ["Bankdirektor", "Bankier"], "hu": ["bankigazgat\u0151"], "fa": ["\u0631\u0626\u06cc\u0633 \u0628\u0627\u0646\u06a9"], "pl": ["dyrektor banku"], "es": ["banquero"]}, "examples": [["bankestro \u0160arkinas diris nur, ke estonteco ne estas klara", "Last: E\u016dro kontra\u016d dolaro, Monatojaro 2002a, numero 4a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bank", "primary": false}, "militisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu profesie a\u016d rekrute militas.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u044f\u0440", "\u0432\u0430\u0435\u043d\u043d\u044b"], "fr": ["militaire (subst.)", "soldat (militaire)"], "nl": ["beroepsmilitair"], "ru": ["\u0432\u043e\u0438\u043d", "\u0432\u043e\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 (\u0441\u0443\u0449.)"], "de": ["Milit\u00e4r"], "sv": ["milit\u00e4r"], "vo": ["kligel"], "br": ["brezelour", "kadour"], "hu": ["harcos", "katona"], "es": ["militar"]}, "examples": [["la fortika\u0135oj brulas per fajro, kaj la militistojn atakis teruro", "La Malnova Testamento, Jeremia 51:32"]], "subdefinitions": []}], "root": "milit", "primary": false}, "kol\u0125ozo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rusa kamparana mastruma kolektivo. La vorto devenas de mallongigo de rusaj vortoj \"\u043a\u043e\u043b\u043b\u0435\u043a\u0442\u0438\u0432\u043d\u043e\u0435 \u0445\u043e\u0437\u044f\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e\", t.e. \"kolektiva mastrumado\".", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u0433\u0430\u0441"], "fr": ["kolkhoze"], "de": ["Kolchos", "Kolchose"], "nl": ["kolchoz"], "ru": ["\u043a\u043e\u043b\u0445\u043e\u0437"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "kooperativo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kol\u0125oz", "primary": true}, "elsu\u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Eltiri per alspirado de bu\u015do la tutan flua\u0135on el io; elsekigi.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0441\u043e\u0441\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0441\u0430\u0441\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "en": ["deplete"], "nl": ["uitzuigen"], "de": ["aussaugen"], "es": ["succionar"], "hu": ["kisz\u00edv"]}, "examples": [["li alpremis la lipojn al la vundo kaj forte elsu\u0109is por eltiri la venenon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Eltiri la tutan forton de iu a\u016d io; tute senfortigi.", "translations": {"en": ["deplete"], "es": ["chupar", "acabar"], "hu": ["kimer\u00edt"]}, "examples": [["la maljuneco elsu\u0109is liajn fortojn", null], ["malbona sistemo ekonomia elsu\u0109as la landon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Tute senhavigi, senmonigi iun.", "translations": {"es": ["acabar"], "hu": ["kiszipolyoz", "kizsigerel"]}, "examples": [["la lo\u011dantaro estas elsu\u0109ita de la impostoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "su\u0109", "primary": false}, "elsu\u0109a": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mon\u0109erpa, multekosta.", "translations": {"es": ["\u00abtal que lo deja a uno acabado\u00bb"], "hu": ["kimer\u00edt\u0151"]}, "examples": [["elsu\u0109aj voja\u011dkostoj, transportkostoj, impostoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "su\u0109", "primary": false}, "buli\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Formi\u011di kiel bulo kunpremi\u011de, \u015dvele a\u016d alimaniere.", "translations": {"fr": ["se blottir", "se mettre en boule> (sens propre)", "s'enrouler"], "pl": ["zwija\u0107 si\u0119 w kulk\u0119", "zbryla\u0107 si\u0119", "zbija\u0107 si\u0119"], "hu": ["gomolyog", "\u00f6sszeg\u00f6mb\u00f6ly\u00f6dik"]}, "examples": [["la nuboj kunbuli\u011dis en unu solan grandan minacan mason", "Fabeloj, volumo 1, Sova\u011daj cignoj"], ["oni trovis \u015din, en la soleca lito, buli\u011dinta kiel salikoko", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "bul", "primary": false}, "teksbazo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro da paralelaj fadenoj konsistiganta la fundamenta\u0135on de teksa\u0135o; varpo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u043d\u043e\u0432\u0430 (\u0442\u043a\u0430\u043d\u0456\u043d\u044b)"], "hu": ["l\u00e1nc (sz\u00f6vetben)"], "nl": ["schering"], "pl": ["osnowa"], "ru": ["\u043e\u0441\u043d\u043e\u0432\u0430 (\u0442\u0435\u043a\u0441.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "teks", "primary": false}, "dekametro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezurunuo de longo, egala al dek metroj; simb. dam.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u043a\u0430\u043c\u044d\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["d\u00e9cam\u00e8tre"], "en": ["decameter", "decametre"], "nl": ["dekameter"], "pt": ["dec\u00e2metro"], "ru": ["\u0434\u0435\u043a\u0430\u043c\u0435\u0442\u0440"], "de": ["Dekameter", "zehn Meter"], "hu": ["t\u00edz m\u00e9ter", "dekam\u00e9ter"], "fa": ["\u062f\u06a9\u0627\u0645\u062a\u0631"], "pl": ["dekametr"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dekametr", "primary": true}, "komikso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u043c\u0456\u043a\u0441"], "fr": ["bande dessin\u00e9e", "BD"], "en": ["comic", "comic book", "comic strip", "graphic novel"], "nl": ["strip"], "pt": ["hist\u00f3ria em quadrinhos", "HQ", "banda desenhada"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u0438\u043a\u0441"], "de": ["Comic", "Bildergeschichte", "Heftchen"], "hu": ["k\u00e9preg\u00e9ny"], "fa": ["\u062f\u0627\u0633\u062a\u0627\u0646 \u0645\u0635\u0648\u0631"]}, "examples": [["la teknika aran\u011do de japanaj komiksoj, estas malfacila", "Walter Klag: Japana komikso (Tezuka Osamu, La flambirdo), Monatojaro 2002a, numero 8a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "komiks", "primary": true}, "lampo\u015dirmilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["abat-jour"], "nl": ["lampenkap"], "it": ["coprilume", "paralume"]}, "examples": [["li rigardis la librobreton kaj la lamp\u015dirmilon por la noktaj studoj", "S. Engholm, Vivo vokas, 1946"], ["regule forigu la polvon de viaj lampoj kaj lamp\u015dirmiloj por plibonigi la lumefikon", "IBGE, trad. C. Bertin, 100 konsiloj por \u015dpari energion, 2009-07"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dirm", "primary": false}, "tran\u0109eo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Foso por kuri, por ka\u015di a\u016d por protekti sin sur batalejo.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0430\u043d\u0448\u044d\u044f"], "bg": ["\u043e\u043a\u043e\u043f"], "nl": ["loopgraaf"], "pt": ["trincheira"], "ru": ["\u0442\u0440\u0430\u043d\u0448\u0435\u044f"], "ca": ["trinxera"], "de": ["Sch\u00fctzengraben"], "it": ["trincea"], "hu": ["l\u00f6v\u00e9sz\u00e1rok"], "fa": ["\u0633\u0646\u06af\u0631"], "en": ["trench"], "es": ["trinchera"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tran\u0109e", "primary": true}, "topvelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Velo de topmasto, dua, kalkulante de malsupre.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u0440\u0441\u0435\u043b\u044c", "\u0442\u043e\u043f\u0441\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Toppsegel", "Marssegel"], "nl": ["marszeil"], "en": ["top sail", "tops'l"], "hu": ["cs\u00facsvitorla", "der\u00e9kvitorla"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vel", "primary": false}, "antifono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Anta\u016dpsalma\u0135o kantata parte anta\u016d psalmo a\u016d tute post \u011di.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0442\u044b\u0444\u043e\u043d"], "fr": ["antienne"], "en": ["antiphony"], "ru": ["\u0430\u043d\u0442\u0438\u0444\u043e\u043d (\u043f\u0435\u0441\u043d\u043e\u043f\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "de": ["Antiphon"], "it": ["antifona"], "es": ["ant\u00edfona"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "antifon", "primary": true}, "salmedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo salmoformaj fi\u015doj (Salmonidae).", "translations": {"be": ["\u043b\u0430\u0441\u0430\u0441\u0451\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "nl": ["echte zalmachtigen"], "ru": ["\u043b\u043e\u0441\u043e\u0441\u0438 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)", "\u043b\u043e\u0441\u043e\u0441\u0451\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Lachse"], "it": ["salmonidi"], "hu": ["lazacf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "salmed", "primary": true}, "datumtipo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En programlingvoj, aro da valoroj kaj aro da operacioj super ili (abstrakta datumtipo); krome, por reala programplenumo necesas implice a\u016d malimplice difini konkretan prezenton por la valoroj kaj algoritmojn por la operacioj; kun tia kompletigo oni ricevas konkretan datumtipon.", "translations": {"be": ["\u0442\u044b\u043f \u0437\u044c\u0432\u0435\u0441\u0442\u0430\u043a"], "fr": ["type de donn\u00e9es"], "en": ["data type"], "ru": ["\u0442\u0438\u043f \u0434\u0430\u043d\u043d\u044b\u0445"], "de": ["Datentyp"], "pl": ["typ danej, zmiennej"], "hu": ["adatt\u00edpus"]}, "examples": [["bazaj, aprioraj, enkonstruitaj datumtipoj", null], ["simplaj, malsimplaj datumtipoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tip", "primary": false}, "sviso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctatano de Svisujo.", "translations": {"be": ["\u0448\u0432\u0430\u0439\u0446\u0430\u0440\u0430\u0446"], "nl": ["Zwitser"], "pt": ["su\u00ed\u00e7o"], "ru": ["\u0448\u0432\u0435\u0439\u0446\u0430\u0440\u0435\u0446"], "de": ["schweizer Staatsb\u00fcrger"], "it": ["svizzero (sost.)", "elvetico (sost.)"], "hu": ["sv\u00e1jci"], "el": ["\u03b5\u03bb\u03b2\u03b5\u03c4\u03cc\u03c2"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Homo kun svisa nacieco.", "translations": {"fr": ["suisse"], "en": ["Swiss"], "nl": ["Zwitser"], "no": ["sveitser"], "ca": ["su\u00eds"], "de": ["Schweizer"], "vo": ["jveizel"], "pl": ["Szwajcar"]}, "examples": [["ni pasigis tie tri interesajn tagojn kun D. Watts, W.R. McGuire kaj la sviso J. Hess", "Wim DE SMET: Kiu murdis Dian Fossey?, Monato, n-ro 12/1995"]], "subdefinitions": []}], "root": "svis", "primary": true}, "svisa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilantanta al svisoj, ilia nacieco a\u016d \u015dtato.", "translations": {"be": ["\u0448\u0432\u0430\u0439\u0446\u0430\u0440\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["suisse"], "en": ["swiss"], "nl": ["Zwitsers"], "pt": ["su\u00ed\u00e7o"], "el": ["\u03b5\u03bb\u03b2\u03b5\u03c4\u03b9\u03ba\u03cc\u03c2"], "ca": ["su\u00eds"], "de": ["Schweizer"], "it": ["svizzero (agg.)", "elvetico (agg.)"], "hu": ["sv\u00e1jci"], "no": ["sveitsisk"], "ru": ["\u0448\u0432\u0435\u0439\u0446\u0430\u0440\u0441\u043a\u0438\u0439"], "vo": ["jveizik"], "pl": ["szwajcarski"]}, "examples": [["ekzemple li igis \u015derpon Tenzing Norgay, kiu jaron anta\u016de enkadre de svisa alpista ekspedicio atingis 300 m anta\u016d la supro mem, plena membro de la alpista teamo.", "Evgeni GEORGIEV: Sir Edmund Hillary: Vivo dedi\u0109e al la \u015derpoj, Monato, n-ro 10/2000"], ["anta\u016d kelkaj jardekoj estis tute normale ke unuamondaj entreprenistoj kiuj volis realigi iun grandan projekton en triamonda lando, pagis, tra svisaj a\u016d alilandaj bankkontoj, 10, 20, e\u0109 40 % de la la\u016dkontrakta prezo al decidpovaj personoj el tiu lando..", "Roland ROTSAERT: \u015cmirmono ne plu akcepteblas en internacia komerco, Monato, n-ro 02/2000"]], "subdefinitions": []}], "root": "svis", "primary": false}, "kvar": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Du kaj du. Matematike 4.", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u0442\u044b\u0440\u044b"], "fr": ["quatre"], "en": ["four"], "zh": ["\u56db [s\u00ec]"], "de": ["vier"], "vo": ["fol"], "bg": ["\u0447\u0435\u0442\u0438\u0440\u0438"], "br": ["pevar [vira]", "peder [ina]"], "cs": ["\u010dty\u0159i"], "fi": ["nelj\u00e4"], "hu": ["n\u00e9gy"], "ja": ["\u56db [\u3057] [\u3088\u3093]"], "es": ["cuatro"], "he": ["\u05d0\u05e8\u05d1\u05e2"], "ru": ["\u0447\u0435\u0442\u044b\u0440\u0435"], "nl": ["vier"], "pt": ["quatro"], "la": ["quattuor"], "tr": ["d\u00f6rt"], "sv": ["fyra"], "ku": ["\u00e7ar"], "ro": ["patru"], "pl": ["cztery"]}, "examples": [["por miaj kvar infanoj mi a\u0109etis dek du pomojn", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a727."]], "subdefinitions": []}], "root": "kvar", "primary": true}, "\u011disi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["dire au revoir"], "pl": ["\u017cegna\u0107 si\u0119", "m\u00f3wi\u0107 \"do widzenia\"", "m\u00f3wi\u0107 \"do zobaczenia\"", "m\u00f3wi\u0107 \"do us\u0142yszenia\""]}, "examples": [["Ka\u016dser \u011dentile \u011disis ilin, nur aludante memorige al la vespera aran\u011do", "J. Francis, Misio sen Alveno, tk-stafeto, 1982"], ["El Vankuvero, Kanado, \u011disas vin kore Radio Verda.", "Radio Verda, elsendo 154 de 2009-11-07 , \u0109. 00:15:00"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011dis", "primary": false}, "soleo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio ple\u016dronektedoj (Solea), plata mara bongusta fi\u015do, kun okuloj sur unu flanko kaj kun nesimetria bu\u015do.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043e\u0440\u0441\u043a\u043e\u0439 \u044f\u0437\u044b\u043a (\u0440\u044b\u0431\u0430)", "\u0441\u043e\u043b\u044c (\u0440\u044b\u0431\u0430)"], "fr": ["sole"], "de": ["Seezunge"], "nl": ["tong (vis)"], "hu": ["nyelvhal"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sole", "primary": true}, "hiperteksto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Teksto preparita por legado per komputilo, eventuale kun bildoj kaj sonoj, provizita je hipertekstaj ligiloj (specialaj referencoj, facile sekveblaj per musklako a\u016d klavofrapo).", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u043f\u044d\u0440\u0442\u044d\u043a\u0441\u0442"], "fr": ["hypertexte"], "en": ["hypertext"], "nl": ["hypertekst"], "ru": ["\u0433\u0438\u043f\u0435\u0440\u0442\u0435\u043a\u0441\u0442"], "de": ["Hypertext"], "sv": ["hypertext"], "hu": ["hipertext", "hipersz\u00f6veg"], "sk": ["hypertext"], "pl": ["hipertekst"]}, "examples": [["DICE disponas anka\u016d pri foliumilo direktebla per klavoj, per kiu oni povas legi hipertekstojn", "E. Georgiev, Retpo\u015dta\u0135oj venos ekde nun anka\u016d telefone, Monato, 1999-06."]], "subdefinitions": []}], "root": "tekst", "primary": false}, "maldiversa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unueca, unutona, nevaria.", "translations": {"fr": ["uni (sans vari\u00e9t\u00e9)"], "pl": ["jednostajny", "monotonny", "niezr\u00f3\u017cnicowany"]}, "examples": [["pri la nutra\u0135o, mi povas diri ke \u011di estas bona sed iomete maldiversa: ni ricevis sen\u015dan\u011de tomatojn, kukumojn kaj kaprinan froma\u011don je la matenman\u011do..", "C. Pierroux, Ok tagoj en Kreto, Internacia Gazeto, 2005-07-13"]], "subdefinitions": []}], "root": "divers", "primary": false}, "elbati": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eligi batante.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0431\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["faire sortir (en frappant)"], "en": ["strike out"], "ru": ["\u0432\u044b\u0431\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0431\u0438\u0442\u044c"], "de": ["herausschlagen"], "pl": ["wybija\u0107"], "hu": ["kiver", "ki\u00fct"]}, "examples": [["elbati fajron el \u015dtono", "Z"], ["se li elbatos denton de sia sklavo, li forliberigu tiun kompense pro la dento", "La Malnova Testamento, Eliro 21:27"]], "subdefinitions": []}], "root": "bat", "primary": false}, "poetiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Teorio pri poezio.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u044d\u0442\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["po\u00e9tique (subst.)"], "nl": ["po\u00ebtica"], "pt": ["po\u00e9tica"], "ru": ["\u043f\u043e\u044d\u0442\u0438\u043a\u0430", "\u0442\u0435\u043e\u0440\u0438\u044f \u0441\u0442\u0438\u0445\u043e\u0441\u043b\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u044f"], "de": ["Poetik"], "hu": ["verstan", "k\u00f6lt\u00e9szettan", "po\u00e9tika"]}, "examples": [["la tri plej gravaj projektoj efektivigotaj de tiu fama Kompanio estas unu Gramatiko, unu Retoriko kaj unu Poetiko", "Parnasa Gvidlibro, Skizo de Esperanta Metriko, p. 11a"]], "subdefinitions": []}], "root": "poetik", "primary": true}, "pa\u015dtisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Brutgardisto.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u0442\u0443\u0445"], "fr": ["berger", "p\u00e2tre"], "en": ["herder, shepherd"], "nl": ["herder"], "ru": ["\u043f\u0430\u0441\u0442\u0443\u0445"], "de": ["Hirte"], "hu": ["p\u00e1sztor"], "br": ["bugul", "maesaer"], "pl": ["pasterz"]}, "examples": [["la Eternulo estas mia pa\u015dtisto; mi mankon ne havos", "La Malnova Testamento, Psalmaro 23:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "pa\u015dt", "primary": false}, "regimento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de armeo, konsistanta el kelkaj batalionoj a\u016d eskadronoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u043e\u043b\u043a"], "en": ["regiment"], "nl": ["regiment"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u043a"], "de": ["Regiment"], "hu": ["ezred"], "pl": ["regiment"]}, "examples": [["la oficira rango responda al regimentestro estas kolonelo", null], ["li ne estas el la regimento de timuloj", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "regiment", "primary": true}, "malkreski": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Grade malplii\u011di.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043c\u0435\u043d\u044c\u0448\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0443\u0431\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9croitre"], "be": ["\u043c\u0435\u043d\u0435\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u043c\u044f\u043d\u0448\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0437\u044c\u043c\u044f\u043d\u0448\u0430\u0446\u0446\u0430"], "it": ["decrescere"], "pl": ["male\u0107", "zmniejsza\u0107 si\u0119"], "hu": ["cs\u00f6kken", "visszaesik", "visszafejl\u0151dik"]}, "examples": [["malkreskas luno, nombro de l' abonintoj, la inundo, la senlaboreco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kresk", "primary": false}, "vizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Oficiala subskribo sur pasporto a\u016d alia dokumento por atesti \u011dian a\u016dtentikon kaj validon.", "translations": {"be": ["\u0432\u0456\u0437\u0430"], "fr": ["visa"], "en": ["visa"], "nl": ["visum"], "pt": ["visto"], "el": ["\u03b2\u03af\u03b6\u03b1"], "de": ["Visum"], "hu": ["v\u00edzum"], "uk": ["\u0432\u0456\u0437\u0430"], "ru": ["\u0432\u0438\u0437\u0430"], "es": ["visa"]}, "examples": [["se vi volas vojagi al Tajvano, vi devas havi Tajvanan vizon, kiu ne validas en aliaj partoj de Tero", "J. M. Werdin, Wang C.-y., Tajvano au \u0108inujo, soc.culture.esperanto, 2004-02-16"]], "subdefinitions": []}], "root": "viz", "primary": true}, "dekonsili": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Konsili iun, ke li ne faru ian agon.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0441\u043e\u0432\u0435\u0442\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9conseiller"], "de": ["abraten"], "nl": ["afraden"], "es": ["desaconsejar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konsil", "primary": false}, "vizi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Subskribi a\u016d stampi permesilon, \u011din tiel validigante.", "translations": {"be": ["\u0432\u0456\u0437\u0456\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["viser (un document)"], "nl": ["viseren"], "ru": ["\u0432\u0438\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "es": ["visar"], "hu": ["v\u00edzummal ell\u00e1t"]}, "examples": [["dokumento, kiun vizas la doganisto", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, aldonoj, malgranda marista terminaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "viz", "primary": false}, "instruplena": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0443\u0447\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["instructif"], "hu": ["tanuls\u00e1gos"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "instru", "primary": false}, "foreksigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["mi foreksigos miajn komizojn kaj vin mi petos, ke sur ilian lokon vi elektu por mi komizinojn el la nombro de viaj protektatinoj", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "eks", "primary": false}, "konateco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de io a\u016d iu konata de pli malpli multaj.", "translations": {"be": ["\u0432\u044f\u0434\u043e\u043c\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["r\u00e9putation"], "nl": ["kennis"], "ru": ["\u0438\u0437\u0432\u0435\u0441\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Bekanntheit", "Bekanntschaft"], "es": ["reconocimiento"], "hu": ["ismerts\u00e9g", "ismerets\u00e9g"]}, "examples": [["lia konateco estas monda, universala", null], ["fari konatecon kun iu", null], ["konateco ne estas hereda", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "kon", "primary": false}, "anusa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la anuso.", "translations": {"fr": ["anal"], "en": ["anal"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anus", "primary": false}, "teo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sekigitaj folioj de tearbo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0440\u0431\u0430\u0442\u0430"], "fr": ["th\u00e9"], "bg": ["\u0447\u0430\u0439"], "zh": ["\u8336 [ch\u00e1]"], "pt": ["ch\u00e1"], "ru": ["\u0447\u0430\u0439"], "de": ["Tee"], "tr": ["\u00e7ay"], "sv": ["te"], "hu": ["tea"], "en": ["tea"], "cs": ["\u010daj"], "nl": ["thee"], "pl": ["herbata"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Trinka\u0135o infuze preparita el folioj de tearbo, eventuale el alispecaj folioj.", "translations": {}, "examples": [["\u015dian teon el milfolio kun pistita sova\u011da rozo kaj fragaj folioj tie ne eblis servi", "Spomenka \u015ctimec: Morto en Melburna tramo, Monatojaro 1997a, numero 8a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "te", "primary": true}, "glaci\u015dranko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kesto a\u016d ejo destinita por konservi glacion.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0435\u0434\u043d\u0438\u043a (\u044f\u0449\u0438\u043a \u0441\u043e \u043b\u044c\u0434\u043e\u043c)"], "fr": ["glaci\u00e8re"], "bg": ["\u0445\u043b\u0430\u0434\u0438\u043b\u043d\u0438\u043a"], "nl": ["ijskast"], "pt": ["geladeira"], "de": ["Eisschrank"], "tr": ["buz dolab\u0131"], "hu": ["j\u00e9gszekr\u00e9ny", "j\u00e9gverem", "h\u0171t\u0151l\u00e1da"], "en": ["ice box", "ice chest", "ice cellar", "cold store", "freezer"], "es": ["hielera"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "fridujo, frostofako, frostujo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "glaci", "primary": false}, "komao": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Intervalo de du notoj enharmoniaj (\u0109irka\u016d unu na\u016dono de tono).", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043c\u0430"], "fr": ["comma"], "nl": ["komma (muz.)"], "pt": ["coma (m\u00fas.)", "microtom"], "ca": ["coma"], "es": ["coma"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "harmonio", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "koma", "primary": true}, "rato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio musedoj (Rattus), rodulo, pli granda ol muso, konta\u011danto de pluraj malsanoj kaj ofte uzata por bestaj eksperimentoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0446\u0443\u043a"], "fr": ["rat"], "en": ["rat"], "nl": ["rat"], "pt": ["rato"], "ru": ["\u043a\u0440\u044b\u0441\u0430"], "de": ["Ratte"], "sv": ["r\u00e5tta"], "hu": ["patk\u00e1ny"], "es": ["rata"]}, "examples": [["eksperimentoj protofazaj por kloni blankan raton", "Peng Jianjun: Kloni grandan pandon, Monatojaro 2001a, numero 4a, p. 25a"], ["kiel prov-ratoj en ka\u011do, ili strebas liberigi sin", "Marteno Ecott: Inkubo en kubo, Monatojaro 2000a, numero 3a, p. 17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "rat", "primary": true}, "eksterlandano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu vivas en alia lando a\u016d devenas de alia lando.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0435\u0446"], "fr": ["\u00e9tranger (subst., homme \u00e9tranger)"], "nl": ["buitenlander"], "br": ["estren (ak.)"], "de": ["Ausl\u00e4nder"], "hu": ["k\u00fclf\u00f6ldi"]}, "examples": [["homoj bonkoraj koncerne siajn familianojn k samnacianojn, fari\u011das, dum krizaj a\u016d militaj tempoj, plej kruelaj koncerne eksterlandanojn", "Vortoj de k-do Lanti, nia \u0109efa tasko"]], "subdefinitions": []}], "root": "land", "primary": false}, "disgrajnigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "De\u015diri la grajnojn.", "translations": {"fr": ["\u00e9grainer (d\u00e9tacher les grains)", "\u00e9grener (d\u00e9tacher les grains)"], "nl": ["dorsen"], "es": ["desgranar"], "pt": ["debulhar"], "hu": ["kimagoz", "lemorzsol"]}, "examples": [["disgrajnigi spikon, vinberaron..", null]], "subdefinitions": []}], "root": "grajn", "primary": false}, "gilo\u015di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ornami per reta\u0135e interplektitaj strekoj surmetalan a\u016d surpaperan desegna\u0135on.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0438\u043b\u044c\u043e\u0448\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["guillocher"], "de": ["guillochieren"], "nl": ["guillocheren"], "pt": ["fazer guilhoch\u00eas"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gilo\u015d", "primary": true}, "kablogramo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Telegramo transsendita per kablaj elektraj signaloj.", "translations": {"fr": ["c\u00e2blogramme"], "pt": ["cabograma", "cabo (mensagem)"]}, "examples": [["ver\u015dajne mia dua kablogramo malfrui\u011dis", "E. Wharton, trad. E. Grobe, Aliaj Tempoj, Arizona-Stelo, 1999"], ["Fidel petas skribojn, informojn, kablogramojn, nova\u0135ojn de la nacia kaj eksterlanda gazetaro", "I. Ramonet, trad. P. F., Cent Horoj kun Fidel, 2007-05"]], "subdefinitions": []}], "root": "kablogram", "primary": true}, "naturkuraco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kuracado per metodo rigardata kiel natura: per vegeta\u0135oj, masa\u011doj, dieto....", "translations": {"fr": ["naturoth\u00e9rapie"], "en": ["natural healer"]}, "examples": [["pli ol 20 fakuloj pri naturkuraco kaj sanoteno el Usono, Koreio, Germanio, Litovio kaj \u0108inio partoprenis", "Universala Taj\u011dio-Grupo de Esperanto, 2-a Konferenco de INA, 2005"]], "subdefinitions": []}], "root": "kurac", "primary": false}, "epitomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Verko kiu resumas pli ampleksan verkon por studa celo a\u016d lerneja uzo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0441\u043f\u044d\u043a\u0442", "\u0441\u043a\u0430\u0440\u043e\u0447\u0430\u043d\u044b \u043f\u0435\u0440\u0430\u043a\u0430\u0437", "\u0440\u044d\u0444\u044d\u0440\u0430\u0442"], "fr": ["\u00e9pitom\u00e9"], "en": ["epitome (abstract summary)"], "pt": ["ep\u00edtome", "comp\u00eandio", "sinopse"], "ru": ["\u0438\u0437\u0432\u043b\u0435\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0441\u043e\u043a\u0440\u0430\u0449\u0451\u043d\u043d\u043e\u0435 \u0438\u0437\u043b\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043a\u043e\u043d\u0441\u043f\u0435\u043a\u0442", "\u0434\u0430\u0439\u0434\u0436\u0435\u0441\u0442"], "de": ["Abriss", "Kurzfassung", "Auszug"], "hu": ["epitom\u00e9", "kivonatos m\u0171", "r\u00f6vid kivonat", "foglalat (kivonat)"], "pl": ["streszczenie (ksi\u0105\u017cki)", "skr\u00f3t (ksi\u0105\u017cki)", "bryk"]}, "examples": [["\u00abEpitomo de esperantologio\u00bb", "N. Gudskov, Epitomo de esperantologio REU-Impeto, 2002"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "kompendio, kompila\u0135o", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "epitom", "primary": true}, "klariono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Latuna blovinstrumento kun akuta sono, uzata ofte \u0109e infanterio.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u0440\u043d"], "fr": ["clairon (instrument de mus.)"], "en": ["bugle"], "nl": ["klaroen"], "pt": ["clarim"], "be": ["\u0433\u043e\u0440\u043d", "\u0442\u0440\u0443\u0431\u0430"], "de": ["Zinke", "Signalhorn"], "hu": ["(jelz\u0151)k\u00fcrt", "(katonai) trombita"], "pl": ["tr\u0105bka sygna\u0142\u00f3wka"], "es": ["clar\u00edn"]}, "examples": [["anta\u016d unu jaro neniu en nia vila\u011do scipovis ludi klarionon, nek e\u0109 tamburon", "Kiel akvo de l' rivero, 1:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "klarion", "primary": true}, "lumsekundo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Praktika mezurunuo de longo, uzata por mezuri grandegajn interastrajn distancojn, egala al la distanco, kiun la lumo voja\u011das dum unu sekundo.", "translations": {"de": ["Lichtsekunde"], "nl": ["lichtseconde"], "it": ["secondo luce"], "pt": ["segundo-luz"], "en": ["light-second"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lum", "primary": false}, "klarioni": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u0108iuj verboj, derivitaj de nomoj de muzikiloj, konsekvence devas esti transitivaj, \u0109ar kiel rekta objekto servas ludata muzika\u0135o, ekz.: klarioni preludon. (Jurij Finkel)"], "primary definition": "(transitiva) Fari sonon per klariono.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0443\u0431\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["claironner", "sonner (appeler par un signal de clairon)"], "nl": ["op de klaroen blazen"], "ru": ["\u0442\u0440\u0443\u0431\u0438\u0442\u044c"], "hu": ["k\u00fcrtjelet ad"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Alvoki soldatojn signale per klariono.", "translations": {"en": ["sound"], "hu": ["trombit\u00e1l"]}, "examples": [["oni klarionis la elliti\u011don , tagmezon, prepari\u011don al formar\u015do, kolekti\u011don, enkazerni\u011don", null]], "subdefinitions": []}], "root": "klarion", "primary": false}, "bistra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bruna kiel bistro.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0451\u043c\u043d\u043e-\u043a\u043e\u0440\u0438\u0447\u043d\u0435\u0432\u044b\u0439"], "fr": ["bistre (adj.)"], "en": ["bistre brown"], "hu": ["mang\u00e1nbarna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bistr", "primary": false}, "klariona": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sonanta simile al klariono, tio estas klare, akute, la\u016dte.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u0443\u0431\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["de clairon", "claironnant"], "en": ["clarion"], "nl": ["zoals een klaroen"], "hu": ["k\u00fcrt-"]}, "examples": [["klariona vo\u0109o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "klarion", "primary": false}, "infinitiganto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de bildigo) Tia punkto de la fonto-aro, \u0109e kiu la bildigo strebas al malfinio.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "infinit", "primary": false}, "\u015doko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago \u015doki kaj ties rezulto.", "translations": {"fr": ["choc"], "en": ["shock"], "it": ["choc", "shock"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Stato de korpa \u011denerala malforteco pro difekto al la korpo (ekz. emoragio) a\u016d pro ekstreme malagrabla sperto.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tra\u016dmato, kiu povas esti anka\u016d intenca por terape\u016dtikaj celoj.", "translations": {}, "examples": [["kora desfibrilado per elektra \u015doko , \u015dokterapio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dok", "primary": false}, "postrevolucia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al tempo sekvanta la revolucion, okazanta post \u011di.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e\u043b\u044e\u0446\u0438\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["d'apr\u00e8s la r\u00e9volution", "post-r\u00e9volutionnaire"], "de": ["nachrevolution\u00e4r", "postrevolution\u00e4r"], "nl": ["postrevolutionair", "van na de revolutie"], "hu": ["forradalom ut\u00e1ni"]}, "examples": [["la eduka SAT-laboro estas anta\u016d- kaj postrevolucia, ne dumrevolucia", "Vortoj de k-do LantiPensoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "revoluci", "primary": false}, "\u015doki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u0108agreni iun malpla\u0109ante al li kaj kontra\u016dante lian komprenmanieron pri dececo kaj konveneco.", "translations": {"be": ["\u0448\u0430\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["choquer"], "en": ["shock"], "nl": ["aanstoot geven", "kwetsen", "shockeren"], "pt": ["chocar"], "ru": ["\u0448\u043e\u043a\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043a\u043e\u0440\u043e\u0431\u0438\u0442\u044c (\u043a\u043e\u0433\u043e-\u043b.)", "\u043f\u043e\u043a\u043e\u0440\u043e\u0431\u0438\u0442\u044c (\u043a\u043e\u0433\u043e-\u043b.)", "\u0441\u043c\u0443\u0449\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043c\u0443\u0442\u0438\u0442\u044c"], "de": ["schockieren"], "it": ["scioccare"], "hu": ["sokkol"]}, "examples": [["tio \u015dokas niajn kutimojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dok", "primary": true}, "doktoro de la Eklezio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La nocio ekzistas anka\u016d en ortodoksismo, tamen la mistraduko \u00abdoktoro\u00bb faras tian terminon malfacile akceptebla por homoj kies tradicio uzas pli \u011dustan tradukon. La latina vorto \u00abdoctor\u00bb signifas \u00abinstruisto\u00bb (kaj la tradukoj germana, \u0109e\u0125a, rusa atestas pri \u011dusta kompreno); la senpripensa traduko \u00abdoktoro de la Eklezio\u00bb estas misa, \u0109ar en Esperanto \u00abdoktoro\u00bb ne signifas \u00abinstruisto\u00bb. Pli \u011dusta traduko estus \u00abmajstro de la Eklezio\u00bb."], "primary definition": "Titolo per kiu la eklezio honoris kelkajn plej eminentajn teologojn, kiuj grave influis ties doktrinon.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0447\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c \u0446\u0435\u0440\u043a\u0432\u0438"], "nl": ["kerkleraar"], "pt": ["doutor da Igreja"], "la": ["doctor ecclesiae"], "de": ["Kirchenlehrer"], "it": ["dottore della chiesa"], "hu": ["egyh\u00e1zaty\u00e1k"], "cs": ["u\u010ditel c\u00edrkve"], "pl": ["doktor Ko\u015bcio\u0142a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "doktor", "primary": false}, "\u015doka": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiu \u015dokas, kiu suprizas pro malkonveno.", "translations": {"fr": ["choquant"], "en": ["shocking"], "it": ["scioccante"]}, "examples": [["mi estas senpeka junulino, kaj mi ne rajtas respondi tiajn \u015dokajn demandojn", "L. Beaucaire, Kruko kaj Baniko el Bervalo, 1974"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kiu rilatas tra\u016dmaton a\u016d staton de \u015doko.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dok", "primary": false}, "sapeko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Etvalora monero kun centra truo por teno per \u015dnuro, ordinare kupra, kiajn oni uzis en Orientazio.", "translations": {"fr": ["sap\u00e8que"], "de": ["K\u00e4sch"], "it": ["cash (moneta orientale)", "wen (cinese)", "van (vietnamita)", "mon (giapponese)", "mun (coreano)"]}, "examples": [["en la unua tago oni kultis diojn kaj prapatrojn bruligante papera\u0135ojn en formo de sapeko", "\u0108ina Radio Internacia, Printempa Festo en malnova Pekino, 2005-01-14"], ["Pe\u0109jo havas ja pekon, / \u0135us li \u015dtelis sapekon", "B. Vaha, Pe\u0109ja peko sapeka, 2008-12-21"]], "subdefinitions": []}], "root": "sapek", "primary": true}, "kompleksa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsimpla, enhavanta en si malsamajn elementojn.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043f\u043b\u0435\u043a\u0441\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["complexe (adj., composite)", "compos\u00e9 (adj.)", "composite (adj.)", "h\u00e9t\u00e9rog\u00e8ne"], "en": ["complex"], "nl": ["complex", "samengesteld"], "pt": ["complexo"], "de": ["komplex"]}, "examples": [["kompleksa ideo, demando, karaktero", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri nombro) De la tipo a+i.b, kie a, b estas reeloj kaj i2 = -1; rilata al tia nombro.", "translations": {"fr": ["(nombre) complexe"], "de": ["komplex"], "pl": ["zespolony"]}, "examples": [["la aro C de \u0109iuj kompleksaj nombroj konsistigas korpon, kiu samtempe estas dudimensia reela vektora spaco", null], ["kompleksa funkcio , ebeno , vektora spaco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kompleks", "primary": true}, "lintelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctona, ligna a\u016d fera trabo, peco, bloko horizontale metita sur la fostoj de fenestro a\u016d pordo.", "translations": {"be": ["\u0432\u044f\u0440\u0448\u043d\u0456\u043a"], "bg": ["\u0449\u0443\u0440\u0446"], "nl": ["dwarsbalk"], "pt": ["lintel", "dintel", "padieira", "pavieira"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0442\u043e\u043b\u043e\u043a\u0430", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u043c\u044b\u0447\u043a\u0430 \u043d\u0430\u0434 \u043f\u0440\u043e\u0451\u043c\u043e\u043c"], "de": ["T\u00fcr-, Fenster-Sturz", "Oberschwelle"], "hu": ["szem\u00f6ld\u00f6kfa", "tokfej"], "en": ["lintel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lintel", "primary": true}, "rokuo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Flavru\u011da kolorilo el la semoj de bikso, per kiu indianoj \u015dmiras la ha\u016dton, kaj per kiu nutra\u0135industrio kolorigas bombonojn kaj aliajn.", "translations": {"fr": ["rocou"], "en": ["bixin"], "it": ["oriana"]}, "examples": [["ili ali-vestis \u015din per koloraj \u0109ifonoj, \u015dmiris \u015dian viza\u011don per fulgo kaj rokuo", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "roku", "primary": true}, "komplekso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuta\u0135o da malsama\u0135oj unuigitaj por unu sama celo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043f\u043b\u0435\u043a\u0441", "\u0441\u043e\u0432\u043e\u043a\u0443\u043f\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["ensemble", "assemblage", "complexe (subst., assemblage)", "collection (assemblage)"], "de": ["Komplex"]}, "examples": [["la vivo estas komplekso da fortoj batalantaj kontra\u016d la morto", null]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de interrilataj pensoj kaj sentoj, konscie a\u016d nekonscie premaj, eventuala ka\u016dzo de ne\u016drozo.", "translations": {}, "examples": [["oni ekmalkovras, kial propra komplekso, propra problemo, propra karaktera trajto ludas rolon en la maniero pritrakti la kazon, kaj fojfoje \u011dene en\u015dovi\u011das", "C. Piron, \u0108u la tuta mondo suferas pro afazio?, 2007"]]}]}, {"remarks": ["Rimarko: Bricard nomas tiujn nombrojn \u00abimaginaroj\u00bb. Li krome enkondukas la terminon \u00abkompleksa nombro\u00bb, kiel nocion iom pli vastan, nome linearaj kombina\u0135oj de pluraj \u00abunuoj\u00bb i1, i2,... in, al kiuj oni altrudas specifan multiplikan operacion (nun oni nomas tiajn nombrojn hiperkompleksaj). Se la multipliko estas komuteca, oni ricevas la kutimajn imaginarojn. Oni poste \u0109esis uzi \u00abimaginaro\u00bb kaj parolis anstata\u016de pri \u00abkompleksa nombro\u00bb. Estas mirinde, kial la termino \u00abkomplekso\u00bb aperas \u0109i-sence nek en , nek en , nek en , kvankam la matematika lingva\u0135o tre kutimas al tiaj rektaj substantivigoj de adjektiva radiko ( racionalo, imaginaro, rekto... ). \u0108e tiuj a\u016dtoroj la termino \u00abkomplekso\u00bb referencas alian aferon, en la kampo de geometrio, elementa aritmetiko, algebra topologio kaj tiel plu. \u0108ar la termino estas jam ege multsenca, \u015dajnas, ke mankas pravigo por da\u016dre eksterlasi la sencon \u00abkompleksa nombro\u00bb, cetere tre oportunan kaj preska\u016d trudatan de la adjektiva uzo de \u00abkompleksa\u00bb kun la senco \u00abrilata al kompleksa nombro\u00bb."], "primary definition": "Kompleksa nombro.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043f\u043b\u0435\u043a\u0441\u043d\u043e\u0435 \u0447\u0438\u0441\u043b\u043e", "\u043c\u043d\u0438\u043c\u043e\u0435 \u0447\u0438\u0441\u043b\u043e"], "fr": ["nombre complexe", "nombre imaginaire"], "en": ["complex number", "imaginary number"], "nl": ["samengesteld getal", "imaginair getal"], "de": ["komplexe Zahl", "imagin\u00e4re Zahl"], "pl": ["liczba zespolona"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Historie temas pri nombroj esprimitaj en bazo alia ol la dekuma, kiel ekz-e la tempo (horoj, minutoj, sekundoj) a\u016d la angulmezuroj."], "primary definition": "Nombro, kunmetita el pluraj partoj, kiujn necesas pritrakti aparte dum kalkuloj.", "translations": {"de": ["Tupel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aro da rektoj, kiuj dependas de tri parametroj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043f\u043b\u0435\u043a\u0441 \u043f\u0440\u044f\u043c\u044b\u0445"], "fr": ["complexe de droites"], "de": ["Geradenkomplex"], "en": ["complex of lines"], "pl": ["kompleks prostych"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kompleks", "primary": false}, "internlando": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Tiu vorto en PIV2 malestas, kaj \u011di estas nelogika stranga\u0135o: lando aperas tie en nekutima fremda senco \u00abseka tero\u00bb, kaj krome tute malsimetrie al la kutima kaj efektive uzata vorto \u00abeksterlando\u00bb. Oni prefere diru plenvorte: \u00abinterno de la kontinento\u00bb a\u016d \u00ablandinterno\u00bb a\u016d simile."], "primary definition": "Interna parto de lando, kontraste al la marbordo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043d\u0443\u0442\u0440\u0435\u043d\u043d\u0438\u0435 \u0440\u0430\u0439\u043e\u043d\u044b \u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u044b (\u0443\u0434\u0430\u043b\u0451\u043d\u043d\u044b\u0435 \u043e\u0442 \u043c\u043e\u0440\u044f)"], "fr": ["arri\u00e8re-pays", "hinterland", "int\u00e9rieur (d'un pays)"], "de": ["Binnenland"], "nl": ["binnenland"], "hu": ["orsz\u00e1g belseje"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "land", "primary": false}, "intimeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de io intima.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0442\u0438\u043c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0431\u043b\u0438\u0437\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0434\u0443\u0448\u0435\u0432\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0441\u0435\u0440\u0434\u0435\u0447\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["intimit\u00e9"], "nl": ["intimiteit"], "pt": ["intimidade"], "de": ["Intimit\u00e4t", "Vertrautheit", "Innigkeit"], "es": ["intimidad"], "hu": ["intimit\u00e1s", "bens\u0151s\u00e9gess\u00e9g", "meghitts\u00e9g"]}, "examples": [["vivi en granda intimeco kun iu", null], ["intimece briletis la teleretoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "intim", "primary": false}, "kitio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"sv": ["tret\u00e5ig m\u00e5s"], "en": ["kittywake"], "it": ["gabbiano tridattilo"], "pl": ["mewa tr\u00f3jpalczasta"], "la": ["Rissa tridactyla"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kiti", "primary": true}, "vidbendo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Magneta bendo uzata por registrado de bildoj.", "translations": {"be": ["\u0432\u0456\u0434\u044d\u0430\u0441\u0442\u0443\u0436\u043a\u0430"], "fr": ["bande vid\u00e9o"], "en": ["video tape", "videotape"], "nl": ["beeldband", "videoband"], "ru": ["\u0432\u0438\u0434\u0435\u043e\u043b\u0435\u043d\u0442\u0430"], "de": ["Video(-band)"], "pl": ["ta\u015bma wideo"]}, "examples": [["okulfrapas la konsilo \u00abMendu vidbendojn Esperantajn!\u00bb", "La bona lingvo, p. 84a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bend", "primary": false}, "ukrajnino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ino el la ukrajna etno.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043a\u0440\u0430\u0438\u043d\u043a\u0430"], "it": ["ucraina (sost. fem.)"], "pl": ["Ukrainka"]}, "examples": [["mi mem estas ukrajnino", "Oksana Petrenko: Oma\u011de al la 1000-jara jubileo. Espero Katolika, n-ro 11a, 1986"]], "subdefinitions": []}], "root": "ukrajn", "primary": false}, "globulariacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Globulariaceae).", "translations": {"ru": ["\u0448\u0430\u0440\u043e\u0432\u043d\u0438\u0446\u0435\u0432\u044b\u0435", "\u0433\u043b\u043e\u0431\u0443\u043b\u044f\u0440\u0438\u0435\u0432\u044b\u0435"], "fr": ["globulariac\u00e9es"], "nl": ["kogelbloemfamilie"], "pt": ["globulari\u00e1ceas"], "de": ["Kugelblumengew\u00e4chse"], "hu": ["gub\u00f3vir\u00e1gf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "globulariac", "primary": true}, "permiliti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0432\u043e\u0435\u0432\u0430\u0442\u044c"], "be": ["\u0437\u0430\u0432\u0430\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0445\u0430\u043f\u0456\u0446\u044c"], "nl": ["veroveren"], "hu": ["kiharcol", "megh\u00f3d\u00edt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "milit", "primary": false}, "trapfrukto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dik\u015dela frukto de unu specio de trapoj (Trapa natans) kun man\u011debla kerno.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0434\u044f\u043d\u043e\u0439 \u043e\u0440\u0435\u0445"], "fr": ["chataigne d'eau", "noix aquatique"], "nl": ["waternoot", "waterkastanje"], "pt": ["castanha-de-\u00e1gua"], "de": ["Wassernuss Frucht"], "pl": ["orzech kotewki", "orzech wodny"], "hu": ["csemegesulyom", "v\u00edzigesztenye"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "trap", "primary": false}, "brita flavkrura mevo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de mevo (Larus fuscus graellsii).", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mev", "primary": false}, "tondi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fortran\u0109i el io per tondilo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0440\u044b\u0433\u0447\u044b"], "fr": ["couper (aux ciseaux)", "d\u00e9couper (aux ciseaux)", "tondre (aux ciseaux)"], "en": ["shear"], "nl": ["knippen", "scheren", "snoeien"], "ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0438\u0447\u044c"], "de": ["scheren"], "hu": ["ny\u00edr", "v\u00e1g (oll\u00f3val)", "nyes (oll\u00f3val)"], "sk": ["striha\u0165"], "pl": ["strzyc (w\u0142osy)", "ci\u0105\u0107 (no\u017cycami)", "kraja\u0107 (no\u017cycami)"]}, "examples": [["tondi la harojn, la barbon al iu", null], ["tondi \u015dafon, arbon", null], ["mallonge \u011disnude tondita hundo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "tond", "primary": true}, "melki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Eltiri per premado lakton el mamoj de besto.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["traire"], "en": ["milk"], "nl": ["melken"], "pt": ["ordenhar", "mungir", "tirar leite a"], "ru": ["\u0434\u043e\u0438\u0442\u044c"], "de": ["melken"], "sv": ["mj\u00f6lka"], "hu": ["fej"], "br": ["goro"]}, "examples": [["melki bovinon, kaprinon", null], ["li sukcesis melki monon el la grupo", null], ["melki virkapron", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "melk", "primary": true}, "tusi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Spasme kaj brue elpu\u015di aeron el la pulmoj pro ekscito de la muka membrano de la spira tubo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0448\u043b\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["tousser"], "bg": ["\u043a\u0430\u0448\u043b\u044f\u043c"], "nl": ["hoesten"], "pt": ["tossir"], "ru": ["\u043a\u0430\u0448\u043b\u044f\u0442\u044c"], "ca": ["tossir"], "de": ["husten"], "sv": ["hosta"], "hu": ["k\u00f6h\u00f6g"], "en": ["cough"], "es": ["toser"], "pl": ["kaszle\u0107", "kas\u0142a\u0107", "pokas\u0142ywa\u0107"]}, "examples": [["tusi pro malvarmumo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Intence a\u016ddigi similan bruon por atentigi iun.", "translations": {"pl": ["kas\u0142a\u0107", "pokas\u0142ywa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tus", "primary": true}, "piloti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u015cipgvidi.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c (\u043a\u043e\u0440\u0430\u0431\u043b\u044c)"], "fr": ["piloter"], "en": ["pilot"], "nl": ["loodsen"], "de": ["lotsen"], "it": ["pilotare"], "hu": ["rep\u00fcl\u0151g\u00e9pet vezet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Konduki aviadilon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0456\u043b\u0430\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "nl": ["besturen (v.vliegtuig)"], "ru": ["\u043f\u0438\u043b\u043e\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pilot", "primary": false}, "bulteno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Perioda informilo de societo.", "translations": {"ru": ["\u0431\u044e\u043b\u043b\u0435\u0442\u0435\u043d\u044c (\u043f\u0435\u0440\u0438\u043e\u0434\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0435 \u0438\u0437\u0434\u0430\u043d\u0438\u0435)"], "fr": ["bulletin"], "bg": ["\u0431\u044e\u043b\u0435\u0442\u0438\u043d"], "pt": ["boletim"], "be": ["\u0431\u044e\u043b\u0435\u0442\u044d\u043d\u044c", "\u0430\u0431\u0432\u0435\u0441\u044c\u043d\u0456\u043a"], "de": ["Bulletin", "Bericht"], "hu": ["\u00e9rtes\u00edt\u0151", "k\u00f6zl\u00f6ny"], "en": ["bulletin"], "pl": ["biuletyn"], "es": ["bolet\u00edn"]}, "examples": [["la bulteno \u00abEsperanto en Azio\u00bb", "Julian Modest: Libroteko Tokio esee jubileas (Japana esearo), Monatojaro 1995a, numero 6a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bulten", "primary": true}, "okulvitra maranaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de maranaso (Melanitta perspicillata).", "translations": {"sv": ["vitnackad sv\u00e4rta"], "pl": ["uhla pstrodzioba"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anas", "primary": false}, "mirinfano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Infano havanta mirigajn kapablojn.", "translations": {"be": ["\u0432\u0443\u043d\u0434\u044d\u0440\u043a\u0456\u043d\u0434"], "fr": ["enfant prodige", "enfant surdou\u00e9"], "nl": ["wonderkind"], "pt": ["crian\u00e7a prod\u00edgio"], "ru": ["\u0432\u0443\u043d\u0434\u0435\u0440\u043a\u0438\u043d\u0434"], "de": ["Wunderkind"], "sv": ["underbarn"], "hu": ["csodagyerek"], "uk": ["\u0432\u0443\u043d\u0434\u0435\u0440\u043a\u0456\u043d\u0434"], "it": ["bambino prodigio"], "pl": ["cudowne dziecko"]}, "examples": [["Mozarto estis vera mirinfano", null]], "subdefinitions": []}], "root": "infan", "primary": false}, "envido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0442\u0440\u0430\u0441\u043f\u044d\u043a\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["introspection"], "nl": ["introspectie"], "pt": ["introspec\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0438\u043d\u0442\u0440\u043e\u0441\u043f\u0435\u043a\u0446\u0438\u044f", "\u0441\u0430\u043c\u043e\u043d\u0430\u0431\u043b\u044e\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0441\u0430\u043c\u043e\u0430\u043d\u0430\u043b\u0438\u0437"], "de": ["Selbstbeobachtung", "Introspektion"], "hu": ["\u00f6nmegfigyel\u00e9s", "\u00f6nvizsg\u00e1lat", "introspekci\u00f3"], "es": ["introspecci\u00f3n"], "pl": ["wgl\u0105d"]}, "examples": [["la sa\u011duloj, kiuj praktikas koncentri\u011don kaj envidon , tiajn e\u0109 la dioj tenas karaj", "trad. T. T. Anuruddha, La Vojo al Nirvano a\u016d la Dhammapado, 14:181, B\u1ed3-T\u00e1t-Csoma-Instituto por Budhologio, 1973"]], "subdefinitions": []}], "root": "vid", "primary": false}, "\u0109irka\u016dmordi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Mordi \u0109e la \u0109irka\u016do.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u043a\u0443\u0441\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0433\u043b\u043e\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u0433\u043b\u043e\u0434\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["grignotter (sur le pourtour)"], "hu": ["k\u00f6rber\u00e1g"]}, "examples": [["tenante per papereto osteton, \u015di \u0109irka\u016dmordis kotleton", "Metropoliteno\u0109ap. 4"]], "subdefinitions": []}], "root": "mord", "primary": false}, "pugtruo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["trou du cul (anus)"]}, "examples": [["nur tie genuo kun plena \u011duo povas delikate pu\u015datingi kojonojn a\u016d pugtruon preter la karna valo", "P. Thorsen, Mamazono, La Kancerkliniko, n-ro 68"]], "subdefinitions": []}], "root": "tru", "primary": false}, "ilumini": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ornami per lumiloj domojn, stratojn, parkojn, kc, okaze de festo.", "translations": {"be": ["\u0456\u043b\u044e\u043c\u0456\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["illuminer (dans un but d\u00e9coratif)"], "en": ["illuminate"], "nl": ["verlichten"], "pt": ["iluminar (ornar com luzes)"], "ru": ["\u0438\u043b\u043b\u044e\u043c\u0438\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "ca": ["il\u00b7luminar"], "de": ["beleuchten", "anstrahlen", "illuminieren"], "hu": ["kivil\u00e1g\u00edt"], "es": ["iluminar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ilumin", "primary": true}, "fleksa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al flekso.", "translations": {"fr": ["de flexion"], "pl": ["gi\u0119tki"]}, "examples": [["fleksa momanto, rigideco", "J. Werner Terminaro de betono kaj de betonistaj laboroj beton-terminaro"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0433\u043d\u0443\u0442\u043a\u0456"], "fr": ["flexible (adj.)"], "nl": ["buigzaam"], "pl": ["gi\u0119tki", "gibki", "wiotki"], "ru": ["\u0433\u0438\u0431\u043a\u0438\u0439"]}, "examples": [["fleksaj vermoj", "Fabeloj, volumo 1, La virineto de maro"], ["fleksaj brakoj", "Fabeloj, volumo 1, La virineto de maro"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Fleksita.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0433\u043d\u0443\u0442\u044b"], "nl": ["gebogen"], "ru": ["\u0433\u043d\u0443\u0442\u044b\u0439", "\u0441\u043e\u0433\u043d\u0443\u0442\u044b\u0439"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fleks", "primary": false}, "anta\u016dgvardio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u0432\u0430\u043d\u0433\u0430\u0440\u0434"], "fr": ["avant-garde"], "nl": ["voorhoede"], "pt": ["vanguarda (tropa)"], "ru": ["\u0430\u0432\u0430\u043d\u0433\u0430\u0440\u0434"], "de": ["Garde", "Vortrupp", "Vorhut", "Vorausabteilung"], "hu": ["el\u0151\u00f6rs"], "es": ["vanguardia"]}, "examples": [["\u0109u vi ne trafis sur la vojo tra la arbaro anta\u016dgvardion?", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 17"]], "subdefinitions": []}], "root": "gvardi", "primary": false}, "flekso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fleksita parto de io.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0433\u0456\u043d", "\u0437\u0433\u0456\u043d"], "fr": ["coude (tournant)", "pli (partie fl\u00e9chie de qc)", "infl\u00e9chissement", "inflexion (partie fl\u00e9chie de qc)", "tournant"], "nl": ["bocht", "kromming"], "ru": ["\u0438\u0437\u0433\u0438\u0431", "\u0441\u0433\u0438\u0431"], "de": ["Biegung"], "pl": ["zgi\u0119cie", "zagi\u0119cie", "wygi\u0119cie", "ugi\u0119cie"]}, "examples": [["la rivero havas multe da fleksoj", "Fabeloj, volumo 1, Malgranda Niko kaj granda Niko"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Forto, kiu fleksas.", "translations": {"fr": ["flexion (phys.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: \u0108i tiu signifo estas postulata de la radika karaktero, kaj supozeble tial \u011di estis enkondukita en , sed \u011di restas neuzata."], "primary definition": "Ago fleksi.", "translations": {"pl": ["gi\u0119cie", "wyginanie", "zginanie", "zaginanie", "doginanie", "przyginanie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fleks", "primary": false}, "lobelio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio lobeliacoj (Lobelia), kies suko estas lakteca, akra kaj venena; pluraj specioj estas \u011dardene kulturataj.", "translations": {"be": ["\u043b\u0430\u0431\u044d\u043b\u0456\u044f"], "en": ["lobelia"], "nl": ["lobelia"], "pt": ["lob\u00e9lia"], "ru": ["\u043b\u043e\u0431\u0435\u043b\u0438\u044f"], "de": ["Lobelie"], "hu": ["lob\u00e9lia"], "es": ["lobelia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lobeli", "primary": true}, "fleksi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kurbigi, arkigi.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0441\u0433\u0438\u0431\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["fl\u00e9chir (tr.)", "arquer", "courber", "couder", "infl\u00e9chir", "faire c\u00e9der", "faire plier", "plier (tr.)", "ployer (tr.)"], "en": ["bend"], "nl": ["buigen", "krommen"], "pt": ["dobrar", "curvar", "vergar", "torcer"], "be": ["\u0433\u043d\u0443\u0446\u044c", "\u0437\u0433\u0456\u043d\u0430\u0446\u044c"], "de": ["biegen", "beugen", "kr\u00fcmmen"], "pl": ["gi\u0105\u0107", "zgina\u0107", "nagina\u0107", "wygina\u0107", "przegina\u0107", "dogina\u0107", "ugina\u0107"]}, "examples": [["fleksi ferfadenon", null], ["la feino fleksis flanken la bran\u0109ojn", "Fabeloj, volumo 1, \u011cardeno de la paradizo"], ["fleksu arbon dum \u011dia juneco", "Proverbaro esperanta"], ["fleksi la korpon, la brakon", null], ["li malrapide pa\u015dis, fleksita de malespero", null], ["(mult)fleksita vojo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Cedigi, obeigi.", "translations": {"de": ["beugen"], "nl": ["buigen"], "pl": ["nagina\u0107"]}, "examples": [["fleksi la junajn spiritojn sub disciplino", null], ["fleksi la venkiton sub severa le\u011do", null], ["vian obstinecon mi fleksos", null], ["fleksi la lingvon la\u016d sia gusto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fleks", "primary": true}, "vermifugo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kontra\u016dverma kuracilo.", "translations": {"be": ["\u0433\u043b\u0456\u0441\u0442\u0430\u0433\u043e\u043d\u043d\u044b \u0441\u0440\u043e\u0434\u0430\u043a"], "fr": ["vermifuge"], "nl": ["wormkruid"], "pt": ["verm\u00edfugo"], "el": ["\u03b1\u03bd\u03b8\u03b5\u03bb\u03bc\u03b9\u03bd\u03b8\u03b9\u03ba\u03cc"], "de": ["Wurmmittel"], "hu": ["f\u00e9reghajt\u00f3"], "ru": ["\u0433\u043b\u0438\u0441\u0442\u043e\u0433\u043e\u043d\u043d\u043e\u0435 \u0441\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0432\u043e"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vermifug", "primary": true}, "ekstertema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne kongrua kun la cetera temo, la priparolon devojiganta.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435 \u043a\u0430\u0441\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439\u0441\u044f \u0442\u0435\u043c\u044b"], "fr": ["hors-sujet", "inadapt\u00e9 (hors sujet)"], "pl": ["nie zwi\u0105zany z tematem", "nie dotycz\u0105cy sprawy", "dygresyjny"]}, "examples": [["tio estas tute alia afero kaj ekstertema", "M. Corobu, Re: Dulingvismo en edukado lau tiu \u0109i forumo, soc.culture.esperanto, 2002-09-19"]], "subdefinitions": []}], "root": "tem", "primary": false}, "akmeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Paroksismo de malsano, kiam simptomoj intense aperas.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0438\u0437\u0438\u0441 (\u0431\u043e\u043b\u0435\u0437\u043d\u0438)"], "fr": ["acm\u00e9"], "pt": ["acme"], "be": ["\u0430\u043a\u043c\u044d"], "de": ["Akme"], "es": ["acm\u00e9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043a\u0443\u043b\u044c\u043c\u0438\u043d\u0430\u0446\u0438\u044f"], "de": ["H\u00f6hepunkt"]}, "examples": [["\u015di trovi\u011dis en akmeo de kolero", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 77a, p. 620a"]], "subdefinitions": []}], "root": "akme", "primary": true}, "mona\u0125inejestrino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Estrino de mona\u0125inejo.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0441\u0442\u0430\u044f\u0446\u0435\u043b\u044c\u043a\u0430 (\u043c\u0430\u043d\u0430\u0441\u0442\u044b\u0440\u0430)"], "en": ["(Mother) Superior"], "nl": ["abdis", "priores"], "ru": ["\u043d\u0430\u0441\u0442\u043e\u044f\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u0438\u0446\u0430 (\u0436\u0435\u043d\u0441\u043a\u043e\u0433\u043e) \u043c\u043e\u043d\u0430\u0441\u0442\u044b\u0440\u044f"], "de": ["\u00c4btissin"], "es": ["madre superiora"], "hu": ["z\u00e1rdaf\u0151n\u00f6k", "ap\u00e1caf\u0151n\u00f6k", "ap\u00e1tn\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mona\u0125", "primary": false}, "bufoni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Agi kiel bufono, ridigi homojn per absurda\u0135oj kaj neatenditaj \u015dercoj.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0443\u0442\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0430\u044f\u0441\u043d\u0438\u0447\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["faire le bouffon"], "pl": ["b\u0142aznowa\u0107"], "hu": ["boh\u00f3ckodik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bufon", "primary": false}, "apogpilastro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pilastra kolono kiu apogas \u015dar\u011datan muron kontra\u016d ruini\u011do.", "translations": {"fr": ["contrefort"], "en": ["abutment", "buttress"], "nl": ["steunbeer"], "hu": ["t\u00e1mpill\u00e9r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pilastr", "primary": false}, "lubrika\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Substanco uzata por lubriki.", "translations": {"be": ["\u0437\u043c\u0430\u0437\u043a\u0430", "\u043c\u0430\u0437\u0456\u043b\u0430", "\u0448\u043c\u0430\u0440\u0430\u0432\u0456\u0434\u043b\u0430"], "fr": ["lubrifiant"], "en": ["lubricant"], "nl": ["smeermiddel"], "pt": ["lubrificante"], "ru": ["\u0441\u043c\u0430\u0437\u043a\u0430", "\u0441\u043c\u0430\u0437\u043e\u0447\u043d\u043e\u0435 \u0432\u0435\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Schmiermittel", "Schmier\u00f6l"], "hu": ["ken\u0151anyag"], "fa": ["\u0631\u0648\u0627\u0646\u200c\u0633\u0627\u0632"], "es": ["lubricante"]}, "examples": [["lubrika\u0135o likva, oleeca, seka, solida", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lubrik", "primary": false}, "anta\u016dkapablo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kapablo por onta tasko.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0434\u0430\u0442\u043e\u043a (\u0441\u043f\u043e\u0441\u043e\u0431\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438)", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u0440\u0430\u0441\u043f\u043e\u043b\u043e\u0436\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["pr\u00e9disposition"], "nl": ["aanleg", "voorbeschiktheid", "predispositie"]}, "examples": [["iliaj vo\u0109aj organoj tute ne montris ian grandan anta\u016dkapablon por la kantarto", "Fabeloj, volumo 2, la najtingalo"]], "subdefinitions": []}], "root": "kapabl", "primary": false}, "Jozefo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo hebredevena.", "translations": {"ru": ["\u0418\u043e\u0441\u0438\u0444"], "fr": ["Joseph"], "bg": ["\u0419\u043e\u0441\u0438\u0444"], "nl": ["Jozef"], "pt": ["Jos\u00e9"], "be": ["\u042f\u0437\u044d\u043f", "\u042e\u0437\u0430\u0444"], "de": ["Josef"], "it": ["Giuseppe"], "hu": ["J\u00f3zsef"], "br": ["Jozeb"]}, "examples": [["kiam Nikodemo batas Jozefon, tiam Jozefo estas la batato", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 22"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Plej juna filo de Jakobo, kontra\u016dvole portita en Egiptujon, gajninta la favoron de la re\u011do kaj helpinta sian familion enmigri la landon \u2013 en la Biblio kaj en la Korano.", "translations": {}, "examples": [["Jozef estis forkondukita en Egiptujon, kaj lin a\u0109etis Potifar, kortegano de Faraono", "La Malnova Testamento, Genezo 39:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "Jozef", "primary": true}, "\u011dibigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kurbigi.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u0440\u0431\u0438\u0442\u044c"], "pl": ["zgarbi\u0107 si\u0119"], "be": ["\u0432\u044b\u043f\u0443\u043a\u043b\u0456\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u0433\u043d\u0443\u0446\u044c"], "it": ["ingobbire", "aggobbirsi", "diventare gobbo"], "es": ["jorobar"], "hu": ["felp\u00faposod\u00ed"]}, "examples": [["\u011dibigi la dorson", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011dib", "primary": false}, "propeti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Interhelpi por havigi al iu pardonon, favoron...", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0441\u0456\u0446\u044c (\u0437\u0430 \u043a\u0430\u0433\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456)"], "fr": ["demander la gr\u00e2ce de", "s'entremettre en faveur de"], "en": ["intercede", "intermediate", "mediate"], "nl": ["voorspreken"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u0438\u0442\u044c (\u0437\u0430 \u043a\u043e\u0433\u043e-\u0442\u043e)"], "hu": ["k\u00f6ny\u00f6r\u00f6g \u00e9rte", "k\u00f6zbenj\u00e1r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pet", "primary": false}, "blazono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la insignoj de nobelo, urbo, regno, gildo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u0440\u0431"], "fr": ["armes (h\u00e9raldique)", "armoiries", "blason"], "bg": ["\u0433\u0435\u0440\u0431"], "nl": ["wapen", "blazoen"], "pt": ["bras\u00e3o", "emblema", "escudo de armas"], "ru": ["\u0433\u0435\u0440\u0431"], "ca": ["blas\u00f3"], "de": ["Wappen"], "hu": ["c\u00edmer"], "en": ["coat of arms", "blazon"], "es": ["blas\u00f3n"], "pl": ["herb"]}, "examples": [["la unuaj blazonoj aperis en E\u016dropo en la dua duono de la 12a jarcento", "Radio Polonia, Ekspozicio de blazonoj, 2006-05-04"]], "subdefinitions": []}], "root": "blazon", "primary": true}, "jakobia determinanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de bildigo inter du n-dimensiaj reelaj normohavaj spacoj, diferencialebla \u0109e punkto a) La determinanto de \u011dia jakobia matrico \u0109e a.", "translations": {"be": ["\u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u044b\u0439\u043d\u044b \u0432\u044b\u0437\u043d\u0430\u0447\u043d\u0456\u043a", "\u044f\u043a\u0430\u0431\u0456\u044f\u043d"], "fr": ["d\u00e9terminant jacobien", "jacobien (subst.)"], "en": ["Jacobian determinant", "Jacobian"], "ru": ["\u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u043e\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u043e\u043f\u0440\u0435\u0434\u0435\u043b\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u044f\u043a\u043e\u0431\u0438\u0430\u043d"], "ca": ["determinant jacobi\u00e0"], "de": ["Jacobische Determinante"], "hu": ["Jacobi-determin\u00e1ns"], "pl": ["jakobian"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "determin", "primary": false}, "vindo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vinda\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043f\u044f\u043b\u044e\u0448\u043a\u0430", "\u043f\u0430\u0432\u044f\u0437\u043a\u0430", "\u0431\u0456\u043d\u0442"], "hu": ["p\u00f3lya", "pelenka"], "de": ["Windel"], "nl": ["windsel"], "ru": ["\u043f\u0435\u043b\u0451\u043d\u043a\u0430", "\u043f\u043e\u0432\u044f\u0437\u043a\u0430", "\u0431\u0438\u043d\u0442"]}, "examples": [["li ne elrampis ankora\u016d el la vindoj", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "vind", "primary": false}, "sorbopapero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sorbema papero uzebla ekzemple por forigi troan inkon de skriba\u0135o.", "translations": {"fr": ["buvard (mat\u00e9riau)"], "nl": ["vloeipapier"], "pl": ["suszka", "bibu\u0142ka do osuszania"]}, "examples": [["mar\u011denoj, sorbopaperoj kaj ceteraj paperetoj", "curizza lapoi, skrapetoj lernejanaj, 2003"]], "subdefinitions": []}], "root": "paper", "primary": false}, "vindi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u0108irka\u016dvolvi iun, precipe su\u0109infanon a\u016d mortinton, per longa tuko.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u043b\u0435\u043d\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043f\u0435\u043b\u0435\u043d\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["langer"], "en": ["swathe", "swaddle", "wrap"], "nl": ["omwikkelen", "inbakeren"], "pt": ["envolve"], "be": ["\u0441\u043f\u0430\u0432\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u0432\u044f\u0437\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0445\u0443\u0442\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0445\u0456\u043d\u0430\u0446\u044c"], "de": ["wickeln", "einwickeln"], "hu": ["bep\u00f3ly\u00e1z", "becsavar"]}, "examples": [["\u015di naskis sian unuan filon kaj \u015di \u0109irka\u016dvindis lin kaj ku\u015digis lin en staltrogon", "La Nova Testamento, S. Luko 2:6"], ["la junuloj levi\u011dis kaj lin \u0109irka\u016dvindis kaj forportis kaj enterigis", "La Nova Testamento, La agoj 5:6"], ["ili do prenis la korpon de Jesuo kaj \u0109irka\u016dvindis \u011din per tola\u0135oj kun aroma\u0135oj la\u016d la kutimo de la Judoj por entombigo", "La Nova Testamento, S. Johano 19:40"], ["statuo de la dio Ptah vindita de l' piedoj \u011dis la brusto", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 21"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Vesti la malsupran korpoparton de su\u0109infano a\u016d persono ne kapabla uzi necesejon per tuko a\u016d kalsonsimila sorba peco por reteni la pisa\u0135on kaj feka\u0135on.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u043b\u0435\u043d\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043f\u0435\u043b\u0435\u043d\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["changer les couches"], "de": ["windeln", "wickeln"], "pt": ["p\u00f4r fralda"], "hu": ["bepelenk\u00e1z"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u0108irka\u016dvolvi korpoparton por kuraci, senmovigi, senfunkciigi a\u016d protekti \u011din.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0432\u044f\u0437\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0432\u044f\u0437\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["bander", "panser"], "en": ["bandage"], "pt": ["enfaixar"], "de": ["verbinden", "umwickeln"], "hu": ["bep\u00f3ly\u00e1z"]}, "examples": [["vindi la vunditan brakon", null], ["vindi la okulojn al iu", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "vesti", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vind", "primary": true}, "skui\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Svingi\u011di tien kaj reen.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u044f\u0441\u0442\u0438\u0441\u044c"], "fr": ["branler", "trembler"], "pl": ["trz\u0105\u015b\u0107 si\u0119"], "hu": ["r\u00e1zk\u00f3dik", "reng", "ingadozik"]}, "examples": [["forte skui\u011dis la tero", "La Malnova Testamento, Jesaja 24:19"], ["li ridis tiel, ke la ventro al li skui\u011dis", "Fabeloj, volumo 2, monteto de elfoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "sku", "primary": false}, "epigrafo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mallonga surskribo sur konstrua\u0135o, monumento, monero por indiki \u011dian destinon, daton kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u044d\u043f\u0456\u0433\u0440\u0430\u0444"], "fr": ["\u00e9pigraphe"], "en": ["epigraph"], "pt": ["ep\u00edgrafe", "inscri\u00e7\u00e3o"], "de": ["Epigraph"], "it": ["epigrafe"], "hu": ["epigr\u00e1f"], "es": ["ep\u00edgrafe"], "pl": ["epigraf"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u044d\u043f\u0438\u0433\u0440\u0430\u0444"], "de": ["Inschrift", "Motto"], "pl": ["dewiza", "motto"], "hu": ["jelige", "jelmondat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "epigraf", "primary": true}, "apatio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malvigleco, indiferenteco.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u0430\u0442\u044b\u044f", "\u0430\u0431\u044b\u044f\u043a\u0430\u0432\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["apathie"], "en": ["apathy"], "nl": ["apathie"], "ru": ["\u0430\u043f\u0430\u0442\u0438\u044f", "\u0431\u0435\u0437\u0440\u0430\u0437\u043b\u0438\u0447\u0438\u0435", "\u0440\u0430\u0432\u043d\u043e\u0434\u0443\u0448\u0438\u0435"], "de": ["Teilnahmslosigkeit", "Apathie"], "it": ["apatia"], "hu": ["ap\u00e1tia", "egykedv\u0171s\u00e9g"], "sk": ["apatia"], "es": ["apat\u00eda"]}, "examples": [["kun malespero kaj apatio lasi fali la manojn", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "apati", "primary": true}, "kontralto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La plej malakuta el la virinaj vo\u0109oj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0442\u0440\u0430\u043b\u044c\u0442\u0430"], "fr": ["contralto"], "en": ["alto", "contralto"], "nl": ["contra-alt", "lage alt"], "pt": ["contralto"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0442\u0440\u0430\u043b\u044c\u0442\u043e"], "ca": ["contralt"], "de": ["Kontraalt", "tiefer Alt"], "hu": ["alt"], "es": ["contralto"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kontralt", "primary": true}, "dianto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio kariofilacoj (Dianthus), kies pluraj kulturataj specioj havas belajn florojn kaj fortan iom pipran bonodoron.", "translations": {"be": ["\u0433\u0432\u0430\u0437\u044c\u0434\u0437\u0456\u043a"], "fr": ["\u0153illet (plante)"], "en": ["carnation", "pink"], "nl": ["anjelier", "anjer"], "pt": ["cravo"], "ru": ["\u0433\u0432\u043e\u0437\u0434\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Nelke"], "hu": ["szegf\u0171"], "pl": ["go\u017adzik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "diant", "primary": true}, "klaviceneto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senkrura, portebla kordinstrumento simila al klaviceno pli\u015datata por privata uzo de muzik-diletantoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043f\u0456\u043d\u044d\u0442"], "fr": ["\u00e9pinette", "ottavino", "virginal"], "en": ["spinet", "ottavino", "virginal"], "nl": ["virginaal", "spinet"], "ru": ["\u0441\u043f\u0438\u043d\u0435\u0442"], "de": ["Spinett", "Ottavino", "Virginal"], "hu": ["spin\u00e9t", "virgin\u00e1l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "spineto", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "klavicen", "primary": false}, "flugo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Movo de io a\u016d iu fluganta.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u0451\u0442"], "fr": ["vol (dans l'air)"], "nl": ["vlucht"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0451\u0442"], "de": ["Flug"], "hu": ["rep\u00fcl\u00e9s"], "es": ["vuelo"], "pl": ["lot"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flug", "primary": false}, "arda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Varmega, brulanta.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u043a\u0456", "\u0440\u0430\u0441\u043f\u0430\u043b\u0435\u043d\u044b"], "fr": ["ardent", "chaud (de temp\u00e9rament)", "chauff\u00e9 \u00e0 blanc", "incandescent", "passionn\u00e9", "torride"], "en": ["ardent"], "ru": ["\u043f\u044b\u043b\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439", "\u0440\u0430\u0441\u043a\u0430\u043b\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["gl\u00fchend"], "sv": ["gl\u00f6dande"], "hu": ["izz\u00f3", "par\u00e1zs (mell\u00e9kn\u00e9v)", "par\u00e1zsl\u00f3"], "sk": ["\u017eerav\u00fd"], "es": ["ardiente"]}, "examples": [["arda fajro, suno, karbeto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Pasia, fervora; tre viveca.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u045e\u0437\u044f\u0442\u044b", "\u0441\u0442\u0430\u0440\u0430\u043d\u043d\u044b"], "ru": ["\u043f\u044b\u043b\u043a\u0438\u0439", "\u0441\u0442\u0440\u0430\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["arda \u0109evalo, atako, intereso, atento, deziro", null], ["ardaj paroloj", null], ["homo arda en la diskutado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ard", "primary": false}, "barba": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0440\u0430\u0434\u0430\u0442\u044b"], "fr": ["barbu (adj.)"], "en": ["bearded"], "ru": ["\u0431\u043e\u0440\u043e\u0434\u0430\u0442\u044b\u0439"], "de": ["b\u00e4rtig"], "sv": ["sk\u00e4ggig"], "es": ["barbado, -a", "barbudo, -a"], "pl": ["brodaty"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "barb", "primary": false}, "transveturi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Transiri veturante.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0435\u0445\u0430\u0446\u044c (\u043f\u0440\u0430\u0437\u044c \u043d\u0435\u0448\u0442\u0430)"], "fr": ["passer (en v\u00e9hicule)", "d\u00e9passer (en v\u00e9hicule)"], "hu": ["\u00e1tutazik (vhova)"], "pl": ["przeje\u017cd\u017ca\u0107"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0435\u0445\u0430\u0442\u044c (\u0447\u0435\u0440\u0435\u0437 \u0447\u0442\u043e-\u043b.)"]}, "examples": [["transveturi maron", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vetur", "primary": false}, "prusuja": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al Prusujo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0443\u0441\u0441\u043a\u0438\u0439 (\u043f\u0440\u0443\u0441\u0441\u0438\u0439\u0441\u043a\u0438\u0439)"]}, "examples": [["greno estis la \u0109efa prusuja eksporto", "Halina Gorecka: Pa\u011doj el la historio de la Sukcena Lando. La Ondo de Esperanto"]], "subdefinitions": []}], "root": "prus", "primary": false}, "festo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Publikaj a\u016d privataj ceremonioj kaj plezuroj por soleni iun okaza\u0135on.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0430\u0437\u0434\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["f\u00eate"], "ro": ["s\u0103rb\u0103toare"], "nl": ["feest"], "pt": ["festa", "festejo", "festividade"], "be": ["\u0441\u044c\u0432\u044f\u0442\u0430", "\u0444\u044d\u0441\u0442"], "de": ["Fest", "Feier", "Fete"], "sv": ["fest"], "it": ["festa"], "es": ["fiesta"], "cs": ["sv\u00e1tek"], "hu": ["\u00fcnnep"], "pl": ["\u015bwi\u0119to"]}, "examples": [["Paska festo", null], ["festo de la 1a de Majo", null], ["foira festo", null], ["festotago", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fest", "primary": true}, "malseketa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Modere, ne tre multe malseka.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043b\u0430\u0436\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u044b\u0440\u043e\u0439"], "fr": ["humide"], "ca": ["humit"], "sv": ["fuktig"], "it": ["bagnaticcio", "umido"], "es": ["h\u00famedo"], "hu": ["nyirkos", "p\u00e1r\u00e1s"]}, "examples": [["sablomuldilo ludilo por formi figuron el malseketa sablo", "Hejma Vortaro"], ["la ronda viza\u011do estis ru\u011deta kaj \u015di iom \u015dvitis; la okuloj brilis malsekete", "M. Boulton, Ebrivirgeco, Nica Literatura Revuo, 1958-01 \u011dis 02, numero 3:3, p. 99-107a"], ["malseketa \u0109ambro, muro, kelo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sek", "primary": false}, "transfleksi\u011da": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Tiu termino ne estas tre kontentiga: \u011di malprecize elvokas la ideon, ke la kurbo transiras la koncernan punkton, a\u016d sian tan\u011danton \u0109e tiu punkto, fleksi\u011dante (al alia direkto). \u0108iuj aliaj fontoj \u2015 krom , kiu konas nur la substantivon \u00abtransfleksi\u011dejo\u00bb \u2015 preferas la formon \u00abinfleksa\u00bb, kies radiko restas ignorata de la \u011deneralaj vortaroj."], "primary definition": "(parolante pri punkto de ebena kurbo) Tia, ke la signo de la kurbeco \u015dan\u011di\u011das, kiam la kurbo \u011din trairas; intuicie: la kurbo trairas sian tan\u011danton \u0109e tiu punkto.", "translations": {"be": ["(\u043f\u0443\u043d\u043a\u0442) \u043f\u0435\u0440\u0430\u0433\u0456\u0431\u0443"], "fr": ["(point) d'inflexion"], "en": ["(point) of inflection", "flex (point)"], "ru": ["(\u0442\u043e\u0447\u043a\u0430) \u043f\u0435\u0440\u0435\u0433\u0438\u0431\u0430"], "cs": ["inflexn\u00ed (bod)"], "de": ["Inflexions-(punkt)", "Wende-(punkt)"], "pl": ["(punkt) przegi\u0119cia"]}, "examples": [["por ke estu transfleksi\u011da la punkto (x0,y0) de kurbo difinita per kartezia ekvacio y = f(x), kie f estas almena\u016d dufoje kontinue derivebla funkcio, necesas, ke la dua deriva\u0135o de f nuli\u011du \u0109e x0", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fleks", "primary": false}, "ardo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de tio, kio ardas.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043f\u0430\u043b", "\u0437\u0430\u045e\u0437\u044f\u0442\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0441\u0442\u0430\u0440\u0430\u043d\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["ardeur", "incandescence"], "de": ["Gl\u00fchen"], "en": ["ardor"], "ru": ["\u043f\u044b\u043b", "\u0436\u0430\u0440", "\u043d\u0430\u043a\u0430\u043b", "\u0440\u0432\u0435\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [["Moskvo estis redonanta la ardon akumulitan en la asfalto dum la tago", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 5a, p. 48a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ard", "primary": false}, "barbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Haroj de vango kaj mentono.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0440\u0430\u0434\u0430"], "fr": ["barbe"], "en": ["beard"], "nl": ["baard"], "ru": ["\u0431\u043e\u0440\u043e\u0434\u0430"], "ca": ["barba"], "de": ["Bart"], "sv": ["sk\u00e4gg"], "hu": ["szak\u00e1ll"], "sk": ["brada"], "pl": ["broda", "zarost"], "br": ["barv"], "vo": ["balib"], "es": ["barba"], "he": ["\u05d6\u05e7\u05df"]}, "examples": [["kiel pastro, li razis la barbon kaj la kapon", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 1a"], ["barbo de viro, kapro", null], ["falsa, artefarita barbo", null], ["plej rimarkinda estis lia grandega peruko [...] kaj arta barbo, similanta katan voston", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 1a"], ["barbo elkreskis, sed sa\u011don ne naskis", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "barb", "primary": true}, "flosigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari ke io flosu, meti en flosan staton.", "translations": {"fr": ["flotter (tr.)"], "nl": ["doen vlotten"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Z uzis kelkfoje la formon flosi kiel transitivan anstata\u016d flosigi."], "primary definition": "Flose transporti.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043f\u043b\u0430\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c (\u043f\u043e \u0442\u0435\u0447\u0435\u043d\u0438\u044e)"], "de": ["fl\u00f6\u00dfen"]}, "examples": [["flosigi lignon", null], ["flosigitaj arboj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "flos", "primary": false}, "eksterordinara": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Diferenca je la kutima ordo.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0441\u0442\u0440\u0430\u0430\u0440\u0434\u044b\u043d\u0430\u0440\u043d\u044b", "\u043d\u0435\u0437\u0432\u044b\u0447\u0430\u0439\u043d\u044b"], "nl": ["buitengewoon"], "pt": ["extraordin\u00e1rio"], "ru": ["\u044d\u043a\u0441\u0442\u0440\u0430\u043e\u0440\u0434\u0438\u043d\u0430\u0440\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u043e\u0431\u044b\u043a\u043d\u043e\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u043e\u0431\u044b\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["au\u00dfergew\u00f6hnlich"], "es": ["extraordinario"]}, "examples": [["eksterordinara vorto, vesto", null], ["eksterordinaraj elspezoj", null], ["okazis io eksterordinara", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Diferenca je la normala grado.", "translations": {}, "examples": [["eksterordinara talento, spirito, sukceso, gloro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ordinar", "primary": false}, "enkorpigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari, ke io havu korpon; prezenti ion abstraktan sub korpa, konkreta formo.", "translations": {"be": ["\u0443\u0446\u044f\u043b\u0435\u0441\u044c\u043d\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["concr\u00e9tiser", "incarner"], "nl": ["belichamen", "personifi\u00ebren"], "pl": ["wciela\u0107"], "ru": ["\u0432\u043e\u043f\u043b\u043e\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u0432\u043e\u043f\u043b\u043e\u0449\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["skulptisto korpigas siajn revojn", null], ["lingvo internacia enkorpigas en si homfratigan ideon", "Z"], ["li sola enkorpigas la tutan aktivecon de l' grupo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "korp", "primary": false}, "ruterfordio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Rusaj sciencistoj preferis uzi la nomon Kur\u0109atovo. IUPAC en 1997 jaro findecidis pri la nomo ruterfordio, anta\u016de estis uzata provizore la nomo unnilkvadio (la: Unnilquadium)."], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 104, atompezo 261,1087, simbolo Rf, transuranio. \u0108iuj izotopoj de tiu elemento estas radioaktivaj.", "translations": {"bg": ["\u0440\u044a\u0434\u044a\u0440\u0444\u043e\u0440\u0434\u0438\u0439"], "nl": ["rutherfordium"], "pt": ["rutherf\u00f3rdio"], "la": ["Rutherfordium"], "de": ["Rutherfordium"], "it": ["rutherfordio"], "hu": ["rutherfordium"], "en": ["rutherfordium"], "pl": ["rutherford"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ruterfordi", "primary": true}, "kapabligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Doni la necesajn rimedojn, ecojn, povon por fari ion.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0434\u0430\u0440\u0438\u0442\u044c \u0441\u043f\u043e\u0441\u043e\u0431\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c\u044e", "\u0434\u0430\u0442\u044c \u0441\u043f\u043e\u0441\u043e\u0431\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["rendre capable"], "nl": ["in staat stellen"]}, "examples": [["mi dankas nian Sinjoron, kiu min kapabligas", "La Nova Testamento, I. Timoteo 1:12"]], "subdefinitions": []}], "root": "kapabl", "primary": false}, "malkaresi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malmilde trakti.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0443\u0431\u043e \u043e\u0431\u0440\u0430\u0449\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0442\u0440\u0435\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u043c\u044b\u043a\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["rudoyer", "brutaliser", "maltraiter", "molester"], "nl": ["ruw behandelen"], "br": ["gwallgas"], "hu": ["helybenhagy", "elt\u00e1ng\u00e1l", "megruh\u00e1z"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kares", "primary": false}, "supoze ke": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Se verus tio ke.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u043f\u043e\u043b\u0430\u0433\u0430\u044f, \u0447\u0442\u043e", "\u0435\u0441\u043b\u0438"], "fr": ["en supposant que", "si tant est que"], "hu": ["felt\u00e9ve, hogy"]}, "examples": [["mankas al li preteksto starigi publikan malpacon kontra\u016d ni, \u2013 supoze, ke li havas la kura\u011don necesan", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 15a, Omar fari\u011das ventegocentro"], ["supoze, ke li tamen albordi\u011dis en Hindujo, tiam la rigardo de la Basiliscus mortigintus lin.", "Satiraj rakontoj, supersti\u0109o"]], "subdefinitions": []}], "root": "supoz", "primary": false}, "ma\u0125inacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sekreta intrigo kun malica celo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0445\u0456\u043d\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["machination"], "bg": ["\u043c\u0430\u0448\u0438\u043d\u0430\u0446\u0438\u044f"], "nl": ["machinatie"], "pt": ["maquina\u00e7\u00e3o", "cabala", "conluio"], "ru": ["\u043c\u0430\u0445\u0438\u043d\u0430\u0446\u0438\u044f"], "ca": ["maquinaci\u00f3"], "de": ["Machination"], "hu": ["mesterked\u00e9s", "fondorlat", "cselsz\u00f6v\u00e9s", "machin\u00e1ci\u00f3"], "es": ["maquinaci\u00f3n"]}, "examples": [["\u0109io \u0109i estis ma\u0125inacio de don Fernando", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 1a, \u0109apitro 27a, p. 200a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ma\u0125inaci", "primary": true}, "alteo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio malvacoj (Althaea).", "translations": {"ru": ["\u0430\u043b\u0442\u0435\u0439"], "fr": ["althaea"], "en": ["Althea", "hibiscus"], "nl": ["heemst"], "pt": ["alt\u00e9ia", "malva\u00edsco"], "de": ["Althee", "Eibisch"], "hu": ["ziliz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "alte", "primary": true}, "aritmetiki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Plenumi aritmetikajn operaciojn.", "translations": {"sk": ["po\u010d\u00edta\u0165"], "be": ["\u0432\u044b\u043a\u043e\u043d\u0432\u0430\u0446\u044c \u0430\u0440\u044b\u0442\u043c\u044d\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b\u044f \u0430\u043f\u044d\u0440\u0430\u0446\u044b\u0456"], "hu": ["aritmetikai m\u0171veletet v\u00e9gez"], "ru": ["\u0441\u0447\u0438\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u043f\u043e\u043b\u043d\u044f\u0442\u044c \u0430\u0440\u0438\u0444\u043c\u0435\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0435 \u043e\u043f\u0435\u0440\u0430\u0446\u0438\u0438"]}, "examples": [["la komputilo aritmetikas en la duuma nombrosistemo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "aritmetik", "primary": false}, "aritmetiko": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La moderna aritmetiko ne okupi\u011das nur pri elementaj kalkuloj, sed pri gravaj ecoj de entjeroj (primeco, plej granda komuna divizoro, primaj faktoroj, kaj tiel plu) kaj similaj ecoj de aliaj objektoj (ekz-e elementoj de ringoj)."], "primary definition": "Bran\u0109o de matematiko, studanta operaciojn super entjeroj kaj racionaloj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u044b\u0442\u043c\u044d\u0442\u044b\u043a\u0430", "\u0442\u044d\u043e\u0440\u044b\u044f \u043b\u0456\u0447\u0431\u0430\u045e"], "fr": ["arithm\u00e9tique (subst.)", "th\u00e9orie des nombres"], "en": ["arithmetic[s]", "number theory"], "ru": ["\u0430\u0440\u0438\u0444\u043c\u0435\u0442\u0438\u043a\u0430", "\u0442\u0435\u043e\u0440\u0438\u044f \u0447\u0438\u0441\u0435\u043b"], "de": ["Arithmetik", "Zahlenlehre"], "hu": ["aritmetika", "sz\u00e1mtan"], "sk": ["aritmetika"], "es": ["aritm\u00e9tica"], "pl": ["arytmetyka", "teoria liczb"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aritmetik", "primary": true}, "aritmetika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al aritmetiko.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u044b\u0442\u043c\u044d\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["arithm\u00e9tique (adj.)"], "en": ["arithmetic"], "ru": ["\u0430\u0440\u0438\u0444\u043c\u0435\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["arithmetisch"], "hu": ["aritmetikai", "sz\u00e1mtani"], "sk": ["aritmetick\u00fd"], "pl": ["arytmetyczny"], "es": ["aritm\u00e9tico"]}, "examples": [["la kvar aritmetikaj operacioj estas adicio, subtraho, multipliko kaj divido", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aritmetik", "primary": false}, "interspaco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spaco inter du aferoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043c\u0435\u0436\u0443\u0442\u043e\u043a", "\u0438\u043d\u0442\u0435\u0440\u0432\u0430\u043b"], "fr": ["\u00e9cart", "\u00e9cartement", "\u00e9loignement", "intervalle"], "de": ["Zwischenraum"], "pl": ["odst\u0119p"], "hu": ["t\u00e9rk\u00f6z", "h\u00e9zag"]}, "examples": [["de la bu\u015do \u011dis la manoj estas granda interspaco", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "spac", "primary": false}, "droso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cnuro a\u016d \u0109eno, kiu \u0109irka\u016dvolvas la direktilan radon de la \u015dipo kaj kiu movas la direktilon.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0442\u0443\u0440\u0442\u0440\u043e\u0441"], "fr": ["drosse"], "de": ["Trosse", "Ruderreep", "Steuerreep"], "pt": ["cabo do leme"], "hu": ["korm\u00e1nyl\u00e1nc", "korm\u00e1nyk\u00f6t\u00e9l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dros", "primary": true}, "erozii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari erozion al.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043c\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["\u00e9roder"], "nl": ["eroderen"], "be": ["\u044d\u0440\u0430\u0437\u0456\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u043c\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["erodieren", "abtragen", "auswaschen", "abschwemmen"], "sv": ["erodera (n\u00e5got)"], "hu": ["erod\u00e1l", "lehord", "lepuszt\u00edt"], "fa": ["\u0641\u0631\u0633\u0648\u062f\u0646"], "es": ["erosionar"], "pl": ["erodowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "erozi", "primary": false}, "krupiero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Oficisto, helpanto de banktenanto en luddomoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u0443\u043f'\u0435"], "fr": ["croupier"], "en": ["croupier"], "nl": ["croupier"], "pt": ["crupi\u00ea"], "ru": ["\u043a\u0440\u0443\u043f\u044c\u0435"], "ca": ["crupier"], "de": ["Croupier"], "hu": ["krupi\u00e9"], "es": ["crupier"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "krupier", "primary": true}, "fotometro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Instrumento por mezuri la intensecon de la lumo.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0442\u043e\u043c\u044d\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["photom\u00e8tre"], "nl": ["lichtmeter"], "pt": ["fot\u00f4metro"], "ru": ["\u0444\u043e\u0442\u043e\u043c\u0435\u0442\u0440"], "es": ["fot\u00f3metro"], "hu": ["f\u00e9nym\u00e9r\u0151", "megvil\u00e1g\u00edt\u00e1sm\u00e9r\u0151", "fotom\u00e9ter"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fotometr", "primary": true}, "erozia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta al erozio a\u016d produktita de \u011di.", "translations": {"be": ["\u044d\u0440\u0430\u0437\u0456\u0439\u043d\u044b"], "fr": ["\u00e9rosif", "d'\u00e9rosion"], "nl": ["erosief"], "ru": ["\u044d\u0440\u043e\u0437\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439"], "de": ["erodierend", "abtragend", "abschwemmend"], "hu": ["er\u00f3zi\u00f3s", "er\u00f3z\u00edv", "lepuszt\u00edt\u00f3", "erod\u00e1l\u00f3"], "fa": ["\u0641\u0631\u0633\u0627\u06cc\u0634\u06cc"], "pl": ["erozyjny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "erozi", "primary": false}, "Osmanido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de turkdevena dinastio fondita en 1281 de Osmano la 1a, reginta \u011dis 1923 la orientan parton de Mediteraneo, precipe Anatolion, Balkanon.", "translations": {"fa": ["\u0639\u062b\u0645\u0627\u0646\u06cc"], "fr": ["Ottoman (subst.)"], "nl": ["Ottomaan", "Osmaan"], "de": ["Osmane"], "it": ["ottomano (osmanide - sost.)", "osmanide (sost.)"], "hu": ["ottom\u00e1n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Osman", "primary": false}, "elartiki\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Gliti ekster la normala artika loko.", "translations": {"fr": ["se d\u00e9boiter (articulation)", "se d\u00e9mettre (articulation)", "se luxer", "zwichn\u0105\u0107"], "en": ["become dislocated"]}, "examples": [["la femuro de Jakob elartiki\u011dis", "La Malnova Testamento, Genezo 32:25"]], "subdefinitions": []}], "root": "artik", "primary": false}, "belega": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekstreme bela, aparte spirite kaj morale, noble kaj impone bela.", "translations": {"be": ["\u0432\u0435\u043b\u044c\u043c\u0456 \u043f\u0440\u044b\u0433\u043e\u0436\u044b", "\u0446\u0443\u0434\u043e\u045e\u043d\u044b", "\u043f\u044b\u0448\u043d\u044b"], "fr": ["superbe", "magnifique"], "en": ["magnificent"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u043a\u0440\u0430\u0441\u043d\u044b\u0439", "\u0432\u0435\u043b\u0438\u043a\u043e\u043b\u0435\u043f\u043d\u044b\u0439"], "de": ["wundersch\u00f6n"], "hu": ["gy\u00f6ny\u00f6r\u0171"], "sk": ["n\u00e1dhern\u00fd", "prekr\u00e1sny"], "es": ["precioso"], "br": ["hollgaer", "kenedus"], "pl": ["przepi\u0119kny", "prze\u015bliczny", "cudowny"]}, "examples": [["la heredantoj faris al li belegan enterigon", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 3, anekdotoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "bel", "primary": false}, "uragano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fortega detruema ventego.", "translations": {"be": ["\u0443\u0440\u0430\u0433\u0430\u043d"], "fr": ["ouragan"], "en": ["hurricane"], "nl": ["orkaan"], "pt": ["furac\u00e3o"], "ru": ["\u0443\u0440\u0430\u0433\u0430\u043d", "\u0431\u0443\u0440\u044f"], "de": ["Orkan"], "it": ["uragano"], "hu": ["ork\u00e1n"], "sk": ["urag\u00e1n"], "es": ["hurac\u00e1n"], "fi": ["hirmumyrsky"], "sv": ["orkan"], "pl": ["huragan", "orkan"]}, "examples": [["la timo atakos vin kiel uragano", "La Malnova Testamento, &Sen 1:27"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Io fortega, konfuza a\u016d bruega kiel uragano.", "translations": {}, "examples": [["la uragano de via pasio", "Z"], ["ni staras en uragano de malcerto kaj malakordo", null], ["la romano vekis uraganon da protestoj", null], ["ektondris uragano de rido, da krioj, da apla\u016ddoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "uragan", "primary": true}, "vojevodiestro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "vojevodo", "translations": {"fr": ["vo\u00efvode"], "nl": ["woiwode"], "hu": ["vajda"]}, "examples": [["Melo vojevodiestro, / \u0108e vulpo estis servisto", "J. Brzechwa, trad. D. Kowalska, Friponecoj de Vulpo Vitaliso, [vidita en 2007-07]"]], "subdefinitions": []}], "root": "vojevodi", "primary": false}, "sen\u015dar\u011da kargo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mono pagita por ne\u015dar\u011ditaj varoj.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0440\u0430\u0445\u0442", "\u043f\u043b\u0430\u0442\u0430 \u0437\u0430 \u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u0437"], "de": ["Fracht"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "karg", "primary": false}, "diftongo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ekzistas almena\u016d unu lingvo en kiu la du elementoj de diftongo povas esti egalvaloraj. Tian diftongon oni iam nomas propra, a\u016d vera diftongo."], "primary definition": "Malsimpla vokalo konsistanta el du partoj, unu silaba (la kerno de diftongo) kaj unu nesilaba; \u011dia artikulacio komenci\u011das en la pozicio de unu simpla vokalo, kaj fini\u011das en la pozicio de alia simpla vokalo; ekz-e a\u016d en Esperanto.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0444\u0442\u043e\u043d\u0433"], "fr": ["diphtongue"], "en": ["diphthong"], "nl": ["tweeklank", "diftong"], "pt": ["ditongo"], "ru": ["\u0434\u0438\u0444\u0442\u043e\u043d\u0433"], "de": ["Zwielaut", "Diphthong"], "hu": ["kett\u0151shangz\u00f3", "diftongus"], "es": ["diptongo"], "pl": ["dyftong", "dwug\u0142oska"]}, "examples": [["kreska diftongo", null], ["malkreska diftongo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "diftong", "primary": true}, "varango": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsupra parto de la \u015dipaj ripoj, kunigitaj kun la kilo.", "translations": {"be": ["\u0444\u043b\u043e\u0440"], "en": ["floor plate, floor timber (dividing outer bottom from inner)"], "nl": ["wrang (v.schip)"], "pt": ["varengas"], "ru": ["\u0444\u043b\u043e\u0440"], "de": ["Bodenwrange"], "hu": ["b\u00f3konytalp", "bordatalp"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "varang", "primary": true}, "galanterio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Akcesoraj objektoj de vesta\u0135aro kaj tualeto (rubandoj, kombiletoj, pudriloj, ru\u011digiloj kc).", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043b\u044f\u043d\u0442\u0430\u0440\u044d\u044f"], "fr": ["accessoires de toilette", "colifichets"], "en": ["toilet accessories"], "nl": ["toiletgerij"], "pt": ["acess\u00f3rios (vest.)"], "ru": ["\u0433\u0430\u043b\u0430\u043d\u0442\u0435\u0440\u0435\u044f"], "de": ["Galanteriewaren [ark]", "Schmuck- und Ziergegenst\u00e4nde"], "hu": ["d\u00edszm\u0171\u00e1ruk"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "galanteri", "primary": true}, "Zaratu\u015dtro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La supraj vivdatoj valoras nur kiel indikoj pri la tradicie akceptata hipotezo."], "primary definition": "Persa profeto (proskimume 660 a. K. \u2013 proksimume 583 a. K.), reforminto de la antikva irana religio, kiu sekve i\u011dis mazdaismo.", "translations": {"be": ["\u0417\u0430\u0440\u0430\u0430\u0441\u0442\u0440", "\u0417\u0430\u0440\u0430\u0442\u0443\u0441\u0442\u0440\u0430"], "fr": ["Zoroastre", "Zarathoustra"], "bg": ["\u0417\u043e\u0440\u043e\u0430\u0441\u0442\u044a\u0440"], "pt": ["Zaratustra", "Zoroastro"], "ru": ["\u0417\u043e\u0440\u043e\u0430\u0441\u0442\u0440", "\u0417\u0430\u0440\u0430\u0442\u0443\u0441\u0442\u0440\u0430"], "de": ["Zoroaster", "Zarathustra"], "it": ["Zaratustra", "Zoroastro"], "hu": ["Zarathusztra", "Zoroaszter"], "fa": ["\u0632\u0631\u062a\u0634\u062a", "\u0632\u0631\u062f\u0634\u062a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Zaratu\u015dtr", "primary": true}, "fi\u015d(kapt)i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Provi kapti fi\u015dojn.", "translations": {"be": ["\u0440\u044b\u0431\u0430\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u043b\u0430\u0432\u0456\u0446\u044c \u0440\u044b\u0431\u0443"], "fr": ["p\u00eacher"], "nl": ["vissen"], "ru": ["\u0440\u044b\u0431\u0430\u0447\u0438\u0442\u044c", "\u043b\u043e\u0432\u0438\u0442\u044c \u0440\u044b\u0431\u0443"], "ca": ["pescar"], "de": ["fischen", "angeln"], "hu": ["hal\u00e1szik"], "es": ["pescar"], "pl": ["\u0142owi\u0107 ryby"], "he": ["\u05dc\u05d3\u05d5\u05d2"]}, "examples": [["fi\u015dkaptisto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fi\u015d", "primary": false}, "arta rezino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["r\u00e9sine synth\u00e9tique"], "de": ["Kunstharz"]}, "examples": [["produktado de bakelito kaj aliaj sintezaj rezinoj", "Vikipedio, artikolo \u00abamoniako\u00bb, 2007-06-30"]], "subdefinitions": []}], "root": "rezin", "primary": false}, "oceanologiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Marsciencisto, fakulo pri oceanologio.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043a\u0435\u0430\u043d\u043e\u043b\u043e\u0433"], "fr": ["oc\u00e9anologiste"], "de": ["Ozeanograf"], "nl": ["oceanoloog"], "pt": ["oceanologia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "oceanologi", "primary": false}, "ekspondeklami": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108e foiro, bazaro ks, provi allogi la pasantojn, deklamante pri la bonaj ecoj de la vendota\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0437\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c \u043f\u043e\u043a\u0443\u043f\u0430\u0442\u0435\u043b\u044f"], "fr": ["bonimenter"], "en": ["hype", "hawk (wares)"], "de": ["anpreisen"], "pl": ["zachwala\u0107"], "hu": ["vev\u0151t csalogat", "kiki\u00e1lt (v\u00e1s\u00e1rban)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "deklam", "primary": false}, "halucini": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Senterarigi iun, ka\u016dzi halucinon al iu.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043a\u043b\u0456\u043a\u0430\u0446\u044c \u0433\u0430\u043b\u044e\u0446\u044b\u043d\u0430\u0446\u044b\u0456"], "fr": ["halluciner (tr.)"], "nl": ["hallucinaties bezorgen"], "pt": ["alucinar", "desvairar"], "ru": ["\u0432\u044b\u0437\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c \u0433\u0430\u043b\u043b\u044e\u0446\u0438\u043d\u0430\u0446\u0438\u0438"], "de": ["Halluzinationen hervorrufen", "Sinnest\u00e4uschungen verursachen"], "it": ["allucinare"], "hu": ["\u00e9rz\u00e9kcsal\u00f3d\u00e1st okoz vkinek", "megt\u00e9veszt (\u00e9rz\u00e9keiben)"], "pl": ["powodowa\u0107 halucynacje", "powodowa\u0107 zwidy", "powodowa\u0107 omamy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "halucin", "primary": false}, "proksime de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Apud, je malgranda distanco de.", "translations": {"be": ["\u0431\u043b\u0456\u0437\u0443", "\u043f\u0430\u0431\u043b\u0456\u0437\u0443", "\u043f\u043e\u0431\u0430\u0447"], "fr": ["pr\u00e8s de"], "hu": ["k\u00f6zel vmihez", "vmi k\u00f6zel\u00e9ben"], "ru": ["\u0440\u044f\u0434\u043e\u043c \u0441", "\u0432\u043e\u0437\u043b\u0435", "\u043e\u043a\u043e\u043b\u043e", "\u0431\u043b\u0438\u0437"]}, "examples": [["la unua estis mortpafita kiel ribelinto en milita malliberejo proksime de la memorparko", "Garbhan MacAoidh: Amnezio-amnestio, Monato, jaro 2003a, numero 2a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "proksim", "primary": false}, "arkivisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Oficisto gardanta, aran\u011danta arkivojn.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0445\u0456\u0432\u0430\u0440\u044b\u044e\u0441", "\u0430\u0440\u0445\u0456\u0432\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["archiviste"], "en": ["archivist"], "nl": ["archivaris"], "ru": ["\u0430\u0440\u0445\u0438\u0432\u0438\u0441\u0442", "\u0430\u0440\u0445\u0438\u0432\u0430\u0440\u0438\u0443\u0441"], "de": ["Archivar"], "hu": ["lev\u00e9lt\u00e1ros"], "sk": ["archiv\u00e1r"], "fa": ["\u0628\u0627\u06cc\u06af\u0627\u0646", "\u0645\u062a\u0635\u062f\u06cc \u0622\u0631\u0634\u06cc\u0648"], "es": ["archivista"]}, "examples": [["la \u0109efarkivisto de la urba arkivo", "Roland Rotsaert: Mezepoka Hanso-asocio revivi\u011das, Monatojaro 2002a, numero 4a, p. 17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "arkiv", "primary": false}, "lezo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Patologia difekto a\u016d \u015dan\u011do en organo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0448\u043a\u043e\u0434\u0436\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043f\u0430\u0440\u0430\u0436\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "nl": ["letsel"], "pt": ["les\u00e3o", "dano"], "ru": ["\u043f\u043e\u0432\u0440\u0435\u0436\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u043e\u0440\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Verletzung"], "hu": ["s\u00e9r\u00fcl\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Dama\u011do.", "translations": {"de": ["Besch\u00e4digung"], "nl": ["schade"], "hu": ["megs\u00e9rt\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lez", "primary": false}, "golejisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Teamano kiu gardas la golejon, por eviti en\u0135eton de la pilko.", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u0430\u043c\u043d\u0456\u043a (\u0443 \u0433\u0443\u043b\u044c\u043d\u0456)"], "fr": ["gardien de but", "goal (gardien de but)"], "nl": ["doelman", "doelverdediger", "keeper", "goalkeeper"], "pt": ["goleiro", "arqueiro", "guarda-redes"], "ru": ["\u0432\u0440\u0430\u0442\u0430\u0440\u044c"], "de": ["Torwart", "Torh\u00fcter"], "tr": ["kaleci"], "hu": ["kapus (sport)"], "pl": ["bramkarz"], "es": ["portero", "guardameta"]}, "examples": [["unu teamo konsistas el maksimume 22 ludistoj, el kiuj 20 estas kampoludistoj kaj 2 golejistoj", "Glacihokeo"], ["la golejisto de la futbala tutlanda teamo de Panamo, Jaime Penedo (pron. Hajme Penedo), estas la nova golejisto de la itala futbala Klubo \u00abCagliari Calcio\u00bb por la sezono 2005\u20132006", "Italio: Sankta Penedo nova golejisto de Cagliari"]], "subdefinitions": []}], "root": "gol", "primary": false}, "lezi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ka\u016dzi patologian difekton a\u016d \u015dan\u011don en organo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0448\u043a\u043e\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0440\u0430\u0437\u0456\u0446\u044c"], "nl": ["letsel toebrengen"], "pt": ["lesar"], "ru": ["\u043f\u043e\u0440\u0430\u0437\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0432\u0440\u0435\u0434\u0438\u0442\u044c"], "de": ["verletzen"], "hu": ["megs\u00e9rt", "s\u00e9r\u00fcl\u00e9st okoz"]}, "examples": [["skarlatino ofte lezas iun organon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Ka\u016dzi dama\u011don.", "translations": {"de": ["besch\u00e4digen"], "nl": ["schade berokkenen"], "hu": ["s\u00e9rt"]}, "examples": [["neologismoj, kiuj tute ne lezas la strukturon de la lingvo", "Franz-Georg R\u00f6ssler: Profite voja\u011du kun Edwin, Monato, n-ro 06/1994."]], "subdefinitions": []}], "root": "lez", "primary": true}, "infekta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Infektanta\u0135o, substanco entenanta mikrobojn, kiu ka\u016dzas infektan malsanon.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0440\u0430\u0437\u0430"], "de": ["(Krankheits-)Keim"], "nl": ["smetstof"], "hu": ["fert\u0151z\u0151 anyag"]}, "examples": [["infekta\u0135o povas penetri la organismon diversmaniere", null], ["kaj se estos infekta\u0135o de lepro sur vesto lana a\u016d sur vesto lina, \u0109u sur la fundamenta\u0135o, \u0109u sur la enteksita\u0135o, el lino a\u016d el lano, \u0109u sur felo, \u0109u sur ia fela\u0135o, kaj la infekta\u0135o estos verdeta a\u016d ru\u011deta sur la vesto a\u016d sur la felo, sur la fundamenta\u0135o a\u016d sur la enteksita\u0135o a\u016d sur la fela\u0135o, tiam \u011di estas infekta\u0135o de lepro, kaj oni devas montri \u011din al la pastro", "La Malnova TestamentoLevidoj 13:47\u201349."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Infektita\u0135o, parto de organismo, kiu estas infektita.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0440\u0430\u0436\u0451\u043d\u043d\u043e\u0435 \u043c\u0435\u0441\u0442\u043e"], "hu": ["elfert\u0151z\u0151d\u00f6tt r\u00e9sz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "infekt", "primary": false}, "dispremi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Dispecigi per premo; tute detrui.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0434\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["broyer", "\u00e9craser"], "en": ["crush", "squash"], "nl": ["uiteendrukken"], "de": ["zerdr\u00fccken"], "pl": ["rozgniata\u0107"], "hu": ["sz\u00e9tnyom", "sz\u00e9ttapos"]}, "examples": [["oni alport dispremitan figon kaj metis sur la \u015dvela\u0135on, kaj li resani\u011dis", "La Malnova Testamento, II. Re\u011doj 20:7"], ["la popolo dispremis lin per la piedoj \u0109e la pordego, kaj li mortis", "La Malnova Testamento, II. Re\u011doj 7:17"], ["kiel stratan koton mi disbatas kaj dispremas", "La Malnova Testamento, II. Samuel 22:43"], ["Li dispremos niajn malamikojn", "La Malnova Testamento, Psalmaro 61:12"], ["dispremita de timo", null], ["malespero dispremis la patrinon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "prem", "primary": false}, "regeneri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ree produkti ion foruzitan.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0441\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u0438\u0442\u044c", "\u0440\u0435\u0433\u0435\u043d\u0435\u0440\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["oni povas uzi vegeta\u0135ojn por regeneri oksigenon konsumatan de la homoj", null], ["anta\u016dtagmeze \u0109iu havos sufi\u0109e da tempo por regeneri sian sanon dum aktiva ripozado: promenado, biciklado, na\u011dado, sunumado", "La 28a \u0108ebalta esperantista printempo (2006)"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Rekreskigi perditan organon a\u016d ties parton.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u0433\u0435\u043d\u0435\u0440\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["marstelo regeneris la perditan brakon", null], ["la homo \u0109iutage regeneras multmilionojn da \u0109eloj de la ha\u016dto, sango kaj tiel plu", "Enkonduko en la biologion"]], "subdefinitions": []}], "root": "gener", "primary": false}, "Zelando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Provinco de Nederlando, \u0109e la enfluejo de la riveroj Skeldo kaj Mozo. \u0108efurbo: Midelburgo.", "translations": {"be": ["\u0417\u044d\u043b\u044f\u043d\u0434\u044b\u044f"], "fr": ["Z\u00e9lande"], "bg": ["\u0417\u0435\u043b\u0430\u043d\u0434\u0438\u044f"], "el": ["\u0396\u03b7\u03bb\u03b1\u03bd\u03b4\u03af\u03b1"], "ca": ["Zelanda"], "de": ["Seeland"], "it": ["Zelanda"], "hu": ["Zeeland"], "en": ["Zealand"], "es": ["Zelanda"], "ru": ["\u0417\u0435\u043b\u0430\u043d\u0434\u0438\u044f"], "nl": ["Zeeland"], "pt": ["Zel\u00e2ndia"], "sv": ["Zeeland"], "sl": ["Zelandija"], "pl": ["Zelandia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Zeland", "primary": true}, "dentpikilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ligna spliteto por purigi inter la dentoj.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0443\u0431\u043e\u0447\u0438\u0441\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["cure-dent"], "bg": ["\u043a\u043b\u0435\u0447\u043a\u0430 \u0437\u0430 \u0437\u044a\u0431\u0438"], "be": ["\u0437\u0443\u0431\u0430\u0447\u044b\u0441\u0442\u043a\u0430", "\u043a\u0430\u043b\u044b\u043f\u043e\u043a"], "de": ["Zahnstocher"], "hu": ["fogv\u00e1j\u00f3", "fogpiszk\u00e1l\u00f3"], "en": ["toothpick"], "pl": ["wyka\u0142aczka"], "he": ["\u05e7\u05d9\u05e1\u05dd \u05e9\u05d9\u05e0\u05d9\u05d9\u05dd"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dent", "primary": false}, "malsati": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Senti la bezonon man\u011di.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043b\u0430\u0434\u0430\u0446\u044c", "\u0433\u0430\u043b\u0430\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0431\u044b\u0446\u044c \u0433\u0430\u043b\u043e\u0434\u043d\u044b\u043c"], "fr": ["\u00eatre affam\u00e9", "avoir faim"], "nl": ["honger hebben"], "ru": ["\u0433\u043e\u043b\u043e\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u0431\u044b\u0442\u044c \u0433\u043e\u043b\u043e\u0434\u043d\u044b\u043c"], "it": ["essere affamato"], "sv": ["hungra"], "hu": ["\u00e9hes", "\u00e9hezik"], "es": ["tener hambre", "estar hambriento"]}, "examples": [["tuta jam sata, sed okulo malsatas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "sat", "primary": false}, "kunteksto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de frazo a\u016d frazaro en sinsekvo kaj interakordo de ideoj, utila por bona kompreno de \u0109iu ero.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0442\u044d\u043a\u0441\u0442"], "fr": ["contexte"], "bg": ["\u043a\u043e\u043d\u0442\u0435\u043a\u0441\u0442"], "nl": ["context", "zinsverband"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0442\u0435\u043a\u0441\u0442"], "de": ["Kontext"], "hu": ["sz\u00f6vegk\u00f6rnyezet", "sz\u00f6veg\u00f6sszef\u00fcgg\u00e9s", "kontextus"], "en": ["context"], "pl": ["kontekst"]}, "examples": [["la erareco en la nacia traduko de vorto ne prezentas grandan malfeli\u0109on \u0109ar komparante la kuntekstan tradukon en la aliaj lingvoj oni facile trovos la veran sencon", "Fundamento de Esperanto, anta\u016dparolo"], ["\u0109iam la vortoj havas sian plenan kaj precizan signifon nur en kontakto kun la kunteksto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tekst", "primary": false}, "malsata": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sentanta man\u011dobezonon.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043b\u043e\u0434\u043d\u044b"], "fr": ["affam\u00e9"], "en": ["hungry"], "nl": ["hongerig"], "ru": ["\u0433\u043e\u043b\u043e\u0434\u043d\u044b\u0439"], "de": ["hungrig"], "it": ["affamato"], "hu": ["\u00e9hes"], "sv": ["hungrig"], "es": ["hambriento"]}, "examples": [["malsata kiel lupo", "B"], ["\u0109e stomako malsata ne kapricas palato", "Proverbaro esperanta"], ["en malsata familio mankas harmonio", "Proverbaro esperanta"], ["malsate morti", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sat", "primary": false}, "Kirgizio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["Kirghizie", "Kirghizistan"], "bg": ["\u041a\u0438\u0440\u0433\u0438\u0437\u0441\u0442\u0430\u043d"], "de": ["Kirgisistan"], "tr": ["K\u0131rg\u0131zistan"], "it": ["Kirghistan"], "hu": ["Kirgiziszt\u00e1n"], "fa": ["\u0642\u0631\u0642\u06cc\u0632\u0633\u062a\u0627\u0646"], "en": ["Kyrgyzstan"], "pl": ["Kirgistan", "Republika Kirgiska"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Kirgizi", "primary": true}, "Karesmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Okcidenta nomo de la Granda Fasto.", "translations": {"be": ["\u0412\u044f\u043b\u0456\u043a\u0456 \u043f\u043e\u0441\u0442"], "fr": ["car\u00eame"], "bg": ["\u0432\u0435\u043b\u0438\u043a\u0438\u0442\u0435 \u043f\u043e\u0441\u0442\u0438"], "nl": ["vastentijd"], "ru": ["\u0432\u0435\u043b\u0438\u043a\u0438\u0439 \u043f\u043e\u0441\u0442"], "ca": ["quaresma"], "de": ["Fastenzeit"], "hu": ["nagyb\u00f6jt"], "es": ["cuaresma"], "pl": ["Wielki Post"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Karesm", "primary": true}, "alteco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de tio, kio estas alta.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0448\u044b\u043d\u044f"], "fr": ["hauteur (fait d'\u00eatre haut)"], "en": ["height", "altitude"], "nl": ["hoogte"], "pt": ["altura", "altitude", "emin\u00eaencia"], "ru": ["\u0432\u044b\u0441\u043e\u0442\u0430"], "de": ["H\u00f6he"], "it": ["altezza"], "sk": ["v\u00fd\u0161ka"], "pl": ["wysoko\u015b\u0107"], "fi": ["korkeus (ominaisuus)", "pituus (ominaisuus)"], "es": ["altura", "altitud"], "he": ["\u05d2\u05d5\u05d1\u05d4"]}, "examples": [["\u011di estis bone videbla pro sia alteco kaj pro la multo de siaj bran\u0109oj", "La Malnova Testamento, Je\u0125ezkel 19:11"], ["du bienoj tie trovi\u011dis en \u0109irka\u016d 1300-metra alteco", "La revadoj de soleca promenanto, Sepa promenado"], ["alteco de prezo, muzika noto, de socia pozicio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Alto.", "translations": {}, "examples": [["lia alteco estis ses ulnoj kaj unu manlar\u011do", "La Malnova Testamento, I. Samuel 17:4"]], "subdefinitions": []}], "root": "alt", "primary": false}, "suplemento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kompletiga aldono.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043f\u043e\u043b\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["suppl\u00e9ment"], "en": ["supplement"], "nl": ["supplement"], "be": ["\u0434\u0430\u0431\u0430\u045e\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0434\u0430\u0434\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0434\u0430\u0434\u0430\u0442\u0430\u043a", "\u0434\u0430\u043f\u0430\u045e\u043d\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "de": ["Supplement", "Erg\u00e4nzung", "Zusatz"], "it": ["supplemento"], "hu": ["kieg\u00e9sz\u00edt\u00e9s", "p\u00f3tl\u00e1s", "szupplementum"], "es": ["suplemento"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de angulo) Angulo suplementa al \u011di.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0434\u0430\u0442\u043a\u043e\u0432\u044b \u0432\u0443\u0433\u0430\u043b"], "fr": ["angle suppl\u00e9mentaire", "suppl\u00e9mentaire (d'un angle)"], "en": ["supplementary angle"], "ru": ["\u0434\u043e\u043f\u043e\u043b\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0443\u0433\u043e\u043b"], "de": ["Supplementwinkel"], "hu": ["kieg\u00e9sz\u00edt\u0151 sz\u00f6g"]}, "examples": [["en triangulo, \u0109iu angulo estas suplemento de la sumo de la du aliaj", null], ["sinuso de la suplemento de angulo egalas al sinuso de la originalo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "suplement", "primary": true}, "lin\u0109anto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu lin\u0109as.", "translations": {"nl": ["lyncher"], "pt": ["linchador"], "pl": ["linczuj\u0105cy", "dokonuj\u0105cy samos\u0105du", "dokonuj\u0105cy pogromu"]}, "examples": [["inter la lin\u0109antoj estis junuloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lin\u0109", "primary": false}, "hedisaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio fabacoj (Hedysarum).", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043f\u0435\u0435\u0447\u043d\u0438\u043a"], "de": ["S\u00fc\u00dfklee"], "nl": ["esparcette"], "pt": ["hed\u00edsaro"], "hu": ["baltavir\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hedisar", "primary": true}, "kreppapero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Diafana, krispita papero simila al krepo, uzebla por pako a\u016d por ornamo.", "translations": {"nl": ["cr\u00eapepapier"], "fr": ["papier cr\u00eap\u00e9"], "de": ["Krepppapier"], "en": ["crepe paper"], "pl": ["papier krepowy"]}, "examples": [["\u015dia majesta aspekto \u015dajnis bazita sur vera a\u016dtoritato, ne sur suvereneco strasa kaj krep-papera", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "paper", "primary": false}, "malkodi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Analizi kodita\u0135on por \u011din kompreni a\u016d mal\u0109ifri.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u043a\u043e\u0434\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0434\u0435\u043a\u043e\u0434\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9coder"], "en": ["decode"], "nl": ["decoderen"], "de": ["entkodieren", "entschl\u00fcsseln"], "pl": ["odkodowaywa\u0107", "rozkodowywa\u0107"], "hu": ["dek\u00f3dol", "k\u00f3dot megfejt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kod", "primary": false}, "kelka": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adjektivo, kiu signifas.", "translations": {"en": ["some", "a little"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nedifinitan kvanton de tuto, kies dividoj ne estas esprimeblaj per nombroj.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u043a\u043e\u0442\u043e\u0440\u044b\u0439"], "fr": ["quelque", "un certain"], "hu": ["n\u00e9mi", "egy kis", "bizonyos"], "be": ["\u043d\u0435\u043a\u0430\u0442\u043e\u0440\u044b", "\u043d\u0435\u0439\u043a\u0456"]}, "examples": [["metu kelkan ordon en vian paroladon", "Z"], ["anta\u016d kelka tempo", "Z"], ["kun kelka hezitado", "Z"], ["en kelka maniero, rilato", "Z"], ["doni kelkan klarigon", "Z"], ["tiu, kiu opinias, ke respondo pri lia demando povus havi kelkan intereson por aliaj personoj, volu...", "Z"], ["en tiaj okazoj, kelka libereco alportas al ni nenian malutilon", "Z"], ["kelktempa \u0109eso ne estas forgeso", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nedifinitan, sed difineblan kvanton.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u043a\u043e\u0442\u043e\u0440\u044b\u0439"], "be": ["\u043d\u0435\u043a\u0430\u0442\u043e\u0440\u044b", "\u043d\u0435\u0439\u043a\u0456"], "fr": ["un certain"], "hu": ["bizonyos"]}, "examples": [["kelka nombro da novaj vortoj", "Z"], ["falis kelka nombro el la soldatoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kelk", "primary": true}, "\u0109e\u0125o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctatano de \u0108e\u0125ujo.", "translations": {"bg": ["\u0447\u0435\u0445"], "nl": ["Tsjech"], "de": ["Tscheche"], "it": ["ceco (sost.)"], "pl": ["Czech", "pepik (pot.)"], "en": ["Czech"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Homo kun \u0109e\u0125a nacieco.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109e\u0125", "primary": true}, "\u0109e\u0125a": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta al \u0109e\u0125oj, ilia nacieco a\u016d \u015dtato.", "translations": {"bg": ["\u0447\u0435\u0448\u043a\u0438"], "nl": ["Tsjechisch"], "de": ["tschechisch"], "it": ["ceco (agg.)"], "pl": ["czeski"], "en": ["Czech"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109e\u0125", "primary": false}, "A\u016dgusto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo latindevena.", "translations": {"fr": ["Auguste (pr\u00e9nom)"], "lat": ["Augustus"], "de": ["August (Vorname)"], "it": ["Augusto"], "pl": ["August"], "ja": ["\u30a2\u30a6\u30b0\u30b9\u30c8\u30a5\u30b9 [\u3042\u3046\u3050\u3059\u3068\u3045\u3059]"]}, "examples": [["A\u016dgusto estas mia plej amata filo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 22"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dgust", "primary": false}, "sofisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono kutime uzanta sofisman rezonmanieron.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0444\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["sophiste"], "bg": ["\u0441\u043e\u0444\u0438\u0441\u0442"], "nl": ["sofist"], "ru": ["\u0441\u043e\u0444\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Sophist"], "hu": ["szofista"], "en": ["sophist"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108e la antikvaj grekoj, duonfilozofo a\u016d pli \u011duste retoro, kiu instruis pruvi \u015dajne \u0109ion ajn per trompaj rezonoj, tute ne zorgante pri la vereco a\u016d malvereco de la pruvota\u0135o.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sofist", "primary": true}, "akrigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari akra.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u0441\u0442\u0440\u044b\u0446\u044c", "\u0442\u0430\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u043c\u044f\u043d\u0446\u0456\u0446\u044c (\u043a\u0430\u0441\u0443)", "\u043f\u0440\u0430\u0432\u0456\u0446\u044c (\u0431\u0440\u044b\u0442\u0432\u0443)"], "fr": ["aiguiser", "aff\u00fbter"], "en": ["sharpen"], "pt": ["agu\u00e7ar", "afiar", "acerar"], "ru": ["\u0437\u0430\u043e\u0441\u0442\u0440\u044f\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u043e\u0441\u0442\u0440\u0438\u0442\u044c", "\u0442\u043e\u0447\u0438\u0442\u044c"], "de": ["sch\u00e4rfen", "versch\u00e4rfen"], "sv": ["v\u00e4ssa"], "fa": ["\u062a\u06cc\u0632 \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "br": ["lemma\u00f1", "bega\u00f1"], "es": ["aguzar", "afilar"]}, "examples": [["akrigi malfacilan situacion", null], ["sperto sa\u011don akrigas", "Proverbaro esperanta"], ["lernado de Esperanto akrigas la komprenon de la gepatra lingvo", null], ["tiu deklaro pliakrigis la disputon", null], ["la ekonomia krizo pliakri\u011dis", null], ["la apetito akri\u011dados dum la man\u011dado", "Z"], ["maljuneco malakrigas la vidadon", null], ["post longa uzo malakri\u011das la tran\u0109iloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "akr", "primary": false}, "akompanantaro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Trovi\u011das en mencion pri alternativa formo \u00abakompanaro\u00bb, kiu tamen ne \u015dajnas uzata."], "primary definition": "Tuto de la personoj, kiuj akompanas iun, ekz-e por honoro a\u016d gardo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043f\u0430\u043d\u0438\u044f", "\u0441\u043e\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u0436\u0434\u0430\u044e\u0449\u0438\u0435", "\u044d\u0441\u043a\u043e\u0440\u0442", "\u0441\u0432\u0438\u0442\u0430"], "fr": ["suite (personnes qui accompagnent)", "compagnie (entourage)", "entourage", "escorte"], "en": ["entourage"], "pt": ["cortejo", "comitiva", "s\u00e9quito"], "de": ["Begleiter"], "sk": ["sprievod"], "br": ["koskoriad", "ambrougadeg"], "es": ["compa\u00f1\u00eda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "akompan", "primary": false}, "fervorulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pasia kaj diligenta aganto por iu afero.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u045e\u0437\u044f\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["adepte fervent"], "pl": ["zapaleniec", "entuzjasta", "pasjonat"], "ru": ["\u0433\u043e\u0440\u044f\u0447\u0438\u0439 \u0441\u0442\u043e\u0440\u043e\u043d\u043d\u0438\u043a", "\u0440\u0435\u0432\u043d\u043e\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439 \u043f\u043e\u0431\u043e\u0440\u043d\u0438\u043a"]}, "examples": [["ili \u0109iuj estas fervoruloj por la le\u011do", "La Nova Testamento, La agoj 21:20"]], "subdefinitions": []}], "root": "fervor", "primary": false}, "farizeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0440\u044b\u0441\u044d\u0439"], "de": ["Pharis\u00e4er"], "pt": ["fariseu"]}, "examples": [["mi ne devenas de la granduloj, mi ne apartenas al la pastra ordeno, mi ne estas farizeo", "Laszlo Balassy, trad. J. Hamwai, Jozefo, la \u0109arpentisto, Dio benu, 2002-12"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0440\u044b\u0441\u044d\u0439", "\u043a\u0440\u044b\u0432\u0430\u0434\u0443\u0448\u043d\u0456\u043a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "farize", "primary": true}, "vitrino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elmontra vitro\u015dranko.", "translations": {"be": ["\u0432\u0456\u0442\u0440\u044b\u043d\u0430"], "nl": ["vitrine"], "pt": ["vitrina", "vitrine"], "ru": ["\u0432\u0438\u0442\u0440\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Vitrine"], "sv": ["vitrinsk\u00e5p"], "hu": ["vitrin"], "el": ["\u03b2\u03b9\u03c4\u03c1\u03af\u03bd\u03b1", "\u03c0\u03c1\u03bf\u03b8\u03ae\u03ba\u03b7"], "pl": ["witryna", "gablota", "gablotka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vitrin", "primary": true}, "zibelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de marteso (Martes zibellina), rabobesteto kun valora pelto.", "translations": {"be": ["\u0441\u043e\u0431\u0430\u043b\u044c"], "fr": ["zibeline"], "en": ["sable", "marten"], "nl": ["sabeldier"], "pt": ["zibelina", "marta-zibelina"], "el": ["\u03c3\u03b1\u03bc\u03bf\u03cd\u03c1\u03b9"], "ca": ["mart gibel\u00ed"], "de": ["Zobel"], "it": ["zibelino"], "hu": ["coboly"], "cs": ["sobol"], "ru": ["\u0441\u043e\u0431\u043e\u043b\u044c"], "es": ["marta cebellina"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "zibel", "primary": true}, "temperaturo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fizika grando, karakterizanta la staton de termodinamika ekvilibro de sistemo; perceptata kiel varmeco a\u016d malvarmeco kaj mezurata per termometro.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u043c\u043f\u044d\u0440\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430"], "fr": ["temp\u00e9rature"], "bg": ["\u0442\u0435\u043c\u043f\u0435\u0440\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430"], "nl": ["temperatuur"], "pt": ["temperatura"], "ru": ["\u0442\u0435\u043c\u043f\u0435\u0440\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430"], "de": ["Temperatur"], "sv": ["temperatur"], "hu": ["h\u0151m\u00e9rs\u00e9klet"], "sk": ["teplota"], "en": ["temperature"], "pl": ["temperatura"]}, "examples": [["la avera\u011daj temperaturoj jare estas 0\u00b0, kaj somere ne superas 10\u00b0C", "Jos\u00e9 de N. Marques: Voja\u011do al Ushuaia, Monatojaro 2002a, numero 2a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "temperatur", "primary": true}, "pasanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu pasas en strato, sur vojo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0445\u043e\u0436\u0438\u0439"], "fr": ["passant (subst.)"], "nl": ["voorbijganger"], "de": ["Passant"], "hu": ["j\u00e1r\u00f3kel\u0151"], "br": ["tremeniad", "tremener"], "ro": ["pieton"], "pl": ["przechodzie\u0144"]}, "examples": [["li a\u016ddis interparoladon de du pasantoj", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, fingreto"]], "subdefinitions": []}], "root": "pas", "primary": false}, "gutigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Faligi gutojn, ver\u015di pogute.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043f\u0430\u0442\u044c (\u0440\u043e\u043d\u044f\u0442\u044c \u043a\u0430\u043f\u043b\u0438)"], "fr": ["\u00e9goutter", "verser goutte \u00e0 goutte"], "nl": ["doen druppen"], "pt": ["pingar"], "hu": ["csepegtet"]}, "examples": [["la folioj post la pluvo gutigas la akvon per milkoloraj perloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "gut", "primary": false}, "apofizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elstara\u0135o de osto.", "translations": {"ru": ["\u0430\u043f\u043e\u0444\u0438\u0437"], "fr": ["apophyse"], "en": ["apophysis", "process"], "nl": ["apofyse"], "ca": ["ap\u00f2fisi"], "de": ["Apophyse", "Apophysis", "sekund\u00e4re Epiphyse", "sekund\u00e4re Epiphysis", "Processus", "Knochenfortsatz", "vorspringender Knochenfortsatz"], "hu": ["apofizis", "kin\u00f6v\u00e9s (csontv\u00e9g)"], "sk": ["apof\u00fdza", "v\u00fdrastok (kosti)"], "pl": ["apofiza"], "es": ["ap\u00f3fisis"]}, "examples": [["akcesora, dorneca, frunta, tempia apofizo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "apofiz", "primary": true}, "anta\u016di\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Veni en pli anta\u016da loko, a\u016d veni pli frue.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0430\u0433\u043d\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u043f\u044f\u0440\u044d\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u043f\u044f\u0440\u0430\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["arriver avant", "d\u00e9passer (arriver avant)", "prendre les devants (devancer)", "devancer (arriver avant)", "pr\u00e9c\u00e9der (arriver avant)"], "en": ["stand out"], "nl": ["vroeger zijn", "vroeger aankomen"], "ru": ["\u043e\u0431\u043e\u0433\u043d\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u0433\u043e\u043d\u044f\u0442\u044c", "\u043e\u043f\u0435\u0440\u0435\u0434\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u043f\u0435\u0440\u0435\u0436\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0434\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f \u0432\u043f\u0435\u0440\u0451\u0434", "\u0432\u044b\u0441\u0442\u0443\u043f\u0430\u0442\u044c (\u0438\u0437 \u0447\u0435\u0433\u043e-\u043b.)"], "de": ["fr\u00fcher kommen", "zeitig sein", "zu fr\u00fch kommen"], "hu": ["megel\u0151z", "kor\u00e1bban \u00e9rkezik"], "pl": ["poprzedza\u0107", "umie\u015bci\u0107 co\u015b przed czym\u015b"]}, "examples": [["la fratoj ridis, rajdis pluen kaj anta\u016di\u011dis al li je granda distanco", "Fabeloj, volumo 3, Johan\u0109jo-malsa\u011dulo"], ["je tuta horo", "Fabeloj, volumo 3, Johan\u0109jo-malsa\u011dulo"], ["A\u0125imaac ekkuris la\u016d la vojo de la ebena\u0135o, kaj kuranta\u016di\u011dis anta\u016d la Etiopon", "La Malnova Testamento, II. Samuel 18:23"]], "subdefinitions": []}], "root": "anta\u016d", "primary": false}, "kolorigilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0430\u0441\u043a\u0430", "\u043a\u0440\u0430\u0441\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["peinture (produit \u00e0 base de pigments)", "couleur (peinture)"], "en": ["paint"], "nl": ["verf"], "de": ["Farbe"], "tr": ["boya"]}, "examples": [["desegna\u0135oj, faritaj sur papero per kolorigiloj", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kolor", "primary": false}, "ebligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi ebla.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u043c\u0430\u0433\u0447\u044b\u043c\u044b\u043c"], "fr": ["permettre (rendre possible)"], "nl": ["mogelijk maken"], "ru": ["\u0441\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u0432\u043e\u0437\u043c\u043e\u0436\u043d\u044b\u043c"], "de": ["erm\u00f6glichen"], "sv": ["m\u00f6jligg\u00f6ra"], "tp": ["ken"], "hu": ["lehet\u0151v\u00e9 tesz"], "es": ["hacer posible"], "pl": ["umo\u017cliwia\u0107", "udost\u0119pnia\u0107", "uprzyst\u0119pnia\u0107"], "he": ["\u05dc\u05d0\u05e4\u05e9\u05e8"]}, "examples": [["espereble mi ebligos al li la voja\u011don, la edzi\u011don", null], ["tiu hipotezo ebligas kompreni la evoluadon", null], ["ebligi, ke iu faros ion", null], ["mi renkontis \u0109i tie la kronprincon, kiu neebligis miajn planojn", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 4a"], ["tiu elektra frapo en la koron malebligas al ni por \u0109iam la pluan uzadon de nia korpo", "Fabeloj, volumo 1, Aventuro de la gardisto"]], "subdefinitions": []}], "root": "ebl", "primary": false}, "Malio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato en la nordokcidenta Afriko kun \u0109efurbo Bamako. Teritorio de Respubliko Malio. ISO-3166-1 kodo: ML. \u011ci limas kun Al\u011derio, Burkino, Ebur-Bordo, Gvineo, Ma\u016dritanio, Ni\u011dero kaj Senegalo.", "translations": {"fr": ["R\u00e9publique de Mali"], "bg": ["\u041c\u0430\u043b\u0438"], "nl": ["Mali"], "de": ["Mali"], "hu": ["Mali"], "en": ["Mali"], "pl": ["Mali", "Republika Mali"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mali", "primary": true}, "malcerta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dubanta, nefirma.", "translations": {"be": ["\u043d\u044f\u043f\u044d\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["incertain (irr\u00e9solu)", "ind\u00e9cis (irr\u00e9solu)", "irr\u00e9solu"], "nl": ["onzeker"], "pt": ["incerto"], "ru": ["\u043d\u0435\u0443\u0432\u0435\u0440\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["unsicher", "ungewiss"], "it": ["dubbio (agg.)", "incerto"], "hu": ["bizonytalan", "k\u00e9telked\u0151"], "sk": ["neist\u00fd"], "pl": ["w\u0105tpliwy", "niepewny"]}, "examples": [["\u0109ar se la trumpeto donos necertan vo\u0109on, kiu preti\u011dos por batalo?", "La Malnova Testamento, I. Korintanoj 14:8"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Dubebla.", "translations": {"be": ["\u043d\u044f\u043f\u044d\u045e\u043d\u044b", "\u043d\u0435\u0432\u0435\u0440\u0430\u0433\u043e\u0434\u043d\u044b"], "fr": ["incertain (douteux)", "ind\u00e9cis (douteux)", "douteux"], "ru": ["\u043d\u0435\u043e\u043f\u0440\u0435\u0434\u0435\u043b\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0434\u043e\u0441\u0442\u043e\u0432\u0435\u0440\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["bizonytalan", "k\u00e9ts\u00e9ges"]}, "examples": [["ili apogu sian esperon ne sur la malcertecon de la ri\u0109o, sed sur Dion, kiu donas al ni ri\u0109e \u0109ion por \u011duado", "La Nova Testamento, I. Timoteo 6:17"]], "subdefinitions": []}], "root": "cert", "primary": false}, "fadenbulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bulforma volva\u0135o da fadeno.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u0443\u0431\u043e\u043a"], "fr": ["pelote (de fil, etc.)"], "en": ["threadball", "yarnball"], "ru": ["\u043a\u043b\u0443\u0431\u043e\u043a"], "de": ["Kn\u00e4uel"], "it": ["gomitolo"], "hu": ["gombolyag"], "sv": ["nystan"], "pl": ["motek", "k\u0142\u0119bek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bul", "primary": false}, "metodo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sisteme pripensita maniero procedi por atingi difinitan celon.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0442\u0430\u0434"], "fr": ["m\u00e9thode"], "bg": ["\u043c\u0435\u0442\u043e\u0434"], "nl": ["methode"], "pt": ["m\u00e9todo"], "ru": ["\u043c\u0435\u0442\u043e\u0434"], "de": ["Methode", "Verfahren", "Verfahrensweise"], "hu": ["m\u00f3dszer", "elj\u00e1r\u00e1sm\u00f3d"], "fa": ["\u0631\u0648\u0634", "\u0645\u062a\u064f\u062f"], "en": ["method"], "es": ["m\u00e9todo"]}, "examples": [["la rekta metod\u043e , la Cseh-metod\u043e", null], ["indukta, dedukta metodo", null], ["praktika, logika, scienca metodo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "metod", "primary": true}, "libera volo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kapablo elekti inter pluraj eblaj agoj, konscie kaj inteligente taksante, kio estas preferinda.", "translations": {"fr": ["libre arbitre"]}, "examples": [["por reteni la sklavojn en la sklava stato, necesas forpreni de ili la liberan volon kaj la eblon de kleri\u011do", "F. Dostojevskij, trad. A. Kor\u0135enkov, Paradoksisto, La Ondo de Esperanto, 2001:10 (84)"]], "subdefinitions": []}], "root": "vol", "primary": false}, "metoda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aganta la\u016d metodo.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0442\u043e\u0434\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["m\u00e9thodique"], "nl": ["methodisch"], "be": ["\u043c\u044d\u0442\u0430\u0434\u044b\u0447\u043d\u044b"], "de": ["methodisch", "planm\u00e4\u00dfig"], "hu": ["m\u00f3dszeres", "tervszer\u0171", "metodikus"], "fa": ["\u0631\u0648\u0634\u0645\u0646\u062f"], "es": ["met\u00f3dico"]}, "examples": [["metoda spirito", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Konforma al difinita metodo.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0442\u043e\u0434\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"]}, "examples": [["metoda gramatiko, parolado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "metod", "primary": false}, "naziismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekstrem-dekstra politika movado ekinta en E\u016dropo en la 1930aj jaroj, naciisma, diktatorema kaj kruele rasisma aparte kontra\u016d judoj, unue sukcesinta en Germanujo, precipa ka\u016dzo de la dua mondmilito.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0446\u044b\u0437\u043c"], "fr": ["nazisme"], "en": ["Nazism"], "nl": ["nazisme", "nazismo"], "ru": ["\u043d\u0430\u0446\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Nationalsozialismus"], "sv": ["nazism"], "hu": ["n\u00e1cizmus"], "es": ["nazismo", "nacionalsocialismo"], "he": ["\u05e0\u05d0\u05e6\u05d9\u05d6\u05dd"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nazi", "primary": false}, "pigrulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043b\u0435\u043d\u0442\u044f\u0439"], "fr": ["paresseux (subst.)"], "de": ["Faulpelz", "Faulenzer"], "nl": ["luiwammes", "luiaard"]}, "examples": [["jen \u011duste Potifar: malzorgema pigrulo, \u0109iam preta \u015dar\u011di iun alian per siaj propraj teda\u0135oj", "La skandalo pro Jozefo, konfeso de la Potifar-edzino"]], "subdefinitions": []}], "root": "pigr", "primary": false}, "surrealismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0441\u044e\u0440\u0440\u044d\u0430\u043b\u0456\u0437\u043c"], "hu": ["sz\u00fcrrealizmus"], "nl": ["surrealisme"], "es": ["surrealismo"], "ru": ["\u0441\u044e\u0440\u0440\u0435\u0430\u043b\u0438\u0437\u043c"]}, "examples": [["Alia fonto surrealismo estas la psikanalizo", "G. Cappa, Rilatoj inter lingva kaj literatura kreemoj, Literatura Foirojaro 1982a, numero 76a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "real", "primary": false}, "kategorio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la klasoj, en kiuj oni ordigas samspecajn personojn, objektojn a\u016d faktojn.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0442\u044d\u0433\u043e\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["cat\u00e9gorie", "classe", "groupe"], "en": ["category"], "nl": ["categorie"], "ru": ["\u043a\u0430\u0442\u0435\u0433\u043e\u0440\u0438\u044f"], "de": ["Kategorie", "Klasse", "Gruppe", "Gattung"], "hu": ["kateg\u00f3ria", "oszt\u00e1ly"]}, "examples": [["la gramatikaj kategorioj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kategori", "primary": true}, "kategoria": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al kategorio.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0442\u044d\u0433\u0430\u0440\u044b\u044f\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["de cat\u00e9gorie", "cat\u00e9goriel"], "en": ["categorical"], "nl": ["categorisch"], "ru": ["\u043a\u0430\u0442\u0435\u0433\u043e\u0440\u0438\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["kateg\u00f3ria-", "oszt\u00e1ly-"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Senkondi\u0109a, firma, nepra, postula, tute klara.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0442\u044d\u0433\u0430\u0440\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["cat\u00e9gorique (sans \u00e9quivoque)", "sans \u00e9quivoque", "sans r\u00e9plique"], "ru": ["\u043a\u0430\u0442\u0435\u0433\u043e\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u043a\u0430\u0442\u0435\u0433\u043e\u0440\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u0431\u0435\u0437\u0430\u043f\u0435\u043b\u043b\u044f\u0446\u0438\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["kategorikus", "hat\u00e1rozott", "felt\u00e9tlen"]}, "examples": [["kategoria tono, rifuzo", null], ["kategorie respondi, aserti, paroli", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kategori", "primary": false}, "departemento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ampleksa sekcio de ministrejo a\u016d de granda administrejo.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u043f\u0430\u0440\u0442\u0430\u043c\u044d\u043d\u0442", "\u0443\u043f\u0440\u0430\u0432\u0430"], "fr": ["d\u00e9partement"], "en": ["administrative department"], "pt": ["departamento"], "ru": ["\u0434\u0435\u043f\u0430\u0440\u0442\u0430\u043c\u0435\u043d\u0442"], "de": ["Beh\u00f6rde"], "hu": ["megye"], "pl": ["departament"], "es": ["departamento"]}, "examples": [["departemento pri fervojoj", null], ["ili mem devas pagi al la \u015dtataj komunikaj departementoj la\u016d la oficialaj prezoj", "Liu Xiaozhe, Interreto en malfacilo, Monato, jaro 1997a, numero 8a, p. 15a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Gubernio en Francio.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u043f\u0430\u0440\u0442\u0430\u043c\u044d\u043d\u0442"], "de": ["D\u00e9partement"], "en": ["French administrative district"]}, "examples": [["ili estis vizitintaj la marbordon de la departemento Finist\u00e8re", "H. Vallienne, \u0108u li?, 1908"]], "subdefinitions": []}], "root": "departement", "primary": true}, "man\u011dokarto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karto, sur kiu estas skribita tabelo de man\u011da\u0135oj disponeblaj \u0109e restoracio kun la prezoj apude.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u043d\u044e"], "fr": ["menu"], "nl": ["menu"], "ru": ["\u043c\u0435\u043d\u044e"], "de": ["Speisekarte"], "tr": ["yemek listesi", "men\u00fc"], "sv": ["meny"], "hu": ["\u00e9tlap"], "es": ["men\u00fa"], "br": ["roll-meuzio\u00f9"], "ro": ["meniu"], "pl": ["karta da\u0144", "menu"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kart", "primary": false}, "geheno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Infero.", "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u0435\u043d\u0430", "\u0430\u043f\u0440\u0430\u043c\u0435\u0442\u043d\u0430\u044f", "\u043f\u0435\u043a\u043b\u0430"], "fr": ["g\u00e9henne", "enfer"], "en": ["gehenna"], "nl": ["hel"], "pt": ["geena", "inferno (b\u00edblico)"], "ru": ["\u0433\u0435\u0435\u043d\u043d\u0430", "\u043f\u0440\u0435\u0438\u0441\u043f\u043e\u0434\u043d\u044f\u044f"], "de": ["Gehenna", "H\u00f6lle"], "hu": ["gyehenna", "pokol"], "fa": ["\u062c\u0647\u0646\u0645", "\u062f\u0648\u0632\u062e"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gehen", "primary": true}, "kadukegeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de kadukega persono.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0430\u0440\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439 \u043c\u0430\u0440\u0430\u0437\u043c"], "fr": ["s\u00e9nilit\u00e9", "g\u00e2terie (s\u00e9nilit\u00e9)"], "en": ["senility"], "nl": ["seniliteit"], "he": ["\u05e1\u05e0\u05d9\u05dc\u05d9\u05d5\u05ea"], "pl": ["uwi\u0105d starczy"], "hu": ["szenilit\u00e1s", "aggkori elbutul\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kaduk", "primary": false}, "eklektikismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sistemo de la eklektikuloj.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u043b\u0435\u043a\u0442\u044b\u043a\u0430", "\u044d\u043a\u043b\u0435\u043a\u0442\u044b\u0437\u043c"], "fr": ["\u00e9clectisme"], "en": ["eclecticism"], "nl": ["eclectisme"], "ru": ["\u044d\u043a\u043b\u0435\u043a\u0442\u0438\u043a\u0430", "\u044d\u043a\u043b\u0435\u043a\u0442\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Eklektizismus"], "hu": ["eklekticizmus"], "pl": ["eklektyzm"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "eklektik", "primary": false}, "stre\u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Rigidigi \u015dnuron a\u016d ion similan forte tirante \u011din.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0442\u044f\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u0442\u044f\u0433\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["\u00e9tirer", "tendre"], "en": ["stretch"], "nl": ["inspannen", "spannen"], "ku": ["vek\u00ea\u015fandin", "\u015fidandin"], "de": ["spannen", "anspannen"], "hu": ["fesz\u00edt", "megfesz\u00edt"]}, "examples": [["stre\u0109i la muskolojn, la kolon, la brakon", null], ["liaj haroj stre\u0109i\u011dis pro timo", "Z"], ["stre\u0109e la\u0109ita korseto", null], ["suprenstre\u0109i\u011di sur la piedfingroj", null], ["brustostre\u0109i", null], ["stre\u0109itaj diplomatiaj rilatoj", null], ["stre\u0109ita situacio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Tiri a\u016d premi elastan korpon por dumtempe \u015dan\u011di \u011dian normalan a\u016d naturan formon.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0442\u044f\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u0442\u044f\u0433\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u043f\u0440\u044f\u0447\u044c", "\u043d\u0430\u043f\u0440\u044f\u0433\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u0436\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u0436\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u0442\u044f\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0441\u0442\u044f\u0433\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["spannen"], "nl": ["opwinden"], "hu": ["felh\u00faz", "felajz"]}, "examples": [["stre\u0109i pafarkon, risorton, horlo\u011don", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Energie uzi siajn korpajn a\u016d spiritajn fortojn por atingi iun celon.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u043f\u0440\u044f\u0447\u044c", "\u043d\u0430\u043f\u0440\u044f\u0433\u0430\u0442\u044c"], "de": ["anstrengen"], "nl": ["inspannen"], "hu": ["megfesz\u00edt"]}, "examples": [["stre\u0109u la okulojn", "Proverbaro esperanta"], ["stre\u0109i la orelojn, la atenton, la rigardon, stre\u0109i la cerbon", "Millidge"], ["stre\u0109i la pensojn", "Millidge"], ["kiu transmovas \u015dtonojn, tiu faras al si difekton per stre\u0109o", "Z"], ["tenu la okulojn en stre\u0109o", "Z"], ["nur post preska\u016d superhoma stre\u0109ado ili fine alvenis", null], ["fari grandajn fortostre\u0109ojn por", null], ["stre\u0109ita mar\u015do", "B"], ["tio postulas la stre\u0109i\u011don de \u0109iuj fortoj de la prudento kaj volo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "stre\u0109", "primary": true}, "stre\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato en kiu oni forte uzas siajn korpajn a\u016d spiritajn fortojn.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u043f\u0440\u044f\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0443\u0441\u0438\u043b\u0438\u0435", "\u043d\u0430\u0442\u0443\u0433\u0430"], "fr": ["\u00e9tirement", "tension"], "en": ["stress"], "nl": ["spanning", "stress"], "hu": ["er\u0151fesz\u00edt\u00e9s"]}, "examples": [["la leganto pluiras facile, sen la stre\u0109o de malfacila kompreno", "Carlo MINNAJA: Meritanta ne nur reeldonon, Monato, n-ro 07/2001"], ["\u011di gravitas \u0109irka\u016d malsana 70-jarulo, kiu per granda fortostre\u0109o decidas spiti sian malsanon por influi la decidon pri la akcepto a\u016d malakcepto de nova fabriko", "PEJNO Simono: Balda\u016d \u0109i-teatre, Monato, n-ro 05/1999"]], "subdefinitions": []}], "root": "stre\u0109", "primary": false}, "diskombi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kombi per speciala kombilo linajn a\u016d kanabajn fibrojn por purigi ilin.", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u0441\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0447\u044d\u0441\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["carder", "peigner (carder)", "d\u00e9m\u00ealer (carder)"], "en": ["card"], "nl": ["kaarden"], "de": ["ausk\u00e4mmen"], "hu": ["kif\u00e9s\u00fcl", "k\u00e1rtol", "gerebenez"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "komb", "primary": false}, "uniformo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kostumo, kies formo a\u016d koloro estas samaj por \u0109iuj anoj el la sama grupo.", "translations": {"be": ["\u0443\u043d\u0456\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430"], "fr": ["uniforme"], "en": ["uniform"], "el": ["\u03c3\u03c4\u03bf\u03bb\u03ae"], "ca": ["uniforme"], "de": ["Uniform"], "it": ["uniforme (sost.)", "divisa (sost.)"], "hu": ["egyenruha", "uniformis", "mund\u00e9r"], "fa": ["\u0647\u0645\u0633\u0627\u0646\u0647", "\u0644\u0628\u0627\u0633 \u0641\u0631\u0645", "\u0627\u0648\u0646\u06cc\u0641\u0648\u0631\u0645"], "br": ["lifre (unwisk)", "unwisk"], "fi": ["univormu"], "es": ["uniform"], "he": ["\u05de\u05d3\u05d9\u05dd", "\u05ea\u05dc\u05d1\u05d5\u05e9\u05ea \u05d0\u05d7\u05d9\u05d3\u05d4"], "ru": ["\u043c\u0443\u043d\u0434\u0438\u0440", "\u0444\u043e\u0440\u043c\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f \u043e\u0434\u0435\u0436\u0434\u0430", "\u0443\u043d\u0438\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430"], "nl": ["uniform"], "pt": ["uniforme"], "sv": ["uniform"], "sk": ["uniforma"]}, "examples": [["\u015dia edzo en la uniformo de la unua mondmilito", "Spomenka \u015ctimec: Morto en Melburna tramo, Monatojaro 1997a, numero 8a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "uniform", "primary": true}, "majoritato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["meerderheid (ontr.)"]}, "examples": [["la majoritato de la familioj ne volas sendi siajn infanojn al lernejo antaux la sepa jaro", "R. Pyh\u00e4l\u00e4, La Finnlanda Eduksistemo, Internacia Pedagogia Revuo, 1995:4"], ["tio, kion mi volas priparoli, estas ja \u011duste tio, ke la amaso, la majoritato, tiu damnita, kompakta plimulto -- ke estas tiu, mi diras, kiu venenas niajn spiritajn vivofontojn", "H. Ibsen, trad. O. Tangerud, Popolmalamiko, 2006"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "minoritato", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "majoritat", "primary": true}, "peristilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Korto, kiun \u0109irka\u016das galerio apogata sur kolonoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0438\u0441\u0442\u0438\u043b\u044c"], "fr": ["p\u00e9ristyle"], "nl": ["zuilengang"], "pt": ["peristilo"], "ca": ["peristil"], "de": ["Perystilium"], "hu": ["periszt\u00fclion", "periszt\u00edlium"], "es": ["peristilo"]}, "examples": [["en la koridoro, \u0109irka\u016danta la peristilon, estis la nomoj kaj portretoj de \u0109iuj faraonoj", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "peristil", "primary": true}, "komisii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Konfidi al elektita persono plenumon de ago, laboro a\u016d klopodo, kiun li devas zorgi kaj prirespondi.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0440\u0443\u0447\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["commissionner", "charger (de)", "commettre (charger de)", "confier (une t\u00e2che) (\u00e0)", "pr\u00e9poser"], "en": ["entrust"], "nl": ["opdragen", "toevertrouwen", "belasten met"], "pt": ["comissionar", "incumbir", "encarregar", "deputar", "constituir", "dar mandato a"], "ru": ["\u043f\u043e\u0440\u0443\u0447\u0438\u0442\u044c"], "de": ["beauftragen", "einen Auftrag erteilen", "(jemanden mit etwas) betrauen"], "es": ["comisionar"]}, "examples": [["komisii al la sekretario publikigon de protokolo", "B"], ["komisii al komitato la kreadon de nova lingvo estus tiel same sensence, kiel komisii al komitato verki bonan poemon", "Z"], ["komisii iun por a\u0109eti kelkajn librojn, por reprezenti grupon en kongreso", null], ["komisii postenon al iu", null]], "subdefinitions": []}], "root": "komisi", "primary": true}, "komisio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La aga senco estas malofta kaj la nuanco inter la aktiva a\u016d pasiva subsencoj influas \u0109efe la manieron interpreti eventualan posedan adjektivon a\u016d suplementon, nome determini, \u0109u \u011di montras al la komisiito a\u016d al la komisiinto."], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0440\u0443\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["commission (charge re\u00e7ue)", "charge (qui a \u00e9t\u00e9 confi\u00e9e)", "t\u00e2che (qui a \u00e9t\u00e9 confi\u00e9e)"], "nl": ["opdracht", "boodschap"], "ru": ["\u043f\u043e\u0440\u0443\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Auftrag", "Bestellung"], "es": ["comisi\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago komisii; tio, kion oni komisiis.", "translations": {}, "examples": [["li bone plenumis tiujn miajn komisiojn", null], ["rigardu, kiel fartas viaj fratoj, kaj prenu ilian komision", "La Malnova TestamentoI. Samuel 17:18"], ["por fari reformojn en Esperanto, la Delegacia Komitato ricevis komision nek de la Esperantistoj, nek de siaj propraj delegintoj", "Z"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Tio, per kio iu estas komisiita.", "translations": {}, "examples": [["plenuminte sian komision, kaj ree riverencinte, la altrangulo sin retiris", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 10"], ["la dua komisio, kiun vi devas plenumi, estas pli malfacila", "La Faraono, volumo 1\u0109ap. 18"], ["estu bonvena, Hasta, kaj diru, kun kia komisio vi venas", "H. Sienkiewicz trad. L. Zamenhof Quo vadis?\u0109ap. 4"], ["mi parolis en komisio de mia registaro", null], ["multaj amikoj petas min sendi al ili en komision grandan nombron da libroj", "Z"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["commissie (arch.)"]}, "examples": [["en la mona\u0125ejo de la Sankta Stefano la komisio komencas la esploradon de lia projekto", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo EsperantoRakontoj: Nokto"]], "subdefinitions": []}], "root": "komisi", "primary": false}, "Sudameriko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La suda kontinento de Ameriko.", "translations": {"be": ["\u041f\u0430\u045e\u0434\u043d\u0451\u0432\u0430\u044f \u0410\u043c\u044d\u0440\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["Am\u00e9rique du Sud"], "bg": ["\u042e\u0436\u043d\u0430 \u0410\u043c\u0435\u0440\u0438\u043a\u0430"], "nl": ["Zuid-Amerika"], "pt": ["Am\u00e9rica do Sul"], "ru": ["\u042e\u0436\u043d\u0430\u044f \u0410\u043c\u0435\u0440\u0438\u043a\u0430"], "de": ["S\u00fcdamerika"], "hu": ["D\u00e9l-Amerika"], "sk": ["Ju\u017en\u00e1 Amerika"], "en": ["South America"], "es": ["Sudam\u00e9rica"], "pl": ["Ameryka Po\u0142udniowa"]}, "examples": [["kial Sud-Ameriko ne rolas pli aktive en Unui\u011dintaj Nacioj", "Monato, n-ro 12/1993, Sud-Ameriko \u2015 A\u016ddi\u011das komuna vo\u0109o"]], "subdefinitions": []}], "root": "Amerik", "primary": false}, "cigarujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Skatoleto, en kiu oni konservas a\u016d portas cigarojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u0442\u0441\u0456\u0433\u0430\u0440"], "fr": ["porte-cigare"], "en": ["cigar box"], "nl": ["sigarenkist"], "pt": ["cigarreira"], "el": ["\u03c4\u03c3\u03b9\u03b3\u03b1\u03c1\u03bf\u03b8\u03ae\u03ba\u03b7"], "de": ["Zigarrenkiste"], "it": ["portasigari"], "hu": ["szivardoboz"], "br": ["boest segalenn"], "ru": ["\u043f\u043e\u0440\u0442\u0441\u0438\u0433\u0430\u0440"], "pl": ["pude\u0142ko cygar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cigar", "primary": false}, "murkolorigisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u043b\u044f\u0440"], "fr": ["peintre en b\u00e2timent"], "en": ["housepainter"], "nl": ["huisschilder"], "pl": ["malarz pokojowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kolor", "primary": false}, "cindrujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vazeto por kolekti la tabakcindron.", "translations": {"el": ["\u03c3\u03c4\u03b1\u03c7\u03c4\u03bf\u03b8\u03ae\u03ba\u03b7"], "fr": ["cendrier"], "en": ["ashtray", "ash tray"], "pt": ["cinzeiro"], "ru": ["\u043f\u0435\u043f\u0435\u043b\u044c\u043d\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Aschenbecher"], "sv": ["askfat"], "hu": ["hamutart\u00f3"], "es": ["cenicero"], "br": ["ludueg"], "pl": ["popielniczka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kesto en forno, kien kolekti\u011das la cindro.", "translations": {"ru": ["\u0437\u043e\u043b\u044c\u043d\u0438\u043a", "\u043f\u043e\u0434\u0434\u0443\u0432\u0430\u043b\u043e"], "en": ["ash pan"], "pl": ["popielnik"], "hu": ["hamul\u00e1da"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cindr", "primary": false}, "tantiemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Procenta partopreno en la profito de entrepreno flanke de la direktoroj, membroj de kontrola konsilantaro kaj tiel plu.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0430\u043d\u0442\u044c\u0435\u043c\u0430"], "nl": ["tanti\u00e8me"], "pt": ["porcentagem", "participa\u00e7\u00e3o nos lucros"], "de": ["Tantieme"], "pl": ["tantiema"], "hu": ["jutal\u00e9k", "r\u00e9szesed\u00e9s"]}, "examples": [["la troaj tantiemoj de direktoroj kaj kontrola konsilantaro en la akciaj societoj elvokas ofte publikajn kritikojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tantiem", "primary": true}, "iredentismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Politika doktrino de tiuj, kiuj celas unui\u011don kun la \u0109efa nacia teritorio.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0440\u0440\u0435\u0434\u0435\u043d\u0442\u0438\u0437\u043c"], "fr": ["irr\u00e9dentisme"], "nl": ["irredentisme"], "pt": ["irredentismo"], "de": ["Irredentismus"], "pl": ["irredentyzm", "irredenta"], "hu": ["irredentizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "iredent", "primary": false}, "haltejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, kie oni haltas.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u043f\u044b\u043d\u0430\u043a", "\u0441\u0442\u0430\u044f\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["halte (lieu de halte)"], "nl": ["halte"], "pt": ["parada (lugar)"], "ru": ["\u043e\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u043a\u0430 (\u043c\u0435\u0441\u0442\u043e)", "\u0441\u0442\u043e\u044f\u043d\u043a\u0430"], "de": ["Haltestelle", "Haltepunkt", "Halteplatz"], "hu": ["meg\u00e1ll\u00f3", "meg\u00e1ll\u00f3hely"], "ro": ["sta\u0163ie"], "pl": ["przystanek"]}, "examples": [["se li iros per buso, ni devos kune atendi \u0109e la haltejo", "Gerda malaperis, \u0109apitro 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "halt", "primary": false}, "al trans": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pri la prepoziciaj kuna\u0135oj kun al, vidu rimarkon sub al \u0109e."], "primary definition": "Al loko situanta trans.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430 (\u043a\u0443\u0434\u0430)", "\u0447\u0435\u0440\u0435\u0437 (\u043a\u0443\u0434\u0430)"], "fr": ["au-del\u00e0 de"], "hu": ["t\u00falra", "m\u00f6g\u00e9"]}, "examples": [["la hirundo flugis trans la riveron", "Fundamento de EsperantoEkzercaro, \u00a7 22"], ["Barzilaj akompanis la re\u011don trans Jordanon", "La Malnova TestamentoII. Samuel 19:31"], ["li paf\u0135etis la sagon malproksime trans", "La Malnova TestamentoI. Samuel 20:36"], ["la cignoj en grandaj amasoj flugas trans la maron", "Fabeloj, volumo 4Historio el la dunoj"], ["\u011diaj okuloj rigardis trans Nilon, al landoj, kiuj por la homa rigardo kunfluas kun la horizonto", "La Faraono, volumo 2\u0109ap. 24"]], "subdefinitions": []}], "root": "trans", "primary": false}, "gramo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezurunuo de maso, milono de kilogramo; simb. g.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0430\u043c"], "fr": ["gramme"], "en": ["gram"], "nl": ["gram"], "pt": ["grama (unidade de massa)"], "ru": ["\u0433\u0440\u0430\u043c\u043c"], "de": ["Gramm"], "tr": ["gram"], "hu": ["gramm"], "es": ["gramo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gram", "primary": true}, "flavo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Flava koloro.", "translations": {"be": ["\u0436\u0430\u045e\u0446\u0456\u0437\u043d\u0430"], "fr": ["jaune (couleur)"], "bg": ["\u0436\u044a\u043b\u0442\u043e"], "nl": ["geel (z.nw.)"], "pt": ["amarelo"], "ru": ["\u0436\u0435\u043b\u0442\u0438\u0437\u043d\u0430"], "de": ["Gelb"], "hu": ["s\u00e1rga (sz\u00edn)"], "en": ["yellow"], "ku": ["zer"], "es": ["amarillo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flav", "primary": false}, "rimeso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de kambio, kiun \u015duldanto sendas al sia kreditoro por tiel pagi la pli malfrue pagotan \u015duldon.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0438\u043c\u0435\u0441\u0441\u0430", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e\u0434\u043d\u043e\u0439 \u0432\u0435\u043a\u0441\u0435\u043b\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e\u0434 \u0434\u0435\u043d\u0435\u0433"], "de": ["Rimesse", "Besitzwechsel"], "nl": ["overmaking", "remise"], "pt": ["remessa"], "hu": ["k\u00fcldv\u00e9ny", "rimessza"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rimes", "primary": true}, "komerca \u015dipo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cipo por transporto de komerca\u0135oj.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u0440\u0433\u043e\u0432\u043e\u0435 \u0441\u0443\u0434\u043d\u043e"], "fr": ["navire de commerce"], "en": ["merchant vessel", "cargo ship", "freighter", "bulk carrier", "container ship", "tanker"], "de": ["Handelsschiff"], "it": ["mercantile (nave)"], "pl": ["statek handlowy"], "hu": ["kereskedelmi haj\u00f3"]}, "examples": [["malnovaj nederlandaj komerc\u015dipoj", "La Kiso kaj dek tri aliaj noveloj, la brulanta urbo"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dip", "primary": false}, "stratlampo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lampo prilumanta urban straton dum la nokto.", "translations": {"fr": ["\u00e9clairage public (r\u00e9verb\u00e8re)", "r\u00e9verb\u00e8re"], "de": ["Stra\u00dfenlaterne"], "nl": ["straatlantaarn"], "pl": ["latarnia uliczna"]}, "examples": [["\u0109e stratlampo staris maljunulino etendante sian manon, sed ka\u015dante la viza\u011don", "La Kiso kaj dek tri aliaj noveloj, son\u011do pri maljuneco"]], "subdefinitions": []}], "root": "lamp", "primary": false}, "malabunda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En pli malgranda kvanto ol la nepre necesa.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u0434\u0430\u0441\u0442\u0430\u0442\u043a\u043e\u0432\u044b"], "fr": ["peu abondant", "avare (peu abondant)", "chiche (peu abondant)", "juste (peu abondant)", "clairsem\u00e9", "maigre (peu abondant)", "mince (peu abondant)", "pauvre (peu abondant)", "parcimonieux (peu abondant)", "peu nombreux", "rare (peu abondant)"], "en": ["scarcity"], "nl": ["weinig"], "pt": ["escasso", "raro"], "ru": ["\u043d\u0435\u0434\u043e\u0441\u0442\u0430\u0442\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["d\u00fcrftig", "knapp", "rar"], "it": ["scarso", "raro"], "hu": ["sz\u0171k\u00f6s"], "sk": ["nedostato\u010dn\u00fd"], "sv": ["knapp", "torftig"]}, "examples": [["malabundo de nutra\u0135oj devigis la sie\u011ditojn kapitulaci", null]], "subdefinitions": []}], "root": "abund", "primary": false}, "kunporti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Porti kun si, sur si unu a\u016d plurajn objektojn.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u0441\u044c\u0446\u0456 (\u0437 \u0441\u0430\u0431\u043e\u0439)"], "fr": ["avoir sur soi", "porter avec soi"], "nl": ["meebrengen"], "ru": ["\u043d\u0435\u0441\u0442\u0438 \u0441 \u0441\u043e\u0431\u043e\u0439"], "de": ["mitbringen"], "tr": ["beraberinde ta\u015f\u0131mak"], "hu": ["mag\u00e1val visz", "mag\u00e1val hoz"], "pl": ["nosi\u0107 ze sob\u0105"]}, "examples": [["kunportu vian fluton", null], ["li ser\u0109is en la tuta domo ion, kion li povus kunporti, sed trovis nur froma\u011don kaj metis \u011din en la po\u015don", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, la kura\u011da tajloreto"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Porti kunen, kunigi, amasigi plurajn objektojn.", "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u0431\u0456\u0440\u0430\u0446\u044c (\u0440\u0430\u0437\u0430\u043c)", "\u0441\u043a\u043b\u0430\u0434\u0432\u0430\u0446\u044c (\u0440\u0430\u0437\u0430\u043c)"], "fr": ["collecter"], "nl": ["bijeenbrengen"], "ru": ["\u0441\u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u044c \u0432\u043c\u0435\u0441\u0442\u0435", "\u0441\u043b\u043e\u0436\u0438\u0442\u044c \u0432\u043c\u0435\u0441\u0442\u0435"], "de": ["zusammentragen", "zusammenstellen"], "hu": ["\u00f6sszehord"]}, "examples": [["Arne kaj la knabinoj kunportis lignon al la \u015dtona forneto", "Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, dua parto, 1"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Porti kune kun aliaj personoj.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u0441\u044c\u0446\u0456 (\u0440\u0430\u0437\u0430\u043c \u0437 \u043a\u0456\u043c\u0441\u044c\u0446\u0456)"], "fr": ["aider \u00e0 porter"], "nl": ["samen dragen"], "ru": ["\u043d\u0435\u0441\u0442\u0438 \u0432\u043c\u0435\u0441\u0442\u0435 (\u0441 \u043a\u0435\u043c-\u043b.)"], "de": ["zusammen tragen", "gemeinsam tragen"], "hu": ["egy\u00fctt visz", "egy\u00fctt hoz"], "pl": ["nosi\u0107 ze sob\u0105"]}, "examples": [["bonvolu kunporti kun mi la tablon supren", null]], "subdefinitions": []}], "root": "port", "primary": false}, "deserto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lasta parto de e\u016dropaj man\u011doj, konsistanta el froma\u011do, fruktoj a\u016d dol\u0109a\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u0441\u044d\u0440\u0442"], "fr": ["dessert"], "bg": ["\u0434\u0435\u0441\u0435\u0440\u0442"], "nl": ["dessert", "nagerecht"], "pt": ["sobremesa"], "ru": ["\u0434\u0435\u0441\u0435\u0440\u0442"], "de": ["Nachtisch", "Nachspeise"], "tr": ["tatl\u0131(yemek sonunda yenen)"], "hu": ["desszert", "csemege"], "sk": ["dezert"], "en": ["dessert"], "pl": ["deser"], "es": ["postre"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "desert", "primary": true}, "varia\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kopio diferencanta de la originalo en iu eco; individuo a\u016d grupo de individuoj diferencanta de la tipo per iu eco.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0430\u0440\u0438\u0430\u043d\u0442", "\u0432\u0430\u0440\u0438\u0430\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["variante", "variation (variante)", "vari\u00e9t\u00e9 (variante)"], "bg": ["\u0432\u0430\u0440\u0438\u0430\u0446\u0438\u044f"], "en": ["variant", "variation"], "de": ["Variation", "Variet\u00e4t"], "pl": ["wariacja", "wariant"], "hu": ["v\u00e1ltozat", "vari\u00e1ci\u00f3", "vari\u00e1ns"]}, "examples": [["temo kun varia\u0135oj", null], ["la sangofago estas varia\u0135o de la specio fago", null], ["profesoro de botaniko pririgardis la kreska\u0135on, gustumis \u011din, sed neniel povis trovi, al kiu klaso \u011di apartenas; \u00abtio estas varia\u0135o\u00bb, li diris", "Fabeloj, volumo 3, Historio de unu patrino"]], "subdefinitions": []}], "root": "vari", "primary": false}, "granda paruo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio el la genro paruoj (Parus major) kun nigra kapo kaj kolo, blankaj vangoj kaj orelkovriloj, flava ventro kun nigra streko en la mezo kaj olivverda dorso.", "translations": {"fr": ["m\u00e9sange charbonni\u00e8re"], "de": ["Kohlmeise"], "nl": ["koolmees"], "pl": ["sikora bogatka", "bogatka"], "en": ["great tit"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "paru", "primary": false}, "\u0125imero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mita monstro, kies bu\u015doj vomis flamojn, kun kapra kapo, leona korpo kaj drako anstat\u016d la vosto, a\u016d kiel besto kun tri kapoj: de kapro, leono kaj drako.", "translations": {"ru": ["\u0445\u0438\u043c\u0435\u0440\u0430", "\u043d\u0435\u0441\u0431\u044b\u0442\u043e\u0447\u043d\u0430\u044f \u043c\u0435\u0447\u0442\u0430"], "fr": ["chim\u00e8re"], "bg": ["\u0445\u0438\u043c\u0435\u0440\u0430"], "nl": ["Chimaera"], "pt": ["quimera (mitologia)"], "be": ["\u0445\u0456\u043c\u044d\u0440\u0430"], "ca": ["quimera"], "de": ["Chim\u00e4re"], "it": ["Chimera"], "hu": ["Kim\u00e9ra"], "sk": ["chim\u00e9ra"], "fa": ["\u063a\u0648\u0644\u200c\u0634\u06cc\u0631", "\u0634\u06cc\u0645\u0631"], "en": ["chimera"], "es": ["quimera"], "fi": ["Khimaira"], "pl": ["Chimera"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Neefektivigebla utopio.", "translations": {"nl": ["droombeeld", "chim\u00e8re", "hersenschim"], "pt": ["quimera (f)"], "it": ["chimera"], "hu": ["agyr\u00e9m", "\u00e1br\u00e1ndk\u00e9p"], "fa": ["\u062e\u0648\u0627\u0628 \u0648 \u062e\u06cc\u0627\u0644", "\u062e\u06cc\u0627\u0644 \u0628\u0627\u0637\u0644"], "fi": ["tuulentupa", "haave"], "pl": ["chimera"]}, "examples": [["longtempe multaj kredis, ke artefarita lingvo estas \u0125imero", null], ["\u0125imera projekto", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125imer", "primary": true}, "decilitro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komunuza mezurunuo de volumena kapacito, egala al dekono de litro; simb. dl.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u0446\u044b\u043b\u0456\u0442\u0440"], "fr": ["d\u00e9cilitre"], "en": ["deciliter", "decilitre"], "nl": ["deciliter"], "pt": ["decilitro"], "ru": ["\u0434\u0435\u0446\u0438\u043b\u0438\u0442\u0440"], "de": ["Deziliter"], "sv": ["deciliter"], "hu": ["deciliter"], "sk": ["deciliter"], "es": ["decilitro"], "pl": ["decylitr"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "decilitr", "primary": true}, "huligano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de urba junula bando plimalpli perfortema, misfara a\u016d provoka.", "translations": {"be": ["\u0445\u0443\u043b\u0456\u0433\u0430\u043d"], "fr": ["hooligan", "loubard", "voyou"], "en": ["hooligan", "punk"], "nl": ["hooligan"], "pt": ["hooligan", "v\u00e2ndalo"], "ru": ["\u0445\u0443\u043b\u0438\u0433\u0430\u043d"], "de": ["Halbstarker"], "it": ["hooligan"], "hu": ["hulig\u00e1n"], "sv": ["huligan"], "es": ["hooligan"]}, "examples": [["homoj de diversaj naciecoj suferas mistraktadon fare de huliganoj", "G. MacAoidh, Ni hontas kaj postulas, Monato, jaro 2000a, numero 11a, p. 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "huligan", "primary": true}, "blankigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari ion blanka.", "translations": {"be": ["\u0431\u044f\u043b\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["blanchir"], "en": ["whiten", "bleach"], "nl": ["witten", "wit maken"], "ru": ["\u0431\u0435\u043b\u0438\u0442\u044c"], "de": ["wei\u00dfen", "bleichen"], "hu": ["feh\u00e9r\u00edt"], "sk": ["bieli\u0165"], "fa": ["\u0633\u0641\u06cc\u062f \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0628\u06cc\u200c\u0631\u0646\u06af \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "pl": ["wybiela\u0107"], "br": ["gwenna\u00f1"], "es": ["blanquear"]}, "examples": [["nigran kornikon sapo ne blankigos", "Proverbaro esperanta"], ["blankigi muron", null], ["blankigi kanabtolon \u0109e suno", null], ["de zorgoj, ne de jaroj, blanki\u011das la haroj", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "blank", "primary": false}, "angviso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio angvisedoj (Anguis), senpieda rampulo, naskanta vivantajn idojn.", "translations": {"sk": ["slep\u00fach"], "be": ["\u0441\u044c\u043b\u0456\u0432\u0435\u043d\u044c", "\u0432\u0435\u0440\u0430\u0446\u0435\u043d\u044c\u043d\u0456\u0446\u0430"], "fr": ["orvet"], "nl": ["hazelworm"], "ru": ["\u043c\u0435\u0434\u044f\u043d\u0438\u0446\u0430", "\u0432\u0435\u0440\u0435\u0442\u0435\u043d\u043d\u0438\u0446\u0430", "\u0432\u0435\u0440\u0435\u0442\u0435\u043d\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Blindschleiche"], "hu": ["t\u00f6r\u00e9keny gy\u00edk", "l\u00e1batlan gy\u00edk"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "angvis", "primary": true}, "anglosaksa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta al la areo, historio kaj kulturo de la anglosaksoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0433\u043b\u0430\u0441\u0430\u043a\u0441\u043e\u043d\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["anglo-saxon (adj.)"], "nl": ["angelsaksisch"], "ru": ["\u0430\u043d\u0433\u043b\u043e\u0441\u0430\u043a\u0441\u043e\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["angels\u00e4chsisch"], "it": ["anglosassone (agg.)"], "hu": ["angolsz\u00e1sz"]}, "examples": [["en Kebekio la kebekianoj etne formas integran nacion, regatan tamen de anglo-saksa re\u011dimo", "Remigiusz Mielcarek: Enmigrintoj en ora ka\u011do, Monatojaro 1994a, numero 1a, p. 15a"]], "subdefinitions": []}], "root": "saks", "primary": false}, "prepozicio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senfleksia vorto, kiu anta\u016diras substantivan grupon (kun kerno plejofte substantiva, pronoma a\u016d infinitiva) por indiki ties rolon rilate al verbo, substantivo a\u016d adjektivo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u043d\u0430\u0437\u043e\u045e\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["pr\u00e9position"], "en": ["preposition"], "nl": ["voorzetsel"], "pt": ["preposi\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u043b\u043e\u0433"], "de": ["Verh\u00e4ltniswort", "Pr\u00e4position"], "hu": ["el\u00f6lj\u00e1r\u00f3sz\u00f3", "viszonysz\u00f3", "prepoz\u00edci\u00f3"], "fa": ["\u067e\u06cc\u0634\u200c\u0646\u0647\u0634\u062a", "\u062d\u0631\u0641 \u0627\u0636\u0627\u0641\u0647"], "cs": ["p\u0159edlo\u017eka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prepozici", "primary": true}, "anglosakso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano a\u016d posteulo de anoj de tiu grupo de la iama \u011dermana tribo de la saksoj, kiu iam invadis Britujon. Hodia\u016d anka\u016d pri la modernaj angloj, usonanoj kaj aliaj angloparolantoj kaj la komuna parto de ilia kulturo.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0433\u043b\u0430\u0441\u0430\u043a\u0441", "\u0430\u043d\u0433\u043b\u0430\u0441\u0430\u043a\u0441\u043e\u043d\u0435\u0446"], "fr": ["Anglo-saxon (subst.)"], "nl": ["Angelsakser"], "ru": ["\u0430\u043d\u0433\u043b\u043e\u0441\u0430\u043a\u0441"], "de": ["Angelsachse"], "it": ["anglosassone (sost.)"], "hu": ["angolsz\u00e1sz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "saks", "primary": false}, "menstruo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Perioda travagina sangelfluo \u0109e virino.", "translations": {"be": ["\u043c\u0435\u0441\u044f\u0447\u043d\u044b\u044f", "\u043c\u044d\u043d\u0441\u0442\u0440\u0443\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["menstrues", "r\u00e8gles (f\u00e9minines)"], "en": ["menstrual flow", "menstruation"], "nl": ["maandstonden", "menstruatie", "regel (menstruatie)"], "pt": ["menstrua\u00e7\u00e3o", "m\u00eanstruo"], "ru": ["\u043c\u0435\u043d\u0441\u0442\u0440\u0443\u0430\u0446\u0438\u044f", "\u043c\u0435\u0441\u044f\u0447\u043d\u044b\u0435"], "ca": ["menstruaci\u00f3", "regla", "per\u00edode"], "de": ["Monatsblutung", "Regel", "Menstruation"], "hu": ["menstr\u00e1ci\u00f3", "havi v\u00e9rz\u00e9s"], "es": ["menstruaci\u00f3n", "regla", "per\u00edodo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "monata\u0135o", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "menstru", "primary": true}, "proprietulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu havas proprieton super io.", "translations": {"be": ["\u0443\u043b\u0430\u0441\u044c\u043d\u0456\u043a", "\u0443\u043b\u0430\u0434\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["propri\u00e9taire"], "nl": ["eigenaar"], "ru": ["\u0441\u043e\u0431\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u0438\u043a", "\u0432\u043b\u0430\u0434\u0435\u043b\u0435\u0446"], "de": ["Eigent\u00fcmer", "Besitzer"], "hu": ["tulajdonos"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "propriet", "primary": false}, "origi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari ora (a\u016d kvaza\u016d ora).", "translations": {"ru": ["\u0437\u043e\u043b\u043e\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u0440\u0430\u0449\u0430\u0442\u044c \u0432 \u0437\u043e\u043b\u043e\u0442\u043e"], "pl": ["z\u0142oci\u0107"]}, "examples": [["origi siajn \u015dpara\u0135ojn", null], ["la suno origas per siaj radioj la fenestrajn vitra\u0135ojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "or", "primary": false}, "duonnormo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ial preferas la formon \u00abseminormo\u00bb, dum ni preferis pli skemisman terminon, kiun konas anka\u016d la germana kaj la rusa."], "primary definition": "(super reela a\u016d kompleksa vektora spaco) Reela bildigo kun samaj ecoj kiel normo , krom ke la bildo de nenula vektoro rajtas esti nula.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0443\u043d\u043e\u0440\u043c\u0430", "\u0441\u0435\u043c\u0438\u043d\u043e\u0440\u043c\u0430"], "fr": ["semi-norme"], "en": ["semi-norm", "pseudonorm"], "de": ["Halbnorm", "Quasinorm", "Seminorm"], "pl": ["p\u00f3\u0142norma"], "hu": ["f\u00e9lnorma"]}, "examples": [["se f estas lineara formo, la bildigo, kiu \u0135etas vektoron x al |f(x)| estas duonnormo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "norm", "primary": false}, "latvujano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctatano de Latvujo sendepende de etno.", "translations": {"bg": ["\u043b\u0430\u0442\u0432\u0438\u0435\u0446"], "nl": ["Lets staatsburger"], "pt": ["let\u00e3o (subs.)"], "de": ["Lette"], "pl": ["\u0141otysz"], "en": ["Latvian"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "latv", "primary": false}, "reakcia aviadilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aviadilo, kies movoforton produktas ellaso al la malanta\u016do a\u016d de gasigita substanco, a\u016d de aero su\u0109ata \u0109e la anta\u016do, kunpremita de turbino kaj repelata \u0109e la malanta\u016do je pli granda rapido.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0430\u043a\u0442\u044b\u045e\u043d\u044b \u0441\u0430\u043c\u0430\u043b\u0451\u0442"], "fr": ["avion \u00e0 r\u00e9action"], "nl": ["reactievliegtuig"], "ru": ["\u0440\u0435\u0430\u043a\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439 \u0441\u0430\u043c\u043e\u043b\u0451\u0442"], "it": ["aereo a reazione", "aviogetto"], "hu": ["sug\u00e1rhajt\u00e1s\u00fa rep\u00fcl\u0151g\u00e9p"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aviad", "primary": false}, "mezurilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Difinita objekto, per kiu oni mezuras.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0440\u0430", "\u043c\u0435\u0440\u043a\u0430", "\u0438\u0437\u043c\u0435\u0440\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u043f\u0440\u0438\u0431\u043e\u0440"], "fr": ["mesure (ustensile)"], "nl": ["maat", "maatstok", "meetlat"], "br": ["menter (benveg)", "muzulier (benveg)"], "de": ["Ma\u00dfstab", "Zollstock"], "hu": ["m\u00e9rce", "m\u00e9r\u0151eszk\u00f6z", "m\u00e9r\u0151m\u0171szer"]}, "examples": [["mia kunparolanto havis mezurilon, oran vergon, por mezuri la urbon kaj \u011diajn pordegojn kaj \u011dian muron", "La Nova Testamento, Apokalipso 21:15"], ["\u011dusta pesilo, \u011dusta \u015dutmezurilo, kaj \u011dusta ver\u015dmezurilo estu \u0109e vi", "La Malnova Testamento, Je\u0125ezkel 45:10"], ["oni metas ne en ka\u015dejon, nek sub grenmezurilon, sed sur la lampingon", "La Nova Testamento, S. Luko 11:33"], ["\u015di tenis , kaj li enmezuris en \u011din ses mezurilojn da hordeo", "La Malnova Testamento, Rut 3:15"], ["\u0109iu mezuras alian per sia mezurilo", "Proverbaro esperanta"], ["mezuri \u0109ion per la mezurilo de la modo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "mezur", "primary": false}, "lemniskato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ebena kurbo, konsistanta el \u0109iuj tiaj punktoj, ke la produto de iliaj distancoj al n fiksaj punktoj (\u011diaj polusoj) egalas al fiksa nombro.", "translations": {"be": ["\u043b\u0435\u043c\u043d\u0456\u0441\u043a\u0430\u0442\u0430"], "fr": ["lemniscate"], "en": ["lemniscate"], "nl": ["lemniscaat"], "pt": ["lemniscata"], "ru": ["\u043b\u0435\u043c\u043d\u0438\u0441\u043a\u0430\u0442\u0430"], "de": ["Lemniskate"], "hu": ["lemniszk\u00e1ta"], "pl": ["lemniskata"]}, "examples": [["la kurbo kun polusa ekvacio de la tipo \u03c1 = a(2cos2\u03b8)\u00bd estas dupolusa lemniskato", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lemniskat", "primary": true}, "vulvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La ekstera\u0135o de la seksaj organoj \u0109e la virino kaj \u0109e aliaj superaj animalinoj.", "translations": {"be": ["\u0432\u0443\u043b\u044c\u0432\u0430"], "fr": ["vulve"], "en": ["vulva"], "nl": ["schaamspleet"], "pt": ["vulva"], "ru": ["\u0432\u0443\u043b\u044c\u0432\u0430"], "ca": ["vulva"], "de": ["Vulva", "weibliche Scham"], "hu": ["szem\u00e9remtest"], "fa": ["\u0641\u064e\u0631\u062c"], "es": ["vulva"], "pl": ["srom"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vulv", "primary": true}, "paradizludo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ludo en kiu oni, starante sur unu piedo, pu\u015das \u015dtoneton tra fakoj surtere desegnitaj \u011dis la lasta, kromnomata paradizo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043b\u0430\u0441\u0441\u0438\u043a\u0438 (\u0438\u0433\u0440\u0430)"], "fr": ["marelle"], "en": ["hopscotch"], "nl": ["hinkelspel"], "pt": ["amarelinha"], "de": ["Himmelhoppe"], "hu": ["ugr\u00f3iskola"], "es": ["coxcojilla"], "br": ["troadig-kamm"], "pl": ["gra w klasy"]}, "examples": [["mi rimarkigis al \u015di, ke la plankokaheloj memorigas min pri la paradizludo, kaj tiel ekis konversacio pri infanludoj.", "Garbhan Macaoidh, Perdita paradizo, Monato, 2001-10"]], "subdefinitions": []}], "root": "paradiz", "primary": false}, "arseniko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la venenaj kompona\u0135oj de arseno, precipe la arsenita anhidrido As2O3.", "translations": {"be": ["\u043c\u044b\u0448'\u044f\u043a (\u044f\u0434)"], "fr": ["arsenic (poison)"], "en": ["arsenic"], "ru": ["\u043c\u044b\u0448\u044c\u044f\u043a (\u044f\u0434)"], "de": ["Arsenik"], "sv": ["arsenik"], "hu": ["arzenikum"], "sk": ["arzenik"], "es": ["ars\u00e9nico"]}, "examples": [["unu el la mona\u0125inoj eniris en la kuirejonkaj havis la ideon demandi kio estas la plen-mano da blanka polvo. \u2013 Arseniko \u2013 diris Amaranta", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arsenik", "primary": true}, "signifo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esenca kaj kerna ideo montrita de io.", "translations": {"be": ["\u0437\u043d\u0430\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["signification"], "nl": ["betekenis"], "ru": ["\u0437\u043d\u0430\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435"], "ca": ["significat"], "de": ["Bedeutung"], "hu": ["jelent\u00e9s"], "es": ["significado"], "pl": ["znaczenie"]}, "examples": [["severe precizigi la signifon de tiu \u0109i sufikso en la senco a\u016d nur aktiva a\u016d nur pasiva estus nekonsilinde", "Z"], ["oni povas paroli pri la signifo de signo, ne pri la senco de signo", null], ["dusignifa rideto", "Z"], ["signife li levis la fingron supren", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Graveco, valoro.", "translations": {"hu": ["jelent\u0151s\u00e9g"]}, "examples": [["nia kongreso havas apartan signifon kaj estos epokfaranta", "Z"], ["ni demandu nin, kian praktikan signifon havas tiu principo", "Z"], ["lingvo internacia havas grandan signifon por scienco kaj komerco", "Z"], ["sensignifa okaza\u0135o, parolo, demando, minaco, persono", null]], "subdefinitions": []}], "root": "signif", "primary": false}, "signifi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Havi difinitan sencon a\u016d valoron.", "translations": {"be": ["\u0437\u043d\u0430\u0447\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["signifier"], "en": ["signify"], "nl": ["betekenen"], "ru": ["\u0437\u043d\u0430\u0447\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0437\u043d\u0430\u0447\u0430\u0442\u044c"], "ca": ["significar"], "de": ["bedeuten"], "hu": ["jelent"], "es": ["significar"], "cs": ["znamenat"], "pl": ["znaczy\u0107", "oznacza\u0107"]}, "examples": [["tio, kion vi diras, signifas nenion", null], ["kion signifas tiu \u0109i tumulta bruo?", "Z"], ["por neniu la tero signifas tiom, kiom por la soldato", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: La esprimo tio signifas estas ofte uzata adverbe kaj samsignife kiel tio estas."], "primary definition": "(transitiva) Egalvalori.", "translations": {}, "examples": [["libere spiri ne signifas vivi", "Z"], ["komenci nun klarigojn signifus perdi senutile la tempon", "Z"], ["esti honesta en tiu \u0109i mondo signifas esti elektita inter dekmil", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "signif", "primary": true}, "krokodiledoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo krokodiluloj (Crocodylidae), \u0109e kiuj la kvara dento estas videbla \u0109e fermita bu\u015do.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043f\u0440\u0430\u045e\u0434\u043d\u044b\u044f \u043a\u0440\u0430\u043a\u0430\u0434\u0437\u0456\u043b\u044b (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "hu": ["krokodilf\u00e9l\u00e9k"], "de": ["Echte Krokodile"], "pt": ["crocodil\u00eddeos"], "ru": ["\u043d\u0430\u0441\u0442\u043e\u044f\u0449\u0438\u0435 \u043a\u0440\u043e\u043a\u043e\u0434\u0438\u043b\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "krokodiled", "primary": true}, "glaciepoko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el la longaj epokoj de malvarma klimato en la historio de la tero.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0435\u0434\u043d\u0438\u043a\u043e\u0432\u044b\u0439 \u043f\u0435\u0440\u0438\u043e\u0434"], "fr": ["glaciation (\u00e9poque glacaire)"], "en": ["ice age"], "de": ["Eiszeit"], "pl": ["epoka lodowcowa"], "hu": ["j\u00e9gkor"]}, "examples": [["en iu poemo de William AULD oni povas legi: Glaciepoko alrampas", "E. Grimley-Evans, glaci(aj)epokoj, soc.culture.esperanto, 1994-03-24"], ["anta\u016d 40 000 jaroj, meze de la pasinta glacia epoko, okazis kultura salto ene de nur kelkmil jaroj", "W. Fu\u00df, \u0108u la homaro lernis pensi per la lingvo?, Monato, 2003-02, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "epok", "primary": false}, "brankardo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Portilo por malsanuloj, vunditoj, tenata de du homoj.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0441\u0456\u043b\u043a\u0456"], "fr": ["brancard"], "en": ["stretcher"], "nl": ["brancard", "draagbaar (brancard)"], "ru": ["\u043d\u043e\u0441\u0438\u043b\u043a\u0438"], "hu": ["hord\u00e1gy"], "sk": ["nosidl\u00e1"], "fa": ["\u0628\u0631\u0627\u0646\u06a9\u0627\u0631"], "pl": ["nosze {pl.}", "tobogan (nosze-sanki u\u017cywane w g\u00f3rach)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "brankard", "primary": true}, "fontano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko a\u016d konstrua\u0135o, el kiu artefare elfluas akvo.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u043d\u0442\u0430\u043d"], "fr": ["fontaine"], "en": ["fountain"], "nl": ["fontein"], "pt": ["fonte", "chafariz"], "ru": ["\u0444\u043e\u043d\u0442\u0430\u043d"], "de": ["Springbrunnen", "Font\u00e4ne"], "hu": ["sz\u00f6k\u0151k\u00fat"], "es": ["fuente"]}, "examples": [["per statuoj ornamita fontano", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Konstrua\u0135o kun artefarita tubaran\u011do, kiu alten \u015dprucigas akvon.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fontan", "primary": true}, "Bonifaco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo latindevena.", "translations": {"ru": ["\u0411\u043e\u043d\u0438\u0444\u0430\u0446\u0438\u0439"], "fr": ["Boniface"], "nl": ["Bonifatius"], "pt": ["Bonif\u00e1cio"], "de": ["Bonifatius"], "it": ["Bonifacio"], "hu": ["Bonif\u00e1c"], "pl": ["Bonifacy"]}, "examples": [["Panjo kuris al la puto kaj provis eltiri Bonifacon", "H. MacGill, La du azenoj, P\u00e4\u00e4talo-instituutti, Fabelkonkursrezultoj 2005"], ["la nova Papo Bonifaco la 9a malfermis la Sanktan Pordon", "trad. M. Leon, La historio de la Jubileo, ikue, [vidita je 2006-04-28]"]], "subdefinitions": []}], "root": "Bonifac", "primary": true}, "malmoderna": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne plu valida, ne plu aktuala a\u016d uzata, malkonforma al la nunaj kutimoj, moroj bezonoj a\u016d situacioj.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0441\u0442\u0430\u0440\u0435\u043b\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0441\u043e\u0432\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["unmodern", "altmodisch"], "en": ["out-of-date", "antiquated", "obsolete", "old-fashioned"]}, "examples": [["tio estas tro malvasta kaj malmoderna difino", "Bertilo Wennergren: Kritikaj notoj pri la Nova PIV"], ["la domo ne nur estas malnova, \u011di estas malmoderna", "Donald BROADRIBB: Ne al \u0109iuj pla\u0109os \u0109i literatura gemeto Monato."], ["du vicoj da domoj, \u0109e kiuj \u0109ie pendis malmodernaj kadukaj balkonoj", "Fabeloj, volumo 3, Sub la saliko"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "arkaika", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "eksmoda, malaktuala", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "modern", "primary": false}, "censisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiu faras censadon.", "translations": {"nl": ["censor"], "it": ["censitore"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cens", "primary": false}, "efluvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elradiado kiel fizika apera\u0135o, kiu ofte produktas videblajn fenomenojn.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0446\u044f\u043a\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0432\u044b\u0434\u0437\u044f\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "en": ["glow discharge"], "pt": ["efl\u00favio", "emana\u00e7\u00e3o", "exala\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0438\u0441\u0442\u0435\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0432\u044b\u0434\u0435\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Glimmentladung"], "hu": ["par\u00e1zsf\u00e9nykis\u00fcl\u00e9s", "glimmkis\u00fcl\u00e9s"], "fa": ["\u062a\u062e\u0644\u06cc\u0647\u0654 \u062a\u0627\u0628\u0627\u0646"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Elektra mal\u015dargo, kiu sin manifestas \u0109irka\u016d kondukilo trovi\u011danta en la aero, sekve de l' jonizo de la atmosfero, kiam la elektra tensio sur la surfaco de tiuj \u0109i kondukiloj atingas tre altan valoron.", "translations": {"be": ["\u0442\u043b\u0435\u044e\u0447\u044b \u0440\u0430\u0437\u0440\u0430\u0434"], "pt": ["efl\u00favio", "emana\u00e7\u00e3o", "exala\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0442\u043b\u0435\u044e\u0449\u0438\u0439 \u0440\u0430\u0437\u0440\u044f\u0434"], "de": ["Entladung"], "hu": ["kis\u00fcl\u00e9s"], "fa": ["\u062a\u062e\u0644\u06cc\u0647", "\u062a\u062e\u0644\u06cc\u0647\u0654 \u0627\u0644\u06a9\u062a\u0631\u06cc\u06a9\u06cc"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "efluv", "primary": true}, "transpona\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de (n,p)-matrico) Rezulto de \u011dia transpono.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0441\u0442\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f \u043c\u0430\u0442\u0440\u0438\u0446\u0430"], "fr": ["matrice transpos\u00e9e"], "en": ["transpose"], "de": ["Transponierte"], "pl": ["macierz przestawiona", "macierz transponowana"], "hu": ["transzpon\u00e1lt"]}, "examples": [["la transpona\u0135on de A oni kutime signas per A\u2032 a\u016d tA", null], ["la transpona\u0135o de produto A\u00d7B egalas al la produto de la transpona\u0135o de B per tiu de A", null]], "subdefinitions": []}], "root": "transpon", "primary": false}, "enkonduko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komenca parto de verko, entenanta klarigojn pri la sekvo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0432\u0435\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["introduction", "insertion", "incorportation", "implantation (introduction)", "lancement (introduction)"], "hu": ["bevezet\u00e9s", "bevezet\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konduk", "primary": false}, "koreo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de etno kies historia lo\u011dloko estas Koreujo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u044d\u0435\u0446"], "en": ["Korean"], "nl": ["Koreaan"], "pt": ["coreano"], "ru": ["\u043a\u043e\u0440\u0435\u0435\u0446"], "de": ["Koreaner"], "pl": ["Korea\u0144czyk"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["choree (ontr.)", "st.-vitusdans (ontr.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kore", "primary": true}, "enkonduki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Konduki al io kaj enirigi en \u011din.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438"], "fr": ["introduire", "faire entrer", "incorporer", "ins\u00e9rer", "implanter", "lancer (introduire)"], "de": ["hineinf\u00fchren", "hineinbringen"], "nl": ["binnenleiden"]}, "examples": [["la lakeo enkondukis junan sinjoron en la kabineton", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Enigi ion novan en uzadon; uzi kaj apliki nova\u0135on.", "translations": {"de": ["einf\u00fchren", "aufbringen"], "nl": ["inleiden"], "hu": ["bevezet"]}, "examples": [["apartaj artaj rimedoj enkondukas grandan ekonomion \u0109e la lernado de la vortoj", "Z"], ["enkonduki novan modon, radikon en nia lingvo", "Z"], ["tiu \u0109i sistemo postulas tro grandan pripensadon por povi esti enkondukita en la ordinaran interkomuniki\u011don kun malproksimaj popoloj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "konduk", "primary": false}, "bronzi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Surkovri per tavoleto el bronzo.", "translations": {"fa": ["\u0628\u0631\u0646\u0632 \u06af\u0631\u0641\u062a\u0646"], "fr": ["bronzer (donner l'aspect du bronze)"], "be": ["\u0431\u0440\u0430\u043d\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "ru": ["\u0431\u0440\u043e\u043d\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "pl": ["br\u0105zowi\u0107 (pokrywa\u0107 br\u0105zem)"], "hu": ["bronzzal bevon"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Doni al io aspekton de bronzo.", "translations": {"fa": ["\u0628\u0631\u0646\u0632\u0646\u0645\u0627 \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0628\u0631\u0646\u0632\u0647 \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "pl": ["br\u0105zowi\u0107", "pokrywa\u0107 br\u0105zem (nadawa\u0107 br\u0105zowy kolor)"], "hu": ["lebarn\u00edt (pl. nap)"]}, "examples": [["la suno bronzas la ha\u016dton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bronz", "primary": false}, "bronzo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alojo el kupro kaj stano, al kiu oni ofte aldonas alian metalon (zinkon, plumbon, k.s.).", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u043e\u043d\u0437\u0430"], "fr": ["bronze (m\u00e9tal)", "airain"], "bg": ["\u0431\u0440\u043e\u043d\u0437"], "ru": ["\u0431\u0440\u043e\u043d\u0437\u0430"], "de": ["Bronze"], "sv": ["brons"], "hu": ["bronz"], "sk": ["bronz"], "fa": ["\u0645\u0641\u0631\u063a", "\u0628\u0631\u0646\u0632"], "en": ["bronze"], "es": ["bronce"], "br": ["arem"], "pl": ["br\u0105z"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bronz", "primary": true}, "maldekstre": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108e la maldekstra flanko.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u0435\u0432\u0430"], "fr": ["\u00e0 gauche"], "en": ["left"], "nl": ["links"], "be": ["\u0437\u044c\u043b\u0435\u0432\u0430", "\u043b\u0435\u0432\u0430\u0440\u0443\u0447"], "pl": ["po lewej", "z lewej", "na lewo"], "hu": ["balra", "baloldalt"]}, "examples": [["ni disi\u011dis kaj iris en diversajn flankojn: mi iris dekstren, kaj li iris maldekstren", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 28"], ["staru maldekstre", null], ["turni\u011du maldekstren", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dekstr", "primary": false}, "maldekstra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Trovi\u011danta \u0109e la flanko de la koro.", "translations": {"be": ["\u043b\u0435\u0432\u044b"], "fr": ["gauche (du c\u00f4t\u00e9 gauche)"], "nl": ["linker"], "ru": ["\u043b\u0435\u0432\u044b\u0439"], "vo": ["nedetik"], "sk": ["\u013eav\u00fd"], "zh": ["\u5de6 [zu\u01d2]"], "ja": ["\u5de6 [\u3072\u3060\u308a]"], "pl": ["lewy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dekstr", "primary": false}, "kodekso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Manuskripto el kunkudritaj folioj.", "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u0434\u044d\u043a\u0441"], "fr": ["codex (manuscrit)"], "en": ["codex"], "nl": ["codex"], "ru": ["\u043a\u043e\u0434\u0435\u043a\u0441"], "ca": ["c\u00f3dex"], "de": ["Kodex", "alte Handschrift"], "es": ["c\u00f3dice"]}, "examples": [["apud la papiruso Bodmer kutime estas multe admirata kaj aprezata la \u00abCodex Vaticanus\u00bb (Vatikana kodekso), kiu estas unu el la plej antikvaj manskribitaj kodeksoj (el la 4a jarcento) kun preska\u016d la tuta malnova testamento kaj kun granda parto de la nova, greke skribita sur pergameno en uncialaj (majusklaj) literoj", "Armando ZECCHIN: Vatikana biblioteko. Monato"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kolekto de la farmaciaj formuloj akceptitaj de la medicina fakultato.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0440\u043c\u0430\u043a\u0430\u043f\u044d\u044f"], "fr": ["pharmacop\u00e9e officielle", "codex (pharmacop\u00e9e)"], "en": ["pharmacoepia", "pharmacopia"], "nl": ["farmacopee"], "ru": ["\u0444\u0430\u0440\u043c\u0430\u043a\u043e\u043f\u0435\u044f", "\u0440\u0435\u0446\u0435\u043f\u0442\u0443\u0440\u043d\u0430\u044f \u043a\u043d\u0438\u0433\u0430"], "ca": ["farmacopea"], "de": ["Pharmakop\u00f6e", "Verzeichnis der offiziellen Arzneimittel"], "es": ["farmacopea"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kohera kolekto da normoj a\u016d le\u011doj, regulantaj iun bran\u0109on de sociaj rilatoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u0434\u044d\u043a\u0441"], "fr": ["code (droit)"], "de": ["Kodex", "Gesetzbuch"], "nl": ["wetboek"], "ru": ["\u043a\u043e\u0434\u0435\u043a\u0441", "\u0441\u0432\u043e\u0434 \u0437\u0430\u043a\u043e\u043d\u043e\u0432", "\u0443\u043b\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [["civila kodekso", null], ["kriminala kodekso", null], ["komerca kodekso", null], ["la parte vivrandaj roluloj havas tre malsamajn opiniojn pri metafizikaj aferoj kaj la ebla morala kodekso", "PEJNO Simono: Atentokapta sed ru\u011dkrajoninda. Monato"], ["la fama kodekso de Hammurabi", "Andrzej Grz\u0119bowski: Irano: la 131a lando de MT. LOdE, n-ro 81 (2001:7)"], ["foje ne konservi\u011dis originalaj verkoj pro tio, ke oni preferis uzi antologiojn faritajn de postaj a\u016dtoroj, tiel ekzemple la kodekso de Justiniano ka\u016dzis malaperon de pli fruaj romiaj le\u011daroj", "Vera Barandovsk\u00e1-Frank: La plej famaj verkoj de Erasmo de Roterdamo. (AIS-kurso, 1 studunuo)"], ["tradicia islama kodekso ja postulas pruvon pri virg(in)eco", "P. Thorsen: \u0108u eblas reakiri virgecon? La Kancerkliniko, dec. 1994 (citite la\u016d Eventoj n-ro 068)."]], "subdefinitions": []}], "root": "kodeks", "primary": true}, "sisalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Solida fibro el la folioj de iuj agavoj el Meksiko, el kiu oni faras sakojn, \u015dnurojn kaj similajn objektojn.", "translations": {"fr": ["sisal"]}, "examples": [["Tanzanio ekspluatas kafon, kotonon kaj sisalon", "Gbeglo K., By\u00edelongo E. Uea-prioritato Afriko-movado afrika: Tanzanio soc.culture.esperanto, 2002-12-12"]], "subdefinitions": []}], "root": "sisal", "primary": true}, "senvertebruloj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Evertebrata - bestoj ne havantaj vertebraron, kontra\u016daj al la vertebuloj.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0441\u043f\u043e\u0437\u0432\u043e\u043d\u043e\u0447\u043d\u044b\u0435"], "fr": ["invert\u00e9br\u00e9s"], "en": ["invertebrates"], "nl": ["ongewervelde dieren"], "pt": ["invertebrados"], "pl": ["bezkr\u0119gowce"], "hu": ["gerinctelenek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vertebr", "primary": false}, "katastrejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La oficejo, kie oni flegas la katastrojn. Terenregistrejo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0434\u0430\u0441\u0442\u0440"], "fr": ["cadastre (service)"], "nl": ["kadaster (dienst)"], "ru": ["\u043a\u0430\u0434\u0430\u0441\u0442\u0440"], "de": ["Katasteramt", "Grundbuchamt"], "hu": ["f\u00f6ldhivatal"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "katastr", "primary": false}, "kalki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Surkovri surfacon per kalko, por \u011din blankigi.", "translations": {"be": ["\u0431\u044f\u043b\u0456\u0446\u044c (\u0432\u0430\u043f\u043d\u0430\u0439)"], "fr": ["chauler (blanchir \u00e0 la chaux)", "blanchir (\u00e0 la chaux)"], "en": ["whitewash"], "nl": ["kalken"], "ru": ["\u0431\u0435\u043b\u0438\u0442\u044c (\u0438\u0437\u0432\u0435\u0441\u0442\u044c\u044e)"], "de": ["kalken", "t\u00fcnchen", "wei\u00dfeln", "wei\u00dfen"], "sv": ["kalka"], "hu": ["meszel"], "br": ["raza\u00f1 (adeilad.)", "gwennraza\u00f1"]}, "examples": [["la najbaroj rimarkis, ke la viro ofte kalkis murojn dum profundaj noktoj", "-, trad. Sun Jian, La Terura Sperto en Mia Domluado, Penseo, 2005-04, numero 162a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kalk", "primary": false}, "frostofako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu parto de fridujo, en kiu regas frosta temperaturo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0440\u0430\u0437\u0456\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u043a\u0430\u043c\u044d\u0440\u0430 (\u0445\u0430\u043b\u0430\u0434\u0437\u0456\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a\u0430)"], "nl": ["vriesvak", "diepvriesvak"], "pt": ["congelador"], "ru": ["\u043c\u043e\u0440\u043e\u0437\u0438\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u043a\u0430\u043c\u0435\u0440\u0430 (\u0445\u043e\u043b\u043e\u0434\u0438\u043b\u044c\u043d\u0438\u043a\u0430)"], "de": ["Gefrierfach", "Tiefk\u00fchlfach"], "pl": ["komora zamra\u017carki", "zamra\u017carka"], "hu": ["m\u00e9lyh\u0171t\u0151 (h\u0171t\u0151szekr\u00e9nyben)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "frost", "primary": false}, "atomkerno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kerno de la atomo, konsistanta el protono(j) kaj eble ne\u016dtrono(j).", "translations": {"be": ["\u0430\u0442\u0430\u043c\u043d\u0430\u0435 \u044f\u0434\u0440\u043e"], "nl": ["atoomkern"], "ru": ["\u0430\u0442\u043e\u043c\u043d\u043e\u0435 \u044f\u0434\u0440\u043e"], "de": ["Atomkern"], "it": ["nucleo atomico"], "hu": ["atommag"], "sk": ["at\u00f3mov\u00e9 jadro"], "es": ["n\u00facleo at\u00f3mico"], "pl": ["j\u0105dro atomowe"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "atom", "primary": false}, "bebomurdintino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Virino kiu murdis bebon.", "translations": {"nl": ["kindermoordenares"], "it": ["infanticida"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "murd", "primary": false}, "\u011disvivi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Vivi \u011dis iu momento; atingi per sia vivo.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0436\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["vivre assez pour"], "nl": ["beleven"], "ru": ["\u0434\u043e\u0436\u0438\u0442\u044c"], "de": ["(noch) erleben"], "hu": ["meg\u00e9l"]}, "examples": [["la patrino ne \u011disvivis la edzi\u011don de sia filo", "B"], ["ni ne \u011disvivos tiun momenton", "Z"], ["\u011disvivi la feli\u0109on, la amon", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "viv", "primary": false}, "pamfleto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043c\u0444\u043b\u0435\u0442"], "fr": ["libelle", "pamphlet"], "bg": ["\u043f\u0430\u043c\u0444\u043b\u0435\u0442"], "nl": ["pamflet"], "pt": ["panfleto"], "ru": ["\u043f\u0430\u043c\u0444\u043b\u0435\u0442"], "ca": ["pamflet", "libel"], "de": ["Pamphlet"], "it": ["libello", "pamphlet"], "hu": ["pamflet", "g\u00fanyirat"], "en": ["pasquinade", "lampoon", "satire", "pamphlet (harsh essay about a current topic)"], "es": ["panfleto"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pamflet", "primary": true}, "sukersciuro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Flugipova marsupiulo malgranda (korpe 16 \u011dis 20 centimetrojn longa) vivanta en norda kaj orienta A\u016dstalio, Novgvineo, Tasmanio (Petaurus breviceps).", "translations": {"fr": ["sugar glider"], "en": ["sugar glider"], "nl": ["suikereekhoorn"], "de": ["Kurzkopfgleitbeutler"], "it": ["petauro dello zucchero"], "pl": ["lotopa\u0142anka kar\u0142owata"]}, "examples": [["mi havas hejmbestojn: fi\u015dojn, kuniklon, kaj suker-sciuron", "T. Sankaro, hejmpa\u011do, 2006-01-02"]], "subdefinitions": []}], "root": "sciur", "primary": false}, "dum": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prepozicio signifanta.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En la tempo, en kies da\u016dro io okazas.", "translations": {}, "examples": [["fleksu arbon dum \u011dia juneco", "Proverbaro esperanta"], ["dum la man\u011dado venas apetito", "Proverbaro esperanta"], ["dum la parolado li dormis", null]]}, {"remarks": ["Rimarko: Kelkaj uzas en tiu senco dum kiam, kio estas senutila nekonsilinda ta\u016dtologio."], "primary definition": "En la tempo, kiam.", "translations": {"ru": ["\u0432 \u0442\u043e \u0432\u0440\u0435\u043c\u044f \u043a\u0430\u043a"], "pt": ["enquanto (ao passo que)", "ao passo que"], "be": ["\u043f\u0430\u043a\u0443\u043b\u044c", "\u0443 \u0442\u043e\u0439 \u0447\u0430\u0441 \u044f\u043a"], "de": ["w\u00e4hrend"], "es": ["mientras"], "ro": ["\u00een timp ce"], "pl": ["gdy", "podczas gdy"]}, "examples": [["for\u011du feron, dum \u011di estas varmega", "Proverbaro esperanta"], ["dum vi estos feli\u0109aj, vi havos multajn amikojn", null], ["dum vi paroladis, li dormis", null]]}, {"remarks": ["Rimarko: Kelkaj uzas en tiu senco dum ke, kio estas iom duba esprimo."], "primary definition": "Kontraste kun tio, ke.", "translations": {"ru": ["\u0432 \u0442\u043e \u0432\u0440\u0435\u043c\u044f \u043a\u0430\u043a"], "pt": ["enquanto (ao passo que)", "ao passo que"], "be": ["\u043f\u0430\u043a\u0443\u043b\u044c", "\u0443 \u0442\u043e\u0439 \u0447\u0430\u0441 \u044f\u043a"], "de": ["w\u00e4hrend"], "es": ["mientras"], "ro": ["\u00een timp ce"], "pl": ["gdy", "podczas gdy"]}, "examples": [["vi estas juna, dum mi estas maljuna", null], ["dum Esperanto da\u016dre vivas, Volap\u00fck jam longe estas mortinta", "Z"], ["dum la naciaj lingvoj estas rigidaj, Esperanto kontra\u016de estas senfine fleksebla", null]]}]}], "root": "dum", "primary": true}, "hirundo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el la familio hirundedoj, birdo kun longaj flugiloj kaj plej ofte fendita vosto.", "translations": {"el": ["\u03c7\u03b5\u03bb\u03b9\u03b4\u03cc\u03bd\u03b9"], "fr": ["hirondelle"], "bg": ["\u043b\u044f\u0441\u0442\u043e\u0432\u0438\u0446\u0430"], "nl": ["zwaluw"], "pt": ["andorinha"], "ru": ["\u043b\u0430\u0441\u0442\u043e\u0447\u043a\u0430"], "de": ["Schwalbe"], "hu": ["fecske"], "en": ["swallow"], "br": ["gwennili"], "cs": ["vla\u0161tovka"], "be": ["\u043b\u0430\u0441\u0442\u0430\u045e\u043a\u0430"], "pl": ["jask\u00f3\u0142ka"]}, "examples": [["unu hirundo printempon ne alportas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Genro el la familio hirundedoj (Hirundo).", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hirund", "primary": true}, "dua": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vicmontra numeralo responda al du; kiu (la\u016d iu ordo) venas venas tuj post la unua.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0442\u043e\u0440\u043e\u0439"], "fr": ["deuxi\u00e8me"], "en": ["second"], "pt": ["segundo (adj.)"], "de": ["zweite"], "sw": ["-a pili"], "br": ["eil", "daouvet [vira]", "divvet [ina]"], "fi": ["toinen"], "pl": ["drugi"]}, "examples": [["februaro estas la dua monato de la jaro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "du", "primary": false}, "kalko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Blanka minerala substanco, produktata per kalcinado de kalko\u015dtonoj.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u043f\u043d\u0430"], "fr": ["chaux", "oxyde de calcium"], "en": ["lime"], "nl": ["kalk"], "ru": ["\u0438\u0437\u0432\u0435\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Kalk"], "sv": ["kalk"], "hu": ["m\u00e9sz"], "br": ["raz (danvez)"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["ongebluste kalk", "calciumoxide"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["gebluste kalk", "calciumhydroxide"]}, "examples": []}]}, {"remarks": [], "primary definition": "kalcio, mortero", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kalk", "primary": true}, "due": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En la dua loko, post unu anta\u016da.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e-\u0432\u0442\u043e\u0440\u044b\u0445"], "fr": ["deuxi\u00e8mement"], "pt": ["em segundo lugar (adv.)"], "de": ["zweitens"], "sw": ["pili"], "br": ["da eil"], "fi": ["toiseksi"], "pl": ["po drugie"]}, "examples": [["unue mi redonas al vi la monon due mi dankas vin", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 14"]], "subdefinitions": []}], "root": "du", "primary": false}, "testisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu profesie testas.", "translations": {"fr": ["testeur"], "de": ["Tester"], "en": ["tester"], "pl": ["tester"]}, "examples": [["se via teamo ne havas asignitajn testistojn, almena\u016d unu por \u0109iuj du a\u016d tri programistoj, vi a\u016d liveras fu\u015dajn produktojn, a\u016d mal\u015dparas monon", "J. Spolsky, trad. R. Williams, La Joel-Testo..., 2000-08-09"]], "subdefinitions": []}], "root": "test", "primary": false}, "plor\u011demi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Plori a\u016ddigante spasman bruon de gor\u011do, pro grava doloro fizika a\u016d morala.", "translations": {"be": ["\u0440\u044b\u0434\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u043b\u0430\u043a\u0430\u0446\u044c \u043d\u0430\u045e\u0437\u0440\u044b\u0434"], "fr": ["sangloter"], "en": ["sob"], "nl": ["snikken"], "pt": ["solu\u00e7ar (choro)"], "ru": ["\u0440\u044b\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043b\u0430\u043a\u0430\u0442\u044c \u043d\u0430\u0432\u0437\u0440\u044b\u0434"], "it": ["singhiozzare", "singultare"], "hu": ["zokog"], "pl": ["szlocha\u0107", "\u0142ka\u0107"]}, "examples": [["konsternitaj estas la plugistoj, plor\u011demas la vinberkultivistoj, pro la tritiko kaj hordeo, pro la pereo de la rikolto", "La Malnova Testamento, Joel 1:11"], ["plor\u011demi \u0109e la tombo de la filo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011dem", "primary": false}, "superakvi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Inundi.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0442\u0430\u043f\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["inonder"], "en": ["flood", "inundate"], "nl": ["overstromen"], "pt": ["inundar", "alagar"], "ru": ["\u0437\u0430\u0442\u043e\u043f\u0438\u0442\u044c"], "de": ["\u00fcberschwemmen"], "fa": ["\u063a\u0631\u0642 \u062f\u0631 \u0622\u0628 \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "br": ["li\u00f1va\u00f1"], "pl": ["zalewa\u0107 wod\u0105", "zatapia\u0107"]}, "examples": [["la herbejoj estis superakvitaj", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "akv", "primary": false}, "de apud": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "De , loko situanta apud.", "translations": {}, "examples": [["eliris de apud li \u0109iuj", "La Malnova TestamentoJu\u011distoj 3:19"]], "subdefinitions": []}], "root": "apud", "primary": false}, "beletristo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Beletra verkisto a\u016d specialisto.", "translations": {"fr": ["\u00e9crivain"], "en": ["author", "writer", "man of letters"], "it": ["letterato"], "pl": ["literat", "pisarz", "autor", "beletrysta (rzadkie)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "beletr", "primary": false}, "milita aviadilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aviadilo, uzata de aerarmeo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0441\u0430\u043c\u043e\u043b\u0451\u0442"], "fr": ["avion militaire"], "it": ["aereo militare", "velivolo militare"], "es": ["avi\u00f3n militar"]}, "examples": [["la tekniko, kiu faris la tankojn kaj la militaviadilojn, estis tiu sama tekniko, kiu eltrovis novajn metodojn por persekuti la homojn pro la raso, al kiu ili apartenas, la religio, kiun ili kredas, la lingvo, kiun ili parolas", "Voja\u011do en Esperanto-lando H. Tonkin Venas nun la periodo de disvastigo leciono 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "aviad", "primary": false}, "okulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Organo de la vidkapablo.", "translations": {"be": ["\u0432\u043e\u043a\u0430"], "fr": ["\u0153il"], "en": ["eye"], "el": ["\u03bc\u03ac\u03c4\u03b9"], "hr": ["oko"], "de": ["Auge"], "it": ["occhio"], "hu": ["szem"], "cs": ["oko"], "bg": ["\u043e\u043a\u043e"], "br": ["lagad"], "lat": ["oculus"], "vo": ["log"], "es": ["ojo"], "ru": ["\u0433\u043b\u0430\u0437", "\u043e\u043a\u043e"], "nl": ["oog"], "pt": ["olho"], "tr": ["g\u00f6z"], "sv": ["\u00f6ga"], "ku": ["\u00e7av"], "pl": ["oko"]}, "examples": [["bluaj, migdalformaj, lacaj, blue kadritaj, ru\u011drandaj okuloj", null], ["sablero falis en mian okulon", "Z"], ["doni, fari signojn per la okulo", "Z"], ["grimaci per la okulo", "Z"], ["postuli okulon pro okulo, denton pro dento", "Z"], ["kiu tro alten rigardon direktas tiu tre balda\u016d okulojn difektas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Tiu sama organo, konsiderata kiel ilo de atento kaj intereso.", "translations": {}, "examples": [["for de l' okuloj, for de la koro", "Proverbaro esperanta"], ["teni la okulojn en stre\u0109o", "Proverbaro esperanta"], ["direkti siajn okulojn al iu", "Z"], ["sekvi iun per la okulo", null], ["okulo al okulo", null], ["anta\u016d, sub la okuloj de iu", null], ["verkante la regularon, mi havis anta\u016d la okuloj (priatentis) la specialan situacion de la afero", "Z"], ["foriru de anta\u016d miaj okuloj", null], ["\u0109ies okuloj kun teruro deturni\u011dis", "Z"], ["kovri al si la okulojn kontra\u016d (por ne vidi) la ekzistanta dan\u011dero", "Z"], ["malfermi la okulojn al iu", null], ["tio estas evidenta kaj falas al \u0109iu en la okulojn ( fali 4, frapi)", "Z"], ["subskribi ion kun fermitaj okuloj", null], ["\u015duti polvon en la okulojn (polvo)", "Proverbaro esperanta"], ["iafoje oni devas okulon fermeti", "Proverbaro esperanta"], ["fermu la okulojn kontra\u016d negravaj plendoj", "Z"], ["ne kredu al orelo, kredu al okulo", "Proverbaro esperanta"], ["en ies okuloj", "Z"], ["okulo de mastro pli efikas ol beno de pastro", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Tiu organo, konsiderata kiel esprimanta diversajn animajn sentojn.", "translations": {}, "examples": [["rigardi iun per enviema, malama, voluptema okulo", null], ["avidege \u0135eti okulon al", "Z"], ["tute jam sata sed okulo malsata", "Z"], ["timo havas grandajn okulojn", "Proverbaro esperanta"], ["havi okulojn pli grandajn ol la ventro", "Z"], ["de l' koro spegulo estas la okulo", "Proverbaro esperanta"], ["ne iru okuloj super la frunto", "Z"], ["\u015di pla\u0109is al liaj okuloj", "Z"], ["Noa akiris pla\u0109on en la okuloj de la Eternulo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "okul", "primary": true}, "anteno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Palpaj fadenformaj organoj trovi\u011dantaj sur la kapo de multaj insektoj kaj krustuloj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0442\u044d\u043d\u0430", "\u0432\u0443\u0441\u0456\u043a"], "fr": ["antenne"], "en": ["antenna", "feeler"], "ru": ["\u0430\u043d\u0442\u0435\u043d\u043d\u0430", "\u0441\u044f\u0436\u043e\u043a", "\u0443\u0441\u0438\u043a"], "de": ["F\u00fchler"], "sv": ["antenn"], "hu": ["cs\u00e1p", "tapogat\u00f3"], "sk": ["tykadlo"], "es": ["antena"], "pl": ["czu\u0142ek"], "he": ["\u05de\u05d7\u05d5\u05e9"]}, "examples": [["insekto brile nigra-blanka kun longaj striitaj antenoj", "Stefan Maul: Surprizo el ligna kesto, Monatojaro 2002a, numero 1a, p. 21a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Longa kaj fleksebla stango, kiun oni fiksas al mezo a\u016d supro de masto por teni triangulan velon.", "translations": {"sk": ["rahno"], "ru": ["\u0440\u0435\u0439", "\u0440\u0435\u044f"], "de": ["Rahe"], "hu": ["vitorlar\u00fad", "\u00e1rbocr\u00fad"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Konduko, plej ofte el drato, por disradiadi la ondojn de radioelektra sendstacio a\u016d por kaptadi la ondojn de aliaj radiostacioj.", "translations": {"ru": ["\u0430\u043d\u0442\u0435\u043d\u043d\u0430"], "en": ["antenna", "aerial"], "be": ["\u0430\u043d\u0442\u044d\u043d\u0430"], "de": ["Antenne"], "sv": ["antenn"], "hu": ["antenna"], "sk": ["ant\u00e9na"], "es": ["antena"], "pl": ["antena"], "he": ["\u05de\u05e9\u05d5\u05e9\u05d4", "\u05d0\u05e0\u05d8\u05e0\u05d4"]}, "examples": [["oni nuntempe povas ricevi anka\u016d per anteno la turkan stacion rekte de satelito", "Gvd: Elkabligite, Monatojaro 1999a, numero 9a, p. 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "anten", "primary": true}, "vatthoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "vathoro.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Vatt", "primary": false}, "okula": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al okulo.", "translations": {"be": ["\u0432\u043e\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["oculaire"], "en": ["ocular"], "nl": ["oog-"], "pt": ["ocular"], "el": ["\u03bf\u03c6\u03b8\u03b1\u03bb\u03bc\u03b9\u03ba\u03cc\u03c2"], "de": ["Augen-"], "it": ["oculare", "ottico (agg.)", "oculistico", "oftalmico"], "hu": ["szem-"], "es": ["ocular"], "br": ["-lagad"], "ru": ["\u0433\u043b\u0430\u0437\u043d\u043e\u0439"], "pl": ["oczny"]}, "examples": [["okula malsano, kuracisto, medikamento", null]], "subdefinitions": []}], "root": "okul", "primary": false}, "togo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ceremonia vira robo de la antikvaj Romianoj, konsistanta el vasta lana tuko, kiun oni drapire volvis \u0109irka\u016d la korpo, lasante libera la dekstran brakon.", "translations": {"be": ["\u0442\u043e\u0433\u0430"], "fr": ["toge"], "en": ["toga"], "nl": ["toga"], "pt": ["toga"], "ru": ["\u0442\u043e\u0433\u0430"], "ca": ["toga"], "de": ["Toga"], "hu": ["t\u00f3ga"], "es": ["toga"], "pl": ["toga"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tog", "primary": true}, "Lo\u0135banisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono, kiu scias kaj uzas Lo\u0135banon.", "translations": {"fr": ["lojbaniste"], "nl": ["lojbanist"]}, "examples": [["ke Lo\u0135ban estas planita kiel \u00ablogika\u00bb lingvo, ne signifas ke la Lo\u0135ban-istoj devige parolas logike", "Lo\u0135ban - La Logika Lingvo, 2001-11-22"]], "subdefinitions": []}], "root": "Lo\u0135ban", "primary": false}, "tantrismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bran\u0109o de hinduismo agnoskanta tantrojn, kun propraj meditmetodoj kaj praktikoj.", "translations": {"fr": ["tantrisme"], "it": ["tantrismo"], "pl": ["tantryzm"], "sv": ["tantrism"]}, "examples": [["la doktrino, kiu instruas tion nomi\u011das tantrismo", "M. M. Campagna, Nova \u0108ampiono!, soc.culture.esperanto, 1999-06-07"]], "subdefinitions": []}], "root": "tantr", "primary": false}, "Ciono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nomo de antikva fortika\u0135o en Jerusalemo, ofte aludanta la tutan urbon rigardatan kiel sanktan.", "translations": {"ru": ["\u0421\u0438\u043e\u043d"], "fr": ["Sion"], "en": ["Zion"], "de": ["Zion"], "it": ["Sion"], "pl": ["Syjon"]}, "examples": [["Dio helpos Cionon kaj konstruos la urbojn de Judujo", "La Malnova Testamento, &Psa 69:36"]], "subdefinitions": []}], "root": "Cion", "primary": true}, "malproksima": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne apuda, trans longa spaca, tempa a\u016d spirita distanco.", "translations": {"hu": ["t\u00e1voli"], "be": ["\u0434\u0430\u043b\u0451\u043a\u0456"], "fr": ["distant", "\u00e9loign\u00e9", "lointain"], "de": ["fern", "entfernt"], "ru": ["\u0434\u0430\u043b\u044c\u043d\u0438\u0439", "\u0434\u0430\u043b\u0451\u043a\u0438\u0439"]}, "examples": [["tiu \u0109i malfeli\u0109a infano devis du fojojn en \u0109iu tago iri \u0109erpi akvon en tre malproksima loko", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 13"], ["pre\u011dejo proksima, sed Dio malproksima", "Proverbaro esperanta"], ["malproksima de mi estas la deziro ribeli", "Z"], ["malproksima de mi estas la opinio ke...", null], ["pli bona amiko intima ol parenco malproksima", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "proksim", "primary": false}, "ikso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Neesperanta litero X, x.", "translations": {"be": ["\u0456\u043a\u0441"], "fr": ["x"], "en": ["x", "ex"], "nl": ["x"], "pt": ["xis"], "ru": ["\u0438\u043a\u0441"], "de": ["X"], "sv": ["x"], "hu": ["iksz"], "es": ["equis"], "it": ["ics", "x"], "fi": ["x", "\u00e4ks\u00e4"], "pl": ["iks"]}, "examples": [["Cxu vi havas problemojn tajpi esperantajn tekstojn? Uzu iksojn!", "Iksoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "iks", "primary": true}, "ba\u016ddru\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre maldika membrano farita el bova a\u016d \u015dafa intesto.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u0434\u0440\u044e\u0448"], "fr": ["baudruche"], "en": ["goldbeater's skin"], "nl": ["goudvlies", "goudslagersvlies"], "de": ["Goldschl\u00e4gerh\u00e4utchen"], "hu": ["b\u00e9lh\u00e1rtya", "aranyver\u0151 h\u00e1rtya"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ba\u016ddru\u0109", "primary": true}, "dikti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) La\u016dte paroli vortojn, skribotajn de iu alia.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u043a\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["dicter"], "bg": ["\u0434\u0438\u043a\u0442\u0443\u0432\u0430\u043c"], "pt": ["ditar"], "ru": ["\u0434\u0438\u043a\u0442\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["diktieren"], "fa": ["\u062f\u06cc\u06a9\u062a\u0647 \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "en": ["dictate"], "es": ["dictar"], "pl": ["dyktowa\u0107"]}, "examples": [["dikti versojn", null], ["Baru\u0125 enskribis en libron-rula\u0135on sub diktado de Jeremia \u0109iujn vortojn de la Eternulo", "La Malnova Testamento, Jeremia 36:4"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ordone altrudi.", "translations": {"fa": ["\u062a\u062d\u0645\u06cc\u0644 \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0628\u0647 \u0632\u0648\u0631 \u0642\u0628\u0648\u0644\u0627\u0646\u062f\u0646"]}, "examples": [["ili pretendis dikti le\u011dojn al la tuta esperantistaro", "Z"], ["tial la trusto povas dikti la prezojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Montri ion kiel necesan.", "translations": {}, "examples": [["la singardo diktis al ni tiun konduton", null], ["faru, kion diktas al vi la koro", null], ["la humaneco diktis al mi mian devon", null], ["reguloj kaj limoj diktataj de la cirkonstancoj", null], ["en \u0109iuj primoralaj demandoj , \u0109iam pla\u0109is al mi solvi ilin per la diktado fare de mia konscienco", "La revadoj de soleca promenanto, Kvara promenado"]], "subdefinitions": []}], "root": "dikt", "primary": true}, "enfluejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, kie rivero fluas en alian riveron, en lagon a\u016d en maron.", "translations": {"be": ["\u0432\u0443\u0441\u044c\u0446\u0435 (\u0440\u0430\u043a\u0456)"], "fr": ["embouchure (d'une rivi\u00e8re)"], "nl": ["monding"], "ru": ["\u0443\u0441\u0442\u044c\u0435"], "de": ["M\u00fcndung"], "pl": ["uj\u015bcie"], "hu": ["foly\u00f3torkolat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flu", "primary": false}, "sardona": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0440\u043a\u0430\u0441\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b", "\u0441\u0430\u0440\u0434\u0430\u043d\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["sarcastique", "sardonique"], "en": ["sarcastic", "sardonic"], "pt": ["sard\u00f4nico"], "ru": ["\u0441\u0430\u0440\u0434\u043e\u043d\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u0441\u0430\u0440\u043a\u0430\u0441\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "it": ["sarcastico", "sardonico"], "hu": ["g\u00fanyos", "szardonikus", "g\u00f6rcs\u00f6s"], "es": ["sarc\u00e1stico", "sard\u00f3nico"]}, "examples": [["sardona rido a\u016ddi\u011dis", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 67a, p. 441a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sardon", "primary": true}, "korveto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0433\u0430\u043b\u043a\u0430"], "fr": ["choucas"], "en": ["jackdaw"], "nl": ["torenkraai"], "de": ["Dohle"], "hu": ["cs\u00f3ka"], "fa": ["\u0632\u0627\u063a\u0686\u0647"], "cs": ["kavka obecn\u00e1"], "pl": ["kawka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Trimasta milita vel\u015dipo, mezgranda inter brigo kaj fregato.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u0432\u044d\u0442"], "fr": ["corvette"], "en": ["corvette"], "pt": ["corveta (\u00ea)"], "ru": ["\u043a\u043e\u0440\u0432\u0435\u0442"], "ca": ["corbeta"], "de": ["Korvette"], "hu": ["korvett", "k\u00eds\u00e9r\u0151 nasz\u00e1d"], "es": ["corbeta"]}, "examples": [["dum mallonga tempo, mi komandis la korveton George Washington \u0109e Suda Ameriko", "Edward Everett Hale, trad. E. L. Robinson, trad. Don Harlow, La viro senpatria, 1907 kaj 1994"]], "subdefinitions": []}], "root": "korv", "primary": false}, "malfortigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi malforta.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u043b\u0430\u0431\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["affaiblir"], "en": ["weaken"], "be": ["\u0430\u0441\u043b\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c", "\u0437\u044c\u043d\u044f\u0441\u0456\u043b\u0456\u0446\u044c"], "de": ["schw\u00e4chen", "entkr\u00e4ften"], "fa": ["\u0636\u0639\u06cc\u0641 \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u062a\u0636\u0639\u06cc\u0641 \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0633\u0633\u062a \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0627\u0632 \u067e\u0627 \u0627\u0646\u062f\u0627\u062e\u062a\u0646"], "es": ["debilitar"], "pl": ["os\u0142abia\u0107", "nadw\u0105tla\u0107", "wycie\u0144cza\u0107"]}, "examples": [["malsano malfortigis lin", null], ["fremdaj elementoj malfortigis la unuecon de la socio", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "fort", "primary": false}, "kopulacii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Fari kopulacion.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043f\u0430\u0440\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["s'accoupler", "faire l'amour", "baiser (faire l'amour)", "co\u00efter", "copuler", "coucher (co\u00efter)"], "nl": ["copuleren", "geslachtsgemeenschap hebben"], "de": ["begatten", "paaren", "befruchten", "kopulieren"], "es": ["copular"], "hu": ["p\u00e1rzik", "k\u00f6z\u00f6s\u00fcl"]}, "examples": [["la plej altkvalitaj viroj kopulaciu kun la plej altkvalitaj virinoj kiel eble plej multe", "Platono trad. D. BroadribbLa RespublikoParto 5"]], "subdefinitions": []}], "root": "kopulaci", "primary": false}, "bemolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kromsigno malaltiganta noton je duonduto; simb. \u266d.", "translations": {"be": ["\u0431\u044d\u043c\u043e\u043b\u044c"], "fr": ["b\u00e9mol"], "en": ["flat symbol"], "ru": ["\u0431\u0435\u043c\u043e\u043b\u044c"], "de": ["b (Notenschrift)"], "it": ["bemolle"], "hu": ["b\u00e9"], "sk": ["b\u00e9\u010dko"], "es": ["bemol"], "pl": ["bemol"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bemol", "primary": true}, "matrico de vektora homomorfio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri homomorfio f de p-dimensia vektora spaco E al n-dimensia F, amba\u016d super korpo K, rilate al respektivaj bazoj BE kaj BF) Tia (n,p)-matrico A super K, ke aij estas la i-a komponanto la\u016d bazo BF de la bildo per f de la j-a vektoro de BE.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u0442\u0440\u0438\u0446\u0430 \u043b\u0438\u043d\u0435\u0439\u043d\u043e\u0433\u043e \u043f\u0440\u0435\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["matrice d'application lin\u00e9aire"], "en": ["matrix of a linear mapping"], "de": ["Matrix einer linearer Abbildung"], "pl": ["macierz odwzorowania liniowego"], "hu": ["vektor-homomorfizmus m\u00e1trixa"]}, "examples": [["la matrico de endomorfio estas kvadrata", null], ["la matrico de idento estas la unuomatrico", null], ["la matrico de kunliga\u0135o de du homomorfioj egalas al la produto de la matricoj de \u0109iu homomorfio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "matric", "primary": false}, "ekspektori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Elsputi embarasa\u0135ojn, mukon el la spirtuboj.", "translations": {"fr": ["expectorer"], "pt": ["expectorar"], "pl": ["wykrztusi\u0107", "charka\u0107 (wulg.)"]}, "examples": [["kapitano van To\u0125 ekspektoris. \"Kaj... kiel ili aspektas?\"", "Milito kontra\u016d salamandr, libro 1a, \u0109apitro 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekspektor", "primary": true}, "sakristio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En kristana pre\u011dejo , loko kie oni konservas la kultajn objektojn kaj vestojn, kaj kie la pastroj sin vestas por diservo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043a\u0440\u044b\u0441\u0442\u044b\u044f"], "fr": ["sacristie"], "nl": ["sacristie"], "pt": ["sacristia"], "ru": ["\u0440\u0438\u0437\u043d\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Sakristei"], "it": ["sacrestia", "sagrestia"], "hu": ["sekrestye"], "fa": ["\u0635\u0646\u062f\u0648\u0642\u062e\u0627\u0646\u0647\u0654 \u06a9\u0644\u06cc\u0633\u0627"], "pl": ["zakrystia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sakristi", "primary": true}, "pre\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La ago pre\u011di kaj vortoj de la pre\u011danto.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043e\u043b\u0438\u0442\u0432\u0430"], "en": ["prayer"], "nl": ["gebed"]}, "examples": [["ili vokis al Dio, kaj li a\u016dskultis ilian pre\u011don pro tio, ke ili fidis lin", "La Malnova Testamento, I. Kroniko 5:20"], ["li kunmetis \u015diajn manojn kaj eldiris pre\u011don pri mortintoj", "Fabeloj, volumo 3, Historio"]], "subdefinitions": []}], "root": "pre\u011d", "primary": false}, "\u0109ambristino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Servistino, kies laboro estas purigi kai ordigi lo\u011do\u0109ambrojn.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u0440\u043d\u0438\u0447\u043d\u0430\u044f"], "fr": ["femme de chambre"], "nl": ["kamermeisje"], "pt": ["camareira"], "de": ["Zimmerm\u00e4dchen"], "it": ["cameriera (domestica)", "domestica (donna di servizio)", "donna di servizio"], "hu": ["szobal\u00e1ny"], "fa": ["\u062e\u062f\u0645\u062a\u06a9\u0627\u0631 (\u0632\u0646)"], "pl": ["pokoj\u00f3wka"]}, "examples": [["ni havas diversajn servantojn: kuiriston, \u0109ambristinon, infanistinon kaj veturigiston", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a737."], ["\u0109u vi vidis la \u0109ambristinon aux la kuiristinon?", "Lingvaj Respond, Respondo 29, La Revuo, 1908, Februaro"], ["de dek du jaroj \u015di kudras por la bona sinjorino elegantajn vestojn dum tutaj noktoj, akre admonas \u015diajn \u0109ambristinojn kaj lakeojn, \u0109iumatene metas sur \u015diajn piedojn \u015dtrumpojn kaj \u015duojn", "E. Orzeszko, trad. Kabe: La bona sinjorino"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ambr", "primary": false}, "\u0124arkovo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda urbo en Ukrainujo (36\u00b012'E, 49\u00b059'N).", "translations": {"be": ["\u0425\u0430\u0440\u043a\u0430\u045e"], "bg": ["\u0425\u0430\u0440\u043a\u043e\u0432"], "nl": ["Charkov"], "pt": ["Kharkov"], "ru": ["\u0425\u0430\u0440\u044c\u043a\u043e\u0432"], "de": ["Charkow"], "it": ["Harkov"], "hu": ["Harkov"], "en": ["Harkow"], "uk": ["\u0425\u0430\u0440\u043a\u0456\u0432"], "fi": ["Harkova"], "pl": ["Chark\u00f3w"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0124arkov", "primary": true}, "litargiro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Protoksido de plumbo de oran\u011deru\u011da koloro, fandata kaj lamenforme kristali\u011danta.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u0438\u043d\u0446\u043e\u0432\u044b\u0439 \u0433\u043b\u0435\u0442", "\u043e\u043a\u0438\u0441\u044c \u0441\u0432\u0438\u043d\u0446\u0430"], "nl": ["loodglit"], "pt": ["litarg\u00edrio"], "de": ["Bleigl\u00e4tte", "Bleimonoxid", "Bleioxid"], "es": ["litargirio"], "hu": ["\u00f3lomgl\u00e9t"]}, "examples": [["litargiro estas uzata en preparado de glazuro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "litargir", "primary": true}, "enveni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Veni en ion.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0439\u0442\u0438"], "fr": ["entrer"], "nl": ["binnenkomen"], "pt": ["entrar"], "de": ["hereinkommen"], "hu": ["bej\u00f6n"]}, "examples": [["la virino, kiu envenas en vian domon estu simila al Ra\u0125el kaj Lea!", "La Malnova Testamento, Rut 4:11"], ["li envenigis la keston en la tabernaklon", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["\u015di donis al li sian sklavinon kaj Jakob envenis al \u015di, kaj \u015di gravedi\u011dis", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ven", "primary": false}, "brakicefalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "bra\u0125icefalo", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u0430\u0445\u0456\u0446\u044d\u0444\u0430\u043b"], "fr": ["brachyc\u00e9phale (subst.)"], "ru": ["\u0431\u0440\u0430\u0445\u0438\u0446\u0435\u0444\u0430\u043b"], "ca": ["braquic\u00e8fal"], "de": ["Brachyzephale", "Kurzkopf"], "hu": ["brachycephal", "r\u00f6vidfej\u0171 (ember)"], "pl": ["brachicefal"], "es": ["braquic\u00e9falo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "brakicefal", "primary": true}, "garna\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, kio garnas.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043a\u0440\u0430\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0433\u0430\u0440\u043d\u0438\u0440 (\u043e \u0435\u0434\u0435)", "\u0437\u0430\u043f\u0440\u0430\u0432\u043a\u0430 (\u043e \u0435\u0434\u0435)"], "fr": ["garniture (ce qui garnit)", "accompagnement (garniture)"], "en": ["equipment", "accessories", "fittings"], "pt": ["guarni\u00e7\u00e3o", "revestimento", "enfeite"], "de": ["Schmuck", "Garnierung"], "pl": ["garnitur (komplet)", "przybranie", "ozdoba"]}, "examples": [["stranga kostumo, kiu havis garna\u0135on el grandaj blankaj sambukaj flora\u0135oj", "Fabeloj, volumo 2, Sambuka virineto"], ["surtabligu kun garna\u0135o el subrostitaj legomoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "garn", "primary": false}, "kolubredoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo skvamuloj (Colubridae), al kiu apartenas la plej multaj serpentoj, normale nedan\u011deraj al la homo.", "translations": {"be": ["\u0432\u0443\u0436\u043e\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["colubrid\u00e9s"], "nl": ["colubrides", "gladde slangen", "ringslangachtigen"], "pt": ["colubr\u00eddeos"], "ru": ["\u0443\u0436\u0438 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)", "\u0443\u0436\u0435\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b\u0435"], "de": ["Nattern"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kolubred", "primary": true}, "revolucio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subita perforta \u015dan\u011do en politika re\u011dimo de iu lando.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0432\u0430\u043b\u044e\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["r\u00e9volution"], "bg": ["\u0440\u0435\u0432\u043e\u043b\u044e\u0446\u0438\u044f"], "nl": ["staatsgreep"], "pt": ["revolu\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0440\u0435\u0432\u043e\u043b\u044e\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Revolution"], "hu": ["forradalom"], "en": ["revolution"], "cs": ["revoluce"], "zh": ["\u9769\u547d [g\u00e9m\u00ecng]"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Subita grava \u015dan\u011di\u011do en irado de ia da\u016dranta afero.", "translations": {"nl": ["revolutie", "omwenteling"]}, "examples": [["revolucio efektivi\u011dis en la prezoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "revoluci", "primary": true}, "agnoski": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Akcepti ion kiel validan, ekzistantan, la\u016dle\u011dan, valoran.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0437\u043d\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["admettre", "reconnaitre"], "en": ["acknowledge", "recognize"], "nl": ["erkennen"], "pt": ["reconhecer", "admitir"], "be": ["\u043f\u0440\u044b\u0437\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0443\u0437\u0430\u043a\u043e\u043d\u044c\u0432\u0430\u0446\u044c (\u0434\u0437\u0456\u0446\u044f)"], "de": ["anerkennen"], "tr": ["kabullenmek"], "it": ["riconoscere"], "sv": ["erk\u00e4nna"], "sk": ["uzna\u0165"], "hu": ["elismer", "felismer"], "es": ["reconocer", "admitir"]}, "examples": [["agnoski novan registaron", null], ["agnoski ies rajtojn je la hereda\u0135o", null], ["nur kiam Esperanto estos oficiale agnoskita de plej multaj registaroj, ni povos pensi pri \u015dan\u011doj en la lingvo", null], ["ne \u0109iuj filozofoj agnoskas la senlimecon de la universo", null], ["agnoski sian \u015duldon, eraron", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "deklari, konfesi", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "agnosk", "primary": true}, "Kataro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la Araba Duoninsulo. ISO-3166 kodo: QA. \u011ci limas kun Sauda Arabujo kaj Persa Golfo.", "translations": {"bg": ["\u041a\u0430\u0442\u0430\u0440"], "nl": ["Katar", "Qatar"], "de": ["Katar"], "ar": ["\u0642\u0637\u0631", "\u062f\u0648\u0644\u0629 \u0642\u0637\u0631"], "en": ["Qatar"], "pl": ["Pa\u0144stwo Katar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "katar", "primary": false}, "Mahaviro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fondinto a\u016d reforminto de \u011dajnismo (540 a.K. \u2013 468 a.K.).", "translations": {"fr": ["Mahavira"], "de": ["Mahavira"], "nl": ["Mahavira"], "it": ["Mah\u0101v\u012bra", "Mahavira"], "hu": ["Mah\u00e1vira"]}, "examples": [["estis Mahaviro samtempulo de Budho", "E. Pauli, Enciklopedio simpozio, artikolo \u00ab\u011daino, \u011dainismo\u00bb, 1996-05"], ["Mahaviro, la fondinto de \u011cajnismo, atingis nirvanon en tiu tago", "Vikipedio, artikolo \u00abDivali\u00bb, 2007-01-08"]], "subdefinitions": []}], "root": "Mahavir", "primary": true}, "kantarido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio el la ordo koleopteroj (Lytta vesicatoria), metale verda skarabo, kies veneno (kantaridino) vezikigas la ha\u016dton kaj estis uzata kiel afrodiziiga\u0135o kaj por vezikplastroj.", "translations": {"ru": ["\u0448\u043f\u0430\u043d\u0441\u043a\u0430\u044f \u043c\u0443\u0445\u0430"], "fr": ["cantharide"], "en": ["sailor beetle", "soldier beetle"], "nl": ["Spaanse vlieg"], "br": ["c'hwil-glas"], "de": ["Spanische Fliege"], "hu": ["k\u0151risbog\u00e1r"]}, "examples": [["li almetis al si sur la nukon kaj sur la dorson po unu granda kantarida plastro, por eltiri la frenezecon", "Fabeloj, volumo 1, galo\u015doj de feli\u0109o, 4"]], "subdefinitions": []}], "root": "kantarid", "primary": true}, "sifiliso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Infekta hereda seksa malsano.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0438\u0444\u0438\u043b\u0438\u0441"], "fr": ["syphilis"], "nl": ["syfilis"], "be": ["\u0441\u044b\u0444\u0456\u043b\u0456\u0441", "\u043f\u0440\u0430\u043d\u0446\u044b"], "de": ["Syphilis"], "hu": ["szifilisz", "v\u00e9rbaj", "bujak\u00f3r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sifilis", "primary": true}, "asimptoto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Eblas kvalifiki asimptota ne nur rekton, sed anka\u016d alian kurbon ( asimptota cirklo ), a\u016d e\u0109 punkton ( la origino estas asimptota punkto de hiperbola spiralo )."], "primary definition": "(de kurbo) Rekto, al kiu \u011di senlime alproksimi\u011das.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u044b\u043c\u043f\u0442\u043e\u0442\u0430"], "fr": ["asymptote"], "en": ["asymptote"], "nl": ["asymptoot"], "ru": ["\u0430\u0441\u0438\u043c\u043f\u0442\u043e\u0442\u0430"], "de": ["Asymptote"], "sk": ["asymptota"], "es": ["as\u00edntota"], "pl": ["asymptota"]}, "examples": [["hiperbolo akceptas du asimptotojn, parabolo neniun", null], ["la grafika\u0135o de funkcio logaritmo akceptas la ordinatan akson kiel asimptoton, kiam la variablo strebas al nulo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "asimptot", "primary": true}, "kahelaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la kaheloj, tegantaj iun surfacon.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0441\u0442\u0438\u043b \u0438\u0437 \u043a\u0430\u0444\u0435\u043b\u044f"], "fr": ["carrelage"], "nl": ["tegelwerk"], "tr": ["ta\u015f d\u00f6\u015feme"], "hu": ["csempeburkolat"], "br": ["karrelladur"], "fi": ["laatoitus (laatoitettu pinta)"], "pl": ["kafelkowanie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kahel", "primary": false}, "ergonomia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Farita la\u016d ergonomio, oportuna, efika por sia funkcio.", "translations": {"be": ["\u044d\u0440\u0433\u0430\u043d\u0430\u043c\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["ergonomique"], "nl": ["ergonomisch"], "pt": ["ergon\u00f4mico"], "de": ["ergonomisch"], "it": ["ergonomico"], "hu": ["ergon\u00f3mikus"], "es": ["ergon\u00f3mico"], "pl": ["ergonomiczny"]}, "examples": [["ta\u016dgas por le\u011deraj industriaj medioj, kiel po\u015dtaj aplikoj, danke al ergonomia fasonado kaj malgranda pezo", "ABC-Pack, Legilo LynxTM D402, Enujiga ma\u015dinaro, 2004-05"]], "subdefinitions": []}], "root": "ergonomi", "primary": false}, "ergonomio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Alia esperantigo: ergonomiko: \u00abEnkonduko al ergonomiko kaj nuna scienca teorio pri la ka\u016dzoj de akcidentoj\u00bb."], "primary definition": "Studo de plej bona kunfunkciado de iloj kaj homoj por plej efika, sekura, komforta agado.", "translations": {"be": ["\u044d\u0440\u0433\u0430\u043d\u043e\u043c\u0456\u043a\u0430"], "fr": ["ergonomie"], "bg": ["\u0435\u0440\u0433\u043e\u043d\u043e\u043c\u0438\u043a\u0430"], "nl": ["ergonomie"], "pt": ["ergonomia"], "de": ["Ergonomie"], "it": ["ergonomia"], "hu": ["ergon\u00f3mia"], "es": ["ergonom\u00eda"], "pl": ["ergonomia"]}, "examples": [["ergonomio kaj formigo de produktoj", "H. G. Frank, H. W. Franke, Informaciestetiko, Institut f\u00fcr Kybernetik, 1997"]], "subdefinitions": []}], "root": "ergonomi", "primary": true}, "precedenco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pasinta fakto kiu pravigas analogan okazan fakton.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044d\u0446\u044d\u0434\u044d\u043d\u0442"], "en": ["precedent"], "nl": ["precedent"], "pt": ["precedente"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0446\u0435\u0434\u0435\u043d\u0442"], "de": ["Pr\u00e4zedenzfall"], "hu": ["precedens"], "ro": ["precedent"], "pl": ["precedens"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "precedenc", "primary": true}, "intensigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pliigi la aktivecon; plifortigi la efikon.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0442\u0435\u043d\u0441\u0438\u0444\u0438\u0446\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u0441\u0438\u043b\u0438\u0442\u044c", "\u0443\u0441\u0438\u043b\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["intensifier", "amplifier", "renforcer (intensifier)"], "nl": ["verhogen", "versterken"], "pt": ["intensificar"], "de": ["intensivieren"], "hu": ["intenz\u00edvebb\u00e9 tesz", "feler\u0151s\u00edt"], "fa": ["\u0634\u062f\u062a \u0628\u062e\u0634\u06cc\u062f\u0646", "\u062a\u0634\u062f\u06cc\u062f \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "es": ["intensificar"]}, "examples": [["estas necese intensigi la laboron por fini la konstruon en la difinita templimo", null], ["intensigi la lumon, la elektran fluon, la propagandon, la protestojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "intens", "primary": false}, "ekzorca\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pre\u011do uzata por forpeli demonon, diablon.", "translations": {"fr": ["exorcisme"], "de": ["Exorzismus", "Teufelsaustreibung", "Teufelsbeschw\u00f6rung"], "es": ["exorcismo"], "pl": ["egzorcyzm"], "hu": ["\u00f6rd\u00f6g\u0171z\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekzorc", "primary": false}, "margarino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Substanco eltirita el plantaj grasoj kaj uzata anstata\u016d butero.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0440\u0433\u0430\u0440\u044b\u043d"], "fr": ["margarine"], "bg": ["\u043c\u0430\u0440\u0433\u0430\u0440\u0438\u043d"], "nl": ["margarine"], "pt": ["margarina"], "ru": ["\u043c\u0430\u0440\u0433\u0430\u0440\u0438\u043d"], "ca": ["margarina"], "de": ["Margarine"], "sv": ["margarin"], "hu": ["margarin"], "en": ["margarine"], "es": ["margarina"], "br": ["margarin"], "pl": ["margaryna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "margarin", "primary": true}, "softi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Soni malla\u016dte, karese.", "translations": {"be": ["\u0446\u0456\u0445\u0430 \u0433\u0443\u0447\u0430\u0446\u044c", "\u0446\u0456\u0445\u0430 \u0433\u0430\u0432\u0430\u0440\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["\u00eatre doux (son)"], "hu": ["l\u00e1gy hangon sz\u00f3l"], "nl": ["zacht zijn (van stem)"], "ru": ["\u0437\u0432\u0443\u0447\u0430\u0442\u044c \u0442\u0438\u0445\u043e", "\u0433\u043e\u0432\u043e\u0440\u0438\u0442\u044c \u0442\u0438\u0445\u043e"]}, "examples": [["\u00abtio, kaj amuza kaj kortu\u015da\u00bb softis \u015dia vo\u0109o", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 58a, volumo 2a, p. 289a"]], "subdefinitions": []}], "root": "soft", "primary": false}, "konkursi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konkurse konkuri.", "translations": {"be": ["\u0443\u0434\u0437\u0435\u043b\u044c\u043d\u0456\u0447\u0430\u0446\u044c \u0443 \u043a\u043e\u043d\u043a\u0443\u0440\u0441\u0435"], "de": ["wetteifern", "um die Wette laufen", "am Wettstreit teilnehmen"], "nl": ["aan een wedstrijd deelnemen", "wedijveren"], "es": ["concursar"], "ru": ["\u0441\u043e\u0441\u0442\u044f\u0437\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0443\u0447\u0430\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c \u0432 \u043a\u043e\u043d\u043a\u0443\u0440\u0441\u0435"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konkurs", "primary": false}, "pasiva": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Montranta, ke la subjekto ricevas la efikon de la ago, kiu estas signifata de la verbo kaj farata de iu a\u016d io alia ol la subjekto.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u0456\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["passif"], "en": ["passive"], "nl": ["passief"], "pt": ["passivo"], "ru": ["\u043f\u0430\u0441\u0441\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439"], "de": ["passiv"], "sv": ["passiv"], "hu": ["szenved\u0151", "passz\u00edv"], "es": ["pasivo"]}, "examples": [["pasiva participo", null], ["pasiva vo\u0109o", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malagema, seniniciatema, senrezistema, trotolerema.", "translations": {"hu": ["passz\u00edv", "t\u00e9tlen"]}, "examples": [["pasiva obeado, kontra\u016dstaro", null], ["kun la pasiveco de bone edukita fra\u016dlino", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Senaga, ricevanta la efikon de ies ago, prezentita kiel objekto de ago.", "translations": {"hu": ["passz\u00edv", "szenved\u0151"]}, "examples": [["havi pasivan rolon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pasiv", "primary": true}, "tetano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Infekta, plej ofte mortiga malsano karakterizata per fortegaj konvulsioj.", "translations": {"be": ["\u0441\u043b\u0443\u043f\u043d\u044f\u043a"], "nl": ["tetanus"], "pt": ["t\u00e9tano"], "ru": ["\u0442\u0435\u0442\u0430\u043d\u0443\u0441"], "de": ["Tetanus"], "hu": ["tetanusz"], "fa": ["\u06a9\u0632\u0627\u0632"], "pl": ["t\u0119\u017cec"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tetan", "primary": true}, "postanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu, kiu venas poste.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["successeur"], "en": ["successor"], "de": ["Nachfolger"], "pl": ["p\u00f3\u017aniejszy (go\u015b\u0107)"], "hu": ["ut\u00e1na k\u00f6vetkez\u0151", "r\u00e1k\u00f6vetkez\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de elemento en orda aro) Tiu elemento, se \u011di ekzistas, najbara kun \u011di kaj pli granda ol \u011di.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u0441\u043b\u0435\u0434\u0443\u044e\u0449\u0438\u0439 \u044d\u043b\u0435\u043c\u0435\u043d\u0442"], "pl": ["nast\u0119pnik"]}, "examples": [["5 estas la postanto de 4", null]], "subdefinitions": []}], "root": "post", "primary": false}, "heroa\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago inda de heroo.", "translations": {"be": ["\u043f\u043e\u0434\u0437\u044c\u0432\u0456\u0433", "\u0433\u0435\u0440\u0430\u0456\u0447\u043d\u044b \u045e\u0447\u044b\u043d\u0430\u043a"], "fr": ["acte h\u00e9ro\u00efque"], "en": ["act of heroism", "heroic deed"], "nl": ["heldendaad"], "pt": ["hero\u00edsmo"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0432\u0438\u0433", "\u0433\u0435\u0440\u043e\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439 \u043f\u043e\u0441\u0442\u0443\u043f\u043e\u043a"], "de": ["Heldentat"], "it": ["atto eroico", "impresa (prodezza)"], "hu": ["h\u0151stett"], "pl": ["czyn bohaterski"], "br": ["kur", "taol-kaer"], "es": ["heroicidad"]}, "examples": [["heroa\u0135oj de la nacia heroo kaj duondio Gilgame\u015d", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 10a, Babel"]], "subdefinitions": []}], "root": "hero", "primary": false}, "pasivo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pasiva vo\u0109o.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u0434\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0437\u0430\u043b\u043e\u0433"], "nl": ["passief", "lijdende vorm"], "be": ["\u043f\u0430\u0441\u0456\u045e"], "de": ["Passiv", "Leideform"], "es": ["pasiva"], "hu": ["szenved\u0151 igenem", "szenved\u0151 alak"]}, "examples": [["e\u0109 de vortoj, kiuj per si mem ne postulas la akuzativon, vi povas en nia lingvo libere \u0109iam fari pasivon, se nur la senco de tiu \u0109i pasivo estos komprenebla. Tiel estas ne malregule uzita la esprimo: \u00abla celo estas alvenita\u00bb.", "Lingvaj Respond"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sumo de la negativa \u015duldata parto de propruma\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u0441\u0441\u0438\u0432"], "de": ["Passiva", "Verbindlichkeiten"], "nl": ["passief"], "es": ["pasivo"], "hu": ["forr\u00e1sok", "passz\u00edv\u00e1k"]}, "examples": [["la pasivo de la firmo superas la aktivon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pasiv", "primary": false}, "skalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilato inter la efektivaj dimensioj de objekto kaj la dimensioj de desegna\u0135o, kiu figuras \u011din.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0448\u0442\u0430\u0431"], "fr": ["\u00e9chelle (rapport au r\u00e9el)"], "en": ["scale"], "nl": ["schaal"], "ru": ["\u043c\u0430\u0441\u0448\u0442\u0430\u0431"], "de": ["Ma\u00dfstab"], "hu": ["l\u00e9pt\u00e9k", "m\u00e9retar\u00e1ny"], "es": ["escala"]}, "examples": [["en neniu farebla desegna\u0135o ni povas desegni samtempe la orbitojn kaj la planedojn la\u016d la sama skalo", "Garbhan Macaoidh,...Tra kruta\u0135oj al la astroj [recenzo pri La kosmo kaj ni], Monato, jaro 2001a, numero 6a, p. 17a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Linio dividita per egaldistancaj streketoj, kiuj montras la dimensiojn de desegna\u0135o rilate al efektiva objekto.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0448\u0442\u0430\u0431"], "fr": ["\u00e9chelle (cartographie)"], "de": ["Skala"], "ru": ["\u043c\u0430\u0441\u0448\u0442\u0430\u0431"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aro de la streketoj, kiuj montras la gradojn de termometro a\u016d de alia ajn mezuraparato.", "translations": {"hu": ["sk\u00e1la", "fokbeoszt\u00e1s"], "be": ["\u0448\u043a\u0430\u043b\u0430"], "fr": ["graduation"], "de": ["Skala"], "ru": ["\u0448\u043a\u0430\u043b\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Orda, norma serio de tonoj.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u044f\u043f\u0430\u0437\u043e\u043d (\u043c\u0443\u0437.)"], "hu": ["hangl\u00e9tra", "hangsor", "sk\u00e1la"], "ru": ["\u0434\u0438\u0430\u043f\u0430\u0437\u043e\u043d (\u043c\u0443\u0437.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skal", "primary": true}, "surtera": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Okazanta a\u016d vivanta sur la tero.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0437\u0435\u043c\u043d\u044b", "\u0437\u044f\u043c\u043d\u044b"], "fr": ["terrestre"], "nl": ["bovenaards", "bovengronds"], "ru": ["\u043d\u0430\u0437\u0435\u043c\u043d\u044b\u0439", "\u0437\u0435\u043c\u043d\u043e\u0439"], "pl": ["naziemny"], "hu": ["f\u00f6ldi"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ter", "primary": false}, "\u015dalti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fermi elektran cirkviton, tiel ke la kurento povas trapasi.", "translations": {"be": ["\u0443\u043a\u043b\u044e\u0447\u0430\u0446\u044c (\u0441\u044c\u0432\u044f\u0442\u043b\u043e, \u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u044b\u0447\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c)"], "fr": ["fermer (un circuit)", "enclencher (un m\u00e9canisme)", "allumer (mettre en fonctionnement)", "mettre en circuit"], "en": ["switch on", "turn on"], "nl": ["aansteken (licht)", "aanzetten"], "pt": ["ligar"], "ru": ["\u0432\u043a\u043b\u044e\u0447\u0438\u0442\u044c"], "de": ["einschalten"], "it": ["accendere (dare corrente, mettere in funzione)"], "hu": ["bekapcsol"], "es": ["encender (un aparato el\u00e9ctrico)", "poner en marcha (un aparato el\u00e9ctrico)", "cerrar(un circuito el\u00e9ctrico)"]}, "examples": [["\u015dalti la lumon, la ekbrulon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dalt", "primary": true}, "skali": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grandigi a\u016d malgrandigi en \u0109iuj dimensioj, konservante proporciojn de la partoj.", "translations": {"fr": ["redimensionner"], "en": ["rescale"]}, "examples": [["oni simple amplifis la sonon sen skali la intonacion", "Sergio Pokrovskij, La malo de \u00abvo\u0109legi\u00bb, soc.culture.esperanto, 2003-07-25"]], "subdefinitions": []}], "root": "skal", "primary": false}, "herba\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Herbo, malutila por la kulturado.", "translations": {"be": ["\u043f\u0443\u0441\u0442\u0430\u0437\u0435\u043b\u044c\u043b\u0435"], "fr": ["mauvaise herbe"], "nl": ["onkruid"], "pt": ["erva daninha"], "ru": ["\u0441\u043e\u0440\u043d\u044f\u043a"], "de": ["Unkraut"], "it": ["erbaccia", "pianta infestante", "malerba"], "hu": ["gaz", "dudva"], "es": ["hierba mala"], "br": ["louzaouenn fall"], "pl": ["zielsko", "chwast"]}, "examples": [["inter herba\u0109oj kaj urtikoj \u011di ku\u015dis tie en angulo", "Fabeloj, volumo 2, abio"]], "subdefinitions": []}], "root": "herb", "primary": false}, "gemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iuspeca multvalora kruda \u015dtono uzebla por fari juvelon.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0448\u0442\u043e\u045e\u043d\u044b \u043a\u0430\u043c\u0435\u043d\u044c"], "fr": ["gemme", "pierre pr\u00e9cieuse"], "bg": ["\u0441\u043a\u044a\u043f\u043e\u0446\u0435\u043d\u0435\u043d \u043a\u0430\u043c\u044a\u043a"], "nl": ["edelsteen"], "pt": ["gema (qualquer pedra preciosa)"], "ru": ["\u0434\u0440\u0430\u0433\u043e\u0446\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 \u043a\u0430\u043c\u0435\u043d\u044c"], "de": ["Gemme", "Edelstein"], "hu": ["dr\u00e1gak\u0151"], "en": ["gem"], "es": ["gema"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["parel (fig.)"], "pt": ["j\u00f3ia (f)"], "hu": ["gy\u00f6ngy (\u00e1tv.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gem", "primary": true}, "fajrestingilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Portebla aparato, entenanta fajroestingan substancon, por estingi fajrojn.", "translations": {"be": ["\u0432\u043e\u0433\u043d\u0435\u0442\u0443\u0448\u044b\u0446\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["extincteur"], "pt": ["extintor de inc\u00eandio"], "ru": ["\u043e\u0433\u043d\u0435\u0442\u0443\u0448\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Feuerl\u00f6scher"], "hu": ["t\u0171zolt\u00f3k\u00e9sz\u00fcl\u00e9k"], "pl": ["ga\u015bnica"], "uk": ["\u0432\u043e\u0433\u043d\u0435\u0433\u0430\u0441\u043d\u0438\u043a"], "ro": ["extinctor"], "es": ["extintor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "esting", "primary": false}, "difrakti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Perturbi pro trafo de obstaklo kun dimensio simila al la ondolongo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u043b\u0430\u043c\u043b\u044f\u0446\u044c \u0441\u044c\u0432\u044f\u0442\u043b\u043e"], "fr": ["diffracter"], "pt": ["difratar"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u043b\u043e\u043c\u043b\u044f\u0442\u044c (\u043b\u0443\u0447\u0438)", "\u0434\u0438\u0444\u0440\u0430\u0433\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["beugen"], "hu": ["elhajl\u00edt (hull\u00e1mot)", "elt\u00e9r\u00edt (hull\u00e1mot)"]}, "examples": [["mallar\u011da fendo difraktas la lumon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "difrakt", "primary": true}, "kolocinto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u043e\u043a\u0432\u0438\u043d\u0442", "\u043a\u043e\u043b\u043e\u0446\u0438\u043d\u0442"], "fr": ["coloquinte"], "nl": ["kolokwint"], "pt": ["coloqu\u00edntida"], "de": ["Koloquinte"], "hu": ["takarm\u00e1nydinnye", "s\u00e1rt\u00f6k", "keser\u0171 s\u00e1rt\u00f6k", "takarm\u00e1ny-g\u00f6r\u00f6gdinnye"]}, "examples": [["tiel amara ke, kompare kun \u011di, kolocinto dol\u0109as", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, dua parto, \u0109apitro 39a, p. 611a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kolocint", "primary": true}, "tolueno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "C6H5CH3. Likva senkolora hidrokarbido, bolanta en temperaturo de 111\u00b0C. Uzata kiel solvilo, reakciilo kaj kiel konsista parto de iuj benzinoj.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043b\u0443\u043e\u043b"], "fr": ["tolu\u00e8ne"], "pt": ["tolueno"], "ca": ["tolu\u00e8"], "hu": ["toluol"], "fa": ["\u062a\u0648\u0644\u0648\u0626\u0646", "\u0645\u062a\u06cc\u0644 \u0628\u0646\u0632\u0648\u0644"], "pl": ["toluen"], "es": ["tolueno"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "toluen", "primary": true}, "difrakto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Perturbo de ondo, ekzemple lumo, kiun io difraktas.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0444\u0440\u0430\u043a\u0446\u044b\u044f", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u043b\u0430\u043c\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435 \u0441\u044c\u0432\u044f\u0442\u043b\u0430"], "fr": ["diffraction"], "en": ["diffraction"], "pt": ["difra\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u043b\u043e\u043c\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0434\u0438\u0444\u0440\u0430\u043a\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Beugung", "Diffraktion"], "hu": ["diffrakci\u00f3", "f\u00e9nyelhajl\u00e1s", "hull\u00e1melhajl\u00e1s"], "es": ["difracci\u00f3n"], "pl": ["dyfrakcja", "ugi\u0119cie fal"]}, "examples": [["difrakto de iks-radioj tra kristala reto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "difrakt", "primary": false}, "difrakta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al difrakto.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0444\u0440\u0430\u043a\u0446\u044b\u0439\u043d\u044b"], "hu": ["diffrakci\u00f3s"], "de": ["Beugungs-"], "pl": ["dyfrakcyjny"], "ru": ["\u0434\u0438\u0444\u0440\u0430\u043a\u0446\u0438\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["difraktaj fenomenoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Difraktanta.", "translations": {"fr": ["diffringent"], "de": ["beugend"], "pl": ["dyfrakcyjny"]}, "examples": [["difrakta kristala reto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "difrakt", "primary": false}, "elbalai": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["balayer (\u00e9liminer)"], "nl": ["leegvegen"], "br": ["skuba\u00f1 kuit"], "de": ["ausfegen"], "it": ["spazzare via"], "pl": ["wymiata\u0107", "zamiata\u0107"], "hu": ["els\u00f6p\u00f6r"]}, "examples": [["mi elbalaos la domon de Jerobeam, kiel oni elbalaas malpura\u0135on", "La Malnova Testamento, I. Re\u011doj 14:10"]], "subdefinitions": []}], "root": "bala", "primary": false}, "posta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0434", "\u0437\u0430\u0434\u043d\u044f\u044f \u0447\u0430\u0441\u0442\u044c"], "nl": ["achterste deel"], "pl": ["tylna (cz\u0119\u015b\u0107)"], "hu": ["h\u00e1tulja", "far"]}, "examples": [["posta\u0135o de veturilo, de domo", "Plena Vortaro de Esperanto"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Pugo de homo, gropo de iuj kvarpieduloj a\u016d analoga korpoparto de aliaj bestoj.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0434\u043d\u0438\u0446\u0430"], "nl": ["achterwerk"], "pl": ["ty\u0142ek", "zad"], "hu": ["far"]}, "examples": [["li forpelis Kandidon el la kastelo per piedbatoj sur la posta\u0135on", null], ["la sago estis bone celita kaj enfiksi\u011dis en la posta\u0135o de la \u0109evalo", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 21a"], ["la plej abomenaj havas malkonvene ru\u011dajn posta\u0135ojn, kiuj ne estas en la simia socio maskendaj", "Metropoliteno, \u0109apitro 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "post", "primary": false}, "pizango": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malaja nomo de la banano.", "translations": {"af": ["piesang"], "nl": ["banaan", "pisang"], "pt": ["pisang"], "hu": ["piz\u00e1ng"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pizang", "primary": true}, "karakoli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (parolante pri \u0109evalo a\u016d rajdanto) Fari fantaziajn saltetojn kaj turni\u011dojn dum irado.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0430\u0440\u0446\u0435\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0434\u0436\u0438\u0433\u0438\u0442\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["caracoler"], "en": ["caracole"], "nl": ["rondspringen"], "de": ["t\u00e4nzeln"], "hu": ["kar\u00e9joz", "t\u00e1ncol (l\u00f3)", "k\u00f6rben forog (l\u00f3)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "karakol", "primary": true}, "sov\u0125ozo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda \u015dtatbieno, kiaj ekzistis en Sovetio.", "translations": {"fr": ["sovkhoze"], "de": ["Sowchos", "Sowchose"]}, "examples": [["mia rusa korespondanto Stepanov laboris kiel in\u011deniero en ma\u015din-traktora stacio de sov\u0125ozo", "Kurisu K., Debuti, Monato, jaro 1998a, numero 4a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sov\u0125oz", "primary": true}, "terkarbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Minerala karbo, eltirata el la tera profundo por servi kiel bruliga\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b \u0432\u0443\u0433\u0430\u043b\u044c"], "fr": ["houille"], "nl": ["steenkool"], "ru": ["\u043a\u0430\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0443\u0433\u043e\u043b\u044c"], "de": ["Steinkohle"], "hu": ["k\u0151sz\u00e9n"], "br": ["glaou-douar"], "pl": ["w\u0119giel kamienny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "minejo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "karb", "primary": false}, "\u015dra\u016dbkanelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elstara kanelo, kiu helice \u0109irka\u016das la kernon de \u015dra\u016dbo.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u0437\u044c\u0431\u0430"], "hu": ["csavarmenet"], "it": ["filetto", "filettatura (filetto)"], "pl": ["gwint"], "es": ["cuerda (de tornillo)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dra\u016db", "primary": false}, "celoidino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de kolodio uzata en la fabrikado de la impresi\u011dema tavolo de fotografa papero.", "translations": {"ru": ["\u0446\u0435\u043b\u043b\u043e\u0438\u0434\u0438\u043d"], "de": ["Celloidin"], "pl": ["celoidyna"], "hu": ["celloidin"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "celoidin", "primary": true}, "terlaboristo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Salajrulo, kiu prilaboras la teron.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0435\u043b\u044c\u0441\u043a\u043e\u0445\u043e\u0437\u044f\u0439\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0440\u0430\u0431\u043e\u0447\u0438\u0439"], "fr": ["ouvrier agricole"], "nl": ["landbouwer"], "he": ["\u05e2\u05d5\u05d1\u05d3 \u05d0\u05d3\u05de\u05d4", "\u05d7\u05e7\u05dc\u05d0\u05d9"], "pl": ["robotnik do prac ziemnych"], "hu": ["b\u00e9res", "mez\u0151gazdas\u00e1gi munk\u00e1s", "mezei munk\u00e1s"]}, "examples": [["Kain fari\u011dis terlaboristo", "La Malnova Testamento, Genezo 4:2"]], "subdefinitions": []}], "root": "ter", "primary": false}, "TTT-pa\u011daro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kolekto da TTT-pa\u011doj, precipe se ili havas komunan temaron a\u016d a\u016dtoron.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0439\u0442", "\u0432\u044d\u0431-\u0441\u0430\u0439\u0442"], "en": ["web site"], "nl": ["webstek", "web site"], "ru": ["\u0441\u0430\u0439\u0442", "\u0432\u0435\u0431-\u0441\u0430\u0439\u0442"], "pl": ["witryna internetowa", "witryna WWW", "portal internetowy", "portal WWW"], "hu": ["h\u00e1l\u00f3hely", "h\u00e1l\u00f3lapok", "web-lapok"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "TTT", "primary": false}, "industriulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Profesiulo, kiu mastras a\u016d direktas industrian aferon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043c\u044b\u0448\u043b\u0435\u043d\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["industriel (subst.)"], "en": ["industrialist"], "nl": ["industrieel"], "pt": ["industrial (pessoa)"], "be": ["\u043f\u0440\u0430\u043c\u044b\u0441\u043b\u043e\u0432\u0435\u0446", "\u043f\u0440\u0430\u043c\u044b\u0441\u043b\u043e\u045e\u0446\u0430"], "de": ["Industrielle", "Industrieller"], "hu": ["iparos", "nagyiparos", "gy\u00e1ros"], "fa": ["\u0635\u0646\u0639\u062a\u062f\u0627\u0631"], "es": ["industrial"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "industri", "primary": false}, "kruda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tia, kia la naturo \u011din produktis; konservanta \u011dian primitivan staton; neprilaborita, nepreparita, nekulturita.", "translations": {"be": ["\u0441\u044b\u0440\u044b", "\u043d\u0435\u0430\u043f\u0440\u0430\u0446\u0430\u0432\u0430\u043d\u044b"], "fr": ["\u00e0 vif (en p. de chair)", "brut", "cru (non cuit, brut, sans nuance, grossier, froid)", "\u00e9cru", "grossier (fruste, impoli, brut)", "rudimentaire", "rustique"], "en": ["natural", "primitive", "raw", "nugget (p.p oro)", "unbleached (parolante pri lano)", "uncooked (p.p frukto, viando)", "uncut (parolante pri diamanto)", "undressed (parolante pri ledo, fero, silko)", "virgin (parolante pri tero)"], "nl": ["ruw"], "pt": ["cru", "natural"], "ru": ["\u0441\u044b\u0440\u043e\u0439", "\u043d\u0435\u043e\u0431\u0440\u0430\u0431\u043e\u0442\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["roh"], "hu": ["nyers", "durva", "faragatlan"], "pl": ["surowy", "nieprzetworzony", "naturalny"]}, "examples": [["kruda frukto, viando , lano, silko, pelto, ledo, marmoro , diamanto , sukero , tolo , fero; grundo", "Z"], ["ne man\u011du \u011din duonkrudan, nek kuiritan en akvo, sed nur rostitan sur fajro", "La Malnova Testamento, Eliro 12:9"], ["en unu parto pendis feloj kaj ha\u016dtoj, krudaj kaj tanitaj", "Fabeloj, volumo 3, Kora sufero"], ["la kruda karno estas malpura: \u011di estas lepro", "La Malnova Testamento, Levidoj 13:15"], ["estis pli kaj pli sentebla inter la krudaj odoroj de la tero kaj akvo", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 16"], ["nuda kaj kruda, sen gro\u015do en po\u015do", "Proverbaro esperanta"], ["la montoj aspektas pli krude", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Forte kaj malagrable impresanta la sentumojn pro neperfekta laboriteco a\u016d pro ne sufi\u0109a harmonio; malmilda, neharmonia, maldelikata.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0443\u0431\u044b"], "de": ["unharmonisch"], "nl": ["ruw"], "pl": ["surowy"], "ru": ["\u0433\u0440\u0443\u0431\u044b\u0439"]}, "examples": [["kruda koloro, kontrasto, vino, vo\u0109o", null], ["la kolero igas la viza\u011don pli kruda", null], ["kruda skizo, stilo, vorto, kanto", null], ["en la sono de lia vo\u0109o estis a\u016ddebla io kruda, preska\u016d malrespekta", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Dolorige impresanta la sentumojn, pro bruta fortego a\u016d sova\u011da intenseco; pene tolerebla, malmildega.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0443\u0431\u044b"], "de": ["wild"], "nl": ["streng", "rauw"], "pl": ["surowy", "kanciasty"], "ru": ["\u0433\u0440\u0443\u0431\u044b\u0439", "\u0441\u0443\u0440\u043e\u0432\u044b\u0439"]}, "examples": [["la homoj devas konstante batali kontra\u016d la krudaj fortoj de la naturo", "Z"], ["kruda aero de vintro premas \u0109ion", "B"], ["kruda vintra tago", "Z"], ["\u0109io ku\u015dis kovrita de glacio kaj ne\u011do, kaj kruda vento tran\u0109is al \u0109iu la viza\u011don", "Fabeloj, volumo 3, Historio de unu patrino"], ["kruda kolero, vorto, movo, pu\u015do", null], ["la vetero estis kruda, la \u0109ielo griza, malklara kaj peza", "Z"], ["la kruda tumulto de la batalo", "Z"], ["\u0109ion krude rompi", "Z"], ["ne tro multe, ne tro krude per unu fojo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne mildigita de civilizita kulturo; brute instinkta; malklera, mal\u011dentilega, vulgaranima.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0443\u0431\u044b\u0439"], "de": ["wild", "ungez\u00fcgelt", "vulg\u00e4r"], "nl": ["onbehouwen"], "pl": ["niekrzesany", "prostacki", "ordynarny"], "be": ["\u0433\u0440\u0443\u0431\u044b", "\u0432\u0443\u043b\u044c\u0433\u0430\u0440\u043d\u044b"]}, "examples": [["li dis\u015diris siajn vestojn kaj dancis nude anta\u016d la krudaj sova\u011daj soldatoj", "Fabeloj, volumo 4, Malbona princo"], ["la sento de hereda aristokrato koncerne krudan kampulon", "Z"], ["kruda karaktero, ruza\u0135o, insulto, parolo, eraro", null], ["plej kruda supersti\u0109o sufokas ilin", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "krud", "primary": true}, "amafero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ama kaj seksa interrilato.", "translations": {"fi": ["rakkausjuttu", "suhde"], "fr": ["aventure (amoureuse)", "liaison (amoureuse)"], "en": ["affair", "love affair"], "tr": ["macera(a\u015fk)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "afer", "primary": false}, "ulcero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vundo de histo, kiu ne povas cikatri\u011di.", "translations": {"be": ["\u044f\u0437\u0432\u0430"], "fr": ["ulc\u00e8re"], "en": ["ulcer"], "el": ["\u03ad\u03bb\u03ba\u03bf\u03c2"], "de": ["Geschw\u00fcr", "Ulkus [science]"], "it": ["ulcera"], "hu": ["fek\u00e9ly"], "br": ["gouli (gwiadenno\u00f9 ar c'horf)"], "fi": ["haavauma"], "es": ["\u00falcera"], "he": ["\u05db\u05d9\u05d1", "\u05d0\u05d5\u05dc\u05e7\u05d5\u05e1"], "ru": ["\u044f\u0437\u0432\u0430"], "nl": ["zweer"], "pt": ["\u00falcera"], "tr": ["\u00fclser"], "pl": ["wrz\u00f3d"]}, "examples": [["ulcero de la stomako", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ulcer", "primary": true}, "feloidoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fam. de mamuloj, kies tipo estas la kato.", "translations": {"de": ["Katzenartige"], "pt": ["fel\u00eddeos"], "hu": ["Feloidea"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "feloid", "primary": true}, "anta\u016d nelonge": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En pasinta, ne tre malproksima tempo.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0434\u0430\u0432\u043d\u043e"], "fr": ["il y a peu (de temps)"], "en": ["a short while ago"], "nl": ["onlangs"], "de": ["vor kurzem"], "es": ["hace poco"], "hu": ["nemr\u00e9g"]}, "examples": [["mi parolas pri tiuj novaj romanoj, kiuj aperis anta\u016d nelonge", "Fabeloj, volumo 1, galo\u015doj de feli\u0109o"], ["kun \u0109agrena mieno alparolis min anta\u016dnelonge iu Kamarado", "Vortoj de k-do Lanti, \u00abho malfidemulo!...\u00bb"]], "subdefinitions": []}], "root": "long", "primary": false}, "kopiilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato per kiu oni faras kopiojn:.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043f\u0456\u044f\u0432\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b \u0430\u043f\u0430\u0440\u0430\u0442"], "fr": ["copieur (machine)"], "en": ["copier"], "nl": ["kopieerapparaat"], "ru": ["\u043a\u043e\u043f\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0430\u043f\u043f\u0430\u0440\u0430\u0442"], "de": ["Kopierer", "Kopierger\u00e4t", "Lichtpausger\u00e4t"], "hu": ["m\u00e1sol\u00f3g\u00e9p", "f\u00e9nym\u00e1sol\u00f3"], "es": ["copiadora"]}, "examples": [["estas neniu problemo preni folion kaj la\u016dbezone \u015dovi \u011din tra la firmaa kopiilo", "Pejno Simono: Foliaro plukinda, Monato, n-ro 12/1999"]], "subdefinitions": []}], "root": "kopi", "primary": false}, "le\u016dkojo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ne konfuzu kun levkojo."], "primary definition": "Plurjara bulboherbo kreskanta en E\u016dropo, Nordafriko kaj Okcidentazio, kun mallar\u011daj folioj kaj pendaj, klo\u015daj, blankaj floroj, genro el familio amarilidacoj (Leucojum).", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u043b\u043e\u0446\u0432\u0435\u0442\u043d\u0438\u043a", "\u0430\u043c\u0430\u0440\u0438\u043b\u043b\u0438\u0441 \u0430\u043b\u044c\u043f\u0438\u0439\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["niv\u00e9ole"], "nl": ["narcisklokje"], "pt": ["niv\u00e9ola"], "fa": ["\u062f\u0627\u0646\u0647\u200c\u0628\u0631\u0641\u06cc"], "de": ["Knotenblume"]}, "examples": [["mi konsultis anka\u016d ilustritan gvidlibron pri \u011dardenplantoj, kaj fine trovis \u011din. \u011cia nomo estas le\u016dkojo [Leucojum aestivum] a\u016d ne\u011dofloko", "Vastalto, Akvosfero, 2006-03-29"]], "subdefinitions": []}], "root": "le\u016dkoj", "primary": true}, "meda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al medoj.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0438\u0434\u0438\u0439\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["m\u00e8de (adj.)"], "de": ["medisch"], "pt": ["medo (\u00e9) (adj., relativo aos medos", "m\u00e9dico (adj., relativo aos medos"], "hu": ["m\u00e9d"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "med", "primary": false}, "fragmento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rompopeco de objekto.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u043a\u0435\u043f\u0430\u043a", "\u0430\u0431\u043b\u043e\u043c\u0430\u043a", "\u0444\u0440\u0430\u0433\u043c\u044d\u043d\u0442"], "fr": ["fragment", "bribe", "extrait (d'une \u0153uvre)", "morceau", "passage (d'une \u0153uvre)"], "nl": ["fragment"], "ru": ["\u043e\u0441\u043a\u043e\u043b\u043e\u043a", "\u043e\u0431\u043b\u043e\u043c\u043e\u043a"], "de": ["Fragment", "Bruchst\u00fcck", "Scherbe", "Splitter"], "es": ["fragmento"], "hu": ["t\u00f6red\u00e9k"]}, "examples": [["fragmento de vazo, vitro, osto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aparta parto, peco de literatura verko.", "translations": {"be": ["\u0444\u0440\u0430\u0433\u043c\u044d\u043d\u0442", "\u0443\u0440\u044b\u0432\u0430\u043a", "\u0430\u0434\u0440\u044b\u0432\u0430\u043a"], "nl": ["fragment"], "pt": ["fragmento"], "ru": ["\u0444\u0440\u0430\u0433\u043c\u0435\u043d\u0442", "\u043e\u0442\u0440\u044b\u0432\u043e\u043a"], "de": ["Fragment"], "hu": ["r\u00e9szlet", "szemelv\u00e9ny"]}, "examples": [["citi nur fragmentojn de poemo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fragment", "primary": true}, "fragmenta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Disigita en apartajn, ne sufi\u0109e kunligitajn partojn; al kiu mankas unueco.", "translations": {"be": ["\u0444\u0440\u0430\u0433\u043c\u044d\u043d\u0442\u0430\u0440\u043d\u044b", "\u0444\u0440\u0430\u0433\u043c\u044d\u043d\u0442\u0430\u0432\u0430\u043d\u044b", "\u0443\u0440\u044b\u045e\u043a\u0430\u0432\u044b"], "fr": ["fragmentaire", "morcel\u00e9 (partiel)", "partiel"], "nl": ["fragmentarisch"], "ru": ["\u0444\u0440\u0430\u0433\u043c\u0435\u043d\u0442\u0430\u0440\u043d\u044b\u0439", "\u043e\u0442\u0440\u044b\u0432\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["fragmentarisch", "bruchst\u00fcckhaft", "unzusammenh\u00e4ngend"], "hu": ["t\u00f6red\u00e9kes"]}, "examples": [["fragmentaj konoj", null], ["fragmenta (hakita) frazo, stilo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fragment", "primary": false}, "sidloko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Okupebla loko por sido ekzemple en veturilo, en atendejo....", "translations": {"fr": ["place (si\u00e8ge)"]}, "examples": [["\u0109iu pasa\u011dero rajtas okupi nur unu sidlokon", "B. Vaha, Adolesko, 1987"]], "subdefinitions": []}], "root": "lok", "primary": false}, "tendo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kovra\u0135o el tolo a\u016d felo, starigita sur stangoj \u015dirme kontra\u016d vento, pluvo, suno kaj servanta kiel portebla sub\u0109iela lo\u011dejo por nomadoj, militistoj, turistoj, sportistoj....", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u043c\u0451\u0442", "\u043f\u0430\u043b\u0430\u0442\u043a\u0430", "\u0442\u044d\u043d\u0442"], "fr": ["tente"], "bg": ["\u043f\u0430\u043b\u0430\u0442\u043a\u0430"], "nl": ["tent"], "pt": ["tenda"], "ru": ["\u043f\u0430\u043b\u0430\u0442\u043a\u0430", "\u0442\u0435\u043d\u0442", "\u0448\u0430\u0442\u0451\u0440"], "de": ["Zelt"], "tr": ["\u00e7ad\u0131r"], "sv": ["t\u00e4lt"], "hu": ["s\u00e1tor"], "cs": ["stan"], "en": ["tent"], "es": ["tienda"], "lat": ["tentorium, ii", "tabernaculum, i"], "pl": ["namiot"]}, "examples": [["starigi la tendojn", "B"], ["kunmeti la tendojn por foriri", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "tend", "primary": true}, "medo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de popolo vivinta en medujo ekde la 2a jarmilo a. K., konkerinta en la 7a jarcento a. K. Persujon kaj Asirion, fondante imperion, kiu ruini\u011dis \u0109irka\u016d 550 a. K. pro persa invado.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0438\u0434\u044f\u043d\u0438\u043d", "\u043c\u0438\u0434\u0438\u0435\u0446"], "fr": ["M\u00e8de (subst.)"], "de": ["Meder"], "pt": ["medo (\u00e9) (povo da M\u00e9dia)"], "hu": ["m\u00e9d"]}, "examples": [["la medoj, kiuj batalas forkurante", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha \u0109apitro 18a, p. 127a"]], "subdefinitions": []}], "root": "med", "primary": true}, "provinco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vasta administra teritorio de regno, regata de reprezentanto de la centra registaro.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0432\u0438\u043d\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["province"], "en": ["province"], "nl": ["provincie"], "pt": ["prov\u00edncia"], "be": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u0456\u043d\u0446\u044b\u044f"], "de": ["Provinz"], "hu": ["tartom\u00e1ny", "provincia"], "fa": ["\u0627\u0633\u062a\u0627\u0646", "\u0627\u06cc\u0627\u0644\u062a"]}, "examples": [["\u00abTaishan\u00bb, la unua el kvin famaj montoj, sin trovas en la meza parto de Shandong-provinco", "Enciklopedieto de \u0108inio, \u0109apitro \u00abKvin famaj montoj\u00bb, p. 52a"], ["vila\u011do en la zairia provinco Sud-Kivu", "Zandandu Ntomono Zola, Kiu respondecas?, Monato, jaro 1997a, numero 5a, p. 8a"], ["Nova Skotio, provinco \u0109e la atlantika marbordo de Kanado", "Stevens Norvell, \u0108u anka\u016d genoj responsas pri melanomo?, Monato, jaro 1997a, numero 7a, p. 14a"], ["kun la provinco Holando \u0109e la gvido, ili post plurjaraj bataloj abortigis la aneksajn pretendojn de la hispana re\u011do", "Sergej Derevjanni\u0125, Atrakcio por lingvo\u015datantoj? (I. Maier, W. F. Pilger, Duamana traduko por la Rusa Caro), Monato, jaro 2001a, numero 11a, p. 30a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Cetero de la lando, kontraste al la \u0109efurbo.", "translations": {"nl": ["platteland"], "hu": ["vid\u00e9k (a f\u0151v\u00e1rossal szemben)"]}, "examples": [["naiva provincano", "Z"], ["izolitaj esperantistoj el la provinco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "provinc", "primary": true}, "disiri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Iri en diversajn flankojn.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043e\u0439\u0442\u0438\u0441\u044c"], "fr": ["se disperser", "s'\u00e9gailler", "se diviser (en p. d'un chemin)", "se s\u00e9parer"], "nl": ["zich splitsen", "uit elkaar gaan"], "pt": ["separar-se"], "de": ["auseinander gehen", "sich zerstreuen"], "pl": ["rozchodzi\u0107 si\u0119"], "hu": ["sz\u00e9toszlik", "sz\u00e9tmegy (k\u00fcl\u00f6nb\u00f6z\u0151 ir\u00e1nyokba)"]}, "examples": [["post la fino de la kunveno ni tuj disiris", null], ["tie la vojo disiras en kvar direktoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ir", "primary": false}, "unuigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kunigi plurajn objektojn en unu tuton.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431'\u044f\u0434\u043d\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u043b\u0443\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u0437\u044c\u0432\u044f\u0437\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["unir"], "nl": ["verenigen", "eenmaken"], "ru": ["\u043e\u0431\u044a\u0435\u0434\u0438\u043d\u044f\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u044a\u0435\u0434\u0438\u043d\u0438\u0442\u044c"], "de": ["vereinigen", "einen"], "it": ["unire"], "hu": ["egyes\u00edt"], "br": ["unani\u00f1"], "fi": ["yhdist\u00e4\u00e4"], "he": ["\u05dc\u05d0\u05d7\u05d3"]}, "examples": [["la animo estas unuigita kun la korpo", null], ["unuigi la fortojn", "B"], ["\u015di unuigis en si la \u0109armon kaj la sa\u011don", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kunigi per politika, religia, komerca a\u016d simila ligo.", "translations": {"sv": ["f\u00f6rena"]}, "examples": [["la unuigita re\u011dlando de Granda Britujo kaj Irlando", null], ["la unuigitaj \u015dtatoj de Norda Ameriko (Usono)", null], ["ni \u0135uris labori por reunuigi l' homaron", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "unu", "primary": false}, "grasigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari iun grasa.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043a\u043e\u0440\u043c\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["graisser", "engraisser (tr.)"], "nl": ["vetmesten"], "pt": ["engordar"], "de": ["m\u00e4sten"], "hu": ["h\u00edzlal"], "pl": ["tuczy\u0107"]}, "examples": [["grasigi porkon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Fari ion grasa, \u015dmiri per graso.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043c\u0430\u0437\u0430\u0442\u044c \u0436\u0438\u0440\u043e\u043c"], "nl": ["invetten"], "pt": ["untar"], "de": ["fetten"], "hu": ["bezs\u00edroz", "zs\u00edrral beken"], "pl": ["nat\u0142uszcza\u0107", "okrasza\u0107 (dot. pokarm\u00f3w)"]}, "examples": [["grasigi paton, \u015duojn, pafiltubon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sterki.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0434\u043e\u0431\u0440\u044f\u0442\u044c"], "de": ["d\u00fcngen"], "nl": ["bemesten"], "pt": ["estercar"], "hu": ["tr\u00e1gy\u00e1z"]}, "examples": [["grasigi teron, \u011dardenon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "gras", "primary": false}, "fibulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prahistoria a\u016d antikva bro\u0109o.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0438\u0431\u0443\u043b\u0430"], "fr": ["fibule (broche)"], "en": ["fibula"], "nl": ["fibula"], "pt": ["f\u00edbula"], "de": ["Fibel"], "hu": ["fibula"], "pl": ["fibula"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Arkforma fermebla pinglo kun \u015dirmita pinto.", "translations": {"ru": ["\u0430\u043d\u0433\u043b\u0438\u0439\u0441\u043a\u0430\u044f \u0431\u0443\u043b\u0430\u0432\u043a\u0430"], "fr": ["\u00e9pingle \u00e0 nourrice", "\u00e9pingle de s\u00fbret\u00e9"], "en": ["safety pin"], "nl": ["veiligheidsspeld"], "pt": ["alfinete de seguran\u00e7a", "alfinete de fralda"], "de": ["Spange", "Heftel", "Sicherheitsnadel"], "hu": ["biztost\u0171"], "pl": ["agrafka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Osto trovi\u011danta kontra\u016d la tibio, \u0109e la malanta\u016da parto de la kruro.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u043b\u0430\u044f \u0431\u0435\u0440\u0446\u043e\u0432\u0430\u044f \u043a\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["fibula", "p\u00e9ron\u00e9"], "nl": ["kuitbeen"], "pt": ["f\u00edbula", "per\u00f4nio"], "de": ["Wadenbein"], "hu": ["sz\u00e1rkapocs"], "pl": ["ko\u015b\u0107 strza\u0142kowa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fibul", "primary": true}, "konfirmacio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En katolikaj kaj ortodoksaj eklezioj temas pri sakramento, donita ekz-e de episkopo. En protestantaj eklezioj temas pri kredkonfeso.", "Rimarko: En sia traduko de la Fabeloj Zamenhof uzis la formon \u00abkonfirmo\u00bb, \u00abkonfirmi\u00bb, sed tamen uzis la radikon \u00abkonfirmaci\u00bb en adjektiva formo, supozeble pro la malfacilo pluderivi adjektivon de \u00abkonfirmo\u00bb. Ekde la radiko \u00abkonfirmaci\u00bb estas prezentata kiel preferinda por la senco kristana."], "primary definition": "Rito, plenumata super baptitoj en diversaj eklezioj, celanta konfirmi la baptan sakramenton.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0444\u0456\u0440\u043c\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["confirmation (christ.)"], "nl": ["vormsel"], "pt": ["confirma\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0444\u0438\u0440\u043c\u0430\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Firmung [katolika]", "Konfirmation [protestanta]"]}, "examples": [["pruntis al si la konfirmacian surtuton kaj la botojn de la filo de sia mastro", "Fabeloj, volumo 2Sonorilo"], ["Ib devis nun komenci la vizitadon de anta\u016dkonfirmaciaj lecionoj", "Fabeloj, volumo 3Ib kaj malgranda Kristino"]], "subdefinitions": []}], "root": "konfirmaci", "primary": true}, "piedvesto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vesto per kiu oni kovras la piedojn.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0443\u0442\u0430\u043a"], "hu": ["l\u00e1bbeli"], "de": ["Beinkleid"], "nl": ["schoeisel"], "ru": ["\u043e\u0431\u0443\u0432\u044c"]}, "examples": [["lia piedvesto ne estis pli bona \u2013 unu fliko sur alia", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, la forgesita pipo"]], "subdefinitions": []}], "root": "vest", "primary": false}, "miraklo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eksterordinara fenomeno kontra\u016da al la le\u011doj de naturo.", "translations": {"be": ["\u0446\u0443\u0434"], "en": ["miracle"], "nl": ["wonder", "mirakel"], "ru": ["\u0447\u0443\u0434\u043e"], "de": ["\u00fcbernat\u00fcrliches Ereignis", "Wunder"], "hu": ["csoda"], "sk": ["z\u00e1zrak"], "fa": ["\u0645\u0639\u062c\u0632\u0647"], "es": ["milagro"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Mirindega farita\u0135o.", "translations": {"de": ["Wunderwerk", "Wunder"]}, "examples": [["la mirakloj de la scienco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mirakl", "primary": true}, "anarkismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "anarkiismo", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0430\u0440\u0445\u0456\u0437\u043c"], "en": ["anarchism"], "ru": ["\u0430\u043d\u0430\u0440\u0445\u0438\u0437\u043c"], "ca": ["anarquisme"], "de": ["Anarchismus"], "es": ["anarquismo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anarkism", "primary": true}, "Celsio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sveda sciencisto (1701-1744), inventinto de centuma termometra sistemo, kiu (iom modifite) nun estas vaste uzata en la e\u016dropaj landoj.", "translations": {"be": ["\u0426\u044d\u043b\u044c\u0441\u0456\u0439"], "fr": ["Celsius"], "bg": ["\u0426\u0435\u043b\u0437\u0438\u0439"], "nl": ["Anders Celsius"], "ru": ["\u0426\u0435\u043b\u044c\u0441\u0438\u0439"], "de": ["Anders Celsius"], "it": ["Celsius"], "hu": ["Celsius"], "sk": ["Celzius"], "fa": ["\u0633\u0644\u0633\u06cc\u0648\u0633"], "en": ["Celsius"], "sv": ["Anders Celsius"], "pl": ["Celsjusz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Celsi", "primary": true}, "la\u016dle\u011da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konforma al le\u011doj, permesita de la le\u011doj.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043a\u043e\u043d\u043d\u044b", "\u043b\u0435\u0433\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["l\u00e9gal", "licite"], "en": ["legal"], "nl": ["wettig"], "ru": ["\u0437\u0430\u043a\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043b\u0435\u0433\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "ca": ["legal"], "de": ["legal"], "hu": ["t\u00f6rv\u00e9nyes", "t\u00f6rv\u00e9nyszer\u0171"], "br": ["hervez al lezenn"], "es": ["legal"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "le\u011d", "primary": false}, "kvadrata metro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezurunuo de areo en la Internacia Sistemo de unuoj, egala al la areo de kvadrato, kies latero egalas al unu metro; simb. m2.", "translations": {"be": ["\u043a\u0432\u0430\u0434\u0440\u0430\u0442\u043d\u044b \u043c\u044d\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["m\u00e8tre carr\u00e9"], "nl": ["vierkante meter"], "ru": ["\u043a\u0432\u0430\u0434\u0440\u0430\u0442\u043d\u044b\u0439 \u043c\u0435\u0442\u0440"], "de": ["Quadratmeter"], "hu": ["n\u00e9gyzetm\u00e9ter"], "br": ["metr-karrez"], "pl": ["metr kwadratowy"]}, "examples": [["areo de cirklo kun unumetra radiuso estas \u03c0 kvadrataj metroj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "metr", "primary": false}, "mortkondamni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kondamni al morto.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0433\u043e\u0432\u043e\u0440\u0438\u0442\u044c \u043a \u0441\u043c\u0435\u0440\u0442\u0438"], "fr": ["condamner \u00e0 mort", "condamner \u00e0 la peine capitale"], "nl": ["ter dood veroordelen"], "pt": ["condenar \u00e0 morte"], "de": ["zum Tode verurteilen"], "hu": ["hal\u00e1lra \u00edt\u00e9l"]}, "examples": [["se la enketo pruvas, ke la gardisto estis mortigita, estos mortkondamnita kaj fatale ekzekutita", "H. Vallienne \u0108u li?\u0109ap. 5"], ["tute ne kompreninte kiel prava Sokrato estas, la ju\u011distoj mortkondamnis lin", "I. Kellerman A complete grammar of Esperanto http://www.gutenberg.org/dirs/etext05/esper10h.htm"], ["oni ne povas rigore kaj drakone mortkondamni \u0109iun novan vorton", "E. UrbanovA? Kiel vera pa\u0109jo Nica Literatura Revuo"], ["pro la mortkondamno de la kvarcent sklavoj de la prefekto Pedanius Secundus, preska\u016d eksplodis ribelo kaj civila milito", "H. Sienkiewicz trad. L. Zamenhof Quo vadis?\u0109ap. 43"]], "subdefinitions": []}], "root": "kondamn", "primary": false}, "kuracejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko aran\u011dita por kuraci malsanulojn.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0435\u0447\u0435\u0431\u043d\u0438\u0446\u0430", "\u043a\u043b\u0438\u043d\u0438\u043a\u0430"], "fr": ["cabinet m\u00e9dical", "lieu de soins"], "de": ["Praxis (Arzt-)", "Arztpraxis", "Behandlungsraum", "Behandlungszimmer"], "en": ["health resort", "sanatorium", "nursing home"], "hu": ["gy\u00f3gyint\u00e9zet", "orvosi rendel\u0151"]}, "examples": [["lia filo Adamo transprenis la okulistan kuracejon", "Aventuroj de pioniro, \u0109apitro \u00abmorto de Zamenhof\u00bb, p. 127a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kurac", "primary": false}, "Gilgame\u015d": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Heroo de antikva mezopotamia eposo, re\u011do de la sumeruja urbo Uruk.", "translations": {"ru": ["\u0413\u0438\u043b\u044c\u0433\u0430\u043c\u0435\u0448"], "fr": ["Gilgamesh"], "pt": ["Gilgamesh"], "de": ["Gilgamesch"], "tr": ["G\u0131lgam\u0131\u015f"], "hu": ["Gilgames"]}, "examples": [["la aventuroj kaj klopodoj de Gilgame\u015d", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 3a"], ["En 1872 asiriologo D. Smit trovis tre antikvan argil-tabulon kun fragmento de \u00abEposo pri Gilgame\u015do\u00bb", "Vikipedio, artikolo \u00abTutmonda diluvo\u00bb, 2006-05-27"]], "subdefinitions": []}], "root": "Gilgame\u015d", "primary": false}, "etimologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri la deveno de la vortoj.", "translations": {"be": ["\u044d\u0442\u044b\u043c\u0430\u043b\u0451\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["\u00e9tymologie"], "bg": ["\u0435\u0442\u0438\u043c\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "nl": ["etimologie"], "pt": ["etimologia"], "ru": ["\u044d\u0442\u0438\u043c\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "de": ["Etymologie"], "sv": ["etymologi", "ords h\u00e4rledning"], "hu": ["sz\u00f3fejt\u00e9s", "etimol\u00f3gia"], "en": ["etymology"], "es": ["etimolog\u00eda"], "pl": ["etymologia"]}, "examples": [["etimologia vortaro", null], ["etimologio estas la fako kiu pristudas detaleme pri \u0109iu vorto, de kio \u011di devenas kaj samtempe anka\u016d, kio ka\u016dzis tra la jarcentoj la signifo-\u015dan\u011di\u011dojn", "Gerrit Berveling: \u00abNovlatinaj\" vortoj kaj la utilo de l' nuna instruado pri la latina, Monatojaro 2002a, numero 6a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Deveno de vorto.", "translations": {"de": ["Wortherkunft"], "pl": ["pochodzenie"], "hu": ["etimol\u00f3gia"]}, "examples": [["oni ne konas la etimologion de multaj vortoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "etimologi", "primary": true}, "forpafi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Forigi pafante.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0441\u0442\u0440\u0435\u043b\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["effaroucher"], "de": ["abschie\u00dfen", "umschie\u00dfen", "verscheuchen"], "nl": ["wegschieten"]}, "examples": [["per sia mallerteco li nur forpafis la birdojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "for", "primary": false}, "asembli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Traduki el asembla programlingvo en ma\u015dinan lingvon.", "translations": {"fa": ["\u0627\u0633\u0645\u0628\u0644 \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "fr": ["assembler"], "en": ["to assemble (a program)"], "ru": ["\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c (\u0441 \u044f\u0437\u044b\u043a\u0430 \u0430\u0441\u0441\u0435\u043c\u0431\u043b\u0435\u0440\u0430)", "\u0430\u0441\u0441\u0435\u043c\u0431\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["ford\u00edt (g\u00e9pi k\u00f3dra)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "asembl", "primary": true}, "tibikarno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Muskola elstara\u0135o malanta\u016d la tibio.", "translations": {"be": ["\u043b\u044b\u0442\u043a\u0430"], "en": ["calf"], "nl": ["kuit (v.been)"], "ru": ["\u0438\u043a\u0440\u0430 (\u043d\u043e\u0433\u0438)"], "ca": ["panxell"], "de": ["Wade", "Sura"], "it": ["gastrocnemio", "gemelli (muscolo)"], "hu": ["l\u00e1bikra", "v\u00e1dli"], "pl": ["\u0142ydka"], "es": ["pantorrilla"]}, "examples": [["ulceroj sur la genuoj kaj sur la tibikarnoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "tibi", "primary": false}, "malla\u016dta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malforte, apena\u016d a\u016ddebla.", "translations": {"be": ["\u0446\u0456\u0445\u0456"], "fr": ["faible (bruit)", "basse (voix)"], "nl": ["zacht (v.geluid)"], "pt": ["baixo (som)"], "ru": ["\u0442\u0438\u0445\u0438\u0439 (\u043e \u0437\u0432\u0443\u043a\u0435)"], "de": ["leise"], "hu": ["halk"], "br": ["didrouz", "izel (mouezh, trouz)"], "es": ["bajo (voz)", "silencioso"]}, "examples": [["malla\u016dte flustri en la orelo", null], ["la ne\u011do malla\u016dtigas la bruon de la pa\u015doj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "la\u016dt", "primary": false}, "algonkina": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al algonkinoj.", "translations": {"fr": ["algonquin (adj.)"], "de": ["Algonkin-"], "en": ["Algonquin"]}, "examples": [["la menomina apartenas al la algonkina lingvofamilio", "K. Miner, Pri mi, 2003-08-24"]], "subdefinitions": []}], "root": "algonkin", "primary": false}, "mastri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Esti mastro super, agi kiel mastro de.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u043b\u043e\u0434\u0430\u0446\u044c", "\u0431\u044b\u0446\u044c \u0433\u0430\u0441\u043f\u0430\u0434\u0430\u0440\u043e\u043c"], "fr": ["diriger (administrer)"], "nl": ["heersen"], "br": ["beza\u00f1 mestr (war)", "mestronia\u00f1"], "ru": ["\u0432\u043b\u0430\u0434\u0435\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u043b\u0430\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u0431\u044b\u0442\u044c \u0445\u043e\u0437\u044f\u0438\u043d\u043e\u043c"], "de": ["leiten", "f\u00fchren"], "es": ["amo (se\u00f1or)", "capataz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mastr", "primary": false}, "mastro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu posedas, ordonas kaj disponas.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0441\u043f\u0430\u0434\u0430\u0440"], "fr": ["maitre"], "en": ["master"], "nl": ["heer", "meester"], "pt": ["amo", "senhor", "dono", "patr\u00e3o", "propriet\u00e1rio"], "ru": ["\u0445\u043e\u0437\u044f\u0438\u043d"], "de": ["Meister", "Chef"], "br": ["mestr"], "cs": ["hospod\u00e1\u0159"]}, "examples": [["bona servisto de bona mastro", null], ["li estas sia propra mastrino", "Proverbaro esperanta"], ["hundo fidela al sia mastro", null], ["mastro en vojo, servantoj en \u011dojo (kato)", "Proverbaro esperanta"], ["trezoro sen mastro", null], ["Romo fari\u011dis mastro de la mondo", null], ["materiala mastro de tiu \u0109i lingvo estas la tuta mondo", "Z"], ["la spiritaj mastroj de la lingvo", "Z"], ["la tutan mastrecon pri Esperanto Zamenhof transdonis al la esperantistoj mem", "Z"]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Estro de hotelo gastejo, komercejo.", "translations": {"nl": ["baas"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Estro de fabriko a\u016d laborejo.", "translations": {"nl": ["baas"]}, "examples": []}]}], "root": "mastr", "primary": true}, "algonkino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Indiano el popolo vivanta en Kebekio kaj Ontario.", "translations": {"fr": ["Algonquin (subst.)"], "de": ["Algonkin"], "en": ["Algonquin"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "algonkin", "primary": true}, "plastro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Medikamento el glueca substanco, per kiu oni \u015dmiras pecon de tolo, kiun oni metas sur la kuracota korpa parto.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u044f\u0441\u0442\u044b\u0440"], "fr": ["empl\u00e2tre", "diachylon"], "bg": ["\u043b\u0435\u043f\u0435\u043d\u043a\u0430"], "nl": ["pleister"], "pt": ["emplastro"], "ru": ["\u043f\u043b\u0430\u0441\u0442\u044b\u0440\u044c"], "de": ["Pflaster"], "hu": ["tapasz", "flastrom"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "plastr", "primary": true}, "lubriki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Meti substancon speciale gliteman inter du frotantajn surfacojn, por faciligi la glitadon kaj malhelpi la rajpon.", "translations": {"be": ["\u0437\u043c\u0430\u0437\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u043c\u0430\u0437\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043c\u0430\u0437\u0430\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u043c\u0430\u0437\u0430\u0446\u044c", "\u0448\u043c\u0430\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u0448\u043c\u0430\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u0448\u043c\u0430\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["lubrifier"], "en": ["lubricate"], "nl": ["smeren"], "pt": ["lubrificar"], "ru": ["\u0441\u043c\u0430\u0437\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043c\u0430\u0437\u0430\u0442\u044c"], "de": ["schmieren", "\u00f6len"], "hu": ["ken"], "fa": ["\u0631\u0648\u0627\u0646\u200c\u06a9\u0627\u0631\u06cc \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0631\u0648\u0627\u0646\u200c\u0633\u0627\u0632\u06cc \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0631\u0648\u063a\u0646\u200c\u06a9\u0627\u0631\u06cc \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0631\u0648\u063a\u0646 \u0632\u062f\u0646"], "es": ["lubricar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lubrik", "primary": true}, "lubriko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago lubriki.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043c\u0430\u0437\u043a\u0430 (\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435)"], "fr": ["lubrification"], "en": ["lubrication"], "nl": ["het smeren"], "pt": ["lubrifica\u00e7\u00e3o"], "be": ["\u0437\u043c\u0430\u0437\u043a\u0430 (\u0434\u0437\u0435\u044f)", "\u0437\u043c\u0430\u0437\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043c\u0430\u0437\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0448\u043c\u0430\u0440\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "de": ["Schmieren", "Schmierung", "\u00d6len"], "hu": ["ken\u00e9s"], "fa": ["\u0631\u0648\u0627\u0646\u200c\u06a9\u0627\u0631\u06cc", "\u0631\u0648\u0627\u0646\u200c\u0633\u0627\u0632\u06cc", "\u0631\u0648\u063a\u0646\u200c\u06a9\u0627\u0631\u06cc"], "es": ["lubricaci\u00f3n", "lubrificaci\u00f3n"]}, "examples": [["me\u0109olubriko", null], ["ringolubriko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lubrik", "primary": false}, "inkubacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tempo inter la konta\u011dado kaj la apero de la unuaj simptomoj de malsano. Ofte anka\u016d nomata inkubacia tempo.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u043a\u0443\u0431\u0430\u0446\u044b\u044f (\u0445\u0432\u0430\u0440\u043e\u0431\u044b)"], "fr": ["incubation"], "en": ["incubation"], "pt": ["incuba\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0438\u043d\u043a\u0443\u0431\u0430\u0446\u0438\u044f (\u0431\u043e\u043b\u0435\u0437\u043d\u0438)", "\u0438\u043d\u043a\u0443\u0431\u0430\u0446\u0438\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439 \u043f\u0435\u0440\u0438\u043e\u0434"], "de": ["Inkubation", "Inkubationszeit"], "hu": ["lappang\u00e1s", "lappang\u00e1si id\u0151", "inkub\u00e1ci\u00f3"], "fa": ["\u0646\u0647\u0641\u062a\u06af\u06cc", "\u06a9\u0645\u0648\u0646"], "es": ["incubaci\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "inkubaci", "primary": true}, "surfotabulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tabulo, kiun oni surstaras, rajdante maran surfon.", "translations": {"fr": ["surf-board"], "nl": ["surfplank"], "pl": ["deska do surfowania"], "pt": ["prancha", "prancha de surfe"], "hu": ["sz\u00f6rfdeszka", "hull\u00e1mdeszka"]}, "examples": [["Jos\u00e9 ofertas al vi grandan glason da limonado kaj surftabulon por uzi dum via restado", "CouchSurfing, oftaj demandoj, 2006"]], "subdefinitions": []}], "root": "tabul", "primary": false}, "infero": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Zamenhof uzis en sia biblia traduko la universalan vorton \u00abinfero\u00bb por traduki la hebrean \u015ceol' (ekz-e en Nombroj 6:30); sed la viktorianajn reaktistojn tio \u015dokis, kaj ili anstata\u016digis \u011din per sentraduka hebrea\u0135o (dum en la Nova Testamento ili esprimas la samon per la greka speco de infero, Hadeso). Rezulte la Londona Biblio tute ne uzas la vorton infero!"], "primary definition": "En antikvaj religioj, regno de la mortintoj, ofte prezentata kiel sen\u011doja subtera loko.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0434"], "fr": ["enfer"], "en": ["underworld"], "nl": ["hel"], "pt": ["inferno"], "be": ["\u043f\u0435\u043a\u043b\u0430"], "de": ["H\u00f6lle"], "sv": ["helvete"], "hu": ["pokol"], "fa": ["\u062f\u0648\u0632\u062e", "\u062c\u0647\u0646\u0645"], "es": ["infierno"]}, "examples": [["je \u0109iuj dioj de la infero mi \u0135uras", "H. Sienkewicz, tr. Lidia Zamenhof: Quo vadis, \u0108ap. 1a"], ["Vergilio rakontas pri vizito de Eneo en la inferon", null], ["en tiuj tagoj, inter la 1a kaj 11a de Nisano, okazis granda festo: Marduko revenis el Infero kaj venkis la perfidulon Ereo", "Sergio Pokrovskij: Kristanaj kalendaroj. La Ondo de Esperanto, 1998, n-ro 3"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Loko kie regas la diablo kaj kie kondamnitaj animoj suferas (eternan) punon (kontraste al la \u0109ielo a\u016d paradizo).", "translations": {"en": ["hell"]}, "examples": [["li diris, ke la homoj estas malpiaj kaj tial Dio devas ilin puni, kaj post la morto la malbonuloj venas en la inferon, kie ili devas eterne bruli", "Fabeloj, volumo 3, Historio"], ["li venis fine al granda nigra pordego; \u011di estis la pordego de la infero", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, kamarado Gaja"], ["iru en la inferon kun viaj pruvoj!", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Loko, situacio, en kiu oni forte suferas (la\u016d la senco infero).", "translations": {"en": ["hell"]}, "examples": [["Nun iru hejmen, kaj la infero, kiun aran\u011dos por vi via edzino, estu via puno", "La majstro kaj Margarita, \u0109ap. 15a"], ["en tiu domo, vivo estas infero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "infer", "primary": true}, "melodia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sonanta kiel melodio, pro flueco agrabla por la orelo.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u043b\u044f\u0434\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["m\u00e9lodieux", "m\u00e9lodique"], "en": ["melodious", "melodic", "songful", "tuneful"], "nl": ["melodieus"], "pt": ["melodioso", "mel\u00f3dico", "harmonioso"], "ru": ["\u043c\u0435\u043b\u043e\u0434\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["melodisch"], "hu": ["dallam-", "dallamos", "melodikus"], "sk": ["melodick\u00fd"], "pl": ["melodyjny"]}, "examples": [["la melodia kanto de najtingalo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "melodi", "primary": false}, "superaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de aro E) Tia aro, ke E estas subaro de \u011di.", "translations": {"sk": ["nadmno\u017eina"], "ru": ["\u043d\u0430\u0434\u043c\u043d\u043e\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["sur-ensemble"], "en": ["superset"], "de": ["Obermenge"], "pl": ["nadzbi\u00f3r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ar", "primary": false}, "minoritato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["minderheid (ontr.)"]}, "examples": [["kiu ajn minoritata movado, e\u0109 la plej serioza, riskas la dan\u011deron esti rigardata kiel sekteca", "I. Lapenna, Por pli efika Informado, 1974"], ["programoj pri savado kaj protektado de pereontaj lingvoj parolaj kaj skribaj de naciminoritatoj estas plenumataj", "\u0108ina Radio Internacia, \u0108inio klopodas protekti lingvojn..., 2007-05-29"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "majoritato", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "minoritat", "primary": true}, "kunedzi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Geedzi\u011di.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0436\u0430\u043d\u0456\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["se marier"], "nl": ["huwen"], "ru": ["\u043f\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["heiraten"], "pl": ["pobiera\u0107 si\u0119", "bra\u0107 \u015blub"], "hu": ["\u00f6sszeh\u00e1zasodik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "edz", "primary": false}, "melodio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sinsekvo da muzikaj sonoj agrablaj por la orelo kaj formantaj muzikan frazon.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u043b\u0451\u0434\u044b\u044f"], "fr": ["m\u00e9lodie"], "en": ["melody", "tune"], "nl": ["melodie"], "pt": ["melodia", "linha mel\u00f3dica"], "ru": ["\u043c\u0435\u043b\u043e\u0434\u0438\u044f"], "de": ["Melodie"], "hu": ["dallam", "mel\u00f3dia"], "sk": ["mel\u00f3dia"], "pl": ["melodia"]}, "examples": [["li iras al la blindulo kaj igas lin ekludi vivan melodion kaj kune kun la kolego li improvizas gajan dancon", "Voja\u011dimpresoj, el odeso \u011dis Konstantinopolo"]], "subdefinitions": []}], "root": "melodi", "primary": true}, "infera": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al infero.", "translations": {"be": ["\u043f\u044f\u043a\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["infernal"], "en": ["hellish"], "nl": ["hels"], "pt": ["infernal"], "ru": ["\u0430\u0434\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["h\u00f6llisch", "infernalisch"], "sv": ["helvetisk"], "hu": ["pokoli"], "fa": ["\u062c\u0647\u0646\u0645\u06cc"], "es": ["infernal"]}, "examples": [["la inferaj turmentoj", null], ["la inferaj pordegoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Havanta la malbonegecon de la infero; multsuferiga.", "translations": {}, "examples": [["infera karaktero, krueleco, malico, bruo", "Z"], ["tio postulas inferan paciencon kaj sen\u0109esan ekzerci\u011dadon", "Esenco kaj Estonte, \u0109apitro 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "infer", "primary": false}, "Grenado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato en la samnoma insulo (kaj kelkaj apudaj). ISO-3166 kodo: GD.", "translations": {"de": ["Grenada"], "bg": ["\u0413\u0440\u0435\u043d\u0430\u0434\u0430"], "pl": ["Grenada"], "en": ["Grenada"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Insulo en la Kariba Maro. Teritorio de \u015dtato Grenado.", "translations": {"pl": ["Grenada"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grenad", "primary": false}, "sendependa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dependanta de neniu a\u016d nenio, tute libera.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u0437\u0430\u043b\u0435\u0436\u043d\u044b"], "fr": ["ind\u00e9pendant"], "en": ["independent"], "nl": ["onafhankelijk"], "ru": ["\u043d\u0435\u0437\u0430\u0432\u0438\u0441\u0438\u043c\u044b\u0439"], "de": ["unabh\u00e4ngig"], "hu": ["f\u00fcggetlen (szabad)"], "br": ["dizalc'h"], "es": ["independiente"]}, "examples": [["\u0109iuj deziras la sendependecon de la lando", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pend", "primary": false}, "arbitra\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spekulacia operacio, kies bazo estas elprofiti la kurzdiferencon de valora\u0135oj (valorpaperoj, akcioj, devizoj, valutoj ks) en diversaj lokoj por per vendo-a\u0109eto havi netan profiton.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0431\u0456\u0442\u0440\u0430\u0436 (\u0430\u043f\u044d\u0440\u0430\u0446\u044b\u044f \u0437 \u043a\u0430\u0448\u0442\u043e\u045e\u043d\u044b\u043c\u0456 \u043f\u0430\u043f\u0435\u0440\u0430\u043c\u0456 \u0430\u0431\u043e \u0456\u043d\u0448\u044b\u043c\u0456 \u0430\u043a\u0442\u044b\u0432\u0430\u043c\u0456)"], "fr": ["arbitrage (financier)"], "en": ["arbitrage", "arbitrage deal"], "ru": ["\u0441\u043a\u0443\u043f\u043a\u0430 \u0438 \u043f\u0440\u043e\u0434\u0430\u0436\u0430 \u0446\u0435\u043d\u043d\u044b\u0445 \u0431\u0443\u043c\u0430\u0433"], "de": ["Arbitrage", "Kursvergleich", "Differenzgesch\u00e4ft"], "hu": ["arbitr\u00e1zs (financier)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arbitra\u011d", "primary": true}, "kapu\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kapvesto alkudrita al mantelo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043f\u044e\u0448\u043e\u043d"], "fr": ["capuche", "capuchon (v\u00eat.)"], "en": ["hood", "cowl"], "nl": ["capuchon", "kap"], "ru": ["\u043a\u0430\u043f\u044e\u0448\u043e\u043d"], "de": ["Kapuze"], "hu": ["csuklya", "kapucni"]}, "examples": [["kapu\u0109o monakon ne faras", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Io simila al kapu\u0109o.", "translations": {"fr": ["capuchon (couvercle)"], "nl": ["kap"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["capote (pr\u00e9servatif)", "capote anglaise", "condom", "pr\u00e9servatif"], "nl": ["condoom (fam.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kapu\u0109", "primary": true}, "efesano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lo\u011danto de Efeso.", "translations": {"ru": ["\u044d\u0444\u0435\u0441\u044f\u043d\u0438\u043d", "\u0435\u0444\u0435\u0441\u044f\u043d\u0438\u043d (\u0443\u0441\u0442.)"], "pt": ["ef\u00e9sio"], "be": ["\u044d\u0444\u044d\u0441\u044f\u043d\u0456\u043d"], "de": ["Ephesier"], "hu": ["epheszoszi (lakos)", "efezusi (lakos)"], "es": ["efesio"]}, "examples": [["ho efesanoj, \u0109u do ekzistas homo nescianta, ke la urbo de la efesanoj estas templogardanto de Artemis la granda kaj de la el\u0109iela falinta\u0135o?", "La Nova Testamento, La agoj 19:35."]], "subdefinitions": []}], "root": "Efes", "primary": false}, "rekompence pro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiel rekompenco pro, pro.", "translations": {"fr": ["en r\u00e9compense de", "pour la peine de"]}, "examples": [["rekompence pro la laboro, kiun faris, Mi donis al li la landon Egiptan", "La Malnova Testamento, Je\u0125ezkel 29:20"]], "subdefinitions": []}], "root": "rekompenc", "primary": false}, "atrofio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsaneca malkresko de iu organo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0442\u0440\u0430\u0444\u0456\u044f"], "fr": ["atrophie"], "en": ["atrophy"], "ru": ["\u0430\u0442\u0440\u043e\u0444\u0438\u044f"], "de": ["Atrophie"], "hu": ["sorvad\u00e1s", "atr\u00f3fia"], "sk": ["atrofia"], "fa": ["\u067e\u0644\u0627\u0633\u06cc\u062f\u06af\u06cc", "\u06a9\u0627\u0647\u06cc\u062f\u06af\u06cc", "\u0622\u062a\u0631\u0648\u0641\u06cc"], "es": ["atrofia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "atrofi", "primary": true}, "sveni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Perdi dum kelkaj momentoj la konscion kaj sinmovon.", "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u043d\u0435\u043f\u0440\u044b\u0442\u043e\u043c\u043d\u0435\u0446\u044c", "\u0441\u0430\u043c\u043b\u0435\u0446\u044c", "\u0441\u0442\u0440\u0430\u0446\u0456\u0446\u044c \u043f\u0440\u044b\u0442\u043e\u043c\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["s'\u00e9vanouir", "perdre connaissance"], "en": ["faint"], "nl": ["bezwijmen", "flauwvallen"], "ru": ["\u043f\u043e\u0442\u0435\u0440\u044f\u0442\u044c \u0441\u043e\u0437\u043d\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u0443\u043f\u0430\u0441\u0442\u044c \u0432 \u043e\u0431\u043c\u043e\u0440\u043e\u043a"], "de": ["ohnm\u00e4chtig werden", "in Ohnmacht fallen"], "it": ["svenire", "perdere i sensi", "perdere conoscienza"], "sv": ["svimma"], "hu": ["el\u00e1jul"]}, "examples": [["rigardante la preparojn al la operacio, li svenis", "B"], ["fali svene", "Z"], ["duone svenigita per la bato, li falis", "B"], ["homoj kaj bestoj sveni\u011dadis de la varmego", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Malaperi, fori\u011di, disperdi\u011di.", "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u043d\u0456\u043a\u043d\u0443\u0446\u044c"], "fr": ["disparaitre", "s'\u00e9vanouir (disparaitre)"], "nl": ["verdwijnen"], "ru": ["\u0438\u0441\u0447\u0435\u0437\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u043f\u0430\u0441\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0441\u0435\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0437\u0430\u043c\u0435\u0440\u0435\u0442\u044c (\u043e \u0437\u0432\u0443\u043a\u0435)"], "de": ["verschwinden", "sich verfl\u00fcchtigen"], "it": ["svanire", "sfumare (svanire)", "languire (fig.)"], "hu": ["elt\u0171nik", "elsz\u00e1ll", "elhal", "megsemmis\u00fcl"]}, "examples": [["la odoro svenis", null], ["la tago svenas", null], ["la \u0109armo de la originalo ne svenas en la traduko", null], ["la forsveno de la lasta vibrado de la sonoriloj", null], ["la vortoj duonsvene forsonis preter liaj oreloj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "sven", "primary": true}, "fruktodona": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ri\u0109a, donanta multajn fruktojn, fekunda.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u0430\u0434\u0430\u043d\u043e\u0441\u043d\u044b", "\u043f\u043b\u0430\u0434\u0430\u0440\u043e\u0434\u043d\u044b", "\u043f\u043b\u0430\u0434\u0430\u0432\u0456\u0442\u044b", "\u043f\u043b\u0451\u043d\u043d\u044b"], "fr": ["f\u00e9cond", "fertile"], "nl": ["vruchtbaar"], "ru": ["\u043f\u043b\u043e\u0434\u043e\u043d\u043e\u0441\u044f\u0449\u0438\u0439", "\u043f\u043b\u043e\u0434\u043e\u0440\u043e\u0434\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u043b\u043e\u0434\u043e\u0442\u0432\u043e\u0440\u043d\u044b\u0439"], "de": ["fruchtbar"], "pl": ["owocny"], "hu": ["term\u00e9keny", "gy\u00fcm\u00f6lcs\u00f6z\u0151", "gy\u00fcm\u00f6lcsad\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "frukt", "primary": false}, "karolida": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al Karolidoj, al ilia regado, al la tiuepoka kulturo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0440\u043e\u043b\u0438\u043d\u0433\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["carolingien (adj.)"], "nl": ["Karolingisch"], "br": ["karlingat"], "de": ["karolingisch"], "it": ["carolingio (agg.)"], "hu": ["karoling"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stilo de latinaj literoj uzata por libroj dum la Karolida regado, precipa bazo de renesancaj kaj modernaj tiparaj minuskloj.", "translations": {"fr": ["caroline (adj., tipo.)"]}, "examples": [["klasika fasono ne estas Romia: la etliteroj sekvas la Karolidan minusklan skribon", "Komputada Leksiko, artikolo \u00abklasika fasono\u00bb"]]}]}], "root": "Karol", "primary": false}, "funkciulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo komisiita por plenumi da\u016dran difinitan oficon, funkcion; oficisto.", "translations": {"be": ["\u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u044b\u044f\u043d\u044d\u0440"], "fr": ["employ\u00e9", "fonctionnaire"], "nl": ["functionaris"], "ru": ["\u043e\u0442\u0432\u0435\u0442\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0440\u0430\u0431\u043e\u0442\u043d\u0438\u043a", "\u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u043e\u043d\u0435\u0440"], "hu": ["tisztvisel\u0151", "tiszts\u00e9gvisel\u0151", "funkcion\u00e1rius"]}, "examples": [["\u015dtata a\u016d privata funkciulo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "funkci", "primary": false}, "kamemoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plurjara duonligneca vegeta\u0135o kreskanta precipe sur la norda duonglobo, en la muskaj mar\u0109oj de lokoj tundraj kaj arbaraj, kun man\u011dindaj beroj el la genro rubuso (Rubus chameaemorus).", "translations": {"ru": ["\u043c\u043e\u0440\u043e\u0448\u043a\u0430"], "fr": ["chicout\u00e9e", "m\u00fbre arctique"], "en": ["cloudberry"], "pt": ["framboesa"], "no": ["molte"], "ca": ["Romeguer\u00f3 de torbera"], "de": ["Moltebeere"], "sv": ["hjortron"], "it": ["camemoro"], "pl": ["malina moroszka"], "fi": ["muurain", "hilla", "lakka (kasvi, marja)"], "es": ["Camemoro Artico", "Mora de los pantanos", "Mora de ronces"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La bero de \u0125amemoro.", "translations": {}, "examples": [["memoru anka\u016d la rostitan boaca\u0135on kaj la orflavajn \u0125amemorojn kun \u015da\u016dmkremo", "A. Lindh Sezono dum la tuta jaro, 2002-06"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125amemor", "primary": false}, "\u0109anta\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Trudpostuli de iu monon a\u016d favoron per skandalminaco.", "translations": {"be": ["\u0448\u0430\u043d\u0442\u0430\u0436\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["faire du chantage", "faire chanter"], "en": ["blackmail"], "nl": ["afpersen", "chantage plegen"], "pt": ["chantagear"], "el": ["\u03b5\u03ba\u03b2\u03b9\u03ac\u03b6\u03c9"], "de": ["erpressen"], "hu": ["zsarol"], "sk": ["vydiera\u0165"], "es": ["chantajear"], "ru": ["\u0432\u044b\u043c\u043e\u0433\u0430\u0442\u044c", "\u0448\u0430\u043d\u0442\u0430\u0436\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0430\u0442\u044c"], "pl": ["szanta\u017cowa\u0107"]}, "examples": [["kiam mi ne akceptis, li komencis \u0109anta\u011di. Li distrumpetis, ke mi a\u0109etis la lo\u011dejon el mono, akirita per banditismo", "Satiraj rakontoj, la fluidumo de la \u0109iovido"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109anta\u011d", "primary": true}, "cita\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Teksto, diro, kiun oni citas.", "translations": {"be": ["\u0446\u044b\u0442\u0430\u0442\u0430"], "fr": ["citation"], "en": ["quotation"], "pt": ["cita\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0446\u0438\u0442\u0430\u0442\u0430"], "de": ["Zitat"], "it": ["citazione", "brano"], "hu": ["id\u00e9zet"], "sk": ["cit\u00e1t"], "es": ["cita"], "pl": ["cyatat"]}, "examples": [["la cita\u0135oj estas el \u00abLeteroj al Herodoto\u00bb", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, unua libro, \u0109apitro 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "cit", "primary": false}, "kibernetikisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri kibernetiko.", "translations": {"fa": ["\u0641\u0631\u0645\u0627\u0646\u200c\u0634\u0646\u0627\u0633", "\u0645\u062a\u062e\u0635\u0635 \u0633\u06cc\u0628\u0631\u0646\u062a\u06cc\u06a9"], "fr": ["cybern\u00e9ticien"], "nl": ["cyberneticus"]}, "examples": [["diskutata estas anka\u00f9 propono de itala kibernetikisto Silvio Ceccato konstrui internacian helplingvon per kibernetikaj metodoj", "V. Barandovsk\u00e1-Frank, Enkonduka lernolibro de interlingvistiko, \u0109apitro 2a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kibernetik", "primary": false}, "oksimoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stilfiguro en kiuj du elementoj kontra\u016ddiras unu la alian, ekzemple \u00abvivanta kadavro\u00bb, \u00abnigra ne\u011do\u00bb.", "translations": {"fr": ["oxymore"], "en": ["oxymoron"], "nl": ["oxymoron"], "no": ["oxymoron"], "de": ["Oxymoron"], "es": ["ox\u00edmoron"]}, "examples": [["ni estas la sola nacio en la mondo, kiu kredas, ke oni povas esti edukita kaj paroli nur unu lingvon. Tio estas oksimoro!", "Marko Naoki Lins, , La Ondo de Esperanto"], ["Esperantan naciismon -- kia oksimoro!", "Jorge Camacho, La liturgio de l' foiro"], ["la kombino de unudirekta \u00abprogreso\u00bb kaj oscila \u00abtajdo\u00bb formas amuzan oksimoron \u2015 evidente, \u00abtajdo\u00bb \u0109i tie fakte signifas ion alian ol difinite", "Sergio Pokrovskij, La Ondo de Esperanto, 2005. \u2116 6 (128)"]], "subdefinitions": []}], "root": "oksimor", "primary": true}, "trezorejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, kie oni konservas trezoron a\u016d grandajn monsumojn.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u043a\u0440\u043e\u0432\u0438\u0449\u043d\u0438\u0446\u0430"], "en": ["treasury"], "nl": ["schatkamer"], "be": ["\u0441\u043a\u0430\u0440\u0431\u043d\u0456\u0446\u0430"], "ca": ["erari"], "de": ["Tresorraum"], "hu": ["kincst\u00e1r"], "lat": ["aerarium, ii"]}, "examples": [["\u015dtelisto \u015dtelis juvelojn el la trezorejo", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 5, el la vivo kaj sciencoj, bagateloj"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Oficejo, kie oni administras trezoron, precipe la \u015dtatan.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0437\u043d\u0430", "\u043a\u0430\u0437\u043d\u0430\u0447\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Schatzamt"]}, "examples": [["la vitrofarejo estis grava fonto de enspezoj de la faraona trezorejo", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 17a"], ["\u015dtatsekretario pri la Trezorejo", "Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "trezor", "primary": false}, "estingi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u0108esigi bruladon.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0441\u0456\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0433\u0430\u0441\u0456\u0446\u044c", "\u0442\u0443\u0448\u044b\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0442\u0443\u0448\u044b\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0442\u0443\u0448\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["\u00e9teindre"], "en": ["extinguish"], "pt": ["extinguir", "apagar"], "ru": ["\u043f\u043e\u0433\u0430\u0441\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0442\u0443\u0448\u0438\u0442\u044c"], "de": ["l\u00f6schen", "ausl\u00f6schen"], "hu": ["elolt", "kiolt", "megsz\u0171ntet (\u00e1tv.)"], "es": ["extinguir"], "uk": ["\u0433\u0430\u0441\u0438\u0442\u0438"], "ro": ["a stinge"], "pl": ["gasi\u0107"]}, "examples": [["estingi fajron, brulegon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u0108esigi lumadon.", "translations": {"de": ["l\u00f6schen"]}, "examples": [["kiam la muzikistoj finis, ili estingis la lumon kaj ser\u0109is lokon por la dormo", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, La bremenaj muzikistoj"], ["estingi lampon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) \u0108esigi kaj kvietigi la ardon a\u016d eksciton.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0442\u043e\u043b\u0438\u0442\u044c"], "de": ["beruhigen", "mildern"], "ro": ["a stinge"], "pl": ["gasi\u0107"]}, "examples": [["estingi soifon, deziron", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) \u0108esigi, malaperigi.", "translations": {"de": ["tilgen", "kompensieren"]}, "examples": [["pardono estingas pekon", "Z"], ["estingi \u015duldon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "esting", "primary": true}, "\u015dar\u011datesto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u0443\u0442\u0435\u0432\u043e\u0439 \u043b\u0438\u0441\u0442", "\u043d\u0430\u043a\u043b\u0430\u0434\u043d\u0430\u044f", "\u0433\u0440\u0443\u0437\u043e\u0432\u043e\u0439 \u0434\u043e\u043a\u0443\u043c\u0435\u043d\u0442", "\u043a\u043e\u043d\u043e\u0441\u0430\u043c\u0435\u043d\u0442"], "de": ["Frachtbrief", "Konnossement", "Ladeschein"], "nl": ["vrachtbrief"], "en": ["bill of lading", "consignment note", "waybill"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "atest", "primary": false}, "taj\u011dio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "taj\u011di\u0109uano", "translations": {"pl": ["Tai-Chi"]}, "examples": [["taj\u011dio estas unu el \u0109inaj luktartaj skoloj kun la interna povo kiel sia esenco", "Universala Taj\u011dio-Grupo de Esperanto, Fundamenta Ekzerco de Interna Povo, 2004-2005"]], "subdefinitions": []}], "root": "taj\u011di", "primary": true}, "mondmilito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Milito, kiu implikas multajn \u015dtatojn en diversaj lokoj de la mondo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0441\u044c\u0432\u0435\u0442\u043d\u0430\u044f \u0432\u0430\u0439\u043d\u0430"], "fr": ["guerre mondiale"], "nl": ["wereldoorlog"], "ru": ["\u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u044f \u0432\u043e\u0439\u043d\u0430"], "de": ["Weltkrieg"], "hu": ["vil\u00e1gh\u00e1bor\u00fa"], "br": ["brezel-bed"], "es": ["Guerra Mundial"]}, "examples": [["ni ne devas malatenti la teruran sperton de la mondmilito", "Vortoj de k-do Lanti, \u00abLiberiga Stelo\u00bb al la Verdru\u011duloj"]], "subdefinitions": []}], "root": "milit", "primary": false}, "kosmografio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco, studanta la movojn de astroj kaj la astronomian sistemon de universo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0441\u043c\u0430\u0433\u0440\u0430\u0444\u0456\u044f"], "en": ["cosmography"], "pt": ["cosmografia"], "ru": ["\u043a\u043e\u0441\u043c\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u044f"], "de": ["Kosmographie"], "es": ["cosmograf\u00eda"], "hu": ["kozmogr\u00e1fia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kosmografi", "primary": true}, "kompozicio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u043f\u0430\u0437\u0456\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["composition (musicale)", "\u0153uvre musicale"], "en": ["composition"], "nl": ["compositie"], "pt": ["composi\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043f\u043e\u0437\u0438\u0446\u0438\u044f"], "ca": ["composici\u00f3"], "de": ["Komposition", "Tonst\u00fcck"], "es": ["composici\u00f3n"]}, "examples": [["ludi improvizitan kompozicion", "Z"], ["vi frapados en la da\u016dro de tuta horo diversajn klavojn, kaj vi ricevos tutan kompozicion... \u015dajnas, ke nenio estas pli facila", "Esenco kaj Estonte"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompozici", "primary": true}, "akvo\u015dvelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Edemo.", "translations": {"nl": ["oedeem", "waterzucht", "hydropsie"], "pt": ["bolha"], "de": ["\u00d6dem"], "it": ["edema", "bolla (edema - com.)"], "pl": ["puchlina wodna"], "hu": ["vizeny\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dvel", "primary": false}, "debuti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Sin prezenti unuafoje anta\u016d la publiko.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u0431\u044e\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9buter (faire ses d\u00e9buts)", "faire ses d\u00e9buts"], "en": ["debut"], "pt": ["debutar", "estrear", "fazer a estr\u00e9ia"], "ru": ["\u0434\u0435\u0431\u044e\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["deb\u00fctieren", "zum ersten Mal auftreten"], "sv": ["debutera"], "hu": ["deb\u00fct\u00e1l", "bemutatkozik (deb\u00fct\u00e1l)"], "sk": ["debutova\u0165"], "pl": ["debiutowa\u0107"], "ro": ["a debuta"], "es": ["debutar"]}, "examples": [["tiu aktoro debutis kun granda sukceso", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Unuafoje elpa\u015di, agi; komenci.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u0431\u044e\u0442"], "de": ["deb\u00fctieren", "zum ersten Mal in Erscheinung treten"], "ro": ["a debuta"], "pl": ["debiutowa\u0107"]}, "examples": [["li debutis en tute malalta posteno", null], ["nia debuto, la unua lernolibro de nia lingvo, eliris en lingvo rusa", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "debut", "primary": true}, "pa\u015dti\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sin pa\u015dti, sin nutri, man\u011dante herbojn, glanojn kaj similajn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u044c\u0432\u0456\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["paitre (intr.)"], "nl": ["grazen"], "ru": ["\u043f\u0430\u0441\u0442\u0438\u0441\u044c"], "de": ["weiden"], "hu": ["legel"], "br": ["peuri\u00f1 (v.g.)"], "pl": ["pa\u015b\u0107 si\u0119"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pa\u015dt", "primary": false}, "gobio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La saman fi\u015dospecon Kabe en iu okazo nomis gugono: \u015di iris al la rivereto, kiu fluis tra la \u011dardeno, kaj ordonis kapti sitelon da gobioj."], "primary definition": "Genro el familio ciprinedoj (Gobio), malgranda bongusta riverfi\u015do.", "translations": {"be": ["\u043f\u044f\u0447\u043a\u0443\u0440"], "fr": ["goujon"], "nl": ["grondel", "grondeling"], "pt": ["g\u00f3bio", "cadoz", "gobi\u00e3o"], "ru": ["\u043f\u0435\u0441\u043a\u0430\u0440\u044c"], "de": ["Gr\u00fcndling"], "hu": ["g\u00e9b"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gobi", "primary": true}, "vicsuble\u016dtenanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["adjudant"], "nl": ["adjudant"], "br": ["adjudant"], "pt": ["suboficial"], "de": ["Adjutant"], "it": ["luogotenente"], "hu": ["z\u00e1szl\u00f3s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "le\u016dtenant", "primary": false}, "neluksa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Simpla, modesta.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u044b", "\u0441\u044c\u0446\u0456\u043f\u043b\u044b"], "fr": ["simple"], "nl": ["sober"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u043e\u0439", "\u0431\u0435\u0437 \u0440\u043e\u0441\u043a\u043e\u0448\u0438"], "de": ["bescheiden", "einfach"], "hu": ["f\u00e9ny\u0171z\u00e9st\u0151l mentes", "szer\u00e9ny"]}, "examples": [["\u0109ambro senluksa sed komforta", null]], "subdefinitions": []}], "root": "luks", "primary": false}, "nestego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iom granda ku\u015dejo, kiun aran\u011das bestoj por sia ripozo a\u016d por la idoj.", "translations": {"ru": ["\u043b\u043e\u0433\u043e\u0432\u043e", "\u0431\u0435\u0440\u043b\u043e\u0433\u0430"], "fr": ["tani\u00e8re"]}, "examples": [["\u0109u vi satigas la leonidojn, Kiam ili ku\u015das en la nestegoj?", "La Malnova Testamento, Ijob 38:39-40"]], "subdefinitions": []}], "root": "nest", "primary": false}, "pavilono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cirmejo en \u011dardeno a\u016d en la naturo.", "translations": {"fr": ["pavillon"], "de": ["Pavillon"], "nl": ["paviljoen"], "en": ["pavilion"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda, luksa tendo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0432\u0456\u043b\u044c\u0451\u043d"], "ru": ["\u043f\u0430\u0432\u0438\u043b\u044c\u043e\u043d"], "hu": ["d\u00edszs\u00e1tor"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tegmenthava konstrua\u0135eto kun a\u016d sen muroj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u044c\u0442\u0430\u043d\u043a\u0430"], "ru": ["\u0431\u0435\u0441\u0435\u0434\u043a\u0430"], "hu": ["pavilon"]}, "examples": [["vasta frukt\u011dardeno kun disfalanta pavilono sur monteto", "Voja\u011dimpresoj, \u0109e Lev Tolstoj en Jasnaja Poljana"]]}]}], "root": "pavilon", "primary": true}, "kurento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fluo de elektro tra kondukilo.", "translations": {"be": ["\u0442\u043e\u043a"], "fr": ["courant (\u00e9lectrique)"], "en": ["current (electric)"], "nl": ["stroom"], "ru": ["(\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439) \u0442\u043e\u043a"], "de": ["elektrischer Strom"], "sv": ["str\u00f6m"], "hu": ["\u00e1ram (elektromos)"], "bg": ["(\u0435\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438) \u0442\u043e\u043a"], "es": ["corriente (el\u00e9ctrica)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kurent", "primary": true}, "naso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konusforma korbo el salikaj vergetoj por kapti fi\u015dojn.", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u0447"], "fr": ["nasse"], "en": ["eel trap", "fish trap", "lobster trap", "fishing basket", "eel buck", "eel pot", "crayfish net", "hoop net"], "nl": ["fuik"], "pt": ["nassa"], "ru": ["\u0432\u0435\u0440\u0448\u0430 (\u0440\u044b\u0431\u043e\u043b\u043e\u0432\u043d\u043e\u0435 \u043e\u0440\u0443\u0434\u0438\u0435)"], "de": ["Reuse", "Fischreuse"], "sv": ["ryssja"], "hu": ["varsa"], "br": ["kavell (pesketa)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nas", "primary": true}, "ferganto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ganto el ferlamenoj, uzata de mezepokaj kavaliroj.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0430\u0442\u043d\u0430\u044f \u043f\u0435\u0440\u0447\u0430\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["gantelet"], "nl": ["pantserhandschoen", "mali\u00ebnhandschoen"], "pt": ["guante"], "de": ["Kampfhandschuh", "Panzerhandschuh", "Eisenhandschuh"], "hu": ["vaskeszty\u0171"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gant", "primary": false}, "kruda\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io kruda.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0443\u0431\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["grossi\u00e8ret\u00e9"], "hu": ["nyerses\u00e9g", "durvas\u00e1g"], "nl": ["ruw materiaal"], "ru": ["\u0433\u0440\u0443\u0431\u043e\u0441\u0442\u044c"]}, "examples": [["\u0109iujn malsa\u011da\u0135ojn kaj kruda\u0135ojn de la popolo li batadis", "Fabeloj, volumo 2, Dano Holger"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Prilaborota materialo.", "translations": {"be": ["\u0441\u044b\u0440\u0430\u0432\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["mati\u00e8re premi\u00e8re"], "nl": ["grondstof"], "ru": ["\u0441\u044b\u0440\u044c\u0451"], "de": ["Rohmaterial"], "hu": ["nyersanyag"], "pl": ["prostactwo", "nieokrzesanie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "krud", "primary": false}, "\u0135aketo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira ceremonia vesto, kun rondi\u011dantaj baskoj, malkovrantaj la anta\u016dan supran parton de la pantalono.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u0440\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["jaquette (v\u00eat. d'homme)", "habit (v\u00eat. d'homme, jaquette)"], "en": ["jacket"], "nl": ["jacquet"], "pt": ["fraque"], "ru": ["\u043a\u0443\u0440\u0442\u043a\u0430"], "de": ["Cut"], "it": ["tight"], "hu": ["zsakett"], "pl": ["\u017cakiet"], "es": ["chaqu\u00e9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Virina vesto, malvasta \u0109e la talio, kaj portata super korsa\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0436\u0430\u043a\u0435\u0442"], "fr": ["jaquette (v\u00eat. de femme)"], "nl": ["jacquet"], "pt": ["casaco"], "ru": ["\u0436\u0430\u043a\u0435\u0442"], "de": ["Damenjackett"], "it": ["bustino (part super. di abito fem.)"], "hu": ["koszt\u00fcmkab\u00e1t"], "pl": ["\u017cakiet"], "es": ["chaqueta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "jaketo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135aket", "primary": true}, "labordonanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono, kiu dungas laboristojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0446\u0430\u0434\u0430\u045e\u0446\u0430"], "fr": ["employeur", "patron"], "en": ["employer"], "nl": ["werkgever"], "no": ["arbeidsgiver"], "de": ["Arbeitgeber"], "sv": ["arbetsgivare"], "hu": ["munkaad\u00f3"], "br": ["goprer", "implijer"], "ru": ["\u0440\u0430\u0431\u043e\u0442\u043e\u0434\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "labor", "primary": false}, "sekvigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari a\u016d zorgi, ke iu a\u016d io estu sekvanta a\u016d sekvata.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0432\u043b\u0435\u0447\u044c \u0437\u0430 \u0441\u043e\u0431\u043e\u0439"], "be": ["\u0432\u044b\u043a\u043b\u0456\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u045e\u043f\u043b\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c"], "nl": ["doen volgen"], "hu": ["maga ut\u00e1n von", "okoz", "kiv\u00e1lt"]}, "examples": [["la policestro sekvigis la suspektatajn fremdulojn", null], ["sekvigi leteron", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rezultatigi a\u016d konsekvencigi.", "translations": {}, "examples": [["tia ali\u011do certe sekvigos aliajn", null], ["produktado malpli kara sekvigas plian vendadon kaj produktadon", null], ["mi estas malsana sed tio ne sekvigas, ke mi ne povas man\u011di", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sekv", "primary": false}, "bananujacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de unukotiledonaj tropikaj kaj subtropikaj plantoj (Musaceae).", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043d\u0430\u043d\u0430\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["musac\u00e9es"], "en": ["musaceae"], "ru": ["\u0431\u0430\u043d\u0430\u043d\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Bananengew\u00e4chse"], "hu": ["ban\u00e1nf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bananujac", "primary": true}, "stablo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tablo por metia laboro; metitablo.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u0440\u0448\u0442\u0430\u0442", "\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u043a"], "fr": ["\u00e9tabli", "banc (de tourneur, menuisier)"], "en": ["workbench"], "nl": ["werkbank"], "ru": ["\u0432\u0435\u0440\u0441\u0442\u0430\u043a", "\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u043a"], "de": ["Werkbank"], "hu": ["munkapad"], "es": ["mesa de trabajo", "chevalet"]}, "examples": [["stablo de seruristo, de teksisto, de tajloro", "B"], ["la potisto laboras sur la stablo", "Z"], ["tornostablo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Movebla kvarpieda kunmeta\u0135o el trabetoj por subporti tabulon, tabularon, plankon.", "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u0437\u043b\u044b", "\u0441\u0442\u0430\u043d\u0456\u043d\u0430", "\u0448\u0442\u0430\u0442\u044b\u045e"], "fr": ["tr\u00e9teau"], "en": ["trestle", "support", "stand"], "nl": ["schraag", "stellage"], "ru": ["\u0448\u0442\u0430\u0442\u0438\u0432", "\u0441\u0442\u0430\u043d\u0438\u043d\u0430", "\u043a\u043e\u0437\u043b\u044b"], "de": ["Gestell"], "hu": ["\u00e1llv\u00e1ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Movebla tripieda a\u016d kvarpieda kunmeta\u0135o el trabetoj por subporti starantan pentra\u0135on; pentrostablo..", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043b\u044c\u0431\u044d\u0440\u0442"], "en": ["easel"], "nl": ["ezel (v.schilder)", "schildersezel"], "ru": ["\u043c\u043e\u043b\u044c\u0431\u0435\u0440\u0442"], "de": ["Staffelei"], "hu": ["fest\u0151\u00e1llv\u00e1ny"], "es": ["caballete"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stabl", "primary": true}, "eskorto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eskortantaro.", "translations": {"be": ["\u044d\u0441\u043a\u043e\u0440\u0442", "\u043a\u0430\u043d\u0432\u043e\u0439", "\u0441\u0443\u043f\u0440\u0430\u0432\u0430\u0434\u0436\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["escorte"], "bg": ["\u0435\u0441\u043a\u043e\u0440\u0442"], "nl": ["escorte"], "pt": ["escolta"], "ru": ["\u044d\u0441\u043a\u043e\u0440\u0442", "\u043a\u043e\u043d\u0432\u043e\u0439"], "de": ["Eskorte", "Begleitschutz [aviadiloj]", "Geleitschutz [\u015dipoj]"], "en": ["escort"], "es": ["escolta"], "pl": ["eskorta", "konw\u00f3j"]}, "examples": [["kun granda eskorto de soldatoj, amikoj kaj najbaroj ni forlasas Gundinci", "Stefan Maul, El verva vivo jurnalista, p. 30"]], "subdefinitions": []}], "root": "eskort", "primary": false}, "eskorti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Akompani iun por lin gardi, helpi, honori; akompani kaptiton por malhelpi lin forkuri.", "translations": {"be": ["\u044d\u0441\u043a\u0430\u0440\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043a\u0430\u043d\u0432\u0430\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u0443\u043f\u0440\u0430\u0432\u0430\u0434\u0436\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["escorter"], "bg": ["\u0435\u0441\u043a\u043e\u0440\u0442\u0438\u0440\u0430\u043c"], "nl": ["escorteren", "begeleiden"], "pt": ["escoltar"], "ru": ["\u044d\u0441\u043a\u043e\u0440\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043a\u043e\u043d\u0432\u043e\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u0436\u0434\u0430\u0442\u044c"], "de": ["eskortieren", "geleiten", "Geleitschutz geben"], "en": ["escort"], "es": ["escoltar"], "pl": ["eskortowa\u0107", "konwojowa\u0107", "odprowadza\u0107"]}, "examples": [["princo eskortita de sia gvardio", null], ["la policanoj eskortis la arestitojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "eskort", "primary": true}, "genuigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Starigi sur la genuoj.", "translations": {"fr": ["agenouiller", "mettre \u00e0 genoux"], "tr": ["diz \u00e7\u00f6kt\u00fcrmek"], "hu": ["let\u00e9rdeltet", "let\u00e9rdepeltet"]}, "examples": [["li genuigis la kamelojn ekstere de la urbo", "La Malnova TestamentoGenezo 24:11"]], "subdefinitions": []}], "root": "genu", "primary": false}, "karoto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La man\u011debla radiko de la planto karoto.", "translations": {"be": ["\u043c\u043e\u0440\u043a\u0432\u0430"], "fr": ["carotte"], "bg": ["\u043c\u043e\u0440\u043a\u043e\u0432"], "nl": ["wortel"], "ru": ["\u043c\u043e\u0440\u043a\u043e\u0432\u044c"], "de": ["M\u00f6hre", "Mohrr\u00fcbe", "Gelbe R\u00fcbe", "Karotte"], "tr": ["havu\u00e7"], "hu": ["s\u00e1rgar\u00e9pa"], "en": ["carrot"], "es": ["zanahoria"], "br": ["karotezenn"], "pl": ["marchewka", "marchew"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio apiacoj (Daucus), ofte kun unuopa nigra floro meze de la floraro. La oran\u011dkolora radiko de la kulturataj varia\u0135oj estas man\u011data kiel legomo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "karot", "primary": true}, "talono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Resta, atesta stumpo de \u0109eko a\u016d alia kontrakta dokumento.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0440\u0435\u0448\u043e\u043a (\u0447\u0435\u043a\u0430, \u0431\u0438\u043b\u0435\u0442\u0430 \u0438 \u0442.\u043f.)"], "fr": ["talon (de ch\u00e8que etc.)"], "pt": ["canhoto", "tal\u00e3o"], "pl": ["talon", "bon", "paragon"], "hu": ["ellen\u0151rz\u0151 szelv\u00e9ny"]}, "examples": [["hiera\u016d Ivagin prenis de mi duoncenton da a\u016dtobusaj talonoj", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne disdonita staplo de ludkartoj; en iuj kartludoj, ludantoj uzas \u011din deprene a\u016d surmete dum ludado.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043a\u0443\u043f"], "fr": ["talon (jeu de cartes)"], "pl": ["kupka", "stos"], "hu": ["talon (k\u00e1rty\u00e1ban)", "let\u00e9t (k\u00e1rty\u00e1ban)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "talon", "primary": true}, "usonano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Civitano de Usono.", "translations": {"be": ["\u0430\u043c\u044d\u0440\u044b\u043a\u0430\u043d\u0435\u0446 (\u0436\u044b\u0445\u0430\u0440, \u0433\u0440\u0430\u043c\u0430\u0434\u0437\u044f\u043d\u0456\u043d \u0417\u0428\u0410)"], "fr": ["am\u00e9ricain (citoyen des \u00c9tats-unis)"], "en": ["US citizen", "American"], "nl": ["Amerikaan", "Amerikaans staatsburger"], "pt": ["norte-americano", "estadunidense"], "ru": ["\u0433\u0440\u0430\u0436\u0434\u0430\u043d\u0438\u043d \u0421\u0428\u0410", "\u0430\u043c\u0435\u0440\u0438\u043a\u0430\u043d\u0435\u0446"], "de": ["US-Amerikaner"], "it": ["statunitense (sost.)"], "hu": ["amerikai (USA-beli)"], "sk": ["Ameri\u010dan"], "fi": ["yhdysvaltalainen (subst.)", "amerikkalainen (Yhdysvaltain kansalainen)"], "sv": ["amerikan (USA-medborgare)", "amerikansk medborgare (USA-medborgare)"], "zh": ["\u7f8e\u56fd\u4eba"], "pl": ["Amerykanin", "obywatel USA", "obywatel Stan\u00f3w Zjednoczonych Ameryki P\u00f3\u0142nocnej (oficialnie)"]}, "examples": [["ni venis al vi, usonanoj, precipe por pasigi en via mezo kaj anta\u016d viaj okuloj unu semajnon de nia esperantista vivo", "&Z: La parolado anta\u016d la Sesa Kongreso Esperantista, Washington, 1910-08-15."]], "subdefinitions": []}], "root": "Uson", "primary": false}, "muskoplantoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Divizio de la plantoj (Bryophyta), sporoplantoj sen veraj radikoj kaj angioj.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043e\u0445\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b\u0435 (\u043e\u0442\u0434\u0435\u043b \u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0439)", "\u043c\u043e\u0445\u043e\u0432\u0438\u0434\u043d\u044b\u0435 (\u043e\u0442\u0434\u0435\u043b \u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0439)"], "hu": ["moh\u00e1k"], "de": ["Moose"], "nl": ["mossen"], "en": ["mosses"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "musk", "primary": false}, "virseksa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "El la vira sekso.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0443\u0436\u0441\u043a\u043e\u0433\u043e \u043f\u043e\u043b\u0430"], "fr": ["masculin", "m\u00e2le (adj.)"], "nl": ["mannelijk"], "it": ["mascile"], "pl": ["m\u0119ski", "m\u0119skiej p\u0142ci"], "hu": ["h\u00edmnem\u0171"]}, "examples": [["virseksa infano estas naskita al vi", "La Malnova Testamento, &Jer 20:15"]], "subdefinitions": []}], "root": "seks", "primary": false}, "\u0125alkogeno": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Oni trovas anka\u016d la formon \u00abkalkogeno\u00bb, motivitan per la \u0125o-fobio; \u011di estas misgvida, \u0109ar la vorto rilatas ne al kalko (latine calx, calc-), sed al kupro (greke \u0125alkos \u2015 \u0109ar en la naturo la koncernaj elementoj ofte aperas en kupraj ercoj). Verdire, tio ne estas deriva\u0135o farita en Esperanto, tamen \u00abkalkogeno\u00bb ja \u011denas la fakulojn kiuj rekonas la vortelementojn la\u016d ilia uzo en la scienca nomeklaturo, kaj tio riskas erarigi eksterfakan tradukiston."], "primary definition": "\u0108iu el la elementoj de la 16a grupo de la Perioda Tabelo: oksigeno, sulfuro, seleno, teluro, polonio.", "translations": {"ru": ["\u0445\u0430\u043b\u044c\u043a\u043e\u0433\u0435\u043d"], "en": ["chalcogen"], "pt": ["calcog\u00eaneo"], "de": ["Chalkogen"], "it": ["calcogeno", "elemento del gruppo dell'ossigeno", "elemento del gruppo 16"], "hu": ["kalkog\u00e9n", "\u00e9rck\u00e9pz\u0151"], "fi": ["kalkogeeni"], "pl": ["tlenowiec stara nazwa grupy obejmuj\u0105ca S, Se, Te, Po, to siarkowce"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125alkogen", "primary": true}, "dorsosako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u043d\u0435\u0446", "\u0440\u0443\u043a\u0437\u0430\u043a", "\u0437\u0430\u043f\u043b\u0435\u0447\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["sac \u00e0 dos"], "bg": ["\u0440\u0430\u043d\u0438\u0446\u0430"], "nl": ["rugzak"], "ru": ["\u0440\u0430\u043d\u0435\u0446", "\u0440\u044e\u043a\u0437\u0430\u043a"], "ca": ["motxila"], "de": ["Rucksack", "Tornister"], "it": ["zaino"], "hu": ["h\u00e1tizs\u00e1k"], "en": ["pack", "back pack"], "es": ["mochila"], "pl": ["plecak", "tornister"]}, "examples": [["\u00abla dorsosako de Panjo Rut'\u00bb", "Sandor J. Bako, Claude Piron: la dorsosako de Panjo Rut'. - Vieno: Pro Esperanto, 1995"]], "subdefinitions": []}], "root": "sak", "primary": false}, "malgranda grebo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plej malgranda specio de greboj (Podiceps ruficollis).", "translations": {"fr": ["gr\u00e8be castagneux"], "pl": ["perkozek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "greb", "primary": false}, "vojforko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0440\u043e\u0441\u0442\u0430\u043d\u044c"], "fr": ["bifurcation", "embranchement (de chemin)"], "pt": ["bifurca\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0432\u0438\u043b\u043a\u0430"], "de": ["Gabelung", "Verzweigung", "Abzweigung"], "hu": ["\u00fatel\u00e1gaz\u00e1s"], "fa": ["\u062f\u0648\u0631\u0627\u0647\u06cc"], "pl": ["rozga\u0142\u0119zienie", "rozwidlenie", "odga\u0142\u0119zienie", "rozstaj"], "he": ["\u05e4\u05e8\u05e9\u05ea \u05d3\u05e8\u05db\u05d9\u05dd", "\u05de\u05e1\u05e2\u05e3"]}, "examples": [["alproksimi\u011dis al tiu vojforko, de la alia flanko, kvar voja\u011dantoj, rajdantaj sur kameloj", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 4a, Ijob akceptas fremdlandajn vizitantojn"], ["la viro alproksimi\u011dis tre malrapide al la vojoforko", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 21a, Zalmuna batalas kontra\u016d la \u0109efpastroj"]], "subdefinitions": []}], "root": "fork", "primary": false}, "antropomorfismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Atribuo al la dieco de la formo, pasioj a\u016d sentoj de homo.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0442\u0440\u0430\u043f\u0430\u043c\u0430\u0440\u0444\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["anthropomorphisme"], "en": ["anthropomorphism"], "nl": ["antropomorfisme"], "ru": ["\u0430\u043d\u0442\u0440\u043e\u043f\u043e\u043c\u043e\u0440\u0444\u0438\u0437\u043c"], "ca": ["antropomorfisme"], "de": ["Anthropomorfismus"], "it": ["antropomorfismo"], "hu": ["antropomorfizmus"], "sk": ["antropomorfizmus"], "fa": ["\u0627\u0646\u0633\u0627\u0646\u200c\u062f\u06cc\u0633\u06cc"], "es": ["antropomorfismo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "antropomorfism", "primary": true}, "dubemolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kromsigno malaltiganta noton je duto.", "translations": {"sk": ["dvojit\u00e9 b\u00e9\u010dko"], "ru": ["\u0434\u0443\u0431\u043b\u044c-\u0431\u0435\u043c\u043e\u043b\u044c"], "fr": ["double b\u00e9mol"], "en": ["double-flat symbol"], "de": ["Doppel-b (Notenschrift)"], "it": ["doppio bemolle"], "hu": ["kett\u0151s b\u00e9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bemol", "primary": false}, "kolombumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) A\u016ddigi la karesan murmuron, karakterizan de la kolomboj kaj turtoj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u0440\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["roucouler"], "en": ["coo"], "nl": ["koeren"], "ru": ["\u0432\u043e\u0440\u043a\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["turteln"], "hu": ["turb\u00e9kol"], "fa": ["\u0628\u063a\u200c\u0628\u063a\u0648 \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "pl": ["grucha\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Amindume interparoli.", "translations": {"fa": ["(\u0639\u0627\u0634\u0642\u0627\u0646\u0647) \u0631\u0627\u0632\u0648\u0646\u06cc\u0627\u0632 \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "nl": ["kirren"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kolomb", "primary": false}, "vekhorlo\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Horlo\u011do kun sonorilo por veki.", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u0434\u0437\u0456\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["r\u00e9veille-matin", "r\u00e9veil (r\u00e9veille-matin)"], "nl": ["wekker"], "pt": ["despertador"], "ru": ["\u0431\u0443\u0434\u0438\u043b\u044c\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Wecker"], "it": ["sveglia"], "hu": ["\u00e9breszt\u0151\u00f3ra"], "br": ["dihuner"], "ro": ["ceas de\u015ftept\u0103tor"], "pl": ["budzik"]}, "examples": [["jen grincas la vekhorlo\u011do", null]], "subdefinitions": []}], "root": "horlo\u011d", "primary": false}, "superruzi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Superi per ruzo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0445\u0456\u0442\u0440\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["rouler (quelqu'un)"], "nl": ["te slim af zijn", "verschalken"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0445\u0438\u0442\u0440\u0438\u0442\u044c"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05e2\u05e8\u05d9\u05dd \u05e2\u05dc"], "de": ["\u00fcberlisten"], "hu": ["r\u00e1szed", "t\u00falj\u00e1r az esz\u00e9n"]}, "examples": [["nun tiu \u0109i azeno lin superruzas", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ruz", "primary": false}, "katekizi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0442\u044d\u0445\u0456\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["cat\u00e9chiser", "faire le cat\u00e9chisme"], "en": ["catechize"], "nl": ["catechiseren"]}, "examples": [["oni katekizis nin en la grandega, tri-nava katedralo", "B. Vaha, Adolesko, 1987"]], "subdefinitions": []}], "root": "katekiz", "primary": true}, "dierezo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Disa prononco de vokaloj, kontraste al la diftonga.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0438\u0435\u0440\u0435\u0437\u0430"], "fr": ["di\u00e9r\u00e8se"], "pt": ["di\u00e9rese"], "de": ["Di\u00e4rese"], "hu": ["dier\u00e9zis", "k\u00fcl\u00f6nejt\u00e9s"], "es": ["di\u00e9resis"], "pl": ["diereza"]}, "examples": [["en la vortoj praulo, Raulo, neuzata la kombinoj au, eu formas dierezon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["tr\u00e9ma"], "de": ["Trema", "Trennungspunkte", "Umlautpunkte"], "pl": ["diereza (znak diakrytyczny)", "tr\u00e9ma"], "hu": ["tr\u00e9ma"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dierez", "primary": true}, "katekizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["cat\u00e9ch\u00e8se", "cat\u00e9chisme (enseignement)"], "nl": ["catechese"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "katekiz", "primary": false}, "poluso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la du punktoj, je kiuj akso de sfero sekcas \u011dian surfacon.", "translations": {"be": ["\u043f\u043e\u043b\u044e\u0441"], "fr": ["p\u00f4le (g\u00e9og.)"], "en": ["pole"], "nl": ["pool"], "pt": ["p\u00f3lo"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u044e\u0441"], "de": ["Pol"], "hu": ["sark", "p\u00f3lus"], "pl": ["biegun"]}, "examples": [["suda poluso de la tero", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la du punktoj de pilo, baterio, magneto, \u0109e kiuj aperas kontra\u016daj fortoj.", "translations": {"fr": ["p\u00f4le (phys.)"], "hu": ["sarok", "p\u00f3lus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u044e\u0441"], "fr": ["p\u00f4le (math.)"], "de": ["Pol"], "en": ["pole"], "pl": ["biegun"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de polusa koordinatsistemo) \u011cia origino.", "translations": {"hu": ["p\u00f3luspont", "orig\u00f3"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de kompleksa funkcio f) Tia neordinara punkto a de f, ke por iu entjero n la funkcio (z-a)nf(z) estas holomorfa \u0109e punkto a.", "translations": {"hu": ["p\u00f3lus (f\u00fcggv\u00e9ny\u00e9)"]}, "examples": []}]}], "root": "polus", "primary": true}, "Salvadoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la centra Ameriko kun \u0109efurbo San-Salvadoro. Teritorio de Respubliko Salvadoro. ISO-3166 kodo: SV. \u011ci limas kun Gvatemalo, Honduro kaj Pacifiko.", "translations": {"nl": ["El Salvador"], "it": ["El Salvador"], "pl": ["Salwador", "Republika Salwadoru"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "salvador", "primary": true}, "foldi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari foldon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u0437\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0436\u0435\u043b\u043e\u0431\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["rainer", "rainurer"], "de": ["falzen"], "hu": ["hornyol"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fold", "primary": false}, "eks-": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prefikso signifanta, ke oni forlasis profesion, okupon, staton; iama, estinta kaj ne plu estanta.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0441", "\u0431\u044b\u043b\u044b", "\u043a\u043e\u043b\u0456\u0448\u043d\u0456", "\u0443 \u0430\u0434\u0441\u0442\u0430\u045e\u0446\u044b"], "fr": ["ex-"], "pt": ["ex-"], "ru": ["\u044d\u043a\u0441-", "\u0431\u044b\u0432\u0448\u0438\u0439", "\u0432 \u043e\u0442\u0441\u0442\u0430\u0432\u043a\u0435"], "de": ["Ex-", "a.D."], "hu": ["volt", "ex-"], "pl": ["by\u0142y"], "ro": ["fost"], "es": ["ex-"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["ekskapitano, eksoficisto, eksfabrikanto, eksre\u011do, ekskutima, eksedzi\u011di", null]], "subdefinitions": []}], "root": "eks", "primary": true}, "foldo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Entajlo, entran\u0109o farita la\u016dlonge en ligna\u0135o, metalpeco.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0435\u043b\u043e\u0431\u043e\u043a", "\u0431\u043e\u0440\u043e\u0437\u0434\u043a\u0430", "\u043f\u0430\u0437", "\u0444\u0430\u043b\u044c\u0446", "\u043f\u0440\u043e\u0440\u0435\u0437\u044c", "\u0432\u044b\u0435\u043c\u043a\u0430", "\u043a\u0430\u043d\u0430\u0432\u043a\u0430"], "fr": ["rainure", "feuillure (rainure)", "gorge (rainure)"], "de": ["Nut", "Falz"], "pt": ["entalhe", "ranhura"], "hu": ["horony", "v\u00e1jat"]}, "examples": [["labirinta, pi\u015dtringa foldo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fold", "primary": true}, "motorfiakro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043a\u0441\u0456"], "ru": ["\u0442\u0430\u043a\u0441\u0438"], "fr": ["taxi (v\u00e9hicule)"], "nl": ["taxi"], "hu": ["taxi"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fiakr", "primary": false}, "protruda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iom elstara, pli ol normale volumena.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u043f\u0443\u043a\u043b\u044b\u0439", "\u0432\u044b\u0441\u0442\u0443\u043f\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439", "\u0432\u044b\u0434\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439\u0441\u044f"], "fr": ["protub\u00e9rant"], "en": ["protuberant"], "pt": ["protuso", "protuberante", "protra\u00eddo"], "ca": ["protuberant"], "de": ["hervorquellend", "hervortretend"], "hu": ["ki\u00e1ll\u00f3", "d\u00fclledt"], "fa": ["\u0628\u0631\u0622\u0645\u062f\u0647", "\u0628\u0631\u062c\u0633\u062a\u0647"], "es": ["protuberante"]}, "examples": [["jen staturo de kvin futoj, kun \u015dultroj kaj dorso lar\u011daj, brovoj nigraj, okuloj protrudaj", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 93a, volumo 3a, p. 189a"]], "subdefinitions": []}], "root": "protrud", "primary": true}, "garnilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, kio garnas.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043a\u0440\u0430\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0433\u0430\u0440\u043d\u0438\u0440 (\u043e \u0435\u0434\u0435)", "\u0437\u0430\u043f\u0440\u0430\u0432\u043a\u0430 (\u043e \u0435\u0434\u0435)"], "fr": ["garniture (ce qui garnit)", "accompagnement (garniture)"], "en": ["equipment", "accessories", "fittings"], "pt": ["guarni\u00e7\u00e3o", "revestimento", "enfeite"], "de": ["Schmuck", "Garnierung"], "pl": ["garnitur (komplet)", "przybranie", "ozdoba"]}, "examples": [["stranga kostumo, kiu havis garna\u0135on el grandaj blankaj sambukaj flora\u0135oj", "Fabeloj, volumo 2, Sambuka virineto"], ["surtabligu kun garna\u0135o el subrostitaj legomoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "garn", "primary": false}, "nazio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano, subtenanto de naziismo.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0446\u044b\u0441\u0442"], "fr": ["nazi (subst.)"], "en": ["Nazi"], "nl": ["nazi"], "pt": ["nazista (subst.)", "nazi (subst.)", "hitlerista (subst.)", "hitleriano (subst.)"], "ru": ["\u043d\u0430\u0446\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Nazi"], "sv": ["nazist"], "hu": ["n\u00e1ci"], "es": ["nazi"], "he": ["\u05e0\u05d0\u05e6\u05d9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nazi", "primary": true}, "-obl": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["-fach"], "pt": ["sufixo multiplicativo"], "hu": ["-szor", "-szer", "-sz\u00f6r"]}, "examples": [["dudek estas la kvaroblo de kvin", null], ["sepoble tri estas dudek unu", null], ["ili kolektis duoble da pano", "Z"], ["duoble pli ol \u0109io, kion li havis anta\u016de", "Z"], ["li havis en tiu jaro centoblemezuran rikolton", "Z"], ["en la spaco na\u011dis miloblaj fluoj da homaj pensoj", "Z"], ["mia laboro valoras kelkoble pli, ol kiom vi donas al mi por \u011di", "Z"], ["la posedo de Biblio estas por nia literaturo pli grava akiro, ol la posedo de multoble pli granda kvanto da aliaj verkoj", "Z"], ["dum la 19a jarcento la terlo\u011dantaro duobli\u011dis", null]], "subdefinitions": []}], "root": "obl", "primary": true}, "nazia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al nazioj, al ilia doktrino kaj agado.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0446\u044b\u0441\u0446\u043a\u0456"], "fr": ["nazi (adj.)"], "en": ["Nazi"], "nl": ["nazistisch"], "pt": ["nazista (adj.)", "nazi (adj.)", "hitlerista (adj.)", "hitleriano (adj.)"], "ru": ["\u043d\u0430\u0446\u0438\u0441\u0442\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["nationalsozialistisch"], "sv": ["nazistisk"], "hu": ["n\u00e1ci"], "es": ["nazi", "nacionalsocialista"], "he": ["\u05e0\u05d0\u05e6\u05d9"]}, "examples": [["nazia studenta unui\u011do", "La dan\u011dera lingvo, studo pri la persekutoj kontra\u016d Esperanto, \u0109ap. 2.5, p. 117a"]], "subdefinitions": []}], "root": "nazi", "primary": false}, "kria": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "De la krioj, de ilia kulturo.", "translations": {"fr": ["cri (adj., des indiens cree)", "cree (adj.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kri", "primary": false}, "proprumulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, al kiu io apartenas pro rajto de propreco.", "translations": {"be": ["\u0443\u043b\u0430\u0441\u044c\u043d\u0456\u043a", "\u0443\u043b\u0430\u0434\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["possesseur (subst.)", "propri\u00e9taire (subst.)"], "hu": ["tulajdonos"], "nl": ["eigenaar"], "ru": ["\u0441\u043e\u0431\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u0438\u043a", "\u0432\u043b\u0430\u0434\u0435\u043b\u0435\u0446"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "propr", "primary": false}, "ripeti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Denove diri a\u016d fari tion, kion oni mem diris a\u016d faris.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u045e\u0442\u0430\u0440\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["r\u00e9p\u00e9ter"], "en": ["repeat"], "nl": ["herhalen"], "pt": ["repetir"], "ru": ["\u043f\u043e\u0432\u0442\u043e\u0440\u044f\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0432\u0442\u043e\u0440\u0438\u0442\u044c"], "de": ["wiederholen"], "sv": ["upprepa", "repetera"], "hu": ["ism\u00e9tel", "megism\u00e9tel"], "bg": ["\u043f\u043e\u0432\u0442\u0430\u0440\u044f\u043c", "\u043f\u043e\u0432\u0442\u0432\u043e\u0440\u044f"], "cs": ["opakovat"]}, "examples": [["mi ripetas, ke tio \u0109i estas mia privata opinio", "Z"], ["kiel hundo revenas al sia vomita\u0135o, tiel malsa\u011dulo ripetas sian malsa\u011da\u0135on", "Z"], ["niaj kontra\u016duloj konstante ripetadis al ni, ke", "Z"], ["ripetado estas plej bona lernado", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Denove diri a\u016d fari tion, kion alia persono diris a\u016d faris.", "translations": {}, "examples": [["kaj vi, bruto, jam \u011dojas, ke vi povas \u0109ion tion \u0109i ripeti al mi", "La Revizo, akto 2a, sceno 2a"], ["papago estas nur kapabla ripeti la parolojn, kiujn \u011di a\u016ddis", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ripet", "primary": true}, "krio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Forta vo\u0109ado.", "translations": {"fr": ["cri"], "de": ["Schrei"], "nl": ["schreeuw", "kreet"], "pl": ["krzyk", "wrzask"]}, "examples": [["\u015di levis sian vo\u0109on per la\u016dta krio, kaj diris...", "La Nova Testamento, S. Luko 1:42"], ["la anseroj revenis hejmen kaj kriis sian ra\u016dkan krion", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, pa\u015dtistino de anseroj apud puto"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Ne konfuzu kun krio, forta vo\u0109ado."], "primary definition": "Indiano el la plimulta indi\u011dena popolo de Kanado, lo\u011danta precipe en la orienta parto de la lando.", "translations": {"fr": ["Cri (subst., indien Cree)", "Cree (subst.)"]}, "examples": [["mankas en Esperanto la nomoj de la diversaj pralo\u011dantaj popoloj de Ameriko: la Mikmakoj, la Krioj, la Inuitoj", "C. Richard, Indianoj kaj Pralo\u011dantoj de Nord-Ameriko, soc.culture.esperanto, 1999-11-01"]], "subdefinitions": []}], "root": "kri", "primary": false}, "krii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre la\u016dte vo\u0109i.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044b\u0447\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["crier"], "en": ["shout"], "nl": ["schreeuwen", "roepen"], "pt": ["gritar", "bradar", "berrar", "clamar", "bramar", "uivar"], "ru": ["\u043a\u0440\u0438\u0447\u0430\u0442\u044c"], "de": ["schreien"], "hu": ["ki\u00e1lt"], "sk": ["kri\u010da\u0165"], "cs": ["k\u0159i\u010det"], "pl": ["krzycze\u0107", "wrzeszcze\u0107", "drze\u0107 si\u0119", "wydziera\u0107 si\u0119"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eligi akrajn vo\u0109sonojn, sen paroloj.", "translations": {"de": ["schreien"], "pl": ["wo\u0142a\u0107"]}, "examples": [["krii de doloro, el la tuta gor\u011do", "Z"], ["anonckrii, prikrii gazeton", null], ["kriprotesti kontra\u016d maljusta pretendo", null], ["inter lupoj kriu lupe", "Proverbaro esperanta"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Diri ion per la\u016dta akra vo\u0109o.", "translations": {"de": ["rufen"]}, "examples": [["krii alarmon, helpon, fajron", "Z"], ["krii pri \u015dtelisto, pri la ven\u011do, pro malsatego", null], ["sa\u011da homo ka\u015das scion, sed la koro de malsa\u011duloj elkrias malsa\u011degon", "Z"], ["krianta (evidentega kaj protestinda) erarpa\u015do, maljusta\u0135o", "Z"]]}]}], "root": "kri", "primary": true}, "Behemoto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En plej multaj tradukoj de la Biblio, \u011di estas simple hipopotamo, tamen \u011dia senco estas alia kompare kun Levjatano kaj Zizo. Vidu la hipopotamon, kiun Mi kreis apud vi; Herbon \u011di man\u011das, kiel bovo."], "primary definition": "Nomo de Biblia simbola besto, ofte simboligata kiel hipopotamo. En la juda mitologio, \u011di estas la plej potenca, nevenkebla monstro de la tero kontraste al Levjatano - simbola monstro de akvo kaj Zizo - simbola monstro de aero.", "translations": {"bg": ["\u0431\u0435\u0433\u0435\u043c\u043e\u0442"], "nl": ["Behemoth"], "pt": ["Behemoth", "beemote"], "de": ["Behemoth"], "it": ["Behemoth"], "hu": ["Behem\u00f3t"], "ar": ["\u0628\u0647\u064a\u0645\u0648\u062b", "\u0628\u0647\u0645\u0648\u062a"], "pl": ["Behemot"], "he": ["\u05d1\u05d4\u05de\u05d5\u05ea"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Io a\u016d iu monstra, deprime grandega, potenca.", "translations": {"nl": ["behemoth"], "pt": ["beemote"], "pl": ["behemot"], "hu": ["behem\u00f3t"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kato, helpanto de Satano el romano \"Majstro kaj Margarita\" de M. A. Bulgakov.", "translations": {"ru": ["\u0411\u0435\u0433\u0435\u043c\u043e\u0442"], "nl": ["Behemoth"], "pt": ["Behemoth"], "pl": ["Behemot"], "hu": ["Behem\u00f3t"]}, "examples": [["Behemoto devus \u011din havi, li estas \u0109armulo..", "\"Majstro kaj Margarita\" de M. A. Bulgakov parto 2, \u0109apitro 19"], ["- Ja mi ne povas celpafi, kiam apude oni fu\u015dige parolas! - kriadis Behemoto penante reloki grandegan vilon for\u015diritan de \u011dia dorso", "\"Majstro kaj Margarita\" de M. A. Bulgakov parto 2, \u0109apitro 24"]], "subdefinitions": []}], "root": "Behemot", "primary": true}, "pezi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "I\u011di peza, malfacila.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u044f\u0436\u0435\u043b\u0435\u0442\u044c", "\u0443\u0442\u044f\u0436\u0435\u043b\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["s'alourdir", "s'appesantir (s'alourdir)", "devenir pesant"], "br": ["pounneraat (v.g.)"], "hu": ["elnehez\u00fcl", "s\u00falyoss\u00e1 v\u00e1lik", "megnehez\u00fcl"]}, "examples": [["li trovis ilin dormantaj, \u0109ar iliaj okuloj pezi\u011dis", "La Nova Testamento, S. Mateo 26:43"]], "subdefinitions": []}], "root": "pez", "primary": false}, "navedi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(figure) Ade iri kaj reveni inter du lokoj, simile al la movo de navedo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0443\u0440\u0441\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c \u043a\u0430\u043a \u0447\u0435\u043b\u043d\u043e\u043a", "\u0441\u043d\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c \u0432\u0437\u0430\u0434 \u0438 \u0432\u043f\u0435\u0440\u0451\u0434", "\u0435\u0437\u0434\u0438\u0442\u044c \u0442\u0443\u0434\u0430 \u0438 \u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u043d\u043e \u043c\u0435\u0436\u0434\u0443 \u0434\u0432\u0443\u043c\u044f \u043f\u0443\u043d\u043a\u0442\u0430\u043c\u0438"], "fr": ["faire la navette"], "nl": ["pendelen (verkeer)"], "br": ["mont-dont"], "sv": ["skyttla"], "hu": ["ing\u00e1zik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "naved", "primary": false}, "ommetro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ne konfuzu kun la aparato ommetro."], "primary definition": "Mezurunuo de rezistivo en la Internacia Sistemo de unuoj; simb. \u03a9m.", "translations": {"fr": ["ohm-m\u00e8tre (unit\u00e9 de mesure)"], "de": ["Widerstandsmessger\u00e4t", "Ohmmeter"], "nl": ["ohm-meter"], "it": ["ohm per metro"], "pl": ["omometr"]}, "examples": [["unu omometro egalas al la rezistivo de tia materio, ke cilindra kondukilo el \u011di kun orta sekco je unu kvadrata metro, kaj longo je unu metro, havas rezistancon je unu omo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Ne konfuzu kun la mezurunuo om(o)metro."], "primary definition": "Aparato por mezuri rezistancon de elektra cirkvito.", "translations": {"fa": ["\u0627\u0647\u0645\u200c\u0645\u062a\u0631"], "fr": ["ohmm\u00e8tre", "ohm-m\u00e8tre (appareil de mesure)"], "nl": ["ohmmeter"], "pt": ["ohm\u00edmetro"], "de": ["Widerstandsmessger\u00e4t", "Ohmmeter"], "pl": ["omomierz", "miernik rezystancji"], "hu": ["ellen\u00e1ll\u00e1sm\u00e9r\u0151", "ohm-m\u00e9r\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Om", "primary": false}, "iniciativo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iniciato.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0456\u0446\u044b\u044f\u0442\u044b\u0432\u0430", "\u0456\u043d\u0456\u0446\u044b\u044f\u0442\u044b\u045e\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["initiative (ts)", "entreprise (initiative)", "esprit d'initiative", "esprit d'entreprise"], "en": ["initiative"], "nl": ["initiatief"], "pt": ["iniciativa (a\u00e7\u00e3o)"], "ru": ["\u0438\u043d\u0438\u0446\u0438\u0430\u0442\u0438\u0432\u0430", "\u0438\u043d\u0438\u0446\u0438\u0430\u0442\u0438\u0432\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "hu": ["kezdem\u00e9nyez\u0151k\u00e9szs\u00e9g"]}, "examples": [["ne atendante, ke aliaj prenu sur sin la iniciativon, \u0109iu societo a\u016d kongreso aparte decidu", "Esenco kaj Estonte"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Iniciatemo.", "translations": {"pt": ["iniciativa (capacidade)", "esp\u00edrito de iniciativa"]}, "examples": [["baras al vi la vojon la manko de iniciativo", "Marta"], ["li estis tro iniciativ-hava kaj faris sin netolerebla per sia entreprenemo", "Urd Hadda murdita!p. 9"]], "subdefinitions": []}], "root": "iniciativ", "primary": true}, "eksa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Estinta.", "translations": {"be": ["\u0431\u044b\u043b\u044b", "\u043a\u043e\u043b\u0456\u0448\u043d\u0456", "\u0430\u0434\u0441\u0442\u0430\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["ancien (qui n'est plus)", "\u00e0 la retraite"], "ru": ["\u0431\u044b\u0432\u0448\u0438\u0439", "\u043e\u0442\u0441\u0442\u0430\u0432\u043d\u043e\u0439"], "cs": ["b\u00fdval\u00fd"], "de": ["ehemalig", "fr\u00fcher"], "pl": ["by\u0142y", "dawny"], "hu": ["valamikori", "egykori"]}, "examples": [["tiu urbo estas eksa fortika\u0135o de la Romianoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "eks", "primary": false}, "interreto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro da interkonektitaj komputilaj retoj.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0436\u0441\u0435\u0442\u0435\u0432\u043e\u0435 \u0432\u0437\u0430\u0438\u043c\u043e\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435"], "en": ["internet"], "nl": ["internet"], "de": ["Internet"], "hu": ["vil\u00e1gh\u00e1l\u00f3", "internet"], "pl": ["sie\u0107 po\u0142\u0105czonych komputer\u00f3w"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ret", "primary": false}, "tran\u0109a dento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el la anta\u016daj dentoj, kiuj distran\u0109as nutra\u0135on.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u0435\u0446 (\u0437\u0443\u0431)"], "fr": ["incisive (dent)"], "en": ["incisor"], "nl": ["snijtand"], "ru": ["\u0440\u0435\u0437\u0435\u0446 (\u0437\u0443\u0431)"], "de": ["Schneidezahn"], "hu": ["metsz\u0151fog"], "es": ["incisivo"], "pl": ["siekacz (z\u0105b)"], "he": ["\u05e9\u05df \u05d7\u05d5\u05ea\u05db\u05ea"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dent", "primary": false}, "internacia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Koncernanta plurajn naciojn.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0436\u0434\u0443\u043d\u0430\u0440\u043e\u0434\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["international"], "en": ["international"], "nl": ["internationaal"], "pt": ["internacional"], "be": ["\u043c\u0456\u0436\u043d\u0430\u0440\u043e\u0434\u043d\u044b", "\u0456\u043d\u0442\u044d\u0440\u043d\u0430\u0446\u044b\u044f\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "de": ["multinational"], "tr": ["uluslararas\u0131"], "it": ["internazionale"], "hu": ["nemzetk\u00f6zi"], "es": ["internacional"], "br": ["etrebroadel"], "pl": ["mi\u0119dzynarodowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Tiu senco estas fremda al Esperanto, sed aperas en la lingvo pro tradukoj el aliaj lingvoj. internacia komerco, juro, konferenco, oficejo."], "primary definition": null, "translations": {"de": ["international"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "naci", "primary": false}, "kapolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Multekosta konveksforma \u015dtono, polurita sed ne facetita.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0431\u043e\u0448\u043e\u043d"], "fr": ["cabochon (pierre)"], "en": ["cabochon"], "nl": ["cabochon (edelsteen)"], "de": ["Cabochon"], "hu": ["metsz\u00e9s n\u00e9lk\u00fclcsiszolt dr\u00e1gak\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kapol", "primary": true}, "pasto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Faruno knedita kun akvo a\u016d lakto por fari panon, kukon, nudelon a\u016d alian pasta\u0135on.", "translations": {"be": ["\u0446\u0435\u0441\u0442\u0430"], "fr": ["p\u00e2te"], "en": ["dough"], "nl": ["deeg"], "pt": ["pasta", "massa"], "ru": ["\u0442\u0435\u0441\u0442\u043e"], "ca": ["pasta"], "de": ["Teig"], "tp": ["ko"], "hu": ["t\u00e9szta"], "br": ["toaz"], "es": ["pasta"]}, "examples": [["la pasto por la nuksa rulkuko pufi\u011dis en iu grandega ujo", "Spomenka \u015ctimec, Morto en Melburna tramo, Monato, jaro 1997a, numero 8a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Homogena mola knedebla substanco similanta tian paston.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u0442\u0430"], "hu": ["paszta", "kr\u00e9m"], "nl": ["pasta"], "ru": ["\u043f\u0430\u0441\u0442\u0430"]}, "examples": [["dentopasto", null], ["tomatpasto", null], ["ara\u0125ida pasto por matenman\u011da pano", null], ["modlopasto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "past", "primary": true}, "silurio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La dua formacio de la primara epoko.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0438\u043b\u0443\u0440\u0438\u0439\u0441\u043a\u0438\u0439 \u043f\u0435\u0440\u0438\u043e\u0434"], "fr": ["silurien"], "nl": ["sylurium"], "pl": ["sylur"], "de": ["Silur"], "es": ["sil\u00farico"], "hu": ["szilur"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "siluri", "primary": true}, "arkitravo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsupra parto de entablemento.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0445\u0456\u0442\u0440\u0430\u045e"], "fr": ["architrave", "\u00e9pistyle"], "en": ["architrave"], "ru": ["\u0430\u0440\u0445\u0438\u0442\u0440\u0430\u0432"], "ca": ["arquitrau"], "de": ["Architrav"], "hu": ["architr\u00e1v"], "sk": ["architr\u00e1v"], "es": ["arquitrabe"], "pl": ["architraw", "epistyl", "nads\u0142upie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arkitrav", "primary": true}, "lupeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konveksa lenso, kiu montras tre proksimajn objektojn, grandigante \u011dis \u0109irka\u016d dekfoje.", "translations": {"be": ["\u043b\u0443\u043f\u0430", "\u043f\u0430\u0432\u0435\u043b\u0456\u0447\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u0435 \u0448\u043a\u043b\u043e"], "fr": ["loupe", "verre grossissant"], "nl": ["loep", "vergrootglas"], "pt": ["lupa"], "ru": ["\u043b\u0443\u043f\u0430", "\u0443\u0432\u0435\u043b\u0438\u0447\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u0441\u0442\u0435\u043a\u043b\u043e"], "de": ["Lupe", "Vergr\u00f6\u00dferungsglas"], "hu": ["nagy\u00edt\u00f3(\u00fcveg)"], "es": ["lupa"], "he": ["\u05d6\u05db\u05d5\u05db\u05d9\u05ea \u05de\u05d2\u05d3\u05dc\u05ea"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "grandiga vitro", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lupe", "primary": true}, "fea": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(figure) Mirinde bela, kvaza\u016d elsor\u0109ita de feo.", "translations": {"fr": ["f\u00e9erique"], "en": ["fairy", "faerie", "faery", "spirit"], "nl": ["fee\u00ebriek"], "pl": ["bajeczny"], "es": ["m\u00e1gico, -a"], "hu": ["t\u00fcnd\u00e9ri"]}, "examples": [["fea iluminado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fe", "primary": false}, "feo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fabela homforma esta\u0135o kun magia povo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0443\u0445", "\u0441\u043a\u0430\u0437\u043e\u0447\u043d\u043e\u0435 \u0441\u0443\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["\u00eatre surnaturel", "g\u00e9nie (\u00eatre surnaturel)"], "en": ["fairy", "fay", "spirit"], "pt": ["g\u00eanio"], "de": ["Genius", "guter Geist"], "hu": ["t\u00fcnd\u00e9r"], "es": ["genio"], "pl": ["wr\u00f3\u017c (pan wr\u00f3\u017cka)", "duch", "chochlik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fe", "primary": true}, "ilma\u015dino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ma\u015dino uzata por produkti industriajn ilojn.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u043a"], "fr": ["machine-outil"], "br": ["mekanik-benveg"], "de": ["Werkzeugmaschine"], "it": ["macchina utensile"], "hu": ["szersz\u00e1mg\u00e9p"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ma\u015din", "primary": false}, "fek": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekkrio esprimanta malkontenton, koleron.", "translations": {"fr": ["merde!"], "en": ["crap!", "shit!"], "nl": ["shit (uitroep)"], "pt": ["merda!"], "de": ["Schei\u00dfe!"], "it": ["merda!"], "sv": ["skit!"]}, "examples": [["Jo\u0109jo provas fari siajn lernotaskojn, sed da\u016dre grumblas. \u00abFek!\u00bb li fine diras. \u00abPanjo, mi bezonas novan krajonon!\u00bb", "A. Mendelawitz, Bona krajono, [forumo] Esperanto Australia, 2005-04"]], "subdefinitions": []}], "root": "fek", "primary": false}, "prononci": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Elparoli.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043c\u0430\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["prononcer"], "en": ["pronounce"], "nl": ["uitspreken"], "pt": ["pronnunciar", "proferir", "articular"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u043d\u043e\u0441\u0438\u0442\u044c"], "ca": ["pronunciar"], "de": ["aussprechen"], "sv": ["uttala"], "hu": ["kiejt"], "cs": ["vyslovit"], "vo": ["sep\u00fck\u00f6n"], "es": ["pronunciar"]}, "examples": [["en Esperanto oni skribas la vortojn tiel same, kiel oni ilin prononcas", null], ["insiste prononci ( marteli, akcenti )", null], ["malfacile prononcebla nomo", null], ["malregula, stranga prononco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "prononc", "primary": true}, "malseka": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Enhavanta multe da akvo a\u016d flua\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043e\u043a\u0440\u044b\u0439"], "fr": ["mouill\u00e9"], "en": ["wet"], "nl": ["nat"], "be": ["\u043c\u043e\u043a\u0440\u044b", "\u0432\u0456\u043b\u044c\u0433\u043e\u0442\u043d\u044b"], "ca": ["mullat"], "de": ["nass"], "tr": ["\u0131slak", "nemli"], "it": ["bagnato"], "sv": ["bl\u00f6t"], "hu": ["nedves"], "es": ["mojado"], "he": ["\u05e8\u05d8\u05d5\u05d1"]}, "examples": [["malseka \u0109ifono, vesto, vi\u015dtuko", null], ["malsekaj haroj", null], ["la mantelo estas malseka, sed la vesto sub \u011di \u2015 seka", "Metropoliteno"], ["larme malsekaj okuloj", "B"], ["malseka ne\u011do", null], ["regis kruda, malseka vetero", "Z"], ["per miaj larmoj mi malsekigas mian ku\u015dejon", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(Pri gaso, atmosfero:) Entenanta percepteble multe da gasstata akvo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043b\u0430\u0436\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u044b\u0440\u043e\u0439"], "it": ["umido"]}, "examples": [["densa ondo da mucida, malseka aero frapis la viza\u011dojn de amba\u016d enirantaj virinoj", "Marta"], ["\u011dardenoj, kies arboj dank' al la malseka blovo de l' maro kreskis", "La Faraono, volumo 2, \u0108ap. 2a"], ["malseka vento, klimato", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sek", "primary": false}, "frenologiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri frenologio.", "translations": {"fr": ["phr\u00e9nologue"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "frenologi", "primary": false}, "subnocio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En hierarkia sistemo da nocioj, nocio kies enhavo konsistas el \u0109iuj karakterizaj trajtoj de alia nocio (ties supernocio), plus iuj kromaj trajtoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u043f\u0430\u043d\u044f\u0446\u044c\u0446\u0435"], "hu": ["al\u00e1rendelt fogalom"], "en": ["subnotion"], "nl": ["hyponiem"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043f\u043e\u043d\u044f\u0442\u0438\u0435"]}, "examples": [["\u00abrobo\u00bb kaj \u00abpantalono\u00bb estas subnocioj rilate al la nocio \u00abvesto\u00bb", null]], "subdefinitions": []}], "root": "noci", "primary": false}, "rara": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Altvalora pro sia malabundo.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0434\u043a\u0456", "\u0440\u0430\u0440\u044b\u0442\u044d\u0442\u043d\u044b"], "fr": ["rare"], "en": ["rare"], "nl": ["zeldzaam (bn.)"], "pt": ["raro"], "ru": ["\u0440\u0435\u0434\u043a\u0438\u0439", "\u0440\u0430\u0440\u0438\u0442\u0435\u0442\u043d\u044b\u0439"], "de": ["rar", "selten", "kostbar"], "hu": ["ritka", "becses"]}, "examples": [["vasta lando kun almena\u016d 25 urboj kaj raraj bela\u0135oj", "Bardhyl Selimi: Voja\u011dimpresoj, somero 2000, Monatojaro 2001a, numero 1a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malofte trovebla.", "translations": {"hu": ["ritk\u00e1n el\u0151fordul\u00f3"]}, "examples": [["li sidas en rulse\u011do hodia\u016d; povas mem iri, sed devas ne tro vigli pro iu rara sindromo", "Anne Tilmont: Arthur C. Clarke, kosmopolita civitano kun okulo al la universo, Monatojaro 1998a, numero 4a, p. 9a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "eksterordinara, sporada, unika", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rar", "primary": true}, "ekzotika\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0437\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u0430\u044f \u0440\u044d\u0447"], "fr": ["objet exotique"], "en": ["exotic"], "nl": ["iets exotisch", "iets uitheems"], "ru": ["\u044d\u043a\u0437\u043e\u0442\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Exotisches", "Fremdartiges"], "hu": ["egzotikum", "k\u00fcl\u00f6nleges dolog"], "pl": ["egzotyk"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekzotik", "primary": false}, "impreso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Influo, efiko, farita sur la sentumoj, la koro a\u016d la spirito.", "translations": {"be": ["\u0443\u0440\u0430\u0436\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["impression (sensation)", "sensation (impression)"], "nl": ["indruk"], "pt": ["impress\u00e3o (sensa\u00e7\u00e3o)"], "ru": ["\u0432\u043f\u0435\u0447\u0430\u0442\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Eindruck"], "sv": ["intryck"], "hu": ["\u00e9rz\u00e9s (benyom\u00e1s)", "benyom\u00e1s"], "es": ["impresi\u00f3n"]}, "examples": [["senti impreson de malvarmo", null], ["oni havis la impreson kvaza\u016d \u0109io dormas", "Z"], ["sub la impreso de teruro, li forlasis la postenon", null], ["tiu parolado, pentra\u0135o, virino faris sur min potencan, profundan impreson, nur malfortan impreson", null], ["nia nombro faris impreson", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Fizika efiko de lumradioj sur fotografa plato.", "translations": {"ru": ["\u044d\u043a\u0441\u043f\u043e\u0437\u0438\u0446\u0438\u044f (\u0444\u043e\u0442.)"], "fr": ["impression (phot.)"], "nl": ["belichting"], "pt": ["impress\u00e3o (fotografia, \u00f3ptica)"], "be": ["\u0443\u0437\u044c\u0434\u0437\u0435\u044f\u043d\u044c\u043d\u0435 (\u0441\u044c\u0432\u044f\u0442\u043b\u0430)", "\u044d\u043a\u0441\u043f\u0430\u0437\u0456\u0446\u044b\u044f"], "de": ["Einwirkung", "Lichteinwirkung", "Belichtung"], "hu": ["megvil\u00e1g\u00edt\u00e1s", "expon\u00e1l\u00e1s"]}, "examples": [["tempo de impreso", null]], "subdefinitions": []}], "root": "impres", "primary": true}, "malfono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En dialogo kun komputilo, la \u0109efa koloro por signoj sur la ekrano (kontraste al la fono).", "translations": {"fr": ["premier plan", "avant-plan"], "en": ["foreground (a screen color)"], "nl": ["voorgrond"], "de": ["Vordergrund"], "sv": ["f\u00f6rgrund"], "hu": ["el\u0151t\u00e9r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fon", "primary": false}, "impresi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Estigi, fari impreson sur.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 \u0432\u043f\u0435\u0447\u0430\u0442\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["impressionner (produire une impression)", "impressionner (photographiquement)", "donner l'impression (de)"], "nl": ["indruk maken"], "pt": ["impressionar"], "be": ["\u0443\u0440\u0430\u0436\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0443\u0440\u0430\u0437\u0456\u0446\u044c", "\u0441\u0442\u0432\u0430\u0440\u0430\u0446\u044c \u0443\u0440\u0430\u0436\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "de": ["einwirken", "beeindrucken"], "sv": ["g\u00f6ra intryck"], "hu": ["benyom\u00e1st tesz (valakire)", "megvil\u00e1g\u00edt (fot\u00f3)"], "es": ["impresionar"]}, "examples": [["la akcidento, kongreso profunde impresis lin", null], ["tiu ceremonio impresis min neforgeseble", null], ["favore, melankolie impresi iun", null], ["lia aserto impresas kiel paradokso", null], ["impresita de la admono", null]], "subdefinitions": []}], "root": "impres", "primary": false}, "a\u016ddpovo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kapablo senti sonojn.", "translations": {"fr": ["audition (sens)", "ou\u00efe (sens)"], "de": ["Geh\u00f6r", "H\u00f6rverm\u00f6gen"], "pl": ["s\u0142uch"]}, "examples": [["mi havas tre bonan a\u016ddpovon", "Lasu min paroli plu!, 6"], ["se mia a\u016ddkapablo povus kapti \u0109iun bruon en la mondo, mi a\u016ddus liajn pa\u015dojn", "J. L. Borges, trad. M. Giorgini, La domo de Asteriono, 2006-12"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dd", "primary": false}, "impresa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Faranta fortan impreson.", "translations": {"be": ["\u0443\u0440\u0430\u0436\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["impressionnant"], "nl": ["indruk makend"], "pt": ["impressionate"], "ru": ["\u0432\u043f\u0435\u0447\u0430\u0442\u043b\u044f\u044e\u0449\u0438\u0439"], "de": ["beeindruckend"], "hu": ["hat\u00e1sos"], "es": ["impresionante"]}, "examples": [["impresa rakonto, propagandilo", null], ["la portantoj de tiu kulturo estas famaj anka\u016d pro siaj impresaj pentra\u0135oj en kavernoj", "Werner Fuss, \u0108u la homaro lernis pensi per la lingvo?, Monato, jaro 2003a, numero 2a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "impres", "primary": false}, "Altairo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108efa stelo en la stelaro Aglo.", "translations": {"ru": ["\u0410\u043b\u044c\u0442\u0430\u0438\u0440"], "fr": ["Alta\u00efr"], "en": ["Altair"], "nl": ["Altair"], "pt": ["Altair"], "de": ["Altair"], "it": ["Altair"], "es": ["Altair"], "pl": ["Altair"], "he": ["\u05d0\u05dc\u05d8\u05d0\u05d9\u05e8"]}, "examples": [["se mi bone memoras, la boviston kaj la teksistinon reprezentas la steloj Altairo kaj Vego", "Don Harlow, Bovisto kaj Teksistino, soc.culture.esperanto, 1992-02-17"]], "subdefinitions": []}], "root": "Altair", "primary": true}, "incitebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inciti\u011dema.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u0434\u0440\u0430\u0436\u043d\u044f\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["excitable", "irritable", "nerveux"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0434\u0440\u0430\u0436\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "pt": ["irritadi\u00e7o"], "hu": ["izgathat\u00f3", "ingerelhet\u0151"]}, "examples": [["la inciteblaj bubaloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "incit", "primary": false}, "sablohorlo\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Horlo\u011do montranta tempopason la\u016d la konstanta \u015duti\u011do de sablo tra funelo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0441\u043e\u0447\u043d\u044b\u0435 \u0447\u0430\u0441\u044b"], "fr": ["sablier"], "nl": ["zandloper"], "pt": ["ampulheta"], "de": ["Sanduhr"], "tr": ["kum saati"], "it": ["clessidra"], "hu": ["homok\u00f3ra"], "br": ["eurier-traezh"], "pl": ["zegar piaskowy"]}, "examples": [["oni povas ankora\u016d vidi sur sablan horlo\u011don kaj pecon de an\u011delo", "Fabeloj, volumo 3, malnova tomba \u015dtono"], ["en la tendo ekregis tia silento, ke oni povis a\u016ddi la erojn, falantajn en la sablohorlo\u011do", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "horlo\u011d", "primary": false}, "premsigno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Signo, kiun la premo de malmola objekto lasas en pli mola substanco; pli \u011denerale, spuro de inko, graso ks, lasita de unu objekto alpremita al alia.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u0435\u0434", "\u043e\u0442\u043f\u0435\u0447\u0430\u0442\u043e\u043a"], "fr": ["empreinte"], "nl": ["afdruk", "spoor"], "hu": ["lenyomat", "benyom\u00f3d\u00e1s"]}, "examples": [["vaksa premsigno de \u015dlosilo", null], ["sekvi la premsignojn de \u0109asbesto", null], ["sufi\u0109e nete montris premsignon de polmo", "Urd Hadda murdita!, p. 27"]], "subdefinitions": []}], "root": "sign", "primary": false}, "knedpasto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Argilsimila diverskolora pasto, uzata por lude modli.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u044f\u0441\u0442\u044b\u043b\u0456\u043d"], "fr": ["p\u00e2te \u00e0 modeler"], "en": ["plasticine"], "nl": ["plasticine", "boetseerklei"], "ru": ["\u043f\u043b\u0430\u0441\u0442\u0438\u043b\u0438\u043d"], "de": ["Plastilin", "Knetmasse"], "hu": ["gyurma"], "br": ["toaz-merat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "past", "primary": false}, "kvalitigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvalifiki.", "translations": {"be": ["\u043a\u0432\u0430\u043b\u0456\u0444\u0456\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["qualifizieren", "kennzeichnen"], "nl": ["kwalificeren"], "ru": ["\u043a\u0432\u0430\u043b\u0438\u0444\u0438\u0446\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["min\u0151s\u00edt", "oszt\u00e1lyoz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kvalit", "primary": false}, "adoleskulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Juna homo seksmatura, ankora\u016d ne plenkreskinta.", "translations": {"fr": ["adolescent (subst.)"], "nl": ["tiener", "adolescent"]}, "examples": [["la sopiro \u0109i-vive renkonti perfektecon apartenas al la infana a\u016d adoleskula tavolo de nia psiko", "La bona lingvo, p. 107a"]], "subdefinitions": []}], "root": "adolesk", "primary": false}, "malkiel": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En alia maniero ol.", "translations": {"ru": ["\u0432 \u043e\u0442\u043b\u0438\u0447\u0438\u0435 \u043e\u0442", "\u0432 \u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u043e\u043f\u043e\u043b\u043e\u0436\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["\u00e0 la diff\u00e9rence de", "au rebours de"], "en": ["unlike"]}, "examples": [["la opinio, ke viroj sentas kaj kondutas malkiel virinoj", "Christian Declerck, A\u016ddace honesta romano (Eli Urbanov\u00e1, Hetajro dancas), Monato, jaro 1996a, numero 4a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kiel", "primary": false}, "piki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Pli malpli profunde enigi pinton en ion.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u043e\u0442\u044c"], "fr": ["piquer"], "en": ["pick"], "nl": ["prikken", "steken"], "pt": ["picar"], "be": ["\u043a\u0430\u043b\u043e\u0446\u044c", "\u0443\u043a\u0430\u043b\u043e\u0446\u044c"], "de": ["picken"], "sv": ["sticka"], "hu": ["sz\u00far", "d\u00f6f"], "pl": ["k\u0142u\u0107", "uk\u0142u\u0107", "\u017c\u0105dli\u0107", "u\u017c\u0105dli\u0107", "dziabn\u0105\u0107 (pot.)"]}, "examples": [["piki al si la fingron per kudrilo", null], ["piki \u0109evalon per sprono", "Z"], ["minaretoj pikas en la aeron", null], ["pike kaj tran\u0109e bati", null], ["la junulo lin trapikis per glavo kaj li mortis", "Z"], ["trapiki truon en folio", "Z"], ["korvoj elpikos al li la okulojn", "Z"], ["enpikita skribo", null], ["la \u0109ielo estis trapikita de steloj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Akre eksciti la sentojn.", "translations": {"de": ["reizen"], "nl": ["prikkelen"], "pl": ["szczypa\u0107"], "hu": ["cs\u00edp", "szurk\u00e1l"]}, "examples": [["la frosto pikas la viza\u011don", null], ["piki al iu la vundan lokon", "Proverbaro esperanta"], ["piki al iu la okulojn", "Z"]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Koleretigi, inciti, vundeti.", "translations": {"de": ["reizen"], "nl": ["prikkelen"], "hu": ["piszk\u00e1l", "szurk\u00e1l"]}, "examples": [["tiu krio pikis la re\u011don", "Z"], ["tiuj formoj pikas", null], ["al vi oni predikas, kaj nin oni pikas", "Proverbaro esperanta"], ["min pikas la dubo, \u0109u...", null], ["malla\u016ddo pikas la noblajn korojn", null], ["geamantoj sin pikas", "Proverbaro esperanta"], ["pikparolo", "Z"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Viglige kaj agrable eksciti la sentojn.", "translations": {"nl": ["prikkelen"], "hu": ["cs\u00edp"]}, "examples": [["mustardo pikas la langon", null], ["pikanta \u015derco, bildo, novelo de Boccacio", "B"], ["la pikanteco en la situacio ridigis \u0109iujn", null], ["pikspirita fra\u016dlino", null]]}]}], "root": "pik", "primary": true}, "platigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi plata.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0440\u043e\u0432\u043d\u044f\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0433\u043b\u0430\u0434\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["aplatir"], "en": ["flatten"], "nl": ["pletten"], "it": ["appiattire"], "hu": ["lap\u00edt (lapos\u00edt)", "lapos\u00edt"], "pl": ["sp\u0142aszcza\u0107"], "he": ["\u05dc\u05e9\u05d8\u05d7"]}, "examples": [["platigi sian nazon sur la fenestra vitro", "B"], ["li derompis la rozon, premplatigis \u011din en libro kaj forportis \u011din tiamaniere kun si", "Fabeloj, volumo 2, rozo de la tombo de Homero"]], "subdefinitions": []}], "root": "plat", "primary": false}, "Nov-Meksikio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unu el la sudaj sub\u015dtatoj de Usono.", "translations": {"ru": ["\u041d\u044c\u044e-\u041c\u0435\u043a\u0441\u0438\u043a\u043e"], "en": ["New Mexico"], "nl": ["Nieuw-Mexico"], "pl": ["Nowy Meksyk"]}, "examples": [["radioobservoj \u0109e la Tre Granda Teleskoparo en Novmeksikio poste identigis alian jetoduopon, kiu devenas de la kerno", "Don Harlow: Klarigo de misteraj spiralbrakoj? Astronomio, 2007-04-13"], ["\u00abchicano\u00bb radikalismo en la kamparoj de Nov-Meksikio kaj Kalifornio", "Usono, versio \u00ablatina\u00bb. \u00abLe Monde diplomatique\u00bb en Esperanto. 2006-04-01."]], "subdefinitions": []}], "root": "Meksiki", "primary": false}, "kompreso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plurfoje faldita tola peco, kiun oni metas sur vundon a\u016d doloran korpoparton por firmigi banda\u011don, kolekti puson, mildigi brulumon kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u043f\u0440\u044d\u0441"], "fr": ["compresse"], "en": ["compress"], "nl": ["kompres"], "pt": ["compressa"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043f\u0440\u0435\u0441\u0441"], "ca": ["compresa"], "de": ["Kompresse", "feuchter Umschlag"], "hu": ["borogat\u00e1s"], "es": ["compresa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kompres", "primary": true}, "imunsistemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la defendoj de korpo a\u016d de organo kontra\u016d malsanigaj fremda\u0135oj.", "translations": {"fr": ["syst\u00e8me immunitaire"], "nl": ["immuunsysteem"]}, "examples": [["okaze de limigita funkciado de la sistemsistemo ne kreskas signife la ofteco de la tumoroj", "La pasiva antitumora defenda sistemo, [vidita je 2006-05-26]"], ["la malforti\u011do de homa energio signifas la malforti\u011don de rezistkapablo kontra\u016d malsano, kaj la malbona funkcio de sistema sistemo de nia korpo", "P. Chong, Kial malsani\u011di kaj kiel longe vivi, 2004"]], "subdefinitions": []}], "root": "sistem", "primary": false}, "Tajvano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Insulo en orienta Azio. Iam nomata Formozo. Teritorio de Tajvano.", "translations": {"de": ["Taiwan"], "bg": ["\u0422\u0430\u0439\u0432\u0430\u043d"], "en": ["Taiwan"], "pl": ["Tajwan", "Formoza (przest.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato (konsiderata anka\u016d \u0108ina respubliko) en la samnoma insulo kun \u0109efurbo Tajpeo. Respubliko Tajvano. ISO-3166 kodo: TW.", "translations": {"pl": ["Tajwan"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tajvan", "primary": true}, "frontono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Triangula a\u016d duonronda ornama\u0135o, \u0109e la anta\u016da parto de konstrua\u0135o, super pordo, portiko a\u016d fenestro.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0440\u043e\u043d\u0442\u043e\u043d"], "fr": ["fronton"], "en": ["pediment"], "pt": ["front\u00e3o"], "be": ["\u0437\u0430\u043a\u043e\u0442", "\u0444\u0440\u0430\u043d\u0442\u043e\u043d"], "de": ["Giebeldreieck"], "hu": ["oromzat"], "fa": ["\u0633\u0646\u062a\u0648\u0631\u06cc"], "es": ["front\u00f3n"], "pl": ["fronton"]}, "examples": [["li povis prezenti al si , kiel la strato anta\u016de kredeble aspektis kun siaj \u015dtuparoj, balkona\u0135oj kaj pintaj frontonoj", "Fabeloj, volumo 2, Malnova domo"]], "subdefinitions": []}], "root": "fronton", "primary": true}, "korusano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "= \u0125orano.", "translations": {"ru": ["\u0445\u043e\u0440\u0438\u0441\u0442"], "fr": ["choriste"], "nl": ["koorzanger"], "de": ["Chors\u00e4nger"], "sv": ["k\u00f6rs\u00e5ngare"], "hu": ["\u00e9nekkaros", "kar\u00e9nekes", "\u00e9nekkari tag", "k\u00f3rustag"]}, "examples": [["Alvenis el 13 landoj \u0109. 1500 korusanoj", "Juh\u00e1sz K\u00e1roly: Korusa konkurso, Monatojaro 2000a, numero 12a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "korus", "primary": false}, "vanelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio vaneledoj (Vanellus).", "translations": {"ru": ["\u0447\u0438\u0431\u0438\u0441"], "fr": ["vanneau (oiseau)"], "bg": ["\u043a\u0430\u043b\u0443\u0433\u0435\u0440\u0438\u0446\u0430"], "nl": ["kievit"], "pt": ["abibe", "abitoninha", "pavoncino"], "be": ["\u043a\u043d\u0456\u0433\u0430\u045e\u043a\u0430", "\u043a\u0430\u043d\u044f"], "de": ["Kiebitz"], "hu": ["b\u00edbic"], "fa": ["\u0645\u0631\u063a \u0632\u06cc\u0628\u0627", "\u0632\u06cc\u0627\u06a9"], "en": ["lapwing"], "pl": ["czajka"], "cs": ["\u010dejka"], "es": ["avefr\u00eda", "ave fr\u00eda"]}, "examples": [["la aviadilon trafis svarmo da sturnoj kaj vaneloj", "Guido Van Damme: Pli bone unu birdo en la mano, Monatojaro 1996a, numero 11a, p. 19a"]], "subdefinitions": []}], "root": "vanel", "primary": true}, "gluto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago gluti.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043b\u043e\u0442\u043e\u043a"], "de": ["Schluck"], "nl": ["slok"], "pt": ["engoli\u00e7\u00e3o"], "hu": ["nyel\u00e9s"]}, "examples": [["fari malbonan gluton", "Z"], ["tusi pro mal\u011dusta engluto", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kvanto de tio, kion oni glutas per unu fojo; glutkvanto.", "translations": {"fr": ["bouch\u00e9e"], "pt": ["gole", "trago", "sorvo"], "tr": ["lokma"], "hu": ["falat"], "es": ["bocado"], "pl": ["\u0142yk"]}, "examples": [["li \u0109ion forman\u011dis per tri glutoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "glut", "primary": false}, "gluti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malsuprenigi ion tra la gor\u011do en la ezofagon kaj stomakon.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043b\u043e\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0433\u043b\u043e\u0442\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["avaler (ingurgiter)", "engloutir", "ingurgiter"], "en": ["swallow"], "nl": ["slikken", "inslikken"], "pt": ["engolir", "tragar", "deglutir"], "de": ["schlucken", "verschlucken"], "tr": ["yutmak"], "sv": ["sv\u00e4lja"], "tp": ["moku"], "hu": ["nyel", "lenyel"], "pl": ["\u0142yka\u0107"], "es": ["tragar"]}, "examples": [["gluti viandon, bieron, pilolon", "B"], ["senma\u0109e gluti", null], ["fi\u015do pli granda malgrandan englutas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Malaperigi profunde en si.", "translations": {"pt": ["engolir (fig.)", "tragar (fig.)"]}, "examples": [["la maro (en)glutis la \u015dipon", null], ["la ocean' el bord' elirinta sova\u011de glutas l' ebena\u0135on", "Z"], ["densaj nuboj glutis la sunon", null], ["gluti per la okulo", null], ["tiu entrepreno glutis grandajn kapitalojn", "Z"], ["englutas ja neproduktive grandegan multon da laboroj kaj mono", "Esenco kaj Estonte, \u0109apitro 2"], ["li balda\u016d (en)glutis multajn sciojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "glut", "primary": true}, "gantisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Faristo a\u016d vendisto de gantoj.", "translations": {"nl": ["handschoenmaker"], "fr": ["gantier"], "de": ["Handschuhmacher"], "tr": ["eldivenci (eldiven yapan yada satan)"], "pt": ["fabricante de luvas", "vendedor de luvas"]}, "examples": [["tio estis metiejo de gantisto; ili eniris", "Fabeloj, volumo 1, kupra porko"]], "subdefinitions": []}], "root": "gant", "primary": false}, "Omano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato en la sudoriento de la araba duoninsulo.", "translations": {"be": ["\u0410\u043c\u0430\u043d"], "bg": ["\u041e\u043c\u0430\u043d"], "nl": ["Oman"], "pt": ["Om\u00e3", "Oman", "Om\u00e3o"], "ru": ["\u041e\u043c\u0430\u043d"], "de": ["Oman"], "hu": ["Om\u00e1n"], "pl": ["Oman"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Oman", "primary": true}, "masko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Artefarita viza\u011do per kiu oni kovras sian viza\u011don por surpreni teatran rolon, por fari\u011di nerekonebla....", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0441\u043a\u0430"], "fr": ["masque"], "nl": ["masker"], "ku": ["r\u00fbp\u00fb\u015f"], "pt": ["m\u00e1scara"], "ru": ["\u043c\u0430\u0441\u043a\u0430"], "de": ["Maske"], "tr": ["maske"], "sv": ["mask"], "hu": ["\u00e1larc", "maszk"], "br": ["maskl"], "pl": ["maska"]}, "examples": [["estis amuzante vidi la malgrandajn demonetojn kiuj, vestitaj en fantaziaj multkoloraj vesta\u0135oj kaj kun grandaj ru\u011daj a\u016d bluaj maskoj, svingis sin unu kun la alia", "Voja\u011dimpresoj, en Peterburgo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Trompa \u015dajno.", "translations": {}, "examples": [["sub masko de virto, de \u011denerala utilo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mask", "primary": true}, "kampomuso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eta ron\u011dulo simila al muso, ne vivanta en domoj sed en kamparo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0451\u0432\u043a\u0430"], "fr": ["campagnol", "mulot"], "en": ["grass vole"], "nl": ["veldmuis"], "de": ["Feldmaus"], "it": ["topo selvatico"], "hu": ["pocok"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mus", "primary": false}, "anta\u016dlasta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u011custe anta\u016danta la lastan.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u0434\u043d\u0438\u0439"], "fr": ["avant-dernier", "p\u00e9nulti\u00e8me"], "br": ["eil diwezha\u00f1"], "pt": ["pen\u00faltimo"], "ro": ["penultimul"], "pl": ["przedostatni"]}, "examples": [["flugante preter la anta\u016dlasta fenestro de la kvara eta\u011do Margarita rigardis internen kaj vidis viron", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 21"]], "subdefinitions": []}], "root": "last", "primary": false}, "malrigida": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fleksebla, elasta.", "translations": {"be": ["\u0433\u043d\u0443\u0442\u043a\u0456", "\u044d\u043b\u044f\u0441\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["souple"], "nl": ["buigzaam", "flexibel", "elastisch"], "ru": ["\u0433\u0438\u0431\u043a\u0438\u0439", "\u044d\u043b\u0430\u0441\u0442\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["beweglich", "flexibel"], "hu": ["rugalms", "hajl\u00e9kony"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rigid", "primary": false}, "avii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Aerveturi per avio.", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u0446\u0435\u0446\u044c \u0441\u0430\u043c\u0430\u043b\u0451\u0442\u0430\u043c"], "de": ["fliegen"], "en": ["fly"], "ru": ["\u043b\u0435\u0442\u0430\u0442\u044c \u0441\u0430\u043c\u043e\u043b\u0451\u0442\u043e\u043c"], "hu": ["rep\u00fcl (rep\u00fcl\u0151g\u00e9pen)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "avi", "primary": false}, "termezuristo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu kies profesio estas termezuri.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u043e\u0440\u043d\u0456\u043a", "\u0437\u0435\u043c\u043b\u044f\u043c\u0435\u0440"], "fr": ["arpenteur"], "nl": ["landmeter"], "ru": ["\u0437\u0435\u043c\u043b\u0435\u043c\u0435\u0440"], "pl": ["mierniczy"], "hu": ["f\u00f6ldm\u00e9r\u0151"]}, "examples": [["en samajn figurojn estas ja dividataj niaj kampoj, kaj la \u015dtataj termezuristoj lernas ilin en la lernejoj", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 2"]], "subdefinitions": []}], "root": "ter", "primary": false}, "Gruo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sud-hemisfera stelfiguro (Grus).", "translations": {"de": ["Kranich"], "en": ["Grus"], "es": ["Grulla"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gru", "primary": false}, "skriba\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Serio da signoj notantaj parolojn, kalkulojn a\u016d aliajn komunika\u0135ojn.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u043f\u0438\u0441\u0430\u043d\u043d\u043e\u0435 (\u0441\u0443\u0449.)", "\u0437\u0430\u043f\u0438\u0441\u044c", "\u043d\u0430\u0434\u043f\u0438\u0441\u044c", "\u043f\u0438\u0441\u044c\u043c\u043e"], "fr": ["\u00e9crit (subst.)"], "nl": ["opschrift"], "de": ["Schreiben", "Geschriebenes"], "sv": ["skrift"], "es": ["escrito", "escritura"], "hu": ["irom\u00e1ny", "irat"]}, "examples": [["sur la memor\u015dtono estas skriba\u0135o", "N. Arolovi\u0109, La homo de la kosma konscio, Monato, jaro 2002a, numero 7a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "skrib", "primary": false}, "prikonstrui": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Garni per konstrua\u0135oj.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0441\u0442\u0440\u043e\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["b\u00e2tir (un terrain)", "construire (un terrain)"], "nl": ["bebouwen"], "be": ["\u0430\u0431\u0431\u0443\u0434\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0431\u0443\u0434\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["bebauen"], "it": ["edificare (un terreno)"], "hu": ["be\u00e9p\u00edt"]}, "examples": [["prikonstrui monton", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "konstru", "primary": false}, "fare de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["de (compl\u00e9ment d'agent)", "par (compl\u00e9ment d'agent)"], "de": ["durch den", "seitens des"], "nl": ["door"], "hu": ["\u00e1ltal", "r\u00e9v\u00e9n"]}, "examples": [["la ekspluatado de la homo fare de la homo", null], ["ili konsentis pri reguligo de salajroj kaj laborkondi\u0109oj fare de la ministro", null], ["tia fiuzo de l' gastigemo fare de niaj societanoj estas tre beda\u016drinda", null], ["dum vizito al nia sidejo fare de tiuj fremdaj kolegoj", null], ["kelkaj membroj postulas la administradon de la filioj fare de la asekuritoj mem", null]], "subdefinitions": []}], "root": "far", "primary": false}, "seksismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sinteno prema al iu el la du seksoj, plejofte al inoj.", "translations": {"fr": ["sexisme"], "it": ["sessismo"], "pl": ["seksizm"]}, "examples": [["per rasismo, seksismo, kaj aliaj specoj de premado la regantoj malfortigas kaj dividas nin", "-, Kio estas la Anarkiista Federacio?, anarkiismaj esperantistoj..., [vidita en 2008-03]"]], "subdefinitions": []}], "root": "seks", "primary": false}, "parencino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parenca ino.", "translations": {"ru": ["\u0440\u043e\u0434\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Verwandte"], "nl": ["familielid (vr.)"], "hu": ["n\u0151rokon"]}, "examples": [["\u015di estas e\u0109 via proksima parencino...", "Marta"], ["tio estas mia parencino kaj servistino, Ester \u2015 respondis Sara", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 14"], ["kaj jen via parencino Elizabeto anka\u016d gravedi\u011dis je filo en sia maljuneco", "La Nova Testamento, S. Luko 1:36"]], "subdefinitions": []}], "root": "parenc", "primary": false}, "konvene": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u011custe, ekzakte, proporcie, trafe, oportune.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0434\u043b\u0435\u0436\u0430\u0449\u0438\u043c \u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043e\u043c", "\u0443\u043c\u0435\u0441\u0442\u043d\u043e"], "de": ["passend"], "es": ["convenientemente"], "hu": ["ill\u0151 m\u00f3don", "megfelel\u0151en", "illend\u0151en"]}, "examples": [["konvene plenumi sian taskon", null], ["konvene \u015dati iun", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konven", "primary": false}, "kubuto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la supra homa membro, kie la brako artiki\u011das kun la anta\u016dbrako.", "translations": {"be": ["\u043b\u043e\u043a\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["coude"], "bg": ["\u043b\u0430\u043a\u044a\u0442"], "nl": ["elleboog"], "pt": ["cotovelo (\u00ea)", "c\u00fabito"], "ru": ["\u043b\u043e\u043a\u043e\u0442\u044c"], "de": ["Ellbogen", "Ellenbogen"], "sv": ["armb\u00e5ge"], "hu": ["k\u00f6ny\u00f6k"], "en": ["elbow"], "es": ["codo"], "pl": ["\u0142okie\u0107"]}, "examples": [["sin apogi sur la kubutoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kubut", "primary": true}, "nostalgio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sopiro al ne plu proksima patrolando, hejmo, homo a\u016d epoko: hejmveo", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0441\u0442\u0430\u043b\u044c\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["nostalgie"], "en": ["nostalgia"], "nl": ["heimwee", "nostalgie"], "pt": ["nostalgia"], "ru": ["\u043d\u043e\u0441\u0442\u0430\u043b\u044c\u0433\u0438\u044f"], "de": ["Heimweh", "Nostalgie"], "hu": ["nosztalgia", "honv\u00e1gy", "elv\u00e1gy\u00f3d\u00e1s"], "br": ["hiraezh", "kle\u00f1ved ar g\u00ear"], "el": ["\u03bd\u03bf\u03c3\u03c4\u03b1\u03bb\u03b3\u03af\u03b1"]}, "examples": [["tiuj \u0109i aludoj al Sovetio estus malfacile interpreteblaj kiel nostalgio pri la \u00abbonaj tagoj\"", "Hamza Baksi\u0107: La fino de la mondo komenci\u011das en Sarajevo, Monato jaro 1993a, numero 10a, p. 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "nostalgi", "primary": true}, "duonpatro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Edzo de patrino, kiu tamen ne estas la patro.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0447\u0438\u043c"], "fr": ["beau-p\u00e8re (\u00e9poux de la m\u00e8re)"], "en": ["stepfather"], "nl": ["stiefvader"], "no": ["stefar"], "de": ["Stiefvater"], "hu": ["mostohaapa"], "br": ["leztad"], "be": ["\u0430\u0439\u0447\u044b\u043c", "\u0432\u043e\u0442\u0447\u044b\u043c"], "pl": ["ojczym"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "patr", "primary": false}, "nostalgia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sentanta, esprimanta nostalgion.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0441\u0442\u0430\u043b\u044c\u0433\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["nostalgique"], "en": ["nostalgic"], "nl": ["nostalgisch (bn.)"], "ru": ["\u043d\u043e\u0441\u0442\u0430\u043b\u044c\u0433\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["nostalgisch"], "hu": ["nosztalgikus", "hazav\u00e1gy\u00f3", "elv\u00e1gy\u00f3"], "br": ["hiraezhus"]}, "examples": [["Eble pro tio li sopiras al la \u00abnostalgia muziko de la alia vivo\"", "Krys Ungar: Kvarteto, en kiu \u0109iu muzikas aparte (\u0108aldajev Viktor, Gazizi Gafur, Lozga\u0109ev Nikolai kaj Alen Kris: Kvarteto), Monato jaro 1998a, numero 2a, p. 15a"]], "subdefinitions": []}], "root": "nostalgi", "primary": false}, "kameledoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo parhufuloj (Camelidae).", "translations": {"be": ["\u0432\u044f\u0440\u0431\u043b\u044e\u0434\u044b (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["cam\u00e9lid\u00e9s"], "nl": ["kamelenfamilie"], "ru": ["\u0432\u0435\u0440\u0431\u043b\u044e\u0434\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Kamele"], "hu": ["tevef\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kameled", "primary": true}, "sukubo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Demono, preninta formon de virino por sekskuni\u011di kun dormanta viro.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u043a\u0443\u0431"], "fr": ["succube"], "en": ["succubus"], "ru": ["\u0441\u0443\u043a\u043a\u0443\u0431"], "it": ["succube"], "hu": ["par\u00e1zna lid\u00e9rc", "par\u00e1zna d\u00e9mon", "succuba"], "es": ["s\u00facubo"], "pl": ["sukub", "sukkub"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sukub", "primary": true}, "vortospeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Leksika atributo de vortoj, apartiganta subaron de la vortoprovizo la\u016d iu el diversaj principoj, eventuale malpli rigoraj ol tiuj arigantaj la parolelementojn.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0440\u044f\u0434 \u0441\u043b\u043e\u0432"], "fr": ["classe lexicale"], "en": ["part of speech"], "hu": ["sz\u00f3faj"]}, "examples": [["la determiniloj formas buntan vortospecon: iuj el ili havas \u0109iujn kazojn kiel \u00abtiu\u00bb, alia havas kazojn nur plurnombre (unujn), dum tria estas tute nevaria (la artikolo)", null], ["la nombronomoj estas vortospeco formita la\u016d tre klara principo semantika, kiu tamen prezentas tre eklektan bildon gramatikan (komparu \u00abunu homon\u00bb \u2015 \u00abmilionon da homoj\u00bb)", null]], "subdefinitions": []}], "root": "spec", "primary": false}, "pankreaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ventra glando, trovi\u011danta malanta\u016d la stomako kaj kies funkcio estas sekrecii senkoloran sukon, bonefikan al digesto.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0441\u0442\u0440\u0430\u045e\u043d\u0456\u043a\u0430\u0432\u0430\u044f \u0437\u0430\u043b\u043e\u0437\u0430"], "fr": ["pancr\u00e9as"], "en": ["pancreas"], "nl": ["alvleesklier", "pancreas"], "pt": ["p\u00e2ncreas"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0436\u0435\u043b\u0443\u0434\u043e\u0447\u043d\u0430\u044f \u0436\u0435\u043b\u0435\u0437\u0430"], "de": ["Bauchspeicheldr\u00fcse", "Pankreas"], "hu": ["hasny\u00e1lmirigy"], "fa": ["\u0644\u0648\u0632\u0627\u0644\u0645\u0639\u062f\u0647", "\u067e\u0627\u0646\u06a9\u0631\u0627\u0633"], "pl": ["trzustka"], "es": ["p\u00e1ncreas"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pankreas", "primary": true}, "senpluveco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Da\u016dra manko de pluvo en iu loko.", "translations": {"fr": ["s\u00e9cheresse (absence de pluie)"], "de": ["D\u00fcrre", "Trockenheit"], "nl": ["langdurige droogte"], "pl": ["susza"]}, "examples": [["la senpluveco plimalbonigis la situacion kaj man\u011da\u0135oprezoj altegi\u011dis 330 procentojn", "-, Manko de nutra\u0135o minacas Etiopion, eventeo, 2008-09-03"]], "subdefinitions": []}], "root": "pluv", "primary": false}, "finlegi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Legi \u011dis la fino, fini la legadon.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0447\u044b\u0442\u0430\u0446\u044c"], "nl": ["uitlezen"], "ru": ["\u0434\u043e\u0447\u0438\u0442\u0430\u0442\u044c"], "de": ["auslesen", "zu Ende lesen"], "pl": ["doczyta\u0107", "przeczyta\u0107"], "hu": ["elolvas"]}, "examples": [["hiera\u016d mi finlegis tiun tedan romanon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "leg", "primary": false}, "\u0109enero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu aparta ringo de \u0109eno", "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u0432\u044f\u043d\u043e (\u043b\u0430\u043d\u0446\u0443\u0433\u0430)"], "fr": ["cha\u00eenon"], "en": ["link"], "nl": ["schakel"], "pt": ["elo"], "ru": ["\u0437\u0432\u0435\u043d\u043e (\u0446\u0435\u043f\u0438)"], "de": ["Kettenglied"], "it": ["anello (di catena)"], "sk": ["ohnivko"], "es": ["eslab\u00f3n"], "pl": ["ogniwo (tylko w \u0142a\u0144cuchach pier\u015bcieniowych [ogniwowych])", "element \u0142a\u0144cucha"], "he": ["\u05d7\u05d5\u05dc\u05d9\u05d4"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109en", "primary": false}, "cendo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mona subunuo, egala al centono de dolaro, e\u016dro, guldeno; tiomvalora monero.", "translations": {"be": ["\u0446\u044d\u043d\u0442"], "fr": ["cent (centi\u00e8me de dollar, etc.)", "centime (d'euro)"], "en": ["cent"], "nl": ["cent"], "pt": ["centavo"], "el": ["\u03bb\u03b5\u03c0\u03c4\u03cc"], "de": ["Cent", "Eurocent"], "it": ["centesimo"], "hu": ["cent"], "sk": ["cent"], "fa": ["\u0633\u0646\u062a (\u0632\u06cc\u0631\u0648\u0627\u062d\u062f \u067e\u0648\u0644)"], "es": ["centavo"], "ru": ["\u0446\u0435\u043d\u0442"], "pl": ["cent"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cend", "primary": true}, "ama\u0135ist(in)o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Amdonant(in)o, amorant(in)o, amorat(in)o.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0443\u0440\u0442\u0438\u0437\u0430\u043d\u043a\u0430", "\u0436\u0438\u0433\u043e\u043b\u043e"], "fr": ["courtisane", "gigolo"], "en": ["courtisane", "geisha"], "nl": ["lief (zn.)", "maitresse"], "de": ["Kurtisane", "M\u00e4tresse", "Geisha"], "pl": ["kobieciarz", "\u017cigolak", "flirciarz", "kocha\u015b", "lowelas", "\u0142atwa kobieta", "kobieta lekkich obyczaj\u00f3w"], "hu": ["szeret\u0151 (pej.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "am", "primary": false}, "praknalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0412\u044f\u043b\u0456\u043a\u0456 \u0412\u044b\u0431\u0443\u0445"], "fr": ["Big bang"], "en": ["Big Bang"], "nl": ["oerknal"], "pt": ["Grande Explos\u00e3o"], "ru": ["\u0411\u043e\u043b\u044c\u0448\u043e\u0439 \u0412\u0437\u0440\u044b\u0432"], "de": ["Urknall"], "tr": ["B\u00fcy\u00fck Patlama"], "hu": ["\u0151srobban\u00e1s"], "fi": ["Alkur\u00e4j\u00e4hdys"], "pl": ["Wielki Wybuch"]}, "examples": [["\u0109iuj steloj kaj la tuta materio samtempe ekestis en la praknalo", "K. P. Beisse, trad. Donjo, Frank kaj Cezar, Fu\u011do de la galaksioj, Karapaco-panoramo, 2008-10-29"]], "subdefinitions": []}], "root": "knal", "primary": false}, "trajektorio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vojo, linio sekvata de la pezocentro de movi\u011da objekto.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0430\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["trajectoire"], "en": ["trajectory"], "nl": ["baan (v.projectiel)"], "pt": ["trajet\u00f3ria"], "ru": ["\u0442\u0440\u0430\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440\u0438\u044f"], "de": ["Flugbahn", "Wurfbahn", "Schussbahn"], "hu": ["r\u00f6pp\u00e1lya"]}, "examples": [["li sidis dum tutaj noktoj en la korto observante la trajektorion de la astroj", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "trajektori", "primary": true}, "gazono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Zorge kultivata herbejo precipe ornama.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0437\u043e\u043d"], "fr": ["gazon (pelouse)", "pelouse"], "bg": ["\u0442\u0440\u0435\u0432\u043d\u0430 \u043f\u043b\u043e\u0449"], "nl": ["gazon", "grasperk"], "pt": ["gramado", "relvado", "relvagem"], "ru": ["\u0433\u0430\u0437\u043e\u043d", "\u043b\u0443\u0436\u0430\u0439\u043a\u0430"], "de": ["Rasen"], "tr": ["\u00e7imen"], "sv": ["gr\u00e4smatta"], "hu": ["p\u00e1zsit", "gyep"], "en": ["lawn"], "es": ["c\u00e9sped"], "pl": ["trawnik", "gazon"]}, "examples": [["kiom da tempo ili bezonos por fal\u0109i la gazonon?", "Jomo Ipfelkofer, Komparo de instrumetodoj, Monato, jaro 2001a, numero 6a, p. 9a"]], "subdefinitions": []}], "root": "gazon", "primary": true}, "tobogano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Infan\u011dardena ludilo, dekliva glitvojo, sur kiu oni side a\u016d ku\u015de glitigas sin.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u0440\u043a\u0430(\u0434\u043b\u044f \u0441\u044a\u0435\u0437\u0436\u0430\u043d\u0438\u044f)", "\u0442\u043e\u0431\u043e\u0433\u0430\u043d"], "fr": ["tobogan"], "de": ["Rutsche"], "pl": ["\u015blizgawka", "zje\u017cd\u017calnia"], "pt": ["escorregador", "escorrega"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tobogan", "primary": true}, "klarmensa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiu ne estas konfuzita, sed mense pensas, analizas, komprenas.", "translations": {"fr": ["lucide"], "nl": ["lucide", "helder van geest"], "pl": ["przytomny", "jasny"], "pt": ["consciente", "l\u00facido"], "de": ["bei klarem Verstand"], "es": ["l\u00facido"]}, "examples": [["la Sa\u011deco, la elpensinto de \u0109io, instruis min. En \u015di nome estas spirito sagaca, sankta, klarmensa", "-, trad. G. Berveling, La Sa\u011deco de Salomono, 2002, 7:21-22"]], "subdefinitions": []}], "root": "mens", "primary": false}, "centestro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu komandas cent aliajn.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0442\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["centurion"], "nl": ["honderdman", "centurio"], "de": ["Kompaniechef"], "it": ["centurione"], "pl": ["setnik"], "hu": ["sz\u00e1zados", "centuri\u00f3"]}, "examples": [["sklavo de unu centestro, kiu estis kara por li, estis malsana", "La Nova Testamento, S. Luko 7:2"]], "subdefinitions": []}], "root": "cent", "primary": false}, "entombigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Sepulti, metante en tombon.", "translations": {"be": ["\u0445\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c (\u0443 \u043c\u0430\u0433\u0456\u043b\u0443)"], "fr": ["ensevelir (mettre en tombe)", "enterrer (mettre en tombe)"], "bg": ["\u043f\u043e\u0433\u0440\u0435\u0431\u0432\u0430\u043c"], "nl": ["begraven"], "pt": ["enterrar", "sepultar"], "ru": ["\u0445\u043e\u0440\u043e\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0445\u043e\u0440\u043e\u043d\u0438\u0442\u044c"], "de": ["beerdigen"], "hu": ["eltemet"], "en": ["entomb", "bury (in grave)", "inter"]}, "examples": [["kiam Jesuo alvenis, li trovis lin jam kvar tagojn entombigita", "La Nova Testamento, S. Johano 11:17"]], "subdefinitions": []}], "root": "tomb", "primary": false}, "varfo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de havena ponto, kiu elstaras la kajon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0441\u0442\u0430\u043d\u044c", "\u043f\u0440\u044b\u0447\u0430\u043b"], "en": ["wharf"], "nl": ["aanlegplaats", "pier", "steiger"], "pt": ["cais", "desembarcadouro", "pier"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0441\u0442\u0430\u043d\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0447\u0430\u043b"], "de": ["Pier", "Kai", "Landeplatz"], "sv": ["kaj", "brygga", "pir"], "hu": ["kik\u00f6t\u0151h\u00edd", "st\u00e9g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "varf", "primary": true}, "montbastono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longa bastono kun fera pinto uzata en montoj por faciligi grimpadon.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u044c\u043f\u044d\u043d\u0448\u0442\u043e\u043a"], "fr": ["b\u00e2ton de marche"], "nl": ["bergstok"], "ru": ["\u0430\u043b\u044c\u043f\u0435\u043d\u0448\u0442\u043e\u043a"], "de": ["Wanderstock"], "pl": ["czekan"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mont", "primary": false}, "spiritpreteco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kapablo senprokraste diri a\u016d fari tion, kio estas plej trafe \u011dustatempa.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0441\u0443\u0442\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435 \u0434\u0443\u0445\u0430", "\u043d\u0430\u0445\u043e\u0434\u0447\u0438\u0432\u043e\u0441\u0442\u044c"], "en": ["spontaneity"], "nl": ["tegenwoordigheid van geest"], "de": ["Geistesgegenwart"], "pl": ["przytomno\u015b\u0107 umys\u0142u"], "hu": ["l\u00e9lekjelenl\u00e9t"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spirit", "primary": false}, "kamarilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grupa\u0109o de intrigantoj en kortego, en registaro.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u0430\u0440\u044b\u043b\u044c\u044f"], "fr": ["camarilla"], "nl": ["hofkliek"], "ru": ["\u043a\u0430\u043c\u0430\u0440\u0438\u043b\u044c\u044f"], "de": ["Kamarilla"], "es": ["camarilla"], "hu": ["kamarilla"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kamaril", "primary": true}, "mallongigita cikloido": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ekzistas anka\u016d la formo \u00abkurtigita cikloido\u00bb, ekz-e en."], "primary definition": "Ebena kurbo, naskita de punkto ligita al cirklo kaj interna al \u011di, kiu cirklo ruli\u011das sur fiksa rekto.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043a\u043e\u0440\u043e\u0447\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f \u0446\u0438\u043a\u043b\u043e\u0438\u0434\u0430"], "fr": ["cyclo\u00efde raccourcie"], "en": ["curtate cycloid"], "de": ["verk\u00fcrzte Zykloide"], "pl": ["cykloida skr\u00f3cona"], "hu": ["kurt\u00edtott ciklois"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cikloid", "primary": false}, "tembro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Propra ecaro de sonoro varianta la\u016d speco kaj kvalito de la instrumento a\u016d de la vo\u0109o depende je la harmonoj, kiuj akompanas la fundamentan tonon.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u043c\u0431\u0430\u0440"], "fr": ["couleur musicale", "timbre (sonore)"], "nl": ["timbre"], "pt": ["timbre"], "ru": ["\u0442\u0435\u043c\u0431\u0440"], "de": ["Timbre"], "hu": ["hangsz\u00edn", "hang\u00e1rnyalat"], "es": ["timbre"], "pl": ["tembr"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Eco propra kaj distingiga de \u0109iu vokalo, ka\u016dzata de kombino de baza noto kun \u011diaj harmonoj.", "translations": {"de": ["Klangfarbe"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "sonkoloro", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tembr", "primary": true}, "bekfluto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u011cenerale ligna blovinstrumento, mallonga rekta fluto en kiun oni blovas per ekstrema bu\u015dpeco.", "translations": {"fr": ["fl\u00fbte \u00e0 bec"], "en": ["recorder"], "nl": ["blokfluit"], "de": ["Blockfl\u00f6te"], "it": ["flauto dolce", "flauto a becco", "flauto diritto"], "pl": ["fujarka", "flet prosty"], "hu": ["cs\u0151rfuvola", "c\u00f6l\u00f6pfuvola", "blockfl\u00f6te"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flut", "primary": false}, "a\u016dtomato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ma\u015dino kapabla mem regi \u0109iujn, a\u016d almena\u016d iujn, siajn funkciojn.", "translations": {"be": ["\u0430\u045e\u0442\u0430\u043c\u0430\u0442"], "fr": ["automate"], "en": ["automat"], "nl": ["automaat"], "ru": ["\u0430\u0432\u0442\u043e\u043c\u0430\u0442"], "de": ["Automat"], "sv": ["automat"], "hu": ["automata"], "sk": ["automat"], "es": ["aut\u00f3mata"], "pl": ["automat"]}, "examples": [["disdona a\u016dtomato, pesa\u016dtomato", null], ["trian fojon \u015di venis al la trinkejo por resti tutan tagon, malpli por konsumi ol por konsumi\u011di \u0109e la a\u016dtomato \u0109iam mongluta, foje mon\u015duta", "Istv\u00e1n ERTL: Jarmil\u015dan\u011do, Monato, n-ro 10/2001"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(En teoria komputiko:) Abstrakta me\u0125anismo havanta finian nombron da \u00abstatoj\u00bb; \u00abeksteran memoron\u00bb; kaj funkciadon regatan de finia aro da \u00abreguloj\u00bb.", "translations": {"en": ["automaton"], "pl": ["automat"]}, "examples": [["finia a\u016dtomato", null], ["staka a\u016dtomato", null], ["turinga a\u016dtomato", null]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dtomat", "primary": true}, "a\u016dtomata": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Funkcianta per me\u0125anismo a\u016d programo sen homa direktado.", "translations": {"be": ["\u0430\u045e\u0442\u0430\u043c\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["automatique"], "en": ["automatic"], "nl": ["automatisch"], "ru": ["\u0430\u0432\u0442\u043e\u043c\u0430\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["automatisch"], "sv": ["automatisk"], "hu": ["automatikus", "\u00f6nm\u0171k\u00f6d\u0151"], "sk": ["automatick\u00fd"], "es": ["autom\u00e1tico"], "pl": ["automatyczny"]}, "examples": [["a\u016dtomata aparato", null], ["por ebligi a\u016dtomatan traser\u0109adon je cita\u0135oj", "W. Diestel: Noto pri XML-igo de la Zamenhofa-Andersenaj \u00abFabeloj\u00bb."], ["la utila funkcio de la internacia lingvo por la estonteco, ekz-e por la >a\u016dtomata traduko kaj informprilaborado", "Vera Barandovsk\u00e1-Frank: Enkonduka lernolibro de interlingvistiko, \u00a75.2."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Farita kvaza\u016d me\u0125anike, sen influo de la konscia volo.", "translations": {"be": ["\u0430\u045e\u0442\u0430\u043c\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b", "\u043c\u0430\u0448\u044b\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "de": ["mechanisch"], "pl": ["automatyczny"]}, "examples": [["a\u016dtomata movo, laboro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dtomat", "primary": false}, "a\u016dtomate": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016d maniero a\u016dtomata, me\u0125anika.", "translations": {"be": ["\u0430\u045e\u0442\u0430\u043c\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u0430", "\u043c\u0430\u0448\u044b\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430"], "fr": ["automatiquement"], "en": ["automatically"], "nl": ["automatisch"], "ru": ["\u0430\u0432\u0442\u043e\u043c\u0430\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438", "\u043c\u0430\u0448\u0438\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e"], "de": ["automatisch"], "sv": ["automatiskt"], "hu": ["automatikusan", "\u00f6nm\u0171k\u00f6d\u0151en"], "sk": ["automaticky"], "pl": ["automatycznie"], "es": ["autom\u00e1ticamente"]}, "examples": [["a\u016dtomate ripeti", null], ["\u015di sin apogis a\u016dtomate sur lian brakon", "Z"], ["a\u016dtomate la tero donas frukton, unue folion, poste spikon, poste plenan grenon en spiko", "La Nova Testamento, S. Marko 4:28."], ["la disvastigo de Latino ne devas a\u016dtomate signifi la elpu\u015dadon de lokaj lingvoj", null], ["mi a\u016dtomate i\u011dus ano de diasporo", "Jorge Camacho: La liturgio de l' foiro."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "me\u0125anika ma\u015dine.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dtomat", "primary": false}, "aklami": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Saluti, akcepti, aprobi per favoraj krioj.", "translations": {"be": ["\u0443\u0440\u0430\u0447\u044b\u0441\u0442\u0430 \u0432\u0456\u0442\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["acclamer"], "en": ["acclaim"], "nl": ["toejuichen"], "pt": ["aclamar"], "ru": ["\u0442\u043e\u0440\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e \u043f\u0440\u0438\u0432\u0435\u0442\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["freudig begr\u00fc\u00dfen", "bejubeln", "zustimmen", "Beifall spenden"], "sv": ["bifallsrop", "acklamation"], "es": ["aclamar"]}, "examples": [["aklami iun, al iu", null], ["aklame oni nomis lin prezidanto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "aklam", "primary": true}, "adia\u016ddiri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Diri adia\u016d.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043f\u0440\u043e\u0449\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["dire adieu (\u00e0)", "faire ses adieux (\u00e0)", "prendre cong\u00e9 (de)", "quitter (qn, lui faire ses adieux)"], "nl": ["afscheid nemen", "vaarwel zeggen"], "es": ["decirle adi\u00f3s a", "despedirse de"], "sv": ["s\u00e4ga farv\u00e4l", "s\u00e4ga hejd\u00e5", "s\u00e4ga adj\u00f6"], "pl": ["\u017cegna\u0107"], "hu": ["b\u00facs\u00fat mond"]}, "examples": [["l\u2019a\u016ddienco estis finita kaj ni levi\u011dis por adia\u016ddiri", "Voja\u011dimpresoj \u0108e A\u0125med\u2019 Pa\u015da\u2019, la granda pentristo"], ["mi neniam iris dormi sen pensado pri la propraj vortoj de Alfred \u0109e la adia\u016ddiro", "C. Dickens trad. L.L. Zamenhof Batalo de l' vivo Parto 3-a"]], "subdefinitions": []}], "root": "adia\u016d", "primary": false}, "fiktiva": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u043a\u0442\u044b\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["fictif"], "en": ["fictitious"], "nl": ["fictief"], "pt": ["fict\u00edcio"], "ru": ["\u0444\u0438\u043a\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439"], "de": ["fiktiv", "ausgedacht"], "hu": ["fikt\u00edv", "kital\u00e1lt"], "es": ["ficticio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fiktiv", "primary": true}, "kaliklo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0447\u0430\u0448\u0438\u0435", "\u044d\u043f\u0438\u043a\u0430\u043b\u0438\u043a\u0441"], "fr": ["calicule"], "nl": ["bijkelk"], "pl": ["okwiat"], "hu": ["k\u00fcls\u0151 cs\u00e9sze", "\u00e1lcs\u00e9sze"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kalikl", "primary": true}, "senserifa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pri tiparo kies literbildoj ne havas serifojn.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0443\u0431\u043b\u0435\u043d\u044b\u0439", "\u0433\u0440\u043e\u0442\u0435\u0441\u043a\u043d\u044b\u0439 (\u0448\u0440\u0438\u0444\u0442)", "\u0431\u0435\u0437 \u0437\u0430\u0441\u0435\u0447\u0435\u043a"], "en": ["Doric", "sans serif"], "nl": ["schreefloos"], "de": ["serifenlos"], "it": ["senza grazie (tip.)"], "hu": ["groteszk (bet\u0171t\u00edpus)", "k\u0151\u00edr\u00e1sos (bet\u0171t\u00edpus)", "sans serif"], "fa": ["\u0628\u06cc\u200c\u0633\u0650\u0631\u06cc\u0641", "\u0633\u064e\u0646"], "pl": ["bezszeryfowy"]}, "examples": [["unu la\u016ddis, ke pli multaj tekstoj nun estas presataj per serifaj literoj, kiuj &dash la\u016d li &dash estas pli bone legeblaj ol senserifaj", "S. Maul: Multaj la\u016ddoj. Monato, 2002."], ["la egaldikaj senserifaj tiparoj ofte estas pli avanta\u011daj sur malbona ekrano a\u016d \u0109e malbona prilumado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "serif", "primary": false}, "telfero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Transportilo konsistanta el veturilo pendanta de kablo, uzata normale por suriro de kruta\u0135oj. Tipo de kablovojo.", "translations": {"fr": ["t\u00e9l\u00e9f\u00e9rique", "t\u00e9l\u00e9ph\u00e9rique"], "nl": ["kabelbaan"], "pt": ["telef\u00e9rico"], "it": ["teleferica (trasp. materiali)", "funivia aerea (trasp. persone)"], "hu": ["dr\u00f3tk\u00f6t\u00e9lp\u00e1lya", "f\u00fcgg\u0151vas\u00fat"], "pl": ["kolejka linowa (wisz\u0105ca)", "kolejka g\u00f3rska (wisz\u0105ca)", "wyci\u0105g"]}, "examples": [["la unua blovego \u015diris \u015dnuregon de telfero", "Lubovj Lukina, E\u016dgeno Lukin, trad. Jurij Finkel, La misiistoj, parto 2a"], ["veturi per kabin-telfero al monto", "Miloslav \u0160v\u00e1\u010dek, Handikapuloj kongresis, La Ondo de Esperanto, 2002:11"]], "subdefinitions": []}], "root": "telfer", "primary": true}, "vartistino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Virino, kiu metie vartas infanojn.", "translations": {"be": ["\u043d\u044f\u043d\u044c\u043a\u0430", "\u043d\u044f\u043d\u0435\u0447\u043a\u0430", "\u0432\u044b\u0445\u0430\u0432\u0430\u045e\u043d\u0456\u0446\u0430"], "fr": ["nounou", "nourrice"], "en": ["nanny"], "nl": ["kindermeisje", "oppas"], "pt": ["bab\u00e1"], "ru": ["\u043d\u044f\u043d\u044c\u043a\u0430", "\u043d\u044f\u043d\u0435\u0447\u043a\u0430", "\u0432\u043e\u0441\u043f\u0438\u0442\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u0438\u0446\u0430 (\u0432 \u044f\u0441\u043b\u044f\u0445, \u0434\u0435\u0442\u0441\u043a\u043e\u043c \u0441\u0430\u0434\u0443)"], "de": ["Kinderg\u00e4rtnerin", "Erzieherin"], "hu": ["dajka", "dadus", "gondoz\u00f3n\u0151"], "br": ["diwallerez"], "es": ["ni\u00f1era", "nana"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "infanistino", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vart", "primary": false}, "Neptuno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Romia dio de fontoj, riveroj kaj maroj, analogo de helena Pozidono", "translations": {"be": ["\u041d\u044d\u043f\u0442\u0443\u043d"], "fr": ["Neptune"], "en": ["Neptune"], "nl": ["Neptunus"], "pt": ["Netuno"], "el": ["\u03a0\u03bf\u03c3\u03b5\u03b9\u03b4\u03ce\u03bd\u03b1\u03c2"], "de": ["Neptun"], "it": ["Nettuno"], "hu": ["Neptunus"], "fa": ["\u0646\u067e\u062a\u0648\u0646"], "es": ["Neptuno"], "ru": ["\u041d\u0435\u043f\u0442\u0443\u043d"], "pl": ["Neptun"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La oka (la\u016d distanco de la Suno) planedo de la sunsistemo.", "translations": {"zh": ["\u6d77\u738b\u661f [H\u01ceiw\u00e1ngx\u012bng]"], "hu": ["Neptunusz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Neptun", "primary": true}, "\u0109irka\u016dglui": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Alglui ion al la \u0109irka\u016do de.", "translations": {"pl": ["oklei\u0107"]}, "examples": [["\u0109irka\u016dglui tubon per tola\u0135o", null], ["\u0135etas sin sur herbon apud mi, tuta malseka, \u0109irka\u016dgluita per la kostumo", "Metropoliteno\u0109ap. 4"], ["la tabletoj estas dense \u0109irka\u016dgluitaj de laborista kaj kamparana junularo", "Metropoliteno\u0109ap. 5"]], "subdefinitions": []}], "root": "glu", "primary": false}, "Bulgario": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "", "translations": {"de": ["Bulgarien"], "pl": ["Bu\u0142garia"], "bg": ["\u0411\u044a\u043b\u0433\u0430\u0440\u0438\u044f"]}, "examples": [["Bulgario estas lando en la balkana duoninsulo.", "Vikipedio, Bulgario"]], "subdefinitions": []}], "root": "Bulgari", "primary": true}, "pitagora": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iel rilatanta al la verko de Pitagoro.", "translations": {"be": ["\u041f\u0456\u0444\u0430\u0433\u043e\u0440\u0430", "\u043f\u0456\u0444\u0430\u0433\u043e\u0440\u0430\u045e", "\u043f\u0456\u0444\u0430\u0433\u043e\u0440\u0430\u045e\u0441\u043a\u0456", "\u043f\u0456\u0444\u0430\u0433\u0430\u0440\u044d\u0439\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["de Pythagore", "pythagor\u00e9en", "pythagoricien", "pythagorique"], "en": ["Pythagoras['s]", "pythagorean"], "nl": ["van Pythagoras", "pythagorisch"], "ru": ["\u041f\u0438\u0444\u0430\u0433\u043e\u0440\u0430", "\u043f\u0438\u0444\u0430\u0433\u043e\u0440\u043e\u0432\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u043f\u0438\u0444\u0430\u0433\u043e\u0440\u043e\u0432"], "de": ["von Pythagoras", "pythagoreisch"], "it": ["di Pitagora", "pitagorico (agg.)"], "hu": ["pitagoraszi", "Pitagorasz-", "p\u00fcthagor\u00e1szi", "P\u00fcthagor\u00e1sz-"], "br": ["-Pythagoras", "pitagorisian"], "pl": ["pitagorejski", "Pitagorasa"]}, "examples": [["pitagora teoremo", "Matematika Vortaro, Esperanta-\u0108e\u0125a-Germana"], ["pitagora triopo", "Matematika Vortaro, Esperanta-\u0108e\u0125a-Germana"], ["pitagora triangulo", "Matematika Vortaro, Esperanta-\u0108e\u0125a-Germana"], ["pitagora skolo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "Pitagor", "primary": false}, "viva\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io vivanta, viva organismo, kontraste al la senviva\u0135oj.", "translations": {"el": ["\u03ad\u03bc\u03b2\u03b9\u03bf \u03bf\u03bd"], "hu": ["\u00e9l\u0151l\u00e9ny"], "de": ["Lebewesen", "Gesch\u00f6pf", "Kreatur"], "pt": ["ser vivo"], "ru": ["\u0436\u0438\u0432\u043e\u0435 \u0441\u0443\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"]}, "examples": [["fenologio scienco pri sezonaj influoj je viva\u0135oj", "M. Lewin Meteologia Terminaro 1961"], ["el \u0109iuj viva\u0135oj enkonduku po unu paro en la arkeon, ke ili restu vivaj kun vi", "La Malnova Testamento, Genezo 6:19"]], "subdefinitions": []}], "root": "viv", "primary": false}, "ektremi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Komenci tremi.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0434\u0440\u043e\u0436\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0442\u0440\u0435\u043f\u0435\u0442\u0430\u0442\u044c"], "nl": ["beginnen te beven", "beginnen te trillen", "beginnen te bibberen"], "hu": ["elkezd remegni"]}, "examples": [["la turmentata animo trarigardis spirite \u0109iujn agojn de sia tera vivo kaj ektremis sub larmoj tiel, kiel Inger neniam estis havinta la kapablon plori", "Fabeloj, volumo 4, Knabino, kiu pa\u015dis sur panon"], ["atakis teruro, ektremis la kruro", "Proverbaro esperanta"], ["la senkolori\u011dintaj pupiloj de la maljunulino ne malseki\u011dis per larmo kaj ne eklumis e\u0109 per la plej malgranda brilo, kiam \u015di ekparolis la lastajn vortojn, sed \u015dia pala mallar\u011da bu\u015do ektremis inter la amaso de la \u011din \u0109irka\u016dantaj sulketoj kaj la kava brusto ektremis sub la antikvamoda manteleto", "Marta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["ineenkrimpen (v.d.schrik)"], "hu": ["megremeg", "\u00f6sszerezzen"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "trem", "primary": false}, "involucio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bildigo, egala al sia inversa bildigo.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0432\u0430\u043b\u044e\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["involution"], "en": ["involution"], "nl": ["involutie"], "pt": ["involu\u00e7\u00e3o (mat.)"], "ru": ["\u0438\u043d\u0432\u043e\u043b\u044e\u0446\u0438\u044f"], "ca": ["involuci\u00f3"], "de": ["Involution"], "hu": ["invol\u00faci\u00f3"], "es": ["involuci\u00f3n"], "pl": ["inwolucja"]}, "examples": [["involucio estas bijekcio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "involuci", "primary": true}, "novplatonismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Filozofia doktrino, naskita en la 3a jarcento p.K.en Aleksandrio. Kvankam \u011di estas varia doktrino, \u011denerale en la novplatonismo \u0109eestas tiuj temoj de la platona filozofio kiuj utilas por defendi la vera\u0135ojn de la religio, kiuj estas home atingeblaj nur en la intimeco de la sia propra konscienco. Plotino kaj lia dis\u0109iplo Porfirio estis la plej famaj anoj de \u0109i tiu doktrino, kaj la kristana filozofo Sankta A\u016dgusteno estis influita de iliaj verka\u0135oj. \u0108ar kelkaj filozofoj el novplatonismo a\u016ddacis deziri la revivigon de la politeismo kja de \u011dia moralo (\u0109efe ekde la 4a jarcento), la imperiestro Justiniano fermis la skolon en Ateno (529). \u0108iuokaze \u011di pluda\u016dris en Aleksandrio \u011dis la 7a jarcento sed pere de pli mildaj ideoj.", "translations": {"en": ["Neoplatonism"], "it": ["neoplatonismo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Platon", "primary": false}, "rovero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pli a\u011da (plej ofte pli ol 17-jara) skolto.", "translations": {"nl": ["voortrekker"], "pt": ["s\u00eanior", "escoteiro s\u00eanior"], "pl": ["\u0107wik (stopie\u0144 harcerski, skautowy)", "(w og\u00f3lno\u015bci) starszy harcerz", "(w og\u00f3lno\u015bci) instruktor harcerski"], "hu": ["\u00f6regcserk\u00e9sz"]}, "examples": [["Kompleta grupo konsistas el: svarmo - por skoltetoj malpli ol 11 jaraj, trupo - por knaboskoltoj, 11 - 17 jaraj, bando - por roveroj, 17 \u011dis 23 jaraj.", "J. K. Hammer Skolta kaj tenduma terminaro \u0109apitro 5. La Skoltgrupo"]], "subdefinitions": []}], "root": "rover", "primary": true}, "husaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Soldato de malpeza kavalerio, kreita en 16a jarcento en Hungario kaj poste disvastigita en multajn e\u016dropajn armeojn.", "translations": {"be": ["\u0433\u0443\u0441\u0430\u0440"], "fr": ["hussard"], "en": ["hussar", "light cavalry soldier"], "nl": ["huzaar"], "pt": ["hussardo"], "ru": ["\u0433\u0443\u0441\u0430\u0440"], "de": ["Husar"], "it": ["ussaro"], "hu": ["husz\u00e1r"], "br": ["houzard"], "sv": ["husar"], "pl": ["huzar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "husar", "primary": true}, "\u0109irka\u016dflugi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Flugi \u0109irka\u016d.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u043b\u044f\u0442\u0430\u0446\u044c (\u0432\u0430\u043a\u043e\u043b \u0447\u0430\u0433\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456)", "\u043b\u044f\u0442\u0430\u0446\u044c (\u0432\u0430\u043a\u043e\u043b \u0447\u0430\u0433\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456)"], "fr": ["contourner (en volant)", "voler autour (de)"], "pl": ["oblecie\u0107", "lata\u0107 wok\u00f3\u0142 kogo\u015b, czego\u015b", "lata\u0107 dooko\u0142a kogo\u015b, czego\u015b", "fruwa\u0107 wok\u00f3\u0142 kogo\u015b, czego\u015b", "fruwa\u0107 dooko\u0142a kogo\u015b, czego\u015b"], "ru": ["\u043e\u0431\u043b\u0435\u0442\u0430\u0442\u044c (\u0432\u043e\u043a\u0440\u0443\u0433 \u0447\u0435\u0433\u043e-\u043b.)", "\u043b\u0435\u0442\u0430\u0442\u044c (\u0432\u043e\u043a\u0440\u0443\u0433 \u0447\u0435\u0433\u043e-\u043b.)"]}, "examples": [["kiam mi eniris en la \u0109ambron, \u0109irka\u016dflugis min da\u016dre dancante kaj kantante", "\u0108ina Radio Internacia Du pigoj en mia hejmo http://es.chinabroadcast.cn/1/2004/08/06/1@13346.htm"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Flugi en la \u0109irka\u016da\u0135o.", "translations": {"fr": ["voler (dans les environs)"], "pl": ["lata\u0107 dooko\u0142a", "lata\u0107 woko\u0142o", "fruwa\u0107 dooko\u0142a", "fruwa\u0107 woko\u0142o"]}, "examples": [["skaraboj noktaj kaj sep noktaj papilioj senbrue \u0109irka\u016dflugas \u0109irka\u016d \u0109ies kap'", "K. Pi\u0109 Fremdaj landoj http://donh.best.vwh.net/Esperanto/Literaturo/Revuoj/nlr/nlr45/fremdaj.h tml"], ["verdis tie herboj, prosperis floroj, \u0109irka\u016dflugis paroj kaj paroj da blankaj gruoj", "\u0108ina Radio Internacia Ru\u011da fonto http://es.chinabroadcast.cn/1/2004/07/12/1@12132.htm"]], "subdefinitions": []}], "root": "flug", "primary": false}, "teknikisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "te\u0125nikisto", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u0445\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["technicien"], "bg": ["\u0442\u0435\u0445\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Techniker"], "sv": ["tekniker"], "hu": ["technikus", "m\u0171szaki (szakember)"], "sk": ["technik"], "en": ["technician"], "pl": ["technik"]}, "examples": [["kiam mi eklaboris kiel interpretisto por parizaj teknikistoj, mi ek\u0109asis iliajn slanga\u0135ojn", "Boris Kolker, Parizo slangas en Esperanto (San-Antonio, La maljunulino kiu pa\u015dis en la maro), Monato, jaro 1997a, numero 5a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "teknik", "primary": false}, "divizorebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "divizor", "primary": false}, "florsuko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["nectar (botanique)"], "de": ["Nektar"], "sv": ["nektar"], "bg": ["\u043d\u0435\u043a\u0442\u0430\u0440"]}, "examples": [["la Muzoj estas flirtemaj abeloj; kaptante nur la florsukon de io, balda\u016d ili rapidas al nova", "J. B. Gresset, trad. C. Rousseau, Ver-vert, Esperantista Centra Librejo, [1914?]"]], "subdefinitions": []}], "root": "suk", "primary": false}, "startanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu startas, kiu partoprenas en la starto.", "translations": {"hu": ["indul\u00f3(sport)"], "de": ["Starter"], "nl": ["iem. die aan de start deelneemt"], "en": ["starter"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "start", "primary": false}, "elimini": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Iom post iom forigi el la korpo malutilajn substancojn.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0434\u0430\u043b\u0456\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u043a\u043b\u044e\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u044d\u043b\u0456\u043c\u0456\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["\u00e9liminer"], "en": ["eliminate"], "pt": ["eliminar", "expulsar", "afastar"], "ru": ["\u0443\u0434\u0430\u043b\u0438\u0442\u044c", "\u0443\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u0438\u0441\u043a\u043b\u044e\u0447\u0438\u0442\u044c", "\u044d\u043b\u0438\u043c\u0438\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["eliminieren", "ausschlie\u00dfen"], "es": ["eliminar"], "pl": ["usuwa\u0107", "wydala\u0107"]}, "examples": [["elimini venenon el la sango", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Forigi, malaperigi, malakcepti.", "translations": {"pl": ["eliminowa\u0107", "usuwa\u0107"]}, "examples": [["elimini hipotezon, nomon el listo", null], ["elimini ekzamenaton, kandidaton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "elimin", "primary": true}, "elimino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago elimini.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0434\u0430\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["\u00e9limination"], "de": ["Elimination", "Ausschluss", "Ausscheidung"], "es": ["electrodo", "eliminaci\u00f3n"], "pl": ["eliminacja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de nekonato inter du ekvacioj) Formado de nova ekvacio, en kiu la koncerna nekonato ne plu aperas.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043a\u043b\u044e\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435 (\u043d\u0435\u0432\u044f\u0434\u043e\u043c\u044b\u0445)"], "fr": ["\u00e9limination (d'inconnues)"], "en": ["elimination (of unknowns)"], "ru": ["\u0438\u0441\u043a\u043b\u044e\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u043d\u0435\u0438\u0437\u0432\u0435\u0441\u0442\u043d\u044b\u0445)"], "de": ["Elimination (der Unbekannten)"], "pl": ["eliminacja"]}, "examples": [["per elimino de y inter f(x,y) = 0 kaj g(x,y) = 0 oni ricevas R(x) = 0", null]], "subdefinitions": []}], "root": "elimin", "primary": false}, "detronigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senigi je la (re\u011da) potenco.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u0435\u0440\u0433\u043d\u0443\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9tr\u00f4ner", "d\u00e9poser (un souverain)", "destituer (un souverain)"], "en": ["dethrone", "depose"], "nl": ["onttronen", "van de troon stoten"], "be": ["\u0441\u043a\u0456\u043d\u0443\u0446\u044c \u0437 \u0442\u0440\u043e\u043d\u0443", "\u043f\u0440\u0430\u0433\u043d\u0430\u0446\u044c \u0437 \u043f\u0430\u0441\u0430\u0434\u0443"], "pl": ["zrzuca\u0107 z tronu", "pozbawia\u0107 tronu"], "hu": ["detroniz\u00e1l", "tr\u00f3nj\u00e1t\u00f3l megfoszt"]}, "examples": [["detronigis re\u011dojn", "La Malnova TestamentoJesaja 41:2"], ["la ideo detronigi Jesuon Kriston neniam e\u0109 por unu minuto venis en la kapon de iu homarano", "Homoarnismo"]], "subdefinitions": []}], "root": "tron", "primary": false}, "ve\u015dto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senmanika brustvesto, ordinare portata sub jako.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u0456\u0437\u044d\u043b\u044c\u043a\u0430"], "fr": ["gilet"], "bg": ["\u0436\u0438\u043b\u0435\u0442\u043a\u0430"], "nl": ["vest"], "pt": ["colete"], "el": ["\u03b3\u03ba\u03b9\u03bb\u03ad\u03ba\u03bf"], "de": ["Weste"], "hu": ["mell\u00e9ny"], "en": ["vest", "waistcoat"], "ru": ["\u0436\u0438\u043b\u0435\u0442", "\u0436\u0438\u043b\u0435\u0442\u043a\u0430"]}, "examples": [["Halman malfaldis la materialon por montri specon de senbutona ve\u015dto, kiun li surmetis per facila movo", "J. Francis, Misio sen Alveno, tk-stafeto, 1982"]], "subdefinitions": []}], "root": "ve\u015dt", "primary": true}, "zodiako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iela zono, kies mezon okupas la ekliptiko, kaj kiu enhavas \u0109iujn poziciojn de la planedoj, kaj krome la 13 stelarojn, kiujn \u015dajnas trairi la suno dum sia jara rondiro.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0434\u044b\u044f\u043a"], "fr": ["zodiaque"], "en": ["zodiac"], "nl": ["dierenriem"], "pt": ["zod\u00edaco"], "el": ["\u03b6\u03ce\u03b4\u03b9\u03bf"], "de": ["Tierkreis"], "tr": ["bur\u00e7lar ku\u015fa\u011f\u0131", "Zodyak"], "it": ["zodiaco"], "hu": ["\u00e1llat\u00f6v", "zodi\u00e1kus"], "fa": ["\u062f\u0627\u06cc\u0631\u0629\u0627\u0644\u0628\u0631\u0648\u062c", "\u0645\u0646\u0637\u0642\u0629\u0627\u0644\u0628\u0631\u0648\u062c", "\u0641\u0644\u06a9\u200c\u0627\u0644\u0628\u0631\u0648\u062c"], "ru": ["\u0437\u043e\u0434\u0438\u0430\u043a"], "sv": ["zodiak", "djurkrets"], "es": ["zodiaco", "zod\u00edaco"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: La zodiakaj signoj ricevis siajn nomojn anta\u016d \u0109. 2000 jaroj de la stelaroj kiuj tiutempe videblis en la koncernaj \u0109ielpartoj. Pro la malrapida movo de la ekvinoksoj la\u016dlonge de la ekliptiko, la astronomia kaj astrologia zodiako ne plu koincidas."], "primary definition": "La sama \u0109iela zono, dividata ekde la printempa ekvinokso en 12 samlar\u011dajn partojn (signoj de zodiako) uzatajn en astrologio.", "translations": {"pt": ["zod\u00edaco"]}, "examples": [["oni ne devas forgesi kiu stelo kaj kiu signo de la Zodiako estras la malsanulon", "La Faraono, volumo 2, \u0109ap. 1"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Bovo, Fi\u015doj, \u011cemeloj, Kankro, Kaprikorno, Leono, Pesilo, Pafisto, Skorpio, \u015cafo, Ver\u015disto, Virgulino", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "zodiak", "primary": true}, "platbeka anaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de anaso (Anas platyrhynchos).", "translations": {"en": ["mallard"], "sv": ["gr\u00e4aand"], "pl": ["kaczka krzy\u017c\u00f3wka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anas", "primary": false}, "e\u016dro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Monunuo de E\u016dropa Unio.", "translations": {"be": ["\u044d\u045e\u0440\u0430"], "fr": ["euro"], "en": ["euro"], "nl": ["euro"], "pt": ["euro"], "ru": ["\u0435\u0432\u0440\u043e"], "de": ["Euro"], "hu": ["eur\u00f3"], "es": ["euro"], "pl": ["euro"]}, "examples": [["\u011di kostas dek e\u016drojn kaj kvindek cendojn", "Na\u016da Oficiala Aldono al la Universala Vortaro"], ["en la unuaj monatoj de 2002 nacia mono kaj e\u016dro ekzistos samtempe en papera kaj monera formoj", "Marc Vanden Bempt Al nova komuna epoko Monatojaro 1997a, numero 3a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "e\u016dr", "primary": true}, "paniko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subita teruro, individua a\u016d kolektiva, malhepanta racian konduton.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043d\u0456\u043a\u0430"], "fr": ["panique"], "en": ["panic"], "nl": ["paniek"], "pt": ["p\u00e2nico"], "ru": ["\u043f\u0430\u043d\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Panik"], "sv": ["panik"], "hu": ["p\u00e1nik"], "es": ["p\u00e1nico"]}, "examples": [["sed se okazas, ke la luno stari\u011das anta\u016d la suno, tiam fari\u011das mallumi\u011do kaj granda paniko en la mondo", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 9a."], ["la pafado ka\u016dzis panikon sur la asfalto en la korto", "La majstro kaj Margarita, \u0109ap. 27a"]], "subdefinitions": []}], "root": "panik", "primary": true}, "transurania": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilate al \u0125emia elemento kun atomnumero pli alta ol 92. \u0108iuj tiaj elementoj estas artefaritaj, t.e. ili ne trovi\u011das en la naturo.", "translations": {"fi": ["transuraaninen"], "en": ["transuranic"], "es": ["transur\u00e1nico"], "pl": ["transuraniczny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "urani", "primary": false}, "paniki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti en paniko.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u043d\u0438\u043a\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["panisch sein"]}, "examples": [["la homoj, kiuj kolekti\u011dis tie dum la brulego, panikis kaj fu\u011dis je la lasta momento", "Anna L\u00f6wenstein: La \u015dtona urbo. Flandra Esperanto-Ligo, 1999"], ["kaj \u011diaj violentaj reagoj pruvas tion: \u011di panikas, kaj prave", "Amram MITZNA, tr. Vilhelmo Lutermano: Jen pro kio s-ro Ariel Sharon timas. \u00abLe Monde diplomatique\u00bb en Esperanto, Decembro 2003."], ["Trevor Steele komentas la malaltan kvanton de vizitantoj: \u00abNi ne paniku, la printempa \u0109eestantaro estas \u0109iam malplia ol la a\u016dtuna\u00bb", "Malrekorda malferma tago. libera folio"], ["en la barcelona UK (1909) de Saussure klarigis al la esperantistoj, ke ili ne paniku, kiam sciencisto a\u016d lingvoteoriulo faras lingvistikan analizon pri Esperanto kaj alvenas al diver\u011daj konkludoj en iuj detaloj", "Andy K\u00fcnzli: Ren\u00e9 de Saussure - Tragika sed grava esperantologo kaj interlingvisto el Svislando. Studoj pri interlingvistiko. Festlibro omag^e al la 60-jari\u011do de Detlev Blanke. Prago: KAVA-PECH, 2001."], ["la okuloj panikas, la manoj praktikas", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["la ideo, kiu panikas Va\u015dingtonon, pagi la nafton al la produktantoj ne plu en dolaroj", "Bernard CASSEN, tr. Vilhelmo Lutermano: E\u016dropa Unio malsana pro atlantikismo. \u00abLe Monde diplomatique\u00bb en Esperanto, Majo 2003."]], "subdefinitions": []}], "root": "panik", "primary": false}, "kortumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nomo de diversaj ju\u011dinstancoj, precipe de supera nivelo.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0439\u0432\u044b\u0448\u044d\u0439\u0448\u044b \u0441\u0443\u0434", "\u0441\u0443\u0434 \u043d\u0430\u0439\u0432\u044b\u0448\u044d\u0439\u0448\u0430\u0439 \u0456\u043d\u0441\u0442\u0430\u043d\u0446\u044b\u0456"], "fr": ["cour (de justice)"], "en": ["court of law"], "nl": ["hof (gerechtshof)", "gerechtshof"], "ru": ["\u0432\u0435\u0440\u0445\u043e\u0432\u043d\u044b\u0439 \u0441\u0443\u0434", "\u0441\u0443\u0434 \u0432\u044b\u0441\u0448\u0435\u0439 \u0438\u043d\u0441\u0442\u0430\u043d\u0446\u0438\u0438"], "de": ["Gerichtshof"], "hu": ["b\u00edr\u00f3s\u00e1g (fels\u0151 fok\u00fa)"], "fa": ["\u062f\u06cc\u0648\u0627\u0646", "\u062f\u0627\u062f\u06af\u0627\u0647", "\u0645\u062d\u06a9\u0645\u0647"], "pl": ["s\u0105d"]}, "examples": [["apelacia, kasacia kortumo", "La Nova Plena Ilustrita Vortaro"], ["alta kortumo", "La Nova Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "kort", "primary": false}, "cembro e\u016dropa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Cembro, la specio de pino (Pinus cembra) kreskanta en la centra kaj okcidenta E\u016dropo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0435\u0434\u0440 \u0435\u0432\u0440\u043e\u043f\u0435\u0439\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u0441\u043e\u0441\u043d\u0430 \u0435\u0432\u0440\u043e\u043f\u0435\u0439\u0441\u043a\u0430\u044f"], "nl": ["Europese alpenden"], "be": ["\u043a\u0435\u0434\u0440 \u044d\u045e\u0440\u0430\u043f\u0435\u0439\u0441\u043a\u0456"], "it": ["cembro", "cirmolo", "pino delle alpi", "pino cembro"], "pl": ["sosna limba"], "hu": ["havasi cirbolyafeny\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cembr", "primary": false}, "elsarki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Forigi herba\u0109ojn el kulturata tero.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u043f\u043e\u043b\u043e\u0442\u044c"], "fr": ["\u00e9radiquer"], "nl": ["wieden"], "it": ["mondare"], "hu": ["kigyoml\u00e1l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Forigi mankojn, erarojn, makulojn el io.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0447\u0438\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["nettoyer (les impuret\u00e9s)"], "nl": ["uitwieden", "uitmesten"]}, "examples": [["elsarki nekorekta\u0135ojn el teksto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sark", "primary": false}, "dinamika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al dinamiko, al la a\u0135oj kaj ecoj, kiujn \u011di studas.", "translations": {"fa": ["\u062f\u06cc\u0646\u0627\u0645\u06cc\u06a9\u06cc"], "fr": ["dynamique (adj.)"], "en": ["dynamic"], "pl": ["dynamiczny"]}, "examples": [["la dinamika stato de la klasika mekaniko devas esti anstata\u016digata", "K. Hinsen, Esencoj de la kvantummekaniko, 1993-12"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Nefiksita, movi\u011dema, agema.", "translations": {"fa": ["\u067e\u0648\u06cc\u0627", "\u067e\u0631\u062c\u0646\u0628\u200c\u0648\u062c\u0648\u0634", "\u067e\u0631\u062a\u062d\u0631\u06a9"]}, "examples": [["dinamika komerca centro", "B. Henry, Trajnovoja\u011do..., La\u016dte!, 1998-03, numero 134a"], ["lingvoj estas dinamikaj, \u011duste kiel socioj, kaj ili da\u016dre \u015dan\u011di\u011das", "G. de Wit, Prefere justa lingvo ol pura, De Fabel van de illegaal, 2001"]], "subdefinitions": []}], "root": "dinamik", "primary": false}, "ungolako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kosmetiko por surkovri ungojn per lak por ilin ornami, plifortigi a\u016d protekti kontra\u016d difektoj. ,", "translations": {"fr": ["vernis \u00e0 ongles"], "en": ["nail varnish", "nail polish"], "nl": ["nagellak"], "de": ["Nagellack"], "it": ["lacca per unghie"], "pl": ["lakier do paznokci"], "hu": ["k\u00f6r\u00f6mlakk"]}, "examples": [["Tiom longe, kiom la ungolako ne seki\u011dis, ino fakte estas sendefenda", "Burt Reynolds, Kolekto de aforismoj , , virinoj"], ["Mi kisas sxiajn sekajn vejnkovritajn manojn; sxia ungolako jam parte defalis de la ungoj", "Dimitri Bu\u015duev, E\u0125oj de arlekeno , , virinoj"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "ungoverniso", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lak", "primary": false}, "pozitivismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doktrino, kiu forpu\u015das metafizikon kaj allasas nur eksperimentajn faktojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0437\u0456\u0442\u044b\u0432\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["positivisme"], "nl": ["positivisme"], "ru": ["\u043f\u043e\u0437\u0438\u0442\u0438\u0432\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Positivismus"], "hu": ["pozitivizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Doktrino de Auguste Comte.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pozitiv", "primary": false}, "dinamiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bran\u0109o de me\u0125aniko pritraktanta la rilatojn inter la fortoj kaj la movoj, kiujn ili produktas.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u043d\u0430\u043c\u0456\u043a\u0430"], "fr": ["dynamique (science)"], "en": ["dynamics"], "pt": ["din\u00e2mica"], "ru": ["\u0434\u0438\u043d\u0430\u043c\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Dynamik"], "sv": ["dynamik"], "hu": ["dinamika"], "sk": ["dynamika"], "fa": ["\u062f\u06cc\u0646\u0627\u0645\u06cc\u06a9"], "es": ["din\u00e1mica"], "pl": ["dynamika"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dinamik", "primary": true}, "unukornulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Besto kun unu korno.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043d\u0430\u0440\u043e\u0433"], "fr": ["licorne", "unicorne"], "nl": ["eenhoorn"], "pt": ["unic\u00f3rnio"], "ru": ["\u0435\u0434\u0438\u043d\u043e\u0440\u043e\u0433"], "hu": ["egyszarv\u00fa", "unicornis"]}, "examples": [["la unukornulo tuj aperis kaj kuris rekte kontra\u016d la tajloro, kvaza\u016d por trapiki lin", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, La kura\u011da tajloreto"]], "subdefinitions": []}], "root": "korn", "primary": false}, "paranojo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Psikozo, karakteriza per sistemigita deliro, sufi\u0109e kohera, kiu tamen povas koncerni nur limigitan temon, lasante normala la menskapablon por la ordinaraj vivbezonoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u043d\u043e\u044f"], "fr": ["parano\u00efa"], "en": ["paranoia"], "nl": ["paranoia"], "pt": ["par\u00e2metro"], "ru": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u043d\u043e\u0439\u044f"], "ca": ["paranoia"], "de": ["Paranoia"], "hu": ["t\u00e9boly", "paranoia"], "es": ["paranoia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "paranoj", "primary": true}, "Mongolujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vasta teritorio en Azio, kie lo\u011das mongoloj.", "translations": {"be": ["\u041c\u0430\u043d\u0433\u043e\u043b\u0456\u044f"], "en": ["Mongolia"], "nl": ["Mongoli\u00eb"], "ru": ["\u041c\u043e\u043d\u0433\u043e\u043b\u0438\u044f"], "de": ["Mongolei"], "hu": ["Mong\u00f3lia"], "fa": ["\u0645\u063a\u0648\u0644\u0633\u062a\u0627\u0646"], "es": ["Mongolia"], "pl": ["Mongolia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato en Azio, limanta al Rusujo kaj al \u0108inujo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mongol", "primary": false}, "raciismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Racionalismo.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0446\u044b\u044f\u043d\u0430\u043b\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["rationalisme"], "en": ["rationalism"], "nl": ["rationalisme"], "ru": ["\u0440\u0430\u0446\u0438\u043e\u043d\u0430\u043b\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Rationalismus"], "sv": ["rationalism"], "hu": ["racionalizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "raci", "primary": false}, "krimologo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["mi ne estas psikologo, nek krimologo mi ne okupi\u011das pri tiuj demandoj", "L. Roijen, Oficiala plendo..., soc.culture.esperanto, 2001-03-11"], ["norvega krimologo", "C. Bertin, Karceroj kaj malliberuloj en Francio, 2003-04"]], "subdefinitions": []}], "root": "krimolog", "primary": true}, "tabelo de vereco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0442\u0430\u0431\u043b\u0438\u0446\u0430 \u0438\u0441\u0442\u0438\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438"], "fr": ["table de v\u00e9rit\u00e9"], "en": ["truth table"], "de": ["Wahrheitstafel", "Wahrheitstabelle"], "pl": ["tabela logiczna", "tabela prawdy"], "hu": ["igazs\u00e1gt\u00e1bla"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tabel", "primary": false}, "melolonto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0445\u0440\u0443\u0448\u0447"], "fr": ["hanneton", "ver blanc (insecte)"], "en": ["may bug"], "nl": ["meikever"], "pt": ["melolonta", "besouro"], "ru": ["\u043c\u0430\u0439\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0436\u0443\u043a", "\u043c\u0430\u0439\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0445\u0440\u0443\u0449"], "de": ["Maik\u00e4fer"], "hu": ["cserebog\u00e1r"], "sk": ["chr\u00fast"], "pl": ["chrab\u0105szcz majowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "melolont", "primary": true}, "\u015dofori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Profesie kondukadi veturilon.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c", "\u043a\u0456\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["piloter (voiture, bus)"], "en": ["chauffeur"], "it": ["guidare (come chauffeur o conducente)", "condurre (taxi, noleggi, bus)"], "hu": ["vezet (g\u00e9pj\u00e1rm\u0171vet)"]}, "examples": [["oni devas atenti la vojon, kiam oni \u015doforas, \u0109u ne?", "Gerda malaperis, \u0109apitro 13a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dofor", "primary": false}, "\u015doforo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Profesia kondukisto de a\u016dto a\u016d de alia veturilo.", "translations": {"ru": ["\u0448\u043e\u0444\u0451\u0440"], "fr": ["chauffeur (professionnel)"], "en": ["driver", "chauffeur"], "nl": ["chauffeur"], "pt": ["motorista", "chofer"], "be": ["\u0448\u0430\u0444\u0451\u0440", "\u043a\u0456\u0440\u043e\u045e\u0446\u0430", "\u0432\u0430\u0434\u0437\u0456\u0446\u0435\u043b\u044c"], "ca": ["xofer"], "de": ["Fahrer"], "it": ["autista (professionale)", "chauffeur", "conducente (autista professionista)"], "hu": ["g\u00e9pj\u00e1rm\u0171vezet\u0151", "sof\u0151r"], "es": ["ch\u00f3fer"], "he": ["\u05e0\u05d4\u05d2 (\u05d1\u05de\u05e7\u05e6\u05d5\u05e2\u05d5)"]}, "examples": [["ili havas propran \u015doforon, dum veturpa\u016dzoj man\u011das en verdaj herbejoj", "W. Rohloff, Mondoj, Monato, jaro 2002a, numero 2a, p. 31a"], ["demandite pri la kialo, la bus\u015doforo respondis naive, ke oni faras tion intence \u0109ar rusoj militservas \u0109i tie", "B. Selimi, Voja\u011dimpresoj, somero 2000, Monato, jaro 2001a, numero 1a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dofor", "primary": true}, "konturi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Desegni la konturon de.", "translations": {"fr": ["cerner (d'un trait)", "contourer"], "de": ["umrei\u00dfen", "in Umriss zeichnen", "die Konturen zeigen"], "nl": ["aftekenen (tr.)"], "hu": ["k\u00f6rberajzol", "k\u00f6rvonalaz", "kont\u00faroz"]}, "examples": [["la tran\u0109e konturita arba muro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kontur", "primary": false}, "konturo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Linio, kiu limigas ekstere objekton.", "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u043d\u0442\u0443\u0440", "\u0430\u0431\u0440\u044b\u0441"], "fr": ["contour"], "en": ["contour", "outline"], "nl": ["omtrek", "contour"], "pt": ["contorno"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0442\u0443\u0440", "\u043e\u0447\u0435\u0440\u0442\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u0430\u0431\u0440\u0438\u0441"], "ca": ["contorn"], "de": ["Umriss", "Umrisslinie", "Kontur"], "sv": ["kontur"], "hu": ["k\u00f6rvonal", "kont\u00far"], "es": ["contorno"]}, "examples": [["la konturo de vazo, mamo", null], ["verda makulo kun klaraj konturoj", "B"], ["oni vidis klare la konturojn de \u0109iuj montoj", null], ["fari konturojn per grifelo", "Z"], ["tra la nebulo oni konture vidas arbojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kontur", "primary": true}, "raledoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo raloformaj birdoj (Rallidae).", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u0441\u0442\u0443\u0448\u043a\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Rallen"], "nl": ["rallen (fam.)"], "pt": ["ral\u00eddeos"], "hu": ["guvatf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "raled", "primary": true}, "verti\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fa": ["\u0633\u0631\u06af\u06cc\u062c\u0647"], "pt": ["vertigem"], "pl": ["zawr\u00f3t g\u0142owy", "zawroty g\u0142owy"]}, "examples": [["tra la verti\u011do mi ankora\u016d vidas", "S. Br\u00f3dy, trad. B. Szemenyei, Rembrandt, Norda Prismo 1956:6, p. 229-238a"], ["mi tuj sekvis kaj falis kiel sako, pro la malforto kaj verti\u011do, kiuj estis rezultoj de tiu longa sunbruli\u011do", "R. L. Stevenson, trad. A. Goodheir, Forkaptita, Kardo, 1976"]], "subdefinitions": []}], "root": "verti\u011d", "primary": true}, "amatoreca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Neprofesie aganta.", "translations": {"sk": ["amat\u00e9rsky", "ochotn\u00edcky"], "be": ["\u0430\u043c\u0430\u0442\u0430\u0440\u0441\u043a\u0456"], "en": ["amateurish"], "nl": ["amateuristisch"], "ru": ["\u043b\u044e\u0431\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u0434\u0438\u043b\u0435\u0442\u0430\u043d\u0442\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u043d\u0435\u043f\u0440\u043e\u0444\u0435\u0441\u0441\u0438\u043e\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["laienhaft", "dilettantisch", "amateurhaft", "unprofessionell"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "amator", "primary": false}, "vomnuksarbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda arbo el sudorientazio el familio loganiacoj (Strychnos nux-vomica).", "translations": {"fr": ["vomiquier"], "en": ["strychnine (tree)"], "nl": ["braaknotelaar"], "sv": ["r\u00e4vkaketr\u00e4d"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nuks", "primary": false}, "krimego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Abomeninda krimo.", "translations": {"be": ["\u0446\u044f\u0436\u043a\u0430\u0435 \u0437\u043b\u0430\u0447\u044b\u043d\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["forfait (crime)"], "en": ["atrocity", "outrage"], "nl": ["zwaar misdrijf", "zware misdaad"], "ru": ["\u0442\u044f\u0436\u043a\u043e\u0435 \u043f\u0440\u0435\u0441\u0442\u0443\u043f\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["schwere Straftat", "schweres Verbrechen"], "hu": ["s\u00falyos b\u0171ntett", "r\u00e9mtett", "atrocit\u00e1s"], "pl": ["zbrodnia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "krim", "primary": false}, "pudingo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Angla kuko, el faruno, ovoj, lakto, bovograso, kruda sukero, sekvinberoj, rumo kaj diversaj aroma\u0135oj kaj spica\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0443\u0434\u044b\u043d\u0433"], "fa": ["\u067e\u0648\u062f\u06cc\u0646\u06af"], "en": ["pudding"], "pt": ["pudim (ingl\u00eas)"], "ru": ["\u043f\u0443\u0434\u0438\u043d\u0433"], "hu": ["puding"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "puding", "primary": true}, "paruo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el la familio paruedoj (Parus), gracia birdo kun mallonga beko man\u011danta insektojn kaj grengrajnojn.", "translations": {"be": ["\u0441\u0456\u043d\u0456\u0446\u0430"], "fr": ["m\u00e9sange"], "en": ["titmouse", "tit"], "nl": ["mees"], "pt": ["abelheiro"], "ru": ["\u0441\u0438\u043d\u0438\u0446\u0430", "\u0433\u0430\u0438\u0447\u043a\u0430", "\u043b\u0430\u0437\u043e\u0440\u0435\u0432\u043a\u0430", "\u043c\u043e\u0441\u043a\u043e\u0432\u043a\u0430"], "de": ["Meise"], "hu": ["cinege"], "br": ["pennduig"], "cs": ["s\u00fdkora"], "pl": ["sikora", "sikorka (pot.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "paru", "primary": true}, "nerva sistemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la kunfunkciantaj cerbo, mjelo, nervaro.", "translations": {"fr": ["syst\u00e8me nerveux"], "nl": ["zenuwstelsel"], "es": ["sistema nervoso"]}, "examples": [["\u0109e la bestoj disvolvi\u011das la kapablo de konsciaj la\u016dplanaj agoj en la rilato al la evoluo de la nervosistemo", "F. Engels, trad. Cezar, La kontribuo de la laboro..., 2005-01"], ["tra la nervsistemo kaj tra la hormonsistemo signaloj transiras", "H. G. Frank, Kibernetikaj fundamentoj de la pedagogio, 2002-11"], ["la akvo estas alkali-hidrogenkarbonata \u011di estas utila kaze de metabolisma malordo kaj problemoj de la nerva sistemo", "-, hungario.hu, Regiono 1, [2006]"]], "subdefinitions": []}], "root": "sistem", "primary": false}, "kondotiero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En mezepoko kaj renesanco, itala aventurema bandestro de dungataj soldatoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0434\u0430\u0446\u044c\u0435\u0440"], "fr": ["condottiere"], "nl": ["condottiere"], "pt": ["condottiero", "condottiere"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0434\u043e\u0442\u044c\u0435\u0440"], "de": ["Condottiere", "italienischer Freischarf\u00fchrer"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kondotier", "primary": true}, "bon\u015danca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hazarde trovanta multajn feli\u0109igajn okaza\u0135ojn.", "translations": {"fr": ["chanceux", "heureux (chanceux)"], "de": ["gl\u00fccklich", "Gl\u00fcck haben"], "nl": ["gelukkig (geluk hebbend)"], "it": ["fortunato"], "es": ["afortunado"]}, "examples": [["mi estis bon\u015danca, mi vidis lin \u011dustatempe", "Gerda malaperis, \u0109apitro 15a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015danc", "primary": false}, "interago": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kuna a\u016d reciproka influo de pluraj agoj, fenomenoj, faktoroj.", "translations": {"be": ["\u0443\u0437\u0430\u0435\u043c\u0430\u0434\u0437\u0435\u044f\u043d\u044c\u043d \u0435"], "fr": ["interaction"], "en": ["interaction"], "nl": ["interactie"], "pt": ["intera\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0432\u0437\u0430\u0438\u043c\u043e\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435"], "de": ["Interaktion"], "tr": ["kar\u015f\u0131l\u0131kl\u0131 etki", "etkile\u015fim"], "sv": ["interaktion"], "sk": ["vz\u00e1jomn\u00e9 p\u00f4sobenie", "interakcia"], "fa": ["\u0628\u0631\u0647\u0645\u200c\u06a9\u0646\u0634", "\u06a9\u0646\u0634 \u0645\u062a\u0642\u0627\u0628\u0644"], "es": ["interacci\u00f3n"], "br": ["etreober (ak.)", "etregwered"], "pl": ["interakcja"]}, "examples": [["la interago de oferto kaj postulo", null], ["la interago de teorio kaj praktiko", null], ["la interago de la infanterio kaj de la aviado", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Dialogo de uzanto kun ruli\u011danta programo.", "translations": {}, "examples": [["tiu programo uzeblas kaj interage, kaj en la fona re\u011dimo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "dialogo , dialektiko", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ag", "primary": false}, "fonta aro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u0108i-sence troveblas anka\u016d \u00abargumentaro\u00bb , sed termino simetria al \u00abcelo-aro\u00bb \u015dajnis al ni preferinda. Notu, ke fonta kaj cela aroj estas nocioj, uzataj precipe, kiam la rilato estas konsiderata kiel unu- a\u016d plur-senca funkcio. Tamen la nocioj estas pravigitaj anka\u016d kadre de internaj rilatoj, ofte prezenteblaj per grafeoj. Elemento estas en la cela aro, se \u011din trafas sago, kaj en la fonta aro, se sago eliras de \u011di."], "primary definition": "(de rilato) La unua aro de la kartezia produto, kies subaro \u011di estas.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u043b\u0430\u0441\u0442\u044c \u043e\u043f\u0440\u0435\u0434\u0435\u043b\u0435\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["ensemble de d\u00e9part"], "en": ["domain"], "de": ["Definitionsbereich"], "it": ["dominio (mat.)"], "pl": ["dziedzina"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ar", "primary": false}, "telefonnumero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Numero identiganta unu telefonaparaton.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u043b\u0435\u0444\u043e\u043d\u043d\u044b \u043d\u0443\u043c\u0430\u0440"], "bg": ["\u0442\u0435\u043b\u0435\u0444\u043e\u043d\u0435\u043d \u043d\u043e\u043c\u0435\u0440"], "nl": ["telefoonnummer"], "ru": ["\u0442\u0435\u043b\u0435\u0444\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439 \u043d\u043e\u043c\u0435\u0440"], "de": ["Telefonnummer"], "sv": ["telefonnummer"], "hu": ["telefonsz\u00e1m"], "en": ["telephone number"], "pl": ["numer telefoniczny"], "es": ["n\u00famero de tel\u00e9fono", "n\u00famero telef\u00f3nico"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "telefon", "primary": false}, "cirkumflekso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tonakcento en la klasika greka (levi\u011danta-falanta), serba-kroata (falanta-levi\u011danta), sveda k.a. lingvoj, en transskriboj indikata per \u0109apelo, tildo a\u016d supersigna arketo.", "translations": {"ru": ["\u0446\u0438\u0440\u043a\u0443\u043c\u0444\u043b\u0435\u043a\u0441", "\u043e\u0431\u043b\u0435\u0433\u0447\u0451\u043d\u043d\u043e\u0435 \u0443\u0434\u0430\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["accent circonflexe"], "en": ["circumflex"], "nl": ["circumflex"], "de": ["Zirkumflex"], "it": ["accento circonflesso"], "es": ["circunflejo"], "pl": ["cyrkumfleks"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cirkumfleks", "primary": true}, "dezerto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Regiono en kiu tute mankas vegeta\u0135oj kaj lo\u011dantoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0443\u0441\u0442\u044d\u043b\u044c\u043d\u044f"], "fr": ["d\u00e9sert"], "bg": ["\u043f\u0443\u0441\u0442\u0438\u043d\u044f"], "pt": ["deserto", "p\u00e1ramo", "ermo", "tapera"], "ru": ["\u043f\u0443\u0441\u0442\u044b\u043d\u044f"], "de": ["W\u00fcste"], "hu": ["sivatag"], "sk": ["p\u00fa\u0161\u0165"], "en": ["desert"], "es": ["desierto"], "pl": ["pustynia"]}, "examples": [["voki, prediki en dezerto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dezert", "primary": true}, "sefardo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Judo el la disi\u011dinta hispana komunumo, nun trovebla precipe \u0109e Mediteraneo.", "translations": {"fr": ["s\u00e9farade (subst.)"], "de": ["Sepharde"], "it": ["sefardita (sost.)"], "pl": ["Sefardyjczyk (l.mn. Sefardyjczycy lub Sefardowie)", "\u017byd sefardyjski"], "pt": ["sefardi (subst.)", "sefardita (subst.)"]}, "examples": [["sefardoj, judoj forpelitaj de Hispanio en 1492", "J. de las Heras, Tel Avivo 2000..., Kajeroj el la Sudo, 2000-10, numero 47a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sefard", "primary": true}, "dezerta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Simila al dezerto, senhoma.", "translations": {"be": ["\u043f\u0443\u0441\u0442\u044d\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u043d\u0435\u043d\u0430\u0441\u0435\u043b\u0435\u043d\u044b", "\u0431\u044f\u0437\u044c\u043b\u044e\u0434\u043d\u044b"], "fr": ["d\u00e9sert (adj.)", "d\u00e9sertique"], "bg": ["\u043f\u0443\u0441\u0442\u0438\u043d\u0435\u043d"], "ru": ["\u043f\u0443\u0441\u0442\u044b\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u043e\u0431\u0438\u0442\u0430\u0435\u043c\u044b\u0439"], "de": ["w\u00fcst", "W\u00fcsten-"], "hu": ["puszta", "kietlen"], "en": ["desolate"], "es": ["des\u00e9rtico"], "pl": ["pustynny", "bezludny"]}, "examples": [["kaj matene li levi\u011dis, kaj foriris en dezertan lokon, kaj tie pre\u011dadis", "La Nova Testamento, S. Marko 1:35"]], "subdefinitions": []}], "root": "dezert", "primary": false}, "hered(a\u0135)o": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La formo \u00abheredo\u00bb estas tre ofta en la Biblio, kun la indikita senco, sed foje anka\u016d kun senco de ago kiel en \u00abrajto de heredo\u00bb."], "primary definition": "Tio, kion oni heredas.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u0434\u0447\u044b\u043d\u0430"], "fr": ["h\u00e9ritage", "h\u00e9r\u00e9dit\u00e9 (ce qu'on laisse en h\u00e9ritage)", "legs", "succession (h\u00e9ritage)"], "en": ["inheritance", "heirloom", "bequest", "heritage"], "nl": ["erfenis"], "pt": ["heran\u00e7a"], "el": ["\u03ba\u03bb\u03b7\u03c1\u03bf\u03bd\u03bf\u03bc\u03b9\u03ac", "\u03ba\u03bb\u03b7\u03c1\u03bf\u03bd\u03cc\u03bc\u03b7\u03bc\u03b1"], "de": ["(das) Erbe", "Erbschaft"], "it": ["eredit\u00e0"], "hu": ["\u00f6r\u00f6ks\u00e9g"], "es": ["herencia"], "br": ["h\u00earezh", "susit"], "ru": ["\u043d\u0430\u0441\u043b\u0435\u0434\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u043d\u0430\u0441\u043b\u0435\u0434\u0438\u0435"], "pl": ["dziedzictwo", "spadek"]}, "examples": [["ri\u0109a hereda\u0135o", null], ["dividi heredon kun siaj fratoj", null], ["al vi apartenas la rajto de heredo kaj la rajto de ela\u0109eto", "La Malnova Testamento, &Jer 32:8"], ["hereda\u0135o el gloro, virto, memorinda\u0135oj", null], ["loto agrabla trafis min, \u0109arma estas mia heredo", "La Malnova Testamento, &Psa 16:6"], ["tiu le\u011do estas nur hereda\u0135o de la anta\u016daj registaroj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hered", "primary": false}, "repacigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Estingi koleron, rebonigi la rilatojn.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043c\u0438\u0440\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["r\u00e9concilier"], "it": ["riappacificarsi"], "hu": ["kib\u00e9k\u00edt", "kiengesztel"]}, "examples": [["mi repacigos vin kun Herhor", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 16a"], ["vi devas repacigi Serpentdion, kaj li deprenos la malbenon de sur vi", "Satiraj rakontoj, la guarbo"]], "subdefinitions": []}], "root": "pac", "primary": false}, "postresti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Resti post iu okaza\u0135o, post la foriro de aliaj.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0441\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430 (\u043f\u0430\u0441\u044c\u043b\u044f \u043a\u0430\u0433\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456, \u0447\u0430\u0433\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456)"], "fr": ["retarder (sur son \u00e9poque, rester en arri\u00e8re)", "rester en arri\u00e8re", "\u00eatre en reste"], "hu": ["megmarad", "elmarad"], "ru": ["\u043e\u0441\u0442\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f (\u043f\u043e\u0441\u043b\u0435 \u0447\u0435\u0433\u043e-\u043b., \u043a\u043e\u0433\u043e-\u043b.)", "\u043e\u0441\u0442\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f (\u043f\u043e\u0441\u043b\u0435 \u0447\u0435\u0433\u043e-\u043b., \u043a\u043e\u0433\u043e-\u043b.)"]}, "examples": [["ili do kolektis la kvin hordeaj panoj, kiuj postrestis al la man\u011dintoj", "La Nova TestamentoS. Johano 6:13"], ["\u0109iuj aliaj personoj en la \u0109ambrego postrestis", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 11"], ["pri tiu punkto e\u0109 ne grano da suspekto postrestu", "Urd Hadda murdita!p. 8"], ["la teatrodirektoro ne postrestis koncerne elegantecon", "Urd Hadda murdita!p. 10"], ["la postresta\u0135on de via rikolto ne kolektu", "La Malnova TestamentoLevidoj 23:22"]], "subdefinitions": []}], "root": "rest", "primary": false}, "bra\u016dningo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Duona\u016dtomata pafilo, precipe pistolo, funkcianta la\u016d procedo inventita de samnomulo.", "translations": {"fa": ["\u0628\u0631\u0648\u0646\u06cc\u0646\u06af (\u062a\u067e\u0627\u0646\u0686\u0647)"], "fr": ["browning (arme)"], "de": ["Browning (Schusswaffe)"], "pl": ["browning", "karabin Browninga"]}, "examples": [["la kapitano pafis el bra\u016dningo direkte al la boato", "Milito kontra\u016d salamandr, libro 1a, \u0109apitro 1a"], ["neniu reciprokis el ia ajn bra\u016dningo, oni pafis al vaka loko", "La majstro kaj Margarita, epilogo"]], "subdefinitions": []}], "root": "bra\u016dning", "primary": true}, "ekstari": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Meti sin en vertikalan pozicion.", "translations": {"be": ["\u0443\u0441\u0442\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["se mettre debout"], "nl": ["opstaan"], "ru": ["\u0432\u0441\u0442\u0430\u0442\u044c"], "de": ["aufstehen"], "hu": ["fel\u00e1ll"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "star", "primary": false}, "formalaperi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tute malaperi.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043f\u0430\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["s'\u00e9vaporer (dispara\u00eetre)", "se volatiliser (dispara\u00eetre)"], "de": ["verschwinden", "sich in Luft aufl\u00f6sen"], "nl": ["in rook opgaan"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "for", "primary": false}, "\u011dardenkoboldo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Statua figuro de koboldo, kutime kun barbo kaj kapu\u0109o, ornamanta en E\u016dropo kelkajn privatajn plezur\u011dardenojn.", "translations": {"fr": ["nain de jardin"], "en": ["garden gnome"], "nl": ["tuinkabouter"], "de": ["Gartenzwerg"], "it": ["nano da giardino"], "pl": ["krasnal ogrodowy"], "hu": ["kerti t\u00f6rpe"]}, "examples": [["imagu, ke vi da\u016dre ricevas reklamon pri \u011dardenkoboldoj", "Paul Peeraerts, Trudata reklamo: \u0109u haltigebla, Monato, jaro 1998a, numero 4a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kobold", "primary": false}, "apudesti": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La direkta al- neniel ta\u016dgas por la senco \u00ab\u0109eesti\u00bb, kaj povis aperi nur pro misapliko de alilingva tradicio. \u00abApudesti\u00bb formale estus tute ta\u016dga, sed por pli flanka, periferia situo."], "primary definition": "\u0109eesti", "translations": {}, "examples": [["jen \u015di vidis, ke \u015dia Arturo estas malsana \u2015 eble e\u0109 mortas, kaj apud li neniu alestas", "V. Devjatnin Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, Arturo"], ["kaj alestis apud li \u0109iuj vidvinoj, plorante kaj montrante tunikojn kaj vestojn, kiujn Dorkas faris, kiam \u015di estis ankora\u016d kun ili", "La Nova Testamento, La agoj 9:39"]], "subdefinitions": []}], "root": "est", "primary": false}, "kapilareco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Propreco de kapilaraj tuboj rilate al likva\u0135oj, kiuj ilin trafluas.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043f\u0438\u043b\u043b\u044f\u0440\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["capillarit\u00e9"], "en": ["capillarity", "capillary action"], "nl": ["capillariteit"], "hu": ["hajsz\u00e1lcs\u00f6vess\u00e9g", "hajsz\u00e1leress\u00e9g", "kapillarit\u00e1s"], "fa": ["\u0645\u0648\u06cc\u06cc\u0646\u06af\u06cc"], "es": ["capilaridad"], "pl": ["efekt kapilarny"]}, "examples": [["la suprenfluo de la suko en la plantoj estas fenomeno de kapilareco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kapilar", "primary": false}, "libro\u015dranko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Brethava \u015dranko, plej ofte kun vitraj pordetoj, destinita por libroj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043d\u0438\u0436\u043d\u044b\u0439 \u0448\u043a\u0430\u0444"], "fr": ["biblioth\u00e8que (meuble)"], "it": ["libreria (armadio)"]}, "examples": [["la granda libro\u015dranko, en kiu staris multe da sciencaj kaj interesaj libroj", "Fabeloj, volumo 4, Abocolibro"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015drank", "primary": false}, "frizejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, kie oni frizas, tondas, kombas, aran\u011das la hararojn de klientoj.", "translations": {"fr": ["salon de coiffure"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "friz", "primary": false}, "navigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Sin transporti per tiucela veturilo (precipe \u015dipo) tra maro, rivero, lago; tra aero a\u016d kosmo.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c (\u043d\u0430 \u043a\u0430\u0440\u0430\u0431\u043b\u0456)"], "fr": ["naviguer", "voguer"], "en": ["navigate"], "nl": ["navigeren", "varen"], "pt": ["navegar"], "ru": ["\u043f\u043b\u044b\u0442\u044c (\u043d\u0430 \u0441\u0443\u0434\u043d\u0435)"], "de": ["navigieren"]}, "examples": [["la\u016d irlanda tradicio, la sanktulo Brendan navigis per koraklo al la ekstrema\u0135o de la oceano", "Garbhan MacAoidh: Frua irlanda migrado al Islando, Monato jaro 1998a, numero 7a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "navig", "primary": true}, "andujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["andouille (mets)"], "de": ["Andouille"], "pt": ["chouri\u00e7o"]}, "examples": [["kiam la hejmanoj finman\u011dis, ili \u0135etis anduj-resta\u0135ojn al la kato sur la fornon", "Karel \u010capek, trad. Josef Vondrou\u0161ek,Na\u016d fabeloj, Fabelo hunda, [2002?]"], ["famaj andujoj de Gu\u00e9m\u00e9n\u00e9", "B. Bailly, Renkonte al la bazaroj de Bretonio, [vidita je 2006-05-11]"]], "subdefinitions": []}], "root": "anduj", "primary": true}, "duonfrato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Virseksa ido nur de sama patro a\u016d nur de sama patrino, rilate al la sampatraj a\u016d sampatrinaj idoj.", "translations": {"be": ["\u0437\u0432\u043e\u0434\u043d\u044b \u0431\u0440\u0430\u0442"], "fr": ["demi-fr\u00e8re"], "nl": ["halfbroer"], "ru": ["\u0441\u0432\u043e\u0434\u043d\u044b\u0439 \u0431\u0440\u0430\u0442"], "de": ["Halbbruder"], "sv": ["halvbror"], "hu": ["f\u00e9ltestv\u00e9r"], "es": ["medio hermano"], "pl": ["przyrodni brat", "przyszywany brat (pot.)"], "he": ["\u05d0\u05d7 \u05d7\u05d5\u05e8\u05d2"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "frat", "primary": false}, "Sigismundo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo \u011dermandevena.", "translations": {"ru": ["\u0421\u0438\u0433\u0438\u0437\u043c\u0443\u043d\u0434"], "fr": ["Sigismond"], "pt": ["Sigismundo"], "la": ["Sigismundus"], "de": ["Sigismund"], "it": ["Sigismondo"]}, "examples": [["ili tiam multfoje vidis Sigismundon von Ramungen vagi tra la kastelo", "Radio Polonia, Kastelo en Gniew, 2006-01-06"]], "subdefinitions": []}], "root": "Sigismund", "primary": true}, "O\u0125ocko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Urbeto sur la Pacifika bordo de Rusujo, \u0109e la elfluejo de la rivero O\u0125ota (al kiu \u011di \u015duldas sian nomon ruslingve) en la O\u0125ockan Maron (al kiu \u011di donis sian nomon).", "translations": {"be": ["\u0410\u0445\u043e\u0446\u043a (\u0440\u0430\u0441\u0435\u0439\u0441\u043a\u0456 \u0433\u043e\u0440\u0430\u0434)"], "nl": ["Ochotsk"], "pt": ["Okhotsk"], "ru": ["\u041e\u0445\u043e\u0442\u0441\u043a"], "de": ["Ochotsk"], "hu": ["Ohotszk"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "O\u0125ock", "primary": true}, "vivgrava": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre grava en ies vivo, por ies da\u016dra vivado.", "translations": {"fr": ["essentiel", "existenciel", "vital"], "pl": ["\u017cyciowy", "egzystencjalny"]}, "examples": [["li verkis bonegajn artikolojn pri la vivgravaj problemoj de la terlaboristoj", "I. Lo-Johansson, trad. F. Szil\u00e1gyi, La studento kaj la Terproletido, en: Vespera ru\u011do anoncas ventegon, 1950"]], "subdefinitions": []}], "root": "grav", "primary": false}, "ogro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda, kruda, man\u011davida feo, iafoje homman\u011dema.", "translations": {"fr": ["ogre"], "en": ["ogre"], "pt": ["ogro", "pap\u00e3o (mit.)", "trasgo"], "de": ["Oger"], "it": ["orco"], "pl": ["ogr (zazwyczaj: olbrzym po\u017ceraj\u0105cy dzieci)"]}, "examples": [["\u00abpa\u0109jo, pa\u0109jo, ogro \u0135us ka\u015dis sin en la vesto\u015dranko\u00bb", "Louis Beaucaire, Kruko kaj Baniko el Bervalo, TK, 1970"], ["la kompatinda Bilbo sidis en la mallumo kaj pensis pri \u0109iuj nomoj de gigantoj kaj ogroj, kiujn oni rakontis en fabeloj", "J. R. R. Tolkien, trad. C. Gledhill, La hobito, \u0109apitro 5a. - Sezonoj, 2000"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Dajmono de la morto en la popolaj legendoj de la Romianoj, kiuj ofte uzis lian nomon por aludi pri la Infero mem. Li havis nigrajn flugilojn kaj longan fal\u0109ilon, kiel poste la Morto en la mezepokaj legendoj.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ogr", "primary": true}, "mistifiki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u015cerci per malgrava trompo, trouzante ies kredemon.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u0441\u0442\u044b\u0444\u0456\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["faire une blague", "mystifier"], "en": ["fool", "hoax", "trick"], "nl": ["foppen"], "pt": ["mistificar", "ludibriar", "burlar"], "ru": ["\u043c\u0438\u0441\u0442\u0438\u0444\u0438\u0446\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["foppen", "narren", "jemanden hinters Licht f\u00fchren"], "hu": ["r\u00e1szed", "becsap", "f\u00e9lrevezet", "beugrat", "k\u00f6d\u00f6s\u00edt", "misztifik\u00e1l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mistifik", "primary": true}, "bukli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Bukleformi.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0432\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["boucler (donner une forme de boucle)"], "en": ["curl"], "de": ["locken"], "pl": ["kr\u0119ci\u0107 w\u0142osy", "nawija\u0107 w\u0142osy (np. na lok\u00f3wk\u0119)"], "hu": ["g\u00f6nd\u00f6r\u00f6dik"]}, "examples": [["liaj haroj estas buklitaj, nigraj kiel korvo", "La Malnova Testamento, Alta Kanto 5:11"]], "subdefinitions": []}], "root": "bukl", "primary": false}, "buklo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spirale volvi\u011danta fasketo da haroj.", "translations": {"ru": ["\u043b\u043e\u043a\u043e\u043d", "\u0437\u0430\u0432\u0438\u0442\u043e\u043a"], "fr": ["boucle (de cheveux, fil, etc.)"], "en": ["curl", "lock"], "es": ["bucle"], "de": ["Locke"], "pl": ["lok", "k\u0119dzior"], "hu": ["hajf\u00fcrt", "tincs"]}, "examples": [["blondaj bukloj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ringforme kurbigita fadeno, rubando, \u015dnuro.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0438\u0442\u043e\u043a"], "de": ["Schleife"], "en": ["loop"], "pl": ["p\u0119tla"], "hu": ["hurok"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de grafeo) Tia e\u011do, ke la du verticoj \u011din difinantaj estas identaj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0442\u043b\u044f (\u0433\u0440\u0430\u0444\u0430)"], "fr": ["boucle (d'un graphe)"], "en": ["loop (in a graph)"], "de": ["Schlinge", "singul\u00e4re Kante", "Einkreis", "Schleife"], "hu": ["hurok\u00e9l (gr\u00e1f\u00e9)"], "pl": ["p\u0119tla (grafu)"]}, "examples": [["buklon de neoritentita grafeo eblas difini kiel unuelementan e\u011don", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bukl", "primary": true}, "bukla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spirale volvi\u011danta.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0432\u0438\u0442\u043e\u0439", "\u0432\u044c\u044e\u0449\u0438\u0439\u0441\u044f", "\u043a\u0443\u0434\u0440\u044f\u0432\u044b\u0439 (\u043e \u0432\u043e\u043b\u043e\u0441\u0430\u0445)"], "fr": ["boucl\u00e9"], "en": ["curly", "loopy"], "de": ["lockig"], "pl": ["kr\u0119cone (o w\u0142osach)", "zakr\u0119cone w loki", "k\u0119dzierzawe"], "hu": ["g\u00f6nd\u00f6r", "g\u00f6nd\u00f6r\u00f6d\u0151"]}, "examples": [["jes, jes! \u2013 kun fiereco respondis grafino E\u016ddokio, fermante la romanon kaj ordigante per la manoj siajn buklajn harojn", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bukl", "primary": false}, "de\u015dovi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Movi flanken je certa distanco \u015dovante.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043e\u0434\u0432\u0438\u043d\u0443\u0442\u044c"], "fr": ["\u00e9loigner (en glissant)"], "de": ["wegschieben", "wegr\u00fccken"], "it": ["scostare (con strisciamento)"], "hu": ["eltol", "f\u00e9lretol"]}, "examples": [["Kial do vi de\u015dovas vian se\u011don? Al ni estos pli bone sidi proksime unu de la alia.", "La Revizo, 4:12."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Komenci linion je kelka distanco de la mar\u011deno.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0441\u0442\u0443\u043f\u0438\u0442\u044c (\u0432 \u043a\u0440\u0430\u0441\u043d\u043e\u0439 \u0441\u0442\u0440\u043e\u043a\u0435)"], "fr": ["indenter"], "en": ["indent"], "de": ["einr\u00fccken"], "it": ["far rientrare (tip.)", "impostare il capoverso"], "hu": ["beh\u00faz (sort)"]}, "examples": [["de\u015dovi la unuan linion de alineo", "La Nova Plena Ilustrita Vortaro, p. 1117."], ["de\u015dovi enen, eksteren", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dov", "primary": false}, "fekunda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Naskipova.", "translations": {"be": ["\u0443\u0440\u0430\u0434\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u043f\u043b\u0430\u0434\u0430\u0432\u0456\u0442\u044b"], "fr": ["f\u00e9cond", "fertile", "productif (fertile)", "riche (f\u00e9cond)"], "en": ["fertile"], "nl": ["vruchtbaar"], "pt": ["fecundo", "frutificante"], "ru": ["\u043f\u043b\u043e\u0434\u043e\u0440\u043e\u0434\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u043b\u043e\u0434\u043e\u0432\u0438\u0442\u044b\u0439"], "de": ["fruchtbar"], "hu": ["term\u00e9keny"], "es": ["f\u00e9rtil"]}, "examples": [["fekunda virino", null], ["fekundigi floron", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Multe naskinta.", "translations": {"de": ["fruchtbar"]}, "examples": [["fekunda \u015dafino", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Fruktodona, multefrukta, multe produktanta.", "translations": {"de": ["ergiebig"]}, "examples": [["fekunda tero, ideo, verkisto", null], ["fekundigi teron per sterka\u0135o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fekund", "primary": true}, "hipnotigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dormigi per hipnotaj procedoj.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u043f\u043d\u0430\u0442\u044b\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["hypnotiser"], "en": ["hypnotize"], "nl": ["hypnotiseren"], "pt": ["hipnotizar"], "el": ["\u03c5\u03c0\u03c9\u03bd\u03c4\u03af\u03b6\u03c9"], "de": ["hypnotisieren"], "it": ["ipnotizzare"], "hu": ["hipnotiz\u00e1l"], "ru": ["\u0433\u0438\u043f\u043d\u043e\u0442\u0438\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "es": ["hipnotizar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hipnot", "primary": false}, "junko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kano vivanta en malsekaj grundoj, uzata por fari matojn, korbojn..., genro el familio junkacoj (Juncus).", "translations": {"be": ["\u0441\u0456\u0442"], "fr": ["jonc"], "bg": ["\u0442\u0440\u044a\u0441\u0442\u0438\u043a\u0430", "\u043a\u0430\u043c\u044a\u0448"], "nl": ["rus"], "pt": ["junco"], "el": ["\u03c3\u03c7\u03bf\u03af\u03bd\u03bf\u03c2"], "de": ["Binse"], "it": ["giunco"], "hu": ["szitty\u00f3"], "fa": ["\u0633\u0627\u0632\u0648", "\u0646\u06cc \u0628\u0648\u0631\u06cc\u0627"], "ru": ["\u0441\u0438\u0442\u043d\u0438\u043a"], "es": ["junco"]}, "examples": [["flustras la junkoj en a\u016dtunaj ventoj", "P. Thorsen, Dum flustras la junkoj, Sennacieca Revuo, 1934"]], "subdefinitions": []}], "root": "junk", "primary": true}, "torpedo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eksploda subakva aparato uzata por detrui a\u016d difekti la malamikajn \u015dipojn.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u0440\u043f\u044d\u0434\u0430"], "en": ["torpedo"], "nl": ["torpedo"], "pt": ["torpedo"], "ru": ["\u0442\u043e\u0440\u043f\u0435\u0434\u0430"], "ca": ["torpede"], "de": ["Torpedo"], "hu": ["torped\u00f3"], "es": ["torpedo"], "pl": ["torpeda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "torped", "primary": true}, "himenopteroj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la klaso insektoj (Hymenoptera), karakterizata \u0109efe per du paroj da membranecaj flugiloj kaj kies supra paro estas pli longa.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u043f\u043e\u043d\u0447\u0430\u0442\u0430\u043a\u0440\u044b\u043b\u044b\u044f"], "fr": ["hym\u00e9nopt\u00e8res"], "nl": ["vliesvleugeligen"], "pt": ["himen\u00f3pteros"], "el": ["\u03c5\u03bc\u03b5\u03bd\u03cc\u03c0\u03c4\u03b5\u03c1\u03b1"], "de": ["Hautfl\u00fcgler"], "it": ["imenotteri"], "hu": ["h\u00e1rty\u00e1ssz\u00e1rny\u00faak"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u043f\u043e\u043d\u0447\u0430\u0442\u043e\u043a\u0440\u044b\u043b\u044b\u0435"], "pl": ["b\u0142onkoskrzyd\u0142e"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "himenopter", "primary": true}, "reago": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Returna efiko de io, sur kion io alia agis.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0430\u043a\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["r\u00e9action"], "en": ["reaction"], "nl": ["reactie"], "pt": ["rea\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0440\u0435\u0430\u043a\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Reaktion"], "tr": ["tepki"], "sv": ["reaktion"], "sk": ["reakcia"], "fa": ["\u0648\u0627\u06a9\u0646\u0634", "\u0639\u06a9\u0633\u200c\u0627\u0644\u0639\u0645\u0644"], "es": ["reacci\u00f3n"], "pl": ["reakcja"]}, "examples": [["la atmosfero, saturita de intergenta malpaco, per neevitebla natura reago naskis la esperantisman movadon", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ag", "primary": false}, "rozeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Insigno uzata kiel signo de rango en ordeno.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u044d\u0442\u043a\u0430 (\u0430\u0437\u0434\u043e\u0431\u0430)"], "fr": ["rosette"], "nl": ["rozet"], "ru": ["\u0440\u043e\u0437\u0435\u0442\u043a\u0430 (\u0443\u043a\u0440\u0430\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "de": ["Rosette"], "vo": ["lolil"], "hu": ["rozetta (\u00e9rdemrenden)"], "pl": ["rozeta", "rozetka", "flo (odznaczenie w zawodach hippicznych)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "roz", "primary": false}, "speso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fikcia ne\u016dtrala monunuo.", "translations": {"de": ["Spes"], "nl": ["speso"]}, "examples": [["\u00abne\u00bb, diris la sor\u0109istino, \u00abe\u0109 unu speson mi ne volas havi\u00bb", "Fabeloj, volumo 1, fajrilo"], ["\u015di ne sciis ankora\u016d precize, \u0109u \u015di povos kune kun sia infano vivi per dudek spesdekoj en tago", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "spes", "primary": true}, "reguleco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konformeco al la reguloj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u0438\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0440\u0435\u0433\u0443\u043b\u044f\u0440\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u043a\u043e\u043d\u043e\u043c\u0435\u0440\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["r\u00e9gularit\u00e9"], "nl": ["regelmaat"], "ca": ["regularidad"], "de": ["Regelm\u00e4\u00dfigkeit"], "hu": ["szab\u00e1lyoss\u00e1g", "rendszeress\u00e9g"], "es": ["regularidad"], "pl": ["praworz\u0105dno\u015b\u0107", "regularno\u015b\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "regul", "primary": false}, "balafono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frapinstrumento el serio de lignolamenoj frapataj per bastonetoj, kun kalabasoj kiel sonkestoj, populara en centra kaj okcidenta Afriko.", "translations": {"fr": ["balafon"], "en": ["balaphone"], "nl": ["balafoon"], "de": ["Balafon"], "it": ["balafon"], "hu": ["balafon"]}, "examples": [["balafono, pigmeokanto, birdalvokoj kaj akvobruo...", "O. Briand, Kantoturdo, [vidita je 2006-03-09]"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "ksilofono", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "balafon", "primary": true}, "amindumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Peni por pla\u0109i al vir(in)o.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043b\u044f\u0446\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0444\u043b\u0456\u0440\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["faire la cour", "coqueter (faire la cour)", "flirter", "draguer (qn)"], "en": ["court"], "nl": ["flirten"], "ru": ["\u0444\u043b\u0438\u0440\u0442\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u0445\u0430\u0436\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "it": ["corteggiare", "fare la corte"], "hu": ["udvarol"], "es": ["cortejar"], "pl": ["zaleca\u0107 si\u0119", "nadskakiwa\u0107 komu\u015b"]}, "examples": [["amindumi iun, kun iu", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "am", "primary": false}, "forludi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Forigi, perdi, forgesi, dancante, laborante kaj tiel plu.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "for", "primary": false}, "primolacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj herboj (Primulaceae).", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0432\u043e\u0446\u0432\u0435\u0442\u043d\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Primelgew\u00e4chse"], "nl": ["sleutelbloemfamilie"], "sv": ["vivev\u00e4xter"], "hu": ["kankalinf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "primolac", "primary": true}, "integrebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0442\u0435\u0433\u0440\u0438\u0440\u0443\u0435\u043c\u044b\u0439"], "de": ["integrierbar"], "hu": ["integr\u00e1lhat\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "integr", "primary": false}, "mentono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la viza\u011do sub la bu\u015do.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0431\u0430\u0440\u043e\u0434\u0430\u043a"], "fr": ["menton"], "bg": ["\u0431\u0440\u0430\u0434\u0430"], "nl": ["kin"], "pt": ["mento", "queixo"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0431\u043e\u0440\u043e\u0434\u043e\u043a"], "de": ["Kinn"], "sv": ["haka"], "hu": ["\u00e1ll (testr\u00e9sz)"], "fa": ["\u0686\u0627\u0646\u0647"], "en": ["chin"], "br": ["elgezh", "chik (elgezh)", "gro\u00f1ch"], "pl": ["podbr\u00f3dek"]}, "examples": [["\u015di rektigas la kapon, krucigas la fingrojn kaj sur ili apogas la mentonon", "Machado de Assis, trad. Paulo Viana La divenistino kaj aliaj rakontojOportuno, jaro 2005a, p. 31a"]], "subdefinitions": []}], "root": "menton", "primary": true}, "intermonto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malpli alta trairejo inter du montoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0432\u0430\u043b"], "fr": ["col (de montagne)"], "en": ["(mountain) pass"], "nl": ["bergpas"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0432\u0430\u043b"], "de": ["Bergpass", "Pass"], "hu": ["h\u00e1g\u00f3"], "es": ["paso"], "pl": ["prze\u0142\u0119cz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mont", "primary": false}, "kanvaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lina a\u016d kanaba tolo, tre lar\u011dma\u015de kaj retece teksita, sur kiu oni faras broda\u0135on a\u016d punton.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u0430\u0442\u043d\u043e", "\u043a\u0430\u043d\u0432\u0430"], "fr": ["canevas (toile)"], "en": ["canvas"], "nl": ["canvas"], "ru": ["\u043a\u0430\u043d\u0432\u0430"], "de": ["Kanevas", "Stramin"], "hu": ["kanav\u00e1sz"], "fa": ["\u06a9\u0631\u0628\u0627\u0633", "\u0645\u062a\u0642\u0627\u0644", "\u067e\u0627\u0631\u0686\u0647\u0654 \u06a9\u0627\u0646\u0648\u0627\u062f\u0648\u0632\u06cc"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Skizo, \u011deneralaj trajtoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0432\u0430"], "fr": ["canevas (plan)", "\u00e9bauche (d'un ouvrage)", "esquisse", "plan (d'un ouvrage)", "synopsis", "trame (d'un ouvrage)"], "nl": ["stramien"], "de": ["Schema", "Entwurf"], "hu": ["minta", "sablon"], "fa": ["\u0637\u0631\u062d", "\u0632\u0645\u06cc\u0646\u0647"]}, "examples": [["jen la kanvaso, la\u016d kiu ni povus labori", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kanvas", "primary": true}, "lineare sendependa": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pro oportuneco oni diras anka\u016d \u00abx dependas de y\u00bb, \u00abx estas dependa de y\u00bb anstata\u016d \u00abx kaj y ne estas nedependaj\u00bb, kaj \u00abx ne dependas de y\u00bb anstata\u016d \u00abx kaj y estas nedependaj\u00bb."], "primary definition": "(parolante pri vektoroj) Tiaj, ke lineara kombina\u0135o el ili estas nula, se kaj nur se \u0109iuj \u011diaj koeficientoj estas mem nulaj.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u043d\u0435\u0439\u043d\u0430 \u043d\u0435\u0437\u0430\u043b\u0435\u0436\u043d\u044b"], "fr": ["lin\u00e9airement ind\u00e9pendant", "libre (lin\u00e9airement ind\u00e9pendant)"], "en": ["linearly independent"], "ru": ["\u043b\u0438\u043d\u0435\u0439\u043d\u043e \u043d\u0435\u0437\u0430\u0432\u0438\u0441\u0438\u043c\u044b\u0439"], "de": ["linear unabh\u00e4ngig"], "hu": ["line\u00e1risan f\u00fcggetlen"], "es": ["linealmente independiente"], "br": ["dizepant ent-linennel"], "pl": ["liniowo niezale\u017cny"]}, "examples": [["en polinom-ringo, konsiderata kiel modulo super \u011dia baza ringo, la polinomoj Xi estas nedependaj unuj de la aliaj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pend", "primary": false}, "forturni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u015can\u011di la kutiman a\u016d normalan direkton de.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0432\u043e\u0440\u0430\u0447\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043e\u0442\u0432\u0435\u0440\u043d\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["d\u00e9tourner"], "nl": ["ronddraaien"], "de": ["sich abwenden"], "sv": ["v\u00e4nda bort"], "pl": ["odwraca\u0107"], "hu": ["elford\u00edt"]}, "examples": [["deturni la fluon de rivero", null], ["forturni la kapon", null], ["deturni iun de la vojo", null], ["timu la Eternulon, kaj deturnu vin de malbono", "La Malnova Testamento, Sentencoj 3:7"]], "subdefinitions": []}], "root": "turn", "primary": false}, "uteno": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Al Uteno mankis \u015dtata garantio kaj oficiala marko, kiuj karakterizas monunuon la\u016d strikta difino."], "primary definition": "En antikva Egiptujo maso de proksimume 91 gramoj da kupro uzata kiel mono.", "translations": {"fr": ["outen"], "de": ["Uten"]}, "examples": [["se Fenicio havus unu komunan estron , \u0109i tiu lando ne pagus al ni e\u0109 unu utenon da tributo", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "uten", "primary": true}, "fulgo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nigra densa materio lasita de fumo en kamentuboj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0430\u0436\u0430"], "fr": ["suie"], "en": ["soot"], "nl": ["roet"], "pt": ["fuligem", "picum\u00e3"], "be": ["\u0441\u0430\u0436\u0430", "\u043a\u0443\u0440\u043e\u0434\u044b\u043c"], "de": ["Ru\u00df"], "hu": ["korom"], "pl": ["sadza", "kope\u0107 (przest.)"]}, "examples": [["fulgokolora", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fulg", "primary": true}, "protektorato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de koloniado, per kiu regno pli potenca protektas la interesojn sed respektas la internan a\u016dtonomion de alia, malpli potenca lando.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0442\u044d\u043a\u0442\u0430\u0440\u0430\u0442"], "fr": ["protectorat"], "bg": ["\u043f\u0440\u043e\u0442\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440\u0430\u0442"], "nl": ["protectoraat"], "pt": ["protectorado"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0442\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440\u0430\u0442"], "de": ["Protektorat"], "hu": ["v\u00e9dn\u00f6ks\u00e9g", "protektor\u00e1tus"], "fa": ["\u06a9\u0634\u0648\u0631 \u062a\u062d\u062a\u200c\u0627\u0644\u062d\u0645\u0627\u06cc\u0647"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "protektorat", "primary": true}, "tablo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Meblo konsistanta el plato subportata de unu a\u016d pluraj kruroj (a\u016d piedoj).", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u043e\u043b"], "fr": ["table"], "bg": ["\u043c\u0430\u0441\u0430"], "nl": ["tafel"], "pt": ["mesa"], "ru": ["\u0441\u0442\u043e\u043b"], "de": ["Tisch"], "sv": ["bord"], "hu": ["asztal"], "sk": ["st\u00f4l"], "en": ["table"], "es": ["mesa"], "cs": ["st\u016fl"], "vo": ["tab"], "pl": ["st\u00f3\u0142"]}, "examples": [["la libro estas sur la tablo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 6"], ["vivi inter forno hejtita kaj tablo kovrita", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "tabl", "primary": true}, "foje": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iufoje, en nedifinita tempo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043d\u043e\u0439\u0447\u044b"], "fr": ["une fois"], "nl": ["eens"], "ru": ["\u043e\u0434\u043d\u0430\u0436\u0434\u044b", "\u043a\u0430\u043a-\u0442\u043e \u0440\u0430\u0437"], "de": ["mal", "einmal"], "hu": ["egyszer", "valamikor"], "cs": ["jednou", "kdysi"], "pl": ["pewnego razu"]}, "examples": [["\u0109u vi scias, kion \u015di foje diris al mi?", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 14a"], ["foje estis re\u011do..", null]], "subdefinitions": []}], "root": "foj", "primary": false}, "plirapidigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi rapida.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u043a\u043e\u0440\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["acc\u00e9l\u00e9rer (tr.)", "h\u00e2ter"], "nl": ["versnellen (tr.)"], "ru": ["\u0443\u0441\u043a\u043e\u0440\u0438\u0442\u044c", "\u0443\u0441\u043a\u043e\u0440\u044f\u0442\u044c"], "de": ["beschleunigen", "antreiben"], "hu": ["felgyors\u00edt", "meggyors\u00edt"], "es": ["apresurar", "dar velocidad", "apurar (americanismo)"], "pl": ["przyspiesza\u0107"]}, "examples": [["rapidigi konstruon", "B"], ["mi rapidigis mian laboron", "Z"], ["enkonduki novajn faciligojn kaj rapidigojn por la transsendo de la internaciaj po\u015dta\u0135oj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rapid", "primary": false}, "fojo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la okazoj, kiam io fari\u011das.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437"], "fr": ["fois", "reprise (fois)"], "en": ["occasion"], "nl": ["keer (maal)"], "pt": ["vez", "feita"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437"], "de": ["Mal (Wiederholung)"], "sv": ["g\u00e5ng (ett tillf\u00e4lle)"], "hu": ["alkalom", "\u00edz (alkalom)"], "ro": ["dat\u0103", "oar\u0103"], "pl": ["raz"]}, "examples": [["unu fojon por \u0109iam", "Fundamento de Esperanto, anta\u016dparolo"], ["li sonis tri fojojn", null], ["konstanta regulo estas mil fojojn pli bona", "Z"], ["je la unua fojo", "Z"], ["por la lasta fojo", null], ["solvi per unu fojo \u0109iujn malfacila\u0135ojn", "Z"], ["vi \u0109iun fojon faras la saman eraron", null], ["oni devus multfoje legi tekston por \u011din bone memori", null]], "subdefinitions": []}], "root": "foj", "primary": true}, "cirko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rondforma, \u0109irka\u016dfermita loko, por rajdaj, akrobataj kaj burleskulaj spektakloj.", "translations": {"be": ["\u0446\u044b\u0440\u043a"], "fr": ["cirque"], "en": ["circus"], "nl": ["circus"], "ru": ["\u0446\u0438\u0440\u043a"], "de": ["Zirkus"], "it": ["circo"], "hu": ["cirkusz"], "sk": ["cirkus"], "fa": ["\u0633\u06cc\u0631\u06a9"], "es": ["circo"], "br": ["sirk"], "pl": ["cyrk", "namiot cyrkowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pl": ["cyrk"]}, "examples": [["mi provis min kiel muzikisto en turneanta cirko", "M. Lineckij, -, Monato, jaro 2002a, numero 9a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "cirk", "primary": true}, "postgrumbli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Grumbli de malanta\u016de, al iu malproksimi\u011danta.", "translations": {"fr": ["ronchonner (par derri\u00e8re)"]}, "examples": [["\u2015 Belan taskon mi havas! \u2015 ofendite ekkriis la rufulo, kaj postgrumblis en \u015dian dorson: \u2015 Stulta ino!", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 19"]], "subdefinitions": []}], "root": "grumbl", "primary": false}, "postlumoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lumoj \u0109e la malanta\u00fbo de veturilo.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0434\u043d\u0438\u0439 \u0441\u0432\u0435\u0442 (\u0430\u0432\u0442\u043e\u043c\u043e\u0431\u0438\u043b\u044f)"], "fr": ["feux arri\u00e8re (d'un v\u00e9hicule)"], "nl": ["achterlichten"], "it": ["luci posteriori", "fanali posteriori"], "hu": ["h\u00e1ts\u00f3 l\u00e1mp\u00e1k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lum", "primary": false}, "kalpako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Origine tatara, pelta \u0109apo, supre pli lar\u011da ol malsupre, uzita interalie en la 18a kaj 19a jarcentoj kiel armea uniformero.", "translations": {"fr": ["colback"], "de": ["Kalpak"], "pt": ["colbaque"], "hu": ["kalpag (pr\u00e9ms\u00fcveg)", "pr\u00e9ms\u00fcveg"]}, "examples": [["sur \u015dia kapo petolis skarlata kalpako", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 49a, p. 121a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kalpak", "primary": true}, "konjuga\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konjug", "primary": false}, "televido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La \u011denerala aran\u011do kaj ma\u015dinaro, per kiu oni telesendas kaj ricevas movbildojn kaj sonon.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u043b\u0435\u0432\u0456\u0437\u0456\u044f"], "fr": ["t\u00e9l\u00e9", "t\u00e9l\u00e9vision"], "bg": ["\u0442\u0435\u043b\u0435\u0432\u0438\u0437\u0438\u044f"], "nl": ["televisie"], "ru": ["\u0442\u0435\u043b\u0435\u0432\u0438\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "ca": ["televisi\u00f3"], "sv": ["television", "TV", "teve"], "hu": ["telev\u00edzi\u00f3", "t\u00e9v\u00e9"], "en": ["television", "T.V."], "es": ["televisi\u00f3n"], "pl": ["telewizja", "TV"]}, "examples": [["la baza ideo en \u0109ifrado de analoga televido estas, ke oni sendas la bildon en mal\u011dusta ordo", "Franck ARNAUD: Preterle\u011da televidado en E\u016dropo, Monato, n-ro 03/1999."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Televidado.", "translations": {"pl": ["ogl\u0105danie telewizji", "siedzenie przed telewizorem (pot.)"]}, "examples": [["kaj e\u0109 se mi devas pasigi multajn vesperojn a\u016dskultante liajn priskribojn de la vivo en aliaj epokoj, tio estas malpli enuiga ol televido", "William AULD: Tempo fu\u011das , Monato, n-ro 01/1987."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pl": ["telewizja"]}, "examples": [["la najbaroj delonge estis revenintaj de la laborejoj kaj nun eble ili vesperman\u011dis a\u016d spektis televidon", "Julian MODEST: En la ombro de la silento , Monato, n-ro 03/1997."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pl": ["telewizja"]}, "examples": [["la infano tuj \u015daltis la televidon kaj eksidis anta\u016d \u011di", "Julian MODEST: En la ombro de la silento , Monato, n-ro 03/1997."]], "subdefinitions": []}], "root": "televid", "primary": false}, "televidi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rigardi filmojn, movbildojn kaj akompanajn sonojn transsendatajn je grandaj distancoj per elektromagnetaj ondoj a\u016d aliaj rimedoj.", "translations": {"be": ["\u0433\u043b\u044f\u0434\u0437\u0435\u0446\u044c \u043f\u0430 \u0442\u044d\u043b\u0435\u0432\u0456\u0437\u0456\u0456"], "fr": ["regarder la t\u00e9l\u00e9vision"], "bg": ["\u0433\u043b\u0435\u0434\u0430\u043c \u0442\u0435\u043b\u0435\u0432\u0438\u0437\u0438\u044f"], "nl": ["televisie kijken"], "pt": ["ver televis\u00e3o", "assistir \u00e0 televis\u00e3o"], "ru": ["\u0441\u043c\u043e\u0442\u0440\u0435\u0442\u044c \u043f\u043e \u0442\u0435\u043b\u0435\u0432\u0438\u0434\u0435\u043d\u0438\u044e"], "ca": ["veure la televisi\u00f3"], "sv": ["se p\u00e5 television"], "hu": ["t\u00e9v\u00e9zik", "telev\u00edzi\u00f3zik"], "en": ["watch television"], "es": ["ver la televisi\u00f3n"], "pl": ["ogl\u0105da\u0107 telewizj\u0119", "siedzie\u0107 przed telewizorem (pot.)", ""]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "televid", "primary": true}, "nielado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago nieli.", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u0440\u043d\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435 (\u043d\u0430\u043f\u0440., \u0441\u0440\u044d\u0431\u0440\u0430)"], "hu": ["niell\u00f3z\u00e1s"], "de": ["Niellieren"], "nl": ["ni\u00eblleren (zn.)"], "ru": ["\u0447\u0435\u0440\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "niel", "primary": false}, "posttraktilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Programo por posttraktado.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0442\u043f\u0440\u043e\u0446\u0435\u0441\u0441\u043e\u0440"], "fr": ["programme de posttraitement"], "de": ["Postprozessor"], "en": ["postprocessor"], "hu": ["ut\u00f3feldolgoz\u00f3", "postprocesszor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "trakt", "primary": false}, "kvadratita": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Se la ornamo konsistas el kvadrate kruci\u011dantaj linioj, oni povas diri kradita; se la tutaj kvadratareoj estas diverskoloraj, oni povas paroli pri \u015daktabula ornamo."], "primary definition": "Havanta kvadratforman ornamon.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043b\u0435\u0442\u0447\u0430\u0442\u044b\u0439"], "fr": ["\u00e0 carreaux"], "en": ["checkered"], "nl": ["geruit"], "be": ["\u043a\u043b\u0435\u0446\u0456\u0441\u0442\u044b", "\u043a\u043b\u044f\u0442\u0447\u0430\u0441\u0442\u044b"], "de": ["kariert"], "hu": ["kock\u00e1s"]}, "examples": [["pantalono el kvadratita \u015dtofo", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "kvadrat", "primary": false}, "sklero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Blanka membrano, kiu envolvas la globon de la okulo.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u043b\u0435\u0440\u0430"], "en": ["sclera"], "nl": ["harde oogvlies"], "ru": ["\u0441\u043a\u043b\u0435\u0440\u0430"], "de": ["Sklera", "Lederhaut des Auges", "wei\u00dfe Augenhaut"], "pl": ["bia\u0142k\u00f3wka (oka)"], "hu": ["inh\u00e1rtya (szem\u00e9)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skler", "primary": true}, "kranio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Osta skatolo, parto de la skeleto, kiu entenas kaj \u015dirmas la cerbon de la vertebruloj.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0435\u0440\u0435\u043f"], "fr": ["cr\u00e2ne"], "en": ["skull", "brain pan", "cranium"], "nl": ["schedel"], "pt": ["cr\u00e2nio"], "be": ["\u0447\u044d\u0440\u0430\u043f"], "de": ["Sch\u00e4del"], "hu": ["koponya"], "pl": ["czaszka"]}, "examples": [["a\u016dtomobilo krevigis al li la kranion", null], ["kapoj diferencas, kranioj egalas", "Proverbaro esperanta"], ["longkraniulo, rondkraniulo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Kapo.", "translations": {"de": ["Kopf"], "nl": ["hoofd"], "en": ["head", "pate"]}, "examples": [["en \u0109iu kranio regas aparta opinio", "Proverbaro esperanta"], ["granda kranio, sed interne nenio", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "krani", "primary": true}, "migdalarbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de prunuso (Prunus dulcis).", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u043d\u0434\u0430\u043b\u044c (\u0440\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u043d\u0430)"], "fr": ["amandier"], "en": ["almond", "almond tree"], "nl": ["amandelboom"], "ru": ["\u043c\u0438\u043d\u0434\u0430\u043b\u044c (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "de": ["Mandelbaum"], "hu": ["mandulafa"], "br": ["alamandezenn (gwezenn)", "gwezenn-alamandez"], "pl": ["migda\u0142owiec zwyczajny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "migdal", "primary": false}, "dumtempa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Da\u016dranta a\u016d okazanta nur dum difinita tempo", "translations": {"en": ["temporary"], "it": ["temporaneo", "transitorio"], "pl": ["tymczasowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "temp", "primary": false}, "ka\u015dtano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Man\u011debla frukto de ka\u015dtanarbo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0448\u0442\u0430\u043d (\u043f\u043b\u043e\u0434)"], "fr": ["ch\u00e2taigne", "marron (ch\u00e2taigne)"], "en": ["chestnut"], "nl": ["kastanje"], "ru": ["\u043a\u0430\u0448\u0442\u0430\u043d (\u043f\u043b\u043e\u0434)"], "de": ["Kastanie", "Marone"], "tr": ["kestane"], "hu": ["gesztenye"], "fa": ["\u0634\u0627\u0647\u200c\u0628\u0644\u0648\u0637"], "br": ["kistinenn (frouezhenn)"], "pl": ["kasztan"]}, "examples": [["ka\u015dtankoloraj haroj", null], ["ka\u015dtanhara fra\u016dlino", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["marron (d'Inde)"], "en": ["horse chestnut"], "nl": ["paardekastanje"], "de": ["Rosskastanie"], "hu": ["szel\u00eddgesztenye", "mar\u00f3ni"], "br": ["kistinenn-Indez (frouezhenn)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ka\u015dtan", "primary": true}, "aligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari ion parto a\u016d akompananto de io alia.", "translations": {"sk": ["prida\u0165"], "be": ["\u0434\u0430\u0434\u0430\u0446\u044c", "\u0434\u0430\u043b\u0443\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u044b\u043b\u0443\u0447\u044b\u0446\u044c"], "en": ["join"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0431\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0441\u043e\u0435\u0434\u0438\u043d\u0438\u0442\u044c"], "it": ["iscrivere", "aggregare, aggiungere"], "pl": ["doda\u0107", "do\u0142\u0105czy\u0107", "za\u0142\u0105czy\u0107"], "hu": ["hozz\u00e1ad", "csatol", "csatlakoztat"]}, "examples": [["\u0109iun bonan esprimon, kiu ekzistas en iu ajn lingvo, lingvo arta havas plenan rajton aligi al si", "Esenco kaj Estonte, \u0108ap. 5.."], ["ili discipline aligos siajn fortojn al nia granda armeo", "Z"], ["nur tiam ni povas esperi pli a\u016d malpli frue aligi al nia afero la grandegan indiferentan amason de la publiko", "Zamenhof: OV, p. 93."], ["Omar rapidpa\u015de eliris, por aligi sin al la amikaro", "Pro I\u015dtar, \u0108ap. 5"]], "subdefinitions": []}], "root": "al", "primary": false}, "presprova\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Presita folio, sur kiu la verkistoj a\u016d korektistoj indikas la \u011dustigota\u0135ojn a\u016d \u015dan\u011dota\u0135ojn.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u044d\u043a\u0442\u0443\u0440\u0430", "\u0433\u0440\u0430\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["\u00e9preuve (typo.)"], "hu": ["kefelevonat", "korrekt\u00fara"], "nl": ["zetproef", "drukproef"], "ru": ["\u043a\u043e\u0440\u0440\u0435\u043a\u0442\u0443\u0440\u0430", "\u0433\u0440\u0430\u043d\u043a\u0438"]}, "examples": [["presprova\u0135on de la raporto \u015di ricevis post monato", "Valentina \u0134uravlova, trad J. Finkel Aventuro http://www.esperanto.mv.ru/TRIZ/aventuro.html"], ["estis en la apartamento de la 90-jara profesoro, \u011dis tagmeze priparolante la korektojn en la presprova\u0135o de Dekamerono", "La Ondo de Esperanto, 2001:6(80)"]], "subdefinitions": []}], "root": "prov", "primary": false}, "dipsako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio dipsakacoj (Dipsacus), kies dornojn oni uzas por kardi \u015dtofon.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0440\u0441\u044f\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["card\u00e8re"], "pt": ["d\u00edpsaco", "cardo", "cardo-cardador", "cardo-penteador"], "fa": ["\u062e\u0648\u0627\u062c\u0647\u200c\u0628\u0627\u0634\u06cc"], "de": ["Karde"], "pl": ["szcze\u0107"], "hu": ["m\u00e1csonya"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dipsak", "primary": true}, "kampanilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Turo memstara a\u016d surstaranta konstruon kaj en kiu oni lokas sonorilojn a\u016d horlo\u011don.", "translations": {"be": ["\u0437\u0432\u0430\u043d\u0456\u0446\u0430"], "fr": ["campanile", "clocher (subst.)"], "en": ["bell tower", "clock tower"], "nl": ["klokkentoren"], "ru": ["\u043a\u043e\u043b\u043e\u043a\u043e\u043b\u044c\u043d\u044f"], "de": ["Glockenturm"], "hu": ["harangtorony", "\u00f3ratorony"], "fa": ["\u0628\u0631\u062c \u0646\u0627\u0642\u0648\u0633", "\u0628\u0631\u062c \u0633\u0627\u0639\u062a"], "es": ["campanario"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kampanil", "primary": true}, "voji": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Iri la\u016d iu vojo.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0434\u0442\u0438 \u043f\u043e \u043f\u0443\u0442\u0438"], "fr": ["aller son chemin", "cheminer"], "de": ["seines Weges gehen"], "it": ["andare", "viaggiare", "camminare"], "pl": ["i\u015b\u0107 drog\u0105", "i\u015b\u0107 po drodze", "by\u0107 w drodze"], "hu": ["megy az \u00faton"]}, "examples": [["hundo bojas, homo vojas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "voj", "primary": false}, "vojo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spaco trairata por sin movi de unu loko al alia.", "translations": {"be": ["\u0448\u043b\u044f\u0445"], "fr": ["chemin", "voie"], "en": ["way"], "de": ["Weg"], "it": ["via", "tragitto", "percorso"], "hu": ["\u00fat"], "cs": ["cesta"], "vo": ["veg"], "es": ["camino"], "he": ["\u05d3\u05e8\u05da", "\u05de\u05e1\u05dc\u05d5\u05dc"], "ru": ["\u043f\u0443\u0442\u044c"], "nl": ["weg"], "pt": ["caminho"], "tr": ["yol"], "pl": ["droga", "trasa"]}, "examples": [["rekta vojo estas pli mallonga, ol kurba", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 33"], ["la vojo de Parizo al Londono", null], ["iri per la vojo de la aero", null], ["montri al iu la vojon al", null], ["trabori sian vojon en densa arbaro", null], ["trovi la bonan vojon", null], ["plena konscio pri la irata vojo", "Z"], ["ili jam de longe iris la vojon de \u0109io tera", null], ["interplekti\u011das la vojoj de mineralogio kaj geofiziko", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Parto de spaco speciale preparita por veturiloj a\u016d piedirantoj.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u0440\u043e\u0433\u0430"], "fr": ["route"], "bg": ["\u043f\u044a\u0442", "\u043f\u044a\u0442\u0435\u043a\u0430"], "be": ["\u0434\u0430\u0440\u043e\u0433\u0430", "\u0433\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456\u043d\u0435\u0446"], "it": ["via", "strada"], "ku": ["re"], "pl": ["droga", "trakt", "szosa", "ulica", "\u015bcie\u017cka"]}, "examples": [["tiu vojo kondukas al la vila\u011do", null], ["iri la, sian vojon", "Z"], ["diru al mi, kian vojon li iris", "Z"], ["publika, pavimita, multe trapasata vojo", null], ["mastro en vojo, servantoj en \u011dojo", "Proverbaro esperanta"], ["kiu \u0109e l' vojo konstruas, tiun \u0109iu instruas", "Proverbaro esperanta"], ["meti trabojn sur la vojo", "Z"], ["malfermi vojon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Spaco trairata de movi\u011da\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0443\u0442\u044c"], "it": ["via", "percorso", "traiettoria"], "pl": ["droga", "tor", "kurs"]}, "examples": [["vojo de rivero, \u015dipo, planedo, obuso, pi\u015dto, hormontrilo, movi\u011danta nubo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Agmaniero, kondutregulo, per kiu oni povas atingi celon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0443\u0442\u044c", "\u0434\u043e\u0440\u043e\u0433\u0430"], "it": ["via (fig)", "strada (fig)"], "pl": ["droga", "szlak"]}, "examples": [["iri sian \u011dustan vojon", "Z"], ["eniri vojon", null], ["ne iru du vojojn per unu fojo", null], ["iri la\u016d la vojo de la justo", "Z"], ["reveni sur la vojon de la prudento", "B"], ["li ne ektimis ekiri la vojon al la pacifismo", null], ["trabati al si la vojon", "Z"], ["li trovis la vojon al nia koro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u0443\u0442\u044c", "\u0441\u043f\u043e\u0441\u043e\u0431"], "be": ["\u0441\u043f\u043e\u0441\u0430\u0431", "\u0447\u044b\u043d"], "it": ["via (fig)"], "pl": ["droga", "spos\u00f3b"], "hu": ["m\u00f3d"]}, "examples": [["jen la plej bona vojo por ri\u0109i\u011di", "B"], ["kie estas volo, tie estas vojo", "Z"], ["la ideo de lingvo internacia povas esti realigata per alia vojo", "Z"], ["la celo povas esti atingita per du vojoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"it": ["circuito", "percorso"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(en topologia spaco E) Kontinua bildigo \u03c6 de la reela intervalo [0,1] al E.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0443\u0442\u044c (\u0432 \u0442\u043e\u043f\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a \u043e\u043c \u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u0435)"], "fr": ["chemin (dans un espace topologique)"], "de": ["Weg (in einem topologischen Raum)"], "en": ["path (in a topological space)"], "pl": ["droga (w przestrzeni topologicznej)"]}, "examples": [["la punkton \u03c6(0) oni nomas komenca punkto de la vojo, kaj la punkton \u03c6(1) oni nomas \u011dia fina punkto", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(en orientita grafeo) Tia \u0109eno, ke la fina rando de \u0109iu termo koincidas kun la komenca de la sekvanta termo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0443\u0442\u044c"], "fr": ["chemin (dans un graphe)"], "de": ["Weg"], "en": ["path"], "pl": ["droga (w grafie)"]}, "examples": []}]}], "root": "voj", "primary": true}, "akvomelono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Globforma frukto de afrika kukurbaco kun ru\u011da, flava a\u016d blanka sukplena karno (Citrullus lanatus, Citrullus vulgaris).", "translations": {"ru": ["\u0430\u0440\u0431\u0443\u0437"], "fr": ["past\u00e8que"], "bg": ["\u0434\u0438\u043d\u044f"], "nl": ["watermeloen"], "pt": ["melancia"], "de": ["Wassermelone"], "sv": ["vattenmelon"], "hu": ["g\u00f6r\u00f6gdinnye"], "fa": ["\u0647\u0646\u062f\u0648\u0627\u0646\u0647"], "en": ["watermelon"], "es": ["sand\u00eda"], "br": ["sukrinenn-dour"], "pl": ["arbuz", "kawon"], "he": ["\u05d0\u05d1\u05d8\u05d9\u05d7"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "melon", "primary": false}, "avo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Patro de patro a\u016d patrino.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u0435\u0434"], "fr": ["grand-p\u00e8re"], "bg": ["\u0434\u044f\u0434\u043e"], "nl": ["grootvader"], "ru": ["\u0434\u0435\u0434", "\u0434\u0435\u0434\u0443\u0448\u043a\u0430"], "de": ["Gro\u00dfvater", "Opa"], "tr": ["dede", "b\u00fcy\u00fck baba"], "hu": ["nagyapa"], "sk": ["star\u00fd otec", "dedko"], "en": ["grandfather"], "br": ["tad-kozh"], "cs": ["d\u011bd"], "ja": ["\u7956\u7236 [\u305d\u3075]", "\u304a\u3058\u3044\u3055\u3093"], "es": ["abuelo"], "he": ["\u05e1\u05d1", "\u05e1\u05d1\u05d0"]}, "examples": [["patrinflanka avo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "av", "primary": true}, "kontinui": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti kontinua.", "translations": {"fr": ["se poursuivre", "continuer (intr.)"], "en": ["be continuous"], "nl": ["doorlopen"], "es": ["ser continuo, -a"], "pl": ["ci\u0105gn\u0105\u0107 si\u0119"], "hu": ["folytonos"]}, "examples": [["la kolekto kontinuas de la unua jaro \u011dis hodia\u016d", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kontinu", "primary": false}, "kontinua": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konsistanta el eroj, kiuj formas seninterrompan, senmankan vicon.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u043f\u0440\u0435\u0440\u044b\u0432\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["continu"], "en": ["continuous"], "nl": ["onafgebroken", "continu"], "hu": ["folytonos"], "es": ["continuo, -a"], "pl": ["ci\u0105g\u0142y", "nieprzerwany"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En tempo.", "translations": {}, "examples": [["kontinua pluvo, elektra fluo, febro, bruo", null], ["fulmoj kontinue zigzagas", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "En spaco.", "translations": {}, "examples": [["kontinua muro", null], ["kontinua linio", null], ["kontinuaj rimoj", null]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["stetig"], "en": ["continuous"], "pl": ["ci\u0105g\u0142y"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri bildigo f de topologia spaco E al topologia spaco F, \u0109e punkto a\u2208E) Tia, ke \u0109iu ajn \u0109irka\u016da\u0135o de f(a) inkluzivas la bildon per f de iu \u0109irka\u016da\u0135o de a.", "translations": {}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri bildigo f de topologia spaco E al topologia spaco F) Tia, ke \u011di estas kontinua \u0109e \u0109iuj punktoj de E.", "translations": {}, "examples": [["f estas kontinua, se kaj nur se la inversa bildo de \u0109iu ajn malfermita subaro de F estas malfermita subaro de E", null], ["la idento-bildigo de E al si mem (kun la sama topologio) estas kontinua", null], ["la kunliga\u0135o de du kontinuaj bildigoj estas mem kontinua", null], ["kiu ajn bildigo inter topologiaj spacoj kun diskreta topologio estas kontinua", null]]}]}], "root": "kontinu", "primary": true}, "elkriptigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["ontcijferen (ontr.)"]}, "examples": [["la homo elkriptigis la genetikan kodon", "Roland Levreaud, Gaston Waringhien, Plena Vortaro de Esperanto, Suplemento, anta\u016dparolo, p. 3a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kript", "primary": false}, "apelacii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alvoki al supera tribunalo kontra\u016d verdikto de malpli supera ju\u011distaro.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u044d\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c \u0430\u043f\u044d\u043b\u044f\u0446\u044b\u044e", "\u0430\u0431\u0441\u043a\u0430\u0440\u0434\u0436\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["faire appel"], "en": ["appeal"], "ru": ["\u0430\u043f\u0435\u043b\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u0436\u0430\u043b\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["Rechtsmittel einlegen"], "it": ["appellarsi"], "hu": ["apell\u00e1l", "hivatkozik (apell\u00e1l)", "fordul (apell\u00e1l)"], "sk": ["apelova\u0165"], "es": ["apelar"]}, "examples": [["la apelacia kortumo nuligis la decidon de la tribunalo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Proteste alvoki.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0437\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "be": ["\u0430\u043f\u044d\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u043a\u043b\u0456\u043a\u0430\u0446\u044c"]}, "examples": [["apelacii la publikan opinion, al la publika opinio, al homeco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "apelaci", "primary": true}, "\u0125asidismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En judismo, mistika movado kaj vivmaniero bazita sur \u011doje fida sindono al la Dia volo, esti\u011dinta en la 18a jc inter la judoj polaj kaj ruslandaj..", "translations": {"be": ["\u0445\u0430\u0441\u044b\u0434\u044b\u0437\u043c"], "en": ["Chassidim", "Hasidim", "Hassidim"], "nl": ["chassidisme"], "pt": ["chassidismo"], "ru": ["\u0445\u0430\u0441\u0438\u0434\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Chassidismus"], "it": ["chassidismo"], "hu": ["haszidizmus"], "es": ["jasidismo"], "fi": ["hasidismi"], "pl": ["chasydyzm"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125asid", "primary": false}, "tan\u011da": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La difino estas intence naiva, \u0109ar la nocio ne povas esti rigore difinita kadre de elementa geometrio. Oni diras sendistinge, ke \u00abla rekto estas tan\u011da al la kurbo\u00bb a\u016d \u00abla kurbo estas tan\u011da al la rekto\u00bb."], "primary definition": "(parolante pri rekto rilate al kurbo a\u016d surfaco \u0109e iu punkto M de \u011di) Tia, ke en la \u0109irka\u016da\u0135o de M \u011di sekcas la kurbon a\u016d la surfacon nur en tiu punkto kaj povas esti konsiderata kiel la limesa pozicio de sekcanto, kiam la du punktoj de intersekco kune strebas al M.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["tangent"], "en": ["tangent"], "ru": ["\u043a\u0430\u0441\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043a\u0430\u0441\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439\u0441\u044f"], "de": ["Tangenten-", "Tangential-"], "pl": ["styczny"]}, "examples": [["tan\u011da al cirklo estas \u0109iu rekto, kiu sekcas \u011din en nur unu punkto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri ebeno rilate al surfaco \u0109e iu punkto de \u011di) Inkluzivanta \u0109iujn rektojn tan\u011dajn al la surfaco \u0109e la koncerna punkto.", "translations": {}, "examples": [["tan\u011da al sfero estas \u0109iu ebeno, kiu sekcas \u011din en nur unu punkto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri du kurboj a\u016d du surfacoj \u0109e punkto komuna al amba\u016d) Tiaj, ke \u0109iu rekto tan\u011da al unu tan\u011das anka\u016d la duan \u0109e tiu sama punkto.", "translations": {}, "examples": [["tan\u011daj cirkloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tan\u011d", "primary": false}, "ombrumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Marki per strekoj a\u016d koloriloj, kiuj prezentas ombrojn en desegno a\u016d pentra\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0446\u044f\u043d\u044f\u0446\u044c", "\u0430\u0434\u0446\u044f\u043d\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["ombrer"], "nl": ["schaduwen (v.tekening)"], "pt": ["sombrear"], "ru": ["\u0437\u0430\u0442\u0435\u043d\u044f\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u0442\u0435\u043d\u044f\u0442\u044c"], "de": ["schattieren"], "hu": ["sat\u00edroz"], "br": ["skeuda\u00f1"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ombr", "primary": false}, "tan\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Tre delikate tu\u015di surfacon restante \u0109iam sur la sama flanko de \u011di.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0441\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["tangenter"], "nl": ["raken"], "be": ["\u0434\u0430\u0442\u044b\u043a\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0431\u044b\u0446\u044c \u0434\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b\u043c"], "de": ["tangieren"], "pl": ["by\u0107 stycznym"]}, "examples": [["insekto, kiu tan\u011das la supra\u0135on de lageto", "Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (ion) Esti tan\u011da al tio.", "translations": {"de": ["tangieren"], "en": ["be tangent"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tan\u011d", "primary": true}, "(n,p)-matrico": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Multaj fakaj terminoj rilatantaj al matricoj bazi\u011das sur la \u0109i-supre menciita tabela metaforo."], "primary definition": "(super komuteca korpo K) Bildigo de I\u00d7J al K, kie I = {1, 2,..., n} kaj J={1, 2,..., p}.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u0442\u0440\u0438\u0446\u0430 \u0440\u0430\u0437\u043c\u0435\u0440\u0430 n\u00d7p"], "fr": ["matrice n\u00d7p"], "en": ["n-by-p matrix"], "de": ["(n,p)-Matrix"], "pl": ["macierz n\u00d7p"], "hu": ["n\u00d7p m\u00e9ret\u0171 m\u00e1trix"]}, "examples": [["matricon A oni kutime signas kiel familion, t.e. per skriba\u0135o (Aij)(i,j)\u2208I\u00d7J, kie Aij signas la bildon de (i,j) per A kaj estas nomata elemento (a\u016d koeficiento) de A kun indico (i,j)", null], ["la nombrojn da horizontaloj kaj vertikaloj de (n,p)-matrico oni nomas ties dimensioj kaj signas ilin per skriba\u0135o de la tipo (n,p) a\u016d n\u00d7p", null], ["eblas prezenti al si (n,p)-matricon A kiel rektangulan tabelon, \u0109e la interkruci\u011do de kies i-a horizontalo kaj j-a vertikalo staras la elemento Aij", null]], "subdefinitions": []}], "root": "matric", "primary": false}, "faldo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La faldita parto.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u043b\u0430\u0434\u043a\u0430", "\u0441\u0433\u0438\u0431"], "fr": ["pli (pliure)", "pliure"], "nl": ["vouw"], "de": ["Falte"], "tr": ["k\u0131vr\u0131m", "k\u0131r\u0131\u015f\u0131k"], "sv": ["veck"], "hu": ["hajt\u00e1s (red\u0151)", "berak\u00e1s", "red\u0151"], "es": ["doblez"], "pl": ["fa\u0142da", "zak\u0142adka", "marszczenie", "plisa"]}, "examples": [["robo kun multaj faldoj", null], ["gladi \u015dtofon por forigi la faldojn", null], ["ni povas rigardi en la plej ka\u015ditajn faldojn de lia koro", "Z"], ["la faldo de la kutimo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fald", "primary": false}, "faldi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Duoble a\u016d pluroble fleksi tukon, paperon kaj \u011denerale ion ajn maldikan kaj iom vastan almetante unu sur alian la diversajn fleksa\u0135ojn.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u043e\u0436\u0438\u0442\u044c (\u043f\u043e\u043f\u043e\u043b\u0430\u043c, \u0432\u0447\u0435\u0442\u0432\u0435\u0440\u043e \u0438 \u0442.\u043f.)", "\u0441\u0433\u0438\u0431\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u0433\u043d\u0443\u0442\u044c"], "fr": ["plier (qc de pliable)"], "en": ["fold"], "nl": ["vouwen"], "pt": ["dobras", "fazer pregas", "ferrar (velas)", "vincar"], "de": ["falten"], "tr": ["katlamak"], "sv": ["vika"], "hu": ["behajt (hajtogat)", "hajtogat"], "es": ["doblar"], "pl": ["sk\u0142ada\u0107", "zak\u0142ada\u0107", "fa\u0142dowa\u0107", "karbowa\u0107", "marszczy\u0107", "plisowa\u0107"]}, "examples": [["faldi leteron, tukojn pur ilin loki en \u015drankon", null], ["faldi paperon en formo de akordiono", null], ["zorge faldita vesto", null], ["faldi la frunton", null], ["duige faldi", null], ["kvaroble faldi paperfolion", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fald", "primary": true}, "kelkfoje": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En iuj, ne en \u0109iuj okazoj, ne tute anta\u016dscieble.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u043a\u0430\u043b\u044c\u043a\u0456 \u0440\u0430\u0437\u043e\u045e"], "fr": ["quelquefois"], "nl": ["nu en dan"], "ru": ["\u043d\u0435\u0441\u043a\u043e\u043b\u044c\u043a\u043e \u0440\u0430\u0437"], "de": ["manchmal"], "pl": ["kilkakrotnie"]}, "examples": [["en la tiea komunista Partio okazas kelkfoje inter Rusoj kaj Poloj konfliktetoj", "Vortoj de k-do Lanti, \u00abho malfidemulo!...\u00bb"]], "subdefinitions": []}], "root": "foj", "primary": false}, "Hispanujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato situanta en sudokcidenta E\u016dropo.", "translations": {"bg": ["\u0418\u0441\u043f\u0430\u043d\u0438\u044f"], "nl": ["Spanje"], "no": ["Spania"], "de": ["Spanien"], "it": ["Spagna"], "da": ["Spanien"], "en": ["Spain"], "pl": ["Hiszpania"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hispan", "primary": false}, "pafdistanco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Distanco \u011dis kiu oni povas trafi per pafo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c \u0441\u0442\u0440\u0435\u043b\u044c\u0431\u044b"], "fr": ["port\u00e9e"], "de": ["Reichweite"], "nl": ["draagwijdte"], "hu": ["l\u0151t\u00e1vols\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "distanc", "primary": false}, "butikumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Viziti butikojn por fari diversajn a\u0109etojn.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u043f\u043e\u043a\u0443\u043f\u043a\u0438", "\u0445\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c \u043f\u043e \u043c\u0430\u0433\u0430\u0437\u0438\u043d\u0430\u043c", "\u0437\u0430\u043d\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f \u0448\u043e\u043f\u043f\u0438\u043d\u0433\u043e\u043c"], "fr": ["faire les magasins", "faire les courses"], "en": ["shop", "go shopping"], "nl": ["winkelen"], "de": ["einkaufen gehen", "shoppen"], "sv": ["butik"], "hu": ["j\u00e1rja az \u00fczleteket", "v\u00e1s\u00e1rolgat"], "es": ["ir de compras"], "pl": ["robi\u0107 zakupy", "i\u015b\u0107 na zakupy", "chodzi\u0107 po sklepach"]}, "examples": [["mia edzino butikumis en supervendejo", "G. MacAoidh, Ni hontas kaj postulas, Monato, jaro 2000a, numero 11a, p. 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "butik", "primary": false}, "ksilografio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Procedo de presarto, en kiu reliefan lignogravura\u0135on oni premas al surfaco por produkti bildon a\u016d tekston.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0441\u0438\u043b\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u044f", "\u0433\u0440\u0430\u0432\u044e\u0440\u0430 \u043d\u0430 \u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u0435"], "fr": ["xylographie (proc\u00e9d\u00e9)"], "pt": ["xilogravura", "xilografia"], "de": ["Holzschneidekunst"], "sv": ["xylografi", "tr\u00e4gravyr", "tr\u00e4stick"], "hu": ["fametsz\u00e9s", "xilogr\u00e1fia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ksilografi", "primary": true}, "urbeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre granda vila\u011do a\u016d tre malgranda urbo.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u0440\u043e\u0434\u043e\u043a", "\u043c\u0435\u0441\u0442\u0435\u0447\u043a\u043e"], "fr": ["bourg", "petite ville"], "bg": ["\u0433\u0440\u0430\u0434\u0447\u0435", "\u043c\u0430\u043b\u044a\u043a \u0433\u0440\u0430\u0434"], "nl": ["stadje"], "de": ["St\u00e4dtchen", "Kleinstadt"], "it": ["cittadina"], "hu": ["kisv\u00e1ros"], "fa": ["\u0642\u0631\u06cc\u0647"], "cs": ["m\u011bste\u010dko"], "fi": ["pikkukaupunki"], "vo": ["zifil"]}, "examples": [["malgranda urbeto kun ru\u011daj tegmentoj sur la malaltaj domoj", "Fabeloj, volumo 4, du fratoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "urb", "primary": false}, "anstata\u016digi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Meti en la lokon de; uzi anstata\u016d; doni al iu la rolon de.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043c\u044f\u043d\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["remplacer (mettre \u00e0 la place de)", "\u00e9changer (mettre \u00e0 la place de)", "substituer (\u00e0) (mettre \u00e0 la place de)"], "en": ["replace", "put in place of", "substitute", "make a substitution"], "nl": ["vervangen (i.d.plaats stellen)", "in de plaats stellen van"], "ru": ["\u0437\u0430\u043c\u0435\u043d\u044f\u0442\u044c"], "ca": ["substituir"], "de": ["ersetzen"], "it": ["sostituire", "rimpiazzare"], "hu": ["kicser\u00e9l", "felv\u00e1lt", "hely\u00e9be tesz"], "sk": ["nahradi\u0165"], "es": ["sustituir"], "pl": ["zast\u0119powa\u0107 (kogo\u015b kim\u015b, co\u015b czym\u015b)"]}, "examples": [["se tamen iu anstata\u016digos bruton per bruto, tiam \u011di kaj anka\u016d \u011dia anstata\u016digito fari\u011du konsekrita", "La Malnova TestamentoLevidoj 27:10"], ["anstata\u016digi dornobarilon per muro, oficiston per oficistino", null], ["ne longe \u015di ser\u0109is, \u011dis \u015di eltrovis la foreston de la cilindroj, kiujn Lemuel forprenis, kaj la anstata\u016digon per similaj skriba\u0135oj", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 8"], ["\u0109io alia \u2015 iloj, aparatoj, ma\u015dinoj \u2015 estis anstata\u016digebla \u0109e bezono", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato\u0109ap. 13"], ["dank' al viaj zorgoj la lando perdis brilan scienciston, neanstata\u016digeblan instruiston, kiu, memkompreneble, nenion dan\u011deran faris", "Voja\u011do en Esperanto-lando M. Bron\u015dtejn Oni ne pafas en Jamburg leciono 11a"]], "subdefinitions": []}], "root": "anstata\u016d", "primary": false}, "enhaveco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvanto, kiun enhavas a\u016d povas enhavi io.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043c\u0435\u0441\u0442\u0438\u043c\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["capacit\u00e9", "contenance"], "en": ["capacity", "tonnage"], "nl": ["inhoud (volume)"], "pt": ["capacidade"], "be": ["\u0443\u043c\u044f\u0448\u0447\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0451\u043c\u0456\u0441\u0442\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "de": ["Inhalt (Volumen)", "Fassungsverm\u00f6gen"], "hu": ["befogad\u00f3k\u00e9pess\u00e9g", "kapacit\u00e1s"], "es": ["capacidad"], "pl": ["zawarto\u015b\u0107", "pojemno\u015b\u0107"]}, "examples": [["enhaveco de botelo, de \u015dipo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hav", "primary": false}, "borsa makleristo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Makleristo makleranta en borso, ekz-e rilate al akcioj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0456\u0440\u0436\u0430\u0432\u044b \u0431\u0440\u043e\u043a\u0435\u0440"], "hu": ["t\u0151zsde\u00fcgyn\u00f6k", "r\u00e9szv\u00e9ny\u00fcgyn\u00f6k", "t\u0151zsdealkusz", "br\u00f3ker"], "de": ["B\u00f6rsenmakler"], "nl": ["beursmakelaar"], "ru": ["\u0431\u0438\u0440\u0436\u0435\u0432\u043e\u0439 \u0431\u0440\u043e\u043a\u0435\u0440", "\u0431\u0438\u0440\u0436\u0435\u0432\u043e\u0439 \u043c\u0430\u043a\u043b\u0435\u0440"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "makler", "primary": false}, "kot\u015dirmilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de radveturilo destinita por \u015dirmi veturantojn kontra\u016d koto.", "translations": {"fr": ["garde-boue"], "en": ["fender"], "nl": ["spatbord"], "it": ["parafango"], "pl": ["b\u0142otnik", "chlapacz"], "hu": ["s\u00e1rv\u00e9d\u0151", "s\u00e1rh\u00e1ny\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kot", "primary": false}, "radiotelefonio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Radiofonio.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0434\u044b\u0451\u0442\u044d\u043b\u0435\u0444\u0430\u043d\u0456\u044f"], "nl": ["draadloze telefonie"], "pt": ["radiotelefonia"], "ru": ["\u0440\u0430\u0434\u0438\u043e\u0442\u0435\u043b\u0435\u0444\u043e\u043d\u0438\u044f"], "de": ["drahtlose Telefonie", "Mobilfunk"], "hu": ["vezet\u00e9k n\u00e9lk\u00fcli t\u00e1vk\u00f6zl\u00e9s", "r\u00e1di\u00f3telef\u00f3nia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "radiotelefoni", "primary": true}, "\u0109irka\u016digi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi \u0109irka\u016data; fari, ke io estu \u0109irka\u016d.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0440\u0443\u0436\u0430\u0446\u044c (\u0447\u044b\u043c\u0441\u044c\u0446\u0456)"], "fr": ["entourer (mettre autour)", "ceindre (entourer)"], "ru": ["\u043e\u043a\u0440\u0443\u0436\u0438\u0442\u044c (\u0447\u0435\u043c-\u043b.)"], "de": ["umgeben"], "it": ["attorniare (mettere attorno)", "circondare (mettere attorno)", "avvolgere (mettere attorno - fig.)"], "pl": ["otacza\u0107", "okr\u0105\u017ca\u0107", "obejmowa\u0107"], "hu": ["k\u00f6rbevesz"]}, "examples": [["la tuta Izrael \u0109irka\u016digos tiun urbon per \u015dnuroj, kaj trenos \u011din en la riveron", "La Malnova TestamentoII. Samuel 17:13"], ["ni \u0109irka\u016digu per muregoj kaj turoj, pordoj, kaj rigliloj", "La Malnova TestamentoII. Kroniko 14:7"], ["donis al li la eblon \u0109irka\u016digi la amatan virinon per \u0109io", "Marta"], ["\u0109irka\u016digi iun per sia protekto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109irka\u016d", "primary": false}, "plugilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Instrumento por plugi, ordinare konsistanta el tran\u0109a oblikva klingo fiksita al trabetaro, kiun tiras besto a\u016d motoro.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u0443\u0433"], "fr": ["charrue"], "en": ["plough", "plow"], "nl": ["ploeg"], "pt": ["arad", "charrua"], "ru": ["\u043f\u043b\u0443\u0433"], "de": ["Pflug"], "hu": ["eke"]}, "examples": [["venis la bienposedanto; li pensis nur pri la tempo de semado, pri plugiloj kaj preparado de kampoj", "Fabeloj, volumo 4, dekdu per la po\u015dto"], ["vaporplugilo, motorplugilo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "plug", "primary": false}, "harmona vico": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0433\u0430\u0440\u043c\u043e\u043d\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u043f\u0440\u043e\u0433\u0440\u0435\u0441\u0441\u0438\u044f"], "fr": ["suite harmonique", "progression harmonique"], "en": ["harmonic sequence", "harmonic progression"], "pt": ["progress\u00e3o harm\u00f4nica"], "de": ["harmonische Folge", "harmonische Progression"], "pl": ["ci\u0105g harmoniczny"], "hu": ["harmonikus sorozat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vic", "primary": false}, "kontra\u016dle\u011da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nele\u011da, ne konforma al le\u011do.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u0437\u0430\u043a\u043e\u043d\u043d\u044b", "\u043f\u0440\u043e\u0446\u0456\u0437\u0430\u043a\u043e\u043d\u043d\u044b", "\u0441\u0443\u043f\u0440\u0430\u0446\u044c\u0437\u0430\u043a\u043e\u043d\u043d\u044b", "\u043d\u0435\u043b\u0435\u0433\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["ill\u00e9gal", "illicite"], "en": ["illegal"], "nl": ["onwettig"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u043e\u0437\u0430\u043a\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0437\u0430\u043a\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u043b\u0435\u0433\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "ca": ["il\u00b7legal"], "de": ["illegal"], "hu": ["t\u00f6rv\u00e9nyellenes", "illeg\u00e1lis"], "br": ["enep al lezenn"], "es": ["ilegal"]}, "examples": [["kontra\u016dle\u011da decido, entrepreno", null]], "subdefinitions": []}], "root": "le\u011d", "primary": false}, "komandita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Funkcianta la\u016d komandito.", "translations": {}, "examples": [["komandita societo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "komandit", "primary": false}, "Argentino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sudamerika \u015dtato, limanta al Brazilo, Urugvajo, Paragvajo, Bolivio, \u0108ilio kaj al Atlantiko.", "translations": {"be": ["\u0410\u0440\u0433\u0435\u043d\u0442\u044b\u043d\u0430"], "fr": ["Argentine"], "en": ["Argentina"], "de": ["Argentinien"], "it": ["Argentina"], "da": ["Argentina"], "fa": ["\u0622\u0631\u0698\u0627\u0646\u062a\u06cc\u0646"], "fi": ["Argentiina"], "ja": ["\u30a2\u30eb\u30bc\u30f3\u30c1\u30f3"], "es": ["Argentina"], "ru": ["\u0410\u0440\u0433\u0435\u043d\u0442\u0438\u043d\u0430"], "nl": ["Argentini\u00eb"], "pt": ["Argentina"], "sv": ["Argentina"], "uk": ["\u0410\u0440\u0433\u0435\u043d\u0442\u0456\u043d\u0430"], "sl": ["Argentina"], "pl": ["Argentyna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Argentin", "primary": true}, "empeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La tuto de la stabiligaj kaj reguligaj surfaca\u0135oj \u0109e la malanta\u016do de aviadilo.", "translations": {"ru": ["\u0445\u0432\u043e\u0441\u0442\u043e\u0432\u043e\u0435 \u043e\u043f\u0435\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0441\u0442\u0430\u0431\u0438\u043b\u0438\u0437\u0430\u0442\u043e\u0440"], "fr": ["empennage"], "nl": ["staartvlak", "staartstuk"], "pt": ["empenagem"], "de": ["Leitwerk"], "it": ["impennaggio"], "hu": ["stabiliz\u00e1tor (rep\u00fcl\u0151g\u00e9p)"], "pl": ["ogon (samolotu)", "usterzenie ogonowe"]}, "examples": [["parto de vosta empeno, \u0135etita supren de la eksplodo, plu estis turni\u011danta en aero", "Lubovj Lukina, E\u016dgeno Lukin, trad. Jurij Finkel, La misiistoj, parto 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "empen", "primary": true}, "komanditi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Disponigi komanditon.", "translations": {"fr": ["commanditer (investir en commandite)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "komandit", "primary": false}, "komandito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sumo, disponigata al komerca societo de ano, kiu ne partoprenas en la administrado.", "translations": {"fr": ["commandite (fonds)"], "de": ["stille Beteiligung", "stille Einlage"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sistemo, en kiu parto de la anoj de societo, ne partoprenante en ties administrado, riskas nur sian monon kaj ne respondas pri la funkciado de la societo.", "translations": {"fr": ["commandite (syst\u00e8me)"], "en": ["limited partnership"], "pt": ["comandita", "sociedade em comandita"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "komandit", "primary": true}, "bekvadrato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kromsigno nuliganta anta\u016dan bemolecon a\u016d diesecon de tono.", "translations": {"be": ["\u0431\u044d\u043a\u0430\u0440"], "fr": ["b\u00e9carre"], "en": ["natural symbol"], "ru": ["\u0431\u0435\u043a\u0430\u0440"], "it": ["bequadro"], "hu": ["felold\u00f3jel"], "pl": ["kasownik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bekvadrat", "primary": true}, "benediktano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mona\u0125o, kiu sekvas la regulon de Sankta Benedikto, konsilantan la literaturajn k sciencajn studojn.", "translations": {"sk": ["benedikt\u00edn"], "be": ["\u0431\u044d\u043d\u044d\u0434\u044b\u043a\u0442\u044b\u043d"], "fr": ["b\u00e9n\u00e9dictin"], "ru": ["\u0431\u0435\u043d\u0435\u0434\u0438\u043a\u0442\u0438\u043d\u0435\u0446"], "de": ["Benediktiner", "Benedictine"], "hu": ["benc\u00e9s"]}, "examples": [["benediktana laboro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ano de mona\u0125a ordeno fondita en 529 de sankta Benedikto el Nursio, sin dedi\u0109anta precipe al pre\u011do kaj laboro.", "translations": {"be": ["\u0431\u044d\u043d\u044d\u0434\u044b\u043a\u0442\u044b\u043d"], "fr": ["b\u00e9n\u00e9dictin"], "ru": ["\u0431\u0435\u043d\u0435\u0434\u0438\u043a\u0442\u0438\u043d\u0435\u0446"], "de": ["Benediktiner"], "it": ["benedettino"], "hu": ["benc\u00e9s"], "sk": ["benedikt\u00edn"], "fa": ["\u0628\u0650\u0646\u0650\u062f\u06cc\u06a9\u062a\u06cc"], "pl": ["benedyktyn"]}, "examples": [["Benediktana laboro", null], ["li estas preska\u016d mondkonata al\u0125emiista Benediktana mona\u0125o", "Satiraj rakontoj, supersti\u0109o"]], "subdefinitions": []}], "root": "benediktan", "primary": true}, "hidrostatiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bran\u0109o de fiziko, studanta la ekvilibron de fluida\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u0434\u0440\u0430\u0441\u0442\u0430\u0442\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["hydrostatique"], "bg": ["\u0445\u0438\u0434\u0440\u043e\u0441\u0442\u0430\u0442\u0438\u043a\u0430"], "nl": ["hydrostatica"], "pt": ["hidrost\u00e1tica"], "el": ["\u03c5\u03b4\u03c1\u03bf\u03c3\u03c4\u03b1\u03c4\u03b9\u03ba\u03ae"], "de": ["Hydrostatik", "Lehre von den ruhenden Fl\u00fcssigkeiten"], "it": ["idrostatica"], "hu": ["hidrosztatika", "folyad\u00e9kstatika"], "es": ["hidrost\u00e1tica"], "ru": ["\u0433\u0438\u0434\u0440\u043e\u0441\u0442\u0430\u0442\u0438\u043a\u0430"], "pl": ["hydrostatyka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hidrostatik", "primary": true}, "desegnotablo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tablo por desegnado, kutime kun klinita a\u016d klinebla plato.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0435\u0440\u0442\u0451\u0436\u043d\u044b\u0439 \u0441\u0442\u043e\u043b"], "fr": ["table \u00e0 dessin"], "pl": ["st\u00f3\u0142 kre\u015blarski"], "hu": ["rajzasztal"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tabl", "primary": false}, "stalaktito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kalka pinta konuso produktata de konstanta degutado de kalkori\u0109a akvo, pendanta de plafono de kaverno.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u043b\u0430\u043a\u0442\u044b\u0442"], "fr": ["stalactite"], "nl": ["stalactiet"], "ru": ["\u0441\u0442\u0430\u043b\u0430\u043a\u0442\u0438\u0442"], "de": ["Stalaktit"], "hu": ["sztalaktit", "f\u00fcgg\u0151 cseppk\u0151"], "fa": ["\u0686\u06a9\u0646\u062f\u0647", "\u06af\u064f\u0644\u0641\u064e\u0647\u0634\u064e\u0646\u06af", "\u0627\u0633\u062a\u0627\u0644\u0627\u06a9\u062a\u06cc\u062a"], "pl": ["stalaktyt"]}, "examples": [["ni vidis paron de stalaktito kaj stalagmito alproksimi\u011dintaj unu al la alia, kiuj ektu\u015di\u011dos nur post 1,5 milionoj da jaroj da jaroj!", "Bardhyl Selimi: Voja\u011dimpresoj, somero 2000, Monatojaro 2001a, numero 1a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "stalaktit", "primary": true}, "lazareto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Porokaza, malluksa malsanulejo.", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u0437\u0430\u0440\u044d\u0442"], "fr": ["h\u00f4pital de campagne", "lazaret"], "bg": ["\u043b\u0430\u0437\u0430\u0440\u0435\u0442"], "nl": ["lazaret"], "pt": ["lazareto"], "de": ["Lazarett"], "it": ["lazzaretto"], "hu": ["lazarett", "j\u00e1rv\u00e1nyk\u00f3rh\u00e1z", "t\u00e1bori k\u00f3rh\u00e1z"], "pl": ["lazaret"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Izolmalsanulejo por konta\u011duloj.", "translations": {"fa": ["\u0642\u0631\u0646\u0637\u06cc\u0646\u0647"]}, "examples": [["oni starigis anka\u016d novan lazareton tute el kabanoj \u0109irka\u016ditan per simpla ligno-barilo, ta\u016dgan enteni kvarmil personojn", "A. Manzoni, trad. B. Cadei, La Gefian\u0109oj, FEI, 2006"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Militmalsanulejo por vunditoj.", "translations": {"fa": ["\u062f\u0631\u0645\u0627\u0646\u06af\u0627\u0647 \u0635\u062d\u0631\u0627\u06cc\u06cc"]}, "examples": [["li estas forsendita hejmen el lazareto por resani\u011di", "L. Lazarevic, trad. M. Nikolic, Popolo \u0108ion Tion Orumos, 2004"]]}]}], "root": "lazaret", "primary": true}, "kovro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io, kio kovras.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043a\u0440\u044b\u0442\u0438\u0435", "\u043f\u043e\u043a\u0440\u043e\u0432", "\u0443\u0431\u043e\u0440"], "ca": ["coberta"], "de": ["Decke", "\u00dcberzug"], "fr": ["couverture (ce qui couvre, ce dont on se couvre)", "couvert (des arbres)"], "hu": ["takar\u00e1s", "fed\u00e9s"]}, "examples": [["sur la ne\u011da kovro brilis grandaj diamantoj", "Fabeloj, volumo 4, Ne\u011dulo"], ["\u011di estas lia sola kovro, \u011di estas la vesto por lia korpo", "La Malnova Testamento, Eliro 22:27"], ["faru tapi\u015dojn el kapra lano kiel kovron super la tabernaklo", "La Malnova Testamento, Eliro 26:7"], ["sub ombrori\u0109aj arboj \u011di ku\u015das, sub kovro de kanoj kaj en \u015dlimo", "La Malnova Testamento, Ijob 40:21"], ["\u015di faras al si kovrojn: delikata tolo kaj purpuro estas \u015diaj vestoj", "La Malnova Testamento, Sentencoj 31:22"], ["\u015di vidis pentritajn virojn sur la muro [...], kun longaj kapkovroj sur siaj kapoj", "La Malnova Testamento, Je\u0125ezkel 23:15"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de aro E) Familio de subaroj, kies kuna\u0135o inkluzivas E.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043a\u0440\u044b\u0442\u0438\u0435 (\u043f\u043e\u043a\u0440\u044b\u0432\u0430\u044e\u0449\u0435\u0435 \u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["recouvrement (math.)"], "en": ["covering"], "de": ["\u00dcberdeckung"], "hu": ["fed\u00e9s"], "pl": ["pokrycie (zbioru zbiorami)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kovr", "primary": false}, "karnavalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Popola festo kun alivesti\u011doj, burleskaj procesioj, festenoj, en E\u016dropo kaj Sudameriko ofte okazanta anta\u016d la granda fasto.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u043d\u0430\u0432\u0430\u043b"], "fr": ["carnaval"], "en": ["carnival (festival days before Lent)"], "nl": ["carnaval"], "pt": ["carnaval"], "ru": ["\u043a\u0430\u0440\u043d\u0430\u0432\u0430\u043b"], "de": ["Fastnacht", "Fasching", "Faselnacht", "Karneval"], "sv": ["karneval"], "hu": ["farsang", "karnev\u00e1l"], "fa": ["\u06a9\u0627\u0631\u0646\u0627\u0648\u0627\u0644"], "br": ["Ened", "Meurlarjez"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "karnaval", "primary": true}, "ar\u0125itekturisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "arkitekturisto", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0445\u0456\u0442\u044d\u043a\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["architecte"], "en": ["architect"], "ru": ["\u0430\u0440\u0445\u0438\u0442\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440"], "de": ["Architekt"], "sv": ["arkitekt"], "hu": ["\u00e9p\u00edt\u0151m\u0171v\u00e9sz", "\u00e9p\u00edt\u00e9sz"], "sk": ["architekt"], "fa": ["\u0645\u0639\u0645\u0627\u0631", "\u0645\u0647\u0646\u062f\u0633 \u0645\u0639\u0645\u0627\u0631\u06cc", "\u0622\u0631\u0634\u06cc\u062a\u06a9\u062a"], "br": ["adeiladour", "tisavour"], "es": ["arquitecto"]}, "examples": [["mi ricevos oficon en la oficejo de la ar\u0125itekturisto de la urbo Varsovio", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "ar\u0125itektur", "primary": false}, "ar\u011dirolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ar\u011dento en koloida stato, uzata kiel antisepsa\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0440\u0433\u0438\u0440\u043e\u043b"], "hu": ["kolloid ez\u00fcst"], "de": ["kolloides Silber"], "nl": ["Argyrol (antisepticum)"], "en": ["colloidal silver"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ar\u011dirol", "primary": true}, "kambia makleristo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Makleristo pri kambioj. Kambi-makleristo.", "translations": {"be": ["\u0432\u044d\u043a\u0441\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b \u0431\u0440\u043e\u043a\u0435\u0440", "\u0432\u044d\u043a\u0441\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b \u043c\u0430\u043a\u043b\u0435\u0440"], "en": ["bill broker"], "nl": ["wisselmakelaar"], "ru": ["\u0432\u0435\u043a\u0441\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0431\u0440\u043e\u043a\u0435\u0440", "\u0432\u0435\u043a\u0441\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u043c\u0430\u043a\u043b\u0435\u0440"], "de": ["Wechselmakler"], "hu": ["v\u00e1lt\u00f3alkusz", "lesz\u00e1m\u00edtol\u00e1si \u00fcgyn\u00f6k", "lesz\u00e1m\u00edtol\u00e1si alkusz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "makler", "primary": false}, "imuna": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tute \u015dirmita kontra\u016d infekta malsano.", "translations": {"be": ["\u0456\u043c\u0443\u043d\u043d\u044b", "\u043d\u0435\u045e\u0441\u043f\u0440\u044b\u043c\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b (\u0434\u0430 \u0456\u043d\u0444\u044d\u043a\u0446\u044b\u0456, \u0445\u0432\u0430\u0440\u043e\u0431\u044b)"], "fr": ["immun", "immuniser", "jouissant de l'immunit\u00e9"], "en": ["immune"], "nl": ["immuun"], "pt": ["imune"], "ru": ["\u0438\u043c\u0435\u044e\u0449\u0438\u0439 \u0438\u043c\u043c\u0443\u043d\u0438\u0442\u0435\u0442"], "de": ["immun"], "sv": ["immun"], "hu": ["v\u00e9dett (betegs\u00e9ggel szemben)", "ellen\u00e1ll\u00f3k\u00e9pes (betegs\u00e9ggel szemben)", "immunis"], "es": ["inmune"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne respondeca anta\u016d la le\u011do, \u015dirmita per le\u011da privilegio.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u0434\u0430\u0442\u044b\u043a\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "en": ["exempt"], "nl": ["onschendbaar"], "ru": ["\u043d\u0435\u043f\u0440\u0438\u043a\u043e\u0441\u043d\u043e\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["immun"], "hu": ["mentes(mentess\u00e9get \u00e9lvez\u0151)", "mentess\u00e9get \u00e9lvez\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "imun", "primary": true}, "elevatoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato por suprenlevi \u015dar\u011dojn, varojn, e\u0109 \u015dipojn.", "translations": {"be": ["\u044d\u043b\u0435\u0432\u0430\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["\u00e9l\u00e9vateur"], "en": ["elevator"], "pt": ["elevador (para cargas)"], "ru": ["\u044d\u043b\u0435\u0432\u0430\u0442\u043e\u0440 (\u043f\u043e\u0434\u044a\u0451\u043c\u043d\u043e\u0435 \u0443\u0441\u0442\u0440\u043e\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Hebewerk"], "hu": ["elev\u00e1tor (emel\u0151szerkezet)"], "es": ["elevador"], "pl": ["elewator"]}, "examples": [["elevatoro konsistas principe el senfina \u0109eno", null]], "subdefinitions": []}], "root": "elevator", "primary": true}, "fantazio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Krea imagpovo.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0430\u043d\u0442\u0430\u0437\u0438\u044f", "\u0432\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["fantaisie", "imagination", "invention", "lubie"], "nl": ["fantasie", "verbeeldingskracht"], "pt": ["fantasia"], "be": ["\u0444\u0430\u043d\u0442\u0430\u0437\u0456\u044f"], "de": ["Einbildungskraft", "Vorstellungskraft", "Fantasie", "Phantasie"], "hu": ["fant\u00e1zia", "k\u00e9pzel\u0151er\u0151"], "es": ["fantas\u00eda"]}, "examples": [["tio flamigis \u015dian infanan fantazion", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kaprica sendirekta kaj senregula vagado de la imago.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0445\u043e\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0442\u0435\u044f", "\u0444\u0430\u043d\u0442\u0430\u0437\u0438\u044f"], "de": ["Einbildung", "Fantasie", "Phantasie"], "nl": ["fantasie", "inbeelding"], "hu": ["k\u00e9pzel\u0151d\u00e9s", "fant\u00e1zi\u00e1l\u00e1s"]}, "examples": [["li \u0109iam havas iujn fantaziojn", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kaprica vagado de la imago ekster la realo kaj eblo.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0430\u043d\u0442\u0430\u0437\u0438\u044f"], "de": ["Spinnerei", "Phantasterei"], "nl": ["verbeelding"], "hu": ["\u00e1br\u00e1nd"]}, "examples": [["oni parolis pri tio kiel pri ia dol\u0109a fantazio", "Z"], ["senenhava fantazio", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "fantazi", "primary": true}, "enketilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Demandilo, gvida dokumento por enketado.", "translations": {"fr": ["questionnaire d'enqu\u00eate"], "it": ["questionario"], "pl": ["ankieta (kwestionariusz)", "kwestionariusz"]}, "examples": [["ni preparis malgrandan enketilon, por ekscii ion pli pri la lernejaj rezultoj", "K. Van Damme, enketilo, soc.culture.esperanto, 2007-01-22"]], "subdefinitions": []}], "root": "enket", "primary": false}, "halebardo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Armilo, konsistanta el lanco kun duflanka ekstrema\u0135o, similanta al hakila klingo.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u0435\u0431\u0430\u0440\u0434\u0430"], "fr": ["hallebarde"], "nl": ["hellebaard"], "pt": ["alabarda"], "el": ["\u03b1\u03bb\u03b1\u03b2\u03ac\u03c1\u03b4\u03b1"], "de": ["Hellebarde"], "it": ["alabarda"], "hu": ["alab\u00e1rd"], "br": ["halabardenn"], "ru": ["\u0430\u043b\u0435\u0431\u0430\u0440\u0434\u0430", "\u0431\u0435\u0440\u0434\u044b\u0448"], "pl": ["halabarda", "berdysz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "halebard", "primary": true}, "fantazii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kaprice imagi.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u043d\u0442\u0430\u0437\u0456\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043c\u0430\u0440\u044b\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u0434\u0443\u043c\u043b\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["inventer (qc de fantastique)", "imaginer (qc de fantastique)"], "hu": ["fant\u00e1zi\u00e1l", "k\u00e9pzel\u0151dik", "\u00e1br\u00e1ndozik"], "nl": ["fantaseren"], "ru": ["\u0444\u0430\u043d\u0442\u0430\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043c\u0435\u0447\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0436\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0434\u0443\u043c\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["fantazii strangan rakonton", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fantazie verki, fari.", "translations": {}, "examples": [["amuza sceno fantaziita de Aristofano", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fantazi", "primary": false}, "kero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ludkarta emblemo, signata per ru\u011da koro: \u2661.", "translations": {"be": ["\u0447\u044b\u0440\u0432\u0430 (\u0443 \u043a\u0430\u0440\u0442\u0430\u0445)"], "fr": ["c\u0153ur (jeu de cartes)"], "en": ["heart"], "nl": ["harten (in kaartspel)"], "ru": ["\u0447\u0435\u0440\u0432\u044b"], "de": ["Herz"], "sv": ["hj\u00e4rter"], "hu": ["k\u0151r"], "fa": ["\u062f\u0644 (\u0646\u0642\u0634 \u0648\u0631\u0642 \u0628\u0627\u0632\u06cc)"], "br": ["keur"], "pl": ["kier", "czerwone serca (pot.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ker", "primary": true}, "fantazia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Imagoplena.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u043d\u0442\u0430\u0437\u0456\u0439\u043d\u044b", "\u0444\u0430\u043d\u0442\u0430\u0441\u0442\u044b\u0447\u044b", "\u0432\u044b\u0434\u0443\u043c\u0430\u043d\u044b"], "fr": ["de fantaisie", "fictif (imagin\u00e9)", "fantastique (produit de l'imagination)", "imagin\u00e9", "imaginaire (invent\u00e9)"], "nl": ["fantasierijk"], "es": ["fant\u00e1stico"], "hu": ["fantasztikus", "k\u00e9pzelt", "\u00e1br\u00e1ndos"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kaprica, sendirekta, senregula.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0445\u043e\u0442\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439"], "nl": ["fantasievol"]}, "examples": [["\u015di plektis fantaziajn kronojn el floroj", null], ["fantazia vesto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nereala, senbaza, nur imagita.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0430\u043d\u0442\u0430\u0441\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u0432\u044b\u0434\u0443\u043c\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439"], "nl": ["ingebeeld", "gefantaseerd"]}, "examples": [["fantazia rakonto", null], ["tio estas ne ia fantazia revo, sed apero tute natura", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "fantazi", "primary": false}, "semajna": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al semajno, precipe okazanta unufoje en semajno.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0434\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0435\u0436\u0435\u043d\u0435\u0434\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["hebdomadaire"], "it": ["settimanale"], "pl": ["cotygodniowy"]}, "examples": [["hodia\u016d miaj gesinjoroj havas sian semajnan vesperkunvenon", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "semajn", "primary": false}, "obei": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konformi\u011di je tio, kion alia persono ordonas a\u016d malpermesas: (f)", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u043f\u0430\u0440\u0430\u0434\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["ob\u00e9ir"], "en": ["obey"], "nl": ["gehoorzamen"], "pt": ["obedecer"], "el": ["\u03c5\u03c0\u03b1\u03ba\u03bf\u03cd\u03c9"], "de": ["gehorchen"], "sv": ["lyda"], "hu": ["engedelmeskedik"], "br": ["senti\u00f1"], "it": ["obbedire", "ubbidire"], "ru": ["\u043f\u043e\u0432\u0438\u043d\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u043e\u0434\u0447\u0438\u043d\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0441\u043b\u0443\u0448\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "es": ["obedecer"]}, "examples": [["obei al patro, obei patron", null], ["la \u015dipanoj devas obei la \u015dipestron", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 37"], ["tuj kiam vi ordonos, vi estos obeata", null], ["liaj \u0109evaloj ne plu obeis lian vo\u0109on", null], ["obei al la le\u011do, al konsilo, al la raciemo", null], ["e\u0109 en la dibo\u0109o li obeis estetikan mezuron", "B"], ["la \u015dipo ne plu obeas al la direktilo", null], ["en la lingvo internacia ni devas obei (observi) sole nur la logikon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "obe", "primary": true}, "semajno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Da\u016dro de sep sinsekvaj tagoj.", "translations": {"be": ["\u0442\u044b\u0434\u0437\u0435\u043d\u044c"], "fr": ["semaine"], "en": ["week"], "de": ["Woche"], "it": ["settimana"], "hu": ["h\u00e9t (h\u00e9t nap)"], "cs": ["t\u00fdden"], "es": ["semana"], "he": ["\u05e9\u05d1\u05d5\u05e2"], "ru": ["\u043d\u0435\u0434\u0435\u043b\u044f"], "nl": ["week"], "pt": ["semana"], "sv": ["vecka"], "sk": ["t\u00fd\u017ede\u0148"], "ro": ["s\u0103pt\u0103m\u00e2n\u0103"], "pl": ["tydzie\u0144"]}, "examples": [["post paso de unu semajno la ju\u011disto estis vokita Londonon", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 3, anekdotoj"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Periodo de sep tagoj la\u016dorde tradicie nomataj diman\u0109o, lundo, mardo, merkredo, \u0135a\u016ddo, vendredo, sabato.", "translations": {}, "examples": [["la sepan tagon de la semajno Dio elektis, ke \u011di estu pli sankta, ol la ses unuaj tagoj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 12"]], "subdefinitions": []}], "root": "semajn", "primary": true}, "filmaktoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aktoro, kiu rolas en filmoj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0438\u043d\u043e\u0430\u043a\u0442\u0451\u0440", "\u043a\u0438\u043d\u043e\u0430\u0440\u0442\u0438\u0441\u0442"], "fr": ["acteur de cin\u00e9ma"], "de": ["Filmschauspieler"], "en": ["film actor", "film actress"], "hu": ["filmsz\u00edn\u00e9sz", "filmm\u0171v\u00e9sz"]}, "examples": [["kial ne fari\u011di filmaktoro? \u2013 Tion mi ne mal\u015datus", "Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, dua parto, \u0109apitro 3a"]], "subdefinitions": []}], "root": "aktor", "primary": false}, "fronte al": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kontra\u016d, kun sia fronto, fasado rigardanta al.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0434 \u043b\u0438\u0446\u043e\u043c (\u0447\u0435\u0433\u043e-\u043b.)"], "fr": ["face \u00e0"], "en": ["facing"], "nl": ["tegenover"], "de": ["frontal", "frontseitig", "stirnseitig"], "hu": ["szemben", "\u00e1tellenben", "vizav\u00ed"]}, "examples": [["fronte al mi, sur la hamaka deklivo, mi apogis la kajeran taglibron", "Werner Schad: Orinoko-delto: Indianoj, mar\u0109oj, arbarego, Monato, jaro 2000a, numero 11a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kontra\u016d, reagante al la \u0109eesto de.", "translations": {}, "examples": [["la konduto de la homo de Neandertalo fronte al la morto", "Robert Roze: Vivisekcio de polenero, Monato, jaro 1997a, numero 11a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "front", "primary": false}, "perko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio perkedoj (Perca), man\u011debla riverfi\u015do.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0443\u043d\u044c"], "fr": ["perche (poisson)"], "bg": ["\u043a\u043e\u0441\u0442\u0443\u0440 (\u0440\u0438\u0431\u0430)"], "nl": ["baars"], "pt": ["perca"], "ru": ["\u043e\u043a\u0443\u043d\u044c"], "de": ["Flussbarsch"], "hu": ["s\u00fcg\u00e9r"], "en": ["perch (fish)"], "br": ["brell (perch)", "perch"], "pl": ["oko\u0144"]}, "examples": [["pacienco estas bezonata, \u0109ar ofte oni kaptas nenion a\u016d nur malgrandajn perkojn", "Saliko: Fi\u015dkapti ekscite, Monatojaro 2001a, numero 10a, p. 21a"]], "subdefinitions": []}], "root": "perk", "primary": true}, "baseno": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: PIV rimarkigas: \u00abLa signifo pelvo [aperinta en PV] estas nek oficiala nek rekomendinda\u00bb."], "primary definition": "Iom granda fosa\u0135o por teni akvon.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0430\u0441\u0441\u0435\u0439\u043d", "\u0432\u043e\u0434\u043e\u0451\u043c"], "fr": ["bassin"], "en": ["basin"], "nl": ["bassin"], "pt": ["lago (de parque, jardim)", "dique", "a\u00e7ude", "represa"], "be": ["\u0431\u0430\u0441\u044d\u0439\u043d"], "de": ["Becken"], "tr": ["havuz"], "hu": ["medence"], "sk": ["baz\u00e9n"], "pl": ["basen"]}, "examples": [["inter la du muroj vi faris basenon por la akvo de la malnova lageto", "La Malnova Testamento, Jesaja 22:11"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Regiono el kiu kolekti\u011das akvo kunfluanta al unu rivero, lago a\u016d maro.", "translations": {"nl": ["stroomgebied", "bekken (stroomgebied)"], "pt": ["bacia hidrogr\u00e1fica"], "pl": ["basen"], "hu": ["v\u00edzgy\u0171jt\u0151 medence"]}, "examples": [["koncepte, Siberio estas la Azia parto de la akvokolekta baseno de la Arkta Oceano, la Orienta Azio ku\u015das en la akvokolekta baseno de Pacifiko, kaj la limon inter ili formas la akvodislimo de la du oceanoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["dok"], "pt": ["doca"], "hu": ["kik\u00f6t\u0151medence"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "basen", "primary": true}, "aspergi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u015cprucigi sanktan flua\u0135on sur ion a\u016d iun.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u0430\u043f\u0456\u0446\u044c", "\u0430\u043a\u0440\u0430\u043f\u043b\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["asperger (d'eau b\u00e9nite)"], "en": ["asperse"], "ru": ["\u043a\u0440\u043e\u043f\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u043a\u0440\u043e\u043f\u043b\u044f\u0442\u044c"], "de": ["weihen"], "hu": ["meghint (szentelt v\u00edzzel)"]}, "examples": [["aspergu ilin per akvo", "La Malnova Testamento, Nombroj 8:7"], ["aspergi per oleo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Delikate, pluvgutete sur\u015dprucigi ion a\u016d iun.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u044b\u0440\u0441\u043a\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["vaporiser (des gouttelettes)", "pulv\u00e9riser (un liquide)"], "en": ["spray", "atomize", "spritz"], "ru": ["\u043e\u043f\u0440\u044b\u0441\u043a\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u0440\u044b\u0437\u0433\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["gie\u00dfen"], "hu": ["permetez (v\u00edzzel)", "locsol"]}, "examples": [["aspergi florojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "asperg", "primary": true}, "helpema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Volonte helpanta.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0441\u043b\u0443\u0436\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439"], "fr": ["serviable"], "en": ["helpful"], "nl": ["behulpzaam"], "pt": ["servi\u00e7al (adj.)"], "de": ["hilfsbereit"], "sv": ["hj\u00e4lpsam"], "hu": ["szolg\u00e1latk\u00e9sz"], "br": ["sikourus"], "it": ["servizievole", "soccorrevole"], "pl": ["uczynny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "help", "primary": false}, "Zamenhofo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La vorto aperas en la Fundamento nur en la formo \u00abL. L. Zamenhof\u00bb."], "primary definition": "\u00abDoktoro Esperanto\u00bb, la kreinto de la Lingvo Internacia (la lingvo Esperanto).", "translations": {"be": ["\u0417\u0430\u043c\u044d\u043d\u0433\u043e\u0444"], "fr": ["Zamenhof"], "bg": ["\u041b\u044e\u0434\u0432\u0438\u043a \u0417\u0430\u043c\u0435\u043d\u0445\u043e\u0444"], "pt": ["Zamenhof"], "ru": ["\u0417\u0430\u043c\u0435\u043d\u0433\u043e\u0444"], "ca": ["Zamenhof"], "de": ["Zamenhof", "Samenhof"], "it": ["Zamenhof"], "hu": ["Zamenhof"], "en": ["Zamenhof"], "sv": ["Zamenhof"], "es": ["Zamenhof"]}, "examples": [["tio estas rekte kontra\u016d la konsiloj kaj modeloj donitaj de Zamenhofo", "Pejno Simono: Atentokapta sed ru\u011dkrajoninda, Monatojaro 2001a, numero 1a, p. 31a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Zamenhof", "primary": true}, "reto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plekta\u0135o kun grandaj interspacoj inter la fadenoj a\u016d \u015dnuroj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0435\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["filet", "r\u00e9seau"], "en": ["net"], "nl": ["net", "netwerk"], "pt": ["rede"], "ru": ["\u0441\u0435\u0442\u044c"], "de": ["Netz"], "sv": ["n\u00e4t"], "hu": ["h\u00e1l\u00f3", "h\u00e1l\u00f3zat"], "pl": ["sie\u0107"]}, "examples": [["nova aparato, kiu konsistas el reto, plektita el facila sed fortika materialo", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 5, el la vivo kaj sciencoj, bagateloj"]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Uzata kiel kaptilo, ekzemple de sova\u011daj bestoj.", "translations": {}, "examples": [["lasi sin entiri en reton", "Z"]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043c\u044f\u0440\u044d\u0436\u0430"], "de": ["Fischernetz"]}, "examples": [["Petro iris sur la \u015dipon, kaj tiris la reton al la tero, plenan de grandaj fi\u015doj", "La Nova Testamento, S. Johano 21:11"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Io similanta tian plekta\u0135on.", "translations": {}, "examples": [["la reto de la vejnoj", null], ["la tuta lando estas kovrita per reto da fervojoj, da filioj", null], ["\u015dtala reto da pafa\u0135oj", null], ["komputila reto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Komplika\u0135o, malsimpla a\u016d konfuza implika\u0135o.", "translations": {}, "examples": [["vi estas nesperta, \u0109irka\u016dita per reto de intrigoj", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 5a"], ["la nacioj estas preme interligataj per la reto de la interplektitaj interesoj", null], ["tiaj maljunuloj tute konfuzi\u011das en la malsimpla retaro de niaj modernaj vivkondi\u0109oj", null], ["reto da supersti\u0109oj kaj rutinoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ret", "primary": true}, "Zamenhofa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la persono kaj agado de Zamenhofo, a\u016d kongrua kun ties lingvaj rekomendoj kaj ekzemploj.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043c\u0435\u043d\u0433\u043e\u0444\u043e\u0432\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["Samenhofisch", "Samenhof'sch", "Samenhof's"], "it": ["di Zamenhof"], "pt": ["de Zamenhof (adj.)"], "hu": ["zamenhofi"]}, "examples": [["Cetere, mi rimarkis ke ofte la plej sukoplenaj parolturnoj estas Zamenhofaj", "Stefan Maul: Miloj da parolturnoj, Monatojaro 1996a, numero 2a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Zamenhof", "primary": false}, "klerulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Klera homo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0443\u043a\u0430\u0432\u0430\u043d\u044b \u0447\u0430\u043b\u0430\u0432\u0435\u043a"], "fr": ["clerc (personne cultiv\u00e9e)", "lettr\u00e9 (subst.)", "savant (subst.)"], "nl": ["geletterde", "belezen iemand"], "ru": ["\u043a\u043d\u0438\u0436\u043d\u0438\u043a", "\u043f\u0440\u043e\u0441\u0432\u0435\u0449\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u043a", "\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u043a"], "de": ["Gebildeter"], "hu": ["m\u0171velt ember", "k\u00e9pzett ember"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "erudiciulo, instruitulo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kler", "primary": false}, "malsperteco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de iu ne havinta spertojn, ne konanta per propra travivado.", "translations": {"fr": ["inexp\u00e9rience"]}, "examples": [["\u011duste pro nia sensperteco, iuj malsimplaj aferoj \u015dajnis al ni tute simplaj", "R. Radiguet, trad. M. Duc Goninaz, Kun Diablo en la korpo, Mondial, 2006"]], "subdefinitions": []}], "root": "spert", "primary": false}, "ferbetono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Betono fortikigita per internaj feraj stangoj, tre uzata por la nuntempaj konstruoj.", "translations": {"be": ["\u0436\u0430\u043b\u0435\u0437\u0430\u0431\u044d\u0442\u043e\u043d"], "fr": ["b\u00e9ton arm\u00e9"], "en": ["reinforced concrete"], "ru": ["\u0436\u0435\u043b\u0435\u0437\u043e\u0431\u0435\u0442\u043e\u043d"], "ca": ["formig\u00f3 armat"], "de": ["Eisenbeton", "Stahlbeton", "armierter Beton"], "hu": ["vasbeton"], "sk": ["\u017eelezobet\u00f3n"], "pl": ["\u017celbet", "\u017celbeton", "\u017celazobeton", "beton zbrojony"], "es": ["hormig\u00f3n armado"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "beton", "primary": false}, "paniklo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kunmetita kaj tre bran\u0109i\u011danta grapolo, kies \u0109iuj bran\u0109oj fini\u011das en floro.", "translations": {"be": ["\u043c\u044f\u0446\u0451\u043b\u043a\u0430 (\u0441\u0443\u043a\u0432\u0435\u0446\u044c\u0446\u0435)"], "nl": ["pluim (v.plant)"], "pt": ["pan\u00edcula"], "ru": ["\u043c\u0435\u0442\u0451\u043b\u043a\u0430 (\u0443 \u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0439)"], "de": ["Rispe"], "hu": ["buga"]}, "examples": [["paniklo de aveno, milio, rizo", null], ["umbela paniklo", null], ["funela paniklo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "panikl", "primary": true}, "insurekciulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ribelulo, ano de popolribelo.", "translations": {"nl": ["opstandeling (ontr.)"]}, "examples": [["li ekstaris kun sia armeo, unuigita kun la insurekcianoj de kolonelo Korponay", "T. Papp, Debrecena batalo, [ Debrecena Bulteno, 1983, numero 14a]"]], "subdefinitions": []}], "root": "insurekci", "primary": false}, "reostato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato de la\u016ddezire variebla elektra rezistanco, kiu lokita en cirkviton ebligas variigi la intenson de kurento.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0430\u0441\u0442\u0430\u0442"], "nl": ["reostaat"], "pt": ["reostato"], "ru": ["\u0440\u0435\u043e\u0441\u0442\u0430\u0442"], "de": ["Rheostat"], "hu": ["reoszt\u00e1t", "ellen\u00e1ll\u00e1sszekr\u00e9ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "reostat", "primary": true}, "orakoli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Eldiri orakolon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0434\u043a\u0430\u0437\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["orakeln"], "nl": ["orakelen"], "pt": ["oracular"], "hu": ["j\u00f3sol", "j\u00f6vend\u0151t mond"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "orakol", "primary": false}, "orakolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "A\u016dtoritatulo respondanta, nome de dia\u0135o, je la demandoj de tiuj kiuj venas \u011din konsulti.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0440\u0430\u043a\u0443\u043b"], "en": ["oracle"], "nl": ["orakel"], "pt": ["or\u00e1culo"], "el": ["\u03c7\u03c1\u03b7\u03c3\u03bc\u03cc\u03c2"], "de": ["Orakel"], "hu": ["j\u00f3slat", "or\u00e1kulum"], "be": ["\u0430\u0440\u0430\u043a\u0443\u043b", "\u043f\u0440\u0430\u0434\u043a\u0430\u0437\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"]}, "examples": [["Marta rigardis la parolantan virinon kiel orakolon", "E. Orzeszkowa, trad. Zamenhof: Marta."], ["tute ne necesas esti orakolo por deklari, ke \u011di neniam atingos la 17 eldonojn de la Fundamenta Krestomatio", "A. Kor\u0135enkov: Ne \u0109io nova estas bona. LOdE, 1992. n-ro 2 (3)"], ["orakolo foje respondas kaj foje ne, kaj ne eblas influi tion", "Orakolaj teknikojAIS San-Marino"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Orakola\u0135o, respondo de orakolo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u0441\u043a\u0430\u0437\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u0440\u043e\u0440\u0438\u0446\u0430\u043d\u0438\u0435"], "en": ["revelation"]}, "examples": [["la orakoloj de Jesaja", null], ["la guvernisto Panglos estis la hejma orakoldiranto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Orakolejo, sanktejo kien oni venas por konsulti orakolon.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0440\u0430\u043a\u0443\u043b"]}, "examples": [["la orakolo de Apolono en Delfo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "orakol", "primary": true}, "rabbirdoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Birdoj kun akra beko kaj ungegoj, tage \u0109asantaj el la klaso ( Falconiformes) a\u016d nokte \u0109asantaj el la klaso (Strigiformes).", "translations": {"be": ["\u0441\u043e\u043a\u0430\u043b\u0430\u043f\u0430\u0434\u043e\u0431\u043d\u044b\u044f (\u0430\u0442\u0440\u0430\u0434)"], "fr": ["oiseaux de proie", "rapaces (oiseaux)"], "en": ["birds of prey"], "ru": ["\u0445\u0438\u0449\u043d\u044b\u0435 \u043f\u0442\u0438\u0446\u044b (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434)", "\u0434\u043d\u0435\u0432\u043d\u044b\u0435 \u0445\u0438\u0449\u043d\u044b\u0435 \u043f\u0442\u0438\u0446\u044b (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434)"], "de": ["Taggreife", "Greifv\u00f6gel", "Raubv\u00f6gel"], "hu": ["s\u00f3lyomalak\u00faak", "ragad\u00f3z\u00f3madarak"], "bg": ["\u0445\u0438\u0449\u043d\u0430 \u043f\u0442\u0438\u0446\u0430", "\u0433\u0440\u0430\u0431\u043b\u0438\u0432\u0430 \u043f\u0442\u0438\u0446\u0430"], "pl": ["ptaki drapie\u017cne"], "br": ["evned-preizh", "laboused-preizh"], "es": ["rapaces", "aves de presa", "rapaz (ave)"], "he": ["\u05e2\u05d5\u05e3 \u05d3\u05d5\u05e8\u05e1"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bird", "primary": false}, "optikisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu fabrikas a\u016d vendas optikajn instrumentojn", "translations": {"be": ["\u043e\u043f\u0442\u044b\u043a"], "fr": ["opticien"], "bg": ["\u043e\u0447\u0435\u043d \u043b\u0435\u043a\u0430\u0440"], "nl": ["opticien"], "ru": ["\u043e\u043f\u0442\u0438\u043a"], "de": ["Optiker"], "hu": ["optikus"], "en": ["optician"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "optik", "primary": false}, "minimumismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arta stilo uson-devena prospera ekde la dua duono de la 20a jarcento, favoranta uzon de simplaj, grandaj formoj a\u016d eroj, ofte serie prezentataj.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0438\u043d\u0438\u043c\u0430\u043b\u0438\u0437\u043c"], "fr": ["minimalisme"], "en": ["minimalism"], "pt": ["minimalismo"], "be": ["\u043c\u0456\u043d\u0456\u043c\u0430\u043b\u0456\u0437\u043c"], "de": ["Minimalismus"], "hu": ["minimalizmus"], "pl": ["minimalizm"], "es": ["minimalismo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108ia arta stilo, kiu uzas etan sortimenton de bazaj eroj por konstrui verkon.", "translations": {"pt": ["minimalismo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "minimum", "primary": false}, "geotrupedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo koleopteroj (Geotrupidae).", "translations": {"de": ["Mistk\u00e4fer (Familie)"], "nl": ["mestkevers (fam.)"], "pt": ["geotrup\u00eddeos"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "geotruped", "primary": true}, "pegoformaj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la klaso birdoj (Piciformes).", "translations": {"ru": ["\u0434\u044f\u0442\u043b\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b\u0435 (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434)"], "de": ["Spechtv\u00f6gel"], "hu": ["hark\u00e1lyform\u00e1j\u00faak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "peg", "primary": false}, "salutnomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En komputila sistemo por pluraj uzantoj, la vorto kiun uzanto indikas dum saluto.", "translations": {"be": ["\u0456\u043c\u044f (\u043a\u0430\u0440\u044b\u0441\u0442\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a\u0430 \u043a\u0430\u043c\u043f\u0443\u0442\u0430\u0440\u043d\u0430\u0439 \u0441\u0456\u0441\u0442\u044d\u043c\u044b, \u0441\u0435\u0442\u043a\u0456)"], "fr": ["login", "identifiant d'utilisateur (login)", "nom d'utilisateur (login)"], "en": ["login name"], "nl": ["gebruikersnaam"], "ru": ["\u0438\u043c\u044f \u0432\u0445\u043e\u0434\u0430 \u0432 \u0441\u0438\u0441\u0442\u0435\u043c\u0443"], "de": ["Benutzername"], "it": ["login (nome utente)"], "hu": ["bejelentkez\u00e9si n\u00e9v"], "sv": ["inloggningsnamn", "anv\u00e4ndarnamn"], "pl": ["nazwa u\u017cytkownika", "login", "nazwa logowania"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "salut", "primary": false}, "fu\u015disto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu kutime fu\u015das.", "translations": {"be": ["\u0445\u0430\u043b\u0442\u0443\u0440\u0448\u0447\u044b\u043a", "\u0431\u0440\u0430\u043a\u0430\u0440\u043e\u0431"], "fr": ["bousilleur", "g\u00e2cheur"], "de": ["Pfuscher", "St\u00fcmper"], "nl": ["knoeier"], "ru": ["\u0431\u0440\u0430\u043a\u043e\u0434\u0435\u043b", "\u0445\u0430\u043b\u0442\u0443\u0440\u0449\u0438\u043a"]}, "examples": [["\u015di devas vivi kun akceptinda viro, sa\u011da, bonkora, juna, unuvorte, kun viro kiel mi, ne kun fu\u015dulo kiel Jozefo", "Lasu min paroli plu!, Revenis amo, feli\u0109u ni!"]], "subdefinitions": []}], "root": "fu\u015d", "primary": false}, "pul\u0109inela sekreto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["secret de Polichinelle"], "it": ["segreto di Pulcinella"], "hu": ["ny\u00edlt titok"]}, "examples": [["eble vi intence \u015datus sekretigi la nomon de tiu persono, sed \u011di estas pul\u0109inela sekreto", "La Ondo de Esperanto, 1999:5(55)"]], "subdefinitions": []}], "root": "sekret", "primary": false}, "aproksimi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Trovi nombron (funkcion, ekvacion, kurbon) tiom proksiman al la ekzakta, kiom estas dezirate.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0431\u043b\u0456\u0436\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u043f\u0440\u0430\u043a\u0441\u0456\u043c\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["approximer", "trouver une approximation"], "en": ["approximate"], "ru": ["\u0430\u043f\u043f\u0440\u043e\u043a\u0441\u0438\u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0431\u043b\u0438\u0436\u0430\u0442\u044c (\u043c\u0430\u0442.)"], "de": ["approximieren"], "hu": ["k\u00f6zel\u00edt (matematikailag)", "approxim\u00e1l"], "sk": ["aproximova\u0165", "pribli\u017ene vypo\u010d\u00edta\u0165"], "pl": ["przybli\u017ca\u0107"], "es": ["aproximar"]}, "examples": [["aproksimi diferencialan ekvacion per ekvacio diferenca", null], ["en la postskriptaj tiparoj la signobildoj estas aproksimataj per kurboj de B\u00e9zier", null], ["3,14 estas desuba aproksima\u0135o de \u03c0", null]], "subdefinitions": []}], "root": "aproksim", "primary": true}, "henao": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pulvoro el sekigitaj folioj de kofero preparita por uzo kiel \u015dminko kuprokolore tinkturanta harojn, ungojn, ha\u016dton, populara kaj rigardata kiel sanfavora en Nordafriko.", "translations": {"be": ["\u0445\u043d\u0430"], "fr": ["henn\u00e9"], "fa": ["\u062d\u0646\u0627 (\u06af\u0631\u062f)"], "pt": ["hena"], "ru": ["\u0445\u043d\u0430"], "de": ["Henna"], "it": ["henn\u00e9 (tintura)"]}, "examples": [["muelitaj kiel henao a\u016d tritiko", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 2a, \u0109apitro 28a, p. 553a"]], "subdefinitions": []}], "root": "hena", "primary": true}, "magazenego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre granda moderna vendejo, kie oni vendas multspecajn komerca\u0135ojn", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u0430\u043c\u0430"], "fr": ["grand magasin"], "en": ["department store"], "nl": ["koopcentrum"], "pt": ["magazine", "loja de departamentos"], "ru": ["\u0443\u043d\u0438\u0432\u0435\u0440\u043c\u0430\u0433", "\u0441\u0443\u043f\u0435\u0440\u043c\u0430\u0440\u043a\u0435\u0442"], "de": ["Warenhaus", "Kaufhaus"], "hu": ["\u00e1ruh\u00e1z"], "fa": ["\u0641\u0631\u0648\u0634\u06af\u0627\u0647 \u0628\u0632\u0631\u06af"], "br": ["gourstal"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "magazen", "primary": false}, "malgrava\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne atentinda afero.", "translations": {"be": ["\u0434\u0440\u043e\u0431\u044f\u0437\u044c", "\u0434\u0440\u0430\u0431\u043d\u0456\u0446\u0430", "\u043f\u0443\u0441\u044c\u0446\u044f\u043a\u043e\u0432\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["bagatelle", "broutille"], "nl": ["bagatel", "kleinigheid", "futiliteit", "iets onbelangrijks"], "pt": ["bagatela"], "ru": ["\u043c\u0435\u043b\u043e\u0447\u044c", "\u043f\u0443\u0441\u0442\u044f\u043a"], "pl": ["drobiazg", "b\u0142ahostka", "bagatela"], "hu": ["potoms\u00e1g", "bagatell dolog", "csek\u00e9lys\u00e9g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grav", "primary": false}, "forkomuniigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043b\u0443\u0447\u0438\u0442\u044c (\u043e\u0442 \u0446\u0435\u0440\u043a\u0432\u0438)"], "fr": ["excommunier"], "en": ["excommunicate"], "nl": ["excommuniceren", "in de ban doen"], "de": ["exkommunizieren", "aus der kirchlichen Gemeinschaft ausschlie\u00dfen"], "es": ["excomulgar"], "hu": ["kik\u00f6z\u00f6s\u00edt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "komuni", "primary": false}, "stevardino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ino plenumanta la laboron de stevardo.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u0440\u0442\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u0434\u043d\u0438\u0446\u0430", "\u0441\u0442\u044e\u0430\u0440\u0434\u0435\u0441\u0441\u0430"], "fr": ["h\u00f4tesse de l'air"], "nl": ["stewardess"], "de": ["Flugbegleiterin", "Stewardess"], "it": ["hostess (d'aria)", "assistente di volo"], "hu": ["utask\u00eds\u00e9r\u0151n\u0151", "l\u00e9gikisasszony", "stewardess"]}, "examples": [["en la jaro 1995, 18 senlabori\u011dintoj estis dungitaj de la \u015canhaja Aviada Kompanio kiel stevardinoj, kio fari\u011dis siatempe varme diskutata temo, \u0109ar anta\u016de stevardado estis plenumata ekskluzive de belaj fra\u016dlinoj, sed \u0109i-foje la kompanio rompis la anta\u016djugxon kaj akceptis 18 meza\u011dajn virinojn kiel stevardinojn", "Ye Guobiao, Iamaj senlabori\u011dintoj stevardas en aviadilo. El Popola \u0108inio, 1998, n-ro 10"]], "subdefinitions": []}], "root": "stevard", "primary": false}, "narvaledoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo cetacoj (Monodontidae).", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u043b\u0443\u0445\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Gr\u00fcndelwale"], "nl": ["grondeldolfijnen (fam.)"], "pt": ["monodont\u00eddeos"], "hu": ["narv\u00e1lok (csal\u00e1d)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "narvaled", "primary": true}, "grumblulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu kutimas grumbli.", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u0440\u0447\u0443\u043d", "\u0431\u0443\u0440\u043a\u0443\u043d"], "fr": ["grognon (subst.)", "r\u00e2leur", "ronchonneur", "rousp\u00e9teur"], "nl": ["mopperaar", "brombeer"], "pt": ["resmungador"], "ru": ["\u0432\u043e\u0440\u0447\u0443\u043d", "\u0431\u0440\u044e\u0437\u0433\u0430"], "de": ["brummiger Mensch", "m\u00fcrrischer Mensch", "N\u00f6rgler", "Griesgram", "Kn\u00f6rer [sudgermana]"], "hu": ["morg\u00f3s ember", "zs\u00e9mbes ember"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grumbl", "primary": false}, "filigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi iun sia filo, adopti.", "translations": {"be": ["\u0443\u0441\u044b\u043d\u0430\u0432\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["adopter (comme fils)"], "en": ["adopt"], "nl": ["als zoon adopteren"], "ru": ["\u0443\u0441\u044b\u043d\u043e\u0432\u0438\u0442\u044c"], "ca": ["afillar"], "de": ["an Kindes statt annehmen", "adoptieren"], "tr": ["evlatl\u0131k edinmek"], "hu": ["fi\u00e1v\u00e1 fogad"], "es": ["adoptar un hijo"], "pl": ["usynawia\u0107"], "he": ["\u05dc\u05d0\u05de\u05e5"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fil", "primary": false}, "bukli\u011da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spirale volvi\u011danta.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0432\u0438\u0442\u043e\u0439", "\u0432\u044c\u044e\u0449\u0438\u0439\u0441\u044f", "\u043a\u0443\u0434\u0440\u044f\u0432\u044b\u0439 (\u043e \u0432\u043e\u043b\u043e\u0441\u0430\u0445)"], "fr": ["boucl\u00e9"], "en": ["curly", "loopy"], "de": ["lockig"], "pl": ["kr\u0119cone (o w\u0142osach)", "zakr\u0119cone w loki", "k\u0119dzierzawe"], "hu": ["g\u00f6nd\u00f6r", "g\u00f6nd\u00f6r\u00f6d\u0151"]}, "examples": [["jes, jes! \u2013 kun fiereco respondis grafino E\u016ddokio, fermante la romanon kaj ordigante per la manoj siajn buklajn harojn", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bukl", "primary": false}, "heliantemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio cistacoj (Helianthemum), kun belaj, orflavaj floroj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u043b\u043d\u0446\u0435\u0446\u0432\u0435\u0442"], "fr": ["h\u00e9lianth\u00e8me"], "nl": ["zonneroosje"], "pt": ["heli\u00e2ntemo"], "de": ["Sonnenr\u00f6schen"], "hu": ["napvir\u00e1g", "tetemold\u00f3", "tetemtold\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "heliantem", "primary": true}, "tago de Valenteno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Festo de geamantoj kaj amdeklaroj, en la 14a tago de februaro.", "translations": {"ru": ["\u0412\u0430\u043b\u0435\u043d\u0442\u0438\u043d\u043e\u0432 \u0434\u0435\u043d\u044c"], "fr": ["la Saint Valentin"], "nl": ["Valentijnsdag"], "pt": ["dia dos Namorados (no Brasil, em 12 de junho)"], "de": ["Valentinstag"], "it": ["(giorno di) San Valentino"], "hu": ["B\u00e1lint-nap", "Valentin-nap"], "pl": ["walentynki"]}, "examples": [["en la tago de Valenteno", "Homoj man\u011dantaj, \u00absolidareco de stomakoj\u00bb, p. 47a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Valenten", "primary": false}, "rimana": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0420\u044b\u043c\u0430\u043d\u0430", "\u0440\u044b\u043c\u0430\u043d\u0430\u045e"], "fr": ["de Riemann", "riemannien"], "en": ["Riemann['s]", "Riemannian"], "nl": ["van Riemann"], "ru": ["\u0420\u0438\u043c\u0430\u043d\u0430", "\u0440\u0438\u043c\u0430\u043d\u043e\u0432"], "de": ["Riemannsche"], "it": ["di Riemann", "riemanniano"], "hu": ["Riemann-", "Riemann-f\u00e9le"], "pl": ["Riemanna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Riman", "primary": false}, "kapitalisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo posedanta kapitalon, de \u011di ricevanta renton.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043f\u0456\u0442\u0430\u043b\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["capitaliste"], "en": ["capitalist"], "nl": ["kapitalist"], "ru": ["\u043a\u0430\u043f\u0438\u0442\u0430\u043b\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Kapitalist"], "hu": ["t\u0151k\u00e9s", "kapitalista"], "es": ["capitalista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kapital", "primary": false}, "scii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Koni certe kaj precize.", "translations": {"be": ["\u0432\u0435\u0434\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["savoir (verbe)"], "en": ["know"], "nl": ["weten"], "pt": ["saber"], "ru": ["\u0437\u043d\u0430\u0442\u044c"], "de": ["wissen"], "tr": ["bilmek"], "hu": ["tud"], "cs": ["v\u011bd\u011bt", "um\u011bt"], "es": ["saber"]}, "examples": [["mi scias, ke vi estas honesta", null], ["\u015di sciis, ke \u015di mem kantus pli bele", "Z"], ["mi ne sciis, kion fari, kiel min savi, kiun el la amba\u016d elekti", "Z"], ["\u015di ne scias, kien \u015di iras", "Z"], ["vi ne scias, \u0109u ne estos malfeli\u0109o", "Z"], ["poloj, kiuj ne scias alian lingvon krom sia propra", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 27"], ["se la lernanto scius bone sian lecionon..", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 20"], ["neniu scias \u0109ion", "Z"], ["ne scii la detalojn de la regularo", null], ["neniu scias lian tombon", "B"], ["la ven\u011do ne devas scii limojn", "Z"], ["kiom mi scias", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0443\u043c\u0435\u0442\u044c"], "nl": ["kunnen"], "hu": ["tud", "k\u00e9pes"]}, "examples": [["scii na\u011di", "B"], ["scii ludi \u015dakojn", null], ["sciu elokventi, sciu anka\u016d silenti", "Proverbaro esperanta"], ["vi sciis bone ekspluati mian situacion", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "sci", "primary": true}, "premiteco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de iu premata de la homoj a\u016d okaza\u0135oj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["assuj\u00e9tissement", "oppression", "suj\u00e9tion"], "en": ["pressure"], "nl": ["druk", "onderdrukking"], "de": ["Unterdr\u00fcckung"], "pl": ["ucisk (sytuacja)"], "hu": ["szorults\u00e1g", "szorongatotts\u00e1g"]}, "examples": [["la Eternulo vidis nian mizeron kaj nian laboradon kaj nian prematecon", "La Malnova Testamento, Readmono 26:7"], ["en mia premiteco mi vokis la Eternulon", "La Malnova Testamento, II. Samuel 22:7"], ["mi parolos en la premiteco de mia spirito, mi plendos en la maldol\u0109eco de mia animo", "La Malnova Testamento, Ijob 7:11"], ["anka\u016d vin Li elkondukus el la suferoj en spacon vastan, kie ne ekzistas premateco", "La Malnova Testamento, Ijob 36:16"]], "subdefinitions": []}], "root": "prem", "primary": false}, "scio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0432\u0435\u0434\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["connaissance", "savoir (subst.)"], "en": ["knowledge"], "ru": ["\u0437\u043d\u0430\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Wissen"], "tr": ["bilge", "bilme"], "hu": ["tud\u00e1s", "ismeret"]}, "examples": [["scio de kelkaj \u011deneralaj principoj povas anstata\u016di la scion de multaj faktoj", null], ["tio fari\u011dis sen mia scio", null], ["la\u016d mia scio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0432\u0435\u0434\u0430"]}, "examples": [["akiri multajn sciojn", "Z"], ["plimultigi sian scion", "Z"], ["via bu\u015do tenu scion", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "sci", "primary": false}, "vestejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, kie oni konservas a\u016d lasas la vestojn.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0440\u0434\u044d\u0440\u043e\u0431"], "fr": ["vestiaire"], "nl": ["vestiaire"], "ru": ["\u0433\u0430\u0440\u0434\u0435\u0440\u043e\u0431", "\u0440\u0430\u0437\u0434\u0435\u0432\u0430\u043b\u043a\u0430"], "de": ["Garderobe"], "tr": ["vestiyer"], "hu": ["ruhat\u00e1r"], "es": ["vestidor"]}, "examples": [["vestejo de teatro", null], ["li diris al la estro de la vestejo: Elportu vestojn por \u0109iuj servantoj de Baal", "La Malnova Testamento, II. Re\u011doj 10:22"]], "subdefinitions": []}], "root": "vest", "primary": false}, "pse\u016ddonimo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ka\u015dnomo de verkisto a\u016d artisto, kiu deziras ne konigi sian propran nomon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0441\u044d\u045e\u0434\u0430\u043d\u0456\u043c"], "fr": ["pseudonyme"], "bg": ["\u043f\u0441\u0435\u0432\u0434\u043e\u043d\u0438\u043c"], "nl": ["schuilnaam", "pseudoniem"], "pt": ["pseud\u00f4nimo"], "ru": ["\u043f\u0441\u0435\u0432\u0434\u043e\u043d\u0438\u043c"], "de": ["K\u00fcnstlername", "Pseudonym"], "sv": ["pseudonym"], "hu": ["\u00e1ln\u00e9v"], "fa": ["\u0646\u0627\u0645 \u0645\u0633\u062a\u0639\u0627\u0631", "\u062a\u062e\u0644\u0635"], "en": ["pseudonym"], "es": ["seud\u00f3nimo"]}, "examples": [["Kabe estas la pse\u016ddonimo de D-ro K. Bein", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pse\u016ddonim", "primary": true}, "fadenglobo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043a\u043b\u0443\u0431\u043e\u043a"], "fr": ["pelote"], "de": ["Garnkn\u00e4uel"], "pl": ["k\u0142\u0119bek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "glob", "primary": false}, "konklavo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kunveno de la kardinaloj por elekto de papo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u043a\u043b\u0430\u045e"], "fr": ["conclave"], "en": ["conclave"], "nl": ["conclaaf"], "pt": ["conclave"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u043a\u043b\u0430\u0432"], "ca": ["conclave"], "de": ["Konklave"], "hu": ["konkl\u00e1v\u00e9"], "es": ["c\u00f3nclave"], "pl": ["konklawe"]}, "examples": [["Domo de sankta Marta estas la domo en kiu lo\u011das la kardinaloj dum la Konklavo", "IKUE, Vortoj de la Konklavo, Konklavo 2005"]], "subdefinitions": []}], "root": "konklav", "primary": true}, "imponi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Trudi al iu cedeman respekton, obeeman admiron pro sia supereco.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043d\u0443\u0448\u0430\u0442\u044c \u0443\u0432\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0438\u043c\u043f\u043e\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["impressionner (susciter l'admiration)", "en imposer"], "en": ["impress"], "nl": ["imponeren", "indruk maken"], "pt": ["impor-se"], "de": ["imponieren"], "sv": ["imponera"], "hu": ["impon\u00e1l"]}, "examples": [["forta volo imponas \u0109iujn, al \u0109iuj", null], ["trompe imponi al iu per fanfaronado", null], ["la ministro esperis imponi la popolon per ilia publika aresto", null], ["pro sia \u015dajna kompetenteco li imponis al la simpluloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "impon", "primary": true}, "nedigestebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tia kiun oni ne povas digesti.", "translations": {"nl": ["onverteerbaar"], "pl": ["niestrawny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "digest", "primary": false}, "kopto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kristano el la propre egipta konfesio a\u016d ritaro.", "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u043f\u0442"], "fr": ["Copte (subst.)"], "ru": ["\u043a\u043e\u043f\u0442"], "de": ["Kopte"], "fa": ["\u0642\u0628\u0637\u06cc"], "hu": ["kopt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kopt", "primary": true}, "dupleksa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta al sistemo de senfadena a\u016d fadena telegrafio a\u016d telefonio kaj kiu ebligas al \u0109iu stacio efektivigi samtempe la sendon kaj la ricevon de komunikoj.", "translations": {"be": ["\u0434\u0443\u043f\u043b\u0435\u043a\u0441\u043d\u044b"], "fr": ["bidirectionnel", "duplex"], "en": ["full duplex"], "pt": ["d\u00faplex"], "ru": ["\u0434\u0443\u043f\u043b\u0435\u043a\u0441\u043d\u044b\u0439"], "ca": ["d\u00faplex"], "de": ["Duplex-"], "hu": ["duplex", "k\u00e9tir\u00e1ny\u00fa"], "es": ["d\u00faplex"], "pl": ["dupleksowy", "dwukierunkowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dupleks", "primary": true}, "koleopteroj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la klaso insektoj (Coleoptera), kies flugiloj estas kovritaj de rigidaj organoj t. n. elitroj, kiuj \u015dirmas ilin, kiam la insekto ne flugas.", "translations": {"be": ["\u0446\u044c\u0432\u0435\u0440\u0434\u0430\u043a\u0440\u044b\u043b\u044b\u044f"], "fr": ["col\u00e9opt\u00e8res"], "en": ["beetles"], "nl": ["kevers", "schildvleugeligen"], "ru": ["\u0436\u0435\u0441\u0442\u043a\u043e\u043a\u0440\u044b\u043b\u044b\u0435", "\u0436\u0443\u043a\u0438"], "de": ["K\u00e4fer"], "sv": ["skalbaggar"], "hu": ["bogarak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "koleopter", "primary": true}, "impona": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ka\u016dzanta admiron, surprize granda, brila.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043d\u0443\u0448\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439 \u0443\u0432\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0432\u043f\u0435\u0447\u0430\u0442\u043b\u044f\u044e\u0449\u0438\u0439", "\u0438\u043c\u043f\u043e\u0437\u0430\u043d\u0442\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["imposant", "impressionnant"], "en": ["impressive"], "nl": ["indrukwekkend"], "pt": ["imponente"], "de": ["imposant"], "sv": ["imponerande"], "hu": ["imponz\u00e1ns"]}, "examples": [["impona manifestacio", null], ["impona monto, ruino, vida\u0135o, verko, monumento", null], ["imponaj ordenoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "impon", "primary": false}, "kopta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la koptoj, al ilia eklezio, aparte al la epoko de ilia prospero de la 2a \u011dis la 7a jarcento, al tiutempaj arto, lingvo, kulturo.", "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u043f\u0446\u043a\u0456"], "fr": ["copte (adj.)"], "ru": ["\u043a\u043e\u043f\u0442\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["koptisch"], "fa": ["\u0642\u0628\u0637\u06cc"], "hu": ["kopt"]}, "examples": [["pere de kopta lingvo li sukcesis solvi la sistemon de hieroglifoj", "Interesa arkeologio, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kopt", "primary": false}, "seksto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0441\u044d\u043a\u0441\u0442\u0430"], "fr": ["sixte (intervalle musical)"], "bg": ["\u0441\u0435\u043a\u0441\u0442\u0430"], "nl": ["sext"], "ru": ["\u0441\u0435\u043a\u0441\u0442\u0430"], "de": ["Sexte"], "it": ["sesta (mus.)"], "hu": ["szext"], "es": ["sexto"], "ro": ["sext\u0103"], "pl": ["seksta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sekst", "primary": true}, "soleco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de iu estanta sola.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043c\u043e\u0442\u0430"], "fr": ["solitude"], "en": ["loneliness"], "nl": ["eenzaamheid"], "ru": ["\u043e\u0434\u0438\u043d\u043e\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Einsamkeit"], "tr": ["yaln\u0131zl\u0131k"], "hu": ["mag\u00e1ny", "egyed\u00fcll\u00e9t"], "uk": ["\u0441\u0430\u043c\u043e\u0442\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sol", "primary": false}, "sindonema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u0430\u043c\u043e\u043e\u0442\u0432\u0435\u0440\u0436\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["d\u00e9vou\u00e9"], "en": ["devoted", "self-sacrificing", "helpful", "generous", "selfless"], "nl": ["dienstvaardig", "opofferingsgezind"], "de": ["hingebungsvoll", "selbstlos"], "pl": ["oddany", "przywi\u0105zany"], "hu": ["odaad\u00f3 term\u00e9szet\u0171"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "don", "primary": false}, "sangimposto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Devigo de la milita servado.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u043b\u043e\u0433 \u043a\u0440\u043e\u0432\u044c\u044e"], "fr": ["imp\u00f4t du sang"], "de": ["Wehrpflicht"], "nl": ["dienstplicht (in tijde van oorlog)"], "hu": ["k\u00f6telez\u0151 katonai szolg\u00e1lat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "impost", "primary": false}, "soleca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Izola; malproksima je \u0109iuj aliaj; malhavanta kunulojn; senakompana; senhelpa.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043c\u043e\u0442\u0430"], "fr": ["solitaire"], "en": ["lonely"], "nl": ["eenzaam"], "ru": ["\u043e\u0434\u0438\u043d\u043e\u043a\u0438\u0439"], "de": ["einsam"], "hu": ["mag\u00e1nyos"]}, "examples": [["korfavoru min, \u0109ar mi estas soleca kaj mizera", "Z"], ["pre\u011dejo staris solece sur monteto", "Z"], ["la urbo estos solecigita kaj forlasita", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "sol", "primary": false}, "indigniga\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"hu": ["botr\u00e1ny", "skandalum"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "indign", "primary": false}, "hordeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio poacoj (Hordeum), unujara grena vegeta\u0135o, kies grajnoj estas uzataj por fari krudan panon, por nutri bestojn a\u016d por fabriki bieron.", "translations": {"be": ["\u044f\u0447\u043c\u0435\u043d\u044c"], "fr": ["orge"], "bg": ["\u0435\u0447\u0435\u043c\u0438\u043a"], "nl": ["gerst"], "pt": ["cevada"], "el": ["\u03ba\u03c1\u03b9\u03b8\u03ac\u03c1\u03b9"], "ca": ["ordi"], "de": ["Gerste"], "it": ["orzo"], "hu": ["\u00e1rpa"], "en": ["barley"], "es": ["cebada"], "br": ["heiz"], "ru": ["\u044f\u0447\u043c\u0435\u043d\u044c"], "pl": ["j\u0119czmie\u0144"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "horde", "primary": true}, "prefaco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0434\u043c\u043e\u0432\u0430"], "fr": ["avant-propos", "pr\u00e9face"], "nl": ["voorwoord", "voorrede", "proloog", "inleiding"], "pt": ["pref\u00e1cio"], "de": ["Vorwort", "Vorrede", "Prolog"], "it": ["prefazione"], "hu": ["el\u0151sz\u00f3"], "es": ["prefacio", "pr\u00f3logo"]}, "examples": [["\u00aboriginala poemaro senprefaca\u00bb", "Gon\u00e7alo Neves: Simptomoj (originala poemaro senprefaca). - Antverpeno: Flandra Esperanto-Ligo, 1999."]], "subdefinitions": []}], "root": "prefac", "primary": true}, "elementa funkcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu reela funkcio kun reela argumento, prenita el la vico: potencoj, eksponencialoj, trigonometriaj funkcioj, a\u016d rezultanta el apliko al tiuj funkcioj de aritmetikaj operacioj, multipliko per konstanto, malvastigo, kunligo a\u016d inversigo.", "translations": {"be": ["\u044d\u043b\u0435\u043c\u044d\u043d\u0442\u0430\u0440\u043d\u0430\u044f \u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["fonction \u00e9l\u00e9mentaire"], "en": ["elementary function"], "ru": ["\u044d\u043b\u0435\u043c\u0435\u043d\u0442\u0430\u0440\u043d\u0430\u044f \u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u044f"], "de": ["elementare Funktion"], "pl": ["funkcja elementarna"], "hu": ["elemi f\u00fcggv\u00e9ny"]}, "examples": [["polinomaj funkcioj, logaritmoj, hiperbolaj funkcioj estas elementaj funkcioj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "funkci", "primary": false}, "miela": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "De mielo, el mielo.", "translations": {"be": ["\u043c\u044f\u0434\u043e\u0432\u044b"], "en": ["honey"], "nl": ["honing-", "honig-"], "ru": ["\u043c\u0435\u0434\u043e\u0432\u044b\u0439"], "de": ["aus Honig"], "hu": ["m\u00e9z-", "m\u00e9zes"], "pl": ["miodowy"], "es": ["de miel"]}, "examples": [["miela gusto, miela kuko, mielmonato", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Afekte nesincere dol\u0109a.", "translations": {"nl": ["honingzoet", "honigzoet"], "de": ["honigs\u00fc\u00df"], "en": ["sweet", "honeyed", "saccharine"], "es": ["meloso"], "hu": ["m\u00e9zes"]}, "examples": [["miela vo\u0109o", null], ["flati per mielaj vortoj", null], ["lango miela, sed koro kruela", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "miel", "primary": false}, "mielo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sukera substanco ellaborata de la abeloj el suko de floroj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0451\u0434"], "fr": ["miel"], "bg": ["\u043c\u0435\u0434"], "nl": ["honing", "honig"], "pt": ["mel"], "ru": ["\u043c\u0451\u0434"], "de": ["Honig"], "hu": ["m\u00e9z"], "en": ["honey"], "es": ["miel"], "br": ["mel"], "ro": ["miere"], "pl": ["mi\u00f3d"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "miel", "primary": true}, "liuto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el diversaj kordinstrumentoj kun sonkesto, unumane tenebla kolo kaj pluke, plektre a\u016d ar\u0109e sonigeblaj kordoj stre\u0109itaj trans la sonkesto \u011dis ekstreme de la kolo, tiel ke muzikanto povas ilin premi por \u015dan\u011di iliajn longojn kaj sekve son-altojn. Komparu kun citroj, harpoj, liroj.", "translations": {"be": ["\u043b\u044e\u0442\u043d\u044f"], "fr": ["luth"], "en": ["lute"], "nl": ["luit"], "pt": ["ala\u00fade"], "el": ["\u03bb\u03b1\u03bf\u03cd\u03c4\u03bf"], "de": ["Laute"], "hu": ["lant"], "ru": ["\u043b\u044e\u0442\u043d\u044f"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "liut", "primary": true}, "senmorta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Neniam mortonta.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0441\u0441\u043c\u0435\u0440\u0442\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["immortel"], "nl": ["onsterfbaar"], "pt": ["imortal"], "be": ["\u043d\u0435\u045e\u043c\u0456\u0440\u0443\u0447\u044b", "\u0431\u0435\u0441\u044c\u0441\u044c\u043c\u044f\u0440\u043e\u0442\u043d\u044b"], "it": ["immortale"], "hu": ["halhatatlan"], "pl": ["nie\u015bmiertelny"]}, "examples": [["la animo estas senmorta", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 31"], ["la senmortaj verkoj de Homero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mort", "primary": false}, "sopir\u011demi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0432\u0437\u0434\u044b\u0445\u0430\u0442\u044c (\u0433\u0440\u0443\u0441\u0442\u043d\u043e, \u043c\u0435\u0447\u0442\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e)", "\u0432\u0437\u0434\u044b\u0445\u0430\u0442\u044c (\u043f\u043e \u0447\u0435\u043c\u0443-\u043b.)", "\u0442\u043e\u043c\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f (\u043f\u043e \u0447\u0435\u043c\u0443-\u043b.)"], "it": ["sospirare"], "pl": ["wzdycha\u0107"]}, "examples": [["Ha! sopir\u011demis sinjorino Szwejc, \u2015 oni ne devas havi tro multe da konfido al si mem", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011dem", "primary": false}, "oceano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0456\u044f\u043d"], "fr": ["oc\u00e9an"], "bg": ["\u043e\u043a\u0435\u0430\u043d"], "nl": ["oceaan"], "pt": ["oceano"], "el": ["\u03c9\u03ba\u03b5\u03b1\u03bd\u03cc\u03c2"], "ca": ["oce\u00e0"], "de": ["Ozean"], "sv": ["ocean"], "hu": ["\u00f3c\u00e9an"], "en": ["ocean"], "es": ["oc\u00e9ano"], "ru": ["\u043e\u043a\u0435\u0430\u043d"], "pl": ["ocean"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la \u0109efaj partoj de la mondoceano.", "translations": {}, "examples": [["la luno influas la tajdojn, tirante akvon trans oceanojn", "GREEN Will: La luna ludo. Monato"], ["kontinento: \u0109iu el la grandaj divida\u0135oj de la tero, kiujn la oceanoj disigas unu de alia", "La Nova Plena Ilustrita Vortaro, art. \u00abkontinento\u00bb"], ["la elektromagneta drato sub la oceano jam telegrafis kiel granda estas la aera karavano", "Fabeloj, volumo 3, Post jarmiloj"], ["baleno en la oceano | elspiras akvon per fontano", "Fabeloj, volumo 4, Abocolibro"], ["la lageto estis sufi\u0109e granda, la skarabo opiniis ke \u011di estas oceano", "Fabeloj, volumo 4, Sterkskarabo"], ["tio estas oazo kvaza\u016d insulo en la mezo de la sabla oceano", "La Faraono, volumo 2, \u0109ap. 17"]], "subdefinitions": []}], "root": "ocean", "primary": true}, "\u0109eftero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pli granda terpeco, kontinento a\u016d granda insulo kontraste al pli malgranda.", "translations": {"fr": ["continent (subst.)", "ile principale"], "en": ["mainland"]}, "examples": [["anta\u016d \u0109irka\u016d 10.000 jaroj, levi\u011do de la marnivelo disigis la insulon de la a\u016dstralia \u0109eftero", "M. Furness, Kanguru-insulo, edukado.net, 2008-01-29"]], "subdefinitions": []}], "root": "ter", "primary": false}, "\u0109i tie": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En tiu (rilate al la parolanto) proksima loko.", "translations": {"be": ["\u0442\u0443\u0442"], "fr": ["ici", "l\u00e0 (proche)"], "nl": ["hier"], "ru": ["\u0437\u0434\u0435\u0441\u044c", "\u0442\u0443\u0442"], "de": ["hier"], "pl": ["tu", "tutaj"], "vo": ["is"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tie", "primary": false}, "skvamo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el la kornecaj lamenetoj, kiuj tegas la korpon de plej multaj fi\u015doj kaj rampuloj.", "translations": {"be": ["\u043b\u0443\u0441\u043a\u0430", "\u043b\u0443\u0441\u043a\u0430\u0432\u0456\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["\u00e9caille"], "en": ["scale (of fish, etc)"], "nl": ["schub"], "ru": ["\u0447\u0435\u0448\u0443\u044f", "\u0447\u0435\u0448\u0443\u0439\u043a\u0430"], "de": ["Schuppe"], "hu": ["pikkely"], "pl": ["\u0142uska"]}, "examples": [["belaj fi\u015doj kun ar\u011dentaj kaj oraj skvamoj na\u011dis post la boato", "Fabeloj, volumo 2, dio de dormo, Mardo."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Io similanta skvamon.", "translations": {"nl": ["schilfer"]}, "examples": [["\u0109e kelkaj vegeta\u0135oj skvamoj anstata\u016das foliojn", null], ["skarlatinaj skvamoj de la ha\u016dto", null], ["ho, se la skvamoj defalus de viaj okuloj!", "Z"], ["per skvamita kiraso li estis vestita", "La Malnova Testamento, I. Samuel 17:5"]], "subdefinitions": []}], "root": "skvam", "primary": true}, "\u015dalupo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda boato, boatego.", "translations": {"be": ["\u0448\u043b\u044e\u043f"], "fr": ["chaloupe"], "en": ["longboat", "launch (large utility boat)", "sloop"], "nl": ["sloep"], "pt": ["chalupa"], "ru": ["\u0448\u043b\u044e\u043f", "\u043a\u0430\u0442\u0435\u0440", "\u0431\u0430\u0440\u043a\u0430\u0441"], "de": ["Schaluppe"], "it": ["scialuppa", "lancia (barca)"], "hu": ["dereglye", "b\u00e1rka"]}, "examples": [["balda\u016d en urbaj vendejoj aperis liaj ludiloj \u2015 arte faritaj etaj modeloj de boatoj, \u015dalupoj, unuferdekaj kaj duferdekaj vel\u015dipoj", "A. Grin, trad. J. Finkel, Skarlataj veloj, 2008"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dalup", "primary": true}, "\u0109i tiu": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el la diritaj aferoj, proksima al la parolanto.", "translations": {"ru": ["\u044d\u0442\u043e\u0442", "\u044d\u0442\u0430", "\u044d\u0442\u043e"], "fr": ["celle-ci", "celles-ci", "celui-ci", "ceux-ci"], "en": ["this"], "tp": ["ni"], "pl": ["ten", "\u00f3w", "ta"], "hu": ["ez (mutat\u00f3 n\u00e9vm\u00e1s)>"]}, "examples": [["kaj \u0109i tiu, fikse rigardante lin kaj timante, diris..", "La Nova Testamento, La agoj 10:4"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La montrata, proksima al la parolanto.", "translations": {"fr": ["ce (proche)", "cet (proche)", "ces (proche)", "cette (proche)", "cettes (proche)"], "hu": ["ez a", "ez az"]}, "examples": [["jen \u0109i tiu mizerulo vokis", "La Malnova Testamento, Psalmaro 34:6"]], "subdefinitions": []}], "root": "tiu", "primary": false}, "morfologia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al vortformoj, al priaj reguloj kaj teorioj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0440\u0444\u0430\u043b\u044f\u0433\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["morphologique (linguistique)"], "de": ["morphologisch"], "ru": ["\u043c\u043e\u0440\u0444\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"]}, "examples": [["Kaj kiel paroli pri la lipoj, se mankas morfologia montrilo de pluralo!", "Boris Kolker: Eto? Ego! (Matubara Hatiro, Vortareto de kombineblaj vortoj), Monatojaro 2001a, numero 9a, p. 29a"]], "subdefinitions": []}], "root": "morfologi", "primary": false}, "historiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienculo, fakulo pri historio.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u0441\u0442\u043e\u0440\u044b\u043a"], "fr": ["historien"], "en": ["historian"], "it": ["storico (sost.)"], "hu": ["t\u00f6rt\u00e9n\u00e9sz"], "es": ["historiador"], "br": ["istorour"], "pl": ["historyk"], "he": ["\u05d4\u05d9\u05e1\u05d8\u05d5\u05e8\u05d9\u05d5\u05df"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "histori", "primary": false}, "spekta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prezenta\u0135o spektebla en teatrejo a\u016d simila loko.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u044d\u043a\u0442\u0430\u043a\u0430\u043b\u044c", "\u043f\u0440\u0430\u0434\u0441\u0442\u0430\u045e\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0432\u0456\u0434\u043e\u0432\u0456\u0448\u0447\u0430", "\u0448\u043e\u045e"], "fr": ["spectacle"], "hu": ["el\u0151ad\u00e1s"], "nl": ["schouwspel", "spektakel"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0441\u043f\u0435\u043a\u0442\u0430\u043a\u043b\u044c", "\u0437\u0440\u0435\u043b\u0438\u0449\u0435", "\u0448\u043e\u0443"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spekt", "primary": false}, "lunperiodo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La sinsekvo de la lunfazoj, komencante de la novluno.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0443\u043d\u043d\u044b\u0439 \u043c\u0435\u0441\u044f\u0446"], "fr": ["lunaison"], "nl": ["maanmaand"], "de": ["Lunation"], "it": ["lunazione"], "hu": ["holdh\u00f3nap", "lun\u00e1ci\u00f3"], "br": ["loariad"], "pl": ["miesi\u0105c ksi\u0119\u017cycowy", "lunacja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lun", "primary": false}, "kataro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Muka fluo pro inflamo de muka membrano.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0442\u0430\u0440 (\u0445\u0432\u0430\u0440\u043e\u0431\u0430)"], "fr": ["catarrhe (de muqueuse)"], "en": ["cattarh"], "nl": ["catarre"], "ru": ["\u043a\u0430\u0442\u0430\u0440", "\u0432\u043e\u0441\u043f\u0430\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435 \u0441\u043b\u0438\u0437\u0438\u0441\u0442\u043e\u0439 \u043e\u0431\u043e\u043b\u043e\u0447\u043a\u0438"], "de": ["Katarrh", "Schleimhautentz\u00fcndung"], "hu": ["hurut"], "fa": ["\u0622\u0628\u0631\u06cc\u0632\u0634"], "bg": ["\u043a\u0430\u0442\u0430\u0440", "\u043a\u0430\u0442\u0430\u0440\u0430\u043b\u043d\u043e \u0432\u044a\u0437\u043f\u0430\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "es": ["catarro"]}, "examples": [["kataro de l' nazo, de l' intesto, kaj tiel plu", null]], "subdefinitions": []}], "root": "katar", "primary": true}, "flakono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Boteleto por parfumoj, medikamentoj, likvoroj, plej ofte fermita per \u011dustege adaptita \u015dtopilo el sama materio.", "translations": {"be": ["\u0444\u043b\u044f\u043a\u043e\u043d"], "fr": ["flacon", "fiole"], "en": ["flacon"], "nl": ["flacon"], "pt": ["frasco", "vidro", "garrafinha"], "ru": ["\u0444\u043b\u0430\u043a\u043e\u043d", "\u043f\u0443\u0437\u044b\u0440\u0451\u043a", "\u0441\u043a\u043b\u044f\u043d\u043a\u0430", "\u043a\u043e\u043b\u0431\u0430"], "de": ["Flakon", "Parf\u00fcmfl\u00e4schchen"], "hu": ["flakon", "\u00fcvegcse", "fiola"], "pl": ["flakon"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flakon", "primary": true}, "ostrogota": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la ostrogotoj.", "translations": {"fr": ["ostrogoth (adj.)"], "nl": ["Ostrogothisch"], "pt": ["ostrogodo"]}, "examples": [["la ostrogotan regnon de Italio establis Teodoro la Granda", "Vikipedio, \u00ab493\u00bb, 2005-09-12"]], "subdefinitions": []}], "root": "ostrogot", "primary": false}, "le\u011disto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Profesiulo sperta pri la le\u011doj kaj iliaj aplikoj.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043a\u043e\u043d\u044c\u043d\u0456\u043a", "\u044e\u0440\u044b\u0441\u0442"], "fr": ["juriste", "l\u00e9giste"], "en": ["lawyer"], "nl": ["rechtsgeleerde"], "br": ["gwiraour", "lezennour"], "ru": ["\u0437\u0430\u043a\u043e\u043d\u043d\u0438\u043a", "\u044e\u0440\u0438\u0441\u0442"], "hu": ["jogtud\u00f3s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "le\u011d", "primary": false}, "ostrogoto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de tiu parto de la gota popolo, kiu regis Italion dum la unua duono de la 6a jarcento.", "translations": {"fr": ["Ostrogoth (subst.)"], "nl": ["Ostrogoot"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ostrogot", "primary": true}, "ebenejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ebena\u0135o", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "eben", "primary": false}, "geografio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco, kiu pritraktas la aspekton de la diversaj regionoj de la tero.", "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u0430\u0433\u0440\u0430\u0444\u0456\u044f"], "fr": ["g\u00e9ographie"], "bg": ["\u0433\u0435\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u044f"], "nl": ["aardrijkskunde", "geografie"], "pt": ["geografia"], "ru": ["\u0433\u0435\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u044f"], "de": ["Geographie", "Erdkunde"], "tr": ["jeografi"], "en": ["geography"]}, "examples": [["nomoj propraj kaj geografiaj ricevis en la vortaro apartan lokon", null], ["geografia karto", "Fabeloj, volumo 4, Malbona princo"]], "subdefinitions": []}], "root": "geografi", "primary": true}, "sefarda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al sefardoj, al iliaj tradicioj kaj kulturo.", "translations": {"fr": ["s\u00e9farade (adj.)"], "de": ["sephardisch"], "it": ["sefardita (agg.)"], "pl": ["sefardyjski"], "pt": ["sefardi (adj.)", "sefardita (adj.)"]}, "examples": [["la sefarda prononco", "J. dov Berkovi\u0109, trad. O. Ginz, Malpezaj pa\u015doj, la Nica Literatura Revuo, 1957-03 \u011dis 04, numero 2/4, p. 125a-132a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sefard", "primary": false}, "mortemulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "homo kontraste al senmortaj dioj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043c\u0435\u0440\u0442\u043d\u044b\u0439 (\u0432 \u0437\u043d\u0430\u0447. \u0441\u0443\u0449.)"], "nl": ["sterveling"], "pt": ["mortal (o homem; subst.)"], "it": ["mortale (subst.)", "comune mortale (iron.)"], "pl": ["\u015bmiertelnik"], "hu": ["haland\u00f3 ember"]}, "examples": [["kiu estas la feli\u0109a mortemulo, kiun vi nomas sinjoro?", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 9a"], ["la aztekoj konvinki\u011dis, ke la blankuloj tamen ne povas esti diidoj, nur simplaj mortemuloj, kiuj estas \u2015 la\u016d la ekzemplo \u2015 mortigeblaj", "Satiraj rakontoj, la guarbo"], ["Ho, li estas nun granda estro! Li estas nun apena\u016d atingebla de ni, mortemuloj!", "Metropoliteno"], ["mi estas ne tia, kiel alia urbestro, kiun nenio interesas; sed mi volas, ke al \u0109iu mortemulo estu farata bona akcepto", "La Revizo, akto 2a, sceno 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mort", "primary": false}, "ornato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rita vesto uzata por Diservo.", "translations": {"be": ["\u0440\u044b\u0437\u0430"], "en": ["vestment", "clerical robe"], "nl": ["ornaat", "ambtsgewaad"], "pt": ["paramento (vest.)", "ornamento (vest.)"], "ru": ["\u0440\u0438\u0437\u0430"], "de": ["Ornat"], "hu": ["orn\u00e1tus", "d\u00edsz\u00f6lt\u00f6zet"], "pl": ["ornat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ornat", "primary": true}, "semaforo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato starigita sur marbordoj, \u0109e fervojo a\u016d en trafikplenaj lokoj por dissendi optikajn signalojn.", "translations": {"be": ["\u0441\u044d\u043c\u0430\u0444\u043e\u0440", "\u0441\u044c\u0432\u0435\u0442\u043b\u0430\u0444\u043e\u0440"], "fr": ["feu de signalisation", "s\u00e9maphore"], "en": ["semaphore"], "nl": ["signaal", "semafoor", "verkeerslicht"], "ru": ["\u0441\u0435\u043c\u0430\u0444\u043e\u0440", "\u0441\u0432\u0435\u0442\u043e\u0444\u043e\u0440"], "hr": ["semafor"], "de": ["Signal", "Ampel"], "it": ["semaforo"], "sv": ["trafiksignal"], "sk": ["semafor"], "bg": ["\u0441\u0432\u0435\u0442\u043e\u0444\u0430\u0440"], "es": ["sem\u00e1foro"], "hu": ["szemafor", "jelz\u0151l\u00e1mpa", "villanyrend\u0151r"], "pl": ["semafor"]}, "examples": [["per tia sistemo same eblus \u015dalti iujn signallampojn por la piloto, kvaza\u016d trafikan semaforon", "Pejno Simono: Prefere pakete, Monato, n-ro 02/2001"]], "subdefinitions": []}], "root": "semafor", "primary": true}, "dentokarno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karno de la makzeloj \u0109irka\u016danta la dentajn radikojn.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u044f\u0441\u043d\u0430"], "fr": ["gencive"], "en": ["gengiva", "gum"], "nl": ["tandvlees"], "ru": ["\u0434\u0435\u0441\u043d\u0430"], "de": ["Zahnfleisch"], "sv": ["tandk\u00f6tt"], "hu": ["fog\u00edny", "fogh\u00fas"], "es": ["encia"], "pl": ["dzi\u0105s\u0142o"], "he": ["\u05d7\u05e0\u05d9\u05db\u05d9\u05d9\u05dd"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "karn", "primary": false}, "\u011dinzo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pantalono de okcident-usona origino, el dreliko, ofte blua.", "translations": {"be": ["\u0434\u0436\u044b\u043d\u0441\u044b"], "fr": ["jeans"], "en": ["jeans"], "nl": ["jeans"], "pt": ["jeans"], "ru": ["\u0434\u0436\u0438\u043d\u0441\u044b"], "de": ["Jeans", "Nietenhose"], "it": ["blue-jeans"], "hu": ["farmernadr\u00e1g"], "pl": ["d\u017cinsy"], "cs": ["d\u017ein(s)y"], "es": ["(pantalones) vaqueros", "jeans", "pantal\u00f3n de mezclilla"]}, "examples": [["sur la planko ku\u015dis malnovaj gazetoj kaj kovertoj, sur la ununura se\u011do ies \u011dinzo, \u015dtrumpetoj, mamzono", "Saliko, En fremda lando. Monato"], ["li portis nur grizan someran jakon kaj \u011dinzon", "PEJNO Simono, La profeta kurso. Monato"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011dinz", "primary": true}, "nervaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loka grupo a\u016d tuto de nervoj en korpo.", "translations": {"fr": ["nerfs"]}, "examples": [["la efiko sur mian tauzitan nervaron estis terura", "E. R. Borroughs, trad. K. R. C. Sturmer, Princino de Marso, 1938"]], "subdefinitions": []}], "root": "nerv", "primary": false}, "korpremo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mal\u011dojo, aflikto.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0435\u0441\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435 \u0432 \u0433\u0440\u0443\u0434\u0438"], "fr": ["chagrin (tristesse)"], "en": ["heartache"], "pl": ["przygn\u0119bienie"], "hu": ["sz\u00edvszorong\u00e1s"]}, "examples": [["\u015di rememoris la restintojn neesprimebla korpremo \u015din atakis", "Fabeloj, volumo 4, infano en la tombo"], ["kio tiel korpremas vin?", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 22"], ["li sanigas la korprematojn kaj banda\u011das iliajn vundojn", "La Malnova Testamento, Psalmaro 147:3"], ["de kelka tempo \u015di suferis de korpremateco kaj imagis, ke \u015di korpe fartas malbone", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 3"]], "subdefinitions": []}], "root": "prem", "primary": false}, "atomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plej malgranda, supoze nedividebla ero de materio.", "translations": {"be": ["\u0430\u0442\u0430\u043c"], "fr": ["atome"], "en": ["atom"], "nl": ["atoom"], "ru": ["\u0430\u0442\u043e\u043c"], "de": ["Atom"], "it": ["atomo"], "hu": ["atom"], "sk": ["at\u00f3m"], "es": ["\u00e1tomo"], "sv": ["atom"], "pl": ["atom"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Plej malgranda parto (t.e. ero) de \u0125emia elemento, konsistanta el kerno, formita de protonoj kaj ne\u016dtronoj, kiun \u0109ka\u016das elektronoj.", "translations": {}, "examples": [["la korpoj diferencas per la nombro de elektronoj ekzistantaj en iliaj atomoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "atom", "primary": true}, "dormomuso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eta griza ron\u011dulo vivanta en arbaroj de Centrazio \u011dis E\u016dropo, noktema, tradormanta la vintron, genro el la familio gliredoj (Glis).", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u043d\u044f-\u043f\u043e\u043b\u0447\u043e\u043a"], "fr": ["loir"], "nl": ["relmuis", "zevenslaper", "tuinslaper"], "de": ["Siebenschl\u00e4fer"], "it": ["ghiro"], "hu": ["pele"]}, "examples": [["mi trinkas kiel fi\u015do, mi dormas kiel dormomuso", "Bonkori, La Domo de Bonkori, 2002"]], "subdefinitions": []}], "root": "mus", "primary": false}, "agorafobio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mensa malsano karakterizata per timo al malplena spaco.", "translations": {"be": ["\u0430\u0433\u0430\u0440\u0430\u0444\u043e\u0431\u0456\u044f"], "fr": ["agoraphobie"], "en": ["agoraphobia"], "nl": ["pleinvrees", "agorafobie"], "pt": ["agorafobia"], "ru": ["\u0430\u0433\u043e\u0440\u0430\u0444\u043e\u0431\u0438\u044f"], "de": ["Platzangst", "Agoraphobie [fak]", "Angst vor gro\u00dfen Pl\u00e4tzen"], "hu": ["t\u00e9riszony"], "sk": ["agoraf\u00f3bia"], "es": ["agorafobia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "agorafobi", "primary": true}, "asimili": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Proprigi al sia korpo sorbitan substancon.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0441\u0432\u043e\u0439\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["assimiler"], "bg": ["\u0430\u0441\u0438\u043c\u0438\u043b\u0438\u0440\u0430\u043c"], "ru": ["\u0443\u0441\u0432\u0430\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u0441\u0432\u043e\u0438\u0442\u044c"], "de": ["assimilieren"], "en": ["assimilate"], "es": ["asimilar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Alproprigi al sia spirito.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0441\u0432\u043e\u0439\u0432\u0430\u0446\u044c"], "es": ["asimilar"], "ru": ["\u0443\u0441\u0432\u0430\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u0441\u0432\u043e\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["asimili ideon, novan metodon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Similigi al si, anigi al si fremdajn homgrupojn.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u044b\u043c\u0456\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["assimilieren"], "bg": ["\u0430\u0441\u0438\u043c\u0438\u043b\u0438\u0440\u0430\u043c"], "ru": ["\u0430\u0441\u0441\u0438\u043c\u0438\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["malgra\u016d \u0109iuj penoj asimili\u011di kun la \u0109irka\u016dantaj popoloj, la hebreoj \u0109iam prezentas apartan popolon", "Zamenhof, la\u016d PIV."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Adapti fremda\u0135on al la sistemo de koncerna lingvo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u044b\u043c\u0456\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "ru": ["\u0430\u0441\u0441\u0438\u043c\u0438\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["en teksto esperantlingva, \u00abParizo\u00bb, \u00abPetro\u00bb estas nomformoj asimilitaj , dum \u00abParis\u00bb, \u00abPierre\u00bb estas la respondaj nomformoj neasimilitaj", null], ["en ofte uzataj terminoj estas oportune la propran nomon asimili", "Jan Werner: Matematika vortaro. Brno 1990. Anta\u016dparolo."]], "subdefinitions": []}], "root": "asimil", "primary": true}, "iskiatalgio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre vigla doloro la\u016dlonge de la iskiato.", "translations": {"be": ["\u0456\u0448\u044b\u044f\u0441"], "fr": ["sciatique (douleur)"], "nl": ["ischias-ziekte"], "pt": ["isquialgia"], "ru": ["\u0438\u0448\u0438\u0430\u0441"], "es": ["ci\u00e1tica (neuralgia del nervio ci\u00e1tico)"], "hu": ["isi\u00e1sz", "\u00fcl\u0151idegzs\u00e1ba"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "iskiatalgi", "primary": true}, "diklorido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kombina\u0135o, konsistanta el du atomoj da kloro je unu atomo de metalo.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0445\u043b\u044f\u0440\u044b\u0434"], "fr": ["dichlorure"], "pt": ["dicloreto", "bicloreto"], "ru": ["\u0434\u0438\u0445\u043b\u043e\u0440\u0438\u0434"], "de": ["Dichlorid"], "pl": ["dwuchlorek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "diklorid", "primary": true}, "kario": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dentoputro, malsano difektanta la emajlon kaj eventuale la internon de dento.", "translations": {"fr": ["carie"], "bg": ["\u043a\u0430\u0440\u0438\u0435\u0441"], "nl": ["cari\u00ebs", "tandbederf"], "it": ["carie"], "de": ["Zahnkaries", "Karies"]}, "examples": [["neniam oni eltiris el mia bu\u015do e\u0109 unu denton kaj e\u0109 ne unu elfalis a\u016d putris de kario", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 1a, \u0109apitro 18a, p. 130a"], ["\u0109u vi ne brosis al vi la dentojn? \u0108u vi ne scias, ke dol\u0109a\u0135oj estigas karion?", "trad. J. de Jes\u00fas Campos Pacheco, Kio okazis..., Juna amiko 2006/4"]], "subdefinitions": []}], "root": "kari", "primary": true}, "el\u015dar\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Depreni de sur portanto.", "translations": {"fr": ["d\u00e9charger"], "it": ["scaricare (mettere gi\u00f9)"]}, "examples": [["la vidvino Stecken, kiu havis sanan dormon, veki\u011dis \u0109iutage regule pro la bruo de l' de\u015dar\u011dataj laktokru\u0109egoj", "Kiel akvo de l' rivero, 1:3"], ["malsupre, \u0109e la rivero, kelkdek homoj el\u015dar\u011dis \u0109e tor\u0109oj \u015dtonojn el grandega floso", "H. Sienkewicz, trad. L. Zamenhof, Quo vadis?, 1933"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dar\u011d", "primary": false}, "vangofrapo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bato per la mano sur la vangon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0449\u0451\u0447\u0438\u043d\u0430"], "fr": ["gifle", "soufflet (gifle)", "torgnole"], "en": ["slap on the face"], "nl": ["oorveeg"], "pt": ["bofetada"], "be": ["\u043f\u043e\u045e\u0445\u0430", "\u0430\u043f\u043b\u044f\u0432\u0443\u0445\u0430"], "de": ["Ohrfeige"], "sv": ["\u00f6rfil"], "hu": ["pofon", "arculcsap\u00e1s"], "fa": ["\u0633\u06cc\u0644\u06cc", "\u0686\u064e\u06a9"], "pl": ["policzek"], "br": ["flac'had", "jodad", "skouarnad"], "es": ["bofetada"], "he": ["\u05e1\u05d8\u05d9\u05e8\u05ea \u05dc\u05d7\u05d9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vang", "primary": false}, "rismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro da 500 paperfolioj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u043e\u043f\u0430 (\u043c\u0435\u0440\u0430 \u0431\u0443\u043c\u0430\u0433\u0438)"], "fr": ["ramette"], "nl": ["riem (papier)"], "pt": ["resma"], "de": ["Ries"], "hu": ["rizsma (ezer \u00edv)"]}, "examples": [["mi mendas de vi, por provo, cent rismojn da papero konforma je specimeno n-ro 1", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 5, el la vivo kaj sciencoj, korespondado komerca, (de L. de Beaufront)"]], "subdefinitions": []}], "root": "rism", "primary": true}, "persona komputilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komputilo por destinita uzo fare de unu persono, unuuzula komputilo.", "translations": {"be": ["\u043f\u044d\u0440\u0441\u0430\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b \u043a\u0430\u043c\u043f\u0443\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["ordinateur personnel", "PC"], "en": ["PC", "personal computer"], "nl": ["PC", "personal computer"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0441\u043e\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u043a\u043e\u043c\u043f\u044c\u044e\u0442\u0435\u0440"], "de": ["Pers\u00f6nlicher Computer", "Personalcomputer", "PC"], "hu": ["szem\u00e9lyi sz\u00e1m\u00edt\u00f3g\u00e9p", "PC"], "sk": ["osobn\u00fd po\u010d\u00edta\u010d"], "es": ["computadora personal"], "pl": ["pecel"]}, "examples": [["tiaj blatoj trovi\u011das \u0109e la kerno de granda plimulto de personaj komputiloj", "Frank Arnaud: Intel alfrontas konkurencon, Monatojaro 2000a, numero 10a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "komput", "primary": false}, "rugbeisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Profesia a\u016d kutima ludanto de rugbeo.", "translations": {"fr": ["rugbyman"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rugbe", "primary": false}, "enkanaligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(flua\u0135ojn) Konduki ilin en kanalon.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043d\u0430\u043b\u0438\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["canaliser (conduire dans un canal)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Oni \u0109i-sence ne uzu \"kanalizi\"."], "primary definition": "(figure) (fortojn, emociojn, dezirojn ks) Ilin arigi, disciplini, organizi, kontroli.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043d\u0430\u043b\u0438\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u043f\u0440\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["canaliser (fig.)", "contr\u00f4ler (canaliser)", "ma\u00eetriser (canaliser)"], "pl": ["skanalizowa\u0107"]}, "examples": [["la \u0109ina registaro pli kaj pli malfacile enkanaligas la naciisman senton de popolo tre deziranta vidi Japanion venkota", "trad. V. Lutermano Le Monde Diplomatique en Esperanto 2004-10"]], "subdefinitions": []}], "root": "kanal", "primary": false}, "eksportado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Transportado de lokaj produkta\u0135oj al eksterlando.", "translations": {"ru": ["\u044d\u043a\u0441\u043f\u043e\u0440\u0442"], "fr": ["exportation (acte)"], "en": ["exportation"], "nl": ["het exporteren", "het uitvoeren"], "be": ["\u044d\u043a\u0441\u043f\u0430\u0440\u0442", "\u0432\u044b\u0432\u0430\u0437 (\u0442\u0430\u0432\u0430\u0440\u0430\u045e, \u043a\u0430\u043f\u0456\u0442\u0430\u043b\u0430\u045e)"], "de": ["Export", "Ausfuhr"], "hu": ["export\u00e1l\u00e1s", "kivitel"], "es": ["exportaci\u00f3n"], "pl": ["eksport", "wyw\u00f3z"]}, "examples": [["Negative efikis nur la interrompo de la danuba \u015dipveturado en la eksportado de specifaj komerca\u0135oj", "Evgeni Georgiev: Esperiga komenco, Monatojaro 2000a, numero 4a, p. 11a"]], "subdefinitions": []}], "root": "eksport", "primary": false}, "striko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Intencita mallaboro celanta ke la mastro kontentigu la postulojn de la salajratoj.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0431\u0430\u0441\u0442\u043e\u0432\u043a\u0430"], "fr": ["gr\u00e8ve"], "en": ["strike"], "nl": ["staking"], "be": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u0439\u043a", "\u0437\u0430\u0431\u0430\u0441\u0442\u043e\u045e\u043a\u0430"], "de": ["Streik"], "hu": ["sztr\u00e1jk"], "es": ["huelga"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "strik", "primary": true}, "striki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Intence \u0109esigi la laboron.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0441\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u0442\u0440\u0430\u0439\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "en": ["strike"], "nl": ["staken"], "ru": ["\u0431\u0430\u0441\u0442\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["streiken"], "hu": ["sztr\u00e1jkol"]}, "examples": [["la konstrulaboristoj strikas", "Metropoliteno"], ["lia cerbo strikis", "E. Johnson, trad. F. Szil\u00e1gyi, Etoliano, en: Vespera ru\u011do anoncas ventegon, 1950"]], "subdefinitions": []}], "root": "strik", "primary": false}, "ferlado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fera plato.", "translations": {"be": ["\u0431\u043b\u044f\u0445\u0430"], "fr": ["t\u00f4le (de fer, de fer-blanc)"], "br": ["tolenn houarn"], "ru": ["\u0436\u0435\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Eisenblech"], "pl": ["blacha"], "hu": ["vaslemez"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Stanita fera plato.", "translations": {"hu": ["b\u00e1dog"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fer", "primary": false}, "pafo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago pafi a\u016d rezulto de tiu ago.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0440\u044d\u043b"], "fr": ["tir", "coup de feu"], "en": ["shot"], "nl": ["schot"], "no": ["skudd"], "de": ["Schuss"], "sv": ["skott"], "hu": ["l\u00f3v\u00e9s"], "ru": ["\u0432\u044b\u0441\u0442\u0440\u0435\u043b"], "he": ["\u05d9\u05e8\u05d9\u05d9\u05d4"]}, "examples": [["mi a\u016ddis du pafojn", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "paf", "primary": false}, "biletujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["portefeuille"], "pl": ["portfel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bilet", "primary": false}, "dibo\u0109ulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu ordinare dibo\u0109as.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0432\u0440\u0430\u0442\u043d\u0438\u043a", "\u0440\u0430\u0441\u043f\u0443\u0442\u043d\u0438\u043a", "\u0433\u0443\u043b\u044f\u043a\u0430"], "fr": ["d\u00e9bauch\u00e9 (subst.)", "noceur", "viveur"], "de": ["W\u00fcstling", "Prasser", "ausschweifender Mensch", "liederlicher Mensch"], "pl": ["rozpustnik", "hulaka", "lowelas", "nierz\u0105dnica {f.}", "birbant (przest.)"]}, "examples": [["Kant sentis, ke li estas malsupera je rapidspriteco apud tiu senzorga dibo\u0109ulo", "Urd Hadda murdita!, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "dibo\u0109", "primary": false}, "dogmaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "doktrino", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u0440\u043e\u0443\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["(le) dogme"], "en": ["dogma", "doctrine"], "de": ["Dogmatik"], "hu": ["doktr\u00edna"], "fa": ["\u0622\u0645\u0648\u0632\u0647", "\u062f\u06a9\u062a\u0631\u06cc\u0646"]}, "examples": [["ili havis nek pastraron nek dogmaron, kaj \u011denerale kunvenis en silento", "Aventuroj de pioniro, \u0109apitro 44a, p. 101a"]], "subdefinitions": []}], "root": "dogm", "primary": false}, "presilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ma\u015dino por presi.", "translations": {"nl": ["pers (drukmachine)", "drukmachine"]}, "examples": [["mia preta produkto iras rekte al la rotacipresilo", "Stefan Maul, Estimataj gelegantoj, Monato, 2002/08, p. 8"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ma\u015dino por presi; printilo.", "translations": {"nl": ["printer", "afdrukapparaat"]}, "examples": [["\u0109ar tiuj teknologioj estas novaj, problemoj aperas de multaj flankoj: presiloj, virusoj, spamo,...", "Jean-S\u00e9bastien BRILLEAUD, Modernaj komunikiloj, \u0109u fideblaj?, Monato, 2006/4, p. 18"]], "subdefinitions": []}], "root": "pres", "primary": false}, "tonalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tona framo de muziko, kun propraj baza tono, gamo, sonserioj, akordoj.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["gamme (tonalit\u00e9)", "tonalit\u00e9"], "en": ["key (musical)"], "pt": ["tom", "modo"], "ru": ["\u0442\u043e\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Tonart"], "hu": ["hangnem", "tonalit\u00e1s"], "pl": ["tonacja"], "es": ["tonalidad"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tonal", "primary": true}, "asidua": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Akurate plenumanta sian oficon, aganta sen devoji\u011do la\u016d sia devo a\u016d kutimo..", "translations": {"be": ["\u0443\u0441\u0435\u0434\u043b\u0456\u0432\u044b"], "fr": ["assidu"], "de": ["pflichteifrig", "gewissenhaft"], "ru": ["\u0443\u0441\u0438\u0434\u0447\u0438\u0432\u044b\u0439"], "hu": ["\u00e1llhatatos", "kitart\u00f3", "rendszeres", "elt\u00f6k\u00e9lt", "k\u00f6teless\u00e9gtud\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "akurata, diligenta", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "asidu", "primary": true}, "alpare": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Samvalore.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u044c\u043f\u0430\u0440\u044b", "\u043f\u0430 \u043d\u0430\u043c\u0456\u043d\u0430\u043b\u0443"], "de": ["pari"], "en": ["at par"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nominalvalore.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e \u043d\u043e\u043c\u0438\u043d\u0430\u043b\u0443"], "de": ["zum Nominalwert", "zum Nennwert"], "en": ["at face value"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "alpar", "primary": false}, "kleriko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eklezia funkciulo, ekleziulo.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u0456\u0440\u044b\u043a"], "fr": ["clerc (eccl\u00e9siastique)", "eccl\u00e9siastique (subst.)"], "en": ["cleric", "clergyman", "ecclesiastic", "divine"], "nl": ["geestelijke"], "ru": ["\u043a\u043b\u0438\u0440\u0438\u043a"], "ca": ["clergue"], "de": ["Kleriker", "Geistlicher"], "hu": ["egyh\u00e1zi szem\u00e9ly", "klerikus"], "pl": ["kleryk", "duchowny"], "grc": ["\u03ba\u03bb\u03b7\u03c1\u03b9\u03ba\u03cc\u03c2"], "es": ["cl\u00e9rigo"]}, "examples": [["Petrarko akceptis la klerikan karieron kiel honorindan profesion", "N. Rossi Francesco Petrarca LOdE 2004:6"]], "subdefinitions": []}], "root": "klerik", "primary": true}, "longa fingro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plej longa fingro, tria nombrante de la dikfingro.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0440\u0435\u0434\u043d\u0438\u0439 \u043f\u0430\u043b\u0435\u0446"], "fr": ["majeur (doigt)", "m\u00e9dius"], "nl": ["middenvinger"], "de": ["Mittelfinger"], "sv": ["l\u00e5ngfinger"], "hu": ["k\u00f6z\u00e9pujj", "k\u00f6z\u00e9ps\u0151 ujj"], "pl": ["palec \u015brodkowy"], "es": ["dedo medio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fingr", "primary": false}, "kompendio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Verko resumanta la tuton de scienco a\u016d doktrino.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u043f\u044d\u043d\u0434\u044b\u044e\u043c"], "fr": ["compendium", "abr\u00e9g\u00e9", "aide-m\u00e9moire", "\u00e9pitom\u00e9", "introduction (ouvrage)", "m\u00e9mento", "vade-mecum"], "en": ["compendium", "concise but comprehensive abridgment"], "nl": ["compendium"], "pt": ["comp\u00eandio", "resumo", "ep\u00edtome", "manual"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043f\u0435\u043d\u0434\u0438\u0439", "\u043a\u043e\u043c\u043f\u0435\u043d\u0434\u0438\u0443\u043c"], "ca": ["compendi"], "de": ["Kompendium", "Abriss", "Handbuch"], "es": ["compendio"]}, "examples": [["la \u00abDida\u0125eo\u00bb estas, por tiel diri, kompendio pri eklezia vivo", "trad. G. Berveling, la dida\u0125eo, enkonduko. - IABO, 1979"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "epitomo, kompila\u0135o", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kompendi", "primary": true}, "fruktofolio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de floro, sur kiu formi\u011das la ovuloj. Ili formas ujon \u0109e la magnolioplantoj, sed estas malfermitaj \u0109e la koniferoplantoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u0430\u0434\u0430\u043b\u0456\u0441\u044c\u0446\u0456\u043a"], "fr": ["carpelle"], "nl": ["vruchtblad"], "ru": ["\u043f\u043b\u043e\u0434\u043e\u043b\u0438\u0441\u0442\u0438\u043a"], "de": ["Fruchtblatt"], "hu": ["term\u0151lev\u00e9l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "frukt", "primary": false}, "prostituejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u0440\u0434\u0435\u043b\u044c", "\u043f\u0443\u0431\u043b\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439 \u0434\u043e\u043c"], "fr": ["bordel (maison close)", "claque (maison close)", "maison close", "maison de prostitution", "lupanar"], "nl": ["bordeel"], "hu": ["bord\u00e9ly(h\u00e1z)"], "de": ["Bordell"], "it": ["bordello (casa chiusa)", "lupanare", "casa chiusa", "casino (casa chiusa)", "casa di tolleranza", "casa d'appuntamenti", "casa di malaffare"], "sv": ["bordell"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prostitu", "primary": false}, "filadelfo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio filadelfacoj (Philadelphus), arbedo kun blankaj kaj tre bonodoraj floroj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0430\u0434\u043e\u0432\u044b\u0439 \u0436\u0430\u0441\u043c\u0438\u043d", "\u0447\u0443\u0431\u0443\u0448\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["seringa"], "de": ["Pfeiffenstrauch", "Falscher Jasmin"], "pt": ["siringa", "lil\u00e1s"], "hu": ["jezs\u00e1men"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "filadelf", "primary": true}, "\u015doforejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de veturilo, en kiu restas \u015doforo dum kondukado.", "translations": {"fr": ["cabine de pilotage"], "de": ["Fahrerkabine"], "it": ["cabina di guida"]}, "examples": [["\u00abvi iru dormi en la kamiono\u00bb li diris, \u00abmi dormos en la \u015doforejo\u00bb", "B. Felby, Traviva\u0135oj de konata Kopenhagano, Esperanto sub la Suda Kruco, 1998-07 \u011dis 08, volumo 6a, num. 4a (34)"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dofor", "primary": false}, "laringo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Supera parto de la tra\u0125eo en kiu formi\u011das la vo\u0109o.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0440\u0442\u0430\u043d\u044c"], "fr": ["larynx"], "bg": ["\u043b\u0430\u0440\u0438\u043d\u043a\u0441"], "nl": ["strottenhoofd"], "pt": ["laringe"], "el": ["\u03bb\u03ac\u03c1\u03c1\u03c5\u03b3\u03b3\u03b1\u03c2"], "de": ["Kehlkopf", "Larynx [science]"], "sv": ["struphuvud"], "hu": ["g\u00e9gef\u0151"], "en": ["larynx"], "es": ["laringe"], "br": ["garloc'henn"], "ru": ["\u0433\u043e\u0440\u0442\u0430\u043d\u044c"], "pl": ["krta\u0144"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "laring", "primary": true}, "panikigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ka\u016dzi panikon.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0435\u044f\u0442\u044c \u043f\u0430\u043d\u0438\u043a\u0443", "\u0432\u044b\u0437\u0432\u0430\u0442\u044c \u043f\u0430\u043d\u0438\u043a\u0443"], "de": ["Panik verbreiten", "panisch machen"]}, "examples": [["\u0109i tiu famo panikigis la Mos\u0125ozupron", "Metropoliteno"], ["mi penis kura\u011digi hezitanton meti esploreman piedon en malprofundan akvon, ne \u0135eti lin en oceanon, kies vasteco eble panikigus lin", "Marjorie Boulton: Ne nur leteroj de plumamikoj. 1984"]], "subdefinitions": []}], "root": "panik", "primary": false}, "\u011di": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Zamenhof konsilas uzi la vorton \u011di nur por anstata\u016di objekton a\u016d aferon, same kiel li anstata\u016das personon, sed ne uzi tiun \u0109i pronomon \u0109e senpersonaj kaj senobjektaj esprimoj kiel pluvas; hodia\u016d estas varme; estas eble ke; tio estas ebla. Kelkfoje Z uzas \u011di anstata\u016d tio: mi konvinki\u011dis, ke la materialo por la vortaro devas esti romana-germana, \u015dan\u011dita nur tiom, kiom \u011din postulas la kondi\u0109oj de la lingvoZ; \u011di estas tiu nokto, kiu estas dedi\u0109ata al la EternuloZ."], "primary definition": "Pronomo de la tria persono en singularo, por montri a\u0135on a\u016d estulon, kies sekson oni ne bezonas precizigi.", "translations": {"be": ["\u044f\u043d\u043e"], "fr": ["il (neutre)", "elle (neutre)"], "en": ["it"], "zh": ["\u5b83 [t\u0101]"], "el": ["\u03b1\u03c5\u03c4\u03cc", "\u03b5\u03ba\u03b5\u03af\u03bd\u03bf"], "de": ["es"], "it": ["esso", "essa"], "vo": ["on"], "bg": ["\u0442\u043e"], "fi": ["se"], "hu": ["\u0151 (az)", "az (szem\u00e9lyes n\u00e9vm\u00e1s)"], "es": ["ello"], "he": ["\u05d6\u05d5", "\u05d6\u05d4", "\u05d4\u05d9\u05d0", "\u05d4\u05d5\u05d0"], "ru": ["\u043e\u043d\u043e"], "nl": ["het"], "pt": ["ele", "ela"], "sv": ["den", "det"], "tp": ["ona"], "pl": ["on", "ona", "ono", "to"]}, "examples": [["la tran\u0109ilo tran\u0109as bone, \u0109ar \u011di estas akra", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 16"], ["la infano ploras, \u0109ar \u011di volas man\u011di", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 16"], ["\u0109u \u011di estas vi? jes, \u011di estas mi", null], ["\u0109u \u011di estas ebla, ke..", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011di", "primary": true}, "taoismo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u00abTao\u00bb \u00abtaoismo\u00bb kaj \u00abtaoisto\u00bb estas pli uzataj, sed malpli regulaj formoj ol \u00abda\u016do\u00bb, \u00abda\u016dismo\u00bb, \u00abda\u016disto\u00bb."], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0434\u0430\u043e\u0441\u0438\u0437\u043c"], "fr": ["tao\u00efsme"], "zh": ["\u9053\u6559 [d\u00e0oji\u0101o]"], "pt": ["taoismo"], "pl": ["taoizm"], "hu": ["taoizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "taoism", "primary": true}, "returnite": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016d inversa maniero.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0434\u043e\u043c \u043d\u0430\u043f\u0435\u0440\u0451\u0434"], "nl": ["omgedraaid"], "pl": ["odwrotnie", "ty\u0142 na prz\u00f3d (pot.)"], "hu": ["ford\u00edtva"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "turn", "primary": false}, "pergameno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Felo preparita por skribado kaj uzata precipe dum e\u016dropa mezepoko.", "translations": {"be": ["\u043f\u044d\u0440\u0433\u0430\u043c\u044d\u043d\u0442"], "fr": ["parchemin"], "en": ["parchment"], "nl": ["perkament"], "pt": ["pergaminho"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0433\u0430\u043c\u0435\u043d\u0442"], "ca": ["pergam\u00ed"], "de": ["Pergament"], "hu": ["pergamen"], "br": ["parch"], "es": ["pergamino"]}, "examples": [["Svisa pasporto en tiu tempo 1910 kaj 1911 estis ankora\u016d granda pergamena folio", "Aventuroj de pioniro, \u0109apitro 17a, p. 47a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pergamen", "primary": true}, "priskriba gramatiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco priskribanta nur la momentan staton de lingvaj reguloj.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043f\u0438\u0441\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u0433\u0440\u0430\u043c\u043c\u0430\u0442\u0438\u043a\u0430"], "fr": ["grammaire descriptive"], "pt": ["gram\u00e1tica descritiva"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gramatik", "primary": false}, "samseksemulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Samseksama persono, precipe se viro.", "translations": {"be": ["\u0433\u043e\u043c\u0430\u0441\u044d\u043a\u0441\u0443\u0430\u043b\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["homosexuel (subst.)"], "nl": ["homoseksueel", "homo"], "ru": ["\u0433\u043e\u043c\u043e\u0441\u0435\u043a\u0441\u0443\u0430\u043b\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Homosexueller", "Schwuler"], "it": ["omosessuale (sost.)"], "hu": ["homoszexu\u00e1lis"], "sk": ["homosexu\u00e1l"], "pl": ["homoseksualista", "gej (pot.)", "peda\u0142 (obra\u017aliwie)"], "he": ["\u05d4\u05d5\u05de\u05d5\u05e1\u05e7\u05e1\u05d5\u05d0\u05dc"]}, "examples": [["en \u00abLa samseksemulo\u00bb, probable lia plej konata poemo, li uzas sintakson tre karakterizan", "Georgo Kama\u0109o, Berveling, poeto sentabua, Monato, numero 12/1994"]], "subdefinitions": []}], "root": "seks", "primary": false}, "dendrito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el etaj elkreska\u0135oj de ne\u016drono al \u011di perantaj deeksterajn impulsojn.", "translations": {"fr": ["dendrite"], "en": ["dendrite"], "nl": ["dendriet"], "pt": ["dendrito"], "de": ["Dendrit"], "it": ["dendrite"], "hu": ["dendrit", "idegsejtny\u00falv\u00e1ny"], "pl": ["dendryt"]}, "examples": [["Sir John Eccles diris, ke formi\u011das ondofronto a\u016d ondoj en la dendritoj kaj aksonoj", "R. Feldman Gonzalez, trad. N. Kalusky k.a., La nova paradigmo en psikologio, SAT, 1985"], ["la dendritoj ebligas la kontakton inter la ne\u016dronoj", "E. Pauli, Enciklopedio simpozio, artikolo \u00abfrayage\u00bb, 2005-07"]], "subdefinitions": []}], "root": "dendrit", "primary": true}, "politiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco a\u016d arto rilata al la regado de \u015dtato.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u0456\u0442\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["politique"], "en": ["politics"], "nl": ["politiek"], "pt": ["pol\u00edtica"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0438\u0442\u0438\u043a\u0430"], "ca": ["pol\u00edtica"], "de": ["Politik"], "sv": ["politik"], "hu": ["politika"], "bg": ["\u043f\u043e\u043b\u0438\u0442\u0438\u043a"], "es": ["pol\u00edtica"], "pl": ["polityka"]}, "examples": [["la politiko de la re\u011da partio", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 15a"], ["kelkaj sameoj tamen plendas, ke la parlamento ne sufi\u0109e influas la nacian norvegan politikon", "B\u00e5rd Hekland, Tero kaj akvo, Monato jaro 2001a, numero 12a, p. 7a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u011cenerala agmetodo.", "translations": {"en": ["policy"]}, "examples": [["oni bezonos \u011dis 30 % pli da spaco sur la trinka\u0135-bretoj, se \u0109iuj markoj de trinka\u0135oj \u015dan\u011dos sian politikon favore al reuzeblaj boteloj", "Guido Van Damme, Trinka\u0135oj/Uzi la le\u011don por reklami, Monato, jaro 1995a, numero 12a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "politik", "primary": true}, "ilia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al pluraj personoj aliaj ol la parolanto a\u016d alparolato.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0445"], "fr": ["leur"], "en": ["their"], "zh": ["\u4ed6\u4eec\u7684", "tr. \u4ed6\u5011\u7684 [t\u0101mende]"], "pt": ["deles", "delas"], "it": ["loro (pron. poss.)"], "tp": ["ona"], "sv": ["deras"], "br": ["o (dezho)"], "fi": ["heid\u00e4n... -nsa, -ns\u00e4", "niiden"], "hu": ["\u00f6v\u00e9k", "\u0151 (valamily\u00fck)"], "pl": ["ich"]}, "examples": [["anta\u016d ol tiuj demandoj povas veni al iliaj kapoj, la junaj legantoj jam ricevas respondon el tiu \u0109i simpla rakonto", "Irina Gon\u0109arova: Vivi plu: kial? (Gudrun Pausewang: La avo en la \u0109areto), Monatojaro 2002a, numero 6a, p.20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ili", "primary": false}, "Moskvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Urbo en Rusujo (37\u00b037'E, 55\u00b044'N), anta\u016d 1712 kaj ekde 1918 la \u0109efurbo de Rusujo, kaj de 1922 \u011dis 1991 anka\u016d de Sovetunio.", "translations": {"be": ["\u041c\u0430\u0441\u043a\u0432\u0430"], "fr": ["Moscou"], "bg": ["\u041c\u043e\u0441\u043a\u0432\u0430"], "nl": ["Moskou"], "pt": ["Moscovo", "Moscou", "Moscovo (PT)"], "ru": ["\u041c\u043e\u0441\u043a\u0432\u0430"], "de": ["Moskau"], "sv": ["Moskva"], "hu": ["Moszkva"], "sk": ["Moskva (mesto)"], "fa": ["\u0645\u0633\u06a9\u0648"], "en": ["Moscow"], "zh": ["\u83ab\u65af\u79d1 [M\u00f2sike]"], "os": ["\u041c\u00e6\u0441\u043a\u0443\u044b"], "es": ["Mosc\u00fa"]}, "examples": [["Foje en Moskvo, dum malnormale varmega printempa sunsubiro, du civitanoj venis la \u011dardenplacon de la Patriar\u0125a lageto", "La majstro kaj Margarita,"], ["La gotojn portis ega fortostre\u0109o / sub Moskvon, kaj, jubile pri l' atingoj, / ili sin pu\u015dis plu en duonringoj, / por rabi tiun urbon per sie\u011do", "K. Kalocsay: Sub Moskvo."]], "subdefinitions": []}], "root": "Moskv", "primary": true}, "senpera": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aganta per si mem sen perado de aliaj.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u043f\u043e\u0441\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["direct (sans interm\u00e9diaire)"], "nl": ["rechtstreeks", "direct"], "be": ["\u043d\u0435\u043f\u0430\u0441\u0440\u044d\u0434\u043d\u044b", "\u0431\u0435\u0441\u043f\u0430\u0441\u044f\u0440\u044d\u0434\u043d\u0456"], "de": ["direkt"], "hu": ["k\u00f6zvetlen", "direkt"]}, "examples": [["mi devas malobservi la oficialan vojon kaj fari senperan raporton", "Satiraj rakontoj, la barbaro"], ["senpera ka\u016dzo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "per", "primary": false}, "senpere": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sen intera objekto a\u016d helpo, rekte, mem.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u043f\u0430\u0441\u0440\u044d\u0434\u043d\u0430", "\u0431\u0435\u0441\u043f\u0430\u0441\u044f\u0440\u044d\u0434\u043d\u0435"], "ru": ["\u043d\u0435\u043f\u043e\u0441\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e"], "fr": ["directement", "imm\u00e9diatement (sans interm\u00e9diaire)"], "nl": ["rechtstreeks", "direct"], "hu": ["k\u00f6zvetlen\u00fcl", "egyenesen"]}, "examples": [["senpere apud la lito", "Fabeloj, volumo 2, La najtingalo"], ["senpere \u0109e la maro", "Z"], ["senpere averti la estron", null]], "subdefinitions": []}], "root": "per", "primary": false}, "konduktivo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de konduktiva materialo.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0434\u0435\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u0434\u0438\u043c\u043e\u0441\u0442\u044c"], "hu": ["vezet\u0151k\u00e9pess\u00e9g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Fizika grando inversa al la rezistivo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konduktiv", "primary": false}, "proleto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kies nuraj vivrimedoj estas vendo de sia laborforto, \u0109u korpa, \u0109u spirita.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u043b\u0435\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["prol\u00e9taire"], "en": ["proletarian"], "nl": ["proletari\u00ebr"], "pt": ["prolet\u00e1rio"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043b\u0435\u0442\u0430\u0440\u0438\u0439"], "de": ["Proletarier"], "hu": ["prolet\u00e1r"], "es": ["proletario"]}, "examples": [["proletoj el \u0109iuj landoj, unui\u011du", null], ["multaj el la intelektuloj estas same proletoj, kiel la manlaboristoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "prolet", "primary": true}, "portilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato por porti objektojn a\u016d personojn.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0441\u0456\u043b\u043a\u0456"], "fr": ["appareil de levage", "chariot"], "nl": ["berrie", "draagberrie", "baar"], "ru": ["\u043d\u043e\u0441\u0438\u043b\u043a\u0438"], "pl": ["nosid\u0142o"], "hu": ["hordoz\u00f3(eszk\u00f6z)", "hordsz\u00e9k", "gyaloghint\u00f3"]}, "examples": [["anta\u016diris du kuristoj kun bastonoj kaj du kun tor\u0109oj; post la portilo iris kvar servistoj", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 25a"]], "subdefinitions": []}], "root": "port", "primary": false}, "konduktiva": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kapabla konduki elektron, varmon k.s.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u0434\u044f\u0449\u0438\u0439"], "hu": ["vezet\u0151k\u00e9pes"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konduktiv", "primary": true}, "kunvivanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu vivas kutime kaj da\u016dre kun alia.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0436\u044b\u0446\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["commensal", "compagnon"], "ru": ["\u0441\u043e\u0436\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Mitbewohner", "Lebensgef\u00e4hrte"], "hu": ["\u00e9lett\u00e1rs"], "he": ["\u05e9\u05d5\u05ea\u05e3 \u05dc\u05d7\u05d9\u05d9\u05dd"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "samtempulo", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0447\u0430\u0441\u044c\u043d\u0456\u043a"], "de": ["Zeitgenosse"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "viv", "primary": false}, "kriegi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Forte la\u016dtege krii.", "translations": {"fr": ["hurler"], "nl": ["brullen", "tieren", "gillen"], "pl": ["wy\u0107"]}, "examples": [["\u015di vokis pli kaj pli la\u016dte, kriis, kriegis", "Gerda malaperis, \u0109apitro 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kri", "primary": false}, "Babelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En la Hebrea Biblio, la urbego en \u00ablando \u015cinar\u00bb, identigata kun Babilono.", "translations": {"be": ["\u0411\u0430\u0431\u0456\u043b\u0451\u043d"], "fr": ["Babel"], "bg": ["\u0412\u0430\u0432\u0438\u043b\u043e\u043d"], "nl": ["Babel"], "ru": ["\u0412\u0430\u0432\u0438\u043b\u043e\u043d"], "de": ["Babel", "Babylon"], "tr": ["Babil", "Babilon"], "it": ["Babele"], "hu": ["B\u00e1bel"], "fa": ["\u0628\u0627\u0628\u0650\u0644"], "en": ["Babel"], "es": ["Babel"], "sv": ["Babel", "Babylon"], "pl": ["Babel"], "he": ["\u05d1\u05d1\u05dc"]}, "examples": [["kaj la komenco de lia regno estis Babel kaj Ere\u0125 kaj Akad kaj Kalne en la lando \u015cinar", "La Malnova Testamento, &Gen 10:10."]], "subdefinitions": []}], "root": "Babel", "primary": true}, "kli\u015d(a\u0135)o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Reliefa reprodukto sur metala plato de la stampo de komposta\u0135o el moveblaj literoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u0456\u0448\u044d"], "fr": ["clich\u00e9 (typog.)"], "de": ["Druckstock", "Klischee"], "nl": ["clich\u00e9"], "ru": ["\u043a\u043b\u0438\u0448\u0435"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Fotografia negativo, fiksita sur vitro a\u016d membrano kaj servanta por fari pozitivajn kopiojn.", "translations": {"be": ["\u043d\u044d\u0433\u0430\u0442\u044b\u045e"], "de": ["Negativ"], "en": ["negative"], "nl": ["negatief (zn.)"], "fr": ["clich\u00e9 (photog.)", "\u00e9preuve n\u00e9gative"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Tro uzata senoriginala esprimo.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0442\u0430\u043c\u043f"], "fr": ["clich\u00e9 (lieu commun)", "banalit\u00e9 (lieu commun)", "lieu commun", "poncif", "st\u00e9r\u00e9otype (lieu commun)"], "en": ["cliche"], "nl": ["clich\u00e9 (gemeenplaats)", "gemeenplaats"], "be": ["\u043a\u043b\u0456\u0448\u044d", "\u0448\u0442\u0430\u043c\u043f", "\u0431\u0430\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "de": ["eingefahrene Vorstellung", "Klischee"]}, "examples": [["tiu frazo estas nura kli\u015da\u0135o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kli\u015d", "primary": false}, "al\u0125emio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Okulta scienco, kiu per \u0125emiaj procedoj kaj magiaj formuloj ser\u0109is la \u015dtonon de la sa\u011duloj kaj aliajn \u0125imerojn.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u044c\u0445\u0456\u043c\u0456\u044f"], "fr": ["alchimie"], "en": ["alchemy"], "nl": ["alchemie", "alchimie"], "pt": ["alquimia"], "ru": ["\u0430\u043b\u0445\u0438\u043c\u0438\u044f"], "de": ["Alchemie", "Alchimie", "Goldmacherkunst"], "sk": ["alch\u00fdmia"], "pl": ["alchemia"], "es": ["alquimia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "al\u0125emi", "primary": true}, "vicio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio fabacoj (Vicia). Kelkaj specioj estas kulturataj, ekzemple la fabo.", "translations": {"be": ["\u0432\u0456\u043a\u0430"], "fr": ["vesce"], "nl": ["wikke"], "ru": ["\u0432\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Wicke"], "hu": ["b\u00fckk\u00f6ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vici", "primary": true}, "kolokvo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La vorto kolokvo estas falsa amiko por la esperantistoj en kies lingvo samdevena vorto indikas specon de ekzameno: Kolokvio: provizora ekzameno en universitato a\u016d en analogie organizita altlernejo. Tiel estas anka\u016d en la rusa, pola, kroata. La vorto \u00absimpozio\u00bb ne estas tiom konfuza, \u011di egale estas uzata en Esperanto, kaj tute samsence (ekz-e okazas ke unu saman aran\u011don iuj gazetoj mencias kiel \u00absimpozio\u00bbn, kaj aliaj kiel \u00abkolokvo\u00bbn)."], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u0451\u043a\u0432\u0456\u044e\u043c"], "fr": ["colloque"], "nl": ["colloquium"], "pt": ["col\u00f3quio"], "ru": ["\u0441\u0438\u043c\u043f\u043e\u0437\u0438\u0443\u043c"], "de": ["Kolloquium"], "hu": ["kollokvium (tan\u00e1cskoz\u00e1s)"]}, "examples": [["oni planas organizi en 2002 en Kroatio kolokvon", "Zlatko Ti\u015dljar, Simpozio postulas ne\u016dtralan lingvon, Monato, jaro 2002a, numero 2a, p. 29a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kolokv", "primary": true}, "korektisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kies metio estas korekti komposterarojn en presejo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u044d\u043a\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["correcteur"], "nl": ["corrector"], "ru": ["\u043a\u043e\u0440\u0440\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440"], "de": ["Korrektor"], "es": ["corrector"], "hu": ["korrektor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "korekt", "primary": false}, "falsetulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira kantisto kantanta per falseto.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u043b\u044c\u0446\u044d\u0442 (\u0441\u044c\u043f\u044f\u0432\u0430\u043a)"], "fr": ["falsettiste"], "ru": ["\u0444\u0430\u043b\u044c\u0446\u0435\u0442 (\u043f\u0435\u0432\u0435\u0446)"], "pl": ["falset"], "hu": ["falzettista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "falset", "primary": false}, "a\u016dditorio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108ambrego por publikaj lekcioj, lekciejo.", "translations": {"be": ["\u0430\u045e\u0434\u044b\u0442\u043e\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["auditorium"], "en": ["auditorium"], "ru": ["\u0430\u0443\u0434\u0438\u0442\u043e\u0440\u0438\u044f"], "sv": ["f\u00f6rel\u00e4sningssal"], "hu": ["el\u0151ad\u00f3terem", "audit\u00f3rium"], "sk": ["posluch\u00e1re\u0148"], "es": ["auditorio"], "pl": ["audytorium", "sala"]}, "examples": [["\u0109u tial en universitataj a\u016dditorioj sidas centoj da studantoj?", "Jomo Ipfelkoffer: Komparo de instrumetodoj, Monatojaro 2001a, numero 6a, p. 9a"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dditori", "primary": true}, "tuj de": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Eblas heziti, \u0109u tuj de estas aparta termino, a\u016d nur hazarda kolizio de adverbo tuj kaj prepozicio de, alivorte \u0109u tuj aldonas ideon de tujeco al la ago, a\u016d servas \u0109efe por doni tempan signifon al la prepozicio de kun eventuala nuanco \u00abjam en la komenco\u00bb. La ekzemplo pri Trompeter estas interesa en tio, ke la eventuala tujeco ne koncernas la verbon \u00ab\u0109esigi\u00bb, sed verbon de neesprimita propozicio rezultanta el anta\u016da frazo: tuj de la komencaj jaroj [okazis malpaci\u011doj, ekz-e] W.H. Trompeter \u0109esigis sian apogon...", "Rimarko: Aldone, kelkaj ekzemploj \u015dajnas esti interpreteblaj anka\u016d per la lokaj sencoj de tuj kaj de, sed tuj de la sojlo ver\u015dajne signifas tuj de kiam \u015di pasis la sojlon."], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["depuis", "d\u00e8s", "aussit\u00f4t (pr\u00e9p.)", "sit\u00f4t (pr\u00e9p.)"], "pl": ["tu\u017c po", "zaraz po", "od"], "hu": ["mindj\u00e1rt...-t\u00f3l/t\u0151l kezdve"]}, "examples": [["la pliboneco de Esperanto anta\u016d Volap\u00fck falas al \u0109iu en la okulojn tuj de la unua rigardo", "Esenco kaj Estonte"], ["tuj de la komencaj jaroj W.H. Trompeter \u0109esigis sian apogon, kiam Zamenhof ne akceptis la lingvajn modifojn, per kiuj li volis pligermanigi Esperanton", "Voja\u011do en Esperanto-lando G. Waringhien Kaj tamen ni \u011din atingis! leciono 21a"], ["tuj de la sojlo renkontis la viza\u011don de la libristo kaj kvaza\u016d alglui\u011dis al \u011di", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "de", "primary": false}, "samcentra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri geometriaj figuroj kun centro) Havantaj saman centron.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0446\u044d\u043d\u0442\u0440\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["concentrique"], "en": ["concentric"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0446\u0435\u043d\u0442\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["konzentrisch"], "it": ["concentrico"], "br": ["kengreiz"], "pl": ["wsp\u00f3\u0142\u015brodkowy", "koncentryczny"]}, "examples": [["samcentraj cirkloj, kvadratoj, sferoj..", null]], "subdefinitions": []}], "root": "centr", "primary": false}, "ovulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u044f\u0439\u0446\u0435\u043a\u043b\u0435\u0442\u043a\u0430"], "nl": ["eitje"], "pt": ["\u00f3vulo"], "be": ["\u044f\u0439\u0446\u0430\u043a\u043b\u0435\u0442\u043a\u0430"], "de": ["Eizelle"], "hu": ["petesejt"], "fa": ["\u062a\u062e\u0645\u06a9"], "el": ["\u03c9\u03ac\u03c1\u03b9\u03bf"], "pl": ["kom\u00f3rka jajowa"], "he": ["\u05d1\u05d9\u05e6\u05d9\u05ea"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sfereca a\u016d ovala korpeto trovi\u011danta en la ovario kaj kiu \u0109e formi\u011do de frukto fari\u011dos semgrajno.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0435\u043c\u044f\u043f\u043e\u0447\u043a\u0430"], "de": ["Samenanlage"], "hu": ["magkezdem\u00e9ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ovul", "primary": true}, "kvin": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvar kaj unu. Matematika simbolo 5.", "translations": {"be": ["\u043f\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["cinq"], "en": ["five"], "zh": ["\u4e94", "\u4f0d [w\u01d4]"], "ca": ["cinc"], "de": ["f\u00fcnf"], "vo": ["lul"], "lat": ["quinque"], "bg": ["\u043f\u0435\u0442"], "br": ["pemp"], "cs": ["p\u011bt"], "fi": ["viisi"], "hu": ["\u00f6t"], "ja": ["\u4e94 [\u3054]"], "es": ["cinco"], "he": ["\u05d7\u05de\u05e9"], "ru": ["\u043f\u044f\u0442\u044c"], "nl": ["vijf"], "pt": ["cinco"], "tr": ["be\u015f"], "sv": ["fem"], "ku": ["p\u00eanc"], "pl": ["pi\u0119\u0107"]}, "examples": [["la kvin plej progresintaj landoj de la regiono \u2013 Hungario, Pollando, \u0108e\u0125a Respubliko, Slovenio kaj Slovakio", "Evgeni Georgiev: Malpli da ekonomia kresko en 1998, Monatojaro 1999a, numero 6a, p. 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kvin", "primary": true}, "superbordi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Elver\u015di\u011di super la bordo, superakvi la bordon.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0439\u0441\u044c\u0446\u0456 \u0437\u044c \u0431\u0435\u0440\u0430\u0433\u043e\u045e"], "fr": ["d\u00e9border (en p. d'une rivi\u00e8re)"], "pt": ["transbordar"], "pl": ["wyst\u0119powa\u0107 z brzeg\u00f3w", "przelewa\u0107 si\u0119 przez brzeg"], "ru": ["\u0432\u044b\u0439\u0442\u0438 \u0438\u0437 \u0431\u0435\u0440\u0435\u0433\u043e\u0432"]}, "examples": [["superbordi\u011dis en ilia koro la intencoj", "La Malnova Testamento, Psalmaro 73:7"]], "subdefinitions": []}], "root": "bord", "primary": false}, "kulpigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rigardi iun kiel kulpan; deklari ies kulpecon.", "translations": {"be": ["\u0432\u0456\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u0456\u0446\u044c", "\u0430\u0431\u0432\u0456\u043d\u0430\u0432\u0430\u0447\u0432\u0430\u0446\u044c"], "nl": ["beschuldigen"], "ru": ["\u043e\u0431\u0432\u0438\u043d\u044f\u0442\u044c", "\u0432\u0438\u043d\u0438\u0442\u044c"], "de": ["beschuldigen"], "sv": ["beskylla"], "hu": ["v\u00e1dol", "gyan\u00fas\u00edt"]}, "examples": [["kiu tro sin pravigas, tiu mem sin kulpigas", "Proverbaro esperanta"], ["kulpigi iun pri io", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "kulp", "primary": false}, "pioniri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti pionira, iniciati novan aferon.", "translations": {"fr": ["d\u00e9fricher (fig.)"], "nl": ["innoveren", "voortrekken"]}, "examples": [["Edmond Privat pioniris pri popolklerigo kaj kooperativismo", "Ne nur leteroj de plum-amikoj, esperanta poezio: mirakla rikolto"], ["astronomio, teknologio kaj presarto de Song-dinastio pioniris en la mondo", "Zheng Xiang, \u0108inaj dinastioj, El popola \u0108inio, [vidita je 2006-03-16]"]], "subdefinitions": []}], "root": "pionir", "primary": false}, "pioniro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Soldato pretiganta pontojn, vojojn, tran\u0109eojn kaj ceterajn.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043f\u0451\u0440"], "fr": ["d\u00e9fricheur (subst.)", "pionnier (subst.)"], "nl": ["pionier", "baanbreker"], "pt": ["sapador", "bandeirante"], "ru": ["\u0441\u0430\u043f\u0451\u0440"], "de": ["Pionier"], "it": ["geniere"], "hu": ["ut\u00e1sz"], "cs": ["pr\u016fkopn\u00edk"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Homo komencanta novan aferon, pretiganta la vojon al nova\u0135oj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0432\u043e\u043f\u0440\u043e\u0445\u043e\u0434\u0435\u0446", "\u043f\u0438\u043e\u043d\u0435\u0440"], "be": ["\u043f\u0456\u044f\u043d\u044d\u0440", "\u043f\u0435\u0440\u0448\u0430\u043f\u0440\u0430\u0445\u043e\u0434\u0437\u0435\u0446", "\u043f\u0435\u0440\u0448\u0430\u043f\u0440\u0430\u0445\u043e\u0434\u0446\u0430"], "it": ["pioniere"], "pt": ["pioneiro", "precursor"], "hu": ["\u00fatt\u00f6r\u0151"]}, "examples": [["la pioniroj de la paca idealo", null], ["la pioniroj de \u0109i tiuj ideoj devas multe batali", "Z"], ["dedi\u0109i sin al pionireco", "Z"]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Koloniano plugebliganta novan, senkulturan teron.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0432\u043e\u043f\u0440\u043e\u0445\u043e\u0434\u0435\u0446"], "be": ["\u043f\u0456\u044f\u043d\u044d\u0440", "\u043f\u0435\u0440\u0448\u0430\u043f\u0440\u0430\u0445\u043e\u0434\u0437\u0435\u0446", "\u043f\u0435\u0440\u0448\u0430\u043f\u0440\u0430\u0445\u043e\u0434\u0446\u0430"], "pt": ["pioneiro", "desbravador"], "hu": ["\u00fatt\u00f6r\u0151"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Iu el la unuaj konigantoj de la lingvo internacia en sia lando a\u016d medio.", "translations": {}, "examples": [["la unuaj aktivaj pioniroj estis \u0109 1909 Lu\u015di-\u015din en Shanghai kaj W. K. Hsu en Kanton", "Won Kenn, Vikipedio, artikolo \u00ab\u0108inujo\u00bb el Enciklopedio de Esperanto, 1934"], ["mi volonte akceptis la taskon recenzi la romanon de Ivano \u015cirjaev \u00abSen titolo\u00bb pri la lernojaro 1897/1898 el la juna\u011do de Esperanto-pioniro", "Sergio Pokrovskij, Sincere kaj fre\u015de..., La Ondo de Esperanto, 1999-12, (62)"]]}]}], "root": "pionir", "primary": true}, "vetkuro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kuro inter sportaj konkurantoj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0435\u0433 \u043d\u0430\u0432\u044b\u043f\u0435\u0440\u0430\u0434\u043a\u0456", "\u0437\u0430\u0431\u0435\u0433", "\u0441\u043f\u0430\u0431\u043e\u0440\u043d\u0456\u0446\u0442\u0432\u0430 \u045e \u0431\u0435\u0433\u0443"], "fr": ["course"], "nl": ["wedloop"], "br": ["redadeg"], "ru": ["\u0431\u0435\u0433 \u043d\u0430\u043f\u0435\u0440\u0435\u0433\u043e\u043d\u043a\u0438", "\u0441\u043e\u0441\u0442\u044f\u0437\u0430\u043d\u0438\u0435 \u0432 \u0431\u0435\u0433\u0435", "\u0437\u0430\u0431\u0435\u0433"], "hu": ["versenyfut\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kur", "primary": false}, "TTT-ejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de TTT, retnodo disponiganta rete atingeblajn hipertekstojn la\u016d la normoj de TTT.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0439\u0442", "\u0432\u044d\u0431-\u0441\u0430\u0439\u0442"], "en": ["web site"], "nl": ["webstek", "web site"], "ru": ["\u0441\u0430\u0439\u0442", "\u0432\u0435\u0431-\u0441\u0430\u0439\u0442"], "pl": ["w\u0119ze\u0142 internetowy"], "hu": ["h\u00e1l\u00f3hely", "web-hely", "web-site"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "TTT", "primary": false}, "pionira": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prepara, komenca en nova afero.", "translations": {"fr": ["pionnier (adj.)"], "nl": ["baanbrekend"], "it": ["pionieristico"]}, "examples": [["pionire montri la vojon", null], ["se ni iam havos novajn kursojn, ili funkcios surbaze de via pionira laboro", "D. Ederveen, Malferma letero, soc.culture.esperanto, 1993-05-14"]], "subdefinitions": []}], "root": "pionir", "primary": false}, "\u0109irka\u016dstari": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Stari en \u0109irka\u016do.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u044f\u0446\u044c (\u0432\u0430\u043a\u043e\u043b)"], "fr": ["se dresser autour de"], "hu": ["k\u00f6rbe \u00e1ll", "k\u00f6rbe\u00e1ll"], "ru": ["\u0441\u0442\u043e\u044f\u0442\u044c (\u0432\u043e\u043a\u0440\u0443\u0433)", "\u043e\u043a\u0440\u0443\u0436\u0430\u0442\u044c (\u0441\u0442\u043e\u044f)"]}, "examples": [["pro la \u0109irka\u016dstaranta homamaso mi tion diris, por ke ili kredu, ke Vi min sendis", "La Nova Testamento, S. Johano 11:42"], ["la re\u011dido denove ricevis la konscion kaj ridetis al \u0109iuj \u0109irka\u016dstarantoj", "Fabeloj, volumo 1, La virineto de maro"], ["la klientoj kaj dungitoj \u0109irka\u016dstaris en strangaj pozoj, \u015dajne paralizite pro timo (staris \u0109irka\u016de)", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato, \u0109apitro 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "star", "primary": false}, "ne\u016drologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri la nervoj kaj ilia funkciado.", "translations": {"be": ["\u043d\u044d\u045e\u0440\u0430\u043b\u0451\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["neurologie"], "en": ["neurology"], "nl": ["neurologie"], "pt": ["neurologia", "nevrologia"], "ru": ["\u043d\u0435\u0432\u0440\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "de": ["Neurologie"], "hu": ["ideggy\u00f3gy\u00e1szat", "neurol\u00f3gia"], "el": ["\u03bd\u03b5\u03c5\u03c1\u03bf\u03bb\u03bf\u03b3\u03af\u03b1"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ne\u016drologi", "primary": true}, "lupino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio fabacoj (Lupinus), uzata kiel fura\u011do.", "translations": {"be": ["\u043b\u0443\u0431\u0456\u043d"], "fa": ["\u062a\u0631\u0645\u0633"], "nl": ["lupine"], "ru": ["\u043b\u044e\u043f\u0438\u043d"], "de": ["Lupine"], "hu": ["csillagf\u00fcrt", "farkasbab"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lupin", "primary": true}, "itala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta al italoj, ilia nacieco a\u016d \u015dtato.", "translations": {"be": ["\u0456\u0442\u0430\u043b\u044c\u044f\u043d\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["italien"], "bg": ["\u0438\u0442\u0430\u043b\u0438\u0430\u043d\u0441\u043a\u0438"], "nl": ["Italiaans"], "pt": ["italiano (adj.)"], "no": ["italiensk"], "de": ["italienisch"], "hu": ["olasz"], "ru": ["\u0438\u0442\u0430\u043b\u044c\u044f\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439"], "vo": ["t\u00e4lik"], "pl": ["w\u0142oski (od W\u0142och)"]}, "examples": [["italaj dialektoj, a\u016dtoroj", null], ["itala konstitucio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ital", "primary": false}, "novenaskito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Infano maksimume kelkajn semajnojn a\u011da.", "translations": {"ru": ["\u043d\u043e\u0432\u043e\u0440\u043e\u0436\u0434\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 (\u0441\u0443\u0449.)"], "fr": ["nouveau-n\u00e9", "nourrisson", "poupon (nouveau-n\u00e9)"], "nl": ["pasgeborene"]}, "examples": [["la malfermitaj okuloj havis la seriozan rigardon de l' novenaskitoj", "trad. K. Bein Internacia Krestomatio Neniam plu!"], ["patrinknabino, kiu regule alportis al ni \u0109iujare novnaskiton, venis je la sesa kaj duono", "H. Vallienne \u0108u li?, \u0109ap. 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "nask", "primary": false}, "plipago": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, kion oni devas pagi plie ol la ordinara a\u016d konsentita prezo.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u043f\u043b\u0430\u0442\u0430"], "fr": ["paiement en suppl\u00e9ment"], "nl": ["bijbetaling"], "ru": ["\u0434\u043e\u043f\u043b\u0430\u0442\u0430"], "de": ["Mehrzahlung", "\u00dcberzahlung", "Zuzahlung", "zus\u00e4tzliche Zahlung"], "hu": ["fel\u00e1r", "t\u00f6bbletfizet\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pag", "primary": false}, "riparisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu profesie riparas objektojn, \u0109esigas paneojn.", "translations": {"fr": ["d\u00e9panneur", "r\u00e9parateur"]}, "examples": [["la alarmo sonoras kaj riparisto estas sendata", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato, \u0109apitro 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ripar", "primary": false}, "Kamerunio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Regno en la ekvatora regiono de la Okcidenta Afriko, kie situas la monto Kameruno.", "translations": {"ru": ["\u041a\u0430\u043c\u0435\u0440\u0443\u043d (\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0430)"], "fr": ["Cameroun"], "bg": ["\u041a\u0430\u043c\u0435\u0440\u0443\u043d"], "nl": ["Kameroen"], "de": ["Kamerun"], "it": ["Camerun"], "en": ["Cameroon"], "pl": ["Kamerun", "Republika Kamerunu"]}, "examples": [["Asocio pri Esperanto en Kamerunio", "Jarlibro de UEA, 1996, p. 41"], ["reprezentanto de Kamerunio ne povis veni, \u0109ar dumvoje li estis forkaptita de fremdaj soldatoj", "Solena ina\u016dguro. Kongresa kuriero, n-ro 3, UK-1996, Prago"], ["la projekto \u00abLumo por Kamerunio\u00bb, la\u016dvice la kvara iniciatita de la tutmonda esperantistaro por helpi la blindulojn", "J. Tuinder: Lumo por Kamerunio. Espero katolika, 1980:10"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kameruno", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Kameruni", "primary": true}, "afektema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ema afekti.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u043d\u0435\u0440\u043d\u044b\u0439", "\u0436\u0435\u043c\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0435\u0441\u0442\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["affect\u00e9 (enclin \u00e0 l'affectation)", "appr\u00eat\u00e9", "artificiel (enclin \u00e0 l'affectation)", "chichiteux", "mani\u00e9r\u00e9", "minaudier", "peu naturel", "pr\u00e9cieux (affect\u00e9)"], "en": ["affected", "artificial", "assumed"]}, "examples": [["kiel afektema estas la nuntempa junularo!", "Patroj kaj filoj\u0109ap. 10"]], "subdefinitions": []}], "root": "afekt", "primary": false}, "simbiozo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kuni\u011do de du a\u016d pluraj plantoj a\u016d animaloj por kune vivi.", "translations": {"be": ["\u0441\u044b\u043c\u0431\u0456\u0451\u0437"], "fa": ["\u0647\u0645\u200c\u0632\u06cc\u0633\u062a\u06cc"], "en": ["symbiosis"], "nl": ["symbiose"], "ru": ["\u0441\u0438\u043c\u0431\u0438\u043e\u0437"], "de": ["Symbiose"], "hu": ["egy\u00fctt\u00e9l\u00e9s", "szimbi\u00f3zis"]}, "examples": [["likeno estas simbiozo de algo kaj fungo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "simbioz", "primary": true}, "altiri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Tiri al si.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0442\u044f\u0433\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0442\u044f\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0432\u043b\u0435\u043a\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0432\u043b\u0435\u0447\u044c"], "fr": ["attirer"], "nl": ["aantrekken"], "de": ["anziehen", "an sich ziehen", "sich verschaffen"], "pl": ["przyci\u0105ga\u0107"], "hu": ["mag\u00e1hoz h\u00faz"]}, "examples": [["la altira forto de la suno", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Allogi.", "translations": {"pl": ["przyci\u0105ga\u0107", "n\u0119ci\u0107", "wabi\u0107", "zjednywa\u0107"], "hu": ["vonz"]}, "examples": [["altiri la atenton, \u011deneralan intereson", null], ["per pacienco oni altiras al si potenculojn", "Z"], ["tia komunehoma celo altiris nin al Esperanto", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "tir", "primary": false}, "\u015dtonministo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metiisto, kies laboro estas tiri \u015dtonojn el \u015dtonejo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u0435\u043d\u044f\u0447\u043e\u0441"], "nl": ["steenhakker", "steenhouwer"], "ru": ["\u043a\u0430\u043c\u0435\u043d\u043e\u0442\u0451\u0441"], "it": ["cavapietre", "cavatore (in cave di pietra)"], "pl": ["kamieniarz"], "hu": ["k\u0151fejt\u0151 (munk\u00e1s)", "k\u0151t\u00f6r\u0151", "k\u0151b\u00e1ny\u00e1sz"]}, "examples": [["oni dungis \u015dtonhakistojn kaj \u0109arpentistojn, por renovigi la domon de la Eternulo", "La Malnova Testamento, II. Kroniko 24:12"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dton", "primary": false}, "Isela Lago": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lago en la nordo de Nederlando. Anta\u016d 1932 \u011di nomi\u011dis Suda Maro, kiun oni decidis fermi per granda digo.", "translations": {"fr": ["Lac d'IJssel", "Lac d'Ijssel", "IJsselmeer"], "de": ["IJsselmeer"], "nl": ["IJsselmeer"], "hu": ["Ijssel-t\u00f3"]}, "examples": [["la lasta granda poldero en la Isela Lago seki\u011dis en 1968.", "Wouter PILGER: Nederlando kaj la maro"]], "subdefinitions": []}], "root": "Isel", "primary": false}, "subferigita betono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Betono fortikigita per internaj feraj stangoj, tre uzata por la nuntempaj konstruoj.", "translations": {"be": ["\u0436\u0430\u043b\u0435\u0437\u0430\u0431\u044d\u0442\u043e\u043d"], "fr": ["b\u00e9ton arm\u00e9"], "en": ["reinforced concrete"], "ru": ["\u0436\u0435\u043b\u0435\u0437\u043e\u0431\u0435\u0442\u043e\u043d"], "ca": ["formig\u00f3 armat"], "de": ["Eisenbeton", "Stahlbeton", "armierter Beton"], "hu": ["vasbeton"], "sk": ["\u017eelezobet\u00f3n"], "pl": ["\u017celbet", "\u017celbeton", "\u017celazobeton", "beton zbrojony"], "es": ["hormig\u00f3n armado"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "beton", "primary": false}, "Kruco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stelfiguro en la suda duonsfero (Crux).", "translations": {"ru": ["\u042e\u0436\u043d\u044b\u0439 \u041a\u0440\u0435\u0441\u0442"], "fr": ["Croix du sud"], "en": ["Crux"], "de": ["Kreuz des S\u00fcdens"], "it": ["Croce del sud"], "es": ["Cruz del Sur"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kruc", "primary": false}, "egoismulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u044d\u0433\u0430\u0456\u0441\u0442", "\u0441\u0430\u043c\u0430\u043b\u044e\u0431", "\u0441\u0430\u043c\u0430\u043b\u044e\u0431\u0435\u0446", "\u0441\u044f\u0431\u0435\u043b\u044e\u0431", "\u0441\u0430\u0431\u0435\u0442\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["\u00e9go\u00efste (subst.)"], "en": ["egoist", "egotist"], "nl": ["ego\u00efst"], "ru": ["\u044d\u0433\u043e\u0438\u0441\u0442", "\u0441\u0435\u0431\u044f\u043b\u044e\u0431\u0435\u0446"], "de": ["Egoist", "selbsts\u00fcchtige Person", "Selbsts\u00fcchtiger"], "hu": ["\u00f6nz\u0151 ember", "egoista"], "es": ["ego\u00edsta"], "pl": ["egoista", "samolub"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ego", "primary": false}, "formilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kava modelilo, en kiun oni ver\u015das molan materion, kiu malmoli\u011dante konservas la formon de la modelilo.", "translations": {"be": ["\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430", "\u0448\u0430\u0431\u043b\u043e\u043d"], "fr": ["forme (moule)", "moule"], "pl": ["forma", "szablon", "matryca", "sztanca"], "ru": ["\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430", "\u0448\u0430\u0431\u043b\u043e\u043d (\u0434\u043b\u044f \u043e\u0442\u043b\u0438\u0432\u043a\u0438 \u0438 \u0442.\u043f.)"], "de": ["Form (Gef\u00e4\u00df)"], "es": ["molde"], "hu": ["forma (pl. s\u00fct\u0151-)", "\u00f6nt\u0151forma"]}, "examples": [["formilo por kuko, statuo, froma\u011do, glaso, papero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "form", "primary": false}, "\u0135urio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro da simplaj civitanoj elektitaj por verdikti en tribunalo pri la kulpeco de akuzito, apogante sin nur sur la decido de sia konscienco.", "translations": {"el": ["\u03ad\u03bd\u03bf\u03c1\u03ba\u03bf\u03c2"], "fr": ["jury"], "bg": ["\u0436\u0443\u0440\u0438"], "nl": ["jury"], "pt": ["jurado"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0441\u044f\u0436\u043d\u044b\u0435", "\u0436\u044e\u0440\u0438 \u043f\u0440\u0438\u0441\u044f\u0436\u043d\u044b\u0445"], "de": ["Jury"], "it": ["giuria"], "hu": ["esk\u00fcdtek", "\u00fcln\u00f6k\u00f6k"], "fa": ["\u0647\u06cc\u0626\u062a \u0645\u0646\u0635\u0641\u0647"], "en": ["jury"], "es": ["jurado"], "pl": ["\u0142awa przysi\u0119g\u0142ych", "jury"], "he": ["\u05d7\u05d1\u05e8 \u05de\u05d5\u05e9\u05d1\u05e2\u05d9\u05dd"]}, "examples": [["la \u0135urio verdiktas nur pri la fakto, la ju\u011distoj decidas pri la le\u011da puno", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135uri", "primary": true}, "lesba": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al lesboj.", "translations": {"be": ["\u043b\u0435\u0441\u044c\u0431\u0456\u0439\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["lesbien"], "nl": ["lesbisch"], "pt": ["l\u00e9sbico"], "ru": ["\u043b\u0435\u0441\u0431\u0438\u0439\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["lesbisch"], "hu": ["leszbikus"]}, "examples": [["batali kontra\u016d anta\u016dju\u011doj kune kun gefratoj gejaj kaj lesbaj estus granda honoro por mi", "Forumo, membrogazeto de LSG, 2/2000"], ["la vivrilato inter geja a\u016d lesba paro nun \u0109iurilate estos le\u011de egala al tiu de geedza paro", "Gerrit Berveling: Edzi\u011doj anka\u016d por samseksaj paroj, Monato, n-ro 12/2000"]], "subdefinitions": []}], "root": "Lesb", "primary": false}, "lesbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lesbanino.", "translations": {"be": ["\u043b\u0435\u0441\u044c\u0431\u0456\u044f\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["homosexuelle (subst.)", "lesbienne"], "nl": ["lesbische", "lesbienne"], "pt": ["l\u00e9sbica"], "ru": ["\u043b\u0435\u0441\u0431\u0438\u044f\u043d\u043a\u0430"], "de": ["Lesbe"], "hu": ["leszbikus", "leszbi"]}, "examples": [["kiajn \u015dancojn alportas PACS al ni, lesboj kaj gejoj?", "Forumo, membrogazeto de LSG (Ligo de Samseksamaj Geesperantistoj), 1/2000"]], "subdefinitions": []}], "root": "Lesb", "primary": false}, "taksonomio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["taxinomie", "taxonomie"], "pt": ["taxonomia"]}, "examples": [["taksonomio estas fako kies detalojn kaj problemojn ekkoni nur eblas post longa studado", "A. Martins, Re: nova eldono..., soc.culture.esperanto, 1996-09-27"]], "subdefinitions": []}], "root": "taksonomi", "primary": true}, "konsideri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Atente ekzameni objekton a\u016d ideon la\u016d \u0109iuj \u011diaj detaloj.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0447\u0435\u0441\u0442\u044c", "\u0443\u0447\u0438\u0442\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u043d\u044f\u0442\u044c \u0432\u043e \u0432\u043d\u0438\u043c\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u0440\u0430\u0441\u0441\u043c\u0430\u0442\u0440\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c (\u043a\u0430\u043a \u0447\u0442\u043e-\u043b.)"], "en": ["consider"], "nl": ["beschouwen"], "pt": ["considerar", "refletir", "reputarr", "encarar", "atentar", "ter em vista"], "de": ["betrachten", "erw\u00e4gen"], "sv": ["betrakta"], "vo": ["konsid\u00f6n"]}, "examples": [["konsideri la aferon de alia vidpunkto", null], ["konsideru la sekvojn de via ago anta\u016d ol agi", null], ["li konsideris, ke tia kapablo havas pli grandan indon ol \u0109io, kion oni povus doni dote al alia fra\u016dlino", "Z"], ["malpli esperu, pli konsideru!", "Proverbaro esperanta"], ["senkonsideraj vortoj", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Zorge atenti ion, kiel motivon decidigan por la ago.", "translations": {"de": ["beherzigen", "ber\u00fccksichtigen"], "nl": ["overwegen"], "sv": ["\u00f6verv\u00e4ga"]}, "examples": [["jam nun ni petas vin konsideri tiun karavanon por viaj kongresaj voja\u011daran\u011doj", null], ["eble oni konsideros tiun \u0109i instigon \u0109e venontaj eldonoj", null], ["ili konsideris, ke ne estas inde perdi tempon por la lernado de lingvo", "Z"], ["nun li devas konsideri rezignon de sia ofico", null], ["konsideri personojn (kaj ne nur pravecon de la partioj) \u0109e ju\u011dado estas nebone", "Z"], ["li bone povis eksi\u011di de la negocoj, konsiderante, ke li enspezis duonmilionon da markoj", null], ["li foriris, ne konsiderante la doloron de siaj gepatroj", null], ["konsidere ion, al io", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Atribui al iu a\u016d io ian econ; rigardi kiel; opinii, taksi.", "translations": {"de": ["betrachten als", "ansehen als", "halten f\u00fcr"], "nl": ["beschouwen"], "sv": ["anse"]}, "examples": [["\u015di konsideradis tiun \u0109i ringon kiel ringon de fian\u0109igo", "K"], ["oni ne povos konsideri neekzistantaj tiujn faktojn", null], ["li konsideras sin kiel kompetentulon", null], ["se iu societo ne respondis post du monatoj, \u011di estas konsiderata kiel akceptinta", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konsider", "primary": true}, "kapdoloro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doloro sentata en la kapo.", "translations": {"fr": ["mal de t\u00eate"], "en": ["headache"]}, "examples": [["suferis la junulino fortan kapdoloron", "H. Vallienne, Kastelo de Prelongo, 1907"]], "subdefinitions": []}], "root": "dolor", "primary": false}, "ornamisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu fabrikas a\u016d metas ornama\u0135ojn por plibeligi ekzemple hejmon.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u043a\u0430\u0440\u0430\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["architecte d'int\u00e9rieur", "d\u00e9corateur", "ornemaniste"], "nl": ["decorateur"], "pt": ["ornamentista"], "ru": ["\u0434\u0435\u043a\u043e\u0440\u0430\u0442\u043e\u0440"], "hu": ["d\u00edsz\u00edt\u0151m\u0171v\u00e9sz", "dekorat\u0151r", "ornamentalista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ornam", "primary": false}, "jansenismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Katolika skolo el la 17a jarcento, precipe francia, referencanta al teologia verko de Janseno, emfazanta la rolon de dia graco.", "translations": {"fr": ["jans\u00e9nisme"], "en": ["jansenism"], "pt": ["jansenismo"], "de": ["Jansenismus"], "it": ["giansenismo"], "es": ["jansenismo"]}, "examples": [["Jansenismo aldonis, ke la origina peko forprenis al homo la liberecon de volo", "E. Pauli, Enciklopedio simpozio, artikolo \u00abjansenismo\u00bb, 2000"]], "subdefinitions": []}], "root": "Jansen", "primary": false}, "stalagmito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kalka pinta konuso elstaranta vertikale sur grundo de kaverno kaj produktata de konstanta degutado de kalkori\u0109a akvo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u043b\u0430\u0433\u043c\u0456\u0442"], "fr": ["stalagmite"], "nl": ["stalagmiet"], "ru": ["\u0441\u0442\u0430\u043b\u0430\u0433\u043c\u0438\u0442"], "de": ["Stalagmit"], "pl": ["stalagmit"], "hu": ["sztalagmit", "\u00e1ll\u00f3 cseppk\u0151"]}, "examples": [["stalaktitoj kaj stalagmitoj en \u011di formas plej diversajn figurojn", "Bardhyl Selimi: Voja\u011dimpresoj, somero 2000, Monatojaro 2001a, numero 1a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "stalagmit", "primary": true}, "vitra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "El vitro.", "translations": {"be": ["\u0448\u043a\u043b\u044f\u043d\u044b"], "fr": ["en verre"], "nl": ["glazen", "van glas"], "pt": ["de vidro"], "ru": ["\u0441\u0442\u0435\u043a\u043b\u044f\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["gl\u00e4sern"], "hu": ["\u00fcveg-"], "el": ["(\u03b3)\u03c5\u03ac\u03bb\u03b9\u03bd\u03bf\u03c2"]}, "examples": [["vitra glaso", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Vitrita.", "translations": {"hu": ["\u00fcvegezett", "\u00fcveges"], "he": ["\u05de\u05d6\u05d5\u05d2\u05d2"]}, "examples": [["oni ne \u0135etu \u015dtonojn, sidante en vitra domo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vitr", "primary": false}, "abutmento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fortika masona\u0135o, konstruita \u0109e amba\u016d ekstremoj de ponta arko por kontra\u016dstari \u011dian pu\u015don.", "translations": {"be": ["\u0443\u043f\u043e\u0440", "\u043f\u0430\u0434\u043f\u043e\u0440\u0430", "\u043f\u0430\u0434\u043f\u043e\u0440\u043d\u044b \u0441\u043b\u0443\u043f", "\u043a\u0430\u043d\u0442\u0440\u0430\u0444\u043e\u0440\u0441"], "fr": ["contrefort"], "en": ["abutment"], "nl": ["steunmuur"], "pt": ["peg\u00e3o"], "ru": ["\u0443\u043f\u043e\u0440", "\u043f\u043e\u0434\u043f\u043e\u0440\u043a\u0430", "\u0431\u044b\u043a (\u043c\u043e\u0441\u0442\u0430)"], "de": ["Widerlager", "St\u00fctzpfeiler"], "hu": ["h\u00eddf\u0151", "parti pill\u00e9r", "gy\u00e1mfal"], "fa": ["\u067e\u0627\u06cc\u0647\u0654 \u062c\u0646\u0627\u062d\u06cc (\u067e\u0644)"], "es": ["contrafuerte"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "abutment", "primary": true}, "\u015dtiparo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Amaso da \u015dtipoj, interalie tiu sur kiu oni cindrigas mortintojn a\u016d brulmortigas kondamnitojn.", "translations": {"be": ["\u0434\u0440\u043e\u0432\u044b"], "fr": ["b\u00fbcher"], "nl": ["brandstapel"], "ru": ["\u0434\u0440\u043e\u0432\u0430"], "de": ["Scheiterhaufen"], "it": ["rogo", "pira", "catasta di legna(per il fuoco)"], "hu": ["farak\u00e1s", "m\u00e1glya"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dtip", "primary": false}, "vitro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malmola, travidebla, rompebla substanco, produktata per fando de silika sablo kun potaso a\u016d sodo.", "translations": {"be": ["\u0448\u043a\u043b\u043e"], "fr": ["verre (mat\u00e9riau)"], "en": ["glass"], "nl": ["glas"], "pt": ["vidro"], "ru": ["\u0441\u0442\u0435\u043a\u043b\u043e"], "de": ["Glas"], "sv": ["glas"], "hu": ["\u00fcveg"], "el": ["(\u03b3)\u03c5\u03b1\u03bb\u03af", "\u03c4\u03b6\u03ac\u03bc\u03b9"], "es": ["vidrio"], "he": ["\u05d6\u05db\u05d5\u05db\u05d9\u05ea"]}, "examples": [["vitro kaj feli\u0109o ne estas fortikaj", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Objekto el vitro.", "translations": {"nl": ["ruit"]}, "examples": [["fenestra vitro", null], ["okulvitro", null], ["\u0109ion mezuri tra sia, persona vitro", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "vitr", "primary": true}, "televidilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato per kiu oni televidas.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u043b\u0435\u0432\u0456\u0437\u0430\u0440"], "fr": ["t\u00e9l\u00e9viseur", "t\u00e9l\u00e9vision (t\u00e9l\u00e9viseur)"], "bg": ["\u0442\u0435\u043b\u0435\u0432\u0438\u0437\u043e\u0440"], "nl": ["televisietoestel"], "ru": ["\u0442\u0435\u043b\u0435\u0432\u0438\u0437\u043e\u0440"], "ca": ["televisor"], "sv": ["TV-mottagare", "TV", "teve"], "hu": ["t\u00e9v\u00e9", "t\u00e9v\u00e9k\u00e9sz\u00fcl\u00e9k"], "en": ["television set", "T.V. set"], "es": ["televisor"], "pl": ["odbiornik telewizyjny", "odbiornik TV", "telewizor"]}, "examples": [["e\u0109 la tujtradukado de la Francaj nova\u0135oj el la hotela televidilo ne plu savis lin de la stigmato", "PEJNO Simono: La lernemulo, Monato, n-ro 06/1999."], ["en tiuj cirkonstancoj kompreneble ne estas bezono je kolortelevidilo, lavma\u015dino, fridujo", "MU Binghua: Elektraj aparatoj mankas en la kamparo, Monato, n-ro 12/2000."]], "subdefinitions": []}], "root": "televid", "primary": false}, "retkafejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kafejo a\u016d pli \u011denerale butiko, en kiu oni povas konekti\u011di al la Interreto.", "translations": {"fr": ["cybercaf\u00e9"]}, "examples": [["en retkafejo proksime de la Pekina Universitato, studentoj dezirantaj studi en aliaj landoj kontakti\u011das kun ties universitatoj per retpo\u015dto", "Yu Tao, Amo en la tempo de reto, El popola \u0108inio, 1999-04"]], "subdefinitions": []}], "root": "kaf", "primary": false}, "obsedato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono, kiun io obsedas.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0434\u0435\u0440\u0436\u0438\u043c\u044b\u0439"], "en": ["obsessed"], "nl": ["bezetene", "geobsedeerde"], "be": ["\u0430\u043f\u0430\u043d\u0442\u0430\u043d\u044b", "\u0443\u0442\u0440\u0430\u043f\u0451\u043d\u044b"], "de": ["Besessener"], "hu": ["megsz\u00e1llott", "r\u00f6geszm\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "obsed", "primary": false}, "detruilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Armilo por mortigi.", "translations": {"nl": ["vernietigingswapen"], "hu": ["puszt\u00edt\u00f3 fegyver"]}, "examples": [["ses homoj venis kaj \u0109iu havis en la mano sian detruilon", "La Malnova Testamento, Je\u0125ezkel 9:2"]], "subdefinitions": []}], "root": "detru", "primary": false}, "sekso": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ne konfuzu kun genro."], "primary definition": "Biologia ecaro diferenciganta virseksulon disde ino.", "translations": {"be": ["\u043f\u043e\u043b (\u043c\u0443\u0436\u0447\u044b\u043d\u0441\u043a\u0456, \u0436\u0430\u043d\u043e\u0447\u044b)"], "fr": ["sexe"], "en": ["sex"], "nl": ["geslacht"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b (\u043c\u0443\u0436\u0441\u043a\u043e\u0439, \u0436\u0435\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439)"], "de": ["Geschlecht"], "it": ["sesso"], "hu": ["nem (biol\u00f3giai, nyelvtani)"], "sk": ["pohlavie"], "es": ["sexo"], "pl": ["p\u0142e\u0107"], "he": ["\u05de\u05d9\u05df", "\u05de\u05d2\u05d3\u05e8"]}, "examples": [["aroj da rigardantoj haltis anta\u016d apartaj mastoj, la\u016dgrade kiel interesis ilin la figuroj, la a\u011do a\u016d sekso de la viktimoj", "H. Sienkiewicz trad. L. Zamenhof Quo vadis?\u0109apitro 62a"], ["\u0109iuj rajtoj kaj liberecoj validas same por \u0109iuj homoj, sen kia ajn diferencigo, \u0109u la\u016d raso, ha\u016dtkoloro, sekso, lingvo, religio...", "La Universala Deklaracio de Homaj Rajtoj, Art. 2a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La tuto da samseksaj individuoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u043e\u043b (\u043c\u0443\u0436\u0447\u044b\u043d\u0441\u043a\u0456, \u0436\u0430\u043d\u043e\u0447\u044b)"], "pl": ["p\u0142e\u0107"], "es": ["sexo"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b (\u043c\u0443\u0436\u0441\u043a\u043e\u0439, \u0436\u0435\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439)"]}, "examples": [["\u0109iuj plena\u011daj lo\u011dantoj de amba\u016d seksoj havas la rajton de vo\u0109donado", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 5, el la vivo kaj sciencoj, bagateloj"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La tuto da mensaj kaj fiziologiaj reagoj, faroj kaj emocioj rilataj al la seksa vivo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0435\u043a\u0441"], "pl": ["seks"]}, "examples": [["la\u016d la plej populara opinio, \u011di &dash la sekso &dash naskas \u0109ion: La plej altaj Filozofio, Scienco, Arto homaj eruptas el la vulkano de la Sekso", "Alen Kris, Scenaj obscenoj... drastaj kontrastoj. La Ondo de Esperanto"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0440\u043e\u0434 (\u0433\u0440\u0430\u043c\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b)"], "pl": ["rodzaj"], "es": ["g\u00e9nero"], "ru": ["\u0440\u043e\u0434(\u0433\u0440\u0430\u043c\u043c\u0430\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439)"]}, "examples": [["grandegan malfacilecon prezentas por la lernanto la memorado de la sekso de \u0109iu substantivo en la naturaj lingvoj", "Z"], ["ekzistas tri gramatikaj seksoj, la vira, la ina kaj la ne\u016dtra, kiu apartenas al la senseksaj aferoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "seks", "primary": true}, "arti\u015doko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio asteracoj (Cynara).", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0442\u044b\u0448\u043e\u043a"], "fa": ["\u06a9\u0646\u06af\u0631 \u0641\u0631\u0646\u06af\u06cc", "\u0622\u0631\u062a\u06cc\u0634\u0648"], "bg": ["\u0430\u0440\u0442\u0438\u0448\u043e\u043a"], "nl": ["artisjok"], "ru": ["\u0430\u0440\u0442\u0438\u0448\u043e\u043a"], "de": ["Artischocke"], "hu": ["artics\u00f3ka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Specio de arti\u015doko (Cynara scolymus), kies kapitulo estas uzata kiel legomo.", "translations": {"fr": ["artichaut"], "de": ["Artischocke"], "en": ["artichoke"], "br": ["artichaodenn", "penn-artichaod"], "pl": ["karczoch"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arti\u015dok", "primary": true}, "kontra\u016dgramatika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne konforma al la normala funkciado de la koncerna lingvo.", "translations": {"fr": ["agrammatical"]}, "examples": [["mi ja rekomendas uzi \u00abmialande\u00bb prefere al \u00abmilande\u00bb, ne \u0109ar tiu lasta estus kontra\u016dgramatika sed \u0109ar la alia estas sankciita de la uzado", "A. J. Mechelynck, Re: Opera 7.03 finfine en esperanto!, soc.culture.esperanto, 2003-03-26"]], "subdefinitions": []}], "root": "gramatik", "primary": false}, "referato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0444\u044d\u0440\u0430\u0442", "\u0434\u0430\u043a\u043b\u0430\u0434"], "fr": ["compte rendu", "rapport (compte rendu)"], "nl": ["verslag", "rapport"], "pt": ["relat\u00f3rio"], "ru": ["\u0434\u043e\u043a\u043b\u0430\u0434", "\u0440\u0435\u0444\u0435\u0440\u0430\u0442"], "de": ["Referat", "Vortrag"], "hu": ["el\u0151ad\u00e1s", "refer\u00e1tum", "besz\u00e1mol\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "referat", "primary": true}, "seksa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al sekso.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u043e\u0432\u043e\u0439"], "en": ["sexual"], "it": ["sessuale"], "pl": ["p\u0142ciowy"]}, "examples": [["seksa membro", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rekte a\u016d malrekte rilata al sekskuni\u011do.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u043e\u0432\u043e\u0439", "\u0441\u0435\u043a\u0441\u0443\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "pl": ["p\u0142ciowy", "seksualny"]}, "examples": [["seksaj interrilatoj", null], ["seksa vivo", null], ["seksaj fantazioj", null], ["seksa amo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "seks", "primary": false}, "\u0109ielskrapanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Altega domo.", "translations": {"be": ["\u0445\u043c\u0430\u0440\u0430\u0447\u043e\u0441"], "fr": ["gratte-ciel"], "nl": ["wolkenkrabber"], "ru": ["\u043d\u0435\u0431\u043e\u0441\u043a\u0440\u0451\u0431"], "de": ["Wolkenkratzer"], "pl": ["drapacz chmur"], "hu": ["felh\u0151karcol\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skrap", "primary": false}, "evolui": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Iompostiome disvolvi\u011di; regule kaj la\u016dnature kreskadi aliformi\u011dante.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u044c\u0432\u0456\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u044d\u0432\u0430\u043b\u044e\u0446\u044b\u044f\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["\u00e9voluer"], "en": ["evolve"], "nl": ["evolueren"], "pt": ["evolucionar", "evoluir", "evolver"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0432\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u044d\u0432\u043e\u043b\u044e\u0446\u0438\u043e\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["sich entwickeln"], "sv": ["utvecklas"], "hu": ["fejl\u0151dik"], "es": ["evolucionar"], "ro": ["a evolua"], "pl": ["ewoluowa\u0107", "rozwija\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["Esperanto evoluas la\u016d natura kaj rekta vojo.", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Pasi tra diversaj iompostiomaj \u015dan\u011doj.", "translations": {"de": ["sich ver\u00e4ndern"]}, "examples": [["kun la tempo, lia karaktero evoluadis \u011dis ekstrema mildeco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "evolu", "primary": true}, "evoluo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iompostioma la\u016dnatura disvolvi\u011do kaj aliformi\u011do.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u044c\u0432\u0456\u0446\u044c\u0446\u0451", "\u044d\u0432\u0430\u043b\u044e\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["\u00e9volution"], "en": ["evolution"], "nl": ["evolutie"], "pt": ["evolu\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u044d\u0432\u043e\u043b\u044e\u0446\u0438\u044f", "\u0440\u0430\u0437\u0432\u0438\u0442\u0438\u0435"], "de": ["Entwicklung", "Evolution [vivogenezo]"], "sv": ["utveckling"], "hu": ["fejl\u0151d\u00e9s"], "es": ["evoluci\u00f3n"], "ro": ["dezvoltare"], "pl": ["ewolucja", "rozw\u00f3j"]}, "examples": [["evoluo de la bestoj, plantoj, lingvoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Iompostioma \u015dan\u011di\u011do.", "translations": {"de": ["Ver\u00e4nderung", "Sichentwickeln", "Evolution [fak]"]}, "examples": [["la evoluo de la lingvaj teorioj, de la militaj metodoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "evolu", "primary": false}, "duenjo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ina servisto, pli a\u011da, kiu gardas altrangan fra\u016dlinon eksterhejme.", "translations": {"be": ["\u0434\u0443\u044d\u043d\u044c\u044f", "\u043a\u0430\u043c\u043f\u0430\u043d\u044c\u0451\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["chaperon", "du\u00e8gne"], "en": ["chaperon", "chaperone"], "nl": ["chaperonne"], "pt": ["duenha", "dama de companhia"], "de": ["Anstandsdame"], "pl": ["przyzwoitka"]}, "examples": [["la duenjo, duonmorta de envio kaj plena de timo, staras garde", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 1a, \u0109apitro 32a, p. 238a"]], "subdefinitions": []}], "root": "duenj", "primary": true}, "centjaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Jahrhundert"], "ro": ["secol", "veac"], "it": ["secolo"], "pl": ["stulecie", "wiek"], "hu": ["\u00e9vsz\u00e1zad"]}, "examples": [["tutan homan vivon, e\u0109 centjarojn da\u016dras la fruktoj de laborado de fruktoplantisto", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 5, el la vivo kaj sciencoj, bagateloj"]], "subdefinitions": []}], "root": "jar", "primary": false}, "pli\u011duste": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pli bone dirante, korektante la anta\u016dan diron.", "translations": {"fr": ["en fait (plus exactement)", "plus exactement", "plut\u00f4t (plus exactement)"], "it": ["pi\u00f9 esattamente", "pi\u00f9 precisamente", "pi\u00f9 propriamente"], "pl": ["dok\u0142adniej", "poprawniej"]}, "examples": [["mi devas aldoni, ke ili pli\u011duste ludis per mi ol kun mi", "Jean Ribillard, Pre\u011do de M' saud, Nica Literatura Revuo, 1956-07 \u011dis 08, numero 1/6, p. 223-228a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011dust", "primary": false}, "memora\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Memoriga donaco.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0432\u044d\u043d\u0456\u0440", "\u043f\u0430\u0434\u0430\u0440\u0443\u043d\u0430\u043a (\u043d\u0430 \u043f\u0430\u043c\u044f\u0446\u044c)"], "fr": ["m\u00e9moires", "souvenir (objet)"], "nl": ["souvenir"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0430\u0440\u043e\u043a \u043d\u0430 \u043f\u0430\u043c\u044f\u0442\u044c", "\u0441\u0443\u0432\u0435\u043d\u0438\u0440"], "sv": ["souvenir"], "hu": ["eml\u00e9kt\u00e1rgy", "szuven\u00edr"]}, "examples": [["memora\u0135o- kaj libro-vendejo", "Saliko, La hereda\u0135o de orientaj ortodoksuloj, Monato, jaro 2002a, numero 12a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u043c\u0443\u0430\u0440\u044b", "\u0443\u0441\u043f\u0430\u043c\u0456\u043d\u044b"], "nl": ["memoires"], "sv": ["memoar", "sj\u00e4lvbiografi"], "ru": ["\u043c\u0435\u043c\u0443\u0430\u0440\u044b", "\u0432\u043e\u0441\u043f\u043e\u043c\u0438\u043d\u0430\u043d\u0438\u044f"], "hu": ["eml\u00e9kirat"]}, "examples": [["Kristoforo Kolumbo en siaj memora\u0135oj lasis detalan sciigon, en kia maniero la homoj konati\u011dis kun tiu \u0109i kreska\u0135o", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 5, el la vivo kaj sciencoj, bagateloj"]], "subdefinitions": []}], "root": "memor", "primary": false}, "pasta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Man\u011da\u0135o el pasto.", "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u0447\u043d\u044b \u0432\u044b\u0440\u0430\u0431"], "nl": ["deegwaren"], "ru": ["\u043c\u0443\u0447\u043d\u043e\u0435"], "hu": ["t\u00e9szta\u00e9tel"]}, "examples": [["la malracia nutrado per nuraj pasta\u0135oj kaj lakta\u0135oj ofte ka\u016dzas mankon de vitaminoj en la organismo de la lernejanoj", null], ["la rusa kuirarto preferas pasta\u0135ojn bakitajn ol bolkuiritajn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Evidente la pasta\u0135o estas subnocio de pasta\u0135o; sed mi opinias stranga, senlogika kaj ne de \u0109iuj komprenata la implica\u0135on de PV kaj PIV, ke pasta\u0135o estas nur io bolkuirita. En multaj lingvoj vorto strukture egala al \u00abpasta\u0135o\u00bb povas signifi kuketon kaj tiel plu (interalie, e\u0109 la itala pasta povas havi tiun sencon en la itala). Vidu anka\u016d la noton pri vermi\u0109elo."], "primary definition": "Nudelo \u0109iaspeca.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043a\u0430\u0440\u043e\u043d\u043d\u044b \u0432\u044b\u0440\u0430\u0431", "\u043f\u0430\u0441\u0442\u0430", "\u043b\u043e\u043a\u0448\u044b\u043d\u0430"], "fr": ["p\u00e2te (pr\u00eate \u00e0 cuire)"], "nl": ["pasta"], "ru": ["\u043b\u0430\u043f\u0448\u0430", "\u043c\u0430\u043a\u0430\u0440\u043e\u043d\u043d\u044b\u0435 \u0438\u0437\u0434\u0435\u043b\u0438\u044f"], "de": ["Teigware", "Pasta [nur se pp. italaj nudelman\u011da\u0135oj]"], "hu": ["sz\u00e1razt\u00e9szta"], "pl": ["makaron"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "past", "primary": false}, "elementa okazo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Oni foje nomas \u00abelementa okazo\u00bb la elementon mem."], "primary definition": "Unuelementa okazo.", "translations": {"be": ["\u044d\u043b\u0435\u043c\u044d\u043d\u0442\u0430\u0440\u043d\u0430\u044f \u043f\u0430\u0434\u0437\u0435\u044f"], "fr": ["\u00e9v\u00e9nement \u00e9l\u00e9mentaire"], "en": ["simple event"], "ru": ["\u044d\u043b\u0435\u043c\u0435\u043d\u0442\u0430\u0440\u043d\u043e\u0435 \u0441\u043e\u0431\u044b\u0442\u0438\u0435"], "de": ["Elementarereignis", "elementares Ereignis"], "hu": ["elemi esem\u00e9ny"], "br": ["darvoud elfennel"], "pl": ["zdarzenie elementarne"]}, "examples": [["la probablo de okazo egalas al la sumo de la probabloj de la elementaj okazoj \u011din konsistigantaj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "okaz", "primary": false}, "malkonfido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sento de tiu, kiu malkonfidas.", "translations": {"fr": ["d\u00e9fiance", "m\u00e9fiance", "r\u00e9serve (m\u00e9fiance)"], "hu": ["bizalmatlans\u00e1g"]}, "examples": [["la samtempuloj renkontas ne sole kun rimarkinde obstina malkonfido, sed e\u0109 kun ia neklarigebla malamikeco", "Esenco kaj Estonte"], ["mi vidas, ke miaj malamikoj semis malkonfidon en vian animon", "La Faraono, volumo 1\u0109ap. 23"]], "subdefinitions": []}], "root": "konfid", "primary": false}, "stulti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Konduti sensprite, malinteligente.", "translations": {"be": ["\u0434\u0443\u0440\u043d\u0435\u0446\u044c"], "fr": ["\u00eatre b\u00eate"], "hu": ["ostoba", "buta", "h\u00fclye"]}, "examples": [["\u011di sugestas, ke virinoj pli stultas ol viroj", "Last, Bona reklam(aci)o, Monato, jaro 2002a, numero 4a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "stult", "primary": false}, "for\u0135ongli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lerte forigi, forka\u015di.", "translations": {"fr": ["escamoter"], "nl": ["wegmoffelen", "wegjongleren", "wegtoveren", "weggoochelen"], "it": ["sgraffignare"]}, "examples": [["\u015di neniel aludis mian viziton. Probable oni \u011din for\u0135onglis de \u015dia scio", "R. Radiguet, trad. M. Duc Goninaz, Kun Diablo en la korpo, Mondial, 2006"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135ongl", "primary": false}, "malkonfidi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["avoir de la d\u00e9fiance (pour)", "douter (de) (se m\u00e9fier)", "se d\u00e9fier (de)", "se garder (de) (ne pas avoir confiance)", "se m\u00e9fier (de)"], "hu": ["bizalmatlan (vkivel szemben)"]}, "examples": [["en malnova turo lo\u011dis gardisto kaj strigo: mi malkonfidis al ili amba\u016d, precipe al la strigo", "Fabeloj, volumo 3Supo el kolbasaj bastonetoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "konfid", "primary": false}, "stulto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0433\u043b\u0443\u043f\u043e\u0441\u0442\u044c"], "hu": ["ostobas\u00e1g", "butas\u00e1g", "h\u00fclyes\u00e9g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stult", "primary": false}, "stulta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Funde kaj nekuraceble sensprita.", "translations": {"be": ["\u0434\u0443\u0440\u043d\u044b", "\u043d\u0435\u0440\u0430\u0437\u0443\u043c\u043d\u044b", "\u0431\u044f\u0437\u0433\u043b\u0443\u0437\u0434\u044b"], "fr": ["b\u00eate (adj.)", "stupide"], "en": ["stupid"], "nl": ["stom", "dom"], "ru": ["\u0433\u043b\u0443\u043f\u044b\u0439", "\u0442\u0443\u043f\u043e\u0439", "\u0434\u0443\u0440\u043d\u043e\u0439"], "de": ["dumm", "bl\u00f6d"], "tp": ["nasa"], "hu": ["ostoba", "buta", "h\u00fclye"], "cs": ["hloup\u00fd"]}, "examples": [["talenton vi \u0109iuokaze havas, kaj vi estus stulta se vi ne utiligus \u011din", "Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, dua parto, \u0109apitro 3a"]], "subdefinitions": []}], "root": "stult", "primary": true}, "senvalora": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta neniun valoron.", "translations": {"be": ["\u043d\u044f\u0432\u0430\u0440\u0442\u044b", "\u043d\u0435\u043a\u0430\u0448\u0442\u043e\u045e\u043d\u044b", "\u043d\u0456\u043a\u0447\u044d\u043c\u043d\u044b"], "fr": ["sans valeur"], "nl": ["waardeloos"], "pt": ["nulo (adj.)", "sem valor (adj.)"], "ru": ["\u043d\u0435\u0441\u0442\u043e\u044f\u0449\u0438\u0439", "\u043d\u0435 \u0438\u043c\u0435\u044e\u0449\u0438\u0439 \u043d\u0438\u043a\u0430\u043a\u043e\u0439 \u0446\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438"], "de": ["wertlos"], "tr": ["de\u011fersiz"], "hu": ["\u00e9rt\u00e9ktelen"], "br": ["didalvez"], "es": ["sin valor"], "he": ["\u05d7\u05e1\u05e8 \u05e2\u05e8\u05da"]}, "examples": [["literature senvaloraj romanoj", "Ne nur leteroj de plum-amikoj, la esperanta verkisto: izolo, malprofito, fido"], ["ne al \u0109iu senvalorulo oni ja povas doni sian protektadon", "La Revizo, akto 5a, sceno 7a"], ["senvalorigi argumenton per lerta kritiko (vanta)", null], ["senvalora\u0135o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "valor", "primary": false}, "batako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de grupo de etnoj vivantaj en norda Sumatro.", "translations": {"fr": ["batak"], "de": ["Batak"], "nl": ["Batak"], "hu": ["batak"]}, "examples": [["\u00abla malpuraj batakoj,\u00bb li diris kun ega abomeno, \u00abman\u011da\u0109as e\u0109 meduzojn\u00bb", "Milito kontra\u016d salamandr, libro 1a, \u0109apitro 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "batak", "primary": true}, "ontologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la metafiziko, studanta la problemon pri la esto kaj \u011dia unua ka\u016dzo.", "translations": {"be": ["\u043e\u043d\u0442\u0430\u043b\u0451\u0433\u0456\u044f"], "en": ["ontology"], "nl": ["ontologie"], "pt": ["ontologia"], "el": ["\u03bf\u03bd\u03c4\u03bf\u03bb\u03bf\u03b3\u03af\u03b1"], "de": ["Ontologie"], "hu": ["l\u00e9telm\u00e9let", "ontol\u00f3gia"], "ru": ["\u043e\u043d\u0442\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ontologi", "primary": true}, "kondukti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["conduire (phys.)", "\u00eatre conducteur (de)"], "nl": ["geleiden (fys.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kondukt", "primary": true}, "tiom": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Montra adverbo rilata al nedifinita, sed plej ofte, en praktiko, al granda kvanto, kaj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u043e\u043b\u044c\u043a\u0456", "\u043d\u0430\u0441\u0442\u043e\u043b\u044c\u043a\u0456"], "fr": ["autant (de)", "tant (de)"], "nl": ["zoveel"], "ru": ["\u0441\u0442\u043e\u043b\u044c\u043a\u043e", "\u043d\u0430\u0441\u0442\u043e\u043b\u044c\u043a\u043e"], "de": ["so viel"], "hu": ["annyi", "annyit", "annyira"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "signifanta \u00abtia kvanto, tia nombro\u00bb.", "translations": {"pl": ["tyle"]}, "examples": [["ili prenis sur sin malfacilan taskon \u011duste, kiam ekzistis tiom da malhelpoj", "Z"], ["mi ne pensis, ke tiom da homoj pereis", null], ["la lipoj, kiujn mi kisadis tiom ofte", "Z"], ["tiom pli bone", "Z"], ["tiom multe da laboroj kaj suferoj", "Z"], ["tiom (tiom multaj) estis la jaroj de la vivo de Sara", "Z"], ["tiom malfeli\u0109oj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "montranta korelativecon.", "translations": {"pl": ["tyle"]}, "examples": [["ver\u015du al mi tiom da akvo, kiom da vino", null], ["la patro donis al ni tiom da piroj, kiom da pomoj", null], ["mi havas tiom da libroj, kiom (a\u016d: kiel) vi", null], ["Konfuceismo estas ne tiom religio, kiom filozofio", null], ["li havas tiom da kapablo, kiel mi", "Z"], ["helpu al li tiom, kiom vi povos", null], ["lasu lin demandi tiom, kiom li deziras", "Z"], ["mi povas diri almena\u016d tiom, kiom mi \u011din a\u016ddis", "Z"], ["mi prenas kiel atestantojn nin \u0109iujn tiom, kiom vi estas", "Z"], ["kiom da kapoj, tiom da opinioj", "Proverbaro esperanta"], ["\u011di pla\u0109os al mi tiom same, kiel se miaj versoj estus elkriataj de publika anoncisto", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "montranta sekvon de kvanto.", "translations": {"pl": ["tyle", "tylu"]}, "examples": [["estis tiom da homoj en la salono, ke ni apena\u016d povis movi\u011di", null], ["li drinkis tiom, ke li ebrii\u011dis", null], ["tio estas tiom pli grava, \u0109ar li estas konata de \u0109iuj", null], ["tiom (des) pli bone por ni", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "tiom", "primary": true}, "filoksero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio filokseredoj (Phylloxera, Viteus), insekto detruanta vinarbedojn.", "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u043b\u044f\u043a\u0441\u044d\u0440\u0430"], "fr": ["phyllox\u00e9ra (insecte)"], "pt": ["filoxera"], "ru": ["\u0444\u0438\u043b\u043b\u043e\u043a\u0441\u0435\u0440\u0430"], "de": ["Reblaus"], "hu": ["sz\u0151l\u0151tet\u0171", "filox\u00e9ra"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "filokser", "primary": true}, "apokalipsa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Terura, kiel la mondofino, kiel la Apokalipso priskribita en Biblio", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u0430\u043a\u0430\u043b\u0456\u043f\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["apocalyptique"], "en": ["apocalyptic"], "ru": ["\u0430\u043f\u043e\u043a\u0430\u043b\u0438\u043f\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["apokalyptisch"], "hu": ["apokaliptikus", "v\u00e9g\u00edt\u00e9letszer\u0171"], "sk": ["apokalyptick\u00fd"], "es": ["apocalipsis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Mistera, tute malklara.", "translations": {"de": ["wirr", "dunkel", "mysteri\u00f6s"], "hu": ["apokaliptikus", "l\u00e1tom\u00e1sszer\u0171"]}, "examples": [["apokalipsaj paroloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "apokalips", "primary": false}, "apokalipso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Libro de la Nova Testamento, pri la fino de la mondo.", "translations": {"sk": ["Apokalypsa"], "be": ["\u0430\u043f\u0430\u043a\u0430\u043b\u0456\u043f\u0441\u0456\u0441"], "fr": ["apocalypse"], "en": ["Book of Revelation"], "ru": ["\u0430\u043f\u043e\u043a\u0430\u043b\u0438\u043f\u0441\u0438\u0441"], "de": ["Die Offenbarung des Johannes", "Offenbarung", "Apokalypse"], "hu": ["apokalipszis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "apokalips", "primary": true}, "kunveno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Veno de pluraj personoj al unu loko por komuna afero.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0431\u0440\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["assembl\u00e9e (r\u00e9union)", "r\u00e9union"], "hu": ["\u00f6sszej\u00f6vetel", "gy\u0171l\u00e9s", "gy\u00fclekezet"]}, "examples": [["en la mezo de popola kunveno mi Vin gloros", "La Malnova Testamento, Psalmaro 22:22"], ["la kunveno de la instruistoj okazos en la urbodomo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ven", "primary": false}, "kunveni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Veni ien por esti a\u016d agi kune.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["se rassembler", "se r\u00e9unir"], "de": ["zusammen kommen"], "nl": ["bijeenkomen", "samenkomen", "vergaderen"], "hu": ["\u00f6sszej\u00f6n"]}, "examples": [["ni \u0109iuj kunvenis, por priparoli tre gravan aferon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 42"], ["la partoprenantoj de la ekskurso kunvenos en la stacidomo", "B"], ["la Akademio kunvenis por elekti sian estraron", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ven", "primary": false}, "\u0135etlanco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Armilo, simila je lanco, kiun oni \u0135etas de malproksime.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043f\u044c\u0451"], "fr": ["javelot"], "en": ["spear"], "nl": ["speer"], "it": ["giavellotto"], "hu": ["l\u00e1ndzsa", "haj\u00edt\u00f3d\u00e1rda"], "pl": ["oszczep", "w\u0142\u00f3cznia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135et", "primary": false}, "inciteco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de iu a\u016d io incitita.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0434\u0440\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0440\u0430\u0437\u0434\u0440\u0430\u0436\u0451\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["agacement", "animosit\u00e9 (col\u00e8re permanente)", "\u00e9nervement", "excitation (\u00e9tat)", "irritation (\u00e9tat de col\u00e8re)"], "pt": ["animosidade"], "be": ["\u0440\u0430\u0437\u0434\u0440\u0430\u0436\u043d\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0440\u0430\u0437\u0434\u0440\u0430\u0436\u043d\u0451\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "es": ["incitaci\u00f3n"], "hu": ["izgatotts\u00e1g", "ingerel\u00fclts\u00e9g"]}, "examples": [["tiu ja estas la bono, kiun al mi faris miaj persekutantoj senmezure eluzante \u0109iujn sagojn de sia inciteco", "La revadoj de soleca promenantoUnua promenado"]], "subdefinitions": []}], "root": "incit", "primary": false}, "sangokolbaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Besta intesto plenigita per porkaj graso kaj sango kun bulboj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u043e\u0432\u044f\u043d\u0430\u044f \u043a\u043e\u043b\u0431\u0430\u0441\u0430"], "fr": ["boudin (mets)"], "bg": ["\u043a\u044a\u0440\u0432\u0430\u0432\u0438\u0446\u0430"], "nl": ["bloedworst"], "de": ["Blutwurst"], "en": ["black pudding", "blood sausage"], "pl": ["kaszanka"], "br": ["gwadegenn"], "es": ["moronga", "morcilla"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kolbas", "primary": false}, "veprejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko surkreskata de veproj.", "translations": {"fr": ["broussaille", "ronceraie"], "hu": ["boz\u00f3tos", "csalit"]}, "examples": [["aperas anta\u016d vi malalta dornoza veprejo kaj leporoj eksaltas inter viaj piedoj", "V. Glazunov, Belulino Ajsul\u00fa, en: La sfinkso de Steplando, 1988"]], "subdefinitions": []}], "root": "vepr", "primary": false}, "gripo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Febra epidemia malsano, karakterizata per kapdoloro, lacegeco en \u0109iuj membroj kaj nazkataro.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u044b\u043f"], "fr": ["grippe"], "en": ["the flu"], "nl": ["griep"], "pt": ["gripe"], "ru": ["\u0433\u0440\u0438\u043f\u043f"], "de": ["Grippe", "Kopfgrippe", "Virusgrippe"], "hu": ["influenza"], "cs": ["ch\u0159ipka"], "es": ["gripe"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grip", "primary": true}, "anagalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio primolacoj (Anagallis), herbo kun ru\u011daj a\u016d bluaj floretoj, venena al birdoj.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439 \u0446\u0432\u0435\u0442 (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "fr": ["mouron"], "bg": ["\u043e\u0433\u043d\u0438\u0432\u0447\u0435"], "nl": ["guichelheil"], "de": ["Gauchheil"], "sv": ["mire"], "hu": ["tikszem"], "en": ["pimpernel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anagal", "primary": true}, "enflari": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ennazigi.", "translations": {"be": ["\u0443\u0434\u044b\u0445\u043d\u0443\u0446\u044c", "\u0443\u0446\u044f\u0433\u043d\u0443\u0446\u044c \u043d\u043e\u0441\u0430\u043c"], "ru": ["\u0432\u0442\u044f\u043d\u0443\u0442\u044c \u043d\u043e\u0441\u043e\u043c"], "fr": ["renifler (aspirer qc par le nez)", "prendre une prise (de tabac)"], "de": ["schnuppern", "schn\u00fcffeln"], "hu": ["felszippant", "beszippant"]}, "examples": [["enflari tabakon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "flar", "primary": false}, "foliero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la foliisimilaj partoj konsistigantaj kunmetitan folion.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "foli", "primary": false}, "krabli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iri, rampi, vigle movante la korpon kaj la krurojn, kiel iuj bestetoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0437\u0430\u0442\u044c (\u043e \u043d\u0430\u0441\u0435\u043a\u043e\u043c\u044b\u0445, \u0447\u043b\u0435\u043d\u0438\u0441\u0442\u043e\u043d\u043e\u0433\u0438\u0445 \u0438 \u0442.\u043f.)"], "fr": ["carapater"], "pt": ["andar de gatinhas", "andar de gatas", "andar de quatro", "andar de quatro p\u00e9s"]}, "examples": [["\u015dtelisto scias krabli sur muro kiel mu\u015do", "La unua rabista fabe"]], "subdefinitions": []}], "root": "krabl", "primary": true}, "maresta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Marviva\u0135o, precipe marbesto.", "translations": {"fr": ["animal marin", "cr\u00e9ature marine"], "pl": ["stworzenie morskie", "zwierz\u0119 morskie"]}, "examples": [["la maro retiri\u011dis de la marbordo kaj maresta\u0135oj restis sur la tero", "Interesa arkeologio, p. 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "est", "primary": false}, "obtuza": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri angulo) Pli granda ol orto (90\u00b0), sed malpli granda ol stre\u0109ita angulo (180\u00b0).", "translations": {"be": ["\u0442\u0443\u043f\u044b"], "fr": ["(angle) obtus"], "en": ["obtuse"], "nl": ["stomp"], "pt": ["obtuso"], "ru": ["\u0442\u0443\u043f\u043e\u0439"], "ca": ["obt\u00fas"], "de": ["stumpf"], "hu": ["tompa"], "fa": ["(\u0632\u0627\u0648\u06cc\u0647) \u0645\u0646\u0641\u0631\u062c\u0647"], "pl": ["(k\u0105t) rozwarty"], "es": ["obtuso"]}, "examples": [["en triangulo maksimume unu angulo estas obtuza", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malalta kaj kvaza\u016d sufokita.", "translations": {"be": ["\u0433\u043b\u0443\u0445\u0456"], "fr": ["\u00e9touff\u00e9 (son)", "sourd (son)"], "nl": ["dof", "gesmoord"], "pt": ["surdo"], "ru": ["\u0433\u043b\u0443\u0445\u043e\u0439 (\u043e \u0437\u0432\u0443\u043a\u0435)"], "de": ["dumpf"], "fa": ["\u06af\u0646\u06af", "\u0628\u06cc\u0648\u0627\u06a9"], "pl": ["g\u0142uchy", "st\u0142umiony", "t\u0119py", "przyt\u0119piony"]}, "examples": [["obtuza iom rompita vo\u0109o", null], ["obtuza bruo de malproksimi\u011dantaj pa\u015doj", null], ["kvaza\u016d li a\u016ddis la fantomecan obtuzan blekadon", "Z"], ["obtuze tondra bruo de lavango", "Z"], ["la obtuza mu\u011dado de la a\u016dtuno", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne preciza, ne klare sentata.", "translations": {"be": ["\u0442\u0443\u043f\u044b"], "fr": ["sourd (douleur etc.)"], "nl": ["knagend"], "ru": ["\u0442\u0443\u043f\u043e\u0439"], "de": ["dumpf"], "fa": ["\u06af\u0646\u06af", "\u0645\u0628\u0647\u0645"]}, "examples": [["obtuza kolero", "Marta"], ["obtuze suferi", null]], "subdefinitions": []}], "root": "obtuz", "primary": true}, "alezi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Prilabori la internon de bora\u0135o, cilindro, tubo, kaj tiel plu. per speciala ilo por akuratigi la diametran mezuron (\u011dis centonoj de milimetro) kaj akiri tre altan surfacan kvaliton. La iloj diferencas klare de boriloj kaj malkapablas bori.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0441\u0432\u0435\u0440\u043b\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["al\u00e9ser"], "en": ["ream"], "nl": ["ruimen"], "pt": ["brocar um cilindro"], "be": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u043e\u0447\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u044c\u0441\u044c\u0432\u0456\u0434\u0440\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["reiben"], "hu": ["d\u00f6rzs\u00e1raz"], "sk": ["vybr\u00fasi\u0165 (valec zvn\u00fatra)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "alez", "primary": true}, "ventomontrilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Simpla meteologia instrumento me\u0125anika indikanta la direkton (kaj eventuale anka\u016d la rapidon) de vento, en formo de metala flageto (a\u016d koko, a\u016d alia figuro) turni\u011danta sur vertikala akso, a\u016d en formo de teksa\u0135a maniko fiksita \u0109e turnebla ringo sur masto.", "translations": {"ru": ["\u0444\u043b\u044e\u0433\u0435\u0440"], "fr": ["girouette"], "en": ["weather vane"], "de": ["Windrichtungsgeber"], "it": ["segnavento"], "pl": ["wiatrowskaz"]}, "examples": [["sed li sidis sur la ventmontrilo de la turo, \u011di konstante turni\u011dadis kun li, kaj tial li pensis, ke \u0109iam blovas la sama vento", "Fabeloj, volumo 3, \u015ctono de la sa\u011duloj"], ["kurioza\u0135o estas sur la tegmento de la pre\u011dejo: la ventomontrilo konsistas el du simboloj: koko kutima franca simbolo kaj porkokapo, alia simbolo, da\u016dra memora\u0135o pri loka legendo", "Vikipedio, Flagy (Seine-et-Marne)"]], "subdefinitions": []}], "root": "vent", "primary": false}, "ambicia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta ambicion.", "translations": {"be": ["\u0430\u043c\u0431\u0456\u0446\u044b\u0439\u043d\u044b"], "fr": ["ambitieux"], "en": ["ambitious"], "nl": ["eerzuchtig"], "ru": ["\u0430\u043c\u0431\u0438\u0446\u0438\u043e\u0437\u043d\u044b\u0439", "\u0447\u0435\u0441\u0442\u043e\u043b\u044e\u0431\u0438\u0432\u044b\u0439"], "de": ["ehrgeizig", "strebsam", "ambitioniert"], "sk": ["ambici\u00f3zny"], "es": ["ambicioso"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ambici", "primary": false}, "antikva": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iam ekzistinta kaj de longe ne plu ekzistanta; pratempa.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u0440\u0430\u0436\u044b\u0442\u043d\u044b", "\u0441\u0442\u0430\u0440\u0430\u0434\u0430\u045e\u043d\u0456", "\u0430\u043d\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["antique (adj.)"], "en": ["ancient"], "pt": ["antigo"], "ru": ["\u0434\u0440\u0435\u0432\u043d\u0438\u0439", "\u0441\u0442\u0430\u0440\u0438\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0430\u043d\u0442\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["antik"], "sk": ["starod\u00e1vny"], "es": ["antiguo"], "br": ["hen-", "kozh-kozh"], "ro": ["antic"], "pl": ["staro\u017cytny", "zabytkowy"]}, "examples": [["la antikva greka lingvo", null], ["en la antikva tempo", "La Malnova Testamento, Je\u0125ezkel 38:17"], ["demeti de si la antikvan Adamon", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tre malnova, malmoderna.", "translations": {}, "examples": [["antikva modo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "antikv", "primary": true}, "melongeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de solano, (Solanum melongena), kun man\u011debla, pirforma frukto de blanka, flava a\u016d viola koloro.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043a\u043b\u0430\u0436\u0430\u043d"], "fr": ["aubergine"], "en": ["eggplant"], "nl": ["aubergine"], "pt": ["beringela", "berinjela"], "ru": ["\u0431\u0430\u043a\u043b\u0430\u0436\u0430\u043d"], "de": ["Aubergine", "Eierfrucht"], "tr": ["patl\u0131can"], "hu": ["padlizs\u00e1n", "toj\u00e1sgy\u00fcm\u00f6lcs", "toj\u00e1scsucsor", "t\u00f6r\u00f6kparadicsom"], "fa": ["\u0628\u0627\u062f\u0646\u062c\u0627\u0646"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "melongen", "primary": true}, "monomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Polinomo kun unu termo; alidire, en elementa algebro: algebra esprimo, kiu entenas nek adicion, nek subtrahon.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u043e\u043c", "\u0430\u0434\u043d\u0430\u0441\u043a\u043b\u0430\u0434"], "fr": ["mon\u00f4me"], "en": ["monomial"], "nl": ["eenterm", "monoom"], "pt": ["mon\u00f4mio"], "ru": ["\u043e\u0434\u043d\u043e\u0447\u043b\u0435\u043d", "\u043c\u043e\u043d\u043e\u043c"], "ca": ["monomi"], "de": ["Monom"], "hu": ["egytag\u00fa kifejez\u00e9s", "mon\u00f3m"], "es": ["monomio"], "pl": ["jednomian"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "monom", "primary": true}, "gvidi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Montri la vojon \u011dustan.", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u043a\u0456\u0440\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u0435\u0441\u044c\u0446\u0456"], "fr": ["guider", "diriger", "mener"], "bg": ["\u0440\u044a\u043a\u043e\u0432\u043e\u0434\u044f", "\u043d\u0430\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u044f\u0432\u0430\u043c", "\u0432\u043e\u0434\u044f", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u0432\u043e\u0436\u0434\u0430\u043c"], "nl": ["leiden"], "pt": ["guiar", "nortear"], "ru": ["\u0440\u0443\u043a\u043e\u0432\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c", "\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438"], "de": ["f\u00fchren", "leiten"], "sv": ["leda"], "hu": ["vezet", "ir\u00e1ny\u00edt", "vez\u00e9rel", "kalauzol"], "en": ["guide"], "es": ["guiar"], "pl": ["prowadzi\u0107", "przewodzi\u0107", "wodzi\u0107", "kierowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Montri la vojon, irante kun iu kaj helpante al li por atingi la celon, kiun li intencas trafi.", "translations": {"pl": ["oprowadza\u0107"]}, "examples": [["gvidu min kaj konduku min", "La Malnova Testamento, Psalmaro 31:3"], ["gvidi blindulon, vizitantojn, fremdulojn en urbo, en muzeo", null], ["gvidi ekskursantojn sur la monto", null], ["aliajn gvidas kaj mem ne vidas", "Proverbaro esperanta"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Montri la linion \u011duste kondukantan al la celo, direkti la movon al la celo.", "translations": {}, "examples": [["la pafiltubo gvidas la okulon al la celpunkto", null], ["la polusa stelo gvidis la iradon de la esploristoj", null], ["kompaso gvidas la maristojn", null], ["diversaj markoj gvidis ilin sur la \u011dusta vojo", null]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Sciigi, klarigi, organizi la agadon \u011dustan por iu celo, agi kiel vojmontranto.", "translations": {}, "examples": [["gvidi la publikan opinion", null], ["mi devas gvidi la ellaboradon de la \u0109apeloj", "Marta"], ["liaj pasioj gvidis lin", null], ["gvidi ies konduton, konsciencon", null], ["gvidi esperantan kurson", null]], "subdefinitions": []}], "root": "gvid", "primary": true}, "angula krampo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unu el du tipografiaj signoj < >, kun du linioj, kiu montras komencon kaj finon de grupo, speciale de parentezo.", "translations": {"de": ["spitze Klammer"], "en": ["angle bracket", "chevron"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kramp", "primary": false}, "gvida": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiu gvidas.", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u0440\u0443\u044e\u0447\u044b"], "fr": ["directeur (qui guide, qui dirige)"], "bg": ["\u0440\u044a\u043a\u043e\u0432\u043e\u0434\u0435\u043d", "\u0440\u044a\u043a\u043e\u0432\u043e\u0434\u0435\u0449"], "nl": ["leidend"], "ru": ["\u0440\u0443\u043a\u043e\u0432\u043e\u0434\u044f\u0449\u0438\u0439"], "de": ["f\u00fchrend", "Orientierungs-"], "hu": ["vez\u00e9r-", "vezet\u0151", "kalauzol\u00e1s"], "pl": ["naprowadzaj\u0105cy", "kierunkowy", "ukierunkowuj\u0105cy", "orientacyjny"]}, "examples": [["gvida punkto, modelo, principo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "gvid", "primary": false}, "\u015dtrumpo\u015delko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elasta rubando servanta por stre\u0109e teni la \u015dtrumpojn.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0443\u043b\u043e\u0447\u043d\u0430\u044f \u043f\u043e\u0434\u0432\u044f\u0437\u043a\u0430"], "fr": ["jarretelle"], "en": ["garter"], "nl": ["jarretel"], "de": ["Strumpfband"], "it": ["reggicalze"], "hu": ["harisnyak\u00f6t\u0151"], "sv": ["strumpeband"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dtrump", "primary": false}, "proviza\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Abunda materialo a\u016d sufi\u0109e granda kolekto da objektoj, kiujn oni povas bezoni.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043f\u0430\u0441\u044b"], "fr": ["provision"], "en": ["provision", "supply"], "nl": ["voorraad", "provisie"], "es": ["provisi\u00f3n"], "hu": ["ell\u00e1tm\u00e1ny", "felszerel\u00e9s"]}, "examples": [["prepari provizojn", "B"], ["li donis al ili provizojn por la vojo", "Z"], ["observi \u0109u sufi\u0109os la provizo de panbiskvitoj kaj viando", "B"], ["facila akirado de provizo da vortoj", "Z"], ["ri\u0109a provizo da ideoj", "Z"], ["la soluleco amasigis en \u015dia kapo provizon da pensoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "proviz", "primary": false}, "erioforo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio ciperacoj, (Eriophorum).", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0432\u0435\u0439"], "fr": ["linaigrette", "jonc \u00e0 coton"], "bg": ["\u043f\u0443\u0448\u0438\u0446\u0430"], "nl": ["wollegras"], "pt": ["er\u00edngio"], "ru": ["\u043f\u0443\u0448\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Wollgras"], "hu": ["gyapj\u00fas\u00e1s"], "en": ["cotton grass"], "pl": ["we\u0142nianka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "eriofor", "primary": true}, "oniskoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgrandaj teraj krustuloj kun plurparta \u015delo kaj sep kruroparoj, vivantaj en malsekejoj, man\u011dantoj de vegeta\u0135aj ruba\u0135oj, subordo el izopodoj (Oniscidea).", "translations": {"fr": ["cloportes"], "it": ["onisco"]}, "examples": [["la el\u0135etado de centoj da bruligitaj skaraboj kaj grandaj oniskoj, kaj dekkelkaj rostitaj vespertoj da\u016dris pli ol du horojn", "H. Sienkiewicz, trad. M. Sygnarski, Tra dezerto kaj praarbaro, Varsovio, 1978"]], "subdefinitions": []}], "root": "onisk", "primary": true}, "ambro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parfuma substanco eltirita el intestoj de makrocefalo, odoranta analoge kiel mosko.", "translations": {"be": ["\u0430\u043c\u0431\u0440\u0430"], "fr": ["ambre"], "en": ["amber", "ambergris", "grey amber"], "nl": ["amber"], "ru": ["\u0430\u043c\u0431\u0440\u0430"], "de": ["Ambra", "Amber"], "pl": ["ambra"]}, "examples": [["de multaj jarcentoj homoj \u0109asis ka\u0109alotojn, \u0109efe pro la graso, la spermaceto, la ambro kaj la dentoj", "Wim M. A. De Smet: Gigantoj sur strandoj, Monatojaro 1998a, numero 11a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ambr", "primary": true}, "vortico": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Akvoturni\u011do a\u016d ventoturni\u011do.", "translations": {"be": ["\u0432\u0456\u0440", "\u0432\u0456\u0445\u043e\u0440", "\u0432\u0456\u0445\u0443\u0440\u0430"], "en": ["vortex"], "nl": ["draaikolk", "wervelwind"], "pt": ["v\u00f3rtice", "redemoinho"], "ru": ["\u0432\u043e\u0434\u043e\u0432\u043e\u0440\u043e\u0442", "\u0432\u0438\u0445\u0440\u044c"], "de": ["Wirbel", "Strudel"], "hu": ["\u00f6rv\u00e9ny"], "fa": ["\u06af\u0631\u062f\u0627\u0628", "\u06af\u0631\u062f\u0628\u0627\u062f"], "pl": ["wir"], "es": ["v\u00f3rtice", "remolino", "torbellino"], "he": ["\u05de\u05e2\u05e8\u05d1\u05d5\u05dc\u05ea"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vortic", "primary": true}, "\u0109irka\u016dlavi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Lavi \u0109iuflanke.", "translations": {"fr": ["laver le pourtour de"], "pl": ["obmywa\u0107"]}, "examples": [["kun tondrego faladis, disfluis sur la ferdekoj, \u0109irka\u016dlavante vandetojn de l' kabinoj", "Metropoliteno, \u0109ap. 9"]], "subdefinitions": []}], "root": "lav", "primary": false}, "epikurismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doktrino de Epikuro, ke feli\u0109o konsistas en sendezireco.", "translations": {"be": ["\u044d\u043f\u0456\u043a\u0443\u0440\u044d\u0456\u0437\u043c", "\u044d\u043f\u0456\u043a\u0443\u0440\u044d\u0439\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["\u00e9picurisme"], "en": ["Epicureanism"], "nl": ["epicurisme"], "pt": ["epicurismo"], "ru": ["\u044d\u043f\u0438\u043a\u0443\u0440\u0435\u0438\u0437\u043c", "\u044d\u043f\u0438\u043a\u0443\u0440\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Epikurismus"], "hu": ["epikureizmus"], "pl": ["epikureizm"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Doktrino false atribuita al Epikuro, ke la feli\u0109o estas \u011dui la voluptojn de la vivo; \u015datado de nuraj korpaj \u011duoj.", "translations": {"de": ["Epikurismus", "Genusssucht"], "en": ["epicureanism", "epicurism"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Epikur", "primary": false}, "fluoreska": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta econ fluoreski.", "translations": {"be": ["\u0444\u043b\u044e\u0430\u0440\u044d\u0441\u0446\u044d\u043d\u0442\u043d\u044b"], "fr": ["fluorescent"], "nl": ["fluorescerend"], "ru": ["\u0444\u043b\u044e\u043e\u0440\u0435\u0441\u0446\u0435\u043d\u0442\u043d\u044b\u0439"], "de": ["fluoreszierend", "Fluoreszenz-", "Leuchtstoff-"], "es": ["fluorescente"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fluoresk", "primary": false}, "fluoreski": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Lumi dum la prilumigo a\u016d tuj post \u011di dum relative mallonga tempo (konvencie ne pli ol 10-8\u201310-9 sekundoj).", "translations": {"be": ["\u0444\u043b\u044e\u0430\u0440\u044d\u0441\u0446\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["\u00eatre fluorescent"], "nl": ["fluoresceren"], "pt": ["fluorescer"], "ru": ["\u0444\u043b\u0443\u043e\u0440\u0435\u0441\u0446\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["fluoreszieren", "schillern"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fluoresk", "primary": true}, "fluoresko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Propreco fluoreski.", "translations": {"be": ["\u0444\u043b\u044e\u0430\u0440\u044d\u0441\u0446\u044d\u043d\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["fluorescence"], "nl": ["fluorescentie"], "ru": ["\u0444\u043b\u0443\u043e\u0440\u0435\u0441\u0446\u0435\u043d\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Fluoreszenz"], "es": ["fluorescencia"]}, "examples": [["fluoresko estas nur dum-prilumiga fosforesko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fluoresk", "primary": false}, "Blazio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo latindevena.", "translations": {"ru": ["\u0412\u043b\u0430\u0441", "\u0412\u043b\u0430\u0441\u0438\u0439"], "fr": ["Blaise"], "de": ["Blaise"], "it": ["Biagio"], "pl": ["Blaise (brak polskiego odpowiednika)"]}, "examples": [["el la \u00abpensoj\u00bb de Blazio Paskalo", "trad. Valo, El la \u00abpensoj\u00bb de Blazio Paskalo, SAT-Bro\u015durservo, 1986"], ["Blazio estas lingvisto, kiu esploras historion de la hungara lingvo", "K. Kov\u00e1ts, Teamo, Edukado.net, 2006-05-05"]], "subdefinitions": []}], "root": "Blazi", "primary": true}, "apostolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la dis\u0109iploj, kiujn Kristo elektis por prediki evangelion.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u043e\u0441\u0442\u0430\u043b"], "fr": ["ap\u00f4tre"], "en": ["apostle", "disciple"], "ru": ["\u0430\u043f\u043e\u0441\u0442\u043e\u043b"], "de": ["Apostel", "J\u00fcnger"], "hu": ["apostol", "tan\u00edtv\u00e1ny"], "sk": ["apo\u0161tol"], "fa": ["\u062d\u0648\u0627\u0631\u06cc"], "es": ["ap\u00f3stol"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Fervora, sindona propagandisto.", "translations": {}, "examples": [["apostolo de ideo", "Z"], ["Zamenhof estis vera apostolo de la homamo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "apostol", "primary": true}, "respektego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda estimo al iu supera, kvaza\u016d netu\u015debla.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0447\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u043e\u0447\u0451\u0442"], "fr": ["d\u00e9f\u00e9rence", "r\u00e9v\u00e9rence (sentiment)", "v\u00e9n\u00e9ration"], "hu": ["m\u00e9ly tisztelet", "h\u00f3dolat"]}, "examples": [["mi klini\u011dos en Via sankta templo kun respektego al Vi", "La Malnova Testamento, Psalmaro 5:7"]], "subdefinitions": []}], "root": "respekt", "primary": false}, "respektegi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Senti a\u016d elmontri grandan, admiran respekton.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0447\u0438\u0442\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["r\u00e9v\u00e9rer", "v\u00e9n\u00e9rer"], "hu": ["m\u00e9lyen tisztel", "h\u00f3dolattal ad\u00f3zik"]}, "examples": [["poste li anka\u016d respektis la granda\u011dulon, Hamul", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 23a, paca Betra\u0125"]], "subdefinitions": []}], "root": "respekt", "primary": false}, "respektega": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Montranta, ke iun a\u016d ion oni rigardas gravega, valora, estiminda.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0447\u0442\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["d\u00e9f\u00e9rent", "r\u00e9v\u00e9rencieux"], "hu": ["h\u00f3dol\u00f3 tisztelet\u0171", "m\u00e9lyen tisztel\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "respekt", "primary": false}, "memmortigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Mortigi la propran eston, ka\u016dzi la propran morton.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0431\u0438\u0442\u044c \u0441\u0435\u0431\u044f"], "fr": ["se tuer"], "pt": ["suicidar-se"], "it": ["suicidarsi"], "pl": ["zamordowywa\u0107 si\u0119"], "hu": ["\u00f6ngyilkoss\u00e1got k\u00f6vet el", "\u00f6ngyilkos lesz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mort", "primary": false}, "kartezia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iel rilatanta kun la filozofio a\u016d la matematikaj laboroj de Kartezio.", "translations": {"be": ["\u0414\u044d\u043a\u0430\u0440\u0442\u0430", "\u0434\u044d\u043a\u0430\u0440\u0442\u0430\u045e"], "fr": ["de Descartes", "cart\u00e9sien"], "en": ["Descartes[']", "Cartesian"], "nl": ["van Descartes", "cartesiaans"], "ru": ["\u0414\u0435\u043a\u0430\u0440\u0442\u0430", "\u0434\u0435\u043a\u0430\u0440\u0442\u043e\u0432", "\u043a\u0430\u0440\u0442\u0435\u0437\u0438\u0430\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["Descartes'", "Descartesch", "kartesisch"], "it": ["cartesiano"], "hu": ["Descartes-i", "kartezi\u00e1nus"], "br": ["-Descartes", "kartezian"], "pl": ["Kartezjusza", "kartezja\u0144ski"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Kartezi", "primary": false}, "indikatoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato, kiu servas al indiko de tensio, premo, laboro kaj tiel plu de ma\u015dino.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u0438\u043d\u0434\u0438\u043a\u0430\u0442\u043e\u0440"], "fr": ["indicateur (appareil)"], "nl": ["meter"], "pt": ["medidor"], "de": ["Anzeiger", "Anzeigeger\u00e4t", "Anzeigeinstrument", "Messger\u00e4t", "Messinstrument"], "es": ["medidor"], "hu": ["kijelz\u0151", "jelz\u0151m\u0171szer"]}, "examples": [["la vorto indikatoro estas \u0109efe rezervata por indikatoroj de fazo, kurento a\u016d de frekvenco, por aliaj mezuraparatoj oni diras \u011denerale indikilo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "indikator", "primary": true}, "tragelafo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda afrika antilopo kun longaj membroj kaj kornoj, genro el familio bovedoj (Tragelaphus).", "translations": {"nl": ["tragelaphus"]}, "examples": [["jen estas la brutoj, kiujn vi povas man\u011di: antilopo kaj uro kaj tragelafo", "La Malnova Testamento, Readmono 14:5"], ["ili pa\u015dtis sin aparte a\u016d intermiksitaj: bubaloj, saltantilopoj kaj grandaj tragelafoj", "H. Sienkiewicz, trad. M. Sygnarski, Tra dezerto kaj praarbaro, Varsovio, 1978"]], "subdefinitions": []}], "root": "tragelaf", "primary": true}, "operaciato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Paciento sur la operacia tablo.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043f\u0435\u0440\u0438\u0440\u0443\u0435\u043c\u044b\u0439"], "de": ["Operierter"], "nl": ["pati\u00ebnt (bij operatie)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Tiu formo devenas analogie de \u00abdividato\u00bb, \u00abadiciato\u00bb ks, kaj respegulas similajn formojn en naciaj lingvoj, sed \u011denas la fakto, ke neniu verba senco pravigas tiun pasivan formon. Ja \u00aboperacii\u00bb havas alian sencon, cetere netransitivan. \u015cajnas do, ke \u00abargumento\u00bb sufi\u0109as."], "primary definition": "Argumento de operacio.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043f\u0435\u0440\u0430\u043d\u0434"], "fr": ["op\u00e9rande"], "de": ["Operand"], "en": ["operand"], "pl": ["argument dzia\u0142ania"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "operaci", "primary": false}, "\u0109ifono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Difektita, eluzita peco da teksa\u0135o, da vesto, kc.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0443\u0447\u0430", "\u0430\u043a\u0440\u0430\u0432\u0430\u043a", "\u043b\u0430\u043f\u0456\u043a", "\u043b\u0430\u043f\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["chiffon"], "en": ["rag", "tatter", "scrap", "shred"], "pt": ["trapo", "farrapo"], "ru": ["\u0442\u0440\u044f\u043f\u043a\u0430", "\u043b\u043e\u0441\u043a\u0443\u0442"], "de": ["Lumpen", "Lappen", "Fetzen"], "it": ["cencio", "straccio"], "hu": ["rongy", "cafat"], "pl": ["szmata", "ga\u0142gan", "\u0142ach"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Senvalora \u015dirpeco, senvalora\u0135o.", "translations": {"pl": ["strz\u0119p", "szmata"]}, "examples": [["pli bona \u0109ifona vesto, ol ri\u0109eco en malhonesto", "Proverbaro esperanta"], ["sanga \u0109ifono de mortinta besto", "K"], ["la politikaj traktatoj ofte fari\u011das nuraj \u0109ifonoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ifon", "primary": true}, "amplifilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato por pligrandigi elektrajn oscilojn, kiujn oni \u011denerale ricevas kun tre malforta intenseco.", "translations": {"be": ["\u0443\u0437\u043c\u0430\u0446\u043d\u044f\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["amplificateur"], "en": ["amplifier"], "nl": ["versterker"], "ru": ["\u0443\u0441\u0438\u043b\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Verst\u00e4rker"], "hu": ["er\u0151s\u00edt\u0151 (rezg\u00e9s-)"], "es": ["amplificador"]}, "examples": [["ekzistas altfrekvencaj, malaltfrekvencaj, magnetaj, rezistancaj kaj transformatoraj amplifiloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "amplif", "primary": false}, "sekcanto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Oni kutime ne nomas sekcanto de surfaco rekton, kiu \u011din nur tan\u011das. Bricard konas tiun \u0109i nocion, sed sub formo \u00absecanto\u00bb."], "primary definition": "Rekto, kiu sekcas ion (linion, surfacon, strekon, angulon ks).", "translations": {"ru": ["\u0441\u0435\u043a\u0443\u0449\u0430\u044f (\u043f\u0440\u044f\u043c\u0430\u044f)"], "fr": ["s\u00e9cante (droite)"], "en": ["secant (line)"], "de": ["Sekante"], "it": ["secante (geom.)"], "pl": ["sieczna"], "hu": ["metsz\u0151 egyenes"]}, "examples": [["sekcanton ortan al la mezo de streko oni nomas mezortanto", null], ["sekcanto de du paraleloj difinas ok angulojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sekc", "primary": false}, "klupeoformaj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la klaso ostofi\u015doj (Clupeiformes).", "translations": {"ru": ["\u0441\u0435\u043b\u044c\u0434\u0435\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b\u0435 (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434)"], "fr": ["clup\u00e9iformes"], "de": ["Heringsartige (Ordnung)"], "nl": ["haringachtigen (orde)"], "hu": ["heringalak\u00faak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "klupe", "primary": false}, "fiziografio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fiziografi", "primary": true}, "forgluti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malaperigi glutante.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0433\u043b\u043e\u0442\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["avaler (faire dispara\u00eetre)", "ravaler (r\u00e9primer)", "r\u00e9primer (ravaler)"], "nl": ["inslikken (fig.)"], "de": ["verschlucken"], "pl": ["po\u0142yka\u0107"], "hu": ["elnyel"]}, "examples": [["forgluti la vortojn", "Z"], ["li silentis, forglutante siajn timojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "glut", "primary": false}, "pado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eta kampara vojo sen tega\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u0446\u0435\u0436\u043a\u0430", "\u0441\u044c\u0446\u044f\u0436\u044b\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["chemin (sentier)", "sentier"], "en": ["path"], "nl": ["pad (weg)"], "pt": ["trilha"], "ru": ["\u0442\u0440\u043e\u043f\u0430", "\u0442\u0440\u043e\u043f\u043a\u0430", "\u0442\u0440\u043e\u043f\u0438\u043d\u043a\u0430"], "de": ["Pfad"], "hu": ["\u00f6sv\u00e9ny"], "bg": ["\u043f\u044a\u0442\u0435\u043a\u0430", "\u043f\u044a\u0442"], "es": ["sendero", "senda", "camino (en campo, bosque, mota\u00f1a...)"]}, "examples": [["la pado de la virto stretas", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 2a, \u0109apitro 6a, p. 427a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pad", "primary": true}, "bur\u011doni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Naski bur\u011donojn, ekkomenci montri foliojn a\u016d florojn.", "translations": {"fa": ["\u062c\u0648\u0627\u0646\u0647 \u0632\u062f\u0646"], "fr": ["bourgeonner"], "en": ["bud"], "de": ["knospen", "sprie\u00dfen"], "pl": ["wypuszcza\u0107 p\u0105ki"], "hu": ["kibontakozik", "kivir\u00e1gzik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Ekkomenci prosperi.", "translations": {"de": ["aufbl\u00fchen"]}, "examples": [["vigla esperantista movado bur\u011donas nun en la urbo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bur\u011don", "primary": false}, "bur\u011dono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cvela volva\u0135o de veg., el kiu elvolvi\u011das la folioj k la floroj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0447\u043a\u0430 (\u043d\u0430 \u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u044c\u044f\u0445)"], "fr": ["bourgeon"], "bg": ["\u043f\u044a\u043f\u043a\u0430"], "be": ["\u043f\u0443\u043f\u044b\u0448\u043a\u0430", "\u043f\u043e\u043a\u0430\u045e\u043a\u0430"], "de": ["Knospe"], "hu": ["bimb\u00f3", "r\u00fcgy"], "fa": ["\u062c\u0648\u0627\u0646\u0647"], "en": ["bud"], "pl": ["p\u0105k", "p\u0105czek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Io ekaperanta, komenci\u011danta, ne plene matura.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0440\u043e\u0434\u0430\u043a", "\u043f\u0430\u0447\u0430\u0442\u0430\u043a"], "pl": ["zarodek"], "hu": ["cs\u00edra", "mag (kezdem\u00e9ny)"]}, "examples": [["ofte la senco de iu vorto diferencas de alia nur per la bildo, kiun \u011di entenas bur\u011done", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "butono, \u011dermo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bur\u011don", "primary": true}, "fosfata acido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Acido el fosforo, precipe H3PO4.", "translations": {"be": ["\u0444\u043e\u0441\u0444\u0430\u0440\u043d\u0430\u044f \u043a\u0456\u0441\u043b\u0430\u0442\u0430", "\u0430\u0440\u0442\u0430\u0444\u043e\u0441\u0444\u0430\u0440\u043d\u0430\u044f \u043a\u0456\u0441\u043b\u0430\u0442\u0430"], "fr": ["acide phosphorique"], "nl": ["fosforzuur"], "pt": ["\u00e1cido fosf\u00f3rico"], "ru": ["\u043e\u0440\u0442\u043e\u0444\u043e\u0441\u0444\u043e\u0440\u043d\u0430\u044f \u043a\u0438\u0441\u043b\u043e\u0442\u0430", "\u0444\u043e\u0441\u0444\u043e\u0440\u043d\u0430\u044f \u043a\u0438\u0441\u043b\u043e\u0442\u0430"], "de": ["Phosphats\u00e4ure"], "hu": ["foszforsav"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fosfat", "primary": false}, "velstango": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ligna stango al kiu estas fiksata velo.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u044f"], "en": ["spar"], "pt": ["mastro"], "ru": ["\u0440\u0435\u044f"], "de": ["Mast", "Schiffsmast", "Segelmast"], "es": ["m\u00e1stil"], "hu": ["vitorlafa", "\u00e1rbocfa"]}, "examples": [["la \u015dipo fari\u011dis granda, belega, kun silkaj veloj kaj oritaj velstangoj", "Fabeloj, volumo 4, historio el la dunoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "stang", "primary": false}, "kompense": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiel kompenso.", "translations": {"fr": ["en compensation", "en contrepartie", "en \u00e9change", "en retour", "en revanche"], "hu": ["k\u00e1rp\u00f3tl\u00e1sul", "ellent\u00e9telez\u00e9s\u00fcl"]}, "examples": [["se iu batos okulon de sia sklavo a\u016d de sia sklavino kaj difektos \u011din, tiam li forliberigu tiun kompense pro la okulo", "La Malnova TestamentoEliro 21:26"], ["konsistis nur el bototirilo kaj kombilo, sed kompense li havis la plej belan kolumon en la mondo", "Fabeloj, volumo 3Kolumo"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompens", "primary": false}, "kompensi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (elspezon, malprofiton, dama\u011don, perdon) Havigi monsumon a\u016d alian avanta\u011don, kies valoro estas konsiderebla egala al la suferita perdo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u043f\u044d\u043d\u0441\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["compenser", "contrebalancer", "corriger (contrebalancer)", "d\u00e9dommager", "\u00e9quilibrer (compenser)", "rattraper (contrebalancer)", "r\u00e9compenser (d\u00e9dommager)", "remplacer (en d\u00e9dommagement)", "r\u00e9parer (contrebalancer)"], "nl": ["compenseren", "vergoeden"], "pt": ["compensar", "ressarcir", "indenizar", "reparar", "contrabalan\u00e7ar"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043f\u0435\u043d\u0441\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u043e\u0437\u043c\u0435\u0449\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u043e\u0437\u043c\u0435\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c"], "hu": ["kompenz\u00e1l", "korrig\u00e1l"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["entsch\u00e4digen", "verg\u00fcten", "ersetzen"], "en": ["atone", "compensate", "indemnify", "make amends for", "make up for", "make good (a loss)"], "hu": ["k\u00e1rp\u00f3t\u00f3l", "kompenz\u00e1l"]}, "examples": [["ili konfesu sian pekon, kiun ili faris, kaj ili kompensu sian kulpon plene kaj aldonu \u011dian kvinonon, kaj donu al tiu, kontra\u016d kiu ili kulpi\u011dis", "La Malnova TestamentoNombroj 5:7"], ["se estos dis\u015dirita , prezentu ateston, kaj la dis\u015dirita\u0135on li ne kompensos", "La Malnova TestamentoEliro 22:13"], ["la asekura kompanio kompensas la perdojn ka\u016dzitajn de la brulo", "Vortaro de Esperanto"], ["por kompensi la perdojn, ka\u016dzitajn de la ebria laboristo, li donacis al li duonon de la vazoj kaj mebloj, kiujn li ricevis en la urbo Anu", "La Faraono, volumo 1\u0109ap. 24"], ["la kostoj de la voja\u011do estos kompensitaj al la delegitoj", null], ["se la \u015dtelinto estos trovita, li kompensu duoble", "La Malnova TestamentoEliro 22:7"]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["ausgleichen", "aufheben", "kompensieren", "wettmachen"], "en": ["balance", "compensate", "counterpoise", "offset", "restore equillibrium"], "hu": ["ellens\u00falyoz", "kompenz\u00e1l"]}, "examples": [["la intereso de la enhavo kompensas la la stilon, iom pezan", "Vortaro de Esperanto"], ["la enspezoj kompensas la elspezojn", "Plena Vortaro de Esperanto"], ["la kompatinda virino pensis, ke forte stre\u0109ita febra penegado kompensos al la cerbo la jarojn da senlaboreco", "Marta"], ["estis la sola, rimarkebla trajto, kiu penis kompensi lian alie malmoderan malbelecon", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 6"], ["la \u011dentila salutado de tiu \u0109i nura kompensas al mi la malafablan teni\u011don de la aliaj", "La revadoj de soleca promenantoNa\u016da promenado"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (devion, nedeziratan efikon) Korekti \u011din.", "translations": {"fr": ["compenser", "contrebalancer", "corriger (une d\u00e9viation)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kompens", "primary": true}, "kompenso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, per kio oni kompensas.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u043f\u044d\u043d\u0441\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["compensation", "contrepartie", "correction", "d\u00e9dommagement", "indemnit\u00e9 (d\u00e9dommagement)", "r\u00e9paration (d\u00e9dommagement)"], "en": ["compensation", "amends", "reparation", "satisfaction"], "nl": ["compensatie", "vergoeding"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043f\u0435\u043d\u0441\u0430\u0446\u0438\u044f", "\u0432\u043e\u0437\u043c\u0435\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Ausgleich", "Entsch\u00e4digung", "Kompensation", "Ersatz"], "hu": ["k\u00e1rp\u00f3tl\u00e1s", "kompenz\u00e1ci\u00f3", "ellent\u00e9telez\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["la kompenso atingis dek mil frankojn", null], ["se ne havas parencon, al kiu oni povus kompensi la kulpon, tiam la kompenso de la kulpo apartenas al la Eternulo", "La Malnova TestamentoNombroj 5:8"]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["tio estas konvena kompenso pro liaj suferoj", null], ["tiu \u0109i indiferento estas ellabora\u0135o ne de mia sa\u011do, sed de miaj malamikoj, kaj \u011di fari\u011das kompenso de la malbonoj, kiujn ili al mi faras", "La revadoj de soleca promenantoOka promenado"]]}]}], "root": "kompens", "primary": false}, "ringo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Cirkloforma peco el malmola materio.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u044c\u0446\u043e"], "fr": ["anneau"], "en": ["ring"], "nl": ["ring"], "pt": ["anel"], "be": ["\u043a\u043e\u043b\u0430", "\u043a\u043e\u043b\u044c\u0446\u0430"], "de": ["Ring"], "sv": ["ring"], "hu": ["gy\u0171r\u0171"], "cs": ["prsten", "kruh", "obru\u010d"]}, "examples": [["(fingro)ringo, ringo de fian\u0109i\u011do", null], ["kolringo", null], ["brakringo", null], ["ringoforma", null], ["ringego de barelo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Io havanta formon de ringo.", "translations": {"sv": ["ring"], "hu": ["karika"]}, "examples": [["ellasi fumringojn el sia cigaro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Kelkaj postulas, ke la dua operacio havu ne\u016dtran elementon (t.e. unuon). Tiajn ringojn ni nomas unuhavaj."], "primary definition": "Tia algebra strukturo (E,\u2020,\u00d7), ke (E,\u2020) estas komuteca grupo, kaj \u00d7 estas asocieca kaj distribueca rilate al \u2020.", "translations": {"pl": ["pier\u015bcie\u0144 (struktura algebraiczna)"]}, "examples": [["la ringo (EE,+,\u25e6) de la bildigoj de komuteca grupo (E,+) al si mem", null], ["la unuan operacion de ringo oni kutime signas adicie kaj la duan multiplike", null], ["la nulo (resp. unuo) de ringo estas \u011dia ne\u016dtra elemento rilate la unuan (resp. duan) operacion", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ring", "primary": true}, "prunbrando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Brando farita el prunoj.", "translations": {"pl": ["\u015bliwowica"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "brand", "primary": false}, "su\u0109infano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Juna infano ankora\u016d mamnutrata.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u043c\u0430\u045e\u043b\u044f", "\u043d\u0435\u043c\u0430\u045e\u043b\u044f\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["b\u00e9b\u00e9", "nourrisson"], "en": ["baby"], "nl": ["zuigeling"], "pt": ["crian\u00e7a de peito"], "ru": ["\u0433\u0440\u0443\u0434\u043d\u043e\u0439 \u0440\u0435\u0431\u0451\u043d\u043e\u043a", "\u043c\u043b\u0430\u0434\u0435\u043d\u0435\u0446"], "de": ["S\u00e4ugling", "Baby"], "it": ["poppante", "lattante", "beb\u00e8"], "hu": ["csecsem\u0151"], "es": ["lactante"], "uk": ["\u043d\u0435\u043c\u043e\u0432\u043b\u044f"], "ro": ["sugar"], "pl": ["niemowl\u0119", "osesek"]}, "examples": [["la su\u0109infana periodo de nia lingvo", "(Zamenhof, Parolo anta\u016d la Kvara Kongreso Esperantista en Dresden 1908)"]], "subdefinitions": []}], "root": "infan", "primary": false}, "novembro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dek unua monato de la jaro, la\u016d la Gregoria kalendaro.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0441\u0442\u0430\u043f\u0430\u0434"], "fr": ["novembre"], "bg": ["\u043d\u043e\u0435\u043c\u0432\u0440\u0438"], "el": ["\u039d\u03bf\u03ad\u03bc\u03b2\u03c1\u03b9\u03bf\u03c2"], "de": ["November", "Windmond [ark]"], "it": ["novembre"], "hu": ["november"], "en": ["November"], "br": ["Du (miz)"], "cs": ["listopad"], "vo": ["novul"], "ja": ["\u5341\u4e00\u6708 [\u3058\u3085\u3046\u3044\u3061\u304c\u3064]"], "es": ["noviembre"], "he": ["\u05e0\u05d5\u05d1\u05de\u05d1\u05e8"], "ru": ["\u043d\u043e\u044f\u0431\u0440\u044c"], "nl": ["november"], "pt": ["novembro"], "tr": ["kas\u0131m"], "sv": ["november"], "ro": ["noiembrie"], "pl": ["listopad"]}, "examples": [["la unuan de novembro, \u0109e la tago de \u0109iuj sanktuloj, fre\u015de rostitaj ka\u015dtanoj odoras \u011dis la aleo de mortintoj", "Spomenka \u015ctimec: Hejmo en Meze\u016dropo, Monatojaro 1996a, numero 1a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "januaro, Rim.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "novembr", "primary": true}, "Boriso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo slavdevena.", "translations": {"ru": ["\u0411\u043e\u0440\u0438\u0441"], "fr": ["Boris"], "de": ["Boris"], "it": ["Boris"], "pl": ["Borys"]}, "examples": [["en la jaro 1918 Boriso la 3a fari\u011das la bulgara caro", "Vikipedio, Boriso la 3a, 2005-08-14"]], "subdefinitions": []}], "root": "Boris", "primary": true}, "inkrusta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Desegno farita sur objekto per inkrustado.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u043a\u0440\u0443\u0441\u0442\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["incrustation"], "en": ["inlay work"], "nl": ["inlegwerk"], "pt": ["incrusta\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0438\u043d\u043a\u0440\u0443\u0441\u0442\u0430\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Inkrustation", "Einlegearbeit"], "hu": ["berak\u00e1sos d\u00edsz\u00edt\u00e9s", "inkruszt\u00e1ci\u00f3"], "es": ["incrustaci\u00f3n"]}, "examples": [["meblo kun inkrusta\u0135oj de perlamoto, eburo, kaj tiel plu", null]], "subdefinitions": []}], "root": "inkrust", "primary": false}, "novembra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Okazanta en novembro, rilata al novembro.", "translations": {"ru": ["\u043d\u043e\u044f\u0431\u0440\u044c\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["de novembre"], "nl": ["november-"], "de": ["im November", "November-"], "ja": ["\u5341\u4e00\u6708\u306e [\u3058\u3085\u3046\u3044\u3061\u304c\u3064\u306e]"], "pl": ["listopadowy"], "vo": ["novulik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "novembr", "primary": false}, "vivkunul(in)o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu dividas la \u0109iutagan vivon de alia, inkluzive de la seksa vivo, kiel faras edzo kaj edzino.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043f\u0443\u0442\u043d\u0438\u043a \u0436\u0438\u0437\u043d\u0438"], "fr": ["compagne (personne avec qui on vit)", "compagnon (personne avec qui on vit)", "concubin(e)", "conjoint(e) (personne avec qui on vit)", "copain (personne avec qui on vit)", "copine (personne avec qui on vit)"], "it": ["covivente"], "pt": ["companheiro", "companheira"]}, "examples": [["\u015di konvinki\u011dis, ke nur mi estas \u015dia sola konvena vivkunulo", "Satiraj rakontojTria pre\u011do de Pygmalion"], ["li sincere amegis sian vivkunulinon por nenio en la mondo li volus \u0109agreni \u015din", "Urd Hadda murdita!p. 17"]], "subdefinitions": []}], "root": "kun", "primary": false}, "vinko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio apocinacoj (Vinca), kun \u0109iamverdaj folioj kaj violbluaj kvinpetalaj floroj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0440\u0432\u0435\u043d\u0430\u043a"], "fr": ["pervenche"], "en": ["periwinkle", "vinca"], "nl": ["maagdepalm"], "pt": ["pervinca"], "ru": ["\u0431\u0430\u0440\u0432\u0438\u043d\u043e\u043a"], "de": ["Immergr\u00fcn"], "hu": ["met\u00e9ng", "t\u00e9liz\u00f6ld"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vink", "primary": true}, "Kol\u0125ido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antikva (malnovgreka) nomo de la okcidenta Kartvelujo.", "translations": {"el": ["\u039a\u03bf\u03bb\u03c7\u03af\u03c2"], "ka": ["\u10d9\u10dd\u10da\u10ee\u10d4\u10d7\u10d8"], "en": ["Colchis"], "la": ["Colchis"], "ru": ["\u041a\u043e\u043b\u0445\u0438\u0434\u0430"], "de": ["Kolchis"], "pl": ["Kolchida"]}, "examples": [["nia grandega regno, kiu etendi\u011das de la Karpatoj \u011dis la Paca Oceano kaj de la \u00abmalvarmaj Finnaj rokoj \u011dis la flama Kol\u0125ido\u00bb, nia regno estas tiel mikskonsista, ke \u0109iu tutruslanda kongreso estas iom simila al kongreso internacia", "Zamenhof: Parolado en Peterburgo, 1910 Kongresaj paroladoj, Jekaterinburg: 1995"], ["La teritorioj de antikva Kol\u0125ido konformas al la nuntempaj Kartvelaj regionoj: Samegrelo kaj Gurio, kaj parte - Ab\u0125azio kaj A\u011dario", "Viki"]], "subdefinitions": []}], "root": "Kol\u0125id", "primary": true}, "sopranulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sopranvo\u0109a kantisto.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u043f\u0440\u0430\u043d\u043e (\u043f\u0435\u0432\u0438\u0446\u0430)"], "fr": ["soprano (chanteuse)", "sopraniste"], "it": ["soprano"], "hu": ["szopr\u00e1n\u00e9nekes"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sopran", "primary": false}, "obuso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Cilindroforma kuglego kun ogiva pinto, plenigita de eksploda\u0135o kaj kiun oni elpafas per kanono.", "translations": {"el": ["\u03bf\u03b2\u03af\u03b4\u03b1"], "fr": ["obus"], "en": ["artillery shell"], "nl": ["obus", "houwitsergranaat"], "pt": ["obus"], "be": ["\u0441\u043d\u0430\u0440\u0430\u0434"], "de": ["Granate"], "hu": ["t\u00fcz\u00e9rs\u00e9gi l\u00f6ved\u00e9k", "gr\u00e1n\u00e1t"], "fa": ["\u062e\u0645\u067e\u0627\u0631\u0647"], "ru": ["\u0441\u043d\u0430\u0440\u044f\u0434"]}, "examples": [["obuso eksplodas tie, kie \u011di falas", null]], "subdefinitions": []}], "root": "obus", "primary": true}, "katolikismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La kristana konfesio Romkatolika kaj ties doktrino, dogmaro.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0442\u043e\u043b\u0438\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u043a\u0430\u0442\u043e\u043b\u0438\u0446\u0438\u0437\u043c"], "fr": ["catholicisme"], "nl": ["katholicisme"], "de": ["Katholizismus"], "pl": ["katolicyzm"], "hu": ["katolicizmus"]}, "examples": [["bro\u015duro de F. Lelotte \u00abLa rolo de la Virgulino Maria en nia katolikismo\u00bb", null], ["la fako \u00abkatolikismo\u00bb en ReVo, en la Jarlibroj de UEA, PV", null], ["En 635, t.e. en la 9a jaro de la regperiodo de imperiestro Li Shimin de Tang-dinastio, katolikismo enkonduki\u011dis en Shaanxi-provincon de \u0108inio", "Enciklopedieto de \u0108inio \u0109ap. \u00abReligioj\u00bb, p. 152a"]], "subdefinitions": []}], "root": "katolik", "primary": false}, "stilistiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metoda konsilaro pri stilo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u044b\u043b\u0456\u0441\u0442\u044b\u043a\u0430"], "hu": ["stilisztika"], "de": ["Stilistik"], "nl": ["stilistiek"], "ru": ["\u0441\u0442\u0438\u043b\u0438\u0441\u0442\u0438\u043a\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stilistik", "primary": true}, "sin konformigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi sin konforma.", "translations": {"fr": ["se conformer", "se mettre en conformit\u00e9", "s'accorder (s'adapter)", "ob\u00e9ir (se mettre en conformit\u00e9)", "se plier (se conformer)", "se r\u00e9gler (se conformer)", "se soumettre (se conformer)"]}, "examples": [["ni devas konformigi nin al la ekzistantaj lingvaj kutimoj", "Z"], ["alkonformigi sin al la volo kaj opinio de la aliaj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "konform", "primary": false}, "tatui": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Enpiki sub la ha\u016dto de iu neforigeblajn desegna\u0135ojn.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u0442\u0443\u0456\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u0442\u0430\u0442\u0443\u0456\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u0442\u0430\u0442\u0443\u0456\u0440\u043e\u045e\u043a\u0443"], "fr": ["tatouer"], "en": ["tattoo"], "nl": ["tatoe\u00ebren"], "pt": ["tatuar"], "ru": ["\u0442\u0430\u0442\u0443\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u0442\u0430\u0442\u0443\u0438\u0440\u043e\u0432\u043a\u0443"], "de": ["t\u00e4towieren"], "sv": ["tatuera"], "hu": ["tetov\u00e1l"], "es": ["tatuar"], "pl": ["tatuowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tatu", "primary": true}, "iridio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 77, atompezo 192,2, simbolo Ir. Grize blanka, tre malmola kaj fortika metalo, trovata kun plateno en kelkaj mineraloj, tre malfacile prilaborebla kaj fandebla, uzata \u0109e produktado de diversaj mezuriloj, por pintoj de \u015dtalaj instrumentoj, kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u0456\u0440\u044b\u0434\u044b\u0439"], "fr": ["iridium"], "en": ["iridium"], "nl": ["iridium"], "pt": ["ir\u00eddio (qu\u00edmica)"], "la": ["Iridium"], "de": ["Iridium"], "it": ["iridio"], "hu": ["ir\u00eddium"], "es": ["iridio"], "br": ["iridiom"], "ru": ["\u0438\u0440\u0438\u0434\u0438\u0439"], "pl": ["iryd"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "iridi", "primary": true}, "litovo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctatano de Litovujo.", "translations": {"fr": ["Lituanien"], "en": ["Lithuanian"], "nl": ["Litouwer"], "pt": ["Lituano"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "litov", "primary": true}, "senmovigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi senmova.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u044b\u043d\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["immobiliser"], "en": ["immobilize", "paralize"], "nl": ["paralyseren", "verlammen"], "ru": ["\u043e\u0431\u0435\u0437\u0434\u0432\u0438\u0436\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mov", "primary": false}, "\u015du\u015do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015c-sona bruo.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0438\u043f\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0448\u043e\u0440\u043e\u0445", "\u0448\u0435\u043b\u0435\u0441\u0442"], "fr": ["bruissement", "chuintement"], "nl": ["sissend geluid"], "de": ["Zischen"], "it": ["fischio", "sibilo", "sfrigolio", "il soffiare (verso del gatto)"], "sv": ["brus", "fr\u00e4sande (ljud)"]}, "examples": [["\u015du\u015dado de furioza katino a\u016ddi\u011dis en la \u0109ambro", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 24a, p. 250a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015du\u015d", "primary": false}, "\u015du\u015di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Brui frote, kun tirata \u015d-sono.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0438\u043f\u0435\u0442\u044c", "\u0448\u0443\u0440\u0448\u0430\u0442\u044c", "\u0448\u0435\u043b\u0435\u0441\u0442\u0435\u0442\u044c"], "fr": ["bruire", "bruisser", "chuinter"], "nl": ["sissen"], "sv": ["brusa", "fr\u00e4sa (ljud)"], "de": ["zischen"], "it": ["fischiare", "sibilare", "sfrigolare", "soffiare (rif. al rumore o verso del gatto)"], "hu": ["sistereg"]}, "examples": [["oleo \u015du\u015das sur la pato", null], ["varmega fero \u015du\u015das en la akvo", null], ["La mineral'akvo \u015du\u015danta en la gor\u011do!", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 5a, p. 48a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015du\u015d", "primary": true}, "hadito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "hadiso", "translations": {"it": ["hadith"], "pt": ["hadith"]}, "examples": [["Al-Azhar instruas la islaman scion, kies koro estas la Korano, same kiel \u0109ion, kio al \u011di rilatas koncerne interpreto-metodojn, jurisprudencon, haditojn, lingvon kaj gramatikon", "E. W. Said, trad. J. Hasbun, La araba lingvo..., le Monde diplomatique, 2004-08"], ["haditoj estis transdonitaj dum generacioj", "Vikipedio, artikolo \u00absunao\u00bb, 2005-01-31"]], "subdefinitions": []}], "root": "hadit", "primary": true}, "elektr(um)i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi korpon kapabla produkti elektrajn fenomenojn.", "translations": {"be": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u044b\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["\u00e9lectriser"], "bg": ["\u043d\u0430\u0435\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u0438\u0437\u0438\u0440\u0432\u0430\u043c"], "nl": ["elektriceren"], "ru": ["\u043d\u0430\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u0438\u0437\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["elektrisieren"], "hu": ["felt\u00f6lt elektromoss\u00e1ggal"], "pl": ["elektryzowa\u0107", "naelektryzowa\u0107"]}, "examples": [["elektr(um)i sukcenon per frotado", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Meti sub la influo de elektro, kuraci per elektro.", "translations": {"hu": ["elektromosan kezel"]}, "examples": [["en la elektroterapio oni elektr(um)as la malsanulojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Eksciti, entuziasmigi, movigi, skui.", "translations": {"pl": ["elektryzowa\u0107", "naelektryzowa\u0107"], "hu": ["felvillanyoz"]}, "examples": [["Zamenhof elektr(um)adis la kongresanaron per siaj paroladoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "elektr", "primary": false}, "afina": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iel rilatanta al algebraj strukturoj de la tipo afina spaco.", "translations": {"be": ["\u0430\u0444\u0456\u043d\u043d\u044b"], "fr": ["affine"], "en": ["affine"], "nl": ["verwant", "overeenkomstig"], "pt": ["afim"], "ru": ["\u0430\u0444\u0444\u0438\u043d\u043d\u044b\u0439"], "ca": ["af\u00ed"], "de": ["affin"], "hu": ["affin"], "sk": ["afinn\u00fd"], "es": ["af\u00edn"], "pl": ["afiniczny"]}, "examples": [["afina geometrio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri bildigo f inter du afinaj spacoj) Tia, ke f(\u03c4+x) = \u03c6(\u03c4)+f(x), kie \u03c6 estas homomorfio inter la respondaj vektoraj spacoj, kiuj operacias super la afinaj spacoj.", "translations": {}, "examples": [["la homomorfion \u03c6 oni nomas asociita al la afina bildigo f", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri reela funkcio f) Tia, ke f(x) = \u03b1x+\u03b2.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "afin", "primary": true}, "zibeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda rabobesto el Hindujo, Hindo\u0109inio, Suda \u0108inujo, Malajzio, specio el genro viveroj (Viverra zibetha), 80 centimetrojn longa, sin nutranta per musoj, birdoj, serpentoj kaj aliaj bestetoj.", "translations": {"fr": ["grande civette d'Inde"], "bg": ["\u0446\u0438\u0432\u0435\u0442\u0430"], "nl": ["civetkat"], "pt": ["civeta"], "de": ["Zibetkatze"], "it": ["zibetto"], "hu": ["cibetmacska"]}, "examples": [["tridek kvin zibetaj feloj", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 105a, volumo 3a, p. 367a"]], "subdefinitions": []}], "root": "zibet", "primary": true}, "formala\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Precize difinita maniero, formo, la\u016d kiu oni devas agi por obei la kutimon, regulon, le\u011don.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0440\u043c\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["formalit\u00e9"], "en": ["formality"], "nl": ["formaliteit"], "pt": ["formalidade"], "ru": ["\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Formalit\u00e4t", "Formsache"], "hu": ["formalit\u00e1s", "k\u00fcls\u0151s\u00e9g", "formas\u00e1g"], "es": ["formalidad"]}, "examples": [["mondumaj, juraj formala\u0135oj", null], ["\u015di traser\u0109is la meblojn nur pro formala\u0135o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "formal", "primary": false}, "iliumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La plej granda osto el la tri ostoj, kiuj formas la koksoston.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0432\u0437\u0434\u043e\u0448\u043d\u0430\u044f \u043a\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["aile iliaque", "ilion"], "en": ["ilium"], "nl": ["darmbeen"], "pt": ["\u00edlio"], "de": ["H\u00fcftbein"], "hu": ["cs\u00edp\u0151csont", "cs\u00edp\u0151t\u00e1ny\u00e9r", "ilium"], "fa": ["\u062d\u0631\u0642\u0641\u06cc"], "pl": ["ko\u015b\u0107 biodrowa"], "es": ["ilion"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ilium", "primary": true}, "doti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Doni doton al iu.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0446\u044c \u043f\u0430\u0441\u0430\u0433"], "fr": ["doter (pourvoir d'une dot, de qualit\u00e9s)"], "en": ["endow"], "nl": ["begiftigen"], "pt": ["dotar", "conceder dote"], "ru": ["\u043e\u0434\u0430\u0440\u0438\u0442\u044c"], "de": ["beschenken", "dotieren"], "pl": ["da\u0107 posag"]}, "examples": [["li ri\u0109e dotis sian nepinon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Havigi iajn kvalitojn.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0434\u0430\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u0434\u0437\u044f\u043b\u0456\u0446\u044c"], "de": ["ausstatten", "versehen"], "pt": ["dotar"], "pl": ["obdarzy\u0107"]}, "examples": [["naturo lin dotis per lirika temperamento, per tre sa\u011da spirito", null], ["ri\u0109e naturdotita lando", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dot", "primary": true}, "doto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hava\u0135o, kiun edzino havigas per la edzi\u011do al sia edzo, a\u016d edzo al sia edzino.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u0430\u0433"], "fr": ["dot"], "en": ["dowry"], "nl": ["bruidsschat"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0434\u0430\u043d\u043e\u0435"], "ca": ["dot"], "de": ["Mitgift"], "es": ["dote"], "pl": ["posag", "wiano"]}, "examples": [["bela viza\u011do estas duono da doto", "Proverbaro esperanta"], ["dotaj hava\u0135oj", null], ["sendota filino", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dot", "primary": false}, "mondcivitaneco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mondcivitana sinteno.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0441\u043c\u043e\u043f\u043e\u043b\u0438\u0442\u0438\u0437\u043c"], "fr": ["citoyennet\u00e9 mondiale", "cosmopolitisme"], "en": ["cosmopolitanism", "world citizenship"], "nl": ["wereldburgerschap"], "de": ["Weltb\u00fcrgertum"], "it": ["cosmopolitismo"], "hu": ["vil\u00e1gpolg\u00e1rs\u00e1g", "kozmopolitizmus"], "sk": ["svetoob\u010dianstvo"], "pl": ["kosmopolityzm"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "homaranismo, kosmopoliteco", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "civit", "primary": false}, "friponi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Agi fripone.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0445\u043b\u044f\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043a\u0440\u0443\u0446\u0456\u0446\u044c", "\u0430\u0448\u0443\u043a\u0432\u0430\u0446\u044c"], "en": ["cheat", "swindle", "con", "scam"], "ru": ["\u043c\u043e\u0448\u0435\u043d\u043d\u0438\u0447\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043b\u0443\u0442\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0436\u0443\u043b\u044c\u043d\u0438\u0447\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["kiu helpis vin friponi, kiam vi konstruis ponton kaj kalkule enskribis lignon por dudek mil rubloj, dum en efektiveco vi ne donis e\u0109 por cent rubloj?", "La Revizo, akto 5a, sceno 2a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Proprigi al si per malhonesta\u0135oj.", "translations": {"fr": ["arnaquer", "escroquer"], "de": ["ergaunern"], "es": ["timar"]}, "examples": [["friponi monon de (al) iu", null], ["al neniu ni friponis", "La Nova Testamento, II. Korintanoj 7:2"]], "subdefinitions": []}], "root": "fripon", "primary": false}, "fripono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ruza malhonestulo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0445\u043b\u044f\u0440", "\u043a\u0440\u0443\u0446\u0435\u043b\u044c", "\u0430\u0448\u0443\u043a\u0430\u043d\u0435\u0446"], "fr": ["fripon (trompeur)", "escroc", "coquin (personne malhonn\u00eate)"], "en": ["rascal", "rogue", "crook", "swindler"], "pt": ["patife", "maroto", "bilontra", "biltre", "meliante", "gajo", "malandro", "tratante"], "ru": ["\u043c\u043e\u0448\u0435\u043d\u043d\u0438\u043a", "\u043f\u043b\u0443\u0442", "\u0436\u0443\u043b\u0438\u043a"], "ca": ["trapella", "tru\u00e0"], "de": ["Gauner", "Lump"], "es": ["Timador", "Granuja"]}, "examples": [["viza\u011do de Katono, sed virto de fripono", "Proverbaro esperanta"], ["la friponoj \u015dtelis de vi anka\u016d la duan braceleton", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, la karaj braceletoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "fripon", "primary": true}, "forma\u0135a": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Formala, la\u016dforma", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0440\u043c\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["formel"], "ru": ["\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["formell", "f\u00f6rmlich"], "pl": ["formalny"], "hu": ["form\u00e1lis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "form", "primary": false}, "galileja": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En la muzika fako, la adjektivo \u00abGalileja\u00bb rilatas al Vincenzo Galilei (1533 \u2013 1591), patro de Galileo Galilej kaj teoriulo pri muziko: Galileja prozo, Galileja agordado"], "primary definition": "Rilata al Galilejo, al lia laboro, al liaj teorioj a\u016d al liaj eltrovoj.", "translations": {"de": ["galileisch"], "nl": ["Galileaans"], "it": ["galileiano"], "pl": ["galileuszowski"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Galilej", "primary": false}, "florvegetaloj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grupo de la plantoj (Spermatophyta), reprodukti\u011dantaj per semgrajnoj, esti\u011dantaj el fekundi\u011do kaj enhavantaj la \u011dermon.", "translations": {"be": ["\u043a\u0432\u0435\u0442\u043a\u0430\u0432\u044b\u044f \u0440\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u043d\u044b", "\u043f\u0430\u043a\u0440\u044b\u0442\u0430\u043d\u0430\u0441\u0435\u043d\u043d\u044b \u044f \u0440\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u043d\u044b"], "fr": ["spermaphytes", "spermatophytes"], "nl": ["zaadplanten"], "ru": ["\u0446\u0432\u0435\u0442\u043a\u043e\u0432\u044b\u0435 \u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u044f", "\u043f\u043e\u043a\u0440\u044b\u0442\u043e\u0441\u0435\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b \u0435 \u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u044f"], "de": ["Bl\u00fctenpflanzen", "Samenpflanzen"], "pl": ["ro\u015bliny nasienne"], "hu": ["magvas n\u00f6v\u00e9nyek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flor", "primary": false}, "Esperantio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u042d\u0441\u043f\u0435\u0440\u0430\u043d\u0442\u0438\u0434\u0430"], "fr": ["Esp\u00e9rantie", "pays de l'esp\u00e9ranto"], "pt": ["Esper\u00e2ntia", "pa\u00eds do Esperanto"], "de": ["Esperantowelt"], "it": ["Esperantia", "comunit\u00e0 esperantista"], "pl": ["Esperancja"], "hu": ["Eszperancia", "Eszperant\u00f3orsz\u00e1g"]}, "examples": [["en Esperantio la anta\u016denemuloj ne povas resti pli longe sen domo", "Vortoj de k-do Lanti, \u00abLiberiga Stelo\u00bb al la Verdru\u011duloj, Provizoreco de la Statutoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "Esperanti", "primary": true}, "galbulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio galbuledoj (Galbula).", "translations": {"ru": ["\u0436\u0430\u043a\u0430\u043c\u0430\u0440"], "fr": ["jacamar"], "nl": ["glansvogel"], "pt": ["galbul\u00eddeo"], "de": ["Glanzvogel"], "hu": ["jakam\u00e1r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "galbul", "primary": true}, "Pentekosto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hebrea festo memoriganta la tagon, kiam Javeo donis al Moseo la tabelojn de la le\u011do.", "translations": {"ru": ["\u043f\u044f\u0442\u0438\u0434\u0435\u0441\u044f\u0442\u043d\u0438\u0446\u0430"], "fr": ["Pentec\u00f4te"], "bg": ["\u041f\u0435\u0442\u0434\u0435\u0441\u0435\u0442\u043d\u0438\u0446\u0430"], "nl": ["Pinksteren"], "pt": ["Pentecostes", "Pentecoste"], "be": ["\u0441\u0451\u043c\u0443\u0445\u0430"], "de": ["Pfingsten"], "hu": ["savuot", "hetek \u00fcnnepe"], "en": ["Pentecost"], "br": ["Pantekost"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kristana festo memoriganta la malsupreniron de la Sankta Spirito sur la apostolojn.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u043e\u0438\u0446\u044b\u043d \u0434\u0435\u043d\u044c"], "hu": ["p\u00fcnk\u00f6sd"]}, "examples": [["profesoro Mayor lernis esperanton en ok tagoj kaj \u015datis paroli pri \u00abnova Pentekosto\u00bb", "Aventuroj de pioniro, \u0109apitro 1a, p. 15a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Pentekost", "primary": true}, "asfiksii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ka\u016dzi la sufokon de iu.", "translations": {"be": ["\u0443\u0434\u0443\u0448\u0430\u0446\u044c", "\u0434\u0443\u0448\u044b\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0434\u0443\u0448\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["asphyxier"], "en": ["asphyxiate"], "ru": ["\u0443\u0434\u0443\u0448\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u0434\u0443\u0448\u0438\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0434\u0443\u0448\u0438\u0442\u044c"], "es": ["asfixiar"], "hu": ["megfojt", "fullad\u00e1st id\u00e9z el\u0151"]}, "examples": [["asfiksiita per la gasoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "asfiksi", "primary": false}, "asfiksio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interrompo de la vivaj funkcioj per \u0109esigo de spirado, sufoko.", "translations": {"sk": ["asfyxia"], "be": ["\u0430\u0441\u044c\u0444\u0456\u043a\u0441\u0456\u044f", "\u0443\u0434\u0443\u0448\u0448\u0430"], "fr": ["asphyxie"], "en": ["asphyxia"], "ru": ["\u0443\u0434\u0443\u0448\u044c\u0435", "\u0430\u0441\u0444\u0438\u043a\u0441\u0438\u044f"], "es": ["asfixia"], "hu": ["fullad\u00e1s", "asphyxia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "asfiksi", "primary": true}, "ekzoto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loga, interesa aspekto de reale a\u016d supoze ekzota a\u0135o.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0437\u043e\u0442\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["exotisme (caract\u00e8re exotique)"], "en": ["exoticness"], "nl": ["exotisme"], "de": ["Exotik", "Fremdartigkeit"], "pl": ["egzotyka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekzot", "primary": false}, "vertabelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0442\u0430\u0431\u043b\u0438\u0446\u0430 \u0438\u0441\u0442\u0438\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438"], "fr": ["table de v\u00e9rit\u00e9"], "en": ["truth table"], "de": ["Wahrheitstafel", "Wahrheitstabelle"], "pl": ["tabela logiczna", "tabela prawdy"], "hu": ["igazs\u00e1gt\u00e1bla"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tabel", "primary": false}, "kuratoreco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ofico de kuratoro.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043f\u0435\u043a\u0443\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u043f\u043e\u043f\u0435\u0447\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u043a\u0443\u0440\u0430\u0442\u043e\u0440\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["curatelle"], "nl": ["curatele", "voogdij"], "br": ["kulaterezh"], "de": ["Vormundschaft", "Kuratel"], "hu": ["gondnoks\u00e1g", "gy\u00e1ms\u00e1g"]}, "examples": [["la romanaj institucioj submetis la virinojn sub kontinua kuratoreco", null], ["konfidi la kuratorecon de tiuj popoloj al la progresintaj nacioj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kurator", "primary": false}, "ekzota": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interesa, surpriza pro fremdeco kaj deveno el tre malproksima lando.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0437\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["exotique"], "en": ["exotic"], "nl": ["exotisch", "uitheems"], "pt": ["ex\u00f3tico", "estrangeiro"], "ru": ["\u044d\u043a\u0437\u043e\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u0434\u0438\u043a\u043e\u0432\u0438\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["exotisch", "fremdartig", "fremdl\u00e4ndisch"], "pl": ["egzotyczny"], "es": ["ex\u00f3tico"]}, "examples": [["tiel foje gustas nekonataj, ekzotaj pladoj; necesas tempo por ekfrandi, ekaprezi", "Paul Gubbins: Supeo frandinda (Dantas J\u00falio, La supeo de la kardinaloj), Monatojaro 1998a, numero 3a, p. 19a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekzot", "primary": true}, "karaktera": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Propra, apartenanta al ies karaktero.", "translations": {"ru": ["\u0445\u0430\u0440\u0430\u043a\u0442\u0435\u0440\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["caract\u00e9ristique (adj.)", "de caract\u00e8re", "distinctif", "typique"], "en": ["characteristic"], "nl": ["karakter-", "karakteristiek"]}, "examples": [["kunmetado de vortoj estas karaktera eco de la lingvo germana", "Lingvaj Respond, La Esperantisto, 1891, p. 23"], ["tia konduto estas por li karaktera", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Specifa, prezentanta tre rimarkeblan, originalajn kaj frapajn trajtojn.", "translations": {}, "examples": [["karaktera vesto", null], ["karaktera viza\u011do", null], ["efektive la subjektivaj simptomoj pleje estas tiel karakteraj, ke el ili oni facile povas meti la diagnozon de kronika kataro de la konjunktivo", "E. Fuchs, tr. Zamenhof: Kronika katara konjunktivito. Fundamenta Krestomatio."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Propra al iu homgrupo, etno, socia medio, epoko; esprimanta iun mensan tipon.", "translations": {}, "examples": [["karaktera danco", null], ["karaktera rolo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "karakter", "primary": false}, "Olivero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo.", "translations": {"fr": ["Olivier (pr\u00e9nom)"], "de": ["Oliver"], "nl": ["Olivier"]}, "examples": [["la barono prezentis Oliveron al Lidia kaj per tio komenci\u011dis tiu duonhora konversacio, kiu ne pasis senimpresa por ili amba\u016d", "J. Baghy, Nur nature!, en: Migranta plumo, 1929"], ["Belajo \u015dimis en Romo, kune kun du aliaj poetoj, Olivero de Magny kaj Johano de Panjas", "G. Waringhien, Joakimo du Bellay, Nica Literatura Revuo, 1955-09 \u011dis 10 (1/1), p. 32-40a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Oliver", "primary": true}, "hupi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Sonigi la hupon de veturilo, averte, signale, salute....", "translations": {"fa": ["\u0628\u0648\u0642 \u0632\u062f\u0646"], "fr": ["corner (klaxonner)", "klaxonner"], "de": ["hupen"], "it": ["strombazzare", "suonare il clacson"], "pl": ["tr\u0105bi\u0107 (klaksonem)", "dawa\u0107 sygna\u0142 d\u017awi\u0119kowy"], "hu": ["dud\u00e1l", "k\u00fcrt\u00f6l"]}, "examples": [["du a\u016dtomobiloj parkitaj \u0109e la enirejo hupis", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 21a"]], "subdefinitions": []}], "root": "hup", "primary": false}, "karaktero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro da ecoj mensaj, kiuj konsistigas personecon de homo, kaj kiuj manifesti\u011das en lia konduto.", "translations": {"be": ["\u0445\u0430\u0440\u0430\u043a\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["caract\u00e8re", "caract\u00e9ristique (ce qui caract\u00e9rise)", "marque (aspect, caract\u00e8re)", "personnalit\u00e9", "temp\u00e9rament", "trait (aspect, caract\u00e8re)"], "en": ["character"], "nl": ["karakter"], "ru": ["\u0445\u0430\u0440\u0430\u043a\u0442\u0435\u0440"], "de": ["Charakter"], "hu": ["jellem", "karakter"]}, "examples": [["nobla, maldelikata, afabla karaktero", null], ["forteco de karaktero", "Z"], ["la karakteroj de la \u015cekspiraj herooj estas profunde studitaj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aro de la distingigaj, individuigaj trajtoj; ecaro.", "translations": {"en": ["habitual conduct (disposition)", "individuality", "personality", "reputation"], "hu": ["jelleg", "karakter"]}, "examples": [["la karaktero de la vera virto estas la modesteco", null], ["karakteron al kanto donas la tono", "Proverbaro esperanta"], ["miaj opinioj kaj verkoj havas karakteron absolute privatan", "Z"], ["tiu stilo havas specialan karakteron", "Z"], ["kelkaj ne komprenas la karakteron de nia afero", "Z"], ["glumarko trafe esprimanta la karakteron de la kongresurbo", null], ["senkaraktera kapo, pejza\u011do, skulpta\u0135o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "karakter", "primary": true}, "hupo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sonorigilo de veturilo.", "translations": {"fa": ["\u0628\u0648\u0642"], "fr": ["avertisseur", "klaxon", "sir\u00e8ne (de v\u00e9hicule)"], "pt": ["buzina de autom\u00f3vel"], "de": ["Hupe"], "it": ["tromba (di automobile)", "clacson"], "pl": ["klakson", "sygna\u0142 d\u017awi\u0119kowy"], "hu": ["aut\u00f3duda", "aut\u00f3k\u00fcrt"]}, "examples": [["\u015di ne permesis, ke niaj amikoj sonorigu la hupon por averti pri la horo de nia foriro", "C. Hecktheuer, trad. F. J. G. Marinho, Kruelaj patrinoj, 2005-07-28"]], "subdefinitions": []}], "root": "hup", "primary": true}, "simio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el simioj, mamulo kun pli malpli rekta teni\u011do, nudaj man- kaj piedplatoj, viza\u011do kaj oreloj kaj prenkapablaj manoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043b\u043f\u0430"], "fr": ["singe"], "bg": ["\u043c\u0430\u0439\u043c\u0443\u043d\u0430"], "nl": ["aap"], "ru": ["\u043e\u0431\u0435\u0437\u044c\u044f\u043d\u0430"], "de": ["Affe"], "it": ["scimmia"], "hu": ["majom"], "sk": ["opica"], "en": ["monkey", "ape"], "es": ["simio"], "br": ["marmouz"], "pl": ["ma\u0142pa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "simi", "primary": true}, "dedekinda tran\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(en la aro de racionaloj) Tia duopo (A,B) el subaroj de la aro de racionaloj, ke: (1) \u0109iu elemento de A estas strikte malpli granda ol ajna elemento de B; (2) por \u0109iu pozitiva racionalo \u03b5 ekzistas tiaj x\u2208A kaj y\u2208B, ke 0 < y-x < \u03b5.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u0434\u0435\u043a\u0438\u043d\u0434\u043e\u0432\u043e \u0441\u0435\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["coupure de Dedekind"], "en": ["Dedekind['s] cut"], "de": ["Dedekindscher Schnitt"], "pl": ["przekr\u00f3j Dedekinda"], "hu": ["Dedekind-szelet"]}, "examples": [["neracionalo estas difinebla per tran\u0109o farata en racionaloj", "Matematika Terminaro kaj Krestomatio, p. 8"]], "subdefinitions": []}], "root": "tran\u0109", "primary": false}, "serurtruo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Truo, en kiun oni enigas \u015dlosilon.", "translations": {"fr": ["trou de serrure"]}, "examples": [["de apuda \u0109ambro mi povis plu observi ilin tra serurtruo", "L. Beaucaire, Kruko kaj Baniko el Bervalo"]], "subdefinitions": []}], "root": "tru", "primary": false}, "simii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kvaza\u016d simio imiti.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043b\u043f\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["singer"], "en": ["ape"], "nl": ["na-apen"], "ru": ["\u043e\u0431\u0435\u0437\u044c\u044f\u043d\u043d\u0438\u0447\u0430\u0442\u044c"], "de": ["nach\u00e4ffen"], "it": ["scimmiottare"], "hu": ["majmol"], "sk": ["opi\u010di\u0165 sa"], "pl": ["ma\u0142powa\u0107"]}, "examples": [["mallerte simii nobelan sintenon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "simi", "primary": false}, "tegmenti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kovri per tegmento.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043a\u0440\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c \u0434\u0430\u0445\u0430\u043c"], "fr": ["couvrir (une maison)"], "ru": ["\u043f\u043e\u043a\u0440\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c \u043a\u0440\u044b\u0448\u0435\u0439"], "de": ["\u00fcberdachen"], "pl": ["zadasza\u0107", "pokrywa\u0107 dachem"], "hu": ["(tet\u0151vel) fed"]}, "examples": [["tegmentita litero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tegment", "primary": false}, "renkonti\u011di kun": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "= renkonti iun, intervidi\u011di kun.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0441\u0442\u0440\u044d\u0446\u0446\u0430", "\u0441\u043f\u0430\u0442\u043a\u0430\u0446\u0446\u0430"], "de": ["zusammentreffen"], "ru": ["\u0432\u0441\u0442\u0440\u0435\u0442\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0432\u0441\u0442\u0440\u0435\u0447\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "hu": ["tal\u00e1lkozik", "\u00f6sszej\u00f6n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kunokazi.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0432\u043f\u0430\u0441\u0442\u044c"], "be": ["\u0441\u0443\u043f\u0430\u0434\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u0443\u043f\u0430\u0434\u0430\u0446\u0446\u0430"], "hu": ["egybeesik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "renkont", "primary": false}, "tegmento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Supera tega\u0135o de domo, konsistanta ordinare el tegoloj a\u016d ardezoj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u044b\u0448\u0430"], "fr": ["toit"], "en": ["roof"], "nl": ["dak"], "pt": ["telhado"], "be": ["\u0434\u0430\u0445", "\u0441\u0442\u0440\u0430\u0445\u0430"], "ca": ["teulada"], "de": ["Dach"], "sv": ["(ytter-)tak"], "hu": ["tet\u0151"], "sk": ["strecha"], "es": ["tejado"], "pl": ["dach"]}, "examples": [["pinta, plata tegmento", null], ["kana tegmento", null], ["pajla tegmento", null], ["tegmenta (ku\u015danta senpere sub la tegmento) \u0109ambro", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "tegment", "primary": true}, "serioza": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nerida, ne\u015derca.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0440'\u0451\u0437\u043d\u044b"], "fr": ["s\u00e9rieux"], "en": ["serious"], "nl": ["ernstig", "serieus"], "pt": ["s\u00e9rio", "sisudo"], "ru": ["\u0441\u0435\u0440\u044c\u0451\u0437\u043d\u044b\u0439"], "de": ["ernsthaft", "seri\u00f6s"], "sv": ["seri\u00f6s"], "hu": ["komoly"], "cs": ["v\u00e1\u017en\u00fd"], "es": ["serio"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne\u015dercema, nekaprica kaj nefantazia.", "translations": {}, "examples": [["serioza kaj e\u0109 severa homo", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Nefrivola, nedistri\u011dema, diligente kaj zorge atenta.", "translations": {}, "examples": [["serioza a\u016dtoritata homo", "Z"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Nebagatela, grava, multsignifa.", "translations": {}, "examples": [["serioza situacio, demando, ribelo", null], ["nia literaturo bezonas seriozajn, instruajn kaj utilajn verkojn", null]]}]}], "root": "serioz", "primary": true}, "bol\u015devika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bol\u015devista.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u043b\u044c\u0448\u0435\u0432\u0438\u0441\u0442\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["bolchevik (adj.)", "bolchevique (adj.)", "bolcheviste (adj.)"], "en": ["bolshevik (adj.)", "bolshevist (adj.)"], "de": ["bolschewikisch", "bolschewistisch"], "sv": ["bolsjevikisk"], "pl": ["bolszewicki"]}, "examples": [["ili difektos tiun \u0109i admirindan pargeton kaj el la tuta palaco faros iun bol\u015devikan klubon!", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "bol\u015devik", "primary": false}, "kripla\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Difektita membro a\u016d parto.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u0435\u0446\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["infirmit\u00e9"], "nl": ["handicap"], "ru": ["\u0443\u0432\u0435\u0447\u044c\u0435"], "ca": ["minusvalidesa", "discapacitat"], "de": ["Verkr\u00fcppelung"], "hu": ["rokkants\u00e1g", "testi hiba", "mozg\u00e1skorl\u00e1tozotts\u00e1g"], "pl": ["kalectwo (objaw kalectwa)"], "es": ["minusval\u00eda", "discapacidad"]}, "examples": [["li montris sian kripla\u0135on, petante almozon", null], ["la fonetika skribado ka\u016dzas ofte tro grandan kripla\u0135on de la propraj nomoj", "Z"], ["korpaj kaj spiritaj kripla\u0135oj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kripl", "primary": false}, "aerometro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Instrumento por mezuri la denson de gasoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u044d\u0440\u043e\u043c\u044d\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["a\u00e9rom\u00e8tre"], "en": ["aerometer"], "nl": ["a\u00ebrometer"], "pt": ["aer\u00f4metro"], "ru": ["\u0430\u044d\u0440\u043e\u043c\u0435\u0442\u0440"], "ca": ["aer\u00f2metre"], "hu": ["l\u00e9gs\u0171r\u0171s\u00e9gm\u00e9r\u0151", "aerom\u00e9ter"], "sk": ["aerometer"], "es": ["aer\u00f3metro"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aerometr", "primary": true}, "ebulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de sambuko (Sambucus ebulus), malbonodora arbedo. La ru\u011detaj floroj kaj la venenaj, nigraj beroj estas uzataj en medicino.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u0430\u0432\u044f\u043d\u0438\u0441\u0442\u0430\u044f \u0431\u0443\u0437\u0438\u043d\u0430"], "fr": ["y\u00e8ble"], "en": ["dwarf elder", "danewort"], "nl": ["kruidvlier"], "pt": ["\u00e9bulo", "engos", "sabugueirinho"], "de": ["Zwergholunder"], "hu": ["f\u00f6ldi bodza", "gyalogbodza", "borzang"], "fa": ["\u0622\u0642\u0637\u06cc \u06a9\u0648\u0686\u06a9", "\u0634\u064e\u0648\u064e\u0646\u062f", "\u067e\u064e\u0644\u064e\u0645"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ebul", "primary": true}, "centavo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mona subunuo, egala al centono de peso; tiomvalora monero.", "translations": {"el": ["\u03bb\u03b5\u03c0\u03c4\u03cc"], "fr": ["centavo"], "nl": ["centavo"], "pt": ["centavo"], "be": ["\u0446\u044d\u043d\u0442\u0430\u0432\u0430", "\u0441\u044d\u043d\u0442\u0430\u0432\u0430"], "de": ["Centavo"], "it": ["centesimo (es: di peseta)"], "hu": ["centavo"], "es": ["centavo"], "ru": ["\u0446\u0435\u043d\u0442\u0430\u0432\u043e", "\u0441\u0435\u043d\u0442\u0430\u0432\u043e"], "pl": ["centavo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "centav", "primary": true}, "efektiveco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de tio, kio estas reala, fakte ekzistas.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["mat\u00e9rialit\u00e9 (r\u00e9alit\u00e9)", "r\u00e9alit\u00e9 (mat\u00e9rialit\u00e9)"], "en": ["reality", "actuality", "truth"], "nl": ["realiteit"], "ru": ["\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0440\u0435\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Wirklichkeit"], "hu": ["realit\u00e1s"], "pl": ["rzeczywisto\u015b\u0107", "materialno\u015b\u0107", "namacalno\u015b\u0107"]}, "examples": [["en efektiveco", "La Malnova Testamento, Je\u0125ezkel 33:18"]], "subdefinitions": []}], "root": "efektiv", "primary": false}, "integralato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La funkcio, kiu aperas \u00absub\u00bb la integralsigno.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u044b\u043d\u0442\u0435\u0433\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["int\u00e9grande"], "en": ["integrand"], "nl": ["integrand"], "be": ["\u043f\u0430\u0434\u044b\u043d\u0442\u044d\u0433\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u044b\u044f", "\u043f\u0430\u0434\u044b\u043d\u0442\u044d\u0433\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b \u0432\u044b\u0440\u0430\u0437"], "de": ["Integrand"], "hu": ["integrandus"], "pl": ["funkcja podca\u0142kowa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "integral", "primary": false}, "mantelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vasta longa senmanika supervesto, kiu malstrikte pendas de sur la \u015dultroj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u0430\u0449", "\u043d\u0430\u043a\u0438\u0434\u043a\u0430"], "fr": ["cape", "manteau"], "en": ["cape", "cloak", "mantle"], "nl": ["mantel"], "pt": ["manta"], "de": ["Mantel"], "hu": ["k\u00f6peny", "pal\u00e1st"], "bg": ["\u043f\u0430\u043b\u0442\u043e"]}, "examples": [["Adaha deprenis de siaj \u015dultroj lanan mantelon, kaj metis \u011din \u0109irka\u016d la knabineton", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 9a"], ["dirante tion, la princo \u0135etis sur la \u015dultrojn mantelon kun kapu\u0109o kaj elglitis en la \u011dardenon", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 16a"], ["envolvu vin en vian mantelon, \u0109ar kiel ajn varmege \u0109i tie rostas la suno, unu pa\u015don plue estas glacie malvarme", "Fabeloj, volumo 1, \u011cardeno de la paradizo"], ["kozaka, kavaleria mantelo", null]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Similaspekta vesto specialcela, kiu ne nepre servas kiel supervesto.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u043d\u0442\u0438\u044f"]}, "examples": [["re\u011da mantelo", null], ["frizmantelo", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Protekto, \u015dirmo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043a\u0440\u043e\u0432"], "hu": ["(vminek a)leple"]}, "examples": [["etendu vian mantelon sur vian servistinon, \u0109ar vi estas savanto", "La Malnova Testamento, Rut 3:9"], ["sub la mantelo de la nokto", null], ["sub mantelo de afableco li ka\u015das senmezuran egoismon", null]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "En la e\u016dropa modo de post la 18a jc, \u011denerala nomo de supervesto en formo de iom longa kaftano.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u043b\u044c\u0442\u043e", "\u043c\u0430\u043a\u0438\u043d\u0442\u043e\u0448", "\u043f\u043b\u0430\u0449"], "en": ["coat"], "hu": ["k\u00f6peny", "kab\u00e1t"]}, "examples": [["voja\u011dmantelo, pluvmantelo, peltomantelo", null], ["homoj \u015dirmis sin per pluvombreloj kontra\u016d la pluvo, per manteloj kontra\u016d la malvarmo", "Marta"], ["Mahometo deiris de la \u0109evalo, prenis la serpenteton kaj metis \u011din en la manikon de sia mantelo", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 2, fabeloj kaj legendoj, la naski\u011do de la tabako, araba legendo, la\u016d la hispana rakonto de Cervera Bachiller, tradukis Jayme Heinlein Ferreira"], ["izvo\u015d\u0109ikoj vestitaj en la tradicia longa blua mantelo kun zono \u0109irka\u016d la talio kaj sube dika \u015dafopelto, kondukas en la stratoj siajn veturilojn", "Voja\u011dimpresoj, en Peterburgo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Palto por virinoj.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u043d\u0442\u0438\u043b\u044c\u044f", "\u0436\u0435\u043d\u0441\u043a\u043e\u0435 \u043f\u0430\u043b\u044c\u0442\u043e"], "hu": ["n\u0151i kab\u00e1t"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mantel", "primary": true}, "klaviklo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Osto, iom kurba, liganta la sternumon kun la skapolo.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u044e\u0447\u044b\u0446\u0430"], "fr": ["clavicule"], "en": ["clavicle", "collar bone"], "nl": ["sleutelbeen"], "ru": ["\u043a\u043b\u044e\u0447\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Schl\u00fcsselbein"], "pl": ["obojczyk"]}, "examples": [["sub la klaviklo estas cikatro", "Lubovj Lukina, E\u016dgeno Lukin, trad. Jurij Finkel, La misiistoj, parto 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "klavikl", "primary": true}, "hapakso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vorto kiu en la tuta korpuso da tekstoj el koncerna epoko aperas solfoje.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0430\u043f\u0430\u043a\u0441"], "fr": ["hapax"], "en": ["hapax legomenon"], "pt": ["h\u00e1pax"], "de": ["Hapax legomenon"], "it": ["hapax"], "hu": ["hapax legomenon"], "he": ["\u05de\u05d9\u05dc\u05d4 \u05d9\u05d7\u05d9\u05d3\u05d0\u05d9\u05ea"]}, "examples": [["en la Biblio ekzistas nur \u00abodorfuma\u0135o\u00bb (hapakso)", "Marc Bavant, Administra noto en ReVo pri neceso kontroli zamenhofecon de \u00abbonfuma\u0135o\u00bb"], ["la nova eldono de PIV tamen konfirmis, ke la hapaksoj de Pi\u0109 ne havas lokon en nia lingvo", "Funda Mentoro, Pluraj animoj en la Akademio de Esperanto. Heroldo de Esperanto, numero 2061, 2004-10-07."]], "subdefinitions": []}], "root": "hapaks", "primary": true}, "fermita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri silabo) Fini\u011danta per konsonanto a\u016d per kvaza\u016dvokalo.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043a\u0440\u044b\u0442\u044b\u0439"], "fr": ["(syllabe) ferm\u00e9e"], "nl": ["gesloten (lettergreep)"], "de": ["zu", "geschlossen"], "hu": ["z\u00e1rt (mag\u00e1nhangz\u00f3)"], "es": ["(s\u00edlaba) trabada"]}, "examples": [["\u00abjam\u00bb, \u00abkaj\u00bb estas fermitaj silaboj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Grandapene oni klopodas pruvi en , ke la paro \u00abfermita aro\u00bb/\u00abmalfermita aro\u00bb ne ta\u016dgas, kaj ke multe pli bona estus \u00abklozo\u00bb/\u00ab aperto\u00bb. La argumentoj estas beda\u016drinde tre malfortaj: male al la aserto \u0109iu komprenas, ke la uzo de prefikso \u00ab mal-\u00bb en epiteto ne signifas, ke malfermita aro estus la malo de fermita aro, same kiel malfermita pordo ne estas la malo de fermita pordo! Estas tamen prave rimarkigi, ke malfermita aro estas rezulto de neniu malferma ago, sed tiaj metaforoj abundas tra la tuta matematika terminologio kaj tu\u015das anka\u016d \u00abaperto\u00bb, kiu la\u016detimologie signifas... \u00abmalfermita\u0135o\u00bb. Ni do adoptis \u00abfermita\u00bb/\u00abmalfermita\u00bb, kiel faris."], "primary definition": "(parolante pri subaro de topologia spaco (E,T)) Tia, ke \u011dia komplemento estas malfermita.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043c\u043a\u043d\u0443\u0442\u043e\u0435 (\u043f\u043e\u0434\u043c\u043d\u043e\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["(sous-ensemble) ferm\u00e9"], "en": ["closed (subset)"], "nl": ["gesloten (deelverzameling)"], "de": ["abgeschlossen (-e Untermenge)"], "hu": ["z\u00e1rt (r\u00e9szhalmaz)"], "pl": ["(podzbi\u00f3r) domkni\u0119ty"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ferm", "primary": false}, "gregejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, kie oni gardas gregon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0448\u0430"], "fr": ["bercail", "enclos (d'un troupeau)"], "en": ["pasture"], "pt": ["curral", "redil"], "ru": ["\u043f\u0430\u0441\u0442\u0431\u0438\u0449\u0435"], "de": ["Weide", "Pferch"], "hu": ["kar\u00e1m"]}, "examples": [["Mi kolektos la resta\u0135on de Izrael, Mi kunigos ilin kiel \u015dafojn en \u015dafejo, kiel grego en gregejo ili ekbruos de multhomeco", "La Malnova Testamento, Mi\u0125a 2:12"]], "subdefinitions": []}], "root": "greg", "primary": false}, "Holando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nomo de du provincoj en Nederlando: Nord-Holando kaj Sud-Holando.", "translations": {"be": ["\u0413\u0430\u043b\u044f\u043d\u0434\u044b\u044f"], "fr": ["Hollande"], "bg": ["\u0425\u043e\u043b\u0430\u043d\u0434\u0438\u044f"], "el": ["\u039f\u03bb\u03bb\u03b1\u03bd\u03b4\u03af\u03b1"], "de": ["Holland"], "it": ["Olanda"], "hu": ["Holland"], "gd": ["an Ollainn"], "fi": ["Hollanti"], "es": ["Holanda"], "ru": ["\u0413\u043e\u043b\u043b\u0430\u043d\u0434\u0438\u044f"], "nl": ["Holland"], "pt": ["Holanda"], "tr": ["Hollanda"], "sv": ["Holl\u00e1nda"], "lv": ["Holande"], "en": ["Holland"], "pl": ["Holandia"]}, "examples": [["amba\u016d samtempe iris en servadon sur \u015dipon, kiu veturis al Norvegujo, amba\u016d ili poste iris kune al Holando, kaj neniam \u011dis nun okazis inter ili ia malpaceto", "Fabeloj, volumo 4"]], "subdefinitions": []}], "root": "Holand", "primary": true}, "a\u016dtopsio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0440\u043e\u0441\u043f\u0430\u043b\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["autopsie"], "en": ["autopsy", "necropsy"], "nl": ["sectie", "dissectie", "necropsie", "lijkschouwing"], "pt": ["aut\u00f3psia", "necropsia"], "ru": ["\u0432\u0441\u043a\u0440\u044b\u0442\u0438\u0435 (\u043f\u043e\u0441\u043c\u0435\u0440\u0442\u043d\u043e\u0435)"], "de": ["Nekropsie", "Obduktion"], "hu": ["boncol\u00e1s"], "el": ["\u03bd\u03b5\u03ba\u03c1\u03bf\u03c8\u03af\u03b1"], "es": ["autopsia", "necropsia"]}, "examples": [["mi petis la distriktan kuraciston, ke li permesu al mi fari la a\u016dtopsion", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 27a, p. 194a"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dtopsi", "primary": true}, "klavi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Agi per klavo(j), tajpi.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0446\u0456\u0441\u043d\u0443\u0446\u044c (\u043a\u043b\u044f\u0432\u0456\u0448\u0443)"], "fr": ["taper (une touche, un num\u00e9ro)"], "en": ["type", "hit (a key)"], "nl": ["intoetsen", "intikken"], "ru": ["\u043d\u0430\u0436\u0430\u0442\u044c (\u043a\u043b\u0430\u0432\u0438\u0448\u0443, \u043a\u043b\u0430\u0432\u0438\u0448\u0438)"], "de": ["tippen"], "tr": ["tu\u015flamak"], "sv": ["trycka (p\u00e5 en tangent)", "skriva in (p\u00e5 ett tangentbord)"], "hu": ["bebillenty\u0171z"], "es": ["teclear"]}, "examples": [["tajpu entjeran (dekuman) nombron en la \u0109i-supran kampon kaj klavu \u00abEnen\u00bb (\u0109aretrevenon)", null]], "subdefinitions": []}], "root": "klav", "primary": false}, "kripligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari iun kripla.", "translations": {"be": ["\u043d\u044f\u0432\u0435\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u043a\u0430\u043b\u0435\u0447\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["estropier", "mutiler"], "en": ["handicap", "cripple"], "nl": ["verminken"], "pt": ["aleijar"], "ru": ["\u0438\u0441\u043a\u0430\u043b\u0435\u0447\u0438\u0442\u044c", "\u0438\u0437\u0443\u0432\u0435\u0447\u0438\u0442\u044c"], "de": ["verkr\u00fcppeln"], "hu": ["megnyomor\u00edt", "rokkantt\u00e1 tesz", "mozg\u00e1skorl\u00e1tozott\u00e1 tesz"], "es": ["dejar inv\u00e1lido"], "pl": ["okaleczy\u0107", "uczyni\u0107 kalek\u0105"]}, "examples": [["la pafvundo kripligis la soldaton", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Fari ion kripla.", "translations": {"pl": ["zniekszta\u0142ci\u0107", "wyko\u015blawi\u0107"]}, "examples": [["bildo kripligita en malbona spegulo", "Z"], ["tiu \u015dan\u011deto kripligas la sencon de la tuta frazo", null], ["viaj ju\u011distoj kripligas la le\u011don por sia profito", "Z"], ["kripligi doktrinon, la instruon, la veron", "Z"], ["la forigo de la akuzativo prezentus kripligon de la interna valoro de la lingvo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "stumpigi", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kripl", "primary": false}, "klavo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tabuleto a\u016d butono, kiun oni premas por funkciigi muzikan instrumenton a\u016d alian aparaton.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u044f\u0432\u0456\u0448\u0430"], "fr": ["touche (de clavier)"], "en": ["key", "button"], "nl": ["toets"], "ru": ["\u043a\u043b\u0430\u0432\u0438\u0448\u0430"], "de": ["Taste"], "tr": ["tu\u015f"], "sv": ["tangent (p\u00e5 klaviatur eller tangentbord)"], "hu": ["billenty\u0171"], "es": ["tecla"]}, "examples": [["klavo de piano, de tajpilo", null], ["ne trafi la \u011dustan klavon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "klav", "primary": true}, "malpaceto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda, bagatela, futila kverelo.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043c\u043e\u043b\u0432\u043a\u0430"], "fr": ["brouille", "chamaillerie"], "it": ["baruffa", "scaramuccia"], "hu": ["\u00f6sszez\u00f6rren\u00e9s"]}, "examples": [["neniam \u011dis nun okazis inter ili ia malpaceto", "Fabeloj, volumo 4, historio el la dunoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "pac", "primary": false}, "okulharoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Haroj \u0109e la rando de palpebroj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u0441\u043d\u0438\u0446\u044b"], "fr": ["cils"], "bg": ["\u043c\u0438\u0433\u043b\u0430"], "nl": ["wimpers"], "pt": ["c\u00edlio", "pestana"], "de": ["Wimpern"], "it": ["ciglia (di palpebre)"], "hu": ["szempilla"], "en": ["eyebrows"], "es": ["cejas"], "br": ["malgudenno\u00f9"], "pl": ["rz\u0119sy"]}, "examples": [["li vidis larmojn, kiuj tremis inter \u015diaj okulharoj", "Fabeloj, volumo 1, \u011dardeno de la paradizo"]], "subdefinitions": []}], "root": "har", "primary": false}, "formujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kava modelilo, en kiun oni ver\u015das molan materion, kiu malmoli\u011dante konservas la formon de la modelilo.", "translations": {"be": ["\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430", "\u0448\u0430\u0431\u043b\u043e\u043d"], "fr": ["forme (moule)", "moule"], "pl": ["forma", "szablon", "matryca", "sztanca"], "ru": ["\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430", "\u0448\u0430\u0431\u043b\u043e\u043d (\u0434\u043b\u044f \u043e\u0442\u043b\u0438\u0432\u043a\u0438 \u0438 \u0442.\u043f.)"], "de": ["Form (Gef\u00e4\u00df)"], "es": ["molde"], "hu": ["forma (pl. s\u00fct\u0151-)", "\u00f6nt\u0151forma"]}, "examples": [["formilo por kuko, statuo, froma\u011do, glaso, papero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "form", "primary": false}, "mureno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio murenedoj (Muraena), angiloforma, senskvama, venena fi\u015do.", "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u0440\u044d\u043d\u0430"], "nl": ["murena"], "pt": ["mor\u00e9ia"], "ru": ["\u043c\u0443\u0440\u0435\u043d\u0430"], "de": ["Mur\u00e4ne"], "hu": ["mur\u00e9na"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "muren", "primary": true}, "aldoni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doni, meti, fari, diri plie, krom tio, kion oni jam donis, metis, faris, diris.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u0431\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["ajouter"], "en": ["add"], "nl": ["toevoegen"], "de": ["hinzuf\u00fcgen"], "hu": ["hozz\u00e1ad", "hossz\u00e1tesz", "hozz\u00e1f\u0171z"], "pl": ["dodawa\u0107"], "es": ["a\u00f1adir", "agregar"]}, "examples": [["nenion aldonu al via respondo", null], ["aldoni al vorto la fina\u0135on n", null], ["tagoj aldoni\u011das al tagoj kaj la situacio ne \u015dan\u011di\u011das", null], ["esti aldonita al iu", null]], "subdefinitions": []}], "root": "don", "primary": false}, "dekalkuli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Depreni de konto.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043b\u0456\u0447\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9falquer", "retrancher (par le calcul)", "soustraire (\u00e0 un nombre)"], "nl": ["aftrekken"], "ru": ["\u043e\u0442\u0447\u0438\u0441\u043b\u0438\u0442\u044c (\u0434\u0435\u043d\u044c\u0433\u0438)"], "pl": ["odlicza\u0107"], "hu": ["lesz\u00e1m\u00edt"]}, "examples": [["dekalkuli la rabaton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kalkul", "primary": false}, "aldono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aldonado, ago aldoni.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u0431\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "en": ["addition"], "nl": ["toevoegen (subst.)"], "hu": ["hozz\u00e1ad\u00e1s", "hozz\u00e1f\u0171z\u00e9s"]}, "examples": [["la aldono de la sufikso de aktiveco a\u016d pasiveco", "Lingvaj Respond, Respondo 11, La Revuo, 1907, aprilo"], ["\u0109iu regnano devas obei \u0109iam nur klarajn, tute difinitajn fundamentajn le\u011dojn en kiuj neniu havas la rajton fari arbitre la\u016d persona bontrovo ian \u015dan\u011don a\u016d aldonon", "Fundamento de Esperanto, anta\u016dparolo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aldonata\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u0431\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u0440\u0438\u043b\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["ajout"], "nl": ["bijvoegsel"], "pl": ["przypis", "aneks"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kroma\u0135o, io kromdonata.", "translations": {"en": ["addition", "supplement"], "pl": ["dodatek"], "hu": ["mell\u00e9klet"]}, "examples": [["tiu \u0109i libro estas depresa\u0135o el la literatura aldono de la gazeto PACO, 1969", "Karel \u010capek, Apokrifoj 2"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Teksta krommaterialo kompletiganta a\u016d modifanta la \u0109eftekston.", "translations": {"en": ["addition", "supplement"], "pl": ["dodatek", "dopisek", "aneks"], "hu": ["kieg\u00e9sz\u00edt\u00e9s", "kieg\u00e9sz\u00edt\u0151"]}, "examples": [["Oficialaj Aldonoj de la Akademio de Esperanto", null], ["\u00abAldono al la Dua Libro\u00bb", null], ["nur iam poste ia a\u016dtoritata institucio enkondukos ilin en la vortaron oficialan, kiel \u00abAldonon al la Fundamento\u00bb", "Fundamento de Esperanto, anta\u016dparolo"], ["temas pri la aldono al la Statuto, kiu estis akceptita \u0109e la lasta balotado per 1570 vo\u0109oj kontra\u016d 192", "Vortoj de k-do Lanti, Dogmo \u2015 Dogmi\u011do"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Teksta krommaterialo helpanta uzi la \u0109eftekston.", "translations": {"en": ["appendix"], "hu": ["f\u00fcggel\u00e9k"]}, "examples": [["longa kaj instrua artikolo de Daniele Vitali pri la verko kaj mentaleco de J. R. R. Tolkien, la verkisto de \u00abLa Mastro de l' Ringoj\u00bb kun diversaj aldonoj kaj kuna\u0135oj", null]]}]}], "root": "don", "primary": false}, "narkotiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0440\u043a\u043e\u0442\u044b\u043a"], "fr": ["narcotique (subst.)"], "en": ["narcotic"], "nl": ["verdovend middel"], "pt": ["narc\u00f3tico"], "el": ["\u03bd\u03b1\u03c1\u03ba\u03c9\u03c4\u03b9\u03ba\u03cc"], "de": ["Narkotikum", "Bet\u00e4ubungsmittel", "Schlafmittel"], "hu": ["\u00e9rz\u00e9stelen\u00edt\u0151", "narkotikum", "k\u00e1b\u00edt\u00f3szer"], "ru": ["\u043d\u0430\u0440\u043a\u043e\u0442\u0438\u043a", "\u043d\u0430\u0440\u043a\u043e\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0435 \u0441\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0432\u043e"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "narkotik", "primary": true}, "embrazuro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Internaj flankoj de fenestro a\u016d de pordo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0451\u043c (\u0434\u0437\u044c\u0432\u044f\u0440\u044d\u0439)"], "fr": ["embrasure"], "en": ["embrasure"], "nl": ["kozijn"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0451\u043c (\u0434\u0432\u0435\u0440\u043d\u043e\u0439)"], "de": ["Leibung"], "hu": ["ablakm\u00e9lyed\u00e9s", "ajt\u00f3m\u00e9lyed\u00e9s"], "pl": ["framuga okienna", "o\u015bcie\u017cnica"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Fenestroni\u0109o.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0451\u043c (\u0430\u043a\u043d\u0430)"], "nl": ["vensternis"], "pt": ["v\u00e3o (de janela)"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0451\u043c (\u043e\u043a\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439)"], "de": ["Fensternische"], "hu": ["ablakf\u00fclke"], "pl": ["wn\u0119ka okienna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aperturo en muro, \u015dipo a\u016d fortika\u0135o, tra kiu oni pafas.", "translations": {"be": ["\u0430\u043c\u0431\u0440\u0430\u0437\u0443\u0440\u0430", "\u0431\u0430\u0439\u043d\u0456\u0446\u0430"], "fr": ["embrasure (meurtri\u00e8re)", "meurtri\u00e8re (embrasure)"], "nl": ["schietgat"], "pt": ["seteira"], "ru": ["\u0430\u043c\u0431\u0440\u0430\u0437\u0443\u0440\u0430", "\u0431\u043e\u0439\u043d\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Schie\u00dfscharte"], "hu": ["l\u0151r\u00e9s"], "pl": ["ambrazura", "otw\u00f3r strzelniczy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "embrazur", "primary": true}, "organdio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malpeza, brila, iom rigida \u015dtofo el kotono origine el Centrazio a\u016d Hindio.", "translations": {"fr": ["organdi"], "de": ["Organdi"], "nl": ["organdie", "glasbatist"], "it": ["organdi"], "hu": ["organdi", "organtin"]}, "examples": [["li a\u016ddis la infanan vo\u0109eton \u0109e la pordo, levis la rigardon kaj vidis la etulinon en organdia vesto roza kaj en \u015duetoj blankaj", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"], ["la unuan fojon en sia vivo li komprenis, kion signifas blindeco. Kvaza\u016d nigra organdio \u0109ion kovris", "N. Ostrovskij, trad. S. Cins, Kiel \u015dtalo estis hardata, Sezonoj, 1997"]], "subdefinitions": []}], "root": "organdi", "primary": true}, "Ejnstejno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"it": ["Einstein"], "pl": ["Einstein Albert"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Ejnstejn", "primary": true}, "klonika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al nenormala ne\u016dromuskola aktiveco, karakterizita de rapide alternantaj kontrahi\u011doj kaj ripozoj de la muskoloj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043b\u043e\u043d\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["clonique"], "en": ["clonic"], "nl": ["klonisch"], "pt": ["cl\u00f3nico"], "de": ["klonisch"], "it": ["clonico"], "da": ["klonisk"], "hu": ["klonikus", "r\u00e1ng\u00e1sos"], "es": ["cl\u00f3nico"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "klonik", "primary": true}, "specio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctupo de la botanika kaj zoologia klasifikoj (species); membroj de specio povas interkruci\u011di kaj heredigi siajn ecojn.", "translations": {"be": ["\u0432\u0456\u0434 (\u0431\u0456\u044f\u043b\u044f\u0433\u0456\u0447\u043d\u044b)"], "fr": ["esp\u00e8ce (biol.)"], "en": ["species"], "nl": ["soort"], "ru": ["\u0432\u0438\u0434 (\u0431\u0438\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439)"], "de": ["Art"], "hu": ["faj", "species"], "pl": ["gatunek"]}, "examples": [["la botanikistoj asertas, ke post 50 jaroj 60 000 plantspecioj estos malaperintaj", "R. Roze: Vivisekcio de polenero, Monatojaro 1997a, numero 11a, p. 12a"], ["\u00abLa origino de specioj\u00bb", "La Origino de Speci"]], "subdefinitions": []}], "root": "speci", "primary": true}, "dekstruma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Turni\u011danta a\u016d volvi\u011danta la\u016d la direkto de horlo\u011da montrilo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0432\u0438\u0436\u0443\u0449\u0438\u0439\u0441\u044f \u043f\u043e \u0447\u0430\u0441\u043e\u0432\u043e\u0439 \u0441\u0442\u0440\u0435\u043b\u043a\u0435", "\u043f\u0440\u0430\u0432\u043e\u0432\u0438\u043d\u0442\u043e\u0432\u043e\u0439"], "fr": ["dextrorsum", "dextrogyre", "direct (en p. du sens de rotation)", "dans le sens des aiguilles d'une montre"], "nl": ["rechtsdraaiend"], "de": ["rechtsdrehend"], "hu": ["jobbos", "jobb ir\u00e1ny\u00fa"], "sk": ["pravoto\u010div\u00fd"], "pl": ["prawoskr\u0119tny"], "es": ["dextr\u00f3giro", "horario"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri bazo de orientita vektora spaco) Havanta pozitivan orienti\u011don.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u044b\u0439 \u0443\u043f\u043e\u0440\u044f\u0434\u043e\u0447\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 (\u0431\u0430\u0437\u0438\u0441)", "\u043f\u043e\u043b\u043e\u0436\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e \u043e\u0440\u0438\u0435\u043d\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439 (\u0431\u0430\u0437\u0438\u0441)"], "fr": ["(base) directe"], "en": ["positively oriented (basis)"], "de": ["Rechts-(system)", "positiv orientiert (-e Basis)"], "pl": ["(baza) prawoskr\u0119tna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dekstr", "primary": false}, "konstruejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, en kiu oni estas konstruanta domojn, grandajn ma\u015dinojn....", "translations": {"fr": ["chantier"], "it": ["cantiere"]}, "examples": [["kiam onklino \u015ci informi\u011dis ke Hiukin, \u015dia bofilino registris sin por labori sur la konstruejo, \u015di estis tiel konsternita, ke dum la tuta posttagmezo \u015di portante la 18-monatan nepeton en la brakoj, jen eksidis, jen ekstaris sen momenta kvieto", "Sa\u016d J., La nomo de la nepeto, El popola \u0108inio, 1960-05, p. 207a-211a"]], "subdefinitions": []}], "root": "konstru", "primary": false}, "trombono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Latuna blovinstrumento pli granda ol trumpeto kun du tuboj \u015dovglitantaj unu en la alia por modifi la tonon.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0430\u043c\u0431\u043e\u043d"], "fr": ["trombone (musique)"], "en": ["trombone"], "nl": ["schuiftrompet"], "pt": ["trombone"], "ru": ["\u0442\u0440\u043e\u043c\u0431\u043e\u043d"], "de": ["Posaune"], "it": ["trombone"], "hu": ["harsona", "puz\u00f3n"], "es": ["tromb\u00f3n"], "pl": ["trombon", "puzon"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "trombon", "primary": true}, "fi\u015daglo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda rabobirdo kaptanta fi\u015dojn, genro el familio agledoj (Pandion).", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u043e\u043f\u0430"], "fr": ["balbuzard p\u00eacheur"], "bg": ["\u043e\u0440\u0435\u043b \u0440\u0438\u0431\u0430\u0440"], "nl": ["visarend"], "pt": ["\u00e1guia-pescadora"], "la": ["Pandion haliaetus"], "de": ["Fischadler"], "sv": ["fiskgjuse"], "hu": ["hal\u00e1szsas"], "en": ["osprey"], "br": ["erer-spluj"], "cs": ["orel \u0159\u00ed\u010dn\u00ed"], "pl": ["rybo\u0142\u00f3w"]}, "examples": [["fi\u015daglo aktive ordigas kaj riparas la neston", "H. Laine, [blogo], 2009-04-08"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "pandiono", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "agl", "primary": false}, "arida": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vetere konstante seka kaj sekve ne fekunda.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0441\u0443\u0448\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u0430\u0440\u044b\u0434\u043d\u044b"], "fr": ["aride"], "en": ["arid"], "ru": ["\u0437\u0430\u0441\u0443\u0448\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439", "\u0430\u0440\u0438\u0434\u043d\u044b\u0439"], "ca": ["\u00e0rid"], "de": ["arid", "trocken"], "hu": ["kop\u00e1r", "szikkadt"], "es": ["\u00e1rido"]}, "examples": [["antikva civilizacio, kiu [...] disvolvis sukcesan agrikulturon en tiu arida regiono", "Garbhan MacAoidh: La ajmara, Monato jaro 2002a, numero 2a, p. 26-28a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "klimato", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arid", "primary": true}, "vato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kotono kombita kaj premita la\u016d molaj tavoloj.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u0442\u0430"], "fr": ["ouate"], "en": ["cotton wool"], "nl": ["watte"], "pt": ["algod\u00e3o em rama"], "ru": ["\u0432\u0430\u0442\u0430"], "de": ["Watte"], "hu": ["vatta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Mezurunuo de povo en la Internacia Sistemo de unuoj; simb. W.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u0442 (\u0430\u0434\u0437\u0456\u043d\u043a\u0430 \u0432\u044b\u043c\u044f\u0440\u044d\u043d\u044c\u043d\u044f)"], "fr": ["watt (unit\u00e9 de mesure)"], "bg": ["\u0432\u0430\u0442"], "nl": ["watt"], "pt": ["watt"], "ru": ["\u0432\u0430\u0442\u0442"], "de": ["Watt"], "it": ["watt (unit\u00e0 di misura)"], "hu": ["watt"], "en": ["watt"], "fi": ["watti"], "sv": ["watt"], "es": ["vatio"]}, "examples": [["unu vato egalas al la povo, \u0109e kiu laboro je unu \u0135ulo estas produktata en unu sekundo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vat", "primary": true}, "oktanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Okono de cirklo; centra angulo, kiu detran\u0109as tian arkon.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0442\u0430\u043d\u0442"], "fr": ["octant"], "en": ["octant"], "nl": ["octant"], "pt": ["octante", "oitante"], "ru": ["\u043e\u043a\u0442\u0430\u043d\u0442"], "de": ["Oktant", "Achtelkreis"], "hu": ["k\u00f6rnyolcad"], "pl": ["oktant"]}, "examples": [["kvadranto konsistas el du oktantoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Instrumento por mezuri de sur la maro la alton kaj la angulajn distancojn inter la astroj.", "translations": {"ca": ["octant"], "de": ["Oktant"], "pt": ["oitante"], "es": ["octante"], "hu": ["okt\u00e1ns"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "oktant", "primary": true}, "sencerta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dubanta, nefirma.", "translations": {"be": ["\u043d\u044f\u043f\u044d\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["incertain (irr\u00e9solu)", "ind\u00e9cis (irr\u00e9solu)", "irr\u00e9solu"], "nl": ["onzeker"], "pt": ["incerto"], "ru": ["\u043d\u0435\u0443\u0432\u0435\u0440\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["unsicher", "ungewiss"], "it": ["dubbio (agg.)", "incerto"], "hu": ["bizonytalan", "k\u00e9telked\u0151"], "sk": ["neist\u00fd"], "pl": ["w\u0105tpliwy", "niepewny"]}, "examples": [["\u0109ar se la trumpeto donos necertan vo\u0109on, kiu preti\u011dos por batalo?", "La Malnova Testamento, I. Korintanoj 14:8"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Dubebla.", "translations": {"be": ["\u043d\u044f\u043f\u044d\u045e\u043d\u044b", "\u043d\u0435\u0432\u0435\u0440\u0430\u0433\u043e\u0434\u043d\u044b"], "fr": ["incertain (douteux)", "ind\u00e9cis (douteux)", "douteux"], "ru": ["\u043d\u0435\u043e\u043f\u0440\u0435\u0434\u0435\u043b\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0434\u043e\u0441\u0442\u043e\u0432\u0435\u0440\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["bizonytalan", "k\u00e9ts\u00e9ges"]}, "examples": [["ili apogu sian esperon ne sur la malcertecon de la ri\u0109o, sed sur Dion, kiu donas al ni ri\u0109e \u0109ion por \u011duado", "La Nova Testamento, I. Timoteo 6:17"]], "subdefinitions": []}], "root": "cert", "primary": false}, "repso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de fortika \u015dtofo el lano kaj kotono.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u043f\u0441"], "fr": ["reps"], "nl": ["rips"], "pt": ["repes"], "de": ["Rips"], "hu": ["ripsz"]}, "examples": [["alta ekranego el verda repso", "Kiel akvo de l' rivero, 1:3"]], "subdefinitions": []}], "root": "reps", "primary": true}, "navigisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu profesie navigas.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0432\u0456\u0433\u0430\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["navigateur"], "en": ["navigator"], "nl": ["zeevaarder"], "ru": ["\u043c\u043e\u0440\u0435\u043f\u043b\u0430\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u043c\u043e\u0440\u0435\u0445\u043e\u0434"], "de": ["Navigator"]}, "examples": [["La irlanda kronikisto Adamnan (\u0109. 624\u2013704 p.K.) asertas, ke la navigisto estis ne Brandan", "Garbhan MacAoidh: Frua irlanda migrado al Islando, Monatojaro 1998a, numero 7a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "navig", "primary": false}, "hoplito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Piedira batalisto kun pezaj armoj en antikvaj militistaroj.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u043f\u043b\u0438\u0442"], "fr": ["hoplite"], "it": ["oplita"], "pt": ["hoplita"], "hu": ["hoplita"]}, "examples": [["ni devas eduki niajn junulojn bravaj hoplitoj kaj \u0109arbatalantoj", "Satiraj rakontoj, Pythagoras"]], "subdefinitions": []}], "root": "hoplit", "primary": true}, "betoniko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio lamiacoj (Stachys).", "translations": {"be": ["\u0447\u044b\u0441\u044c\u0446\u0456\u043a"], "fr": ["b\u00e9toine"], "en": ["stachys"], "ru": ["\u0431\u0443\u043a\u0432\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Ziest", "Betonie"], "sv": ["syska"], "hu": ["tisztesf\u0171"], "pl": ["bukwica"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "betonik", "primary": true}, "lineare nedependa": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pro oportuneco oni diras anka\u016d \u00abx dependas de y\u00bb, \u00abx estas dependa de y\u00bb anstata\u016d \u00abx kaj y ne estas nedependaj\u00bb, kaj \u00abx ne dependas de y\u00bb anstata\u016d \u00abx kaj y estas nedependaj\u00bb."], "primary definition": "(parolante pri vektoroj) Tiaj, ke lineara kombina\u0135o el ili estas nula, se kaj nur se \u0109iuj \u011diaj koeficientoj estas mem nulaj.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u043d\u0435\u0439\u043d\u0430 \u043d\u0435\u0437\u0430\u043b\u0435\u0436\u043d\u044b"], "fr": ["lin\u00e9airement ind\u00e9pendant", "libre (lin\u00e9airement ind\u00e9pendant)"], "en": ["linearly independent"], "ru": ["\u043b\u0438\u043d\u0435\u0439\u043d\u043e \u043d\u0435\u0437\u0430\u0432\u0438\u0441\u0438\u043c\u044b\u0439"], "de": ["linear unabh\u00e4ngig"], "hu": ["line\u00e1risan f\u00fcggetlen"], "es": ["linealmente independiente"], "br": ["dizepant ent-linennel"], "pl": ["liniowo niezale\u017cny"]}, "examples": [["en polinom-ringo, konsiderata kiel modulo super \u011dia baza ringo, la polinomoj Xi estas nedependaj unuj de la aliaj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pend", "primary": false}, "defensivo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Defendo de milita pozicio kontra\u016d atakanta malamiko..", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0430\u0440\u043e\u043d\u0430"], "fr": ["d\u00e9fensive (subst.)"], "nl": ["defensief"], "pt": ["defensiva"], "ru": ["\u043e\u0431\u043e\u0440\u043e\u043d\u0430"], "de": ["Defensive", "Verteidigung"], "hu": ["defenz\u00edva", "v\u00e9dekez\u0151 hadm\u0171velet"], "sk": ["obrana", "defenz\u00edva"], "es": ["defensiva"], "pl": ["defensywa", "obrona"]}, "examples": [["en ilia defensivo estas bre\u0109o", "Lubovj Lukina, E\u016dgeno Lukin, trad. Jurij Finkel, La misiistoj, parto 2a"]], "subdefinitions": []}], "root": "defensiv", "primary": true}, "gei\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pari\u011do.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043f\u0430\u0440\u0438\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["appariement"], "nl": ["het paren"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ge", "primary": false}, "bar\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015car\u011dboato, kun plata fundo, uzata en havenoj, sur riveroj a\u016d kanaloj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0440\u0436\u0430"], "fr": ["barge", "p\u00e9niche"], "en": ["barge"], "nl": ["aak"], "ru": ["\u0431\u0430\u0440\u0436\u0430", "\u0448\u0430\u043b\u0430\u043d\u0434\u0430"], "de": ["Barkasse", "Schute", "Lastkahn", "Binnenfrachtschiff"], "hu": ["b\u00e1rka", "usz\u00e1ly"], "pl": ["bar\u017ca", "barka"]}, "examples": [["Post jaro da lernado, li trovas laborlokon en nederlanda riverbar\u011do", "Stefan MacGill: Rutine tra tumulto, Monatojaro 2002a, numero 4a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bar\u011d", "primary": true}, "gei\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pari\u011di.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043f\u0430\u0440\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["s'apparier"], "nl": ["een paar worden"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ge", "primary": false}, "bucero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro de birdoj, kies longa, kurba beko havas dikan supran plata\u0135on, vivantaj precipe en tropikaj arbaroj de Azio kaj Afriko, el familio bucerotedoj (Buceros).", "translations": {"ru": ["\u043f\u0442\u0438\u0446\u0430-\u043d\u043e\u0441\u043e\u0440\u043e\u0433"], "fr": ["kalao (buceros)"], "en": ["hornbill"], "pl": ["dzioboro\u017cec"]}, "examples": [["oni diras, ke virbucero \u015dtopas per argilo enirejon de sia nesto dum kovado de bucerino", "Homoj man\u011dantaj, \u00abla superba kafvojo\u00bb, p. 144a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bucer", "primary": true}, "baterio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Artileria grupo kun sia ilaro, konsistanta el kelkaj kanonoj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0442\u0430\u0440\u044d\u044f"], "fr": ["batterie (artillerie)"], "en": ["battery"], "nl": ["batterij"], "ru": ["\u0431\u0430\u0442\u0430\u0440\u0435\u044f"], "de": ["Batterie", "Gesch\u00fctzbatterie"], "hu": ["\u00fcteg"], "sk": ["bat\u00e9ria"], "fa": ["\u062a\u0648\u067e\u062e\u0627\u0646\u0647", "\u0622\u062a\u0634\u0628\u0627\u0631"], "es": ["bater\u00eda"], "pl": ["bateria"]}, "examples": [["nenia lukso, krom tuta baterio da komputiloj \u2013 liaj fenestroj al la mondo", "Anne Tilmont: Arthur C. Clarke, kosmopolita civitano kun okulo al la universo, Monatojaro 1998a, numero 4a, p. 9a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Pilojn kaj akumulatorojn oni grupigas serie, por ricevi pli grandan elektromovan forton, a\u016d paralele, por ricevi pli intensan kurenton."], "primary definition": "Grupo da elektraj generatoroj.", "translations": {"fr": ["batterie (piles, accus,...)"], "en": ["battery"], "nl": ["batterij"], "de": ["Batterie", "Akku"], "hu": ["telep (elektromos)"], "fa": ["\u0628\u0627\u062a\u0631\u06cc"], "pl": ["bateria"]}, "examples": [["fiksu \u011din al la baterio de via di\u011dita telefonaparato", "-: Nova! Signal-fortigilo de Big Planet, Monatojaro 2002a, numero 5a, p. 32a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bateri", "primary": true}, "kunaran\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kunordigo.", "translations": {"pt": ["ordena\u00e7\u00e3o"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aran\u011d", "primary": false}, "elektroterapio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kuracado de malsanecaj afekcioj per elektro.", "translations": {"be": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u0430\u0442\u044d\u0440\u0430\u043f\u0456\u044f"], "fr": ["\u00e9lectroth\u00e9rapie"], "pt": ["eletroterapia"], "ru": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u043e\u0442\u0435\u0440\u0430\u043f\u0438\u044f"], "ca": ["electroter\u00e0pia"], "de": ["Elektrotherapie"], "hu": ["elektroter\u00e1pia", "villamos gy\u00f3gykezel\u00e9s"], "es": ["electroterapia"], "pl": ["elektroterapia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "elektroterapi", "primary": true}, "okaza\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hazarda okazo.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043f\u0430\u0434\u043a\u043e\u0432\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["\u00e9v\u00e9nement"], "en": ["happening", "occurence", "incident"], "nl": ["gebeurtenis", "toevalligheid"], "ru": ["\u0441\u043b\u0443\u0447\u0430\u0439\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Zufallsereignis"], "hu": ["esem\u00e9ny", "t\u00f6rt\u00e9n\u00e9s"], "br": ["degouezhadenn"], "ro": ["eveniment"], "pl": ["wydarzenie"]}, "examples": [["tiu regulo ne estas ia mistera\u0135o, kaj estas simpla okaza\u0135o", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "okaz", "primary": false}, "hospico": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, kie oni flegas homojn kun nekuracebla a\u016d longeda\u016dra malsano, orfojn, malri\u0109ulojn, mortontojn.", "translations": {"fr": ["hospice"], "en": ["hospice"], "it": ["ospizio"], "hu": ["\u00e1pol\u00e1si otthon", "menhely", "szereteth\u00e1z"]}, "examples": [["tiu hospico prizorgas aidosulojn inkluzive de pli ol cent georfoj, de la infana\u011do \u011dis adolesko kaj tro multe da ili finfine mortas \u0109i-tie", "Stechjo, Neforgesebla Vizito, 2008-05-11"], ["se iu konfidas sian maljunan patron au patrinon al hospico, li sentas premon de la parencoj kaj amikoj, ke li ne estas bona filo", "\u0108ina Interreta Informa Centro, Hospica servo en \u0108inio, 2001"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Fonda\u0135o ordinare religia, kiu gastigas voja\u011dantojn.", "translations": {"hu": ["zar\u00e1ndoksz\u00e1ll\u00e1s"]}, "examples": [["vi tranoktas en kibuco a\u016d en urba hotelo, en gastejo a\u016d en hospico", "Esperanto-Ligo en Israelo, Israelo, Lando de la Biblio, [vidita en 2009]"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "karavanejo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hospic", "primary": true}, "rad\u015dpinilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cpinilo el rado, kiun oni movas per pedalo kaj kiu servas por tordi kaj fadenigi fibrojn.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u0430\u045e\u0440\u043e\u0442"], "fr": ["rouet"], "nl": ["spinnewiel"], "pt": ["roca", "fuso"], "ru": ["\u043f\u0440\u044f\u043b\u043a\u0430"], "it": ["filatoio (attrezzo)", "arcolaio"], "hu": ["rokka"]}, "examples": [["granda kiel rad\u015dpinilo", "Fabeloj, volumo 2, ne\u011da re\u011dino, kvara rakonto, princo kaj re\u011didino"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dpin", "primary": false}, "Latino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hinde\u016dropa lingvo, en kiu parolis antikvaj latianoj, poste la romanoj kaj la okcidentaj romianoj, plu uzata interalie de la Romkatolika eklezio.", "translations": {"el": ["\u03bb\u03b1\u03c4\u03b9\u03bd\u03b9\u03ba\u03ac"], "fr": ["latin"], "bg": ["\u043b\u0430\u0442\u0438\u043d\u0441\u043a\u0438 \u0435\u0437\u0438\u043a"], "nl": ["Latijn"], "pt": ["latim"], "be": ["\u043b\u0430\u0446\u0456\u043d\u0430", "\u043b\u0430\u0446\u0456\u043d\u0441\u043a\u0430\u044f \u043c\u043e\u0432\u0430"], "de": ["Latein"], "hu": ["latin"], "en": ["Latin"], "br": ["latin"], "ru": ["\u043b\u0430\u0442\u044b\u043d\u044c", "\u043b\u0430\u0442\u0438\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439 \u044f\u0437\u044b\u043a"]}, "examples": [["\u015dajnas, ke Izidoro de Sevilo (m. 636) unua proklamis Latinon \u00absankta lingvo\u00bb;", "S. Pokrovskij: Slavonaj skriboj. La Ondo de Esperanto, 1999:2 (n-ro 52), p. 13a"], ["la tradicio esperantigi latinajn nomojn pruvas, ke, kiel dirus Neves, Esperanto estas nepinjo de Latino", "Jorge CAMACHO: Pretas jen monument'!. Monato"], ["li bone sciis ofendi neniun: li ridis la Latinon de la seminarioj kaj defendis \u0109e alia okazo sian episkopon", "I. Turgenjev, tr. Kabe: Patroj kaj filoj. Inko Tyres\u00f6 2001. \u2015 \u0108ap. 21a."], ["Esperanto estas la latino de la demokratio", null], ["venis fino al mia latino", "Proverbaro esperanta"], ["latinigi tekston", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Latio", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Latin", "primary": true}, "malgra\u016d": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Neatentante kontra\u016dstarantan ies volon a\u016d ian fizikan baron.", "translations": {"be": ["\u043d\u044f \u0433\u043b\u0435\u0434\u0437\u044f\u0447\u044b \u043d\u0430", "\u043d\u0435 \u0437\u0432\u0430\u0436\u0430\u044e\u0447\u044b \u043d\u0430"], "fr": ["malgr\u00e9", "en d\u00e9pit de", "nonobstant (rare ou droit)"], "en": ["notwithstanding", "in spite of"], "nl": ["ondanks"], "pt": ["apesar de", "n\u00e3o obstante", "a despeito de", "malgrado", "embora"], "ru": ["\u043d\u0435\u0441\u043c\u043e\u0442\u0440\u044f \u043d\u0430", "\u0432\u043e\u043f\u0440\u0435\u043a\u0438"], "de": ["trotz"], "sv": ["trots"], "hu": ["dac\u00e1ra", "ellen\u00e9re"], "sk": ["napriek"], "br": ["daoust da"], "cs": ["p\u0159es"], "he": ["\u05d7\u05e8\u05e3", "\u05dc\u05de\u05e8\u05d5\u05ea", "\u05d0\u05e3 \u05e2\u05dc \u05e4\u05d9"]}, "examples": [["vi eliris malgra\u016d mia malpermeso", null], ["ni pacience eltenis malgra\u016d la multaj atakoj kaj malagrabla\u0135oj", "Z"], ["ni promenis malgra\u016d la pluvo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "malgra\u016d", "primary": true}, "horlo\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato por mezuri la tempon kaj montri la horojn.", "translations": {"el": ["\u03c1\u03bf\u03bb\u03cc\u03b9"], "fr": ["horloge", "pendule (horloge)"], "bg": ["\u0447\u0430\u0441\u043e\u0432\u043d\u0438\u043a"], "zh": ["\u65f6\u949f", "tr. \u6642\u9418 [sh\u00edzh\u014dng]"], "de": ["Uhr"], "it": ["orologio"], "hu": ["\u00f3ra"], "en": ["clock"], "br": ["eurier", "horolaj"], "es": ["reloj"], "ru": ["\u0447\u0430\u0441\u044b"], "nl": ["horloge"], "pt": ["rel\u00f3gio"], "sv": ["klocka", "ur"], "sk": ["hodiny"], "ro": ["ceas"], "pl": ["zegar"]}, "examples": [["li havis la senton, kvaza\u016d la mondo estas unu granda horlo\u011dejo, kie \u0109iuj horlo\u011doj batas \u00abtik, tak\u00bb, \u0109iuj turhorlo\u011doj sonas \u00abbam, bam\u00bb", "Fabeloj, volumo 3, \u015ctono de la sa\u011duloj"], ["suna horlo\u011do (vidu \u0109e sunhorlo\u011do)", "Plena Vortaro de Esperanto"], ["mia horlo\u011do montras la dekan", null], ["stre\u0109i horlo\u011don", null]], "subdefinitions": []}], "root": "horlo\u011d", "primary": true}, "nova": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Anta\u016de ne ekzistanta a\u016d ne konata, unuafoje aperanta.", "translations": {"be": ["\u043d\u043e\u0432\u044b"], "fr": ["neuf (nouveau)", "nouveau"], "en": ["new"], "nl": ["nieuw", "opnieuw", "weer (opnieuw)"], "pt": ["novo"], "ru": ["\u043d\u043e\u0432\u044b\u0439"], "de": ["neu"], "sv": ["ny"], "hu": ["\u00faj"], "cs": ["nov\u00fd"], "ar": ["\u062c\u064e\u062f\u0650\u064a\u062f\u064c \u062c \u062c\u064f\u062f\u064e\u062f\u064c"], "br": ["nevez"], "el": ["\u03bd\u03ad\u03bf\u03c2", "\u03ba\u03b1\u03b9\u03bd\u03bf\u03cd\u03c1\u03b3\u03b9\u03bf\u03c2"], "es": ["nuevo"], "he": ["\u05d7\u05d3\u05e9"]}, "examples": [["kiam vi ekparolis, ni atendis a\u016ddi ion novan", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 40"], ["nova libro, modo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aperanta post alia\u0135o, kiun \u011di anstata\u016das.", "translations": {}, "examples": [["nova jaro, luno, regularo", null], ["oni \u0135us elektis novan prezidanton", null], ["la Nova testamento", null], ["nova balailo bone balaas", "Proverbaro esperanta"], ["\u0109ion novan oni \u015datas, malnovan oni forbatas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0134us farita, komenci\u011danta, ankora\u016d ne uzata a\u016d malmulte uzata, nedifektita de longa uzado.", "translations": {}, "examples": [["montru al ili vian novan veston", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 18"]], "subdefinitions": []}], "root": "nov", "primary": true}, "alkateni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ligi al io per kateno.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043a\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["attacher (\u00e0)", "clouer (\u00e0) (immobiliser)", "immobiliser"], "de": ["anketten"], "nl": ["vastketenen"], "hu": ["odal\u00e1ncol", "hozz\u00e1l\u00e1ncol"]}, "examples": [["alkateni hundon al pordo", null], ["vi estas alkatenita, sed al pan-dona arbo!", "Fabeloj, volumo 1, Metamorfozo de la skribisto"], ["de multaj monatoj estis alkatenita al la lito", "Fabeloj, volumo 3, Juda knabino"], ["la venkitajn re\u011dojn li alkatenigis per oraj \u0109enoj al sia kale\u015do", "Fabeloj, volumo 4, Malbona princo"]], "subdefinitions": []}], "root": "katen", "primary": false}, "cimbalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frapinstrumento, konsistanta el du metalaj diskoj, kiujn oni frapas unu kontra\u016d alia.", "translations": {"be": ["\u0446\u044b\u043c\u0431\u0430\u043b\u044b"], "fr": ["cymbale"], "en": ["cymbal"], "pt": ["c\u00edmbalo"], "el": ["\u03ba\u03cd\u03bc\u03b2\u03b1\u03bb\u03bf"], "de": ["Becken"], "it": ["piatto (mus.)", "cimbalo"], "hu": ["cint\u00e1ny\u00e9r"], "sk": ["cimbal"], "es": ["c\u00edmbalo"], "br": ["simbalenn"], "ru": ["\u043a\u0438\u043c\u0432\u0430\u043b", "\u0446\u0438\u043c\u0431\u0430\u043b\u044b", "\u0442\u0430\u0440\u0435\u043b\u043a\u0438"], "pl": ["talerze"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cimbal", "primary": true}, "ligno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malmola substanco el kiu konsistas radikoj, trunko kaj bran\u0109oj de arboj.", "translations": {"el": ["\u03be\u03cd\u03bb\u03bf"], "fr": ["bois"], "bg": ["\u0434\u044a\u0440\u0432\u043e"], "be": ["\u0434\u0440\u044d\u0432\u0430 (\u043c\u0430\u0442\u0430\u0440'\u044f\u043b)", "\u0434\u0440\u0430\u045e\u043d\u0456\u043d\u0430"], "de": ["Holz"], "hu": ["fa"], "fa": ["\u0686\u0648\u0628"], "en": ["wood"], "cs": ["d\u0159evo"], "id": ["kayu"], "es": ["madera", "le\u00f1o"], "ru": ["\u0434\u0440\u0435\u0432\u0435\u0441\u0438\u043d\u0430", "\u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e (\u043c\u0430\u0442\u0435\u0440\u0438\u0430\u043b)"], "nl": ["hout"], "pt": ["madeira", "lenha"], "tp": ["kasi"], "pl": ["drewno"]}, "examples": [["brulligno", null], ["segligno", null], ["konstruligno", null], ["ligna benko, \u015duo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lign", "primary": true}, "mallevi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Movi malsupren, malaltigi.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043f\u0443\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u043f\u0443\u0441\u043a\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["abaisser", "baisser"], "pl": ["spuszcza\u0107"], "hu": ["leenged", "leereszt"]}, "examples": [["melankolie \u015di mallevis la kapon", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 19a, p. 193a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malfortigi, dampi, malintensigi.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043d\u0438\u0437\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0441\u043b\u0430\u0431\u0438\u0442\u044c"], "hu": ["cs\u00f6kkent", "m\u00e9rs\u00e9kel"]}, "examples": [["mallevi la vo\u0109on", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Spirite, morale meti en malpli altan, noblan a\u016d prosperan staton.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043d\u0438\u0437\u0438\u0442\u044c", "\u0443\u043d\u0438\u0437\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u043f\u0443\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c"], "hu": ["les\u00fcllyeszt (mor\u00e1lisan)"]}, "examples": [["vico da malbon\u015dancoj mallevis lin \u011dis plej mizera situacio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lev", "primary": false}, "ordonema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kutimanta ordoni.", "translations": {"be": ["\u0443\u043b\u0430\u0434\u0430\u0440\u043d\u044b", "\u0432\u0430\u043b\u0430\u0434\u0430\u0440\u043d\u044b", "\u0443\u043b\u0430\u0434\u043d\u044b"], "fr": ["imp\u00e9rieux", "autoritaire (quelqu'un)"], "ru": ["\u0432\u043b\u0430\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u043e\u0432\u0435\u043b\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["befehlerisch", "gebieterisch", "herrisch"], "es": ["mand\u00f3n, mandona"], "hu": ["parancsolgat\u00f3", "utas\u00edtgat\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ordon", "primary": false}, "peniki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Uzi penikon por pentri, glui ks.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u0437\u0430\u0442\u044c \u043a\u0438\u0441\u0442\u044c\u044e"], "fr": ["peindre (au pinceau)"], "en": ["paint", "use a paintbrush"], "nl": ["penselen"], "be": ["\u043c\u0430\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043c\u0430\u0437\u0430\u0446\u044c (\u043f\u044d\u043d\u0434\u0437\u043b\u0435\u043c)"], "pl": ["p\u0119dzlowa\u0107", "malowa\u0107 p\u0119dzlem"], "hu": ["ecsetel", "beken ecsettel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "penik", "primary": false}, "papriko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spico (ru\u011da, bruna a\u016d flava) preparata el sekigita kaj pulvorigita frukto de iuj specoj de kapsiko:;;.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043f\u0440\u044b\u043a\u0430", "\u0447\u044b\u0440\u0432\u043e\u043d\u044b \u043f\u0435\u0440\u0430\u0446"], "fr": ["paprika"], "en": ["red pepper", "paprika"], "nl": ["paprika"], "pt": ["p\u00e1prica", "colorau"], "ru": ["\u043f\u0430\u043f\u0440\u0438\u043a\u0430", "\u043a\u0440\u0430\u0441\u043d\u044b\u0439 \u043f\u0435\u0440\u0435\u0446"], "de": ["Paprika"], "hu": ["paprika"], "pl": ["papryka (zmielona przyprawa)"]}, "examples": [["hungara papriko", null], ["dol\u0109a papriko", null], ["akra papriko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "paprik", "primary": true}, "demonstri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Detale kaj klare elmontri, prezenti ion (aparaton, programon, kinofilmon).", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u043c\u043e\u043d\u0441\u0442\u0440\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9montrer", "\u00e9tablir (d\u00e9montrer)"], "es": ["demostrar"], "pt": ["demonstrar"], "be": ["\u043f\u0430\u043a\u0430\u0437\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0434\u044d\u043c\u0430\u043d\u0441\u0442\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0434\u0430\u043a\u0430\u0437\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0434\u0430\u0432\u043e\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c"], "pl": ["demonstrowa\u0107"], "hu": ["igazol", "bizony\u00edt", "bebizony\u00edt"]}, "examples": [["demonstri la funkciadon de motoro, de lavma\u015dino", "La Nova Plena Ilustrita Vortaro"], ["ni devis prepari nin por ekspozicio de niaj labora\u0135oj, en kiu ni ilin demonstros kaj vendos", "Berta Lenard: Ne eblas. Monato"], ["li anka\u016d mirinde demonstris tutan ludon unuope", "V. Hordijenko: Ludoj cxe Skota Studrondo 2003. La Ondo de Esperanto, 2003:12 (110)"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: La senco demonstri \u015dajnas jam eksmoda kaj malnecesa (precipe \u0109ar \u011di malbone akordas kun la pli viva senco demonstri); anka\u016d en matematiko tute sufi\u0109as pruvi."], "primary definition": "(transitiva) Matematike pruvi.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u044c"], "de": ["beweisen"], "en": ["show", "prove"], "pl": ["dowodzi\u0107"]}, "examples": [["demonstru, ke la produto de du diagonalaj matricoj ne dependas de la ordo de ties faktoroj", null], ["la e\u016dklida postulato ne estas demonstrebla", null]], "subdefinitions": []}], "root": "demonstr", "primary": true}, "anestezi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Senigi iun je la sentokapablo helpe de specialaj substancoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u044d\u0441\u0442\u044d\u0437\u0456\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0431\u044f\u0437\u0431\u043e\u043b\u044c\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["anesth\u00e9sier"], "en": ["anesthetize"], "nl": ["verdoven"], "pt": ["anestesiar"], "ru": ["\u043e\u0431\u0435\u0437\u0431\u043e\u043b\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0430\u043d\u0435\u0441\u0442\u0435\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["bet\u00e4uben", "an\u00e4sthesieren"], "hu": ["\u00e9rz\u00e9stelen\u00edt"], "sk": ["znecitlivi\u0165"], "es": ["anestesiar"], "pl": ["znieczula\u0107", "robi\u0107 narkoz\u0119"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "narkoti", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anestez", "primary": true}, "demonstro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elmeto kaj klarigo per specimenoj a\u016d provoj, la ago demonstri.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u043c\u043e\u043d\u0441\u0442\u0440\u0430\u0446\u0438\u044f", "\u043f\u043e\u043a\u0430\u0437"], "fr": ["d\u00e9monstration (preuve)", "preuve (d\u00e9monstration)"], "es": ["demostraci\u00f3n"], "be": ["\u043f\u0430\u043a\u0430\u0437", "\u0434\u044d\u043c\u0430\u043d\u0441\u0442\u0440\u0430\u0446\u044b\u044f", "\u0434\u043e\u043a\u0430\u0437", "\u0434\u043e\u0432\u0430\u0434"], "pl": ["demonstracja (pokaz)", "pokaz"], "hu": ["bizony\u00edt\u00e1s"]}, "examples": [["demonstrado estas esenca parto de la vendarto", "La Nova Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Matematika pruvo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Beweis"], "en": ["proof"], "pl": ["dow\u00f3d", "dowodzenie"]}, "examples": [["eraro englitis en vian demonstron", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "demonstracio.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "demonstr", "primary": false}, "anestezo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pli a\u016d malpli kompleta senigo je la sentokapablo, ka\u016dzita de specialaj substancoj a\u016d de malsano.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u044d\u0441\u0442\u044d\u0437\u0456\u044f", "\u0430\u0431\u044f\u0437\u0431\u043e\u043b\u044c\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0431\u043e\u043b\u0435\u043f\u0430\u0442\u0430\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043d\u0430\u0440\u043a\u043e\u0437"], "fr": ["anesth\u00e9sie"], "en": ["anesthesia"], "nl": ["verdoving"], "pt": ["anestesia"], "ru": ["\u0430\u043d\u0435\u0441\u0442\u0435\u0437\u0438\u044f", "\u043e\u0431\u0435\u0437\u0431\u043e\u043b\u0438\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u043d\u0430\u0440\u043a\u043e\u0437"], "de": ["Bet\u00e4ubung", "An\u00e4sthesie"], "hu": ["\u00e9rz\u00e9stelen\u00edt\u00e9s", "aneszt\u00e9zia"], "sk": ["anest\u00e9za"], "pl": ["znieczulenie", "narkoza"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anestez", "primary": false}, "peniko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ilo el fasko da haroj kunligitaj \u0109e ekstremo de bastoneto, uzata por skribi, \u015dmiri per kolorilo, gluo, kuracilo kaj similaj.", "translations": {"be": ["\u043f\u044d\u043d\u0434\u0437\u0430\u043b\u044c", "\u043a\u0432\u0430\u0447"], "fr": ["pinceau"], "en": ["paintbrush", "brush (art)"], "nl": ["penseel"], "pt": ["pincel"], "ru": ["\u043a\u0438\u0441\u0442\u044c"], "hu": ["ecset"], "pl": ["p\u0119dzel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u0442\u0430\u0441"], "nl": ["kwast"], "pl": ["fr\u0119dzel", "chwost (przest.)"], "pt": ["borla"], "hu": ["bojt"]}, "examples": [["li svingis la penikojn de sia vesto", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u043e\u043d\u043a\u0430"], "nl": ["tros (ontr.)"], "pl": ["grono", "ki\u015b\u0107"]}, "examples": [["li disdonis al \u0109iuj po unu peniko da sekvinberoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "penik", "primary": true}, "furiozeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de iu furioza.", "translations": {"be": ["\u0448\u0430\u043b\u0451\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0448\u0430\u043b\u0435\u043d\u0441\u0442\u0432\u0430", "\u0430\u043f\u0430\u043d\u0442\u0430\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043b\u044e\u0442\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u044c\u044e\u0448\u0430\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["fureur", "furie (acc\u00e8s de col\u00e8re)", "rage (fureur)"], "en": ["fury", "rage"], "nl": ["razernij"], "ru": ["\u044f\u0440\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043d\u0435\u0438\u0441\u0442\u043e\u0432\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u0431\u0435\u0448\u0435\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Raserei"], "hu": ["\u0151rj\u00f6ng\u00e9s"], "pl": ["w\u015bciek\u0142o\u015b\u0107", "sza\u0142", "zapami\u0119tanie", "napad sza\u0142u", "napad w\u015bciek\u0142o\u015bci", "napad furii"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "furioz", "primary": false}, "ekspansio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plivasti\u011do, plietendi\u011do.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0441\u043f\u0430\u043d\u0441\u0456\u044f", "\u0440\u0430\u0441\u043f\u0430\u045e\u0441\u044e\u0434\u0436\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["expansion"], "en": ["expansion"], "nl": ["expansie", "uitbreiding"], "pt": ["expans\u00e3o"], "ru": ["\u044d\u043a\u0441\u043f\u0430\u043d\u0441\u0438\u044f", "\u0440\u0430\u0441\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Ausdehnung (Vorgang)", "Ausweitung", "Erweiterung (Vorgang)", "Expansion"], "hu": ["terjeszked\u00e9s", "expanzi\u00f3"], "es": ["expansi\u00f3n"], "pl": ["ekspansja", "rozszerzenie"]}, "examples": [["kolonia ekspansio de \u015dtato", null], ["la ekspansio de la universo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Dilati\u011do a\u016d dispremi\u011do de gaso a\u016d de vaporo en aparato a\u016d ma\u015dino.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u0448\u044b\u0440\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "nl": ["expansie"], "pt": ["expans\u00e3o"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0448\u0438\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Ausdehnung", "Expansion"], "hu": ["kit\u00e1gul\u00e1s", "t\u00e9rfogatn\u00f6veked\u00e9s"], "pl": ["rozszerzenie", "rozpr\u0119\u017cenie"]}, "examples": [["vaporma\u015dino kun triobla ekspansio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ekspansi", "primary": true}, "sintaksa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al vortaran\u011daj fenomenoj kaj reguloj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0456\u043d\u0442\u0430\u043a\u0441\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["syntactique", "syntaxique"], "nl": ["syntactisch"], "pt": ["sint\u00e1tico"], "ru": ["\u0441\u0438\u043d\u0442\u0430\u043a\u0441\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "ca": ["sint\u00e0ctic"], "de": ["syntaktisch"], "hu": ["mondattani", "szintaktikai"], "fa": ["\u0646\u062d\u0648\u06cc"], "es": ["sint\u00e1ctico"], "pl": ["sk\u0142adniowy"]}, "examples": [["\u00abLa ajmara estas rigora kaj simpla \u2013 kio signifas, ke \u011diaj sintaksaj reguloj \u0109iam validas\u00bb", "Garbhan MacAoidh: La ajmara, Monato jaro 2002a, numero 2a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sintaks", "primary": false}, "noka\u016dti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) En lukto, doni venkan, senkonsciigan a\u016d alterigan baton.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u043a\u0430\u045e\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["mettre k.o."], "nl": ["knock-out slaan"], "pt": ["nocautear", "deixar nocaute", "p\u00f4r nocaute"], "ru": ["\u043d\u043e\u043a\u0430\u0443\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["k.o. schlagen"], "hu": ["ki\u00fct (bokszban)", "nockoutol"]}, "examples": [["oni noka\u016dtis min dum boksado- konkurso kiam mi estis dek-sesjara", "David Curtis: Koratako, Monatojaro 2002a, numero 1a, p. 28a"]], "subdefinitions": []}], "root": "noka\u016dt", "primary": true}, "Dirako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Anglalingve: Paul Dirac, 1902-1984. Angla fizikisto.", "translations": {"ru": ["\u0414\u0438\u0440\u0430\u043a"], "fr": ["Dirac"], "nl": ["Paul Dirac"], "pt": ["Dirac"], "de": ["Dirac"], "it": ["Dirac"], "hu": ["Dirac"], "fa": ["\u067e\u0627\u0648\u0644 \u062f\u06cc\u0631\u0627\u06a9"], "pl": ["Dirac"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Dirak", "primary": true}, "fermi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Meti ion en staton, kiu malebligas eniron a\u016d eliron.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043a\u0440\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0447\u044b\u043d\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["clore", "fermer"], "en": ["shut"], "nl": ["sluiten", "toedoen", "dichtmaken"], "pt": ["fechar", "cerrar"], "ru": ["\u0437\u0430\u043a\u0440\u044b\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u043a\u0440\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "ca": ["tancar"], "de": ["schlie\u00dfen"], "tr": ["kapatmak"], "hu": ["becsuk"], "es": ["cerrar"], "ku": ["girtin", "dadan"], "pl": ["zamyka\u0107"]}, "examples": [["li fermis kolere la pordon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 31"], ["fermi \u0109ambron, domon, havenon, barilon, tirkeston", null], ["fermi enirejon per barilo, bre\u0109on per tabuloj", null], ["fermi libron", null], ["fermi la manon, lipojn, okulojn", null], ["kun fermitaj dentoj", null], ["fermi la bu\u015don al iu", null], ["nefermita letero", null], ["nefermita vundo", null], ["fermi iun en \u0109ambro", null], ["fermi \u011dardenon per krado", null], ["fermi la landlimojn al la trafiko", null], ["fermata societo, sekto", null], ["fermo de teatro, de muzeo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) \u0108esigi.", "translations": {"nl": ["sluiten", "be\u00ebindigen"], "pt": ["encerrar", "concluir", "cessar a actividade", "terminar", "findar"], "hu": ["bez\u00e1r (befejez)", "lez\u00e1r (befejez)"]}, "examples": [["fermi kunvenon, kongreson, diskuton", "Z"], ["\u0109iuj rimedoj estas fermitaj por vi", "Z"], ["fermi la mar\u015don, procesion", null], ["tiu balo brile fermis la serion da festoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ferm", "primary": true}, "artikolaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tekstaro, libro en kiu estas kolektitaj artikoloj, de diversaj a\u016dtoroj pri iu temo.", "translations": {"be": ["\u0437\u0431\u043e\u0440\u043d\u0456\u043a \u0430\u0440\u0442\u044b\u043a\u0443\u043b\u0430\u045e"], "br": ["dastumad (skrido\u00f9)", "teskad (skrido\u00f9)"], "ru": ["\u0441\u0431\u043e\u0440\u043d\u0438\u043a \u0441\u0442\u0430\u0442\u0435\u0439"]}, "examples": [["\u00abRadioteknika artikolaro\u00bb, eldonita en Budape\u015dto en 1984", null]], "subdefinitions": []}], "root": "artikol", "primary": false}, "pli kaj pli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kreske la\u016d la paso de la tempo.", "translations": {"fi": ["yh\u00e4 enemm\u00e4n"], "fr": ["de plus en plus"], "de": ["immer mehr"], "en": ["more and more"], "it": ["sempre pi\u00f9"]}, "examples": [["mi amas vin pli kaj pli", "Lasu min paroli plu!, 3 \u00abamdeklaro\u00bb"]], "subdefinitions": []}], "root": "pli", "primary": false}, "deprunti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Prunte preni.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0437\u044b\u0447\u044b\u0446\u044c (\u0448\u0442\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456 \u045e \u043a\u0430\u0433\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456)"], "fr": ["emprunter"], "en": ["borrow"], "nl": ["te leen krijgen"], "ru": ["\u0432\u0437\u044f\u0442\u044c \u0432\u0437\u0430\u0439\u043c\u044b", "\u043f\u043e\u0437\u0430\u0438\u043c\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["ausleihen", "ausborgen"], "hu": ["k\u00f6lcs\u00f6nvesz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prunt", "primary": false}, "nervosistemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la kunfunkciantaj cerbo, mjelo, nervaro.", "translations": {"fr": ["syst\u00e8me nerveux"], "nl": ["zenuwstelsel"], "es": ["sistema nervoso"]}, "examples": [["\u0109e la bestoj disvolvi\u011das la kapablo de konsciaj la\u016dplanaj agoj en la rilato al la evoluo de la nervosistemo", "F. Engels, trad. Cezar, La kontribuo de la laboro..., 2005-01"], ["tra la nervsistemo kaj tra la hormonsistemo signaloj transiras", "H. G. Frank, Kibernetikaj fundamentoj de la pedagogio, 2002-11"], ["la akvo estas alkali-hidrogenkarbonata \u011di estas utila kaze de metabolisma malordo kaj problemoj de la nerva sistemo", "-, hungario.hu, Regiono 1, [2006]"]], "subdefinitions": []}], "root": "sistem", "primary": false}, "ne\u016dtra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gramatika genro a\u016d genro, kiu depende de la lingvo povas implici neulecon a\u016d neaktivecon. En Esperanto tiu nocio konkreti\u011das en a\u0135genro.", "translations": {"be": ["\u043d\u0456\u044f\u043a\u0456 (\u0440\u043e\u0434)"], "fr": ["neutre"], "nl": ["onzijdig"], "pt": ["neutro"], "ru": ["\u0441\u0440\u0435\u0434\u043d\u0438\u0439 (\u043e \u0440\u043e\u0434\u0435)"], "de": ["s\u00e4chlich"], "hu": ["semleges"], "el": ["\u03bf\u03c5\u03b4\u03ad\u03c4\u03b5\u03c1\u03bf\u03c2"], "es": ["neutro"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nek acida nek baza.", "translations": {"be": ["\u043d\u044d\u045e\u0442\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "de": ["neutral"], "nl": ["neutraal"], "ru": ["\u043d\u0435\u0439\u0442\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["semleges"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Pli vaste eblas diri, ke elemento estas ne\u016dtra dekstre (resp. maldekstre), se nur x\u2020e = x (resp. e\u2020x = x). Kiam la operacion oni signas adicie (resp. multiplike), la ne\u016dtran elementon oni ofte signas per 0 (resp. 1)."], "primary definition": "(parolante pri elemento e\u2208E rilate al operacio \u2020 en E) Tia, ke x\u2020e = e\u2020x = x por \u0109iu x\u2208E.", "translations": {"be": ["\u043d\u044d\u045e\u0442\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "en": ["neutral"], "ru": ["\u043d\u0435\u0439\u0442\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["neutral"], "hu": ["neutr\u00e1lis"], "pl": ["neutralny"]}, "examples": [["la nombroj 0 kaj 1 estas ne\u016dtraj respektive rilate al adicio kaj multipliko", null], ["idento-rilato estas ne\u016dtra rilate al kunligo de rilatoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ne\u016dtr", "primary": true}, "friza\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arta hararan\u011do.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0432\u0456\u045e\u043a\u0430"], "fr": ["coiffure (de cheveux)"], "nl": ["kapsel"], "ru": ["\u0437\u0430\u0432\u0438\u0432\u043a\u0430"], "de": ["Frisur"], "hu": ["frizura"]}, "examples": [["aperis paro da karbe nigraj flamaj okuloj, kiuj apartenis videble al viza\u011do vira, \u0109ar super ili oni povis vidi anka\u016d pecon da bruna frunto, kun densa, nigra, malalte tondita friza\u0135o", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "friz", "primary": false}, "lundo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dua tago de la semajno, inter diman\u0109o kaj mardo.", "translations": {"el": ["\u03b4\u03b5\u03c5\u03c4\u03ad\u03c1\u03b1"], "fr": ["lundi"], "en": ["Monday"], "be": ["\u043f\u0430\u043d\u044f\u0434\u0437\u0435\u043b\u0430\u043a"], "de": ["Montag"], "it": ["luned\u00ec"], "vo": ["mundel"], "fa": ["\u062f\u0648\u0634\u0646\u0628\u0647"], "bg": ["\u043f\u043e\u043d\u0435\u0434\u0435\u043b\u043d\u0438\u043a"], "br": ["Lun", "dilun"], "cs": ["pond\u011bl\u00ed"], "hu": ["h\u00e9tf\u0151"], "ja": ["\u6708\u66dc\u65e5 [\u3052\u3064\u3088\u3046\u3073]"], "es": ["lunes"], "he": ["\u05d9\u05d5\u05dd \u05e9\u05e0\u05d9"], "ru": ["\u043f\u043e\u043d\u0435\u0434\u0435\u043b\u044c\u043d\u0438\u043a"], "nl": ["maandag"], "pt": ["segunda-feira"], "tr": ["pazartesi"], "sv": ["m\u00e5ndag"], "ro": ["luni"], "pl": ["poniedzia\u0142ek"]}, "examples": [["hiera\u016d estis vendredo, kaj postmorga\u016d estos lundo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 20"]], "subdefinitions": []}], "root": "lund", "primary": true}, "skribado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Uzado de literoj a\u016d aliaj signoj por skribi.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0438\u0441\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["\u00e9criture (activit\u00e9)"], "sv": ["skrift (aktivitet)"], "hu": ["\u00edr\u00e1s (tev\u00e9eknys\u00e9g)"]}, "examples": [["bastoneto, sur kiu oni tenas plumon por skribado, estas plumingo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 40"]], "subdefinitions": []}], "root": "skrib", "primary": false}, "maleolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Osta elstara\u0135o \u0109e ekstera kaj interna flanko de piedartiko.", "translations": {"be": ["\u0448\u0447\u044b\u043a\u0430\u043b\u0430\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["cheville (anatomie)"], "en": ["anklebone"], "nl": ["enkel"], "pt": ["mal\u00e9olo"], "ru": ["\u043b\u043e\u0434\u044b\u0436\u043a\u0430"], "de": ["Kn\u00f6chel"], "it": ["malleolo"], "hu": ["boka"], "fa": ["\u0642\u0648\u0632\u06a9 \u067e\u0627"], "pl": ["k\u0142ykie\u0107"], "br": ["ibil-troad", "ufern"], "es": ["tobillo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "maleol", "primary": true}, "cikonio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio cikoniedoj (Ciconia), granda longpieda vadbirdo, ofte nestanta sur tegmentoj kaj kamentuboj.", "translations": {"el": ["\u03c0\u03b5\u03bb\u03b1\u03c1\u03b3\u03cc\u03c2"], "fr": ["cigogne"], "bg": ["\u0449\u044a\u0440\u043a\u0435\u043b"], "nl": ["ooievaar"], "pt": ["cegonha"], "ru": ["\u0430\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Storch"], "tr": ["leylek"], "hu": ["g\u00f3lya"], "en": ["stork"], "br": ["c'hwibon"], "cs": ["\u010d\u00e1p"], "be": ["\u0431\u0443\u0441\u0435\u043b", "\u0431\u0430\u0446\u044f\u043d"], "pl": ["bocian"], "he": ["\u05d7\u05e1\u05d9\u05d3\u05d4"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cikoni", "primary": true}, "ordinara frajta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "frajta\u0135o ekspedata per ordinara, kutima rapideco.", "translations": {"de": ["Normalfracht"], "hu": ["szok\u00e1sos sz\u00e1ll\u00edtm\u00e1ny", "norm\u00e1l fuvar\u00e1ru"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "frajt", "primary": false}, "hokkruco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kruco kun bran\u0109oj orte fleksitaj, bona\u016dgura figuro en Hindujo kaj Orientazio, historia insigno de Naziismo en E\u016dropo.", "translations": {"fr": ["croix gamm\u00e9e", "svastika"], "it": ["croce uncinata", "svastica"], "hu": ["horogkereszt"]}, "examples": [["Lauburu estas ronda hokkruco, uzata kiel ornama\u0135o en E\u016dskio", "Vikipedio, artikolo \u00abLauburu\u00bb, 2006-11-09"]], "subdefinitions": []}], "root": "kruc", "primary": false}, "homevitulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu mal\u015datas kaj evitas aliajn homojn.", "translations": {"el": ["\u03bc\u03b9\u03c3\u03ac\u03bd\u03b8\u03c1\u03c9\u03c0\u03bf\u03c2"], "fr": ["misanthrope (subst.)"], "nl": ["misantroop"], "pt": ["misantropo"], "ru": ["\u043d\u0435\u043b\u044e\u0434\u0438\u043c", "\u0431\u0438\u0440\u044e\u043a", "\u043c\u0438\u0437\u0430\u043d\u0442\u0440\u043e\u043f"], "tr": ["insandan ka\u00e7ar", "mizantrop"], "it": ["misantropo"], "hu": ["emberker\u00fcl\u0151"], "es": ["mis\u00e1ntropo"], "br": ["dengasaour"], "pl": ["mizantrop", "odludek"], "he": ["\u05e9\u05d5\u05e0\u05d0 \u05d0\u05d3\u05dd"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hom", "primary": false}, "bieno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kampara terposeda\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0451\u043d\u0442\u0430\u043a"], "fr": ["fonds (terrain)", "bien foncier"], "en": ["land", "grounds", "estate", "property"], "ru": ["\u0438\u043c\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u043e\u043c\u0435\u0441\u0442\u044c\u0435"], "de": ["Landgut", "Bauernhof"], "hu": ["f\u00f6ldbirtok", "gazdas\u00e1g"], "pl": ["gospodarstwo rolne", "zagroda", "farma", "maj\u0105tek ziemski"], "br": ["douar-font", "font (douaro\u00f9)", "glad (douaro\u00f9)"], "es": ["terreno", "bien ra\u00edz"]}, "examples": [["fe\u016dda, nobela bieno", null], ["farmobieno", null], ["proksime de tiu loko estis bieno, apartenanta al la estro de la insulo", "La Nova Testamento, La agoj 28:7."], ["kio fari\u011dis el la malnovaj ar\u011dentaj kaj oraj vazoj en la kestoj, el la bovinoj sur la kampo, el la bieno kaj la kastelo?", "Fabeloj, volumo 4, La vento rakontas pri Valdemaro Doe kaj pri liaj filinoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "bien", "primary": true}, "okulumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Rigardi iel videble a\u016d insiste, ekzemple pro deziro.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043b\u0443\u043f\u043b\u044f\u0446\u0446\u0430", "\u0432\u044b\u0442\u0430\u0440\u044d\u0448\u0447\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["lorgner", "loucher sur", "zyeuter"], "en": ["ogle"], "nl": ["lonken"], "ru": ["\u0433\u043b\u0430\u0437\u0435\u0442\u044c", "\u0442\u0430\u0440\u0430\u0449\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["\u00e4ugeln", "(jmd.) Augen machen", "(jmd.) sch\u00f6ne Augen machen"], "it": ["fissare (guardare)", "guardare (con espressione o fissamente)", "occhieggiare", "addocchiare"], "hu": ["kacsint", "szemez"], "br": ["ober lagadenn"], "pl": ["zerka\u0107"]}, "examples": [["\u015di ekfiksis la rigardon kaj malvarme okulis la knabon", "I. Asztalos, Kiel malfacile estas sekreti la amon, Nica Literatura Revuo, 1958-05 \u011dis 06, numero 3/5, p. 180-186a"]], "subdefinitions": []}], "root": "okul", "primary": false}, "modeli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari reproduktotan modelon.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0434\u044d\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u043c\u0430\u0434\u044d\u043b\u044c"], "nl": ["modelleren"], "ru": ["\u043c\u043e\u0434\u0435\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u043c\u043e\u0434\u0435\u043b\u044c"], "de": ["modellieren"], "hu": ["megmint\u00e1z", "modell\u00e1l"]}, "examples": [["modeli buston", null]], "subdefinitions": []}], "root": "model", "primary": false}, "flugilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Organo \u0109e diversaj bestoj, kiun ili movas por sin porti en la aero.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044b\u043b\u043e"], "fr": ["aile", "battant"], "nl": ["vleugel"], "ru": ["\u043a\u0440\u044b\u043b\u043e"], "de": ["Fl\u00fcgel"], "hu": ["sz\u00e1rny"], "pl": ["skrzyd\u0142o"], "es": ["ala"]}, "examples": [["flugilo de birdo, insekto", null], ["disfaldi, disvastigi, disvolvi la flugilojn", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Simila kaj samcela parto de flugaparato.", "translations": {}, "examples": [["flugiloj de aeroplano", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Movilo ebliganta facilan kaj rapidan flugon, fizikan a\u016d metaforan.", "translations": {}, "examples": [["flugiloj de facila vento", "Zamenhof: La espero."], ["rigardu la perlon de la mal\u011dojo, en \u011di ku\u015das la spiritaj flugiloj, kiuj portas nin for de \u0109i tie", "Fabeloj, volumo 3, Lasta perlo."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Io forme simila al birda flugilo, precipe pri objektoj etendi\u011dantaj duope a\u016d kvarope \u0109e amba\u016d flankoj de iu a\u0135o.", "translations": {}, "examples": [["flugiloj de nazo, helico, muelilo, konstrua\u0135o, kastelo, armeo", null], ["la Alpoj \u015dajnis al li kvaza\u016d la kunmetitaj flugiloj de la tero", "Fabeloj, volumo 3, Sub la saliko."], ["sur la flugiloj de la sanktejo estos abomeninda dezerteco", "La Malnova Testamento, Daniel 9:27."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tio, kio povas svingi\u011di kiel flugilo.", "translations": {}, "examples": [["flugilo de pordo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "flug", "primary": false}, "modelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Objekto farita por esti imitata.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0434\u044d\u043b\u044c", "\u0443\u0437\u043e\u0440"], "fr": ["mod\u00e8le"], "nl": ["model"], "pt": ["modelo"], "ru": ["\u043c\u043e\u0434\u0435\u043b\u044c", "\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u0435\u0446", "\u043c\u0430\u043a\u0435\u0442"], "de": ["Modell"], "hu": ["minta", "\u00f6nt\u0151minta", "mintadarab"], "cs": ["vzor"]}, "examples": [["li ekzercis la literojn, kaj ili staris tiel rekte kaj sane, kiel povas stari nur skribmodelo", "Fabeloj, volumo 2, dio de dormo, Lundo"], ["mi eldonis la Fundamentan Krestomation, kiu povos servi al \u0109iuj kiel modelo de esperanta stilo", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, anta\u016dparolo"], ["pasante li ekrigardis la modelon de braceleto, desegnitan de Marta", "Marta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Io imitinda pro sia perfekteco.", "translations": {"de": ["Modell"], "hu": ["minta", "mintak\u00e9p", "p\u00e9ldak\u00e9p"]}, "examples": [["tiu aparato estas modelo de simpleco", null], ["tiu vesto estas modelo de bongusto", null], ["jen estas mia frato, modelo de \u0109iuj ecoj kaj perfekteco, knabo bona", "Marta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"hu": ["modell"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "model", "primary": true}, "modela": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inda servi kiel modelo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0434\u044d\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u0443\u0437\u043e\u0440\u043d\u044b"], "fr": ["mod\u00e8le (adj.)", "exemplaire"], "nl": ["voorbeeldig"], "ru": ["\u043c\u043e\u0434\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u0446\u043e\u0432\u044b\u0439"], "de": ["modellhaft"], "hu": ["minta-", "mintaszer\u0171"]}, "examples": [["\u0109io alia, kion mi verkis la esperantistoj povas rigardadi kiel modela, sed ne kiel deviga", "Fundamento de Esperanto, anta\u016dparolo"], ["modela konduto, stilo", null], ["modele plenumi sian taskon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "model", "primary": false}, "flugila": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Flugilhava.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044b\u043b\u0430\u0442\u044b"], "fr": ["ail\u00e9"], "nl": ["gevleugeld"], "ru": ["\u043a\u0440\u044b\u043b\u0430\u0442\u044b\u0439"], "de": ["gefl\u00fcgelt"], "hu": ["sz\u00e1rnyas"], "es": ["alado"], "pl": ["skrzydlaty", "uskrzydlony"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flug", "primary": false}, "\u011direbla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiu estas surskribebla por transigi sumon a\u016d krediton.", "translations": {"en": ["endorsable"], "it": ["trasferibile (finanz.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u011dir", "primary": false}, "cirkaeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"en": ["short-toed eagle"], "sv": ["orm\u00f6rn"], "pl": ["gado\u017cer"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cirkaet", "primary": true}, "apsido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiuj punktoj de la orbito de objekto, \u0109e kiuj tiu estas plej proksima a\u016d plej malproksima de la \u0109irka\u016data objekto.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u0441\u044b\u0434\u0430"], "fr": ["apside"], "en": ["apsis", "apse"], "pt": ["apside"], "ru": ["\u0430\u043f\u0441\u0438\u0434\u0430"], "de": ["Apside"], "hu": ["apszispont"], "es": ["\u00e1pside"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "apsid", "primary": true}, "trafikregularo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la reguloj, la\u016d kiuj oni veturu sur vojoj.", "translations": {"fr": ["code de la navigation", "code de la route"], "nl": ["verkeersreglement", "wegcode"], "pl": ["kodeks drogowy", "kodeks ruchu drogowego"], "hu": ["KRESZ"]}, "examples": [["en la idilia urbo oni ne bezonis trafik-regularon, kvankam foje okazis akcidento", "Ueyama M., Pardonon!, l' omnibuso, 1970"]], "subdefinitions": []}], "root": "regul", "primary": false}, "epigrafiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri epigrafoj, historiaj skriba\u0135oj sur monumentoj, en \u015dtonoj, metaloj a\u016d aliaj malmolaj materialoj.", "translations": {"fr": ["\u00e9pigraphie"], "pl": ["epigrafia"]}, "examples": [["F.A. Pennacchietti okupi\u011dis pri greka epigrafiko, semida epigrafiko, semida historio kaj kompara lingvistiko", "red. D. Blanke, Personoj, Informilo por Interlingvistoj, 2007:2-3 (61-62)"]], "subdefinitions": []}], "root": "epigrafik", "primary": true}, "malvarmsango": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u0108i tiu idioma\u0135o estas nelogika kaj fiziologie mal\u011dusta: \u011duste la paraliza timo ka\u016dzas la impreson, ke \u00abla sango glacii\u011dis en la vejnoj\u00bb. \u011cian sencon pli \u011duste esprimas \u00abne perdi la kapon\u00bb, \u00abkonservi la menson klara\u00bb. La idioma\u0135o probable esti\u011dis el konfuzo inter la francaj \u00absens-froid\u00bb (malvarma menso, memregado) kaj \u00absang-froid\u00bb (malvarma sango; la du kombinoj sonas egale en la franca). La idioma\u0135o estas konsiderinde internacia, tamen kun gravaj esceptoj; anglalingve oni \u011din lasas en la franca formo &dash a\u016d tradukas per pli trafaj voroj anglaj. Feli\u0109e, \u011di estas malofta en Esperanto."], "primary definition": "Memregado, trankvilo de iu senkonsterna kaj memrega.", "translations": {"ru": ["\u0445\u043b\u0430\u0434\u043d\u043e\u043a\u0440\u043e\u0432\u0438\u0435"], "fr": ["sang-froid"], "en": ["composure", "equanimity", "presence of mind", "sang-froid"], "be": ["\u0441\u043f\u0430\u043a\u043e\u0439", "\u0441\u0442\u0440\u044b\u043c\u0430\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "it": ["sangue freddo"], "hu": ["hidegv\u00e9r"], "sk": ["chladnokrvnos\u0165"], "pl": ["zimna krew"]}, "examples": [["\u00abLi estas sur nia spuro.\u00bb &dash \u00abDes pli gravas gardi vian malvarmsangon.\u00bb", "Jen\u0151 Rejt\u0151, tr. L\u00e1szl\u00f3 Bal\u00e1zs: Bill Teksaso, la temerarulo"]], "subdefinitions": []}], "root": "sang", "primary": false}, "ekster": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prepozicio montranta.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430", "\u043f\u0430-\u0437\u0430", "\u0437\u0432\u043e\u043d\u043a\u0443"], "fr": ["\u00e0 l'ext\u00e9rieur de", "au dehors de", "hors de"], "es": ["afuera de"], "pt": ["afora", "fora de"], "hu": ["k\u00edv\u00fcl"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Pri uzo de ekster kun akuzativo, vidu al ekster, ekster...-n."], "primary definition": "Objekton, malinterne de kiu staras alia objekto.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043d\u0435", "\u0437\u0430 (+ \u0442\u0432. \u043f\u0430\u0434.)"], "pl": ["poza"]}, "examples": [["mi staras ekster la domo kaj li estas interne", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 26"], ["barakti kiel fi\u015do ekster la akvo", "Proverbaro esperanta"], ["ne rezonu pri tio, kio estas ekster via metio, la estonteco de nia afero estas absolute ekster dan\u011dero", "Z"], ["tio estas ekster dubo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Objekton, kiun oni apartigas de tiuj, pri kiuj oni asertas ion.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043d\u0435"], "de": ["au\u00dfer"], "pl": ["opr\u00f3cz"]}, "examples": [["ekster tio el la diritaj vortoj ni povas ankora\u016d fari aliajn vortojn", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 30"], ["ni \u0109iuj estas kulpaj, ekster Aleksandro", null], ["ekster li, \u0109iuj mortis", null], ["ekster tiaj okazoj li vivis sola", "B"], ["la princo ne vidis ekster la milito alian rimedon", "La Faraono, volumo 2, \u0109ap. 3"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekster", "primary": true}, "juneco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tempo de la vivo inter la infaneco kaj matura a\u011do.", "translations": {"be": ["\u044e\u043d\u0430\u0446\u0442\u0432\u0430", "\u043c\u0430\u043b\u0430\u0434\u043e\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["jeunesse (temps de la vie)"], "nl": ["jeugd"], "pt": ["juventude"], "ru": ["\u043c\u043e\u043b\u043e\u0434\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u044e\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Jugend"], "sv": ["ungdom"], "hu": ["fiatals\u00e1g", "ifj\u00fas\u00e1"], "es": ["juventud"], "br": ["yaouankiz"], "it": ["giovent\u00f9", "giovinezza"], "ro": ["tinere\u0163e"], "pl": ["m\u0142odo\u015b\u0107"], "he": ["\u05e0\u05e2\u05d5\u05e8\u05d9\u05dd"]}, "examples": [["en sia plej delikata juneco", null], ["afekti la junecon", null], ["la juneco rapide forpasas", null], ["tio estis ankora\u016d la juneco de la mondo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "jun", "primary": false}, "Peterburgo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Urbo en Rusujo (30\u00b018'E, 59\u00b055'N), fondita en 1703 fare de caro Petro I; ekde 1712 \u011dis 1918 la \u0109efurbo de Rusujo; ekde 1914 \u011dis 1925 Peterburgo nomi\u011dis Petrogrado, kaj ekde 1924 \u011dis 1991 Leningrado.", "translations": {"ru": ["\u041f\u0435\u0442\u0435\u0440\u0431\u0443\u0440\u0433", "\u0421\u0430\u043d\u043a\u0442-\u041f\u0435\u0442\u0435\u0440\u0431\u0443\u0440\u0433"], "en": ["Saint-Petersburg"], "nl": ["Sint-Petersburg"], "be": ["\u041f\u0435\u0446\u044f\u0440\u0431\u0443\u0440\u0433", "\u0421\u0430\u043d\u043a\u0442-\u041f\u0435\u0446\u044f\u0440\u0431\u0443\u0440\u0433"], "de": ["Sankt Petersburg"], "hu": ["P\u00e9terv\u00e1r", "Szentp\u00e9terv\u00e1r"]}, "examples": [["Mi ekskribos pri \u0109io al Trjapi\u0109kin en Peterburgo.", "La Revizo"]], "subdefinitions": []}], "root": "Peterburg", "primary": true}, "sonkoloro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043e\u043a\u0440\u0430\u0441\u043a\u0430"], "fr": ["couleur musicale", "timbre (sonore)"], "nl": ["muziekkleur", "timbre"], "pl": ["barwa g\u0142osu"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kolor", "primary": false}, "pekli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Meti krudajn man\u011da\u0135ojn, ekzemple viandon, fi\u015don, legomojn, en salon por konservi ilin man\u011deblaj kaj doni al ili specifan guston.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043b\u0456\u0446\u044c (\u043a\u0430\u043d\u0441\u044d\u0440\u0432\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c \u0441\u043e\u043b\u044c\u043b\u044e)"], "fr": ["saler (pour conserver)"], "bg": ["\u043e\u0441\u043e\u043b\u044f\u0432\u0430\u043c"], "nl": ["pekelen"], "pt": ["salgar"], "ru": ["\u0441\u043e\u043b\u0438\u0442\u044c (\u0434\u043b\u044f \u043a\u043e\u043d\u0441\u0435\u0440\u0432\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u044f)", "\u0437\u0430\u0441\u0430\u043b\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c (\u0434\u043b\u044f \u043a\u043e\u043d\u0441\u0435\u0440\u0432\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u044f)"], "de": ["p\u00f6keln"], "hu": ["bes\u00f3z (p\u00e1col)", "s\u00f3s l\u00e9ben p\u00e1col"], "en": ["pickle (in salt)", "corn (in salt)", "preserve in salt"]}, "examples": [["peklita porko", null], ["peklita moruo", null], ["peklita kukumo", null], ["pekla\u0135o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pekl", "primary": true}, "spato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u011cenerala nomo de pluraj mineraloj lamenecaj, brilaj kaj diafanaj.", "translations": {"be": ["\u0448\u043f\u0430\u0442"], "en": ["spar (mineral)"], "nl": ["veldspaat"], "ru": ["\u0448\u043f\u0430\u0442 (\u0431\u043e\u043b\u0435\u0437\u043d\u044c)"], "de": ["Spat"], "hu": ["csontp\u00f3k (lovon)", "\u00ednyp\u00f3t (lovon)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malsaneca malmola tubero en la subgenuoj de \u0109evalo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spat", "primary": true}, "Zimbabvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la suda Afriko kun \u0109efurbo Harareo. Teritorio de Respubliko Zimbabvo. ISO-3166 kodo: ZW. Iam nomata Rodezio. \u011ci limas kun Bocvano, Mozambiko, Sud-Afriko, kaj Zambio.", "translations": {"bg": ["\u0417\u0438\u043c\u0431\u0430\u0431\u0432\u0435", "\u0420\u0435\u043f\u0443\u0431\u043b\u0438\u043a\u0430 \u0417\u0438\u043c\u0431\u0430\u0431\u0432\u0435"], "de": ["Simbabwe", "Republik Simbabwe"], "it": ["Zimbabwe", "Repubblica dello Zimbabwe"], "hu": ["Zimbabwe"], "en": ["Zimbabwe", "Republic of Zimbabwe"], "sv": ["Zimbabwe", "Republiken Zimbabwe"], "pl": ["Zimbabwe", "Republika Zimbabwe"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Zimbabv", "primary": true}, "somerdomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eksterurba privata domo, por pli agrabla somera lo\u011dado.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0435\u0442\u043d\u0438\u0439 \u0434\u043e\u043c\u0438\u043a", "\u0434\u0430\u0447\u0430", "\u0432\u0438\u043b\u043b\u0430"], "fr": ["maison de campagne", "r\u00e9sidence secondaire"], "nl": ["zomerhuisje"], "br": ["ti-ha\u00f1v"], "tr": ["k\u0131r evi"], "sv": ["sommarstuga"], "pl": ["domek kempingowy", "domek weekendowy", "domek letni", "letniak"]}, "examples": [["La roma imperiestro Kla\u016ddio havis en Pompejo somerdomon", "Interesa arkeologio, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "dom", "primary": false}, "doko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konstrua\u0135o servanta por elakvigi \u015dipon, ekzameni kaj ripari \u011dian subakvan parton (doki \u015dipon), a\u016d e\u0109 por konstrui novan \u015dipon.", "translations": {"be": ["\u0434\u043e\u043a"], "fr": ["dock (bassin de chargement ou de r\u00e9parations, entrep\u00f4t)"], "en": ["dock"], "nl": ["dok"], "pt": ["doca"], "ru": ["\u0434\u043e\u043a"], "de": ["Dock"], "hu": ["dokk", "kik\u00f6t\u0151medence", "haj\u00f3kiemel\u0151"], "pl": ["dok"]}, "examples": [["seka doko", null], ["malseka doko", null], ["flosanta doko", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En la regionoj kun grandaj tajdoj, artefarita havena akvujo kun kluzoj, destinita por teni \u015dipojn je la nivelo de la alta tajdo dum \u015dar\u011do kaj mal\u015dar\u011do.", "translations": {"be": ["\u0434\u043e\u043a"], "en": ["(yacht, boat, ship,...) basin"], "nl": ["haven (zoals in \"jachthaven\")"], "pt": ["doca"], "ru": ["\u0434\u043e\u043a"], "pl": ["dok portowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Mi opinias \u0109i tiun (francdevenan?) sencon evitinda, \u0109ar logike senrilata al la du \u0109efaj. Mi dubas ke \u011di estas internacia (almena\u016d la rusa \u011din ne konas; nek la angla a\u016d germana, kiom mi scias).", "Rimarko: Miascie estas la angla, kie dock havas tiun signifon. Angle dock company estas esperante stapla kompanio. En la senco de doko oni en la angla ofte uzas la vorton wharf."], "primary definition": "Apudkaja vartenejo por provizore konservi la el\u015dipigitajn komerca\u0135ojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043a\u0433\u0430\u045e\u0437"], "en": ["warehouse"], "nl": ["stapelplaats (ontr.)"], "pt": ["docas"], "ru": ["\u043f\u0430\u043a\u0433\u0430\u0443\u0437"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dok", "primary": true}, "krimulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo kiu faris krimon.", "translations": {"fr": ["criminel (subst.)"], "de": ["Verbrecher"], "nl": ["misdadiger"], "pl": ["przest\u0119pca", "zbrodniarz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "krim", "primary": false}, "hakado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago haki.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0443\u0431\u043a\u0430"], "fr": ["action de hacher", "hachage", "hachement"], "nl": ["gehak"], "br": ["bouc'halerezh"], "de": ["Hacken"], "hu": ["v\u00e1g\u00e1s (\u00fct\u00e9ssel)"]}, "examples": [["hakado de ligno donas lignerojn", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "hak", "primary": false}, "\u0135etegi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fortege \u0135eti.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0432\u044b\u0440\u043d\u0443\u0442\u044c"], "en": ["hurl"], "nl": ["smijten"], "it": ["scagliare", "scaraventare"], "hu": ["odav\u00e1g"], "pl": ["cisn\u0105\u0107 (rzuci\u0107)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135et", "primary": false}, "groto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Artefarita a\u016d kurioza kaverno.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u043e\u0442"], "fr": ["grotte"], "en": ["grotto"], "nl": ["grot"], "pt": ["gruta"], "ru": ["\u0433\u0440\u043e\u0442"], "de": ["Grotte", "Felsenh\u00f6hle"], "hu": ["barlang", "grotta"], "es": ["gruta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grot", "primary": true}, "\u0125ano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezepoke, la plej alta titolo de reganto \u0109e tjurkoj kaj mongoloj, kaj imperiestro de \u0108inujo.", "translations": {"be": ["\u0445\u0430\u043d"], "fr": ["khan"], "bg": ["\u043a\u0430\u043d"], "ca": ["khan"], "de": ["Khan"], "it": ["khan"], "hu": ["k\u00e1n"], "fa": ["\u062e\u0627\u0646", "\u062e\u0627\u0642\u0627\u0646"], "en": ["khan"], "fi": ["kaani"], "es": ["kan"], "ru": ["\u0445\u0430\u043d"], "nl": ["kan (vorst)"], "pt": ["c\u00e3 (t\u00edtulo)"], "sk": ["ch\u00e1n"], "pl": ["chan"]}, "examples": [["cetere, tiu vorto \u00ab\u0125ano\u00bb signifas \u00abimperiestro\u00bb en nia lingvo", "Marko Polo, trad. D. Moirand, La libro de la mirinda\u0135oj a\u016d la priskribo de la mondo, UEA, 2001, p. 152."], ["\u0108ingis\u0125ano", null], ["\u0125ano Batu", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En la postmongola epoko, titolo adoptita en islamaj landoj por vasalaj princoj, provincestroj a\u016d aliaj mo\u015dtuloj; ofte aperas kiel parto de persona nomo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125an", "primary": true}, "relativa sonsento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homa kapablo rekoni malsimplajn muzikajn sonojn (intervalojn kaj akordojn).", "translations": {"nl": ["relatief gehoor"], "de": ["relatives Geh\u00f6r"], "en": ["relative pitch"], "ru": ["\u043e\u0442\u043d\u043e\u0441\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0441\u043b\u0443\u0445"], "hu": ["relat\u00edv hall\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "son", "primary": false}, "Keplero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Germanlingve: Johannes Kepler, 1571-1630. Germana astronomo.", "translations": {"be": ["\u041a\u0435\u043f\u043b\u0435\u0440"], "fr": ["Kepler"], "bg": ["\u041a\u0435\u043f\u043b\u0435\u0440"], "nl": ["Johannes Kepler"], "ru": ["\u041a\u0435\u043f\u043b\u0435\u0440"], "it": ["Keplero"], "hu": ["Kepler"], "en": ["Kepler"], "pl": ["Kepler"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Kepler", "primary": true}, "brilpura": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pro pureco reluma, brila.", "translations": {"fr": ["reluisant (propre)"], "en": ["sparkling clean"], "nl": ["blinkend (schoon)"], "pt": ["reluzentemente limpo", "resplandescente"], "de": ["blitzsauber"], "tr": ["p\u0131r\u0131l p\u0131r\u0131l"], "hu": ["ragyog\u00f3an tiszta"]}, "examples": [["\u0109io estis nova, brilpura kaj bela!", "Fabeloj, volumo 4, \u00abBela\u00bb"]], "subdefinitions": []}], "root": "pur", "primary": false}, "akvoralo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["r\u00e2le d'eau"], "en": ["water rail"], "nl": ["waterral"], "pt": ["frango d'\u00e2gua"], "la": ["Rallus aquaticus"], "de": ["Wasserralle"], "sv": ["vattenrall"], "hu": ["guvat"], "pl": ["wodnik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ral", "primary": false}, "spite al tio ke": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kontra\u016dante tion ke, malgra\u016d ke.", "translations": {"fr": ["quand bien m\u00eame"], "hu": ["annak ellen\u00e9re, hogy"]}, "examples": [["spite ke mi rapide eliris el la vendejo mi ne povis vidi kiuj estis la viroj kiuj interparolis malanta\u016d la stokbretaro", "L. Berg\u00e5, trad. E. Stasson, Fato pli akra ol morto, [2006]"], ["spite al tio, ke Jozefo nur spertis tri jarojn de formala eduko, li farigis kompetenta lingvisto", "P. R. Kern, Pri La Du Pacaj Batalantoj, Por Esperanta Mormonaro, [2009]"]], "subdefinitions": []}], "root": "spit", "primary": false}, "Francio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Francujo.", "translations": {"be": ["\u0424\u0440\u0430\u043d\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["France"], "en": ["France"], "af": ["Frankryk"], "hr": ["Francuska"], "tr": ["Fransa"], "ca": ["Fran\u00e7a"], "de": ["Frankreich"], "it": ["Francia"], "vo": ["Frans\u00e4n"], "cs": ["Francie"], "ia": ["Francia"], "fi": ["Ranska"], "gl": ["Francia"], "es": ["Francia"], "ru": ["\u0424\u0440\u0430\u043d\u0446\u0438\u044f"], "nl": ["Frankrijk"], "oc": ["Fran\u00e7a"], "pt": ["Fran\u00e7a"], "la": ["Francia"], "eu": ["Frantzia"], "no": ["Frankrike"], "sw": ["Ufaransa"], "sv": ["Frankrike"], "hu": ["Franciaorsz\u00e1g"], "da": ["Frankrig"], "pl": ["Francja"]}, "examples": [["simile okazis en Francio, kie la socialistoj de \u015dtatprezidanto Mitterrand terure malvenkis", "Monato, n-ro 08/1993, El mia vidpunkto \u2015 Alarmsignalo el Italio"]], "subdefinitions": []}], "root": "Franci", "primary": true}, "eparkio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "= Episkopujo (en la konfesioj orientaj).", "translations": {"be": ["\u044d\u043f\u0430\u0440\u0445\u0456\u044f"], "fr": ["\u00e9parchie"], "pt": ["eparquia"], "ru": ["\u0435\u043f\u0430\u0440\u0445\u0438\u044f"], "de": ["Eparchie"], "pl": ["eparchia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "eparki", "primary": true}, "melo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio musteledoj (Meles), mezgranda malbonodora mambesto kun nigre blanke striata kapo kaj plataj piedoj por faciligi la fosadon.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0440\u0441\u0443\u043a"], "fr": ["blaireau"], "en": ["badger"], "nl": ["das (dier)"], "pt": ["texugo"], "ru": ["\u0431\u0430\u0440\u0441\u0443\u043a"], "de": ["Dachs"], "it": ["tasso"], "hu": ["borz"], "br": ["broc'h (loen)"], "cs": ["jezevec"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mel", "primary": true}, "lango": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Movebla mola karna organo en la bu\u015do, servanta por gustumi kaj paroli.", "translations": {"be": ["\u044f\u0437\u044b\u043a"], "fr": ["langue (organe)"], "en": ["tongue"], "el": ["\u03b3\u03bb\u03ce\u03c3\u03c3\u03b1"], "de": ["Zunge"], "it": ["lingua"], "hu": ["nyelv (szerv)"], "br": ["teod"], "cs": ["jazyk (v \u00fastech)"], "es": ["lengua"], "ru": ["\u044f\u0437\u044b\u043a (\u043e\u0440\u0433\u0430\u043d)"], "nl": ["tong"], "pt": ["l\u00edngua"], "tr": ["dil"], "sv": ["tunga"], "pl": ["j\u0119zyk"]}, "examples": [["montri la langon al la kuracisto", null], ["man\u011di bovlangon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tiu organo, \u0109e la homo, konsiderata kiel sidejo de parolkapablo.", "translations": {}, "examples": [["ili parolas kun mi per mensogema lango", "La Malnova Testamento, Psalmaro 109:2"], ["milda, malpia", "Z"], ["mia lango parolos veron", "Z"], ["gardi sian langon", "Z"], ["langa vundo plej profunda", "Proverbaro esperanta"], ["plej bona gvidilo estas lango", "Z"], ["lia nomo estas sur \u0109ies lango", null], ["\u00abFajro sur mia lango\u00bb", "de Kock Edwin, Fajro sur mia lango. - La Laguna: R\u00e9gulo, 1967"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Io simila al lango.", "translations": {}, "examples": [["longaj langoj de flamo", null], ["terlango", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lang", "primary": true}, "maljusta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne justa.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0441\u043f\u0440\u0430\u0432\u0435\u0434\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439"], "fr": ["injuste", "ill\u00e9gitime"], "en": ["unjust"], "nl": ["onrechtvaardig"], "pt": ["injusto"], "be": ["\u043d\u0435\u0441\u043f\u0440\u0430\u0432\u044f\u0434\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u043d\u0435\u0437\u0430\u043a\u043e\u043d\u043d\u044b", "\u043d\u044f\u043f\u0440\u0430\u0432\u0456\u043b\u044c\u043d\u044b"], "de": ["unrecht", "ungerecht"], "it": ["ingiusto"], "sv": ["or\u00e4ttvis"], "hu": ["jogtalan", "igazs\u00e1gtalan"]}, "examples": [["maljusta profito, trezoro, homo, puno, milito", null], ["maljustaj suspektoj, pretendoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "just", "primary": false}, "ver\u015dajne": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Probable, kiom oni povas ju\u011di la\u016d ekstera aspekto.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u0440\u043e\u044f\u0442\u043d\u043e", "\u043d\u0430\u0432\u0435\u0440\u043d\u043e\u0435"], "fr": ["vraisemblablement"], "nl": ["waarschijnlijk"], "de": ["wahrscheinlich"], "it": ["verosimilmente", "probabilmente (ipotizzabile)"], "hu": ["val\u00f3sz\u00edn\u0171leg"]}, "examples": [["vi posedas bonstaton, vi ver\u015dajne estas trankvila pri via morga\u016da tago", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dajn", "primary": false}, "ver\u015dajna": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aspektanta vera; iom probabla a\u016d kredebla.", "translations": {"be": ["\u0432\u0435\u0440\u0430\u0433\u043e\u0434\u043d\u044b", "\u043c\u0430\u0433\u0447\u044b\u043c\u044b"], "fr": ["vraisemblable"], "nl": ["waarschijnlijk"], "pt": ["prov\u00e1vel"], "ru": ["\u0432\u0435\u0440\u043e\u044f\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u0430\u0432\u0434\u043e\u043f\u043e\u0434\u043e\u0431\u043d\u044b\u0439"], "de": ["wahrscheinlich"], "sv": ["sannolik"], "hu": ["val\u00f3sz\u00edn\u0171"], "it": ["verosimile", "probabile (verosimile)"]}, "examples": [["la vero povas foje ne esti ver\u015dajna", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dajn", "primary": false}, "juro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro da reguloj, kiuj difinas la rajtojn kaj devojn de la homoj a\u016d kolektiva\u0135oj, kaj kies malrespekto povas sekvigi socian formon de ju\u011do a\u016d puno.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u0430"], "fr": ["droit (subst., justice)"], "en": ["law"], "nl": ["recht"], "pt": ["lei"], "ru": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u043e"], "de": ["Recht"], "it": ["diritto", "legge"], "hu": ["jog"], "br": ["gwir (lezenno\u00f9)"], "lat": ["ius"], "es": ["derecho (ciencia)"]}, "examples": [["kutima juro", null], ["romia juro", null], ["kanona juro", null], ["internacia juro", null], ["pozitiva juro", null], ["natura juro", null], ["jurfilozofio", null], ["jurhistorio", null], ["jursociologio", null], ["juroscienco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "jur", "primary": true}, "guvernist(in)o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vir(in)o, kies profesio estas guverni.", "translations": {"be": ["\u0433\u0443\u0432\u044d\u0440\u043d\u0451\u0440", "\u0433\u0443\u0432\u044d\u0440\u043d\u0430\u043d\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["pr\u00e9cepteur", "gouvernante"], "en": ["tutor"], "nl": ["gouvernante"], "ru": ["\u0433\u0443\u0432\u0435\u0440\u043d\u0451\u0440", "\u0433\u0443\u0432\u0435\u0440\u043d\u0430\u043d\u0442\u043a\u0430"], "de": ["Erzieher(in)", "Hauslehrer(in)", "Gouvernante"], "hu": ["nevel\u0151(n\u0151) (h\u00e1zitan\u00edt\u00f3)", "h\u00e1zitan\u00edt\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "guvern", "primary": false}, "jura": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Koncernanta la juron.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u043e\u0432\u043e\u0439"], "fr": ["juridique"], "en": ["legal"], "nl": ["juridisch"], "pt": ["jur\u00eddico"], "be": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u0430\u0432\u044b", "\u044e\u0440\u044b\u0434\u044b\u0447\u043d\u044b"], "de": ["rechtlich"], "it": ["giuridico", "legale"], "hu": ["jog-", "jogi"], "br": ["gwirel"], "es": ["legal"]}, "examples": [["juraj konsiloj", null], ["juraj normoj", null], ["juraj sciencoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Difinita de la juro.", "translations": {"de": ["juristisch"]}, "examples": [["jura persono;", null], ["jura protekto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "jur", "primary": false}, "nubskrapa\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Altega domo.", "translations": {"be": ["\u0445\u043c\u0430\u0440\u0430\u0447\u043e\u0441"], "fr": ["gratte-ciel"], "nl": ["wolkenkrabber"], "ru": ["\u043d\u0435\u0431\u043e\u0441\u043a\u0440\u0451\u0431"], "de": ["Wolkenkratzer"], "pl": ["drapacz chmur"], "hu": ["felh\u0151karcol\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skrap", "primary": false}, "muzesciencisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri muzescienco.", "translations": {"fa": ["\u0645\u0648\u0632\u0647\u200c\u0634\u0646\u0627\u0633"], "fr": ["mus\u00e9ologue"], "nl": ["museumkundige", "museoloog"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "muze", "primary": false}, "elastano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre elasta sinteza fibro precipe el poliuretano, el kiu oni teksas \u015dtofon interalie por vestoj.", "translations": {"ru": ["\u044d\u043b\u0430\u0441\u0442\u0430\u043d", "\u043b\u0430\u0439\u043a\u0440\u0430"], "fr": ["\u00e9lastane", "lycra"], "en": ["spandex", "elastane", "lycra"], "pt": ["elastano", "lycra"], "de": ["Elasthan", "Lycra"], "pl": ["elastan", "lycra", "lajkra"]}, "examples": [["komunlingve oni ofte aludas elastanon per la nomo Likrao , sed tio estas registrita marko", "Vikipedio, elastano, 2005-08-17"]], "subdefinitions": []}], "root": "elastan", "primary": true}, "nepura rimo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rimo , kiu ripeti\u011das kun kelkaj modifoj en la harmoniitaj versoj a\u016d vortoj; la efekto produktita de tiaj rimoj.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u043f\u043e\u043b\u043d\u0430\u044f \u0440\u0438\u0444\u043c\u0430", "\u043d\u0435\u0442\u043e\u0447\u043d\u0430\u044f \u0440\u0438\u0444\u043c\u0430"], "en": ["assonant rhyme", "approximate rhyme", "imperfect rhyme", "near rhyme", "oblique rhyme", "off rhyme", "slant rhyme"], "hu": ["nem tiszta r\u00edm", "asszon\u00e1nc"]}, "examples": [["por liberi\u011di de \u0109i tiuj mucidaj adasismoj, jam anta\u016d dek jaroj mi ekuzis rimojn nepurajn", "Lingvo, Stilo, Formo, p. 93"]], "subdefinitions": []}], "root": "rim", "primary": false}, "lavro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En ortodoksismo, mona\u0125ejo kies mona\u0125oj lo\u011das dise en ermitejoj, kiuj formas vila\u011don a\u016d kvartalon.", "translations": {"be": ["\u043b\u0430\u045e\u0440\u0430"], "en": ["lavra"], "nl": ["lavra"], "pt": ["lavra (ant.)", "laura (ant.)"], "ru": ["\u043b\u0430\u0432\u0440\u0430"], "de": ["Lawra"], "hu": ["lavra"], "grc": ["\u03bb\u03b1\u03cd\u03c1\u03b1"]}, "examples": [["mi neinda mona\u0125ejestro Danielo, veninte Jerusalemon, 16 monatojn lo\u011dis en la lavro de sankta Sabo", "Pilgrimo en la Sanktan Landon, LOdE, 1999. N-ro 11 (61)"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: La evoluo de la afero estas tia: unue ermito faras ie sian ermitejon; lia eventuala famo altiras imitantojn, dis\u0109iplojn, kiuj eklo\u011das apude; kaj la eksterordinara gloro de la unua ermito (ekz-e, Sergio de Radone\u0135o) donas eksterordinaran presti\u011don al la mona\u0125ejo tiel esti\u011dinta."], "primary definition": "En ortodoksismo, grava kaj glora mona\u0125ejo subordigita rekte al la ekleziestro (ekz-e al la Tutrusuja patriarko).", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lavr", "primary": true}, "a\u016dtentigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0441\u044c\u0432\u0435\u0434\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0441\u044c\u0432\u0435\u0434\u0447\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["authentifier"], "en": ["authenticate"], "ru": ["\u0443\u0434\u043e\u0441\u0442\u043e\u0432\u0435\u0440\u044f\u0442\u044c", "\u0443\u0434\u043e\u0441\u0442\u043e\u0432\u0435\u0440\u0438\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0432\u0435\u0440\u044f\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0432\u0435\u0440\u0438\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0441\u0432\u0438\u0434\u0435\u0442\u0435\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["authentifizieren", "Echtheit best\u00e4tigen"], "es": ["autentificar"], "hu": ["hiteles\u00edtr"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dtent", "primary": false}, "seaborgio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: IUPAC en 1997 jaro findecidis pri la nomo seaborgio, anta\u016de estis uzata provizore la nomo unnilheksio (la: Unnilhexium)."], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 106, atompezo 263,1182, simbolo Sg. IUPAC ne jam findecidis pri la nomo de tiu elemento, tamen en la praktiko ne ekzistas alternativa nomo. Transuranio. \u0108iuj izotopoj de tiu elemento estas radioaktivaj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0456\u0431\u043e\u0440\u0433\u0456\u0439"], "en": ["seaborgium"], "nl": ["seaborgium"], "la": ["Seaborgium"], "de": ["Seaborgium"], "it": ["seaborgio"], "hu": ["szeaborgium"], "fa": ["\u0633\u06cc\u0628\u0648\u0631\u06af\u06cc\u0645"], "es": ["seaborgio"], "ru": ["\u0441\u0438\u0431\u043e\u0440\u0433\u0438\u0439"], "pl": ["seaborg"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "seaborgi", "primary": true}, "falfolia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta foliojn, kiuj velkas kaj falas komence de la malvarma sezono.", "translations": {"fr": ["\u00e0 feuilles caduques"], "pt": ["caducif\u00f3lio", "caduco (bot.)", "dec\u00edduo", "deciduif\u00f3lio"]}, "examples": [["falfoliaj kaj \u0109iamverdaj arboj", "La Origino de Speci, \u0109apitro 8a"], ["sova\u011da ajlo kreskas sur humida kaj malseka sojlo de la ombraj falfoliaj arbaroj kaj herbejoj de E\u016dropo kaj Azio", "Dr. Pandalis, Sova\u011da Ajlo, [vidita je 2006-03-22]"]], "subdefinitions": []}], "root": "foli", "primary": false}, "elektra stacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["centrale \u00e9lectrique"]}, "examples": [["preterpasante, ni vizitas la elektrostacion, kie laboras Rudolf", "Metropoliteno"], ["\u0109irka\u016d la jaro 1890 estis instalita elektrostacio, kiu produktis elektron por lumigi la palacon kaj Vintran \u011cardenon", "A. \u010ci\u017eikait\u0117, Kretinga, kongresurbo 57a Kongreso de Internacia Katolika Unui\u011do Esperantista"], ["\u0109ina konstruado de nuklea elektrostacio komenci\u011dis en la 80-jaroj de la lasta jarcento", "\u0108ina konstruado de nuklea elektrostacio"]], "subdefinitions": []}], "root": "staci", "primary": false}, "taski": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Difini, trudi al iu kiel taskon.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0440\u0443\u0447\u044b\u0446\u044c \u0437\u0430\u0434\u0430\u0447\u0443", "\u0441\u0442\u0430\u0432\u0456\u0446\u044c \u0437\u0430\u0434\u0430\u0447\u0443"], "fr": ["charger (quelqu'un de)"], "nl": ["opdragen"], "ru": ["\u043f\u043e\u0440\u0443\u0447\u0438\u0442\u044c (\u0437\u0430\u0434\u0430\u0447\u0443)"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05d8\u05d9\u05dc \\\u05e0\u05d8\u05dc\\ (\u05de\u05e9\u05d9\u05de\u05d4)"], "pl": ["przydziela\u0107 zadanie"], "hu": ["megb\u00edz (feladattal)", "felad (pl. leck\u00e9t)", "kiad (feladatot)"]}, "examples": [["ili ne povis diveni la aferojn, kiujn \u015di taskis al ili", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "task", "primary": false}, "kuproerco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Erco liveranta kupron.", "translations": {"be": ["\u043c\u0435\u0434\u043d\u0430\u044f \u0440\u0443\u0434\u0430"], "nl": ["kopererts"], "ru": ["\u043c\u0435\u0434\u043d\u0430\u044f \u0440\u0443\u0434\u0430"], "de": ["Kupfererz"], "pl": ["ruda miedzi"], "hu": ["r\u00e9z\u00e9rc"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kupr", "primary": false}, "fako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparta divida\u0135o de meblo, kesto a\u016d objekto, destinita por enteni a\u0135ojn a\u016d personojn, apartigante ilin.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0434\u0437\u0435\u043b", "\u0430\u0434\u0434\u0437\u044f\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0448\u0443\u0444\u043b\u044f\u0434\u0430", "\u0441\u044d\u043a\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["compartiment", "case"], "en": ["section"], "nl": ["vak", "compartiment"], "pt": ["compartimento", "se\u00e7\u00e3o", "escaninho", "casa (de tabuleiro)"], "ru": ["\u043e\u0442\u0434\u0435\u043b", "\u043e\u0442\u0434\u0435\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Fach", "Schublade", "Feld", "Abteil", "Abteilung"], "hu": ["rekesz", "fakk"], "pl": ["pole", "przegr\u00f3dka", "przedzia\u0142"], "cs": ["odbor"], "es": ["compartimento", "hueco de un casillero", "estante"]}, "examples": [["fakoj de skribotablo, de \u015dranko, de voja\u011dkofro", null], ["la 64 fakoj de \u015daktabulo", null], ["fumfako de vagonaro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Aparta bran\u0109o de scienco, arto, industrio, komerco, kc.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u044d\u0446\u044b\u044f\u043b\u044c\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0432\u043e\u0431\u043b\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c (\u0434\u0437\u0435\u0439\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456, \u0432\u0435\u0434\u0430\u045e)", "\u0441\u0444\u044d\u0440\u0430 (\u0434\u0437\u0435\u0439\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456, \u0432\u0435\u0434\u0430\u045e)"], "fr": ["discipline", "sp\u00e9cialit\u00e9", "domaine (de connaissance)"], "en": ["branch", "discipline", "specialty", "area of expertise"], "nl": ["vak", "branche"], "pt": ["especialidade", "ramo (especialidade)"], "ru": ["\u0441\u043f\u0435\u0446\u0438\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u043b\u0430\u0441\u0442\u044c (\u0434\u0435\u044f\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438)"], "de": ["Fach", "Bereich", "Gebiet", "Branche"], "hu": ["szakter\u00fclet", "\u00e1gazat"], "pl": ["bran\u017ca", "dyscyplina", "dziedzina", "fach", "specjalno\u015b\u0107", "zaw\u00f3d"], "es": ["rama", "disciplina", "especialidad", "\u00e1rea de especialidad"]}, "examples": [["literatura fako", null], ["politiko ne estas mia fako", null], ["diversfaka komerco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fak", "primary": true}, "tasko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordonita laboro, servo farenda en difinita tempo.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0434\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u0437\u0430\u0434\u0430\u0447\u0430", "\u0443\u0440\u043e\u043a"], "fr": ["travail (t\u00e2che)", "t\u00e2che"], "en": ["task"], "nl": ["taak", "proces"], "pt": ["tarefa"], "be": ["\u0437\u0430\u0434\u0430\u0447\u0430", "\u0437\u0430\u0434\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "de": ["Aufgabe", "Auftrag"], "sv": ["process"], "hu": ["feladat"], "cs": ["\u00fakol"], "vo": ["sugiv"], "pl": ["zadanie"], "he": ["\u05de\u05e9\u05d9\u05de\u05d4"]}, "examples": [["mi \u0135us finis mian taskon", null], ["la lernantoj faras siajn taskojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Difinita laboro a\u016d servo.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0434\u0430\u0447\u0430"], "nl": ["taak", "opdracht"], "sv": ["uppgift"], "pl": ["zadanie"]}, "examples": [["preni sur sin la malfacilan taskon aran\u011di la kongreson", "Z"], ["mi starigis (proponis, metis) al mi la taskon... fari", null], ["jen la bela tasko, kiu levi\u011das anta\u016d ni", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0434\u0430\u0447\u0430"], "pl": ["zadanie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "task", "primary": true}, "elprovita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bone elteninta la provadon; sperta, ta\u016dga.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043f\u0440\u0430\u0431\u0430\u0432\u0430\u043d\u044b"], "fr": ["\u00e9prouv\u00e9 (exp\u00e9riment\u00e9)", "aguerri", "chevronn\u00e9", "exp\u00e9riment\u00e9"], "ru": ["\u0438\u0441\u043f\u044b\u0442\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["kipr\u00f3b\u00e1lt", "bev\u00e1lt"]}, "examples": [["jen Mi por fundamento ku\u015digas \u015dtonon en Cion, \u015dtonon elprovitan, bazangulan, valoregan", "La Malnova Testamento, Jesaja 28:16"], ["multaj estos purigitaj, blankigitaj, kaj elprovitaj", "La Malnova Testamento, Daniel 12:10"], ["elprovita en \u0109iuj rilatoj , \u0109iuflanke elprovita", "Esenco kaj Estonte"], ["elprovita saltisto", "Fabeloj, volumo 2, konkurso de saltado"], ["lia rigardo estis tiel penetranta, ke mirinda lumo heligis la plej internajn korfaldojn de la elprovitino", "Fabeloj, volumo 4, filino de la mar\u0109a re\u011do"]], "subdefinitions": []}], "root": "prov", "primary": false}, "kajaki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Veturi per kajako.", "translations": {"fr": ["faire du kayak"], "nl": ["kajak varen"], "fi": ["kulkea kajakilla"], "de": ["Kajak fahren"], "tr": ["kayak yapmak"], "pl": ["p\u0142yn\u0105\u0107 kajakiem"], "hu": ["kajakozik"]}, "examples": [["\u0109u iu alia de vi kajakas? Kiom da kilometroj jare?", "J. Vaij\u00e4rvi, pagajaj/padelaj demandoj, soc.culture.esperanto, 1999-03-22"]], "subdefinitions": []}], "root": "kajak", "primary": false}, "druido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Altranga klerulo en la antikva kelta socio kun interalie religia, ju\u011da, kuraca ofico.", "translations": {"be": ["\u0434\u0440\u0443\u0456\u0434"], "fr": ["druide"], "bg": ["\u0434\u0440\u0443\u0438\u0434"], "br": ["drouiz"], "pt": ["druida"], "ru": ["\u0434\u0440\u0443\u0438\u0434"], "de": ["Druide"], "sv": ["druid"], "hu": ["druida"], "cy": ["derwydd"], "es": ["druida"], "ga": ["draoi", "drua"], "pl": ["druid"]}, "examples": [["li konsili\u011dis kun maljuna Druido", "C. Perrault, trad. P. Sarpy, Felo de Azeno, Rakontoj pri feinoj, Hachette, 1904"]], "subdefinitions": []}], "root": "druid", "primary": true}, "tenanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu tenas (precipe ) ion.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u044b\u043c\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a (\u043d\u0435\u0445\u0442\u0430)", "\u0443\u0442\u0440\u044b\u043c\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["d\u00e9tenteur", "titulaire (subst.)"], "ru": ["\u0434\u0435\u0440\u0436\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u0441\u043e\u0434\u0435\u0440\u0436\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Halter", "Haltender", "Inhaber"], "pl": ["w\u0142a\u015bciciel", "zarz\u0105dca"], "hu": ["tart\u00f3", "(vmit) fog\u00f3", "birtokl\u00f3"]}, "examples": [["Mi ekstermos la tenanton de sceptro", "La Malnova Testamento, Amos 1:5"]], "subdefinitions": []}], "root": "ten", "primary": false}, "pse\u016ddoscienco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cajnoscienco \u2013 teorio a\u016d agado scienca la\u016d aspekto, sed reale ne konforma al sciencaj normoj.", "translations": {"fr": ["pseudoscience"], "it": ["pseudoscienza"]}, "examples": [["anka\u016d mi mem nenion deduktas el tiu \u0109i pse\u016ddoscienco", "J. Arbes, trad. J. Gr\u0148a, Moderna Magdaleno, Rakontoj, eld. F. Boh\u00e1\u010dek, 1908"]], "subdefinitions": []}], "root": "pse\u016ddoscienc", "primary": true}, "plantido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nova trunketo, kiun vegeta\u0135o kreskigas el tero.", "translations": {"ru": ["\u0440\u043e\u0441\u0442\u043e\u043a"], "de": ["Sch\u00f6ssling"], "nl": ["scheut", "spruit"], "hu": ["sarjhajt\u00e1s"]}, "examples": [["harmonie el la malnova bazo plantidoj novaj \u0109arme kreskis supren", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "plant", "primary": false}, "hemoglobino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ru\u011da substanco trovi\u011danta en la sango.", "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u043c\u0430\u0433\u043b\u044f\u0431\u0456\u043d"], "fr": ["h\u00e9moglobine"], "nl": ["hemoglobine"], "pt": ["hemoglobina"], "el": ["\u03b1\u03b9\u03bc\u03bf\u03b3\u03bb\u03bf\u03b2\u03af\u03bd\u03b7"], "de": ["H\u00e4moglobin", "Blutfarbstoff"], "it": ["emoglobina"], "hu": ["v\u00f6r\u00f6s v\u00e9rfest\u00e9k", "hemoglobin"], "ru": ["\u0433\u0435\u043c\u043e\u0433\u043b\u043e\u0431\u0438\u043d"], "es": ["hemoglobina"]}, "examples": [["oksidigo de la hemoglobino en la pulmoj regeneras la sangon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hemoglobin", "primary": true}, "ser\u0109ilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rimedo por ser\u0109i.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0441\u043a\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c"], "en": ["finder"], "be": ["\u043f\u043e\u0448\u0443\u043a\u0430\u0432\u0456\u043a", "\u0448\u0443\u043a\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"]}, "examples": [["minser\u0109ilo", null], ["erarser\u0109ilo", null], ["vidoser\u0109ilo", null]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komando de redaktilo ebliganta trovi bezonatan tekstopecon.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043c\u0430\u043d\u0434\u0430 \u043f\u043e\u0438\u0441\u043a\u0430"], "en": ["search command"], "hu": ["keres\u0151 (parancs)"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Programo (eventuale, rulata per servilo) por ser\u0109i informojn en datumbazo a\u016d en la Interreto.", "translations": {"be": ["\u043f\u043e\u0448\u0443\u043a\u0430\u0432\u0456\u043a"], "en": ["search engine"], "ru": ["\u0441\u0438\u0441\u0442\u0435\u043c\u0430 \u043f\u043e\u0438\u0441\u043a\u0430 \u0438\u043d\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430\u0446\u0438\u0438"], "tr": ["arama motor\u0131"], "sv": ["s\u00f6kmotor"], "hu": ["keres\u0151g\u00e9p"], "pl": ["przeszukiwarka"]}, "examples": []}]}], "root": "ser\u0109", "primary": false}, "mistikulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu travivis mistikajn spertojn kaj ilin interpretas religie.", "translations": {"hu": ["misztikus"], "ru": ["\u043c\u0438\u0441\u0442\u0438\u043a"], "fr": ["mystique (pers.)"], "en": ["mystic"], "fa": ["\u0639\u0627\u0631\u0641", "\u0627\u0647\u0644 \u0637\u0631\u06cc\u0642\u062a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mistik", "primary": false}, "staturo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alteco kaj imponeco de la homa korpo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u043d", "\u043f\u043e\u0441\u0442\u0430\u0446\u044c", "\u0444\u0456\u0433\u0443\u0440\u0430", "\u0440\u043e\u0441\u0442"], "fr": ["prestance", "stature"], "en": ["stature"], "nl": ["postuur", "lichaamsbouw"], "ru": ["\u043e\u0441\u0430\u043d\u043a\u0430", "\u0441\u0442\u0430\u043d", "\u0444\u0438\u0433\u0443\u0440\u0430", "\u0440\u043e\u0441\u0442"], "de": ["Statur", "Gr\u00f6\u00dfe", "Gestalt"], "hu": ["termet"]}, "examples": [["bonstatura", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "statur", "primary": true}, "\u011disfine": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u011cis la fino, sen rezigno, tute, komplete.", "translations": {"fr": ["jusqu'au bout"]}, "examples": [["kiam vi legos \u0109i tiun leteron \u011disfine, mi kredas, ke vi konfesos min prava", "H. Sienkewicz, trad. L. Zamenhof, Quo vadis?, 1933"]], "subdefinitions": []}], "root": "fin", "primary": false}, "plej malgranda komuna oblo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de pluraj entjeroj)", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0439\u043c\u0435\u043d\u0448\u0430\u0435 \u0430\u0433\u0443\u043b\u044c\u043d\u0430\u0435 \u043a\u0440\u0430\u0442\u043d\u0430\u0435"], "fr": ["plus petit commun multiple", "P.P.C.M."], "en": ["least common multiple"], "nl": ["kleinste gemeen veelvoud"], "ru": ["\u043d\u0430\u0438\u043c\u0435\u043d\u044c\u0448\u0435\u0435 \u043e\u0431\u0449\u0435\u0435 \u043a\u0440\u0430\u0442\u043d\u043e\u0435"], "de": ["kleinstes gemeinsames Vielfaches"], "hu": ["legkisebb k\u00f6z\u00f6s t\u00f6bbsz\u00f6r\u00f6s"], "pl": ["najmniejsza wsp\u00f3\u0142na wielokrotno\u015b\u0107", "N.W.W."]}, "examples": [["la plej malgranda komuna oblo de 14, 20, 30 estas 420", null]], "subdefinitions": []}], "root": "obl", "primary": false}, "vaki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti ne okupata, parolante priloko, ofico kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u0431\u044b\u0446\u044c \u0441\u0432\u0430\u0431\u043e\u0434\u043d\u044b\u043c (\u043f\u0440\u0430 \u043c\u0435\u0441\u0446\u0430)", "\u0431\u044b\u0446\u044c \u0432\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b\u043c (\u043f\u0440\u0430 \u043c\u0435\u0441\u0446\u0430)", "\u0431\u044b\u0446\u044c \u043d\u0435\u0437\u0430\u043d\u044f\u0442\u044b\u043c", "\u0431\u044b\u0446\u044c \u0432\u0430\u043a\u0430\u043d\u0442\u043d\u044b\u043c"], "fr": ["vacant (\u00eatre)"], "en": ["be vacant"], "nl": ["vrij zijn", "vacant zijn"], "pt": ["estar vago"], "ru": ["\u0431\u044b\u0442\u044c \u043d\u0435 \u0437\u0430\u043d\u044f\u0442\u044b\u043c", "\u0431\u044b\u0442\u044c \u0432\u0430\u043a\u0430\u043d\u0442\u043d\u044b\u043c", "\u0431\u044b\u0442\u044c \u0441\u0432\u043e\u0431\u043e\u0434\u043d\u044b\u043c (\u043e \u043c\u0435\u0441\u0442\u0435)"], "de": ["frei sein", "unbesetzt sein", "leer sein", "vakant sein"], "hu": ["\u00fcres", "szabad (nincs elfoglalva)"], "es": ["estar vac\u00edo", "estar libre"]}, "examples": [["li kondukis \u015din al vakanta spaco anta\u016d la statuo", null], ["vakanta se\u011do", null], ["ne estas vak(ant)a loko en nia oficejo", null], ["la prezidanteco vakas", null], ["vakanteco de lo\u011dejo, de posteno", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vak", "primary": true}, "stolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longa koltuko pendanta de \u0109irka\u016d la kolo \u011dis la genuoj, portata de kristanaj pastroj dum diservo.", "translations": {"be": ["\u0435\u043f\u0456\u0442\u0440\u0430\u0445\u0456\u043b\u044c"], "fr": ["\u00e9tole"], "en": ["stole (vestment)"], "nl": ["stool"], "ru": ["\u0435\u043f\u0438\u0442\u0440\u0430\u0445\u0438\u043b\u044c"], "de": ["Stola"], "it": ["stola (paramento sacro)"], "hu": ["st\u00f3la"], "pl": ["stu\u0142a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stol", "primary": true}, "koncedi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Post hezito a\u016d dubi\u011do konsenti pri la ebleco de io.", "translations": {"fr": ["conc\u00e9der (admettre)", "accorder (admettre)", "admettre (en convenir)", "convenir (de)", "reconna\u00eetre (en convenir)"], "en": ["concede"], "nl": ["toegeven"], "pt": ["conceder", "outorgar", "assentir"]}, "examples": [["\u00abmi konsentas,\u00bb koncedis Angolm, \u00absed tio ne malhelpas ke la faktoj ekzistas\u00bb", "Urd Hadda murdita!p. 2"], ["sed tamen mi kun tre respektaj sentoj koncedas, ke... ekzistas ka\u016dz' por miri", "Raymond Schwartz La Stranga Butiko Oni malfermas la butikon"]], "subdefinitions": []}], "root": "konced", "primary": true}, "koncedo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Oni ne imitu ekzemplojn de la tipo: amba\u016d partioj devas fari koncedojn , en kiu \u00abcedo\u00bb estus pli \u011dusta."], "primary definition": "Ago koncedi.", "translations": {"fr": ["concession (fait de conc\u00e9der, de reconna\u00eetre)"], "en": ["concession"], "nl": ["toegeving"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konced", "primary": false}, "perkoformaj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la klaso ostofi\u015doj (Perciformes).", "translations": {"ru": ["\u043e\u043a\u0443\u043d\u0435\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b\u0435 (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434)"], "de": ["Barschartige Fische"], "pl": ["okoniokszta\u0142tne"], "hu": ["s\u00fcg\u00e9ralak\u00faak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "perk", "primary": false}, "milda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malakre impresanta la sentumojn.", "translations": {"be": ["\u043c\u044f\u043a\u043a\u0456", "\u0446\u0456\u0445\u0456", "\u0434\u0430\u043b\u0456\u043a\u0430\u0442\u043d\u044b"], "fr": ["doux"], "en": ["gentle", "mild"], "nl": ["mild", "zacht (mild)"], "pt": ["ameno", "brando", "doce", "suave", "temperado (suave)", "benigno (suave)", "d\u00f3cil", "manso"], "ru": ["\u043c\u044f\u0433\u043a\u0438\u0439", "\u0442\u0438\u0445\u0438\u0439"], "hu": ["enyhe", "l\u00e1gy", "gyeng\u00e9d", "szel\u00edd"], "es": ["suave"]}, "examples": [["milda vo\u0109o, tu\u015do, duonlumo", null], ["vento, vetero", null], ["la pasanto tre milde pin\u0109is lin je la nazo", "Z"], ["milde levi\u011danta deklivo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Pla\u0109anta al koro a\u016d spirito, afabla, malsevera.", "translations": {"be": ["\u043c\u044f\u043a\u043a\u0456", "\u0446\u0456\u0445\u0456", "\u043b\u0430\u0433\u043e\u0434\u043d\u044b", "\u0440\u0430\u0445\u043c\u0430\u043d\u044b"], "de": ["mild", "milde"], "ru": ["\u043c\u044f\u0433\u043a\u0438\u0439", "\u0442\u0438\u0445\u0438\u0439", "\u043a\u0440\u043e\u0442\u043a\u0438\u0439"]}, "examples": [["milda karaktero (\u015dafo), lango, fizionomio, okulo", "Z"], ["mildaj vortoj, tonoj, rigardoj", "Z"], ["milda respondo kvietigas koleron", "Z"], ["milde ripro\u0109i iun", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mild", "primary": true}, "kardano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sistemo de alligo a\u016d pendigo de objekto interne de du ringoj, kiuj turnas unu en la alia kaj pro kio la enigita objekto ne balanci\u011das.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u0434\u0430\u043d"], "fr": ["cardan"], "en": ["universal joint"], "nl": ["cardan"], "ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0434\u0430\u043d"], "de": ["Kardangelenk", "Kreuzgelenk"], "hu": ["kard\u00e1n", "g\u00f6mbcsukl\u00f3"]}, "examples": [["oni utiligas la kardanon en la fabrikado de \u015dipkompasoj, lampoj ks", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kardan", "primary": true}, "e\u0125o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ripeti\u011do pli malpli klara de sono haltigita de supra\u0135o, kiu \u011din resendas al la orelo.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0445\u0430"], "fr": ["\u00e9cho"], "bg": ["\u0435\u0445\u043e"], "nl": ["echo"], "pt": ["eco"], "ru": ["\u044d\u0445\u043e"], "ca": ["eco"], "de": ["Echo"], "it": ["eco"], "sv": ["eko"], "en": ["echo"], "hu": ["visszhang"], "es": ["eco"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Ripeti\u011do de diro, opinio, famo.", "translations": {"it": ["eco"], "pl": ["echo"]}, "examples": [["li estas nur e\u0125o de sia majstro", null], ["min atingis nur kelkaj e\u0125oj de la \u0135usaj diskutoj", null], ["e\u0125e resoni", "Z"], ["plej multaj el tiuj novekreitaj vortoj forflugis sene\u0125e en la nenia\u0135on", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aperigo sur la ekrano de terminalo de la signobildoj, respondaj al la klavoj premataj de la uzulo. Tio estas la normala re\u011dimo, kvankam fojfoje, ekz-e kiam la eniga\u0135o estas pasvorto, \u011di kutime ne e\u0125i\u011das, por ke \u011di restu sekreta.", "translations": {"it": ["echo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "e\u0125", "primary": true}, "rusiano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u0435\u0435\u0446 (\u043f\u0430\u0432\u043e\u0434\u043b\u0435 \u0433\u0440\u0430\u043c\u0430\u0434\u0437\u044f\u043d\u0441\u0442\u0432\u0430)"], "fr": ["russe (subst.)"], "bg": ["\u0440\u0443\u0441\u043d\u0430\u043a"], "nl": ["Russisch staatsburger"], "ru": ["\u0440\u043e\u0441\u0441\u0438\u044f\u043d\u0438\u043d"], "de": ["Russe"], "pl": ["Rosjanin", "Rusek (pogardliwie lub pot.)", "Ruski (pogardliwie lub pot.)"]}, "examples": [["iu Rusiano prave replikis, ke tiukaze unu el la unuaj agoj de la komunistoj estus malpermeso de retpo\u015dto", "Boris Kolker: Poeto de amo kaj revolucio (E\u016dgeno Mi\u0125alski, Plena poemaro), Monatojaro 1996a, numero 9a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Rusi", "primary": false}, "atikismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Atika modo, dir- a\u016d farmaniero.", "translations": {"fr": ["atticisme"], "en": ["atticism"], "hu": ["atticizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "atik", "primary": false}, "Damasko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "damasko estas la \u0109efurbo de Sirio kaj la plej granda urbo de Sirio.", "translations": {"de": ["Damaskus"], "en": ["Damascus"], "sv": ["Damaskus"], "bg": ["\u0414\u0430\u043c\u0430\u0441\u043a"], "pl": ["Damaszek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "damask", "primary": false}, "astigmateco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aberacio de optika sistemo, en kiu la bilda fokuso estas anstata\u016data de du fokusaj strekoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u0442\u044b\u0433\u043c\u0430\u0442\u044b\u0437\u043c"], "fr": ["astigmatisme"], "en": ["astigmatism"], "nl": ["astigmatisme"], "ru": ["\u0430\u0441\u0442\u0438\u0433\u043c\u0430\u0442\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Astigmatismus"], "hu": ["asztigmatizmus"], "es": ["astigmatismo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "astigmat", "primary": false}, "konjugi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["vervoegen"], "pt": ["conjugar"], "hu": ["(ig\u00e9t) ragoz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konjug", "primary": true}, "konjugo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bildigo, kiu \u0135etas objekton al \u011dia konjugito.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u043b\u0443\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["conjugaison (math.)"], "en": ["conjugation"], "ru": ["\u0441\u043e\u043f\u0440\u044f\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Konjugation"], "hu": ["konjug\u00e1l\u00e1s"]}, "examples": [["la konjugo de kompleksoj estas involucio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konjug", "primary": false}, "pragmata": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Celanta efikon en la realo.", "translations": {"fr": ["pragmatique (adj.)"], "nl": ["pragmatisch"]}, "examples": [["la tria nivelo de la problemo estas la pragmata, tio estas la demando pri tio, \u0109u tiuj tri ekzekutoj utilas al la kuba revolucio a\u016d \u0109u ili malutilas al \u011di", "H. D. Steffan, Tri mortpafoj en Kubo, 2003-04-14"], ["Anne-Sophie estas pragmata. \u015ci ne komprenas la eduk-sistemon. \u00abOni petas de vi studi kaj elekti vian metion. Sed se vi provis nenion, kiel vi povas scii, kio pla\u0109os al vi a\u016d ne?\u00bb", "D. Kishegy, SVE, Hades, 2004, numero 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pragmat", "primary": true}, "romantikisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adepto de romantikismo, romantikismano.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u043c\u0430\u043d\u0442\u044b\u043a"], "fr": ["romantique (membre du mouvement)"], "en": ["romantic"], "ru": ["\u0440\u043e\u043c\u0430\u043d\u0442\u0438\u043a"], "de": ["Romantiker"], "hu": ["romantikus (st\u00edlus k\u00f6vet\u0151je)"]}, "examples": [["la re\u011do de la orgeno, la granda dana romantikisto, \u0109i tie dormas, la verkinto de niaj plej belaj popolaj kantoj", "Fabeloj, volumo 3, Peco da perlovico."]], "subdefinitions": []}], "root": "romantik", "primary": false}, "Malgranda Ursino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La norda stelaro \u0109erpilforma, en kiu la ekstrema stelo de la \u0109erpiltenilo estas la Polusa stelo.", "translations": {"ru": ["\u041c\u0430\u043b\u0430\u044f \u041c\u0435\u0434\u0432\u0435\u0434\u0438\u0446\u0430"], "fr": ["Petit charriot", "Petite ourse"], "en": ["Little Bear", "Little Dipper", "Ursa Minor"], "nl": ["Kleine Beer"], "pt": ["Ursa Menor"], "la": ["Ursa Minor"], "de": ["Kleiner B\u00e4r (Sternbild)", "Kleiner Wagen (Sternbild)"], "it": ["Orsa Minore", "Piccolo Carro"], "hu": ["Kismedve", "Kisg\u00f6nc\u00f6l"], "br": ["Kastell-karr-kamm bihan"], "cs": ["Mal\u00fd Medv\u011bd", "Mal\u00fd V\u016fz"], "fi": ["Pieni Karhu", "Pikku Otava"], "es": ["Osa Menor"], "he": ["\u05d4\u05d3\u05d5\u05d1\u05d4 \u05d4\u05e7\u05d8\u05e0\u05d4", "\u05d4\u05e2\u05d2\u05dc\u05d4 \u05d4\u05e7\u05d8\u05e0\u05d4"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "urs", "primary": false}, "salikacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj lignaj plantoj (Salicaceae).", "translations": {"ru": ["\u0438\u0432\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["salicac\u00e9es"], "nl": ["wilgenfamilie"], "pt": ["salic\u00e1ceas"], "de": ["Weidengew\u00e4chse"], "it": ["salicacee"], "hu": ["f\u0171zf\u00e9l\u00e9k", "f\u0171zfaf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "salikac", "primary": true}, "si": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La akuz. sin estas ofte uzata kiel prefikso samsignifa kiel \u00abmem\u00bb: sindefendo, sinregado, singarda, sindona, sintrotakseco.", "Rimarko: \u0108ar la esprimoj per si mem kaj inter si havas apartan propran sencon, ili estas konsiderataj kaj uzataj kiel unuvorta adverbo kaj ne sekvas la regulojn pri la uzado de si: Volap\u00fck ne estis venkita de Esperanto, \u011di pereis per si mem (proprakulpe, propraka\u016dze); \u0441\u0430\u043c \u043f\u0430 \u0441\u0430\u0431\u0435 von selbst, von sich aus, von alleine, aus sich selbst heraus itsest\u00e4\u00e4n mag\u00e1t\u00f3l, \u00f6nmag\u00e1ban \u0441\u0430\u043c \u043f\u043e \u0441\u0435\u0431\u0435 tiu aran\u011do per si mem (propraefike, propraforte) ne \u015dan\u011dos la iradon de la afero; tion li certe ne iniciatis per si mem (propramove); tiujn malsamajn objektojn miksi inter si (reciproke) oni neniel devas; kesken\u00e4\u00e4n egym\u00e1s k\u00f6z\u00f6tt \u043c\u0435\u0436\u0434\u0443 \u0441\u043e\u0431\u043e\u0439 rimedo por interkomunikigi inter si niajn amikojn; ili malpacas inter si."], "primary definition": "Resenda pronomo de la tria persono, uzata kiam \u011di rilatas al la subjekto de la propozicio atentante tamen, ke, en dependaj partoj de propozicio ne havantaj gramatikan subjekton, oni devas konsideri kiel subjekton ne la gramatikan subjekton de la dependiga propozicio, sed la logikan subjekton de la dependa parto.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0431\u0435", "\u0441\u044f\u0431\u0435"], "en": ["himself", "herself", "itself", "oneself", "themselves"], "nl": ["zich"], "ru": ["\u0441\u0435\u0431\u0435", "\u0441\u0435\u0431\u044f"], "de": ["sich"], "vo": ["-ok"], "fi": ["(3. pers. refleksiivipronomini)itse(ns\u00e4)"], "hu": ["maga"]}, "examples": [["li ne sufi\u0109e zorgas pri si mem", null], ["\u015di lavas sin", "Z"], ["li sentas sin malfeli\u0109a", null], ["kvinope ili sin \u0135etis sur min", "Z"], ["li ordonis al la servisto rapide vesti sin (la serviston)", null], ["mi konas kelkajn homojn nur por si malavarajn", null], ["\u015di proponis al li la sidlokon apud si", null], ["singarda", null]], "subdefinitions": []}], "root": "si", "primary": true}, "metroa stacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pl": ["stacja metra"], "pt": ["esta\u00e7\u00e3o de metr\u00f4"]}, "examples": [["kristnaska arbo en la metroa stacio Seokkye", "B. Wennergren, Kristnaska\u0135oj, BBBlogo"]], "subdefinitions": []}], "root": "staci", "primary": false}, "dramo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Teatra\u0135o, precipe tia, en kia alternas sentoj, ne nur amuza (komedia) a\u016d serioza (tragedia).", "translations": {"be": ["\u0434\u0440\u0430\u043c\u0430"], "fr": ["drame"], "bg": ["\u0434\u0440\u0430\u043c\u0430"], "pt": ["drama"], "ru": ["\u0434\u0440\u0430\u043c\u0430"], "de": ["Drama"], "sv": ["drama"], "es": ["drama"], "pl": ["dramat"]}, "examples": [["la dramoj de \u015cekspiro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Terura okazo.", "translations": {"pl": ["dramat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dram", "primary": true}, "sendependisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "senpendismano.", "translations": {"fr": ["ind\u00e9pendantiste"]}, "examples": [["la okupado transformi\u011das en armita batalo kontra\u016d la sendependistoj", "N. Birnbaum, trad. V. Lutermano, \u0108e la radikoj de la usona naciismo, le monde diplomatique, 2002-10"]], "subdefinitions": []}], "root": "pend", "primary": false}, "Filipo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo grekdevena.", "translations": {"ru": ["\u0424\u0438\u043b\u0438\u043f\u043f"], "fr": ["Philippe"], "nl": ["Filip", "Filips"], "pt": ["Filipe", "Felipe"], "de": ["Philipp"], "it": ["Filippo"], "hu": ["F\u00fcl\u00f6p"], "br": ["Fulup"], "pl": ["Filip"]}, "examples": [["\u0108u mi estas kun vi tiel longan tempon, kaj vi min ne konas Filipo?", "La Nova Testamento, &Mat 14:9"]], "subdefinitions": []}], "root": "Filip", "primary": true}, "\u0109askuri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0433\u043d\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0434\u0430\u0433\u0430\u043d\u044f\u0446\u044c", "\u0431\u0435\u0433\u0447\u044b (\u0437\u0430 \u043a\u0456\u043c\u0441\u044c\u0446\u0456)"], "fr": ["pourchasser"], "hu": ["\u00fcld\u00f6z", "kerget", "hajt"], "nl": ["achtervolgen"], "ru": ["\u0433\u043d\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0434\u043e\u0433\u043e\u043d\u044f\u0442\u044c"]}, "examples": [["\u0109askuri leporon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kur", "primary": false}, "se": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En la okazo ke, imagante ke, kondi\u0109e ke.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u0456"], "fr": ["si"], "bg": ["\u0430\u043a\u043e"], "nl": ["als", "indien"], "no": ["hvis"], "de": ["wenn"], "sv": ["om", "ifall"], "hu": ["ha", "amennyiben"], "en": ["if"], "cs": ["jestli\u017ee", "-li", "kdyby"], "fi": ["jos"], "vo": ["if"], "ru": ["\u0435\u0441\u043b\u0438"], "he": ["\u05d0\u05dd"]}, "examples": [["se li jam venis, petu lin al mi", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 26"], ["se oni amos la gaston, oni zorgas la paston", "Z"], ["se malri\u0109ulo sukcesas, li \u0109ion forgesas", "Z"], ["se Pe\u0109jo ne semos, Petro ne rikoltos", "Proverbaro esperanta"], ["se vi havos okazon, ne forgesu al mi skribi", "Z"], ["se la projekto estos bona, \u011di ja certe estos akceptita", "Z"], ["mi povus sveni, se mi restos sola", "Z"], ["\u0109iuj proklamis, ke ili estas pretaj limigi la armadojn, se la ceteraj nacioj komencos", null], ["se mi estus sana, mi estus feli\u0109a", "Z"], ["mi ne povus tion kredi, se mi ne vidus \u011din per miaj propraj okuloj", "Z"], ["mi trovos la kernon de la vero, se \u011di sidus e\u0109 en la plej profunda ka\u015diteco", "Z"], ["se tiu homo ne estus naskita, estus bone por li", "La Nova Testamento, S. Marko 14:21"], ["ho, se mi havus (kiom deziras havi!) rifu\u011dejon! (optativo)", "Z"], ["\u011di estos al vi, kiel se akra glavo vin tran\u0109us", "Z"], ["escepte se;", null], ["la\u016d tio, se la vetero estos bela a\u016d malbela, ni iros promeni a\u016d ne", null], ["tio havas sian se kaj sed ( medalo, difekto )", "Z"], ["se e\u0109 malmulte ni pu\u015dos, la muro tuj falos", null], ["mi estus kontenta, se nur mi povus iom ripozi", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Konjunkcio signifanta, ke la implico de du propozicioj estas vera.", "translations": {"de": ["wenn"], "sv": ["om"], "pl": ["je\u015bli"], "hu": ["ha"]}, "examples": [["se nombro estas dividebla per 4, \u011di estas dividebla per 2", null]], "subdefinitions": []}], "root": "se", "primary": true}, "invershava": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043f\u0443\u0441\u043a\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439 \u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["inversible"], "en": ["inversible"], "nl": ["omkeerbaar"], "pt": ["invert\u00edvel"], "de": ["umkehrbar"], "hu": ["invert\u00e1lhat\u00f3"], "pl": ["odwracalny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "invers", "primary": false}, "tendenco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Da\u016dra inklino al io difinita.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u043d\u0434\u044d\u043d\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["tendance"], "bg": ["\u0442\u0435\u043d\u0434\u0435\u043d\u0446\u0438\u044f"], "nl": ["neiging", "tendens"], "pt": ["tend\u00eancia"], "ru": ["\u0442\u0435\u043d\u0434\u0435\u043d\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Neigung", "Tendenz"], "hu": ["tendencia", "ir\u00e1nyzat", "ir\u00e1nyul\u00e1s"], "en": ["tendency"], "pl": ["tendencja", "d\u0105\u017cno\u015b\u0107", "kierunek", "sk\u0142onno\u015b\u0107"]}, "examples": [["en la cerbo de l' homo la mistika tendenco batalas kontra\u016d la racia", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Da\u016dra emo disvastigi iun ideon rekomendante \u011din pli a\u016d malpli malka\u015de en literatura verko.", "translations": {}, "examples": [["rakonto kun morala tendenco", null], ["gazeto kun reakcia tendenco", null], ["tendenca dramo", null], ["tendenca raporto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tendenc", "primary": true}, "klapo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Diversforma kvaza\u016dporda \u015dtopilo el ligno a\u016d metalo, destinita por enlasi (a\u016d ellasi) flua\u0135on a\u016d gason.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043b\u0430\u043f\u0430\u043d", "\u0437\u0430\u0441\u043b\u043e\u043d\u043a\u0430", "\u0432\u0435\u043d\u0442\u0438\u043b\u044c"], "fr": ["clapet", "soupape"], "en": ["valve", "flap"], "nl": ["klep"], "be": ["\u043a\u043b\u0430\u043f\u0430\u043d", "\u0432\u044d\u043d\u0442\u044b\u043b\u044c", "\u0437\u0430\u0441\u043b\u043e\u043d\u043a\u0430", "\u0441\u0442\u0432\u043e\u0440\u043a\u0430"], "de": ["Klappe"], "hu": ["csap\u00f3szelep", "csap\u00f3ny\u00edl\u00e1s", "csap\u00f3fed\u00e9l", "csap\u00f3sz\u00e1rny"]}, "examples": [["mankas klapo en lia kapo", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0432\u043e\u0440\u043a\u0430"], "de": ["Ventil"], "nl": ["ventiel (arch.)"], "en": ["half shell", "valve"], "hu": ["kagyl\u00f3h\u00e9j"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "klap", "primary": true}, "karto\u0109filmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Cilindroforma volva\u0135o de filmo kaj nigra papero, danke al kiu oni povas \u015dargi la fotografilojn en plenlumo.", "translations": {"de": ["Filmpatrone"], "pl": ["rolka filmu", "szpulka filmu"], "hu": ["filmtekercs"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "film", "primary": false}, "nupto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Geedziga festo.", "translations": {"be": ["\u0432\u044f\u0441\u0435\u043b\u044c\u043b\u0435"], "fr": ["noce"], "en": ["wedding", "nuptials"], "nl": ["huwelijk"], "pt": ["n\u00fapcias", "casamento"], "de": ["Hochzeit"], "hu": ["n\u00e1sz"], "es": ["nupcias"], "pl": ["\u015blub"]}, "examples": [["lia patro jam faris planon pri gefian\u0109igo kaj lia onklo projekton pri nupto", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 64a, volumo 2a, p. 399a"]], "subdefinitions": []}], "root": "nupt", "primary": true}, "trulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Triangula a\u016d trapezforma ladoplato kun tenilo, servanta al masonistoj por elmeti kaj ebenigi morteron, cementon, gipson ks.", "translations": {"be": ["\u043a\u0435\u043b\u044c\u043d\u044f"], "fr": ["truelle"], "en": ["trowel"], "nl": ["troffel"], "pt": ["colher de pedreiro"], "ru": ["\u043c\u0430\u0441\u0442\u0435\u0440\u043e\u043a"], "de": ["Kelle", "Spatel"], "hu": ["vakol\u00f3kan\u00e1l"], "es": ["palustre"], "pl": ["kielnia", "paca"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "trul", "primary": true}, "parenca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Apartenanta al la sama familio a\u016d parencaro.", "translations": {"be": ["\u0441\u0432\u0430\u044f\u0446\u043a\u0456", "\u0440\u043e\u0434\u043d\u044b"], "fr": ["apparent\u00e9", "parent (adj., apparent\u00e9)"], "en": ["related"], "nl": ["verwant"], "pt": ["parente (adj.)", "aparentado (adj.)"], "ru": ["\u0440\u043e\u0434\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["rokon-"], "br": ["kar (ag.)"]}, "examples": [["\u0109i tie la arboj \u015dajnas parencaj al ni", "Z"], ["parencaj rilatoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Samdevena a\u016d samkategoria.", "translations": {"be": ["\u0440\u043e\u0434\u043d\u0430\u0441\u043d\u044b", "\u0431\u043b\u0456\u0437\u043a\u0456"]}, "examples": [["parencaj lingvoj, organizoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "parenc", "primary": false}, "avia": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La\u016d naciligvaj kutimoj oni ofte trovas la adjektivon \u00abaera\u00bb uzata en la senco de \u00abavia\u00bb."], "primary definition": "Rilata al aviado, uzanta avion.", "translations": {"be": ["\u0430\u0432\u0456\u044f\u0446\u044b\u0439\u043d\u044b", "\u043f\u0430\u0432\u0435\u0442\u0440\u0430\u043d\u044b"], "de": ["fliegend"], "en": ["aviational"], "ru": ["\u0430\u0432\u0438\u0430-", "\u0432\u043e\u0437\u0434\u0443\u0448\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["l\u00e9gi", "rep\u00fcl\u0151"]}, "examples": [["avia transportado, po\u015dto", null], ["voja\u011di, sendi ion avie", null]], "subdefinitions": []}], "root": "avi", "primary": false}, "avio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La uzado de \u00abavio\u00bb lastatempe pliofti\u011das, tamen \u00abaviadilo\u00bb restas pli kutima kaj \u011denerala vorto; certe \u00abavio\u00bb estas pli uzata ol la arkaiki\u011dinta \u00abaeroplano\u00bb."], "primary definition": "Flugma\u015dino pli peza ol la aero, destinita por flugado en atmosfero, precipe tiu uzanta motoron kaj flugilojn.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043c\u0430\u043b\u0451\u0442"], "fr": ["avion"], "bg": ["\u0441\u0430\u043c\u043e\u043b\u0435\u0442"], "nl": ["vliegtuig"], "ru": ["\u0441\u0430\u043c\u043e\u043b\u0451\u0442"], "de": ["Flugzeug", "Flugmaschine", "Flugapparat"], "hu": ["rep\u00fcl\u0151g\u00e9p"], "en": ["aircraft"], "es": ["avi\u00f3n"], "pl": ["samolot"]}, "examples": [["supersona, subsona avio", null], ["\u0109asavio, bombavio, skoltavio, \u015dar\u011davio", null], ["Irako ne plu estas grava temo, ne plu aperas bildoj de soldatoj kaj tankoj, de batal-avioj kaj bombofumo", "Monato, Stefan MAUL: Mondo alia"], ["\u0109efa problemo de avio\u0125emia laboro estas la flanka forflugo de \u0125emia\u0135oj dis\u015dprucigataj per laboranta agroavio", "Richard Partecke: Malalta flugo permesata!. AEST 1984. Brno, 1984, p. 52"]], "subdefinitions": []}], "root": "avi", "primary": true}, "toro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Bricard \u0109i-sence uzas formon \u00abtoruso\u00bb, trovi\u011danta anka\u016d en."], "primary definition": "Surfaco, naskita de cirklo rotacianta \u0109irka\u016d rekto, kiu situas en la ebeno de la cirklo, sed \u011din ne sekcas; solido, kiun limas tia surfaco.", "translations": {"be": ["\u0442\u043e\u0440"], "fr": ["tore"], "en": ["torus", "toroid"], "pt": ["toro"], "ru": ["\u0442\u043e\u0440"], "de": ["Torus", "Ringfl\u00e4che"], "hu": ["t\u00f3rusz", "gy\u0171r\u0171fel\u00fclet"], "pl": ["torus"]}, "examples": [["toro estas homeomorfia al la kartezia produto de du cirkloj", null], ["pli \u011denerale, n-dimensian toron oni nomas la kartezian produton de n cirkloj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Modluro, ronda elstara\u0135o \u0109irka\u016d kolono.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u0440\u0443\u0441", "\u043f\u043e\u043b\u0443\u043a\u0440\u0443\u0433\u043b\u044b\u0439 \u0444\u0440\u0438\u0437"], "en": ["torus"], "nl": ["voetring (v.e.zuil)"], "pt": ["toro"], "hu": ["p\u00e1rnatag (oszlopon)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tor", "primary": true}, "ur\u011da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne plu prokrastebla.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u0430\u0434\u043a\u043b\u0430\u0434\u043d\u044b", "\u0442\u044d\u0440\u043c\u0456\u043d\u043e\u0432\u044b"], "en": ["urgent"], "nl": ["urgente", "dringend"], "pt": ["urgente"], "ru": ["\u043d\u0435\u043e\u0442\u043b\u043e\u0436\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u0440\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u043a\u0440\u0430\u0439\u043d\u0435 \u043d\u0435\u043e\u0431\u0445\u043e\u0434\u0438\u043c\u044b\u0439", "\u0431\u0435\u0437\u043e\u0442\u043b\u0430\u0433\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["dringend"], "it": ["urgente"], "hu": ["s\u00fcrg\u0151s"], "fi": ["kiireellinen", "viipym\u00e4tt\u00e4 teht\u00e4v\u00e4", "jota ei voi lyk\u00e4t\u00e4"], "pl": ["pilny", "nag\u0142y"]}, "examples": [["la demando pri komuna lingvo por la scienco sin prezentas kiel ur\u011da problemo", null], ["unue zorgi la plej ur\u011dan", null], ["li havas ur\u011dan bezonon da mono", null], ["ur\u011da letero", null], ["ur\u011de bezoni ion", null], ["esti pelata, premata de ur\u011deco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ur\u011d", "primary": false}, "parenco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo apartenanta al la sama familio kiel la koncernulo, a\u016d havanta komunan praulon kun la koncernulo, a\u016d kiu estas boparenco de la koncernulo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0432\u0430\u044f\u043a"], "fr": ["parent (subst., personne apparent\u00e9e)"], "en": ["relative", "relation", "kinsman"], "nl": ["familielid"], "pt": ["parente"], "ru": ["\u0440\u043e\u0434\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Verwandter"], "hu": ["rokon"], "br": ["kar (ak.)"], "cs": ["p\u0159\u00edbuzn\u00fd"]}, "examples": [["pli bona amiko intima ol parenco malproksima", "Proverbaro esperanta"], ["parenco per Adamo", "Proverbaro esperanta"], ["personoj starantaj en la sama linio de parenceco", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "parenc", "primary": true}, "piceo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio pinacoj (Picea).", "translations": {"ru": ["\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["\u00e9pic\u00e9a"], "en": ["spruce"], "nl": ["spar"], "pt": ["p\u00edcea"], "be": ["\u0435\u043b\u043a\u0430", "\u044f\u043b\u0456\u043d\u0430"], "de": ["Fichte"], "hu": ["lucfeny\u0151"], "br": ["pinenn-groaz"], "pl": ["\u015bwierk"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pice", "primary": true}, "asonanco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Efekta ripeto de sama a\u016d simila vokalo, ekzemple ene de verso.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0441\u0441\u043e\u043d\u0430\u043d\u0441", "\u0441\u043e\u0437\u0432\u0443\u0447\u0438\u0435"], "fr": ["allit\u00e9ration (de voyelles)"], "en": ["assonance"], "hu": ["asszon\u00e1nc", "mag\u00e1nhangz\u00f3s r\u00edm"]}, "examples": [["noktuo jam ululis sur forumo", null], ["ravita mi priskribas vin, \u0109ar mi je vi sopiras", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nepura rimo, en kiu nur la vokaloj samas.", "translations": {"fr": ["assonance"]}, "examples": [["\u00abfaros-baron\u00bb, \u00aban\u011delan-belaj\u00bb, \u00absen\u011dena-ven\u011dema\u00bb, \u00abmuta-suna\u00bb, \u00ablavos-banon\u00bb", null], ["asonancaj versoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "asonanc", "primary": true}, "arkeologiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri arkeologio.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0445\u0435\u043e\u043b\u044f\u0433"], "fr": ["arch\u00e9ologue"], "en": ["archeologist"], "ru": ["\u0430\u0440\u0445\u0435\u043e\u043b\u043e\u0433"], "de": ["Arch\u00e4ologe"], "sv": ["arkeolog"], "hu": ["r\u00e9g\u00e9sz", "archeol\u00f3gus"], "sk": ["archeol\u00f3g"], "fa": ["\u0628\u0627\u0633\u062a\u0627\u0646\u200c\u0634\u0646\u0627\u0633"], "es": ["arque\u00f3logo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arkeologi", "primary": false}, "klinko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Peco de pordofermilo, konsistanta el metala dika lameno, pivotfiksita \u0109e unu ekstrema\u0135o, kaj kiun oni povas levante a\u016d mallevante enigi en hokon fiksitan \u0109e la pordokadro.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u044f\u043c\u043a\u0430", "\u0437\u0430\u0448\u0447\u0430\u043f\u043a\u0430", "\u0437\u0430\u0441\u0430\u045e\u043a\u0430"], "fr": ["loquet"], "en": ["latch", "spring bolt"], "nl": ["klink"], "ru": ["\u0434\u0432\u0435\u0440\u043d\u043e\u0439 \u043a\u0440\u044e\u043a", "\u0449\u0435\u043a\u043e\u043b\u0434\u0430", "\u0437\u0430\u0434\u0432\u0438\u0436\u043a\u0430"], "de": ["Klinke"], "es": ["picaporte"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "klink", "primary": true}, "limbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gradita rando de cirklo, \u0109e astronomia, geodezia a\u016d matematika instrumento.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0438\u043c\u0431"], "de": ["Saum", "Rand"], "en": ["limb"], "pt": ["limbo (t\u00e9cn.)"], "hu": ["fokbeoszt\u00e1s", "limbusz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Membraneca maldika parto de la folio senpere insertita sur la tigo a\u016d portita sur la petiolo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043b\u0430\u0433\u0430\u043b\u0438\u0449\u0435 (\u043b\u0438\u0441\u0442\u0430 \u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u044f)"], "de": ["Limbus", "Blattrand"], "en": ["limb"], "pt": ["limbo (bot.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La disetendita parto de petalo a\u016d sepalo.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0448\u0438\u0440\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f \u0447\u0430\u0441\u0442\u044c (\u043b\u0435\u043f\u0435\u0441\u0442\u043a\u0430, \u043b\u0438\u0441\u0442\u0430)"], "de": ["Kelchsaum", "Limbus"], "en": ["limb"], "nl": ["bladschijf"], "pt": ["limbo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "limb", "primary": true}, "poligono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio poligonacoj (Polygonum).", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u043d\u0436\u043e\u045e\u043d\u0456\u043a"], "en": ["knotgrass", "knotweed"], "nl": ["veenwortel"], "ru": ["\u0433\u043e\u0440\u0435\u0446 (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435)", "\u0433\u0440\u0435\u0447\u0438\u0448\u043d\u0438\u043a", "\u0433\u0440\u0435\u0447\u0438\u0448\u043a\u0430"], "de": ["Kn\u00f6terich"], "hu": ["keser\u0171f\u0171"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "fagopiro.", "translations": {"nl": ["boekweit (ontr.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043c\u043d\u043e\u0433\u043e\u0443\u0433\u043e\u043b\u044c\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["polygone"], "en": ["polygon"], "nl": ["veelhoek"], "pt": ["pol\u00edgono"], "de": ["Polygon", "Vieleck"], "tr": ["\u00e7okgen"], "hu": ["soksz\u00f6g", "poligon"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "poligon", "primary": true}, "felandrio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de enanto (Oenanthe aquatica).", "translations": {"fr": ["cig\u00fce aquatique", "phellandre"], "de": ["Wasserfenchel", "Wasserpferdesaat"], "nl": ["watertorkruid"], "pt": ["enante", "fel\u00e2ndrio", "quebra-pedra (bot.: Oenanthe aquatica)"], "hu": ["v\u00edzi borgy\u00f6k\u00e9r", "v\u00edzi m\u00e9telyk\u00f3r\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "felandri", "primary": true}, "laboranto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu, kiu laboras.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Por vivteni sin.", "translations": {"fr": ["travailleur (subst.)", "employ\u00e9 (subst.)"], "sv": ["arbetare"], "no": ["arbeider"]}, "examples": [["dol\u0109a estas la dormo de laboranto, \u0109u li man\u011das malmulte a\u016d multe; sed trosateco ne lasas la ri\u0109ulon dormi", "La Malnova Testamento, Predikanto 5:12"], ["kiel malprudenta mi estis, , ke mi bezonas nur iri kaj diri, ke mi deziras labori, kaj mi jam estos akceptita en la vicon de la laborantoj", "Marta"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Por Esperanto.", "translations": {}, "examples": [["el la laborantoj de la unua tempo tre multaj jam delonge plu ne vivas, malaperis el nia anaro", "Paroloj, Malferma parolado de la 8a UK en Krak\u00f3w (1912-08-11)"]]}]}], "root": "labor", "primary": false}, "afrankite": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Anta\u016dpagite \u0109e po\u015dto.", "translations": {"nl": ["port betaald"], "de": ["frankiert", "freigemacht"], "en": ["postage prepaid"], "pt": ["franqueado", "com porte pago"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "afrank", "primary": false}, "abunda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Estanta en pli ol sufi\u0109a kvanto.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0438\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["abondant", "abondant", "ample", "copieux", "f\u00e9cond", "fourni (copieux)", "g\u00e9n\u00e9reux", "large", "luxuriant", "multiple", "nombreux", "opulant", "prolixe", "plantureux", "riche"], "en": ["abundant", "copious", "bountiful"], "nl": ["overvloedig"], "pt": ["abundante", "copioso", "lauto", "basto", "farto"], "be": ["\u0431\u0430\u0433\u0430\u0442\u044b", "\u0448\u0447\u043e\u0434\u0440\u044b", "\u0433\u0443\u0441\u0442\u044b"], "de": ["reichlich", "\u00fcberm\u00e4\u00dfig", "ausgiebig"], "it": ["abbondante"], "hu": ["b\u0151", "b\u0151s\u00e9ges"], "sk": ["hojn\u00fd"], "sv": ["riklig", "ymnig"], "es": ["abundante"]}, "examples": [["abunda rikolto, stilo, argumentado, programo", null], ["abundaj larmoj, haroj", "Z"], ["sa\u011do abunda, sed ne profunda", "Proverbaro esperanta"], ["la abunda\u0135on, kiun ili kolektis, kaj sian \u015dparita\u0135on ili transportas trans la riveron", "La Malnova Testamento, Jesaja 15:7"], ["miaj amba\u016d okuloj abunde fluigas akvon", "La Malnova Testamento, Plorkanto 1:16"], ["kiu ripetas abunde, lernas plej funde", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Entenanta pli ol sufi\u0109an kvanton.", "translations": {}, "examples": [["abunda frukto\u011dardeno", "Fabeloj, volumo 3, Sub la saliko"], ["la anta\u016da jaro estis tre abunda koncerne konvalojn", "Fabeloj, volumo 4, Lasta son\u011do de maljuna kverko"]], "subdefinitions": []}], "root": "abund", "primary": true}, "abundo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pli ol sufi\u0109a kvanto, malmanko.", "translations": {"sk": ["dostatok"], "be": ["\u0434\u0430\u0441\u0442\u0430\u0442\u0430\u043a", "\u0431\u0430\u0433\u0430\u0446\u044c\u0446\u0435"], "fr": ["abondance", "ampleur (profusion)", "foison", "g\u00e9n\u00e9rosit\u00e9 (profusion)", "luxuriance", "multitude", "nombre", "opulence", "profusion", "richesse"], "en": ["bounty"], "ru": ["\u043e\u0431\u0438\u043b\u0438\u0435", "\u0438\u0437\u043e\u0431\u0438\u043b\u0438\u0435"], "de": ["\u00dcberflu\u00df"]}, "examples": [["la Eternulo donos al vi abundon da bono en la frukto de via ventro", "La Malnova Testamento, Readmono 28:11"], ["abundo da afliktoj , da paco kaj vero", "La Malnova Testamento, Jeremia 33:6"], ["pro la abundo de lakto li man\u011dos buteron", "La Malnova Testamento, Jesaja 7:21"], ["\u0109ie kaj \u0109iel mi lernis la sekreton pleni\u011di kaj malsati, havi abundon kaj havi mankon", "La Nova Testamento, Al la Filipanoj 4:12"]], "subdefinitions": []}], "root": "abund", "primary": false}, "abundi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti abunda.", "translations": {"be": ["\u0431\u044b\u0446\u044c \u0443 \u0434\u0430\u0441\u0442\u0430\u0442\u043a\u0443"], "fr": ["abonder (\u00eatre, se montrer abondant)", "se montrer abondant", "foisonner", "fourmiller", "\u00eatre plein", "regorger"], "en": ["abound"], "ru": ["\u0438\u0437\u043e\u0431\u0438\u043b\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["reichlich vorhanden sein"], "es": ["abundar"]}, "examples": [["\u0109u ni restu en peko, por ke graco abundu?", "La Nova Testamento, Al la Romanoj 6:1"], ["abundu al vi anka\u016d \u0109i tiu graco", "La Nova Testamento, II. Korintanoj 8:7"], ["la lando abundis je riveroj kaj lagoj", "Plena Ilustrita Vortaro"], ["abundigu \u0109e vi la amon de unu al la alia", "La Nova Testamento, I. Tesalonikanoj 3:12"]], "subdefinitions": []}], "root": "abund", "primary": false}, "bonfari": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Bonvole helpi proksimulon.", "translations": {"fr": ["aider (exercer la bienfaisance)"], "hu": ["j\u00f3t\u00e9konykodik"]}, "examples": [["bonfaranto ofte ricevas nur maldankon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "far", "primary": false}, "kronika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longeda\u016dra.", "translations": {"be": ["\u0445\u0440\u0430\u043d\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["chronique (maladie)"], "en": ["chronic", "inveterate", "lingering"], "nl": ["langdurig", "chronisch"], "pt": ["cr\u00f4nico"], "ru": ["\u0445\u0440\u043e\u043d\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "ca": ["cr\u00f2nic"], "de": ["chronisch"], "sv": ["kronisk"], "hu": ["id\u00fclt", "kr\u00f3nikus"], "es": ["cr\u00f3nico"], "pl": ["chroniczny", "przewlek\u0142y"]}, "examples": [["alkoholo mem povas ka\u016dzi diversajn malsanojn, ekzemple kanceron kaj kronikan hepatiton", "Peng Juan: Alkohola\u0135o \u0109iam dan\u011dera, Monatojaro 2001a, numero 4a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rilata al kroniko, konforma al aran\u011do a\u016d stilo de kroniko.", "translations": {"ru": ["\u0445\u0440\u043e\u043d\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u0445\u0440\u043e\u043d\u0438\u043a\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043b\u0435\u0442\u043e\u043f\u0438\u0441\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["chronique (adj.)"], "nl": ["kroniek-"], "pl": ["kronikarski"], "hu": ["kr\u00f3nika-"]}, "examples": [["\u015di ja invitas literaturemajn verkontojn suplementi \u015dian kronikan laboron", "Probal Da\u015dgupto: Pracelojn fasonis recelano (Zofia Banet-Fornalowa, Antoni Grabowski), Monatojaro 2002a, numero 3a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kronik", "primary": true}, "prostitui": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Devigi iun akiri monon per mal\u0109asta vivo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0438\u0442\u0443\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["prostituer"], "nl": ["prostitueren"], "sv": ["prostituera"], "de": ["prostituieren"], "it": ["prostituire"], "hu": ["prostitu\u00e1l"]}, "examples": [["ne senhonorigu vian filinon prostituante \u015din", "Z"], ["sin prostitui", null], ["prostituist(in)o", null], ["la le\u011doj kontra\u016d la prostituado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "prostitu", "primary": true}, "krak": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bruo de krevo, de rompo.", "translations": {"ru": ["\u0445\u0440\u0443\u0441\u0442\u044c!", "\u043a\u0440\u0430\u043a!"], "fr": ["crac!"], "hu": ["reccs!"]}, "examples": [["\u00abkrak!\u00bb la silikvo krevis, kaj \u0109iuj kvin pizoj elruli\u011dis", "Fabeloj, volumo 3, kvin en unu silikvo"]], "subdefinitions": []}], "root": "krak", "primary": false}, "torako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la korpo de vertebruloj inter la kolo kaj la abdomeno, entenanta la koron, pulmojn, trakeon k ezofagon.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0443\u0434\u043d\u0430\u044f \u043a\u043b\u0435\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["thorax"], "en": ["thorax"], "nl": ["thorax", "borstholte"], "pt": ["t\u00f3rax"], "la": ["thorax"], "de": ["Thorax", "Brustkorb"], "hu": ["mellkas"], "pl": ["klatka piersiowa"], "ru": ["\u0433\u0440\u0443\u0434\u043d\u0430\u044f \u043a\u043b\u0435\u0442\u043a\u0430"], "es": ["t\u00f3rax"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La dua korpoparto de insektoj, portanta la krurojn kaj la flugilojn.", "translations": {"pl": ["tu\u0142\u00f3w"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "torak", "primary": true}, "kroniko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kolekto de historiaj raportoj, kronologie kompilitaj.", "translations": {"ru": ["\u0445\u0440\u043e\u043d\u0438\u043a\u0430"], "fr": ["chronique (subst.)"], "en": ["chronicle", "annals"], "nl": ["kroniek"], "pt": ["cr\u00f4nica"], "be": ["\u0445\u0440\u043e\u043d\u0456\u043a\u0430"], "de": ["Tagesberichterstattung", "Rundschau"], "sv": ["kr\u00f6nika"], "hu": ["kr\u00f3nika"], "pl": ["kronika"]}, "examples": [["temas pri taglibreca kroniko", "Stefan MacGill: Rutine tra tumulto, Monatojaro 2002a, numero 4a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Parto de gazeto dedi\u0109ita al difinita speco da nova\u0135oj.", "translations": {}, "examples": [["politika, teatra kroniko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kronik", "primary": false}, "anta\u016deniri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Iri celante anta\u016den; (f) progresi.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0434\u0442\u0438 \u0432\u043f\u0435\u0440\u0451\u0434", "\u043f\u0440\u043e\u0434\u0432\u0438\u0433\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["avancer", "aller de l'avant", "progresser"], "nl": ["vooruitgaan"], "pt": ["avan\u00e7ar", "adiantar-se"], "de": ["vorw\u00e4rtsgehen", "vorw\u00e4rtsschreiten", "vorr\u00fccken"], "pl": ["i\u015b\u0107 naprz\u00f3d"], "hu": ["el\u0151re megy"]}, "examples": [["ni devas \u0109iam anta\u016deniri ne timante la malhelpojn", null], ["anta\u016denira metodo, reformisto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ir", "primary": false}, "spitema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Volonte spitanta.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043f\u0440\u044f\u043c\u044b\u0439"], "fr": ["indocile", "rebelle"], "nl": ["weerbarstig"], "be": ["\u0443\u043f\u043e\u0440\u044b\u0441\u0442\u044b", "\u0443\u043f\u0430\u0440\u0442\u044b"], "de": ["trotzig"], "hu": ["dacos"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spit", "primary": false}, "saturnalio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: PIV prezentas la vorton plurnombre e\u0109 pri unuopa festo imite al la latina etimo."], "primary definition": "saturnofesto", "translations": {"it": ["saturnali"]}, "examples": [["Saturnalio kutime okazis en Romo en la dua duono de decembro, fine de la rikolta sezono", "M. Lamkin, trad. M. Leon, \u00abCarnevale\u00bb, 2000-03"], ["lin incitis lia sento de na\u016dzo kaj de memkompato en la arida vakuo de la saturnalio", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "saturnali", "primary": true}, "a\u016dtomorfio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bijekcia endomorfio.", "translations": {"be": ["\u0430\u045e\u0442\u0430\u043c\u0430\u0440\u0444\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["automorphisme"], "en": ["automorphism"], "ru": ["\u0430\u0432\u0442\u043e\u043c\u043e\u0440\u0444\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Automorphismus"], "pl": ["automorfizm"], "hu": ["automorfizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dtomorfi", "primary": true}, "procedi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Uzi difinitajn rimedojn por efektivigi ion.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u0435\u0439\u043d\u0456\u0447\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["proc\u00e9der"], "en": ["proceed"], "nl": ["te werk gaan"], "pt": ["proceder"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0442\u0443\u043f\u0430\u0442\u044c", "\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "ca": ["procedir"], "de": ["vorgehen", "verfahren"], "hu": ["elj\u00e1r"], "es": ["proceder"]}, "examples": [["metode, senorde, energie procedi", null]], "subdefinitions": []}], "root": "proced", "primary": true}, "medaliono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Juvelo en formo de plata malfermebla skatoleto, ordinare portata per \u0109eno \u0109e la kolo kaj en kiu oni konservas portreton, harojn kaj ceterajn.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0434\u0430\u043b\u044c\u0451\u043d"], "fr": ["m\u00e9dallion"], "en": ["locket"], "nl": ["medaillon"], "pt": ["medalh\u00e3o (j\u00f3ia em forma de caixa)"], "ru": ["\u043c\u0435\u0434\u0430\u043b\u044c\u043e\u043d"], "de": ["Medaillon"], "hu": ["medalion"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rondforma a\u016d ovala bareliefo kun figura\u0135o.", "translations": {"en": ["medallion"], "pt": ["medalh\u00e3o (baixo-relevo ornamental)", "medalha"]}, "examples": [["bronza medaliono pri la mortinto", "La Kiso kaj dek tri aliaj noveloj, tombeja arabesko"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "medalo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "medalion", "primary": true}, "poemo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La poemoj ekzistas en \u0109iuj literaturoj, sed ial la okcidentaj lingvoj malhavas terminon por tiu formo poezia, kaj la okcidentaj esperantistoj ofte nomas poemo \u0109ian ajn poezia\u0135on. Por parolanto de lingvo kiu havas apartan nomon por poemoj tio estas egale stranga, kiel nomi \u0109ian proza\u0135on romano (celante \u0109i tiun analogion, Kabe en sia vortaro difinis poemon kiel \u00abromanon en versoj\u00bb). La vorto poemo tamen estis oficialiginda nur por la strikta senco grandforma, alie \u011di estus malnecesa duobla\u0135o por la vorto \u00abpoezia\u0135o\u00bb."], "primary definition": "Grandforma poezia\u0135o, pli longa ol balado, ofte disdividita en \u0109apitrojn (\u0109i-okaze kutime nomatajn kantoj).", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u044d\u043c\u0430"], "fr": ["po\u00e8me"], "en": ["poem"], "nl": ["gedicht"], "pt": ["poema"], "be": ["\u043f\u0430\u044d\u043c\u0430"], "ca": ["poema"], "de": ["Gedicht"], "tr": ["manzume", "destan"], "hu": ["k\u00f6ltem\u00e9ny"], "es": ["poema"], "cs": ["b\u00e1se\u0148"], "pl": ["poemat"]}, "examples": [["antikvaj Hindaj poemoj", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 5, El la vivo kaj sciencoj, bagateloj"], ["la eposaj poemoj de Homero", null], ["la filozofia poemo de Lukrecio \u00abPri la naturo de la a\u0135oj\u00bb", null], ["la romantikaj poemoj de Bajrono", null], ["jam ne plu temas pri poemo verkita en Esperanto , sed pri poemo, kiu povus esti verkita en neniu alia lingvo, ol Esperanto", "G. Waringhien: Recenzo pri \u00abLa infana raso\u00bb. La nica literatura revuo, 2:3"], ["senkompara ri\u0109o kaj koncizo, multflanka filozofia erudicio kiun li enver\u015das en sian Poemon kaj al kiu similan li supozas anka\u016d en la leganto", "Dante tr. Kalocsay: Infero. Budapest 1933. Anta\u016dparolo, p. 6a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "poem", "primary": true}, "oazo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Izola loko kvaza\u016dinsula meze en seka dezerto, kovrita de vegeta\u0135oj pro ekzisto de fontoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0430\u0437\u0456\u0441"], "fr": ["oasis"], "en": ["oasis"], "nl": ["oase"], "pt": ["o\u00e1sis"], "el": ["\u03cc\u03b1\u03c3\u03b7"], "ca": ["oasi"], "de": ["Oase"], "it": ["oasi"], "hu": ["o\u00e1zis"], "ru": ["\u043e\u0430\u0437\u0438\u0441"], "sv": ["oas"], "es": ["oasis"], "he": ["\u05e0\u05d5\u05d5\u05d4 \u05de\u05d3\u05d1\u05e8"]}, "examples": [["la oazoj de Saharo", null], ["tie estis la \u0109efa bazaro, kien oni alportis la komerca\u0135ojn el la oazoj, dissemitaj en la dezerto", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 8a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) \u015cirmejo, rifu\u011dejo, ripozejo.", "translations": {}, "examples": [["en mezo de la lando, superkovrita de la fluo de la Barbaroj, restis kelkaj oazoj de civilizo", null], ["etendi\u011das kiel granda oazo meze de tumulta urbega kvartalo", "La Kiso kaj dek tri aliaj noveloj, tombeja arabesko"]], "subdefinitions": []}], "root": "oaz", "primary": true}, "posttagmezo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dua duono de la hela tago.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043f\u043e\u043b\u0443\u0434\u043d\u0438"], "fr": ["apr\u00e8s-midi"], "bg": ["\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0431\u0435\u0434"], "nl": ["middag (12-18 u.)", "namiddag (12-18 u.)"], "be": ["\u043f\u0430 \u043f\u0430\u045e\u0434\u043d\u0456", "\u043f\u0430\u043f\u0430\u043b\u0443\u0434\u043d\u0456"], "de": ["Nachmittag"], "hu": ["d\u00e9lut\u00e1n", "eb\u00e9dut\u00e1n"], "en": ["afternoon"], "es": ["tarde"], "br": ["enderv"], "ro": ["dup\u0103 amiaza"], "pl": ["popo\u0142udnie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mez", "primary": false}, "vestiblo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Enira parto de domo, tra kiu oni atingas la \u0109ambrojn.", "translations": {"el": ["\u03c0\u03c1\u03bf\u03b8\u03ac\u03bb\u03b1\u03bc\u03bf\u03c2"], "fr": ["entr\u00e9e (vestibule)", "vestibule"], "en": ["vestibule", "lobby", "entrance hall"], "nl": ["hal", "vestibule"], "pt": ["vest\u00edbulo"], "be": ["\u0432\u044d\u0441\u0442\u044b\u0431\u044e\u043b\u044c", "\u043f\u044f\u0440\u044d\u0434\u043d\u0456 \u043f\u0430\u043a\u043e\u0439"], "de": ["Diele", "Vorhalle", "Flur"], "it": ["vestibolo (arch.)"], "hu": ["el\u0151csarnok", "torn\u00e1c", "pitvar"], "ru": ["\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438\u0431\u044e\u043b\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0445\u043e\u0436\u0430\u044f"]}, "examples": [["li elpu\u015digas sin kune kun li en la vestiblon", "La Revizo, akto 4a, sceno 11a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Enira kavo de pli granda kavo en kelkaj organoj.", "translations": {"fr": ["vestibule (cavit\u00e9)"], "it": ["vestibolo (cavit\u00e0)"]}, "examples": [["vagina vestiblo , naza vestiblo , bu\u015da vestiblo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Organo de ekvilibro, lokita en la interna orelo (labirinto).", "translations": {"fr": ["vestibule (organe)"], "it": ["vestibolo (organo)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vestibl", "primary": true}, "piedestalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Masiva bazo de ekzemple kolono a\u016d statuo, ofte ornamita de kornico.", "translations": {"ru": ["\u043f\u044c\u0435\u0434\u0435\u0441\u0442\u0430\u043b"], "fr": ["pi\u00e9destal", "pi\u00e9douche"], "en": ["pedestal", "base"], "nl": ["pi\u00ebdestal", "sokkel", "voetstuk"], "pt": ["pedestal"], "be": ["\u043f'\u0435\u0434\u044d\u0441\u0442\u0430\u043b", "\u043f\u0430\u0434\u043d\u043e\u0436\u0436\u0430", "\u043f\u0430\u0441\u0442\u0430\u043c\u044d\u043d\u0442"], "de": ["Sockel"], "hu": ["oszlopsz\u00e9k", "szobortalapzat", "piedeszt\u00e1l"], "br": ["sichenn (un delwenn)"]}, "examples": [["la\u016dtvo\u0109a estro, suprengrimpinte piedestalon de obelisko apud la pordego, kriegis", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 22a, La fino de la intrigoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "piedestal", "primary": true}, "sa\u016dno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108ambreto, kiun oni forte hejtigas por \u015dvitigi la \u0109eestantojn.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u045e\u043d\u0430"], "fr": ["sauna"], "bg": ["\u0441\u0430\u0443\u043d\u0430"], "nl": ["sauna"], "ru": ["\u0441\u0430\u0443\u043d\u0430"], "de": ["Sauna"], "it": ["sauna"], "hu": ["szauna"], "sv": ["bastu"], "pl": ["sauna", "\u0142a\u017ania parowa"]}, "examples": [["sa\u016dnado estigas multan laboron: hejti la sa\u016dnon, akiri brullignon, akvon, purigi kaj sekigi la ejon post la lastaj sinbanintoj.", "Saliko: \u011cojoj kaj \u011duoj de finna somero, Monato, n-ro 12/2000"]], "subdefinitions": []}], "root": "sa\u016dn", "primary": true}, "pragmatiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de lingvoscienco kiu studas la rilatojn inter parolsituacio kaj lingvo: unuflanke kiel situacio influas la sencon de eldiro, aliflanke kiel eldiro modifas situacion (ordone, promese, plenume...).", "translations": {"fr": ["pragmatique (subst., linguistique)"], "nl": ["pragmatiek"], "es": ["pragm\u00e1tica (sust., ling\u00fc\u00edstica)"], "pt": ["pragm\u00e1tica"]}, "examples": [["ne temas pri gramatiko. Temas pri semantiko kaj pragmatiko", "Sergio Pokrovskij, Re: Opcio/elekto, soc.culture.esperanto, 2000-03-01"]], "subdefinitions": []}], "root": "pragmatik", "primary": true}, "vasalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu dependas de superulo a\u016d regnestro pro fe\u016ddo; fe\u016ddulo.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u0441\u0430\u043b"], "en": ["vassal"], "nl": ["vazal"], "pt": ["vassalo"], "el": ["\u03c5\u03c0\u03bf\u03c4\u03b5\u03bb\u03ae\u03c2"], "de": ["Vasall", "Lehnsmann"], "hu": ["h\u0171b\u00e9res", "vazallus"], "fa": ["\u0648\u0627\u0633\u0627\u0644", "\u062e\u0631\u0627\u062c\u06af\u0632\u0627\u0631"], "br": ["gwaz (dindan un aotrou)"], "ru": ["\u0432\u0430\u0441\u0441\u0430\u043b"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vasal", "primary": true}, "konkludiga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ebliganta konkludon.", "translations": {"hu": ["meggy\u0151z\u0151", "bizony\u00edt\u00f3 erej\u0171"], "de": ["schl\u00fcssig"], "nl": ["afdoend", "besluitend", "afrondend"], "en": ["conclusive", "clinching", "convincing", "decisive"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konklud", "primary": false}, "pentri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Prezenti ion per strekoj kaj koloroj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0438\u0441\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c (\u043a\u0440\u0430\u0441\u043a\u0430\u043c\u0438)", "\u0437\u0430\u043d\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f \u0436\u0438\u0432\u043e\u043f\u0438\u0441\u044c\u044e"], "fr": ["peindre"], "en": ["paint"], "nl": ["schilderen"], "be": ["\u043c\u0430\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u043c\u0430\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["malen"], "sv": ["m\u00e5la"], "hu": ["fest"], "br": ["penta\u00f1"]}, "examples": [["pentri viron, arbon, pejza\u011don per oleo, per akvarelo", null], ["li pentris la diinon nuda", null], ["ne pentru diablon sur la muro", "Proverbaro esperanta"], ["la suno pentris brilan strion sur la vasta akvaro", null], ["la luno pentris sur la \u011dardenoj ombrojn de l' piramidoj", "B"], ["sur lia viza\u011do estis pentrita la kutimo diri la veron", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Priskribi karakterojn a\u016d scenojn per vortoj.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0438\u0432\u043e\u043f\u0438\u0441\u0430\u0442\u044c"], "pt": ["pintar"], "br": ["taolenni\u00f1 (gant gerio\u00f9)"], "hu": ["lefest (\u00e1tv.)"]}, "examples": [["li majstre pentris la \u011dojojn kaj mal\u011dojojn de la humiluloj", null], ["pentri la homojn tiaj, kiaj ili devus esti", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Imagi drastan kaj vivan bildon de io.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0438\u0432\u043e \u043f\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c"], "br": ["empenti\u00f1"], "hu": ["fest", "ecsetel"]}, "examples": [["ofte li pentradis al si tiun \u0109i tempon sub \u0109iaj cirkonstancoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "pentr", "primary": true}, "dokumentfilmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esplora informfilmo pri iu temo, kontraste al fikcia\u0135oj, nova\u0135oj....", "translations": {"fr": ["documentaire (film)"], "de": ["Dokumentarfilm"], "pl": ["film dokumentalny", "dokument (film)"]}, "examples": [["dum la voja\u011do estus tre utile fari dokumentfilmon", "Arono kaj Karlina, Radio Verda, 2007-01-24"]], "subdefinitions": []}], "root": "film", "primary": false}, "kripto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subtera \u0109ambro de pre\u011dejo, kie oni iam enterigis mortintojn.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044b\u043f\u0442\u0430", "\u0441\u043a\u043b\u0435\u043f"], "fr": ["crypte"], "en": ["crypt", "vault", "underground cell"], "nl": ["crypte"], "pt": ["cripta"], "ru": ["\u043a\u0440\u0438\u043f\u0442\u0430", "\u0441\u043a\u043b\u0435\u043f"], "de": ["Krypta", "Grabkapelle"], "hu": ["kripta"], "es": ["cripta"], "pl": ["krypta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kript", "primary": true}, "vokalo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La\u016d la kriterio de da\u016dreco oni foje dividas la vokalojn inter longaj kaj mallongaj. Ne \u0109iuj lingvoj konas \u0109i tiun distingon. Iuj E-istaj fonetikistoj kaj prozodiistoj, ekz-e Kalocsay, rekomendas, ke oni longigu la vokalon de akcenta silabo, se \u011di trovi\u011das fine de la silabo: vi-no (kun longa i) kontraste al pin-to a\u016d vi-na-gro (kun mallongaj i). Vokaloj de duonakcentaj silaboj kutime ne rajtas longi\u011di: mi-a, a-pud."], "primary definition": "Parolsono \u0109e kies artikulacio la parolorganoj ne blokas la aerfluon kaj ne tiom \u011din obstrukcas, ke esti\u011du a\u016ddebla froto perceptata kiel esenca trajto de la sono; en silabo vokalo estas ties \u0109efa, la plej forta parto.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043b\u043e\u0441\u043d\u044b \u0433\u0443\u043a"], "fr": ["voyelle"], "en": ["vowel"], "nl": ["klinker"], "pt": ["vogal"], "el": ["\u03c6\u03c9\u03bd\u03ae\u03b5\u03bd"], "de": ["Vokal", "Selbstlaut", "Selbstlauter"], "sv": ["vokal"], "hu": ["mag\u00e1nhangz\u00f3"], "br": ["vogalenn"], "ru": ["\u0433\u043b\u0430\u0441\u043d\u044b\u0439 (\u0437\u0432\u0443\u043a)", "\u0433\u043b\u0430\u0441\u043d\u0430\u044f (\u0431\u0443\u043a\u0432\u0430)"], "vo": ["vokal"], "es": ["vocal"], "he": ["\u05ea\u05e0\u05d5\u05e2\u05d4"]}, "examples": [["la simplaj vokaloj de Esperanto estas a, e, i, o, u", null], ["el malsimplaj vokaloj Esperanto havas nur diftongojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vokal", "primary": true}, "konfidencio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["confidentie"], "pt": ["confid\u00eancia"]}, "examples": [["mi entute ne havas kutimon fari konfidenciojn", "Patroj kaj filoj\u0109ap. 17"], ["li plendis konfidencie al la edzino", "Patroj kaj filoj\u0109ap. 27, p. 191"]], "subdefinitions": []}], "root": "konfidenci", "primary": true}, "\u015dtata monopolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Monopolo tenata de la \u015dtataj organoj.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u044f\u0440\u0436\u0430\u045e\u043d\u0430\u044f \u043c\u0430\u043d\u0430\u043f\u043e\u043b\u0456\u044f"], "de": ["Staatsmonopol"], "en": ["government monopoly"], "ru": ["\u0433\u043e\u0441\u0443\u0434\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f \u043c\u043e\u043d\u043e\u043f\u043e\u043b\u0438\u044f"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "monopol", "primary": false}, "Granda Muro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pli ol 6000 kilometrojn longa murego en la nordo de \u0108inujo, poparte komencita por defendo de pli sudaj landoj, interligita en la 3a jarcento a. K. kaj plue konstruata en la sekvaj epokoj.", "translations": {"fr": ["la Grande Muraille (de Chine)"], "de": ["Chinesische Mauer"], "nl": ["Chinese muur"], "pt": ["a Grande Muralha da China"]}, "examples": [["la Granda Muro proksime de Pekino estas 7-8 metrojn alta, 6-7 metrojn dika kaj 5 metrojn lar\u011da \u0109e la supro", "Enciklopedieto de \u0108inio, \u0109apitro \u00abLa Granda Muro\u00bb, p. 80a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mur", "primary": false}, "ajuto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tubeto a\u016d specialforma plato lutita al la fino de tubo, kie elfluas la fluida\u0135o, por reguligi tiun elfluon.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0440\u0441\u0443\u043d\u043a\u0430", "\u0436\u044b\u043a\u043b\u0451\u0440"], "fr": ["ajutage"], "en": ["nozzle"], "nl": ["mondstuk"], "pt": ["regulador de jato"], "ru": ["\u0444\u043e\u0440\u0441\u0443\u043d\u043a\u0430", "\u0436\u0438\u043a\u043b\u0451\u0440"], "de": ["Schnauze", "T\u00fclle", "Mundst\u00fcck", "Auslass"], "hu": ["cs\u0151csonk", "cs\u0151v\u00e9g", "cs\u0151toldat", "cs\u0151csatlakoz\u00e1s"], "es": ["boquilla"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ajut", "primary": true}, "kunvarianco": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Temas pri unu el la malmultaj okazoj, kiam pravi\u011das la anstata\u016digo de la internacia prefikso \u00abko-\u00bb per \u00abkun-\u00bb. Tiu \u0109i PIV-a neologismo \u015dajnas do sekvinda."], "primary definition": "(de du hazardaj variabloj X kaj Y) La ekspekto de (X-E(X))(Y-E(Y)); simb. Kovar(X,Y).", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0432\u0430\u0440\u044b\u044f\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["covariance"], "en": ["covariance"], "ru": ["\u043a\u043e\u0432\u0430\u0440\u0438\u0430\u0446\u0438\u044f"], "ca": ["covari\u00e0ncia"], "de": ["Kovarianz", "Covarianz"], "hu": ["kovariancia"], "pl": ["kowariancja"]}, "examples": [["la varianco de X egalas al \u011dia kunvarianco kun \u011di mem", null], ["se du variabloj estas nedependaj, ilia kunvarianco estas nula, sed du dependaj variabloj povas havi nulan kunvariancon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "varianc", "primary": false}, "paste\u016drizi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Trakti per varmo bieron, vinon, lakton kaj tiel plu, la\u016d la metodo, proponita de Paste\u016dro.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u0442\u044d\u0440\u044b\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["pasteuriser"], "nl": ["pasteuriseren"], "ru": ["\u043f\u0430\u0441\u0442\u0435\u0440\u0438\u0437\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["pasteurisieren"], "hu": ["paszt\u0151r\u00f6z", "paszt\u00f6riz\u00e1l"]}, "examples": [["paste\u016drizita lakto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "paste\u016driz", "primary": false}, "paste\u016drizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metodo de neniigo de mikroboj en trinka\u0135oj kaj man\u011da\u0135oj per unufoja varmigo \u011dis temperaturo malpli 100\u00b0C (plej ofte 60-70\u00b0C), proponita de Paste\u016dro. Paste\u016drizo estas uzata por konservado de lakto, vino, biero kc.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u0442\u044d\u0440\u044b\u0437\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["pasteurisation"], "nl": ["pasteurisatie"], "pt": ["pasteuriza\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u043f\u0430\u0441\u0442\u0435\u0440\u0438\u0437\u0430\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Pasteurisation"], "hu": ["paszt\u0151r\u00f6z\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "steriligi", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "paste\u016driz", "primary": true}, "televidserio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Televidebla filmserio.", "translations": {"fr": ["feuilleton t\u00e9l\u00e9vis\u00e9", "s\u00e9rie t\u00e9l\u00e9vis\u00e9e"]}, "examples": [["\u00abLa vero estas tie ekstere\u00bb eble vi spektis iufoje tiun famkonatan televidserion el Usono", "F\u00e1tima, La sekreta \u011dardeno, 2005-11-04"]], "subdefinitions": []}], "root": "seri", "primary": false}, "for\u0135eti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u0134eti por forigi.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0431\u0440\u043e\u0441\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["rejeter (une offre)", "\u00e9carter"], "en": ["throw away"], "nl": ["wegwerpen"], "pt": ["jogar fora"], "it": ["buttare via", "proiettare", "scartare"], "hu": ["eldob", "elvet", "elsz\u00f3r", "elhaj\u00edt"], "pl": ["wyrzuca\u0107"]}, "examples": [["for\u0135eti malpura\u0135on, malbonan pomon", null], ["for\u0135eti konsilon, instruon, la mal\u011dojon, la pre\u011don de iu", "Z"], ["mi for\u0135etis mian unuan projekton , \u0109iujn utopiojn", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135et", "primary": false}, "vajco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Premtenilo, aparato kiu fikstenas pecon da materialo dum oni \u011din prilaboras.", "translations": {"fa": ["\u06af\u06cc\u0631\u0647 (\u0627\u0628\u0632\u0627\u0631)"], "fr": ["\u00e9tau"], "de": ["Schraubstock"], "en": ["vice (tool)"], "bg": ["\u043c\u0435\u043d\u0433\u0435\u043c\u0435"]}, "examples": [["\u0109i tiu ma\u015dino precipe konsistas el rado kun specialaj vajcoj por preme fiksi la prilaboratan pecon", "Vikipedio, artikolo \u00abtornoma\u015dino\u00bb, 2007-03-30"], ["li firmigis la veran sencon de tiu \u0109i vorto per terura, kiel vajco, manpremo", "A. Grin, trad. J. Finkel, Skarlataj veloj, 2008"]], "subdefinitions": []}], "root": "vajc", "primary": true}, "latiso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kunmeta\u0135o el stangoj, dratoj, maldikaj traboj ks, ofte aran\u011ditaj paralele la\u016d du \u0109efaj direktoj, uzata por fari a\u0135urajn barilojn, \u015dirmilojn, kribrilojn ks.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0448\u043e\u0442\u043a\u0430", "\u043a\u0440\u0430\u0442\u0430", "\u043a\u0440\u0430\u0442\u044b"], "fr": ["claie", "treillage", "treillis (treillage)"], "pt": ["treli\u00e7a", "rede de metal", "grade (de metal)"], "hu": ["r\u00e1cs", "h\u00e1l\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: La rilato x\u2227y = x difinas ordo-rilaton super E. Alternative kaj ekvivalente eblas difini latison kiel tian ordan aron (E,\u2264), ke por ajnaj du elementoj x, y de \u011di ekzistas iliaj infimo (signata per x\u2227y) kaj supremo (signata per x\u2228y)."], "primary definition": "Tia algebra strukturo (E,\u2228,\u2227), ke amba\u016d operacioj estas komutecaj kaj asociecaj, kaj ke x\u2228(x\u2227y) = x\u2227(x\u2228y) = x, kiuj ajn estas x,y\u2208E (sorbada regulo).", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u0430\u0442\u0430", "\u0441\u0442\u0440\u0443\u043a\u0442\u0443\u0440\u0430"], "fr": ["treillis"], "en": ["lattice"], "ru": ["\u0440\u0435\u0448\u0451\u0442\u043a\u0430", "\u0441\u0442\u0440\u0443\u043a\u0442\u0443\u0440\u0430"], "ca": ["reticle"], "de": ["Verband"], "hu": ["h\u00e1l\u00f3"], "pl": ["krata"]}, "examples": [["se (E,\u2228,\u2227) estas latiso, anka\u016d (E,\u2227,\u2228) estas", null], ["la aro de naturaj entjeroj, provizita per la operacioj plej granda komuna divizoro kaj plej malgranda komuna oblo estas latiso", null]], "subdefinitions": []}], "root": "latis", "primary": true}, "vojaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la vojoj en iu lando.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u043f\u0430\u0440\u0442\u043d\u0430 \u044f \u0441\u0435\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["r\u00e9seau routier"], "nl": ["wegennet"], "ru": ["\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u043f\u043e\u0440\u0442\u043d\u0430\u044f \u0441\u0435\u0442\u044c"], "de": ["Wegenetz"], "it": ["rete viaria"], "hu": ["\u00fath\u00e1l\u00f3zat"], "pl": ["sie\u0107 drogowa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "voj", "primary": false}, "koregono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio koregonedoj (Coregonus), man\u011deblaj fi\u015doj vivantaj en nesala akvo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0438\u0433"], "en": ["whitefish", "cisco"], "nl": ["houting"], "pt": ["esp\u00e9cie de salm\u00e3o"], "de": ["Renke", "Mar\u00e4ne", "Felchen"], "hu": ["mar\u00e9na"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "koregon", "primary": true}, "astrolabo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Instrumento por determini horon a\u016d pozicion de la observanto per mezuro de la angula pozicio de astro super la horizonto.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u0442\u0440\u0430\u043b\u044f\u0431\u0456\u044f"], "fr": ["astrolabe"], "bg": ["\u0430\u0441\u0442\u0440\u043e\u043b\u0430\u0431\u0438\u044f"], "ru": ["\u0430\u0441\u0442\u0440\u043e\u043b\u044f\u0431\u0438\u044f"], "de": ["Astrolabium"], "hu": ["asztrol\u00e1bium"], "fa": ["\u0627\u0633\u0637\u0631\u0644\u0627\u0628"], "en": ["astrolabe"], "es": ["astrolabio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "astrolab", "primary": true}, "sangvina": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Temperamento, karakterizata per opimismo, gajemo, eksciti\u011demo, forta eksterigo kaj \u015dan\u011di\u011demo de emocioj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043d\u0433\u0432\u0456\u043d\u0456\u0447\u043d\u044b"], "en": ["sanguine"], "nl": ["sanguineus", "temperamentvol", "vurig"], "pt": ["sang\u00fc\u00edneo"], "ru": ["\u0441\u0430\u043d\u0433\u0432\u0438\u043d\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["sanguinisch", "temperamentvoll", "hei\u00dfbl\u00fctig"], "hu": ["szangvinikjus", "lobban\u00e9nykony", "v\u00e9rmes"], "fa": ["\u062f\u0645\u0648\u06cc", "\u062d\u0631\u0627\u0631\u062a\u06cc \u0645\u0632\u0627\u062c", "\u0628\u0634\u0627\u0634"]}, "examples": [["vi diras \u011din mem, kaj vi ne estas sangvina", "Charles Dickens, tr. Zamenhof: La batalo de l' vivo. 1891"], ["malanta\u016de pluraj meza\u011duloj kaj junaj snoboj, kvar sangvinaj nomadoj", "Jean RIBILLARD: Majstro M'saud kaj la kinarto. La nica literatura revuo, 2:6"]], "subdefinitions": []}], "root": "sangvin", "primary": true}, "instali\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "I\u011di instalita, instali sin.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0440\u0430\u0437\u043c\u0435\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["s'installer", "emm\u00e9nager", "s'\u00e9tablir (s'installer)", "s'implanter"], "pt": ["instalar-se"], "hu": ["l\u00e9tes\u00fcl", "telep\u00edt\u0151dik", "elhelyezkedik"]}, "examples": [["li rikanis al uzinaj kulturistoj, anka\u016d instali\u011dintaj al la stabloj", "Metropoliteno\u0109ap. 11"], ["instali\u011das nur la programo mem, dum la lingvomaterialo restas sur la kompakta disko", "Franz KruseMonatohttp://www.esperanto.be/fel/mon/rec/nvoj.html"]], "subdefinitions": []}], "root": "instal", "primary": false}, "tankao": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Japan-devena fiksforma poemo el 31 silaboj (5-7-5-7-7), \u011denerale improvizita kaj lirika.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["tanka"], "en": ["tanka"], "pt": ["tanca"], "ru": ["\u0442\u0430\u043d\u043a\u0430"], "de": ["Tanka"], "hu": ["tanka"], "es": ["tanca"]}, "examples": [["per la tradiciaj utaoj kaj tankaoj, li el\u0135onglas neniam formulitajn nuntempa\u0135ojn", "M. Fernandez, Poeto Mao Zifu, Penseo, 1999-05, numero 91a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tanka", "primary": true}, "tetro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio el familio tetraonedoj (Lyrurus tetrix).", "translations": {"be": ["\u0446\u0435\u0446\u044f\u0440\u0443\u043a", "\u043a\u0430\u0441\u0430\u0447"], "fr": ["petit coq de bruy\u00e8re", "t\u00e9tras lyre"], "en": ["black grouse"], "nl": ["korhoen"], "pt": ["galinha-brava", "tetraz-pequeno-das-serras"], "ru": ["\u0442\u0435\u0442\u0435\u0440\u0435\u0432-\u043a\u043e\u0441\u0430\u0447", "\u0442\u0435\u0442\u0435\u0440\u0435\u0432 \u043e\u0431\u044b\u043a\u043d\u043e\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["Birkhuhn"], "hu": ["ny\u00edrfajd"], "cs": ["tet\u0159ivek obecn\u00fd"], "pl": ["cietrzew"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tetr", "primary": true}, "fotelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0442\u044d\u043b\u044c"], "fr": ["fauteuil"], "bg": ["\u0444\u043e\u0442\u044c\u043e\u0439\u043b"], "nl": ["zetel"], "pt": ["poltrona"], "ru": ["\u043a\u0440\u0435\u0441\u043b\u043e"], "ca": ["cadira de bra\u00e7os", "butaca", "poltrona"], "de": ["Sessel"], "sv": ["f\u00e5t\u00f6lj"], "hu": ["fotel"], "en": ["armchair"], "es": ["sill\u00f3n"], "pl": ["fotel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fotel", "primary": true}, "favori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti favora, agi favore al.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0440\u044b\u044f\u0446\u044c", "\u0441\u0442\u0430\u0432\u0456\u0446\u0446\u0430 \u0437 \u043f\u0440\u044b\u0445\u0456\u043b\u044c\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044e"], "fr": ["\u00eatre favorable (\u00e0)", "favoriser", "gratifier"], "nl": ["begunstigen"], "ru": ["\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u0432\u043e\u043b\u0438\u0442\u044c", "\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u043f\u0440\u0438\u044f\u0442\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["beg\u00fcnstigen", "bevorzugen"], "es": ["ser favorable a", "favorecer"], "hu": ["kedvez vkinek", "kegyes vkihez", "kedvezm\u00e9nyez", "favoriz\u00e1l"]}, "examples": [["favori iun, al iu", null], ["favori ian entreprenon, al entrepreno", null], ["kiun favoras la sorto, por tiu e\u0109 koko estas ovoporta", "Proverbaro esperanta"], ["la dioj favoris vin per granda virto", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 5a"], ["ni estis favoritaj per bela vetero", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Esti prefere favora al.", "translations": {"nl": ["bevoordeligen"], "es": ["preferir"], "hu": ["el\u0151nyben r\u00e9szes\u00edt"]}, "examples": [["favori siajn amikojn, al siaj amikoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "favor", "primary": false}, "blabla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bruo de rapida, abunda parolado.", "translations": {"fr": ["blabla"], "nl": ["blabla"], "it": ["bla bla"], "pl": ["paplanina"], "hu": ["blabla"]}, "examples": [["jaroj da neglekto... blabla... krimo-ondo... blabla... respondecas niaj anta\u016duloj... bla...", "M. A. Clerk, El taglibro de najbarino, La Brita Esperantisto, 2002, numero 953a"]], "subdefinitions": []}], "root": "blabla", "primary": false}, "favoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bonvola, favora inklino (ofte pro aparta arbitra prefero).", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0445\u0456\u043b\u044c\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0434\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u044b\u0447\u043b\u0456\u0432\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["bienfait", "bienveillance", "faveur"], "nl": ["gunst"], "ru": ["\u043c\u0438\u043b\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u0432\u043e\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u0441\u043a\u043b\u043e\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u043f\u043e\u043b\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u0441\u043a\u043b\u043e\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c)"], "de": ["Gunst"], "es": ["favor"], "hu": ["kedvezm\u00e9ny", "kedvez\u00e9s", "kegy"]}, "examples": [["altiri la favoron de iu", null], ["trovi favoron \u0109e iu", "Z"], ["suferi malfavoron", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Favora ago, helpo.", "translations": {}, "examples": [["super\u015duti iun per favoroj", null], ["peti favoron", null]], "subdefinitions": []}], "root": "favor", "primary": false}, "dibo\u0109igi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari, ke iu dibo\u0109u.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0432\u0440\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0432\u0440\u0430\u0449\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9praver", "d\u00e9vergonder"], "de": ["zu Ausschweifungen verleiten"], "pl": ["zdeprawowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dibo\u0109", "primary": false}, "favora": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bonvola, helpopreta, indulga (ofte pro aparta arbitra prefero).", "translations": {"be": ["\u0434\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u044b\u0447\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u043f\u0440\u044b\u0445\u0456\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["bienveillant", "favorable", "propice"], "nl": ["gunstig"], "pt": ["favor\u00e1vel", "prop\u00edcio", "benevolente", "benigno"], "ru": ["\u043c\u0438\u043b\u043e\u0441\u0442\u0438\u0432\u044b\u0439", "\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u0441\u043a\u043b\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u0436\u0435\u043b\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["gro\u00dfz\u00fcgig"], "hu": ["kegy", "j\u00f3indulat"], "es": ["favorable", "propicio, -a"]}, "examples": [["estro favora al siaj subuloj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Helpota\u016dga, faciliga, sukcesiga.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0440\u044b\u044f\u043b\u044c\u043d\u044b"], "de": ["g\u00fcnstig"], "ru": ["\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u043f\u0440\u0438\u044f\u0442\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["kedvez\u0151"]}, "examples": [["favora vento, vetero, cirkonstanco", null], ["favora argumento", null], ["tiu grundo estas favora por greno", null], ["regas malfavora opinio pri li", null]], "subdefinitions": []}], "root": "favor", "primary": true}, "diabeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsano karakterizata per neasimilado kaj perurina ellasado de sukero.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u044f\u0431\u044d\u0442"], "fr": ["diab\u00e8te"], "bg": ["\u0434\u0438\u0430\u0431\u0435\u0442"], "nl": ["diabetes", "suikerziekte"], "pt": ["diabetes", "diabete"], "ru": ["\u0434\u0438\u0430\u0431\u0435\u0442"], "de": ["Zuckerkrankheit", "Zucker", "Diabetes", "Diabetes mellitus"], "sv": ["diabetes"], "hu": ["cukorbetegs\u00e9g", "diabetesz"], "sk": ["cukrovka"], "en": ["diabetes"], "pl": ["cukrzyca"], "es": ["diabetes"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "diabet", "primary": true}, "bonvenigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Saluti iun, certigante al li, ke li estas akceptata kun kora kontenteco.", "translations": {"be": ["\u0432\u0456\u0442\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["accueillir (souhaiter la bienvenue)"], "nl": ["verwelkomen"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043d\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u0441\u0442\u0440\u0435\u0447\u0430\u0442\u044c"], "de": ["willkommen hei\u00dfen"], "sw": ["-karibisha"], "sk": ["v\u00edta\u0165"], "es": ["dar la bienvenida"], "pl": ["wita\u0107", "przywita\u0107"]}, "examples": [["viro, kiu longtempe forestis kaj revenas sekure \u2013 tiun la parencoj, amikoj kaj bondezirantoj bonvenigas hejmen", "trad. T. T. Anuruddha, La Vojo al Nirvano a\u016d la Dhammapado, 16:219, B\u1ed3-T\u00e1t-Csoma-Instituto por Budhologio, 1973"]], "subdefinitions": []}], "root": "bon", "primary": false}, "akvokreso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio el familio brasikacoj (Nasturtium officinale), man\u011debla vegeta\u0135o, kiu kreskas en subakvaj lokoj.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0440\u0443\u043d\u043a\u0440\u0435\u0441\u0441", "\u0432\u043e\u0434\u044f\u043d\u043e\u0439 \u043a\u0440\u0435\u0441\u0441", "\u0436\u0435\u0440\u0443\u0445\u0430 \u043b\u0435\u043a\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f"], "en": ["watercress"], "nl": ["waterkers"], "pt": ["mastru\u00e7o-dos-rios"], "de": ["Brunnenkresse"], "es": ["berro"], "hu": ["v\u00edzitorma"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kres", "primary": false}, "orikso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda antilopo kun longaj kurbaj kornoj, nigra maska desegno sur la viza\u011do, el Afriko a\u016d Arabio genro el familio bovedoj (Oryx).", "translations": {"fr": ["oryx"], "de": ["Oryxantilope"], "nl": ["sabelantiloop"], "it": ["orice"], "pt": ["\u00f3rix", "guelengue"]}, "examples": [["\u0109iam nomadas ekzemple balenoj, \u0109impanzoj, rangiferoj, oriksoj", "J. \u015cuvajev, Pri la konduto de bestoj, Fokuso, 1987:1, p. 2a"], ["kelkaj oriksoj montris siajn longajn kornojn kaj malaperis post \u0109eno de arbustoj", "I. Efremov, trad. J. Finkel, La Granda Arko, 2006"]], "subdefinitions": []}], "root": "oriks", "primary": true}, "baziliko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ortangula apudforuma konstrua\u0135o kun duonrondaj ekstrema\u0135oj, servanta kiel ju\u011dejo, borso, kc, \u0109e antikvaj romanoj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0437\u044b\u043b\u0456\u043a\u0430"], "fr": ["basilique"], "en": ["basilica"], "ru": ["\u0431\u0430\u0437\u0438\u043b\u0438\u043a\u0430"], "hu": ["bazilika"], "sk": ["bazilika"], "pl": ["bazylika"], "es": ["bas\u00edlica"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Titolo privilegie konsentita de papo al kelkaj pre\u011dejoj.", "translations": {}, "examples": [["estis decidite, la\u016d rusa kutimo, konstrui en Moskvo bazilikon en la nomo de la plej proksima kristana festo", "Sergio Pokrovskij: Moskvo jubileas, Monatojaro 1997a, numero 9a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bazilik", "primary": true}, "mallakso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nenormala retenado de ekskrementoj en la intestaro.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043f\u043e\u0440"], "fr": ["constipation"], "en": ["constipation"], "nl": ["verstopping", "constipatie"], "pt": ["pris\u00e3o de ventre", "constipa\u00e7\u00e3o"], "el": ["\u03b4\u03c5\u03c3\u03ba\u03bf\u03b9\u03bb\u03b9\u03cc\u03c4\u03b7\u03c4\u03b1"], "de": ["Verstopfung"], "hu": ["sz\u00e9kreked\u00e9s"], "es": ["constipado", "estre\u00f1imiento"], "br": ["kaleter (ar c'horf)"], "ru": ["\u0437\u0430\u043f\u043e\u0440"], "pl": ["obstrukcja", "zatwardzenie (pot.)"]}, "examples": [["tamen atentu, tro da ajloj povas ka\u016dzi mallakson", "Sanigaj kaj malgrasigaj man\u011da\u0135oj, EP\u0108"], ["krome ili pezas malpli ol normale kaj suferas de mallakso", "Naturkuracado.info, Infanaj malsanoj"], ["en tiu okazo, ne plu prenu tiujn pilolojn, \u0109ar multaj homoj trovas ke ili ka\u016dzas mallakson, kiu siavice ka\u016dzas hemoroidojn", "David CURTIS: Koratako, Monato, n-ro 1/2002, p. 28;"]], "subdefinitions": []}], "root": "laks", "primary": false}, "zumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) A\u016ddigi kontinuan, malakutan kaj obtuzan bruon.", "translations": {"he": ["\u05dc\u05d6\u05de\u05d6\u05dd"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) parolante priinsektoj, kies flugado faras zo-sonon.", "translations": {"be": ["\u0433\u0443\u0441\u044c\u0446\u0456 (\u0430\u0431 \u043d\u0430\u0441\u044f\u043a\u043e\u043c\u044b\u0445, \u0430\u0431 \u043c\u0430\u0442\u043e\u0440\u044b)"], "fr": ["bourdonner"], "nl": ["zoemen"], "pt": ["zumbir", "zunir"], "el": ["\u03b2\u03bf\u03c5\u03af\u03b6\u03c9"], "de": ["summen"], "it": ["ronzare"], "sv": ["surra"], "pl": ["bzycze\u0107", "brz\u0119cze\u0107"], "br": ["frao\u00f1val"], "ru": ["\u0436\u0443\u0436\u0436\u0430\u0442\u044c", "\u0433\u0443\u0434\u0435\u0442\u044c"], "hu": ["z\u00fcmm\u00f6g", "dong", "zsong"], "es": ["zumbar"]}, "examples": [["zumas abelo, vespo, grilo", null], ["mu\u015do zumas al li en la kapo", null], ["dancario zumis en lia cerbo", null], ["en konfuza miksamaso zumas la pensoj en mia kapo", null], ["surdiga zumado de la kugloj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) parolante pripersono murmuranta a\u016d kantanta kun preska\u016d fermita bu\u015do.", "translations": {"el": ["\u03b2\u03bf\u03c5\u03af\u03b6\u03c9"], "fr": ["fredonner"], "en": ["hum"], "nl": ["neuri\u00ebn"], "pt": ["zumbir"], "be": ["\u043c\u0430\u0440\u043c\u044b\u0442\u0430\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u043f\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c \u043f\u0440\u0430 \u0441\u044f\u0431\u0435", "\u043d\u0430\u043f\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c \u043d\u0430\u043f\u0430\u045e\u0433\u043e\u043b\u0430\u0441\u0430"], "it": ["ronzare"], "hu": ["d\u00fcnny\u00f6g", "d\u00fadol"], "pl": ["mrucze\u0107", "nuci\u0107"], "br": ["mouskana\u00f1 [kanti]", "mouskomz [paroli]"], "ru": ["\u0431\u043e\u0440\u043c\u043e\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u043c\u044b\u0447\u0430\u0442\u044c", "\u0433\u0443\u0434\u0435\u0442\u044c"], "sv": ["mumla", "gnola", "nynna"], "es": ["canturrear"]}, "examples": [["zumi kanton", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) parolante prikonfuza bruo de parolantaj personoj.", "translations": {"be": ["\u0448\u0443\u043c\u0435\u0446\u044c"], "fr": ["bourdonner"], "nl": ["gonzen"], "ru": ["\u0448\u0443\u043c\u0435\u0442\u044c"], "sv": ["sorl"], "hu": ["zsibong"], "br": ["bouboual"], "cs": ["bzu\u010den\u00ed"], "pl": ["szumie\u0107"]}, "examples": [["sen\u0109esa zumado de la langoj", null], ["la malla\u016dta zumado de la konversacioj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "zum", "primary": true}, "duplikato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kopio, dua ekzemplero de dokumento.", "translations": {"be": ["\u0434\u0443\u0431\u043b\u0456\u043a\u0430\u0442", "\u043a\u043e\u043f\u0456\u044f"], "fr": ["double (duplicata)", "duplicata"], "en": ["duplicate"], "pt": ["duplicata", "segunda via"], "ru": ["\u043a\u043e\u043f\u0438\u044f", "\u0434\u0443\u0431\u043b\u0438\u043a\u0430\u0442"], "de": ["Doppel", "Kopie", "Duplikat", "Zweitausfertigung", "Zweitschrift"], "hu": ["m\u00e1sodp\u00e9ld\u00e1ny", "duplik\u00e1tum"], "fa": ["\u0631\u0648\u0646\u0648\u0634\u062a", "\u06a9\u067e\u06cc", "\u0627\u0644\u0645\u062b\u0646\u06cc"], "pl": ["duplikat"], "es": ["duplicado"]}, "examples": [["duplikato de fakturo, de naski\u011datesto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "duplikat", "primary": true}, "duplikati": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Produkti duplikaton.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u0434\u0443\u0431\u043b\u0456\u043a\u0430\u0442", "\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u043a\u043e\u043f\u0456\u044e", "\u0434\u0443\u0431\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043a\u0430\u043f\u0456\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "en": ["duplicate"], "ru": ["\u0441\u043d\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c \u043a\u043e\u043f\u0438\u044e", "\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u0434\u0443\u0431\u043b\u0438\u043a\u0430\u0442", "\u0434\u0443\u0431\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["kopieren", "duplizieren", "zweitausfertigen", "eine Zweitausfertigung erstellen", "eine Zweitschrift erstellen", "eine Zweitschrift ausfertigen", "ein Duplikat ausfertigen"], "hu": ["m\u00e1sodp\u00e9ld\u00e1nyt k\u00e9sz\u00edt", "lem\u00e1sol"], "fa": ["\u0646\u0633\u062e\u0647\u200c\u0628\u0631\u062f\u0627\u0631\u06cc \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u06a9\u067e\u06cc \u0628\u0631\u062f\u0627\u0634\u062a\u0646"], "es": ["duplicar"], "pl": ["duplikowa\u0107", "robi\u0107 duplikat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "duplikat", "primary": false}, "duonkonduktanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["semi-conducteur (subst.)", "semiconducteur (subst.)"], "nl": ["halfgeleider"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kondukt", "primary": false}, "kra\u015d": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bruo de io fale frakasi\u011danta.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0443\u043c!", "\u0442\u0440\u0430\u0445!", "\u0442\u0440\u0430\u0445-\u0442\u0430\u0440\u0430\u0440\u0430\u0445!"], "fr": ["badaboum", "crac (bruit de chute)"], "nl": ["boem!"], "it": ["badabum", "patatrac", "crash"], "hu": ["puff!", "bumm!"]}, "examples": [["\u015di kokete retiris sian manon. Kra\u015d! La taso plon\u011dis sur la plankon", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 80a, volumo 2a, p. 671a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kra\u015d", "primary": false}, "knedujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ujo, en kiu la bakisto knedas la panon.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0432\u0430\u0448\u043d\u044f"], "fr": ["p\u00e9trin (de boulanger)"], "en": ["kneading bowl", "kneading trough"], "nl": ["baktrog"], "br": ["laouer-doaz", "nev-doaz", "toazeg"], "be": ["\u0434\u0437\u044f\u0436\u0430", "\u0434\u0437\u0435\u0436\u043a\u0430 (\u0434\u043b\u044f \u0446\u0435\u0441\u0442\u0430)"], "de": ["Knettrog", "Backtrog"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kned", "primary": false}, "forkonfesi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Deklari, ke oni for\u0135etas ion, kion oni kredis a\u016d amis.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0440\u0435\u0447\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["renoncer (\u00e0)", "abjurer", "renier"], "en": ["renounce", "abjure", "give up"], "nl": ["afwijzen"], "de": ["abschw\u00f6ren"], "pl": ["wyrzeka\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["forkonfesi siajn erarojn, la teatron, siajn suspektojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konfes", "primary": false}, "premson\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0448\u043c\u0430\u0440"], "fr": ["cauchemar", "mauvais r\u00eave"], "en": ["nightmare"], "nl": ["nachtmerrie"], "de": ["Alptraum", "Albtraum", "Alpdr\u00fccken", "Alpdruck"], "es": ["pesadilla"], "hu": ["lid\u00e9rcnyom\u00e1s", "r\u00e9m\u00e1lom"]}, "examples": [["subite \u015di veki\u011dis, kvaza\u016d el morta premson\u011do", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 22"]], "subdefinitions": []}], "root": "son\u011d", "primary": false}, "defala\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Defalinta parto de io.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043a\u0456\u0434\u044b"], "fr": ["d\u00e9chet"], "nl": ["afval"], "ru": ["\u043e\u0442\u0431\u0440\u043e\u0441\u044b"], "de": ["Abfall"], "pl": ["odpadek"], "hu": ["hullad\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "For\u0135eta\u0135o.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fal", "primary": false}, "torturilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aran\u011da\u0135o uzata por torturi.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0440\u0443\u0434\u0438\u0435 \u043f\u044b\u0442\u043a\u0438"], "pl": ["narz\u0119dzie tortur"], "hu": ["k\u00ednz\u00f3eszk\u00f6z", "k\u00ednz\u00f3szersz\u00e1m"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tortur", "primary": false}, "rosino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u044b\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["raisin sec", "raisin de Corinthe"], "bg": ["\u0441\u0442\u0430\u0444\u0438\u0434\u0430"], "pt": ["uva-passa", "passa (de uva)"], "de": ["Rosine", "Korinthen"], "pl": ["rodzynek"], "hu": ["mazsola"]}, "examples": [["\u015di \u015dutis plenmane avelojn, migdalojn kaj rosinojn por man\u011deto", "Mahbube Mirkadiri, Nazi Solat trad., Tomasz Chmielik trad., Donaco el voja\u011do, La Ondo de Esperanto, jaro 2003a, numero 3a (101)"]], "subdefinitions": []}], "root": "rosin", "primary": true}, "fako\u0125ero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "fako\u0109ero", "translations": {"fr": ["phacoch\u00e8re"], "en": ["warthog"], "nl": ["wrattenzwijn"], "pt": ["javali-africano", "facochero", "porco-de-verrugas"], "de": ["Warzenschwein"], "it": ["facocero"], "hu": ["varacskos diszn\u00f3"], "pl": ["guziec", "\u015bwinia afryka\u0144ska"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "verukapro", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fako\u0125er", "primary": true}, "desegnisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu profesie desegnas.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0435\u0440\u0442\u0451\u0436\u043d\u0438\u043a", "\u0440\u0438\u0441\u043e\u0432\u0430\u043b\u044c\u0449\u0438\u043a"], "fr": ["dessinateur"], "de": ["Zeichner"], "pl": ["rysownik", "kre\u015blarz (rys. tech.)"], "hu": ["rajzol\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "desegn", "primary": false}, "uranio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 92, atompezo 238,0289, simbolo U. \u0108iuj izotopoj de tiu elemento estas radioaktivaj. Aktinoido. Metalo. Preferata baza materialo por atombomboj kaj atomcentraloj. La\u016d la atomnumero lasta elemento, kiu trovi\u011das en la naturo. La elementoj kun pli alta atomnumero estas artefaritaj elementoj kaj nomi\u011das transuraniaj elementoj a\u016d transuranioj.", "translations": {"be": ["\u0443\u0440\u0430\u043d (\u0445\u0456\u043c\u0456\u0447\u043d\u044b \u044d\u043b\u0435\u043c\u044d\u043d\u0442)"], "fr": ["uranium"], "en": ["uranium"], "el": ["\u03bf\u03c5\u03c1\u03ac\u03bd\u03b9\u03bf"], "de": ["Uran"], "it": ["uranio"], "hu": ["ur\u00e1nium", "ur\u00e1n"], "br": ["uraniom"], "fi": ["uraani"], "es": ["uranio"], "ru": ["\u0443\u0440\u0430\u043d"], "nl": ["uraan", "uranium"], "pt": ["ur\u00e2nio"], "la": ["Uranium"], "sk": ["ur\u00e1n"], "pl": ["uran"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "urani", "primary": true}, "drivi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Flosi la\u016d la pu\u015do de akvofluo a\u016d vento (senstire, en alia direkto ol intencite, sen klara direkto).", "translations": {"ru": ["\u0434\u0440\u0435\u0439\u0444\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043b\u044b\u0442\u044c \u043f\u043e \u0442\u0435\u0447\u0435\u043d\u0438\u044e", "\u043f\u043b\u044b\u0442\u044c \u043f\u043e \u0432\u0435\u0442\u0440\u0443"], "fr": ["d\u00e9river (aller \u00e0 la d\u00e9rive)", "aller \u00e0 la d\u00e9rive", "\u00eatre \u00e0 la d\u00e9rive"], "en": ["drift"], "pt": ["derivar (n\u00e1ut.)", "ficar \u00e0 deriva"], "de": ["treiben", "abtreiben"], "it": ["scadere (mar.)", "scarrocciare", "andare alla deriva"], "hu": ["sodr\u00f3dik"], "pl": ["dryfowa\u0107"], "es": ["ir a la deriva"]}, "examples": [["la \u015dipo drivis pro motordifekto", "Na\u016da Oficiala Aldono al la Universala Vortaro"], ["baleno drivanta malviva sur la akvo", "[La Voja\u011doj kaj] Mirigaj Aventuroj de Barono M\u00fcnchhausen, \u0109apitro 7a"], ["kiam ili longe rigardas \u011din, kun drivantaj someraj nuboj super \u011di \u015dajnas al ili, ke la granda konstrua\u0135o kvaza\u016d levi\u011das kaj \u015dvebas", "Stellan Engholm Vivo vokas 1946"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Deflanki\u011di de la intencita direkto pro pu\u015do de vento a\u016d akvofluo.", "translations": {"it": ["deviare (intr.)"]}, "examples": [["la kuglo drivis pro la forta vento, kaj tial \u011di ne trafis la celon", "Na\u016da Oficiala Aldono al la Universala Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "driv", "primary": true}, "drivo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago drivi.", "translations": {"fr": ["d\u00e9rive (action de d\u00e9river)", "d\u00e9rapage (d\u00e9rive)"], "en": ["drift"], "it": ["deriva", "scarroccio"], "pl": ["dryf"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Malrapida \u015dan\u011di\u011dado a\u016d movi\u011dado en ia sistemo (sen klara celo a\u016d direkto).", "translations": {}, "examples": [["lingva drivo", "Na\u016da Oficiala Aldono al la Universala Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "driv", "primary": false}, "vasta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta grandajn dimensiojn, grandspaca.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0441\u0442\u043e\u0440\u043d\u044b", "\u0448\u044b\u0440\u043e\u043a\u0456", "\u0432\u044f\u043b\u0456\u043a\u0456", "\u0432\u044f\u043b\u0456\u0437\u043d\u044b"], "fr": ["vaste", "l\u00e2che (pas serr\u00e9)", "large"], "en": ["vast"], "nl": ["weids"], "pt": ["vasto"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u043e\u0440\u043d\u044b\u0439", "\u043e\u0431\u0448\u0438\u0440\u043d\u044b\u0439", "\u0448\u0438\u0440\u043e\u043a\u0438\u0439"], "de": ["weit", "ausgedehnt", "ger\u00e4umig"], "tr": ["geni\u015f"], "hu": ["t\u00e1g", "t\u00e1gas", "sz\u00e9les"]}, "examples": [["vastaj kaj herbori\u0109aj kampoj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 34"], ["iru en la vastan mondon, vi sendube trovos sukceson", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Du fratoj"], ["vasta \u0109ambro", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 7a"], ["la\u016dvole la\u0109i la \u015duojn pli vaste a\u016d pli malvaste", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Havanta grandan amplekson.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0448\u0438\u0440\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["sz\u00e9lesk\u00f6r\u0171", "nagyar\u00e1ny\u00fa"], "de": ["betr\u00e4chtlich", "sehr gro\u00df", "unermesslich"], "nl": ["weids"], "be": ["\u0448\u044b\u0440\u043e\u043a\u0456", "\u0432\u044f\u043b\u0456\u043a\u0456"]}, "examples": [["vasta programo", null], ["vastaj konoj", null], ["poste jam \u015di alpa\u015dis al vasta klarigo de sia amo", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, Arturo, (rakonto de V. Devjatnin), 3"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Prononcata kun lango pli malalta kaj resonujo pli vasta, ol alia sono, kun kiu oni komparas.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043a\u0440\u044b\u0442\u044b (\u0433\u0443\u043a)"], "fr": ["ouvert (phon.)"], "nl": ["breed (klank)"], "ru": ["\u043e\u0442\u043a\u0440\u044b\u0442\u044b\u0439 (\u0437\u0432\u0443\u043a)"], "de": ["breit"], "hu": ["ny\u00edlt (hang)"]}, "examples": [["vokaloj estas sonoj pli vastaj ol konsonantoj", null], ["en fermitaj silaboj la Esperantajn vokalojn oni ordinare prononcas vastaj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vast", "primary": true}, "polenero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Polena semeto, maksimume kelkcent mikrometrojn granda, kun aspekto kaj ecoj propraj de la devena florspecio.", "translations": {"fr": ["grain de pollen"], "en": ["grain of pollen"], "nl": ["stuifmeelkorrel"]}, "examples": [["la poleneroj estas la plej multenombraj el la spermatozooj sur nia planedo", "Robert Roze: Vivisekcio de polenero, Monatojaro 1997a, numero 11a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "polen", "primary": false}, "ekstremumejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0443\u043d\u043a\u0442 \u044d\u043a\u0441\u0442\u0440\u044d\u043c\u0443\u043c\u0443"], "hu": ["sz\u00e9ls\u0151\u00e9rt\u00e9khely"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekstrem", "primary": false}, "murmuro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malla\u016dta sono de io a\u016d iu obtuze bruanta.", "translations": {"be": ["\u0446\u0443\u0440\u0447\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0431\u0443\u0440\u0447\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043c\u0430\u0440\u043c\u044b\u0442\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0448\u0430\u043c\u0430\u0446\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0448\u0443\u043c", "\u0448\u043e\u043b\u0430\u0445", "\u0448\u043e\u0440\u0433\u0430\u0442", "\u0433\u0443\u043b"], "fr": ["bougonnement", "murmure", "ronchonnement", "rumeur (bruit confus)"], "en": ["murmur"], "ru": ["\u0448\u0435\u043b\u0435\u0441\u0442", "\u0448\u043e\u0440\u043e\u0445", "\u0436\u0443\u0440\u0447\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u0440\u043e\u043f\u043e\u0442", "\u0431\u043e\u0440\u043c\u043e\u0442\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u0433\u0443\u043b \u0433\u043e\u043b\u043e\u0441\u043e\u0432"], "de": ["Murmeln"], "hu": ["mormol\u00e1s", "csobog\u00e1s", "z\u00fag\u00e1s", "cs\u00f6rgedez\u00e9s", "morg\u00e1s", "d\u00f6rm\u00f6g\u00e9s"]}, "examples": [["lia akra a\u016ddo perceptis venantan de sube, obtuzan murmuron", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 2a, p. 28a"]], "subdefinitions": []}], "root": "murmur", "primary": false}, "murmuri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Brui malforte, malklare, obtuze, kiel fluanta akvo sur \u015dtonoj, vento tra foliaro, amaso da homoj samtempe parolantaj.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0443\u0440\u0447\u0430\u0442\u044c", "\u0448\u0443\u0440\u0448\u0430\u0442\u044c", "\u0448\u0435\u043b\u0435\u0441\u0442\u0435\u0442\u044c", "\u0448\u0443\u043c\u0435\u0442\u044c"], "fr": ["bruire", "bruisser"], "en": ["murmur"], "nl": ["murmelen", "brommen", "morren"], "pt": ["murmurar", "farfalhar (folhas)"], "be": ["\u0446\u0443\u0440\u0447\u0430\u0446\u044c", "\u0446\u0443\u0440\u0447\u044d\u0446\u044c", "\u0431\u0443\u0440\u0447\u0430\u0446\u044c", "\u0431\u0443\u0440\u043a\u0430\u0442\u0430\u0446\u044c", "\u043c\u0430\u0440\u043c\u044b\u0442\u0430\u0446\u044c", "\u0448\u0430\u043c\u0430\u0446\u0435\u0446\u044c", "\u0448\u0443\u043c\u0435\u0446\u044c", "\u0448\u043e\u0440\u0433\u0430\u0446\u044c"], "de": ["murmeln"], "hu": ["mormol", "z\u00fag", "csobog", "cs\u00f6rgedezik"]}, "examples": [["la rivereto, la vento murmuras", null], ["la birdoj gaje murmuras sur arboj", null], ["akvo murmuretas en la bolkru\u0109o", null], ["eksonis murmuro de pa\u015doj", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Paroli malla\u016dte.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u0440\u043c\u043e\u0442\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["murmurer"], "hu": ["mormol", "suttog"]}, "examples": [["murmuri minacojn", null], ["murmureti al ies orelo", "B"], ["post longa momento \u015di murmuris: \u00abVi jam estas dudek-sesjara...\u00bb", "Shi Chengtai, La kompensa kiso, Monato, jaro 1995a, numero 6a, p. 27a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0440\u043e\u043f\u0442\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["bougonner", "grommeler", "grogner (r\u00e9criminer)", "r\u00e2ler (r\u00e9criminer)", "r\u00e9criminer", "ronchonner", "rousp\u00e9ter"], "pt": ["resmungar"], "hu": ["d\u00f6rm\u00f6g", "morog"]}, "examples": [["murmuri tra la dentoj", "Proverbaro esperanta"], ["ili ekmurmuris kontra\u016d Moseo", "Z"], ["sur la ventro veluro, en la ventro murmuro", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "murmur", "primary": true}, "tiama": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekzistanta en tiu tempo.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u0433\u0430\u0447\u0430\u0441\u043d\u044b"], "fr": ["d'alors", "de l'\u00e9poque", "de ce temps-l\u00e0"], "nl": ["toenmalig"], "ru": ["\u0442\u043e\u0433\u0434\u0430\u0448\u043d\u0438\u0439"], "sv": ["d\u00e5varande"], "pl": ["\u00f3wczesny"], "hu": ["akkori"]}, "examples": [["la tiamaj gazetoj nenion raportas pri tio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tiam", "primary": false}, "agema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kapabla kaj ema agi.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u044f\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0430\u043a\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["actif"], "en": ["active"], "br": ["greant", "oberiant", "abil"], "fa": ["\u06a9\u0627\u0631\u06cc", "\u067e\u0631\u06a9\u0627\u0631", "\u0641\u0639\u0627\u0644"], "tr": ["etkin", "faal", "\u00e7al\u0131\u015fkan", "zinde", "hamarat"]}, "examples": [["patro, kiu komence estis nur brutkomercisto, sed honesta kaj agema", "Fabeloj, volumo 4, Infana babilado"], ["\u015di kutimis al la bonfarado de la grandaj urboj, laborema, agema", "E. Orzeszko, trad. Kabe: La bona sinjorino."], ["se la anarkistoj uzas pli bone kaj pli ofte la aparaton ol la komunistoj, \u0109i-lastaj ne povos ripro\u0109i \u2015 same estu, se la komunistoj montri\u011dos pli agemaj", "Vortoj de k-do Lanti, Venis anarkisto..."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "vigla, viva", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ag", "primary": false}, "sisma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta al la tertremoj kaj iliaj efikoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u044d\u0439\u0441\u044c\u043c\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["sismique"], "nl": ["seismisch"], "ru": ["\u0441\u0435\u0439\u0441\u043c\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["seismisch"], "pl": ["sejsmiczny"], "hu": ["szeizmikus"]}, "examples": [["\u00abEl sisma zono\u00bb", "Gi\u015dpling Mikaelo, El sisma zono. - Antverpeno: Flandra Esperanto-Ligo, 1994"]], "subdefinitions": []}], "root": "sism", "primary": true}, "ortopediisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri ortopedio.", "translations": {"fa": ["\u0627\u0633\u062a\u062e\u0648\u0627\u0646\u200c\u067e\u0632\u0634\u06a9", "\u0627\u064f\u0631\u062a\u0648\u067e\u062f"], "fr": ["orthop\u00e9diste"], "nl": ["orthopedist", "orthopeed"]}, "examples": [["ortopediisto nomata Sch\u00f6nborn pensis esti devigata en la \u0109eesto de R\u00f6ntgen averti kontra\u016d optimismo", "R. K. Goldsmit Jentner, trad. F. Szil\u00e1gyi, R\u00f6ntgen, Norda Prismo, 1958:2, p. 95a-102a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ortopedi", "primary": false}, "samtempulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo kiu estas samtempano.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0447\u0430\u0441\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["contemporain (subst.)"], "en": ["contemporary"], "nl": ["tijdgenoot"], "ru": ["\u0441\u043e\u0432\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Zeitgenosse"], "it": ["contemporaneo (sost.)"], "hu": ["kort\u00e1rs"], "pl": ["wsp\u00f3\u0142czesny (komu)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "temp", "primary": false}, "glitilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108ia ilo glitanta, servanta por gliti a\u016d glitigi, kaj pli speciale.", "translations": {"fr": ["patin"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "glitveturilo;", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043d\u043a\u0456", "\u0441\u0430\u043d\u0430\u0447\u043a\u0456"], "nl": ["slee", "slede"], "pt": ["tren\u00f3"], "ru": ["\u0441\u0430\u043d\u0438", "\u0441\u0430\u043d\u043a\u0438", "\u0441\u0430\u043b\u0430\u0437\u043a\u0438"], "de": ["Schlitten"], "hu": ["sz\u00e1n", "sz\u00e1nk\u00f3"], "pl": ["sanie"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "glit\u015duo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0451\u043a"], "nl": ["schaats", "ijsschaats"], "pt": ["patim"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0451\u043a"], "ca": ["pat\u00ed"], "de": ["Schlittschuh"], "hu": ["korcsolya"], "es": ["pat\u00edn"], "pl": ["\u0142y\u017cwa"]}, "examples": [["hodia\u016d estas bela frosta vetero, tial mi prenos miajn glitilojn kaj iros gliti", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 32"]]}]}], "root": "glit", "primary": false}, "kreditigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havigi al iu a\u016d io fidindecon, kredindecon.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0440\u044d\u0434\u044b\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["accr\u00e9diter"], "en": ["accredit"], "nl": ["krediet geven"], "pt": ["afian\u00e7ar"], "ru": ["\u0430\u043a\u043a\u0440\u0435\u0434\u0438\u0442\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["kreditigi novan vorton, ideon, senditon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Havigi al iu krediton \u0109e iu.", "translations": {}, "examples": [["kreditigi iun \u0109e bankiero, komercisto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kredit", "primary": false}, "fre\u015da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne malnova, \u0135usa.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u0432\u0435\u0436\u044b"], "fr": ["frais (adj.)", "r\u00e9cent"], "bg": ["\u043f\u0440\u0435\u0441\u0435\u043d"], "nl": ["actueel", "fris", "nieuw", "recent", "vers"], "pt": ["fresco", "recente", "novo"], "ru": ["\u0441\u0432\u0435\u0436\u0438\u0439"], "de": ["aktuell", "frisch", "neu"], "sk": ["\u010derstv\u00fd"], "en": ["fresh"], "pl": ["\u015bwie\u017cy"], "cs": ["\u010derstv\u00fd"], "ro": ["proasp\u0103t"], "es": ["fresco"]}, "examples": [["fre\u015da modo, tombo", "Z"], ["fre\u015ddata informo", null], ["plej fre\u015daj nova\u0135oj de gazeto", null], ["krimulo kaptita \u0109e l' fre\u015da faro", "Z"], ["\u0109u vi ricevis fre\u015da\u0135ojn pri li?", null]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pro \u0135useco bonkvalita, bonstata, vigla.", "translations": {}, "examples": [["mi havas pli fre\u015dan panon, ol vi", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 10"], ["fre\u015da viando, ovo, akvo, aero:", null], ["\u0135us mi vidis la sunon, tiel fre\u015dru\u011dan, tiel belegan, kian mi neniam vidis anta\u016de", "\u0108en Hongjing, trad. Miaohui, Bloga\u0135oj de Miaohui, 2005-06-07"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Nedifektita de mal\u0135useco, de eluziteco.", "translations": {}, "examples": [["homo ankora\u016d fre\u015da malgra\u016d longa voja\u011do", null], ["ili floras ankora\u016d en la maljuneco, Estas sukplenaj kaj fre\u015daj", "La Malnova Testamento, Psalmaro 92:14"], ["fre\u015da vesto", null], ["\u0109iam fre\u015da estas la memoro pri lia morto", null], ["fre\u015da entuziasmo", null]]}]}], "root": "fre\u015d", "primary": true}, "oponanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu oponas, ekz-e la alia ludanto en \u015dakludo.", "translations": {"en": ["opponent"], "nl": ["opponent", "tegenstander"], "pt": ["advers\u00e1rio"], "de": ["Opponent", "Gegner", "Gegenspieler"], "es": ["opositor"], "hu": ["ellenf\u00e9l", "opponens"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "opon", "primary": false}, "prudulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu afekte evitas mal\u0109astajn kondutojn, dirojn.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0434\u043e\u0442\u0440\u043e\u0433\u0430"], "fr": ["sainte nitouche"], "en": ["prude"], "hu": ["erk\u00f6lcscs\u0151sz"]}, "examples": [["\u011di ne estas \u00ab\u0135argono\u00bb, kaj anka\u016d pruduloj povas uzi \u011din en siaj konversacioj", "Bernard Golden, Katamito: seksologia faktermino, Monato, jaro 1996a, numero 12a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "prud", "primary": false}, "musteledoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo rabobestoj (Mustelidae), al kiu apartenas lutro, marteso, mustelo, k.a.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u043d\u0456\u0446\u0430\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "nl": ["marterachtigen"], "pt": ["mustel\u00eddeos (zool.)"], "ru": ["\u043a\u0443\u043d\u044c\u0438 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Marder"], "hu": ["meny\u00e9tf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "musteled", "primary": true}, "izomorfio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bijekcia homomorfio.", "translations": {"be": ["\u0456\u0437\u0430\u043c\u0430\u0440\u0444\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["isomorphisme"], "en": ["isomorphism"], "nl": ["isomorfisme"], "pt": ["isomorfismo"], "ru": ["\u0438\u0437\u043e\u043c\u043e\u0440\u0444\u0438\u0437\u043c"], "ca": ["isomorfisme"], "de": ["Isomorphie"], "hu": ["izomorfizmus"], "es": ["isomorfismo"], "pl": ["izomorfizm"]}, "examples": [["anka\u016d la inverso de izomorfio estas izomorfio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "izomorfi", "primary": true}, "protezisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo kiu faras kaj instalas protezojn.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0442\u0435\u0437\u0438\u0441\u0442"], "nl": ["prothesemaker"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "protez", "primary": false}, "belarta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Belarta verko.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u0435\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435 \u0438\u0441\u043a\u0443\u0441\u0441\u0442\u0432\u0430"], "ca": ["obra d'art"], "de": ["Kunstwerk"], "fr": ["\u0153uvre d'art"], "hu": ["m\u0171t\u00e1rgy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "art", "primary": false}, "Frankfurto \u0109e Majno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Urbo en sud-okcidenta Germanujo (8\u00b040'E, 50\u00b007'N), situanta \u0109e la rivero Majno, plej granda urbo de la federacia lando Hesujo.", "translations": {"be": ["\u0424\u0440\u0430\u043d\u043a\u0444\u0443\u0440\u0442 \u043d\u0430 \u041c\u0430\u0439\u043d\u0435"], "fr": ["Francfort-sur-le-Main"], "nl": ["Frankfurt aan de Main"], "pt": ["Francoforte sobre o Meno"], "ru": ["\u0424\u0440\u0430\u043d\u043a\u0444\u0443\u0440\u0442 \u043d\u0430 \u041c\u0430\u0439\u043d\u0435"], "de": ["Frankfurt am Main, Frankfurt a.M."], "hu": ["Majna-Frankfurt"], "cs": ["Frankfurt nad Mohanem"], "lat": ["Francofurtum ad Moenum"], "pl": ["Frankfurt nad Menem"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Frankfurt", "primary": false}, "poststrio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Strio en la akvo, kiun lasas post si \u015dipo a\u016d boato.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0443\u044f \u0437\u0430 \u043a\u043e\u0440\u043c\u043e\u0439", "\u043a\u0438\u043b\u044c\u0432\u0430\u0442\u0435\u0440"], "fr": ["sillage (d'une embarcation)"], "de": ["Fahrwasser (eines Bootes)"], "en": ["track", "wake"], "hu": ["haj\u00f3sodor", "nyomdokv\u00edz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stri", "primary": false}, "salivo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senkolora flua\u0135o, sekreciata de specialaj glandoj, kiu malsekigas la bu\u015don kaj enhavas fermenton kunefikantan en digestado.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043b\u0456\u043d\u0430"], "en": ["saliva"], "nl": ["speeksel"], "pt": ["saliva"], "ru": ["\u0441\u043b\u044e\u043d\u0430"], "de": ["Speichel", "Spucke"], "it": ["saliva"], "hu": ["ny\u00e1l"], "fa": ["\u0628\u0632\u0627\u0642", "\u0622\u0628 \u062f\u0647\u0627\u0646"], "sv": ["saliv"], "es": ["saliva"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "saliv", "primary": true}, "okazo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, kio okazas, precipe tio, kies esti\u011don oni ne povis atendi kun certeco.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u0443\u0447\u0430\u0439"], "fr": ["aventure (ce qui arrive)", "cas", "\u00e9v\u00e9nement", "occasion", "occurrence"], "nl": ["geval", "gebeurtenis", "gelegenheid"], "pt": ["acontecimento"], "be": ["\u0437\u0434\u0430\u0440\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043f\u0430\u0434\u0437\u0435\u044f", "\u0432\u044b\u043f\u0430\u0434\u0430\u043a"], "de": ["Ereignis", "Geschehnis", "Geschehen"], "hu": ["eset", "esem\u00e9ny"], "br": ["darvoud", "degouezh"], "cs": ["p\u0159\u00edpad", "p\u0159\u00edle\u017eitost", "n\u00e1hoda"], "pl": ["traf", "zdarzenie"]}, "examples": [["stranga okazo trafis min", "Z"], ["vi tremas pro okazo la terura", "Z"], ["la okazo konfirmis la suspekton", null], ["la interligo de la okazoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Difinita aparta cirkonstanco, speciale atentinda situacio.", "translations": {"fr": ["cas (occasion)", "circonstance (occasion)", "\u00e9v\u00e9nement (occasion)", "situation (occasion)"], "de": ["Fall", "Umstand"], "pt": ["caso", "circunst\u00e2nscias"], "hu": ["eset", "k\u00f6r\u00fclm\u00e9ny"]}, "examples": [["en tiaj okazoj ni uzus la fini\u011don \u00abn\u00bb", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 28"], ["forlasi iun sufikson ni povas nur en tiaj okazoj, se la neceseco de la sufikso estas iom duba", "Z"], ["en plej bona okazo ni povos alveni nur post noktomezo", null], ["en okazo de bezono ni scias, kie vin trovi", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 16a"], ["en la okazo, se vi bezonos vortaron, vi trovos \u011din sur la breto", null], ["en la okazo se vi restos fidelaj, mi revokos vin", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 6a"], ["\u2015 Vi do vidas, nobla sinjoro, \u2015 diris Hiram \u2015 ke nur en unu okazo la pastroj povus, e\u0109 devus akcepti plej malhonoran traktaton kun Asirio: se ili celus mallevi kaj nuligi la povon de l' faraono...", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 5a"], ["en okazo de efektiva milito la malamiko povus ataki vin de tiu flanko", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 1a."], ["\u011dia sola escepta uzebleco ekzistas en tiuj okazoj, kiam oni intence volas fari abruptan efekton, kaj kvaza\u016d devigi la deklamanton je pa\u016dzo inter la du vortoj", "K. Kalocsay, Kiel verki kaj traduki poemojn?. Budapest: HEA, 1979"], ["se la sukceso de libro mezuri\u011dus per volumeno kaj diverso de resonoj, kiujn tiu estigas \u0109e leganto, mi devus konstati ke, almena\u016d en unu (mia) konkreta okazo, la verko de E\u016dgeno de Zilah plene atingis sian celon", "Alen Kris, Scenaj obscenoj... drastaj kontrastoj. La Ondo de Esperanto, 2003:12 (110)"], ["en la okazo de Esperanto, kies plej elstaraj poemoj estas, el diversaj ka\u016dzoj, preska\u016d nekonataj e\u0109 de kleraj amatoroj, tio estis ne aplikebla", "Gaston Waringhien, Recenzo: Esperanta antologio. Nica Literatura Revuo, 4:3"], ["tiuj klarigoj povas esti aplikataj al speciala okazo de akuzativo: la indiko de ia jen prenota, jen prenita pozo, kiun manifestas propozicio", "Geraldo Mattos, Okazo de kazo"], ["en la speciala okazo de lingvo postgramatikeca en tiu senco, ke \u011di estas aktive uzata ne de ordinara lingvokomunumo, sed nur de homoj, kiuj \u011din speciale lernis, oni povas definitive fiksi la uzotan formon", "Francisko Simonnet, \u0108u la lingvoj devas evolui?"], ["\u00abPri la infinitivo en kelkaj specialaj okazoj\u00bb", "Lingvaj Respond, Respondo 20a, La Revuo, 1907, junio"]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["\u2015 Sed, via markiza Mo\u015dto, mi trovi\u011dis en okazo de rajta defendo", "Henri Vallienne, Kastelo de Prelongo. Inko Tyres\u00f6, 2002."], ["en okazo de nombro-egaleco de vo\u0109oj la Prezidanto havas decidan vo\u0109on", "Christer Kiselman, 15 akademianoj (re)elektotaj. La Ondo de Esperanto, 2004:1 (111)"]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["la lasta okazo de endemia variolo en la mondo estis registrita en oktobro 1977, en Somalio, kaj en a\u016dgusto 1978, en Anglio, okazis du pliaj okazoj pro infekto en laboratorio", "Vladimir LEMELEV, Homo, kiu savis milionojn. Monato"], ["\u2015 Tio estas kurioza okazo de la malsano nomata: la monomanio de la memmortigo, diris la sanoficiro patose", "Henri Vallienne, Kastelo de Prelongo. Inko Tyres\u00f6, 2002."], ["tio estis bela okazo de hemiplegio", "B"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Konvena, favora cirkonstanco a\u016d situacio, ebliganta fari ion.", "translations": {"de": ["Gelegenheit", "M\u00f6glichkeit", "Versuchung"], "pt": ["ocasi\u00e3o"], "hu": ["alkalom"]}, "examples": [["uzi, kapti, profiti la okazon", null], ["kiu okazon for\u015dovas, \u011din jam ne retrovas", "Proverbaro esperanta"], ["okazon kaptu \u0109e l' kapo, \u0109ar la vosto estas glita", "Proverbaro esperanta"], ["fordormi la okazon", "Proverbaro esperanta"], ["li atendas, ke la okazo venu al lia nazo", "Proverbaro esperanta"], ["okazo kreas \u015dteliston", "Proverbaro esperanta"], ["tio donis al mi la okazon turni la atenton de niaj amikoj sur tiun malfacila\u0135on", "Z"], ["mi jam havis la okazon vidi, ke", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Jam ekzistas \u00abokazo\u00bb kaj \u00abokazaro\u00bb en , sed por determini iliajn sencojn necesus pli bone koni la terminologion de la tiama probablokalkulo."], "primary definition": "(kadre de iu probablospaco (\u03a9,A,P)) \u0108iu el la elementoj de A.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0437\u0435\u044f"], "fr": ["\u00e9v\u00e9nement"], "en": ["event"], "ru": ["\u0441\u043e\u0431\u044b\u0442\u0438\u0435"], "de": ["Ereignis"], "hu": ["esem\u00e9ny"], "br": ["darvoud"], "pl": ["zdarzenie losowe"]}, "examples": [["neebla okazo", null], ["certa okazo", null], ["mala okazo", "Matematika Vortaro, Esperanta-\u0108e\u0125a-Germana"]], "subdefinitions": []}], "root": "okaz", "primary": false}, "salivi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Eligi salivon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0443\u0441\u043a\u0430\u0446\u044c \u0441\u044c\u043b\u0456\u043d\u0443"], "en": ["salivate"], "nl": ["speeksel afscheiden"], "pt": ["salivar"], "ru": ["\u0432\u044b\u0434\u0435\u043b\u044f\u0442\u044c \u0441\u043b\u044e\u043d\u0443", "\u0438\u0441\u0442\u0435\u043a\u0430\u0442\u044c \u0441\u043b\u044e\u043d\u043e\u0439"], "de": ["spucken"], "it": ["salivare"], "sv": ["uts\u00f6ndra saliv"], "hu": ["ny\u00e1laz", "ny\u00e1ladzik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "saliv", "primary": false}, "okazi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti\u011di, fari\u011di en iu loko a\u016d momento.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0431\u044b\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0437\u0434\u0430\u0440\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["arriver (survenir)", "se passer (survenir)", "survenir", "se tenir (se passer)"], "en": ["occur", "happen"], "nl": ["plaatshebben", "gebeuren", "plaatsgrijpen"], "ro": ["a se \u00eent\u00e2mpla"], "pt": ["acontecer", "suceder (acontecer)", "ter lugar", "haver", "ocorrer", "realizar-se", "advir", "incidir"], "ru": ["\u0441\u043b\u0443\u0447\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u043e\u0439\u0442\u0438"], "de": ["passieren", "geschehen", "sich ereignen", "sich begeben", "stattfinden"], "tp": ["kama"], "vo": ["jen\u00f6n"], "br": ["c'hoarvezout", "degouezhout"], "cs": ["st\u00e1t se", "p\u0159ihodit se"], "hu": ["t\u00f6rt\u00e9nik", "megesik", "el\u0151fordul", "lefolyik (esem\u00e9ny)", "v\u00e9gbemegy"], "pl": ["mie\u0107 miejsce", "odbywa\u0107 si\u0119", "zdarza\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["la malfeli\u0109a infano rakontis al \u015di naive \u0109ion, kio okazis al \u015di", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 17"], ["la edzi\u011do okazis anta\u016d tri tagoj", null], ["se okazos, ke li mortos...", null], ["povus okazi, ke iu rekonus mian skribon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "okaz", "primary": true}, "okaze": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En tia okazo, \u0109e la okazo.", "translations": {"be": ["\u0443 \u0433\u044d\u0442\u044b\u043c \u0432\u044b\u043f\u0430\u0434\u043a\u0443", "\u0443 \u0442\u0430\u043a\u0456\u043c \u0432\u044b\u043f\u0430\u0434\u043a\u0443"], "fr": ["occasionnellement", "\u00e0 l'occasion"], "en": ["by chance"], "nl": ["toevallig", "bij gelegenheid van", "tijdens"], "ru": ["\u0432 \u044d\u0442\u043e\u043c \u0441\u043b\u0443\u0447\u0430\u0435", "\u0432 \u0442\u0430\u043a\u043e\u043c \u0441\u043b\u0443\u0447\u0430\u0435"], "de": ["bei dieser Gelegenheit", "angelegentlich", "w\u00e4hrend"], "hu": ["alkalom adt\u00e1n", "adott esetben"], "br": ["diwar zegouezh"], "pl": ["okazyjnie", "przypadkowo"]}, "examples": [["mi okaze uzos vian afablan permeson", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Hazarde.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043f\u0430\u0434\u043a\u043e\u0432\u0430"], "de": ["zuf\u00e4llig"], "br": ["dre zarvoud", "dre zegouezh"], "ru": ["\u0441\u043b\u0443\u0447\u0430\u0439\u043d\u043e"], "hu": ["v\u00e9letlen\u00fcl"]}, "examples": [["okaze mi iris sur la strato", "B"], ["la naturaj lingvoj konstrui\u011dis okaze kaj senkonscie", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "okaz", "primary": false}, "okaza": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hazarde renkontata a\u016d okazanta.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043f\u0430\u0434\u043a\u043e\u0432\u044b"], "fr": ["accidentel (occasionnel)", "occasionnel", "sporadique"], "en": ["accidental", "chance"], "nl": ["toevallig", "incidenteel"], "pt": ["ocasional"], "ru": ["\u0441\u043b\u0443\u0447\u0430\u0439\u043d\u044b\u0439"], "de": ["gelegentlich", "zuf\u00e4llig"], "hu": ["eseti", "alkalmi", "alkalomszer\u0171", "v\u00e9letlen"], "br": ["degouezhel"], "pl": ["okazyjny", "okoliczno\u015bciowy", "przygodny"]}, "examples": [["okaza komplimento ne iras al testamento", "Proverbaro esperanta"], ["tio dependas de pure okazaj cirkonstancoj", "Z"], ["kvankam li silentas, tamen okazaj vortoj al mi montris, ke...", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "okaz", "primary": false}, "ma\u0109tabako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tabako, kiun oni longe tenas en la bu\u015do kiel bulo, kaj ma\u0109as.", "translations": {"fr": ["chique"], "de": ["Kautabak"], "it": ["tabacco da masticare"], "hu": ["bag\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tabak", "primary": false}, "kapeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda kapo.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u043b\u043e\u0432\u043a\u0430"], "nl": ["hoofdje", "kopje"], "pt": ["cabecinha"], "de": ["K\u00f6pfchen"], "pl": ["g\u0142\u00f3wka", "\u0142epek"], "hu": ["fejecske"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u043b\u043e\u0432\u043a\u0430"], "en": ["head"], "pt": ["bot\u00e3o"], "de": ["Knopf"], "hu": ["bimb\u00f3"], "pl": ["g\u0142\u00f3wka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kap", "primary": false}, "plurtermo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Algebra esprimo konsistanta el kelkaj termoj interligitaj per plusoj a\u016d minusoj.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043d\u043e\u0433\u043e\u0447\u043b\u0435\u043d"], "it": ["polinomio"]}, "examples": [["trogonometria plurtermo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "term", "primary": false}, "kosmoveturilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Veturilo kapabla iri tra la kosmo.", "translations": {"fr": ["vaisseau spatial"], "pl": ["statek kosmiczny"]}, "examples": [["la projekto de traktato malpermesas la uzadon a\u016d minacon de forto kontra\u016d satelitoj a\u016d alia kosmoveturilo", "-, Rusio kaj \u0108inio proponas..., eventeo, 2008-02-15"]], "subdefinitions": []}], "root": "vetur", "primary": false}, "ka\u015dslipeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0448\u043f\u0430\u0440\u0433\u0430\u043b\u043a\u0430"], "fr": ["antis\u00e8che"], "nl": ["spiekbriefje"], "ru": ["\u0448\u043f\u0430\u0440\u0433\u0430\u043b\u043a\u0430"], "de": ["Spickzettel"], "fa": ["\u0628\u0631\u06af\u0647\u200c\u06cc \u062a\u0642\u0644\u0628"], "hu": ["puska (\u00e1tv.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "slip", "primary": false}, "terpinto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["cap", "promontoire"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pint", "primary": false}, "ru\u015do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vesta ornama\u0135o el dense faldumita tulo.", "translations": {"ru": ["\u0440\u044e\u0448"], "de": ["R\u00fcsche"], "nl": ["ruche"], "pt": ["rufo (ornamento)"], "hu": ["r\u00fcss"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ru\u015d", "primary": true}, "biodiverseco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Diverseco de vivulaj specoj, de iliaj karakteroj kaj medioj.", "translations": {"fr": ["biodiversit\u00e9"], "nl": ["biodiversiteit"]}, "examples": [["trofi\u015dado endan\u011derigas multajn speciojn da fi\u015doj kaj aliajn marbestojn; sekve de tio anka\u016d la biodiverseco en la akvaro malpliboni\u011das", "-, Rezolucio de AVE..., Aveno 2008-04 (31-32)"], ["ambrozio povas minaci la biodiversecon, \u0109ar \u011di konkurencas la aliajn plantojn", "Agroscope, trad. -, Ambrozio Minacas Sanon kaj Biodiversecon, [vidita en 2009]"]], "subdefinitions": []}], "root": "biodiversec", "primary": true}, "sabli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Sur\u015duti per sablo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u044b\u043f\u0430\u0446\u044c \u043f\u044f\u0441\u043a\u043e\u043c"], "fr": ["sabler"], "nl": ["met zand bestrooien"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u044b\u043f\u0430\u0442\u044c \u043f\u0435\u0441\u043a\u043e\u043c"], "de": ["sanden", "einsanden", "mit Sand bestreuen"], "tr": ["kumlamak"], "it": ["sabbiare"], "hu": ["homokkal sz\u00f3r"], "sv": ["sanda"], "pl": ["sypa\u0107 piasek", "zapiaszcza\u0107"]}, "examples": [["sablita vojo", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "sabl", "primary": false}, "sablo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Minerala, diversspeca, pli malpli delikata polvo, formita de diseri\u011do de \u015dtonoj, precipe de kvarco.", "translations": {"be": ["\u043f\u044f\u0441\u043e\u043a"], "fr": ["sable"], "en": ["sand"], "nl": ["zand"], "pt": ["areia"], "ru": ["\u043f\u0435\u0441\u043e\u043a"], "de": ["Sand"], "tr": ["kum"], "it": ["sabbia"], "hu": ["homok"], "es": ["arena"], "sv": ["sand"], "pl": ["piasek", "piach"], "he": ["\u05d7\u05d5\u05dc"]}, "examples": [["\u0135eti sablon en la okulojn de la iluziita homaro", null], ["konstrui sur la sablo", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "sabl", "primary": true}, "\u0109efmasto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unu el mastoj, situantaj meze de \u015dipo, kiu ne estas frontmasto kaj postmasto.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u043e\u0442-\u043c\u0430\u0447\u0442\u0430"], "fr": ["grand m\u00e2t"], "de": ["Gro\u00dfbaum", "Gro\u00dfmast"], "en": ["mainmast", "maintop"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mast", "primary": false}, "tegi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kovri \u0109iuflanke per tuko speciale destinata kaj al\u011dustigita por tio.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0442\u044f\u0433\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u0442\u044f\u043d\u0443\u0442\u044c (\u043c\u0435\u0431\u0435\u043b\u044c)"], "fr": ["envelopper", "recouvrir"], "en": ["cover", "overlay"], "nl": ["bekleden", "overtrekken"], "de": ["\u00fcberziehen"], "hu": ["beh\u00faz (huzattal)"], "es": ["recubrir", "forrar"], "pl": ["pokrywa\u0107", "obleka\u0107", "powleka\u0107", "obija\u0107"]}, "examples": [["tegi kusenon", "B"], ["kanapeto tegita per dis\u015dirita katuno", "Z"], ["malnovmodaj mebloj tegitaj per blankaj kovriloj", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Da\u016dre kovri ion per io tiamaniere, ke la kovra\u0135o formas tuton kun la kovrita\u0135o kaj estas parto de \u011di.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043a\u0440\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u043b\u0438\u0446\u043e\u0432\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "en": ["coat"], "pl": ["pokrywa\u0107", "powleka\u0107", "obija\u0107", "wylepia\u0107"], "hu": ["bevon (bevonattal)"]}, "examples": [["li tegis la murojn interne per oro, la pordojn per kupro", "Z"], ["flavaj terotegitaj dometoj de l' egiptaj kamparanoj", "B"], ["ar\u011denta tego de statuo", "Z"], ["palisandra kanapeto tegita per multekosta damasko", "Z"], ["skribtablo tegita per verda drapo", "Z"], ["la domon li tabulkovris per ligno cipresa kaj tegis \u011din per pura oro", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "teg", "primary": true}, "tego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, kio tegas 1 a\u016d 2.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0435\u0445\u043e\u043b", "\u043d\u0430\u0432\u043e\u043b\u043e\u0447\u043a\u0430", "\u043e\u0431\u043b\u0438\u0446\u043e\u0432\u043a\u0430", "\u043f\u043e\u043a\u0440\u044b\u0442\u0438\u0435", "\u043e\u0431\u043e\u043b\u043e\u0447\u043a\u0430"], "en": ["covering", "surface", "coating"], "nl": ["bekleding", "overtrek"], "es": ["recubrimiento", "forro"], "pl": ["pow\u0142oczka", "obicie", "podpinka", "pokrycie", "podbitka"]}, "examples": [["se\u011do kun katuna tego", null], ["kapkuseno kun tola tegilo", null], ["la oficiala tego , per kiu sin kovradis la mastrino, ne defalis de \u015di tute", "Z"], ["kusenteg(il)o", "Hejma Vortaro"], ["kovrilteg(il)o", "Hejma Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "teg", "primary": false}, "farti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti en bona a\u016d malbona stato, rilate al la funkcioj de l' organismo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0435\u0446\u0446\u0430", "\u043f\u0430\u0447\u0443\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["aller (se porter)", "se porter"], "en": ["fare"], "nl": ["zich voelen"], "pt": ["passar (de sa\u00fade)", "andar", "estar (bem ou mal de sa\u00fade)"], "ru": ["\u0447\u0443\u0432\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c \u0441\u0435\u0431\u044f", "\u043f\u043e\u0436\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["sich befinden", "sich f\u00fchlen"], "hu": ["\u00e9rzi mag\u00e1t (j\u00f3l vagy rosszul)"], "cs": ["m\u00edt se"], "es": ["estar de salud"]}, "examples": [["kiel vi fartas?", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fart", "primary": true}, "originalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Primitiva verko, kontraste al la imita\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u044b\u0433\u0456\u043d\u0430\u043b"], "fr": ["l'original"], "nl": ["origineel"], "pt": ["original"], "ru": ["\u043e\u0440\u0438\u0433\u0438\u043d\u0430\u043b"], "de": ["Original"], "hu": ["eredeti (m\u0171 stb.)"]}, "examples": [["la Genezo, tradukita el la hebrea originalo", "Z"], ["la originalo de tiu pentra\u0135o estas en Dresden", null], ["kontrolkompari kopion kun la originalo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Objekto a\u016d persono, kiu servis kiel modelo al pentristo a\u016d skulptisto.", "translations": {"de": ["Modell", "Orginal"]}, "examples": [["ne konante la originalon, mi adoris tiun \u0109i fantazian portreton", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "original", "primary": false}, "bakgamono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["kun \u0109i tiu teorio multaj \u0109inoj ne konsentas. la\u016d ilia studo la \u0108ina \u015dako kaj bakgamono amba\u016d devenas el la pli malnova \u0108ina ludo \u00abLiubo\u00bb de anta\u016d 3500 jaroj", "E. Friedlander, trad. G. D\u00e9nes, \u0108ina \u015dako, 2006-08-20"]], "subdefinitions": []}], "root": "bakgamon", "primary": true}, "demar\u015di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari diplomatian elpa\u015don.", "translations": {"fr": ["n\u00e9gocier (diplomatiquement)"]}, "examples": [["mi petas vian afablan kaj personan intervenon demar\u015di \u0109e lernejestroj por havigi rilaton", "F. Henriel, Ser\u0109i rilaton..., Esperanto-instruado, 2005-03-12"], ["ekde hodia\u016d ni oficiale komencis demar\u015di pri la 68a Hispana Kongreso de Esperanto, kiu okazos en Malago", "J. Herrero, Stelo / Gastlibro, 2008"]], "subdefinitions": []}], "root": "demar\u015d", "primary": true}, "demar\u015do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Diplomatia pa\u015do, ago (noto, bu\u015da deklaro ks), por atingi iun difinitan celon.", "translations": {"sk": ["demar\u0161"], "be": ["\u0434\u044d\u043c\u0430\u0440\u0448"], "fr": ["d\u00e9marche (tractation)", "tractation"], "pt": ["passo", "dilig\u00eancia", "d\u00e9marche"], "ru": ["\u0434\u0435\u043c\u0430\u0440\u0448"], "pl": ["wyst\u0105pienie (dyplomat.)"], "hu": ["demars", "diplom\u00e1ciai l\u00e9p\u00e9s"]}, "examples": [["la finance malforta registaro faris demar\u015dojn por atingi novan eksterlandan prunton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "demar\u015d", "primary": false}, "rempieda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u043f\u043e\u043d\u0447\u0430\u0442\u043e\u043f\u0430\u043b\u044b\u0439", "\u043b\u0430\u043f\u0447\u0430\u0442\u043e\u043d\u043e\u0433\u0438\u0439", "\u0432\u0435\u0441\u043b\u043e\u043d\u043e\u0433\u0438\u0439"], "fr": ["palmip\u00e8de (adj.)"], "hu": ["\u00fasz\u00f3l\u00e1b\u00fa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rem", "primary": false}, "mano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekstrema parto de amba\u016d brakoj de la homo, provizita per kvin fingroj kaj servanta por kapti kaj palpi.", "translations": {"be": ["\u0440\u0443\u043a\u0430 (\u043a\u0456\u0441\u044c\u0446\u044c)"], "fr": ["main"], "bg": ["\u0440\u044a\u043a\u0430"], "nl": ["hand"], "pt": ["m\u00e3o"], "ru": ["\u0440\u0443\u043a\u0430 (\u043a\u0438\u0441\u0442\u044c)"], "de": ["Hand"], "sv": ["hand"], "tp": ["luka"], "en": ["hand"], "es": ["mano"], "br": ["dorn"], "cs": ["ruka"], "pl": ["r\u0119ka"]}, "examples": [["mi metis la manon sur la tablon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 26"], ["etendi la manon al iu", null], ["teni ion per la mano", null], ["konduki infanon per la mano", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tiu sama organo rigardata kiel ilo de agado.", "translations": {}, "examples": [["ankora\u016d la gajno ne estas en la mano (tro frue)", "Proverbaro esperanta"], ["havi ion sub la mano", null], ["havi pruvon en la mano", "B"], ["ekkapti iun kun la peko en la mano (fre\u015da)", "Z"], ["kiel per turno de la mano tio forpasis", "Z"], ["lasi fali la manojn", "Proverbaro esperanta"], ["energie meti la manon al la laboro", null], ["ligi la manojn al iu", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tiu sama organo rigardata kiel ilo de povo, potenco.", "translations": {}, "examples": [["preni la regadon en la manojn", "B"], ["la afero sidas en bonaj manoj", null], ["teni en siaj manoj la sorton de", "Z"], ["la sorto de la afero ku\u015das en la manoj (dependas) de tiu ligo", "Z"], ["fali en la manojn de iu", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "man", "primary": true}, "anelidoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Klaso de ringvermoj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u044c\u0447\u0430\u0442\u044b\u0435 \u0447\u0435\u0440\u0432\u0438"], "fr": ["ann\u00e9lides"], "nl": ["ringwormen"], "de": ["Ringelw\u00fcrmer", "Gliederw\u00fcrmer"], "es": ["an\u00e9lidos"], "hu": ["gy\u0171r\u0171sf\u00e9rgek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anelid", "primary": true}, "diaterma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Translasanta la varmon.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u044f\u0442\u044d\u0440\u043c\u0456\u0447\u043d\u044b"], "de": ["diatherm", "w\u00e4rmedurchl\u00e4ssig"], "pt": ["diat\u00e9rmico"], "pl": ["termoprzewodni"], "hu": ["diaterm\u00e1n", "diatermikus", "h\u0151\u00e1tereszt\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "diaterm", "primary": true}, "potfaristo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu profesie okupi\u011das pri farado de potoj. Precipe tiu, kiu faras ilin per bakado de argilo.", "translations": {"de": ["T\u00f6pfe", "T\u00f6pfermeiste"], "en": ["potter"], "nl": ["pottenbakker"], "pl": ["garncarz"]}, "examples": [["\u0108u diras argilo al sia potfaristo: Kion vi faras? via farita\u0135o estas malforta?", "Biblio, Vizio de Jesaja, 45, 9"]], "subdefinitions": []}], "root": "pot", "primary": false}, "retroderivi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) El analizo de tuteca vorto derivi novan vorton, kiu estis parto de \u011di.", "translations": {"fr": ["r\u00e9analyser (ling. morphologie)"]}, "examples": [["pluraj forte deklaris sian oponon al oficialigo de far, pro tio ke estas tute nekutime retroderivi kaj krei prepozicion el \u00abverba radiko\u00bb a\u016d el kiu ajn alia radiko", "Aktoj de la Akademio, 3, 1975-1991"]], "subdefinitions": []}], "root": "retroderiv", "primary": true}, "zenismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Praktikado de la zena vojo de budaismo.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u044d\u043d-\u0431\u0443\u0434\u044b\u0437\u043c"], "fr": ["zen (subst.)"], "pt": ["zen", "zen-budismo"], "ru": ["\u0434\u0437\u0435\u043d-\u0431\u0443\u0434\u0434\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Zazen"], "it": ["zen (pratica religiosa)"], "hu": ["zen buddhizmus"], "sk": ["zen"]}, "examples": [["Daitoo-Koku\u015di (1282-1337), japana fama bonzo de zenismo kaj fondinto de Daitoku-templo", "Enciklopedieto japana, artikolo \u00ab\u0109anojo\u00bb, p. 35-36a"]], "subdefinitions": []}], "root": "zen", "primary": false}, "vegeta\u0135a fibrino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Substanco analoga al la animala fibrino k kiun oni trovas en gluteno.", "translations": {"pt": ["fibrina vegetal"], "hu": ["fibrin", "rostanyag"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fibrin", "primary": false}, "aerpumpilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ma\u015dino a\u016d ilo por pumpi aeron.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0437\u0434\u0443\u0448\u043d\u044b\u0439 \u043d\u0430\u0441\u043e\u0441"], "bg": ["\u0432\u044a\u0437\u0434\u0443\u0448\u043d\u0430 \u043f\u043e\u043c\u043f\u0430", "\u043a\u043e\u043c\u043f\u0440\u0435\u0441\u043e\u0440"], "nl": ["persluchtmachine"], "de": ["Luftpumpe", "Kompressor"], "hu": ["l\u00e9gszivatty\u00fa"], "fa": ["\u062a\u0644\u0645\u0628\u0647\u0654 \u0628\u0627\u062f", "\u067e\u0645\u067e \u0628\u0627\u062f"], "en": ["air pump"], "es": ["compresor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pump", "primary": false}, "Ksitigarbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bodisatvo interalie kompatema al mortintaj infanoj kaj inferanoj.", "translations": {"fr": ["Ksitigarbha"], "de": ["Ksitigarbha"], "it": ["K\u1e63itigarbha", "Ksitigarbha"]}, "examples": [["metiisto \u015dteliras kaj surmetas maskon de Ksitigarbo", "trad. Simatani T., Ky\u00f4genki, volumo 3a, Statumetiisto, 2003"], ["bodisatvo Ksitigarbo estis tiel bonkora, ke li iris en la Inferon por savi la suferantajn animojn", "-, Vivliberigaj Rakontoj 2006-07, 65, Plugadi kiel Bovo"]], "subdefinitions": []}], "root": "Ksitigarb", "primary": true}, "lufo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Liano kreskanta en varmaj landoj, precipe en Afriko kaj en Azio, en pluraj lingvoj anka\u016d nomata spongokukurbo, Genro el familio kukurbacoj (Luffa).", "translations": {"fa": ["\u0644\u06cc\u0641"], "fr": ["courge-\u00e9ponge"], "de": ["Luffa", "Schwammk\u00fcrbis"], "en": ["chinese okra", "luffa"], "nl": ["chinese oker", "soekwa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Verda, klaboforma frukto de lufplanto kun la\u016dlongaj ripoj uzata nematura kiel legomo kaj uzata matura kiel spongo pro sia \u0109ela karno.", "translations": {}, "examples": [["lia pentra\u0135o kun la titolo \u00abPlado el fi\u015detoj kaj lufoj\u00bb montras kvar lufojn kun fre\u015daj floroj kaj kelke da viglaj fi\u015detoj", "Xu Xiangqun, Majstra pentristo Qi Baishi, [vidita je 2006-08-21]"]], "subdefinitions": []}], "root": "luf", "primary": true}, "centra projekcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(en tridimensia afina spaco, al ebeno P, rilate al punkto O situanta ekster P) Bildigo, kiu \u0135etas punkton M al la intersekco de rekto OM kun P.", "translations": {"ru": ["\u0446\u0435\u043d\u0442\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u043f\u0440\u043e\u0435\u043a\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["projection centrale"], "en": ["central projection"], "de": ["Zentralprojektion"], "pl": ["rzut \u015brodkowy"], "hu": ["k\u00f6z\u00e9ppontos vet\u00edt\u00e9s"]}, "examples": [["la punkton O oni nomas centro de la centra projekcio", null], ["centra projekcio ne estas afina bildigo", null], ["la punktoj de la ebeno paralela al P kaj trairanta O ne havas bildon per centra projekcio al ebeno P rilate al O", null]], "subdefinitions": []}], "root": "projekci", "primary": false}, "vektora spaco": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Tiu termino foje aperas sub formo \u00abvektorspaco\u00bb.", "Rimarko: En \u0109i tiu vortaro ni kutime subkomprenas, ke la korpo estas komuteca."], "primary definition": "(super korpo K) Modulo super K.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0438\u043d\u0435\u0439\u043d\u043e\u0435 \u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u0432\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440\u043d\u043e\u0435 \u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["espace vectoriel"], "en": ["vector space"], "de": ["Vektorraum"], "pl": ["przestrze\u0144 wektorowa", "przestrze\u0144 liniowa"], "hu": ["vektort\u00e9r"]}, "examples": [["reela, kompleksa vektora spaco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "spac", "primary": false}, "vo\u0109legi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Legi vo\u0109e, elparolante la legatan.", "translations": {"be": ["\u0447\u044b\u0442\u0430\u0446\u044c \u0443\u0433\u043e\u043b\u0430\u0441"], "fr": ["lire \u00e0 haute voix"], "nl": ["hardop lezen"], "pt": ["ler em voz alta"], "ru": ["\u0447\u0438\u0442\u0430\u0442\u044c \u0432\u0441\u043b\u0443\u0445"], "de": ["laut lesen", "vorlesen"], "hu": ["felolvas"], "br": ["lenn a vouezh uhel"], "pl": ["czyta\u0107 na g\u0142os"]}, "examples": [["\u015di enver\u015dis la teon, mem prezentis al li tason da \u011di kaj poste prenis libron kaj la\u016dte vo\u0109legis", "Fabeloj, volumo 3, Sub la saliko"], ["la vortoj elsaltas de sur la pa\u011doj, tiel ke oni povas \u011doje ne nur legi sed anka\u016d vo\u0109legi ilin", "Paul GUBBINS: Ekvivas klasika\u0135o, Monato"], ["kaj oni vo\u0109legis anta\u016d ili \u0109iujn vortojn de la libro de interligo, kiu estis trovita en la domo de la Eternulo", "La Malnova Testamento, II. Kroniko 34:30"]], "subdefinitions": []}], "root": "leg", "primary": false}, "retumilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Programa rimedo por retumi; TTT-legilo, po\u015dtilo kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u0430\u045e\u0437\u044d\u0440"], "nl": ["bladeraar", "browser"], "ru": ["\u0431\u0440\u0430\u0443\u0437\u0435\u0440"], "de": ["Browser"], "pl": ["przegl\u0105darka"], "hu": ["b\u00f6ng\u00e9sz\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ret", "primary": false}, "kusensako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015can\u011debla \u015dtofa sako, en kiun oni metas kusenon.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0432\u0430\u043b\u0430\u0447\u043a\u0430"], "fr": ["taie"], "bg": ["\u043a\u0430\u043b\u044a\u0444 \u043d\u0430 \u0432\u044a\u0437\u0433\u043b\u0430\u0432\u043d\u0438\u0446\u0430"], "nl": ["sloop", "kussensloop"], "pt": ["fronha"], "ru": ["\u043d\u0430\u0432\u043e\u043b\u043e\u0447\u043a\u0430"], "de": ["Kissenbezug"], "it": ["federa"], "hu": ["p\u00e1rnahuzat"], "en": ["pillow case", "cushion cover"], "pl": ["poszewka"], "br": ["toagenn"], "fi": ["tyynyliina"], "sv": ["\u00f6rngott", "dynvar"], "es": ["funda de coj\u00edn", "funda de almohada"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kusen", "primary": false}, "skandali": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ka\u016dzi skandalon al iu.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0430\u043d\u0434\u0430\u043b\u0456\u0446\u044c", "\u0437\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u0441\u043a\u0430\u043d\u0434\u0430\u043b"], "fr": ["scandaliser"], "en": ["scandalize"], "nl": ["te schande maken"], "ru": ["\u0443\u0441\u0442\u0440\u043e\u0438\u0442\u044c \u0441\u043a\u0430\u043d\u0434\u0430\u043b (\u043f\u0435\u0440\u0435\u0434 \u043a\u0435\u043c-\u043b., \u043a\u043e\u043c\u0443-\u043b.)"], "de": ["einen Skandal verursachen"], "hu": ["botr\u00e1nyt okoz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skandal", "primary": false}, "skandalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Indigno ka\u016dzata de malbonekzemplaj agoj a\u016d paroloj.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0430\u043d\u0434\u0430\u043b"], "fr": ["scandale"], "en": ["scandal"], "nl": ["schandaal"], "ru": ["\u0441\u043a\u0430\u043d\u0434\u0430\u043b"], "de": ["Skandal"], "hu": ["botr\u00e1ny", "skandalum"]}, "examples": [["skandala konduto", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Beda\u016drinda kaj dan\u011dera diskoniteco de iu malbona ekzemplo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skandal", "primary": true}, "fortega": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malmodere, senbride forta.", "translations": {"pl": ["mocarny", "pot\u0119\u017cny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fort", "primary": false}, "gisi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari objekton el fandebla materialo (metalo, vakso kaj tiel plu), ver\u015dante likvan fanditan substancon en malplenan ujon (gisformon), kaj lasante \u011din tie solidi\u011di kaj akcepti la formon de tiu muldilo.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0446\u044c (\u043c\u044d\u0442\u0430\u043b)", "\u0430\u0434\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c (\u043c\u044d\u0442\u0430\u043b)"], "fr": ["fondre (le fer)"], "en": ["cast"], "nl": ["gieten (metaal)"], "pt": ["fundir (ferro)"], "ru": ["\u043b\u0438\u0442\u044c (\u0444\u043e\u0440\u043c\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c)", "\u043e\u0442\u043b\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c (\u043c\u0435\u0442\u0430\u043b\u043b \u0438 \u0442.\u043f.)"], "de": ["gie\u00dfen"], "hu": ["\u00f6nt"]}, "examples": [["gisi pafilegon, statuon", null], ["kune ili gisis la unuan bone agorditan kariljonon", "Vikipedio. Van Eyck"], ["\u011dardeno apartigita disde la trotuaro per punte gisita, fera krado", "La majstro kaj Margarita, \u0109ap.5a"], ["vitro\u015drankoj el gisita vitro nur kovri\u011dis per roso", "I. Efremov: La nebulozo de Andromedo. \u0108ap. 14a"], ["\u0109iuj konsuloj estas gisitaj en la sama muldilo kiel preska\u016d \u0109iuj oficistoj", "B. Traven, tr. Hans-Georg Kaiser: La Mortula \u015dipo. \u0108ap. 10a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Probable la PV-a\u016dtoroj ne sciis la germanan etimon, kaj ies esperantlingvan klarigon per la zamenhofa elfandi ili nature miskomprenis la\u016d la esperantece memtrudi\u011danta senco elfandi; la PV-difino e\u0109 entenas la vorton \u00abenfandi\u00bb tiusencan: \u00abelfandi feron, ver\u015dante (t.e. \u015dutante \u2015 S.P.) fermina\u0135on kun karbo en specialajn fornegojn\u00bb. Tio pruvas, kiom erariga estas la koncerna uzo Zamenhofa. Praktike oni ne uzas \u00abgisi\u00bb tiusence; kaj la ekzemploj pri gisado en PV (\u00abseksabla gisado\u00bb kaj tiel plu) \u015dajnas aludi la muldilojn. PIV tute ignoris la verbon gisi (malgra\u016d \u011dia reala ekzisto); kaj kontra\u016de al la reala uzo, donas al la radiko substantivan karakteron (kaj la signifon gisfero)."], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gis", "primary": true}, "giso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gis", "primary": false}, "legilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato por enigi datumojn en komputilon.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0441\u0442\u0440\u043e\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e \u0447\u0442\u0435\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["lecteur"], "en": ["reader"], "nl": ["lezer"], "de": ["Sprachausgabe"], "hu": ["olvas\u00f3k\u00e9sz\u00fcl\u00e9k"], "br": ["lennerez (benveg)"], "pl": ["czytnik"]}, "examples": [["strekkoda legilo", null], ["legilo de trukartoj", null], ["skanilo estas speco de legilo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rimedo por prezenti al homo komputilajn a\u016d elektronikajn informon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0433\u0440\u0430\u043c\u043c\u0430 \u0447\u0442\u0435\u043d\u0438\u044f", "\u0447\u0438\u0442\u0430\u043b\u043a\u0430", "\u043f\u0440\u043e\u0441\u043c\u043e\u0442\u0440\u0449\u0438\u043a"], "hu": ["olvas\u00f3"]}, "examples": [["nova\u0135legilo", null], ["TTT-legilo", null], ["sonlegilo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "leg", "primary": false}, "profana": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Oni ne konfuzu tion kun \u00ablaika\u00bb. Io a\u016d iu profana estas tute fremda al kulto; laika povas esti ekleziano (ekz-e, baptita kristano), kvankam ne konsekrita por sakramenti. Tamen anka\u016d diakono ne rajtas memstare sakramenti."], "primary definition": "Fremda al la sankta\u0135oj kaj religiaj misteroj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0444\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["profane"], "en": ["profane"], "nl": ["profaan"], "hu": ["vil\u00e1gi", "prof\u00e1n"]}, "examples": [["la profana historio (kontraste al la biblia)", null], ["ne venu en la templon en tiaj profanaj vestoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malrespektanta sankta\u0135ojn.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0447\u0435\u0441\u0442\u0438\u0432\u044b\u0439"], "nl": ["onterend"], "hu": ["kegyelets\u00e9rt\u0151"]}, "examples": [["profana uzo de sankta kaliko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "profan", "primary": false}, "profani": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malobservi la sanktecon de religia\u0135oj.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u043a\u0432\u0435\u0440\u043d\u044f\u0442\u044c"], "fr": ["profaner"], "en": ["profane"], "nl": ["onteren"], "sv": ["vanhelga"], "hu": ["megszencs\u00e9gtelen\u00edt"]}, "examples": [["profani la nomon de Dio", null], ["profani pre\u011dejon per adulta intrigo, sanktan vazon per malpia uzo", null], ["ne profanu per furiozo kaj mortigado la templon de la diino", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Malobservi la respekton \u015duldatan al io a\u016d iu.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0444\u0430\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["profaner (fig.)", "violer (fig.)"], "pt": ["profanar"], "hu": ["bemocskol", "profaniz\u00e1l"]}, "examples": [["se trovi\u011dus inter ni persono, kiu profanas nian feston per persona ambicio, ni \u0109iuj deturnos nin de li", "Z"], ["ni ne profanu tiun profundan senton per teoriaj klarigoj", "Z"], ["protesti, ke la kanajlo tiel profanos mian nomon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "profan", "primary": true}, "tutlerni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Lerni \u0109iom pri la koncerna lernobjekto, ekde la komenco \u011dis la fino.", "translations": {"sk": ["nau\u010di\u0165 sa"], "be": ["\u0432\u044b\u0432\u0443\u0447\u044b\u0446\u044c"], "hu": ["teljesen megtanul"], "de": ["ganz durchstudieren", "vollst\u00e4ndig studieren"], "ru": ["\u0438\u0437\u0443\u0447\u0438\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0443\u0447\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["por pliparto da homoj tutlerni lingvon, e\u0109 Esperanton, estas tre malfacila laboro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lern", "primary": false}, "profano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Profanulo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0444\u0430\u043d"], "en": ["layman"], "nl": ["profaan persoon"], "hu": ["hozz\u00e1 nem \u00e9rt\u0151", "laikus"]}, "examples": [["kompreneble la rezultatoj de tia sperto estas tenataj en plej granda sekreto anta\u016d la profanoj", "Zamenhof, cit. la\u016d PIV."]], "subdefinitions": []}], "root": "profan", "primary": false}, "astako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio astakedoj (Astacus).", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0447\u043d\u044b \u0440\u0430\u043a (\u0440\u043e\u0434)"], "fr": ["\u00e9crevisse"], "en": ["crawfish", "crayfish", "crawdad", "craw daddy"], "ru": ["\u0440\u0435\u0447\u043d\u043e\u0439 \u0440\u0430\u043a (\u0440\u043e\u0434)"], "de": ["Edelkrebs"], "hu": ["folyami r\u00e1k", "nemes r\u00e1k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "astak", "primary": true}, "virusologiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri virusologio.", "translations": {"fa": ["\u0648\u06cc\u0631\u0648\u0633\u200c\u0634\u0646\u0627\u0633"], "fr": ["virologiste", "virologue"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "virusologi", "primary": false}, "prefekto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alta \u015dtatoficisto komisiita, eventuale balote elektita, por aparta regado.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044d\u0444\u044d\u043a\u0442"], "fr": ["pr\u00e9fet"], "nl": ["prefect"], "pt": ["prefeito (de uma regi\u00e3o)"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0444\u0435\u043a\u0442"], "de": ["Pr\u00e4fekt"], "hu": ["prefektus"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Regna funkciulo administranta pli malpli grandan teritorion en kelkaj landoj.", "translations": {}, "examples": [["Louis L\u00e9pine fari\u011dis polica prefekto de la departemento Sejno en 1893", "Vikipedio, Louis L\u00e9pine, 2009-10-02"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Altranga oficiro a\u016d \u015dtatoficisto el la kavalira a\u016d senata stato en Romio.", "translations": {}, "examples": [["Tigellinus estis prefekto de la pretorio kaj liaj vortoj havis simple la sencon de minaco", "H. Sienkewicz, trad. L. Zamenhof, Quo vadis?, 1933"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Estro de administra kongregacio de la Katolika Eklezio.", "translations": {}, "examples": [["dekretoj de la kongregacio estas subskribataj fare de la respektiva prefekto", "Vikipedio, Roma kurio, 2010-03-14"]]}]}], "root": "prefekt", "primary": true}, "trabo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longa, dika kvadratigita lignopeco servanta ordinare por subteni partojn de konstruo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0435\u0440\u0432\u044f\u043d\u043e", "\u0431\u044d\u043b\u044c\u043a\u0430", "\u0431\u0440\u0443\u0441"], "fr": ["poutre"], "en": ["beam", "girder"], "nl": ["balk"], "pt": ["trave", "viga", "barrote"], "ru": ["\u0431\u0430\u043b\u043a\u0430", "\u0431\u0440\u0443\u0441"], "de": ["Balken"], "sv": ["bj\u00e4lke"], "hu": ["gerenda", "tart\u00f3"], "pl": ["belka", "legar"]}, "examples": [["meti trabojn sur la vojon", "Proverbaro esperanta"], ["en fremda okulo ni vidas ligneron, en nia ni trabon ne vidas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "trab", "primary": true}, "kontuzi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Difekti pli a\u016d malpli profunde organikan teksa\u0135on, ne \u015dirvundante la ha\u016dton.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0448\u0438\u0431\u0438\u0442\u044c", "\u043a\u043e\u043d\u0442\u0443\u0437\u0438\u0442\u044c"], "en": ["bruise", "contuse"], "nl": ["kneuzen"], "pt": ["contudir", "machucar (contundir)", "pisar (contundir)", "magoar (contundir)", "fazer contus\u00e3o em"], "ca": ["contusionar"], "de": ["quetschen", "prellen"], "hu": ["\u00f6sszez\u00faz", "z\u00faz\u00f3d\u00e1st okoz"], "es": ["contusionar"]}, "examples": [["kontuzitaj kubutoj", "Z"], ["la bastono kontuzis al li la dorson", null], ["kontuza (netran\u0109a) instrumento", null], ["fari al iu kontuzojn", null], ["mia sento pri justo estis profunde kontuzita", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kontuz", "primary": true}, "kontuzo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Korpa difekto sekvanta el kontuzado.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0448\u0438\u0431", "\u043a\u043e\u043d\u0442\u0443\u0437\u0438\u044f"], "nl": ["kneuzing"], "pt": ["contus\u00e3o"], "ca": ["contusi\u00f3"], "de": ["Quetschung", "Prellung"], "es": ["contusi\u00f3n"], "hu": ["z\u00faz\u00f3d\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kontuz", "primary": false}, "rostbifo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rostbif", "primary": true}, "gnomono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malnova sunhorlo\u011do kun vertikala ombro\u0135etilo.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043d\u043e\u043c\u043e\u043d"], "fr": ["gnomon"], "en": ["gnomon"], "nl": ["gnomon"], "pt": ["gn\u00f4mon"], "de": ["Gnomon"], "it": ["gnomone"], "hu": ["nap\u00f3ra", "gn\u00f3mon"], "es": ["gnomon"], "pl": ["gnomon"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La ombro\u0135etilo mem.", "translations": {"hu": ["nap\u00f3ramutat\u00f3", "\u00e1rny\u00e9kvet\u0151 oszlop (nap\u00f3r\u00e1n)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gnomon", "primary": true}, "despotismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Regado de despoto.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u0441\u043f\u0430\u0442\u044b\u0437\u043c", "\u0434\u044d\u0441\u043f\u0430\u0442\u044b\u044f"], "fr": ["despotisme"], "bg": ["\u0434\u0435\u0441\u043f\u043e\u0442\u0438\u0437\u044a\u043c"], "pt": ["despotismo"], "ru": ["\u0434\u0435\u0441\u043f\u043e\u0442\u0438\u0437\u043c", "\u0434\u0435\u0441\u043f\u043e\u0442\u0438\u044f"], "de": ["Gewaltherrschaft", "Despotismus"], "hu": ["\u00f6nk\u00e9nyuralom", "zsarnoks\u00e1g", "despotizmus"], "sk": ["tyrania"], "en": ["despotism"], "es": ["despotismo"], "pl": ["despotyzm", "absolutyzm"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "despot", "primary": false}, "ada\u011de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malrapide.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0430\u0436\u044b\u0451"], "fr": ["adagio (adv.)"], "en": ["adagio"], "nl": ["adagio"], "de": ["adagio"], "it": ["adagio (mus.)"], "hu": ["adagio"], "sk": ["adagio (pomaly, v hudbe)"], "fa": ["\u0622\u0631\u0627\u0645 (\u0645\u0648\u0633\u06cc\u0642\u06cc)", "\u0622\u062f\u0627\u062c\u06cc\u0648"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ada\u011d", "primary": false}, "licio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio solanacoj (Lycium), arbedo kun ru\u011daj venenaj beroj.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u0435\u0440\u0430\u0437\u0430"], "en": ["boxthorn"], "nl": ["boksdoorn"], "pt": ["l\u00edcio (bot.)"], "ru": ["\u0434\u0435\u0440\u0435\u0437\u0430"], "de": ["Bocksdorn"], "hu": ["\u00f6rd\u00f6gc\u00e9rna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lici", "primary": true}, "ada\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Muzikverko, kies movo estas malrapida.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0430\u0436\u044b\u0451"], "fr": ["adagio (subst.)"], "nl": ["adagio"], "ru": ["\u0430\u0434\u0430\u0436\u0438\u043e"], "de": ["Adagio"], "it": ["adagio (mus.)"], "hu": ["adagio"], "sk": ["adagio"], "fa": ["\u0622\u062f\u0627\u062c\u06cc\u0648"], "es": ["adagio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ada\u011d", "primary": true}, "krakma\u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Rompi per la dentoj kun krakbruo.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0433\u0440\u044b\u0437\u0430\u0442\u044c \u0441 \u0445\u0440\u0443\u0441\u0442\u043e\u043c"], "fr": ["croquer"], "nl": ["stukkauwen"], "de": ["zerbei\u00dfen"], "pl": ["chrupa\u0107 gry\u017a\u0107"], "hu": ["ropogtat (\u00e9telt)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ma\u0109", "primary": false}, "surfali": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Subite ataki.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u043f\u0430\u0434\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["s'abattre (sur qn)", "assaillir", "attaquer"], "nl": ["aanvallen", "overvallen"], "ru": ["\u043d\u0430\u043f\u0430\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u043f\u0430\u0441\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u0432\u0430\u043b\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "pl": ["spada\u0107 na", "napada\u0107 na"], "hu": ["rajta\u00fct", "megt\u00e1mad"]}, "examples": [["ni atakos lin, en kiu ajn loko li trovi\u011dos, kaj ni surfalos sur lin, kiel falas la roso sur la teron", "La Malnova TestamentoII. Samuel 17:12"]], "subdefinitions": []}], "root": "fal", "primary": false}, "favulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsanulo pro favo.", "translations": {"fr": ["teigneux (subst.)"], "de": ["Grindkranker"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Fihomo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u0440\u0448\u0438\u0432\u0435\u0446"], "fr": ["teigne (personne)"], "de": ["r\u00e4udiger Hund"], "en": ["scurvy rascal"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fav", "primary": false}, "bezona\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bezono 2.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0442\u0440\u044d\u0431\u043d\u0430\u0435 (\u043d\u0430\u0437.)", "\u043d\u0435\u0430\u0431\u0445\u043e\u0434\u043d\u0430\u0435 (\u043d\u0430\u0437.)"], "fr": ["besoin"], "en": ["need"], "br": ["ezhomm"], "ru": ["\u043d\u0435\u043e\u0431\u0445\u043e\u0434\u0438\u043c\u043e\u0435 (\u0441\u0443\u0449.)", "\u043d\u0443\u0436\u043d\u043e\u0435 (\u0441\u0443\u0449.)"], "es": ["necesidad"], "hu": ["sz\u00fcks\u00e9glet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bezon", "primary": false}, "ardeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda, longkrura mar\u0109obirdo, genro el familio ardeedoj (Ardea).", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u043f\u043b\u044f"], "fr": ["h\u00e9ron"], "en": ["heron"], "nl": ["reiger"], "ru": ["\u0446\u0430\u043f\u043b\u044f"], "de": ["Reiher"], "sv": ["h\u00e4ger"], "hu": ["g\u00e9m"], "sk": ["volavka"], "br": ["kerc'heiz"], "cs": ["volavka"], "pl": ["czapla"], "he": ["\u05d0\u05e0\u05e4\u05d4"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Iu el familio ardeedoj, el genro simila al ardeoj striktasence.", "translations": {}, "examples": [["tiuj, kiuj ne vivis noblan vivon kaj ne gajnis trezoron dum juneco, pereos kiel maljunaj ardeoj en lageto sen fi\u015doj", "trad. T. T. Anuruddha, La Vojo al Nirvano a\u016d la Dhammapado, 11:155, B\u1ed3-T\u00e1t-Csoma-Instituto por Budhologio, 1973"]], "subdefinitions": []}], "root": "arde", "primary": true}, "difino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Klarigo, ebliganta difini ion.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043f\u0440\u0435\u0434\u0435\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["d\u00e9finition"], "nl": ["definitie"], "es": ["definici\u00f3n"], "be": ["\u0432\u044b\u0437\u043d\u0430\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0430\u0437\u043d\u0430\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "de": ["Definition"], "pl": ["definicja", "okre\u015blenie"]}, "examples": [["difino de la triangulo, de la vorto \u00abdemokratio\u00bb", null]], "subdefinitions": []}], "root": "difin", "primary": false}, "etnologiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri etnologio.", "translations": {"be": ["\u044d\u0442\u043d\u043e\u043b\u044f\u0433"], "fr": ["ethnologue"], "bg": ["\u0435\u0442\u043d\u043e\u043b\u043e\u0433"], "nl": ["etnoloog"], "ru": ["\u044d\u0442\u043d\u043e\u043b\u043e\u0433"], "de": ["Ethnologe", "V\u00f6lkerkundler"], "sv": ["etnolog"], "hu": ["etnol\u00f3gus"], "fa": ["\u0642\u0648\u0645\u200c\u0634\u0646\u0627\u0633"], "en": ["ethnologist"], "es": ["etn\u00f3logo"], "pl": ["etnolog"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "etnologi", "primary": false}, "kultivejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, kie oni kultivas.", "translations": {"nl": ["plantage"], "pl": ["teren uprawny", "plantacja"]}, "examples": [["estas ironie, ke kelkaj debatas pri dietoj, dum aliaj mortas pro malsato: Ne temas pri manko de kultivejoj en la mondo, sed pri mal\u011dusta uzado", "Krys UNGAR: Vivu vigle kaj vegetare!, Monato, n-ro 7/1995, p. 18"], ["arbarkultivado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kultiv", "primary": false}, "difini": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Precize klarigi, koncize priskribi la signifon de vorto, ideo, koncepto kaj tiel plu per ties karakterizaj ecoj.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043f\u0440\u0435\u0434\u0435\u043b\u0438\u0442\u044c", "\u0434\u0430\u0442\u044c \u043e\u043f\u0440\u0435\u0434\u0435\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["d\u00e9finir"], "en": ["define"], "nl": ["bepalen", "defini\u00ebren"], "pt": ["definir", "indicar", "destinar", "fixar", "mostrar", "determinar", "designar", "marcar"], "be": ["\u0432\u044b\u0437\u043d\u0430\u0447\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0437\u043d\u0430\u0447\u0430\u0446\u044c"], "de": ["bestimmen", "festlegen", "definieren"], "es": ["definir"], "cs": ["ur\u010dit"], "pl": ["definiowa\u0107", "okre\u015bla\u0107"]}, "examples": [["Kio estas foirismo? Ni legu unue, kiel \u011din difinas foiristoj mem:", "Jorge Camacho: La liturgio de l' foiro"], ["demandite, kio estas inteligento, multaj respondas ke ili ne povas difini tion, sed ke ili facile \u011din rekonas", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Precize fiksi a\u016d konigi la karakterizajn ecojn, naturon, rolon a\u016d limojn de io.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043f\u0440\u0435\u0434\u0435\u043b\u0438\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u0437\u043d\u0430\u0447\u0438\u0442\u044c", "\u0443\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u0438\u0442\u044c"], "pl": ["definiowa\u0107", "okre\u015bla\u0107", "wyznacza\u0107"]}, "examples": [["havi difinitan formon", null], ["la sufikso \u00abum\u00bb ne havas difinitan sencon", null], ["ni iras al celo klare difinita kaj nepre atingota", "Z"], ["difini salajron, premion, rendevuon", null], ["en la difinita tempo", "La Malnova Testamento, Ester 9:27"], ["oni ne devas difini severajn regulojn por tiuj detaloj", "Z"], ["difini komitaton por esplori aferojn", null], ["niaj infanjaroj ofte difinas nian estontan vivon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) = Determini.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043f\u0440\u0435\u0434\u0435\u043b\u044f\u0442\u044c"]}, "examples": [["la adjektivo difinas la substantivon kaj la adverbo difinas la verbon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "difin", "primary": true}, "\u0125orejo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: PV, la\u016d la franca kutimo, lokas \u0125orejon en la altarejon (\u00abmalanta\u016d la altaro\u00bb). Tio ne \u0109iam \u011dustas e\u0109 por la romkatolikaj kirkoj (kie la \u0125orejo povas esti, ekz-e, en la mezo de la navo), kaj \u0109iam mal\u011dustas por la ortodoksaj kirkoj, kie la \u0125orejo nepre estas ekster la altarejo (anta\u016d la ikonostazo kaj en okcidenta galerio). Cetere, \u0125orejon povas havi anka\u016d senaltaraj pre\u011dejoj (kapeloj)."], "primary definition": "Loko de pre\u011dejo kie kantas ordinare la pre\u011deja \u0125oro.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043b\u0438\u0440\u043e\u0441 (anta\u016daltareja)", "\u0445\u043e\u0440\u044b (galerio)"], "fr": ["ch\u0153ur (d'une \u00e9glise)"], "en": ["choir loft"], "nl": ["koor (deel v.kerk)"], "pt": ["coro (galeria)"], "ca": ["cor (d'una esgl\u00e9sia)"], "de": ["Chor"], "it": ["coro (parte d'una chiesa)"], "hu": ["k\u00f3rus (olt\u00e1r m\u00f6g\u00f6tt)"], "fi": ["kuoron paikka (kirkossa)"], "pl": ["ch\u00f3r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125or", "primary": false}, "siberia molanaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de molanaso ( Somateria stelleri a\u016d Polysticta stelleri ).", "translations": {"en": ["steller's eider"], "sv": ["alf\u00f6rr\u00e4dare"], "pl": ["birginiak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anas", "primary": false}, "peruko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Artefarita hararo imitanta naturan kaphararon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u044b\u043a"], "fr": ["perruque"], "en": ["wig", "hair-piece"], "nl": ["pruik"], "pt": ["peruca", "chin\u00f3"], "ru": ["\u043f\u0430\u0440\u0438\u043a"], "ca": ["perruca"], "de": ["Per\u00fccke"], "hu": ["par\u00f3ka", "vend\u00e9ghaj"], "fa": ["\u06a9\u0644\u0627\u0647\u200c\u06af\u06cc\u0633"], "es": ["peluca"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "peruk", "primary": true}, "rubeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Diafana juvel\u015dtono, speco de korundo, pro aldono de kromoksido ordinare malhele ru\u011da.", "translations": {"be": ["\u0440\u0443\u0431\u0456\u043d"], "fr": ["rubis"], "en": ["ruby"], "nl": ["robijn"], "pt": ["rubi", "rubim"], "ru": ["\u0440\u0443\u0431\u0438\u043d"], "ca": ["rob\u00ed"], "de": ["Rubin"], "hu": ["rubin"], "es": ["rub\u00ed"], "pl": ["rubin"]}, "examples": [["kokete pendolis sub \u015dia liva orelo rubeno", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 63a, volumo 2a, p. 359a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ruben", "primary": true}, "kapacito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gasa, likva aux solida materiokvanto, kiun povas enteni ujo.", "translations": {"ru": ["\u0451\u043c\u043a\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0432\u043c\u0435\u0441\u0442\u0438\u043c\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["contenance", "capacit\u00e9 (contenance)"], "nl": ["capaciteit", "inhoud"], "be": ["\u0451\u043c\u0456\u0441\u0442\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "de": ["Kapazit\u00e4t"], "hu": ["befogad\u00f3k\u00e9pess\u00e9g", "\u0171rtartalom"], "es": ["capacidad (volumen)"], "pl": ["obj\u0119to\u015b\u0107", "pojemno\u015b\u0107"]}, "examples": [["kapacito de vazo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de akumulatoro) Plej granda \u015dargo, kiun \u011di povas enteni.", "translations": {"ru": ["\u0451\u043c\u043a\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["capacit\u00e9 (d'un accu)"], "nl": ["vermogen"], "hu": ["kapacit\u00e1s (akkumul\u00e1tor\u00e9)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0451\u043c\u043a\u043e\u0441\u0442\u044c"], "nl": ["capaciteit (arch.)"], "pl": ["pojemno\u015b\u0107"], "es": ["capacitancia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kapacit", "primary": true}, "anta\u016ddestin(ism)o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En iuj skoloj de la okcidenta kristanismo (precipe en kalvinismo), religia doktrino la\u016d kiu la savon a\u016d pereon de la animo de \u0109iu homo Dio fatale fiksas anta\u016d lia naski\u011do.", "translations": {"sk": ["predur\u010denie"], "ru": ["\u0443\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435 \u043e \u043f\u0440\u0435\u0434\u043e\u043f\u0440\u0435\u0434\u0435\u043b\u0435\u043d\u0438\u0438"], "fr": ["pr\u00e9destinatianisme"], "en": ["predestination"], "de": ["Vorsehungsglaube", "Pr\u00e4destinationslehre"], "hu": ["eleve elrendel\u00e9s", "predesztin\u00e1ci\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "destin", "primary": false}, "lo\u011digi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Havigi lo\u011dejon al iu.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u044f\u043b\u044f\u0446\u044c", "\u0443\u0441\u044f\u043b\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["h\u00e9berger", "loger (quelqu'un)"], "en": ["accomodate", "give a home to", "put up"], "nl": ["huisvesten"], "pt": ["hospedar"], "ru": ["\u0437\u0430\u0441\u0435\u043b\u044f\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0441\u0435\u043b\u044f\u0442\u044c", "\u0432\u0441\u0435\u043b\u044f\u0442\u044c"], "de": ["beherbergen"], "hu": ["elsz\u00e1ll\u00e1sol"], "es": ["acoger", "hospedar"]}, "examples": [["volonte mi lo\u011digos vin en mia palaco", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 18a, maltrankvilo en la re\u011da palaco"], ["lo\u011digi laboristojn en barako", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lo\u011d", "primary": false}, "heligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi ion hela.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0441\u044c\u0432\u044f\u0442\u043b\u044f\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u0430\u044f\u0441\u044c\u043d\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["\u00e9clairer", "\u00e9claircir", "illuminer"], "nl": ["verlichten"], "pt": ["clarear"], "ru": ["\u043e\u0441\u0432\u0435\u0442\u043b\u044f\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u044f\u0441\u043d\u044f\u0442\u044c"], "de": ["erhellen"], "it": ["rischiarare"], "es": ["aclarar"]}, "examples": [["la lampo heligas la \u0109ambron", null], ["disheligu la fajron", "Z"], ["heligi fotografa\u0135on per bano", null], ["tiu sciigo malheligis la \u011dojan feston", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hel", "primary": false}, "deriva\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vorto derivita.", "translations": {"sk": ["deriv\u00e1cia"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u043e\u0434\u043d\u0430\u044f \u0441\u043b\u043e\u0432\u043e\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430", "\u0434\u0435\u0440\u0438\u0432\u0430\u0442"], "fr": ["d\u00e9riv\u00e9 (mot)"], "de": ["abgeleitetes Wort"], "es": ["derivativo"]}, "examples": [["estis necese aldoni al vorto de la anta\u016da eldono novajn deriva\u0135ojn: kunenzimo, gametujo", "Kla\u016ddo Roux, La Nova Plena Ilustrita Vortaro, \u00abenkonduko al la parto Matematiko, natursciencoj kaj teknikoj\u00bb, p. 28a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u043e\u0434\u043d\u0430\u044f"], "fr": ["d\u00e9riv\u00e9e (d'une fonction, distribution)"], "de": ["Ableitung"], "en": ["derivative"], "pl": ["pochodna"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de funkcio f kun reela a\u016d kompleksa argumento, \u0109e punkto a de \u011dia fonto-aro) La limeso limh\u21920 [f(a+h)-f(a)]/h, se \u011di ekzistas.", "translations": {}, "examples": [["por studi funkcion, oni ofte ser\u0109as la punktojn, \u0109e kiuj la funkcio havas nulan deriva\u0135on", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(de funkcio f kun reela a\u016d kompleksa argumento) Tia funkcio f\u2032, ke f\u2032(x) egalas al la deriva\u0135o de f \u0109e punkto x.", "translations": {}, "examples": [["la deriva\u0135on de f oni kutime signas per f\u2032 , Df a\u016d df/dx", null], ["la dua deriva\u0135o de f estas la deriva\u0135o de \u011dia deriva\u0135o", null], ["unua , dua , tria ,... n-a deriva\u0135oj", null], ["la deriva\u0135o de f(x) = ax2 estas f\u2032(x) = 2ax", null], ["la funkcio kosinuso estas deriva\u0135o de sinuso", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(de distribucio T) La distribucio T\u2032, difinita per T\u2032(\u03c6) = -T(\u03c6\u2032).", "translations": {}, "examples": [["la hevisida funkcio ne estas derivebla kiel funkcio, sed \u011dia distribucia deriva\u0135o estas la diraka distribucio", null], ["la n-a deriva\u0135o de la diraka distribucio \u0135etas \u03c6 al (-1)n\u03c6(n)(0)", null]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "(de bildigo, kies argumento ne estas skalaro)", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia produkto (elementa kombino) derivita de alia per \u0125emia procedo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u0440\u0438\u0432\u0430\u0442", "\u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u043e\u0434\u043d\u043e\u0435 (\u0432\u0435\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Derivat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Financprodukto derivita de negocebla valorpapero. La plej konataj estas templimkontraktoj kiel ekz-e akciaj opcioj.", "translations": {"de": ["Derivat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "deriv", "primary": false}, "Iliado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antikva greklingva eposo 24-\u0109apitra pri la konkero de la urbo Trojo fare de koaliciaj helenaj princoj, atribuita al Homero.", "translations": {"be": ["\u0406\u043b\u0456\u044f\u0434\u0430"], "fr": ["Iliade"], "nl": ["Ilias"], "pt": ["Il\u00edada"], "ru": ["\u0418\u043b\u0438\u0430\u0434\u0430"], "de": ["Ilias"], "hu": ["Ili\u00e1sz"], "fa": ["\u0627\u06cc\u0644\u06cc\u0627\u062f"], "es": ["Il\u00edada"], "pl": ["Iliada"]}, "examples": [["la unua kanto de la Iliado en traduko de A. Kofman", "Ne nur leteroj de plum-amikoj, tradukoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "Iliad", "primary": true}, "ekimozo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "e\u0125imozo", "translations": {"be": ["\u0441\u0456\u043d\u044f\u043a"], "fr": ["ecchymose"], "pt": ["equimose"], "ru": ["\u043a\u0440\u043e\u0432\u043e\u043f\u043e\u0434\u0442\u0451\u043a", "\u0441\u0438\u043d\u044f\u043a"], "ca": ["equimosi"], "de": ["Blutblase", "blutunterlaufene Stelle"], "hu": ["v\u00e9ral\u00e1fut\u00e1s"], "fa": ["\u062e\u0648\u0646\u200c\u0645\u0631\u062f\u06af\u06cc", "\u06a9\u0628\u0648\u062f\u06cc"], "es": ["equimosis"], "pl": ["siniec", "siniak"]}, "examples": [["la \u015doforo batis lin... kaj tial la ekimozo", "W. Fern\u00e1ndez-Fl\u00f3rez, trad. F. de Diego, La malica komizo, Jekaterinburg: Sezonoj, 1993"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekimoz", "primary": true}, "preskribi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ordoni skribe.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043f\u0438\u0441\u0430\u0442\u044c"], "en": ["prescribe", "order"], "nl": ["voorschrijven"], "pt": ["prescrever (ordenar)", "ordenar", "preceituar"], "be": ["\u043f\u0440\u0430\u043f\u0456\u0441\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u0430\u0434\u043f\u0456\u0441\u0432\u0430\u0446\u044c"], "ca": ["prescribir", "receptar (un tractament m\u00e8dic)"], "de": ["anordnen", "vorschreiben"], "hu": ["fel\u00edr (orvos)"], "pl": ["przepisa\u0107"], "es": ["prescribir", "recetar (un tratamiento m\u00e9dico)"]}, "examples": [["la kuracisto preskribas medikamenton al malsanulo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ordoni formale.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u043f\u0438\u0441\u0430\u0442\u044c"], "en": ["stipulate"], "hu": ["el\u0151\u00edr"]}, "examples": [["konforme al la preskribo de sia patro David", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "preskrib", "primary": true}, "deponejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, kie oni deponas multvalora\u0135on gardotan.", "translations": {"fa": ["\u0627\u0646\u0628\u0627\u0631 \u0633\u067e\u0631\u062f\u0647\u200c\u0647\u0627", "\u0633\u067e\u0631\u062f\u0646\u06af\u0627\u0647"], "de": ["Depot", "Aufbewahrungsstelle"], "ru": ["\u0445\u0440\u0430\u043d\u0438\u043b\u0438\u0449\u0435", "\u043a\u0430\u043c\u0435\u0440\u0430 \u0445\u0440\u0430\u043d\u0435\u043d\u0438\u044f", "\u0441\u043a\u043b\u0430\u0434"], "pl": ["depozyt", "skrytka bankowa"], "hu": ["let\u00e9ti hely", "\u00e9rt\u00e9kmeg\u0151rz\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Konto, kie oni deponas libromonon, valorpaperojn k.s.", "translations": {"fa": ["\u062d\u0633\u0627\u0628 \u0633\u067e\u0631\u062f\u0647"], "de": ["Depot", "Hinterlegungsstelle"], "ru": ["\u0431\u0430\u043d\u043a\u043e\u0432\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0432\u043a\u043b\u0430\u0434", "\u0434\u0435\u043f\u043e\u0437\u0438\u0442"], "pl": ["depozyt"], "hu": ["let\u00e9ti sz\u00e1mla"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "depon", "primary": false}, "malri\u0109igi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Parte a\u016d tute senigi je hava\u0135oj, je enhavo.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0435\u0434\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u0441\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u0431\u0435\u0434\u043d\u044b\u043c", "\u0440\u0430\u0437\u043e\u0440\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["appauvrir"], "nl": ["arm maken"], "ca": ["empobrir"], "tr": ["yoksulla\u015ft\u0131rmak"], "es": ["empobrecer"], "hu": ["(el)szeg\u00e9ny\u00edt"]}, "examples": [["maldiligenta mano malri\u0109igas", "La Malnova Testamento, Sentencoj 10:4"]], "subdefinitions": []}], "root": "ri\u0109", "primary": false}, "postkongreso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Diversaj aran\u011doj, ofte turismaj kaj distraj, sekvantaj kongreson.", "translations": {"fr": ["apr\u00e8s-congr\u00e8s"], "nl": ["nacongres"], "it": ["attivit\u00e0 postcongressuali", "incontro postcongressuale"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kongres", "primary": false}, "potaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "K2CO3. Blanka pulvoro, ekstraktata el cindro, iam uzata por sap-, vitrofarado kaj salpetrokuirado. Kalia karbonato.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0442\u0430\u0448"], "fr": ["potasse"], "en": ["caustic potash", "potassium hydroxide"], "nl": ["potas"], "pt": ["potassa", "carbonato de pot\u00e1ssio"], "de": ["Pottasche", "Kaliumkarbonat"], "sv": ["pottaska", "kaliumkarbonat"], "hu": ["hamuzs\u00edr", "k\u00e1liumkarbon\u00e1t"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "potas", "primary": true}, "supra sojlo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctono a\u016d trabo formanta la plafonon de aperturo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0442\u043e\u043b\u043e\u043a\u0430"], "nl": ["bovendwarsstuk (v.deur of raam)"], "es": ["dintel"], "hu": ["szem\u00f6ld\u00f6kfa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sojl", "primary": false}, "diskedo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "disketo", "translations": {"fr": ["disquette"], "de": ["Diskette"], "nl": ["diskette"], "pl": ["dyskietka"], "pt": ["disquete"]}, "examples": [["en la pasinta monato oktobro ni entreprenis kampanjon por diskonigi kaj disvastigi Esperanton per vendado de 3,5-colaj diskedoj", "M. Pimenta, Kampanjo per diskedoj, soc.culture.esperanto, 1998-12-16"], ["mi decidis preni diskedon kaj kopii tien la du instalodiskedojn", "viric, [blogo], 2006-03-06"]], "subdefinitions": []}], "root": "disked", "primary": true}, "demokratii\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Evoluo de re\u011dimo a\u016d institucio al demokratia funkciado.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u043c\u0430\u043a\u0440\u0430\u0442\u044b\u0437\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["d\u00e9mocratisation"], "en": ["democratization"], "nl": ["democratisering"], "ru": ["\u0434\u0435\u043c\u043e\u043a\u0440\u0430\u0442\u0438\u0437\u0430\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Demokratisierung"], "hu": ["demokratiz\u00e1l\u00f3d\u00e1s"], "pl": ["demokratyzacja"]}, "examples": [["pri orienta E\u016dropo ni ne parolu, \u0109ar tie la demokratii\u011do ankora\u016d da\u016dras", "Stefan Maul: Alarm-signalo el Italio, Monatojaro 1993a, numero 8a, p. 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "demokrati", "primary": false}, "regio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctata administrado de bieno, industria entrepreno, monopolo kaj tiel plu kun respondeco al supera a\u016dtoritato.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u044f\u0440\u0436\u0430\u045e\u043d\u0430\u0435 \u043a\u0456\u0440\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435 (\u043f\u0440\u0430\u0434\u043f\u0440\u044b\u0435\u043c\u0441\u0442\u0432\u0430\u043c, \u043c\u0430\u0451\u043c\u0430\u0441\u044c\u0446\u044e)"], "de": ["Regie", "Staatsbetrieb", "staatliche Verwaltung"], "nl": ["regie", "staatsadministratie", "staatsmonopolie"], "hu": ["j\u00f6ved\u00e9k", "egyed\u00e1rus\u00e1g", "\u00e1llami igazgat\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "regi", "primary": true}, "\u015dakristo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komercisto, kiu \u015dakras.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u044d\u043a\u0443\u043b\u044f\u043d\u0442"], "fr": ["arnaqueur", "commer\u00e7ant malhonn\u00eate"], "nl": ["sjacheraar"], "ru": ["\u0444\u0430\u0440\u0446\u043e\u0432\u0449\u0438\u043a"], "de": ["Schacherer"], "it": ["trafficante"], "hu": ["kuf\u00e1r", "\u00fcz\u00e9r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dakr", "primary": false}, "ha\u016dsero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fortika \u015dnuro konsistanta el pluraj kordonoj.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u043e\u0441", "\u0434\u0432\u043e\u0439\u043d\u043e\u0439 \u043a\u0430\u043d\u0430\u0442"], "fr": ["haussi\u00e8re (cordage)"], "nl": ["kabel (zeewezen)"], "pt": ["cabo (mar.)"], "de": ["Trosse"], "it": ["gomena"], "hu": ["haj\u00f3k\u00f6t\u00e9l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ha\u016dser", "primary": true}, "\u0135azisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Muzikisto, kiu praktikas \u0135azon.", "translations": {"be": ["\u0434\u0436\u0430\u0437\u043c\u044d\u043d"], "fr": ["jazz-man"], "en": ["jazz musician"], "nl": ["jazzmuzikant"], "ru": ["\u0434\u0436\u0430\u0437\u043c\u0435\u043d", "\u0434\u0436\u0430\u0437\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Jazz-Musiker", "Jazzer"], "it": ["jazzista", "musicista jazz"], "hu": ["dzsesszmuzsikus"], "pl": ["jazzman", "d\u017cezmen", "muzyk jazzowy", "muzyk d\u017cezowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135az", "primary": false}, "unua mondmilito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Milito da\u016drinta depende je la landoj de 1914 \u011dis 1918, ekinta en E\u016dropo, vasti\u011dinta al Japanujo, Usono, \u0108inujo, sudamerikaj \u015ctatoj, ka\u016dzinta pli ol 8 milionoj da hommortoj.", "translations": {"be": ["\u041f\u0435\u0440\u0448\u0430\u044f \u0441\u0443\u0441\u044c\u0432\u0435\u0442\u043d\u0430\u044f \u0432\u0430\u0439\u043d\u0430"], "fr": ["premi\u00e8re guerre mondiale"], "nl": ["eerste wereldoorlog"], "br": ["brezel-bed kenta\u00f1"], "ru": ["\u041f\u0435\u0440\u0432\u0430\u044f \u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u044f \u0432\u043e\u0439\u043d\u0430"], "de": ["erster Weltkrieg"], "hu": ["els\u0151 vil\u00e1gh\u00e1bor\u00fa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "milit", "primary": false}, "inter": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pri uzo de inter kun akuzativo, vidu al inter, inter...-n."], "primary definition": "La pozicion de iu a\u016d io en la spaco, kiu apartigas du a\u016d plurajn personojn a\u016d objektojn.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0436\u0434\u0443"], "fr": ["entre"], "nl": ["tussen"], "pt": ["entre", "no meio de"], "de": ["zwischen"], "pl": ["mi\u0119dzy", "pomi\u0119dzy"], "hu": ["k\u00f6z\u00f6tt"]}, "examples": [["inter la fenestro kaj la pordo estas tablo", null], ["inter Francujo kaj Polujo ku\u015das Germanujo", null], ["rompu la murojn inter la popoloj", "Paroloj, Parolo anta\u016d la Dua Kongreso Esperantista en Gen\u00e8ve, 1906"], ["esti inter martelo kaj amboso", "Proverbaro esperanta"], ["sur la kameno inter du potoj staras fera kaldrono", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 25"], ["inter la mano \u011dis la bu\u015do ofte disver\u015di\u011das supo", "Proverbaro esperanta"], ["la rivero fluas inter du vicoj da salikoj", null], ["esti enfermita inter kvar muroj", null], ["dum du tagoj li restis inter vivo kaj morto", null], ["heziti inter du devoj, inter sia devo kaj sia amo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La pozicion de io en la tempo, kiu apartigas du a\u016d plurajn momentojn a\u016d faktojn.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0436\u0434\u0443"], "nl": ["tussen"], "pl": ["mi\u0119dzy"]}, "examples": [["venu \u0109e min inter la dekdua kaj la kvara", null], ["inter la levi\u011do kaj la subiro de la suno", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La situacion de iu a\u016d io en aro da personoj a\u016d objektoj; = en la mezo de, en la nombro de.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0436\u0434\u0443", "\u043c\u0435\u0436", "\u0441\u0440\u0435\u0434\u0438"], "fr": ["parmi"], "de": ["unter"], "nl": ["onder"], "pl": ["mi\u0119dzy", "pomi\u0119dzy", "w\u015br\u00f3d", "po\u015br\u00f3d"]}, "examples": [["inter lupoj kriu lupe", "Proverbaro esperanta"], ["e\u0109 inter piuloj ne mankas pekuloj", "Proverbaro esperanta"], ["vivi inter kamparanoj", null], ["li estas la plej juna inter la konkurantoj", null], ["estas al mi pla\u0109e inter vi", null], ["ili dividis inter si la profiton", null], ["inter aliaj aferoj tiu \u0109i malfeli\u0109a infano devis \u0109erpi akvon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 13"], ["se vi pistos malsa\u011dulon en pistujo inter gria\u0135o, lia malsa\u011deco de li ne aparti\u011dos", "La Malnova Testamento, Sentencoj 27:22"], ["elekti inter pluraj", null], ["oni lasis lin inter la mortintoj", null], ["Dio rekolektos vin el inter \u0109iuj popoloj, inter kiujn dis\u0135etis vin la Eternulo", "La Malnova Testamento, Readmono 30:3"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La rilatecon, kiu kunigas du a\u016d plurajn personojn akordi\u011dantaj a\u016d malakordi\u011dantaj.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0436\u0434\u0443", "\u0441\u0440\u0435\u0434\u0438"], "nl": ["onder"], "pl": ["mi\u0119dzy", "w\u015br\u00f3d", "po\u015br\u00f3d"]}, "examples": [["tagman\u011do inter amikoj", null], ["inter ni dirite", null], ["libere komuniki\u011dadi inter si", "Paroloj, Parolo anta\u016d la Dua Kongreso Esperantista en Gen\u00e8ve, 1906"], ["la judoj edzi\u011das inter si", null], ["la konsento inter proksimaj nacioj", null], ["komuna devas esti \u0109io inter geedzoj", null], ["la loto decidos inter ili kaj \u0109esigos la disputon", "Z"], ["Dio ju\u011dos inter ni", null], ["mensogoj kaj kalumnioj arte kreas malamon inter unuj gentoj kaj aliaj", "Paroloj, Parolo anta\u016d la Dua Kongreso Esperantista en Gen\u00e8ve, 1906"], ["semi malpacon inter fratoj", "Z"], ["la milito inter Romo kaj Kartago", null], ["intere de la fratinoj kreskis la fileto", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "inter", "primary": true}, "malforta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kontra\u016do de forta en \u0109iuj sencoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u043b\u0430\u0431\u044b"], "fr": ["faible"], "en": ["weak"], "nl": ["zwak"], "ru": ["\u0441\u043b\u0430\u0431\u044b\u0439"], "de": ["schwach"], "fa": ["\u0633\u0633\u062a", "\u0646\u0627\u0686\u06cc\u0632", "\u0646\u0627\u062a\u0648\u0627\u0646", "\u0636\u0639\u06cc\u0641"], "es": ["d\u00e9bil"], "pl": ["s\u0142aby", "w\u0105t\u0142y", "wycie\u0144czony"]}, "examples": [["\u0109iuj vortoj estas malfortaj", "Z"], ["en malforta grado", "Z"], ["malforta en la kalkulado, en la muziko", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "fort", "primary": false}, "hokfadeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fadeno provizita per hoko(j) por fi\u015dkapti.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0435\u0441\u043a\u0430"], "fr": ["ligne (pour la p\u00eache)"], "nl": ["vislijn", "vissnoer"], "pt": ["linha de pesca"], "it": ["lenza", "palamito", "corona (lenza)"], "hu": ["damil", "horg\u00e1szzsin\u00f3r", "horg\u00e1szzsineg"], "br": ["linenn (evit pesketa)"], "pl": ["sznur haczykowy", "\u017cy\u0142ka w\u0119dkarska"]}, "examples": [["Hodia\u016d ni veturas fi\u015dhoki - \u0109asi fi\u015dojn per hokfadeno", "Hoko , paragrafo 3"], ["\"la \u011cojo\" projektas reinvesti siajn profitojn en la akirado de dua barko, kiu speciali\u011dos en la fi\u015dkaptado per hokfadeno", "Monda Solidareco kontra\u016d Malsato Projekto N&ring: 96.09.TG"]], "subdefinitions": []}], "root": "hok", "primary": false}, "postsekvanta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiu postsekvas.", "translations": {"hu": ["k\u00f6vet\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Estanta post la sekvanta.", "translations": {"es": ["despu\u00e9s de la siguiente"], "hu": ["ut\u00e1na k\u00f6vetkez\u0151"]}, "examples": [["la sekvanta tago pasis tre bone, la postsekvanta pasis jam pli malrapide", "Fabeloj, volumo 4Sterkskarabo"], ["la postsekvantan tagon, nelonge anta\u016d la vespero, Lemuel kaj Adaha alvenis en la tendon de Peor kaj \u015calmana", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 12"]], "subdefinitions": []}], "root": "sekv", "primary": false}, "spammesa\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u043c"], "nl": ["spambericht", "spammail", "spam"], "ru": ["\u0441\u043f\u0430\u043c"], "pl": ["spam"], "hu": ["spam", "lev\u00e9lszem\u00e9t"]}, "examples": [["eble vi rimarkos, ke multaj spammesa\u011doj ne estas direktitaj al vi mem, sed al falsa adreso", "P. Peeraerts, Trudata reklamo: \u0109u haltigebla, Monato, jaro 1998a, numero 4a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mesa\u011d", "primary": false}, "aromigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parfumi ion per aroma\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u0434\u0443\u0448\u0438\u0441\u0442\u044b\u043c", "\u0430\u0440\u043e\u043c\u0430\u0442\u0438\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["aromatiser"], "en": ["aromatize"], "nl": ["aromatiseren"], "de": ["aromatisieren"], "es": ["aromatizar"], "hu": ["illatos\u00edt"]}, "examples": [["bukedoj da floroj aromigis la aeron", null]], "subdefinitions": []}], "root": "arom", "primary": false}, "sigma-algebro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Reiers\u00f8l konas la terminon, sed sub formo \u00absigma-algebrao\u00bb."], "primary definition": "(super aro \u03a9) Tia ne malplena aro el subaroj de \u03a9, ke \u011di enhavas la komplementon de \u0109iu sia elemento, kaj la kuna\u0135on de \u0109iu sia numerebla subaro.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0438\u0433\u043c\u0430-\u0430\u043b\u0433\u0435\u0431\u0440\u0430", "\u0441\u0438\u0433\u043c\u0430-\u043f\u043e\u043b\u0435"], "fr": ["sigma-alg\u00e8bre", "tribu"], "en": ["sigma-algebra", "sigma-field"], "de": ["Sigma-Algebra", "Sigma-K\u00f6rper"], "pl": ["sigma-cia\u0142o", "sigma-algebra", "cia\u0142o przeliczalnie addytywne"], "hu": ["szigma-algebra"]}, "examples": [["eblas demonstri, ke \u03c3-algebro nepre enhavas \u03a9, la malplenan aron kaj la komuna\u0135on de \u0109iu sia numerebla subaro", null], ["la aro de \u0109iuj subaroj de \u03a9 estas \u03c3-algebro", null], ["\u03c3-algebro naskita de aro el subaroj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "algebr", "primary": false}, "kolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la korpo kuniganta la kapon kun la trunko.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0435\u044f"], "fr": ["cou"], "en": ["neck"], "nl": ["hals", "nek"], "pt": ["pesco\u00e7o"], "de": ["Hals"], "tr": ["boyun"], "sv": ["hals"], "hu": ["nyak"], "cs": ["krk"], "pl": ["szyja"], "he": ["\u05e6\u05d5\u05d5\u05d0\u05e8"]}, "examples": [["havi gracian, \u011dirafan kolon", null], ["\u0135eti sin sur la kolon de iu", "Z"], ["mi metis braceletojn sur viajn manojn kaj kol\u0109enon sur vian kolon", "Z"], ["\u011diskole armita", null], ["mizero piedojn sanigas, kolon elastigas", "Proverbaro esperanta"], ["riski sian kolon", "Z"], ["kolrompa laboro", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Longa mallar\u011da kolforma parto de objekto.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u0440\u043b\u044b\u0448\u043a\u043e (\u0431\u0443\u0442\u044b\u043b\u043a\u0438)", "\u0448\u0435\u0439\u043a\u0430 (\u0431\u0435\u0434\u0440\u0430 \u0438 \u0442.\u043f.)"], "fr": ["col (d'un objet)"], "de": ["Hals", "Enge", "Engpass", "Engstelle"], "nl": ["hals"], "pl": ["szyjka"]}, "examples": [["kolo de botelo, retorto, veziko", null], ["kolo de la femurosto", null], ["markolo", null], ["terkolo", null], ["terkolo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kol", "primary": true}, "Perseo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Helena kaj romia heroo, kiu mortigis Meduzon, rajdis Pegazon, kaj fine savis kaj edzinigis Andromedon. Post lia morto, li estis transformita en samnoma stelaro.", "translations": {"nl": ["Perseus"], "it": ["Perseo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nord-hemisfera stelfiguro ( Perseus).", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Perse", "primary": true}, "relativismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doktrino, la\u016d kiu \u0109iu kono estas relativa, tio estas ke neniam la a\u0135oj en si mem povas esti konataj de l' homo, sed nur la rilatoj inter tiuj a\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u043b\u044f\u0442\u044b\u0432\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["relativisme"], "nl": ["relativisme"], "ru": ["\u0440\u0435\u043b\u044f\u0442\u0438\u0432\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Relativismus"], "hu": ["relativizmus"], "es": ["relativismo"], "pl": ["relatywizm"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "relativ", "primary": false}, "klistero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Laksiga a\u016d nutra flua\u0135o, en\u015dprucigita en la rektan inteston tra la anuso.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043c\u044b\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u043a\u043b\u0438\u0441\u0442\u0438\u0440"], "fr": ["lavement (clyst\u00e8re)", "clyst\u00e8re"], "de": ["Klistier"], "nl": ["klisteer", "klysma", "darmspoeling", "enema (darmspoeling)", "lavement"], "en": ["enema", "douche (en Usono, uzata nur parolante pri purigo tra la vagino)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "klister", "primary": true}, "el\u0109enigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Liberigi de \u0109eno.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0443\u0441\u044c\u0446\u0456\u0446\u044c \u0437 \u043b\u0430\u043d\u0446\u0443\u0433\u0430"], "fr": ["d\u00e9cha\u00eener"], "nl": ["ontketenen"], "pt": ["desacorrentar", "desencadear"], "ru": ["\u0441\u043f\u0443\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c \u0441 \u0446\u0435\u043f\u0438"], "de": ["entfesselt"], "it": ["liberare dalle catene", "sguinzagliare"], "pl": ["spuszcza\u0107 z \u0142a\u0144cucha", "oswobadza\u0107 z \u0142a\u0144cucha"]}, "examples": [["el\u0109enigita hundo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Senbridigi.", "translations": {"it": ["scatenare", "sguinzagliare (fig.)"]}, "examples": [["el\u0109enigita kolero", null], ["milito el\u0109enigis \u0109iujn malvirtojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109en", "primary": false}, "klisteri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doni klisteron.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c \u043a\u043b\u0438\u0437\u043c\u0443", "\u0441\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u043f\u0440\u043e\u043c\u044b\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["administrer un lavement", "administrer un clyst\u00e8re"], "nl": ["een lavement zetten"]}, "examples": [["klisterilo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "klister", "primary": false}, "a\u016dtogiro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Flugaparato, kiu aerporti\u011das danke al rotoro libere turni\u011danta sur sia akso kaj movas sin pere de ordinara vertikala helico.", "translations": {"be": ["\u0430\u045e\u0442\u0430\u0436\u044b\u0440"], "fr": ["autogire"], "en": ["autogyro"], "nl": ["autogiro"], "ru": ["\u0430\u0432\u0442\u043e\u0436\u0438\u0440"], "de": ["Tragschrauber", "Autogiro", "Gyrocopter"], "it": ["girocottero", "autogiro"], "hu": ["forg\u00f3sz\u00e1rnyas rep\u00fcl\u0151g\u00e9p", "autog\u00edr\u00f3"], "es": ["autogiro"], "pl": ["wiatrakowiec", "auto\u017cyro", "autogito"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dtogir", "primary": true}, "kruzado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antikva portugala monero el oro.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u0443\u0437\u0430\u0434\u0430"], "fr": ["cruzade"], "es": ["cruzado"], "pt": ["cruzado (moeda)"], "ru": ["\u043a\u0440\u0443\u0437\u0430\u0434\u043e"]}, "examples": [["li postlasis iom da mono en kruzadoj kaj oraj eskudoj", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 2a, \u0109apitro 63a, p. 760a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kruzad", "primary": true}, "surprizi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "I\u011di surprizita.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0434\u0438\u0432\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u043e\u0440\u0430\u0437\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "en": ["be surprised"], "nl": ["verschieten"], "it": ["sorprendersi"], "pt": ["surpreender-se"]}, "examples": [["kiam mi a\u016ddis la pa\u015dojn, mi surprizi\u011dis, sed vi tuj aperis", "Machado de Assis, trad. Paulo Viana La divenistino kaj aliaj rakontoj Oportuno, jaro 2005a, p. 30a"]], "subdefinitions": []}], "root": "surpriz", "primary": false}, "pargeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Luksa planko konsistanta el simetrie kaj varie kunmetitaj tabuletoj el malmola kaj polurita ligno.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u043a\u0435\u0442"], "fr": ["parquet"], "en": ["parquet"], "nl": ["parketvloer"], "ru": ["\u043f\u0430\u0440\u043a\u0435\u0442"], "de": ["Parkett"], "hu": ["parketta"], "fa": ["\u0686\u0648\u0628\u0641\u0631\u0634", "\u067e\u0627\u0631\u06a9\u062a"], "br": ["pla\u00f1cheris", "pla\u00f1chod"]}, "examples": [["\u015di ku\u015dis supre de l' domo, en subtegmento, sur pajla malbona matraco, dum \u015diaj fratinoj ku\u015dis en \u0109ambroj pargetaj", "C. Perrault, trad. P. Sarpy, Cindrulino, Rakontoj pri feinoj, Hachette, 1904"]], "subdefinitions": []}], "root": "parget", "primary": true}, "diplomatia noto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Oficiala diplomatia dokumento, formale avizanta pri problemo en inter\u015dtataj rilatoj (protesto, sciigo pri iu incidento kaj tiel plu).", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u043f\u043b\u044f\u043c\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u0430\u044f \u043d\u043e\u0442\u0430"], "fr": ["note diplomatique"], "nl": ["diplomatieke nota"], "br": ["notenn diplomatel"], "ru": ["\u0434\u0438\u043f\u043b\u043e\u043c\u0430\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441 \u043a\u0430\u044f \u043d\u043e\u0442\u0430"], "pl": ["nota dyplomatyczna"], "hu": ["diplom\u00e1ciai jegyz\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "not", "primary": false}, "ravioloj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Itala speco de pelmenoj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0432\u0438\u043e\u043b\u0438"], "en": ["ravioli"], "nl": ["ravioli"], "ca": ["ravioli"], "it": ["ravioli"], "es": ["ravioli"], "pl": ["ravioli"], "he": ["\u05db\u05d9\u05e1\u05df", "\u05e8\u05d1\u05d9\u05d5\u05dc\u05d9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "raviol", "primary": true}, "makleri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Profesie servi kiel profitanta peranto inter vendantoj kaj a\u0109etantoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u044f\u0440\u044d\u0434\u043d\u0456\u0447\u0430\u0446\u044c (\u0443 \u043a\u0430\u043c\u044d\u0440\u0446\u044b\u0456)"], "fr": ["faire l'interm\u00e9diaire commercial"], "en": ["broker"], "nl": ["makelen"], "pt": ["corretar", "promover a corretagem"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0440\u0435\u0434\u043d\u0438\u0447\u0430\u0442\u044c"], "de": ["makeln", "als Makler t\u00e4tig sein", "vermitteln"], "hu": ["\u00fczletet k\u00f6zvet\u00edt", "\u00fcgyn\u00f6k\u00f6sk\u00f6dik"]}, "examples": [["makleri pri teksa\u0135oj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "makler", "primary": true}, "timeleacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Thymelaeaceae).", "translations": {"ru": ["\u044f\u0433\u043e\u0434\u043a\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)", "\u0432\u043e\u043b\u0447\u043d\u0438\u043a\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Seidelbastgew\u00e4chse"], "nl": ["peperboompjesfamilie"], "pt": ["timele\u00e1ceas"], "hu": ["boroszl\u00e1nf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "timeleac", "primary": true}, "luigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Doni ion al iu, por lia uzo dum difinita tempo, ricevante interkonsentitan prezon.", "translations": {"el": ["\u03b5\u03bd\u03bf\u03b9\u03ba\u03b9\u03ac\u03b6\u03c9"], "fr": ["louer (donner en location)"], "en": ["rent"], "nl": ["verhuren"], "pt": ["alugar"], "be": ["\u0437\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c \u0443 \u0430\u0440\u044d\u043d\u0434\u0443", "\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c \u043d\u0430\u043f\u0440\u0430\u043a\u0430\u0442", "\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c \u0443\u043d\u0430\u0451\u043c"], "de": ["vermieten"], "fa": ["\u0627\u062c\u0627\u0631\u0647 \u062f\u0627\u062f\u0646"], "br": ["feurmi\u00f1 (lezel e feurm)"], "ru": ["\u0441\u0434\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c \u0432\u043d\u0430\u0451\u043c", "\u0441\u0434\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c \u043d\u0430\u043f\u0440\u043e\u043a\u0430\u0442", "\u0441\u0434\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c \u0432 \u0430\u0440\u0435\u043d\u0434\u0443"], "es": ["alquilar", "arrendar"]}, "examples": [["alia kompanio , kiu respondecas pri trakoj, signaloj kaj kelkaj stacidomoj, luigas siajn trakojn al la aliaj kompanioj", "Paul Gubbins: Politiko elreligita, Monatojaro 2001a, numero 2a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "lu", "primary": false}, "origino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko a\u016d raso, en kiu naski\u011dis homo, familio, popolo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0445\u043e\u0434\u0436\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["origine"], "nl": ["oorsprong"], "pt": ["origem"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0438\u0441\u0445\u043e\u0436\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Herkunft", "Abstammung"], "hu": ["eredet", "sz\u00e1rmaz\u00e1s"], "es": ["origen"], "pl": ["pochodzenie"]}, "examples": [["esti el nobela, sklava origino", null], ["la\u016d la Biblio la homa raso estas malbenita en sia origino", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ka\u016dzo a\u016d principo, pro kiu komenci\u011das io.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0447\u0430\u0442\u0430\u043a", "\u0437\u044b\u0445\u043e\u0434\u043d\u044b \u043f\u0443\u043d\u043a\u0442"], "de": ["Ursprung"], "ru": ["\u043d\u0430\u0447\u0430\u043b\u043e", "\u0438\u0441\u0445\u043e\u0434\u043d\u0430\u044f \u0442\u043e\u0447\u043a\u0430"], "hu": ["kezdet (kindul\u00e1si pont)"]}, "examples": [["tio estis la origino de lia ri\u0109eco", null], ["origino de la mondo", null], ["ser\u0109i la originon de niaj ideoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Bricard konas la du unuajn sencojn, sed sub formo \u00aborigeno\u00bb."], "primary definition": "Rimarkinda punkto, interalie.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0447\u0430\u0442\u0430\u043a", "\u0437\u044b\u0445\u043e\u0434\u043d\u044b \u043f\u0443\u043d\u043a\u0442"], "de": ["Anfangspunkt"], "en": ["origin"], "pl": ["pocz\u0105tek"], "ru": ["\u043d\u0430\u0447\u0430\u043b\u043e", "\u0438\u0441\u0445\u043e\u0434\u043d\u0430\u044f \u0442\u043e\u0447\u043a\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"hu": ["ered\u0151", "v\u00e9gpont"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"hu": ["orig\u00f3"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de polusa koordinatsistemo) La origino de la polusa akso.", "translations": {"hu": ["cs\u00facspont"]}, "examples": []}]}], "root": "origin", "primary": true}, "origini": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Deveni.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0438\u0441\u0445\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c"], "nl": ["afkomstig zijn"], "pt": ["originar"], "be": ["\u043f\u0430\u0445\u043e\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c", "\u043c\u0435\u0446\u044c \u043f\u0430\u0447\u0430\u0442\u0430\u043a"], "de": ["abstammen", "herkommen"], "hu": ["ered", "sz\u00e1rmazik"], "pl": ["pochodzi\u0107"], "es": ["originar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "origin", "primary": false}, "etigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgrandigi.", "translations": {"en": ["shrink"], "pl": ["zmniejsza\u0107", "pomniejsza\u0107", "umniejsza\u0107", "zdrabnia\u0107"], "hu": ["kicsiny\u00edt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "et", "primary": false}, "nizaglo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de aglo ( Hieraa\u00ebtus fasciatus a\u016d Hieraaetus fasciatus ).", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "agl", "primary": false}, "inkluzive": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Enhavante la koncernatan aferon a\u016d limon.", "translations": {"be": ["\u0443\u043a\u043b\u044e\u0447\u043d\u0430"], "fr": ["inclusivement", "y compris"], "en": ["inclusively"], "nl": ["inclusief (bw.)", "inbegrepen"], "pt": ["inclusive", "inclusivamente"], "ru": ["\u0432\u043a\u043b\u044e\u0447\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e"], "de": ["einschlie\u00dflich", "inklusive"], "sv": ["inklusive", "medr\u00e4knat", "medtaget"], "hu": ["bele\u00e9rtve", "belesz\u00e1m\u00edtva", "inkluz\u00edve"]}, "examples": [["mi forestos de lando \u011dis \u0135a\u016ddo inkluzive", null], ["ekzistas diversaj a\u016ddaj signoj inkluzive de la parolo", null], ["la prezoj estas kalkulataj inkluzive afrankon", null], ["kaj Jonatan deprenis la tunikon, kiu estis sur li, kaj donis \u011din al David, anka\u016d siajn militajn vestojn, inkluzive sian glavon", "La Malnova Testamento, I. Samuel 18:4"]], "subdefinitions": []}], "root": "inkluziv", "primary": false}, "inkluziva": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Klaresprime enhavanta en si.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043a\u043b\u044e\u0447\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0432\u043a\u043b\u044e\u0447\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439 \u0432 \u0441\u0435\u0431\u044f"], "fr": ["incluant", "inclusif"], "en": ["inclusive"], "nl": ["inclusief (bn.)"], "pt": ["inclusivo (adj.)"], "de": ["einschlie\u00dflich", "inklusive"], "sv": ["inkluderande", "innefattande"], "hu": ["mag\u00e1ban foglal\u00f3", "tartalmaz\u00f3"], "es": ["incluido"]}, "examples": [["la prezo estas inkluziva de la sendkostoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "inkluziv", "primary": true}, "inkluzivi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Klaresprime enhavi en si.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043a\u043b\u044e\u0447\u0430\u0442\u044c (\u0432 \u0441\u0435\u0431\u044f)"], "fr": ["inclure (comporter)", "comporter (inclure)", "comprendre (inclure)", "contenir (inclure)", "renfermer (inclure)"], "en": ["include"], "nl": ["omvatten"], "pt": ["incluir", "abranger", "abarcar"], "be": ["\u0443\u043a\u043b\u044e\u0447\u0430\u0446\u044c \u0443 \u0441\u044f\u0431\u0435", "\u0443\u0442\u0440\u044b\u043c\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["einschlie\u00dfen"], "sv": ["inkludera", "innefatta", "inbegripa", "medr\u00e4kna"], "hu": ["mag\u00e1ban foglal", "tartalmaz"], "es": ["incluir"]}, "examples": [["tiu prezo inkluzivas la man\u011dojn kaj la trinka\u0135ojn", null], ["la akcepto en la kunvenon inkluzivas kompreneble la vo\u0109donrajton", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Ni opinias tiun formon preferinda al la neologismo \u00abinkludi\u00bb, trovebla en."], "primary definition": "(transitiva) (aron) Esti superaro de \u011di.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0434\u0435\u0440\u0436\u0430\u0442\u044c (\u043a\u0430\u043a \u043f\u043e\u0434\u043c\u043d\u043e\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["inclure (comme sous-ensemble)"], "en": ["include (as a subset)"], "nl": ["bevatten"], "pt": ["incluir (matem\u00e1tica)"], "de": ["enthalten (als Untermenge)"], "hu": ["tartalmaz (r\u00e9szhalmazk\u00e9nt)"], "pl": ["zawiera\u0107"]}, "examples": [["la aro de reeloj inkluzivas tiun de entjeroj", null], ["la fakton, ke aro E inkluzivas aron A, oni signas per E\u2283A , a\u016d per A\u2282E", null], ["inkluziveco difinas ordo-rilaton en la aro de subaroj de \u0109iu aro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "inkluziv", "primary": false}, "baptanino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Baptopatrino rilate al la baptopatro a\u016d al la gepatroj de baptato.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0443\u043c\u0430"], "fr": ["comm\u00e8re (au bapt\u00eame)"], "pl": ["kuma {f}"]}, "examples": [["denunci lin pro tio, ke li geedzigis vendiston Mikelon kun lia baptanino", "N. Gogol, trad. V. Vy\u0109eg\u0135anin, Malvivaj animoj, \u0109apitro 10."]], "subdefinitions": []}], "root": "bapt", "primary": false}, "programero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unuopa peco en programo.", "translations": {"fr": ["\u00e9l\u00e9ment de programme"], "sv": ["programpunkt"]}, "examples": [["filmofirmaoj povas revendi la rajton por la sama programero plurfoje", "Frank Arnaud, Preterle\u011da televidado en E\u016dropo, Monato, jaro 1999a, numero 3a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "program", "primary": false}, "Eternulo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Fakte temas pri Zamenhofa traduko de propra nomo, tradicie tabuita, tial forgesita kaj nur konjekte rekonstruata (anta\u016de kiel \u00abJehovah\u00bb, nun pli ofte kiel \u00abJahveh\u00bb), kiu la\u016d rabena tradicio estis apudmeto de \u00abestos \u2015 estanta \u2015 estis\u00bb; komparu anka\u016d [Eliro, 3:14]: \u00abKaj Dio diris al Moseo: MI ESTAS, KIU ESTAS\u00bb. Pro tabuo, dum vo\u0109lego tiu nomo estis anstata\u016digata per hebrea a\u016d greka vorto por Sinjoro, kaj en tiu formo \u011di plej ofte aperas en nacilingvaj tradukoj; en la esperanta traduko tamen la distingo konservi\u011das: Gardu min, ho Dio, \u0109ar mi rifu\u011das \u0109e Vi. Mi diris al la Eternulo: Vi estas mia Sinjoro (en la hebrea originalo \u0109iuj tri vortoj \u2015 Dio, Eternulo kaj Sinjoro \u2015 estas malsamaj)."], "primary definition": "Alnomo de la hebrea dio en Biblio (iam absolute kaj monoteisme, iam kontraste al la nomoj de aligentaj gedioj).", "translations": {"ru": ["\u0413\u043e\u0441\u043f\u043e\u0434\u044c", "\u041f\u0440\u0435\u0434\u0432\u0435\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u042f\u0433\u0432\u0435"], "fr": ["l'\u00c9ternel"], "hu": ["\u00d6r\u00f6kk\u00e9val\u00f3"]}, "examples": [["kiam Dio la Eternulo faris la teron kaj la \u0109ielon", "La Malnova Testamento, Genezo 2:4"], ["kiam la tuta popolo tion vidis, ili \u0135etis sin viza\u011daltere, kaj diris: La Eternulo estas Dio, la Eternulo estas Dio", "La Malnova Testamento, I. Re\u011doj 18:39"], ["kaj ili forlasis la Eternulon, kaj servis al Baal kaj al A\u015dtar", "La Malnova Testamento, Ju\u011distoj 2:13"]], "subdefinitions": []}], "root": "etern", "primary": false}, "\u015dnurego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparte dika \u015dnuro el vegeta\u0135aj a\u016d metalaj fadenoj, uzata por tiri a\u016d movi pezajn objektojn.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043d\u0430\u0442", "\u0442\u0440\u043e\u0441"], "fr": ["c\u00e2ble (faisceau de fils)", "filin", "cordage (c\u00e2ble)"], "de": ["Seil", "Tau"], "it": ["fune", "gomena", "cordone"]}, "examples": [["subite la \u015dnuregoj, kiuj tenis, estis distran\u0109itaj, kaj nun \u011di ekflugis supren kun la aerveturisto", "Fabeloj, volumo 3Kolo de botelo"], ["\u015di malsekigis per siaj larmoj, kaj tial \u011di estis fortika kiel ankra \u015dnurego", "Fabeloj, volumo 3\u015ctono de sa\u011duloj"], ["sur la \u015dnuregoj glitas super la akvo de bordo al bordo vagonetoj", "Metropoliteno\u0109ap. 11"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dnur", "primary": false}, "hej": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Atentu, vigli\u011du.", "translations": {"be": ["\u0433\u044d\u0439"], "fr": ["h\u00e9"], "en": ["hey"], "pt": ["ei!"], "ru": ["\u044d\u0439"], "it": ["hei", "ehi"], "hu": ["hej"], "es": ["hey"]}, "examples": [["hej, civitano, helpu aresti la krimulon!", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 4a, p. 41a"]], "subdefinitions": []}], "root": "hej", "primary": true}, "amplifi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Plifortigi elektrajn oscilojn.", "translations": {"be": ["\u0443\u0437\u043c\u0430\u0446\u043d\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["amplifier"], "en": ["amplify"], "nl": ["versterken"], "ru": ["\u0443\u0441\u0438\u043b\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["verst\u00e4rken"], "hu": ["er\u0151s\u00edt (rezg\u00e9st)"], "sk": ["amplifikova\u0165"], "es": ["amplificar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "amplif", "primary": true}, "nitrita acido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Neorganika acido (HNO2), uzata en industrio.", "translations": {"be": ["\u0430\u0437\u043e\u0446\u0456\u0441\u0442\u0430\u044f \u043a\u0456\u0441\u043b\u0430\u0442\u0430"], "fr": ["acide nitreux"], "en": ["nitrous acid"], "nl": ["salpeterigzuur"], "pt": ["\u00e1cido nitroso"], "ru": ["\u0430\u0437\u043e\u0442\u0438\u0441\u0442\u0430\u044f \u043a\u0438\u0441\u043b\u043e\u0442\u0430"], "de": ["salpetrige S\u00e4ure"], "uk": ["\u0430\u0437\u043e\u0442\u0438\u0441\u0442\u0430 \u043a\u0438\u0441\u043b\u043e\u0442\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nitrit", "primary": false}, "malgra\u016d ke": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgra\u016d tio ke; kvankam.", "translations": {"be": ["\u043d\u044f \u0433\u043b\u0435\u0434\u0437\u044f\u0447\u044b \u043d\u0430 \u0442\u043e\u0435, \u0448\u0442\u043e", "\u043d\u0435 \u0437\u0432\u0430\u0436\u0430\u044e\u0447\u044b \u043d\u0430 \u0442\u043e\u0435, \u0448\u0442\u043e", "\u0445\u0430\u0446\u044f"], "fr": ["bien que", "quoique"], "nl": ["hoewel"], "pt": ["apesar de que", "mesmo assim", "apesar disso"], "ru": ["\u043d\u0435\u0441\u043c\u043e\u0442\u0440\u044f \u043d\u0430 \u0442\u043e, \u0447\u0442\u043e", "\u0445\u043e\u0442\u044f"], "de": ["trotz der Tatsache dass", "obgleich"], "sv": ["trots att"], "hu": ["annak ellen\u00e9re, hogy", "j\u00f3llehet"], "br": ["beza\u00f1 ma", "daoust ma", "evit da"], "he": ["\u05dc\u05de\u05e8\u05d5\u05ea \u05e9-", "\u05d0\u05e3 \u05e2\u05dc \u05e4\u05d9 \u05e9-"]}, "examples": [["estis ankora\u016d sufi\u0109e varmega, malgra\u016d ke la suno staris jam malalte", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "malgra\u016d", "primary": false}, "pajaco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Foira amuzisto.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u044f\u0446", "\u0431\u043b\u0430\u0437\u0435\u043d"], "fr": ["paillasse (bateleur)"], "en": ["clown", "jester", "fool", "buffoon"], "nl": ["paljas"], "pt": ["palha\u00e7o"], "ru": ["\u043f\u0430\u044f\u0446", "\u0448\u0443\u0442"], "de": ["Possenrei\u00dfer"], "hu": ["boh\u00f3c"]}, "examples": [["kun via \u0109apelo vi similas pajacon, \u2013 ne metu vian \u0109apelon sur unu orelon", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, sesope oni trairas la tutan mondon"], ["li \u0135etis sin denove en siajn pajaca\u0135ojn", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "pajac", "primary": true}, "putra\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io putrinta.", "translations": {"be": ["\u0433\u043d\u0456\u043b\u044c\u043b\u0451"], "en": ["carrion", "decayed matter", "filth"], "nl": ["iets dat rot is"], "ru": ["\u0433\u043d\u0438\u043b\u044c"], "de": ["Aas", "Faulendes", "Verwesendes"], "pl": ["zgnilizna", "pr\u00f3chno"], "hu": ["rohad\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "putr", "primary": false}, "la\u016droj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plurnombro de \u00abla\u016dro\u00bb.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0430\u0432\u0440\u044b"], "fr": ["lauriers"], "nl": ["lauweren"], "br": ["lore", "gwez-lore"], "pl": ["laury"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"en": ["laurels"], "nl": ["lauwerkrans"], "pt": ["laureal", "laurel"], "de": ["Lorbeeren (Sieg, Ruhm)"], "hu": ["bab\u00e9r(dics\u0151s\u00e9g)"], "pl": ["laury"]}, "examples": [["la la\u016droj de la gloro", null], ["la\u016dre kroni triumfinton", null], ["rikolti la\u016drojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "la\u016dr", "primary": false}, "imputi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Atribui sumon al ia konto.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043d\u0435\u0441\u0442\u0438 (\u0441\u0443\u043c\u043c\u0443 \u043d\u0430 \u043a\u0430\u043a\u043e\u0439-\u043b. \u0441\u0447\u0451\u0442)"], "fr": ["imputer", "attribuer"], "nl": ["op rekening schrijven"], "pt": ["imputar"], "de": ["anrechnen", "zurechnen", "zuweisen"], "es": ["imputar"], "hu": ["besz\u00e1m\u00edt (vmit vmibe)", "terh\u00e9re \u00edr"]}, "examples": [["imputi \u015duldon de societo sur la disponeblaj profitoj", null], ["tiu elspezo devas esti imputita sur la pasintjara bilanco", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Atribui ion al la dividparto de iu.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0437\u043d\u0430\u0447\u0438\u0442\u044c (\u0438\u043c\u0443\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e \u0432 \u0447\u044c\u0451-\u043b. \u0432\u0435\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "de": ["zuteilen", "zuschreiben"], "nl": ["toeschrijven"], "hu": ["jav\u00e1ra \u00edr", "neki \u00edt\u00e9l", "besz\u00e1m\u00edt (vkinek vmit)"]}, "examples": [["imputi meblojn, pentra\u0135on, domon en la heredan parton de iu", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Atribui al iu la prirespondecon de io.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043c\u0435\u043d\u044f\u0442\u044c \u0432 \u0432\u0438\u043d\u0443"], "de": ["bezichtigen", "unterstellen", "zuschreiben"], "nl": ["wijten"], "hu": ["tulajdon\u00edt (vkinek vmit)", "rov\u00e1s\u00e1ra \u00edr", "betud (vkinek vmit)"]}, "examples": [["imputi al iu krimon, malsukceson, heroa\u0135on, verkon", null], ["imputi la akcidenton al la mallerteco de la kondukisto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "imput", "primary": true}, "pridisputi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kontesti.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u043f\u043e\u0440\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0441\u043fa\u0440\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "pl": ["kwestionowa\u0107"]}, "examples": [["okupanta \u015dtato ne rajtas esence \u015dan\u011di la staton de fremda a\u016d pridisputata teritorio kaj ne rajtas tie lo\u011digi siajn civilulojn", "Eskil SVANE: Misinformaj komentoj. Monato."]], "subdefinitions": []}], "root": "disput", "primary": false}, "monoklo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vidvitro por unu okulo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u043e\u043a\u043b\u044c"], "fr": ["monocle"], "bg": ["\u043c\u043e\u043d\u043e\u043a\u044a\u043b"], "nl": ["monocle"], "pt": ["mon\u00f3ide"], "ru": ["\u043c\u043e\u043d\u043e\u043a\u043b\u044c"], "de": ["Monokel"], "hu": ["monokli"], "en": ["monocle"]}, "examples": [["li ekhaltis en la pordo, surmetis monoklon sur la okulon, rigardis \u0109irka\u016de", "La unua rabista fabe"]], "subdefinitions": []}], "root": "monokl", "primary": true}, "vori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0436\u044d\u0440\u0446\u0456"], "fr": ["d\u00e9vorer"], "pt": ["devorar"], "ru": ["\u0436\u0440\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0436\u0438\u0440\u0430\u0442\u044c"], "de": ["verschlingen"], "es": ["devorar"], "hu": ["fal"]}, "examples": [["la publiko voris artikolojn kaj fotojn aperigitajn en kla\u0109revuoj", "Paul Gubbins: Diana... \u0109u diino?, Monato, jaro 1997a, numero 9a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "vor", "primary": true}, "sitaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nord-hinda kordinstrumento granda liuto longa-kola, kun kvar \u0109efaj kaj du flankaj kordoj, plektre sonigata.", "translations": {"be": ["\u0441\u044b\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["s\u00eet\u00e2r"], "en": ["sitar"], "ru": ["\u0441\u0438\u0442\u0430\u0440"], "de": ["Sitar"], "hu": ["szit\u00e1r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sitar", "primary": true}, "tinuso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio skombredoj (Thunnus), granda marfi\u015do kun firma, bongusta karno iom similanta la bovidan viandon.", "translations": {"be": ["\u0442\u0443\u043d\u0435\u0446"], "fr": ["thon"], "bg": ["\u0442\u043e\u043d"], "nl": ["tonijn"], "pt": ["atum", "albacora"], "ru": ["\u0442\u0443\u043d\u0435\u0446"], "de": ["Thunfisch"], "it": ["tonno"], "hu": ["tonhal"], "en": ["tuna"], "es": ["at\u00fan"], "pl": ["tu\u0144czyk"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tinus", "primary": true}, "vakuigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eligi \u0109ian materion el ia ujo.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043f\u0443\u0441\u0442\u0430\u0448\u044b\u0446\u044c", "\u0441\u043f\u0443\u0441\u0442\u043e\u0448\u044b\u0446\u044c", "\u0430\u043f\u0430\u0440\u0430\u0436\u043d\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["faire le vide"], "en": ["make a vacuum"], "nl": ["vacu\u00fcm trekken"], "pt": ["fazer v\u00e1cuo", "esvaziar"], "de": ["evakuieren"], "hu": ["v\u00e1kuumot hoz l\u00e9tre", "l\u00e9g\u00fcres teret hoz l\u00e9tre"], "pl": ["opr\u00f3\u017cnia\u0107"], "es": ["vaciar"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05e8\u05d9\u05e7", "\u05dc\u05e8\u05d5\u05e7\u05df \\\u05e8\u05e7\u05df\\"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vaku", "primary": false}, "sensprita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0442\u0443\u043f\u043e\u0439", "\u0431\u0435\u0441\u0442\u043e\u043b\u043a\u043e\u0432\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u043e\u0441\u0442\u0440\u043e\u0443\u043c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["b\u00eata (adj.)", "lourd (d'esprit)", "pesant (d'esprit)"], "en": ["witless", "dull", "insipid"], "nl": ["dom", "onnozel"], "de": ["stumpfsinnig", "d\u00fcmmlich"], "hu": ["szellemtelen", "b\u00e1rgy\u00fa", "s\u00fcletlen"]}, "examples": [["virino malsa\u011da, bruema, sensprita, kaj nenion scianta, sidas \u0109e la pordo de sia domo", "La Malnova Testamento, Sentencoj 9:13-14"]], "subdefinitions": []}], "root": "sprit", "primary": false}, "instruisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu profesie instruas.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0441\u0442\u0430\u045e\u043d\u0456\u043a", "\u0432\u044b\u043a\u043b\u0430\u0434\u0447\u044b\u043a"], "fr": ["enseignant", "professeur (enseignant)", "prof (enseignant)"], "bg": ["\u0443\u0447\u0438\u0442\u0435\u043b"], "nl": ["onderwijzer", "leraar"], "pt": ["professor", "professora"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u043f\u043e\u0434\u0430\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u0443\u0447\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Lehrer", "Lehrerin", "Lehrer", "Lehrerin"], "vo": ["tidel"], "en": ["teacher", "instructor"], "es": ["profesor"], "hu": ["tan\u00edt\u00f3", "tan\u00e1r", "oktat\u00f3"], "pl": ["nauczyciel", "instruktor", "profesor"]}, "examples": [["la patro, instruisto de vila\u011da lernejo", "Oni ne pafas en Jamburg, \u0109apitro 6a, p. 34a"]], "subdefinitions": []}], "root": "instru", "primary": false}, "vegeta\u0135a": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al vegeta\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u043d\u043d\u044b"], "fr": ["v\u00e9g\u00e9tal (adj.)", "v\u00e9g\u00e9tatif"], "en": ["vegetable"], "nl": ["plantaardig"], "pt": ["vegetal"], "el": ["\u03c6\u03c5\u03c4\u03b9\u03ba\u03cc\u03c2"], "hu": ["n\u00f6v\u00e9nyi"], "fa": ["\u06af\u06cc\u0627\u0647\u06cc", "\u0646\u0628\u0627\u062a\u06cc"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["la vegeta\u0135a regno", null], ["e\u0109 la pereo en la batalo estas pli agrabla ol tiu velka, dormema kaj vegeta vivo en peza enfermita aero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "veget", "primary": false}, "kolumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de vesto \u0109irka\u016danta la kolon.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0440\u043e\u0442", "\u0432\u043e\u0440\u043e\u0442\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["col (d'un v\u00eatement)"], "bg": ["\u044f\u043a\u0430"], "nl": ["boord (kraag)", "kraag"], "de": ["Kragen"], "sv": ["krage"], "hu": ["gall\u00e9r"], "en": ["collar"], "pl": ["ko\u0142nierz"], "he": ["\u05e6\u05d5\u05d5\u05d0\u05e8\u05d5\u05df"]}, "examples": [["kolumo de \u0109emizo, surtuto", null], ["tola, punta kolumo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kol", "primary": false}, "bopatro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Patro de la edzino rilate al la edzo.", "translations": {"be": ["\u0446\u0435\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["beau-p\u00e8re (par alliance)"], "en": ["father-in-law"], "nl": ["schoonvader"], "ru": ["\u0442\u0435\u0441\u0442\u044c"], "no": ["svigerfar"], "hu": ["ap\u00f3s", "ipa"], "de": ["Schwiegervater"], "br": ["tadeg", "tad-kaer"], "pl": ["te\u015b\u0107"]}, "examples": [["Zhen Shiyin rifu\u011dis kun la edzino kaj du servistinoj al la sufi\u0109e bonhava bopatro", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 1a, p. 15a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Patro de la edzo rilate al la edzino.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u0432\u0451\u043a\u0430\u0440"], "ru": ["\u0441\u0432\u0451\u043a\u043e\u0440"]}, "examples": [["kaj oni sciigis al Tamar, dirante: Jen via bopatro iras Timnan, por tondi siajn \u015dafojn", "La Malnova Testamento, Genezo 38:12"]], "subdefinitions": []}], "root": "patr", "primary": false}, "enklavo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Landeto \u0109irka\u016data de fremda medio kaj disa de \u0109eflando.", "translations": {"fr": ["enclave"], "pl": ["enklawa"], "pt": ["encrave", "enclave", "encravo"]}, "examples": [["Ceuta, hispana enklavo en Maroko, kie tricent registritaj azilpetantoj dormas surstrate", "A. Morice, trad. J.-M. Cash, Kiel E\u016dropo for\u015dovas la rifu\u011dintojn, le Monde diplomatique, 2004-03"], ["konservativa enklavo meze de maro da protestoj kaj manifestacioj pri libero kaj demokratio", "\u011cangalo, Pli ol 100 iranaj deputitoj demisiis..., 2004-02-01"]], "subdefinitions": []}], "root": "enklav", "primary": true}, "sa\u015dimo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prepara\u0135o el maldikaj tran\u0109a\u0135oj de nekuirita fi\u015do la\u016d japana maniero.", "translations": {"fr": ["sashimi"], "de": ["Sashimi"], "nl": ["sashimi"], "it": ["sashimi"]}, "examples": [["Xihai-restoracio de sa\u015dimoj estas kompare granda en la kvartalo Shichahai", "Liu Bian, Restoracioj \u0109e Shichahai-lago, [2004]"], ["mi tiutempe restis kun in\u011deniero, sinjoro Haja\u015di, kiu vespere man\u011dis kun mi kaj instruis al mi kelkajn japanajn kutimojn tiajn, kiaj trinki teon, man\u011di su\u015diojn kaj sa\u015dimojn", "H. St\u00fccke, trad. C. Pinardon, \u0108irka\u016d la Mondo per Biciklo, 2008"]], "subdefinitions": []}], "root": "sa\u015dim", "primary": true}, "restadejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, kie oni longe restas.", "translations": {"hu": ["tart\u00f3zkod\u00e1si hely"], "be": ["\u043c\u0435\u0441\u0446\u0430 \u0437\u043d\u0430\u0445\u043e\u0434\u0436\u0430\u043d\u044c\u043d\u044f", "\u0440\u044d\u0437\u0456\u0434\u044d\u043d\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["s\u00e9jour (lieu)", "vill\u00e9giature"], "de": ["Aufenthaltsort"], "ru": ["\u043c\u0435\u0441\u0442\u043e \u043f\u0440\u0435\u0431\u044b\u0432\u0430\u043d\u0438\u044f", "\u0440\u0435\u0437\u0438\u0434\u0435\u043d\u0446\u0438\u044f"]}, "examples": [["mi trovis malkaran someran restadejon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rest", "primary": false}, "Hilberto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Germanlingve: David Hilbert, 1862-1943. Germana matematikisto.", "translations": {"ru": ["\u0413\u0438\u043b\u044c\u0431\u0435\u0440\u0442"], "fr": ["Hilbert"], "en": ["Hilbert"], "pt": ["Hilbert"], "it": ["Hilbert"], "pl": ["Hilbert"], "hu": ["Hilbert"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Hilbert", "primary": true}, "makleristo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komercisto kiu profesie makleradas.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u044f\u0440\u044d\u0434\u043d\u0456\u043a", "\u043c\u0430\u043a\u043b\u0435\u0440", "\u0431\u0440\u043e\u043a\u0435\u0440"], "fr": ["broker", "courtier"], "bg": ["\u043c\u0430\u043a\u043b\u0435\u0440"], "nl": ["makelaar"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0440\u0435\u0434\u043d\u0438\u043a", "\u043c\u0430\u043a\u043b\u0435\u0440", "\u0431\u0440\u043e\u043a\u0435\u0440"], "de": ["Makler", "Vermittler"], "hu": ["\u00fcgyn\u00f6k", "k\u00f6zvet\u00edt\u0151 (\u00fczlet\u00e9)", "alkusz", "br\u00f3ker"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "makler", "primary": false}, "ekskremento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu ajn el la substancoj forkondukitaj el la organismo ( feka\u0135o, urino, \u015dvito, galo, kaj tiel plu ); plejofte feka\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043b", "\u044d\u043a\u0441\u043a\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u0442\u044b", "\u0438\u0441\u043f\u0440\u0430\u0436\u043d\u0435\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["excr\u00e9ment"], "en": ["excrement"], "pt": ["excremento"], "de": ["Exkrement", "Ausscheidungsprodukt"], "hu": ["\u00fcr\u00fcl\u00e9k"], "pl": ["ekskrement"], "es": ["excremento"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekskrement", "primary": true}, "ekskrementa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al ekskremento.", "translations": {"de": ["exkrementierend", "ausscheidend"], "en": ["excremental", "excrementitious"], "fr": ["excr\u00e9mentiel", "f\u00e9cal"], "hu": ["exkrement\u00e1lis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Malestiminda, mal\u015datinda.", "translations": {"fr": ["de chiotte"], "de": ["f\u00e4kalisch"], "hu": ["mocskos", "s\u00e1ros", "szaros"]}, "examples": [["ekskrementa animo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekskrement", "primary": false}, "neniigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tute forigi, detrui, pereigi.", "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u043d\u0456\u0448\u0447\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["an\u00e9antir"], "nl": ["vernietigen"], "ru": ["\u0443\u043d\u0438\u0447\u0442\u043e\u0436\u0438\u0442\u044c"], "de": ["aufheben", "annullieren", "aufl\u00f6sen", "negieren"], "hu": ["megsemmis\u00edt"]}, "examples": [["la tertremo neniigis ok vila\u011dojn", null], ["la barbaraj invadoj neniigis la romanan potencon", null], ["ne sufi\u0109as neniigi (negativa), necesas plenigi la malplenon", null], ["la \u0109ielo disnenii\u011dos", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tute senvalorigi, nuligi, senefikigi.", "translations": {}, "examples": [["neniigi decidon, regulon", null], ["niaj klopodoj nenii\u011dis", null]], "subdefinitions": []}], "root": "neni", "primary": false}, "urbano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lo\u011danto de urbo.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u0440\u043e\u0436\u0430\u043d\u0438\u043d"], "fr": ["citadin (subst.)"], "fa": ["\u0634\u0647\u0631\u0646\u0634\u06cc\u0646"], "fi": ["kaupunkilainen"], "it": ["cittadino (di citt\u00e0)"], "hu": ["v\u00e1rosi (lakos)", "v\u00e1roslak\u00f3"]}, "examples": [["urbanoj estas ordinare pli ruzaj, ol vila\u011danoj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 37"]], "subdefinitions": []}], "root": "urb", "primary": false}, "gajakolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "C7H8O2. Etero, kiun oni ekstraktas el rezino de gajako kaj el kreozoto de fago.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0432\u0430\u044f\u043a\u043e\u043b"], "fr": ["ga\u00efacol", "gayacol"], "en": ["guaiacol"], "nl": ["guajacol"], "pt": ["guaiacol", "gaiacol"], "de": ["Guajakol"], "hu": ["gvakajol"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gajakol", "primary": true}, "defetismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rezignemo pro nefido je la venkopovo de si a\u016d de sia partio.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u0436\u044d\u043d\u0447\u044b \u043d\u0430\u0441\u0442\u0440\u043e\u0439", "\u043a\u0430\u043f\u0456\u0442\u0443\u043b\u044f\u043d\u0446\u043a\u0456 \u043d\u0430\u0441\u0442\u0440\u043e\u0439", "\u043d\u044f\u0432\u0435\u0440'\u0435 \u045e \u0441\u0432\u0430\u0435 \u0441\u0456\u043b\u044b"], "fr": ["d\u00e9faitisme"], "pl": ["defetyzm"], "pt": ["derrotismo"], "ca": ["derrotisme"], "es": ["derrotismo"]}, "examples": [["ni interpaci\u011du kun Antissa. \u2013 Terura defetismo!", "Satiraj rakontoj, la falsa a\u016dguro"]], "subdefinitions": []}], "root": "defetism", "primary": true}, "\u011denro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kategorio de verkoj kun komunaj karakterizoj.", "translations": {"fr": ["genre (litt., musical etc.)"], "pl": ["scena rodzajowa", "obraz rodzajowy"], "it": ["genere(mus, let, arte)"], "pt": ["g\u00eanero (mus., lit.)"]}, "examples": [["Berlioz enigis en simfonion anka\u016d tiajn \u011denrojn kiel kon\u0109erto, oratorio", "J. Mura\u015dkovskij, I. Mura\u015dkovska, Kien fluas roj\u2019 Castalie?, 1984-1987"], ["estas vere, ke el \u0109iuj \u011denroj mi favoras la poezion", "Poul Thorsen, Babile kun mi mem. - Beletra: 1996, Finbabile?"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011denr", "primary": true}, "maso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Baza fizika grando, esprimanta la kvanton de materio en fizika korpo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0441\u0430"], "fr": ["masse"], "bg": ["\u043c\u0430\u0441\u0430"], "nl": ["massa"], "pt": ["massa (f\u00eds.)"], "ru": ["\u043c\u0430\u0441\u0441\u0430"], "de": ["Masse"], "hu": ["t\u00f6meg"], "en": ["mass"], "br": ["mas"], "cs": ["hmota"]}, "examples": [["la dimensioj de maso estas M0L1T0", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Iomo da materio, konsiderata kiel tuta\u0135o, ne atentante pri la eroj nek pri la formo.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u0441\u0441\u0430", "\u0433\u0440\u0443\u0434\u0430", "\u0433\u0440\u043e\u043c\u0430\u0434\u0430"]}, "examples": [["maso da gelateno", null], ["la malluma maso de la maro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mas", "primary": true}, "transito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alcela movo pasanta tra unu a\u016d plurajn kromajn lokojn kaj konsiderata rilate al tiuj kromlokoj.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0430\u043d\u0437\u044b\u0442"], "en": ["transit"], "nl": ["transit"], "pt": ["tr\u00e2nsito"], "ru": ["\u0442\u0440\u0430\u043d\u0437\u0438\u0442"], "de": ["Transit"], "hu": ["tranzit", "\u00e1thalad\u00e1s", "\u00e1tmen\u0151forgalom"]}, "examples": [["senimposta transito de varoj tra la lando", null], ["transita pasa\u011dero, vizo, flugo, tarifo", null], ["transita reto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "transit", "primary": true}, "vertikalilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cnuro, \u0109e kies ekstremo pendas peza objekto, uzata por tiri vertikalojn kaj kontroli vertikalecon.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0432\u0435\u0441"], "fr": ["fil \u00e0 plomb"], "nl": ["schietlood"], "pt": ["fio de prumo"], "hu": ["f\u00fcgg\u0151\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vertikal", "primary": false}, "nefermita letero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Publika eseo verkita kiel alparolo a\u016d admono al iu homo, ofte al famulo.", "translations": {"fa": ["\u0646\u0627\u0645\u0647\u0654 \u0633\u0631\u06af\u0634\u0627\u062f\u0647"], "fr": ["lettre ouverte"], "nl": ["open brief"], "it": ["lettera aperta"], "ru": ["\u043e\u0442\u043a\u0440\u044b\u0442\u043e\u0435 \u043f\u0438\u0441\u044c\u043c\u043e"]}, "examples": [["\u00abPublika letero al Romen Rolan\u00bb", "Vortoj de k-do Lanti"], ["nefermita letero al Emanuelo Kantio", "M. Wittenberg, La Ondo de Esperanto, 2002-01"]], "subdefinitions": []}], "root": "leter", "primary": false}, "lokkazo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En kelkaj lingvoj, kazo indikanta lokon a\u016d tempon.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439 \u043f\u0430\u0434\u0435\u0436"], "en": ["locative case"], "nl": ["locatief"], "pt": ["locativo"], "de": ["ortsanzeigender Fall"], "tr": ["de hali"], "hu": ["helyhat\u00e1roz\u00f3-eset", "ablativus"]}, "examples": [["en Esperanto la adverbaj formoj kiel \u00abhejme\u00bb, \u00abeksterlande\u00bb, \u00ab\u0109i-sabate\u00bb kaj tiel plu povas funkcii simile al lokkazo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kaz", "primary": false}, "mandalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Geometria kolora desegno simbolanta la mondon, uzata kiel meditilo en va\u011drajana budaismo.", "translations": {"fa": ["\u0645\u0627\u0646\u062f\u0627\u0644\u0627"], "fr": ["mandala"], "bg": ["\u043c\u0430\u043d\u0434\u0430\u043b\u0430"], "nl": ["mandala"], "de": ["Mandala"], "it": ["mandala"]}, "examples": [["mandalo estas kosma ligilo kaj helpilo dum meditado kaj koncentri\u011do", "H. Deceuninck, Glosaro Nova Tempo, 1999-05"], ["simbole la pentranto metu sin en la centron de la mandalo", "A. Ubik, Mandalo, Kune 2004, 4"]], "subdefinitions": []}], "root": "mandal", "primary": true}, "asterisko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Signo kun formo de steleto, uzata en presarto: *.", "translations": {"be": ["\u0437\u043e\u0440\u0430\u0447\u043a\u0430"], "fr": ["ast\u00e9risque"], "en": ["asterisk"], "nl": ["asterisk", "sterretje"], "ru": ["\u0437\u0432\u0451\u0437\u0434\u043e\u0447\u043a\u0430"], "de": ["Asterisk", "Sternchen"], "hu": ["aszteriszk", "csillagjel"], "es": ["asterisco"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "asterisk", "primary": true}, "ts": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malpli la\u016dtu! ne bruu.", "translations": {"fr": ["chut!"], "de": ["Pssst!"], "hu": ["pszt!"]}, "examples": [["... tamen tss! mi a\u016ddas, / Oni el la son\u011d' parolas", "F. Zamenhof, Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, vizito de la steloj sur la tero"], ["la seka felo en la sako la\u016dte ekknaris. \"Ts!\", diris la malgranda Niko al sia sako", "Fabeloj, volumo 1, Malgranda Niko kaj granda Niko"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Atentu al mi.", "translations": {"fr": ["psst!"], "hu": ["ssz!"]}, "examples": [["\u2015 Julieta: Romeo! Ts!", "W. Shakespeare, trad. R. Rossetti, Balkonsceno el Romeo kaj Julieto, Norda Prismo, 1956:2, p. 71a-74a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ts", "primary": true}, "gravurilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u0437\u0435\u0446 (\u0433\u0440\u0430\u0432\u0451\u0440\u0430)", "\u0448\u0442\u0438\u0445\u0435\u043b\u044c"], "en": ["engraving tool", "burin", "graver"], "nl": ["graveernaald", "graveerstift"], "pt": ["buril"], "de": ["Flacheisen", "Stechmei\u00dfel", "Graviermesser"], "hu": ["karcol\u00f3t\u0171", "v\u00e9s\u0151t\u0171"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gravur", "primary": false}, "vikinga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la vikingoj.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0438\u043a\u0438\u043d\u0433\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["viking (adj.)"], "en": ["viking"], "nl": ["viking-"], "hu": ["viking"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "viking", "primary": false}, "vikingo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el la norde\u016dropaj \u015dipintoj aktivaj precipe inter jaroj 800a kaj 1100a en komerco, rabado, koloniado, soldatservado la\u016d maroj kaj riveroj \u011dis Kievo oriente, \u011dis Mediteraneo sude, \u011dis Gronlando kaj eble Nordameriko okcidente.", "translations": {"be": ["\u0432\u0456\u043a\u0456\u043d\u0433"], "fr": ["viking (subst.)"], "en": ["viking"], "nl": ["viking"], "ru": ["\u0432\u0438\u043a\u0438\u043d\u0433"], "hu": ["viking"], "fa": ["\u0648\u0627\u06cc\u06a9\u06cc\u0646\u06af"], "pl": ["wiking"]}, "examples": [["\u00abOrm la ru\u011da\u00bb, aventurromano pri la famaj vikingoj", "Perla Martinelli: Premiere \u2013 Orm la ru\u011da, Literatura foiro, numero 104a, 1987-05, p. 18a"], ["la vikingoj atakis tiun lokon meze de la 12a jarcento", "W. H. Simcock: Vizito al la nordaj insuloj, Monatojaro 1999a, numero 9a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "viking", "primary": true}, "rizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Greno kun blankaj, nutraj semoj, kultivata precipe en Azio, genro el familio poacoj (Oryza).", "translations": {"be": ["\u0440\u044b\u0441"], "fr": ["riz"], "bg": ["\u043e\u0440\u0438\u0437"], "nl": ["rijst"], "pt": ["arroz"], "ru": ["\u0440\u0438\u0441"], "de": ["Reis"], "tr": ["pirin\u00e7"], "it": ["riso (cereale)"], "hu": ["rizs"], "fa": ["\u0628\u0631\u0646\u062c"], "en": ["rice"], "zh": ["\u7c73 [m\u01d0]"], "sv": ["ris"], "pl": ["ry\u017c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "riz", "primary": true}, "Arturo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo keltdevena.", "translations": {"ru": ["\u0410\u0440\u0442\u0443\u0440"], "fr": ["Arthur"], "en": ["Arthur"], "nl": ["Arthuur"], "ca": ["Artur"], "de": ["Artur"], "it": ["Arturo"], "hu": ["Art\u00far"], "es": ["Arturo"], "br": ["Arzhur"], "pl": ["Artur"]}, "examples": [["via nomo estas Arturo?!", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, Arturo, (rakonto de V. Devjatnin), 2"]], "subdefinitions": []}], "root": "Artur", "primary": true}, "ne\u016dtriga elemento": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kiam la operacion oni signas adicie (resp. multiplike), la ne\u016dtriganton de x oni ofte signas per -x (resp. x-1)."], "primary definition": "(de elemento x\u2208E rilate al operacio \u2020 en E) Tia elemento x~, ke x\u2020x~ = x~\u2020x = e, kie e estas ne\u016dtra rilate al operacio \u2020.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0439\u0442\u0440\u0430\u043b\u0438\u0437\u0443\u044e\u0449\u0438\u0439 \u044d\u043b\u0435\u043c\u0435\u043d\u0442", "\u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["\u00e9l\u00e9ment sym\u00e9trique"], "en": ["reciprocal element"], "de": ["inverses Element"], "hu": ["semleges elem"], "pl": ["element odwrotny"]}, "examples": [["se \u011di ekzistas, kaj se la operacio estas asocieca, la ne\u016dtriganto estas unika", null], ["ne\u016dtriganto de ne\u016dtriganto de x estas x mem", null], ["-3 estas ne\u016dtriganto de 3 rilate al adicio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ne\u016dtr", "primary": false}, "\u015dipisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kies metio estas servi sur \u015dipoj.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043e\u0440\u044f\u043a", "\u043c\u0430\u0442\u0440\u043e\u0441"], "fr": ["marin (subst.)"], "en": ["sailor"], "de": ["Matrose", "Seefahrer", "Seemann"], "it": ["marinaio"], "pl": ["marynarz", "wilk morski (pot. lub \u017cart.)"], "hu": ["haj\u00f3s"]}, "examples": [["la \u015dipisto, kiu estis alportonta al li tiun monon, pereis kun sia \u015dipo", "Fabeloj, volumo 3, \u015di estis tute senta\u016dga"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dip", "primary": false}, "homeopato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["hom\u00e9opathe"], "de": ["Hom\u00f6opath"], "en": ["homeopath"], "it": ["omeopata"], "pt": ["homeopata"]}, "examples": [["la falsa homeopato rifu\u011dis en Macondo", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"], ["krom esti homeopato, dro Bontempo estas specialisto pri publika sano", "B. Rita Ramos, Sanstato kaj spiritualeco..., 1a monda spirituala forumo, 2006-12"]], "subdefinitions": []}], "root": "homeopat", "primary": true}, "iama": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kvankam iama povas teorie havi anka\u016d la sencon iam estonte, \u011di tamen estas, pro praktika oportuneco, efektive uzata nur parolante pri pasinteco."], "primary definition": "Iam estinta.", "translations": {"be": ["\u0431\u044b\u043b\u044b", "\u043a\u043e\u043b\u0456\u0448\u043d\u0456"], "fr": ["ancien (du pass\u00e9)", "du pass\u00e9"], "nl": ["voormalig"], "pt": ["de outrora"], "ru": ["\u0431\u044b\u0432\u0448\u0438\u0439", "\u043a\u043e\u0433\u0434\u0430-\u0442\u043e \u0431\u044b\u0432\u0448\u0438\u0439"], "de": ["einstig", "gewesen"], "hu": ["valamikori", "egykori"], "pl": ["zamierzch\u0142y"]}, "examples": [["iama oficiro", null], ["iamaj bestoj, de longe malaperintaj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "iam", "primary": false}, "najtingalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio turdedoj (Luscinia), rimarkinda pro sia bela kanto.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043b\u0430\u0432\u0435\u0439"], "fr": ["rossignol"], "bg": ["\u044e\u0436\u0435\u043d \u0441\u043b\u0430\u0432\u0435\u0439"], "el": ["\u03b1\u03b7\u03b4\u03cc\u03bd\u03b9"], "de": ["Nachtigall"], "hu": ["f\u00fclem\u00fcle", "csalog\u00e1ny"], "fa": ["\u0628\u0644\u0628\u0644"], "en": ["nightingale"], "br": ["eostig"], "cs": ["slavik"], "ru": ["\u0441\u043e\u043b\u043e\u0432\u0435\u0439"], "nl": ["nachtegaal"], "pt": ["rouxinol"], "tr": ["b\u00fclb\u00fcl"], "sv": ["n\u00e4ktergal"], "pl": ["s\u0142owik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "najtingal", "primary": true}, "skinko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro de lacertoj (Scincus) el la varmaj landoj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0446\u0438\u043d\u043a"], "de": ["Skink"], "nl": ["skink"], "hu": ["szkink"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skink", "primary": true}, "traliki\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Trairi tra liko.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u043e\u0447\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["fuire"], "nl": ["doorlekken"], "de": ["austreten", "durchlecken"], "sv": ["l\u00e4cka (igenom)"], "hu": ["kisziv\u00e1rog"]}, "examples": [["la sekreto iel traliki\u011dis", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lik", "primary": false}, "paledo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plata framo, plej ofte el ligno, por stakado kaj transporto de komerca\u0135oj, subveturebla per forka \u0109arelo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0434\u043e\u043d"], "fr": ["palette"], "en": ["pallet"], "nl": ["pallet", "laadbord"], "de": ["Palette"], "es": ["pal\u00e9"], "hu": ["raklap"]}, "examples": [["la dimensioj de normitaj paledoj estas 1000 mm x 1200 mm (ISO) kaj 800 mm x 1200 mm (CEN)", null], ["halego el normaj paledoj", "R. R\u00f6ssler-Buckel, Metio kaj Formo..., Monato, jaro 2007a, numero 6a, p. 19-21a"]], "subdefinitions": []}], "root": "paled", "primary": true}, "stilzo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0445\u0430\u0434\u0443\u043b\u044f"], "fr": ["\u00e9chasse"], "nl": ["stelt"], "ru": ["\u0445\u043e\u0434\u0443\u043b\u044f"], "de": ["Stelze"], "hu": ["g\u00f3lyal\u00e1b"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stilz", "primary": true}, "morga\u016d": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En la tago tuj venonta post la hodia\u016da.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u045e\u0442\u0440\u0430"], "fr": ["demain"], "en": ["tomorrow"], "de": ["morgen"], "hu": ["holnap"], "fa": ["\u0641\u0631\u062f\u0627"], "br": ["warc'hoazh"], "cs": ["z\u00edtra"], "fi": ["huomenna"], "vo": ["model"], "ja": ["\u660e\u65e5 [\u3042\u3057\u305f]"], "he": ["\u05de\u05d7\u05e8"], "ru": ["\u0437\u0430\u0432\u0442\u0440\u0430"], "nl": ["morgen"], "pt": ["amanh\u00e3"], "tr": ["yar\u0131n"], "sv": ["i morgon"], "sk": ["zajtra"], "ro": ["m\u00e2ine"], "pl": ["jutro"]}, "examples": [["hodia\u016d por mono, morga\u016d senpage", "Z"], ["\u0109iu morga\u016d havas sian zorgon", "Proverbaro esperanta"], ["morga\u016d estas la amata tago de mallaboruloj", "Proverbaro esperanta"], ["vi \u0109iam promesas al mi nur morga\u016da\u0135ojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "morga\u016d", "primary": true}, "mangano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 25, atompezo 54,9380, simbolo Mn. Grize blanka transirmetalo malmola kaj rompi\u011dema.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0440\u0433\u0430\u043d\u0435\u0446"], "fr": ["mangan\u00e8se"], "en": ["manganese"], "nl": ["mangaan"], "pt": ["mangan\u00eas"], "la": ["Manganum"], "de": ["Mangan"], "it": ["manganese"], "hu": ["mang\u00e1n"], "es": ["manganeso"], "br": ["manganez"], "ru": ["\u043c\u0430\u0440\u0433\u0430\u043d\u0435\u0446"], "pl": ["mangan"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mangan", "primary": true}, "fortika\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fortika konstrua\u0135o por defendi lokon, urbon kontra\u016d atakantoj.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0440\u0442\u044d\u0446\u044b\u044f", "\u0443\u043c\u0430\u0446\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["fortifications"], "en": ["fort", "fortification"], "nl": ["vesting"], "ru": ["\u043a\u0440\u0435\u043f\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0443\u043a\u0440\u0435\u043f\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Festung", "Burg"], "hu": ["er\u0151\u00edtm\u00e9ny", "v\u00e1r"]}, "examples": [["ruinoj de malnova fortika\u0135o", "Voja\u011dimpresoj, el odeso \u011dis Konstantinopolo"]], "subdefinitions": []}], "root": "fortik", "primary": false}, "vegetalaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto da vegetaloj en iu loko, tereno, regiono.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "en": ["vegetation", "flora"], "nl": ["vegetatie"], "hu": ["n\u00f6v\u00e9nyzet"]}, "examples": [["la hotelo havas \u011dardenon kun tropika vegetalaro", null], ["misteraj akvovejnoj kiuj kuni\u011das, donate formon al rivereto kiu serpentumas tra la vegetalaro", "Eug\u00eanio Matos: Piano, sinteziloj, gitaro kaj perkutiloj"], ["la duno estas anka\u016d lo\u011data de aparta kaj fragila vegetalaro : duna levkojo , mara brasiko , blua karduo", "Tr\u00e9vignon: dunoj kaj lagetoj"], ["por protekti vegetalaron, oni alprenis metodon de la\u016dparta konstruado kaj vegetalara transplantado en \u0109i tiu linio kaj minimumigos la perdon de vegetalaro sur surfaco de la tero", "In\u011denieria\u0135o de Qinghai-Tibeta Fervojo"]], "subdefinitions": []}], "root": "vegetal", "primary": false}, "Gondvano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prakontinento la\u016d geologia teorio departi\u011dinta de Pangeo kaj el kiu siavice esti\u011dis Sudameriko, Afriko, Hindujo, A\u016dstralio, Antarkto.", "translations": {"fr": ["Gondwana"], "pl": ["Gondwana"], "pt": ["Gondwana", "Gonduana"]}, "examples": [["inter Gondvano kaj la norda La\u016drazio etendi\u011dis la Tetismaro, kies restoj formas la hodia\u016dan Mediteraneon", "Vikipedio, artikolo \u00abGondvano\u00bb, 2008-03-09"]], "subdefinitions": []}], "root": "Gondvan", "primary": true}, "murdisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu kontra\u016d pago, la\u016dmende murdas.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0451\u043c\u043d\u044b\u0439 \u0443\u0431\u0438\u0439\u0446\u0430", "\u043a\u0438\u043b\u043b\u0435\u0440"], "fr": ["tueur"], "nl": ["huurmoordenaar"], "de": ["M\u00f6rder"], "it": ["sicario"], "hu": ["b\u00e9rgyilkos"]}, "examples": [["ili suspektas ne \u0109iujn, sed distingas nur ses suspektatojn kaj konscience kaj celkonscie ser\u0109as motivojn (anka\u016d \u2013 alibiojn) de l' murdisto", "Nikolaj Stepanov: Dinamika, vigla, facila, simpla (Ronald Cecil Gates: Morto de sciencisto) , Monato jaro 1995a, numero 6a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "murd", "primary": false}, "diametro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de cirklo a\u016d sfero) \u0108iu el la strekoj, kunligantaj du punktojn de la koncerna figuro, kaj trairantaj \u011dian centron; la longo de tia streko.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u044f\u043c\u044d\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["diam\u00e8tre"], "bg": ["\u0434\u0438\u0430\u043c\u0435\u0442\u044a\u0440"], "pt": ["di\u00e2metro"], "ru": ["\u0434\u0438\u0430\u043c\u0435\u0442\u0440"], "de": ["Durchmesser"], "sv": ["diameter"], "hu": ["\u00e1tm\u00e9r\u0151"], "sk": ["priemer (kruhu)"], "fa": ["\u0642\u0637\u0631"], "en": ["diameter"], "es": ["di\u00e1metro"], "pl": ["\u015brednica"]}, "examples": [["diametroj de cirklo estas \u011diaj plej longaj \u015dnuroj", null], ["diametro egalas al duoblo de radiuso", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de subaro de metrika spaco) Supremo de la distancoj inter du \u011diaj punktoj.", "translations": {}, "examples": [["konvencie oni diras, ke nebarita subaro havas nefinian diametron", null]], "subdefinitions": []}], "root": "diametr", "primary": true}, "zigofilacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj tropikaj plantoj (Zygophyllaceae), kun dulobaj folioj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u0440\u043d\u043e\u043b\u0438\u0441\u0442\u043d\u0438\u043a\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["zygophylac\u00e9es"], "nl": ["pokhoutfamilie"], "pt": ["zigofil\u00e1ceas"], "de": ["Jochblattgew\u00e4chse"], "it": ["Zygophyllaceae"], "hu": ["kir\u00e1lydinnyef\u00e9l\u00e9k"], "es": ["cigofil\u00e1ceas"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "zigofilac", "primary": true}, "skafandristo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo profesie uzanta skafandron por labori en senaera a\u016d san-dan\u011dera medio.", "translations": {"fr": ["scaphandrier"], "it": ["palombaro", "sub da alta profondit\u00e0"]}, "examples": [["iom da kulturhistoriaj objektoj elmarigis kelkfoje tute hazarde skafandristoj", "Interesa arkeologio, p. 52a-53a"]], "subdefinitions": []}], "root": "skafandr", "primary": false}, "konjunkturo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Cirkonstancaro.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u044c\u044e\u043d\u043a\u0442\u0443\u0440\u0430"], "fr": ["conjoncture"], "en": ["conjuncture"], "nl": ["conjunctuur"], "pt": ["conjuntura"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u044a\u044e\u043d\u043a\u0442\u0443\u0440\u0430"], "de": ["Konjunktur"], "es": ["coyuntura"], "pl": ["koniunktura"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Fluso kaj malfluso de agadoj en la kapitalisma ekonomio.", "translations": {}, "examples": [["la alta konjunkturo en akcioj, kiu komenci\u011dis en 1983, katastrofe fini\u011dis \u0135us post la baloto en 1987", "Donald Rogers: Ekonomia miraklo a\u016d malsano?, Monato, n-ro 02/1997;"], ["oni konkludis ke la konjunkturo en la iamaj planekonomiaj landoj de Mez- kaj Orient-E\u016dropo malboni\u011dis preska\u016d \u0109ie dum la pasinta jaro", "Evgeni Georgiev: Malpli da ekonomia kresko en 1998, Monato, n-ro 06/1999."]], "subdefinitions": []}], "root": "konjunktur", "primary": true}, "traduka\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Verko rezultanta el tiu laboro.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u043a\u043b\u0430\u0434"], "fr": ["traduction (texte)"], "nl": ["vertaling"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e\u0434"], "de": ["\u00dcbersetzung"], "hu": ["ford\u00edt\u00e1s (m\u0171)"], "es": ["traducci\u00f3n (texto u obra traducida)"], "pl": ["przek\u0142ad (j\u0119zykowy)", "t\u0142umaczenie"]}, "examples": [["la traduko aperis samtempe kun la originalo", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "traduk", "primary": false}, "plezuro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Agrabla sento de bonstato, komforteco, \u011dojo, kiun naskas kontentigo de deziro a\u016d inklino.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0434\u043e\u0432\u043e\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435"], "fr": ["plaisir"], "bg": ["\u0443\u0434\u043e\u0432\u043e\u043b\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435"], "nl": ["plezier", "genoegen"], "pt": ["prazer", "deleite", "del\u00edcia", "regalo", "gosto"], "de": ["Vergn\u00fcgen", "Freude", "Wohlgefallen", "Behagen"], "hu": ["\u00f6r\u00f6m", "gy\u00f6ny\u00f6r", "\u00e9lvezet", "megel\u00e9gedetts\u00e9g"], "en": ["pleasure"], "cs": ["pot\u011b\u0161en\u00ed"]}, "examples": [["via vizito faris al mi plezuron", "Z"], ["doni al iu plezuron", "Z"], ["havi, trovi, senti, ricevi grandan plezuron en io, per io, \u0109e io, el io", null], ["ek\u011dui plezuron vidante...", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "plezur", "primary": true}, "koncentrado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago koncentri.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0446\u0435\u043d\u0442\u0440\u0430\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["concentration"], "nl": ["concentratie"]}, "examples": [["koncentrado de kapitalo", null], ["altan koncentradon de la spirito", "Voja\u011do en Esperanto-lando La \u0109ina gimnastiko Taj\u011di\u0109juano leciono 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "koncentr", "primary": false}, "kohorto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dekono de romia legio.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0433\u043e\u0440\u0442\u0430"], "fr": ["cohorte (romaine)"], "de": ["Kohorte"], "en": ["cohort"], "nl": ["cohort", "cohorte"]}, "examples": [["kontra\u016d tuta kohorto e\u0109 Herkulo estas malforta", "Proverbaro esperanta"], ["la kohorto kaj la milestro kaj la oficistoj de la Judoj kaptis do Jesuon kaj ligis lin", "La Nova TestamentoS. Johano 18:12"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Multnombra aro da homoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0433\u043e\u0440\u0442\u0430"], "fr": ["cohorte (fig.)", "cort\u00e8ge (fig.)", "foule", "troupe"], "de": ["Haufe"], "en": ["cohort"]}, "examples": [["kaj tiujn sekvis kaj sekvas la kohorto de la sen\u0109apeligistoj", "Voja\u011do en Esperanto-lando G. Waringhien Kaj tamen ni \u011din atingis! leciono 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kohort", "primary": true}, "plezuri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senti plezuron.", "translations": {"en": ["take pleasure in"]}, "examples": [["la infanoj plezuras \u0109e la mirrakontoj", null], ["\u0109e la malfeli\u0109o de via malamiko ne plezuri\u011du", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "plezur", "primary": false}, "plezura": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plena je plezuro, akompanata de plezuro, agrabla", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u044f\u0442\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["\u00f6r\u00f6mteli", "gy\u00f6ny\u00f6rteli", "kellemes", "\u00e9lvezetes"], "de": ["vergn\u00fcglich", "vergn\u00fcgt", "angenehm"], "nl": ["plezierig"], "en": ["pleasurable"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Celanta nur plezuron.", "translations": {"nl": ["plezier-"]}, "examples": [["plezura voja\u011do", null], ["plezuraj artoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "plezur", "primary": false}, "\u015dip\u015delo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekstera tavolo de \u015dipo, kiu izolas \u011din de akvo.", "translations": {"fr": ["coque de navire"], "it": ["scafo"]}, "examples": [["la ondoj \u0135etis la boaton per forta pu\u015do kontra\u016d la \u015dip\u015delon", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, tria libro, \u0109apitro 46a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015del", "primary": false}, "viandoman\u011danto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono uzanta viandon en sia nutrado.", "translations": {"ru": ["\u043c\u044f\u0441\u043e\u0435\u0434"], "hu": ["h\u00fasev\u0151"]}, "examples": [["la vegetarano \u011duas pli bonan sanon, ne estas tiel forte elmetita al malsanoj a\u016d elportas tiujn \u0109i multe pli bone, ol la viandoman\u011danto", "Kio estas vegetarismo?. Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto"]], "subdefinitions": []}], "root": "viand", "primary": false}, "gajako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio zigofilacoj (Guajacum), amerika arbo.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0432\u0430\u044f\u043a\u043e\u0432\u043e\u0435 \u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e", "\u0431\u0430\u043a\u0430\u0443\u0442\u043e\u0432\u043e\u0435 \u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e"], "fr": ["ga\u00efac"], "en": ["lignum vitae"], "nl": ["guajak"], "pt": ["gu\u00e1iaco", "gaiaco"], "de": ["Guajakbaum"], "hu": ["guajak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gajak", "primary": true}, "igvanodonto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grandega fosilia reptilio, vivinta en la kretaceo.", "translations": {"be": ["\u0456\u0433\u0443\u0430\u043d\u0430\u0434\u043e\u043d\u0442"], "fr": ["iguanodon"], "nl": ["iguanodon"], "pt": ["iguanodonte"], "ru": ["\u0438\u0433\u0443\u0430\u043d\u043e\u0434\u043e\u043d\u0442"], "de": ["Iguanodon"], "hu": ["Iguanodon"], "es": ["iguanodonte"], "pl": ["iguanodont"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "igvanodont", "primary": true}, "perso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de la \u0109efa gento de Persujo.", "translations": {"nl": ["Pers"], "sv": ["en persisk person"], "pl": ["Persja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pers", "primary": true}, "persa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al perso a\u016d al Persujo.", "translations": {"en": ["Persian"], "nl": ["Perzisch"], "sv": ["persisk"], "pl": ["perski"]}, "examples": [["la persa lingvo, la persa kato, elprenu tapi\u015don la plej bonan, la persan, de kiu vi de\u0135etadis la persan satrapon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pers", "primary": false}, "muzeoscienco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri aran\u011do de muzeoj, pri konservo kaj konigo de iliaj hava\u0135oj.", "translations": {"fa": ["\u0645\u0648\u0632\u0647\u200c\u0634\u0646\u0627\u0633\u06cc"], "fr": ["mus\u00e9ologie"], "nl": ["museumkunde", "museologie"], "it": ["museologia"]}, "examples": [["\u015di studis historion kaj muzeosciencon en la Silezia Universitato", "V. Ko\u010dvara, Nia Esperanto-muzeo..., Starto 2006/4 (217)"]], "subdefinitions": []}], "root": "muze", "primary": false}, "palpebro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la du moveblaj membranoj, kiuj proksimi\u011dante kovras la okulglobon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0432\u0435\u043a\u0430"], "fr": ["paupi\u00e8re"], "en": ["eyelid"], "nl": ["ooglid"], "pt": ["p\u00e1lpebra"], "no": ["\u00f8yelokk"], "de": ["Lid"], "sv": ["\u00f6gonlock"], "hu": ["szemh\u00e9j"], "br": ["malvenn (korf.)"], "ru": ["\u0432\u0435\u043a\u043e"], "pl": ["powieka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Okulo.", "translations": {"be": ["\u0432\u043e\u043a\u0430"], "nl": ["oog"], "pt": ["olho"], "no": ["\u00f8ye"]}, "examples": [["viaj palpebroj direkti\u011du rekte anta\u016den", "La Malnova Testamento, Sentencoj 4:25"]], "subdefinitions": []}], "root": "palpebr", "primary": true}, "sin tiri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pene anta\u016deniri.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0430\u0449\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0432\u043b\u0430\u0447\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["se trainer"], "de": ["sich schleppen"], "pl": ["ci\u0105gn\u0105\u0107", "wlec si\u0119"], "hu": ["vonszolja mag\u00e1t"]}, "examples": [["sin tiri sur kruta vojo", null], ["mia krimo al la \u0109ielo sin tiras per vaporo malodora", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Direkti sian deziron al; sopiri al.", "translations": {"ru": ["\u0442\u044f\u043d\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f"], "pl": ["ci\u0105gn\u0105\u0107 si\u0119"], "hu": ["vonz\u00f3dik"]}, "examples": [["malklare sin tiri al iu revo", "Z"], ["al via edzo vi vin tiros", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "tir", "primary": false}, "jonizi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Produkti jonojn, plenigante per ili ion.", "translations": {"be": ["\u0456\u044f\u043d\u0456\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["ioniser (enrichir en ions)"], "en": ["ionize"], "nl": ["ioniseren"], "pt": ["ionizar"], "el": ["\u03b9\u03bf\u03bd\u03af\u03b6\u03c9"], "de": ["jonisieren"], "sv": ["jonisera"], "hu": ["ioniz\u00e1l"], "fa": ["\u06cc\u0648\u0646\u06cc\u062f\u0646"], "it": ["ionizzare"], "ru": ["\u0438\u043e\u043d\u0438\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "es": ["ionizar"]}, "examples": [["jonizi la aeron en la \u0109ambro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "joniz", "primary": true}, "ludilo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La vorto apliki\u011das metafore anka\u016d al objektoj destinitaj por distri plenkreskulojn."], "primary definition": "Objekto, per kiu infanoj ludas.", "translations": {"be": ["\u0446\u0430\u0446\u043a\u0430"], "fr": ["jouet"], "en": ["toy"], "nl": ["stuk speelgoed"], "pt": ["brinquedo"], "ru": ["\u0438\u0433\u0440\u0443\u0448\u043a\u0430"], "de": ["Spielzeug"], "hu": ["j\u00e1t\u00e9kszer"], "sk": ["hra\u010dka"], "br": ["c'hoariell"], "pl": ["zabawka"]}, "examples": [["la \u0109ambro de la infanoj estis plena de ludiloj (t.e. pupo, infana kale\u015deto, balanc\u0109evalo, rajdvipo k.a.)", "Z"], ["al la virino ili diras: estu ludilo, servu kiel amuzilo al la viroj!", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "lud", "primary": false}, "helika \u015dtuparo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctuparo, kiu volvi\u011das \u0109irka\u016d centra akso.", "translations": {"fr": ["escalier en colima\u00e7on", "escalier \u00e0 vis"]}, "examples": [["trans muro estis \u015dra\u016dba \u015dtuparo, markita per linio de rondaj lumaperturoj", "A. Grin, trad. J. Finkel, La ora \u0109eno, 2009"], ["tra helica \u015dtuparo ni atingas la supron de la defenda muro", "B. Schumann, fotoj de IIK 2006, 2006"], ["oni supreniras per helika \u015dtuparo", "Vikipedio, artikolo \u00abHiguera (C\u00e1ceres)\u00bb, 2009-08-15"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dtup", "primary": false}, "turisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo turismanta, tio estas voja\u011danta por plezuro a\u016d sporto.", "translations": {"be": ["\u0442\u0443\u0440\u044b\u0441\u0442"], "fr": ["touriste"], "en": ["tourist"], "nl": ["toerist"], "pt": ["turista"], "ru": ["\u0442\u0443\u0440\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Tourist"], "sv": ["turist"], "hu": ["turista"], "pl": ["turysta"]}, "examples": [["angloj, aliaj ol turistoj, \u011dis nun ne estas multe \u015datataj tie", "Frieder Weigold: Patriotisma gastamo, Monatojaro 2001a, numero 3a, p. 4a"]], "subdefinitions": []}], "root": "turist", "primary": true}, "eskalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0434\u0440\u0430\u0431\u0456\u043d\u044b"], "fr": ["\u00e9chelle"], "bg": ["\u0441\u0442\u044a\u043b\u0431\u0430"], "nl": ["ladder"], "pt": ["escada (de m\u00e3o)"], "ru": ["\u043b\u0435\u0441\u0442\u043d\u0438\u0446\u0430 (\u043f\u0440\u0438\u0441\u0442\u0430\u0432\u043d\u0430\u044f)", "\u0441\u0442\u0440\u0435\u043c\u044f\u043d\u043a\u0430"], "de": ["Leiter"], "sv": ["stege"], "hu": ["l\u00e9tra"], "en": ["ladder"], "es": ["escalerilla"], "pl": ["drabina"]}, "examples": [["la hidalgo supriris la \u0109efan eskalon", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 2a, \u0109apitro 63a, p. 757a"]], "subdefinitions": []}], "root": "eskal", "primary": true}, "enverguro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vellar\u011do.", "translations": {"fr": ["envergure"], "en": ["wing-span"], "nl": ["zeilbreedte"], "pt": ["envergadura"], "de": ["Spannweite", "Fl\u00fcgelspannweite"], "es": ["envergadura"], "hu": ["feszt\u00e1vols\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lar\u011do de la vela parto fiksita al la vergo.", "translations": {"de": ["Weite des Segels auf der Rah"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Lar\u011do de la velaro sur \u015dipo.", "translations": {"be": ["\u0448\u044b\u0440\u044b\u043d\u044f \u0432\u0435\u0442\u0440\u0430\u0437\u044f"], "de": ["Segelspannweite"], "it": ["distesa (mar.)", "inferitura (mar.)"], "ru": ["\u0448\u0438\u0440\u0438\u043d\u0430 \u043f\u0430\u0440\u0443\u0441\u0430"]}, "examples": []}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Flugilamplekso.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u043c\u0430\u0445 \u043a\u0440\u044b\u043b\u0430\u045e"], "it": ["apertura alare"], "pl": ["rozpi\u0119to\u015b\u0107 skrzyde\u0142"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043c\u0430\u0445 \u043a\u0440\u044b\u043b\u044c\u0435\u0432"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longo de la ekstremo de flugilo \u011dis la ekstremo de la alia.", "translations": {"nl": ["spanwijdte", "vleugelbreedte"]}, "examples": [["la granda flugma\u015dino, kun longo de 73 metroj kaj enverguro de preska\u016d 80 metroj, post pli ol 10 horoj da flugado tu\u015dis la flughavenan dromon", "L. G. Restrepo Rivas, skribitaj pensoj, 2006-01-10"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Longo de la etenditaj flugiloj de birdo.", "translations": {"nl": ["spanwijdte", "vleugelbreedte"]}, "examples": [["la Anda kondoro estas iom pli granda ol la Kalifornia, nome la unua havas enverguron \u011dis 3,2 m, kio faras \u011din la plej granda fluganta tera birdo de Ameriko", "Vikipedio, artikolo \u00abKondoroj\u00bb, 2006-12-22"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Granda kapablo pri multaj aferoj, eminenteco.", "translations": {"it": ["apertura mentale", "ampiezza mentale"], "pl": ["rozpi\u0119to\u015b\u0107"]}, "examples": [["mi malfacile trovus en Esperantujo literaturiston kun la enverguro de e\u0109 famaj nepremiitoj, kiel la argentina Borges", "J. Camacho, Silfer proponas sin..., libera folio, 2006-11-18"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "amplekso, spano", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "envergur", "primary": true}, "distri\u011dema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne kapabla fiksi sian atenton a\u016d neatenta pro tro profunda medito.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0441\u0435\u044f\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0432\u043d\u0438\u043c\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043e\u0442\u0432\u043b\u0435\u043a\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439\u0441\u044f"], "fr": ["distrait (\u00e9tourdi)", "\u00e9tourdi (distrait)"], "pl": ["roztargniony", "roztrzepany (nieuwa\u017cny)"], "hu": ["sz\u00f3rakozott"]}, "examples": [["la grandaj sciencistoj estas ofte distri\u011demaj", null], ["distri\u011deme kaj revante mi mar\u015dadis sen \u0109irka\u016drigardi", "La revadoj de soleca promenanto, Na\u016da promenado"]], "subdefinitions": []}], "root": "distr", "primary": false}, "\u015dteliri": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La uzo de la esprimo sin \u015dteli en la senco de \u015dteliri estas evitinda, \u0109ar dubasenca."], "primary definition": "(netransitiva) Iri ka\u015de kaj sekrete, kvaza\u016d \u015dtelisto.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456\u0441\u044f", "\u043f\u0430\u0434\u043a\u0440\u0430\u0434\u0430\u0446\u0446\u0430"], "nl": ["sluipen"], "pt": ["ir furtivamente"], "ru": ["\u043a\u0440\u0430\u0441\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u043e\u0434\u043a\u0440\u0430\u0441\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u043e\u0434\u043a\u0440\u0430\u0434\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "sv": ["smyga"], "pl": ["skrada\u0107 si\u0119"], "hu": ["lopakodik"]}, "examples": [["kiam la aliaj iris al la foiro a\u016d dancado a\u016d sankta procesio, mi \u015dteliris en \u0109i tiun negastaman intermonton", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 2a"], ["la bando \u015dteliris el la magazeno", "Pro I\u015dtar"], ["la atakantoj \u015dteliris al la remparo", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "ir", "primary": false}, "klorozo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsano de la sango \u0109e maturi\u011dantaj knabinoj, ka\u016dzata de malplii\u011do de hemoglobino kaj de ru\u011daj globetoj, kaj karakterizata de palo de la ha\u016dto kaj manko de l' fortoj.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0435\u043b\u0435\u0437\u043e\u0434\u0435\u0444\u0438\u0446\u0438\u0442\u043d\u0430\u044f \u0430\u043d\u0435\u043c\u0438\u044f", "\u0445\u043b\u043e\u0440\u043e\u0437", "\u0431\u043b\u0435\u0434\u043d\u0430\u044f \u043d\u0435\u043c\u043e\u0447\u044c"], "fr": ["an\u00e9mie hypochrome", "chlorose (an\u00e9mie hypochrome)"], "en": ["chlorosis", "iron-deficiency anemia"], "nl": ["bloedarmoede", "chlorose", "anemie", "bleekzucht"], "de": ["Bleichsucht"], "hu": ["s\u00e1pk\u00f3r", "klor\u00f3zis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Planta malsano, karakterizita per flavi\u011do a\u016d blanki\u011do de la verdaj plantopartoj.", "translations": {"fr": ["chlorose (bot.)"], "nl": ["chlorose", "bleekzucht"], "hu": ["klorofilhi\u00e1ny", "klor\u00f3zis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kloroz", "primary": true}, "kloroza": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta al la klorozo.", "translations": {"hu": ["s\u00e1pk\u00f3ros", "klor\u00f3zisos"], "fr": ["chlorotique"], "de": ["bleichs\u00fcchtig"], "nl": ["bleekzuchtig", "anemisch"], "en": ["anemic"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kloroz", "primary": false}, "skribma\u015dino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u0438\u0448\u0443\u0449\u0430\u044f \u043c\u0430\u0448\u0438\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["machine \u00e0 \u00e9crire"], "en": ["typewriter"], "nl": ["schrijfmachine"], "de": ["Schreibmaschine"], "sv": ["skrivmaskin"], "hu": ["\u00edr\u00f3g\u00e9p"], "es": ["m\u00e1quina de escribir"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skrib", "primary": false}, "informadikisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["informaticien"], "de": ["Informatiker"], "pl": ["informatyk"]}, "examples": [["dum la laboro de niaj informadikistoj estis perdita nia adreslibro", "Radio Polonia, Programoj de Esperanto-redakcio de Pola Radio, 2005-03"]], "subdefinitions": []}], "root": "informadik", "primary": false}, "troglodito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prahomo lo\u011danta en kavernoj; kavernulo.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0430\u0433\u043b\u044f\u0434\u044b\u0442", "\u043f\u044f\u0447\u043e\u0440\u043d\u044b \u0447\u0430\u043b\u0430\u0432\u0435\u043a"], "fa": ["\u0627\u0646\u0633\u0627\u0646 \u063a\u0627\u0631\u0646\u0634\u06cc\u0646"], "nl": ["holbewoner"], "pt": ["troglodita"], "ru": ["\u0442\u0440\u043e\u0433\u043b\u043e\u0434\u0438\u0442", "\u043f\u0435\u0449\u0435\u0440\u043d\u044b\u0439 \u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u043a"], "de": ["H\u00f6hlenmensch", "H\u00f6hlenbewohner"], "hu": ["barlanglak\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "troglodit", "primary": true}, "trouzi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) uzi super la \u011dusta, ordinara mezuro.", "translations": {"ru": ["\u0437\u043b\u043e\u0443\u043f\u043e\u0442\u0440\u0435\u0431\u043b\u044f\u0442\u044c"], "fr": ["abuser (de)"], "nl": ["misbruik maken"], "pt": ["abusar"], "fi": ["k\u00e4ytt\u00e4\u00e4 ylett\u00f6m\u00e4sti", "k\u00e4ytt\u00e4\u00e4 liikaa"], "hu": ["kihaszn\u00e1l (t\u00falzottan)", "t\u00falzottan ig\u00e9nybe vesz"]}, "examples": [["trouzi la kunmetitajn tempojn", "B"], ["trouzi ies paciencon ( ungego, senha\u016dtigi )", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "uz", "primary": false}, "kariljono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frapinstrumento konsistanta el multaj diversaj metalaj sonoriloj, kies frapiloj estas konektitaj al klavaro:;. sonorilaro", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u044b\u043b\u044c\u0451\u043d"], "fr": ["carillon"], "en": ["carillon"], "nl": ["beiaard", "klokkenspel", "carillon"], "ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0438\u043b\u044c\u043e\u043d", "\u0433\u043b\u043e\u043a\u0435\u043d\u0448\u043f\u0438\u043b\u044c", "\u043a\u043e\u043b\u043e\u043a\u043e\u043b\u044c\u0447\u0438\u043a\u0438 (\u043c\u0443\u0437. \u0438\u043d\u0441\u0442\u0440\u0443\u043c\u0435\u043d\u0442)"], "de": ["Glockenspiel"], "hu": ["harangj\u00e1t\u00e9k", "campanelli"]}, "examples": [["la studprogramo da\u016dras ses jarojn kaj ampleksas kariljonludadon, muzikteorion, harmonion, kontrapunkton, kariljonhistorion, sonorilsciencon, komponadon kaj kariljonaran\u011dadon, grupan kantadon kaj gimnastikon", "Jo Haazen: Unika muziklernejo en Belgio, Monato, n-ro 04/1997"], ["eblas vidi anka\u016d muron, kiun plibeligas porcelanaj 26-sonorila kariljono kaj vinberaroj", "Saliko: Kolekti sonorilojn, Monato, n-ro 02/2001"]], "subdefinitions": []}], "root": "kariljon", "primary": true}, "kastelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lo\u011dloko, defendata kiel fortika\u0135o per fosa\u0135o, remparoj kaj turoj.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043c\u0430\u043a"], "fr": ["ch\u00e2teau", "manoir"], "en": ["castle", "citadel", "stronghold", "fort"], "nl": ["kasteel", "slot (kasteel)"], "ru": ["\u0437\u0430\u043c\u043e\u043a (\u0441\u043e\u043e\u0440\u0443\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "de": ["Burg"], "hu": ["v\u00e1rkast\u00e9ly", "v\u00e1r"], "br": ["kastell"], "cs": ["hrad"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Konstrua\u0135o servanta kiel luksa sinjora domego en la kamparo.", "translations": {"de": ["Schloss"], "en": ["castle", "manse", "mansion"], "hu": ["kast\u00e9ly"]}, "examples": [["konstrui kastelojn en aero", "Proverbaro esperanta"], ["konstrui kastelon sur glacio", "Proverbaro esperanta"], ["\u00abKastelo de Prelongo\u00bb", "Vallienne Henri, Kastelo de Prelongo. - Parizo: Hachette, 1907"]], "subdefinitions": []}], "root": "kastel", "primary": true}, "forkomerci": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Forlasi, provante vendi.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u043f\u0440\u0430\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["se d\u00e9faire (de) (en le vendant)", "se s\u00e9parer (de) (en le vendant)", "vendre (en s'en d\u00e9faisant)"], "nl": ["verkopen"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u043f\u0440\u043e\u0434\u0430\u0442\u044c"], "de": ["verkaufen", "losschlagen"], "es": ["agotar (una mercanc\u00eda)"], "hu": ["\u00e1ruba bocs\u00e1t"]}, "examples": [["eble el la vestoj ion forkomerci? vendi ekzemple la pantalonon?", "La Revizo2:5"]], "subdefinitions": []}], "root": "komerc", "primary": false}, "an\u011delo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iela spirito adoranta kaj servanta Dion; \u0109iela sendito.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0451\u043b"], "fr": ["ange"], "bg": ["\u0430\u043d\u0433\u0435\u043b"], "nl": ["engel"], "pt": ["anjo"], "ru": ["\u0430\u043d\u0433\u0435\u043b"], "de": ["Engel"], "tr": ["melek"], "it": ["angelo"], "hu": ["angyal"], "sk": ["anjel"], "en": ["angel"], "br": ["ael"], "sv": ["\u00e4ngel"], "es": ["\u00e1ngel"]}, "examples": [["malbona an\u011delo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Bonkorega, tolerema homo.", "translations": {}, "examples": [["\u015di estas an\u011delo de mildeco", null], ["mi ne kredas, ke ne\u016dtrala fundamento faros el la homoj an\u011delojn", "Z"], ["parolo an\u011dela, sed penso pri \u015dtelo", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "an\u011del", "primary": true}, "bideo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda pelvo, fojfoje kun kvar piedoj, sur kiu oni rajde sidi\u011das por lavi la mezan parton de la korpo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0456\u0434\u044d"], "fr": ["bidet"], "bg": ["\u0431\u0438\u0434\u0435"], "nl": ["bidet"], "ru": ["\u0431\u0438\u0434\u0435"], "de": ["Bidet"], "hu": ["bid\u00e9", "\u00fcl\u0151mosd\u00f3"], "sk": ["bidet"], "en": ["bidet"], "pl": ["bidet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bide", "primary": true}, "antagonisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kontra\u016dbatalanto, kontra\u016dulo.", "translations": {"sk": ["antagonista", "protivn\u00edk"], "be": ["\u0430\u043d\u0442\u0430\u0433\u0430\u043d\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["antagoniste"], "en": ["antagonist"], "ru": ["\u0430\u043d\u0442\u0430\u0433\u043e\u043d\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Gegenspieler", "Antagonist"], "es": ["antagonista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "antagonist", "primary": true}, "felisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pretigisto de feloj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u0448\u043d\u0435\u0440", "\u0430\u045e\u0447\u044b\u043d\u044c\u043d\u0456\u043a"], "ru": ["\u0441\u043a\u043e\u0440\u043d\u044f\u043a"], "fr": ["peaussier"], "hu": ["t\u00edm\u00e1r", "cserz\u0151varga"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fel", "primary": false}, "brulego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda brulo, ka\u016dzanta difektojn kaj perdojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0436\u0430\u0440"], "fr": ["incendie"], "en": ["inferno"], "nl": ["brand"], "pt": ["inc\u00eandio"], "ru": ["\u043f\u043e\u0436\u0430\u0440"], "de": ["Feuersbrunst", "Gro\u00dfbrand"], "hu": ["t\u0171z", "t\u0171zv\u00e9sz"], "pl": ["po\u017car"], "uk": ["\u043f\u043e\u0436\u0435\u0436\u0430"], "es": ["incendio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "brul", "primary": false}, "dis\u015dpruci": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Rapide, forte elflui al \u0109iuj direktoj.", "translations": {"fr": ["gicler"], "it": ["schizzare"]}, "examples": [["\u0109iuflanken dis\u015dprucis homa cerbo; torente fluis la sango", "El vivo de \u0109uk\u0109oj, la trimova \u015dakproblemo, (tria skizo el la \u0109uk\u0109a vivo), 3, La e\u016drope edukita homo"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dpruc", "primary": false}, "prohibi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0431\u0430\u0440\u0430\u043d\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["prohiber"], "nl": ["verbieden (ontr.)"], "pt": ["proibir"], "es": ["prohibir"], "hu": ["tilt", "megtilt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prohib", "primary": true}, "eksalti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Subite salti.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0441\u043a\u043e\u0447\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["sursauter"], "en": ["start (jump from surprise)"], "nl": ["opspringen"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043f\u0440\u044b\u0433\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0434\u0441\u043a\u043e\u0447\u0438\u0442\u044c"], "de": ["aufspringen"], "sv": ["hoppa till"], "hu": ["felugrik", "megugrik", "ugrik egyet"], "it": ["saltare", "balzare", "sobbalzare", "schizzare (fig - saltare)"]}, "examples": [["eksalti de \u011dojo, de surprizo", "Z"], ["muelejo haltas, muelisto eksaltas", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "salt", "primary": false}, "dipteroj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la klaso insektoj (Diptera), kun nur du flugiloj.", "translations": {"be": ["\u0434\u0432\u0443\u043a\u0440\u044b\u043b\u044b\u044f (\u0430\u0442\u0440\u0430\u0434)"], "fr": ["dipt\u00e8res"], "pt": ["d\u00edpteros"], "ru": ["\u0434\u0432\u0443\u043a\u0440\u044b\u043b\u044b\u0435"], "de": ["Zweifl\u00fcgler"], "pl": ["much\u00f3wki"], "hu": ["k\u00e9tsz\u00e1rny\u00faak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dipter", "primary": true}, "man\u011dujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ujo el kiu homoj a\u016d bestoj man\u011das.", "translations": {"es": ["comedero"]}, "examples": [["bovo konas sian a\u0109etinton, kaj azeno la man\u011dujon de sia mastro", "La Malnova Testamento, Jesaja 3"], ["telero plata, nur iom kava, man\u011dujo", "UEA, Bazaj Vortoj Kun Ilia Difino"]], "subdefinitions": []}], "root": "man\u011d", "primary": false}, "ina genro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro implicanta faktan a\u016d metaforan apartenon al la ina sekso.", "translations": {"be": ["\u0436\u0430\u043d\u043e\u0447\u044b \u0440\u043e\u0434"], "fr": ["genre f\u00e9minin"], "en": ["feminine gender"], "nl": ["vrouwelijk geslacht"], "ru": ["\u0436\u0435\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0440\u043e\u0434"], "de": ["weibliches Geschlecht"], "it": ["femminile (gram)"], "hu": ["n\u0151nem"], "es": ["g\u00e9nero femenino"]}, "examples": [["la vortoj \u00abvirino\u00bb, \u00abedzino\u00bb, \u00abamazono\u00bb estas ingenraj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "genr", "primary": false}, "tunelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subtera vojgalerio.", "translations": {"be": ["\u0442\u0443\u043d\u044d\u043b\u044c"], "fr": ["tunnel"], "en": ["tunnel"], "nl": ["tunnel"], "pt": ["t\u00fanel"], "ru": ["\u0442\u0443\u043d\u043d\u0435\u043b\u044c", "\u0442\u043e\u043d\u043d\u0435\u043b\u044c"], "ca": ["t\u00fanel"], "de": ["Tunnel"], "sv": ["tunnel"], "hu": ["alag\u00fat"], "es": ["t\u00fanel"], "pl": ["tunel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tunel", "primary": true}, "viziulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo kiu havas viziojn (a\u016d kies halucinojn oni opinias valoraj vizioj).", "translations": {"el": ["\u03bf\u03c1\u03b1\u03bc\u03b1\u03c4\u03b9\u03c3\u03c4\u03ae\u03c2"], "fr": ["visionnaire"], "en": ["visionary"], "nl": ["ziener"], "pt": ["vision\u00e1rio"], "ru": ["\u0432\u0438\u0437\u0438\u043e\u043d\u0435\u0440", "\u043f\u0440\u043e\u0432\u0438\u0434\u0435\u0446", "\u0434\u0443\u0445\u043e\u0432\u0438\u0434\u0435\u0446"], "de": ["Vision\u00e4r"], "hu": ["l\u00e1tnok"], "sk": ["vizion\u00e1r"]}, "examples": [["en politiko la viziuloj estas e\u0109 pli dan\u011deraj ol la friponoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "profeto", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vizi", "primary": false}, "puninda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inda ricevi punon.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0441\u043b\u0443\u0436\u0438\u0432\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439 \u043d\u0430\u043a\u0430\u0437\u0430\u043d\u0438\u044f", "\u043d\u0430\u043a\u0430\u0437\u0443\u0435\u043c\u044b\u0439"], "en": ["punishable", "worthy of punishment"], "nl": ["strafbaar"], "pt": ["pun\u00edvel", "castig\u00e1vel"], "de": ["strafbar"], "hu": ["b\u00fcntetend\u0151", "b\u00fcntet\u00e9sre \u00e9rdemes"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["puninda maliculo", null], ["vivis puninde, mortis ridinde", "Proverbaro esperanta"]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["mi konfesas ke mi mensogis kaj vivis duan vivon, ka\u015ditan disde la homoj, sed tio ne estas ja tiom kruele puninda", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 19"], ["puninda mensogo", "La revadoj de soleca promenantoKvara promenado"]]}]}], "root": "pun", "primary": false}, "kvarlitera\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plurlitera\u0135o el kvar literoj.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u0442\u0440\u0430\u0433\u0440\u0430\u0444"], "en": ["tetragraph"], "nl": ["vierlettergroep"], "ru": ["\u0442\u0435\u0442\u0440\u0430\u0433\u0440\u0430\u0444"], "it": ["tetragramma"], "hu": ["n\u00e9gyjegy\u0171 bet\u0171"]}, "examples": [["la angla kvarlitera\u0135o ough estas plursignifa (komparu cough, dough, ought...)", null]], "subdefinitions": []}], "root": "liter", "primary": false}, "ekkapti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Subite kapti.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0445\u0432\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0439\u043c\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["attraper (soudainement)", "s'emparer (de)", "prendre (soudainement)", "saisir (attraper soudainement)"], "pl": ["z\u0142apa\u0107", "schwyta\u0107", "z\u0142owi\u0107", "dopa\u015b\u0107", "pojma\u0107"], "hu": ["odakap", "ut\u00e1na kap"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kapt", "primary": false}, "komplimento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gratulaj flataj vortoj adresataj al iu.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u043f\u043b\u0456\u043c\u044d\u043d\u0442"], "fr": ["compliment (f\u00e9licitation, civilit\u00e9)", "civilit\u00e9 (parole de civilit\u00e9)", "congratulation", "f\u00e9licitation", "louange"], "bg": ["\u043a\u043e\u043c\u043f\u043b\u0438\u043c\u0435\u043d\u0442"], "nl": ["compliment"], "pt": ["cumprimento", "v\u00eania", "lisonja"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043f\u043b\u0438\u043c\u0435\u043d\u0442"], "de": ["Kompliment"], "en": ["compliment"]}, "examples": [["fari komplimenton", null], ["adresi al iu komplimenton pro lia sukceso", null], ["diri komplimentojn al virino", null], ["okaza komplimento ne iras al testamento", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u011centilaj ceremoniaj formuloj.", "translations": {"de": ["H\u00f6flichkeitsbezeugung", "Huldigung"]}, "examples": [["vi afable tion diras pro komplimento", "Z"], ["manieroj kaj komplimentoj apartenas al la akcepta saluto", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompliment", "primary": true}, "virusologo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fa": ["\u0648\u06cc\u0631\u0648\u0633\u200c\u0634\u0646\u0627\u0633"], "fr": ["virologiste", "virologue"]}, "examples": [["\u0109irka\u016d 1960, la virusologoj sindedi\u0109is anka\u016d al la lukto kontra\u016d la kancero", "A. E. Fonfria k. a., Informa dosiero pri ajdoso, 1995"]], "subdefinitions": []}], "root": "virusolog", "primary": true}, "komplimenti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari al iu komplimenton.", "translations": {"be": ["\u0437\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u043a\u0430\u043c\u043f\u043b\u0456\u043c\u044d\u043d\u0442", "\u0441\u043a\u0430\u0437\u0430\u0446\u044c \u043a\u0430\u043c\u043f\u043b\u0456\u043c\u044d\u043d\u0442"], "fr": ["complimenter", "faire un compliment (\u00e0)", "congratuler", "f\u00e9liciter", "louer"], "en": ["compliment"], "nl": ["complimenteren", "een compliment maken"], "ru": ["\u0441\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u044c \u043a\u043e\u043c\u043f\u043b\u0438\u043c\u0435\u043d\u0442", "\u043f\u043e\u043b\u044c\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c"], "de": ["Komplimente machen", "schmeicheln"]}, "examples": [["komplimenti iun pri lia kura\u011do", null], ["komplimentu lin komisie de mi", "Z"], ["li estas komplimentema kaj flatema", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kompliment", "primary": false}, "lazur\u015dtono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de juvel\u015dtono lazurkolora.", "translations": {"fr": ["lapis lazuli"], "pl": ["lazuryt", "lapis-lazuli"], "nl": ["azuursteen", "lapis lazuli"], "it": ["lapislazzuli"], "pt": ["lazurita", "l\u00e1pis-laz\u00fali"]}, "examples": [["kiel lazur\u015dtono estu mia vivo altvalora en viaj okuloj", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 11a, pluaj insidoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dton", "primary": false}, "pilafo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plado el rizo kaj karoto, plej ofte kun viando, sed eble kun fruktoj, diversforme ekzistanta en la kuirarto de multaj popoloj de la mondo (ekz-e la hispana paeljo).", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u043e\u0432"], "fr": ["pilaf", "pilau"], "en": ["pilau", "pilaw"], "nl": ["pilaf"], "pl": ["pilaw"]}, "examples": [["la gvidanto kuiras por li pilafon (\u011di estas preparata el kokina viando kaj rizo), por vesperman\u011do", "Fabeloj, volumo 1, Ligo de amikeco"], ["ne timu \u015dajne troan grasecon de la pilafo: la rizo ne\u016dtraligas \u0109iun malbonan efikon de la graso", "E. Perevertajlo, Pilafo (Uzbeka kuirrecepto)"]], "subdefinitions": []}], "root": "pilaf", "primary": true}, "astrologo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u0442\u0440\u043e\u043b\u044f\u0433"], "fr": ["astrologue"], "en": ["astrologist"], "ru": ["\u0430\u0441\u0442\u0440\u043e\u043b\u043e\u0433"], "de": ["Astrologe", "Sterndeuter"], "hu": ["asztrol\u00f3gus", "csillagj\u00f3s"], "fa": ["\u0627\u062e\u062a\u0631\u0628\u06cc\u0646", "\u0633\u062a\u0627\u0631\u0647\u200c\u0628\u06cc\u0646", "\u0637\u0627\u0644\u0639\u200c\u0628\u06cc\u0646"], "es": ["astr\u00f3logo"]}, "examples": [["\u015di petis astrologon difini la daton de funebro", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 63a, p. 377a"]], "subdefinitions": []}], "root": "astrolog", "primary": true}, "turbino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ma\u015dino por produkti movon, konsistanta el rado provizita per platoj a\u016d kestetoj, kiu rapide turni\u011das sub premo de falanta akvo, de vaporo a\u016d de gaso.", "translations": {"be": ["\u0442\u0443\u0440\u0431\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["turbine"], "en": ["turbine"], "nl": ["turbine"], "pt": ["turbina"], "ru": ["\u0442\u0443\u0440\u0431\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Turbine"], "sv": ["turbin"], "hu": ["turbina"], "it": ["turbina"], "pl": ["turbina"]}, "examples": [["ili fakte faras elektromotorojn ne pli grandajn ol ru\u011da globulo, levilojn la\u016dmezure de polvero, turbinojn maldikajn kiel haro..", "Gianfranco Cazzaro, Mikroskope vastaj horizontoj, Monatojaro 1997a, numero 2a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "turbin", "primary": true}, "vadobirdoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Birdoj kun plejofte longaj kruroj kaj bekoj, kiuj ofte vadas en akvo, ordo el la klaso birdoj (Ciconiiformes).", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u0441\u043b\u0430\u043f\u0430\u0434\u043e\u0431\u043d\u044b\u044f (\u0430\u0442\u0440\u0430\u0434)"], "fr": ["\u00e9chassiers"], "en": ["wading birds"], "ru": ["\u0430\u0438\u0441\u0442\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b\u0435 (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434)", "\u0433\u043e\u043b\u0435\u043d\u0430\u0441\u0442\u044b\u0435 (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434)"], "de": ["Schreitv\u00f6gel"], "tr": ["uzun bacakl\u0131 ku\u015flar"], "hu": ["g\u00f3lyaalak\u00faak", "g\u00e1zl\u00f3madarak"], "br": ["hirc'hareged"], "pl": ["ptaki w\u0119drowne"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bird", "primary": false}, "maltroigo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stilfiguro per kiu oni plirimarkigas la sencon malfortigante la esprimon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u043c\u0435\u043d\u0448\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043b\u0456\u0442\u043e\u0442\u0430"], "fr": ["adoucissement", "euph\u00e9misme", "litote"], "en": ["understatement"], "nl": ["understatement"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0443\u043c\u0435\u043d\u044c\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043b\u0438\u0442\u043e\u0442\u0430"], "de": ["Untertreibung"], "hu": ["litot\u00e9sz", "t\u00falz\u00f3 kicsiny\u00edt\u00e9s"], "fi": ["v\u00e4h\u00e4ttely", "understatement"]}, "examples": [["\u041c.Rauhamaa: Microsoft ne estas bonvolorganiza\u0135o. \u2015 G.Partlow: Jen la plej elstara maltroigo de la jaro... a\u016d eble de la jardeko!", "soc.culture.esperanto, Message-ID: 680335c5.0109101508.2ad95a79@posting.google.com"]], "subdefinitions": []}], "root": "tro", "primary": false}, "el\u015dalti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malfermi elektran cirkviton, tiel ke la kurento ne povas trapasi.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043a\u043b\u044e\u0447\u0430\u0446\u044c (\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u044b\u0447\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c, \u0441\u044c\u0432\u044f\u0442\u043b\u043e)", "\u0430\u0434\u043a\u043b\u044e\u0447\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["ouvrir (un circuit)", "\u00e9teindre (un m\u00e9canisme)", "arr\u00eater (faire cesser le fonctionnement)", "mettre hors circuit"], "en": ["switch off", "turn off"], "nl": ["uitschakelen", "afzetten", "doven (licht)"], "pt": ["desligar"], "ru": ["\u0432\u044b\u043a\u043b\u044e\u0447\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u043a\u043b\u044e\u0447\u0438\u0442\u044c"], "de": ["ausschalten"], "it": ["spegnere (togliere corrente, arrestare)"], "hu": ["kikapcsol"], "es": ["desconectar", "apagar (un aparato el\u00e9ctrico)", "parar (un aparato el\u00e9ctrico)", "abrir (un circuito el\u00e9ctrico)"]}, "examples": [["mal\u015dalti la lumon, la ekbrulon de motoro, la radioaparaton", null], ["ne el\u015daltu, ni tuj dissendos la da\u016drigon de la programo!", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dalt", "primary": false}, "kavalirsprono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Delfinio.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0438\u0432\u043e\u043a\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0448\u043f\u043e\u0440\u043d\u0438\u043a"], "en": ["larkspur"], "hu": ["szarkal\u00e1b", "sarkvir\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spron", "primary": false}, "droninto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu dronis.", "translations": {"de": ["Ertrunkener"], "pl": ["topielec"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dron", "primary": false}, "\u015dedo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cirmejo por brutoj a\u016d iloj, kun tegmento kaj subtenaj fostoj, ordinare ligna kaj sen vandoj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0430\u0440\u0430\u0439", "\u043d\u0430\u0432\u0435\u0441"], "fr": ["cabane (agr.)"], "pt": ["abrigo"], "de": ["Unterstand", "Schuppen"], "it": ["capannone", "capanno"], "hu": ["pajta", "sz\u00edn"]}, "examples": [["la hejtligna \u015dedo de la vilao", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 7a, p. 64a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015ded", "primary": true}, "faraono": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La vorto estas grekdevena. Antikvaj egiptoj ne nomis siajn re\u011dojn tiel."], "primary definition": "Re\u011do en antikva Egiptujo.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0440\u0430\u043e\u043d"], "fr": ["pharaon"], "en": ["pharaoh"], "nl": ["farao"], "pt": ["farra\u00f3"], "ru": ["\u0444\u0430\u0440\u0430\u043e\u043d"], "de": ["Pharao"], "hu": ["f\u00e1ra\u00f3"], "es": ["fara\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "faraon", "primary": true}, "Bahao": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kromnomo de la fondinto de bahaismo (1817 \u2013 1892), \u0109efa revelaciinto de ties instruoj.", "translations": {"fr": ["Bah\u00e2' All\u00e2h", "Bah\u00e2' Ull\u00e2h"], "it": ["Bah\u00e1'u'll\u00e1h"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "baha", "primary": true}, "Tobago": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Insulo en la Atlantiko \u0109e nordorienta bordo de Sudameriko. Teritorio de Trinidado kaj Tobago.", "translations": {"nl": ["Tobago"], "de": ["Tobago"], "en": ["Tobago"], "pl": ["Tobago"], "hu": ["Tobago"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tobag", "primary": true}, "vanta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne valoranta atenton a\u016d prizorgon, pro sia malgraveco a\u016d neda\u016dreco.", "translations": {"be": ["\u043f\u0443\u0441\u0442\u044b", "\u043c\u0430\u0440\u043d\u044b", "\u0434\u0440\u043e\u0431\u044f\u0437\u043d\u044b", "\u043c\u0430\u043b\u0430\u0432\u0430\u0436\u043d\u044b", "\u043d\u044f\u0432\u0430\u0436\u043d\u044b", "\u043d\u044f\u0437\u043d\u0430\u0447\u043d\u044b"], "en": ["frivolous"], "nl": ["ijdel"], "pt": ["fr\u00edvolo", "f\u00fatil", "vaidoso"], "ru": ["\u043f\u0443\u0441\u0442\u044f\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0443\u0441\u0442\u044f\u043a\u043e\u0432\u044b\u0439", "\u043f\u0443\u0441\u0442\u043e\u0439", "\u0441\u0443\u0435\u0442\u043d\u044b\u0439"], "de": ["eitel"], "hu": ["\u00fcres (pejorat\u00edv)", "puszta (pejorat\u00edv)", "\u00e9rtelmetlen", "hi\u00fa"], "pl": ["czczy", "marny", "pr\u00f3\u017cny"]}, "examples": [["la vantaj plezuroj de la mondo", null], ["\u0109io estas vanta kompare kun la eterneco", "B"], ["vanta babilado", null], ["kio estas bona por la homo dum la tagoj de lia vanta vivo, kiun li pasigas kiel ombro?", "(Z Biblio Predikanto 6:12)"], ["de vantaj elspezoj malgrandi\u011das ri\u0109eco", "Z"], ["kiel do vi volas konsoli min per vanta\u0135o?", "(Z Biblio Ijob 21:34)"], ["viaj patroj sekvis vanta\u0135on kaj mem vanti\u011dis", "Z"], ["vanta\u0135o de vanta\u0135o, \u0109io estas vanta\u0135o", "(Z Biblio Predikanto 1:2)"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Amanta posedi kaj montradi bagatelojn; vantanima, malmodesta, sinmontrema.", "translations": {"be": ["\u0434\u0440\u043e\u0431\u044f\u0437\u043d\u044b", "\u043d\u0456\u043a\u0447\u044d\u043c\u043d\u044b", "\u0441\u043b\u0430\u0432\u0430\u043b\u044e\u0431\u043d\u044b"], "en": ["vain", "conceited"], "ru": ["\u0441\u0443\u0435\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u043c\u0435\u043b\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u0442\u0449\u0435\u0441\u043b\u0430\u0432\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["hi\u00fa", "\u00f6ntetszelg\u0151"]}, "examples": [["vanta virino", null], ["ni estas tiel vantaj, ke ni kredas nin \u0109iam interesaj", null], ["fieraj vantaj infanoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "vant", "primary": true}, "a\u016dtentikigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Oficiale certigi la a\u016dtentikecon.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0441\u044c\u0432\u0435\u0434\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0441\u044c\u0432\u0435\u0434\u0447\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["authentifier"], "en": ["authenticate"], "ru": ["\u0443\u0434\u043e\u0441\u0442\u043e\u0432\u0435\u0440\u044f\u0442\u044c", "\u0443\u0434\u043e\u0441\u0442\u043e\u0432\u0435\u0440\u0438\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0432\u0435\u0440\u044f\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0432\u0435\u0440\u0438\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0441\u0432\u0438\u0434\u0435\u0442\u0435\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["authentifizieren", "Echtheit best\u00e4tigen"], "hu": ["hiteles\u00edtr"], "es": ["autentificar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dtentik", "primary": false}, "ekspluategi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekspluati 2 kaj 3.", "translations": {"pl": ["wykorzystywa\u0107", "wyzyskiwa\u0107", "zdziera\u0107 (pot.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekspluat", "primary": false}, "ka\u016dzeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilato inter la ka\u016dzo kaj \u011dia efiko.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0447\u0438\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["causalit\u00e9"], "nl": ["causaliteit"], "br": ["arbennelezh"], "de": ["Kausalit\u00e4t", "Ursache-Wirkungsbeziehung"], "pl": ["przyczynowo\u015b\u0107", "zwi\u0105zek przyczynowo-skutkowy"], "hu": ["oks\u00e1g"]}, "examples": [["principo pri ka\u016dzeco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ka\u016dz", "primary": false}, "eksigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(ion) Igi eksa, ne plu uzata.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0432\u043e\u043b\u0438\u0442\u044c \u0432 \u043e\u0442\u0441\u0442\u0430\u0432\u043a\u0443"], "fr": ["cong\u00e9dier (licencier)", "chasser (licencier)", "d\u00e9gager de ses obligations", "d\u00e9mettre de ses fonctions", "d\u00e9missionner (tr, d\u00e9mettre)", "d\u00e9mobiliser (un militaire)", "d\u00e9poser (un monarque)", "d\u00e9sengager (un militaire)", "exclure (d'une organisation)", "\u00e9vincer (d'une fonction)", "licencier (limoger)", "limoger", "radier des effectifs", "rayer de dessus l'\u00e9tat (vx, limoger)", "rayer des cadres", "rayer des effectifs", "relever de ses fonctions", "remercier (licencier)", "renvoyer (licencier)", "r\u00e9voquer (limoger)", "mettre \u00e0 la porte (licencier)", "lourder (licencier)", "vider (fam., licencier)", "virer (fam., licencier)"], "be": ["\u0437\u0432\u043e\u043b\u044c\u043d\u0456\u0446\u044c", "\u0430\u0434\u043f\u0440\u0430\u0432\u0456\u0446\u044c \u0443 \u0430\u0434\u0441\u0442\u0430\u045e\u043a\u0443", "\u0441\u043a\u0456\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c \u0443 \u0430\u0434\u0441\u0442\u0430\u045e\u043a\u0443"], "de": ["entlassen", "beseitigen"], "pl": ["usun\u0105\u0107", "wydali\u0107", "zwolni\u0107"], "hu": ["elbocs\u00e1t (\u00e1ll\u00e1s\u00e1b\u00f3l)", "felment (hivatal\u00e1b\u00f3l)"]}, "examples": [["nur tiam oni povus anonci, ke la nuna formo de la lingvo internacia estas eksigata kaj anstata\u016d \u011di eniras en la vivon la formo nova", "Esenco kaj Estonte\u0108ap. 7"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(iun) Lin senigi je lia ofico, funkcio, posteno, rango, membreco.", "translations": {}, "examples": [["unu el la eminentaj oficiroj petis A\u016dguston eksigi lin de la servo kaj lasi al li la pension", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo EsperantoIII, Anekdotoj"], ["se vi tuj ne \u0109esigos la kunvenon, ni eksigos vin el la sindikato!", "Metropoliteno\u0109ap. 5"], ["kial mi estas eksigita el la vivo?", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 19"], ["mi estas kontra\u016d la eksigo de Ivagin el la partio", "Metropoliteno\u0109ap. 7"], ["neeksigebla funkciulo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "eks", "primary": false}, "Abelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Norveglingve: Niels Abel, 1802-1829. Norvega matematikisto.", "translations": {"be": ["\u0410\u0431\u044d\u043b\u044c"], "fr": ["Abel"], "bg": ["\u0410\u0431\u0435\u043b"], "nl": ["Niels Abel"], "pt": ["Abel"], "ru": ["\u0410\u0431\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Abel"], "it": ["Abel"], "hu": ["Abel"], "fa": ["\u0646\u06cc\u0644\u0633 \u0647\u0646\u0631\u06cc\u06a9 \u0622\u0628\u0644"], "en": ["Abel"], "es": ["Abel"], "br": ["Abel"], "pl": ["Abel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Abel", "primary": true}, "mizerikordo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pt": ["miseric\u00f3rdia"]}, "examples": [["se li sin korektos, eble li trovos la plenan mizerikordon, kiun oni rifuzas nun al li", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 1a, \u0109apitro 6a, p. 59a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mizerikord", "primary": true}, "bilboko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ludilo, konsistanta el borita globeto alligita per \u015dnureto al bastoneto, per kiu oni devas pikkapti la globeton.", "translations": {"be": ["\u0431\u0456\u043b\u044c\u0431\u043e\u043a\u044d"], "fr": ["bilboquet"], "en": ["cup-and-ball game"], "nl": ["bilboquet", "balvangertje"], "ru": ["\u0431\u0438\u043b\u044c\u0431\u043e\u043a\u0435"], "de": ["Fang den Ball Spiel", "Bilboquet"], "hu": ["bilboquet (goly\u00f3fog\u00f3 j\u00e1t\u00e9k)"], "pl": ["bilbokiet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bilbok", "primary": true}, "politekniko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Supera lernejo, en kiu oni instruas precipe te\u0125nikajn fakojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u043e\u043b\u0456\u0442\u044d\u0445\u043d\u0456\u0447\u043d\u044b \u0456\u043d\u0441\u0442\u044b\u0442\u0443\u0442"], "fr": ["polytechnique (subst.)"], "nl": ["polytechnicum", "polytechnische school"], "pt": ["polit\u00e9cnica"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0438\u0442\u0435\u0445\u043d\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0438\u043d\u0441\u0442\u0438\u0442\u0443\u0442"], "fa": ["\u067e\u0644\u06cc\u200c\u062a\u06a9\u0646\u06cc\u06a9"]}, "examples": [["\u2013 kiun superan lernejon vi estas fininta? \u2013 La petrogradan Politeknikan Instituton", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "politeknik", "primary": true}, "trapenetri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Tute, plene penetri.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u043d\u0456\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u0430\u043d\u0456\u043a\u043d\u0443\u0446\u044c"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043d\u0438\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c"], "fr": ["percer (p\u00e9n\u00e9trer)"], "nl": ["binnendringen"], "hu": ["\u00e1thatol", "\u00e1that"]}, "examples": [["la suno ne sukcesas trapenetri la nubojn", null], ["tuta li estis diafana, kvaza\u016d trapenetrita per sunradioj", "Metropoliteno"], ["terura \u011demo trapenetris \u0109ien", null], ["la tuta libro estas trapenetrita de tiu ideo, per militimpresoj", null], ["trapenetras mian sangon, trapenetras miajn pensojn", "Fabeloj, volumo 1, \u011dardeno de la paradizo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Perforte penetri.", "translations": {}, "examples": [["trapenetri sekreton", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "penetr", "primary": false}, "saluti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Montri al iu per ekstera \u011dentila signo sian respekton, estimon, \u015daton.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0432\u0435\u0442\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["saluer"], "en": ["greet"], "nl": ["groeten"], "pt": ["saudar"], "be": ["\u0432\u0456\u0442\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u044b\u0432\u0456\u0442\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0432\u0456\u0442\u0430\u0446\u044c"], "de": ["gr\u00fc\u00dfen"], "it": ["salutare"], "sv": ["h\u00e4lsa (verb)"], "cs": ["(po)zdravit"], "hu": ["k\u00f6sz\u00f6n", "\u00fcdv\u00f6z\u00f6l"], "pl": ["wita\u0107", "pozdrawia\u0107"]}, "examples": [["klini salute la kapon", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Deklari publike sian admiron, respekton, intereson, kontentecon pri io.", "translations": {"be": ["\u0432\u0456\u0442\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["saluer"], "en": ["salute"], "nl": ["groeten"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0432\u0435\u0442\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "it": ["salutare"], "hu": ["k\u00f6sz\u00f6nt"], "cs": ["(po)zdravit"], "pl": ["wita\u0107", "pozdrawia\u0107"]}, "examples": [["en via nomo mi esprimas funebran saluton al la ombroj de niaj kamaradoj", "Z"], ["ni \u011doje salutis tiun decidon, la aperon de tiu libro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Komenci seancon kun dialoga programo, eventuale sciigante al la komputilo sian nomon kaj eble anka\u016d la pasvorton.", "translations": {"be": ["\u0443\u0432\u0430\u0445\u043e\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c (\u0443 \u043a\u0430\u043c\u043f\u0443\u0442\u0430\u0440\u043d\u0443\u044e \u0441\u0456\u0441\u0442\u044d\u043c\u0443, \u0441\u0435\u0442\u043a\u0443)"], "fr": ["se connecter"], "en": ["login"], "nl": ["inloggen"], "ru": ["\u0432\u043e\u0439\u0442\u0438"], "de": ["sich einloggen"], "it": ["login"], "hu": ["bejelentkezik"], "sv": ["logga in"], "pl": ["logowa\u0107 si\u0119 do systemu"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "salut", "primary": true}, "saluto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago saluti. La vorto estas ofte uzata akuzative kiel respekta alparolo dum renkonto.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0432\u0435\u0442\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435"], "fr": ["salutation", "salut"], "en": ["greeting", "salute", "salutation"], "it": ["(il) salutare", "saluto"], "de": ["Gru\u00df", "Begr\u00fc\u00dfung"], "sv": ["h\u00e4lsning"], "hu": ["k\u00f6sz\u00f6nt\u00e9s", "\u00fcdv\u00f6zl\u00e9s", "\u00fcdv\u00f6zlet"]}, "examples": [["saluton!", null]], "subdefinitions": []}], "root": "salut", "primary": false}, "pluralo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "multenombro", "translations": {"be": ["\u043c\u043d\u043e\u0436\u043d\u044b \u043b\u0456\u043a"], "en": ["plural"], "nl": ["meervoud"], "pt": ["plural"], "ru": ["\u043c\u043d\u043e\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u0435 \u0447\u0438\u0441\u043b\u043e"], "de": ["Mehrzahl", "Plural"], "sv": ["plural"], "hu": ["t\u00f6bbes sz\u00e1m", "pluralis"], "fa": ["\u062c\u0645\u0639 (\u062f\u0633\u062a\u0648\u0631 \u0632\u0628\u0627\u0646)", "\u0635\u06cc\u063a\u0647\u0654 \u062c\u0645\u0639"]}, "examples": [["en esperanto la substantivan kaj adjektivan pluralon markas j", null], ["se vi prenos ian artikolon esperantan, prezentitan de niaj kontra\u016duloj por senkreditigi Esperanton, vi preska\u016d \u0109iam trovos nur unu aferon: grandan amasigon de la plurala fini\u011do \u00abj\u00bb", "Zamenhof: Parolado anta\u016d la Sesa Kongreso Esperantista, (Washington, 1910-08-15)."]], "subdefinitions": []}], "root": "plural", "primary": true}, "kiam": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Demanda pronomo adverba, signifanta \u00aben kiu tempo?\u00bb.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u0456"], "fr": ["quand", "lorsque", "o\u00f9 (quand)", "\u00e0 quel moment", "au moment o\u00f9"], "nl": ["wanneer"], "pt": ["quando"], "ru": ["\u043a\u043e\u0433\u0434\u0430"], "de": ["wann"], "it": ["quando"], "hu": ["mikor"], "vo": ["ven"], "es": ["cuando"], "cs": ["kdy"], "ro": ["c\u00e2nd"], "pl": ["kiedy"], "he": ["\u05de\u05ea\u05d9"]}, "examples": [["kiam vi foriros?", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Subordiga konjunkcio, signifanta \u00aben la tempo, dum kiu\u00bb.", "translations": {"he": ["\u05db\u05d0\u05e9\u05e8", "\u05db\u05e9-"], "de": ["wenn"], "vo": ["sesun"], "hu": ["amikor"]}, "examples": [["kiam oni estas ri\u0109a, oni havas multajn amikojn", "Z"], ["\u011di blekas nur, kiam \u011di malsatas", null], ["de la momento,...", null], ["de la tago,...", null], ["de kiam", "Z"], ["post kiam", null], ["\u0109iun fojon, kiam..", null], ["kiam ajn venas, \u011di \u0109iam venas, anta\u016d ol oni \u011din atendas", "Fabeloj, volumo 3\u015cparmonujo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "tabelvorto", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kiam", "primary": true}, "jakobia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u042f\u043a\u043e\u0431\u0456"], "fr": ["jacobien (adj.)"], "en": ["Jacobian"], "ru": ["\u044f\u043a\u043e\u0431\u0438\u0435\u0432"], "ca": ["jacobi\u00e0", "jacobiana"], "de": ["Jacobisch"], "it": ["jacobiano (agg.)"], "hu": ["Jacobi-", "Jacobi-f\u00e9le"], "pl": ["Jacobiego", "jakobianowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Jakobi", "primary": false}, "ekstersunsistema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Situanta ekster sunsistemo.", "translations": {"it": ["extrasolare"]}, "examples": [["ekstersunsistema planedo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sun", "primary": false}, "\u015dildo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tabulo surhavanta surskribon a\u016d simbolon klare videblan.", "translations": {"de": ["Schild"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malmola \u015dirmilo, ofte kun insigno, kiun antikvaj militantoj portis per maldekstra brako kontra\u016d batoj kaj \u0135etoj.", "translations": {"be": ["\u0448\u0447\u044b\u0442"], "fr": ["bouclier", "\u00e9cu"], "bg": ["\u0429\u0438\u0442"], "nl": ["schild"], "pt": ["escudo"], "ru": ["\u0449\u0438\u0442"], "de": ["Schild (Waffe)"], "it": ["scudo"], "hu": ["pajzs"], "en": ["shield"], "es": ["escudo"]}, "examples": [["Vi estas mia \u015dirmo kaj \u015dildo", "La Malnova Testamento, Psalmaro 119:114"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Tabuleto pendigita super butiko a\u016d gastejo kun signoj a\u016d skriba\u0135oj anoncantaj la specon de komerco.", "translations": {"be": ["\u0448\u044b\u043b\u044c\u0434\u0430"], "fr": ["enseigne (de boutique)"], "en": ["sign"], "nl": ["bord", "uithangbord"], "pt": ["placa", "tabuleta"], "ru": ["\u0432\u044b\u0432\u0435\u0441\u043a\u0430"], "it": ["insegna"], "hu": ["c\u00e9g\u00e9r"]}, "examples": [["por vino bona \u015dildo ne bezona", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Tabulo montranta la lokojn, direktojn, instrukciojn al homoj irantaj en publika loko a\u016d veturantaj sur vojoj.", "translations": {"fr": ["panneau indicateur", "panneau routier"], "en": ["sign"], "it": ["cartello (stradale o d'informazione)"]}, "examples": [["la germanaj \u015dipoj pendigas en la haveno grandan \u015dildon kun la surskribo: \u00abEniro malpermesita!\u00bb", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, unua libro, \u0109apitro 18a"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Tabuleto montranta nomon a\u016d aliaj informojn, lokita \u0109e pordoj kaj sonoriloj, sur la tabloj, sur la sidlokoj kaj e\u0109 sur homoj mem.", "translations": {"en": ["sign", "tag"], "it": ["targhetta", "targa (targhetta)", "cartello"]}, "examples": [["Tiuj tutaj \u015dejkoj estis fakte la prezidentoj kaj ministroj de siaj respektivaj \u015dtatoj. Nur Davido ne estis rimarkinta tion, \u0109ar \u0109iuj \u015dildoj sur la tablo, starigitaj po persono, estis Arabalfabetaj kaj la scion legi la Araban Davido bed\u016drinde ne posedis.", "MonatoPejno Simono Tagmeze en Tunizo"], ["En la litova urbo Kaunas iun vendredan posttagmezon surstrate aperis homgranda leporo, kiu surhavis \u015dildon \u00ab Mi \u015duldas\u00bb", "MonatoLAST LITOVIO: \u015culdanta leporo"]]}]}], "root": "\u015dild", "primary": true}, "laborkapabla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fizike kapabla fari iun profesian laboron.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0446\u0430\u0437\u0434\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["apte au travail"], "br": ["barrek da labourat"], "ru": ["\u0440\u0430\u0431\u043e\u0442\u043e\u0441\u043f\u043e\u0441\u043e\u0431\u043d\u044b\u0439", "\u0442\u0440\u0443\u0434\u043e\u0441\u043f\u043e\u0441\u043e\u0431\u043d\u044b\u0439"], "de": ["arbeitsf\u00e4hig"], "sv": ["arbetsf\u00f6r"], "hu": ["munkak\u00e9pes"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "labor", "primary": false}, "komuno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["ni kunvenas por horo de silento en komuno anta\u016d Dio", "http://www.kveker.org/kredo_kaj_vivo.htm"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["\u0109u mi devas anka\u016d la domon fordoni al la komuno?", "Metropoliteno\u0109ap. 5"]], "subdefinitions": []}], "root": "komun", "primary": false}, "komune": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En maniero komuna.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "", "translations": {"ru": ["\u0432\u043c\u0435\u0441\u0442\u0435", "\u0441\u043e\u0432\u043c\u0435\u0441\u0442\u043d\u043e", "\u0441\u043e\u043e\u0431\u0449\u0430"], "fr": ["en commun", "ensemble", "collectivement"], "nl": ["samen"], "de": ["zusammen"], "lat": ["communiter"], "es": ["com\u00fanmente"]}, "examples": [["amo kaj puno lo\u011das komune", "Proverbaro esperanta"], ["se krom la naski\u011durbo mi ion ajn komune kun vi posedas, certe, ne estas la talent'", "Raymond Schwartz La Stranga Butiko Al Paul Verlaine"], ["nenia ofero estus tro granda, se ni povus per \u011di akiri al ni lingvon komunehoman", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo EsperantoEl la Unua Libro de la lingvo Esperanto"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u044b\u0447\u043d\u043e", "\u0432\u043e\u043e\u0431\u0449\u0435"], "fr": ["commun\u00e9ment", "couramment", "fr\u00e9quemment", "habituellement", "usuellement"], "es": ["popularmente"]}, "examples": [["la vortaro de lingvo internacia devas konsisti nepre el vortoj romana-germanaj en ilia plej komune uzata formo", "Esenco kaj Estonte"], ["la arto de verkado sufi\u0109e ampleksan sciadon komune sciencan kaj speciale teknikan", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "komun", "primary": false}, "komuna": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Samtempe uzata de pluraj, apartenanta al pluraj, en kiu pluraj partoprenas.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0449\u0438\u0439"], "fr": ["commun (collectif)", "\u00e0 plusieurs", "collectif", "en commun", "en partage", "g\u00e9n\u00e9ral (collectif)", "partag\u00e9 (\u00e0 plusieurs)", "public (collectif)"], "en": ["common"], "nl": ["gemeenschappelijk"], "pt": ["comum"], "de": ["gemeinsam"], "sv": ["gemensam"], "tp": ["kulupu"], "lat": ["communis"], "es": ["com\u00fan"]}, "examples": [["komuna amiko, \u0109ambro, necesejo, letero, tero", null], ["komuna kunveno, laboro, vesperman\u011do", null], ["malfeli\u0109o komuna estas malpli premanta", "Proverbaro esperanta"], ["pli bone estas lo\u011di sur angulo de tegmento ol kun malpacema edzino en komuna domo", "Z"], ["sciencaj kongresoj havas nenion komunan kun la politiko", null], ["ni volas havi nenion komunan kun tiu homo", null], ["punkto komuna al du rektaj linioj", null], ["komuna silabo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: De la ideo \u00abdividata de la plejmulto\u00bb, \u00abobservebla \u0109e la plejmulto\u00bb, la senco facile glitas al \u00abkutima\u00bb, \u00abordinara\u00bb, sed se mankas rekta apogo de iu plejmulto, oni prefere uzu alian vorton. Ekz-e estas konsilinde ne diri komuna delikto (prefere: ofta, kutima), komuna vorto (prefere: komune uzata, komune dirata, komunuza), komuna \u011dentila\u0135o (prefere: banala, kutima), reguligo de la komunaj kondi\u0109oj de la vivo (prefere: kutimaj, \u011deneralaj), komuna kreska\u0135o, familia nomo (prefere: ofte trovebla, ofta, abunda)..."], "primary definition": "Rilata al la plejmulto de homoj.", "translations": {"fr": ["commun (usuel)", "courant (commun)", "fr\u00e9quent", "g\u00e9n\u00e9ral (usuel)", "habituel (courant)", "ordinaire (usuel)", "r\u00e9pandu (usuel)", "usuel"], "de": ["allgemein"], "nl": ["algemeen"], "es": ["com\u00fan", "popular"]}, "examples": [["komuna ideo, opinio", null], ["komuna lingvo", null], ["komuna le\u011do", null], ["la komuna sa\u011do", null], ["la komuna atento", null], ["fakto, la\u016d la komuna dirmaniero, estas fakto", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. Epilogo"], ["la ka\u016dzoj de la kronika kataro estas: komunaj malutila\u0135oj de diversaj specoj malbona aero", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo EsperantoKronika katara konjunktivito"]], "subdefinitions": []}], "root": "komun", "primary": true}, "simptomaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de simptomoj karakterizaj de iu malsano.", "translations": {"fa": ["\u0646\u0634\u0627\u0646\u06af\u0627\u0646", "\u0633\u064e\u0646\u062f\u0631\u0648\u0645"], "fr": ["syndrome"], "de": ["Syndrom", "Krankheitsbild"], "nl": ["ziektebeeld", "syndroom"], "it": ["sintomatologia", "sindrome"]}, "examples": [["priinteligenta handikapulo nek povas, ofte, alporti nin siajn detalojn biografiajn, nek scipovas rakonti al ni detale sian simptomaron", "J. Pina Tuells, Nova konceptoj kaj anta\u016dju\u011doj..., Kajeroj el la Sudo, 1999-10, numero 44a"]], "subdefinitions": []}], "root": "simptom", "primary": false}, "albatroso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el la familio albatrosedoj (Diomedea), granda marbirdo kun longaj flugiloj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u044c\u0431\u0430\u0442\u0440\u043e\u0441"], "fr": ["albatros"], "en": ["albatross"], "nl": ["albatros"], "pt": ["albatroz"], "ru": ["\u0430\u043b\u044c\u0431\u0430\u0442\u0440\u043e\u0441"], "de": ["Albatros"], "hu": ["albatrosz"], "sk": ["albatros"], "es": ["albatros"], "cs": ["albatros"], "pl": ["albatros"], "he": ["\u05d0\u05dc\u05d1\u05d8\u05e8\u05d5\u05e1"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "albatros", "primary": true}, "kombino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0447\u0435\u0442\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u043a\u043e\u043c\u0431\u0438\u043d\u0430\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["combinaison (acte de combiner)", "alliance (acte d'allier)", "arrangement (acte d'arranger)", "assemblage (acte d'assembler)", "association (acte d'assembler)", "composition (acte d'assembler)", "conjuguaison (acte d'assembler)", "r\u00e9union (acte d'assembler)", "synth\u00e8se (acte)", "union (acte d'assembler)"], "de": ["Kombination"]}, "examples": [["la kombino de profesieco, sperto kaj harmonia kunlaboro certe promesas stabili\u011don kaj progreson al la asocio", "A. Wandel Komitatanoj gratulegas la Libera Folio"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["combinaison (r\u00e9sultat)", "arrangement", "assemblage (r\u00e9sultat)", "assortiment", "synth\u00e8se (r\u00e9sultat)", "union (r\u00e9sultat)"], "de": ["Kombination"]}, "examples": [["li do estas en unu persono \u0109efpastro, dio kaj ateisto tio estas kombino, kiun la mondo \u011dis nun ne vidis", "H. Sienkiewicz trad. L. Zamenhof Quo vadis?\u0109ap. 35"], ["la cerbo de Lin\u015dardo elpensis \u0109iutage mil kombinojn , por ke neniu povu suspekti per kiuj rimedoj liaj ri\u0109a\u0135oj estis akiritaj", "H. Vallienne Kastelo de Prelongo \u0109ap. 2"], ["la malgranda lando Israelo ofertas al vi eksterordinaran kombinon de la antikva kaj nova", "Voja\u011do en Esperanto-landoB. Kolkerleciono 9a"], ["sub tiu kategorio de rimedoj envenas la ri\u0109a produktado per vortkombinoj kaj \u0109efe per prefiksoj kaj sufiksoj", "Voja\u011do en Esperanto-lando E. Privat Esprimo de sentoj en Esperanto leciono 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kombin", "primary": false}, "mezfingro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "longa fingro", "translations": {"de": ["Mittelfinger"], "sv": ["l\u00e5ngfinger"], "pl": ["palec \u015brodkowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fingr", "primary": false}, "jes": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interjekcio uzata por montri konsenton, aprobon, permeson.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043a"], "fr": ["oui", "d'accord (oui)"], "bg": ["\u0434\u0430"], "el": ["\u03bd\u03b1\u03b9"], "de": ["ja"], "it": ["s\u00ec"], "hu": ["igen"], "en": ["yes"], "br": ["ya"], "cs": ["ano"], "fi": ["kyll\u00e4 (my\u00f6nt\u00e4v\u00e4n\u00e4 vastauksena)"], "vo": ["si"], "es": ["s\u00ed"], "ru": ["\u0434\u0430"], "nl": ["ja"], "pt": ["sim"], "tr": ["evet"], "sv": ["ja"], "pl": ["tak"]}, "examples": [["\u2015 \u0109u vi venos? \u2015 jes, mi venos", null], ["\u2015 \u0109u mi povas eliri? \u2015 jes", null], ["\u0109iuj estis jesopiniaj pri tio", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "jes", "primary": true}, "\u011co\u0109io": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108ingisido (m. proks. 1227), la plej a\u011da filo de \u0108ingis\u0125ano; militestro partopreninta en la konkero de \u0108inio kaj Meza Azio; ekde 1227, la \u0125ano de la \u011co\u0109ia apana\u011do.", "translations": {"be": ["\u0414\u0436\u0443\u0447\u044b"], "en": ["J\u00f6chi", "Juchi"], "pt": ["Jochi"], "ru": ["\u0414\u0436\u0443\u0447\u0438"], "de": ["Dsch\u00f6ti"], "it": ["Djuci", "Giugi", "Jochi (trascr. inglese)", "Juchi (trascr. inglese)"], "hu": ["Dzsocsi"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u011co\u0109i", "primary": true}, "kasedo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kesteto por \u015dirmo kaj pli facila manipulo de enkonstruita datumportilo a\u016d aran\u011da\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0441\u044d\u0442\u0430", "\u043a\u0430\u0440\u0442\u0440\u044b\u0434\u0436"], "fr": ["cassette"], "en": ["cassette"], "nl": ["cassette"], "ru": ["\u043a\u0430\u0441\u0441\u0435\u0442\u0430", "\u043a\u0430\u0440\u0442\u0440\u0438\u0434\u0436"], "de": ["Kassette"], "hu": ["kazetta"], "es": ["casete"]}, "examples": [["kasedo de magneta rubando", null], ["kasedo de magneta disko a\u016d lumdisko", null], ["kasedo de inkrubando", null], ["li enmetas kasedon, kaj irigas la aparaton", "Gerda malaperis, \u0109apitro 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kased", "primary": true}, "jen": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adverbo uzata por anonci ion, pri kio oni atentigas.", "translations": {"el": ["\u03bd\u03b1"], "fr": ["voici", "voil\u00e0"], "nl": ["ziehier", "hier", "kijk"], "pt": ["eis"], "be": ["\u0432\u043e\u0441\u044c", "\u0432\u0443\u043d\u044c"], "de": ["hier", "da", "sieh da", "ei kucke da"], "sv": ["(se) h\u00e4r", "se!"], "it": ["ecco"], "br": ["setu", "setu ama\u00f1"], "fi": ["t\u00e4ss\u00e4", "kas", "kas t\u00e4ss\u00e4"], "cs": ["hle", "zde", "tu", "viz"], "ru": ["\u0432\u043e\u0442", "\u0432\u043e\u043d"], "hu": ["\u00edme", "tess\u00e9k"], "vo": ["v\u00f6"], "es": ["he aqu\u00ed"]}, "examples": [["jen mi (estas)!", null], ["jen floroj por ni", null], ["jen kiom mi \u015duldas", null], ["jen kion mi faros", null], ["jen tiajn ekzemplojn vi devas sekvi", null], ["sed ili preferus ankora\u016d longajn jarojn havi jen (kiun oni montras al vi, pri kiu mi parolis) \u0109i tiun favoran sinjoron, kies koro estas plena de kompato", "B"], ["jen tio min haltigas", "Z"], ["vi ser\u0109as la princon? jen li estas", "Z"], ["jen estas la tempo por agi", null], ["jen por unu fojo \u015di malgaji\u011dis", null], ["jen Ofelio perdis la prudenton", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "jen", "primary": true}, "sin gvidi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Trovi la direkton.", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u043d\u0430\u043a\u0456\u0440\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0430\u0440\u044b\u0435\u043d\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["se guider", "se diriger (d'apr\u00e8s)", "se rep\u00e9rer (sur)", "s'orienter"], "nl": ["zich ori\u00ebnteren"], "ru": ["\u043e\u0440\u0438\u0435\u043d\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c \u0441\u044f", "\u0440\u0443\u043a\u043e\u0432\u043e\u0434\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442 \u044c\u0441\u044f"], "de": ["sich orientieren"], "hu": ["t\u00e1j\u00e9koz\u00f3dik"], "es": ["guiarse"], "pl": ["orientowa\u0107 si\u0119", "kierowa\u0107 sie"]}, "examples": [["la maristoj sin gvidas per la kompaso", null], ["sin gvidi per palpado en la mallumo", null], ["\u0109iu sin gvidas, kiel li vidas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Esti gvidata.", "translations": {"de": ["sich leiten lassen"], "nl": ["zich laten leiden"], "pl": ["by\u0107 zorientowanym", "by\u0107 kierowanym"], "hu": ["vez\u00e9rli (vmi)"]}, "examples": [["sin gvidi per naciaj gustoj, per simpatioj a\u016d antipatioj, per severaj principoj, per kaprico, per ekstera \u015dajno", "Z"], ["la lingvo Esperanto \u011duste per tiu \u0109i le\u011do sin gvidis", "Esenco kaj Estonte, \u0109apitro 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "gvid", "primary": false}, "\u015clesvigholstinio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unu el la federaciaj \u015dtatoj de Germanujo, situanta inter Norda Maro kaj Balta Maro. Regurbo estas Kielo.", "translations": {"be": ["\u0428\u043b\u0435\u0437\u044c\u0432\u0456\u0433-\u0413\u043e\u043b\u044c\u0448\u0442\u0430\u0439\u043d"], "en": ["Schleswig-Holstein"], "nl": ["Schleswig-Holstein"], "pt": ["Schleswig-Holstein"], "ru": ["\u0428\u043b\u0435\u0437\u0432\u0438\u0433-\u0413\u043e\u043b\u044c\u0448\u0442\u0435\u0439\u043d"], "de": ["Schleswig-Holstein"], "it": ["Schleswig-Holstein"], "hu": ["Schleswig-Holstein"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015clesvigholstini", "primary": true}, "estri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Esti estro super, regi.", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0431\u044b\u0446\u044c \u043d\u0430\u0447\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a\u0430\u043c", "\u0432\u044f\u0440\u0448\u044d\u043d\u0441\u0442\u0432\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["commander (diriger)", "diriger (exercer le commandement)"], "pl": ["zarz\u0105dza\u0107", "rz\u0105dzi\u0107", "kierowa\u0107", "przewodzi\u0107", "szefowa\u0107 (pot.)"], "ru": ["\u0443\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c", "\u0440\u0443\u043a\u043e\u0432\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c", "\u0431\u044b\u0442\u044c \u043d\u0430\u0447\u0430\u043b\u044c\u043d\u0438\u043a\u043e\u043c", "\u0433\u043b\u0430\u0432\u0435\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["leiten"], "tp": ["lawa"], "hu": ["vezet\u0151", "ir\u00e1ny\u00edt\u00f3", "f\u0151n\u00f6k", "vez\u00e9r"]}, "examples": [["estri firmon", null], ["en sia hejmo estras karbisto", "Z"], ["li estrigis lin super la tuta Egipta lando", "La Malnova Testamento, Genezo 41:43"]], "subdefinitions": []}], "root": "estr", "primary": false}, "tradukilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Programo tradukanta de unu formala a\u016d homa lingvo (fontolingvo) en alian (cellingvo).", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u043a\u043b\u0430\u0434\u0447\u044b\u043a", "\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u043b\u044f\u0442\u0430\u0440", "\u043a\u0430\u043c\u043f\u0456\u043b\u044f\u0442\u0430\u0440"], "en": ["translator", "compiler"], "nl": ["vertaalprogramma"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e\u0434\u0447\u0438\u043a", "\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u043b\u044f\u0442\u043e\u0440", "\u043a\u043e\u043c\u043f\u0438\u043b\u044f\u0442\u043e\u0440"], "de": ["\u00dcbersetzungsprogramm"], "hu": ["ford\u00edt\u00f3program"], "es": ["aparato traductor", "compilador (inform\u00e1tica)"], "pl": ["translator", "kompilator"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "traduk", "primary": false}, "feko": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Jen ekzemplo kiu kombinas amba\u016d sencojn: diareo MED oftaj kaj likvaj fekoj."], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0438\u0441\u043f\u0440\u0430\u0436\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0441\u0442\u0443\u043b (\u043c\u0435\u0434.)"], "en": ["defecation", "shit"], "nl": ["stoelgang (handeling)", "ontlasting (handeling)"], "sv": ["bajsande (handling)"], "hu": ["sz\u00e9kel\u00e9s"]}, "examples": [["en antikva \u0108inujo oni vi\u015dis sian anuson post feko ne per papero sed per vergo ligna", "B. Y. Takata, Spatelo por forvi\u015di feka\u0135ojn!, 2000-11"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["stoelgang (voorwerp)", "ontlasting (voorwerp)"], "sv": ["bajs", "avf\u00f6ring"], "hu": ["sz\u00e9klet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fek", "primary": false}, "tizano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Infuza\u0135o a\u016d dekokta\u0135o de (kurac)herboj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0432\u0430\u0440", "\u0443\u0437\u0432\u0430\u0440", "\u043d\u0430\u0441\u0442\u043e\u0439"], "fr": ["tisane"], "nl": ["kruidendrank"], "pt": ["tisana", "xaropada"], "ru": ["\u043e\u0442\u0432\u0430\u0440", "\u043d\u0430\u0441\u0442\u043e\u0439"], "de": ["(Kr\u00e4uter-)Tee", "Aufguss"], "hu": ["gy\u00f3gytea", "herbatea", "teaf\u0151zet"], "fa": ["\u062c\u0648\u0634\u0627\u0646\u062f\u0647", "\u062f\u0645\u200c\u06a9\u0631\u062f\u0647"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tizan", "primary": true}, "feki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Eligi feka\u0135on.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0441\u043f\u0440\u0430\u0436\u043d\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["d\u00e9f\u00e9quer"], "en": ["defecate", "shit"], "nl": ["stoelgang hebben"], "pt": ["defecar", "evacuar", "cagar"], "sv": ["bajsa", "skita"], "hu": ["sz\u00e9kel"], "pl": ["wypr\u00f3\u017cnia\u0107 si\u0119"], "es": ["defecar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fek", "primary": true}, "neorientita grafeo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Al neorientita grafeo \u0109iam eblas asocii orientitan. Sufi\u0109as konsideri, ke la e\u011do {x,y} respondas al la du e\u011doj (x,y) kaj (y,x), kaj ke la buklo {x} respondas al (x,x). Danke al tiu konvencio, \u0109io, kio validas por orientita grafeo ricevas signifon anka\u016d por neorientita."], "primary definition": "Grafeo, por kiu oni konvencie identigas la inversajn e\u011dojn (x,y) kaj (y,x); alidire: la e\u011doj de neorientita grafeo ne estas duopoj, sed du- a\u016d unu-elementaj subaroj de la aro de verticoj.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u0430\u0440\u044b\u0435\u043d\u0442\u0430\u0432\u0430\u043d\u044b \u0433\u0440\u0430\u0444"], "fr": ["graphe non orient\u00e9", "graphe non dirig\u00e9"], "en": ["non-oriented graph", "non-directed graph"], "ru": ["\u043d\u0435\u043e\u0440\u0438\u0435\u043d\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0433\u0440\u0430\u0444", "\u043d\u0435\u043d\u0430\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0433\u0440\u0430\u0444"], "de": ["nichtorientierter Graph", "ungerichteter Graph"], "pl": ["graf niezorientowany", "graf nieskierowany"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grafe", "primary": false}, "hajleto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maldikgrajna hajlo, malmola kaj maldiafana.", "translations": {"be": ["\u0434\u0440\u043e\u0431\u044b \u0433\u0440\u0430\u0434"], "fr": ["gr\u00e9sil (m\u00e9t\u00e9o.)"], "nl": ["hagelsneeuw"], "pt": ["saraivisco"], "ru": ["\u043c\u0435\u043b\u043a\u0438\u0439 \u0433\u0440\u0430\u0434", "\u043a\u0440\u0443\u043f\u0430"], "de": ["Eiskorn"], "it": ["grandine (lieve)", "grandinata (lieve)", "pioggia ghiacciata"], "hu": ["j\u00e9gdara"], "br": ["milerc'h"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hajl", "primary": false}, "senhezita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Agpreta, klare scianta kiel agi, paroli, konduti.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u0448\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["d\u00e9cid\u00e9 (r\u00e9solu)"], "it": ["sicuro (risoluto)"], "pt": ["decidido"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hezit", "primary": false}, "senhezite": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuj agante, kun klarmensa decido.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u0448\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e", "\u0431\u0435\u0437 \u043a\u043e\u043b\u0435\u0431\u0430\u043d\u0438\u0439"], "fr": ["sans h\u00e9sitation"], "de": ["ohne zu z\u00f6gern", "ohne Z\u00f6gern", "anstandslos"], "it": ["decisamente", "senza esitazione"], "pt": ["sem hesitar (adv.)"]}, "examples": [["Mi senhezite tuj mendis \u00abLa Novan PIV\u00bb-on, mallonge \u00abPIV2\u00bb", "Bertilo Wennergren: Heroa verko \u2013 kun mankoj (Michel Duc Goninaz, La Nova Plena Ilustrita Vortaro de Esperanto), Monato, jaro 2002a, numero 10a, p. 25a"]], "subdefinitions": []}], "root": "hezit", "primary": false}, "tintigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Estigi tinton ekzemple frapante metala\u0135on, vitron....", "translations": {"fr": ["faire sonner", "faire tinter"], "en": ["tinkle", "jingle", "clink"], "de": ["ansto\u00dfen (z.B. mit Gl\u00e4sern)"], "it": ["fare suonare", "fare tintinnare", "fare vibrare (risuonare)"], "pl": ["brzd\u0105ka\u0107", "dzwoni\u0107"], "hu": ["csenget", "kolompol"]}, "examples": [["unu el ili levi\u011dis, alvenis kun sia glaso, tintigis \u011din al la mia kaj tostis", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, unua libro, \u0109apitro 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tint", "primary": false}, "starhimno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Diserva himno \u0109e kies plenumo oni staras (e\u0109 se dum aliaj apartoj de la diservo oni sidas).", "translations": {"el": ["\u03b1\u03ba\u03ac\u03b8\u03b9\u03c3\u03c4\u03bf\u03c2"], "de": ["Akathistos"], "en": ["acathistus"], "ru": ["\u0430\u043a\u0430\u0444\u0438\u0441\u0442", "\u043d\u0435\u0441\u0435\u0434\u0430\u043b\u0435\u043d"]}, "examples": [["starhimno al la Sanktega Dipatrino", null]], "subdefinitions": []}], "root": "himn", "primary": false}, "Jomkipuro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Partaj esperantigoj: Jom-Kipuro; Jom Kipur: li kor\u015dire pre\u011dis oma\u011de al la pereintoj per... \u00abKol Nidrej'\u00bb..., kiun kutime oni kantas anta\u016d Jom Kipur; Jom Kippur: Jom Kippur estas Juda sankta tago, la deka tago de la monato Ti\u015drei.."], "primary definition": "Granda a\u016dtuna judisma festo, tago de pento kaj repaci\u011do.", "translations": {"fr": ["Yom Kippour"], "de": ["Jom Kippur"], "nl": ["Jom Kipoer", "Grote Verzoendag"], "bg": ["\u0419\u043e\u043c \u041a\u0438\u043f\u0443\u0440"], "hu": ["j\u00f3m-kip\u00far", "engesztel\u00e9s napja"]}, "examples": [["la keston de interligo povis vidi e\u0109 la juda \u0109efpastro nur unufoje en la jaro, dum la Jomkipuro, tago de la \u011denerala peko-pardono", "Vikipedio, artikolo \u00abKesto de Interligo\u00bb, 2009-03-16"]], "subdefinitions": []}], "root": "Jomkipur", "primary": true}, "gazetara konferenco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kunsido, en kiu respondeculoj (ekz-e politikaj) respondas la demandojn de \u0135urnalistoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0441\u0441-\u043a\u043e\u043d\u0444\u0435\u0440\u0435\u043d\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["conf\u00e9rence de presse"], "en": ["press conference"], "nl": ["persconferentie"], "tr": ["bas\u0131n konferans\u0131"], "pl": ["konferencja prasowa"]}, "examples": [["Sa\u0125arov trifoje faras deklarojn, organizas gazetarajn konferencojn, kie li malaprobas tiun agon", "Voja\u011do en Esperanto-lando S. Leskov trad B. Kolker Amara ekziloleciono 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "konferenc", "primary": false}, "pruvo per indukto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e \u043f\u043e \u0438\u043d\u0434\u0443\u043a\u0446\u0438\u0438"], "fr": ["d\u00e9monstration par r\u00e9currence"], "en": ["proof by induction"], "de": ["Induktionsbeweis"], "pl": ["dow\u00f3d indukcyjny"], "hu": ["indukci\u00f3s bizony\u00edt\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pruv", "primary": false}, "partigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Disdoni al \u0109iu sian parton.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u044f\u043b\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["partager", "diviser (partager)"], "nl": ["verdelen"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0434\u0435\u043b\u0438\u0442\u044c \u043d\u0430 \u0447\u0430\u0441\u0442\u0438"], "pl": ["rozdzieli\u0107", "podzieli\u0107 na cz\u0119\u015bci"], "hu": ["feloszt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "part", "primary": false}, "Liro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sud-hemisfera stelfiguro (Lyra).", "translations": {"de": ["Leier"], "en": ["Lyra"], "es": ["Lira"], "pl": ["Lira"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lir", "primary": false}, "da\u016dri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Fari\u011di dum ia tempo, konsumi ian tempon, estadi.", "translations": {"be": ["\u0434\u043e\u045e\u0436\u044b\u0446\u0446\u0430", "\u043f\u0440\u0430\u0446\u044f\u0433\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0446\u044f\u0433\u043d\u0443\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["durer", "persister (durer)"], "en": ["endure", "last", "continue"], "nl": ["duren"], "pt": ["durar", "continuar", "permanecer", "prolongar-se"], "ru": ["\u0434\u043b\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u0440\u043e\u0434\u043e\u043b\u0436\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["dauern"], "tp": ["awen"], "hu": ["tart (id\u0151ben)"], "sk": ["trva\u0165"], "es": ["durar"], "br": ["padout"], "pl": ["trwa\u0107", "by\u0107 w toku", "pozostawa\u0107", "przetrwa\u0107"]}, "examples": [["lia kolero longe da\u016dris", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 31"], ["la milito da\u016dris 4 jarojn", null], ["ne \u0109iam da\u016dras malbona vetero ne \u0109iam da\u016dras homa sufero", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Konservi\u011dadi dum longa tempo, ne forpasi dum longa tempo.", "translations": {"nl": ["blijven bestaan"]}, "examples": [["lia gloro da\u016dros tra la jarcentoj", null], ["\u015dia fervoro da\u016dros malgra\u016d tiuj malhelpoj", null], ["belo pereas, virto da\u016dras", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti plue, ne esti finita, plue fari\u011di kiel anta\u016de, restadi en sama stato, ne \u0109esi, ne halti.", "translations": {"nl": ["blijven"]}, "examples": [["samaj malbonoj da\u016dras ekzisti", null], ["la diskuto da\u016dris ankora\u016d, kiam ni alvenis", null], ["malgra\u016d la striko la fabrikado da\u016dris", null], ["tiel da\u016dri ni ne povas", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "da\u016dr", "primary": true}, "Entempligo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En la tradicia (ortodoksa, katolika) kristanismo, la dipatrina festo (unu el la dekduopaj festoj) per kiu la Eklezio rememoras enkondukon de la sanktega virgulino Mario en la Templon (je la a\u011do de 3 jaroj) por edukado \u0109e la Templo.", "translations": {"ru": ["\u0412\u0432\u0435\u0434\u0435\u043d\u0438\u043a \u0432\u043e \u0445\u0440\u0430\u043c (\u043f\u0440\u0435\u0441\u0432\u044f\u0442\u043e\u0439 \u0411\u043e\u0433\u043e\u0440\u043e\u0434\u0438\u0446\u044b)"], "en": ["Presentation of the Blessed Virgin Mary"], "pt": ["Apresenta\u00e7\u00e3o (da Virgem Maria)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "templ", "primary": false}, "aperi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Sin vidigi, ekmontri\u011di, fari\u011di videbla.", "translations": {"be": ["\u0437'\u044f\u0432\u0456\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["appara\u00eetre", "se montrer", "se faire jour"], "en": ["appear"], "pt": ["aparecer"], "ru": ["\u043f\u043e\u044f\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u044f\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043e\u0431\u044a\u044f\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["erscheinen"], "it": ["apparire", "mostrarsi"], "tp": ["kama"], "hu": ["megjelenik"], "sk": ["zjavi\u0165 sa"], "es": ["aparecer"], "br": ["dont war wel"], "cs": ["objevit se"], "pl": ["pojawia\u0107 si\u0119", "zjawia\u0107 si\u0119", "pokaza\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["iu nekonata aperis \u0109e la pordo", null], ["la unuaj floroj aperas en la \u011dardeno", null], ["tempo toleras, sed vero aperas", "Proverbaro esperanta"], ["post silenta tempo aperos revigli\u011do", "Z"], ["kiam povas aperi ia dubo, la rajto de decidado apartenas nur al la LK", "Z"], ["en tiuj okazoj, kie malkompreni\u011do povas aperi", "Z"], ["tiu \u0109i neceseco aperas nur tre malofte", "Z"], ["nun la unuan fojon nia kongreso aperas sub la oficiala sankcio de registaro", "Z"], ["iufoje en la kapo de iu samideano aperas la sekvanta demando", "Z"], ["se aperas iaj demandoj, kiuj koncernas la tutan esperantistaron, tiam kiu havas la rajton ilin solvi?", "Z"], ["tiu ideo aperis \u0109e li tre frue", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Sin montri ia a\u016d tia, \u015dajni.", "translations": {"fr": ["appara\u00eetre", "para\u00eetre", "sembler"], "hu": ["t\u0171nik", "l\u00e1tszik"], "sk": ["javi\u0165 sa"], "es": ["parecer"], "br": ["seblantout", "ha\u00f1valout"], "pl": ["jawi\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["aperi senkulpa", "Z"], ["aperi pli granda", "Z"], ["aperi mensoganto", "Z"], ["miaj rimedoj de solvo aperos eble kiel tro simplaj al la leganto", "Z"], ["Esperanto vere aperas kiel sola kandidato por lingvo internacia", "Z"], ["kiel grandega malhelpo aperos la reciproka envio de la popoloj", "Z"], ["tia \u015dan\u011do aperas kiel tute neakceptebla", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti publikigata (pri libroj, gazetoj).", "translations": {"fr": ["para\u00eetre", "\u00eatre publi\u00e9"], "pl": ["ukaza\u0107 si\u0119", "pokaza\u0107 si\u0119"], "es": ["aparecer"], "br": ["dont er-maez (levrio\u00f9)"], "hu": ["megjelenik (kiadv\u00e1ny)", "kiadj\u00e1k"]}, "examples": [["la revuo aperas \u0109iumonate", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Sin prezenti ie.", "translations": {"fr": ["para\u00eetre", "se pr\u00e9senter"], "es": ["aparecer"], "br": ["en em gavout"]}, "examples": [["en granda nombro ili aperis por deziri al ni bonvenon", "Z"], ["mi aperas anta\u016d vi kiel tradicia malfermanto de niaj kongresoj", "Z"], ["jam la trian fojon vi aperas anta\u016d la tribunalo!", null]], "subdefinitions": []}], "root": "aper", "primary": true}, "oftigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi ion ofta.", "translations": {"hu": ["gyakoriv\u00e1 tesz", "s\u0171r\u00edt (id\u0151ben)"], "be": ["\u043f\u0430\u0447\u0430\u0448\u0447\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0447\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["intensifier"], "de": ["die H\u00e4ufigkeit erh\u00f6hen"], "ru": ["\u0443\u0447\u0430\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u0443\u0447\u0430\u0449\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "oft", "primary": false}, "diskava\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malregulforma natura kava\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0431\u043e\u0438\u043d\u0430"], "fr": ["anfractuosit\u00e9"], "nl": ["uitholling (ontr.)"], "pt": ["anfractuosidade"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kav", "primary": false}, "vegetara": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konforma al la doktrino de senvianda nutrado.", "translations": {"be": ["\u0432\u044d\u0433\u0435\u0442\u0430\u0440\u044b\u044f\u043d\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["v\u00e9g\u00e9tarien (adj.)"], "en": ["vegetarian"], "nl": ["vegetarisch"], "pt": ["vegetariano"], "el": ["\u03c7\u03bf\u03c1\u03c4\u03bf\u03c6\u03ac\u03b3\u03bf\u03c2"], "de": ["vegetarisch"], "sv": ["vegetarisk"], "hu": ["veget\u00e1rius", "vegetari\u00e1nus", "n\u00f6v\u00e9nyev\u0151"], "sk": ["vegetari\u00e1nsky"], "ru": ["\u0432\u0435\u0433\u0435\u0442\u0430\u0440\u0438\u0430\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439"], "pl": ["wegetaria\u0144ski"]}, "examples": [["jen \u0109iu kvara brito dum la lastaj jaroj limigis la konsumadon de viando kaj 7 % de la plenkreskuloj el ili man\u011das nur vegetarajn man\u011da\u0135ojn", "Nikolaj Stepanov: Debato \u2013 vegetarismo-\u0109u granda mispa\u015do a\u016d sa\u011da konduto?, Monatojaro 1995a, numero 7a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "vegetar", "primary": true}, "eksponencialo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Bricard uzas la pli malpezan radikon \u00abesponencialo\u00bb. Eblas vastigi tiun funkcion al kompleksoj, uzante la identa\u0135on ex+i.y = ex(cosy + i.siny), en kiu e estas la bazo de naturaj logaritmoj."], "primary definition": "(kun bazo a) Tia kontinua reela funkcio f, ke f(x+y) = f(x).f(y) kaj f(1) = a.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0441\u043f\u0430\u043d\u044d\u043d\u0446\u044b\u044f\u043b", "\u043f\u0430\u043a\u0430\u0437\u044c\u043d\u0456\u043a\u0430\u0432\u0430\u044f \u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["exponentielle (subst., de base a)"], "en": ["exponential (to the base a)", "exponential function (to the base a)"], "pt": ["exponencial"], "ru": ["\u044d\u043a\u0441\u043f\u043e\u043d\u0435\u043d\u0446\u0438\u0430\u043b (\u0441 \u043e\u0441\u043d\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435\u043c a)", "\u043f\u043e\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Exponentialfunktion"], "hu": ["exponenci\u00e1lis (f\u00fcggv\u00e9ny)>"], "es": ["exponencial"], "pl": ["funkcja wyk\u0142adnicza", "funkcja eksponencjalna"]}, "examples": [["eksponencialon de x kun bazo a oni kutime signas per expa(x), ekspa(x) a\u016d ax", null], ["la\u016ddifine, eksponencialo de sumo egalas al produto de eksponencialoj de la apartaj termoj, kaj eksponencialo de 1 egalas al la bazo", null], ["eksponencialo egalas al sia deriva\u0135o, dividita per la bazo", null], ["eksponencialo de logaritmo de x egalas al x", null], ["la eksponencialo de aritmetika progresio estas geometria progresio", null], ["eksponenciala kresko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "eksponencial", "primary": true}, "tagolilio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plurjara vegeta\u0135o vivanta de E\u016dropo \u011dis Orientazio, rizoma, kun belaj, unutage da\u016drantaj floroj, genro el familio liliacoj (Hemerocallis).", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0430\u0441\u043e\u0434\u043d\u0435\u0432", "\u043b\u0438\u043b\u0435\u0439\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["h\u00e9m\u00e9rocalle"], "nl": ["daglelie"], "pt": ["hemerocale"], "de": ["Taglilie"], "hu": ["s\u00e1sliliom"], "fa": ["\u0632\u0646\u0628\u0642 \u0631\u0634\u062a\u06cc"], "pl": ["liliowiec ogrodowy"]}, "examples": [["en \u0108inio, anka\u016d ekzistas floro de patrino tagolilio estas \u011dia komunuza termino", "\u0108ina Radio Internacia, Panjo estas plej amata..., 2004-05-07"]], "subdefinitions": []}], "root": "lili", "primary": false}, "ogivo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Akuta angulo formata de du renkonti\u011dantaj samaj kurblinioj.", "translations": {"el": ["\u03b1\u03c8\u03af\u03b4\u03b1"], "nl": ["spitsboog"], "pt": ["ogiva"], "ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0435\u043b\u043a\u0430 \u0441\u0432\u043e\u0434\u0430"], "de": ["Spitzbogen"], "hu": ["cs\u00facs\u00edv"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ogiv", "primary": true}, "jacinto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Juvel\u015dtono, zirkono bruna, flamkolora a\u016d ru\u011da.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0438\u0430\u0446\u0438\u043d\u0442 (\u0434\u0440\u0430\u0433\u043e\u0446\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 \u043a\u0430\u043c\u0435\u043d\u044c)"], "fr": ["hyacinthe"], "nl": ["hyacint (zirkoon)"], "de": ["Hyazinth", "Jacinth"], "it": ["giacinto (pietra)"], "hu": ["hiacint"]}, "examples": [["kirasoj kiel el fajro kaj el jacinto kaj el sulfuro", "La Nova Testamento, Apokalipso 9:17"]], "subdefinitions": []}], "root": "jacint", "primary": true}, "ogiva": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karakterizata per ogivo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0435\u043b\u044c\u0447\u0430\u0442\u044b\u0439", "\u0433\u043e\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["spitzbogig"], "nl": ["in een spitsboog", "met een spitsboog"], "hu": ["cs\u00facs\u00edves"]}, "examples": [["ogiva arkitekturo, fenestro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ogiv", "primary": false}, "vintro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malvarma sezono, post a\u016dtuno, anta\u016d printempo (la\u016d la gregoria kalendaro en la norda hemisfero de proksimume la 21a tago de decembro \u011dis la 21a de marto; en la suda de proksimume la 21a de junio \u011dis la 23a de sepembro).", "translations": {"be": ["\u0437\u0456\u043c\u0430"], "fr": ["hiver"], "bg": ["\u0437\u0438\u043c\u0430"], "el": ["\u03c7\u03b5\u03b9\u03bc\u03ce\u03bd\u03b1\u03c2"], "de": ["Winter"], "hu": ["t\u00e9l"], "en": ["winter"], "cs": ["zima"], "vo": ["nifatim"], "ja": ["\u51ac [\u3075\u3086]"], "es": ["invierno"], "ru": ["\u0437\u0438\u043c\u0430"], "nl": ["winter"], "pt": ["inverno"], "sv": ["vinter"], "ro": ["iarn\u0103"], "pl": ["zima"]}, "examples": [["kio ta\u016dgas por somero, ne ta\u016dgas por vintro", "Proverbaro esperanta"], ["marmoto vintre dormas", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vintr", "primary": true}, "vintri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0437\u0438\u043c\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["hiverner"], "nl": ["overwinteren"], "be": ["\u0437\u0456\u043c\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u0437\u0456\u043c\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["\u00fcberwintern"], "sv": ["\u00f6vervintra"], "hu": ["\u00e1ttelel"], "pl": ["zimowa\u0107"]}, "examples": [["\u0109iaj bestoj de la tero super \u011di vintros", "La Malnova Testamento, Jesaja 18:6"]], "subdefinitions": []}], "root": "vintr", "primary": false}, "severa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senindulge punanta.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0440\u043e\u0433\u0456", "\u0441\u0443\u0432\u043e\u0440\u044b"], "fr": ["s\u00e9v\u00e8re"], "en": ["severe", "harsh"], "nl": ["streng"], "ru": ["\u0441\u0442\u0440\u043e\u0433\u0438\u0439", "\u0441\u0443\u0440\u043e\u0432\u044b\u0439"], "de": ["streng"], "hu": ["szigor\u00fa", "k\u00e9rlelhetetlen"]}, "examples": [["severa sed justa instruisto", null], ["severa disciplino", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne toleranta deflanki\u011don de regulo; rigide regula.", "translations": {"en": ["rigid", "strict"]}, "examples": [["severa le\u011do, regulo", null], ["severa unueco estas nepra kondi\u0109o de interkompreni\u011do", null], ["severe precizigi la signifon", "Z"], ["se ni deziras paroli severe regule", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Senindulge malmilda.", "translations": {"en": ["stern", "rigid", "strict"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Akre malmilda; malfacile eltenebla; suferiga.", "translations": {}, "examples": [["severa vintro, klimato, vetero, batalo", null], ["la senlaboreco fari\u011das ankora\u016d pli severa", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sever", "primary": true}, "vintra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Okazanta en vintro, per sia etoso simila al vintro.", "translations": {"fr": ["hivernal"], "ja": ["\u51ac\u306e [\u3075\u3086\u306e]"], "pl": ["zimowy"]}, "examples": [["palaj vintraj sunradioj", "Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, unua parto, \u0109apitro 2a"]], "subdefinitions": []}], "root": "vintr", "primary": false}, "kunbeki\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sin reciproke piki per beko.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u044f\u045e\u0431\u0446\u0456\u0441\u044f"], "fr": ["se becqueter (en p. d'oiseaux)", "se donner des coups de bec"], "en": ["peck"], "nl": ["bekken (v.vogels)"], "ru": ["\u043a\u043b\u0435\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f (\u043c\u0435\u0436\u0434\u0443 \u0441\u043e\u0431\u043e\u0439)"], "de": ["schn\u00e4beln"], "hu": ["csipkedik egym\u00e1st"], "br": ["en em vegata"], "pl": ["dzioba\u0107 si\u0119"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Interkvereleti.", "translations": {"be": ["\u043f\u0456\u043a\u0456\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430 (\u0441\u0432\u0430\u0440\u044b\u0446\u0446\u0430)"], "fr": ["se prendre le bec", "se quereller"], "hu": ["civakodnak", "csipkel\u0151dnek"], "nl": ["bekken (snauwen)", "snauwen"], "ru": ["\u043f\u0438\u043a\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f (\u0441\u0441\u043e\u0440\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bek", "primary": false}, "elprizonigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ellasi el prizono.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043f\u0443\u0441\u044c\u0446\u0456\u0446\u044c (\u0437 \u0442\u0443\u0440\u043c\u044b)"], "fr": ["lib\u00e9rer (de prison)"], "nl": ["vrijlaten"], "ru": ["\u0432\u044b\u043f\u0443\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c (\u0438\u0437 \u0442\u044e\u0440\u044c\u043c\u044b)"], "de": ["freilassen (aus Gef\u00e4ngnis)"], "it": ["liberare di prigione", "scarcerare"], "hu": ["kienged a b\u00f6rt\u00f6nb\u0151l", "elbocs\u00e1t a b\u00f6rt\u00f6nb\u0151l"], "fa": ["\u0627\u0632 \u0632\u0646\u062f\u0627\u0646 \u0622\u0632\u0627\u062f \u06a9\u0631\u062f\u0646"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prizon", "primary": false}, "acipenseredoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo acipenserformaj fi\u015doj (Acipenseridae), kun plata kapo kaj sendenta bu\u015do.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u044f\u0442\u0440\u043e\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["acipens\u00e9rid\u00e9s"], "nl": ["steuren"], "ru": ["\u043e\u0441\u0435\u0442\u0440\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["St\u00f6re"], "sv": ["st\u00f6rfiskar"], "hu": ["tokf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "acipensered", "primary": true}, "Eneado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Latina eposo 12-\u0109apitra, verkita de Vergilio, prezentanta la kunfu\u011don de Eneo kaj aliaj trojanoj, ilian restadon en Afriko, ilian instali\u011don en Italujo kiel prapatroj de Romianoj.", "translations": {"be": ["\u042d\u043d\u044d\u0456\u0434\u0430"], "fr": ["\u00c9n\u00e9ide"], "pt": ["Eneida"], "ru": ["\u042d\u043d\u0435\u0438\u0434\u0430"], "de": ["Aeneis"], "it": ["Eneide"], "hu": ["Aeneis"], "lat": ["Aeneis"], "pl": ["Eneida"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Ene", "primary": false}, "konduktanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["conducteur (subst., phys.)"], "nl": ["geleider (fys.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kondukt", "primary": false}, "farandolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Provencdevena danco, dum kiu la dancantoj sin tenas permane en longa vico.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0440\u0430\u043d\u0434\u043e\u043b\u0430"], "fr": ["farandole"], "nl": ["farandole"], "pt": ["far\u00e2ndola"], "ru": ["\u0444\u0430\u0440\u0430\u043d\u0434\u043e\u043b\u0430"], "ca": ["far\u00e0ndula"], "de": ["Farandole"], "hu": ["farandole"], "es": ["far\u00e1ndula"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "farandol", "primary": true}, "fadeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maldika, multe pli longa ol dika produkta\u0135o el kuntorditaj fibroj, uzata por kudrado, trikado a\u016d teksado.", "translations": {"be": ["\u043d\u0456\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["fil (\u00e0 coudre, etc.)", "fil (d'un r\u00e9cit, de ses pens\u00e9es)", "t\u00e2che (inf., thread)", "thread (t\u00e2che)"], "en": ["thread"], "nl": ["draad"], "pt": ["fio", "linha"], "ru": ["\u043d\u0438\u0442\u044c"], "de": ["Faden"], "tr": ["iplik"], "sv": ["tr\u00e5d"], "hu": ["fonal", "fon\u00e1l"], "br": ["neudenn"], "pl": ["ni\u0107", "nitka", "prz\u0119dza"]}, "examples": [["fadeno el lino, kotono, lano, silko", null], ["enkudriligi fadenon", null], ["\u015diri\u011dis fadeno sur la bobeno", "Proverbaro esperanta"], ["fadeno iras, kien kudrilo \u011din tiras", "Proverbaro esperanta"], ["ne havi sur si e\u0109 unu sekan fadenon", "Fabeloj, volumo 1\u011cardeno de la paradizo"], ["pendi nur sur fadeno malforta", "Z"], ["teni \u0109iujn fadenojn en sia mano", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0434\u0440\u043e\u0442"], "pl": ["drut", "drucik"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u043b\u043e\u043a\u0430"]}, "examples": [["malgrandaj araneoj \u015dpinis \u0109irka\u016d orajn fadenojn kaj ornamis \u011din per flirtantaj vualoj", "Fabeloj, volumo 3Kion la unua knabino vidis kaj lernis dum la voja\u011do"], ["oni \u0135etis al \u015di sur la tamburon volva\u0135ojn de kupra fadeno", "La Faraono, volumo 1\u0109ap. 19"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Sinsekva interligiteco.", "translations": {"be": ["\u043d\u0456\u0442\u043a\u0430"], "de": ["Faden"], "nl": ["draad"], "pl": ["w\u0105tek"], "hu": ["fonal"]}, "examples": [["perdi la fadenon en la parolo", "Z"], ["fadeno de la ideoj", null], ["fadeno de la rakonto", null], ["\u0109iuj fakoj de la scienco estas ligitaj inter si per ne\u015direblaj fadenoj", null], ["temfadeno en interreta forumo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Parto de programo funkcianta samtempe kaj sendepende de aliaj fadenoj; subproceso.", "translations": {"be": ["\u043d\u0456\u0442\u043a\u0430", "\u043f\u0430\u0434\u043f\u0440\u0430\u0446\u044d\u0441", "\u043b\u0435\u0433\u043a\u0430\u0432\u0430\u0433\u0430\u0432\u044b \u043f\u0440\u0430\u0446\u044d\u0441"], "de": ["Thread"], "ru": ["\u043f\u043e\u0442\u043e\u043a", "\u043f\u043e\u0434\u043f\u0440\u043e\u0446\u0435\u0441\u0441"], "pl": ["w\u0105tek", "potok"], "hu": ["sz\u00e1l (v\u00e9grehajt\u00e1si)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "faden", "primary": true}, "dezertulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0443\u0441\u0442\u044d\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["ermite"], "ru": ["\u043f\u0443\u0441\u0442\u044b\u043d\u043d\u0438\u043a", "\u043e\u0442\u0448\u0435\u043b\u044c\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Einsiedler"], "pl": ["pustelnik"], "hu": ["remete"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dezert", "primary": false}, "Nord-Irlando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Provinco de la Unuigita Re\u011dlando (mll. Grandbritujo) sur la insulo Irlando.", "translations": {"be": ["\u041f\u0430\u045e\u043d\u043e\u0447\u043d\u0430\u044f \u0406\u0440\u043b\u044f\u043d\u0434\u044b\u044f"], "fr": ["Irlande du Nord", "Ulster"], "nl": ["Noord-Ierland", "Ulster"], "pt": ["Irlanda do Norte"], "ru": ["\u0421\u0435\u0432\u0435\u0440\u043d\u0430\u044f \u0418\u0440\u043b\u0430\u043d\u0434\u0438\u044f", "\u041e\u043b\u044c\u0441\u0442\u0435\u0440"], "de": ["Nordirland"], "hu": ["\u00c9szak-\u00cdrorsz\u00e1g"], "pl": ["Irlandia P\u00f3\u0142nocna", "Ulster"]}, "examples": [["En majo 1998, per granda majoritato, la lo\u011dantaro de la tuta irlanda insulo vo\u0109donis en referendumo por interkonsento inter Britio kaj Irlando pri pac-iniciato en Nord-Irlando.", "Garbhan MACAOIDH: Bojas sova\u011da hundo, Monato, n-ro 11/2000"]], "subdefinitions": []}], "root": "Irland", "primary": false}, "goli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Enigi pilkon a\u016d alian ludobjekton en la celon.", "translations": {"pt": ["fazer gol"]}, "examples": [["mi golis dufoje", null]], "subdefinitions": []}], "root": "gol", "primary": true}, "golo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Enigo de pilko a\u016d alia ludobjekto en la celon.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u043b"], "fr": ["but (point marqu\u00e9)", "goal (point marqu\u00e9)"], "nl": ["doel (doelpunt)", "doelpunt"], "pt": ["gol (ponto, tento)"], "be": ["\u0433\u043e\u043b"], "de": ["Tor"], "tr": ["gol"], "hu": ["g\u00f3l", "tal\u00e1lat"], "pl": ["gol (punkt, kosz)"], "es": ["gol"]}, "examples": [["en la ludo okazis belega golo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Poento en sporta ludo gajnita per golo.", "translations": {}, "examples": [["la futbalteamo de la landa asocio ludis kontra\u016d teamo de la urbo, kaj la urba teamo venkis per du goloj kontra\u016d nulo", "Gbeglo Koffi: Futbale, vorte kaj muzike en Afriko. La Ondo de Esperanto, 2003. N-ro 1(99)"]], "subdefinitions": []}], "root": "gol", "primary": false}, "samsigna": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri nombroj) Havantaj la saman signon.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0434\u0438\u043d\u0430\u043a\u043e\u0432\u043e\u0433\u043e \u0437\u043d\u0430\u043a\u0430"], "fr": ["de m\u00eame signe"], "de": ["mit gleichem Vorzeichen"], "en": ["of the same sign", "same-sign"], "hu": ["azonos el\u0151jel\u0171"]}, "examples": [["la sumo de samsignaj nombroj estas samsigna kiel ili", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sign", "primary": false}, "asembleo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interkonsili\u011da a\u016d le\u011dofaranta organizo, kontraste al la plenuma instanco.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u0430\u043c\u0431\u043b\u0435\u044f"], "fr": ["assembl\u00e9e"], "en": ["assembly"], "ru": ["\u0430\u0441\u0441\u0430\u043c\u0431\u043b\u0435\u044f"], "de": ["beratende K\u00f6rperschaft", "gesetzgebende K\u00f6rperschaft", "Versammlung"], "hu": ["tan\u00e1cskoz\u00f3 test\u00fclet", "t\u00f6rv\u00e9nyhoz\u00f3 test\u00fclet", "k\u00f6zgy\u0171l\u00e9s"], "sk": ["zhroma\u017edenie"], "es": ["asamblea"]}, "examples": [["la asembleo de Unesko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "asemble", "primary": true}, "punpago": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago a\u016d stato de punpaganto.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u043f\u043b\u0430\u0442\u0430"], "fr": ["expiation"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0448\u0442\u0440\u0430\u0444"], "fr": ["amende (paiement)"], "nl": ["boete"], "no": ["bot"]}, "examples": [["ili kondamnu lin al punpago de cent ar\u011dentaj moneroj", "La Malnova TestamentoReadmono 22:19"]], "subdefinitions": []}], "root": "pag", "primary": false}, "arkkotangento": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Vidu rimarkon sub arko."], "primary definition": "Inversa bildigo de la malvastiga\u0135o de funkcio kotangento al la intervalo ]0,\u03c0[; simb. arccotg a\u016d arkkotang.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u043a\u043a\u0430\u0442\u0430\u043d\u0433\u0435\u043d\u0441"], "fr": ["arc cotangente"], "en": ["arc cotangent"], "ru": ["\u0430\u0440\u043a\u043a\u043e\u0442\u0430\u043d\u0433\u0435\u043d\u0441"], "de": ["Arkuskotangens"], "pl": ["arcus cotangens"], "hu": ["arkusz kotangens"]}, "examples": [["arkkotangento de 0 egalas al \u03c0/2", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kotangent", "primary": false}, "\u0109iamverda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tia (arbo kaj tiel plu), ke \u011diaj folioj a\u016d pingloj kreskas kaj forfalas kontinue tra pli ol unujara periodo (tipe dum 3\u201311 jaroj).", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u0447\u043d\u043e\u0437\u0435\u043b\u0451\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["\u00e0 feuilles persistantes"], "en": ["evergreen"], "de": ["immergr\u00fcn"], "it": ["sempreverde (agg.)"], "pl": ["wiecznie zielony"]}, "examples": [["falfoliaj kaj \u0109iamverdaj arboj", "\u0108. Darvin, tr. Klivo Lendon: La Origino de Specioj, \u0109ap.8a"], ["\u0109iamverda arbaro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "verd", "primary": false}, "konver\u011da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konver\u011danta.", "translations": {"fr": ["convergent"], "es": ["convergente"], "hu": ["konvergens", "\u00f6sszetart\u00f3", "\u00f6sszefut\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u0445\u043e\u0434\u044f\u0449\u0438\u0439\u0441\u044f"], "de": ["konvergent"], "en": ["convergent"], "pl": ["zbie\u017cny"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri vico (xn) en topologia spaco) Tia, ke \u0109iuj \u011diaj termoj (krom finia nombro da ili) apartenas al \u0109irka\u016da\u0135o de iu punkto (\u011dia limeso), kiel ajn oni elektas la \u0109irka\u016da\u0135on.", "translations": {}, "examples": [["konver\u011da serio", null], ["en metrika spaco, la distanco inter termo xn de konver\u011da vico kaj \u011dia limeso estas arbitre malgranda, se n estas sufi\u0109e granda", null], ["se vico akceptas adheran punkton, ekzistas konver\u011da subvico de \u011di", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri filtrilo super topologia spaco, al iu punkto) Pli fajna ol la filtrilo de \u0109irka\u016da\u0135oj de tiu punkto.", "translations": {}, "examples": []}]}], "root": "konver\u011d", "primary": false}, "malpliigato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kio a\u016d kiu spertas malplii\u011don.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Unua termo en subtraho.", "translations": {"it": ["minuendo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pli", "primary": false}, "deliro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de tiu, kiu deliras.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u044b\u0437\u044c\u043d\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["d\u00e9lire"], "en": ["delirium"], "ru": ["\u0431\u0440\u0435\u0434"], "de": ["Delirium"], "pl": ["delirium"], "hu": ["del\u00edrium", "\u00f6nk\u00edv\u00fclet"]}, "examples": [["\u015di revivi\u011dis, sed \u015di ku\u015dis en deliro, \u015di tute ne sciis, kio kun \u015di fari\u011dis a\u016d kie \u015di trovi\u011das", "Fabeloj, volumo 4, Historio el la dunoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "delir", "primary": false}, "deliri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti en stato de neda\u016dra spirita malordo ka\u016dzita de febro malsano, a\u016d ebrieco, kaj karakterizata per halucinaciaj imagoj kaj malkonsekvencaj senkonsciaj paroloj.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u044b\u0437\u044c\u043d\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9lirer"], "en": ["delirious"], "pt": ["delirar", "divagar", "tresvariar"], "ru": ["\u0431\u0440\u0435\u0434\u0438\u0442\u044c"], "de": ["im Delirium sein"], "hu": ["f\u00e9lrebesz\u00e9l (\u00f6nk\u00edv\u00fcletben)"], "es": ["delirar"], "pl": ["mie\u0107 delirium", "bredzi\u0107", "majaczy\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Elmontri pasian entuziasmon kaj senbridan \u011dojon.", "translations": {"hu": ["\u00f6nk\u00edv\u00fcletben van", "l\u00e1zasan k\u00e9pzel\u0151dik"]}, "examples": [["e\u0109 monstron admiras, kiu ame deliras", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Eldiri malfacile nekredeblajn, kompreneblajn parolojn, flegi nesa\u011dajn pensojn, kvaza\u016d inspirite de psika malsano.", "translations": {"pl": ["bredzi\u0107"]}, "examples": [["vi certe deliras!", "Fabeloj, volumo 1, Malgranda Niko kaj granda Niko"]], "subdefinitions": []}], "root": "delir", "primary": true}, "aspido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de vipuro (Vipera aspis), venena serpenteto.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u044c\u043f\u0456\u0434 (\u0437\u044c\u043c\u044f\u044f)"], "fr": ["aspic (vip\u00e8re)"], "en": ["asp"], "br": ["naer-speg"], "ru": ["\u0430\u0441\u043f\u0438\u0434 (\u0437\u043c\u0435\u044f)"], "de": ["Aspisviper"], "hu": ["\u00e1spisvipera", "\u00e1spisk\u00edgy\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aspid", "primary": true}, "bahaano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo akceptanta la doktrinon kaj praktikon de bahaismo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0445\u0430\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["baha\u00ef"], "de": ["Bahai"], "it": ["bahai"], "ru": ["\u0431\u0430\u0445\u0430\u0438\u0441\u0442"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "baha", "primary": false}, "kukumeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kukumo, kiun oni rikoltas anta\u016d maturi\u011do, ordinare por marinado kaj konservado en vinagro kiu igos \u011din spica\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0440\u043d\u0438\u0448\u043e\u043d", "\u043f\u0438\u043a\u0443\u043b\u044c"], "fr": ["cornichon"], "bg": ["\u043a\u0438\u0441\u0435\u043b\u0430 \u043a\u0440\u0430\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0447\u043a\u0430"], "nl": ["augurk"], "de": ["saure Gurke", "Gew\u00fcrzgurke"], "hu": ["fiatal uborka", "f\u0171szeruborka"], "fa": ["\u062e\u06cc\u0627\u0631 \u062a\u0631\u0634\u06cc"], "en": ["gherkin"], "pl": ["korniszon"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kukum", "primary": false}, "vivisekcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Operacio, praktikata sur vivanta animalo por studi la fiziologiajn fenomenojn.", "translations": {"be": ["\u0432\u0456\u0432\u0456\u0441\u044d\u043a\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["vivisection"], "en": ["vivisection"], "nl": ["vivisectie"], "pt": ["vivisse(c)\u00e7\u00e3o"], "el": ["\u03b6\u03c9\u03bf\u03c4\u03bf\u03bc\u03af\u03b1"], "de": ["Vivisektion"], "hu": ["\u00e9lveboncol\u00e1s"], "ru": ["\u0432\u0438\u0432\u0438\u0441\u0435\u043a\u0446\u0438\u044f"], "es": ["vivisecci\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vivisekci", "primary": true}, "dancarto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Korpa belarto de ritma sinmovo, ordinare la\u016dmuzika.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0441\u043a\u0443\u0441\u0441\u0442\u0432\u043e \u0442\u0430\u043d\u0446\u0430", "\u0445\u043e\u0440\u0435\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u044f"], "fr": ["danse (art)"], "ca": ["dansa"], "de": ["Tanzkunst"], "pl": ["taniec artystyczny"], "hu": ["t\u00e1ncm\u0171v\u00e9szet"]}, "examples": [["sklavigitaj nigruloj kreis por supervivi originalan dancarton kaj muzikon", "C. Orsinger, La afrikaj dancoj..., SAT Kulturo, [vidita en 2007-12]"]], "subdefinitions": []}], "root": "art", "primary": false}, "reportero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["reportero de la perioda gazeto Stern", "hawibo, la vera viza\u011do..., soc.culture.esperanto,"], ["\u00abnia unua prioritato estos savi vivojn,\u00bb Prezidento Rafael Correa diris al reporteroj", "-, Gravegaj inundoj en Ekvadoro, eventeo, 2008-02-21"]], "subdefinitions": []}], "root": "reporter", "primary": true}, "emiro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Etimologie kaj funkcie la titolo emiro tre similas la e\u016dropan titolon duko (samdevena kun \u00abkondukanto\u00bb)."], "primary definition": "En la islama mondo, komence ofico kaj titolo de militestro, poste de guberniestro a\u016d re\u011dido, poste anka\u016d \u015dtatestro.", "translations": {"be": ["\u044d\u043c\u0456\u0440"], "fr": ["\u00e9mir"], "nl": ["emir"], "pt": ["emir"], "ru": ["\u044d\u043c\u0438\u0440"], "de": ["Emir"], "tr": ["emir"], "hu": ["em\u00edr"], "fa": ["\u0627\u0645\u06cc\u0631"], "es": ["emir"], "pl": ["emir"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "emir", "primary": true}, "Mi\u0109jo Muso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Anglalingve Mickey Mouse. Imaga persono kreita de Walt Disney en 1928.", "translations": {"it": ["Topolino"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mus", "primary": false}, "marodero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Marodisto; vaganto, kiu \u015dtelas provianton kaj objektojn en negardata lando.", "translations": {"de": ["Marodeur"], "nl": ["marodeur", "plunderaar"], "pt": ["ladr\u00e3o de galinhas", "ratoneiro"]}, "examples": [["al la portilo de la altrangulo proksimi\u011dis jen simpla pastro , jen soldato-marodero, kiu \u015dajne indiferente preterpasante \u0135etis vorton", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 1a"], ["murdas kaj perfortas anka\u016d armeo kaj polico kaj aliaj \u2013 maroderoj, simpla banditaro kaj tiel plu", "nikst, Re: En NATO aperis dizertintoj, soc.culture.esperanto, 1999-05-03"]], "subdefinitions": []}], "root": "maroder", "primary": true}, "brustvo\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malpli alta parto de vo\u0109a sonamplekso, kies vibrado senti\u011das precipe en la brusto.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0443\u0434\u043d\u043e\u0439 \u0433\u043e\u043b\u043e\u0441", "\u0433\u0440\u0443\u0434\u043d\u043e\u0439 \u0440\u0435\u0433\u0438\u0441\u0442\u0440 (\u0433\u043e\u043b\u043e\u0441\u0430)"], "fr": ["voix de poitrine"], "hu": ["mellhang"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vo\u0109", "primary": false}, "ekzista\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esta\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0456\u0441\u0442\u043e\u0442\u0430 (\u0436\u044b\u0432\u0430\u044f)"], "fr": ["cr\u00e9ature", "\u00eatre (cr\u00e9ature)"], "de": ["Wesen", "Gesch\u00f6pf"], "pl": ["istnienie"], "ru": ["\u0441\u0443\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"]}, "examples": [["\u0109iu viva ekzista\u0135o", "La Malnova Testamento, Genezo 9:16"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Estulo, vivulo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekzist", "primary": false}, "pozicio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, sur kiu io sidas.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0437\u0456\u0446\u044b\u044f", "\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u0456\u0448\u0447\u0430"], "en": ["position"], "nl": ["positie", "houding", "stand"], "pt": ["posi\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u043f\u043e\u0437\u0438\u0446\u0438\u044f", "\u043f\u043e\u043b\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Position"], "sv": ["position"], "hu": ["helyzet", "testtart\u00e1s", "poz\u00edci\u00f3"]}, "examples": [["tiu domo estas en agrabla pozicio", null], ["batalpozicio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Maniero, la\u016d kiu persono a\u016d objekto sidas.", "translations": {"de": ["Haltung"], "en": ["pose", "posture", "stance"]}, "examples": [["la avino trovi\u011dis en sidanta pozicio en la veturilo", "Z"], ["genua pozicio", null], ["en pozicio senmova", "Z"], ["la pozicio de la piedoj dum la dancado", null], ["bu\u015dpozicio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Situacio.", "translations": {"de": ["Lage", "Situation"], "en": ["post", "rank", "situation", "status"]}, "examples": [["ies pozicio en la vivo", null], ["li proponis repoziciigi min en la universitato", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pozici", "primary": true}, "anfrakto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malregulforma kava\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u0432\u0456\u043b\u0456\u043d\u0430", "\u043b\u0443\u043a\u0430\u0432\u0456\u043d\u0430", "\u0432\u044b\u0431\u043e\u0456\u043d\u0430", "\u0437\u0430\u043f\u0430\u0434\u0437\u0456\u043d\u0430", "\u0443\u043f\u0430\u0434\u0437\u0456\u043d\u0430"], "en": ["cavity"], "nl": ["holte"], "ru": ["\u0438\u0437\u0432\u0438\u043b\u0438\u043d\u0430 (\u0430\u043d\u0430\u0442.)", "\u0432\u044b\u0431\u043e\u0438\u043d\u0430", "\u0432\u043f\u0430\u0434\u0438\u043d\u0430"], "ca": ["anfractuositat", "cavitat"], "de": ["H\u00f6hlung", "Aush\u00f6hlung", "Gehirnfurche [anat.]"], "pl": ["jama"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anfrakt", "primary": true}, "festono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ornama arkoforma girlando el kunplektitaj floroj, folioj, bran\u0109etoj.", "translations": {"be": ["\u0444\u044d\u0441\u0442\u043e\u043d", "\u0433\u0456\u0440\u043b\u044f\u043d\u0434\u0430"], "fr": ["feston", "guirlande"], "en": ["festoon"], "pt": ["fest\u00e3o", "grinalda", "bambolim", "recorte"], "ru": ["\u0444\u0435\u0441\u0442\u043e\u043d", "\u0433\u0438\u0440\u043b\u044f\u043d\u0434\u0430"], "de": ["Girlande", "Blumengebinde", "Laubgebinde", "Blumengeh\u00e4nge"], "hu": ["vir\u00e1gf\u00fcz\u00e9r", "lombf\u00fcz\u00e9r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ornama\u0135o imitanta arkoformajn girlandojn.", "translations": {"de": ["Feston", "Ornamentgeh\u00e4nge"], "hu": ["f\u00fcz\u00e9rd\u00edsz", "feszton"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ornama\u0135o de rando de \u015dtofo formita per regulaj arkoformaj dentetoj, ordinare broditaj.", "translations": {"de": ["Feston", "Zierb\u00f6gen"], "hu": ["slingel\u00e9s"]}, "examples": [["elegante festonita \u0109emizo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "feston", "primary": true}, "agrikulturo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Agrokulturado.", "translations": {"be": ["\u0437\u0435\u043c\u043b\u044f\u0440\u043e\u0431\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["agriculture"], "en": ["agriculture"], "nl": ["landbouw"], "pt": ["agricultura"], "ru": ["\u0437\u0435\u043c\u043b\u0435\u0434\u0435\u043b\u0438\u0435"], "de": ["Landwirtschaft"], "tr": ["tar\u0131m", "\u00e7ift\u00e7ilik", "ziraat"], "hu": ["mez\u0151gazdas\u00e1g"], "sk": ["po\u013enohospod\u00e1rstvo"], "fa": ["\u06a9\u0634\u0627\u0648\u0631\u0632\u06cc", "\u0632\u0631\u0627\u0639\u062a"], "cs": ["zem\u011bd\u011blstv\u00ed"], "es": ["agricultura"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "agrikultur", "primary": true}, "jado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malmola kaj polurebla minerala silikato el alumino kaj kalko, verda a\u016d verdeta.", "translations": {"be": ["\u043d\u044d\u0444\u0440\u044b\u0442"], "fr": ["jade"], "en": ["jade"], "nl": ["jade"], "pt": ["jade"], "el": ["\u03bd\u03b5\u03c6\u03c1\u03af\u03c4\u03b7\u03c2"], "de": ["Jade"], "sv": ["jade"], "hu": ["jade"], "sk": ["nefrit"], "es": ["jade"], "it": ["giada"], "ru": ["\u043d\u0435\u0444\u0440\u0438\u0442"], "pl": ["jadeit"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "jad", "primary": true}, "funkciismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arta a\u016d teoria doktrino, kiu atentas precipe la efektivan kaj efikan kunfunkciadon de a\u0135oj.", "translations": {"fr": ["fonctionnalisme"]}, "examples": [["la materia civilizo origininta el la okcidento nuntempe trapenetris \u0109ien en la mondo kaj donis al la homaro kolosan materian favoron, sed aliflanke la raciismo kaj la funkciismo de \u011di sekigis la homan koron", "Degu\u0109i I., trad. Esumi N., La estonteco de la homaro, Oficiala organo de Oomoto kaj UHA, 1987, numero 426a"], ["la \u00abfunkciisma\u00bb urboplanado post la dua mondmilito", "P. M\u00fchlstein, trad. J.-M. Cash, La gravaj malutila\u0135oj de la sen\u0109esa movi\u011do, Le Monde diplomatique, 2005-01"]], "subdefinitions": []}], "root": "funkci", "primary": false}, "Orienta Azio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La tuta orienta parto de Azio en la akvokolekta baseno de Pacifiko, de la Beringa Markolo norde \u011dis la Malaka Markolo sude, kun la apudaj insuloj.", "translations": {"ru": ["\u0414\u0430\u043b\u044c\u043d\u0438\u0439 \u0412\u043e\u0441\u0442\u043e\u043a"], "fr": ["Extr\u00eame-Orient"], "en": ["East Asia", "Far East"], "nl": ["Oost-Azi\u00eb", "Verre Oosten"], "ca": ["Extrem Orient", "Orient Lluny\u00e0"], "de": ["Ostasien"], "hu": ["Kelet-\u00c1zsia", "T\u00e1vol-Kelet"], "pl": ["Daleki Wsch\u00f3d"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La suda parto de la Orienta Azio, kiel fermita regiono de la \u0109ina, japana, korea kaj vjetnama civilzo kaj kulturo.", "translations": {"nl": ["Oost-Azi\u00eb", "Verre Oosten"], "ru": ["\u042e\u0433\u043e-\u0412\u043e\u0441\u0442\u043e\u0447\u043d\u0430\u044f \u0410\u0437\u0438\u044f"], "de": ["S\u00fcdostasien"], "en": ["Southeast Asia"], "pl": ["Azja po\u0142udniowo-wschodnia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Azi", "primary": false}, "bulko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Paneto, pankuko el pli malpli delikata faruno.", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u043b\u043a\u0430"], "fr": ["petit pain"], "bg": ["\u0445\u043b\u0435\u0431\u0447\u0435"], "nl": ["broodje"], "ru": ["\u0431\u0443\u043b\u043a\u0430", "\u0445\u043b\u0435\u0431\u0435\u0446"], "de": ["Br\u00f6tchen"], "hu": ["zsemlye"], "en": ["roll", "bun"], "es": ["panecillo"], "pl": ["bu\u0142ka"]}, "examples": [["Mi scias, ke kio en mia familio nomi\u011das \u00abbulko\u00bb, ne aspektas kiel la \u00abbulko\u00bb de iu familio alilanda", "Hejma Vortaro \u0109ap. \u00abKiel uzi la vortaron\u00bb"]], "subdefinitions": []}], "root": "bulk", "primary": true}, "proletario": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"en": ["proletarian"], "nl": ["proletari\u00ebr (arch.)"], "pt": ["prolet\u00e1rio"]}, "examples": [["la lingvo havos brilantan pozicion, kiel ligilo de la tutmonda proletariaro", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "proletari", "primary": true}, "sindromo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Syndrom"], "nl": ["syndroom"], "it": ["sindrome"]}, "examples": [["anta\u016dmenstrua sindromo", "trad. Frank kaj Pa\u016dlin', adoleskantinaj demandoj, 5, 1999"], ["esplori la sindromon por trovi la ka\u016dzon de malsano", "-, \u0108ina Medicino, [vidita je 2006-10-02]"]], "subdefinitions": []}], "root": "sindrom", "primary": true}, "komunona": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u0108i tiu kunmeta\u0135o estas analizenda kiel \u00abhavanta komunan onon\u00bb, do temas nek pri sufiksa uzo de \u00ab-on\u00bb, nek pri faka uzo de ono a\u016d ono. Ja 3\u03c0 kaj 2\u03c0 estas komunonaj, sed neniu riskus diri, ke \u03c0 estas ono, kvankam \u011di ja estas la komuna \u00abparto\u00bb (faktoro) de tiuj nombroj."], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "komun", "primary": false}, "baritono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira vo\u0109o inter baso kaj tenoro.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0440\u044b\u0442\u043e\u043d"], "fr": ["baryton (voix)"], "en": ["baritone"], "nl": ["bariton"], "ru": ["\u0431\u0430\u0440\u0438\u0442\u043e\u043d"], "de": ["Bariton"], "it": ["baritono"], "hu": ["bariton\u00e9nekes"], "sk": ["barit\u00f3n"], "es": ["bar\u00edtono"], "pl": ["baryton"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Bariton [Person]"], "pl": ["baryton"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bariton", "primary": true}, "demono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dajmono, kiu ne estas bona an\u011delo.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u043c\u0430\u043d", "\u0431\u0435\u0441"], "fr": ["d\u00e9mon (furie)", "furie"], "bg": ["\u0434\u0435\u043c\u043e\u043d"], "pt": ["dem\u00f4nio"], "ru": ["\u0434\u0435\u043c\u043e\u043d", "\u0431\u0435\u0441"], "de": ["D\u00e4mon"], "hu": ["d\u00e9mon"], "sk": ["d\u00e9mon"], "fa": ["\u0627\u0647\u0631\u06cc\u0645\u0646", "\u062f\u06cc\u0648"], "en": ["demon"], "es": ["demonio"], "pl": ["demon"]}, "examples": [["en la kristana mitologio la demonoj estas kaj la ribelintaj an\u011deloj, kaj la paganaj eksdioj, precipe la egiptaj, kun bestaj kapoj, a\u016d kaprokruraj, kiel la greka Pajno", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Homo, havanta tre malican karakteron.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "demon", "primary": true}, "narkoti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ka\u016dzi per drogo nenaturan dormon kun stato de sensenteco.", "translations": {"el": ["\u03bd\u03b1\u03c1\u03ba\u03ce\u03bd\u03c9"], "fr": ["endormir (par narcotique)"], "en": ["narcotize"], "nl": ["onder narcose brengen", "verdoven"], "pt": ["narcotizar"], "be": ["\u043d\u0430\u0440\u043a\u0430\u0442\u044b\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0443\u0441\u044b\u043f\u043b\u044f\u0446\u044c \u043d\u0430\u0440\u043a\u043e\u0442\u044b\u043a\u0430\u043c"], "de": ["narkotisieren"], "hu": ["narkotiz\u00e1l", "altat (narkotikummal)"], "ru": ["\u043d\u0430\u0440\u043a\u043e\u0442\u0438\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u0441\u044b\u043f\u043b\u044f\u0442\u044c \u043d\u0430\u0440\u043a\u043e\u0437\u043e\u043c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "anestezi", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "narkot", "primary": true}, "flueca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "De unu el la tri statoj de materio, inter la solida kaj la gasa, karakterizanta substancon, kiu pro granda movebleco de la molekuloj prenas la formon de la ujo entenanta \u011din, sed kies volumenon kunpremado povas apena\u016d \u015dan\u011di.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u0434\u043a\u0456"], "fr": ["liquide (adj.)"], "nl": ["vloeibaar"], "ru": ["\u0436\u0438\u0434\u043a\u0438\u0439"], "de": ["fl\u00fcssig"], "pl": ["ciek\u0142y", "p\u0142ynny"], "hu": ["foly\u00e9kony", "cseppfoly\u00f3s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "likva", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flu", "primary": false}, "spirita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Apartenanta al la spirito a\u016d al la animo, kontraste kun korpa a\u016d materia.", "translations": {"be": ["\u0434\u0443\u0445\u043e\u045e\u043d\u044b"], "en": ["spiritual"], "nl": ["geestelijk"], "ru": ["\u0434\u0443\u0445\u043e\u0432\u043d\u044b\u0439"], "de": ["geistig"], "pl": ["duchowy"], "hu": ["szellemi"]}, "examples": [["ni celas krei unuigitan kaj spirite altigitan homaron", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "spirit", "primary": false}, "spirito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la homaj mensaj kapabloj.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0443\u0445"], "en": ["spirit"], "nl": ["geest"], "pt": ["esp\u00edrito"], "be": ["\u0434\u0443\u0445", "\u0434\u0443\u0448\u0430"], "de": ["Geist"], "hu": ["szellem"], "pl": ["duch"]}, "examples": [["pli valoras kontenta spirito, ol granda profito", "Proverbaro esperanta"], ["spirita laboro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nemateria kaj senmorta homa animo.", "translations": {}, "examples": [["jen la temp', en kiu aperas ordinare la spirito", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nevidebla kaj netu\u015debla esta\u0135o, kiu havas nek korpon nek figuron.", "translations": {}, "examples": [["la spirito de Dio \u015dvebis super la akvo", "Z"], ["la Sankta Spirito", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Propra karaktero, karakteriza tendencaro.", "translations": {}, "examples": [["eduki siajn infanojn en pacema kaj tuthomara spirito", null], ["la nuna junularo havas alian spiriton", null], ["tia uzado ne estas kontra\u016d la komuna spirito de nia lingvo", "Z"], ["mallongeco estas la spirito de sa\u011do", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "spirit", "primary": true}, "dimensinombro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La nombro de indicpozicioj necesaj por atingi elementon de tabelo: 1 por vektoro, 2 por matrico kaj tiel plu.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043c\u0435\u0440\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["dimension"], "en": ["dimensionality"], "hu": ["dimenzionalit\u00e1s", "kiterjed\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043c\u0435\u0440\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "hu": ["dimenzi\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dimensi", "primary": false}, "inter...-n": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pri la prepoziciaj kuna\u0135oj kun al, vidu rimarkon sub al \u0109e."], "primary definition": "Al loko situanta inter a\u016d.", "translations": {}, "examples": [["la vojo iris en la mondon, inter la misterajn alta\u0135ojn kaj nekonatajn spacojn, inter la barojn kaj dan\u011derojn", "Z"], ["en\u015dovinte la kapon inter la arbetojn", "La Faraono, volumo 1\u0109ap. 3"], ["vi ne povos eliri inter ilin", "La Malnova Testamento, Je\u0125ezkel 3:25"]], "subdefinitions": []}], "root": "inter", "primary": false}, "animismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Religio, kiu rigardas iujn natura\u0135ojn diaj, sanktaj, animhavaj.", "translations": {"fr": ["animisme"], "it": ["animismo"]}, "examples": [["ni tibetanoj kredas je animismo kaj lokaj monto, akvo kaj arboj estas donacitaj de dio", "\u0108ina Radio Internacia, Migrado en paradizo..., 2008-10-29"]], "subdefinitions": []}], "root": "anim", "primary": false}, "Leono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stelaro kaj signo de la zodiako (Leo).", "translations": {"be": ["\u041b\u0435\u045e"], "fr": ["Lion (constellation)"], "bg": ["\u041b\u044a\u0432 (\u0441\u044a\u0437\u0432\u0435\u0437\u0434\u0438\u0435)"], "el": ["\u039b\u03ad\u03c9\u03bd"], "de": ["L\u00f6we"], "it": ["Leone"], "hu": ["Oroszl\u00e1n"], "en": ["Leo"], "br": ["Leon"], "es": ["le\u00f3n"], "he": ["\u05de\u05d6\u05dc \u05d0\u05e8\u05d9\u05d4"], "ru": ["\u041b\u0435\u0432"], "nl": ["leeuw"], "pt": ["Le\u00e3o"], "tr": ["Aslan"], "sv": ["Lejonet"], "pl": ["Lew"]}, "examples": [["oni vidis la stelaron de Leono", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 24a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo.", "translations": {"fr": ["L\u00e9on"], "de": ["Leo (Name)"]}, "examples": [["la granda verkisto kaj filozofo Leono Tolstoj", "Esenco kaj Estonte, \u0109apitro 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "leon", "primary": false}, "arkitekturisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri arkitekturo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0445\u0456\u0442\u044d\u043a\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["architecte"], "bg": ["\u0430\u0440\u0445\u0438\u0442\u0435\u043a\u0442"], "ru": ["\u0430\u0440\u0445\u0438\u0442\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440"], "de": ["Architekt"], "it": ["architetto"], "sv": ["arkitekt"], "sk": ["architekt"], "fa": ["\u0645\u0639\u0645\u0627\u0631", "\u0645\u0647\u0646\u062f\u0633 \u0645\u0639\u0645\u0627\u0631\u06cc", "\u0622\u0631\u0634\u06cc\u062a\u06a9\u062a"], "en": ["architect"], "br": ["adeiladour", "tisavour"], "hu": ["\u00e9p\u00edt\u0151m\u0171v\u00e9sz", "\u00e9p\u00edt\u00e9sz"], "es": ["arquitecto"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arkitektur", "primary": false}, "lokaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro de lokoj.", "translations": {"fr": ["emplacements"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Kvankam tiu \u0109i termino estas a\u016dtoritata, bone formita kaj ar\u0125aika, \u0109ar \u0109iam anstata\u016digebla per \u00abaro\u00bb, oni ial enkondukis por \u011di novan, nerekomendindan formon \u00ablokuso\u00bb."], "primary definition": "Aro de punktoj, verigantaj iun econ.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0435\u043e\u043c\u0435\u0442\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0435 \u043c\u0435\u0441\u0442\u043e"], "fr": ["lieu g\u00e9om\u00e9trique"], "en": ["geometric locus"], "de": ["geometrischer Ort"], "hu": ["ponthalmaz"], "pl": ["miejsce geometryczne"]}, "examples": [["la lokaro de kurbecocentroj de iu kurbo nomi\u011das ties elvolvato", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lok", "primary": false}, "\u015damanismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Animisma religio de kelkaj indi\u011denaj popoloj en Siberio, Nord-Ameriko kaj \u0108inio.", "translations": {"be": ["\u0448\u0430\u043c\u0430\u043d\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["chamanisme"], "en": ["shamanism"], "nl": ["sjamanisme"], "pt": ["xamanismo"], "ru": ["\u0448\u0430\u043c\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Schamanismus"], "it": ["sciamanismo"], "hu": ["s\u00e1m\u00e1nizmus"], "pl": ["szamanizm"], "sv": ["schamanism"], "es": ["chamanismo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015daman", "primary": false}, "Ginevro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En la legendoj kaj kortezaj romanoj pri la \u00abRonda Tablo\u00bb, re\u011dino kaj edzino de re\u011do Arturo.", "translations": {"en": ["Guinevere"], "nl": ["Guinevere"], "it": ["Ginevra"], "hu": ["Ginevra"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Ginevr", "primary": true}, "fi\u015disto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu kaptas fi\u015dojn.", "translations": {"be": ["\u0440\u044b\u0431\u0430\u043a", "\u0440\u044b\u0431\u0430\u043b\u043e\u045e"], "fr": ["p\u00eacheur", "poissonnier", "pisciculteur"], "nl": ["visser"], "ru": ["\u0440\u044b\u0431\u0430\u043a", "\u0440\u044b\u0431\u043e\u043b\u043e\u0432"], "ca": ["peixater"], "de": ["Fischer"], "tr": ["bal\u0131k\u00e7\u0131"], "hu": ["hal\u00e1sz", "halteny\u00e9szt\u0151", "hal\u00e1rus"], "sk": ["ryb\u00e1r"], "es": ["pescador", "piscicultor"], "he": ["\u05d3\u05d9\u05d9\u05d2"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu kaptas fi\u015dojn profesie en grandaj kvantoj ekz por industrio.", "translations": {"pl": ["rybak"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu kaptas fi\u015dojn kiel por plezuro, ofte per fi\u015dostango.", "translations": {"pl": ["w\u0119dkarz"]}, "examples": []}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu bredas fi\u015dojn.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu vendas fi\u015dojn.", "translations": {"pl": ["sprzedawca ryb", "handlarz rybami"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fi\u015d", "primary": false}, "enkomune": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u043e\u0431\u0449\u0435"]}, "examples": [["estas sufi\u0109e, se ni nur enkomune vidos, kio \u0109io estis farita en tiu \u0109i rilato, kaj kiajn rimedojn oni \u0109iufoje volis uzi, por \u0109iujn homojn lingve unuigi", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo EsperantoAl la historio de provoj de lingvoj tutmondaj"]], "subdefinitions": []}], "root": "komun", "primary": false}, "gantpupo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Marioneto movata per en\u015dovita mano \u2013 la montra fingro movas \u011dian kapon, la dika kaj la longa fingroj movas \u011diajn brakojn.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u0440\u0445\u043e\u0432\u0430\u044f \u043a\u0443\u043a\u043b\u0430", "\u043f\u0435\u0440\u0447\u0430\u0442\u043e\u0447\u043d\u0430\u044f \u043a\u0443\u043a\u043b\u0430"], "fr": ["marionnette \u00e0 gaine"], "bg": ["\u043a\u0443\u043a\u043b\u0430 \u043d\u0430 \u0440\u044a\u043a\u0430"], "nl": ["handpop"], "pt": ["marionete de luva", "fantoche"], "de": ["Handpuppe"], "hu": ["k\u00e9zib\u00e1b", "keszty\u0171s b\u00e1b"], "en": ["hand puppet", "glove puppet"]}, "examples": [["Gantpupo estas en grandeco de \u0109. 40 cm kun malgranda kapo ligita kun ganto", "Enciklopedieto de \u0108inio \u0109apitro \u00abPupteatro\u00bb, p. 234a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pup", "primary": false}, "kopii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Reprodukti tekston per unu a\u016d pluraj ekzempleroj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043f\u0456\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["copier"], "en": ["copy"], "nl": ["kopi\u00ebren"], "pt": ["copiar", "transcrever"], "ru": ["\u043a\u043e\u043f\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["nachdrucken", "kopieren", "lichtpausen"], "hu": ["m\u00e1sol", "lem\u00e1sol"], "es": ["copiar"]}, "examples": [["kopii libron, leteron, dokumenton", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Reprodukti belartan verkon.", "translations": {"de": ["kopieren", "plagiieren", "nachahmen"]}, "examples": [["kopii pentra\u0135on, statuon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Speguli.", "translations": {"de": ["spiegeln"]}, "examples": [["la arboj kopii\u011dis en la rivero", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Reprodukti sur papero pozitivan bildon de negativo.", "translations": {"de": ["abziehen", "Abzug machen"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Imiti.", "translations": {"de": ["nachahmen", "nach\u00e4ffen"]}, "examples": [["kopii la gestojn de iu, la vo\u0109on de aktoro", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kopi", "primary": true}, "prinoto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komenta noto pri iu temo, informo, afero....", "translations": {"fr": ["annotation", "glose", "note explicative"], "pl": ["przypis", "notatka"]}, "examples": [["la rakonto estas skribita el miaj prinotoj kaj kun mia propra stilo", "aliamondano, Amasbu\u0109o \u0109e Salvadoro, 2008-02-28"]], "subdefinitions": []}], "root": "not", "primary": false}, "kopio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nova a\u0135o, kopie farita, imita de originalo.", "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u043f\u0456\u044f"], "fr": ["copie"], "en": ["copy"], "nl": ["kopie"], "ru": ["\u043a\u043e\u043f\u0438\u044f"], "de": ["Kopie", "Abzug", "Durchschlag", "Pause"], "hu": ["m\u00e1solat"], "es": ["copia"]}, "examples": [["tia traduko donas mal\u011dustan kopion de la tradukita verko", "Z"], ["tiu pentra\u0135o estas nur mallerta kopio", null], ["mi prenis el la tirkesto la pezajn kopiojn de la romano", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 13a, p. 126a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kopi", "primary": false}, "frosto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malalta temperaturo, malvarmo, kiu glaciigas akvon.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0440\u043e\u0437"], "fr": ["gel (m\u00e9t\u00e9o.)", "froid glacial"], "en": ["frost"], "nl": ["vorst (koude)"], "pt": ["geada", "frio"], "ru": ["\u043c\u043e\u0440\u043e\u0437"], "de": ["Frost", "K\u00e4lte"], "hu": ["fagy"], "pl": ["mr\u00f3z"], "es": ["helada"]}, "examples": [["la frosto \u0109ion detruis en la \u011dardeno", null], ["tremi pro frosto", null], ["la jura konsilisto eksentis froston en la dorso", "Fabeloj, volumo 1, Galo\u015doj de feli\u0109o"]], "subdefinitions": []}], "root": "frost", "primary": true}, "relkomutilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pinta movebla durelo trovi\u011danta \u0109e fiksa punkto de bran\u0109i\u011do de relvojoj kaj kiu ebligas direkti vagonaron de unu relvojo sur alian.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0435\u043b\u043a\u0430 (\u0436\u0435\u043b\u0435\u0437\u043d\u043e\u0434\u043e\u0440\u043e\u0436\u043d \u0430\u044f)"], "fr": ["aiguillage (appareil)"], "nl": ["wissel"], "de": ["Zungenvorrichtung"], "pl": ["zwrotnica"], "hu": ["v\u00e1lt\u00f3 (vas\u00fati)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "komut", "primary": false}, "frosti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti froste.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0440\u043e\u0437\u0456\u0446\u044c (\u0431\u0435\u0437\u0430\u0441\u0430\u0431.)"], "fr": ["geler (impers.)"], "nl": ["vriezen"], "ru": ["\u043c\u043e\u0440\u043e\u0437\u0438\u0442\u044c (\u0431\u0435\u0437\u043b.)"], "de": ["frieren"], "pl": ["mrozi\u0107"], "hu": ["fagy"]}, "examples": [["ofte frostas ankora\u016d en marto", null], ["frostas al mi en la piedoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "frost", "primary": false}, "Gorgono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nomo de \u0109iu el la tri grekaj diinoj: Meduzo, E\u016drialo kaj Steno, kiuj havis venenajn serpentojn anstata\u016d haroj, flugilojn, ungegojn kaj kaninojn. Foje oni mise nomas gorgono nur Meduzon.", "translations": {"el": ["\u0393\u03bf\u03c1\u03b3\u03ce\u03bd", "\u0393\u03bf\u03c1\u03b3\u03ce"], "bg": ["\u0433\u043e\u0440\u0433\u043e\u043d\u0430"], "nl": ["Gorgon"], "pt": ["G\u00f3rgone", "G\u00f3rgona"], "de": ["Gorgone"], "it": ["Gorgone"], "hu": ["Gorg\u00f3"], "en": ["Gorgon"], "pl": ["Gorgona"]}, "examples": [["\"Kapo de l' gorgono\" , Asklepio lernis kiel revivigi mortintojn per uzo de la sango de serpenthara gorgono. La sango de la maldekstra flanko de la gorgono estis mortiga veneno, sed tiun de la dekstra flanko Asklepio uzis por revivigi mortintojn.", "Ste\u0109jo, Inter Ni, Numero 228, aprilo 2005"]], "subdefinitions": []}], "root": "gorgon", "primary": true}, "frosta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Glaciige malvarma.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0440\u043e\u0437\u043d\u044b"], "fr": ["glac\u00e9", "glacial"], "nl": ["ijskoud", "ijzig"], "ru": ["\u043c\u043e\u0440\u043e\u0437\u043d\u044b\u0439"], "de": ["Frost-", "frostig"], "pl": ["mro\u017any"], "hu": ["fagyos"]}, "examples": [["frosta vetero, vento", null], ["la frostaj dezertoj de la poluso", null], ["hodia\u016d estas froste", null]], "subdefinitions": []}], "root": "frost", "primary": false}, "sin etendi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Etendi siajn membrojn.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u044c\u0446\u044f\u0433\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0440\u0430\u0441\u043f\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456\u0440\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["s'\u00e9tirer", "s'\u00e9tendre"], "es": ["extenderse"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u044f\u0433\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u0440\u043e\u0442\u044f\u0433\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0438\u0440\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["sich ausbreiten"], "pl": ["rozci\u0105ga\u0107 si\u0119"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Etendi\u011di.", "translations": {"de": ["sich erstrecken"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "etend", "primary": false}, "dermatozo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u011cenerala nomo de ha\u016dtmalsanoj.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u0440\u043c\u0430\u0442\u043e\u0437"], "fr": ["dermatose", "maladie de peau"], "pt": ["dermatose"], "ru": ["\u0434\u0435\u0440\u043c\u0430\u0442\u043e\u0437", "\u0441\u044b\u043f\u044c"], "ca": ["dermatosi"], "de": ["Dermatose"], "hu": ["dermat\u00f3zis", "b\u0151rbetegs\u00e9g"], "es": ["dermatosis"], "pl": ["dermatoza", "choroba sk\u00f3ry"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dermatoz", "primary": true}, "ne\u016drologiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri ne\u016drologio a\u016d kuracisto pri nervoj kaj ne\u016drozoj.", "translations": {"be": ["\u043d\u044d\u045e\u0440\u043e\u043b\u044f\u0433"], "fr": ["neurologue"], "en": ["neurologist"], "nl": ["neuroloog", "zenuwspecialist"], "pt": ["neurologista", "nevrologista"], "ru": ["\u043d\u0435\u0432\u0440\u043e\u043b\u043e\u0433"], "de": ["Neurologe", "Nervenarzt"], "hu": ["ideggy\u00f3gy\u00e1sz", "neurol\u00f3gus"], "el": ["\u03bd\u03b5\u03c5\u03c1\u03bf\u03bb\u03cc\u03b3\u03bf\u03c2"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "ne\u016drologo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ne\u016drologi", "primary": false}, "digestiga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Faciliganta la digeston.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043f\u043e\u0441\u043e\u0431\u0441\u0442\u0432\u0443\u044e\u0449\u0438\u0439 \u043f\u0438\u0449\u0435\u0432\u0430\u0440\u0435\u043d\u0438\u044e"], "fr": ["digestif (qui facilite la digestion)"], "nl": ["digestief", "wat doet verteren"], "ca": ["digestiu"], "de": ["verdauungsf\u00f6rdernd"], "hu": ["em\u00e9szt\u00e9st seg\u00edt\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "digest", "primary": false}, "\u015du\u015da konsonanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frikativo (frota konsonanto) el la serio \u00ab\u015d\u00bb, \u00ab\u0135\u00bb, a\u00fc el aliaj, palataj sonoj.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0438\u043f\u044f\u0449\u0430\u044f \u0441\u043e\u0433\u043b\u0430\u0441\u043d\u0430\u044f"], "fr": ["chuintante (phon.)"], "nl": ["sisklank"], "it": ["consonante fricativa postalveolare", "consonante sibilante postalveolare"], "hu": ["r\u00e9shang", "spir\u00e1ns"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015du\u015d", "primary": false}, "merita\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, kion oni meritis.", "translations": {"be": ["\u0443\u0437\u043d\u0430\u0433\u0430\u0440\u043e\u0434\u0430 (\u043d\u0435\u0448\u0442\u0430 \u0437\u0430\u0441\u043b\u0443\u0436\u0430\u043d\u0430\u0435)"], "nl": ["verdiende loon"], "es": ["recompensa"], "hu": ["\u00e9rdemd\u00edj", "meg\u00e9rdemelt jutalom"]}, "examples": [["redoni al iu la merita\u0135on", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "merit", "primary": false}, "konjako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vinbrando farita per du sinsekvaj distiladoj, el samnoma franca urbo, kaj komunlingve \u0109ia simila brando.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u044c\u044f\u043a"], "fr": ["cognac"], "bg": ["\u043a\u043e\u043d\u044f\u043a"], "nl": ["cognac"], "pt": ["conhaque"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u044c\u044f\u043a"], "ca": ["conyac"], "de": ["Kognac", "Cognac", "franz\u00f6sischer Weinbrand"], "fa": ["\u06a9\u064f\u0646\u06cc\u0627\u06a9"], "en": ["cognac"], "es": ["co\u00f1ac"]}, "examples": [["Zaur trankvile surtabligas belan konjakbotelon", "Oni ne pafas en Jamburg, \u0109apitro 14a, p. 83a"]], "subdefinitions": []}], "root": "konjak", "primary": true}, "elmovi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Eli\u011di kaj foriri de.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0439\u0442\u0438", "\u0432\u044b\u0434\u0432\u0438\u043d\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["abandonner (un lieu)", "quitter (un lieu)"], "en": ["exit", "leave", "move out"]}, "examples": [["la popolo elmovi\u011dis el siaj tendoj, por transiri Jordanon", "La Malnova Testamento, Josuo 3:14"]], "subdefinitions": []}], "root": "mov", "primary": false}, "tigo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En la komuna lingvo oni ordinare uzas la vorton \u00abtigo\u00bb nur parolante pri nelignaj vegeta\u0135oj, \u0109e la lignovegeta\u0135oj oni preferas \u00abtrunko\u00bb kaj \u00abbran\u0109o\u00bb, tamen en botaniko trunko kaj bran\u0109o estas anka\u016d tigoj."], "primary definition": "Parto de vegeta\u0135o, ordinare stangoforma, kiu tenas aliajn tigojn, bur\u011donojn, foliojn, kaj florojn.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u0446\u044f\u0431\u043b\u043e"], "fr": ["tige"], "en": ["stem", "stalk"], "nl": ["stengel", "steel (v.bloem)", "halm"], "pt": ["caule"], "ru": ["\u0441\u0442\u0435\u0431\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Spross", "St\u00e4ngel", "Halm", "Stiel (Pflanze)", "Schaft (z.B. L\u00f6wenzahn)"], "hu": ["sz\u00e1r (n\u00f6v\u00e9nyi)"], "pl": ["\u0142odyga", "\u017ad\u017ab\u0142o (traw)"]}, "examples": [["precipa tigo", null], ["folitigo", null], ["flortigo , flortigeto", null], ["novtigo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tig", "primary": true}, "spinmomanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Momanto de movokvanto interna de elementa korpusklo.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043f\u0456\u043d"], "hu": ["spin"], "en": ["spin"], "pl": ["spin"], "ru": ["\u0441\u043f\u0438\u043d"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Magneta momanto de elementa korpusklo, proporcia al la spina momanto de movokvanto.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "momanto", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spin", "primary": false}, "grupeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Melodiornamo uzata en klasika e\u016dropa muziko, kiu alternigas la tonon sinsekve unufoje kun la supra kaj malsupra tonoj.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0443\u043f\u0435\u0442\u0442\u043e"], "fr": ["grupetto"], "nl": ["grupetto"], "pt": ["grupeto"], "it": ["grupetto"], "es": ["grupeto"], "hu": ["cifr\u00e1zat", "\u00e9k\u00edt\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grupet", "primary": true}, "subvico": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de vico u) Tia vico v, ke \u011dia fonto-aro estas subaro de la fonto-aro de u, kaj ke \u0109iu termo de v estas termo anka\u016d de u por la sama indico.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["sous-suite"], "en": ["subsequence"], "pt": ["sub-seq\u00fc\u00eancia"], "de": ["Teilfolge"], "pl": ["podci\u0105g", "ci\u0105g cz\u0119\u015bciowy"], "hu": ["r\u00e9szsorozat"]}, "examples": [["\u0109iu ajn nefinia subvico de ko\u015dia vico estas ko\u015dia", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vic", "primary": false}, "foskavo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arta, fosita kavo, precipe en tero.", "translations": {"ru": ["\u0440\u043e\u0432"], "fr": ["douve", "foss\u00e9"], "nl": ["greppel", "sloot"], "pt": ["fosso", "fossa"], "pl": ["fosa"], "hu": ["\u00e1sott g\u00f6d\u00f6r"]}, "examples": [["nun li mem vidis la kastelon kun \u011diaj duoblaj foskavoj", "Fabeloj, volumo 4, Historio el la dunoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "kav", "primary": false}, "Dankotago": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nordamerika festo, okazanta je la 4a \u0135a\u016ddo de novembro en Usono, kaj je la 2a lundo de oktobro en Kanado, origine danka al Dio pro la favoroj de la pasinta jaro.", "translations": {"ru": ["\u0414\u0435\u043d\u044c \u0411\u043b\u0430\u0433\u043e\u0434\u0430\u0440\u0435\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["Thanksgiving"], "en": ["Thanksgiving Day"], "nl": ["dankdag"], "pt": ["Dia de ac\u00e7\u00e3o de gra\u00e7as"], "no": ["h\u00f8sttakkefest", "takkefest"], "de": ["Erntedankfest", "Dankfest"], "hu": ["h\u00e1laad\u00f3 \u00fcnnep"], "pl": ["\u015awi\u0119to Dzi\u0119kczynienia"], "es": ["D\u00eda de Acci\u00f3n de Gracias"]}, "examples": [["hodia\u016d la 23a de novembro estas Dankotago en Usono", "Arono kaj Karlina, Radio Verda, 2006-11-23"]], "subdefinitions": []}], "root": "dank", "primary": false}, "mensmalsano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nenormala funkciado de racio, humoro a\u016d alia mensa\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0441\u0438\u0445\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0435 \u0440\u0430\u0441\u0441\u0442\u0440\u043e\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["maladie mentale", "psychopathie"], "en": ["mental illness"], "nl": ["geestesziekte"], "it": ["malattia mentale"]}, "examples": [["\u00abNova Progreso en Medicino por Mensmalsano\u00bb", "Kobayasi T., Nova Progreso..., AIS-Sesio, 2002"]], "subdefinitions": []}], "root": "san", "primary": false}, "\u0109ebrusta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de vesto, situanta \u0109e la brusto.", "translations": {"fr": ["poitrine (v\u00eatement)"], "br": ["bruched (dilhad)"]}, "examples": [["Levio ser\u0109is en la \u0109ebrusto kaj eligis pergamenrulon", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 26"], ["\u015di estis vestita per vesto tre simila al tiu, kiun portis la Betra\u0125anino, krom tio, ke \u011di ne havis broditan kolombon sur la \u0109ebrusta\u0135o", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 10"]], "subdefinitions": []}], "root": "brust", "primary": false}, "drakmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0434\u0440\u0430\u0445\u043c\u0430"], "fr": ["drachme"], "bg": ["\u0434\u0440\u0430\u0445\u043c\u0430"], "nl": ["drachme"], "pt": ["dracma"], "ru": ["\u0434\u0440\u0430\u0445\u043c\u0430"], "de": ["Drachme"], "pl": ["drachma"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "drakm", "primary": true}, "kunvibra kordo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Netu\u015data kordo de kordinstrumento, kiu pro proporcia longo resone vibras, kiam oni sonigas alian kordon.", "translations": {"fr": ["corde sympathique"], "nl": ["resonanssnaar"], "hu": ["rezon\u00e1torh\u00far"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kord", "primary": false}, "formorti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Malaperi sekve de mortado (precipe pri iu grupo, familio, specio, metio kaj tiel plu) a\u016d ekstermado.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u043c\u0435\u0440\u0435\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u043c\u0438\u0440\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["disparaitre (esp\u00e8ce, groupe)", "dispara\u00eetre (esp\u00e8ce, groupe)", "s'\u00e9teindre (esp\u00e8ce, groupe)"], "en": ["die out", "die off", "become extinct"], "nl": ["afsterven"], "pt": ["desaparecer ao morrer"], "it": ["estinguersi"], "hu": ["kihal"], "pl": ["wymrze\u0107"]}, "examples": [["sed tiu brueto balda\u016d formortis", null], ["la dinosa\u016droj formortis", null], ["kaj la tempo, dum kiu ni iris de Kade-Barnea estis tridek ok jaroj, \u011dis formortis el la tendaro la tuta generacio de militistoj, kiel \u0135uris al ili la Eternulo", "La Malnova Testamento, Readmono 2:14"], ["mi \u011dojas, ke nia kredo ankora\u016d ne formortis", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mort", "primary": false}, "monogamiulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu vivas monogamie.", "translations": {"fa": ["\u062a\u06a9\u200c\u0647\u0645\u0633\u0631"], "fr": ["monogame"], "nl": ["monogamist"], "de": ["Monogamist"], "pl": ["monogamista {m}", "monogamistka {f}"], "hu": ["monog\u00e1m"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "monogami", "primary": false}, "terlango": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longa, mallar\u011da strio de tero, kiu etendi\u011das en maron, lagon a\u016d riveron.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0441\u0430 (\u0433\u0435\u0430\u0433\u0440.)"], "fr": ["cap", "langue de terre"], "nl": ["landtong"], "ru": ["\u043a\u043e\u0441\u0430 (\u0433\u0435\u043e\u0433\u0440.)"], "de": ["Landzunge"], "hu": ["f\u00f6ldnyelv"], "pl": ["cypel", "mierzeja"], "he": ["\u05dc\u05e9\u05d5\u05df \u05d9\u05d1\u05e9\u05d4"]}, "examples": [["kelkaj rokplatoj ku\u015dis kiel malgrandaj terlangoj en la neprofunda akvo", "Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, unua parto, \u0109apitro 2a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "terkapo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ter", "primary": false}, "interna rilato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(ene de aro E) Rilato de E al E.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043d\u043e\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435 \u043d\u0430 \u043c\u043d\u043e\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435"], "fr": ["relation sur un ensemble"], "en": ["relation on a set"], "de": ["Relation in einer Menge"], "pl": ["relacja w zbiorze"], "hu": ["homog\u00e9n rel\u00e1ci\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rilat", "primary": false}, "argono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 18, atompezo 39,948, simbolo Ar. Senodora, senkolora nobla gaso, ekzistanta la\u016d malgranda kvanto en la tera atmosfero.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0433\u043e\u043d"], "fr": ["argon"], "en": ["argon"], "nl": ["argon"], "pt": ["arg\u00f4nio", "\u00e1rgon"], "la": ["Argon"], "de": ["Argon"], "tr": ["argon"], "it": ["argon"], "hu": ["argon"], "sk": ["arg\u00f3n"], "es": ["arg\u00f3n"], "br": ["argon"], "ru": ["\u0430\u0440\u0433\u043e\u043d"], "pl": ["argon"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "argon", "primary": true}, "semgrajno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Embrio de floroplanto kun nutra\u0135o kaj gardanta \u015delo, entenata en la frukto. La semgrajno esti\u011das el fekundi\u011dinta ovulo kaj produktas la \u011dermon.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0435\u043c\u044f"], "fr": ["graine (bot.)"], "nl": ["zaaigoed", "zaaigraan"], "pt": ["semente"], "de": ["Samenkorn"], "tr": ["tohum"], "hu": ["vet\u0151mag"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grajn", "primary": false}, "samovaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metala aparato, uzata de Rusujo \u011dis Okcidentazio por boligi akvon destinitan al preparado de tetrinka\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043c\u0430\u0432\u0430\u0440"], "fr": ["samovar"], "bg": ["\u0441\u0430\u043c\u043e\u0432\u0430\u0440"], "nl": ["samovar"], "pt": ["samovar"], "ru": ["\u0441\u0430\u043c\u043e\u0432\u0430\u0440"], "de": ["Samowar"], "it": ["samovar"], "hu": ["szamov\u00e1r"], "en": ["samovar"], "pl": ["samowar"]}, "examples": [["sur tablo, inter grandaj siringaj bukedoj, jam bolis la samovaro", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 5a, p. 21a"]], "subdefinitions": []}], "root": "samovar", "primary": true}, "ilustra\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Desegno, kiu ilustras.", "translations": {"be": ["\u0456\u043b\u044e\u0441\u0442\u0440\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["illustration (ce qui illustre)"], "nl": ["illustratie"], "pt": ["ilustra\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0438\u043b\u043b\u044e\u0441\u0442\u0440\u0430\u0446\u0438\u044f"], "hu": ["illusztr\u00e1ci\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ekzemplo, kiu klarigas.", "translations": {"nl": ["voorbeeld"], "de": ["Illustration"], "en": ["illustration"], "es": ["ilustraci\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ilustr", "primary": false}, "teza\u016dro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sistemo de nocioj de scienco, te\u0125nika fako a\u016d lingvo.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0435\u0437\u0430\u0443\u0440\u0443\u0441"], "en": ["thesaurus", "semantic dictionary"], "nl": ["thesaurus", "semantisch woordenboek"], "pt": ["tesauro"], "be": ["\u0442\u044d\u0437\u0430\u045e\u0440\u0443\u0441"], "de": ["Thesaurus"], "hu": ["tezaurusz"], "pl": ["tezaurus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Vortaro prezentanta sistemon de nocioj de fako a\u016d lingvo, precipe la genra-specajn rilatojn, sinonimojn kaj antonimojn, ebliganta trovi vorton la\u016d senco.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0434\u0435\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0441\u043b\u043e\u0432\u0430\u0440\u044c", "\u0442\u0435\u0437\u0430\u0443\u0440\u0443\u0441"], "pl": ["tezaurus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "teza\u016dr", "primary": true}, "senkurza": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nehavanta kurzon, ne negocata en la borso.", "translations": {"de": ["nicht notiert", "gestrichen"], "nl": ["niet genoteerd (koers)"], "hu": ["t\u0151zsd\u00e9n nem jegyzett"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kurz", "primary": false}, "rabia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al rabio 1.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0448\u0435\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["enrag\u00e9", "rabique"], "en": ["rabies"], "pl": ["w\u015bciek\u0142y", "oszala\u0142y"], "hu": ["veszetts\u00e9ggel kapcsolatos"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malsana je rabio 1.", "translations": {"be": ["\u0448\u0430\u043b\u0451\u043d\u044b"], "en": ["rabid"], "de": ["tollw\u00fctig"], "sv": ["rabiessmittad"], "hu": ["veszett"], "pl": ["chory na w\u015bcieklizn\u0119"]}, "examples": [["por hundon dronigi oni nomas \u011din rabia", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Furioze ekscitita, ne plu sin reganta.", "translations": {"be": ["\u0448\u0430\u043b\u0451\u043d\u044b", "\u0440\u0430\u0437\u044c\u044e\u0448\u0430\u043d\u044b"], "en": ["raging", "frenzied", "furious"], "nl": ["dol", "razend", "rabiaat"], "de": ["rabiat", "w\u00fctend"], "sv": ["rasande", "ursinnig", "rabiat"], "hu": ["\u0151rj\u00f6ng\u0151"]}, "examples": [["rabia pro, de kolero", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "rabi", "primary": false}, "procesema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Amanta procesi.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u0442\u044f\u0436\u043d\u044b\u0439"], "de": ["prozessfreudig"], "nl": ["tot procederen geneigd"], "pl": ["pieniacki"], "hu": ["peresked\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "proces", "primary": false}, "viburno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio kaprifoliacoj (Viburnum), blankflora kaj ru\u011dfrukta.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u0456\u043d\u0430"], "nl": ["sneeuwbal (struik)"], "pt": ["viburno"], "ru": ["\u043a\u0430\u043b\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Schneeball"], "hu": ["bangita"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "viburn", "primary": true}, "rabio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mortiga infekta malsano, inokulebla al homoj a\u016d bestoj per la salivo kaj karakterizata per furiozego kaj deziro mordi, kiun sekvas paralizo.", "translations": {"be": ["\u0448\u0430\u043b\u0435\u043d\u0441\u0442\u0432\u0430", "\u0432\u0430\u0434\u0430\u0431\u043e\u044f\u0437\u044c"], "fr": ["rage (maladie, excitation)"], "en": ["rabies"], "nl": ["hondsdolheid", "rabies"], "pt": ["raiva", "dana\u00e7\u00e3o", "hidrofobia", "lissa", "r\u00e1bia"], "ru": ["\u0431\u0435\u0448\u0435\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u0432\u043e\u0434\u043e\u0431\u043e\u044f\u0437\u043d\u044c"], "de": ["Tollwut"], "sv": ["rabies"], "hu": ["veszetts\u00e9g"], "lat": ["rabies, em, e"], "pl": ["w\u015bcieklizna"]}, "examples": [["la vakcinadon kontra\u016d rabio eltrovis Pasteur", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Furioza pasia ekscitegeco.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0448\u0435\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "en": ["frenzy", "rage"], "nl": ["razernij"], "be": ["\u0448\u0430\u043b\u0435\u043d\u0441\u0442\u0432\u0430", "\u0440\u0430\u0437\u044c\u044e\u0448\u0430\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "de": ["Raserei"], "sv": ["raseri", "ursinne"], "hu": ["\u0151rj\u00f6ng\u00e9s"], "pl": ["w\u015bciek\u0142o\u015b\u0107", "sza\u0142"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rabi", "primary": true}, "rigardo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago a\u016d maniero rigardi.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0437\u0433\u043b\u044f\u0434"], "fr": ["regard"], "nl": ["blik"], "be": ["\u043f\u043e\u0433\u043b\u044f\u0434", "\u043f\u043e\u0437\u0456\u0440\u043a"], "de": ["Blick"], "hu": ["tekintet", "n\u00e9z\u00e9s"]}, "examples": [["\u0135eti rigardon al iu, sur iun, al io", "Z"], ["la vila\u011danoj akompanis nin per scivolemaj rigardoj", null], ["nuba, ripro\u0109a rigardo", null], ["kolera rigardo elfulmis el sub liaj kuntiritaj brovoj", null], ["\u0109e la rigardo, kiom fari restas", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "rigard", "primary": false}, "konsonanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bruero, akompanata a\u016d ne per sonora vibrado de vo\u0109kordoj; la konsonantoj estas kompare la plej malvastaj el la sonoj; ili diferencas de la sonantoj per tio, ke ili estas nesilabigaj.", "translations": {"be": ["\u0437\u044b\u0447\u043d\u044b (\u0433\u0443\u043a)"], "fr": ["consonne"], "en": ["consonant"], "nl": ["medeklinker"], "pt": ["consoante (fon.)"], "ru": ["\u0441\u043e\u0433\u043b\u0430\u0441\u043d\u044b\u0439 (\u0437\u0432\u0443\u043a)"], "de": ["Konsonant", "Mitlaut", "Mitlauter"], "fa": ["\u0647\u0645\u062e\u0648\u0627\u0646 (\u0622\u0648\u0627\u0634\u0646\u0627\u0633\u06cc)", "\u0635\u0627\u0645\u062a"], "es": ["consonante"]}, "examples": [["kvankam multaj pensas ke en la korea ne ekzistas vo\u0109aj konsonantoj, tamen \u011di ilin havas", "Yamasaki Seik\u00f4: Transskribo de la \u0109ina, Monatojaro 1999a, numero 4a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "konsonant", "primary": true}, "normala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Norma , ordinara kaj la\u016dregula.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0440\u043c\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["normal"], "bg": ["\u043d\u043e\u0440\u043c\u0430\u043b\u0435\u043d"], "nl": ["normaal"], "pt": ["normal"], "ru": ["\u043d\u043e\u0440\u043c\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["normal"], "hu": ["norm\u00e1lis", "rendes"], "en": ["normal"], "es": ["normal"], "cs": ["norm\u00e1ln\u00ed"], "pl": ["normalny"]}, "examples": [["normala temperaturo, vivmaniero", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: \u0108i tiu termino devenas etimologie de la latina \u00abnorma\u00bb, kiu signifas \u00abortilo\u00bb. En Esperanto, kiel en multaj modernaj lingvoj, la senca rilato inter la matematikaj sencoj de \u0109i tiu termino kaj la komunuza tute perdi\u011dis."], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0432\u0430\u0440\u0438\u0430\u043d\u0442\u043d\u0430\u044f (\u043f\u043e\u0434\u0433\u0440\u0443\u043f\u043f\u0430)", "\u043d\u043e\u0440\u043c\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f (\u043f\u043e\u0434\u0433\u0440\u0443\u043f\u043f\u0430)", "\u0441\u0430\u043c\u043e\u0441\u043e\u043f\u0440\u044f\u0436\u0451\u043d\u043d\u0430\u044f (\u043f\u043e\u0434\u0433\u0440\u0443\u043f\u043f\u0430)", "\u043d\u043e\u0440\u043c\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 (\u0434\u0435\u043b\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c)"], "fr": ["(sous-groupe) invariant", "(sous-groupe) normal", "(sous-groupe) distingu\u00e9"], "en": ["invariant (subgroup)", "normal (subgroup)", "distinguished (subgroup)", "self-conjugate (subgroup)", "normal (divisor)"], "de": ["invariant (-e Untergruppe)", "Normal-(teiler)", "selbst-konjugiert (-e Untergruppe)"], "hu": ["invari\u00e1ns(alcsoport)"], "pl": ["(podgrupa) niezmiennicza", "(podgrupa) normalna", "(dzielnik) normalny"]}, "examples": []}]}], "root": "normal", "primary": true}, "klimatizilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato kiu reguligas la ecojn de aero en ejo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0434\u0438\u0446\u0438\u043e\u043d\u0435\u0440"], "fr": ["climatisation (appareillage)"], "de": ["Klimaanlage"], "nl": ["klimaatregelaar", "airconditioner"], "bg": ["\u043a\u043b\u0438\u043c\u0430\u0442\u0438\u0437\u0430\u0446\u0438\u044f"]}, "examples": [["\u0109iuj \u0109ambroj havas klimatizilon, telefonon, satelitan televidilon, hararsekigilon, etan fridujon kaj interretkonekton", "-, 90a UK, Vilno, Dua bulteno, 2005-02-24"]], "subdefinitions": []}], "root": "klimatiz", "primary": false}, "normalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "normal", "primary": false}, "elen": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eksteren.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0440\u0443\u0436\u0443"], "fr": ["dehors"], "he": ["\u05d4\u05d7\u05d5\u05e6\u05d4"], "de": ["heraus"], "pl": ["z", "ze (\u015brodka)"], "vo": ["se"]}, "examples": [["\u0135eti ion elen", "Z"], ["la akvo ver\u015di\u011dis en \u015diajn \u015duojn kaj elen", "Andersen, trad. Zamenhof, Fabeloj, Re\u011didino sur pizo"]], "subdefinitions": []}], "root": "el", "primary": false}, "kontra\u016dbatalanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu, kiu kontra\u016dbatalas.", "translations": {"fr": ["adversaire (subst.)", "antagoniste (subst.)", "ennemi (subst.)", "contradicteur (subst.)", "opposant (subst.)"], "pl": ["przeciwnik", "wr\u00f3g"]}, "examples": [["per Via nomo ni piedpremos niajn kontra\u016dbatalantojn", "La Malnova Testamento, Psalmaro 44:5"]], "subdefinitions": []}], "root": "batal", "primary": false}, "simonio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komercado de sankta\u0135oj, kiaj religia posteno, sakramento, relikvo....", "translations": {"fr": ["simonie"], "it": ["simonia"], "pt": ["simonia"]}, "examples": [["li komencis labori por restarigi la pastran disciplinon, batalante kontra\u016d la simonio", "Vikipedio, artikolo \u00abLeono la 9a\u00bb, 2006-02-06"], ["tio \u0109iam sonis strange en miaj oreloj, kiel la vorto gnomono en E\u016dklida\u0135o a\u016d la vorto simonio en la Katekismo", "James Joyce, [trad. neindikita], Dublinanoj, La Fratinoj, [vidita je 2006-02-27]"]], "subdefinitions": []}], "root": "simoni", "primary": true}, "halogeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u011cenerala nomo donata al kloro, bromo, jodo kaj fluoro (etimologie: \u00absalformanto\u00bb, \u00absalnaskanto\u00bb).", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043b\u044f\u0433\u0435\u043d"], "fr": ["halog\u00e8ne"], "nl": ["halogeen"], "pt": ["halog\u00eanio"], "ru": ["\u0433\u0430\u043b\u043e\u0433\u0435\u043d", "\u0433\u0430\u043b\u043e\u0438\u0434"], "de": ["Halogen", "Salzbildner"], "it": ["alogeno"], "hu": ["halog\u00e9n", "s\u00f3k\u00e9pz\u0151"], "fa": ["\u0647\u0627\u0644\u0648\u0698\u0646"], "es": ["hal\u00f3geno"], "pl": ["halogenek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "halogen", "primary": true}, "eksportmonopolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Monopolo je la eksportado de varo.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0441\u043f\u0430\u0440\u0442\u043d\u0430\u044f \u043c\u0430\u043d\u0430\u043f\u043e\u043b\u0456\u044f"], "de": ["Exportmonopol"], "en": ["export monopoly"], "ru": ["\u044d\u043a\u0441\u043f\u043e\u0440\u0442\u043d\u0430\u044f \u043c\u043e\u043d\u043e\u043f\u043e\u043b\u0438\u044f"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "monopol", "primary": false}, "Aleksandro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo grekdevena.", "translations": {"ru": ["\u0410\u043b\u0435\u043a\u0441\u0430\u043d\u0434\u0440"], "fr": ["Alexandre"], "en": ["Alexander"], "be": ["\u0410\u043b\u044f\u043a\u0441\u0430\u043d\u0434\u0430\u0440", "\u0410\u043b\u0435\u0441\u044c"], "de": ["Alexander"], "it": ["Alessandro"], "pl": ["Aleksander", "Alek", "Olek"]}, "examples": [["Aleksandro ne volas lerni", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 9"]], "subdefinitions": []}], "root": "Aleksandr", "primary": true}, "glita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiel glata a\u016d grasa, ke oni glitas mar\u015dante sur \u011di a\u016d ekkaptante \u011din.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u043e\u043b\u044c\u0437\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["glissant", "insaisissable (fuyant)", "fuyant (insaisissable)"], "nl": ["glad"], "pt": ["escorregadio"], "be": ["\u0441\u044c\u043b\u0456\u0437\u043a\u0456", "\u043a\u043e\u045e\u0437\u043a\u0456"], "ca": ["rellisc\u00f3s", "lliscad\u00eds"], "de": ["glatt", "rutschig", "schmierig"], "sv": ["hal"], "hu": ["cs\u00fasz\u00f3s", "s\u00edkos"], "es": ["resbaladizo"], "pl": ["\u015bliski"]}, "examples": [["glita pargeto, angilo", null], ["okazon kaptu \u0109e l' kapo, \u0109ar la vosto estas glita", "Proverbaro esperanta"], ["glitiga substanco", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Evitema, elturni\u011da, malfacile kaptebla.", "translations": {"pl": ["\u015bliski"]}, "examples": [["spiritoj glitigaj, kiel serpenta korpo", "Z"], ["angile glitaj argumentoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "glit", "primary": false}, "kampe\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arbo el Suda Ameriko, kies ligno liveras ru\u011dan tinkturon.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u043f\u044d\u0448"], "fr": ["camp\u00eache"], "en": ["campeachy", "logwood tree"], "nl": ["camp\u00eacheboom"], "ru": ["\u043a\u0430\u043c\u043f\u0435\u0448"], "de": ["Kampesche"], "hu": ["b\u00f6rzs\u00f6nyfa", "k\u00e9kfa", "kampisfa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nomo donata al la peza kaj malmola ligno de tiu arbo.", "translations": {"nl": ["camp\u00eachehout"], "de": ["Kampescheholz"], "en": ["logwood"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kampe\u0109", "primary": true}, "gliti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Facile sur\u015dovi\u011di sur glata a\u016d grasa supra\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u043e\u043b\u044c\u0437\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["glisser (intr., sur qc)", "passer sans bruit", "sombrer (dans) (s'abandonner)"], "en": ["glide"], "nl": ["glijden", "slippen"], "pt": ["escorregar", "deslizar", "resvalar"], "be": ["\u0441\u044c\u043b\u0456\u0437\u0433\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u044c\u043b\u0456\u0437\u0433\u0430\u0446\u0435\u0446\u044c", "\u0441\u044c\u043b\u0456\u0437\u0433\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u043a\u043e\u045e\u0437\u0430\u0446\u0446\u0430"], "ca": ["lliscar", "patinar"], "de": ["gleiten"], "sv": ["glida"], "hu": ["cs\u00faszik", "siklik"], "es": ["deslizarse", "patinar"], "pl": ["\u015blizga\u0107", "\u015blizga\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["oni glitas kiel sur sapo", null], ["\u015dtono glitas sur la glacio", null], ["mi lasis min gliti en la kava\u0135on", null], ["molekuloj de fluida\u0135o facile glitas unu sur alia", null], ["dehakitaj arboj glitis la\u016dlonge de la deklivo", null], ["fi\u015doj glitas en akvo, birdoj en aero", null], ["degliti de la \u0109evalo", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Anta\u016deni\u011di sur glata supra\u0135o, konservante sian ekvilibron.", "translations": {"ca": ["lliscar", "patinar"], "es": ["deslizarse", "patinar"], "pl": ["\u015blizga\u0107 si\u0119"], "hu": ["cs\u00faszk\u00e1l"]}, "examples": [["la infanoj glitis gaje sur la nova glacio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Perdi la starecon kaj ekvilibron, mar\u015dante sur glata supra\u0135o.", "translations": {"ca": ["relliscar", "resquitllar"], "pl": ["po\u015blizgn\u0105\u0107 si\u0119"], "es": ["resbalar"], "hu": ["megcs\u00faszik"]}, "examples": [["mia piedo ekglitis sur la vaksita pargeto, kaj mi falis", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Pasi senbrue, facile, nerimarkite.", "translations": {"pl": ["prze\u015blizgiwa\u0107 si\u0119"], "hu": ["siklik"]}, "examples": [["la servistoj senbrue glitis inter la man\u011dantoj", null], ["centoj da bildoj glitis tra liaj pensoj", "Fabeloj, volumo 2, Sambuka virineto"], ["senvole glitis miaj okuloj al mia \u015dranko", null], ["lian koron traglitas mallumaj nuboj", "Z"], ["li traglitis inter la \u0109eestantaro", null], ["la pejza\u011do rapide preterglitis anta\u016d liaj okuloj", null], ["ili glitas iom post iom en profundan mizeron", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "flugi, flui, na\u011di, preterporti\u011di, \u015dvebi", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "glit", "primary": true}, "glito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago gliti.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043b\u0456\u0437\u0433\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0441\u044c\u043b\u0456\u0437\u0433\u0430\u0446\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043a\u043e\u045e\u0437\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["glissement"], "nl": ["het glijden"], "pt": ["deslize", "deslizamento", "escorregadela", "escorregadura", "escorregamento", "escorreg\u00e3o", "escorrego", "resvalo", "resvalamento", "resvaladura"], "ru": ["\u0441\u043a\u043e\u043b\u044c\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "ca": ["lliscament", "patinatge"], "hu": ["cs\u00fasz\u00e1s"], "pl": ["po\u015blizg"], "es": ["patinaje"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Preska\u016d neperceptebla transiro inter du sinsekvaj distingeblaj pozicioj de la vo\u0109organoj.", "translations": {"de": ["Glissando"], "hu": ["glissando"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Metrika licenco, pro kiu oni toleras anstata\u016digon de komenca jambo per trokeo.", "translations": {}, "examples": [["\u00abs\u00edgno de k\u00f3r' sov\u00e1\u011da kaj senbr\u00edda\u00bb", "Z"], ["kelkaj poetoj volis e\u0109 iri plue: ili provis duoblan gliton, t.e. la trokeigon de la du unuaj piedoj", "Parnasa Gvidlibro, p. 23"]], "subdefinitions": []}], "root": "glit", "primary": false}, "mezono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Klaso de nestabilaj partikloj kun nula a\u016d entjera spino, apartenantaj al klaso de hadronoj kaj ne havantaj barjonan \u015dargon.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0437\u043e\u043d"], "en": ["meson", "mesotron"], "nl": ["meson"], "pt": ["m\u00e9son"], "ru": ["\u043c\u0435\u0437\u043e\u043d"], "de": ["Meson"], "hu": ["mezon"], "fa": ["\u0645\u0632\u0648\u0646"], "es": ["mes\u00f3n"], "pl": ["mezon"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mezon", "primary": true}, "orbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spaco, kiun trakuras planedo dum sia rondirado \u0109irka\u016d la suno.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0431\u0456\u0442\u0430"], "nl": ["baanvlak"], "pt": ["\u00f3rbita"], "el": ["\u03c4\u03c1\u03bf\u03c7\u03b9\u03ac"], "de": ["Umlaufbahn", "Orbit"], "hu": ["p\u00e1lyafelsz\u00edn"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "orb", "primary": true}, "epikurano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adepto de epikurismo (precipe la\u016d la 2-a senco).", "translations": {"be": ["\u044d\u043f\u0456\u043a\u0443\u0440\u044d\u0435\u0446"], "fr": ["\u00e9picurien (subst.)"], "en": ["epicure", "epicurean"], "pt": ["epicurista"], "ru": ["\u044d\u043f\u0438\u043a\u0443\u0440\u0435\u0435\u0446"], "de": ["Epikureer"], "hu": ["epikureus", "epikureista"], "pl": ["epikurejczyk"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Epikur", "primary": false}, "area\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Surfaco, precipe se \u011di havas finitan areon.", "translations": {"de": ["Fl\u00e4che", "Gebiet", "Areal"], "nl": ["oppervlakte", "gebied"], "en": ["area"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "are", "primary": false}, "sterkorario": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["labbe"], "en": ["skua"], "nl": ["jager"], "la": ["Stercorarius"], "de": ["Raubm\u00f6we"], "it": ["stercorario"], "hu": ["halfarkas"], "sv": ["labb"], "pl": ["wydrzyk"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sterkorari", "primary": true}, "anta\u016dpensi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Pripensi anta\u016d la ago.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u0443\u043c\u044b\u0448\u043b\u044f\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u043c\u044b\u0441\u043b\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["\u00e9laborer (pr\u00e9m\u00e9diter)", "pr\u00e9m\u00e9diter"], "de": ["bedenken", "durchdenken", "vorher nachdenken"], "nl": ["tevoren bedenken"], "hu": ["el\u0151re elgondol", "kitervel"]}, "examples": [["anta\u016dpensita krimo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pens", "primary": false}, "skribejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko ta\u016dge aran\u011dita por skribado.", "translations": {"ru": ["\u0431\u044e\u0440\u043e", "\u0440\u0430\u0431\u043e\u0447\u0438\u0439 \u043a\u0430\u0431\u0438\u043d\u0435\u0442", "\u0441\u043a\u0440\u0438\u043f\u0442\u043e\u0440\u0438\u0439"], "fr": ["bureau (pi\u00e8ce pour \u00e9crire)", "cabinet de travail", "scriptorium"], "nl": ["kabinet", "typkamer"], "hu": ["iroda", "\u00edr\u00f3szoba"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skrib", "primary": false}, "judgermana lingvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0438\u0434\u0438\u0448"], "fr": ["yiddish (subst.)"], "nl": ["jiddisj (zn.)"], "fa": ["\u06cc\u06cc\u062f\u06cc\u0634"], "de": ["Jiddisch"], "it": ["yiddish (lingua)"], "pl": ["jidisz", "jidysz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "german", "primary": false}, "kunsenti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Senti akorde kun alia persono.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0447\u0443\u0432\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["ressentir (partager les sentiments)", "partager les sentiments"], "hu": ["egy\u00fctt \u00e9rez"], "pl": ["wsp\u00f3\u0142czu\u0107"], "be": ["\u0441\u043f\u0430\u0447\u0443\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u043f\u0430\u0433\u0430\u0434\u0430\u0446\u044c"]}, "examples": [["mi kunsentas kun vi en viaj afliktoj", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 1a, renkonto"], ["ili verkis libron pri siaj lingvistikaj esploroj, esperante ke ni kunsentos ilian fascini\u011don pri lingva tempoekskurso", "S. Derevjanni\u0125, Atrakcio por lingvo\u015datantoj?, Monato, jaro 2001a, numero 11a, p. 30a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sent", "primary": false}, "talaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longa lar\u011da robo en iuj landoj ofice portata de ju\u011distoj, profesoroj, advokatoj...", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u0442\u044b\u044f", "\u0442\u043e\u0433\u0430"], "fr": ["toge (d'avocat etc.)"], "en": ["gown", "robe"], "nl": ["toga"], "pt": ["toga", "beca"], "ru": ["\u043c\u0430\u043d\u0442\u0438\u044f", "\u0442\u043e\u0433\u0430"], "de": ["Talar"], "hu": ["tal\u00e1r"], "sk": ["tal\u00e1r"], "fa": ["\u0631\u062f\u0627", "\u062c\u0628\u0647"], "pl": ["toga (np. s\u0119dziowska)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "talar", "primary": true}, "genaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la genoj de vivulo a\u016d de specio.", "translations": {"fa": ["\u0698\u0646\u0648\u0645"], "fr": ["g\u00e9nome", "patrimoine g\u00e9n\u00e9tique"], "de": ["Genom", "Erbgut"], "en": ["genome"]}, "examples": [["\u0109inaj sciencistoj kune esploris kaj plenumis la \u00abskizon pri la riza genaro\u00bb", "A. Chu, Nova\u0135oj de scienco, 2003"]], "subdefinitions": []}], "root": "gen", "primary": false}, "en kompanio de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0432 \u043e\u0431\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435 (\u043a\u043e\u0433\u043e-\u043b.)"], "fr": ["avec (en compagnie de)", "en compagnie de", "accompagn\u00e9 de"], "nl": ["in gezelschap van"], "hu": ["t\u00e1rsas\u00e1g\u00e1ban"]}, "examples": [["\u015di iris kun sia malgranda infano en kompanio de du \u0109am\u0109asistoj", "Z"], ["estis aparta plezuro sidi en apudhejma \u011dardeno en kompanio de amikoj", "Voja\u011do en Esperanto-lando B. Kolkerleciono 25a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompani", "primary": false}, "desalti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Salti de alte.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0441\u043a\u043e\u0447\u044b\u0446\u044c"], "en": ["jump down", "dismount"], "nl": ["van iets afspringen"], "ru": ["\u0441\u043f\u0440\u044b\u0433\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u0441\u043a\u043e\u0447\u0438\u0442\u044c"], "de": ["abspringen"], "sv": ["hoppa ner"], "hu": ["leugrik"], "it": ["saltare gi\u00f9", "balzare gi\u00f9"]}, "examples": [["la rajdanto desaltis teren", null]], "subdefinitions": []}], "root": "salt", "primary": false}, "pikbastono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Montbastono.", "translations": {"ru": ["\u0430\u043b\u044c\u043f\u0435\u043d\u0448\u0442\u043e\u043a"], "fr": ["b\u00e2ton de marche"], "en": ["spit", "skewer"], "nl": ["bergstok"], "pl": ["czekan"], "hu": ["hegym\u00e1sz\u00f3 bot"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pik", "primary": false}, "faceti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari facetojn sur.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0430\u043d\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["facetter", "tailler \u00e0 facettes"], "de": ["schleifen"], "nl": ["slijpen (v.diamant)"], "hu": ["csiszol (dr\u00e1gak\u0151vet)", "metsz (dr\u00e1gak\u0151vet)"]}, "examples": [["faceti diamantojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "facet", "primary": false}, "telekomuniki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sendi informon per elektromagnetaj rimedoj.", "translations": {"fr": ["t\u00e9l\u00e9communiquer", "envoyer par t\u00e9l\u00e9communication"], "pl": ["telekomunikowa\u0107"], "pt": ["telecomunicar"]}, "examples": [["telekomuniki al la fiska administracio sian enspezodeklaron", null]], "subdefinitions": []}], "root": "telekomunik", "primary": true}, "faceto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u00abFaceto\u00bb la\u016dsence povas esti konsiderata deriva\u0135o de \u00abfaco\u00bb, sed historie pli \u011dusta estas la aserto, ke la dua estas malderiva\u0135o de la unua."], "primary definition": "Malgranda ebena surfaco.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0430\u043d\u044c", "\u0444\u0430\u0441\u044d\u0442"], "fr": ["facette (petite face)"], "en": ["facet"], "nl": ["facet (v.edelsteen)"], "pt": ["faceta"], "ru": ["\u0433\u0440\u0430\u043d\u044c", "\u0444\u0430\u0441\u0435\u0442"], "de": ["Facette", "Schliff"], "hu": ["lap (dr\u00e1gak\u0151)", "faszetta"], "pl": ["faseta", "\u015bcianka"]}, "examples": [["faceto de brilianto, de kristaloj, de prismo..", null]], "subdefinitions": []}], "root": "facet", "primary": true}, "tualetsapo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sapo por lavi la korpon.", "translations": {"fr": ["savon de toilette"], "pl": ["myd\u0142o toaletowe"], "hu": ["pipereszappan"]}, "examples": [["Slim \u0109iufoje \u015dtelis la tualetsapon de mi, \u0109ar li ne volis lavi sin per ordinara sapo", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, unua libro, \u0109apitro 2a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sap", "primary": false}, "sta\u016ddo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ne estas klare, \u0109u en Esperanto la nocio \u00abherbo\u00bb ampleksas anka\u016d la nocion \u00absta\u016ddo\u00bb la\u016d la angla \u00abherb\u00bb."], "primary definition": "Da\u016dra planto, neligna, kies superteraj partoj forvelkas en vintro dum \u011di travivas per subteraj organoj kiel tuberoj, rizomoj, bulbo, beto a\u016d la radikoj.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u0430\u0432\u044f\u043d\u0438\u0441\u0442\u044b\u0439 \u043c\u043d\u043e\u0433\u043e\u043b\u0435\u0442\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["(plante) vivace", "plante pluriannuelle"], "en": ["perennial herb"], "nl": ["overblijvende plant"], "fa": ["\u06af\u06cc\u0627\u0647 \u067e\u0627\u06cc\u0627", "\u06af\u06cc\u0627\u0647 \u0686\u0646\u062f\u0633\u0627\u0644\u0647"], "de": ["Staude"], "hu": ["\u00e9vel\u0151 n\u00f6v\u00e9ny"]}, "examples": [["ajlo, primolo, lilio, beladono estas sta\u016ddoj", null], ["kaj tiaj sta\u016ddoj \u015dajne estas dahuriko kaj puerario", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 17a, p. 234a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sta\u016dd", "primary": true}, "arhato": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Aliaj uzataj esperantigoj: arahato , arahanto."], "primary definition": "Sanktulo seni\u011dinta je pasioj kaj iluzioj, ne plu submetita al karmo.", "translations": {"fr": ["arhat", "arhant"], "de": ["Arhat"], "nl": ["arhat"], "hu": ["arhat"]}, "examples": [["pli bone estas servi momente al arhato, ol riverenci anta\u016d dioj mil fojojn \u0109iumomente dum cent jaroj", "trad. Seiho Nishi, Darmapado, Japana Budhano, 1974-75, numeroj 162-169"], ["en 1748, la imperiestro Qianlong ordonis pligrandigi la templon, tiel ke oni konstruis la sudan korton kun halo de 508 skulptitaj arhatoj", "\u0108ina Radio Internacia, La templo Biyunsi, 2004-07-28"]], "subdefinitions": []}], "root": "arhat", "primary": true}, "selekti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Elekti kun la celo plibonigi specon, rason ks.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0431\u0438\u0440\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u0435\u043b\u0435\u043a\u0446\u0438\u043e\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["selektieren"], "nl": ["selecteren", "kweken", "fokken"], "it": ["selezionare (agr, allev, nat.)"], "hu": ["kiv\u00e1laszt", "szelekt\u00e1l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "selekt", "primary": true}, "staplo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Amaso da objektoj, \u011denerale plataj, metitaj unuj sur aliaj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u043e\u0441", "\u043f\u0430\u0447\u0430\u043a"], "fr": ["empilement", "pile (empilement)"], "en": ["pile", "stack"], "nl": ["stapel"], "ru": ["\u0441\u0442\u043e\u043f\u0430", "\u0441\u0442\u043e\u043f\u043a\u0430", "\u0448\u0442\u0430\u0431\u0435\u043b\u044c", "\u043f\u0430\u0447\u043a\u0430"], "de": ["Stapel"], "hu": ["rak\u00e1s", "halom"]}, "examples": [["staplo da libroj, teleroj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "stapl", "primary": true}, "fajfi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Estigi plej akutan muzikan sonon, blovante tra lipoj, beko a\u016d speciala ilo.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u0432\u0456\u0441\u0442\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["siffler"], "en": ["whistle"], "nl": ["fluiten"], "pt": ["assobiar", "assoviar"], "ru": ["\u0441\u0432\u0438\u0441\u0442\u0435\u0442\u044c"], "de": ["pfeifen"], "tr": ["\u0131sl\u0131k \u00e7almak"], "sv": ["vissla"], "hu": ["f\u00fcty\u00fcl"], "br": ["c'hwitellat", "sutal"], "pl": ["gwizda\u0107"]}, "examples": [["fajfas infano, merlo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Estigi akutan intensan nemuzikan sonon per ia ajn rimedo.", "translations": {}, "examples": [["la knaboj fajfis tra la fingroj", "Fabeloj, volumo 1, Fajrilo"], ["la vento fajfas", "B"], ["la lokomotivo fajfis", null], ["la fajfado de kugloj", null], ["mokfajfi aktoron", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sibli 1.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fajf", "primary": true}, "pala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Neru\u011da, senkolora, malbrile blanka.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043b\u0435\u0434\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["p\u00e2le"], "en": ["pale"], "nl": ["bleek", "vaal"], "pt": ["p\u00e1lido"], "be": ["\u0431\u043b\u0435\u0434\u043d\u044b", "\u0431\u043b\u044f\u043a\u043b\u044b"], "ca": ["p\u00e0l\u00b7lid"], "no": ["blek"], "sv": ["blek"], "hu": ["s\u00e1padt", "halv\u00e1ny", "sz\u00edntelen"], "de": ["blass", "fahl"], "es": ["p\u00e1lido"]}, "examples": [["pala kiel tolo", null], ["pala pro timo, kolero", null], ["paleco de la morto (tomba)", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malmulte brila.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043b\u0435\u0434\u043d\u044b\u0439", "\u0431\u043b\u0451\u043a\u043b\u044b\u0439"]}, "examples": [["pala luno", "Z"], ["pala koloro", null], ["sur la pala \u0109ielo la steloj briletis", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Senviveca, sen\u0109arma, seninteresa, senforta, senpova.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043b\u0435\u0434\u043d\u044b\u0439", "\u0431\u043b\u0451\u043a\u043b\u044b\u0439"]}, "examples": [["palaj oficialaj paroloj", "Z"], ["palaj jaroj", null], ["doni nur palan bildon de io", null], ["tiu festo paligis \u0109iujn anta\u016dajn", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "pal", "primary": true}, "nuliganto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Senco povas vasti\u011di anka\u016d parolante pri skalaro rilate al elemento de modulo a\u016d e\u0109 parolante pri funkcio rilate al elemento de \u011dia fonto-aro: la karakteriza polinomo de endormorfio (konsiderata kiel polinoma funkcio super la aro de endomorfioj) estas nuliganto de tiu endomorfio. La du subsencoj respegulas dualan aliron al la fenomeno: funkcio nuligas sian argumenton, a\u016d argumento nuligas la funkcion. Oni tiam atentu, ke amba\u016d sencoj ne koliziu, kiam anka\u016d la argumentoj estas funkcioj."], "primary definition": null, "translations": {"pt": ["zero", "raiz"], "hu": ["z\u00e9rushely"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de funkcio) \u0108iu elemento, kies bildo per la funkcio estas 0.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0443\u043b\u044c (\u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u0438)"], "fr": ["z\u00e9ro (d'une fonction)"], "de": ["Nullstelle"], "en": ["null (of a function)", "zero (of a function)"], "pl": ["miejsce zerowe (funkcji)", "zero (wielomianu)"]}, "examples": [["\u03c0 estas nuliganto de funkcio sinuso", null], ["la polinoma funkcio x2-1 akceptas 1 kaj -1 kiel nuligantojn", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(de elemento a en ringo) \u0108iu elemento, kiu multiplikite per a donas nulan rezulton.", "translations": {}, "examples": [["en la ringo de 6-modulaj restoklasoj elemento 2 akceptas 0 kaj 3 kiel nuligantojn", null]]}]}], "root": "nul", "primary": false}, "absoluta sonsento": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Do, tio ne estas sinonimo por \u00abperfekta sonsento\u00bb; oni povas havi malbonan absolutan sonsenton. Fakte, por muzikisto pli gravas la relativa sonsento."], "primary definition": "Homa kapablo rekoni absolutan alton de pura muzika sono (tono, senrilate al aliaj tonoj).", "translations": {"ru": ["\u0430\u0431\u0441\u043e\u043b\u044e\u0442\u043d\u044b\u0439 \u0441\u043b\u0443\u0445"], "en": ["absolute pitch"], "nl": ["absoluut gehoor"], "de": ["absolutes Geh\u00f6r"], "hu": ["abszol\u00fat hall\u00e1s"], "cs": ["absolutn\u00ed sluch"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "son", "primary": false}, "sekigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi seka", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0448\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["s\u00e9cher"], "nl": ["drogen (doen drogen)"], "ru": ["\u0441\u0443\u0448\u0438\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0441\u0443\u0448\u0438\u0442\u044c"], "ca": ["assecar"], "de": ["trocknen"], "tr": ["kurutmak"], "sv": ["torka"], "hu": ["sz\u00e1r\u00edt"], "it": ["seccare", "essiccare"], "es": ["secar"], "he": ["\u05dc\u05d9\u05d1\u05e9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sek", "primary": false}, "analgeziko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["analg\u00e9sique (subst.)"], "de": ["Analgetikum"], "nl": ["analgeticum", "pijnstiller"]}, "examples": [["La konstanta prenado de analgeziko foje ka\u016dzis al \u015di drogan toksi\u011don", "Zhang Qingzhen, \u015ci kortu\u015das gejunulojn, [2004]"]], "subdefinitions": []}], "root": "analgezik", "primary": true}, "aparato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kuna\u0135o de objektoj a\u016d instrumentoj servanta por plenumi ion.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u0430\u0440\u0430\u0442"], "fr": ["appareil"], "en": ["apparatus", "machine"], "ru": ["\u0430\u043f\u043f\u0430\u0440\u0430\u0442"], "de": ["Apparat"], "it": ["apparato"], "hu": ["k\u00e9sz\u00fcl\u00e9k", "szerkezet", "eszk\u00f6z"], "es": ["aparato"]}, "examples": [["telegrafa aparato", null], ["a\u016dtomata disdona aparato", null], ["aparato por distili vinon", null]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro da oficaj organizoj por plenumi socian a\u016d societan funkcion.", "translations": {"hu": ["appar\u00e1tus", "hivatali g\u00e9pezet"]}, "examples": [["la \u015dtataj administraj aparatoj", null], ["mi anka\u016d opinias, ke estus tute maltrafe apliki la taktikon de politika partio en SAT... nia organizo devas esti aparato, kiun \u0109iuj samcelanoj uzu por la profito de sia partio a\u016d sindikato", "Vortoj de k-do Lanti, Venis anarkisto..."]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Trakt", "System"], "en": ["system"], "hu": ["szervrendszer"]}, "examples": [["la digesta aparato", null], ["Anka\u016d bestoj, e\u0109 plantoj sentas tiujn bezonojn; ili tamen ne pensas kaj sekve ne havas animon. Pli precize: ilia pens- kaj sentaparato estas tiom elementa, ke \u011dia funkciado ne povas produkti animon", "Vortoj de k-do Lanti, Kio estas animo?"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Kromteksto (notoj, bibliografio kaj tiel plu) en scienca libro.", "translations": {"hu": ["appar\u00e1tus"]}, "examples": [["la kritika aparato de Eneado", "PIV"]], "subdefinitions": []}], "root": "aparat", "primary": true}, "polarizilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato, por polarizi la lumon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u044f\u0440\u044b\u0437\u0430\u0442\u0430\u0440"], "hu": ["polariz\u00e1tor"], "de": ["Polarisator"], "nl": ["polarisator"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u044f\u0440\u0438\u0437\u0430\u0442\u043e\u0440"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "polariz", "primary": false}, "flugtu\u015di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Delikate apena\u016d tu\u015di", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u0435\u0433\u043a\u0430 \u043a\u043e\u0441\u043d\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0437\u0430\u0434\u0435\u0442\u044c"], "fr": ["effleurer"], "de": ["streicheln"], "pl": ["musn\u0105\u0107"], "hu": ["\u00e9parolante prihogy \u00e9rint"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tu\u015d", "primary": false}, "akciulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiu posedas akcio(j)n.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0446\u044b\u044f\u043d\u044d\u0440"], "fr": ["actionnaire"], "en": ["shareholder", "stockholder"], "nl": ["aandeelhouder"], "pt": ["acionista"], "ru": ["\u0430\u043a\u0446\u0438\u043e\u043d\u0435\u0440"], "de": ["Aktion\u00e4r", "Anteilseigner", "Aktienbesitzer"], "hu": ["r\u00e9szv\u00e9nyes"], "sk": ["\u00fa\u010dastin\u00e1r", "akcion\u00e1r"], "fa": ["\u0633\u0647\u0627\u0645\u200c\u062f\u0627\u0631"], "es": ["accionista"]}, "examples": [["la le\u011do organizas sindikatojn da akciuloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "akci", "primary": false}, "kro\u0109i\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vole a\u016d nevole sin kro\u0109i al, ali\u011di.", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u043f\u043b\u044f\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["s'accrocher"], "nl": ["zich vasthaken"], "ru": ["\u0446\u0435\u043f\u043b\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f"], "hu": ["beakad", "beleakad", "belakapaszkodik", "beleakaszkodik"]}, "examples": [["lia maniko kro\u0109i\u011dis al najlo kaj li perdis la liberon de movoj", null], ["la infanoj kro\u0109i\u011dis al la basko de la patrino", null], ["\u015di kro\u0109eti\u011dis je mia vesto", "Z"], ["kro\u0109i\u011di per siaj manoj", "Z"], ["malgranda vila\u011do kro\u0109i\u011dis al la deklivo de l' monto", "B"], ["li ankora\u016d pli kro\u0109i\u011dis al tiu virino", "B"], ["kro\u0109i\u011di al io", null], ["kro\u0109i\u011di al malnova kutimo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kro\u0109", "primary": false}, "kloroformi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Anestezi per kloroformo.", "translations": {"be": ["\u0445\u043b\u044f\u0440\u0430\u0444\u0430\u0440\u043c\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["chloroformer"], "en": ["chloroform"], "nl": ["chloroformeren"], "ru": ["\u0445\u043b\u043e\u0440\u043e\u0444\u043e\u0440\u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["chloroformieren"], "hu": ["kloroformoz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kloroform", "primary": false}, "kloroformo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Likva senkolora substanco, konsistanta el karbono, kloro kaj hidrogeno kaj kiun oni uzas por anestezi.", "translations": {"be": ["\u0445\u043b\u044f\u0440\u0430\u0444\u043e\u0440\u043c"], "fr": ["chloroforme"], "en": ["chloroform"], "nl": ["chloroform"], "ru": ["\u0445\u043b\u043e\u0440\u043e\u0444\u043e\u0440\u043c"], "ca": ["cloroform"], "de": ["Chloroform"], "hu": ["kloroform"], "es": ["cloroformo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kloroform", "primary": true}, "instrui\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) I\u011di instruita.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0432\u0443\u0447\u044b\u0446\u0446\u0430", "\u0432\u044b\u0432\u0443\u0447\u044b\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["se former (s'instruire)", "s'instruire"], "nl": ["leren"], "pt": ["instruir-se", "aprender"], "ru": ["\u043e\u0431\u0443\u0447\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043d\u0430\u0443\u0447\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["lernen"], "hu": ["tanul"], "pl": ["uczy\u0107 si\u0119", "kszta\u0142ci\u0107 si\u0119", "wyci\u0105gn\u0105\u0107 nauk\u0119 (z czego\u015b)"]}, "examples": [["instrui\u011di sen profesoro", null], ["per fremda sperto neniu instrui\u011das", null]], "subdefinitions": []}], "root": "instru", "primary": false}, "oficisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu profesie plenumas oficon.", "translations": {"be": ["\u0441\u043b\u0443\u0436\u0431\u043e\u0432\u0435\u0446", "\u043a\u0430\u043d\u0442\u043e\u0440\u0447\u0448\u044b\u043a", "\u043a\u043b\u0435\u0440\u043a"], "en": ["officer"], "nl": ["ambtenaar", "bediende"], "pt": ["oficial"], "ru": ["\u0441\u043b\u0443\u0436\u0430\u0449\u0438\u0439", "\u043a\u043b\u0435\u0440\u043a"], "de": ["Beamter"], "sv": ["tj\u00e4nsteman"], "hu": ["hivatalnok", "tisztvisel\u0151"]}, "examples": [["banka, komerca, publika, regna, \u015dtata, urba, dogana, polica oficisto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ofic", "primary": false}, "bariero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Movebla barilo por fermi pasejon.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0440'\u0435\u0440", "\u0448\u043b\u044f\u0433\u0431\u0430\u045e\u043c"], "fr": ["barri\u00e8re (mobile)"], "en": ["barrier", "(movable) barricade"], "nl": ["slagboom", "sluitboom", "bareel"], "ru": ["\u0431\u0430\u0440\u044c\u0435\u0440", "\u0448\u043b\u0430\u0433\u0431\u0430\u0443\u043c"], "de": ["Schranke", "Schlagbaum"], "hu": ["soromp\u00f3"], "pl": ["szlaban", "rogatka", "bariera"]}, "examples": [["barieroj starigitaj de Usono kontra\u016d viando el Nov-Zelando kaj aliaj eksportantaj landoj", "D. E. Rogers: Pri potoj kaj balotoj, Monatojaro 2002a, numero 8a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "bara\u0135o, barilo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "barier", "primary": true}, "vaporbano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bano en varma, tre malseka aero.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u044b\u043b\u043a\u0430"], "fr": ["bain de vapeur"], "en": ["steambath"], "nl": ["stoombad"], "ru": ["\u043f\u0430\u0440\u0438\u043b\u043a\u0430"], "de": ["Dampfbad"], "hu": ["g\u0151z\u00fcrd\u0151"], "sk": ["parn\u00fd k\u00fape\u013e"], "pl": ["\u0142a\u017ania parowa", "par\u00f3wka"]}, "examples": [["la varmego atingas 47 gradojn, kio egalas la temperaturon de nia vaporbano", "La Faraono, volumo 1, anta\u016dp."], ["du pastroj de malalta rango kondukis [lin] en vaporbanejon", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap.20"]], "subdefinitions": []}], "root": "ban", "primary": false}, "eliri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Iri eksteren el iu loko.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0439\u0442\u0438"], "fr": ["sortir", "donner (sur)"], "nl": ["verlaten"], "pt": ["sair"], "de": ["nach drau\u00dfen gehen", "herausgehen"], "hu": ["kimegy", "kiindul"], "ar": ["\u062e\u064e\u0631\u064e\u062c\u064e -\u064f \u062e\u064f\u0631\u064f\u0648\u062c\u064b\u0627"], "pl": ["wychodzi\u0107"]}, "examples": [["eliri el la \u0109ambro", null], ["eliri renkonte al iu", null], ["eliri el veturilo", null], ["el la kaldrono eliras vaporo", "Fundamento de EsperantoEkzercaro, \u00a7 25"], ["la \u0109ambro, la fenestro eliras sur kortonZ, sur parkon, sur straton", null], ["el la \u0109efa konstruo eliras du aloj", null], ["la glavoj eliris el la ingoj", null], ["kiu rabi eliras, ofte nuda revenas", "Proverbaro esperanta"], ["de post la eliro el la ventro de mia patrino mi estis gvidisto", "La Malnova TestamentoIjob 31:18"], ["vi memoru dum la tuta tempo de via vivo la tagon de via eliro el la lando Egipta", "La Malnova TestamentoReadmono 16:3"], ["nur por tromplogi vin li venis, kaj por ekkoni \u0109iujn viajn elirojn kaj enirojn, kaj por ekscii \u0109ion, kion vi faras", "La Malnova TestamentoII. Samuel 3:25"], ["la strato fini\u011das per senelirejo", null], ["elirante el tiu principo, oni konkludas, ke...", null], ["oni ne vidas eliron el tiu mizero", "B"], ["tiu situacio estas vere senelira", null], ["Eliro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Aperi publike, elpa\u015di 3, fari publikan pa\u015don.", "translations": {"fr": ["sortir (\u00eatre publi\u00e9)", "rendre public", "annoncer"], "de": ["nach au\u00dfen gehen", "sich zeigen"], "es": ["salir"], "hu": ["megjelenik"]}, "examples": [["la unua libro eliris en lingvo rusa", "Z"], ["mi estis ankora\u016d tro juna por eliri publike kun mia laboro", "Z"], ["unu cirkonstanco igis min prokrasti mian publikan eliron kun la lingvo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ir", "primary": false}, "elradiki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "radik", "primary": false}, "transsalti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Transpasi saltante.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0441\u043a\u043e\u0447\u044b\u0446\u044c"], "en": ["jump across", "jump over"], "nl": ["overspringen", "overslaan"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u043f\u0440\u044b\u0433\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u043f\u0440\u044b\u0433\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0441\u043a\u0430\u043a\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0441\u043a\u043e\u0447\u0438\u0442\u044c"], "de": ["\u00fcberspringen"], "it": ["saltare oltre", "balzare oltre", "scavalcare"], "hu": ["\u00e1tugrik"]}, "examples": [["transsalti muron", "Z"], ["transsalte senhalte", "Proverbaro esperanta"], ["ni povas transsalti (preterlasi) la sekvantan tagon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "salt", "primary": false}, "propozicio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kiam la infinitivo kaj participo havas esprimitan subjekton, oni konsentas, ke ili formas apartan propozicion: mi a\u016ddis lin eliri; li ekvidis la an\u011delon starantan sur la vojo. Tio estas grava por la uzado de si, sia.", "Rimarko: Ekzistas kelkfoje propozicioj, en kiuj la ideo de la verbo estas esprimata per alispeca vorto: for (fori\u011du) de tie \u0109i, fripono!"], "primary definition": "Parto de frazo esprimanta per si mem kompletan sencon kaj enhavanta verbon kun fina\u0135oj -as, -is, -os, -us a\u016d -u, akompanatan a\u016d ne de subjekto kaj predikato a\u016d komplemento.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0430\u0437"], "nl": ["zin"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u043b\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u0433\u0440\u0430\u043c.)"], "de": ["Satz"], "hu": ["mell\u00e9kmondat", "tagmondat"], "es": ["proposici\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["proposition (math.)"], "hu": ["t\u00e9tel"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aserto pri matematikaj objektoj, kiu povas esti vera, falsa, a\u016d kies vereco estas nepruvebla kadre de la koncerna teorio.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0441\u043a\u0430\u0437\u044b\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u0440\u043e\u043f\u043e\u0437\u0438\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Aussage", "Urteil"], "en": ["proposition", "statement"], "pl": ["zdanie"], "hu": ["\u00e1ll\u00edt\u00e1s"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Propozicio , kiun oni proponas al si demonstri.", "translations": {}, "examples": []}]}], "root": "propozici", "primary": true}, "magnoliacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el dukotiledonaj plantoj (Magnoliaceae).", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0433\u043d\u043e\u043b\u0456\u0435\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "nl": ["tulpeboomfamilie"], "pt": ["magnoli\u00e1ceas"], "ru": ["\u043c\u0430\u0433\u043d\u043e\u043b\u0438\u0435\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Magnoliengew\u00e4chse"], "hu": ["liliomfaf\u00e9l\u00e9k", "magn\u00f3liaf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "magnoliac", "primary": true}, "aran\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Meti la\u016d \u011dusta ordo, ordigi oportune.", "translations": {"be": ["\u0443\u043b\u0430\u0434\u0436\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0443\u043b\u0430\u0434\u043a\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0443\u043f\u0430\u0440\u0430\u0434\u043a\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["arranger", "mettre en ordre", "ranger"], "en": ["arrange"], "pt": ["arranjar", "arrumar", "ordenar"], "ru": ["\u0443\u0441\u0442\u0440\u043e\u0438\u0442\u044c", "\u0443\u0441\u0442\u0440\u0430\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["anordnen", "einrichten", "ordnen", "richten (ordnen)", "zurecht machen"]}, "examples": [["aran\u011di \u0109ambron, liton", null], ["aran\u011di librojn en biblioteko", null], ["la du armeoj sin aran\u011dis kontra\u016d la komuna malamiko", "Z"], ["kiel aran\u011di tiamaniere, ke la estraro vidu mian fervoron kaj estu kontenta?", "La Revizo, akto 3a, sceno 5a"], ["ordaran\u011di", "Fabeloj, volumo 2, malnova domo"], ["vortaran\u011do", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Pretigi, organizi, prepari, prizorgi.", "translations": {"sk": ["usporiada\u0165"], "fr": ["arranger", "organiser", "r\u00e9gler"], "de": ["vorbereiten", "organisieren", "veranstalten"], "pt": ["arranjar", "preparar", "organizar"]}, "examples": [["aran\u011di kongreson, feston, interkomuniki\u011dadon, belan akcepton", null], ["li venis tien \u0109i nur por aran\u011di disputojn", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, la porcio da glacia\u0135o, (rakonto de L. Dilling, tradukita de Eduard Hall el Joensuu (Finnlando))"], ["sin aran\u011di komforte", null]], "subdefinitions": []}], "root": "aran\u011d", "primary": true}, "kalistefo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio asteracoj (Callistephus), kun multaj \u011dardene kulturataj varia\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u0442\u0440\u0430 \u0441\u0430\u0434\u043e\u0432\u0430\u044f"], "en": ["china aster"], "nl": ["Chinese aster"], "pt": ["cal\u00edstefo"], "ru": ["\u0430\u0441\u0442\u0440\u0430 \u0441\u0430\u0434\u043e\u0432\u0430\u044f"], "de": ["China-Aster"], "hu": ["\u0151szir\u00f3zsa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kalistef", "primary": true}, "aran\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io aran\u011dita, maniero aran\u011di.", "translations": {"be": ["\u043c\u0435\u0440\u0430\u043f\u0440\u044b\u0435\u043c\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["arrangement", "disposition", "manifestation (\u00e9v\u00e9nement organis\u00e9)"], "de": ["Veranstaltung", "Anordnung", "Einrichtung", "Gestaltung"], "pt": ["arranjo", "arruma\u00e7\u00e3o", "disposi\u00e7\u00e3o", "ordem"], "ru": ["\u043c\u0435\u0440\u043e\u043f\u0440\u0438\u044f\u0442\u0438\u0435"]}, "examples": [["kalendaro de Esperanto-aran\u011doj, pla\u0109as al mi la aran\u011do de via salono, fari ta\u016dgan aran\u011don", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Maniero aran\u011di datumojn sur datumportilo;", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u043a\u043b\u0430\u0434", "\u043b\u0430\u0434", "\u0447\u044b\u043d"], "fr": ["disposer", "mettre en page", "formater (un texte)"], "en": ["layout", "format", "alignment"], "pt": ["formata\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043c\u0435\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043a\u043e\u043c\u043f\u043e\u043d\u043e\u0432\u043a\u0430", "\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430\u0442"], "de": ["Layout", "Gestaltung"]}, "examples": [["sur paperfolio oni povas \u011disrandigi la tekston dekstren, a\u016d uzi alian tekstoaran\u011don", null]], "subdefinitions": []}], "root": "aran\u011d", "primary": false}, "Arnoldo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo \u011dermandevena.", "translations": {"fr": ["Arnaud"], "nl": ["Aart", "Arend", "Arnout", "Arnoud"], "pl": ["Arnold"], "hu": ["Arnold"]}, "examples": [["\u00abArnoldo, mi devas diri al vi, ke mi \u015datas vian diligentecon\u00bb", "-, Malfrua al la laborejo, Inter ni, 2007-04"], ["li similas al la fa\u016dno el la pentra\u0135o de Arnoldo B\u00f6cklin", "A. Grin, trad. J. Finkel, Skarlataj veloj, 2008"]], "subdefinitions": []}], "root": "Arnold", "primary": true}, "senglorigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti ka\u016dzo de malbonfamo por iu.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043d\u044c\u0431\u0456\u0446\u044c", "\u0437\u0433\u0430\u043d\u044c\u0431\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9shonorer"], "hu": ["gyal\u00e1zatot hoz r\u00e1"], "nl": ["onteren"], "ru": ["\u043e\u043f\u043e\u0437\u043e\u0440\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["lia konduto en tiu okazo tute malglorigis lin", null]], "subdefinitions": []}], "root": "glor", "primary": false}, "garolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arbara birdo el E\u016dropo, Nordafriko kaj Azio, genro el familio korvedoj (Garrulus).", "translations": {"be": ["\u0441\u043e\u0439\u043a\u0430"], "fr": ["geai"], "en": ["jay"], "nl": ["meerkol", "Vlaamse gaai"], "pt": ["gaio"], "ru": ["\u0441\u043e\u0439\u043a\u0430"], "de": ["Eichelh\u00e4her"], "tr": ["alakarga"], "hu": ["szajk\u00f3"], "cs": ["sojka obecn\u00e1"], "pl": ["s\u00f3jka pospolita"]}, "examples": [["multkoloraj garoloj flugas maltrankvile kaj gaje, krias kontra\u016d vi, spitante al vi kaj per sia bruo, kaj per siaj korpomovoj", "J. Kozarac, trad. D. Klobu\u010dar, Slavonia Arbaro, Kroata Esperanto-Ligo, 2006"]], "subdefinitions": []}], "root": "garol", "primary": true}, "infinitivo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Verba moduso esprimanta la agon a\u016d staton en plej abstrakta, nedifina maniero: senrilate al la aganto (senpersone), sen verba modalo kaj sen verba tempo.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0444\u0456\u043d\u0456\u0442\u044b\u045e", "\u043d\u0435\u0430\u0437\u043d\u0430\u0447\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u0444\u043e\u0440\u043c\u0430 \u0434\u0437\u0435\u044f\u0441\u043b\u043e\u0432\u0430"], "fr": ["infinitif"], "en": ["infinitive"], "nl": ["infinitief", "onbepaalde wijs"], "pt": ["infinitivo"], "ru": ["\u043d\u0435\u043e\u043f\u0440\u0435\u0434\u0435\u043b\u0451\u043d\u043d\u0430\u044f \u0444\u043e\u0440\u043c\u0430 \u0433\u043b\u0430\u0433\u043e\u043b\u0430", "\u0438\u043d\u0444\u0438\u043d\u0438\u0442\u0438\u0432"], "de": ["Infinitiv", "Nennform", "Grundform"], "hu": ["f\u0151n\u00e9vi igen\u00e9v", "infinitivus"], "es": ["infinitivo"]}, "examples": [["kiel la nomoj, infinitivo povas roli kiel subjekto, objekto, predikativo a\u016d epiteto", null], ["kiel moduso verba, infinitivo de transitiva verbo povas akcepti rektan komplementon", null], ["en Esperanto infinitivo estas la norma vortoformo vortara", null], ["en Esperanto infinitivo \u0109iam fini\u011das je -i, tial oni povas nomi \u011din \u00abla i-moduso\u00bb", null]], "subdefinitions": []}], "root": "infinitiv", "primary": true}, "kunrimi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Harmonii pro samsoneco de la finaj partoj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0438\u0444\u043c\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["rimer (pr\u00e9senter des rimes)"], "en": ["rhyme"], "nl": ["rijmen"], "de": ["sich reimen"], "sv": ["rimma"], "hu": ["r\u00edmel"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05ea\u05d7\u05e8\u05d6"]}, "examples": [["se du hemistikoj de unu sama verso rimi\u011das, tion oni nomas rimo leona", "Parnasa Gvidlibro, p. 33"], ["en Esperanto plejparte kunrimas vortoj en samaj gramatikaj formoj", "Lingvo, Stilo, Formo, p. 108"], ["plej facile promeso rimi\u011das kun forgeso", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "rim", "primary": false}, "\u011dihado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En islamo, lukto a\u016d fortostre\u0109o celanta venkon de tiu kredo \u2015 \u0109u en la menso de islamano mem (la granda \u011dihado), a\u016d en la ekstera mondo (la malgranda \u011dihado).", "translations": {"ru": ["\u0434\u0436\u0438\u0445\u0430\u0434"], "fr": ["jihad"], "en": ["jihad"], "pt": ["jihad"], "de": ["Dschihad"], "tr": ["cihad"], "it": ["jihad"], "cs": ["d\u017eihad"], "pl": ["d\u017cihad"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Speco de la \u00abmalgranda \u011dihado\u00bb, sankta milito.", "translations": {}, "examples": [["Bin Laden deklaris militon (\u011dihadon) kontra\u016d Usono en 1996", "Vikipedio, 11a de septembro 2001"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011dihad", "primary": true}, "rozakvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Akvo el distilado de rozpetaloj, la\u016d la speco a\u016d uzata kiel bonodora\u0135o a\u016d uzata kiel gustigilo de dol\u0109a\u0135oj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u043e\u0437\u043e\u0432\u0430\u044f \u0432\u043e\u0434\u0430"], "fr": ["eau de rose"], "bg": ["\u0440\u043e\u0437\u043e\u0432\u0430 \u0432\u043e\u0434\u0430"], "nl": ["rozenwater"], "de": ["Rosenwasser"], "sv": ["rosenvatten"], "fa": ["\u06af\u0644\u0627\u0628"], "pl": ["woda r\u00f3\u017cana"]}, "examples": [["kuiru sur forta fajro 30 minutojn gis la miksa\u0135o estos tre malfluida; Aldonu la roz-akvon kaj citronsukon, kaj zorge miksu", "Kuirlibro, , Konfita\u0135o el karotoj, 2005-02-25"]], "subdefinitions": []}], "root": "akv", "primary": false}, "\u011dirafo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio \u011dirafedoj (Giraffa camelopardalis), vivanta sude de Saharo, kun makulita felo kaj tre longaj kruroj kaj kolo.", "translations": {"be": ["\u0436\u044b\u0440\u0430\u0444"], "fr": ["girafe"], "bg": ["\u0436\u0438\u0440\u0430\u0444"], "el": ["\u03ba\u03b1\u03bc\u03c5\u03bb\u03bf\u03c0\u03ac\u03c1\u03b4\u03b1\u03bb\u03b7"], "de": ["Giraffe"], "it": ["giraffa"], "hu": ["zsir\u00e1f"], "fa": ["\u0632\u0631\u0627\u0641\u0647"], "en": ["giraffe"], "br": ["jirafenn"], "es": ["jirafa"], "ru": ["\u0436\u0438\u0440\u0430\u0444"], "nl": ["giraf"], "pt": ["girafa"], "tr": ["z\u00fcrafa"], "sv": ["giraff"], "pl": ["\u017cyrafa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u011diraf", "primary": true}, "egoismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekskluziva memamo, kiu igas personon ser\u0109i en la vivo nur la propran plezuron a\u016d profiton.", "translations": {"be": ["\u044d\u0433\u0430\u0456\u0437\u043c", "\u0441\u0430\u043c\u0430\u043b\u044e\u0431\u0441\u0442\u0432\u0430", "\u0441\u044f\u0431\u0435\u043b\u044e\u0431\u0441\u0442\u0432\u0430", "\u0441\u044f\u0431\u0435\u043b\u044e\u0431\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["\u00e9go\u00efsme"], "en": ["egoism", "egotism"], "nl": ["ego\u00efsme", "eigenliefde"], "ru": ["\u044d\u0433\u043e\u0438\u0437\u043c", "\u0441\u0435\u0431\u044f\u043b\u044e\u0431\u0438\u0435"], "de": ["Ichsucht", "Eigensucht", "Selbstsucht", "Egoismus"], "sv": ["egoism", "sj\u00e4lviskhet"], "hu": ["\u00f6nz\u00e9s", "egoizmus"], "pl": ["egoizm", "samolubstwo"], "es": ["ego\u00edsmo"]}, "examples": [["neniu alia malsano postulis pli da kompato, prudento, malegoismo kaj honesteco \u0109e sanservaj profesiuloj", "Urd Hadda murdita!, p. 25"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"en": ["egoism"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ego", "primary": false}, "Vezuvio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Da\u016dre aktiva vulkano en Italio, en provinco Kampanio, apud la urbo Napolo.", "translations": {"be": ["\u0412\u044d\u0437\u0443\u0432\u0456\u0439"], "fr": ["V\u00e9suve"], "en": ["Vesuvius"], "nl": ["Vesuvius"], "ru": ["\u0412\u0435\u0437\u0443\u0432\u0438\u0439"], "es": ["Vesubio"], "hu": ["Vez\u00fav"]}, "examples": [["dum la erupcio en la jaro 1872. la konuso de Vezuvio pro terura eksplodo dui\u011dis", "Interesa arkeologio, p. 25a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Vezuvi", "primary": true}, "posten": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Celante plue al pli posta loko.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0437\u0430\u0434"], "ro": ["mai departe"], "nl": ["achterwaarts"], "pl": ["dalej"], "hu": ["m\u00f6g\u00e9je", "h\u00e1tulra"]}, "examples": [["la princo rimarkis, ke la polva nebulo fleksi\u011dis posten", "B"], ["la barbaroj e\u0109 ne rigardis posten", "B"], ["li klinis sin posten", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "post", "primary": false}, "postea": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u0434\u0443\u044e\u0449\u0438\u0439"], "pl": ["p\u00f3\u017aniejszy"], "hu": ["ut\u00e1na k\u00f6vetkez\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "post", "primary": false}, "vivnecesa\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Afero esenca, havenda, bezonata por vivado.", "translations": {"fr": ["ressource vitale"]}, "examples": [["per ia \u0109iutaga laboro li povis akiri la vivnecesa\u0135ojn: sufi\u0109an man\u011da\u0135on, modestan vesta\u0135on, lo\u011dejon", "J. S\u00e1rk\u00f6zi, Filmo por pli ol 16 jaruloj kaj aliaj noveloj, 1995"]], "subdefinitions": []}], "root": "neces", "primary": false}, "kulombo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezurunuo de \u015dargo en la Internacia Sistemo de unuoj; simb. C.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0443\u043b\u043e\u043d"], "fr": ["coulomb"], "en": ["coulomb"], "nl": ["coulomb"], "pt": ["coulomb"], "de": ["Coulomb"], "it": ["coulomb"], "hu": ["coulomb"], "sv": ["coulomb"], "es": ["culombio"]}, "examples": [["unu kulombo egalas al la \u015dargo transportata dum unu sekundo de kurento je unu ampero", null], ["la \u015dargo de elektrono egalas al -1,602.10-19 kulombo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "Kulomb", "primary": false}, "antonomazio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stilfiguro per kiu oni aludas individuon per klasa nomo, ekzemple \u00abAristotelon\u00bb per \u00abla filozofo\u00bb, a\u016d per nomo de alia, tipa individuo, ekzemple \u00abBru\u011don\u00bb per \u00abla norda Venecio\u00bb (pro \u011diaj kanaloj).", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0442\u0430\u043d\u0430\u043c\u0430\u0437\u0456\u044f", "\u0430\u043d\u0442\u0430\u043d\u0430\u043c\u0430\u0441\u0456\u044f"], "fr": ["antonomase"], "hu": ["antonom\u00e1zia"], "ru": ["\u0430\u043d\u0442\u043e\u043d\u043e\u043c\u0430\u0437\u0438\u044f"]}, "examples": [["\u0109iu ilin konanta, nomis ilin antonomazie la du amikoj", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, \u0109apitro 33a, p. 245a"]], "subdefinitions": []}], "root": "antonomazi", "primary": true}, "rezistivo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u0108i tiu termino aperas sub formo \u00abrezistiveco\u00bb en. \u011ci pa\u016dsas similajn terminojn en naciaj lingvoj, sed \u011dia senca rilato kun \u00abrezisti\u00bb kaj \u00abrezistiva\u00bb estas sufi\u0109e malklara, kaj povas esti, ke pli ta\u016dgaj estus nomoj de la tipo \u00abspecifa rezistanco\u00bb a\u016d \u00abpoa rezistanco\u00bb. La provoj konsideri \u00abrezistiva\u00bb kaj \u00abrezistivo\u00bb kiel deriva\u0135ojn de radiko rezist pere de la scienca sufikso -iv (t.e. -kapabla) ne estas seriozaj."], "primary definition": "Fizika grando karakterizanta materialon, nombre egala al la rezistanco de cilindroforma kondukilo el tiu materialo, kies orta sekco kaj longo mezuras unu unuon (respektive de areo kaj de longo).", "translations": {"ru": ["\u0443\u0434\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u0441\u043e\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["r\u00e9sistivit\u00e9 (\u00e9lectrique)"]}, "examples": [["la dimensioj de rezistivo estas M1L3T-3I-2", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rezistiv", "primary": false}, "um": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Por kelkaj vortoj, tiu sufikso montri\u011dis neutila, kaj iom post iom malaperas: akv(um)i, buton(um)i, lot(um)i, okul(um)i, or(um)i; a\u016d estas anstata\u016data de alia afikso: akvigi, priloti, okuladi, orizi. Zorge evitinda estas troa uzado de la nedifinita sufikso um, \u0109ar \u0109iuj vortoj derivitaj per \u011di devas esti lernataj kvaza\u016d novaj radikoj. Oni aparte gardu sin uzi \u011din superflue por tiri verbon el substantivo, kiam la senco estas sufi\u0109e klara sen almeto de iu ajn sufikso. Ekz: marteli, kroni, herezi."], "primary definition": "Sufikso sen difinita senco, uzata por derivi vortojn, kies rilato al la radiko estas malpreciza kaj ne esprimebla per alia sufikso: Krom tiu nedifinebla senco, um estas uzata la\u016d iom pli precizaj sencoj por signifi.", "translations": {}, "examples": [["aerumi, amindumi, brakumi, foliumi, gustumi, kolombumi, komunumo, laktumo, linoleumo, palpebrumi, provizumi, sapumi, spikumi, \u015dtelumi, malvarmumi, ventumi", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Metaforigon a\u016d specialigon de la radikverbo.", "translations": {}, "examples": [["brulumi, cerbumi, faldumi, kampumo, kortumo, lokumi, mastrumi, mondumo, ombrumi, ondumi, plenumi, proksimuma, proprumo, respondumi, sentumo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Vestoparton a\u016d korpogarna\u0135on.", "translations": {}, "examples": [["bu\u015dumo, kolumo, manumo, nazumo", null], ["plandumo", null], ["kalkanumo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Turmenton.", "translations": {"hu": ["-iz\u00e9 (hat\u00e1rozatlan jelent\u00e9s\u0171 k\u00e9pz\u0151)", "-iz\u00e9l (hat\u00e1rozatlan jelent\u00e9s\u0171 k\u00e9pz\u0151)"]}, "examples": [["dekumi, krucumi, kvaronumi, palisumi, pendumi, radumi, \u015dtonumi", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Por tiuj sencoj eblas uzi anka\u016d kunmeta\u0135ojn kun radiko \u00abbaz\u00bb: dubaza , dekbaza..., sed ni preferas la tradician manieron."], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sufikso, kiu aldoni\u011das al entjero, por formi epiteton de pozicia nombrosistemo, indikantan \u011dian bazon.", "translations": {"ru": ["-\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439 (\u0434\u0432\u043e\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439, \u0434\u0435\u0441\u044f\u0442\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439)", "-\u0435\u0440\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["-es (sz\u00e1mrendszerk\u00e9pz\u0151)", "-as (sz\u00e1mrendszerk\u00e9pz\u0151)", "-os (sz\u00e1mrendszerk\u00e9pz\u0151)", "-\u00e1lis (sz\u00e1mrendszerk\u00e9pz\u0151)"]}, "examples": [["11111001111, 3717, 1999, 7CF kaj 33_19 prezentas unu saman nombron en respektive duuma, okuma, dekuma, deksesuma kaj sesdekuma nombrosistemoj", null], ["la \u0124aldeoj kalkulis sesdekume", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Sufikso, kiu aldoni\u011das al reelo, por formi epiteton de logaritma a\u016d eksponenciala funkcio, indikantan \u011dian bazon.", "translations": {"hu": ["... alap\u00fa (logaritmus)"]}, "examples": [["dekuma logaritmo", null], ["logaritmon e-uman oni anka\u016d nomas \u00ablogaritmo natura\u00bb", null]]}]}], "root": "um", "primary": true}, "kurteno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Peco da \u015dtofo pendigita por ka\u015di a\u016d \u015dirmi ion.", "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u0440\u0430\u043d\u043a\u0430", "\u0433\u0430\u0440\u0434\u0437\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["rideau"], "en": ["curtain", "screen", "veil"], "nl": ["gordijn"], "pt": ["cortina (pe\u00e7a de pano)"], "ru": ["\u0437\u0430\u043d\u0430\u0432\u0435\u0441\u043a\u0430", "\u0433\u0430\u0440\u0434\u0438\u043d\u0430", "\u0448\u0442\u043e\u0440\u0430", "\u043f\u043e\u043b\u043e\u0433"], "de": ["Vorhang"], "sv": ["gardin"], "hu": ["f\u00fcgg\u00f6ny"], "br": ["gouel (stign)", "rideoz", "stign", "tenneris"], "cs": ["z\u00e1clona", "z\u00e1v\u011bs", "opona"]}, "examples": [["meti kurtenon anta\u016d pentra\u0135on", null], ["kurtenoj de fenestro, lito, alkovo", null], ["levi, fermtiri la kurtenon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Granda kurteno, kiu ka\u015das scenejon de teatro, dum oni ne ludas.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0441\u043b\u043e\u043d\u0430"], "en": ["curtain"], "sv": ["rid\u00e5", "teaterf\u00f6rh\u00e4nge"], "ru": ["\u0437\u0430\u043d\u0430\u0432\u0435\u0441"]}, "examples": [["alveni anta\u016d la levi\u011do de la kurteno", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) \u0108io, kio baras vidon a\u016d konon.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0432\u0435\u0441\u0430"], "en": ["curtain", "screen"], "ru": ["\u0437\u0430\u0432\u0435\u0441\u0430"]}, "examples": [["kurteno da arboj, da montetoj", null], ["la trupoj manovris \u015dirme de kurteno da kavalerio", null], ["la urbo estis volvekovrita de kurteno da fabrikaj fumoj", null], ["levi la kurtenon, kiu ka\u015das la mondenigmojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u015dirmilo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kurten", "primary": true}, "enkorpi\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Apero en iu korpo a\u016d en iu ekstera formo.", "translations": {"fr": ["incarnation"], "nl": ["incarnatie", "belichaming", "verpersoonlijking"]}, "examples": [["tiuj fremdaj esprimoj enkorpi\u011dis en la lingvo", null], ["oni rigardis lin kiel teran enkorpi\u011don de la plej alta dieco", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 22a"], ["papilio kaj lotuso en la \u0109ina folkloro estas enkorpi\u011do de amo", "Peng De, Ksilografo Chen Qi kaj liaj verkoj, [vidita en 2007-01]"]], "subdefinitions": []}], "root": "korp", "primary": false}, "maldormi": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: PV, PAG kaj PIV ial atribuas al \u00abmaldormi\u00bb la sencon \u00absin deteni de dormo dum la kutima dormtempo\u00bb. Tio estas mallogika (\u0109ar rompas la simetrion inter \u00abdormi\u00bb kaj \u00abmaldormi\u00bb), malutila (\u0109ar arbitre limigante la sencon de \u00abmaldormi\u00bb tio senigas nin je vorto por situacio kiel la prezentita en la Fabela ekzemplo) kaj simple malvera, kiel atestas la ekzemploj. \u00abMaldormi\u00bb, samkiel \u00abdormi\u00bb, oni povas je \u0109ia tempo, \u0109u kutima a\u016d ne."], "primary definition": "(netransitiva) Esti en la aktiva, ne dorma stato, ne dormi.", "translations": {"be": ["\u043d\u044f \u0441\u043f\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["rester \u00e9veill\u00e9", "veiller (rester \u00e9veill\u00e9)"], "en": ["to be awake"], "nl": ["wakker zijn"], "ru": ["\u0431\u043e\u0434\u0440\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["wachen"], "hu": ["\u00e9bren van", "virraszt"], "es": ["estar despierto"], "pl": ["nie spa\u0107", "by\u0107 na jawie", "powstrzymywa\u0107 si\u0119 od snu"]}, "examples": [["li maldormis jam tri noktojn apud la malsana patro", null], ["ni maldormas en la tago, dormas en la nokto kaj havas tiam niajn son\u011dojn, sed kun arbo estas alia afero, arbo maldormas en la da\u016dro de tri sezonoj, kaj nur en la komenco de la vintro \u011di endormi\u011das", "Fabeloj, volumo 4, lasta son\u011do de maljuna kverko"], ["sed se diversaj homoj parolos diversmaniere, anka\u016d tiam maldormu, \u0109ar la sa\u011do ordonas anta\u016dvidi prefere malbonon ol bonon", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "dorm", "primary": false}, "laci\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Eksenti mankon de forto, bezonon de ripozo.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0441\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u0442\u043e\u043c\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["se fatiguer"], "de": ["m\u00fcde werden"], "nl": ["moe worden"], "br": ["skuizha\u00f1 (v.g.)"]}, "examples": [["vi laci\u011dis irante al ni", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "lac", "primary": false}, "tuberkulozo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bacila malsano karakterizata de formi\u011do de tuberkuloj en iaj organoj \u0109e homo kaj besto.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0445\u043e\u0442\u044b", "\u0442\u0443\u0431\u044d\u0440\u043a\u0443\u043b\u0451\u0437"], "en": ["tuberculosis"], "nl": ["tuberculose"], "pt": ["tuberculose"], "ru": ["\u0442\u0443\u0431\u0435\u0440\u043a\u0443\u043b\u0451\u0437"], "de": ["Tuberkulose"], "hu": ["g\u00fcm\u0151k\u00f3r", "tuberkul\u00f3zis"], "fa": ["\u0633\u0650\u0644\u0651", "\u062a\u0628 \u0644\u0627\u0632\u0645"], "pl": ["tuberkuloza", "gru\u017alica", "suchoty (przest.)"]}, "examples": [["pulma, osta tuberkulozo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tuberkuloz", "primary": true}, "mola\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io mola a\u016d mola parto de io.", "translations": {"be": ["\u043c\u044f\u043a\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["mou (subst., partie molle)"], "ru": ["\u043c\u044f\u043a\u043e\u0442\u044c"]}, "examples": [["la mola\u0135o de pano, mola\u0135o de frukto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mol", "primary": false}, "Ka\u016dkazo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Terstrio inter Kaspio oriente kaj la maroj Azova kaj Nigra okcidente, kies norda parto situas en E\u016dropo kaj la suda, en la Okcidenta Azio.", "translations": {"be": ["\u041a\u0430\u045e\u043a\u0430\u0437"], "fr": ["Caucase"], "en": ["Caucasus", "Caucasia"], "nl": ["Kaukasus"], "ru": ["\u041a\u0430\u0432\u043a\u0430\u0437"], "de": ["Kaukasus"], "hu": ["Kauk\u00e1zus"]}, "examples": [["terura estas la stato de aferoj en la multelingva Ka\u016dkazo", "Zamenhof: La parolado anta\u016d la Dua Kongreso Esperantista, \u011cenevo, 1906-08-28."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ka\u016dkaza montaro.", "translations": {"en": ["Caucasus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Ka\u016dkaz", "primary": true}, "relevi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Ree levi\u011di en anta\u016dan staran a\u016d supran staton.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u045e\u0441\u0442\u0430\u0446\u044c (\u0437\u043d\u043e\u045e)"], "fr": ["se relever"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043d\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f \u0432\u043d\u043e\u0432\u044c", "\u0432\u043e\u0441\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "pl": ["podnie\u015b\u0107 si\u0119"], "hu": ["\u00fajra felemelkedik", "visszaemelkedik"]}, "examples": [["falis kaj ne relevi\u011dos la virgulino de Izrael", "La Malnova Testamento, Amos 5:1."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Levi\u011di el la tombo, revivi\u011di.", "translations": {"be": ["\u0443\u0432\u0430\u043a\u0441\u0440\u044d\u0441\u043d\u0443\u0446\u044c"], "fr": ["ressusciter (intr.)"], "ru": ["\u0432\u043e\u0441\u043a\u0440\u0435\u0441\u043d\u0443\u0442\u044c"], "hu": ["felt\u00e1mad (halottaib\u00f3l)"]}, "examples": [["sed nun Kristo relevi\u011dis el la mortintoj, la unuaa\u0135o de la dormantoj", "La Nova Testamento, I. Korintanoj 15:20"], ["tiam diris Marta al Jesuo: Sinjoro, se vi estus \u0109i tie, mia frato ne estus mortinta Jesuo diris al \u015di: Via frato relevi\u011dos", "La Nova Testamento, S. Johano 11:21,22"]], "subdefinitions": []}], "root": "lev", "primary": false}, "relevi\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago relevi\u011di.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0441\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u043e\u0434\u044a\u0451\u043c (\u0434\u043e \u043f\u0440\u0435\u0436\u043d\u0435\u0433\u043e \u0443\u0440\u043e\u0432\u043d\u044f)"]}, "examples": [["Mefres zorgu pri la relevi\u011do de la pastraro, Pentuer pri la plibonigo de la sorto de l' kamparanoj", "La Faraono, volumo 3, \u0109ap. 11a."]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0441\u043a\u0440\u0435\u0441\u0435\u043d\u0438\u0435"], "en": ["resurrection"]}, "examples": [["kaj venis al li sadukeoj, kiuj diras, ke ne estas relevi\u011do", "La Nova Testamento, S. Marko 12:18."], ["la superhoma espero pri la relevi\u011do de la mortintoj, espero senerara, devas lumigi nian hodia\u016dan vivon", "Papo Pa\u016dlo la 6a: Espero katolika, 1978:10-11"], ["Jesuo diris al \u015di: Mi estas la relevi\u011do kaj la vivo", "La Nova Testamento, S. Johano 11:25"], ["la kirko de la Sankta Relevi\u011do estas ronda, \u011di havas 12 kolonojn integrajn kaj 6 masonitajn, bele pavimita per marmoraj platoj", "S. Pokrovskij: Pilgrimo en la Sanktan Landon (2). LOdE n-ro 63 (2000:1)"]]}]}], "root": "lev", "primary": false}, "frateco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parenceco inter fratoj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u0430\u0442\u044d\u0440\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["fraternit\u00e9"], "nl": ["broederschap"], "ru": ["\u0431\u0440\u0430\u0442\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Br\u00fcderlichkeit"], "tr": ["karde\u015flik"], "hu": ["testv\u00e9ris\u00e9g"], "es": ["fraternidad"], "pl": ["braterstwo", "bruderszaft"], "he": ["\u05d0\u05d7\u05d5\u05d5\u05d4"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ama, helpema, kvaza\u016dfrata sento al iu, a\u016d \u011denerale al la tuta homaro; homamo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "frat", "primary": false}, "ferepoko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu parto de la homa historio, kiam disvasti\u011dis la iloj faritaj el fero.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0435\u043b\u0435\u0437\u043d\u044b\u0439 \u0432\u0435\u043a"], "fr": ["\u00e2ge du fer"], "en": ["iron age"], "de": ["Eisenzeit"], "pl": ["epoka \u017celaza"], "hu": ["vaskor"]}, "examples": [["la ferepoko venis post la bronzepoko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "epok", "primary": false}, "pilono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Portalo de antikva egipta templo konsistanta el du baze tre lar\u011daj turoj kaj intera lintelo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0456\u043b\u043e\u043d"], "fr": ["pylone"], "nl": ["pyloon"], "pt": ["pilono", "pil\u00e3o", "pilone"], "ru": ["\u043f\u0438\u043b\u043e\u043d"], "de": ["Pylon"], "hu": ["pilon"]}, "examples": [["\u0109i tiuj kvineta\u011daj pilonoj, kun muroj mallar\u011di\u011dantaj supren, \u0109i tiu trieta\u011da pordego, kiu kunigis ilin, la skulpta\u0135oj, kies malgaja fantazio miksis kruelecon kun pieco, faris premegan impreson", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 6a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Alta konstrua\u0135o kun pendiga funkcio.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konstrua\u0135o fikstenanta la \u015dnuregojn de pendoponto.", "translations": {}, "examples": [["mi ekvidas alian, blankan, gracian ponton, \u0109e kies pilono mi prenis \u015dian manon la unuan fojon", "B. Vaha, Adolesko, 1987"], ["La suda ponto longas 290 metrojn, kaj 95 metrojn altaj pilonoj per diagonalaj kablegoj stabiligas la konstrua\u0135on", "Vikipedio, Far\u00f8-pontoj, 2010-04-24"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Konstrua\u0135o subtenanta altajn kablojn por fortatensia kurento.", "translations": {}, "examples": [["estas altaj transport-kostoj kun energio-perdo el la dratoj, kun malbelaj pilonoj", "-, Energi-formoj, Juna Amiko, 1996"]]}]}], "root": "pilon", "primary": true}, "inventari": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Starigi inventaron.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0432\u044d\u043d\u0442\u0430\u0440\u044b\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["inventorier", "faire l'inventaire (de)"], "nl": ["inventariseren"], "pt": ["inventariar"], "ru": ["\u0438\u043d\u0432\u0435\u043d\u0442\u0430\u0440\u0438\u0437\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["inventarisieren"], "hu": ["lelt\u00e1roz"], "es": ["inventariar"]}, "examples": [["inventari siajn komerca\u0135ojn", null], ["inventari la librojn de biblioteko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "inventar", "primary": false}, "foliumilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Legilo por foliumi, precipe TTT-legilo de retumilo", "translations": {"ru": ["\u0431\u0440\u0430\u0443\u0437\u0435\u0440", "\u043f\u0440\u043e\u0441\u043c\u043e\u0442\u0440\u0449\u0438\u043a", "\u043e\u0431\u043e\u0437\u0440\u0435\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["fureteur", "navigateur"], "en": ["browser"], "nl": ["browser", "bladeraar"], "pl": ["czytnik", "paj\u0119czarka", "przegl\u0105darka", "broser"], "es": ["explorador (programa)", "navegador (programa)"], "hu": ["b\u00f6ng\u00e9sz\u0151(program)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "foli", "primary": false}, "nuli\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "I\u011di nula, i\u011di nulo.", "translations": {"ru": ["\u0430\u043d\u043d\u0443\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0441\u043e\u0439\u0442\u0438 \u043d\u0430 \u043d\u0435\u0442"], "fr": ["s'annuler"], "pt": ["anular-se"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05ea\u05d0\u05e4\u05e1", "\u05dc\u05d4\u05ea\u05d1\u05d8\u05dc"], "de": ["Null werden"], "hu": ["megsemmis\u00fcl", "null\u00e1z\u00f3dik", "annul\u00e1l\u00f3dik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Alpreni nulan valoron.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0440\u0430\u0449\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f \u0432 \u043d\u0443\u043b\u044c", "\u043e\u0431\u043d\u0443\u043b\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["Null werden", "zu Null aufgehen"], "en": ["vanish"], "pl": ["zerowa\u0107 si\u0119"], "hu": ["elt\u0171nik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nul", "primary": false}, "Granda Fasto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plursemajna printempa fasto kristana.", "translations": {"be": ["\u0412\u044f\u043b\u0456\u043a\u0456 \u043f\u043e\u0441\u0442"], "fr": ["car\u00eame"], "en": ["Lent"], "nl": ["vasten"], "ru": ["\u0432\u0435\u043b\u0438\u043a\u0438\u0439 \u043f\u043e\u0441\u0442"], "de": ["Fastenzeit"], "tr": ["h\u0131ristiyanlarda b\u00fcy\u00fck pehriz"], "hu": ["nagyb\u0151jt"], "pl": ["Wielki Post"]}, "examples": [["\u0109e la Palazzo degli Uffici, sub la arkadoj, kie la nobelaro en la tempo de la granda fasto kolekti\u011das por karnavalaj \u015dercoj, la kupra porko haltis", "Fabeloj, volumo 1, Kupra porko"]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En la orienta kristanismo la Granda Fasto komenci\u011das sep semajnojn anta\u016d la Pasko, je la \u00abPura Lundo\u00bb, kaj fini\u011das je la Palma Diman\u0109o.", "translations": {}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En la okcidenta kristanismo la Granda Fasto komenci\u011das 46 tagojn anta\u016d la Pasko, je la Cindra Merkredo, kaj fini\u011das je la Sankta Sabato.", "translations": {}, "examples": []}]}, {"remarks": [], "primary definition": "En Islamo, la fasto kiu da\u016dras la tutan sanktan monaton ramadano.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u043c\u0430\u0434\u0430\u043d (\u043f\u043e\u0441\u0442)"], "fr": ["ramadan (je\u00fbne)"], "en": ["the fast of Ramadan"], "ru": ["\u0440\u0430\u043c\u0430\u0434\u0430\u043d"], "de": ["Ramadan"], "tr": ["ramazan ay\u0131"], "hu": ["ramad\u00e1n"], "pl": ["ramadan"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fast", "primary": false}, "horlibro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Libreto, en kiu oni sciigas la horojn, kiam okazas diversaj faktoj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u043f\u0438\u0441\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["horaire"], "en": ["schedule", "timetable"], "nl": ["dienstregeling", "spoorboekje"], "ro": ["mersul trenurilor"], "pt": ["hor\u00e1rio (subst.)"], "ca": ["horari"], "de": ["Zeitplan", "Fahrplan (trajnhoraro)"], "sv": ["tidtabell"], "it": ["orario (libretto)"], "es": ["horario"], "br": ["euriadur"], "hu": ["menetrend"], "pl": ["plan zaj\u0119\u0107", "rozk\u0142ad jazdy"]}, "examples": [["fervoja, tajda horaro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hor", "primary": false}, "fota\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0444\u043e\u0442\u043e\u0441\u043d\u0438\u043c\u043e\u043a"], "en": ["photo", "photograph"]}, "examples": [["montrante la miniaturon de la viro en la medaliono, li transdonis al Jane la fota\u0135on", "E. R. Burroughs, trad. D. J. Harlow, Tarzan de la simioj, 2005"]], "subdefinitions": []}], "root": "fot", "primary": false}, "duopolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Merkata situacio, en kiu du kompanioj regas la vendan flankon kaj tiel povas dikti la prezojn a\u016d liverkondi\u0109ojn al la klientoj. Se regas nur unu granda kompanio, oni tion nomas monopolo, se pluraj, oligopolo. Situacio kun plena konkurado fare de multaj kompanioj estas polipolo.", "translations": {"be": ["\u0434\u0443\u0430\u043f\u043e\u043b\u0456\u044f"], "fr": ["duopole"], "en": ["duopoly"], "pt": ["duop\u00f3lio"], "ru": ["\u0434\u0443\u043e\u043f\u043e\u043b\u0438\u044f"], "ca": ["duopoli"], "de": ["Duopol"], "hu": ["duop\u00f3lium"], "es": ["duopolio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "duopol", "primary": true}, "kra\u0109ujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Poto por ricevi kra\u0109a\u0135ojn.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u0435\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u0438\u0446\u0430"], "fr": ["crachoir"], "fa": ["\u062a\u0641\u200c\u062f\u0627\u0646"], "ca": ["escopidora"], "es": ["escupidera"], "hu": ["k\u00f6p\u0151cs\u00e9sze"]}, "examples": [["tri paroj da oraj kra\u0109ujoj", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 105a, volumo 3a, p. 367a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kra\u0109", "primary": false}, "malglori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Misfamigi; diskonigi la malbonan famon de iu a\u016d de io.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043d\u044c\u0431\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0433\u0430\u043d\u044c\u0431\u0456\u0446\u044c", "\u0437\u0433\u0430\u043d\u044c\u0431\u0456\u0446\u044c", "\u0430\u0433\u0430\u043d\u044c\u0431\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043d\u044f\u0441\u043b\u0430\u0432\u0456\u0446\u044c", "\u0430\u0431\u043d\u044f\u0441\u043b\u0430\u0432\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9crier", "d\u00e9noncer (vilipender)", "vilipender"], "nl": ["onteren"], "pt": ["desonrar", "infamar"], "ru": ["\u043e\u043f\u043e\u0437\u043e\u0440\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u0435\u0441\u0447\u0435\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u0435\u0441\u0441\u043b\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c"], "hu": ["\u00f3cs\u00e1rol", "szid"]}, "examples": [["malglori friponon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "glor", "primary": false}, "subesprimo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esprimo rigardata kiel parto de alia esprimo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0432\u044b\u0440\u0430\u0437"], "fr": ["sous-expression"], "en": ["subexpression"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0432\u044b\u0440\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fa": ["\u0632\u06cc\u0631\u0639\u0628\u0627\u0631\u062a"], "pl": ["podwyra\u017cenie"], "hu": ["r\u00e9szkifejez\u00e9s"]}, "examples": [["\u015dpari komunajn subesprimojn en programo", null], ["redukti egalajn subesprimojn en algebra frakcio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "esprim", "primary": false}, "eklipsa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al eklipso.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0446\u044c\u043c\u0435\u043d\u0435\u0432\u044b"], "pl": ["za\u0107mieniowy"], "ru": ["\u0437\u0430\u0442\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Prezentanta serion da mallongaj lumbriloj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u043e\u0431\u043b\u0456\u0441\u043a\u0430\u0432\u044b"], "fr": ["\u00e9cliptique"], "pl": ["b\u0142yskowy"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0431\u043b\u0435\u0441\u043a\u043e\u0432\u044b\u0439"]}, "examples": [["eklipsa lumturo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "eklips", "primary": false}, "eklipsi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Neda\u016dre ka\u015di \u015dirmante la vidon.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0446\u044c\u043c\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["\u00e9clipser"], "en": ["eclipse"], "ru": ["\u0437\u0430\u0442\u043c\u0435\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0442\u043c\u0438\u0442\u044c"], "de": ["verfinstern"], "hu": ["eltakar", "\u00e1rny\u00e9kba bor\u00edt"], "es": ["eclipsar"], "pl": ["za\u0107miewa\u0107", "przes\u0142ania\u0107"]}, "examples": [["la Luno eklipsis la Sunon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) \u015cajnigi malpli rimarkinda la superecon de iu pro sia propra supereco.", "translations": {"de": ["in den Schatten stellen"], "en": ["surpass"], "pl": ["za\u0107miewa\u0107", "przy\u0107miewa\u0107"], "hu": ["a h\u00e1tt\u00e9rbe szor\u00edt"]}, "examples": [["li eklipsas \u0109iujn konkurantojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "eklips", "primary": false}, "eklipso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Neda\u016dra \u015dajna malapero de astro.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0446\u044c\u043c\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["\u00e9clipse"], "en": ["eclipse"], "pt": ["eclipse"], "ru": ["\u0437\u0430\u0442\u043c\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Finsternis", "Verfinsterung", "Verdunkelung", "Verdeckung"], "sv": ["f\u00f6rm\u00f6rkelse"], "hu": ["els\u00f6t\u00e9t\u00fcl\u00e9s", "fogyatkoz\u00e1s", "eklipszis"], "fa": ["\u06af\u0631\u0641\u062a"], "pl": ["za\u0107mienie"], "es": ["eclipse"]}, "examples": [["parta, plena eklipso de l' suno", null]], "subdefinitions": []}], "root": "eklips", "primary": true}, "tri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Du kaj unu. Matematika simbolo 3.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u044b"], "fr": ["trois"], "en": ["three"], "zh": ["\u4e09 [s\u0101n]"], "sw": ["tatu"], "ca": ["tres"], "de": ["drei"], "it": ["tre"], "vo": ["kil"], "fa": ["\u0633\u0647"], "bg": ["\u0442\u0440\u0438"], "br": ["tri [vira]", "teir [ina]"], "cs": ["t\u0159i"], "fi": ["kolme"], "hu": ["h\u00e1rom"], "ja": ["\u4e09 [\u3055\u3093]"], "es": ["tres"], "he": ["\u05e9\u05dc\u05d5\u05e9"], "ru": ["\u0442\u0440\u0438"], "nl": ["drie"], "pt": ["tr\u00eas"], "tr": ["\u00fc\u00e7"], "sv": ["tre"], "ku": ["s\u00ea"], "pl": ["trzy"]}, "examples": [["kie iam lo\u011dis unu malliberulo, nun lo\u011das du, tri, e\u0109 kvar", "Paul Gubbins: \u015cipo de la pasinteco , Monato jaro 1997a, numero 6a, p. 11a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tri", "primary": true}, "magia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bazita sur magio, sor\u0109a.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0433\u0456\u0447\u043d\u044b", "\u0447\u0430\u0440\u043e\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["magique"], "nl": ["magisch"], "pt": ["m\u00e1gico (adj.)"], "ru": ["\u043c\u0430\u0433\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u0432\u043e\u043b\u0448\u0435\u0431\u043d\u044b\u0439"], "de": ["zauberhaft", "wunderbar", "magisch"], "sv": ["magisk"], "hu": ["m\u00e1gikus", "var\u00e1zs-"], "br": ["hud (ag.)", "strobinellus"], "es": ["m\u00e1gico"]}, "examples": [["persono, inspiranta preska\u016d solenan timon pro siaj supozitaj magiaj povoj", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 16a, heroa sinofero"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Havanta malordinaran efikon.", "translations": {}, "examples": [["tiuj paroloj faris magian impreson", null], ["\u015di havis neniom el la magia potenco de Signe super mia koro", "La Kiso kaj dek tri aliaj noveloj, Signe"]], "subdefinitions": []}], "root": "magi", "primary": false}, "tra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prepozicio montranta.", "translations": {"fr": ["\u00e0 travers"], "de": ["durch"], "vo": ["da"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Lokon, en kiu iu movo komenci\u011das \u0109e unu ekstremo kaj atingas la alian.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u0432\u043e\u0437\u044c", "\u0447\u0435\u0440\u0435\u0437"], "nl": ["door"], "pt": ["atrav\u00e9s de"], "hu": ["\u00e1t"]}, "examples": [["du ekbriloj de fulmo trakuris tra la malluma \u0109ielo", "Fundamento de EsperantoEkzercaro, \u00a7 40"], ["malrapide amba\u016d iris tra la longa malplena strato", "Z"], ["voja\u011di \u015dipe tra la Rejno de Majenco \u011dis Kolonjo", null], ["li vagas tra senvojaj sablaj dezertoj", "Z"], ["tra la ventego la vo\u0109o ne a\u016ddi\u011das", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Kiam la kunteksto ne montras sufi\u0109e klare, ke la movo da\u016dras pli malproksimen ol la koncernata objekto, oni povas uzi la akuzativon: la stana soldato falis tra fendon; estas pli facile por kamelo iri tra trueton de kudrilo, ol por ri\u0109ulo eniri en la regnon de Dio. Zamenhof en asertas, ke la uzo de akuzativo post tra obeas la samajn regulojn, kiel post \u0109iu alia prepozicio, sed samtempe li agnoskas, ke la senca diferenco estas kutime tre malgranda. \u015cajnas tamen, ke la regulo por tra estas iom alia: ja akuzativo uzata kun prepozicio P ordinare signifas \u00abal loko situanta P...\u00bb, do pli-malpli \u00abal P...\u00bb, dum por prepozicio tra \u011di signifas \u00abal iu loko (ajna), P...\u00bb, alidire la trairata kaj la celata lokoj ne kongruas."], "primary definition": "Lokon, en kiu pasas iu movo, kiu komenci\u011dis anta\u016d \u011di kaj da\u016dras pluen.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u0432\u043e\u0437\u044c", "\u0447\u0435\u0440\u0435\u0437"], "nl": ["door", "doorheen", "via"], "hu": ["kereszt\u00fcl"]}, "examples": [["tra la fenestro la vaporo iras sur la korton", "Fundamento de EsperantoEkzercaro, \u00a7 25"], ["pelu mizeron tra l' pordo, \u011di revenos tra l' fenestro", "Proverbaro esperanta"], ["tra unu orelo eniras, tra la dua eliras", "Proverbaro esperanta"], ["mallar\u011da vojeto kondukas tra tiu \u0109i kampo al nia domo", "Fundamento de EsperantoEkzercaro, \u00a7 38"], ["se ni e\u0109 supozos, ke fina lingvo de la estontaj generacioj estos ne Esperanto, en \u0109ia okazo la vojo al tiu ellaborota lingvo nepre devas konduki tra Esperanto", "Z"], ["la suno brilis sur lin tra inter la bran\u0109oj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tempon, dum kiu da\u016dras iu ago, ekde \u011dia komenci\u011do.", "translations": {"ru": ["\u0432 \u0442\u0435\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435"], "nl": ["gedurende", "doorheen", "tijdens"], "hu": ["\u00e1t (id\u0151ben)", "kereszt\u00fcl (id\u0151ben)", "alatt"]}, "examples": [["la koko krias tra la tuta nokto", "Z"], ["vin mi petas, volu resti tra kelka tempo en palaco mia", "Z"], ["la alta urbo, kiu tra dek jaroj la tutan grekan forton kontra\u016dstaris", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "tra", "primary": true}, "makulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hazarda alikolora\u0135o sur io.", "translations": {"ru": ["\u043f\u044f\u0442\u043d\u043e"], "fr": ["tache"], "tr": ["leke"], "sv": ["fl\u00e4ck"], "pt": ["mancha", "n\u00f3doa", "m\u00e1cula"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malpurigita a\u016d difektita loko sur io.", "translations": {"cs": ["skvrna"], "be": ["\u043f\u043b\u044f\u043c\u0430"], "de": ["Fleck"], "nl": ["vlek"], "hu": ["folt", "petty"]}, "examples": [["grasa, inka makulo", null], ["makulo en diamanto", null], ["e\u0109 sur la suno trovi\u011das makulo", "Z"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Natura kolora punkto.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u044f\u043c\u0430"], "nl": ["vlek"], "de": ["Fleck", "Klecks"], "hu": ["folt", "szepl\u0151"], "cs": ["skvrna"], "es": ["mancha"]}, "examples": [["makuloj de felo", null]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Malbona, difektita punkto.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u044f\u043c\u0430 (\u043f\u0435\u0440\u0430\u043d.)", "\u0433\u0430\u043d\u044c\u0431\u0430", "\u0437\u044c\u043d\u044f\u0432\u0430\u0433\u0430"], "en": ["spot", "stain"], "nl": ["smet"], "de": ["Schaden", "Makel"], "hu": ["folt", "makula"], "br": ["tarch"]}, "examples": [["neniu sanktulo estas sen makulo", "Proverbaro esperanta"], ["tiu \u0109apitro estas makulo en la verko", null], ["tio \u0135etas makulon sur lian karakteron", "Z"], ["\u011di estas por mi makulo en la okulo", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "makul", "primary": true}, "malplena": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Enhavanta nenion.", "translations": {"be": ["\u043f\u0443\u0441\u0442\u044b"], "fr": ["vide"], "en": ["empty"], "nl": ["leeg"], "ru": ["\u043f\u0443\u0441\u0442\u043e\u0439"], "ca": ["buit"], "de": ["leer"], "sv": ["tom"], "hu": ["\u00fcres"], "es": ["vacio"]}, "examples": [["malplena kesto, \u0109ambro, stomako, monujo", null], ["\u015di neniam foriras kun malplenaj manoj", null], ["malplenigi sian sakon", "Z"], ["malplenkapulo", "Z"], ["vi timas la malplenon, kiu \u0109irka\u016dprenos vin, kiam la karaj rememora\u0135oj estingi\u011dos", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "plen", "primary": false}, "makuli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari makulojn sur io.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043f\u043b\u044f\u043c\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["tacher"], "en": ["stain"], "nl": ["bevlekken"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0430\u0434\u0438\u0442\u044c \u043f\u044f\u0442\u043d\u043e", "\u0437\u0430\u043f\u044f\u0442\u043d\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u044f\u0442\u043d\u0430\u0442\u044c"], "de": ["beflecken", "besch\u00e4digen"], "tr": ["lekelemek"], "hu": ["foltot ejt", "bepiszkol", "pettyez"], "br": ["tarcha\u00f1"], "cs": ["poskvrnit"], "es": ["manchar", "ensuciar"]}, "examples": [["makuli sian veston", null], ["la tekston makulas tro da preseraroj", null], ["makuli la honoron de iu", "Z"], ["se kalumnio ne brulas, \u011di almena\u016d makulas", "Proverbaro esperanta"], ["makulita konscienco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "makul", "primary": false}, "retsako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malpeza sako el reta materialo, uzebla por kunporti a\u0109eta\u0135ojn.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0432\u043e\u0441\u044c\u043a\u0430"], "fr": ["filet \u00e0 provisions"], "de": ["Netztasche"], "it": ["borsa a rete", "sporta (a rete)"], "pl": ["siatka na zakupy"]}, "examples": [["\u015di metis retsakon da pomoj sur lian liton", "Li Tiezhu, trad. Miaohui, Verda Nebulo, Bloga\u0135oj de Miaohui, 2005-07-10"]], "subdefinitions": []}], "root": "sak", "primary": false}, "trito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Intervalo inter la du ekstremaj el tri sinsekvaj tonoj de diatona gamo.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u0440\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["tierce (intervalle musical)"], "nl": ["terts"], "pt": ["ter\u00e7a"], "ru": ["\u0442\u0435\u0440\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Terz"], "hu": ["terc"], "pl": ["tercja (muzyka)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tria tono de gamo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "tercio", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "trit", "primary": true}, "transepto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la krucformaj pre\u011dejoj, kiu rektangule kruci\u011das kun la navo kaj formas la brakojn de la kruco.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u044d\u043f\u0442"], "en": ["transept"], "nl": ["transept"], "pt": ["transcepto"], "ru": ["\u043f\u043e\u043f\u0435\u0440\u0435\u0447\u043d\u044b\u0439 \u043d\u0435\u0444", "\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0435\u043f\u0442"], "de": ["Transept", "Querschiff"], "hu": ["kereszthaj\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "transept", "primary": true}, "oportuneco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karaktero de io oportuna.", "translations": {"be": ["\u0437\u0440\u0443\u0447\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["opportunit\u00e9"], "de": ["Zweckm\u00e4\u00dfigkeit"], "pt": ["oportunidade"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0443\u0434\u043e\u0431\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "hu": ["k\u00e9nyelmess\u00e9g"]}, "examples": [["La oportuneco de tiaj mebloj estas pli ol duba", null], ["ricevinte de vi leteron kaj kompreninte \u011din, kvankam li la lingvon ne lernis, via adresito vidos praktike la oportunecon de la lingvo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"hu": ["alkalmass\u00e1g", "megfelel\u0151s\u00e9g"]}, "examples": [["Mi ne vidas la oportunecon de tiu klopodo, se vi estas certa malsukcesi", null], ["prooportuneca, poroportuneca cedo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "oportun", "primary": false}, "solida angulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Solido, naskita de \u0109iuj duonrektoj kun komuna origino O, trairantaj ian parton de sfero kun centro en O.", "translations": {"sk": ["priestorov\u00fd uhol"], "ru": ["\u0442\u0435\u043b\u0435\u0441\u043d\u044b\u0439 \u0443\u0433\u043e\u043b"], "fr": ["angle solide"], "en": ["solid angle"], "de": ["Raumwinkel"], "pl": ["k\u0105t bry\u0142owy"], "hu": ["t\u00e9rsz\u00f6glet", "testsz\u00f6glet"]}, "examples": [["duedro, triedro, solido limata de duonkonusa surfaco estas solidaj anguloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "angul", "primary": false}, "bombopafilo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: PIV preferas la formon bombokanono, sed tio kolizias kun la rusa-germana difino de la vorto en la 1a Oficiala Aldono, la\u016d kiu kanonon karakterizas plata trajektorio."], "primary definition": "Pafilego, plej ofte glattuba, por pafi bombojn la\u016d alta, arkforma trajektorio, uzata ekz-e por pafi trans monto a\u016d alia vertikala baro. Tipa bombopafilo konsistas el tubo, dukrura afusto, apoga plato kaj celilo. La kutimaj kalibroj estas 50\u201360mm (rota bombopafilo), 81\u201390mm (bataliona), 105mm (a\u016d pli, regimenta).", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u043d\u0430\u043c\u0451\u0442"], "fr": ["mortier"], "en": ["mortar"], "ru": ["\u043c\u0438\u043d\u043e\u043c\u0451\u0442"], "de": ["Granatwerfer"], "pl": ["mo\u017adzierz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bomb", "primary": false}, "paradokso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Opinio kontra\u016da al la komuna opinio kaj tial \u015dajnanta ofte malsa\u011da.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u0434\u043e\u043a\u0441"], "nl": ["paradox"], "pt": ["paradoxo"], "ru": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u0434\u043e\u043a\u0441"], "de": ["Paradox"], "hu": ["paradoxon", "l\u00e1tsz\u00f3lagos ellentmond\u00e1s"]}, "examples": [["mi diros pri tio \u0109i nur kelkajn vortojn, por ke mia opinio ne \u015dajnu tro paradoksa", "Fundamento de Esperanto, Anta\u016dparolo"]], "subdefinitions": []}], "root": "paradoks", "primary": true}, "biomaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvanto da viva\u0135oj kaj organika\u0135oj en difinita surfaco a\u016d volumeno.", "translations": {"fa": ["\u0632\u06cc\u0633\u062a\u200c\u062a\u0648\u062f\u0647"], "fr": ["biomasse"], "bg": ["\u0431\u0438\u043e\u043c\u0430\u0441\u0430"], "nl": ["biomassa"], "de": ["Biomasse"], "pl": ["biomasa"], "en": ["biomass"]}, "examples": [["el la tuta volumo de la arba biomaso ne la ligno estas la plej granda fonto de energio, sed \u011duste kontra\u016de la ceteraj eroj", "M. Svoboda, La energiuzado de la arba biomaso, SAEST 1982, p. 26a"], ["restis precipe malutilaj specioj. Iufoje ili multobli\u011dadis fantaste rapide kaj la\u016dvorte superver\u015dadis per ondoj de sia biomaso grandegajn spacojn", "Ivan Efremov, trad. Jurij Finkel, Horo de Bovo. - 2005-2006, \u0109apitro 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "biomas", "primary": true}, "privilegio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparta rajto a\u016d favoro, koncesiita al iu ekster la komuna rajto.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0432\u0456\u043b\u0435\u0439"], "fr": ["privil\u00e8ge"], "en": ["privilege", "special advantage", "favor"], "nl": ["privilege", "voorrecht"], "pt": ["privil\u00e9gio"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0432\u0438\u043b\u0435\u0433\u0438\u044f"], "de": ["Privileg", "Vorrecht", "Sonderrecht"], "hu": ["el\u0151jog", "kiv\u00e1lts\u00e1g", "privil\u00e9gium"]}, "examples": [["la privilegioj de la klerikaro, nobelaro, re\u011doj", null], ["la privilegiaj klasoj", null], ["la privilegiuloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "privilegi", "primary": true}, "privilegii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Koncesii privilegion al iu, favori.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0446\u044c \u043f\u0440\u044b\u0432\u0456\u043b\u0435\u0439"], "fr": ["privil\u00e9gier"], "en": ["confer privilege", "show favor"], "nl": ["bevoorrechten"], "ru": ["\u0434\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c \u043f\u0440\u0438\u0432\u0438\u043b\u0435\u0433\u0438\u0438"], "de": ["privilegieren", "ein Sonderrecht einr\u00e4umen"], "hu": ["kiv\u00e1lts\u00e1gban r\u00e9szes\u00edt", "privilegiz\u00e1l"]}, "examples": [["\u011dis kiam vi ju\u011dos maljuste kaj privilegios la malvirtulojn?", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "privilegi", "primary": false}, "morsa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al Morso.", "translations": {"fr": ["de Morse"], "bg": ["\u043c\u043e\u0440\u0437\u043e\u0432"], "pt": ["de Morse"], "de": ["Morse-"], "it": ["di Morse"], "hu": ["morze"]}, "examples": [["morsa kodo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "Mors", "primary": false}, "morsi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Sendi per morsa kodo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0441\u0442\u0443\u043a\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c \u043c\u043e\u0440\u0437\u044f\u043d\u043a\u043e\u0439"], "fr": ["envoyer en morse", "manipuler (envoyer du morse)"], "de": ["morsen"], "it": ["trasmettere in Morse"], "hu": ["morz\u00e9zik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Mors", "primary": false}, "hipo\u0125ondrio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nerva malsano, karakterizata per malgaja stato de la animo kun senka\u016dza timo pri la sano.", "translations": {"be": ["\u0456\u043f\u0430\u0445\u043e\u043d\u0434\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["hypocondrie"], "nl": ["hypochondrie"], "pt": ["hipocondria"], "el": ["\u03c5\u03c0\u03bf\u03c7\u03bf\u03bd\u03b4\u03c1\u03af\u03b1"], "de": ["Hypochondrie"], "it": ["ipocondria"], "hu": ["k\u00e9pzelt betegs\u00e9g", "hipochondria"], "es": ["hipocondr\u00eda"], "ru": ["\u0438\u043f\u043e\u0445\u043e\u043d\u0434\u0440\u0438\u044f"], "pl": ["hipochondria"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hipo\u0125ondri", "primary": true}, "rehejmi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Reiri en sian hejmon.", "translations": {"fr": ["rentrer \u00e0 la maison", "revenir chez soi"], "it": ["rincasare"], "pl": ["wchodzi\u0107 do domu", "wraca\u0107 do domu"]}, "examples": [["San\u0125erib, la re\u011do de Asirio, elmovi\u011dis kaj iris kaj rehejmi\u011dis kaj restis en Nineve", "La Malnova Testamento, &Re2 19:36"]], "subdefinitions": []}], "root": "hejm", "primary": false}, "punca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hele ru\u011da kiel kampa papavo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0443\u043d\u0441\u043e\u0432\u044b"], "fr": ["ponceau (adj.)", "rouge vif"], "nl": ["klaproosrood (bn.)"], "pt": ["rubro", "rubicundo"], "ru": ["\u043f\u0443\u043d\u0446\u043e\u0432\u044b\u0439"], "de": ["ponceau"], "hu": ["pipacsv\u00f6r\u00f6s"]}, "examples": [["jen kia li, libere ku\u015danta en punca lintola \u0109emizo", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 36a, p. 509a"]], "subdefinitions": []}], "root": "punc", "primary": true}, "senkonsekvenco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io, kio ne logike interligi\u011das kun anta\u016da\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u043f\u0430\u0441\u044c\u043b\u044f\u0434\u043e\u045e\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "de": ["Widerspruch", "Inkonsequenz"], "en": ["inconsistency"], "nl": ["inconsequentie"], "ru": ["\u043d\u0435\u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"]}, "examples": [["oni devas a\u016d ridi a\u016d plori je tiuj ridindaj senkonsekvencoj", "Z"], ["tute ne kapabli ion fari por levi sin el la malestiminda situacio, kaj samtempe ne kapabli pacience toleri la batojn kaj ofendojn, kiujn donas tiu situacio, kia nekonsekvenco!", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "konsekvenc", "primary": false}, "donki\u0125otismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malrealismo, celado al utopioj sen prudenta takso de la reala mondo.", "translations": {"fr": ["don-quichottisme"], "de": ["Donquichotterie"], "it": ["donchisciottismo"], "pl": ["donkiszoteria"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "donki\u0125ot", "primary": false}, "punco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Punca koloro.", "translations": {"fr": ["ponceau (couleur)"], "nl": ["klaproosrood (zn.)"], "hu": ["pipacsv\u00f6r\u00f6s sz\u00edn"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "punc", "primary": false}, "pa\u015dao": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Turka provincestro.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0448\u0430 (\u0442\u0443\u0440\u044d\u0446\u043a\u0456 \u0447\u044b\u043d\u043e\u045e\u043d\u0456\u043a)"], "fa": ["\u067e\u0627\u0634\u0627"], "nl": ["pasja"], "pt": ["pax\u00e1"], "ru": ["\u043f\u0430\u0448\u0430"], "de": ["Pascha"], "hu": ["basa", "pasa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pa\u015da", "primary": true}, "licenco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tolerata deflanki\u011do disde gramatika a\u016d poezia regulo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u044d\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u0432\u043e\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["licence (litt\u00e9raire)"], "en": ["licence", "license"], "nl": ["vrijheid (litt.)"], "pt": ["licen\u00e7a (po\u00e9tica)"], "de": ["dichterische Freiheit"], "hu": ["k\u00f6lt\u0151i szabads\u00e1g", "poetica licentia"]}, "examples": [["oni estas malpli \u011denata de certaj ritmaj licencoj en la duopa ritmo, dum en la fortpulsaj triopaj ritmoj \u0109ia licenco estas nepre kondamnita", "Lingvo, Stilo, Formo, p. 124"]], "subdefinitions": []}], "root": "licenc", "primary": true}, "filmkaseto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speciala kaseto por la uzado de filmoj en fotografilo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0441\u0441\u0435\u0442\u0430 \u0434\u043b\u044f \u043f\u043b\u0451\u043d\u043a\u0438"], "fr": ["chargeur (de pellicule photo)"], "en": ["film cartridge"], "de": ["Filmkassette"], "pl": ["kasetka z filmem"], "hu": ["filmkazetta"]}, "examples": [["por filmkasetoj oni uzas platfilmojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "film", "primary": false}, "formita\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Produkto.", "translations": {"ru": ["\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430\u0446\u0438\u044f"], "hu": ["kialak\u00edt\u00e1s", "term\u00e9k", "alkot\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "form", "primary": false}, "katodo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Negativa elektrodo de pilo, valvo a\u016d alia elektra aparato.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0442\u043e\u0434"], "fr": ["cathode", "\u00e9lectrode n\u00e9gative"], "bg": ["\u043a\u0430\u0442\u043e\u0434"], "nl": ["kathode"], "ru": ["\u043a\u0430\u0442\u043e\u0434"], "ca": ["c\u00e0tode"], "de": ["Minuspol", "Kathode"], "it": ["catodo"], "hu": ["kat\u00f3d"], "fa": ["\u06a9\u0627\u062a\u062f"], "en": ["cathode", "negative electrode"], "pl": ["katoda"], "sv": ["katod"], "es": ["electrodo negativo", "c\u00e1todo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "katod", "primary": true}, "eksmodi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) I\u011di eksmoda.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0439\u0441\u044c\u0446\u0456 \u0437 \u043c\u043e\u0434\u044b"], "fr": ["se d\u00e9moder"], "nl": ["uit de mode raken"], "br": ["mont e-maez a c'hiz"], "ru": ["\u0432\u044b\u0439\u0442\u0438 \u0438\u0437 \u043c\u043e\u0434\u044b"], "es": ["pasar de moda"]}, "examples": [["kelkaj vortoj elmodi\u011dis, forpelitaj de pli ta\u016dgaj formoj", "G. Waringhien, Plena Ilustrita Vortaro, \u011denerala anta\u016dparolo"]], "subdefinitions": []}], "root": "mod", "primary": false}, "agnateco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parenceco en la vira devenlinio.", "translations": {"fr": ["agnation"], "en": ["agnation", "kinship"], "la": ["agnatio"], "de": ["Agnation"], "it": ["agnazione"], "pl": ["agnacja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "agnat", "primary": false}, "terario": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vitrokesto, en kiu oni bredas malgrandajn bestojn.", "translations": {"fr": ["terrarium"], "pl": ["terarium"]}, "examples": [["Tomaso Greggs, gardisto en la pavilono de sa\u016droj, estis puriganta ujojn kaj terariojn", "Milito kontra\u016d salamandr, libro 1a, \u0109apitro 9a"], ["terure, sinjoroj, - ripetis li, turnante sin al bufoj en la terario, sed la bufoj dormis kaj nenion respondis al li", "M. Bulgakov, trad. L. Novikova, Fatalaj ovoj. - en Impeto'89, \u0109apitro 2a"]], "subdefinitions": []}], "root": "terari", "primary": true}, "demamigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senigi idon je mamnutrado por alkutimigi \u011din al malflua nutra\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043d\u044f\u0442\u044c \u043e\u0442 \u0433\u0440\u0443\u0434\u0438"], "fr": ["sevrer"], "en": ["wean", "ablactate"], "nl": ["spenen"], "pt": ["desmamar"], "ca": ["deslletar"], "de": ["abstillen"], "hu": ["elv\u00e1laszt (csecsem\u0151t)"], "br": ["dizona\u00f1"], "lat": ["a matre depello, ere", "a mamma disiungo, ere", "ablacto, are"], "pl": ["odstawi\u0107 od piersi"], "he": ["\u05dc\u05d2\u05de\u05d5\u05dc (\u05ea\u05d9\u05e0\u05d5\u05e7 \u05de\u05d9\u05e0\u05d9\u05e7\u05d4)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mam", "primary": false}, "olibano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rezino eltirata el abisina arbo kaj uzata kiel incenso a\u016d medikamentero.", "translations": {"be": ["\u043b\u0430\u0434\u0430\u043d", "\u0444\u0456\u043c\u0456\u044f\u043c"], "en": ["frankincense"], "nl": ["wierook"], "pt": ["ol\u00edbano"], "ru": ["\u043b\u0430\u0434\u0430\u043d", "\u0444\u0438\u043c\u0438\u0430\u043c"], "de": ["Olibanum", "Weihrauchharz"], "hu": ["jegenyefeny\u0151-gyanta", "feny\u0151t\u00f6mj\u00e9n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "oliban", "primary": true}, "kooperado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago kaj sistemo de kooperantoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0430\u043f\u044d\u0440\u0430\u0446\u044b\u044f"], "de": ["Kooperation", "genossenschaftliche Zusammenarbeit"], "ru": ["\u043a\u043e\u043e\u043f\u0435\u0440\u0430\u0446\u0438\u044f"], "hu": ["sz\u00f6vetkezetben val\u00f3 munkav\u00e9gz\u00e9s", "sz\u00f6vetkezeti munkav\u00e9gz\u00e9s", "sz\u00f6vetkezeti tev\u00e9kenys\u00e9g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kooper", "primary": false}, "seksa kuni\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago sekskuni\u011di.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0432\u043e\u043a\u0443\u043f\u043b\u0435\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["accouplement", "amour (charnel)", "baise (faire l'amour)", "co\u00eft", "copulation", "relation sexuelle", "accoppiamento (sessuale)", "copula (sessuale)"]}, "examples": [["kiom da sekskuni\u011doj plenumas tiu bovo?", "L. Beaucaire Kruko kaj Baniko en Bervalo Kiu devas, tiu elekti ne povas"]], "subdefinitions": []}], "root": "kun", "primary": false}, "bukdorno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pinta movebla pinglo, adaptita al buko, kaj kiu servas por fermi \u011din, trapikante rimenon a\u016d rubandon.", "translations": {"ru": ["\u0448\u043f\u0435\u043d\u0451\u043a (\u043f\u0440\u044f\u0436\u043a\u0438)"], "fr": ["ardillon"], "en": ["buckle pin"], "nl": ["tong (v.gesp)"], "de": ["Dorn (einer Schnalle)"], "pl": ["trzepie\u0144 u sprz\u0105czki", "sztyfcik u sprz\u0105czki"], "hu": ["t\u0171 (csaton)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "buk", "primary": false}, "teknokrataro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "te\u0125nokrataro", "translations": {"fr": ["technocratie (ensemble des technocrates)"], "pl": ["technokracja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "teknokrat", "primary": false}, "la\u016dmoda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konforma al la modo.", "translations": {"fr": ["\u00e0 la mode"]}, "examples": [["la\u016dmoda fasono", null], ["la\u016dmode vestita", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mod", "primary": false}, "senfrukta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne fruktodona, sterila.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0441\u043f\u043b\u043e\u0434\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["st\u00e9rile", "infertile"], "nl": ["steriel"], "be": ["\u0431\u044f\u0441\u043f\u043b\u043e\u0434\u043d\u044b", "\u0431\u044f\u0441\u043f\u043b\u0451\u043d\u043d\u044b"], "pl": ["bezowocny"], "hu": ["term\u00e9ketlen"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Vana, senrezulta.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "frukt", "primary": false}, "premtrudi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Devigi, necesigi, trudi per morala premo.", "translations": {"en": ["pressure"], "nl": ["opdringen"], "pl": ["wymusza\u0107"], "hu": ["k\u00e9nyszer\u00edt", "nyom\u00e1st gyakorol r\u00e1"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prem", "primary": false}, "homeopatiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri homeopatio.", "translations": {"fr": ["hom\u00e9opathe"], "en": ["homeopath"], "nl": ["homeopaat"], "pt": ["homeopata"], "de": ["Hom\u00f6opath"], "it": ["omeopata"], "hu": ["homeopata"]}, "examples": [["en mia lando mi ne povas imagi ke oni rigardu homeopatiiston kiel \u0109arlatanon", "M. Corobu, Homeopatia Revuo..., soc.culture.esperanto, 2003-05-22"]], "subdefinitions": []}], "root": "homeopati", "primary": false}, "kortisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fa": ["\u062f\u0631\u0628\u0627\u0646", "\u0633\u0631\u0627\u06cc\u062f\u0627\u0631"], "fr": ["concierge", "portier"], "nl": ["portier"]}, "examples": [["\u015di kuris malsupren al la lo\u011dejo de la kortisto", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "kort", "primary": false}, "kukejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, kie oni bakas kaj vendas kukojn, konfita\u0135ojn kaj similajn.", "translations": {"be": ["\u043f\u044f\u043a\u0430\u0440\u043d\u044f"], "fr": ["p\u00e2tisserie"], "en": ["bakery"], "nl": ["banketbakkerij"], "ru": ["\u0431\u0443\u043b\u043e\u0447\u043d\u0430\u044f", "\u043f\u0435\u043a\u0430\u0440\u043d\u044f"], "de": ["Backstube"], "hu": ["cukr\u00e1szda"], "es": ["pasteler\u00eda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kuk", "primary": false}, "egopodio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio apiacoj (Aegopodium).", "translations": {"be": ["\u0441\u043d\u044b\u0442\u043a\u0430"], "en": ["bishop's weed"], "pt": ["egop\u00f3dio"], "ru": ["\u0441\u043d\u044b\u0442\u044c \u043e\u0431\u044b\u043a\u043d\u043e\u0432\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f", "\u0441\u043d\u0435\u0434\u044c-\u0442\u0440\u0430\u0432\u0430"], "de": ["Giersch", "Gei\u00dffu\u00df"], "sv": ["kirsk\u00e5l"], "hu": ["podagraf\u0171", "vadbodza", "baktopp"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "egopodi", "primary": true}, "gambo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la suba membro de homo.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0433\u0430 (\u0443\u0441\u044f)"], "fr": ["jambe"], "bg": ["\u043a\u0440\u0430\u043a"], "nl": ["been"], "pt": ["perna"], "no": ["ben"], "de": ["Bein"], "tr": ["bacak"], "sv": ["ben"], "hu": ["l\u00e1b (als\u00f3 v\u00e9gtag)"], "en": ["leg"], "es": ["pierna"], "ru": ["\u043d\u043e\u0433\u0430 (\u0432\u0441\u044f)"], "vo": ["l\u00f6g"], "pl": ["noga"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gamb", "primary": true}, "prompta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuj, rapide kaj efike aganta.", "translations": {"be": ["\u0445\u0443\u0442\u043a\u0456", "\u043d\u0435\u0430\u0434\u043a\u043b\u0430\u0434\u043d\u044b"], "nl": ["prompt (bn.)"], "pt": ["pronto", "prestes a"], "ru": ["\u0431\u044b\u0441\u0442\u0440\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0437\u0430\u043c\u0435\u0434\u043b\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "ro": ["prompt"], "pl": ["pr\u0119dki", "raptowny"], "hu": ["azonnali"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prompt", "primary": true}, "prompte": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senprokraste, rapide decidante a\u016d plenumante.", "translations": {"be": ["\u0445\u0443\u0442\u043a\u0430", "\u043d\u0435\u0430\u0434\u043a\u043b\u0430\u0434\u043d\u0430"], "hu": ["azonnal"], "nl": ["prompt (bw.)"], "pl": ["nagle", "raptownie"], "ru": ["\u0431\u044b\u0441\u0442\u0440\u043e", "\u043d\u0435\u0437\u0430\u043c\u0435\u0434\u043b\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e"]}, "examples": [["Jado prompte sin levis kaj hastis al la portalo de la domo", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 64a, p. 390a"]], "subdefinitions": []}], "root": "prompt", "primary": false}, "prempenso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0432\u044f\u0437\u0447\u0438\u0432\u0430\u044f \u0438\u0434\u0435\u044f"], "fr": ["obsession"], "de": ["Besessenheit", "Obsession"], "nl": ["obsessie"], "hu": ["r\u00f6geszme", "k\u00e9nyszerk\u00e9pzet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pens", "primary": false}, "pun\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Varma a\u016d malvarma alkohola\u0135o kun sukero, akvo kaj citrono a\u016d aliaj aroma\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0443\u043d\u0448"], "fr": ["punch (boisson)"], "bg": ["\u043f\u0443\u043d\u0448"], "nl": ["punch"], "pt": ["ponche"], "ru": ["\u043f\u0443\u043d\u0448"], "de": ["Punsch"], "hu": ["puncs"], "en": ["punch (alcohol and fruit drink)"]}, "examples": [["kial oni ne preparus vinpun\u0109on por \u0109iuj?", "Kiel akvo de l' rivero, 1:3"]], "subdefinitions": []}], "root": "pun\u0109", "primary": true}, "lemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aserto, demonstrita dum la pruvo de pli grava teoremo kaj servanta al tiu pruvo.", "translations": {"be": ["\u043b\u0435\u043c\u0430"], "fr": ["lemme"], "en": ["lemma"], "nl": ["lemma", "hulpstelling"], "pt": ["lema"], "el": ["\u03bb\u03ae\u03bc\u03bc\u03b1"], "ca": ["lema"], "de": ["Lemma", "Satz"], "hu": ["lemma", "seg\u00e9dt\u00e9tel"], "fa": ["\u0644\u0645"], "es": ["lema"], "ru": ["\u043b\u0435\u043c\u043c\u0430"], "pl": ["lemat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lem", "primary": true}, "tiparo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sortimento da prestipoj (iam temis pri plumbaj prestipoj, nun oni aplikas tion al la komputilaj tipardosieroj).", "translations": {"be": ["\u0448\u0440\u044b\u0444\u0442"], "fr": ["police de caract\u00e8res"], "en": ["font", "fount"], "nl": ["lettertype"], "ru": ["\u0448\u0440\u0438\u0444\u0442"], "pl": ["czcionka"], "hu": ["bet\u0171k\u00e9szlet", "karakterk\u00e9szlet", "font"]}, "examples": [["proporcia, egallar\u011da, ekrana tiparo", null], ["tipara familio", null], ["tipara fasono", null], ["tipara pezo", null], ["tipara grado", null], ["necesas, per la kutimaj vindozaj rimedoj, aparte instali la kunliveratan tiparon kun la \u0109apelitaj literoj de Esperanto", "F. Kruse, Agrabla ekzercilo, Monato, numero 10/1996;"], ["aldoni\u011das amaso da senkostaj unikodaj trutajpaj tiparoj", "Pejno S., Sidi\u011du kaj tajpu!, Monato, numero 04/2001."]], "subdefinitions": []}], "root": "tip", "primary": false}, "inversa trigonometria funkcio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En trovi\u011das la sinonimoj \u00abarkusa funkcio\u00bb kaj \u00abciklometria funkcio\u00bb. Koncerne la unuan vidu rimarkon sub arko. La dua ricevis iom da a\u016dtoritateco pro tio, ke enkondukis la radikon \u00abciklometri\u00bb, sed tiu radiko restas tute senutila."], "primary definition": "Funkcio el la vico: arksinuso, arkkosinuso, arktangento, arkkotangento, arksekanto, arkkosekanto.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0432\u0430\u0440\u043e\u0442\u043d\u0430\u044f \u0442\u0440\u044b\u0433\u0430\u043d\u0430\u043c\u044d\u0442\u0440\u044b\u0447\u043d\u0430\u044f \u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["fonction trigonom\u00e9trique r\u00e9ciproque", "fonction circulaire r\u00e9ciproque", "fonction cyclom\u00e9trique"], "en": ["inverse trigonometric function", "inverse circular function", "cyclometric function"], "ru": ["\u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u043d\u0430\u044f \u0442\u0440\u0438\u0433\u043e\u043d\u043e\u043c\u0435\u0442\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u044f", "\u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u043d\u0430\u044f \u043a\u0440\u0443\u0433\u043e\u0432\u0430\u044f \u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u044f", "\u0446\u0438\u043a\u043b\u043e\u043c\u0435\u0442\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u044f"], "de": ["inverse trigonometrische Funktion", "inverse Kreisfunktion", "Arkusfunktion", "zyklometrische Funktion"], "pl": ["funkcja trygonometryczna odwrotna", "funkcja ko\u0142owa", "funkcja cyklometryczna"], "hu": ["inverz trigonometrikus f\u00fcggv\u00e9ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "funkci", "primary": false}, "travadi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Trairi vadante.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0439\u0441\u044c\u0446\u0456 \u045e\u0431\u0440\u043e\u0434"], "fr": ["passer \u00e0 gu\u00e9"], "en": ["ford"], "nl": ["doorwaden"], "pt": ["atravessar a vau"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0439\u0442\u0438 \u0432\u0431\u0440\u043e\u0434"], "de": ["durchwaten"], "hu": ["\u00e1tg\u00e1zol"], "sk": ["prebrodi\u0165"], "es": ["vadear"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vad", "primary": false}, "panteisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Panteismano.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043d\u0442\u044d\u0456\u0441\u0442"], "en": ["pantheist"], "nl": ["panthe\u00efst"], "pt": ["pante\u00edsta"], "ru": ["\u043f\u0430\u043d\u0442\u0435\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Pantheist"], "hu": ["panteista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "panteist", "primary": true}, "komplementa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kompletiga; rilata al komplemento.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043f\u043e\u043b\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["compl\u00e9mentaire (additionnel)", "additionnel", "suppl\u00e9mentaire"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri du anguloj) Kies sumo egalas al orto.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043f\u043e\u043b\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 (\u0443\u0433\u043e\u043b)"], "fr": ["(angle) compl\u00e9mentaire"], "en": ["complementary (angle)"], "nl": ["complementair (hoek)"], "de": ["Komplement- (Winkel)"], "pl": ["(k\u0105t) dope\u0142niaj\u0105cy"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri du subaroj de E) Tiaj, ke ili estas disaj, kaj ke ilia kuna\u0135o egalas al E.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043f\u043e\u043b\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 (\u043f\u043e\u0434\u043c\u043d\u043e\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["(sous-ensemble) compl\u00e9mentaire"], "de": ["komplement\u00e4r (-e Untermenge)"], "en": ["complementary (subset)"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri subspacoj de vektora spaco E) Tiaj, ke ilia sumo egalas al E kaj estas rekta.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043f\u043e\u043b\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 (\u043f\u043e\u0434\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["(sous-espace) suppl\u00e9mentaire"], "en": ["complementary (subspace)"], "de": ["supplement\u00e4r (-er Unterraum)", "komplement\u00e4r (-er Unterraum)"]}, "examples": [["en tridimensia vektora spaco ajna ebeno estas komplementa al ajna rekto, kiun \u011di ne inkluzivas", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri latiso (E,\u2228,\u2227)) Tia, ke por \u0109iu elemento x de \u011di ekzistas tia elemento x', ke x\u2228x' estas maksimumo de E kaj x\u2227x' estas minimumo de E.", "translations": {"ru": ["(\u0441\u0442\u0440\u0443\u043a\u0442\u0443\u0440\u0430) \u0441 \u0434\u043e\u043f\u043e\u043b\u043d\u0435\u043d\u0438\u044f\u043c\u0438"], "fr": ["(treillis) compl\u00e9ment\u00e9"], "de": ["komplement\u00e4r (-er Verband)"], "en": ["complemented (lattice)"]}, "examples": []}]}], "root": "komplement", "primary": false}, "Francisko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo latindevena.", "translations": {"ru": ["\u0424\u0440\u0430\u043d\u0446\u0438\u0441\u043a", "\u0424\u0440\u044d\u043d\u0441\u0438\u0441", "\u0424\u0440\u0430\u043d\u0441\u0443\u0430", "\u0424\u0440\u0430\u043d\u0446", "\u0424\u0435\u0440\u0435\u043d\u0446"], "fr": ["Francis", "Fran\u00e7ois"], "br": ["Fra\u00f1sez", "Fa\u00f1ch"], "pt": ["Francisco"], "it": ["Francesco"], "pl": ["Franciszek", "Franek (zdrob.)"]}, "examples": [["Francisko I , re\u011do de Francujo vizitis la papon", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 3, anekdotoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "Francisk", "primary": true}, "komplemento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu ajn frazrolo rilate al la predikato, a\u016d la frazparto aperanta en tia frazrolo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043f\u043e\u043b\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["compl\u00e9ment (gramm.)"], "nl": ["bepaling"], "pt": ["complemento"], "de": ["Satzerg\u00e4nzung", "Komplement"], "es": ["complemento"]}, "examples": [["anka\u016d la subjekton oni povas rigardi komplemento", null], ["cirkonstanca komplemento", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["compl\u00e9ment (ce qui compl\u00e8te)", "\u00e0-c\u00f4t\u00e9", "addition (ajout)", "ajout", "appoint", "suppl\u00e9ment", "surplus"], "de": ["Erg\u00e4nzung", "Erg\u00e4nzungsteil"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de angulo) Angulo komplementa al \u011di.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043f\u043e\u043b\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0443\u0433\u043e\u043b"], "de": ["Komplement", "Komplementwinkel"], "en": ["complementary angle"], "fr": ["compl\u00e9ment (d'un angle)", "angle compl\u00e9mentaire"], "pl": ["k\u0105t dope\u0142niaj\u0105cy"]}, "examples": [["la sinuso de la komplemento egalas al la kosinuso de la originalo", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(de subaro A\u2282E rilate al E) La aro, kies elementoj apartenas al E, sed ne al A.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043f\u043e\u043b\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["compl\u00e9mentaire (d'un ensemble)"], "de": ["Komplement", "Komplement\u00e4rmenge"], "en": ["complement (complementary set)", "complementary set"], "pl": ["dope\u0142nienie (zbioru)", "uzupe\u0142nienie (zbioru)"]}, "examples": [["la komplementon oni foje signas per \u2201EA", null], ["la komplemento de E rilate al si mem estas la malplena aro", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(de vektora subspaco) Subspaco, al kiu \u011di estas komplementa.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043f\u043e\u043b\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u043f\u043e\u0434\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["suppl\u00e9mentaire (d'un sous-espace)"], "en": ["complement (of a vector subspace)"], "nl": ["complementair"], "de": ["Supplement\u00e4rraum (eines Unterraums)", "Komplement\u00e4rraum (eines Unterraums)"], "pl": ["dope\u0142nienie (podprzestrzeni)"]}, "examples": [["ajna komplemento de la kerno de homomorfio estas izomorfia al ties bildaro", null]]}]}], "root": "komplement", "primary": true}, "tra\u016dmatologiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri tra\u016dmatologio.", "translations": {"fr": ["traumatologiste"], "nl": ["traumatoloog"], "it": ["traumatologo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tra\u016dmatologi", "primary": false}, "rifu\u011dejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sekura loko, kiun atingis forkurinto.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0431\u0435\u0436\u0438\u0449\u0435 (\u043c\u0435\u0441\u0442\u043e)"], "fr": ["refuge (lieu)"], "es": ["refugio"], "hu": ["mened\u00e9khely"]}, "examples": [["Dio estas fortika\u0135o kaj rifu\u011dejo por siaj infanoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "rifu\u011d", "primary": false}, "neniel": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adv. signifanta: \u00abla\u016d nenia maniero\u00bb.", "translations": {"be": ["\u043d\u0456\u044f\u043a", "\u043d\u0456\u044f\u043a\u0456\u043c \u0447\u044b\u043d\u0430\u043c"], "nl": ["op geen enkele wijze", "op geen enkele manier"], "pt": ["de maneira alguma", "de jeito algum"], "ru": ["\u043d\u0438\u043a\u0430\u043a", "\u043d\u0438\u043a\u043e\u0438\u043c \u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043e\u043c"], "de": ["auf keine Weise", "in keiner Weise"], "hu": ["sehogy", "semmik\u00e9ppen"]}, "examples": [["ni neniel interesi\u011das pri tio", null], ["ili neniel lasis sin influi", null], ["mi neniel povas kompreni, kion vi parolas", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 28"]], "subdefinitions": []}], "root": "neniel", "primary": true}, "marmoto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio sciuredoj (Marmota), granda ron\u011dulo de altaj e\u016dropaj nordamerikaj kaj himalaja montaroj, grupe lo\u011danta en vastaj subteraj fosa\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0440\u043e\u043a"], "fr": ["marmotte"], "en": ["marmot", "woodchuck", "groundhog"], "nl": ["marmot"], "pt": ["marmota"], "ru": ["\u0441\u0443\u0440\u043e\u043a"], "de": ["Murmeltier"], "it": ["marmotta"], "hu": ["marmota"], "fa": ["\u0645\u0648\u0634 \u062e\u0631\u0645\u0627"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "marmot", "primary": true}, "driado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arbara nimfo.", "translations": {"be": ["\u0434\u0440\u044b\u044f\u0434\u0430"], "fr": ["dryade"], "pt": ["dr\u00edade", "dr\u00edada"], "ru": ["\u0434\u0440\u0438\u0430\u0434\u0430"], "de": ["Dryade", "Baumnymphe"], "sv": ["dryad"], "pl": ["driada"], "es": ["dr\u00edade", "dr\u00edada"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "driad", "primary": true}, "amuza": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Amuzanta.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0431\u0430\u045e\u043d\u044b", "\u043f\u0430\u0446\u0435\u0448\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u0437\u0430\u0439\u043c\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["amusant"], "en": ["amusing"], "nl": ["plezierig", "amusant"], "ru": ["\u0437\u0430\u0431\u0430\u0432\u043d\u044b\u0439", "\u0437\u0430\u043d\u0438\u043c\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0440\u0430\u0437\u0432\u043b\u0435\u043a\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["unterhaltsam", "am\u00fcsant"], "it": ["divertente"], "sk": ["z\u00e1bavn\u00fd"], "br": ["fentus", "diduellus"], "he": ["\u05de\u05e9\u05e2\u05e9\u05e2", "\u05de\u05d1\u05d3\u05e8"]}, "examples": [["tia ludado estis tiel amuza, ke li ne povis kontra\u016dstari", "Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, dua parto, \u0109apitro 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "amuz", "primary": false}, "amuzi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Agrable distri kaj gajigi.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0431\u0430\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0446\u044f\u0448\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["amuser", "divertir"], "en": ["amuse"], "nl": ["amuseren", "vermaken"], "pt": ["divertir"], "ru": ["\u0437\u0430\u0431\u0430\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0432\u043b\u0435\u043a\u0430\u0442\u044c"], "de": ["unterhalten", "zerstreuen"], "it": ["divertire"], "sk": ["bavi\u0165"], "br": ["didua\u00f1", "diduella\u00f1"], "cs": ["bavit"], "es": ["entretener", "divertir"], "he": ["\u05dc\u05e9\u05e2\u05e9\u05e2", "\u05dc\u05d1\u05d3\u05e8"]}, "examples": [["infanoj bezonas amuzon", null], ["juna homo, kies sola celo en la vivo estis bone man\u011di, bone trinki kaj amuzi fra\u016dlinojn", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 3, anekdotoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "amuz", "primary": true}, "nenies": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nevariebla pron. signifanta \u00abde neniu\u00bb.", "translations": {"be": ["\u043d\u0456\u0447\u044b\u0439"], "fr": ["de personne"], "nl": ["niemands"], "pt": ["de ningu\u00e9m"], "ru": ["\u043d\u0438\u0447\u0435\u0439"], "de": ["niemandes"], "sv": ["ingens"], "hu": ["senki...-je/-ja/-e/-a", "senki\u00e9"], "es": ["de nadie"]}, "examples": [["Esperanto estas nenies propra\u0135o", null], ["nenies opinion mi akceptas blinde", "Z"], ["dependi de nenies kaprico", null]], "subdefinitions": []}], "root": "nenies", "primary": true}, "tomato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frukto de tomatujo.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043c\u0430\u0442", "\u043f\u0430\u043c\u0456\u0434\u043e\u0440"], "fr": ["tomate (fruit)"], "bg": ["\u0434\u043e\u043c\u0430\u0442"], "nl": ["tomaat"], "pt": ["tomate"], "ru": ["\u0442\u043e\u043c\u0430\u0442", "\u043f\u043e\u043c\u0438\u0434\u043e\u0440"], "de": ["Tomate"], "tr": ["domates"], "sv": ["tomat"], "hu": ["paradicsom"], "fa": ["\u06af\u0648\u062c\u0647\u200c\u0641\u0631\u0646\u06af\u06cc"], "en": ["tomato"], "pl": ["pomodir", "tomat (rzadko)"]}, "examples": [["mia viza\u011do i\u011dos ru\u011da kiel tomato", "Gerda malaperis, \u0109apitro 8a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tomatujo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tomat", "primary": true}, "latuna": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al latuno.", "translations": {"nl": ["uit messing", "uit geel koper"], "it": ["di ottone"], "pl": ["mosi\u0105dzowy"]}, "examples": [["Samtempe la latuna kapo de Hipokrato kuntiris la brovojn kaj diris: \"Sindetenu!\"", "Nathaniel Hawthorne, trad. Edwin P. Grobe, Tri Noveloj , \u0109. 1 \"La eksperimento de d-ro Hejdegero\""]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "El latuno.", "translations": {"pl": ["mosi\u0119\u017cny", "mosi\u0105dzowy"]}, "examples": [["La pezglobo estas fera a\u016d latuna globo kun difinitaj pezo kaj diametro", "Tibor Ujlaky-Nagy, La sporta ligvo en Esperanto, Pezglob-\u0135eto"]], "subdefinitions": []}], "root": "latun", "primary": false}, "refleksologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nemedicina kuracmetodo el masa\u011dado de pied- kaj manplatoj a\u016d de oreloj rigardataj kiel respondaj en siaj diversaj partoj al difinitaj organoj.", "translations": {"fr": ["r\u00e9flexologie"], "it": ["riflessologia"]}, "examples": [["Magda Amer, juna predikistino de la kaira mezklasanaro, \u015datas \u0109akrojn, jogon, makrobiotikon kaj refleksologion", "H. Tammam, P. Haenni, trad. M. Leon, \u015cika islamo kaj la egipta bur\u011daro, le Monde diplomatique, 2003-09"], ["la \u0109efaj masa\u011doj konsistas el refleksologio, masa\u011dtekniko de la tiel nomataj refleksaj punktoj de la piedoj kaj manoj", "D. Delarasse, Tu\u015do kaj Masa\u011do, 2004-01"]], "subdefinitions": []}], "root": "refleksologi", "primary": true}, "rojalismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Monar\u0125ismo (en formo rilata al re\u011da re\u011dimo).", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u044f\u043b\u0456\u0437\u043c"], "en": ["royalism"], "nl": ["royalisme", "koningsgezindheid"], "pt": ["realismo", "monarquismo"], "ru": ["\u0440\u043e\u044f\u043b\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Royalismus"], "hu": ["kir\u00e1lyp\u00e1rtis\u00e1g", "royalizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rojalism", "primary": true}, "dafno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio timeleacoj (Daphne), venena arbedo.", "translations": {"be": ["\u0432\u043e\u045e\u0447\u0430\u044f \u044f\u0433\u0430\u0434\u0430"], "fr": ["daphn\u00e9", "garou", "sainbois"], "en": ["daphne"], "pt": ["dafne"], "ru": ["\u0432\u043e\u043b\u0447\u044c\u044f \u044f\u0433\u043e\u0434\u0430", "\u0432\u043e\u043b\u0447\u043d\u0438\u043a", "\u0432\u043e\u043b\u0447\u0435\u044f\u0433\u043e\u0434\u043d\u0438\u043a \u043b\u0430\u0432\u0440\u043e\u043b\u0438\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439"], "de": ["Seidelbast"], "hu": ["boroszl\u00e1n"], "fa": ["\u0628\u0631\u06af\u200c\u0628\u0648\u06cc\u06cc", "\u062f\u0627\u0641\u0646\u0647"], "cs": ["l\u00fdkovec"], "pl": ["wawrzynek"], "he": ["\u05d3\u05e4\u05e0\u05d4"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dafn", "primary": true}, "hiperebeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Afina hiperebeno a\u016d vektora hiperebeno, la\u016d la kunteksto.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u043f\u044d\u0440\u043f\u043b\u043e\u0441\u043a\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["hyperplan"], "en": ["hyperplane"], "nl": ["hypervlak"], "pt": ["hiperplano"], "ru": ["\u0433\u0438\u043f\u0435\u0440\u043f\u043b\u043e\u0441\u043a\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Hyperebene"], "it": ["iperpiano"], "hu": ["hipers\u00edk"], "fa": ["\u0627\u0628\u0631\u0635\u0641\u062d\u0647"], "pl": ["hiperp\u0142aszczyzna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hipereben", "primary": true}, "fotogrametrio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arto determini la formon de objekto per pluraj fotoj faritaj el diversaj flankoj.", "translations": {"fr": ["photogramm\u00e9trie"], "nl": ["fotogrammetrie"], "it": ["fotogrammetria"], "pt": ["fotogrametria"], "hu": ["fotogrammetria"]}, "examples": [["\u00abla fotogrametrio kaj \u011dia aplikado\u00bb", "V. Peevski, La fotogrametrio kaj \u011dia aplikado, Scienca Revuo, 1974, numero 5-6a"], ["fotogrametrio faciligis mapoverkadon", "Vikipedio, artikolo \u00abkartografio\u00bb, 2007-02"]], "subdefinitions": []}], "root": "fotogrametri", "primary": true}, "septembro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Na\u016da monato de la jaro.", "translations": {"be": ["\u0432\u0435\u0440\u0430\u0441\u0435\u043d\u044c"], "fr": ["septembre"], "bg": ["\u0441\u0435\u043f\u0442\u0435\u043c\u0432\u0440\u0438"], "de": ["September"], "it": ["settembre"], "hu": ["szeptember"], "en": ["September"], "br": ["Gwengolo"], "cs": ["z\u00e1\u0159\u00ed"], "vo": ["setul"], "ja": ["\u4e5d\u6708 [\u304f\u304c\u3064]"], "es": ["septiembre", "setiembre"], "he": ["\u05e1\u05e4\u05d8\u05de\u05d1\u05e8"], "ru": ["\u0441\u0435\u043d\u0442\u044f\u0431\u0440\u044c"], "nl": ["september"], "tr": ["eyl\u00fcl"], "sv": ["september"], "ro": ["septembrie"], "pl": ["wrzesie\u0144"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "januaro, Rim.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "septembr", "primary": true}, "embuskigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Postenigi embuske.", "translations": {"fa": ["\u0628\u0647 \u06a9\u0645\u06cc\u0646 \u06af\u0645\u0627\u0631\u062f\u0646"], "fr": ["embusquer", "mettre en embuscade"], "de": ["einen Hinterhalt legen", "einen Hinterhalt schaffen", "in einem Hinterhalt postieren"], "pl": ["zastawia\u0107 zasadzk\u0119", "rozstawia\u0107 na czatach"]}, "examples": [["li embuskigis 20 soldatojn post la turo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "embusk", "primary": false}, "movo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu aparta \u015dan\u011do de loko, pozicio a\u016d stato.", "translations": {"be": ["\u0440\u0443\u0445"], "fr": ["d\u00e9placement", "mouvement"], "en": ["move"], "nl": ["beweging"], "ru": ["\u0434\u0432\u0438\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0445\u043e\u0434"], "de": ["Bewegung"]}, "examples": [["la movoj de la korpo, de la brakoj", null], ["movoplena strato", "Z"], ["la movoj de la animo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mov", "primary": false}, "respondumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "= Responsi.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "respond", "primary": false}, "periosto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fibreca membrano, kovranta la ostojn.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0438\u043e\u0441\u0442", "\u043d\u0430\u0434\u043a\u043e\u0441\u0442\u043d\u0438\u0446\u0430"], "fr": ["p\u00e9rioste"], "en": ["periosteum"], "nl": ["beenvlies"], "pt": ["per\u00ed\u00f3steo"], "de": ["Periost", "Knochenhaut"], "hu": ["csonth\u00e1rtya", "periosteum"], "fa": ["\u0636\u0631\u06cc\u0639", "\u067e\u0648\u0634\u0634 \u0627\u0633\u062a\u062e\u0648\u0627\u0646"], "pl": ["okostna"], "es": ["periostio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "periost", "primary": true}, "ri\u0109ulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo kiu havas multan monon, multajn poseda\u0135ojn.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u0433\u0430\u0447", "\u0431\u043e\u0433\u0430\u0442\u0435\u0439"], "fr": ["nanti (subst.)", "riche (subst.)"], "nl": ["rijkaard"], "de": ["Reiche", "Reicher"], "tr": ["zengin(ki\u015fi)"], "es": ["rico"], "hu": ["gazdag ember"]}, "examples": [["la ri\u0109ulo havas multe da mono", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 37"], ["estas pli facile por kamelo iri tra trueton de kudrilo, ol por ri\u0109ulo eniri en la regnon de Dio", "La Nova Testamento, S. Marko 10:25"]], "subdefinitions": []}], "root": "ri\u0109", "primary": false}, "enkasigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ricevi monon.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u043a\u0430\u0441\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["encaisser (mettre en caisse)"], "en": ["pay in"], "nl": ["incasseren"], "pt": ["recolher (dinheiro)", "arrecadar dinheiro"], "de": ["einnehmen", "einziehen", "einkassieren"], "hu": ["bev\u00e9telez", "behajt", "p\u00e9nzt beszed", "inkassz\u00e1l"], "pl": ["inkasowa\u0107"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05db\u05e0\u05d9\u05e1 (\u05db\u05e1\u05e3)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kas", "primary": false}, "mova": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Movanta.", "translations": {"be": ["\u0440\u0443\u0445\u0430\u044e\u0447\u044b"], "fr": ["moteur (adj.)"], "en": ["moving"], "nl": ["bewegend"], "ru": ["\u0434\u0432\u0438\u0436\u0443\u0449\u0438\u0439"], "de": ["antreibend", "Antriebs..."]}, "examples": [["mova forto", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "mov", "primary": false}, "ebura turo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Klerula izoli\u011do de la ordinara mondo.", "translations": {"fr": ["tour d'ivoire"], "en": ["ivory tower"], "pl": ["wie\u017ca z ko\u015bci s\u0142oniowej"], "pt": ["torre de marfim"]}, "examples": [["arto nun ne plu estas ponto inter la artisto kaj lia publiko. La artistoj fermi\u011das en eburaj turoj, produktas, kaj poste \u0135etas la rezultojn kvaza\u016d spite al la publiko", "C. C. Guglielminetti, Kompreni a\u016d ne, Nica Literatura Revuo, 1961-03 \u011dis 04, numero 6/4, p. 156-160a"], ["en tiu periodo filmlaborantoj eliris el la ebura turo kaj kontemplis, kion bezonas la plejparto de la \u0109inoj en la vivo", "Wa Na, \u0108inaj filmaj re\u011disoroj de nova generacio , El popola \u0108inio, vidita je 2006-06-14"]], "subdefinitions": []}], "root": "tur", "primary": false}, "\u011du(ad)o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekstrema plezuro pro la posedo de io.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u0430\u043b\u043e\u0434\u0430"], "fr": ["jouissance"], "en": ["enjoyment"], "nl": ["genot"], "pt": ["gozo", "desfrute"], "ru": ["\u043d\u0430\u0441\u043b\u0430\u0436\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Genuss"], "it": ["godimeto", "fruizione", "goduria"], "hu": ["\u00e9lvezet"]}, "examples": [["vivi en \u011dojo, \u011duo kaj bruo", null], ["la domo estis \u011duo por la okuloj", "Fabeloj, volumo 2, Malnova domo"], ["a\u016dskulti kun \u011duo", "Z"], ["flugis for la \u011dojo de l' juneco, la \u011duado de l' unuaj jaroj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Posedo de io, de kio oni havas utilon a\u016d plezuron.", "translations": {}, "examples": [["retrovi la \u011duadon de la libereco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011du", "primary": false}, "deksesuma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0448\u0430\u0441\u043d\u0430\u0446\u0446\u0430\u0442\u043a\u043e\u0432\u044b"], "fr": ["hexad\u00e9cimal"], "en": ["hexadecimal"], "nl": ["zestiendelig", "hexadecimaal"], "pt": ["hexadecimal (adj.)"], "ru": ["\u0448\u0435\u0441\u0442\u043d\u0430\u0434\u0446\u0430\u0442\u0435\u0440\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["hexadezimal"], "sv": ["hexadecimal"], "hu": ["tizenhatos", "hexadecim\u00e1lis"], "sk": ["\u0161estn\u00e1stkov\u00fd"], "pl": ["szestnastkowy", "heksadecymalny"], "br": ["c'hwezegel"], "fi": ["16-kantainen", "heksadesimaali-"], "es": ["hexadecimal"], "he": ["\u05d4\u05e7\u05e1\u05d3\u05e6\u05d9\u05de\u05dc\u05d9", "\u05d1\u05d1\u05e1\u05d9\u05e1 \u05e9\u05e9-\u05e2\u05e9\u05e8\u05d4"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dek", "primary": false}, "nekohera": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0441\u0441\u0432\u044f\u0437\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u043e\u0440\u0435\u0447\u0438\u0432\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u043a\u043e\u0433\u0435\u0440\u0435\u043d\u0442\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["incoh\u00e9rent"], "nl": ["incoherent"], "hu": ["inkoherens", "sz\u00e9ttart\u00f3", "\u00f6sszef\u00fcgg\u00e9stelen"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "koher", "primary": false}, "jodo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 53, atompezo 126,9044, simbolo I. Halogeno. Simpla korpo, havanta formon de folietoj blue grizaj kun metala brilo, uzata en medicino kaj fotografado.", "translations": {"be": ["\u0451\u0434"], "fr": ["iode"], "en": ["iodine"], "nl": ["jood (jodium)", "jodium"], "pt": ["iodo"], "el": ["\u03b9\u03ce\u03b4\u03b9\u03bf"], "la": ["Jodum"], "sv": ["jod"], "hu": ["j\u00f3d"], "de": ["Jod"], "es": ["yodo"], "br": ["iod"], "it": ["iodio", "iodo"], "ru": ["\u0439\u043e\u0434"], "pl": ["jod"]}, "examples": [["joda tinkturo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "jod", "primary": true}, "polusa koordinato": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La koncernan ebenon oni samtempe provizas per orta kaj ununorma koordinatsistemo (O, i, j), kie O estas la origino de la polusa akso kaj i \u011dia ununorma direktanta vektoro."], "primary definition": "(de punkto M en reela e\u016dklida afina ebeno rilate al polusa akso) \u0108iu el la du reeloj polusa distanco kaj polusa angulo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u044f\u0440\u043d\u0430\u044f \u043a\u043e\u043e\u0440\u0434\u0438\u043d\u0430\u0442\u0430"], "fr": ["coordonn\u00e9e polaire"], "en": ["polar coordinate"], "de": ["Polarkoordinate"], "pl": ["wsp\u00f3\u0142rz\u0119dna biegunowa"], "hu": ["pol\u00e1ris koordin\u00e1ta"]}, "examples": [["oni ofte signas la polusajn koordinatojn de punkto per la paro (\u03c1, \u03b8)", null]], "subdefinitions": []}], "root": "koordinat", "primary": false}, "ceruzo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(2 PbCO3, Pb(OH)2). Venena plumba karbonato kaj hidroksido, pasinte uzata en pentrado kaj farbado kiel blanka kolorilo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u0438\u043d\u0446\u043e\u0432\u044b\u0435 \u0431\u0435\u043b\u0438\u043b\u0430"], "fr": ["c\u00e9ruse"], "nl": ["loodwit", "kremserwit", "schelpwit"], "de": ["Bleiwei\u00df"], "it": ["biacca"], "hu": ["\u00f3lomfeh\u00e9r"], "fa": ["\u0633\u0641\u06cc\u062f\u0627\u0628"], "pl": ["cerusyt", "w\u0119glan o\u0142owiu", "biel o\u0142owiana", "biel kremska", "kit miniowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ceruz", "primary": true}, "Polukso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Helena heroo, filo de Ze\u016dso, \u011demela frato de Kastoro kaj do unu el du Dioskuroj. Li estis nemortalo kaj nevenkebla boksisto. Li partoprenis al la ekspedicio de la Argona\u016dtoj. Kiam la mortala \u011demelo mortis, li kunpartigis sian nemortecon kun la frato, kaj do ili aparte kaj alterne estis en la Olimpo kaj en la Infero, sed \u0109iukaze \u0109iam kune en la firmamento (ili estis transformitaj de Ze\u016dso en la stelaro de la \u011cemeloj).", "translations": {"de": ["Pollux"], "nl": ["Pollux"], "it": ["Polluce"], "pl": ["Polluks"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Unu el du \u0109efaj steloj de la stelaro de la \u011cemeloj.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Poluks", "primary": true}, "permesi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Konsenti, ke iu libere faru ion.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0437\u0432\u0430\u043b\u044f\u0446\u044c", "\u0434\u0430\u043f\u0443\u0441\u043a\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["autoriser", "permettre"], "en": ["allow", "permit"], "de": ["erlauben", "gestatten"], "hu": ["enged", "megenged"], "fa": ["\u0627\u062c\u0627\u0632\u0647 \u062f\u0627\u062f\u0646", "\u0631\u0648\u0627 \u062f\u0627\u0634\u062a\u0646"], "br": ["permeti\u00f1"], "cs": ["dovolit"], "es": ["permitir", "autorizar"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05e8\u05e9\u05d5\u05ea \\\u05e8\u05e9\u05d4\\"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0440\u0435\u0448\u0438\u0442\u044c"], "nl": ["toestaan"], "pt": ["permitir"], "tr": ["izin vermek"], "sv": ["till\u00e5ta"], "tp": ["ken"]}, "examples": [["permesu al mi kisi vian manon", "Z"], ["permesu al malri\u0109a homo, ke li ion petu de vi", "Z"], ["ricevi, atingi la permeson", "Z"], ["ripozpermeso", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ebligi, ke iu faru ion.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0437\u0432\u043e\u043b\u0438\u0442\u044c", "\u0434\u043e\u043f\u0443\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c"], "br": ["rei\u00f1 an tu da"], "he": ["\u05dc\u05d0\u05e4\u05e9\u05e8"]}, "examples": [["kiom la cirkonstancoj tion permesis, li penis esti eleganta", "Z"], ["la regularo permesas, ke...u", "Z"], ["la sorto ne permesis al ili geedzi\u011di", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "permes", "primary": true}, "permeso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago, vortoj de tiu, kiu permesas.", "translations": {"fr": ["permission", "autorisation"], "en": ["permission"], "es": ["permiso", "autorizaci\u00f3n"]}, "examples": [["Peti la permeson fari ion", null]], "subdefinitions": []}], "root": "permes", "primary": false}, "kuplo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago kupli kaj la rezulto de tiu ago.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0446\u0435\u043f\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0441\u043e\u0435\u0434\u0438\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["couplage"], "de": ["Kuppeln", "Koppelung"], "nl": ["koppeling"], "hu": ["csatol\u00e1s", "\u00f6sszekapcsol\u00e1s (energia\u00e1tvitelre)"]}, "examples": [["artika, elasta, fiksita, movebla kuplo", null], ["bendokuplo, broskuplo, kaj tiel plu", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kupl", "primary": false}, "kupli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Funkciigi kune du a\u016d plurajn similajn partojn de ma\u015dino, ma\u015dinojn a\u016d elektrajn elementojn por la sama kaj komuna laboro.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0446\u0435\u043f\u043b\u044f\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u0435\u0434\u0438\u043d\u044f\u0442\u044c"], "fr": ["coupler"], "en": ["couple", "unite", "join up"], "nl": ["koppelen"], "de": ["kuppeln", "koppeln"], "hu": ["csatol", "\u00f6sszekapcsol (energia\u00e1tvitelre)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Trapasigi la radioelektran energion de unu cirkvito en alian per alproksimigo de tiuj cirkvitoj a\u016d de ilia interkonekto.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0435\u0434\u0438\u043d\u044f\u0442\u044c"], "de": ["koppeln"], "en": ["couple"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kupl", "primary": true}, "malfideli\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sin montri malfidela.", "translations": {"be": ["\u0437\u0434\u0440\u0430\u0434\u0436\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["abandonner (renier sa fid\u00e9lit\u00e9 envers)", "trahir (renier sa fid\u00e9lit\u00e9 envers)"], "nl": ["ontrouw worden"], "ru": ["\u0438\u0437\u043c\u0435\u043d\u0438\u0442\u044c (\u043f\u0440\u0435\u0434\u0430\u0442\u044c)"], "de": ["untreu werden"], "hu": ["h\u0171tlenn\u00e9 v\u00e1lik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fidel", "primary": false}, "politikisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctata, partia, sindikata registo influa en politiko.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u0456\u0442\u044b\u043a"], "fr": ["politicien", "politique (subst., politicien)"], "nl": ["politicus"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0438\u0442\u0438\u043a"], "ca": ["pol\u00edtic"], "de": ["Politiker"], "hu": ["politikus"], "es": ["pol\u00edtico"]}, "examples": [["Josip Broz Tito, kontra\u016dfa\u015disto, komunisto kaj monda politikisto, restas granda mistero", "R. Petrovi\u0109, Vo\u0109o de hiera\u016d - hodia\u016d, Monato, jaro 1997a, numero 10a, p. 9a"]], "subdefinitions": []}], "root": "politik", "primary": false}, "galeza grupo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0443\u043f\u043f\u0430 \u0413\u0430\u043b\u0443\u0430 (K' \u043d\u0430\u0434 K, \u0443\u0440\u0430\u0432\u043d\u0435\u043d\u0438\u044f)"], "fr": ["groupe de Galois (de K' sur K, d'une \u00e9quation)"], "en": ["Galois['s] group (of K' with respect to K, of an equation)"], "de": ["Galoissche Gruppe (von K' \u00fcber K, einer Gleichung)"], "pl": ["grupa Galois"], "hu": ["Galois-csoport"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de superkorpo K' de korpo K) Grupo de \u0109iuj a\u016dtomorfioj de K', kiuj lasas la elementojn de K sen\u015dan\u011daj.", "translations": {}, "examples": [["la galezan grupon de superkorpo K' de K oni foje signas per Gal(K'/K)", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(de polinomo, a\u016d algebra ekvacio) Galeza grupo de la radika korpo de la polinomo.", "translations": {}, "examples": []}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Galezo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grup", "primary": false}, "likvido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Proceduro, kiu likvidas a\u016d rezulta malapero de la likvidita\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u043a\u0432\u0456\u0434\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["liquidation"], "en": ["liquidation"], "nl": ["liquidatie"], "pt": ["liquida\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u043b\u0438\u043a\u0432\u0438\u0434\u0430\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Abwicklung", "Aufl\u00f6sung", "Gesch\u00e4ftsaufl\u00f6sung", "Liquidation"], "hu": ["felsz\u00e1mol\u00e1s", "likvid\u00e1l\u00e1s"], "es": ["liquidaci\u00f3n"]}, "examples": [["la kooperativanoj rericevos en kazo de likvido la sumon kiun ili iam investis.", "Roland Rotsaert: Belgaj bankoj regrupigitaj, Monatojaro 1998a, numero 11a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: La nomo likvido kaj la per \u011di esprimita grupigo intertempe malaktuali\u011dis. La sonoj [r] kaj [l], kiuj estis la solaj apartenantaj al la likvidoj, estas hodia\u016d grupigitaj kaj nomitaj kiel \u0109iuj aliaj konsonantoj, do la\u016d ilia artikulacia loko (alveola) kaj la artikulacia maniero ([r] vibra, [l] flanke alproksima)."], "primary definition": "Sonanto produktata de spirblovo vibriganta la pinton [r] a\u016d la flankajn randojn [l] de la lango, kiu kavi\u011das por formi resonujon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u0430\u0432\u043d\u044b\u0439 \u0441\u043e\u0433\u043b\u0430\u0441\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["liquide (phon\u00e9tique)"], "nl": ["liquida", "vloeiende letter"], "pt": ["liquida\u00e7\u00e3o", "liq\u00fcida\u00e7\u00e3o"], "de": ["Liquide", "Liquida", "fl\u00fcssige Laute"], "es": ["l\u00edquida"], "hu": ["foly\u00e9kony hang", "likvida"]}, "examples": [["en la \u0109ina ne ekzistas vo\u0109aj konsonantoj krom likvidoj, kiel \u00abr, l\u00bb", "Yamasaki Seik\u00f4: Transskribo de la \u0109ina, Monatojaro 1999a, numero 4a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "likvid", "primary": false}, "likvidi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Definitive malestigi per disvendo, fordono, malfondo.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u043a\u0432\u0456\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["liquider (faire disparaitre)"], "en": ["liquidate"], "nl": ["liquideren"], "pt": ["liquidar"], "ru": ["\u043b\u0438\u043a\u0432\u0438\u0434\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["fl\u00fcssig machen", "absto\u00dfen", "liquidieren"], "hu": ["felsz\u00e1mol", "likvid\u00e1l"], "es": ["liquidar"]}, "examples": [["likvidi konton, komercon, entreprenon, hereda\u0135on", null], ["likvidi problemon, malfacila\u0135on, malbonan situacion, eksperimenton", null], ["tiu demando estas nun likvidita", null], ["la polico likvidis tiun societon", null], ["likvidi la carismon, la grandajn bienojn, la militan staton, la analfabetecon \u0109e la popolo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "likvid", "primary": true}, "Makinto\u015dulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kutima uzanto de Makinto\u015do.", "translations": {"fr": ["utilisateur de macintosh (inf.)"], "nl": ["Mac-gebruiker"]}, "examples": [["ekzistis esperanta forumo por Makinto\u015duloj, sed \u015dajne \u011di ne funkcias nun", "Dario, ITV nevidebla per MacIntosh?, soc.culture.esperanto, 2005-11-21"]], "subdefinitions": []}], "root": "Makinto\u015d", "primary": false}, "memserva": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kie oni servas sin mem.", "translations": {"be": ["\u0437 \u0441\u0430\u043c\u0430\u0430\u0431\u0441\u043b\u0443\u0433\u043e\u045e\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435\u043c"], "fr": ["en libre-service"], "nl": ["zelfbedienings-"], "ru": ["\u0441 \u0441\u0430\u043c\u043e\u043e\u0431\u0441\u043b\u0443\u0436\u0438\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435\u043c"], "de": ["Selbstbedienungs-"], "it": ["self service"], "hu": ["\u00f6nkiszolg\u00e1l\u00f3"]}, "examples": [["memserva restoracio", null], ["memservejo", "PIV"]], "subdefinitions": []}], "root": "serv", "primary": false}, "truto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de salmo (Salmo trutta), tre delikatgusta riverfi\u015do.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0440\u043e\u043d\u0433\u0430"], "fr": ["truite"], "en": ["trout"], "nl": ["forel"], "pt": ["truta"], "ru": ["\u0444\u043e\u0440\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Forelle"], "hu": ["pisztr\u00e1ng"], "pl": ["pstr\u0105g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "trut", "primary": true}, "klemato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0432\u043e\u0439\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["cl\u00e9matite"], "en": ["clematis"], "nl": ["clematis"], "de": ["Clematis", "Waldrebe"], "hu": ["iszalag", "b\u00e9rcse", "klem\u00e1tisz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "klemat", "primary": true}, "recesio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u011cenerala malgrandi\u011do de produktado.", "translations": {"fr": ["r\u00e9cession"], "de": ["Rezession"], "nl": ["recessie"], "bg": ["\u0440\u0435\u0446\u0435\u0441\u0438\u044f"]}, "examples": [["La koktelejoj estas malplenaj, la omarrestoracioj estas malplenaj, ni havas recesion, oni diras", "C. Bukowski, trad. Cezar, Recesio, 2009"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "depresio", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "recesi", "primary": true}, "kon\u0109erto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ne konfuzu kun koncerto."], "primary definition": "Plurparta kompona\u0135o en kiu eta ensemblo a\u016d unu muzikilo dialogas kun plena muzikilaro.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0446\u044d\u0440\u0442 (\u043c\u0443\u0437\u044b\u0447\u043d\u044b \u0442\u0432\u043e\u0440)"], "fr": ["concerto"], "nl": ["concerto"], "pt": ["concerto (pe\u00e7a musical)"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0446\u0435\u0440\u0442 (\u043c\u0443\u0437. \u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u0435\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "de": ["Concerto", "Komposition f\u00fcr Solopartien mit Orchesterbegleitung"]}, "examples": [["tria movimento de la \u00abKon\u0109erto por Marimbo kaj Orkestro\u00bb", "F. Fonseca, Ney Rosauro, MusicExpress, [vidita je 2006-06-14]"]], "subdefinitions": []}], "root": "kon\u0109ert", "primary": true}, "liktoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gardisto de altrangulo en antikva Romio, portanta vergofaskon kaj hakilon kiel signojn de punpovo.", "translations": {"fr": ["licteur"], "nl": ["lictor"], "pl": ["liktor"], "la": ["lictor"]}, "examples": [["kiam tagi\u011dis, la urbestroj sendis la liktorojn, por diri: Forliberigu tiujn homojn", "La Nova Testamento, La agoj 16:35"], ["la liktoroj alportas al Bruto la korpojn de liaj filoj", "Vikipedio, artikolo \u00abJacques-Louis David\u00bb, 2008-04-22"]], "subdefinitions": []}], "root": "liktor", "primary": true}, "eldiri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Vortigi, formuli, esprimi.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043a\u0430\u0437\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["\u00e9noncer", "exprimer", "prononcer (des paroles, un verdict)"], "ru": ["\u0432\u044b\u0441\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u044c"], "de": ["ausdr\u00fccken", "aussprechen", "formulieren"], "pl": ["wypowiada\u0107", "wyg\u0142asza\u0107"], "hu": ["kimond", "kijelent"]}, "examples": [["li mortis, konforme al la vorto de la Eternulo, kiun eldiris Elija", "La Malnova Testamento, II. Re\u011doj 2:17"], ["mi ne permesis al mia gor\u011do peki per eldiro de malbeno kontra\u016d lia animo", "La Malnova Testamento, Ijob 31:30"], ["ne la\u016d la a\u016ddo de siaj oreloj li eldirados verdiktojn", "La Malnova Testamento, Jesaja 11:3"], ["la Spirito mem propetadas por ni per \u011demoj neeldireblaj", "La Nova Testamento, Al la Romanoj 8:26"]], "subdefinitions": []}], "root": "dir", "primary": false}, "centigramo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezurunuo de maso, centono de gramo; simb. cg.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043d\u0442\u044b\u0433\u0440\u0430\u043c"], "fr": ["centigramme"], "en": ["centigram"], "nl": ["centigram"], "pt": ["centigrama"], "el": ["\u03b5\u03ba\u03b1\u03c4\u03bf\u03c3\u03c4\u03c1\u03cc\u03b3\u03c1\u03b1\u03bc\u03bc\u03b1"], "it": ["centigrammo"], "hu": ["centigramm"], "sk": ["centigram"], "fa": ["\u0633\u0627\u0646\u062a\u06cc\u06af\u0631\u0645"], "pl": ["centygram"], "ru": ["\u0441\u0430\u043d\u0442\u0438\u0433\u0440\u0430\u043c\u043c"], "es": ["centigramo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "centigram", "primary": true}, "flankeniri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Iri flanken de io a\u016d iu.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043e\u0439\u0442\u0438 (\u0432 \u0441\u0442\u043e\u0440\u043e\u043d\u0443)"], "fr": ["aller \u00e0 l'\u00e9cart", "s'\u00e9carter"], "nl": ["opzij gaan"], "de": ["vorbeigehen", "seitlich gehen"], "pl": ["i\u015b\u0107 bokiem"], "hu": ["f\u00e9lremegy", "f\u00e9lre\u00e1ll"]}, "examples": [["la \u0109efkapitano prenis lian manon, kaj, flankenirante, demandis lin aparte", "La Nova TestamentoLa agoj 23:19"]], "subdefinitions": []}], "root": "ir", "primary": false}, "elcentra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kies centro ne koincidas kun la centro de aliaj pecoj.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0441\u0446\u044d\u043d\u0442\u0440\u044b\u0447\u043d\u044b (\u0442\u044d\u0445\u043d.)"], "fr": ["excentrique (subst., tech.)", "excentr\u00e9 (tech.)"], "br": ["eskreizek"], "ru": ["\u044d\u043a\u0441\u0446\u0435\u043d\u0442\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439 (\u0442\u0435\u0445.)"], "it": ["eccentrico (tec., mat.)"], "pl": ["niecentryczny", "mimo\u015brodowy"], "hu": ["excentrikus", "k\u00fclpontos", "k\u00f6rhagy\u00f3"]}, "examples": [["discentra rado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "centr", "primary": false}, "tenta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tia, ke \u011di tentas.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u043a\u0443\u0441\u044c\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u043f\u0440\u044b\u0432\u0430\u0431\u043d\u044b", "\u043f\u0430\u043d\u0430\u0434\u043d\u044b"], "fr": ["tentant", "attirant", "attractif", "tentateur (adj., tentant)"], "en": ["tempting"], "ru": ["\u0441\u043e\u0431\u043b\u0430\u0437\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0438\u0441\u043a\u0443\u0441\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["verf\u00fchrerisch"], "pl": ["kuszacy", "wodz\u0105cy na pokuszenie"], "hu": ["cs\u00e1b\u00edt\u00f3", "megk\u00f6rny\u00e9kez\u0151"]}, "examples": [["porti en la traduko tian fajnan literaturan teksa\u0135on al alilingvaj legantoj \u015dajnas tasko defia, sed des pli tenta", "La Ondo de Esperanto 1993:1(8)"], ["\u0109u \u015di mem petu , kiel Azazello tente konsilis al \u015di en la Aleksandra \u011dardeno?", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 24"]], "subdefinitions": []}], "root": "tent", "primary": false}, "tento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io, kio tentas.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u043a\u0443\u0441\u0430"], "fr": ["tentation", "app\u00e2t (ce qui tente)", "attrait (tentation)", "appel (tentation)", "d\u00e9sir"], "en": ["temptation"], "ru": ["\u0438\u0441\u043a\u0443\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0441\u043e\u0431\u043b\u0430\u0437\u043d"], "pl": ["pokusa", "namowa"], "hu": ["k\u00eds\u00e9rt\u00e9s", "cs\u00e1b\u00edt\u00e1s"]}, "examples": [["per la plej teruraj tentoj la malamiko lin tentis", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 6"], ["malgra\u016d oftaj tentoj kaj delogoj li neniam permesis al si e\u0109 la plej malgrandan pekon kontra\u016d tiuj \u0109i le\u011doj", "Fundamento de EsperantoAnta\u016dparolo"], ["ekzistas anka\u016d abismaj fundoj kun silente kaj ka\u015dite embuskantaj rampa\u0135oj de minacaj tentoj kaj mallumaj instinktoj", "Marta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Stato de iu tentata, deziro.", "translations": {"pl": ["kuszenie", "pokuszenie"]}, "examples": [["ne konduku nin en tenton, sed liberigu nin de la malbono", "La Nova TestamentoS. Mateo 6:13"], ["feli\u0109a estas la homo, kiu elportas tenton", "La Nova TestamentoDe Jakobo 1:12"], ["oftfoja tento \u0109ion forlasi", "La revadoj de soleca promenantoTria promenado"], ["liberi\u011di de tento", "Raymond Schwartz La Stranga Butiko Tentado"], ["cedi , kontra\u016dstari , rezisti al tento", "Urd Hadda murdita!p. 26"]], "subdefinitions": []}], "root": "tent", "primary": false}, "tenti": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kvankam etimologie \u00abtenti\u00bb devenas de latina verbo, signifanta \u00abprovi\u00bb, estas tute malkonsilinde sekvi la suban ekzemplon: iu tentis dama\u011di [la monumenton] per grenadoj."], "primary definition": "(transitiva) Instigi iun al malpermesita, dan\u011dera, a\u016d malbona ago, montrante \u011dian allogecon.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u043a\u0443\u0448\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u044b\u0432\u0430\u0431\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["tenter (soumettre \u00e0 la tentation)", "all\u00e9cher", "attirer (tenter)", "\u00e9prouver (mettre \u00e0 l'\u00e9preuve)"], "en": ["tempt"], "nl": ["verleiden"], "pt": ["tentar", "induzir em tenta\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0438\u0441\u043a\u0443\u0448\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u0431\u043b\u0430\u0437\u043d\u044f\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0435\u043b\u044c\u0449\u0430\u0442\u044c"], "de": ["verf\u00fchren", "in Versuchung f\u00fchren"], "hu": ["cs\u00e1b\u00edt", "megk\u00eds\u00e9rt"], "pl": ["kusi\u0107", "wodzi\u0107 na pokuszenie", "namawia\u0107"]}, "examples": [["kial Adam man\u011dis la malpermesitan frukton! se mi estus sur lia loko, mi ne lasus tenti min al tio", "Fabeloj, volumo 1 \u011cardeno de la paradizo"], ["Jesuo estis kondukita supren de la Spirito en la dezerton, por esti tentata de la diablo", "La Nova TestamentoS. Mateo 4:1"], ["vane vi tentas, mi ne konsentos", "Proverbaro esperanta"], ["malfermita kelo tentas al \u015dtelo", "Proverbaro esperanta"], ["tenti per lukso kaj per amindumado de belaj virinoj", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 6"], ["Dio ne estas tentebla de malbono, kaj Li mem tentas neniun", "La Nova TestamentoDe Jakobo 1:13"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Provi iun, lin submeti al esploro de liaj kapabloj a\u016d scioj.", "translations": {"pl": ["wypr\u00f3bowywa\u0107", "poddawa\u0107 pr\u00f3bie"], "hu": ["pr\u00f3b\u00e1ra tesz"]}, "examples": [["unu le\u011disto tentis lin, dirante: Majstro, kion mi faru, por heredi eternan vivon?", "La Nova TestamentoS. Luko 10:25"], ["aliaj, tentante lin, postulis de li signon el la \u0109ielo", "La Nova TestamentoS. Luko 11:16"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Inspiri deziron, emon.", "translations": {"pl": ["kusi\u0107", "wodzi\u0107 na pokuszenie"], "hu": ["cs\u00e1b\u00edt", "elcs\u00e1b\u00edt"]}, "examples": [["tiu juvelo \u015din forte tentis", "Plena Vortaro de Esperanto"], ["tiu pokalo sukcese tentis pli ol unu virinon", "La Faraono, volumo 1\u0109ap. 13"], ["malplena sako tentas al peko", "Proverbaro esperanta"], ["sprita vorto tentas, nenion atentas", "Proverbaro esperanta"], ["mia Bub' per pentekosta ru\u011d' vin loge tentis por karesa tu\u015do", "P. PeneterSekretaj SonetojXXIII"], ["tion vidante, oni estas tentata malestimi la homaron", "Plena Vortaro de Esperanto"], ["\u015dajnas esti malproksimigitaj for de la homaj okuloj por ne tenti ilian profitamon", "La revadoj de soleca promenantoSepa promenado"], ["\u015di ne estas nur tentemulino , sed vere tre inteligenta, alte talenta junulino", "http://mujweb.atlas.cz/veda/traxler/strand.htm"]], "subdefinitions": []}], "root": "tent", "primary": true}, "trempi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Meti ion en akvon a\u016d alian flua\u0135on.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u043a\u0443\u043d\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0433\u0440\u0443\u0436\u0430\u0446\u044c"], "en": ["dip"], "nl": ["indopen"], "pt": ["imergir"], "ru": ["\u043e\u043a\u0443\u043d\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u043a\u0443\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u043c\u0430\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c"], "de": ["eintauchen", "eintunken"], "hu": ["m\u00e1rt", "belem\u00e1rt"]}, "examples": [["trempi plumon en inkon", null], ["trempi tukon en tinkturon", null], ["trempi panon en vinon", null], ["atentu, via maniko trempi\u011das en la sa\u016dco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tremp", "primary": true}, "funkcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparta fako, ofico organizita por plenumi difinitan servon; kampo de agado, en kiu oni plenumas difinitan servon.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0430\u0432\u044f\u0437\u043a\u0456", "\u043f\u0430\u0441\u0430\u0434\u0430", "\u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["fonction"], "en": ["function"], "nl": ["functie"], "ru": ["\u043e\u0431\u044f\u0437\u0430\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438", "\u0434\u043e\u043b\u0436\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u0438"], "de": ["Funktion"], "hu": ["funkci\u00f3"]}, "examples": [["la publikaj funkcioj", null], ["la funkcio de administranto, redaktoro", null], ["la kasisto rezignis sian funkcion", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aparta servo de organo, ma\u015dino kc, konforma al \u011dia destino.", "translations": {"be": ["\u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u044b\u044f"], "de": ["Funktion"], "ru": ["\u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u044f"], "hu": ["funkci\u00f3"]}, "examples": [["la funkcio de la stomako estas digesti", null], ["Esperanto bonege plenumas en la praktiko \u0109iujn funkciojn, kiujn ni povas postuli de lingvo internacia", "Z"], ["la diversaj funkcioj de vorto en la frazo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u044b\u044f"], "de": ["Funktion"], "ru": ["\u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u044f"], "pl": ["funkcja"], "hu": ["f\u00fcggv\u00e9ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u011cenerala regulo, difinanta por elemento de \u00abfonta aro\u00bb A elementon en \u00abcela aro\u00bb B; simb. f:A\u2192B (legu: fo \u0135etas el A en B-on), a\u016d por individuaj elementoj b=f(a) (legu: bo egalas fo de a).", "translations": {}, "examples": [["en la funkcia skriba\u0135o b = f(a) la elementon a de la fonta aro oni nomas \u00abargumento\u00bb a\u016d \u00abvariablo\u00bb, kaj la elementon b de la cela aro oni nomas \u00abrezulto\u00bb a\u016d \u00abvaloro\u00bb de la funkcio, a\u016d \u00abbildo\u00bb de la argumento per la funkcio", null], ["loknombro de funkcio", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Bildigo, precipe (sed ne nur) kiam la fonta kaj cela aroj konsistas el nombroj.", "translations": {}, "examples": [["funkcio entjera, reela, kompleksa", null], ["kompleksa funkcio kun reelaj argumentoj", null], ["funkcio derivebla, analitika, integralebla", null]]}]}, {"remarks": ["Rimarko: En iuj programlingvoj tiaj funkcioj aperas kiel proceduroj liverantaj valoron (sian rezulton)."], "primary definition": "En programo, struktura fragmento (subprogramo) difinanta algoritmon por komputi valoron \u2015 unu el pluraj manieroj difini la \u00abregulon\u00bb por la matematika funkcio.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0446\u0435\u0434\u0443\u0440\u0430-\u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u044f"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "funkci", "primary": false}, "funkcii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Agi plenumante oficon, difinitan da\u016dran komisiitan servon.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043a\u043e\u043d\u0432\u0430\u0446\u044c \u0430\u0431\u0430\u0432\u044f\u0437\u043a\u0456", "\u0432\u044b\u043a\u043e\u043d\u0432\u0430\u0446\u044c \u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u044b\u0456"], "fr": ["agir (en tant que)"], "nl": ["functioneren"], "pt": ["agir", "exercer fun\u00e7\u00e3o", "estar em exerc\u00edcio"], "ru": ["\u0438\u0441\u043f\u043e\u043b\u043d\u044f\u0442\u044c \u043e\u0431\u044f\u0437\u0430\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438", "\u043e\u0442\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c \u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u0438"], "cs": ["fungovat"], "hu": ["m\u0171k\u00f6dik", "dolgozik", "tev\u00e9kenykedik"]}, "examples": [["funkcii kiel urbestro, sekretario, agento", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Plenumi la propran difinitan taskon, parolante pri organo, ma\u015dino kaj \u011denerale \u0109iu ajn ilo a\u016d organizo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0446\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u044b\u044f\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["fonctionner", "marcher (fonctionner)"], "ru": ["\u0440\u0430\u0431\u043e\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u043e\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "pt": ["funcionar"], "hu": ["m\u0171k\u00f6dik", "\u00fczemel", "funkcion\u00e1l"]}, "examples": [["la koro, la kruroj, la ma\u015dino ne regule funkcias", null], ["la ma\u015dino ne plu bone funkcias", null], ["la entrepreno, fabriko, societo, estraro, kurso, kunveno funkcias ankora\u016d", null], ["la teatroj ne funkcios hodia\u016d", null]], "subdefinitions": []}], "root": "funkci", "primary": true}, "kafmuelilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato kiu pulvorigas kafgrajnojn.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0444\u0435\u043c\u043e\u043b\u043a\u0430"], "fr": ["moulin \u00e0 caf\u00e9"], "de": ["Kaffeem\u00fchle"], "pl": ["m\u0142ynek do kawy"]}, "examples": [["la koboldo metis la parolilon sur la kafmuelilon", "Fabeloj, volumo 3, Koboldo \u0109e la butikisto"]], "subdefinitions": []}], "root": "muel", "primary": false}, "al sur": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pri la prepoziciaj kuna\u0135oj kun al, vidu rimarkon sub al \u0109e."], "primary definition": "Al loko situanta sur.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sur", "primary": false}, "zepelino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longforma direktebla aerostato kun rigida \u015delo, precipe el tiuj konstruitaj fare de samnoma germana firmao en la 20a jarcento.", "translations": {"fa": ["\u0632\u067e\u0644\u0646"], "fr": ["ballon dirigeable", "zeppelin"], "en": ["zeppelin"], "nl": ["zeppelin"], "de": ["Luftschiff", "Zeppelin"], "it": ["dirigibile (zeppelin)", "zeppelin"], "pl": ["cepelin", "sterowiec"]}, "examples": [["la fantazio de Aureliano Segundo turnis zepelinon en flugan elefanton ser\u0109e de loko por dormi inter la nuboj", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"], ["Emilio Herrera partoprenis en 1928 la unuan transatlantikan voja\u011don per zepelinoj", "T. del Barrio, Biografio de pioniro..., 2002"]], "subdefinitions": []}], "root": "zepelin", "primary": true}, "ebonarbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arbo produktanta ebonon (diospyros ebenus).", "translations": {"hu": ["\u00e9benfa"], "fa": ["\u062f\u0631\u062e\u062a \u0622\u0628\u0646\u0648\u0633"], "fr": ["\u00e9b\u00e9nier"], "en": ["ebony"], "ru": ["\u0447\u0451\u0440\u043d\u043e\u0435 \u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435)", "\u044d\u0431\u0435\u043d\u043e\u0432\u043e\u0435 \u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ebon", "primary": false}, "duonpalto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mallonga palto.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0443\u043f\u0430\u043b\u044c\u0442\u043e"], "en": ["short coat"], "nl": ["korte overjas"], "es": ["chaquet\u00f3n", "pelliza"]}, "examples": [["li surmetis la duonpaltton kun sporade dis\u015dirita sub\u015dtofo, premis senforman \u0109apon sur la kapon, kaj ne retrorigardante elpa\u015dis la kristnaskokronan \u015dirmejon", "V. Beekman, tr. Jaan Ojalo: Noktaj aviadistoj. Tallinn: Eesti Raamat, 1989. \u0108ap. 2a"], ["elfrotita sur flankoj, lia \u0109afofela duonpalto estis malbutonumita, kaj kolumo de griza soldata \u0109emizo akurate butonumita per du kupraj butonetoj, kaj tio atribuis iun solenan aspekton al lia ekstera\u0135o", "N. Ostrovskij, tr. Solomon Cins: Kiel \u015dtalo estis hardata, Jekaterinburg: Sezonoj, 1997. Libro 2a, \u0109ap. 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "palt", "primary": false}, "miksa\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io konsistanta el miksitaj aferoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u043c\u0435\u0441\u044c"], "fr": ["m\u00e9lange"], "nl": ["mengsel"], "br": ["meskad"], "ru": ["\u0441\u043c\u0435\u0441\u044c"], "de": ["Gemisch"], "hu": ["kever\u00e9k"]}, "examples": [["miksa\u0135o el kuiritaj fruktoj", null], ["miksa\u0135o de ruzemo kun naiveco", null], ["stranga miksa\u0135o el legendoj, disputaj demandoj, pre\u011doj kaj kantoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "miks", "primary": false}, "al sub": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pri la prepoziciaj kuna\u0135oj kun al, vidu rimarkon sub al \u0109e."], "primary definition": "Al loko situanta loko situanta sub.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434 (\u043a\u0443\u0434\u0430)"], "hu": ["al\u00e1"]}, "examples": [["li falis sub la radojn de veturanta vagonaro", "Fundamento de Esperanto\u00a7 39"], ["meti tabureton sub siajn piedojn, foliojn sub la presilon", null], ["el sub la kanapo la muso kuris sub la liton", "Fundamento de Esperanto\u00a7 26"], ["Moab humili\u011dis sub la manojn de la Izraelidoj", "Z"], ["Dio metas gentojn sub niajn piedojn", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "sub", "primary": false}, "rompita\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Peco de io rompita; disrompa\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u043b\u043e\u043c\u0430\u043a", "\u0430\u0441\u043a\u043e\u043b\u0430\u043a"], "fr": ["d\u00e9bris", "fragment"], "hu": ["t\u00f6red\u00e9k", "let\u00f6rt darab", "szil\u00e1nk"], "nl": ["brokstuk"], "ru": ["\u043e\u0431\u043b\u043e\u043c\u043e\u043a", "\u043e\u0441\u043a\u043e\u043b\u043e\u043a"]}, "examples": [["rompita\u0135oj de \u015dipoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "romp", "primary": false}, "princlando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Princujo kiu estas lando.", "translations": {"be": ["\u043a\u043d\u044f\u0441\u0442\u0432\u0430"], "de": ["F\u00fcrstentum"], "nl": ["prinsdom"], "ru": ["\u043a\u043d\u044f\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"], "hu": ["hercegs\u00e9g", "fejedelems\u00e9g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "princ", "primary": false}, "klinrando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u043e\u0448\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 \u043a\u0440\u0430\u0439"], "fr": ["biseau"], "en": ["beveled egde"], "nl": ["schuine rand"], "de": ["schr\u00e4ge Kante"], "hu": ["ferde sz\u00e9l", "fazetta"]}, "examples": [["klinrando de spegulo, de \u0109izilo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rand", "primary": false}, "regulatoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Reguligilo.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u0433\u0443\u043b\u044f\u0442\u043e\u0440"], "be": ["\u0440\u044d\u0433\u0443\u043b\u044f\u0442\u0430\u0440"], "nl": ["regulator"], "hu": ["szab\u00e1lyoz\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aparato, plej ofte uzata \u0109e radiodissendoj, kiu reguligas la frekvencan konstanton de dissendo en la radioelektraj stacioj.", "translations": {"hu": ["frekvenciaszab\u00e1lyoz\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "regulator", "primary": true}, "moketi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Milde, negrave moki, por komuna amuzo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0434\u0440\u0430\u0437\u043d\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0434\u0442\u0440\u0443\u043d\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0442\u0440\u0443\u043d\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["mettre en boite (plaisanter)", "plaisanter (quelqu'un)", "taquiner"], "br": ["a\u00f1jina\u00f1"]}, "examples": [["la laboristoj moketis unu la alian: \u2013 Sidorov, por kio vi venis? Vi ja havas libertempon!", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "mok", "primary": false}, "ko\u016dto\u016di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Saluti per genuado kaj sinklino \u011dis kapo-grunda tu\u015do.", "translations": {"fr": ["se prosterner"], "de": ["eine Verbeugung machen", "sich verbeugen", "einen Diener machen [ark]", "einen Kotau machen [nur rilate al aziuloj]"], "pt": ["prosternar-se"], "es": ["postrar", "postrarse"], "hu": ["f\u00f6ldre borul"]}, "examples": [["Jaspa pretis fali sur la genuojn por ko\u016dto\u016di", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 3a, volumo 1a, p. 34a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ko\u016dto\u016d", "primary": true}, "osta\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo tenata mallibera, eventuale vivminacata, kontra\u016d kio la kaptanto postulas propran sekurecon a\u016d ela\u0109etan monon.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043a\u043b\u0430\u0434\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["otage"], "en": ["hostage"], "nl": ["gijzelaar"], "pt": ["ref\u00e9m"], "ru": ["\u0437\u0430\u043b\u043e\u0436\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Geisel"], "it": ["ostaggio"], "hu": ["t\u00fasz"], "es": ["reh\u00e9n"]}, "examples": [["por \u0109iu osta\u011do liberigita Serbio ricevas dekmilojn da germanaj markoj rekompence", "Bardhyl SELIMI, Voja\u011dimpresoj, somero 2000, Monato, jaro 2001a, numero 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "osta\u011d", "primary": true}, "kunsenda\u0135o": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pri la terminformo \u00abkunsenda\u0135o\u00bb interkonsentis la forumanoj de soc.culture.esperanto post pridiskuto fine de a\u016dgusto 2000."], "primary definition": "En retpo\u015dto, datumaro (teksto, bildo, sono) sendata kun retletero por ke la ricevonto povu \u011din ekstrakti kaj uzi.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0434\u0430\u0442\u0430\u043a"], "fr": ["fichier joint", "pi\u00e8ce jointe"], "en": ["attachment"], "nl": ["bijvoegsel", "bijlage"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043b\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Anlage"], "it": ["allegato (di e-mail)"], "hu": ["mell\u00e9klet"], "sv": ["bilaga"], "pl": ["za\u0142\u0105cznik"]}, "examples": [["la fotojn vi trovos en la kunsenda\u0135o", null], ["mi kunsendas la fotojn kaj sondosieron", null]], "subdefinitions": []}], "root": "send", "primary": false}, "sukurejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko kie trovi\u011das la necesa materialo por povi sukuri.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0434\u043f\u0443\u043d\u043a\u0442"], "de": ["erste Hilfe Koffer", "Notfallraum"], "nl": ["eerstehulppost", "EHBO-post"], "pl": ["pogotowie ratunkowe", "szpitalny oddzia\u0142 ratunkowy"], "hu": ["seg\u00e9lyhely", "els\u0151seg\u00e9lyhely"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sukur", "primary": false}, "divenprove": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fidante al la hazardo, la\u016d la \u015danco de l' trafo; trafe maltrafe.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0443\u0433\u0430\u0434"], "fr": ["\u00e0 tout hasard", "au hasard"], "be": ["\u043d\u0430\u045e\u0433\u0430\u0434", "\u043d\u0430\u045e\u0434\u0430\u043b\u0443\u044e", "\u043d\u0430\u045e\u0434\u0430\u0447\u0443"], "de": ["auf Risiko", "auf gut Gl\u00fcck"], "pl": ["na chybi\u0142-trafi\u0142", "licz\u0105c na \u0142ut szcz\u0119\u015bcia"], "hu": ["tal\u00e1lomra"]}, "examples": [["mi adresos divenprove strato Po\u015dtoficeja", "La Revizo, 4:9"], ["divenprove oni telefonis al la Komisiono pri Beletro", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 5a, p. 49a"], ["divenprove elekti", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "diven", "primary": false}, "hinduo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de hinduismo.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0434\u0443\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["hindou (hindouiste)", "hindouiste"], "nl": ["hindoe"], "pt": ["hindu", "hinu\u00edsta"], "it": ["ind\u00f9", "induista"], "pl": ["hinduista"], "hu": ["hindu"]}, "examples": [["hinduoj volas konstrui templon al la dio Ramo", "A. Giridhar Rao, La koloro de Holi, Monato, jaro 2002a, numero 6a, p. 11a"]], "subdefinitions": []}], "root": "hindu", "primary": true}, "markizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nobelo de rango inter grafo kaj duko.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0440\u043a\u0456\u0437"], "fr": ["marquis"], "en": ["marquis"], "nl": ["markies"], "pt": ["marqu\u00eas"], "ru": ["\u043c\u0430\u0440\u043a\u0438\u0437"], "de": ["Marquis"], "hu": ["\u0151rgr\u00f3f", "m\u00e1rki"], "br": ["markiz"]}, "examples": [["\u00abhelpon! helpon! sinjoro markizo de Karaba dronas\u00bb", "C. Perrault, trad. P. Sarpy, La Majstro Kato, Rakontoj pri feinoj, Hachette, 1904"]], "subdefinitions": []}], "root": "markiz", "primary": true}, "instruo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0443\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435"], "vo": ["tidam"], "pt": ["instru\u00e7\u00e3o (a\u00e7\u00e3o de instruir)", "ensino (a\u00e7\u00e3o de instruir)"], "pl": ["uczenie", "nauczanie", "pouczanie", "instruowanie", "kszta\u0142cenie"], "hu": ["tan\u00edt\u00e1s"]}, "examples": [["doni instruon", null], ["preni de io instruon", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["enseignement (ce qu'on enseigne)", "le\u00e7on (enseignement)"], "pt": ["uma li\u00e7\u00e3o", "um ensinamento"], "pl": ["nauka", "pouczenie", "instrukta\u017c", "kszta\u0142cenie", "wskaz\u00f3wka", "nauczka (przen.)"], "hu": ["tanult ismeret", "tanuls\u00e1g"]}, "examples": [["kano kaj instruo donas sa\u011don", "La Malnova Testamento, Sentencoj 29:15"], ["la bu\u015do de sa\u011duloj semas instruon", "La Malnova Testamento, Sentencoj 15:7"], ["a\u016dskulti, observi, mal\u015dati ies instruojn", null], ["profiti la instruojn de profesoro", null], ["la\u016d la plej fre\u015daj instruoj de la scienco", null], ["a\u016dskulti la instruojn de la vivo, de la historio", "Z"], ["tiu terura ekzemplo servu al vi kiel instruo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pl": ["wykszta\u0142cenie", "uczono\u015b\u0107"], "hu": ["tanults\u00e1g"]}, "examples": [["sa\u011don kaj instruon malpiuloj malestimas", "La Malnova Testamento, Sentencoj 1:7"]], "subdefinitions": []}], "root": "instru", "primary": false}, "diskingo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fendo en diskturnilo, tra kiu la uzanto instalas disketon (a\u016d, simile, lumdiskon).", "translations": {"be": ["\u0448\u0447\u044b\u043b\u0456\u043d\u0430 \u0434\u044b\u0441\u043a\u0430\u0432\u043e\u0434\u0430"], "fr": ["lecteur de disque"], "en": ["disk drive"], "ru": ["\u0449\u0435\u043b\u044c \u0434\u0438\u0441\u043a\u043e\u0432\u043e\u0434\u0430"], "de": ["Schlitz (des Laufwerks)"], "pl": ["szczelina nap\u0119du (dyskietek, CD)"], "hu": ["lemezmeghajt\u00f3-ny\u00edl\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "disk", "primary": false}, "instrui": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Transdoni al iu sciencajn metodajn konojn a\u016d utilajn precizajn sciojn.", "translations": {"be": ["\u0432\u0443\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u0432\u0443\u0447\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u043a\u043b\u0430\u0434\u0430\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u0441\u0442\u0430\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["apprendre (\u00e0 quelqu'un)", "enseigner", "instruire"], "bg": ["\u043f\u0440\u0435\u043f\u043e\u0434\u0430\u0432\u0430\u043c"], "nl": ["onderwijzen"], "pt": ["instruir", "lecionar", "ensinar"], "ru": ["\u043e\u0431\u0443\u0447\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u0447\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0435\u043f\u043e\u0434\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u0441\u0442\u0430\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c"], "de": ["lehren", "unterrichten"], "vo": ["tid\u00f6n"], "en": ["teach", "instruct"], "es": ["ense\u00f1ar"], "cs": ["vyu\u010dovat"], "hu": ["tan\u00edt", "oktat"], "pl": ["uczy\u0107", "naucza\u0107", "poucza\u0107", "instruowa\u0107", "kszta\u0142ci\u0107"]}, "examples": [["dancu la dancisto, kaj muziku la muzikisto, sed instruu nur la instruituloj", "Z"], ["instrui infanon pri gramatiko", null], ["instrui gramatikon al infano", null], ["la Eternulo ordonis instrui al vi la le\u011dojn", "La Malnova Testamento, Readmono 4:14"], ["li instruas miajn brakojn stre\u0109i pafarkon", "La Malnova Testamento, II. Samuel 22:35"], ["oni instruis \u015din danci kaj paradi", null], ["mi instruos vin, kion vi devas paroli", "La Malnova Testamento, Eliro 4:12"], ["instrui al iu, kiel (li povos) sukcesi", null], ["mi instruos , kio estas moki min", "Z"], ["instrui iun per sia ekzemplo", null], ["por ke la instruitaj lingvistoj povu tuj kompreni la tekston", "Esenco kaj Estonte, \u0109apitro 7a"], ["la instruita mondo", "Z"], ["bone, tre alte instruita homo", "Z"], ["tiaj instruitaj paroloj tre imponas", "Esenco kaj Estonte, \u0109apitro 3a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) (parolante pri okaza\u0135oj) Montri al iu la la\u016dcelan konduton.", "translations": {}, "examples": [["nin instruas eraro, kiun faras najbaro", "Proverbaro esperanta"], ["instruita de la malfeli\u0109o", null], ["praktika sperto nin instruas, ke...", null], ["tio instruos al vi singardemon", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "instru", "primary": true}, "instrua": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Instruanta, plena je instruoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0432\u0443\u0447\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["instructif"], "en": ["instructive"], "nl": ["leerrijk"], "pt": ["instrutivo"], "ru": ["\u043f\u043e\u0443\u0447\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043e\u0431\u0443\u0447\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439"], "de": ["lehrreich", "instruktiv"], "vo": ["tidik"], "hu": ["tanuls\u00e1gos"], "pl": ["pouczaj\u0105cy", "instrukta\u017cowy", "kszta\u0142c\u0105cy"]}, "examples": [["instrua leciono", null], ["instrua ekzemplo , rakonto, libro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rilata al instruado.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0447\u0435\u0431\u043d\u044b\u0439", "\u043e\u0431\u0443\u0447\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439"], "fr": ["d'instruction", "d'enseignement"], "en": ["instructional", "teaching"], "de": ["Lehr-", "Schul-"], "hu": ["tan\u00edt\u00e1si", "tan-", "oktat\u00e1si"], "pl": ["pouczaj\u0105cy", "instrukta\u017cowy", "kszta\u0142c\u0105cy"]}, "examples": [["al la bordo de Nesku\u0109nyj sin apogis instrua \u015dipo", "Metropoliteno\u0109apitro 11a"]], "subdefinitions": []}], "root": "instru", "primary": false}, "antropologiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri antropologio.", "translations": {"sk": ["antropol\u00f3g"], "be": ["\u0430\u043d\u0442\u0440\u0430\u043f\u043e\u043b\u044f\u0433"], "en": ["anthropologist"], "ru": ["\u0430\u043d\u0442\u0440\u043e\u043f\u043e\u043b\u043e\u0433"], "de": ["Anthropologe"], "es": ["antrop\u00f3logo"], "hu": ["antropol\u00f3gus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "antropologi", "primary": false}, "gangliono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "limfonodo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ganglion", "primary": true}, "katastro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0434\u0430\u0441\u0442\u0440"], "fr": ["cadastre"], "en": ["land register", "register of title deeds", "official real estate register"], "nl": ["kadaster (register)"], "ru": ["\u043a\u0430\u0434\u0430\u0441\u0442\u0440"], "ca": ["cadastre"], "de": ["Kataster", "Grundbuch"], "hu": ["telekk\u00f6nyv", "kataszter"], "es": ["catastro"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "katastr", "primary": true}, "episkopo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekleziulo konsekrita en la plejsupran gradon de pastrado, kion la plimulto da episkophavaj eklezioj rigardas kiel seninterrompan transmeton de apostola dono. Kutime episkopo estas religia estro (\u0109efpastro) de sia episkopujo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0456\u0441\u043a\u0443\u043f"], "fr": ["\u00e9v\u00eaque"], "en": ["bishop"], "pt": ["bispo"], "ru": ["\u0435\u043f\u0438\u0441\u043a\u043e\u043f"], "de": ["Bischof"], "sv": ["biskop"], "hu": ["p\u00fcsp\u00f6k"], "fa": ["\u0627\u0633\u0642\u0641"], "grc": ["\u03b5\u03c0\u03af\u03c3\u03ba\u03bf\u03c0\u03bf\u03c2"], "es": ["obispo"], "pl": ["biskup"]}, "examples": [["la e\u016dskaj episkopoj publikigis eklezian dokumenton", "Hektor Alos i Font: Nur etaj esperoj pri balda\u016da solvo, Monatojaro 2002a, numero 8a, p. 11a"]], "subdefinitions": []}], "root": "episkop", "primary": true}, "fendofrukto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Formo de nukso, \u0109e kiu la fruktofolioj disi\u011das \u0109e la maturi\u011do, enhavantaj po unu grajnon, ekz. \u0109e acero.", "translations": {"de": ["Spaltfrucht"], "nl": ["splijtvrucht"], "hu": ["felny\u00edl\u00f3 term\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "frukt", "primary": false}, "glaciumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0433\u043b\u044f\u043d\u0446\u0435\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["glacer (recouvrir d'un enduit brillant)"], "nl": ["glaceren"], "hu": ["f\u00e9nyez", "m\u00e1zzal bevon"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "glaci", "primary": false}, "incensilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de balancebla bruligilo por incenso.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0434\u0438\u043b\u043e"], "fr": ["encensoir"], "nl": ["wierookvat"], "pt": ["tur\u00edbulo"], "fa": ["\u0645\u062c\u0645\u0631"], "de": ["R\u00e4ucherfass", "Weihrauchfass", "Weihrauchgef\u00e4\u00df"], "hu": ["f\u00fcst\u00f6l\u0151 (templomi)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "incens", "primary": false}, "Anabazo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Helena \u0109efverko. Rakonto de Ksenofonto pri la malfacila hejmenrevena vojo de la helenaj dungosoldatoj tra Anatolio dum 401 a.K.", "translations": {"el": ["\u1f08\u03bd\u03ac\u03b2\u03b1\u03c3\u03b9\u03c2"], "it": ["Anabasi"], "pl": ["Anabaza", "Wyprawa Cyrusa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Anabaz", "primary": true}, "maranaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el la familio anasedoj (Melanitta).", "translations": {"fr": ["macreuse"], "en": ["scoter"], "nl": ["zee-eend"], "de": ["i.a. Brillenente"], "sv": ["sv\u00e4rta"], "hu": ["i.a. papaszemes r\u00e9ce"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anas", "primary": false}, "kelvino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Baza mezurunuo de temperaturo en la Internacia Sistemo de unuoj, egala al la 273,16-ona parto de la termodinamika temperaturo de la triobla punkto de akvo; simb. K.", "translations": {"be": ["\u043a\u0435\u043b\u044c\u0432\u0456\u043d (\u0430\u0434\u0437\u0456\u043d\u043a\u0430 \u0432\u044b\u043c\u044f\u0440\u044d\u043d\u044c\u043d\u044f)"], "fr": ["kelvin (unit\u00e9 de mesure)"], "bg": ["\u043a\u0435\u043b\u0432\u0438\u043d"], "nl": ["kelvin"], "ru": ["\u043a\u0435\u043b\u044c\u0432\u0438\u043d"], "de": ["Kelvin"], "it": ["kelvin"], "hu": ["kelvin"], "pl": ["kelwin", "stopie\u0144 kelwina (pot.)"]}, "examples": [["la temperaturon 0\u00a0K oni foje nomas \u00abla absoluta nulo\u00bb", null], ["sub 10\u00a0K (legu: dek kelvinoj) hidrogeno estas solida", null]], "subdefinitions": []}], "root": "Kelvin", "primary": false}, "indigokolora": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta la bluan koloron de indigo.", "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u043b\u0435\u0440\u0443 \u0456\u043d\u0434\u044b\u0433\u0430"], "fr": ["indigo (adj.)"], "en": ["indigo"], "nl": ["indigokleurig"], "pt": ["anil (adj.)", "\u00edndigo (adj.)"], "ru": ["\u0446\u0432\u0435\u0442\u0430 \u0438\u043d\u0434\u0438\u0433\u043e"], "hu": ["indig\u00f3sz\u00edn\u0171"]}, "examples": [["tiu estis junulino, kiu surhavis hele indigan senmanikan veston", "La Familio, \u0109apitro 15a, p. 186a"]], "subdefinitions": []}], "root": "indig", "primary": false}, "virtuala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ebla sed ankora\u016d ne efektivi\u011dinta", "translations": {"be": ["\u0432\u0456\u0440\u0442\u0443\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["virtuel"], "en": ["virtual"], "nl": ["virtueel"], "pt": ["virtual"], "ru": ["\u0432\u0438\u0440\u0442\u0443\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "ca": ["virtual"], "de": ["virtuell"], "hu": ["virtu\u00e1lis"], "es": ["virtual"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nur \u015dajne ekzistanta.", "translations": {"hu": ["l\u00e1tsz\u00f3lagos"]}, "examples": [["Russel Tyalor kaj Warren Robinett, \u0109e la usona Universitato Chapel Hill (Norda Karolino), parigante la tunelefikan mikroskopon kaj la teknikojn de virtuala realo, fabrikis instrumenton baptitan nanomanipulatoro", "G. Cazzaro: Mikroskope vastaj horizontoj, Monato, 1997-02."]], "subdefinitions": []}], "root": "virtual", "primary": true}, "tandemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malpeza kale\u015do kun du \u0109evaloj, jungitaj unu malanta\u016d la alia.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0430\u043d\u0434\u0435\u043c"], "de": ["Tandem"], "en": ["tandem"], "pt": ["tandem"], "hu": ["tandem"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Biciklo por du personoj, sidantaj unu malanta\u016d la alia.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043d\u0434\u044d\u043c"], "fr": ["tandem"], "en": ["tandem bicycle"], "nl": ["tandem"], "hu": ["tandemker\u00e9kp\u00e1r"], "pl": ["tandem"], "es": ["t\u00e1ndem (bicicleta)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tia aran\u011do (ekz. se\u011doj), ke unu persono estas malanta\u016d la alia kvaza\u016d en unu vico.", "translations": {"pl": ["tandem"]}, "examples": [["Tandema hidra\u016dcilindro - hidra\u016dmotoro konsistanta el du a\u016d pluraj hidra\u016dcilindroj firme kunigitaj vice kaj samakse unu post la alia", "Tandema hidra\u016dcilindro , Vikipedio"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Paro", "translations": {"pl": ["tandem"]}, "examples": [["Ankora\u016dfoje la Monarkio kaj la Eklezio iras mane en mane kune kun la helpo de la ri\u0109aj \"familioj\", kiuj neniam rezignis perdi sian povon. Denove tiu-\u0109i tandemo vidas horore ke \"ilia Hispanio\", ilia privata \u0109asejo, mar\u015du tra padoj de libereco.", "Denove la religio , Vikipedio"], ["Li estis sen iu ajn dubo la plej intima kunlaboranto de Johano Pa\u016dlo la 2a, kaj estis origine profesoro de filozofio. Ratzinger estis la teologo en tiu tandemo de la vatikana pinto.", "Stefan MAUL, Surprizo vatikana , Monato, 2005"], ["Mi \u0135us trovis tre interesan statistikon \u0109e Google trends. \u0108u tio siginifas ke Esperanto kaj Debian estas tandemo?", "Antono Vasiljev, Esperatno and Debian at Google trends"]], "subdefinitions": []}], "root": "tandem", "primary": true}, "ordinato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La dua el la du karteziaj koordinatoj, kiuj difinas la situon de punkto sur ebeno.", "translations": {"el": ["\u03c4\u03b1\u03c4\u03b1\u03b3\u03bc\u03ad\u03bd\u03b7"], "fr": ["ordonn\u00e9e", "coordonn\u00e9e y"], "en": ["ordinate", "y-coordinate"], "nl": ["ordinaat", "y-as"], "pt": ["ordenada", "coordenada y"], "be": ["\u0430\u0440\u0434\u044b\u043d\u0430\u0442\u0430", "y-\u043a\u0430\u0430\u0440\u0434\u044b\u043d\u0430\u0442\u0430"], "de": ["Ordinate", "y-Koordinate"], "sv": ["ordinata", "y-koordinat"], "hu": ["ordin\u00e1ta"], "es": ["ordenada"], "ru": ["\u043e\u0440\u0434\u0438\u043d\u0430\u0442\u0430", "y-\u043a\u043e\u043e\u0440\u0434\u0438\u043d\u0430\u0442\u0430"], "pl": ["rz\u0119dna", "wsp\u00f3\u0142rz\u0119dna y"]}, "examples": [["la ordinaton de punkto oni kutime signas per la litero y", null], ["\u0109e grafika\u0135o de funkcio de unu argumento, la ordinato prezentas la valoron de la funkcio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ordinat", "primary": true}, "basisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Instrumentisto kiu ludas basan muzikilon, ekzemple basgitaron, kontrabason.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0441\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["(joueur de) basse"], "en": ["bassist"], "ru": ["\u0431\u0430\u0441\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Bassist"], "it": ["bassista (mus.)"], "hu": ["basszus (zen\u00e9sz)", "basszista (zen\u00e9sz)"], "pl": ["basista"], "es": ["bajista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bas", "primary": false}, "enmar\u0109i\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Profundi\u011di en mar\u0109on.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0432\u044f\u0437\u043d\u0443\u0442\u044c"], "en": ["sink"], "nl": ["in een moeras wegzinken"], "br": ["sanka\u00f1 en ur c'heun (v.g.)"], "pt": ["chafurdar(-se)", "enchafurdar(-se)"], "be": ["\u0432\u044f\u0437\u043d\u0443\u0446\u044c", "\u0443\u0432\u044f\u0437\u043d\u0443\u0446\u044c"], "hu": ["mocs\u00e1rba s\u00fcllyed"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mar\u0109", "primary": false}, "trajno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0446\u044f\u0433\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["train"], "bg": ["\u0432\u043b\u0430\u043a"], "nl": ["trein"], "pt": ["trem", "comboio"], "ru": ["\u043f\u043e\u0435\u0437\u0434"], "ca": ["tren"], "de": ["Zug"], "sv": ["t\u00e5g"], "hu": ["vonat"], "en": ["train"], "pl": ["poci\u0105g"], "es": ["tren"], "he": ["\u05e8\u05db\u05d1\u05ea"]}, "examples": [["dum kelkaj semajnoj voja\u011di per trajno fari\u011dis loterio", "Paul Gubbins: Politiko elreligita, Monatojaro 2001a, numero 2a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Helpa veturilaro sekvanta armeon.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u043e\u0437"], "fr": ["train (militaire)"], "en": ["column"], "nl": ["legertros"], "ru": ["\u043e\u0431\u043e\u0437"], "de": ["Train", "Tross"], "hu": ["tr\u00e9n", "sz\u00e1ll\u00edt\u00f3oszlop"], "es": ["columna (militar)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "trajn", "primary": true}, "triki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari ma\u015dteksa\u0135on plektante fadenojn per vergetoj a\u016d per speciala ma\u015dino.", "translations": {"be": ["\u0432\u044f\u0437\u0430\u0446\u044c (\u043d\u0430\u043f\u0440., \u0441\u044c\u043f\u0456\u0446\u0430\u043c\u0456)"], "fr": ["tricoter"], "en": ["knit"], "nl": ["breien"], "pt": ["tricotar"], "ru": ["\u0432\u044f\u0437\u0430\u0442\u044c (\u043d\u0430 \u0441\u043f\u0438\u0446\u0430\u0445 \u0438 \u0442.\u043f.)"], "de": ["stricken"], "hu": ["k\u00f6t (t\u0171vel)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "trik", "primary": true}, "skisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u011cenerala nomo de foliformaj roka\u0135oj, facile disfendeblaj.", "translations": {"be": ["\u0441\u043b\u0430\u043d\u0435\u0446", "\u043b\u0443\u043f\u043d\u044f\u043a"], "fr": ["schiste"], "nl": ["schilfersteen"], "ru": ["\u0441\u043b\u0430\u043d\u0435\u0446", "\u0448\u0438\u0444\u0435\u0440"], "de": ["Schiefer"], "es": ["esquisto"], "hu": ["pala"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skist", "primary": true}, "kruta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta deklivon preska\u016d vertikalan; tre malfacile suprenirebla.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0440\u043e\u043c\u044b", "\u0441\u0442\u0440\u043e\u043c\u043a\u0456"], "fr": ["abrupte (pente)", "raide (pente)"], "en": ["steep", "abrupt", "sheer"], "nl": ["steil"], "pt": ["\u00edngreme", "escarpado"], "ru": ["\u043a\u0440\u0443\u0442\u043e\u0439", "\u043e\u0442\u0432\u0435\u0441\u043d\u044b\u0439"], "de": ["steil", "schroff"], "sv": ["brant"], "hu": ["meredek"], "cs": ["p\u0159\u00edkr\u00fd", "prudk\u00fd"]}, "examples": [["kruta monto, insulo, bordo", null], ["krute dekliva vojeto", null], ["krutvalo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "krut", "primary": true}, "fanfaronado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sintenado de fanfaronulo.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0445\u0432\u0430\u043b\u044f\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0445\u0432\u0430\u043b\u044c\u0431\u0430", "\u0441\u0430\u043c\u0430\u0445\u0432\u0430\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["vantardise"], "hu": ["dicsekv\u00e9s", "felv\u00e1g\u00e1s", "nagyzol\u00e1s"], "nl": ["ijdelheid"], "ru": ["\u0445\u0432\u0430\u0441\u0442\u043e\u0432\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u0431\u0430\u0445\u0432\u0430\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e"]}, "examples": [["li tion faris nur pro fanfaronado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fanfaron", "primary": false}, "novedzo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0134us edzi\u011dinta viro.", "translations": {"ru": ["\u043d\u043e\u0432\u043e\u0431\u0440\u0430\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u043c\u043e\u043b\u043e\u0434\u043e\u0436\u0451\u043d"], "pl": ["pan m\u0142ody", "nowo\u017ceniec"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "edz", "primary": false}, "kruti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Stari krute.", "translations": {"fr": ["b\u00e9er (ravin etc.)", "s'\u00e9lever (escarpement)"], "de": ["steil sein", "steil aufragen", "steil abfallen", "schroff aufragen", "schroff abfallen"], "nl": ["steil zijn"], "hu": ["meredek", "meredeken \u00e1ll", "meredeken esik"]}, "examples": [["la flanko de la roko rekte kaj subite krutis malsupren", null], ["\u0109ie akraj, pintaj \u015dtonegoj krutis", null]], "subdefinitions": []}], "root": "krut", "primary": false}, "skista": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Roko de skista strukturo.", "translations": {"be": ["\u0441\u043b\u0430\u043d\u0446\u0430\u0432\u044b", "\u043b\u0443\u043f\u043d\u044f\u043a\u043e\u0432\u044b"], "fr": ["schisteux", "schisteuse"], "hu": ["pala-", "palaszer\u0171"], "es": ["esquistoso"], "ru": ["\u0441\u043b\u0430\u043d\u0446\u0435\u0432\u044b\u0439", "\u0448\u0438\u0444\u0435\u0440\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u043b\u043e\u0438\u0441\u0442\u044b\u0439"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skist", "primary": false}, "\u015dalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vasta lana a\u016d silka tuko, per kiu oni kovras la \u015dultrojn.", "translations": {"el": ["\u03c3\u03ac\u03bb\u03b9"], "fr": ["ch\u00e2le"], "en": ["shawl"], "nl": ["sjaal"], "pt": ["xale", "xaile"], "ru": ["\u0448\u0430\u043b\u044c"], "de": ["Schal"], "it": ["scialle"], "hu": ["v\u00e1llkend\u0151"], "be": ["\u0448\u0430\u043b\u044c", "\u0448\u0430\u043b\u0456\u043a", "\u0445\u0443\u0441\u0442\u0430"], "sv": ["schal"], "es": ["chal"]}, "examples": [["\u015di nur ekmovis la manojn sub flava \u015dalo, kovranta preska\u016d tutan \u015dian malgrasan korpon", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 16a, p. 87a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dal", "primary": true}, "trikoto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Trikita teksa\u0135o a\u016d vesto.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u044b\u043a\u043e", "\u0442\u0440\u044b\u043a\u0430\u0442\u0430\u0436"], "nl": ["tricot"], "pt": ["tric\u00f4"], "ru": ["\u0442\u0440\u0438\u043a\u043e", "\u0442\u0440\u0438\u043a\u043e\u0442\u0430\u0436"], "de": ["Trikot", "Trikotstoff"], "it": ["canottiera", "maglia (tessuto)", "tricot"], "hu": ["trik\u00f3 (anyag \u00e9s ruha)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "trikot", "primary": true}, "furorkanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dumtempe tre populara kanto.", "translations": {"be": ["\u0445\u0456\u0442", "\u0448\u043b\u044f\u0433\u0435\u0440"], "fr": ["chanson \u00e0 succ\u00e8s", "hit (chanson)", "succ\u00e8s (chanson)", "tube (chanson)"], "en": ["hit (song)"], "nl": ["schlager", "hit"], "pt": ["top", "sucesso da temporada"], "ru": ["\u0448\u043b\u044f\u0433\u0435\u0440", "\u0445\u0438\u0442"], "de": ["Schlager", "Hit"], "it": ["canzone di successo", "hit"], "hu": ["sl\u00e1ger", "sikersz\u00e1m", "hit"], "es": ["\u00e9xito (canci\u00f3n)", "hit"], "fi": ["hitti"], "sv": ["schlager", "hit"], "pl": ["przeb\u00f3j", "hit", "szlagier"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kant", "primary": false}, "elasta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Facile kuntiri\u011danta, etendi\u011danta a\u016d aliformi\u011danta pro prema a\u016d tira forto, kaj reprenanta sian anta\u016dan formon, kiam tiu forto \u0109esas.", "translations": {"be": ["\u044d\u043b\u044f\u0441\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b", "\u0433\u043d\u0443\u0442\u043a\u0456", "\u043f\u0440\u0443\u0433\u043a\u0456", "\u043f\u0440\u0443\u0442\u043a\u0456"], "fr": ["\u00e9lastique", "compressible", "souple"], "en": ["elastic"], "pt": ["el\u00e1stico"], "ru": ["\u044d\u043b\u0430\u0441\u0442\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u0433\u0438\u0431\u043a\u0438\u0439", "\u0443\u043f\u0440\u0443\u0433\u0438\u0439"], "de": ["elastisch", "dehnbar", "verformbar", "federnd", "geschmeidig"], "es": ["el\u00e1stico"], "pl": ["elastyczny", "pr\u0119\u017cny", "spr\u0119\u017cysty", "gibki"]}, "examples": [["la gasoj estas tre elastaj", null], ["elasta vergo, \u015delko, risorto", null], ["elastaj pa\u015doj", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Facile fleksebla kaj adaptebla al la cirkonstancoj.", "translations": {"de": ["dehnbar", "anpassbar"], "pl": ["elastyczny", "pr\u0119\u017cny", "gi\u0119tki"]}, "examples": [["la signifo de la afiksoj devas resti elasta", null], ["la lingvo iom post iom plielasti\u011das", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "adapti\u011di, fleksebla, malrigida", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "elast", "primary": true}, "diafragmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Muskolo apartiganta la bruston de la ventro.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u044f\u0444\u0440\u0430\u0433\u043c\u0430"], "fr": ["diaphragme"], "en": ["diaphragm"], "pt": ["diafragma"], "ru": ["\u0434\u0438\u0430\u0444\u0440\u0430\u0433\u043c\u0430"], "de": ["Zwerchfell"], "hu": ["rekeszizom"], "pl": ["przepona"], "es": ["diafragma"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Membrano, kiu dividas kava\u0135ojn en du fakojn.", "translations": {"hu": ["rekesz", "v\u00e1laszfal (magh\u00e1zban)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Speciala metala plateto, kun aperturo, ofte al\u011dustigebla, en la centro, kiun oni intermetas en la vojon de lumfasko, por limigi \u011din.", "translations": {"hu": ["f\u00e9nyrekesz", "blende"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En telefona a\u016dskultilo, gramofono kaj tiel plu: metala plateto, kiun elektra sistemo vibrigas kaj kiu servas por reprodukti la sonojn.", "translations": {"hu": ["membr\u00e1n (telefon)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "diafragm", "primary": true}, "kaserolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metala kuirpoto kun tenilo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0441\u0442\u0440\u0443\u043b\u044f"], "fr": ["casserole"], "en": ["stewpan"], "nl": ["pan"], "ru": ["\u043a\u0430\u0441\u0442\u0440\u044e\u043b\u044f (\u0441 \u043e\u0434\u043d\u043e\u0439 \u0440\u0443\u0447\u043a\u043e\u0439)"], "ca": ["casserola (amb m\u00e0nec)", "cassola (amb anses)"], "de": ["Kasserolle", "Schmorpfanne"], "tr": ["sapl\u0131 tencere"], "hu": ["serpeny\u0151"], "br": ["kastelodenn"], "es": ["cacerola", "cazo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kaserol", "primary": true}, "forvi\u015di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Komplete forigi per vi\u015do.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0446\u0456\u0440\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u044c\u0446\u0456\u0440\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["effacer"], "nl": ["wissen", "uitwissen", "wegvegen", "wegwissen"], "ru": ["\u0432\u044b\u0442\u0435\u0440\u0435\u0442\u044c", "\u0441\u0442\u0435\u0440\u0435\u0442\u044c"], "de": ["wegwischen"], "hu": ["elt\u00f6r\u00f6l", "kit\u00f6r\u00f6l"]}, "examples": [["forvi\u015di la larmojn", "Z"], ["la plej malforta vento forvi\u015das la vortojn skribitajn sur sablo", null], ["tiu memora\u0135o estas preska\u016d forvi\u015dita de la flugilo de l' tempo", null], ["\u0109ion mi forvi\u015dos de la tabulo de mia memoro", "Z"], ["forvi\u015di \u015duldon, la honton, la malbonagadon", "Z"], ["la diferencoj rapide forvi\u015di\u011dis", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vi\u015d", "primary": false}, "asketismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sistema limigado a\u016d subpremado de la korpaj deziroj, libervola submeti\u011do al fizika doloro, soleco kaj tiel plu, propra al la rekomendoj de iuj skoloj filozofiaj, ekzemple la cinikistoj, kaj precipe al diversaj religioj, pro motivoj diversaj \u2015 memperfekti\u011do, higieno, protesto kontra\u016d socia malegaleco kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u043a\u0435\u0442\u044b\u0437\u043c"], "fr": ["asc\u00e9tisme"], "bg": ["\u0430\u0441\u043a\u0435\u0442\u0438\u0437\u044a\u043c"], "nl": ["ascetisme", "ascese"], "ru": ["\u0430\u0441\u043a\u0435\u0437\u0430", "\u0430\u0441\u043a\u0435\u0442\u0438\u0437\u043c"], "ca": ["ascetisme"], "de": ["Askese"], "hu": ["aszketizmus"], "sk": ["asketizmus"], "fa": ["\u0631\u06cc\u0627\u0636\u062a\u200c\u06a9\u0634\u06cc", "\u0631\u06cc\u0627\u0636\u062a"], "en": ["asceticism"], "es": ["ascetismo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "fasto", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "asket", "primary": false}, "lila": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hele malva, kiel iuj lilakfloroj.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0438\u043b\u043e\u0432\u044b\u0439"], "fr": ["lilas (adj. couleur)"], "nl": ["lila (bn.)"], "be": ["\u043b\u0456\u043b\u043e\u0432\u044b", "\u0431\u044d\u0437\u0430\u0432\u044b"], "de": ["lila"], "hu": ["lila"]}, "examples": [["la\u016d ordono de Feniksa oni alportis lilan kulvualon", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 3a, p. 47a"]], "subdefinitions": []}], "root": "lil", "primary": true}, "lilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lila koloro.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0438\u043b\u043e\u0432\u044b\u0439 \u0446\u0432\u0435\u0442"], "fr": ["lilas (subst. couleur)"], "nl": ["lila (zn.)"], "pt": ["lil\u00e1s"], "de": ["Lila"], "hu": ["lila sz\u00edn"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lil", "primary": false}, "re\u011dimo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Politika sistemo, la\u016d kiu estas regata iu \u015dtato.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0436\u044b\u043c"], "fr": ["r\u00e9gime"], "en": ["regime"], "nl": ["regime", "stelsel"], "pt": ["regime"], "ru": ["\u0440\u0435\u0436\u0438\u043c"], "hu": ["\u00e9letrend"], "bg": ["\u0440\u0435\u0436\u0438\u043c"]}, "examples": [["parlamenta, diktatora re\u011dimo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sistemo, la\u016d kiu estas administrata ia organizo.", "translations": {"en": ["regime"]}, "examples": [["reformi la ekonomian re\u011dimon", null], ["\u015dparegre\u011dimo", null], ["viza, senviza re\u011dimo de inter\u015dtata limo", null], ["rigora dogana re\u011dimo", null], ["la seka re\u011dimo", "PIV"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kondi\u0109oj de funkciado a\u016d funkcimaniero de ma\u015dino, aparato a\u016d cirkvito je difinita tempo.", "translations": {"de": ["Betrieb", "Arbeitsweise", "Modus"], "en": ["mode"], "hu": ["\u00fczemm\u00f3d"]}, "examples": [["sen\u015dar\u011da re\u011dimo", null], ["realtempa re\u011dimo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Iel aran\u011dita vivmaniero, el higiena a\u016d kuracada vidpunkto.", "translations": {"en": ["regimen"]}, "examples": [["unu el grandaj problemoj kiu malsimpligas adaptadon de studento veninta el alia lando a\u016d el vila\u011do estas la \u015dan\u011do de nutrore\u011dimo.", null]], "subdefinitions": []}], "root": "re\u011dim", "primary": true}, "konfesinto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Regula substantiva participo de konfesi (por \u0109iuj sencoj).", "translations": {}, "examples": [["la pastro absolvis la konfesinton", "Vortaro de Esperanto"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Speciale: alte honorata persono kiu konfesis sian kredon malgra\u016d dan\u011dero, torturoj a\u016d persekuto \u2015 tamen sen esti ekzekutita pro tio (en kiu okazo temus pri martiro).", "translations": {"ru": ["\u0438\u0441\u043f\u043e\u0432\u0435\u0434\u043d\u0438\u043a"], "en": ["confessor"]}, "examples": [["Georgo la Konfesinto, kiu suferis sub la ikonrompista imperiestro Leono la Kvina la Armeno (komence de la 9a jc)", "S. Pokrovskij, Pilgrimo en la Sanktan Landon. La Ondo de Esperanto, 1999, numero 11(61)."], ["je 1066, William (Vilhelmo la Konkerinto) konkeris la Anglion de Eduardo la Konfesinto", "Vikipedio, Anglio"]], "subdefinitions": []}], "root": "konfes", "primary": false}, "malloka": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iea, rilata al la tuto, al diversaj a\u016d \u0109iuj lokoj.", "translations": {"be": ["\u0433\u043b\u044f\u0431\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "en": ["global"], "nl": ["globaal"], "ru": ["\u0433\u043b\u043e\u0431\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "sv": ["global"], "hu": ["glob\u00e1lis"]}, "examples": [["malloka variablo, metodo, komputila reto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "loka", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lok", "primary": false}, "\u011disiri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Atingi indikitan lokon per iro.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u0439\u0442\u0438"], "fr": ["atteindre"], "nl": ["bereiken"], "pt": ["atingir (chegar a)"], "de": ["hingehen"], "pl": ["doj\u015b\u0107"], "hu": ["elmegy (vmeddig)", "el\u00e9r (vhov\u00e1)", "el\u00e9r (helyet)"]}, "examples": [["Mi \u011disiros sola, \u2015 ripetadis la atenanino \u2015 mi ne timas homojn", "I. Efremov, tr. J.Finkel: Tais el Ateno. \u0108ap. 4a"], ["\u015di \u011disiras angulon kaj turnas sin reen, aroge kaj fiere rigardante", "V.M. Gar\u015din: Akcidento"], ["La plej grava estas \u2015 \u011disiri, pensis Jul, nur \u011disiri...", "A. Lazar\u0109uk, tr. J.Finkel: La sankta monato Rin"]], "subdefinitions": []}], "root": "ir", "primary": false}, "ekonomiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri produktado kaj disdividado de la ri\u0109a\u0135oj.", "translations": {"ru": ["\u044d\u043a\u043e\u043d\u043e\u043c\u0438\u043a\u0430 (\u043d\u0430\u0443\u043a\u0430)"], "fr": ["\u00e9conomie (science \u00e9conomique)"], "nl": ["economie"], "pt": ["economia", "ci\u00eancias econ\u00f4micas"], "be": ["\u044d\u043a\u0430\u043d\u043e\u043c\u0456\u043a\u0430", "\u044d\u043a\u0430\u043d\u0430\u043c\u0456\u0447\u043d\u0430\u044f \u0442\u044d\u043e\u0440\u044b\u044f"], "de": ["Wirtschaftswissenschaft"], "sv": ["ekonomi"], "hu": ["k\u00f6zgazdas\u00e1gtan"], "pl": ["ekonomia"], "es": ["econom\u00eda"]}, "examples": [["ekonomiko estas scienco pri ekonomio", "Franz Josef Braun: \u0108u kapitalismo disfalonta a\u016d triomfanta?, Monatojaro 1998a, numero 9a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "ekonomio", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekonomik", "primary": true}, "ekonomika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al ekonomiko, al \u011diaj teorioj, rondoj, konkludoj.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0430\u043d\u0430\u043c\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["\u00e9conomique (de la science \u00e9conomique)"], "pl": ["ekonomiczny"], "hu": ["k\u00f6zgazdas\u00e1gi"]}, "examples": [["historio de la ekonomika pensado", "Bo Sandelin: Anta\u016dmerkantilisma ekonomia pensado, Monatojaro 2001a, numero 2a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekonomik", "primary": false}, "Banglade\u015do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la suda Azio kun \u0109efurbo Dako. Teritorio de Popola Respubliko Banglade\u015do. ISO-3166 kodo: BD. \u011ci limas kun Hindujo, Birmo kaj Hinda Oceano (Bengala Golfo).", "translations": {"nl": ["Bangladesh"], "pl": ["Bangladesz", "Ludowa Republika Bangladeszu"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "banglade\u015d", "primary": true}, "sarkasmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Akra kaj mordanta moko.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0440\u043a\u0430\u0437\u043c"], "fr": ["sarcasme"], "en": ["sarcasm"], "nl": ["sarcasme"], "pt": ["sarcasmo"], "ru": ["\u0441\u0430\u0440\u043a\u0430\u0437\u043c"], "de": ["Sarkasmus"], "it": ["sarcasmo"], "hu": ["szarkazmus", "mar\u00f3 g\u00fany"], "sk": ["sarkazmus"], "fa": ["\u0637\u0639\u0646\u0647", "\u0646\u06cc\u0634", "\u06a9\u0646\u0627\u06cc\u0647"], "es": ["sarcasmo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sarkasm", "primary": true}, "\u0109evaleto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda \u0109evalo.", "translations": {"ru": ["\u043b\u043e\u0448\u0430\u0434\u043a\u0430", "\u043a\u043e\u043d\u0451\u043a"], "en": ["pony"], "nl": ["paardje"], "de": ["Pferdchen"], "it": ["cavallino"], "vo": ["jevalil"], "hu": ["lovacska"], "pl": ["konik", "kucyk"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Temo, pri kiu koncernulo \u0109iam volonte parolas, kiu \u0109iam lin interesas.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0451\u043a"], "fr": ["dada", "marotte"], "en": ["hobbyhorse"], "nl": ["stokpaardje", "hobby"], "de": ["Steckenpferd", "Lieblingsbesch\u00e4ftigung", "Hobby"], "it": ["cavallo di battaglia (fig.)"], "hu": ["vessz\u0151paripa"], "sk": ["kon\u00ed\u010dek"], "pl": ["konik"], "he": ["\u05e9\u05d9\u05d2\u05d9\u05d5\u05df"]}, "examples": [["tio estas lia amata \u0109evaleto", "Proverbaro esperanta"], ["li tuj ekrajdis sian amatan \u0109evaleton pri la supersigna reformo", null], ["la facileco de Volap\u00fck estas la plej amata \u0109evaleto, sur kiu ili elveturas al \u0109iu okazo", "Zamenhof, citite la\u016d PIV, p.158."]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109eval", "primary": false}, "Volgo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rivero en Rusujo, la plej longa en E\u016dropo, enfluanta Kaspion.", "translations": {"be": ["\u0412\u043e\u043b\u0433\u0430"], "en": ["Volga"], "nl": ["Wolga"], "pt": ["Volga"], "ru": ["\u0412\u043e\u043b\u0433\u0430"], "de": ["Wolga"], "hu": ["Volga"], "fa": ["\u0648\u0644\u06af\u0627"], "es": ["Volga"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Volg", "primary": true}, "sarkasma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Akre, vunde moka.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0440\u043a\u0430\u0441\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b", "\u0441\u0430\u0440\u0434\u0430\u043d\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["sarcastique", "sardonique"], "en": ["sarcastic", "sardonic"], "fa": ["\u0637\u0639\u0646\u0647\u200c\u0622\u0645\u06cc\u0632", "\u06a9\u0646\u0627\u06cc\u0647\u200c\u0622\u0645\u06cc\u0632", "\u0646\u06cc\u0634\u062f\u0627\u0631"], "ru": ["\u0441\u0430\u0440\u043a\u0430\u0441\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u0441\u0430\u0440\u0434\u043e\u043d\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "it": ["sarcastico"]}, "examples": [["kun sarkasma rideto sur la lipoj", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 3, anekdotoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "sarkasm", "primary": false}, "\u0109efprocesoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu organo de komputilo, kiu plenumas la plejan parton da laboro, kaj rekte a\u016d pere regas la aliajn aran\u011da\u0135ojn.", "translations": {"be": ["\u0446\u044d\u043d\u0442\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b \u043f\u0440\u0430\u0446\u044d\u0441\u0430\u0440"], "fr": ["CPU", "unit\u00e9 centrale"], "en": ["central processor", "central processing unit", "CPU"], "nl": ["hoofdprocessor"], "ru": ["\u0446\u0435\u043d\u0442\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u043f\u0440\u043e\u0446\u0435\u0441\u0441\u043e\u0440", "\u0426\u041f"], "hu": ["CPU", "k\u00f6zponti egys\u00e9g"], "fa": ["\u0648\u0627\u062d\u062f \u067e\u0631\u062f\u0627\u0632\u0634 \u0645\u0631\u06a9\u0632\u06cc", "\u067e\u0631\u062f\u0627\u0632\u0646\u062f\u0647\u0654 \u0645\u0631\u06a9\u0632\u06cc"], "es": ["procesador principal"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "procesor", "primary": false}, "bordelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Domo, aran\u011dita por la komerco per prostituado.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0440\u0434\u044d\u043b\u044c"], "fr": ["bordel (maison close)", "maison close"], "bg": ["\u043f\u0443\u0431\u043b\u0438\u0447\u0435\u043d \u0434\u043e\u043c", "\u0431\u043e\u0440\u0434\u0435\u0439"], "nl": ["bordeel"], "ru": ["\u0434\u043e\u043c \u0442\u0435\u0440\u043f\u0438\u043c\u043e\u0441\u0442\u0438", "\u043f\u0443\u0431\u043b\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439 \u0434\u043e\u043c", "\u0431\u043e\u0440\u0434\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Puff"], "sv": ["bordell"], "it": ["bordello (casa chiusa)", "casa chiusa", "casino (casa chiusa)", "casa di tolleranza"], "sk": ["bordel"], "fa": ["\u0631\u0648\u0633\u067e\u06cc\u200c\u062e\u0627\u0646\u0647", "\u0641\u0627\u062d\u0634\u0647\u200c\u062e\u0627\u0646\u0647"], "en": ["bordello", "brothel"], "es": ["burdel"], "pl": ["burdel", "dom publiczny", "dom schadzek", "dom rozkoszy", "dom przyjemno\u015bci"]}, "examples": [["la Kontrakto de Novjorko, subskribita en 1955, [...] malpermesas starigon de bordeloj", "Juh\u00e1sz K\u00e1roly: Buda buduaro apud-budapesta, Monatojaro 2001a, numero 3a, p. 13a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bordel", "primary": true}, "faco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u011cenerale ebena parto de la supra\u0135o de objekto.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0432\u0435\u0440\u0445\u043d\u044f", "\u0433\u0440\u0430\u043d\u044c", "\u0431\u043e\u043a"], "fr": ["face (d'un objet)"], "nl": ["vlak", "zijde"], "pt": ["face (superf\u00edcie plana)"], "ru": ["\u043f\u043e\u0432\u0435\u0440\u0445\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c (\u043f\u0440\u0435\u0434\u043c\u0435\u0442\u0430)", "\u0433\u0440\u0430\u043d\u044c (\u043f\u0440\u0435\u0434\u043c\u0435\u0442\u0430)", "\u0441\u0442\u043e\u0440\u043e\u043d\u0430 (\u0434\u0435\u0442\u0430\u043b\u0438 \u0438 \u0442.\u043f.)"], "de": ["Fl\u00e4che"], "hu": ["lap (test\u00e9)", "s\u00edkfel\u00fclet"]}, "examples": [["faco de glitvalvo, de martelo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Fakte \u00abfaco de pluredro\u00bb a\u016d \u00abedro de pluredro\u00bb estas sinonimaj esprimoj, kaj maloftas la okazoj en matematiko uzi tiun \u0109i terminon en alia kunteksto."], "primary definition": "(de solido) \u0108iu ebena surfaco \u011din limanta.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0430\u043d\u044c"], "fr": ["face (d'un solide)"], "en": ["face"], "ru": ["\u0433\u0440\u0430\u043d\u044c"], "de": ["Seite", "Seitenfl\u00e4che"], "tr": ["cephe"], "pl": ["\u015bciana"]}, "examples": [["la facoj de regula kvaredro estas kvar regulaj trianguloj", null], ["la bazoj de cilindro estas \u011diaj facoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fac", "primary": true}, "elektroskopo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre simpla aparato, uzanta la elektrostatikajn fortojn por evidentigi la \u0109eeston de elektraj \u015dargoj.", "translations": {"be": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u0430\u0441\u043a\u043e\u043f"], "fr": ["\u00e9lectroscope"], "pt": ["eletrosc\u00f3pio"], "ru": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u043e\u0441\u043a\u043e\u043f"], "ca": ["electroscopi"], "de": ["Elektroskop"], "hu": ["elektroszk\u00f3p"], "es": ["electroscopio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "elektroskop", "primary": true}, "libereco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de iu a\u016d io, kiu estas libera.", "translations": {"el": ["\u03b5\u03bb\u03b5\u03c5\u03b8\u03b5\u03c1\u03af\u03b1"], "fr": ["libert\u00e9"], "en": ["freedom", "liberty"], "nl": ["vrijheid"], "pt": ["liberdade"], "ru": ["\u0441\u0432\u043e\u0431\u043e\u0434\u0430"], "de": ["Freiheit"], "it": ["libert\u00e0"], "hu": ["szabads\u00e1g"], "be": ["\u0441\u0432\u0430\u0431\u043e\u0434\u0430", "\u0432\u043e\u043b\u044f"], "vo": ["lib"], "es": ["libertad"]}, "examples": [["provi reakiri sian liberecon", "B"], ["la politika, komerca, gazetara libereco", null], ["mi salutas vin, lando de la libereco", "Z"], ["batali por la libereco de la homaj rajtoj", "Z"], ["lasi al \u0109iu homo plenan liberecon havi tian internan kredon, kiu \u015dajnas al li plej bona", "Z"], ["preni al si la liberecon...i", "Z"], ["pli bona pano sen butero ol kuko sen libero", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "liber", "primary": false}, "ciprinoformaj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la klaso ostofi\u015doj (Cypriniformes).", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u043f\u0430\u043f\u0430\u0434\u043e\u0431\u043d\u044b\u044f (\u0430\u0442\u0440\u0430\u0434)"], "ru": ["\u043a\u0430\u0440\u043f\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b\u0435 (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434)"], "de": ["Karpfenverwandte"], "it": ["cipriniformi"], "pl": ["karpiokszta\u0142tne", "karpiowate"], "hu": ["pontyalak\u00faak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ciprin", "primary": false}, "lakona": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malmultvorta, konciza (parolante prihomo a\u016d stilo).", "translations": {"el": ["\u03bb\u03b1\u03ba\u03c9\u03bd\u03b9\u03ba\u03cc\u03c2"], "fr": ["laconique"], "en": ["laconic", "brief", "concise", "sententious", "succinct"], "nl": ["laconiek"], "pt": ["lac\u00f4nico"], "be": ["\u043b\u044f\u043a\u0430\u043d\u0456\u0447\u043d\u044b", "\u0441\u044c\u0446\u0456\u0441\u043b\u044b", "\u043a\u0430\u0440\u043e\u0442\u043a\u0456"], "de": ["lakonisch", "kurz und b\u00fcndig", "knapp"], "hu": ["lakonikus", "t\u00f6m\u00f6r"], "ru": ["\u043b\u0430\u043a\u043e\u043d\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u043b\u0430\u043a\u043e\u043d\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u0436\u0430\u0442\u044b\u0439", "\u043a\u0440\u0430\u0442\u043a\u0438\u0439"]}, "examples": [["ni multe admiris la lakonecon de lia respondo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lakon", "primary": true}, "fumi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fumi.", "translations": {"ru": ["\u0434\u044b\u043c\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043a\u0443\u0440\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "hu": ["f\u00fcst\u00f6ni kezd (vulk\u00e1n)"]}, "examples": [["post longaj jaroj da kvieto la vulkano rekomencis fumi\u011di", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fum", "primary": false}, "dorsflanko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mal\u0109efa flanko, flanko kiu ne aperas unua.", "translations": {"fr": ["dos (d'un objet)", "revers (d'un objet)"]}, "examples": [["mi surprizi\u011das legante sur la koverto mian adreson sur la dorsflanko trovi\u011das \u015dia nomo", "U. Matthias, Fajron sentas mi interne, Pro Esperanto, 1990"], ["la supra flanko de araneo nomi\u011das dorsa flanko kaj la malsupra\u0135o nomi\u011das ventra flanko", "L. De Cooman, Araneo, [1999?]"]], "subdefinitions": []}], "root": "flank", "primary": false}, "protoplasmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Substanco, el kiu konsistas \u0109iu vivanta \u0109elo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0442\u0430\u043f\u043b\u044f\u0437\u043c\u0430"], "fa": ["\u062f\u0631\u0648\u0646\u200c\u06cc\u0627\u062e\u062a\u0647", "\u067e\u0631\u0648\u062a\u0648\u067e\u0644\u0627\u0633\u0645"], "nl": ["protoplasma"], "pt": ["protoplasma"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0442\u043e\u043f\u043b\u0430\u0437\u043c\u0430"], "de": ["Protoplasma"], "hu": ["sejtanyag", "protoplazma"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "protoplasm", "primary": true}, "eltiri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Pene eligi ion el io.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0442\u0430\u0441\u043a\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0442\u0430\u0449\u0438\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0442\u044f\u0433\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0442\u044f\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0438\u0437\u0432\u043b\u0435\u043a\u0430\u0442\u044c", "\u0438\u0437\u0432\u043b\u0435\u0447\u044c"], "fr": ["extraire", "sous-tirer (qc \u00e0 qn)", "tirer (faire sortir)"], "nl": ["tevoorschijn trekken"], "de": ["herausholen", "herausziehen", "extrahieren", "gewinnen"], "pl": ["wyci\u0105ga\u0107", "dobywa\u0107", "wydobywa\u0107", "wyd\u0142ubywa\u0107", "wy\u0142upywa\u0107", "wygarnia\u0107", "wyjmowa\u0107", "wyrywa\u0107", "wysnuwa\u0107"], "hu": ["kih\u00faz", "kivon"]}, "examples": [["eltiri karbon, oron el la tero ( ekstrakti, produkti )", null], ["eltiri larmojn el la okuloj de \u0109iuj", null], ["eltiri sekreton, konfeson de iu", null], ["e\u0109 tio \u0109i ne povis eltiri lin el lia flegma trankvileco", null], ["sukcese sin eltiri el ekzameno", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tir", "primary": false}, "murgazeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gazeto, kiun oni afi\u015das sur muro por publika legado.", "translations": {"fa": ["\u0631\u0648\u0632\u0646\u0627\u0645\u0647\u0654 \u062f\u06cc\u0648\u0627\u0631\u06cc"], "fr": ["journal mural"]}, "examples": [["ankaux \u0109ijarfine kaj venontjarkomence la Internacia Seminario havos murgazeton kun la nomo \u00abLa Blinda Gardisto\u00bb", "T. Sch\u00f6nberner, G. Fischer, Saluton karaj!, 1998-11-20"]], "subdefinitions": []}], "root": "gazet", "primary": false}, "anta\u016d": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pri uzo de anta\u016d kun akuzativo, vidu al anta\u016d, anta\u016d...-n.", "Rimarko: Por eviti konfuzon inter la tempa kaj loka sencoj de anta\u016d oni povas uzi la pli precizajn formojn iam anta\u016d a\u016d pli frue ol pri tempo kaj ie anta\u016d pri loko, a\u016d uzi en la tempa senco anta\u016d ol e\u0109 kun substantivo, supozante neesprimitan verbon: li venis anta\u016d ol mi; vi cedos anta\u016d ol mi. Sekvate de akuzativo, anta\u016d povas havi nur lokan sencon."], "primary definition": "Prepozicio montranta.", "translations": {"sk": ["pred"], "be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0434"], "fr": ["\u00e0", "devant (pr\u00e9p.)", "avant (pr\u00e9p.)"], "nl": ["voor (v\u00f3\u00f3r)"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0434 (\u043f\u0440\u0435\u0434\u043b\u043e\u0433)"], "de": ["vor"], "hu": ["el\u0151tt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Lokon pli proksiman rilate al tiu, kiu rigardas, a\u016d lokon, al kiu rigardas la \u0109efa flanko de la objekto, la fronto de io.", "translations": {"en": ["in front of"], "pl": ["przed"], "es": ["ante"], "vo": ["bif"]}, "examples": [["anta\u016d la domo staras arbo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 8"], ["se \u0109iu balaos anta\u016d sia pordo, tiam en la tuta urbo estos ordo", "Proverbaro esperanta"], ["oni metis anta\u016d mi man\u011dilaron", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 34"], ["iru anta\u016d mi, jen mi venas post vi", "La Malnova Testamento, I. Samuel 25:19"], ["li montris rekten anta\u016d si", null], ["subite li ekvidis la abismon anta\u016d siaj piedoj", null], ["anta\u016d ni sin etendis la senlima maro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Lokon, rigardatan de iu (kontra\u016dviza\u011de de, sub la okuloj de, en \u0109eesto de).", "translations": {"en": ["in front of", "before"], "pl": ["przed"], "es": ["ante"], "vo": ["bif"]}, "examples": [["paroli anta\u016d la publiko", null], ["klini\u011di anta\u016d iu", null], ["cedi, humili\u011di, tremi, timi anta\u016d iu", null], ["respekto, timo anta\u016d iu", null], ["ka\u015di ion, nenion anta\u016d iu", null], ["malkovri anta\u016d iu sian koron", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tempon pli fruan ol alia (pli balda\u016d ol).", "translations": {"de": ["bevor", "ehe"], "en": ["before"], "pl": ["przed"], "es": ["antes de"], "vo": ["b\u00fcf"]}, "examples": [["la kunveno fini\u011dis anta\u016d la deka", null], ["anta\u016d mortigo de urso ne vendu \u011dian felon", "Proverbaro esperanta"], ["anta\u016d nelonge , anta\u016d ne longe", "Fabeloj, volumo 2, Ne\u011da re\u011dino"], ["ne la\u016ddu la tagon anta\u016d vespero , oni devas pagi anta\u016d la fino de la monato", null], ["atendu min, se vi alvenos anta\u016d mi", null], ["anta\u016d tri tagoj mi vizitis vian kuzon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 20"], ["jam anta\u016d du jaroj li mortis", null], ["anta\u016d ol foriri", null], ["anta\u016d ol mi foriros", "La Malnova Testamento, Psalmaro 39:13"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rangon pli altan ol alia.", "translations": {"en": ["over"]}, "examples": [["mi \u015datas vin anta\u016d li", null], ["la pliboneco de Esperanto anta\u016d Volap\u00fck falas al \u0109iuj en la okulojn", "Esenco kaj Estonte"], ["anta\u016d \u0109io silenti", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 20"]], "subdefinitions": []}], "root": "anta\u016d", "primary": true}, "frapinstrumento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Muzikinstrumento en kiu sono estas produktata per frapado.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0434\u0430\u0440\u043d\u044b\u0439 \u0438\u043d\u0441\u0442\u0440\u0443\u043c\u0435\u043d\u0442"], "fr": ["(instrument de musique \u00e0) percussion"], "en": ["percussion instrument"], "nl": ["slaginstrument"], "pt": ["instrumento de percuss\u00e3o"], "de": ["Schlaginstrument"], "it": ["strumento a percussione"], "hu": ["\u00fct\u0151hangszer"], "fa": ["\u0633\u0627\u0632 \u0636\u0631\u0628\u06cc", "\u0633\u0627\u0632 \u06a9\u0648\u0628\u0647\u200c\u0627\u06cc"], "es": ["instrumento de percusi\u00f3n"], "pl": ["instrument perkusyjny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "instrument", "primary": false}, "timpano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu kava\u0135o de orelo, sur kiu estas etendita la resona membrano.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0440\u0430\u0431\u0430\u043d\u043d\u0430\u044f \u043f\u0435\u0440\u0430\u043f\u043e\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["tympan (ana.)"], "en": ["tympanium", "middle ear"], "nl": ["trommelholte"], "pt": ["t\u00edmpano"], "ru": ["\u0431\u0430\u0440\u0430\u0431\u0430\u043d\u043d\u0430\u044f \u043f\u0435\u0440\u0435\u043f\u043e\u043d\u043a\u0430"], "de": ["Paukenh\u00f6hle"], "hu": ["dob\u00fcreg"], "pl": ["b\u0142ona b\u0119benkowa"]}, "examples": [["kvaza\u016d mil tondroj senpere tamburas la timpanojn", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, dua libro, \u0109apitro 43a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Frapinstrumento kun kaldronforma sonkesto kaj suretendita felo.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0438\u043c\u043f\u0430\u043d"], "en": ["timpani"], "nl": ["pauk"], "pt": ["t\u00edmpano"], "de": ["Pauke"], "hu": ["\u00fcstdob"], "pl": ["kocio\u0142 (instrument)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Spaco enkadrigata per la kornicoj de frontono.", "translations": {"be": ["\u0442\u044b\u043c\u043f\u0430\u043d", "\u0433\u0443\u0441\u044c\u043b\u0456", "\u0442\u044b\u043c\u043f\u0430\u043d"], "fr": ["tympan (archi.)"], "en": ["tympanium"], "nl": ["tympaan"], "ru": ["\u0442\u0438\u043c\u043f\u0430\u043d"], "hu": ["timpanon"], "pl": ["tympanon"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "timpan", "primary": true}, "karakteristiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de logaritmo) \u011cia entjera parto.", "translations": {"be": ["\u0445\u0430\u0440\u0430\u043a\u0442\u0430\u0440\u044b\u0441\u0442\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["caract\u00e9ristique (d'un logarithme, d'un anneau)"], "en": ["characteristic (of a logarithm, of a ring)"], "ru": ["\u0445\u0430\u0440\u0430\u043a\u0442\u0435\u0440\u0438\u0441\u0442\u0438\u043a\u0430 (\u043b\u043e\u0433\u0430\u0440\u0438\u0444\u043c\u0430, \u043a\u043e\u043b\u044c\u0446\u0430)"], "de": ["Charakteristik"], "pl": ["cecha (logarytmu)"], "hu": ["karakterisztika"]}, "examples": [["la karakteristiko de la ordinara logaritmo de 10n.x egalas al tiu de x plus n", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de ringo) Tia plej malgranda nenula entjero n, se \u011di ekzistas, ke n\u22191 = 0.", "translations": {"pl": ["charakterystyka (pier\u015bcienia)"]}, "examples": [["la ringo de entjeroj havas nulan karakteristikon", null], ["la ringo de n-modulaj restoklasoj havas karakteristikon n", null]], "subdefinitions": []}], "root": "karakteristik", "primary": true}, "slango": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Neformala, bu\u015da formo de faka a\u016d socia \u0135argono.", "translations": {"be": ["\u0441\u043b\u044d\u043d\u0433", "\u0436\u0430\u0440\u0433\u043e\u043d"], "fr": ["argot"], "nl": ["slang"], "ru": ["\u0441\u043b\u0435\u043d\u0433", "\u0436\u0430\u0440\u0433\u043e\u043d", "\u0430\u0440\u0433\u043e"], "de": ["Fachsprache", "Jargon", "Fachjargon", "Slang", "Fachslang"], "hu": ["szleng", "tolvajnyelv", "szakzsargon"]}, "examples": [["kiu uzas \u00abkrokodili\u00bb kaj \u00abkabei\u00bb, a\u016d \u00abokuli\u00bb por \u00abrigardi\u00bb, kaj \u00abrigardilo\u00bb por \u00abokulo\u00bb, uzas slangon", "Wouter F. Pilger: Slango kaj \u0135argono"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aro da vortoj kaj parolmanieroj, apartenantaj al profesia slango a\u016d alimedia \u0135argono, kiuj, uzate ekster sia medio, akiras specialan stilan efekton, ofte apartigan.", "translations": {}, "examples": [["ja la romano plenas de pariza slango", "Boris Kolker: Parizo slangas en Esperanto (San-Antonio, La maljunulino kiu pa\u015dis en la maro), Monatojaro 1997a, numero 5a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "slang", "primary": true}, "sairo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Marfi\u015do proksimume 30 centimetrojn longa, kun bekformaj makzeloj kaj malhela karno (Cololabis saira).", "translations": {"ru": ["\u0441\u0430\u0439\u0440\u0430"], "fr": ["balaou du japon"], "en": ["pacific saury"], "nl": ["Japanse makreelgeep"], "pt": ["agulh\u00e3o-do-jap\u00e3o"], "de": ["Pazifischer Makrelenhecht", "Kurzschnabelmakrelenhecht"], "it": ["luccio sauro del pacifico"], "hu": ["szaira"]}, "examples": [["iu soldato alportis ladskatolon da sairo", "Homoj man\u011dantaj, \u00abiun tagon por mortigi tiun memoron\u00bb, p. 239a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sair", "primary": true}, "slangi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Paroli per slango.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u0432\u043e\u0440\u0438\u0442\u044c \u043d\u0430 \u0436\u0430\u0440\u0433\u043e\u043d\u0435", "\u0438\u0441\u043f\u043e\u043b\u044c\u0437\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c \u0441\u043b\u0435\u043d\u0433"], "fr": ["parler en argot"], "de": ["Fachsprache benutzen", "Jargon benutzen", "im Slang reden"], "hu": ["tolvajnyelven besz\u00e9l", "szakzsargont haszn\u00e1l"]}, "examples": [["Parizo slangas en Esperanto", "Boris Kolker: Parizo slangas en Esperanto (San-Antonio, La maljunulino kiu pa\u015dis en la maro), Monatojaro 1997a, numero 5a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "slang", "primary": false}, "indika\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Datumo, fakto, signo, fenomeno, kiu gvidas al io, kiu supozigas a\u016d helpas trovi ion; duonpruvo, duonmontro: Indiz, Verdachtsgrund adat, jelz\u00e9s aanwijzing, indicatie", "translations": {"ru": ["\u0443\u043a\u0430\u0437\u0430\u043d\u0438\u0435"], "en": ["evidence"], "pt": ["indica\u00e7\u00e3o (coisa)"]}, "examples": [["la temperaturo de la korpo estas grava indiko por la kuracisto", null]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la cirkonstancoj, el kiuj oni deduktas pruvon por konvikto (kontraste al konfeso a\u016d rekta atesto).", "translations": {}, "examples": [["la pruvo per la indika\u0135oj estas la plej malforta", "PIV"]]}]}], "root": "indik", "primary": false}, "hako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hakilbato.", "translations": {"be": ["\u0443\u0434\u0430\u0440 (\u0441\u044f\u043a\u0435\u0440\u0430\u0439)"], "fr": ["coup (de hache)"], "nl": ["bijlslag", "slag (met bijl)"], "pt": ["machadada"], "ru": ["\u0443\u0434\u0430\u0440 (\u0440\u0443\u0431\u044f\u0449\u0438\u0439)"], "de": ["(Axt-)Schlag"], "it": ["colpo d'ascia", "colpo di scure", "colpo d'accetta"], "hu": ["csap\u00e1s(fejsze-)"], "br": ["taol (bouc'hal)"]}, "examples": [["unu hako kverkon ne faligas", "Proverbaro esperanta"], ["hako post hako estas la plej efika atako", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "hak", "primary": false}, "stevardo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La formo stevarto aperas en malnova verko: estis neordinara trankvileco sur la \u015dipo; neniu homo aperis, krom la stevarto kaj iu havenisto."], "primary definition": "Akceptisto, precipe en \u015dipo a\u016d avio, zorganta pri la komforto de klientoj.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u0440\u0442\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u0434\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["steward"], "nl": ["steward"], "de": ["Flugbegleiter", "Steward"], "it": ["steward (d'aria)", "assistente di volo"], "hu": ["utask\u00eds\u00e9r\u0151", "steward"]}, "examples": [["la \u015dipestro premas butonon, la stevardo envenas", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, tria libro, \u0109apitro 45a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "grumo, kelnero", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stevard", "primary": true}, "konifero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lignoplanto kun ledecaj, pinglo- a\u016d skvamformaj, ofte plurjaraj, folioj kaj plej ofte konusformaj fruktoj.", "translations": {"be": ["\u0445\u0432\u043e\u0439\u043d\u0430\u0435 \u0434\u0440\u044d\u0432\u0430"], "fr": ["conif\u00e8re", "r\u00e9sineux (conif\u00e8re)"], "en": ["conifer"], "nl": ["conifeer"], "pt": ["con\u00edfera"], "ru": ["\u0445\u0432\u043e\u0439\u043d\u043e\u0435 \u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e"], "sv": ["barrtr\u00e4d"], "hu": ["t\u0171level\u0171 fa"], "pl": ["drzewo iglaste"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konifer", "primary": true}, "makroo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Simpla programeto, listo de komandoj, ordinare registrita dum unuafoja mana farado kaj poste a\u016dtomate refarebla.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u043a\u0440\u043e\u0441"], "fr": ["macro (informatique)"], "de": ["Makro"], "nl": ["macro"], "pt": ["macro (inform\u00e1tica)"]}, "examples": [["maldekstre estas nomoj de makrooj, dekstre estas sinsekvo de komandoj", "Y. Finkel, Unired, Helpo, \u0109apitro \u00abDosiero actions.ini\u00bb, 2003-01-27"]], "subdefinitions": []}], "root": "makro", "primary": true}, "elektrostacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["centrale \u00e9lectrique"]}, "examples": [["preterpasante, ni vizitas la elektrostacion, kie laboras Rudolf", "Metropoliteno"], ["\u0109irka\u016d la jaro 1890 estis instalita elektrostacio, kiu produktis elektron por lumigi la palacon kaj Vintran \u011cardenon", "A. \u010ci\u017eikait\u0117, Kretinga, kongresurbo 57a Kongreso de Internacia Katolika Unui\u011do Esperantista"], ["\u0109ina konstruado de nuklea elektrostacio komenci\u011dis en la 80-jaroj de la lasta jarcento", "\u0108ina konstruado de nuklea elektrostacio"]], "subdefinitions": []}], "root": "staci", "primary": false}, "kortegano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono apartenanta al la kortego.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0434\u0432\u043e\u0440\u043d\u044b"], "fr": ["courtisan"], "en": ["courtier"], "nl": ["hoveling"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0434\u0432\u043e\u0440\u043d\u044b\u0439 (\u0441\u0443\u0449.)"], "de": ["H\u00f6fling"], "hu": ["udvaronc", "udvari ember"], "fa": ["\u062f\u0631\u0628\u0627\u0631\u06cc"], "pl": ["dworzanin", "dw\u00f3rka"]}, "examples": [["feste vestitaj korteganoj atendis la invititojn anta\u016d la impona pordego de la palaco", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 10a, Babel"]], "subdefinitions": []}], "root": "kort", "primary": false}, "tablolampo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Surtabla lampo prilumanta la tablan surfacon.", "translations": {"fr": ["lampe de bureau"], "de": ["Tischlampe"], "nl": ["bureaulamp"], "pl": ["lampa biurkowa"], "pt": ["l\u00e2mpada de mesa"]}, "examples": [["la tablolampo estas envolvita en la ru\u011da \u015dtofo, lasante nur mallar\u011dan strion de la radioj, falantaj rekte la manuskripton", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "lamp", "primary": false}, "\u015dra\u016dba \u015dtuparo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctuparo, kiu volvi\u011das \u0109irka\u016d centra akso.", "translations": {"fr": ["escalier en colima\u00e7on", "escalier \u00e0 vis"]}, "examples": [["trans muro estis \u015dra\u016dba \u015dtuparo, markita per linio de rondaj lumaperturoj", "A. Grin, trad. J. Finkel, La ora \u0109eno, 2009"], ["tra helica \u015dtuparo ni atingas la supron de la defenda muro", "B. Schumann, fotoj de IIK 2006, 2006"], ["oni supreniras per helika \u015dtuparo", "Vikipedio, artikolo \u00abHiguera (C\u00e1ceres)\u00bb, 2009-08-15"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dtup", "primary": false}, "nitrata acido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre aktiva neorganika acido (HNO3), vaste uzata en industrio.", "translations": {"be": ["\u0430\u0437\u043e\u0442\u043d\u0430\u044f \u043a\u0456\u0441\u043b\u0430\u0442\u0430"], "fr": ["acide nitrique"], "en": ["azotic acid"], "nl": ["salpeterzuur"], "pt": ["\u00e1cido n\u00edtrico"], "ru": ["\u0430\u0437\u043e\u0442\u043d\u0430\u044f \u043a\u0438\u0441\u043b\u043e\u0442\u0430"], "de": ["Salpeters\u00e4ure", "Scheidewasser"], "hu": ["sal\u00e9tromsav", "v\u00e1laszt\u00f3v\u00edz"], "es": ["\u00e1cido n\u00edtrico"], "uk": ["\u0430\u0437\u043e\u0442\u043d\u0430 \u043a\u0438\u0441\u043b\u043e\u0442\u0430"], "pl": ["kwas azotowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "azotacido", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nitrat", "primary": false}, "kradrosti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kuiri man\u011da\u0135on sur krado super fajro.", "translations": {"be": ["\u0441\u043c\u0430\u0436\u044b\u0446\u044c \u043d\u0430 \u0433\u0440\u044b\u043b\u0456"], "fr": ["faire griller"], "en": ["grill"], "ru": ["\u0436\u0430\u0440\u0438\u0442\u044c \u043d\u0430 \u0433\u0440\u0438\u043b\u0435"], "hu": ["roston s\u00fct", "grillez"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "krad", "primary": false}, "pretigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari, ke io estu tuj uzebla.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0433\u0430\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0434\u0440\u044b\u0445\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["pr\u00e9parer"], "nl": ["klaarmaken", "gereed maken"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0433\u043e\u0442\u043e\u0432\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0434\u0433\u043e\u0442\u043e\u0432\u0438\u0442\u044c"], "de": ["vorbereiten"], "hu": ["k\u00e9sz\u00edt", "elk\u00e9sz\u00edt"], "pl": ["sporz\u0105dza\u0107", "szykowa\u0107"], "ro": ["a aranja", "a preg\u0103ti"], "es": ["preparar"]}, "examples": [["pretigi liton por gasto", "B"], ["pretigi al si man\u011don, tablon", "Z"], ["li pretigis grandan vazon da pun\u0109o", "Z"], ["li falis en la kavon, kiun li pretigis", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari, ke iu povu tuj agi.", "translations": {}, "examples": [["sin pretigi por forkuri, danci", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pret", "primary": false}, "grandegulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0432\u043e\u043b\u0430\u0442", "\u0433\u0456\u0433\u0430\u043d\u0442"], "fr": ["g\u00e9ant"], "nl": ["reus"], "pt": ["gigante (subst.)"], "ru": ["\u0432\u0435\u043b\u0438\u043a\u0430\u043d", "\u0433\u0438\u0433\u0430\u043d\u0442"], "de": ["Riese"], "vo": ["gletel"], "es": ["gigante"], "pl": ["wielkolud", "olbrzym"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grand", "primary": false}, "morkelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro de sakfungoj (Morchella), kun bongusta man\u011debla fruktokorpo.", "translations": {"be": ["\u0441\u043c\u0430\u0440\u0436\u043e\u043a"], "fr": ["morille"], "nl": ["morille", "morielje"], "pt": ["fung\u00e3o (fungo comest\u00edvel)"], "ru": ["\u0441\u043c\u043e\u0440\u0447\u043e\u043a"], "de": ["Morchel"], "hu": ["kucsmagomba"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "morkel", "primary": true}, "citilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interpunkcia signo uzata por limsigni cita\u0135on.", "translations": {"be": ["\u0434\u0432\u0443\u043a\u043e\u0441\u044c\u0441\u0435"], "fr": ["guillemet"], "en": ["quotation mark"], "pt": ["aspas"], "ru": ["\u043a\u0430\u0432\u044b\u0447\u043a\u0438"], "de": ["Anf\u00fchrungszeichen", "Anf\u00fchrungsstrich", "G\u00e4nsef\u00fc\u00dfchen"], "it": ["virgoletta"], "hu": ["id\u00e9z\u0151jel"], "sk": ["\u00favodzovky"], "es": ["comilla"], "pl": ["cudzys\u0142\u00f3w"]}, "examples": [["oni distingas citilojn surliniajn (\u00ab...\u00bb) kaj eksterliniajn (\u2018...\u2019)", "Komputada Leksiko, artikolo \u00abcitilo\u00bb"]], "subdefinitions": []}], "root": "cit", "primary": false}, "naveti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"sv": ["skyttla"]}, "examples": [["amba\u016d navetadis almena\u016d kvinfoje por fini la transportadon", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 63a, p. 359a"]], "subdefinitions": []}], "root": "navet", "primary": false}, "naveto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"sv": ["skyttel"], "pt": ["lan\u00e7adeira"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "navet", "primary": true}, "turnpunkto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(figure) Grava \u015dan\u011do de direkto, de agmaniero, ofte sub premo de ekstera cirkonstanco.", "translations": {"fr": ["moment charni\u00e8re", "instant d\u00e9cisif"]}, "examples": [["en la homa historio estas eventoj, kiujn oni povas taksi turnopunktoj", "E. Robertson, Turnopunktoj, Esperanto en Skotlando, [2005?]"]], "subdefinitions": []}], "root": "punkt", "primary": false}, "grafitio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Anonima murskriba\u0135o a\u016d murdesegno.", "translations": {"fr": ["graffiti"], "pt": ["grafite", "grafito", "picha\u00e7\u00e3o"]}, "examples": [["glagolicajn grafitiojn oni trovis e\u0109 en Kievo kaj Novgorodo", "S. Pokrovskij, Slavonaj skriboj, La Ondo de Esperanto, 1999:1 (51)"], ["grafitioj en la barcelonaj stratoj", "arkivo barcelona, 2004-09-20"]], "subdefinitions": []}], "root": "grafiti", "primary": true}, "relikvujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Artisme ornamita kesto por enteni relikvojn.", "translations": {"fr": ["reliquaire"], "de": ["Reliquiar"], "nl": ["relikwieschrijn"], "en": ["reliquary", "casket", "shrine"], "hu": ["ereklyetart\u00f3", "relikvi\u00e1rium"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "relikv", "primary": false}, "\u015dtupar\u015dakto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vertikala parto de konstrua\u0135o tra la eta\u011doj, kiu entenas \u015dtuparon.", "translations": {"fr": ["cage d'escalier"], "de": ["Treppenhaus"], "nl": ["trappenhuis"], "it": ["tromba delle scale"], "bg": ["\u0441\u0442\u044a\u043b\u0431\u0438\u0449\u0435"]}, "examples": [["ili trovis ke la pordoj de la \u015dtupar\u015dakto malfermeblas nur de ekstere kaj ne havas klinkojn.", "Ralph Harry, La Diplomato Kiu Ridis, 1997"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dakt", "primary": false}, "vinbero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frukto, el kiu oni faras la vinon.", "translations": {"el": ["\u03c3\u03c4\u03c1\u03b1\u03c6\u03cd\u03bb\u03b9"], "fr": ["raisin"], "en": ["grape"], "nl": ["druif"], "pt": ["uva"], "be": ["\u0432\u0456\u043d\u0430\u0433\u0440\u0430\u0434", "\u0432\u0456\u043d\u0430\u0433\u0440\u0430\u0434\u0437\u0456\u043d\u0430"], "de": ["Weinbeere"], "tr": ["\u00fcz\u00fcm"], "sv": ["vindruva"], "hu": ["sz\u0151l\u0151"], "sk": ["hrozno"], "br": ["rezin [pl.]"], "ru": ["\u0432\u0438\u043d\u043e\u0433\u0440\u0430\u0434", "\u0432\u0438\u043d\u043e\u0433\u0440\u0430\u0434\u0438\u043d\u0430"], "pl": ["winogorono"], "he": ["\u05e2\u05e0\u05d1", "\u05e2\u05d9\u05e0\u05d1"]}, "examples": [["li lavas en sango de berberoj sian mantelon", "Z"], ["rikolta trupo gaja, konscia pri la valoro de \u0109iu tarda vinbero trovota", "Istv\u00e1n Ertl, Jarmil\u015dan\u011do, Monato, jaro 2001a, numero 10a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ber", "primary": false}, "gazetistaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la gazetistoj en iu loko a\u016d lando.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044d\u0441\u0430 (\u043a\u043e\u043b\u0430 \u0436\u0443\u0440\u043d\u0430\u043b\u0456\u0441\u0442\u0430\u045e)"], "fr": ["presse (les journalistes)"], "nl": ["pers (de journalisten)"], "pt": ["imprensa (os jornalistas)"], "fa": ["\u0631\u0648\u0632\u0646\u0627\u0645\u0647\u200c\u0646\u06af\u0627\u0631\u0627\u0646", "\u0627\u0631\u0628\u0627\u0628 \u062c\u0631\u0627\u06cc\u062f"], "es": ["prensa"], "hu": ["sajt\u00f3 (az \u00fajs\u00e1g\u00edr\u00f3k)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gazet", "primary": false}, "servado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La ago servi, regule, sinofere a\u016d dum iom da\u016dra tempo.", "translations": {"be": ["\u0441\u043b\u0443\u0436\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0441\u043b\u0443\u0436\u0431\u0430"], "fr": ["service"], "ru": ["\u0441\u043b\u0443\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0441\u043b\u0443\u0436\u0431\u0430"], "de": ["Bedienen"], "it": ["servizio (prestare servizio)"], "hu": ["szolg\u00e1lat"]}, "examples": [["patriotismo a\u016d servado al la patrujo mi nomas nur la servadon al la bono de \u0109iuj miaj sampatrujanoj, de kia ajn deveno, lingvo a\u016d religio ili estas", "&Z, Deklaracio de homarano, \u00a76. (la nica literatura revuo, 1959:24)"], ["tiel Mi multigos la idaron de Mia servanto David, kaj la Levidojn, kiuj faras servadon al Mi", "La Malnova Testamento, &Jer 33:22."], ["fervoja servado", null], ["la stabo bone aran\u011dis la esploristan servadon", "B"], ["lia tasko estas la priservado al la kulturaj bezonoj de la lo\u011dantaro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "serv", "primary": false}, "pakidermoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo de mamuloj, karakterizata per dika ha\u016dto kaj per piedaj hufoj.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u045e\u0441\u0442\u0430\u0441\u043a\u0443\u0440\u044b\u044f (\u0430\u0442\u0440\u0430\u0434)"], "nl": ["dikhuidigen"], "pt": ["paquiderme"], "ru": ["\u0442\u043e\u043b\u0441\u0442\u043e\u043a\u043e\u0436\u0438\u0435 (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434)"], "de": ["Dickh\u00e4uter"], "hu": ["vastagb\u0151r\u0171ek (rend)"]}, "examples": [["pakidermoj estas anka\u016d nomataj dikha\u016dtuloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pakiderm", "primary": true}, "la": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Oni ne uzas la anta\u016d la propraj nomoj a\u016d la titoloj, nek anta\u016d land- kaj urb-nomoj, se ilin ne anta\u016das adjektivo, nek apud amba\u016d, \u0109iuj, kies. Oni tamen kutime uzas la artikolon en geografiaj nomoj faritaj el komunaj vortoj: la Nigra Maro, la Flava Rivero. La fina vokalo de la artikolo povas esti forlasata kaj anstata\u016data de apostrofo, precipe en poezio. Forlaso de la artikolo en dubaj kazoj estas preferinda ol misuzo."], "primary definition": "Senfleksia difina artikolo, uzata anta\u016d substantivo, por montri, ke la priparolata persono a\u016d objekto estas jam konata a\u016d ke oni parolas pri la tuta speco.", "translations": {"be": ["(\u0430\u0437\u043d\u0430\u0447\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b \u0430\u0440\u0442\u044b\u043a\u043b\u044c)"], "fr": ["le", "la", "les"], "en": ["the"], "nl": ["de", "het"], "pt": ["o", "a", "os", "as"], "ru": ["(\u043e\u043f\u0440\u0435\u0434\u0435\u043b\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0430\u0440\u0442\u0438\u043a\u043b\u044c)"], "de": ["der", "die", "das", "des", "dem", "den"], "sv": ["(best\u00e4md artikel)"], "hu": ["a", "az"], "no": ["den", "det"], "br": ["al", "an", "ar"], "cs": ["\u010dlen ur\u010dit\u00fd"], "fi": ["(m\u00e4\u00e4r\u00e4inen artikkeli)"], "es": ["el", "la", "lo", "los", "las"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "la", "primary": true}, "senintenca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nekonscie, nevole farita.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u043f\u0440\u0435\u0434\u043d\u0430\u043c\u0435\u0440\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0447\u0430\u044f\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0443\u043c\u044b\u0448\u043b\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["involontaire", "non-intentionnel"], "nl": ["ongewild"], "pt": ["n\u00e3o intencionado"], "de": ["unbeabsichtigt", "unabsichtlich"], "hu": ["akaratlan", "nem sz\u00e1nd\u00e9kos"]}, "examples": [["senintenca mortigo", null], ["mi devas \u015dajni senintenca", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "intenc", "primary": false}, "senintence": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nevole, ne celinte la efektivan rezulton.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0447\u0430\u044f\u043d\u043d\u043e", "\u043d\u0435\u043f\u0440\u0435\u0434\u043d\u0430\u043c\u0435\u0440\u0435\u043d\u043d\u043e", "\u0431\u0435\u0437 \u0443\u043c\u044b\u0441\u043b\u0430"], "fr": ["involontairement", "sans le vouloir"], "pt": ["sem inten\u00e7\u00e3o (adv.)"], "hu": ["akaratlanul", "nem sz\u00e1nd\u00e9kosan"]}, "examples": [["al homo, pekinta senintence, Dio facile pardonas", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 22"], ["pardonu, ke mi pu\u015dis vin, \u0109ar mi tion faris tute senintence", null]], "subdefinitions": []}], "root": "intenc", "primary": false}, "ekvatoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108efcirklo de la tera sfero, orta al ties rotacia akso.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0432\u0430\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["\u00e9quateur"], "en": ["equator"], "nl": ["evenaar"], "pt": ["equador"], "ru": ["\u044d\u043a\u0432\u0430\u0442\u043e\u0440"], "de": ["\u00c4quator"], "sv": ["ekvator"], "hu": ["egyenl\u00edt\u0151"], "es": ["ecuador"], "pl": ["r\u00f3wnik"]}, "examples": [["\u0109e la ekvatoro tago kaj nokto estas proksimume samda\u016draj", null], ["la ekvatora ebeno dividas la terglobon en du duonsferojn", null], ["la latitudo de la ekvatoraj punktoj estas 0\u00b0", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ekvator", "primary": true}, "princido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Filo de princo, ankora\u016d ne heredinta lian titolon.", "translations": {"be": ["\u043a\u043d\u044f\u0436\u044b\u0447"], "hu": ["hercegfi"], "de": ["Prinz"], "nl": ["prins"], "ru": ["\u043a\u043d\u044f\u0436\u0438\u0447"]}, "examples": [["krom tio la azeno ta\u016dgas por princido a\u016d re\u011dino", "Pro I\u015dtar, \u0109ap. 9a"], ["la princido, al kiu mi frakasos la kapon, se li vagados \u0109i tie", "La Faraono, volumo 2, \u0109ap. 9a."]], "subdefinitions": []}], "root": "princ", "primary": false}, "sin svati": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "svati", "translations": {"be": ["\u0441\u0432\u0430\u0442\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["demander en mariage"], "hu": ["megk\u00e9r\u0151 a kez\u00e9t (maga sz\u00e1m\u00e1ra)"], "it": ["proporsi (matrimonio)"], "ru": ["\u0441\u0432\u0430\u0442\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"]}, "examples": [["svati\u011di pri iu fra\u016dlino", "Z"], ["venis nova svati\u011danto je \u015di", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "svat", "primary": false}, "almana\u0125o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "almanako", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u044c\u043c\u0430\u043d\u0430\u0445"], "fr": ["almanach"], "en": ["almanac"], "nl": ["almanak"], "pt": ["almanaque"], "ru": ["\u0430\u043b\u044c\u043c\u0430\u043d\u0430\u0445"], "ca": ["almanac"], "de": ["Almanach", "Jahrbuch"], "sv": ["almanacka"], "da": ["almanak"], "sk": ["almanach"], "es": ["almanaque"], "hu": ["almanach", "\u00e9vk\u00f6nyv"], "pl": ["almanach"]}, "examples": [["astronomiaj almana\u0125oj", "Pejno S., Re: Linguistic Change, soc.culture.esperanto, 1999-11-06"]], "subdefinitions": []}], "root": "almana\u0125", "primary": true}, "plateno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 78, atompezo 195,09, simbolo Pt. Grize blanka, peza, ne oksidebla metalo, pli valora ol oro.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u044f\u0442\u044b\u043d\u0430"], "fr": ["platine"], "en": ["platinum"], "nl": ["platina"], "pt": ["platina"], "la": ["Platinum"], "de": ["Platin"], "it": ["platino"], "hu": ["platina"], "es": ["platino"], "br": ["platin"], "ru": ["\u043f\u043b\u0430\u0442\u0438\u043d\u0430"], "pl": ["platyna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "platen", "primary": true}, "malri\u0109ulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu ne havas sufi\u0109an monon, sufi\u0109an hava\u0135on.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0434\u043d\u044f\u043a"], "fr": ["pauvre (subst.)"], "nl": ["arme (subst.)"], "ca": ["pobre"], "de": ["Arme", "Armer"], "es": ["pobre"], "hu": ["szeg\u00e9ny ember"]}, "examples": [["vendu \u0109ion, kion vi posedas, kaj disdonu al malri\u0109uloj", "La Nova Testamento, S. Luko 18:22"], ["malri\u0109ulo parencojn ne havas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "ri\u0109", "primary": false}, "judejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En iama E\u016dropo, parto de urbo, kie oni devigis la judojn lo\u011di.", "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u0442\u0442\u0430"], "fr": ["juiverie (quartier juif)", "ghetto (quartier juif)"], "nl": ["jodenwijk"], "pt": ["judiaria"], "ru": ["\u0433\u0435\u0442\u0442\u043e"], "de": ["Judenviertel"], "it": ["ghetto (ebraico)"], "hu": ["zsid\u00f3negyed"], "he": ["\u05e8\u05d5\u05d1\u05e2 \u05d9\u05d4\u05d5\u05d3\u05d9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "jud", "primary": false}, "zorganto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono, kiu zorgas pri iu, precipe pri neplena\u011da orfo.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043f\u0435\u043a\u0443\u043d"], "fr": ["protecteur (subst.)", "tuteur"], "en": ["caretaker"], "pt": ["tutor"], "de": ["Pfleger", "Pflegerin", "Versorger"], "it": ["tutore"], "hu": ["gondoz\u00f3", "gy\u00e1m"], "pl": ["opiekun"]}, "examples": [["la juna re\u011do venigis sian patron kaj zorganton kaj super\u015dutis ilin per trezoroj", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, du fratoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "zorg", "primary": false}, "marfrukto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Man\u011debla marviva\u0135o alia ol fi\u015do, precipe molusko a\u016d krustulo.", "translations": {"fr": ["fruit de mer"]}, "examples": [["marfruktoj ekzemple omaroj, kankroj, ostroj, petunkoj, mituloj, marlimakoj kaj tiel plu", "[La Voja\u011doj kaj] Mirigaj Aventuroj de Barono M\u00fcnchhausen, \u0109apitro 15a"], ["la lokan tradicion reprezentos giganta paeljo hispania kaj speciale valencia plado el rizo, kokida\u0135o, marfruktoj", "-, La Centra Artikolo, eventeo, 1993-07-02"]], "subdefinitions": []}], "root": "frukt", "primary": false}, "n-grafeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "n-ope\u011da grafeo.", "translations": {"be": ["n-\u0433\u0440\u0430\u0444"], "fr": ["n-graphe"], "de": ["n-Graph"], "en": ["n-graph"], "ru": ["n-\u0433\u0440\u0430\u0444"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grafe", "primary": false}, "lamao": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Majstro en tibeta kaj mongola budaismo, kaj preska\u016d \u0109iam mona\u0125o.", "translations": {"be": ["\u043b\u0430\u043c\u0430 (\u0431\u0443\u0434\u044b\u0439\u0441\u043a\u0456 \u043c\u0430\u043d\u0430\u0445)"], "fr": ["lama (bouddhisme)"], "en": ["lama"], "nl": ["lama"], "pt": ["lama (sacerdote)"], "ru": ["\u043b\u0430\u043c\u0430 (\u0431\u0443\u0434\u0434\u0438\u0439\u0441\u043a\u0438\u0439 \u043c\u043e\u043d\u0430\u0445)"], "de": ["Lama"], "hu": ["l\u00e1ma (szerzetes)"], "sk": ["l\u00e1ma"], "br": ["lama (manac'h)"], "es": ["lama"]}, "examples": [["Alexandra sukcesis trapasi la tibetan limon vestinte sin kiel almozulino kune kun fidela lamao Yongden", "Robert Roze, Verkistino - orientalistino - esploristino, Monato, jaro 1999a, numero 1a, p. 17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "lama", "primary": true}, "didelfedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la subklaso marsupialoj (Didelphidae), de malgrandaj amerikaj arbogrimpaj mamuloj, kies inoj havas sur ventro po\u015don por porti la idojn.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043f\u043e\u0441\u0441\u0443\u043c\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["didelphid\u00e9s"], "pt": ["didelf\u00eddeos", "didelfi\u00eddeos"], "de": ["Beutelratten"], "pl": ["dydelfowate", "szczury workowate"], "hu": ["ersz\u00e9nyes patk\u00e1nyok"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "didelfed", "primary": true}, "slavoni\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015can\u011di\u011do en lingvo kaj literaturo ka\u016dzita de tradicioj slavonaj.", "translations": {"ru": ["\u044e\u0436\u043d\u043e\u0441\u043b\u0430\u0432\u044f\u043d\u0441\u043a\u043e\u0435 \u0432\u043b\u0438\u044f\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [["la unua slavoni\u011do", null], ["la dua slavoni\u011do", null]], "subdefinitions": []}], "root": "Slavon", "primary": false}, "najado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nimfo de fontoj kaj riveroj.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u044f\u0434\u0430"], "fr": ["na\u00efade"], "en": ["naiad", "water nymph"], "nl": ["waternimf"], "pt": ["n\u00e1iade", "n\u00e1iada"], "el": ["\u03bd\u03b1\u03ca\u03ac\u03b4\u03b1"], "ca": ["n\u00e0iade"], "de": ["Najade", "Quellnymphe", "Flussnymphe"], "sv": ["najad"], "hu": ["naj\u00e1d", "v\u00edzi t\u00fcnd\u00e9r"], "ru": ["\u043d\u0430\u044f\u0434\u0430"], "es": ["n\u00e1yade"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "najad", "primary": true}, "fordifekti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Difekti objekton forigante ion de \u011di.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "for", "primary": false}, "ombri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u0134eti ombron sur ion.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0446\u044f\u043d\u044f\u0446\u044c", "\u043a\u0456\u0434\u0430\u0446\u044c \u0446\u0435\u043d\u044c"], "fr": ["assombrir", "ombrager"], "nl": ["beschaduwen"], "pt": ["sombrear"], "ru": ["\u0431\u0440\u043e\u0441\u0430\u0442\u044c \u0442\u0435\u043d\u044c", "\u0437\u0430\u0442\u0435\u043d\u044f\u0442\u044c"], "de": ["beschatten", "Schatten werfen"], "sv": ["skugga"], "hu": ["\u00e1rny\u00e9kol", "be\u00e1rny\u00e9kol"], "br": ["disheolia\u00f1 (v.k.)"]}, "examples": [["alta kverko ombris la \u011dardenon", null], ["belaj vojoj ombritaj de maljunaj arboj", null], ["frunto ombrita de zorgoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ombr", "primary": false}, "demokrato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Politikisto a\u016d ajna persono, favora al la ideoj de demokratio.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u043c\u0430\u043a\u0440\u0430\u0442"], "fr": ["d\u00e9mocrate"], "en": ["democrat"], "pt": ["democrata"], "ru": ["\u0434\u0435\u043c\u043e\u043a\u0440\u0430\u0442"], "de": ["Demokrat"], "sv": ["demokrat"], "hu": ["demokrata"], "sk": ["demokrat"], "es": ["dem\u00f3crata"], "pl": ["demokrata"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "demokrat", "primary": true}, "ombro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pli malpli plena manko de lumo, en loko, kiun maldiafana korpo \u015dirmas kontra\u016d la lumo.", "translations": {"be": ["\u0446\u0435\u043d\u044c"], "fr": ["ombre"], "en": ["shadow"], "nl": ["schaduw"], "pt": ["sombra"], "ru": ["\u0442\u0435\u043d\u044c"], "de": ["Schatten"], "sv": ["skugga"], "hu": ["\u00e1rny", "\u00e1rny\u00e9k", "\u00e1rnyalak"], "br": ["disheol", "te\u00f1valijenn"]}, "examples": [["jam pli grandaj la ombroj falas de la altaj montoj", null], ["en la ombro de la nokto", null], ["la montoj \u0135etis, etendis longan ombron sur la ebena\u0135on", null], ["sidi en ombro de io", null], ["kie lumo ekzistas, anka\u016d ombro trovi\u011das ( makulo, flanko 1 )", "Proverbaro esperanta"], ["ombroj en pentra\u0135o", null], ["tiu malfeli\u0109o \u0135etis sian ombron sur la tutan jaron", null], ["\u0109irka\u016dita de la ombro de morto", null], ["ombroj malheligas mian feli\u0109on", null], ["sin ka\u015di en la ombro de iu", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tiu malluma parto, konsiderata kiel reproduktanta la formon de maldiafana korpo.", "translations": {"br": ["skeud"]}, "examples": [["Petro \u015clemil a\u016d la viro, kiu perdis sian ombron", null], ["tiu timemulo timas sian propran ombron", "Z"], ["\u0125inaj ombroj", null], ["sekvi iun kiel lia ombro", null], ["la tagoj de la homo eatas kiel pasanta ombro", "Z"], ["la hormontra ombro", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Bildo de mortinta persono, aperanta en la memoro a\u016d kredita kiel reala\u0135o.", "translations": {"br": ["skeud"]}, "examples": [["\u015dia ombro \u015dajnis klini sin al mia lito", null], ["en noktomeza silentego aperas ia ombro, simila tute al la patro via", "Z"], ["la lando de la ombroj", null], ["mi esprimas funebran saluton al la ombroj de \u0109iuj niaj karaj kamaradoj", "Z"], ["\u015di estas nur la ombro de si mem", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Malgrava \u015dajno de io.", "translations": {"br": ["livadenn (skeud.)"]}, "examples": [["ne estas e\u0109 ombro da dan\u011dero", null], ["ne restis e\u0109 ombro da libero", null], ["sen ia ombro da dubo", "Z"], ["oni lasis al li nur ombron da potenco", null], ["ni devas severe eviti \u0109ion, kio povus prezenti ombron de interna malpaco", "Z"], ["la respondo ne havas e\u0109 la plej malgrandan ombron de ia \u015dajna malkontenco a\u016d ripro\u0109oj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ombr", "primary": true}, "ombra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Estanta en ombro.", "translations": {"be": ["\u0446\u0435\u043d\u044f\u0432\u044b", "\u0446\u044f\u043d\u0456\u0441\u0442\u044b"], "fr": ["ombrag\u00e9"], "nl": ["schaduwrijk"], "ru": ["\u0442\u0435\u043d\u0435\u0432\u043e\u0439", "\u0442\u0435\u043d\u0438\u0441\u0442\u044b\u0439"], "de": ["schattig"], "sv": ["skuggig"], "hu": ["\u00e1rny\u00e9kos", "\u00e1rnyas"], "br": ["disheol (ag.)", "disheoliet"]}, "examples": [["ombra valo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ombr", "primary": false}, "celuloido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Facile flami\u011da kompona\u0135o el kamforo kaj nitrocelulozo, el kiu oni fabrikas diversajn objektojn.", "translations": {"be": ["\u0446\u044d\u043b\u044e\u043b\u0451\u0456\u0434"], "fr": ["cellulo\u00efd"], "pt": ["celul\u00f3ide"], "el": ["\u03c3\u03b5\u03bb\u03bf\u03c5\u03bb\u03cc\u03b9\u03bd\u03c4"], "de": ["Zelluloid"], "it": ["celluloide"], "hu": ["celluloid"], "sk": ["celuloid"], "pl": ["celuloid"], "ru": ["\u0446\u0435\u043b\u043b\u0443\u043b\u043e\u0438\u0434"], "es": ["celuloide"]}, "examples": [["la sekvantan sabaton Jos\u00e9 Arcadio Buend\u00eda surmetis la nigra-drapan veston, la celuloidan kolumon kaj la \u015dam-ledajn botojn", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "celuloid", "primary": true}, "ve": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekkria vorteto esprimanta.", "translations": {"sk": ["beda"], "nl": ["wee"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Plendon pro malfeli\u0109o.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0432\u044b"], "fr": ["a\u00efe", "h\u00e9las"], "pt": ["ai de mim!"], "de": ["weh"], "tp": ["ike"], "fa": ["\u0648\u0627\u06cc!", "\u0627\u0641\u0633\u0648\u0633!", "\u062f\u0631\u06cc\u063a!"]}, "examples": [["ve al ni, ni estas ruinigitaj!", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Minacon pri malfeli\u0109o.", "translations": {"fa": ["\u0648\u0627\u06cc!"], "fr": ["malheur!"], "de": ["wehe"], "ru": ["\u0433\u043e\u0440\u0435! (\u043a\u043e\u043c\u0443-\u043b.)"], "hu": ["jaj"]}, "examples": [["ve al la popolo peka, al la idaro krima!", "Z"], ["ve al la venkitoj!", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ve", "primary": true}, "vi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pronomo de dua persono (ununombra), uzata de la parolanto por paroli pri la persono, al kiuj li parolas.", "translations": {"el": ["(\u03b5)\u03c3\u03cd", "(\u03b5)\u03c3\u03b5\u03b9\u03c2 (\u011dentila)"], "en": ["you"], "zh": ["\u4f60 [n\u01d0]", "\u60a8 [n\u00edn] (\u011dentila)", "\u4f60\u4eec"], "it": ["tu", "Lei (\u011dentila)"], "vo": ["ol"], "es": ["t\u00fa", "usted (\u011dentila)"], "ru": ["\u0442\u044b", "\u0412\u044b (\u011dentila)"], "nl": ["je", "jij", "u (\u011dentila)"], "pt": ["tu", "voc\u00ea (bras.)", "o senhor (\u011dentila, mask.)", "a senhora (\u011dentila, fem.)"], "tr": ["sen", "siz (\u011dentila)"], "tp": ["sina"], "pl": ["ty", "Ty (\u011dentila)", "Pan (\u011dentila)", "Pani (\u011dentila)", "Wy (\u011dentila, ar\u0125aika)"], "be": ["\u0442\u044b", "\u0412\u044b (\u011dentila)"], "fr": ["tu", "vous (sing. et pl.)"], "bg": ["\u0442\u0438", "\u0432\u0438\u0435 (\u011dentila)"], "de": ["Du", "Sie (\u011dentila)"], "hu": ["te", "ti", "maga", "maguk", "\u00f6n", "\u00f6n\u00f6k"], "br": ["te"], "fi": ["sin\u00e4", "te (\u011dentila)"], "he": ["\u05d0\u05ea (fem.)", "\u05d0\u05ea\u05d4 (mask.)"], "sv": ["du", "Ni (\u011dentila)"], "sk": ["ty", "Vy (\u011dentila)"], "ku": ["we"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Pronomo de dua persono (multe-nombra), uzata de la parolanto por paroli pri la personoj, al kiuj li parolas.", "translations": {"el": ["(\u03b5)\u03c3\u03b5\u03b9\u03c2"], "en": ["you"], "zh": ["\u4f60\u4eec", "tr. \u4f60\u5011 [n\u01d0men]"], "it": ["voi"], "vo": ["ols"], "es": ["vosotros", "ustedes (\u011dentila)"], "ru": ["\u0432\u044b"], "nl": ["jullie"], "pt": ["voc\u00eas", "os senhores (\u011dentila, mask.)", "as senhoras (\u011dentila, fem.)"], "tr": ["siz"], "tp": ["sina"], "pl": ["wy", "Wy (\u011dentila)"], "be": ["\u0432\u044b"], "fr": ["vous"], "bg": ["\u0432\u0438\u0435"], "de": ["Ihr", "Sie (\u011dentila)"], "hu": ["te", "ti", "maga", "maguk", "\u00f6n", "\u00f6n\u00f6k"], "br": ["c'hwi"], "fi": ["sin\u00e4", "te"], "he": ["\u05d0\u05ea\u05df (fem.)", "\u05d0\u05ea\u05dd (mask.)"], "sv": ["ni"], "sk": ["vy", "Vy (\u011dentila)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vi", "primary": true}, "fosforo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Por formi la nomon de fosforajn kompona\u0135ojn, oni ofte uzas en \u0125emio la mallongigon fosf-, ekz. fosfato, fosfito, fosfido."], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 15, atompezo 30,9738, simbolo P. Metaloido, facile ekbruligebla, uzata interalie por fabriki alumetojn.", "translations": {"be": ["\u0444\u043e\u0441\u0444\u0430\u0440"], "fr": ["phosphore"], "en": ["phosphorus"], "nl": ["fosfor"], "pt": ["f\u00f3sforo"], "la": ["Phosphorus"], "de": ["Phosphor"], "it": ["fosforo"], "hu": ["foszfor"], "es": ["f\u00f3sforo"], "br": ["fosfor"], "ru": ["\u0444\u043e\u0441\u0444\u043e\u0440"], "pl": ["fosfor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fosfor", "primary": true}, "malmulte": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En malgranda kvanto a\u016d nombro.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u043b\u043e"], "fr": ["peu"], "nl": ["weinig"], "be": ["\u043c\u0430\u043b\u0430", "\u0442\u0440\u043e\u0445\u0456", "\u043a\u0440\u044b\u0445\u0443"], "de": ["wenig"], "tp": ["lili"], "hu": ["kev\u00e9s", "keveset"]}, "examples": [["\u015dajnas al vi, ke ni pagas tro malmulte", "Marta"], ["kiam en la urbo \u0109io estas en ordo, da ebriuloj estas malmulte", "La Revizo, akto 3a, sceno 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mult", "primary": false}, "kra\u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) El\u0135eti salivon a\u016d pulman mukon el la bu\u015do.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["cracher"], "en": ["spit"], "nl": ["spugen"], "pt": ["escarrar", "cuspir"], "ru": ["\u043f\u043b\u0435\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043b\u044e\u043d\u0443\u0442\u044c"], "ca": ["escopir"], "de": ["spucken", "speien", "ausspucken", "ausspeien"], "hu": ["k\u00f6p"], "fa": ["\u062a\u0641 \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u062a\u0641 \u0627\u0646\u062f\u0627\u062d\u062a\u0646"], "es": ["escupir"]}, "examples": [["ne kra\u0109u en puton, \u0109ar vi trinki bezonos", "Proverbaro esperanta"], ["kra\u0109i sur iun, sur ion", null], ["kra\u0109i sangon", "B"], ["la naturo elkra\u0109u min kiel ekstermindan beston, se mi rompos tiun \u0109i \u0135uron", "Z"], ["\u0109iudiman\u0109e la urbo kvaza\u016d elkra\u0109as sian tutan lo\u011dantaron en la \u0109irka\u016da\u0135on", null], ["kiu supren kra\u0109on \u0135etas, sian barbon al \u011di submetas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "kra\u0109", "primary": true}, "Nikaragvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato en la centra Ameriko kun \u0109efurbo Managvo. Teritorio de Respubliko Nikaragvo. ISO-3166 kodo: NI. \u011ci limas kun Honduro, Kostariko kaj oceanoj: Atlantiko kaj Pacifiko.", "translations": {"bg": ["\u041d\u0438\u043a\u0430\u0440\u0430\u0433\u0443\u0430"], "nl": ["Nicaragua"], "de": ["Nicaragua"], "fa": ["\u0646\u06cc\u06a9\u0627\u0631\u0627\u06af\u0648\u0627"], "en": ["Nicaragua"], "pl": ["Nikaragua", "Republika Nikaragui"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nikaragv", "primary": true}, "talismano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Objekto, kiun oni kredas kapabla magie alporti feli\u0109on, \u015dirmi kontra\u016d malfeli\u0109o a\u016d produkti mirindajn efikojn; amuleto.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043b\u0456\u0441\u043c\u0430\u043d"], "en": ["talisman"], "nl": ["talisman"], "pt": ["talism\u00e3"], "ru": ["\u0442\u0430\u043b\u0438\u0441\u043c\u0430\u043d"], "de": ["Talisman"], "sv": ["talisman"], "hu": ["talizm\u00e1n"], "sk": ["talizman"], "pl": ["talizman"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "talisman", "primary": true}, "islamismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Politiko celanta rigoran realigon de iu formo de islama ideologio.", "translations": {"be": ["\u0456\u0441\u043b\u0430\u043c\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["islamisme"], "en": ["islamism"], "nl": ["islamisme"], "pt": ["islamismo"], "ru": ["\u0438\u0441\u043b\u0430\u043c\u0438\u0437\u043c"], "ca": ["islamisme"], "de": ["Islamismus"], "hu": ["iszlamizmus"], "fa": ["\u0627\u0633\u0644\u0627\u0645\u200c\u06af\u0631\u0627\u06cc\u06cc"], "es": ["islamismo"], "pl": ["islamizm"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "islam", "primary": false}, "sistolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kuntiri\u011da movo de la koro.", "translations": {"be": ["\u0441\u044b\u0441\u0442\u0430\u043b\u0430"], "fr": ["systole"], "en": ["systole"], "nl": ["systole"], "ru": ["\u0441\u0438\u0441\u0442\u043e\u043b\u0430", "\u0441\u043e\u043a\u0440\u0430\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435 \u0441\u0435\u0440\u0434\u0446\u0430"], "de": ["Systole"], "hu": ["sz\u00edv\u00f6sszeh\u00faz\u00f3d\u00e1s", "szisztol\u00e9"]}, "examples": [["20 malsanaj viroj ludis golfon, kaj dum ilia ludo frekvenco de la sistoloj \u0109e ili estis sama kiel \u0109e aliaj tute sanaj personoj", "Stanis\u0142aw \u015amigielski: Vivi por golfludi?, Monatojaro 2002a, numero 2a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "diastolo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sistol", "primary": true}, "\u011dermo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komenca formo de l' embrio, reproduktonta vegeta\u0135on a\u016d beston.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0440\u043e\u0434\u0430\u043a", "\u0437\u0430\u0432\u044f\u0437\u044c", "\u043f\u0430\u0440\u0430\u0441\u0442\u0430\u043a"], "fr": ["germe"], "en": ["germ"], "nl": ["kiem"], "pt": ["germe"], "ru": ["\u0437\u0430\u0440\u043e\u0434\u044b\u0448", "\u0437\u0430\u0432\u044f\u0437\u044c", "\u0440\u043e\u0441\u0442\u043e\u043a"], "de": ["Keim"], "it": ["germe"], "hu": ["cs\u00edra"], "es": ["germen"]}, "examples": [["\u011dermo de pizo, kverko, haro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Komenca elemento de progresonta afero.", "translations": {}, "examples": [["havi la \u011dermon de malsano, de \u0109iuj malvirtoj", null], ["tiu ideo estas la \u011dermo de la tuta sistemo", null], ["tiu eltrovo portas en si \u011dermojn de vera revolucio en la industrio", null], ["tia malsameco enhavas la \u011dermon de multaj disputoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011derm", "primary": true}, "\u011dermi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Aperigi \u011dermon komencante kreski.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0440\u0430\u0434\u0436\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u043f\u0440\u0430\u0440\u0430\u0441\u0442\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0443\u0441\u043a\u0430\u0446\u044c \u043f\u0430\u0440\u0430\u0441\u0442\u043a\u0456"], "fr": ["germer"], "en": ["germinate"], "nl": ["kiemen"], "pt": ["germinar"], "ru": ["\u0437\u0430\u0440\u043e\u0436\u0434\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u0443\u0441\u043a\u0430\u0442\u044c \u0440\u043e\u0441\u0442\u043a\u0438", "\u043f\u0440\u043e\u0440\u0430\u0441\u0442\u0430\u0442\u044c"], "it": ["germinare", "spuntare (comune)", "germogliare"], "hu": ["cs\u00edr\u00e1zik", "kics\u00edr\u00e1zik"], "es": ["germinar"]}, "examples": [["la semoj jam \u011dermis", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Komenci disvolvi\u011di, formi\u011di.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0440\u0430\u0434\u0436\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u043d\u0430\u0440\u0430\u0434\u0436\u0430\u0446\u0446\u0430"], "it": ["germinare", "sbocciare (fig.)", "germogliare"]}, "examples": [["la deziro \u011dermis en mi", null], ["delonge tiu ideo \u011dermis en lia cerbo", null], ["literaturo nur ekkomencas \u011dermi en tiu lando", null], ["la \u011dermado de la virtoj en la koro", null], ["el la reciproka ekkono k kompreno \u011dermas la paco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011derm", "primary": false}, "kibernetiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri agokapablaj a\u016d memregaj sistemoj, kaj arto krei tiajn sistemojn.", "translations": {"fa": ["\u0641\u0631\u0645\u0627\u0646\u200c\u0634\u0646\u0627\u0633\u06cc", "\u0633\u06cc\u0628\u0631\u0646\u062a\u06cc\u06a9"], "fr": ["cybern\u00e9tique"], "nl": ["cybernetica", "stuurkunde"]}, "examples": [["la sanmarina Instituto pri Kibernetiko", "H. G. Frank, Historieto de la Akademio Internacia de la Sciencoj San Marino, 1985"]], "subdefinitions": []}], "root": "kibernetik", "primary": true}, "Vindozo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esperantigita formo de la varmarko \u00abWindows\u00bb de la firmao \u00abMicrosoft\u00bb (Majkrosoft); unue Vindozo (Windows 3.1) estis nomo de grafika fasado (por operaciumo DOS); poste \u011di evoluis en tutan serion da plenaj operaciumoj (Windows NT, Windows 2000, Windows XP kaj tiel plu).", "translations": {"ru": ["\u0412\u0438\u043d\u0434\u044b (\u0440\u0430\u0437\u0433.)"], "en": ["Windows"], "nl": ["Windows"], "pt": ["Windows"], "be": ["Windows", "\u0412\u0456\u043d\u0434\u0430\u045e\u0441", "\u0412\u0456\u043d\u0434\u0430\u045e\u0437"], "hu": ["Windows"], "sk": ["Windows"], "es": ["Windows"]}, "examples": [["la instalilo atentigos vin, ke necesas restartigo de Vindozo por fini la instalon", "Esperanto en Vindozo."]], "subdefinitions": []}], "root": "Vindoz", "primary": true}, "Demetrio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo grekdevena.", "translations": {"ru": ["\u0414\u043c\u0438\u0442\u0440\u0438\u0439"], "pt": ["Dem\u00e9trio"], "be": ["\u0417\u044c\u043c\u0456\u0446\u0435\u0440", "\u0414\u0437\u044c\u043c\u0456\u0442\u0440\u044b"], "de": ["Demeter [griech. Gottheit]", "Demetrius [antiker Name]", "Dimitri [russ. Name]"], "it": ["Demetrio"], "hu": ["Demeter", "D\u00f6m\u00f6t\u00f6r"], "grc": ["\u0394\u03b7\u03bc\u03ae\u03c4\u03c1\u03b9\u03bf\u03c2"], "es": ["Demetrio"]}, "examples": [["unu viro, nomata Demetrio, ar\u011denta\u0135isto, kiu faradis ar\u011dentajn templetojn de Artemis, liveris al la metiistoj multe da okupo", "La Nova Testamento, &Ago 24:19."], ["Demetrio la Tesalonika estis populara sanktulo en la orienta kristanismo", null], ["Demetrio la Dona", null], ["la Falsa Demetrio okupis la moskvan tronon en 1605\u20131606", null]], "subdefinitions": []}], "root": "Demetri", "primary": true}, "infinito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senlima grando, senlima malproksimo.", "translations": {"be": ["\u0431\u044f\u0441\u043a\u043e\u043d\u0446\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["infini (subst.)"], "nl": ["oneindigheid"], "pt": ["infinito (subst.)"], "ru": ["\u0431\u0435\u0441\u043a\u043e\u043d\u0435\u0447\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "es": ["infinito"], "hu": ["v\u00e9gtelen", "v\u00e9gtelens\u00e9g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Unendlich"], "en": ["infinity"], "pl": ["niesko\u0144czono\u015b\u0107"], "hu": ["v\u00e9gtelen"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "infinit", "primary": true}, "infinita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senlime granda a\u016d malproksima.", "translations": {"be": ["\u0431\u044f\u0441\u043a\u043e\u043d\u0446\u044b"], "fr": ["infini (adj.)"], "nl": ["oneindig"], "pt": ["infinito (adj.)"], "ru": ["\u0431\u0435\u0441\u043a\u043e\u043d\u0435\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["unendlich"], "hu": ["v\u00e9gtelen"], "es": ["infinito"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Depende de la kunteksto pli prozaj sinonimoj povus esti \u00absenfina\u00bb, \u00absenlima\u00bb, \u00absenranda\u00bb... Tamen Bricard pravigas la radikon, atentigante pri la pedanta diferenco inter senfina sinsekvo, senlima kresko de funkcio, kaj aliflanke infinita kiomo (kvanto) de naturaj nombroj. Ja oni ne povus diri, strikte parolante, ke kvanto \u00abne havas finon\u00bb a\u016d \u00abne havas limon\u00bb, \u0109ar kio estas fino a\u016d limo de kvanto ne estas difinita. En tiuj \u0109i tri ekzemploj la nuntempuloj ne hezitas uzi nur \u00abnefinia\u00bb. Estas interese rimarki, ke \u00abinfinita\u00bb estis por Bricard nederivita vorto, ver\u015dajne, kiel \u00abfinita\u00bb mem, malgra\u016d \u011dia participa aspekto. En oni provis sistemigi la aferon, prezentante la paron \u00abfinita\u00bb/\u00abnefinita\u00bb kiel deriva\u0135ojn de la verbo \u00abfini\u00bb, kion la senco tute ne allasas. La moderna uzo solvas la problemon per la paro \u00abfinia\u00bb/\u00abnefinia\u00bb, do per nova radiko \u00abfini\u00bb, kiu tamen devis venki la strangan samcelan \u00abfajnajt\u00bb..."], "primary definition": "Malfinia; strebanta al malfinio.", "translations": {"de": ["unendlich"], "en": ["infinite"], "pl": ["niesko\u0144czony"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "infinit", "primary": false}, "samkonfesanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0435\u0434\u0438\u043d\u043e\u0432\u0435\u0440\u0435\u0446"], "fr": ["cor\u00e9ligionnaire"], "de": ["Glaubensbruder"], "pl": ["wsp\u00f3\u0142wyznawca"]}, "examples": [["Viniciuson mirigis tiu singardemo kaj sekreteco, kun kiu \u015diaj samkonfesantoj kunvenis por a\u016dskulti sian \u0109efpastron", "H. Sienkiewicz trad. L. Zamenhof Quo vadis?\u0109ap. 20"]], "subdefinitions": []}], "root": "konfes", "primary": false}, "kvadrilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Franca malnova danco, en kiu du grupoj da du paroj dancas unu kontra\u016d alia.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0434\u0440\u044b\u043b\u044c"], "fr": ["quadrille"], "en": ["quadrille"], "nl": ["quadrille"], "pt": ["quadrilha"], "ru": ["\u043a\u0430\u0434\u0440\u0438\u043b\u044c"], "de": ["Quadrille"], "sv": ["kadrilj"], "hu": ["francia n\u00e9gyes", "quadrille"]}, "examples": [["alkuris adjutanto kaj invitis \u015din al kvadrilo", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 14a, p. 75a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kvadril", "primary": true}, "alkonstrui": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Konstrui \u0109e jam staranta konstrua\u0135o.", "translations": {"fr": ["adjoindre \u00e0 une construction"]}, "examples": [["En la 19-a jarcento oni al iom pli grandaj murfragmentoj alkonstruis domojn", "Pola Radio, Koszalin, 2009-02-07"]], "subdefinitions": []}], "root": "konstru", "primary": false}, "rusino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ino el la rusa etno.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0443\u0441\u0441\u043a\u0430\u044f (\u0441\u0443\u0449.)"], "de": ["Russin"], "pl": ["Rosjanka", "Ruska (pogardliwie lub pot.)"], "bg": ["\u0440\u0443\u0441\u043a\u0438\u043d\u044f"]}, "examples": [["ekbrilis por ni la karaktero de l' rusoj kaj rusinoj en \u011diaj la plej bonaj ecoj", "Valdemar Langlet: Voja\u011dimpresoj. 1895"], ["la mastrino estis rusino, virino kvindekjara, pure vestita, kun inteligenta dol\u0109a viza\u011do kaj serioza parolmaniero", "I. Turgenjev, tr. Kabe: Patroj kaj filoj. Inko Tyreso 2001. \u2015 \u0108ap. 8a."]], "subdefinitions": []}], "root": "rus", "primary": false}, "inversa hiperbola kosinuso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inversa bildigo de la malvastiga\u0135o de funkcio hiperbola kosinuso al la intervalo [0,+\u221e[; simb. arcosh a\u016d arkosh.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0432\u0430\u0440\u043e\u0442\u043d\u044b \u0433\u0456\u043f\u044d\u0440\u0431\u0430\u043b\u0456\u0447\u043d\u044b \u043a\u043e\u0441\u0456\u043d\u0443\u0441"], "fr": ["argument du cosinus hyperbolique", "cosinus hyperbolique inverse"], "en": ["area-hyperbolic cosine", "inverse hyperbolic cosine"], "pt": ["co-seno hiperb\u00f3lico inverso"], "ru": ["\u0430\u0440\u0435\u0430-\u043a\u043e\u0441\u0438\u043d\u0443\u0441 \u0433\u0438\u043f\u0435\u0440\u0431\u043e\u043b\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u043d\u044b\u0439 \u0433\u0438\u043f\u0435\u0440\u0431\u043e\u043b\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439 \u043a\u043e\u0441\u0438\u043d\u0443\u0441"], "de": ["Areakosinus"], "hu": ["arkusz koszinusz hiperbolikusz"], "pl": ["area cosinus hiperboliczny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kosinus", "primary": false}, "fleso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio ple\u016dronektedoj (Platichtys).", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043c\u0431\u0430\u043b\u0430 \u0440\u0435\u0447\u043d\u0430\u044f"], "bg": ["\u043f\u0438\u0441\u0438\u044f"], "nl": ["bot (vis)"], "pt": ["linguado", "solha"], "de": ["Flunder"], "hu": ["\u00e9rdes lep\u00e9nyhal"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fles", "primary": true}, "citruso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio rutacoj (Citrus).", "translations": {"be": ["\u0446\u044b\u0442\u0440\u0443\u0441"], "fr": ["citrus"], "ru": ["\u0446\u0438\u0442\u0440\u0443\u0441\u043e\u0432\u044b\u0435"], "de": ["Zitrusfrucht"], "sv": ["citrus"], "hu": ["citrus"], "fa": ["\u0645\u0631\u06a9\u0628\u0627\u062a"], "it": ["citrus", "citro"], "pl": ["cytrus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "citrus", "primary": true}, "pafilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108ia ilo por pafi.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0440\u044d\u043b\u044c\u0431\u0430"], "fr": ["arme lance-projectiles"], "en": ["firearm", "gun"], "nl": ["vuurwapen"], "no": ["gev\u00e6r"], "de": ["Schusswaffe"], "sv": ["skjutvapen"], "hu": ["l\u0151fegyver"], "ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0435\u043b\u043a\u043e\u0432\u043e\u0435 \u043e\u0440\u0443\u0436\u0438\u0435"], "he": ["\u05db\u05dc\u05d9-\u05e0\u05e9\u05e7"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043e\u0433\u043d\u0435\u0441\u0442\u0440\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u043e\u0440\u0443\u0436\u0438\u0435"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "paf", "primary": false}, "adolti\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekatingi la a\u011don, la kapablojn de adolto.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u043b\u0435\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0441\u0442\u0430\u043b\u0435\u0446\u044c"], "fr": ["devenir adulte", "grandir (devenir adulte)", "m\u00fbrir (devenir adulte)"], "de": ["erwachsen werden", "heranwachsen", "vollj\u00e4hrig werden"], "pl": ["dorosn\u0105\u0107"], "ru": ["\u0432\u0437\u0440\u043e\u0441\u043b\u0435\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0432\u0437\u0440\u043e\u0441\u043b\u0435\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "adolt", "primary": false}, "origisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu profesie oras.", "translations": {"el": ["\u03c7\u03c1\u03c5\u03c3\u03bf\u03c7\u03cc\u03bf\u03c2"], "fr": ["doreur"], "br": ["alaourer"], "pt": ["ourives"], "hu": ["aranyoz\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "or", "primary": false}, "hevisida funkcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Reela funkcio, kiuj \u0135etas strikte negativan argumenton al 0 kaj pozitivan al 1.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u044f \u0425\u0435\u0432\u0438\u0441\u0430\u0439\u0434\u0430"], "fr": ["fonction de Heaviside", "\u00e9chelon unit\u00e9"], "en": ["Heaviside['s] function"], "nl": ["functie van Heaviside"], "de": ["Heavisidesche Funktion"], "pl": ["funkcja Heaviside'a"], "hu": ["Heaviside-f\u00fcggv\u00e9ny"]}, "examples": [["la hevisidan funkcion oni foje signas per H(x) a\u016d Y(x) kaj foje nomas anka\u016d \u00abunuo-\u015dtupo\u00bb", null]], "subdefinitions": []}], "root": "funkci", "primary": false}, "milita \u015dipo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cipo, uzata demararmeo.", "translations": {"fr": ["navire de guerre", "navire militaire"], "en": ["military ship", "warship"], "it": ["nave da guerra", "nave militare"], "pl": ["okr\u0119t"], "hu": ["hadihaj\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dip", "primary": false}, "konfeso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Deklaro de konfesanto.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0437\u043d\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["aveu", "confesse", "confession", "d\u00e9claration", "profession (d\u00e9claration)", "reconnaissance (fait de reconna\u00eetre exact)"], "en": ["confession"], "nl": ["bekentenis"], "de": ["Gest\u00e4ndnis", "Bekenntnis"], "hu": ["gy\u00f3n\u00e1s", "beismer\u00e9s", "megvall\u00e1s"], "pl": ["wyznanie", "spowied\u017a"], "es": ["confesi\u00f3n"]}, "examples": [["la idaro de Izrael faris konfeson pri siaj pekoj kaj pri la pekoj de siaj patroj", "La Malnova Testamento, Ne\u0125emja 9:2"], ["post konfeso venas forgeso", "Proverbaro esperanta"], ["en viaj rigardoj ku\u015das konfeso", "Z"], ["estas tute egale, \u0109u fari unu pekon a\u016d du, tiom pli, ke mi hodia\u016d faros mian konfeson kaj puri\u011dos de \u0109iuj pekoj", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, El unu prediko"], ["kial la junulinoj mallevas la okulojn, kiam a\u016ddas amkonfeson?", "L. Beaucaire, Kruko kaj Baniko en Bervalo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: \u0108i tiu senco ne \u015dajnas atestita."], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Beichte"], "nl": ["biecht"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konfes", "primary": false}, "Unui\u011dintaj Nacioj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grava internacia monda organiza\u0135o, fondita post la 2a mondmilito, kiu celas solvi inter\u015dtatajn konfliktojn.", "translations": {"be": ["\u0410\u0440\u0433\u0430\u043d\u0456\u0437\u0430\u0446\u044b\u044f \u0410\u0431'\u044f\u0434\u043d\u0430\u043d\u044b\u0445 \u041d\u0430\u0446\u044b\u0439", "\u0410\u0431'\u044f\u0434\u043d\u0430\u043d\u044b\u044f \u041d\u0430\u0446\u044b\u0456"], "fr": ["Organisation des Nations Unies", "ONU"], "bg": ["\u041e\u0440\u0433\u0430\u043d\u0438\u0437\u0430\u0446\u0438\u044f \u043d\u0430 \u043e\u0431\u0435\u0434\u0438\u043d\u0435\u043d\u0438\u0442\u0435 \u043d\u0430\u0446\u0438\u0438", "\u041e\u041e\u041d"], "nl": ["Verenigde Naties", "VN"], "pt": ["Na\u00e7\u00f5es Unidas", "ONU"], "ru": ["\u041e\u0431\u044a\u0435\u0434\u0438\u043d\u0451\u043d\u043d\u044b\u0435 \u041d\u0430\u0446\u0438\u0438", "\u041e\u0440\u0433\u0430\u043d\u0438\u0437\u0430\u0446\u0438\u044f \u041e\u0431\u044a\u0435\u0434\u0438\u043d\u0451\u043d\u043d\u044b\u0445 \u041d\u0430\u0446\u0438\u0439", "\u041e\u041e\u041d"], "de": ["Vereinte Nationen", "UN"], "tr": ["Birle\u015fmi\u015f Milletler", "BM"], "it": ["Organizzazione delle Nazioni Unite", "Nazioni Unite", "ONU"], "hu": ["Egyes\u00fclt Nemzetek", "UN"], "en": ["United Nations Organisation", "United Nations", "UNO", "UN"], "pl": ["Organizacja Narod\u00f3w Zjednoczonych"], "br": ["Aozadur ar Broado\u00f9 Unanet", "ABU"], "es": ["Naciones Unidas", "ONU"]}, "examples": [["nun tamen Tuvalo ver\u015dajne i\u011dos ege populara, ne nur \u0109ar la gnoma \u015dtato \u0135us fari\u011dis 189a membro de Unui\u011dintaj Nacioj (UN), sed precipe pro \u011dia nacia simbolo en Interreto, mallongigo \u00abtv\u00bb.", "Stefan MAUL: Ri\u0109a per.tv, Monato, n-ro 12/2000"]], "subdefinitions": []}], "root": "naci", "primary": false}, "mazdaismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persdevena religio reformita de la profeto Zaratu\u015dtro en la 7a jarcento a. K., kies \u0109efa sankta libro estas la Avesto, kun malmultaj anoj precipe en centra Irano kaj Gu\u011daratio.", "translations": {"fa": ["\u0622\u06cc\u06cc\u0646 \u0632\u0631\u062a\u0634\u062a"], "fr": ["mazd\u00e9isme", "parsisme", "zoroastrisme"], "hu": ["mazdaizmus", "perzsa vall\u00e1s", "p\u00e1rszi vall\u00e1s"], "pt": ["masde\u00edsmo"], "ru": ["\u043c\u0430\u0437\u0434\u0435\u0438\u0437\u043c", "\u0437\u043e\u0440\u043e\u0430\u0441\u0442\u0440\u0438\u0437\u043c"]}, "examples": [["en la antikva tempo oni pensis ke estroj, re\u011doj kaj religiaj gvidantoj estas elektitaj de Dio. En tiu \u0109i verso mazdaismo aldonas pluan kondi\u0109on kaj tiu kondi\u0109o estas virto", "Be\u0109jo, La mondo el mia vidpunkto, 2005-11-21"]], "subdefinitions": []}], "root": "mazda", "primary": false}, "grincigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari, ke io grincu.", "translations": {"fr": ["faire grincer"], "nl": ["doen knarsen"], "pt": ["fazer algo ranger"], "hu": ["csikorogat", "nyikorogat"]}, "examples": [["grincigi la dentojn al iu", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "grinc", "primary": false}, "tekkomputilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Portebla komputilo pli granda kaj peza (sed anka\u016d pli povuma) ol po\u015dkomputilo, portebla en teko a\u016d kiel teko, tiel ke \u011dia uzanto povas kunhavi \u011din en voja\u011do. Tekkomputilo pezas ne pli ol 4\u20135kg, havas a\u016dtonoman kurentofonton, klavaron, platan likvakristalan a\u016d plasman ekranon, energi-nedependan memoron, \u011di estas konektebla al ekstera aparataro.", "translations": {"ru": ["\u043d\u043e\u0443\u0442\u0431\u0443\u043a"], "fr": ["ordinateur portable", "portable (ordinateur)", "notebook"], "en": ["laptop computer", "notebook (computer)"], "nl": ["laptop"], "be": ["\u043d\u043e\u045e\u0442\u0431\u0443\u043a", "\u043b\u0430\u043f\u0442\u043e\u043f"], "de": ["Aktentaschenrechner", "Notebook"], "hu": ["t\u00e1skag\u00e9p", "notebook", "laptop"], "pl": ["laptop", "notebook"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "komput", "primary": false}, "konfidigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi konfidi , veki konfidon.", "translations": {"fr": ["inspirer confiance"], "hu": ["bizalmat kelt", "bizakod\u00f3v\u00e1 tesz"]}, "examples": [["estis severa, sed tamen konfidiga", "Fabeloj, volumo 4Infano en la tombo"], ["mi e\u0109 devis timi en miaj revadoj, ke mia imago, kiun miaj malfeli\u0109oj malkonfidigis, fine turnos tiuflanken sian aktivecon", "La revadoj de soleca promenantoSepa promenado"]], "subdefinitions": []}], "root": "konfid", "primary": false}, "feti\u0109ismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Religia rilato inter homo k feti\u0109oj.", "translations": {"be": ["\u0444\u044d\u0442\u044b\u0448\u044b\u0437\u043c"], "bg": ["\u0444\u0435\u0442\u0438\u0448\u0438\u0437\u044a\u043c"], "nl": ["fetisjisme"], "ru": ["\u0444\u0435\u0442\u0438\u0448\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Fetischismus"], "hu": ["fetisizmus"], "en": ["fetishism"], "es": ["fetichismo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Blinda admira fido al iu persono.", "translations": {"de": ["H\u00f6rigkeit"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Amo al objekto simile kiel ordinare al homoj.", "translations": {"de": ["Fetischismus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "feti\u0109", "primary": false}, "necesigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi necesa.", "translations": {"el": ["\u03c7\u03c1\u03b5\u03b9\u03ac\u03b6\u03bf\u03bc\u03b1\u03b9"], "fr": ["demander (n\u00e9cessiter)", "exiger (n\u00e9cessiter)", "n\u00e9cessiter"], "nl": ["noodzakelijk maken"], "pt": ["necessitar"], "be": ["\u043f\u0430\u0442\u0440\u0430\u0431\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u043d\u0435\u0430\u0431\u0445\u043e\u0434\u043d\u044b\u043c"], "de": ["n\u00f6tig machen", "notwendig machen"], "hu": ["sz\u00fcks\u00e9gess\u00e9 tesz", "sz\u00fcks\u00e9gel"], "ru": ["\u0442\u0440\u0435\u0431\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u043d\u0435\u043e\u0431\u0445\u043e\u0434\u0438\u043c\u044b\u043c"]}, "examples": [["la entrepreno necesigas multan monon", null], ["la regulo necesigas klarigon", null], ["la prudento necesigas nin venki la naturon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "neces", "primary": false}, "humora": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al humoro.", "translations": {"it": ["umorale (stato d'animo)", "dell'umore"]}, "examples": [["lia de\u0135oro ne suferis plu pro liaj humoraj neegalecoj", "Henri Vallienne: \u0108u li>"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["humora parolo, rakonto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "humor", "primary": false}, "tiaa\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io tia.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u0448\u0442\u0430 \u0442\u0430\u043a\u043e\u0435"], "nl": ["zoiets", "iets dergelijks"], "ru": ["\u0447\u0442\u043e-\u0442\u043e \u0442\u0430\u043a\u043e\u0435", "\u0447\u0442\u043e-\u0442\u043e \u0432 \u044d\u0442\u043e\u043c \u0440\u043e\u0434\u0435"], "de": ["sowas", "so etwas", "ein solches", "ein so beschaffenes"], "pl": ["co\u015b takiego (podobnego)"], "hu": ["ilyen dolog", "hasonl\u00f3 dolog"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tia", "primary": false}, "direktoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Direktisto de ofico, institucio, gazeto.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0440\u044d\u043a\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["directeur (subst.)"], "en": ["director", "manager"], "nl": ["directeur"], "pt": ["diretor"], "ru": ["\u0434\u0438\u0440\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440"], "de": ["Leiter", "Direktor"], "sv": ["direkt\u00f6r"], "hu": ["igazgat\u00f3"], "pl": ["dyrektor"], "es": ["director"]}, "examples": [["direktoro de banko, liceo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "direktor", "primary": true}, "humoro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Nur \u0109i tiu senco estas fundamenta, kiel atestas la tradukoj germana, rusa kaj pola en la Universala Vortaro (la tradukoj angla kaj franca uzas la etimologie parencan vorton mapli precizan)."], "primary definition": "Okaza mensostato emocia; animstato.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0441\u0442\u0440\u043e\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["humeur (\u00e9tat d'esprit)"], "bg": ["\u043d\u0430\u0441\u0442\u0440\u043e\u0435\u043d\u0438\u0435"], "nl": ["humeur"], "pt": ["humor"], "be": ["\u043d\u0430\u0441\u0442\u0440\u043e\u0439", "\u0433\u0443\u043c\u043e\u0440"], "de": ["Laune", "Stimmung"], "it": ["umore"], "sv": ["hum\u00f6r"], "en": ["mood", "humour"], "br": ["imor"], "cs": ["n\u00e1lada"], "es": ["humor"]}, "examples": [["li estas hodia\u016d en kolera humoro", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a731."], ["li estas en acida humoro", "Proverbaro esperanta"], ["\u015di kisis kaj karesis \u011din, sed la infano terure kriis kaj baraktis per la brakoj kaj kruroj; videble \u011di tute ne estis en bona humoro", "Fabeloj, volumo 4, Filino de la mar\u0109a re\u011do"], ["\u00abMi havas nun atakon de malgaja humoro\u00bb, diris \u015di, \u00absed vi ne atentu tion kaj vizitu min post iom da tempo\u00bb", "Patroj kaj filoj, \u0108ap. 22a."], ["melankolia, milda, akra, trankvila, gaja humoro", null], ["krei\u011das iom post iom internacia humoro malfavora al la milito", null], ["malbonhumorigi iun", null], ["kontra\u016d doloro helpas bona humoro", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Trajto de karaktero, parto de temperamento, emo al iu humoro.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0440\u0430\u0432"], "de": ["Gem\u00fct"], "en": ["temper", "humour"], "it": ["temperamento"]}, "examples": [["de mia patro mi ricevis la plej bonan hereda\u0135on, bonan humoron", "Fabeloj, volumo 3, Bona humoro"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0433\u0443\u043c\u0430\u0440"], "fr": ["humour"], "nl": ["humor"], "ru": ["\u044e\u043c\u043e\u0440"], "de": ["Humor"], "sv": ["humor"], "it": ["humor", "spirito (humor)", "umorismo"]}, "examples": [["humora\u0135o", null], ["humoristo", null], ["humorplena libro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "humor", "primary": true}, "humori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti en iu humoro, emi al io la\u016d koncerna humoro.", "translations": {"ru": ["\u0431\u044b\u0442\u044c \u0432 \u043d\u0430\u0441\u0442\u0440\u043e\u0435\u043d\u0438\u0438", "\u0431\u044b\u0442\u044c \u0432 \u043d\u0430\u0441\u0442\u0440\u043e\u0435\u043d\u043d\u044b\u043c"], "it": ["essere d'umore", "aver umore"]}, "examples": [["nun li ne \u015derceme humoras", null], ["La\u016ddinde estas, ke vi ne humoras Min bati, \u0109ar l'okazo oportunas", "Lord Byron, tr. William AULD: El la I-a kanto de \u00abDon Johano\u00bb, Norda Prismo, 57:2"]], "subdefinitions": []}], "root": "humor", "primary": false}, "lokomotivo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rada motorma\u015dino por tiri vagonojn sur fervojo.", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u043a\u0430\u043c\u0430\u0442\u044b\u045e", "\u043f\u0430\u0440\u0430\u0432\u043e\u0437", "\u0446\u0435\u043f\u043b\u0430\u0432\u043e\u0437"], "fr": ["locomotive"], "bg": ["\u043b\u043e\u043a\u043e\u043c\u043e\u0442\u0438\u0432"], "nl": ["locomotief"], "pt": ["locomotiva"], "ru": ["\u043b\u043e\u043a\u043e\u043c\u043e\u0442\u0438\u0432", "\u043f\u0430\u0440\u043e\u0432\u043e\u0437", "\u0442\u0435\u043f\u043b\u043e\u0432\u043e\u0437 \u0438 \u0442.\u043f."], "de": ["Lokomotive", "Lok"], "sv": ["lok(omotiv)"], "hu": ["mozdony"], "en": ["locomotive"], "es": ["locomotora"], "br": ["stlejerez (tren)"], "pl": ["lokomotywa"]}, "examples": [["paneoj ne nur de malnovaj lokomotivoj sed de signala infrastrukturo instalita en la 60aj jaroj", "Paul Gubbins: Politiko elreligita, Monatojaro 2001a, numero 2a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "lokomotiv", "primary": true}, "grafiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arto prezenti objektojn per desegnaj linioj.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0430\u0444\u0456\u043a\u0430"], "fr": ["art graphique"], "en": ["graphics"], "nl": ["grafiek (kunst)", "grafische kunst"], "pt": ["arte gr\u00e1fica"], "ru": ["\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Grafik", "Graphik", "Schreib-, Zeichen- und Malkunst"], "hu": ["grafikai rendszer", "bet\u0171rendszer"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["la alfabeto de Esperanto plej bone konservas la grafikon kaj la fonetikon de l' internaciaj vortoj", "Vortaro de Esperanto"]], "subdefinitions": []}], "root": "grafik", "primary": true}, "surrena glando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la malgrandaj endokrinaj glandoj, situanta super la renoj.", "translations": {"fr": ["glande surr\u00e9nale"], "nl": ["bijnier"], "sv": ["binjure"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gland", "primary": false}, "malkvieta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekscitita, movi\u011dema, malmodera, kolerema.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u0441\u043f\u0430\u043a\u043e\u0439\u043d\u044b", "\u0442\u0440\u044b\u0432\u043e\u0436\u043d\u044b"], "fr": ["agit\u00e9", "excit\u00e9"], "nl": ["onrustig"], "ru": ["\u0431\u0435\u0441\u043f\u043e\u043a\u043e\u0439\u043d\u044b\u0439", "\u0442\u0440\u0435\u0432\u043e\u0436\u043d\u044b\u0439"], "de": ["unruhig", "aufgeregt"], "hu": ["nyugtalan", "izgatott", "h\u00e1borg\u00f3"]}, "examples": [["la malpiuloj estas kiel malkvieta maro, kiu ne povas trankvili\u011di", "Z"], ["malkvieta vento", "Z"], ["malkvieta pasio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kviet", "primary": false}, "grafika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Koncernanta la prezentadon de objektoj per desegnaj linioj.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0430\u0444\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["graphique (adj.)"], "en": ["graphic"], "nl": ["grafisch"], "pt": ["gr\u00e1fico (adj.)"], "ru": ["\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["grafisch", "graphisch", "zeichnerisch"], "hu": ["grafikai", "grafikus"]}, "examples": [["la grafikaj artoj estas skribo, desegno, gravuro..", null]], "subdefinitions": []}], "root": "grafik", "primary": false}, "elektrofornelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fornelo funkcianta per elektro.", "translations": {"fr": ["cuisini\u00e8re \u00e9lectrique"], "de": ["Elektroherd"], "pl": ["kuchenka elektryczna"]}, "examples": [["nelavitaj teleroj kaj tasegoj sur la lavtablo, seki\u011dintaj kaseroloj sur la elektra fornelo, uzitaj forkoj kaj kuleroj. Kial ili ne purigis anta\u016d ol ekferii?", "Saliko, En fremda lando, Monato, jaro 2006a, numero 3a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "fornel", "primary": false}, "filozofia \u015dtono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Celo de al\u0125emio, la\u016dvorte elemento kapabla \u015dan\u011di ordinarajn metalojn al oro.", "translations": {"fr": ["pierre philosophale"], "nl": ["steen der wijzen"], "it": ["pietra filosofale"], "pl": ["kamie\u0144 filozoficzny"]}, "examples": [["li elkore pre\u011dis , ke la atendata miraklo estu nek la eltrovo de la filozofia \u015dtono, nek la liberigo de la metal-viviga blovo", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dton", "primary": false}, "fakiro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hinda mahometana piulo celanta perfekti\u011don per korpaj rigora\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u043a\u0456\u0440"], "fr": ["fakir"], "bg": ["\u0444\u0430\u043a\u0438\u0440"], "nl": ["fakir"], "pt": ["faquir"], "ru": ["\u0444\u0430\u043a\u0438\u0440"], "ca": ["faquir"], "de": ["Fakir"], "tr": ["fakir"], "sv": ["fakir"], "hu": ["fak\u00edr"], "en": ["fakir"], "es": ["faquir"], "pl": ["fakir"]}, "examples": [["venis al la palaco fakiro kaj petis almozojn", "lakshmiswar Sinha, Tri bengalaj fabeloj, 1930"]], "subdefinitions": []}], "root": "fakir", "primary": true}, "paslo\u011danto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Portempa restanto en loko, en lando.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0436\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["h\u00f4te de passage"], "en": ["sojourner", "temporary dweller", "temporary resident"]}, "examples": [["fremdulo kaj paslo\u011danto mi estas \u0109e vi", "La Malnova Testamento, Genezo 23:4"]], "subdefinitions": []}], "root": "lo\u011d", "primary": false}, "fringedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de paseroformaj birdoj (Fringillidae).", "translations": {"be": ["\u0443\u044e\u0440\u043a\u043e\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)", "\u044e\u0440\u043a\u043e\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["fringillid\u00e9s"], "pt": ["fringil\u00eddeos"], "ru": ["\u0432\u044c\u044e\u0440\u043a\u0438 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)", "\u0432\u044c\u044e\u0440\u043a\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Finken"], "hu": ["pintyf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fringed", "primary": true}, "okcipitosto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Osto de la homa skeleto, kiu formas la malanta\u016dan malsupran parton de la kranio.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0442\u044b\u043b\u0456\u0447\u043d\u0430\u044f \u043a\u043e\u0441\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["occipital"], "nl": ["achterhoofdsbeen"], "pt": ["(osso) occipital"], "el": ["\u03b9\u03bd\u03b9\u03b1\u03ba\u03cc\u03c2 (\u03bf\u03c3\u03c4\u03cc\u03c5\u03bd)"], "de": ["Hinterhauptbein"], "hu": ["nyakszirtcsont"], "ru": ["\u0437\u0430\u0442\u044b\u043b\u043e\u0447\u043d\u0430\u044f \u043a\u043e\u0441\u0442\u044c"], "pl": ["ko\u015b\u0107 potyliczna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "okcipit", "primary": false}, "prognozi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Anta\u016ddiri surbaze de enketo, kalkuloj a\u016d takso de situacio.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0433\u043d\u0430\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["annoncer (pr\u00e9voir)", "pr\u00e9voir"], "en": ["predict"], "nl": ["voorspellen", "een prognose stellen"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0433\u043d\u043e\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["el\u0151rejelez", "prognosztiz\u00e1l"], "fa": ["\u067e\u06cc\u0634\u200c\u0628\u06cc\u0646\u06cc \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "es": ["ponosticar"]}, "examples": [["dum en la lasta balotado la diversaj sonda\u0135oj \u011duste prognozis la rezulton, \u0109i-foje ili maltrafis", "Karlo Juh\u00e1sz: Apena\u016d venko, Monatojaro 2002a, numero 6a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "prognoz", "primary": false}, "\u015danceli\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti forte skuata kaj fari\u011di facile falonta.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u0435\u0431\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["chanceler", "h\u00e9siter", "tituber"], "nl": ["wankelen"], "pt": ["sacudir-se", "balan\u00e7ar-se"], "be": ["\u0445\u0456\u0441\u0442\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u043a\u0430\u043b\u044b\u0445\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0433\u0430\u0439\u0434\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0432\u0430\u0433\u0430\u0446\u0446\u0430"], "de": ["schwanken"], "it": ["barcolare", "vacillare", "dondolare", "traballare"], "hu": ["inog", "ingadozik"], "pl": ["zachwia\u0107 si\u0119", "chwia\u0107 si\u0119", "chybota\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["li \u015danceli\u011dis kaj falis", null], ["liaj piedoj \u015danceli\u011dis", null], ["\u015danceli\u011das la tero kiel ebriulo kaj balanci\u011das kiel hamako", "La Malnova Testamento, Jesaja 24:20"], ["\u015di ne iras rekte la\u016d la vojo, \u015diaj pa\u015doj \u015danceli\u011das", "La Malnova Testamento, Sentencoj 5:6"], ["ne \u015danceli\u011du dekstren nek maldekstren", "La Malnova Testamento, Sentencoj 4:27"], ["la \u015dipo glitis facile kaj sen forta \u015danceli\u011dado sur la glata maro", "Fabeloj, volumo 1, la virineto de maro"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Esti malfortigita, malfirmigita, endan\u011derigita.", "translations": {"de": ["wanken", "wackeln", "ersch\u00fcttert werden"], "it": ["vacillare", "traballare"]}, "examples": [["lia sano ek\u015danceli\u011dis", "Marta"], ["la enspezoj de la \u015dtato ek\u015danceli\u011das", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Heziti.", "translations": {"it": ["tentennare", "vacillare", "oscillare (fig.)", "titubare"], "pl": ["wahn\u0105\u0107 si\u0119", "waha\u0107 si\u0119", "zawaha\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["vi nun komencas dubeme \u015danceli\u011di", "Z"], ["Marta videble \u015danceli\u011dis momenton", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dancel", "primary": false}, "antropoida": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homsimila.", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u043b\u0430\u0432\u0435\u043a\u0430\u043f\u0430\u0434\u043e\u0431\u043d\u044b"], "fr": ["anthropo\u00efde"], "en": ["anthropoidal"], "ru": ["\u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u043a\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b\u0439"], "de": ["menschenartig", "Menschen-"], "hu": ["emberszab\u00e1s\u00fa"], "sk": ["antropoidn\u00fd"], "es": ["antropoide"]}, "examples": [["antropoida simio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "antropoid", "primary": true}, "kapelo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Tiuj multaj kaj inter si senrilataj sencoj de unu sama vorto estas surprizaj por homo en kies lingvo tiuj senrilataj nocioj estas precize nomataj per apartaj vortoj."], "primary definition": "Pre\u011dejo, kiu ne estas regula kirko.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043f\u043b\u0456\u0446\u0430"], "fr": ["chapelle (petite \u00e9glise)"], "en": ["chapel"], "nl": ["kapel"], "ru": ["\u0447\u0430\u0441\u043e\u0432\u043d\u044f"], "de": ["Kapelle"], "hu": ["k\u00e1polna"], "cs": ["kapela"], "es": ["capilla"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senaltara pre\u011dejo, kie nur kelkaj diservoj estas farataj (sed ne la e\u016d\u0125aristio).", "translations": {}, "examples": [["aspektis kvaza\u016d tombaj kapeloj kun mutaj orgentuboj kaj \u015dtoni\u011dintaj standardoj", "Fabeloj, volumo 1, \u011cardeno de la paradizo"], ["tiu supre sur la monto, la silenta kapeleto", "Z"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Pre\u011dejo, kiu estas nek paro\u0125a, nek prioreja.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043f\u0435\u043b\u043b\u0430"]}, "examples": []}]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["kapel"], "fr": ["chapelle (dans une \u00e9glise)"], "en": ["chapel"], "de": ["Kapelle"], "hu": ["k\u00e1polna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: \u0108i tiun provon derivi la sencon de \u00abkapelano\u00bb el kapelo mi opinias tute fu\u015da."], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["kapel"], "fr": ["chapelle (priv\u00e9e)"], "de": ["Hauskapelle"], "en": ["chapel"], "hu": ["h\u00e1zi k\u00e1polna"]}, "examples": [["kapelano", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aro de la muzikistoj, ludantaj a\u016d kantantaj en kapelo; pre\u011deja \u0125oro.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043f\u044d\u043b\u0430"], "fr": ["chapelle (groupe de musiciens)"], "en": ["chapel"], "nl": ["muziekkapel"], "ru": ["\u043a\u0430\u043f\u0435\u043b\u043b\u0430 (\u043c\u0443\u0437.)"], "de": ["Kapelle"], "hu": ["templomi \u00e9nekkar/zenekar"]}, "examples": [["kapelestro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kapel", "primary": true}, "enfermi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Meti en ion fermitan; teni ferminte en io.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043a\u0440\u044b\u0442\u044c (\u0432 \u0447\u0451\u043c-\u043b., \u0433\u0434\u0435-\u043b.)", "\u0437\u0430\u043a\u043b\u044e\u0447\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u043f\u0438\u0440\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u043f\u0435\u0440\u0435\u0442\u044c"], "fr": ["enfermer"], "nl": ["opsluiten"], "pt": ["encerrar"], "de": ["einschlie\u00dfen"], "hu": ["bez\u00e1r (vhov\u00e1)"], "es": ["encerrar"], "pl": ["zamyka\u0107 (w czym\u015b)", "zasklepia\u0107"]}, "examples": [["enfermi iun en \u0109ambro", null], ["zorge enfermi la provizojn", null], ["enfermu la katon", null], ["peza enfermita aero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ferm", "primary": false}, "registri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Orde kaj metode skribi en tiucela libro a\u016d kajero ciferojn, notojn pri faktoj, dokumentoj ks, pri kiuj oni volas konservi memoron.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0433\u0456\u0441\u0442\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["enregistrer"], "en": ["register", "record"], "nl": ["registreren"], "ru": ["\u0440\u0435\u0433\u0438\u0441\u0442\u0440\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["registrieren", "verzeichnen", "vermerken", "einschreiben", "eintragen", "notieren"], "cs": ["zaznamenat"]}, "examples": [["la resta\u0135o de la urboj estos malgranda kaj knabo povos ilin registri", "Z"], ["registri la popolon", "Z"], ["registrita letero", null], ["enregistradi militistojn, novajn abonantojn", "Z"], ["registrigi siajn paka\u0135ojn en la ekspedejo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Atenti por memori pri io.", "translations": {"de": ["registrieren", "bemerken", "feststellen"], "en": ["note", "notice"]}, "examples": [["tiun \u0109i jaron ni povis registri la uzadon de Esperanto en pluraj internaciaj kongresoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Montri per signoj a\u016d spuroj la variojn de iu fenomeno.", "translations": {"fr": ["relever (enregistrer)"], "de": ["aufzeichnen", "aufnehmen"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "registr", "primary": true}, "antikristo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kontra\u016dulo de Kristo, kiu aperos anta\u016d la fino de la mondo kaj estos venkata de Kristo.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0442\u044b\u0445\u0440\u044b\u0441\u0442"], "fr": ["ant\u00e9christ"], "en": ["antichrist"], "ru": ["\u0430\u043d\u0442\u0438\u0445\u0440\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Antichrist"], "hu": ["Antikrisztus"], "sk": ["antikrist"], "es": ["anticristo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "antikrist", "primary": true}, "\u011den(a\u0135)o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maloportuna\u0135o, embaraso.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0448\u043a\u043e\u0434\u0430", "\u043d\u044f\u0437\u0440\u0443\u0447\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["g\u00eane (incommodit\u00e9)", "incommodit\u00e9", "inconv\u00e9nient"], "en": ["trouble", "inconvenience"], "nl": ["hinder"], "pt": ["inc\u00f3modo (subst.)", "inc\u00f4modo (bras. subst.)", "inconveniente (subst.)"], "ru": ["\u0441\u0442\u0435\u0441\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043d\u0435\u0443\u0434\u043e\u0431\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u0437\u0430\u0442\u0440\u0443\u0434\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u043e\u043c\u0435\u0445\u0430", "\u043d\u0435\u043b\u043e\u0432\u043a\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["St\u00f6rung", "Hindernis"], "it": ["fastidio (inconveniente)", "inconveniente", "problema (inconveniente)", "ostacolo (problema)"]}, "examples": [["la diverseco de la lingvoj estas granda \u011deno por la internaciaj rilatoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011den", "primary": false}, "radiano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezurunuo de ebena angulo en la Internacia Sistemo de unuoj, egala al centra angulo, kiu detran\u0109as sur la cirklo arkon egalan al la radiuso; simb. rad a\u016d rd.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0434\u044b\u044f\u043d"], "fr": ["radian (unit\u00e9 de mesure)"], "en": ["radian"], "nl": ["radian"], "pt": ["radiano"], "ru": ["\u0440\u0430\u0434\u0438\u0430\u043d"], "ca": ["radiant"], "de": ["Radiant"], "hu": ["radi\u00e1n"], "fa": ["\u0631\u0627\u062f\u06cc\u0627\u0646"], "es": ["radi\u00e1n"], "pl": ["radian"]}, "examples": [["la mezuro de stre\u0109ita angulo estas \u03c0 rad", null]], "subdefinitions": []}], "root": "radian", "primary": true}, "fordrinki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Perdi, forigi per drinkado.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u043f\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["boire (d\u00e9penser en beuverie)", "noyer (dans l'alcool)"], "en": ["drink away"], "nl": ["verbrassen", "verdrinken (zijn zorgen bv.)"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043f\u0438\u0442\u044c"], "de": ["ers\u00e4ufen", "versaufen", "verzechen", "vertrinken"], "hu": ["elissza (pl. a p\u00e9nz\u00e9t)"], "pl": ["przepi\u0107"]}, "examples": [["en tiu \u0109i jaro li jam havis tempon fordrinki sian tutan havon kaj la havon de sia edzino", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, la forgesita pipo, rakonto de A. Edelmann, tradukis I. Kaminski"], ["fordrinki sian \u0109agrenon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "drink", "primary": false}, "e\u016dsko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "vasko", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0441\u043a"], "fr": ["Basque (subst.)"], "en": ["Basque"], "nl": ["Bask"], "pt": ["euscaro", "basco"], "ru": ["\u0431\u0430\u0441\u043a"], "hu": ["baszk"], "pl": ["Bask", "Baskijczyk"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "e\u016dsk", "primary": true}, "e\u016dska": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["basque (adj.)"], "en": ["Basque"], "nl": ["Baskisch"], "ru": ["\u0431\u0430\u0441\u043a\u0441\u043a\u0438\u0439"], "pl": ["baskijski"], "hu": ["baszk"]}, "examples": [["la balotado por la e\u016dska parlamento en januaro 2001", "Hektor Alos i Font: Nur etaj esperoj pri balda\u016da solvo, Monatojaro 2002a, numero 8a, p. 11a"]], "subdefinitions": []}], "root": "e\u016dsk", "primary": false}, "triktrako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Surtabla ludo por du homoj, en kiu oni movas peonojn sur triangulaj markoj de duparta breto la\u016d poentoj akiritaj per \u0135etkuboj.", "translations": {"fr": ["backgammon", "jacquet (jeu)", "trictrac"], "bg": ["\u0442\u0430\u0431\u043b\u0430"], "en": ["backgammon"], "pt": ["triquetraque"], "de": ["Backgammon", "Tric Trac"], "pl": ["backgammon", "tryk trak", "tryktrak", "trik trak", "triktrak"], "hu": ["triktrak"]}, "examples": [["Don Gaiferos for\u0135etas de si la tabulon de la triktrako", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 2a, \u0109apitro 26a, p. 541a"]], "subdefinitions": []}], "root": "triktrak", "primary": true}, "palpebrumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Rapide fermi kaj malfermi la palpebrojn \u0109u por ripozigi, la okulon, \u0109u por interkonsente signi kun iu.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u0440\u0433\u0430\u0446\u044c", "\u043c\u043e\u0440\u0433\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0434\u043c\u0456\u0440\u0433\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0434\u043c\u043e\u0440\u0433\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["cligner de l'\u0153il"], "en": ["wink"], "nl": ["knipogen"], "pt": ["piscar", "pestanejar"], "no": ["blinke (med \u00f8ynene)"], "de": ["zwinkern", "blinzeln"], "sv": ["blinka (med \u00f6gonen)"], "hu": ["pislog"], "br": ["gwilc'ha\u00f1"], "ru": ["\u043c\u043e\u0440\u0433\u0430\u0442\u044c", "\u043c\u043e\u0440\u0433\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0434\u043c\u0438\u0433\u043d\u0443\u0442\u044c"], "pl": ["mru\u017cy\u0107 (oczy)"]}, "examples": [["en palpebruma da\u016dro", null], ["mi palpebrumis kun ia filino de komercisto", "La Revizo, akto 2a, sceno 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "palpebr", "primary": false}, "unua\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unuaj produktoj de tero a\u016d bestoj en la sezono.", "translations": {"fi": ["uutinen (uutisvilja, -leip\u00e4 tms.)"], "fr": ["pr\u00e9mices"], "nl": ["primeur (fruit b.v.)"], "it": ["primizia"], "hu": ["prim\u0151r", "els\u0151 term\u00e9s"]}, "examples": [["kiel unuaa\u0135on el via pasto alportu oferdone kukon", "La Malnova Testamento, &Nom 15:20"]], "subdefinitions": []}], "root": "unu", "primary": false}, "pudro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pulvoro el parfumita kaj kolorigita amelo, uzata por tualeto.", "translations": {"be": ["\u043f\u0443\u0434\u0440\u0430"], "en": ["powder (cosmetic facial)"], "nl": ["poeder", "toiletpoeder"], "pt": ["talco", "p\u00f3-de-arroz"], "ru": ["\u043f\u0443\u0434\u0440\u0430"], "de": ["Puder"], "hu": ["p\u00fader"]}, "examples": [["rizpudro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pudr", "primary": true}, "pudri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Sur\u015duti per pudro.", "translations": {"be": ["\u043f\u0443\u0434\u0440\u044b\u0446\u044c"], "hu": ["p\u00faderez"], "de": ["pudern"], "nl": ["poederen"], "ru": ["\u043f\u0443\u0434\u0440\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["la ne\u011de pudritaj kampoj (prujno)", "Z"], ["la sennombraj astroj, kiuj pudras la vastegon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pudr", "primary": false}, "Unui\u011dintaj Arabaj Emirlandoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato en la Araba Duoninsulo kun \u0109efurbo Abudabio. ISO-3166 kodo: AE. \u011ci limas kun Omano, Sauda Arabujo, Persa Golfo kaj Golfo de Omano.", "translations": {"be": ["\u0410\u0431'\u044f\u0434\u043d\u0430\u043d\u044b\u044f \u0410\u0440\u0430\u0431\u0441\u043a\u0456\u044f \u042d\u043c\u0456\u0440\u0430\u0442\u044b"], "fr": ["\u00c9mirats Arabes Unis"], "nl": ["Verenigde Arabische Emiraten"], "ru": ["\u041e\u0431\u044a\u0435\u0434\u0438\u043d\u0451\u043d\u043d\u044b\u0435 \u0410\u0440\u0430\u0431\u0441\u043a\u0438\u0435 \u042d\u043c\u0438\u0440\u0430\u0442\u044b"], "de": ["Vereinigte Arabische Emirate"], "hu": ["Egyes\u00fclt Arab Em\u00edrs\u00e9gek"], "fa": ["\u0627\u0645\u0627\u0631\u0627\u062a \u0645\u062a\u062d\u062f\u0647\u0654 \u0639\u0631\u0628\u06cc"], "ar": ["\u0627\u0644\u0625\u0645\u0627\u0631\u0627\u062a \u0627\u0644\u0639\u0631\u0628\u064a\u0651\u0629 \u0627\u0644\u0645\u062a\u0651\u062d\u062f\u0629"], "pl": ["Zjednoczone Emiraty Arabskie"], "es": ["Emiratos \u00c1rabes Unidos"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "emir", "primary": false}, "bredisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Profesia mastrumanto de bredataj bestoj.", "translations": {"be": ["\u0436\u044b\u0432\u0451\u043b\u0430\u0432\u043e\u0434", "\u0436\u044b\u0432\u0451\u043b\u0430\u0433\u0430\u0434\u043e\u0432\u0435\u0446"], "fr": ["\u00e9leveur"], "en": ["breeder"], "nl": ["kweker"], "pt": ["criador"], "ru": ["\u0436\u0438\u0432\u043e\u0442\u043d\u043e\u0432\u043e\u0434", "\u0441\u043a\u043e\u0442\u043e\u0432\u043e\u0434", "\u0441\u043a\u043e\u0442\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Z\u00fcchter"], "hu": ["teny\u00e9szt\u0151"], "pl": ["hodowca"]}, "examples": [["la\u016dprofesie abelbredisto", "Evgeni Georgiev: Sir Edmund Hillary, Monatojaro 2000a, numero 10a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bred", "primary": false}, "sukuri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Doni la unuan helpon kaj flegon al vunditoj.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u044c \u043f\u0435\u0440\u0432\u0443\u044e \u043f\u043e\u043c\u043e\u0449\u044c"], "nl": ["eerste hulp verlenen"], "pl": ["udzieli\u0107 pierwszej pomocy"], "de": ["erste Hilfe leisten"], "it": ["soccorrere"], "es": ["socorrer"], "hu": ["els\u0151seg\u00e9lyben r\u00e9szes\u00edt"]}, "examples": [["hodia\u016d oni sukuras unue per senhezita spirodonado kaj ritma korpremado, \u011dis venos ambulanco", "Jomo IPFELKOFER: Esploroj kortu\u015daj, Monato, n-ro 10/2001"]], "subdefinitions": []}], "root": "sukur", "primary": true}, "speciismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Opinio, ke homo estu respektata pro pli vastaj rajtoj ol aliaj estuloj, rigardata kiel speco de rasismo fare de kontra\u016dspeciistoj.", "translations": {"fr": ["sp\u00e9cisme"]}, "examples": [["por streki la disigan linion inter ni kaj la aliaj bestoj se vi elektus la aspekton, kiel barieron, vi estus kulpa pri iu tipo de rasismo: la speciismo, kiu ne estas malpli grava", "P. L. Cinquantini, La rajtoj de bestoj, [vidita en 2008]"]], "subdefinitions": []}], "root": "speci", "primary": false}, "atrakcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unuopa spekta\u0135o en cirko a\u016d en varieteo, unuopa ludo en publika distrejo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0442\u0440\u0430\u043a\u0446\u044b\u0451\u043d"], "fr": ["attraction (spectacle)"], "nl": ["attractie", "vermakelijkheid"], "ru": ["\u0430\u0442\u0442\u0440\u0430\u043a\u0446\u0438\u043e\u043d"], "de": ["Attraktion"], "es": ["atracci\u00f3n (espect\u00e1culo)"]}, "examples": [["la\u016dlonge de Moskva-rivero eltiris sin, alterne kun frukto-vendejoj kaj trinkbudoj, atrakcioj", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "atrakci", "primary": true}, "enbalzamigisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo profesie preparanta precipe kadavrojn por konservo per balzamo kaj eventuale per aliaj procedoj.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0430\u043b\u044c\u0437\u0430\u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u0449\u0438\u043a"], "fr": ["embaumeur"], "de": ["Einbalsamierer"]}, "examples": [["la enbalzamigistoj elprenis la korpon de Ramzes XII el la soda bano", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "balzam", "primary": false}, "popularigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Konigi al publiko.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043f\u0443\u043b\u044f\u0440\u044b\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["populariser"], "ru": ["\u043f\u043e\u043f\u0443\u043b\u044f\u0440\u0438\u0437\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u043f\u0443\u043b\u044f\u0440\u0438\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["popularigi la sciencon", "Plena Vortaro de Esperanto"]], "subdefinitions": []}], "root": "popular", "primary": false}, "luter(an)ismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unu el protestantaj konfesioj, aperinta en 16 jarcento en Germanujo kaj bazita sur la instruo de Lutero. Luteranismo malpli radikale, ol kalvinismo, neis katolikajn ritojn.", "translations": {"be": ["\u043b\u044e\u0442\u044d\u0440\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["luth\u00e9ranisme"], "bg": ["\u043b\u0443\u0442\u0435\u0440\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "nl": ["lutheranisme", "lutherdom"], "pt": ["luteranismo"], "el": ["\u03bb\u03bf\u03b8\u03b7\u03c1\u03b1\u03bd\u03b9\u03c3\u03bc\u03cc\u03c2"], "de": ["Luthertum", "Lutheranismus"], "it": ["luteranesimo"], "hu": ["luteranizmus"], "sk": ["luter\u00e1nstvo"], "en": ["Lutheranism"], "ru": ["\u043b\u044e\u0442\u0435\u0440\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "es": ["luteranismo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Luter", "primary": false}, "forpasi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malaperi, iom post iom nenii\u011di, senrevene.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0439\u0442\u0438", "\u043f\u0440\u043e\u0445\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c", "\u0443\u0445\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["passer (disparaitre)"], "en": ["pass away", "die"], "nl": ["vergaan", "sterven", "overlijden"], "br": ["tremen (mont da get)"], "pl": ["przemija\u0107", "skona\u0107"], "hu": ["elm\u00falik", "v\u00e9get \u00e9r", "elh\u00fany"]}, "examples": [["\u0109io forpasas", null], ["\u015dia beleco forpasis", null], ["la okazo, la modo jam forpasis", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pas", "primary": false}, "transitiva": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvalifikas verbon, kiu esprimas agon rekte pasantan de subjekto al objekto kaj kies komplemento estas en Esperanto senpere kaj senprepozicie signita per akuz.; transira. Ekz..", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0445\u043e\u0434\u043d\u044b\u0439 (\u0433\u043b\u0430\u0433\u043e\u043b)"], "fr": ["transitif"], "en": ["transitive"], "nl": ["transitief"], "pt": ["trasitivo"], "be": ["\u0442\u0440\u0430\u043d\u0437\u0456\u0442\u044b\u045e\u043d\u044b", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u0445\u043e\u0434\u043d\u044b"], "de": ["transitiv"], "hu": ["t\u00e1rgyas", "tranzit\u00edv"], "es": ["transitivo"]}, "examples": [["movi, frapi, turni, lavi, komenci, \u0109esigi, enuigi, da\u016drigi", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u0430\u043d\u0437\u0438\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["tranzit\u00edv (csoport)"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri interna rilato R ene de aro E) Tia, ke la kunliga\u0135o R\u25e6R\u2282R.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u0430\u043d\u0437\u0438\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439"], "pl": ["(relacja) przechodnia", "(relacja) tranzytywna"], "hu": ["tranzit\u00edv (rel\u00e1ci\u00f3)"]}, "examples": [["la idento-rilato estas transitiva", null], ["R estas transitiva, se kaj nur se de la fakto, ke xRy kaj yRz, sekvas, ke xRz", null], ["transitiveco estas nepra eco de ekvivalento-rilato", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri grupo G de bildigoj super aro E) Tia, ke por ajnaj du elementoj de E ekzistas bildigo en G, kiu \u0135etas unu al la alia.", "translations": {"pl": ["(grupa) tranzytywna"]}, "examples": []}]}], "root": "transitiv", "primary": true}, "egallatera": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri plurlatero) Kies \u0109iuj lateroj estas egalaj.", "translations": {"be": ["\u0440\u043e\u045e\u043d\u0430\u0441\u0442\u0430\u0440\u043e\u043d\u044c\u043d\u0456"], "fr": ["\u00e9quilat\u00e9ral"], "en": ["equilateral"], "pt": ["eq\u00fcil\u00e1tero", "equil\u00e1tero"], "ru": ["\u0440\u0430\u0432\u043d\u043e\u0441\u0442\u043e\u0440\u043e\u043d\u043d\u0438\u0439"], "de": ["gleichseitig"], "hu": ["egyenl\u0151 oldal\u00fa"], "pl": ["r\u00f3wnoboczny"]}, "examples": [["egallatera triangulo estas anka\u016d regula", null]], "subdefinitions": []}], "root": "later", "primary": false}, "luna": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al luno.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0443\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["lunaire"], "nl": ["maan-"], "pt": ["lunar"], "be": ["\u043c\u0435\u0441\u044f\u0447\u043d\u044b", "\u043c\u0435\u0441\u044f\u0446\u043e\u0432\u044b"], "de": ["Mond-", "lunar"], "sv": ["m\u00e5n-"], "hu": ["hold-"], "sk": ["mesa\u010dn\u00fd"], "es": ["lunar"], "br": ["-loar"], "it": ["lunare", "selenico", "selenitico"], "pl": ["ksi\u0119\u017cycowy"], "he": ["\u05d9\u05e8\u05d7\u05d9"]}, "examples": [["luna lumo, helo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lun", "primary": false}, "faksa\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Letero sendita per faksilo.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u043a\u0441 (\u043b\u0456\u0441\u0442)"], "fr": ["fax (document)", "t\u00e9l\u00e9copie (document)"], "tr": ["faks(belge)"], "pl": ["faks", "telefaks"], "ru": ["\u0444\u0430\u043a\u0441 (\u0434\u043e\u043a\u0443\u043c\u0435\u043d\u0442)"]}, "examples": [["oni povas samtempe printi leteron kaj ricevi faksa\u0135on", "Klivo, Kio estas Javo?, Monato, jaro 1998a, numero 5a, p. 13a"]], "subdefinitions": []}], "root": "faks", "primary": false}, "protozoo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bran\u0109o de unu\u0109elaj animaloj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0435\u0439\u0448\u0438\u0435 (\u0442\u0438\u043f\u043e\u0434\u043d\u043e\u043a\u043b\u0435 \u0442\u043e\u0447\u043d\u044b\u0445)"], "fr": ["protozoaire"], "nl": ["protozo\u00f6n"], "pt": ["protozo\u00e1rio"], "de": ["Protozoon"], "pl": ["pierwotniak"], "hu": ["egysejt\u0171", "v\u00e9gl\u00e9ny", "protozoa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "unu\u0109elulo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "protozo", "primary": true}, "luno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Astro, kiu estas satelito de la Tero kaj rondiras \u0109irka\u016d \u011di.", "translations": {"be": ["\u041c\u0435\u0441\u044f\u0446"], "fr": ["lune"], "en": ["Moon"], "nl": ["maan"], "pt": ["lua"], "ru": ["\u041b\u0443\u043d\u0430"], "de": ["Mond"], "it": ["Luna"], "hu": ["Hold"], "sk": ["Mesiac"], "bg": ["\u043b\u0443\u043d\u0430"], "pl": ["ksi\u0119\u017cyc", "miesi\u0105c (przest.)"], "br": ["loar"], "zh": ["\u6708 [yu\u00e8]", "\u6708\u4eae [yu\u00e8liang]", "\u6708\u7403 [yu\u00e8qi\u00fa]"], "sv": ["m\u00e5ne"], "ja": ["\u6708 [\u3064\u304d]"], "es": ["Luna"], "he": ["\u05d9\u05e8\u05d7"]}, "examples": [["fazoj de la luno", null], ["lunkvarono", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nomo donita al naturaj satelitoj de aliaj planedoj ol tero.", "translations": {"be": ["\u043c\u0435\u0441\u044f\u0446", "\u0441\u043f\u0430\u0434\u0430\u0440\u043e\u0436\u043d\u0456\u043a"], "en": ["moon"], "nl": ["maan"], "ru": ["\u043b\u0443\u043d\u0430", "\u0441\u043f\u0443\u0442\u043d\u0438\u043a"], "it": ["satellite naturale", "luna (nome comune)"], "hu": ["hold"], "sk": ["mesiac (nebesk\u00e9 teleso)"], "pl": ["ksi\u0119\u017cyc", "satelita"], "br": ["loarenn"], "es": ["luna"]}, "examples": [["la lunoj de Jupitero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lun", "primary": true}, "la\u016drencio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento, transuranio kun atomnumero 103, atompezo 260,1053, simbolo Lr. \u0108iuj izotopoj de tiu elemento estas radioaktivaj.", "translations": {"be": ["\u043b\u0430\u045e\u0440\u044d\u043d\u0441\u0456\u0439"], "fr": ["lawrencium"], "en": ["lawrencium"], "nl": ["lawrencium"], "pt": ["laur\u00eancio (qu\u00edm.)"], "ru": ["\u043b\u043e\u0443\u0440\u0435\u043d\u0441\u0438\u0439"], "de": ["Lawrencium"], "it": ["lawrencio"], "hu": ["laurencium"], "br": ["laorensiom"], "es": ["laurencio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "la\u016drenci", "primary": true}, "inhalilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato por inhali.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0433\u0430\u043b\u044f\u0442\u043e\u0440"], "fr": ["inhalateur"], "nl": ["inhalatietoestel"], "pt": ["inalador (aparelho)"], "de": ["Inhalator"], "es": ["inhalador"], "hu": ["inhal\u00e1tor", "bel\u00e9legeztet\u0151 k\u00e9sz\u00fcl\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "inhal", "primary": false}, "peritoneo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Membrano entenanta la intestojn.", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u0443\u0445\u0430\u0432\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["p\u00e9ritoine"], "en": ["peritoneum"], "nl": ["buikvlies"], "pt": ["perit\u00f4nio"], "la": ["peritoneum"], "de": ["Bauchfell", "Peritoneum"], "hu": ["hash\u00e1rtya", "peritoneum"], "pl": ["otrzewna"], "br": ["rouedenn ar bouzello\u00f9", "rouedenn-gof"], "ru": ["\u0431\u0440\u044e\u0448\u0438\u043d\u0430"], "es": ["peritoneo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "peritone", "primary": true}, "plektobarilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Barilo el densaj vivantaj arbetoj, a\u016d detran\u0109itaj bran\u0109etoj.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0433\u0430\u0440\u0430\u0434\u0437\u044c"], "fr": ["treillis (cl\u00f4ture)", "haie"], "en": ["hegderow"], "ru": ["\u0438\u0437\u0433\u043e\u0440\u043e\u0434\u044c"], "de": ["Hecke"], "hu": ["vessz\u0151ker\u00edt\u00e9s", "s\u00f6v\u00e9nyker\u00edt\u00e9s"], "br": ["treilh"], "pl": ["p\u0142ot"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bar", "primary": false}, "kolumno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vertikalaj paralelaj dividoj de pa\u011do.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u0451\u043d\u043a\u0430 (\u0442\u044d\u043a\u0441\u0442\u0443)", "\u0441\u043b\u0443\u043f\u043e\u043a"], "fr": ["colonne (imprim\u00e9e)"], "en": ["column"], "nl": ["kolom", "rij (kolom)"], "ru": ["\u043a\u043e\u043b\u043e\u043d\u043a\u0430 (\u0432 \u0433\u0430\u0437\u0435\u0442\u0435, \u043a\u043d\u0438\u0433\u0435)", "\u0441\u0442\u043e\u043b\u0431\u0435\u0446"], "de": ["Spalte", "(Zeitungs-)Kolumne"], "sv": ["spalt", "kolumn"]}, "examples": [["\u0109iufoje, kiam Jehudi tralegis tri a\u016d kvar kolumnojn, la re\u011do detran\u0109is ilin", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Vico de objektoj a\u016d personoj aran\u011ditaj unu post a\u016d sub la alia.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u0451\u043d\u0430", "\u0441\u043b\u0443\u043f\u043e\u043a"], "fr": ["colonne (alignement)", "alignement", "file (colonne)", "ligne (colonne)", "c\u00f4te (de tricot)"], "nl": ["kolom", "colonne"], "pt": ["coluna"], "ru": ["\u043a\u043e\u043b\u043e\u043d\u043d\u0430 (\u0432\u043e\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0441\u0442\u0440\u043e\u0439)", "\u0441\u0442\u043e\u043b\u0431\u0435\u0446 (\u0446\u0438\u0444\u0440)"], "de": ["Kolonne"], "sv": ["kolonn"]}, "examples": [["la ataka kolono konsistis el kvin kolumnoj kaj dek linioj", null], ["vi forgesis adicii la ciferojn de la tria maldekstra kolumno", null], ["la peonoj de la re\u011dkolumno", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kolumn", "primary": true}, "submeti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Meti iun a\u016d ion sub la povon, influon, priagadon de iu a\u016d io, sub la efikon de io.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u043a\u043b\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456", "\u043f\u0430\u0434\u0441\u0442\u0430\u0432\u0456\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u0430\u0434\u0441\u0442\u0430\u0432\u0456\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0434\u0432\u0435\u0440\u0433\u043d\u0443\u0446\u044c"], "fr": ["soumettre"], "nl": ["onderwerpen"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043b\u043e\u0436\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0434\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c (\u043d\u0430 \u0441\u0443\u0434, \u0440\u0430\u0441\u0441\u043c\u043e\u0442\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435)", "\u043f\u043e\u0434\u0432\u0435\u0440\u0433\u043d\u0443\u0442\u044c"], "sv": ["underst\u00e4lla", "underkasta"], "hu": ["al\u00e1tesz", "al\u00e1rak", "al\u00e1vet", "al\u00e1rendel", "beterjeszt"], "br": ["bazhyeva\u00f1", "suja\u00f1"], "pl": ["podk\u0142ada\u0107", "podstawia\u0107"]}, "examples": [["sin submeti al la plimulto", null], ["submeti\u011di al la komuna disciplino", "Z"], ["submeti proponon al atenta konsidero, al vo\u0109donado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "met", "primary": false}, "adresato": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La\u016d la gramatiko kaj la kutima modelo Petro adresas leteron al Pa\u016dlo, la adresato devus esti la letero (komparu letero adresita al Pa\u016dlo). La formo adresulo estas tute malpreciza, \u0109ar logike \u011di egale ta\u016dgas indiki la adresanton. Gramatike \u011dusta formo estus aladresato, tamen fakte \u011di ne estas uzata. Tial en tia situacio oni prefere nomu Petron sendanto kaj Pa\u016dlon, ricevonto."], "primary definition": "Tiu, kies nomon surhavas letero a\u016d paka\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0440\u0430\u0441\u0430\u0442"], "fr": ["destinataire"], "en": ["addressee"], "nl": ["geadresseerde"], "pt": ["destinat\u00e1rio"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0443\u0447\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u0430\u0434\u0440\u0435\u0441\u0430\u0442"], "de": ["Empf\u00e4nger", "Adressat"], "sv": ["adressat"], "hu": ["c\u00edmzett"], "sk": ["adres\u00e1t"], "br": ["degemerer"], "es": ["destinatario"], "he": ["\u05e0\u05de\u05e2\u05df"]}, "examples": [["en korespondado kun personoj nekonataj estas bone \u0109iam peni uzadi nur vortojn el \u00abFundamento\u00bb \u0109ar nur pri tiaj vortoj ni povas esti certaj, ke nia adresato ilin nepre trovos en sia vortaro", "Fundamento de Esperanto, anta\u016dparolo"]], "subdefinitions": []}], "root": "adres", "primary": false}, "subrosti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eki kuiradon de man\u011da\u0135o per rostado \u011dis la rosta\u0135o ekhavas iom brunan koloron.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0441\u043c\u0430\u0436\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["saisir", "faire revenir"], "nl": ["bruinen (v.vlees bv."], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0436\u0430\u0440\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0434\u0436\u0430\u0440\u0438\u0442\u044c"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05e9\u05d7\u05d9\u05dd \\\u05e9\u05d7\u05dd\\"], "de": ["anbr\u00e4unen"], "hu": ["megpir\u00edt"]}, "examples": [["subrosti diserigitajn cepojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rost", "primary": false}, "malplimulto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto, partio kun malpli multaj eroj, anoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0435\u043d\u0448\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["minorit\u00e9"], "en": ["minority"], "nl": ["minderheid"], "ru": ["\u043c\u0435\u043d\u044c\u0448\u0438\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Minderheit"], "hu": ["kisebbs\u00e9g"]}, "examples": [["farata de grandega plimulto kontra\u016d malgrandega malplimulto", "Homoarnismo"], ["cedo de la malplimulto al la plimulto", "Homoarnismo"]], "subdefinitions": []}], "root": "mult", "primary": false}, "geometria progresio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tia progresio, ke \u0109iu \u011dia termo, esceptante la unuan, estas la geometria meznombro de la anta\u016da kaj de la posta.", "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u0430\u043c\u044d\u0442\u0440\u044b\u0447\u043d\u0430\u044f \u043f\u0440\u0430\u0433\u0440\u044d\u0441\u0456\u044f"], "fr": ["suite g\u00e9om\u00e9trique", "progression g\u00e9om\u00e9trique"], "en": ["geometric sequence", "geometric progression"], "nl": ["meetkundige rij", "meetkundige reeks"], "ru": ["\u0433\u0435\u043e\u043c\u0435\u0442\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u043f\u0440\u043e\u0433\u0440\u0435\u0441\u0441\u0438\u044f"], "de": ["geometrische Folge", "geometrische Progression"], "hu": ["m\u00e9rtani sorozat"], "fa": ["\u062a\u0635\u0627\u0639\u062f \u0647\u0646\u062f\u0633\u06cc", "\u062f\u0646\u0628\u0627\u0644\u0647\u0654 \u0647\u0646\u062f\u0633\u06cc"], "pl": ["ci\u0105g geometryczny", "post\u0119p geometryczny"]}, "examples": [["la n-a termo de tia progresio egalas al la produto de konstanto per la anta\u016da termo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "progresi", "primary": false}, "\u0135ulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezurunuo de energio en la Internacia Sistemo de unuoj, egala al la laboro de me\u0125anika forto je unu ne\u016dtono , kies aplikopunkto movi\u011das je unu metro la\u016d la direkto de la forto; simb. J.", "translations": {"be": ["\u0434\u0436\u043e\u045e\u043b\u044c (\u0430\u0434\u0437\u0456\u043d\u043a\u0430 \u0432\u044b\u043c\u044f\u0440\u044d\u043d\u044c\u043d\u044f)"], "fr": ["joule (unit\u00e9 de mesure)"], "en": ["joule"], "nl": ["joule"], "ru": ["\u0434\u0436\u043e\u0443\u043b\u044c"], "de": ["Joule"], "it": ["joule"], "hu": ["joule"], "es": ["julio"], "pl": ["d\u017cul"]}, "examples": [["en elektrodinamiko unu \u0135ulo estas laboro efektivigita de elektra kvanto je unu kulombo fluanta sub tensio je unu volto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0134ul", "primary": false}, "sendifina modo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Tiu mistermino estas evitinda, \u0109ar infinitivo ne estas \u00abmodo\u00bb la\u016d iu ajn moderna vortuzo."], "primary definition": "= Infinitivo.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u043e\u043f\u0440\u0435\u0434\u0435\u043b\u0451\u043d\u043d\u0430\u044f \u0444\u043e\u0440\u043c\u0430 \u0433\u043b\u0430\u0433\u043e\u043b\u0430", "\u0438\u043d\u0444\u0438\u043d\u0438\u0442\u0438\u0432"], "fr": ["mode infinitif"], "de": ["Infinitiv"], "nl": ["onbepaalde wijs", "infinitief"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "difin", "primary": false}, "stokasta variablo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u0443\u0447\u0430\u0439\u043d\u0430\u044f \u0432\u0435\u043b\u0438\u0447\u0438\u043d\u0430", "\u0441\u043b\u0443\u0447\u0430\u0439\u043d\u0430\u044f \u043f\u0435\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f"], "fr": ["variable al\u00e9atoire"], "en": ["variate", "random variable"], "fa": ["\u0645\u062a\u063a\u06cc\u0631 \u062a\u0635\u0627\u062f\u0641\u06cc"], "de": ["Zufallsvariable", "Zufallsgr\u00f6\u00dfe"], "pl": ["zmienna losowa"], "hu": ["val\u00f3sz\u00edn\u0171s\u00e9gi v\u00e1ltoz\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "variabl", "primary": false}, "Diano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Romia virga diino de \u0109aso, simila al helena Artemido.", "translations": {"en": ["Diana"], "nl": ["Diana"], "it": ["Diana"], "pl": ["Diana"], "hu": ["Di\u00e1na"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Latindevena virina anta\u016dnomo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Dian", "primary": true}, "unutona": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iam samsona, samkolora, samaspekta, ne sufi\u0109e varia, teda.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043d\u0430\u0442\u043e\u043d\u043d\u044b", "\u043c\u0430\u043d\u0430\u0442\u043e\u043d\u043d\u044b"], "fr": ["monotone"], "en": ["monotone", "monotonous"], "nl": ["eentonig"], "pt": ["mon\u00f3tono"], "ru": ["\u043c\u043e\u043d\u043e\u0442\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043e\u0434\u043d\u043e\u0442\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["eint\u00f6nig"], "hu": ["egyhang\u00fa", "monoton"]}, "examples": [["la silenta, humila, unutona penso de la pala virino", "Marta"], ["iliaj raportoj estis tede unutonaj", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 16a"], ["iu obtuza, unutona bruado", "Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, unua parto, \u0109apitro 1a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "banala. griza, monotona", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ton", "primary": false}, "denaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antikva romia monunuo.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u043d\u0430\u0440"], "fr": ["denier"], "pt": ["den\u00e1rio"], "ru": ["\u0434\u0438\u043d\u0430\u0440\u0438\u0439"], "ca": ["denari"], "de": ["Denar"], "hu": ["d\u00e9n\u00e1r"], "es": ["denario"], "lat": ["denarius"], "pl": ["denar"]}, "examples": [["kial oni ne vendis \u0109i tiun \u015dmira\u0135on por tricent denaroj kaj donis al malri\u0109uloj?", "La Nova Testamento, S. Johano 12:5"]], "subdefinitions": []}], "root": "denar", "primary": true}, "municio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Proviza\u0135oj da militistaj pafa\u0135oj (pulvo, kugloj, obusoj ks).", "translations": {"be": ["\u0431\u043e\u0435\u043f\u0440\u044b\u043f\u0430\u0441\u044b", "\u0431\u043e\u0435\u0437\u0430\u043f\u0430\u0441", "\u0431\u043e\u0435\u043a\u0430\u043c\u043f\u043b\u0435\u043a\u0442"], "fr": ["munitions"], "en": ["munitions"], "nl": ["munitie"], "pt": ["muni\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0431\u043e\u0435\u043f\u0440\u0438\u043f\u0430\u0441\u044b", "\u0431\u043e\u0435\u0437\u0430\u043f\u0430\u0441"], "ca": ["munici\u00f3"], "hu": ["mun\u00edci\u00f3", "l\u0151szer"], "es": ["munici\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "munici", "primary": true}, "proverbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Popoldiro esprimanta, ofte en vortfiguro, konsilon a\u016d konstaton ta\u016dgan por iu situacio.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u043a\u0430\u0437\u043a\u0430"], "fr": ["proverbe"], "en": ["proverb", "adage", "saw (old saying)"], "nl": ["spreekwoord"], "pt": ["prov\u00e9rbio", "prol\u00f3quio", "anexim", "ditado", "par\u00eamia", "rif\u00e3o", "ad\u00e1gio", "m\u00e1xima"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u043b\u043e\u0432\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Sprichwort"], "it": ["proverbio"], "hu": ["k\u00f6zmond\u00e1s"], "fa": ["\u0636\u0631\u0628\u200c\u0627\u0644\u0645\u062b\u0644"], "cs": ["p\u0159\u00edslov\u00ed"], "sv": ["ordspr\u00e5k"], "es": ["proverbio"]}, "examples": [["proverbo estas sperto, proverbo estas averto", "Proverbaro esperanta"], ["konado de proverboj estas necesa por perfekta konado de la lingvo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "proverb", "primary": true}, "grandi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kreski.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0432\u044f\u043b\u0456\u0447\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["augmenter", "croitre", "grandir (intr.)"], "en": ["grow"], "nl": ["groeien"], "pt": ["crescer"], "ru": ["\u0443\u0432\u0435\u043b\u0438\u0447\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["wachsen"], "sv": ["v\u00e4xa"], "pl": ["powi\u0119ksza\u0107 si\u0119", "rosn\u0105\u0107", "urasta\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grand", "primary": false}, "iriso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ronda, kunstre\u0109ebla, diverskolora membrano en la okulglobo, kun centra truo por enlasi la lumradiojn.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0434\u0443\u0436\u043d\u0430\u044f \u043e\u0431\u043e\u043b\u043e\u0447\u043a\u0430 (\u0433\u043b\u0430\u0437\u0430)"], "fr": ["iris (de l'\u0153il)"], "en": ["iris"], "nl": ["iris (in oog)", "regenboogvlies"], "pt": ["\u00edris (anatomia humana)"], "de": ["Iris", "Regenbogenhaut"], "hu": ["sziv\u00e1rv\u00e1nyh\u00e1rtya", "\u00edrisz (szem\u00e9)"], "pl": ["t\u0119cz\u00f3wka (oka)"], "es": ["iris"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "iris", "primary": true}, "enkatenigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ligi per kateno.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043a\u043e\u0432\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c \u0432 \u043a\u0430\u043d\u0434\u0430\u043b\u044b (\u043e \u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u043a\u0435)", "\u0441\u0430\u0436\u0430\u0442\u044c \u043d\u0430 \u0446\u0435\u043f\u044c (\u043e \u0436\u0438\u0432\u043e\u0442\u043d\u043e\u043c)"], "fr": ["encha\u00eener", "entraver"], "en": ["fetter", "shackle", "restrain", "handcuff"], "nl": ["ketenen", "boeien"], "de": ["anketten", "in Ketten legen"], "hu": ["megbilincsel", "b\u00e9kly\u00f3ba ver", "l\u00e1ncraver"]}, "examples": [["kateni beston", null], ["mi estis katenita, kiam mi staris en la akuzitejo", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato, \u0109apitro 2a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Malhelpi ies liberan agadon.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043a\u043e\u0432\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "nl": ["ketenen (fig.)"], "hu": ["korl\u00e1toz", "g\u00e1tol"]}, "examples": [["kiu donacon prenas, tiu sin katenas", "Proverbaro esperanta"], ["ili sidis en mallumo, katenitaj de mizero", "Z"], ["kial do ni devas senbezone kateni nin?", "Z"], ["kiu sian langon katenas, Dio lin benas", "Proverbaro esperanta"], ["en lingvaj demandoj \u0109iu superflua decido malutile katenas", "Z"], ["dan\u011dere enkatenigi la lingvon", "Z"], ["li staris, kvaza\u016d katenite al la tero", null], ["katenis min tiu grandioza spektaklo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "katen", "primary": false}, "sekcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparta parto de institucio, societo, ordinare kun propra tasko a\u016d loko.", "translations": {"be": ["\u0441\u044d\u043a\u0446\u044b\u044f", "\u0441\u044d\u043a\u0442\u0430\u0440", "\u0430\u0434\u0434\u0437\u0435\u043b", "\u0430\u0434\u0434\u0437\u044f\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0440\u0430\u0437\u044c\u0434\u0437\u0435\u043b"], "fr": ["section (partie)"], "en": ["section"], "nl": ["afdeling"], "ru": ["\u0441\u0435\u043a\u0446\u0438\u044f", "\u0441\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440", "\u043e\u0442\u0434\u0435\u043b", "\u043e\u0442\u0434\u0435\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0440\u0430\u0437\u0434\u0435\u043b"], "de": ["Abteilung", "Sektion"], "sv": ["sektion"], "hu": ["oszt\u00e1ly", "r\u00e9szleg", "tagozat"], "fa": ["\u0628\u062e\u0634", "\u0642\u0633\u0645\u062a"], "it": ["settore (parte, gruppo)", "sezione (parte, gruppo)"]}, "examples": [["ili decidis proponi al \u0109iuj amikoj de interpopola justeco unui\u011di en apartan grupon, kiu inter la amikoj de internacia lingvo prezentus apartan sekcion", "Homoarnismo"], ["\u011di necesigas la kunlaboron de \u0109iuj sekcioj en la kompanio en unu grandega projekto", "M. Vanden Bempt, Al nova komuna epoko, Monato, jaro 1997a, numero 3a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Parto de sinetenda tuta\u0135o, ekzemple de strato, verko.", "translations": {"hu": ["szakasz", "r\u00e9sz"]}, "examples": [["la\u016dlonge de kanalsekcio \u0109. sesoble pli longa ol la profundo de la akvo", "OH, \u0108u akvo fluas supren ie ajn en la mondo?, Monatojaro 2001a, numero 3a, p. 22a"], ["tion mi klarigos en la sekva sekcio", "Klivo, Kio estas Javo?, Monatojaro 1998a, numero 5a, p. 13a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sekci", "primary": true}, "dormigilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Endormiga drogo.", "translations": {"be": ["\u0441\u043d\u0430\u0442\u0432\u043e\u0440\u043d\u0430\u0435"], "fr": ["somnif\u00e8re"], "en": ["soporific"], "ru": ["\u0441\u043d\u043e\u0442\u0432\u043e\u0440\u043d\u043e\u0435"], "de": ["Schlafmittel"], "pl": ["\u015brodek nasenny"], "hu": ["altat\u00f3(szer)"]}, "examples": [["mi uzas nek dormigilojn nek aliajn psikmedikamentojn", "Claude Piron, Kien esperanto? prelego kasede prezentita okaze de kunveno en Cully, Svislando, en septembro 1994."], ["oficiale mi ne havas efektivan dormigilon, kaj neoficiale... oni ne donas tiajn a\u0135ojn almoze e\u0109 al blinduloj", "El vivo de \u0109uk\u0109oj, la trimova \u015dakproblemo (tria skizo el la \u0109uk\u0109a vivo), aldono al la Esperanta Ligilo, dec. 1947"]], "subdefinitions": []}], "root": "dorm", "primary": false}, "anekdotaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kolekto de anekdotoj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0431\u043e\u0440\u043d\u0438\u043a \u0430\u043d\u0435\u043a\u0434\u043e\u0442\u043e\u0432", "\u0441\u0435\u0440\u0438\u044f \u0430\u043d\u0435\u043a\u0434\u043e\u0442\u043e\u0432"], "fr": ["recueil d'anecdotes"]}, "examples": [["folklora anekdotaro pri du samvila\u011danoj, kiuj samtempe amikas kaj malamikas", "M. Evlogieva, Re: Bulgara proverbo, soc.culture.esperanto, 1998-02-19"]], "subdefinitions": []}], "root": "anekdot", "primary": false}, "ina": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta la sekson de ino.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0435\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["f\u00e9minin", "femelle (adj.)"], "nl": ["vrouwelijk"], "pt": ["feminino", "feminil"], "de": ["weiblich"], "tp": ["meli"], "hu": ["n\u0151i", "n\u0151st\u00e9ny-"], "vo": ["jilik"]}, "examples": [["inaj floroj, organoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(pri rimo) Fini\u011danta per senakcenta silabo; (pri cezuro) sekvanta senakcentan silabon.", "translations": {"fr": ["(rime) f\u00e9minine"], "hu": ["n\u0151i(r\u00edm)"]}, "examples": [["\u00aboro\u00bb, \u00abkoro\u00bb konsistigas inan rimon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "in", "primary": false}, "trafikrondo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ofte meze de trafikrondo estas \u011dardeno, a\u016d fontano, a\u016d arta\u0135o (skulpta\u0135o), a\u016d reklamaj afi\u015doj kaj tiel plu."], "primary definition": "Loko, kie veturiloj devas ronde \u0109irka\u016dveturi unudirekte, por transiri de unu al alia de la kunligataj stratoj a\u016d vojoj.", "translations": {"it": ["isola rotazionale", "rotatoria"], "pt": ["rotat\u00f3ria", "r\u00f3tula (tr\u00e1fego)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rond", "primary": false}, "trabanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u043f\u0443\u0442\u043d\u0438\u043a"], "be": ["\u0441\u043f\u0430\u0434\u0430\u0440\u043e\u0436\u043d\u0456\u043a", "\u0441\u0430\u0442\u044d\u043b\u0456\u0442"], "de": ["Trabant", "Satellit"], "nl": ["satelliet"], "hu": ["m\u0171hold", "cimbora", "csatl\u00f3s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "trabant", "primary": true}, "postgvardio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u0440'\u0435\u0440\u0433\u0430\u0440\u0434"], "fr": ["arri\u00e8re-garde"], "nl": ["achterhoede"], "pt": ["retaguarda (tropa)"], "ru": ["\u0430\u0440\u044c\u0435\u0440\u0433\u0430\u0440\u0434"], "de": ["Nachtrupp", "Nachhut"], "hu": ["h\u00e1tv\u00e9d"], "es": ["retaguardia"]}, "examples": [["la postgvardion formis kvar sklavoj, peze armitaj, rajdantaj sur dromedaroj", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 2"]], "subdefinitions": []}], "root": "gvardi", "primary": false}, "imunologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri la imunsistemo, pri \u011dia funkciado kontra\u016d korpofremdaj substancoj.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043c\u043c\u0443\u043d\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "fr": ["immunologie"], "nl": ["immunologie", "immuniteitsleer"], "pt": ["imunologia"], "fa": ["\u0627\u06cc\u0645\u0646\u06cc\u200c\u0634\u0646\u0627\u0633\u06cc", "\u0627\u06cc\u0645\u0648\u0646\u0648\u0644\u0648\u0698\u06cc"], "pl": ["immunologia"], "hu": ["immunol\u00f3gia"]}, "examples": [["estis 1967, kiam li komencis labori en imunologio kaj virusologio", "Liga Colombiana de Esperanto, Manuel Elkin Patarroyo, [vidita je 2006-05-26]"]], "subdefinitions": []}], "root": "imunologi", "primary": true}, "trakti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Diskuti pri la kondi\u0109oj de iu afero por finveni al interkonsento.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 \u043f\u0435\u0440\u0435\u0433\u043e\u0432\u043e\u0440\u044b"], "fr": ["traiter"], "en": ["treat"], "nl": ["onderhandelen"], "pt": ["tratar"], "de": ["behandeln", "abhandeln"], "hu": ["t\u00e1rgyal"]}, "examples": [["trakti kun la venkinto pri la paco", "B"], ["pritrakti pacon", null], ["trakti negocon, pri negoco", null], ["(inter)trakti vendon, pri vendo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Agi, konduti iamaniere kontra\u016d iu a\u016d io.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0445\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043e\u0431\u0440\u0430\u0449\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f (\u0441 \u043a\u0435\u043c-\u043b.)", "\u0442\u0440\u0430\u043a\u0442\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "nl": ["behandelen"], "hu": ["kezel", "b\u00e1nik"]}, "examples": [["trakti afable la gaston", null], ["trakti iun severe, nedece, la\u016dmerite, perfide", null], ["trakti iun kiel krimulon", null], ["trakti (plenumi kaj konsideri) serioze sian taskon", "Z"], ["trakti (konsideri) la esperantismon kiel ideon", "Z"], ["homo, kiel traktas vi tiel la arton?", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Metode esplori, klarigi, disvolvi kaj pridiskuti iun temon.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0441\u043c\u043e\u0442\u0440\u0435\u0442\u044c (\u0432\u043e\u043f\u0440\u043e\u0441 \u0438 \u0442.\u043f.)"], "nl": ["behandelen"], "hu": ["t\u00e1rgyal (kifejt)"]}, "examples": [["la a\u016dtoro en tiu libro traktas tre gravan problemon", null], ["ofte Z traktas en pluraj respondoj unu aferon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Enhavi metodan esploron, klarigon, disvolvon, kaj diskuton pri iu temo.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0441\u043c\u0430\u0442\u0440\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c (\u0432\u043e\u043f\u0440\u043e\u0441 \u0438 \u0442.\u043f.)"], "nl": ["behandelen"], "hu": ["sz\u00f3l (vr\u0151l)"]}, "examples": [["la verko traktas precipe pri pedagogio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Prilabori, submeti al efiko de rimedo a\u016d procezo.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0440\u0430\u0431\u043e\u0442\u0430\u0442\u044c"], "nl": ["behandelen"], "hu": ["kezel (anyagot, beteget)"]}, "examples": [["trakti malsanulon per antibiotiko", "PIV"], ["trakti metalon per martelado", "PIV"]], "subdefinitions": []}], "root": "trakt", "primary": true}, "geraniacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Geraniaceae).", "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u0440\u0430\u043d\u0435\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["g\u00e9raniac\u00e9es"], "nl": ["ooievaarsbekfamilie"], "pt": ["gerani\u00e1ceas"], "ru": ["\u0433\u0435\u0440\u0430\u043d\u0438\u0435\u0432\u044b\u0435", "\u0433\u0435\u0440\u0430\u043d\u0435\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Storchschnabelgew\u00e4chse"], "hu": ["g\u00f3lyaorrf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "geraniac", "primary": true}, "hiperbola sinuso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Reela funkcio, kiu \u0135etas reelon x al \u00bd(ex-e-x); simb. sinh.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u043f\u044d\u0440\u0431\u0430\u043b\u0456\u0447\u043d\u044b \u0441\u0456\u043d\u0443\u0441"], "fr": ["sinus hyperbolique"], "en": ["hyperbolic sine"], "ru": ["\u0433\u0438\u043f\u0435\u0440\u0431\u043e\u043b\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0441\u0438\u043d\u0443\u0441"], "de": ["Hyperbelsinus", "hyperbolischer Sinus"], "pl": ["sinus hiperboliczny"], "hu": ["szinusz hiperbolikusz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sinus", "primary": false}, "fal\u0109ilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longa, lar\u011da, iom kurba \u015dtala klingo, fiksita al longa ligna tenilo, kaj servanta por detran\u0109i herbon kaj grenon;", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0441\u0430 (\u043f\u0440\u044b\u043b\u0430\u0434\u0430)"], "fr": ["faux (instrument)"], "nl": ["zeis"], "pt": ["foice"], "ru": ["\u043a\u043e\u0441\u0430 (\u0438\u043d\u0441\u0442\u0440\u0443\u043c\u0435\u043d\u0442)"], "ca": ["dalla"], "de": ["Sense"], "it": ["falce"], "hu": ["kasza"], "pl": ["kosa"], "gl": ["gada\u00f1a"], "es": ["guada\u00f1a", "hoz"]}, "examples": [["fal\u0109ilo estas atributo de Tempo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fal\u0109", "primary": false}, "interpretisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kies profesio estas interpreti al fremduloj.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u043b\u043c\u0430\u0447", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e\u0434\u0447\u0438\u043a"], "fr": ["interpr\u00e8te"], "nl": ["tolk"], "pt": ["int\u00e9rprete"], "de": ["Dolmetscher", "Dolmetscherin"], "hu": ["tolm\u00e1cs"], "fa": ["\u0645\u062a\u0631\u062c\u0645 \u0634\u0641\u0627\u0647\u06cc", "\u062f\u06cc\u0644\u0645\u0627\u062c"], "es": ["int\u00e9rprete (profesional de la interpretaci\u00f3n)"]}, "examples": [["la interparolado estis afabla, tiom almena\u016d kiel \u011di povas esti, kiam oni interparolas per interpretistoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "interpret", "primary": false}, "komploti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Fari komploton.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u043b\u0430\u0434\u0430\u0446\u044c \u0437\u043c\u043e\u0432\u0443"], "fr": ["comploter", "conspirer", "intriguer (comploter)", "manigancer", "ourdir un complot", "tramer un complot"], "en": ["conspire", "plot", "scheme"], "nl": ["samenzweren", "complotteren", "samenspannen", "conspireren"], "ru": ["\u0441\u043e\u0441\u0442\u0430\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c \u0437\u0430\u0433\u043e\u0432\u043e\u0440"], "de": ["sich verschw\u00f6ren", "ein Komplott schmieden"], "hu": ["\u00f6sszesz\u00f6vetkezik", "cimbor\u00e1l", "\u00f6sszeesk\u00fcszik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "komplot", "primary": false}, "komploto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sekreta ligo por malica a\u016d krima celo kontra\u016d iu.", "translations": {"be": ["\u0437\u043c\u043e\u0432\u0430"], "fr": ["complot", "cabale", "conspiration", "intrigue (machination)", "machination", "manigances", "men\u00e9es"], "en": ["conspiracy", "intrigue", "plot"], "nl": ["complot", "samenzwering"], "pt": ["trama", "conjura\u00e7\u00e3o", "conluio", "compl\u00f4"], "ru": ["\u0437\u0430\u0433\u043e\u0432\u043e\u0440"], "de": ["Verschw\u00f6rung", "Intrige", "Komplott"], "hu": ["\u00f6sszeesk\u00fcv\u00e9s", "b\u0171nsz\u00f6vetkez\u00e9s", "b\u0171nsz\u00f6vev\u00e9ny", "komplott"]}, "examples": [["la \u015dtelistoj faris komploton inter si", null]], "subdefinitions": []}], "root": "komplot", "primary": true}, "amputi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Detran\u0109i membron, organon de vivanta esta\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0430\u043c\u043f\u0443\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["amputer"], "en": ["amputate"], "nl": ["amputeren"], "pt": ["amputar"], "ru": ["\u0430\u043c\u043f\u0443\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["amputieren", "abschneiden", "abnehmen"], "sk": ["amputova\u0165"], "es": ["amputar"]}, "examples": [["kruelaj punoj samkiel amputi, vipi, \u015dtonumi", "Morteza Mirbaghian: Islamo, \u0109u religio de paco?, Monatojaro 2002a, numero 1a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "amput", "primary": true}, "buba\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malbonedukita bubo.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0430\u043b\u043e\u043f\u0430\u0439", "\u0445\u0443\u043b\u0438\u0433\u0430\u043d"], "fr": ["garnement", "sale gosse"], "de": ["Bengel", "Schlingel", "L\u00fcmmel"], "pl": ["ga\u0142gan", "\u0142obuz", "\u0142obuziak", "urwis", "szczeniak (obra\u017al.)", "andrus (przest.)", "ladaco (przest.)", "wisus (przest.)"], "hu": ["csib\u00e9sz", "g\u00e9zeng\u00faz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bub", "primary": false}, "elatero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Torditaj k elastaj filamentoj, kiuj fiksas \u0109e la placento la sporojn de la hepatikoj k ilin for\u0135etas rekti\u011dante.", "translations": {"fr": ["\u00e9lat\u00e8re"], "de": ["Schnellk\u00e4fer"], "pt": ["elat\u00e9rio", "el\u00e1tero"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "elater", "primary": true}, "Orient\u0109ina Maro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pacifika maro oriente de la kontinenta \u0108inujo.", "translations": {"be": ["\u0423\u0441\u0445\u043e\u0434\u043d\u0435-\u043a\u0456\u0442\u0430\u0439\u0441\u043a\u0430\u0435 \u043c\u043e\u0440\u0430"], "fr": ["Mer de Chine orientale"], "en": ["East China Sea"], "nl": ["Oost-Chinese zee"], "ru": ["\u0412\u043e\u0441\u0442\u043e\u0447\u043d\u043e-\u041a\u0438\u0442\u0430\u0439\u0441\u043a\u043e\u0435 \u043c\u043e\u0440\u0435"], "de": ["Ostchinesisches Meer"], "hu": ["Kelet-k\u00ednai-tenger"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mar", "primary": false}, "mane\u011dejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "mane\u011do 2.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u044d\u0436"], "nl": ["manege"], "pt": ["manejo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mane\u011d", "primary": false}, "justeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karaktero de tio kio estas konforma je la juro.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0440\u0430\u0432\u044f\u0434\u043b\u0456\u0432\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u0430\u0432\u0430", "\u0437\u0430\u043a\u043e\u043d\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["justice (caract\u00e8re juste)"], "en": ["justice"], "nl": ["rechtvaardigheid"], "pt": ["justi\u00e7a"], "ru": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u043e", "\u0441\u043f\u0440\u0430\u0432\u0435\u0434\u043b\u0438\u0432\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Gerechtigkeit"], "it": ["giustizia"], "hu": ["igazs\u00e1goss\u00e1g"], "sv": ["r\u00e4ttvisa"]}, "examples": [["mi dubas pri la justeco de via postulo", null], ["doni, fari justecon al iu", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Morala virto, pri kiu oni respektas la rajtojn de proksimulo.", "translations": {}, "examples": [["praktiki la justecon", null], ["nur per justeco staras fortike la tronoj", "Z"], ["ka\u015ditajn donacojn akceptas malvirtulo por deklini la vojon de la justeco", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "just", "primary": false}, "\u015dejko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Araba estro de tribo a\u016d religia gvidanto.", "translations": {"fa": ["\u0634\u06cc\u062e"], "bg": ["\u0448\u0435\u0439\u0445"], "en": ["sheikh"], "de": ["Scheich"], "it": ["sceicco"], "pl": ["szejk"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dejk", "primary": true}, "Darmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La budaisma doktrino kaj instruo pri la esenca ordo de la mondo.", "translations": {"fr": ["dharma"], "de": ["Dharma"], "nl": ["dharma"], "pt": ["dharma", "darma"], "hu": ["dharma"]}, "examples": [["Mi rifu\u011das je la Budho. Mi rifu\u011das je la Darmo. Mi rifu\u011das je la Samgo", "trad. \u011c. \u016c. Starling, rifu\u011da pre\u011do, en La ok Versoj kaj Avalokite\u015dvaro, 2002"], ["oni fari\u011du tia homo, kiu disvastigas Budhan Darmon en la mondo", "packoro, [blogo], 2006-06-18"]], "subdefinitions": []}], "root": "Darm", "primary": true}, "orienta kristanismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La formoj de kristanismo evoluintaj el la tradicioj de la orienta (greklingva) parto de Romio: la ortodoksismo kaj la ne-\u0124alkedona kristanismo armena, kopta, etiopa.", "translations": {"be": ["\u0443\u0441\u0445\u043e\u0434\u043d\u044f\u0435 \u0445\u0440\u044b\u0441\u044c\u0446\u0456\u044f\u043d\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["christianisme oriental"], "en": ["Eastern Christianity"], "nl": ["oosters christendom"], "ru": ["\u0432\u043e\u0441\u0442\u043e\u0447\u043d\u043e\u0435 \u0445\u0440\u0438\u0441\u0442\u0438\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Ostkirche"], "hu": ["keleti kereszt\u00e9nys\u00e9g"], "pl": ["wschodnie chrze\u015bcija\u0144stwo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Krist", "primary": false}, "ne\u0109ifebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiel preparita, ke oni ne povas \u011din \u0109ifi.", "translations": {"it": ["ingualcibile"], "pl": ["niemn\u0105cy"]}, "examples": [["ne\u0109ifebla silko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109if", "primary": false}, "afazio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Perdo de la parolkapablo, sen paralizo de la langaj muskoloj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0444\u0430\u0437\u0456\u044f"], "fr": ["aphasie"], "bg": ["\u0430\u0444\u0430\u0437\u0438\u044f"], "nl": ["afasie"], "pt": ["afasia"], "ru": ["\u0430\u0444\u0430\u0437\u0438\u044f"], "de": ["Aphasie"], "hu": ["af\u00e1zia"], "sk": ["af\u00e1zia"], "fa": ["\u0632\u0628\u0627\u0646\u200c\u067e\u0631\u06cc\u0634\u06cc"], "en": ["aphasia"], "es": ["afasia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "afazi", "primary": true}, "kuvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda nekovrita ujo, \u011denerale rondforma, el ligno, metalo a\u016d \u015dtono.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u0437", "\u043d\u0430\u0447\u043e\u045e\u043a\u0456", "\u043a\u0430\u0440\u044b\u0442\u0430", "\u0432\u0430\u043d\u043d\u0430"], "fr": ["baquet", "cuve"], "bg": ["\u0432\u0430\u043d\u0430"], "nl": ["kuip", "tobbe", "bekken (kuip)", "teil"], "ru": ["\u0442\u0430\u0437", "\u043a\u043e\u0440\u044b\u0442\u043e", "\u043a\u0443\u043f\u0435\u043b\u044c", "\u0432\u0430\u043d\u043d\u0430"], "de": ["Wanne", "Bottich", "Zuber", "Kufe"], "hu": ["k\u00e1d"], "en": ["tub", "bath"], "br": ["barazh"], "es": ["cubo"]}, "examples": [["lavkuvo, baptokuvo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kuv", "primary": true}, "arkeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La \u015dipo konstruita de Noa por savi el la diluvo sian familion kaj \u0109iujn specojn de bestoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u045e\u0447\u044d\u0433"], "fr": ["arche (de No\u00e9)"], "en": ["(Noah's) ark"], "nl": ["ark"], "ru": ["\u043a\u043e\u0432\u0447\u0435\u0433"], "de": ["Arche", "Arche Noah", "Kasten [ark, Luther]"], "hu": ["No\u00e9 b\u00e1rk\u00e1ja"], "sk": ["archa (Noemova)"], "es": ["arca (de No\u00e9)"], "pl": ["arka"], "he": ["\u05ea\u05d9\u05d1\u05ea \u05e0\u05d5\u05d7"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arke", "primary": true}, "klerikalismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Politiko favora al la klerikaro.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u0435\u0440\u044b\u043a\u0430\u043b\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["cl\u00e9ricalisme"], "nl": ["clericalisme"], "ru": ["\u043a\u043b\u0435\u0440\u0438\u043a\u0430\u043b\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Klerikalismus", "Kirchenfreundlichkeit"], "hu": ["klerikalizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "klerikal", "primary": false}, "laplaca operatoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Operatoro, kiu \u0135etas skalaran kampon U al la sumo de ties duaj partaj deriva\u0135oj la\u016d la sinsekvaj koordinatoj; alternative: la rezultanta kampo.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0430\u043f\u043b\u0430\u0441\u0438\u0430\u043d"], "fr": ["laplacien (op\u00e9rateur)"], "en": ["Laplacian"], "nl": ["laplace-operator"], "pt": ["laplaciano"], "be": ["\u0430\u043f\u044d\u0440\u0430\u0442\u0430\u0440 \u041b\u0430\u043f\u043b\u0430\u0441\u0430", "\u043b\u0430\u043f\u043b\u0430\u0441\u0456\u044f\u043d"], "de": ["Laplace-Operator"], "it": ["laplaciano", "operatore di Laplace"], "hu": ["Laplace-oper\u00e1tor"], "pl": ["laplasjan", "operator Laplace'a"]}, "examples": [["la laplacoperatoran bildon de kampo U oni kutime signas per \u22072U a\u016d \u2206U = \u2211 \u22022iU", null], ["\u011di egalas al la diver\u011denco de la gradiento de U", null]], "subdefinitions": []}], "root": "operator", "primary": false}, "meblisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Faranto, produktanto de kofroj, tabloj, se\u011doj, \u015drankoj, litoj kaj similaj.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0431\u0435\u043b\u044c\u0448\u0447\u044b\u043a"], "fr": ["ensemblier", "menuisier"], "nl": ["meubelmaker", "schrijnwerker"], "ru": ["\u043c\u0435\u0431\u0435\u043b\u044c\u0449\u0438\u043a", "\u0441\u0442\u043e\u043b\u044f\u0440"], "de": ["Schreiner", "Tischler"], "hu": ["b\u00fatorasztalos"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mebl", "primary": false}, "el\u015diri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u015cire eligi, elpreni.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0440\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["arracher", "extirper"], "ru": ["\u0432\u044b\u0440\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["ausrei\u00dfen"], "it": ["divellere", "sradicare"], "hu": ["kit\u00e9p", "kiszak\u00edt"]}, "examples": [["li el\u015diris el \u015dia mano la ar\u011dentan pelvon", "Z"], ["el\u015diri al iu la okulojn", null], ["el\u015diri iun el la manoj de iu", "B"], ["el\u015diri la herba\u0109ojn el \u011dardeno", null], ["mi el\u015diros ilin el ilia lando", "Z"], ["subita bruego el\u015diris lin el liaj meditoj", "B"], ["el\u015diri iun el la dormo", "Z"], ["li el\u015diri\u011dis el \u015diaj brakoj", null], ["terura krio el\u015diri\u011das el mil brustoj", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dir", "primary": false}, "komerca agento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono, kiu estas komisiita por realigi komercajn negocojn.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043d\u0434\u043b\u0451\u0432\u044b \u0430\u0433\u0435\u043d\u0442", "\u043a\u0430\u043c\u044d\u0440\u0446\u044b\u0439\u043d\u044b \u0430\u0433\u0435\u043d\u0442"], "de": ["Handelsvertreter"], "en": ["commercial agent"], "nl": ["handelsagent", "vertegenwoordiger"], "ru": ["\u0442\u043e\u0440\u0433\u043e\u0432\u044b\u0439 \u0430\u0433\u0435\u043d\u0442", "\u0442\u043e\u0440\u0433\u043e\u0432\u044b\u0439 \u043f\u043e\u0441\u0440\u0435\u0434\u043d\u0438\u043a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "agent", "primary": false}, "cinamujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio la\u016dracoj (Cinnamomum).", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u044b\u0447\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["cannelier"], "en": ["cinnamon tree"], "nl": ["kaneelboom"], "pt": ["canela"], "ru": ["\u043a\u043e\u0440\u0438\u0447\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Zimtbaum"], "it": ["cinnamomo"], "hu": ["fah\u00e9jfa"], "br": ["gwezenn-ganell"], "pl": ["drzewo cynamonowe"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cinam", "primary": false}, "kenozoiko": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En PIV2 oni uzas kapvorton kenozoiko tamen en statigrafia tabelo (\u0109e kapvorto tempo) jam estas cenozoiko."], "primary definition": "La 3a kaj lasta erao de fanerozoiko, inkludanta periodojn: kvaternaro kaj terciaro.", "translations": {"en": ["cenozoic"], "pl": ["kenozoik", "era kenozoiczna"], "pt": ["Cenoz\u00f3ico"]}, "examples": [["kenozoika erao komencis anta\u016d 70 milionoj da jaroj kaj plu da\u016dras", null], ["Kenozoiko estas nomata \"nuntempo\" de Tero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kenozoik", "primary": true}, "gejsero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Natura \u015dprucfonto de varma akvo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u0439\u0437\u044d\u0440"], "fr": ["geyser"], "bg": ["\u0433\u0435\u0439\u0437\u0435\u0440"], "nl": ["geiser (warmwaterbron)"], "pt": ["g\u00eaiser"], "ru": ["\u0433\u0435\u0439\u0437\u0435\u0440"], "de": ["Geiser", "Geysir"], "hu": ["gejz\u00edr"], "fa": ["\u0622\u0628\u0641\u0634\u0627\u0646"], "en": ["geyser"], "es": ["g\u00e9iser"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gejser", "primary": true}, "se... kaj nur tiam": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konjunkcio signifanta, ke la ekvivalento de du propozicioj estas vera.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u0456 \u0456 \u0442\u043e\u043b\u044c\u043a\u0456 \u043a\u0430\u043b\u0456"], "fr": ["si et seulement si", "ssi"], "en": ["if and only if", "iff"], "ru": ["\u0435\u0441\u043b\u0438 \u0438 \u0442\u043e\u043b\u044c\u043a\u043e \u0435\u0441\u043b\u0438"], "de": ["wenn und nur wenn"], "sv": ["om och endast om", "omm"], "hu": ["akkor, \u00e9s csak akkor"], "fi": ["jos ja vain jos", "silloin ja vain silloin, kun"], "pl": ["wtedy i tylko wtedy gdy", "wtw gdy"], "he": ["\u05d0\u05dd \u05d5\u05e8\u05e7 \u05d0\u05dd", "\u05d0\u05dd\u05dd"]}, "examples": [["nombro estas dividebla per 6, se kaj nur se \u011di estas dividebla per 2 kaj 3", null]], "subdefinitions": []}], "root": "se", "primary": false}, "pterido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Filiko el precipe tropikaj landoj kun folioj dense kreskantaj el malvaste etendi\u011daj radikoj, genro el familio pteridacoj (Pteris).", "translations": {"fr": ["pt\u00e9ride (foug\u00e8re)"], "de": ["Saumfarn"], "nl": ["pteris"], "hu": ["szalagp\u00e1fr\u00e1ny"]}, "examples": [["li eniris la arbaron, grimpis tra pteridoj kaj arbedoj \u011dis la muro sub la ebena\u0135o", "E. Kumi\u010di\u0107, trad. S. Rukelj, Surprizitaj nuptofestantoj, inko, 2001"], ["ilia sola filo estas brue man\u011danta petaziton kaj pteridon", "Homoj man\u011dantaj, \u00aben la insulo de la bela vento\u00bb, p. 212a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pterid", "primary": true}, "pulvoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Solida substanco dispecigita en subtilajn erojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u0448\u043e\u043a"], "fr": ["poudre"], "bg": ["\u043f\u0440\u0430\u0445"], "nl": ["poeder", "gruis"], "pt": ["p\u00f3", "moinha"], "ru": ["\u043f\u043e\u0440\u043e\u0448\u043e\u043a"], "de": ["Pulver"], "tr": ["pudra"], "tp": ["ko"], "hu": ["por"], "fa": ["\u06af\u064e\u0631\u062f", "\u067e\u0648\u062f\u0631"], "en": ["powder"], "pl": ["proszek"]}, "examples": [["pulvoro de antipirino, oro, ar\u011dento, pipro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pulvor", "primary": true}, "\u015dra\u016dbigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari helicajn kanelojn \u0109e cilindro a\u016d konuso.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0440\u0435\u0437\u0430\u0442\u044c \u0440\u0435\u0437\u044c\u0431\u0443"], "fr": ["fileter"], "nl": ["schroefdraad maken"], "es": ["terrajar"], "it": ["filettare"], "pl": ["gwintowa\u0107", "nacina\u0107 gwint"], "hu": ["menetet v\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dra\u016db", "primary": false}, "mildeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Agrabla malforteco, malakreco, malabrupteco.", "translations": {"fr": ["douceur"], "en": ["gentleness", "mildness"], "es": ["suavidad"]}, "examples": [["beleco, mildeco, modesteco, obeeco kaj pieco, jen estas la virtoj, kiuj konvenas al virino", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "mild", "primary": false}, "stafetisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["pro la mistrafoj la stafetisto devas fari punajn rondkurojn \u0109irka\u016d la pafejo", "Tibor Ujlaky-Nagy: La sporta lingvo en Esperanto. Hungara Esperanto-Asocio, 1972"]], "subdefinitions": []}], "root": "stafet", "primary": false}, "klasikulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "A\u016dtoro de verko klasika.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u044f\u0441\u044b\u043a"], "fr": ["classique (auteur)"], "en": ["classical (composer, author, etc.)"], "nl": ["klassieker (auteur)"], "ru": ["\u043a\u043b\u0430\u0441\u0441\u0438\u043a"], "de": ["Klassiker"], "hu": ["klasszikus (szerz\u0151)"], "es": ["cl\u00e1sico"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "klasik", "primary": false}, "glacea": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Briligita per glatigo (parolante pri papero, ledo kaj tiel plu).", "translations": {"be": ["\u0433\u043b\u044f\u043d\u0446\u0430\u0432\u044b", "\u0433\u043b\u044f\u043d\u0446\u0430\u0432\u0430\u043d\u044b"], "fr": ["glac\u00e9 (recouvert d'un enduit brillant)"], "nl": ["glac\u00e9-", "blinkend"], "pt": ["glac\u00ea", "lustroso"], "ru": ["\u0433\u043b\u044f\u043d\u0446\u0435\u0432\u044b\u0439", "\u043b\u043e\u0449\u0451\u043d\u044b\u0439"], "de": ["Glace-", "Glanz-"], "hu": ["f\u00e9nyezett", "glasz\u00e9"]}, "examples": [["glaceaj gantoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "glace", "primary": true}, "terebintarbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de pistakujo (Pistacia terebinthus), malgranda arbo.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0435\u0440\u043f\u0435\u043d\u0442\u0438\u043d\u043d\u043e\u0435 \u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e"], "de": ["Terpentinpistazie"], "nl": ["terpentijnboom"], "pl": ["pistacja terpentynowa"], "hu": ["terebint piszt\u00e1cia", "terebintfa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "terebint", "primary": false}, "erigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Dividi, partigi al unuopaj eroj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0434\u0435\u043b\u044f\u0442\u044c \u043d\u0430 \u0447\u0430\u0441\u0442\u0438", "\u0434\u0435\u043b\u0438\u0442\u044c \u043d\u0430 \u0447\u0430\u0441\u0442\u0438", "\u0434\u0440\u043e\u0431\u0438\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0434\u0440\u043e\u0431\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9sassembler", "diviser"], "pl": ["rozdziela\u0107 na cz\u0119\u015bci", "dzieli\u0107 na cz\u0119\u015bci", "drobi\u0107", "rozdrabnia\u0107", "rozkawa\u0142kowywa\u0107"]}, "examples": [["sed venis epoko pli ekzaktema; la minutojn oni refoje erigis", "Gerrit Berveling: \u00abNovlatinaj\u00bb vortoj kaj la utilo de l' nuna instruado pri la latina, Monatojaro 2002a, numero 6a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "er", "primary": false}, "Norda Maro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la Atlantiko limanta al nordokcidenta E\u016dropo kaj orienta bordo de Britujo.", "translations": {"be": ["\u041f\u0430\u045e\u043d\u043e\u0447\u043d\u0430\u0435 \u043c\u043e\u0440\u0430"], "fr": ["Mer du Nord"], "nl": ["Noordzee"], "br": ["Mor an Hanternoz"], "ru": ["\u0421\u0435\u0432\u0435\u0440\u043d\u043e\u0435 \u043c\u043e\u0440\u0435"], "de": ["Nordsee"], "hu": ["\u00c9szaki-tenger"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mar", "primary": false}, "kunbatalanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu, kiu kune batalas.", "translations": {"fr": ["camarade de combat", "compagnon d'armes"], "pl": ["towarzysz broni"]}, "examples": [["vi, ombro de nia kara amiko kaj kunbatalanto, akceptu mian funebran saluton", "Paroloj, Parolado super la Tombo de Karlo Bourlet, 1913"]], "subdefinitions": []}], "root": "batal", "primary": false}, "speco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Klaso de vivuloj a\u016d a\u0135oj kun komunaj karakterizaj ecoj.", "translations": {"be": ["\u0432\u0456\u0434", "\u0440\u0430\u0437\u043d\u0430\u0432\u0456\u0434\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0440\u043e\u0434\u0430"], "fr": ["esp\u00e8ce", "sorte"], "en": ["kind", "sort"], "nl": ["soort"], "ru": ["\u0432\u0438\u0434", "\u0440\u0430\u0437\u043d\u043e\u0432\u0438\u0434\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u0440\u0442", "\u043f\u043e\u0440\u043e\u0434\u0430"], "de": ["Art"], "hu": ["fajta", "nem (f\u00e9les\u00e9g)", "f\u00e9les\u00e9g"]}, "examples": [["iu speco da bestoj", "Z"], ["\u011di havis en si ian specon de flartabako", "Fabeloj, volumo 3, Ib kaj malgranda Kristino"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Karakteriza eco a\u016d maniero.", "translations": {"be": ["\u0432\u0456\u0434", "\u0440\u0430\u0437\u043d\u0430\u0432\u0456\u0434\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0442\u044b\u043f"], "en": ["kind", "sort"], "ru": ["\u0432\u0438\u0434", "\u0442\u0438\u043f", "\u0440\u0430\u0437\u043d\u043e\u0432\u0438\u0434\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"]}, "examples": [["niaj grenejoj estas plenaj, enhavas sufi\u0109e da greno de \u0109iu speco", "La Malnova Testamento, Psalmaro 144:13"], ["diversaspeca literaturo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0432\u0456\u0434"], "en": ["species"], "ru": ["\u0432\u0438\u0434"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spec", "primary": true}, "hore": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En unu horo.", "translations": {"ru": ["\u0432 \u0447\u0430\u0441"], "fr": ["par heure"], "en": ["hourly", "per hour"], "nl": ["per uur"], "pt": ["por hora (adv.)"], "be": ["\u043f\u0430\u0433\u0430\u0434\u0437\u0456\u043d\u043d\u0430", "\u043a\u043e\u0436\u043d\u0443\u044e \u0433\u0430\u0434\u0437\u0456\u043d\u0443"], "de": ["pro Stunde", "st\u00fcndlich"], "it": ["all'ora", "per ora"], "hu": ["\u00f3r\u00e1nk\u00e9nt"], "pl": ["na/za godzin\u0119"], "br": ["dre eur"], "es": ["por hora"]}, "examples": [["oni pagos minimume 8 e\u016drojn hore;", "LAST, Sklaveco en fungejo. Monato"], ["veturdistanco estis inter 10 kaj 90 km, meza rapideco po 10 km hore", "Vakeroj de Alpoj. Monato"], ["luado de boatoj: 5 rub/hore", "La 32a Orienta Somera Esperantista Junulara Tendaro. La Ondo de Esperanto, 2000. numero 5 (67)"]], "subdefinitions": []}], "root": "hor", "primary": false}, "Nederlando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato situanta en okcidenta E\u016dropo kaj limanta okcidente kaj norde al la Norda Maro, oriente al Germanujo kaj sude al Belgujo.", "translations": {"el": ["\u039f\u03bb\u03bb\u03b1\u03bd\u03b4\u03af\u03b1"], "fr": ["Pays-Bas"], "bg": ["\u041d\u0438\u0434\u0435\u0440\u043b\u0430\u043d\u0434\u0438\u044f", "\u0425\u043e\u043b\u0430\u043d\u0434\u0438\u044f"], "nl": ["Nederland"], "pt": ["Pa\u00edses Baixos", "Holanda"], "no": ["Nederland"], "de": ["Niederlande"], "hu": ["Hollandia"], "en": ["The Netherlands", "Holland"], "br": ["Izelvroio\u00f9", "Nederland"], "ru": ["\u041d\u0438\u0434\u0435\u0440\u043b\u0430\u043d\u0434\u044b", "\u0413\u043e\u043b\u043b\u0430\u043d\u0434\u0438\u044f"], "be": ["\u041d\u0456\u0434\u044d\u0440\u043b\u044f\u043d\u0434\u044b", "\u0413\u0430\u043b\u044f\u043d\u0434\u044b\u044f"], "pl": ["Holandia"]}, "examples": [["ekde 1830 Belgio kaj Nederlando estas apartaj najbaraj \u015dtatoj", "Johan Van Eenoo: La bru\u011da Centuriae plantarum rariorum retrovita en Krakovo, Monatojaro 1998a, numero 1a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Nederland", "primary": true}, "horo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La tempindiko en Esperanto estas bazita sur tiuj tempopunktoj kaj konsistas el la nomo de la plej \u0135usa horo, kaj eventuala indiko de poste pasintaj minutoj. Alivorte, la horintervaloj estas numerataj per sia komenca punkto, ne per la fina (do, malkiel \u0109e \u00abla unua tago\u00bb, \u00abla dua jaro\u00bb kaj tiel plu)."], "primary definition": "\u0108iu el la 24 egaldistancaj numeritaj tempopunktoj en diurno, indikataj per vicmontraj numeraloj, inter kiuj la noktomezo estas la la 24a, kaj la tagmezo, la 12a.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0434\u0437\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["heure"], "bg": ["\u0447\u0430\u0441"], "el": ["\u03ce\u03c1\u03b1"], "de": ["Stunde", "Uhrzeit", "Zeit"], "it": ["ora (sost.)"], "vo": ["hol"], "en": ["hour"], "br": ["eur"], "cs": ["hodina"], "hu": ["\u00f3ra (id\u0151)"], "es": ["honra"], "ru": ["\u0447\u0430\u0441"], "nl": ["uur"], "pt": ["hora"], "sk": ["hodina"], "ro": ["or\u0103"], "os": ["\u0441\u0430\u0445\u0430\u0442"], "pl": ["godzina"]}, "examples": [["kiam la horlo\u011do batis la na\u016dan horon, la ambasadoro, laca de maldormo kaj en malbona humoro, venis en la \u0109ambron de sia edzino", "La karaj braceletoj. Fundamenta Krestomatio."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Komunuza mezurunuo de tempo, egala al 3600 sekundoj; simb. h.", "translations": {"sv": ["timma"]}, "examples": [["unu horo egalas al dudekkvarono de diurno", null], ["kioma horo estas?", "Fabeloj, volumo 1, Galo\u015doj de feli\u0109o"], ["duonhoro", null], ["kvaronhoro", null], ["la hormontra ombro de la sunhorlo\u011do", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Difinita momento de la tago.", "translations": {}, "examples": [["estis la horo, kiam la leonoj iras por trinki", null], ["oni donas por man\u011di je \u0109iu ajn horo", null], ["je lia lasta horo", null], ["lasthora scii\u011do de gazeto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hor", "primary": true}, "monunuo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezurunuo, servanta por kalkuli monon.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u043d\u0435\u0436\u043d\u0430\u044f \u0435\u0434\u0438\u043d\u0438\u0446\u0430"], "fr": ["unit\u00e9 mon\u00e9taire"], "nl": ["munteenheid"], "br": ["unanenn voneiz"], "fi": ["rahayksikk\u00f6"], "it": ["unit\u00e0 monetaria"], "hu": ["p\u00e9nzegys\u00e9g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "unu", "primary": false}, "pa\u015dti\u011dejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0448\u0430"], "fr": ["p\u00e2turage", "p\u00e2ture (p\u00e2turage)"], "nl": ["weide"], "ru": ["\u043f\u0430\u0441\u0442\u0431\u0438\u0449\u0435"], "de": ["Weide"], "hu": ["legel\u0151"], "br": ["peurvan"], "pl": ["pastwisko"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pa\u015dt", "primary": false}, "decidua": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["d\u00e9cidu"], "pl": ["opadaj\u0105cy (o li\u015bciu)", "odpadaj\u0105cy (o skrzydle owada, o rogu itp.)", "wypadaj\u0105cy (o skrzydle owada, o rogu, z\u0119bie itp.)"], "pt": ["caducif\u00f3lio", "caduco (bot.)", "dec\u00edduo", "deciduif\u00f3lio"]}, "examples": [["La baobabo estas decidua; \u011dia nova foliaro \u011denerale aperas je la fino de printempo a\u016d je la komenco de la somero", "d. pardue, Re: Baobabo, soc.culture.esperanto, 1996-05-09"]], "subdefinitions": []}], "root": "decidu", "primary": true}, "sismografo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato, por enregistri la horon, da\u016dron kaj la intenson de sismaj movoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u044d\u0439\u0441\u043c\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444"], "nl": ["seismograaf"], "ru": ["\u0441\u0435\u0439\u0441\u043c\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444"], "de": ["Seismograph"], "ja": ["\u5730\u9707\u8a08 [\u3058\u3057\u3093\u3051\u3044]"], "hu": ["szeizmogr\u00e1f", "f\u00f6ldreng\u00e9sjelz\u0151 m\u0171szer"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sismograf", "primary": true}, "broka\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Teksa\u0135o brokita per ar\u011dentaj a\u016d oraj fadenoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u0440\u0447\u0430"], "fr": ["brocart"], "hu": ["brok\u00e1t"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "brok", "primary": false}, "vortaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Orda kolekto da vortoj de lingvo a\u016d fako kun difinoj, tradukoj a\u016d aliaj lingvaj informoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u043b\u043e\u045e\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["dictionnaire"], "bg": ["\u0440\u0435\u0447\u043d\u0438\u043a"], "zh": ["\u8bcd\u5178", "tr. \u8a5e\u5178 [c\u00eddi\u01cen]"], "el": ["\u03bb\u03b5\u03be\u03b9\u03ba\u03cc"], "de": ["W\u00f6rterbuch"], "hu": ["sz\u00f3t\u00e1r"], "en": ["dictionary"], "br": ["geriadur"], "es": ["diccionario"], "he": ["\u05de\u05d9\u05dc\u05d5\u05df"], "ru": ["\u0441\u043b\u043e\u0432\u0430\u0440\u044c"], "nl": ["woordenboek"], "pt": ["dicion\u00e1rio"], "kk": ["\u0441\u04e9\u0437\u0434\u0456\u043a"], "tr": ["s\u00f6zl\u00fck", "lug\u00e2t", "l\u00fcgat"], "sk": ["slovn\u00edk"], "pl": ["s\u0142ownik"]}, "examples": [["la \u00abFundamento de Esperanto\u00bb tute ne devas esti rigardata kiel la plej bona lernolibro kaj vortaro de Esperanto", "Fundamento de Esperanto, anta\u016dparolo"]], "subdefinitions": []}], "root": "vort", "primary": false}, "skulptilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108izilo por tran\u0109formi malmolajn materiojn.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u0437\u0435\u0446"], "de": ["Mei\u00dfel des Bildhauers"], "nl": ["beitel"], "pt": ["cinzel", "form\u00e3o"], "hu": ["szobr\u00e1szv\u00e9s\u0151", "mint\u00e1z\u00f3k\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ilo por skrapformi a\u016d premformi moligitajn materiojn.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skulpt", "primary": false}, "vortkunmeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konstruado de vortoj per kunmeto de radikaloj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u043e\u0432\u043e\u0441\u043b\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043e\u0441\u043d\u043e\u0432\u043e\u0441\u043b\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["composition (de mots)"], "en": ["composition", "compounding"], "br": ["kenstrollad (anvio\u00f9, gerio\u00f9)"]}, "examples": [["post tiu transpreno, nek la metron de \u00abSinjoro Tadeo\u00bb, nek la vortkunmetojn de adjektivo plus substantivo nia lingvanaro akceptas kiel normala\u0135ojn", "P. Da\u015dgupto, Pracelojn fasonis recelano (Z. Banet-Fornalowa, Antoni Grabowski), Monato, jaro 2002a, numero 3a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "vortfarado", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vort", "primary": false}, "Metodio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo grekdevena.", "translations": {"el": ["\u039c\u03b5\u03b8\u03cc\u03b4\u03b9\u03bf\u03c2"], "en": ["Methodius"], "nl": ["Methodius"], "pt": ["Met\u00f3dio"], "ru": ["\u041c\u0435\u0444\u043e\u0434\u0438\u0439"], "de": ["Method"], "it": ["Metodio"], "hu": ["Met\u00f3d"], "pl": ["Metody"]}, "examples": [["ruslandanoj kaj anka\u016d aliaj \u0109iujare gloras la inventintojn de la slava, tiel nomata cirila, alfabeto kaj ties inventintojn la fratojn Cirilon kaj Metodion", "Aleksandras MASIUKAS: Celebradi pri alfabeto, Monato, 2002/7, p.7"]], "subdefinitions": []}], "root": "Metodi", "primary": true}, "preciza": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Klare kaj detale determinita.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["pr\u00e9cis"], "en": ["precise"], "nl": ["precies", "nauwkeurig"], "pt": ["precizo", "exato", "justo", "certo", "expresso"], "be": ["\u0434\u0430\u043a\u043b\u0430\u0434\u043d\u044b", "\u043f\u044d\u045e\u043d\u044b"], "ca": ["prec\u00eds"], "de": ["pr\u00e4zise", "genau"], "hu": ["pontos", "prec\u00edz"], "es": ["preciso"], "cs": ["p\u0159esn\u00fd"], "ro": ["exact", "perfect"], "pl": ["dok\u0142adny", "precyzyjny", "\u015bcis\u0142y"]}, "examples": [["preciza ordono, esprimo, difino, indiko, sciigo, horo", null], ["preciza horlo\u011do, verkisto, instrumento", null], ["precize respondi al demando", null]], "subdefinitions": []}], "root": "preciz", "primary": true}, "intersekci sin": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u00abIntersekci sin\u00bb aspektas kiel la netransitiva formo de \u00absekci\u00bb. Figuro A sekcas figuron B, do amba\u016d figuroj intersekcas sin. Kial oni ne uzu \u00absekci sin\u00bb? Eble pro la influo de la internacia \u00abintersekco\u00bb. Estas rimarkinde, ke prave signas \u00abintersekci\u00bb kiel transitivan verbon, sed donas netransitivan ekzemplon (sen refleksiva pronomo). Werner same signas la verbon transitiva, sed donas tradukojn per refleksivaj verboj."], "primary definition": "(netransitiva) (parolante pri du geometriaj figuroj) Havi komuna(j)n punkto(j)n, komunan subaron (nomatan intersekco).", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0441\u0435\u043a\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["se couper (math.)", "se croiser (math.)", "se rencontrer (math.)", "\u00eatre s\u00e9cant", "\u00eatre concourant"], "en": ["intersect"], "de": ["sich schneiden", "sich treffen"], "it": ["intersecarsi"], "hu": ["metszik egym\u00e1st"], "pl": ["przecina\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["du paralelaj kurboj neniam sin intersekcas", null], ["la e\u011doj de pluredro estas la intersekcoj de \u011diaj facoj", null], ["la intersekcopunkto de la tri altoj de orta triangulo estas anka\u016d la vertico de \u011dia orto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sekc", "primary": false}, "enplanti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Enigi ion (ekz-e semon) en pli grandan korpon a\u016d medion (ekz-e grundon), por ke \u011di ta\u016dge evoluu a\u016d funkciu.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043d\u0435\u0434\u0440\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0432\u0438\u0442\u044c"], "de": ["einpflanzen"], "hu": ["j\u00f3l el\u00fcltet"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Penetrigi en la menso(j)n.", "translations": {"nl": ["inprenten"], "hu": ["belepl\u00e1nt\u00e1l"]}, "examples": [["la sento pri honoro estas eduke enplantata \u0109e la Japanoj", null], ["tiel la lernemo enplanti\u011das \u0109e tiuj infanoj", null], ["akceptu kun humileco la enplantitan vorton, kiu povas savi viajn animojn", "La Nova Testamento, De Jakobo 1:21."], ["interne de la lando estas enplantata la ideo de Stalin pri \u00abakri\u011do de klasbatalo en proksimi\u011do al la socialismo\u00bb", "Metropoliteno, Anta\u016dparolo (en la eldono de la \u00abSezonoj\u00bb)."]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Enmeti objekton (protezon, histon, grefton) en vivan korpon.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0436\u0438\u0432\u0438\u0442\u044c", "\u0438\u043c\u043f\u043b\u0430\u043d\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["implantieren"]}, "examples": []}]}], "root": "plant", "primary": false}, "reko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gimnastikilo, konsistanta el du vertikalaj fostoj, kiuj tenas horizontalan stangon el \u015dtalo a\u016d ligno.", "translations": {"be": ["\u0442\u0443\u0440\u043d\u0456\u043a", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u043a\u043b\u0430\u0434\u0437\u0456\u043d\u0430"], "en": ["horizontal bar"], "nl": ["rekstok", "horizontale barre"], "pt": ["barra-fixa"], "ru": ["\u0442\u0443\u0440\u043d\u0438\u043a", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u043a\u043b\u0430\u0434\u0438\u043d\u0430 (\u0441\u043f\u043e\u0440\u0442.)"], "de": ["Reck"], "hu": ["ny\u00fajt\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rek", "primary": true}, "bramo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio el familio ciprinedoj (Abramis brama), granda riverfi\u015do.", "translations": {"be": ["\u043b\u0435\u0448\u0447"], "fr": ["br\u00e8me"], "en": ["bream"], "nl": ["brasem"], "ru": ["\u043b\u0435\u0449"], "de": ["Blei"], "sv": ["braxen"], "hu": ["d\u00e9v\u00e9rkeszeg"], "br": ["brem", "brell"], "pl": ["leszcz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tria, plej supera parto de masto.", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u0430\u043c"], "fr": ["ton (mar.)"], "en": ["topgallant"], "nl": ["bramsteng"], "ru": ["\u0431\u0440\u0430\u043c"], "hu": ["\u00e1rbocsud\u00e1r"], "pl": ["bram"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bram", "primary": true}, "nedeterminismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Teorio, kiu ne klarigas \u0109ion en sia kampo per determinoj, lasante lokon al pluraj ebloj, al nekalkulebleco....", "translations": {"fr": ["ind\u00e9terminisme"]}, "examples": [["la nedeterminismo de la kvantuma fiziko", "J. Bailhache, Metafizikaj pripensoj, [vidita en 2007-03]"]], "subdefinitions": []}], "root": "determin", "primary": false}, "\u015dipano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Veturanto sur \u015dipo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0440\u0430\u043a", "\u043c\u0430\u0442\u0440\u043e\u0441"], "fr": ["navigateur (subst.)"], "en": ["sailor"], "pt": ["marinheiro"], "ru": ["\u043c\u043e\u0440\u044f\u043a", "\u043c\u0430\u0442\u0440\u043e\u0441"], "de": ["Matrose", "Seefahrer", "Seemann"], "it": ["navigatore (marinario)", "marinaio"], "hu": ["matr\u00f3z", "tenger\u00e9sz"], "pl": ["pasa\u017cer statku", "wilk morski (pot. lub \u017cart.)", "marynarz", "za\u0142ogant"]}, "examples": [["la \u015dipanoj devas obei la \u015dipestron", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 37"], ["ju pli profunde li penetras en la oceanon, des pli granda \u0109iufoje estas la teruro de la \u015dipanoj", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, nokto, (de Eube el Odeso)"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dip", "primary": false}, "takelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato por movi peza\u0135ojn, konsistanta el du pulioj: unu fiksita kaj unu libera, kiuj estas kunigitaj per \u015dnuroj a\u016d \u0109enoj.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043b\u044c", "\u043b\u044f\u0431\u0451\u0434\u043a\u0430"], "fr": ["palan"], "nl": ["takel"], "pt": ["talha"], "ru": ["\u0442\u0430\u043b\u044c", "\u043b\u0435\u0431\u0451\u0434\u043a\u0430"], "de": ["Flaschenzug"], "hu": ["csigasor", "emel\u0151csiga"], "pl": ["wielokr\u0105\u017cek", "blok z\u0142o\u017cony", "talia (\u017cegl.)"]}, "examples": [["Hoseason ordonis ke oni malsuprenigu takelon de la \u0109efjardo", "R. L. Stevenson, trad. A. Goodheir, Forkaptita, Kardo, 1976"]], "subdefinitions": []}], "root": "takel", "primary": true}, "verukherbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0442\u044b\u043d\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["ch\u00e9lidoine"], "nl": ["stinkende gouwe"], "pt": ["celid\u00f4nia", "ceruda", "erva-das-verrugas", "erva-andorinha"], "la": ["Chelidonium majus"], "it": ["celidonia"], "hu": ["fecskef\u0171"], "br": ["louzaouenn-ar-plac'h-koant"], "ru": ["\u0447\u0438\u0441\u0442\u043e\u0442\u0435\u043b"], "pl": ["glistnik", "jask\u00f3\u0142cze ziele"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "herb", "primary": false}, "artileriisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "artileria soldato.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0442\u044b\u043b\u0435\u0440\u044b\u0441\u0442"], "fr": ["artilleur"], "en": ["artilleryman"], "ru": ["\u0430\u0440\u0442\u0438\u043b\u043b\u0435\u0440\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Artillerist"], "sv": ["artillerist"], "es": ["artillero"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "artileri", "primary": false}, "negativo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bildo, en kiu la koloroj aperas kiel komplementaj al la originalo; speciale, sur nigra-blanka bildo la helaj partoj aperas malhele, kaj inverse.", "translations": {"be": ["\u043d\u044d\u0433\u0430\u0442\u044b\u045e (\u0444\u0430\u0442\u0430\u0437\u0434\u044b\u043c\u043a\u0430)"], "fr": ["n\u00e9gatif (photog.)"], "nl": ["negatief (foto.)"], "pt": ["negativo"], "el": ["\u03b1\u03c1\u03bd\u03b7\u03c4\u03b9\u03ba\u03cc (\u03c6\u03c9\u03c4\u03bf\u03b3\u03c1\u03b1\u03c6\u03af\u03b1\u03c2)"], "de": ["Negativ"], "sv": ["negativ (foto.)"], "hu": ["negat\u00edv (f\u00e9nyk\u00e9p\u00e9szet)"], "ru": ["\u043d\u0435\u0433\u0430\u0442\u0438\u0432"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "negativ", "primary": false}, "balisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antikva militma\u015dino por \u0135etado de \u015dtonoj, sagegoj, kaj tiel plu..", "translations": {"ru": ["\u0431\u0430\u043b\u043b\u0438\u0441\u0442\u0430"], "fr": ["baliste"], "en": ["ballista", "catapult"], "nl": ["katapult"], "be": ["\u0431\u0430\u043b\u0456\u0441\u0442\u0430", "\u043a\u0430\u0442\u0430\u043f\u0443\u043b\u044c\u0442\u0430"], "de": ["Balliste", "r\u00f6misches Katapult"], "sv": ["katapult"], "hu": ["haj\u00edt\u00f3g\u00e9p", "baliszta"], "fa": ["\u0645\u0646\u062c\u0646\u06cc\u0642"], "pl": ["balista"], "br": ["bangounell"], "es": ["catapulta"]}, "examples": [["la krioj de la soldataro kaj la bruo de la ruli\u011dantaj balistoj", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 3a"]], "subdefinitions": []}], "root": "balist", "primary": true}, "memorando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mallongigita raporto aldonita al diplomata noto.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u043c\u0430\u0440\u0430\u043d\u0434\u0443\u043c"], "bg": ["\u043c\u0435\u043c\u043e\u0440\u0430\u043d\u0434\u0443\u043c"], "nl": ["memorandum"], "pt": ["memorando (diplom\u00e1tico)", "memor\u00e2ndum (diplom\u00e1tico)"], "ru": ["\u043c\u0435\u043c\u043e\u0440\u0430\u043d\u0434\u0443\u043c"], "de": ["Memorandum"], "hu": ["memorandum"], "fa": ["\u06cc\u0627\u062f\u062f\u0627\u0634\u062a (\u062f\u06cc\u067e\u0644\u0645\u0627\u062a\u06cc\u06a9)", "\u062a\u0630\u06a9\u0627\u0631\u06cc\u0647"], "en": ["memorandum"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "memorand", "primary": true}, "kondamni\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "I\u011di kondamnita.", "translations": {"nl": ["veroordeeld worden"], "pt": ["ficar condenado"], "hu": ["el\u00edt\u00e9l\u0151dik", "el\u00edt\u00e9ltetik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kondamn", "primary": false}, "nova\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io \u0135us okazinta.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0432\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["innovation", "nouveaut\u00e9 (innovation)", "nouvelle (annonce)"], "nl": ["nieuws"], "ru": ["\u043d\u043e\u0432\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Neuigkeit"], "sv": ["nyhet"], "hu": ["\u00fajdons\u00e1g"], "br": ["nevezenti"], "el": ["\u03bd\u03ad\u03bf", "\u03b5\u03af\u03b4\u03b7\u03c3\u03b7"], "he": ["\u05d7\u05d3\u05e9\u05d4"]}, "examples": [["\u0109irka\u016de estis multe da nova\u0135o por rigardi", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Io fre\u015de sciigita.", "translations": {"de": ["Neuigkeit"], "hu": ["h\u00edr"]}, "examples": [["jam de longe mi ne ricevis nova\u0135ojn pri li", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Io unuafoje aperanta.", "translations": {"ru": ["\u043d\u043e\u0432\u0438\u043d\u043a\u0430"], "de": ["Neuheit"], "hu": ["\u00faj\u00edt\u00e1s"]}, "examples": [["tiu ma\u015dino estas vera nova\u0135o", null], ["tio ne estas ia ennova\u0135o de nia flanko", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "nov", "primary": false}, "Sud-Afriko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando \u0109e la suda ekstremo de Afriko kun \u0109efurbo Pretorio. Teritorio de Federacia Respubliko Sud-Afriko. ISO-3166 kodo: ZA. \u011ci limas kun Bocvano, Lesoto, Mozambiko, Namibio, Svazilando kaj Zimbabvo", "translations": {"nl": ["Zuid-Afrika"], "pl": ["Republika Po\u0142udniowej Afryki", "RPA"], "no": ["S\u00f8r-Afrika"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Afrik", "primary": false}, "traser\u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Zorge kaj detale ser\u0109i.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0448\u0443\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u0430\u0447\u0430\u0441\u0430\u0446\u044c"], "nl": ["doorzoeken"], "ru": ["\u043e\u0431\u044b\u0441\u043a\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0447\u0435\u0441\u0430\u0442\u044c"], "de": ["durchsuchen"], "sv": ["genoms\u00f6ka"], "hu": ["\u00e1tkutat"]}, "examples": [["la policistoj traser\u0109is lian lo\u011dejon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ser\u0109", "primary": false}, "naski": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Produkti idon parolante pri ino.", "translations": {"ru": ["\u0440\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["engendrer (enfanter)", "enfanter", "susciter", "mettre au monde"], "en": ["to bear", "to give birth"], "nl": ["baren"], "pt": ["dar \u00e0 luz", "parir", "gerar"], "be": ["\u043d\u0430\u0440\u0430\u0434\u0436\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0440\u0430\u0434\u0436\u0430\u0446\u044c", "\u0443\u0442\u0432\u0430\u0440\u0430\u0446\u044c"], "de": ["geb\u00e4ren"], "hu": ["sz\u00fcl"], "es": ["parir", "dar a luz"], "br": ["genel"], "cs": ["rodit", "vzbudit"], "ro": ["a na\u015fte"], "pl": ["rodzi\u0107"]}, "examples": [["\u015di naskis filon", null], ["la geedzoj naskis infanon", "B"], ["li estas nobele naskita", null], ["ili estas naskitaj malamikoj", "B"], ["tiu projekto estas nur malvive naskita infano", null], ["morte naskita decido, esprimo", null], ["\u015di estas en la kvara monato de naskonteco", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Estigi, ka\u016dzi, okazigi.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0440\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 \u043d\u0430 \u0441\u0432\u0435\u0442"], "de": ["hervorbringen"], "nl": ["teweegbrengen"], "pt": ["gerar", "criar"], "hu": ["sz\u00fcl", "kelt"]}, "examples": [["konfido naskas konfidon", "Proverbaro esperanta"], ["tio naskis \u011dojon, admiron, suspekton, grandan scivolon, malpacon", null], ["tiu unua sukceso naskis multajn esperojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: La indikita fonto uzas la terminon en geometria kunteksto ( punkto naskas linion, linio naskas surfacon ), kiu supozigas \u00abmovon\u00bb de la koncerna objekto."], "primary definition": "(transitiva) Diri, ke aro A naskas aron B signifas, ke aro B inkluzivas A kaj \u0109iujn rezultojn de iuj operacioj inter elementoj de B, sed nenion pli. Oni nomas aron A la naskanta aro, \u011diajn elementojn la naskantoj, kaj aron B la naskita aro.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0440\u043e\u0436\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u0442\u044f\u0433\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["engendrer (math.)", "g\u00e9n\u00e9rer", "sous-tendre"], "en": ["generate", "span"], "de": ["erzeugen", "bestimmen", "aufspannen"], "hu": ["gener\u00e1l", "alkot"], "pl": ["generowa\u0107"]}, "examples": [["la idealo naskita en ringo per naskanta aro {a,b} estas aro de \u0109iuj elementoj p\u00d7a+q\u00d7b", null], ["en modulo a\u016d vektora spaco, la subaro naskita de A estas la subaro de \u0109iuj linearaj kombina\u0135oj el elementoj de A", null], ["por naski n-dimensian vektoran spacon, sufi\u0109as n naskantoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "nask", "primary": true}, "nasko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago naski, rezulto de la ago.", "translations": {"fr": ["naissance"]}, "examples": [["en E\u016dropo disvasti\u011das tiu vidpunkto, ke la patrino povas mem decidi pri la nasko. La hejma nasko kostas malpli por la \u015dtato.", "pri hejmaj naskoj,"]], "subdefinitions": []}], "root": "nask", "primary": false}, "kodo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La vorto \u00abkodo\u00bb estas uzata kaj por la koda sistemo, kaj por la kodita mesa\u011do a\u016d programo, kaj por apartaj elementoj de la koda sistemo (\u00abla kodo de litero \u00bb kaj tiel plu); iam tio estas \u011dena, kaj imitante la anglan iuj diras \u00abkodigo\u00bb por la kodosistemo; tio estas evitinda, \u0109ar \u00abkodigo\u00bb havas alian sencon."], "primary definition": "Sistemo de signoj a\u016d signaloj por prezenti mesa\u011dojn a\u016d ordonojn;", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0434", "\u043a\u043e\u0434\u0438\u0440\u043e\u0432\u043a\u0430"], "fr": ["code (syst\u00e8me de signes)", "alphabet (syst\u00e8me de signes)", "codage (mani\u00e8re de coder)", "encodage (mani\u00e8re de coder)"], "en": ["code"], "nl": ["code"], "pt": ["c\u00f3digo"], "de": ["System", "Alphabet", "Kode", "Code"], "pl": ["kod", "kodowanie"]}, "examples": [["internacia marista signalkodo", null], ["morsa kodo", null], ["sepbita kodo", null], ["gena kodo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Grupo da signoj, identiganta ion la\u016d iu kodo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0434"], "fr": ["code (signes d'identification)", "identifiant"], "de": ["Kennung", "Geheimtext", "Kode", "Code"], "nl": ["code"], "pl": ["kod", "identyfikator", "numer"]}, "examples": [["strekkodo", "Komputada Leksiko"], ["ISBN-kodo de libro", null], ["UEA-kodo de samideano", null], ["serurkodo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Programo en ma\u015dina lingvo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0434"], "fr": ["code (programme)"], "de": ["Text", "Kode", "Code"], "nl": ["code"], "pl": ["kodmprogramu"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kodekso, kolekto da le\u011doj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0434\u0435\u043a\u0441"], "fr": ["code (droit)"], "nl": ["wetboek (ontr.)"], "de": ["Kodex", "Gesetzbuch"], "hu": ["k\u00f3d", "k\u00f3dsz\u00e1m", "jelk\u00f3dex", "t\u00f6rv\u00e9nyk\u00f6nyv", "szab\u00e1lygy\u0171jtem\u00e9ny"], "pl": ["kodeks"]}, "examples": [["civila kodo", "Vortaro de Esperanto"], ["komerca kodo", "Vortaro de Esperanto"], ["kriminala kodo", "Plena Vortaro de Esperanto"], ["veturkodo", "Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "kod", "primary": true}, "kodi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Prezenti per kodo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0434\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["coder", "encoder"], "en": ["code", "encode"], "nl": ["coderen"], "de": ["kodieren", "verschl\u00fcsseln"], "pl": ["kodowa\u0107", "zakodowywa\u0107"], "hu": ["k\u00f3dol"]}, "examples": [["kodita mesa\u011do", null], ["askie kodita \u0109eno", null], ["kodado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kod", "primary": false}, "operacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Me\u0125anika \u0125irurgia procedo, farata per manoj kaj per instrumentoj, por modifi la staton de organo, a\u016d por fortran\u0109i malsanan nekuraceblan parton de korpo.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043f\u0435\u0440\u0430\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["op\u00e9ration"], "bg": ["\u043e\u043f\u0435\u0440\u0430\u0446\u0438\u044f"], "nl": ["operatie", "ingreep (heelkunde)"], "pt": ["opera\u00e7\u00e3o"], "de": ["Operation", "Eingriff"], "sv": ["operation"], "en": ["operation"], "es": ["operaci\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aro da rimedoj, kiujn oni kombinas por akiri profitojn.", "translations": {"de": ["Vorgehen", "Vorgehensweise"], "nl": ["handeling"]}, "examples": [["komercaj, financaj, borsaj operacioj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Movoj de trupoj destinitaj por sukcesigi atakon a\u016d defendon.", "translations": {"de": ["Operation", "Truppenbewegung"], "nl": ["operatie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kalkulo, plenumata super konataj kvantoj por eltrovi unu a\u016d plurajn kvantojn nekonatajn.", "translations": {"de": ["Rechenart", "Rechenoperation"], "nl": ["bewerking (rekenk.)"], "sv": ["operation"], "pl": ["dzia\u0142anie"]}, "examples": [["la kvar bazaj operacioj aritmetikaj estas adicio, subtraho, multipliko kaj divido", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(en aro E) Bildigo de E\u00d7E al E.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043a\u043e\u043d \u043a\u043e\u043c\u043f\u043e\u0437\u0438\u0446\u0438\u0438", "\u043e\u043f\u0435\u0440\u0430\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["loi de composition", "op\u00e9ration"], "de": ["Operation", "Verkn\u00fcpfung", "Verkn\u00fcpfungsgesetz"], "en": ["composition law", "operation"], "pl": ["dzia\u0142anie"]}, "examples": [["la aritmetika adicio estas operacio, kiu al \u0109iu duopo de entjeroj asocias la sumon de ties termoj", null], ["la kunligo de internaj rilatoj estas operacio", null]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Ago plenumata de unuopa komputila komando.", "translations": {"nl": ["bewerking"]}, "examples": [["la komputilo plenumas po 700 miliardoj da glitpunktaj operacioj sekunde", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tasko kiun unu a\u016d pluraj laboristoj a\u016d oficistoj plenumas sur unu laborloko kiel parton de fabrikada procezo, de funkciado de ofico kaj tiel plu:.", "translations": {"nl": ["handeling"]}, "examples": [["munta operacio", null], ["banka, po\u015dta operacio transakcio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "operaci", "primary": true}, "kombinumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda grupo de kunfunkciaj industrioj en \u015dtatregata ekonomio.", "translations": {"fr": ["combinat"]}, "examples": [["la kombinumo enhavas kvar entreprenojn en diversaj urboj, scienc-produktan laboratorion kaj uzinon", "P. Todorov, Suninstala\u0135oj por varma akvo, SAEST 1982, p. 36a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "kartelo, konzerno, trusto", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kombin", "primary": false}, "provizora": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konsiderata kiel ne longe da\u016dronta, sed anstata\u016digota per definitiva; atenda.", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u0441\u043e\u0432\u044b"], "en": ["provisional", "temporary"], "nl": ["voorlopig"], "ru": ["\u0432\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["provisorisch"], "sv": ["provisorisk"], "hu": ["ideiglenes", "\u00e1tmeneti", "id\u0151leges", "proviz\u00f3rikus"], "ro": ["temporar"], "pl": ["prowizoryczny", "przej\u015bciowy", "tymczasowy"]}, "examples": [["provizora komitato, regularo, ponto", null], ["provizore fiksi la konsiston de l' komisiono", null]], "subdefinitions": []}], "root": "provizor", "primary": true}, "angeliko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio apiacoj (Angelica), kun aroma odoro.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u044f\u0433\u0456\u043b\u044c"], "fr": ["ang\u00e9lique"], "en": ["angelica"], "nl": ["engelwortel"], "ru": ["\u0434\u0443\u0434\u043d\u0438\u043a", "\u0434\u044f\u0433\u0438\u043b\u044c"], "de": ["Engelwurz"], "sv": ["kvanne"], "hu": ["angyalgy\u00f6k\u00e9r", "angy\u00e9lika", "angyalf\u0171"]}, "examples": [["li do preskribis kelkajn drogojn, kiaj ginsengo, angeliko, astragalo", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 74a, p. 567a"]], "subdefinitions": []}], "root": "angelik", "primary": true}, "samizdato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eldona\u0135o de malpermesita literaturo ka\u015de farita per amatora rimedo.", "translations": {"fr": ["samizdat"], "bg": ["\u0421\u0430\u043c\u0438\u0437\u0434\u0430\u0442"], "en": ["Samizdat"], "pt": ["samizdat"], "de": ["Samisdat"], "it": ["samizdat"]}, "examples": [["estis eldonitaj \u00absamizdate\u00bb multaj a\u016dtoraj kantaroj", "Oni ne pafas en Jamburg, pri la a\u016dtoro, p. 135a"], ["post la falo de la fera kurteno multaj el la samizdataj verkoj estis normale publikigitaj en gazetoj a\u016d libroforme", "Vikipedio, artikolo \u00absamizdato\u00bb, 2005-11-29"]], "subdefinitions": []}], "root": "samizdat", "primary": true}, "pentametro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antikva verso uzata alterne kun heksametro kaj konsistanta el 6 eroj, el kiuj la du unuaj povas esti la\u016dvole spondeoj a\u016d daktiloj, la 4a kaj 5a estas \u0109iam daktiloj, dum la 3a kaj la 6a konsistas el longa silabo sekvata de muzika silento.", "translations": {"be": ["\u043f\u044d\u043d\u0442\u0430\u043c\u044d\u0442\u0440"], "fr": ["pentam\u00e8tre"], "nl": ["pentameter"], "pt": ["pent\u00e2metro"], "ru": ["\u043f\u0435\u043d\u0442\u0430\u043c\u0435\u0442\u0440"], "de": ["Pentameter"], "hu": ["pentameter"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sesera la\u016dakcenta verso proksimume imitanta la antikvan pentametron.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pentametr", "primary": true}, "manovri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Fari la\u016dcelajn iradojn por sin meti en ta\u016dgan aran\u011don a\u016d lokon.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u044d\u045e\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["man\u0153uvrer"], "en": ["maneuver"], "nl": ["manoeuvreren"], "pt": ["manobrar"], "ru": ["\u043c\u0430\u043d\u0435\u0432\u0440\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["man\u00f6vrieren"], "hu": ["man\u0151verez", "mesterkedik"], "es": ["maniobrar"]}, "examples": [["lerte manovri por \u0109irka\u016dbari la malamikon", null], ["la lokomotivo longe manovris en la stacio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["manovru sur la truoj de la fluto per viaj fingroj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Lerte klopodi por atingi celon.", "translations": {}, "examples": [["\u015di lerte manovras kun siaj adorantoj", "B"], ["politikaj manovroj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "manovr", "primary": true}, "balistiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri impulsado de pafa\u0135oj, iliaj trajektorio kaj efikoj \u0109e trafo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043b\u0456\u0441\u0442\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["balistique"], "en": ["balistics"], "nl": ["ballistiek"], "ru": ["\u0431\u0430\u043b\u043b\u0438\u0441\u0442\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Ballistik"], "hu": ["ballisztika"], "sk": ["balistika"], "fa": ["\u067e\u0631\u062a\u0627\u0628\u200c\u0634\u0646\u0627\u0633\u06cc", "\u0628\u0627\u0644\u06cc\u0633\u062a\u06cc\u06a9"], "es": ["bal\u00edstica"], "pl": ["balistyka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "balistik", "primary": true}, "taverno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Popola, ne tre kosta drinkejo a\u016d restoracio.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u0432\u044d\u0440\u043d\u0430"], "fr": ["taverne"], "pt": ["taberna"], "ru": ["\u0442\u0430\u0432\u0435\u0440\u043d\u0430"], "ca": ["taverna"], "de": ["Taverne", "Kneipe", "Weinstube"], "hu": ["kocsma", "vend\u00e9gl\u0151", "kiskocsma"], "fa": ["\u0645\u06cc\u06a9\u062f\u0647", "\u0645\u06cc\u062e\u0627\u0646\u0647"], "es": ["taberna"], "pl": ["tawerna", "karczma", "ober\u017ca", "szynk"]}, "examples": [["ne pagi en gastejoj kaj tavernoj", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, \u0109apitro 17a, p. 120a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tavern", "primary": true}, "arekarbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro de palmoj el Sudorientazio (Areca) , el familio arekacoj; unu specio (Areca catechu) produktas man\u011deblajn nuksojn.", "translations": {"fr": ["ar\u00e9quier", "arec"], "de": ["Betelpalmen", "Arekapalmen"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arek", "primary": false}, "nombro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Matematika objekto esprimanta grandon a\u016d mezuron.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u043a"], "fr": ["nombre"], "en": ["number"], "nl": ["getal"], "pt": ["n\u00famero", "quantidade"], "ru": ["\u0447\u0438\u0441\u043b\u043e"], "de": ["Zahl"], "hu": ["sz\u00e1m (nyelvtani)"], "br": ["niver"], "pl": ["liczba"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nedifinita kvanto.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u043a", "\u043a\u043e\u043b\u044c\u043a\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "de": ["Anzahl"], "nl": ["aantal"], "hu": ["sz\u00e1m (mennyis\u00e9g)"]}, "examples": [["granda nombro da homoj, demandoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Kompare kun la naturismaj terminoj singularo, dualo, pluralo la sistema serio ununombro, dunombro, multenombro, iniciatita de Zamenhof, estas ne nur pli radik\u015dpara, sed anka\u016d pli ri\u0109a: ekzistas lingvoj kiuj gramatike markas \u00abtrinombron\u00bb kaj \u00abkvarnombron\u00bb, por kiuj en la naturisma serio mankas terminoj."], "primary definition": "Deklinacia a\u016d konjugacia formo de vorto, montranta, ke \u011di rilatas al unu a\u016d pluraj personoj a\u016d aferoj.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u043a"], "de": ["Numerus", "Zahlform"], "nl": ["getal"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nombr", "primary": true}, "nombri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Difini, fiksi per kalkulo la suman nombron de iuj personoj a\u016d aferoj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0447\u0438\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u0441\u0447\u0438\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u0447\u0435\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["compter", "d\u00e9nombrer"], "nl": ["tellen"], "pt": ["contar"], "be": ["\u043b\u0456\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u0437\u044c\u043b\u0456\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u043b\u0456\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u0437\u0440\u0430\u0445\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["z\u00e4hlen"], "hu": ["sz\u00e1mol", "megsz\u00e1mol"], "br": ["konta\u00f1 (niveri\u00f1)", "niveri\u00f1"]}, "examples": [["nombri la lo\u011dantaron de urbo, la stelojn en la \u0109ielo", null], ["oni nombras en la lando cent mil senlaborulojn", null], ["vendisto de briketoj scipovas malbone nombri, sed bone kalkuli", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Enhavi, atingi iun nombron da unuoj.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u043b\u0456\u0447\u0432\u0430\u0446\u044c"], "ru": ["\u043d\u0430\u0441\u0447\u0438\u0442\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["sz\u00e1ml\u00e1l"]}, "examples": [["la societo nombras preska\u016d 300 membrojn", null], ["libro nombranta 600 pa\u011dojn", null], ["tiu tradicio nombras pli ol 300 jarojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "nombr", "primary": false}, "\u011dajnismo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Alia esperantigo: \u011dainismo."], "primary definition": "Hinda religio asketema, neperforta kontra\u016d \u0109iaj viva\u0135oj, iniciatita a\u016d reformita de Mahaviro en la 6a jarcento a.K..", "translations": {"ru": ["\u0434\u0436\u0430\u0439\u043d\u0438\u0437\u043c"], "fr": ["ja\u00efnisme"], "nl": ["ja\u00efnisme"], "de": ["Jainismus", "Jinismus"], "it": ["giainismo"], "pl": ["d\u017cajnizm", "d\u017cinizm"]}, "examples": [["\u011dajnismo inkluzivas anka\u016d senintencajn agojn en la karmokoncepto", "Vikipedio, artikolo \u00abkarmo\u00bb, 2006-12-24"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011dajn", "primary": false}, "rezigno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago rezigni.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0440\u0430\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0430\u0434\u043c\u043e\u0432\u0430"], "fr": ["abandon (renonciation)", "renonciation"], "en": ["resignation"], "nl": ["afstand (opgeven)"], "ru": ["\u043e\u0442\u0440\u0435\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043e\u0442\u043a\u0430\u0437 (\u043e\u0442 \u0447\u0435\u0433\u043e-\u043b.)"], "de": ["Aufgabe", "Resignation"], "hu": ["lemond\u00e1s", "felad\u00e1s", "belenyugv\u00e1s", "rezign\u00e1ci\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rezign", "primary": false}, "nombra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Koncernanta la nombrojn.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u043a\u0430\u0432\u044b", "\u043a\u043e\u043b\u044c\u043a\u0430\u0441\u043d\u044b"], "fr": ["de nombre", "num\u00e9rique"], "br": ["niverel"], "pt": ["num\u00e9rico"], "ru": ["\u0447\u0438\u0441\u043b\u043e\u0432\u043e\u0439", "\u0447\u0438\u0441\u043b\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043a\u043e\u043b\u0438\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["Zahl(en)-"], "hu": ["sz\u00e1m-", "numerikus"]}, "examples": [["signoj hieroglifaj a\u016d nombraj", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 6, artikoloj pri esperanto, al la historio de la provoj de lingvoj tutmondaj de Leibnitz \u011dis la nuna tempo, publika parolado, havita en la Nurnberga klubo de instruistoj la 11 de Novembro 1884 de L. Einstein (el la \u00abBayerische Lehrer-Zeitung\u00bb No. 11 kaj 12 1885)"], ["kelkaj konsideras tiun principon nur kiel nombran aferon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Tiu senco estas neklara, evitinda kaj malofta (krom eble en kunmeta\u0135oj). PIV \u011din ne transprenis."], "primary definition": "Enhavanta iun nombron da unuoj.", "translations": {"de": ["z\u00e4hlend"], "hu": ["sz\u00e1mos", "-t sz\u00e1ml\u00e1l\u00f3"]}, "examples": [["dekmilione nombra popolo", null], ["al la plinombra familio donu pli grandan poseda\u0135on", "Z"], ["kiom nombraj ili estas?", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Tiu senco estas neklara, evitinda kaj neuzata. PIV \u011din ne transprenis."], "primary definition": "Multnombra.", "translations": {"be": ["\u0448\u043c\u0430\u0442\u043b\u0456\u043a\u0456"], "de": ["zahlreich"], "hu": ["sz\u00e1mos"]}, "examples": [["nombraj konkurantoj partoprenis la konkurson", null], ["nombraj makuloj montri\u011dis sur la suno", null]], "subdefinitions": []}], "root": "nombr", "primary": false}, "rezigni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Definitive forlasi ian postulon, pretendon, esperon a\u016d deziron; malpretendi.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043c\u043e\u0432\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u0430\u0434\u0440\u0430\u0447\u044b\u0441\u044f", "\u0432\u044b\u0440\u0430\u0447\u044b\u0441\u044f", "\u0437\u0440\u0430\u0447\u044b\u0441\u044f"], "fr": ["abandonner (renoncer)", "renoncer"], "en": ["resign", "give up", "surrender"], "nl": ["afstand doen", "opgeven"], "pt": ["resignar-se", "abrir m\u00e3o de", "renunciar", "demitir-se de", "abandonar"], "ru": ["\u043e\u0442\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f (\u043e\u0442 \u0447\u0435\u0433\u043e-\u043b.)", "\u043e\u0442\u0440\u0435\u0447\u044c\u0441\u044f"], "de": ["aufgeben", "resignieren"], "tr": ["vazge\u00e7mek"], "hu": ["lemond", "felad", "el\u00e1ll (vmit\u0151l)"]}, "examples": [["rezigni rajton, la tronon, entreprenon, sian programom", null], ["rezigni pri io", null], ["mi tute rezignas esti \u011duste komprenata de ili", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "for\u0135eti, forlasi, formeti.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rezign", "primary": true}, "neplena\u011da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ankora\u016d ne atinginta la a\u011don de plenaj sociaj rajtoj.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0441\u043e\u0432\u0435\u0440\u0448\u0435\u043d\u043d\u043e\u043b\u0435\u0442\u043d\u0438\u0439"], "fr": ["mineur (civiquement)"], "en": ["minor (legally)", "underage"], "br": ["dindan an oad", "dindan an oad"], "ro": ["minor"], "pl": ["nieletni", "niepe\u0142noletni"]}, "examples": [["Ijob volonte konsentis kontroladi la administradon de la bienoj de Omar dum la neplena\u011do de ties filino", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 23a, paca Betra\u0125"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u011d", "primary": false}, "graduso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komunuza mezurunuo de ebena angulo, egala al la 200a parto de stre\u0109ita angulo; simb. gr.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0430\u0434", "\u0433\u043e\u043d"], "fr": ["grade (unit\u00e9 de mesure)", "gon"], "en": ["grade", "gon"], "nl": ["graad (400-delig)"], "pt": ["grado (unidade de medida)"], "de": ["Gon", "Neugrad"], "hu": ["gon", "\u00fajfok"], "fa": ["\u06af\u0631\u0627\u062f"], "pl": ["grad", "gradus"]}, "examples": [["graduso egalas al \u03c0/200 radianoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Latina vortaro, montranta la prozodian valoron de \u0109iu silabo.", "translations": {"hu": ["Gradus ad Parnassum"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gradus", "primary": true}, "\u0109evrono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la traboj, oblikve fiksitaj amba\u016dflanke de la tegmenta \u0109eftrabo por subteni tegmenton.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u043e\u043a\u0432\u0430"], "fr": ["chevron"], "en": ["rafter", "support beam"], "pt": ["caibro"], "ru": ["\u0441\u0442\u0440\u043e\u043f\u0438\u043b\u043e"], "de": ["Dachsparren"], "it": ["capriata (italiana o francese)", "puntone (di capriata)"], "hu": ["szarufa"], "pl": ["krokiew"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109evron", "primary": true}, "preferinda\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, kio pli bonas, profitigas a\u016d donas ian superecon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0432\u0430\u0433\u0430"], "fr": ["meilleur choix"], "hu": ["kedvenc"], "nl": ["wat de voorkeur wegdraagt"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0438\u043c\u0443\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prefer", "primary": false}, "bovido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ido de bovo.", "translations": {"be": ["\u0446\u044f\u043b\u0451", "\u0446\u044f\u043b\u044f"], "fr": ["g\u00e9nisse", "veau"], "en": ["calf"], "nl": ["kalf"], "pt": ["bezerro"], "no": ["kalv"], "de": ["Kalb"], "tr": ["buza\u011f\u0131"], "hu": ["borj\u00fa"], "sk": ["te\u013ea"], "fa": ["\u06af\u0648\u0633\u0627\u0644\u0647"], "es": ["becerro"], "br": ["leue"], "pl": ["ciel\u0119", "cielak"], "he": ["\u05e2\u05d2\u05dc"]}, "examples": [["foriris bovido revenis bovo", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "bov", "primary": false}, "balbutulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, afekciata de balbutado.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0438\u043a\u0430"], "fr": ["b\u00e8gue"], "en": ["stutterer", "stammerer"], "nl": ["stotteraar"], "de": ["Stotterer"], "hu": ["dadog\u00f3"], "fa": ["\u0627\u0644\u06a9\u0646"], "cs": ["kokta; koktal"], "pl": ["j\u0105ka\u0142a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "balbut", "primary": false}, "rektilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ilo, uzata por desegni rektajn liniojn.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0438\u043d\u0435\u0439\u043a\u0430 (\u0434\u043b\u044f \u0447\u0435\u0440\u0447\u0435\u043d\u0438\u044f)"], "fr": ["r\u00e8gle (\u00e0 dessin)"], "en": ["ruler"], "de": ["Lineal"], "pl": ["linia", "linijka", "linia\u0142"], "hu": ["vonal\u00f3z"]}, "examples": [["T-kapa rektilo", "Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "rekt", "primary": false}, "decida": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esprimanta la firmecon de decido.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0448\u0443\u0447\u044b"], "fr": ["r\u00e9solu (ferme)"], "en": ["decisive"], "ru": ["\u0440\u0435\u0448\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0440\u0435\u0448\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439"], "de": ["entschieden"], "hu": ["hat\u00e1rozott"], "sk": ["rozhodn\u00fd"], "pl": ["decyduj\u0105cy", "zdecydowany", "przemy\u015blany"], "es": ["decidido"]}, "examples": [["decida tono", "Z"], ["pripensu malrapide kaj agu decide", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Alportanta definitivan solvon, decidon.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0440\u0430\u0448\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u0440\u0430\u0448\u0430\u044e\u0447\u044b"], "fr": ["d\u00e9cisif"], "en": ["decisive"], "de": ["entscheidend"], "hu": ["d\u00f6nt\u0151"], "sk": ["rozhoduj\u00faci"], "pl": ["decyduj\u0105cy", "zdecydowany"], "es": ["decisivo", "crucial"]}, "examples": [["decida batalo, venko, vo\u0109o de la prezidanto, pruvo, motivo, cirkonstanco", null], ["mi ne povis decide diri, kian formon ni devas uzi", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "decid", "primary": false}, "hasta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre a\u016d tro rapida; farita sen matura pripenso a\u016d preparo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u044c\u043f\u0435\u0448\u043b\u0456\u0432\u044b"], "fr": ["h\u00e2tif", "pr\u00e9cipit\u00e9 (h\u00e2tif)", "b\u00e2cl\u00e9"], "nl": ["haastig", "gejaagd", "gehaasd"], "pt": ["apressado"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u043f\u0435\u0448\u043d\u044b\u0439", "\u0442\u043e\u0440\u043e\u043f\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439"], "de": ["hastig"], "it": ["affrettato"], "hu": ["siet\u0151s", "kapkod\u00f3"], "pl": ["spieszny"], "es": ["apurado, -a", "apresurado", "(hecho, -a) a la carrera", "apremiado, -a"]}, "examples": [["hasta man\u011do, adia\u016do, konkludo", null], ["ju pli haste, des malpli rapide", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hast", "primary": false}, "izolita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiun oni izolis a\u016d izolis sin; ial trovi\u011danta aparte de aliaj.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u043e\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439"], "pt": ["isolado"], "hu": ["elszigetelt"]}, "examples": [["malpura li estas: li estu izolita, ekster la tendaro estu lia lo\u011dejo", "La Malnova Testamento, Levidoj 13:46"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Supozeble anka\u016d la pli malpeza sinonimo \u00abizola\u00bb, uzata ekster matematiko, tre bone ta\u016dgus \u0109i-kuntekste."], "primary definition": null, "translations": {"hu": ["izol\u00e1lt"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri punkto x de topologia spaco, rilate al subaro A) Tia, ke \u011di apartenas al A, sed ne estas akumuli\u011da rilate al \u011di (alidire: ekzistas \u0109irka\u016da\u0135o de x, kies nura komuna punkto kun A estas x mem).", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u043e\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u0430\u044f (\u0442\u043e\u0447\u043a\u0430)"], "fr": ["(point) isol\u00e9"], "de": ["isoliert (-er Punkt)"], "en": ["isolated (point)"], "pl": ["(punkt) izolowany"]}, "examples": [["en spaco kun diskreta topologio \u0109iu ajn punkto estas izolita rilate al ajna subaro, \u011din enhavanta", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri vertico de grafeo) Tia, ke neniu e\u011do estas al \u011di incida.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u043e\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u0430\u044f (\u0432\u0435\u0440\u0448\u0438\u043d\u0430)"], "fr": ["(sommet) isol\u00e9"], "de": ["isoliert (-er Knotenpunkt)"], "en": ["isolated (vertex)"], "pl": ["(wierzcho\u0142ek) izolowany"]}, "examples": []}]}], "root": "izol", "primary": false}, "retoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108e la antikvuloj: homo instruanta la arton trafe kaj elokvente paroli.", "translations": {"be": ["\u0440\u044b\u0442\u0430\u0440"], "en": ["rhetorician"], "nl": ["retor"], "pt": ["r\u00e9tor"], "ru": ["\u0440\u0438\u0442\u043e\u0440"], "de": ["Rhetor", "Redner"], "hu": ["r\u00e9tor", "besz\u00e9doktat\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Oratoro, kies parolado estas afekta, bombasta kaj senenhava.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u043f\u044b\u0448\u043b\u0456\u0432\u044b \u043f\u0440\u0430\u043c\u043e\u045e\u0446\u0430"], "de": ["Sch\u00f6nredner"], "nl": ["schoonprater"], "ru": ["\u043d\u0430\u043f\u044b\u0449\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 \u043e\u0440\u0430\u0442\u043e\u0440"], "hu": ["dag\u00e1lyos sz\u00f3nok"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "retor", "primary": true}, "hasti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Rapidigi siajn movojn, por pli balda\u016d plenumi ion; agi kun nekutima, nenormala rapideco.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043f\u044f\u0448\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["se h\u00e2ter", "se d\u00e9p\u00eacher"], "nl": ["zich haasten"], "pt": ["apressar-se"], "ru": ["\u0441\u043f\u0435\u0448\u0438\u0442\u044c", "\u0442\u043e\u0440\u043e\u043f\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["hasten"], "it": ["affrettarsi"], "hu": ["siet", "igyekszik (siet)", "kapkod"], "pl": ["spieszy\u0107 si\u0119"], "ro": ["a se gr\u0103bi"], "es": ["apurarse", "darse prisa", "apresurarse"]}, "examples": [["je la siblo de la kugloj, li hastis al la tran\u0109eo", null], ["ne hastu fari vian taskon, vi disponas la tutan necesan tempon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hast", "primary": true}, "Sanmarino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la suda E\u016dropo kun \u0109efurbo Sanmarino. \u011ci estas enklavo en Italujo. Teritorio de Respubliko Sanmarino. ISO-3166 kodo: SM.", "translations": {"bg": ["\u0421\u0430\u043d \u041c\u0430\u0440\u0438\u043d\u043e"], "la": ["Marinusia"], "de": ["San Marino"], "it": ["San Marino"], "en": ["San Marino"], "pl": ["San Marino", "Najja\u015bniejsza Republika San Marino"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sanmarin", "primary": true}, "hasto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Deziro, ke io estu tuj farata; senpacienca penado atingi celon.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043f\u0435\u0448\u043a\u0430", "\u043f\u0430\u0441\u044c\u043f\u0435\u0448\u043b\u0456\u0432\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["h\u00e2te (promptitude excessive)"], "nl": ["haast"], "pt": ["pressa"], "ru": ["\u0441\u043f\u0435\u0448\u043a\u0430", "\u0442\u043e\u0440\u043e\u043f\u043b\u0438\u0432\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Hast"], "it": ["fretta"], "hu": ["siets\u00e9g", "igyekezet"], "pl": ["po\u015bpiech"], "es": ["apuramiento", "prisa", "apresuramiento", "premura"]}, "examples": [["letero skribita kun hasto", null], ["\u015di sentis haston edzini\u011di kaj liberi\u011di el la familia atmosfero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hast", "primary": false}, "neto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Definitiva klara skriba\u0135o, sen korektoj kaj sen makuloj, ordinare kopiita la\u016d alia prepara pli malpli malklara skriba\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0447\u044b\u0441\u0442\u0430\u0432\u0456\u043a"], "fr": ["propre (subst.)"], "nl": ["net"], "ru": ["\u0447\u0438\u0441\u0442\u043e\u0432\u0438\u043a"], "de": ["Reinschrift"], "hu": ["tiszt\u00e1zat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "net", "primary": false}, "diseri\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Disi\u011di en elementojn.", "translations": {"fr": ["se d\u00e9composer", "se d\u00e9sagr\u00e9ger", "se disloquer", "se morceler", "tomber en morceaux"], "en": ["fall apart"], "pl": ["rozdziela\u0107 si\u0119 na cz\u0119\u015bci", "dzieli\u0107 si\u0119 na cz\u0119\u015bci", "rozdrabnia\u0107 si\u0119", "rozkawa\u0142kowywa\u0107 si\u0119"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "er", "primary": false}, "neta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nekonfuza kaj preciza.", "translations": {"be": ["\u0447\u044b\u0441\u0442\u044b"], "nl": ["net"], "pt": ["limpo", "claro", "distinto"], "ru": ["\u0447\u0438\u0441\u0442\u043e\u0432\u043e\u0439", "\u0431\u0435\u043b\u043e\u0432\u043e\u0439"], "de": ["rein"], "hu": ["tiszta", "letiszt\u00e1zott", "tiszt\u00e1zati", "nett"]}, "examples": [["neta skriba\u0135o, desegno, kli\u015da\u0135o", null], ["netaj konturoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sentara, senigita je \u0109iu ajn kroma\u0135o, kalkulata la\u016d sia nura propra kvanto.", "translations": {"be": ["\u0447\u044b\u0441\u0442\u044b", "\u043d\u044d\u0442\u0430"], "fr": ["net"], "en": ["net"], "nl": ["netto"], "pt": ["l\u00edquido"], "ru": ["\u0447\u0438\u0441\u0442\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0442\u0442\u043e"], "de": ["netto"], "hu": ["nett\u00f3"], "es": ["neto"]}, "examples": [["neta pezo (sentara maso, pezo de la varo mem ne enkalkulante la \u0109irka\u016dvolva\u0135on)", null], ["neta gajno, neta profito", null]], "subdefinitions": []}], "root": "net", "primary": true}, "modesta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ka\u015danta a\u016d ne alte taksanta siajn meritojn; montranta nenian pretendemon pri siaj meritoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u0446\u0456\u043f\u043b\u044b"], "en": ["modest"], "nl": ["bescheiden"], "pt": ["modesto"], "ru": ["\u0441\u043a\u0440\u043e\u043c\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u043f\u0440\u0438\u0442\u044f\u0437\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["bescheiden"], "hu": ["szer\u00e9ny"], "es": ["modesto, -a"]}, "examples": [["modesta homo", null], ["modesta tono", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Prezentanta nealtan, nesuperan meriton a\u016d gradon kaj neebliganta pretendemon.", "translations": {"en": ["moderate"], "hu": ["ig\u00e9nytelen", "egyszer\u0171"]}, "examples": [["modesta domo, pre\u011dejo, vivo ( senluksa, senpompa, simpla )", null], ["modesta situacio, rango ( malalta, senbrila )", null], ["modestaj elspezoj", null], ["modesta prezo, salajro, postulo, plano (modera)", null], ["rangeto rangon respektu kaj modestan lokon elektu", "Z"], ["modesta estas nia kunveno", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "modest", "primary": true}, "atribui": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Asigni, destini, doni ion al iu kiel lian.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0434\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["attribuer"], "en": ["attribute"], "be": ["\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u044b\u043f\u0456\u0441\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u044b\u0441\u0443\u0434\u0436\u0432\u0430\u0446\u044c"], "es": ["atribuir"], "hu": ["oda\u00edt\u00e9l", "nekiad"]}, "examples": [["atribui al iu la unuan premion en konkurso", null], ["atribui la patran domon, kiel parton de la hereda\u0135o, al la plej a\u011da filo", null], ["atribui sumon de mil frankoj por la loterio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Rigardi, ju\u011di, opinii ion kiel ies apartena\u0135on, alju\u011di.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043f\u0438\u0441\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0434\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0441\u0443\u0436\u0434\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["tulajdon\u00edt (vkinek vmit)"]}, "examples": [["verko atribuita al Homero", null], ["atribui al iu iun malkovron", null], ["li ne havas tiujn meritojn, kiujn oni al li atribuas", null], ["atribui grandan efikon al nova kuracilo", null], ["atribui signifon al vorto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Rigardi, opinii ion kiel ka\u016dzitan de iu a\u016d io, alju\u011di.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043f\u0438\u0441\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["tulajdon\u00edt (vkinek)"]}, "examples": [["atribui al iu la malsukceson de la afero", null], ["atribui ies morton al akcidento", null]], "subdefinitions": []}], "root": "atribu", "primary": true}, "bukpinglo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "bukodorno", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "buk", "primary": false}, "venti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Blovi parolante privento.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u044c\u043c\u0443\u0446\u044c (\u043f\u0440\u0430 \u0432\u0435\u0446\u0435\u0440)"], "fr": ["venter"], "nl": ["waaien"], "pt": ["ventar"], "ru": ["\u0434\u0443\u0442\u044c (\u0431\u0435\u0437\u043b. \u043e \u0432\u0435\u0442\u0440\u0435)"], "de": ["wehen (Wind)"], "it": ["soffiare (di vento)"], "hu": ["f\u00faj a sz\u00e9l"]}, "examples": [["forte ventas", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "vent", "primary": false}, "vento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pli malpli rapida movado de la aero en la atmosfero.", "translations": {"be": ["\u0432\u0435\u0446\u0435\u0440"], "fr": ["vent"], "bg": ["\u0432\u044f\u0442\u044a\u0440"], "el": ["\u03ac\u03bd\u03b5\u03bc\u03bf\u03c2"], "de": ["Wind"], "it": ["vento"], "hu": ["sz\u00e9l"], "en": ["wind"], "cs": ["v\u00edtr"], "vo": ["vien"], "es": ["viento"], "ru": ["\u0432\u0435\u0442\u0435\u0440"], "nl": ["wind"], "pt": ["vento"], "tr": ["r\u00fczg\u00e2r"], "tp": ["kon"]}, "examples": [["sur la valo ne\u011da vento blovas \u0109iam pli", "K"], ["vibras vok' en vaga vento", null], ["li porti\u011dis sur la flugiloj de la vento", "Z"], ["disflugi\u011di kiel polvo en vento", "Z"], ["estis plena senvento", "B"], ["iri kun la vento", "B"], ["li \u015dan\u011di\u011das kiel la vento", null], ["flugema kiel vento", "Proverbaro esperanta"], ["batadi la venton", "Proverbaro esperanta"], ["li ser\u0109as la venton sur la kampo", "Proverbaro esperanta"], ["minacas dento al la vento", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) \u011cenerala disvasti\u011danta tendenco.", "translations": {}, "examples": [["blovis afrika vento", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vent", "primary": true}, "\u0109izilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctala ilo, longa kaj plata, kun tran\u0109a ekstrema\u0135o, uzata por prilabori malmolajn materiojn, kaj havanta ordinare lignan tenilon.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043b\u043e\u0442\u043e", "\u0441\u0442\u0430\u043c\u0435\u0441\u043a\u0430", "\u0437\u0443\u0431\u0438\u043b\u043e", "\u0447\u0435\u043a\u0430\u043d", "\u0440\u0435\u0437\u0435\u0446"], "fr": ["ciseau (\u00e0 pierre, bois, etc.)"], "en": ["chisel", "chiseling tool"], "pt": ["cinzel"], "ca": ["cisell"], "de": ["Mei\u00dfel"], "it": ["scalpello", "profilo (ferro da cesello)", "subbia"], "hu": ["v\u00e9s\u0151"], "es": ["cincel"], "pl": ["d\u0142uto", "majzel (region.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109iz", "primary": false}, "venta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al vento.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u0442\u0440\u043e\u0432\u043e\u0439", "\u0432\u0435\u0442\u0440\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["fumeux"], "bg": ["\u0432\u0435\u0442\u0440\u043e\u0432\u0438\u0442", "\u0432\u044f\u0442\u044a\u0440\u043d\u0438\u0447\u0430\u0432"], "de": ["windig", "ventoso"], "it": ["fumo (fig.)", "vento (fig.)", "aria (fig.)"]}, "examples": [["venta vetero", "Patroj kaj filoj, \u0108ap. 22a."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Senbaza, senvalora, malfirma, aera.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u0442\u0440\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["venta entrepreno", "Z"], ["\u0109io estas vanta\u0135o kaj venta\u0135o", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "vent", "primary": false}, "aktivularo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de aktivuloj kune agantaj.", "translations": {"fr": ["les militants"]}, "examples": [["la Deklaracio de Tyres\u00f6 respegulas la modan lingva\u0135on de la studenta aktivularo", "Z. M. Sikosek, La jarcento de Esperanto, La Ondo de Esperanto, 2000:12 (74)"]], "subdefinitions": []}], "root": "aktiv", "primary": false}, "ruini\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pereo, detrui\u011do materia, institucia, financa.", "translations": {"hu": ["\u00f6sszeoml\u00e1s", "leroml\u00e1s", "lez\u00fcll\u00e9s", "t\u00f6nkremenetel"], "be": ["\u0440\u0430\u0437\u0432\u0430\u043b", "\u0440\u0430\u0441\u043f\u0430\u0434", "\u043a\u0440\u0430\u0445", "\u043a\u0440\u0443\u0448\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["d\u00e9labrement", "\u00e9croulement"], "de": ["Ruin"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0432\u0430\u043b", "\u0440\u0430\u0441\u043f\u0430\u0434", "\u043a\u0440\u0430\u0445", "\u043a\u0440\u0443\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [["la malamikoj \u015din rigardas kaj ridas pri \u015dia ruini\u011do", "La Malnova Testamento, Plorkanto 1:7"]], "subdefinitions": []}], "root": "ruin", "primary": false}, "kristalografia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta al kristalografio.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044b\u0448\u0442\u0430\u043b\u044f\u0433\u0440\u0430\u0444\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["cristallographique"], "en": ["crystallographic"], "nl": ["kristallografisch"], "ru": ["\u043a\u0440\u0438\u0441\u0442\u0430\u043b\u043b\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["kristallographisch"], "hu": ["krist\u00e1lytani", "krisztallogr\u00e1fiai"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kristalografi", "primary": false}, "kristalografio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco, pritraktanta la kristalojn kaj la le\u011dojn pri ilia formado.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044b\u0448\u0442\u0430\u043b\u044f\u0433\u0440\u0430\u0444\u0456\u044f"], "fr": ["cristallographie"], "en": ["crystallography"], "nl": ["kristallografie"], "pt": ["cristalografia"], "ru": ["\u043a\u0440\u0438\u0441\u0442\u0430\u043b\u043b\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u044f"], "de": ["Kristallographie"], "hu": ["krist\u00e1lytan", "krisztallogr\u00e1fia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kristalografi", "primary": true}, "pafi sin for": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subite malaperi.", "translations": {"fr": ["se tirer (s'en aller)", "filer (s'en aller)"], "de": ["davonschie\u00dfen", "davonsausen", "davoneilen"], "nl": ["wegschieten (snel weglopen)"]}, "examples": [["li pafis sin for", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "for", "primary": false}, "stratkanaleto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Neprofunda dekliva\u0135o farita sur strato, funkcianta kiel defluilo por pluvakvo.", "translations": {"be": ["\u0432\u043e\u0434\u0430\u0430\u0434\u0432\u043e\u0434\u043d\u0430\u044f \u043a\u0430\u043d\u0430\u0432\u0430"], "fr": ["caniveau"], "nl": ["goot"], "pt": ["sarjeta"], "ru": ["\u043a\u0430\u043d\u0430\u0432\u0430"], "de": ["Stra\u00dfengraben"], "hu": ["\u00fatmenti \u00e1rok", "v\u00edzlevezet\u0151 \u00e1rok"], "pl": ["kana\u0142"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kanal", "primary": false}, "surpaperigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0456\u0441\u0430\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u043f\u0456\u0441\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u043a\u043b\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c \u043d\u0430 \u043f\u0430\u043f\u0435\u0440\u044b"], "fr": ["coucher sur le papier"], "nl": ["op papier zetten"], "ru": ["\u043d\u0430\u043f\u0438\u0441\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u043f\u0438\u0441\u0430\u0442\u044c", "\u0438\u0437\u043b\u043e\u0436\u0438\u0442\u044c \u043d\u0430 \u0431\u0443\u043c\u0430\u0433\u0435"], "de": ["zu Papier bringen", "schreiben"], "sv": ["skriva ner"], "hu": ["pap\u00edra vet", "le\u00edr"], "br": ["lakaat war baper"], "pl": ["przenosi\u0107 na papier", "uwiecznia\u0107 na papierze", "zapisywa\u0107", "pisa\u0107"]}, "examples": [["la a\u016dtoro fari\u011dis poste aktiva esperantisto, kaj nur en la lastaj vivo-jaroj decidis surpaperigi siajn fruajn spertojn", "Stefan MacGill, Rutine tra tumulto, Monato, jaro 2002a, numero 4a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "paper", "primary": false}, "bano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago sin bani.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u043f\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["bain"], "en": ["bath"], "nl": ["bad"], "ru": ["\u043a\u0443\u043f\u0430\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Bad"], "hu": ["f\u00fcrd\u00e9s"], "sk": ["k\u00fape\u013e"], "es": ["ba\u00f1o"], "br": ["kibelladenn", "kouronkadenn"], "vo": ["ban"], "pl": ["k\u0105piel"]}, "examples": [["matene, post la bano, mi faras oferojn al la dio Amut", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap.23"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Flua\u0135o, en kiu oni banas a\u016d.", "translations": {"br": ["kibellad"], "hu": ["f\u00fcrd\u0151"]}, "examples": [["mi preparas al vi banon kaj parfumojn", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap.1"], ["la bano estas tro varma", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ban", "primary": false}, "bani": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Restigi iun a\u016d ion en akvo, flua\u0135o, precipe por lavi a\u016d kuraci.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u043f\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["baigner"], "en": ["bathe"], "nl": ["baden"], "ru": ["\u043a\u0443\u043f\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u043a\u0443\u043d\u0430\u0442\u044c"], "de": ["baden"], "hu": ["f\u00fcrdet", "f\u00fcr\u00f6szt"], "sk": ["k\u00fapa\u0165"], "es": ["ba\u00f1ar"], "br": ["souba\u00f1"], "cs": ["koupat"], "vo": ["ban\u00f6n"], "pl": ["k\u0105pa\u0107", "p\u0142awi\u0107"]}, "examples": [["bani infanon, \u0109evalon", null], ["li lavu siajn vestojn kaj banu sin en akvo", "La Malnova Testamento, Levidoj 15:5"], ["Anglujo estas \u0109iuflanke banata de la maro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Disflui super, malsekigi.", "translations": {"en": ["wash over", "rinse"], "pl": ["k\u0105pa\u0107", "oblewa\u0107"], "hu": ["\u00e1ztat", "f\u00fcr\u00f6szt"]}, "examples": [["larmoj banis liajn vangojn", null], ["\u015di estis banata per larmoj", null], ["herbejoj banataj de roso", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Restigi ion en likva\u0135o por ricevi ian efikon.", "translations": {"en": ["bathe", "submerge", "wash"], "pl": ["k\u0105pa\u0107"], "br": ["souba\u00f1"], "hu": ["\u00e1ztat", "f\u00fcr\u00f6szt"]}, "examples": [["bani fotografan paperon en rivelilo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "saturi, trempi, \u0109irka\u016dondi.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ban", "primary": true}, "absolvi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c \u0433\u0440\u0430\u0445\u0456"], "fr": ["absoudre"], "en": ["absolve"], "nl": ["vergeven"], "pt": ["absolver"], "ru": ["\u043e\u0442\u043f\u0443\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c \u0433\u0440\u0435\u0445\u0438"], "de": ["vergeben"], "hu": ["feloldoz"], "sk": ["odpusti\u0165"], "es": ["absolver"], "pl": ["rozgrzesza\u0107", "odpu\u015bci\u0107 grzech", "darowa\u0107 win\u0119"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "absolv", "primary": true}, "regula": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konforma al la regulo; la\u016dregula.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u0456\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["r\u00e9gulier"], "nl": ["regelmatig"], "ru": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u0438\u043b\u043e"], "de": ["regul\u00e4r"], "pl": ["regularny"], "hu": ["szab\u00e1lyos"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ripeti\u011danta \u0109e la fiksita perioda tempo.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0433\u0443\u043b\u044f\u0440\u043d\u044b"], "ru": ["\u0440\u0435\u0433\u0443\u043b\u044f\u0440\u043d\u044b\u0439"], "ca": ["regular"], "de": ["regelm\u00e4\u00dfig"], "hu": ["rendszeres"], "es": ["regular"], "pl": ["regularny"]}, "examples": [["regule ricevi gazeton", null], ["regule progresi", "Z"], ["en a\u016dtuno regule venadis arbohakistoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri plurlatero) Tia, ke \u011di estas enskribita en cirklo, kaj ke \u011diaj lateroj estas samlongaj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u0438\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 (\u043c\u043d\u043e\u0433\u043e\u0443\u0433\u043e\u043b\u044c\u043d\u0438\u043a)"], "fr": ["(polygone) r\u00e9gulier", "\u00e9quilat\u00e9ral"], "en": ["regular (polygon)"], "de": ["regelm\u00e4\u00dfig (-es Vieleck)"], "hu": ["szab\u00e1lyos (soksz\u00f6g)"], "pl": ["(wielok\u0105t) foremny"]}, "examples": [["regulan rektangulon oni nomas kvadrato", null], ["\u0109iuj anguloj de regula plurlatero estas egalaj", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri pluredro) Tia, ke \u011di estas enskribita en sfero, kaj ke \u011diaj facoj estas izometriaj, regulaj plurlateroj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u0438\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 (\u043c\u043d\u043e\u0433\u043e\u0433\u0440\u0430\u043d\u043d\u0438\u043a)"], "fr": ["(poly\u00e8dre) r\u00e9gulier"], "en": ["regular (polyhedron)"], "de": ["regelm\u00e4\u00dfig (-es Vielflach)"], "hu": ["szab\u00e1lyos (poli\u00e9der)"], "pl": ["(wielo\u015bcian) foremny"]}, "examples": [["inter \u0109iuj konveksaj pluredroj nur kvaredro, sesedro, okedro, dek-duedro kaj dudekedroj povas esti regulaj", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri (n,n)-matrico) Inversigebla.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u0433\u0443\u043b\u044f\u0440\u043d\u0430\u044f (\u043c\u0430\u0442\u0440\u0438\u0446\u0430)"], "fr": ["(matrice) r\u00e9guli\u00e8re"], "en": ["regular (matrix)"], "de": ["regul\u00e4r (-e Matrix)"], "hu": ["invert\u00e1lhat\u00f3 (m\u00e1trix)", "regul\u00e1ris (m\u00e1trix)"], "pl": ["(macierz) nieosobliwa"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri distribucio T) Tia, ke la bildo per \u011di de \u0109iu testa funkcio \u03c6 estas esprimebla per \u222b]-\u221e,+\u221e[ h(x)\u03c6(x)dx por iu funkcio h (funkcio asociita al la distribucio).", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u0433\u0443\u043b\u044f\u0440\u043d\u0430\u044f (\u043e\u0431\u043e\u0431\u0449\u0451\u043d\u043d\u0430\u044f \u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u044f)"], "fr": ["(distribution) r\u00e9guli\u00e8re"], "en": ["regular (distribution)"], "de": ["regul\u00e4r (-e Distribution)"], "hu": ["regul\u00e1ris (eloszl\u00e1s)"], "pl": ["(dystrybucja) regularna"]}, "examples": [["la diraka distribucio ne estas regula", null]]}]}], "root": "regul", "primary": false}, "absolvo": {"definitions": [], "root": "absolv", "primary": false}, "regulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, kio estas difinita por gvidi la agadon, konduton, studon, verkadon kaj similajn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u0456\u043b\u0430"], "fr": ["r\u00e8gle"], "en": ["rule"], "nl": ["regel"], "ru": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u0438\u043b\u043e"], "ca": ["regla"], "de": ["Regel"], "hu": ["szab\u00e1ly"], "es": ["regla"], "cs": ["pravidlo"], "pl": ["regu\u0142a"]}, "examples": [["ne ekzistas regulo sen escepto", "Proverbaro esperanta"], ["gramatika regulo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "regul", "primary": true}, "stratuso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nubo formanta kontinuajn horizontalajn tavolojn. Komparu ciruso, kumuluso kaj nimbuso", "translations": {"be": ["\u0441\u043b\u0430\u0456\u0441\u0442\u0430\u0435 \u0432\u043e\u0431\u043b\u0430\u043a\u0430", "\u0441\u043b\u0430\u0456\u0441\u0442\u0430\u044f \u0445\u043c\u0430\u0440\u0430"], "fa": ["\u0627\u0633\u062a\u0631\u0627\u062a\u0648\u0633"], "ru": ["\u0441\u043b\u043e\u0438\u0441\u0442\u043e\u0435 \u043e\u0431\u043b\u0430\u043a\u043e"], "de": ["Schichtwolke", "Stratuswolke"], "es": ["estrato"], "hu": ["r\u00e9tegfelh\u0151", "stratus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stratus", "primary": true}, "tendeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nekuntirigebla dubeblanka organika teksa\u0135o alliganta al osto muskolon a\u016d alian korpoparton.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0445\u0430\u0436\u044b\u043b\u044c\u043b\u0435"], "bg": ["\u0441\u0443\u0445\u043e\u0436\u0438\u043b\u0438\u0435"], "nl": ["pees"], "pt": ["tend\u00e3o"], "ru": ["\u0441\u0443\u0445\u043e\u0436\u0438\u043b\u0438\u0435"], "de": ["Sehne"], "hu": ["\u00edn"], "en": ["tendon"], "es": ["tend\u00f3n"], "pl": ["\u015bci\u0119gno"]}, "examples": [["A\u0125ila tendeno estas dika tendeno \u0109e kalkano", "vikipedio: A\u0125ila tendeno, Vikipedio,"]], "subdefinitions": []}], "root": "tenden", "primary": true}, "pastinako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dujara herbo el malvarmaj kaj mezvarmaj landoj kun radiko man\u011data kiel legomo, genro el familio apiacoj (Pastinaca).", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u0442\u0430\u0440\u043d\u0430\u043a"], "fr": ["panais"], "nl": ["pastinaak", "witte peen"], "pt": ["pastinaca"], "ru": ["\u043f\u0430\u0441\u0442\u0435\u0440\u043d\u0430\u043a"], "de": ["Pastinak"], "hu": ["pasztin\u00e1k", "pasztern\u00e1k"], "fa": ["\u0634\u0642\u0627\u0642\u0644"], "br": ["panezenn"]}, "examples": [["mi sidis sur la rando de la trotuaro por tran\u0109i pastinakojn", "A. L\u00f6wenstein, La \u015dtona urbo, FEL, 1999"]], "subdefinitions": []}], "root": "pastinak", "primary": true}, "regionismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Politika a\u016d artisma doktrino celanta konservi la apartajn interesojn kaj la diferencigajn trajtojn de \u0109iu regiono.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0433\u0456\u044f\u043d\u0430\u043b\u0456\u0437\u043c"], "nl": ["regionalisme"], "ru": ["\u0440\u0435\u0433\u0438\u043e\u043d\u0430\u043b\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Regionalismus"], "pl": ["regionalizm"], "hu": ["regionalizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "region", "primary": false}, "streptomicino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antibiotiko unue ekuzita kontra\u016d tuberkulozo en la 1950aj jaroj, efika kontra\u016d pluraj specoj de bakterioj.", "translations": {"fr": ["streptomycine"], "de": ["Streptomycin"], "nl": ["streptomicine"], "hu": ["sztreptomicin"]}, "examples": [["\u00abPenicilino kaj streptomicino\u00bb", "J. J\u00edlek, [prelego \u0109e la Esperanto-klubo Brno], 1950-09-26"], ["kiam \u015di estis 2-jara \u015di akceptis injektadon de streptomicino kaj de tiam \u015di perdis a\u016dd-kapablon", "Wang Xinling, Ili kortu\u015dis \u0109inojn en 2005, 2006"]], "subdefinitions": []}], "root": "streptomicin", "primary": true}, "fier(a\u0135)o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, pro kio oni estas fiera.", "translations": {"be": ["\u0433\u043e\u043d\u0430\u0440"], "fr": ["fiert\u00e9 (chose)"], "en": ["pride"], "nl": ["trots (ding)"], "ru": ["\u0433\u043e\u0440\u0434\u043e\u0441\u0442\u044c (\u0442\u043e, \u0447\u0435\u043c \u0433\u043e\u0440\u0434\u044f\u0442\u0441\u044f)"], "de": ["Stolz"], "hu": ["b\u00fcszkes\u00e9g (dolog)"], "he": ["\u05d2\u05d0\u05d5\u05d5\u05d4"]}, "examples": [["tiuj herooj la fiero de Italujo", "Fabeloj, volumo 1, Kupra porko"]], "subdefinitions": []}], "root": "fier", "primary": false}, "diakilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plastro el aglutina substanco.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u044f\u0445\u0456\u043b\u0451\u043d"], "fr": ["diachylon", "diachylum"], "pt": ["diaquil\u00e3o"], "ru": ["\u0434\u0438\u0430\u0445\u0438\u043b\u043e\u043d"], "de": ["Diachylonpflaster", "Bleipflaster"], "pl": ["plaster samoprzylepny", "przylepiec"], "hu": ["\u00f3lomtapasz", "diachylum"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "diakil", "primary": true}, "patro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Virseksulo naskiginto de ido.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0446\u044c\u043a\u0430"], "fr": ["p\u00e8re"], "bg": ["\u0431\u0430\u0449\u0430"], "zh": ["\u7236 [f\u00f9]", "\u7236\u4eb2", "tr. \u7236\u89aa [f\u00f9qin]"], "de": ["Vater"], "hu": ["apa"], "ar": ["\u0623\u064e\u0628\u064c \u062c \u0622\u0628\u064e\u0627\u0621\u064c"], "br": ["tad"], "cs": ["otec"], "vo": ["fat"], "es": ["padre"], "ru": ["\u043e\u0442\u0435\u0446"], "nl": ["vader"], "pt": ["pai"], "no": ["far"], "tr": ["baba"], "sv": ["fader"], "tp": ["mama"], "en": ["father"], "pl": ["ojciec"]}, "examples": [["li estas la portreto de sia patro", "Proverbaro esperanta"], ["patra amo", null], ["patra lingvo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(la Patro:) En kristanismo, la unua el la personoj de la Triunuo.", "translations": {"be": ["\u0410\u0439\u0446\u0435\u0446"], "pt": ["o Pai"], "hu": ["Atya"]}, "examples": [["la malgranda Helga pre\u011dis ke estu permesite al \u015di nur unu solan rigardon \u0135eti en la \u0109ielan regnon al la Patro", "Fabeloj, volumo 4: Filino de la mar\u0109a re\u011do"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Respekta titolo donata al pastroj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0446\u044e\u0448\u043a\u0430"], "ru": ["\u043e\u0442\u0435\u0446", "\u0431\u0430\u0442\u044e\u0448\u043a\u0430", "\u043f\u0430\u0434\u0440\u0435"], "pt": ["padre"], "hu": ["atya"]}, "examples": [["la sankta patro", null], ["iu patro dominikano", null]], "subdefinitions": []}], "root": "patr", "primary": true}, "kalkuli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Operacii per nombroj por trovi alian ser\u0109atan nombron.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u043b\u0456\u0447\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["calculer", "compter", "consid\u00e9rer", "prendre (pour)"], "en": ["calculate"], "nl": ["rekenen"], "ru": ["\u0441\u0447\u0438\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0447\u0438\u0441\u043b\u044f\u0442\u044c"], "de": ["berechnen"], "hu": ["sz\u00e1m\u00edt", "kisz\u00e1m\u00edt"], "es": ["calcular"], "cs": ["po\u010d\u00edtat"], "pl": ["liczy\u0107", "oblicza\u0107", "kalkulowa\u0107", "rachowa\u0107"]}, "examples": [["kalkuli konton, la procenton de sumo, la distancon inter Tero kaj Suno", null], ["mense kalkuli", null], ["amikon karesu, sed kalkuli ne forgesu", "Proverbaro esperanta"], ["ni amu nin frate, sed kalkulu akurate", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Nombri; determini kvanton; ser\u0109i la nombron de objektoj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0447\u0438\u0442\u0430\u0442\u044c"], "nl": ["tellen"], "be": ["\u043b\u0456\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0434\u043b\u0456\u0447\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["z\u00e4hlen"], "hu": ["sz\u00e1mol", "megsz\u00e1mol"], "pl": ["liczy\u0107", "zlicza\u0107", "rachowa\u0107"]}, "examples": [["kalkuli la nombron de la steloj en stelaro, sian monon, la vo\u0109ojn por kaj kontra\u016d", "B"], ["kalkuli per fingroj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Alklasigi, meti en ian kategorion; rigardi kiel; taksi.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0447\u0438\u0442\u0430\u0442\u044c"], "nl": ["beschouwen", "tellen"], "be": ["\u043b\u0456\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u0443\u0432\u0430\u0436\u0430\u0446\u044c"], "de": ["aufstellen", "aufrechnen", "auflisten"], "hu": ["sz\u00e1m\u00edt (tekint)", "hozz\u00e1sz\u00e1m\u00edt (tulajdon\u00edt)"], "pl": ["zalicza\u0107"]}, "examples": [["kalkuli kiel devon", "Z"], ["kalkuli iun profiton kiel nenion", "Z"], ["ne kalkulante ion", null], ["kalkulante plej alte", "Z"], ["\u011di povus esti kalkulata al la plej gravaj el \u0109iuj kongresoj, kiuj iam ekzistis", "Z"], ["kontuzitaj kubutoj ne estas ordinare kalkulataj al bela\u0135oj", "Z"], ["la ideoj de Kolumbo estis kalkulataj kiel infana\u0135o", "Esenco kaj Estonte"], ["malmultaj preseraroj, al kiuj mi kalkulas anka\u016d du-tri erarojn kontra\u016d la akuzativo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Fidi iun; konfidi al iu.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u044c\u043b\u0456\u0447\u0432\u0430\u0446\u044c (\u043d\u0430 \u043a\u0430\u0433\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456/\u0448\u0442\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456)"], "nl": ["rekenen op"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0441\u0447\u0438\u0442\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c (\u043d\u0430 \u043a\u043e\u0433\u043e-\u043b., \u0447\u0442\u043e-\u043b.)"], "de": ["rechnen mit", "z\u00e4hlen auf"], "hu": ["sz\u00e1m\u00edt (vkire, vmire)"], "pl": ["liczy\u0107 (na kogo\u015b, na co\u015b)"]}, "examples": [["se mi estos devigata forlasi por kelkaj jaroj nian aferon, mi kalkulas je vi, mi esperas, ke vi ne lasos \u011din fali", "Z"], ["mi kalkulas pri vi por helpi min", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Fiksi sian konduton la\u016d la valoro de iu persono a\u016d objekto.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0447\u044b\u0446\u0446\u0430"], "nl": ["rekening houden met"], "ru": ["\u0441\u0447\u0438\u0442\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "pl": ["liczy\u0107 si\u0119 (z kim\u015b, z czym\u015b)"], "hu": ["sz\u00e1mol (vkivel, vmivel)"]}, "examples": [["li estas malamiko, kun kiu ni devas kalkuli", null], ["la kongreskomitato ne kalkulis kun vizito al la muzeoj", null], ["ni devas kalkuli kun la kutimo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kalkul", "primary": true}, "kalkulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Operacio per nombroj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0447\u0451\u0442"], "fr": ["calcul", "compte (calcul)", "addition (\u00e0 payer)", "note (\u00e0 payer)"], "en": ["calculation"], "nl": ["rekenkundige bewerking"], "be": ["\u043b\u0456\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0440\u0430\u0445\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043b\u0456\u043a", "\u0440\u0430\u0437\u044c\u043b\u0456\u043a", "\u0443\u043b\u0456\u043a"], "de": ["Berechnung"], "hu": ["sz\u00e1m\u00edt\u00e1s", "kisz\u00e1m\u00edt\u00e1s"], "pl": ["liczenie", "obliczenia", "kalkulacja", "rachunek"]}, "examples": [["bonaj kalkuloj, bonaj kunuloj", "Proverbaro esperanta"], ["erara kalkulo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nombrado.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0447\u0451\u0442"], "en": ["calculation"], "nl": ["telling"], "de": ["Z\u00e4hlung"], "hu": ["sz\u00e1mol\u00e1s"], "pl": ["liczenie", "zliczanie", "rachunek"]}, "examples": [["mono amas kalkulon", "Proverbaro esperanta"], ["ni ne faru kalkulon de liaj kulpoj, ties kalkulo estus tro longa", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Detala listo de pagoj \u015duldataj de kliento al la servinto.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0447\u0451\u0442"], "de": ["Aufstellung", "Rechnungsaufstellung"], "en": ["bill", "tab", "check"], "pl": ["faktura", "rachunek", "paragon"], "hu": ["sz\u00e1mvet\u00e9s"]}, "examples": [["bonvolu meti en mian kalkulon la pagon por tiuj \u0109i ekzempleroj", "Z"], ["kelnero, donu al mi la kalkulon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aran\u011doj konsiderataj por realigi celon.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0447\u0451\u0442"], "en": ["calculations"], "nl": ["rekening"], "pl": ["rachunek"], "hu": ["sz\u00e1m\u00edt\u00e1s"]}, "examples": [["ni devas anta\u016d \u0109io preni en kalkulon la montrojn de la sperto", "Z"], ["ne faru kalkulon sen la mastro", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Konto.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0447\u0451\u0442"], "en": ["account"], "pl": ["konto", "rachunek"], "hu": ["sz\u00e1mla"]}, "examples": [["la librojn mi presis je mia propra kalkulo kaj risko", "Z"], ["li prenas \u0109ion je kalkulo , kaj e\u0109 unu kopekon ne volas pagi", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Atentado pri la elspezoj.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0447\u0451\u0442"], "hu": ["sz\u00e1mvet\u00e9s"]}, "examples": [["kiu vivas sen kalkulo, balda\u016d estos almozulo", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Preciza koncepto.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0447\u0451\u0442"], "en": ["accounting"], "nl": ["rekening"], "hu": ["sz\u00e1m(ad\u00e1s)"]}, "examples": [["multaj homoj ne kutimas donadi al si precizan kalkulon pri siaj simpatioj kaj antipatioj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Formala sistemo, teorio matematika a\u016d logika.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0441\u0447\u0438\u0441\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["calcul"], "en": ["calculus"], "nl": ["berekening"], "de": ["Kalk\u00fcl"], "hu": ["sz\u00e1m\u00edt\u00e1s"], "pl": ["rachunek", "teoria"]}, "examples": [["infinitezima, diferenciala, bulea, propozicia kalkulo", null], ["lambdokalkulo, predikatkalkulo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kalkul", "primary": false}, "veselo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u0108i tiu radiko servas nur en kunmeta\u0135oj indikantaj mararmeaj rangoj: veselle\u016dtenanto, veselkapitano."], "primary definition": "Milita vel\u015dipo, pli granda ol fregato.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vesel", "primary": true}, "logo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io, kio servas por logi.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u043a\u0443\u0441\u0430", "\u043f\u0440\u044b\u043d\u0430\u0434\u0430"], "fr": ["attraction", "s\u00e9duction"], "nl": ["lokmiddel", "aantrekkingsmiddel"], "pt": ["atrativo", "isca"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043c\u0430\u043d\u043a\u0430", "\u0441\u043e\u0431\u043b\u0430\u0437\u043d", "\u0438\u0441\u043a\u0443\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Lockmittel", "Lockstoff", "Verlockung"], "hu": ["csali", "csal\u00e9tek"], "es": ["atractivo"]}, "examples": [["ili ne plu sekvos la logojn de sia malbona koro", "Z"], ["la \u0109efa loga\u0135o estas teatra prezentado en Esperanto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Ne konfuzu kun logo."], "primary definition": "Instrumento, konsistanta el \u015dnuro kun plombo, kiun oni mergas en maron por mezuri la rapidon de \u015dipo.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0430\u0433"], "fr": ["loch"], "en": ["log"], "nl": ["log"], "pt": ["barquinha"], "de": ["Log"], "hu": ["sebess\u00e9gm\u00e9r\u0151 (haj\u00f3z\u00e1s)", "log"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "log", "primary": false}, "logi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Peni altiri, tentante per pla\u0109aj flataj rimedoj.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0441\u043a\u0443\u0448\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u0431\u043b\u0430\u0437\u043d\u044f\u0442\u044c"], "fr": ["app\u00e2ter", "attirer"], "en": ["lure"], "nl": ["lokken", "aantrekken"], "pt": ["atrair", "tentar"], "be": ["\u0432\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u044b\u0432\u0430\u0431\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u043f\u0430\u043a\u0443\u0448\u0430\u0446\u044c"], "de": ["locken", "anlocken", "verlocken"], "sv": ["locka"], "hu": ["cs\u00e1b\u00edt", "csalogat"], "cs": ["l\u00e1kat"], "es": ["atraer"]}, "examples": [["logi muson per lardo, knabon per kuko, knabinon per dol\u0109aj paroloj", null], ["beleco logas, virto apogas", "Proverbaro esperanta"], ["pli allogas kulero da mielo ol da vinagro barelo", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Altiri; naski intereson, deziron, pla\u0109on.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0432\u043b\u0435\u043a\u0430\u0442\u044c", "\u043c\u0430\u043d\u0438\u0442\u044c"], "es": ["tentar"], "hu": ["vonz"]}, "examples": [["la teatro, danco tute ne logas min", null], ["alloga spektaklo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "log", "primary": true}, "imperialisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0456\u043c\u043f\u044d\u0440\u044b\u044f\u043b\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["imp\u00e9rialiste (subst.)"], "nl": ["imperialist"], "pt": ["imperialista (subst.)"], "ru": ["\u0438\u043c\u043f\u0435\u0440\u0438\u0430\u043b\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Imperialist", "Kriegstreiber"], "hu": ["imperialista"], "es": ["imperialista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "imperialist", "primary": true}, "sacerdoto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Tio \u015dajnas \u0135argona latina\u0135o, en la bonstila lingvo oni prefere diru pastro, vorto kiu povas kovri \u0109iujn gradojn, eventuale kun preciziga prefikso: la Apostolo kaj \u0108efpastro de nia konfeso, Jesuo. La PIV-oj limigas la sencon de sacerdoto al tiu de presbitero; tamen tio estas apena\u016d tenebla konsidere la tradician kanton liturgian \u00abSacerdos et pontifex\u00bb, plenumatan \u011duste dum diservo episkopa."], "primary definition": "Pastro kiu povas sakramenti, do presbitero a\u016d \u0109efpastro.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u0432\u044f\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["pr\u00eatre"], "en": ["priest"], "nl": ["priester"], "pt": ["sacerdote"], "ru": ["\u0441\u0432\u044f\u0449\u0435\u043d\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Priester"], "it": ["sacerdote"], "hu": ["\u00e1ldoz\u00f3pap"], "es": ["sacerdote"], "pl": ["kap\u0142an", "duszpasterz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sacerdot", "primary": true}, "veruko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda elkreska\u0135o de la ha\u016dto.", "translations": {"el": ["\u03ba\u03c1\u03b5\u03b1\u03c4\u03bf\u03b5\u03bb\u03b9\u03ac"], "fr": ["verrue"], "en": ["wart"], "nl": ["wrat"], "pt": ["verruga"], "be": ["\u0431\u0430\u0440\u043e\u0434\u0430\u045e\u043a\u0430"], "de": ["Warze"], "hu": ["szem\u00f6lcs"], "ru": ["\u0431\u043e\u0440\u043e\u0434\u0430\u0432\u043a\u0430"], "pl": ["kurzajka", "brodawka"]}, "examples": [["haro el \u015dia veruko iom tiklis min", "Spomenka \u015ctimec: Morto en Melburna tramo, Monatojaro 1997a, numero 8a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "veruk", "primary": true}, "medicino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri sano kaj malsano, aplikata al kuracado.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0434\u044b\u0446\u044b\u043d\u0430"], "fr": ["m\u00e9decine"], "en": ["medicine"], "nl": ["geneeskunde"], "pt": ["medicina"], "ru": ["\u043c\u0435\u0434\u0438\u0446\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Medizin"], "hu": ["orvostan", "gy\u00f3gy\u00e1szat", "medic\u00edna"], "br": ["medisinerezh", "mezegiezh"]}, "examples": [["fakultato pri medicino", "Bardhyl Selimi, Voja\u011dimpresoj, somero 2000, Monato, jaro 2001a, numero 1a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "medicin", "primary": true}, "nombrono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["li povoscias kalkuli en la kapo, e\u0109 kun nombronoj", "Fabeloj, volumo 2, ne\u011da re\u011dino, fabelo en sep rakontoj, dua rakonto, malgranda knabo kaj malgranda knabino"]], "subdefinitions": []}], "root": "nombr", "primary": false}, "medicina": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al medicino, uzata en medicino.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0434\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["m\u00e9dical"], "en": ["medical"], "nl": ["geneeskundig"], "ru": ["\u043c\u0435\u0434\u0438\u0446\u0438\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["medizinisch"], "hu": ["orvostani", "gy\u00f3gy\u00e1szati"], "br": ["medisinel", "mezegel"]}, "examples": [["industria kaj medicina uzo de ceramika\u0135oj", "Bernard Golden, \u0108ina ceramika historio (Zhao Hongsheng), Monato, jaro 1995a, numero 8a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "medicin", "primary": false}, "vete": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Farante veton.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430 \u043f\u0430\u0440\u0438", "\u043d\u0430 \u0441\u043f\u043e\u0440"], "de": ["beim Wetten"], "hu": ["fogadva", "fogad\u00e1son"]}, "examples": [["vete ludi sian tutan ri\u0109a\u0135on", null], ["vetbatali, vetkuri", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kvaza\u016d farante veton.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u043f\u0435\u0440\u0435\u0433\u043e\u043d\u043a\u0438"], "fr": ["\u00e0 l'envie", "\u00e0 qui mieux mieux"], "de": ["um die Wette"], "hu": ["versengve"]}, "examples": [["la hundoj vete provis atingi la kolbason", null], ["tre multekosta estas la vetarmado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vet", "primary": false}, "veto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago veti.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u0440\u0438"], "fr": ["pari"], "en": ["bet", "wager"], "nl": ["weddenschap"], "pt": ["aposta"], "el": ["\u03c3\u03c4\u03bf\u03af\u03c7\u03b7\u03bc\u03b1"], "de": ["Wette", "Wetten"], "it": ["scommessa"], "hu": ["fogad\u00e1s (vmiben)"], "es": ["apuesta"]}, "examples": [["gajni, perdi", "Z"], ["veton", null], ["\u0109e tiu neegala veto mi venkos", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Monsumo a\u016d valora\u0135o vetita.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043a\u043b\u0430\u0434", "\u0441\u0442\u0430\u0432\u043a\u0430"], "fr": ["enjeu", "mise (au jeu)"], "de": ["Einsatz", "Wetteinsatz"], "it": ["posta (nelle scommesse)", "puntata (nelle scommesse)"], "hu": ["t\u00e9t"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vet", "primary": false}, "pelveto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda pelvo.", "translations": {"fr": ["cuvette", "\u00e9cuelle", "jatte"], "de": ["Schale"], "nl": ["schaal"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pelv", "primary": false}, "veti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interkonsenti pri monsumo a\u016d valora\u0135o, \u011denerale amba\u016dflanke egala, kiun la malpravanto devos pagi al la pravanto.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f \u043e\u0431 \u0437\u0430\u043a\u043b\u0430\u0434", "\u0434\u0435\u0440\u0436\u0430\u0442\u044c \u043f\u0430\u0440\u0438"], "fr": ["jouer (de l'argent)", "parier"], "en": ["bet", "wager"], "nl": ["wedden"], "pt": ["apostar"], "el": ["\u03c3\u03c4\u03bf\u03b9\u03c7\u03b7\u03bc\u03b1\u03c4\u03af\u03b6\u03c9"], "de": ["wetten"], "it": ["scommettere"], "hu": ["fogad (vmibe)"], "es": ["apostar"]}, "examples": [["la re\u011do vetis kun li je ses berberaj \u0109evaloj, ke Laerto en dekdu renkonti\u011doj ne venkos pli ol tri fojojn", "Z"], ["veti dek frankojn kontra\u016d unu", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Riski sumon en ludo por tia a\u016d tia ludanto, en konkurado por tia a\u016d tia \u0109evalo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c (\u043d\u0430 \u043b\u043e\u0448\u0430\u0434\u044c)"], "de": ["wetten", "verwetten"], "en": ["gamble"], "it": ["puntare", "scommettere"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vet", "primary": true}, "eskviro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nobela akompananto kaj servanto de pli altranga nobelo.", "translations": {"ru": ["\u044d\u0441\u043a\u0432\u0430\u0439\u0440", "\u0434\u0432\u043e\u0440\u044f\u043d\u0438\u043d \u043d\u0430 \u0441\u043b\u0443\u0436\u0431\u0435 \u0443 \u0441\u0435\u043d\u044c\u043e\u0440\u0430"], "fr": ["\u00e9cuyer (servant)"], "pt": ["escudeiro"], "de": ["Knappe"], "pl": ["giermek", "pa\u017a"], "hu": ["csatl\u00f3s", "fegyvern\u00f6k"]}, "examples": [["mi disponos, ke li sekvu min, kiel eskviro grandulon", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha \u0109apitro 21a, p. 151a"]], "subdefinitions": []}], "root": "eskvir", "primary": true}, "regresi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0433\u0440\u044d\u0441\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "hu": ["visszafejl\u0151dik", "visszaesik"], "de": ["abnehmen", "r\u00fcckl\u00e4ufig sein", "schw\u00e4cher werden", "zur\u00fcckfallen"], "nl": ["achteruitgaan"], "ru": ["\u0440\u0435\u0433\u0440\u0435\u0441\u0441\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["\u0109i tiu en redakto de Stano Mar\u010dek, regresis kvalite kompare kun la redaktoperiodoj de Ertl kaj Fettes", "Jukka Pietil\u00e4inen: en: Libera Folio. La Ondo de Esperanto 2003. N-ro 5 (103)"], ["Sed baldaux TE\u0134A stagnis, e\u0109 regresis, la fakrevuo ne plu povis aperi pro manko de mono", "Stefan MAUL: Malfondo. Monato"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0441\u0442\u0443\u043f\u0430\u0442\u044c \u043d\u0430\u0437\u0430\u0434"], "be": ["\u0430\u0434\u0441\u0442\u0443\u043f\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0443\u0445\u0430\u0446\u0446\u0430 \u043d\u0430\u0437\u0430\u0434"], "de": ["r\u00fcckw\u00e4rtsgehen"], "nl": ["teruglopen"], "hu": ["h\u00e1tr\u00e1l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "regres", "primary": true}, "musono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vento kiu trablovas intertropikan Azion, somere de maro al tero, vintre de tero al maro.", "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u0441\u043e\u043d"], "fr": ["mousson"], "nl": ["moesson"], "pt": ["mon\u00e7\u00e3o (meteor.)"], "ru": ["\u043c\u0443\u0441\u0441\u043e\u043d"], "de": ["Monsun"], "hu": ["monszun"], "es": ["monz\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "muson", "primary": true}, "monoplano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aeroplano havanta unu paron da flugiloj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u0430\u043f\u043b\u044f\u043d"], "bg": ["\u043c\u043e\u043d\u043e\u043f\u043b\u0430\u043d"], "nl": ["eendekker"], "pt": ["monoplano"], "ru": ["\u043c\u043e\u043d\u043e\u043f\u043b\u0430\u043d"], "ca": ["monopl\u00e0"], "de": ["Eindecker"], "it": ["monoplano"], "hu": ["egyfedel\u0171 rep\u00fcl\u0151g\u00e9p", "monopl\u00e1n"], "en": ["monoplane"], "es": ["monoplano"], "pl": ["jednop\u0142atowiec", "jednop\u0142at"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "monoplan", "primary": true}, "Torao": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Por Esperanto la vorto estas nomo propra, tial oni ne uzu la artikolon. A\u016d oni diru \u00abla Le\u011do\u00bb."], "primary definition": "La kuna nomo de la unuaj kvin libroj de Biblio, tradicie atribuataj al Moseo, kaj kies enhavon oni nomas la (Mosea) Le\u011do (hebree torah signifas \u00able\u011do\u00bb).", "translations": {"ru": ["\u041f\u044f\u0442\u0438\u043a\u043d\u0438\u0436\u0438\u0435"], "fr": ["Torah"], "en": ["Pentateuch"], "nl": ["Thora"], "pt": ["Tor\u00e1", "Pentateuco"], "be": ["\u0422\u043e\u0440\u0430", "\u041f\u044f\u0446\u0456\u043a\u043d\u0456\u0436\u0436\u0430"], "de": ["Thora", "Tora"], "hu": ["t\u00f3ra"], "grc": ["\u03a0\u03b5\u03bd\u03c4\u03ac\u03c4\u03b5\u03c5\u03c7\u03bf\u03c2"], "es": ["Pentateuco"], "pl": ["Tora", "Pi\u0119cioksi\u0105g (rzadkie)"]}, "examples": [["je la 8a de Tebet', kiam Torao i\u011dis tradukita en la grekan sub re\u011do Ptolemeo, mallumo falis sur la mondon kaj da\u016dris tri tagojn", "S. Pokrovskij: Slavonaj skriboj, La Ondo de Esperanto, 1999:2 (52)"], ["Hilel tiel difinis la kvintesencon de la Torao: \u00abAmu vian proksimulon kiel vin mem; \u0109io cetera estas nura komentario\u00bb", "T. L\u00f6wenkopf: Israelo \u2015 lando kaj popolo."]], "subdefinitions": []}], "root": "Tora", "primary": true}, "adasismo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Tiu vorto mokas la kutimon de fruaj Esperantaj poetoj rimi vortojn kun sama sufikso kaj interalie tiujn fini\u011dantajn per \u00ab-adas\u00bb."], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043d\u0430\u0440\u043e\u0434\u043d\u0430\u044f \u0440\u044b\u0444\u043c\u0430"], "de": ["Suffixreim"], "en": ["suffix rhyme"], "ru": ["\u043e\u0434\u043d\u043e\u0440\u043e\u0434\u043d\u0430\u044f \u0440\u0438\u0444\u043c\u0430"]}, "examples": [["krom maltrafaj rimoj kaj abundegaj adasismoj, svarmas en la tradukoj stranga\u0135oj", "Nikolao Gudskov: Provo ektu\u015di serban poezion (Srdj Arandjelovi\u0107, Antologio de la serba poezio (1200-2000)), Monatojaro 2002a, numero 2a, p. 32a"]], "subdefinitions": []}], "root": "adasism", "primary": true}, "kamufli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Maski militobjekton, donante al \u011di la aspekton, koloron a\u016d formon de la \u0109irka\u016da\u0135oj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043c\u0443\u0444\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043c\u0430\u0441\u043a\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["camoufler"], "en": ["camouflage"], "nl": ["camoufleren"], "pt": ["camuflar"], "de": ["tarnen"], "hu": ["\u00e1lc\u00e1z"], "es": ["camuflar"]}, "examples": [["la aviadisto ne povis distingi la kamuflitajn kanonojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (f) Ka\u015dmaski (parolante pri sento ks.)", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u0443\u0444\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["verkleiden"], "pt": ["camuflar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kamufl", "primary": true}, "rabejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko lo\u011data de rabistoj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0431\u043e\u0439\u043d\u0438\u0447\u0438\u0439 \u043f\u0440\u0438\u0442\u043e\u043d", "\u043b\u043e\u0433\u043e\u0432\u043e \u0440\u0430\u0437\u0431\u043e\u0439\u043d\u0438\u043a\u043e\u0432"], "fr": ["repaire (de brigands)"], "nl": ["rovershol"], "pt": ["covil"], "de": ["R\u00e4uberh\u00f6hle"], "sv": ["r\u00f6varh\u00e5la"], "hu": ["rabl\u00f3barlang"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rab", "primary": false}, "cizeli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Delikate prilabori, skulpti metalon per marteleto, cizelilo kaj \u0109izileto.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0435\u043a\u0430\u043d\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["repousser (cuir, m\u00e9tal)", "ciseler"], "pt": ["cinzelar"], "be": ["\u0447\u0430\u043a\u0430\u043d\u0456\u0446\u044c"], "de": ["ziselieren"], "hu": ["cizell\u00e1l"], "pl": ["cyzelowa\u0107"]}, "examples": [["\u0109izante oni forigas pecetojn de metalo, cizelante oni premfrapas la metalan supra\u0135on", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Zorgege prilabori, ekz-e literaturan verkon.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0442\u0430\u0447\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u0442\u043e\u0447\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["ciseler (fig.)"], "be": ["\u043a\u0448\u0442\u0430\u043b\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "it": ["cesellare"], "hu": ["csiszol (pl.st\u00edlust)"], "pl": ["cyzelowa\u0107"]}, "examples": [["cizeli versojn", null], ["artisme cizelitaj esprimoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "cizel", "primary": true}, "\u0125emiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienculo a\u016d te\u0125nikisto pri \u0125emio.", "translations": {"fa": ["\u0634\u06cc\u0645\u06cc\u200c\u062f\u0627\u0646"], "fr": ["chimiste"], "en": ["chemist"], "it": ["chimico (sost.)"], "pl": ["chemik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125emi", "primary": false}, "farboplato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u0456\u0442\u0440\u0430"], "fr": ["palette (de peintre)"], "en": ["palette"], "nl": ["palet"], "pt": ["paleta", "palheta"], "ru": ["\u043f\u0430\u043b\u0438\u0442\u0440\u0430"], "ca": ["paleta"], "de": ["Palette"], "it": ["tavolozza"], "hu": ["paletta"], "es": ["paleta"], "pl": ["paleta"]}, "examples": [["tiu premrulilo minacas forvi\u015di \u0109iujn kolorojn de la farboplato de l'homaro", "A. Sol\u0135enicin, Vikipedio cito en artikolo \u00abnaciismo\u00bb, 2008-08"]], "subdefinitions": []}], "root": "plat", "primary": false}, "centrifuga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Movanta, aganta el la centro, decentrokura.", "translations": {"be": ["\u0446\u044d\u043d\u0442\u0440\u0430\u0431\u0435\u0436\u043d\u044b"], "fr": ["centrifuge"], "nl": ["centrifugaal", "middelpuntvliedend"], "pt": ["centr\u00edfuga"], "el": ["\u03c3\u03c5\u03b3\u03cc\u03ba\u03b5\u03bd\u03c4\u03c1\u03bf\u03c2"], "de": ["zentrifugal"], "it": ["cent\u00edfugo"], "hu": ["centrifug\u00e1lis"], "sk": ["odstrediv\u00fd"], "pl": ["od\u015brodkowy"], "ru": ["\u0446\u0435\u043d\u0442\u0440\u043e\u0431\u0435\u0436\u043d\u044b\u0439"], "es": ["centr\u00edfuga"]}, "examples": [["centrifuga forto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri infloresko) \u0108e kiu la centra floro elvolvi\u011das la unua.", "translations": {"nl": ["centrifugaal"], "hu": ["f\u00fcrt\u00f6s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "centripeta.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "centrifug", "primary": true}, "heliumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 2, atompezo 4,0026, simbolo He. Nobla gaso, senkolora, nebrulebla, malpli peza ol aero kaj pro tio preferata gaso por zepelinoj.", "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u043b\u0456\u0439"], "fr": ["h\u00e9lium"], "bg": ["\u0445\u0435\u043b\u0438\u0439"], "el": ["\u03ae\u03bb\u03b9\u03bf"], "de": ["Helium"], "it": ["elio"], "hu": ["h\u00e9lium"], "fa": ["\u0647\u0644\u06cc\u064f\u0645"], "en": ["helium"], "br": ["hiliom"], "es": ["helio"], "ru": ["\u0433\u0435\u043b\u0438\u0439"], "nl": ["helium"], "pt": ["h\u00e9lio"], "la": ["Helium"], "tr": ["helyum"], "pl": ["hel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "helium", "primary": true}, "perado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Faro de peranto.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u044f\u0440\u044d\u0434\u043d\u0456\u0446\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["bons offices"], "nl": ["bemiddeling"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0440\u0435\u0434\u043d\u0438\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Vermittlung"], "es": ["intermediaci\u00f3n"], "hu": ["k\u00f6zvet\u00edt\u00e9s", "j\u00f3szolg\u00e1lat"]}, "examples": [["ni atingis tiun sukceson per la perado de nia prezidanto", null], ["pacperado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "per", "primary": false}, "volejbalisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Profesia a\u016d kutima ludanto de volejbalo.", "translations": {"de": ["Volleyballspieler"], "pl": ["siatkarz"], "pt": ["jogador de voleibol"], "hu": ["r\u00f6plabd\u00e1s", "r\u00f6plabd\u00e1z\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "volejbal", "primary": false}, "likopodia pulvoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pulvoro flaveta, kiun entenas la sporujoj de la likopodio kaj uzata en farmacio.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0438\u043a\u043e\u043f\u043e\u0434\u0438\u0439 (\u0441\u043f\u043e\u0440\u044b \u043f\u043b\u0430\u0443\u043d\u0430)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "likopodi", "primary": false}, "stirejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ejo el kiu oni stiras, \u0109eeste (ekzemple sur \u015dipo) a\u016d defore (ekzemple pri senpilota avio a\u016d raketo).", "translations": {"ru": ["\u0440\u0443\u0431\u043a\u0430 (\u043a\u043e\u0440\u0430\u0431\u043b\u044f)", "\u0446\u0435\u043d\u0442\u0440 \u0443\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u044f (\u043f\u043e\u043b\u0451\u0442\u043e\u043c \u0438 \u0442.\u043f..)"], "fr": ["cabine de pilotage"], "nl": ["stuurhut", "cockpit"], "hu": ["vezet\u0151f\u00fclke", "vezet\u0151\u00e1ll\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stir", "primary": false}, "vendisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komercisto, kiu proponas komerca\u0135ojn al a\u0109etontoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0434\u0430\u0432\u0435\u0446"], "fr": ["commercial (subst.)", "vendeur"], "bg": ["\u043f\u0440\u043e\u0434\u0430\u0432\u0430\u0447"], "pt": ["vendedor"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0434\u0430\u0432\u0435\u0446"], "de": ["Verk\u00e4ufer"], "tr": ["sat\u0131c\u0131"], "hu": ["elad\u00f3", "boltos", "\u00e9rt\u00e9kes\u00edt\u0151"], "sk": ["predava\u010d"]}, "examples": [["la mastrino kiu estris kaj ordonis dum la tuta vivo, nun subite fari\u011dis pagata vendisto en sia propra vendejo", "Spomenka \u015ctimec: Morto en Melburna tramo, Monatojaro 1997a, numero 8a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "vend", "primary": false}, "mikado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Japana imperiestro.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u043a\u0430\u0434\u0430"], "fr": ["mikado"], "en": ["mikado"], "nl": ["mikado"], "pt": ["Miguel"], "ru": ["\u043c\u0438\u043a\u0430\u0434\u043e"], "de": ["Mikado"], "it": ["mikado"], "hu": ["mik\u00e1d\u00f3 (jap\u00e1n cs\u00e1sz\u00e1r)"], "sk": ["mik\u00e1do"], "es": ["micado"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mikad", "primary": true}, "abomena\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io abomena.", "translations": {"fr": ["abomination (chose abominable)", "atrocit\u00e9", "honte (chose qui r\u00e9vulse)", "horreur (chose qui r\u00e9vulse)", "ignominie (chose qui r\u00e9vulse)", "scandale (chose qui r\u00e9vulse)"], "en": ["abomination"], "hu": ["undoks\u00e1g", "ocsm\u00e1nys\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "abomen", "primary": false}, "pikema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(figure) Sprite, incite mokema.", "translations": {"fr": ["caustique", "mordant", "taquin"], "en": ["pointed", "sharp"], "nl": ["spotziek"], "pl": ["ci\u0119ty", "kol\u0105cy"], "hu": ["csipkel\u0151d\u0151", "\u00e9les nyelv\u0171"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pik", "primary": false}, "fagacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj arboj kaj arbedoj (Fagaceae), al kiu apartenas fago, kverko, ka\u015dtano k.a.", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u043a\u0430\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["fagac\u00e9es"], "nl": ["napjesdragers"], "pt": ["fag\u00e1ceas"], "ru": ["\u0431\u0443\u043a\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Buchengew\u00e4chse"], "hu": ["b\u00fckkf\u00e9l\u00e9k", "b\u00fckkfaf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fagac", "primary": true}, "enmiksi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Enmeti, enkonduki en fremdan aferon.", "translations": {"be": ["\u0443\u043c\u0435\u0448\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0443\u0431\u043b\u044b\u0442\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["se m\u00ealer"], "nl": ["inmengen"], "br": ["emellout"], "ru": ["\u0432\u043c\u0435\u0448\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u043f\u0443\u0442\u0430\u0442\u044c"], "de": ["sich einmischen"], "hu": ["belekever"]}, "examples": [["sin enmiksi en la konversacion", null], ["ili donis al li vinon kun mirho enmiksita", "La Nova Testamento, S. Marko 15:23"], ["la afero iras tre bone sen mia enmiksi\u011dado", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "miks", "primary": false}, "\u0109irka\u016dkovri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Envolve kovri.", "translations": {"be": ["\u0430\u0433\u0430\u0440\u043d\u0443\u0446\u044c", "\u0443\u0445\u0443\u0442\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["envelopper", "emmailloter"], "ru": ["\u0437\u0430\u043a\u0443\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u043a\u0443\u0442\u0430\u0442\u044c"], "ca": ["recobrir"], "de": ["einwickeln", "umwickeln"], "hu": ["bebugyol\u00e1l", "beburkol", "beg\u00f6ngy\u00f6l"], "es": ["recubrir"]}, "examples": [["li dis\u015diris siajn vestojn kaj \u0109irka\u016dkovris sin per sako", "La Malnova TestamentoJesaja 37:1"], ["unu el la potencaj re\u011doj de la malproksima antikveco, \u0109irka\u016dita de granda lukso, ku\u015das en mumia \u0109irka\u016dkovro", "Fabeloj, volumo 4, Filino de la mar\u0109a re\u011do"], ["tiam defalis la rana \u0109irka\u016dkovro, \u015di estis la juna belulino", "Fabeloj, volumo 4, Filino de la mar\u0109a re\u011do"]], "subdefinitions": []}], "root": "kovr", "primary": false}, "\u0109efakcento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(en metro) Silabo, difinita per sia pozicio en la ritma skeleto, kaj kiu nepre devas esti akcenta; alidire: akcenta silabo, \u0109e kiu la \u015dvebo ne rajtas efiki.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0438\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u0443\u0434\u0430\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435"], "en": ["main accent"], "nl": ["hoofdaccent"], "pt": ["acento principal"], "be": ["\u043c\u043e\u0446\u043d\u044b \u043d\u0430\u0446\u0456\u0441\u043a", "\u0430\u043f\u043e\u0440\u043d\u044b \u043d\u0430\u0446\u0456\u0441\u043a"], "de": ["Hauptton", "Hauptbetonung", "Hauptakzent"], "hu": ["f\u0151hangs\u00faly"], "pl": ["akcent g\u0142\u00f3wny"]}, "examples": [["la rimo portas \u0109efakcenton", null], ["tiuj \u0109efakcentoj estas \u011denerale po du en unu verso: unu trovi\u011das je la fino, kaj la alia proksimume je la mezo de la verso", "Parnasa Gvidlibro, p. 26"]], "subdefinitions": []}], "root": "akcent", "primary": false}, "minus": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konjunkcio esprimanta subtrahon a\u016d la negativan signon.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u043d\u0443\u0441"], "fr": ["moins"], "en": ["minus"], "nl": ["min", "minus"], "ru": ["\u043c\u0438\u043d\u0443\u0441"], "ca": ["menys"], "de": ["minus", "weniger", "abz\u00fcglich"], "sv": ["minus"], "hu": ["m\u00ednusz"], "es": ["menos"], "cs": ["minus"], "pl": ["minus"]}, "examples": [["en adicie signata grupo, la ne\u016dtriganton de elemento a oni signas per -a", null], ["temperaturo je -25\u00b0C", null], ["minuspoluso, minusdrato", null]], "subdefinitions": []}], "root": "minus", "primary": true}, "buroo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iom granda, sufi\u0109e memstara administrejo dedi\u0109ita al difinita temo.", "translations": {"fr": ["bureau (administration)"]}, "examples": [["Internacia Buroo de l' Laboro", null], ["Buroo Internacia pri Pezoj kaj Mezuroj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "buro", "primary": true}, "Nigra Maro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interna maro Atlantika inter E\u016dropo kaj Azio, \u0109e la bordoj de Rusujo, Ukrainujo, Rumanujo, Bulgarujo, Turkujo kaj Kartvelujo.", "translations": {"be": ["\u0427\u043e\u0440\u043d\u0430\u0435 \u043c\u043e\u0440\u0430"], "fr": ["Mer Noire"], "bg": ["\u0427\u0435\u0440\u043d\u043e \u043c\u043e\u0440\u0435"], "nl": ["Zwarte Zee"], "pt": ["Mar Negro"], "ru": ["\u0427\u0451\u0440\u043d\u043e\u0435 \u043c\u043e\u0440\u0435"], "de": ["Schwarzes Meer"], "tr": ["Karadeniz"], "en": ["Black Sea"], "br": ["Mor Du"], "ja": ["\u9ed2\u6d77 [\u3053\u3063\u304b\u3044]"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mar", "primary": false}, "ekumena": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al ekumeno.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0443\u043c\u044d\u043d\u0456\u0447\u043d\u044b"], "en": ["ecumenic(al)", "oecumenic(al)"], "nl": ["oecumenisch"], "pl": ["ekumeniczny", "\u017cwiatowy"], "ru": ["\u0432\u0441\u0435\u043b\u0435\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u044d\u043a\u0443\u043c\u0435\u043d\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "es": ["ecum\u00e9nico"], "hu": ["egyetemes", "\u00f6kumenikus", "felekezetk\u00f6zi"]}, "examples": [["ekumena koncilio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ekumen", "primary": false}, "rulfali": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Ruli\u011di la\u016d deklivo malsupren.", "translations": {"fr": ["rouler (vers le bas)", "d\u00e9bouler (rouler vers le bas)", "d\u00e9gringoler (rouler vers le bas)"], "de": ["hinunterrollen", "purzeln"], "pl": ["stacza\u0107 si\u0119"], "hu": ["felbukfencezik"]}, "examples": [["la sono de rulfalanta \u015dtono", "La Faraono, volumo 2\u0109apitro 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "fal", "primary": false}, "ekumeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La tuta prilo\u011data mondo.", "translations": {"el": ["\u03bf\u03b9\u03ba\u03bf\u03c5\u03bc\u03ad\u03bd\u03b7"], "nl": ["oecumene"], "pt": ["ec\u00fameno"], "ru": ["\u0432\u0441\u0435\u043b\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f", "\u043e\u0439\u043a\u0443\u043c\u0435\u043d\u0430", "\u044d\u0439\u043a\u0443\u043c\u0435\u043d\u0430"], "hu": ["\u00f6kumen\u00e9", "oikumen\u00e9", "vil\u00e1gegyetem"], "es": ["ec\u00famene"], "be": ["\u0441\u0443\u0441\u044c\u0432\u0435\u0442", "\u0430\u0439\u043a\u0443\u043c\u044d\u043d\u0430", "\u044d\u0439\u043a\u0443\u043c\u044d\u043d\u0430"], "pl": ["\u015bwiat", "ziemia"]}, "examples": [["antikvaj rakontoj pri voja\u011doj al la rando de la ekumeno", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108iuj regionoj influataj de iu civilizo a\u016d de koncerna konfesio.", "translations": {"pl": ["\u015bwiat", "ekumena"], "pt": ["ec\u00fameno"]}, "examples": [["Baktrio restis \u0109e periferio de la helenisma ekumeno", null], ["la kristana, la islama ekumeno", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ekumen", "primary": true}, "preska\u016d \u0109ie": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(rilate iun mezuron) Krom \u0109e la punktoj de nulmezura (sub)aro.", "translations": {"be": ["\u0430\u043c\u0430\u043b\u044c \u0443\u0441\u044e\u0434\u044b"], "fr": ["presque partout"], "en": ["almost everywhere"], "ru": ["\u043f\u043e\u0447\u0442\u0438 \u0432\u0441\u044e\u0434\u0443"], "de": ["fast \u00fcberall"], "hu": ["majdnem mindenhol"], "pl": ["prawie wsz\u0119dzie"]}, "examples": [["funkcio kun numerebla subtenanto estas preska\u016d \u0109ie nula", null], ["du preska\u016d \u0109ie egalaj funkcioj havas saman lebegan integralon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ie", "primary": false}, "aroki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) En \u015dakludo, movi ene de unu sama ludmovo du pecojn, la re\u011don kaj unu el la turoj: la re\u011do estu movata je du fakoj direkte al la turo; kaj la turo estu movata en la fakon trans kiu la re\u011do pasis.", "translations": {"ru": ["\u0440\u043e\u043a\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["roquer"], "en": ["castle"], "pt": ["rocar"], "be": ["\u0440\u0430\u043a\u0456\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u0440\u0430\u043a\u0456\u0440\u043e\u045e\u043a\u0443"], "de": ["Rochade ausf\u00fchren"], "hu": ["s\u00e1ncol (sakk)", "ros\u00e1l"], "sk": ["urobi\u0165 ro\u0161\u00e1du"], "pl": ["roszada"], "es": ["enrocar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arok", "primary": true}, "singardema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iam atenta, provanta eviti misojn a\u016d dan\u011derojn.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u0442\u043e\u0440\u043e\u0436\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["avis\u00e9", "prudent"], "pt": ["prudente (adj.)"]}, "examples": [["kritiki oni devas singardeme!", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "gard", "primary": false}, "edzi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "I\u011di edzo.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0435\u043d\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["\u00e9pouser", "se marier"], "en": ["get married"], "nl": ["huwen", "trouwen"], "be": ["\u0430\u0436\u0430\u043d\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u043f\u0430\u0431\u0440\u0430\u0446\u0446\u0430 (\u0437 \u043a\u0456\u043c\u0441\u044c\u0446\u0456)"], "de": ["heiraten"], "tr": ["evlenmek"], "hu": ["hozz\u00e1megy (f\u00e9rj\u00fcl/n\u0151\u00fcl)", "megn\u0151s\u00fcl", "f\u00e9rjhez megy", "megh\u00e1zasodik"], "pl": ["\u017ceni\u0107 si\u0119", "o\u017ceni\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["la re\u011dido forkondukis \u015din al la palaco de sia patro , kie li edzi\u011dis je \u015di", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 23"]], "subdefinitions": []}], "root": "edz", "primary": false}, "fi\u015dfadeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fadeno uzata por fi\u015dkaptado.", "translations": {"be": ["\u043b\u0451\u0441\u043a\u0430"], "fr": ["fil de p\u00eache"], "en": ["fishing line"], "nl": ["vislijn"], "ru": ["\u043b\u0435\u0441\u043a\u0430"], "de": ["Angelschnur", "Angelsehne"], "hu": ["damil", "horg\u00e1szzsineg"], "pl": ["\u017cy\u0142ka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "faden", "primary": false}, "plejdo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Voja\u011do\u015dalo.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u0435\u0434"], "en": ["plaid wrap", "travel shawl"], "nl": ["plaid"], "pt": ["xalemanta", "xale de viagem"], "ru": ["\u043f\u043b\u0435\u0434"], "de": ["Umhangtuch", "Reisedecke", "Plaid"], "hu": ["pl\u00e9d"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "plejd", "primary": true}, "polimero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Molekulo konsistanta el la samaj atomoj en la sama proporcio, kiel alia donita molekulo, sed multobla je \u011di la\u016d molekula pezo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u0456\u043c\u044d\u0440"], "fr": ["polym\u00e8re"], "en": ["polymer"], "nl": ["polymeer"], "pt": ["pol\u00edmero"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0438\u043c\u0435\u0440"], "de": ["Polymere"], "hu": ["polimer"], "fa": ["\u067e\u0644\u06cc\u0645\u0631"]}, "examples": [["paraldehido estas polimero de acetaldehido", null], ["polimerigi", null], ["la polimeriga grado", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Substanco, konsistanta el tiaj molekuloj.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "polimer", "primary": true}, "realo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, kio reale ekzistas.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["r\u00e9alit\u00e9 (la r\u00e9alit\u00e9 en g\u00e9n\u00e9ral)"], "en": ["reality"], "nl": ["werkelijkheid"], "ru": ["\u0440\u0435\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Wirklichkeit", "Realit\u00e4t"], "hu": ["(a) val\u00f3s\u00e1g", "(a) realit\u00e1s"], "es": ["realidad"]}, "examples": [["perdi kontakton kun la realo", null], ["nenio estas pli dan\u011dera ol blinda entuziasmo, kiu ne vidas la realon", "Vortoj de k-do Lanti, Signo pri maturi\u011do de klaso 1925-07-09"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Iu el diversaj antikvaj moneroj uzataj dum multaj jaroj en hispan- kaj portugal-lingvaj landoj kun diversaj valoroj kaj diversaj specifaj nomoj en diversaj epokoj.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0430\u043b"], "fr": ["r\u00e9al (monnaie)"], "en": ["real"], "pt": ["real"], "ru": ["\u0440\u0435\u0430\u043b"], "de": ["Real"], "fa": ["\u0631\u0626\u0627\u0644"], "es": ["real"], "pl": ["real"]}, "examples": [["mi a\u0109etis de la knabo la tuton da paperoj kaj kajeroj por duono de realo", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 1a, \u0109apitro 9a, p. 74a"]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Monunuo de Brazilo.", "translations": {}, "examples": []}]}], "root": "real", "primary": false}, "reala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Efektive ekzistanta kaj kontrolebla.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["r\u00e9el"], "en": ["actual"], "nl": ["werkelijk", "echt"], "be": ["\u0440\u044d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u0441\u0430\u043f\u0440\u0430\u045e\u0434\u043d\u044b"], "de": ["wirklich", "real"], "hu": ["val\u00f3s", "t\u00e9nyleges", "val\u00f3s\u00e1gos", "re\u00e1l-"], "es": ["real"]}, "examples": [["la reala mondo, vivo", null], ["la fera mano de la realo frakasis lian revon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "real", "primary": true}, "samario": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 62, atompezo 150,35, simbolo Sm. Ar\u011dentgriza metalo. Lantanoido.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043c\u0430\u0440\u044b\u0439"], "fr": ["samarium"], "en": ["samarium"], "nl": ["Samarium"], "pt": ["sam\u00e1rio"], "la": ["Samarium"], "ca": ["samari"], "de": ["Samarium"], "it": ["samario"], "hu": ["szam\u00e1rium"], "es": ["samario"], "br": ["samariom"], "ru": ["\u0441\u0430\u043c\u0430\u0440\u0438\u0439"], "pl": ["samar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "samari", "primary": true}, "miriado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u0440\u044b\u044f\u0434", "\u043d\u0435\u0437\u044c\u043b\u0456\u0447\u043e\u043d\u0430\u044f \u043a\u043e\u043b\u044c\u043a\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["myriade"], "en": ["myriad"], "nl": ["myriade"], "ru": ["\u043c\u0438\u0440\u0438\u0430\u0434", "\u043d\u0435\u0441\u043c\u0435\u0442\u043d\u043e\u0435 \u0447\u0438\u0441\u043b\u043e"], "de": ["Myriade", "Unzahl"], "hu": ["sz\u00e1mtalan", "miri\u00e1d"]}, "examples": [["miriadoj da steloj en la \u0109ielo", null], ["mi ne timas miriadojn da kontra\u016duloj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "miriad", "primary": true}, "pinjato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Penda\u0135o, kiun ludanto kun ka\u015ditaj okuloj provas bastone frakasi por gajni entenatajn franda\u0135ojn kaj ludilojn; tradicia ludilo de meksikaj festoj.", "translations": {"fr": ["pi\u00f1ata"], "de": ["Pi\u00f1ata"], "nl": ["pi\u00f1ata"], "bg": ["\u043f\u0438\u043d\u044f\u0442\u0430"], "en": ["pi\u00f1ata"]}, "examples": [["vico de infanoj, kaj iufoje anka\u016d plenkreskuloj, \u0109iu el ili portante okulbanda\u011do, provas rompi la pinjaton per bastona batado de \u011di", "-, trad. A. Mendelawitz, Fari Komercon en Meksikio, Esperantoaustralia, 2007-06-15"], ["kelkaj kuiris, aliaj \u015dveligis balonojn, plenigis la pinjatojn per dol\u0109a\u0135oj", "Mallely, Kunveno en Guadalajara, Meksika Esperanto-Federacio, 2009-05-03"]], "subdefinitions": []}], "root": "pinjat", "primary": true}, "dielektrika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta econ de dielektriko.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["di\u00e9lectrique (adj.)"], "es": ["diel\u00e9ctrico"], "ru": ["\u0434\u0438\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["dielektrisch", "nichtleitend"], "pl": ["dielektryczny", "izolacyjny (elektr.)"], "hu": ["dielektrikus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dielektrik", "primary": false}, "dielektriko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Substanco, kiu ne kondukas elektran fluon.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0438\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u0438\u043a"], "fr": ["di\u00e9lectrique (subst.)"], "pt": ["diel\u00e9trico"], "be": ["\u0434\u044b\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u044b\u043a"], "de": ["Dielektrikum", "Nichtleiter"], "hu": ["dielektrikum"], "es": ["diel\u00e9ctrico"], "pl": ["dielektryk", "izolator (elektr.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dielektrik", "primary": true}, "signaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro da signoj (signorepertuaro), ofte kun la implicata numerado (kodo).", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0431\u043e\u0440 \u043b\u0438\u0442\u0435\u0440"], "fr": ["r\u00e9pertoire de signes"], "de": ["Zeichensatz"], "en": ["character set"], "hu": ["jelk\u00e9szlet", "karakterk\u00e9szlet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sign", "primary": false}, "spirblovi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Blovi elspirante.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0434\u043e\u0445\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0434\u043e\u0445\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0434\u044b\u0445\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0442\u044f\u0436\u0435\u043b\u043e \u0434\u044b\u0448\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u044b\u0445\u0442\u0435\u0442\u044c"], "fr": ["expirer (l'air des poumons)"], "br": ["dianali\u00f1"], "de": ["pusten"], "pl": ["dmucha\u0107", "chucha\u0107", "wydycha\u0107", "wzdycha\u0107", "tchn\u0105\u0107", "dysze\u0107"], "hu": ["kif\u00faj", "f\u00fajtat (nehezen l\u00e9legzik)"]}, "examples": [["la maljuna \u0109evalo svingadis la voston, spirblovadis kaj vane penis kuri pli rapide", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, Arturo, (rakonto de V. Devjatnin), 4"]], "subdefinitions": []}], "root": "blov", "primary": false}, "spirblovo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aerkoloneto elpu\u015dita el la pulmoj kaj utiligata de la homo por produkti sonojn.", "translations": {"fr": ["colonne d'air"], "hu": ["l\u00e9legzet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spir", "primary": false}, "anatomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fa": ["\u06a9\u0627\u0644\u0628\u062f\u0634\u0646\u0627\u0633"], "fr": ["anatomiste"]}, "examples": [["la anatomo amindumis la junan kaj grasi\u011dintan edzinon de la futbalju\u011disto", "J. Rejt\u0151, trad. L. Bal\u00e1zs, Fred la malpura intervenas, 2002"], ["en 1962 \u0109ina anatomo pri fi\u015do konstatis, ke dol\u0109akva kaj mara ru\u011dbrunaj rajoj apartenas al la sama speco", "\u0108ina Radio Internacia, Ru\u011dbruna rajo, 2005-10-18"]], "subdefinitions": []}], "root": "anatom", "primary": true}, "Ejn\u015dtejno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Germane Einstein (Albert). Mondfama fizikisto-teoriisto (1879-1955), nobelpremiito (1921), unu el la kreintoj de la moderna fiziko, a\u016dtoro de la teorio de relativeco kaj de gravaj verkoj pri kvantuma teorio. Naski\u011dis kaj vivis en Germanujo, en 1933 elmigris al Usono.", "translations": {"be": ["\u042d\u0439\u043d\u0448\u0442\u044d\u0439\u043d"], "fr": ["Einstein (Albert)"], "en": ["Einstein"], "nl": ["Einstein (Albert)"], "pt": ["Einstein"], "ru": ["\u042d\u0439\u043d\u0448\u0442\u0435\u0439\u043d"], "it": ["Einstein"], "hu": ["Einstein"], "fa": ["\u0627\u06cc\u0646\u0634\u062a\u06cc\u0646 (\u0622\u0644\u0628\u0631\u062a)"], "pl": ["Albert Einstein"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Ejn\u015dtejn", "primary": true}, "malkonfesi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Rifuzi konfesi ion; nei sian kulpon en tio.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435 \u043f\u0440\u0438\u0437\u043d\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u0432\u0435\u0440\u0433\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u0440\u0438\u0446\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["nier", "abjurer", "d\u00e9nier", "d\u00e9savouer", "r\u00e9cuser", "renier", "renoncer (\u00e0)", "r\u00e9pudier"], "en": ["deny"], "nl": ["ontkennen"], "de": ["verleugnen", "abstreiten"], "pl": ["zarzeka\u0107 si\u0119", "zapiera\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["malkonfesi \u015duldon, kulpon", null], ["Sara malkonfesis, dirante: Mi ne ridis \u2015 \u0109ar \u015di timis", "La Malnova Testamento, Genezo 18:15"], ["\u011dis la fino la akuzito malkonfesis la krimon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ne plu rekoni sia, ne plu konsideri tia.", "translations": {"de": ["verleugnen", "nicht anerkennen"], "nl": ["verloochenen"], "pl": ["wyrzeka\u0107 si\u0119", "zapiera\u0107 si\u0119"], "en": ["disavow", "disown"]}, "examples": [["se iu ne zorgas pri siaj propraj, kaj precipe pri siaj familianoj, tiu malkonfesis la fidon, kaj estas pli malbona ol nekredanto", "La Nova Testamento, I. Timoteo 5:8"], ["anta\u016d ol krios koko, vi trifoje malkonfesos min", "La Nova Testamento, S. Mateo 26:34"], ["kiu malkonfesos min anta\u016d homoj, tiun mi anka\u016d malkonfesos anta\u016d mia Patro, kiu estas en la \u0109ielo", "La Nova Testamento, S. Mateo 10:33"], ["malkonfesi sian amikon, patrujon, religion, sian subskribon, sian verkon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Rifuzi konfesi.", "translations": {"de": ["bestreiten", "nicht anerkennen"], "nl": ["loochenen"], "pl": ["wyrzeka\u0107 si\u0119", "zapiera\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["la pliboneco de Esperanto anta\u016d Volap\u00fck estas tiel frapante granda, ke \u011di ne estas malkonfesata e\u0109 de la plej fervoraj Volap\u00fckistoj", "Esenco kaj Estonte"], ["iru kaj rigardu la faktojn, la sendubajn kaj nemalkonfeseblajn faktojn", "Esenco kaj Estonte"], ["ke via libro estas bona, mi neniam malkonfesis", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "konfes", "primary": false}, "sonlokalizilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lokalizilo, uzanta reflektitajn sonajn a\u016d ultrasonajn ondojn (e\u0125on), kaj uzata precipe sub akvo. Tiajn organojn havas delfenoj kaj vespertoj.", "translations": {"ru": ["\u044d\u0445\u043e\u043b\u043e\u043a\u0430\u0442\u043e\u0440", "\u0441\u043e\u043d\u0430\u0440", "\u0433\u0438\u0434\u0440\u043e\u043b\u043e\u043a\u0430\u0442\u043e\u0440 (sub akvo)"], "fr": ["sonar"], "en": ["sonar"], "de": ["akustisches Ortungsger\u00e4t", "Schallger\u00e4t", "Schallradar", "Unterwasserortungsanlage (sub akvo)"], "it": ["sonar"], "pl": ["echolokator", "sonar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lokaliz", "primary": false}, "junipero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iamverda arbeto kreskanta en malri\u0109aj grundoj, anka\u016d en altaj montaroj, kies beroj estas uzataj por aromigi brandon, genro el familio cipresacoj (Juniperus).", "translations": {"be": ["\u044f\u0434\u043b\u043e\u0432\u0435\u0446"], "fr": ["gen\u00e9vrier"], "en": ["juniper"], "nl": ["jeneverbesstruik"], "pt": ["zimbro", "jun\u00edpero"], "ru": ["\u043c\u043e\u0436\u0436\u0435\u0432\u0435\u043b\u044c\u043d\u0438\u043a"], "ca": ["ginebre"], "de": ["Wacholder"], "it": ["ginepro"], "hu": ["bor\u00f3ka"], "fa": ["\u0627\u064f\u0631\u0633", "\u0633\u0631\u0648 \u06a9\u0648\u0647\u06cc"], "es": ["enebro"], "br": ["jenevreg"], "pl": ["ja\u0142owiec"]}, "examples": [["la vento skuis la malaltajn kaj maldensajn juniperojn", "E. Kumi\u010di\u0107, trad. S. Rukelj, Surprizitaj nuptofestantoj, inko, 2001"]], "subdefinitions": []}], "root": "juniper", "primary": true}, "\u011den(at)eco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sento de tiu, kiu sin \u011denas.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0435\u0441\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["g\u00eane (malaise)", "malaise (g\u00eane)"], "de": ["Geniertheit"], "it": ["fastidio"], "be": ["\u043d\u044f\u0451\u043c\u043a\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0441\u0430\u0440\u0430\u043c\u043b\u0456\u0432\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"]}, "examples": [["lia \u011denateco faris lin iom ridinda, kaj mallerta", null], ["\u011deneca mieno, rideto", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011den", "primary": false}, "krepo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015dtofo el delikata lano, diafana, kun ondoforma supra\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044d\u043f"], "fr": ["cr\u00eape (textile)", "cr\u00eapon"], "en": ["crepe"], "nl": ["cr\u00eape (textiel)"], "pt": ["crepe (t\u00eaxt.)"], "ru": ["\u043a\u0440\u0435\u043f"], "de": ["Krepp", "Flor"], "fa": ["\u06a9\u0631\u067e"], "es": ["crep\u00e9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "krep", "primary": true}, "turmentegi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ka\u016dzi grandajn dolorojn.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0441\u0442\u044f\u0437\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u044b\u0442\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["tourmenter"], "pl": ["zadr\u0119cza\u0107", "zam\u0119cza\u0107"], "hu": ["hal\u00e1lra gy\u00f6t\u00f6r"]}, "examples": [["per kapricoj \u015di \u0109iujn turmentegis kaj fine for\u0135etis, a\u016d ili mem fu\u011dis de \u015di", "Satiraj rakontoj, tria pre\u011do de Pygmalion"]], "subdefinitions": []}], "root": "turment", "primary": false}, "Teodoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo grekdevena.", "translations": {"ru": ["\u0424\u0451\u0434\u043e\u0440", "\u0422\u0435\u043e\u0434\u043e\u0440 (\u0438\u043d\u043e\u0441\u0442\u0440.)"], "fr": ["Th\u00e9odore"], "pl": ["Teodor"], "pt": ["Teodoro"], "it": ["Teodoro"], "es": ["Teodoro"], "hu": ["Tivadar", "Teodor", "T\u00f3dor"]}, "examples": [["la rozo apartenas al Teodoro", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 5"]], "subdefinitions": []}], "root": "Teodor", "primary": true}, "nazalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nazalo estas konsonanto, kiu estas prononcata tra la nazo per mallevo de la velo. En Esperanto ekzistas la nazaloj m kaj n. En la angla, franca kaj germana lingvoj ekzistas la aldona nazalo \"ng\" (kiel en la angla \u00ablong\u00bb). Kvankam la plej multaj homoj kaj esperantaj vortaroj opinias, ke ekzistas vokaloj, kiuj estas nazaloj (kiel ekz-e la francaj vokaloj skribitaj per an, in, un), tio ne estas la kazo. Vokaloj - la\u016d la difino de nazaloj - povas neniam esti nazaloj. Ili povas esti nur nazaligitaj a\u016d nazalecaj, kio signifas, ke ekzistas nur kroma prononcado per la nazo. Kontraste al tio, nazalo estas komplete prononcata per la nazo.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0441\u0430\u0432\u044b \u0433\u0443\u043a"], "fr": ["nasale (consonne ou voyelle)"], "en": ["nasal consonant"], "nl": ["neusklank"], "pt": ["nasal (consoante)"], "ru": ["\u043d\u043e\u0441\u043e\u0432\u043e\u0439 \u0437\u0432\u0443\u043a"], "de": ["Nasal"], "hu": ["orrhang", "naz\u00e1lis"], "fa": ["\u0647\u0645\u062e\u0648\u0627\u0646 \u062e\u06cc\u0634\u0648\u0645\u06cc"], "es": ["nasal"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nazal", "primary": true}, "gobango": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Surtabla ludo por du homoj, kiuj alterne metas \u015dtonojn sur fakaron, provante ilin envicigi horizontale, vertikale a\u016d diagonale.", "translations": {"fr": ["morpion (jeu)"], "pt": ["gobang"]}, "examples": [["mi estas ludema kaj mi amas ludi gobangon", "packoro, [blogo] 2005-11-12"], ["ili ludis gobangon! Tiu malsa\u011da virino tamen kredis tion go-ludo", "Rei Virtuala, 30 Momenton!, [vidita je 2006-04-14]"]], "subdefinitions": []}], "root": "gobang", "primary": true}, "\u015delo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malmola ekstera parto de io interne pli mola.", "translations": {"fr": ["carapace", "coque", "coquille", "\u00e9corce", "enveloppe (partie externe)", "peau (d'un fruit)", "pelure"], "en": ["shell"], "he": ["\u05e7\u05dc\u05d9\u05e4\u05d4"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekstera tavolo de arba trunko.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0440\u0430"], "nl": ["boomschors", "schors"], "pt": ["casca"], "be": ["\u043a\u0430\u0440\u0430", "\u043a\u043e\u0440\u043a\u0430"], "ca": ["escor\u00e7a", "corfa"], "de": ["Rinde", "Borke"], "it": ["corteccia"], "hu": ["fak\u00e9reg"], "es": ["corteza"]}, "examples": [["el \u015delo de saliko ili plektis fortikan reton", "Fabeloj, volumo 1, sova\u011daj cignoj"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Ekstera krusteto a\u016d membrano teganta frukton.", "translations": {"be": ["\u043b\u0443\u043f\u0456\u043d\u0430", "\u0448\u0430\u043b\u0443\u043f\u0456\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0430\u0431\u0430\u043b\u043e\u043d\u043a\u0430"], "nl": ["schil"], "pt": ["casca"], "ru": ["\u043a\u043e\u0436\u0443\u0440\u0430", "\u043e\u0431\u043e\u043b\u043e\u0447\u043a\u0430", "\u0448\u0435\u043b\u0443\u0445\u0430"], "ca": ["pell"], "de": ["Schale"], "it": ["scorza", "buccia", "guscio (di noci o sim.)"], "hu": ["h\u00e9j"], "es": ["piel"]}, "examples": [["la sova\u011daj ka\u015dtanoj maturaj elfalis el la malhele-verdaj \u015deloj", "Fabeloj, volumo 3, historio de la jaro"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Ekstera kalkeca krusteto \u015dirmanta la enon de ovo.", "translations": {"be": ["\u0448\u043a\u0430\u0440\u043b\u0443\u043f\u0456\u043d\u0430"], "nl": ["eierdop", "eierschaal", "schaal"], "pt": ["casca"], "ru": ["\u0441\u043a\u043e\u0440\u043b\u0443\u043f\u0430"], "ca": ["clofolla"], "de": ["Schale"], "it": ["guscio"], "hu": ["h\u00e9j"], "es": ["c\u00e1scara"]}, "examples": [["li \u0135us elrampis el la ova \u015delo", "Proverbaro esperanta"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Ekstera korneca a\u016d kalkeca kiraso de testudo, kankro, omaro kaj aliaj bestoj.", "translations": {"be": ["\u043b\u0443\u0441\u043a\u0430", "\u043f\u0430\u043d\u0446\u044b\u0440"], "nl": ["huis"], "pt": ["casca", "crosta"], "ru": ["\u043a\u043e\u0440\u043a\u0430", "\u0447\u0435\u0448\u0443\u044f"], "ca": ["closca"], "de": ["Panzer"], "it": ["guscio", "conchiglia"], "hu": ["p\u00e1nc\u00e9l (\u00e1llati)"], "es": ["caparaz\u00f3n"], "he": ["\u05e9\u05d9\u05e8\u05d9\u05d5\u05df (\u05e9\u05dc \u05d1\u05e2\"\u05d7)"]}, "examples": [["lepro kovris mian tutan korpon per abomeninda \u015delo", "Z"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Interfaca programo peranta pri atingo al risurco, servilo, operaciumo kaj tiel plu, por plia oportuno, rendimento a\u016d sekuro; precipe, interpretilo transmetanta operaciumajn komandojn al la operaciuma kerno.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u043e\u043b\u043e\u0447\u043a\u0430", "\u043a\u043e\u043c\u0430\u043d\u0434\u043d\u044b\u0439 \u043f\u0440\u043e\u0446\u0435\u0441\u0441\u043e\u0440"], "fr": ["shell (langage de commandes)"], "nl": ["schil"], "it": ["shell", "terminale (shell)"], "hu": ["h\u00e9jprogram", "keretprogram"], "he": ["\u05de\u05e2\u05d8\u05e4\u05ea (\u05d1\u05de\u05d7\u05e9\u05d1\u05d9\u05dd)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015del", "primary": true}, "denove": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ree post pli a\u016d malpli longa \u0109eso.", "translations": {"fr": ["\u00e0 nouveau", "de nouveau"], "de": ["erneut"], "br": ["a-nevez", "en-dro"]}, "examples": [["la juna vidvino fari\u011dis denove fian\u0109ino", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 33"]], "subdefinitions": []}], "root": "nov", "primary": false}, "stamfi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Senpacience piedfrapadi, danceti.", "translations": {"be": ["\u0431\u0456\u0446\u044c \u043a\u0430\u043f\u044b\u0442\u0430\u043c\u0456"], "fr": ["piaffer", "taper du pied", "tr\u00e9pigner"], "nl": ["stampvoeten", "trappelen"], "ru": ["\u0431\u0438\u0442\u044c \u043a\u043e\u043f\u044b\u0442\u0430\u043c\u0438"], "de": ["stampfen"], "hu": ["r\u00fagkap\u00e1l", "toporz\u00e9kol"]}, "examples": [["la nigraj kavaliroj de Voland, rajdantaj du ardajn, stamfantajn \u0109evalojn", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 22a, p. 222a"]], "subdefinitions": []}], "root": "stamf", "primary": true}, "ulambano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Budaisma festo por mortintaj prauloj.", "translations": {"fi": ["ullambana", "(buddhalainen) esi-isien juhla", "obon-juhla (Japanissa)"], "fr": ["ullambana (toussaint bouddhique)"], "it": ["ullambana", "y\u00fal\u00e1np\u00e9n (cina)", "obon (giappone)"]}, "examples": [["Sansa Danco estas unu el dancadoj en ulambano", "Sasaki M., Kio estas Sansa Danco?, 2004-08-09"], ["ulambana akrido aperas ofte \u0109irka\u016d la tagoj de ulambano (t.e. en a\u016dgusto)", "Vastalto, Akvosfero, 2006-08-03"]], "subdefinitions": []}], "root": "ulamban", "primary": true}, "onpunkto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kiel montras la ekzemplo, la koncerna signo povas kolizii kun la normalaj interpunkciaj signoj. La usona stilo (t.e. onpunkto) povas montri\u011di pli oportuna, kiam oni skribas liston de nombroj apartigitaj per komoj, kiel ekz-e en f(3.14,2.72). Cetere oni notu, ke la onpunkton a\u016d la onkomon neniam sekvas spaceto.", "Rimarko: Por \u0109i tiu senco ofte trovi\u011das esprimoj de la tipo \u00abdecimala komo\u00bb a\u016d \u00abpunkto\u00bb , kiujn malfacilas uzi ekster la kunteksto de dekuma bazo."], "primary definition": "Signo (komo a\u016d punkto), kiu disigas la ciferojn de la frakcia parto de nombro disde tiuj de \u011dia frakcia parto.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043f\u044f\u0442\u0430\u044f (\u0434\u0440\u043e\u0431\u0438)"], "fr": ["virgule de base"], "en": ["radix point"], "nl": ["decimale komma"], "de": ["Basiskomma"], "hu": ["tizedesvessz\u0151", "tizedespont", "radixvessz\u0151", "radixpont"], "pl": ["koma", "przecinek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "on", "primary": false}, "patrujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando konsiderata kiel apartenanta al iu nacio, pro tio, ke \u011di estas la lando de la patro kaj de la avoj de la nacianoj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0446\u044c\u043a\u0430\u045e\u0448\u0447\u044b\u043d\u0430", "\u0430\u0439\u0447\u044b\u043d\u0430"], "fr": ["patrie"], "bg": ["\u043e\u0442\u0435\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u0440\u043e\u0434\u0438\u043d\u0430"], "nl": ["vaderland"], "no": ["fedreland"], "de": ["Vaterland"], "tr": ["vatan", "yurt"], "hu": ["haza", "hon"], "en": ["motherland", "fatherland"], "br": ["mammvro"], "ru": ["\u043e\u0442\u0435\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u043e\u0442\u0447\u0438\u0437\u043d\u0430", "\u0440\u043e\u0434\u0438\u043d\u0430"], "pl": ["ojczyzna"]}, "examples": [["vi staras nun anta\u016d miaj okuloj, mia malfeli\u0109a patrujo, kiun mi neniam povas forgesi", "Z"], ["mi forlasis mian patrujon kiel juna knabo", "Z"], ["la elpatrujigitoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nacio konsiderata kiel alligita al iu aparta lando.", "translations": {}, "examples": [["defendi sian patrujon", null], ["morti por la patrujo", null], ["Egiptujo estis la patrujo de la plej antikva civilizo en la mondo", "B"], ["sampatrujano", null]], "subdefinitions": []}], "root": "patr", "primary": false}, "kontra\u016dprotono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kontra\u016dpartiklo de protono.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0442\u044b\u043f\u0440\u0430\u0442\u043e\u043d"], "en": ["antiproton"], "nl": ["antiproton"], "ru": ["\u0430\u043d\u0442\u0438\u043f\u0440\u043e\u0442\u043e\u043d"], "de": ["Antiproton"], "hu": ["antiproton"], "fa": ["\u067e\u0627\u062f\u067e\u0631\u0648\u062a\u0648\u0646"], "es": ["antiprot\u00f3n"], "pl": ["antyproton"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "proton", "primary": false}, "pre\u011dejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konstrua\u0135o a\u016d loko en kiu oni pre\u011das.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0436\u043d\u0456\u0446\u0430", "\u043c\u0430\u043b\u0435\u043b\u044c\u043d\u044f", "\u043c\u0430\u043b\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b \u0434\u043e\u043c", "\u0446\u0430\u0440\u043a\u0432\u0430", "\u043a\u0430\u0441\u044c\u0446\u0451\u043b", "\u043a\u0456\u0440\u0445\u0430", "\u043c\u044f\u0447\u044d\u0446\u044c", "\u043c\u044f\u0447\u044d\u0442", "\u0434\u0436\u0430\u043c\u0456\u044f"], "fr": ["\u00e9glise"], "en": ["church"], "nl": ["kerk"], "ru": ["\u043c\u043e\u043b\u0435\u043b\u044c\u043d\u044f", "\u0446\u0435\u0440\u043a\u043e\u0432\u044c (kristana)"], "de": ["Kirche", "Gebetshaus", "Kirche [kristana]"], "sv": ["kyrka"], "hu": ["templom"], "es": ["iglesia"], "pl": ["ko\u015bci\u00f3\u0142"]}, "examples": [["la graciaj turpintoj de la pre\u011dejo levi\u011das super la malalta urbo kaj speguli\u011das en Isefjord", "Fabeloj, volumo 4, Peco da perlovico"], ["mi venigos sur Mian sanktan monton kaj \u011dojigos en Mia pre\u011dejo; iliaj bruloferoj kaj bu\u0109oferoj estos favore akceptataj sur Mia altaro; \u0109ar Mia domo estos nomata pre\u011dejo por \u0109iuj popoloj", "La Malnova Testamento, Jesaja 56:7"], ["malri\u0109a kiel muso pre\u011deja", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "templo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "sanktejo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pre\u011d", "primary": false}, "kadrato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda vergo, iom pli malalta ol presliteroj kaj uzata por apartigi kompostitajn vortojn, por intermeti presliterojn kaj tiel plu.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u0440\u0437\u0430\u043d", "\u043a\u0432\u0430\u0434\u0440\u0430\u0442 (\u043f\u043e\u043b\u0438\u0433\u0440.)"], "fr": ["cadrat"], "nl": ["holwit", "kwadraat (boekdruk)"], "pt": ["quadrado (tip.)"], "fi": ["suluke"], "hu": ["kvadr\u00e1t (nyomd\u00e1szat)", "t\u00e9rkit\u00f6lt\u0151 n\u00e9gyzet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kadrat", "primary": true}, "\u0108ielenpreno": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La legendo pri la korpa \u0108ielenpreno de la Dipatrino ekzistas anka\u016d en ortodoksismo, tamen neoficiale. La\u016d tiu legendo, jam post la entombigo de la Dipatrino, oni malfermis la tombon por la apostolo Tomaso (kiu ne \u0109eestis dum la Endormi\u011do) \u2015 sed en la tombo jam nenion trovis. Do, Endormi\u011do kaj \u0108ielenpreno estas malsamaj epizodoj, kvankam amba\u016d temas \u00abpri la fino de la \u0109i-monda vivo de la Dipatrino\u00bb, kaj la respondaj festoj okazas samtage en la respektivaj ekleziaj kalendaroj (je la 15a de a\u016dgusto). Anka\u016d la sanktaj bildoj pri tiuj du festoj aspektas tute malsimile."], "primary definition": "Miraklo proklamita (en 1950) kiel romkatolika dogmo, la\u016d kiu la Dipatrino i\u011dis korpe levita en la \u0108ielon.", "translations": {"pl": ["Wniebowzi\u0119cie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Romkatolika festo rememoranta la \u0108ielenprenon kaj responda al la ortodoksa Endormi\u011do de la Dipatrino.", "translations": {"ru": ["\u0412\u043e\u0437\u043d\u0435\u0441\u0435\u043d\u0438\u0435 \u0411\u043e\u0433\u043e\u0440\u043e\u0434\u0438\u0446\u044b"], "en": ["Assumption of the Virgin Mary"], "it": ["Assunzione della Vergine Maria"], "pl": ["Wniebowzi\u0119cie Naj\u015bwi\u0119tszej Maryi Panny"]}, "examples": [["la koncerto okazis en pre\u011dejo de \u0108ielenpreno de la Virgulino Maria en urbo Hole\u0161ov la 15an de oktobro", "Dio benu, jaro 2005 (15), n-ro 4 (60)"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109iel", "primary": false}, "Forno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nord-hemisfera stelfiguro (Fornax).", "translations": {"de": ["Ofen"], "en": ["Fornax"], "es": ["Horno"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "forn", "primary": false}, "duala bazo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de bazo (ei) de vektora spaco E) Tia bazo (ei) de la dualo de E, ke ei(ej) egalas al 1, se i = j, kaj al 0 aliokaze.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0443\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0431\u0430\u0437\u0438\u0441", "\u0434\u0432\u043e\u0439\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0431\u0430\u0437\u0438\u0441", "\u0441\u043e\u043f\u0440\u044f\u0436\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439 [\u0432\u0437\u0430\u0438\u043c\u043d\u044b\u0439] \u0431\u0430\u0437\u0438\u0441"], "fr": ["base duale"], "de": ["duale Basis"], "en": ["dual basis"], "pl": ["baza dualna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "baz", "primary": false}, "meliloto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Jara herbo el E\u016drazio kaj Nordafriko kun dol\u0109odoraj floroj, uzataj kiel fura\u011do kaj kuracilo, genro el familio fabacoj (Melilotus).", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043d\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["m\u00e9lilot"], "en": ["melilot"], "nl": ["honingklaver"], "pt": ["meliloto", "trevo-cheiroso"], "de": ["Steinklee"], "hu": ["somk\u00f3r\u00f3", "m\u00e9zkerep"]}, "examples": [["kaj bela roso fluas, rozoj floras, / cerefolioj verdas delikataj / kaj meliloto dol\u0109e bonodoras", "Sapfo, trad. K. Kalocsay, Mnasidika, en: Tutmonda sonoro, 1981"]], "subdefinitions": []}], "root": "melilot", "primary": true}, "arpe\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Melodiornamo uzata en klasika e\u016dropa muziko, kiu komencas la tonojn de akordo ne samtempe sed prokrastete.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u043f\u044d\u0434\u0436\u044b\u0451"], "fr": ["arp\u00e8ge"], "en": ["arpeggio"], "ru": ["\u0430\u0440\u043f\u0435\u0434\u0436\u0438\u043e"], "de": ["Arpeggio"], "it": ["arpeggio"], "hu": ["t\u00f6rt hangzat", "arpeggio"], "es": ["arpegio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arpe\u011d", "primary": true}, "arpe\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Fari arpe\u011dojn.", "translations": {"fr": ["arp\u00e9ger (intr.)"], "en": ["sing arpeggios"], "it": ["arpeggiare"], "es": ["arpegiar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arpe\u011d", "primary": false}, "Meksikio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u041c\u0435\u043a\u0441\u0438\u043a\u0430"], "fr": ["Mexique"], "bg": ["\u041c\u0435\u043a\u0441\u0438\u043a\u043e"], "nl": ["Mexico"], "de": ["Mexiko"], "en": ["Mexico"], "es": ["M\u00e9xico", "M\u00e9jico", "Estados Unidos Mexicanos"], "pl": ["Meksyk", "Meksyka\u0144skie Stany Zjednoczone"]}, "examples": [["plumserpento Ketzalkoatl en Meksikio, falko de la Horusa templo \u0109e Edfu \u2015 bronza, ar\u011denta a\u016d ora fa\u016dno svarmis en la kultejoj", "G. Waringhien, Ni kaj \u011ci. La Laguna: Stafeto, 1972. p. 46a"], ["en Meksikio oni povas kalkuli 80 naciecojn", "E. Lanti: Sennaciismo"], ["la revolucio venkis, Meksikio deklaris sian sendependecon", "Szathm\u00e1ri: La guarbo"], ["la penetro de variolo en Meksikion en 1520 mortigis 3,5 milionojn da homoj", "V. Lemelev: Homo, kiu savis milionojn. Monato"], ["koncerne la nutra\u0135ojn, Meksikio ne estas memsufi\u0109a", "Po\u015datlaso de la mondo. p. 35\u201336"]], "subdefinitions": []}], "root": "Meksiki", "primary": true}, "idiomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108ia ajn pli-malpli kompleta lingvosistemo (homlingvo), supernocio por la nocioj \u00abnorma literatura lingvo\u00bb, \u00abnorma skriba lingvo\u00bb, \u00abfaka lingvo\u00bb, dialekto, \u0135argono, slango kaj tiel plu, uzata precipe kiam oni ne povas a\u016d ne bezonas precizigi la statuson a\u016d specon de la idiomo.", "translations": {"be": ["\u0456\u0434\u044b\u0451\u043c"], "fr": ["idiome"], "en": ["idiom", "vernacular", "tongue", "language"], "nl": ["taaleigen", "idioom"], "pt": ["idioma"], "ru": ["\u0438\u0434\u0438\u043e\u043c"], "de": ["Idiom", "Sprache"], "hu": ["idi\u00f3ma", "nyelv"], "es": ["idioma"]}, "examples": [["multajn afrikajn idiomojn oni ne povas facile klasi en lingvojn kaj dialektojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "lingvo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "idiom", "primary": true}, "kosmetika\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Substanco uzata en kosmetiko.", "translations": {"fr": ["cosm\u00e9tique (produit)"], "nl": ["schoonheidsmiddel", "cosmeticum"]}, "examples": [["sub flava ombrelo ili elsakigis kosmetika\u0135ojn kaj atenteme beligis sin", "Min Zuhua, Konkurso de ji-oj pri beleco, nacimalplimultoj de \u0108inio, 2004-12"]], "subdefinitions": []}], "root": "kosmetik", "primary": false}, "prahistorio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la historio, kiu ne postlasis skribitajn dokumentojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0433\u0456\u0441\u0442\u043e\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["pr\u00e9histoire"], "en": ["ancient history"], "nl": ["prehistorie"], "pt": ["pr\u00e9-hist\u00f3ria"], "de": ["Urgeschichte"], "it": ["preistoria"], "hu": ["\u0151st\u00f6rt\u00e9net"], "es": ["prehistoria"], "br": ["ragistor"], "pl": ["prahistoria", "pradzieje"], "he": ["\u05e4\u05e8\u05d4\u05d9\u05e1\u05d8\u05d5\u05e8\u05d9\u05d4"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Scienco, kiu studas partojn de historio sen skribitaj atestoj, precipe helpe de arkeologio.", "translations": {"pl": ["prahistoria"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "anta\u016dhistorio.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "histori", "primary": false}, "libelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el la ordo odonatoj, insekto kun kvar grandaj travideblaj flugiloj kaj longa abdomeno, ofte metalkolora.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u043a\u0430\u0437\u0430"], "fr": ["libellule"], "en": ["dragonfly"], "nl": ["libel"], "pt": ["lib\u00e9lula"], "el": ["\u03bb\u03b9\u03b2\u03b5\u03bb\u03bb\u03bf\u03cd\u03bb\u03b7"], "de": ["Libelle"], "hu": ["szitak\u00f6t\u0151"], "fa": ["\u0633\u0646\u062c\u0627\u0642\u06a9"], "br": ["nadoz-aer"], "ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0435\u043a\u043e\u0437\u0430"], "es": ["lib\u00e9lula"]}, "examples": [["amasoj da zumantaj mu\u015doj preterflugis, libeloj kaj aliaj flugilaj bestetoj", "Fabeloj, volumo 4, filino de la mar\u0109a re\u011do"]], "subdefinitions": []}], "root": "libel", "primary": true}, "veki\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Rekonscii\u011di el dormo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u044b\u043f\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f (\u043e\u0442\u043e \u0441\u043d\u0430)", "\u043f\u0440\u043e\u0441\u043d\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u0440\u043e\u0431\u0443\u0436\u0434\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u0440\u043e\u0431\u0443\u0434\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["s'\u00e9veiller", "se r\u00e9veiller"], "nl": ["wakker worden", "ontwaken"], "pt": ["acordar"], "be": ["\u043f\u0440\u0430\u0447\u043d\u0443\u0446\u0446\u0430", "\u0430\u0431\u0443\u0434\u0437\u0456\u0446\u0446\u0430"], "de": ["aufwachen"], "tr": ["uyanmak"], "hu": ["felkel (\u00e1lm\u00e1b\u00f3l)", "fel\u00e9bred"], "es": ["despertarse"]}, "examples": [["\u0109iumatene mi veki\u011das kun \u0109agreno", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, pa\u015dtistino de anseroj apud puto"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Plivigli\u011di.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0431\u0443\u0436\u0434\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u0440\u043e\u0431\u0443\u0434\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["erwachen"], "pt": ["acordar"]}, "examples": [["veki\u011das la vento", "Z"], ["en lia koro veki\u011dis sova\u011daj instinktoj, sopiroj kaj beda\u016dro", null], ["veki\u011dis en li la vo\u0109o de la malamo", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 7a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Naski\u011di, esti\u011di.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0431\u0443\u0436\u0434\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u0440\u043e\u0431\u0443\u0434\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"]}, "examples": [["sur la fundo de lia timo veki\u011dis fajrero de naiva espero", "B"], ["la Esperanta movado \u0135us veki\u011dis en la lando", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vek", "primary": false}, "trova\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io, kion oni trovas.", "translations": {"be": ["\u0437\u043d\u0430\u0445\u043e\u0434\u043a\u0430"], "fr": ["d\u00e9couverte (objet)", "trouvaille (objet)"], "nl": ["vondst"], "ru": ["\u043d\u0430\u0445\u043e\u0434\u043a\u0430"], "de": ["Fund"], "hu": ["lelet", "tal\u00e1lt t\u00e1rgy"]}, "examples": [["\u015di vidis ian libron, forgesitan kredeble de elirinta veturanto. \u015ci estis tre \u011doja je tiu \u0109i neatendita trova\u0135o", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, Arturo, (rakonto de V. Devjatnin), 2"]], "subdefinitions": []}], "root": "trov", "primary": false}, "retrospegulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En a\u016dtomobilo, turnebla spegulo fiksita anta\u016d la \u015doforo kaj ebliganta al tiu vidi, kio estas malanta\u016de.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0435\u0440\u043a\u0430\u043b\u043e \u0437\u0430\u0434\u043d\u0435\u0433\u043e \u0432\u0438\u0434\u0430"], "pt": ["retrovisor"]}, "examples": [["Forveturigante, Danjelo vidis en la retrospegulo, ke pluraj a\u016dtoj de la misiejo \u0135us turni\u011dis de la strato en la enirejon de la malsanuleja parkumejo", "PEJNO Simono: La profeta kurso. Monato"], ["\u2015 Plenan po\u015don da \u015dan\u011dmono mi havas! \u2015 blekegis la \u015doforo, kaj Lasto\u0109kin vidis en la retrospegulo liajn sango\u015dvelajn okulojn", "La majstro kaj Margarita, \u0109ap. 17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "retro", "primary": false}, "stakto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aroma\u0135o uzita de la antikvaj Hebreoj por prepari incenson.", "translations": {"de": ["Stakte"], "hu": ["mirham\u00e9zga", "stacta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stakt", "primary": true}, "mezoteliomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tumoro ordinare ka\u016dzata de asbesto, kreskanta en la torakso, malpli ofte en la abdomeno, malfaciliganta spiradon.", "translations": {"fr": ["m\u00e9soth\u00e9liome"], "pt": ["mesotelioma"]}, "examples": [["Bakin , unu el la plej gravaj modernismaj verkistoj de \u0108inio, forpasis post ses jaroj da batalo kontra\u016d mezoteliomo", "-, Komunumo: Bakin, elstara esperantisto kaj verkisto, forpasis en \u015canhajo, \u011dangalo, 2005-10-17"]], "subdefinitions": []}], "root": "mezoteliom", "primary": true}, "e\u0125olokalizilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lokalizilo, uzanta reflektitajn sonajn a\u016d ultrasonajn ondojn (e\u0125on), kaj uzata precipe sub akvo. Tiajn organojn havas delfenoj kaj vespertoj.", "translations": {"ru": ["\u044d\u0445\u043e\u043b\u043e\u043a\u0430\u0442\u043e\u0440", "\u0441\u043e\u043d\u0430\u0440", "\u0433\u0438\u0434\u0440\u043e\u043b\u043e\u043a\u0430\u0442\u043e\u0440 (sub akvo)"], "fr": ["sonar"], "en": ["sonar"], "de": ["akustisches Ortungsger\u00e4t", "Schallger\u00e4t", "Schallradar", "Unterwasserortungsanlage (sub akvo)"], "it": ["sonar"], "pl": ["echolokator", "sonar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lokaliz", "primary": false}, "don\u0135uano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Beletra tipo de nobela, eleganta, fiera kaj malpia virindelogisto, el hispanaj teatra\u0135oj fare de Tirso de Molina (\u0109irka\u016d 1625) kaj multaj postaj verkoj.", "translations": {"be": ["\u0434\u043e\u043d\u0436\u0443\u0430\u043d"], "fr": ["don Juan"], "pt": ["don-ju\u00e1n", "dom-jo\u00e3o"], "ru": ["\u0434\u043e\u043d\u0436\u0443\u0430\u043d"], "de": ["Don Juan", "Frauenverf\u00fchrer"], "it": ["Don Giovanni"], "pl": ["Don Juan", "don\u017cuan", "kobieciarz", "lowelas"]}, "examples": [["don\u0135uana lerteco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "don\u0135uan", "primary": true}, "klu\u0109opedalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pedalo, servanta por klu\u0109i la motoron de a\u016dto kun la radoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0434\u0430\u043b\u044c \u0441\u0446\u0435\u043f\u043b\u0435\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["p\u00e9dale d'embrayage"], "en": ["clutch pedal"], "nl": ["koppelpedaal"], "de": ["Kupplungspedal"], "it": ["pedale della frizione"], "hu": ["tengelykapcsol\u00f3-ped\u00e1l", "kuplungped\u00e1l"], "pl": ["peda\u0142 sprz\u0119g\u0142a", "sprz\u0119g\u0142o (pot.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "klu\u0109", "primary": false}, "gandarvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el duondioj servantaj en diaj festenoj, kantistoj kaj muzikistoj, paruloj de apsaroj.", "translations": {"fr": ["gandharva"], "de": ["Gandharva"], "en": ["gandharva"], "pt": ["gandharva"]}, "examples": [["loko nekonata al dioj, gandarvoj kaj homoj", "trad. Seiho Nishi, Darmapado, Japana Budhano, 1974-75, numeroj 162a-169a"]], "subdefinitions": []}], "root": "gandarv", "primary": true}, "tombo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fosa\u0135o en tero a\u016d \u015dtona monumento, kien oni metas mortinton.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0433\u0456\u043b\u0430"], "fr": ["tombe"], "bg": ["\u0433\u0440\u043e\u0431"], "nl": ["graf"], "pt": ["t\u00famulo", "tumba", "jazigo", "sepultura"], "ru": ["\u043c\u043e\u0433\u0438\u043b\u0430"], "de": ["Grab"], "hu": ["s\u00edr"], "en": ["grave", "tomb", "vault"]}, "examples": [["kiel mortigitoj, ku\u015dantaj en la tombo", "La Malnova Testamento, Psalmaro 88:5"], ["la frunto kovri\u011dis per tomba paleco", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "tomb", "primary": true}, "ladurbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Urboparto konstruita el rubmaterialoj, lo\u011data de malri\u0109ularo.", "translations": {"fa": ["\u062d\u0644\u0628\u06cc\u200c\u0622\u0628\u0627\u062f"], "fr": ["bidonville"], "en": ["slum"], "fi": ["h\u00f6kkelikaupunki"], "de": ["Slum"], "it": ["baraccopoli", "bidonville", "slum"], "hu": ["b\u00e1dogv\u00e1ros"]}, "examples": [["la surlokaj kuracistoj en la Karakasaj ladurboj jam plendas ke ili ne plu ricevas laboron", "J. Galtung, trad. V. L., Davoso a\u016d Portalegro, Monda Asembleo Socia, 2006-03-31"]], "subdefinitions": []}], "root": "urb", "primary": false}, "hidrometro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Instrumento por mezuri la rapidon de akva alfluo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u0434\u0440\u043e\u043c\u044d\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["hydrom\u00e8tre"], "nl": ["watermeter"], "pt": ["hidr\u00f4metro"], "ru": ["\u0433\u0438\u0434\u0440\u043e\u043c\u0435\u0442\u0440"], "de": ["Hydrometer"], "it": ["idrometro"], "hu": ["hidrom\u00e9ter"], "es": ["hidr\u00f3metro"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Instrumento por mezuri la premon de akvo.", "translations": {"de": ["Wasserdruckmesser"], "nl": ["waterdrukmeter"], "hu": ["v\u00edznyom\u00e1sm\u00e9r\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hidrometr", "primary": true}, "frapilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108io por frapi.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u043e\u0442\u0443\u0448\u043a\u0430"], "fr": ["battant (de cloche)", "heurtoir"], "de": ["T\u00fcrklopfer", "Schlagwerk (Uhr)"], "nl": ["klopper", "klepel"], "pl": ["ko\u0142atka", "m\u0142otek (w zegarze, pianinie"]}, "examples": [["frapilo de pordo, horlo\u011do, sonorilego", null]], "subdefinitions": []}], "root": "frap", "primary": false}, "admiralo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En mararmeo, oficiro kun rango ekvivalenta al tiu de generalo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043c\u0456\u0440\u0430\u043b"], "fr": ["amiral"], "bg": ["\u0430\u0434\u043c\u0438\u0440\u0430\u043b"], "nl": ["admiraal"], "pt": ["almirante"], "ru": ["\u0430\u0434\u043c\u0438\u0440\u0430\u043b"], "de": ["Admiral"], "sv": ["amiral"], "hu": ["tengernagy", "admir\u00e1lis"], "sk": ["admir\u00e1l"], "fa": ["\u062f\u0631\u06cc\u0627\u0633\u0627\u0644\u0627\u0631"], "en": ["admiral"], "es": ["almirante"], "pl": ["admira\u0142"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "admiral", "primary": true}, "su\u015dio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Orientazia man\u011da\u0135eto el spicita, vinagra rizo kun fi\u015da\u0135o a\u016d alia enmeto.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u0448\u0438 (\u044f\u043f\u043e\u043d\u0441\u043a\u043e\u0435 \u0431\u043b\u044e\u0434\u043e)"], "fr": ["sushi"], "bg": ["\u0441\u0443\u0448\u0438"], "nl": ["sushi"], "de": ["Sushi"], "it": ["sushi"], "hu": ["szusi"], "fa": ["\u0633\u0648\u0634\u06cc"], "en": ["sushi"]}, "examples": [["miaj lango kaj stomako bonege tenis la memoron pri speciale bona su\u015dio", "Homoj man\u011dantaj, \u00abman\u011di rubman\u011da\u0135on\u00bb, p. 11a"]], "subdefinitions": []}], "root": "su\u015di", "primary": true}, "manki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Tute malesti, foresti a\u016d ne esti en sufi\u0109a kvanto a\u016d grado la\u016d la bezono.", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u0430\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043d\u0435\u0441\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043d\u0435 \u0445\u0430\u043f\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0434\u0441\u0443\u0442\u043d\u0456\u0447\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["manquer (faire d\u00e9faut)"], "en": ["be lacking"], "nl": ["ontbreken"], "pt": ["faltar"], "ru": ["\u043d\u0435\u0434\u043e\u0441\u0442\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043d\u0435 \u0445\u0432\u0430\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u0441\u0443\u0442\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["fehlen"], "hu": ["hi\u00e1nyzik"], "br": ["mankout", "ober diouer"], "cs": ["chyb\u011bt"]}, "examples": [["ombro mankas \u0109i tie", "B"], ["mankas la lo\u011dejoj", null], ["mankas honestaj homoj", "B"], ["mankas al mi la mono, la tempo por tio", null], ["mankis al ni la konfido", null], ["mankantaj numeroj de gazeto", null], ["nenio mankas al lia gloro", null], ["jam ne multe mankis, ke li falu, mankis, ke mi faru", "Z"], ["ili ne glacii\u011das, sed ne multe mankas \u011dis tio", "Z"], ["la grundo mankis sub liaj piedoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mank", "primary": true}, "submara arkeologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de arkeologio, kiu esploras per ta\u016dgaj rimedoj submari\u011dintajn antikva\u0135ojn.", "translations": {"hu": ["tenger alatti r\u00e9g\u00e9szet"], "fa": ["\u0628\u0627\u0633\u062a\u0627\u0646\u200c\u0634\u0646\u0627\u0633\u06cc \u0632\u06cc\u0631\u062f\u0631\u06cc\u0627"], "fr": ["arch\u00e9ologie sous-marine"], "de": ["Unterwasserarch\u00e4ologie"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0432\u043e\u0434\u043d\u0430\u044f \u0430\u0440\u0445\u0435\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"]}, "examples": [["la submara, respektive subakva, arkeologio, estas la plej nova arkeologia bran\u0109o", "Interesa arkeologio, p. 51a"]], "subdefinitions": []}], "root": "arkeologi", "primary": false}, "manko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malesto a\u016d nesufi\u0109o de tio, kio estas bezonata.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u0434\u0430\u0445\u043e\u043f", "\u043d\u044f\u0441\u0442\u0430\u0447\u0430"], "fr": ["manque"], "nl": ["gebrek"], "br": ["diouer", "mank"], "ru": ["\u043d\u0435\u0434\u043e\u0441\u0442\u0430\u0447\u0430", "\u043d\u0435\u0445\u0432\u0430\u0442\u043a\u0430"], "de": ["Mangel"], "hu": ["hi\u00e1ny"]}, "examples": [["manko de pano, de laboro", null], ["manko de lernolibroj akre senti\u011das", null], ["eraro de juneco kaj manko de pripenso", "Z"], ["plenigi mankon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malesto de necesa kvalito, malperfekta\u0135o, malhava\u0135o, difekto.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0434\u043e\u0441\u0442\u0430\u0442\u043e\u043a"], "be": ["\u043d\u0435\u0434\u0430\u0445\u043e\u043f", "\u0437\u0430\u0433\u0430\u043d\u0430"], "hu": ["hi\u00e1nyoss\u00e1g"]}, "examples": [["internacia lingvo forigus tiujn mankojn", null], ["malgra\u016d siaj mankoj li faras grandajn servojn", "B"], ["kio al unu \u015dajnas esti manko, estas rigardata de alia kiel supereco", null], ["mi esperas, ke nia trupo estas libera de tiaj mankoj", "Z"], ["ripari mankon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mank", "primary": false}, "termo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pro manko de internacieco, kelkaj preferas la terminojn \u00abano\u00bb a\u016d \u00abmembro\u00bb por nomi termon de paro a\u016d vico, \u00abelemento\u00bb a\u016d \u00abkoeficiento\u00bb por nomi termon de matrico. Koncerne sumon a\u016d serion \u015dajnas, ke \u00abtermo\u00bb ne vekas \u011denon. Koncerne polinomojn necesas atenti, ke la du eblaj difinoj kunvivas senprobleme, sed en okazo de ambigueco oni povus uzi la pli tradician terminon \u00abkoeficiento\u00bb. Uzo de la sufikso \u00ab-ero\u00bb, jam konata en \u00absumero\u00bb, kaj foje aperanta en \u00abvicero\u00bb, povus esti eleganta solvo por ricevi pli racian aron da terminoj sumero, vicero, op-ero, matricero, polinomero, frakciero, proporciero, produtero... sed, krom \u011dia eventuala manko de internacieco, la termino \u00abtermo\u00bb jam tre kontentige kaj a\u016dtoritate plenumas \u0109iujn \u0109i funkciojn."], "primary definition": "Konsista parto de iu matematika objekto.", "translations": {"nl": ["lid (v.e.vergelijking)", "term"], "it": ["termine (mat.)", "elemento"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de a\u016d en sumo, adicio a\u016d subtraho) \u0108iu el la argumentoj de la koncerna operacio.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u0430\u0433\u0430\u0435\u043c\u043e\u0435"], "fr": ["terme (d'une somme)"], "en": ["addend", "summand", "term"], "pt": ["termo"], "de": ["Addend", "Summenglied", "Summand"], "hu": ["tag", "\u00f6sszeadand\u00f3"], "pl": ["sk\u0142adnik (sumy)"]}, "examples": [["sumo ne dependas de la ordo de \u011diaj termoj", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(de frakcio) \u0108iu el la entjeroj \u011din difinantaj; \u011dia numeratoro a\u016d denominatoro.", "translations": {}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de proporcio) \u0108iu el la termoj de la frakcioj \u011din difinantaj.", "translations": {"ru": ["\u0447\u043b\u0435\u043d"], "fr": ["terme (d'une proportion)"], "en": ["term"], "de": ["Glied"], "hu": ["feloszt\u00e1s r\u00e9sze"], "pl": ["wyraz (proporcji)"]}, "examples": [["en proporcio a/b = c/d produto de la ekstremaj termoj egalas al produto de la mezaj", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(de paro a\u016d opo) \u0108iu el la objektoj \u011din konsistigantaj, konsiderata kune kun sia rango.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043f\u043e\u043d\u0435\u043d\u0442\u0430 (\u0432\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440\u0430)", "\u0447\u043b\u0435\u043d (\u043f\u0430\u0440\u044b)"], "fr": ["terme (d'un n-uplet)", "composante (d'un n-uplet)"], "en": ["component"], "de": ["Komponent"], "hu": ["tag", "komponens"], "pl": ["wyraz (ci\u0105gu sko\u0144czonego)"]}, "examples": [["x estas la unua termo de la paro (x,y)", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(de vico a\u016d familio) \u0108iu el \u011diaj bildoj, konsiderata kune kun sia indico.", "translations": {"ru": ["\u0447\u043b\u0435\u043d"], "fr": ["terme (d'une suite)"], "en": ["member", "term"], "de": ["Glied"], "hu": ["tag (sorozat\u00e9)"], "pl": ["wyraz (ci\u0105gu)"]}, "examples": [["la vico, kies \u011denerala termo egalas produton de konstanto per \u011denerala termo de konver\u011danta vico, mem konver\u011das", null], ["la n-a termo de vico", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(de serio) Termo de la serio, konsiderata kiel vico; alternative kaj ekvivalente: termo en parta sumo de la serio.", "translations": {"ru": ["\u0447\u043b\u0435\u043d"], "fr": ["terme (d'une suite)"], "en": ["member", "term"], "de": ["Glied"], "hu": ["tag (sor\u00e9)"], "pl": ["sk\u0142adnik (szeregu)", "wyraz (szeregu)"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de polinomo) Termo de la polinomo, konsiderata kiel vico (koeficiento); alternative, sed ne ekvivalente: termo en la sumo de unutermaj polinomoj \u011din konsistigantaj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u044d\u0444\u0444\u0438\u0446\u0438\u0435\u043d\u0442", "\u0447\u043b\u0435\u043d"], "fr": ["terme (d'un polyn\u00f4me)", "coefficient (d'un polyn\u00f4me)"], "en": ["coefficient", "term"], "de": ["Koeffizient", "Glied"], "hu": ["tag (polinom\u00e9)"], "pl": ["sk\u0142adnik (wielomianu)", "wsp\u00f3\u0142czynnik (wielomianu)"]}, "examples": [["la konstanta termo de polinomo X estas 0", null], ["la nekonstanta termo de polinomo 2.X2+X0 estas 2", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(de (n,p)-matrico) Termo de la matrico, konsiderata kiel familio.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u044d\u0444\u0444\u0438\u0446\u0438\u0435\u043d\u0442 (\u043c\u0430\u0442\u0440\u0438\u0446\u044b)", "\u043a\u043e\u043c\u043f\u043e\u043d\u0435\u043d\u0442\u0430 (\u043c\u0430\u0442\u0440\u0438\u0446\u044b)", "\u044d\u043b\u0435\u043c\u0435\u043d\u0442 (\u043c\u0430\u0442\u0440\u0438\u0446\u044b)"], "fr": ["coefficient (d'une matrice)", "terme (d'une matrice)", "\u00e9l\u00e9ment (d'une matrice)"], "en": ["coefficient (of a matrix)", "entry (of a matrix)", "element (of a matrix)"], "de": ["Glied (einer Matrix)", "Koeffizient (einer Matrix)", "Element (einer Matrix)"], "hu": ["elem (m\u00e1trix\u00e9)"], "pl": ["wsp\u00f3\u0142czynnik (macierzy)", "element (macierzy)"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0447\u0430\u0441\u0442\u044c (\u0443\u0440\u0430\u0432\u043d\u0435\u043d\u0438\u044f)"], "fr": ["terme (d'une \u00e9galit\u00e9)", "membre (d'une \u00e9galit\u00e9)"], "en": ["member (of an equation)", "term (of an equation)"], "de": ["Seite", "Glied"], "hu": ["oldal (egyenlet\u00e9)"], "pl": ["strona (r\u00f3wnania)"]}, "examples": []}]}], "root": "term", "primary": true}, "kialo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0447\u044b\u043d\u0430"], "fr": ["raison", "pourquoi (subst.)"], "nl": ["reden"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0447\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Grund"], "sv": ["sk\u00e4l", "orsak"], "hu": ["ok", "(a) mi\u00e9rt"], "pl": ["pow\u00f3d", "motyw", "przyczyna"], "he": ["\u05e1\u05d9\u05d1\u05d4", "\u05e2\u05d9\u05dc\u05d4"]}, "examples": [["jen la kialo de tiu decido", null], ["en \u0109i tiu kialo ku\u015das \u0109iuj aliaj", null], ["doni al iu evitkialojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kial", "primary": false}, "\u015dablono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Modelo duonreliefa a\u016d desegnita sur plata\u0135o (ligna, metala, kartona, teksa\u0135a, papera), la\u016d kiu oni formtran\u0109as objektetojn.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0434\u044d\u043b\u044c", "\u0448\u0430\u0431\u043b\u043e\u043d", "\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430", "\u0442\u0440\u0430\u0444\u0430\u0440\u044d\u0442", "\u0443\u0437\u043e\u0440"], "fr": ["patron (mod\u00e8le)"], "bg": ["\u0448\u0430\u0431\u043b\u043e\u043d"], "nl": ["sjabloon", "sjabloon"], "pt": ["modelo", "padr\u00e3o"], "ru": ["\u0448\u0430\u0431\u043b\u043e\u043d", "\u0448\u0442\u0430\u043c\u043f", "\u0442\u0440\u0430\u0444\u0430\u0440\u0435\u0442", "\u043a\u043b\u0438\u0448\u0435"], "ca": ["estereotip"], "de": ["Schablone", "Vorlage", "Form", "Model"], "it": ["matrice (clich\u00e9, stampo)", "calco (clich\u00e9, stampo)", "modello (clich\u00e9, sagoma)", "sagoma (clich\u00e9, modello)", "normografo"], "hu": ["sablon", "rajzmintalap", "sablon", "minta"], "pl": ["szablon", "matryca", "forma"], "es": ["estereotipo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Banala\u0135o, senoriginala\u0135o, kvaza\u016d farita la\u016d preta modelo.", "translations": {"be": ["\u0448\u0430\u0431\u043b\u043e\u043d", "\u0442\u0440\u0430\u0444\u0430\u0440\u044d\u0442", "\u043a\u043b\u0456\u0448\u044d", "\u0441\u0442\u044d\u0440\u044d\u0430\u0442\u044b\u043f"], "nl": ["banaliteit"], "pt": ["estere\u00f3tipo"], "de": ["Schablone", "Stereotyp", "eingefahrene Bahn", "Formel"], "it": ["clich\u00e9 (stereotipo)", "stereotipo (sost.)", "luogo comune"], "hu": ["sablon", "s\u00e9ma", "kaptafa"], "pl": ["szablon"]}, "examples": [["li for\u0135etis la romantikajn \u015dablonojn", null], ["la\u016d\u015dablone edukitaj homoj", null], ["esperantismo ne celas \u015dablonigon de la homaro", null], ["lerta poeto evitas trouzitajn \u015dabloni\u011dintajn vortojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dablon", "primary": true}, "hasio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: IUPAC en 1997 jaro findecidis pri la nomo hasio, anta\u016de estis uzata provizore la nomo unniloktio (la: Unniloctium)."], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 108, atompezo 265, simbolo Hs. Nomita la\u016d Hesujo kie \u011di estis la unuan fojon sintezita. Transuranio. \u0108iuj izotopoj de tiu elemento estas radioaktivaj.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0441\u0456\u0439"], "fr": ["hassium"], "nl": ["hassium"], "pt": ["h\u00e1ssio"], "la": ["Hassium"], "de": ["Hassium"], "it": ["hassio"], "hu": ["hassium"], "pl": ["has"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hasi", "primary": true}, "re\u011dustigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari \u011dusta per korekto.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0442\u043e\u0447\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u043f\u0440\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c"], "en": ["readjust"], "nl": ["corrigeren", "recht zetten", "juist zetten"], "de": ["korrigieren", "berichtigen"], "it": ["raggiustare", "raccomodare", "ridimensionare (regolare, rettificare)"], "pl": ["poprawia\u0107", "korygowa\u0107"], "hu": ["helyesb\u00edt", "helyrehoz", "korrig\u00e1l"]}, "examples": [["re\u011dustigi eraron, sciigon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011dust", "primary": false}, "mena\u011derio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, kie oni kolektas kuriozajn bestojn por esploraj celoj a\u016d por elmontrado al la publiko, bestejo.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0432\u0435\u0440\u0438\u043d\u0435\u0446"], "en": ["zoo", "zoological garden", "menagerie"], "nl": ["menagerie"], "pt": ["cole\u00e7\u00e3o de animais"], "be": ["\u0437\u0430\u0430\u043f\u0430\u0440\u043a", "\u0437\u044c\u0432\u044f\u0440\u044b\u043d\u0435\u0446"], "de": ["Tierschau", "Menagerie"], "hu": ["man\u00e9zs"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tia kolekto da bestoj.", "translations": {"en": ["zoo", "menagerie"], "hu": ["\u00e1llatsereglet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mena\u011deri", "primary": true}, "le\u011doscienco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri le\u011doj kaj iliaj aplikoj.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043a\u0430\u043d\u0430\u0437\u043d\u0430\u045e\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["droit (sci.)"], "en": ["legal science", "jurisprudence", "law"], "nl": ["rechtsgeleerdheid"], "ru": ["\u0437\u0430\u043a\u043e\u043d\u043e\u0432\u0435\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u0440\u0430\u0432\u043e (\u043d\u0430\u0443\u043a\u0430)"], "de": ["Rechtswissenschaft"], "hu": ["jogtudom\u00e1ny"], "br": ["gwir (skiant)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "le\u011d", "primary": false}, "raporto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Transdono de akirita informo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043a\u043b\u0430\u0434", "\u043e\u0442\u0447\u0451\u0442", "\u0440\u0430\u043f\u043e\u0440\u0442"], "fr": ["compte rendu", "rapport (compte rendu)"], "en": ["report"], "nl": ["verslag", "rapport"], "pt": ["relato"], "de": ["Bericht"], "fa": ["\u06af\u0632\u0627\u0631\u0634"], "es": ["cuento"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Klarigo pri sperto al iu, kiu ne mem spertis.", "translations": {"pl": ["raport", "relacja", "sprawozdanie"], "hu": ["besz\u00e1mol\u00f3"]}, "examples": [["ne \u0109iu raporto estas vera vorto", "Proverbaro esperanta"], ["fari al iu fidelan raporton", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Dokumento prezentanta rezulton de tema esploro.", "translations": {"de": ["Bericht", "Referat", "Vortrag"], "pl": ["raport", "meldunek"], "pt": ["relato"], "hu": ["jelent\u00e9s", "tud\u00f3s\u00edt\u00e1s"]}, "examples": []}]}], "root": "raport", "primary": false}, "simetrieco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de io simetria.", "translations": {"be": ["\u0441\u044b\u043c\u044d\u0442\u0440\u044b\u0447\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["sym\u00e9trie (qualit\u00e9)"], "en": ["symmetry"], "ru": ["\u0441\u0438\u043c\u043c\u0435\u0442\u0440\u0438\u0447\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Symmetrie"], "hu": ["szimmetria", "szimmetrikuss\u00e1g"]}, "examples": [["la simetrieco de viza\u011do", null], ["se solido posedas aksan simetriecon, \u011di ne nepre estas rotacia", null]], "subdefinitions": []}], "root": "simetri", "primary": false}, "mistika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al mistiko, al precipe sentema religia sinteno.", "translations": {"hu": ["misztikus"], "fa": ["\u0639\u0631\u0641\u0627\u0646\u06cc"], "fr": ["mystique (adj.)"], "en": ["mystical"], "ru": ["\u043c\u0438\u0441\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mistik", "primary": false}, "deguti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Fali gutante.", "translations": {"fr": ["goutter (de qc)", "d\u00e9goutter", "couler (goutte \u00e0 goutte)"], "de": ["herunter tropfen"], "hu": ["lecsepeg"]}, "examples": [["unu sangoguto, vere nur unu sola, degutis de la blanka \u0109efplumo", "H.Ch. Andersen trad. K. Knopf Malica princo http://donh.best.vwh.net/Esperanto/Literaturo/Noveloj/Fabeloj_de_Andersen/MalicaPrincoH.html"], ["li per unu mano kaptis la oleon degutantan de la pano", "M. M\u00fcller trad. V. Lutermano Malsatartisto http://vlutermano.free.fr/Muller_malsatartisto.html"], ["kiam li respondis, mal\u015dato kaj malaprobo kvaza\u016d degutis el liaj vortoj", "A. Garc\u00eda Fumero Relevi\u011do Monato"]], "subdefinitions": []}], "root": "gut", "primary": false}, "mistiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Religia sinteno, kiu sin apogas al imago, sentoj, internaj spertoj, ekstazo, prefere ol al intelekto.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u0441\u0442\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["mystique (attitude)"], "en": ["mysticism", "mystique"], "nl": ["mystiek"], "pt": ["mist\u00e9rio"], "ru": ["\u043c\u0438\u0441\u0442\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Mystik"], "hu": ["misztika"], "fa": ["\u0639\u0631\u0641\u0627\u0646"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["mistiko fari\u011das ofte mistifiko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mistik", "primary": true}, "alumeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ligna peceto \u015dmirita per fosforo a\u016d speciala substanco, kiu ekbrulas per frotado.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043f\u0430\u043b\u043a\u0430"], "fr": ["allumette"], "bg": ["\u043a\u0438\u0431\u0440\u0438\u0442"], "nl": ["lucifer"], "ru": ["\u0441\u043f\u0438\u0447\u043a\u0430"], "de": ["Streichholz", "Z\u00fcndholz", "Schwefelholz [arkaika]"], "sv": ["t\u00e4ndsticka"], "sk": ["z\u00e1palka"], "en": ["match", "matchstick"], "pl": ["zapa\u0142ka"], "br": ["alumetezenn", "chimikenn"], "cs": ["z\u00e1palka"], "es": ["cerillo", "cerilla", "f\u00f3sforo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "alumet", "primary": true}, "dra\u015dilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Instrumento por dra\u015di, plejofte konsistanta el du bastonoj kunigitaj per rimeno, el kiuj la pli longa servas kiel tenilo kaj la malpli longa kaj pli dika kiel batilo.", "translations": {"be": ["\u0446\u044d\u043f"], "fr": ["fl\u00e9au (\u00e0 battre)"], "en": ["flail"], "ru": ["\u0446\u0435\u043f"], "de": ["Dreschflegel", "Dreschfl\u00fcgel"], "pl": ["cep"], "hu": ["cs\u00e9phadar\u00f3"]}, "examples": [["jen estas bovoj kaj la dra\u015diloj kaj la jungilaro de la bovoj", "La Malnova Testamento, II. Samuel 24:22"]], "subdefinitions": []}], "root": "dra\u015d", "primary": false}, "kukoledoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo kukoloformaj birdoj (Cuculidae).", "translations": {"be": ["\u0437\u044f\u0437\u044e\u043b\u0456 (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "hu": ["kakukkf\u00e9l\u00e9k"], "de": ["Kuckucke (Familie)"], "ru": ["\u043a\u0443\u043a\u0443\u0448\u043a\u0438 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kukoled", "primary": true}, "produkta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io produktita.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0434\u0443\u043a\u0442"], "fr": ["produit"], "en": ["product"], "nl": ["product"], "pt": ["produ\u00e7\u00e3o (coisa produzida)"], "be": ["\u043f\u0440\u0430\u0434\u0443\u043a\u0442", "\u0432\u044b\u0440\u0430\u0431"], "de": ["Produkt"], "hu": ["term\u00e9ny", "term\u00e9k", "gy\u00e1rtm\u00e1ny"], "pl": ["produkt"], "es": ["producto"]}, "examples": [["terprodukta\u0135oj", "La Malnova Testamento, Levidoj 2:14"], ["li ricevos la dekonon de \u0109iuj multekostaj produkta\u0135oj, kiuj estos akiritaj en tiuj \u0109i landoj", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, nokto, (de Eube el Odeso)"]], "subdefinitions": []}], "root": "produkt", "primary": false}, "japana": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta al japanoj, ilia nacieco a\u016d \u015dtato.", "translations": {"fr": ["japonais (adj.)"], "bg": ["\u044f\u043f\u043e\u043d\u0441\u043a\u0438"], "nl": ["Japans"], "de": ["japanisch"], "it": ["giapponese"], "hu": ["jap\u00e1n"], "en": ["Japanese"], "sv": ["japansk"], "pl": ["japo\u0144ski"]}, "examples": [["japana lingvo; japanaj a\u016dtoroj; japanaj kutimoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "japan", "primary": false}, "limfa angio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Organa tubo, angio en kiu cirkulas limfo.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0438\u043c\u0444\u0430\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0441\u043e\u0441\u0443\u0434"], "fr": ["vaisseau lymphatique"], "nl": ["lymfevaten"], "pt": ["vaso linf\u00e1tico"], "de": ["Lymphgef\u00e4\u00df"], "hu": ["nyirok\u00e9r"], "pl": ["naczynie limfatyczne"], "es": ["vaso linf\u00e1tico"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "limf", "primary": false}, "japano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctatano de Japanujo.", "translations": {"fr": ["japonais (subst.)"], "bg": ["\u044f\u043f\u043e\u043d\u0435\u0446"], "nl": ["Japanner"], "de": ["Japaner"], "it": ["Giapponese"], "hu": ["jap\u00e1n"], "en": ["Japanese"], "sv": ["japan (person)"], "pl": ["Japo\u0144czyk"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Homo kun japana nacieco.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "japan", "primary": true}, "pa\u015do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago pa\u015di.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u043e\u043a"], "nl": ["pas", "stap"], "ru": ["\u0448\u0430\u0433"], "cs": ["krok"], "de": ["Schritt"], "es": ["caminar (acci\u00f3n de)"], "hu": ["l\u00e9p\u00e9s"]}, "examples": [["de \u0109iu pa\u015do li \u015danceli\u011dis", null], ["fari falsan pa\u015don", "Z"], ["kalkulante siajn pa\u015dojn", null], ["ekpa\u015di la unuan pa\u015don", null], ["ni pa\u015do post pa\u015do atingos la celon", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Spaco trapasita per unu pa\u015do.", "translations": {"br": ["kammed", "pazenn (kammed)"], "es": ["paso (resultado de mover un pie hacia atr\u00e1s o adelante)"], "hu": ["l\u00e9p\u00e9s"]}, "examples": [["la \u0109ambro estis 5 pa\u015dojn longa", "B"], ["inter ni kaj la morto estis nur unu pa\u015do", "Z"], ["de majesta \u011dis ridinda estas nur unu pa\u015do", "Proverbaro esperanta"], ["inter voli kaj fari estas grandega pa\u015do", "Z"], ["sur \u0109iu pa\u015do ni renkontas malhelpa\u0135ojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Alcela klopodo a\u016d agado.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0445\u0430\u0434"], "hu": ["l\u00e9p\u00e9s"]}, "examples": [["ni faros la necesajn pa\u015dojn", null], ["ni penos retenadi la Ligon de \u0109iu facilanima pa\u015do", "Z"], ["fari falsan (maltrafan) pa\u015don", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de cirkla helico) Distanco inter du sinsekvaj punktoj de la helico, situantaj sur la sama naskanto de la koncerna cilindro.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0430\u0433"], "fr": ["pas (d'une h\u00e9lice)"], "en": ["pitch (of a helix)"], "de": ["Gangh\u00f6he"], "hu": ["menetemelked\u00e9s"], "br": ["pazenn (un helis)"], "pl": ["skok (linii \u015brubowej)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pa\u015d", "primary": false}, "nokto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu parto de la diurno, dum kiu la suno estas sub horizonto kaj ne lumas al ni.", "translations": {"be": ["\u043d\u043e\u0447"], "fr": ["nuit"], "bg": ["\u043d\u043e\u0449"], "zh": ["\u591c [y\u00e8]", "\u5bb5 [xi\u0101o]"], "el": ["\u03bd\u03cd\u03ba\u03c4\u03b1", "\u03bd\u03cd\u03c7\u03c4\u03b1"], "de": ["Nacht"], "hu": ["\u00e9j", "\u00e9jjel", "\u00e9jszaka"], "en": ["night"], "br": ["noz", "nozvezh"], "cs": ["noc"], "es": ["noche"], "ru": ["\u043d\u043e\u0447\u044c"], "nl": ["nacht"], "pt": ["noite"], "tr": ["gece"], "sv": ["natt"], "ku": ["\u015fev"], "ro": ["noapte"], "pl": ["noc"]}, "examples": [["en la nokto ni vidas la palan lunon kaj la belajn stelojn", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 10"], ["la nokto falas", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Mallumo materia a\u016d spirita.", "translations": {}, "examples": [["la nokto de la tombo", null], ["blindeco estas senfina nokto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "nokt", "primary": true}, "nokti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti tempo de nokto.", "translations": {"fr": ["faire nuit"], "en": ["it's night out"], "nl": ["nacht zijn"], "pt": ["passar a noite"], "de": ["\u00fcbernachten"], "hu": ["\u00e9jjel van", "\u00e9jszaka van"], "br": ["beza\u00f1 noz"], "es": ["ser de noche"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["overnachten (ontr.)"]}, "examples": [["en la vojo fari\u011dis nokto, kaj ili restis sur la kampo nokti", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 3, anekdotoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "nokt", "primary": false}, "landgrafo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En la mezepoka Germanujo, grafo kiu ne estas vasalo de duko a\u016d princo.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0430\u043d\u0434\u0433\u0440\u0430\u0444"], "fr": ["landgrave"], "en": ["landgrave"], "nl": ["landgraaf"], "de": ["Landgraf"], "hu": ["tartom\u00e1nygr\u00f3f"], "es": ["condado"], "pl": ["landgraf (w dawnych krajach Cesarstwa Niemieckiego)", "landgrabia (w dawnych krajach Cesarstwa Niemieckiego)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "graf", "primary": false}, "pa\u015di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Meti la piedojn alterne unu anta\u016d alia por sin transloki.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u043e\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u0441\u0442\u0443\u043f\u0430\u0446\u044c"], "en": ["step"], "nl": ["stappen", "lopen"], "pt": ["andar", "caminhar", "dar um passo", "transitar"], "ru": ["\u0448\u0430\u0433\u0430\u0442\u044c", "\u0445\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c"], "de": ["schreiten", "laufen", "gehen"], "hu": ["l\u00e9pked", "j\u00e1r"], "br": ["bale (v.)", "kerzhet"], "es": ["carminar", "dar pasos", "andar"]}, "examples": [["rapide, sencele, takte pa\u015di", null], ["ili pa\u015das en la vivon kun la memfido de l' juneco", null], ["kiu levis la piedon, devas ekpa\u015di", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "pa\u015d", "primary": true}, "nokte": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dum nokto.", "translations": {"ru": ["\u043d\u043e\u0447\u044c\u044e"], "fr": ["de nuit", "nuitamment"], "en": ["night-time"], "nl": ["'s nachts"], "pt": ["de noite", "\u00e0 noite"], "be": ["\u0443\u043d\u0430\u0447\u044b", "\u043d\u043e\u0447\u0447\u0443"], "de": ["nachts"], "tr": ["geceleyin"], "sv": ["p\u00e5 natten"], "hu": ["\u00e9jjel", "\u00e9jszaka"], "br": ["diouzh an noz"], "el": ["\u03b7 \u03bd\u03cd\u03ba\u03c4\u03b1", "\u03b7 \u03bd\u03cd\u03c7\u03c4\u03b1"], "ro": ["noaptea"], "pl": ["noc\u0105"]}, "examples": [["anta\u016d ili tage kaj nokte brulas seninterrompe dekoj kaj centoj da multekostaj lampionoj", "El vivo de \u0109uk\u0109oj, blindaj \u0109uk\u0109oj, (du skizoj), unua skizo, Filip Onkudimov, 1"]], "subdefinitions": []}], "root": "nokt", "primary": false}, "fe\u016ddestro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Supera sinjoro, rilate al vasalo.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0435\u043e\u0434\u0430\u043b", "\u0441\u044e\u0437\u0435\u0440\u0435\u043d"], "fr": ["suzerain"], "en": ["feudal lord"], "de": ["Lehnsherr"], "es": ["se\u00f1or feudal"], "hu": ["h\u0171b\u00e9r\u00far"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fe\u016dd", "primary": false}, "ventoli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Refre\u015digi la aeron, produktante trablovon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u0435\u0442\u0440\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u044d\u043d\u0442\u044b\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["a\u00e9rer", "vanner", "ventiler"], "en": ["ventilate"], "nl": ["luchten", "ventileren"], "pt": ["ventilar"], "ru": ["\u0432\u0435\u043d\u0442\u0438\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0432\u0435\u0442\u0440\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["szell\u0151ztet"], "el": ["\u03b1\u03b5\u03c1\u03af\u03b6\u03c9"]}, "examples": [["ventoli tunelon, varman \u0109ambron", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Purigi grenon, skuante \u011din en trablovo, kiu forblovas la neta\u016dgan parton.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u0435\u0439\u0432\u0430\u0446\u044c"], "hu": ["szelel", "rost\u00e1l"], "nl": ["wannen"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0432\u0435\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ventol", "primary": true}, "strofoido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de triagrada ebena kurbo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u0444\u043e\u0456\u0434\u0430"], "fr": ["stropho\u00efde"], "en": ["strophoid"], "ru": ["\u0441\u0442\u0440\u043e\u0444\u043e\u0438\u0434\u0430"], "de": ["Strophoide"], "pl": ["strofoida"], "hu": ["sztrofoid"]}, "examples": [["la kartezia ekvacio de strofoido estas de la tipo y2(a-x) = x2(a+x)", null]], "subdefinitions": []}], "root": "strofoid", "primary": true}, "flugludilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0437\u0434\u0443\u0448\u043d\u044b\u0439 \u0437\u043c\u0435\u0439"], "fr": ["cerf-volant (jouet, instrument)"], "en": ["kite"], "de": ["Drachen (Spielzeug)"], "hu": ["s\u00e1rk\u00e1ny (j\u00e1t\u00e9k)"], "sk": ["\u0161arkan (papierov\u00fd)"], "br": ["sarpant-nij"], "pl": ["latawiec"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lud", "primary": false}, "\u011diranto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu \u011diras.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0434\u043e\u0441\u0441\u0430\u043d\u0442"], "fr": ["endosseur"], "en": ["endorser"], "it": ["girante (finanz.)"], "hu": ["rendelv\u00e9nyes", "forgat\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u011dir", "primary": false}, "oktobro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Deka monato de la jaro, la\u016d la Gregoria kalendaro.", "translations": {"el": ["\u039f\u03ba\u03c4\u03ce\u03b2\u03c1\u03b9\u03bf\u03c2"], "fr": ["octobre"], "en": ["October"], "be": ["\u043a\u0430\u0441\u0442\u0440\u044b\u0447\u043d\u0456\u043a"], "hr": ["listopad"], "de": ["Oktober"], "it": ["ottobre"], "vo": ["otul"], "fa": ["\u0627\u06a9\u062a\u0628\u0631"], "bg": ["\u043e\u043a\u0442\u043e\u043c\u0432\u0440\u0438"], "br": ["Here (miz)"], "cs": ["\u0159\u00edjen"], "hu": ["okt\u00f3ber"], "ja": ["\u5341\u6708 [\u3058\u3085\u3046\u304c\u3064]"], "es": ["octubre"], "he": ["\u05d0\u05d5\u05e7\u05d8\u05d5\u05d1\u05e8"], "ru": ["\u043e\u043a\u0442\u044f\u0431\u0440\u044c"], "nl": ["oktober"], "pt": ["outubro"], "tr": ["ekim"], "sv": ["oktober"], "ro": ["octombrie"], "pl": ["pa\u017adziernik"]}, "examples": [["en la komenco de oktobro la kamparaj laboroj jam estis \u0109e la fino kaj la vila\u011danoj ankora\u016d kolektis nur la vinberon", "Julian Modest: La ikono, Monatojaro 2001a, numero 12a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "januaro, Rim.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "oktobr", "primary": true}, "amfibrako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u043c\u0444\u0456\u0431\u0440\u0430\u0445\u0456\u0439"], "fr": ["amphibraque"], "en": ["amphibrach"], "nl": ["amfibrachys"], "ru": ["\u0430\u043c\u0444\u0438\u0431\u0440\u0430\u0445\u0438\u0439"], "de": ["Amphibrachys"], "hu": ["amphibrachisz"], "es": ["anf\u00edbraco"]}, "examples": [["\u0109iu verso estas dekunu-silaba kvaj jamboj unu amfibrako", "M. M. Campagna, Esperantigo mia..., soc.culture.esperanto, 1996-08-04"]], "subdefinitions": []}], "root": "amfibrak", "primary": true}, "balotrajtiga karto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En iuj landoj, oficiala karto rajtiganta je vo\u0109dono en baloto.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0434\u043e\u0441\u0442\u043e\u0432\u0435\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435 \u0438\u0437\u0431\u0438\u0440\u0430\u0442\u0435\u043b\u044f", "\u043e\u0442\u043a\u0440\u0435\u043f\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0442\u0430\u043b\u043e\u043d"], "fr": ["carte d'\u00e9lecteur"], "nl": ["stembrief"], "de": ["Wahlschein"], "tr": ["se\u00e7men kart\u0131"], "pl": ["karta wyborcza"], "hu": ["v\u00e1laszt\u00f3i igazolv\u00e1ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kart", "primary": false}, "kvankam": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La verbo esti kelkfoje estas subkomprenita: ni voja\u011dis kune, kvankam malamikoj.", "Rimarko: La korelativo de kvankam estas tamen. Kelkaj uzas en tiu senco sed, kiun oni devas severe eviti."], "primary definition": "Spite al jena malhelpo, malgra\u016d ke.", "translations": {"ru": ["\u0445\u043e\u0442\u044f"], "fr": ["bien que"], "nl": ["alhoewel", "hoewel", "ofschoon"], "pt": ["embora (conj.)", "ainda que", "conquanto", "posto que", "apesar de", "se bem que", "n\u00e3o obstante", "em que"], "be": ["\u0445\u043e\u0446\u044c", "\u0445\u0430\u0446\u044f"], "de": ["obwohl", "obgleich [arkaika]", "obschon [arkaika]", "obzwar [arkaika]"], "sv": ["fast\u00e4n"], "vo": ["do"], "cs": ["a\u010dkoliv"], "fi": ["vaikka"], "hu": ["noha", "hab\u00e1r", "j\u00f3llehet"]}, "examples": [["mi vidas nenion, kvankam \u0109io estas luma", "Z"], ["pre\u011dadi mi ne povas, kvankam forte mi volus pre\u011di", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kvankam", "primary": true}, "brakse\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komforta se\u011do kun dors- kaj brakapogilo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0435\u0441\u043b\u043e"], "fr": ["fauteuil"], "en": ["armchair"], "pt": ["poltrona"], "be": ["\u043a\u0440\u044d\u0441\u043b\u0430", "\u0444\u0430\u0442\u044d\u043b\u044c"], "de": ["Sessel"], "tr": ["koltuk"], "it": ["sedia con braccioli"], "hu": ["karossz\u00e9k"], "sk": ["kreslo"], "br": ["kador-vrec'h"], "sv": ["f\u00e5t\u00f6lj", "l\u00e4nstol"], "pl": ["fotel"], "he": ["\u05db\u05d5\u05e8\u05e1\u05d4"]}, "examples": [["malalta brakse\u011do sur balancarkoj", "Marta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Se\u011do kun dors- kaj brakapogiloj por pli komforta sido.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0435\u0441\u043b\u043e"], "fr": ["fauteuil"], "en": ["armchair"], "nl": ["leunstoel"], "de": ["Lehnstuhl"], "it": ["sedia con braccioli"], "hu": ["karossz\u00e9k"], "sv": ["karmstol"], "he": ["\u05db\u05d5\u05e8\u05e1\u05d4"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "brak", "primary": false}, "infleksa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["(\u043f\u0443\u043d\u043a\u0442) \u043f\u0435\u0440\u0430\u0433\u0456\u0431\u0443"], "fr": ["(point) d'inflexion"], "en": ["(point) of inflection", "flex (point)"], "pt": ["(ponto) de inflex\u00e3o"], "ru": ["(\u0442\u043e\u0447\u043a\u0430) \u043f\u0435\u0440\u0435\u0433\u0438\u0431\u0430"], "de": ["Inflexions-(punkt)", "Wende-(punkt)"], "hu": ["inflexi\u00f3s (pont)"], "pl": ["(punkt) przegi\u0119cia"], "cs": ["inflexn\u00ed (bod)"], "es": ["(punto) deinflexi\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "infleks", "primary": true}, "argila\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "A\u0135o el modlita, muldita a\u016d tornita argilo, ofte sekigita a\u016d bakita.", "translations": {"be": ["\u0433\u043b\u0456\u043d\u044f\u043d\u044b \u0432\u044b\u0440\u0430\u0431"], "fr": ["objet en argile"], "en": ["clay object"], "nl": ["lemen voorwerp"], "ru": ["\u0438\u0437\u0434\u0435\u043b\u0438\u0435 \u0438\u0437 \u0433\u043b\u0438\u043d\u044b"], "hu": ["cser\u00e9p\u00e1ru"], "br": ["priaj"], "pl": ["wyr\u00f3b gliniany"]}, "examples": [["arkitekturaj argila\u0135oj (tegment- tegoloj, brikoj kaj akvotuboj)", "Bernard Golden: \u0108ina ceramika historio (Zhao Hongsheng, \u0108ina ceramiko), Monatojaro 1995a, numero 8a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "argil", "primary": false}, "pensulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu profunde pensas.", "translations": {"ru": ["\u043c\u044b\u0441\u043b\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["penseur"], "de": ["Denker"], "nl": ["denker"], "hu": ["gondolkod\u00f3"]}, "examples": [["akiri reputacion de granda pensulo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pens", "primary": false}, "aloa\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Laksiga rezino, ricevata el folioj de iuj specioj de aloo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "alo", "primary": false}, "nacionalismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0446\u044b\u044f\u043d\u0430\u043b\u0456\u0437\u043c"], "en": ["nationalism"], "nl": ["nationalisme"], "pt": ["nacionalismo"], "ru": ["\u043d\u0430\u0446\u0438\u043e\u043d\u0430\u043b\u0438\u0437\u043c"], "ca": ["nacionalisme"], "de": ["Nationalismus"], "hu": ["nacionalizmus"], "es": ["nacionalismo"]}, "examples": [["nacionalismo de gentoj premataj estas pli pardoninda ol tiu de gentoj premantaj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "nacionalism", "primary": true}, "perfori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["perforeren (ontr.)"]}, "examples": [["- fiksi inter\u015dtofon kaj stabiligajn materialojn - perfori \u015dupartojn - elmatrici ornamojn", "M. Thorenz, \u015cufarado, Eventoj, 1998-03, numero 144a"], ["klaveceno bruon perforis / \u011di estas forta instrumento", "J. S. Skorupski, Soneto \u0109ifoje johana, Sonetado, 2006"]], "subdefinitions": []}], "root": "perfor", "primary": true}, "partituro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Muzika kompona\u0135o por orkestro.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u0442\u044b\u0442\u0443\u0440\u0430"], "en": ["score (musical)"], "nl": ["partituur"], "pt": ["partitura"], "ru": ["\u043f\u0430\u0440\u0442\u0438\u0442\u0443\u0440\u0430"], "de": ["Partitur"], "hu": ["partit\u00fara", "vez\u00e9rk\u00f6nyv"], "fa": ["\u067e\u0627\u0631\u062a\u06cc\u062a\u0648\u0631"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "partitur", "primary": true}, "alveolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kava\u0135eto.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u044c\u0432\u044d\u043e\u043b\u0430"], "fr": ["alv\u00e9ole"], "en": ["cavity"], "nl": ["holte", "kas"], "ru": ["\u0430\u043b\u044c\u0432\u0435\u043e\u043b\u0430"], "de": ["Aush\u00f6hlung", "H\u00f6hle", "Hohlraum", "Alveolen [korp/med]"], "sv": ["alveol"], "hu": ["\u00fcreg", "kaverna", "alveola"], "sk": ["alveola"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "alveol", "primary": true}, "meksikiano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Civitano a\u016d enlo\u011danto de Meksikio.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u043a\u0441\u0438\u043a\u0430\u043d\u0435\u0446"], "nl": ["Mexicaan"], "pl": ["Meksykanin"]}, "examples": [["la meksikia aviadilo atingos \u015canhajon en la 5-a de majo por retransporti meksikiajn pasa\u011derojn kaj aviadilistojn de la kurso kaj aliajn meksikianojn en \u0108inio", "\u0108inaj rimedoj por apartigi meksikiajn turistojn estas ta\u016dgaj 2009-05-06"], ["\u0109eestis germanoj kaj meksikianoj, poloj kaj pakistananoj", "La unua merkreda \u011denerala audienco de Benedikto la 16a. IKUE, 27.04.2005"], ["\u00abLa meksikiano\u00bb", null]], "subdefinitions": []}], "root": "Meksiki", "primary": false}, "scintili": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["\u00e9tinceller", "scintiller"], "it": ["scintillare"]}, "examples": [["la miloj da lumoj de la popolaj kvartaloj scintilas \u0109e la horizonto", "P.-E. Dupret, trad. Vilhelmo Lutermano, Demokratia festo en Venezuelo, Le Monde diplomatique, 2004-09"]], "subdefinitions": []}], "root": "scintil", "primary": true}, "scintilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Trembrilo.", "translations": {"fr": ["clignotement", "scintillement"], "it": ["scintillio"]}, "examples": [["\u00abneniel,\u00bb komentis Ja\u0109jo, kun scintileto en siaj rondaj okuloj", "Doroteo kaj la Sor\u0109isto en Oz, \u00abmirinda eskapo\u00bb"]], "subdefinitions": []}], "root": "scintil", "primary": false}, "radiogramo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Telegramo ekspedata per radiotelegrafio.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0434\u044b\u0451\u0433\u0440\u0430\u043c\u0430"], "nl": ["radiogram"], "pt": ["radiograma"], "ru": ["\u0440\u0430\u0434\u0438\u043e\u0433\u0440\u0430\u043c\u043c\u0430"], "de": ["Funktelegramm"], "hu": ["r\u00e1di\u00f3s\u00fcrg\u00f6ny", "r\u00e1di\u00f3telegram"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "radiogram", "primary": true}, "ortocentro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En oni prezentas tiun vorton kiel kunmeta\u0135on de \u00abort\u00bb kaj \u00abcentr\u00bb, kio aspektas tre dubinde, se konsideri la signifon. En \u0109i-sence troveblas termino \u00abaltocentro\u00bb, kio ja estas pli-malpli pravigebla kunmeta\u0135o (\u00abrimarkinda punkto [de triangulo, estigita de \u011diaj] altoj\u00bb), tamen sufi\u0109e tordita rilate al la teoria senco (\u00abcentro iel rilatanta kun alt(ec)o\u00bb) kaj senutila. Ni preferas konservi la tradician terminon, konsiderante \u011din nekunmetita. Notindas, ke apud \u00abaltocentro\u00bb la sama verko konservas anka\u016d \u00abortocentro\u00bb, sed kun alia senco (intersekco de la mezortantoj), kiun senco\u015dan\u011don ni ne opinias facile pravigebla."], "primary definition": "(de triangulo) La komuna punkto de \u011diaj tri altoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0442\u0430\u0446\u044d\u043d\u0442\u0440"], "fr": ["orthocentre"], "en": ["orthocenter"], "nl": ["orthocentrum", "hoogtepunt (v.e.driehoek)"], "pt": ["ortocentro"], "ru": ["\u043e\u0440\u0442\u043e\u0446\u0435\u043d\u0442\u0440"], "ca": ["ortocentre"], "de": ["H\u00f6henpunkt", "Orthozentrum"], "hu": ["magass\u00e1gi pont (h\u00e1romsz\u00f6g)", "ortocentrum"], "es": ["ortocentro"], "pl": ["ortocentrum"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ortocentr", "primary": true}, "babordo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maldekstra flanko de \u015dipo rigardante al la pruo.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0430\u043a\u0431\u043e\u0440\u0442", "\u043b\u0435\u0432\u044b\u0439 \u0431\u043e\u0440\u0442"], "fr": ["babord"], "en": ["port"], "nl": ["bakboord"], "pt": ["bombordo"], "de": ["Backbord"], "sv": ["babord"], "hu": ["haj\u00f3 baloldala"], "es": ["babor"], "br": ["babourzh"], "pl": ["bakburta", "lewa burta"]}, "examples": [["la babordo estas signita per ru\u011da fajro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "babord", "primary": true}, "boragacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Boraginaceae).", "translations": {"ru": ["\u0431\u0443\u0440\u0430\u0447\u043d\u0438\u043a\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["boraginac\u00e9es"], "de": ["Boretschgew\u00e4chse"], "sv": ["str\u00e4vbladiga v\u00e4xter"], "hu": ["bor\u00e1g\u00f3f\u00e9l\u00e9k", "\u00e9rdeslevel\u0171ek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "boragac", "primary": true}, "fotado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0442\u0430\u0433\u0440\u0430\u0444\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["prise de vue (photo)"], "en": ["photography"], "nl": ["fotograferen (z.nw.)"], "ru": ["\u0444\u043e\u0442\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "pl": ["fotografowanie"], "hu": ["f\u00e9nyk\u00e9pez\u00e9s", "fot\u00f3z\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fot", "primary": false}, "ideismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Filozofia sistemo, la\u016d kiu la principo de la mondo estas ideoj.", "translations": {"be": ["\u0456\u0434\u044d\u0430\u043b\u0456\u0437\u043c (\u0444\u0456\u043b\u044f\u0437.)"], "fr": ["id\u00e9alisme (phil.)"], "nl": ["idealisme"], "ru": ["\u0438\u0434\u0435\u0430\u043b\u0438\u0437\u043c (\u0444\u0438\u043b\u043e\u0441.)"], "it": ["idealismo (fil.)"], "pl": ["idealizm (filozoficzny)"], "hu": ["idealizmus"]}, "examples": [["la\u016d objektiva ideismo, kiel tiu de Hegel, materio ja ekzistas, sed estas aventuro de iu absoluta ideo", null], ["la\u016d subjektiva ideismo, a\u016d solipsismo, la mondo estas revo de individua subjekto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ide", "primary": false}, "novulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo nova en iu afero, okupo, loko (kun ofta implica\u0135o: ne sperta pri ties kutimoj kaj agmanieroj, komencanto).", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0447\u0430\u0442\u043a\u043e\u0432\u0435\u0446"], "fr": ["d\u00e9butant (subst.)", "nouveau (subst.)"], "nl": ["nieuweling"], "ru": ["\u043d\u043e\u0432\u0438\u0447\u043e\u043a"], "de": ["Neuling"], "hu": ["kezd\u0151"], "br": ["neveziad"], "es": ["principiante"]}, "examples": [["en la lernejo de la praktiko de vivo kaj en la malgaja anaro, kiu vagas tra la mondo sub la standardo de mizero, Marta estis novulino, kvankam novulino jam multe suferinta", "Marta"], ["li svingis la manon al la indiana tendaro, kie la mestizo firme alrigardis, penante ekkoni la novulojn", "Jack LONDON, trad. Reto Rossetti, Dio de liaj prapatroj, La nica literatura revuo, 1:4"], ["\u00abRaportoj\u00bb havas interesan enhavon kiu povas interesi kaj novulojn, kaj spertulojn", "Tomasz Abramowicz, Raporto de \u00abVarsovia Vento\u00bb, Eventoj, numero 50:2 (marto 1994)."]], "subdefinitions": []}], "root": "nov", "primary": false}, "kambrio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La supra geologia formacio de la primara epoko, anta\u016d 540 \u011dis 500 milionoj da jaroj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0435\u043c\u0431\u0440\u044b\u0439"], "fr": ["Cambrien"], "en": ["Cambrian (period)"], "nl": ["cambrium (geol. tijdperk)"], "ru": ["\u043a\u0435\u043c\u0431\u0440\u0438\u0439"], "de": ["Kambrium"], "hu": ["kambrium"], "es": ["c\u00e1mbrico"], "pl": ["kambr"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kambri", "primary": true}, "kala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta kalojn.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0437\u043e\u043b\u0456\u0441\u0442\u044b"], "fr": ["calleux"], "en": ["callous"], "nl": ["eeltig", "vereelt"], "pt": ["caloso"], "ru": ["\u043c\u043e\u0437\u043e\u043b\u0438\u0441\u0442\u044b\u0439"], "de": ["hornig", "verhornt"], "sv": ["valkig"], "hu": ["b\u00fctyk\u00f6s", "k\u00e9rges"], "br": ["kaledet (kroc'hen)"]}, "examples": [["kalaj manoj de laboristoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kal", "primary": false}, "indigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi inda.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u0434\u043e\u0441\u0442\u043e\u0439\u043d\u044b\u043c"], "fr": ["rendre digne (de)"], "pt": ["dignificar"], "hu": ["m\u00e9lt\u00f3v\u00e1 tesz", "\u00e9rdemess\u00e9 tesz"]}, "examples": [["lia pento indigis lin je pardono", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ind", "primary": false}, "indigo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malhele blua kolorilo, ekstraktata unuatempe el la indigujo.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0434\u044b\u0433\u0430 (\u0444\u0430\u0440\u0431\u0430)"], "fr": ["indigo (subst.)"], "en": ["indigo"], "nl": ["indigo"], "pt": ["\u00edndigo (subst\u00e2ncia)", "anil (subst\u00e2ncia)"], "ru": ["\u0438\u043d\u0434\u0438\u0433\u043e (\u043a\u0440\u0430\u0441\u043a\u0430)"], "de": ["Indigo"], "hu": ["indig\u00f3"], "es": ["\u00edndigo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malhela bluo kun viola nuanco.", "translations": {}, "examples": [["la \u0109iela lazuro malheli\u011dis \u011dis indigo, en kiu steloj ekaperis", "J. Francis, Misio sen Alveno, tk-stafeto, 1982"]], "subdefinitions": []}], "root": "indig", "primary": true}, "alinomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alia nomo ol jam konata, kiu celas la saman homon a\u016d aferon.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0440\u0443\u0433\u043e\u0435 \u0438\u043c\u044f", "\u043f\u0440\u043e\u0437\u0432\u0438\u0449\u0435", "\u043a\u043b\u0438\u0447\u043a\u0430"], "fr": ["alias (subst.)"], "nl": ["bijnaam", "alias (zn.)"]}, "examples": [["Zalmuna, sub alinomo Zir-Nana, okupas tre altan kaj honoratan lokon en la pastrinaro", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 6a"], ["mi a\u016dguras, ke longe oni a\u016ddos (sen)intencan (mis)uzadon de tiuj alinomoj inter esperantistoj (des pli, \u0109ar oni emas pli facile memori ilin ol la verajn nomojn)", "S. Johansson, Spegulo ridiga a\u016d \u011dustiga. La Ondo de Esperanto, 2003, numero 8a-9a"], ["se vi ofte bezonas jen vian nacian, jen Latin-3an kodon, estas rekomendinde difini alinomon en.bashrc: \u00ab>alias eterm='xterm -fn fixed-l3'\u00bb", "Linux-Esperanto-HOWTO"]], "subdefinitions": []}], "root": "nom", "primary": false}, "multemova": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kun multaj iroj, venoj, gestoj; vigla, agitata.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0432\u0438\u0436\u043d\u044b\u0439", "\u043e\u0436\u0438\u0432\u043b\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["agit\u00e9", "anim\u00e9", "passager (anim\u00e9)"], "en": ["animated", "busy", "full of traffic"]}, "examples": [["li ekrigardis tra la vitro sur la multehoman kaj multemovan straton", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "mov", "primary": false}, "kalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko en la ha\u016dto, precipe \u0109e piedoj a\u016d manoj, malmoli\u011dinta pro frotado.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0437\u043e\u043b\u044c"], "fr": ["cal"], "en": ["callus", "corn"], "nl": ["eelt"], "pt": ["calo"], "ru": ["\u043c\u043e\u0437\u043e\u043b\u044c"], "la": ["callus", "clavus"], "sv": ["liktorn", "valk"], "hu": ["b\u0151rkem\u00e9nyed\u00e9s", "ty\u00fakszem"], "de": ["Horn"], "es": ["callo"], "br": ["kaledenn (kroc'hen)"], "pl": ["odcisk", "nagniotek", "modzel"]}, "examples": [["la for\u011disto estas nigra, malpura, havas fingrojn kovritajn de kaloj", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 1a"], ["mi certe tretas sur kelkaj piedkaloj \u0109e la profesia instruistaro", "KaGu:-}, nova pedagogio, soc.culture.esperanto, 2007-03-18"]], "subdefinitions": []}], "root": "kal", "primary": true}, "konfirme": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Komencante propozicion, tiu adverbo servas por montri, ke tio, kio sekvas, pruvas, konfirmas a\u016d pravigas tion, kio estis \u0135us asertita: mi jam supozis, ke li foriris al Francujo, kaj konfirme mi \u0135us ricevis de li leteron el Parizo."], "primary definition": "Konfirmante, por konfirmi.", "translations": {"ru": ["\u0432 \u043f\u043e\u0434\u0442\u0432\u0435\u0440\u0436\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["en signe de confirmation", "pour preuve"], "nl": ["bevestigend"], "be": ["\u0443 \u043f\u0430\u0446\u044c\u0432\u044f\u0440\u0434\u0436\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043f\u0430\u0446\u044c\u0432\u044f\u0440\u0434\u0436\u0430\u044e\u0447\u044b"]}, "examples": [["li konfirme skribis al mi pri tio", null], ["donu konfirme vian manon al mi", "K. \u010capek trad Th. Kilian La blanka malsano \u0108e\u0125a literaturo en Esperanto"], ["Kant konfirme kapmovis", "Urd Hadda murdita!p. 21"], ["ofte revenis al mia spirito novaj argumentoj, kiujn mi a\u016ddis fari konfirme al tiuj, kiuj jam turmentintis min", "La revadoj de soleca promenantoTria promenado"], ["firme kaj konfirme!", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konfirm", "primary": false}, "konfirmi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi pli certa la verecon, la sendubecon de io, kion oni eble jam sciis, sed pri kio oni povis akiri dubojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0446\u044c\u0432\u044f\u0440\u0434\u0436\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["confirmer (pr\u00e9senter comme certain)", "appuyer (une th\u00e9orie)", "certifier (r\u00e9affirmer)", "corroborer", "maintenir (ses d\u00e9clarations)", "prouver (confirmer)", "r\u00e9affirmer"], "en": ["confirm"], "nl": ["bekrachtigen"], "pt": ["confirmar", "consagrar", "homologar", "ratificar"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0442\u0432\u0435\u0440\u0434\u0438\u0442\u044c"], "de": ["best\u00e4tigen"]}, "examples": [["konfirmi diron, ateston, rakonton, supozon, teorion, timon, opinion...", null], ["per la bu\u015do de du a\u016d tri atestantoj \u0109iu vorto estu konfirmita", "La Nova TestamentoS. Mateo 18:16"], ["mi petegas vin, ke vi konfirmu al li vian amon", "La Nova TestamentoII. Korintanoj 2:8"], ["negrava okazo, inter multaj aliaj, konfirmis liajn supozojn", "Patroj kaj filoj\u0109ap. 23"], ["novaj pripensoj konfirmas al mi, kiom mi eraris", "La revadoj de soleca promenantoUnua promenado"], ["do, Rozalia, vi povas konfirmi ke la domo estis funde purigita kaj brosita...", "Urd Hadda murdita!p. 21"], ["la postmorta ekzameno konfirmis kion oni jam sciis", "Urd Hadda murdita!p. 25"], ["lia atesto konfirmas la vian", null], ["post tiu parolado, alia s-ro konfirmis la gravan utilon de Esperanto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Oficiale validigi ion, deklarante \u011dian a\u016dtentikecon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0446\u044c\u0432\u044f\u0440\u0434\u0436\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0446\u044c\u0432\u044f\u0440\u0434\u0436\u0430\u0446\u044c", "\u043a\u0430\u043d\u0444\u0456\u0440\u043c\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["confirmer (garantir la validit\u00e9)", "ent\u00e9riner", "homologuer", "sanctionner (ent\u00e9riner)", "ratifier", "signer (ratifier)", "valider (ent\u00e9riner)"], "de": ["best\u00e4tigen"], "nl": ["bekrachtigen"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0442\u0432\u0435\u0440\u0434\u0438\u0442\u044c", "\u0443\u0442\u0432\u0435\u0440\u0434\u0438\u0442\u044c", "\u043a\u043e\u043d\u0444\u0438\u0440\u043c\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0442\u0438\u0444\u0438\u0446\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["konfirmi decidon, ordonon, testamenton, traktaton...", null], ["konfirmu, ho re\u011do, \u0109i tiun decidon, kaj subskribu la ordonon", "La Malnova TestamentoDaniel 6:8"], ["poste mi pre\u011das kaj konfirmas la ju\u011dajn verdiktojn", "La Faraono, volumo 1\u0109ap. 23"], ["sufi\u0109is al li princa kvitanco, konfirmita de la tribunalo", "La Faraono, volumo 2\u0109ap. 6"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Oni povus uzi \u00abfirmigi\u00bb anstata\u016de. Estas e\u0109 kelkaj ekzemploj, en kiuj la objekto ne montras personon: al Popp\u00e6a [la infano] estis kara almena\u016d tial, \u0109ar \u011di konfirmis \u015dian pozicion kaj faris \u015dian influon nerezistebla. \u0108iuokaze, \u0109i tiu senco ne plu aperas en modernaj vortaroj, sed malfacilas \u011din konsideri ar\u0125aika."], "primary definition": "(transitiva) Firmigi; forigi dubojn a\u016d hezitojn pri io.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0446\u044c\u0432\u044f\u0440\u0434\u0436\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["confirmer (affermir)", "affermir", "conforter", "raffermir", "renforcer"], "nl": ["bekrachtigen"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0442\u0432\u0435\u0440\u0434\u0438\u0442\u044c"], "de": ["best\u00e4tigen"], "es": ["confirmar"]}, "examples": [["min konfirmis kaj min sidigis sur la trono de mia patro David", "La Malnova TestamentoI. Re\u011doj 2:24"], ["\u015di kredis e\u0109, ke la maljuna presbitero konsolos \u015din, kura\u011digos kaj konfirmos", "H. Sienkiewicz trad. L. Zamenhof Quo vadis?\u0109ap. 27"], ["konfirmi iun en sia opinio, kredo, supozo, timo, suspekto, en siaj esperoj...", null], ["malinklinigas Ligian de li kaj konfirmas \u015din en la kontra\u016dstaro", "H. Sienkiewicz trad. L. Zamenhof Quo vadis?\u0109ap. 20"], ["multege da apartaj observoj, \u0109u en la pasinta, \u0109u en la nuna tempo, tiel konfirmas min en tiu \u0109i opinio", "La revadoj de soleca promenantoDua promenado"], ["konfirminte sin en sia supozo, li ordonis al la sklavoj pli rapidigi la pa\u015dojn", "H. Sienkiewicz trad. L. Zamenhof Quo vadis?\u0109ap. 11"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0444\u0456\u0440\u043c\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u043a\u0430\u043d\u0444\u0456\u0440\u043c\u0430\u0446\u044b\u044e"], "fr": ["confirmer (christ.)", "donner la confirmation (christ.)"], "de": ["firmen [katolika]", "konfirmieren [protestanta]"], "nl": ["vormen (r.k.)"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0444\u0438\u0440\u043c\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u0432\u0435\u0440\u0448\u0438\u0442\u044c \u043a\u043e\u043d\u0444\u0438\u0440\u043c\u0430\u0446\u0438\u044e"]}, "examples": [["Karen estis nun en tia a\u011do, ke \u015di devis esti konfirmata", "Fabeloj, volumo 2Ru\u011daj \u015duoj"], ["la pastro parolis bele kaj kore, la konfirmatoj estis emociitaj", "Fabeloj, volumo 2Sonorilo"], ["la konfirmitoj faris ekskurson ekster la urbon", "Fabeloj, volumo 2Sonorilo"], ["la sola komunista deputito en Britio, sciigis , ke liaj du knabinoj \u0135us estis konfirmitaj en la religio de l' Parsioj", "Vortoj de k-do LantiAteistoj estas tre malmultaj"], ["konfirmitaj ateistoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konfirm", "primary": true}, "nielisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specialisto en niellaboroj.", "translations": {"de": ["Niellierer"], "nl": ["ni\u00ebllist"], "hu": ["niell\u00f3\u00f6tv\u00f6s", "niellista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "niel", "primary": false}, "konfirmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago konfirmi.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0442\u0432\u0435\u0440\u0436\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["confirmation (fait de rendre certain)", "certitude", "preuve (une th\u00e9orie)"]}, "examples": [["konfirmo pri/de iu informo, diagnozo, ricevo de io, mendo, ali\u011do...", null], ["en tiu ridado li trovis konfirmon de siaj timoj", "Z"], ["iom sin klinis al la ko\u0109ero, kvaza\u016d esperante de li konfirmon", "Patroj kaj filoj\u0109ap. 3"]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0443\u0442\u0432\u0435\u0440\u0436\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u0434\u043e\u043a\u0443\u043c\u0435\u043d\u0442\u0430 \u0438 \u0442. \u043f.)", "\u0440\u0430\u0442\u0438\u0444\u0438\u043a\u0430\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["confirmation (ent\u00e9rinement)", "ent\u00e9rinement", "homologation", "sanction (ent\u00e9rinement)", "ratification", "signature (ratification)", "validation (ent\u00e9rinement)"]}, "examples": [["la oficiala reelekto de Buller fare de la estraro estis nur formala konfirmo de la interkonsento atingita de tiu triopo", "K-ano Z Misio sen \u015danco LOdE 2004:8-9"], ["la konstitucio estas grupigo kaj konfirmo de \u0109iuj novliberalaj instrukcioj jam validaj en \u0109iuj landoj apartenantaj al E\u016dropa Unio", "G. Spriet Kaj se Francio malakceptus la Konstitucion de EU? Vrede N\u00b0373"]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0444\u0456\u0440\u043c\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["confirmation (christ.)"], "de": ["Firmung [katolika]", "Konfirmation [protestanta]"], "nl": ["vormsel"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0444\u0438\u0440\u043c\u0430\u0446\u0438\u044f"]}, "examples": [["en la tago de sia konfirmo li klare vidis briletadon de la ora kruco sur la Dipatrina pre\u011dejo", "Fabeloj, volumo 3Sub la saliko"]]}]}], "root": "konfirm", "primary": false}, "apetitvekilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108io ekscitanta la apetiton.", "translations": {}, "examples": [["trinka\u0135o, ordinare alkohola, trinkata kiel apetitvekilo anta\u016d man\u011do", "Na\u016da Oficiala Aldono al la Universala Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "apetit", "primary": false}, "protestantismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Suma nomo de diversaj konfesioj esti\u011dintaj en la okcidenta kristanismo sekve de Reformacio.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0442\u044d\u0441\u0442\u0430\u043d\u0446\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["protestantisme"], "nl": ["protestantisme"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0442\u0435\u0441\u0442\u0430\u043d\u0442\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Protestantismus", "evangelische Konfession", "lutherische Konfession"], "hu": ["protestantizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "protestant", "primary": false}, "\u015dimi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Kovri\u011di per tre malgrandaj kaj maldikaj fungetoj, kiuj, pro malsekeco a\u016d putri\u011do, naski\u011das sur la supra\u0135o de organikaj substancoj.", "translations": {"el": ["\u03ba\u03b1\u03bb\u03bf\u03c5\u03c0\u03b9\u03ac\u03b6\u03c9"], "en": ["mould (brite)", "mold (usone)"], "nl": ["schimmelen"], "pt": ["mofar", "embolorar"], "be": ["\u0431\u0440\u043e\u0441\u044c\u043d\u0435\u0446\u044c", "\u043f\u043b\u0435\u0441\u044c\u043d\u0435\u0446\u044c", "\u0446\u044c\u0432\u0456\u0441\u044c\u0446\u0456"], "de": ["schimmeln"], "sv": ["m\u00f6gla"], "hu": ["pen\u00e9szedik", "poshad"], "it": ["ammuffire", "far la muffa"], "ru": ["\u043f\u043b\u0435\u0441\u043d\u0435\u0432\u0435\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u043f\u043b\u0435\u0441\u043d\u0435\u0432\u0435\u0442\u044c"]}, "examples": [["la nevenditaj libroj \u015dimas sur la bretoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Resti longe forlasita kaj senutila.", "translations": {}, "examples": [["li \u015dimis en senaktiveco kaj enuo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dim", "primary": true}, "\u015dimo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plur\u0109ela fungo a\u016d, pli komune, la spongeza aglomerato de tiuj fungoj, kiu povas kovri iujn supra\u0135ojn (\u0109efe de organikaj substancoj) pro malsekeco a\u016d putri\u011do.", "translations": {"it": ["muffa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dim", "primary": false}, "grega": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "De grego, karakterizanta gregon.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u0442\u043a\u0430\u0432\u044b"], "fr": ["gr\u00e9gaire", "de troupeau"], "en": ["herd"], "nl": ["kudde-"], "pt": ["greg\u00e1rio"], "ru": ["\u0441\u0442\u0430\u0434\u043d\u044b\u0439"], "de": ["Herden-", "Massen-"], "hu": ["csorda-", "ny\u00e1j- (\u00e1tv.)"]}, "examples": [["grega sento", null]], "subdefinitions": []}], "root": "greg", "primary": false}, "bastardo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Infano naskita ekster la\u016dle\u011da edzeco.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043d\u0435\u0431\u0440\u0430\u0447\u043d\u044b\u0439 \u0440\u0435\u0431\u0451\u043d\u043e\u043a", "\u043d\u0435\u0437\u0430\u043a\u043e\u043d\u043d\u043e\u0440\u043e\u0436\u0434\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0440\u0435\u0431\u0451\u043d\u043e\u043a", "\u043f\u043e\u0431\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439 \u0441\u044b\u043d", "\u0443\u0431\u043b\u044e\u0434\u043e\u043a"], "fr": ["b\u00e2tard (rejeton)"], "en": ["bastard"], "de": ["uneheliches Kind", "Bastard [pej]", "Kethel [ark]"], "tr": ["pi\u00e7"], "hu": ["fatty\u00fa", "t\u00f6rv\u00e9nytelen gyermek"], "sk": ["bastard"], "es": ["bastardo"], "pl": ["b\u0119kart (obra\u017al.)", "bastard (rzadko)", "nie\u015blubne dziecko"], "he": ["\u05de\u05de\u05d6\u05e8"]}, "examples": [["bastardinoj! Vin tondro kaj fulmo frapu!", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 59a, p. 298a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bastard", "primary": true}, "filmserio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de filmoj prezentataj kiel sinsekvaj eroj de sama rakonto.", "translations": {"fr": ["feuilleton (t\u00e9l\u00e9vis\u00e9)", "s\u00e9rie (de films)"]}, "examples": [["mia frato anta\u016d du semajnoj donacis al mi DVD-kopiojn de la filmserio \u00abperdita\u00bb", "R. Torabi, [blogo], 2008-07-03"], ["al \u015di tre pla\u0109as la dramserio \u00abla \u0134uro de \u0108angum\u00bb, kiu estis farita en Koreio", "Vastalto, Akvosfero, 2006-02-17"]], "subdefinitions": []}], "root": "seri", "primary": false}, "glimbrili": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Brilegi kiel glimo.", "translations": {"be": ["\u0431\u043b\u0456\u0441\u043a\u0430\u0446\u0435\u0446\u044c (\u043d\u0456\u0431\u044b \u043b\u0443\u0448\u0447\u0430\u043a)"], "fr": ["chatoyer", "miroiter"], "en": ["gleam"], "nl": ["glimmen", "blinken"], "pt": ["brilhar como a mica"], "ru": ["\u0441\u0432\u0435\u0440\u043a\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u043b\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f (\u043a\u0430\u043a \u0441\u043b\u044e\u0434\u0430)"], "de": ["schimmern"], "pl": ["\u0142yska\u0107"]}, "examples": [["la ne\u011do glimbrilas sub la suno", null]], "subdefinitions": []}], "root": "glim", "primary": false}, "uniato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0443\u043d\u0438\u0430\u0442"], "fr": ["uniate (subst.)"], "nl": ["lid van de ge\u00fcnieerde kerken"], "pt": ["uniata"], "be": ["\u0443\u043d\u0456\u044f\u0442", "\u0432\u0443\u043d\u0456\u044f\u0442"], "it": ["uniate (sost.)"], "hu": ["unitus"], "fi": ["uniaatti"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "uniat", "primary": true}, "grego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Brutaro a\u016d alia grupo de bredataj bestoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u0442\u0430\u043a"], "fr": ["troupeau"], "en": ["herd", "flock"], "nl": ["troep"], "pt": ["grei", "rebanho", "gado"], "ru": ["\u0441\u0442\u0430\u0434\u043e"], "de": ["Herde"], "sv": ["hjord"], "hu": ["csorda"]}, "examples": [["estis tie sur la monto granda grego da porkoj pa\u015dti\u011dantaj", "La Nova Testamento, S. Marko 5:11"], ["la malgranda anserknabino rapidis peli sian gregon de la ponto flanken", "Fabeloj, volumo 3, \u00ab\u0109io sur sian \u011dustan lokon!\u00bb"], ["la nobeloj traktis ilin kiel gregon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Homgrupo similanta gregon.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "per sia malordo.", "translations": {"hu": ["csorda (\u00e1tv.)", "ny\u00e1j (\u00e1tv.)"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "per sia unueco, sia fido al gvidanto.", "translations": {}, "examples": [["dum la jarcentoj la posteuloj de la Apostoloj, gvidataj de la Sankta Spirito, da\u016dre arigis la gregon de Kristo", "M. Leon, 25-jara datreveno: Prediko de Papo Johano Pa\u016dlo, alt.esperanto.katolika, 2003-10-16"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "per sia blinda imitemo.", "translations": {}, "examples": [["mi ne \u015datas sekvi la gregon!", "D. Cornice, -, soc.culture.esperanto, 2000-12-29"]]}]}], "root": "greg", "primary": true}, "nimbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "A\u016dreolo.", "translations": {"be": ["\u043d\u0456\u043c\u0431", "\u0430\u0440\u044d\u043e\u043b"], "fr": ["nimbe", "aur\u00e9ole (lumi\u00e8re, prestige)"], "en": ["halo", "nimbus"], "nl": ["nimbus", "aureool", "stralenkrans"], "pt": ["aur\u00e9ola", "aura", "nimbo"], "ru": ["\u043d\u0438\u043c\u0431", "\u043e\u0440\u0435\u043e\u043b"], "de": ["Nimbus"], "hu": ["nimbusz", "dicsf\u00e9ny"]}, "examples": [["doni al la afero nimbon de oficialeco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "nimb", "primary": true}, "miliardo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mil milionoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u043b\u044c\u044f\u0440\u0434"], "en": ["billion (US)"], "nl": ["miljard"], "pt": ["bilh\u00e3o (1.000.000.000)", "bili\u00e3o (1.000.000.000)"], "ru": ["\u043c\u0438\u043b\u043b\u0438\u0430\u0440\u0434"], "de": ["Milliarde"], "sv": ["miljard"], "hu": ["milli\u00e1rd"], "vo": ["baliad"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "miliard", "primary": true}, "gramineoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tradicia nomo de poacoj (Gramineae).", "translations": {"ru": ["\u0437\u043b\u0430\u043a\u0438"], "fr": ["gramin\u00e9es"], "nl": ["echte grassen (fam.)"], "pt": ["gram\u00edneas"], "de": ["Gramineen", "Gr\u00e4ser"], "hu": ["p\u00e1zsitf\u0171f\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gramine", "primary": true}, "kerubo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Supernatura esta\u0135o, en formo de flugilhava virbovo kun homa kapo.", "translations": {"be": ["\u0445\u0435\u0440\u0443\u0432\u0456\u043c"], "fr": ["ch\u00e9rubin (ange zoomorphe)"], "en": ["cherub"], "nl": ["cherubijn"], "de": ["Cherub", "Kerub"], "hu": ["kerub"], "fa": ["\u06a9\u0631\u0648\u0628\u06cc"], "es": ["querub\u00edn"], "br": ["kerubin"], "pl": ["cherubinek", "amorek", "anio\u0142ek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "An\u011delo de la dua \u0109iela \u0125oro.", "translations": {"ru": ["\u0445\u0435\u0440\u0443\u0432\u0438\u043c"], "fr": ["ch\u00e9rubin (ange du deuxi\u00e8me ch\u0153ur)"], "en": ["cherub"], "de": ["Cherubim"], "hu": ["kerub"], "fa": ["\u06a9\u0631\u0648\u0628\u06cc", "\u0641\u0631\u0634\u062a\u0647\u200c\u06cc \u0645\u0642\u0631\u0628"], "pl": ["cherub", "cherubin"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: \u011ci neniel rilatas al kerubo sed al Eroso."], "primary definition": "Pentra\u0135o a\u016d skulpta\u0135o prezentanta flugilhavan infanon (plej ofte - virknabon) a\u016d nur la kapon.", "translations": {"pl": ["putto", "amorek", "cherubinek (pot., niepoprawnie)", "anio\u0142ek (pot.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) \u0108arma infano.", "translations": {"ru": ["\u0445\u0435\u0440\u0443\u0432\u0438\u043c"], "fr": ["ch\u00e9rubin (enfant charmant)", "ange (enfant charmant)"], "en": ["cherub"], "br": ["kaezhig Doue"], "hu": ["kisangyal"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kerub", "primary": true}, "bajto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elemento de datumhierarkio, pli granda ol bito kaj malpli granda ol vorto; praktike, grupo el 8 bitoj (bitoko).", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0439\u0442"], "fr": ["octet"], "en": ["byte"], "nl": ["byte"], "pt": ["byte"], "ru": ["\u0431\u0430\u0439\u0442"], "de": ["Byte"], "hu": ["b\u00e1jt", "byte"], "sk": ["bajt", "byte"], "pl": ["bajt"], "es": ["byte"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bajt", "primary": true}, "nemetiulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Amatoro 2.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u043f\u0440\u0430\u0444\u044d\u0441\u0456\u044f\u043d\u0430\u043b", "\u0430\u043c\u0430\u0442\u0430\u0440", "\u0434\u044b\u043b\u0435\u0442\u0430\u043d\u0442"], "en": ["layman"], "ru": ["\u043d\u0435\u043f\u0440\u043e\u0444\u0435\u0441\u0441\u0438\u043e\u043d\u0430\u043b", "\u043d\u0435\u0441\u043f\u0435\u0446\u0438\u0430\u043b\u0438\u0441\u0442", "\u043b\u044e\u0431\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u0434\u0438\u043b\u0435\u0442\u0430\u043d\u0442"], "de": ["Laie"], "pl": ["amator", "dyletant"], "hu": ["nem szakmabeli", "kont\u00e1r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "meti", "primary": false}, "viva ar\u011dento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["mercure (m\u00e9tal)", "vif-argent"], "de": ["Quecksilber", "lebendiges Silber (Quecksilber)"], "nl": ["kwikzilver"]}, "examples": [["la kuraciloj estas: la viva ar\u011dento, smeraldo kaj agato, nuksoj", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ar\u011dent", "primary": false}, "nigra pego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de pego (Dryocopus martius).", "translations": {"en": [">black woodpecker"], "sv": ["spillkr\u00e5ka"], "pl": ["dzi\u0119cio\u0142 czarny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "peg", "primary": false}, "diferencigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi malsamaj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0440\u043e\u0437\u044c\u043d\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["rendre diff\u00e9rents"], "pl": ["wyr\u00f3\u017cnia\u0107"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043b\u0438\u0447\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u043b\u0438\u0447\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Distingi, malkonfuzi; evidentigi diferencon.", "translations": {"fr": ["diff\u00e9rencier (distinguer)", "distinguer"], "pl": ["odr\u00f3\u017cnia\u0107"]}, "examples": [["diferencigi la verbojn la\u016d transitiveco kaj netransitiveco", null], ["diferencigi la juston de la maljusto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "diferenc", "primary": false}, "vindotuko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u044f\u043b\u044e\u0448\u043a\u0430"], "nl": ["luier"], "ru": ["\u043f\u0435\u043b\u0451\u043d\u043a\u0430"], "de": ["Wickeltuch"], "sv": ["bl\u00f6ja"], "hu": ["p\u00f3lya", "k\u00f6t\u00e9s", "pelenka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vind", "primary": false}, "kulio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108ina a\u016d hinda laboristo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u043b\u0456"], "fr": ["coolie"], "en": ["coolie"], "nl": ["koelie"], "pt": ["cule", "c\u00fali"], "ru": ["\u043a\u0443\u043b\u0438"], "de": ["Kuli"], "hu": ["kuli"]}, "examples": [["oni priridus, ke vi, \u011dentila sinjorido, estas kvaza\u016d kulio", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 63a, p. 357a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kuli", "primary": true}, "klifo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Marborda alta kruta\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0442\u0451\u0441"], "fr": ["falaise"], "en": ["cliff", "crag", "headland"], "nl": ["klip"], "be": ["\u0443\u0446\u0451\u0441", "\u0441\u0442\u0440\u043e\u043c\u043a\u0456 \u0431\u0435\u0440\u0430\u0433"], "de": ["Kliff", "Steilk\u00fcste", "Klippe"], "es": ["acantilado"]}, "examples": [["tie estas granda diverseco de birdoj sur la bretsimilaj tavoloj de la krutaj klifoj", "W. H. Simcock: Vizito al la nordaj insuloj, Monatojaro 1999a, numero 9a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "klif", "primary": true}, "divizorhava": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Bricard \u0109i-sence uzas \u00abkomponita\u00bb."], "primary definition": "(parolante pri elemento en ringo) Tia, ke ekzistas propra divizoro de \u011di.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u043e\u0439"], "fr": ["compos\u00e9 (ayant des diviseurs)"], "en": ["non-prime"], "de": ["zusammengesetzt"], "pl": ["z\u0142o\u017cony"], "hu": ["\u00f6sszetett (oszt\u00f3)"]}, "examples": [["por ke entjero estu divizorhava, sufi\u0109as, ke \u011di ne estu primo", null], ["divizorhava divizoro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "divizor", "primary": false}, "superkondukeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de superkonduka materialo; fizika fenomeno, per kiu materialo i\u011das superkonduka.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u0435\u0440\u0445\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u0434\u0438\u043c\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["supraconductivit\u00e9", "supraconduction", "supraconductibilit\u00e9"], "hu": ["szupravezet\u0151 k\u00e9pess\u00e9g"]}, "examples": [["alttemperatura superkondukeco", "Moskva \u015ctata Universitato http://universitato.narod.ru/historio/moskva_universitato.04.htm"]], "subdefinitions": []}], "root": "konduk", "primary": false}, "Horacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo latindevena.", "translations": {"be": ["\u0413\u0430\u0440\u0430\u0446\u044b\u0439"], "fr": ["Horace"], "pt": ["Hor\u00e1cio"], "ru": ["\u0413\u043e\u0440\u0430\u0446\u0438\u0439"], "de": ["Horatius"], "it": ["Orazio"], "hu": ["Horatius"], "br": ["Horas"], "lat": ["Horatius"], "pl": ["Horacy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Latina poeto (65 a. K. \u2013 8 a. K.), a\u016dtoro de satiroj, odoj, epistoloj, rigardata kiel modele klasika.", "translations": {"lat": ["Quintus Horatius Flaccus"], "pl": ["Horacjusz"]}, "examples": [["liaj konversacioj temas nur pri la libroj de Horacio, Perso, Juvenalo kaj Tibulo", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, dua parto, \u0109apitro 16a, p. 479a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Horaci", "primary": true}, "Ameriko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La mondoparto inter Atlantiko kaj Pacifiko.", "translations": {"be": ["\u0410\u043c\u044d\u0440\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["Am\u00e9rique"], "bg": ["\u0410\u043c\u0435\u0440\u0438\u043a\u0430"], "nl": ["Amerika"], "pt": ["Am\u00e9rica"], "ru": ["\u0410\u043c\u0435\u0440\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Amerika"], "hu": ["Amerika"], "sk": ["Amerika"], "en": ["America", "the Americas"], "es": ["Am\u00e9rica"], "vo": ["Melop"], "pl": ["Ameryka"]}, "examples": [["mi staras en Ameriko \u0109e unu el la grandaj riveroj", "Fabeloj, volumo 3, Dorna vojo de la honoro"], ["eltrovi la jam eltrovitan Amerikon", "Esenco kaj Estonte, \u0109ap. 7"]], "subdefinitions": []}], "root": "Amerik", "primary": true}, "sunfrapo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ha\u016dta inflamo ka\u016dzita de suna varmego.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u043b\u043d\u0435\u0447\u043d\u044b\u0439 \u043e\u0436\u043e\u0433"], "fr": ["coup de soleil", "h\u00e9liodermite aigu\u00eb"], "de": ["Sonnenbrand"], "nl": ["zonnebrand"], "pl": ["pora\u017cenie s\u0142oneczne"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Cerba malsano ka\u016dzita de suna varmego.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u043b\u043d\u0435\u0447\u043d\u044b\u0439 \u0443\u0434\u0430\u0440"], "fr": ["coup de chaleur", "insolation"], "de": ["Sonnenstich"], "nl": ["zonnesteek"], "pl": ["udar s\u0142oneczny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "frap", "primary": false}, "uragani": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Furiozi kiel uragano.", "translations": {"fi": ["riehua", "myrskyt\u00e4", "raivota"], "hu": ["tombol"], "de": ["toben"], "nl": ["als een orkaan te keer gaan"], "ru": ["\u0431\u0443\u0448\u0435\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043d\u0435\u0438\u0441\u0442\u043e\u0432\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["oni nur imagu, kiel uraganis la ridego de l' publiko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "uragan", "primary": false}, "nervsistemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la kunfunkciantaj cerbo, mjelo, nervaro.", "translations": {"fr": ["syst\u00e8me nerveux"], "nl": ["zenuwstelsel"], "es": ["sistema nervoso"]}, "examples": [["\u0109e la bestoj disvolvi\u011das la kapablo de konsciaj la\u016dplanaj agoj en la rilato al la evoluo de la nervosistemo", "F. Engels, trad. Cezar, La kontribuo de la laboro..., 2005-01"], ["tra la nervsistemo kaj tra la hormonsistemo signaloj transiras", "H. G. Frank, Kibernetikaj fundamentoj de la pedagogio, 2002-11"], ["la akvo estas alkali-hidrogenkarbonata \u011di estas utila kaze de metabolisma malordo kaj problemoj de la nerva sistemo", "-, hungario.hu, Regiono 1, [2006]"]], "subdefinitions": []}], "root": "sistem", "primary": false}, "uragana": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Simila al uragano.", "translations": {"be": ["\u0443\u0440\u0430\u0433\u0430\u043d\u043d\u044b"], "nl": ["orkaanachtig"], "ru": ["\u0443\u0440\u0430\u0433\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["orkanartig"], "es": ["huracanado"], "hu": ["ork\u00e1nszer\u0171"]}, "examples": [["li havas tiel uraganan karakteron", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 7a"], ["uragana juneco", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "uragan", "primary": false}, "napalmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Glua brula substanco uzata en bomboj kaj fajro\u015dpruciloj.", "translations": {"fr": ["napalm"], "en": ["napalm"], "nl": ["napalm"], "pt": ["napalm"], "de": ["Napalm"], "es": ["napalm"]}, "examples": [["municiejoj, \u015dar\u011ditaj per raketoj kaj napalmo", "Lubovj Lukina, E\u016dgeno Lukin, trad. Jurij Finkel, La misiistoj, parto 4a"]], "subdefinitions": []}], "root": "napalm", "primary": true}, "kamforo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Blanka aroma substanco, vapori\u011dema, ekstraktata el la kamforarbo, kaj uzata en medicino kaj kontra\u016d tineoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u0444\u043e\u0440\u0430"], "fr": ["camphre"], "en": ["camphor"], "nl": ["kamfer"], "ru": ["\u043a\u0430\u043c\u0444\u0430\u0440\u0430", "\u043a\u0430\u043c\u0444\u043e\u0440\u0430"], "de": ["Kampfer"], "hu": ["k\u00e1mfor"], "fa": ["\u06a9\u0627\u0641\u0648\u0631"], "br": ["ka\u00f1fr"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kamfor", "primary": true}, "diocezo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En Romio, granda administra unuo konsistanta el pluraj provincoj.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0438\u043e\u0446\u0435\u0437"], "fr": ["dioc\u00e8se (antiquit\u00e9)"], "en": ["diocese"], "pt": ["diocese"], "be": ["\u0434\u044b\u044f\u0446\u044d\u0437\u0456\u044f"], "de": ["Di\u00f6zese"], "hu": ["ker\u00fclet (\u00f3kori)"], "grc": ["\u03b4\u03b9\u03bf\u03af\u03ba\u03b7\u03c3\u03b9\u03c2"], "es": ["di\u00f3cesis"], "pl": ["diecezja"]}, "examples": [["Sub Diokleciano Romio konsistis el 50 provincoj arigitaj en 12 diocezojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "= Episkopujo (en la okcidentaj konfesioj).", "translations": {"fr": ["dioc\u00e8se (circonscription eccl\u00e9siastique)"], "pl": ["diecezja"], "hu": ["egyh\u00e1zmegye"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "diocez", "primary": true}, "post": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Por eviti konfuzon inter loka kaj tempa sencoj de post, oni uzas la rimedojn montritajn sub anta\u016d."], "primary definition": "Prepozicio montranta.", "translations": {"fr": ["apr\u00e8s (pr\u00e9p.)", "derri\u00e8re (pr\u00e9p.)"], "ro": ["\u00een spatele"], "pl": ["po", "za"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tempon pli malfruan ol alia.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0441\u043b\u0435", "\u0437\u0430 (\u043e \u0432\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u0438)", "\u0447\u0435\u0440\u0435\u0437 (\u043e \u0432\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u0438)"], "ro": ["peste"], "vo": ["pos"], "pl": ["po", "za"], "hu": ["ut\u00e1n"]}, "examples": [["post sufero venas prospero", "Proverbaro esperanta"], ["\u011di estas kiel mustardo post la man\u011do", "Proverbaro esperanta"], ["post tri tagoj mi vizitos lin", null], ["post longaj jaroj de trankvilo la monto komencas fumi\u011di", "B"], ["ordono post ordono, regulo post regulo", "Z"], ["iom post iom", null], ["se ni iam post prepozicio uzas la akuzativon", "Z"], ["ni ankora\u016d ne resani\u011dis post niaj anta\u016daj venkoj", "B"], ["post paso de la dudek jaroj, kaj post (sk. la momento) kiam Salomono konstruis la urbojn", "Z"], ["lian edzinon vi prenis, post kiam vi lin mortigis", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Pri uzo de post kun akuzativo, vidu al post, post...-n."], "primary definition": "Lokon pli malproksiman rilate al tiu, kiu rigardas, a\u016d lokon kontra\u016dan al tiu, kiu rigardas la viza\u011don de persono, la fronton de objekto.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0437\u0430\u0434\u0438", "\u0437\u0430 (\u043e \u043c\u0435\u0441\u0442\u0435, \u043d\u0430\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0438)"], "hu": ["m\u00f6g\u00f6tt", "ut\u00e1n"], "ro": ["\u00een spatele"], "pl": ["po", "za"], "vo": ["po"]}, "examples": [["la princo sidi\u011dis post kolono", "B"], ["li suba\u016dskultis post la pordo", null], ["eliri post iu", "Z"], ["inter arbetoj kaj post la muro elrigardis kelkaj kapetoj", "B"], ["kuri post iu", null], ["rigardi post si", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rangon pli malaltan ol alia.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0441\u043b\u0435", "\u0437\u0430 (\u043e \u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438)"], "ro": ["\u00een spatele"], "hu": ["ut\u00e1n"]}, "examples": [["en via regno li estas la unua post vi", null], ["post la kapitano estas la le\u016dtenanto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "post", "primary": true}, "adultigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi adulti.", "translations": {"fr": ["pousser \u00e0 l'adult\u00e8re", "d\u00e9baucher (pousser \u00e0 l'adult\u00e8re)", "d\u00e9praver (pousser \u00e0 l'adult\u00e8re)", "d\u00e9vergonder (pousser \u00e0 l'adult\u00e8re)"]}, "examples": [["se mia koro forlogi\u011dis al virino, tiam mia edzino estu adultigata de aliulo, kaj aliuloj klini\u011du super \u015di", "La Malnova TestamentoIjob 31:10"]], "subdefinitions": []}], "root": "adult", "primary": false}, "monoteismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Religia a\u016d filozofia doktrino, kiu asertas ekzistadon de unusola dio, kreinto de la mondo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u0430\u0442\u044d\u0456\u0437\u043c"], "bg": ["\u043c\u043e\u043d\u043e\u0442\u0435\u0438\u0437\u044a\u043c"], "nl": ["monothe\u00efsme"], "pt": ["monote\u00edsmo"], "ru": ["\u043c\u043e\u043d\u043e\u0442\u0435\u0438\u0437\u043c", "\u0435\u0434\u0438\u043d\u043e\u0431\u043e\u0436\u0438\u0435"], "de": ["Monotheismus"], "hu": ["egyistenhit", "monoteizmus"], "fa": ["\u06cc\u06a9\u062a\u0627\u067e\u0631\u0633\u062a\u06cc", "\u062a\u0648\u062d\u06cc\u062f"], "en": ["monotheism"], "es": ["monote\u00edsmo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "monoteism", "primary": true}, "scia\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, kion oni scias, informo, fakto....", "translations": {"be": ["\u0432\u0435\u0434\u0430"], "fr": ["connaissance", "savoir (subst.)"], "hu": ["tudott dolog", "ismeret"], "ru": ["\u0437\u043d\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u0432\u0435\u0441\u0442\u044c"]}, "examples": [["nia nuna komunismo estas bazita sur scienca fundamento, ekipita per \u0109iuflankaj teoriaj kaj praktikaj scia\u0135oj", "El vivo de \u0109uk\u0109oj, la trimova \u015dakproblemo, (tria skizo el la \u0109uk\u0109a vivo), 4, la fatala sa\u011deco"], ["simile vi devas akcepti ke scia\u0135oj ne nur \u015duldas sian scii\u011don al la Bono, sed anka\u016d siajn ekziston kaj realecon", "Platono, trad. D. Broadribb, La Respubliko. Parto 6a."]], "subdefinitions": []}], "root": "sci", "primary": false}, "malkomprenebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u043f\u043e\u043d\u044f\u0442\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["incompr\u00e9hensible", "impardonnable", "inexcusable", "inexplicable", "inintelligible"], "nl": ["onbegrijpelijk", "onverstaanbaar"], "hu": ["\u00e9rthetetlen"]}, "examples": [["ne al popolo kun nekomprenebla lingvo kaj malfacila parolado vi estas sendata, sed al la domo de Izrael", "La Malnova TestamentoJe\u0125ezkel 3:5"], ["ju pli longe li parolis kun la boatistoj, des pli nekompreneblaj ili fari\u011dis por li", "Fabeloj, volumo 1Galo\u015doj de feli\u0109o"], ["tio estas por mi tute nekomprena!", "Fabeloj, volumo 2Ne\u011da re\u011dino"], ["eble estas sprita, sed tro malkomprenebla oni vin mokos", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 1"], ["Benoe post sia mirinda venko alproksimi\u011dis al la knabino kun esprimo de gaja triumfo en la viza\u011do kaj nemalkomprenebla sopiro en la okuloj", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 9"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompren", "primary": false}, "ateista": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sendiula, sendiista.", "translations": {"be": ["\u0430\u0442\u044d\u0456\u0441\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["ath\u00e9e (adj.)"], "en": ["atheistic"], "de": ["atheistisch", "gottlos"], "nl": ["athe\u00efstisch", "goddeloos"]}, "examples": [["eble \u0109ar kaj li kaj mi estis/estas ateistaj [...] ni amba\u016d povis senanta\u016dju\u011de pritaksi la diversajn tradukoproblemojn, kiujn amase prezentas la \u00abPsalmoj\u00bb", "A. Cherpillod, Gaston Waringhien 1901-1991..., Monato, jaro 2001a, numero 3a, p. 29a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ateist", "primary": false}, "tola\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuko el tolo.", "translations": {"be": ["\u0431\u044f\u043b\u0456\u0437\u043d\u0430"], "fr": ["toile (pi\u00e8ce de tissu)"], "en": ["linen good"], "nl": ["linnengoed"], "ru": ["\u0431\u0435\u043b\u044c\u0451"], "de": ["W\u00e4sche"], "hu": ["feh\u00e9rnem\u0171"], "pl": ["bielizna"]}, "examples": [["\u0109emizojn, kolumojn, manumojn kaj ceterajn similajn objektojn ni nomas tola\u0135o, kvankam ili ne \u0109iam estas faritaj el tolo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 35"]], "subdefinitions": []}], "root": "tol", "primary": false}, "man\u011dilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ajna ilo uzata por man\u011dado, kiaj telero, tran\u0109ilo, man\u011dbastoneto...", "translations": {"fr": ["couvert (un instrument)"], "nl": ["eetgerei (een deel)"], "es": ["cubierto (para comer)"], "pl": ["sztuciec"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "man\u011d", "primary": false}, "ateisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u0442\u044d\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["ath\u00e9e (subst.)"], "en": ["atheist"], "nl": ["athe\u00efst", "goddeloze"], "ru": ["\u0430\u0442\u0435\u0438\u0441\u0442"], "ca": ["ateu"], "de": ["Atheist", "Gottloser"], "sv": ["ateist"], "hu": ["ateista", "istentagad\u00f3"], "sk": ["ateista", "neznaboh"], "es": ["ateo"]}, "examples": [["neniu tolerema homo permesus al si publike insulti la anojn de alia religio, sed ial la homoj sentas sin absolute liberaj kritiki ateistojn", "A. L\u00f6wenstein, Funebro sen dio, Monato, jaro 2000a, numero 2a, p. 4a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ateist", "primary": true}, "Hebrea Biblio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En tradicia kristanismo iom pli ampleksa versio de tiu kolekto estas konata kiel la Malnova Testamento."], "primary definition": "Baza krestomatio de malnovhebrea literaturo (el \u00ablibroj\u00bb religiaj, moralaj, folkloraj, poeziaj, historiaj, higienaj, politikaj k.a.), originale verkita en la lingvoj hebrea kaj parte aramea, komuna al judismo kaj kristanismo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0431\u0440\u044d\u0439\u0441\u043a\u0430\u044f \u0411\u0456\u0431\u043b\u0456\u044f", "\u044e\u0434\u044d\u0439\u0441\u043a\u0430\u044f \u0411\u0456\u0431\u043b\u0456\u044f", "\u0422\u0430\u043d\u0430\u0445"], "hu": ["H\u00e9ber Biblia"], "de": ["Altes Testament"], "it": ["Antico Testamento"], "ru": ["\u0435\u0432\u0440\u0435\u0439\u0441\u043a\u0430\u044f \u0411\u0438\u0431\u043b\u0438\u044f", "\u0422\u0430\u043d\u0430\u0445"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Bibli", "primary": false}, "sekco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bildo, kiu prezentas la internon de objekto (ekz-e konstrua\u0135o, organo, ks), desegnante \u011din tia, kia \u011di aperus, se oni tran\u0109us \u011din la\u016d ia ebeno.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0435\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["section (dessein en coupe, intersection)", "coupe (dessein)"], "nl": ["sectie"], "it": ["sezione", "spaccato (disegno)"], "pl": ["przekr\u00f3j (obiektu)"], "hu": ["metszet"]}, "examples": [["sekco de la katedralo, orta al la transepto", "PIV1"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de surfaco a\u016d solido) Intersekco inter la koncerna figuro kaj alia, plejofte ebeno.", "translations": {"de": ["Schnitt"], "en": ["section"], "it": ["sezione (geom.)"], "pl": ["przekr\u00f3j"]}, "examples": [["\u0109iuj ebenaj sekcoj de sfero estas cirkloj", null], ["la ebenaj sekcoj de cirkla konuso estas nomataj konikoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sekc", "primary": false}, "sekci": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Esplore distran\u0109i la korpon a\u016d organaron de viva\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0441\u0435\u043a\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0441\u0435\u0447\u044c"], "fr": ["diss\u00e9quer"], "en": ["dissect"], "nl": ["dissectie verrichten"], "sv": ["dissekera"], "hu": ["boncol", "felmetszet"], "it": ["sezionare (med.)", "dissecare"], "pl": ["wykona\u0107 sekcj\u0119 zw\u0142ok"]}, "examples": [["tro pedanta sekcado de la vortelementoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (parolante pri geometria figuro rilate al alia) Havi komuna(j)n punkto(j)n kun \u011di (foje kun la kroma ideo, ke la unua figuro dividas la duan en du partojn).", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0441\u0435\u043a\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["couper (en g\u00e9om.)"], "en": ["cut", "intersect"], "nl": ["doorsnijden (wisk.)"], "de": ["schneiden"], "it": ["sezionare (geom.)"], "hu": ["metsz (m\u00e9rtanilag)"], "pl": ["przecina\u0107"]}, "examples": [["rekto, neinkluzivata de ebeno, sekcas \u011din en maksimume unu punkto", null], ["diagonalo sekcas paralelogramon en du egalajn triangulojn", null], ["se oni sekcas paralelepipedon per diagonala ebeno, oni ricevas du triangulajn prismojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sekc", "primary": true}, "didelfo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio didelfedoj (Didelphis).", "translations": {"ru": ["\u0434\u0432\u0443\u0443\u0442\u0440\u043e\u0431\u043a\u0430", "\u043e\u043f\u043e\u0441\u0441\u0443\u043c"], "fr": ["didelphe"], "nl": ["buidelrat", "opossum"], "pt": ["gamb\u00e1", "didelfo", "sering\u00fc\u00ea", "timbu", "sarag\u00fc\u00e9ia"], "de": ["Opossum"], "hu": ["ersz\u00e9nyes patk\u00e1ny"], "cs": ["va\u010dice"], "pl": ["dydelf", "szczur workowaty"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "didelf", "primary": true}, "pohore": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u0108i tiu formo, aperanta en PV, estas misgramatika, kaj la PIV-oj \u011din ne transprenis."], "primary definition": null, "translations": {"it": ["all'ora", "per ora"]}, "examples": [["la seruristo postulas dek frankojn pohore", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hor", "primary": false}, "mezurhava spaco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro \u03a9, konsiderata kune kun \u03c3-algebro A super \u011di kaj mezuro \u03bc super A.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e \u0441 \u043c\u0435\u0440\u043e\u0439"], "fr": ["espace mesur\u00e9"], "en": ["measure space"], "de": ["Ma\u00dfraum"], "pl": ["przestrze\u0144 z miar\u0105"], "hu": ["m\u00e9rhet\u0151 t\u00e9r"]}, "examples": [["mezurhavan spacon oni kutime signas per triopo (\u03a9,A,\u03bc)", null]], "subdefinitions": []}], "root": "spac", "primary": false}, "ciklameno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio primolacoj (Cyclamen), plurjaraj tuberaj herboj kun ru\u011daj a\u016d blankaj floroj, hejmaj precipe en Alpoj, kun multaj kulturataj varia\u0135oj, precipe de persa ciklameno (Cyclamen persicum).", "translations": {"el": ["\u03ba\u03c5\u03ba\u03bb\u03ac\u03bc\u03b9\u03bd\u03bf"], "fr": ["cyclamen"], "bg": ["\u0446\u0438\u043a\u043b\u0430\u043c\u0430"], "pt": ["cicl\u00e2men", "c\u00edclame"], "ru": ["\u0446\u0438\u043a\u043b\u0430\u043c\u0435\u043d", "\u0434\u0440\u044f\u043a\u0432\u0430", "\u0430\u043b\u044c\u043f\u0438\u0439\u0441\u043a\u0430\u044f \u0444\u0438\u0430\u043b\u043a\u0430"], "de": ["Alpenveilchen"], "it": ["ciclamino"], "hu": ["cikl\u00e1men"], "pl": ["cyklamen", "fio\u0142ek alpejski"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ciklamen", "primary": true}, "elipsoido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvadriko, kies \u0109iuj ebenaj sekcoj konsistas el elipsoj; solido, kiun limas tia surfaco.", "translations": {"be": ["\u044d\u043b\u0456\u043f\u0441\u043e\u0456\u0434"], "fr": ["ellipso\u00efde"], "en": ["ellipsoid"], "pt": ["elips\u00f3ide"], "ru": ["\u044d\u043b\u043b\u0438\u043f\u0441\u043e\u0438\u0434"], "de": ["Ellipsoid"], "fa": ["\u0628\u06cc\u0636\u06cc\u0648\u0627\u0631"], "es": ["elipsoide"], "pl": ["elipsoida"]}, "examples": [["rotacia a\u016d rivolua elipsoido", null], ["la kartezia ekvacio de elipsoido estas de la tipo (x/a)2+(y/b)2+(z/c)2 = 1", null], ["la tero havas la formon de platigita elipsoido", null]], "subdefinitions": []}], "root": "elipsoid", "primary": true}, "liberigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Meti en liberan staton.", "translations": {"el": ["\u03b5\u03bb\u03b5\u03c5\u03b8\u03b5\u03c1\u03ce\u03bd\u03c9"], "fr": ["lib\u00e9rer", "d\u00e9charger (d'une t\u00e2che)", "d\u00e9livrer (lib\u00e9rer)", "dispenser (d'une t\u00e2che)"], "en": ["liberate"], "nl": ["bevrijden"], "pt": ["libertar"], "ru": ["\u043e\u0441\u0432\u043e\u0431\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c"], "de": ["befreien"], "it": ["liberare"], "hu": ["kiszabad\u00edt", "felszabad\u00edt", "megszabad\u00edt", "mentes\u00edt"], "be": ["\u0432\u044b\u0437\u0432\u0430\u043b\u0456\u0446\u044c", "\u0437\u0431\u0430\u0432\u0456\u0446\u044c"], "es": ["liberar"]}, "examples": [["liberigi malliberulon, sklavon", null], ["li retenis \u015din per la brako sed \u015di liberigis sin", "Z"], ["la \u015dipanaro kun estimego liberigis al li vojon", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, nokto, (de Eube el Odeso)"], ["liberigi la vojon de \u015dtonoj", "Z"], ["liberigi iun el sklaveco, de timo, de lia promeso, de mensoga akuzo, de siaj \u015duldoj", null], ["liberigita de \u0109ia respondeco, de duboj", "Z"], ["klera homo liberigita de \u0109ia anta\u016dju\u011do", null], ["liberigi la lingvon de senutila balasto", null], ["ellerninte unu sufikson ni estas liberigitaj de la lernado de granda serio da vortoj", "Z"], ["tiu diplomo liberigas de militista servado", null], ["sin liberigi de fremda jugo", null], ["la naciliberiga movado disvolvi\u011das", null]], "subdefinitions": []}], "root": "liber", "primary": false}, "Tatarujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezepoke, nomo per kiu diversaj fremdaj popoloj nomis la tutan Mongolan imperion.", "translations": {"be": ["\u0422\u0430\u0442\u0430\u0440\u044b\u044f"], "en": ["Tartary"], "ru": ["\u0422\u0430\u0442\u0430\u0440\u0438\u044f", "\u0422\u0430\u0442\u0430\u0440\u0441\u0442\u0430\u043d"], "de": ["Tatarstan"], "pl": ["Tatarstan"], "hu": ["Tat\u00e1rf\u00f6ld"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La tjurka imperio devenanta el la regno de Batuo, kaj disfalinta en la 15a jc en la Kazanan, Astra\u0125anan, Krimean kaj Siberian \u0125anujojn, kiuj \u0109iuj nomis sin tataraj.", "translations": {"be": ["\u0410\u0440\u0434\u0430"], "en": ["Tataria"], "ru": ["\u041e\u0440\u0434\u0430"], "hu": ["Tat\u00e1r Birodalom"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sub\u015dtato en la orienta parto de la e\u016dropa Rusujo, kies \u0109efurbo estas Kazano.", "translations": {"be": ["\u0422\u0430\u0442\u0430\u0440\u044b\u044f", "\u0422\u0430\u0442\u0430\u0440\u0441\u0442\u0430\u043d"], "en": ["Tatarstan"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tatar", "primary": false}, "heli\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "I\u011di hela.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0441\u044c\u0432\u044f\u0442\u043b\u044f\u0446\u0446\u0430", "\u043f\u0440\u0430\u044f\u0441\u044c\u043d\u044f\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["s'\u00e9clairer", "s'\u00e9claircir", "s'illuminer"], "nl": ["opklaren"], "pt": ["clarear-se"], "ru": ["\u0441\u0432\u0435\u0442\u043b\u0435\u0442\u044c", "\u044f\u0441\u043d\u0435\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u044f\u0441\u043d\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f"], "it": ["rischiararsi"], "es": ["aclararse"]}, "examples": [["la vetero heli\u011das", null], ["lia zorgoplena viza\u011do heli\u011dis", null], ["malheli\u011dinta koloro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hel", "primary": false}, "truo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malplena\u0135o, kavo en io.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u0456\u0440\u0430", "\u0434\u0437\u044e\u0440\u0430", "\u0430\u0434\u0442\u0443\u043b\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["trou", "cavit\u00e9", "chas", "creux", "trou\u00e9e", "orifice"], "en": ["hole"], "nl": ["gat"], "pt": ["furo", "buraco"], "ru": ["\u0434\u044b\u0440\u0430", "\u0434\u044b\u0440\u043a\u0430", "\u043e\u0442\u0432\u0435\u0440\u0441\u0442\u0438\u0435"], "ca": ["forat"], "de": ["Loch"], "tp": ["lupa"], "hu": ["lyuk"], "cs": ["d\u00edra"], "vo": ["hog"], "ja": ["\u7a74 [\u3042\u306a]"], "pl": ["dziura", "otw\u00f3r", "luka"], "he": ["\u05d7\u05d5\u05e8"]}, "examples": [["truo en la tero, en muro, en vesto", null], ["bori truon en tabulo", null], ["truo de kudrilo", null], ["plenigi truon", "B"], ["\u015dtopi, fliki truon", null], ["la flika\u0135o estas pli malbela ol la truo", null], ["li havas truon en la manplato", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Manko en io.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u0456\u0440\u0430", "\u043f\u0440\u0430\u0431\u0435\u043b (\u0443 \u0447\u044b\u043c\u0441\u044c\u0446\u0456)", "\u043d\u044f\u0441\u0442\u0430\u0447\u0430"], "fr": ["trou (fig.)", "blanc (dans une conversation)", "manque"], "pl": ["dziura", "luka"], "ru": ["\u0434\u044b\u0440\u0430", "\u043f\u0440\u043e\u0431\u0435\u043b (\u0432 \u0447\u0451\u043c-\u043b.)"]}, "examples": [["nur en unu punkto ilia informiteco havas truon", null], ["truon de l' honoro flikos neniu tajloro", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "tru", "primary": true}, "trua": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Truita, truplena.", "translations": {"ru": ["\u0434\u044b\u0440\u044f\u0432\u044b\u0439"], "fr": ["trou\u00e9"], "nl": ["vol gaten"], "pt": ["esburacado"], "be": ["\u0434\u0437\u0456\u0440\u0430\u0432\u044b", "\u0434\u0437\u0456\u0440\u043a\u0430\u0432\u0430\u0442\u044b"], "ca": ["foradat"], "de": ["l\u00f6cherig", "verl\u00f6chert"], "hu": ["lyukas"], "vo": ["hogik"], "pl": ["dziurawy", "perforowany"], "he": ["\u05de\u05d7\u05d5\u05e8\u05e8"]}, "examples": [["envolvita en trua tuko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tru", "primary": false}, "tinti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Interfrapi\u011dante soni per seka sono.", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u0430\u0437\u0433\u0430\u0446\u044c", "\u0434\u0440\u044b\u043d\u044c\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u0431\u0440\u044b\u043d\u044c\u043a\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["sonner", "tinter"], "en": ["tinkle", "jingle", "clink"], "nl": ["rinkelen", "kletteren", "tingelen"], "pt": ["tinir", "retinir"], "ru": ["\u0431\u0440\u044f\u0446\u0430\u0442\u044c", "\u0431\u0440\u0435\u043d\u0447\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0432\u044f\u043a\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0432\u044f\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c"], "de": ["klirren"], "it": ["rintoccare", "tintinnare", "vibrare (risuonare)"], "hu": ["cseng", "kong", "cs\u00f6r\u00f6g", "kolompol", "koccan"], "pl": ["brzd\u0105ka\u0107", "brzd\u0119ka\u0107", "brz\u0119cze\u0107", "dzwoni\u0107"]}, "examples": [["la amboso tintante resonegis per la pezaj marteloj de la for\u011distoj", null], ["la glavoj kaj arma\u0135oj kraktintis", "Fabeloj, volumo 2, malnova domo"], ["Mi venigos tian malbonon, ke \u0109e \u0109iu, kiu tion a\u016ddos, ektintos en amba\u016d liaj oreloj", "La Malnova Testamento, II. Re\u011doj 21:12"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Mallerte ludi muzikilon.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0440\u0435\u043d\u0447\u0430\u0442\u044c"], "be": ["\u0434\u0440\u044b\u043d\u044c\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u0431\u0440\u044b\u043d\u044c\u043a\u0430\u0446\u044c"], "de": ["klimpern"], "it": ["strimpellare"], "hu": ["p\u00f6ty\u00f6g (hangszeren)", "klimp\u00edrozik"], "pl": ["brzd\u0105ka\u0107"]}, "examples": [["iom tinti sur fortepiano \u015di povas", "Marta"], ["tiuj tintas sur psalteroj, pensante, ke ili estas muzikistoj egalaj al David", "La Malnova Testamento, Amos 6:3-5"]], "subdefinitions": []}], "root": "tint", "primary": true}, "Belgio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Belgujo.", "translations": {"el": ["\u0392\u03ad\u03bb\u03b3\u03b9\u03bf"], "fr": ["Belgique"], "en": ["Belgium"], "af": ["Belgi\u00eb"], "ca": ["B\u00e8lgica"], "de": ["Belgien"], "it": ["Belgio"], "vo": ["Belj\u00e4n"], "ia": ["Belgica"], "gd": ["an Bheilg"], "bg": ["\u0411\u0435\u043b\u0433\u0438\u044f"], "cs": ["Belgie"], "fi": ["Belgia"], "be": ["\u0411\u044d\u043b\u044c\u0433\u0456\u044f"], "da": ["Belgien"], "lat": ["Belgica"], "es": ["B\u00e9lgica"], "ru": ["\u0411e\u043b\u044c\u0433\u0438\u044f"], "nl": ["Belgi\u00eb"], "pt": ["B\u00e9lgica"], "no": ["Belgia"], "tr": ["Bel\u00e7ika"], "sv": ["Belgien"], "lv": ["Be\u013c\u0123ija"], "lt": ["Belgija"], "sk": ["Belgicko"], "hu": ["Belgium"], "is": ["Belg\u00eda"], "pl": ["Belgia"]}, "examples": [["kial Belgio havas pli da lokaj (regionaj, urbaj, abatejaj) bierspecoj ol la najbarlandoj?", "Lode VAN DE VELDE: Bierlando Belgio, Monato, n-ro 01/2001"]], "subdefinitions": []}], "root": "Belgi", "primary": true}, "tinto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iom akuta, seka sono de io frapata.", "translations": {"fr": ["tintement"], "en": ["tinkle", "jingle", "clink"], "it": ["rintocco", "tintinnio", "squillo (di telefono o campanello)"], "pl": ["brzd\u0119k"], "hu": ["cseng\u00e9s", "bong\u00e1s", "cs\u00f6rg\u00e9s", "kolompol\u00e1s", "koccan\u00e1s"]}, "examples": [["li \u0109irka\u016dita de granda sekvantaro de generaloj, kun bruo kaj tinto eniris en la salonon", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 1a"], ["a\u016ddi\u011dis tintado de armiloj, hufotintado de \u0109evalo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tint", "primary": false}, "na\u016da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Na\u016daranga, venanta post ok anta\u016daj.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u044f\u0432\u044f\u0442\u044b"], "fr": ["neuvi\u00e8me"], "zh": ["\u7b2c\u4e5d [d\u00ecji\u01d4]"], "ru": ["\u0434\u0435\u0432\u044f\u0442\u044b\u0439"], "de": ["neunte"], "hu": ["kilencedik"], "br": ["navvet"], "fi": ["yhdeks\u00e4s"], "nl": ["negende"]}, "examples": [["sciencistoj interesi\u011das pri eventuale nenormala geno \u0109e la na\u016da kromosomo", "Stevens Norvell: \u0108u anka\u016d genoj responsas pri melanomo?, Monatojaro 1997a, numero 7a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "na\u016d", "primary": false}, "na\u016de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Na\u016darange, post ok anta\u016daj.", "translations": {"ru": ["\u0432-\u0434\u0435\u0432\u044f\u0442\u044b\u0445"], "fr": ["neuvi\u00e8mement"], "nl": ["ten negende"], "br": ["da navvet"], "fi": ["yhdeks\u00e4nneksi"], "de": ["neuntens"], "hu": ["kilencedszer (felsorol\u00e1sban)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "na\u016d", "primary": false}, "senvualigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Forigi la vualon de iu a\u016d io.", "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u043d\u044f\u0446\u044c \u0432\u0443\u0430\u043b\u044c"], "fr": ["d\u00e9voiler"], "en": ["unveil", "reveal"], "nl": ["ontsluieren"], "br": ["diouelia\u00f1"], "de": ["entschleiern"], "hu": ["fellebbenti a f\u00e1tylat", "leleplez"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vual", "primary": false}, "lieno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda mola kaj spongeca glando, \u0109e maldekstra flanko de ventro, kie formi\u011das kaj detrui\u011das la ru\u011daj globetoj de sango.", "translations": {"be": ["\u0441\u0435\u043b\u044f\u0437\u0451\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["rate"], "en": ["spleen", "milt"], "nl": ["milt"], "pt": ["ba\u00e7o (anat.)"], "el": ["\u03c3\u03c0\u03bb\u03ae\u03bd\u03b1"], "ca": ["melsa"], "de": ["Milz"], "sv": ["mj\u00e4lte"], "hu": ["l\u00e9p"], "br": ["felc'h"], "ru": ["\u0441\u0435\u043b\u0435\u0437\u0451\u043d\u043a\u0430"], "es": ["bazo"]}, "examples": [["\u0109iu el ni posedas cerbon, koron, lienon, pulmojn de la sama strukturo", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 16a, p. 86a"]], "subdefinitions": []}], "root": "lien", "primary": true}, "infanterio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la militistaro, kiu batalas kaj ordinare transloki\u011das piede.", "translations": {"be": ["\u043f\u044f\u0445\u043e\u0442\u0430"], "fr": ["infanterie"], "en": ["infantry"], "nl": ["infanterie"], "pt": ["infantaria (militar)"], "ru": ["\u043f\u0435\u0445\u043e\u0442\u0430"], "de": ["Infanterie", "Fu\u00dftruppen"], "sv": ["infanteri"], "hu": ["gyalogs\u00e1g"], "es": ["infanter\u00eda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "infanteri", "primary": true}, "sindona": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Preta servi \u0109iuokaze al iu a\u016d al io, ne zorgante pri sia intereso.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u0430\u043c\u043e\u043e\u0442\u0432\u0435\u0440\u0436\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["d\u00e9vou\u00e9"], "en": ["devoted", "self-sacrificing", "helpful", "generous", "selfless"], "nl": ["dienstvaardig", "opofferingsgezind"], "de": ["hingebungsvoll", "selbstlos"], "hu": ["odaad\u00f3", "\u00f6nzetlen"], "es": ["altruista", "desinteresado (en el sentido de no pretender sacar provecho)"], "pl": ["oddany", "przywi\u0105zany"]}, "examples": [["ofte amiko estas pli sindona ol frato", "La Malnova Testamento, Sentencoj 18:24"], ["sindona klopodado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "don", "primary": false}, "diraka mezuro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(rilate punkton a) Mezuro, kiu \u0135etas la elementon P de la \u03c3-algebro al 1, se a\u2208P, kaj al 0 aliokaze.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0440\u0430 \u0414\u0438\u0440\u0430\u043a\u0430"], "fr": ["mesure de Dirac"], "en": ["Dirac['s] measure"], "br": ["muzul Dirac"], "de": ["Diracsches Ma\u00df"], "pl": ["miara Diraca"], "hu": ["Dirac-m\u00e9r\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mezur", "primary": false}, "bukedo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kunliga\u0135o da detran\u0109itaj floroj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u043a\u0435\u0442"], "fr": ["bouquet"], "en": ["bouquet"], "ru": ["\u0431\u0443\u043a\u0435\u0442"], "hu": ["vir\u00e1gcsokor"], "sk": ["kytica"], "es": ["ramo"], "br": ["boked", "bokedad"], "pl": ["bukiet"]}, "examples": [["bukedo da, el siringofloroj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Aro da bela\u0135oj.", "translations": {"pl": ["bukiet", "kwiat"], "hu": ["csokor"]}, "examples": [["bukedo da belaj virinoj, da agrablaj versoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "buked", "primary": true}, "honora legio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plej alta franca ordeno por civila a\u016d militista merito.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0447\u0451\u0442\u043d\u044b\u0439 \u043b\u0435\u0433\u0438\u043e\u043d (\u043e\u0440\u0434\u0435\u043d)"], "fr": ["l\u00e9gion d'honneur"], "en": ["Legion of Honor"], "nl": ["legioen van eer"], "de": ["Ehrenlegion"], "hu": ["Becs\u00fcletrend"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "legi", "primary": false}, "teozofio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sinkretisma doktrino, celanta per neraciaj intuaj procedoj havigi konadon pri Dio kaj vivsignifo kaj elvolvi\u011don de metapsikiaj kapabloj; \u011di anka\u016d predikas, same kiel la Zamenhofa homaranismo, la universalan homaran fratecon sen distingo pri religio, kredo, sekso a\u016d raso.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u0430\u0437\u043e\u0444\u0456\u044f"], "fr": ["th\u00e9osophie"], "en": ["theosophy"], "nl": ["theosofie"], "pt": ["teosofia"], "ru": ["\u0442\u0435\u043e\u0441\u043e\u0444\u0438\u044f"], "de": ["Theosophie"], "hu": ["teoz\u00f3fia"], "pl": ["teozofia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "teozofi", "primary": true}, "aroganta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ofende fiera, impertinenta.", "translations": {"sk": ["drz\u00fd"], "be": ["\u043d\u0430\u0445\u0430\u0431\u043d\u044b", "\u0434\u0437\u0451\u0440\u0437\u043a\u0456"], "fr": ["arrogant", "impudent"], "en": ["arrogant"], "ru": ["\u0434\u0435\u0440\u0437\u043a\u0438\u0439", "\u043d\u0430\u0433\u043b\u044b\u0439", "\u043d\u0430\u0445\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "es": ["arrogante"], "hu": ["arrog\u00e1ns", "pimasz"]}, "examples": [["aroganta fripono, entrepreno, parolo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kiu arogas al si.", "translations": {"hu": ["arrog\u00e1ns", "k\u00f6vetelz\u0151d\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arogant", "primary": true}, "dro\u015dko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de rusa veturilo, fiakro, lukale\u015do.", "translations": {"be": ["\u0434\u0440\u043e\u0436\u043a\u0456"], "nl": ["drosjke"], "pt": ["fiacre", "carruagem de aluguel", "\"droshky\""], "ru": ["\u0434\u0440\u043e\u0436\u043a\u0438"], "de": ["Droschke"], "pl": ["doro\u017cka"], "hu": ["droske", "b\u00e9rkocsi"]}, "examples": [["preni (lui) dro\u015dkon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "dro\u015dk", "primary": true}, "injekta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Injektata likva\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043f\u0440\u044b\u0441\u043a\u0438\u0432\u0430\u0435\u043c\u0430\u044f \u0436\u0438\u0434\u043a\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["injection (ce que l'on injecte)"], "en": ["injection"], "pt": ["inje\u00e7\u00e3o (l\u00edquido injetado)"], "de": ["Injektionsfl\u00fcssigkeit"], "hu": ["injekci\u00f3 (vakcina)", "befecskendezett folyad\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "injekt", "primary": false}, "skizi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari skizon pri io.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u044d\u0441\u043a\u0456\u0437", "\u043d\u0430\u043a\u0456\u0434\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["\u00e9baucher", "esquisser"], "en": ["sketch"], "nl": ["schets"], "ru": ["\u0441\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u043d\u0430\u0431\u0440\u043e\u0441\u043e\u043a", "\u043d\u0430\u043c\u0435\u0442\u0438\u0442\u044c"], "de": ["skizzieren"], "hu": ["felv\u00e1zol", "v\u00e1zlatot k\u00e9sz\u00edt"]}, "examples": [["li skizis al mi interesan planon", null], ["la scienculoj rapide skizis la historion de la du princinoj", "Fabeloj, volumo 4, filino de la mar\u0109a re\u011do"]], "subdefinitions": []}], "root": "skiz", "primary": false}, "skizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malneta, rapide farita bildo a\u016d prezento.", "translations": {"hu": ["v\u00e1zlat", "skicc"], "be": ["\u043d\u0430\u043a\u0456\u0434", "\u044d\u0441\u043a\u0456\u0437"], "fr": ["croquis", "\u00e9bauche", "esquisse"], "de": ["Skizze"], "ru": ["\u043d\u0430\u0431\u0440\u043e\u0441\u043e\u043a", "\u044d\u0441\u043a\u0438\u0437"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Desegno prezentanta nur malmultajn \u0109efajn a\u016d karakterizajn liniojn.", "translations": {}, "examples": [["jen estas skizo, desegnita de fama desegnisto, oni komisiis al vi kopii \u011din", "Marta"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Nefinita pentra\u0135o a\u016d skulpta\u0135o prezentanta nur krudan provan malneton de la projektata verko.", "translations": {}, "examples": [["\u011di \u015dajnis al mi bela skizo, el kiu oni povas fari belan pentra\u0135on", "Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, dua parto, \u0109apitro 2a"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Literatura verko ne prezentanta plendetale la temon, sed resumante \u011din per \u0109efaj trajtoj.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0440\u044b\u0441"], "ru": ["\u043e\u0447\u0435\u0440\u043a"]}, "examples": [["la skizo estis skribita jam en junio de 1934, sed mi perdis la manuskripton", "El vivo de \u0109uk\u0109oj, la trimova \u015dakproblemo, (tria skizo el la \u0109uk\u0109a vivo), anta\u016dparolo de la a\u016dtoro"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Resumo de plano, de projekto.", "translations": {}, "examples": [["jen skizo de miaj projektoj", null], ["tio estis nur teoriaj skizoj, palaj senkorpaj fantomoj en la regiono de revoj", "Z"]]}]}], "root": "skiz", "primary": true}, "tokonomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En japanstila domo ni\u0109o, en kiu oni elmetas belskriba\u0135on, bukedon a\u016d alian arta\u0135on.", "translations": {"fr": ["tokonoma"]}, "examples": [["vazo kun velkintaj floroj en tokonomsimila angulo, nuda elektra lampo pendanta de fulgkolora plafono, \u0109io donis impreson kutiman al tiaspeca gastejo", "Ueyama M., Pardonon!, l' omnibuso, 1970"], ["la hispanstila domo estis bone harmoniigita kun japana tradicia\u0135o, kiel ekz tokonomo", "J. Aida, K. Suzuki, M. \u015cidara, Gvidlibro pri Jokohamo, 03 Kvartaloj de Jamate..., 2005"]], "subdefinitions": []}], "root": "tokonom", "primary": true}, "afrikato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kombino de plosivo kaj frikativo, \u0109e kiu plosiva alteno estas sekvata de frikativa forteno (c, \u0109, \u011d).", "translations": {"be": ["\u0430\u0444\u0440\u044b\u043a\u0430\u0442\u0430"], "fr": ["affriqu\u00e9e"], "en": ["affricative"], "pt": ["africado", "explosivo-fricativo"], "ru": ["\u0430\u0444\u0444\u0440\u0438\u043a\u0430\u0442\u0430"], "de": ["Affrikat", "Affrikata", "Affrikate"], "hu": ["z\u00e1r-r\u00e9shang", "affrik\u00e1ta"], "fa": ["\u0647\u0645\u062e\u0648\u0627\u0646 \u0645\u0631\u06a9\u0628"], "pl": ["afrykata"], "es": ["africada"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "afrikat", "primary": true}, "jurto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda familia tendo el ligna framo kaj felta tego tipe uzata de centraziaj nomadoj.", "translations": {"be": ["\u044e\u0440\u0442\u0430"], "fr": ["yourte"], "pt": ["iurta", "iurte"], "ru": ["\u044e\u0440\u0442\u0430"], "de": ["Jurte"], "sv": ["jurt"], "it": ["yurta"], "hu": ["jurta"]}, "examples": [["la nomadaj mongoloj kaj kaza\u0125oj lo\u011das en munteblaj jurtoj", "Enciklopedieto de \u0108inio \u0109ap. \u00abLo\u011dejoj\u00bb, p. 149a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "lo\u011dejo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "jurt", "primary": true}, "inismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0444\u0435\u043c\u0438\u043d\u0438\u0437\u043c"], "fr": ["f\u00e9minisme"], "pt": ["feminismo"], "de": ["Feminismus"], "es": ["feminismo"], "hu": ["feminizmus"]}, "examples": [["estas pluraj specoj de praktika \u00abinismo\u00bb, de pli malfortaj al pli radikalaj", "R. Corsetti, A question..., soc.culture.esperanto, 1999-07-26"]], "subdefinitions": []}], "root": "in", "primary": false}, "optimismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Emo trovi \u0109ion bona en la vivo kaj \u0109iam esperi sukceson kaj feli\u0109on.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u0442\u044b\u043c\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["optimisme"], "en": ["optimism"], "nl": ["optimisme"], "pt": ["o(p)timismo"], "el": ["\u03b1\u03b9\u03c3\u03b9\u03bf\u03b4\u03bf\u03be\u03af\u03b1"], "de": ["Optimismus"], "sv": ["optimism"], "hu": ["der\u00fcl\u00e1t\u00e1s", "optimizmus"], "ru": ["\u043e\u043f\u0442\u0438\u043c\u0438\u0437\u043c"]}, "examples": [["e\u0109 en plej amaraj momentoj aperas optimismo", "Carlo Minnaja, Meritanta ne nur reeldonon (Joh\u00e1n Valano, Malmalice), Monato, jaro 2001a, numero 7a, p. 28a"], ["tro granda optimismo estas ofte nura egoismo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Doktrino, la\u016d kiu la mondo harmonias kaj estas a\u016d povas i\u011di plejeble bona.", "translations": {}, "examples": [["optimismo estas, diris Kandid, la obstinego asertadi, ke \u0109io estas bona, kiam oni malbone statas", null], ["Keynes elkreskis en bonhava medio karakterizata per optimismo kaj kredo ke la mondon povas \u015dan\u011di la intelekta elito", "Bo Sandelin, Makroekonomiko en la 20a jarcento, Monato, jaro 2001a, numero 9a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "optimism", "primary": true}, "karesnomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nomo intima, karesa, uzata por iu \u015datata.", "translations": {"fr": ["diminutif (petit nom)", "petit nom"], "nl": ["koosnaam"]}, "examples": [["per rusaj sufiksoj mi povas krei multajn karesnomojn de \u0109iu virina nomo ekzemple Rita, Rito\u0109ka, Ritusja, Ritusjka, Ritu\u015da", "Terur\u0109jo, Romantika\u0135oj, lernu.net, 2008-01-16"]], "subdefinitions": []}], "root": "nom", "primary": false}, "kirlilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato por kirli ovojn, kremon kaj tiel plu.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0438\u043a\u0441\u0435\u0440"], "fr": ["batteur (cuisine)", "fouet (cuisine)"], "nl": ["garde", "klopper"], "sv": ["visp"], "it": ["sbattitore (in cucina)"], "hu": ["habver\u0151", "kever\u0151(eszk\u00f6z)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kirl", "primary": false}, "soleno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grava solena ceremonio.", "translations": {"be": ["\u0443\u0440\u0430\u0447\u044b\u0441\u0442\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["solennit\u00e9"], "nl": ["plechtigheid"], "ru": ["\u0442\u043e\u0440\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"], "cs": ["slavnost"], "de": ["Fest"], "hu": ["\u00fcnnep"]}, "examples": [["edzi\u011da soleno", null]], "subdefinitions": []}], "root": "solen", "primary": false}, "koneksega": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri orientita grafeo) Tia, ke por ajnaj du verticoj de \u011di \u0109iam ekzistas vojo, kiu ilin ligas.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0438\u043b\u044c\u043d\u043e \u0441\u0432\u044f\u0437\u043d\u044b\u0439 (\u0433\u0440\u0430\u0444)"], "fr": ["(graphe) fortement connexe"], "en": ["strongly connected (graph)"], "fa": ["\u0642\u0648\u06cc-\u0647\u0645\u0628\u0646\u062f"], "de": ["stark zusammenh\u00e4ngend (-er Graph)"], "pl": ["(digraf) silnie sp\u00f3jny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "koneks", "primary": false}, "soleni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Solene plenumi, solene festi, solene honori.", "translations": {"hu": ["\u00fcnnepel"], "be": ["\u0443\u0440\u0430\u0447\u044b\u0441\u0442\u0430 \u0441\u044c\u0432\u044f\u0442\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["c\u00e9l\u00e9brer"], "de": ["feierlich begehen"], "ru": ["\u0442\u043e\u0440\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e \u043e\u0442\u043c\u0435\u0447\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0430\u0437\u0434\u043d\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["soleni la venon de iu", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "solen", "primary": false}, "solena": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pompa kaj gravigata per grandaj ceremonioj.", "translations": {"be": ["\u0443\u0440\u0430\u0447\u044b\u0441\u0442\u044b"], "fr": ["solennel"], "nl": ["plechtig"], "ru": ["\u0442\u043e\u0440\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["feierlich"], "sv": ["h\u00f6gtidlig"], "hu": ["\u00fcnnep\u00e9lyes"]}, "examples": [["solena procesio, a\u016ddienco", null], ["solena promeso", "Z"], ["solene deklari", null], ["animstato solena", null]], "subdefinitions": []}], "root": "solen", "primary": true}, "kelto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de keltlingva nacio.", "translations": {"be": ["\u043a\u0435\u043b\u044c\u0442"], "fr": ["Celte"], "en": ["Celt", "Kelt"], "nl": ["Kelt"], "ru": ["\u043a\u0435\u043b\u044c\u0442"], "de": ["Kelte"], "hu": ["kelta"], "es": ["celta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kelt", "primary": true}, "kelta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al keltoj, ilia historio kaj lingvoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0435\u043b\u044c\u0446\u043a\u0456"], "fr": ["celte (adj.)", "celtique (adj.)"], "en": ["celtic"], "nl": ["Keltisch"], "ru": ["\u043a\u0435\u043b\u044c\u0442\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["keltisch"], "hu": ["kelta"], "es": ["c\u00e9ltico"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kelt", "primary": false}, "merlu\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fi\u015do kun longa korpo, vivanta duonprofunde en maroj, \u015date man\u011data en pluraj landoj, genro el familio merlu\u0109edoj (Merluccius).", "translations": {"fr": ["merlu"], "de": ["Seehecht"], "it": ["merluzzo"], "bg": ["\u043c\u0435\u0440\u043b\u0443\u0437\u0430"], "hu": ["csacsihal", "tengeri csuka", "hekk"]}, "examples": [["la unuaj, kiuj ekdancis en la bolanta oleo, estis la malfeli\u0109aj merlu\u0109oj", "C. Collodi, trad. G. Croatini, La aventuroj de Pinokjo, 2002"], ["\u00abmerlu\u0109o je la e\u016dska maniero\u00bb", "-, E\u016drop-Unia Esperanto Kongreso..., bankedo, [2004?]"]], "subdefinitions": []}], "root": "merlu\u0109", "primary": true}, "telepatio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metapsikia fenomeno, konsistanta en senpera komuniki\u011do de du mensoj, je pli malpli granda distanco, per aliaj rimedoj ol la ordinaraj sensa\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u043b\u0435\u043f\u0430\u0442\u044b\u044f"], "en": ["telepathy"], "nl": ["telepathie"], "pt": ["telepatia"], "ru": ["\u0442\u0435\u043b\u0435\u043f\u0430\u0442\u0438\u044f"], "de": ["Telepathie"], "hu": ["gondolat\u00e1tvitel", "telep\u00e1tia"], "sk": ["telepatia"], "fa": ["\u062f\u0648\u0631\u0622\u06af\u0627\u0647\u06cc", "\u062a\u0650\u0644\u0647\u200c\u067e\u0627\u062a\u06cc"], "pl": ["telepatia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "telepati", "primary": true}, "altreliefo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Skulpta\u0135o, kies figuroj tre elstaras.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0440\u044d\u043b\u044c\u0435\u0444"], "en": ["high relief"], "nl": ["haut-reli\u00ebf"], "ru": ["\u0433\u043e\u0440\u0435\u043b\u044c\u0435\u0444"], "de": ["Hochrelief"], "it": ["altorilievo"], "hu": ["magasdomborm\u0171"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "relief", "primary": false}, "gnostikismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Filozofia kaj religia movado, kies doktrino estis nomata gnozo, kun pluraj skoloj en orienta mediteraneo (Turkujo, Sirio, Egiptujo...) precipe inter la 2a kaj 4a jarcentoj, ofte rigardata kiel herezo de kristanismo.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438\u0446\u0438\u0437\u043c"], "fr": ["gnosticisme"], "de": ["Gnostizismus"], "pt": ["gn\u00f3sticismo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gnostik", "primary": false}, "bildkarto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Po\u015dtkarto kies unu flanko prezentas bildon, kaj la alia estas destinita por adreso kaj mesa\u011do, cetere uzata kiel objekto de kolektado, memora\u0135o kaj tiel plu.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043a\u0440\u044b\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["carte postale illustr\u00e9e"], "en": ["postcard"], "nl": ["prentbriefkaart", "ansichtkaart"], "de": ["Ansichtskarte"], "tr": ["posta kart\u0131"], "hu": ["k\u00e9peslap"], "br": ["kartenn-bost skeudennaouet"], "pl": ["poczt\u00f3wka", "widok\u00f3wka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kart", "primary": false}, "hektika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karakterizata de grandaj alti\u011doj kaj malalti\u011doj de korpa varmeco, \u015dvitado, malforti\u011do.", "translations": {"fr": ["agit\u00e9 (sans repos)", "hectique"], "it": ["remittente (febbre)"]}, "examples": [["hektika febro", null], ["\u011di estas nur hektika ru\u011do sur viza\u011do", "Milito kontra\u016d salamandr, libro 3a, \u0109apitro 5a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Tro vigla, arda, malkvieta kvaza\u016d pro febro.", "translations": {}, "examples": [["tiuj grandaj birdoj simple ne movi\u011das hektike, sed \u0109iam nur trankvile kaj elegante", "Birke, La gruoj revenis!, BBBlogo, 2009-03-14."]], "subdefinitions": []}], "root": "hektik", "primary": true}, "gustumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Intence esplori, provi guston de io.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0431\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c \u043d\u0430 \u0432\u043a\u0443\u0441", "\u043e\u0442\u0432\u0435\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u0434\u0435\u0433\u0443\u0441\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["go\u00fbter (essayer une nourriture, prendre plaisir \u00e0)", "d\u00e9guster"], "nl": ["proeven"], "pt": ["provar (comida)", "saborear"], "de": ["kosten"], "es": ["saborear"], "hu": ["meg\u00edzlel"]}, "examples": [["gustumi man\u011don, vinon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) \u011cui a\u016d sperti ion.", "translations": {}, "examples": [["gustumi plezuron, maldol\u0109on", null], ["vi volis gustumi nobelecon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "gust", "primary": false}, "atributo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco, per kiu oni povas rekoni ion.", "translations": {"be": ["\u0430\u0442\u0440\u044b\u0431\u0443\u0442"], "fr": ["attribut"], "en": ["attribute"], "ru": ["\u0430\u0442\u0440\u0438\u0431\u0443\u0442"], "de": ["Attribut"], "hu": ["attrib\u00fatum"], "sk": ["atrib\u00fat"], "es": ["atributo"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esenca eco de objekto a\u016d fenomeno, sen kiu ili estus io alia.", "translations": {"de": ["charakteristisches Merkmal", "wesentliche Eigenschaft", "Attribut"]}, "examples": [["Kartezio agnoskis du atributojn: la etendon kiel atributon de la materio, kaj la pensadon kiel atributon de la animo", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Regule agordebla a\u016d konsultebla eco de komputada objekto en programo, operaciumo a\u016d en datumbanko; ekzemple la longo de \u011dia interna prezento; datumtipo, valoro (de variablo); longo, koloro, tiparo uzendaj por la ekstera prezento; la atingopermesoj de dosiero.", "translations": {}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Distingilo, insigno, emblemo de ia metio, korporacio, dio, uzata precipe en belartoj.", "translations": {"de": ["Wahrzeichen", "Sinnbild", "Insignie", "Symbol"]}, "examples": [["pesilo estas la atributo de la ju\u011dpovo", null], ["rado kaj globo estas atributoj de Fortuno", null]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "atribut", "primary": true}, "alpago": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, kion oni devas pagi plie ol la ordinara a\u016d konsentita prezo.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u043f\u043b\u0430\u0442\u0430"], "fr": ["paiement en suppl\u00e9ment"], "nl": ["bijbetaling"], "ru": ["\u0434\u043e\u043f\u043b\u0430\u0442\u0430"], "de": ["Mehrzahlung", "\u00dcberzahlung", "Zuzahlung", "zus\u00e4tzliche Zahlung"], "hu": ["fel\u00e1r", "t\u00f6bbletfizet\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pag", "primary": false}, "tuso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsano kiam oni devas tusi.", "translations": {"de": ["Husten"], "sv": ["hosta (subst.)"], "bg": ["\u043a\u0430\u0448\u043b\u0438\u0446\u0430"], "pl": ["kaszel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tus", "primary": false}, "honto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sento de hontanto.", "translations": {"be": ["\u0441\u043e\u0440\u0430\u043c"], "fr": ["honte"], "nl": ["schaamte", "schande"], "pt": ["vergonha"], "ru": ["\u0441\u0442\u044b\u0434", "\u0441\u0440\u0430\u043c"], "de": ["Scham"], "it": ["vergogna"], "hu": ["sz\u00e9gyen"], "es": ["verg\u00fcenza"], "br": ["mezh"], "sv": ["skam"], "pl": ["wstyd"]}, "examples": [["ru\u011di\u011di pro honto", "B"], ["kie timo, tie honto", "Proverbaro esperanta"], ["fari honton al iu", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Hontinda\u0135o.", "translations": {"de": ["Schande"]}, "examples": [["lia honto ne elvi\u015di\u011das", "La Malnova Testamento, Sentencoj 6:33"], ["li estas la honto de sia familio", null], ["mi ne transvivos tiun honton", null], ["tia malpureco estas ja honto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hont", "primary": false}, "esparto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fibro el la folioj de pluraj herboj, precipe de alfo, el kiu oni plektas objektojn.", "translations": {"fr": ["spart"], "it": ["sparto (pianta, fibra)"], "pt": ["esparto"]}, "examples": [["oni lavis \u011din trifoje per sapo kaj esparto", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "espart", "primary": true}, "malafabla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Montranta a\u016d esprimanta malbonvolon, malfavoran humoron.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0443\u0431\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0432\u0435\u0436\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u043b\u044e\u0431\u0435\u0437\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["malaimable", "pas aimable", "mal embouch\u00e9", "malcommode (pas aimable)"], "en": ["rude"], "nl": ["nors", "bars", "onvriendelijk", "nurks", "stuurs", "onaardig"], "de": ["unfreundlich", "m\u00fcrrisch"], "sk": ["nevrl\u00fd"], "es": ["rudo"]}, "examples": [["malafabla akcepto", null], ["rigardi malafable", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "afabl", "primary": false}, "anta\u016dkonsenti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Akcepti estontan sintenon, akordi\u011di pri venonta afero.", "translations": {"fr": ["s'accorder pour"], "nl": ["afspreken"]}, "examples": [["anta\u016dkonsentita dato", "A. L\u00f6wenstein, La \u015dtona urbo, FEL, 1999"]], "subdefinitions": []}], "root": "konsent", "primary": false}, "anta\u016denema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iniciatema, progresema.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0434\u0430\u0432\u044b"], "fr": ["progressiste", "dynamique (en p. de qn)"], "en": ["progresive", "forward-thinking"], "nl": ["progressief"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0434\u043e\u0432\u043e\u0439", "\u043f\u0440\u043e\u0433\u0440\u0435\u0441\u0441\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439"], "de": ["vorangehend", "vorantreibend", "voran"], "hu": ["halad\u00f3", "el\u0151remutat\u00f3", "t\u00f6rekv\u0151"], "pl": ["post\u0119powy", "pe\u0142en inicjatywy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anta\u016d", "primary": false}, "vortkrucenigmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Surpapera ludo, en kiu oni plenigas kradon per literoj, horizontale kaj vertikale skribante vortojn respondajn al difinoj.", "translations": {"fr": ["mot-crois\u00e9"], "en": ["crossword puzzle"], "nl": ["kruiswoordraadsel"], "de": ["Kreuzwortr\u00e4tsel"], "sv": ["korsord"], "pl": ["krzy\u017c\u00f3wka"], "hu": ["keresztrejtv\u00e9ny"]}, "examples": [["\u011dustan solvon de la vortkrucenigmo el la pasinta numero sendis Nora", "J. Tom\u00ed\u0161ek, okdirekta enigmo, Esperantisto slovaka, 2004-02"]], "subdefinitions": []}], "root": "enigm", "primary": false}, "lokalizilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ilo (aparato a\u016d organo) por lokalizi objekton per reflektitaj de \u011di sonaj a\u016d elektromagnetaj ondoj, a\u016d la\u016d \u011dia propra radiado.", "translations": {"ru": ["\u043b\u043e\u043a\u0430\u0442\u043e\u0440"], "fr": ["d\u00e9tecteur"], "de": ["Ortungsger\u00e4t"], "en": ["locator"], "pl": ["lokalizator"]}, "examples": [["La \u0109asaviadisto \u0109i-momente ne observis ekranon de la lokalizilo", "Vladimir Beekman. Noktaj aviadistoj. El la estona tradukis Jaan Ojalo. Redaktis Henrik Seppik. 1989."]], "subdefinitions": []}], "root": "lokaliz", "primary": false}, "halucina": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ka\u016dzita de halucino, simila al halucino.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0430\u043b\u043b\u044e\u0446\u0438\u043d\u0430\u0446\u0438\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0433\u0430\u043b\u043b\u044e\u0446\u0438\u043d\u0430\u0442\u043e\u0440\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["hallucinatoire", "hallucinant"], "nl": ["hallucinant"], "de": ["halluzinatorisch", "auf einer Sinnest\u00e4uschung beruhend", "wahrnehmungsgest\u00f6rt", "Wahn-"], "it": ["allucinatorio", "allucinante"], "hu": ["hallucin\u00e1l", "r\u00e9meket l\u00e1t", "betegesen k\u00e9pzel\u0151dik"]}, "examples": [["halucina teruro", null], ["halucina filmo", null], ["halucina parado de fantomoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "halucin", "primary": false}, "Pegazo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Flugilhava \u0109evalo, simbolo de la poezia fantazio.", "translations": {"fa": ["\u0627\u0633\u0628 \u0628\u0627\u0644\u062f\u0627\u0631", "\u067e\u06af\u0627\u0633\u0648\u0633"], "fr": ["P\u00e9gase"], "nl": ["Pegasus"], "pl": ["Pegaz"], "pt": ["P\u00e9gaso"], "it": ["Pegaso"], "es": ["Pegaso"]}, "examples": [["mi e\u0109 imagos, ke mi rajdas sur la \u0109evalo Pegazo", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 1a, \u0109apitro 29a, p. 220a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nord-hemisfera kvadratforma stelfiguro ( Pegasus).", "translations": {"fa": ["\u0627\u0633\u0628 \u0628\u0627\u0644\u062f\u0627\u0631 (\u0635\u0648\u0631\u062a \u0641\u0644\u06a9\u06cc)", "\u0641\u064e\u0631\u064e\u0633 \u0627\u0639\u0638\u0645"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Pegaz", "primary": true}, "stipendiulo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La formo \u00abstipendiato\u00bb estas pli preciza, \u0109ar el la logika vidpunkto kaj la mecenato (stipendianto), kaj la studento (stipendiato) egale rajtas nomi\u011di \u00abstipendiulo\u00bb. Anka\u016d internacie la formo \u00abstipendiato\u00bb estas pli bone apogita, kvankam la PIVoj preferas pa\u016dsa\u0135on de la franca boursier."], "primary definition": "stipendiato.", "translations": {"de": ["Stipendiat"], "hu": ["\u00f6szt\u00f6nd\u00edjas"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stipendi", "primary": false}, "halucino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Neda\u016dra frenezeco, en kiu oni perceptas ian sentuma\u0135on, sen ekstera a\u0135o kapabla \u011din produkti; senteraro.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043b\u044e\u0446\u044b\u043d\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["hallucination"], "nl": ["hallucinatie"], "pt": ["alucina\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0433\u0430\u043b\u043b\u044e\u0446\u0438\u043d\u0430\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Halluzination", "Sinnest\u00e4uschung", "Wahrnehmungsst\u00f6rung", "Wahnvorstellung", "krankhafte Einbildung"], "it": ["allucinazione"], "hu": ["hallucin\u00e1ci\u00f3", "\u00e9rz\u00e9kcsal\u00f3d\u00e1s", "r\u00e9ml\u00e1t\u00e1s", "beteges k\u00e9pzel\u0151d\u00e9s"], "pl": ["halucynacje", "zwidy", "omamy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "halucin", "primary": true}, "\u015dprucigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi ion \u015dpruci.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0431\u0440\u044b\u0437\u0433\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["asperger", "projeter (un liquide)", "pulv\u00e9riser (un liquide)"], "nl": ["sproeien"], "pt": ["jorrar"], "it": ["spruzzare"], "hu": ["fr\u00f6ccsent", "locsol", "fakaszt"]}, "examples": [["fontoj, \u015dprucigantaj akvon", "La Malnova Testamento, Sentencoj 8:24"], ["\u015dprucigu fajron kaj morton el viaj okuloj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dpruc", "primary": false}, "inciti\u011dema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Facile inciti\u011danta.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u0434\u0440\u0430\u0436\u043d\u044f\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["excitable", "irritable", "nerveux"], "hu": ["ingerl\u00e9keny"], "pt": ["irritadi\u00e7o"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0434\u0440\u0430\u0436\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["inciti\u011dema karaktero, humoro", null], ["malsa\u011dulo estas inciti\u011dema kaj memfidema", "La Malnova TestamentoSentencoj 14:16"], ["malsa\u011dulon mortigas la kolero, kaj sensenculon pereigas la inciti\u011demeco", "La Malnova TestamentoIjob 5:2"]], "subdefinitions": []}], "root": "incit", "primary": false}, "ombrostreko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Paralelaj strekoj por prezenti la ombrojn en la desegnoj kaj gravura\u0135oj.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0442\u0440\u0438\u0445\u043e\u0432\u043a\u0430"], "fr": ["hachure"], "en": ["hatching"], "nl": ["schaduw (in tekening)"], "hu": ["\u00e1rny\u00e9kol\u00f3 vonal", "sat\u00edroz\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "strek", "primary": false}, "mala\u016do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Logika ligilo kaj la duloka logika operacio kiu malveras se almena\u016d unu el \u011diaj argumentoj estas vera: x MALA\u016c y = NE (x A\u016c y) = (NE x) KAJ (NE y): \u011di do respondas al la komunlingva nek... nek....", "translations": {"ru": ["\u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u044f \u041d\u0415-\u0418\u041b\u0418"], "en": ["NOR operator", "Peirce function", "Nicod function", "antialternative"]}, "examples": [["mala\u016do estas speciale interesa tial, ke ajna Bulea funkcio estas esprimebla per tiu sola operacio", "Komputada Leksiko, mala\u016do"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016d", "primary": false}, "Nauro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato en la Mikronezio kun \u0109efa urbo Jareno. Respubliko Nauro. ISO-3166 kodo: NR.", "translations": {"de": ["Nauru"], "nl": ["Nauru"], "pl": ["Nauru", "Republika Nauru"], "bg": ["\u041d\u0430\u0443\u0440\u0443", "\u0420\u0435\u043f\u0443\u0431\u043b\u0438\u043a\u0430 \u041d\u0430\u0443\u0440\u0443"], "en": ["Nauru", "Republic of Nauru"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "naur", "primary": true}, "grumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Juna lakeo, precipe en hoteloj kaj kafejoj.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0443\u043c"], "fr": ["groom", "chasseur (groom)"], "en": ["groom", "stable boy", "stable lad", "servant", "page boy", "bellhop"], "nl": ["picollo", "hoteljongen"], "pt": ["trintan\u00e1rio", "groom"], "de": ["Page"], "hu": ["sz\u00e1llodainas", "liftes fi\u00fa", "boy", "kifut\u00f3fi\u00fa", "pikol\u00f3 (pinc\u00e9rfi\u00fa)", "pinc\u00e9rfi\u00fa", "pinc\u00e9rtanul\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grum", "primary": true}, "konservujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Skatolo, kesto, en kiu oni konservas ion", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0442\u0435\u0439\u043d\u0435\u0440", "\u043a\u043e\u043d\u0441\u0435\u0440\u0432\u043d\u0430\u044f \u0431\u0430\u043d\u043a\u0430"], "de": ["Beh\u00e4lter (zum Aufbewahren)", "Konservenbeh\u00e4lter", "Konservendose", "Konservenglas", "Schauglas"], "hu": ["konzerv(doboz)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konserv", "primary": false}, "trompi\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elrevi\u011do, seniluzii\u011do.", "translations": {"de": ["Entt\u00e4uschung"], "pl": ["oszustwo", "oszuka\u0144stwo", "szachrajstwo"], "hu": ["csal\u00f3d\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tromp", "primary": false}, "trompi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti trompita.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u043c\u0430\u043d\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f"], "hu": ["csal\u00f3dik"], "de": ["get\u00e4uscht werden"], "pl": ["da\u0107 si\u0119 oszuka\u0107", "pozwoli\u0107 si\u0119 oszuka\u0107", "da\u0107 si\u0119 podej\u015b\u0107", "pozwoli\u0107 si\u0119 podej\u015b\u0107", "da\u0107 si\u0119 oszachrai\u0107 (pot.)", "pozwoli\u0107 si\u0119 oszachrai\u0107 (pot.)", "da\u0107 si\u0119 ocygani\u0107 (pot.)", "pozwoli\u0107 si\u0119 ocygani\u0107 (pot.)", "da\u0107 si\u0119 oszwabi\u0107 (pot.)", "pozwoli\u0107 si\u0119 oszwabi\u0107 (pot.)", "da\u0107 si\u0119 wydyma\u0107 (pot. wulg.)", "pozwoli\u0107 si\u0119 wydyma\u0107 (pot. wulg.)"], "be": ["\u0430\u0448\u0443\u043a\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u043f\u0430\u0434\u043c\u0430\u043d\u0443\u0446\u0446\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["sich t\u00e4uschen", "sich irren"], "pl": ["oszuka\u0107 di\u0119", "oszachrai\u0107 si\u0119 (pot.)", "ocygani\u0107 si\u0119 (pot.)", "oszwabi\u0107 si\u0119 (pot.)"]}, "examples": [["balda\u016d ni vidis, ke ni trompi\u011dis", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 40"]], "subdefinitions": []}], "root": "tromp", "primary": false}, "fotogravuri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Produkti per fotografa procedo gravuritajn kli\u015dojn.", "translations": {"pt": ["fotogravar", "fazer fotogravura"], "hu": ["fotograv\u00far\u00e1t k\u00e9sz\u00edt", "heliograv\u00far\u00e1t k\u00e9sz\u00edt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fotogravur", "primary": true}, "Okcidenta Kongo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la centra Afriko kun \u0109efurbo Brazavilo. Teritorio de Respubliko Kongo. ISO-3166 kodo: CG. \u011ci limas kun Angolo, Centr-Afriko, Gabono, Kameruno, Kongo Kin\u015dasa kaj Atlantiko.", "translations": {"de": ["Republik Kongo"], "bg": ["\u0420\u0435\u043f\u0443\u0431\u043b\u0438\u043a\u0430 \u041a\u043e\u043d\u0433\u043e"], "en": ["Republic of the Congo"], "pl": ["Kongo", "Republika Konga"], "hu": ["Kong\u00f3i K\u00f6zt\u00e1rsas\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Kong", "primary": false}, "dornejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dornarbetaro. ( vepro )", "translations": {"fr": ["\u00e9pinaie"], "nl": ["doornbos", "braambos"], "ca": ["esbarzer", "bardissa", "romeguera"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dorn", "primary": false}, "fotogravuro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ilustra\u0135o produktita per fotogravurado.", "translations": {"ru": ["\u0444\u043e\u0442\u043e\u0444\u0438\u043b\u044c\u043c\u043e\u043f\u0435\u0447\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["photogravure"], "nl": ["fotogravure"], "pt": ["fotogravura"], "hu": ["fotograv\u00fara", "heliograv\u00fara"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fotogravur", "primary": false}, "aneksi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Aldoni al regno fremdan teritorion.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u044d\u043a\u0441\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0445\u0430\u043f\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["joindre", "annexer"], "en": ["annex"], "nl": ["toevoegen"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0441\u043e\u0435\u0434\u0438\u043d\u044f\u0442\u044c"], "de": ["beilegen", "anh\u00e4ngen"], "it": ["aggiungere"], "sv": ["inf\u00f6rliva", "annektera"], "sk": ["anektova\u0165"], "fa": ["\u062a\u0635\u0631\u0641 \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0627\u0634\u063a\u0627\u0644 \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u062a\u0633\u062e\u06cc\u0631 \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "es": ["anexar"]}, "examples": [["la venkinta Germanujo aneksis tiun departementon", "Kiel akvo de l' rivero, 1:1"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Aligi ion malpli gravan kaj ne\u0109efan al io \u0109efa kaj pli grava.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u043b\u0443\u0447\u0430\u0446\u044c", "\u0434\u0430\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fa": ["\u0636\u0645\u06cc\u0645\u0647 \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0645\u0646\u0636\u0645 \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0627\u0644\u062d\u0627\u0642 \u06a9\u0631\u062f\u0646"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aneks", "primary": true}, "orelstrigo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio el la familio strigedoj (Asio otus), kun orelaspektaj plumtufoj.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0448\u0430\u0441\u0442\u0430\u044f \u0441\u043e\u0432\u0430"], "fr": ["hibou moyen duc", "hibou \u00e0 aigrettes longues"], "en": ["long-eared owl"], "nl": ["ransuil"], "de": ["Waldohreule"], "hu": ["erdei f\u00fclesbagoly"], "br": ["penn-kazh", "toud (evn>"], "pl": ["uszatka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "strig", "primary": false}, "satelito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mal\u0109efa dependa planedo rondiranta \u0109irka\u016d alia \u0109efa planedo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043f\u0443\u0442\u043d\u0438\u043a"], "en": ["satellite"], "nl": ["satelliet"], "be": ["\u0441\u043f\u0430\u0434\u0430\u0440\u043e\u0436\u043d\u0456\u043a", "\u0441\u0430\u0442\u044d\u043b\u0456\u0442"], "de": ["Trabant", "Satellit"], "it": ["satellite"], "hu": ["m\u0171hold"], "es": ["sat\u00e9lite"], "zh": ["\u536b\u661f", "tr. \u885b\u661f [w\u00e8ix\u012bng]"], "pl": ["sztuczny satelita"]}, "examples": [["la luno estas satelito de la tero", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Fihelpanto tute dependanta de iu; nedisi\u011da fikunulo, al kiu oni komisias la krimajn a\u016d malnoblajn taskojn.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0445\u0432\u043e\u0441\u0442\u0435\u043d\u044c", "\u0441\u0430\u0442\u0435\u043b\u043b\u0438\u0442"], "hu": ["cimbora"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "= Sputniko.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043f\u0443\u0442\u043d\u0438\u043a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "satelit", "primary": true}, "eterna ne\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne\u011da kovro, kiu en malvarma loko restas tra \u0109iuj sezonoj, neniam akvi\u011dante.", "translations": {"fa": ["\u0628\u0631\u0641 \u0647\u0645\u06cc\u0634\u06af\u06cc"], "fr": ["neiges \u00e9ternelles"], "nl": ["eeuwige sneeuw"], "it": ["nevi eterne"]}, "examples": [["la hirundo levi\u011dis alte en la aeron, trans arbarojn kaj lagojn, alte trans la grandajn montojn, sur kiuj ku\u015das eterna ne\u011do", "Fabeloj, volumo 1, Elinjo-fingreto"], ["ili pasigos la nokton en Schwarzegg, montodometo, kiun la Alpa klubo konstruigis, meze de eternaj ne\u011doj, por ke la turistoj \u011din utiligu kiel rifu\u011dejon", "Henri Vallienne, \u0108u li?, 1908"], ["la plej interesaj vidinda\u0135oj estas gla\u0109eroj, fjordoj kaj altaj montaroj kun \u0109iama ne\u011do", "H. St\u00fccke, trad. C. Pinardon, \u0108irka\u016d la Mondo per Biciklo, 2008"]], "subdefinitions": []}], "root": "ne\u011d", "primary": false}, "muslio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Man\u011da\u0135o konsistanta el cerealoj, sekigitaj fruktoj, nuksoj, man\u011data ofte kun lakto, jahurto a\u016d suko.", "translations": {"be": ["\u043c\u044e\u0441\u044c\u043b\u0456"], "fr": ["muesli"], "en": ["muesli"], "nl": ["m\u00fcsli"], "ru": ["\u043c\u044e\u0441\u043b\u0438"], "de": ["M\u00fcesli", "M\u00fcsli"], "hu": ["m\u00fczli"], "pl": ["muesli"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "musli", "primary": true}, "endoterma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karakterizanta \u0125emian reakcion, \u0109e kiu la varmo estas konsumata. Kp. ekzoterma.", "translations": {"be": ["\u044d\u043d\u0434\u0430\u0442\u044d\u0440\u043c\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["endotherme"], "pt": ["endot\u00e9rmico"], "ru": ["\u044d\u043d\u0434\u043e\u0442\u0435\u0440\u043c\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u043f\u043e\u0433\u043b\u043e\u0449\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439 \u0442\u0435\u043f\u043b\u043e\u0442\u0443"], "de": ["endotherm", "endothermisch", "unter W\u00e4rmezufuhr", "W\u00e4rme bindend [evitu]", "W\u00e4rme verbrauchend [evitu]"], "pl": ["endotermiczny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "endoterm", "primary": true}, "intermiksi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Senorde, konfuze miksi.", "translations": {"be": ["\u0431\u043b\u044b\u0442\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["m\u00e9langer (confondre)"], "nl": ["verwarren"], "br": ["kemmeska\u00f1"], "ru": ["\u0441\u043c\u0435\u0448\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u043f\u0443\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043f\u0443\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0443\u0442\u0430\u0442\u044c"], "de": ["vertauschen"], "hu": ["\u00f6sszekever", "elkever", "elcser\u00e9l"]}, "examples": [["oni ne devas intermiksi la amba\u016d vortojn", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "miks", "primary": false}, "urtikacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Urticaceae).", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0430\u043f\u0438\u0432\u043d\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["urticac\u00e9es"], "nl": ["brandnetelfamilie"], "pt": ["urtic\u00e1ceas"], "de": ["Brennnesselgew\u00e4chse"], "it": ["urticacee"], "hu": ["csal\u00e1nf\u00e9l\u00e9k"], "fi": ["nokkoskasvit"], "es": ["urtic\u00e1ceas"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "urtikac", "primary": true}, "sufragano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Episkopo dependanta de \u0109efepiskopo.", "translations": {"be": ["\u0432\u0456\u043a\u0430\u0440\u043d\u044b \u0431\u0456\u0441\u043a\u0443\u043f"], "fr": ["suffragant"], "nl": ["suffragaan"], "ru": ["\u0432\u0438\u043a\u0430\u0440\u043d\u044b\u0439 \u0435\u043f\u0438\u0441\u043a\u043e\u043f"], "de": ["Suffragan", "Suffraganbischof"], "pl": ["sufragan"], "hu": ["megy\u00e9sp\u00fcsp\u00f6k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sufragan", "primary": true}, "ekspedicio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro da soldatoj a\u016d \u015dipoj, senditaj por porti militon en iun malproksiman landon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0445\u043e\u0434", "\u0432\u043e\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f \u044d\u043a\u0441\u043f\u0435\u0434\u0438\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["exp\u00e9dition (mil., sci.)"], "en": ["expedition"], "pt": ["expedi\u00e7\u00e3o"], "be": ["\u044d\u043a\u0441\u043f\u044d\u0434\u044b\u0446\u044b\u044f", "\u043f\u0430\u0445\u043e\u0434 (\u0432\u0430\u0439\u0441\u043a\u043e\u0432\u044b)"], "de": ["Abordnung", "Entsendungstruppe", "Truppenentsendung", "Expedition [ark]"], "hu": ["exped\u00edci\u00f3"], "pl": ["ekspedycja", "wyprawa"], "es": ["expedici\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aro da homoj a\u016d \u015dipoj senditaj por esplori malproksiman regionon por komerca a\u016d scienca celo.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0441\u043f\u044d\u0434\u044b\u0446\u044b\u044f", "\u043f\u0430\u0434\u0430\u0440\u043e\u0436\u0436\u0430"], "de": ["Forschungstruppe", "Entdeckertruppe", "Expedition"], "pt": ["expedi\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u044d\u043a\u0441\u043f\u0435\u0434\u0438\u0446\u0438\u044f", "\u043f\u0443\u0442\u0435\u0448\u0435\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435"]}, "examples": [["ekspedicio al la norda poluso", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ekspedici", "primary": true}, "fadenfasko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longa fadeno plurfoje refaldita.", "translations": {"fr": ["\u00e9cheveau"], "en": ["hank", "skein"], "hu": ["motring"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fask", "primary": false}, "lobiado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Agado de grupo, kiu insiste prezentas siajn rekomendojn al a\u016dtoritatoj.", "translations": {"ru": ["\u043b\u043e\u0431\u0431\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["lobbying"], "en": ["lobbying"], "nl": ["lobbyen (nw.)"], "pl": ["lobowanie"], "he": ["\u05e9\u05d9\u05d3\u05d5\u05dc"]}, "examples": [["per lobiado \u0109e la Socialisma Partio", "Hektor Alos i Font, Nur etaj esperoj pri balda\u016da solvo, Monato, jaro 2002a, numero 8a, p. 11a"]], "subdefinitions": []}], "root": "lobi", "primary": false}, "alergia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al alergio.", "translations": {"ru": ["\u0430\u043b\u043b\u0435\u0440\u0433\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["allergique"], "de": ["allergisch"], "en": ["allergic"]}, "examples": [["alergia konjunktivito", "A. Garc\u00eda Acosta, Nova terapio..., Radio Sancti Sp\u00edritus, 2006-06-05"]], "subdefinitions": []}], "root": "alergi", "primary": false}, "kopirajto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["auteursrecht"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rajt", "primary": false}, "furioza": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pasie, freneze, senbride kolera.", "translations": {"be": ["\u043b\u044e\u0442\u044b", "\u0440\u0430\u0437\u044c\u044e\u0448\u0430\u043d\u044b", "\u0430\u043f\u0430\u043d\u0442\u0430\u043d\u044b", "\u0448\u0430\u043b\u0451\u043d\u044b", "\u0430\u0448\u0430\u043b\u0435\u043b\u044b", "\u0431\u0443\u044f\u043d\u044b"], "fr": ["furieux", "en furie", "d\u00e9cha\u00een\u00e9 (furieux)", "enrag\u00e9 (furieux)"], "en": ["furious", "raging"], "nl": ["razend"], "pt": ["furioso", "raivoso", "fulo", "irado"], "ru": ["\u043d\u0435\u0438\u0441\u0442\u043e\u0432\u044b\u0439", "\u044f\u0440\u043e\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u0440\u0430\u0437\u044a\u044f\u0440\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0431\u0435\u0448\u0435\u043d\u044b\u0439", "\u0431\u0443\u0439\u043d\u044b\u0439"], "de": ["rasend"], "hu": ["\u0151rj\u00f6ng\u0151"], "es": ["furioso"], "lat": ["rabidus, a, um (rabies)"], "pl": ["w\u015bciek\u0142y", "rozjuszony", "zapami\u0119ta\u0142y", "szalony"]}, "examples": [["furioza homo, hundo, ago", null]], "subdefinitions": []}], "root": "furioz", "primary": true}, "hamburgero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sandvi\u0109o el ronda, mola, dol\u0109a paneto a\u016d bulko, ordinare entenanta bovviandon kaj spicojn.", "translations": {"fr": ["hamburger"], "pt": ["hamb\u00farguer"], "de": ["Hamburger"], "tr": ["hamburger"], "it": ["hamburger"], "pl": ["hamburger"]}, "examples": [["la plej multaj okcidentanoj vere ne volus scii kion la nutra\u0135industrio metas en iliaj hamburgerojn", "G. van Wilgen, Re: Xmas in thailand, soc.culture.thai, 2000-12-10"]], "subdefinitions": []}], "root": "hamburger", "primary": true}, "alergio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsano, ka\u016dzita de forta reago de la imunsistemo kontra\u016d substancoj, kiuj normale estas sendan\u011deraj, ekzemple man\u011da\u0135oj, poleno, polvo ks.", "translations": {"ru": ["\u0430\u043b\u043b\u0435\u0440\u0433\u0438\u044f"], "fr": ["allergie"], "de": ["Allergie"], "en": ["allergy"]}, "examples": [["oni kalkulas, ke 10% de la monda lo\u011dantaro suferas de iu speco de alergio", "H. Schicke, Alergio kaj astmo, naturkuracado.info, 2005"]], "subdefinitions": []}], "root": "alergi", "primary": true}, "furiozi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti furioza.", "translations": {"be": ["\u0448\u0430\u043b\u0435\u0446\u044c"], "fr": ["\u00eatre furieux", "\u00eatre d\u00e9cha\u00een\u00e9", "\u00eatre enrag\u00e9", "faire rage"], "en": ["be furious", "rage"], "ru": ["\u043d\u0435\u0438\u0441\u0442\u043e\u0432\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0431\u044b\u0442\u044c \u0432 \u044f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0438"], "de": ["rasen"], "hu": ["\u0151rj\u00f6ng"], "es": ["estar furioso"], "pl": ["w\u015bcieka\u0107 si\u0119", "szale\u0107", "wpada\u0107 w sza\u0142", "wpada\u0107 we w\u015bciek\u0142o\u015b\u0107", "wpada\u0107 w furi\u0119"]}, "examples": [["la komercisto furiozis", null], ["la ventego, la batalo, la persekutoj furiozas", null]], "subdefinitions": []}], "root": "furioz", "primary": false}, "Frisio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frisujo.", "translations": {"be": ["\u0424\u0440\u044b\u0437\u0456\u044f"], "fr": ["Frise"], "en": ["Frisia"], "nl": ["Friesland"], "pt": ["Fr\u00edsia"], "ru": ["\u0424\u0440\u0438\u0437\u0438\u044f"], "de": ["Friesland"], "it": ["Frisia"], "da": ["Frisland"], "es": ["Frisia"], "cs": ["Fr\u00edzsko"], "pl": ["Fryzja"]}, "examples": [["la menciitaj bulgaraj verkistoj (kaj la verkoj el Latvio, Islando, Frisio kaj Katalunio) estas tute nekonataj al mi, kaj mi kura\u011das aserti ke anka\u016d al la plej multaj aliaj Esperanto-parolantoj", "Markus ZIKOSEK: Informado sen mitoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "Frisi", "primary": true}, "sferdisko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0448\u0430\u0440\u0430\u0432\u044b \u043f\u043b\u0430\u0441\u0442"], "fr": ["segment sph\u00e9rique \u00e0 deux bases"], "en": ["spherical layer"], "ru": ["\u0448\u0430\u0440\u043e\u0432\u043e\u0439 \u0441\u043b\u043e\u0439"], "de": ["Kugelschicht"], "pl": ["warstwa kuli"], "hu": ["g\u00f6mbr\u00e9teg"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "disk", "primary": false}, "prova": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prezentanta provon, rilata al provo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u043e\u0431\u043d\u044b", "\u0441\u043f\u0440\u043e\u0431\u043d\u044b", "\u0442\u044d\u0441\u0442\u0430\u0432\u044b", "\u0432\u044b\u043f\u0440\u0430\u0431\u0430\u0432\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["d'essai", "d'\u00e9preuve", "\u00e9prouvant"], "hu": ["k\u00eds\u00e9rleti", "pr\u00f3ba-"], "pl": ["pr\u00f3bny", "sprawdzaj\u0105cy", "testowy"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0431\u043d\u044b\u0439", "\u0442\u0435\u0441\u0442\u043e\u0432\u044b\u0439", "\u0438\u0441\u043f\u044b\u0442\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["al kelkaj ne-Esperantaj gazetoj ni faris sciigon pri nia afero nur kiel provan balonon", "Originala Verka, \u00a7 III-8"], ["inter la hiera\u016d kaj hodia\u016d staris tiu prova mateno", "Marta"], ["Nupta jam donis tro multe da pruvoj pri absoluta fideleco en provaj cirkonstancoj", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 8a"], ["\u015di prenis la anasidon prove", "Fabeloj, volumo 2, malbela anasido"]], "subdefinitions": []}], "root": "prov", "primary": false}, "provi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Apliki objekton al \u011dia destino, por kontroli, \u0109u \u011di ta\u016dgas, \u0109u \u011di pla\u0109as.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0431\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["essayer", "\u00e9prouver (mettre \u00e0 l'\u00e9preuve)", "mettre \u00e0 l'\u00e9preuve", "t\u00e2cher", "tester", "tenter (essayer)", "tenter (mettre \u00e0 l'\u00e9preuve)"], "en": ["attempt"], "nl": ["proberen", "passen", "aanpassen"], "pt": ["provar", "experimentar", "ensaiar"], "be": ["\u0441\u043f\u0440\u0430\u0431\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043a\u0430\u0448\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c (man\u011da\u0135ojn)"], "de": ["probieren"], "hu": ["kipr\u00f3b\u00e1l", "megpr\u00f3b\u00e1l", "pr\u00f3b\u00e1ra tesz", "tesztel", "megk\u00eds\u00e9rel"], "es": ["probar"], "cs": ["zkusit"], "pl": ["pr\u00f3bowa\u0107", "wypr\u00f3bowywa\u0107"]}, "examples": [["provi instrumenton, ma\u015dinon, ponton, \u0109apelon, medikamenton sur malsanulo", null], ["provi vinon", "Plena Vortaro de Esperanto"], ["nepre provu iom da \u00absampa\u00bb: \u011di estas bongustega, nuksgusta kaj nutrori\u0109a", "Montejo 2000-3 (1)"], ["siatempe mi anka\u016d iafoje provis cigaron", "Urd Hadda murdita!, p. 14"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: \u0108ar oron oni kutimis provi per fandado, fajro rolas oftan rolon en la rilatantaj metaforoj."], "primary definition": "(transitiva) Elmeti al pritaksado de la valoro.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043f\u0440\u0430\u0431\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c"], "nl": ["beproeven", "testen", "uittesten", "proberen"], "pl": ["pr\u00f3bowa\u0107", "sprawdza\u0107", "poddawa\u0107 pr\u00f3bie"], "ru": ["\u0438\u0441\u043f\u044b\u0442\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elmeti substancon al eksperimento, por kontroli \u011dian valoron.", "translations": {}, "examples": [["provi ar\u011denton, oron", null], ["fajro provas la oron", "Proverbaro esperanta"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Kontroli la valoron de io.", "translations": {}, "examples": [["la fajro mem provos \u0109ies labora\u0135on, kia \u011di estas", "La Nova Testamento, I. Korintanoj 3:13"], ["provi sian \u015dancon , provi sian feli\u0109on", "Fabeloj, volumo 1, vojkamarado"], ["ni prenos la armilojn kaj provos niajn fortojn, nian kura\u011don", "Plena Vortaro de Esperanto"], ["afero, kiu plej forte provas lian sagacon", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 20a"], ["oni batas la oron por provi \u011dian valoron", "Proverbaro esperanta"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Elmeti iun al severa esplorado de liaj konoj, kapabloj, fido, fideleco, obeemo kaj tiel plu.", "translations": {}, "examples": [["ili provis la Eternulon, dirante: \u0108u la Eternulo estas inter ni, a\u016d ne?", "La Malnova Testamento, Eliro 17:7"], ["mi vin provu, \u0109u vi en \u0109io estas obeemaj", "La Nova Testamento, II. Korintanoj 2:9"], ["alvenis la Fariseoj, kaj komencis diskuti kun li, ser\u0109ante \u0109e li signon el la \u0109ielo, por provi lin", "La Nova Testamento, S. Marko 8:11"], ["tion ili diris, provante lin, por povi lin akuzi pri io", "La Nova Testamento, S. Johano 8:6"], ["vi provis tiujn, kiuj nomas sin apostoloj kaj ne estas tiaj, kaj trovis ilin malveraj", "La Nova Testamento, Apokalipso 2:2"], ["- Ni provis vin, - da\u016drigis Voland, - neniam ion petu! neniam kaj nenion", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 24a"], ["tiuj anka\u016d estu unue provitaj, poste ili servu kiel diakonoj, se ili estos neripro\u0109eblaj", "La Nova Testamento, I. Timoteo 3:10"], ["obstine pa\u015das, provita, hardita, al cel' unufojon signita", "Zamenhof, la vojo"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Peni fari ion malgra\u016d necerta sukceso, ekz-e pro tio, ke oni anta\u016de neniam \u011din faris \u011disfine.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0440\u0430\u0431\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u0430\u0431\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "nl": ["proberen"], "pl": ["pr\u00f3bowa\u0107", "sprawdza\u0107", "usi\u0142owa\u0107"], "es": ["intentar"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0431\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u044b\u0442\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["David zonis supre de siaj vestoj, kaj provis iri, \u0109ar li ne kutimis", "La Malnova Testamento, I. Samuel 17:39"], ["mi provos paroli al la re\u011do", "La Malnova Testamento, II. Samuel 14:15"], ["Luka Luki\u0109 provas ekfumi", "La Revizo, akto 4a, sceno 5a"], ["li provis mallevi la piedon malsupren, sed \u015di ektimigite kriis", "Metropoliteno, \u0109apitro 1a"], ["Zoja provas nerimarkeble tragliti la pordon, sed Vitalij kaptas \u015din je la mano", "Metropoliteno, \u0109apitro 7a"], ["mi provu ne movi la kapon", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 2a"], ["mi provos ne fu\u015di \u011din alifoje", "Gerda malaperis, \u0109apitro 16a"]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["\u0109iu provas , kion li povas", "Proverbaro esperanta"], ["en sia migrado li provis preska\u016d \u0109iujn metiojn", "B"], ["provi e\u0109 la neeblon", null], ["provi vojon , artifikon , regulon , rimedon", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 19a"], ["li provis trian redakcion, kiu tamen rezultis e\u0109 pli malbona ol la du unuaj", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 11a"]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["\u00abNun mi provos!\u00bb, diris la tria", "Fabeloj, volumo 3, \u015dtono de la sa\u011duloj"], ["\u00abNi provos\u00bb, respondis trankvile la princo", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 20a"]]}]}], "root": "prov", "primary": true}, "provo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago provi, stato de io a\u016d iu provata.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0440\u043e\u0431\u0430", "\u0432\u044b\u043f\u0440\u0430\u0431\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0442\u044d\u0441\u0442", "\u043f\u0440\u0430\u0432\u0435\u0440\u043a\u0430"], "fr": ["essai", "\u00e9preuve (essai)", "\u00e9preuve (exp\u00e9rience \u00e9prouvante)", "exp\u00e9rience", "test", "tentation (\u00e9preuve)", "tentative"], "nl": ["poging", "proef", "test"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0431\u0430", "\u0438\u0441\u043f\u044b\u0442\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u0440\u043e\u0432\u0435\u0440\u043a\u0430", "\u0442\u0435\u0441\u0442", "\u043f\u043e\u043f\u044b\u0442\u043a\u0430"], "de": ["Probe", "Versuch", "Test"], "pl": ["pr\u00f3ba", "sprawdzenia", "usi\u0142owanie"], "hu": ["pr\u00f3ba", "pr\u00f3b\u00e1lkoz\u00e1s", "k\u00eds\u00e9rlet", "vizsg\u00e1lat", "teszt"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(provi )", "translations": {}, "examples": [["elmeti aparaton al provo", "Plena Vortaro de Esperanto"], ["oni povis fari nur du provojn de tiu dramo anta\u016d \u011dia prezentado", null], ["vi havis provon de lia mastrumado en Malsupra Egipto", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 11a"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(provi , )", "translations": {}, "examples": [["nia lingvo eltenis la provon dum 25 jaroj", "Z"], ["memoru, kion faris , la grandajn provojn, kiujn vidis viaj okuloj, kaj la signojn kaj la miraklojn", "La Malnova Testamento, Readmono 7:19"], ["la fajra provo, tra kiu Dio lin irigis", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 7a"], ["al amiko nova ne fidu sen provo", "Proverbaro esperanta"], ["faru, mi petas, provon kun viaj servantoj dum dek tagoj", "La Malnova Testamento, Daniel 1:12"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(provi )", "translations": {}, "examples": [["nenia peno nek provo donos lakton de bovo", "Proverbaro esperanta"], ["estis grandega multo da diversaj provoj krei artan lingvon internacian", "Esenco kaj Estonte"], ["kabinetaj provoj, kiuj ne alportas al senkondi\u0109an utilon", "Originala Verka, \u00a7 I-1"], ["provo senfrukta , malprospera , vana", "Marta"]]}]}], "root": "prov", "primary": false}, "bulgaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de la \u0109efa etno de Bulgarujo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u045e\u0433\u0430\u0440\u044b\u043d"], "fr": ["bulgare"], "bg": ["\u0431\u044a\u043b\u0433\u0430\u0440\u0438\u043d"], "pt": ["b\u00falgaro"], "ru": ["\u0431\u043e\u043b\u0433\u0430\u0440\u0438\u043d"], "de": ["Bulgare"], "hu": ["bolg\u00e1r", "bulg\u00e1r"], "sk": ["Bulhar"], "en": ["Bulgarian"], "es": ["b\u00falgaro"], "pl": ["Bu\u0142gar"]}, "examples": [["la bulgaroj estas sudslava etno", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: \u011cenerale rekomendindas uzi la pli precizan vorton, kiel \u00abprabulgaro\u00bb a\u016d \u00abtjurkobulgaro\u00bb; sed tio ne \u0109iam eblas, ekz-e kiam oni priskribas la iompostioman asimiladon de la tjurkobulgaroj kaj slavoj en la Danuba Bulgarujo."], "primary definition": "Prabulgaro.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0443\u043b\u0433\u0430\u0440"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bulgar", "primary": true}, "Tokio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108efurbo kaj plej granda urbo de Japanujo. La origina nomo estis Edo. Tokio signifas orienta \u0109efurbo kaj iam oficiale anstata\u016dis la nomon.", "translations": {"be": ["\u0422\u043e\u043a\u0456\u0451"], "fr": ["Tokyo"], "nl": ["Tokio"], "pt": ["T\u00f3quio"], "ru": ["\u0422\u043e\u043a\u0438\u043e"], "de": ["Tokio"], "hu": ["Toki\u00f3"], "fa": ["\u062a\u0648\u06a9\u06cc\u0648"], "pl": ["Tokio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Toki", "primary": true}, "Vitruvio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arkitekto romia el la unua jarcento, verkinto de siafaka traktato.", "translations": {"be": ["\u0412\u0456\u0442\u0440\u0443\u0432\u0456\u0439"], "fr": ["Vitruve"], "pt": ["Vitr\u00favio"], "ru": ["\u0412\u0438\u0442\u0440\u0443\u0432\u0438\u0439"], "de": ["Vitruvius"], "it": ["Vitruvio"], "hu": ["Vitruvius"], "fa": ["\u0648\u06cc\u062a\u0631\u0648\u0648\u06cc\u0648\u0633"], "lat": ["Vitruvius Polio", "Vitruvius Pollio"], "sv": ["Vitruvius"]}, "examples": [["pere de Vitruvio ni jam estas bone informitaj kiel aspektis malnovromana domo", "Interesa arkeologio, p. 29a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Vitruvi", "primary": true}, "bulgara": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta al bulgaroj, a\u016d ilia etno kaj lando.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u043b\u0433\u0430\u0440\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["bulgare"], "pt": ["b\u00falgaro"], "be": ["\u0431\u0430\u045e\u0433\u0430\u0440\u0441\u043a\u0456"], "de": ["bulgarisch"], "hu": ["bolg\u00e1r"], "sk": ["bulharsk\u00fd"], "es": ["b\u00falgaro"], "pl": ["bu\u0142garski"]}, "examples": [["la malnova bulgara lingvo estis unu el la \u0109efaj fontoj de Slavono", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta al la prabulgaroj a\u016d ilia etno kaj lando.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0443\u043b\u0433\u0430\u0440\u0441\u043a\u0438\u0439"]}, "examples": [["en la familio de la tjurkaj lingvoj al la bulgara grupo oni alkalkulas la prabulgaran kaj la \u0109uva\u015dan lingvojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bulgar", "primary": false}, "elektrometro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato, uzanta la elektrostatikajn fortojn por detekti elektrajn \u015dargojn kaj mezuri diferencojn de potencialo.", "translations": {"be": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u043e\u043c\u044d\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["\u00e9lectrom\u00e8tre"], "pt": ["eletr\u00f4metro"], "ru": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u043e\u043c\u0435\u0442\u0440"], "de": ["Elektrometer"], "es": ["electr\u00f3metro"], "hu": ["elektrom\u00e9ter"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "elektrometr", "primary": true}, "kvinteto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Muzika verko por kvin instrumentoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0432\u0456\u043d\u0442\u044d\u0442"], "fr": ["quintette"], "en": ["quintet"], "nl": ["kwintet"], "pt": ["quinteto (m\u00fas.)"], "ru": ["\u043a\u0432\u0438\u043d\u0442\u0435\u0442"], "ca": ["quintet"], "de": ["Quintett"], "hu": ["kvintett"], "es": ["quinteto"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Personoj, kiuj ludas tian verkon.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kvintet", "primary": true}, "eskuzi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pl": ["t\u0142umaczy\u0107 (kogo\u015b z czego\u015b)", "usprawiedliwia\u0107"], "pt": ["desculpar-se"]}, "examples": [["li nur nun rimarkas sian \u00aberaron\u00bb, kaj kiel eble plej humile sin eskuzis", "Milo\u015d Luka\u015d, Lerteco sor\u0109on ne bezonas, Nica Literatura Revuo, 1960-05 \u011dis 06, numero 5/5, p. 177a-179a"]], "subdefinitions": []}], "root": "eskuz", "primary": true}, "slojdo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metia manlaboro, enkondukita en multaj lernejoj kun la celo \u011denerale eduki la personecon de lernantoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0446\u0430 (\u043f\u0440\u0430\u0434\u043c\u0435\u0442 \u0443 \u0448\u043a\u043e\u043b\u0435)"], "en": ["sloyd"], "nl": ["sl\u00f6jd", "handenarbeid"], "ru": ["\u0442\u0440\u0443\u0434 (\u0448\u043a\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u043f\u0440\u0435\u0434\u043c\u0435\u0442)"], "de": ["Werken"], "sv": ["sl\u00f6jd"], "hu": ["politechnika (iskolai)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "slojd", "primary": true}, "eskuzo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pl": ["wyt\u0142umaczenie", "usprawiedliwienie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "eskuz", "primary": false}, "seksumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plenumi seksajn agojn.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043d\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f \u0441\u0435\u043a\u0441\u043e\u043c"], "it": ["fare sesso"], "pl": ["uprawia\u0107 seks", "kocha\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["levu la manon kiu seksumas du fojojn semajne", "L. Beaucaire: Kruko kaj Baniko el Bervalo. TK, 1974"], ["mi nek fumas nek drinkas nek seksumas!", "H. Schicke, Longa kaj sana vivo. Monato"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "sekskuni\u011di", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "seks", "primary": false}, "maleviti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kontra\u016dstari, kontra\u016diri, spiti.", "translations": {"fa": ["\u0631\u0648\u06cc\u0627\u0631\u0648\u06cc\u06cc \u062c\u0633\u062a\u0646"], "fr": ["braver", "d\u00e9fier", "provoquer (d\u00e9fier)"], "hu": ["szembesz\u00e1ll"], "pl": ["stawia\u0107 czo\u0142a (czemu\u015b, komu\u015b)"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u043e\u0441\u0442\u043e\u044f\u0442\u044c", "\u0431\u0440\u043e\u0441\u0430\u0442\u044c \u0432\u044b\u0437\u043e\u0432", "\u0438\u0434\u0442\u0438 \u043d\u0430\u0432\u0441\u0442\u0440\u0435\u0447\u0443 (\u043e\u043f\u0430\u0441\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438)"]}, "examples": [["kura\u011de maleviti la dan\u011deron", null]], "subdefinitions": []}], "root": "evit", "primary": false}, "rimi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Harmonii pro samsoneco de la finaj partoj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0438\u0444\u043c\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["rimer (pr\u00e9senter des rimes)"], "en": ["rhyme"], "nl": ["rijmen"], "de": ["sich reimen"], "sv": ["rimma"], "hu": ["r\u00edmel"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05ea\u05d7\u05e8\u05d6"]}, "examples": [["se du hemistikoj de unu sama verso rimi\u011das, tion oni nomas rimo leona", "Parnasa Gvidlibro, p. 33"], ["en Esperanto plejparte kunrimas vortoj en samaj gramatikaj formoj", "Lingvo, Stilo, Formo, p. 108"], ["plej facile promeso rimi\u011das kun forgeso", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "rim", "primary": false}, "gloramo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Amo al gloro.", "translations": {"be": ["\u0441\u043b\u0430\u0432\u0430\u043b\u044e\u0431\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["ambition"], "nl": ["eerzucht"], "ru": ["\u0447\u0435\u0441\u0442\u043e\u043b\u044e\u0431\u0438\u0435"], "pl": ["\u017c\u0105dza s\u0142awy"], "hu": ["dicsv\u00e1gy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "am", "primary": false}, "histeriigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ka\u016dzi al iu pro emociego senordan konduton.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0437\u0432\u0430\u0446\u044c \u0456\u0441\u0442\u044d\u0440\u044b\u044e"], "fr": ["affoler", "rendre hyst\u00e9rique"], "hu": ["hiszteriz\u00e1l"], "it": ["causare isteria", "rendere isterico"], "ru": ["\u0432\u044b\u0437\u0432\u0430\u0442\u044c \u0438\u0441\u0442\u0435\u0440\u0438\u043a\u0443"]}, "examples": [["tiuj \u0109i abomenindaj eltrova\u0135oj ka\u016dzis veran \u015dokon kaj histeriigis parton de la belga lo\u011dantaro", "Guido Van Damme: Tagluma ko\u015dmaro, Monatojaro 1996a, numero 11a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "histeri", "primary": false}, "tualetpapero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Milda vi\u015dpapero por tualeto, ekzemple por forigi \u015dminkon.", "translations": {"fr": ["lingette (d\u00e9maquillage etc.)"], "nl": ["tissue"], "pl": ["papier toaletowy"]}, "examples": [["mi povis akiri la teknikon ekbruligi lignojn nur kun unu tualetpapero kaj alumeto", "Macumoto Toru, Voja\u011do, [vidita je 2006-02-07]"]], "subdefinitions": []}], "root": "paper", "primary": false}, "terminaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speciala vortoprovizo de iu scienco, arto, metio, fako, eventuale kompilita kiel vortaro.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u0440\u043c\u0456\u043d\u0430\u043b\u0451\u0433\u0456\u044f", "\u0442\u044d\u0440\u043c\u0456\u043d\u0430\u043b\u044f\u0433\u0456\u0447\u043d\u044b \u0441\u043b\u043e\u045e\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["lexique", "terminologie (collection de termes)"], "en": ["glossary", "nomenclature", "terminology"], "nl": ["vakwoordenlijst", "vakwoordenboek"], "ru": ["\u0441\u043b\u043e\u0432\u0430\u0440\u044c \u0442\u0435\u0440\u043c\u0438\u043d\u043e\u0432", "\u0442\u0435\u0440\u043c\u0438\u043d\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "hu": ["szaksz\u00f3t\u00e1r", "terminol\u00f3gia"], "pl": ["s\u0142ownik terminologiczny"], "es": ["diccionario especializado"]}, "examples": [["terminareto pri tradukado", "R. Haveman, terminareto pri tradukado, 2003-"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "teza\u016dro", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "termin", "primary": false}, "delikata": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pla\u0109a per sia altkvalito kaj nevulgareco.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u044f\u0449\u043d\u044b\u0439", "\u0443\u0442\u043e\u043d\u0447\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["d\u00e9licat", "sensible", "fragile"], "en": ["delicate", "sensitive", "fragile"], "pt": ["delicado", "fino", "brando", "gr\u00e1cil", "meigo", "sutil", "mimoso"], "de": ["delikat"], "hu": ["finom"], "es": ["delicado"], "pl": ["delikatny"], "he": ["\u05e2\u05d3\u05d9\u05df", "\u05e8\u05d2\u05d9\u05e9", "\u05e4\u05d2\u05d9\u05e2"]}, "examples": [["delikata man\u011do, vino, parfumo, plezuro, esprimo, nuanco, koloro, punto, rideto", null], ["delikataj trajtoj, manoj", null], ["delikatledaj \u015duoj", "La Malnova Testamento, Je\u0125ezkel 16:10"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Neforte kaj neakre impresanta niajn sentumojn a\u016d nian spiriton.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u043b\u0438\u043a\u0430\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u043c\u044f\u0433\u043a\u0438\u0439"], "de": ["sanft"], "pl": ["delikatny"], "hu": ["l\u00e1gy"]}, "examples": [["delikata fajfo, bruo, tu\u015do, pa\u015do, diferenco, deklivo, vento, kiso", null], ["delikata sono de l' pluvo falanta sur molan teron", "B"], ["delikata nebulo", "La Faraono, volumo 2, \u0109ap. 22"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Facile rompebla, facile difektebla.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u043d\u043a\u0438\u0439", "\u043d\u0435\u0436\u043d\u044b\u0439"], "de": ["zerbrechlich", "empfindlich", "fragil", "zerbrechlich"], "pl": ["delikatny"], "hu": ["k\u00e9nyes"]}, "examples": [["delikata teksa\u0135o, vazo, aparato", null], ["delikata kiel aranea reto", null], ["feli\u0109o estas delikata floro", null], ["delikata a\u011do, sano, ha\u016dto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Facile malbonigebla, postulanta subtilan spiriton kaj grandan zorgon por sukcesi.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u043b\u0438\u043a\u0430\u0442\u043d\u044b\u0439"], "de": ["empfindlich"], "pl": ["delikatny"], "hu": ["k\u00e9nyes (\u00e1tv.)"]}, "examples": [["mi ne povis diskuti kun virino pri tiel delikata afero", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 18"], ["delikata punkto, situacio, cirkonstanco", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Facile impresebla, sentema, akresenta.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u043d\u043a\u0438\u0439"], "de": ["empfindlich", "leicht erregbar"], "pl": ["delikatny"], "hu": ["kifinomult"]}, "examples": [["delikata orelo, pesilo, spirito", null], ["delikata konanto de karakteroj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Taktoplena, diskreta, netroiganta, ne ofendema.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u043b\u0438\u043a\u0430\u0442\u043d\u044b\u0439"], "de": ["zur\u00fcckhaltend", "vorsichtig", "taktvoll"], "pl": ["delikatny"], "hu": ["finom", "diszkr\u00e9t"]}, "examples": [["delikata la\u016ddo", null], ["montri siajn delikatajn morojn", "Fabeloj, volumo 2, Ne\u011da re\u011dino"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malfacile kontentigebla; elektema, rafinita; trodelikata", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0432\u0435\u0440\u0435\u0434\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439"], "de": ["anspruchsvoll", "schn\u00e4kisch"], "hu": ["k\u00e9nyesked\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "delikat", "primary": true}, "neceseco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de tio, kio estas necesa.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u0430\u0431\u0445\u043e\u0434\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["n\u00e9cessit\u00e9"], "nl": ["noodzaak"], "pt": ["necessidade"], "el": ["\u03b1\u03bd\u03ac\u03b3\u03ba\u03b7"], "de": ["Notwendigkeit"], "hu": ["sz\u00fcks\u00e9gess\u00e9g"], "ru": ["\u043d\u0435\u043e\u0431\u0445\u043e\u0434\u0438\u043c\u043e\u0441\u0442\u044c"], "es": ["necesidad"]}, "examples": [["neceso ne estas kareso", "Proverbaro esperanta"], ["neceseco kontra\u016dvola estas le\u011do malmola", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "neces", "primary": false}, "multfoje": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En multaj okazoj, ree kaj ree.", "translations": {"be": ["\u0448\u043c\u0430\u0442 \u0440\u0430\u0437\u043e\u045e", "\u0448\u043c\u0430\u0442\u043a\u0440\u043e\u0446\u044c"], "fr": ["bien des fois", "de nombreuses fois"], "nl": ["geregeld"], "ru": ["\u043c\u043d\u043e\u0433\u043e \u0440\u0430\u0437", "\u043c\u043d\u043e\u0433\u043e\u043a\u0440\u0430\u0442\u043d\u043e"], "de": ["oft"], "pl": ["cz\u0119stokro\u0107", "wielokrotnie"]}, "examples": [["Vi savis ilin multfoje pro Via granda kompatemeco", "La Malnova Testamento, Ne\u0125emja 9:28"]], "subdefinitions": []}], "root": "foj", "primary": false}, "aper(a\u0135)o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, kio aperas.", "translations": {"be": ["\u0437'\u044f\u045e\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["apparition"], "ru": ["\u044f\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Erscheinung"], "hu": ["l\u00e1tv\u00e1ny"], "sk": ["\u00fakaz"], "pl": ["zjawisko", "widziad\u0142o", "pokaz"], "br": ["gweledigezh"], "es": ["aparici\u00f3n"]}, "examples": [["li rigardadis la levi\u011don de la suno, kaj tiu apera\u0135o lin ravis", null], ["fantoma apera\u0135o", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(ark) fenomeno.", "translations": {"ru": ["\u044f\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0444\u0435\u043d\u043e\u043c\u0435\u043d"], "fr": ["ph\u00e9nom\u00e8ne"], "pl": ["zjawisko"], "hu": ["jelens\u00e9g"]}, "examples": [["tio estas apero tute natura", "Z"], ["en \u0109iu lingvo natura sur \u0109iu pa\u015do ni renkontas la sekvantan aperon", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nomo, signo, simbolo, vorto a\u016d frazo konsiderata kun la loko en kiu \u011di aperas.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0445\u043e\u0436\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["occurrence"], "en": ["occurrence", "appearance", "instance"], "hu": ["el\u0151fordul\u00e1s"], "sk": ["v\u00fdskyt"], "pl": ["wyst\u0105pienie"]}, "examples": [["la redaktilo trovis 100 aperojn de la variablo x en la programo", null], ["difina, aplika apero de variablonomo en programo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "aper", "primary": false}, "po\u015dtkodo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Literoj a\u016d ciferoj sisteme aran\u011ditaj por indiki sur po\u015dta\u0135oj la adresan areon.", "translations": {"fr": ["code postal"], "nl": ["postcode"], "de": ["Postleitzahl", "PLZ"], "sv": ["postkod"], "pl": ["kod pocztowy"], "hu": ["(postai) ir\u00e1ny\u00edt\u00f3sz\u00e1m"]}, "examples": [["oni tute \u015dan\u011dis la sistemon de po\u015dtkodoj en germanujo je la 1a de \u0109i tiu monato", "G. W. Partlow, Germanaj po\u015dtkodoj, soc.culture.esperanto, 1993-07-19"]], "subdefinitions": []}], "root": "kod", "primary": false}, "tetraono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio tetraonedoj (Tetrao).", "translations": {"ru": ["\u0442\u0435\u0442\u0435\u0440\u0435\u0432"], "fr": ["coq de bruy\u00e8re", "t\u00e9tras"], "nl": ["korhoen"], "pt": ["tetraz"], "be": ["\u0446\u0435\u0446\u044f\u0440\u0443\u043a", "\u043a\u0430\u0441\u0430\u0447"], "sv": ["tetrao"], "hu": ["fajd"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tetraon", "primary": true}, "plurfrukto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frukto esti\u011dinta el pluraj liberaj pistiloj.", "translations": {"de": ["Sammelfrucht"], "hu": ["term\u00e9scsoport", "\u00f6sszetett term\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "frukt", "primary": false}, "hermeta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"en": ["hermetic"], "it": ["ermetico (a chiusura stagna)"], "pt": ["herm\u00e9tico"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hermet", "primary": true}, "transcenda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karakterizas, rilate al iu estulo a\u016d estularo \u0109ion, kio estas klarigebla nur per la efiko de ekstera, supera agado, sekve \u0109ion, kio estas trans \u0109ia ebla sperto a\u016d kono.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u044d\u0446\u044d\u043d\u0442\u043d\u044b"], "fr": ["transcendant"], "nl": ["transcendent"], "pt": ["transcendental"], "ru": ["\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0446\u0435\u0434\u0435\u043d\u0442\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["transzendent"], "hu": ["transzcendens", "\u00e9rz\u00e9kfeletti"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Neniam mi renkontis \u0109i tiun sencon \u0109e la esperanta vorto. La\u016d mi, \u011di ne ekzistas en la reala Esperanto; kaj tutcerte multaj \u011din miskomprenus se \u011di estus tiel uzita. Por ruso la figura senco estus \u00abnekomprenebla, kiun ne eblas percepti a\u016d kompreni per ordinara rezonado\u00bb."], "primary definition": "Morale a\u016d intelekte eminentega.", "translations": {"hu": ["fels\u0151bbrend\u0171", "magasabbrend\u0171"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Bricard konas la nocion, sed sub formo \u00abtranscendenta\u00bb, trovi\u011danta anka\u016d en."], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u044d\u0446\u044d\u043d\u0442\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "en": ["transcendental"], "ru": ["\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0446\u0435\u043d\u0434\u0435\u043d\u0442\u043d\u044b\u0439"], "de": ["transzendent"], "hu": ["transzcendens"], "pl": ["przest\u0119pny"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri elemento de korpo K', super subkorpo K) Estanta radiko de neniu polinomo super K.", "translations": {}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri reela a\u016d kompleksa nombro) Transcenda super la korpo de racionaloj.", "translations": {}, "examples": [["\u03c0 kaj e estas la plej famaj transcendaj nombroj, sed oni ankora\u016d ne pruvis, \u0109u e+\u03c0 estas transcenda", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": []}]}], "root": "transcend", "primary": true}, "flano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu ajn maldika diskforma baka\u0135o el firma pasto.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0435\u043f\u0451\u0448\u043a\u0430"], "fr": ["galette", "cr\u00eape"], "en": ["thin flat pastry (varies by region)"], "pt": ["bolacha"], "be": ["\u0431\u043b\u0456\u043d", "\u0430\u043b\u0430\u0434\u043a\u0430", "\u043f\u0440\u0430\u0441\u043d\u0430\u043a", "\u0441\u043a\u0430\u0432\u0430\u0440\u043e\u0434\u043d\u0456\u043a"], "ca": ["flam"], "de": ["Fladen"], "tr": ["krep", "g\u00f6zleme"], "hu": ["lep\u00e9ny"], "es": ["flan"]}, "examples": [["macoflanoj \u015dmiritaj per oleo", "La Malnova Testamento, Levidoj 2:3"]], "subdefinitions": []}], "root": "flan", "primary": true}, "\u015dirmarmo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Fakte, tiu formo \u015dajnas al mi klara ol la mallogika \u00abtld/>a\u0135o\u00bb (kiamaniere -a\u0135o povas komuniki la ideon pri defendo?)."], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arm", "primary": false}, "mokata\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo a\u016d afero mokata, rigardata kiel malestiminda, ridinda.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u043c\u0435\u0442 \u043d\u0430\u0441\u043c\u0435\u0448\u0435\u043a"], "fr": ["objet de moqueries", "t\u00eate de turc"]}, "examples": [["li fari\u011dis mokata\u0135o por siaj najbaroj", "La Malnova Testamento, Psalmaro 89:41"]], "subdefinitions": []}], "root": "mok", "primary": false}, "malvigla sezono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La malo de sezono, periodo kiun karakterizas nenia a\u016d tre malforta ekonomia aktiveco.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043b\u0443\u0445\u0430\u044f \u043f\u043e\u0440\u0430", "\u043d\u0435\u0441\u0435\u0437\u043e\u043d", "\u043c\u0451\u0440\u0442\u0432\u044b\u0439 \u0441\u0435\u0437\u043e\u043d"], "fr": ["morte saison"], "en": ["dead season", "low season", "off-season", "slack season"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sezon", "primary": false}, "pridemandi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Peti pri respondoj.", "translations": {"fr": ["interroger"], "en": ["interrogate"], "pl": ["wypyta\u0107 (si\u0119)"]}, "examples": [["la blondulon ni ankora\u016d ne pridemandis", "Gerda malaperis, \u0109apitro 17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "demand", "primary": false}, "kardono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de arti\u015doko kun longaj kaj dikaj, man\u011deblaj tigoj uzataj kiel legomo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u0434\u043e\u043d", "\u0456\u0441\u043f\u0430\u043d\u0441\u043a\u0456 \u0430\u0440\u0442\u044b\u0448\u043e\u043a"], "fr": ["cardon"], "en": ["artichoke thistle", "cardoon"], "nl": ["kardoen"], "ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0434\u043e\u043d", "\u0438\u0441\u043f\u0430\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0430\u0440\u0442\u0438\u0448\u043e\u043a"], "de": ["Cardy", "Kardone", "Gem\u00fcse-Artischocke", "Spanische Artischocke"], "tr": ["yabanienginar"], "hu": ["sz\u00far\u00f3s artics\u00f3ka"], "pl": ["kard"]}, "examples": [["mi revenis iun posttagmezon de la legomejo kun korbo da kardonoj sur la brako", "A. L\u00f6wenstein, La \u015dtona urbo, FEL, 1999"]], "subdefinitions": []}], "root": "kardon", "primary": true}, "piedpinto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekstremo de piedo, la fingroj a\u016d ekstremaj artikoj de piedfingroj.", "translations": {"fr": ["pointe des pieds"]}, "examples": [["la scivola edzino elliti\u011das, piedpinte iras al la kuirejo kaj diskrete enrigardas", "L. Beaucaire, Kruko kaj Baniko el Bervalo, 1974"], ["sepjara \u0109ifonulo ekstarante sur la piedpintojn", "A. Grin, trad. J. Finkel, La ora \u0109eno, 2009"]], "subdefinitions": []}], "root": "pint", "primary": false}, "hiskiamo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Venena vegeta\u0135o, genro el la familio solanacoj (Hyoscyamus).", "translations": {"be": ["\u0431\u043b\u0451\u043a\u0430\u0442"], "fr": ["jusquiame"], "nl": ["bilzenkruid"], "pt": ["meimendro"], "el": ["\u03c5\u03bf\u03c3\u03ba\u03cd\u03b1\u03bc\u03bf\u03c2"], "de": ["Bilsenkraut"], "hu": ["bel\u00e9ndek"], "br": ["louzaouenn-ar-c'housked", "mallc'heot"], "ru": ["\u0431\u0435\u043b\u0435\u043d\u0430"], "pl": ["lulek"]}, "examples": [["kio okazis, \u2015 demandis Volke, \u2015 \u0109u vi hiskiamon troman\u011dis?", "U. Karatkevi\u0109, trad. Z. Lapcionak, Libroportistoj, 2003"]], "subdefinitions": []}], "root": "hiskiam", "primary": true}, "partumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pozitiva frakcio pli malgranda ol unu.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u0438\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u0434\u0440\u043e\u0431\u044c"], "pl": ["u\u0142amek"], "hu": ["pozit\u00edv t\u00f6rt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "part", "primary": false}, "tiamaniere ke": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiel agante, per tia faro a\u016d aran\u011do, ke....", "translations": {"fr": ["de telle mani\u00e8re que", "de telle sorte que"], "nl": ["op die manier"]}, "examples": [["kiel aran\u011di tiamaniere, ke la estraro vidu mian fervoron kaj estu kontenta?", "La Revizo, akto 3a, sceno 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "manier", "primary": false}, "velka": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senfre\u015da, senvigla.", "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u0432\u044f\u043b\u044b", "\u0431\u043b\u044f\u043a\u043b\u044b", "\u043f\u0430\u0431\u043b\u044f\u043a\u043b\u044b"], "fr": ["d\u00e9ss\u00e9ch\u00e9e", "fan\u00e9e", "morte (feuille, plante)"], "nl": ["verlept"], "pt": ["murcho", "definhado"], "ru": ["\u0443\u0432\u044f\u0434\u0448\u0438\u0439", "\u043f\u043e\u0431\u043b\u0451\u043a\u0448\u0438\u0439", "\u043f\u043e\u043d\u0438\u043a\u0448\u0438\u0439"], "ca": ["pansida"], "de": ["welk"], "hu": ["hervatag", "b\u00e1gyadt"], "es": ["marchito"], "pl": ["uschni\u0119ty", "zwi\u0119dni\u0119ty"]}, "examples": [["ne pensu, ke mi kreita estas el tia velka \u015dtofo, ke mi lasos...", "Z"], ["velka animo", null], ["\u015diaj manoj pendis velke", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "velk", "primary": false}, "velki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Perdi la vivfre\u015decon; sensuki\u011di.", "translations": {"be": ["\u0432\u044f\u043d\u0443\u0446\u044c", "\u0437\u044c\u0432\u044f\u043d\u0443\u0446\u044c", "\u0437\u044c\u0432\u044f\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0432\u044f\u043d\u0443\u0446\u044c", "\u0430\u0431\u0432\u044f\u0446\u044c", "\u0431\u043b\u044f\u043a\u043d\u0443\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0431\u043b\u044f\u043a\u043d\u0443\u0446\u044c", "\u043c\u0430\u0440\u043d\u0435\u0446\u044c", "\u0437\u043c\u0430\u0440\u043d\u0435\u0446\u044c", "\u0441\u044c\u043c\u044f\u0433\u043d\u0443\u0446\u044c (pro varmego)"], "fr": ["se faner"], "en": ["wither"], "nl": ["verwelken"], "pt": ["murchar", "definhar"], "ru": ["\u0432\u044f\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0443\u0432\u044f\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0432\u044f\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0443\u0432\u044f\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u0432\u044f\u0441\u0442\u044c"], "ca": ["pansir-se"], "de": ["welken"], "hu": ["hervad"], "es": ["marchitarse"], "cs": ["vadnout"], "ro": ["a se ofili"], "pl": ["przekwita\u0107", "wi\u0119dn\u0105\u0107"]}, "examples": [["velkinta rozo, pomo, viza\u011do, lipo, koloro", null], ["la varmega suno velkigas florojn", null], ["flamo velksekigos liajn bran\u0109ojn", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Senforti\u011di, kaduki\u011di, konsumi\u011di.", "translations": {"nl": ["kwijnen"]}, "examples": [["li velkas en karcero", null], ["velkas la flamoj, steloj, gloro", null], ["senforti\u011das kaj velkas la lando", "Z"], ["kun subi\u011do a\u016d malapero de \u011dia lingvo velkas la propraj kutimoj, moroj de nacio", "Z"], ["miaj oreloj velkas de viaj vortoj", "B"], ["\u0109iuj iam ekzistantaj ebloj jam ekvelkis", null], ["ekvelkinta fervoro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "velk", "primary": true}, "de sur": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "De , loko situanta sur.", "translations": {"hu": ["-r\u00f3l (fel\u00fcletr\u0151l)", "-r\u0151l (fel\u00fcletr\u0151l)"]}, "examples": [["ekstermi ilin de sur la tero", "La Malnova Testamento&Eli 32:12"]], "subdefinitions": []}], "root": "sur", "primary": false}, "trumpeti": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u0108iuj verboj, derivitaj de nomoj de muzikiloj, konsekvence devas esti transitivaj, \u0109ar kiel rekta objekto servas ludata muzika\u0135o, ekz.: trumpeti suiton. (Jurij Finkel)"], "primary definition": "(transitiva) Ludi trumpeton.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0443\u0431\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["jouer de la trompette", "sonner de la trompette"], "nl": ["trompetspelen"], "ru": ["\u0442\u0440\u0443\u0431\u0438\u0442\u044c"], "de": ["trompeten"], "it": ["suonare con la tromba"], "hu": ["trombit\u00e1l"], "pl": ["tr\u0105bi\u0107", "zatr\u0105bi\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "trumpet", "primary": false}, "ribelulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ribelanto a\u016d ribelemulo.", "translations": {"hu": ["l\u00e1zad\u00f3", "zend\u00fcl\u0151"], "be": ["\u043f\u0430\u045e\u0441\u0442\u0430\u043d\u0435\u0446", "\u043c\u044f\u0446\u0435\u0436\u043d\u0456\u043a", "\u0431\u0443\u043d\u0442\u0430\u0440", "\u0431\u0443\u043d\u0442\u0430\u045e\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["rebelle (subst.)"], "en": ["rebel"], "ru": ["\u043f\u043e\u0432\u0441\u0442\u0430\u043d\u0435\u0446", "\u043c\u044f\u0442\u0435\u0436\u043d\u0438\u043a", "\u0431\u0443\u043d\u0442\u043e\u0432\u0449\u0438\u043a"]}, "examples": [["subpremi ribelulojn", null], ["li vere devas sin gardi, ke oni ne proklamu lin perfidulo kaj ribelulo kontra\u016d la fundamentaj le\u011doj de la \u015dtato", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ribel", "primary": false}, "trumpeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Brilsona latuna blovinstrumento kun longa ordinare kunrulita tubo, senvalva a\u016d kun tri valvoj.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0443\u0431\u0430 (\u043c\u0443\u0437\u044b\u0447\u043d\u0430\u044f)"], "fr": ["trompette"], "en": ["trumpet"], "nl": ["trompet"], "pt": ["trompete"], "ru": ["\u0442\u0440\u0443\u0431\u0430 (\u043c\u0443\u0437\u044b\u043a\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0438\u043d\u0441\u0442\u0440\u0443\u043c\u0435\u043d\u0442)"], "de": ["Trompete"], "it": ["tromba"], "hu": ["trombita"], "pl": ["tr\u0105ba", "tr\u0105bka"]}, "examples": [["se la trumpeto donos necertan vo\u0109on, kiu preti\u011dos por batalo?", "La Nova Testamento, I. Korintanoj 14:8"]], "subdefinitions": []}], "root": "trumpet", "primary": true}, "\u0109uk\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de indi\u011dena popolo de la ekstrema nord-oriento de Azio (\u0108uk\u0109a Duoninsulo).", "translations": {"be": ["\u0447\u0443\u043a\u0447\u0430"], "fr": ["Tchouktche", "Chukch"], "en": ["Chukchi man"], "ru": ["\u0447\u0443\u043a\u0447\u0430"], "de": ["Tschuktsche"], "it": ["chukci", "ciukci"], "hu": ["csukcs"], "pl": ["czukcza"]}, "examples": [["\u0109iu virino devas kiel ajn havi almena\u016d unu infanon, \u0109iu \u0109uk\u0109ino scias tion", "V. Ero\u015denko: El vivo de \u0109uk\u0109oj. La destinita vivi."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Orienta Azio", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109uk\u0109", "primary": true}, "frenezigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi iun freneza.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 \u0441 \u0443\u043c\u0430"], "fr": ["rendre fou"], "en": ["madden"], "nl": ["gek maken", "waanzinnig maken"], "de": ["verr\u00fcckt machen", "wahnsinnig machen", "irr machen"], "sv": ["g\u00f6ra galen"], "tp": ["nasa"], "it": ["far sragionare", "rendere pazo", "rendere folle", "far impazzire"], "fa": ["\u062f\u06cc\u0648\u0627\u0646\u0647 \u06a9\u0631\u062f\u0646"]}, "examples": [["la kolero frenezigis lin", null]], "subdefinitions": []}], "root": "frenez", "primary": false}, "de sub": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "De , loko situanta sub.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437-\u043f\u043e\u0434"], "hu": ["al\u00f3l"]}, "examples": [["se vi ne havos per kio pagi, oni ja prenos vian lita\u0135on de sub vi", "La Malnova TestamentoSentencoj 22:27"], ["kolekti\u011du la akvo de sub la \u0109ielo en unu lokon", "La Malnova TestamentoGenezo 1:9"], ["li mallevis la kapon kaj de sub la palpebroj observis la movojn de la atakantoj", "La Faraono, volumo 2\u0109ap. 8"]], "subdefinitions": []}], "root": "sub", "primary": false}, "fizika geografio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de geografio studanta la naturan konsiston de landoj, iliajn reliefojn, grundojn, akvejojn, naturmediojn....", "translations": {"fr": ["g\u00e9ographie physique"], "pt": ["geografia f\u00edsica", "fisiografia"]}, "examples": [["dino Ieva Svarcaite en 2006 ricevis internacian sciencan titolon Doktoro de Natursciencoj pro terminaro de fizika geografio", "P. Jegorovas, Nova\u0135oj, Litova Esperanto-Asocio, 2007-03-17"], ["Glazunov studis naturgeografion kaj multe voja\u011dis en Sovetunio kun la poeto Konstantin Gusev, kies verkojn li tradukis", "-, Originala literaturo Esperanta, artikolo \u00ab Vladimir Aleksandrovi\u0109 Glazunov\u00bb, [2007-03]"]], "subdefinitions": []}], "root": "geografi", "primary": false}, "pleonasmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Uzo de vortoj superfluaj, kiuj senutile denove esprimas jam esprimatan ideon.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u0435\u0430\u043d\u0430\u0437\u043c"], "en": ["pleonasm", "redundancy"], "nl": ["pleonasme"], "pt": ["pleonasmo"], "ru": ["\u043f\u043b\u0435\u043e\u043d\u0430\u0437\u043c"], "ca": ["pleonasme"], "de": ["Pleonasmus"], "hu": ["pleonazmus"], "es": ["pleonasmo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pleonasm", "primary": true}, "forma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nur la\u016d la formo kaj.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0440\u043c\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["formel (relatif \u00e0 la forme)"], "ru": ["\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "pl": ["formalny"], "hu": ["formai", "alaki"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "form", "primary": false}, "ruditapo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro de duvalvaj konkoj vivantaj en flusejo de sablaj marbordoj, bredeblaj kaj man\u011deblaj (Tapes a\u016d Ruditapes).", "translations": {"fr": ["palourde"], "it": ["vongola"], "pt": ["am\u00eaijoa"]}, "examples": [["la misosupo kun ruditapoj estis tre bongusta", "Vastalto, Akvosfero, Ruditapoj bongustaj, 2005-11-12"]], "subdefinitions": []}], "root": "ruditap", "primary": true}, "statiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la mekaniko, kiu pritraktas la ekvilibron de la fortoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u0442\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["statique (branche de la m\u00e9canique)"], "en": ["statics"], "nl": ["statica"], "ru": ["\u0441\u0442\u0430\u0442\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Statik"], "sv": ["statik"], "hu": ["statika"], "fa": ["\u0627\u06cc\u0633\u062a\u0627\u06cc\u06cc", "\u0627\u0633\u062a\u0627\u062a\u06cc\u06a9"], "es": ["est\u00e1tica (rama de la mec\u00e1nica)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "statik", "primary": true}, "flan\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elstaranta randa\u0135o por fortikigi pecon a\u016d por ebligi \u011dian kunigon kun alia.", "translations": {"ru": ["\u0444\u043b\u0430\u043d\u0435\u0446"], "fr": ["collerette (techn.)", "bride (collerette)"], "nl": ["flens"], "pt": ["flange"], "de": ["Flansch"], "es": ["brida"], "hu": ["perem", "karima"]}, "examples": [["tuba flan\u011do", null], ["flan\u011do fiksita, movebla, surlutita, surnitita, sur\u015dra\u016dbita", null], ["flan\u011da bolto, flan\u011do\u015dra\u016dbingo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "flan\u011d", "primary": true}, "formi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Krei, fari, estigi ion, donante al \u011di difinitan formon, aran\u011di la\u016d difinita formo.", "translations": {"ru": ["\u0444\u043e\u0440\u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["former", "instruire (former)", "modeler (former)"], "be": ["\u0444\u0430\u0440\u043c\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c", "\u0443\u0442\u0432\u0430\u0440\u0430\u0446\u044c"], "de": ["formen", "bilden", "ausbilden"], "hu": ["form\u00e1z", "form\u00e1l", "alak\u00edt", "kialak\u00edt", "kik\u00e9pez"], "es": ["formar"], "cs": ["tvo\u0159it", "formovat"], "pl": ["tworzy\u0107", "formowa\u0107", "kszta\u0142towa\u0107"]}, "examples": [["formi puton el argila tero", "B"], ["formi rondon per cirkelo", null], ["formi societon", null], ["la fluo formis profundan kavon", null], ["pro la multeco de la pasa\u011deroj oni devis formi duan vagonaron", null], ["\u0109iu povas el unu vorto formi diversajn aliajn", "Z"], ["formi al si ju\u011don pri io", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Konsistigi, estigi ion, alprenante al si ian difinitan formon, sin prezenti sub ia difinita formo.", "translations": {"pl": ["tworzy\u0107", "formowa\u0107", "kszta\u0142towa\u0107"]}, "examples": [["la vaporoj formas nubojn", "B"], ["la popolamaso formis longan vicon anta\u016d la teatro", null], ["\u0109e tiu loko la strato formas angulon", null], ["la bordoj de Nilo formis bulvardojn", "B"], ["la limon formis kanulo", "B"], ["la egipta popolo formis kvaza\u016d unu personon", "La Faraono, volumo 1, Anta\u016dparolo"], ["la virinoj formis pli ol du trionojn de la \u0109eestantoj", null], ["\u0109ena\u0135o da moneroj formis belan kolringon", null], ["la dekstraj partioj formas tri grupojn en la Parlamento", null], ["la infanoj formis rondon \u0109irka\u016d la patrino", null], ["la bazon por tiu ri\u0109eco formas la abundo de karbo", null], ["formi kvadraton", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Havigi per edukado kaj instruado iajn kvalitojn kaj kutimojn, prepari al ia profesio a\u016d metio.", "translations": {"pl": ["wykszta\u0142ca\u0107", "formowa\u0107"]}, "examples": [["tiu instituto formas bonajn in\u011denierojn", null], ["homo formita per libroj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "form", "primary": false}, "formo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekstera aspekto.", "translations": {"be": ["\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430"], "fr": ["forme"], "en": ["form"], "pt": ["forma", "feitio", "jeito", "talhe"], "ru": ["\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430"], "de": ["Form"], "hu": ["forma", "alak"], "es": ["forma"], "cs": ["tvar"], "pl": ["kszta\u0142t"]}, "examples": [["la formo de meblo, vazo, membro, placo", null], ["en formo, sub la formo de triangulo, de piramido, de sonorilo", "Z"], ["doni al io la formon de sfero", null], ["ricevi, akcepti, preni la formon de", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Maniero de la ekstera montri\u011do.", "translations": {"pl": ["posta\u0107", "forma"], "hu": ["forma"]}, "examples": [["la formo de regado \u015dan\u011di\u011dis post la milito en multaj landoj", null], ["la unuan fojon \u015di nun eldiris en formo de la\u016dta plendo tion, kion \u015di portis en si de longe", "Z"], ["la gramatikaj formoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Maniero de la ekstera montri\u011do konsiderata kontra\u016de al la enhavo, al la esenco.", "translations": {"pl": ["posta\u0107", "forma"], "hu": ["forma"]}, "examples": [["la poeto donis al tiu banala temo originalan formon", null], ["la formo de tiu parolado estas agrabla, sed la enhavo estas bagatela", null], ["la ripro\u0109o estas prava, sed \u011dia formo estas tro akra", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Konformeco al la bonedukaj manieroj, al dececo, konveneco, a\u016d al la le\u011daj formala\u0135oj.", "translations": {"pl": ["forma", "kondycja"], "hu": ["formalit\u00e1s", "formas\u00e1g", "forma"]}, "examples": [["akurate observi la formojn", null], ["mi protestas nur pro formo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: \u0108ar K estas evidenta vektora spaco super si mem, formo povas havi la samajn atributojn, kiel havas la bildigoj inter vektoraj spacoj."], "primary definition": "Bildigo de vektora spaco E super korpo K (a\u016d kartezia produto de E kun si mem) al K.", "translations": {"pl": ["forma"], "hu": ["forma"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "form", "primary": true}, "dolori\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senti doloron.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0443\u0432\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c \u0431\u043e\u043b\u044c"], "fr": ["se faire mal"], "en": ["suffer", "feel pain"], "nl": ["pijn hebben"], "it": ["sentire dolore"], "pl": ["czu\u0107 b\u00f3l", "odczuwa\u0107 b\u00f3l", "mie\u0107 dolegliwo\u015bci"], "hu": ["megf\u00e1jdul"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dolor", "primary": false}, "plon\u011dotabulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Saltotabulo aran\u011dita \u0109e na\u011dejo por enplon\u011dado.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u0430\u043c\u043f\u043b\u0438\u043d (\u0434\u043b\u044f \u043f\u0440\u044b\u0436\u043a\u043e\u0432 \u0432 \u0432\u043e\u0434\u0443)"], "fr": ["plongeoir"], "nl": ["springplank"], "pt": ["trampolim"], "de": ["Sprungbrett"], "pl": ["trampolina"], "hu": ["ugr\u00f3deszka (v\u00edz mellett)", "trambulin"]}, "examples": [["Guo Jingjing akiris la \u0109ampionecon en la finalo de la virina 3-metra plon\u011dtabulo", "\u0108ina Radio Internacia, Guo Jingjing: \u0109ampioneco..., 2004-08-27"]], "subdefinitions": []}], "root": "tabul", "primary": false}, "batado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago bati ripete.", "translations": {"be": ["\u0431\u0456\u0446\u044c\u0446\u0451"], "fr": ["battage"], "en": ["beating", "barrage"], "ru": ["\u0431\u0438\u0442\u044c\u0451", "\u0431\u0438\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0443\u0434\u0430\u0440\u044b"], "pl": ["bicie", "ci\u0119gi", "lanie"], "hu": ["\u00fctlegel\u00e9s", "ver\u00e9s"]}, "examples": [["la interbatado longe da\u016dris", null], ["batado de tapi\u015do", null], ["batado de lakto produktas buteron", "La Malnova Testamento, Sentencoj 30:33"]], "subdefinitions": []}], "root": "bat", "primary": false}, "elirvojo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu ajn metodo a\u016d vojo, la\u016d kiu oni povas eliri el situacio a\u016d areo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0445\u043e\u0434"], "fr": ["issue"], "de": ["Ausweg"], "pl": ["droga wyj\u015bciowa"], "hu": ["ki\u00fat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ir", "primary": false}, "senhejmulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vagulo.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0437\u0434\u043e\u043c\u043d\u044b\u0439 (\u0441\u0443\u0449.)"], "fr": ["sans-abri (subst.)", "sans-logis (subst.)", "SDF", "vagabond (subst.)"], "nl": ["dakloze"], "pt": ["sem-teto"], "no": ["husl\u00f8se"], "de": ["Obdachloser"], "it": ["senza fissa dimora"], "hu": ["hajl\u00e9ktalan"], "sv": ["heml\u00f6s"], "pl": ["bezdomny", "w\u0142\u00f3cz\u0119ga"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hejm", "primary": false}, "singulti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Eligi specialan bruon, ka\u016dzitan de spasma kuntiri\u011do de la diafragmo kaj subita trapaso de aero tra la laringo.", "translations": {"be": ["\u0456\u043a\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["avoir le hoquet"], "en": ["hiccough", "hiccup"], "nl": ["hikken"], "ru": ["\u0438\u043a\u0430\u0442\u044c", "\u0438\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c"], "de": ["Schluckauf haben"], "hu": ["csuklik"], "es": ["hipo"]}, "examples": [["plorante singulti pro akra doloro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "singult", "primary": true}, "ekstero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekstera parto.", "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u043d\u0435\u0448\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0437\u044c\u043d\u0435\u0448\u043d\u0456 \u0432\u044b\u0433\u043b\u044f\u0434"], "fr": ["apparence", "aspect", "dehors (subst.)", "ext\u00e9rieur", "fa\u00e7ade (apparence)"], "ru": ["\u0432\u043d\u0435\u0448\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u0440\u0443\u0436\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["\u00c4u\u00dfere", "Aussehen"], "pl": ["zewn\u0119trze", "strona zewn\u0119trzna", "powierzchowno\u015b\u0107"], "hu": ["k\u00fcls\u0151", "k\u00fcls\u0151 r\u00e9sz"]}, "examples": [["li ne imponas per ekstera\u0135o, sed estas ja granda scienculo", "Z"], ["ne ju\u011du pri afero la\u016d \u011dia ekstero", "Proverbaro esperanta"], ["esti senekstera\u0135a", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekster", "primary": false}, "januara": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Okazanta en januaro, rilata al januaro.", "translations": {"fr": ["de janvier"], "ja": ["\u4e00\u6708\u306e [\u3044\u3061\u304c\u3064\u306e]"], "pl": ["styczniowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "januar", "primary": false}, "belu\u0109a": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la belu\u0109oj.", "translations": {"be": ["\u0431\u044d\u043b\u0443\u0434\u0436\u044b\u0439\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["baloutche (adj.)"], "nl": ["Baloetsjisch"], "pt": ["bal\u00fachi (adj.)"], "ru": ["\u0431\u0435\u043b\u0443\u0434\u0436\u0438\u0439\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["belutschisch"], "hu": ["beludzs"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "belu\u0109", "primary": false}, "ma\u0135ora": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konsistanta el kvin tonoj kaj du duontonoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0436\u043e\u0440\u043d\u044b"], "fr": ["majeur"], "nl": ["majeur"], "pt": ["maior (m\u00fas.)"], "ru": ["\u043c\u0430\u0436\u043e\u0440\u043d\u044b\u0439"], "de": ["Dur"], "hu": ["d\u00far"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Konsistanta el du tonoj.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ma\u0135or", "primary": true}, "balzamino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio balzaminacoj (Impatiens).", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043b\u044c\u0437\u0430\u043c\u0456\u043d"], "fr": ["balsamine"], "en": ["impatiens"], "nl": ["springzaad"], "ru": ["\u0431\u0430\u043b\u044c\u0437\u0430\u043c\u0438\u043d", "\u043d\u0435\u0434\u043e\u0442\u0440\u043e\u0433\u0430 \u0431\u0430\u043b\u044c\u0437\u0430\u043c\u0438\u043d\u043e\u0432\u0430\u044f"], "de": ["Springkraut"], "sv": ["balsamin"], "hu": ["f\u00e1jvir\u00e1g", "neb\u00e1ncsvir\u00e1g"], "pl": ["niecierpek", "balsamina"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "balzamin", "primary": true}, "ekstere": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En ekstera loko, en la parto de la spaco ekstera al iu objekto.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043d\u0430\u0440\u0443\u0436\u0438"], "fr": ["\u00e0 l'ext\u00e9rieur", "en apparence"], "be": ["\u0437\u0432\u043e\u043d\u043a\u0443", "\u0437\u043d\u0430\u0434\u0432\u043e\u0440\u043a\u0443"], "de": ["au\u00dfen", "au\u00dferhalb", "drau\u00dfen"], "hu": ["k\u00edv\u00fcl", "kint"], "es": ["externamente"], "cs": ["venku"], "pl": ["na zewn\u0105trz"]}, "examples": [["oni konstruis ekstere remparon", null], ["Laban kuris al la viro eksteren", "La Malnova Testamento, Genezo 24:29"], ["la re\u011didino flugis super la urbo eksteren", "Fabeloj, volumo 1, Vojkamarado"], ["ni iris eksteren el la urbo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En la parto de objekto, kiu direkti\u011das al la \u0109irka\u016danta spaco.", "translations": {"pl": ["na wierzchu"]}, "examples": [["tiu objekto estas bela, sed nur ekstere", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ekster", "primary": false}, "belu\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de iran-lingva popolo vivanta en Pakistano, sudorienta Irano, Afganujo, unui\u011dinta en la 18a jarcento.", "translations": {"be": ["\u0431\u044d\u043b\u0443\u0434\u0436"], "fr": ["Baloutche (subst.)"], "nl": ["Baloetsj"], "pt": ["Bal\u00fachi (subst.)"], "ru": ["\u0431\u0435\u043b\u0443\u0434\u0436"], "de": ["Belutsche"], "hu": ["beludzs"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "belu\u0109", "primary": true}, "ekstera": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Estanta ekster objekto, en la parto de la spaco, kiu komenci\u011das tie, kie fini\u011das la objekto.", "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u043d\u0435\u0448\u043d\u0456", "\u0437\u043d\u0430\u0434\u0432\u043e\u0440\u043d\u044b", "\u0432\u043e\u043d\u043a\u0430\u0432\u044b"], "fr": ["apparent (ext\u00e9rieur)", "ext\u00e9rieur (adj.)", "externe (adj.)", "superficiel"], "pl": ["wierzchni", "zewn\u0119trzny"], "ru": ["\u0432\u043d\u0435\u0448\u043d\u0438\u0439", "\u043d\u0430\u0440\u0443\u0436\u043d\u044b\u0439"], "de": ["\u00e4u\u00dferer"], "es": ["externo"], "hu": ["k\u00fcls\u0151", "kinti"]}, "examples": [["la ekstera mondo", null], ["ekstera korto de domo", null], ["ekstera pieco", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Estanta en la parto de objekto, kiu direkti\u011das al la supredirita parto de la spaco.", "translations": {}, "examples": [["li povis vidi nur la eksteran flankon de nia domo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 31"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekster", "primary": false}, "januaro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kvankam la monatnomoj en la Fundamento estas majusklaj, nuntempe ili estas ofte uzataj minuskle analoge al la semajnotagoj. Fakte la monatoj ne estas unikaj individuoj, kiel personoj a\u016d geografiaj objektoj kaj la minuskligo helpas distingi ilin de la personaj nomoj Julio kaj A\u016dgusto."], "primary definition": "Unua monato de la jaro, la\u016d la Gregoria kalendaro.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0443\u0434\u0437\u0435\u043d\u044c"], "fr": ["janvier"], "bg": ["\u044f\u043d\u0443\u0430\u0440\u0438"], "el": ["\u0399\u03b1\u03bd\u03bf\u03c5\u03ac\u03c1\u03b9\u03bf\u03c2"], "de": ["Januar"], "it": ["gennaio"], "hu": ["janu\u00e1r"], "en": ["January"], "br": ["Genver"], "cs": ["leden"], "vo": ["yanul"], "ja": ["\u4e00\u6708 [\u3044\u3061\u304c\u3064]"], "es": ["enero"], "ru": ["\u044f\u043d\u0432\u0430\u0440\u044c"], "nl": ["januari"], "pt": ["janeiro"], "tr": ["ocak"], "sv": ["januari"], "ro": ["ianuarie"], "pl": ["stycze\u0144"]}, "examples": [["januaro estas la unua monato de la jaro", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 12"]], "subdefinitions": []}], "root": "januar", "primary": true}, "maldika intesto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la intestaro de homo kaj bestoj, inter la stomako kaj la dika intesto.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u043d\u043a\u0430\u044f \u043a\u0438\u0448\u043a\u0430"], "bg": ["\u0442\u044a\u043d\u043a\u0438 \u0447\u0435\u0440\u0432\u0430"], "nl": ["dunne darm"], "pt": ["intestino delgado"], "la": ["intestinum tenue"], "de": ["D\u00fcnndarm"], "tr": ["ince ba\u011f\u0131rsak"], "hu": ["v\u00e9konyb\u00e9l"], "en": ["small intestine"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "intest", "primary": false}, "skizisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo kiu profesie skizas prepare por posta plena ellaborado.", "translations": {"fr": ["roughman"]}, "examples": [["juna skizisto Nikolajev ekkura\u011dis: \u2013 Mi proponas unu horon!", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "skiz", "primary": false}, "matenman\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Man\u011di balda\u016d post la nokta dormo.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0432\u0442\u0440\u0430\u043a\u0430\u0442\u044c"], "ro": ["a servi micul dejun"], "nl": ["ontbijten"], "br": ["dijuni\u00f1 (v.)", "leina\u00f1"], "de": ["fr\u00fchst\u00fccken"], "pl": ["\u015bniadanie je\u015b\u0107"]}, "examples": [["mi eniris en la man\u011dosalonon kaj matenman\u011dis", "Tr. Jonson el Oestersund, La nigra virino. Fundamenta Krestomatio."]], "subdefinitions": []}], "root": "man\u011d", "primary": false}, "matenman\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Man\u011do normale okazanta mallonge post la nokta dormo.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0432\u0442\u0440\u0430\u043a"], "fr": ["d\u00e9jeuner (du matin)", "petit-d\u00e9jeuner (subst.)"], "bg": ["\u0437\u0430\u043a\u0443\u0441\u043a\u0430"], "nl": ["ontbijt"], "be": ["\u0441\u044c\u043d\u0435\u0434\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0441\u044c\u043d\u044f\u0434\u0430\u043d\u0430\u043a"], "de": ["Fr\u00fchst\u00fcck"], "tr": ["kahvalt\u0131"], "sv": ["frukost"], "hu": ["reggeli"], "pl": ["\u015bniadanie"], "br": ["dijuni\u00f1 (ak.)", "lein (pred)"], "ro": ["mic dejun"], "es": ["desayuno"]}, "examples": [["\u015di balda\u016d foriris en sian \u0109ambron kaj revenis nur por la matenman\u011do", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 18a, p. 103a"]], "subdefinitions": []}], "root": "man\u011d", "primary": false}, "biografio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Verko rakontanta pri la tuta vivo de iu persono.", "translations": {"sk": ["biografia"], "ru": ["\u0431\u0438\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u044f"], "fr": ["biographie"], "pl": ["biografia"], "be": ["\u0431\u0456\u044f\u0433\u0440\u0430\u0444\u0456\u044f", "\u0436\u044b\u0446\u044c\u0446\u044f\u043f\u0456\u0441"], "es": ["biograf\u00eda"], "hu": ["\u00e9letrajz", "biogr\u00e1fia"]}, "examples": [["leginda ampleksa biografio [...] de la a\u016dtoro", "Franz-Georg R\u00f6ssler: Profite voja\u011du kun Edwin, Monatojaro 1994a, numero 6a, p. 21a"]], "subdefinitions": []}], "root": "biografi", "primary": true}, "konfidebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Al kiu eblas konfidi.", "translations": {"fr": ["fiable (\u00e0 qui on peut se fier)", "honn\u00eate (\u00e0 qui on peut se fier)", "loyal (\u00e0 qui on peut se fier)", "recommandable (\u00e0 qui on peut se fier)", "s\u00e9rieux (\u00e0 qui on peut se fier)", "s\u00fbr (\u00e0 qui on peut se fier)"], "hu": ["megb\u00edzhat\u00f3"]}, "examples": [["kaj al iliaj insuloj lokigis aliajn, konfideblajn, produktemajn gentojn, kiuj ne malpliigis, sed pliigis la jaran imposton", "Satiraj rakontojPythagoras"]], "subdefinitions": []}], "root": "konfid", "primary": false}, "caro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Regnestro en kelkaj slavaj landoj.", "translations": {"el": ["\u03c4\u03c3\u03ac\u03c1\u03bf\u03c2"], "fr": ["tsar"], "bg": ["\u0446\u0430\u0440"], "be": ["\u0446\u0430\u0440"], "ca": ["tsar"], "de": ["Zar"], "it": ["zar"], "hu": ["c\u00e1r"], "fa": ["\u062a\u0632\u0627\u0631"], "en": ["czar", "csar", "tsar"], "br": ["tsar"], "cs": ["car"], "es": ["zar"], "ru": ["\u0446\u0430\u0440\u044c"], "nl": ["tsaar"], "pt": ["czar"], "no": ["tsar"], "sv": ["tsar"], "sk": ["c\u00e1r"], "pl": ["car"]}, "examples": [["dukapa blanka aglo estis simbolo de multaj serbaj re\u011doj kaj anka\u016d de caro Du\u0161an", "K. Eckstadt: Insultoj, misinformoj kaj malveroj, Monatojaro 2001a, numero 3a, p. 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "car", "primary": true}, "ankora\u016d": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Oni metu ankora\u016d anta\u016d la nea vorto: ankora\u016d neniu pla\u0109is al \u0109iu; ankora\u016d neniam; mi ankora\u016d nenion scias."], "primary definition": "\u011cis la nuna momento.", "translations": {"be": ["\u044f\u0448\u0447\u044d"], "fr": ["encore"], "en": ["still", "yet"], "de": ["noch"], "it": ["ancora"], "hu": ["m\u00e9g"], "br": ["c'hoazh"], "cs": ["je\u0161t\u011b"], "fi": ["viel\u00e4", "yh\u00e4", "edelleen"], "es": ["todav\u00eda"], "ru": ["\u0435\u0449\u0451"], "nl": ["nog"], "pt": ["ainda", "at\u00e9 agora"], "sk": ["e\u0161te"], "ro": ["\u00eenc\u0103"], "pl": ["jeszcze", "ponownie", "znowu", "zn\u00f3w"]}, "examples": [["la lampo ankora\u016d brulis", "Z"], ["ankora\u016d neniam mi vidis lin", null], ["la sukceso ankora\u016d ne estas certa", null], ["mi lin ankora\u016d ne konas", "Z"], ["virino ankora\u016d juna", "Z"], ["esti ankora\u016d \u0109e la komenco de la vojo", "Z"], ["nia atendata amiko ankora\u016d ne venis", null], ["\u015diaj fortoj ankora\u016d ne estis ruinigitaj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Denove, ree, plue.", "translations": {"fi": ["viel\u00e4", "viel\u00e4kin", "lis\u00e4ksi"]}, "examples": [["ripetu la lecionon ankora\u016d unu fojon", null], ["li diris ankora\u016d kelkajn vortojn", "Z"], ["la infano estas ankora\u016d pli pala ol hiera\u016d", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ankora\u016d", "primary": true}, "\u0109ako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alta rigida kapvesto, uzata en iuj armeoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u0432\u044d\u0440"], "fr": ["shako"], "en": ["shako"], "nl": ["sjako"], "pt": ["barretina"], "ru": ["\u043a\u0438\u0432\u0435\u0440"], "ca": ["xac\u00f3"], "de": ["Tschako"], "it": ["sciacc\u00f2"], "hu": ["cs\u00e1k\u00f3"], "es": ["chac\u00f3"], "pl": ["czako"]}, "examples": [["polica gardisto kun grandega pot-forma \u0109ako sur la kapo", "Ivan Turgenev, trad. A. Kor\u0135enkov k.a., La unua amo, Jekaterinburg: Sezonoj, 1993"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ak", "primary": true}, "pendigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fiksi ion \u0109e unu ekstremo tiel, ke la alia ne tu\u015du teron a\u016d plankon.", "translations": {"be": ["\u0432\u0435\u0448\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0432\u0435\u0441\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["accrocher (suspendre)", "pendre (suspendre)", "suspendre"], "nl": ["ophangen"], "ru": ["\u0432\u0435\u0448\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0432\u0435\u0441\u0438\u0442\u044c"], "de": ["aufh\u00e4ngen"], "hu": ["felakaszt"], "br": ["istribilha\u00f1"], "es": ["colgar"]}, "examples": [["mi ne pendigis mian \u0109apon sur la arbeto, sed \u011di flugante pendi\u011dis sur la bran\u0109oj", "Z"], ["pendigi mantelon sur, de, \u0109e hoko", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"br": ["krouga\u00f1"]}, "examples": [["en dom' de pendigito pri \u015dnuro ne parolu", "Proverbaro esperanta"], ["por pendigi \u015dteliston, anta\u016de lin kaptu", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["la princoj estas pendigitaj je siaj manoj", "La Malnova Testamento, Plorkanto 5:12"]], "subdefinitions": []}], "root": "pend", "primary": false}, "rabobestoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo de mamuloj (Carnivora), surtere vivantaj bestoj, nutrantaj sin de karno.", "translations": {"be": ["\u0434\u0440\u0430\u043f\u0435\u0436\u043d\u0456\u043a\u0456"], "fr": ["carnivores"], "en": ["carnivores"], "nl": ["roofdieren"], "ru": ["\u0445\u0438\u0449\u043d\u0438\u043a\u0438"], "de": ["Raubtiere"], "hu": ["ragadoz\u00f3k"], "br": ["kigdebrerien"], "pl": ["drapie\u017cnik", "zwierz\u0119 drapie\u017cne"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "best", "primary": false}, "episkopejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rezidejo de episkopo kaj episkopuja administrejo.", "translations": {"ru": ["\u0435\u043f\u0438\u0441\u043a\u043e\u043f\u0438\u044f"], "fr": ["\u00e9v\u00each\u00e9 (r\u00e9sidence)"], "pt": ["pal\u00e1cio do bispo"], "fa": ["\u0627\u0642\u0627\u0645\u062a\u06af\u0627\u0647 \u0627\u0633\u0642\u0641"], "de": ["Bischofssitz"], "es": ["palacio episcopal"], "hu": ["p\u00fcsp\u00f6ki sz\u00e9khely"]}, "examples": [["en 1001 li fondis administran centron kaj episkopejon", "Jozefo Horvath: Gy\u0151r a\u016d kie ekkokerikis ventokoko, Monatojaro 2002a, numero 8a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "episkop", "primary": false}, "kvereli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Kolere, brue a\u016d e\u0109 perforte interdisputi kaj malpaci\u011di.", "translations": {"be": ["\u0441\u0432\u0430\u0440\u044b\u0446\u0446\u0430", "\u043b\u0430\u044f\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["se quereller"], "en": ["quarrel"], "nl": ["ruzie maken"], "pt": ["brigar", "querelar", "altercar", "porfiar"], "ru": ["\u0441\u0441\u043e\u0440\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0431\u0440\u0430\u043d\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["streiten", "zanken"], "sv": ["gr\u00e4la"], "hu": ["veszekszik", "civakodik"], "es": ["pelearse", "disputar", "re\u00f1ir"], "pl": ["k\u0142\u00f3ci\u0107 si\u0119", "sprzecza\u0107 si\u0119", "wadzi\u0107 si\u0119 (przest.)", "czubi\u0107 si\u0119 (przest.)", "wa\u015bni\u0107 si\u0119 (przest.)", "por\u00f3\u017cni\u0107 si\u0119", "awanturowa\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["kvereli kun iu, kontra\u016d iu", "Z"], ["kontra\u016d viaj kverelantoj mi kverelos", "Z"], ["se homoj kverelos, kaj unu batos la alian per \u015dtono a\u016d per pugno kaj tiu ne mortos, sed devos ku\u015di en lito: se li levi\u011dos kaj irados ekstere per apogilo, tiam la batinto estu senkulpa", "La Malnova Testamento, Eliro 21:18,19"]], "subdefinitions": []}], "root": "kverel", "primary": true}, "ekigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komenci.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0447\u044b\u043d\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["commencer (tr.)"], "nl": ["doen beginnen"], "ru": ["\u043d\u0430\u0447\u0430\u0442\u044c"], "de": ["beginnen [+Akk]", "ansto\u00dfen", "starten [+Akk]"], "pl": ["rozpoczyna\u0107", "wszczyna\u0107", "j\u0105\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["temas pri la ekigo de grava agado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ek", "primary": false}, "kverelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malafabla, akra interdisputado.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0441\u043e\u0440\u0430"], "en": ["quarrel"], "nl": ["ruzie", "rel"], "de": ["Streit"], "hu": ["veszeked\u00e9s", "civakod\u00e1s"], "es": ["ri\u00f1a", "pelea", "disputa"], "pl": ["k\u0142\u00f3tnia", "sprzeczka", "niesnaska", "scysja", "swara (przest.)", "awantura", "burda (przest.)"]}, "examples": [["\u0109u vi, sinjoroj, bonvolus \u0109esigi la kverelon, ke mi povu ricevi pacon por legi pri la paco?", "Ferenc SZIL\u00c1GYI: La centviza\u011da rido: Robert Storm Petersen Norda Prismo, 58:1"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Reciproka malamikeco, akompanata de plena \u0109esigo de normalaj interrilatoj, serioza malakordo, malpaco.", "translations": {"de": ["Streit"], "nl": ["strijd"], "pl": ["wa\u015b\u0144 (przest.)", "zwada (przest.)"], "hu": ["harag"]}, "examples": [["\u0108u ne estas strange Ke, kvankam nin katenas \u0109i kverelo Tiel longjare tamen tute mankas Malamo en la sango por la homoj, Kiujn ni mortigadas tag-al-tage", "John DRINKWATER, tr. Reto ROSSETTI: X = 0, Nica literatura revuo, 2:5."]], "subdefinitions": []}], "root": "kverel", "primary": false}, "steveno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elstara firma\u0135o \u0109e la pruo a\u016d la po\u016dpo de \u015dipo.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0442\u0435\u0432\u0435\u043d\u044c"], "de": ["Steven"], "nl": ["steven"], "hu": ["orrt\u0151ke"]}, "examples": [["la boatisto pendigas sur ilian stevenon la fajreton kaj repu\u015das per la piedo for de la ponteto", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "steven", "primary": true}, "subtera\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Natura a\u016d arta spaco sub la tero.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0432\u0430\u043b", "\u043f\u0430\u0434\u0437\u044f\u043c\u0435\u043b\u044c\u043b\u0435", "\u0441\u043a\u043b\u0435\u043f", "\u0441\u0443\u0442\u0430\u0440\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["souterrain (subst.)"], "nl": ["onderaardse gang"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0437\u0435\u043c\u0435\u043b\u044c\u0435", "\u043f\u043e\u0434\u0432\u0430\u043b"], "hu": ["f\u00f6ld alatti j\u00e1rat", "f\u00f6ld alatti \u00e9p\u00edtm\u00e9ny"], "pl": ["podziemie"], "he": ["\u05de\u05e0\u05d4\u05e8\u05d4"]}, "examples": [["ili iris malsupren en la subtera\u0135ojn de la templo de Ptah kaj balda\u016d atingis vastan kelon", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ter", "primary": false}, "plimulto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pli granda kvanto, parto a\u016d partio.", "translations": {"be": ["\u0431\u043e\u043b\u044c\u0448\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["majorit\u00e9"], "en": ["majority"], "nl": ["meerderheid"], "ru": ["\u0431\u043e\u043b\u044c\u0448\u0438\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Mehrheit"], "hu": ["t\u00f6bbs\u00e9g"], "es": ["mayor\u00eda"], "he": ["\u05e8\u05d5\u05d1"]}, "examples": [["e\u0109 se ili prezentas en la lando grandegan plimulton ne havas moralan rajton altrudi sian lingvon a\u016d religion al la aliaj regnanoj", "Homoarnismo"], ["la grandegan plimulton de la personoj kiuj batalas por Esperanto ligas unu komuna ideo", "Paroloj, Parolado anta\u016d la Tria Kongreso, 1907"], ["la faraono havis \u0109e sia flanko la plimulton de la civilaj altranguloj", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 11a"], ["li rigardis la domojn pli atente, la plimulto el ili havis nur pajlan tegmenton", "Fabeloj, volumo 1, Galo\u015doj de feli\u0109o"]], "subdefinitions": []}], "root": "mult", "primary": false}, "aluminio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 13, atompezo 26,9815, simbolo Al. Blanka, tre malpeza metalo, kun ar\u011denta brilo.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u044e\u043c\u0456\u043d\u0456\u0439"], "fr": ["aluminium"], "bg": ["\u0430\u043b\u0443\u043c\u0438\u043d\u0438\u0439"], "de": ["Aluminium"], "it": ["alluminio"], "hu": ["alum\u00ednium"], "fa": ["\u0622\u0644\u0648\u0645\u06cc\u0646\u06cc\u0645"], "en": ["aluminium, aluminum"], "br": ["aluminiom"], "es": ["aluminio"], "ru": ["\u0430\u043b\u044e\u043c\u0438\u043d\u0438\u0439"], "nl": ["aluminium"], "pt": ["alum\u00ednio"], "la": ["Aluminium"], "tr": ["al\u00fcminyum"], "sk": ["hlin\u00edk"], "pl": ["glin (nazwa oficjalna)", "aluminium (nazwa potoczna)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "alumini", "primary": true}, "solstica": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta al solsticoj.", "translations": {}, "examples": [["solsticaj punktoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "solstic", "primary": false}, "fulmrapida": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rapidega.", "translations": {"fr": ["foudroyant (tr\u00e8s rapide)"], "nl": ["bliksemsnel"]}, "examples": [["kiel dronanto en fulmrapidaj bildoj rememoras sian tutan vivon, tiel li rememoris Ligian", "H. Sienkewicz, trad. L. Zamenhof, Quo vadis?, 1933"], ["\u00abMartina!\u00bb, mi pensas fulmrapide", "U. Matthias, Fajron sentas mi interne, Pro Esperanto, 1990"]], "subdefinitions": []}], "root": "rapid", "primary": false}, "lum-eliganta diodo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Duonkondukanta elektronika elemento radianta lumon (aktuale nur ru\u011dan, verdan, flavan kaj bluan) danke al luminesko. Per kunigo de kelkaj diodoj en unu elemento, oni povas krei aliajn kolorojn, ekz. oran\u011da, blanka.", "translations": {"fa": ["\u062f\u06cc\u0648\u062f \u0646\u0648\u0631\u06cc"], "pl": ["dioda elektroluminescencyjna", "light-emitting diode", "LED"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "diod", "primary": false}, "solstico": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tempo, kiam la suno estas plej malproksime de la ekvatoro.", "translations": {"be": ["\u0441\u043e\u043d\u0446\u0430\u0441\u0442\u0430\u044f\u043d\u044c\u043d\u0435"], "hu": ["napfordul\u00f3"], "de": ["Sonnenwende"], "nl": ["solstitium", "dag-en-nachtevening"], "ru": ["\u0441\u043e\u043b\u043d\u0446\u0435\u0441\u0442\u043e\u044f\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [["somera, vintra solstico", null]], "subdefinitions": []}], "root": "solstic", "primary": true}, "modala logiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Propozicia logiko etendita per esprimiloj de modalo (\u00abnepre\u00bb, \u00abeble\u00bb, \u00abprobable\u00bb kaj tiel plu).", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0434\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u043b\u0451\u0433\u0456\u043a\u0430"], "de": ["Modallogik", "Modalit\u00e4tlogik"], "en": ["modal logic"], "ru": ["\u043c\u043e\u0434\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u043b\u043e\u0433\u0438\u043a\u0430"], "hu": ["mod\u00e1lis logika"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "modal", "primary": false}, "itinero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Difinita irvojo inter diversaj eblaj.", "translations": {"fr": ["itin\u00e9raire (subst.)"], "en": ["itinerary"], "it": ["itinerario (sost.)"], "pt": ["itiner\u00e1rio"], "pl": ["szlak", "trasa"]}, "examples": [["itineroj preparitaj de sperta biciklistino", "P. Chrdle, Bicikle tra \u0108e\u0125io, La Ondo de Esperanto, 2001:11"], ["li realigas sian revon, irante la\u016d la itinero, kiu kunigas \u0109iujn antikvajn vojojn", "T. Auderskaja, Marino Curnis en Ukrainio, Nova Sento in Rete, 2006-07-21, numero 488a"]], "subdefinitions": []}], "root": "itiner", "primary": true}, "matrica unuo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(n,p)-Matrico, kies \u0109iuj termoj estas nulaj, krom la diagonalaj, kiuj egalas al la unuo.", "translations": {"ru": ["\u0435\u0434\u0438\u043d\u0438\u0447\u043d\u0430\u044f \u043c\u0430\u0442\u0440\u0438\u0446\u0430"], "fr": ["matrice unit\u00e9"], "en": ["unit matrix"], "de": ["Einheitsmatrix"], "pl": ["macierz jednostkowa"], "hu": ["egy\u00e9sgm\u00e1trix"]}, "examples": [["la unuomatricon oni kutime signas per I", null], ["unuomatrico estas unuo rilate al la matrica multipliko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "matric", "primary": false}, "banloko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, kie oni kuracas per banoj (mineralaj, maraj).", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u0440\u043e\u0440\u0442"], "fr": ["station thermale", "ville d'eaux"], "en": ["(hot) springs"], "nl": ["badplaats"], "ru": ["\u043a\u0443\u0440\u043e\u0440\u0442"], "de": ["Badeort"], "hu": ["f\u00fcrd\u0151hely"], "sk": ["k\u00fapele"], "es": ["balneario"], "pl": ["uzdrowisko", "kurort"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ban", "primary": false}, "eta kriaglo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"en": ["lesser spotted eagle"], "sv": ["mindre skrik\u00f6rn"], "pl": ["orlik krzykliwy"], "la": ["Aquila pomarina"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "agl", "primary": false}, "federaciismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Organiza principo, la\u016d kiu la unuopaj membroj (\u015dtatoj, organizoj a\u016d societoj) de komuna tuto havas relativan suverenecon a\u016d a\u016dtonomeco.", "translations": {"it": ["federalismo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "federaci", "primary": false}, "Herodoto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antikva greka historiisto kaj etnografiisto (proksimume 484 a.K. \u2015 proksimume 425 a.K.), verkinta \u0109irka\u016d la temo de la militoj inter grekoj kaj persoj.", "translations": {"fr": ["H\u00e9rodote"], "en": ["Herodotus"], "nl": ["Herodotus"], "pt": ["Her\u00f3doto"], "de": ["Herodot"], "it": ["Erodoto"], "fa": ["\u0647\u0631\u0648\u062f\u0648\u062a"], "pl": ["Herodot"]}, "examples": [["Herodoto estis \u0135urnalisto, kaj \u015carazada estas nenio alia ol orienta simbolo de la vespera \u0135urnal-eldono", "Karel \u0108apek, trad. Miroslav Malovec, La\u016ddo de \u0135urnaloj, La Ondo de Esperanto, 2000, numero 6a (68)"], ["pri Sogdio rakontas al ni verkoj de antikvaj historiistoj - Herodoto, Eratoseno, Plinio", "Firdaus Shukurov, Ta\u011dikio - lando montara en Meza Azio, 2004"]], "subdefinitions": []}], "root": "Herodot", "primary": true}, "Karaa Maro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: PIV ne konas tiun maron (nek la rivereton Karao); aliaj vortaroj kaj la Po\u015datlaso proponas \u00abKara maro\u00bb, kio sonas iom komike kaj lasas onin imagi, kion signifas la adjektivo \u00abKara\u00bb."], "primary definition": "Maro en la Arkta oceano, norde de Uralo kaj de la limo inter Siberio kaj E\u016dropo.", "translations": {"ru": ["\u041a\u0430\u0440\u0441\u043a\u043e\u0435 \u043c\u043e\u0440\u0435"], "fr": ["Mer de Kara"], "de": ["Karasee"], "nl": ["Karische Zee"], "hu": ["Kara-tenger"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mar", "primary": false}, "bonveni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti akceptata kun kora kontenteco.", "translations": {"sk": ["by\u0165 v\u00edtan\u00fd"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0432\u0435\u0442\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "pl": ["by\u0107 mile widzianym"], "be": ["\u0431\u044b\u0446\u044c \u0432\u0456\u0442\u0430\u043d\u044b\u043c", "\u0431\u044b\u0446\u044c \u0436\u0430\u0434\u0430\u043d\u044b\u043c"]}, "examples": [["\u011di estas al li tre bonvena", "Proverbaro esperanta"], ["estu bonvenintaj en mia domo!", null], ["bonvenon!", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bon", "primary": false}, "forki\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Disbran\u0109i\u011di kiel forko.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u0433\u0430\u043b\u0456\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["bifurquer", "fourcher (intr.)"], "en": ["bifurcate", "branch (off)", "split (off)"], "nl": ["afsplitsen"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0432\u0435\u0442\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["sich gabeln"], "hu": ["el\u00e1gazik"], "fa": ["\u062f\u0648\u0634\u0627\u062e\u0647 \u0634\u062f\u0646", "\u0645\u0646\u0634\u0639\u0628 \u0634\u062f\u0646", "\u0627\u0646\u0634\u0639\u0627\u0628 \u06cc\u0627\u0641\u062a\u0646"], "pl": ["rozwidla\u0107 si\u0119", "rozwidli\u0107 si\u0119", "rozga\u0142\u0119zia\u0107 si\u0119", "rozga\u0142\u0119zi\u0107 si\u0119"], "es": ["bifurcarse"]}, "examples": [["la kanalo disforki\u011dis la\u016d du direktoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fork", "primary": false}, "epakto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "A\u011do de la luno \u0109iujare je la unua de januaro.", "translations": {"be": ["\u044d\u043f\u0430\u043a\u0442\u0430"], "fr": ["\u00e9pacte"], "en": ["epact"], "nl": ["epacta"], "pt": ["epacta"], "ru": ["\u044d\u043f\u0430\u043a\u0442\u0430"], "de": ["Epakte"], "it": ["epatta"], "hu": ["holdsz\u00e1m", "epakta"], "es": ["epacta"], "pl": ["epakta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "epakt", "primary": true}, "\u015dtonego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda nemovebla \u015dtono.", "translations": {"be": ["\u0443\u0446\u0451\u0441", "\u0441\u043a\u0430\u043b\u0430", "\u0432\u0430\u043b\u0443\u043d", "\u043a\u0430\u043c\u043b\u044b\u0433\u0430"], "fr": ["roc"], "nl": ["rotsblok"], "ru": ["\u0443\u0442\u0451\u0441", "\u0441\u043a\u0430\u043b\u0430"], "de": ["Fels"], "it": ["masso"], "hu": ["k\u0151szikla"], "pl": ["g\u0142az", "ska\u0142a", "kamol (pot.)"]}, "examples": [["tombo elhakita el \u015dtonego", "La Nova Testamento, S. Marko 15:46"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dton", "primary": false}, "konvinkiteco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de menso, al kiu io estis pruvita kiel vera.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u043a\u0430\u043d\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u043a\u0430\u043d\u0430\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "hu": ["meggy\u0151z\u0151d\u00e9s"], "de": ["\u00dcberzeugung"], "ru": ["\u0443\u0431\u0435\u0436\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0443\u0431\u0435\u0436\u0434\u0451\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"]}, "examples": [["\u015di parolis tion kun plena seriozeco, sen ia e\u0109 plej malgranda \u015derco aux ironio, per vo\u0109o de plena konvinkiteco", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "konvink", "primary": false}, "cilindro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pro la komunuza senco de \u00abcilindro\u00bb la vortaroj emis difini \u011din fake nur kiel solidon (vidu ). \u015cajnas al ni, ke tio estas tro pedanta, \u0109ar la naciaj lingvoj kutime akceptas amba\u016d fakajn sencojn. Kiel montras , la uzado evoluis. Oni do precizigu per \u00abcilindra surfaco\u00bb a\u016d \u00abcilindra solido\u00bb en dubaj okazoj."], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0446\u044b\u043b\u0456\u043d\u0434\u0430\u0440"], "fr": ["cylindre"], "en": ["cylinder"], "nl": ["cylinder"], "pt": ["cilindro"], "el": ["\u03ba\u03cd\u03bb\u03b9\u03bd\u03b4\u03c1\u03bf\u03c2"], "de": ["Zylinder"], "tr": ["silindir"], "it": ["cilindro"], "hu": ["henger"], "sk": ["valec"], "fa": ["\u0627\u0633\u062a\u0648\u0627\u0646\u0647"], "es": ["cilindro"], "ru": ["\u0446\u0438\u043b\u0438\u043d\u0434\u0440"], "pl": ["walec", "cylinder"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Surfaco, naskita de \u0109iuj paralelaj rektoj (\u011diaj naskantoj), kiuj sekcas fiksan linion (\u011dian direktanton).", "translations": {"ru": ["\u0446\u0438\u043b\u0438\u043d\u0434\u0440", "\u0446\u0438\u043b\u0438\u043d\u0434\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u043f\u043e\u0432\u0435\u0440\u0445\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["cylindre", "surface cylindrique"], "en": ["cylinder", "cylindrical surface"], "de": ["Zylinder", "Zylinderfl\u00e4che"], "hu": ["hengerfel\u00fclet", "hengerpal\u00e1st"], "pl": ["walec", "powierzchnia walcowa", "cylinder", "powierzchnia cylindryczna"]}, "examples": [["cirkla, elipsa, kvadrata ks cilindro", null], ["cilindra surfaco", "Plena Ilustrita Vortaro"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Solido, kiun limas cilindro (\u011dia flanko) kaj du ebenaj surfacoj (la bazoj), kiuj sekcas la cilindran surfacon la\u016d fermita linio.", "translations": {}, "examples": []}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Samforma objekto.", "translations": {"pl": ["walec", "cylinder", "rolka", "rulon"]}, "examples": [["cilindra \u0109apelo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Samforma ujo, en kiu sin movas pi\u015dto.", "translations": {"pl": ["cylinder"]}, "examples": [["pumpila, motora cilindro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "cilindr", "primary": true}, "elvoki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Voki por elirigi.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u0456\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u043a\u043b\u0456\u043a\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["\u00e9voquer"], "nl": ["te voorschijn roepen"], "ru": ["\u0432\u044b\u0437\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0437\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05e2\u05dc\u05d5\u05ea", "\u05dc\u05e2\u05d5\u05e8\u05e8", "\u05dc\u05d6\u05de\u05df"], "hu": ["el\u0151id\u00e9z", "megjelen\u00edt"]}, "examples": [["ne elvoku lupon el la arbaro", "Proverbaro esperanta"], ["elvoki iun al duelo", null], ["elvoki mortintojn", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Okazigi, estigi, ka\u016dzi.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043a\u043b\u0456\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u043f\u0440\u044b\u0447\u044b\u043d\u044f\u0446\u0446\u0430", "\u0430\u0431\u0443\u0434\u0436\u0430\u0446\u044c"], "nl": ["ten gevolge hebben"], "hu": ["kiv\u00e1lt", "el\u0151id\u00e9z"]}, "examples": [["tiu \u0109i demando per sia naiveco elvokos ridon", "Z"], ["tiu neologismo elvokas konfuzojn kun aliaj vortoj", "Z"], ["tiu propono celas nur elvoki skandalon", "Z"], ["tiu artikolo elvokis malpacon, multon da intereso", null], ["konflikto, kiu povas elvoki militon", null], ["feli\u0109o kaj ri\u0109o envion elvokas", "Proverbaro esperanta"], ["la propono elvokis \u0109e ili la timon, ke..", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Prezenti al la spirito vivan vidbildon.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043a\u043b\u0456\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0431\u0443\u0436\u0434\u0430\u0446\u044c"]}, "examples": [["la propraj nomoj elvokas en ni bildojn pli konkretajn ol la komunaj substantivoj", null], ["en poezio oni devas precipe atenti la elvoki povon de la vortoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vok", "primary": false}, "vizit\u0109ambro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108ambro, kie oni ricevas vizitantojn.", "translations": {"fa": ["\u0627\u062a\u0627\u0642 \u067e\u0630\u06cc\u0631\u0627\u06cc\u06cc"], "fr": ["salon"], "pt": ["sala de visita"], "tr": ["salon"], "it": ["salotto", "parlatoio (stanza)"], "pl": ["salon"], "hu": ["szalon"]}, "examples": [["koridoro, kiu kondukis de la vizit\u0109ambro al la man\u011do\u0109ambro", "M. de Assis, trad. P. Viana, La divenistino kaj aliaj rakontoj, Oportuno, jaro 2005a, p. 29a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ambr", "primary": false}, "porti\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Flugpendi, \u015dvebi.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u0441\u044c\u0446\u0456\u0441\u044f", "\u043d\u0430\u0441\u0456\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["d\u00e9river", "flotter"], "nl": ["zweven"], "ru": ["\u043d\u043e\u0441\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043d\u0435\u0441\u0442\u0438\u0441\u044c"], "de": ["schweben", "getragen werden"], "pl": ["unosi\u0107 si\u0119"], "hu": ["sodr\u00f3dik"]}, "examples": [["grizaj nuboj porti\u011dis en la aero", "Z"], ["dramo el la vivo preterporti\u011das anta\u016d \u015dia spirito", "Fabeloj, volumo 2, el fenestro en Vartou"]], "subdefinitions": []}], "root": "port", "primary": false}, "distilado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Purigo per distila vaporigo kaj refluecigo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0438\u0441\u0442\u0438\u043b\u043b\u044f\u0446\u0438\u044f", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0433\u043e\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["distillation"], "en": ["distillation"], "pl": ["destylacja"], "fa": ["\u062a\u0642\u0637\u06cc\u0631"], "de": ["Destillation", "Brennen"], "es": ["destilaci\u00f3n"]}, "examples": [["produkti alkoholon per distilado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "distil", "primary": false}, "konsoli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Mildigi ies \u0109agrenon, beda\u016dron, doloron kaj reesperigi lin per afablaj kura\u011digaj paroloj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0446\u044f\u0448\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u0443\u043f\u0430\u043a\u043e\u0439\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0441\u043f\u0430\u043a\u043e\u0439\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["consoler", "r\u00e9conforter", "soulager"], "en": ["console", "cheer", "comfort", "solace", "soothe"], "nl": ["troosten"], "pt": ["consolar", "aliviar"], "ru": ["\u0443\u0442\u0435\u0448\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u0442\u0435\u0448\u0438\u0442\u044c"], "de": ["tr\u00f6sten"], "es": ["consolar"]}, "examples": [["ni provis konsoli la kompatindan orfon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malakrigi, mildigi ies doloron a\u016d beda\u016dron.", "translations": {}, "examples": [["malmulte da aferoj konsolas nin, \u0109ar malmulte da aferoj nin afliktas", null], ["Kalipso ne povis konsoli\u011di pri la foriro de Uliso", null], ["konsoli\u011das mizerulo, se li ne estas sola", null], ["konsola espero, iluzio", null], ["nekonsolebla doloro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konsol", "primary": true}, "mane\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekzerco, per kiu oni dresas \u0109evalon.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0435\u0437\u0434\u043a\u0430"], "en": ["manege"], "nl": ["manege"], "pt": ["manejo"], "ru": ["\u0432\u044b\u0435\u0437\u0434\u043a\u0430"], "de": ["Manege"], "hu": ["m\u0171lovagl\u00e1s", "lovagl\u00f3m\u0171v\u00e9szet", "lovagl\u00f3iskola"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Konstruo, kie oni lernas la rajdarton; rajdlernejo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u044d\u0436"], "hu": ["man\u00e9zs", "lovarda"], "en": ["manege"], "ru": ["\u043c\u0430\u043d\u0435\u0436"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mane\u011d", "primary": true}, "konsolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Paroloj a\u016d ago de konsolanto.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0446\u044f\u0448\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["consolation", "r\u00e9confort", "soulagement"], "en": ["consolation", "comfort", "solace"], "nl": ["troost"], "ru": ["\u0443\u0442\u0435\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Trost"], "es": ["consuelo"]}, "examples": [["mi akceptus dankeme viajn konsolojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konsol", "primary": false}, "balancilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tabulo metita sur \u015dtipo a\u016d subtenita per \u015dnuroj por balanci\u011di.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u044d\u043b\u0456", "\u0433\u0443\u0448\u043a\u0430\u043b\u043a\u0430"], "fr": ["balan\u00e7oire"], "en": ["balance"], "nl": ["schommel", "wip"], "ru": ["\u043a\u0430\u0447\u0435\u043b\u0438"], "de": ["Wippe", "Schaukel"], "sv": ["gunga (subst.)", "gungbr\u00e4da"], "hu": ["hinta"], "pl": ["hu\u015btawka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "balanc", "primary": false}, "flanki\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Deklini\u011di de iu loko, vojo; devoji\u011di", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043a\u043b\u043e\u043d\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043e\u0442\u043a\u043b\u043e\u043d\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0443\u043a\u043b\u043e\u043d\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0443\u043a\u043b\u043e\u043d\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["d\u00e9vier (intr.)", "s'\u00e9carter (du chemin, de son devoir)", "s'\u00e9garer (changer de sujet)"], "nl": ["afwijken"], "de": ["abweichen"], "pl": ["zbacza\u0107"], "hu": ["elkalandozik (t\u00e9m\u00e1t\u00f3l)"]}, "examples": [["fine \u011di devis forflanki\u011di de la vojo", "Fabeloj, volumo 4, Kuristoj"], ["la kun \u015di renkonti\u011dantaj kaj de \u015di dispu\u015dataj pasantoj komence rigardis \u015din kun miro a\u016d timo, e\u0109 forflanki\u011dis anta\u016d \u015di, supozante, ke \u015di estas frenezulino a\u016d ke \u015di havas ian ur\u011degan bezonon rapidi", "Marta"], ["la kurtenoj flankeni\u011das, a\u016d almena\u016d ek\u015dvebas", "B. E. H\u00f6ijer, trad. F. Szil\u00e1gyi, Ankora\u016d iom da hela tempo. en: Vespera ru\u011do anoncas ventegon, 2001."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Deklini\u011di de iu devo, temo; ekstertemi\u011di.", "translations": {}, "examples": [["mi flanki\u011dadis de tiuj \u0109i reguloj nur tie, kie tion \u0109i postulis apartaj cirkonstancoj", "Z"], ["deflanki\u011da respondo, demando", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "deflanki\u011di", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flank", "primary": false}, "planedo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Astro ne memlumanta, rondiranta \u0109irka\u016d stelo kaj balaanta la \u0109irka\u016da\u0135on de sia orbito.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u044f\u043d\u044d\u0442\u0430"], "fr": ["plan\u00e8te"], "bg": ["\u043f\u043b\u0430\u043d\u0435\u0442\u0430"], "nl": ["planeet"], "pt": ["planeta"], "ru": ["\u043f\u043b\u0430\u043d\u0435\u0442\u0430"], "ca": ["planeta"], "de": ["Planet", "Wandelstern"], "tr": ["gezegen"], "it": ["pianeta"], "sv": ["planet"], "fa": ["\u0633\u06cc\u0627\u0631\u0647"], "ja": ["\u60d1\u661f [\u308f\u304f\u305b\u3044]", "\u904a\u661f [\u3086\u3046\u305b\u3044]"], "en": ["planet"], "pl": ["planeta"], "cs": ["planeta", "ob\u011b\u017enice"], "hu": ["bolyg\u00f3", "plan\u00e9ta"], "id": ["planet"], "es": ["planeta"], "he": ["\u05db\u05d5\u05db\u05d1 \u05dc\u05db\u05ea", "\u05e4\u05dc\u05e0\u05d8\u05d4"]}, "examples": [["la pli frue ekkonita planedo el gaso estas simila al nia Jupitero", "OH, Du strangaj planedsistemoj, Monato, jaro 2001a, numero 7a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "planed", "primary": true}, "dekolta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maniero, la\u016d kiu vesto estas dekoltita; korpa parto tiel nudigita.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u043a\u0430\u043b\u044c\u0442\u044d"], "fr": ["d\u00e9collet\u00e9"], "en": ["cleavage", "d\u00e9colletage"], "pt": ["decote"], "ru": ["\u0434\u0435\u043a\u043e\u043b\u044c\u0442\u0435", "\u0432\u044b\u0440\u0435\u0437 (\u043d\u0430 \u043f\u043b\u0430\u0442\u044c\u0435)"], "pl": ["dekolt", "wyci\u0119cie"], "hu": ["ruhakiv\u00e1g\u00e1s", "dekolt\u00e1zs"]}, "examples": [["ronda, V-forma, kvadrata dekolta\u0135o", "PIV1"]], "subdefinitions": []}], "root": "dekolt", "primary": false}, "progreso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iompostioma disvolvi\u011do al pli alta grado.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0433\u0440\u044d\u0441"], "fr": ["progr\u00e8s"], "nl": ["vooruitgang"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0433\u0440\u0435\u0441\u0441"], "de": ["Fortschritt", "Weiterentwicklung"], "hu": ["halad\u00e1s", "fejl\u0151d\u00e9s", "el\u0151remenetel"], "fa": ["\u067e\u06cc\u0634\u0631\u0641\u062a", "\u062a\u0631\u0642\u06cc"], "cs": ["pokrok"]}, "examples": [["la progreso de la scienco, malsano", null]], "subdefinitions": []}], "root": "progres", "primary": false}, "senhavigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senigi iun de lia havo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0437\u0431\u0430\u0432\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9pouiller (d\u00e9poss\u00e9der)", "d\u00e9poss\u00e9der"], "en": ["impoverish", "deprive"], "nl": ["beroven"], "pt": ["desapossar", "privar"], "ru": ["\u043b\u0438\u0448\u0438\u0442\u044c \u0438\u043c\u0443\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u0430"], "de": ["berauben", "beschlagnahmen"], "hu": ["megfoszt", "kisemmiz"], "es": ["desposeer"], "pl": ["pozbawia\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hav", "primary": false}, "forflori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Perdi siajn florojn, velki.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0446\u044c\u0432\u0456\u0442\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9fleurir (intr.)"], "nl": ["verwelken"], "ru": ["\u043e\u0442\u0446\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438"], "de": ["verbl\u00fchen"], "pl": ["przewkita\u0107"], "hu": ["elny\u00edlik", "elvir\u00e1gzik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flor", "primary": false}, "internigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Meti en la internon de, igi interna.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438"], "fr": ["faire entrer"], "en": ["insert", "internalize"], "nl": ["interneren"], "pt": ["internar"], "hu": ["bels\u0151v\u00e9 tesz", "intern\u00e1l", "saj\u00e1tj\u00e1v\u00e1 tesz"], "es": ["internar"], "pl": ["wk\u0142ada\u0107", "umieszcza\u0107 (we wn\u0119trzu)"]}, "examples": [["internigi ion en la spiriton de iu", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Meti en fermitan institucion.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0442\u0435\u0440\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["interner"], "en": ["confine"], "pl": ["internowa\u0107"]}, "examples": [["internigi lernanton", null], ["internigi fremdulojn dum la milito", null]], "subdefinitions": []}], "root": "intern", "primary": false}, "superflua": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(figure) Superanta la bezonon, superabunda.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043b\u0456\u0448\u043d\u0456", "\u043f\u0440\u0430\u0437\u044c\u043c\u0435\u0440\u043d\u044b"], "fr": ["superflu"], "nl": ["overbodig", "overtollig"], "ru": ["\u043b\u0438\u0448\u043d\u0438\u0439", "\u0438\u0437\u043b\u0438\u0448\u043d\u0438\u0439", "\u0447\u0440\u0435\u0437\u043c\u0435\u0440\u043d\u044b\u0439"], "de": ["\u00fcberfl\u00fcssig"], "pl": ["nadmiarowy", "zbyteczny", "zb\u0119dny"], "hu": ["felesleges"]}, "examples": [["spesmilo superflua po\u015don ne \u015diras", "Proverbaro esperanta"], ["tiamaniere grandega nombro da vortoj fari\u011das superflua por la lernado", "Z"], ["de superfluo malboni\u011das la \u011duo", "Proverbaro esperanta"], ["pri tio mi trovas superflue tie \u0109i detale paroli", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "flu", "primary": false}, "aceto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0432\u043e\u0446\u0430\u0442"], "fr": ["vinaigre", "acide ac\u00e9tique"], "bg": ["\u043e\u0446\u0435\u0442"], "nl": ["azijn"], "pt": ["aceto", "vinagre"], "ru": ["\u0443\u043a\u0441\u0443\u0441", "\u0443\u043a\u0441\u0443\u0441\u043d\u0430\u044f \u044d\u0441\u0441\u0435\u043d\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Essig"], "it": ["aceto"], "hu": ["ecetsav"], "sk": ["ocot"], "fa": ["\u0633\u0631\u06a9\u0647"], "en": ["vinegar"], "sv": ["vin\u00e4ger"], "es": ["\u00e1cido acetico"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "acet", "primary": true}, "mecenateco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rolo de mecenato.", "translations": {"fr": ["m\u00e9c\u00e9nat", "sponsoring"], "en": ["patronage", "support"]}, "examples": [["la mecenateco estis tipa por la renesanca socio.", "La Nova Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "mecenat", "primary": false}, "pa\u016dspapero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre diafana papero, kiun oni fiksas sur \u015dablono por surdesegni kopion, a\u016d sur kiun oni printas bildon por plua kopiado.", "translations": {"fr": ["papier calque"], "nl": ["calqueerpapier"], "pl": ["kalka techniczna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "paper", "primary": false}, "nebula": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nebuloplena, nebulaspekta.", "translations": {"be": ["\u0442\u0443\u043c\u0430\u043d\u043d\u044b"], "fr": ["n\u00e9buleux"], "bg": ["\u043c\u044a\u0433\u043b\u0438\u0432"], "pt": ["nebuloso"], "ru": ["\u0442\u0443\u043c\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["neblig"], "sv": ["dimmig"], "hu": ["k\u00f6d\u00f6s"], "br": ["latarek"], "es": ["nublado", "neblinoso", "nebuloso"], "he": ["\u05e2\u05e8\u05e4\u05d9\u05dc\u05d9"]}, "examples": [["nebula \u0109ielo", null], ["larmoj nebuligis \u015diajn okulojn", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Malklara, malpreciza.", "translations": {"nl": ["nevelig", "mistig"], "de": ["nebul\u00f6s"], "sv": ["dimmig", "oklar"], "br": ["koumoulek (luziet)"], "es": ["nebuloso"], "he": ["\u05de\u05e2\u05d5\u05e8\u05e4\u05dc"]}, "examples": [["nebulaj pensoj, konturoj", null], ["la fumo nebuligis la vidon", null], ["revadi pri ia tre malproksima nebula tempo", "Z"], ["la kolero nebuligis vian sa\u011don", null], ["nebuligi la okulojn al iu", "Z"], ["jam nebuli\u011das la memoro pri tiuj okaza\u0135oj", null], ["ilian intelekton nebuligas multaj supersti\u0109oj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "nebul", "primary": false}, "\u0109ilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124ilo.", "translations": {"be": ["\u0445\u0456\u043b\u0443\u0441"], "fr": ["chyle"], "en": ["chyle"], "pt": ["quilo (fisiologia)"], "ru": ["\u0445\u0438\u043b\u0443\u0441", "\u043c\u043b\u0435\u0447\u043d\u044b\u0439 \u0441\u043e\u043a"], "de": ["Speises\u00e4fte"], "it": ["chilo (fisiologia)"], "hu": ["nyiroknedv", "t\u00e1pnyirok"], "fi": ["maitiaisneste (ruoansulatus)", "kyylus"], "pl": ["sok pokarmowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109il", "primary": true}, "molaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043b\u043e\u0447\u043d\u044b \u0437\u0443\u0431"], "fr": ["molaire (dent)"], "nl": ["kies", "baktand", "maaltand"], "pt": ["molar (dente)", "dente molar"], "ru": ["\u043a\u043e\u0440\u0435\u043d\u043d\u043e\u0439 \u0437\u0443\u0431"], "hu": ["z\u00e1pfog", "\u0151rl\u0151fog"], "pl": ["z\u0105b trzonowy"], "he": ["(\u05e9\u05df) \u05d8\u05d5\u05d7\u05e0\u05ea"]}, "examples": [["\u011di frakasis al li tri kvar dentojn kaj molarojn", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 1a, \u0109apitro 18a, p. 129a"]], "subdefinitions": []}], "root": "molar", "primary": true}, "edinolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia\u0135o uzata por rivelbano.", "translations": {"be": ["\u044d\u0434\u044b\u043d\u043e\u043b"], "de": ["Edinol"], "pl": ["edinol (wywo\u0142ywacz)"], "pt": ["edinol"], "hu": ["edinol"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "edinol", "primary": true}, "sekvosigno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Signo postlasita de piedo de homo a\u016d besto sur la tero.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u0435\u0434"], "fr": ["empreinte"], "de": ["Spur"], "hu": ["l\u00e1bnyom"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sign", "primary": false}, "Paragvajo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sudamerika \u015dtato, limanta al Brazilo, Argentino kaj Bolivio.", "translations": {"bg": ["\u041f\u0430\u0440\u0430\u0433\u0432\u0430\u0439"], "pt": ["Paraguai"], "de": ["Paraguay"], "fa": ["\u067e\u0627\u0631\u0627\u06af\u0648\u0626\u0647"], "en": ["Paraguay"], "pl": ["Paragwaj"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Paragvaj", "primary": true}, "interna operacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Operacio (kontraste al ekstera operacio).", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043a\u043e\u043d \u0432\u043d\u0443\u0442\u0440\u0435\u043d\u043d\u0435\u0439 \u043a\u043e\u043c\u043f\u043e\u0437\u0438\u0446\u0438\u0438"], "fr": ["loi de composition interne"], "de": ["innere Verkn\u00fcpfung"], "en": ["internal composition law"], "pl": ["dzia\u0142anie wewn\u0119trzne"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "operaci", "primary": false}, "langtrinki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Trinki elprenante flua\u0135on per la lango, kiel hundo.", "translations": {"be": ["\u0445\u043b\u044f\u0431\u0442\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["laper"], "en": ["lap"], "nl": ["oplikken", "slobberen"], "ru": ["\u043b\u0430\u043a\u0430\u0442\u044c"], "de": ["lecken", "auflecken", "schlecken"], "sv": ["lapa"], "hu": ["lefetyel"], "br": ["lapa\u00f1"], "pl": ["ch\u0142epta\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lang", "primary": false}, "telefoni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Transsendi per telefono, paroli per telefono.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u043b\u0435\u0444\u0430\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0432\u0430\u043d\u0456\u0446\u044c \u043f\u0430 \u0442\u044d\u043b\u0435\u0444\u043e\u043d\u0435"], "bg": ["\u0442\u0435\u043b\u0435\u0444\u043e\u043d\u0438\u0440\u0430\u043c", "\u0433\u043e\u0432\u043e\u0440\u044f \u043f\u043e \u0442\u0435\u043b\u0435\u0444\u043e\u043d\u0430"], "nl": ["telefoneren", "opbellen"], "pt": ["telefonar"], "ru": ["\u0437\u0432\u043e\u043d\u0438\u0442\u044c \u043f\u043e \u0442\u0435\u043b\u0435\u0444\u043e\u043d\u0443", "\u0433\u043e\u0432\u043e\u0440\u0438\u0442\u044c \u043f\u043e \u0442\u0435\u043b\u0435\u0444\u043e\u043d\u0443", "\u0442\u0435\u043b\u0435\u0444\u043e\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["telefonieren"], "sv": ["telefonera", "prata i telefon"], "hu": ["telefon\u00e1l"], "sk": ["telef\u00f3nova\u0165"], "en": ["call", "phone", "telephone"], "es": ["telefonear", "hablar por tel\u00e9fono"], "pl": ["telefonowa\u0107", "dzwoni\u0107 przez telefon"]}, "examples": [["telefoni nova\u0135on", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "telefon", "primary": false}, "pivoti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Turni\u011di \u0109irka\u016d pivoto.", "translations": {"de": ["pivotieren"], "nl": ["pivoteren"], "hu": ["forog"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pivot", "primary": false}, "telefono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elektra aparato ebliganta interparoladon je distanco per starigo de komunika kanalo inter la partoprenantoj de la interparolo.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u043b\u0435\u0444\u043e\u043d"], "fr": ["t\u00e9l\u00e9phone"], "bg": ["\u0442\u0435\u043b\u0435\u0444\u043e\u043d"], "nl": ["telefoon"], "pt": ["telefone"], "ru": ["\u0442\u0435\u043b\u0435\u0444\u043e\u043d"], "de": ["Telefon", "Fernsprecher"], "sv": ["telefon"], "hu": ["telefon", "t\u00e1vbesz\u00e9l\u0151"], "sk": ["telef\u00f3n"], "en": ["phone", "telephone"], "es": ["tel\u00e9fono"], "zh": ["\u7535\u8bdd", "tr. \u96fb\u8a71 [di\u00e0nhu\u00e0]"], "pl": ["telefon", "aparat telefoniczny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "telefon", "primary": true}, "pivoto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekstrema parto de akso, eni\u011danta en truo, kie \u011di turni\u011das.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0435\u0439\u043a\u0430 \u0432\u0430\u043b\u0430", "\u0446\u0430\u043f\u0444\u0430"], "de": ["Zapfen", "Drehstift"], "nl": ["tap", "luns"], "pt": ["piv\u00f4(eixo)"], "hu": ["tengelycsap", "tengelyv\u00e9g"]}, "examples": [["pivoto de rado en horlo\u011do", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pivot", "primary": true}, "fajre": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En fajra maniero.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u044b\u043c\u044f\u043d\u0430"], "fr": ["avec feu", "avec fougue", "fougueusement", "passionn\u00e9ment"], "nl": ["vurig"], "ru": ["\u043f\u043b\u0430\u043c\u0435\u043d\u043d\u043e"], "de": ["feurig"], "tr": ["ate\u015fle", "tutkuyla"], "hu": ["t\u00fczesen"], "br": ["gant entan", "gant birvidigezh", "gant gred"], "pl": ["ogni\u015bcie"]}, "examples": [["fajre ami, paroli", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fajr", "primary": false}, "eminentularo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la eminentuloj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u0438\u0432\u043a\u0438 \u043e\u0431\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u0430", "\u044d\u043b\u0438\u0442\u0430"], "fr": ["gratin (les personnalit\u00e9s)"], "en": ["elite"], "nl": ["elite"], "pt": ["alta-roda", "fina-flor"], "de": ["hochgestellter Personenkreis", "Personen mit Rang und Namen", "wichtige Pers\u00f6nlichkeiten"], "hu": ["el\u0151kel\u0151 t\u00e1rsas\u00e1g", "kiv\u00e1l\u00f3s\u00e1gok", "elit"], "pl": ["elita", "osobisto\u015bci", "znakomito\u015bci (osoby)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "eminent", "primary": false}, "ju\u011da afero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u0434\u0435\u0431\u043d\u043e\u0435 \u0434\u0435\u043b\u043e", "\u0441\u0443\u0434\u0435\u0431\u043d\u044b\u0439 \u043f\u0440\u043e\u0446\u0435\u0441\u0441"], "fr": ["affaire en justice"]}, "examples": [["la Luksemburga ju\u011distaro oficiale konfesis la ekzistadon de la grafologio en unu ju\u011da afero", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 5, el la vivo kaj sciencoj, bagateloj"]], "subdefinitions": []}], "root": "ju\u011d", "primary": false}, "fajra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "De fajro, simila al fajro, havanta econ de fajro.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0433\u043d\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["de feu", "fougueux", "ign\u00e9", "enflamm\u00e9 (passionn\u00e9)"], "en": ["burning", "fiery"], "nl": ["vurig"], "be": ["\u0432\u043e\u0433\u043d\u0435\u043d\u043d\u044b", "\u0430\u0433\u043d\u0456\u0441\u0442\u044b", "\u043f\u0430\u043b\u044b\u043c\u044f\u043d\u044b"], "tr": ["ate\u015fli"], "hu": ["t\u00fczes"], "br": ["entanet"], "pl": ["ognisty"]}, "examples": [["la interna\u0135o de la tero konsistas el fajra fandita maso", null], ["fajra ardo, brilo, deziro", "B"], ["fajraj okuloj, rigardoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fajr", "primary": false}, "a\u016dtobusstacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pl": ["dworzec autobusowy"], "pt": ["esta\u00e7\u00e3o rodovi\u00e1ria"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "staci", "primary": false}, "fajro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fenomeno konsistanta en brulkonsumado de diversaj substancoj, kun produktado de lumo kaj varmo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0433\u043e\u043d\u044c"], "fr": ["feu"], "en": ["fire"], "nl": ["vuur"], "pt": ["fogo", "lume"], "ru": ["\u043e\u0433\u043e\u043d\u044c"], "de": ["Feuer"], "tr": ["ate\u015f"], "sv": ["eld"], "tp": ["seli"], "vo": ["fil"], "bg": ["\u043e\u0433\u044a\u043d"], "br": ["tan"], "cs": ["ohe\u0148"], "zh": ["\u706b [hu\u01d2]"], "hu": ["t\u0171z"], "ja": ["\u706b [\u3072]"], "pl": ["ogie\u0144"]}, "examples": [["fari fajron", "Z"], ["bloveksciti la fajron", "Z"], ["dezertigi landon per fajro kaj glavo", "Z"], ["tro akra fajro estas sen da\u016dro", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Entuziasmo, granda fervoro, ardeco.", "translations": {"en": ["ardor", "enthusiasm", "fervor"], "pl": ["ogie\u0144", "zapa\u0142"], "br": ["entan", "birvidigezh", "gred"], "pt": ["fogo", "entusiasmo"]}, "examples": [["en la fajro de mia kolero", "La Malnova Testamento, Je\u0125ezkel 38, 19"], ["diskuti kun fajro", null], ["reblovi en iu la fajron de la ven\u011demo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "fajr", "primary": true}, "fajri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Bruli kun fajro.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0440\u044d\u0446\u044c"], "fr": ["flamber"], "en": ["burn", "flame"], "nl": ["aansteken", "flamberen"], "ru": ["\u0433\u043e\u0440\u0435\u0442\u044c", "\u043f\u043b\u0430\u043c\u0435\u043d\u0435\u0442\u044c"], "tr": ["alev"], "hu": ["\u00e9g", "t\u00fczel (\u00e9g)"], "br": ["flamma\u00f1", "flammenni\u00f1", "flammina\u00f1"], "pl": ["p\u0142on\u0105\u0107", "gorze\u0107 (przest.)", "pali\u0107 si\u0119"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fajr", "primary": false}, "inercia forto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inerteca forto.", "translations": {"be": ["\u0441\u0456\u043b\u0430 \u0456\u043d\u044d\u0440\u0446\u044b\u0456"], "fr": ["force d'inertie"], "nl": ["inertie"], "ru": ["\u0441\u0438\u043b\u0430 \u0438\u043d\u0435\u0440\u0446\u0438\u0438"], "de": ["Tr\u00e4gheitskraft"], "fa": ["\u0646\u06cc\u0631\u0648\u06cc \u0645\u0627\u0646\u062f"], "pl": ["si\u0142a inercji", "si\u0142a bezw\u0142adu"], "es": ["fuerza de inercia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fort", "primary": false}, "alflui": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Flui al iu loko.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0446\u044f\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u044b\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["affluer"], "nl": ["toevloeien"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0442\u0435\u043a\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u043b\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["zustr\u00f6men", "zuflie\u00dfen"], "pl": ["dop\u0142ywa\u0107", "nap\u0142ywa\u0107", "przyp\u0142ywa\u0107"], "hu": ["be\u00f6mlik", "be\u00f6n\u00f6zlik"]}, "examples": [["alfluas al tiu lago pluraj riveroj", "Plena Ilustrita Vortaro"], ["per lerta admono alfluas la mono", "Proverbaro esperanta"], ["alfluo de la tajdo", null], ["alfluo da importitaj varoj", "Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "flu", "primary": false}, "brokolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Italdevena florbrasiko (Brassica oleracea var. botrytis italica), kun verda malpli densa kapo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u0430\u043a\u043e\u043b\u0456"], "fr": ["brocoli"], "en": ["broccoli"], "nl": ["broccoli"], "pt": ["br\u00f3colis"], "ru": ["\u0431\u0440\u043e\u043a\u043a\u043e\u043b\u0438", "\u0441\u043f\u0430\u0440\u0436\u0435\u0432\u0430\u044f \u043a\u0430\u043f\u0443\u0441\u0442\u0430"], "de": ["Broccoli"], "sv": ["broccoli"], "hu": ["sp\u00e1rgakel", "brokkoli"], "sk": ["brokolica"], "pl": ["broku\u0142y"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "brokol", "primary": true}, "alfluo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "tajdo", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u043b\u0456\u045e"], "fr": ["flux"], "en": ["ebb"], "nl": ["eb"], "ru": ["\u043e\u0442\u043b\u0438\u0432"], "de": ["Ebbe"], "hu": ["\u00e1rap\u00e1ly"], "pl": ["przyp\u0142yw"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flu", "primary": false}, "malkatizi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Forpreni, forigi la apreturan gluon, brilecon de \u015dtofo.", "translations": {"fr": ["d\u00e9catir (\u00f4ter le cati)"], "nl": ["ontglanzen"], "hu": ["f\u00e9nytelen\u00edt", "dekat\u00edroz", "dekat\u00e1l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "katiz", "primary": false}, "ekranego": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Mi serioze malrekomendas uzi la vorton ekranego tiusence, se oni ne celas miskomprenon. En diversaj retforumoj troveblas uzoj de ekranego, sed \u0109iam por indiki vidigan ekranon, ekz-e grandan kahelekranegon studian a\u016d stratan. Nemiskomprenebla nomo estus \u00abfaldebla \u015dirmilo\u00bb."], "primary definition": "Mebleto el faldeblaj platoj por sin \u015dirmi kontra\u016d aerfluo en \u0109ambro, a\u016d por apartigi ian parton de \u0109ambro.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0438\u0440\u043c\u0430"], "fr": ["paravent"], "pl": ["parawan"], "hu": ["spanyolfal", "parav\u00e1n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekran", "primary": false}, "panelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Modlure enkadrigita parto de vando, meblo kaj similaj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043d\u044d\u043b\u044c", "\u043f\u0430\u043d\u043e"], "fr": ["panneau (ameublement)"], "en": ["panel"], "nl": ["paneel"], "pt": ["almofada (de portas, janelas etc.)"], "ru": ["\u043f\u0430\u043d\u0435\u043b\u044c", "\u043f\u0430\u043d\u043d\u043e"], "de": ["Paneel", "T\u00e4felung"], "hu": ["t\u00e1bla", "keretes falmez\u0151"]}, "examples": [["longaj vicoj da paneloj", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 11a, pluaj insidoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "panel", "primary": true}, "intermiti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Periode interrompi\u011di, kaj rekomenci\u011di ordinare post egalaj intertempoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u043c\u0435\u0436\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0431\u044b\u0442\u044c \u043f\u0440\u0435\u0440\u044b\u0432\u0438\u0441\u0442\u044b\u043c"], "fr": ["\u00eatre intermittent", "s'interrompre p\u00e9riodiquement"], "en": ["be intermittent"], "nl": ["intermitteren", "met tussenpozen werken"], "pt": ["intermitir"], "de": ["intermittieren", "von Zeit zu Zeit aussetzen"], "hu": ["(id\u0151ben) v\u00e1ltakozik", "v\u00e1ltakozva kihagy", "szaggatottan m\u0171k\u00f6dik"], "pl": ["przerwom ulega\u0107", "ustawa\u0107"]}, "examples": [["la febro intermitas", null]], "subdefinitions": []}], "root": "intermit", "primary": true}, "intermito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Periodo, dum kiu io intermitanta interrompi\u011das.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0440\u044b\u0432"], "fr": ["interruption (d'un ph\u00e9nom\u00e8ne intermittent)", "intervalle (entre deux occurrences)", "r\u00e9pit (entre deux occurrences)", "rel\u00e2che (fig., interruption)", "tr\u00eave (fig., interruption)"], "en": ["intermission"], "nl": ["tussenpoos"], "pt": ["intermit\u00eancia"], "de": ["Unterbrechungsdauer", "Aussetzzeit"], "hu": ["id\u0151szakos sz\u00fcnet", "id\u0151szakos kimarad\u00e1s"], "pl": ["intermisja", "przerwy okres"]}, "examples": [["li reprenis sian laboron dum la intermitoj de lia malsano", null], ["en la unua momento de intermito mi refari\u011das tio, kion la naturo volis", "La revadoj de soleca promenantoNa\u016da promenado"]], "subdefinitions": []}], "root": "intermit", "primary": false}, "intermita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Intermitanta.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u043c\u0435\u0436\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439\u0441\u044f", "\u043f\u0440\u0435\u0440\u044b\u0432\u0438\u0441\u0442\u044b\u0439"], "fr": ["intermittent"], "en": ["intermittent"], "nl": ["intermitterend"], "pt": ["intermitente"], "de": ["intermittierend", "von Zeit zu Zeit aussetzend"], "hu": ["(id\u0151ben) v\u00e1ltakoz\u00f3", "id\u0151szakosan kimarad\u00f3", "szaggatott"], "ro": ["intermitent"], "pl": ["intermistyczny", "przerywany"]}, "examples": [["intermita fonto, febro, pulso", null], ["lumturo kun intermitaj ekbriloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "intermit", "primary": false}, "intermite": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016d intermita maniero.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0440\u044b\u0432\u0438\u0441\u0442\u043e"], "fr": ["par intermittence", "par acc\u00e8s", "par intervalle"], "en": ["intermittently"], "nl": ["met tussenpozen"], "pt": ["intermitentemente"], "de": ["intermittierend", "von Zeit zu Zeit aussetzend"], "hu": ["(id\u0151ben) v\u00e1ltakozva", "szaggatottan"], "pl": ["z przerwami"]}, "examples": [["la luno intermite brilis inter la nuboj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "intermit", "primary": false}, "proksime al": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0431\u043b\u0456\u0437\u0443", "\u043f\u0430\u0431\u043b\u0456\u0437\u0443", "\u043f\u043e\u0431\u0430\u0447"], "fr": ["pr\u00e8s de"], "hu": ["k\u00f6zel vmihez", "vmi k\u00f6zel\u00e9ben"], "ru": ["\u0440\u044f\u0434\u043e\u043c \u0441", "\u0432\u043e\u0437\u043b\u0435", "\u043e\u043a\u043e\u043b\u043e", "\u0431\u043b\u0438\u0437"]}, "examples": [["proksime al la fenestro estis libroj", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 13a, p. 119a"]], "subdefinitions": []}], "root": "proksim", "primary": false}, "arbalesto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de pafarko, stre\u0109ata per risorto kaj provizita per ligna stango por alceligi la pafon.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0431\u0430\u043b\u0435\u0442"], "fr": ["arbal\u00e8te"], "en": ["crossbow"], "nl": ["handboog"], "ru": ["\u0430\u0440\u0431\u0430\u043b\u0435\u0442"], "ca": ["ballesta"], "de": ["Armbrust"], "hu": ["sz\u00e1mszer\u00edj", "ny\u00edlpuska"], "sk": ["ku\u0161a"], "es": ["ballesta"]}, "examples": [["Labilmensa Lemmink\u00e4inen ekriparis siajn lancojn, provis siajn arbalestojn kaj provizis sin per sagoj", "Kalevala, dektria kanto"]], "subdefinitions": []}], "root": "arbalest", "primary": true}, "blank(a\u0135)o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io blanka.", "translations": {"be": ["\u0431\u044f\u043b\u043e\u043a"], "fr": ["blanc (subst.)"], "en": ["white"], "nl": ["iets wits"], "ru": ["\u043d\u0435\u0447\u0442\u043e \u0431\u0435\u043b\u043e\u0435"], "hu": ["feh\u00e9rs\u00e9g (feh\u00e9r valami)"], "vo": ["din vietik"]}, "examples": [["vestita en griza\u0135o kaj blanka\u0135o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "blank", "primary": false}, "analo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["annale", "chronique (subst.)"], "en": ["annal"], "es": ["anal"]}, "examples": [["\u0109u viaj mo\u015dtoj ne legis la analojn kaj historiojn de Anglujo?", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha \u0109apitro 13a, p. 92a"]], "subdefinitions": []}], "root": "anal", "primary": true}, "parta sumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de serio u, je ordo n) La sumo u0+u1+... +un.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0430\u0441\u0442\u0438\u0447\u043d\u0430\u044f \u0441\u0443\u043c\u043c\u0430 (\u0440\u044f\u0434\u0430)"], "fr": ["somme partielle (d'une s\u00e9rie)"], "en": ["partial sum (of a series)"], "de": ["Teilsumme (von einer Reihe)"], "pl": ["suma cz\u0119\u015bciowa (szeregu)"], "hu": ["r\u00e9sz\u00f6sszeg"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sum", "primary": false}, "flegmono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Etendita pusa inflamo, abcesego.", "translations": {"be": ["\u0444\u043b\u0435\u0433\u043c\u043e\u043d\u0430"], "fr": ["phlegmon"], "nl": ["flegmon"], "pt": ["flegm\u00e3o", "fleim\u00e3o", "freim\u00e3o"], "ru": ["\u0444\u043b\u0435\u0433\u043c\u043e\u043d\u0430"], "ca": ["flem\u00f3"], "de": ["Phlegmone"], "hu": ["phlegmone"], "es": ["flem\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flegmon", "primary": true}, "interrimi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Harmonii pro samsoneco de la finaj partoj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0438\u0444\u043c\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["rimer (pr\u00e9senter des rimes)"], "en": ["rhyme"], "nl": ["rijmen"], "de": ["sich reimen"], "sv": ["rimma"], "hu": ["r\u00edmel"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05ea\u05d7\u05e8\u05d6"]}, "examples": [["se du hemistikoj de unu sama verso rimi\u011das, tion oni nomas rimo leona", "Parnasa Gvidlibro, p. 33"], ["en Esperanto plejparte kunrimas vortoj en samaj gramatikaj formoj", "Lingvo, Stilo, Formo, p. 108"], ["plej facile promeso rimi\u011das kun forgeso", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "rim", "primary": false}, "incito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io, kio incitas.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0434\u0440\u0430\u0436\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u043d\u0430\u0441\u043c\u0435\u0448\u043a\u0430", "\u043a\u043e\u043b\u043a\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0438\u0437\u0434\u0435\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["provocation (ce qui irrite)", "pique (raillerie)", "pointe (raillerie)", "raillerie"], "hu": ["izgat\u00e1s", "ingerel\u00e9s"]}, "examples": [["mokripro\u0109oj, incitoj kaj kriegoj a\u016ddi\u011dis el \u0109iuj flankoj", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 22"], ["li ne restigis \u0109e Jerobeam e\u0109 unu animon pro la incito, per kiu li kolerigis la Eternulon", "La Malnova TestamentoI. Re\u011doj 15:30"], ["Lia kolero ekflamis kontra\u016d Judujo pro \u0109iuj incitoj, per kiuj incitis Lin Manase", "La Malnova TestamentoII. Re\u011doj 23:26"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0434\u0440\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["agacement", "animosit\u00e9 (col\u00e8re permanente)", "\u00e9nervement", "excitation (\u00e9tat)", "irritation (\u00e9tat de col\u00e8re)"], "pt": ["incita\u00e7\u00e3o (ato de incitar)"], "es": ["incitaci\u00f3n"], "hu": ["izgatotts\u00e1g"]}, "examples": [["inter la konstrulaboristoj regis ega incito", "Metropoliteno\u0109ap. 7"]], "subdefinitions": []}], "root": "incit", "primary": false}, "ekaboni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kontrakti por ricevi, dum difinita tempo, gazeton a\u016d servon.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u043f\u0438\u0441\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0434\u043f\u0438\u0441\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["s'abonner (\u00e0)", "souscrire un abonnement (\u00e0)"], "nl": ["een abonnement nemen"], "de": ["abonnieren"], "hu": ["megrendel"], "es": ["inscribirse en"], "br": ["koumananti\u00f1"], "pl": ["zaabonowa\u0107", "zaprenumerowa\u0107", "zasubskrybowa\u0107", "zapisa\u0107 si\u0119 (na co\u015b)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "abon", "primary": false}, "inciti": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Inciti enhavas \u0109iam en si ideon de malmildeco, akreco, krudeco, e\u0109 malagrableco; oni do ne devas uzi \u011din sendistinge anstata\u016d eksciti, kiu enhavas esence nur la ideon de plivigligo."], "primary definition": "(transitiva) (iun) Eksciti ties koleron.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0434\u0440\u0430\u0436\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["agacer", "\u00e9nerver", "exciter (agacer)", "fomenter (pousser \u00e0 faire qc)", "irriter (mettre en col\u00e8re)", "provoquer (exciter)"], "en": ["incite"], "nl": ["prikkelen"], "pt": ["incitar"], "be": ["\u0440\u0430\u0437\u0434\u0440\u0430\u0436\u043d\u044f\u0446\u044c", "\u0434\u0440\u0430\u0436\u043d\u0456\u0446\u044c"], "de": ["erregen", "reizen"], "hu": ["izgat", "ingerel"], "es": ["incitar"]}, "examples": [["ili incitis Min per ne-dio, tial Mi incitos ilin per ne-popolo", "La Malnova TestamentoReadmono 32:21"], ["ne incitu , \u0109ar li ne pardonos vian pekon", "La Malnova TestamentoEliro 23:21"], ["la princo volas inciti nin per sia favoratino", "La Faraono, volumo 1\u0109ap. 16"], ["urson evitu, duonpatrinon ne incitu", "Proverbaro esperanta"], ["la incitita \u0109efpastro ne lasis sin distri de siaj ideoj", "La Faraono, volumo 2, \u0109ap. 15"], ["diskuti per incitita vo\u0109o", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (beston) Suferigi \u011din por vigligi \u011dian agresemon.", "translations": {}, "examples": [["inciti hundon, abelojn", null], ["abelujon ne incitu, amason ne spitu", "Proverbaro esperanta"], ["la dresisto sen\u0109ese incitis la serpentojn", "La Faraono, volumo 1\u0109ap. 19"], ["komencis persekuti la lancistojn, kiuj incitis lin per pikado", "La Faraono, volumo 2\u0109ap. 8"], ["lia modesteco estis incitilo por liaj malamikoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malmilde instigi, senka\u015de instigi al malbono.", "translations": {}, "examples": [["inciti koleron, senton, \u0135aluzon, fieron, envion, deziron, pasion, kverelon, ribelon", null], ["ni trovis \u0109i tiun viron pestulo, kaj incitanta al ribelado", "La Nova TestamentoLa agoj 24:5"], ["malbone ka\u015dita \u015dteliston incitas", "Proverbaro esperanta"], ["mi vidas, ke mia silento incitas vian mal\u015daton", null], ["Li incitis Davidon kontra\u016d", "La Malnova TestamentoII. Samuel 24:1"], ["senhontaj virinoj logincitadis la pasantojn", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malmilde eksciti korpan organon a\u016d sentuma\u0135on.", "translations": {"es": ["irritar"]}, "examples": [["inciti la nervojn", null], ["tro kruda lumo incitas la okulojn", null], ["inciti la galon", null], ["inciti la soifon, la doloron", null], ["la incitanta blankeco de la ne\u011do", null], ["incitanta flaveco de la sablo de la libia dezerto", "La Faraono, volumo 2\u0109ap. 17"], ["Sofio estis tute ne bela, tamen sen okulincitantaj malbonpunktoj", "Fabeloj, volumo 4Bela"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Eksciti la aktivecon de io, kvaza\u016d kolerigante \u011din.", "translations": {}, "examples": [["inciti la fajron", "Z"], ["la incititaj ondoj de maro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "incit", "primary": true}, "israela": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al israelanoj, ilia nacieco a\u016d \u015dtato.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u0440\u0430\u0438\u043b\u044c\u0441\u043a\u0438\u0439"], "en": ["Israeli"], "nl": ["Isra\u00eblisch"], "pt": ["israel\u00edtico (adj.)", "israelense (adj.)"], "no": ["israelsk"], "de": ["israelisch"], "pl": ["izraelski"], "he": ["\u05d9\u05e9\u05e8\u05d0\u05dc\u05d9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Israel", "primary": false}, "listero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unuopa elemento en listo.", "translations": {"fr": ["\u00e9l\u00e9ment de liste"], "de": ["Listenelement"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "list", "primary": false}, "opiniama": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0441\u043b\u0430\u0432\u0430\u043b\u044e\u0431\u043d\u044b"], "he": ["\u05d3\u05e2\u05ea\u05df"], "nl": ["ijdel"], "ru": ["\u0442\u0449\u0435\u0441\u043b\u0430\u0432\u043d\u044b\u0439"], "de": ["eitel", "eingebildet", "selbstdarstellerisch"], "pl": ["pr\u00f3\u017cny"], "hu": ["hi\u00fa", "bek\u00e9pzelt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "opini", "primary": false}, "haoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Japanstila lar\u011da kaj rekta jako pendanta \u011dis la supro de femuroj, kun ligilo por la klapoj.", "translations": {"fr": ["haori"], "de": ["Haori"], "it": ["haori"], "pt": ["haori"], "hu": ["haori"]}, "examples": [["kuracista haoro", "trad. Simatani t., noa komedio:Tondro kuracita per akupunkturo, 2005"], ["li estis ceremonie vestita per emblemporta haoro, sed malgra\u016d tio li aspektis pura kampulo", "Akutagawa Ryunosuke, trad. Konisi Gaku, La diulo, La Ondo de Esperanto, 2006:3 (137)"]], "subdefinitions": []}], "root": "haor", "primary": true}, "sangkolbaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Besta intesto plenigita per porkaj graso kaj sango kun bulboj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u043e\u0432\u044f\u043d\u0430\u044f \u043a\u043e\u043b\u0431\u0430\u0441\u0430"], "fr": ["boudin (mets)"], "bg": ["\u043a\u044a\u0440\u0432\u0430\u0432\u0438\u0446\u0430"], "nl": ["bloedworst"], "de": ["Blutwurst"], "en": ["black pudding", "blood sausage"], "pl": ["kaszanka"], "br": ["gwadegenn"], "es": ["moronga", "morcilla"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kolbas", "primary": false}, "Hipokrato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Helena medicinisto kaj kuracisto (proksimume 460 a. K. \u2013 proksimume 377 a. K.), de kiu kaj de kies skolo la verkoj longe restis \u0109efa referenco de okcidenta medicino.", "translations": {"be": ["\u0413\u0456\u043f\u0430\u043a\u0440\u0430\u0442"], "fr": ["Hippocrate"], "pt": ["Hip\u00f3crates"], "ru": ["\u0413\u0438\u043f\u043f\u043e\u043a\u0440\u0430\u0442"], "de": ["Hippokrates"], "it": ["Ippocrate"]}, "examples": [["nia majstro Hipokrato, poluso kaj lumo de la medicino", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, dua parto, \u0109apitro 47a, p. 652a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Hipokrat", "primary": true}, "sikismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unudia religio fondita en la 16a jarcento en Pan\u011dabo, kun doktrino origine difinita de \u011diaj sinsekvaj dek majstroj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0438\u043a\u0445\u0438\u0437\u043c"], "fr": ["sikhisme"], "en": ["sikhism"], "nl": ["sikhisme"], "pt": ["siquismo", "sikhismo"], "de": ["Sikhismus"], "it": ["sikhismo"], "es": ["sikhismo"], "pl": ["sikhizm"]}, "examples": [["la guruo ordonis, ke \u00abGuru Granth Sahib\u00bb, la sankta libro de sikismo, estu la spirita a\u016dtoritato", "Vikipedio, artikolo \u00absikismo\u00bb, 2005-10-18"]], "subdefinitions": []}], "root": "sik", "primary": false}, "tial \u0109ar": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pro tio, ke.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043c\u0443 \u0448\u0442\u043e"], "fr": ["parce que"], "nl": ["aangezien"], "ru": ["\u043f\u043e\u0442\u043e\u043c\u0443 \u0447\u0442\u043e"], "sv": ["d\u00e4rf\u00f6r att"], "pl": ["dlatego \u017ce", "poniewa\u017c", "albowiem", "bo", "bowiem"], "hu": ["az\u00e9rt, mert", "mivel"]}, "examples": [["mi ne povis veni tial ke mi estis malsana", null], ["\u0109iuj \u015datis Esperanton nur tial ke \u011di alproksimigas reciproke la korojn de homoj", "Z"], ["se Volap\u00fck akiris certan nombron da adeptoj, tio \u0109i estas nur tial, ke la ideo de lingvo tutmonda estas alta kaj alloga", "Z"], ["mi petas tion \u0109i tial, \u0109ar mi scias la inklinon de la plimulto da homoj", "Z"], ["mi devas peti la leganton ne preni tro facile (neserioze) miajn rimedojn de solvo sole nur tial, \u0109ar ili aperos al li eble kiel tro simplaj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "tial", "primary": false}, "kokcinelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u043e\u045e\u043a\u0430-\u0431\u0430\u0433\u043e\u045e\u043a\u0430"], "fr": ["coccinelle"], "bg": ["\u043a\u0430\u043b\u0438\u043d\u043a\u0430"], "nl": ["lieveheersbeestje"], "ru": ["\u0431\u043e\u0436\u044c\u044f \u043a\u043e\u0440\u043e\u0432\u043a\u0430"], "de": ["Marienk\u00e4fer (Gattung)"], "hu": ["katicabog\u00e1r"], "en": ["ladybird", "ladybird beetle", "lady beetle", "ladybug"], "br": ["buoc'h-Doue", "c'hwilig-Doue", "yarig-Doue"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kokcinel", "primary": true}, "kontingento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nombro, parto, kiun oni devas liveri \u0109iufoje.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0442\u044b\u043d\u0433\u0435\u043d\u0442", "\u0441\u043a\u043b\u0430\u0434"], "en": ["contingent"], "nl": ["contingent"], "pt": ["contingente"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0442\u0438\u043d\u0433\u0435\u043d\u0442", "\u0441\u043e\u0441\u0442\u0430\u0432"], "ca": ["contigent"], "de": ["Kontingent"], "hu": ["kontingens", "keret"], "es": ["contingente"]}, "examples": [["\u0109iu provinco liveris sian kontingenton da greno", null], ["pagi sian kontingenton al la bankedo", null], ["kontingento de la armeo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kontingent", "primary": true}, "kontingenti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Liveri kontingenton.", "translations": {"de": ["kontingentieren", "begrenzen", "limitieren"], "nl": ["contingenteren"], "hu": ["kontingent\u00e1l", "kontingenst meg\u00e1llap\u00edt", "keretet meg\u00e1llap\u00edt"]}, "examples": [["kontingenti eldonon de akcioj, festenon, komunan donacon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kontingent", "primary": false}, "-nj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karesa sufikso almetata post la unua a\u016d unuaj silaboj de ina nomo a\u016d alia vorto indikanta inon.", "translations": {"ru": ["-\u043a\u0430 (\u043b\u0430\u0441\u043a\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0441\u0443\u0444\u0444\u0438\u043a\u0441 \u0436\u0435\u043d\u0441\u043a\u043e\u0433\u043e \u0440\u043e\u0434\u0430)", "-\u0447\u043a\u0430 (\u043b\u0430\u0441\u043a\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0441\u0443\u0444\u0444\u0438\u043a\u0441 \u0436\u0435\u043d\u0441\u043a\u043e\u0433\u043e \u0440\u043e\u0434\u0430)", "-\u043d\u044c\u043a\u0430 (\u043b\u0430\u0441\u043a\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0441\u0443\u0444\u0444\u0438\u043a\u0441 \u0436\u0435\u043d\u0441\u043a\u043e\u0433\u043e \u0440\u043e\u0434\u0430)"], "fr": ["-ette (diminutif f\u00e9minin)"], "de": ["-i"], "hu": ["-ka", "-ke", "-i"]}, "examples": [["Klaron kaj Sofion iliaj gepatroj nomas Klanjo kaj Sonjo (a\u016d Sofinjo)", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 38"], ["kuzino! Kuzineto! Kuzinjo!", "Marta"], ["Alice, permesu, ke mi nomu vin Alinjo!", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "nj", "primary": true}, "albumino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Blanka kaj viskeca substanco, kiu konsistigas la blankon de ovo kaj plej grandan parton de la animalaj kaj vegeta\u0135aj \u0109eloj.", "translations": {"be": ["\u0431\u044f\u043b\u043e\u043a"], "fr": ["albumine"], "en": ["egg white", "albumin"], "nl": ["albumine"], "pt": ["albumina"], "ru": ["\u0431\u0435\u043b\u043e\u043a"], "ca": ["alb\u00famina"], "de": ["Albumin"], "sk": ["bielkovina"], "es": ["alb\u00famina"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "albumin", "primary": true}, "malhonesta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malvero, trompo, misprezento.", "translations": {"ru": ["\u043b\u043e\u0436\u044c"], "fr": ["malhonn\u00eatet\u00e9"], "br": ["dizonestiz (ober)"], "pt": ["ato desonesto", "a\u00e7\u00e3o desonesta"], "de": ["Unwahrheit", "Schwindelei", "L\u00fcge"], "it": ["disonest\u00e0 (atto disonesto)"], "hu": ["tisztess\u00e9gtelen dolog"]}, "examples": [["de la profetoj \u011dis la pastroj \u0109iuj faras malhonesta\u0135on, Kaj la vundojn de mia popolo ili kuracas per facilanimigo, dirante, ke \u0109io estas en bona stato, kvankam ne estas bona stato", "La Malnova Testamento, &Jer 6:13\u201314"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malbono, ago kontra\u016dmorala.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0441\u0447\u0435\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439 \u043f\u043e\u0441\u0442\u0443\u043f\u043e\u043a"]}, "examples": [["oni fidas vanta\u0135on kaj parolas malveron, gravedi\u011das per malhonesta\u0135o kaj naskas krimon", "La Malnova Testamento, &Jes 59:4"]], "subdefinitions": []}], "root": "honest", "primary": false}, "Jenisejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La plej akvori\u0109a rivero de Rusujo, 4102km longa, fluanta norden, de Sajano en la Karaan maron kaj formanta limon inter la Siberio Okcidenta kaj la Siberio Orienta.", "translations": {"be": ["\u0415\u043d\u0456\u0441\u0435\u0439"], "fr": ["Ienisse\u00ef"], "nl": ["Jenissei"], "pt": ["Ienissei"], "ru": ["\u0415\u043d\u0438\u0441\u0435\u0439"], "de": ["Jenissej"], "sv": ["Jenissej"], "hu": ["Jenyiszej"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Jenisej", "primary": true}, "mona": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al mono.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u043d\u0435\u0436\u043d\u044b\u0439"], "nl": ["geld-", "monetair"], "be": ["\u0433\u0440\u0430\u0448\u043e\u0432\u044b"], "hu": ["p\u00e9nz-", "p\u00e9nz\u00fcgyi", "monet\u00e1ris"], "fa": ["\u067e\u0648\u0644\u06cc"], "pl": ["pieni\u0119\u017cny"], "br": ["-arc'hant", "moneizel"], "es": ["monetario"]}, "examples": [["mona unuo", null], ["monaj aferoj, interesoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mon", "primary": false}, "mono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pagilo la\u016dle\u011de fabrikita kaj konsistanta el stampita metaldisketo a\u016d surpresita paperfolio kun difinita valoro por servi kiel a\u0109etrimedo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u043e\u0448\u044b"], "fr": ["monnaie", "argent"], "bg": ["\u043f\u0430\u0440\u0438"], "de": ["Geld"], "hu": ["p\u00e9nz"], "fa": ["\u067e\u0648\u0644"], "en": ["money"], "br": ["arc'hant", "moneiz"], "cs": ["pen\u00edze"], "vo": ["mon"], "es": ["dinero"], "ru": ["\u0434\u0435\u043d\u044c\u0433\u0438"], "nl": ["geld"], "pt": ["dinheiro"], "tr": ["para"], "sv": ["pengar"], "tp": ["mani"], "ku": ["pere", "draf"], "ro": ["ban"], "pl": ["pieni\u0105dze"]}, "examples": [["mono plenumas \u0109iujn oficojn", "Proverbaro esperanta"], ["por la mono pastra pre\u011do, por la mono romp' de le\u011do", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "mon", "primary": true}, "malklerulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo sen klero, sen baza scio kaj kompreno pri iu temo.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0432\u0435\u0436\u0434\u0430"], "fr": ["b\u00e9otien (subst., fig.)", "ignare (subst.)", "ignorant (subst.)", "inculte (subst.)"]}, "examples": [["ili komprenis, ke ili estas malkleruloj kaj nesciuloj", "La Nova Testamento,La agoj 4:13"]], "subdefinitions": []}], "root": "kler", "primary": false}, "naturprotekto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Agado por konservi la naturon sendifekta, senpolua.", "translations": {"fr": ["protection de la nature"], "de": ["Naturschutz"], "nl": ["natuurbescherming"]}, "examples": [["muzeo de naturprotektado", "-, Grotoj, 2005"]], "subdefinitions": []}], "root": "protekt", "primary": false}, "heroo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malordinara, eminenta, admirinda persono.", "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u0440\u043e\u0439"], "fr": ["h\u00e9ros", "demi-dieu", "personnage principal", "protagoniste"], "en": ["hero"], "pt": ["her\u00f3i"], "el": ["\u03ae\u03c1\u03c9\u03bd\u03b1\u03c2"], "de": ["Held"], "it": ["eroe"], "hu": ["h\u0151s"], "es": ["h\u00e9roe"], "br": ["haroz"], "ru": ["\u0433\u0435\u0440\u043e\u0439"], "sv": ["hj\u00e4lte"], "pl": ["bohater"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo nobla pro sia rango, kura\u011do a\u016d talento.", "translations": {"nl": ["held"]}, "examples": [["ne estas heroo por sia servisto", null], ["ministoj estas ofte nekonataj, humilaj herooj", null], ["tiuj herooj de la spirito, la fiero de Italujo", "Fabeloj, volumo 1, Kupra porko"], ["la herooj de la scienco", null], ["heroa konduto", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108efrolulo en historio, aventuro, rakonto a\u016d teatra\u0135o.", "translations": {"nl": ["held"]}, "examples": [["la \u0109efa heroo de la romano anka\u016d estas \u00abArturo\u00bb", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, Arturo, 2"], ["la heroo de \u00abla Revizoro\u00bb estas nur fripono", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Duondio, filo de dio kaj homino a\u016d de homo kaj diino.", "translations": {"nl": ["halfgod"], "pl": ["heros", "p\u00f3\u0142b\u00f3g"], "hu": ["h\u00e9rosz"]}, "examples": [["Heraklo estis heroo", null]]}]}], "root": "hero", "primary": true}, "Voduismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tradicia religio el Okcidentafriko, multedia, populara anka\u016d en Haitio.", "translations": {"fr": ["Vaudou"], "en": ["Voodoo"], "nl": ["voodoo", "voodooisme"], "de": ["Voodoo"], "it": ["Vud\u00f9"], "hu": ["vodu", "vudu"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Vodu", "primary": false}, "astrona\u016dto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0430\u0441\u0442\u0440\u043e\u043d\u0430\u0432\u0442"], "nl": ["astronaut"], "it": ["astronauta"]}, "examples": [["la astrona\u016dtoj revenis vivaj", "Edmund Grimley Evans Re: Radiostacioj frenezi\u011dis soc.culture.esperanto, 2001-09-18"]], "subdefinitions": []}], "root": "astrona\u016dt", "primary": true}, "sezamo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio pedaliacoj (Sesamum), kulturata pro la oleo, kiun oni ekstraktas el \u011diaj grajnoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u044d\u0437\u0430\u043c"], "fr": ["s\u00e9same"], "en": ["sesame"], "nl": ["sesam"], "ru": ["\u043a\u0443\u043d\u0436\u0443\u0442", "\u0441\u0435\u0437\u0430\u043c"], "de": ["Sesam"], "tr": ["susam"], "sv": ["sesam"], "hu": ["szez\u00e1m"], "fa": ["\u06a9\u0646\u062c\u062f"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sezam", "primary": true}, "almontri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Direkti ies rigardon per gesto.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u044c (\u043d\u0430)", "\u0443\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u044c (\u043d\u0430)"], "fr": ["d\u00e9signer"], "de": ["auf jemanden zeigen"], "nl": ["wijzen naar"]}, "examples": [["\u00abLa \u0109apeleton mi forgesis\u00bb, flustris la bufedisto almontrante sian kalva\u0135on", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 18a"], ["kiun \u015di almontras?", null], ["al kiu \u015di almontras?", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "montri", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "montr", "primary": false}, "diamagneto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Diamagneta korpo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0438\u0430\u043c\u0430\u0433\u043d\u0435\u0442\u0438\u043a"], "fr": ["diamagn\u00e9tique (corps diamagn\u00e9tique)", "corps diamagn\u00e9tique"], "pt": ["material diamagn\u00e9tico"], "be": ["\u0434\u044b\u044f\u043c\u0430\u0433\u043d\u044d\u0442\u044b\u043a"], "de": ["Diamagnet"], "pl": ["diamagnetyk"], "hu": ["diam\u00e1gneses anyag"]}, "examples": [["puraj diamagnetoj, kiel bismuto, repu\u015das magnetojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "diamagnet", "primary": true}, "aminda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Meritanta amon.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0447\u0430\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043e\u0431\u0430\u044f\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["aimable", "charmant"], "en": ["lovable"], "nl": ["beminnenswaardig"], "de": ["liebensw\u00fcrdig"], "it": ["amorevole", "degno d'amore"], "hu": ["aranyos", "szeretetre m\u00e9lt\u00f3", "szeretnival\u00f3"], "es": ["amable"]}, "examples": [["por la geamantoj \u0109io estas aminda en la amato", null]], "subdefinitions": []}], "root": "am", "primary": false}, "kartono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pli a\u016d malpli dika folio, farita el paperpasto pistita, gluita kaj sekigita sub premilo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u0434\u043e\u043d"], "fr": ["carton (mati\u00e8re)"], "en": ["cardboard", "pasteboard"], "nl": ["karton"], "ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0442\u043e\u043d"], "de": ["Karton", "Pappe"], "hu": ["karton (pap\u00edr)"], "br": ["karton"], "es": ["cart\u00f3n"]}, "examples": [["glui fotografa\u0135on sur kartono", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Simila pasto, uzata por fabriki aliajn objektojn.", "translations": {}, "examples": [["kartona pupo, masko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "karton", "primary": true}, "besto\u011dardeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plezurloko, en kiu oni tenas maloftajn bestojn por studo a\u016d por vizito.", "translations": {"fr": ["jardin zoologique", "zoo"], "de": ["Zoo", "zoologischer Garten", "Tiergarten", "Forstgehege"], "ro": ["zoo"], "pl": ["ogr\u00f3d zoologiczny", "ZOO"], "it": ["giardino zoologico", "zoo"]}, "examples": [["en Bor\u00e5s trovi\u011das granda besto\u011dardeno kun elefantoj", "Infanoj el multaj landoj, Bavaresperantoinfo, 2003-04 \u011dis 06"], ["la sonorilo de la besto-\u011dardeno estas sonoronta por la hodia\u016da malfermo", "la naska fasko, 2005, numero 13a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011darden", "primary": false}, "ciklometria": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ciklometri", "primary": true}, "diamagneta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ema alpreni transversan pozicion al la magneta akso, kiam libere pendanta kaj influata de magnetismo.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u044f\u043c\u0430\u0433\u043d\u044d\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["diamagn\u00e9tique (adj.)"], "de": ["diamagnetisch"], "pl": ["diamagnetyczny"], "hu": ["diam\u00e1gneses", "diamagnetikus"]}, "examples": [["diamagneteco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "diamagnet", "primary": false}, "fruktuzo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Le\u011da rajto, la\u016d kiu iu povas utiligi aferon, poseda\u0135on, hereda\u0135on, prenante por sia profito nur la produkta\u0135ojn a\u016d rentojn, sed ne tu\u015dante la bienon a\u016d la kapitalon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u043e \u043f\u043e\u043b\u044c\u0437\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["usufruit"], "nl": ["vruchtgebruik"], "hu": ["haszon\u00e9lvezet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rajto uzi ion, kies proprumecon havas alia, kaj kolekti \u011diajn fruktojn a\u016d produktojn, sed ne \u011din vendi a\u016d detrui.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u043e \u043f\u043e\u043b\u044c\u0437\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["usufruit"], "nl": ["vruchtgebruik"], "pt": ["usufruto"], "fi": ["k\u00e4ytt\u00f6oikeus", "nautinta"], "de": ["Nie\u00dfbrauch"], "hu": ["haszon\u00e9lvezet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "frukt", "primary": false}, "neutila": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Produktanta nenian utilon.", "translations": {"be": ["\u0431\u0435\u0441\u043a\u0430\u0440\u044b\u0441\u043d\u044b"], "fr": ["inutile"], "pt": ["in\u00fatil"], "ru": ["\u0431\u0435\u0441\u043f\u043e\u043b\u0435\u0437\u043d\u044b\u0439"], "de": ["unbrauchbar"], "tr": ["gereksiz", "l\u00fczumsuz"], "hu": ["haszontalan"], "fi": ["hy\u00f6dyt\u00f6n", "joutava"]}, "examples": [["senutila zorgo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "util", "primary": false}, "Kirgizujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato en la centra Azio kun \u0109efurbo Bi\u015dkeko. Oficiala nomo: Respubliko de Kirgizujo. \u011cis 1991 Sovetunia respubliko. \u011ci limas kun \u0108inujo, Kaza\u0125ujo, Ta\u011dikujo kaj Uzbekujo.", "translations": {"bg": ["\u041a\u0438\u0440\u0433\u0438\u0437\u0441\u0442\u0430\u043d"], "de": ["Kirgisistan"], "it": ["Kirghistan"], "hu": ["Kirgiziszt\u00e1n"], "en": ["Kyrgyzstan"], "pl": ["Kirgistan", "Republika Kirgistanu"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kirgiz", "primary": true}, "\u0109evalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio (Equus caballus) de grandaj neparhufulaj mamuloj uzataj ekde la antikva epoko kiel rajd- kaj tir-bestoj.", "translations": {"el": ["\u03ac\u03bb\u03bf\u03b3\u03bf", "\u03af\u03c0\u03c0\u03bf\u03c2"], "fr": ["cheval"], "bg": ["\u043a\u043e\u043d"], "zh": ["\u9a6c", "tr. \u99ac [m\u01ce]"], "be": ["\u043a\u043e\u043d\u044c"], "de": ["Pferd"], "it": ["cavallo"], "hu": ["l\u00f3"], "en": ["horse"], "cs": ["k\u016f\u0148"], "vo": ["jeval"], "es": ["caballo"], "he": ["\u05e1\u05d5\u05e1"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u044c", "\u043b\u043e\u0448\u0430\u0434\u044c"], "nl": ["paard"], "pt": ["cavalo"], "tr": ["at"], "sk": ["k\u00f4\u0148"], "ku": ["hesp"], "os": ["\u0431\u00e6\u0445"], "pl": ["ko\u0144", "skoczek"]}, "examples": [["azenoj, zebroj, kaj \u0109evaloj estas en la sama genro", null], ["\u0109iuj \u0109evaloj kaj \u0109aroj de Faraono kaj liaj rajdantoj kaj lia militistaro atingis ilin", "La Malnova Testamento, Eliro 14:9"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u015cakpeco, kutime figurata per \u0109evala kapo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043d\u044c"], "hu": ["l\u00f3", "husz\u00e1r"], "en": ["knight"], "he": ["\u05e4\u05e8\u05e9 (\u05e9\u05d7\u05de\u05d8)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109eval", "primary": true}, "gal\u015dtona malsano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsano ka\u016dzata de \u015dtono en la galveziko kaj (a\u016d) ties duktoj.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0435\u043b\u0447\u043d\u043e\u043a\u0430\u043c\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f \u0431\u043e\u043b\u0435\u0437\u043d\u044c"], "fr": ["chol\u00e9lithiase", "lithiase biliaire"], "en": ["cholelithiasis"], "nl": ["galsteenziekte", "cholelithiasis"], "it": ["colelitiasi"], "pl": ["kamica \u017c\u00f3\u0142ciowa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dton", "primary": false}, "rubo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rompita\u0135oj el ruinigita konstruo.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043c\u0435\u0446\u044c\u0446\u0435", "\u0445\u043b\u0430\u043c", "\u0430\u0434\u043a\u0456\u0434\u044b"], "en": ["debris", "rubble"], "nl": ["puin"], "pt": ["escombros", "destro\u00e7os", "ru\u00ednas", "entulho"], "ru": ["\u043c\u0443\u0441\u043e\u0440", "\u0445\u043b\u0430\u043c"], "de": ["Schutt"], "tp": ["jaki"], "hu": ["t\u00f6rmel\u00e9k"], "fa": ["\u0632\u0628\u0627\u0644\u0647", "\u0622\u0634\u063a\u0627\u0644"], "es": ["escombros", "ruinas"]}, "examples": [["el la rubo de la vila\u011dana domo elstaris nur kelke da nigraj karbigitaj traboj kiuj apogis sin al la kamentubo", "Fabeloj, volumo 2, Elfo de la rozo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "For\u0135eta\u0135oj; rompita\u0135oj el iu ajn objekto.", "translations": {"de": ["M\u00fcll", "Abfall"], "nl": ["puin"], "es": ["basura", "desperdicio"], "hu": ["szem\u00e9t", "hullad\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Senvalora\u0135oj, balaa\u0135oj.", "translations": {"nl": ["vuilnis", "afval"], "de": ["M\u00fcll", "Schund"], "en": ["garbage", "junk", "trash", "rubbish"], "hu": ["hullad\u00e9k"]}, "examples": [["tiuj ritoj kaj ceremonioj estas neesenca rubo", "Plena Vortaro de Esperanto, rubo"], ["liberigi la vojon el la ruboj de la supersti\u0109oj", "Plena Vortaro de Esperanto, rubo"]], "subdefinitions": []}], "root": "rub", "primary": true}, "interkompreni\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sin kompreni reciproke.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0439\u0441\u044c\u0446\u0456 \u0434\u0430 \u045e\u0437\u0430\u0435\u043c\u0430\u0440\u0430\u0437\u0443\u043c\u0435\u043d\u044c\u043d\u044f", "\u0437\u0440\u0430\u0437\u0443\u043c\u0435\u0446\u044c \u0430\u0434\u0437\u0456\u043d \u0430\u0434\u043d\u043e\u0433\u0430"], "fr": ["se comprendre (l'un l'autre)", "s'entendre"], "nl": ["elkaar begrijpen"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0439\u0442\u0438 \u043a \u0432\u0437\u0430\u0438\u043c\u043e\u043f\u043e\u043d\u0438\u043c\u0430\u043d\u0438\u044e", "\u043f\u043e\u043d\u044f\u0442\u044c \u0434\u0440\u0443\u0433 \u0434\u0440\u0443\u0433\u0430", "\u043e\u0431\u044a\u044f\u0441\u043d\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["sich (gegenseitig) verstehen"], "hu": ["meg\u00e9rtik egym\u00e1st"]}, "examples": [["paroli ili ne povas sed ili interkompreni\u011das per signoj", "Fabeloj, volumo 1Floroj de la malgranda Ida"], ["per la okuloj kaj la fingroj sendadis al si reciproke signojn de interkompreni\u011do kaj ridetadis", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompren", "primary": false}, "delico": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malofta, delikata sensa plezuro, kiun oni intense \u011duas.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0441\u043b\u0430\u0436\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043e\u0442\u0440\u0430\u0434\u0430"], "fr": ["d\u00e9lice"], "es": ["delicia"], "pt": ["del\u00edcia"], "ca": ["del\u00edcia"], "pl": ["delicja", "przyjemno\u015b\u0107"]}, "examples": [["kun evidenta delico li glutis kelkajn ostrojn", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 25a, p. 262a"]], "subdefinitions": []}], "root": "delic", "primary": true}, "supernovao": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stelo, kiu eksplodante brilegas e\u0109 pli forte ol novao, kaj poste finofare kolapsas.", "translations": {"fr": ["supernova"], "en": ["supernova"], "nl": ["supernova"], "pt": ["supernova"], "de": ["Supernova"], "it": ["supernova"], "hu": ["szupern\u00f3va"], "cs": ["supernova"]}, "examples": [["la fama nebulozo en la konstelacio Krabo estis kreita en la supernovao spektita de la \u0109inoj en la jaro 1054", "Amri Wandel, La moderna astrofiziko, Virtuala Biblioteko de AEKo, [vidita je 2006-01-24]"]], "subdefinitions": []}], "root": "nova", "primary": false}, "ebena angulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"sk": ["rovinn\u00fd uhol"], "ru": ["\u043f\u043b\u043e\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0443\u0433\u043e\u043b"], "fr": ["angle plan"], "en": ["plane angle"], "de": ["ebener Winkel"], "pl": ["k\u0105t p\u0142aski"], "hu": ["s\u00edksz\u00f6g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "angul", "primary": false}, "ar\u0125ivisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0445\u0456\u0432\u0430\u0440\u044b\u044e\u0441", "\u0430\u0440\u0445\u0456\u0432\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["archiviste"], "en": ["archivist"], "nl": ["archivaris"], "ru": ["\u0430\u0440\u0445\u0438\u0432\u0438\u0441\u0442", "\u0430\u0440\u0445\u0438\u0432\u0430\u0440\u0438\u0443\u0441"], "de": ["Archivar"], "hu": ["lev\u00e9lt\u00e1ros"], "sk": ["archiv\u00e1r"], "es": ["archivista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ar\u0125iv", "primary": false}, "zenito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Punkto en kiu la vertikalo de iu loko renkontas la \u0109ielan imagan sferon.", "translations": {"be": ["\u0437\u044d\u043d\u0456\u0442"], "fr": ["z\u00e9nith"], "en": ["zenith"], "nl": ["zenith"], "pt": ["z\u00eanite"], "ru": ["\u0437\u0435\u043d\u0438\u0442"], "de": ["Zenit", "Scheitelpunkt"], "sv": ["zenit"], "it": ["zenit"], "sk": ["zenit"], "fa": ["\u0633\u0631\u0633\u0648", "\u0633\u0645\u062a\u200c\u0627\u0644\u0631\u0623\u0633"], "el": ["\u03b6\u03b5\u03bd\u03af\u03b8"], "hu": ["zenit", "tet\u0151pont", "cs\u00facspont"], "es": ["cenit", "zenit"]}, "examples": [["la tagmeza suno fajre brulis de l' zenito", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ca": ["zenit"], "nl": ["hoogtepunt"], "pt": ["auge", "apogeu"]}, "examples": [["lia famo estas \u0109e la zenito", null], ["la entuziasmo atingis la zeniton", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "zenit", "primary": true}, "modluro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ornamo garnituranta iujn partojn de konstruo, a\u016d meblo kaj konsistanta el paralelaj rubandaj elstara\u0135oj, \u0109u plataj \u0109u rondaj (konveksaj a\u016d kavaj), a\u016d el kombino de tiuj diversaj formoj.", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u043f\u043d\u0456\u043d\u0430", "\u043b\u044f\u043f\u043d\u044b \u0434\u044d\u043a\u043e\u0440", "\u043b\u044f\u043f\u043d\u044b \u0440\u044d\u043b\u044c\u0435\u0444"], "fr": ["moulure"], "en": ["molding", "moulding"], "nl": ["lofwerk"], "pt": ["moldura"], "ru": ["\u043b\u0435\u043f\u043d\u043e\u0439 \u043e\u0440\u043d\u0430\u043c\u0435\u043d\u0442", "\u043b\u0435\u043f\u043d\u0438\u043d\u0430"], "hu": ["tag", "tagozat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "modlur", "primary": true}, "senatestro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senatano, kiu gvidas internajn debatojn, ekstere reprezentas la senaton, a\u016d iel simile funkcias depende je la loka kutimo.", "translations": {"fa": ["\u0631\u0626\u06cc\u0633 \u0633\u0646\u0627"], "fr": ["pr\u00e9sident du s\u00e9nat"], "it": ["presidente del senato"], "hu": ["szen\u00e1tus eln\u00f6ke"]}, "examples": [["ambicia senatestro, iama ministro kaj guberniestro de la \u015dtato Para", "Gilbert R. Ledon: Esenco de korupto, Monatojaro 2002a, numero 1a, p. 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "senat", "primary": false}, "erao": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kronologia sistemo en kiu oni indikas la jarojn relative al iu fiksita komenca tempopunkto (epoko); tempokalkulo, jarkalkulo.", "translations": {"be": ["\u044d\u0440\u0430"], "fr": ["\u00e8re"], "bg": ["\u0435\u0440\u0430"], "nl": ["era", "tijdrekening"], "pt": ["era"], "ru": ["\u044d\u0440\u0430"], "ca": ["era (temps)"], "de": ["\u00c4ra", "Zeitrechnung", "Zeitalter"], "it": ["era"], "en": ["era"], "es": ["era"], "ro": ["er\u0103"], "pl": ["era"]}, "examples": [["erao de la Olimpiadoj, de la fondo de Romo, de la Mondokreo", null], ["erao de l' He\u011diro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) La tempoperiodo al kiu oni aplikas la jarkalkulon la\u016d erao.", "translations": {}, "examples": [["la galla lingvo apartenis al la kelta familio kaj estis uzata en Gallio anta\u016d la kristana erao", "Andr\u00e9 Cherpillod: La galla, \u0109u malaperinta?, Monatojaro 1998a, numero 6a, p. 16a"], ["en la komenca erao de la personaj komputiloj", "Roland Rotsaert: WordPerfect 10 \u0109u lasta provo?, Monatojaro 2002a, numero 5a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Geokronologia tempounuo, entenanta plurajn periodojn, parto de eono: arkeano proterozoiko paleozoiko mezozoiko kenozoiko", "translations": {"pl": ["era geologiczna"]}, "examples": [["paleozoiko, mezozoiko kaj kenozoiko estas paleontologiaj eraoj , erao respondas al kronostatigrafia unuo eratemo", "La Nova Plena Ilustrita Vortaro"], ["limojn de eraoj difinas grandaj movoj de terkrusto a\u016d radikalaj \u015dan\u011doj de organika mondo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "era", "primary": true}, "utili": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti utila; liveri utilon.", "translations": {"be": ["\u0431\u044b\u0446\u044c \u043a\u0430\u0440\u044b\u0441\u043d\u044b\u043c"], "pt": ["ser \u00fatil"], "ru": ["\u0431\u044b\u0442\u044c \u043f\u043e\u043b\u0435\u0437\u043d\u044b\u043c", "\u043f\u0440\u0438\u043d\u043e\u0441\u0438\u0442\u044c \u043f\u043e\u043b\u044c\u0437\u0443"], "fi": ["olla hy\u00f6dyksi", "hy\u00f6dytt\u00e4\u00e4"], "de": ["n\u00fctzlich sein"], "hu": ["haszn\u00e1l (hasznos)", "hasznos"]}, "examples": [["\u0109u tio utilus por vi, al vi?", null], ["sen\u0109esaj admonoj tute ne utilas", "B"], ["ne \u0109io utilas, kio brilas (frukto)", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "util", "primary": false}, "identa\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io identa.", "translations": {"hu": ["azonos dolog"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Egala\u0135o, vera sendepende de la valoro de la variabloj aperantaj en \u011di.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u0436\u0434\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["identit\u00e9 (math.)"], "en": ["identity"], "nl": ["identiteit"], "pt": ["identidade (matem\u00e1tica)"], "de": ["Identit\u00e4t"], "hu": ["azonoss\u00e1g"], "pl": ["r\u00f3wno\u015b\u0107 identyczno\u015bciowa", "identyczno\u015b\u0107"]}, "examples": [["(a+b)2 = a2+2ab+b2", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ident", "primary": false}, "utilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io utila.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u044b\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["utilit\u00e9"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u044c\u0437\u0430"], "de": ["Nutzen"], "tr": ["yaral\u0131l\u0131k", "gerklilik"], "sv": ["nytta"], "hu": ["haszon"], "fi": ["hy\u00f6ty", "etu"]}, "examples": [["tiu kondi\u0109o donas utilon al la ludonanto", null], ["mi faras tion por via utilo", null], ["li \u015datas la belon kaj mal\u015datas la utilon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "util", "primary": false}, "utila": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Profite uzebla; produktanta efektive bonan rezultaton.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u044b\u0441\u043d\u044b"], "fr": ["utile"], "en": ["useful"], "nl": ["nuttig", "handig"], "pt": ["\u00fatil"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0435\u0437\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u0438\u0433\u043e\u0434\u043d\u044b\u0439"], "de": ["n\u00fctzlich"], "tr": ["gerekli", "yaral\u0131"], "sv": ["nyttig"], "hu": ["hasznos"], "sk": ["u\u017eito\u010dn\u00fd"], "cs": ["u\u017eite\u010dn\u00fd"], "fi": ["hy\u00f6dyllinen"], "es": ["\u00fatil"]}, "examples": [["utila instrumento, libro, institucio, le\u011do", null], ["utila al iu, por iu a\u016d io", null], ["per kio mi povas esti al vi utila?", null], ["kiel granda estas la utileco de internacia lingvo!", null], ["\u0109ion por ornamo, nenion por utileco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "util", "primary": true}, "\u0125amido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Posteulo de \u0124amo; eksmoda nomo por indiki parolanton de \u00ab\u0125amida lingvo\u00bb, lingvo el la azia-afrika lingvofamilio (lingvoj kopta, berbera, etiopa kaj tiel plu).", "translations": {"ru": ["\u0445\u0430\u043c\u0438\u0442"], "fi": ["Haamin j\u00e4lkel\u00e4inen", "haamilainen (subst.)"], "de": ["Hamite"], "it": ["camita"], "pl": ["chamita"], "hu": ["hamita"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0124am", "primary": false}, "skiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu sportas sur skioj.", "translations": {"be": ["\u043b\u044b\u0436\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["skieur"], "en": ["skier"], "nl": ["ski\u00ebr"], "ru": ["\u043b\u044b\u0436\u043d\u0438\u043a"], "ca": ["esquiador"], "de": ["Skil\u00e4ufer"], "hu": ["s\u00edel\u0151", "s\u00edz\u0151"], "es": ["esquiador"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ski", "primary": false}, "papisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malafabla sinonimo por \"(rom)katoliko\", polemike uzata de oponantoj de la romkatolika eklezio.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043f\u0435\u0436\u043d\u0456\u043a", "\u043f\u0430\u043f\u0456\u0441\u0442"], "en": ["papist"], "nl": ["papist"], "ru": ["\u043f\u0430\u043f\u0435\u0436\u043d\u0438\u043a", "\u043f\u0430\u043f\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Papstanh\u00e4nger", "Papist"], "hu": ["p\u00e1pista"], "pl": ["papista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pap", "primary": false}, "ekssklavo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Liberigita sklavo.", "translations": {"lat": ["libertus", "libertinus"], "ru": ["\u0432\u043e\u043b\u044c\u043d\u043e\u043e\u0442\u043f\u0443\u0449\u0435\u043d\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["affranchi (subst.)"], "pl": ["wyzwolony niewolnik"], "hu": ["litertinus", "felszabad\u00edtott rabszolga"]}, "examples": [["la saman ideon havis Petronius en la 1a jc., montrante la parolmanieron de ekssklavoj", "Enkonduka lernolibro de interlingvistiko, 1995"]], "subdefinitions": []}], "root": "sklav", "primary": false}, "lito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Meblo a\u016d kusenaro sur kiu oni ku\u015das por dormi, ripozi.", "translations": {"be": ["\u043b\u043e\u0436\u0430\u043a"], "fr": ["lit"], "bg": ["\u043b\u0435\u0433\u043b\u043e"], "el": ["\u03ba\u03c1\u03b5\u03b2(\u03b2)\u03ac\u03c4\u03b9"], "de": ["Bett", "Schlafstatt"], "hu": ["\u00e1gy"], "en": ["bed", "couch"], "cs": ["postel"], "vo": ["bed"], "es": ["cama"], "ru": ["\u043a\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0441\u0442\u0435\u043b\u044c"], "nl": ["bed"], "pt": ["cama"], "sv": ["s\u00e4ng"], "ku": ["niv\u00een"], "pl": ["\u0142\u00f3\u017cko"]}, "examples": [["la muso kuris sub la liton", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 26"], ["kiu amas la liton , ne akiros profiton", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "lit", "primary": true}, "korbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Portebla ujo el kunplektitaj salikvergetoj, bastorubandoj, pajlaj a\u016d junkaj trunketoj, metalfadenoj ks, por enteni diversajn objektojn.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0440\u0437\u0438\u043d\u0430"], "bg": ["\u043a\u043e\u0448"], "nl": ["mand"], "pt": ["cesto ((\u00ea))", "cesta ((\u00ea))"], "be": ["\u043a\u043e\u0448", "\u043a\u043e\u0448\u044b\u043a", "\u043a\u0430\u0448\u044d\u043b\u044c"], "ca": ["cistell"], "de": ["Korb"], "hu": ["kos\u00e1r"], "en": ["basket"], "pl": ["kosz"], "es": ["cesta"]}, "examples": [["korbo por pano, da fruktoj", null], ["abelkorbo", null], ["paperkorbo", null], ["pano estas alportita, korbo estu for\u0135etita", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Golejo (en la formo de pendanta korbo) uzata en korbopilkado. \u011ci estas muntata sur la stango kun tabulo kaj konsistas el korboringo kaj korboreto.", "translations": {"nl": ["korf"], "pt": ["cesto ((\u00ea))", "cesta ((\u00ea))"], "pl": ["kosz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "korb", "primary": true}, "postmorta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Okazanta post ies morto, rilata al tempo, kiu sekvas la morton.", "translations": {"fr": ["d'apr\u00e8s la mort", "posthume", "post-mortem"], "nl": ["postuum"], "pt": ["p\u00f3stumo"], "ro": ["postum"], "it": ["postumo"], "pl": ["po\u015bmiertny"]}, "examples": [["li povus legi pri la postmorta vivo, sed li nenion povis vidi", "Fabeloj, volumo 3, \u015dtono de la sa\u011duloj"], ["la ombro ne revenas senbezone en la mondon, \u0109ar \u011di trovas en sia postmorta domo", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mort", "primary": false}, "oksid(ig)i": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La\u016d logiko de esperanta vortoderivado oni devas uzi formon oksidigi, tamen en multaj vortaroj (anka\u016d en PIV) estas registrita mallogika formo oksidi."], "primary definition": "(transitiva) \u015cangi, pli malpli komplete, en oksidon; difekti per kombino kun oksigeno.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0456\u0441\u044c\u043b\u044f\u0446\u044c"], "en": ["oxidize"], "nl": ["oxyderen", "roesten"], "pt": ["oxidar"], "el": ["\u03bf\u03be\u03b5\u03b9\u03b4\u03ce\u03bd\u03c9"], "de": ["oxidieren"], "hu": ["oxid\u00e1l"], "es": ["oxidar"], "ru": ["\u043e\u043a\u0438\u0441\u043b\u044f\u0442\u044c"], "pl": ["utlenia\u0107", "oksydowa\u0107 (pokrywa\u0107 tlenkami)"]}, "examples": [["la feron oksidas la malsekeco", null], ["plateno estas neoksidebla", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) En pli vasta senco: depreni elektronojn de atomoj a\u016d jonoj per \u0125emia reakcio. En tia reakcio oksidigilo povas esti ne nur oksigeno, sed, ekzemple, fluoro a\u016d kloro.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "oksid", "primary": false}, "mamfrato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "frat", "primary": false}, "nobla": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ne konfuzu \u00abnobla\u00bb kaj \u00abnobela\u00bb!"], "primary definition": "Havanta altajn kaj malvulgarajn moralajn kvalitojn, senripro\u0109e justa, brava, honesta kaj malegoisma.", "translations": {"el": ["\u03b5\u03c5\u03b3\u03b5\u03bd\u03ae\u03c2"], "en": ["noble", "great", "honorable"], "nl": ["edel", "nobel"], "pt": ["nobre (adj.)", "magn\u00e2nimo", "generoso"], "be": ["\u0432\u044b\u0441\u0430\u043a\u0430\u0440\u043e\u0434\u043d\u044b", "\u0448\u043b\u044f\u0445\u0435\u0442\u043d\u044b", "\u0432\u0435\u043b\u0456\u043a\u0430\u0434\u0443\u0448\u043d\u044b"], "de": ["edel", "edelm\u00fctig", "vornehm"], "tp": ["sewi"], "hu": ["nemes (jellem\u0171)"], "ru": ["\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u0440\u043e\u0434\u043d\u044b\u0439", "\u0432\u0435\u043b\u0438\u043a\u043e\u0434\u0443\u0448\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["nobla karaktero, konduto, homo", null], ["nobla gaso", null]], "subdefinitions": []}], "root": "nobl", "primary": true}, "kombini": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kunigi plurajn elementojn la\u016d difinita ordo, lerte aran\u011di.", "translations": {"be": ["\u043b\u0443\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u0437\u043b\u0443\u0447\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u043f\u0430\u043b\u0443\u0447\u0430\u0446\u044c", "\u043a\u0430\u043c\u0431\u0456\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["combiner", "allier", "arranger (assembler)", "assembler", "associer (assembler)", "assortir (assembler)", "composer (assembler)", "conjuguer (assembler)", "unir (assembler)"], "en": ["combine"], "nl": ["combineren", "samenvoegen"], "pt": ["combinar", "ajustar", "assentar"], "ru": ["\u0441\u043e\u0447\u0435\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u0435\u0434\u0438\u043d\u044f\u0442\u044c", "\u043a\u043e\u043c\u0431\u0438\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["kombinieren"], "es": ["combinar"]}, "examples": [["kombini literojn, ciferojn, kartojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Interaran\u011di ideojn por konduki al konkludo, a\u016d rimedojn por estigi rezultaton.", "translations": {"de": ["kombinieren"], "pt": ["combinar", "ajustar", "assentar"]}, "examples": [["kombini planon, projekton, manovrojn, draman intrigon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Unuigi molekulojn de du a\u016d pliaj substancoj la\u016d difinita proporcio por formi novan kombina\u0135on.", "translations": {"de": ["kombinieren"], "pt": ["combinar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kombin", "primary": true}, "bofrato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frato de la edzino rilate al la edzo.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0443\u0440\u0438\u043d"], "fr": ["beau-fr\u00e8re"], "en": ["brother-in-law"], "nl": ["zwager"], "be": ["\u0448\u0432\u0430\u0433\u0435\u0440", "\u0448\u0443\u0440\u044b\u043d"], "de": ["Schwager"], "hu": ["s\u00f3gor"], "es": ["cu\u00f1ado"], "pl": ["szwagier"]}, "examples": [["\u015dia frato estas mia bofrato", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 36"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Frato de la edzo rilate al la edzino.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u0435\u0432\u0435\u0440"], "es": ["cu\u00f1ado"], "ru": ["\u0434\u0435\u0432\u0435\u0440\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La edzo de fratino rilate al \u015diaj gefratoj.", "translations": {"be": ["\u0437\u044f\u0446\u044c"], "es": ["cu\u00f1ado"], "ru": ["\u0437\u044f\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La edzo de bofratino.", "translations": {"es": ["concu\u00f1o"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La edzo de fratino de la edzino.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u043e\u044f\u043a"]}, "examples": [["inter si la edzoj de fratinoj estas bofratoj", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "La edzo de fratino de la edzo.", "translations": {"ru": ["\u0437\u044f\u0442\u044c"]}, "examples": []}]}], "root": "frat", "primary": false}, "blasfemulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu, kiu kutimas blasfemi.", "translations": {"be": ["\u0431\u043b\u044e\u0437\u044c\u043d\u0435\u0440"], "fr": ["blasph\u00e9mateur"], "en": ["blasphemer"], "ru": ["\u0431\u043e\u0433\u043e\u0445\u0443\u043b\u044c\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Gottesl\u00e4sterer"], "hu": ["k\u00e1romkod\u00f3s ember"], "fa": ["\u06a9\u0641\u0631\u06af\u0648", "\u0646\u0627\u0633\u0632\u0627\u06af\u0648"], "pl": ["blu\u017anierca"]}, "examples": [["fiera malbonulo, kiun oni nomas blasfemulo, agas kun kolero kaj malboneco", "La Malnova Testamento, Sentencoj 21:24"], ["la krampo premu viajn interna\u0135ojn, ribeluloj, blasfemuloj!", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap.12"]], "subdefinitions": []}], "root": "blasfem", "primary": false}, "numeralo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vorto a\u016d grupo da vortoj indikanta nombron a\u016d numeron, nombronomo.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0447\u044d\u0431\u043d\u0456\u043a"], "en": ["numeral"], "nl": ["telwoord"], "pt": ["numeral"], "ru": ["\u0447\u0438\u0441\u043b\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435"], "de": ["Zahlwort"], "hu": ["sz\u00e1mn\u00e9v"], "es": ["numeral"]}, "examples": [["unu, du, cent estas bazaj numeraloj", null], ["\"mil sepcent tridek dua\" estas orda numeralo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En programlingvo, teksta \u0109eno indikanta nombron a\u016d numeron la\u016d nombrosistemo.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u043e\u0431\u0440\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435 \u0447\u0438\u0441\u043b\u0430", "\u0441\u0430\u043c\u043e\u043e\u043f\u0440\u0435\u0434\u0435\u043b\u0451\u043d\u043d\u0430\u044f \u043a\u043e\u043d\u0441\u0442\u0430\u043d\u0442\u0430"], "en": ["numeral", "number denotation", "manifest constant"], "nl": ["getal"], "hu": ["sz\u00e1mn\u00e9v", "numer\u00e1l"]}, "examples": [["3,14 estas reela numeralo, 1999 estas entjera numeralo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "numeral", "primary": true}, "akcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Atesto pri partopreno en la kapitalo de financa societo, valorpapero.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["action"], "en": ["share", "stock", "corporate share"], "nl": ["aandeel"], "pt": ["a\u00e7\u00e3o", "ap\u00f3lice"], "ru": ["\u0430\u043a\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Aktie", "Anteil", "Anteilschein", "Kux"], "tr": ["hisse senedi"], "sv": ["aktie"], "hu": ["r\u00e9szv\u00e9ny"], "sk": ["\u00fa\u010dastina", "akcia (nespisovne!)"], "fa": ["\u0633\u0647\u0645 (\u0633\u0647\u0627\u0645)"], "es": ["acci\u00f3n"]}, "examples": [["akcia societo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "akci", "primary": true}, "psikologo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0441\u0456\u0445\u043e\u043b\u044f\u0433"], "fr": ["psychologue"], "en": ["psychologist"], "nl": ["psycholoog"], "ru": ["\u043f\u0441\u0438\u0445\u043e\u043b\u043e\u0433"], "de": ["Psychologe"], "hu": ["pszichol\u00f3gus", "l\u00e9lekb\u00fav\u00e1r"]}, "examples": [["la a\u016dtoro bone sukcesas fari tion, \u0109ar li posedas la talenton de subtila psikologo, kiu atente esploras siajn pensojn kaj sentojn", "Julian Modest: Sincere kaj honeste pri si mem (Gerrit Berveling: La unuaj 25 jaroj de mia memoro), Monatojaro 1995a, numero 7a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "psikolog", "primary": true}, "nomuskla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Skribita kun granda komenclitero, havanta la usklon tipan por la nomoj propraj.", "translations": {"fi": ["versaalialkuinen", "isoalkukirjaiminen"], "en": ["title case"], "hu": ["nagy kezd\u0151bet\u0171s"]}, "examples": [["la \u0109e\u0125a litero ch estas majuskle CH kaj nomuskle Ch", null], ["en la iks-surogato la vorto \u0109iu\u0135a\u016dde havas la majusklan formon CXIUJXAUXDE, kaj nomuskle i\u011das Cxiujxauxde", null], ["en la redaktilo \u00abEmakso\u00bb majuskligon plenumas la komando M-u, kaj nomuskligon, M-c", null]], "subdefinitions": []}], "root": "uskl", "primary": false}, "anar\u0125iisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "anarkiisto", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0430\u0440\u0445\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["anarchiste (subst.)"], "bg": ["\u0430\u043d\u0430\u0440\u0445\u0438\u0441\u0442"], "nl": ["anarchist"], "ru": ["\u0430\u043d\u0430\u0440\u0445\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Anarchist"], "sv": ["anarkist"], "sk": ["anarchista"], "en": ["anarchist"], "es": ["anarquista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anar\u0125i", "primary": false}, "parazita rabmevo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de rabmevo (Stercorarius parasiticus).", "translations": {"en": ["parasitic jaeger", "arctic skua"], "sv": ["labb"], "pl": ["wydrzyk ostrosterny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mev", "primary": false}, "latvuja": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la \u015dtato Latvujo.", "translations": {"de": ["lettisch"], "nl": ["Lets (betr.de staat)"], "pl": ["\u0142otewski"], "bg": ["\u043b\u0430\u0442\u0432\u0438\u0439\u0441\u043a\u0438"], "en": ["Latvian"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "latv", "primary": false}, "domicilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, kie oni havas siajn \u0109efaferojn \u0109u okupon k kiu estas konsiderata kiel kutima la\u016dle\u011da restadejo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0435\u0441\u0446\u0430 \u0436\u044b\u0445\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u0430", "\u0434\u0430\u043c\u0456\u0446\u044b\u043b\u0456\u0439"], "fr": ["domicile"], "pt": ["domic\u00edlio"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043f\u0438\u0441\u043a\u0430"], "de": ["Wohnsitz", "Domizil"], "hu": ["\u00e1lland\u00f3 lakhely"], "pl": ["domicyl", "zameldowanie"], "es": ["domicilio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "domicil", "primary": true}, "homotetio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ial oni preferis formon \u00abhomotecio\u00bb en."], "primary definition": "(en afina spaco, kun centro O kaj rilato \u03bb) Afina bildigo, kiu \u0135etas punkton M al \u03bb\u2219(M-O)+O.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u043c\u043e\u0442\u0435\u0442\u0438\u044f"], "fr": ["homoth\u00e9tie"], "en": ["homothety"], "nl": ["homothetie"], "pt": ["homotetia", "homotesia"], "de": ["Homothetie"], "it": ["omotetia"], "hu": ["k\u00f6z\u00e9ppontos hasonl\u00f3s\u00e1g", "homot\u00e9cia"], "pl": ["jednok\u0142adno\u015b\u0107", "homotetia"]}, "examples": [["la centro de homotetio estas la nura punkto sen\u015dan\u011da per \u011di", null], ["homotetio kun rilato pli granda ol unu grandigas la figurojn la\u016d \u0109i tiu rilato kaj konservas la angulmezurojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "homoteti", "primary": true}, "homotetia": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Trovi\u011das anka\u016d \u00abhomoteta\u00bb \u0109i-sence, kiel en. \u0108ar ni favoras radik\u015dparadon, ni preferas sekvi la uzon de Bricard."], "primary definition": "(parolante pri du figuroj) Tiaj, ke ekzistas homotetio, kiu \u0135etas unu al la alia.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u043c\u043e\u0442\u0435\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["homoth\u00e9tique (adj.)"], "en": ["homothetic"], "de": ["homothetisch"], "it": ["omotetico"], "pl": ["jednok\u0142adny", "homotetyczny"], "hu": ["k\u00f6z\u00e9ppontosan hasonl\u00f3"]}, "examples": [["homotetiaj trianguloj", null], ["paralelo al latero de triangulo, sekcante la du aliajn laterojn, difinas triangulon homotetian al la originala", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri bildigo) Estanta homotetio.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "homoteti", "primary": false}, "kvasto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ornama fasko el mallongaj fadenoj lanaj a\u016d silkaj pendanta de vesto, kurteno, meblo...", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u0442\u0430\u0441"], "fr": ["gland (ornement)"], "en": ["tassel"], "nl": ["kwast"], "pt": ["borla", "penacho"], "ru": ["\u043a\u0438\u0441\u0442\u044c (\u0443\u043a\u0440\u0430\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "de": ["Quaste", "Troddel"], "sv": ["tofs"], "hu": ["bojt"], "es": ["borla"], "pl": ["fr\u0119dzla", "chwost (przest.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kvast", "primary": true}, "vegetarismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senvianda dieto.", "translations": {"be": ["\u0432\u044d\u0433\u0435\u0442\u0430\u0440\u044b\u044f\u043d\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["v\u00e9g\u00e9tarisme"], "en": ["vegetarianism"], "nl": ["vegetarisme"], "pt": ["vegetarianismo"], "ru": ["\u0432\u0435\u0433\u0435\u0442\u0430\u0440\u0438\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Vegetarismus"], "hu": ["vegetarianizmus", "n\u00f6v\u00e9nyev\u00e9s"], "sk": ["vegetari\u00e1nstvo"], "pl": ["wegetarianizm"]}, "examples": [["multaj esperantistoj praktikas vegetarismon", "Nikolaj Stepanov: Debato \u2013 vegetarismo-\u0109u granda mispa\u015do a\u016d sa\u011da konduto?, Monatojaro 1995a, numero 7a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "vegetar", "primary": false}, "brokanti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "A\u0109eti kaj revendi jam uzitajn a\u0135ojn.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043d\u0434\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c \u043f\u0430\u0442\u0440\u044b\u043c\u0430\u043d\u044b\u043c\u0456 \u0440\u044d\u0447\u0430\u043c\u0456"], "fr": ["brocanter"], "en": ["deal in second-hand goods", "buy and sell used products"], "nl": ["tweedehands goederen verkopen"], "ru": ["\u0442\u043e\u0440\u0433\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c \u043f\u043e\u0434\u0435\u0440\u0436\u0430\u043d\u043d\u044b\u043c\u0438 \u0432\u0435\u0449\u0430\u043c\u0438"], "de": ["mit Altware handeln", "mit Gebrauchtware handeln", "tr\u00f6deln"], "hu": ["haszn\u00e1lt cikkel kereskedik", "haszn\u00e1lt cikket \u00e1rul"], "fa": ["\u06a9\u0627\u0644\u0627\u0647\u0627\u06cc \u062f\u0633\u062a\u200c\u062f\u0648\u0645 \u0641\u0631\u0648\u062e\u062a\u0646", "\u0633\u0645\u0633\u0627\u0631\u06cc \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u06a9\u0647\u0646\u0647\u200c\u0641\u0631\u0648\u0634\u06cc \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "pl": ["handlowa\u0107 starzyzn\u0105"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "brokant", "primary": true}, "afereca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta a\u016d afektanta seriozecon a\u016d alian econ, necesan por pritrakti gravajn aferojn.", "translations": {"fi": ["asiallinen"], "en": ["business-like"]}, "examples": [["afereca tono", null], ["fakte temas pri preska\u016d scienca faklibro en tre sobra afereca kaj preska\u016d senripro\u0109a lingva\u0135o", "Pejno S. Faligas la fundamentojn de esperantismo Monato"]], "subdefinitions": []}], "root": "afer", "primary": false}, "envio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de envianto.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0439\u0437\u0434\u0440\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["envie"], "pt": ["inveja"], "ru": ["\u0437\u0430\u0432\u0438\u0441\u0442\u044c"], "ca": ["enveja"], "de": ["Neid", "Missgunst"], "sv": ["avundsjuka"], "pl": ["zawi\u015b\u0107"], "es": ["envidia"]}, "examples": [["feli\u0109o kaj ri\u0109o envion elvokas", "Proverbaro esperanta"], ["la reciproka envio de la popoloj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "envi", "primary": false}, "envii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Deziri havi tion, kion alia posedas.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0439\u0437\u0434\u0440\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["envier"], "en": ["envy"], "pt": ["invejar"], "ru": ["\u0437\u0430\u0432\u0438\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "ca": ["tenir enveja", "envejar"], "de": ["beneiden", "neidisch sein"], "sv": ["avundas"], "es": ["envidiar"], "pl": ["zazdro\u015bci\u0107"]}, "examples": [["envii ion al iu", "Z"], ["kion mi ne scias, tion mi ne envias", "Proverbaro esperanta"], ["la princoj povus envii al ili", "La Faraono, volumo 2, \u0109ap. 3"], ["elokventeco, kiun multaj envius al li", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Senti mal\u011dojon kaj malamon kontra\u016d iu, kiu posedas ion, kion oni mem malhavas.", "translations": {"de": ["missg\u00f6nnen"], "pl": ["czu\u0107 zawi\u015b\u0107", "odczuwa\u0107 zawi\u015b\u0107"]}, "examples": [["envii iun pro io", "Z"], ["envii la ri\u0109ulojn", null], ["ne enviu la malvirtulojn", "La Malnova Testamento, Sentencoj 24:19"], ["pli bone estas enviigi ol kompatigi", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "envi", "primary": true}, "vidalvide al": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kontra\u016d, kun viza\u011do a\u016d fronto rigardanta al.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0438\u0446\u043e\u043c \u043a \u043b\u0438\u0446\u0443 \u0441"], "fr": ["vis-\u00e0-vis de"], "pl": ["naprzeciwko", "naprzeciw", "twarz\u0105 w twarz", "oko w oko", "vis-\u00e0-vis"], "hu": ["szemk\u00f6zt", "\u00e1tellenben"]}, "examples": [["la grafino sidis vidalvide al mi \u0109e la tablo", "Voja\u011dimpresoj, \u0109e Lev Tolstoj en Jasnaja Poljana"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kontra\u016d, iel reagante al la \u0109eesto de.", "translations": {"pl": ["w obliczu", "twarz\u0105 w twarz", "oko w oko", "vis-\u00e0-vis"], "hu": ["ir\u00e1nt"]}, "examples": [["kvankam irlandanoj da\u016dre montras sin gastamaj, multaj lastatempe i\u011das suspektemaj kaj malamikaj vid-al-vide al fremduloj", "Garbhan MacAoidh, ni hontas kaj postulas, Monato, jaro 2000a, numero 11a, p. 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "vid", "primary": false}, "naivega": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tronaiva, stultete naiva.", "translations": {"nl": ["lichtgelovig", "goedgelovig"], "fr": ["cr\u00e9dule", "niais"], "de": ["einf\u00e4ltig", "leichtgl\u00e4ubig", "ziemlich naiv"], "en": ["green", "silly"], "hu": ["egy\u00fcgy\u0171", "hisz\u00e9keny", "balga"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "naiv", "primary": false}, "minstrelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pl": ["minstrel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "minstrel", "primary": true}, "strattelefono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Surstrata telefono je publika dispono, kutime instalita en telefonbudo.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u043b\u0435\u0444\u043e\u043d-\u0430\u045e\u0442\u0430\u043c\u0430\u0442"], "bg": ["\u0442\u0435\u043b\u0435\u0444\u043e\u043d\u043d\u0430 \u043a\u0430\u0431\u0438\u043d\u0430"], "nl": ["openbare telefoon"], "pt": ["telefone p\u00fablico"], "ru": ["\u0442\u0435\u043b\u0435\u0444\u043e\u043d-\u0430\u0432\u0442\u043e\u043c\u0430\u0442"], "hu": ["utcai telefon"], "en": ["public telephone", "pay telephone", "pay phone"], "es": ["(tel\u00e9fono) p\u00fablico"], "pl": ["budka telefoniczna", "automat telefoniczny", "aparat publiczny", "aparat wrzutowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "telefon", "primary": false}, "tarso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La meza malanta\u016da parto de la piedo, konsistanta el ok ostoj kaj al kiu estas artikitaj la fingraj ostoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u043f\u043b\u044e\u0441\u043d\u0430"], "nl": ["voetwortel"], "pt": ["tarso"], "de": ["Tarsus", "Fu\u00dfwurzel"], "pl": ["p\u0119cina"], "hu": ["l\u00e1bt\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tars", "primary": true}, "petazito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro de plurjaraj vegeta\u0135oj grandfoliaj, kun viraj kaj inaj plantoj, kreskantaj en montaroj a\u016d mar\u0109oj de Nordameriko kaj E\u016drazio, el familio asteracoj (Petasites).", "translations": {"fr": ["p\u00e9tasite"], "nl": ["hoefblad"]}, "examples": [["en la banujo flosis purpuraj plantoj longaj kiel angiloj ili estas grandaj petazitoj", "Homoj man\u011dantaj, \u00aben la insulo de la bela vento\u00bb, p. 207a"]], "subdefinitions": []}], "root": "petazit", "primary": true}, "\u015dato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Opinio de tiu, kiu \u015datas.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u044f\u0437\u043d\u044c"], "en": ["appreciation", "high opinion"], "it": ["apprezzamento", "gradimento"], "hu": ["kedvel\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u015catateco.", "translations": {"hu": ["kedvelts\u00e9g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dat", "primary": false}, "interveni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Elpa\u015di kiel peranto a\u016d partoprenanto, en ian aferon; sin intermeti, sin enmiksi.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043c\u0435\u0448\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["intervenir"], "nl": ["tussenbeide komen"], "pt": ["intervir"], "de": ["intervenieren"], "hu": ["beavatkozik", "k\u00f6zbel\u00e9p"]}, "examples": [["li intervenis kiel paciganto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Aperi, okazi inter aliaj okazoj.", "translations": {"hu": ["k\u00f6zbej\u00f6n"]}, "examples": [["perforto intervenis por solvi la konflikton", null], ["interveno de la vorto \u00abpo\u00bb en la frazo", "Z"], ["la soleno plenumi\u011dis sen malagrablaj intervena\u0135oj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ven", "primary": false}, "\u015dati": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En la tradicia lingvouzo (tiu de Zamenhof kaj PIV) \u00ab\u015dati\u00bb indikas pli altan estimon ol \u00abami\u00bb; sed en la reala lingvo moderna la situacio estas inversa: \u00ab\u015dati\u00bb sence proksimas al \u00abpla\u0109i\u00bb (sed kun alia regado), dum la praan sencon oni preferas esprimi per nova verbo (aprezi a\u016d apreci)."], "primary definition": "(transitiva) Aprezi.", "translations": {"ru": ["\u0446\u0435\u043d\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["appr\u00e9cier"], "en": ["prize", "have high regard for", "appreciate", "think well of"], "nl": ["houden van", "aardig vinden", "waarderen"], "pt": ["gostar", "apreciar"], "be": ["\u043f\u0430\u0432\u0430\u0436\u0430\u0446\u044c", "\u043b\u044e\u0431\u0456\u0446\u044c", "\u0448\u0430\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "tr": ["takdir etmek"], "it": ["piacere (aprezzare, amare)", "gradire", "apprezzare", "amare (aprezzare)"], "hu": ["kedvel", "szeret (kedvel)"], "bg": ["\u0445\u0430\u0440\u0435\u0441\u0432\u0430\u043c", "\u0445\u0430\u0440\u0435\u0441\u0430\u043c"], "cs": ["v\u00e1\u017eit si"], "es": ["gustar"]}, "examples": [["\u015dteletiston oni batas, \u015dtelegiston oni \u015datas", "Proverbaro esperanta"], ["oni \u015datas la talenton, estimas la honestecon", null], ["\u015dati la ordon, la scion, la kura\u011don", "Z"], ["\u0109iuj \u015datis Esperanton tial ke \u011di alproksimigas la korojn de la homoj", "Z"], ["\u0109ion novan oni \u015datas", "Z"], ["bono posedata ne estas \u015datata", "Proverbaro esperanta"], ["la legantoj tre \u015datas liajn artikolojn", null], ["multaj \u015datas pli la \u0109asadon ol la \u0109asa\u0135on", null], ["la Skitoj ne tro \u015datas paroladon", "Z"], ["la gazetoj tute ne \u015datas la kunlaboradon de komencantoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Volonte uzi ion, fari ion.", "translations": {"ru": ["\u043b\u044e\u0431\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["aimer"], "en": ["like"], "de": ["m\u00f6gen"], "tr": ["sevmek"], "hu": ["szerettip=\"ind\"> (kedvel)"], "cs": ["m\u00edt r\u00e1d"]}, "examples": [["\u015dati kafon, sukeron", null], ["\u015dati la legadon", null], ["\u0109u vi \u015datas danci?", null], ["mi tre \u015datus demandi ilin, \u0109u ili konsentas pagi", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dat", "primary": true}, "moreno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mikso de rokoj kaj \u015dtonpecoj kuntirita kaj postlasita de glacirivero.", "translations": {"fr": ["moraine"], "de": ["Mor\u00e4ne"], "en": ["moraine"], "bg": ["\u043c\u043e\u0440\u0435\u043d\u0430"]}, "examples": [["la grandegaj amasoj da sablo kaj \u015dtonoj aperantaj en morenoj estas plej ver\u015dajne postsignoj de glaciego a\u016d pli \u011duste glaciegoj", "L. Tell, Esti\u011do de la tero kaj de la homo, J. R\u00e9gulo, 1969"]], "subdefinitions": []}], "root": "moren", "primary": true}, "albuminurio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108eesto de albumino en la urino (= malsano de Bright).", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u044c\u0431\u0443\u043c\u0456\u043d\u0443\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["albuminurie"], "en": ["albuminuria"], "nl": ["albuminurie", "ziekte van Bright"], "pt": ["albumin\u00faria"], "ru": ["\u0430\u043b\u044c\u0431\u0443\u043c\u0438\u043d\u0443\u0440\u0438\u044f"], "de": ["Albuminurie"], "hu": ["feh\u00e9rjevizel\u00e9s", "albuminvizel\u00e9s", "albuminuria"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "albuminuri", "primary": true}, "mallojala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiu ne konformi\u011das al dirita promeso a\u016d al komuna regulo de honoro, fideleco.", "translations": {"fr": ["d\u00e9loyal", "fourbe", "parjure", "perfide"], "en": ["disloyal"], "nl": ["trouweloos", "ontrouw", "niet loyaal"], "br": ["disleal"], "es": ["desleal"]}, "examples": [["suspektemo estas maljusta kaj mallojala kontra\u016d Zalmuna", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 3a, Lemuel da\u016drigas sian esploron"], ["mallojala subulo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lojal", "primary": false}, "verama": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ser\u0109anta la veron, \u011din agnoskanta.", "translations": {"sk": ["pravdovravnos\u0165"], "ru": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u0434\u0438\u0432\u044b\u0439"], "fr": ["v\u00e9ridique"], "pt": ["sincero"], "de": ["wahrhaftig", "wahrheitsliebend"], "hu": ["igazs\u00e1gszeret\u0151"]}, "examples": [["ni scias, ke vi estas verama, kaj instruas la\u016d vero", "La Nova Testamento, S. Mateo 22:16"]], "subdefinitions": []}], "root": "ver", "primary": false}, "lekanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el la familio asteracoj (Leucanthemum), kampa vegeta\u0135o, kies floraro havas rande blankajn kaj meze flavajn korolojn.", "translations": {"el": ["\u03bc\u03b1\u03c1\u03b3\u03b1\u03c1\u03af\u03c4\u03b1"], "fr": ["marguerite"], "en": ["daisy"], "nl": ["margriet"], "pt": ["margarida"], "be": ["\u043c\u0430\u0440\u0433\u0430\u0440\u044b\u0442\u043a\u0430", "\u0441\u0442\u0430\u043a\u0440\u043e\u0442\u043a\u0430"], "de": ["Margerite"], "hu": ["mezei margitvir\u00e1g"], "ru": ["\u043c\u0430\u0440\u0433\u0430\u0440\u0438\u0442\u043a\u0430", "\u043d\u0438\u0432\u044f\u043d\u0438\u043a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lekant", "primary": true}, "rezistiva": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri pri elektra cirkvito) Tia, ke \u011dia impedanco preska\u016d egalas al \u011dia rezistanco.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rezistiv", "primary": true}, "gerilano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de grupo, praktikanta gerilon.", "translations": {"en": ["guerilla"], "nl": ["guerrillastrijder"], "pt": ["guerrilheiro"], "de": ["Guerrillero"], "es": ["guerrillero"], "hu": ["gerilla"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "geril", "primary": false}, "kanabo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alta herbo, el kies fadenoj oni faras teksa\u0135ojn a\u016d \u015dnurojn, genro el familio kanabacoj (Cannabis).", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u043e\u043f\u043b\u0456"], "fr": ["cannabis", "chanvre"], "en": ["cannabis", "hemp"], "nl": ["hennep", "cannabis"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u043e\u043f\u043b\u044f", "\u043f\u0435\u043d\u044c\u043a\u0430"], "de": ["Hanf"], "sv": ["hampa"], "hu": ["kender"], "fa": ["\u0634\u0627\u0647\u062f\u0627\u0646\u0647"], "br": ["kanab"]}, "examples": [["tie kreskas hordeo, milio, maizo, fabo, lento... kaj anka\u016d kanabo, kies elsekigitajn foliojn oni fumas en pipetoj", "J. Ribillard, Vagado sub palmoj, Rotterdam, 1956"]], "subdefinitions": []}], "root": "kanab", "primary": true}, "tamariko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio tamarikacoj (Tamarix), arbeto kun malgrandaj folietoj kaj floretoj, kreskanta en la mediteraneaj regionoj.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043c\u0430\u0440\u044b\u0441\u043a"], "nl": ["tamarisk"], "pt": ["tamargueira", "tamariz"], "ru": ["\u0433\u0440\u0435\u0431\u0435\u043d\u0449\u0438\u043a", "\u0442\u0430\u043c\u0430\u0440\u0438\u0441\u043a", "\u0442\u0430\u043c\u0430\u0440\u0438\u043a\u0441"], "de": ["Tamariske"], "sv": ["kl\u00e5dris"], "hu": ["tamariska", "tamariszkusz"], "pl": ["tamaryszek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tamarik", "primary": true}, "encefalito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inflamo de la encefalo.", "translations": {"be": ["\u044d\u043d\u0446\u044d\u0444\u0430\u043b\u0456\u0442"], "fr": ["enc\u00e9phalite"], "nl": ["encefalitis", "hersenontsteking"], "pt": ["encefalite"], "ru": ["\u044d\u043d\u0446\u0435\u0444\u0430\u043b\u0438\u0442"], "de": ["Gehirnentz\u00fcndung", "Hirnhautentz\u00fcndung", "Enzephalitis [fak]"], "hu": ["agyvel\u0151gyullad\u00e1s", "encephalitis"], "pl": ["zapalenie m\u00f3zgu"], "es": ["encefalitis"]}, "examples": [["la virusa ka\u016dzo de diversaj encefalitoj estas bone konata", "Vladimir Lemelev: Mikroboj provokas neinfektajn malsanojn \u015dan\u011di\u011di al infektaj, Monatojaro 2002a, numero 1a, p. 16-17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "encefalit", "primary": true}, "sekstanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Astronomia instrumento, per kiu oni observas angulon inter du punktoj, kaj plej ofte la alton de astro super la horizonto de la maro.", "translations": {"be": ["\u0441\u044d\u043a\u0441\u0442\u0430\u043d\u0442"], "fr": ["sextant"], "en": ["sextant"], "nl": ["sextant"], "ru": ["\u0441\u0435\u043a\u0441\u0442\u0430\u043d\u0442"], "ca": ["sextant"], "de": ["Sextant"], "it": ["sestante"], "hu": ["szext\u00e1ns"], "es": ["sextante"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sekstant", "primary": true}, "ekzalti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Levi senton de la animo \u011dis alta grado de intenseco, tre eksciti.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0437\u0430\u043b\u044c\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["exalter"], "en": ["exalt"], "pt": ["exaltar", "excitar"], "ru": ["\u044d\u043a\u0437\u0430\u043b\u044c\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["aufregen", "exaltieren", "in Aufregung versetzen", "in Hysterie versetzen", "in exaltierte Stimmung versetzen"], "pl": ["egzaltowa\u0107"], "es": ["exaltar"]}, "examples": [["ekzalti fervoregon, imagon de iu", null], ["ekzaltita kapo, spirito", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ekzalt", "primary": true}, "a\u016dtenteco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u045e\u0442\u044d\u043d\u0442\u044b\u0447\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0441\u0430\u043f\u0440\u0430\u045e\u0434\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043f\u044d\u045e\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["authenticit\u00e9"], "en": ["authenticity"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043b\u0438\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0434\u043e\u0441\u0442\u043e\u0432\u0435\u0440\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0430\u0443\u0442\u0435\u043d\u0442\u0438\u0447\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Authentizit\u00e4t", "Echtheit"], "es": ["autenticidad"], "hu": ["hiteless\u00e9g", "val\u00f3dis\u00e1g"]}, "examples": [["estis ege pla\u0109a ideo de la a\u016dtoro, \u011denerale preni la pli originajn nomo-formojn: tio vere kontribuas al sento pri a\u016dtenteco", "Gerrit Berveling: Historia romano pri Jesuo (Manuel de Seabra, La tago kiam Jesuo perfidis Judason), Monatojaro 2001a, numero 11a, p. 28a"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dtent", "primary": false}, "postvango": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"el": ["\u03b3\u03bb\u03bf\u03c5\u03c4\u03cc\u03c2"], "fr": ["fesse"], "nl": ["bil"], "pt": ["n\u00e1dega"], "ru": ["\u044f\u0433\u043e\u0434\u0438\u0446\u0430"], "sv": ["skinka (kroppsdel)"], "hu": ["farpofa", "f\u00e9l fen\u00e9k"], "fa": ["\u0646\u0634\u06cc\u0645\u0646\u06af\u0627\u0647", "\u06a9\u0641\u0644", "\u06a9\u067e\u0644", "\u0633\u064f\u0631\u06cc\u0646"], "pl": ["po\u015bladek"], "br": ["feskenn", "pe\u00f1s"], "be": ["\u044f\u0433\u0430\u0434\u0437\u0456\u0446\u0430", "\u0441\u0435\u0434\u0430\u045e\u043a\u0430"], "es": ["nalga"], "he": ["\u05e2\u05db\u05d5\u05d6"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vang", "primary": false}, "\u0125irurgiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specialisto pri \u0125irurgio; \u0125irurgo, kirurgo.", "translations": {"be": ["\u0445\u0456\u0440\u0443\u0440\u0433"], "fr": ["chirurgien"], "bg": ["\u0445\u0438\u0440\u0443\u0440\u0433"], "nl": ["chirurg"], "pt": ["cirurgi\u00e3o"], "ru": ["\u0445\u0438\u0440\u0443\u0440\u0433"], "de": ["Chirurg"], "sv": ["kirurg"], "hu": ["seb\u00e9sz"], "sk": ["chirurg"], "en": ["surgeon"], "es": ["cirujano"], "it": ["chirurgo"], "pl": ["chirurg"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125irurgi", "primary": false}, "dublono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antikva monero hispana kaj de hispanaj kolonioj, el oro, kun diversaj aspektoj kaj valoroj.", "translations": {"fr": ["doublon (monnaie)"], "de": ["Dublone (Goldm\u00fcnze)"], "es": ["dobl\u00f3n (moneda)"], "pl": ["dublon"], "pt": ["dobra", "dobr\u00e3o"]}, "examples": [["fripono \u015dtelinta de li cent dublonojn", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 2a, \u0109apitro 1a, p. 398a"]], "subdefinitions": []}], "root": "dublon", "primary": true}, "arbuto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frukto de arbutujo, iomete fragsimila.", "translations": {"fr": ["arbouse"], "de": ["Erdbeerbaumfr\u00fcchte"], "en": ["Arbutus berry"], "es": ["madro\u00f1o"], "hu": ["szam\u00f3ca"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arbut", "primary": true}, "pin\u0109prenilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Instrumento, kun du artikigitaj bran\u0109oj, uzata speciale por eltiri najlojn.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043b\u0435\u0449\u0438", "\u0449\u0438\u043f\u0446\u044b"], "fr": ["pince (outil)"], "nl": ["tang", "nijptang"], "hu": ["fog\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pren", "primary": false}, "recepto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Skriba klarigo pri preparado de man\u011da\u0135o, trinka\u0135o a\u016d ia teknika\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0446\u044d\u043f\u0442"], "fr": ["recette"], "en": ["recipe", "formula"], "nl": ["recept"], "ru": ["\u0440\u0435\u0446\u0435\u043f\u0442"], "de": ["Rezept"], "hu": ["recept", "v\u00e9ny", "rendelv\u00e9ny"], "fa": ["\u062f\u0633\u062a\u0648\u0631 \u0622\u0634\u067e\u0632\u06cc", "\u0637\u0631\u0632 \u062a\u0647\u06cc\u0647", "\u062f\u0633\u062a\u0648\u0631\u0627\u0644\u0639\u0645\u0644"], "es": ["receta"], "he": ["\u05e8\u05e6\u05e4\u05d8"]}, "examples": [["ili postulas, ke ni rebaku la tutan lingvon la\u016d ilia teoria recepto", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Skriba formulo pri preparado kaj uzado de kuracilo.", "translations": {"fa": ["\u0646\u0633\u062e\u0647\u0654 \u062f\u0627\u0631\u0648"], "en": ["prescription"], "tr": ["re\u00e7ete"], "he": ["\u05de\u05e8\u05e9\u05dd"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "recept", "primary": true}, "Santomeo kaj Principeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato en la Atlantikaj (Gvinea Golfo) insuloj Santomeo kaj Principeo (kaj kelkaj aliaj) kun \u0109efurbo Santomeo. ISO-3166 kodo: ST.", "translations": {"de": ["S\u00e3o Tom\u00e9 und Pr\u00edncipe"], "bg": ["\u0421\u0430\u043e \u0422\u043e\u043c\u0435 \u0438 \u041f\u0440\u0438\u043d\u0441\u0438\u043f\u0438"], "en": ["S\u00e3o Tom\u00e9 and Pr\u00edncipe"], "it": ["S\u00e3o Tom\u00e9 e Principe"], "pl": ["Wyspy \u015awi\u0119tego Tomasza i Ksi\u0105\u017ceca", "Demokratyczna Republika Wysp \u015awi\u0119tego Tomasza i Ksi\u0105\u017c\u0119cej"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "santome", "primary": false}, "bombiksedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo lepidopteroj (Bombycidae).", "translations": {"be": ["\u0448\u0430\u045e\u043a\u0430\u043f\u0440\u0430\u0434\u044b (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "hu": ["sz\u00f6v\u0151lepk\u00e9k (csal\u00e1d)"], "de": ["Echte Spinner"], "en": ["Bombycidae"], "ru": ["\u0448\u0435\u043b\u043a\u043e\u043f\u0440\u044f\u0434\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e \u0431\u0430\u0431\u043e\u0447\u0435\u043a)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bombiksed", "primary": true}, "arksinuso": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Vidu rimarkon sub arko."], "primary definition": "Inversa bildigo de la malvastiga\u0135o de funkcio sinuso al la intervalo [-\u03c0/2,\u03c0/2]; simb. arcsin a\u016d arksin.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u043a\u0441\u0456\u043d\u0443\u0441"], "fr": ["arc sinus"], "en": ["arc sine"], "nl": ["arcsinus"], "ru": ["\u0430\u0440\u043a\u0441\u0438\u043d\u0443\u0441"], "de": ["Arkussinus"], "hu": ["arkusz szinusz"], "pl": ["arcus sinus"]}, "examples": [["arksinuso de 1 egalas al \u03c0/2", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sinus", "primary": false}, "koloniigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"en": ["colonize"], "nl": ["koloniseren", "kolonialiseren"], "pl": ["kolonizowa\u0107"]}, "examples": [["por koloniigi la Lunon per poloj oni bezonas multegajn kosmoraketojn", "Satiraj rakontojEnciclopeditis"]], "subdefinitions": []}], "root": "koloni", "primary": false}, "revoluciigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari revolucion en.", "translations": {"be": ["\u0437\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u0440\u044d\u0432\u0430\u043b\u044e\u0446\u044b\u044e"], "fr": ["r\u00e9volutionner"], "nl": ["een revolutie tot stand brengen", "een omwenteling veroorzaken"], "ru": ["\u0443\u0441\u0442\u0440\u043e\u0438\u0442\u044c \u0440\u0435\u0432\u043e\u043b\u044e\u0446\u0438\u044e (\u0432 \u0447\u0451\u043c-\u043b.)"], "de": ["revolutionieren"], "hu": ["forradalmas\u00edt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "revoluci", "primary": false}, "amaskomunikiloj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108ia komunikilo, uzata por dissendi informon al vasta publiko, kiel radiostacioj, televidkanaloj, gazetaro kaj tiel plu.", "translations": {"fr": ["mass media", "mass-media", "m\u00e9dias de masse", "moyens de diffusion de masse"], "de": ["Massenmedien"], "nl": ["massamedium", "massacommunicatiemiddel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "komunik", "primary": false}, "irigaci": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "irigac", "primary": false}, "irigaco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pt": ["irriga\u00e7\u00e3o"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "irigac", "primary": true}, "disponi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Uzi, la\u016d sia pla\u0109o, iun a\u016d ion.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u043f\u043e\u043b\u0430\u0433\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["disposer (de)"], "en": ["have at one's disposal", "have available"], "pt": ["dispor de", "ter \u00e0 disposi\u00e7\u00e3o"], "be": ["\u043c\u0435\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u043f\u0430\u0440\u0430\u0434\u0436\u0430\u0446\u0446\u0430"], "de": ["verf\u00fcgen (\u00fcber)"], "hu": ["rendelkezik(vmivel)"], "fa": ["\u062f\u0631 \u0627\u062e\u062a\u06cc\u0627\u0631 \u062f\u0627\u0634\u062a\u0646", "\u062f\u0631 \u062f\u0633\u062a\u0631\u0633 \u062f\u0627\u0634\u062a\u0646"], "cs": ["disponovat"], "pl": ["dysponowa\u0107", "mie\u0107 do swojej dyspozycji"]}, "examples": [["vi povas disponi pri mi", null], ["mi disponas malmultan tempon", null], ["\u0109u tiuj se\u011doj estas ankora\u016d disponeblaj?", null], ["mi estas al via dispono", null], ["havi sub sia dispono", "Z"], ["\u0109iu ano disponas nur unu vo\u0109on", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dispon", "primary": true}, "botanika \u011dardeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u011cardeno, destinita por la scienca studo pri vegeta\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0442\u0430\u043d\u0456\u0447\u043d\u044b \u0441\u0430\u0434"], "fr": ["jardin botanique"], "en": ["botanical garden"], "nl": ["botanische tuin"], "pt": ["jardim bot\u00e2nico"], "la": ["hortus botanicus"], "de": ["botanischer Garten"], "it": ["orto botanico", "giardino botanico (raro)"], "sv": ["botanisk tr\u00e4dg\u00e5rd"], "es": ["jard\u00edn bot\u00e1nico"], "lat": ["hortus botanicus"], "hu": ["f\u0171v\u00e9szkert", "botanikuskert"], "pl": ["ogr\u00f3d botaniczny"], "he": ["\u05d2\u05df \u05d1\u05d5\u05d8\u05e0\u05d9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u011darden", "primary": false}, "kreditkarto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plasta karto por pagi el fiksita kredito a\u016d el bankokonto, ordinare uzebla nur kun sekreta numero.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0435\u0434\u0438\u0442\u043d\u0430\u044f \u043a\u0430\u0440\u0442\u043e\u0447\u043a\u0430"], "fr": ["carte de cr\u00e9dit"], "en": ["credit card"], "nl": ["kredietkaart", "creditcard"], "de": ["Kreditkarte"], "tr": ["kredi kart\u0131"], "sv": ["kreditkort"], "hu": ["hitelk\u00e1rtya"], "br": ["kartenn-gred"], "pl": ["karta p\u0142atnicza", "karta kredytowa", "karta debetowa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kart", "primary": false}, "holomorfa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri kompleksa funkcio, \u0109e punkto a) Derivebla \u0109e tiu punkto.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043b\u044f\u043c\u043e\u0440\u0444\u043d\u044b"], "fr": ["holomorphe"], "en": ["holomorphic"], "nl": ["holomorf"], "pt": ["holom\u00f3rfico"], "ru": ["\u0433\u043e\u043b\u043e\u043c\u043e\u0440\u0444\u043d\u044b\u0439"], "de": ["holomorph"], "it": ["olomorfo"], "hu": ["holomorf"], "fa": ["\u062a\u0645\u0627\u0645\u0631\u06cc\u062e\u062a"], "pl": ["holomorficzny"]}, "examples": [["holomorfa estas \u0109iu diferencialebla funkcio f, kiu krome verigas la kondi\u0109on, ke \u2202xf(a) + i.\u2202yf(a) = 0", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri kompleksa funkcio en iu subaro de \u011dia fonto-aro) Tia, ke \u011di estas holomorfa \u0109e \u0109iuj punktoj de tiu subaro.", "translations": {}, "examples": [["holomorfa funkcio estas anka\u016d analitika funkcio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "holomorf", "primary": true}, "neonlampo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elektrolampo funkcianta per neono.", "translations": {"fr": ["n\u00e9on (lampe)"], "de": ["Leuchtr\u00f6hre", "Neonlampe"], "nl": ["neonlamp"], "pl": ["lampa neonow", "neon\u00f3wka", "neon"]}, "examples": [["\u011dia neonlampo kun skarlataj literoj melankolie prilumas la straton", "Ueyama M., Pardonon!, l' omnibuso, 1970"]], "subdefinitions": []}], "root": "lamp", "primary": false}, "tu\u015di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Senpere alproksimigi la fingrojn a\u016d ian parton de la korpo al io a\u016d iu:;", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u0430\u043d\u0430\u0446\u044c", "\u0434\u0430\u043a\u0440\u0430\u043d\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u043f\u0440\u044b\u043a\u0440\u0430\u043d\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0434\u0430\u0442\u044b\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u0434\u0430\u0442\u044b\u043a\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0447\u0430\u043f\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["toucher"], "en": ["touch"], "nl": ["aanraken"], "pt": ["tocar"], "ru": ["\u0442\u0440\u043e\u0433\u0430\u0442\u044c", "\u0434\u043e\u0442\u0440\u043e\u043d\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043a\u0430\u0441\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u0440\u0438\u043a\u043e\u0441\u043d\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["ber\u00fchren"], "sv": ["r\u00f6ra (vid)", "ber\u00f6ra"], "hu": ["\u00e9rint"], "cs": ["dotknout se"], "pl": ["dotyka\u0107"]}, "examples": [["infano, ne tu\u015du la spegulon!", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 20"], ["liaj lipoj apena\u016d tu\u015dis la glason", null], ["\u011di e\u0109 ne tu\u015das lian orelon", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Atingi ion, kontakti\u011di kun io.", "translations": {"pl": ["dotyka\u0107"], "hu": ["\u00e9r (vmeddig)"]}, "examples": [["longa kurteno tu\u015danta la plankon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari malbonajn \u015dan\u011dojn en io.", "translations": {"pl": ["rusza\u0107", "narusza\u0107"], "hu": ["hozz\u00e1ny\u00fal"]}, "examples": [["etendu Vian manon kaj ektu\u015du \u0109ion, kion li havas", "Z"], ["ne tu\u015du miajn sanktoleitojn, kaj al miaj profetoj ne faru malbonon", "Z"], ["energie batali la ektu\u015don de tiu principo", "Z"], ["la fundamento de nia lingvo devas resti por \u0109iam netu\u015debla", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Mallonge kaj akcesore pritrakti temon.", "translations": {"pl": ["porusza\u0107 temat, zagadnienie"], "hu": ["\u00e9rint (\u00e1tv.)"]}, "examples": [["dum la kunveno oni tu\u015dis tiun demandon", null], ["mi volas hodia\u016d tu\u015di la aferon nur per malmultaj vortoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Forte impresi ies koron, spiriton, animon.", "translations": {"pl": ["porusza\u0107", "wzrusza\u0107"], "hu": ["meghat"]}, "examples": [["\u011di tu\u015das lin kiel akvo anseron", "Proverbaro esperanta"], ["tiu respondo malagrable tu\u015dis lin", "B"], ["tu\u015dita de scivolemo, admiro, timo", null], ["\u015di estis tu\u015dita \u011dis larmoj", "Z"], ["tu\u015danta sceno, rakonto", null], ["senkulpa kaj tu\u015danta vo\u0109o", "Z"], ["tu\u015danta (= elvokanta) pentra\u0135o de bruna, \u015da\u016dma biera kru\u0109o", "Z"], ["paroli kun tu\u015diteco de l' koro", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Koncerni, rilati al.", "translations": {"pl": ["tyczy\u0107", "dotyczy\u0107"], "hu": ["vonatkozik"]}, "examples": [["min ne tu\u015das la afero mi staras ekstere", "Proverbaro esperanta"], ["per kio tio tu\u015das min?", "Z"], ["le\u011do pasinta\u0135on ne tu\u015das", "Proverbaro esperanta"], ["decidoj tu\u015dantaj la dubajn demandojn de la lingvo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tu\u015d", "primary": true}, "kunigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari, ke pluraj personoj a\u016d objektoj estu kune.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u044a\u0435\u0434\u0438\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u0432\u043c\u0435\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["rapprocher", "r\u00e9unir", "unir"], "nl": ["samenvoegen"], "it": ["unire", "riunire", "congiungere", "accoppiare", "agglomerare"], "de": ["vereinigen", "vereinen", "zusammentun", "zusammenf\u00fcgen"], "sv": ["sammanf\u00f6ra", "f\u00f6rena"], "hu": ["\u00f6sszes\u00edt", "\u00f6sszehoz", "egyes\u00edt"]}, "examples": [["kunigi amikojn, la du ekstrema\u0135ojn de \u015dnuro, la brovojn", null], ["kunigi utilon kun agrablo", null], ["lingvo tutmonda devas esti pretigata per la kunigita laboro de la tuta civilizita mondo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kun", "primary": false}, "relevi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ree levi en anta\u016dan staran a\u016d supran staton.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043d\u044f\u0442\u044c \u0432\u043d\u043e\u0432\u044c", "\u0432\u043e\u0441\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["relever"], "pl": ["podnie\u015b\u0107"], "hu": ["\u00fajra felemel", "visszaemel"]}, "examples": [["en la sama jaro la Klubo Esperantista en Upsala (Svedlando) relevis la falintan standardon kaj komencis la eldonadon de la gazeto \u00abLingvo Internacia\u00bb", "La tuta Esperanto,"], ["mallaboremulo metas sian manon en la poton, kaj e\u0109 al sia bu\u015do li \u011din ne relevas", "La Malnova Testamento, Sentencoj 19:24."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Levi el la tombo, revivigi.", "translations": {"be": ["\u0443\u0432\u0430\u0441\u043a\u0440\u0430\u0441\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["ressusciter (intr.)"], "en": ["resurrect", "raise", "upraise"], "pt": ["ressucitar"], "ru": ["\u0432\u043e\u0441\u043a\u0440\u0435\u0441\u0438\u0442\u044c"], "hu": ["felt\u00e1maszt (halottaib\u00f3l)"], "grc": ["\u03b5\u03b3\u03b5\u03af\u03c1\u03c9"], "pl": ["wskrzesi\u0107"]}, "examples": [["Lazaro, kiun Jesuo relevis el inter la mortintoj", "La Nova Testamento, S. Johano 12:1."]], "subdefinitions": []}], "root": "lev", "primary": false}, "tralasi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Lasi trairi.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u043f\u0443\u0441\u043a\u0430\u0446\u044c (\u043f\u0440\u0430\u0437 \u0448\u0442\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456)"], "fr": ["laisser passer"], "nl": ["doorlaten"], "br": ["lezel da dreuzi\u00f1"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043f\u0443\u0441\u043a\u0430\u0442\u044c"], "de": ["durchlassen"], "hu": ["\u00e1tenged", "\u00e1tereszt"]}, "examples": [["maldensa kurteno tralasas la lumon", null], ["tralasi hundon tra la kamparo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "las", "primary": false}, "renomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda diskonateco.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u043d\u0430\u043c\u044d", "\u0440\u044d\u043f\u0443\u0442\u0430\u0446\u044b\u044f", "\u0441\u043b\u0430\u0432\u0430"], "en": ["renown"], "nl": ["faam", "vermaardheid"], "pt": ["renome"], "ru": ["\u0440\u0435\u043f\u0443\u0442\u0430\u0446\u0438\u044f", "\u0440\u0435\u043d\u043e\u043c\u0435"], "de": ["Ruf", "Leumund", "Renommee", "Ansehen"], "hu": ["h\u00edrn\u00e9v", "ismerts\u00e9g", "renom\u00e9"]}, "examples": [["disvasti\u011dis via renomo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "renom", "primary": true}, "kompilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago kompili.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043f\u0438\u043b\u044f\u0446\u0438\u044f (\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435)"], "fr": ["compilation (action)"], "nl": ["compilatie (het compileren)", "samenstellen (zn.)"], "be": ["\u043a\u0430\u043c\u043f\u0456\u043b\u044f\u0446\u044b\u044f (\u0434\u0437\u0435\u044f\u043d\u044c\u043d\u0435)", "\u0441\u043a\u043b\u0430\u0434\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "de": ["Zusammenstellen", "Zusammenstellung", "Zusammentragen", "Kompilation", "Kompilieren"], "es": ["compilaci\u00f3n"]}, "examples": [["kompilo donas iafoje verkon pli bonan ol la originalo", "Vortaro de Esperanto"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompil", "primary": false}, "kompili": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Verki ne originale, kunigante en unu aron tekstojn pri komuna temo, kolektitajn el diversaj fontoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u043f\u0456\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u043a\u043b\u0430\u0434\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["compiler"], "en": ["compile"], "nl": ["samenstellen", "compileren"], "pt": ["compilar", "coligir", "reunir"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043f\u0438\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u0441\u0442\u0430\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c"], "de": ["zusammenstellen", "zusammentragen", "kompilieren"], "es": ["compilar"]}, "examples": [["kompili dokumentojn, libron", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kompil", "primary": true}, "forargumenti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Argumentante senpravigi kaj senvalorigi.", "translations": {"fr": ["r\u00e9pliquer"], "de": ["(jmd. etwas) ausreden"], "nl": ["uit het hoofd praten"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "for", "primary": false}, "komuna\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io komuna al pluraj personoj.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0449\u0435\u0435 \u0434\u043e\u0441\u0442\u043e\u044f\u043d\u0438\u0435", "\u043e\u0431\u0449\u0430\u044f \u0447\u0430\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["communaut\u00e9 (chose commune)", "chose commune"]}, "examples": [["kian komuna\u0135on havas lumo kun mallumo?", "La Nova TestamentoII. Korintanoj 6:14"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Kvankam aperis neniu pli bona termino por \u0109i tiu nocio, la nuna formo estas problema. Unue estas facile miksi \u011din kun la parenca \u00abkuna\u0135o\u00bb, kaj due ne tre klaras, kiel nomi la operacion, kiu al du aroj asocias ilian komuna\u0135on. Pluraj naciaj lingvoj uzas \u0109i-cele ag-substantivon, kiu servas anka\u016d por nomi la operacian rezulton."], "primary definition": "(de aroj) Aro de la elementoj, kiuj komune apartenas al \u0109iuj aroj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0441\u0435\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u043c\u043d\u043e\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432)"], "fr": ["intersection (d'ensembles)"], "en": ["intersection (of sets)"], "nl": ["iets gemeenschappelijks"], "de": ["Gemeinsames", "Schnittmenge"], "pl": ["cz\u0119\u015b\u0107 wsp\u00f3lna (zbior\u00f3w)", "iloczyn (zbior\u00f3w)", "przeci\u0119cie (zbior\u00f3w)"], "es": ["intersecci\u00f3n (de conjuntos)"]}, "examples": [["la komuna\u0135o de {a,b,c} kaj {a,c,d} estas {a,c}", null], ["la komuna\u0135on de E kaj F oni signas per E\u2229F", null], ["la komuna\u0135o de aro el subaroj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "komun", "primary": false}, "hospitalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsanulejo, kie oni kuracas, ordinare senpage, malri\u0109ajn malsanulojn.", "translations": {"el": ["\u03bd\u03bf\u03c3\u03bf\u03ba\u03bf\u03bc\u03b5\u03af\u03bf"], "fr": ["hospice"], "en": ["hospital"], "nl": ["ziekenhuis (voor armenzorg)"], "pt": ["hospital"], "be": ["\u0448\u043f\u0456\u0442\u0430\u043b\u044c (\u0434\u043b\u044f \u0431\u0435\u0434\u043d\u044b\u0445)", "\u043b\u044f\u043a\u0430\u0440\u043d\u044f (\u0434\u043b\u044f \u0431\u0435\u0434\u043d\u044b\u0445)", "\u0431\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u0446\u0430 (\u0434\u043b\u044f \u0431\u0435\u0434\u043d\u044b\u0445)"], "de": ["Armenkrankenhaus", "Armenspital"], "it": ["ospedale"], "hu": ["szeg\u00e9nyk\u00f3rh\u00e1z"], "sk": ["nemocnica"], "ru": ["\u0433\u043e\u0441\u043f\u0438\u0442\u0430\u043b\u044c", "\u0431\u043e\u043b\u044c\u043d\u0438\u0446\u0430"], "es": ["hospital"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: La vorto simila al \u00abhospitalo\u00bb en diversaj lingvoj havas diversajn kromsencojn. \u011cia uzo por \u00abmalsanulejo\u00bb povas ka\u016dzi konfuzojn."], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["La naski\u011do okazis en alia hospitalo", "Is: Vegetanta homo naskas mem, Monatojaro 1996a, numero 5a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "hospital", "primary": true}, "malasidua": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Facile rezignema anta\u016d da\u016dra tasko, preferante distri\u011don.", "translations": {"be": ["\u043d\u044f\u045e\u0441\u0435\u0434\u043b\u0456\u0432\u044b"], "fr": ["dissip\u00e9 (manquant d'assiduit\u00e9)", "inconstant (manquant d'assiduit\u00e9)"], "de": ["nachl\u00e4ssig", "nicht gewissenhaft genug"], "ru": ["\u043d\u0435\u0443\u0441\u0438\u0434\u0447\u0438\u0432\u044b\u0439"], "hu": ["\u00e1llhatatlan", "rendszertelen", "sz\u00e9tsz\u00f3rt", "tunya"]}, "examples": [["tiuj malasiduaj kaj en\u015dovi\u011demaj trovis la okazon bona por gajni ian favoron \u0109e li", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 65a, p. 402-403a"]], "subdefinitions": []}], "root": "asidu", "primary": false}, "kunuzi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Plurhome, samtempe a\u016d komune uzi.", "translations": {"fr": ["partager (utiliser en commun)"], "es": ["compartir"]}, "examples": [["de tempo al tempo eblos ke 2 instruistoj kunuzos unu lo\u011dejon", "-, Mazingira, 2008"]], "subdefinitions": []}], "root": "uz", "primary": false}, "araba": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al Arabujo a\u016d la araboj, ilia lingvo, nacieco, a\u016d kulturo.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0440\u0430\u0431\u0441\u043a\u0438\u0439"], "he": ["\u05e2\u05e8\u05d1\u05d9"], "en": ["Arab", "Arabian", "Arabic"], "pl": ["arabski"], "de": ["arabisch"], "es": ["\u00e1rabe", "ar\u00e1bigo"], "hu": ["arab"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arab", "primary": false}, "federismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "federaciismo", "translations": {"fr": ["f\u00e9d\u00e9ralisme"], "en": ["federalism"], "it": ["federalismo"]}, "examples": [["la nocio pri federismo ne naski\u011dis en la tempo de Wilhelm Tell, kiel la svisa folkloro \u015datas aserti", "C. Gacond, Svisa federismo, radioprelego, 1966-09"]], "subdefinitions": []}], "root": "feder", "primary": false}, "elmergi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eli\u011di.", "translations": {"fr": ["\u00e9merger"], "nl": ["oprijzen"], "pl": ["wynurza\u0107 si\u0119"], "hu": ["felbukkan (folyad\u00e9kb\u00f3l)"]}, "examples": [["la roko elmergi\u011das el la akvo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "merg", "primary": false}, "prozopopeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Personigo", "translations": {"nl": ["prosopopoeia", "personificatie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prozopope", "primary": true}, "diskurso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordigita, iom longa parolado celanta konvinki.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0441\u043a\u0443\u0440\u0441"], "fr": ["allocution", "discours (allocution)"], "en": ["discourse"], "pt": ["discurso"], "ru": ["\u0440\u0435\u0447\u044c", "\u0432\u044b\u0441\u0442\u0443\u043f\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0434\u0438\u0441\u043a\u0443\u0440\u0441"], "de": ["Diskurs"], "hu": ["sz\u00f3noklat"], "pl": ["dyskurs"], "es": ["discurso"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "diskurs", "primary": true}, "konsentebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karakterizas ion, kion oni povas facile kaj racie konsenti.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u043c\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "de": ["annehmbar"], "en": ["admissible", "that one can agree with"], "nl": ["toelaatbaar (waarmee je kan instemmen)", "waarmee je kan instemmen"], "ru": ["\u0441 \u043a\u043e\u0442\u043e\u0440\u044b\u043c \u043c\u043e\u0436\u043d\u043e \u0441\u043e\u0433\u043b\u0430\u0441\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"]}, "examples": [["tiu konkludo estas la sola konsentebla", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konsent", "primary": false}, "fordirekti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Deturni.", "translations": {"fr": ["d\u00e9vier"], "nl": ["doen afwijken"]}, "examples": [["fordirekti sian \u0109aron", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "for", "primary": false}, "nazmuko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Muko elfluanta el la nazo, precipe okaze de malvarmumo a\u016d simila malsano.", "translations": {"fr": ["morve"], "en": ["mucus", "phlegm", "snot"], "it": ["moccolo (di naso)"], "sv": ["snor"], "fa": ["\u0622\u0628 \u0628\u06cc\u0646\u06cc", "\u0622\u0628 \u062f\u0645\u0627\u063a"], "pl": ["smark", "gil (pot.)", "koza (pot.)"]}, "examples": [["mia filino fojfoje tusas kaj elfluigas nazmukon", "shiro kurage, Hatena de Esperanto, 2009-02-25"]], "subdefinitions": []}], "root": "muk", "primary": false}, "e\u016dropio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 63, atompezo 151,96, simbolo Eu. Tre malofta metalo. Lantanoido.", "translations": {"be": ["\u044d\u045e\u0440\u043e\u043f\u0456\u0439"], "fr": ["europium"], "en": ["europium"], "pt": ["eur\u00f3pio"], "la": ["Europium"], "ca": ["europi"], "de": ["Europium"], "it": ["europio"], "hu": ["eur\u00f3pium"], "es": ["europio"], "br": ["europiom"], "ru": ["\u0435\u0432\u0440\u043e\u043f\u0438\u0439"], "pl": ["europ"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "e\u016dropi", "primary": true}, "cervo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iom granda parhufa rema\u0109ulo (el la familio cervedoj, precipe el la genro Cervus, sed anka\u016d kelkaj parencaj), kies karakteriza trajto estas grandaj disbran\u0109i\u011dantaj kornoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u0435\u043d\u044c"], "fr": ["cerf"], "bg": ["\u0435\u043b\u0435\u043d"], "nl": ["hert"], "pt": ["cervo"], "ru": ["\u043e\u043b\u0435\u043d\u044c"], "de": ["Hirsch"], "it": ["cervo"], "hu": ["szarvas"], "en": ["deer"], "br": ["karv"], "el": ["\u03ad\u03bb\u03b1\u03c6\u03bf\u03c2", "\u03ad\u03bb\u03b1\u03c6\u03b9"], "sv": ["hjort"], "pl": ["jele\u0144"], "he": ["\u05e6\u05d1\u05d9"]}, "examples": [["jen estas la brutoj, kiujn vi povas man\u011di: bovo, \u015dafo, kaj kapro, cervo kaj gazelo kaj kapreolo", "La Malnova Testamento, &Rea 14:4,5"]], "subdefinitions": []}], "root": "cerv", "primary": true}, "preskripto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rajtperdo per tempopaso.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0430\u0432\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0441\u0440\u043e\u043a \u0434\u0430\u0432\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438"], "de": ["Verj\u00e4hrung"], "nl": ["verjaring"], "pt": ["prescri\u00e7\u00e3o (caducidade)"], "hu": ["el\u00e9v\u00fcl\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "preskript", "primary": true}, "po\u015dtrestante": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Surskriba\u0135o sur letero, por ke \u011di estu liverata al la adresulo nur en la po\u015dtoficejo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e \u0432\u043e\u0441\u0442\u0440\u0435\u0431\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["poste restante"], "en": ["general delivery", "poste restante"], "nl": ["poste restante"], "de": ["postlagernd"], "hu": ["post\u00e1n marad\u00f3", "poste restante"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "po\u015dt", "primary": false}, "jonkvilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de narciso (Narcissus jonquilla), kun flava floro kaj granda korono.", "translations": {"ru": ["\u0436\u043e\u043d\u043a\u0438\u043b\u044c"], "fr": ["jonquille"], "en": ["jonquil"], "nl": ["jonquilla-narcis"], "pt": ["junquilho"], "de": ["Jonquille"], "sv": ["jonkvill"], "hu": ["jonquilla n\u00e1rcisz"], "it": ["giunchiglia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "jonkvil", "primary": true}, "aerona\u016dto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Veturanto en aerostato.", "translations": {"be": ["\u0430\u044d\u0440\u0430\u043d\u0430\u045e\u0442"], "fr": ["a\u00e9ronaute", "a\u00e9rostier"], "en": ["aeronaut"], "nl": ["a\u00ebronaut"], "pt": ["aeronauta"], "ru": ["\u0430\u044d\u0440\u043e\u043d\u0430\u0432\u0442"], "it": ["aeronauta"], "hu": ["l\u00e9ghaj\u00f3s"], "sk": ["vzduchoplavec"], "es": ["aeronauta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aerona\u016dt", "primary": true}, "viandisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Viandovendisto.", "translations": {"ru": ["\u043c\u044f\u0441\u043d\u0438\u043a"], "pl": ["masarz", "sprzedawca w sklepie mi\u0119snym"], "hu": ["hentes"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "viand", "primary": false}, "atoma horlo\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Horlo\u011do kalkulanta tempon el atomreakcioj.", "translations": {"fr": ["horloge atomique"], "de": ["Atomuhr"], "nl": ["atoomklok"], "it": ["orologio atomico"], "pl": ["zegar atomowy"]}, "examples": [["la\u016d la atoma horlo\u011do la rotacio de Tero fari\u011das iom post iom malrapida", "Vastalto, Akvosfero, Supersekundo, 2005-11-14"]], "subdefinitions": []}], "root": "horlo\u011d", "primary": false}, "Fernando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo \u011dermandevena.", "translations": {"fr": ["Fernand"], "de": ["Ferdinand"], "it": ["Fernando"], "pt": ["Fernando"], "hu": ["Ferdin\u00e1nd", "N\u00e1ndor"]}, "examples": [["mi uzis la forkon de Stanislav, la tason de Fernando, la tran\u0109ilon de Ruben", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, dua libro, \u0109apitro 27a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Fernand", "primary": true}, "lugrovelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvarangula velo, fiksita sur oblikva jardo, kaj levata kaj mallevata per \u011di.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u0439\u043a\u043e\u0432\u044b\u0439 \u043f\u0430\u0440\u0443\u0441", "\u043b\u044e\u0433\u0435\u0440\u043d\u044b\u0439 \u043f\u0430\u0440\u0443\u0441"], "he": ["\u05de\u05e4\u05e8\u05e9 \u05de\u05e8\u05d5\u05d1\u05e2"], "en": ["lugsail"], "nl": ["loggerzeil"], "pt": ["vela de l\u00fagar"], "de": ["Luggersegel"], "hu": ["lugvitorla"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lugr", "primary": false}, "edzino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Virino la\u016dle\u011de ligita kun viro por kunvivado kaj fondo de familio.", "translations": {"be": ["\u0436\u043e\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["\u00e9pouse", "femme (\u00e9pouse)"], "en": ["wife"], "nl": ["echtgenote", "vrouw (echtgenote)"], "pt": ["mulher (esposa)", "esposa", "c\u00f4njuge"], "ru": ["\u0436\u0435\u043d\u0430", "\u0441\u0443\u043f\u0440\u0443\u0433\u0430"], "de": ["Ehefrau", "Gattin", "Gemahlin", "Frau"], "tr": ["kar\u0131", "e\u015f", "evli"], "tp": ["meli"], "hu": ["feles\u00e9g"], "bg": ["\u0441\u044a\u043f\u0440\u0443\u0433\u0430", "\u0436\u0435\u043d\u0430"], "ku": ["bim\u00ear"], "pl": ["\u017cona", "ma\u0142\u017conka"]}, "examples": [["Re\u0125abeam prenis al si kiel edzinon Ma\u0125alaton", "La Malnova Testamento, II. Kroniko 11:18"], ["edzo kaj edzino estas geedzoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "edz", "primary": false}, "gejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Samseksama viro.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u043c\u043e\u0441\u0435\u043a\u0441\u0443\u0430\u043b\u0438\u0441\u0442"], "fr": ["homosexuel (subst.)", "homosexuelle (subst.)", "homo", "gay"], "nl": ["homoseksueel", "homo"], "pt": ["homossexual", "gay", "guei"], "be": ["\u0433\u043e\u043c\u0430\u0441\u044d\u043a\u0441\u0443\u0430\u043b\u0456\u0441\u0442"], "de": ["Homosexueller", "Homo"], "it": ["omosessuale (sost.)", "gay (sost.)"], "hu": ["homoszexu\u00e1lis", "homokos", "meleg (homokos)"], "es": ["homosexual", "gay"]}, "examples": [["kiajn \u015dancojn alportas PACS al ni, lesboj kaj gejoj?", "Forumo, membrogazeto de LSG, 1/2000"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: La vorto gejo dekomence montris nur virojn, sed sekvante la ekzemplon de multaj similaj vortoj, inkluzive de \u0109iuj deriva\u0135oj per -ul, nenio teorie malhelpas vastigi \u011din al amba\u016d seksoj."], "primary definition": "Samseksama persono.", "translations": {"nl": ["holebi"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "samseksamulo, samseksemulo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gej", "primary": true}, "stumpigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Grandparte forigi, lasante nur etan, bazan resta\u0135on.", "translations": {"ca": ["amputar"], "fr": ["amputer"], "es": ["amputar"], "hu": ["csonkol", "amput\u00e1l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stump", "primary": false}, "geja": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al gejoj, samseksama.", "translations": {"be": ["\u0433\u043e\u043c\u0430\u0441\u044d\u0441\u043a\u0443\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["homosexuel (adj.)", "gay"], "nl": ["homoseksueel"], "pt": ["homossexual"], "de": ["schwul", "homosexuell"], "it": ["omosessuale (agg.)", "gay (agg.)"], "hu": ["homoszexu\u00e1lis", "homokos", "meleg (homokos)"], "es": ["homosexual"]}, "examples": [["batali kontra\u016d anta\u016dju\u011doj kune kun gefratoj gejaj kaj lesbaj estus granda honoro por mi", "Forumo, membrogazeto de LSG, 2/2000"], ["kion pensi pri la ankora\u016da diskriminacio kontra\u016d gejaj kaj lesbaj fiduloj?", "Gerrit Berveling: Tro senkosta pentemo, Monato, n-ro 08/2000"], ["la t.n. geja vivstilo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "gej", "primary": false}, "kontramarko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dua marko stampita sur paka\u0135o, varo, sur objektoj el ar\u011dento kaj oro.", "translations": {"fr": ["contremarque"], "de": ["Kontrollmarke"], "nl": ["controlestempel", "tweede merk"], "pt": ["contramarca"], "hu": ["m\u00e1sodik jelzet", "ellenjelz\u00e9s", "m\u00e1sodik f\u00e9mjelz\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Dua orda numero skribita sur fakturo a\u016d mendilo.", "translations": {"nl": ["controlestempel", "tweede merk"], "hu": ["ellen\u0151rz\u0151 sorsz\u00e1m (sz\u00e1ml\u00e1n)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Bileto liverata en teatroj, kinejoj k. a. al tiuj, kiuj momente eliras, kaj donanta la rajton denove eniri.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0442\u0440\u0430\u043c\u0430\u0440\u043a\u0430"], "de": ["Kontrollkarte"], "nl": ["sortie", "contramerk"], "hu": ["visszat\u00e9r\u0151jegy", "kil\u00e9p\u0151jegy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kontramark", "primary": true}, "glisi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senage flugi, sin lasante al la portado de aero.", "translations": {"fr": ["planer"], "en": ["glide"], "nl": ["zweven"], "pt": ["planar"], "de": ["segeln (Flugzeug)", "gleiten (Flugzeug)"], "tr": ["s\u00fcz\u00fclmek(ku\u015f, u\u00e7ak)"], "it": ["veleggiare (volare)", "volare a vela", "planare (volare)"], "fa": ["\u0633\u0628\u06a9 \u067e\u0631\u06cc\u062f\u0646", "\u062f\u0631 \u0647\u0648\u0627 \u0634\u0646\u0627\u0648\u0631 \u0628\u0648\u062f\u0646"]}, "examples": [["ekfluginte, \u011di \u0109iam svingas kelkfoje siajn flugilojn kaj sekve glisas anta\u016den", "\u0108ina Radio Internacia, Malabara bunta bucero, 2005-06-08"]], "subdefinitions": []}], "root": "glis", "primary": true}, "lakmuso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Blua farbo, ekstraktata el likenoj a\u016d krotono, kiun acidoj ru\u011digas kaj alkaloj ree bluigas.", "translations": {"be": ["\u043b\u0430\u043a\u043c\u0443\u0441"], "fr": ["teinture de tournesol"], "en": ["litmus"], "nl": ["lakmoes"], "ru": ["\u043b\u0430\u043a\u043c\u0443\u0441"], "ca": ["tornassol"], "de": ["Lackmus"], "hu": ["lakmusz"], "es": ["tornasol"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lakmus", "primary": true}, "falbalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Krispe faldita strio el \u015dtofo almetita \u0109e jupo a\u016d robo por ornami \u011din.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u043b\u044c\u0431\u043e\u043d\u0430", "\u0432\u0430\u043b\u0430\u043d"], "fr": ["falbala (volant)", "volant (falbala)"], "en": ["flounce", "furbelow", "frill", "ruffle", "trimming"], "nl": ["tierelantijn"], "pt": ["falbal\u00e1", "babado"], "ru": ["\u043e\u0431\u043e\u0440\u043a\u0430", "\u0432\u043e\u043b\u0430\u043d"], "de": ["Falbel", "Behang", "Volant"], "hu": ["ruhafodor"], "pl": ["falbana"]}, "examples": [["virinon prezentas tiu statuo kaj falbaloj de \u015dia robo tre mole elver\u015di\u011das \u011dis la plata tomba kovrilo", "Spomenka \u015ctimec: Hejmo en Meze\u016dropo, Monatojaro 1996a, numero 1a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "falbal", "primary": true}, "inteligenta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Facile komprenanta kaj vigle pensanta.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043c\u044b\u0448\u043b\u0451\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["intelligent", "malin", "ing\u00e9nieux"], "en": ["intelligent"], "nl": ["intelligent"], "pt": ["inteligente"], "de": ["intelligent"], "sv": ["intelligent"], "hu": ["intelligens", "\u00e9rtelmes", "j\u00f3 felfog\u00f3k\u00e9pess\u00e9g\u0171"], "es": ["inteligente"]}, "examples": [["inteligenta infano, lernanto, servisto", null], ["li ne estas tre inteligenta rilate al sia a\u011do", null], ["inteligentaj rigardoj, respondoj", null], ["la plimulto de la inteligenta mondo jam nun trovos tiun \u0109i demandon tute superflua", "Esenco kaj Estonte"]], "subdefinitions": []}], "root": "inteligent", "primary": true}, "inteligento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kapablo facile kompreni kaj vigle pensi.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043c\u044b\u0448\u043b\u0451\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["intelligence", "intellect"], "en": ["intelligence"], "nl": ["intelligentie"], "pt": ["intelig\u00eancia"], "de": ["Intelligenz"], "sv": ["intelligens"], "es": ["inteligencia"]}, "examples": [["la inteligento konsistas el tio, ke per ju\u011dkapablo kaj rezonado homoj eltrovas solvojn pri problemoj, kiujn starigas la vivo", "Vortoj de k-do LantiPensoj"], ["la homa inteligento tre facile eraras", "La Faraono, volumo 2\u0109ap. 1"], ["la kamparanoj kovris al vi la tutan mondon, vualis vian inteligenton", "La Faraono, volumo 3\u0109ap. 11"]], "subdefinitions": []}], "root": "inteligent", "primary": false}, "ikonostazo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En ortodoksa kirko, vando el ikonoj apartiganta la altarejon disde la meza parto de la kirko.", "translations": {"be": ["\u0456\u043a\u0430\u043d\u0430\u0441\u0442\u0430\u0441"], "en": ["iconostasis"], "pt": ["icon\u00f3stase"], "ru": ["\u0438\u043a\u043e\u043d\u043e\u0441\u0442\u0430\u0441"], "ca": ["icon\u00f2stasi"], "es": ["iconostasio"], "hu": ["ikonoszt\u00e1z", "olt\u00e1rfal"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ikonostaz", "primary": true}, "tornisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo kiu profesie tornas.", "translations": {"pl": ["tokarz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "torn", "primary": false}, "malekvilibrigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Detrui pezegalon en io.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u0443\u0448\u044b\u0446\u044c \u0440\u0430\u045e\u043d\u0430\u0432\u0430\u0433\u0443", "\u0434\u044d\u0441\u0442\u0430\u0431\u0456\u043b\u0456\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9s\u00e9quilibrer", "d\u00e9stabiliser"], "en": ["unbalance", "destabilize"], "nl": ["uit evenwicht brengen", "destabiliseren"], "pl": ["wybija\u0107 z r\u00f3wnowagi", "destabilizowa\u0107"]}, "examples": [["la atakoj en Usono de la 11a de septembro malekvilibrigis la tutan mondan ekonomian sistemon", "Roland Rotsaert: Attac - Atakata de sia idolo, Monatojaro 2002a, numero 1a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekvilibr", "primary": false}, "-a": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fina\u0135o (lingvoscience: sufikso) markanta la vorton kiel adjektivon.", "translations": {"be": ["-\u0456", "-\u044b"], "fr": ["-al (suffixe adjectival)", "-eux (suffixe adjectival)", "-ique (suffixe adjectival)"], "pt": ["-\u00e1vel", "-al"], "ru": ["-\u0438\u0439", "-\u044b\u0439", "-\u043e\u0439"], "de": ["-ig", "-ich", "-lich", "-isch"], "hu": ["-i", "-s", "-f\u00e9le"], "vo": ["-ik"], "pl": ["(ko\u0144c\u00f3wka przymiotnika)"]}, "examples": [["hom' Mensch - homa menschlich", "F"]], "subdefinitions": []}], "root": "a", "primary": true}, "trigonometria cirklo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Tiun cirklon oni ofte uzas en trigonometriaj figuroj. La terminon ni proponas, kvankam \u011di ne estas aparte internacia, \u0109ar \u011di \u015dajnas oportuna."], "primary definition": "Cirklo , kies centro koincidas kun la origino de la kartezia koordinatsistemo, kaj kies radiuso egalas unu.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043a\u0440\u0443\u0436\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c \u0441 \u0440\u0430\u0434\u0438\u0443\u0441\u043e\u043c 1"], "fr": ["cercle trigonom\u00e9trique"], "en": ["unit circle centered at the origin"], "de": ["Einheitskreis"], "pl": ["ko\u0142o trygonometryczne"], "hu": ["egys\u00e9gk\u00f6r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cirkl", "primary": false}, "-o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fina\u0135o (lingvoscience: sufikso) markanta la vorton kiel substantivon.", "translations": {"de": ["-heit", "-keit", "-nis", "-schaft", "-t\u00e4t", "- [neniu deviga sufikso]"], "pt": ["termina\u00e7\u00e3o dos substantivos em Esperanto"], "vo": ["-"]}, "examples": [["abismo, domo, floro, homo, rivero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "o", "primary": true}, "homamaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda, densa kuno da homoj.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u043b\u043f\u0430"], "fr": ["foule"], "de": ["Menschenmasse"], "pl": ["t\u0142um", "t\u0142uszcza"]}, "examples": [["li ordonis al la homamaso sidi\u011di sur la tero", "La Nova Testamento, S. Mateo 15:35"]], "subdefinitions": []}], "root": "amas", "primary": false}, "desegnofilmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Animacia verko prezentebla kiel filmo.", "translations": {"ru": ["\u0430\u043d\u0438\u043c\u0430\u0446\u0438\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0444\u0438 \u043b\u044c\u043c", "\u043c\u0443\u043b\u044c\u0442\u0438\u043f\u043b\u0438\u043a\u0430\u0446\u0438\u043e \u043d\u043d\u044b\u0439 \u0444\u0438\u043b\u044c\u043c", "\u043c\u0443\u043b\u044c\u0442\u0444\u0438\u043b\u044c\u043c"], "fr": ["dessin anim\u00e9"], "de": ["Zeichentrickfilm", "Trickfilm"], "pl": ["film rysunkowy", "kresk\u00f3wka"]}, "examples": [["kiam mi estis infano, mi vidadis desegnofilmojn fare de Walt DISNEY", "Zhong Q., desegnofilmo la totoroo..., soc.culture.esperanto, 1994-05-05"]], "subdefinitions": []}], "root": "film", "primary": false}, "plusendilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato a\u016d stacio uzata por plusendi signalojn.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u043b\u044f\u0442\u043e\u0440"], "en": ["broadcast relay station", "broadcast translator", "rebroadcaster", "repeater", "relay transmitter"], "it": ["ripetitore (tec.)"]}, "examples": [["krome \u011di servu plusendilo de radio-mesa\u011doj inter estontaj sondiloj kaj Tero", "Mars Reconnaissance Orbiter. Vikipedio"]], "subdefinitions": []}], "root": "send", "primary": false}, "Oriono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekvatora stelaro.", "translations": {"el": ["\u03a9\u03c1\u03af\u03c9\u03bd"], "fr": ["Orion"], "en": ["Orion", "Hunter"], "ca": ["Ori\u00f3"], "de": ["Orion", "Himmelsj\u00e4ger"], "it": ["Orione"], "hu": ["Orion"], "cs": ["Ori\u00f3n"], "es": ["Ori\u00f3n", "Cazador", "Cazador del Cielo"], "ru": ["\u041e\u0440\u0438\u043e\u043d"], "nl": ["Orion"], "pt": ["\u00d3rion", "Orionte", "Ca\u00e7ador"], "la": ["Orion"], "tr": ["Avc\u0131"], "sk": ["Ori\u00f3n"], "sl": ["Orion"], "pl": ["Orion"]}, "examples": [["super la kapo de l' voja\u011danto brulis Oriono", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 20a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En la helena mito, belega Giganto kaj tre lerta \u0109asisto. Li estis mortigita de diino Ateno pere de skorpio. La diino transformis Orionon kaj la mortigan skorpion en stelaroj, sed Ze\u016dso transformis anka\u016d lian fidelan \u0109ashundon Siriuson, kiu kor\u015dire jelpis pro lia morto (fakte la stelaroj de Oriono kaj de la \u0108ashundoj \u00abfu\u011das\u00bb anta\u016d la Skorpio en la \u0109ielrotacio).", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Orion", "primary": true}, "ple\u016dro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sereca membrano, kiu surkovras la internon de la brusto kaj tegas la pulmojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u0435\u045e\u0440\u0430"], "en": ["pleura"], "nl": ["borstvlies"], "pt": ["pleura"], "ru": ["\u043f\u043b\u0435\u0432\u0440\u0430"], "ca": ["pleura"], "de": ["Pleura", "Lungenfell", "Rippenfell"], "hu": ["mellh\u00e1rtya", "pleura"], "fa": ["\u067e\u0631\u062f\u0647\u0654 \u062c\u0646\u0628"], "pl": ["op\u0142ucna"], "es": ["pleura"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ple\u016dr", "primary": true}, "krakeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda seka nesukerita kuko, kiu krakas sub la dentoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044d\u043a\u0435\u0440", "\u0441\u0443\u0445\u043e\u0435 \u043f\u044f\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["croquet", "g\u00e2teau sec (sal\u00e9)"], "en": ["cracker"], "nl": ["cracker"], "pt": ["cream-cracker"], "ru": ["\u0433\u0430\u043b\u0435\u0442\u0430", "\u0441\u0443\u0445\u043e\u0435 \u043f\u0435\u0447\u0435\u043d\u044c\u0435", "\u043a\u0440\u0435\u043a\u0435\u0440"], "de": ["Hartgeb\u00e4ck", "Cracker", "Kracker"], "hu": ["sz\u00e1razs\u00fctem\u00e9ny"]}, "examples": [["poste venis teo kun kremo, kun butero kaj krakenoj", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 20a, p. 123a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kraken", "primary": true}, "terskuo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el pli-malpli fortaj sismaj movoj en tertremo.", "translations": {"be": ["\u0448\u0442\u0443\u0440\u0448\u043e\u043a (\u043f\u0430\u0434\u0447\u0430\u0441 \u0437\u0435\u043c\u043b\u044f\u0442\u0440\u0443\u0441\u0430)"], "fr": ["secousse tellurique"], "nl": ["aardtrilling"], "ru": ["\u0442\u043e\u043b\u0447\u043e\u043a (\u043f\u0440\u0438 \u0437\u0435\u043c\u043b\u0435\u0442\u0440\u044f\u0441\u0435\u043d\u0438\u0438)"], "pl": ["ruch tektoniczny"], "hu": ["f\u00f6ldl\u00f6k\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ter", "primary": false}, "mimeografio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Amatora procedo de presarto, populara meze de la 20a jarcento, en kiu oni tajpas la originalon sur vaksita \u015dablono, kaj poste presas per mimeografo.", "translations": {"fr": ["mim\u00e9ographie", "ron\u00e9ographie", "ron\u00e9otypie"], "pt": ["mimeografia"]}, "examples": [["la kondi\u0109oj por presado estis tre malfacilaj. Oni uzis litografion, ksilografion kaj e\u0109 mimeografion", "-, Enciklopedieto de \u0108inio, Po\u015dtmarkoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "mimeografi", "primary": true}, "bovo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda kvarpieda, korna besto, el kiu kelkaj specioj estas bredataj pro viando kaj lakto, genro el familio bovedoj (Bos).", "translations": {"be": ["\u0431\u044b\u043a"], "fr": ["b\u0153uf (esp\u00e8ce)"], "en": ["cow"], "de": ["Rind"], "hu": ["szarvasmarha"], "fa": ["\u06af\u0627\u0648"], "br": ["bevin (loen-saout)", "loen-saout"], "cs": ["skot", "b\u00fdk", "v\u016fl"], "es": ["res"], "he": ["\u05d1\u05e7\u05e8"], "ru": ["\u0431\u044b\u043a"], "nl": ["rund"], "pt": ["boi"], "tr": ["bo\u011fa"], "sk": ["hov\u00e4do"], "pl": ["w\u00f3\u0142"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bov", "primary": true}, "konfesejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En katolika pre\u011dejo, izolita a\u016d \u015dirmita ejo a\u016d meblo, kie sidas konfesprenanta pastro.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0441\u043f\u043e\u0432\u0435\u0434\u0430\u043b\u044c\u043d\u044f"], "fr": ["confessionnal"], "en": ["confessional"], "nl": ["biechtstoel"], "de": ["Beichtstuhl"], "hu": ["gy\u00f3ntat\u00f3sz\u00e9k"], "es": ["confesionario"], "pl": ["konfesjona\u0142"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konfes", "primary": false}, "kiosko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u011cardena paviloneto.", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u0451\u0441\u043a", "\u0448\u0430\u043f\u0456\u043a"], "fr": ["gloriette", "kiosque"], "en": ["kiosk", "gazebo"], "nl": ["paviljoen", "kiosk"], "ru": ["\u043a\u0438\u043e\u0441\u043a", "\u043b\u0430\u0440\u0451\u043a"], "de": ["Gartenh\u00e4uschen", "Pavillon"], "tr": ["k\u00f6\u015fk"], "hu": ["kioszk", "pavilon"]}, "examples": [["mi eliris, fumis, trinkis iun a\u0109a\u0135on en apuda trinkkiosko, kaj revenis", "Grigorij L. Arosev: Nerekonebla, Monatojaro 2001a, numero 5a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kiosk", "primary": true}, "ismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doktrino a\u016d idearo havanta anojn, subtenantojn.", "translations": {"fr": ["mode intellectuelle", "mouvement d'opinion"]}, "examples": [["modernismo anka\u016d en la E-komunumo sukcesis kaj da\u016dre sukcesas mobilizi, kvankam evidente je tute alia skalo ol la grandaj ismoj de nia epoko", "M. Fettes, Ra\u016dmi transmoderne, en: Dudek jarojn post Ra\u016dmo. - Heksinko, 2000-07-22"]], "subdefinitions": []}], "root": "ism", "primary": false}, "mo\u015dta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata, propra al nobeloj kaj altranguloj.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u0440\u043e\u0434\u043d\u044b\u0439", "\u0437\u043d\u0430\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u0432\u0435\u043b\u044c\u043c\u043e\u0436\u043d\u044b\u0439"], "pl": ["mo\u017cny"]}, "examples": [["havi lecionon pri tio, kiel oni kantas anta\u016d tre mo\u015dtaj sinjoroj", "Eyvind Johnson, tr. Ferenc Szil\u00e1gyi: Etoliano. Vespera ru\u011do anoncas ventegon. Inko Tyres\u00f6, 2001."]], "subdefinitions": []}], "root": "mo\u015dt", "primary": false}, "Dioskuro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grekdevena vira nomo.", "translations": {"it": ["Dioscuro"], "pl": ["Dioskur"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Dioskur", "primary": false}, "industriisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Profesiulo, kiu mastras a\u016d direktas industrian aferon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043c\u044b\u0448\u043b\u0435\u043d\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["industriel (subst.)"], "en": ["industrialist"], "nl": ["industrieel"], "pt": ["industrial (pessoa)"], "be": ["\u043f\u0440\u0430\u043c\u044b\u0441\u043b\u043e\u0432\u0435\u0446", "\u043f\u0440\u0430\u043c\u044b\u0441\u043b\u043e\u045e\u0446\u0430"], "de": ["Industrielle", "Industrieller"], "hu": ["iparos", "nagyiparos", "gy\u00e1ros"], "fa": ["\u0635\u0646\u0639\u062a\u062f\u0627\u0631"], "es": ["industrial"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "industri", "primary": false}, "mo\u015dto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Universala titolo de \u011dentileco kaj respekto, uzebla por \u0109ia rango.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u043b\u0438\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u0432\u044b\u0441\u043e\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u0441\u0432\u0435\u0442\u043b\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0441\u0438\u044f\u0442\u0435\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u043f\u0440\u0435\u0432\u043e\u0441\u0445\u043e\u0434\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e \u0438 \u0442.\u0434. (\u043e\u0431\u0449\u0435\u0435 \u0442\u0438\u0442\u0443\u043b\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435)"], "en": ["Majesty", "Highness", "Excellency", "Eminence", "Reverend", "Honor"], "br": ["Meurdez (titl a zouja\u00f1s)", "Uhelded (titl a zouja\u00f1s)"], "pt": ["Majestade (t\u00edtulo)", "Emin\u00eancia (t\u00edtulo)", "Alteza (t\u00edtulo)"], "cs": ["excelence", "jasnost", "p\u00e1n (v\u0161eob. titul)"], "tr": ["y\u00fckseklik", "\u00fcst\u00fcnl\u00fck"], "pl": ["mo\u015b\u0107", "wysoko\u015b\u0107", "mi\u0142o\u015b\u0107", "mi\u0142o\u015bciwo\u015b\u0107", "ja\u015bniepan", "ja\u015bniepani"]}, "examples": [["el la tri leteroj unu estis adresita: al Lia Episkopa Mo\u015dto, Sinjoro N.; la dua: al Lia Grafa Mo\u015dto, Sinjoro P.; la tria: al Lia Mo\u015dto, Sinjoro D.", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a742."], ["mi esperas, ke mi plenumos la deziron de \u0109iuj alestantoj, se en la momento de la malfermo de nia dua kongreso mi esprimos en la nomo de vi \u0109iuj mian koran dankon al la brava svisa lando por la gastameco kaj al lia Mo\u015dto la Prezidanto de la Svisa Konfederacio, kiu afable akceptis anta\u016d du monatoj nian delegitaron", "Zamenhof: Parolado en la Dua Kongreso (1906, \u011cenevo)"], ["\u015dia re\u011dina mo\u015dto estas nekonsolebla kaj ploregas", "Pro I\u015dtar, \u0109ap. 22a"], ["via ministra, prelata mo\u015dto", null], ["li havas mian plej mo\u015dtan favoron", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "mo\u015dt", "primary": true}, "penetrema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Volonte, facile penetranta ka\u015dita\u0135ojn.", "translations": {"fr": ["incisif (clairvoyant)", "p\u00e9n\u00e9trant"], "nl": ["doordringend"]}, "examples": [["la \u0109asisto vidis \u0109ion per siaj penetremaj okuloj", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, sesope oni trairas la tutan mondon"], ["lin komprenas nur kelkaj dekoj da kapoj tiel penetremaj, kiel li", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, nokto, (de Eube el Odeso)"]], "subdefinitions": []}], "root": "penetr", "primary": false}, "krepuska": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karakterizata per krepusko.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u043c\u0435\u0440\u0435\u0447\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["cr\u00e9pusculaire", "cr\u00e9pusculin"], "nl": ["schemerend", "schemerachtig"], "be": ["\u0437\u043c\u0440\u043e\u0447\u043d\u044b", "\u043f\u0440\u044b\u0446\u0435\u043c\u043d\u044b"], "de": ["d\u00e4mmerig"], "pl": ["mroczny"]}, "examples": [["krepuska lumo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Malluma, malvigla, malgaja.", "translations": {}, "examples": [["la krepuska periodo de la vivo", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "krepusk", "primary": false}, "piedpilko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pilko uzata en piedpilkado.", "translations": {"de": ["Fu\u00dfball"], "nl": ["de voetbal"], "pl": ["pi\u0142ka no\u017cna (pi\u0142ka)", "pi\u0142ka do nogi (nieformalnie)"]}, "examples": [["Estas menciinde, ke esprimoj kiel manpilko, piedpilko k.s. ne estas \u011dustaj kiel nomoj de sportobran\u0109o, \u0109ar ili indikas nur la ilon, sed ne la agadon", "La sporta lingvo en Esperanto (projekto) Tibor Ujlaky-Nagy"]], "subdefinitions": []}], "root": "pilk", "primary": false}, "kukaburo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda \u0109asbirdo kun ridosimila bleko vivanta en A\u016dstralio kaj Novgvineo (Dacelo novaeguineae).", "translations": {"fr": ["kookaburra", "martin-chasseur g\u00e9ant"], "en": ["kookaburra"], "pl": ["kukabura"], "pt": ["kookaburra"]}, "examples": [["la programo komenci\u011dis per registrita gakado de kukaburo", "Ralph Harry, La Diplomato Kiu Ridis, 1997"]], "subdefinitions": []}], "root": "kukabur", "primary": true}, "krepusko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nehela lumo, kiun estigas sunaj radioj resenditaj de la tera atmosfero post subiro de la suno kaj anta\u016d \u011dia levi\u011do.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u043c\u0435\u0440\u043a\u0438"], "fr": ["cr\u00e9puscule"], "en": ["twilight", "dawn (matenru\u011do)", "dusk (vesperru\u011do)"], "nl": ["ochtendrood", "avondgloren"], "pt": ["crep\u00fasculo"], "be": ["\u0437\u043c\u0440\u043e\u043a", "\u0437\u043c\u0440\u043e\u043a\u0456", "\u043f\u0440\u044b\u0446\u0435\u043c\u0430\u043a"], "de": ["D\u00e4mmerung"], "ro": ["crepuscul"], "pl": ["zmierzch", "zmrok"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Ekkaduki\u011do, ekfini\u011do, ekmalforti\u011do.", "translations": {"nl": ["schemering"]}, "examples": [["mia cerbo na\u011das kvaza\u016d en krepusko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "krepusk", "primary": true}, "superhoma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Superanta la kapablojn de normala homo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u0435\u0440\u0445\u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["surhumain"], "de": ["\u00fcbermenschlich"], "tr": ["insan\u00fcst\u00fc"], "it": ["sovrumano (agg.)"], "hu": ["emberfeletti"], "sk": ["nad\u013eudsk\u00fd"], "br": ["dreistdenel"], "pl": ["nadludzki"], "he": ["\u05e2\u05dc-\u05d0\u05e0\u05d5\u05e9\u05d9"]}, "examples": [["la dioj donis al li superhoman memoron kaj la miraklan penetreman okulon", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 2a"]], "subdefinitions": []}], "root": "hom", "primary": false}, "superhomo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La nocio venas de Henricus M\u00fcller kaj estis uzata poste de Herder, Goethe kaj Nietzsche. La nazioj misuzis la nocion por sia ideologio."], "primary definition": "Imago de nova homtipo, havanta eksterordinare superajn kvalitojn.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u0435\u0440\u0445\u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u043a", "\u0441\u0443\u043f\u0435\u0440\u043c\u0435\u043d"], "fr": ["surhomme"], "nl": ["\u00fcbermensch", "superman"], "de": ["\u00dcbermensch"], "it": ["superuomo"], "hu": ["\u00fcbermensch", "fels\u0151bbrend\u0171 ember"], "sk": ["nad\u010dlovek"], "br": ["dreistden"], "pl": ["nadcz\u0142owiek", "superman"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hom", "primary": false}, "direktilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ilo por direkti \u015dipon, veturilon, biciklon.", "translations": {"be": ["\u0440\u0443\u043b\u044c", "\u0448\u0442\u0443\u0440\u0432\u0430\u043b", "\u0441\u0442\u044b\u0440\u043d\u043e"], "fr": ["safran (de gouvernail)", "guidon", "volant (d'automobile)"], "de": ["Lenker", "Steuer", "Lenkrad", "Steuerrad", "Steuerkn\u00fcppel"], "pl": ["kierownica", "ster", "ko\u0142o sterowe", "rumpel", "rogatnica", "wolant"], "ru": ["\u0440\u0443\u043b\u044c", "\u0448\u0442\u0443\u0440\u0432\u0430\u043b", "\u043a\u043e\u0440\u043c\u0438\u043b\u043e"]}, "examples": [["la \u015dipservisto sidis \u0109e la direktilo, li tenis \u011din \u0109irka\u016dprenite per siaj malmolaj malpuraj manoj", "Fabeloj, volumo 4, Anneto"], ["forlasinte la ankrojn, ili lasis ilin en la maro, kaj samtempe malligis la \u015dnurojn de la direktiloj", "La Nova Testamento, La agoj 27:40"], ["jen anka\u016d la \u015dipoj, kiuj, kvankam ili estas tiel grandaj kaj estas kurepelataj de fortaj ventoj, tamen per tre malgranda direktilo turni\u011dadas, kien ajn la volo de la direktilisto decidas", "La Nova Testamento, De Jakobo 3:3"], ["a\u016dtomobilisto veturas kun nova amikino tra kamparo. Dum lia maldekstra mano tenas la direktilon, la dekstra", "L. Beaucaire, Kruko kaj Baniko el Bervalo, 1974"]], "subdefinitions": []}], "root": "direkt", "primary": false}, "nano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgrandegulo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u043b\u0456\u043a"], "fr": ["nain"], "en": ["dwarf", "midget", "little person"], "nl": ["dwerg"], "pt": ["an\u00e3o"], "ru": ["\u043a\u0430\u0440\u043b\u0438\u043a"], "de": ["Zwerg"], "sv": ["dv\u00e4rg"], "hu": ["t\u00f6rpe"], "fa": ["\u06a9\u0648\u062a\u0648\u0644\u0647"], "br": ["korr"], "es": ["enano"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nan", "primary": true}, "rigardegi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Insiste, longe rigardi.", "translations": {"fr": ["d\u00e9visager", "fixer du regard", "regarder avec insistance"]}, "examples": [["oni komencis \u0109irka\u016dveni kaj rigardegi la fremdulojn", "Doroteo kaj la Sor\u0109isto en Oz, \u00abOzma uzas la magian zonon\u00bb"]], "subdefinitions": []}], "root": "rigard", "primary": false}, "rajdosoldato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Soldato servanta sur \u0109evalo.", "translations": {"fr": ["cavalier (soldat de cavalerie)"], "de": ["Kavallerist"], "nl": ["cavalerist"], "it": ["cavaliere (soldato di cavalleria)"], "en": ["cavalryman", "cavalry soldier"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "soldat", "primary": false}, "grapolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Infloresko, kie \u0109e meza akso trovi\u011das la floroj (a\u016d fruktoj) sur tigetoj.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u043e\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["grappe"], "nl": ["tros (fruit of vruchten)"], "pt": ["cacho", "penca (de flores ou frutas)"], "ru": ["\u0433\u0440\u043e\u0437\u0434\u044c", "\u043a\u0438\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Traube"], "tr": ["salk\u0131m"], "hu": ["f\u00fcrt", "f\u00fcrtvir\u00e1gzat"]}, "examples": [["grapolo de ribo, hiacinto", null], ["grapolo da vinberoj", null], ["umbela grapolo", null], ["kunmetita grapolo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "grapol", "primary": true}, "hipokondriulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["hypocondriaque (subst.)"], "it": ["ipocondriaco", "malato immaginario"], "pt": ["hipocondr\u00edaco"]}, "examples": [["mi nutris svagan esperon, ke la ekscito nun agitanta la hipokondriulon eble trovos mildi\u011don", "E. A. Poe, trad. E. Grimley-Evans, La falo de la domo Usher, Sezonoj, 2002"]], "subdefinitions": []}], "root": "hipokondri", "primary": false}, "mikrosekci": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Prepari mikrosekca\u0135on.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "sekci", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mikrosekc", "primary": true}, "mar\u015dalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plej altranga oficiro en iuj landoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0440\u0448\u0430\u043b"], "fr": ["mar\u00e9chal (officier de plus haut grade)"], "en": ["marshal"], "nl": ["maarschalk"], "pt": ["marechal (mil.)"], "ru": ["\u043c\u0430\u0440\u0448\u0430\u043b"], "de": ["Marschall"], "hu": ["t\u00e1bornagy", "marsall"], "br": ["marichal"], "es": ["Mariscal"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Titolo de diversaj kortegaj a\u016d \u015dtataj altranguloj en iuj landoj.", "translations": {"fr": ["mar\u00e9chal (non militaire)", "pr\u00e9sident"], "pt": ["marechal (civil>", "presidente"], "hu": ["marsall"]}, "examples": [["la oficiala programo anta\u016dvidas kvarokulajn interparolojn de la Sejmmar\u015dalo kun la prezidanto de Bundestag", "Renkonti\u011do de polaj kaj germanaj deputitoj Pola Radio (2004-10-18)"]], "subdefinitions": []}], "root": "mar\u015dal", "primary": true}, "\u0109ampinjono": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Anka\u016d Agaricus bisporus (la\u016d nova klasifikado)."], "primary definition": "Genro el familio agarikacoj (Psalliota), bongusta fungo ofte kun blanketa \u0109apelo.", "translations": {"be": ["\u0448\u0430\u043c\u043f\u0456\u043d\u044c\u0451\u043d"], "fr": ["champignon de Paris"], "nl": ["champignon"], "pt": ["champinhom"], "ru": ["\u0448\u0430\u043c\u043f\u0438\u043d\u044c\u043e\u043d"], "de": ["Egerling", "Champignon"], "it": ["champignon"], "hu": ["csiperke", "sampinyon"], "sk": ["\u0161ampi\u0148\u00f3n"], "fa": ["\u0642\u0627\u0631\u0686 \u0634\u0627\u0645\u067e\u06cc\u0646\u06cc\u0648\u0646"], "es": ["champi\u00f1\u00f3n"], "pl": ["pieczarka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ampinjon", "primary": true}, "splito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maldika peco de fendita ligno.", "translations": {"ru": ["\u0449\u0435\u043f\u043a\u0430"], "en": ["splinter"], "nl": ["splinter"], "be": ["\u0430\u0441\u043a\u043e\u043b\u0430\u043a", "\u0430\u0431\u043b\u043e\u043c\u0430\u043a", "\u0442\u0440\u044d\u0441\u043a\u0430", "\u0441\u0442\u0440\u044d\u043c\u043a\u0430", "\u0448\u0447\u044d\u043f\u043a\u0430"], "de": ["Holzsplitter", "Sprei\u00dfel"], "hu": ["szil\u00e1nk", "sz\u00e1lka", "forg\u00e1cs", "t\u00f6red\u00e9k"]}, "examples": [["dishaki lignan \u015dtipon en splitojn", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Io similanta spliton; disfendita\u0135o a\u016d disrompa\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u043a\u043e\u043b\u043e\u043a", "\u043e\u0431\u043b\u043e\u043c\u043e\u043a", "\u0449\u0435\u043f\u043a\u0430"], "de": ["Splitter", "Bruchst\u00fcck"]}, "examples": [["la splitaj gotikaj literoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "split", "primary": true}, "dogano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Imposto, starigita pri iuj komerca\u0135oj, kiam ili eniras teritorion.", "translations": {"be": ["\u043c\u044b\u0442\u0430"], "fr": ["droit de douane", "douane (droit de douane)"], "bg": ["\u043c\u0438\u0442\u043e"], "nl": ["invoerrechten", "tol (invoerrechten)"], "ru": ["\u0442\u0430\u043c\u043e\u0436\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f \u043f\u043e\u0448\u043b\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Zoll(geb\u00fchr)"], "sv": ["tull"], "hu": ["v\u00e1m"], "fa": ["\u06af\u0645\u0631\u06a9"], "en": ["customs"], "es": ["arancel"]}, "examples": [["\u0109iu \u015dtato protektis sian industrion per altaj doganoj kontra\u016d importo", "Franz Josef Braun: \u0108u kapitalismo disfalonta a\u016d triomfanta?, Monatojaro 1998a, numero 9a, p. 20a"], ["kastelaj sinjoroj, kiuj postulis impostojn kaj doganojn por si mem", "Bo Sandelin: Anta\u016dmerkantilisma ekonomia pensado, Monatojaro 2001a, numero 2a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Administracio zorganta pri la doganaferoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u044b\u0442\u043d\u0430\u044f \u0441\u043b\u0443\u0436\u0431\u0430"], "fr": ["douane (administration)"], "bg": ["\u043c\u0438\u0442\u043d\u0438\u0446\u0430"], "nl": ["douane (dienst)"], "pt": ["alf\u00e2ndega", "aduana"], "ru": ["\u0442\u0430\u043c\u043e\u0436\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f \u0441\u043b\u0443\u0436\u0431\u0430"], "de": ["Zollbeh\u00f6rde"], "hu": ["v\u00e1mhat\u00f3s\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dogan", "primary": true}, "modifi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Parte \u015dan\u011di ion ne tu\u015dante la esencon.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0434\u044b\u0444\u0456\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u0456\u0434\u0430\u0437\u044c\u043c\u044f\u043d\u044f\u0446\u044c"], "en": ["modify"], "nl": ["wijzigen"], "pt": ["modificar"], "ru": ["\u0432\u0438\u0434\u043e\u0438\u0437\u043c\u0435\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u043c\u043e\u0434\u0438\u0444\u0438\u0446\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "ca": ["modificar"], "sv": ["modifiera"], "hu": ["m\u00f3dos\u00edt", "modifik\u00e1l"], "es": ["modificar"]}, "examples": [["modifi la formon de", null], ["modifi projekton, le\u011don, aran\u011don", null]], "subdefinitions": []}], "root": "modif", "primary": true}, "koordinatsistemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maniero kalkuli la koordinatojn; tuto de la matematikaj objektoj, kiuj difinas tiun manieron.", "translations": {"be": ["\u0441\u044b\u0441\u0442\u044d\u043c\u0430 \u043a\u0430\u0430\u0440\u0434\u044b\u043d\u0430\u0442\u0430\u045e"], "fr": ["syst\u00e8me de coordonn\u00e9es", "rep\u00e8re"], "en": ["coordinate system"], "ru": ["\u0441\u0438\u0441\u0442\u0435\u043c\u0430 \u043a\u043e\u043e\u0440\u0434\u0438\u043d\u0430\u0442"], "de": ["Koordinatensystem"], "pl": ["uk\u0142ad wsp\u00f3\u0142rz\u0119dnych"], "hu": ["koordin\u00e1tarendszer"]}, "examples": [["kartezia, polusa, sfera, cilindra koordinatsistemoj", null], ["orta (kaj eventuale ununorma) koordinatsistemo", null], ["kalkuli la koordinatojn de la punkto en alia kartezia koordinatsistemo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "koordinat", "primary": false}, "ribeli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Rifuzi obeon al registaro, superulo, a\u016dtoritato, al trudo, moroj kaj tiel plu, kontestante ties ordonrajton kaj (ofte) penante perforte forigi ilin.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u045e\u0441\u0442\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u045e\u0441\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0431\u0443\u043d\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0431\u0443\u043d\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["se rebeller", "se r\u00e9volter"], "en": ["rebel"], "nl": ["rebelleren", "in opstand komen", "verzetten"], "pt": ["rebelar-se"], "ru": ["\u0432\u043e\u0441\u0441\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u043e\u0441\u0441\u0442\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u0437\u0431\u0443\u043d\u0442\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0431\u0443\u043d\u0442\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0434\u043d\u044f\u0442\u044c \u0431\u0443\u043d\u0442", "\u043f\u043e\u0434\u043d\u044f\u0442\u044c \u0432\u043e\u0441\u0441\u0442\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u043e\u0434\u043d\u044f\u0442\u044c \u043c\u044f\u0442\u0435\u0436"], "de": ["rebellieren"], "hu": ["l\u00e1zad", "fell\u00e1zad", "zend\u00fcl"]}, "examples": [["infanoj ribelos kontra\u016d gepatroj kaj mortigos ilin", "La Nova Testamento, S. Mateo 10:21"], ["lia spirito ribelis kontra\u016d la tiutempe reganta doktrino", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ribel", "primary": true}, "ribelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La ago ribeli.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0443\u043d\u0442", "\u0432\u043e\u0441\u0441\u0442\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u043c\u044f\u0442\u0435\u0436"], "fr": ["r\u00e9bellion", "r\u00e9volte"], "de": ["Rebellion"], "en": ["rebellion"]}, "examples": [["la \u015dipanaro faras ribelon", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, nokto"]], "subdefinitions": []}], "root": "ribel", "primary": false}, "submergebla \u015dipo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cipo povanta veturi surakve kaj enakve.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0432\u043e\u0434\u043d\u0430\u044f \u043b\u043e\u0434\u043a\u0430"], "fr": ["bateau submersible"], "nl": ["duikboot"], "de": ["U-Boot", "Unterseeboot"], "pl": ["\u0142\u00f3d\u017a podwodna", "okr\u0119t podwodny"], "hu": ["mer\u00fcl\u0151k\u00e9pes haj\u00f3"]}, "examples": [["submarboato estas submergebla \u015dipo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "merg", "primary": false}, "fikseco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de tio, kio estas fiksa.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043a\u0440\u0435\u043f\u043b\u0451\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0444\u0438\u043a\u0441\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["fixit\u00e9"], "de": ["Starrheit", "Unbeweglichkeit"], "pl": ["trwa\u0142o\u015b\u0107", "sta\u0142o\u015b\u0107", "niezmienno\u015b\u0107", "zafiksowanie (pot.)"], "hu": ["szil\u00e1rds\u00e1g", "r\u00f6gz\u00edtetts\u00e9g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fiks", "primary": false}, "malvenko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Milita, batala a\u016d konkursa malsukceso.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0440\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["d\u00e9faite"], "it": ["sconfitta"], "hu": ["veres\u00e9g"]}, "examples": [["suferi malvenkon", null], ["katastrofaj malvenkoj en du mondmilitoj", "S. Maul, Germanio-Auschwitz..., Monato, jaro 1995a, numero 3a, p. 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "venk", "primary": false}, "malvenki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malprosperi en batalo a\u016d konkurso, atingi malpli ol aliaj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0442\u0435\u0440\u043f\u0435\u0442\u044c \u043f\u043e\u0440\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["subir une d\u00e9faite"], "it": ["perdere (essere sconfitto)"], "hu": ["vesz\u00edt", "veres\u00e9get szenved"]}, "examples": [["Venecio malvenkis en milito kontra\u016d \u011cenovo", "W. Rohloff, Voja\u011dante kun Marko Polo, Monato, jaro 2002a, numero 12a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "venk", "primary": false}, "harbroso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "broso por la hararo.", "translations": {"bg": ["\u0447\u0435\u0442\u043a\u0430 \u0437\u0430 \u043a\u043e\u0441\u0430"], "de": ["Haarb\u00fcrste"], "sv": ["h\u00e5rborste"], "fa": ["\u0628\u0631\u064f\u0633 \u0645\u0648", "\u0628\u0631\u064f\u0633 \u0633\u0631"], "en": ["hairbrush"], "pl": ["szczotka do w\u0142os\u00f3w"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bros", "primary": false}, "ven\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Puno pro ofendo, por kontentigi sian koleron.", "translations": {"be": ["\u043f\u043e\u043c\u0441\u0442\u0430"], "fr": ["vengeance"], "nl": ["wraak"], "pt": ["vingan\u00e7a"], "ru": ["\u043c\u0435\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Rache"], "hu": ["bossz\u00fa"], "sk": ["pomsta"], "fa": ["\u06a9\u06cc\u0646\u200c\u062e\u0648\u0627\u0647\u06cc", "\u0627\u0646\u062a\u0642\u0627\u0645"], "es": ["venganza"]}, "examples": [["fari ven\u011don al, kontra\u016d", "Z"], ["iu", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ven\u011d", "primary": false}, "flagreti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eligi tremantan rapide movi\u011dantan lumeton.", "translations": {"hu": ["pisl\u00e1kol"], "ru": ["\u043c\u0435\u0440\u0446\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["trembloter (en p. d'une flamme, d'une lumi\u00e8re)"], "en": ["flicker"], "be": ["\u043c\u0456\u0433\u0430\u0446\u0435\u0446\u044c", "\u043c\u0456\u0433\u0446\u0435\u0446\u044c"]}, "examples": [["pale, malbrile flagretis kelkaj kandeloj", null], ["flagreto de estingi\u011danta lampo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Intermite treme kaj skue brileti.", "translations": {}, "examples": [["tremanta luna lumo flagretas sur la lago", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malforte flirti, malpeze \u015dvebi.", "translations": {}, "examples": [["sur lia viza\u011do flagretis rideto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "flagr", "primary": false}, "blua cirkuo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de cirkuo.", "translations": {"en": ["hen harrier"], "sv": ["bl\u00e5 k\u00e4rrh\u00f6k"], "pl": ["b\u0142otniak zbo\u017cowy"], "la": ["Circus cyaneus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cirku", "primary": false}, "\u0135udo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Japan-devena lukto-sporto sindefenda, en kiu oni kaptas, for\u0135etas, a\u016d senmovigas kontra\u016dulon.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u044e\u0434\u043e"], "fr": ["judo"], "en": ["judo"], "nl": ["judo"], "pt": ["jud\u00f4"], "ru": ["\u0434\u0437\u044e\u0434\u043e"], "de": ["Judo"], "it": ["judo", "jud\u00f2"], "hu": ["cselg\u00e1ncs", "dzs\u00fad\u00f3"], "es": ["judo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135ud", "primary": true}, "kurkuliedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo koleopteroj (Curculionidae), kun rostre longigita kapo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043b\u0433\u043e\u043d\u043e\u0441\u0438\u043a\u0438 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)", "\u0441\u043b\u043e\u043d\u0438\u043a\u0438 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["R\u00fcsselk\u00e4fer"], "nl": ["snuittorren (fam.)", "snuitkevers (fam.)"], "hu": ["orm\u00e1nyos bogarak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kurkulied", "primary": true}, "papajujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezamerikdevena arbo el genro kariko, kultivata en varmaj landoj pro siaj fruktoj (Carica papaya).", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u043f\u0430\u0439\u044f"], "fr": ["papayer"], "pt": ["mamoeiro"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "papaj", "primary": false}, "sentara": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kalkulita sen la taro. Neta [PIV]. Netta [Z].", "translations": {"be": ["\u043d\u044d\u0442\u0430"], "nl": ["netto"], "ru": ["\u0447\u0438\u0441\u0442\u044b\u0439 \u0432\u0435\u0441", "\u043d\u0435\u0442\u0442\u043e"], "de": ["netto"], "pl": ["netto"], "hu": ["nett\u00f3 (s\u00faly)"]}, "examples": [["la ebla neta gajno, t.e. la diferenco inter la vendeja prezo de la produkto kaj la sumo de la sentaraj (=senimpostaj) elspezoj por laboro kaj kapitalprocentoj", "Pavlos GIANNELIAS: La tervalora imposto. Norda Prismo, 57:4"]], "subdefinitions": []}], "root": "tar", "primary": false}, "turbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ludilo konsistanta el konusforma peco kun centra pinto, kiun oni diversmaniere rapide turnsvingas sur la grundo.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u045e\u0447\u043e\u043a (\u0446\u0430\u0446\u043a\u0430)"], "en": ["spinning top"], "nl": ["tol (speelgoed)"], "pt": ["pi\u00e3o"], "ru": ["\u0432\u043e\u043b\u0447\u043e\u043a", "\u044e\u043b\u0430"], "de": ["Kreisel"], "it": ["trottola"], "hu": ["csiga (j\u00e1t\u00e9k)"], "fa": ["\u0641\u0631\u0641\u0631\u0647"], "pl": ["b\u0105k (zabawka)", "b\u0105czek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "turb", "primary": true}, "\u011disrevidi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adia\u016di dirante \u00ab\u011dis revido\u00bb.", "translations": {"fr": ["dire au revoir"], "pl": ["\u017cegna\u0107", "m\u00f3wi\u0107 \"do widzenia\""]}, "examples": [["tiuj, kiuj: \u00abBonan tagon!\u00bb / a\u016d kiuj: \u00ab\u0108u vi havas tabakon?\u00bb / kiuj: \u00abDankon, mi ne fumas!\u00bb / kiuj amindumas, / kiuj \u011disrevidas", "Raymond Schwartz, Provo de Raporto..., Nica Literatura Revuo, 4/1, p. 1a-4a"], ["anta\u016d unu horo proksimume ni \u011disrevidis niajn venezuelajn geamikojn", "L. J. Santos Morales, \u0134us fini\u011dis la Karakasa Kongreso, 2002-11-10"]], "subdefinitions": []}], "root": "vid", "primary": false}, "ekzota\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "A\u0135o a\u016d moro de malproksima deveno, fremda, surpriza en la normala medio.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0437\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u0430\u044f \u0440\u044d\u0447"], "fr": ["objet exotique"], "en": ["exotic"], "nl": ["iets exotisch", "iets uitheems"], "de": ["Exotisches", "Fremdartiges"], "pl": ["egzotyk"]}, "examples": [["kial en tiel malgranda kolekto inkludi ekzota\u0135ojn kiel \u00abflambergo\u00bb, \u00abbak\u015diso\u00bb, \u00abbabu\u015do\u00bb", "Garvan Makaj': Roso estas roso sed grapfrukto estas pampelmuso, Monatojaro 1994a, numero 2a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekzot", "primary": false}, "impulsa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al impulso, donanta impulson.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0431\u0443\u0434\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["impulsif (relatif \u00e0 l'impulsion)", "propulsif", "impulsionnel", "propulseur (adj.)"], "en": ["impulsive"], "pt": ["impulsor (adj.)"], "be": ["\u043f\u0430\u0431\u0443\u0434\u0436\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u043f\u0430\u0431\u0443\u0434\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u043f\u0430\u0431\u0443\u0434\u043d\u044b"], "de": ["impulsgebend"], "hu": ["l\u00f6k\u0151", "tasz\u00edt\u00f3", "\u00f6szt\u00f6nz\u0151", "serkent\u0151"], "he": ["\u05e9\u05dc \u05d3\u05d7\u05d9\u05e4\u05d4"]}, "examples": [["impulsa forto, motivo", null], ["kun impulsa sinoferemo Adaha decidis senprokraste rapidi al Babel, por averti Omaron", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 8"], ["- Konsentite! - impulse ekkriis Margarita kaj kaptis la manon de Azazello", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 19"]], "subdefinitions": []}], "root": "impuls", "primary": false}, "impulsi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Doni impulson.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0431\u0443\u0434\u0436\u0430\u0446\u044c", "\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c \u0456\u043c\u043f\u0443\u043b\u044c\u0441", "\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c \u0448\u0442\u0443\u0440\u0448\u043e\u043a", "\u043f\u0430\u0434\u0442\u0448\u0442\u0443\u0440\u0445\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["lancer", "impulser", "propulser"], "en": ["impel"], "nl": ["stuwen"], "pt": ["impulsionar"], "ru": ["\u0434\u0430\u0442\u044c \u0438\u043c\u043f\u0443\u043b\u044c\u0441", "\u0434\u0430\u0442\u044c \u0442\u043e\u043b\u0447\u043e\u043a", "\u043f\u043e\u0431\u0443\u0434\u0438\u0442\u044c"], "de": ["antreiben"], "hu": ["megl\u00f6k", "tasz\u00edt"], "es": ["impulsar"], "he": ["\u05dc\u05d3\u05d7\u05d5\u05e3", "\u05dc\u05d4\u05de\u05e8\u05d9\u05e5"]}, "examples": [["la vaporo impulsas la pi\u015dton", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Doni impulson.", "translations": {"de": ["ansto\u00dfen"]}, "examples": [["impulsita de sia konscienco, de la kolero.", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Iniciati, subteni kaj instigi aliajn al da\u016drigo.", "translations": {"hu": ["\u00f6szt\u00f6n\u00f6z", "serkent", "l\u00f6k\u00e9st ad"]}, "examples": [["la movado estas nun impulsata precipe de la junuloj", "Plena Vortaro de Esperanto"], ["anka\u016d la \u0108ina Akademio de Sciencoj impulsas la protektadon de la bionta varieco al pli vasta sfero kaj alta kvalito", "\u0108ina Radio Internaciahttp://esperanto.cri.com.cn/esperanto/2002/Dec/103064.htm"], ["estas anka\u016d la fondinto de la terminologia scienco kaj li impulsis diversajn aliajn sciencobran\u0109ojn", "UEAGazetaraj komunikoj N-ro 14 (1998-09-23)"]], "subdefinitions": []}], "root": "impuls", "primary": false}, "impulso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekpu\u015do de fizika forto, kiu ekmovas ion.", "translations": {"be": ["\u0456\u043c\u043f\u0443\u043b\u044c\u0441", "\u0448\u0442\u0443\u0440\u0448\u043e\u043a"], "fr": ["impulsion", "propulsion", "\u00e9lan"], "en": ["impulse"], "nl": ["stuwende kracht"], "pt": ["impulso"], "ru": ["\u0438\u043c\u043f\u0443\u043b\u044c\u0441", "\u0442\u043e\u043b\u0447\u043e\u043a"], "de": ["Impuls"], "hu": ["l\u00f6k\u00e9s", "tasz\u00edt\u00e1s"], "es": ["impulso"], "he": ["\u05d3\u05d7\u05e3", "\u05d3\u05d7\u05d9\u05e4\u05d4", "\u05d0\u05d9\u05de\u05e4\u05d5\u05dc\u05e1"]}, "examples": [["la impulso estas donita de la motoro al la ma\u015dino", null], ["milda impulso de favora vento", null], ["sociala neegaleco estas la impulso de la ekonomia proceso", "trad. E-Klubo de Lepsiko Enkonduko en la socialan merkatekonomion \u0109ap. 5"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ekpremo de instinkto a\u016d emocio, kiu instigas senvole kaj senkontrole al ia ago.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0431\u0443\u0436\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Anregung", "Drang", "Trieb"], "nl": ["opwelling"], "hu": ["fellobban\u00e1s (\u00e1tv.)"]}, "examples": [["impulso subita, nobla, natura , neretenebla", "La revadoj de soleca promenantoKvara promenado"], ["li ne povas rezisti al sia unua impulso", null], ["la impulso estis pli forta ol lia volo", null], ["agi la\u016d sia propra impulso", null], ["iuj opinias, ke dum jarmiloj seksa impulso en \u0108inio ofte estis subpremata de la fe\u016dda etiko", "El Popola \u0108iniohttp://www.china..org.cn/EL/EL/ElPopolaCxinio/2000-02/bd2000-2-11.htm"], ["tuta nia vivo bazi\u011das sur difinita kvanto da primaraj instinktoj kaj impulsoj", "http://www.adhumanitatem.com/esper/raselo.htm"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Iniciato de iu afero kaj da\u016dra subteno al \u011di, kio ofte instigas aliajn partopreni en \u011di.", "translations": {"en": ["impetus"], "hu": ["\u00f6szt\u00f6nz\u00e9s", "ind\u00edt\u00e1s"]}, "examples": [["sub la impulso de Raymond Gu\u00e9guen pluraj Esperanto-asocioj decidis kunorganizi komunan kongreson", "http://www.esperanto-france.org/actualites/lk2001_eo.htm"], ["de la berlinaj Esperantogeamikoj eliris gravaj impulsoj por la disvastigo de Esperanto en Germanio", "http://www.esperanto.de/org/lv.berlin/"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Mallongda\u016dra kurento.", "translations": {"hu": ["impulzus", "\u00e1raml\u00f6k\u00e9s"]}, "examples": [["elektrokemiaj impulsoj fluas tra la ne\u016dronoj, kaj donas al la homo konscion", "Vikipedio Nerva sistemo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["physikalischer Impuls"], "hu": ["mozg\u00e1smennyis\u00e9g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "impuls", "primary": true}, "polusa angulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de punkto M en afina ebeno) Mezuro de la angulo inter la polusa akso kaj la duonrekto OM, kie O estas la origino.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u044f\u0440\u043d\u044b\u0439 \u0443\u0433\u043e\u043b"], "fr": ["angle polaire"], "en": ["azimuth angle", "polar angle", "amplitude (azimuth angle)"], "de": ["Polarwinkel"], "pl": ["amplituda (wsp\u00f3\u0142rz\u0119dna biegunowa)"], "hu": ["k\u00f6z\u00e9pponti sz\u00f6g"]}, "examples": [["polusa angulo estas la dua koordinato en la polusa koordinatsistemo", null], ["la polusa angulo de punkto egalas al la argumento de \u011dia bildo en la kompleksa ebeno", null]], "subdefinitions": []}], "root": "angul", "primary": false}, "situo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maniero la\u016d kiu io estas lokita rilate al la \u0109irka\u016daj objektoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u0456\u0448\u0447\u0430"], "fr": ["localisation (lieu)", "situation (lieu)"], "en": ["site"], "nl": ["ligging"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Lage"], "hu": ["helyzet", "fekv\u00e9s"]}, "examples": [["la urbeto ku\u015das en tre bela situo", null], ["bele situanta urbo", "N"], ["nia tendaro situis en valo", "N"]], "subdefinitions": []}], "root": "situ", "primary": true}, "sirenoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la klaso mamuloj (Sirenia), vivantaj en akvo. La anta\u016daj membroj estas transformitaj al na\u011diloj, la malanta\u016daj degenerintaj, ili movi\u011das per vostna\u011dilo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0438\u0440\u0435\u043d\u044b (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434 \u0432\u043e\u0434\u043d\u044b\u0445 \u043c\u043b \u0435\u043a\u043e\u043f\u0438\u0442\u0430\u044e\u0449\u0438\u0445)"], "en": ["sirens"], "nl": ["zeekoeien"], "pl": ["syreny"], "de": ["Seek\u00fche"], "es": ["sirenio"], "hu": ["szir\u00e9n\u00e1k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "siren", "primary": false}, "anta\u016dpripensi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Anticipe pripensi.", "translations": {"fr": ["r\u00e9fl\u00e9chir d'avance"], "hu": ["el\u0151re megfontol"]}, "examples": [["mi povas bone kompreni, ke la sanktaj viroj, konfuzite de tia terura okazinta\u0135o, ne zorge anta\u016dpripensis tian deziresprimon", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 10"]], "subdefinitions": []}], "root": "pens", "primary": false}, "skulpti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Formi figurojn el solida materio, kiel \u015dtono, marmoro, ligno, argilo, vakso, a\u016d hakante, a\u016d tran\u0109ante, a\u016d skrapante, a\u016d knedante.", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u043f\u0456\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0431\u044f\u0440\u044b\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u0441\u044f\u043a\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["sculpter"], "en": ["sculpture"], "nl": ["beeldhouwen"], "pt": ["esculpir", "talhar", "entalhar", "cinzelar"], "ru": ["\u0432\u0430\u044f\u0442\u044c", "\u043b\u0435\u043f\u0438\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0441\u0435\u043a\u0430\u0442\u044c"], "ca": ["esculpir"], "de": ["schnitzen", "ausschnitzen", "ausstechen", "aushauen"], "hu": ["farag", "kiform\u00e1z", "(szobrot) k\u00e9sz\u00edt"], "es": ["esculpir"]}, "examples": [["skulpti statuon", null], ["skulptarto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "skulpt", "primary": true}, "kartuziano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mona\u0125o vivanta la\u016d la regularo starigita de sankta Bruno en la 11a jarcento.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043e\u043d\u0430\u0445 \u043a\u0430\u0440\u0442\u0435\u0437\u0438\u0430\u043d\u0441\u043a\u043e\u0433\u043e \u043e\u0440\u0434\u0435\u043d\u0430"], "fr": ["chartreux"], "de": ["Kart\u00e4user (M\u00f6nch)"], "nl": ["kartuizer"], "pl": ["kartuz"]}, "examples": [["mi kredas, ke e\u0109 ne la kartuziana vivo estas tiel rigora", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 1a, \u0109apitro 13a, p. 92a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kartuzi", "primary": false}, "albo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pastra blanka tola \u011dispieda mesvesto.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u044c\u0431\u0430"], "fr": ["aube"], "en": ["alb"], "nl": ["albe"], "pt": ["alva"], "ru": ["\u0430\u043b\u044c\u0431\u0430", "\u0441\u0442\u0438\u0445\u0430\u0440\u044c"], "de": ["Albe"], "it": ["alba (rel.)", "camice (rel.)"], "hu": ["alba", "miseing", "karing"], "pl": ["alba"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "alb", "primary": true}, "pensiuli\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) I\u011di ricevanto de pensio.", "translations": {}, "examples": [["iun tagon pensiuli\u011dis nia maljuna \u0109efo", "C. Simmonds, La (sin)mortigo, MEJ-Cirkulero, 2001:2"]], "subdefinitions": []}], "root": "pensi", "primary": false}, "gepatro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Tia uzo devias de la tradicia, kaj ne \u0109iuj esperantistoj \u011din akceptas. Vidu la \u011deneralan noton \u0109e ge-."], "primary definition": "Patro a\u016d patrino.", "translations": {"ru": ["\u0440\u043e\u0434\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["parent (p\u00e8re ou m\u00e8re)"], "en": ["parent"], "nl": ["ouder"], "de": ["Elternteil"], "hu": ["sz\u00fcl\u0151"], "br": ["unan eus ar gerent"], "pl": ["rodzic"]}, "examples": [["se oni heredas normalan genon de la alia gepatro, oni tamen povas produkti sufi\u0109e de la normala p16-proteino", "Stevens Norvell: \u0108u anka\u016d genoj responsas pri melanomo?. Monato, 1997, n-ro 7, p. 14."], ["Jen ebla tasko, sendube pens-instiga, por gepatro kaj gefilo: kundiskuti la verkon.", "Jorge Camacho. Monato"], ["tion li tuj diras dufoje (al \u0109iu gepatro en ties lingvo)", null]], "subdefinitions": []}], "root": "patr", "primary": false}, "maldelikatulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Krudulo..", "translations": {"fr": ["rustre"], "en": ["crude person", "vulgar person"], "pl": ["grubianin"], "he": ["\u05d0\u05d3\u05dd \u05d2\u05e1"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "delikat", "primary": false}, "krucumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Pendigi sur kruco, mortigi per kruco.", "translations": {"be": ["\u0443\u043a\u0440\u044b\u0436\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["crucifier"], "en": ["crucify"], "nl": ["kruisigen"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u043f\u044f\u0442\u044c"], "de": ["kreuzigen"], "sv": ["korsf\u00e4sta"], "hu": ["keresztre fesz\u00edt"], "es": ["crucificar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kruc", "primary": false}, "menuo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Listo proponata por elekto de eroj.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u043d\u044e"], "fr": ["menu"], "en": ["menu"], "nl": ["menu"], "pt": ["menu"], "ru": ["\u043c\u0435\u043d\u044e"], "de": ["Men\u00fc"], "sk": ["menu"], "es": ["men\u00fa"], "pl": ["menu"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Listo de man\u011da\u0135oj de bankedo, oficiala a\u016d solena man\u011do.", "translations": {"de": ["Men\u00fc"], "pt": ["card\u00e1pio", "menu (de restaurantes, banquete)"], "hu": ["men\u00fc", "\u00e9trend"]}, "examples": [["aran\u011di delikatan, rafinitan menuon", "PIV"]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Speisekarte", "Men\u00fc"], "pt": ["card\u00e1pio", "menu (de restaurante, banquete)"], "pl": ["jad\u0142ospis", "karta da\u0144"], "hu": ["\u00e9tlap"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En dialogo kun komputilo, listo da komandoj a\u016d opcioj aperanta sur la ekrano, el kiu listo la uzanto elektas la bezonaton klavante numeron a\u016d literon, a\u016d almovante la kursoron per sagoklavoj a\u016d muso.", "translations": {"de": ["Men\u00fc"], "pt": ["menu (inform.)"], "hu": ["men\u00fc"]}, "examples": []}]}], "root": "menu", "primary": true}, "bondeziri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Deziri 2.", "translations": {"be": ["\u0437\u044b\u0447\u044b\u0446\u044c (\u0434\u0430\u0431\u0440\u0430)"], "fr": ["souhaiter (qc \u00e0 qn)"], "de": ["gl\u00fcckw\u00fcnschen"], "pl": ["dobrze \u017cyczy\u0107"], "hu": ["j\u00f3t k\u00edv\u00e1n"]}, "examples": [["akceptu miajn sincerajn bondezirojn!", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dezir", "primary": false}, "raciono": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La\u016d la radiko \u00abracion\u00bb estus pravigita de la bezono distingi inter la komunlingva koncepto \u00abracionala\u00bb kaj la matematika \u00abraciona\u00bb. Tiun bezonon ni konsideras des malpli evidenta, ke la komunlingva senco pli bone esprimi\u011das per \u00abracia\u00bb. Aliaj insistas, por ke tiu radiko estu substantiva, kvankam \u011di aperas adjektive en , por ricevi regulan vicon da substantivaj terminoj: entjero, raciono, reelo. Ni tamen memorigu, ke racionalo ekzistas de longe, kaj same kiel komplekso (ankora\u016d malmulte uzata), estas perfekte pravigebla en matematiko, e\u0109 se derivita de adjektiva radiko."], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0446\u044b\u044f\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b \u043b\u0456\u043a"], "fr": ["nombre rationnel"], "en": ["rational number"], "nl": ["rationeel getal"], "pt": ["racional"], "ru": ["\u0440\u0430\u0446\u0438\u043e\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u0447\u0438\u0441\u043b\u043e"], "de": ["rationale Zahl"], "hu": ["racion\u00e1lis sz\u00e1m"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "racion", "primary": true}, "Grandpolujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Regiono en okcidenta Pollando kun \u0109efurbo Poznano.", "translations": {"en": ["Greater Poland", "Great Poland"], "nl": ["Groot Polen"], "pl": ["Wielkopolska"]}, "examples": [["De la pramalnova tempo \u0141ag\u00f3w havis strategian rolon, trovi\u011dante \u0109e la limkruci\u011do de la tn. Grandpolujo, Pomerio, Brandenburgio kaj Silezio.", "Pola Radio, Pollando invitas: \u0141ag\u00f3w, 2007-05-12"]], "subdefinitions": []}], "root": "pol", "primary": false}, "raciona": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0446\u0438\u043e\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 (\u043e \u0447\u0438\u0441\u043b\u0435)"], "nl": ["rationeel (getal)"], "hu": ["racion\u00e1lis (sz\u00e1m)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "racion", "primary": false}, "senkonscii\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Perdi la konscion; sveni.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0442\u0435\u0440\u044f\u0442\u044c \u0441\u043e\u0437\u043d\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["perdre conscience", "perdre connaissance", "s'\u00e9vanouir"], "nl": ["bewusteloos worden"], "be": ["\u0437\u044c\u043d\u0435\u043f\u0440\u044b\u0442\u043e\u043c\u043d\u0435\u0446\u044c", "\u0441\u0430\u043c\u043b\u0435\u0446\u044c"], "de": ["bewusstlos werden", "besinnungslos werden", "das Bewusstsein verlieren", "die Besinnung verlieren"], "hu": ["elvesz\u00edti az \u00f6ntudat\u00e1t", "\u00f6ntudatlann\u00e1 v\u00e1lik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konsci", "primary": false}, "flusejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En tajdaj regionoj, tiu marborda parto kiun regule kovras la fluso kaj malkovras la malfluso.", "translations": {"fr": ["estran"], "en": ["intertidal zone", "littoral zone", "foreshore"]}, "examples": [["En Bretonio estas plezuro vadi sur la flusejo por pluki litorinojn, patelojn, brunajn krabetojn kaj por malkovri la ri\u0109econ de la fluseja medio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "flus", "primary": false}, "plejofte": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En plimulto de okazoj.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0439\u0447\u0430\u0441\u044c\u0446\u0435\u0439"], "fr": ["le plus souvent"], "nl": ["meestal"], "ru": ["\u0447\u0430\u0449\u0435 \u0432\u0441\u0435\u0433\u043e"], "de": ["meistens", "meist"], "sv": ["oftast"], "hu": ["leggyakrabban"], "es": ["mayoritariamente"], "br": ["peurliesa\u00f1"], "pl": ["najcz\u0119\u015bciej"]}, "examples": [["la temoj de la kantoj estas plejofte anarkiismo, liberecanoj kaj simile", "Manuel Pancorbo Castro: Al la barikadoj! (JoMo kaj Liberecanoj), Monatojaro 1999a, numero 7a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "oft", "primary": false}, "gloravida": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tro deziranta gloron, famon, estimon a\u016d admiron de aliaj homoj.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0449\u0435\u0441\u043b\u0430\u0432\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["orgueilleux"], "en": ["thirsting for glory"]}, "examples": [["li estas perfortema homo e\u0109 gloravida kaj tromemfida", "Satiraj rakontoj, supersti\u0109o"]], "subdefinitions": []}], "root": "avid", "primary": false}, "siliko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre malmola nekristaligita speco de kvarco, uzata de la prahomoj por fari diversajn ilojn, precipe hakilojn, kaj produktanta fajrerojn, se oni frapas \u011din per fero.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044d\u043c\u043d\u044f\u0437\u0451\u043c"], "fr": ["silex"], "en": ["flint"], "nl": ["vuursteen"], "ru": ["\u043a\u0440\u0435\u043c\u043d\u0435\u0437\u0451\u043c"], "de": ["Kieselerde", "Siliziumoxid"], "hu": ["kovaf\u00f6ld"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Peceto de tiu substanco; \u015dtoneto.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044d\u043c\u0435\u043d\u044c"], "de": ["Kieselstein", "Feuerstein"], "ru": ["\u043a\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u044c"], "hu": ["kovak\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "silik", "primary": true}, "banko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctata institucio a\u016d privata firmo por financaj operacioj (pruntoj, kambioj, \u0109ekoj, vendo kaj a\u0109eto de valora\u0135oj).", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043d\u043a"], "fr": ["banque"], "en": ["bank"], "ru": ["\u0431\u0430\u043d\u043a"], "de": ["Bank"], "vo": ["leb\u00f6b"], "sk": ["banka"], "fa": ["\u0628\u0627\u0646\u06a9"], "es": ["banco"], "hu": ["bank"], "id": ["bank"], "pl": ["bank"]}, "examples": [["en \u0109inaj bankoj ku\u015das 6700 miliardoj da juanoj el personaj mondeponoj", "Huang Tingsheng: La \u0109ina bilomerkato, Monatojaro 2001a, numero 8a, p. 10a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Institucio, kiu konservadas grandan kvanton de uzpretaj bezonata\u0135oj.", "translations": {"pl": ["bank"]}, "examples": [["\u00abNutra\u0135bankoj\u00bb disdonis man\u011da\u0135ojn al homoj ne povantaj a\u0109eti sufi\u0109an man\u011da\u0135on", "Donald Rogers: Ekonomia miraklo a\u016d malsano?, Monatojaro 1997a, numero 2a, p. 14a"], ["oni liofilizas la polenon por konservi \u011din en \u00abPolena Banko\u00bb", "Robert Roze: Vivisekcio de polenero, Monatojaro 1997a, numero 11a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bank", "primary": true}, "senartifika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Honesta, ne uzanta malsimplajn a\u016d ka\u015dajn rimedojn.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0441\u0445\u0438\u0442\u0440\u043e\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["naturel", "franc"], "pl": ["prosty"], "hu": ["mesterk\u00e9letlen"]}, "examples": [["maljunulo, gaja, simpla kaj senartifika", "Fabeloj, volumo 2, Monteto de elfoj"], ["Marta a\u016dskultis la senartifikan rakontadon de la kudristino", "Marta"], ["la senartifika mieno de la knabino", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 17a, Adaha ser\u0109as Omaron"]], "subdefinitions": []}], "root": "artifik", "primary": false}, "paralela projekcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Oblikva projekcio al ebeno.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u043b\u043b\u0435\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u043f\u0440\u043e\u0435\u043a\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["projection parall\u00e8le"], "en": ["parallel projection"], "de": ["Parallelprojektion"], "pl": ["rzut r\u00f3wnoleg\u0142y"], "hu": ["p\u00e1rhuzamos vet\u00edt\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "projekci", "primary": false}, "\u0109ashundo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hundo dresita por \u0109asado.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u044f\u045e\u043d\u0456\u0447\u044b \u0441\u0430\u0431\u0430\u043a\u0430"], "fr": ["chien de chasse"], "en": ["hunting dog", "hunting hound"], "nl": ["jachthond"], "pt": ["c\u00e3o de ca\u00e7a"], "ru": ["\u043e\u0445\u043e\u0442\u043d\u0438\u0447\u044c\u044f \u0441\u043e\u0431\u0430\u043a\u0430"], "de": ["Jagdhund"], "tr": ["av k\u00f6pe\u011f\u0131"], "sv": ["jakthund"], "hu": ["vad\u00e1szkutya"], "pl": ["pies my\u015bliwski"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Hundo uzata en \u0109aso por trovo, persekuto, mortigo a\u016d alporto de bestoj.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0445\u043e\u0442\u043d\u0438\u0447\u044c\u044f \u0441\u043e\u0431\u0430\u043a\u0430"], "fr": ["chien de chasse"], "en": ["hound"], "pt": ["c\u00e3o de ca\u00e7a"], "de": ["Jagdhund"], "it": ["cane da caccia"], "fa": ["\u0633\u06af \u0634\u06a9\u0627\u0631\u06cc"], "br": ["ki-chase", "ki-hemolc'h"], "pl": ["pies go\u0144czy"]}, "examples": [["li balda\u016d renkontis ku\u015dantan \u0109ashundon, kiu spiregis kiel iu, kiu laci\u011dis de la kurado", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, la bremenaj muzikistoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109as", "primary": false}, "karbunklo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La unua senco estas PIV-a, tamen en multaj nacilingvaj vortaroj estas indikita dua senco (vidu antrakso). \u015cajne en latinidaj lingvoj oni uzas unuajn sencojn de antrakso kaj karbunklo, dum en slavaj kaj \u011dermanaj lingvoj oni uzas inversajn duajn sencojn. La angla \u015dajne uzas amba\u016d. Esperantaj terminoj evidente ankora\u016d ne stabili\u011dis \u0109i-rilate."], "primary definition": "Dan\u011dera infekta malsano ka\u016dzata de Bacillus anthracis kaj karakterizata per dan\u011dera pustulo; plej ofte per \u011di homon infektas brutoj.", "translations": {"be": ["\u0432\u0443\u0433\u043b\u0456\u043a", "\u0441\u0456\u0431\u0456\u0440\u0441\u043a\u0430\u044f \u044f\u0437\u0432\u0430"], "fr": ["charbon (maladie humaine)"], "nl": ["miltvuur"], "ru": ["\u0441\u0438\u0431\u0438\u0440\u0441\u043a\u0430\u044f \u044f\u0437\u0432\u0430", "\u0430\u043d\u0442\u0440\u0430\u043a\u0441"], "de": ["Milzbrand"], "hu": ["l\u00e9pfene", "anthrax"]}, "examples": [["la karbunklo estas plej ofte transigata per piko de mu\u015do", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0431\u0443\u043d\u043a\u0443\u043b (\u0431\u043e\u043b\u0435\u0437\u043d\u044c)"], "hu": ["dar\u00e1zsf\u00e9szek (furunkulusok)", "karbunkulus"], "de": ["Karbunkel"], "nl": ["karbunkel"], "en": ["boil", "carbuncle", "feruncle"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Komunikebla malsano de plantoj, \u0109efe \u0109e cerealoj, dum kiu iuj organoj estas anstata\u016dataj de nigra a\u016d bruna pulvoro.", "translations": {"fr": ["charbon (maladie des plantes)"], "de": ["Getreidebrand"], "nl": ["brand (graanziekte)"], "hu": ["gabona\u00fcsz\u00f6g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "karbunkl", "primary": true}, "karbunkla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta al karbunklo.", "translations": {"fr": ["charbonneux (m\u00e9d.)"], "de": ["brandig"]}, "examples": [["karbunkla bacilo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "karbunkl", "primary": false}, "\u0125oro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grupo da homoj, unusone a\u016d plurvo\u0109e kantantaj.", "translations": {"ru": ["\u0445\u043e\u0440"], "fr": ["ch\u0153ur (troupe)"], "en": ["choir", "chorus"], "nl": ["koor"], "pt": ["coro (m\u00fasica)"], "ca": ["cor (m\u00fas)"], "de": ["Chor"], "sv": ["k\u00f6r (mus.)"], "hu": ["k\u00f3rus"], "es": ["coro"], "it": ["coro"], "fi": ["kuoro"], "pl": ["ch\u00f3r"], "he": ["\u05de\u05e7\u05d4\u05dc\u05d4"]}, "examples": [["vira, virina, gea, knaba \u0125oro", null], ["la \u0125oro de Bol\u015doj-teatro", null], ["membroj de mia \u0125oro", "David Curtis: Koratako, Monatojaro 2002a, n-ro 1a, p.28-34a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "= \u0124ora\u0135o.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En la antikvaj teatra\u0135oj, kolektiva rolulo kiu prezentas la publikan opinion a\u016d emocion.", "translations": {}, "examples": [["\u0125oroj de nimfoj", null], ["vi prenis sur vin la rolon de la antikva \u0125oro", "Zamenhof citita la\u016d PIV2, p. 455"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125or", "primary": true}, "kaprimulgo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio kaprimulgedoj (Caprimulgus), birdo kun lar\u011da beko, grandaj okuloj kaj arb\u015delkolora plumaro.", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u043b\u044f\u043a"], "fr": ["engoulevent", "crapaud volant (engoulevent)"], "en": ["nightjar"], "nl": ["geitenmelker (zwaluw)", "nachtzwaluw"], "pt": ["noitib\u00f3"], "ru": ["\u043a\u043e\u0437\u043e\u0434\u043e\u0439"], "de": ["Ziegenmelker", "Nachtschwalbe"], "hu": ["kecskefej\u0151"], "br": ["adren"], "cs": ["lelek"], "pl": ["lelek kozod\u00f3j"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "noktohirundo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kaprimulg", "primary": true}, "urini": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Eligi urinon.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0447\u044b\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["faire pipi", "uriner"], "bg": ["\u0443\u0440\u0438\u043d\u0438\u0440\u0430\u043c"], "el": ["\u03bf\u03c5\u03c1\u03ce"], "de": ["urinieren", "Wasser lassen", "pinkeln"], "it": ["fare pip\u00ec", "urinare", "orinare"], "hu": ["vizel"], "en": ["urinate"], "br": ["troazha\u00f1 [homoj]", "staota\u00f1 [bestoj]"], "fi": ["virtsata"], "es": ["orinar"], "ru": ["\u043c\u043e\u0447\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "nl": ["urineren", "plassen"], "pt": ["urinar", "mijar"], "sv": ["urinera", "kasta vatten", "kissa"], "pl": ["oddawa\u0107 mocz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "urin", "primary": true}, "okupado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago okupi.", "translations": {"fr": ["occupation"], "de": ["Besch\u00e4ftigen", "Besetzen"], "nl": ["bezetting"], "pt": ["ocupa\u00e7\u00e3o"], "hu": ["elfoglal\u00e1s", "foglalkoztat\u00e1s"]}, "examples": [["la efektiva posedo rezultas de da\u016dra okupado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "okup", "primary": false}, "urino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Flava likva ekskremento, tirita el la sango per la renoj kaj eligata de la veziko tra la uretro.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0447\u0430"], "fr": ["urine"], "bg": ["\u0443\u0440\u0438\u043d\u0430"], "nl": ["urine"], "pt": ["urina"], "el": ["\u03bf\u03cd\u03c1\u03bf"], "de": ["Urin", "Harn"], "it": ["pip\u00ec", "urina", "orina"], "hu": ["vizelet"], "en": ["urine"], "br": ["troazh [homoj]", "staot [bestoj]"], "fi": ["virtsa"], "ru": ["\u043c\u043e\u0447\u0430"], "sv": ["urin", "kiss"], "pl": ["mocz"]}, "examples": [["la urino kaj feka\u0135oj de intense breditaj bestoj poluas riverojn", "Krys Ungar: Vivu vigle kaj vegetare!, Monatojaro 1995a, numero 7a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "urin", "primary": false}, "parafo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mallongigita subskribo, kian oni uzas ekzemple por rapide validigi \u0109iujn pa\u011dojn de dokumento.", "translations": {"be": ["\u0440\u043e\u0441\u0447\u044b\u0440\u043a"], "fr": ["parafe", "paraphe"], "nl": ["paraaf"], "pt": ["rubrica (assinatura abreviada)"], "ru": ["\u0440\u043e\u0441\u0447\u0435\u0440\u043a"], "de": ["Paraphe"], "hu": ["k\u00e9zjegy"], "es": ["r\u00fabrica"]}, "examples": [["mi skribas la tekston kaj via patro desegnas sube sian parafon", "A. Kivi, trad. H. Hall La Botistoj 1919"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Distingiga streko aldonita al subskribo.", "translations": {"en": ["paraph"], "pt": ["cetras"], "hu": ["cikornya (n\u00e9val\u00e1\u00edr\u00e1son)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "paraf", "primary": true}, "lasero": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La vorto origine estas mallongigo de anglaj vortoj \u00abLight Amplification by Stimulated Emission of Radiation\u00bb a\u016d de esperantaj vortoj \u00abLuma Amplifo per Stimulata Eligo de Radioj\u00bb."], "primary definition": "Aparato por produkti paralelan samfazan unukoloran faskon de lumradioj (de infraru\u011daj \u011dis ultraviolaj), uzanta kvantumme\u0125anikan efikon de stimulata radiado.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0430\u0437\u0435\u0440"], "fr": ["laser"], "bg": ["\u043b\u0430\u0437\u0435\u0440"], "nl": ["laser"], "pt": ["laser (\u00f3ptica, inform\u00e1tica)"], "ca": ["l\u00e0ser"], "de": ["Laser"], "it": ["laser"], "en": ["laser"], "es": ["l\u00e1ser"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "laser", "primary": true}, "korpulenta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Korpampleksa, vastkorpa, dikventra.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0436\u043d\u044b", "\u0442\u043b\u0443\u0441\u0442\u044b", "\u0433\u043b\u0430\u0434\u043a\u0456", "\u043f\u043e\u045e\u043d\u044b"], "en": ["corpulent", "fat", "fleshy", "obese", "stout"], "nl": ["corpulent", "zwaarlijvig", "dik", "gezet", "vlezig"], "pt": ["corpulento"], "ru": ["\u0434\u043e\u0440\u043e\u0434\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u043e\u043b\u043d\u044b\u0439", "\u0442\u0443\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["korpulent", "beleibt", "wohlbeleibt"], "hu": ["testes", "korpulens"], "es": ["corpulento"]}, "examples": [["interne sidis la korpulenta figuro de virino de matura a\u011do", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "korpulent", "primary": true}, "mestizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Miksrasulo, ido de blankrasa kaj indianrasa gepatroj.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0442\u044b\u0441"], "fr": ["m\u00e9tis (blanc et indien)"], "en": ["mestizo"], "nl": ["mesties"], "pt": ["mesti\u00e7o"], "ru": ["\u043c\u0435\u0442\u0438\u0441"], "ca": ["mest\u00eds"], "de": ["Mestize"], "hu": ["mesztic"], "es": ["mestizo"]}, "examples": [["homoj el tiuj landoj, e\u0109 se ili havas e\u016dropajn nomojn, estas aux indianoj aux partindianoj ( \u00abmestizo\u00bb)", "D. J. Harlow, Re: Pripensinda statististiko, soc.culture.esperanto, 2001-05-27"]], "subdefinitions": []}], "root": "mestiz", "primary": true}, "kromosomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda, longforma, kurba a\u016d ronda organo en la nukleo, konsistanta interalie el serio da genoj, kaj aperanta en konstanta nombro por la koncerna specio.", "translations": {"be": ["\u0445\u0440\u0430\u043c\u0430\u0441\u043e\u043c\u0430"], "fr": ["chromosome"], "en": ["chromosome"], "nl": ["chromosoom"], "pt": ["cromossomo"], "ru": ["\u0445\u0440\u043e\u043c\u043e\u0441\u043e\u043c\u0430"], "ca": ["cromosoma"], "de": ["Chromosom"], "it": ["cromosoma"], "hu": ["kromosz\u00f3ma"], "fa": ["\u06a9\u0631\u0648\u0645\u0648\u0632\u0648\u0645", "\u0631\u0646\u06af\u06cc\u0646\u200c\u062a\u0646"], "es": ["cromosoma"]}, "examples": [["la homo heredas siajn kromosomojn de la gepatroj", "Stevens Norvell, \u0108u anka\u016d genoj responsas pri melanomo?, Monato, jaro 1997a, numero 7a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kromosom", "primary": true}, "hela": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La esenca trajto de hela estas la lumeco, tiu de klara estas la distingebleco; tial oni ne uzas hela pri penso a\u016d spirito."], "primary definition": "Donanta a\u016d ricevanta vivan lumon, tre luma, lumplena: \u0441\u0432\u0435\u0442\u043b\u044b\u0439, \u044f\u0441\u043d\u044b\u0439, \u044f\u0440\u043a\u0438\u0439", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u0432\u0435\u0442\u043b\u044b", "\u044f\u0440\u043a\u0456", "\u044f\u0441\u043d\u044b"], "fr": ["clair (lumineux)", "\u00e9clair\u00e9 (lumineux)", "lumineux"], "en": ["bright"], "nl": ["helder"], "pt": ["claro (adj.)"], "de": ["hell"], "it": ["luminoso"], "vo": ["klilik"], "cs": ["sv\u011btl\u00fd"], "es": ["claro", "brillante"]}, "examples": [["hela fajro, \u0109ielo, vetero, tago", "B"], ["hela \u0109ambro", null], ["la varma kaj hela radio de l' suno", null], ["sur la hela fono lumigata de la lampo aperis...", "B"], ["la steloj hele lumis", "La Faraono, volumo 2, \u0109ap. 1a"], ["malhela arbaro, muro, karcero, nokto, vetero", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Lume kolorigita, pli proksima al blanko ol al nigro.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u0435\u0442\u043b\u044b\u0439 (\u043e \u0446\u0432\u0435\u0442\u0435)"], "nl": ["licht (helder)"], "it": ["chiaro"]}, "examples": [["hela, malhela ru\u011do", null], ["la hele blua \u0109ielo", null], ["malhele oraj haroj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) La\u016dte, brile sonora.", "translations": {"ru": ["\u044f\u0441\u043d\u044b\u0439"], "nl": ["helder"], "it": ["cristallina (fig.)", "argentina (fig.)"]}, "examples": [["la la\u016dta, hela vo\u0109o de la koko", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "hel", "primary": true}, "averti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Anta\u016dsciigi kaj atentigi iun pri io.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043f\u044f\u0440\u044d\u0434\u0436\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0432\u0435\u0434\u0430\u043c\u043b\u044f\u0446\u044c \u0440\u0430\u043d\u0435\u0439"], "fr": ["avertir"], "bg": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u0443\u043f\u0440\u0435\u0436\u0434\u0430\u0432\u0430\u043c"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u0443\u043f\u0440\u0435\u0436\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u0443\u043f\u0440\u0435\u0434\u0438\u0442\u044c"], "de": ["warnen"], "sv": ["varsko"], "sk": ["varova\u0165"], "en": ["warn"], "br": ["berza\u00f1 (lakaat war ziwall)"], "es": ["advertir"]}, "examples": [["mi avertas vin, ke tion \u0109i vi en mia parolo ne trovos", "Z"], ["la punkto avertas la leganton malla\u016dtigi la vo\u0109on", null], ["meti averton en la klubejo", null], ["ni avertas ilin ne esperi subvencion", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Anta\u016dsciigi kaj atentigi iun pri minacanta dan\u011dero a\u016d malbono, por ke oni \u011din evitu.", "translations": {"sv": ["varna"]}, "examples": [["averti iun pri dan\u011dero, eraro, risko", "B"], ["la instruisto avertis la knabon, ke li estos punata, se li ne laboros pli diligente", null], ["averti iun kontra\u016d lia malnobla konduto", "Z"], ["averti iun de grava eraro", null], ["li decidis \u0109eesti la kunvenon malgra\u016d avertoj de siaj amikoj", null], ["mi deklaras por averto de \u0109iuj malkompreni\u011doj, ke...", "Z"], ["ni forgesas averton, ni memoras la sperton", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: En tiu senco estas nepre necese a\u016d meti ne anta\u016d la infinitivo, por ke oni ne donu averti la 1an sencon, a\u016d uzi negativan dependan propozicion ke... ne... avertu."], "primary definition": "(transitiva) Malkonsili iun de io; konsili iun, ke li ne faru; deadmoni iun de ioZ; dekonduki iun de io.", "translations": {"sv": ["varna"]}, "examples": [["li avertis min, ke mi ne faru la projektitan voja\u011don", null], ["avertu Saran, ke \u015di ne kantu", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 17"], ["tie \u0109i la komoj avertas la leganton ne rigardi la interkomajn vortojn kiel la objekton de la verbo", null], ["la eldonado de literatura revuo estas dezirinda, sed mi avertas ne ekeldoni \u011din facilanime", null], ["min avertis la zorgo, ke min trompo de rabisto ne fordonu al la sklaveco", "Z"], ["ne malnobla estas la zorgo, kiu penas min averti, ke mi ne trompu mian re\u011don", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "avert", "primary": true}, "geologiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri geologio.", "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u043e\u043b\u044f\u0433"], "fr": ["g\u00e9ologue"], "en": ["geologist"], "nl": ["geoloog"], "pt": ["ge\u00f3logo"], "ru": ["\u0433\u0435\u043e\u043b\u043e\u0433"], "de": ["Geologe"], "hu": ["geol\u00f3gus"], "fa": ["\u0632\u0645\u06cc\u0646\u200c\u0634\u0646\u0627\u0633"], "es": ["ge\u00f3logo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "geologi", "primary": false}, "disketo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Relative malgranda demetebla magneta disko uzata por datumtransportado a\u016d konservado de malofte uzataj datumaroj.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0441\u043a\u0435\u0442\u0430"], "fr": ["disquette"], "en": ["floppy disk", "diskette"], "nl": ["diskette"], "ru": ["\u0434\u0438\u0441\u043a\u0435\u0442\u0430", "\u0433\u0438\u0431\u043a\u0438\u0439 \u0434\u0438\u0441\u043a"], "de": ["Floppy", "Diskette"], "hu": ["hajl\u00e9konylemez", "floppy"], "sk": ["disketa"], "pl": ["dyskietka"], "es": ["disco flexible"]}, "examples": [["tiel nomatajn \u00ab3\u00bd-colajn disketojn\u00bb la normo fakte difinas kiel 9-centimetrajn disketojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "disk", "primary": false}, "ludkarto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kartona karto prezentanta sur unu flanko kolorajn gravura\u0135ojn de emblemoj kaj poentoj, uzata por ludi diversajn ludojn (kartludojn).", "translations": {"ru": ["\u0438\u0433\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u043a\u0430\u0440\u0442\u0430"], "fr": ["carte \u00e0 jouer"], "en": ["playing card"], "nl": ["speelkaart", "kaart (speelkaart)"], "de": ["Spielkarte"], "hu": ["j\u00e1t\u00e9kk\u00e1rtya"], "br": ["kartenn-c'hoari"], "pl": ["karta do gry"]}, "examples": [["niaj esperoj disfalis kiel dometo el ludkartoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kart", "primary": false}, "registrado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago registri.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0433\u0456\u0441\u0442\u0440\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["enregistrement"], "de": ["Aufzeichnung", "Registrierung"], "en": ["registration"], "ru": ["\u0440\u0435\u0433\u0438\u0441\u0442\u0440\u0430\u0446\u0438\u044f"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "registr", "primary": false}, "intuo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: PV, PIV1 kaj PIV2 donas \u0109e \u00abintuo\u00bb difinon iom alie vortigitajn, ol \u0109e \u00abintuicio\u00bb, sed la senco de tia distingo ne estas klara. Krome, \u0109iuj tri vortaroj markas \u011din kiel terminon filozofian. En la malmultaj realaj uzoj de la vorto intuo, kiujn ni trovis, \u011di aperas kiel mallonga sinonimo de (la komunuza) \u00abintuicio\u00bb; la tradukaj vortaroj simple egaligas la du vortojn (anka\u016d la Varingjena vortaro franca-esperanta)."], "primary definition": "intuicio", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0442\u0443\u0456\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["intuition (philo.)"], "bg": ["\u0438\u043d\u0442\u0443\u0438\u0446\u0438\u044f"], "nl": ["intu\u00eftie"], "pt": ["intui\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0438\u043d\u0442\u0443\u0438\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Intuition", "instinktives Erfassen"], "it": ["intuizione"], "hu": ["intu\u00edci\u00f3", "\u00f6szt\u00f6n\u00f6s meg\u00e9rz\u00e9s"], "en": ["intuition"], "es": ["intuici\u00f3n"], "pl": ["intuicja"]}, "examples": [["vizitante Sovetion en 1923, li intue sentas, ke la revolucio fiaskos. Nur dek jarojn poste lian intuon pravigas faktoj ka\u015ditaj sed nekontesteblaj", "Georges Lagrange: Privat kaj Lanti. La Ondo de Esperanto, 1992. N-roj 2,3"]], "subdefinitions": []}], "root": "intu", "primary": true}, "tercio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u0440\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["tierce (intervalle musical)"], "nl": ["terts"], "ru": ["\u0442\u0435\u0440\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Terz"], "pl": ["tercja (muzyka)"], "hu": ["terc"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "terci", "primary": true}, "ofera\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, kion oni oferas.", "translations": {"be": ["\u0430\u0445\u0432\u044f\u0440\u0430"], "fr": ["offrande"], "en": ["sacrifice", "offering"], "nl": ["offer", "offerande"], "pt": ["oferta", "oferenda"], "ru": ["\u0436\u0435\u0440\u0442\u0432\u0430"], "de": ["Opfer"], "sv": ["offer"], "hu": ["\u00e1ldozat"], "he": ["\u05e7\u05d5\u05e8\u05d1\u05df (\u05d6\u05d1\u05d7)", "\u05d6\u05d1\u05d7", "\u05de\u05e0\u05d7\u05d4 (\u05d6\u05d1\u05d7)"]}, "examples": [["entombigitaj funebraj ofera\u0135oj", "Bernard Golden: \u0108ina ceramika historio (Zhao Hongsheng, \u0108ina ceramiko), Monato, jaro 1995a, numero 8a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ofer", "primary": false}, "fervojoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Entrepreno, \u015dtata a\u016d privata, ekspluatanta tian sistemon.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0435\u043b\u0435\u0437\u043d\u044b\u0435 \u0434\u043e\u0440\u043e\u0433\u0438"], "fr": ["chemins de fer (compagnie)", "compagnie de chemins de fer"], "de": ["Eisenbahngesellschaft"], "it": ["ferrovie (compagnia)", "compagnia ferroviaria (fig)"], "pl": ["kolej"], "hu": ["vas\u00fatt\u00e1rsas\u00e1g"]}, "examples": [["la \u0109efa linio de la Danaj fervojoj ligas Kopenhagon kun Korsor", "Fabeloj, volumo 4Peco da perlovico"]], "subdefinitions": []}], "root": "voj", "primary": false}, "klozetpapero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["papier toilette"], "nl": ["toiletpapier"], "pl": ["papier toaletowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "paper", "primary": false}, "detrua": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Detruanta.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u0431\u0443\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["destructeur"], "nl": ["vernietigend"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0440\u0443\u0448\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["zerst\u00f6rerisch"], "sv": ["f\u00f6rst\u00f6rande"], "hu": ["rombol\u00f3", "destrukt\u00edv"], "es": ["destructor"], "pl": ["niszcz\u0105cy", "burz\u0105cy", "destrukcyjny", "destruktywny", "wyniszczaj\u0105cy"]}, "examples": [["post la subita interveno de la Eternulo, post Liaj detruaj argumentoj, Elihu pentas pri sia senama ju\u011demo", "Pro I\u015dtar,\u0109ap. 4"]], "subdefinitions": []}], "root": "detru", "primary": false}, "provekzemplero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekzemplero de komerca varo, speciale destinita por tio, ke oni povu provi la varon kaj pritaksi \u011dian kvaliton.", "translations": {"fa": ["\u0646\u0645\u0648\u0646\u0647", "\u0627\u0650\u0634\u0627\u0646\u062a\u06cc\u0648\u0646"], "fr": ["sp\u00e9cimen", "\u00e9chantillon"], "nl": ["proefexemplaar", "specimen", "voorbeeld"], "pl": ["tester", "pr\u00f3bka"]}, "examples": [["kiam la presejo sendis al la direktoro provekzempleron , li estis terurita", "LOdE 2001:2"], ["en dek tagoj li fabrikis provekzempleron de ma\u015dino, per kiu unu homo faras la laboron de 50", "La Gazeto N-ro 50"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekzempler", "primary": false}, "glaciejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konstanta amaso da glacio en montaroj.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0435\u0434\u043d\u0438\u043a (\u0432 \u0433\u043e\u0440\u0430\u0445)", "\u0433\u043b\u0435\u0442\u0447\u0435\u0440"], "fr": ["glacier (g\u00e9og.)"], "en": ["glacier"], "nl": ["gletsjer"], "pt": ["geleira"], "de": ["Gletscher"], "hu": ["j\u00e9gtakar\u00f3", "j\u00e9gmez\u0151", "gleccser"], "bg": ["\u0433\u043b\u0435\u0442\u0447\u0435\u0440", "\u043b\u0435\u0434\u043d\u0438\u043a"], "es": ["glaciar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "glaci", "primary": false}, "plantoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unu el la regnoj (Plantae) de la viva\u0135oj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u044f", "\u0446\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u043e \u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0439"], "hu": ["n\u00f6v\u00e9nyek orsz\u00e1ga"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "plant", "primary": false}, "magneta disko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Datumportilo en formo de disko tegita per magnetebla tavolo por registrado kaj legado de datumoj.", "translations": {"sk": ["magnetick\u00fd disk"], "be": ["\u043c\u0430\u0433\u043d\u0456\u0442\u043d\u044b \u0434\u044b\u0441\u043a"], "fr": ["disque magn\u00e9tique"], "en": ["magnetic disk"], "ru": ["\u043c\u0430\u0433\u043d\u0438\u0442\u043d\u044b\u0439 \u0434\u0438\u0441\u043a"], "pl": ["dysk magnetyczny"], "hu": ["m\u00e1gneslemez"]}, "examples": [["skribi, registri datumojn sur magnetan diskon", null], ["legi, vi\u015di datumojn de magneta disko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "disk", "primary": false}, "plurnombro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "multenombro", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nombr", "primary": false}, "plibeligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Aran\u011di tiel, ke io aspektu pli bele.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043a\u0440\u0430\u0448\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u043a\u0440\u0430\u0441\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0443\u043a\u0440\u0430\u0448\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0443\u043a\u0440\u0430\u0441\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["embellir", "orner"], "br": ["bravaat", "kaeraat (v.k.)"], "pl": ["upi\u0119ksza\u0107", "okrasza\u0107"]}, "examples": [["niaj komercistoj kolektas la trezorojn el \u0109iu parto de la mondo por plibeligi la urbon", "Satiraj rakontoj, Pythagoras, 5"]], "subdefinitions": []}], "root": "bel", "primary": false}, "kovejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, kie birdo kovas ovojn.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043d\u0435\u0437\u0434\u043e"], "fr": ["couvoir (lieu pour la couvaison)", "nid"], "en": ["nest", "nest box (se farita de homo)", "nesting place"], "de": ["Brutplatz", "Brutst\u00e4tte"], "sv": ["rede"], "hu": ["k\u00f6lt\u0151hely", "f\u00e9szek (\u00e1tv. is)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Naskejo, centro, plej aktiva punkto.", "translations": {"fr": ["nid (centre)", "c\u0153ur", "foyer"], "de": ["Brutst\u00e4tte"], "en": ["birth place", "hotbed"]}, "examples": [["kovejo de konspiro, de epidemio", "La Nova Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "kov", "primary": false}, "digneco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de io a\u016d iu digna.", "translations": {"be": ["\u0433\u043e\u0434\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "en": ["dignity"], "ru": ["\u0434\u043e\u0441\u0442\u043e\u0438\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["W\u00fcrde"], "sv": ["dignitet", "v\u00e4rdighet"], "pl": ["godno\u015b\u0107", "dostojno\u015b\u0107", "dostoje\u0144stwo"]}, "examples": [["\u0109u ni ne vivas en libera lando, kie, la\u016dtradicie, la digneco de homa persono estas respektata?", "Lasu min paroli plu!, La tri plendoj de s-ro Kursano"]], "subdefinitions": []}], "root": "dign", "primary": false}, "vidpunkto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Punkto de observado.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u0447\u043a\u0430 \u0437\u0440\u0435\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["point de vue"], "en": ["point of view", "viewpoint"], "nl": ["gezichtspunt", "standpunt"], "be": ["\u0433\u043b\u0435\u0434\u0437\u0456\u0448\u0447\u0430", "\u043f\u0443\u043d\u043a\u0442 \u043f\u043e\u0433\u043b\u044f\u0434\u0443"], "de": ["Gesichtspunkt", "Standpunkt"], "hu": ["n\u00e9z\u0151pont"]}, "examples": [["de tiu vidpunkto li vidis la tutan valon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Mensa pozicio el kiu oni rigardas aferon.", "translations": {"hu": ["szempont", "szemsz\u00f6g"]}, "examples": [["la\u016d/el tiu vidpunkto vi estas prava", null], ["fiksita vidpunkto, pozitiva konscio, blindigus kaj surdigus la poeton al la veraj tendencoj de la epoko", "W. Auld, Pasio-Pasivo, NLR, 1:1."]], "subdefinitions": []}], "root": "punkt", "primary": false}, "arkkosinuso": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Vidu rimarkon sub arko."], "primary definition": "Inversa bildigo de la malvastiga\u0135o de funkcio kosinuso al la intervalo [0,\u03c0]; simb. arccos a\u016d arkkos.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u043a\u043a\u043e\u0441\u0456\u043d\u0443\u0441"], "fr": ["arc cosinus"], "en": ["arc cosine"], "pt": ["arco-cosseno"], "ru": ["\u0430\u0440\u043a\u043a\u043e\u0441\u0438\u043d\u0443\u0441"], "de": ["Arkuskosinus"], "hu": ["arkusz koszinusz"], "pl": ["arcus cosinus"]}, "examples": [["arkkosinuso de 0 egalas al \u03c0/2", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kosinus", "primary": false}, "trusto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grupi\u011do da potencaj komercistoj a\u016d fabrikantoj kuni\u011dintaj por akapari iujn varojn a\u016d monopoligi iujn produktojn kaj tiele povi la\u016dpla\u0109e altigi la prezojn.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u044d\u0441\u0442"], "bg": ["\u0442\u0440\u044a\u0441\u0442"], "nl": ["trust"], "pt": ["truste"], "ru": ["\u0442\u0440\u0435\u0441\u0442"], "de": ["Konzern", "Trust (Wirtschaft)"], "hu": ["tr\u00f6szt"], "en": ["business trust (with intent to monopolize, as in \"antitrust laws\")"], "pl": ["trust"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "trust", "primary": true}, "percepto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ne konfuzu kun koncepto."], "primary definition": "Kono, kiun ni akiras pri la ekstera mondo pere de niaj kvin sentumorganoj a\u016d pri ni mem pere de la konscio.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0441\u043f\u0440\u0438\u044f\u0442\u0438\u0435"], "fr": ["perception"], "en": ["perception"], "nl": ["waarneming", "gewaarwording"], "pt": ["percep\u00e7\u00e3o"], "be": ["\u0443\u0441\u043f\u0440\u044b\u043c\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043f\u044d\u0440\u0446\u044d\u043f\u0446\u044b\u044f"], "de": ["Wahrnehmung"], "hu": ["\u00e9rzet"], "es": ["percepci\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "percept", "primary": true}, "percepti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Havi percepton pri io.", "translations": {"be": ["\u0443\u0441\u043f\u0440\u044b\u043c\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["percevoir"], "en": ["perceive"], "nl": ["waarnemen", "gewaar worden"], "ru": ["\u0432\u043e\u0441\u043f\u0440\u0438\u043d\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c"], "de": ["wahrnehmen"], "hu": ["\u00e9rz\u00e9kel"], "es": ["percibir"]}, "examples": [["apena\u016d perceptebla klini\u011do", null]], "subdefinitions": []}], "root": "percept", "primary": false}, "anta\u016dsalono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108ambro, anta\u016danta salonon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0434\u043d\u044f\u044f", "\u043f\u0440\u0438\u0445\u043e\u0436\u0430\u044f"], "fr": ["antichambre"], "it": ["anticamera"], "pt": ["antec\u00e2mara", "ante-sala"]}, "examples": [["la unua \u0109ambro estis preska\u016d senmebla anta\u016dsalono", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "salon", "primary": false}, "gravedeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de iu graveda;", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["grossesse (gravidit\u00e9)", "gestation", "gravidit\u00e9"], "hu": ["terhess\u00e9g"], "nl": ["zwangerschap"], "fa": ["\u0628\u0627\u0631\u062f\u0627\u0631\u06cc", "\u062d\u0627\u0645\u0644\u06af\u06cc"]}, "examples": [["Pro droguzado de la patrino dum la gravedeco, kaj pro malfacila aku\u015do, la infano estas cerbe kaj korpe tre kripla, kaj oni a\u016dguras al \u011di mallongan sensencan vivon", "recenzo de Sten Johansson pri la libro \"Krias la silento\","]], "subdefinitions": []}], "root": "graved", "primary": false}, "junulo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Mi opinias, ke estas diferenco inter \u00abjunulo\u00bb kaj \u00abjuna viro\u00bb. La\u016d mi, \u00abjunulo\u00bb estas iu ankora\u016d ne tute matura sociekonomie a\u016d jure, krom ke li ne estas plenkreskulo biologie; tial virseksulo a\u011danta malpli ol 19 jarojn estas junulo; inter 20 kaj 22 jaroj oni povas nomi lin, depende je kunteksto kaj cirkonstancoj, \u00abjunulo\u00bb a\u016d \u00abjuna viro\u00bb; post 23 jaroj \u011dis proksimume 27 jaroj, \u00abjuna viro\u00bb. Evidente, la jarlimoj estas proksimumaj kaj varias la\u016d la klimatoj, civilizoj kaj personaj aparta\u0135oj."], "primary definition": "Juna virhomo, precipe tia, kiu jam estas seksmatura sed ankora\u016d ne plenkreska.", "translations": {"ru": ["\u044e\u043d\u043e\u0448\u0430"], "fr": ["jeune (subst., jeune homme)", "jeune homme"], "nl": ["jongeman", "jongeheer", "jongeling", "jongere", "adolescent"], "de": ["Jugendliche(r)"], "it": ["giovane (sost.)"], "sv": ["yngling"], "br": ["yaouankiz (den yaouank)", "den yaouank"], "pl": ["m\u0142odzieniec"]}, "examples": [["kaj el la knabo fari\u011dis junulo, kaj li devis forveturi en la malproksiman mondon", "Fabeloj, volumo 4, Sambuka virineto"], ["kaj ili ekstermis per glavo \u0109ion, kio estis en la urbo, la virojn kaj virinojn, junulojn kaj maljunulojn", "La Malnova Testamento, Josuo 6:21"], ["junuloj estu dece silentaj apud plia\u011duloj, kaj sidigu ilin kaj stari\u011du por ili, kaj prizorgu siajn gepatrojn", "Platono, tr. D. Broadribb: La Respubliko. Parto 4a;"], ["EURO-26 estas havinda karto, kiun povas ricevi gejunuloj en la a\u011do 14\u201326 jaroj sendepende de sia statuso", "Marija BELOSEVI\u0106: Turismi kun la karto EURO-26 en la po\u015do, Monato"], ["plejlaste, la 18an de junio 2003, la \u00abStones\u00bb furoris denove en Vieno, frenezigante 54000 junulojn kaj plenkreskulojn", "Walter KLAG: Kiu rulas \u015dtonon..., Monato"], ["la junulo ali\u011dis al nia militistaro", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 39"], ["junulaj jaroj", "Z"], ["la re\u011do aran\u011dis festenon kaj invitis \u0109iujn belajn junulinojn de la tuta lando", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Cindrulino"]], "subdefinitions": []}], "root": "jun", "primary": false}, "da\u016disto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pastro, mona\u0125o, ermito a\u016d alia sindedi\u0109a praktikanto de da\u016dismo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0430\u043e\u0441"], "fr": ["tao\u00efste"], "nl": ["taoist"], "de": ["Daoist", "Taoist"], "pl": ["taoista"], "hu": ["taoista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "da\u016d", "primary": false}, "a\u016dtismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konduto de iuj junaj infanoj fermi\u011dantaj en si, ne komunikantaj kun \u0109irka\u016daj homoj.", "translations": {"fr": ["autisme"], "en": ["autism"], "hr": ["autizam"], "de": ["Autismus"], "it": ["autismo"], "da": ["autisme"], "eu": ["autismo"], "ia": ["autismo"], "fi": ["autismi"], "hu": ["autizmus"], "es": ["autismo"], "nl": ["autisme"], "pt": ["autismo"], "la": ["autismus"], "no": ["autisme"], "tr": ["otizm"], "sv": ["autism"]}, "examples": [["pri spertoj kiel vivi kun a\u016dtismo-handikapita infano parolis R. kaj J. P. VandenDaele", "G. Opulskien\u00e9, 23-a IF en Saarbr\u00fccken, 1998"], ["eblas ke mi havas sindromo de Asperger, speco de a\u016dtismo", "Juerd, [hejmpa\u011do], [vidita en 2007-06]"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dtism", "primary": true}, "sepsa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ka\u016dzanta putri\u011don.", "translations": {"be": ["\u0441\u044d\u043f\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "de": ["septisch"], "nl": ["bederf veroorzakend"], "ru": ["\u0441\u0435\u043f\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "hu": ["szeptikus", "fert\u0151z\u00e9ses"]}, "examples": [["sepsaj mikroboj", null], ["kontra\u016dsepsa metodo de operacioj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "seps", "primary": true}, "klubejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, \u0109ambro, eventuale trinkejo, en kiu klubanoj kutime kunvenas.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u044e\u0431 (\u043c\u0435\u0441\u0446\u0430)"], "fr": ["club (local)"], "nl": ["clublokaal"], "ru": ["\u043a\u043b\u0443\u0431 (\u043c\u0435\u0441\u0442\u043e)"], "de": ["Klubheim", "Vereinslokal"], "es": ["club (local)"], "hu": ["klubhelyis\u00e9g"]}, "examples": [["elirante el la klubejo, li senti\u011dis kontenta", "Renervo Da\u015do: Ne-atenditaj sekvoj, Monatojaro 1999a, numero 8a, p. 17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "klub", "primary": false}, "egala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta saman grandon, samajn dimensiojn, saman kvanton, saman valoron, kiel tio, kun kio oni \u011din komparas: jednakowy, r\u00f3wny, taki sam", "translations": {"be": ["\u0440\u043e\u045e\u043d\u044b", "\u0430\u0434\u043d\u043e\u043b\u044c\u043a\u0430\u0432\u044b", "\u0442\u0430\u043a\u0456 \u0436 \u0441\u0430\u043c\u044b", "\u0430\u0434\u043d\u0430\u0441\u0442\u0430\u0439\u043d\u044b"], "fr": ["\u00e9gal", "pareil"], "en": ["equal"], "nl": ["gelijk"], "ro": ["egal"], "ru": ["\u0440\u0430\u0432\u043d\u044b\u0439", "\u043e\u0434\u0438\u043d\u0430\u043a\u043e\u0432\u044b\u0439"], "de": ["gleich", "egal"], "vo": ["leigik"], "hu": ["egyenl\u0151", "v\u00e1ltozatlan", "k\u00f6z\u00f6mb\u00f6s"], "es": ["igual"]}, "examples": [["du kvantoj, egalaj je tria, egalas unu la alian", null], ["nenio, kion oni povas deziri, povas esti egala al sa\u011do", "La Malnova Testamento, Sentencoj 8:11"], ["ne respondu al malsa\u011dulo, por ke vi mem ne fari\u011du egala al li", "La Malnova Testamento, Sentencoj 26:4"], ["neegalaj peziloj", "La Malnova Testamento, Sentencoj 20:23"]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Restanta sama, kia \u011di mem estis anta\u016de, ne varianta kiaj ajn estas la cirkonstancoj.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0434\u043d\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b\u0439", "\u0440\u043e\u0432\u043d\u044b\u0439"], "pt": ["igual", "parelho"], "pl": ["taki sam", "r\u00f3wny"]}, "examples": [["egala animo", null], ["egala humoro, pa\u015do, pulso, vo\u0109o", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Prezentanta samajn kvalitojn, do nenian motivon por esti preferata, t.e. indiferenta.", "translations": {"pl": ["jednaki", "jednakowy"]}, "examples": [["egale \u0109u vi estas ri\u0109a a\u016d senhava", "Z"], ["egale kiam li venos, kien li iros", null], ["tute egale \u0109u ia prepozicio starus a\u016d ne", "Z"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Simila, sama.", "translations": {}, "examples": [["nomo egala sed esenco mala", "Proverbaro esperanta"], ["la senco de tiu prepozicio estas \u0109iam egala", "Z"], ["\u0109iu litero estas elparolata \u0109iam egale", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["\u00e9gal"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri du aroj) Tiaj, ke \u0109iu elemento de unu estas elemento de alia.", "translations": {"pl": ["r\u00f3wny"]}, "examples": [["la aro de reelaj radikoj de polinomo X2-1 estas egala al {-1,1}", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri du geometriaj figuroj) Tiaj, ke \u00abmovante\u00bb unu el la figuroj, eblas igi \u011din koincidi kun la alia; pli rigore: la figuroj estas pozitive izometriaj.", "translations": {"pl": ["(figura) przystaj\u0105ca"]}, "examples": [["du egalaj strekoj estas samlongaj", null], ["se du trianguloj havas tri duope egalajn laterojn, anka\u016d ili estas egalaj", null], ["reguloj pri egaleco de trianguloj", null]]}]}], "root": "egal", "primary": true}, "tomba monumento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Luksa konstrua\u0135o \u0109irka\u016d la tombo de mortinto.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u045e\u0437\u0430\u043b\u0435\u0439"], "fr": ["mausol\u00e9e"], "bg": ["\u043c\u0430\u0432\u0437\u043e\u043b\u0435\u0439"], "nl": ["mausoleum"], "pt": ["mausol\u00e9u"], "ru": ["\u043c\u0430\u0432\u0437\u043e\u043b\u0435\u0439"], "ca": ["mausoleo"], "de": ["Mausoleum"], "hu": ["mauz\u00f3leum"], "en": ["mausoleum"], "br": ["mozoleon"], "es": ["mausoleo"]}, "examples": [["tio estas la tomba monumento de Ra\u0125el \u011dis la nuna tago", "La Malnova Testamento, Genezo 35:20"], ["la filmo montras la tombomonumenton de Mwl Nyerere", "N. Vessella, Changamano, 1996-1999"]], "subdefinitions": []}], "root": "monument", "primary": false}, "kuna": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kune rilata; komuna; havanta saman lokon a\u016d celon.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0432\u043c\u0435\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["commun (qui va avec)"], "de": ["beisammen", "zusammen"], "it": ["comune (di o tra due o pi\u00f9)", "unito (in relazione con)", "congiunto (in relazione con)"], "hu": ["egy\u00fcttes", "k\u00f6z\u00f6s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kun", "primary": false}, "kune": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adverbo signifanta \u00absamloke, samtempe, samcele kiel\u00bb;", "translations": {"ru": ["\u0432\u043c\u0435\u0441\u0442\u0435"], "fr": ["ensemble (adv.)"], "nl": ["samen"], "de": ["zusammen"], "it": ["assieme"], "sv": ["tillsammans"], "cs": ["spolu"], "hu": ["egy\u00fctt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ili foriris kuneZ;", "translations": {}, "examples": [["vi ne devas pu\u015di \u0109iuj kune", "Z"], ["kune voja\u011di, labori", "Z"], ["vendi \u0109ion kune", null], ["kuneestado", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["La du armeoj atakos kune", null], ["patro kaj patrino kune estas nomitaj gepatroj", "Z"], ["se vi parolas amba\u016d kune, oni vin ne a\u016ddos", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["Al \u0109iuj kune ni esprimas koran dankon", "Z"], ["ni bataladu, kune tenataj per unu bela espero", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kun", "primary": false}, "egali": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti egala al.", "translations": {"fr": ["\u00e9galer", "\u00eatre \u00e9gal"], "nl": ["gelijk zijn"], "pl": ["r\u00f3wna\u0107 si\u0119", "dor\u00f3wnywa\u0107", "sprosta\u0107"], "de": ["gleichen"], "es": ["es igual a"], "hu": ["egyenl\u0151 (vmivel)"]}, "examples": [["suspekto pruvon ne egalas", "Proverbaro esperanta"], ["lia merito ne egalas al liaj pretendoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "egal", "primary": false}, "krimfakulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri krimscienco.", "translations": {"fr": ["criminologue"], "nl": ["criminoloog"]}, "examples": [["ekzistas sepdek kvin parfumoj, kiujn krimfakulo \u0109e neceso devas distingi unu de la aliaj", "A. Conan Doyle, trad. W. Auld, La \u0108ashundo de la Baskerviloj, Sezonoj, 1998"]], "subdefinitions": []}], "root": "krim", "primary": false}, "bluso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgaja kanzono kun ripeta melodio kaj propraj tonoj, kreita de sudusonaj nigruloj \u0109irka\u016d 1900, iu el la bazoj de \u0135azo kaj roko.", "translations": {"fr": ["blues"], "bg": ["\u0431\u043b\u0443\u0441"], "de": ["Blues"], "it": ["blues"], "fa": ["\u0628\u0644\u0648\u0632 (\u0645\u0648\u0633\u06cc\u0642\u06cc)"], "en": ["blues"], "es": ["blues"], "pl": ["blues"]}, "examples": [["la pasportservan bluson kantas mi", "Duncan Thomson, pasportserva bluso, en interreto en 2005-02"]], "subdefinitions": []}], "root": "blus", "primary": true}, "malklera": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(iu) Kiu malhavas kleron.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0433\u0440\u0430\u043c\u043e\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0432\u0435\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["b\u00e9otien (adj., fig.)", "ignare (adj.)", "ignorant (adj.)", "inculte (adj.)"], "en": ["barbarous", "ignorant", "illiterate", "simple", "uncultured", "uneducated"], "nl": ["iets ongeletterds"], "be": ["\u043d\u0435\u0430\u0434\u0443\u043a\u0430\u0432\u0430\u043d\u044b", "\u043d\u0435\u043f\u0456\u0441\u044c\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b"], "de": ["ungebildet", "unwissend"], "hu": ["faragatlan", "b\u00e1rdolatlan", "tudatlan"]}, "examples": [["Osip parolas ne per stilo tute logika kaj literatura, sed per stilo de malklera rusa servisto", "Lingvaj Respond, Respondo 1, La Revuo, 1906, Decembro"], ["malklera kritiko la\u016ddas malklerajn verkistojn, tiuj, siavice, provizas la kritikon per samnivela lega\u0135o", "Ju. Mura\u015dkovskij: Pritakso de fantastikaj verkoj. Survoje.."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(io) Kiu atestas pri manko de klero.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0432\u0435\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0431\u0435\u0437\u0433\u0440\u0430\u043c\u043e\u0442\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["grossier", "inculte (adj.)", "vulgaire"]}, "examples": [["malklera lingva\u0135o, letero, argumento, parolmaniero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kler", "primary": false}, "epoleto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Militista sur\u015dultra ornama\u0135o, ordinare insigno montranta la rangon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0433\u043e\u043d", "\u044d\u043f\u0430\u043b\u0435\u0442"], "fr": ["\u00e9paulette"], "en": ["epaulet", "epaulette"], "nl": ["epaulet", "schouderstuk (mil.)"], "pt": ["dragona"], "ru": ["\u043f\u043e\u0433\u043e\u043d", "\u044d\u043f\u043e\u043b\u0435\u0442"], "de": ["Achselst\u00fcck", "Schulterst\u00fcck", "Schulterklappe", "Epaulette"], "sv": ["axelklaff"], "hu": ["v\u00e1llrojt", "v\u00e1llbojt", "epolett"], "pl": ["pagon", "epolet"]}, "examples": [["balda\u016d rekoninte armeajn epoletojn, ili forturnis sin kun indigno", "Princidino Mary"]], "subdefinitions": []}], "root": "epolet", "primary": true}, "alta frekvenco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frekvenco de relative ofta oscilado.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0441\u043e\u043a\u0430\u044f \u0447\u0430\u0441\u0442\u0430\u0442\u0430"], "fr": ["haute fr\u00e9quence"], "bg": ["\u0432\u0438\u0441\u043e\u043a\u0430 \u0447\u0435\u0441\u0442\u043e\u0442\u0430"], "nl": ["hoge frequentie"], "ru": ["\u0432\u044b\u0441\u043e\u043a\u0430\u044f \u0447\u0430\u0441\u0442\u043e\u0442\u0430"], "de": ["Hochfrequenz"], "sv": ["h\u00f6gfrekvens"], "hu": ["magas frekvencia"], "fa": ["\u0628\u0633\u0627\u0645\u062f \u0628\u0627\u0644\u0627", "\u0641\u0631\u06a9\u0627\u0646\u0633 \u0632\u06cc\u0627\u062f"], "es": ["alta frecuencia"], "pl": ["wysoka cz\u0119stotliwo\u015b\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "frekvenc", "primary": false}, "afi\u015di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Sciigi ion per afi\u015do.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0446\u044c \u0430\u0431'\u044f\u0432\u0443"], "fr": ["afficher", "placarder", "apposer (un avis)"], "en": ["to post"], "nl": ["meedelen (op affiche)"], "pt": ["afixar", "pregar cartazes"], "ru": ["\u0434\u0430\u0442\u044c \u043e\u0431\u044a\u044f\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["aush\u00e4ngen", "plakatieren", "anschlagen"]}, "examples": [["li afi\u015dis, ke morga\u016d li senpage razos", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fiksi afi\u015don.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u0435\u0456\u0446\u044c \u0430\u0444\u0456\u0448\u044b"], "fr": ["afficher (abs.)", "apposer une affiche"], "nl": ["afficheren", "aanplakken"], "ru": ["\u043a\u043b\u0435\u0438\u0442\u044c \u0430\u0444\u0438\u0448\u0438"]}, "examples": [["tie \u0109i malpermesate estas afi\u015di", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Sendi afi\u015don en komputilretan forumon.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0441\u043b\u0430\u0446\u044c \u0430\u0440\u0442\u044b\u043a\u0443\u043b \u0443 \u0442\u044d\u043b\u0435\u043a\u0430\u043d\u0444\u044d\u0440\u044d\u043d\u0446\u044b\u044e"], "fr": ["afficher(dans un forum Internet)", "poster(dans un forum Internet)"], "nl": ["posten (een Internetbericht)"], "pt": ["enviar artigo (a um f\u00f3rum eletr\u00f4nico)"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u043b\u0430\u0442\u044c \u0441\u0442\u0430\u0442\u044c\u044e \u0432 \u0442\u0435\u043b\u0435\u043a\u043e\u043d\u0444\u0435\u0440\u0435\u043d\u0446\u0438\u044e"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "afi\u015d", "primary": false}, "malkomponi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "I\u011di malkomponita.", "translations": {"fr": ["se d\u00e9composer", "se d\u00e9sagr\u00e9ger", "se diss\u00e9quer (fig.)", "se disloquer", "se scinder (en ses composants)"]}, "examples": [["per la sankta nomo de Jehovo la maro refluas, la fajro estingi\u011das, la elementoj de la naturo malkomponi\u011das", "La Faraono, volumo 1\u0109ap. 20"], ["\u0109e la temperaturoj, aperantaj en patoj (\u0109irka\u016d 200 gradoj), \u0109iuj oleoj malkomponi\u011das", "Voja\u011do en Esperanto-lando I. Litvina trad. B. Kolker Kiel kiam kaj kiom man\u011dileciono 21a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompon", "primary": false}, "pafilkapo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "paf", "primary": false}, "afi\u015do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sciigo al la publiko, presita sur papero kaj ordinare gluita sur muro.", "translations": {"be": ["\u0430\u0444\u0456\u0448\u0430", "\u0430\u0431'\u044f\u0432\u0430", "\u043f\u043b\u044f\u043a\u0430\u0442"], "fr": ["affiche", "avis (affiche)", "placard (affiche)"], "en": ["poster"], "nl": ["affiche", "poster"], "pt": ["cartaz", "p\u00f4ster"], "ru": ["\u0430\u0444\u0438\u0448\u0430", "\u043e\u0431\u044a\u044f\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Aushang", "Plakat", "Anschlag", "Anschlagzettel"], "it": ["manifesto"], "sk": ["plag\u00e1t"], "es": ["cartel", "p\u00f3ster", "pancarta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En komputilreta forumo a\u016d dissendolisto, mesa\u011do sendenda al \u0109iuj ties abonantoj; afi\u015do estas speco de publika letero (artikolo), kontraste al privataj, persone adresitaj retleteroj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0430\u0442\u044c\u044f (\u0432 \u0442\u0435\u043b\u0435\u043a\u043e\u043d\u0444\u0435\u0440\u0435\u043d\u0446\u0438\u0438)"], "fr": ["affiche(dans un forum Internet)", "article(dans un forum Internet)", "post(dans un forum Internet)"], "en": ["post", "poster", "article"], "nl": ["bericht (in Internetforum)"], "pt": ["artigo (em f\u00f3rum eletr\u00f4nico)"], "be": ["\u0430\u0431'\u044f\u0432\u0430 (\u043f\u0440\u0430\u0437 \u0406\u043d\u0442\u044d\u0440\u043d\u044d\u0442-\u0444\u043e\u0440\u0443\u043c)", "\u0430\u0440\u0442\u044b\u043a\u0443\u043b (\u0443 \u0442\u044d\u043b\u0435\u043a\u0430\u043d\u0444\u044d\u0440\u044d\u043d\u0446\u044b\u044e)"], "es": ["mensaje (en un foro de internet)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "afi\u015d", "primary": true}, "banano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frukto de la bananujo, flav\u015dela, kurbe longa; kelkaj specoj estas tre bongustaj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043d\u0430\u043d (\u043f\u043b\u043e\u0434)"], "fr": ["banane"], "bg": ["\u0431\u0430\u043d\u0430\u043d"], "de": ["Banane"], "hu": ["ban\u00e1n"], "fa": ["\u0645\u0648\u0632"], "en": ["banana"], "id": ["pisang"], "es": ["banana", "pl\u00e1tano"], "ru": ["\u0431\u0430\u043d\u0430\u043d"], "nl": ["banaan"], "pt": ["banana"], "tr": ["muz"], "sv": ["banan"], "sk": ["ban\u00e1n"], "pl": ["banan"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "banan", "primary": true}, "violkolora": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta koloron mezan inter bluo kaj ru\u011do.", "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u044f\u043b\u0435\u0442\u0430\u0432\u044b"], "fr": ["violet (adj.)"], "en": ["violet"], "nl": ["violet (bn.)"], "pt": ["violeta"], "ru": ["\u0444\u0438\u043e\u043b\u0435\u0442\u043e\u0432\u044b\u0439"], "de": ["violett"], "tr": ["mor"], "hu": ["ibolyasz\u00edn\u0171"], "fa": ["\u0628\u0646\u0641\u0634"], "pl": ["fioletowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "viol", "primary": false}, "violkoloro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Koloro de violo, meza inter bluo kaj ru\u011do.", "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u044f\u043b\u0435\u0442"], "fr": ["violet (subst.)"], "en": ["violet"], "nl": ["violet (zn.)"], "fa": ["\u0631\u0646\u06af \u0628\u0646\u0641\u0634"], "de": ["Violett"], "pl": ["fiolet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "viol", "primary": false}, "verkisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo profesie verkanta; a\u016dtoro.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0438\u0441\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u0430\u0432\u0442\u043e\u0440", "\u0441\u043e\u0447\u0438\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["artiste", "compositeur", "\u00e9crivain"], "nl": ["schrijver", "componist", "kunstenaar"], "pt": ["compositor"], "de": ["Schriftsteller", "K\u00fcnstler"], "it": ["artista", "autore", "compositore", "scrittore"], "hu": ["szerz\u0151", "alkot\u00f3", "\u00edr\u00f3"], "sv": ["f\u00f6rfattare", "komposit\u00f6r"]}, "examples": [["verkisto verkas librojn", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 37"]], "subdefinitions": []}], "root": "verk", "primary": false}, "bitoko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Opo el 8 bitoj, okbita bajto.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0430\u0439\u0442"], "fr": ["octet"], "en": ["byte"], "nl": ["byte"], "be": ["\u0431\u0430\u0439\u0442", "\u0430\u043a\u0442\u044d\u0442"], "de": ["Byte"], "hu": ["b\u00e1jt", "byte"], "sk": ["bajt", "byte"], "fa": ["\u0647\u0634\u062a\u200c\u0628\u06cc\u062a\u06cc", "\u0628\u0627\u06cc\u062a"], "es": ["octeto"], "pl": ["bajt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bit", "primary": false}, "\u0109iama": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konstanta.", "translations": {"el": ["\u03c3\u03c5\u03bd\u03b5\u03c7\u03ce\u03c2"], "fr": ["permanent"], "nl": ["voortdurend", "eeuwig"], "pt": ["constante"], "be": ["\u0437\u0430\u045e\u0441\u0451\u0434\u043d\u044b", "\u0441\u0442\u0430\u043b\u044b", "\u0437\u0432\u044b\u043a\u043b\u044b", "\u0432\u0435\u0447\u043d\u044b"], "de": ["ewig", "immerw\u00e4hrend", "st\u00e4ndig", "stetig"], "hu": ["mindenkori"], "sk": ["ve\u010dn\u00fd"], "fa": ["\u0647\u0645\u06cc\u0634\u06af\u06cc"], "ru": ["\u0432\u0441\u0435\u0433\u0434\u0430\u0448\u043d\u0438\u0439", "\u043f\u043e\u0441\u0442\u043e\u044f\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043e\u0431\u044b\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u0432\u0435\u0447\u043d\u044b\u0439"], "pl": ["wieczny"], "he": ["\u05ea\u05de\u05d9\u05d3\u05d9"]}, "examples": [["mia \u0109iama amo al vi", null], ["por\u0109iama adia\u016d", "Fabeloj, volumo 1, Vojkamarado"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109iam", "primary": false}, "normi": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ial preferis uzi \u00abnormigi\u00bb \u0109i-sence, dum \u015dajnas, ke la senpera verba deriva\u0135o sufi\u0109as. Notindas, ke \u00abnormigi\u00bb jam ekzistas en , sed kun malpreciza difino, kiu sugestas uzeblecon en kuntekstoj de la tipo normigi polinomon (dividi \u011din per la altgrada koeficiento) a\u016d normigi nombron (prezenti \u011din sub la\u016dnorma formo mantiso kaj eksponento). \u0108iuokaze oni atentu ne konfuzi \u00abnormi\u00bb kaj \u00abununormigi\u00bb, kiuj ofte koincidas en nacilingvaj tradukoj."], "primary definition": "(vektoran spacon) Provizi \u011din per normo.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0440\u043c\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["normer (espace)"], "en": ["norm"], "ru": ["\u043d\u043e\u0440\u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["normieren"], "pl": ["normowa\u0107"], "hu": ["norm\u00e1l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "norm", "primary": false}, "normo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Principo a\u016d tipo starigita kiel regulo a\u016d modelo; ordinara la\u016dregula stato.", "translations": {"be": ["\u043d\u043e\u0440\u043c\u0430", "\u0441\u0442\u0430\u043d\u0434\u0430\u0440\u0442"], "en": ["norm", "standard"], "nl": ["norm"], "pt": ["norma"], "ru": ["\u043d\u043e\u0440\u043c\u0430", "\u0441\u0442\u0430\u043d\u0434\u0430\u0440\u0442"], "de": ["Norm", "Vorschrift", "Regel"], "hu": ["norma", "szab\u00e1ly", "szabv\u00e1ny", "el\u0151\u00edr\u00e1s"]}, "examples": [["ne deklini\u011di de la normo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Natura le\u011do reganta iun specon.", "translations": {"be": ["\u043d\u043e\u0440\u043c\u0430", "\u0441\u0442\u0430\u043d\u0434\u0430\u0440\u0442"], "en": ["norm", "standard"], "nl": ["regel"], "ru": ["\u043d\u043e\u0440\u043c\u0430", "\u0441\u0442\u0430\u043d\u0434\u0430\u0440\u0442"], "hu": ["szabv\u00e1ny"]}, "examples": [["samnormigi \u0109iujn fabrika\u0135ojn, laborilojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(super reela a\u016d kompleksa vektora spaco) Tia reela bildigo p, ke por \u0109iuj ajn vektoroj x, y, kaj por \u0109iu ajn skalaro \u03b1 veras: (1) p(x) \u2265 0; (2) p(x) = 0, se kaj nur se x = 0; (3) p(\u03b1\u2219x)=|\u03b1|.p(x); kaj (4) p(x+y) \u2264 p(x)+p(y).", "translations": {"be": ["\u043d\u043e\u0440\u043c\u0430 (\u0432\u044d\u043a\u0442\u0430\u0440\u0430)"], "fr": ["norme (d'un vecteur)"], "en": ["norm"], "ru": ["\u043d\u043e\u0440\u043c\u0430 (\u0432\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440\u0430)"], "de": ["Norm"], "hu": ["norma"], "pl": ["norma (wektora)"]}, "examples": [["la normon de vektoro x oni ofte signas per ||x||", null], ["la nocio normo plivastigas por vektoraj spacoj la nocion de modulo a\u016d absoluta valoro", null], ["por normoj super algebroj oni plie postulas, ke p(x\u00d7y) \u2264 p(x).p(y)", null], ["en spaco provizita per skalara produto, la bildigo p(x)= \u221a estas normo, nomata e\u016dklida normo", null], ["la bildigo, kiu \u0135etas paron (x,y) al ||x-y|| estas metriko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "norm", "primary": true}, "budhano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Budaisto.", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u0434\u044b\u0441\u0442"], "en": ["buddhist"], "pl": ["buddysta"], "ru": ["\u0431\u0443\u0434\u0434\u0438\u0441\u0442"], "ca": ["budista"], "de": ["Buddhist"], "es": ["budista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "budh", "primary": false}, "norma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Koncernanta la normon.", "translations": {"nl": ["normaal", "standaard-"], "de": ["Norm-"], "en": ["normal", "standard"], "pt": ["normal"], "hu": ["szabv\u00e1ny-", "norma-"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Konforma al normo, la\u016dnorma, normala.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0440\u043c\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u0441\u0442\u0430\u043d\u0434\u0430\u0440\u0442\u043d\u044b", "\u0430\u0434\u043f\u0430\u0432\u0435\u0434\u043d\u044b \u043d\u043e\u0440\u043c\u0435", "\u0430\u0434\u043f\u0430\u0432\u0435\u0434\u043d\u044b \u0441\u0442\u0430\u043d\u0434\u0430\u0440\u0442\u0443"], "de": ["normgerecht", "normgem\u00e4\u00df", "normiert", "genormt"], "ru": ["\u043d\u043e\u0440\u043c\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u043e\u043e\u0442\u0432\u0435\u0442\u0441\u0442\u0432\u0443\u044e\u0449\u0438\u0439 \u043d\u043e\u0440\u043c\u0435", "\u0441\u0442\u0430\u043d\u0434\u0430\u0440\u0442\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["szabv\u00e1nyos", "norma szerinti", "szab\u00e1lyos"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "norm", "primary": false}, "florbrasiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Varia\u0135o de \u011dardenbrasiko (Brassica oleracea var. botrytis), kies florbur\u011donoj formas densan kapon.", "translations": {"ru": ["\u0446\u0432\u0435\u0442\u043d\u0430\u044f \u043a\u0430\u043f\u0443\u0441\u0442\u0430"], "fr": ["chou-fleur"], "bg": ["\u043a\u0430\u0440\u0444\u0438\u043e\u043b"], "nl": ["bloemkool"], "de": ["Blumenkohl"], "sv": ["blomk\u00e5l"], "hu": ["kelvir\u00e1g", "karfiol"], "en": ["cauliflower"], "br": ["kaol-fleur", "kaol-ble\u016d\u00f1v", "brikoli"], "ro": ["conopid\u0103"], "pl": ["kalafior"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "brasik", "primary": false}, "fadenmontra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiom eluzita, ke oni vidas unuopajn fadenojn.", "translations": {"fr": ["\u00e9lim\u00e9", "r\u00e2p\u00e9 (tissu)"], "nl": ["uitgerafeld"]}, "examples": [["li kutime dormis \u011dis post la dek unua horo matene, iris al la banejo en faden-montra negli\u011do garnita per oraj drakoj kaj en pantofloj kun flavaj kvastoj", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "montr", "primary": false}, "trudkitelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kitelo kun longaj manikoj, uzata por senmovigi psikiatrajn pacientojn a\u016d dan\u011derajn personojn.", "translations": {"fr": ["camisole de force"], "de": ["Zwangsjacke"], "nl": ["dwangbuis"], "hu": ["k\u00e9nyszerzubbony"]}, "examples": [["li ku\u015dis, vestita per trudkitelo, firme ligita al la feraj rungoj de sia lito", "La Ondo de Esperanto, 2006:12"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Io kio bremsas la disvolvi\u011don.", "translations": {}, "examples": [["Flandra \u015dtato devas reakiri sian suverenecon per retiri\u011do el trudkitelo de monda kapitalismo", "Meervoud, maldekstra suverenista cerbumkomitato"]], "subdefinitions": []}], "root": "kitel", "primary": false}, "sentumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la kvin sentorganoj, per kiuj la konscio ricevas la efikon de la eksteraj fenomenoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0447\u0443\u0446\u044c\u0446\u0451"], "fr": ["sens (perceptif)"], "nl": ["zintuig"], "ru": ["\u0447\u0443\u0432\u0441\u0442\u0432\u043e (\u0441\u043f\u043e\u0441\u043e\u0431\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c \u0432\u043e\u0441\u043f\u0440\u0438\u044f\u0442\u0438\u044f: \u0441\u043b\u0443\u0445, \u0437\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435 \u0438 \u0442.\u043f.)"], "pl": ["dotyk", "czucie (zmys\u0142)"], "hu": ["\u00e9rz\u00e9k(szerv)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sent", "primary": false}, "galio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el la familio rubiacoj (Galium).", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0440\u0443\u043d\u0430"], "nl": ["walstro"], "pt": ["g\u00e1lio"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043c\u0430\u0440\u0435\u043d\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Labkraut"], "hu": ["galaj"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gali", "primary": true}, "terakota": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "El terakoto.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u0440\u0430\u043a\u043e\u0442\u0430\u0432\u044b"], "fr": ["en terre cuite"], "ru": ["\u0442\u0435\u0440\u0440\u0430\u043a\u043e\u0442\u043e\u0432\u044b\u0439"], "pl": ["terakotowy"], "hu": ["terrakotta-", "\u00e9getett agyag (-b\u00f3l k\u00e9sz\u00fclt)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "terakot", "primary": false}, "\u0125azaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de tjurka popolo, la \u0109efgento de la \u0124azara \u0125anujo (\u0124azarujo).", "translations": {"be": ["\u0445\u0430\u0437\u0430\u0440"], "bg": ["\u0445\u0430\u0437\u0430\u0440"], "pt": ["khazar"], "ru": ["\u0445\u0430\u0437\u0430\u0440"], "de": ["Chasar", "Khasar"], "it": ["cazaro", "kazaro", "khazaro"], "hu": ["kaz\u00e1r"], "en": ["Chazar", "Khazar"], "fi": ["kasaari"], "pl": ["Chazar"], "he": ["\u05db\u05d5\u05d6\u05e8\u05d9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125azar", "primary": true}, "terakoto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ceramika substanco bakita el ferenhava, brikkolora argilo.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0435\u0440\u0440\u0430\u043a\u043e\u0442\u0430", "\u043e\u0431\u043e\u0436\u0436\u0451\u043d\u043d\u0430\u044f \u0433\u043b\u0438\u043d\u0430"], "fr": ["terracotta", "terre cuite (mat\u00e9riau)"], "pt": ["terracota"], "be": ["\u0442\u044d\u0440\u0430\u043a\u043e\u0442\u0430 (\u043c\u0430\u0442\u0430\u0440'\u044f\u043b)"], "pl": ["terakota (materia\u0142)"], "hu": ["terrakotta", "\u00e9getett agyag"]}, "examples": [["sian fabrikon en Rusio planas konstrui \u00abAtlas\u00bb, la pola gvidanto de gluoj por glazuro kaj terakoto", "Stanis\u0142aw \u015amigielski, Laboro tro multekosta, Monato, jaro 2002a, numero 8a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "terakot", "primary": true}, "\u0125alato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longa vesto en formo de kaftano el maldika (ekz-e silka) a\u016d maldensa \u015dtofo, uzata kiel hejma negli\u011do, kiel vesto por pacientoj de malsanulejo a\u016d kiel labora supervesto de la kuracistoj, kuiristoj kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u0445\u0430\u043b\u0430\u0442"], "fa": ["\u062e\u0644\u0639\u062a"], "it": ["vestaglia", "camice (spec. da lavoro)"], "pl": ["cha\u0142at"], "ru": ["\u0445\u0430\u043b\u0430\u0442"]}, "examples": [["mi fermas la okulojn pro la hela suna lumo kaj strabas sur la laboristojn en blankegaj \u0125alatoj", "Metropoliteno"], ["Nikolaj Borisovi\u0109 similis kuiriston: ronda, en blanka \u0125alato kaj blanka \u0109apeto, kovranta brilantan kalva\u0135on", "G. Altov tr. J. Finkel: Angulo de atako"], ["butontruoj de \u015dia \u0125alato streci\u011dis malkovrante subitajn fragmentojn de elasta virina korpo", "Rinocera tamburo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "kitelo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125alat", "primary": true}, "supervendejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u043f\u044d\u0440\u043c\u0430\u0440\u043a\u0435\u0442"], "fr": ["supermarch\u00e9"], "nl": ["supermarkt"], "ru": ["\u0441\u0443\u043f\u0435\u0440\u043c\u0430\u0440\u043a\u0435\u0442"], "de": ["Supermarkt", "Kaufhaus"], "hu": ["szpermarket"]}, "examples": [["la lo\u011dantaro de la urba distrikto, kie devis elkreski la supervendejo, \u011din ne deziras", "Antanas Grincevi\u010dius: Interpu\u015di\u011dado en eksterlanda merkato, Monatojaro 2002a, numero 7a, p. 15a"]], "subdefinitions": []}], "root": "vend", "primary": false}, "demokratia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konforma al demokratio, rilata al demokratio.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u043c\u0430\u043a\u0440\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["d\u00e9mocratique"], "en": ["democratic"], "nl": ["democratisch"], "ru": ["\u0434\u0435\u043c\u043e\u043a\u0440\u0430\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["demokratisch"], "hu": ["demokratikus"], "pl": ["demokratyczny"]}, "examples": [["la rolo de Esperanto kiel demokratia komunikilo", "John G. Champlin: Kiel pentri demokration?, Monatojaro 2001a, numero 12a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "demokrati", "primary": false}, "skrapgumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ilo el gumo a\u016d simila materialo por korekti desegna\u0135on, faritan per grafita krajono, forskrapante iujn strekojn.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0430\u0441\u0442\u0438\u043a", "\u0441\u0442\u0451\u0440\u043a\u0430", "\u0441\u0442\u0438\u0440\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u0440\u0435\u0437\u0438\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["gomme (pour effacer)"], "de": ["Radiergummi"], "pl": ["gumka do gumowania"], "hu": ["rad\u00edrgumi", "t\u00f6rl\u0151gumi"]}, "examples": [["en britaj butikoj mi vidis dinosa\u016drajn afi\u015dojn, librojn, balonetojn, puzlojn, notlibretojn, stampilojn, skrapgumpecojn, \u0109efe por niaj infanoj", "d-ino Marjorie Boulton: Dinomanio, Monato, n-ro 02/1994"]], "subdefinitions": []}], "root": "skrap", "primary": false}, "tritiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio poacoj (Triticum), greno el kies grajnoj oni faras blankan farunon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0448\u0430\u043d\u0456\u0446\u0430"], "fr": ["bl\u00e9"], "bg": ["\u043f\u0448\u0435\u043d\u0438\u0446\u0430"], "nl": ["tarwe"], "pt": ["trigo"], "ru": ["\u043f\u0448\u0435\u043d\u0438\u0446\u0430"], "ca": ["blat", "forment (reg)"], "de": ["Weizen"], "tr": ["bu\u011fday"], "sv": ["vete"], "hu": ["b\u00faza"], "en": ["wheat"], "es": ["trigo"], "pl": ["pszenica"]}, "examples": [["hordeo kaj tritiko bone kreskas sub tiu klimato", "Lode Van De Velde: Bierlando Belgio, Monatojaro 2001a, numero 1a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tritik", "primary": true}, "demokratio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Politika re\u011dimo, en kiu suvereno estas, jen pere, jen senpere la popolo, kaj en kiu fortas la sendistinge egaligaj tendencoj.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u043c\u043e\u043a\u0440\u0430\u0442\u0438\u044f", "\u043d\u0430\u0440\u043e\u0434\u043e\u0432\u043b\u0430\u0441\u0442\u0438\u0435"], "fr": ["d\u00e9mocratie"], "en": ["democracy"], "nl": ["democratie"], "pt": ["democracia"], "be": ["\u0434\u044d\u043c\u0430\u043a\u0440\u0430\u0442\u044b\u044f"], "de": ["Demokratie"], "sv": ["demokrati"], "hu": ["demokr\u00e1cia", "n\u00e9puralom"], "sk": ["demokracia"], "es": ["democracia"], "pl": ["demokracja"]}, "examples": [["vera demokratio postulas, ke \u0109iuj tenantoj de publikaj oficoj elekti\u011du de la komunumo", "W. H. Simcock: \u0108u en Britio?, Monatojaro 1997a, numero 4a, p. 9a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Demokrataro.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "demokrati", "primary": true}, "tranco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de mediumo, kiu, la\u016d la spiritisma kredo, cedas sian korpon al senkorpigita animo.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441"], "en": ["trance"], "nl": ["trance"], "pt": ["transe"], "ru": ["\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441"], "de": ["Trance"], "hu": ["transz", "\u00f6nk\u00edv\u00fclet"], "es": ["trance"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tranc", "primary": true}, "malri\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malabundo, manko je mono, hava\u0135oj, enhavo.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0434\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["paup\u00e9risme", "pauvret\u00e9"], "nl": ["armoede"], "ca": ["pobresa"], "de": ["Armut"], "tr": ["yoksulluk"], "hu": ["szeg\u00e9nys\u00e9g"], "es": ["pobreza"]}, "examples": [["oni sentas tian mankon kaj malri\u0109on, se neniu ion diras \u0109etombe", "La Kiso kaj dek tri aliaj noveloj, tombeja arabesko"]], "subdefinitions": []}], "root": "ri\u0109", "primary": false}, "ga\u016dsa kurbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ebena kurbo klo\u015dforma.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0438\u0432\u0430\u044f \u0413\u0430\u0443\u0441\u0441\u0430", "\u043a\u043e\u043b\u043e\u043a\u043e\u043b\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u0430\u044f \u043a\u0440\u0438\u0432\u0430\u044f"], "fr": ["courbe de Gauss", "gaussienne", "courbe en cloche"], "en": ["Gauss['s] curve", "Gaussian curve", "bellshaped curve"], "br": ["krommenn Gauss"], "de": ["Gau\u00df-Kurve", "Glockenkurve"], "pl": ["krzywa Gaussa", "krzywa dzwonowa"], "hu": ["Gauss-g\u00f6rbe", "harangg\u00f6rbe"]}, "examples": [["la kartezia ekvacio de kurbo estas de la tipo y = (2\u03c0)-\u00bdexp(-x2/2)", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kurb", "primary": false}, "Nordameriko": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Fakte, \u0109ar la Panamkanalo estas arte farita, kelkaj konsideras tutan Amerikon kontinento. Aliflanke anka\u016d Suezkanalo estas arte farita."], "primary definition": "La norda kontinento de Ameriko.", "translations": {"be": ["\u041f\u0430\u045e\u043d\u043e\u0447\u043d\u0430\u044f \u0410\u043c\u044d\u0440\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["Am\u00e9rique du Nord"], "bg": ["\u0421\u0435\u0432\u0435\u0440\u043d\u0430 \u0410\u043c\u0435\u0440\u0438\u043a\u0430"], "nl": ["Noord-Amerika"], "pt": ["Am\u00e9rica do Norte"], "ru": ["\u0421\u0435\u0432\u0435\u0440\u043d\u0430\u044f \u0410\u043c\u0435\u0440\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Nordamerika"], "hu": ["\u00c9szak-Amerika"], "sk": ["Severn\u00e1 Amerika"], "en": ["North America"], "pl": ["Ameryka P\u00f3\u0142nocna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Amerik", "primary": false}, "divizori": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La\u016d sia senco la verbo estas netransitiva (en la \u0109i-supra ekzemplo akuzativo anstata\u016das prepozicion), tial oni teorie ne povus diri \u00abdivizorata\u00bb a\u016d \u00abdivizorebla\u00bb (anstata\u016d \u0109i-lastan oni diru \u00abdivizorhava\u00bb a\u016d \u00abdividebla\u00bb). La verbo \u00abdividi\u00bb estas teorie uzebla nur en frazoj de la tipo mi dividas a per b, sed la formo \u00abdividanto\u00bb jam sugestas, ke eblus diri b dividas a, se forgesi pri la homa plenumanto de la operacio. El tio sekvas, ke anstata\u016d \u00abdivizori\u00bb oni povus diri same bone \u00abdividi ekzakte\u00bb, \u00abdividi senreste\u00bb a\u016d eventuale nur \u00abdividi\u00bb, kiel faras multaj naciaj lingvoj kaj anka\u016d."], "primary definition": "(netransitiva) Esti divizoro.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u043b\u0438\u0442\u044c \u0431\u0435\u0437 \u043e\u0441\u0442\u0430\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["diviser (\u00eatre diviseur de)"], "en": ["divide (go into without a remainder)", "go into"], "pl": ["by\u0107 podzielnikiem"], "de": ["aufgehen (ohne Rest teilen)", "ohne Rest teilen"], "es": ["ser divisor de"], "hu": ["oszt (marad\u00e9k n\u00e9lk\u00fcl)"]}, "examples": [["la fakton, ke b divizoras en a, oni simbole skribas b|a", null], ["2 divizoras en \u0109iu para entjero (a\u016d \u00ab\u0109iun paran entjeron\u00bb)", null], ["komuna divizoro de pluraj entjeroj estas entjero, kiu divizoras \u0109iun el ili", null]], "subdefinitions": []}], "root": "divizor", "primary": false}, "kaj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konjunkcio , kiu signifas \u00abplie, aldone\u00bb. \u011ci ligas frazojn, propoziciojn a\u016d vortojn, kiuj havas saman gramatikan rolon. Se oni kunligas pli ol du elementojn, oni metas normale la vorton \u00abkaj\u00bb inter la du lastajn. Por emfazi la kunecon oni povas meti \u011din inter \u0109iujn kunordigatajn elementojn. Por insista senco oni povas meti la vorton \u00abkaj\u00bb ankaux anta\u016d la unuan el du (aux pli multaj) aferoj.", "translations": {"be": ["\u0456"], "fr": ["et"], "en": ["and"], "de": ["und"], "vo": ["e"], "br": ["ha (stl. kenur.)"], "cs": ["a"], "fi": ["ja", "sek\u00e4"], "hu": ["\u00e9s", "s", "meg (k\u00f6t\u0151sz\u00f3)"], "es": ["y"], "he": ["\u05d5-", "\u05d5\u05d2\u05dd"], "ru": ["\u0438"], "nl": ["en"], "pt": ["e (conj.)"], "tr": ["ve"], "sv": ["och"], "tp": ["en"], "sk": ["a", "aj"], "pl": ["i", "oraz"]}, "examples": [["Ni disi\u011dis kaj iris en diversajn flankojn: mi iris dekstren, kaj li iris maldekstren", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro 28"], ["[Abram] havis \u015dafojn kaj bovojn kaj azenojn kaj sklavojn kaj sklavinojn kaj azeninojn kaj kamelojn", "La Malnova Testamento, Genezo 12:16"], ["li honeste kaj klere prezentas la argumentojn kaj por kaj kontra\u016d la ideo de mondregistaro", "Kep Enderby, Unu grandan rondon familian, Monato, 2002"]], "subdefinitions": []}], "root": "kaj", "primary": true}, "belkreska": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiu kreskis kaj atingis belecon, belaspekta, harmonia.", "translations": {"fr": ["ayant de l'allure", "bien b\u00e2ti (de corps)"]}, "examples": [["li estas tre simpatia, belkreska junulo", "J. Benavente, trad. V. Inglada Ors, La Nesia Hejmo, La Suno Hispana, 1909-01 (61)"]], "subdefinitions": []}], "root": "kresk", "primary": false}, "divizoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de entjero a) Tia entjero b, ke a estas \u011dia oblo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u043b\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["diviseur (qui divise exactement)"], "en": ["divisor"], "pt": ["divisor"], "de": ["Teiler", "Divisor"], "hu": ["oszt\u00f3"], "es": ["divisor"], "pl": ["dzielnik (liczby)", "podzielnik"]}, "examples": [["praktika avanta\u011do de la dekduuma mezursistemo ku\u015das en tio, ke 12 havas pli da oportunaj divizoroj: 2, 3, 4, 6, dum la kutima 10 havas nur 2 kaj 5", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de elemento a en ringo a\u016d multiplike signata monoido) Tia elemento b, ke por iu q, a = b.q (maldekstra divizoro) a\u016d a = q.b (dekstra divizoro).", "translations": {}, "examples": [["la reela polinomo X2+1 ne akceptas unuagradajn reelajn divizorojn", null], ["la divizoroj de la unuo estas la inversigeblaj elementoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "faktoro, oblo, nuldivizoro.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "divizor", "primary": true}, "repreni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Preni al si ion, kion oni anta\u016de donis a\u016d lasis.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u0440\u043d\u0443\u0442\u044c (\u0441\u0435\u0431\u0435)"], "fr": ["reprendre"], "de": ["zur\u00fccknehmen"], "nl": ["terugnemen"], "hu": ["visszavesz"]}, "examples": [["vian babilon vi jam ne povos repreni", "Z"], ["sub seruro promesojn tenu, sed doninte ne reprenu", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "pren", "primary": false}, "abisma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al abismo.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0437\u0434\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["abyssal", "illimit\u00e9 (insondable)", "incommensurable (insondable)", "insondable (abyssal)", "infini (tr\u00e8s profond)", "profond (insondable)"], "br": ["islonkus"], "pl": ["czelustny", "przepastny", "bezdenny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "abism", "primary": false}, "maco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plata kuko el nefermentinta pasto, kiun la Hebreoj man\u011das dum paska tempo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0446\u0430"], "fr": ["pain azyme"], "en": ["matzo", "matzoh"], "nl": ["matze"], "pt": ["p\u00e3o \u00e1zimo"], "ru": ["\u043c\u0430\u0446\u0430"], "de": ["Matze", "Matzen"], "hu": ["macesz", "p\u00e1szka"], "br": ["bara kann", "bara panenn"], "cs": ["maces"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nefermentinta pasto", "translations": {"ru": ["\u043e\u043f\u0440\u0435\u0441\u043d\u043e\u043a\u0438"], "nl": ["ongezuurd deeg"], "hu": ["kov\u00e1sztalan keny\u00e9r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mac", "primary": true}, "ekstrapoli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0441\u0442\u0440\u0430\u043f\u0430\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["extrapoler"], "en": ["extrapolate"], "ru": ["\u044d\u043a\u0441\u0442\u0440\u0430\u043f\u043e\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["extrapolieren"], "hu": ["extrapol\u00e1l"], "fa": ["\u0628\u0631\u0648\u0646\u200c\u06cc\u0627\u0628\u06cc \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "es": ["extrapolar"], "pl": ["ekstrapolowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) eksterpoli", "translations": {"nl": ["extrapoleren"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekstrapol", "primary": true}, "ser\u0109fosi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043f\u0430\u0442\u044c", "\u043a\u043e\u043f\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0440\u044b\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["fouiller (chercher qc)"], "en": ["excavate"], "nl": ["wroeten (zoekend graven)"], "hu": ["t\u00far", "kutat", "keresg\u00e9l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Ser\u0109i ion ka\u015ditan.", "translations": {}, "examples": [["ser\u0109fosi en sia po\u015do", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "fos", "primary": false}, "\u015dakalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specioj de sova\u011da hundo (Canis aureus k.a.), proksimume vulpograndaj.", "translations": {"be": ["\u0448\u0430\u043a\u0430\u043b"], "fr": ["chacal"], "bg": ["\u0447\u0430\u043a\u0430\u043b"], "nl": ["jakhals"], "pt": ["chacal"], "el": ["\u03c4\u03c3\u03b1\u03ba\u03ac\u03bb\u03b9"], "de": ["Schakal"], "it": ["sciacallo"], "hu": ["sak\u00e1l"], "en": ["jackal"], "ru": ["\u0448\u0430\u043a\u0430\u043b"], "sv": ["schakal"], "es": ["chacal"], "he": ["\u05ea\u05df"]}, "examples": [["fore, pro malsato kaj timo plorema \u015dakalo boja\u0109as", "J. Ribillard, Vagado sub palmoj, Rotterdam, 1956"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dakal", "primary": true}, "lita\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108io, kio servas por pretigi liton por ku\u015di\u011do.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u0431\u0435\u043b\u044c\u0451", "\u043f\u043e\u0441\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0435 \u043f\u0440\u0438\u043d\u0430\u0434\u043b\u0435\u0436\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438"], "fr": ["literie"], "en": ["bed clothes", "bed linens"], "nl": ["beddegoed"], "pt": ["roupa de cama"], "de": ["Bettzeug", "Bettw\u00e4sche"], "hu": ["\u00e1gynem\u0171"]}, "examples": [["oni ja prenos vian lita\u0135on de sub vi", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "lit", "primary": false}, "rimana integralo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de reela \u015dtupara funkcio f = \u2211ai.\u03c7Ai en intervalo [a,b]) La sumo \u2211ai.li, kie li signas la longon de intervalo Ai; simb. \u222babf(x)dx.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0442\u044d\u0433\u0440\u0430\u043b \u0420\u044b\u043c\u0430\u043d\u0430"], "fr": ["int\u00e9grale de Riemann"], "en": ["Riemann['s] integral"], "nl": ["Riemann-integraal"], "pt": ["integral de Riemann (matem\u00e1tica)"], "ru": ["\u0438\u043d\u0442\u0435\u0433\u0440\u0430\u043b \u0420\u0438\u043c\u0430\u043d\u0430"], "de": ["Riemannsches Integral"], "hu": ["Riemann-integr\u00e1l"], "pl": ["ca\u0142ka Riemanna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de reela funkcio f en intervalo [a,b]) La komuna valoro, se \u011di ekzistas, de la supremo de la integraloj en [a,b] de \u015dtuparaj funkcioj malpli grandaj ol f kaj de la infimo de la integraloj en [a,b] de \u015dtuparaj funkcioj pli grandaj ol f; alidire limn\u2192\u221e [(b-a)/n] \u2211i=1n f(a+i.(b-a)/n); simb. \u222babf(x)dx.", "translations": {}, "examples": [["la rimana integralo, kiam \u011di ekzistas, egalas al la lebega", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rimano.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "integral", "primary": false}, "rinocero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda sova\u011da dikha\u016dta mambesto, kun unu a\u016d du pintaj kornoj elstarantaj sur la nazo.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0441\u0430\u0440\u043e\u0433"], "fr": ["rhinoc\u00e9ros"], "bg": ["\u043d\u043e\u0441\u043e\u0440\u043e\u0433"], "nl": ["neushoorn", "rinoceros"], "pt": ["rinoceronte"], "ru": ["\u043d\u043e\u0441\u043e\u0440\u043e\u0433"], "ca": ["rinoceront"], "de": ["Rhinozeros", "Nashorn"], "sv": ["nosh\u00f6rning"], "hu": ["orrszarv\u00fa", "rinoc\u00e9rosz"], "en": ["rhinoceros"], "br": ["frikorneg"], "es": ["rinoceronte"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rinocer", "primary": true}, "banujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bankuvo.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u043d\u043d\u0430"], "fr": ["baignoire"], "bg": ["\u0432\u0430\u043d\u0430"], "nl": ["badkuip"], "ru": ["\u0432\u0430\u043d\u043d\u0430"], "de": ["Badewanne", "Wanne"], "hu": ["f\u00fcrd\u0151k\u00e1d"], "sk": ["va\u0148a"], "en": ["bathtub"], "es": ["ba\u00f1era"], "br": ["kibell"], "pl": ["wanna", "niecka k\u0105pielowa"]}, "examples": [["li sin banis en \u015dtona banujo", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap.5"]], "subdefinitions": []}], "root": "ban", "primary": false}, "randi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Situi \u0109e la rando, esti la rando de io.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0445\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f \u043d\u0430 \u043a\u0440\u0430\u044e", "\u0431\u044b\u0442\u044c \u043a\u0440\u0430\u0439\u043d\u0438\u043c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Oni ofte uzas la verbon \u00ablimi\u00bb \u0109i-sence, ekz-e en. Oni tamen evitu \u00ablimigi\u00bb kiel en."], "primary definition": "(transitiva) (geometrian figuron) Esti \u011dia rando.", "translations": {"fr": ["borner", "limiter"], "hu": ["sz\u00e9l\u00e9n van", "hat\u00e1r\u00e1n van"]}, "examples": [["kubon randas ses kvadratoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rand", "primary": false}, "rando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108irka\u016da ekstrema parto de io, konsiderata la\u016d la longo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0430\u0439", "\u043a\u0440\u043e\u043c\u043a\u0430"], "fr": ["bord", "contour", "lisi\u00e8re", "pourtour"], "en": ["edge"], "nl": ["rand", "kant"], "pt": ["borda", "beira", "margem", "extremidade", "aba"], "de": ["Rand"], "hu": ["sz\u00e9l", "perem"], "es": ["borde", "orilla"]}, "examples": [["rando de tablo, lito, kadro, vesto, telero, glaso", "B"], ["akra rando de tran\u0109ilo", null], ["rando de boato, \u011dardeno, akvo", "Z"], ["la randoj de iliaj tegmentoj estas turnitaj supren", "B"], ["\u0109e la rando de la vojo, \u0109ielo, arbaro", "Z"], ["al vi venos nacioj de la randoj (plej malproksimaj ekstrema\u0135oj) de la tero", "Z"], ["la domo pleni\u011dis de rando \u011dis rando", "Z"], ["trovi\u011di \u0109e la rando de senfunda\u0135o , de la morto", null], ["sidi \u0109e la rando de eksi\u011do", null], ["ru\u011drandaj palpebroj", null], ["taso \u011disrande plena", "Z"], ["randorefalde kudri", null], ["drapranda\u0135oj \u0109irka\u016d la pordo gardis kontra\u016d \u0109iu trablovo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de geometria figuro) La kuna\u0135o de \u0109iuj punktoj (se paroli pri linio), de \u0109iuj linioj (se paroli pri surfaco) a\u016d de \u0109iuj surfacoj (se paroli pri solido), kiuj \u011din randas.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0430\u043d\u0438\u0446\u0430 (\u0433\u0435\u043e\u043c. \u0444\u0438\u0433\u0443\u0440\u044b)", "\u043a\u0440\u0430\u0439 (\u0433\u0435\u043e\u043c. \u0444\u0438\u0433\u0443\u0440\u044b)"], "fr": ["bord (d'une surface)", "fronti\u00e8re (d'une figure)", "extr\u00e9mit\u00e9 (d'un segment)"], "en": ["boundary", "end", "end-point"], "de": ["Rand", "Endpunkt"], "hu": ["hat\u00e1r (alakzat\u00e9)"], "pl": ["brzeg (figury)", "koniec (odcinka)"]}, "examples": [["la du randoj de segmento", null], ["la rando de sfero estas sfera surfaco", null], ["ebeno ne havas randon", null], ["la rando de plurlatero konsistas el \u011diaj lateroj", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(de intervalo) La du reeloj, kiuj \u011din difinas.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0430\u0439\u043d\u044f\u044f \u0442\u043e\u0447\u043a\u0430 (\u0438\u043d\u0442\u0435\u0440\u0432\u0430\u043b\u0430)"], "fr": ["extr\u00e9mit\u00e9 (d'un intervalle)"], "en": ["end (of an interval)"], "de": ["Endpunkt", "Intervallgrenze"], "hu": ["v\u00e9gpont (intervallum\u00e9)"], "pl": ["koniec (przedzia\u0142u)"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de grafea e\u011do) \u0108iu el la du verticoj, kiuj \u011din difinas.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0430\u043d\u0438\u0447\u043d\u0430\u044f \u0442\u043e\u0447\u043a\u0430 (\u0440\u0435\u0431\u0440\u0430 \u0433\u0440\u0430\u0444\u0430)"], "fr": ["extr\u00e9mit\u00e9 (d'une ar\u00eate de graphe)"], "de": ["Endpunkt"], "en": ["end-point"], "pl": ["koniec (kraw\u0119dzi grafu)"]}, "examples": [["komenca rando, fina rando de e\u011do de orientita grafeo", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(de difinita integralo) \u0108iu el la randoj de la intervalo, sur kiu oni prenas la integralon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u0435\u043b (\u0438\u043d\u0442\u0435\u0433\u0440\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u044f)"], "fr": ["borne (d'int\u00e9gration)"], "en": ["limit (of integration)"], "de": ["Integrationsgrenze"], "hu": ["hat\u00e1r (integr\u00e1l\u00e9)"], "pl": ["granica (ca\u0142kowania)"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de subaro A en topologia spaco) Aro de la punktoj en A, kiuj apartenas nek al \u011dia malferma\u0135o, nek al la malferma\u0135o de \u011dia komplemento; simb. \u2202A.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0430\u043d\u0438\u0446\u0430 (\u043c\u0430\u0442.)"], "fr": ["fronti\u00e8re (math.)"], "en": ["frontier", "boundary"], "de": ["Begrenzung", "Rand"], "hu": ["hat\u00e1r (matematikai)"], "pl": ["brzeg (zbioru)"]}, "examples": [["el la difino sekvas, ke la rando estas la komuna\u0135o de la ferma\u0135o de A kaj de tiu de \u011dia komplemento", null], ["la \u0109irka\u016da\u0135o de \u0109iu punkto en la rando de A enhavas kaj punktojn de A, kaj punktojn de \u011dia komplemento", null]]}]}], "root": "rand", "primary": true}, "randa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Situanta \u0109e la rando de io.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0430\u0439\u043d\u0438\u0439"], "hu": ["sz\u00e9ls\u0151", "hat\u00e1r-"]}, "examples": [["Saul estis en la randa parto de Gibea", "La Malnova Testamento, I. Samuel 14:2"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri punkto x en topologia spaco, rilate al subaro A) Tia, ke \u011di apartenas al la rando de A.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0430\u043d\u0438\u0447\u043d\u0430\u044f (\u0442\u043e\u0447\u043a\u0430)"], "fr": ["(point) fronti\u00e8re"], "en": ["frontier (point)", "boundary (point)"], "de": ["Begrenzungs-(punkt)", "Rand-(punkt)"], "hu": ["hat\u00e1r-", "v\u00e9g-"], "pl": ["(punkt) brzegowy"]}, "examples": [["randa punkto estas interna punkto nek de A, nek de \u011dia komplemento", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rand", "primary": false}, "velaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konsonanto a\u016d kvaza\u016dvokalo, kies brueron naskas la fermo a\u016d la malvastigo de la bu\u015dkanalo per la alproksimigo de la langa dorso al la velo (k, g, r, \u0125).", "translations": {"be": ["\u0432\u044d\u043b\u044f\u0440\u043d\u044b \u0433\u0443\u043a"], "fr": ["v\u00e9laire (subst.)"], "nl": ["velaar", "velair"], "pt": ["velar"], "ru": ["\u0432\u0435\u043b\u044f\u0440\u043d\u044b\u0439 \u0437\u0432\u0443\u043a", "\u0437\u0430\u0434\u043d\u0435\u043d\u0451\u0431\u043d\u044b\u0439 \u0437\u0432\u0443\u043a"], "de": ["Velar", "Gaumensegellaut"], "hu": ["vel\u00e1ris m\u00e1ssalhangz\u00f3", "h\u00e1ts\u00f3 sz\u00e1jpadl\u00e1shang"], "es": ["velar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "velar", "primary": true}, "malinklina": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sentanta naturan movon de la animo forpu\u015dantan de io.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0441\u043a\u043b\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439 (\u043a \u0447\u0435\u043c\u0443-\u043b.)", "\u0447\u0443\u0436\u0434\u044b\u0439 (\u0447\u0435\u0433\u043e-\u043b.)"], "fr": ["non enclin", "d\u00e9favorable (non enclin)", "ennemi (adj., non enclin)", "hostile (non enclin)", "oppos\u00e9 (non enclin)"], "en": ["disinclined"], "nl": ["afkerig"], "pt": ["embirrado", "contr\u00e1rio"], "de": ["abgeneigt"], "hu": ["nemhajland\u00f3", "idegenked\u0151", "undorod\u00f3"], "pl": ["odpychaj\u0105cy", "odrzucaj\u0105cy", "odstr\u0119czaj\u0105cy"]}, "examples": [["li estas malinklina al, kontra\u016d \u0109iaj oficialaj ceremonioj", null], ["malinklina por plenumado de tiaj faroj", "Z"], ["mi ne estas malinklina ekscii ion de la misteroj de supera mondo", "Z"], ["mi neniam pli sentis mian naturan malinklinon al mensogado, ol dum mi verkis la Konfesojn", "La revadoj de soleca promenanto, Kvara promenado"], ["mi malinklinis prisilenti a\u016d vuali ion ajn min kulpigantan", "La revadoj de soleca promenantoKvara promenado"]], "subdefinitions": []}], "root": "inklin", "primary": false}, "ambasado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ambasadora delegitaro.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0438\u043f\u043b\u043e\u043c\u0430\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u043c\u0438\u0441\u0441\u0438\u044f"], "fr": ["ambassade (mission diplomatique)", "mission diplomatique"], "en": ["embassy", "diplomatic mission"], "nl": ["ambassade"], "pt": ["embaixada (deputa\u00e7\u00e3o)"], "be": ["\u0434\u044b\u043f\u043b\u044f\u043c\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u0430\u044f \u043c\u0456\u0441\u0456\u044f", "\u043f\u0430\u0441\u043e\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u0430", "\u0430\u043c\u0431\u0430\u0441\u0430\u0434\u0430"], "de": ["diplomatische Gesandtschaft", "Botschafter [pl]"], "hu": ["nagyk\u00f6vets\u00e9g"], "sk": ["vyslanectvo (person\u00e1l)"], "es": ["embajada"]}, "examples": [["kanada ambasado promesis al polaj enmigrontoj rekonsideron de iliaj petoj post 8 jaroj", "Remigiusz Mielcarek: Enmigrintoj en ora ka\u011do, Monatojaro 1994a, numero 1a, p. 15a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ambasad", "primary": true}, "malambiguigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "senambiguigi", "translations": {"ru": ["\u0443\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0438\u0442\u044c \u0434\u0432\u0443\u0441\u043c\u044b\u0441\u043b\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9sambigu\u00efser", "d\u00e9sambig\u00fciser"], "hu": ["egy\u00e9rtelm\u0171s\u00edt", "egy\u00e9rtelm\u0171v\u00e9 tesz"]}, "examples": [["malambiguigi la frazon jene: \u00abLa akcepton \u0109eestis \u0109iuj ambasadoroj, \u0109iu el ili kun sia edzino\u00bb", "E. Fabian, Re: pluralo kun korpoparto?, soc.culture.esperanto, 1999-12-09"]], "subdefinitions": []}], "root": "ambigu", "primary": false}, "Dedekindo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Germanlingve: Richard Dedekind, 1831-1916. Germana matematikisto.", "translations": {"be": ["\u0414\u044d\u0434\u044d\u043a\u0456\u043d\u0434"], "fr": ["Dedekind"], "en": ["Dedekind"], "pt": ["Dedekind"], "ru": ["\u0414\u0435\u0434\u0435\u043a\u0438\u043d\u0434"], "it": ["Dedekind"], "hu": ["Dedekind"], "fa": ["\u062f\u062f\u06a9\u06cc\u0646\u062f"], "pl": ["Dedekind"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Dedekind", "primary": true}, "simple koneksa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri vojkoneksa topologia spaco) Tia, ke \u0109iu fermita vojo en \u011di estas homotopa al punkto.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0434\u043d\u043e\u0441\u0432\u044f\u0437\u043d\u043e\u0435 (\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["(espace) simplement connexe"], "en": ["simply connected (space)"], "fa": ["\u0633\u0627\u062f\u0647-\u0647\u0645\u0628\u0646\u062f"], "de": ["einfach zusammenh\u00e4ngend (-er Raum)"], "pl": ["(przestrze\u0144) jednosp\u00f3jna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "koneks", "primary": false}, "kradita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ornamita per kradforme interkuci\u011dantaj linioj.", "translations": {"ru": ["\u0448\u043e\u0442\u043b\u0430\u043d\u0434\u043a\u0430 (\u0442\u043a\u0430\u043d\u044c)"], "fr": ["en damier", "\u00e9cossais (motif)"], "de": ["kariert"], "en": ["plaid"], "hu": ["r\u00e1csos", "kock\u00e1s"]}, "examples": [["mikskolore kradita \u015dtofo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "krad", "primary": false}, "baptato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu ricevas la bapton.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0435\u0449\u0430\u0435\u043c\u044b\u0439"], "fr": ["baptis\u00e9"], "de": ["T\u00e4ufling"], "nl": ["dopeling"], "hu": ["keresztelend\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bapt", "primary": false}, "nulejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "nuliganto", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nul", "primary": false}, "angulo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La nocio \u00abangulo\u00bb estas eble unu el la plej multformaj en matematiko, celanta iamaniere karakterizi la komunan \u00abklini\u011don\u00bb de du sin sekcantaj linioj (ne nur rektaj, ne nur ebenaj), do ne eblis \u0109i tie detale prezenti \u0109iujn facetojn de la nocio. La unua senco rilatas al la tradicia prezento de angulo kiel figuro. La dua provas konservi el la unua nur la esencajn trajtojn, en maniero simila al tiu, kiun oni uzis por transiri de la tradicia vektoro al la moderna dupunkto. La tria senco prezentas angulon kiel nombron, iel rilatan al la longo de arko. Fine ni menciu, ke iuj modernaj prezentoj de la nocio ne hezitas identigi angulojn kun ebenaj rotacioj."], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0443\u0433\u043e\u043b"], "fr": ["angle", "coin"], "en": ["angle"], "nl": ["hoek"], "be": ["\u0432\u0443\u0433\u0430\u043b", "\u043a\u0443\u0442", "\u0440\u043e\u0433"], "de": ["Ecke", "Winkel"], "it": ["angolo"], "hu": ["sz\u00f6g"], "sk": ["uhol"], "es": ["\u00e1ngulo"], "cs": ["roh", "kout", "\u00fahel"], "pl": ["k\u0105t"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ebena surfaco, kiun limas du duonrektoj kun komuna origino.", "translations": {}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Paro de duonrektoj (\u011diaj lateroj) kun komuna origino (\u011dia vertico).", "translations": {}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Mezuro de angulo.", "translations": {"pl": ["miara k\u0105ta", "k\u0105t"]}, "examples": [["angulo de rotacio", null], ["la sumo de la anguloj de triangulo egalas al du ortoj", null], ["ebena angulo esprimi\u011das kiel rilato de la arko, kiun \u011di detran\u0109as sur cirklo kun centro en \u011dia vertico, al la radiuso de tiu cirklo", null], ["solida angulo esprimi\u011das kiel rilato de la surfaco, kiun \u011di detran\u0109as sur sfero kun centro en \u011dia vertico al la kavadrato de la radiuso de tiu sfero", null]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Nefermita spaco limigita de du a\u016d kelkaj sin reciproke renkontantaj surfacoj.", "translations": {"hu": ["sarok", "sz\u00f6glet"]}, "examples": [["la veturilo turnis angulen", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Malvasta, malofte vizitata a\u016d rigardata loko.", "translations": {"sk": ["k\u00fat"], "hu": ["zug"]}, "examples": [["en malproksima angulo sur la kamparo vivis iam..", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nedifinita loko.", "translations": {"hu": ["sarok"]}, "examples": [["la kvar anguloj de la tero", "La Nova Testamento, Apokalipso 7:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "angul", "primary": true}, "dorsa flanko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mal\u0109efa flanko, flanko kiu ne aperas unua.", "translations": {"fr": ["dos (d'un objet)", "revers (d'un objet)"]}, "examples": [["mi surprizi\u011das legante sur la koverto mian adreson sur la dorsflanko trovi\u011das \u015dia nomo", "U. Matthias, Fajron sentas mi interne, Pro Esperanto, 1990"], ["la supra flanko de araneo nomi\u011das dorsa flanko kaj la malsupra\u0135o nomi\u011das ventra flanko", "L. De Cooman, Araneo, [1999?]"]], "subdefinitions": []}], "root": "flank", "primary": false}, "paralela\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Paralelo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u043b\u0435\u043b\u044c"], "hu": ["p\u00e1rhuzamoss\u00e1g"], "ru": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u043b\u043b\u0435\u043b\u044c"]}, "examples": [["la konsterno en la pastraj rondoj ne havis paralela\u0135on en la tuta historio de la idolkulto", "Pro I\u015dtar,\u0109ap. 22"]], "subdefinitions": []}], "root": "paralel", "primary": false}, "la\u016dbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Artefarita volbo el foliaro a\u016d arbetoj en \u011dardeno (ordinare subtenita per diversspeca subtenilo).", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u044c\u0442\u0430\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["gloriette", "tonnelle"], "en": ["arbor", "booth", "bower"], "nl": ["prieel"], "pt": ["caramanch\u00e3o", "latada (suporte para plantas)", "cani\u00e7ado"], "ru": ["\u0431\u0435\u0441\u0435\u0434\u043a\u0430"], "de": ["Laube", "Gartenlaube"], "hu": ["lugas"], "br": ["pratell (el liorzho\u00f9)"], "es": ["p\u00e9rgola"]}, "examples": [["la\u016dbo el bastonoj kunplektitaj de konvolvuloj kaj pizoj", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "la\u016db", "primary": true}, "pirarukuo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Amazonia tre granda riverfi\u015do kun \u015date man\u011data karno, el familio osteoglosedoj (Arapaima gigas).", "translations": {"fr": ["pa\u00efche", "pirarucu"], "de": ["Arapaima"], "en": ["arapaima"], "bg": ["\u043f\u0438\u0440\u0430\u0440\u0443\u043a\u043e"]}, "examples": [["hodia\u016d vespere pasis granda fi\u015daro da pirarukuoj. Dudek unu pirogoj kaj du boatoj eliris por fi\u015dkaptado", "R. da Silva Ribeiro, Voja\u011dtaglibro al Amazonio, La Karavelo, 2009-09 (18), p. 15a"], ["pirarukuo estas alnomata \u00abla gado el Amazonio\u00bb", "Vikipedio, Pirarukuo, 2010-01-17"]], "subdefinitions": []}], "root": "piraruku", "primary": true}, "li\u0109iarbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Orientazia arbo (Litchi chinensis) kultivata por ligno kaj man\u011deblaj fruktoj.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0447\u044b (\u0440\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u043d\u0430)"], "fr": ["litchi (arbre)"], "en": ["lychee", "litchi"], "nl": ["lychee-boom"], "ru": ["\u043b\u0438\u0447\u0438 (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "de": ["Litschibaum"], "hu": ["licsifa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "li\u0109i", "primary": false}, "akvokirlo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko de akvejo, kie akvo rapide rondiras kun ensu\u0109a forto", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0434\u043e\u0432\u043e\u0440\u043e\u0442"], "fr": ["tourbillon (en mer, en rivi\u00e8re)"], "nl": ["draaikolk"], "it": ["gorgo"], "hu": ["v\u00edz\u00f6rv\u00e9ny"], "pl": ["wir wodny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kirl", "primary": false}, "diableto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda, komika diablo.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0451\u0440\u0442\u0438\u043a"], "fr": ["diablotin"], "en": ["little devil"], "nl": ["duiveltje"], "de": ["Teufelchen"], "hu": ["kis\u00f6rd\u00f6g"], "sk": ["\u010dert\u00edk"], "pl": ["diabe\u0142ek"], "he": ["\u05e9\u05d8\u05df \u05e7\u05d8\u05df"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "diabl", "primary": false}, "stereoskopo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Optika instrumento, per kiu oni vidas reliefe la en \u011di enmetitajn bildojn.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u044d\u0440\u044d\u0430\u0441\u043a\u043e\u043f"], "hu": ["sztereoszk\u00f3p"], "de": ["Stereoskop"], "nl": ["stereoscoop"], "ru": ["\u0441\u0442\u0435\u0440\u0435\u043e\u0441\u043a\u043e\u043f"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stereoskop", "primary": true}, "Slovenujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la centra E\u016dropo kun \u0109efurbo Ljubljano. Teritorio de Respubliko Slovenujo. ISO-3166 kodo: SI. \u011ci limas kun A\u016dstrujo, Hungarujo, Italujo kaj Kroatujo.", "translations": {"en": ["Slovenia"], "pl": ["S\u0142owenia", "Republika S\u0142owenii"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sloven", "primary": true}, "arma\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Armilo, portata por \u015dirmi la korpon.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0440\u043e\u043d\u044f", "\u0434\u043e\u0441\u043f\u0435\u0445"], "fr": ["armure"], "de": ["R\u00fcstung"], "hu": ["p\u00e1nc\u00e9lzat"]}, "examples": [["stari\u011du en kaskoj, akrigu la lancojn, surmetu sur vin arma\u0135ojn", "La Malnova Testamento, Jeremia 46:4"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malmola kovra\u0135o, ekz-e metala, servanta por fortikigi kablon kaj protekti \u011din kontra\u016d me\u0125anikaj dama\u011doj.", "translations": {"fr": ["armature (d'un c\u00e2ble)"], "hu": ["k\u00e1belp\u00e1nc\u00e9l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arm", "primary": false}, "kunkalkuli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kunigi en kalkulado.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u0456\u0447\u044b\u0446\u044c \u0440\u0430\u0437\u0430\u043c"], "nl": ["samentellen"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0447\u0438\u0442\u0430\u0442\u044c \u0432\u043c\u0435\u0441\u0442\u0435"], "pl": ["zlicza\u0107"], "hu": ["\u00f6sszesz\u00e1mol", "\u00f6sszegez"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kalkul", "primary": false}, "konkordo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kora a\u016d morala plenakordo; harmonio de sentoj kaj opinioj inter pluraj personoj.", "translations": {"be": ["\u0437\u0433\u043e\u0434\u0430", "\u0443\u0433\u043e\u0434\u0430", "\u0443\u0437\u0430\u0435\u043c\u0430\u0440\u0430\u0437\u0443\u043c\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "en": ["concord", "accord", "agreement", "harmony"], "nl": ["eendracht"], "pt": ["conc\u00f3rdia"], "ru": ["\u0441\u043e\u0433\u043b\u0430\u0441\u0438\u0435", "\u043b\u0430\u0434", "\u043c\u0438\u0440", "\u0432\u0437\u0430\u0438\u043c\u043e\u043f\u043e\u043d\u0438\u043c\u0430\u043d\u0438\u0435"], "ca": ["conc\u00f2rdia"], "de": ["Eintracht", "Einm\u00fctigkeit"], "hu": ["egyet\u00e9rt\u00e9s", "\u00f6sszhang"], "es": ["concordia"]}, "examples": [["kie regas konkordo, regas ordo", "Proverbaro esperanta"], ["konkordo malgranda\u0135on kreskigas, malkonkordo granda\u0135on ruinigas", "Proverbaro esperanta"], ["pli valoras konkorda ovo, ol malkonkorda bono", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "konkord", "primary": true}, "Obo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rivero en la Okcidenta Siberio, naski\u011danta el kunfluo de la Altajaj riveroj Katuno kaj Bijo, kaj fluanta en la Karaan Maron.", "translations": {"ru": ["\u0440. \u041e\u0431\u044c"], "fr": ["Ob", "Obi"], "en": ["Ob"], "nl": ["Ob"], "pt": ["Ob", "Obi"], "de": ["Ob"], "hu": ["Ob"], "es": ["Obi"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Ob", "primary": true}, "rudimenta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tute elementa (parolante priscio).", "translations": {"ru": ["\u0440\u0443\u0434\u0438\u043c\u0435\u043d\u0442\u0430\u0440\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["\u00e9l\u00e9mentaire", "rudimentaire"], "en": ["elementary", "rudimentary"], "nl": ["rudimentair"], "pt": ["rudimentar"], "be": ["\u043f\u0430\u0447\u0430\u0442\u043a\u043e\u0432\u044b", "\u044d\u043b\u0435\u043c\u044d\u043d\u0442\u0430\u0440\u043d\u044b"], "de": ["rudiment\u00e4r"], "hu": ["alapvet\u0151", "elemi"]}, "examples": [["sociologiaj esploroj en Esperantujo estas malmultaj, rudimentaj kaj malofte pli-malpli profesiaj", "Boris Kolker: Oni ne kulpigu la spegulon (Nikola Rasic, La rondo familia), Monatojaro 1997a, numero 2a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Apena\u016d elkreskinta (parolante priorgano), atrofia.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0434\u043e\u0440\u0430\u0437\u0432\u0438\u0442\u044b\u0439"], "hu": ["cs\u00f6kev\u00e9nyes", "fejletlen"], "de": ["rudiment\u00e4r", "unausgebildet"], "en": ["rudimentary", "vestigial"], "be": ["\u0440\u0443\u0434\u044b\u043c\u044d\u043d\u0442\u0430\u0440\u043d\u044b", "\u043d\u0435\u0434\u0430\u0440\u0430\u0437\u044c\u0432\u0456\u0442\u044b"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rudiment", "primary": true}, "lin\u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Grupe punmortigi iun sen ju\u011dista regula verdikto.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u043d\u0447\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["lyncher"], "en": ["lynch"], "nl": ["lynchen"], "pt": ["linchar"], "el": ["\u03bb\u03c5\u03bd\u03c4\u03c3\u03ac\u03c1\u03c9"], "de": ["aufkn\u00fcpfen", "lynchen"], "hu": ["lincsel", "meglincsel"], "pl": ["linczowa\u0107"], "ru": ["\u043b\u0438\u043d\u0447\u0435\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0434\u0432\u0435\u0440\u0433\u043d\u0443\u0442\u044c \u0441\u0430\u043c\u043e\u0441\u0443\u0434\u0443"], "es": ["linchar"]}, "examples": [["homoj hurlis, insultis kaj e\u0109 volis tuj lin\u0109i la viron", "Guido Van Damme: Tagluma ko\u015dmaro, Monatojaro 1996a, numero 11a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "ekzekuti", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lin\u0109", "primary": true}, "indi\u011deno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Landano, kiu devenas de la pralo\u011dantoj de la lando.", "translations": {"be": ["\u0442\u0443\u0431\u044b\u043b\u0435\u0446", "\u0430\u0431\u0430\u0440\u044b\u0433\u0435\u043d", "\u043a\u0430\u0440\u044d\u043d\u043d\u044b \u0436\u044b\u0445\u0430\u0440"], "fr": ["aborig\u00e8ne (subst.)", "autochtone (subst.)", "indig\u00e8ne (subst.)"], "en": ["indigenous person", "aborigene"], "nl": ["autochtoon (zn.)", "inboorling"], "pt": ["ind\u00edgena (pessoa)"], "ru": ["\u043a\u043e\u0440\u0435\u043d\u043d\u043e\u0439 \u0436\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u0442\u0443\u0437\u0435\u043c\u0435\u0446", "\u0430\u0431\u043e\u0440\u0438\u0433\u0435\u043d"], "de": ["Ureinwohner"], "hu": ["bennsz\u00fcl\u00f6tt", "\u0151slakos"], "es": ["ind\u00edgena"]}, "examples": [["ne faru iujn el tiuj abomena\u0135oj, nek la indi\u011deno, nek la fremdulo, kiu lo\u011das inter vi", "La Malnova TestamentoLevidoj 18:26"], ["ili trovis la arkipelagon, okupitan de la indi\u011denoj Selkam, Alkaluf, Yamanoj kaj Nakenk \u2013 nomadoj kaj boatistoj", "Jos\u00e9 de N. MarquesVoja\u011do al Ushuaia Monatojaro 2002a, numero 2a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "indi\u011den", "primary": true}, "indi\u011dena": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Propra al la indi\u011denoj, al ties kulturo, moroj.", "translations": {"be": ["\u0442\u0443\u0431\u044b\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u0430\u0431\u0430\u0440\u044b\u0433\u0435\u043d\u043d\u044b", "\u043c\u044f\u0441\u0446\u043e\u0432\u044b", "\u043a\u0430\u0440\u044d\u043d\u043d\u044b", "\u0441\u043f\u0440\u0430\u0434\u0432\u0435\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["aborig\u00e8ne (adj., autochtone)", "autochtone (adj.)", "indig\u00e8ne (adj.)"], "en": ["indigenous", "aboriginal"], "nl": ["inheems"], "pt": ["ind\u00edgena (adj.)"], "ru": ["\u043c\u0435\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u0438\u0441\u043a\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043a\u043e\u0440\u0435\u043d\u043d\u043e\u0439", "\u0442\u0443\u0437\u0435\u043c\u043d\u044b\u0439", "\u0430\u0431\u043e\u0440\u0438\u0433\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["bennsz\u00fcl\u00f6tt", "\u0151shonos"], "es": ["ind\u00edgena"]}, "examples": [["malserene silentis la indi\u011denaj gastoj", "El vivo de \u0109uk\u0109ojla trimova \u015dakproblemo, tria skizo el la \u0109uk\u0109a vivo, la e\u016drope edukita homo"], ["Sameoj estas indi\u011dena popolo de nordaj Norvegio, Svedio, Finnlando kaj Rusio", "B\u00e5rd HeklandTero kaj akvo Monatojaro 2001a, numero 12a, p. 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "indi\u011den", "primary": false}, "Dankofesto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nordamerika festo, okazanta je la 4a \u0135a\u016ddo de novembro en Usono, kaj je la 2a lundo de oktobro en Kanado, origine danka al Dio pro la favoroj de la pasinta jaro.", "translations": {"ru": ["\u0414\u0435\u043d\u044c \u0411\u043b\u0430\u0433\u043e\u0434\u0430\u0440\u0435\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["Thanksgiving"], "en": ["Thanksgiving Day"], "nl": ["dankdag"], "pt": ["Dia de ac\u00e7\u00e3o de gra\u00e7as"], "no": ["h\u00f8sttakkefest", "takkefest"], "de": ["Erntedankfest", "Dankfest"], "hu": ["h\u00e1laad\u00f3 \u00fcnnep"], "pl": ["\u015awi\u0119to Dzi\u0119kczynienia"], "es": ["D\u00eda de Acci\u00f3n de Gracias"]}, "examples": [["hodia\u016d la 23a de novembro estas Dankotago en Usono", "Arono kaj Karlina, Radio Verda, 2006-11-23"]], "subdefinitions": []}], "root": "dank", "primary": false}, "faktorio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kontoro de komerca kompanio en malproksimaj fremdlandoj a\u016d en kolonio.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u043a\u0442\u043e\u0440\u044b\u044f"], "nl": ["factorij"], "pt": ["feitoria"], "ru": ["\u0444\u0430\u043a\u0442\u043e\u0440\u0438\u044f"], "de": ["Faktorei", "ausl\u00e4ndische Handelsniederlassung"], "pl": ["faktoria"], "hu": ["kirendelts\u00e9g", "kereskedelmi telep"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "faktori", "primary": true}, "karakteriza polinomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de endomorfio f en vektora spaco E) Determinanto de f-\u03bb.idE.", "translations": {"be": ["\u0445\u0430\u0440\u0430\u043a\u0442\u0430\u0440\u044b\u0441\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b \u043f\u0430\u043b\u0456\u043d\u043e\u043c"], "fr": ["polyn\u00f4me caract\u00e9ristique"], "en": ["characteristic polynomial"], "ru": ["\u0445\u0430\u0440\u0430\u043a\u0442\u0435\u0440\u0438\u0441\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439 \u043c\u043d\u043e\u0433\u043e\u0447\u043b\u0435\u043d"], "de": ["charakteristisches Polynom"], "hu": ["karakterisztikus polinom"], "es": ["polinomio caracter\u00edstico"], "pl": ["wielomian charakterystyczny"]}, "examples": [["la ajgenoj de endomorfio estas la radikoj de ties karakteriza polinomo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "polinom", "primary": false}, "komerci": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Profesie inter\u015dan\u011di varojn, produkta\u0135ojn, celante monprofiton.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043d\u0434\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["commercer", "faire du commerce", "faire du n\u00e9goce"], "en": ["trade"], "nl": ["handel drijven"], "pt": ["comerciar", "negociar", "mercadejar"], "ru": ["\u0442\u043e\u0440\u0433\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["handeln"], "hu": ["kereskedik"], "es": ["comerciar"]}, "examples": [["kiu volas komerci, tiu sa\u011don bezonas", "Proverbaro esperanta"], ["Anglujo komercas kun la tuta mondo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "komerc", "primary": true}, "oportunismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Politika a\u016d ordinara sinteno, la\u016d kiu oni devas atenti la cirkonstancajn oportuna\u0135ojn pli ol la principojn.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u0430\u0440\u0442\u0443\u043d\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["opportunisme"], "nl": ["opportunisme"], "ru": ["\u043e\u043f\u043f\u043e\u0440\u0442\u0443\u043d\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Opportunismus"], "hu": ["opportunizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "oportun", "primary": false}, "komerco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Profesia klopodo por la inter\u015dan\u011do de varoj.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043d\u0434\u0430\u043b\u044c", "\u0431\u0438\u0437\u043d\u044d\u0441", "\u043a\u0430\u043c\u044d\u0440\u0446\u044b\u044f", "\u0433\u0435\u0448\u044d\u0444\u0442"], "fr": ["commerce (activit\u00e9 commerciale)", "n\u00e9goce"], "nl": ["handel"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043c\u0435\u0440\u0446\u0438\u044f", "\u0442\u043e\u0440\u0433\u043e\u0432\u043b\u044f", "\u0431\u0438\u0437\u043d\u0435\u0441"], "de": ["Handel"], "es": ["comercio"], "hu": ["kereskedelem"]}, "examples": [["pogranda komerco", null], ["pomalgranda komerco", null], ["ne ekzistas en komerco amikeco nek \u015derco", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "komerc", "primary": false}, "sanitaristo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Profesiulo, kiu okupi\u011das pri la publika sano.", "translations": {"de": ["Sanit\u00e4ter"], "nl": ["verpleger"]}, "examples": [["vunditojn provizore banda\u011das sanitaristoj", "Stefan Maul, El verva vivo jurnalista, p. 31"]], "subdefinitions": []}], "root": "sanitar", "primary": false}, "komerca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al komerco.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u044d\u0440\u0446\u044b\u0439\u043d\u044b", "\u0433\u0430\u043d\u0434\u043b\u0451\u0432\u044b"], "fr": ["commercial"], "nl": ["handels-"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043c\u0435\u0440\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u0442\u043e\u0440\u0433\u043e\u0432\u044b\u0439"], "de": ["Handels-", "kommerziell"], "es": ["comercial"], "hu": ["kereskedelmi"]}, "examples": [["komerca valoro de objekto", null], ["komercaj kontraktoj", null], ["komerca \u0109ambro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "komerc", "primary": false}, "Frislando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frisujo.", "translations": {"be": ["\u0424\u0440\u044b\u0437\u0456\u044f"], "fr": ["Frise"], "en": ["Frisia"], "nl": ["Friesland"], "pt": ["Fr\u00edsia"], "ru": ["\u0424\u0440\u0438\u0437\u0438\u044f"], "de": ["Friesland"], "it": ["Frisia"], "da": ["Frisland"], "es": ["Frisia"], "cs": ["Fr\u00edzsko"], "pl": ["Fryzja"]}, "examples": [["pli grandajn polderojn tiel faritajn, ni trovas en la nordo de la lando, en la provinco Frislando", "Wouter PILGER: Nederlando kaj la maro"]], "subdefinitions": []}], "root": "fris", "primary": false}, "simetria grupo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de finia aro E) Grupo, konsistanta el la aro de \u0109iuj bijekcioj super E, provizita per la operacio kunligo; alidire: grupo de \u0109iuj substituoj super E.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0438\u043c\u043c\u0435\u0442\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u0433\u0440\u0443\u043f\u043f\u0430"], "fr": ["groupe sym\u00e9trique"], "en": ["symmetrical group"], "de": ["symmetrische Gruppe"], "pl": ["grupa symetryczna"], "hu": ["szimmetrikus csoport"]}, "examples": [["la simetrian grupon de n-elementa aro oni kutime signas per Sn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "grup", "primary": false}, "veselle\u016dtenanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En mararmeo, oficiro kun rango ekvivalenta al tiu de kapitano.", "translations": {"fr": ["lieutenant de vaisseau"], "nl": ["luitenant-ter-zee"], "br": ["letanant a vor"], "pt": ["tenente de navio"], "it": ["tenente di vascello (OF2)"], "hu": ["sorhaj\u00f3hadnagy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "le\u016dtenant", "primary": false}, "ar\u0125iepiskopo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["la ar\u0125iepiskopo kun la lerneja estraro (la rektoro kaj la inspektoro) kaj la urba pastraro servis solene la liturgion", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 195a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ar\u0125iepiskop", "primary": true}, "damo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En la rusa damludo la damigo konsistas en tio ke oni turnas la diskon sur la dorson, dum la francoj \u00abduobligas\u00bb la diskon \u2015 la PIV-a \u00abklarigo\u00bb ke damo estas \u00abduobligita\u00bb disko prezentas enigmon por la rusoj."], "primary definition": "Promociita disko de la damludo, kiu rajtas movi\u011di tra la tutaj diagonaloj.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u043c\u043a\u0430 (\u0443 \u0448\u0430\u0448\u043a\u0430\u0445)"], "fr": ["dame (au jeu de dames)"], "en": ["king"], "nl": ["dam (in damspel)"], "pt": ["dama (jogo de damas)"], "ru": ["\u0434\u0430\u043c\u043a\u0430 (\u0432 \u0448\u0430\u0448\u043a\u0430\u0445)"], "de": ["Dame"], "hu": ["d\u00e1ma (j\u00e1t\u00e9kkorong)"], "sk": ["d\u00e1ma (fig\u00farka)"], "pl": ["damka"], "br": ["damez (er c'hoari damez)"], "cs": ["d\u00e1ma"], "es": ["dama"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Figuro de re\u011dino en la kartludoj.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0430\u043c\u0430 (\u0432 \u043a\u0430\u0440\u0442\u0430\u0445)"], "fr": ["dame (au jeu de cartes)", "reine (au jeu de cartes)"], "en": ["queen"], "nl": ["dame (in kaartspel)", "koningin (in kaartspel)"], "pt": ["rainha (jogo de cartas)"], "be": ["\u0434\u0430\u043c\u0430 (\u0443 \u043a\u0430\u0440\u0442\u0430\u0445)"], "de": ["Dame [franca bildo]", "Ober [germana bildo]"], "hu": ["d\u00e1ma (francia k\u00e1rty\u00e1ban)", "kir\u00e1lyn\u0151 (magyar k\u00e1rty\u00e1ban)"], "sk": ["horn\u00edk"], "pl": ["dama", "kr\u00f3lowa"], "br": ["damez (er c'hoari karto\u00f9)"], "cs": ["d\u00e1ma", "kr\u00e1lovna"], "es": ["reina"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u015cakpeco, kiu movi\u011das kiel kuriero kaj kiel turo.", "translations": {"be": ["\u0444\u044d\u0440\u0437\u044c"], "fr": ["dame (au jeu d'\u00e9checs)"], "en": ["queen"], "nl": ["koningin (in schaakspel)"], "pt": ["dama (xadrez)"], "ru": ["\u0444\u0435\u0440\u0437\u044c"], "de": ["Dame"], "hu": ["kir\u00e1lyn\u0151 (sakkban)"], "pl": ["kr\u00f3lowa", "hetman"], "br": ["rouanez (echedo\u00f9)"], "cs": ["d\u00e1ma", "kr\u00e1lovna"], "es": ["dama", "reina"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dam", "primary": true}, "lunatiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Somnambulo.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0443\u043d\u0430\u0442\u0438\u043a"], "en": ["sleepwalker"], "nl": ["slaapwandelaar"], "pt": ["son\u00e2mbulo"], "be": ["\u043b\u0443\u043d\u0430\u0442\u044b\u043a", "\u0441\u0430\u043c\u043d\u0430\u043c\u0431\u0443\u043b\u0430"], "de": ["Schlafwandler", "Monds\u00fcchtiger"], "hu": ["holdk\u00f3r\u00f3s", "alvaj\u00e1r\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Homo ege kaprica kaj \u015dan\u011dhumora.", "translations": {"de": ["schrulliger Kauz", "Maniker"], "en": ["lunatic"], "nl": ["grillig persoon"], "hu": ["h\u00f3bortos alak", "szesz\u00e9lyes ember"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lunatik", "primary": true}, "fabelaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kolekto de fabeloj.", "translations": {"fr": ["recueil de contes"], "de": ["M\u00e4rchensammlung"]}, "examples": [["\u0109i tiu libro donas al ni entute 19 ekzemplerojn el la fabelaro de Miyazawa", "Don Harlow, Recenzo: Goo\u015d la '\u0109elisto, 2007-04-18"]], "subdefinitions": []}], "root": "fabel", "primary": false}, "tutegale": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tute egale, ne gravas.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0441\u0451 \u0440\u0430\u0432\u043d\u043e"], "en": ["no matter"]}, "examples": [["ili estos haveblaj ie ajn, tutegale kie", "Stellan Engholm: Al Torento"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Modala vorto signifanta \u00abmalgra\u016d la dirita, \u0109io restas sen\u015dan\u011da\u00bb, \u00ab\u0109iel ajn, tio ne gravas\u00bb kaj tiel plu.", "translations": {"en": ["all the same"]}, "examples": [["sed tutegale tio estas nur personaj opinioj de la parolintoj", "D. Cibulevskij: Pridiskuto. Monato."], ["kvankam poste estis malkovrite, ke en multaj virusoj genetika informo povas esti kodita en RNA (ribonukleata acido), tutegale la esenco de la malkovro de Avery ne \u015dan\u011di\u011dis", "V. Lemelev: Eltrovo de prionoj. Monato."]], "subdefinitions": []}], "root": "egal", "primary": false}, "aviadi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Aerveturi per tiaj aparatoj.", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u0446\u0435\u0446\u044c (\u0441\u0430\u043c\u0430\u043b\u0451\u0442\u0430\u043c, \u0432\u0435\u0440\u0442\u0430\u043b\u0451\u0442\u0430\u043c \u0456 \u0434\u0430 \u0433.\u043f.)"], "fr": ["voler (en avion)"], "en": ["fly", "aviate"], "nl": ["vliegen (in vliegtuig)"], "ru": ["\u043b\u0435\u0442\u0430\u0442\u044c (\u043d\u0430 \u0441\u0430\u043c\u043e\u043b\u0451\u0442\u0435)"], "de": ["fliegen", "steuern"], "it": ["volare (con velivolo)"], "hu": ["rep\u00fcl (rep\u00fcl\u0151g\u00e9ppel)"], "sk": ["letie\u0165 (lietadlom)"], "es": ["volar (en avi\u00f3n)"], "pl": ["lata\u0107"], "he": ["\u05dc\u05d8\u05d5\u05e1"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "avii", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aviad", "primary": false}, "hiperuranio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Platona mondo sendifekta kaj nemateria, kie estas la Ideoj. \u011ci estas komprenebla nur per la intelekto kaj estas sentume nevidebla. Hiperuranio la\u016dvorte signifas \u00absuper\u0109iela mondo\u00bb.", "translations": {"it": ["Iperuranio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hiperurani", "primary": true}, "konstruisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu planas kaj efektivigas konstruadon.", "translations": {"fr": ["b\u00e2tisseur (subst.)", "constructeur (subst.)"], "it": ["impresario (edile)", "costruttore (sost.)"]}, "examples": [["li tamen volis lasi mortigi la konstruiston, kiu konstruis por li lian kastelon kun la turo kaj la dikaj muroj", "Fabeloj, volumo 4, Historio el la dunoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "konstru", "primary": false}, "aviado": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Komparu avii, kies substantivigo donas samforman vorton \u00abavi/ad/o\u00bb."], "primary definition": "Arto aerveturadi per aparatoj pli pezaj ol la aero.", "translations": {"be": ["\u0430\u0432\u0456\u044f\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["aviation"], "bg": ["\u0430\u0432\u0438\u0430\u0446\u0438\u044f"], "nl": ["luchtvaart"], "ru": ["\u0430\u0432\u0438\u0430\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Flugwesen"], "it": ["aviazione"], "hu": ["rep\u00fcl\u00e9s"], "sk": ["lietanie (lietadlom)"], "en": ["aviation"], "es": ["aviaci\u00f3n"], "pl": ["latanie"], "he": ["\u05ea\u05e2\u05d5\u05e4\u05d4", "\u05d8\u05d9\u05d9\u05e1"]}, "examples": [["en aviado gravan rolon por sekureco ludas la komunikado inter regturo kaj aviadilo", "Pejno Simono: Prefere pakete, Monatojaro 2001a, numero 2a, p. 13a"]], "subdefinitions": []}], "root": "aviad", "primary": true}, "fabeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pl": ["fasola"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fab", "primary": false}, "organaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de organoj, ordinare kun komuna rolo a\u016d utilo.", "translations": {"it": ["organismo (l'insieme di organi)"]}, "examples": [["digesta organaro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "organ", "primary": false}, "elokventa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Posedanta la talenton facile, konvinke kaj bele paroladi.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u0430\u0441\u0430\u043c\u043e\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["\u00e9loquent"], "en": ["eloquent"], "nl": ["welsprekend"], "pt": ["eloq\u00fcente"], "ru": ["\u043a\u0440\u0430\u0441\u043d\u043e\u0440\u0435\u0447\u0438\u0432\u044b\u0439"], "de": ["redegewandt", "beredt", "eloquent"], "sv": ["v\u00e4ltalig"], "hu": ["\u00e9kessz\u00f3l\u00f3"], "es": ["elocuente"], "pl": ["elokwentny", "krasom\u00f3wczy"]}, "examples": [["elokventa oratoro", null], ["la elokventeco estas anima kapablo, kiu igas nin estroj super la koro k spirito de aliaj", null], ["la tro konstanta elokventeco enuigas", null], ["sciu elokventi, sciu anka\u016d silenti", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Bela kaj konvinka: p\u00e9nzzel m\u00e9g a csend is \u00e9kessz\u00f3l\u00f3", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u0430\u0441\u0430\u043c\u043e\u045e\u043d\u044b", "\u0432\u044b\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b"], "ru": ["\u043a\u0440\u0430\u0441\u043d\u043e\u0440\u0435\u0447\u0438\u0432\u044b\u0439", "\u0432\u044b\u0440\u0430\u0437\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "pl": ["wymowny"], "hu": ["besz\u00e9des (\u00e1tv.)"]}, "examples": [["elokventa parolado, stilo, rigardo", null], ["per mono e\u0109 silento fari\u011das elokvento", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "elokvent", "primary": true}, "sakristiano": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La vorto \u0109iurilate estas mise formita: la sufikso -an implicas, ke temas pri membro de pluro, dum plureco ne estas esenca trajto de la koncerna ofico, kaj en multaj vila\u011daj pre\u011dejoj estas ununura sakristiano \u2015 tion \u015dajnas implici anka\u016d la uzoj Zamenhofaj: tiam li lo\u011dis \u0109e la sakristiano; li aspektis tute tiel, kvaza\u016d li estus nia sakristiano!. La\u016d mi, la radikalfina\u0135o -an en \u0109i tiu vorto estas ne tiom la esperanta sufikso, kiom kontrabanda\u0135o el fremda lingvo."], "primary definition": "Pre\u011dejservisto kiu zorgas pri la sakristio kaj mastrumado de la pre\u011dejo.", "translations": {"fa": ["\u0645\u062a\u0648\u0644\u06cc \u06a9\u0644\u06cc\u0633\u0627"], "fr": ["sacristain"], "nl": ["sacristein"], "ru": ["\u0440\u0438\u0437\u043d\u0438\u0447\u0438\u0439"], "it": ["sacrestano", "sagrestano"], "pl": ["zakrystian"]}, "examples": [["la sakristiano estis maljuna invalido, kiu \u015datis min, \u0109ar ofte mi venis pli frue kaj tiris anstata\u016d li la \u015dnuregojn de l\u2019 sonoriloj", "Stefan Maul, El verva vivo jurnalista, p. 53"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ajna malsupera pre\u011dejservisto.", "translations": {"fa": ["\u062e\u0627\u062f\u0645 \u06a9\u0644\u06cc\u0633\u0627"], "ru": ["\u0446\u0435\u0440\u043a\u043e\u0432\u043d\u043e\u0441\u043b\u0443\u0436\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u043f\u043e\u043d\u043e\u043c\u0430\u0440\u044c", "\u043f\u0441\u0430\u043b\u043e\u043c\u0449\u0438\u043a", "\u0434\u044c\u044f\u0447\u043e\u043a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sakristi", "primary": false}, "seniluzii\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Perdi iluzion.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043e\u0447\u0430\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["perdre ses illusions", "tomber de haut", "\u00eatre d\u00e9\u00e7u", "d\u00e9chanter"], "nl": ["teleurgesteld worden"], "pt": ["desiludir-se"], "de": ["entt\u00e4uscht werden"], "es": ["desilusionarse"], "hu": ["ki\u00e1br\u00e1ndul"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "iluzi", "primary": false}, "kalejdoskopo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Optika aparato, enhavanta tri spegulojn kaj multajn diverskolorajn vitropecetojn, donanta simetriajn bildojn, kiuj \u015dan\u011di\u011das je \u0109iu moveto de la aparato.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u0435\u0439\u0434\u0430\u0441\u043a\u043e\u043f"], "fr": ["kal\u00e9idoscope"], "en": ["kaleidoscope"], "nl": ["caleidoscoop"], "ru": ["\u043a\u0430\u043b\u0435\u0439\u0434\u043e\u0441\u043a\u043e\u043f"], "de": ["Kaleidoskop"], "hu": ["kaleidoszk\u00f3p"], "fi": ["kaleidoskooppi"], "es": ["caleidoscopio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kalejdoskop", "primary": true}, "kalejdoskopi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fi": ["vaihdella (kuin kaleidoskoopissa)"], "fr": ["se bousculer (fig.)"], "nl": ["door elkaar wemelen"], "hu": ["egym\u00e1st kergetik (\u00e1tv.)", "sz\u00ednesen v\u00e1ltakoznak"]}, "examples": [["sed kian? \u2015 kalejdoskopis proponoj", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 62a, p. 338a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "bunta", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kalejdoskop", "primary": false}, "amuzparko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Terspaco provizita je pluraj ludiloj por infanoj kaj plenkreskuloj.", "translations": {"fr": ["parc de loisir"], "en": ["fun fair"], "nl": ["attractiepark", "lunapark"], "es": ["parc d'atraccions"], "pt": ["parque de divers\u00f5es"], "pl": ["park rozrywki", "plac zabaw", "ogr\u00f3dek jordanowski", "lunapark"]}, "examples": [["Barbara ne estas en la amuzparko", "L. Portella, \u015ci estas mia amiko Pentuvio, jaro 2007a, p. 23a"], ["nek eniru spegulan labirinton de amuzparko", "S. Johansson, Vulkana debuto Originala literaturo Esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "park", "primary": false}, "Alfonso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo \u011dermandevena.", "translations": {"ru": ["\u0410\u043b\u044c\u0444\u043e\u043d\u0441"], "fr": ["Alphonse"], "bg": ["\u0410\u0444\u043e\u043d\u0441\u0443"], "pt": ["Afonso"], "de": ["Alfons"], "it": ["Alfonso"], "pl": ["Alfons"]}, "examples": [["Alfonso la Sa\u011dulo", null], ["Rapide, nur! Alfonso tuj revenas \u2013 Ankora\u016d noktas, kaj la strat' malplenas", "Lord Byron, trad. William Auld, El la 1-a kanto de \u00abDon Johano\u00bb, Norda Prismo, 1957, numero 2a, p. 82a-85a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Alfons", "primary": true}, "aerarmeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la armeo , kiu okupi\u011das \u0109efe pri aviadilaj operacioj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0432\u0435\u0442\u0440\u0430\u043d\u044b\u044f \u0432\u043e\u0439\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["arm\u00e9e de l'air"], "ru": ["\u0432\u043e\u0437\u0434\u0443\u0448\u043d\u044b\u0435 \u0432\u043e\u0439\u0441\u043a\u0430"], "de": ["Luftwaffe", "Luftstreitkr\u00e4fte"], "pl": ["flota powietrzna", "wojska powietrzne", "lotnictwo wojskowe"], "hu": ["l\u00e9gier\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arme", "primary": false}, "kapuceno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Franciskana mona\u0125o, primitive almozpetanta, kun bruna robo kaj pinta kapu\u0109o.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043f\u0443\u0446\u044b\u043d (\u043c\u0430\u043d\u0430\u0445)"], "fr": ["capucin (moine)", "moine capucin"], "en": ["Capuchin monk"], "nl": ["kapucijn (monnik)"], "ru": ["\u043a\u0430\u043f\u0443\u0446\u0438\u043d (\u043c\u043e\u043d\u0430\u0445)"], "de": ["Kapuziner"], "hu": ["kapucinus", "csukly\u00e1s bar\u00e1t"], "br": ["kabusin (lean)"], "pl": ["kapucyn"]}, "examples": [["kun barbo tiel longa, kiel tiu de kapuceno", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kapucen", "primary": true}, "stupori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Resti senreaga pro spirita \u015doko.", "translations": {"hu": ["megdermed", "eltompul", "stuporba esik"], "be": ["\u0431\u044b\u0446\u044c \u0443 \u0441\u0442\u0443\u043f\u0430\u0440\u044b", "\u0430\u0441\u043b\u0443\u043f\u044f\u043d\u0435\u0446\u044c"], "fr": ["rester clou\u00e9 sur place", "\u00eatre stup\u00e9fi\u00e9"], "en": ["be in a stupor"], "ru": ["\u0431\u044b\u0442\u044c \u0432 \u0441\u0442\u0443\u043f\u043e\u0440\u0435", "\u043e\u0446\u0435\u043f\u0435\u043d\u0435\u0442\u044c"]}, "examples": [["Rafo levis sin kaj stuporis anta\u016d \u015dia lito", "Shi Chengtai: La kompensa kiso, Monatojaro 1995a, numero 6a, p. 27a"]], "subdefinitions": []}], "root": "stupor", "primary": false}, "ermeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de mustelo (Mustela erminea), malgranda mamulo kun multvalora blanka vintropelto.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u0440\u043d\u043e\u0441\u0442\u0430\u0439"], "fr": ["hermine"], "en": ["ermine"], "nl": ["hermelijn"], "pt": ["arminho"], "de": ["Hermelin"], "hu": ["hermelin"], "pl": ["gronostaj"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ermen", "primary": true}, "stuporo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senmoveco, sensenteco pro spirita \u015doko, ekzemple pro mirego.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0443\u043f\u0430\u0440", "\u0430\u0441\u043b\u0443\u043f\u044f\u043d\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["ahurissement", "h\u00e9b\u00e8tement", "stup\u00e9faction", "stupeur"], "en": ["stupor"], "nl": ["stupor", "verminderd bewustzijn"], "ru": ["\u0441\u0442\u0443\u043f\u043e\u0440", "\u043e\u0446\u0435\u043f\u0435\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435"], "hu": ["stupor", "eltompul\u00e1s", "megdermed\u00e9s"]}, "examples": [["la knabino eksentis stuporon", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 61a, p. 323a"]], "subdefinitions": []}], "root": "stupor", "primary": true}, "pantero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043d\u0442\u044d\u0440\u0430"], "fr": ["panth\u00e8re"], "en": ["panther", "leopard"], "nl": ["panter"], "pt": ["pantera"], "ru": ["\u043f\u0430\u043d\u0442\u0435\u0440\u0430"], "de": ["Panther"], "sv": ["panter"], "hu": ["leop\u00e1rd"], "br": ["panterenn"], "es": ["pantera"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio felisedoj (Panther), al kiu apartenas jaguaro, leono, leopardo, tigro.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u043d\u0442\u0435\u0440\u0430 (\u0440\u043e\u0434)"], "de": ["Gro\u00dfkatze"], "en": ["big cats"], "hu": ["p\u00e1rduc"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "panter", "primary": true}, "ata\u015deo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Oficisto apartenanta al ambasadoreja personaro.", "translations": {"be": ["\u0430\u0442\u0430\u0448\u044d"], "fr": ["attach\u00e9"], "en": ["attach\u00e9"], "nl": ["attach\u00e9"], "ru": ["\u0430\u0442\u0442\u0430\u0448\u0435"], "de": ["Attach\u00e9"], "hu": ["attas\u00e9"], "sk": ["ata\u0161\u00e9"], "fa": ["\u0648\u0627\u0628\u0633\u062a\u0647", "\u0627\u062a\u0627\u0634\u0647"]}, "examples": [["armea ata\u015deo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(pli vaste) \u0108e administracio a\u016d entrepreno, eksterhierarkia persono, komisiita pri aparta funkcio.", "translations": {"hu": ["sajt\u00f3attas\u00e9"]}, "examples": [["gazetara ata\u015deo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ata\u015de", "primary": true}, "kirli\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rapide turni\u011di, ofte kun \u015da\u016dmo, se temas pri likva\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0443\u0436\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f \u0432\u0438\u0445\u0440\u0435\u043c", "\u0437\u0430\u043a\u0440\u0443\u0436\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f \u0432 \u0432\u043e\u0434\u043e\u0432\u043e\u0440\u043e\u0442\u0435, \u0441\u043c\u0435\u0440\u0447\u0435"], "fr": ["tournoyer", "tourbillonner"], "nl": ["dwarrelen", "krioelen", "wervelen"], "de": ["verwirbeln"], "it": ["turbinare"], "hu": ["kavarog", "\u00f6rv\u00e9nylik"], "sv": ["virvla"], "pl": ["wirowa\u0107", "kr\u0119ci\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["la maro kirli\u011dis sub la vento", null], ["polvo, ne\u011deroj kirli\u011das en la aero", null], ["la pensoj kirli\u011dis en lia cerbo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kirl", "primary": false}, "trodozo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tro granda dozo, eventuale dan\u011dera.", "translations": {"fr": ["overdose", "surdosage"], "en": ["overdose"]}, "examples": [["en la a\u011do de 36 jaroj \u015di mortis pro trodozo da dormigiloj", "Vikipedio, Marilyn Monroe, 2009-12-04"], ["la artistoj ja estis tre, tre bonaj, sed \u0109iuj programeroj estis en si mem plenaj koncertoj. Do, estis superdozo, kaj homoj tedi\u011dis", "Judith, lumo, 2009-09-23"]], "subdefinitions": []}], "root": "doz", "primary": false}, "man\u011dometo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la sinsekvaj partoj de ceremonia man\u011do, la pladoj samtempe surtabligataj (a\u016d forprenataj).", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u0430 \u0431\u043b\u044e\u0434"], "fr": ["mets"], "br": ["meuz"], "pl": ["potrawa"], "hu": ["fog\u00e1s"]}, "examples": [["koncerne la apartajn man\u011dmetojn, mi povas certigi vin, ke la aran\u011do de la man\u011da\u0135oj estis bonega", "Fabeloj, volumo 3, Supo el kolbasaj bastonetoj"], ["la unua man\u011dometo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "met", "primary": false}, "praeksplodo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grandenergia fenomeno, kiu markas la naski\u011don de la universo.", "translations": {"be": ["\u0412\u044f\u043b\u0456\u043a\u0456 \u0412\u044b\u0431\u0443\u0445"], "fr": ["Big bang"], "en": ["Big Bang"], "nl": ["oerknal"], "pt": ["Grande Explos\u00e3o"], "ru": ["\u0411\u043e\u043b\u044c\u0448\u043e\u0439 \u0412\u0437\u0440\u044b\u0432"], "de": ["Urknall"], "tr": ["B\u00fcy\u00fck Patlama"], "hu": ["\u0151srobban\u00e1s"], "fi": ["Alkur\u00e4j\u00e4hdys"], "pl": ["Wielki Wybuch"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "eksplod", "primary": false}, "glavo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "armilo konsistanta el longa klingo kaj mallonga tenilo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0435\u0447"], "fr": ["glaive", "\u00e9p\u00e9e"], "bg": ["\u043c\u0435\u0447"], "nl": ["zwaard"], "pt": ["gl\u00e1dio", "espada"], "ru": ["\u043c\u0435\u0447"], "de": ["Schwert"], "it": ["spada"], "sv": ["sv\u00e4rd"], "en": ["sword"], "hu": ["kard"], "es": ["espada"]}, "examples": [["\u0109iuj, kiuj glavon prenas, per glavo pereos", "La Nova Testamento, S. Mateo 26:52"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Punpovo.", "translations": {"it": ["braccio (figurato)"]}, "examples": [["la glavo de la Le\u011do", null]], "subdefinitions": []}], "root": "glav", "primary": true}, "docento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Instruisto en universitato ne ricevinta titolon de profesoro.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0446\u044d\u043d\u0442"], "fr": ["charg\u00e9 de cours", "maitre de conf\u00e9rence"], "en": ["docent", "university teacher"], "nl": ["docent"], "pt": ["docente"], "ru": ["\u0434\u043e\u0446\u0435\u043d\u0442"], "de": ["Dozent", "Hochschullehrer"], "hu": ["docens", "egyetemi tan\u00e1r"], "pl": ["docent"], "es": ["docente"]}, "examples": [["la instruistaro konsistas el ses docentoj inkluzive la nunan direktoron", "Jo Haazen, Unika muziklernejo en Belgio, Monato, jaro 1997a, numero 4a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "docent", "primary": true}, "asekura agento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Peranto de asekura kompanio.", "translations": {"sk": ["pois\u0165ovac\u00ed agent"], "be": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u0445\u0430\u0432\u044b \u0430\u0433\u0435\u043d\u0442"], "en": ["insurance agent"], "nl": ["verzekeringsagent"], "ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u0445\u043e\u0432\u043e\u0439 \u0430\u0433\u0435\u043d\u0442"], "de": ["Versicherungsvertreter", "Versicherungsagent [AT]"], "hu": ["biztos\u00edt\u00e1si \u00fcgyn\u00f6k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Peranto de asekura kompanio.", "translations": {"sk": ["pois\u0165ovac\u00ed agent"], "be": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u0445\u0430\u0432\u044b \u0430\u0433\u0435\u043d\u0442"], "en": ["insurance agent"], "ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u0445\u043e\u0432\u043e\u0439 \u0430\u0433\u0435\u043d\u0442"], "de": ["Versicherungsagent"], "hu": ["biztos\u00edt\u00e1si \u00fcgyn\u00f6k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "agent", "primary": false}, "pontifiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En Romio, ano de pagana kolegio profesia (prae: de la pontokonstruistoj, kiel poste la framasonoj), kies prezidanto i\u011dis estro de \u0109iuj kultoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043d\u0442\u044b\u0444\u0456\u043a"], "en": ["pontifex"], "nl": ["pontifex"], "pt": ["pont\u00edfice"], "ru": ["\u043f\u043e\u043d\u0442\u0438\u0444\u0438\u043a"], "de": ["Bischof"], "hu": ["f\u0151pap"]}, "examples": [["la kolegio de la pontifikoj", "PV"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Eklezia altrangulo havanta a\u016dtoritaton kaj ju\u011dpovon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0448\u0430\u0441\u044c\u0432\u044f\u0442\u0430\u0440"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0432\u043e\u0441\u0432\u044f\u0449\u0435\u043d\u043d\u0438\u043a"]}, "examples": [["la papo estas la plej alta pontifiko", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "pontifik", "primary": true}, "muskedisto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Malnova verko prezentas la formon mosketisto: li rekonis la du fratojn de sia edzino, la unua estis dragono, la dua mosketisto."], "primary definition": "Batalisto origine portanta, uzanta muskedon.", "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u0448\u043a\u0435\u0446\u0451\u0440"], "fr": ["mousquetaire"], "en": ["musketeer"], "nl": ["musketier"], "ru": ["\u043c\u0443\u0448\u043a\u0435\u0442\u0451\u0440"], "de": ["Sch\u00fctze", "Musketier"], "hu": ["musk\u00e9t\u00e1s"], "uk": ["\u043c\u0443\u0448\u043a\u0435\u0442\u0435\u0440"]}, "examples": [["\u00abLa tri muskedistoj\u00bb", null], ["muskedistoj kaj sagpafistoj pafis de sur boatoj duonhoron, sed senrezulte", "F. Omelka, Magalhaes, la granda admiralo, [1971]"]], "subdefinitions": []}], "root": "musked", "primary": false}, "bromo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 35, atompezo 79,904, simbolo Br. Metaloido, kies kompona\u0135oj servas en medicino kaj en fotografado.", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u043e\u043c"], "fr": ["brome"], "en": ["bromine"], "nl": ["broom"], "pt": ["bromo"], "la": ["Bromum"], "de": ["Brom"], "it": ["bromo"], "hu": ["br\u00f3m"], "sk": ["br\u00f3m"], "es": ["bromo"], "br": ["brom"], "ru": ["\u0431\u0440\u043e\u043c"], "pl": ["brom"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "brom", "primary": true}, "deontologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pt": ["deontologia"]}, "examples": [["deontologio : \u0109e ni, la Kliento \u0109iam estas majuskla kaj kvalito nin obsedas", "LinguaForce, Kiuj ni estas?, 2004"], ["la Honora Medalo de Paco estas konfirmo pri la kura\u011do, deontologio kaj atinga\u0135oj de la \u0109inaj pacdefendaj trupanoj", "lazura\u0109ielo, \u0108inaj oficiroj kaj soldatoj..., Raporto.info, 2006-11-15"]], "subdefinitions": []}], "root": "deontologi", "primary": true}, "selakto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Verdeta acideta flua\u0135o restanta el la lakto post apartigo de kremo kaj kazeo.", "translations": {"be": ["\u0441\u044b\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["petit lait"], "en": ["whey"], "nl": ["wei", "melkwei"], "ru": ["\u043c\u043e\u043b\u043e\u0447\u043d\u0430\u044f \u0441\u044b\u0432\u043e\u0440\u043e\u0442\u043a\u0430", "\u043f\u0430\u0445\u0442\u0430"], "de": ["Molke"], "it": ["siero di latte"], "hu": ["tejsav\u00f3"]}, "examples": [["la man\u011do grandparte konsisitis el ka\u0109o kaj selakto", "R. L. Stevenson, trad. A. Goodheir, Forkaptita, Kardo, 1976"]], "subdefinitions": []}], "root": "selakt", "primary": true}, "esperantologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Studo pri Esperanto kaj la esperanta movado, parto de planlingvoscienco.", "translations": {"fr": ["esp\u00e9rantologie"], "de": ["Esperantologie"], "it": ["esperantologia"], "pl": ["esperantologia"], "pt": ["esperantologia"]}, "examples": [["\u00abEsperantologio\u00bb", null], ["\u0109iujare CED organizas la Esperantologian Konferencon en la Universalaj Kongresoj", "M. Fettes, Centro por Esploro kaj Dokumentado pri la Monda Lingvo-Problemo, 2005-11"]], "subdefinitions": []}], "root": "esperantologi", "primary": true}, "ciferplato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekstera plato de horlo\u011do, mezurilo a\u016d alia aparato, sur kiu estas surskribitaj ciferoj.", "translations": {"ru": ["\u0446\u0438\u0444\u0435\u0440\u0431\u043b\u0430\u0442"], "fr": ["cadran"], "en": ["clock face", "dial"], "nl": ["cijferplaat"], "de": ["Ziffernblatt"], "it": ["quadrante (di orologio o sim.)"], "hu": ["sz\u00e1mlap"], "pl": ["cyferblat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "plat", "primary": false}, "ne\u011dhomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Skulptita figuro simila al homo farita el ne\u011do.", "translations": {"de": ["Schneemann"], "en": ["snowman"], "it": ["pupazzo di neve"], "bg": ["\u0441\u043d\u0435\u0436\u0435\u043d \u0447\u043e\u0432\u0435\u043a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hom", "primary": false}, "sencela": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senutila, vana.", "translations": {"sk": ["bezcie\u013eny"], "ru": ["\u0431\u0435\u0441\u0446\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["sans but", "vain"], "be": ["\u0431\u044f\u0437\u043c\u044d\u0442\u043d\u044b", "\u0431\u044f\u0441\u0446\u044d\u043b\u044c\u043d\u044b"], "de": ["ziellos"], "pl": ["bezcelowy", "niezamierzony", "przypadkowy"], "hu": ["c\u00e9ltalan"]}, "examples": [["sencela diskutado", "B"], ["sencelaj klopodoj", null], ["sencela vivo estas frua morto", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "cel", "primary": false}, "konstrua\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io konstruita, ekzemple domo, stalo, hangaro, budo...", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u0434\u044b\u043d\u0430\u043a", "\u0437\u0431\u0443\u0434\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043a\u0430\u043d\u0441\u0442\u0440\u0443\u043a\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["b\u00e2timent", "construction (b\u00e2timent)", "\u00e9difice"], "bg": ["\u0441\u0433\u0440\u0430\u0434\u0430"], "nl": ["gebouw"], "ru": ["\u0437\u0434\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u043e\u0441\u0442\u0440\u043e\u0439\u043a\u0430", "\u043a\u043e\u043d\u0441\u0442\u0440\u0443\u043a\u0446\u0438\u044f (\u043c\u0435\u0442\u0430\u043b\u043b\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u0438 \u0442.\u043f.)"], "de": ["Geb\u00e4ude", "Konstruktion"], "it": ["costruzione (edile)"], "tp": ["tomo"], "hu": ["\u00e9p\u00fclet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konstru", "primary": false}, "cidoniujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio rozacoj (Cydonia), kun pir- a\u016d pomsimilaj flavaj lanug\u015delaj fruktoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0439\u0432\u0430 (\u0434\u0440\u044d\u0432\u0430)"], "fr": ["cognassier"], "pt": ["marmeleiro"], "el": ["\u03ba\u03c5\u03b4\u03c9\u03bd\u03b9\u03ac"], "de": ["Quitte (Baum)"], "it": ["cotogno"], "hu": ["birsalmafa"], "br": ["avalenn-stoub"], "ru": ["\u0430\u0439\u0432\u0430 (\u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e)"], "pl": ["pigwa (drzewo)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cidoni", "primary": false}, "hiperbola funkcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Funkcio el la vico: hiperbola sinuso, hiperbola kosinuso, hiperbola tangento, hiperbola kotangento.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u043f\u044d\u0440\u0431\u0430\u043b\u0456\u0447\u043d\u0430\u044f \u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["fonction hyperbolique"], "en": ["hyperbolic function"], "ru": ["\u0433\u0438\u043f\u0435\u0440\u0431\u043e\u043b\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u044f"], "de": ["hyperbolische Funktion", "Hyperbelfunktion"], "pl": ["funkcja hiperboliczna"], "hu": ["hiperbolikus f\u00fcggv\u00e9ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "funkci", "primary": false}, "pocento": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Oni tre ofte povas uzi indiferente kaj pocento kaj elcento. Oni tamen preferu la vorton pocento, kiam oni precipe atentas la ripeti\u011don de la pocenta nombro.", "Rimarko: Tian uzon de pocento mi opinias krude erara kaj nepre evintenda. Logike \u00abpocenta\u0135o\u00bb estus ekz-e iu el paka\u0135oj, \u0109iu el kiuj entenas centon da objektoj: li pakis \u0109ion en kvar pocenta\u0135ojn; li a\u0109etis tri pocentojn da cigaredoj (t.e. tri blokojn po 100, entute 300 cigaredojn)."], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Prozent"], "nl": ["percent (ontr.)", "procent (ontr.)"], "it": ["percento"]}, "examples": [["la nombro de la naski\u011doj estis 2 pocentoj de la lo\u011dantaro", null], ["ili produktas 30 pliajn pocentojn ol anta\u016de", null]], "subdefinitions": []}], "root": "cent", "primary": false}, "celilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gradigita, ofte truita plateto, metita \u0109e la malanta\u016da parto de pafiltubo, por al\u011dustigi la klinon de la pafilo al la distanco de la trafota\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0446\u044d\u043b"], "fr": ["viseur"], "en": ["(rear) sight"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0446\u0435\u043b"], "de": ["Kimme"], "it": ["tacca di mira"], "hu": ["n\u00e9z\u0151ke (fegyveren)"], "es": ["visor", "mirilla"], "pl": ["celownik", "szczerbinka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cel", "primary": false}, "kastoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio kastoredoj (Castor), granda ron\u011dulo el Kanado kaj E\u016dropo kun lar\u011da plata vosto, ron\u011danta arbojn kaj konstruanta lo\u011dejojn kun subakvaj enirejoj kaj digoj por reguligi la akvoaltecon.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0431\u0451\u0440"], "fr": ["castor"], "en": ["beaver"], "nl": ["bever"], "ru": ["\u0431\u043e\u0431\u0440"], "de": ["Biber"], "hu": ["h\u00f3d"], "br": ["avank"]}, "examples": [["li estis vestita en peltomantelo kun kastora kolumo", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "kastor", "primary": true}, "\u015danceli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Forte pu\u015di starantan objekton tien kaj reen tiamaniere, ke \u011di povas renversi\u011di a\u016d fali, a\u016d ke \u011di almena\u016d ne plu firme staras.", "translations": {"be": ["\u0445\u0456\u0441\u0442\u0430\u0446\u044c", "\u043a\u0430\u043b\u044b\u0445\u0430\u0446\u044c", "\u0433\u0430\u0439\u0434\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u0430\u0433\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9stabiliser", "\u00e9branler"], "en": ["shake"], "nl": ["schudden", "doen wankelen"], "pt": ["sacudir", "balan\u00e7ar"], "ru": ["\u043a\u043e\u043b\u0435\u0431\u0430\u0442\u044c", "\u0448\u0430\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0448\u0430\u0442\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["zum Wanken bringen", "zum Schwanken bringen", "ersch\u00fcttern"], "it": ["far vacillare", "scuotere", "crollare (far cadere, no distruggere)"], "hu": ["ingat", "megingat"], "pl": ["zachwia\u0107", "chwia\u0107"]}, "examples": [["la rivero sin \u0135etis kontra\u016d tiun domon, kaj ne povis \u011din \u015danceli; \u0109ar \u011di estis bone konstruita", "La Nova Testamento, S. Luko 6:48"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Malfortikigi, malfirmigi, endan\u011derigi ion.", "translations": {"de": ["zum Wanken bringen", "ersch\u00fcttern"], "it": ["far vacillare", "minare (fig.)"], "pl": ["wstrz\u0105sn\u0105\u0107", "wstrz\u0105sa\u0107"]}, "examples": [["la kresko de nia samideanaro iom post iom \u015dancelos tiun baron", null], ["la plena de sa\u011do pastra partio ek\u015dancelis la a\u016dtoritaton de l\u2019 faraono", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 16a"], ["la lasta \u015dancelis la fundamentojn de la kapitalismo en E\u016dropo", "Vortoj de k-do Lanti, de la deziro al la efektivigo..."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Hezitigi iun.", "translations": {"de": ["ersch\u00fcttern"], "it": ["far vacillare", "indebolire (fig.)"]}, "examples": [["tiu akcidento \u015dancelis la kura\u011dojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dancel", "primary": true}, "vektora rekto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unudimensia vektora spaco.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440\u043d\u0430\u044f \u043f\u0440\u044f\u043c\u0430\u044f"], "fr": ["droite vectorielle"], "en": ["one-dimensional vector space"], "de": ["Vektorgerade"], "pl": ["jednowymiarowa przestrze\u0144 wektorowa"], "hu": ["egydimenzi\u00f3s vektort\u00e9r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rekt", "primary": false}, "skapulario": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Malpli ofta esperantigo: skapularo: li atente observadis la kavalirojn. Sur kolo de unu el ili li ekvidis skapularon."], "primary definition": "Vesto pendanta trans la \u015dultroj per dorsa kaj ventra baskoj, eventuale kun kapu\u0109o.", "translations": {"fr": ["scapulaire"], "it": ["scapolare"], "pl": ["szkaplerz"]}, "examples": [["\u015di ankora\u016d ne havis la skapularion de la for\u011distedzino", "B. N\u011bmcov\u00e1, trad. V. Tobek, trad. K. Proch\u00e1zka, Avinjo, \u010casopis \u010desk\u00fdch esperantist\u016f, 1909-1914"], ["de \u015dia kolo pendis skapulario, kies bildojn vi\u015dis la \u015dvito", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "skapulari", "primary": true}, "malakito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kupra hidrokarbonato konsistiganta belan verdan polureblan \u015dtonon uzatan por fari juvelojn, ornamajn vazojn kaj ceterajn.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043b\u0430\u0445\u0456\u0442"], "fr": ["malachite"], "en": ["malachite"], "nl": ["malachiet"], "pt": ["malaquita"], "ru": ["\u043c\u0430\u043b\u0430\u0445\u0438\u0442"], "ca": ["malaquita"], "de": ["Malachit"], "hu": ["malachit"], "fa": ["\u0645\u0627\u0644\u0627\u0634\u06cc\u062a"], "br": ["malakit"], "es": ["malaquita"]}, "examples": [["uzu oron, ar\u011denton, malakiton, turkisojn por \u0109i tiu sinjoro, por ke nenio manku al li", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 4a"]], "subdefinitions": []}], "root": "malakit", "primary": true}, "ratifiki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0442\u044b\u0444\u0456\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["ratifier"], "en": ["ratify"], "nl": ["ratificeren"], "pt": ["ratificar"], "ru": ["\u0440\u0430\u0442\u0438\u0444\u0438\u0446\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "ca": ["ratificar"], "de": ["ratifizieren"], "hu": ["ratifik\u00e1l", "j\u00f3v\u00e1hagy"], "es": ["ratificar"]}, "examples": [["la menciitaj konvencioj estas kaj morale kaj jure devigaj por \u0109iuj \u015dtatoj, kiuj subskribis kaj ratifikis ilin", "I. Lapenna, Por Paco en Libereco - Por Libereco en Paco, Horizonto, 1977:8"]], "subdefinitions": []}], "root": "ratifik", "primary": true}, "amboso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fera bloko, sur kiu for\u011disto batas metalojn.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0432\u0430\u0434\u043b\u0430"], "fr": ["enclume (de forgeron)"], "en": ["anvil"], "nl": ["aambeeld"], "ru": ["\u043d\u0430\u043a\u043e\u0432\u0430\u043b\u044c\u043d\u044f"], "ca": ["enclusa"], "de": ["Amboss"], "sv": ["st\u00e4d"], "hu": ["\u00fcll\u0151"], "sk": ["n\u00e1kova"], "es": ["yunque"], "br": ["annev"], "pl": ["kowad\u0142o"], "he": ["\u05e1\u05d3\u05df"]}, "examples": [["esti inter martelo kaj amboso", "Proverbaro esperanta"], ["pli feli\u0109a estas martelo insultata ol amboso kompatata", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["enclume (osselet)"], "pl": ["kowade\u0142ko"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ambos", "primary": true}, "ratifiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["ratification"], "nl": ["ratificatie"]}, "examples": [["li rapide alproprigis al si la regon kaj balda\u016d ricevis la ratifikon de la konsilantaro de ulemoj de la urbo", "J. Bousac, trad. M. Leon, Afganio vidate de Herato, le Monde diplomatique, 2003-12"]], "subdefinitions": []}], "root": "ratifik", "primary": false}, "samsenteco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de personoj same sentantaj.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sent", "primary": false}, "universitato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Supera instruejo dividita la\u016d fakoj (fakultatoj), kies \u0109iu disdonas titolojn (licencio, magistro, doktoro).", "translations": {"be": ["\u0443\u043d\u0456\u0432\u044d\u0440\u0441\u0456\u0442\u044d\u0442"], "fr": ["universit\u00e9"], "bg": ["\u0443\u043d\u0438\u0432\u0435\u0440\u0441\u0438\u0442\u0435\u0442"], "el": ["\u03c0\u03b1\u03bd\u03b5\u03c0\u03b9\u03c3\u03c4\u03ae\u03bc\u03b9\u03bf"], "de": ["Universit\u00e4t", "Hochschule"], "it": ["universit\u00e0"], "hu": ["egyetem"], "en": ["university"], "br": ["skol-veur"], "cs": ["univerzita"], "fi": ["yliopisto"], "ru": ["\u0443\u043d\u0438\u0432\u0435\u0440\u0441\u0438\u0442\u0435\u0442"], "nl": ["universiteit"], "pt": ["universidade"], "tr": ["\u00fcniversite"], "sv": ["universitet"], "sk": ["univerzita"], "pl": ["uniwersytet"]}, "examples": [["koran dankon al la glora Kembri\u011da universitato, kiu pruntis al ni siajn \u0109ambrojn", "Paroloj, Tria Kongreso 1907 en Cambridge"]], "subdefinitions": []}], "root": "universitat", "primary": true}, "sentilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aran\u011da\u0135o transformanta fizikan grandon en aparate a\u016d komputile trakteblan signalon: sensilo", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0442\u0447\u044b\u043a", "\u0441\u044d\u043d\u0441\u0430\u0440"], "fr": ["capteur", "senseur"], "en": ["sensor", "sensing device", "pickup", "transducer"], "ru": ["\u0434\u0430\u0442\u0447\u0438\u043a", "\u0449\u0443\u043f", "\u0441\u0435\u043d\u0441\u043e\u0440"], "de": ["Geberger\u00e4t", "F\u00fchler"], "hu": ["\u00e9rz\u00e9kel\u0151", "szenzor"], "pl": ["czujnik", "sensor", "receptor"]}, "examples": [["la sentiloj de roboto", null], ["la printila bloko posedas sentilon testantan, \u0109u fini\u011dis la paperfolio", null], ["senta forto", null], ["lumsentilo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nervaj \u0109eloj kies funkcio estas reagi al ekstera efiko per signalo transmetata al la centra nervosistemo.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0446\u044d\u043f\u0442\u0430\u0440"], "en": ["sensory receptor"], "pl": ["receptor", "kom\u00f3rka czuciowa", "kom\u00f3rka zmys\u0142owa"], "ru": ["\u0440\u0435\u0446\u0435\u043f\u0442\u043e\u0440"], "hu": ["\u00e9rz\u00e9kel\u0151ideg"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sent", "primary": false}, "trista": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgaja.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u0441\u043a\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439", "\u0433\u0440\u0443\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439"], "no": ["trist"], "it": ["triste"], "pt": ["triste"], "hu": ["b\u00e1natos", "b\u00fas"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "trist", "primary": true}, "\u0124eroneo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antikva urbo en Grekujo, apud kiu okazis du gravaj bataloj de la antikva historio; la naski\u011dloko de Plutarko.", "translations": {"el": ["\u03a7\u03b1\u03b9\u03c1\u03ce\u03bd\u03b5\u03b9\u03b1"], "bg": ["\u0425\u0435\u0440\u043e\u043d\u0435\u044f"], "pt": ["Queron\u00e9ia"], "la": ["Chaeronea"], "de": ["Chaironeia"], "it": ["Cheronea"], "en": ["Chaeronea"], "fi": ["Khaironeia"], "ru": ["\u0425\u0435\u0440\u043e\u043d\u0435\u044f"], "pl": ["Cheronea"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0124erone", "primary": true}, "Novosibirsko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La plej granda urbo de Siberio, kaj la tria plej granda urbo de Ruslando (55\u00b004'N, 82\u00b093'E).", "translations": {"ru": ["\u041d\u043e\u0432\u043e\u0441\u0438\u0431\u0438\u0440\u0441\u043a"], "fr": ["Novosibirsk"], "bg": ["\u041d\u043e\u0432\u043e\u0441\u0438\u0431\u0438\u0440\u0441\u043a"], "nl": ["Novosibirsk"], "fa": ["\u0646\u0648\u0648\u0648\u0633\u06cc\u0628\u06cc\u0631\u0633\u06a9"], "de": ["Nowosibirsk"], "en": ["Novosibirsk"]}, "examples": [["la ekskursantoj vizitos Novosibirskon, la faman Akademian urbeton, muzeon de Suno kaj unikan infanan kinostudion", "Al EoLA-15 invitas REU, REJM kaj la Novosibirska E-klubo"], ["mi lo\u011das en Novosibirsko, en la centro de la kontinento, mezvoje inter Moskvo kaj Pekino: 2810 km de Moskvo; 2975 km \u011dis Pekino", "S. Pokrovskij, La granda stepo. La Ondo de Esperanto, 2003, num. 2 (100)."], ["en la areo, observata per la sputniko, trovi\u011das spaco de Novosibirsko \u011dis Madrido", "Fiero de la universitato"]], "subdefinitions": []}], "root": "Novosibirsk", "primary": true}, "gamo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Orda, sinsekva a\u016ddigo de \u0109iuj sonoj de tonalo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043c\u0430"], "fr": ["gamme"], "en": ["musical scale"], "nl": ["gamma"], "pt": ["gama"], "ru": ["\u0433\u0430\u043c\u043c\u0430"], "de": ["Tonleiter"], "tr": ["gam (m\u00fczik)"], "hu": ["sk\u00e1la"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"en": ["gamut", "range"], "nl": ["naar sterkte, intensiteit enz. geordende reeks", "muziekgamma"]}, "examples": [["aliflanke de la gamo triumfis anka\u016d la socialisma maldekstra partio", "B. Hekland, Triumfas tedulo, Monato, jaro 2001a, numero 11a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "gam", "primary": true}, "vando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interna maldika mureto dividanta ejon.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u0446\u044f\u043d\u0430", "\u0441\u044c\u0446\u0435\u043d\u043a\u0430", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u0433\u0430\u0440\u043e\u0434\u043a\u0430"], "fr": ["paroi"], "en": ["partition"], "nl": ["wand"], "pt": ["tabique", "parede interna", "divis\u00f3ria"], "ru": ["\u0441\u0442\u0435\u043d\u043a\u0430", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0433\u043e\u0440\u043e\u0434\u043a\u0430"], "de": ["Wand"], "hu": ["v\u00e1laszfal", "s\u00f6v\u00e9ny (septum)", "septum"], "es": ["tabique"]}, "examples": [["vando de tendo, vitra vando", null], ["grandampleksaj salonoj estis transformitaj per vandoj en komfortajn luksajn \u0109ambrojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Interna maldika apartiga\u0135o dividanta meblon, vazon, objekton.", "translations": {"nl": ["tussenschot"], "pt": ["divis\u00f3ria (de um objeto)"]}, "examples": [["vando de \u015dranko, kesto, forno, tubo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Interna maldika apartiga\u0135o dividanta kavan organon \u0109e vegeta\u0135o a\u016d besto.", "translations": {"nl": ["wand"], "pt": ["septo", "tabique (anatomia)"]}, "examples": [["vando de frukto, nazo, koro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vand", "primary": true}, "kotorno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cuo de antikvaj tragediaj aktoroj, kun tre alta plando.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0442\u0443\u0440\u043d"], "fr": ["cothurne"], "pt": ["coturno", "chapim"], "ru": ["\u043a\u043e\u0442\u0443\u0440\u043d"], "de": ["Kothurn", "hoher B\u00fchnenschuh"], "hu": ["koturnus"]}, "examples": [["ordonu al ili porti \u0109emizojn malanta\u016d la vestoj, kaj kotornojn en la piedoj", "Herodoto, trad. S. Sarafian, Historio, 2006"]], "subdefinitions": []}], "root": "kotorn", "primary": true}, "oksikoko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arbeto kreskanta en mar\u0109oj de malvarmaj landoj, kies ru\u011daj beroj estas uzataj por sukoj kaj konfita\u0135oj, el familio erikacoj (specioj Vaccinium macrocarpon kaj Vaccinium oxycoccos iafoje rigardataj kiel subgenro Oxycoccus).", "translations": {"be": ["\u0436\u0443\u0440\u0430\u0432\u0456\u043d\u044b"], "fr": ["caneberge", "canneberge"], "en": ["cranberry"], "nl": ["veenbes"], "pt": ["oxicoco"], "ru": ["\u043a\u043b\u044e\u043a\u0432\u0430"], "de": ["Moosbeere"], "hu": ["t\u0151zeg\u00e1fonya"], "pl": ["\u017curawina"]}, "examples": [["bongusta oksikoka likvoro", "Oni ne pafas en Jamburg, \u0109apitro 19a, p. 111a"]], "subdefinitions": []}], "root": "oksikok", "primary": true}, "inkujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda vazo por inko.", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u0440\u043d\u0456\u043b\u0456\u0446\u0430"], "fr": ["encrier"], "nl": ["inkaj tiel pluot"], "pt": ["tinteiro"], "ru": ["\u0447\u0435\u0440\u043d\u0438\u043b\u044c\u043d\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Tintenfass"], "hu": ["tintatart\u00f3"], "es": ["tintero"]}, "examples": [["mia skribilaro konsistas el inkujo, sablujo, kelke da plumoj, krajono kaj inksorbilo", "Fundamento de EsperantoEkzercaro, \u00a7 34"]], "subdefinitions": []}], "root": "ink", "primary": false}, "ka\u0109aloto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0448\u0430\u043b\u0451\u0442"], "fr": ["cachalot"], "nl": ["potvis"], "pt": ["cachalote", "cacharr\u00e9u"], "ru": ["\u043a\u0430\u0448\u0430\u043b\u043e\u0442"], "de": ["Pottwal"], "tr": ["isperme\u00e7et balinas\u0131", "ka\u015falot"], "hu": ["\u00e1mbr\u00e1s cet"], "fi": ["kaskelotti"], "es": ["cachalote"]}, "examples": [["sur la strandoj de la Norda Maro (la maro inter Britio, Skandinavio kaj Germanio) alteri\u011dis ka\u0109alotoj , bestoj kun longeco de 12 \u011dis 20 metroj kaj kun pezo de 30 \u011dis 50 tunoj", "Wim M. A. De Smet: Gigantoj sur strandoj, Monatojaro 1998a, numero 11a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ka\u0109alot", "primary": true}, "malpaci\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malakordi kaj ekdisputi, kvereli a\u016d batali.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0441\u043e\u0440\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["entrer en conflit", "se prendre de querelle"], "it": ["entrare in conflitto", "litigare"], "hu": ["\u00f6sszev\u00e9sz", "meghasonlik"]}, "examples": [["malpaci\u011dinta frato estas pli obstina ol fortikigita urbo", "La Malnova Testamento, Sentencoj 18:19"], ["knaboj ludas, malpaci\u011das, bati\u011das \u2013 kelkfoje e\u0109 sange, \u2013 homoj granda\u011daj volas preni la manon unu de la alia", "Voja\u011dimpresoj, \u0109u mi devas plendi, ke mi lernis Esperanton?, Impreso el voja\u011do"]], "subdefinitions": []}], "root": "pac", "primary": false}, "konkubino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Virino vivanta kun viro, kun kiu \u015di ne estas edzinigita.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0436\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Lebensgef\u00e4hrtin", "Partnerin"], "nl": ["levensgezellin", "partner (vr.)"], "pt": ["concubina"], "es": ["concubina"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kromvirino.", "translations": {"de": ["Konkubine", "Kebse", "Nebenfrau"], "en": ["concubine"], "nl": ["concubine"], "pt": ["concubina", "amante", "am\u00e1sia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konkubin", "primary": true}, "prudentigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Moraligi; admoni; instigi iun al prudento.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u0443\u043c\u0438\u0442\u044c"], "en": ["put some sense into"], "nl": ["op zijn nummer zetten"], "hu": ["\u00e9szre t\u00e9r\u00edt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prudent", "primary": false}, "diagonaligebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri endomorfio en vektora spaco E) Tia, ke E egalas al la rekta sumo de \u011diaj ajgensubspacoj.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0438\u0430\u0433\u043e\u043d\u0430\u043b\u0438\u0437\u0443\u0435\u043c\u044b\u0439"], "fr": ["diagonalisable"], "en": ["diagonalizable"], "de": ["diagonalisierbar"], "pl": ["diagonalizowalny"], "hu": ["diagoniz\u00e1lhat\u00f3"]}, "examples": [["la matrico de diagonaligebla endomorfio rilate al bazo konsistanta el ajgenvektoroj estas diagonala", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri (n,n)-matrico) Tia, ke ekzistas diagonaligebla endomorfio, kies matrico \u011di estas.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "diagonal", "primary": false}, "aka\u0135uo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La pom-, pir- a\u016d korforma, fruktosimile \u015dvelinta flortigo de la aka\u0135uujo, sur kiu sidas la aka\u0135unuksoj, kaj kiu estas uzata por konfita\u0135oj kaj alkohola\u0135oj.", "translations": {"fr": ["pomme de cajou"], "pt": ["caju"], "de": ["Cashewapfel"], "it": ["pome di Acagi\u00f9"], "hu": ["akazsufa gy\u00fcm\u00f6lcse"], "fi": ["acajouomena"], "sv": ["njurfrukt", "acajoufrukt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aka\u0135u", "primary": true}, "fikstempo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Perioda limtempo por iu okaza\u0135o a\u016d ago.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u043e\u0448\u043d\u0456 \u0442\u044d\u0440\u043c\u0456\u043d"], "fr": ["\u00e9ch\u00e9ance"], "en": ["deadline"], "nl": ["vervaldag"], "it": ["termine (data)", "scadenza (termine)"], "hu": ["lej\u00e1rat", "esed\u00e9kess\u00e9g"], "ro": ["termen"], "pl": ["termin"]}, "examples": [["sinjoro, \u2013 diris Marta, \u2013 post du tagoj estos la fikstempo, en kiu mi devas enporti la luan pagon por la lo\u011dejo", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "temp", "primary": false}, "faktoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komerca komisiita agento.", "translations": {"be": ["\u0430\u0433\u0435\u043d\u0442 \u043f\u0430 \u0434\u0430\u0440\u0443\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u044f\u0445"], "fr": ["courtier"], "en": ["agent", "factor", "steward"], "nl": ["agent (handel)", "handelsvertegenwoordiger"], "pt": ["comiss\u00e1rio", "agente"], "ru": ["\u0430\u0433\u0435\u043d\u0442 \u043f\u043e \u043f\u043e\u0440\u0443\u0447\u0435\u043d\u0438\u044f\u043c"], "de": ["Agent", "Kommission\u00e4r", "Handelsvertreter"], "hu": ["\u00fcgyn\u00f6k (kereskedelmi)", "\u00fcgyviv\u0151"], "fa": ["\u062f\u0644\u0627\u0644", "\u0648\u0627\u0633\u0637\u0647"], "pl": ["po\u015brednik handlowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la nombroj (a\u016d aliaj matematikaj objektoj), kiujn oni multiplikas unu per alia, por ricevi produton.", "translations": {"be": ["\u043c\u043d\u043e\u0436\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["facteur(dans une multiplication)"], "en": ["factor"], "nl": ["factor"], "pt": ["fator"], "ru": ["\u043c\u043d\u043e\u0436\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Faktor"], "hu": ["t\u00e9nyez\u0151", "faktor"], "fa": ["\u0639\u0627\u0645\u0644", "\u0641\u0627\u06a9\u062a\u0648\u0631"], "pl": ["czynnik"], "es": ["factor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ka\u016dzo de fenomeno a\u016d de rezultato.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0430\u043a\u0442\u043e\u0440"], "fr": ["facteur(cause)"], "en": ["factor"], "nl": ["factor"], "pt": ["fator", "causador", "autor", "causa"], "be": ["\u0444\u0430\u043a\u0442\u0430\u0440", "\u0447\u044b\u043d\u044c\u043d\u0456\u043a"], "de": ["Faktor"], "hu": ["t\u00e9nyez\u0151"], "fa": ["\u0641\u0627\u06a9\u062a\u0648\u0631", "\u0639\u0627\u0645\u0644 \u0645\u0648\u062b\u0631"], "pl": ["czynnik", "faktor"], "es": ["factor"]}, "examples": [["faktoro de sukceso", null], ["la vera faktoro de la evoluo de Esperanto estas preska\u016d ekskluzive la gazetaro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "faktor", "primary": true}, "kapti\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti kaptita per iu a\u016d io.", "translations": {"be": ["\u0437\u043b\u0430\u0432\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u0442\u0440\u0430\u043f\u0456\u0446\u0446\u0430 (\u0443 \u043f\u0430\u0441\u0442\u043a\u0443)", "\u0442\u0440\u0430\u043f\u0456\u0446\u044c (\u0443 \u043f\u0430\u0441\u0442\u043a\u0443)"], "fr": ["se laisser prendre", "se prendre"], "ru": ["\u043f\u043e\u043f\u0430\u0441\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u043e\u0439\u043c\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["sich verfangen", "in die Falle gehen"], "sv": ["f\u00e5ngas"], "pl": ["\u0142apa\u0107 si\u0119", "chwyta\u0107 si\u0119", "\u0142owi\u0107 si\u0119", "trzyma\u0107 si\u0119"], "hu": ["megfog\u00f3dik", "foglyul esik", "csapd\u00e1ba esik"]}, "examples": [["ilia piedo kapti\u011dis en la reto, kiun ili metis", "Z"], ["kapti\u011di per sia vorto", "Z"], ["li kapti\u011dis per la \u0109armo de tiu virino", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kapt", "primary": false}, "sproni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Stimuli per sprono.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0448\u043f\u043e\u0440\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["\u00e9peronner"], "en": ["spur"], "nl": ["aansporen"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0448\u043f\u043e\u0440\u0438\u0442\u044c"], "de": ["anspornen"], "hu": ["sarkanty\u00faz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Stimuli.", "translations": {"fr": ["stimuler", "aiguillonner(sens figur\u00e9)"], "en": ["encourage"], "hu": ["sarkall", "serkent"]}, "examples": [["la progresoj faritaj en \u0109iu leciono dank' al tiu metodo spronas la lernantojn", null], ["spronantaj vortoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "spron", "primary": false}, "providenco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dia sa\u011do, anta\u016dzorganta kaj reganta \u0109ion.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0432\u0438\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["providence"], "en": ["providence"], "nl": ["voorzienigheid"], "pt": ["provid\u00eancia divina"], "ca": ["provid\u00e8ncia"], "de": ["Vorsehung"], "hu": ["gondvisel\u00e9s"], "es": ["providencia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "providenc", "primary": true}, "sprono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metala pikilo, kiun rajdanto fiksas \u0109e sia kalkanumo por stimuli \u0109evalon a\u016d rajdbeston.", "translations": {"be": ["\u0448\u043f\u043e\u0440\u0430"], "fr": ["\u00e9peron"], "en": ["spur"], "nl": ["spoor (v.ruiter)"], "ru": ["\u0448\u043f\u043e\u0440\u0430"], "de": ["Sporn"], "hu": ["sarkanty\u00fa"], "es": ["espuela"]}, "examples": [["la meleagro naski\u011dis kun spronoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Stimulilo.", "translations": {"fr": ["aiguillon(sens figur\u00e9)", "stimulant(sens figur\u00e9)"], "es": ["aguij\u00f3n (en sentido figurado)", "est\u00edmulo (en sentido figurado)"]}, "examples": [["tiu promeso estis por li sprono", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "spron", "primary": true}, "lasta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Estanta post \u0109iuj ceteraj en tempo a\u016d spaco.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u043e\u0448\u043d\u0456"], "fr": ["dernier"], "en": ["last"], "el": ["\u03c4\u03b5\u03bb\u03b5\u03c5\u03c4\u03b1\u03af\u03bf\u03c2"], "de": ["letzt"], "it": ["ultimo"], "hu": ["utols\u00f3"], "br": ["diwezha\u00f1"], "cs": ["posledn\u00ed"], "es": ["\u00faltimo"], "he": ["\u05d0\u05d7\u05e8\u05d5\u05df"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u0434\u043d\u0438\u0439"], "nl": ["laatste"], "pt": ["\u00faltimo", "derradeiro", "final"], "ro": ["ultim"], "pl": ["ostatni"]}, "examples": [["li alvenis la lasta", null], ["la lastaj tagoj de libertempo", null], ["la lasta kvaronluno", null], ["la lastan fojon, kiam mi vidis lin", null], ["tia estis \u011dis la lasta tempo la opinio de la Esp-istaro", "Z"], ["la plej lastaj (novaj) eltrovoj de la scienco", null], ["plej bone ridas, kiu laste ridas", "Proverbaro esperanta"], ["en tiu nobla vetbatalo, ni ne volas resti inter la lastaj", null], ["lastaj pa\u011doj de libro", null], ["esti \u0109e la lasta vico de la a\u016ddantaro", null], ["lo\u011di \u0109e la lasta eta\u011do", null], ["en Esperanto la akcento estas \u0109iam sur la anta\u016dlasta silabo", null], ["la komitato transdonu siajn konsilojn al nia L. K. por ke tiu \u0109i lasta esploru la aferon", "Z"], ["lastmoda", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Estanta post \u0109iuj aliaj la\u016d la ordo a\u016d rango en serio.", "translations": {}, "examples": [["esti la lasta en konkurso", null], ["lasta sed ne malplej valora", null], ["lastvice, nelastrange", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Post kiu ekzistas neniu alia en tempo a\u016d spaco: ekstrema.", "translations": {}, "examples": [["por la lasta fojo mi vin admonas", null], ["\u0109e lia lasta horo", null], ["eluzi siajn lastajn fortojn", null], ["elspezi sian lastan monon", null], ["lasthoraj informoj", null], ["pluraj el miaj infanoj mortis, jen la du lastaj", null], ["la lasta (mondfina) ju\u011do", null], ["la lasta (decida) vorto en tiu afero ne estas ankora\u016d parolita ( vorto)", null], ["\u011dis la lastaj limoj de la tero", null], ["la lasta limo de la pacienco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "last", "primary": true}, "sociologia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al sociologio, al \u011diaj metodoj, teorioj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0446\u044b\u044f\u043b\u044f\u0433\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["sociologique"], "en": ["sociological"], "ru": ["\u0441\u043e\u0446\u0438\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "ca": ["sociol\u00f2gic"], "hu": ["szociol\u00f3giai", "t\u00e1rsadalomtudom\u00e1nyi"], "fa": ["\u062c\u0627\u0645\u0639\u0647\u200c\u0634\u0646\u0627\u062e\u062a\u06cc"], "es": ["sociol\u00f3gico"]}, "examples": [["Pliparto de la artikoloj traktas diversajn sociologiajn facetojn de la Esperanto-komunumo", "Boris Kolker, Pensoj pri la esperantista popolo (Zlatko Ti\u015dljar, Esperanto vivos malgra\u016d la esperantistoj), Monato, jaro 1998a, numero 1a, p. 19a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sociologi", "primary": false}, "sociologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri fenomenoj kaj le\u011doj de socia vivo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0446\u044b\u044f\u043b\u0451\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["sociologie"], "en": ["sociology"], "nl": ["sociologie"], "ru": ["\u0441\u043e\u0446\u0438\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "ca": ["sociologia"], "de": ["Soziologie"], "hu": ["szociol\u00f3gia", "t\u00e1rsadalomtudom\u00e1ny"], "fa": ["\u062c\u0627\u0645\u0639\u0647\u200c\u0634\u0646\u0627\u0633\u06cc"], "es": ["sociolog\u00eda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sociologi", "primary": true}, "oficiala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Deklarita a\u016d sankciita de kompetenta rajta a\u016dtoritato.", "translations": {"be": ["\u0430\u0444\u0456\u0446\u044b\u0439\u043d\u044b"], "fr": ["officiel"], "en": ["official"], "nl": ["officieel"], "pt": ["oficial"], "ru": ["\u043e\u0444\u0438\u0446\u0438\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "sv": ["officiell"], "de": ["offiziell", "amtlich"], "it": ["ufficiale"], "hu": ["hivatalos"], "es": ["oficial"], "cs": ["ofici\u00e1ln\u00ed"], "vo": ["calik"], "pl": ["oficjalny"], "he": ["\u05e8\u05e9\u05de\u05d9"]}, "examples": [["oficiala akto, dokumento, gazeto", null], ["la oficiala deklaracio de Bulonjo", null], ["la enoficigo ne estas ankora\u016d oficiala", null], ["oficiale konfirmi ion", null], ["la kvara oficiala aldono al la Fundamento", null]], "subdefinitions": []}], "root": "oficial", "primary": true}, "konstante": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sen\u0109ese, da\u016dre.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u0442\u0430\u044f\u043d\u043d\u0430", "\u043d\u044f\u0437\u044c\u043c\u0435\u043d\u043d\u0430", "\u0441\u0442\u0430\u043b\u0430"], "de": ["dauernd", "st\u00e4ndig", "konstant"], "nl": ["onophoudelijk"], "pl": ["stale"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0442\u043e\u044f\u043d\u043d\u043e", "\u043d\u0435\u0438\u0437\u043c\u0435\u043d\u043d\u043e"]}, "examples": [["ne sama la vento blovas konstante", "Proverbaro esperanta"], ["la homaro konstante kaj senfine perfekti\u011dadas", "Z"], ["lo\u011di konstante", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sen\u0109ese, ripete.", "translations": {"de": ["dauernd", "st\u00e4ndig", "wiederkehrend", "unaufh\u00f6rlich"]}, "examples": [["konstante al mi venas novaj demandoj", "Z"], ["konstante kriadi", null], ["kiu konstante lokon \u015dan\u011das, neniam sin aran\u011das", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Neniam \u015dan\u011dante siajn sentojn.", "translations": {"de": ["beharrlich"]}, "examples": [["\u0109u estas viro, kiu amas konstante?", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konstant", "primary": false}, "konstanta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karakterizas ion, kiu ne \u0109esas esti la sama; sen\u015dan\u011da, sen\u0109esa, \u0109iamda\u016dra.", "translations": {"be": ["\u043d\u044f\u0437\u044c\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b", "\u043f\u0430\u0441\u0442\u0430\u044f\u043d\u043d\u044b", "\u0441\u0442\u0430\u043b\u044b"], "en": ["constant"], "nl": ["constant"], "pt": ["constante", "permanente", "cont\u00ednuo", "aturado"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0442\u043e\u044f\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0438\u0437\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["dauerhaft", "best\u00e4ndig", "unver\u00e4nderlich"], "pl": ["sta\u0142y"], "cs": ["st\u00e1l\u00fd"], "ro": ["constant"], "es": ["constante"]}, "examples": [["la ilekso kun \u011dia malluma konstanta verda\u0135o", "Z"], ["konstanta pluvo, gutado", "Z"], ["ili turmenti\u011das per konstantaj duboj", "Z"], ["lia malfeli\u0109o estis tiel konstanta, ke \u011di povis supersti\u0109igi \u0109iun", "B"], ["konstanta mokado, progresado", null], ["la loko de mia konstanta lo\u011dado ne estas ankora\u016d pozitive decidita", "Z"], ["konstanta arbitracio, armeo", null], ["\u0109iu litero havas prononcon tre klaran kaj konstantan", "Z"], ["resti en konstanta loko", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Karakterizas iun, kiu neniam \u015dan\u011das siajn sent- a\u016d pens-manierojn.", "translations": {"de": ["beharrlich"], "pt": ["constante", "permanente", "cont\u00ednuo", "aturado"]}, "examples": [["la esperantistoj devas esti atentemaj kaj konstantaj", "Z"], ["en sia konstanta amikeco", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0442\u043e\u044f\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["constant"], "de": ["konstant"], "en": ["constant"], "pl": ["sta\u0142y"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne varianta, dependanta de neniu variablo.", "translations": {}, "examples": [["la konstanta termo de ekvacio", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri bildigo) Tia, ke \u011dia bildaro enhavas nur unu elementon.", "translations": {}, "examples": [["la polinoma funkcio x2+x ne estas konstanta, se konsiderata kiel reela funkcio, sed ja estas, se konsiderata kiel funkcio super la korpo de 2-modulaj restoklasoj", null], ["konstanta vojo", null], ["konstanta vico", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri polinomo) Tia, ke nur \u011dia termo kun indico 0 estas eble nenula.", "translations": {}, "examples": [["nulpolinomo kaj unuopolinomo estas konstantaj", null]]}]}], "root": "konstant", "primary": true}, "konstanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fizika grando, kiu ne varias la\u016d la tempo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u0442\u0430\u044f\u043d\u043d\u0430\u044f (\u0432\u0435\u043b\u0456\u0447\u044b\u043d\u044f)", "\u043d\u044f\u0437\u044c\u043c\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f (\u0432\u0435\u043b\u0456\u0447\u044b\u043d\u044f)", "\u0441\u0442\u0430\u043b\u0430\u044f (\u0432\u0435\u043b\u0456\u0447\u044b\u043d\u044f)", "\u043a\u0430\u043d\u0441\u0442\u0430\u043d\u0442\u0430"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0441\u0442\u0430\u043d\u0442\u0430", "\u043f\u043e\u0441\u0442\u043e\u044f\u043d\u043d\u0430\u044f (\u0432\u0435\u043b\u0438\u0447\u0438\u043d\u0430)"]}, "examples": [["gravita konstanto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Io konstanta.", "translations": {"fr": ["constante"], "de": ["Konstante"], "en": ["constant"], "pl": ["sta\u0142a"]}, "examples": [["la deriva\u0135o de lineara funkcio estas konstanto", null], ["variigo de konstantoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konstant", "primary": false}, "etilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "C2H5. Radikalo, kiu kombini\u011das en multaj organikaj kompona\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u044d\u0442\u044b\u043b"], "fr": ["\u00e9thyle"], "en": ["ethyl"], "pt": ["alquil", "etil", "etila"], "ru": ["\u044d\u0442\u0438\u043b"], "ca": ["etil"], "de": ["\u00c4thyl", "Ethyl [nur fak]"], "hu": ["etilgy\u00f6k"], "es": ["etilo"], "pl": ["etyl"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "etil", "primary": true}, "Grekujo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La grekoj mem nomas E-asocion: Helena Esperanto-Asocio, ne Greka Esperanto-Asocio"], "primary definition": "Lando en la suda E\u016dropo (en Balkana Duoninsulo) kun \u0109efurbo Ateno. Teritorio de Respubliko Grekujo. ISO-3166 kodo: GR. \u011ci limas kun Albanujo, Bulgarujo, Makedonujo, Turkujo kaj maroj: Egea, Ionia, Kreta kaj Mediteranea.", "translations": {"el": ["\u0395\u03bb\u03bb\u03ac\u03b4\u03b1", "\u0395\u03bb\u03bb\u03ac\u03c2", "\u0395\u03bb\u03bb\u03b7\u03bd\u03b9\u03ba\u03ae \u0394\u03b7\u03bc\u03bf\u03ba\u03c1\u03b1\u03c4\u03af\u03b1"], "bg": ["\u0413\u044a\u0440\u0446\u0438\u044f"], "nl": ["Griekenland"], "no": ["Hellas"], "de": ["Griechenland"], "hu": ["G\u00f6r\u00f6gorsz\u00e1g"], "en": ["Greece"], "pl": ["Grecja", "Republika Grecka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grek", "primary": true}, "impresionismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Skolo de pentroarto, aperinta fine de la 19 jarcento, kiu konsistas en tio, ke la pentristo kaptas kaj redonas \u011deneralan impreson, kiun donas la objektoj vidataj sub ia difinita lumo. La nomon al la skolo donis la pentra\u0135o de franca pentristo C. Monet \"Impression. Soleil levant\" (\"Impreso. Levi\u011danta suno\"), 1872.", "translations": {"be": ["\u0456\u043c\u043f\u0440\u044d\u0441\u0456\u044f\u043d\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["impressionnisme"], "bg": ["\u0438\u043c\u043f\u0440\u0435\u0441\u0438\u043e\u043d\u0438\u0437\u044a\u043c"], "nl": ["impressionisme"], "pt": ["impressionismo"], "ru": ["\u0438\u043c\u043f\u0440\u0435\u0441\u0441\u0438\u043e\u043d\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Impressionismus"], "hu": ["impresszionizmus"], "en": ["impressionism"], "es": ["impresionismo"]}, "examples": [["E. Manet jam en 1860-aj jaroj montris la direkton de impresionismo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "impresionisto", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "impresionism", "primary": true}, "\u0109iopova": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kies povo kapablas \u0109ion ajn.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0441\u0435\u043c\u043e\u0433\u0443\u0449\u0438\u0439", "\u0432\u0441\u0435\u0441\u0438\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["tout-puissant"], "nl": ["almachtig"], "pt": ["onipotente"], "be": ["\u0443\u0441\u0435\u043c\u0430\u0433\u0443\u0442\u043d\u044b"], "de": ["allm\u00e4chtig"], "hu": ["mindenhat\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pov", "primary": false}, "cervoskarabo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda koleoptero, kies vira genro posedas fortajn prenilojn sur la kapo, genro el la familio lukanedoj (Lucanus).", "translations": {"be": ["\u0436\u0443\u043a-\u0430\u043b\u0435\u043d\u044c"], "fr": ["cerf-volant (insecte)", "lucane"], "en": ["stag beetle"], "nl": ["vliegend hert"], "pt": ["lucan\u00eddeo"], "ru": ["\u0436\u0443\u043a-\u043e\u043b\u0435\u043d\u044c", "\u0440\u043e\u0433\u0430\u0447 (\u0436\u0443\u043a)"], "de": ["Hirschk\u00e4fer"], "hu": ["szarvasbog\u00e1r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skarab", "primary": false}, "aberacii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Deflanki\u011di, devoji\u011di disde la normala, atendebla stato.", "translations": {}, "examples": [["la UEA-lorno plene kontentigas la centran vidon, sed aberacias \u0109e la lensorando", "C. Minnaja, Lingvo kaj popolo [recenzo], La Ondo de Esperanto, 2007:3 (149)"]], "subdefinitions": []}], "root": "aberaci", "primary": true}, "kineta energio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Duona produto de la maso per la kvadrato de la rapido de movi\u011danta korpo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u043d\u044d\u0442\u044b\u0447\u043d\u0430\u044f \u044d\u043d\u044d\u0440\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["\u00e9nergie cin\u00e9tique"], "bg": ["\u043a\u0438\u043d\u0435\u0442\u0438\u0447\u043d\u0430 \u0435\u043d\u0435\u0440\u0433\u0438\u044f"], "nl": ["kinetische energie"], "ru": ["\u043a\u0438\u043d\u0435\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u044d\u043d\u0435\u0440\u0433\u0438\u044f"], "de": ["kinetische Energie", "Bewegungsenergie"], "hu": ["kinetikus energia", "mozg\u00e1senergia"], "fa": ["\u0627\u0646\u0631\u0698\u06cc \u062c\u0646\u0628\u0634\u06cc"]}, "examples": [["la kineta energio, kiu estas proporcia kun la kvadrato de la rapido", "OH, \u0108u akvo fluas supren ie ajn en la mondo?, Monato, jaro 2001a, numero 3a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kinet", "primary": false}, "aberacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Deflanki\u011do disde la normala stato.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u044d\u0440\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["aberration"], "en": ["aberration"], "nl": ["afwijking", "aberratie"], "pt": ["aberra\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0430\u0431\u0435\u0440\u0440\u0430\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Aberration"], "hu": ["aberr\u00e1ci\u00f3"], "fa": ["\u0627\u0628\u06cc\u0631\u0627\u0647\u06cc"], "es": ["aberraci\u00f3n"], "br": ["aberradenn"], "pl": ["aberracja", "zboczenie", "odchylenie"]}, "examples": [["aberacio de la sensoj", "La Nova Plena Ilustrita Vortaro"], ["aberacio de la ju\u011dokapablo", "La Nova Plena Ilustrita Vortaro"], ["aberacio je \u22122 cendoj kompare kun la \u011dusta kvinto plejofte ne \u011denas", "Vikipedio, artikolo \u00abregistro (orgeno)\u00bb, 2008-07-10"]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Diferenco inter la \u015dajna kaj vera situo de astro.", "translations": {"sk": ["odklon", "odch\u00fdlka"], "de": ["Abweichung"], "pl": ["aberracja astronomiczna", "aberracja gwiezdna", "pozorne odchylenie (gwiazdy)"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Disperso de la lumradioj, kiu kontra\u016dstaras la formi\u011don de preciza bildo.", "translations": {}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malperfekto de bildo misformita de optika sistemo.", "translations": {"sk": ["chyba (\u0161o\u0161ovky)"], "de": ["Abbildungsunsch\u00e4rfe"], "pl": ["aberracja \u015bwiat\u0142a", "aberracja uk\u0142adu optycznego (optyczna): chromatyczna, sferyczna, astygmatyzm, dystorsja, koma, krzywizna pola"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Devio disde la normala tipo.", "translations": {"pl": ["ob\u0142\u0119d"]}, "examples": []}]}], "root": "aberaci", "primary": false}, "kalandrao": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0445\u043b\u0435\u0431\u043d\u044b\u0439 \u0434\u043e\u043b\u0433\u043e\u043d\u043e\u0441\u0438\u043a"], "fr": ["calandre (charan\u00e7on)", "charan\u00e7on"], "en": ["corn weevil"], "nl": ["kalander"], "fi": ["jyv\u00e4k\u00e4rs\u00e4k\u00e4s", "(Sitophilus-suvun) k\u00e4rs\u00e4k\u00e4s"], "de": ["Kornk\u00e4fer"], "hu": ["zsizsik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kalandra", "primary": true}, "magnezio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 12, atompezo 24,305, simbolo Mg. Blanka, malpeza teralkala metalo, kiu inkandeske brulas en aero kombini\u011dante kun oksigeno.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0433\u043d\u0456\u0439"], "fr": ["magn\u00e9sium"], "bg": ["\u043c\u0430\u0433\u043d\u0435\u0437\u0438\u0439"], "ca": ["magnesi"], "de": ["Magnesium"], "it": ["magnesio"], "hu": ["magn\u00e9zium"], "fa": ["\u0645\u0646\u06cc\u0632\u06cc\u064f\u0645"], "en": ["magnesium"], "br": ["magneziom"], "es": ["magnesio"], "ru": ["\u043c\u0430\u0433\u043d\u0438\u0439"], "nl": ["magnesium"], "pt": ["magn\u00e9sio"], "la": ["Magnesium"], "pl": ["magnez"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "magnezi", "primary": true}, "sen\u015danceli\u011da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Firma kaj senhezita en sia ago.", "translations": {"be": ["\u0446\u044c\u0432\u0451\u0440\u0434\u044b", "\u0440\u0430\u0448\u0443\u0447\u044b"], "fr": ["d\u00e9termin\u00e9 (tenace)", "tenace"], "nl": ["vastberaden", "beslist (vastberaden)"], "pt": ["inabal\u00e1vel"], "it": ["fermo (irremovibile)", "incrollabile (irremovibile)", "saldo (solido, fermo)", "solido (risoluto)"], "pl": ["niewzruszony", "nieugi\u0119ty"], "hu": ["szil\u00e1rd", "hat\u00e1rozott"]}, "examples": [["sen\u015danceli\u011da estas lia koro", "La Malnova Testamento, Psalmaro 112:8"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dancel", "primary": false}, "podkastado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Te\u0125niko, per kiu sondosieroj estas disponigataj tra datumreto kaj a\u016dtomate al\u015dutataj de abonantoj.", "translations": {"fr": ["baladodiffusion", "podcasting"], "nl": ["podcasten"], "it": ["podcasting"]}, "examples": [["Radio Verda kaj podkastado", "A. Chapman, [blogo], 2005-10-13"]], "subdefinitions": []}], "root": "podkast", "primary": false}, "aedo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Helena pratempa poeto, kiu kantis akompane de liro, la glorajn agojn de dioj kaj herooj.", "translations": {"pl": ["aojda"], "it": ["aedo"], "es": ["rapsoda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Genro (Aedes) de moskitoj, kies plej konata speco A. aegytpi transportas la flavan febron.", "translations": {"it": ["aedes (zanzara)", "zanzara tigre", "zanzara tigre egiziana"], "es": ["mosquito aedes aegypti (fiebre amarilla)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aed", "primary": true}, "pelikano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio pelikanedoj (Pelecanus), granda rempieda marbirdo havanta la\u016dlonge sub la beko grandan po\u015don, en kiu \u011di konservas la kaptitajn fi\u015dojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u044d\u043b\u0456\u043a\u0430\u043d"], "fr": ["p\u00e9lican"], "bg": ["\u043f\u0435\u043b\u0438\u043a\u0430\u043d"], "nl": ["pelikaan"], "pt": ["pelicano"], "ru": ["\u043f\u0435\u043b\u0438\u043a\u0430\u043d"], "de": ["Pelikan"], "hu": ["g\u00f6d\u00e9ny", "pelik\u00e1n"], "en": ["pelican"], "br": ["pilikant"], "pl": ["pelikan"]}, "examples": [["Oni foje uzas bildon de pelikano kiel simbolon de la sindona patra a\u016d patrina amo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pelikan", "primary": true}, "tenera": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elmontranta aman, mildan atenton, karesemon.", "translations": {"be": ["\u043f\u044f\u0448\u0447\u043e\u0442\u043d\u044b", "\u043b\u0430\u0441\u043a\u0430\u0432\u044b", "\u0434\u0430\u043b\u0456\u043a\u0430\u0442\u043d\u044b"], "fr": ["affectueux", "tendre (affectueux)"], "en": ["tender", "affectionate", "fond", "loving"], "pt": ["terno", "afetuoso", "carinhoso"], "ru": ["\u043b\u0430\u0441\u043a\u043e\u0432\u044b\u0439", "\u0441\u0435\u0440\u0434\u0435\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["z\u00e4rtlich", "sanft", "liebevoll", "weichherzig"], "hu": ["gyeng\u00e9d", "l\u00e1gy"], "es": ["afectuoso(a)", "tierno(a)"], "pl": ["czu\u0142y", "delikatny", "\u0142agodny", "tkliwy"]}, "examples": [["el \u015dia danka submeti\u011do kaj lia protektemo i\u011dis iom post iom tenera rilato", "Renervo Da\u015do, Ne-atenditaj sekvoj, Monato, jaro 1999a, numero 8a, p. 17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tener", "primary": true}, "\u0125i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nomo de la 22a litero de la greka alfabeto (\u03a7\u03c7), kiu respondas al \u0125 en la alfabeto de Esperanto.", "translations": {"fi": ["khii"], "it": ["chi (lettera greca)"], "pt": ["khi (letra grega)", "qui", "chi"], "ru": ["\u0445\u0438"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0124io", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125i", "primary": true}, "tenere": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kun ama mildo, prizorgeme.", "translations": {"be": ["\u043f\u044f\u0448\u0447\u043e\u0442\u043d\u0430", "\u043b\u0430\u0441\u043a\u0430\u0432\u0430", "\u0434\u0430\u043b\u0456\u043a\u0430\u0442\u043d\u0430"], "fr": ["affectueusement", "tendrement"], "en": ["tenderly", "affectionately", "fondly", "lovingly"], "ru": ["\u043b\u0430\u0441\u043a\u043e\u0432\u043e", "\u0441\u0435\u0440\u0434\u0435\u0447\u043d\u043e", "\u0441 \u043b\u044e\u0431\u043e\u0432\u044c\u044e"], "de": ["z\u00e4rtlich", "sanft", "liebevoll", "weichherzig"], "hu": ["gyeng\u00e9den", "l\u00e1gyan"], "es": ["afectuosamente", "tiernamente"], "pl": ["czule", "delikatnie", "\u0142agodnie", "tkliwie"]}, "examples": [["Feniksa tenere lin demandis pri la farto", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 69a, volumo 2a, p. 468a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tener", "primary": false}, "plivasti\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) I\u011di pli ampleksa, pli etendi\u011di.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0448\u044b\u0440\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0440\u0430\u0441\u0448\u044b\u0440\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0440\u0430\u0441\u043f\u0430\u045e\u0441\u044e\u0434\u0436\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["s'\u00e9tendre", "se r\u00e9pandre"], "hu": ["kit\u00e1gul"], "nl": ["zich uitbreiden"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0448\u0438\u0440\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0440\u0430\u0441\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f"]}, "examples": [["la nigraj okuloj plivasti\u011dis", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "vast", "primary": false}, "enmemorigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Lerni konscie kaj detale, ne nepre kun kompreno.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043f\u043e\u043c\u0438\u043d\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u043f\u043e\u043c\u043d\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["m\u00e9moriser"]}, "examples": [["\u015di enmemorigis la serurkodon de la domo", "Last, Maldiligenta polico, Monato, jaro 2003a, numero 12a, p. 21a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Meti en elektronikan memoron.", "translations": {}, "examples": [["al\u011dustigojn oni povas enmemorigi en la satelitan ricevilon", "Pejno Simono, Radio/Poloj per pelvo (radioprogramoj en Esperanto), Monato, jaro 1995a, numero 4a, p. 17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "memor", "primary": false}, "establi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Fondi\u011di, kunordi\u011di kaj ekfunkcii.", "translations": {"be": ["\u0443\u043b\u0430\u0434\u043a\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0443\u0441\u0442\u0430\u043b\u0451\u045e\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["s'\u00e9tablir", "s'installer"], "nl": ["oprichten: opgericht worden", "vestigen: gevestigd worden"], "pl": ["ustanawia\u0107 si\u0119", "zak\u0142ada\u0107 si\u0119", "organizowa\u0107 si\u0119"], "ru": ["\u0443\u0441\u0442\u0440\u0430\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0443\u0441\u0442\u0440\u043e\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"]}, "examples": [["rapide establi\u011dis preska\u016d totala tutmondi\u011do de la ekonomio", "Franz Josef Braun: \u0108u kapitalismo disfalonta a\u016d triomfanta?, Monatojaro 1998a, numero 9a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "establ", "primary": false}, "kuirma\u015dino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ma\u015dino por varmigi kuirpotojn kaj kuiri man\u011da\u0135ojn.", "translations": {"fr": ["cuisini\u00e8re"], "de": ["Kochger\u00e4t"], "br": ["fornigell"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ma\u015din", "primary": false}, "deontologiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Netradicia logik-maniero bazita sur valoroj \u00abvalida\u00bb kaj \u00abnevalida\u00bb anstataa\u016d \u00abvera\u00bb kaj \u00abmalvera\u00bb kaj sur la studado de la t.n. \u00abpraktika silogismo\u00bb.", "translations": {"it": ["logica deontica"], "pl": ["logika deontyczna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "logik", "primary": false}, "babilulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo inklina al multa parolado.", "translations": {"fa": ["\u0648\u0631\u0627\u062c", "\u067e\u0631\u062d\u0631\u0641"], "fr": ["bavard (subst.)", "piplette"], "nl": ["babbelaar"], "sv": ["pratkvarn"], "pl": ["gadu\u0142a", "gaw\u0119dziarz", "papla", "maruda", "zrz\u0119da"]}, "examples": [["tie estis kafejo, kie ordinare multaj babiluloj kaj nova\u0135portantoj kolekti\u011dis", "S. Engholm, Homoj sur la tero, 1932"]], "subdefinitions": []}], "root": "babil", "primary": false}, "sterki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Plibonigi grundon per sterko.", "translations": {"be": ["\u0443\u0433\u043d\u0430\u0456\u0446\u044c", "\u0443\u0433\u043d\u043e\u0439\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["mettre de l'engrais", "fumer (un terrain)"], "nl": ["bemesten"], "ru": ["\u0443\u0434\u043e\u0431\u0440\u044f\u0442\u044c", "\u0443\u043d\u0430\u0432\u043e\u0436\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["d\u00fcngen"], "hu": ["tr\u00e1gy\u00e1z"]}, "examples": [["fosante ni trovis mar\u0109grundon sterkitan de post jarmiloj per putri\u011dintaj herboj kaj folioj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sterk", "primary": false}, "sterko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u011cenerala nomo de \u0109iuj produkta\u0135oj, organikaj a\u016d mineralaj, uzataj por plibonigi la kulturgrundojn.", "translations": {"be": ["\u0433\u043d\u043e\u0439", "\u043a\u0430\u043c\u043f\u043e\u0441\u0442", "\u043f\u0430\u043c\u0451\u0442", "\u0443\u0433\u043d\u0430\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["engrais", "fumier"], "en": ["manure"], "nl": ["mest"], "ru": ["\u0443\u0434\u043e\u0431\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043d\u0430\u0432\u043e\u0437", "\u043a\u043e\u043c\u043f\u043e\u0441\u0442"], "de": ["D\u00fcnger"], "hu": ["tr\u00e1gya"], "es": ["abono", "fertilizante"]}, "examples": [["kiam la akvoj malaperas, restas fruktoporta \u015dlimo, kiu anstata\u016das plej bonajn sterkojn", "La Faraono, volumo 1, Anta\u016dparolo"]], "subdefinitions": []}], "root": "sterk", "primary": true}, "sadukeo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La\u016d malfrua informo Talmuda, la hebrea nomo de la partio (Cedoqim) venas de \u00abCadok\u00bb, la nomo de la fondinto, kiu sin bazis sur la principo ke oni estu pia ne pro esperata rekompenco \u0109i- a\u016d transmonda, sed pro senprofitcela amo al Dio kaj lia Le\u011do. Do, pli etimologia nomo estus \u00abCadokano\u00bbj."], "primary definition": "Ano de aristokrata kaj konservema judisma partio fine de la epoko de la Dua Templo, kiu partio, male ol la fariseoj, akceptis nur la a\u016dtoritaton de la Sankta Skribo (kia \u011di \u015dajne rigardis nur Toraon), interpretatan rektasence kaj la\u016dvorte.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0434\u0443\u043a\u0435\u0439"], "fr": ["sadduc\u00e9ens"], "en": ["Sadducee"], "nl": ["Sadducee\u00ebr"], "pt": ["saduceu"], "ru": ["\u0441\u0430\u0434\u0434\u0443\u043a\u0435\u0439"], "de": ["Sadduz\u00e4er"], "it": ["saduceo", "sadduceo"], "hu": ["szadduceus"], "es": ["saduceo"]}, "examples": [["kaj venis al li sadukeoj, kiuj diras, ke ne estas relevi\u011do", "La Nova Testamento, &Mar 12:18."]], "subdefinitions": []}], "root": "saduke", "primary": true}, "vomi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konvulsie el\u0135eti tra la bu\u015do enhavon de la stomako.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u043d\u0456\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["recracher", "vomir"], "en": ["vomit"], "nl": ["braken"], "pt": ["vomitar"], "ru": ["\u0440\u0432\u0430\u0442\u044c (\u0438\u0441\u043f\u044b\u0442\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c \u0440\u0432\u043e\u0442\u0443)"], "de": ["erbrechen", "kotzen", "sich \u00fcbergeben", "ausspeien (erbrechen)"], "hu": ["h\u00e1ny"], "br": ["dislonka\u00f1", "recheti\u00f1"], "el": ["\u03b5\u03bc\u03ce"], "es": ["vomitar", "escupir"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05e7\u05d9\u05d0"]}, "examples": [["ili erarigis Egiptujon, kiel ebriulo \u015danceli\u011das vomante", "Z"], ["kiel hundo revenas al sia vomita\u0135o, tiel malsa\u011dulo ripetas sian malsa\u011da\u0135on", "Z"], ["vomdeziro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) El\u0135eti el si ion malbonan.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0432\u044f\u0440\u0433\u0430\u0446\u044c"], "nl": ["spuwen"], "ru": ["\u0438\u0437\u0432\u0435\u0440\u0433\u0430\u0442\u044c"], "de": ["speien"], "hu": ["ok\u00e1d"], "he": ["\u05dc\u05e4\u05dc\u05d5\u05d8 \\\u05e4\u05dc\u05d8\\", "\u05dc\u05d9\u05e8\u05d5\u05e7"]}, "examples": [["la vulkano vomis lafojn", null], ["la kameno vomis fumon", null], ["elvomi plej a\u0109ajn insultojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vom", "primary": true}, "Florenco": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Tiu nomo difinas anka\u016d la antikvan etruskan urbon, kiu estis la unua establi\u011do."], "primary definition": "\u0108efurbo de Toskanujo.", "translations": {"fr": ["Florence"], "en": ["Florence"], "la": ["Florentia"], "lat": ["Florentia"], "de": ["Florenz"], "it": ["Firenze"], "hu": ["Firenze"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Florenc", "primary": true}, "fenico": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de popolo vivinta ekde la 3a jarmilo a. K. en Fenicujo, aktiva en \u015dipa komercado kaj koloniado \u0109irka\u016d Mediteraneo, ekde la 9a jarcento a. K. dependa je diversaj imperioj.", "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u043d\u0456\u043a\u0456\u0435\u0446"], "fr": ["Ph\u00e9nicien (subst.)"], "pt": ["fen\u00edcio"], "ru": ["\u0444\u0438\u043d\u0438\u043a\u0438\u0435\u0446"], "de": ["Ph\u00f6nizier"], "hu": ["f\u00f6n\u00edciai"]}, "examples": [["la fenicoj parolis \u015demidan lingvon", "Sergio Pokrovskij, Slavonaj skriboj, La Ondo de Esperanto, numero 52a, 1999:2a"]], "subdefinitions": []}], "root": "fenic", "primary": true}, "kuratoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Individuo jure nomita por zorgi pri persono kaj havo de neplena\u011da orfo a\u016d de iu kiu ne posedas la personajn rajtojn.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043f\u0435\u043a\u0443\u043d", "\u043f\u043e\u043f\u0435\u0447\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["curateur"], "en": ["conservator", "guardian", "trustee"], "nl": ["voogd"], "de": ["Vormund"], "sv": ["f\u00f6rmyndare"], "hu": ["gy\u00e1m", "gondnok"], "br": ["kulator"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Individuo jure nomita por zorgi pri la hereda\u0135o de persono a\u016d persongrupo.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043f\u0435\u043a\u0443\u043d", "\u043f\u043e\u043f\u0435\u0447\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["curateur"], "nl": ["curator"], "de": ["Nachlasspfleger", "Kurator"], "hu": ["hagyat\u00e9ki gondnok"], "br": ["kulator"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Individuo nomita por administri la havojn de persono, persongrupo a\u016d entrepreno.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u044f\u044e\u0449\u0438\u0439 \u0438\u043c\u0443\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e\u043c"], "de": ["Verm\u00f6gensverwalter", "Kurator"], "nl": ["curator"], "hu": ["vagyonkezel\u0151", "vagyongondnok"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108efprofesoro de universitata fakultato en kelkaj nordaj landoj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0443\u0440\u0430\u0442\u043e\u0440"], "de": ["Dekan einer Fakult\u00e4t", "Lehrstuhlinhaber"], "en": ["department head (Usono)"], "nl": ["dekaan (ontr.)"], "hu": ["d\u00e9k\u00e1n", "tansz\u00e9kvezet\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Estro de muzeo a\u016d biblioteko.", "translations": {"nl": ["conservator (ontr.)"], "de": ["Konservator"], "en": ["conservator"], "ru": ["\u0445\u0440\u0430\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"], "hu": ["konzerv\u00e1tor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kurator", "primary": true}, "ven\u011demo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inklino al ven\u011do", "translations": {"be": ["\u043f\u043e\u043c\u0441\u044c\u043b\u0456\u0432\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["rancune", "vindicativit\u00e9"], "nl": ["wraakzuchtig"], "pt": ["sentimento de vingan\u00e7a"], "ru": ["\u043c\u0441\u0442\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "hu": ["bossz\u00fav\u00e1gy"], "sk": ["pomstychtivos\u0165"], "fa": ["\u0627\u0646\u062a\u0642\u0627\u0645\u062c\u0648\u06cc\u06cc", "\u06a9\u06cc\u0646\u0647\u200c\u062c\u0648\u06cc\u06cc"], "es": ["vengativo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ven\u011d", "primary": false}, "enscenigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0441\u0446\u0435\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0435\u0436\u0438\u0441\u0441\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c (\u043f\u044c\u0435\u0441\u0443)"], "fr": ["mettre en sc\u00e8ne"], "en": ["stage", "direct", "present"], "nl": ["regisseren", "ensceneren"], "it": ["allestire (tea.)", "inscenare"], "hu": ["sz\u00ednre visz", "sz\u00ednpadra \u00e1ll\u00edt"], "pl": ["wystawia\u0107 na scenie", "inscenizowa\u0107", "re\u017cyserowa\u0107"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05e2\u05dc\u05d5\u05ea \u05e2\u05dc \u05d4\u05d1\u05de\u05d4", "\u05dc\u05d1\u05d9\u05d9\u05dd", "\u05dc\u05d4\u05e6\u05d9\u05d2"]}, "examples": [["a\u016dstraliaj helha\u016dtuloj enscenigis Freeman, aborigen-devenan, kvaza\u016d ili kritikus la pasintecon de sia lando", "Igarasi Takeo: Tor\u0109o de hipokriteco, Monato, jaro 2000a, numero 12a, p. 15a"]], "subdefinitions": []}], "root": "scen", "primary": false}, "numeratoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La dividato en kvocienta frakcio a\u016d en algebra frakcio.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0447\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["num\u00e9rateur (d'une fraction)"], "en": ["numerator"], "nl": ["teller"], "pt": ["numerador"], "el": ["\u03b1\u03c1\u03b9\u03b8\u03bc\u03b7\u03c4\u03ae\u03c2"], "ca": ["numerador"], "de": ["Z\u00e4hler"], "hu": ["sz\u00e1ml\u00e1l\u00f3"], "es": ["numerador"], "ru": ["\u0447\u0438\u0441\u043b\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"], "pl": ["licznik"]}, "examples": [["en la nombro 4/16, 4 estas la numeratoro kaj 16 estas la denominatoro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "numerator", "primary": true}, "najbaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu lo\u011das a\u016d trovi\u011das proksime de alia persono.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0441\u0435\u0434"], "fr": ["voisin (subst.)"], "en": ["neighbor", "near dweller"], "nl": ["buur"], "pt": ["vizinho"], "ru": ["\u0441\u043e\u0441\u0435\u0434"], "de": ["Nachbar"], "tr": ["kom\u015fu"], "sv": ["granne"], "hu": ["szomsz\u00e9d"], "br": ["amezeg"], "es": ["vecino"]}, "examples": [["havi bonan najbaron", "Z"], ["sur \u0109eval' de najbaro la \u015dar\u011do ne pezas ( fremda, ledo )", "Proverbaro esperanta"], ["li estis mia najbaro \u0109e la man\u011dotablo, en la teatro", null], ["Francoj kaj Germanoj estas najbaroj", null], ["malsa\u011do estas najbaro de mizero", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "najbar", "primary": true}, "najbara": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lo\u011danta a\u016d trovi\u011danta proksime de iu.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0441\u0435\u0434\u043d\u0456", "\u0441\u0443\u0441\u0435\u0434\u0437\u043a\u0456", "\u0431\u043b\u0456\u0437\u043a\u0456", "\u043f\u0440\u044b\u043b\u0435\u0433\u043b\u044b"], "fr": ["voisin (adj.)"], "nl": ["aangrenzend", "naburig"], "pt": ["vizinho", "pr\u00f3ximo"], "ru": ["\u0441\u043e\u0441\u0435\u0434\u043d\u0438\u0439", "\u0441\u043e\u0441\u0435\u0434\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["in Nachbarschaft", "nachbarschaftlich", "nachbarlich"], "tr": ["kom\u015fu"], "hu": ["szomsz\u00e9dos"], "br": ["amezek"]}, "examples": [["fajro kaj pajlo ne povas najbare vivi", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Estanta proksime de io.", "translations": {"de": ["Nachbar-", "Nachbars-"], "pt": ["vizinho", "pr\u00f3ximo"]}, "examples": [["najbara insulo, lando", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri elementoj a kaj b de orda aro (E,\u2264)) Tiaj, ke ne ekzistas tia elemento c, ke a < c < b a\u016d b < c < a.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0441\u0435\u0434\u043d\u0438\u0439", "\u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["adjacent", "cons\u00e9cutif", "voisin (adj., math.)"], "de": ["benachbart"], "en": ["neighbouring", "consecutive"], "tr": ["biti\u015fik", "kom\u015fu a\u00e7\u0131lar(matematikte)"]}, "examples": [["entjero n estas najbara nur kun n+1 kaj n-1", null], ["du racionaloj neniam povas esti najbaraj", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri pri du verticoj en grafeo) Tiaj, ke ekzistas e\u011do, kies randoj ili estas; (parolante pri pri du e\u011doj en grafeo) Havantaj komunan randon.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043c\u0435\u0436\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["voisin (adj., math.)", "adjacent"], "de": ["benachbart", "adjazent"], "en": ["adjacent"], "pl": ["s\u0105siedni", "przyleg\u0142y"]}, "examples": []}]}], "root": "najbar", "primary": false}, "kritikisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu publike kritikas, sciigas sian opinion pri verkoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044b\u0442\u044b\u043a"], "fr": ["critique (personne)"], "nl": ["recensent", "criticus"], "ru": ["\u043a\u0440\u0438\u0442\u0438\u043a"]}, "examples": [["kompetenta, severa, justa kritikisto", null], ["\u00abtion mi povus esprimi pli bone!\u00bb pensis la granda kritikisto", "Fabeloj, volumo 3, Io"]], "subdefinitions": []}], "root": "kritik", "primary": false}, "gastropodoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Klaso de moluskoj (Gastropoda).", "translations": {"el": ["\u03b3\u03b1\u03c3\u03c4\u03b5\u03c1\u03cc\u03c0\u03bf\u03b4\u03b1"], "fr": ["gast\u00e9ropodes"], "nl": ["slakken", "buikpotigen"], "pt": ["gastr\u00f3podes"], "be": ["\u0433\u0430\u0441\u0442\u0440\u0430\u043f\u043e\u0434\u044b", "\u0431\u0440\u0443\u0445\u0430\u043d\u043e\u0433\u0456\u044f"], "de": ["Schnecken", "Bauchf\u00fc\u00dfer"], "hu": ["csig\u00e1k (oszt\u00e1ly)", "hasl\u00e1b\u00faak"], "es": ["gaster\u00f3podos"], "ru": ["\u0433\u0430\u0441\u0442\u0440\u043e\u043f\u043e\u0434\u044b", "\u0431\u0440\u044e\u0445\u043e\u043d\u043e\u0433\u0438\u0435"], "pl": ["\u015blimaki", "brzuchonogi"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gastropod", "primary": true}, "kratago": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arbeto de mezvarmaj landoj kun fruprintempaj blankaj floroj, genro el familio rozacoj (Crataegus).", "translations": {"be": ["\u0433\u043b\u043e\u0433"], "fr": ["aub\u00e9pine"], "en": ["hawthorn"], "nl": ["meidoorn"], "pt": ["cratego"], "ru": ["\u0431\u043e\u044f\u0440\u044b\u0448\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Wei\u00dfdorn"], "hu": ["galagonya"]}, "examples": [["\u0109ie videblis florantaj kratagoj, \u015dafoj disvasti\u011dintaj en herbejoj", "R. L. Stevenson, trad. A. Goodheir, Forkaptita, Kardo, 1976"]], "subdefinitions": []}], "root": "kratag", "primary": true}, "arkitekturo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La belarto de la konstruado.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0445\u0456\u0442\u044d\u043a\u0442\u0443\u0440\u0430"], "fr": ["architecture"], "bg": ["\u0430\u0440\u0445\u0438\u0442\u0435\u043a\u0442\u0443\u0440\u0430"], "ru": ["\u0430\u0440\u0445\u0438\u0442\u0435\u043a\u0442\u0443\u0440\u0430"], "de": ["Architektur"], "it": ["architettura"], "sv": ["arkitektur"], "fa": ["\u0645\u0639\u0645\u0627\u0631\u06cc"], "en": ["architecture"], "br": ["adeiladouriezh", "tisavouriezh"], "hu": ["\u00e9p\u00edt\u0151m\u0171v\u00e9szet", "architekt\u00fara"], "es": ["arquitectura"]}, "examples": [["kial vi vizitis tiujn urbojn? \u0108u por vidi la ma\u016dran arkitekturon?", "Satiraj rakontoj, supersti\u0109o"]], "subdefinitions": []}], "root": "arkitektur", "primary": true}, "bezona": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bezonata, mankanta sed necesa.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0442\u0440\u044d\u0431\u043d\u044b", "\u043d\u0435\u0430\u0431\u0445\u043e\u0434\u043d\u044b"], "fr": ["n\u00e9cessaire"], "en": ["needed"], "ru": ["\u043d\u0443\u0436\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u043e\u0431\u0445\u043e\u0434\u0438\u043c\u044b\u0439", "\u0442\u0440\u0435\u0431\u0443\u044e\u0449\u0438\u0439\u0441\u044f"], "de": ["n\u00f6tig"], "hu": ["sz\u00fcks\u00e9ges"], "es": ["necesario"], "br": ["rekis", "ezhommek (trao\u00f9)"], "pl": ["potrzebny"]}, "examples": [["por vino bona \u015dildo ne bezona", "Z"], ["5 jaroj estis bezonaj por venki ilin", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bezon", "primary": false}, "gargojlo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tegmentelstara kanaleto, ofte figuranta vomantan beston a\u016d homon, el kiu pluvakvo falas eksteren, distance de la muroj.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0434\u043e\u0441\u0442\u043e\u0447\u043d\u0430\u044f \u0442\u0440\u0443\u0431\u0430", "\u0433\u043e\u0440\u0433\u0443\u043b\u044c\u044f"], "fr": ["gargouille (archi.)"], "en": ["gargoyle"], "nl": ["waterspuwer"], "pt": ["g\u00e1rgula"], "de": ["Wasserspeier"], "hu": ["v\u00edzk\u00f6p\u0151"], "es": ["g\u00e1rgola"], "pl": ["gargulec"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gargojl", "primary": true}, "bezoni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malhavi ion necesan.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0442\u0440\u0430\u0431\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043c\u0435\u0446\u044c \u043f\u0430\u0442\u0440\u044d\u0431\u0443"], "fr": ["*avoir besoin (de)", "n\u00e9cessiter"], "en": ["*need"], "ru": ["\u043d\u0443\u0436\u0434\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0438\u043c\u0435\u0442\u044c \u043f\u043e\u0442\u0440\u0435\u0431\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["*brauchen", "ben\u00f6tigen"], "sv": ["beh\u00f6va"], "tp": ["wile"], "hu": ["sz\u00fcks\u00e9ge van (vmire)"], "bg": ["\u043d\u0443\u0436\u0434\u0430\u044f \u0441\u0435", "\u0438\u043c\u0430\u043c \u043d\u0443\u0436\u0434\u0430"], "pl": ["potrzebowa\u0107"], "br": ["kaout ezhomm"], "cs": ["pot\u0159ebovat"], "es": ["necesitar"]}, "examples": [["bezoni monon, ripozon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Esti en stato, kiu postulas ion kiel necesan, la\u016dcelan a\u016d utilan.", "translations": {}, "examples": [["bezoni ripozi, iri, trinki", null], ["ni anta\u016d \u0109io bezonas plej severan unuecon", "Z"], ["la klasikaj verkistoj ofte bezonas komentariojn", "Z"], ["pri tio ni ne bezonas paroli", "Z"], ["ni ne bezonas aldoni sufikson", "Z"], ["ni ne bezonas timi, ke oni ilin reciproke konfuzos", "Z"], ["ni ne bezonas decidi, ke oni uzu ekskluzive nur la nominativon", "Z"], ["tio bezonigas multe da tempo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bezon", "primary": true}, "bezono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sufero pro manko de io necesa.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0442\u0440\u044d\u0431\u0430"], "fr": ["besoin", "n\u00e9cessit\u00e9"], "en": ["need", "want"], "ru": ["\u043d\u0443\u0436\u0434\u0430", "\u043f\u043e\u0442\u0440\u0435\u0431\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Bed\u00fcrfnis"], "sv": ["behov"], "tp": ["wile"], "hu": ["sz\u00fcks\u00e9g"], "es": ["necesidad"], "br": ["ezhomm", "c'hoant"], "pl": ["potrzeba", "zapotrzebowanie"]}, "examples": [["bezono le\u011don ne obeas", "Z"], ["bezono estas plej forta ordono", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tio, pro kies manko oni suferas.", "translations": {"hu": ["sz\u00fcks\u00e9glet"]}, "examples": [["havi grandajn, malmultajn, moderajn bezonojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Stato, kiu postulas ion, kiel necesan, la\u016dcelan a\u016d utilan.", "translations": {"hu": ["sz\u00fcks\u00e9g"]}, "examples": [["klareco estas bezono de normala spirito", null], ["en okazo de bezono", "La Faraono, volumo 2, \u0109ap. 16"], ["en okazo de senbezono", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "bezon", "primary": false}, "Fera Kurteno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malfacile transirebla limo en E\u016dropo inter okcidentaj kapitalismaj kaj orientaj komunismaj \u015dtatoj en la 20a jarcento, precipe post la dua mondmilito kaj \u011dis 1991.", "translations": {"fr": ["rideau de fer"]}, "examples": [["\u0109e amba\u016d flankoj de la Fera Kurteno estis proksimume du milionoj da soldatoj", "-, , eventeo, 2009-10-12"]], "subdefinitions": []}], "root": "kurten", "primary": false}, "hazarda ludo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ludo, en kiu gajno a\u016d malgajno dependas de neanta\u016dvideblaj, hazardaj okaza\u0135oj.", "translations": {"fr": ["jeu de hasard"]}, "examples": [["enspezo el ludludo konsistigas 30-50% de la financa enspezo de Makao", "Zhang Meizhi, Vizito al Makao (4), El Popola \u0108inio, 1999-11"]], "subdefinitions": []}], "root": "lud", "primary": false}, "elektronikisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu profesie okupi\u011das pri elektroniko.", "translations": {"fa": ["\u0645\u0647\u0646\u062f\u0633 \u0627\u0644\u06a9\u062a\u0631\u0648\u0646\u06cc\u06a9"], "fr": ["\u00e9lectronicien"], "de": ["Elektroniker"], "en": ["electronics engineer"], "pl": ["elektronik"]}, "examples": [["e\u0109 se de tiu tempo lingvistoj, matematikistoj kaj elektronikistoj laboras super tiu \u0109i problemo, \u011dis nun ma\u015dina tradukado ne estis realigita", "Z. Hr\u0161el, Apliko de Esperanto en la Laboro de Informcentroj, AEST 1978"]], "subdefinitions": []}], "root": "elektronik", "primary": false}, "sedativo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvietiga medikamento.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0441\u043f\u043e\u043a\u043e\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u0441\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u0441\u0435\u0434\u0430\u0442\u0438\u0432\u043d\u043e\u0435 \u0441\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["s\u00e9datif (subst.)"], "ca": ["sedant"], "it": ["sedativo (sost.)"], "es": ["sedante"], "hu": ["nyugtat\u00f3 (orvoss\u00e1g)"]}, "examples": [["Ora sekrete ordonis, ke Penetra donu al li sedativon", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 100a, volumo 3a, p. 301a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sedativ", "primary": true}, "rafaneto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Varia\u0135o de rafano kun malgranda ekstere ru\u011da radiko.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u0434\u0438\u0441"], "fr": ["radis"], "nl": ["radijs"], "pt": ["rabanete"], "de": ["Radieschen"], "pl": ["rzodkiewka"], "hu": ["h\u00f3napos retek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rafan", "primary": false}, "mirrakonto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rakonto pri pla\u0109aj, mirindaj aferoj, fabelaj esta\u0135oj kaj similaj.", "translations": {"fa": ["\u0642\u0635\u0647\u0654 \u067e\u0631\u06cc\u0627\u0646"], "fr": ["conte merveilleux"], "en": ["fairy tale"], "nl": ["sprookje"]}, "examples": [["karavanvoja\u011distoj tre amas forpasigi la tempon sur la vojo, en gastejoj per rakontado de mirrakontoj", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 6a, nokta aventuro de Lemuel"]], "subdefinitions": []}], "root": "rakont", "primary": false}, "fordibo\u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Perdi per dibo\u0109o.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043a\u0443\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u043c\u043e\u0442\u0430\u0442\u044c (\u0434\u0435\u043d\u044c\u0433\u0438)"], "fr": ["dilapider (dans des plaisirs)", "flamber (dans des plaisirs)"], "de": ["verjubeln", "verprassen", "verludern", "verjuxen"], "pl": ["przehula\u0107", "przepu\u015bci\u0107"]}, "examples": [["li fordibo\u0109is \u0109ion, \u011dis la lasta \u0109emizo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "dibo\u0109", "primary": false}, "minuso": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Troveblas \u00abminussigno\u00bb en."], "primary definition": "La streketforma signo -, uzata kiel simbolo de minus en formuloj kaj nombroprezentoj.", "translations": {"be": ["\u0437\u043d\u0430\u043a \u043c\u0456\u043d\u0443\u0441"], "fr": ["signe moins"], "en": ["minus sign"], "ru": ["\u0437\u043d\u0430\u043a \u043c\u0438\u043d\u0443\u0441"], "de": ["Minuszeichen"], "hu": ["m\u00ednuszjel"], "pl": ["znak minus"], "es": ["signo menos"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Negativa nombro, malavanta\u011do, manko, deficito.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u043d\u0443\u0441", "\u043d\u0435\u0434\u0430\u0445\u043e\u043f"], "fr": ["manque", "d\u00e9ficit", "moins (manque)"], "ru": ["\u043c\u0438\u043d\u0443\u0441", "\u043d\u0435\u0434\u043e\u0441\u0442\u0430\u0442\u043e\u043a"], "es": ["carencia"], "hu": ["negat\u00edv sz\u00e1m", "m\u00ednusz", "hi\u00e1ny", "deficit"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "minus", "primary": false}, "prelego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parolado forme simila al lekcio, kiu tamen povas esti adresita al pli vasta a\u016d malpli konstanta publiko.", "translations": {"be": ["\u043b\u0435\u043a\u0446\u044b\u044f (\u043f\u0443\u0431\u043b\u0456\u0447\u043d\u0430\u044f)", "\u0434\u0430\u043a\u043b\u0430\u0434"], "fr": ["conf\u00e9rence (expos\u00e9)", "expos\u00e9 (conf\u00e9rence)"], "en": ["lecture", "talk"], "nl": ["lezing"], "pt": ["prele\u00e7\u00e3o", "aula", "confer\u00eancia letiva (universidade)", "palestra"], "ru": ["\u043f\u0443\u0431\u043b\u0438\u0447\u043d\u0430\u044f \u043b\u0435\u043a\u0446\u0438\u044f", "\u0434\u043e\u043a\u043b\u0430\u0434"], "de": ["Vortrag", "Vorlesung"], "sv": ["f\u00f6rel\u00e4sning", "f\u00f6redrag"], "hu": ["el\u0151ad\u00e1s", "felolvas\u00e1s"], "es": ["disertaci\u00f3n"]}, "examples": [["mia prelego temos pri Zamenhof", "PMEG"], ["je la na\u016da horo la politeknikisto komencis sian prelegon kaj siajn eksperimentojn, kaj nun mi miaflanke estis lia a\u016dskultanto", "Fabeloj, volumo 4, Pupludisto"], ["artistoj, kiuj unu post la alia for\u015dteli\u011dis de la prelegado kaj preferis amuzi\u011di per kegloj", "Fabeloj, volumo 4, Malnova pre\u011deja sonorilo"], ["la tekston a\u016dtoris \u0109efe Jouko Lindstedt kaj Giorgio Silfer, sed anka\u016d Amri Wandel kungvidis la dumkongresan seminarion, sur kies prelegoj \u011di bazi\u011das", "Manifesto de Ra\u016dmo"]], "subdefinitions": []}], "root": "preleg", "primary": true}, "prelegi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Klarige kaj klerige prezenti iun temon al tiucele kunvokitaj homoj.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0441\u0442\u0443\u043f\u0430\u0446\u044c (\u0437 \u0434\u0430\u043a\u043b\u0430\u0434\u0430\u043c, \u043b\u0435\u043a\u0446\u044b\u044f\u0439)"], "fr": ["disserter", "donner une conf\u00e9rence"], "nl": ["een voordracht geven"], "ru": ["\u0432\u044b\u0441\u0442\u0443\u043f\u0430\u0442\u044c \u0441 \u0434\u043e\u043a\u043b\u0430\u0434\u043e\u043c"], "de": ["vortragen", "vorlesen"], "es": ["disertar"], "hu": ["el\u0151ad", "felolvas"]}, "examples": [["prelegos sep fakuloj pri astronomio kaj scienco", "Irl: Astronomia festivalo, Monatojaro 1999a, numero 3a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "preleg", "primary": false}, "rampuloj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Klaso de vertebruloj (Reptilia), kun \u015dan\u011di\u011danta korpotemperaturo, kovritaj de kornecaj skvamoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u045e\u0437\u0443\u043d\u044b"], "nl": ["reptielen"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0441\u043c\u044b\u043a\u0430\u044e\u0449\u0438\u0435\u0441\u044f", "\u0440\u0435\u043f\u0442\u0438\u043b\u0438\u0438"], "de": ["Kriechtiere"], "tr": ["s\u00fcr\u00fcngenler"], "tp": ["akesi"], "hu": ["h\u00fcll\u0151k"], "pl": ["p\u0142azy"], "es": ["reptiles"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ramp", "primary": false}, "eburmevo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de laredoj (Pagophila eburnea).", "translations": {"en": ["ivory gull"], "sv": ["ism\u00e5s"], "pl": ["mewa modrodzioba"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mev", "primary": false}, "kato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de feliso (Felis silvestris), kies hejma formo ekzistas en multaj varia\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u0442"], "fr": ["chat"], "bg": ["\u043a\u043e\u0442\u043a\u0430"], "nl": ["kat"], "pt": ["gato"], "ru": ["\u043a\u043e\u0448\u043a\u0430", "\u043a\u043e\u0442"], "ca": ["gat"], "de": ["Katze"], "sv": ["katt"], "hu": ["macska"], "sk": ["ma\u010dka"], "en": ["cat"], "br": ["kazh"], "cs": ["ko\u010dka (kocour)"], "pl": ["kot", "mruczek (pot.)", "dachowiec (pot.)", "kicia (pot., dzieci\u0119ce)"]}, "examples": [["kiam kato promenas, la musoj festenas", "Proverbaro esperanta"], ["danci kiel kato \u0109irka\u016d poto", "Proverbaro esperanta"], ["vivi kun iu, kiel hundo kun kato", "Proverbaro esperanta"], ["kiam kato jam forman\u011dis, forpelado ne helpos", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "kat", "primary": true}, "kata": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al kato, propra al kato.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0446\u0456\u043d\u044b"], "fr": ["de chat", "f\u00e9lin (relatif au chat)"], "en": ["feline"], "nl": ["katten-"], "pt": ["felino"], "ru": ["\u043a\u043e\u0448\u0430\u0447\u0438\u0439"], "ca": ["fel\u00ed"], "de": ["Katzen..."], "sv": ["katt-"], "hu": ["macska-"], "sk": ["ma\u010dac\u00ed"], "br": ["-kazh"], "cs": ["ko\u010di\u010d\u00ed"], "pl": ["koci"]}, "examples": [["Helka per kataj pa\u015doj, kun oblikva rigardo \u015dteliris al la fortepiano", "E. Orzeszkowa trad. K. Bein La bona sinjorino http://www.esperanto.pl/page.php?tid=1196"], ["kataj manieroj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kat", "primary": false}, "inhibo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malekscito, nerva fenomeno, kiu malpliigas a\u016d \u0109esigas vivofunkcion.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0434\u0435\u0440\u0436\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u0442\u043e\u0440\u043c\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0438\u043d\u0433\u0438\u0431\u0438\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["inhibition"], "nl": ["inhibitie"], "pt": ["inibi\u00e7\u00e3o (medicina)"], "de": ["Hemmung", "Unterdr\u00fcckung", "Inhibition"], "hu": ["g\u00e1tl\u00e1s", "inhib\u00edci\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Forta deteni\u011demo de iu agado.", "translations": {}, "examples": [["ja al la homo / hastanta de \u011duo al \u011du\u2019 / sen inhibo / sen limo / fine \u0109io ekna\u016dzas", "G. Berveling, Frua Patristiko, 2009"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "inhibicio", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "inhib", "primary": false}, "inhibi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maleksciti, ka\u016dzi malvigli\u011don, malforti\u011don a\u016d portempan \u0109eson de funkcio.", "translations": {"fr": ["inhiber"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maleksciti organon, malpliigi korpan funkcion.", "translations": {}, "examples": [["\u0109e viroj, la plej oftaj ka\u016dzoj de ostoporozo estas troa konsumado de alkohola\u0135oj kaj la uzo de steroidoj, kiuj amba\u016d inhibas ostorekonstruon", "M. Jones, Ostoporozo, La Brita Esperantisto, 2009, printempo"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Maleksciti, embarasi animan funkcion.", "translations": {}, "examples": [["temas pri pure mensa malsano, \u0109ar \u011di inhibas fluan parolon en homoj, kies cerbo perfekte funkcias", "C. Piron, Lingvoj, cerbo kaj publika sano..."]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Deteni, embarasi iun agadon.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "inhibicii", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "inhib", "primary": true}, "persimono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frukto de persimonujo orienta, ekstere simila al tomato, ru\u011da a\u016d flava, sukplena, dol\u0109a, kun kvar restantaj kalikfolioj.", "translations": {"ru": ["\u0445\u0443\u0440\u043c\u0430"], "en": ["persimmon", "date-plum"], "nl": ["dadelpruim"], "pt": ["caqui"], "hu": ["kakiszilva", "datolyaszilva"]}, "examples": [["oni faris \u011din el glueca rizo kun aldonitaj jujubo, ka\u015dtano, sekigita persimono, ginkofruktoj, ru\u011daj faboj kaj volvis \u011din per folioj", "Zongzi-o \u2015 tradicia man\u011da\u0135o de la Festo de Duobla Kvino, \u0108ina Radio Internacia"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Frukto de persimonujo virginia.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "persimon", "primary": true}, "\u0135urigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ligi per \u0135uro.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0432\u043e\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c \u0434\u0430 \u043f\u0440\u044b\u0441\u044f\u0433\u0456"], "fr": ["faire jurer", "faire pr\u00eater serment", "asserment\u00e9"], "en": ["swear (in) (transitiva)"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0432\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c \u043a \u043f\u0440\u0438\u0441\u044f\u0433\u0435"], "it": ["far giurare"], "hu": ["megesket"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135ur", "primary": false}, "soifa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Soifanta.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0430\u0436\u0434\u0443\u0449\u0438\u0439"], "fr": ["assoiff\u00e9"], "en": ["thirsty"], "nl": ["dorstig"], "de": ["durstig"], "es": ["sediento"], "hu": ["szomjas", "s\u00f3v\u00e1r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "soif", "primary": false}, "suito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kompona\u0135o konsistanta el serio de danc-muzika\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0441\u044e\u0456\u0442\u0430"], "fr": ["suite (musicale)"], "nl": ["suite (muziek)", "muzieksuite"], "ru": ["\u0441\u044e\u0438\u0442\u0430"], "de": ["Suite"], "it": ["suite (mus.)"], "hu": ["szvit (zenei)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "suit", "primary": true}, "soifi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senti bezonon trinki.", "translations": {"ru": ["\u0445\u043e\u0442\u0435\u0442\u044c \u043f\u0438\u0442\u044c", "\u0438\u0441\u043f\u044b\u0442\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c \u0436\u0430\u0436\u0434\u0443", "\u0436\u0430\u0436\u0434\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["avoir soif"], "en": ["thirst"], "nl": ["dorst hebben"], "be": ["\u0441\u043c\u0430\u0433\u043d\u0443\u0446\u044c", "\u0445\u0430\u0446\u0435\u0446\u044c \u043f\u0456\u0446\u044c"], "de": ["Durst haben"], "hu": ["szomjazik"], "cs": ["\u017e\u00edznit"], "es": ["tener sed"]}, "examples": [["suferi pro, de soifo", null], ["kvietigi la soifon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Forte deziri.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0430\u0436\u0434\u0430\u0442\u044c"], "de": ["d\u00fcrsten"], "hu": ["\u00e1h\u00edtozik", "s\u00f3v\u00e1rog"]}, "examples": [["soifi ven\u011don, al ven\u011do, al libero", null], ["soifo al la scienco", "B"], ["glavo sangon soifanta", "Z"], ["la pluvo malsoifigas (saturi) la teron", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "soif", "primary": true}, "bandonio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Balga, klavara blovinstrumento pli eta ol akordiono, kun ses-angulaj ekstremoj, melankoli-sona populara en sudamerika muziko.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0430\u043d\u0434\u043e\u043d\u0435\u043e\u043d"], "fr": ["bandon\u00e9on"], "en": ["bandoneon"], "de": ["Bandoneon", "Bandonion"], "es": ["bandone\u00f3n"], "hu": ["bandoneon"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bandoni", "primary": true}, "\u015dakpeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la 16 blankaj a\u016d 16 nigraj pecoj, uzataj en \u015dakludo: 8+8 peonoj kaj 8+8 figuroj.", "translations": {"be": ["\u0448\u0430\u0445\u043c\u0430\u0442\u043d\u0430\u044f \u0444\u0456\u0433\u0443\u0440\u0430"], "en": ["chess piece", "chesspiece", "chessman", "chess piece"], "nl": ["schaakstuk"], "pt": ["pe\u00e7a de xadrez"], "ru": ["\u0448\u0430\u0445\u043c\u0430\u0442\u043d\u0430\u044f \u0444\u0438\u0433\u0443\u0440\u0430"], "ca": ["escacs"], "de": ["Stein", "Schachstein", "Schachfigur"], "sv": ["schackpj\u00e4s"], "hu": ["sakkb\u00e1bu", "sakkfigura"], "fa": ["\u0645\u0647\u0631\u0647\u0654 \u0634\u0637\u0631\u0646\u062c"], "pl": ["figura szachowa"], "it": ["pezzo (degli scacchi)", "scacco (pezzo)"], "es": ["pieza (de ajedrez)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dak", "primary": false}, "pezocentra koordinato": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Tiuj koordinatoj estas homogenaj. Trovi\u011das aliaj difinoj, kiuj \u00abmalhomogeneigas\u00bb ilin, postulante ekzemple, ke \u03b10 = 1."], "primary definition": "(de punkto M en n-dimensia afina spaco rilate al n+1 punktoj (Ai)0\u2264i\u2264n ne apartenantaj al la sama hiperebeno) \u0108iu el la termoj de iu ajn tia (n+1)-opo (\u03b1i), ke M estas la pezocentro de la punktoj (Ai) kun la koeficientoj (\u03b1i).", "translations": {"ru": ["\u0431\u0430\u0440\u0438\u0446\u0435\u043d\u0442\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u043a\u043e\u043e\u0440\u0434\u0438\u043d\u0430\u0442\u0430"], "fr": ["coordonn\u00e9e barycentrique"], "en": ["barycentric coordinate"], "de": ["baryzentrische Koordinate"], "pl": ["wsp\u00f3\u0142rz\u0119dna barycentryczna"], "hu": ["baricentrikus koordin\u00e1ta", "s\u00falyponti koordin\u00e1ta", "t\u00f6megk\u00f6z\u00e9pponti koordin\u00e1ta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "koordinat", "primary": false}, "interparolejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko por interparoloj, precipe tia kiu apartigas renkonti\u011dantajn internulojn kaj eksterulojn.", "translations": {"fr": ["parloir"], "it": ["parlatorio"]}, "examples": [["mi kun miaj gepatroj kaj avino vizitis lin dufoje, sed mi ne sciis, ke mi estas en interparolejo de prizono", "B. Vaha, Adolesko, 1987"]], "subdefinitions": []}], "root": "parol", "primary": false}, "roko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda \u015dtono nature firme fiksita en iu loko.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0430\u043b\u0430"], "en": ["rock"], "nl": ["rots"], "pt": ["rocha", "pedra"], "ru": ["\u0441\u043a\u0430\u043b\u0430"], "de": ["Fels"], "hu": ["szikla"], "es": ["roca"]}, "examples": [["tie ku\u015dis grandaj blokoj da roko, \u0109irka\u016dkreskitaj de musko", "Z"], ["konstrui sur roko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rok", "primary": true}, "barbaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Necivilizita homo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0440\u0431\u0430\u0440"], "fr": ["barbare (subst.)"], "en": ["barbarian"], "nl": ["barbaar"], "ru": ["\u0432\u0430\u0440\u0432\u0430\u0440"], "de": ["Wilder", "Barbar"], "sv": ["barbar"], "hu": ["barb\u00e1r"], "sk": ["barbar"], "es": ["b\u00e1rbaro"], "pl": ["barbarzy\u0144ca"]}, "examples": [["la barbaroj invadis E\u016dropon dum la 5a jarcento", null], ["kiam en la centra E\u016dropo la barbaroj vestitaj per maldelikataj feloj sin ka\u015dis en kavernoj, Egipto jam posedis altan socian organizon", "La Faraono, volumo 1, anta\u016dp."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Kruelulo, senkompatulo.", "translations": {"de": ["Rohling", "W\u00fcstling", "grausamer Mensch"], "pl": ["barbarzy\u0144ca"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "barbar", "primary": true}, "onomatopeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Imitado de naturaj bruoj per vortoj, kiaj ekzemple \u00abklukkluki\u00bb, \u00abzumi\u00bb.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043d\u043e\u043c\u0430\u0442\u043e\u043f\u0435\u044f", "\u0437\u0432\u0443\u043a\u043e\u043f\u043e\u0434\u0440\u0430\u0436\u0430\u043d\u0438\u0435"], "nl": ["onomatopee"], "pt": ["onomatop\u00e9ia"], "de": ["Onomatopoesie", "Lautmalerei"], "pl": ["onomatopeja", "d\u017awi\u0119kona\u015bladownictwo"], "hu": ["hangut\u00e1nz\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "onomatope", "primary": true}, "elektrodinamiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bran\u0109o de fiziko , kiu pritraktas la fenomenojn de la reciproka efiko de magneta kampo kaj de elektraj kurentoj.", "translations": {"be": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u0430\u0434\u044b\u043d\u0430\u043c\u0456\u043a\u0430"], "fr": ["\u00e9lectrodynamique (subst.)"], "pt": ["eletrodin\u00e2mica"], "ru": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u043e\u0434\u0438\u043d\u0430\u043c\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Elektrodynamik"], "sv": ["elektrodynamik"], "hu": ["elektrodinamika"], "pl": ["elektrodynamika"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "elektrodinamik", "primary": true}, "n-lineara": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Apud la logika \u00abdulineara\u00bb troveblas anka\u016d \u00abbilineara\u00bb."], "primary definition": "(parolante pri bildigo de kartezia produto de n moduloj Ei al modulo F) Tia, ke \u0109iu parta bildigo \u03c6(xi) = f(a1,..., xi,...an) estas homomorfio de Ei al F.", "translations": {"be": ["n-\u043b\u0456\u043d\u0435\u0439\u043d\u044b"], "fr": ["n-lin\u00e9aire"], "en": ["n-linear"], "pt": ["n-linear"], "ru": ["n-\u043b\u0438\u043d\u0435\u0439\u043d\u044b\u0439"], "de": ["n-linear"], "hu": ["n-line\u00e1ris"], "pl": ["n-liniowy"]}, "examples": [["la bildigo f(x,y) = x\u00d7y super algebro estas dulineara", null], ["plurlineara bildigo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "linear", "primary": false}, "nombrebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tia, ke eblas \u011din nombri.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0441\u0447\u0438\u0441\u043b\u0438\u043c\u044b\u0439"], "fr": ["d\u00e9nombrable"], "nl": ["telbaar"], "pt": ["enumer\u00e1vel"], "de": ["z\u00e4hlbar"], "hu": ["megsz\u00e1ml\u00e1lhat\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u0447\u0451\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0447\u0438\u0441\u043b\u0438\u043c\u044b\u0439", "\u0434\u0438\u0441\u043a\u0440\u0435\u0442\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["d\u00e9nombrable", "discret (math.)"], "en": ["denumerable", "countable", "discrete"], "de": ["abz\u00e4hlbar", "diskret"], "hu": ["megsz\u00e1ml\u00e1lhat\u00f3", "diszkr\u00e9t"], "br": ["niveradus"], "pl": ["przeliczalny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nombr", "primary": false}, "barbara": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karakterizata per necivilizeco, krudeco, maldelikateco, krueleco.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0440\u0431\u0430\u0440\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["barbare (adj.)"], "en": ["barbaric"], "nl": ["barbaars"], "ru": ["\u0432\u0430\u0440\u0432\u0430\u0440\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["wild", "roh", "barbarisch"], "sv": ["barbarisk"], "hu": ["barb\u00e1r"], "sk": ["barbarsk\u00fd"], "fa": ["\u0648\u062d\u0634\u06cc", "\u0628\u06cc\u200c\u0641\u0631\u0647\u0646\u06af"], "pl": ["barbarzy\u0144ski"], "es": ["b\u00e1rbaro"]}, "examples": [["barbara lingvo, konduto, ago, kutimoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "barbar", "primary": false}, "honoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Altestimo, granda respekto, kiun oni meritas per la neripro\u0109indeco de sia karaktero, per la nobleco de siaj agoj, a\u016d per la \u015datateco de siaj verkoj.", "translations": {"be": ["\u0433\u043e\u043d\u0430\u0440", "\u043f\u0430\u0432\u0430\u0433\u0430", "\u043f\u0430\u0448\u0430\u043d\u0430"], "fr": ["honneur"], "nl": ["eer", "aanzien"], "pt": ["honra (subst.)", "decoro"], "ru": ["\u0447\u0435\u0441\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0447\u0451\u0442"], "de": ["Ehre", "Ansehen"], "it": ["onore"], "hu": ["becs\u00fclet", "megbecs\u00fcl\u00e9s", "elismer\u00e9s"], "br": ["enor"], "cs": ["\u010dest"], "es": ["honor"]}, "examples": [["ne ekzistas honoro sen laboro", "Proverbaro esperanta"], ["la sa\u011do donos al vi honoron", null], ["akiri, ser\u0109i, trovi, \u011dui, ricevi, atingi honoron", "Z"], ["perdi honoron", null], ["estas honoro por homo \u0109esigi malpacon", "La Malnova Testamento, Sentencoj 20:3"], ["pli bona estas virto sen oro, ol oro sen honoro", "Proverbaro esperanta"], ["li scias la principojn de honoro", "Z"], ["\u0109u mi havas la honoron paroli al s-ro N.?", null], ["per mia honoro!", "La Faraono, volumo 3, \u0109ap. 6"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Signo de tiu estimo kaj respekto.", "translations": {}, "examples": [["faru honoron al la Eternulo el via havo", "La Malnova Testamento, Sentencoj 3:9"], ["la soldatoj donis al mi honoron per la pafiloj", "Z"], ["honoro ne donas, kion stomako bezonas", "Proverbaro esperanta"], ["manko de oro ne estas malhonoro", "Proverbaro esperanta"], ["ceremonio por honoro al V. Hugo", null], ["ekstere honoro, interne doloro", "Proverbaro esperanta"], ["li estis la honoro de sia patrujo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "honor", "primary": false}, "konsiderema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Serioza kaj pripensema.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0435\u0440\u044c\u0451\u0437\u043d\u044b\u0439", "\u0432\u0434\u0443\u043c\u0447\u0438\u0432\u044b\u0439"], "de": ["nachdenklich", "besonnen"], "nl": ["bedachtzaam"], "en": ["considerate", "reflective"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konsider", "primary": false}, "honori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Trakti iun kun \u0109iuj signoj de granda respekto; montri sian respekton a\u016d altestimon al iu per eksteraj signoj.", "translations": {"be": ["\u0448\u0430\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0432\u0430\u0436\u0430\u0446\u044c", "\u0443\u0448\u0430\u043d\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["honorer (montrer son respect)"], "en": ["honor"], "nl": ["eren"], "pt": ["honrar"], "ru": ["\u0447\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0447\u0438\u0442\u0430\u0442\u044c"], "de": ["ehren"], "it": ["onorare (tributare onore)"], "hu": ["megtisztel", "tisztelettel ad\u00f3zik", "kit\u00fcntet"], "br": ["enori\u00f1"], "es": ["honrar"]}, "examples": [["ni honoras la memoron de nia majstro", null], ["festo por honori la memoron al iu", "Z"], ["honori iun per ordeno, titolo, donaco", null], ["oni devas honori la gepatrojn", null], ["ni \u0109iuj honoras tiajn agojn", null], ["li honoris min per sia amikeco", "La Faraono, volumo 2, \u0109ap. 5"], ["honori kadavron de malamiko", null], ["honori enterigon per sia \u0109eesto", "B"], ["\u015di ne honoris ilin per sia atento", null]], "subdefinitions": []}], "root": "honor", "primary": true}, "honore": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016d honora maniero.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043d\u0430\u0440\u043e\u0432\u0430"], "nl": ["ter ere"], "br": ["gant enor"], "pt": ["com honra (adv.)"], "ru": ["\u043f\u043e\u0447\u0451\u0442\u043d\u043e"], "it": ["onorevolmente"], "hu": ["tisztelet\u00e9re"]}, "examples": [["levi\u011di honore al la mortintoj", null], ["doni balon honore al iu", null], ["honore trakonduki la vizitanton tra la salonoj", null], ["estos pli honore forgesi tiun moron ol \u011din sekvi", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "honor", "primary": false}, "dokumentario": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["documentaire (film)"], "nl": ["documentaire"], "pt": ["document\u00e1rio"], "de": ["Dokumentation (Film)", "Dokumentarfilm"], "pl": ["film dokumentalny", "dokument (film, pot.)"], "hu": ["dokumentumfilm"]}, "examples": [["traduki vidbendojn, filmojn kaj dokumentariojn", "R. Haveman, Terminareto pri tradukado, [2006]"], ["sen via aktiva helpo, ITV apena\u016d povos produkti dokumentariojn pri eventoj, personoj kaj historiaj atingoj de Esperanto", "\u011cangalo, Helpu al Internacia Televido..., 2006-09-03"]], "subdefinitions": []}], "root": "dokumentari", "primary": true}, "honora": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Honoriga.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043d\u0430\u0440\u043e\u0432\u044b", "\u0448\u0430\u043d\u043e\u045e\u043d\u044b", "\u043f\u0430\u0432\u0430\u0436\u043d\u044b"], "fr": ["d'honneur", "honorable", "qui honore", "respectable"], "nl": ["ere-"], "pt": ["honroso"], "ru": ["\u043f\u043e\u0447\u0442\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u043e\u0447\u0442\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u043e\u0447\u0451\u0442\u043d\u044b\u0439"], "it": ["d'onore", "onorifico", "ad honorem"], "hu": ["megtisztel\u0151", "kit\u00fcntet\u0151"], "br": ["enorus", "-enor", "a enor"]}, "examples": [["honora titolo, ofico, gvardio", "B"], ["honora edzakompananto", null], ["honora medalo", null], ["honora profesio, ago, konduto, karaktero", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Havanta titolon nur por honoro, sed plenumanta neniel la oficon.", "translations": {"fr": ["d'honneur", "honorifique", "honoraire"], "it": ["onorario (agg.)"], "pt": ["honor\u00e1rio"], "hu": ["tiszteletbeli"]}, "examples": [["honora profesoro, prezidanto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "honor", "primary": false}, "post\u0109asi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Sekvi la spurojn de \u0109asata besto.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c \u043f\u043e \u043f\u044f\u0442\u0430\u043c", "\u0432\u044b\u0441\u043b\u0435\u0436\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0435\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0433\u043d\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["pister", "poursuivre"], "de": ["verfolgen"], "pl": ["tropi\u0107"], "hu": ["\u0171z", "hajszol"]}, "examples": [["la\u016d informoj, kiujn mi post\u0109asis, al la estraro de UEA", "Leon R. Subita haltigo de seminario Forumo 119 (4/2001)"], ["kiele Mnemosina \u0109e soklo alabastra, en son\u011do vi post\u0109asas al ia rev' fantasta", "Th. Gautier trad. L. Tarkony La apatia Nica Literatura Revuo 3/5"], ["miaj post\u0109asantoj perdis mian spuron", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato\u0109ap. 12"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109as", "primary": false}, "ofensivo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Anta\u016denmar\u015do de militistaro al preparita atako.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0441\u0442\u0443\u043f"], "en": ["offensive"], "nl": ["offensief"], "pt": ["ofensiva"], "el": ["\u03b5\u03c0\u03af\u03b8\u03b5\u03c3\u03b7"], "de": ["Offensive"], "hu": ["offenz\u00edva"], "ru": ["\u043d\u0430\u0441\u0442\u0443\u043f\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ofensiv", "primary": true}, "fruktigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi multefrukta.", "translations": {"fr": ["rendre f\u00e9cond", "rendre fertile", "fertiliser"], "nl": ["vruchtbaar maken"], "hu": ["term\u00e9kenny\u00e9 tesz", "megterm\u00e9keny\u00edt"]}, "examples": [["fruktiga superakvo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "frukt", "primary": false}, "kaptilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato por inside kapti bestojn a\u016d homojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u0442\u043a\u0430", "\u043a\u0430\u043f\u043a\u0430\u043d"], "fr": ["pi\u00e8ge", "chausse-trape (fig.)", "chausse-trappe (fig.)", "emb\u00fbche"], "ru": ["\u043b\u043e\u0432\u0443\u0448\u043a\u0430", "\u043a\u0430\u043f\u043a\u0430\u043d"], "ca": ["trampa"], "de": ["Fangger\u00e4t", "Falle"], "tr": ["tuzak"], "sv": ["f\u00e4lla"], "hu": ["csapda"], "es": ["trampa"], "pl": ["pu\u0142apka", "sid\u0142o", "matnia"]}, "examples": [["kapti vulpon per kaptilo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kapt", "primary": false}, "muldi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari objekton, figuron, fluigante moligitan mason en ujon, kiu havas la deziratan formon.", "translations": {"ru": ["\u0444\u043e\u0440\u043c\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u0441\u043b\u0435\u043f\u043e\u043a", "\u043e\u0442\u043b\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["mouler"], "en": ["mold"], "nl": ["gieten (in gietvorm)"], "pt": ["moldar"], "de": ["gie\u00dfen (in eine Form)"], "hu": ["(form\u00e1ba) \u00f6nt"]}, "examples": [["muldi kanonojn el sonoriloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "muld", "primary": true}, "disiga konjunkcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kunordiga konjunkcio, esprimanta tian rilaton inter la kunigataj partoj, ke eblas ilia disigo a\u016d alternado; ekzemple", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0434\u0435\u043b\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0441\u043e\u044e\u0437"], "en": ["disjunctive conjunction"]}, "examples": [["a\u016d...a\u016d, jen...jen", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konjunkci", "primary": false}, "ritma akcentado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metrika licenco, pro kiu oni toleras, ke normale senakcenta silabo ricevu akcenton, kiam \u011di trovi\u011das en pozicio, kiun la ritma skeleto de la verso difinas akcenta.", "translations": {"be": ["\u0440\u044b\u0442\u043c\u0456\u0447\u043d\u044b \u043d\u0430\u0446\u0456\u0441\u043a"], "nl": ["ritmisch accent"], "pt": ["acento r\u00edtmico"], "ru": ["\u0440\u0438\u0442\u043c\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0435 \u0443\u0434\u0430\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["rhythmische Betonung", "Rhythmusakzent"], "pl": ["akcent rytmiczny"]}, "examples": [["\u00abda k\u00fara\u011d\u00faloj k\u00e1j av\u00e9ntur\u00edstoj\u00bb", "Z"], ["\u00abpro embar\u00e1so, n\u00e9 pro m\u00e1lkonf\u00eddo\u00bb", "Z"], ["tiun akcenton oni nomas ritma, \u0109ar sen la ritmo \u011di ne ekzistus", "Parnasa Gvidlibro, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "akcent", "primary": false}, "visterio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro de lignaj lianoj, kultivataj pro siaj belaj floroj diverskoloraj, el \u0108inujo, Japanujo, Koreujo kaj suda Usono, el familio fabacoj (Wisteria).", "translations": {"ru": ["\u0433\u043b\u0438\u0446\u0438\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["glycine"], "pt": ["glic\u00ednia"], "fa": ["\u06af\u0644\u06cc\u0633\u06cc\u0646"], "de": ["Wisteria"], "hu": ["lilaak\u00e1c"]}, "examples": [["en la \u011dardeno staris pergolo de visterio", "La Familio, \u0109apitro 16a, p. 199a"]], "subdefinitions": []}], "root": "visteri", "primary": true}, "le\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Deviga decido, proklamita de plej supera \u015dtata a\u016dtoritato, ordonanta a\u016d malpermesanta ion.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043a\u043e\u043d"], "fr": ["loi"], "en": ["law"], "nl": ["wet"], "pt": ["lei"], "el": ["\u03bd\u03cc\u03bc\u03bf\u03c2"], "ca": ["llei"], "de": ["Gesetz"], "hu": ["t\u00f6rv\u00e9ny"], "br": ["lezenn"], "cs": ["z\u00e1kon"], "ru": ["\u0437\u0430\u043a\u043e\u043d"], "es": ["ley"]}, "examples": [["la civilaj, politikaj, kriminalaj, konstituciaj le\u011doj", null], ["le\u011do pri minejoj", null], ["doni, fari, vo\u0109doni, nuligi le\u011don", null], ["le\u011do mallertulon ligas, lertulon fortigas", "Proverbaro esperanta"], ["le\u011dofaranto, le\u011dodonanto", null], ["le\u011do pasinta\u0135on ne tu\u015das", "Proverbaro esperanta"], ["popola kutimo havas valoron de le\u011do", "Proverbaro esperanta"], ["nesciado de le\u011do neniun pravigas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Deviga regulo.", "translations": {"en": ["rule"]}, "examples": [["la le\u011doj de la dececo, de la mondumaj rilatoj, de la moralo, de la \u011dentileco", null], ["la le\u011do de la pli forta", null], ["deziro le\u011dojn ne konas", "Z"], ["la\u016d \u0109iuj le\u011doj de la arto", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Konstanta universala regulo, kiu regas la fenomenojn de la naturo.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043a\u043e\u043d\u043e\u043c\u0435\u0440\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "en": ["principle"]}, "examples": [["la le\u011doj de la naturo, de la fiziko", null], ["fonetikaj le\u011doj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "le\u011d", "primary": true}, "Kamilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo etruskdevena.", "translations": {"fr": ["Camille"], "de": ["Kamil"], "nl": ["Kamiel"], "it": ["Camillo"]}, "examples": [["la glora franca astronomo Kamilo Flammarion, pentras al ni la lastajn tagojn de la tero", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 5, el la vivo kaj sciencoj, bagateloj"]], "subdefinitions": []}], "root": "Kamil", "primary": true}, "le\u011da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al le\u011do.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043a\u043e\u043d\u043d\u044b"], "fr": ["l\u00e9gal", "licite"], "en": ["legal"], "nl": ["wettelijk", "wettig"], "pt": ["lei"], "el": ["\u03bd\u03cc\u03bc\u03b9\u03bc\u03bf\u03c2"], "ca": ["legal"], "de": ["legal"], "br": ["lezennel"], "ru": ["\u0437\u0430\u043a\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439"], "es": ["legal"]}, "examples": [["la le\u011da forto, povo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"en": ["lawful"]}, "examples": [["le\u011da decido", null], ["sur le\u011da bazo", "Proverbaro esperanta"], ["le\u011daj elektoj", "Z"], ["lia le\u011da edzino", "Z"], ["le\u011daj, nele\u011daj infanoj", null], ["le\u011de kaj rajte", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "le\u011d", "primary": false}, "piedsigno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Signo postlasita de piedo de homo a\u016d besto sur la tero.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u0435\u0434"], "fr": ["empreinte"], "de": ["Spur"], "hu": ["l\u00e1bnyom"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sign", "primary": false}, "epilogo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fina parto de verko, malo de prologo.", "translations": {"be": ["\u044d\u043f\u0456\u043b\u0451\u0433"], "fr": ["\u00e9pilogue"], "en": ["epilog", "epilogue"], "nl": ["epiloog", "slot (epiloog)"], "pt": ["ep\u00edlogo"], "ru": ["\u044d\u043f\u0438\u043b\u043e\u0433"], "de": ["Nachrede", "Nachspiel", "Schluss", "Epilog"], "hu": ["epil\u00f3gus", "ut\u00f3sz\u00f3", "ut\u00f3j\u00e1t\u00e9k"], "pl": ["epilog", "zako\u0144czenie"], "es": ["ep\u00edlogo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "epilog", "primary": true}, "kariljonisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono, kiu profesie ludas kariljonon:.", "translations": {"fr": ["carillonneur"], "de": ["Glockenspieler"], "nl": ["beiaardier"]}, "examples": [["\u011cin [la kariljonlernejon] establis la fama kariljonisto Jef Denyn", "Jo Haazen: Unika muziklernejo en Belgio, Monato, n-ro 04/1997"]], "subdefinitions": []}], "root": "kariljon", "primary": false}, "nazotruo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la du malferma\u0135oj de la nazo, tra kiu oni spiras.", "translations": {"fr": ["narine", "naseau", "trou de nez"]}, "examples": [["li \u015dtopis unu naztruon kaj per la alia ekblovis sur la regimentojn", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Sesope oni trairas la tutan mondon"], ["Mi metos Mian ringon en viajn nazotruojn kaj Mian bu\u015dbrida\u0135on en vian bu\u015don", "La Malnova Testamento, Jesaja 37:29"], ["tio estis belegaj blankaj \u0109evaloj, iliaj ru\u011detaj nazotruoj estis en sen\u0109esa movi\u011dado", "Fabeloj, volumo 4, Filino de la mar\u0109a re\u011do"]], "subdefinitions": []}], "root": "tru", "primary": false}, "toksologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Venenoscienco.", "translations": {"fr": ["toxicologie"], "nl": ["toxicologie", "vergiftenleer"], "pl": ["toksykologia"], "pt": ["toxicologia"], "hu": ["toxikol\u00f3gia"]}, "examples": [["via malbona sano-stato tre probable estas speciala kazo de toksologio", "A. Lienhardt, Amuzaj Dialogoj, 19, 1973"]], "subdefinitions": []}], "root": "toksologi", "primary": true}, "malakcepti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne konsenti je la ricevo de io, de iu.", "translations": {"fr": ["refuser"], "nl": ["afslaan (weigeren)", "verwerpen", "weigeren"], "de": ["ablehnen"], "tr": ["reddetmek"], "pl": ["odrzuci\u0107"], "hu": ["elutas\u00edt", "visszautas\u00edt"]}, "examples": [["oni malakceptis Kamaradon Gajan kaj diris, ke li foriru", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, kamarado Gaja"]], "subdefinitions": []}], "root": "akcept", "primary": false}, "mortezilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Instrumento por fari mortezojn.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mortez", "primary": false}, "Leno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Riverego en la Orienta Siberio, 4400km longa, fluanta de la Bajkala monto\u0109eno (\u0109e la okcidenta bordo de Bajkalo) en la Laptevan Maron.", "translations": {"be": ["\u041b\u0435\u043d\u0430"], "bg": ["\u041b\u0435\u043d\u0430"], "nl": ["Lena (rivier)"], "pt": ["Lena (geogr.)"], "ru": ["\u041b\u0435\u043d\u0430"], "de": ["Lena"], "hu": ["L\u00e9na"], "en": ["Lena"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Len", "primary": true}, "litorino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda mara gastropodo kun konusa konko vivanta en tajdaj regionoj, man\u011debla, genro el la familio litorinedoj (Littorina).", "translations": {"ru": ["\u043b\u0438\u0442\u043e\u0440\u0438\u043d\u0430"], "fr": ["bigorneau"], "en": ["periwinkle"], "nl": ["alikruik"], "pt": ["litorin\u00eddeo"], "de": ["Strandschnecke"], "hu": ["parti csiga"]}, "examples": [["estis tie malgrandaj konkuloj, kiujn oni nomas litorinoj", "R. L. Stevenson, trad. A. Goodheir, Forkaptita, Kardo, 1976"]], "subdefinitions": []}], "root": "litorin", "primary": true}, "zekeno": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Alia esperantigo: zekino : vi diris, ke oni donos al ni cent orajn zekinojn."], "primary definition": "Ora monero unue emisiita en Venecio en la 13a jarcento, uzita \u011dis en la 19a jarcento.", "translations": {"fr": ["sequin"], "it": ["zecchino"], "hu": ["duk\u00e1t"]}, "examples": [["\u00ab por viaj malri\u0109aj paro\u0125anoj,\u00bb li murmuris, ru\u011di\u011dante kaj \u015dovante sub randon de telero manplenon da zekenoj", "K. \u010capek, trad. J. Vondrou\u0161ek, Libro de Apokrifoj, 2, Imperiestro Diokleciano"]], "subdefinitions": []}], "root": "zeken", "primary": true}, "impulsi\u011dema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Facile sekvanta impulson , nesinreganta.", "translations": {"be": ["\u0456\u043c\u043f\u0443\u043b\u044c\u0441\u0456\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["impulsif (qui suit son impulsion)", "fougueux (impulsif)"], "en": ["impulsive"], "nl": ["impulsief", "onbeheerst"], "pt": ["impulsivo (adj.)"], "ru": ["\u0438\u043c\u043f\u0443\u043b\u044c\u0441\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439"], "de": ["impulsiv"], "hu": ["heves", "lobban\u00e9kony", "impulz\u00edv"], "es": ["impulsivo"], "he": ["\u05e4\u05e8\u05e6\u05e0\u05d9", "\u05d0\u05d9\u05de\u05e4\u05d5\u05dc\u05e1\u05d9\u05d1\u05d9"]}, "examples": [["impulsi\u011dema karaktero, virino", null], ["\u00abKrudulo!\u00bb siblis la impulsi\u011dema Helings", "Urd Hadda murdita!p. 3"]], "subdefinitions": []}], "root": "impuls", "primary": false}, "judaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iuj judoj en iu loko a\u016d tutmonde.", "translations": {"ru": ["\u0435\u0432\u0440\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["le peuple juif", "juiverie (le peuple juif)"], "en": ["Jewry"], "nl": ["joodse volk"], "be": ["\u0436\u044b\u0434\u043e\u045e\u0441\u0442\u0432\u0430", "\u0433\u0430\u0431\u0440\u044d\u0439\u0441\u0442\u0432\u0430"], "it": ["il popolo ebraico"], "hu": ["zsid\u00f3s\u00e1g"]}, "examples": [["\u011di estis antitezo al la teorio de la asimilistoj, kiuj asertis, ke la judaro estas nek popolo nek nacio, sed sole religia komunumo", "N. Z. Maimon: La cionista periodo en la vivo de Zamenhof, Nica Literatura Revuo, 3/4"]], "subdefinitions": []}], "root": "jud", "primary": false}, "blovado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda a\u016d da\u016dra pu\u015do de aero.", "translations": {"be": ["\u043f\u043e\u0434\u044b\u0445", "\u043f\u0430\u0432\u0435\u045e"], "fr": ["souffle"], "hu": ["f\u00fav\u00e1s"], "pl": ["wicher"], "ru": ["\u0434\u0443\u043d\u043e\u0432\u0435\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [["ne\u011da blovado", "Fabeloj, volumo 2, ne\u011da re\u011dino"], ["a\u016ddi\u011dis blovado de delikata venteto", "La Malnova Testamento, I. Re\u011doj 19:12"]], "subdefinitions": []}], "root": "blov", "primary": false}, "ebeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Surfaco, kiu inkluzivas \u0109iun rekton trairantan du punktojn en \u011di.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u043e\u0441\u043a\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["plan (subst., g\u00e9om.)"], "en": ["plane (geom.)"], "nl": ["plat vlak"], "ru": ["\u043f\u043b\u043e\u0441\u043a\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Ebene"], "hu": ["s\u00edk"], "fa": ["\u0635\u0641\u062d\u0647 (\u0647\u0646\u062f\u0633\u0647)"], "es": ["plano"], "pl": ["p\u0142aszczyzna"]}, "examples": [["tra tri punktoj povas trairi nur unu ebeno", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Afina ebeno a\u016d vektora ebeno, la\u016d la kunteksto.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "eben", "primary": false}, "ebena": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri supra\u0135o) Tia, ke \u0109iuj \u011diaj punktoj estas proksimume \u0109e la sama nivelo sen kava\u0135oj a\u016d elstara\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u043e\u0441\u043a\u0456", "\u043f\u043b\u044f\u0441\u043a\u0430\u0442\u044b", "\u0440\u043e\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["\u00e9gal (plan)", "plan (adj.)", "plat (adj.)"], "en": ["even", "level", "smooth", "plane"], "nl": ["vlak (nw.)", "effen", "plat"], "pt": ["plano", "chato", "liso", "igual (superf\u00edcie)", "ch\u00e3o (adj.)"], "ru": ["\u043f\u043b\u043e\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u0440\u043e\u0432\u043d\u044b\u0439"], "de": ["glatt"], "hu": ["s\u00edk-", "sima"], "fa": ["\u0647\u0645\u0648\u0627\u0631"], "pl": ["r\u00f3wny", "p\u0142aski"]}, "examples": [["la supra\u0135o de la maro estas hodia\u016d ebena", null], ["malebena regiono", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rilata al ebeno; inkluzivata de ebeno.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u043e\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["plan (adj., math.)"], "en": ["plane"], "pt": ["plano"], "ru": ["\u043f\u043b\u043e\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["eben"], "fa": ["\u0645\u0633\u0637\u062d"], "pl": ["p\u0142aszczyznowy"]}, "examples": [["ebena simetrio", null], ["ebena a\u016d neebena kurbo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Facila, prezentanta nenian malhelpa\u0135on.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043b\u0430\u0434\u043a\u0438\u0439", "\u0440\u043e\u0432\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["lisse"], "pt": ["f\u00e1cil"], "be": ["\u0433\u043b\u0430\u0434\u043a\u0456", "\u0440\u043e\u045e\u043d\u044b"], "fa": ["\u0635\u0627\u0641"], "pl": ["r\u00f3wny", "p\u0142aski"]}, "examples": [["flua kaj ebena stilo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "eben", "primary": true}, "oran\u011darbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de citruso (Citrus aurantium).", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u044d\u043b\u044c\u0441\u0456\u043d\u0430\u0432\u0430\u0435 \u0434\u0440\u044d\u0432\u0430"], "fr": ["oranger"], "nl": ["oranjeboom"], "pt": ["laranjeira"], "el": ["\u03c0\u03bf\u03c1\u03c4\u03bf\u03ba\u03b1\u03bb\u03b9\u03ac"], "de": ["Apfelsinenbaum", "Orangenbaum"], "sv": ["apelsintr\u00e4d"], "hu": ["narancsfa"], "br": ["gwezenn-ora\u00f1jez", "ora\u00f1jezenn (gwezenn)"], "ru": ["\u0430\u043f\u0435\u043b\u044c\u0441\u0438\u043d\u043d\u043e\u0435 \u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e"], "pl": ["pomara\u0144cza"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "oran\u011d", "primary": false}, "ceramiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arto baki teron por fari potojn a\u016d kahelojn.", "translations": {"be": ["\u043a\u0435\u0440\u0430\u043c\u0456\u043a\u0430 (\u0442\u044d\u0445\u043d\u0456\u043a\u0430 \u0432\u044b\u0442\u0432\u043e\u0440\u0447\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456)"], "fr": ["c\u00e9ramique (technique)"], "en": ["ceramics", "pottery"], "pt": ["cer\u00e2mica"], "ru": ["\u043a\u0435\u0440\u0430\u043c\u0438\u043a\u0430"], "ca": ["cer\u00e0mica"], "de": ["T\u00f6pferkunst"], "it": ["ceramica"], "hu": ["agyagm\u0171vess\u00e9g", "keramika"], "sk": ["keramika"], "es": ["cer\u00e1mica"], "br": ["prierezh"], "pl": ["ceramika"]}, "examples": [["la \u0109ina ceramiko havas historion de 10 000 jaroj", "Enciklopedieto de \u0108inio \u0109ap. \u00abCeramiko\u00bb, p. 209a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ceramik", "primary": true}, "\u015dan\u011dkasedo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kasedo \u015dargebla per difinita aro da plakoj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043c\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f \u043a\u0430\u0441\u0441\u0435\u0442\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kased", "primary": false}, "almeti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Aldone meti.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u043a\u043b\u0430\u0434\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u044b\u0441\u0442\u0430\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["ajouter"], "nl": ["toevoegen"], "br": ["lakaat ouzhpenn", "ouzhpenna\u00f1"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u043b\u043e\u0436\u0438\u0442\u044c"], "pl": ["do\u0142o\u017cy\u0107"], "hu": ["odatesz", "odahelyez", "hozz\u00e1tesz"]}, "examples": [["almeti plumojn al \u0109apelo", null], ["al tiu anta\u016dtimo sin almetis alia pli grava", null]], "subdefinitions": []}], "root": "met", "primary": false}, "\u0109akono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "E\u016dropa danco hispan-devena, tri-takta, jam nur muzike uzata ekde la 17a jarcento.", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u043a\u043e\u043d\u0430"], "fr": ["chaconne"], "pt": ["chacona"], "ru": ["\u0447\u0430\u043a\u043e\u043d\u0430"], "de": ["Chaconne"], "it": ["ciaccona"], "hu": ["chaconne"], "es": ["chacona"]}, "examples": [["la temo por \u0109akono kutime da\u016dras nur kvar mezurojn", "Vikipedio, artikolo \u00abGoldberga varia\u0135aro\u00bb, 2006-03-04"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Muzika\u0135o tri-takta, malrapida, konsistanta el temo kaj varia\u0135oj akompanataj de ripeta baso, foje uzata kiel parto de suito.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109akon", "primary": true}, "profanado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago profani.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0444\u0430\u043d\u0430\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["profanation"], "en": ["profanation"], "nl": ["onteren (zn.)"], "hu": ["megszents\u00e9gtelen\u00edt\u00e9s", "kegyelets\u00e9rt\u00e9s", "profaniz\u00e1l\u00e1s"]}, "examples": [["viaj oferoj estas nur profanadoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "profan", "primary": false}, "tuberoso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Herbospeco el Meksiko kun blankaj, bonodoraj floroj grapolaj, kultivata por parfumfarado, specio el familio agavacoj (Polianthes tuberosa).", "translations": {"fr": ["tub\u00e9reuse (subst., esp\u00e8ce)"]}, "examples": [["tuberoso kaj ajlo", "Homoj man\u011dantaj, \u00absoleca baraktado de la viro kun la 27a numero surdorse\u00bb, p. 227a"], ["ili man\u011das la radikan tuberon de tuberoso, semojn de herboj, fruktojn, berojn, insektojn kaj vermojn", "Vikipedio, artikolo \u00abhimalaja monalo\u00bb, 2005-08-10"]], "subdefinitions": []}], "root": "tuberos", "primary": true}, "kolerema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Facile koleranta.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0434\u0440\u0430\u0436\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["col\u00e9rique", "col\u00e9reux", "emport\u00e9", "irrascible", "irritable"], "nl": ["opvliegend"], "be": ["\u0440\u0430\u0437\u0434\u0440\u0430\u0436\u043d\u044f\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u0437\u043b\u0430\u0441\u043b\u0456\u0432\u044b"], "de": ["schnell durch die Decke", "empfindlich", "schnell zornig"], "hu": ["haragv\u00f3 term\u00e9szet\u0171", "indulatos", "kolerikus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "koler", "primary": false}, "tabua": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tabuita, netu\u015debla a\u016d malpermesita pro tabuo.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u0431\u0443\u044f\u0432\u0430\u043d\u044b", "\u0437\u0430\u0431\u0430\u0440\u043e\u043d\u0435\u043d\u044b"], "fr": ["tabou (adj.)"], "nl": ["taboe"], "pl": ["ob\u0142o\u017cony tabu"], "ru": ["\u0437\u0430\u043f\u0440\u0435\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u0442\u0430\u0431\u0443\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439"], "es": ["tab\u00fa"], "hu": ["tabu-"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tabu", "primary": false}, "celsia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la mezursistemo por temperaturo, la\u016d kiu, \u0109e la normala atmosfera premo, la akvo glacii\u011das je 0 celsiaj gradoj (0\u00b0C) kaj ekbolas je 100 celsiaj gradoj (100\u00b0C).", "translations": {"be": ["\u0426\u044d\u043b\u044c\u0441\u0456\u044f (\u0448\u043a\u0430\u043b\u0430, \u0433\u0440\u0430\u0434\u0443\u0441)"], "fr": ["selon l'\u00e9chelle Celsius", "centigrade"], "bg": ["\u043f\u043e \u0426\u0435\u043b\u0437\u0438\u0439"], "nl": ["Celsius"], "ru": ["\u0426\u0435\u043b\u044c\u0441\u0438\u044f (\u0448\u043a\u0430\u043b\u0430, \u0433\u0440\u0430\u0434\u0443\u0441\u044b)"], "de": ["Celsius"], "it": ["Celsius (gradi)", "centigrado"], "hu": ["Celsius-"], "sk": ["stupe\u0148 Celzia"], "fa": ["(\u062f\u0631\u062c\u0647\u0654) \u0635\u062f\u0628\u062e\u0634\u06cc", "(\u062f\u0631\u062c\u0647\u0654) \u0633\u0627\u0646\u062a\u06cc\u06af\u0631\u0627\u062f", "(\u062f\u0631\u062c\u0647\u0654) \u0633\u0644\u0633\u06cc\u0648\u0633"], "en": ["Celsius"], "cs": ["(stopn\u011b) Celsia"], "pl": ["Celsjusza (skala, stopnie)"]}, "examples": [["la temperaturo de la likva nitrogeno atingas -195\u00b0C (legu: minus cent na\u016ddek kvin celsiajn gradojn)", "B. Kolker: Esperanto en 16 tagoj (Ekspres-kurso). Leciono 4-a."], ["en Laponio -30 a\u016d -40 celsiaj gradoj ne estas nekutimaj", "Saliko: Finnlando: Rezisti la froston, Monato"]], "subdefinitions": []}], "root": "Celsi", "primary": false}, "ortodoksa kristanismo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La difinoj de PV kaj PIV: \u00abgrekrite kristana\u00bb estas eraraj. La \u00abgrekritaj eklezioj\u00bb ene de la romkatolika ne estas \u00abortodoksaj eklezioj\u00bb la\u016d sia dogmaro.", "Rimarko: Historie tiu nomformo estas mallongigo de la oficiala \u00abortodokse katolika\u00bb (kristanismo, eklezio)."], "primary definition": "Formo de orienta kristanismo tradicia \u0109e la grekoj, kartveloj, bulgaroj, serboj, rusoj, rumanoj kaj pluraj aliaj nacioj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u0430\u0441\u043b\u0430\u045e\u043d\u0430\u0435 \u0445\u0440\u044b\u0441\u044c\u0446\u0456\u044f\u043d\u0441\u0442\u0432\u0430"], "en": ["orthodox Christianity"], "nl": ["orthodox Christendom"], "pt": ["cristianismo ortodoxo"], "el": ["\u03bf\u03c1\u03b8\u03cc\u03b4\u03bf\u03be\u03bf\u03c2"], "de": ["orthodoxes Christentum"], "hu": ["ortodox kereszt\u00e9nys\u00e9g"], "ru": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u043e\u0441\u043b\u0430\u0432\u043d\u043e\u0435 \u0445\u0440\u0438\u0441\u0442\u0438\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "es": ["cristianismo ortodoxo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ortodoks", "primary": false}, "elhejmi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eliri el sia hejmo.", "translations": {"fr": ["sortir de chez soi"], "it": ["uscire di casa"], "pl": ["wychodzi\u0107 z domu", "opuszcza\u0107 dom"]}, "examples": [["Fradeko elhejmi\u011dis matene", "H. Vallienne, \u0108u li?, 1908"]], "subdefinitions": []}], "root": "hejm", "primary": false}, "se kaj nur se": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konjunkcio signifanta, ke la ekvivalento de du propozicioj estas vera.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u0456 \u0456 \u0442\u043e\u043b\u044c\u043a\u0456 \u043a\u0430\u043b\u0456"], "fr": ["si et seulement si", "ssi"], "en": ["if and only if", "iff"], "ru": ["\u0435\u0441\u043b\u0438 \u0438 \u0442\u043e\u043b\u044c\u043a\u043e \u0435\u0441\u043b\u0438"], "de": ["wenn und nur wenn"], "sv": ["om och endast om", "omm"], "hu": ["akkor, \u00e9s csak akkor"], "fi": ["jos ja vain jos", "silloin ja vain silloin, kun"], "pl": ["wtedy i tylko wtedy gdy", "wtw gdy"], "he": ["\u05d0\u05dd \u05d5\u05e8\u05e7 \u05d0\u05dd", "\u05d0\u05dd\u05dd"]}, "examples": [["nombro estas dividebla per 6, se kaj nur se \u011di estas dividebla per 2 kaj 3", null]], "subdefinitions": []}], "root": "se", "primary": false}, "\u0109ifonulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo vestita per \u0109ifonoj.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u043e\u0440\u0432\u0430\u043d\u0435\u0446"], "fr": ["gueux", "va-nu-pieds"], "en": ["ragamuffin"], "be": ["\u0430\u0431\u0430\u0434\u0440\u0430\u043d\u0435\u0446", "\u0430\u0431\u0448\u0430\u0440\u043f\u0430\u043d\u0435\u0446"], "de": ["Lump", "Bettler"], "it": ["straccione", "pezzente", "barbone"], "hu": ["rongyos alak"], "pl": ["\u0142achmaniarz", "lump"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ifon", "primary": false}, "enfokusigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kundirekti al io, kiel al centra punkto.", "translations": {"fr": ["concentrer (focaliser)", "focaliser"]}, "examples": [["enfokusigi la atenton, la intereson", null], ["li palpebrumis rapide kaj penis enfokusigi la okulojn je mi", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato, \u0109apitro 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "fokus", "primary": false}, "spiro\u0125eto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bakterio en formo de longa spirala fadeno.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043f\u0438\u0440\u043e\u0445\u0435\u0442\u0430"], "en": ["spirochaeta", "spirochete"], "la": ["spirochaeta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spiro\u0125et", "primary": true}, "lignolaboristo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Laboristo laboranta pri la liverado de ligno produktita el arboj, plej ofte en arbaro.", "translations": {"fr": ["forestier (subst.)"], "de": ["Waldarbeiter"], "en": ["wood worker"], "br": ["koadour", "koataer"], "hu": ["erd\u0151munk\u00e1s", "fakitermel\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "labor", "primary": false}, "\u015dtonoleo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Erd\u00f6l"], "br": ["tireoul"], "es": ["petr\u00f3leo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ole", "primary": false}, "silentigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Devigi iun a\u016d ion silenti.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u043c\u0443\u0441\u0456\u0446\u044c \u043c\u0430\u045e\u0447\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0433\u043b\u0443\u0448\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["faire taire", "r\u00e9duire au silence"], "ru": ["\u0437\u0430\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c \u0437\u0430\u043c\u043e\u043b\u0447\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0433\u043b\u0443\u0448\u0438\u0442\u044c"], "de": ["zum Schweigen bringen"], "es": ["silenciar", "acallar", "hacer callar"], "hu": ["elhallgattat", "lecsendes\u00edt"]}, "examples": [["silentigi la envion kaj kalumnion", null]], "subdefinitions": []}], "root": "silent", "primary": false}, "subinstigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nerekte, alude, sekrete a\u016d trompe instigi.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0441\u0442\u0440\u0435\u043a\u0430\u0442\u044c"], "nl": ["aansporen"]}, "examples": [["ili subinstigis virojn, kiuj diris: Ni a\u016ddis lin paroli blasfemajn vortojn", "La Nova TestamentoLa agoj 6:11"], ["Li Hongzhi subinstigis la ekzercantojn iri al Pekino, iri al la centralo, al la \u015ctata Konsilantaro", "\u0108ina Interreta Informa Centrohttp://www.china.com.cn/world/shi-living/aktuala_temo/f-13.htm"], ["la Nigra Spirito-kato \u0109iam avidis la floron kaj subinstigis, ke Dalan \u015dajnigu sin Xiaolan kaj \u015dtelu la floron", "\u0108ina Interreta Informa Centro, http://www.china.org.cn/world/shi-wenhua/tradicia/15.htm"], ["li permesis al si sendi al la arestito ian subinstigan rigardon", "La majstro kaj Margarita, \u0109ap. 2"]], "subdefinitions": []}], "root": "instig", "primary": false}, "glavopiki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Frapi, tran\u0109i, piki per glavo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0456\u0446\u044c (\u043c\u044f\u0447\u043e\u043c)"], "fr": ["estoquer"], "it": ["colpire (con la spada)"], "pt": ["espadear", "ferir com a espada"], "ru": ["\u0431\u0438\u0442\u044c (\u043c\u0435\u0447\u043e\u043c)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "glav", "primary": false}, "spanielo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hundo el raso mezgranda, kun longaj pendaj oreloj, \u015datata en birdo\u0109aso kaj kiel hejma besto.", "translations": {"fr": ["\u00e9pagneul"], "de": ["Spaniel"], "en": ["spaniel"]}, "examples": [["sendormulo, vaganta meznokte kun sia spanielo, \u0109iupa\u015de a\u016ddus fluantajn tra malfermitaj fenestroj \u011demetojn, murmurojn", "Oni ne pafas en Jamburg, \u0109apitro 22a, p. 127a"]], "subdefinitions": []}], "root": "spaniel", "primary": true}, "sor\u0109isto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Magiisto, kiu agas per sor\u0109oj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u0434\u0443\u043d", "\u0447\u0430\u0440\u043e\u0434\u0435\u0439", "\u0432\u043e\u043b\u0448\u0435\u0431\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["sorcier"], "de": ["Zauberer", "Hexe"]}, "examples": [["la sor\u0109istinoj ne povas vidi malproksimen, sed ili havas senteman flaradon", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Ha\u0109jo kaj Grenjo"]], "subdefinitions": []}], "root": "sor\u0109", "primary": false}, "trankvileco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u043f\u043e\u043a\u043e\u0439\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435"], "hu": ["nyugodts\u00e1g"]}, "examples": [["\u015di diris kun devigita trankvileco", null], ["vi mem ne farus kun anima trankvileco tielan maljusta\u0135on", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "trankvil", "primary": false}, "postman\u011da\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043a\u0443\u0441\u043a\u0430", "\u0434\u0435\u0441\u0435\u0440\u0442"], "fr": ["dessert"], "ro": ["desert"], "br": ["dibenn-pred"], "de": ["Nachspeise"], "pl": ["deser"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "man\u011d", "primary": false}, "Iziso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antikva egipta, plej grava diino, edzino de Oziriso kaj patrino de Horuso.", "translations": {"pl": ["Izis"], "hu": ["\u00cdzisz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Izis", "primary": true}, "ksilografiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Artisto pri ksilografio.", "translations": {"fr": ["xylographe"], "sv": ["xylograf"], "it": ["silografo", "xilografo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ksilografi", "primary": false}, "anta\u016dfiksi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Anticipe fiksi.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0440\u0430\u043d\u0435\u0435 \u043e\u043f\u0440\u0435\u0434\u0435\u043b\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0437\u0430\u0440\u0430\u043d\u0435\u0435 \u0441\u043e\u0433\u043b\u0430\u0441\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["fixer d'avance", "convenir \u00e0 l'avance"], "pl": ["ustala\u0107 zawczasu", "okre\u015bla\u0107 zawczasu"]}, "examples": [["ne revenis je la anta\u016dfiksita tempo", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 19"]], "subdefinitions": []}], "root": "fiks", "primary": false}, "mal\u0109astisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Viro, kiu vivtenas sin amorante kontra\u016d pago.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0438\u0433\u043e\u043b\u043e", "\u0430\u043b\u044c\u0444\u043e\u043d\u0441"], "fr": ["prostitu\u00e9", "gigolo", "tapin (prostitu\u00e9)"], "it": ["gigol\u00f2"], "pl": ["\u017cigolo", "m\u0119ska dziwka (obra\u017al.)", "m\u0119ska prostytutka", "m\u0119ska kurwa (obra\u017al.)"], "hu": ["dzsigol\u00f3", "selyemfi\u00fa", "prostitu\u00e1lt"]}, "examples": [["ne devas esti mal\u0109astisto inter la filoj de Izrael", "La Malnova Testamento, Readmono 23:17"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ast", "primary": false}, "kondamninda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inda je kondamno.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u0441\u0442\u043e\u0439\u043d\u044b\u0439 \u043e\u0441\u0443\u0436\u0434\u0435\u043d\u0438\u044f", "\u0434\u043e\u0441\u0442\u043e\u0439\u043d\u044b\u0439 \u043f\u043e\u0440\u0438\u0446\u0430\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["condamnable", "bl\u00e2mable", "criticable", "d\u00e9fendu (interdit)", "d\u00e9lictueux", "interdit", "fautif", "prohib\u00e9", "proscrit (adj.)", "r\u00e9pr\u00e9hensible"], "nl": ["te veroordelen", "verwerpelijk"], "pt": ["conden\u00e1vel"], "hu": ["el\u00edt\u00e9lend\u0151"]}, "examples": [["al morto estas kondamninda \u0109i tiu homo, \u0109ar li profetis kontra\u016d \u0109i tiu urbo", "La Malnova TestamentoJeremia 26:11"], ["la ambasadoro de la plej potenca re\u011do Assar havas aferojn kun Fenicianoj, kaj, tio estas ankora\u016d pli kondamninda, vizitas ilin sola", "La Faraono, volumo 1\u0109ap. 11"]], "subdefinitions": []}], "root": "kondamn", "primary": false}, "\u011deto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Amba\u016dflanka konstruo, kiu bordas la \u015danelon de haveno por \u015dirmi \u011din kontra\u016d la ondoj.", "translations": {"el": ["\u03ba\u03c5\u03bc\u03b1\u03c4\u03bf\u03b8\u03c1\u03b1\u03cd\u03c3\u03c4\u03b7\u03c2"], "fr": ["m\u00f4le", "jet\u00e9e"], "en": ["jetty", "groyne", "(landing) pier", "protecting mole"], "nl": ["havendam", "havenhoofd", "pier"], "pt": ["quebra-mar"], "ru": ["\u043c\u043e\u043b", "\u0434\u0430\u043c\u0431\u0430", "\u043d\u0430\u0441\u044b\u043f\u044c"], "de": ["Mole", "Hafendamm"], "it": ["molo", "frangionda"], "hu": ["kik\u00f6t\u0151g\u00e1t", "hull\u00e1mt\u00f6r\u0151 g\u00e1t", "r\u00e9vg\u00e1t"], "fa": ["\u0645\u0648\u062c\u200c\u0634\u06a9\u0646"], "pl": ["falochron portowy", "pirs"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u011det", "primary": true}, "tuko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Peco da teksa\u0135o uzata por iu celo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u0430\u0442\u043e\u043a", "\u0442\u0440\u044f\u043f\u043a\u0430"], "fr": ["pi\u00e8ce de tissu"], "en": ["cloth"], "nl": ["doek", "kleed", "laken"], "pt": ["pano", "tecido"], "de": ["Tuch"], "it": ["panno (pezzo di stoffa)", "pezza", "straccio (pezzo di stoffa)"], "hu": ["kend\u0151", "lepel", "ter\u00edt\u0151"], "cs": ["\u0161\u00e1tek"], "pl": ["chusta", "chustka", "tkanina (kawa\u0142ek)"]}, "examples": [["granda nigra tuko volvis la kapon de la virino", "Julian Modest, Vetiha, Monato, jaro 2001a, numero 2a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tuk", "primary": true}, "parieto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108irka\u016dferma\u0135o de organa kava\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u0446\u0435\u043d\u043a\u0430 (\u0443\u043d\u0443\u0442\u0440\u0430\u043d\u0430\u0433\u0430 \u0432\u043e\u0440\u0433\u0430\u043d\u0430)"], "hu": ["fal (szerv\u00e9)"], "ru": ["\u0441\u0442\u0435\u043d\u043a\u0430 (\u043e\u0440\u0433\u0430\u043d\u0430)"]}, "examples": [["Fakte, oni prave diras, ke la polenero korespondas specife al \u00abfingrospuro\u00bb de la planto, \u0109ar \u0109iu plantspecio produktas polenon rekoneblan la\u016d \u011dia dimensio, \u011dia formo kaj la\u016d la ornamado de \u011dia interna parieto", "Robert ROZE: Vivisekcio de polenero, Monato, n-ro 11/1997"], ["parietoj de kranio, de stomako", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pariet", "primary": true}, "debitoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015duldanto.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u0431\u0456\u0442\u043e\u0440"], "fr": ["d\u00e9biteur"], "en": ["debtor", "account receivable (US)"], "nl": ["schuldenaar", "debiteur"], "pt": ["devedor"], "ru": ["\u0434\u043e\u043b\u0436\u043d\u0438\u043a", "\u0434\u0435\u0431\u0438\u0442\u043e\u0440"], "de": ["Schuldner", "Debitor"], "hu": ["ad\u00f3s"], "pl": ["d\u0142u\u017cnik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "debitor", "primary": true}, "hipogrifo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mita monstro el speco figurata kun agla kapo, flugiloj kaj \u0109evala korpo, rajde uzata en malnovaj fantaziaj romanoj.", "translations": {"fr": ["hippogriffe"], "pl": ["hipogryf"], "pt": ["hipogrifo"], "de": ["Hippogryph", "Hippogriff"], "it": ["ippogrifo"], "es": ["hipogrifo"], "hu": ["sz\u00e1rnyas l\u00f3", "hippogriff"]}, "examples": [["kutime oni portas ilin kun mirinda rapido tra la aero en fajra \u0109aro, a\u016d sur hipogrifo", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, \u0109apitro 47a, p. 351a"]], "subdefinitions": []}], "root": "hipogrif", "primary": true}, "krozilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u0430\u045e\u0437\u044d\u0440"], "fr": ["butineur", "navigateur (programme informatique)"], "nl": ["bladeraar"], "ru": ["\u0431\u0440\u0430\u0443\u0437\u0435\u0440"], "de": ["Browser"], "pl": ["przegl\u0105darka"], "hu": ["b\u00f6ng\u00e9sz\u0151 (program)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kroz", "primary": false}, "diko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La tria, plej malgranda dimensio de io (t.e. nek \u011dia longo, nek \u011dia lar\u011do).", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u045e\u0448\u0447\u044b\u043d\u044f"], "fr": ["\u00e9paisseur (dimension)"], "en": ["thickness"], "nl": ["dikte"], "pt": ["espessura (dimens\u00e3o)"], "ru": ["\u0442\u043e\u043b\u0449\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Tiefe"], "pl": ["grubo\u015b\u0107"]}, "examples": [["\u011di havis la dikon de manlar\u011do", "La Malnova Testamento, I. Re\u011doj 7:26"], ["la diko de tiu tabulo estas du centimetroj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dik", "primary": false}, "sofrologo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["sophrologue"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sofrolog", "primary": true}, "konscienca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Obeanta al sia devo, akurate zorgega.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u043c\u043b\u0435\u043d\u043d\u044b", "\u0434\u043e\u0431\u0440\u0430\u0441\u0443\u043c\u043b\u0435\u043d\u043d\u044b"], "fr": ["consciencieux (honn\u00eate)", "probe", "scrupuleux (honn\u00eate)"], "en": ["conscientious", "faithful", "honorable", "scrupulous", "upright"], "nl": ["gewetensvol"], "ru": ["\u0441\u043e\u0432\u0435\u0441\u0442\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439", "\u0434\u043e\u0431\u0440\u043e\u0441\u043e\u0432\u0435\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u043e\u0437\u043d\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["gewissenhaft"]}, "examples": [["konscienca laboristo, observanto", "Z"], ["fari konscience sian taskon", null], ["konscienceco kaj precizeco en plenumado de ordonoj", null], ["kun tre zorga konscienceco", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "konscienc", "primary": false}, "\u0109irka\u016dsvarmi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u0108irka\u016di svarmante.", "translations": {"it": ["sciamare attorno", "circondare (sciamando)", "affollarsi attorno"], "pl": ["roi\u0107 si\u0119 woko\u0142o"], "hu": ["k\u00f6rberajzik", "k\u00f6rbetolong", "k\u00f6rbe\u00f6z\u00f6nlik"]}, "examples": [["\u0109irka\u016dsvarmis la re\u011don kaj pikis al li la viza\u011don kaj la manojn", "Fabeloj, volumo 4, malbona princo"]], "subdefinitions": []}], "root": "svarm", "primary": false}, "kelnero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Trinkeja a\u016d restoracia servisto kiu proponas trinka\u0135ojn, man\u011da\u0135ojn, notas mendojn, alportas pladojn, prezentas fakturon.", "translations": {"be": ["\u0430\u0444\u0456\u0446\u044b\u044f\u043d\u0442", "\u043a\u0435\u043b\u044c\u043d\u0435\u0440"], "fr": ["gar\u00e7on de caf\u00e9", "serveur (de restaurant)"], "en": ["waiter"], "nl": ["kelner"], "ru": ["\u043e\u0444\u0438\u0446\u0438\u0430\u043d\u0442", "\u043a\u0435\u043b\u044c\u043d\u0435\u0440"], "de": ["Kellner", "Bedienung"], "it": ["cameriere"], "sv": ["kypare"], "fa": ["\u067e\u06cc\u0634\u062e\u062f\u0645\u062a", "\u06af\u0627\u0631\u0633\u064f\u0646"], "bg": ["\u043a\u0435\u043b\u043d\u0435\u0440", "\u0441\u0435\u0440\u0432\u0438\u0442\u044c\u043e\u0440"], "es": ["mesero"], "br": ["mevel (an ostaleri)"], "cs": ["\u010d\u00ed\u0161n\u00edk"], "hu": ["pinc\u00e9r"], "pl": ["kelner"]}, "examples": [["post la man\u011do la kelneroj alportis fakturon pri pli ol sesmil-dolara konsumo", "Kata Lius: Honestaj hungaroj plu atendas vin, Monatojaro 1997a, numero 9a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kelner", "primary": true}, "pluen": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Akcentata formo, samsenca kiel plu 2.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u043b\u0435\u0439"], "ru": ["\u0434\u0430\u043b\u044c\u0448\u0435"], "pl": ["dalej", "d\u0142u\u017cej"], "fi": ["edelleen", "kauemmas"]}, "examples": [["\u015di ne povis iri pluen", "Z"], ["Abram iris pluen, \u0109iam pluen al la sudo", "Z"], ["ili pelados sian akiron pluen, sen ripozo", "Z"], ["tiuj vortoj poste estis rakontitaj pluen kaj penetris en la popolon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "plu", "primary": false}, "fa\u016dno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kapropieda kampara dia\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u045e\u043d"], "fr": ["faune (masc.)"], "en": ["faun"], "nl": ["faun"], "pt": ["fauno"], "ru": ["\u0444\u0430\u0432\u043d"], "de": ["Faun"], "hu": ["faun"], "pl": ["faun"], "es": ["fauno"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La bestaro de iu regiono, terspaco, epoko.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u045e\u043d\u0430", "\u0441\u044c\u0432\u0435\u0442 \u0436\u044b\u0432\u0451\u043b\u0430\u045e"], "fr": ["faune (f\u00e9m.)"], "en": ["fauna"], "nl": ["fauna", "dierenwereld"], "pt": ["fauna"], "ru": ["\u0444\u0430\u0443\u043d\u0430", "\u0436\u0438\u0432\u043e\u0442\u043d\u044b\u0439 \u043c\u0438\u0440"], "de": ["Fauna", "Tierwelt"], "hu": ["fauna"], "es": ["fauna"], "pl": ["fauna"]}, "examples": [["ni tro rapide veturas por vidi la fa\u016dnon de tiu \u0109i \u011dangalo", "J. Francis, Misio sen Alveno, tk-stafeto, 1982"]], "subdefinitions": []}], "root": "fa\u016dn", "primary": true}, "sesdekuma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0448\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456\u0434\u0437\u0435\u0441\u044f\u0442\u043a\u043e\u0432\u044b"], "fr": ["sexag\u00e9simal"], "en": ["sexagesimal"], "nl": ["zestigdelig"], "ru": ["\u0448\u0435\u0441\u0442\u0438\u0434\u0435\u0441\u044f\u0442e\u0440\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["sexagesimal"], "it": ["sessagesimale"], "hu": ["hatvanas (pl. sz\u00e1mrendszer)"], "br": ["triugentel"], "fi": ["kuusikymmenkantainen", "seksagesimaali-"], "pl": ["sze\u015b\u0107dziesi\u0119tny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ses", "primary": false}, "senklerulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0432\u0435\u0436\u0434\u0430"], "fr": ["b\u00e9otien (subst., fig.)", "ignare (subst.)", "ignorant (subst.)", "inculte (subst.)"], "nl": ["ongeletterde (zn.)", "onwetende (zn.)"]}, "examples": [["tiam mi estis senklerulo kaj mi ne komprenis; mi estis kiel bruto", "La Malnova Testamento,Psalmaro 73:22"]], "subdefinitions": []}], "root": "kler", "primary": false}, "stirstango": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stangofoma stirilo oblikvigebla, precipe tiu uzata por stiri avion.", "translations": {"ru": ["\u0440\u044b\u0447\u0430\u0433 \u0443\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u044f"], "en": ["joystick"], "nl": ["stuurknuppel"], "hu": ["botkorm\u00e1ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Enigilo uzata en dialogo kun komputilo por indiki koordinatojn (precipe en komputilaj ludoj) forme simila al avia stirstango.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043e\u0440\u0434\u0438\u043d\u0430\u0442\u043d\u0430\u044f \u0440\u0443\u0447\u043a\u0430", "\u0440\u044b\u0447\u0430\u0436\u043d\u044b\u0439 \u0443\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u0434\u0436\u043e\u0439\u0441\u0442\u0438\u043a"], "hu": ["botkorm\u00e1ny", "joystick"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stir", "primary": false}, "demandaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Serio de demandoj.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u043f\u0440\u043e\u0441\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["questionnaire"], "en": ["questionnaire"], "pl": ["kwestionariusz", "ankieta"]}, "examples": [["similspecaj demandaroj postulis informojn pri la nacieco, partieco, familia stato..", "Pa\u016dlo Gubbins, Kunvoja\u011du, Monato, jaro 1997a, numero 2a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "demand", "primary": false}, "periplo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mara \u0109irka\u016da \u015dipirado a\u016d preciza raporto pri \u011di.", "translations": {"de": ["Umschiffung"], "nl": ["omvaring", "ontdekkingsreis"], "pt": ["p\u00e9riplo"], "hu": ["k\u00f6rbehaj\u00f3z\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "peripl", "primary": true}, "sanigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Sukcese kuraci, meti iun en sanan staton.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043b\u044f\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u0430\u0437\u0434\u0430\u0440\u0430\u0432\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["gu\u00e9rir (tr.)", "r\u00e9tablir (gu\u00e9rir)"], "en": ["cure", "heal", "make well"], "de": ["heilen", "kurieren"], "tr": ["i\u011fle\u015ftirmek"], "it": ["guarire (tr)", "sanare"]}, "examples": [["Li sanigas la korprematojn kaj banda\u011das iliajn vundojn", "La Malnova Testamento, Psalmaro 147:3"]], "subdefinitions": []}], "root": "san", "primary": false}, "ombrelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kontra\u016dpluva a\u016d kontra\u016dsuna portebla \u015dirmilo, konsistanta el tenilo kaj \u015dtofo a\u016d papero ronde stre\u0109ita sur vergetoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u0441\u043e\u043d"], "fr": ["ombrelle", "parapluie", "parasol"], "bg": ["\u0447\u0430\u0434\u044a\u0440"], "nl": ["scherm", "regenscherm", "zonnescherm", "paraplu", "parasol"], "pt": ["guarda-chuva", "guarda-sol", "sombrinha"], "el": ["\u03bf\u03bc\u03c0\u03c1\u03ad\u03bb\u03bb\u03b1"], "de": ["Schirm", "Regenschirm", "Sonnenschirm"], "sv": ["paraply", "parasoll"], "hu": ["erny\u0151"], "fa": ["\u0686\u062a\u0631"], "br": ["disglavier", "disheolier"], "ru": ["\u0437\u043e\u043d\u0442", "\u0437\u043e\u043d\u0442\u0438\u043a"]}, "examples": [["la homoj kuras kun ombreloj, tamen sen galo\u015doj, \u0109ar kiu do en Germanio uzas la galo\u015dojn!", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "ombrel", "primary": true}, "malluksa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta malri\u0109an aspekton.", "translations": {"be": ["\u0431\u0435\u0434\u043d\u044b (\u043d\u0430 \u0432\u044b\u0433\u043b\u044f\u0434)"], "fr": ["pauvre", "indigent"], "nl": ["armelijk"], "ru": ["\u0431\u0435\u0434\u043d\u044b\u0439 \u043d\u0430 \u0432\u0438\u0434"], "de": ["karg", "\u00e4u\u00dferst bescheiden"], "hu": ["szeg\u00e9nyes", "nyomor\u00fas\u00e1gos"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "luks", "primary": false}, "alta tajdo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "altmaro", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tajd", "primary": false}, "unuomatrico": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(n,p)-Matrico, kies \u0109iuj termoj estas nulaj, krom la diagonalaj, kiuj egalas al la unuo.", "translations": {"ru": ["\u0435\u0434\u0438\u043d\u0438\u0447\u043d\u0430\u044f \u043c\u0430\u0442\u0440\u0438\u0446\u0430"], "fr": ["matrice unit\u00e9"], "en": ["unit matrix"], "de": ["Einheitsmatrix"], "pl": ["macierz jednostkowa"], "hu": ["egy\u00e9sgm\u00e1trix"]}, "examples": [["la unuomatricon oni kutime signas per I", null], ["unuomatrico estas unuo rilate al la matrica multipliko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "matric", "primary": false}, "netipa pne\u016dmonio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Infekta kaj escepte mortiga pulmomalsano trovita unue en \u0108inio en 2003, ka\u016dzita de viruso.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u0442\u044b\u043f\u043e\u0432\u0430\u044f \u043f\u043d\u044d\u045e\u043c\u0430\u043d\u0456\u044f"], "nl": ["SARS", "atypische pneumonie"], "pt": ["SRAS"], "ca": ["pneum\u00f2nia at\u00edpica"], "de": ["SARS", "atypische Pneumonie"], "sv": ["sars"], "hu": ["at\u00edpusos t\u00fcd\u0151gyullad\u00e1s", "\u00e1zsiai t\u00fcd\u0151gyullad\u00e1s", "SARS"], "es": ["neumon\u00eda at\u00edpica"]}, "examples": [["Li konvinki\u011das, ke \u0108inio kaj iuj landoj de sudorienta Azio, en kiuj aperas epidemio de netipa pne\u016dmonio, povos sukcese forigi la minacon en la estonteco nemalproksime", "\u0108ina Radio Internacia: \u0108inio kaj ASAL kune batalas kontra\u016d netipa pne\u016dmonio, 2003-04-30"], ["Sole en \u0108inio \u011dis mezo de majo mortis jam preska\u016d 300 homoj, pli ol 5000 suferas pro netipa pne\u016dmonio", "Stefan MAUL: Propagando dan\u011dera, Monato, n-ro 06/2003"]], "subdefinitions": []}], "root": "pne\u016dmoni", "primary": false}, "knedliko": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La pivoj proponas la francdevenan formon knelo. En la franca lingvo \u011di plejofte koncernas speciala\u0135on tre similan al knedliko. La vorto anka\u016d internacii\u011dis kun la signifo viandbuleto a\u016d fi\u015dbuleto."], "primary definition": "Cilindro el faruno aux panmola\u0135o ofte kun enmikso de haketita viando, fi\u015da\u0135o, kiun oni ordinare po\u0109as.", "translations": {"cs": ["knedl\u00edk"], "fr": ["quenelle"], "de": ["Kn\u00f6del"], "nl": ["knoedel"], "bg": ["\u043a\u043d\u0435\u0434\u043b\u0430"]}, "examples": [["mi foje vete forman\u011dis kvar anserojn kaj du pladojn da knedlikoj kun sa\u016drkra\u016dto", "Jaroslav Ha\u0161ek, trad. Valdim\u00edr V\u00e1\u0148a, Aventuroj de la brava soldato \u015cvejk..., 3 - glora batregalo, 4 - mar\u015di! mar\u015d!"]], "subdefinitions": []}], "root": "knedlik", "primary": true}, "grandsinjoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Altranga nobelo.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0430\u043d\u0434"], "fr": ["grand seigneur", "grand (subst., aristocrate)"], "nl": ["grand seigneur"], "hu": ["f\u0151\u00far", "nagy\u00far"]}, "examples": [["grandsinjoraj manieroj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "sinjor", "primary": false}, "stenografio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stenografado.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u044d\u043d\u0430\u0433\u0440\u0430\u0444\u0456\u044f"], "en": ["stenography", "shorthand"], "nl": ["stenografie"], "ru": ["\u0441\u0442\u0435\u043d\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u044f"], "de": ["Stenografie"], "sv": ["stenografi"], "hu": ["gyors\u00edr\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stenografi", "primary": true}, "interkomuniki\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["communiquer (\u00eatre en communication avec qn)", "\u00e9changer (avoir des \u00e9changes)", "\u00eatre en communication (avec qn)", "\u00eatre en contact (avec qn)", "\u00eatre en rapport"]}, "examples": [["kiamaniere do vi interkomuniki\u011das kun Mentezufis?", "La Faraono, volumo 2, \u0109ap. 18"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["communiquer (\u00eatre reli\u00e9 par un passage)", "\u00eatre en communication (par un passage)", "\u00eatre reli\u00e9 (par un passage)"]}, "examples": [["najbaras supre-malsupre kaj maldekstre-dekstre, sed ne interkomuniki\u011das", "Li Qiang, Mistera granda \u015dtonkavernaro, El Popola \u0108inio"]], "subdefinitions": []}], "root": "komunik", "primary": false}, "policejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Polica administrejo gardanta distrikton.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0434\u0435\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435 \u043f\u043e\u043b\u0438\u0446\u0438\u0438", "\u043a\u043e\u043c\u0438\u0441\u0441\u0430\u0440\u0438\u0430\u0442 \u043f\u043e\u043b\u0438\u0446\u0438\u0438"], "fr": ["commissariat de police"], "de": ["Polizeirevier"], "nl": ["politiekantoor"]}, "examples": [["mi rekte iros kun plendo, por ke oni prenu lin en la policejon kaj tuj en la malliberejon", "La Revizo, akto 2a, sceno 2a"]], "subdefinitions": []}], "root": "polic", "primary": false}, "akorda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al akordo.", "translations": {"fr": ["d'accord(s) (mus.)"]}, "examples": [["tiuj \u0109i akordaj sinsekvoj ne nepre konsistigas kadencon", "Klozulo Vikipedio"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Pa\u015danta la\u016d unu sama takto.", "translations": {"fr": ["marchant au pas cadenc\u00e9"]}, "examples": [["diskurintaj tonoj kuni\u011das, sin akordaj ligas legionoj, kaj jam la\u016dtakte mar\u015das harmoniaj sonoj", "A. Mickiewicz trad A. Grabowski Sinjoro Tadeo Norda Prismo"], ["la \u0109evaltrio akorde kuris", "Patroj kaj filoj\u0109ap. 22"], ["Sargonon ja sekvis la plej bonaj asiriaj batalistoj, sed mi ne vidis e\u0109 ses soldatojn, sciantajn mar\u015di akorde en rekta vico", "La Faraono, volumo 2\u0109ap. 13"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Estanta en stato de akordo.", "translations": {"fr": ["en accord (loc. adj.)", "en paix (loc. adj.)", "en phase (loc. adj.)", "en harmonie (loc. adj.)", "harmonieux (montrant de l'harmonie)"]}, "examples": [["la familiaj rilatoj estas akordaj kaj virinoj \u011duas plenajn personajn kaj hava\u0135ajn rajtojn", "Egalecaj Rajtoj kaj Interesoj en Geedzi\u011do kaj Familio \u0108ina Radio Internacia"], ["la geedzoj vivis akorde kaj trankvile", "Patroj kaj filoj\u0109ap. 1"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Estanta en stato de akordo.", "translations": {"fr": ["en accord (loc. adj.)", "en ad\u00e9quation (loc. adj.)", "en harmonie (loc. adj.)", "en phase (loc. adj.)", "coh\u00e9rent", "harmonieux (montrant de l'harmonie)"]}, "examples": [["por ke la \u0109inaj le\u011doj estu akordaj al la reguloj de MKO, \u0108inio bonordigis kaj reviziis le\u011dojn kaj regulojn pri ekstera ekonomio", "Zuo Yan \u0108inio plenumas sian promeson al MKO El Popola \u0108inio"]], "subdefinitions": []}], "root": "akord", "primary": false}, "printempo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sezono, dum kiu denove kreskas la vegeta\u0135oj, post vintro, anta\u016d somero (la\u016d la gregoria kalendaro en la norda hemisfero proksimume de la 21a tago de marto \u011dis la 21a de junio; en la suda hemisfero proksimume de la 23a de septembro \u011dis la 21a de decembro).", "translations": {"be": ["\u0432\u044f\u0441\u043d\u0430"], "fr": ["printemps"], "bg": ["\u043f\u0440\u043e\u043b\u0435\u0442"], "de": ["Fr\u00fchling", "Fr\u00fchjahr", "Lenz (poezie)"], "hu": ["tavasz"], "en": ["spring"], "cs": ["jaro"], "vo": ["flolatim"], "ja": ["\u6625 [\u306f\u308b]"], "ru": ["\u0432\u0435\u0441\u043d\u0430"], "nl": ["lente", "voorjaar"], "pt": ["primavera"], "tr": ["ilkbahar", "bahar"], "sv": ["v\u00e5r"], "ro": ["prim\u0103var\u0103"], "pl": ["wiosna"]}, "examples": [["unu kukolo printempon ne venigas", "Z"], ["printempo semas, a\u016dtuno rikoltas", "Proverbaro esperanta"], ["al glacio printempa kaj al amiko tro nova ne fidu", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "printemp", "primary": true}, "postpozicio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senfleksia vorteto, kiu postiras la substantivan grupon, kies rolon \u011di indikas:.", "translations": {"fa": ["\u067e\u0633\u200c\u0646\u0647\u0634\u062a", "\u067e\u0633\u0627\u06cc\u0646\u062f"], "fr": ["postposition"], "en": ["postposition"], "nl": ["achterzetsel"], "pt": ["posposi\u00e7\u00e3o"], "de": ["Postposition"]}, "examples": [["la japana kaj la urdua markas la objekton per postpozicio", "A. Val\u00e9n, Lingva angulo 4: Kio estas akuzativo?, [vidita je 2006-02-18]"]], "subdefinitions": []}], "root": "postpozici", "primary": true}, "opresi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["accabler", "opprimer", "pers\u00e9cuter"], "nl": ["onderdrukken (zeldz.)"]}, "examples": [["sendis min mia patro al mia fratino, vidvino post Henriko, la Bavaria duko, kiun opresis Ludoviko, pretekstante esti imperiestro", "Karolo la kvara, trad. J. Vondrou\u0161ek, La propra biografio, 1995"], ["tio estas kolosa grando; \u011di opresas imagon", "J. I. Perelman, Interplanedaj Voja\u011doj, \u0109apitro 6a [vidita je 2006-08-11]"]], "subdefinitions": []}], "root": "opres", "primary": true}, "akordo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grupo de almena\u016d tri samtempaj tonoj, kutime produktanta agrablan sonon.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u043e\u0440\u0434"], "fr": ["accord (mus.)"], "en": ["chord"], "nl": ["overeenstemming"], "pt": ["acorde"], "ru": ["\u0430\u043a\u043a\u043e\u0440\u0434"], "de": ["Akkord"], "sv": ["ackord", "samklang"], "sk": ["akord"], "es": ["acorde"]}, "examples": [["akordo ma\u0135ora, minora, bemola, diesa", null], ["perfekta akordo", null], ["Sara pin\u0109 kelke da akordoj sur la harpo", "La Faraono, volumo 1\u0109ap. 14"], ["du a\u016d tri liroj kaj sama nombro de kaninstrumentoj ludi\u011dis kun akompano de plendaj kaj kortu\u015daj harpakordoj", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 11"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sameco de sentoj a\u016d opinioj inter personoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u043b\u0430\u0434\u0437\u044c\u0434\u0437\u0435", "\u0437\u043b\u0430\u0434\u0436\u0430\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0443\u0437\u0433\u043e\u0434\u043d\u0435\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0437\u0433\u043e\u0434\u0430", "\u0443\u0433\u043e\u0434\u0430"], "fr": ["accord (fait d'\u00eatre en accord)", "entente (accord)", "affinit\u00e9 (entente)", "concorde", "identit\u00e9 de vues"], "pt": ["acordo", "concord\u00e2ncia"], "ru": ["\u0441\u043e\u0433\u043b\u0430\u0441\u0438\u0435", "\u0441\u043e\u0433\u043b\u0430\u0441\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "ca": ["acord"], "de": ["Gleichklang", "\u00dcbereinstimmung"], "sk": ["s\u00falad"], "es": ["acuerdo"]}, "examples": [["maljusteco kaj malamo estigas ribelon kaj bataladon inter ili, sed justeco estigas akordon kaj amikecon", "Platono trad. D. Broadribb La Respubliko Parto 1"], ["kian akordon havas Kristo kun Belial?", "La Nova TestamentoII. Korintanoj 6:15"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u011custa konveneco inter pluraj aferoj.", "translations": {"fr": ["accord (ad\u00e9quation)", "ad\u00e9quation", "affinit\u00e9 (ad\u00e9quation)", "concordance", "conformit\u00e9", "harmonie (concordance entre choses)"]}, "examples": [["estas ia mirinda akordo inter la movoj de la astroj", "Plena Ilustrita Vortaro"], ["ili estas en akordo, kiel peto kaj mordo", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Kvankam \u0109i tiu signifo ofti\u011das, \u011di plu aspektas iom fremda apud la pli komuna \u00abinterkonsento\u00bb. Oni \u0109iuokaze evitu vastigi la sencon \u011dis sinonimeco kun \u00abkonsento\u00bb (ekz-e peti ies konsenton, ne akordon )."], "primary definition": "Oficiala interkonsento, ekz-e inter \u015dtatoj.", "translations": {"fr": ["accord (juridique)", "convention (juridique)", "trait\u00e9 (juridique)"]}, "examples": [["kontrakti akordon", null], ["tiu regularo ne kovras la akordojn kiujn la Komunumo faras kun triaj landoj", "D. ap Fergus LoDE 2002:5"], ["la 1-an de decembro, la projekto de israel-palestina akordo devus fine esti subskribita en \u011cenevo", "trad V. Lutermano Le Monde Diplomatique en Esperanto 2003-12"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Fenomeno, per kiu la formo de iuj vortoj konformi\u011das al tiu de aliaj, kun kiuj ili estas en sintaksa rilato.", "translations": {"fr": ["accord (gramm.)"]}, "examples": [["akordo de adjektivo kun substantivo la\u016d kazo kaj nombro", null], ["male al la latina, la Esperanta verbo ne montras akordon de persono kun la subjekto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne konfuzu kun agordo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "akord", "primary": true}, "printempa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Okazanta en printempo, per sia etoso simila al printempo.", "translations": {"fr": ["printanier"], "nl": ["lente-", "voorjaars-"], "ja": ["\u6625\u306e [\u306f\u308b\u306e]"], "pl": ["wiosenny"]}, "examples": [["kie la rivero mu\u011dis, \u015dveligita de la printempaj pluvoj", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, la nigra virino, (trad. B. G. Jonson)"]], "subdefinitions": []}], "root": "printemp", "primary": false}, "akordi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti en stato de akordo.", "translations": {"be": ["\u0431\u044b\u0446\u044c \u0443 \u0437\u0433\u043e\u0434\u0437\u0435", "\u0431\u044b\u0446\u044c \u0443 \u0441\u0443\u043b\u0430\u0434\u0437\u044c\u0434\u0437\u0456", "\u0430\u0434\u043f\u0430\u0432\u044f\u0434\u0430\u0446\u044c (\u0430\u0434\u043d\u043e \u0430\u0434\u043d\u0430\u043c\u0443)"], "en": ["accord"], "nl": ["overeenstemmen"], "pt": ["acordar", "estar de acordo"], "ru": ["\u0431\u044b\u0442\u044c \u0432 \u0441\u043e\u0433\u043b\u0430\u0441\u0438\u0438", "\u043f\u043e\u0434\u0445\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c (\u043e\u0434\u0438\u043d \u043a \u0434\u0440\u0443\u0433\u043e\u043c\u0443)", "\u0441\u043e\u0447\u0435\u0442\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0433\u0430\u0440\u043c\u043e\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["im Gleichklang sein", "\u00fcbereinstimmen"], "sv": ["\u00f6verensst\u00e4mma"], "sk": ["by\u0165 v s\u00falade"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["s'accorder (\u00eatre en accord)", "s'entendre (s'accorder)", "\u00eatre en harmonie (avec qn)", "\u00eatre en phase (avec qn)"]}, "examples": [["akordi kun iu", null], ["li estis la ununura kun kiu mi bone akordis, \u0109ar li pretis obei min", "W. F. Hermans trad M. Meuwissen La elektrilo de Wimshurst http://www.purl.org/NET/mihxil/8/wimshurst.html"]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["s'accorder (\u00eatre en harmonie)", "s'allier (\u00eatre en harmonie)", "s'assembler (\u00eatre en harmonie)", "s'associer (\u00eatre en harmonie)", "s'assortir (\u00eatre en harmonie)", "s'harmoniser (\u00eatre en harmonie)", "se marier (\u00eatre en harmonie)", "aller avec", "\u00eatre en harmonie (avec qc)", "\u00eatre en phase (avec qc)"]}, "examples": [["\u0109eesto \u0109e mistikaj ceremonioj ne akordas kun liaj principoj", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 11"], ["tiuj koloroj bone akordas", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["s'accorder (gramm.)"]}, "examples": [["la substantivo kaj \u011diaj adjektivoj akordas la\u016d kazo, genro, kaj nombro", "Klasika latina Vikipedio"]]}]}], "root": "akord", "primary": false}, "krucmilitisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Partoprenanto de kruca militiro.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044b\u0436\u0430\u043a"], "fr": ["crois\u00e9 (soldat des croisades)"], "en": ["crusader"], "nl": ["kruisridder"], "ru": ["\u043a\u0440\u0435\u0441\u0442\u043e\u043d\u043e\u0441\u0435\u0446"], "de": ["Kreuzfahrer", "Kreuzritter"], "hu": ["keresztes (lovag)"], "es": ["cruzado"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kruc", "primary": false}, "\u0109irka\u016dtran\u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Tran\u0109i \u0109e la \u0109irka\u016do, por doni \u011dustan formon.", "translations": {"fr": ["tailler"], "hu": ["k\u00f6rbev\u00e1g", "k\u00f6rbemetsz"]}, "examples": [["la salika bran\u0109o tie ekstere fari\u011dis belega arbo, libera kaj ne \u0109irka\u016dtran\u0109ita \u011di tie staris", "Fabeloj, volumo 3, \u0109io sur sian \u011dustan lokon!"]], "subdefinitions": []}], "root": "tran\u0109", "primary": false}, "tirilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ilo por tiri.", "translations": {"de": ["(Korken-)Zieher", "(Acker-)Schlepper"], "nl": ["trekker"], "pl": ["ci\u0105gnik", "wyci\u0105g", "wyci\u0105garka"], "hu": ["h\u00faz\u00f3(eszk\u00f6z)"]}, "examples": [["korktirilo, butontirilo, bottirilo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tir", "primary": false}, "furoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Momenta, \u0109ien disvasti\u011danta modo, favoro, sukceso.", "translations": {"be": ["\u0444\u0443\u0440\u043e\u0440"], "fr": ["fi\u00e8vre (exaltation)", "exaltation"], "en": ["hit (popular song, fashion, movie, etc.)", "smash hit", "blockbuster"], "nl": ["furore"], "pt": ["furor", "voga", "moda"], "ru": ["\u0444\u0443\u0440\u043e\u0440", "\u0448\u0443\u043c\u043d\u044b\u0439 \u0443\u0441\u043f\u0435\u0445"], "de": ["Furore", "Aufsehen", "Riesenerfolg"], "hu": ["\u00e1t\u00fct\u0151 siker", "bombasiker", "sl\u00e1ger (\u00e1tv)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "furorkanto.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "furor", "primary": true}, "uverturo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Enkonduko de orkestra kompona\u0135o, ekzerca por la muzikantoj kaj anonca pri la stilo de la tuto, eventuale memstare ludebla.", "translations": {"be": ["\u0443\u0432\u044d\u0440\u0442\u0443\u0440\u0430"], "fr": ["ouverture (musicale)"], "en": ["overture"], "nl": ["ouverture"], "pt": ["abertura"], "ru": ["\u0443\u0432\u0435\u0440\u0442\u044e\u0440\u0430"], "de": ["Ouvert\u00fcre"], "it": ["ouverture (mus.)"], "hu": ["nyit\u00e1ny"], "fi": ["alkusoitto"], "es": ["obertura"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "uvertur", "primary": true}, "insurekciano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ribelulo, ano de popolribelo.", "translations": {"nl": ["opstandeling (ontr.)"]}, "examples": [["li ekstaris kun sia armeo, unuigita kun la insurekcianoj de kolonelo Korponay", "T. Papp, Debrecena batalo, [ Debrecena Bulteno, 1983, numero 14a]"]], "subdefinitions": []}], "root": "insurekci", "primary": false}, "kvadrata": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta formon de kvadrato.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0432\u0430\u0434\u0440\u0430\u0442\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["carr\u00e9 (adj.)"], "en": ["square"], "nl": ["vierkant"], "be": ["\u043a\u0432\u0430\u0434\u0440\u0430\u0442\u043d\u044b"], "de": ["quadratisch", "Quadrat-"], "sv": ["kvadratisk"], "hu": ["n\u00e9gyzetes"]}, "examples": [["kvadrata folio, skatolo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rilata al kvadrato.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0432\u0430\u0434\u0440\u0430\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u043a\u0432\u0430\u0434\u0440\u0430\u0442\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["carr\u00e9 (adj.)", "quadratique"], "en": ["square", "quadratic"], "nl": ["kwadraat"], "hu": ["n\u00e9gyzet-"], "pl": ["kwadratowy", "drugiego stopnia"]}, "examples": [["kvadrata metro, mejlo", "Z"], ["kvadrata ekvacio", "Plena Vortaro de Esperanto"], ["kvadrata radiko", "Plena Vortaro de Esperanto"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri (n,p)-matrico) Tia, ke n = p.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0432\u0430\u0434\u0440\u0430\u0442\u043d\u0430\u044f (\u043c\u0430\u0442\u0440\u0438\u0446\u0430)"], "fr": ["(matrice) carr\u00e9e"], "en": ["square (matrix)"], "de": ["quadratisch (-e Matrix)"], "hu": ["n\u00e9gyzetes (m\u00e1trix)"], "pl": ["(macierz) kwadratowa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kvadrat", "primary": false}, "strida": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Akra kaj la\u016dta.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u0437\u043a\u0438\u0439 (\u043e \u0437\u0432\u0443\u043a\u0435)", "\u043f\u0440\u043e\u043d\u0437\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["strident"], "nl": ["oorverscheurend", "snijdend", "schel", "door merg en been gaand"], "hu": ["siv\u00edt\u00f3", "f\u00fclsiket\u00edt\u0151"]}, "examples": [["\u015di jelpe kaj stride ploras", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 82a, volumo 3a, p. 25a"]], "subdefinitions": []}], "root": "strid", "primary": false}, "orkideo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu ajn el familio orkidacoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0445\u0456\u0434\u044d\u044f"], "en": ["orchid"], "nl": ["orchidee"], "pt": ["orqu\u00eddea"], "el": ["\u03bf\u03c1\u03c7\u03b9\u03b4\u03ad\u03b1"], "de": ["Orchidee", "Knabenkraut"], "hu": ["orchidea", "kosbor"], "fa": ["\u0627\u064f\u0631\u06a9\u06cc\u062f\u0647"], "ru": ["\u043e\u0440\u0445\u0438\u0434\u0435\u044f"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "orkide", "primary": true}, "kvadrati": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Desegni kvadratojn sur io, kvadratstreki.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u043d\u0435\u0456\u0446\u044c (\u043a\u0432\u0430\u0434\u0440\u0430\u0442\u0430\u043c\u0456)"], "fr": ["quadriller (dessiner des carr\u00e9s)"], "hu": ["kock\u00e1sra vonalk\u00e1z"], "nl": ["vierkanten aanbrengen"], "ru": ["\u043b\u0438\u043d\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c (\u043a\u0432\u0430\u0434\u0440\u0430\u0442\u0430\u043c\u0438)", "\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u0442\u044c (\u043a\u0432\u0430\u0434\u0440\u0430\u0442\u0430\u043c\u0438)"]}, "examples": [["kvadratumi paperfolion", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kvadrat", "primary": false}, "kvadrato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ortangula rombo; alternative kaj samsence: regula kvarlatero.", "translations": {"be": ["\u043a\u0432\u0430\u0434\u0440\u0430\u0442"], "fr": ["carr\u00e9 (math., subst.)"], "en": ["square"], "nl": ["vierkant"], "ru": ["\u043a\u0432\u0430\u0434\u0440\u0430\u0442"], "de": ["Quadrat"], "sv": ["kvadrat"], "hu": ["n\u00e9gyzet (n\u00e9gysz\u00f6g)"], "pl": ["kwadrat (czworok\u0105t)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La dua potenco; nombro multiplikita per si mem.", "translations": {"nl": ["kwadraat"], "pl": ["kwadrat (druga pot\u0119ga)", "druga pot\u0119ga (liczby)"], "hu": ["n\u00e9gyzet (m\u00e1sodik hatv\u00e1ny)"]}, "examples": [["la areo de kvadrato estas la kvadrato de \u011dia latero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kvadrat", "primary": true}, "stridi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bruadi la\u016dte kaj akre, malagrable.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u0434\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c \u0440\u0435\u0437\u043a\u0438\u0435 \u0437\u0432\u0443\u043a\u0438"], "fr": ["crever les tympans"], "nl": ["huilen"], "hu": ["siv\u00edt", "s\u00fcv\u00edt", "sip\u00edt"]}, "examples": [["malanta\u016d \u015dia dorso en la dormo\u0109ambro ekstridis la telefono", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 20a, p. 202a"]], "subdefinitions": []}], "root": "strid", "primary": true}, "la\u016ddire": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konforme al la komuna diro.", "translations": {"be": ["\u044f\u043a \u043a\u0430\u0436\u0443\u0446\u044c"], "fr": ["\u00e0 ce qu'on dit"], "hu": ["\u00e1ll\u00edt\u00f3lag"], "pl": ["rzekomo", "podobno", "m\u00f3wi si\u0119, \u017ce...", "wie\u015b\u0107 niesie, \u017ce...", "plotka g\u0142osi, \u017ce..."], "ru": ["\u043a\u0430\u043a \u0433\u043e\u0432\u043e\u0440\u044f\u0442"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dir", "primary": false}, "interfrati\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interrilati kvaza\u016dfrate, kun frataj sentoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0431\u0440\u0430\u0442\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["fraterniser"], "nl": ["verbroederen"], "pl": ["brata\u0107 si\u0119"], "ru": ["\u0431\u0440\u0430\u0442\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "es": ["fraternizar"], "hu": ["\u00f6sszebar\u00e1tkozik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "frat", "primary": false}, "perforteta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malmilda.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fort", "primary": false}, "eminenco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u044d\u043c\u0456\u043d\u044d\u043d\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["\u00e9minence"], "pt": ["emin\u00eancia"], "ru": ["\u0432\u044b\u0441\u043e\u043a\u043e\u043f\u0440\u0435\u043e\u0441\u0432\u044f\u0449\u0435\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Eminenz"], "hu": ["eminencia"], "pl": ["eminencja"], "es": ["eminencia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "eminenc", "primary": true}, "silviedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo paseroformaj birdoj (Sylviidae).", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u043b\u0430\u0441\u044f\u043d\u043a\u0430\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["fauvettes (famille)"], "nl": ["zangers van de oude wereld (fam.)"], "ru": ["\u0441\u043b\u0430\u0432\u043a\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Grasm\u00fccken (Familie)"], "it": ["silvidi"], "hu": ["posz\u00e1taf\u00e9l\u00e9k"], "sv": ["s\u00e5ngare"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "silvied", "primary": true}, "\u0125olero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Epidemia malsano, preska\u016d \u0109iam mortiga, karakterizata per gravaj intestaj malordoj, intensa malvarmi\u011do kaj spasmaj kuntiri\u011doj de membroj.", "translations": {"be": ["\u0445\u0430\u043b\u0435\u0440\u0430"], "fr": ["chol\u00e9ra"], "bg": ["\u0445\u043e\u043b\u0435\u0440\u0430"], "ca": ["c\u00f2lera"], "de": ["Cholera"], "it": ["colera"], "hu": ["kolera"], "fa": ["\u0648\u0628\u0627"], "en": ["cholera"], "fi": ["kolera"], "es": ["c\u00f3lera"], "he": ["\u05d7\u05d5\u05dc\u05d9\u05e8\u05e2", "\u05db\u05d5\u05dc\u05d9\u05e8\u05d4"], "ru": ["\u0445\u043e\u043b\u0435\u0440\u0430"], "nl": ["cholera"], "pt": ["c\u00f3lera"], "no": ["kolera"], "la": ["cholera"], "sv": ["kolera"], "sk": ["cholera"], "pl": ["cholera"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125oler", "primary": true}, "dilatilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ilo, uzata por dilati orificon.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u0448\u044b\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["dilatateur (instrument)"], "de": ["Dilator"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0448\u0438\u0440\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"], "hu": ["t\u00e1g\u00edt\u00f3eszk\u00f6z", "dilator"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dilat", "primary": false}, "enmodi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti ek\u015datata de la publiko, populari\u011di.", "translations": {"fr": ["devenir \u00e0 la mode"]}, "examples": [["longe anta\u016d ol la vintraj sportoj enmodi\u011dis", "R. Frison-Roche, trad. R. Bernard, La ne\u011do estas \u011dojo!, Nica Literatura Revuo, 1958-03 \u011dis 04 (3-4), p. 140a-142a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mod", "primary": false}, "epigloto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Laringa valvo fermanta la eniron de la spira kanalo, kiam oni ion englutas.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0434\u0433\u043e\u0440\u0442\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0445\u0440\u044f\u0449"], "fr": ["\u00e9piglotte"], "en": ["epiglottis"], "pt": ["epiglote"], "ca": ["epiglotis"], "de": ["Kehldeckel"], "es": ["epiglotis"], "pl": ["nag\u0142o\u015bnia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "epiglot", "primary": true}, "dinoterio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro de fosiliaj mamuloj simila al elefanto, sed iom pli granda.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u043d\u0430\u0442\u044d\u0440\u044b\u0439"], "fr": ["dinoth\u00e9rium"], "pt": ["dinot\u00e9rio"], "la": ["deinotherium"], "de": ["Dinotherium"], "hu": ["deinotherium", "dinotherium"], "pl": ["deinotherium"], "ru": ["\u0434\u0438\u043d\u043e\u0442\u0435\u0440\u0438\u0439"], "es": ["dinoterio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dinoteri", "primary": true}, "sentimentala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta a\u016d afektanta romanecan sentemon.", "translations": {"be": ["\u0441\u044d\u043d\u0442\u044b\u043c\u0435\u043d\u0442\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u0443\u0440\u0430\u0437\u044c\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u0447\u0443\u043b\u044c\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u0447\u0443\u043b\u044b"], "fr": ["romanesque (sentimental)", "sentimental"], "en": ["sentimental"], "nl": ["sentimenteel"], "ru": ["\u0441\u0435\u043d\u0442\u0438\u043c\u0435\u043d\u0442\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0447\u0443\u0432\u0441\u0442\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["sentimental"], "it": ["sentimentale"], "hu": ["\u00e9rzelmes", "\u00e9rzelg\u0151s", "szentiment\u00e1lis"]}, "examples": [["li sentimentale levis la okulojn kaj mieltone flustris al Margarita", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 24a, p. xa"]], "subdefinitions": []}], "root": "sentimental", "primary": true}, "sentimentalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Forta sentemo, sinlaso al emocioj, aparte al amaj kaj dol\u0109aj imagoj.", "translations": {"fr": ["sentimentalisme", "sentimentalit\u00e9"], "en": ["sentimentality"], "it": ["sentimentalismo", "sentimentalita"], "hu": ["\u00e9rzelmess\u00e9g", "\u00e9rzelg\u0151ss\u00e9g", "szentimentalizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sentimental", "primary": false}, "mia\u016di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Bleki kiel kato.", "translations": {"be": ["\u043c\u044f\u045e\u043a\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["miauler"], "en": ["meow"], "nl": ["miauwen"], "pt": ["miar", "dar miados"], "ru": ["\u043c\u044f\u0443\u043a\u0430\u0442\u044c"], "ca": ["miolar"], "de": ["miauen"], "es": ["maullar"], "he": ["\u05dc\u05d9\u05dc\u05dc \u05db\u05d7\u05ea\u05d5\u05dc"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mia\u016d", "primary": true}, "dialogujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En grafika fasado, speciala fenestro, kiun la sistemo a\u016d aplika\u0135o aperigas sur la ekrano kiam \u011di bezonas respondon de la uzanto.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u044f\u043b\u0451\u0433\u0430\u0432\u0430\u0435 \u0432\u0430\u043a\u043d\u043e"], "fr": ["bo\u00eete de dialogue (informatique)"], "en": ["dialog box"], "nl": ["dialoogvenster"], "ru": ["\u0434\u0438\u0430\u043b\u043e\u0433\u043e\u0432\u043e\u0435 \u043e\u043a\u043d\u043e"], "de": ["Dialogfenster"], "hu": ["p\u00e1rbesz\u00e9dablak"], "sk": ["dial\u00f3gov\u00e9 okno"], "es": ["cuadro de di\u00e1logo"], "pl": ["okno dialogowe"]}, "examples": [["facila maniero skribi la \u0109apelitajn literojn en la dialogujoj", "Sergeo Dereviannykh: \u0108u vi tradukas france?, Monatojaro 2002a, numero 4a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "dialog", "primary": false}, "mia\u016do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kata bleko a\u016d simila sono.", "translations": {"ca": ["miol"], "fr": ["miaulement"], "es": ["maullido"]}, "examples": [["tiel grandan bruon faris la mia\u016doj de la katoj", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, dua parto, \u0109apitro 46a, p. 649a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mia\u016d", "primary": false}, "sekurrimeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rimeno kiu tenas la korpon de veturanto \u0109e la se\u011do por eviti elfalon okaze de kunpu\u015di\u011do.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u044c \u0431\u0435\u0437\u043e\u043f\u0430\u0441\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438"], "fr": ["ceinture de s\u00e9curit\u00e9"], "en": ["seat belt", "safety belt"], "nl": ["veiligheidsgordel"], "pt": ["cinto de seguran\u00e7a"], "ca": ["cinyell de seguretat", "cintur\u00f3 de seguretat"], "de": ["Sicherheitsgurt"], "sv": ["s\u00e4kerhetsb\u00e4lte", "bilb\u00e4lte"], "hu": ["biztons\u00e1gi \u00f6v"], "br": ["gouriz-surentez"], "he": ["\u05d7\u05d2\u05d5\u05e8\u05ea\u05d1\u05d8\u05d9\u05d7\u05d5\u05ea"]}, "examples": [["mi stircele eksidis en a\u016dton kaj traveturis, sen kro\u0109ita sekurrimeno, kun sento de libero, Francion, Germanion, A\u016dstrion", "Gilbert R. Ledon, Ovo kaj kokino, Monato, jaro 2001a, numero 11a, p. 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "rimen", "primary": false}, "an\u0109ovo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spicita sardelo a\u016d sproto, konservita en ladskatolo.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0447\u043e\u045e\u0441"], "fr": ["anchois"], "en": ["anchovy"], "nl": ["ansjovis"], "ru": ["\u0430\u043d\u0447\u043e\u0443\u0441"], "de": ["Anchovis"], "hu": ["szardella", "aj\u00f3ka"], "sk": ["sardela"], "es": ["anchoa"], "pl": ["anchois [czyt. anszu\u0142a]", "sardela"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pl": ["sardela"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "an\u0109ov", "primary": true}, "mallongigita hipocikloido": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ekzistas anka\u016d la formo \u00abkurtigita hipocikloido\u00bb, ekz-e en."], "primary definition": "Ebena kurbo, naskita de punkto ligita al cirklo kaj interna al \u011di, kiu cirklo ruli\u011das interne de alia cirklo.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043a\u043e\u0440\u043e\u0447\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f \u0433\u0438\u043f\u043e\u0446\u0438\u043a\u043b\u043e\u0438\u0434\u0430"], "fr": ["hypocyclo\u00efde raccourcie"], "en": ["curtate hypocycloid"], "de": ["verk\u00fcrzte Hypozykloide"], "pl": ["hypocykloida skr\u00f3cona"], "hu": ["kurt\u00edtott hipociklois"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hipocikloid", "primary": false}, "kakofonio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malharmonio, missonado de kunaj tonoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043a\u0430\u0444\u043e\u043d\u0456\u044f"], "fr": ["cacophonie"], "en": ["cacophony"], "nl": ["kakofonie"], "pt": ["cacofonia"], "ca": ["cacofonia"], "de": ["Kakophonie"], "tr": ["kakafoni", "kak\u0131\u015fma"], "it": ["cacofonia"], "es": ["cacofon\u00eda"], "fi": ["kakofonia", "ep\u00e4sointuisuus"], "pl": ["kakofonia"]}, "examples": [["orkestro \u00ab\u0135azzband\u00bb el kvar personoj surdigas la vizitantojn per sova\u011da kakofonio", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "kakofoni", "primary": true}, "\u0109irka\u016dron\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ron\u011di \u0109e la \u0109irka\u016do.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0433\u0440\u044b\u0437\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u0433\u0440\u044b\u0437\u0430\u0442\u044c"], "pl": ["obgryza\u0107"]}, "examples": [["el lia brustpo\u015do, kie la viroj kutime portas tuketon a\u016d fontoplumon, montri\u011dis \u0109irka\u016dron\u011dita koka osto", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 19a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ron\u011d", "primary": false}, "ekbruligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekflamigi ion.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043f\u0430\u043b\u044c\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u043f\u0430\u043b\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["allumer (mettre le feu \u00e0)", "mettre le feu (\u00e0)"], "en": ["ignite", "light up", "spark", "strike"], "nl": ["aansteken"], "pt": ["atear (fogo)", "acender (o fogo)", "tacar (fogo)"], "ru": ["\u0437\u0430\u0436\u0438\u0433\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0436\u0435\u0447\u044c"], "de": ["anz\u00fcnden", "entz\u00fcnden", "entflammen", "entfachen"], "hu": ["meggy\u00fajt"], "sk": ["zap\u00e1li\u0165"], "pl": ["zapali\u0107", "rozpali\u0107", "zap\u0142on\u0105\u0107", "zagorze\u0107", "zaj\u0105\u0107 si\u0119 ogniem"]}, "examples": [["ekbruligi fajron, kandelon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "brul", "primary": false}, "tran\u0109ilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Diversforma ilo por tran\u0109i.", "translations": {"be": ["\u043d\u043e\u0436"], "fr": ["couteau"], "bg": ["\u043d\u043e\u0436"], "nl": ["mes"], "ru": ["\u043d\u043e\u0436"], "de": ["Messer"], "sv": ["kniv"], "hu": ["v\u00e1g\u00f3eszk\u00f6z", "k\u00e9s"], "en": ["knife"], "es": ["cuchilla", "cuchillo", "navaja"]}, "examples": [["la tran\u0109ilo tran\u0109as bone, \u0109ar \u011di estas akra", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 16"]], "subdefinitions": []}], "root": "tran\u0109", "primary": false}, "garbigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Aran\u011di kaj ligi garbe.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044f\u0437\u0430\u0442\u044c \u0441\u043d\u043e\u043f\u044b"], "fr": ["gerber (mettre en gerbes)", "mettre en gerbes"], "nl": ["garven", "schoven", "in schoven binden"], "pt": ["enfeixar"], "be": ["\u0432\u044f\u0437\u0430\u0446\u044c \u0441\u043d\u0430\u043f\u044b", "\u0437\u044c\u0432\u044f\u0437\u0430\u0446\u044c \u0443 \u0441\u043d\u043e\u043f"], "de": ["zu Garben b\u00fcndeln"], "hu": ["k\u00e9v\u00e9t k\u00f6t", "k\u00e9v\u00e9be k\u00f6t"], "pl": ["wi\u0105za\u0107 w snopki", "wi\u0105za\u0107 w p\u0119czki"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "garb", "primary": false}, "amasdetrua armilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Armilo destinita por fari grandskalan dama\u011don al la personaro a\u016d al la poseda\u0135oj de la kontra\u016dulo.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0440\u0443\u0436\u0438\u0435 \u043c\u0430\u0441\u0441\u043e\u0432\u043e\u0433\u043e \u043f\u043e\u0440\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u044f", "\u041e\u041c\u041f"], "de": ["Massenvernichtungswaffe"], "en": ["weapon of mass destruction"]}, "examples": [["origine Bush asertis, ke la bu\u0109isto de Bagdado posedas amasdetruajn armilojn (kemiajn, biologiajn kaj balda\u016d nukleajn) kaj tial oni devas militi, por neniigi tiujn batalilojn", "Stefan Maul: Papo kontra\u016d kristano, Monato"]], "subdefinitions": []}], "root": "arm", "primary": false}, "kortobirdo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Birdo bredata en birdokorto por siaj viando a\u016d ovoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0432\u043e\u0439\u0441\u043a\u0430\u044f \u043f\u0442\u0443\u0448\u043a\u0430"], "fr": ["oiseau de basse-cour", "volaille"], "en": ["farm bird", "domestic fowl"], "ru": ["\u0434\u043e\u043c\u0430\u0448\u043d\u044f\u044f \u043f\u0442\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Gefl\u00fcgel"], "pl": ["dr\u00f3b"], "hu": ["baromfi"]}, "examples": [["anaso, koko kaj meleagro estas kortobirdoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bird", "primary": false}, "anta\u016dforigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eviti, malebligi per anta\u016da singardo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u043e\u0442\u0432\u0440\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["emp\u00eacher (pr\u00e9venir)", "pr\u00e9venir (\u00e9viter)"], "de": ["vorsorglich verhindern"], "nl": ["verhinderen"], "fi": ["poistaa ennakolta", "ehk\u00e4ist\u00e4"]}, "examples": [["anta\u016dforigi akcidenton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "for", "primary": false}, "agrafo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ileto por provizore kunfiksi (agrafi) diversajn objektojn, tiel ke eblu facile kaj sendifekte malfiksi ilin (malagrafi).", "translations": {"sk": ["spona"], "be": ["\u0437\u0430\u0441\u044c\u0446\u0435\u0436\u043a\u0430", "\u0437\u0430\u0448\u043f\u0456\u043b\u044c\u043a\u0430", "\u0441\u0430\u0448\u0447\u044d\u043f\u043a\u0430", "\u0437\u0430\u043c\u043e\u043a"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metalhoketo, kiu eni\u011das en ringeton (agrafingo) por fiksi la randojn de vesta\u0135o a\u016d tuko.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0441\u0442\u0451\u0436\u043a\u0430"], "fr": ["agrafe (de v\u00eatement)"], "en": ["fastener"], "nl": ["haakje"], "pt": ["colchete"], "de": ["Spange"], "tr": ["kop\u00e7a", "kenet"], "sv": ["sp\u00e4nne"], "hu": ["ruhakapocs"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Fiksilo por agrafi la kovrilpa\u011dojn de libro, la ekstremojn de koliero a\u016d braceleto.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0441\u0442\u0451\u0436\u043a\u0430", "\u0437\u0430\u043c\u043e\u043a"], "de": ["Schlie\u00dfe"], "en": ["binding"], "hu": ["k\u00f6nyvkapocs"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Premfiksilo por kunteni plurajn paperfoliojn, la randojn de vundo kaj tiel plu.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0436\u0438\u043c", "\u0441\u043a\u0440\u0435\u043f\u043a\u0430", "\u043f\u0440\u0438\u0449\u0435\u043f\u043a\u0430"], "de": ["Klammer"], "en": ["clamp"], "hu": ["iratcsipesz", "sebkapocs"]}, "examples": []}]}], "root": "agraf", "primary": true}, "klereco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kompetento pri kultura temo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0443\u043a\u0430\u0432\u0430\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["bagage (culturel)", "culture (personnelle)", "instruction (fait d'\u00eatre instruit)"], "hu": ["zenei m\u0171velts\u00e9g"], "nl": ["ontwikkeling", "scholing", "kennis"], "ru": ["\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0441\u0432\u0435\u0449\u0451\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0443\u0447\u0451\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"]}, "examples": [["observi la \u011dustan mezuron estas arto, kiu montras altan klerecon", "Z"], ["artisma klereco", "Z"], ["artista klereco", "Z"], ["muzika klereco", "Z"], ["nun fini\u011das mia klereco", "Proverbaro esperanta"], ["sciencon oni ne mendas, klerecon oni ne vendas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "kler", "primary": false}, "pluvombrelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Akvoimuna ombrelo ta\u016dga por \u015dirmi de pluvo.", "translations": {"ru": ["\u0437\u043e\u043d\u0442 (\u043e\u0442 \u0434\u043e\u0436\u0434\u044f)", "\u0437\u043e\u043d\u0442\u0438\u043a (\u043e\u0442 \u0434\u043e\u0436\u0434\u044f)"], "fr": ["parapluie"], "nl": ["paraplu", "regenscherm"], "br": ["disglavier"], "fa": ["\u0686\u062a\u0631"], "de": ["Regenschirm"], "hu": ["eserny\u0151"]}, "examples": [["homoj \u015dirmis sin per pluvombreloj kontra\u016d la pluvo, per manteloj kontra\u016d la malvarmo", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "ombrel", "primary": false}, "favorkoreco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bonvola, bonkora, indulga sento al iu.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0438\u043b\u043e\u0441\u0435\u0440\u0434\u0438\u0435"], "fr": ["mis\u00e9ricorde", "piti\u00e9"], "fa": ["\u0631\u062d\u0645\u062a", "\u062f\u0644\u0633\u0648\u0632\u06cc"], "be": ["\u043b\u0456\u0442\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456\u0432\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043c\u0456\u043b\u0430\u0441\u044d\u0440\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043b\u0430\u0441\u043a\u0430", "\u043f\u0440\u044b\u0445\u0456\u043b\u044c\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "it": ["misericordia", "piet\u00e0"], "hu": ["kegy", "j\u00f3indulat"]}, "examples": [["liberigu vin de viaj malbonagoj per favorkoreco al malri\u0109uloj", "La Malnova Testamento, Daniel 4:27"]], "subdefinitions": []}], "root": "kor", "primary": false}, "sampova": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri du aroj) Tiaj, ke ekzistas bijekcio inter ili.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0432\u043d\u043e\u043c\u043e\u0449\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["\u00e9quipotent"], "en": ["equipotent"], "de": ["gleichm\u00e4chtig"], "pl": ["(zbi\u00f3r) r\u00f3wnoliczny"], "hu": ["ekvipotens", "egyenl\u0151 sz\u00e1moss\u00e1g\u00fa"]}, "examples": [["du finiaj aroj kun sama nombro da elementoj estas sampovaj", null], ["la aro de \u0109iuj entjeroj estas sampova kiel la aro de \u0109iuj paraj entjeroj", null], ["la aro de reeloj kaj la subaro de \u011diaj elementoj inter 0 kaj 1 estas sampovaj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pov", "primary": false}, "radiksigno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Signo \u221a.", "translations": {"be": ["\u0437\u043d\u0430\u043a \u043a\u043e\u0440\u0430\u043d\u044f", "\u0440\u0430\u0434\u044b\u043a\u0430\u043b"], "fr": ["radical (signe math.)"], "en": ["root sign", "radical sign"], "ru": ["\u0437\u043d\u0430\u043a \u043a\u043e\u0440\u043d\u044f", "\u0440\u0430\u0434\u0438\u043a\u0430\u043b"], "de": ["Wurzelzeichen"], "pl": ["pierwiastek", "znak pierwiastka"], "hu": ["gy\u00f6kjel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "radik", "primary": false}, "angula distanco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(inter du punktoj de cirklo) La mezuro de la centra angulo, kies lateroj trairas la punktojn.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0433\u043b\u043e\u0432\u043e\u0435 \u0440\u0430\u0441\u0441\u0442\u043e\u044f\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["distance angulaire", "\u00e9cart angulaire"], "en": ["angular distance", "angular separation"], "de": ["Winkelabstand", "Winkelentfernung"], "pl": ["odleg\u0142o\u015b\u0107 k\u0105towa"], "hu": ["sz\u00f6gt\u00e1vols\u00e1g"]}, "examples": [["la angula distanco inter du punktoj de la sama tera meridiano egalas al la diferenco de iliaj respektivaj latitudoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "distanc", "primary": false}, "sekularigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Forpreni ion el la povo de instanco eklezia a\u016d religia kaj transdoni \u011din al povo civila a\u016d \u015dtata a\u016d privata.", "translations": {"be": ["\u0441\u044d\u043a\u0443\u043b\u044f\u0440\u044b\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "en": ["secularize"], "nl": ["seculariseren"], "ru": ["\u0441\u0435\u043a\u0443\u043b\u044f\u0440\u0438\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["s\u00e4kularisieren"], "it": ["laicizzare"], "hu": ["szekulariz\u00e1l", "elvil\u00e1gias\u00edt"], "pl": ["sekularyzowa\u0107", "ze\u015bwieccza\u0107", "laicyzowa\u0107"]}, "examples": [["sekularigi la lernejojn", null], ["sekularigi la mona\u0125ejajn bienojn", null], ["sekularigi la literaturon, la filozofion", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sekular", "primary": false}, "apotemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de regula plurlatero) Streko, orte kunliganta \u011dian simetricentron kaj unu \u011dian lateron; la longo de tia streko.", "translations": {"ru": ["\u0430\u043f\u043e\u0444\u0435\u043c\u0430"], "fr": ["apoth\u00e8me"], "en": ["apothem"], "be": ["\u0430\u043f\u0430\u0442\u044d\u043c\u0430", "\u0430\u043f\u0430\u0444\u0435\u043c\u0430"], "de": ["Apothema"], "pl": ["apotema"], "hu": ["apot\u00e9ma"]}, "examples": [["la radiuso de enskribita cirklo de regula plurlatero egalas al \u011dia apotemo", null], ["areo de regula plurlatero egalas duonon de la produto de \u011dia apotemo per \u011dia perimetro, same kiel areo de cirklo egalas duonon de la produto de \u011dia radiuso per \u011dia perimetro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de rotacia konuso) Streko, kunliganta \u011dian verticon kaj ajnan punkton de la rando de \u011dia cirkla bazo; la longo de tia streko.", "translations": {"de": ["Mantellinie"], "en": ["apothem", "slant height"], "hu": ["oldalmagass\u00e1g (g\u00fala)"]}, "examples": [["areo de la flanko de rotacia konuso egalas al la produto de \u011dia apotemo per la perimetro de \u011dia baza cirklo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "apotem", "primary": true}, "fenestreto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre malgranda fenestro.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0435\u043d\u0446\u0430"], "fr": ["fenestron"], "nl": ["venstertje"], "ru": ["\u043e\u043a\u043e\u0448\u043a\u043e", "\u043e\u043a\u043e\u0448\u0435\u0447\u043a\u043e", "\u0444\u043e\u0440\u0442\u043e\u0447\u043a\u0430"], "de": ["Fensterchen"], "pl": ["okienko", "lufcik", "\u015bwietlik", "wizjer"], "hu": ["ablakocska", "kis ablak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fenestr", "primary": false}, "fluoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 9, atompezo 18,9984, simbolo F. Verdete flava gaso, halogeno, malkomponanta akvon kaj formanta kombina\u0135ojn kun \u0109iuj elementoj escepte de oksigeno.", "translations": {"be": ["\u0444\u0442\u043e\u0440"], "fr": ["fluor"], "bg": ["\u0444\u043b\u0443\u043e\u0440"], "ca": ["fluor"], "de": ["Fluor"], "it": ["fluoro"], "hu": ["fluor"], "en": ["fluorine"], "br": ["fluor"], "es": ["fl\u00faor"], "ru": ["\u0444\u0442\u043e\u0440"], "nl": ["fluor"], "pt": ["fl\u00faor"], "la": ["Fluorum"], "sv": ["fluor"], "pl": ["fluor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fluor", "primary": true}, "vespo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el familio vespedoj kaj similaj insektoj kun nigra flava desegno kaj venena pikilo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u0430"], "fr": ["gu\u00eape"], "bg": ["\u043e\u0441\u0430"], "nl": ["wesp"], "pt": ["vespa"], "el": ["\u03c3\u03c6\u03ae\u03ba\u03b1"], "de": ["Wespe"], "sv": ["geting"], "hu": ["dar\u00e1zs"], "sk": ["osa"], "en": ["wasp"], "ru": ["\u043e\u0441\u0430"]}, "examples": [["anstata\u016d refre\u015diga dol\u0109o li trovos neston de vespoj", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 14a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio vespedoj (Vespa).", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vesp", "primary": true}, "proprumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Rajte posedi kaj plene disponi.", "translations": {"be": ["\u0443\u043b\u0430\u0434\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u0430\u043b\u043e\u0434\u0430\u0446\u044c", "\u043c\u0435\u0446\u044c"], "fr": ["poss\u00e9der"], "hu": ["birtokol"], "nl": ["bezitten"], "ru": ["\u0438\u043c\u0435\u0442\u044c \u0432 \u0441\u043e\u0431\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438", "\u0432\u043b\u0430\u0434\u0435\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "propr", "primary": false}, "proprumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0443\u043b\u0430\u0441\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043c\u0430\u0451\u043c\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["possession (chose poss\u00e9d\u00e9e)"], "hu": ["tulajdon"], "ru": ["\u0441\u043e\u0431\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "propr", "primary": false}, "horora": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiu ka\u016dzas a\u016d elmontras hororon.", "translations": {"fr": ["horrible"], "de": ["schrecklich"], "it": ["orribile", "orrendo", "orrido", "raccapricciante"], "pl": ["przera\u017caj\u0105cy"]}, "examples": [["kelkfoje mi kredis a\u016ddi de fore hororan knaron, kvaza\u016d de pendumilo en la vento", "H. P. Lovecraft, trad. C. Kisa, La Soleno, 2003"]], "subdefinitions": []}], "root": "horor", "primary": false}, "mediteranea": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata a\u016d apartenanta al Mediteraneo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u0436\u0437\u0435\u043c\u043d\u0430\u043c\u043e\u0440\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["m\u00e9diterran\u00e9en"], "en": ["Mediterranean"], "nl": ["mediterraan"], "pt": ["mediterr\u00e2neo"], "ru": ["\u0441\u0440\u0435\u0434\u0438\u0437\u0435\u043c\u043d\u043e\u043c\u043e\u0440\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["Mittelmeer-"], "hu": ["f\u00f6ldk\u00f6zi-tengeri", "mediterr\u00e1n"], "fa": ["\u0645\u062f\u06cc\u062a\u0631\u0627\u0646\u0647\u200c\u0627\u06cc"], "br": ["kreizdouarel"], "pl": ["\u015br\u00f3dziemnomorski"]}, "examples": [["la Mediteranea insulo Santorin", "Evgeni Georgiev, Vulkanoj, Monato, jaro 2001a, numero 2a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Mediterane", "primary": false}, "raso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Klaso de vivuloj, parto de specio, kun distingaj konstantaj karakterizoj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0430", "\u043f\u043e\u0440\u043e\u0434\u0430"], "fr": ["race"], "en": ["breed"], "nl": ["ras"], "pt": ["ra\u00e7a"], "be": ["\u0440\u0430\u0441\u0430"], "de": ["Rasse"], "tr": ["\u0131rk"], "sv": ["ras"], "hu": ["nemzets\u00e9g"]}, "examples": [["la blanka raso", null], ["bela raso de kokoj, de rozoj", null], ["\u00abLa infana raso\u00bb", "Auld William, La infana raso. - La Laguna: Stafeto, 1956"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0440\u043e\u0434"]}, "examples": [["la raso de Abraham", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ras", "primary": true}, "tiri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Movi ion a\u016d iun al si kun pli malpli granda peno, ne \u015dan\u011dante sian lokon.", "translations": {"ru": ["\u0442\u044f\u043d\u0443\u0442\u044c"], "fr": ["tirer", "trainer"], "en": ["pull"], "nl": ["trekken"], "pt": ["puxar", "tirar", "sacar"], "de": ["ziehen"], "hu": ["h\u00faz", "von"], "cs": ["t\u00e1hnout"], "pl": ["ci\u0105gn\u0105\u0107"]}, "examples": [["tiri \u015dnuron", null], ["tiri infanon per la mano", null], ["fi\u015do ne iras, sed hoko \u011din tiras", "Proverbaro esperanta"], ["ektiri la manikon de iu", "Z"], ["tiri la harojn al iu", null], ["li tiris la pomon el la mano de la infano", null], ["ne tiru la aferon \u0109iu al sia flanko", "Z"], ["la loto estas tirita", "Proverbaro esperanta"], ["\u011di tran\u0109as la orelon tiel terure, kiel se iu tirus karbon sur vitro", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Movi ion kun si a\u016d post si kun pli malpli granda peno, irante anta\u016den.", "translations": {"ru": ["\u0442\u044f\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0442\u0430\u0449\u0438\u0442\u044c", "\u0432\u043b\u0435\u0447\u044c"], "pl": ["ci\u0105gn\u0105\u0107", "wlec"], "hu": ["h\u00faz", "vontat"]}, "examples": [["du bovoj tiris la plugilon", null], ["urson al mielo oni ne tiras per orelo", "Proverbaro esperanta"], ["via kompato fortiri\u011dis de mi", "Z"], ["tir\u0109evalo, tirrimeno", null], ["falstelo tiris post si longan luman strion", "Z"], ["kun si la re\u011do tiras for la sorton de \u0109iuj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Longigi.", "translations": {"ru": ["\u0442\u044f\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0442\u044f\u0433\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0442\u044f\u0433\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "pl": ["ci\u0105gn\u0105\u0107", "przeci\u0105ga\u0107"], "hu": ["elh\u00faz", "elny\u00fajt"]}, "examples": [["tirata vo\u0109o, mu\u011dado, pa\u015do", null], ["tirate boji, tirboji", null], ["la\u016dlar\u011de de la herbejo tiri\u011dis rivereto", "Z"], ["longe tiri\u011das la muroj", null], ["blua fumo de pulvo tiri\u011dis kiel nuboj tra inter la mallumaj arboj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Logi 2.", "translations": {"ru": ["\u0442\u044f\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0432\u043b\u0435\u0447\u044c"], "pl": ["przyci\u0105ga\u0107"], "hu": ["vonz"]}, "examples": [["\u0109i tien nin tiras nia koro", "Z"], ["l' admir' min tiras al vi, granda homo!", null], ["ili vane provis entiri nin en polemikon", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Havigi al si ian rezultaton a\u016d konsekvencon el io.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u0432\u043b\u0435\u043a\u0430\u0442\u044c", "\u0438\u0437\u0432\u043b\u0435\u0447\u044c"], "pl": ["wyci\u0105ga\u0107"], "hu": ["h\u00faz", "levon"]}, "examples": [["tiri el io profiton, utilon, instruon, konkludon (\u0109erpi)", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Sekvigi, estigi, ricevi rezultaton.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u0432\u043b\u0435\u043a\u0430\u0442\u044c", "\u0438\u0437\u0432\u043b\u0435\u0447\u044c", "\u043f\u043e\u0432\u043b\u0435\u043a\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0432\u043b\u0435\u0447\u044c"], "pl": ["poci\u0105ga\u0107"], "hu": ["maga ut\u00e1n von"]}, "examples": [["tiu vorto tiras grandan signifon el la kunteksto", null], ["tiu konflikto povas tiri post si gravajn sekvojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (linion) Desegni \u011din, reale a\u016d nur image.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c (\u043b\u0438\u043d\u0438\u044e)"], "fr": ["tracer (une courbe)", "mener (une courbe par un point)", "\u00e9lever (une droite)", "abaisser (une droite)"], "pl": ["ci\u0105gn\u0105\u0107 (lini\u0119)", "poci\u0105gn\u0105\u0107 (lini\u0119)", "prowadzi\u0107 (lini\u0119)"], "hu": ["h\u00faz (pl. vonalat)"]}, "examples": [["tiri paralelon al la latero de triangulo , ortanton tra la mezo de streko, dusekcanton de angulo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tir", "primary": true}, "horori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Senti hororon.", "translations": {"fr": ["\u00eatre horrifi\u00e9"], "it": ["inorridire (ntr.)"], "pl": ["by\u0107 przera\u017conym"]}, "examples": [["eble mi sentis min \u00abpaciento\u00bb, kiu anka\u016d en la privata vivo hororis de la kuracisto", "F. Szil\u00e1gyi, Zigzage en Iamujo, Nica Literatura Revuo, 1961-07 kaj 08, numero 6/6, p. 211a-215a"]], "subdefinitions": []}], "root": "horor", "primary": false}, "tiro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago de tiu, kiu tiras a\u016d rezulto de tiu ago.", "translations": {"ru": ["\u0442\u044f\u0433\u0430", "\u0432\u043b\u0435\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0432\u044b\u0442\u044f\u0433\u0438\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u0434\u0451\u0440\u0433\u0430\u043d\u044c\u0435"], "fr": ["trait (traction)", "traction"], "de": ["Zug", "Ziehen"], "pl": ["ci\u0105g", "poci\u0105gni\u0119cie", "chaust (napoju)"], "hu": ["h\u00faz\u00e1s", "von\u00e1s"]}, "examples": [["eltrinki per unu tiro", "Proverbaro esperanta"], ["tiro de krajono", null], ["nia entrepreno dum longa tempo estis elmetata al sen\u0109esaj ventoj, al sen\u0109esa tirado kaj pu\u015dado", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "tir", "primary": false}, "hororo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sento de timego kaj abomeno.", "translations": {"fr": ["horreur"], "de": ["Horror", "Schrecken", "Entsetzen", "Grauen"], "it": ["orrore"], "pt": ["horror"], "pl": ["horror", "zgroza"]}, "examples": [["Barbara ekridis vidinte mian hororon", "S. \u015ctimec, Ombro sur interna pejza\u011do, Edistudio, 1984"]], "subdefinitions": []}], "root": "horor", "primary": true}, "foren": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malproksimen.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0434\u0430\u043b\u044c"], "fr": ["loin", "au loin"], "de": ["weg"], "nl": ["ver"], "fi": ["kauas", "pitk\u00e4lle"]}, "examples": [["ni rajdas multe da mejloj foren", "Fabeloj, volumo 2, Sambuka virineto"], ["ili diskuris foren", null], ["voja\u011di foren", null], ["tiun demandon li ju\u011das de punkto tre alta kaj foren videbliganta", null]], "subdefinitions": []}], "root": "for", "primary": false}, "partneri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilati al iu kiel al partnero.", "translations": {"fr": ["\u00eatre associ\u00e9 avec", "avoir pour partenaire"], "nl": ["partner zijn"], "pt": ["ser parceiro de"]}, "examples": [["ni partneris kun Unio Planeda , kiu nun subtenas la presadon de niaj revuoj", "P. Cavalheiro, BEL 2007, 2007-11"]], "subdefinitions": []}], "root": "partner", "primary": false}, "libro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bindita a\u016d bro\u015durita paperfoliaro kun presita teksto.", "translations": {"be": ["\u043a\u043d\u0456\u0433\u0430"], "fr": ["livre"], "bg": ["\u043a\u043d\u0438\u0433\u0430"], "el": ["\u03b2\u03b9\u03b2\u03bb\u03af\u03bf"], "de": ["Buch"], "it": ["libro"], "hu": ["k\u00f6nyv"], "cs": ["kniha"], "en": ["book"], "lat": ["liber, bri"], "vo": ["buk"], "ja": ["\u672c [\u307b\u3093]"], "es": ["libro"], "ru": ["\u043a\u043d\u0438\u0433\u0430"], "nl": ["boek"], "pt": ["livro"], "tr": ["kitap"], "sv": ["bok"], "ro": ["carte"], "pl": ["ksi\u0105\u017cka"]}, "examples": [["tiu \u0109i libro havas sesdek pa\u011dojn", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 14"], ["nur libra scienco", null], ["koni la lingvon libre, sed ne libere", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Samforma paperfoliaro destinita por ke oni skribu en \u011di.", "translations": {}, "examples": [["komerca libro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Parto de literatura verko, ordinare grupo de \u0109apitroj.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "libr", "primary": true}, "busstacio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Temas pri busoj, kiuj veturas inter foraj urboj. La busoj, kiuj veturas inter proksimaj urboj a\u016d ene de unu sama urbo, ne uzas busstacion sed bushaltejon."], "primary definition": "Stacio , kie buso haltas por preni a\u016d lasi la pasa\u011derojn.", "translations": {"fr": ["station de bus"], "de": ["Bushaltestelle"], "pl": ["dworzec autobusowy"], "pt": ["esta\u00e7\u00e3o rodovi\u00e1ria"]}, "examples": [["en busstacio, lernejo a\u016d plej luksa restoracio la necesejoj a\u0109as", "B. Hekland, Kompreni \u0109i-landon? Neniam!La Ondo de Esperanto, jaro 1999a, numero 3a"]], "subdefinitions": []}], "root": "staci", "primary": false}, "\u011donko": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En \u0109i tiu vorto la prononco estas pli internacia ol la skriba formo, kaj tiu internacia prononco (kun [\u011d]) kongruas kun la malaja etimo. Tial la PIVa \u00ab\u0135onko\u00bb estas duoble misa (nek etimologia, nek internacia), kvankam \u011din blinde transprenis multaj naciaj tradukvortaroj."], "primary definition": "Platfunda ligna vel\u015dipo tradicia en la maroj de la Orienta Azio.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0436\u043e\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["jonque"], "en": ["junk"], "pt": ["junco (embarca\u00e7\u00e3o)"], "de": ["Dschunke", "Dschonke"], "tr": ["conk"], "it": ["giunca"], "hu": ["dzsunka"], "cs": ["d\u017eunka"], "pl": ["d\u017conka"]}, "examples": [["en multaj landoj por transporti kargon tra rivero oni uzas \u011donkojn a\u016d remboatojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011donk", "primary": true}, "podio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Planko altigita super la grundo por loki en kunveno se\u011dojn por a\u016dtoritatojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u043e\u0434\u044b\u044e\u043c", "\u043f\u0430\u043c\u043e\u0441\u0442", "\u043f\u0430\u0434\u043c\u043e\u0441\u0442\u043a\u0456", "\u044d\u0441\u0442\u0440\u0430\u0434\u0430"], "fr": ["estrade", "podium"], "en": ["podium", "platform"], "nl": ["podium"], "pt": ["p\u00f3dio"], "ru": ["\u043f\u043e\u043c\u043e\u0441\u0442", "\u043f\u043e\u0434\u043c\u043e\u0441\u0442\u043a\u0438", "\u044d\u0441\u0442\u0440\u0430\u0434\u0430", "\u043f\u043e\u0434\u0438\u0443\u043c"], "de": ["Podium", "Podest", "Estrade"], "sv": ["podium"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "estrado", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "soklo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "podi", "primary": true}, "batali": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Peni por venki iun atakante a\u016d defendante, precipe en milito.", "translations": {"be": ["\u0431\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u0437\u043c\u0430\u0433\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0432\u0430\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["se battre", "lutter", "combattre"], "en": ["do battle", "fight", "engage in combat"], "ru": ["\u0441\u0440\u0430\u0436\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0431\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0434\u0440\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["k\u00e4mpfen", "fechten", "streiten"], "hu": ["harcol", "k\u00fczd"], "sk": ["bojova\u0165"], "es": ["combatir"], "br": ["stourm ouzh", "en em ganna\u00f1"], "cs": ["bojovat"], "pl": ["walczy\u0107", "wojowa\u0107", "bi\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["la armeo kura\u011de batalis", null], ["la knaboj interbatalis per ne\u011dbuloj", null], ["li fervore batalis kaj venkis en tiu sporta konkurso", null], ["kontra\u016daj sentoj ekbatalis en lia koro", "Pro I\u015dtar"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Peni por superi a\u016d forigi kontra\u016da\u0135on.", "translations": {"pl": ["zwalcza\u0107", "zmaga\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["ni devis batali kontra\u016d grandaj malfacila\u0135oj", "Z"], ["li batalis kontra\u016d kortu\u015di\u011do", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Ataki a\u016d defendi per spiritaj armiloj.", "translations": {"pl": ["walczy\u0107"]}, "examples": [["oni povus batali kontra\u016d tio per fortaj argumentoj", "Z"], ["batali por triumfigi siajn ideojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "batal", "primary": true}, "batalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago de batalanto.", "translations": {"be": ["\u0431\u043e\u0439", "\u0431\u0456\u0442\u0432\u0430", "\u0437\u043c\u0430\u0433\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["bataille", "combat"], "en": ["battle"], "ru": ["\u0431\u043e\u0439", "\u0441\u0440\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0431\u0438\u0442\u0432\u0430"], "de": ["Gefecht", "Kampf", "Schlacht"], "tp": ["utala"], "hu": ["harc", "\u00fctk\u00f6zet", "csata", "k\u00fczdelem"], "sk": ["boj"], "es": ["batalla", "combate"], "br": ["emgann"], "pl": ["batalia", "bitwa", "b\u00f3j", "walka"]}, "examples": [["la batalo apud Solferino", null], ["estas en mi batalado inter du sentoj", null], ["la batalo pro la ekzistado, pri la vivo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "batal", "primary": false}, "deflanki\u011di": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kvankam Zamenhofa, tiu senco estas nelogika kaj tial evitinda: ne temas pri movo deflanka, temas pri movo flanken."], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0443\u043a\u043b\u043e\u043d\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0443\u043a\u043b\u043e\u043d\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["d\u00e9vier (intr.)", "s'\u00e9carter (du chemin, de son devoir)", "s'\u00e9garer (changer de sujet)"], "nl": ["afwijken"], "de": ["abweichen"], "pl": ["zbacza\u0107"], "hu": ["elkalandozik (t\u00e9m\u00e1t\u00f3l)"]}, "examples": [["niaj pa\u015doj ne deflanki\u011dis de Via vojo", "La Malnova Testamento, Psalmaro 44:18"]], "subdefinitions": []}], "root": "flank", "primary": false}, "kirkego": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En la malzorga lingvouzo oni ofte misnomas ajnan kirkegon katedralo; kvankam katedralo normale estas kirkego, la inverso ne \u0109iam veras: normale en unu urbo povas esti ne pli ol unu katedralo (por koncerna konfesio) \u2015 kaj multaj kirkegoj.", "Rimarko: Katedralo estas ordinare sidloko de episkopo. [Ulriko]"], "primary definition": "Impona kirkkomplekso, kutime posedanta kromaltarojn dedi\u0109itajn al aliaj festoj ol la \u0109efaltaro.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0431\u043e\u0440"], "hu": ["nagytemplom"], "de": ["Kathedrale"], "nl": ["groot kerkgebouw"], "ru": ["\u0441\u043e\u0431\u043e\u0440"]}, "examples": [["la kirkegoj de la moskva Kremlo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kirk", "primary": false}, "hemoroidoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vejnaj varikoj de la anuso, kiuj sangadas.", "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u043c\u0430\u0440\u043e\u0439"], "fr": ["h\u00e9morro\u00efdes"], "nl": ["aambeien"], "pt": ["hemorr\u00f3idas", "hemorr\u00f3ides"], "el": ["\u03b1\u03b9\u03bc\u03bf\u03c1\u03c1\u03bf\u0390\u03b4\u03b5\u03c2"], "de": ["H\u00e4morrhoiden"], "it": ["emorroidi"], "hu": ["arany\u00e9r", "hemorroid\u00e1k"], "fa": ["\u0628\u0648\u0627\u0633\u06cc\u0631"], "ru": ["\u0433\u0435\u043c\u043e\u0440\u0440\u043e\u0439"], "pl": ["guzki krwawnicze", "hemoroidy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hemoroid", "primary": true}, "eluzi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Difekti per longa uzado.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0441\u043f\u043e\u043b\u044c\u0437\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0438\u0437\u043d\u043e\u0441\u0438\u0442\u044c", "\u0438\u0441\u0442\u0440\u0435\u043f\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["user"], "nl": ["verslijten"], "pt": ["gastar"], "de": ["abnutzen"], "sv": ["slita ut"], "hu": ["elhaszn\u00e1l (elkoptat)", "elkoptat (elhaszn\u00e1l)"], "fi": ["k\u00e4ytt\u00e4\u00e4 loppuun", "kuluttaa (tehd\u00e4 kuluneeksi)"]}, "examples": [["la infano eluzas multajn \u015duojn", null], ["la pivotoj estas eluzitaj kaj estas ne eble enmeti novajn", "Fabeloj, volumo 2, la najtingalo"], ["okuloj eluzitaj pro sen\u0109esa legado", null], ["eluzi siajn fortojn per vanaj penoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "uz", "primary": false}, "\u015dnurestro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ulo kiu estras unu a\u016d pli montrogrimpistojn kiuj estas kunligitaj per sekur\u015dnuro.", "translations": {"it": ["capocordata"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dnur", "primary": false}, "Ksenofonto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ksenofono", "translations": {"fr": ["X\u00e9nophon"], "grc": ["\u039e\u03b5\u03bd\u03bf\u03c6\u03ce\u03bd"], "it": ["Senofonte"]}, "examples": [["Li, kiu en la tumulto de la batalo savis Alcibiadon kaj Ksenofonton mem trovi\u011das en la teatro", "Fabeloj, volumo 3, Dorna vojo de la honoro"]], "subdefinitions": []}], "root": "Ksenofont", "primary": true}, "likopodiacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de likopodioplantoj (Lycopodiaceae), kies \u0109efa tipo estas likopodio.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u0430\u0443\u043d\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["B\u00e4rlappgew\u00e4chse"], "pt": ["licopodi\u00e1ceas"], "hu": ["korpaf\u0171f\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "likopodiac", "primary": true}, "gotiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arta stilo franc-devena, prospera de la 12a \u011dis la 15a jarcento en E\u016dropo, precipe en Anglujo, Francujo, Nederlando, Germanujo, favoranta altajn, mallar\u011dajn formojn, en konstrua\u0135oj pintarkojn kaj vitralojn.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u0442\u0438\u043a\u0430"], "fr": ["style gothique"], "en": ["gothic style"], "pt": ["estilo g\u00f3tico"], "be": ["\u0433\u043e\u0442\u044b\u043a\u0430", "\u0433\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b \u0441\u0442\u044b\u043b\u044c"], "de": ["Gotik"], "hu": ["g\u00f3tika", "g\u00f3tikus st\u00edlus"]}, "examples": [["la nuna pre\u011dejo de Sankta Anna estis konstruata dum la prospero de gotiko kaj finkonstruita en la jaro 1581", "LastPre\u011deja jubileo Monatojaro 2002a, numero 2a, p. 17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "gotik", "primary": false}, "ringobeka mevo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de mevo (Larus delawarensis).", "translations": {"en": ["ring-billed gull"], "sv": ["ringn\u00e4bbad m\u00e5s"], "pl": ["mewa delawarska"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mev", "primary": false}, "gotika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konforma al gotiko.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["gothique (adj.)"], "en": ["gothic"], "nl": ["gotisch", "gotiek"], "pt": ["g\u00f3tico (adj.)"], "ru": ["\u0433\u043e\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["gotisch"], "hu": ["g\u00f3tikus"], "es": ["g\u00f3tico"]}, "examples": [["resta\u016drinto de gotikaj katedraloj kaj palacoj", "Augusto Casquero: 2002 - Internacia jaro de Antoni Gaud\u00ed, Monatojaro 2002a, numero 6a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Gotikaj literoj, da\u016dre uzataj orname, havas angulajn formojn, abruptajn kontrastojn, kaj ta\u016dgas por densa enpa\u011digo.", "translations": {"hu": ["g\u00f3t"]}, "examples": [["malfacile distingeblaj gotikaj literoj", "Sergej Derevjanny\u0125: Atrakcio por lingvo\u015datantoj? (I. Maier, W. F. Pilger, Duamana traduko por la Rusa Caro), Monatojaro 2001a, numero 11a, p. 30a"]], "subdefinitions": []}], "root": "gotik", "primary": true}, "humana": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Posedanta la kompatemon, helpemon, homamon, kiuj estas la plej noblaj kvalitoj de la homo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0443\u043c\u0430\u043d\u043d\u044b", "\u0447\u0430\u043b\u0430\u0432\u0435\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["humain (compatissant)", "bon (compatissant)", "compatissant", "sensible (compatissant)"], "en": ["humane", "humanitarian"], "nl": ["humaan", "menslievend"], "pt": ["humanit\u00e1rio"], "ru": ["\u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u0433\u0443\u043c\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["human", "menschlich"], "it": ["umano (qualit\u00e0 morale)", "umanitario"]}, "examples": [["oni ne povas esti justa, se oni ne estas humana", null], ["nehumana kruela\u0135o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "human", "primary": true}, "kakao": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La citita fonto difinis la terminon \u00abkakao\u00bb per \u00abgrajnoj...\u00bb, kio povas suspektigi, ke oni tiam donis al la vorto kolektivan sencon, a\u016d sencon de materialo."], "primary definition": "Grajno, entenata en la frukto de kakaujo, el kiu oni faras \u0109okoladon.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043a\u0430\u0432\u0430"], "fr": ["f\u00e8ve de cacao"], "en": ["cocoa bean"], "nl": ["cacaoboon"], "pt": ["cacau"], "ru": ["\u043a\u0430\u043a\u0430\u043e-\u0431\u043e\u0431\u044b"], "de": ["Kakao"], "tr": ["kakao"], "hu": ["kaka\u00f3bab"], "pl": ["kakao"], "fi": ["kaakaopapu"], "es": ["cacao"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Produkta\u0135o, konsistanta el kakaoj , aliformitaj por homa uzo.", "translations": {"fi": ["kaakao"], "fr": ["cacao (produit)"], "nl": ["cacao"], "pl": ["kakao"], "ru": ["\u043a\u0430\u043a\u0430\u043e"]}, "examples": [["kurantaj bioteknologiaj esploradoj celas tute simple la kreadon en nordo de produktoj anstata\u016digaj de la sudaj, kiel kakao, kafo, kotono, sukero a\u016d vanilo", "A. Cavelier trad. D. Durand GMO a\u016d ne GMO? Maltrafa demando! Monda Solidareco N-ro 79"], ["la nigra amara \u0109okolado havas 80 elcentojn da kakao kaj preska\u016d ne havas sukeron", "I. Lipovec trad. N La am' alvenas kaj foriras, sed man\u011ddezir' ne lasas nin... http://abonu.com/archive/kulturo.mozaiko/200209/11215312.html"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Trinka\u0135o, preparita el kakapulvoro.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043a\u0430\u043e", "\u0448\u043e\u043a\u043e\u043b\u0430\u0434 (\u043d\u0430\u043f\u0438\u0442\u043e\u043a)"], "fr": ["cacao (boisson au cacao)", "chocolat (boisson au cacao)"], "nl": ["cacao", "chocolademelk"], "de": ["Kakao", "Schokolade"], "fi": ["kaakao"], "pl": ["kakao"]}, "examples": [[", kiun oni en la teon metas kaj en kakaon", "Metropoliteno\u0109ap. 11"]], "subdefinitions": []}], "root": "kaka", "primary": true}, "sunokulvitroj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sunokulvitroj estas okulvitroj kun farbitaj vitroj.", "translations": {"de": ["Sonnenbrille"], "nl": ["zonnebril"], "bg": ["\u043e\u0447\u0438\u043b\u0430 \u0437\u0430 \u0441\u043b\u044a\u043d\u0446\u0435"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vitr", "primary": false}, "hierarkio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aran\u011do de rangoj, oficoj, postenoj la\u016d grada ordo.", "translations": {"el": ["\u03b9\u03b5\u03c1\u03b1\u03c1\u03c7\u03af\u03b1"], "fr": ["hi\u00e9rarchie"], "en": ["hierarchy"], "nl": ["hierarchie"], "pt": ["hierarquia"], "ru": ["\u0438\u0435\u0440\u0430\u0440\u0445\u0438\u044f"], "de": ["Hierarchie"], "it": ["gerarchia"], "hu": ["rangsor", "hierarchia"], "fa": ["\u0633\u0644\u0633\u0644\u0647\u200c\u0645\u0631\u0627\u062a\u0628"], "es": ["jerarqu\u00eda"], "be": ["\u0456\u0435\u0440\u0430\u0440\u0445\u0456\u044f", "\u0433\u0456\u0435\u0440\u0430\u0440\u0445\u0456\u044f"], "pl": ["hierarchia"]}, "examples": [["tio fine ka\u016dzos publikan konflikton inter la re\u011do kaj la tuta hierarkio", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 18a, maltrankvilo en la re\u011da palaco"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "hierar\u0125io", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hierarki", "primary": true}, "bario": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 56, atompezo 137,34, simbolo Ba. Teralkala metalo ar\u011denteblanka, fandebla anta\u016d la ru\u011di\u011do; denseco 3,78.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0440\u044b\u0439"], "fr": ["baryum"], "en": ["barium"], "nl": ["barium"], "pt": ["b\u00e1rio"], "la": ["Barium"], "ca": ["bari"], "de": ["Barium"], "it": ["bario"], "hu": ["b\u00e1rium"], "sk": ["b\u00e1rium"], "es": ["bario"], "br": ["bariom"], "ru": ["\u0431\u0430\u0440\u0438\u0439"], "pl": ["bar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bari", "primary": true}, "tantro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el la esoteraj kromtekstoj pri filozofio, jogo, magio, kiujn uzas tantrisma hinduismo a\u016d va\u011drajana budaismo.", "translations": {"fr": ["tantra"], "it": ["Tantra"], "pl": ["tantra"], "sv": ["tantra"]}, "examples": [["leganto sperta en legado de hindiaj tantroj", "J. Goytisolo, trad. V. Lutermano, Fa\u015dista kaj dibo\u0109a sanktulo, le Monde diplomatique, 2002-10"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["praktikanto de jogo kaj tantro", "M. Fonseca, en Galerio de Esperantistoj, 2003-12"]], "subdefinitions": []}], "root": "tantr", "primary": true}, "natura\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Materia produkto de la naturo.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b \u043f\u0440\u0430\u0434\u0443\u043a\u0442"], "fr": ["produit naturel"], "nl": ["natuurlijk produkt"], "ru": ["\u043d\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u043f\u0440\u043e\u0434\u0443\u043a\u0442"], "de": ["Naturprodukt"], "hu": ["term\u00e9szeti term\u00e9k"]}, "examples": [["pagi per natura\u0135oj, ne per mono", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "natur", "primary": false}, "empiristo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "empiriisto.", "translations": {"be": ["\u044d\u043c\u043f\u0456\u0440\u044b\u043a"], "ru": ["\u044d\u043c\u043f\u0438\u0440\u0438\u043a", "\u043f\u0440\u0430\u043a\u0442\u0438\u043a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "empirist", "primary": true}, "sekve": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiel sekvo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e"], "fr": ["par cons\u00e9quent", "donc"], "es": ["consecuentemente", "por consecuencia"], "hu": ["k\u00f6vetkez\u00e9sk\u00e9ppen", "teh\u00e1t"]}, "examples": [["\u011dis nun ne estis, sekve ne povas esti", "Z"], ["ili ne estis en granda nombro, ilia ordigo sekve da\u016dris mallonge", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "sekv", "primary": false}, "aku\u015dilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0430\u043a\u0443\u0448\u0435\u0440\u0441\u043a\u0438\u0435\u0449\u0438\u043f\u0446\u044b"], "en": ["forceps"], "nl": ["verlostang", "forceps"], "br": ["kregeier (gwilioudi\u00f1)"], "fa": ["\u0641\u0631\u0633\u067e\u0633"], "de": ["Geburtszange"], "it": ["forcipe"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aku\u015d", "primary": false}, "babilema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inklina al ofta, abunda interparolado.", "translations": {"fa": ["\u0648\u0631\u0627\u062c", "\u067e\u0631\u062d\u0631\u0641"], "fr": ["bavard (adj.)"], "nl": ["babbelziek"], "sv": ["pratglad"], "pl": ["wygadany"]}, "examples": [["\u015di estas anka\u016d tre babilema kaj kriema", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 41"]], "subdefinitions": []}], "root": "babil", "primary": false}, "sekvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io, kio sekvas.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u0435\u0434\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435", "\u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u0434\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435"], "fr": ["cons\u00e9quence", "r\u00e9percussion", "suite (cons\u00e9quence)"], "es": ["consecuencia"], "hu": ["k\u00f6vetkezm\u00e9ny", "okozat", "eredm\u00e9ny"]}, "examples": [["tio estas tute natura sekvo", "Z"], ["li ne povis distingi, \u0109u estas sekvo de la efektiva fajro, \u0109u de lia tro granda ardo de amo", "Fabeloj, volumo 1Persista stana soldato"], ["sekvori\u0109a sukceso", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sekv", "primary": false}, "sekvi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Iri post movi\u011danta objekto a\u016d persono.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043b\u0435\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0456\u0441\u044c\u0446\u0456 (\u0437\u0430 \u043a\u0456\u043c)"], "fr": ["suivre", "adopter (une conduite)", "assister (\u00e0)", "comprendre (un raisonnement)", "se conformer (\u00e0 des id\u00e9es)", "d\u00e9couler", "emprunter (un chemin)", "s'int\u00e9resser (\u00e0)", "ob\u00e9ir (\u00e0 des principes)", "prendre (un chemin)", "se soumettre (\u00e0 un guide, \u00e0 des principes)"], "en": ["follow"], "nl": ["volgen"], "ru": ["\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c (\u0437\u0430 \u043a\u0435\u043c-\u043b., \u0447\u0435\u043c-\u043b.)", "\u0438\u0434\u0442\u0438 (\u0437\u0430 \u043a\u0435\u043c-\u043b.., \u0447\u0435\u043c-\u043b.)"], "de": ["folgen"], "hu": ["k\u00f6vet", "k\u00f6vetkezik"], "cs": ["n\u00e1sledovat"], "es": ["seguir"]}, "examples": [["\u015di sekvis la senditojn de David kaj fari\u011dis lia edzino", "La Malnova TestamentoI. Samuel 25:42"], ["iris tiel rapide, ke Klaro apena\u016d povis \u015din sekvi", "Marta"], ["sekvi iun per la okuloj, per la rigardoj, per la penso", "B"], ["nur bono kaj favoro sekvas vin en la da\u016dro de via tuta vivo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Dividi ies opinion, morojn, konduton; alpreni kiel modelon, mastron.", "translations": {}, "examples": [["kaj Barak vokis la Zebulunidojn kaj la Naftaliidojn al Kede\u015d, kaj lin sekvis dek mil viroj", "La Malnova TestamentoJu\u011distoj 4:10"], ["ne sekvu aliajn diojn el la dioj de la popoloj, kiuj estas \u0109irka\u016d vi", "La Malnova TestamentoReadmono 6:14"], ["ne sekvu malbonajn homojn, kaj ne deziru esti kun ili", "La Malnova TestamentoSentencoj 24:1"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Iri la\u016d io a\u016d agi konforme al io, kio gvidas.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0442\u0440\u044b\u043c\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430 (\u0447\u0430\u0433\u043e)", "\u0441\u044c\u043b\u0435\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c (\u0447\u0430\u043c\u0443)"], "ru": ["\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c (\u0447\u0435\u043c\u0443-\u043b.)", "\u043f\u0440\u0438\u0434\u0435\u0440\u0436\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f (\u0447\u0435\u0433\u043e-\u043b.)", "\u0441\u043e\u0431\u043b\u044e\u0434\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["sekvi vojon", null], ["sekvi konsilon, ekzemplon, kutimon, metodon, principon", "Z"], ["sekvi la pa\u015dosignojn de iu", "Z"], ["ili sekvu Miajn le\u011dojn kaj observu Miajn decidojn kaj plenumu ilin", "La Malnova TestamentoJe\u0125ezkel 11:20"], ["sekvas la obstinecon de sia koro", "La Malnova TestamentoJeremia 23:17"], ["la sekvado de gustoj personaj a\u016d naciaj estas dan\u011dera en Esperanto", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Mense atenti pri io okazanta; fari la saman rezonadon, kiel iu alia, kapti la signifon de ties vortoj a\u016d pensoj.", "translations": {"es": ["captar", "seguir", "comprender", "agarrar la onda [en sv]"]}, "examples": [["sekvi kurson", null], ["\u0109iu sekvas kun intereso la malfacilan bataladon", "Z"], ["estas malfacile sekvi viajn pensojn", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Okazi post io, esti lokita post io.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043b\u0435\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "es": ["ir despu\u00e9s de"], "ru": ["\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["post somero sekvas a\u016dtuno", null], ["tago tagon sekvas, sed ne similas", "Proverbaro esperanta"], ["el la dirita\u0135o ni povas eltiri la sekvantan regulon", "Z"], ["la diferencon vi komprenos plej bone el la sekvantaj ekzemploj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Rezulti el io, esti motivita a\u016d ka\u016dzita de io.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043d\u0456\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u044c\u043b\u0435\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "es": ["seguirse de", "resultar de"], "ru": ["\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0438\u0441\u0442\u0435\u043a\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["el tio sekvas, ke", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "sekv", "primary": true}, "transita reto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komputila reto, transmetanta paka\u0135ojn ne nur inter siaj lokaj retnodoj, sed anka\u016d inter pluraj aliaj retoj.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0430\u043d\u0437\u044b\u0442\u043d\u0430\u044f \u0441\u0435\u0442\u043a\u0430"], "en": ["transit network"], "nl": ["transitnetwerk"], "ru": ["\u0442\u0440\u0430\u043d\u0437\u0438\u0442\u043d\u0430\u044f \u0441\u0435\u0442\u044c"], "de": ["Transit-Netzwerk"], "hu": ["tranzith\u00e1l\u00f3zat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "transit", "primary": false}, "kialigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komprenigi ion montrante \u011diajn kialojn.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u044a\u044f\u0441\u043d\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["donner les raisons (de)", "expliquer (donner les raisons de)", "motiver (donner les raisons de)"], "be": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u043b\u0443\u043c\u0430\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u0442\u043b\u0443\u043c\u0430\u0447\u044b\u0446\u044c"], "he": ["\u05dc\u05e0\u05de\u05e7"], "de": ["begr\u00fcnden"], "pl": ["uzasadnia\u0107", "dawa\u0107 pow\u00f3d", "dawa\u0107 przyczyn\u0119", "t\u0142umaczy\u0107", "wyja\u015bnia\u0107", "obja\u015bnia\u0107"], "hu": ["megindokol", "megokol"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kial", "primary": false}, "klano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grupo de individuoj, kiuj konsideras sin kiel parencoj unu al aliaj, sed kiuj rekonas ekskluzive tiun parencecon per tio, ke ili havas saman totemon.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043b\u0430\u043d"], "fr": ["clan"], "en": ["clan"], "nl": ["stam (clan)"], "ca": ["clan"], "de": ["Sippe", "Clan"], "hu": ["kl\u00e1n", "nemzets\u00e9g"], "es": ["clan"], "pl": ["klan"]}, "examples": [["la virinaj adeptoj estas rekrutataj en la klano al kiu apartenas la dio", "Gbadamassi Latifou, Vuduo en Benino, Monato, jaro 2002a, numero 6a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Grupa\u0109o de intrigantoj, aparti\u011dema partieto.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u0430\u043d"], "de": ["Kl\u00fcngel", "Sippschaft"], "nl": ["kliek"], "hu": ["kl\u00e1n", "\u00e9rdeksz\u00f6vets\u00e9g"]}, "examples": [["en Latvio ekzistas certaj klanoj, kie entreprenoj estas kunligitaj kun la politiko", "Antanas Grincevi\u010dius, Interpu\u015di\u011dado en eksterlanda merkato, Monato, jaro 2002a, numero 7a, p. 15a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En Skotlando kaj Irlando, grupo de familioj kun komuna prapatro, komunaj kiltkoloroj kaj tiel plu.", "translations": {"nl": ["clan"], "pl": ["klan"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "klan", "primary": true}, "cerblaboristo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Laboristo havanta plej ofte oficejan laboron, kiu ne multe postulas fizikan forton, sed multe da edukado.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0431\u043e\u0442\u043d\u0438\u043a \u0443\u043c\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u0433\u043e \u0442\u0440\u0443\u0434\u0430"], "fr": ["travailleur intellectuel"], "de": ["Kopfarbeiter"], "en": ["brain worker"], "hu": ["szellemi dolgoz\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "labor", "primary": false}, "ekvivalento-klaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de elemento x la\u016d ekvivalento-rilato R) Aro de \u0109iuj tiaj elementoj y, ke xRy.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043b\u0430\u0441\u0441 \u044d\u043a\u0432\u0438\u0432\u0430\u043b\u0435\u043d\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438"], "fr": ["classe d'\u00e9quivalence"], "en": ["equivalence class"], "de": ["\u00c4quivalenzklasse"], "pl": ["klasa abstrakcji", "warstwa (relacji r\u00f3wnowa\u017cno\u015bci)"], "hu": ["ekvivalenciaoszt\u00e1ly"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "klas", "primary": false}, "bienmastro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Posedanto de bieno.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043c\u0435\u0449\u0438\u043a"], "de": ["Gutsherr"], "pl": ["w\u0142a\u015bciciel ziemski", "ziemianin"], "be": ["\u0430\u0431\u0448\u0430\u0440\u043d\u0456\u043a", "\u043f\u0430\u043c\u0435\u0448\u0447\u044b\u043a"]}, "examples": [["ili tiris ardantan kale\u015don, en kiu sidis la malbona bienmastro, kiu lo\u011dis en \u0109i tiu regiono anta\u016d pli ol cent jaroj", "Fabeloj, volumo 4, Anneto"]], "subdefinitions": []}], "root": "bien", "primary": false}, "fojnejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko \u011denerale subtegmenta por finsekigo kaj konservado de fojno.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0435\u043d\u043e\u0432\u0430\u043b"], "fr": ["fenil"], "nl": ["hooizolder", "hooischuur"], "pt": ["palheiro"], "hu": ["sz\u00e9napadl\u00e1s", "sz\u00e9napajta"]}, "examples": [["petveturi, noktumi sub\u0109iele a\u016d en fojnejoj", "Dmitrij Cibulevskij: Danio pli proksima (Poul Thorsen, Babile kun mi mem), Monatojaro 1997a, numero 8a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "fojn", "primary": false}, "diluvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Superakvego, inundego.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0442\u043e\u043f"], "fr": ["d\u00e9luge"], "en": ["deluge", "great flood"], "nl": ["zondvloed"], "pt": ["dil\u00favio"], "ru": ["\u043f\u043e\u0442\u043e\u043f"], "de": ["Sintflut"], "pl": ["potop"], "es": ["diluvio"]}, "examples": [["la Biblia diluvo", null], ["diluva pluvo", null], ["anta\u016ddiluva monstro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "diluv", "primary": true}, "\u015dar\u011da\u016dtisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015coforo, kiu kondukas \u015dar\u011da\u016dtojn.", "translations": {"fr": ["camionneur"], "en": ["truck driver"], "nl": ["vrachtwagenchauffeur"], "it": ["camionista"], "pl": ["kierowca ci\u0119\u017car\u00f3wki"], "hu": ["kamionsof\u0151r"]}, "examples": [["mi kun kortu\u015do memoras pri amiko mia, portugala \u015dar\u011da\u016dto-kondukisto", "Ne nur leteroj de plum-amikoj, tradukoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dt", "primary": false}, "seni\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Liberigi sin de io; forigi ion, tiel ke \u011di manku al ni.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0437\u0431\u044b\u0446\u0446\u0430"], "it": ["privarsi", "togliersi", "liberarsi (togliersi)"], "ru": ["\u043b\u0438\u0448\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "hu": ["megfoszt\u00f3dik", "mentes\u00fcl", "megszabadul"]}, "examples": [["\u015di seni\u011dis je siaj vestoj", null], ["por a\u016dskulti nin, li seni\u011dis je sia kolero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sen", "primary": false}, "inhali": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Enspiri vaporon a\u016d gason porkurace.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u0438\u043d\u0433\u0430\u043b\u044f\u0446\u0438\u044e (\u0447\u0435\u0433\u043e-\u043b.)"], "fr": ["inhaler", "aspirer (inhaler)"], "nl": ["inhaleren"], "pt": ["inalar"], "de": ["inhalieren", "einatmen"], "sv": ["inhalera"], "hu": ["inhal\u00e1l", "bel\u00e9legez"], "es": ["inhalar"]}, "examples": [["inhali eteron", null]], "subdefinitions": []}], "root": "inhal", "primary": true}, "peniso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira genera organo.", "translations": {"be": ["\u043f\u044d\u043d\u0456\u0441"], "en": ["penis"], "nl": ["penis"], "pt": ["p\u00eanis"], "ru": ["\u043f\u0435\u043d\u0438\u0441"], "ca": ["penis"], "de": ["Penis"], "hu": ["h\u00edmvessz\u0151", "p\u00e9nisz"], "es": ["pene", "miembro viril"], "pl": ["penis", "pr\u0105cie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "penis", "primary": true}, "socia kontrakto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Jura kaj filozofia doktrino, unue formulita de Epikuro, priskribanta la genezon kaj esencon de la \u015dtato per interkonsento de civitanoj (kontrakto inter la civitanoj), implica a\u016d malimplica, pri tio, kiu kaj kiel regu.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0434\u043e\u0433\u043e\u0432\u043e\u0440"], "fr": ["contrat social"], "pt": ["contrato social"], "hu": ["t\u00e1rsadalmi szerz\u0151d\u00e9s"]}, "examples": [["tion li pruvas per la ideo de socia kontrakto, ideo kiun Spinozo, Rousseau kaj Lokeo poste disvolvigis", "S. Kalb, Tomaso HOBESO"], ["junulo trovinte revolveron pensas unue pri si mem kaj, sentante la rompon de la socia kontrakto fare de la dominantoj, rompos siavice tiun kontrakton, atakante bankon", "I. Ramonet, Socia milito, Le Monde diplomatique en Esperanto, 2002-11"]], "subdefinitions": []}], "root": "kontrakt", "primary": false}, "politeismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Religio kredanta je ekzisto de multaj dioj.", "translations": {"be": ["\u043f\u043e\u043b\u0456\u0442\u044d\u0456\u0437\u043c"], "en": ["polytheism"], "nl": ["polythe\u00efsme", "veelgodendom"], "pt": ["polite\u00edsmo"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0438\u0442\u0435\u0438\u0437\u043c", "\u043c\u043d\u043e\u0433\u043e\u0431\u043e\u0436\u0438\u0435"], "de": ["Polytheismus"], "hu": ["politeizmus", "t\u00f6bbistenhit", "sokistenh\u00edv\u00e9s"], "es": ["polite\u00edsmo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "politeism", "primary": true}, "\u015duldato": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u0108i tiun sencon mi opinias erara kaj misgramatika: \u0109e la verbo \u015duldi oni ne konfuzas la dativan komplementon (al kiu oni \u015duldas) kun la objekto (kion oni \u015duldas). Tial \u015duldato povas esti nur pruntita persono (eventuale sklavo a\u016d dungito kiun ties mastro a\u016d dunganto pruntedonis al iu alia). La vorto aperis en PV; la PIV-oj (tute prave) \u011din forigis."], "primary definition": null, "translations": {"el": ["\u03b4\u03b1\u03bd\u03b5\u03b9\u03c3\u03c4\u03ae\u03c2"], "nl": ["schuldeiser (ontr.)"], "it": ["creditore"], "pt": ["credor"], "hu": ["hitelez\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015duld", "primary": false}, "disfaldi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Dismeti, etendi la falditajn partojn, malvolvi, disvolvi.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0432\u0435\u0440\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0433\u043b\u0430\u0436\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0433\u043b\u0430\u0434\u0438\u0442\u044c (\u0441\u043a\u043b\u0430\u0434\u043a\u0438)"], "fr": ["d\u00e9plier", "d\u00e9ployer"], "nl": ["ontplooien", "openvouwen"], "de": ["entfalten", "auseinander falten"], "sv": ["vika upp"], "hu": ["sz\u00e9thajtogat", "kiter\u00edt"], "es": ["desdoblar"], "pl": ["rozk\u0142ada\u0107", "rozprostowywa\u0107", "rozwija\u0107"]}, "examples": [["malfaldi la gazeton por tralegi \u011din", null], ["la lingvo ankora\u016d ne disfaldis \u0109iujn siajn ebla\u0135ojn", null], ["disfaldi\u011das la luksego de la somero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fald", "primary": false}, "programaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La programoj uzataj en komputilo (ofte kontraste al aparataro).", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0433\u0440\u0430\u043c\u043d\u0430\u0435 \u0437\u0430\u0431\u0435\u0441\u044c\u043f\u044f\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["logiciel"], "en": ["software"], "nl": ["software", "programmatuur"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0433\u0440\u0430\u043c\u043c\u043d\u043e\u0435 \u043e\u0431\u0435\u0441\u043f\u0435\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Software"], "tr": ["yaz\u0131l\u0131m"], "sv": ["programvara", "mjukvara"], "hu": ["szoftver"], "pl": ["oprogramowanie"]}, "examples": [["sistema programaro", null], ["aplika programaro", null], ["komerca, \u0109iesa, senpaga, libera programaro", null], ["portebla programaro", null], ["vivciklo de programaro", null], ["programara krizo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "program", "primary": false}, "mallegala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u043b\u0435\u0433\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u043d\u0435\u0437\u0430\u043a\u043e\u043d\u043d\u044b"], "nl": ["illegaal (ontr.)"]}, "examples": [["oni diras, ili mallegalan literaturon disvastigas", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "legal", "primary": false}, "vivdatoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Datoj, inter kiuj iu vivis.", "translations": {"fr": ["dates de naissance et de mort"], "en": ["birth and death dates"], "nl": ["levensdata"], "pt": ["per\u00edodo de vida"], "de": ["Lebensdaten"], "pl": ["daty (urodzin i \u015bmierci)"]}, "examples": [["al la nomo de historia persono estas aldonitaj interkrampe la vivdatoj", "Michel Duc Goninaz, La Nova Plena Ilustrita Vortaro, Anta\u016dparolo, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "dat", "primary": false}, "limako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la ordo gastropodoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u043c\u043e\u045e\u0436", "\u0441\u044c\u043b\u0456\u043c\u0430\u043a"], "fr": ["limace"], "en": ["slug"], "nl": ["slak (naakt-)", "naaktslak"], "pt": ["lesma"], "ru": ["\u0441\u043b\u0438\u0437\u0435\u043d\u044c", "\u0441\u043b\u0438\u0437\u043d\u044f\u043a", "\u0443\u043b\u0438\u0442\u043a\u0430"], "de": ["Schnecke"], "hu": ["csiga"], "pl": ["\u015blimak"]}, "examples": [["oni havas kun si sian propran domon kiel la limako la sian", "Fabeloj, volumo 4, Historio el la dunoj"], ["li pripalpu la malgrandan konkon de la limako", "Fabeloj, volumo 2, Feli\u0109a familio"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Genro el la familio limakedoj (Limax).", "translations": {"de": ["Schnegel"], "pt": ["limac\u00eddeo"], "pl": ["\u015blimak"], "hu": ["meztelencsiga"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "limak", "primary": true}, "misuzi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Uzi en maniero, kiu ne estas \u011dusta a\u016d kiu havas malbonajn sekvojn.", "translations": {"ru": ["\u0437\u043b\u043e\u0443\u043f\u043e\u0442\u0440\u0435\u0431\u043b\u044f\u0442\u044c", "\u043d\u0435\u0432\u0435\u0440\u043d\u043e \u0438\u0441\u043f\u043e\u043b\u044c\u0437\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["abuser (de)"], "nl": ["misbruiken"], "fi": ["k\u00e4ytt\u00e4\u00e4 v\u00e4\u00e4rin"], "de": ["missbrauchen"], "hu": ["vissza\u00e9l"]}, "examples": [["misuzi sian a\u016dtoritaton por defendi malvirtulojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "uz", "primary": false}, "restrukturi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u015can\u011di la strukturon, rearan\u011di.", "translations": {"fr": ["restructurer"]}, "examples": [["li alistrukturis siajn gazet-entreprenojn maldungante kvin mil salajrulojn", "M. B\u00e9nilde, trad. V. Lutermano, Predistoj de gazetoj..., le Monde diplomatique, 2007-08"], ["mi restrukturis, prilaboris kaj kompletigis la literaturliston", "B. Wennergren, [PMEG] Plena Manlibro de Esperanta Gramatiko, 2010"]], "subdefinitions": []}], "root": "struktur", "primary": false}, "Brabanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nomo de unu provinco en Flandrujo (Flandra Brabanto kun \u0109efurbo Loveno), unu en Valonujo (Valona Brabanto) kaj unu en Nederlando (Norda Brabanto).", "translations": {"be": ["\u0411\u0440\u0430\u0431\u0430\u043d\u0442"], "fr": ["Brabant"], "nl": ["Brabant"], "pt": ["Brabante"], "ru": ["\u0411\u0440\u0430\u0431\u0430\u043d\u0442"], "de": ["Brabant"], "it": ["Brabante"], "hu": ["Brabant"], "es": ["Brabante"], "pl": ["Brabancja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Brabant", "primary": true}, "akvifoliacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Aquifoliaceae).", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u0434\u0443\u0431\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["aquifoliac\u00e9es"], "en": ["Aquifoliaceae"], "nl": ["hulstfamilie"], "pt": ["aq\u00fcifoli\u00e1ceas"], "de": ["Stechpalmengew\u00e4chse"], "sv": ["j\u00e4rneksv\u00e4xter"], "hu": ["magyalf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "akvifoliac", "primary": true}, "hiperboloido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvadriko, kiu havas centran simetriecon kaj sekcas iujn ebenojn la\u016d hiperboloj.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u043f\u044d\u0440\u0431\u0430\u043b\u0451\u0456\u0434"], "fr": ["hyperbolo\u00efde"], "en": ["hyperboloid"], "nl": ["hyperbolo\u00efde"], "pt": ["hiperbol\u00f3ide"], "ru": ["\u0433\u0438\u043f\u0435\u0440\u0431\u043e\u043b\u043e\u0438\u0434"], "de": ["Hyperboloid"], "it": ["iperboloide"], "hu": ["hiperboloid"], "fa": ["\u0647\u0630\u0644\u0648\u0644\u06cc\u0648\u0627\u0631"], "es": ["hiperboloide"], "pl": ["hiperboloida"]}, "examples": [["rotacia a\u016d rivolua hiperboloido", null], ["unupeca, dupeca hiperboloido", null], ["unupeca hiperboloido estas rektara surfaco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hiperboloid", "primary": true}, "ekscitatoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato por produkti elektran eksciton a\u016d kurenton de ekscito.", "translations": {"pl": ["wzbudnik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekscitator", "primary": true}, "civiliz(ec)o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de civilizitoj.", "translations": {"be": ["\u0446\u044b\u0432\u0456\u043b\u0456\u0437\u0430\u0432\u0430\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["civilisation"], "en": ["civilization"], "pt": ["civiliza\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0446\u0438\u0432\u0438\u043b\u0438\u0437\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Zivilisiertheit"], "it": ["civilit\u00e0 (civilizzazione)"], "hu": ["civiliz\u00e1lts\u00e1g"], "sk": ["civiliz\u00e1cia"], "br": ["sevenadurezh"], "pl": ["cywilizacja", "ucywilizowanie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "civiliz", "primary": false}, "fidi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plenkredi je la kapablo, servo, helpo de iu, a\u016d je la efiko de io.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0430\u0433\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f (\u043d\u0430 \u043a\u043e\u0433\u043e-\u043b...)", "\u0434\u043e\u0432\u0435\u0440\u044f\u0442\u044c"], "fr": ["avoir foi (en)", "avoir confiance (en, dans)", "faire confiance (\u00e0)", "compter (sur)", "se confier (en) (faire confiance \u00e0)", "se fier (\u00e0)", "s'en rapporter (\u00e0)", "s'en remettre (\u00e0)", "se reposer (sur)"], "en": ["trust"], "nl": ["vertrouwen op"], "pt": ["crer", "confiar", "fiar-se", "contar com"], "de": ["trauen", "vertrauen"], "hu": ["b\u00edzik", "bizakodik"], "es": ["confiar", "tener fe"]}, "examples": [["ne maltrankvili\u011du kaj fidu al mi, mi bone plenumos la komision", null], ["ne fidu fidelulon, fidu propran okulon", "Proverbaro esperanta"], ["plene fidi pri medikamento", null], ["li tro fidas al siaj fortoj, je sia sa\u011do", null], ["vian vorton mi fidas", "La Malnova Testamento, Psalmaro 119:114"], ["ne fidu heredon, fidu posedon", "Proverbaro esperanta"], ["fidigi iun", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "fid", "primary": true}, "migra komizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["commis voyageur", "repr\u00e9sentant de commerce", "voyageur de commerce", "V.R.P."], "de": ["Handlungsreisender"], "nl": ["handelsreiziger", "handelsvertegenwoordiger", "vertegenwoordiger"]}, "examples": [["du migraj komizoj, kiuj vendas \u015dercobjektojn, devas noktumi en la sama hotelo", "L. Beaucaire Kruko kaj Baniko en Bervalo En fremdan vazon ne \u015dovu la nazon"]], "subdefinitions": []}], "root": "komiz", "primary": false}, "fido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sento de fidanto.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u0432\u0435\u0440\u0438\u0435"], "fr": ["confiance", "foi (confiance)"], "nl": ["vertrouwen (z.nw.)"], "de": ["Vertrauen"], "es": ["confianza", "fe"], "hu": ["bizalom", "bizakod\u00e1s", "hit"]}, "examples": [["la fido pri la sukceso", null], ["perdi la fidon al Dio", null], ["meti sian fidon sur iun", "Z"], ["trompi la fidon de iu", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "fid", "primary": false}, "bagateligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Taksi ion malgrava, konduti tiel, ke \u011di aperas neatentinda.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043d\u0438\u0437\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u0435\u0441\u0446\u0435\u043d\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9valoriser", "minimiser"], "en": ["marginalize"], "de": ["bagatellisieren", "herunterreden"], "sv": ["bagatellisera"], "hu": ["bagateliz\u00e1l", "lekicsinyel"], "es": ["trivializar"], "br": ["disteraat"], "pl": ["bagatelizowa\u0107", "umniejsza\u0107"]}, "examples": [["Aulus, a\u016dskultinte la rakonton, esprimis la opinion, ke tiajn signojn oni tamen ne devas bagateligi", "H. Sienkewicz, trad. L. Zamenhof, Quo vadis?, 1933"]], "subdefinitions": []}], "root": "bagatel", "primary": false}, "eligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elirigi, el\u0135eti, ellasi.", "translations": {"fr": ["produire", "tirer (qc/qn hors de)", "sortir (tr.)"], "pl": ["wyci\u0105ga\u0107", "wydobywa\u0107", "wy\u0142ania\u0107", "wypuszcza\u0107", "rugowa\u0107", "wytegowa\u0107 (pot.)"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05d5\u05e6\u05d9\u05d0", "\u05dc\u05e4\u05dc\u05d5\u05d8"]}, "examples": [["eligi fajreron el \u015dtono", null], ["eligi kortu\u015dajn sonojn el sia violono", null], ["la forno eligas \u0109irka\u016den agrablan varmon", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Elkomputiligi datumojn.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 (\u0434\u0430\u043d\u043d\u044b\u0435)"], "fr": ["sortir (des donn\u00e9es, info.)"], "en": ["to output"], "de": ["ausgeben"], "pl": ["wyci\u0105ga\u0107 (dane)", "zgrywa\u0107 (dane)"], "he": ["\u05dc\u05e4\u05dc\u05d5\u05d8"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Tiu vorto respondas al la tradicio de la kristanismo okcidenta. La tradicio orienta uzas alian terminon, deveni, kiu estas uzata en la respondaj tekstoj; la malsama senco de tiuj terminoj kreis multajn miskomprenojn en la eklezia historio."], "primary definition": "En la Triunuo, rilato de la Patro (kaj, \u0109e la romkatolikoj, de la Filo) al la Sankta Spirito.", "translations": {}, "examples": [["la Filo estas generita de la Patro, dum la Spiro estas eterne eligata el tiu tra la Filo", "G. Waringhien, Ni kaj \u011ci. La Laguna: Stafeto, 1972. P. 189."]], "subdefinitions": []}], "root": "el", "primary": false}, "glosaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vortaro pri arkaikaj a\u016d specialaj vortoj.", "translations": {"be": ["\u0433\u043b\u044f\u0441\u0430\u0440"], "fr": ["glossaire"], "nl": ["glossarium"], "pt": ["gloss\u00e1rio"], "ru": ["\u0433\u043b\u043e\u0441\u0441\u0430\u0440\u0438\u0439"], "de": ["Glossar"], "tr": ["terim s\u00f6zl\u00fc\u011f\u00fc"], "hu": ["sz\u00f3jegyz\u00e9k", "glossz\u00e1rium"], "fa": ["\u0641\u0647\u0631\u0633\u062a \u0645\u0639\u0627\u0646\u06cc"], "es": ["glosario"], "pl": ["glosariusz"]}, "examples": [["\u00abNeologisma vortaro\u00bb", "Neologisma glosaro, postrikolto al PIV"]], "subdefinitions": []}], "root": "glos", "primary": false}, "eligo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eligado a\u016d eliga\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0432\u043e\u0434"], "fr": ["output(s) (info.)", "sortie(s) (info.)"], "en": ["output"], "de": ["Ausgabe"], "pl": ["wyj\u015bcie"], "he": ["\u05e4\u05dc\u05d8"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "el", "primary": false}, "dekuma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u0435\u0441\u044f\u0442\u043a\u043e\u0432\u044b"], "fr": ["d\u00e9cimal"], "en": ["decimal"], "nl": ["tiendelig", "decimaal"], "pt": ["decimal (adj.)"], "ru": ["\u0434\u0435\u0441\u044f\u0442\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["dezimal"], "hu": ["tizes", "decim\u00e1lis"], "sk": ["desiatkov\u00fd"], "es": ["decimal"], "br": ["degel"], "fi": ["kymmenkantainen"], "zh": ["\u5c0f\u6570", "tr. \u5c0f\u6578 [xi\u01ceosh\u00f9]"], "pl": ["dziesi\u0119tny"], "he": ["\u05e2\u05e9\u05e8\u05d5\u05e0\u05d9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sistemo de mezurunuoj en kiu la pli grandaj unuoj estas dekobloj (a\u016d centobloj, milobloj a\u016d aliaj obloj a\u016d onoj per potenco de dek).", "translations": {}, "examples": [["la metra sistemo estas dekuma: 1m = 10dm = 100cm = 1000mm", null], ["de post 1971 la britoj uzas dekuman monsistemon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "decimala", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dek", "primary": false}, "mikrokredito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda kredita monprunta\u0135o ebliganta la kreon de unuhoma a\u016d familia entrepreno.", "translations": {"fr": ["microcr\u00e9dit"], "pl": ["mikrokredyt"]}, "examples": [["\u00abtiu mikrokredito ebligos ekzemple al kamparaninoj a\u0109eti \u0109e la kampoj grenojn por revendi ilin al la komercistoj de la vila\u011da bazaro\u00bb", "C. T., klopodo respektema..., monda solidareco, 2006-04"], ["mikrokredito, elpensita de la banglade\u015da ekonomiisto, Muhammad Yunus, estas uzata en multaj landoj de la mondo", "changamano, Mikrokreditaj projektoj, 2007-01"]], "subdefinitions": []}], "root": "mikrokredit", "primary": true}, "renio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 75, atompezo 186,2, simbolo Re. Ar\u011dentgriza, mola transirmetalo", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u043d\u0456\u0439"], "fr": ["rh\u00e9nium"], "en": ["rhenium"], "nl": ["rhenium"], "pt": ["r\u00eanio (BRA)", "r\u00e9nio (PT)"], "la": ["Rhenium"], "de": ["Rhenium"], "it": ["renio"], "hu": ["r\u00e9nium"], "es": ["renio"], "br": ["reniom"], "ru": ["\u0440\u0435\u043d\u0438\u0439"], "pl": ["ren"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "reni", "primary": true}, "sunkalendaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kalendaro , en kiu la da\u016dro de jaro kalkuli\u011das proksimume la\u016d la tera rivoluo \u0109irka\u016d la suno, kaj sekve stabilas rilate al naturaj sezonoj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u043b\u043d\u0435\u0447\u043d\u044b\u0439 \u043a\u0430\u043b\u0435\u043d\u0434\u0430\u0440\u044c"], "fr": ["calendrier solaire"], "nl": ["zonnekalender"], "pl": ["kalendarz s\u0142oneczny"], "fi": ["aurinkokalenteri"], "de": ["Sonnenkalender"], "es": ["calendario solar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kalendar", "primary": false}, "israelano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctatano de Israelo.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u0440\u0430\u0438\u043b\u044c\u0442\u044f\u043d\u0438\u043d"], "en": ["Israeli"], "nl": ["Isra\u00ebli"], "pt": ["israelense (pessoa)"], "no": ["israelier"], "de": ["Israeli"], "pl": ["Izraelczyk"], "he": ["\u05d9\u05e9\u05e8\u05d0\u05dc\u05d9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Israel", "primary": false}, "amendi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (parolante pri parto de le\u011do, rezolucio a\u016d simila teksto) \u015can\u011di \u011din per formala proceduro.", "translations": {"fr": ["amender (texte de loi)"], "en": ["amend"]}, "examples": [["amendi le\u011doproponon, rezolucion", "Na\u016da Oficiala Aldono al la Universala Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "amend", "primary": true}, "retablo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vando malanta\u016d altaro kun religiaj skulpta\u0135oj a\u016d pentra\u0135oj, ofte aran\u011dita kiel triptiko.", "translations": {"fr": ["retable"], "pt": ["ret\u00e1bulo"], "hu": ["olt\u00e1rfal", "olt\u00e1rt\u00e1bla", "retabl\u00f3"]}, "examples": [["sub \u0109i tukoj ku\u015das kelkaj figuroj el skulptita ligno, kaj ili formos parton de retablo, kiun ni konstruos en nia vila\u011do", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 2a, \u0109apitro 58a, p. 719a"]], "subdefinitions": []}], "root": "retabl", "primary": true}, "amendo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago amendi kaj ties rezulto, t.e. tekstoparto amende \u015dan\u011dita a\u016d aldonita.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043f\u0440\u0430\u045e\u043a\u0430 (\u0434\u0430 \u0437\u0430\u043a\u043e\u043d\u0430)"], "fr": ["amendement (\u00e0 un texte de loi)"], "en": ["amendment"], "nl": ["amendement"], "ru": ["\u043f\u043e\u043f\u0440\u0430\u0432\u043a\u0430"], "de": ["Ab\u00e4nderung", "Anpassung", "Berichtigung", "Besserung", "Korrektur", "Nachtrag", "Novellierung", "Verbesserung"], "hu": ["t\u00f6rv\u00e9nym\u00f3dos\u00edt\u00e1s", "kiigaz\u00edt\u00e1s"], "sk": ["novela (z\u00e1kona)"], "es": ["enmienda"]}, "examples": [["proponi, vo\u0109doni, for\u0135eti amendon", "Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "amend", "primary": false}, "dankema": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La nuanco kun \u00abdanka\u00bb ne estas tre granda. Teorie iu dankema facile havas la kapablon senti sin danka."], "primary definition": "Nature inklina al dankado, ema reciproki la faritan bonon.", "translations": {"be": ["\u0443\u0434\u0437\u044f\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["reconnaissant"], "en": ["thankful", "grateful"], "nl": ["dankbaar"], "no": ["takknemmelig"], "de": ["dankbar"], "hu": ["h\u00e1l\u00e1s"], "sk": ["v\u010fa\u010dn\u00fd"], "es": ["agradecido"], "br": ["anaoudek (a ziskouez e anaoudegezh-vat)"], "cs": ["vd\u011b\u010dn\u00fd"], "ru": ["\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u0434\u0430\u0440\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u0438\u0437\u043d\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "pl": ["wdzi\u0119czny", "dzi\u0119kczynny"], "he": ["\u05d0\u05e1\u05d9\u05e8 \u05ea\u05d5\u05d3\u05d4"]}, "examples": [["li havis noblan kaj dankeman karakteron", null], ["Li estas bona al la nedankemuloj kaj malbonuloj", "La Nova Testamento, S. Luko 6:35"]], "subdefinitions": []}], "root": "dank", "primary": false}, "travoji": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iradi sur vojoj de iu spaco.", "translations": {"fr": ["parcourir"], "it": ["vagare", "girovagare"]}, "examples": [["kiu travojas tra la arbaro dum la nokto ne vidas \u011din", "R. Hummel, Rosana Hummel Designer, 2008-06-22"]], "subdefinitions": []}], "root": "voj", "primary": false}, "Ksenofono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Helena militestro (proksimume 430 a.K. \u2013 proksimume 354 a.K.), el Ateno, a\u016dtoro de filozofiaj, te\u0125nikaj kaj historiaj verkoj, interalie de Anabazo.", "translations": {"fr": ["X\u00e9nophon"], "grc": ["\u039e\u03b5\u03bd\u03bf\u03c6\u03ce\u03bd"], "it": ["Senofonte"]}, "examples": [["En la 4 libroj de sia verko Rememoroj Ksenofono inkluzivis Sokratajn dialogojn kaj okazojn el la vivo de Sokrato, kiun Ksenofono admiris kaj de kiu li estis influita", "E. Mavrogeorgiadis, Enkonduko al la civilizacio de la klasika Ateno, [vidita je 2006-08-26]"]], "subdefinitions": []}], "root": "Ksenofon", "primary": true}, "dankemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inklino al dankado, danka sento.", "translations": {"be": ["\u0443\u0434\u0437\u044f\u0447\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["gratitude", "reconnaissance"], "en": ["thankfulness", "gratitude"], "nl": ["dankbaarheid"], "pt": ["gratid\u00e3o"], "ru": ["\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u0434\u0430\u0440\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0437\u043d\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Dankbarkeit"], "sv": ["tacksamhet"], "hu": ["h\u00e1la"], "sk": ["v\u010fa\u010dnos\u0165"], "es": ["gratitud"], "br": ["anaoudegezh-vat", "grad-vat"], "cs": ["vd\u011bk"], "pl": ["wdzi\u0119czno\u015b\u0107", "dzi\u0119kczynno\u015b\u0107"], "he": ["\u05d4\u05db\u05e8\u05ea \u05d8\u05d5\u05d1\u05d4"]}, "examples": [["ni akceptas tion, \u0109iel kaj \u0109ie [...] kun plena dankemeco", "La Nova Testamento, La agoj 24:3"], ["dankemo estas malofta virto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dank", "primary": false}, "droni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Perei per sufoki\u011do en akvo.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043d\u0443\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0442\u0430\u043d\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["couler (sombrer)", "faire naufrage", "se noyer", "sombrer (couler)"], "en": ["drown"], "pt": ["afogar-se"], "ru": ["\u0442\u043e\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0443\u0442\u043e\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0443\u0442\u043e\u043f\u0430\u0442\u044c"], "de": ["ertrinken", "untergehen"], "sv": ["drunkna"], "hu": ["v\u00edzbe f\u00fal", "belefullad"], "pl": ["uton\u0105\u0107", "utopi\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["dronanto e\u0109 herbeton kaptas avide", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) \u015cipperei per subakvi\u011do, enabismi\u011di.", "translations": {"pt": ["afundar", "sossobrar", "ir a pique", "ir ao fundo"], "sv": ["g\u00e5 under"], "pl": ["zaton\u0105\u0107"], "hu": ["els\u00fcllyed"]}, "examples": [["la \u015dipo dronis kun la tuta \u015dipanaro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Enprofundi\u011di kaj malaperi a\u016d perdi\u011di.", "translations": {"pt": ["afundar", "mergulhar"], "sv": ["drunkna"], "pl": ["ton\u0105\u0107", "uton\u0105\u0107"], "hu": ["elmer\u00fcl"]}, "examples": [["droni en amaso da kusenoj", null], ["dronantaj en koto reloj", null], ["domo dronanta en silento kaj duonlumo", "B"], ["la vo\u0109o dronis en bruo", null], ["droni en krepusko, nebulo, mallumo, malproksimo", null], ["en azia lukso dronis la energio de l' faraonoj", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. Anta\u016dparolo"], ["tute droninta epoko", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Embarasi\u011di kaj impliki\u011di, esti super\u015dutata kaj embarasata per io.", "translations": {"pt": ["afundar", "afogar-se", "mergulhar"], "sv": ["drunkna"], "pl": ["ton\u0105\u0107", "uton\u0105\u0107"], "hu": ["mer\u00fcl"]}, "examples": [["droni en \u015duldoj", "Z"], ["droni en detaloj", "Proverbaro esperanta"], ["droni en laboroj \u011dis super la oreloj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Enprofundi\u011di kaj esti ekskluzive okupata per.", "translations": {"sv": ["f\u00f6rsjunka", "drunkna"], "pt": ["afundar", "afogar-se", "mergulhar"], "pl": ["ton\u0105\u0107", "uton\u0105\u0107", "zaton\u0105\u0107", "zatopi\u0107 si\u0119"], "hu": ["elm\u00e9lyed", "elmer\u00fcl"]}, "examples": [["droni en medito", "B"], ["droni en revoj, en siaj pensoj, en malespero", "B"], ["droni en larmoj, en enuo, en admiro", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "dron", "primary": true}, "malanta\u016da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Estanta malanta\u016d iu a\u016d io.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0434\u043d\u0438\u0439"], "fr": ["d'arri\u00e8re", "de derri\u00e8re", "post\u00e9rieur (adj.)"], "nl": ["achterste"], "de": ["hinter"], "pl": ["tylni", "p\u00f3\u017aniejszy", "zadni"], "hu": ["h\u00e1ts\u00f3", "h\u00e1tuls\u00f3", "m\u00f6g\u00f6ttes"]}, "examples": [["vi vidos Mian malanta\u016dan flankon, sed Mia viza\u011do ne estos videbla", "La Malnova Testamento, Eliro 33:23"], ["persekutu viajn malamikojn kaj ekstermu iliajn malanta\u016dajn ta\u0109mentojn", "La Malnova Testamento, Josuo 10:19"], ["Abner ekbatis lin per la malanta\u016da fino de la lanco en la ventron tiel, ke la lanco eliris tra lia malanta\u016da parto", "La Malnova Testamento, II. Samuel 2:23"]], "subdefinitions": []}], "root": "anta\u016d", "primary": false}, "onda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karakterizata per ondoj.", "translations": {"be": ["\u0445\u0432\u0430\u043b\u0435\u0432\u044b", "\u0445\u0432\u0430\u043b\u0435\u043f\u0430\u0434\u043e\u0431\u043d\u044b", "\u0445\u0432\u0430\u043b\u0456\u0441\u0442\u044b"], "fr": ["fluctuant", "ondoyant", "ondul\u00e9"], "nl": ["golvend"], "pt": ["ondulado"], "ru": ["\u0432\u043e\u043b\u043d\u043e\u0432\u043e\u0439", "\u0432\u043e\u043b\u043d\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b\u0439", "\u0432\u043e\u043b\u043d\u0438\u0441\u0442\u044b\u0439"], "de": ["wellenf\u00f6rmig", "wellig"], "sv": ["v\u00e5gig"], "hu": ["hull\u00e1m-", "hull\u00e1mos"], "es": ["ondular", "ondulado, -a"]}, "examples": [["onda movo, maro, hararo, flamo", null], ["la ondaj konturoj de drapira\u0135o", null], ["onde rampi, movi\u011di", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ond", "primary": false}, "agaragaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Substanco simila al gelateno, ekstraktata el kelkaj specoj de hindaj algoj, kaj uzata por apreturi \u015dtofojn a\u016d por prepari laksigilojn.", "translations": {"be": ["\u0430\u0433\u0430\u0440-\u0430\u0433\u0430\u0440"], "fr": ["agar-agar"], "en": ["agar", "agar-agar"], "nl": ["agar-agar"], "pt": ["\u00e1gar-\u00e1gar"], "ru": ["\u0430\u0433\u0430\u0440-\u0430\u0433\u0430\u0440"], "de": ["Agar-Agar"], "sk": ["agar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "agaragar", "primary": true}, "ondi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Levi\u011di kaj mallevi\u011di a\u016d iom post iom disvasti\u011di, kiel ondoj.", "translations": {"be": ["\u0445\u0432\u0430\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430 (\u043d\u0430\u043f\u0440., \u043f\u0440\u0430 \u043c\u043e\u0440\u0430)"], "fr": ["fluctuer"], "nl": ["fluctueren", "golven"], "pt": ["ondular"], "ru": ["\u0432\u043e\u043b\u043d\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f (\u043e \u043c\u043e\u0440\u0435 \u0438 \u0442.\u043f.)"], "de": ["sich heben und senken"], "hu": ["hull\u00e1mzik"], "es": ["ondular", "fluctuar", "dispersarse"]}, "examples": [["ondas flamo (flagri)", null], ["la ondanta amaso", "B"], ["ondis seninterrompe \u0109eno da veturiloj", "B"], ["la popolo en senordaj grupoj ondadis tien kaj reen", "Z"], ["el centoj da gor\u011doj ondas la konataj sonoj de l' himno", null], ["en mia brusto ondas malkviete kura\u011da entrepreno", "Z"], ["tra la tuta lando ekondas granda intereso por tiu afero", null], ["melodioj fluas trans la korton kaj \u0109irka\u016dondas nin", null], ["la plorego de l' ondi\u011dantaj lagoj", "B"], ["la spikoj ondi\u011das", "Z"], ["en la profundo ondi\u011dadis palmaj arbaroj", "Z"], ["\u015diaj longaj haroj ondi\u011dadis \u0109irka\u016d la kapo", "Z"], ["ondi\u011dantaj \u015dtofoj", null], ["kontra\u016daj sentoj ondi\u011dis en li", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ond", "primary": false}, "ondo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Akvomaso, kiu levi\u011das kaj refalas \u0109e supra\u0135o de maro, lago a\u016d rivero blovata de vento; akvo\u015dvelo.", "translations": {"be": ["\u0445\u0432\u0430\u043b\u044f"], "fr": ["onde", "vague (subst.)"], "en": ["wave"], "nl": ["golf"], "pt": ["onda"], "ru": ["\u0432\u043e\u043b\u043d\u0430"], "de": ["Welle"], "sv": ["v\u00e5g"], "hu": ["hull\u00e1m"], "uk": ["\u0445\u0432\u0438\u043b\u044f"], "es": ["ola"]}, "examples": [["la ondoj alfrapas, alpla\u016ddas la rokojn", null], ["la barketo estis glutita de terura ondego", null], ["la \u015da\u016dmantaj ondoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tio, kio levi\u011das kaj mallevi\u011das kiel ondoj.", "translations": {"es": ["onda"]}, "examples": [["la ondoj de flagranta flamo", null], ["la ondoj de virina hararo", null], ["lumaj ondoj", null], ["tritikaj spikoj rulis ondojn da oro", "Marta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tio, kio progresas per interrompitaj masoj kaj iom, post iom disvasti\u011das, kiel ondoj.", "translations": {"es": ["oleada"]}, "examples": [["ondoj da promenantoj", "B"], ["ondo da varma vento", "Z"], ["ondo da revoj", "Z"], ["la fremdaj elementoj, dronigis en siaj ondoj la anta\u016dajn lo\u011dantojn", "B"], ["atakondo", null], ["ondo da simpatio ekruli\u011dis tra la lando", null], ["tiam aperis granda strikondo", null], ["protestondoj levi\u011dis", null], ["li fluigadis ondojn da elokventeco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ond", "primary": true}, "malanta\u016do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loke malanta\u016da parto.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0434", "\u0437\u0430\u0434\u043d\u0438\u043a", "\u0437\u0430\u0434\u043d\u044f\u044f \u0447\u0430\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["arri\u00e8re (subst.)", "derri\u00e8re (subst.)", "fond (l'arri\u00e8re)"], "nl": ["achterzijde"], "pl": ["ty\u0142", "zad", "tylna cz\u0119\u015b\u0107"], "hu": ["h\u00e1tuls\u00f3 r\u00e9sz", "h\u00e1tulj"]}, "examples": [["kunvolvitaj sur la malanta\u016do de la kapo en formo de bulo", "Marta"], ["en la malanta\u016da\u0135o ka\u016dras maljuna dervi\u015do", "Vortoj de k-do Lanti, Leteroj el Turkio"], ["ili \u0135etis kvar ankrojn el la \u015dipmal anta\u016do", "La Nova Testamento, La agoj 27:29"]], "subdefinitions": []}], "root": "anta\u016d", "primary": false}, "viglo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Impeto, fre\u015dhumoreco, atentemo, intenso de sentoj.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0436\u0438\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0436\u0438\u0432\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0431\u043e\u0434\u0440\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u044d\u043d\u0435\u0440\u0433\u0438\u0447\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["animation", "vigilance", "vivacit\u00e9"], "hu": ["\u00e9l\u00e9nks\u00e9g", "f\u00fcrges\u00e9g", "elevens\u00e9g"]}, "examples": [["kiom da viglo, kiom impeta vivemo!", "Satiraj rakontoj, liriko"]], "subdefinitions": []}], "root": "vigl", "primary": false}, "plumbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 82, atompezo 207,19, simbolo Pb. Griza mola metalo, tre peza.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u0432\u0456\u043d\u0435\u0446"], "fr": ["plomb (m\u00e9tal)"], "en": ["lead"], "ca": ["plom"], "de": ["Blei"], "it": ["piombo"], "hu": ["\u00f3lom"], "fa": ["\u0633\u0631\u0628"], "br": ["plom (metal)"], "es": ["plomo"], "ru": ["\u0441\u0432\u0438\u043d\u0435\u0446"], "nl": ["lood"], "pt": ["chumbo"], "la": ["Plumbum"], "sv": ["bly"], "pl": ["o\u0142\u00f3w"]}, "examples": [["li iras, kvaza\u016d liaj \u015duoj enhavus plumbon", null], ["pezaj plumbaj (plumbokoloraj) nuboj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "plumb", "primary": true}, "vigli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Rapide agi, kun fre\u015da spirito, kun atento.", "translations": {"fr": ["s'activer", "se d\u00e9mener", "se donner du mal"], "hu": ["szorgoskodik", "s\u00fcrg\u00f6l\u0151dik"]}, "examples": [["jen mi viglos super ili por malbono, ne por bono", "La Malnova Testamento, Jeremia 44:27"], ["mi petas, rapidigu, ke ili iom pli viglu", "La Revizo, akto 2a, sceno 4a"]], "subdefinitions": []}], "root": "vigl", "primary": false}, "vigle": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kun impeto, diligento.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0438\u0432\u043e", "\u043e\u0436\u0438\u0432\u043b\u0451\u043d\u043d\u043e", "\u0431\u043e\u0434\u0440\u043e", "\u044d\u043d\u0435\u0440\u0433\u0438\u0447\u043d\u043e"], "fr": ["vigoureusement", "vivement"], "hu": ["\u00e9l\u00e9nken", "f\u00fcrg\u00e9n"]}, "examples": [["la fre\u015da fonta akvo vigle el\u015dprucadis", "Fabeloj, volumo 2, sonorilo"], ["esti vigle singarda", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vigl", "primary": false}, "vigla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fre\u015da, gaja, kiel pro \u0135usa veki\u011do el bona dormo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0434\u0437\u0451\u0440\u044b"], "fr": ["alerte (adj.)", "anim\u00e9", "vif"], "en": ["alert"], "nl": ["levendig", "kwiek"], "ru": ["\u0431\u043e\u0434\u0440\u044b\u0439"], "de": ["munter"], "hu": ["\u00e9l\u00e9nk"]}, "examples": [["vigla humoro", "B"], ["vigla viza\u011do", "B"], ["ekde la sunlevi\u011do, sana kaj vigla li postulas siajn librojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rapidaga, rapidmova; plena je ekscito kaj vivo.", "translations": {"be": ["\u0436\u0432\u0430\u0432\u044b", "\u0440\u0443\u0445\u0430\u0432\u044b", "\u0456\u043c\u0433\u043b\u0456\u0432\u044b"], "de": ["lebhaft", "flink"], "ru": ["\u0440\u0435\u0437\u0432\u044b\u0439", "\u0431\u043e\u0439\u043a\u0438\u0439"], "hu": ["f\u00fcrge", "virgonc"]}, "examples": [["vigla knabo", null], ["danci per viglaj saltoj", "Z"], ["vigla stilo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rapide kaj aktive progresanta; diligenta, energia.", "translations": {"be": ["\u044d\u043d\u044d\u0440\u0433\u0456\u0447\u043d\u044b", "\u0436\u044b\u0432\u044b"], "de": ["rege", "lebhaft"], "ru": ["\u044d\u043d\u0435\u0440\u0433\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u043e\u0436\u0438\u0432\u043b\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["\u00e9l\u00e9nk"]}, "examples": [["vigla trafiko, laboro, propagando, grupo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Atente prigardanta, observema.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043d\u0438\u043c\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u0438\u0441\u0442\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["aufmerksam"], "hu": ["\u00e9ber"]}, "examples": [["vigla gardemo", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "vigl", "primary": true}, "vidi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Senti per la okuloj, percepti la bildojn de objektoj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0447\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["voir"], "en": ["see"], "ca": ["veure"], "de": ["sehen"], "hu": ["l\u00e1t"], "bg": ["\u0432\u0438\u0436\u0434\u0430\u043c", "\u0433\u043b\u0435\u0434\u0430\u043c"], "cs": ["vid\u011bt"], "vo": ["log\u00f6n"], "es": ["ver"], "ru": ["\u0432\u0438\u0434\u0435\u0442\u044c"], "nl": ["zien"], "pt": ["ver"], "tp": ["lukin"], "sk": ["vidie\u0165"], "ku": ["d\u00eetin"], "pl": ["widzie\u0107"]}, "examples": [["ni vidas per la okuloj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 9"], ["li ne plu vidas", null], ["mi vidis lin fali", null], ["neniu okulo min vidu", "La Malnova Testamento, Ijob 24:15"], ["vi vidos la infanojn de viaj infanoj", "La Malnova Testamento, Psalmaro 128:6"], ["en son\u011do princinon mi vidis", "Z"], ["ke li ne vidu la tombon", "La Malnova Testamento, Psalmaro 49:9"], ["vidi lumon", "Z"], ["ne vidama turismo en\u015dipigis nin", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u0108eesti, konstati.", "translations": {}, "examples": [["kelkaj homoj sentas sin la plej feli\u0109aj, kiam ili vidas la suferojn de siaj najbaroj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 32"], ["balda\u016d ni vidis, ke ni trompi\u011dis", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 40"], ["mi vidas plezure, ke vi ne estas malsana", "B"], ["oni neniam vidis tian arogantecon", null], ["kaj Dio vidis, ke \u011di estas bona", "La Malnova Testamento, Genezo 1:21"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Koni, kompreni.", "translations": {}, "examples": [["Dio vidas la fundon de nia koro", "B"], ["el la anta\u016daj rimarkoj oni povas vidi mian opinion pri tio", null], ["mi ne povas vidi la signifon de tiuj vortoj", null], ["\u0109u vi vidas nun nian eraron?", null], ["Jakob vidis la\u016d la viza\u011do de Laban, ke li ne estas rilate al li tia, kia li estis hiera\u016d", "La Malnova Testamento, Genezo 31:2"]], "subdefinitions": []}], "root": "vid", "primary": true}, "vido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["vue"], "ca": ["vista"], "pl": ["widok"], "es": ["vista"], "hu": ["l\u00e1t\u00e1s"]}, "examples": [["je la vido de la virino ekfloris la floroj sur la tero", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 2, la deveno de la virino"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pl": ["wzrok"]}, "examples": [["la maljunulino, kiu havis malklaran vidon, ne rimarkis tion", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Ha\u0109jo kaj Grenjo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0433\u043b\u044f\u0434"], "ru": ["\u0432\u0438\u0434"], "de": ["Aussehen"], "hu": ["kin\u00e9zet"], "sk": ["v\u00fdzor"], "pl": ["widok", "wygl\u0105d"], "es": ["aspecto"]}, "examples": [["la\u016d \u015dia ekstera vido oni ne povis \u015din nomi maljunulino", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, Arturo, (rakonto de V. Devjatnin), 1"], ["\u011di penis havi esprimon de seriozeco, kiu donis al \u011di vidon tre ridindan", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "vid", "primary": false}, "kelidonio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el la familio papavacoj (Chelidonium), kies suko estas oran\u011dflava kaj ka\u016dstika.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0442\u044b\u043d\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["ch\u00e9lidoine"], "en": ["greater celadine"], "nl": ["stinkende gouwe"], "pt": ["celid\u00f4nia", "ceruda", "erva-das-verrugas", "erva-andorinha"], "ru": ["\u0447\u0438\u0441\u0442\u043e\u0442\u0435\u043b"], "de": ["Sch\u00f6llkraut"], "hu": ["fecskef\u0171"]}, "examples": [["la ka\u016dstika suko de la kelidonio estas uzata kontra\u016d la verukoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kelidoni", "primary": true}, "trudi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Devigi iun kontra\u016d lia volo al io malpla\u0109a, devige akceptigi ion al iu.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0432\u044f\u0437\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["imposer (contraindre \u00e0 accepter)"], "en": ["impose"], "nl": ["opdringen"], "ru": ["\u043d\u0430\u0432\u044f\u0437\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u0432\u044f\u0437\u0430\u0442\u044c"], "de": ["aufdr\u00e4ngen"], "hu": ["k\u00e9nyszer\u00edt"], "es": ["imponer"], "cs": ["vnucovat"], "pl": ["narzuca\u0107 (co\u015b, komu\u015b)", "forsowa\u0107 (co\u015b)", "wymusza\u0107 (co\u015b, na kim\u015b)", "wmusza\u0107 (co\u015b, komu\u015b)"]}, "examples": [["trudi al iu tedan taskon", "B"], ["Asirio jam hodia\u016d trudas al ni traktatojn", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "trud", "primary": true}, "kavalkado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pompa ceremonia a\u016d plezura promenado de rajdantaro.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0432\u0430\u043b\u044c\u043a\u0430\u0434\u0430"], "fr": ["cavalcade (promenade, c\u00e9r\u00e9monie)"], "en": ["cavalcade"], "nl": ["cavalcade", "ruiterstoet"], "ru": ["\u043a\u0430\u0432\u0430\u043b\u044c\u043a\u0430\u0434\u0430"], "de": ["Kavalkade", "Reiteraufzug"], "hu": ["lovasfelvonul\u00e1s", "sz\u00ednes forgatag", "kavalk\u00e1d"]}, "examples": [["montri\u011dis survoje brua kaj brila kavalkado", "Princidino Mary"]], "subdefinitions": []}], "root": "kavalkad", "primary": true}, "mitro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Altforma dupinta kapvesto de episkopoj kaj superaj prelatoj por la solenaj religiaj ceremonioj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u0442\u0440\u0430"], "fr": ["mitre"], "en": ["mitre"], "nl": ["mijter"], "pt": ["mitra"], "ru": ["\u043c\u0438\u0442\u0440\u0430"], "de": ["Mitra"], "hu": ["p\u00fcsp\u00f6ks\u00fcveg", "mitra"], "fa": ["\u06a9\u0644\u0627\u0647 \u0627\u0633\u0642\u0641\u06cc"], "pl": ["mitra", "infu\u0142a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mitr", "primary": true}, "klavaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unu a\u016d pluraj vicoj da klavoj de instrumento a\u016d aparato.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u044f\u0432\u0456\u044f\u0442\u0443\u0440\u0430"], "fr": ["clavier"], "en": ["keyboard"], "nl": ["klavier", "toetsenbord"], "ru": ["\u043a\u043b\u0430\u0432\u0438\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430"], "de": ["Tastatur"], "tr": ["klavye"], "sv": ["tangentbord", "klaviatur"], "hu": ["billenty\u0171zet", "manu\u00e1l"], "es": ["teclado"]}, "examples": [["klavaro de orgeno", null]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La plej komuna speco de enigilo komputila, kies formo imitas la tajpilan klavaron.", "translations": {"hu": ["billenty\u0171zet", "klaviat\u00fara"]}, "examples": [["esperantigo de komputila klavaro", null]]}]}], "root": "klav", "primary": false}, "konsilantaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0432\u0435\u0442"], "fr": ["conseil (groupe de conseillers)"], "nl": ["raad (raadgevend lichaam)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konsil", "primary": false}, "livio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0448\u044b\u0437\u044b \u0433\u043e\u043b\u0443\u0431"], "nl": ["rotsduif"], "pt": ["pomba-da-rocha"], "la": ["Columba livia"], "de": ["Felsentaube"], "hu": ["szirti galamb"], "ru": ["\u0441\u0438\u0437\u044b\u0439 \u0433\u043e\u043b\u0443\u0431\u044c"], "pl": ["go\u0142\u0105b skalny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "livi", "primary": true}, "matadoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kies profesio estas mortigi per spado virbovon en virbovaj batalludoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0442\u0430\u0434\u043e\u0440"], "fr": ["matador"], "nl": ["matador"], "pt": ["matador (tauromaquia)"], "ru": ["\u043c\u0430\u0442\u0430\u0434\u043e\u0440"], "de": ["Matador"], "hu": ["matador"], "br": ["matador"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Homo tre influa, ludanta \u0109efan rolon en iu afero.", "translations": {"pt": ["matador (fig.)", "manda-chuva", "chef\u00e3o", "figur\u00e3o", "magnata"]}, "examples": [["la matadoroj de la financo, de la administracio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "matador", "primary": true}, "kepleraj le\u011doj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043a\u043e\u043d\u044b \u041a\u0435\u043f\u043b\u0435\u0440\u0430"], "fr": ["lois de Kepler"], "en": ["Kepler's laws"], "pt": ["Leis de Kepler"], "ru": ["\u0437\u0430\u043a\u043e\u043d\u044b \u041a\u0435\u043f\u043b\u0435\u0440\u0430"], "de": ["Keplersche Gesetze"], "hu": ["Kepler-t\u00f6rv\u00e9nyek"], "br": ["lezenno\u00f9 Kepler"], "pl": ["prawa Keplera"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "le\u011d", "primary": false}, "Lapteva Maro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maro \u0109e la Siberia bordo de la Arkta Oceano, inter la Karaa Maro kaj la Orientsiberia Maro.", "translations": {"be": ["\u043c\u043e\u0440\u0430 \u041b\u0430\u043f\u0446\u0435\u0432\u044b\u0445"], "en": ["Laptev Sea"], "nl": ["Laptevzee"], "pt": ["mar de Laptev"], "ru": ["\u043c\u043e\u0440\u0435 \u041b\u0430\u043f\u0442\u0435\u0432\u044b\u0445"], "de": ["Laptev See"], "hu": ["Laptyev-tenger"], "es": ["Mar de Laptev"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mar", "primary": false}, "ver\u015di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fluigi flua\u0135on el ujo.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u044c\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u044c\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0443\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["verser"], "en": ["pour"], "nl": ["schenken", "gieten"], "pt": ["derramar", "verter", "despejar"], "ru": ["\u043b\u0438\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u043b\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u043b\u0438\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u043b\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u043b\u0438\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u043b\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u043b\u0438\u0442\u044c", "\u0432\u043b\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u043b\u0438\u0442\u044c"], "de": ["gie\u00dfen", "vergie\u00dfen", "sch\u00fctten", "versch\u00fctten"], "hu": ["\u00f6nt"], "sk": ["lia\u0165"], "he": ["\u05dc\u05e9\u05e4\u05d5\u05da"]}, "examples": [["ver\u015di vinon el botelo en glason, inkon en inkujon", null], ["ver\u015di ies sangon", "Z"], ["ver\u015di larmojn", null], ["ver\u015di akvon al maro", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Abunde meti a\u016d \u0135eti sur.", "translations": {"fr": ["r\u00e9pandre"], "hu": ["ont", "el\u00e1raszt"]}, "examples": [["la suno ver\u015dis oran lumon", "B"], ["la luno ver\u015dis bluan lumon sur la arbaron", "B"], ["de la tuta \u0109ielo ala\u016ddoj ver\u015dis siajn kantetojn", "B"], ["ver\u015di sian koleron egale sur malamikojn kaj sur amikojn", "Z"], ["ver\u015di insultojn sur iun", "Z"], ["ver\u015di \u0109iujn favorojn sur iu(n)", null], ["la 30-jara milito ver\u015dis multajn malfeli\u0109ojn kaj suferojn sur la lando(n)", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Abunde meti a\u016d \u0135eti en.", "translations": {"sk": ["lia\u0165"], "fr": ["emplir", "remplir"], "hu": ["t\u00f6lt"]}, "examples": [["\u015dia boneco rapide ver\u015dis en la koron de l' infano kura\u011don kaj konfidon", "B"], ["tiu sukceso ver\u015dis fre\u015dajn fortojn en la animojn", null], ["la Eternulo ver\u015dis en ilin spiriton de konfuzo.", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ver\u015d", "primary": true}, "enfili": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Pafi la\u016dlonge.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0441\u0442\u0440\u0435\u043b\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c \u043f\u0440\u043e\u0434\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b\u043c \u043e\u0433\u043d\u0451\u043c"], "fr": ["enfiler (prendre en enfilade)", "prendre en enfilade"], "es": ["enfilar"], "pt": ["enfiar (mil.)"], "de": ["mit Feuer bestreichen", "der L\u00e4nge nach beschie\u00dfen"], "pl": ["ostrzeliwa\u0107", "przykrywa\u0107 ogniem (pot.)"], "hu": ["oldalaz\u00f3 t\u0171z al\u00e1 vesz", "v\u00e9gigp\u00e1szt\u00e1z (l\u00f6v\u00e9ssorozattal)"]}, "examples": [["per artilerio a\u016d ma\u015dinpafiloj oni enfilas la malamikajn poziciojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "enfil", "primary": true}, "lunarko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aspekto de la luno, kiam videblas eta, arkoforma parto de \u011di komence a\u016d fine de \u011dia ciklo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u045e\u043c\u0435\u0441\u044f\u0446", "\u0441\u0435\u0440\u043f \u043c\u0435\u0441\u044f\u0446\u0430"], "fr": ["croissant (de lune)"], "ru": ["\u043b\u0443\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0441\u0435\u0440\u043f"], "de": ["Mondsichel", "Halbmond"], "sv": ["m\u00e5nsk\u00e4ra"], "hu": ["holdsarl\u00f3"], "br": ["loargresk"], "pl": ["sierp ksi\u0119\u017cyca", "rogal ksi\u0119\u017cyca"]}, "examples": [["nun restis nur eta parto de la Luno lumigita, nur eta lunarko", "W. Cayzac, La unua plena luneklipso..., 2001"]], "subdefinitions": []}], "root": "ark", "primary": false}, "malanta\u016deniri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Iri celante malanta\u016den; (f) malprogresi.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0434\u0442\u0438 \u043d\u0430\u0437\u0430\u0434", "\u043e\u0442\u0441\u0442\u0443\u043f\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["reculer", "r\u00e9gresser", "aller en arri\u00e8re", "marcher \u00e0 reculons"], "pl": ["cofa\u0107 si\u0119"], "pt": ["recuar", "retroceder"], "hu": ["h\u00e1tramegy"]}, "examples": [["estas iafoje necese zigzagi, halti, e\u0109 malanta\u016deniri", "Vortoj de k-do LantiVenis anarkisto"]], "subdefinitions": []}], "root": "ir", "primary": false}, "telefonkarto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karto \u015dovebla en strattelefonon, provizanta eluzeblan da\u016dron de komunikado.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0435\u043b\u0435\u0444\u043e\u043d\u043d\u0430\u044f \u043a\u0430\u0440\u0442\u043e\u0447\u043a\u0430"], "fr": ["carte t\u00e9l\u00e9phonique"], "en": ["telephone card"], "nl": ["telefoonkaart"], "de": ["Telefonkarte"], "tr": ["telefon kart\u0131"], "hu": ["telefonk\u00e1rtya"], "br": ["kartenn-bellgomz"], "pl": ["karta telefoniczna"]}, "examples": [["oni povas telefoni anka\u016d en la telefonbudoj surtrotuare per telefonkartoj de Kosovo", "Bardhyl Selimi: Kosovo anta\u016deniras, Monato, jaro 2003a, numero 1a, p. 21a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kart", "primary": false}, "almozkesto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kesto en pre\u011dejo kaj samspecaj lokoj, destinita ricevadi almozojn.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0440\u044b\u043d\u043a\u0430 (\u043d\u0430 \u0430\u0445\u0432\u044f\u0440\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0456)"], "en": ["poor box"], "nl": ["offerblok"], "br": ["kef (da zastum an aluzen)"], "pt": ["caixa de esmolas"], "de": ["Opferstock", "Spendenb\u00fcchse"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "almoz", "primary": false}, "fingroprema\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Premsigno, farita de fingro.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043f\u0435\u0447\u0430\u0442\u043e\u043a \u043f\u0430\u043b\u044c\u0446\u0435\u0432"], "fr": ["empreinte digitale"], "de": ["Fingerabdruck"], "en": ["fingerprint"], "hu": ["ujjlenyomat"]}, "examples": [["li nun havis perfektan serion de fingroprema\u0135oj, kiujn li povis klasi apud tiuj de Hadda", "Urd Hadda murdita!, p. 18"]], "subdefinitions": []}], "root": "prem", "primary": false}, "damaskeni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Inkrusti orajn a\u016d ar\u011dentajn fadenojn en metalon.", "translations": {"be": ["\u0430\u0437\u0434\u0430\u0431\u043b\u044f\u0446\u044c \u0437\u0430\u043b\u0430\u0442\u044b\u043c\u0456 \u0430\u0431\u043e \u0441\u0440\u044d\u0431\u043d\u044b\u043c\u0456 \u043d\u0456\u0442\u043a\u0430\u043c\u0456"], "fr": ["damasquiner"], "en": ["damascene"], "pt": ["tauxiar", "damasquiar"], "de": ["damaszieren"], "hu": ["damaszkol"], "cs": ["damaskovat"], "pl": ["damaskowa\u0107", "dziwerowa\u0107"]}, "examples": [["damaskenita klingo, \u015dtalo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "damasken", "primary": true}, "pago": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago pagi.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043f\u043b\u0430\u0442\u0430"], "fr": ["paiement"], "en": ["payment"], "nl": ["betaling"], "be": ["\u043f\u043b\u0430\u0442\u0430", "\u0432\u044b\u043f\u043b\u0430\u0442\u0430", "\u0430\u043f\u043b\u0430\u0442\u0430"], "de": ["Abgelten", "Auszahlen", "Bezahlen", "Einzahlen", "Verg\u00fcten", "Zahlen"], "hu": ["fizet\u00e9s", "kifizet\u00e9s", "megfizet\u00e9s"], "no": ["betaling"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tio, kion oni pagas.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u0430\u0442\u0430"], "de": ["Abgeltung", "Auszahlung", "Bezahlung", "Einzahlung", "Verg\u00fctung", "Zahlung"], "hu": ["fizet\u00e9s (fizets\u00e9g)", "fizets\u00e9g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pag", "primary": false}, "nikotino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Venena alkaloido eltirata el tabako.", "translations": {"be": ["\u043d\u0456\u043a\u0430\u0442\u044b\u043d"], "fr": ["nicotine"], "en": ["nicotine"], "nl": ["nicotine"], "pt": ["nicotina"], "el": ["\u03bd\u03b9\u03ba\u03bf\u03c4\u03af\u03bd\u03b7"], "de": ["Nikotin"], "sv": ["nikotin"], "hu": ["nikotin"], "es": ["nicotina"], "br": ["nikotin"], "ru": ["\u043d\u0438\u043a\u043e\u0442\u0438\u043d"], "pl": ["nikotyna"]}, "examples": [["tri tagojn ni havis malbonan man\u011don kaj fumuloj suferis pro nikotinomanko", "\u0179. \u0141apcionak, Esperantisto arestita, soc.culture.esperanto, 2006-04-10"]], "subdefinitions": []}], "root": "nikotin", "primary": true}, "litoto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0442\u043e\u0442\u0430"], "fr": ["litote"], "nl": ["litotes"], "pt": ["l\u00edtotes"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0443\u043c\u0435\u043d\u044c\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043b\u0438\u0442\u043e\u0442\u0430"], "de": ["Litotes"], "hu": ["litot\u00e9sz", "t\u00falz\u00f3 kicsiny\u00edt\u00e9s"], "es": ["l\u00edtote"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "litot", "primary": true}, "kanajli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Agi kiel kanajlo.", "translations": {"ru": ["\u0445\u0430\u043c\u0438\u0442\u044c"], "nl": ["schurkenstreken uithalen"]}, "examples": [["Azazello ja malpermesis al li mensogi kaj kanajli per telefono", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 24"]], "subdefinitions": []}], "root": "kanajl", "primary": false}, "kateni\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "I\u011di katenita.", "translations": {"nl": ["in de boeien geslagen worden"]}, "examples": [["tro rapida edzi\u011do, por\u0109iama kateni\u011do", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "katen", "primary": false}, "kanajlo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senhonora homo; malnobla fripono; malestimindulo.", "translations": {"be": ["\u043d\u044f\u0433\u043e\u0434\u043d\u0456\u043a", "\u043a\u0430\u043d\u0430\u043b\u044c\u044f", "\u043f\u0430\u0441\u043a\u0443\u0434\u043d\u0456\u043a", "\u0441\u0432\u043e\u043b\u0430\u0447"], "fr": ["canaille (subst., personne)", "coquin (subst.)", "crapule (personne)", "fripouille", "gredin", "malfaiteur", "sc\u00e9l\u00e9rat", "vaurien"], "en": ["blackguard", "knave", "rascal", "scamp", "villain"], "nl": ["schurk", "ploert"], "no": ["slyngel"], "de": ["Kanaille", "Halunke", "Schurke", "Lump"], "hu": ["gazember", "bitang", "csatornat\u00f6ltel\u00e9k", "becstelen"], "ru": ["\u043d\u0435\u0433\u043e\u0434\u044f\u0439", "\u043a\u0430\u043d\u0430\u043b\u044c\u044f", "\u043f\u0440\u043e\u0445\u0432\u043e\u0441\u0442", "\u043f\u043e\u0434\u043b\u0435\u0446", "\u043c\u0435\u0440\u0437\u0430\u0432\u0435\u0446", "\u0445\u0430\u043c", "\u0441\u0432\u043e\u043b\u043e\u0447\u044c"], "es": ["canalla"]}, "examples": [["kompatindaj senvaloruloj, kiuj enrigardas tra la pordo, vi \u0109iuj kompare kun mi estas ja nur mizeraj kanajloj!", "Fabeloj, volumo 3Historio"], ["la tri kanajloj aplikis la artifikon \u015datatan de la krimaj bandoj: sin disigi", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 4"], ["li estas malnobla, \u0109ikanema, senprincipa, pugolekema kanajlo", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 7"], ["pro la nura \u0109eesto dum la murdo de tiu perfekta kanajlo barono oni meritas rekompencon", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 24"]], "subdefinitions": []}], "root": "kanajl", "primary": true}, "legitimacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Legitimado a\u016d legitima\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u044c\u0432\u0435\u0434\u0447\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "nl": ["legitimatie"], "pt": ["legitima\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0443\u0434\u043e\u0441\u0442\u043e\u0432\u0435\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Legitimierung", "Legitimation", "Ausweis", "Beglaubigung"], "hu": ["legitim\u00e1ci\u00f3", "igazol\u00e1s", "jogos\u00edt\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "legitimaci", "primary": true}, "pantoflo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hejma piedvesto, malpeza kaj oportuna, ne atinganta la maleolojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043d\u0442\u043e\u0444\u043b\u044f"], "fr": ["chausson (pantoufle)", "pantoufle"], "en": ["slipper"], "nl": ["pantoffel"], "pt": ["pantufo", "pantufa"], "ru": ["\u0442\u0430\u043f\u043a\u0430", "\u0442\u0430\u043f\u043e\u0447\u043a\u0430"], "ca": ["espardenya", "pantofla", "sabatilla"], "de": ["Pantoffel"], "hu": ["papucs"], "es": ["pantufla"], "br": ["chaoson", "kofignon"], "pl": ["pantofel", "pape\u0107", "kape\u0107"]}, "examples": [["post tio li metis la piedojn en pantoflojn", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 53a, p. 188a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pantofl", "primary": true}, "ma\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Renkonto, batalo, veto inter unuopuloj a\u016d sport-unuoj en iu ajn sporta ludo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0442\u0447"], "fr": ["match"], "en": ["match"], "nl": ["match"], "pt": ["jogo (encontro esportivo)", "partida (encontro esportivo)", "match (encontro esportivo)"], "ru": ["\u043c\u0430\u0442\u0447"], "de": ["Spiel", "Treffen", "Match"], "sv": ["match"], "hu": ["meccs", "m\u00e9rk\u0151z\u00e9s"], "fa": ["\u0645\u0633\u0627\u0628\u0642\u0647", "\u0628\u0627\u0632\u06cc"], "bg": ["\u043c\u0430\u0447"], "cs": ["z\u00e1pas"], "es": ["partido"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ma\u0109", "primary": false}, "ma\u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Pisti en bu\u015do per la dentoj.", "translations": {"be": ["\u0436\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["m\u00e2cher"], "en": ["chew", "masticate"], "nl": ["kauwen"], "pt": ["mastigar", "mascar"], "ru": ["\u0436\u0435\u0432\u0430\u0442\u044c"], "ca": ["mastegar"], "de": ["kauen"], "sv": ["tugga"], "hu": ["r\u00e1g", "megr\u00e1g"], "es": ["masticar"], "br": ["chaokat"], "cs": ["\u017ev\u00fdkat"], "pl": ["\u017cu\u0107"]}, "examples": [["lia brako estis forma\u0109ita de la dentumitaj radoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ma\u0109", "primary": true}, "uzukapi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Akiri, la\u016d le\u011da rajto, propra\u0135on per ne interrompita posedo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043e\u0431\u0440\u0435\u0441\u0442\u0438 \u043f\u0440\u0430\u0432\u043e \u0441\u043e\u0431\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438 \u043f\u043e \u0434\u0430\u0432\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438 \u0432\u043b\u0430\u0434\u0435\u043d\u0438\u044f"], "nl": ["verwerven (door verjaring)"], "pt": ["usucapir"], "de": ["ersitzen"], "it": ["usucapire"], "hu": ["elbirtokol"], "fi": ["saada omistusoikeus pitk\u00e4aikaisen nautinnan nojalla"], "es": ["usucapir"]}, "examples": [["\u015dtela\u0135oj ne estas uzukapeblaj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "uzukap", "primary": true}, "uzukapo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La le\u011da rajto akiri la propra\u0135on per neinterrompita posedo.", "translations": {"fr": ["usucapion"], "nl": ["verwerving (door verjaring)"], "fi": ["nauttimussaanto"], "de": ["Usukapion", "Ersitzung"], "it": ["usucapione"], "es": ["usucapi\u00f3n"], "hu": ["elbirtokl\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "uzukap", "primary": false}, "dinaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Monunuo, uzata interalie en Jugoslavio, Tunizio kaj Al\u011derio.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u043d\u0430\u0440"], "fr": ["dinar"], "nl": ["dinar"], "pt": ["dinar"], "ru": ["\u0434\u0438\u043d\u0430\u0440"], "de": ["Dinar"], "hu": ["din\u00e1r"], "fa": ["\u062f\u06cc\u0646\u0627\u0631"], "es": ["dinar"], "pl": ["dinar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dinar", "primary": true}, "senkonscia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karakterizata per manko de konscio.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0441\u0441\u043e\u0437\u043d\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["inconscient (adj.)"], "nl": ["bewusteloos", "onbewust"], "be": ["\u043d\u0435\u043f\u0440\u044b\u0442\u043e\u043c\u043d\u044b", "\u043d\u0435\u0441\u044c\u0432\u044f\u0434\u043e\u043c\u044b", "\u0431\u0435\u0441\u044c\u0441\u044c\u0432\u044f\u0434\u043e\u043c\u044b"], "de": ["bewusstlos", "besinnungslos", "ohne Bewusstsein", "ohne Besinnung"], "hu": ["\u00f6ntudatlan", "tudat alatti"]}, "examples": [["senkonscia frenezulo", null], ["por peko senkonscia puno nenia", "Proverbaro esperanta"], ["senkonscia imitado de la ekzistantaj lingvoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "konsci", "primary": false}, "obstinigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Firmigi en la jama opinio, deadmoni de \u0109ia cedo.", "translations": {"fr": ["endurcir (rendre obstin\u00e9)"], "nl": ["vastberaden maken"], "hu": ["makaccs\u00e1 tesz", "cs\u00f6k\u00f6ny\u00f6ss\u00e9 tesz"]}, "examples": [["la Eternulo obstinigis lian spiriton kaj malcedemigis lian koron", "La Malnova Testamento, Readmono 2:30"]], "subdefinitions": []}], "root": "obstin", "primary": false}, "\u0109armigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havigi \u0109armon al io.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0434\u0430\u0442\u044c \u0448\u0430\u0440\u043c", "\u043f\u0440\u0438\u0434\u0430\u0442\u044c \u043e\u0447\u0430\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["remplir de charme"], "de": ["charmant machen"], "it": ["illegiadrire", "dare fascino", "fornire fascino"]}, "examples": [["agrabla babilado \u0109armigis la voja\u011don", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109arm", "primary": false}, "astronomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "astronomiisto", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u043e\u043c"], "fr": ["astronome"], "en": ["astronomer"], "nl": ["astronoom"], "ru": ["\u0430\u0441\u0442\u0440\u043e\u043d\u043e\u043c"], "de": ["Astronom", "Sternenkundler"], "sv": ["astronom"], "hu": ["csillag\u00e1sz", "asztron\u00f3mus"], "fa": ["\u0627\u062e\u062a\u0631\u0634\u0646\u0627\u0633", "\u0645\u0646\u062c\u0645"], "es": ["astr\u00f3nomo"]}, "examples": [["lastatempe a\u016ddi\u011das pledoj de astronomoj, ke okazu ampleksa kalendar-reformo", "Evgeni Georgiev: \u0108u kalendar-reformo estos bezonata?, Monatojaro 1998a, numero 2a, p. 11a"]], "subdefinitions": []}], "root": "astronom", "primary": true}, "purema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kutime zorganta pri pureco.", "translations": {"be": ["\u0430\u0445\u0430\u0439\u043d\u044b"], "fr": ["propre (aimant la propret\u00e9)"], "en": ["tidy"], "nl": ["op reinheid gesteld"], "pt": ["asseado"], "ru": ["\u043e\u043f\u0440\u044f\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u0447\u0438\u0441\u0442\u043e\u043f\u043b\u043e\u0442\u044b\u0439"], "de": ["reinlich"], "tr": ["temiz(temizli\u011fi seven)"], "sv": ["renlig"], "hu": ["tisztas\u00e1gszeret\u0151"], "es": ["limpio"]}, "examples": [["li estas tre purema, kaj e\u0109 unu polveron vi ne trovos sur lia vesto", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 41"]], "subdefinitions": []}], "root": "pur", "primary": false}, "raboti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ebenigi, glatigi kaj maldikigi lignon a\u016d metalon, tran\u0109ante malebena\u0135ojn de la surfaco per speciala ilo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0431\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["raboter"], "en": ["plane"], "nl": ["schaven"], "pt": ["aplainar", "lavrar"], "ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0443\u0433\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u0442\u0440\u043e\u0433\u0430\u0442\u044c"], "de": ["hobeln"], "sv": ["hyvla"], "hu": ["gyalul"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rabot", "primary": true}, "kontrapunkto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Teorio de la muzika klasika komponado, donanta regulojn por harmonia kunmetado de vo\u0109oj en melodio, tonoj kontra\u016d tonoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0442\u0440\u0430\u043f\u0443\u043d\u043a\u0442"], "en": ["counterpoint"], "nl": ["contrapunt"], "pt": ["contraponto"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0442\u0440\u0430\u043f\u0443\u043d\u043a\u0442"], "ca": ["contrapunt"], "de": ["Kontrapunkt"], "hu": ["ellenpont", "kontrapunkt"], "es": ["contrapunto"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kontrapunkt", "primary": true}, "\u0109irka\u016dflui": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Flui \u0109e la \u0109irka\u016do de.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0442\u0435\u043a\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["couler (autour de)", "entourer (de ses flots)"], "nl": ["rondvloeien"], "de": ["umflie\u00dfen"], "pl": ["op\u0142ywa\u0107"], "hu": ["k\u00f6rbefolyik", "k\u00f6rbe\u00e1ramlik"]}, "examples": [["ploras super la riveroj de Babilono, \u0109irka\u016dfluantaj la ruinojn de ilia perdita bonstato", "Marta"], ["abunda gasa lumo \u0109irka\u016dfluis tiun figuron", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "flu", "primary": false}, "koeficiento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nombro, per kiu oni multobligas certan grandon por trovi \u011dian efikon en kalkulo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u044d\u0444\u0456\u0446\u044b\u0435\u043d\u0442"], "fr": ["coefficient"], "en": ["coefficient"], "nl": ["co\u00ebffici\u00ebnt"], "ru": ["\u043a\u043e\u044d\u0444\u0444\u0438\u0446\u0438\u0435\u043d\u0442"], "ca": ["coeficient"], "de": ["Koeffizient"], "hu": ["egy\u00fctthat\u00f3"], "es": ["coeficiente"], "pl": ["wsp\u00f3\u0142czynnik"]}, "examples": [["tiu \u0109i fako havas koeficienton 10 en la ekzameno", null], ["al niaj lastjaraj prezoj apliku 5-procentan koeficienton", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nombro, kiu, metite anta\u016d algebra kvanto, montras kiomfoje oni devas \u011din multobligi.", "translations": {"de": ["Koeffizient"]}, "examples": [["en la skriba\u0135o 2.a+3.b la nombro 2 (resp. 3) estas koeficiento de la kvanto a (resp. b)", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(de vektoro en lineara kombina\u0135o) Tiu skalaro, per kiu la vektoro estas multiplikata.", "translations": {"de": ["Koeffizient"]}, "examples": [["lineara kombina\u0135o de nedependaj vektoroj estas nula, nur se \u0109iuj koeficientoj estas nulaj", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(de polinomo P rilate al indico i) La valoro Pi.", "translations": {"de": ["Koeffizient"]}, "examples": [["la k-a koeficiento (t.e. rilata al indico k) de la n-a potenco de (b.X+a.1) estas Kknan-kbk", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(de (n,p)-matrico)", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u044d\u0444\u0444\u0438\u0446\u0438\u0435\u043d\u0442 (\u043c\u0430\u0442\u0440\u0438\u0446\u044b)", "\u043a\u043e\u043c\u043f\u043e\u043d\u0435\u043d\u0442\u0430 (\u043c\u0430\u0442\u0440\u0438\u0446\u044b)", "\u044d\u043b\u0435\u043c\u0435\u043d\u0442 (\u043c\u0430\u0442\u0440\u0438\u0446\u044b)"], "fr": ["coefficient (d'une matrice)", "terme (d'une matrice)", "\u00e9l\u00e9ment (d'une matrice)"], "en": ["coefficient (of a matrix)", "entry (of a matrix)", "element (of a matrix)"], "de": ["Koeffizient (einer Matrix)", "Glied (einer Matrix)", "Element (einer Matrix)"], "hu": ["tag (m\u00e1trix\u00e9)"], "pl": ["wsp\u00f3\u0142czynnik (macierzy)", "element (macierzy)"]}, "examples": []}]}], "root": "koeficient", "primary": true}, "marseljezo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nacia kanto de la francoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0440\u0441\u044d\u043b\u044c\u0435\u0437\u0430"], "fr": ["Marseillaise"], "nl": ["Marseillaise"], "pt": ["Marselhesa"], "ru": ["\u041c\u0430\u0440\u0441\u0435\u043b\u044c\u0435\u0437\u0430"], "ca": ["Marsellesa"], "de": ["Marseillaise"], "hu": ["Marseillaise"], "fa": ["\u0645\u0627\u0631\u0633\u0650\u06cc\u0650\u0632"], "es": ["Marsellesa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "marseljez", "primary": true}, "infektado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Invado de mikroboj en organismon; rezultanta stato.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0444\u0435\u043a\u0446\u0438\u044f", "\u0437\u0430\u0440\u0430\u0437\u0430"], "fr": ["infection", "contagion"], "pt": ["infec\u00e7\u00e3o"], "de": ["Ansteckung", "Infektion"], "es": ["infecci\u00f3n"], "hu": ["fert\u0151z\u00e9s"]}, "examples": [["mu\u015doj kaj ratoj estas ofte ka\u016dzo de infektado", null], ["latenta infekto", "Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "infekt", "primary": false}, "civiliz(ad)o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago civilizi.", "translations": {"be": ["\u0446\u044b\u0432\u0456\u043b\u0456\u0437\u0430\u0446\u044b\u044f"], "en": ["civilization"], "br": ["sevenadenn"], "de": ["Zivilisation"], "it": ["civilizzazione"], "pl": ["cywilizacja", "cywilizowanie"], "hu": ["civiliz\u00e1l\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "civiliz", "primary": false}, "kretono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fortika tolo, kies varpo estas el kanabo a\u016d el kotono, kaj vefto el lino a\u016d el lano, uzata interalie por kurtenoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044d\u0442\u043e\u043d"], "fr": ["cretonne"], "en": ["cretonne"], "nl": ["cretonne"], "pt": ["cretone", "bramante"], "ru": ["\u043a\u0440\u0435\u0442\u043e\u043d"], "de": ["Cretonne"], "hu": ["kreton"], "pl": ["kreton"]}, "examples": [["la kretona kurteno estis disfaldita kaj elbaris la taglumon", "Kiel akvo de l' rivero, 2:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "kreton", "primary": true}, "muelilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato por mueli.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u043b\u044c\u043d\u0438\u0446\u0430 (\u043c\u0435\u0445\u0430\u043d\u0438\u0437\u043c)"], "fr": ["moulin (appareil)"], "nl": ["molen (werktuig)"], "pl": ["m\u0142yn", "m\u0142ynek"], "de": ["M\u00fchle", "M\u00fchlwerk"], "es": ["molino"]}, "examples": [["akvomuelilo, ventomuelilo, lia lango babilas kiel muelilo muelas", "Z"], ["\u011di estas akvo al lia muelilo", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "muel", "primary": false}, "jubile": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kun vervaj signoj de \u011dojo.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0434\u043e\u0441\u0442\u043d\u043e", "\u0442\u043e\u0440\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u0443\u044e\u0449\u0435"], "nl": ["jubelend"], "hu": ["ujjongva", "\u00f6rvendezve"]}, "examples": [["la oldulinaro jubile bolis \u00abVi pravegas!\u00bb", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 56a, p. 247a"]], "subdefinitions": []}], "root": "jubil", "primary": false}, "ekspedi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Sendi al difinita adreso, loko.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0441\u044b\u043b\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0434\u043f\u0440\u0430\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["exp\u00e9dier (envoyer)"], "en": ["expedite", "dispatch"], "nl": ["verzenden", "versturen"], "pt": ["expedir", "aviar", "enviar", "despachar"], "ru": ["\u043e\u0442\u0441\u044b\u043b\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c"], "de": ["absenden", "abschicken", "aufgeben", "wegschicken", "expedieren [ark]"], "hu": ["k\u00fcld (felad)", "felad (k\u00fcld)"], "pl": ["ekspediowa\u0107", "wysy\u0142a\u0107 (np. list)", "nadawa\u0107 (np. list)", "odprawia\u0107", "wyprawia\u0107si\u0119 (w drog\u0119)"]}, "examples": [["ekspedi leteron, komerca\u0135on, armeon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "eksped", "primary": true}, "\u0125amemoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plurjara duonligneca vegeta\u0135o kreskanta precipe sur la norda duonglobo, en la muskaj mar\u0109oj de lokoj tundraj kaj arbaraj, kun man\u011dindaj beroj el la genro rubuso (Rubus chameaemorus).", "translations": {"ru": ["\u043c\u043e\u0440\u043e\u0448\u043a\u0430"], "fr": ["chicout\u00e9e", "m\u00fbre arctique"], "en": ["cloudberry"], "pt": ["framboesa"], "no": ["molte"], "ca": ["Romeguer\u00f3 de torbera"], "de": ["Moltebeere"], "sv": ["hjortron"], "it": ["camemoro"], "pl": ["malina moroszka"], "fi": ["muurain", "hilla", "lakka (kasvi, marja)"], "es": ["Camemoro Artico", "Mora de los pantanos", "Mora de ronces"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La bero de \u0125amemoro.", "translations": {}, "examples": [["memoru anka\u016d la rostitan boaca\u0135on kaj la orflavajn \u0125amemorojn kun \u015da\u016dmkremo", "A. Lindh Sezono dum la tuta jaro, 2002-06"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125amemor", "primary": true}, "jubili": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Elmontri grandan \u011dojon per krioj, kantoj, dancoj kaj similaj.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0442\u0440\u044b\u044e\u043c\u0444\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0443\u0440\u0430\u0447\u044b\u0441\u0442\u0430 \u0441\u043f\u0440\u0430\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["exulter", "jubiler", "se r\u00e9jouir"], "nl": ["jubelen"], "pt": ["jubilar-se", "rejubilar-se"], "ru": ["\u0440\u0430\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0442\u043e\u0440\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0430\u0437\u0434\u043d\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "it": ["giubilare", "esultare"], "hu": ["ujjong", "\u00f6rvend", "\u00f6rvendezik"], "fa": ["\u0634\u0627\u062f\u06cc \u06a9\u0631\u062f\u0646"]}, "examples": [["jubilis homoj en islamaj landoj", "Stefan Maul: Murdi je nomo de dio, Monato, jaro 2001a, numero 10a, p. 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "jubil", "primary": true}, "jubilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda elmontro de \u011dojo.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u0438\u0443\u043c\u0444", "\u0442\u043e\u0440\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["exultation", "jubilation"], "nl": ["gejubel"], "it": ["giubilo", "esultanza"], "es": ["j\u00fabilo"], "hu": ["ujjong\u00e1s", "\u00f6rvendez\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "jubil", "primary": false}, "ekspedo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekspedado.", "translations": {"fr": ["envoi", "exp\u00e9dition (envoi)"], "en": ["dispatch"], "nl": ["verzenden (zn.)", "verzending"], "de": ["Absendung", "Aufgabe", "Expedition [ark]"], "pl": ["przesy\u0142ka"], "hu": ["k\u00fcld\u00e9s", "felad\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ekspedita\u0135o.", "translations": {"de": ["Sendung"], "nl": ["zending"], "hu": ["k\u00fcldem\u00e9ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "eksped", "primary": false}, "jurisdikcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Teritoria a\u016d tema kompetento de ju\u011dejo.", "translations": {"be": ["\u044e\u0440\u044b\u0441\u0434\u044b\u043a\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["juridiction"], "pt": ["jurisdi\u00e7\u00e3o"], "ca": ["jurisdicci\u00f3"], "de": ["Jurisdiktion", "rechtsprechende Gewalt", "Judikative"], "it": ["giurisdizione"], "es": ["jurisdicci\u00f3n"]}, "examples": [["\u0109u li ne scias, ke la vagantaj kavaliroj dependas de nenia jurisdikcio?", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, \u0109apitro 45a, p. 343a"]], "subdefinitions": []}], "root": "jurisdikci", "primary": true}, "naskito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0440\u043e\u0436\u0434\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439 (\u0441\u0443\u0449.)"], "nl": ["geborene"]}, "examples": [["la\u016d la konsilo de mia sinjoro ni forigos \u0109iujn virinojn kaj iliajn naskitojn", "La Malnova Testamento, Ezra 10:3"], ["inter naskitoj de virinoj estas neniu pli granda ol Johano", "La Nova Testamento, S. Luko 7:28"]], "subdefinitions": []}], "root": "nask", "primary": false}, "\u015danelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La plej profunda parto de rivero a\u016d de mara pasejo.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0440\u0432\u0430\u0442\u044d\u0440"], "fr": ["chenal"], "en": ["channel"], "nl": ["vaargeul"], "pt": ["canal"], "ru": ["\u0444\u0430\u0440\u0432\u0430\u0442\u0435\u0440"], "de": ["Fahrrinne", "Fahrwasser"], "it": ["canale"], "hu": ["haj\u00f3\u00fat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015danel", "primary": true}, "citrono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hele flava, ovforma, acidsuka frukto de citronujo.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u043c\u043e\u043d"], "fr": ["citron"], "bg": ["\u043b\u0438\u043c\u043e\u043d"], "el": ["\u03bb\u03b5\u03bc\u03cc\u03bd\u03b9"], "de": ["Zitrone"], "it": ["limone (frutto)"], "hu": ["citrom"], "en": ["lemon"], "br": ["suraval", "sitron"], "es": ["lim\u00f3n"], "ru": ["\u043b\u0438\u043c\u043e\u043d"], "nl": ["citroen"], "pt": ["lim\u00e3o"], "no": ["sitron"], "tr": ["limon"], "sv": ["citron"], "sk": ["citr\u00f3n"], "pl": ["cytryna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "citron", "primary": true}, "fimbrilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Delikata filamento, kiu provizas la receptaklon de kelkaj asteracoj.", "translations": {"fr": ["fimbrille"], "de": ["Fimbrie"], "pt": ["fimbrila"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fimbril", "primary": true}, "demenco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mensa perturbo kun precipe malbona memorado, parolmalfaciloj, konfuzoj pri tempoj, lokoj, homoj, aperanta pro cerbodifekto, maljuni\u011do....", "translations": {"fr": ["d\u00e9mence"], "en": ["dementia"], "pt": ["dem\u00eancia"], "de": ["Demenz"], "it": ["demenza"], "pl": ["demencja"]}, "examples": [["oni okazigas kursojn por eviti demencon", "Hori J., pg, Tro vivi foje ne bonas, Monato, jaro 2006a, numero 1a, p. 21a"], ["\u00abtemas pri modelaj simptomoj de grava demenco,\u00bb mi vo\u0109e meditis apud la juna flegistino", "P. Nechvile, Kiel mi i\u011dis belaspektulo, 2008-02-08"]], "subdefinitions": []}], "root": "demenc", "primary": true}, "stativo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordinara tripieda ilo, uzata por subteni aparaton a\u016d instrumenton.", "translations": {"be": ["\u0448\u0442\u0430\u0442\u044b\u045e"], "fa": ["\u0633\u0647\u200c\u067e\u0627\u06cc\u0647"], "bg": ["\u0441\u0442\u0430\u0442\u0438\u0432"], "nl": ["statief"], "ru": ["\u0448\u0442\u0430\u0442\u0438\u0432"], "de": ["Stativ", "St\u00e4nder", "Dreibein", "Tripode"], "hu": ["m\u0171szer\u00e1llv\u00e1ny", "h\u00e1roml\u00e1b"]}, "examples": [["fotografaparatoj bezonas stativojn", null], ["kunmetebla stativo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "stativ", "primary": true}, "romaneca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Reveme kaj \u0125imere sentema kiel la herooj de la malnovaj romanoj", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u043c\u0430\u043d\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["romanesque", "romantique (romanesque)"], "nl": ["romantisch"], "ru": ["\u0440\u043e\u043c\u0430\u043d\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["romanhaft"], "hu": ["reg\u00e9nyes"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "roman", "primary": true}, "hidrologo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"en": ["hydrologist"], "nl": ["waterbouwkundige", "hydroloog"], "it": ["idrologo"]}, "examples": [["merkrede alvenis in\u011denieroj, agronomoj, hidrologoj, topografoj kaj ter-mezuristoj", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "hidrolog", "primary": true}, "dis\u015diri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Disrompi, difekti per multaj \u015diroj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043e\u0440\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0440\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9chirer en morceaux"], "hu": ["sz\u00e9tt\u00e9p", "sz\u00e9tszak\u00edt"], "it": ["dilaniare", "stracciare", "squarciare", "sbrindellare"], "sv": ["riva s\u00f6nder"]}, "examples": [["mi dis\u015diris la leteron kaj dis\u0135etis \u011diajn pecetojn en \u0109iujn angulojn de la \u0109ambro", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 42"], ["la uragano dis\u015diradis la \u011dardenon", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 25a, p. 259a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dir", "primary": false}, "ruzo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ruza rimedo.", "translations": {"be": ["\u0445\u0456\u0442\u0440\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0445\u0456\u0442\u0440\u044b\u043a", "\u0432\u044b\u043a\u0440\u0443\u0442"], "fr": ["ruse"], "nl": ["slimmigheid", "list"], "ru": ["\u0445\u0438\u0442\u0440\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0443\u043b\u043e\u0432\u043a\u0430"], "he": ["\u05ea\u05db\u05e1\u05d9\u05e1", "\u05ea\u05d7\u05d1\u05d5\u05dc\u05d4"], "de": ["List", "listige Tat"], "hu": ["furfang", "csel", "ravaszs\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ruz", "primary": false}, "ruzi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti ruza.", "translations": {"be": ["\u0445\u0456\u0442\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043c\u0443\u0434\u0440\u0430\u0433\u0435\u043b\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["ruser"], "hu": ["ravaszkodik"], "nl": ["slim zijn", "listig zijn"], "ru": ["\u0445\u0438\u0442\u0440\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ruz", "primary": false}, "malkateni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Forpreni la katenojn.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u043a\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9chainer"], "en": ["unshackle", "free", "release"], "nl": ["ontketenen (van ketenen bevrijden)"], "de": ["befreien"], "hu": ["leveszi a bilincst", "megszabad\u00edt l\u00e1ncait\u00f3l"]}, "examples": [["malkateni sklavon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "katen", "primary": false}, "kiamaniere": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiel, per kiu procedo, per kiu rimedo a\u016d agado.", "translations": {"fr": ["de quelle fa\u00e7on", "de quelle mani\u00e8re"], "nl": ["op welke manier"]}, "examples": [["\u00abkiamaniere vi venis en nian domon?\u00bb", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Ne\u011dulino"]], "subdefinitions": []}], "root": "manier", "primary": false}, "insektoman\u011duloj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la klaso mamuloj (Insectivora).", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0441\u044f\u043a\u043e\u043c\u0430\u0435\u0434\u043d\u044b\u044f"], "fr": ["insectivores"], "nl": ["insecteneters"], "ru": ["\u043d\u0430\u0441\u0435\u043a\u043e\u043c\u043e\u044f\u0434\u043d\u044b\u0435 (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434 \u043c\u043b\u0435\u043a\u043e\u043f\u0438\u0442\u0430\u044e\u0449\u0438\u0445)"], "de": ["Insektenfresser"], "sv": ["insekts\u00e4tare"], "hu": ["rovarev\u0151 eml\u0151s\u00f6k"], "es": ["insect\u00edvoros"], "br": ["amprevanataerien"], "pl": ["owado\u017cerne"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "man\u011d", "primary": false}, "formacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speciala aran\u011do de la tavoloj de la tero, rilate al unu geologia epoko.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0440\u043c\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["formation (g\u00e9ol., mil.)"], "en": ["(geological) formation"], "nl": ["formatie"], "pt": ["forma\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Formation"], "hu": ["r\u00e9teg", "k\u00e9pz\u0151dm\u00e9ny"], "es": ["formaci\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Diversa aran\u011do, la\u016d kiu ordi\u011das la eroj de korpuso a\u016d armeo.", "translations": {"be": ["\u0437\u043b\u0443\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435 (\u0432\u0430\u0439\u0441\u043a\u043e\u0432\u0430\u0435)", "\u0447\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c (\u0432\u0430\u0439\u0441\u043a\u043e\u0432\u0430\u044f)"], "en": ["(military) formation"], "pt": ["forma\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0432\u043e\u0439\u0441\u043a\u043e\u0432\u043e\u0435 \u0441\u043e\u0435\u0434\u0438\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0432\u043e\u0439\u0441\u043a\u043e\u0432\u0430\u044f \u0447\u0430\u0441\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0434\u0440\u0430\u0437\u0434\u0435\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Verband"], "hu": ["alakzat", "fel\u00e1ll\u00e1s"]}, "examples": [["batala formacio", null], ["la sanitaraj formacioj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "formaci", "primary": true}, "lineara": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iel rilatanta al algebraj strukturoj de la tipo modulo a\u016d vektora spaco.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u043d\u0435\u0439\u043d\u044b"], "fr": ["lin\u00e9aire"], "en": ["linear"], "nl": ["lineair"], "pt": ["linear"], "ru": ["\u043b\u0438\u043d\u0435\u0439\u043d\u044b\u0439"], "de": ["linear"], "hu": ["line\u00e1ris"], "pl": ["liniowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri bildigo inter moduloj a\u016d vektoraj spacoj) Homomorfia rilate al la koncerna strukturo.", "translations": {}, "examples": [["por ke bildigo f inter vektoraj spacoj estu lineara, sufi\u0109as, ke f(x+\u03b1\u2219y) = f(x)+\u03b1\u2219f(y), kiuj ajn estas x, y kaj \u03b1", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri reela funkcio f) Tia, ke f(x) = \u03b1x.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "linia.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "linear", "primary": true}, "skalara": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al skalaro; estanta skalaro.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0430\u043b\u044f\u0440\u043d\u044b"], "fr": ["scalaire (adj.)"], "en": ["scalar"], "ru": ["\u0441\u043a\u0430\u043b\u044f\u0440\u043d\u044b\u0439"], "de": ["skalar"], "pl": ["skalarny"], "hu": ["skal\u00e1ris"]}, "examples": [["skalara grando, kampo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "skalar", "primary": false}, "skalaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elemento de ringo a\u016d korpo, kiu operacias super modulo a\u016d vektora spaco.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0430\u043b\u044f\u0440"], "fr": ["scalaire (subst.)"], "en": ["scalar"], "nl": ["scalar"], "ru": ["\u0441\u043a\u0430\u043b\u044f\u0440"], "de": ["Skalar"], "sv": ["skal\u00e4r"], "hu": ["skal\u00e1r", "skal\u00e1ris mennyis\u00e9g"], "pl": ["skalar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Fizika grando, kiu ne havas direkton; la reelo \u011din reprezentanta.", "translations": {"de": ["Skalar", "skalare Gr\u00f6\u00dfe"]}, "examples": [["la grando temperaturo estas skalaro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "skalar", "primary": true}, "baldakeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tegmenta tapi\u015do sur stangoj super trono, altaro, lito, a\u016d portata \u015dirme super altranguloj dum solena\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043b\u0434\u0430\u0445\u0456\u043d", "\u0442\u044d\u043d\u0442"], "fr": ["baldaquin", "dais"], "en": ["baldachin"], "nl": ["baldakijn"], "ru": ["\u0431\u0430\u043b\u0434\u0430\u0445\u0438\u043d", "\u0442\u0435\u043d\u0442"], "de": ["Baldachin"], "hu": ["baldachin", "d\u00edsztet\u0151"], "sk": ["baldach\u00fdn"], "pl": ["baldachim"]}, "examples": [["la\u016dlonge de alia muro staris \u015dia lito, kovrita per rozkolora atlaskovrilo kaj \u015dirmita per silka baldakeno", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 15a"]], "subdefinitions": []}], "root": "baldaken", "primary": true}, "futurismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arta stilo el la unua dunono de la 20a jarcento precipe itala kaj soveta, favoranta modernajn temojn: ma\u015dinismon, rapidecon, lumajn efektojn, liberan vortkreadon.", "translations": {"be": ["\u0444\u0443\u0442\u0443\u0440\u044b\u0437\u043c"], "fr": ["futurisme"], "en": ["futurism"], "ru": ["\u0444\u0443\u0442\u0443\u0440\u0438\u0437\u043c"], "fa": ["\u0622\u06cc\u0646\u062f\u0647\u200c\u06af\u0631\u0627\u06cc\u06cc", "\u0622\u06cc\u0646\u062f\u0647\u200c\u06af\u0631\u06cc"], "pl": ["futuryzm"], "hu": ["futurizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "futur", "primary": false}, "glorigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti la ka\u016dzo de la granda fameco, \u0109iekonateco de iu a\u016d io.", "translations": {"be": ["\u0443\u0441\u043b\u0430\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u0430\u0441\u043b\u0430\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["concourir \u00e0 la gloire (de)"], "hu": ["dics\u0151s\u00e9get szerez"], "nl": ["roemen", "eren"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u043b\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c", "\u0441\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u0438\u0437\u0432\u0435\u0441\u0442\u043d\u044b\u043c"]}, "examples": [["la grandaj scienculoj glorigas la naski\u011dlandon", null], ["lia verko glorigas lin pli ol la la\u016ddoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "glor", "primary": false}, "pedanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo pedanta, tro precize zorganta pri bagatela\u0135oj.", "translations": {"en": ["pedant"], "nl": ["betweter"], "pl": ["pedant"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pedant", "primary": false}, "botanika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al botaniko.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0442\u0430\u043d\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["botanique (adj.)"], "en": ["botanical"], "nl": ["plantkundig", "botanisch"], "ru": ["\u0431\u043e\u0442\u0430\u043d\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["botanisch"], "hu": ["n\u00f6v\u00e9nytani", "botanikai"], "pl": ["botaniczny"]}, "examples": [["antropologiaj, zoologiaj kaj botanikaj faktoj pruvas tion", "Andr\u00e9 Cherpillod, Atlantido la perdita kontinento, Monato, jaro 1997a, numero 7a, p. 21a"]], "subdefinitions": []}], "root": "botanik", "primary": false}, "pedanti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Agi pedante, tro precize zorgante pri bagateloj.", "translations": {"ru": ["\u0431\u044b\u0442\u044c \u043f\u0435\u0434\u0430\u043d\u0442\u043e\u043c", "\u043f\u0440\u0438\u0434\u0438\u0440\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f \u043a \u043c\u0435\u043b\u043e\u0447\u0430\u043c"], "fr": ["faire dans la dentelle", "v\u00e9tiller"], "en": ["be pedantic"], "nl": ["verwaand zijn", "pedant zijn"], "pl": ["by\u0107 pedantycznym"]}, "examples": [["nenio malpermesas, ke vi rigore pedantu kaj neniam elipsu la vorton \u00ablingvo\u00bb", "M. M. Campagna, Re: Kiam esperanto ne estas \u00abesperanto\u00bb, soc.culture.esperanto, 1996-12-28"]], "subdefinitions": []}], "root": "pedant", "primary": false}, "barto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la elastaj lamenoj, kiuj pendas el la rando de la supra makzelo de bartocetacoj kaj estas uzataj por garni korsetojn.", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u0442\u043e\u0432\u044b \u0432\u0443\u0441"], "fr": ["baleine (de corset)", "fanon (de baleine)"], "en": ["whalebone"], "ru": ["\u043a\u0438\u0442\u043e\u0432\u044b\u0439 \u0443\u0441"], "de": ["Barte"], "pl": ["fiszbin"], "hu": ["halcsont", "b\u00e1lnaszila"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bart", "primary": true}, "stumpo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nedifektita resta\u0135o el fortran\u0109ita membro.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0440\u0443\u0431\u0430\u043a"], "fr": ["moignon"], "en": ["stump"], "nl": ["stomp"], "ru": ["\u043e\u0431\u0440\u0443\u0431\u043e\u043a"], "ca": ["mony\u00f3"], "de": ["Stumpf"], "es": ["mu\u00f1\u00f3n"]}, "examples": [["stumpo de amputita brako", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Mallonga parto restanta el io, kies plej grandan parton oni fortran\u0109is a\u016d fordetruis.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0440\u0443\u0431\u0430\u043a", "\u043f\u0430\u0440\u044d\u0448\u0442\u043a\u0456", "\u0440\u044d\u0448\u0442\u043a\u0430", "\u0430\u0431\u043b\u043e\u043c\u0430\u043a", "\u043d\u0435\u0434\u0430\u043f\u0430\u043b\u0430\u043a", "\u0430\u0433\u0440\u044b\u0437\u0430\u043a", "\u0430\u0433\u0430\u0440\u0430\u043a"], "fr": ["chicot", "m\u00e9got", "reste (d'un objet arrach\u00e9)", "souche", "talon (de billet, de ch\u00e8que)"], "en": ["stump", "butt (precipe se parolante pri cigaredrestajxo)"], "ru": ["\u043e\u0441\u0442\u0430\u0442\u043e\u043a", "\u043e\u0431\u043b\u043e\u043c\u043e\u043a", "\u043e\u0431\u0440\u0443\u0431\u043e\u043a", "\u043e\u0433\u0430\u0440\u043e\u043a", "\u043e\u043a\u0443\u0440\u043e\u043a", "\u043e\u0433\u0440\u044b\u0437\u043e\u043a"], "de": ["Stumpf", "Stummel", "Strunk"], "hu": ["csonk"]}, "examples": [["stumpo de kandelo", "Z"], ["cigarstumpo", null], ["stumpo de trunko, de bran\u0109o", null], ["vakskandelaj stumpetoj", "Z"], ["stumpeto de forbrulinta alumeto", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "stump", "primary": true}, "pedanta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Precize, detale kaj iom rutine zorganta precipe pri malgrava\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u043f\u044d\u0434\u0430\u043d\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "en": ["pedantic"], "nl": ["verwaand", "pedant"], "pt": ["pedante"], "ru": ["\u043f\u0435\u0434\u0430\u043d\u0442\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["pedantisch"], "sv": ["pedantisk"], "hu": ["ped\u00e1ns", "prec\u00edz", "akkur\u00e1tus"], "pl": ["pedantyczny", "akuratny (pot.)"]}, "examples": [["ni ne estu tro pedantaj, ni estu toleremaj", "Z"], ["la libroj instruaj devas esti pedante konservativaj", "Z"], ["pedanta ordo", null], ["\u015di fari\u011dis pedanta (diligentega, senmanka) vizitantino de la kunvenoj", null], ["\u0109iu detalo estas plenumita kun plej la\u016ddinda diligenteco kaj pedanteco", "Z"], ["regula kaj metoda \u011dis pedanteco", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Posedanta nur mezkvalitan klerecon, sed kredanta sin tre klera kaj parade montradanta siajn konojn.", "translations": {"es": ["pedante"], "hu": ["sz\u0151rsz\u00e1lhasogat\u00f3", "bet\u0171r\u00e1g\u00f3"]}, "examples": [["teda kaj pedanta homo", null], ["per la \u0125aosa kaj pedanta citado de vortoj el lingvoj, kiujn li ne scipovas, li kredas, ke li montras sin lingvisto", null], ["enuiga kaj pedanta elokventeco", null], ["pedanto (homo pedanta) ebria pro sia \u0135usa kleri\u011do", null], ["malakcepti korektojn kaj konsilojn estas pedanteco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pedant", "primary": true}, "botaniko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri la plantoj, subfako de biologio.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0442\u0430\u043d\u0456\u043a\u0430"], "fr": ["botanique (subst.)"], "en": ["botany"], "nl": ["plantkunde", "botanica"], "ru": ["\u0431\u043e\u0442\u0430\u043d\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Botanik"], "hu": ["n\u00f6v\u00e9nytan", "botanika"], "sk": ["botanika"], "es": ["bot\u00e1nica"], "pl": ["botanika"]}, "examples": [["la kolektantoj de naturaj specimenoj stimulis la botanikon, kiu dum la renesanco apartigis sin de la medicino", "Johan Van Eenoo, La bru\u011da Centuriae plantarum rariorum retrovita en Krakovo, Monato, jaro 1998a, numero 1a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "botanik", "primary": true}, "bil\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La plej malsupra parto de la holdo.", "translations": {"fr": ["bouchain"], "en": ["bilge"], "hu": ["haj\u00f3fen\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bil\u011d", "primary": true}, "rumoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bruo farata de multaj samtempe.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0443\u043b", "\u0433\u0430\u043c", "\u0433\u043e\u043c\u043e\u043d"], "fr": ["brouhaha", "rumeur (bruit confus)"], "pt": ["zumbir", "rumorejar"]}, "examples": [["ni mortas sen fanfarmuziko, sen la ridado de belaj virinoj, sen la apla\u016dda rumorado de homamaso", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, dua libro, \u0109apitro 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "rumor", "primary": false}, "graveda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Portanta idon en la utero.", "translations": {"be": ["\u0446\u044f\u0436\u0430\u0440\u043d\u0430\u044f"], "fr": ["enceinte (adj.)", "gestante", "gravide", "grosse (enceinte)", "pleine (gravide)"], "en": ["pregnant"], "nl": ["zwanger", "in verwachting"], "pt": ["gr\u00e1vido", "prenhe"], "ru": ["\u0431\u0435\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f", "\u0447\u0440\u0435\u0432\u0430\u0442\u044b\u0439(fig.)"], "de": ["schwanger", "in anderen Umst\u00e4nden"], "sv": ["gravid"], "hu": ["terhes (\u00e1llapotos)", "\u00e1llapotos"], "fa": ["\u0622\u0628\u0633\u062a\u0646", "\u0628\u0627\u0631\u062f\u0627\u0631", "\u062d\u0627\u0645\u0644\u0647"], "es": ["embarazada"]}, "examples": [["\u015di estas graveda de nur tri monatoj", null], ["nigraj nuboj gravedaj je pluvo", null], ["decido graveda je multaj sekvoj", null], ["gravedeco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "graved", "primary": true}, "arkeano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La unua, plej praa erao de anta\u016dkambrio, iam taksita kiel periodo; arkeano da\u016dris proksimume anta\u016d inter 3000 kaj 1500 milionoj da jaroj.", "translations": {"fr": ["Arch\u00e9en"], "pl": ["era archaiczna", "archaik", "era archeozoiczna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arkean", "primary": true}, "rumori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Konfuze brui, kiel homamaso, akvo sur \u015dtonoj, vagonaro.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u043c\u043e\u043d\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["bourdonner", "bruire"]}, "examples": [["la rabistoj tuj ekrumoris: \u00abJes, li devas i\u011di nia metilernanto!\u00bb", "La unua rabista fabe"]], "subdefinitions": []}], "root": "rumor", "primary": true}, "hemoptizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sangelsputo pro sangado en la pulmoj.", "translations": {"fr": ["h\u00e9moptysie"], "de": ["H\u00e4moptyse", "Bluthusten"], "it": ["emottisi"], "pt": ["hemoptise"]}, "examples": [["\u015di resani\u011dis el la hemoptizo, tamen post laci\u011do \u015di ofte tusis", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 77a, volumo 2a, p. 627a"]], "subdefinitions": []}], "root": "hemoptiz", "primary": true}, "kate\u0125isto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0442\u044d\u0445\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["cat\u00e9chiste"], "en": ["catechist"], "nl": ["catecheet"], "ru": ["\u0432\u0435\u0440\u043e\u0443\u0447\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u043d\u0430\u0441\u0442\u0430\u0432\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Katechist"], "hu": ["hitoktat\u00f3", "katek\u00e9ta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kate\u0125ist", "primary": true}, "maloportuna\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maloportuna afero a\u016d kondi\u0109o, kiu \u011denas.", "translations": {"fr": ["embarras", "inconv\u00e9nient"]}, "examples": [["mi pretervidis tiun maloportuna\u0135on", null], ["ni zorge pesu la oportuna\u0135ojn kaj la maloportuna\u0135ojn; kaj decidu", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 15a, Omar fari\u011das ventegocentro"]], "subdefinitions": []}], "root": "oportun", "primary": false}, "rimeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longa mallar\u011da leda strio uzata por ligi, fiksi ion a\u016d por transigi movon de iu rado al alia.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u043c\u0435\u043d\u044c"], "fr": ["courroie"], "en": ["strap", "band", "belt"], "nl": ["band", "riem", "gordel"], "pt": ["correia", "tira de couro", "guia (correia dos freios)"], "ru": ["\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u044c"], "de": ["Riemen"], "sv": ["rem"], "hu": ["sz\u00edj"]}, "examples": [["mi ripozigos miajn brakojn, tenante la rimenojn de mia dorsosako", "David Curtis, Koratako, Monato, jaro 2002a, numero 1a, p. 28a"]], "subdefinitions": []}], "root": "rimen", "primary": true}, "kontrabaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plej granda ar\u0109a kordinstrumento havanta plej malakutan tonon, speco de trikorda violonego.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0442\u0440\u0430\u0431\u0430\u0441"], "fr": ["contrebasse"], "bg": ["k\u043e\u043d\u0442\u0440\u0430\u0431\u0430\u0441"], "nl": ["contrabas"], "pt": ["contrabaixo", "rabec\u00e3o"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0442\u0440\u0430\u0431\u0430\u0441"], "ca": ["contrabaix"], "de": ["Kontrabass"], "hu": ["nagyb\u0151g\u0151", "kontrabasszus"], "en": ["bass", "bass viol", "double bass"], "es": ["contrabajo"], "pl": ["kontrabas"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kontrabas", "primary": true}, "brakumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0434\u044b\u043c\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0431\u043d\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["embrasser (enlacer)", "enlacer", "\u00e9treindre (avec les bras)"], "en": ["hug"], "nl": ["omarmen"], "ru": ["\u043e\u0431\u043d\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u043a\u043b\u044e\u0447\u0430\u0442\u044c \u0432 \u043e\u0431\u044a\u044f\u0442\u0438\u044f"], "de": ["umarmen"], "it": ["abbracciare"], "hu": ["meg\u00f6lel", "\u00e1t\u00f6lel"], "sk": ["obja\u0165"], "es": ["abrazar"], "br": ["briata"], "sv": ["krama", "omfamna"], "pl": ["obejmowa\u0107 (ramionami)", "bra\u0107 w ramiona", "u\u015bciska\u0107"], "he": ["\u05dc\u05d7\u05d1\u05e7"]}, "examples": [["\u015di tre vigli\u011dis sin premis al mi brakumante min je la kolo", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 13"], ["mi vin kisis, kisis sur kanap', mi vin alpremis en brakumo muta", "P. Peneter Sekretaj Sonetoj XLVII"]], "subdefinitions": []}], "root": "brak", "primary": false}, "klaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro da personoj a\u016d objektoj similaj la\u016d rango, kvalito a\u016d naturo.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u044f\u0441"], "fr": ["classe", "cat\u00e9gorie", "esp\u00e8ce", "condition (sociale)", "cours", "milieu (social)", "niveau", "rang", "standing"], "en": ["class"], "nl": ["klasse"], "ru": ["\u043a\u043b\u0430\u0441\u0441"], "de": ["Klasse"], "hu": ["oszt\u00e1ly"], "cs": ["t\u0159\u00edda"]}, "examples": [["tiu libro celas \u0109iujn klasojn da legantoj", null], ["tiuj varoj formas apartan klason", null], ["unuaklasa in\u011deniero, vagono", null]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de popolo havanta samajn civilajn, politikajn, ekonomiajn kondi\u0109ojn.", "translations": {"nl": ["klasse"]}, "examples": [["la tri klasoj de l' patricioj, kavaliroj kaj plebanoj en la antikva Romo", null], ["la reganta, la meza, la laborista klaso", null], ["la klasbatalo", null], ["bonklasa, altklasa homo", "Z"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Aro el \u0109iuj lernantoj, kiuj sekvas iun gradon de studkurso.", "translations": {"nl": ["klas"]}, "examples": [["la altaj, malaltaj klasoj", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "\u015ctupo de la botanika kaj zoologia klasifikoj (classis).", "translations": {"nl": ["klasse"]}, "examples": []}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Parto pli luksa a\u016d malpli luksa de veturilo, por kies uzo oni pagas malsame ol por aliaj partoj.", "translations": {}, "examples": [["\u00absed, mi posedas bileton por la unua klaso,\u00bb mi diris", "M. K. Gandhi, trad. A Giridhar Rao, Eksperimentoj kun la Vero..., 2001-2008, parto 2a, \u0109apitro 8a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["klas"]}, "examples": [["fari siajn klasikajn klasojn", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "klas", "primary": true}, "litografio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Procedo de presarto, en kiu reliefan \u015dtongravura\u0135on oni premas al surfaco por produkti bildon a\u016d tekston.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0442\u0430\u0433\u0440\u0430\u0444\u0456\u044f"], "fr": ["lithographie (proc\u00e9d\u00e9)"], "nl": ["steendrukkunst"], "pt": ["litografia"], "el": ["\u03bb\u03b9\u03b8\u03bf\u03b3\u03c1\u03b1\u03c6\u03af\u03b1"], "de": ["Lithographie", "Lithografie", "Steindruckerkunst"], "hu": ["k\u0151nyomat", "k\u0151rajz", "litogr\u00e1fia"], "ru": ["\u043b\u0438\u0442\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u044f"], "es": ["litograf\u00eda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "litografi", "primary": true}, "malanta\u016d": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pri uzo de malanta\u016d kun akuzativo, vidu al malanta\u016d, malanta\u016d...-n."], "primary definition": "Prepozicio, montranta lokon pli malproksiman rilate al tiu, kiu rigardas, a\u016d lokon, al kiu rigardas la dorso, la mal\u0109efa flanko de objekto.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430 (\u043e \u043c\u0435\u0441\u0442\u0435)"], "fr": ["apr\u00e8s (pr\u00e9p., derri\u00e8re)", "derri\u00e8re (pr\u00e9p.)"], "en": ["behind"], "nl": ["achter"], "be": ["\u0437\u0430", "\u043f\u0430-\u0437\u0430"], "de": ["nach", "hinter"], "vo": ["po"], "sk": ["za"], "hu": ["m\u00f6g\u00f6tt", "ut\u00e1n (helyileg)"], "pl": ["po", "za"]}, "examples": [["li iris por ku\u015di\u011di malanta\u016d grenamaso", "La Malnova Testamento, Rut 3:7"], ["malanta\u016d si li a\u016ddis krion", null], ["faru insidon malanta\u016d la urbo", "La Malnova Testamento, Josuo 8:2"]], "subdefinitions": []}], "root": "anta\u016d", "primary": false}, "klasi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u044f\u0441\u044b\u0444\u0456\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["classer", "arranger", "cat\u00e9goriser", "classifier", "ordonner", "trier", "ranger"], "hu": ["oszt\u00e1lyoz"], "nl": ["classificeren"], "ru": ["\u043a\u043b\u0430\u0441\u0441\u0438\u0444\u0438\u0446\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u0440\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["se klasi \u0109i poemojn la\u016d la terminologio de Auld, ili apartenus al la primitiva romantismo", "C. Minnaja, Meritanta ne nur reeldonon, Monato, jaro 2001a, numero 7a, p. 28a"]], "subdefinitions": []}], "root": "klas", "primary": false}, "kroz\u015dipo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speciala rapida milit\u015dipo por krozi.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044d\u0439\u0441\u044d\u0440"], "fr": ["croiseur"], "en": ["cruiser"], "ru": ["\u043a\u0440\u0435\u0439\u0441\u0435\u0440"], "de": ["Kreuzer"], "it": ["incrociatore (nave)"], "hu": ["cirk\u00e1l\u00f3"], "pl": ["kr\u0105\u017cownik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dip", "primary": false}, "taksio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Privata a\u016dto kun \u015doforo, je dispono de la publiko, por veturigi klientojn kontra\u016d pago.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043a\u0441\u0456"], "fr": ["taxi (v\u00e9hicule)"], "en": ["taxi"], "nl": ["taxi"], "pt": ["t\u00e1xi"], "ru": ["\u0442\u0430\u043a\u0441\u0438"], "de": ["Taxi", "Droschke [ark.]"], "sv": ["taxi"], "hu": ["taxi", "b\u00e9rkocsi"], "fa": ["\u062a\u0627\u06a9\u0633\u06cc"], "it": ["taxi", "tass\u00ec"], "pl": ["taks\u00f3wka", "taxi", "taryfa (pot.)"], "he": ["\u05de\u05d5\u05e0\u05d9\u05ea", "\u05d8\u05e7\u05e1\u05d9 (\u05de\u05d5\u05e0\u05d9\u05ea)"]}, "examples": [["preni taksion", null]], "subdefinitions": []}], "root": "taksi", "primary": true}, "tan\u011danto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(al kurbo a\u016d surfaco) Rekto, kiu estas al \u011di tan\u011da.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u0430\u044f (\u043d\u0430\u0437.)"], "fr": ["tangente (droite)"], "en": ["tangent"], "nl": ["raaklijn"], "ru": ["\u043a\u0430\u0441\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f"], "de": ["Tangente"], "pl": ["prosta styczna", "styczna"]}, "examples": [["la tan\u011dantoj de cirklo estas ortaj al \u011diaj radiusoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tan\u011d", "primary": false}, "tan\u011danta": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La difino estas intence naiva, \u0109ar la nocio ne povas esti rigore difinita kadre de elementa geometrio. Oni diras sendistinge, ke \u00abla rekto estas tan\u011da al la kurbo\u00bb a\u016d \u00abla kurbo estas tan\u011da al la rekto\u00bb."], "primary definition": "(parolante pri rekto rilate al kurbo a\u016d surfaco \u0109e iu punkto M de \u011di) Tia, ke en la \u0109irka\u016da\u0135o de M \u011di sekcas la kurbon a\u016d la surfacon nur en tiu punkto kaj povas esti konsiderata kiel la limesa pozicio de sekcanto, kiam la du punktoj de intersekco kune strebas al M.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["tangent"], "en": ["tangent"], "ru": ["\u043a\u0430\u0441\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043a\u0430\u0441\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439\u0441\u044f"], "de": ["Tangenten-", "Tangential-"], "pl": ["styczny"]}, "examples": [["tan\u011da al cirklo estas \u0109iu rekto, kiu sekcas \u011din en nur unu punkto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri ebeno rilate al surfaco \u0109e iu punkto de \u011di) Inkluzivanta \u0109iujn rektojn tan\u011dajn al la surfaco \u0109e la koncerna punkto.", "translations": {}, "examples": [["tan\u011da al sfero estas \u0109iu ebeno, kiu sekcas \u011din en nur unu punkto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri du kurboj a\u016d du surfacoj \u0109e punkto komuna al amba\u016d) Tiaj, ke \u0109iu rekto tan\u011da al unu tan\u011das anka\u016d la duan \u0109e tiu sama punkto.", "translations": {}, "examples": [["tan\u011daj cirkloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tan\u011d", "primary": false}, "orfejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rifu\u011da establejo, kie oni zorgas georfojn.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u0456\u0446\u044f\u0447\u044b \u0434\u043e\u043c"], "fr": ["orphelinat"], "bg": ["\u0441\u0438\u0440\u043e\u043f\u0438\u0442\u0430\u043b\u0438\u0449\u0435"], "nl": ["weeshuis"], "pt": ["orfanato"], "el": ["\u03bf\u03c1\u03c6\u03b1\u03bd\u03bf\u03c4\u03c1\u03bf\u03c6\u03b5\u03af\u03bf"], "de": ["Waisenhaus"], "tr": ["yetimhane", "\u00f6ks\u00fczler yurdu"], "sv": ["barnhem"], "hu": ["\u00e1rvah\u00e1z"], "en": ["orphanage"], "br": ["ti-emzivaded"], "ru": ["\u0434\u0435\u0442\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0434\u043e\u043c", "\u0441\u0438\u0440\u043e\u0442\u0441\u043a\u0438\u0439 \u043f\u0440\u0438\u044e\u0442"], "he": ["\u05d1\u05d9\u05ea \u05d9\u05ea\u05d5\u05de\u05d9\u05dd"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "orf", "primary": false}, "vitralo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kuna\u0135o el diverskoloraj pecoj de vitro, kunigitaj per plumbostrioj por formi desegnojn.", "translations": {"be": ["\u0432\u0456\u0442\u0440\u0430\u0436"], "fr": ["vitrail"], "bg": ["\u0441\u0442\u044a\u043a\u043b\u043e\u043f\u0438\u0441"], "nl": ["loodglas"], "pt": ["vitral"], "el": ["\u03b2\u03b9\u03c4\u03c1\u03cc"], "de": ["Bleiglas(fenster)"], "hu": ["sz\u00ednes \u00fcvegablak"], "en": ["leadlight", "leaded light", "stained glass window"], "ru": ["\u0432\u0438\u0442\u0440\u0430\u0436"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vitral", "primary": true}, "molanaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el la familio anasedoj (i.a. Somateria).", "translations": {"fr": ["eider \u00e0 duvet"], "en": ["eider-duck"], "nl": ["eidereend"], "de": ["Eiderente"], "sv": ["ejder"], "hu": ["pehelyr\u00e9ce"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Specio de molanaso (Somateria mollissima).", "translations": {"en": ["common eider"], "sv": ["ejder"], "pl": ["edredon"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio anasedoj (Somateria), vivante \u0109e nordaj maroj kaj kies helbrunan, molan lanugon oni uzas por kusenoj.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0430\u0433\u0430"], "fr": ["eider"], "en": ["Eider-duck"], "nl": ["eidereend"], "de": ["Eiderente"], "hu": ["pehelyr\u00e9ce"], "br": ["eider"], "cs": ["kajka"], "pl": ["edredon", "mi\u0119kkopi\u00f3r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anas", "primary": false}, "\u015dra\u016dbborilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ilo por fari helicajn kanelojn interne de \u015dra\u016dbingo.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0442\u0447\u0438\u043a (\u0438\u043d\u0441\u0442\u0440\u0443\u043c\u0435\u043d\u0442 \u0434\u043b\u044f \u043d\u0430\u0440\u0435\u0437\u0430\u043d\u0438\u044f \u0432\u043d\u0443\u0442\u0440\u0435\u043d\u043d\u0435\u0439 \u0440\u0435\u0437\u044c\u0431\u044b)"], "nl": ["boor (om moeren te draaien)"], "pl": ["gwintownik"], "de": ["Gewindebohrer"], "it": ["maschio (filettatore)"], "es": ["machuelo"], "hu": ["menetf\u00far\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dra\u016db", "primary": false}, "pendumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Levi iun de tero per \u015dnuro \u0109irka\u016danta lian kolon por mortigi lin per gor\u011dopremo.", "translations": {"be": ["\u0432\u0435\u0448\u0430\u0446\u044c (\u043f\u0430\u043a\u0430\u0440\u0430\u0446\u044c)", "\u043f\u0430\u0432\u0435\u0441\u0456\u0446\u044c (\u043f\u0430\u043a\u0430\u0440\u0430\u0446\u044c)"], "fr": ["pendre (ex\u00e9cuter)"], "nl": ["ophangen (als straf)"], "ru": ["\u0432\u0435\u0448\u0430\u0442\u044c (\u043a\u0430\u0437\u043d\u0438\u0442\u044c)", "\u043f\u043e\u0432\u0435\u0441\u0438\u0442\u044c (\u043a\u0430\u0437\u043d\u0438\u0442\u044c)"], "de": ["aufh\u00e4ngen"], "hu": ["felakaszt", "fell\u00f3gat"], "br": ["krouga\u00f1"], "es": ["colgar", "ahorcar"]}, "examples": [["pendumi krimulon", null], ["sin pendumi", null], ["penduminda fripono", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pend", "primary": false}, "vico de funkcioj": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En troveblas \u00abfunkciala vico\u00bb, kun la ekzota adjektiva formo responda al \u00abfunkcio\u00bb."], "primary definition": "Vico, kies termoj estas funkcioj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c \u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u0439"], "fr": ["suite de fonctions"], "en": ["function sequence", "sequence of functions"], "de": ["Funktionsfolge", "Funktionenfolge"], "pl": ["ci\u0105g funkcyjny"], "hu": ["f\u00fcggv\u00e9nysorozat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vic", "primary": false}, "neinversigebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne inversigebla.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0434\u043e\u043f\u0443\u0441\u043a\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439 \u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u0438\u043c\u044b\u0439"], "fr": ["non inversible"], "en": ["non-inversible"], "nl": ["onomkeerbaar"], "pt": ["n\u00e3o invert\u00edvel"], "de": ["unumkehrbar"], "hu": ["nem invert\u00e1lhat\u00f3"], "pl": ["nieodwracalny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "invers", "primary": false}, "piulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo kun pia spirito kaj konduto.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u0433\u043e\u043c\u043e\u043b\u0435\u0446", "\u043d\u0430\u0431\u043e\u0436\u043d\u044b\u0439 \u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u043a", "\u0441\u0432\u044f\u0442\u043e\u0448\u0430"], "fr": ["d\u00e9vot (subst.)"], "nl": ["godvruchtig persoon", "vroom persoon", "devoot persoon"], "br": ["devod"]}, "examples": [["amu la Eternulon, \u0109iuj Liaj piuloj", "La Malnova Testamento, Psalmaro 31:23"]], "subdefinitions": []}], "root": "pi", "primary": false}, "formulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esprimo en simbola lingvo, kaj speciale", "translations": {"be": ["\u0444\u043e\u0440\u043c\u0443\u043b\u0430"], "fr": ["formule", "formulation", "tournure"], "en": ["formula"], "nl": ["formule"], "pt": ["f\u00f3rmula"], "ru": ["\u0444\u043e\u0440\u043c\u0443\u043b\u0430"], "de": ["Formel"], "hu": ["k\u00e9plet", "formula"], "es": ["f\u00f3rmula"], "pl": ["formu\u0142a"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aserto esprimita en simbola lingvo.", "translations": {"fr": ["formule"], "de": ["Formel"], "pl": ["wz\u00f3r", "formu\u0142a"]}, "examples": [["por kalkuli la volumenon de la piramido \u015di uzis la formulon v = qh/3", null], ["lia formulo donas tre bonan aproksimon de la vera valoro", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Simbola prezento (per literoj, indicoj, krampoj kaj tiel plu) de substanco per \u011diaj elementoj.", "translations": {}, "examples": [["la formulo de la akvo estas H2O", null]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Dirformo vorta.", "translations": {"pl": ["okre\u015blenie", "formu\u0142a"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Preciza dirformo, fiksita de la le\u011do a\u016d kutimo.", "translations": {"de": ["Redeformel"], "hu": ["formula"]}, "examples": [["formulo de naski\u011da akto, de petskribo", null], ["formulo de juro, de \u011dentileco", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Preciza, mallonga dirformo resuma.", "translations": {"de": ["Formulierung"], "hu": ["megfogalmaz\u00e1s"]}, "examples": [["prezenti proponon la\u016d ta\u016dga formulo", null]]}]}], "root": "formul", "primary": true}, "inciti\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "I\u011di incitita.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u0434\u0440\u0430\u0436\u043d\u044f\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["s'agacer", "s'\u00e9nerver", "s'exciter (s'\u00e9nerver)", "s'irriter (se mettre en col\u00e8re)", "se mettre en col\u00e8re"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0434\u0440\u0430\u0436\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "pt": ["irritar-se"], "hu": ["izgalomba j\u00f6n", "felizgatja mag\u00e1t"]}, "examples": [["ne inciti\u011du pro la malvirtuloj", "La Malnova TestamentoPsalmaro 37:1"], ["- Kion do vi ankora\u016d diras? - sufokate de inciti\u011do Azazello preska\u016d siblis", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 19"], ["la tono de inciti\u011do estis sufi\u0109a indiko pri la animstato de la inspektoro", "Urd Hadda murdita!p. 8"]], "subdefinitions": []}], "root": "incit", "primary": false}, "ciborio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"it": ["ciborio"]}, "examples": [["kiam la pastro levis la ciborion, ni diris: \u00abMia vivo estas via\u00bb", "B. Vaha, Adolesko, 1987"], ["sur la altaro estas anka\u016d kruco kaj ciborio", "I. Smykov, Medite pri la Nova Tabelo, kristana-ortodoksa-rondo-esperantista, 2006-09-17"]], "subdefinitions": []}], "root": "cibori", "primary": true}, "telekomunikado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago telekomuniki.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0435\u043b\u0435\u043a\u043e\u043c\u043c\u0443\u043d\u0438\u043a\u0430\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["t\u00e9l\u00e9communication", "t\u00e9l\u00e9com"], "bg": ["\u0442\u0435\u043b\u0435\u043a\u043e\u043c\u0443\u043d\u0438\u043a\u0430\u0446\u0438\u044f"], "pt": ["telecomunica\u00e7\u00e3o"], "de": ["Telekommunikation"], "pl": ["telekomunikacja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri la manieroj telekomuniki informon.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "telekomunik", "primary": false}, "tipografiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri desegno, elekto kaj uzo de litertipoj.", "translations": {"fr": ["typographe"], "de": ["Typograf"], "pl": ["typograf", "zecer", "drukarz (specjalista w zakresie zecerstwa i druku wypuk\u0142ego)", "w\u0142a\u015bciciel drukarni (dawn.)"]}, "examples": [["la unua germana tipografiisto alvenis Venecion en 1469", "Magda Lena, 1494: Venecio..., La Gazeto, 1994-01, numero 50a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tipografi", "primary": false}, "Rejno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rivero, fluanta el Svisujo, tra Germanujo al Nederlando, kie \u011di fluas en la Nordan Maron.", "translations": {"be": ["\u0420\u044d\u0439\u043d"], "fr": ["Rhin"], "en": ["Rhine"], "br": ["Rhin"], "ca": ["Rin"], "de": ["Rhein"], "it": ["Reno"], "hu": ["Rajna"], "fa": ["\u0631\u0627\u06cc\u0652\u0646"], "gd": ["An R\u00e9in"], "bg": ["\u0420\u0435\u0439\u043d"], "cs": ["R\u00fdn"], "lat": ["Rhenus"], "es": ["Rin"], "ru": ["\u0420\u0435\u0439\u043d"], "nl": ["Rijn"], "pt": ["Reno"], "no": ["Rhinen"], "sv": ["Rhen"], "sl": ["Ren"], "is": ["R\u00edn"], "pl": ["Ren"]}, "examples": [["tiu, kiu veturis sur Rejno de Bazelo al Kolonjo, devis fine de la 16a jarcento doganpagi je 31 lokoj.", "Bo SANDELIN: Historio de la ekonomika pensado, Monato, n-ro 02/2001"]], "subdefinitions": []}], "root": "Rejn", "primary": true}, "evidenteco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Klareco, kiun prezentas la vero al la spirito estigante la certecon.", "translations": {"be": ["\u0432\u0456\u0434\u0430\u0432\u043e\u0447\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043d\u0435\u0441\u0443\u043c\u043d\u0435\u043d\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["\u00e9vidence"], "en": ["obviousness"], "ru": ["\u043e\u0447\u0435\u0432\u0438\u0434\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043d\u0435\u0441\u043e\u043c\u043d\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Offensichtlichkeit", "Augenscheinlichkeit", "Evidenz [sci]"], "pl": ["ewidentno\u015bc", "oczywisto\u015b\u0107"], "hu": ["nyilv\u00e1nval\u00f3s\u00e1g", "evidencia"]}, "examples": [["la evidenteco de la geometriaj demonstracioj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "evident", "primary": false}, "triedro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La tri e\u011doj de triedro povas servi por difini kartezian koordinatsistemon kaj, verdire, tio estas la plej ofta uzo de la nocio triedro en nacilingvaj tekstoj. Tial la nacilingvaj tradukoj pedante zorgas distingi inter \u00abtriedro\u00bb (koordinatsistemo) kaj \u00abtriedra angulo\u00bb (la solida angulo de nia difino). Tio \u015dajnas al ni superflua."], "primary definition": "\u0108iu el la ok nebaritaj solidoj, estigitaj de tri ebenoj, kiuj sekcas unu la alian la\u016d tri duope malsamebenaj rektoj; alternative: la triopo konsistanta el la anguloj, kiuj limas \u0109i tiun solidon.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u043e\u0445\u0433\u0440\u0430\u043d\u0435\u0432\u044b \u0432\u0443\u0433\u0430\u043b", "\u0442\u0440\u043e\u0445\u0433\u0440\u0430\u043d\u0435\u0432\u044b \u043a\u0443\u0442", "\u0442\u0440\u044b\u044d\u0434\u0440"], "fr": ["tri\u00e8dre"], "en": ["trihedral angle", "trihedral"], "nl": ["drievlak", "tri\u00ebder"], "ru": ["\u0442\u0440\u0451\u0445\u0433\u0440\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0443\u0433\u043e\u043b", "\u0442\u0440\u0438\u044d\u0434\u0440"], "de": ["Dreikant", "Dreibein"], "it": ["triedro"], "hu": ["tri\u00e9der", "h\u00e1romlap"], "fa": ["\u0633\u0647\u200c\u0648\u062c\u0647\u06cc"], "pl": ["tr\u00f3j\u015bcian"]}, "examples": [["la angulo de \u0109ambro, limata de du muroj kaj planko, estas bona ilustra\u0135o de triedro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "edr", "primary": false}, "grapfrukto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frukto de grapfruktarbo, iom granda, globa.", "translations": {"fr": ["pamplemousse rose", "pomelo"], "bg": ["\u0433\u0440\u0435\u0439\u043f\u0444\u0440\u0443\u0442"], "nl": ["pomelo"], "pt": ["toranja", "grapefruit"], "de": ["Grapefruit", "Grapefrucht"], "tr": ["greyfurt"], "sv": ["grapefrukt"], "fa": ["\u06af\u0631\u06cc\u067e\u200c\u0641\u0631\u0648\u062a"], "en": ["grapefruit"], "pl": ["grejpfrut", "grapefruit"]}, "examples": [["salato el grapfruktoj kaj cepoj", "Donjo, en: Kuirlibro, 2005-02-27"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["pomeloboom"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grapfrukt", "primary": true}, "ento": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: PV kaj PIV entenas unu saman enigman difinon: \u00abAbstrakta\u0135o, konsiderata kiel reala ekzista\u0135o\u00bb. Tio \u015dajnas difini alegorion, sed probable temas pri la franca kontrastigo de \u00abreale ekzistantaj a\u0135oj\u00bb kun procezoj kiel rivero a\u016d flamo, kiuj la\u016d mezepoka filozofio ne vere ekzistas; la\u016d tiu koncepto anka\u016d Sokrato ne estus ento, \u0109ar la vivo estas procezo, samkiel rivero. Tiu difino PIVa \u015dajnas arkaika\u0135o neinternacia."], "primary definition": "En skolastiko, io (ulo a\u016d a\u0135o) meme, reale kaj individue ekzistanta.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u0449\u0435\u0435", "\u0432\u0435\u0449\u044c", "\u0447\u0442\u043e\u0442\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["entit\u00e9"], "de": ["Wesenheit"], "en": ["entity"], "pt": ["ente"]}, "examples": [["la sa\u011do de Sokrato ne estas la substanca ento komparebla kun Sokrato mem", null], ["\u015dtono estas ento, \u011diaj pezo, dimensioj kaj situo estas atributoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Io ajn individua, ekzistanta reale a\u016d koncepte, \u00abla o\u00bb.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u0449\u044c", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u043c\u0435\u0442", "\u043e\u0431\u044a\u0435\u043a\u0442", "\u0438\u043d\u0434\u0438\u0432\u0438\u0434"], "pt": ["ente"]}, "examples": [["ento estas tio, kio estas, filozofia est(ant)a\u0135o, komunlingva \u00abesta\u0135o\u00bb ordinare estas vivanta ento", "E. W\u00fcster: La tri fundamentaj reguladoj. Esperanto Triumfonta, 2, 1921; cit. la\u016d la represo en: Esperantologiaj studoj, Stafeto 1978, p. 35."]], "subdefinitions": []}], "root": "ent", "primary": true}, "artikpieduloj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Filumo de la bestoj (Arthropoda). Senvertebraj animaloj, kies korpo konsistas el ringoformaj segmentoj kaj kies membroj havas plurajn artikojn, ekz. krustuloj, araneuloj, miriapodoj kaj insektoj.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0440\u0442\u0440\u043e\u043f\u043e\u0434\u044b", "\u0447\u043b\u0435\u043d\u0438\u0441\u0442\u043e\u043d\u043e\u0433\u0438\u0435"], "fr": ["arthropodes"], "en": ["arthropods"], "ca": ["artr\u00f2podes"], "de": ["Gliederf\u00fc\u00dfer"], "hu": ["\u00edzeltl\u00e1b\u00faak"], "es": ["artr\u00f3podos"], "br": ["artropoded"], "pl": ["stawonogi"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "artik", "primary": false}, "saltotabulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alta a\u016d elasta tabulo, de sur kiu sportanto povas salti, plon\u011di....", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0430\u043c\u043f\u043b\u0456\u043d"], "fr": ["plongeoir", "tremplin"], "nl": ["springplank"], "pt": ["trampolim"], "ru": ["\u0442\u0440\u0430\u043c\u043f\u043b\u0438\u043d"], "de": ["Sprungbrett"], "hu": ["ugr\u00f3deszka"], "pl": ["trampolina", "skocznia"]}, "examples": [["impetinte de sur saltotabulo li la\u016dvorte flugas, eksaltas, forlasas la grundon", "R. Frison-Roche, trad. Roger Bernard, La ne\u011do estas \u011dojo!, Nica Literatura Revuo, numero 3-4, p. 140a-142a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tabul", "primary": false}, "buterujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ujo por konservi kaj surtabligi la buteron.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u0441\u043b\u0451\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["beurrier"], "en": ["butter dish"], "br": ["klozenn amanenn"], "de": ["Butterdose"], "pl": ["maselniczka"], "hu": ["vajtart\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "buter", "primary": false}, "mal\u015dati": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Rigardi kiel tute neatentindan, nekalkulindan, preterlasindan, sensignifan, senvaloran, malgravan.", "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u043d\u0435\u0432\u0430\u0436\u0430\u0446\u044c"], "en": ["dislike"], "nl": ["een hekel hebben aan"], "ru": ["\u043d\u0435 \u043b\u044e\u0431\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u043d\u043e\u0441\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f \u0441 \u043d\u0435\u043f\u0440\u0438\u044f\u0437\u043d\u044c\u044e"], "de": ["nicht m\u00f6gen"], "it": ["disprezzare", "sdegnare", "sprezzare", "detestare (non gradire)", "non gradire", "non amare (non gradire)"], "hu": ["megvet", "ut\u00e1l"], "es": ["despreciar"]}, "examples": [["ne mal\u015datu la instruon de via patro", "Z"], ["ne mal\u015datu vian patrinon, kiam \u015di maljuni\u011dos", "Z"], ["lia peto ne povis esti mal\u015datata", "Z"], ["sata animo mal\u015datas dol\u0109an sukon", "Z"], ["mal\u015dati sian \u0135urpromeson", "Z"], ["malestima mal\u015dato", "Z"], ["mal\u015date rigardi la aferon, iun de alte", "Z"], ["mal\u015date montri sian dorson al iu", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dat", "primary": false}, "Plejadoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stelaro, parto de Bovo.", "translations": {"ru": ["\u041f\u043b\u0435\u044f\u0434\u044b"], "fr": ["Pl\u00e9iades"], "en": ["Pleiades", "Seven sisters"], "nl": ["Pleiaden", "Zevengesternte"], "pt": ["Pl\u00eaiades", "Setestrelo"], "de": ["Plejaden", "Siebengestirn"], "tr": ["\u00dclker", "S\u00fcreyya", "Yedi K\u0131zkarde\u015fler"], "it": ["Pleiadi"], "pl": ["Plejady"], "cs": ["Plej\u00e1dy", "Ku\u0159\u00e1tka"], "es": ["Pl\u00e9yades", "Siete Cabritas", "Siete Hermanas"]}, "examples": [["la Plejadoj, briletantaj super li", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 1a, renkonto"]], "subdefinitions": []}], "root": "Plejad", "primary": true}, "dividanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La nombro, per kiu oni dividas.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u043b\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c (\u043f\u0440\u0438 \u0434\u0435\u043b\u0435\u043d\u0438\u0438)"], "fr": ["diviseur (dans une division)"], "en": ["divisor (in a division)"], "pl": ["dzielnik (w dzia\u0142aniu dzielenia)"], "de": ["Divisor"], "es": ["divisor"], "hu": ["oszt\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "divid", "primary": false}, "ha\u016dtero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Skvameto, kiu elfalas el la ha\u016dto, plej ofte el la kapha\u016dto.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0445\u043e\u0442\u044c"], "fr": ["squame", "pellicule (squame)"], "nl": ["roos (op hoofd)", "huidschilfer", "schilfer (op huid)"], "pt": ["descama\u00e7\u00e3o (de pele)", "caspa"], "de": ["(Haut-)Schuppe"], "hu": ["korpa(b\u0151r-)"], "br": ["kenn (kroc'hen)"], "pl": ["\u0142upie\u017c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ha\u016dt", "primary": false}, "aprobo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subtena opinio a\u016d deklaro.", "translations": {"sk": ["schv\u00e1lenie"], "ru": ["\u043e\u0434\u043e\u0431\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["approbation"], "en": ["approval"], "de": ["Billigung", "Zustimmung", "Approbation"], "es": ["aprobaci\u00f3n"], "hu": ["j\u00f3v\u00e1hagy\u00e1s", "elismer\u00e9s", "helyesl\u00e9s"]}, "examples": [["ankora\u016d necesas fina aprobo de la E\u016dropa Parlamento", "Roland Rotsaert: Pagi ene de la E\u016dropa Unio kostos malpli, Monato, jaro 2002a, numero 2a, p. 10a"]], "subdefinitions": []}], "root": "aprob", "primary": false}, "sobra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Modere man\u011danta a\u016d trinkanta.", "translations": {"be": ["\u0446\u044c\u0432\u044f\u0440\u043e\u0437\u044b"], "fr": ["sobre"], "en": ["sober"], "nl": ["nuchter", "sober"], "ru": ["\u0442\u0440\u0435\u0437\u0432\u044b\u0439"], "de": ["n\u00fcchtern"], "hu": ["j\u00f3zan"], "es": ["sobrio, -a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne sub influo de alkoholo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Modera, singarda, senpasia kaj senpartia.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043c\u044f\u0440\u043a\u043e\u045e\u043d\u044b", "\u0443\u0441\u0442\u0440\u044b\u043c\u0430\u043d\u044b", "\u0441\u044c\u0446\u0456\u043f\u043b\u044b"]}, "examples": [["sobraj esprimoj", null], ["\u0109iu sobre rigardanta homo povas tuj rimarki, ke", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "sobr", "primary": true}, "\u015dirpeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Peco de\u015dirita de tuto, fragmento.", "translations": {"fr": ["d\u00e9bris", "fragment"]}, "examples": [["de tiuj domoj restis nenio krom iu \u015dirpeco de muro", "G. Ungaretti, trad. H. Tylipska, Sankta Martino en Karso, 2009"]], "subdefinitions": []}], "root": "pec", "primary": false}, "surda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kripla, ne a\u016ddanta a\u016d nebone a\u016ddanta.", "translations": {"be": ["\u0433\u043b\u0443\u0445\u0456"], "fr": ["sourd (adj.)"], "en": ["deaf"], "nl": ["doof", "hardhorig"], "ru": ["\u0433\u043b\u0443\u0445\u043e\u0439"], "ca": ["sord"], "de": ["schwerh\u00f6rig", "taub"], "sv": ["d\u00f6v"], "hu": ["tompa", "fojtott"], "it": ["sordo (agg.)"], "es": ["sordo"]}, "examples": [["\u0109u vi estas surda a\u016d muta?", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 20"], ["la maljuneco iom surdigis min", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Ne volanta a\u016ddi pro senkompato, kolero, kaj tiel plu; obstine senceda.", "translations": {"de": ["taub"], "sv": ["d\u00f6v"], "hu": ["s\u00fcket"]}, "examples": [["resti surda al ia peto", "Z"], ["resti surda por ia peto", null], ["plej nekuraceble surda estus tiu, kiu ne volas a\u016ddi", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Malla\u016dta, malsonora kaj malpreciza.", "translations": {"de": ["dumpf"]}, "examples": [["surda vo\u0109o", "Z"], ["al miaj \u011demoj nur per surdaj tonoj respondas la ondegoj", "Z"], ["surda malamo", "B"], ["sufi\u0109e, interrompis surde la princo", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "surd", "primary": true}, "aprobi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Opinii ion bona.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0434\u043e\u0431\u0440\u044f\u0442\u044c", "\u043e\u0434\u043e\u0431\u0440\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["approuver"], "en": ["approve"], "de": ["billigen"], "it": ["approvare"], "hu": ["j\u00f3v\u00e1hagy"], "sk": ["schv\u00e1li\u0165"], "es": ["aprobar"]}, "examples": [["tia estas ilia vojo, ilia espero, kaj iliaj posteuloj aprobas ilian opinion", "La Malnova Testamento Psalmaro 49:13"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Deklari ion bona kaj la\u016ddinda.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0434\u043e\u0431\u0440\u044f\u0442\u044c", "\u043e\u0434\u043e\u0431\u0440\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["approuver"], "de": ["guthei\u00dfen"], "hu": ["helyesel"]}, "examples": [["aprobi agon, ideon", null], ["la a\u016dtoro estis tiel kontenta, ke li aprobis \u011dian publikigon", "Sten Johansson: Epokfara metamorfozo (Franz Kafka, La metamorfozo), Monato, jaro 1997a, numero 6a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Deklari iun, post oficiala ekzameno, ta\u016dga por ia posteno.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0442\u0432\u0435\u0440\u0434\u0438\u0442\u044c (\u043a\u043e\u0433\u043e-\u043b. \u0432 \u0434\u043e\u043b\u0436\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438)"], "fr": ["agr\u00e9er"], "de": ["approbieren", "best\u00e4tigen", "genehmigen"], "hu": ["j\u00f3v\u00e1hagy", "meger\u0151s\u00edt"]}, "examples": [["aprobita profesoro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "aprob", "primary": true}, "fugo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kompona\u0135o kutime por orgeno a\u016d alia klav-muzikilo, en kiu melodion komencas konduka vo\u0109o kaj ripetas post mallongaj prokrastoj imitaj vo\u0109oj konforme al kontrapunktaj reguloj.", "translations": {"be": ["\u0444\u0443\u0433\u0430"], "fr": ["fugue (musicale)"], "nl": ["fuga"], "pt": ["fuga"], "ru": ["\u0444\u0443\u0433\u0430"], "de": ["Fuge"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fug", "primary": true}, "aproba": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subtenanta, jesanta, akceptanta ion kiel bona\u0135on.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0434\u043e\u0431\u0440\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u043e\u043b\u043e\u0436\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 (\u043e \u0440\u0435\u0437\u043e\u043b\u044e\u0446\u0438\u0438, \u043e\u0442\u0437\u044b\u0432\u0435 \u0438 \u0442.\u043f.)"], "fr": ["approbatif"], "hu": ["j\u00f3v\u00e1hagy\u00f3", "meger\u0151s\u00edt\u0151", "helyesl\u0151"]}, "examples": [["fari aproban kapmovon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "aprob", "primary": false}, "karuselo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Festa turniro, kie kavaliroj a\u016d rajdistoj turni\u011de kaj artisme manovras.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0443\u0441\u0435\u043b\u044c (\u043a\u043e\u043d\u043d\u043e\u0435 \u0441\u043e\u0441\u0442\u044f\u0437\u0430\u043d\u0438\u0435)", "\u043a\u043e\u043d\u043d\u043e\u0435 \u0441\u043e\u0441\u0442\u044f\u0437\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["carrousel"], "en": ["carousel"], "nl": ["caroussel"], "ca": ["carrusel"], "de": ["Karussellreiten", "Ritterspiel mit Ringstechen"], "hu": ["lovasj\u00e1t\u00e9k", "karusszel"], "es": ["carrusel"], "pl": ["karuzel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Porinfana amuzilo, konsistanta el lignaj rajdbestoj kaj se\u011doj, metitaj sur granda ronda plata\u0135o, kiu turni\u011das \u0109irka\u016d sia akso.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u0443\u0441\u044d\u043b\u044c"], "fr": ["man\u00e8ge (forain)"], "en": ["carousel", "merry-go-round"], "nl": ["caroussel", "draaimolen", "paardenmolen"], "ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0443\u0441\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Karussell", "Ringelspiel"], "hu": ["k\u00f6rhinta", "ringlispil"], "br": ["kazeg-vezevenn"], "pl": ["karuzela"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "karusel", "primary": true}, "karuseli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Alternadi, ade kaj senpa\u016dze kirli\u011di kaj \u015dan\u011di\u011di.", "translations": {"ru": ["\u0431\u044b\u0441\u0442\u0440\u043e \u043c\u0435\u043d\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043a\u0440\u0443\u0442\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f \u0432 \u043a\u0440\u0443\u0433\u043e\u0432\u0435\u0440\u0442\u0438"], "fr": ["se bousculer (fig.)", "s'embrouiller (fig.)"], "nl": ["ronddraaien"], "pl": ["kr\u0119ci\u0107", "miesza\u0107", "m\u0105ci\u0107"]}, "examples": [["dubo karuselis en lia kapo", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 56a, p. 251a"]], "subdefinitions": []}], "root": "karusel", "primary": false}, "datreveno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iujara samdata memorigo pri io.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0434\u0430\u0432\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["anniversaire"], "en": ["anniversary"], "nl": ["verjaardag"], "pt": ["anivers\u00e1rio"], "ru": ["\u0433\u043e\u0434\u043e\u0432\u0449\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Jahrestag", "Jubil\u00e4um", "Wiederkehr", "Geburtstag", "Gr\u00fcndungstag"], "tr": ["do\u011fum g\u00fcn\u00fc"], "sv": ["\u00e5rsdag"], "hu": ["\u00e9vfordul\u00f3"], "sk": ["v\u00fdro\u010die"], "pl": ["rocznica"], "br": ["deiz-ha-bloaz"], "ro": ["aniversare"], "es": ["aniversario", "efem\u00e9ride"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dat", "primary": false}, "religiulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo serioze kaj profunde religia.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0431\u043e\u0436\u043d\u044b \u0447\u0430\u043b\u0430\u0432\u0435\u043a"], "fr": ["d\u00e9vot (subst.)", "homme religieux"], "ru": ["\u043d\u0430\u0431\u043e\u0436\u043d\u044b\u0439 \u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u043a"], "de": ["religi\u00f6ser Mensch"], "hu": ["vall\u00e1sos ember"], "pl": ["cz\u0142owiek wierz\u0105cy", "cz\u0142owiek pobo\u017cny", "cz\u0142owiek bogobojny", "wierny"]}, "examples": [["\u0109iu vera religiulo, humanisto a\u016d framasono, kiu el la anaro de la parolantoj kaj revantoj transiras al la anaro de la efektivigantoj, fari\u011das per tio \u00abhomarano\u00bb", "Zamenhof, Pri la homaranismo, Ruslanda Esperantisto, 1906, numero 5a, p. 102-106a"], ["Infano de oficiale deklarita senreligiulo neniam povas havi en la koro tian feli\u0109on, tiun varmon, kiun al aliaj infanoj donas la pre\u011dejo, la tradiciaj moroj, la posedado de Dio en la koro", "Zamenhof, Vivo de Zamenhof"], ["\u00abLiberiga Stelo\u00bb forpu\u015das el sia mezo militistojn kaj dogmajn religiulojn", "Vortoj de k-do Lanti, \u00abLiberiga Stelo\u00bb al la Verdru\u011duloj, Celo kaj rimedoj"], ["kiuj neniam a\u016ddas alian vidpunkton, ol tiun, kiu estas defendata en la organoj de ilia partio, tiuj riskas fari\u011di kredemuloj, similaj al religiuloj", "Lanti, superpartieco"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Tiusenca vortuzo estas nelogika kaj nekomprenebla por ne-okcidentano."], "primary definition": "Ano de religia ordeno a\u016d kongregacio; mona\u0125o.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u0430\u0445"], "hu": ["egyh\u00e1zi ember", "szerzetes"], "de": ["M\u00f6nch"], "nl": ["kloosterbroeder"], "ru": ["\u043c\u043e\u043d\u0430\u0445"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "religi", "primary": false}, "memdigno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Respekto, kiun oni \u015duldas al si mem.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043c\u0430\u043f\u0430\u0432\u0430\u0433\u0430"], "fr": ["dignit\u00e9 (respect envers soi-m\u00eame)", "amour-propre"], "de": ["Selbstachtung"], "en": ["dignity", "self-respect", "self-worth"], "ru": ["\u0447\u0443\u0432\u0441\u0442\u0432\u043e \u0441\u043e\u0431\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u0433\u043e \u0434\u043e\u0441\u0442\u043e\u0438\u043d\u0441\u0442\u0432\u0430", "\u0441\u0430\u043c\u043e\u0443\u0432\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [["estis organizita milito kontra\u016d mia sento pri memdigno, kontra\u016d mia memvaloro", "Lasu min paroli plu!, La tri plendoj de s-ro Kursano"]], "subdefinitions": []}], "root": "dign", "primary": false}, "hokeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pilka ludo, \u0109e kiu la pilko estas pu\u015data kaj batata per specialaj kurbaj bastonoj t.n. hokeiloj.", "translations": {"be": ["\u0445\u0430\u043a\u0435\u0439"], "fr": ["hockey"], "nl": ["hockey"], "pt": ["h\u00f3quei"], "el": ["\u03c7\u03cc\u03ba\u03b9"], "de": ["Hockey"], "it": ["hockey"], "hu": ["hoki", "j\u00e9korong", "gyeplabda"], "fa": ["\u0647\u0627\u06a9\u06cc"], "ru": ["\u0445\u043e\u043a\u043a\u0435\u0439"]}, "examples": [["la regularo de hokeoludo similas tiun de la piedpilka ludo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hoke", "primary": true}, "strabismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato, en kiu amba\u016d okuloj de persono ne povas samtempe rigardi unu saman punkton (ofte nur unu el la okuloj estas tute sana): strabismus divergens, sz\u00e9tt\u00e9r\u0151 kancsals\u00e1g strabismus convergens, \u00f6sszet\u00e9r\u0151 kancsls\u00e1g strabismus paralyticus, b\u00e9nul\u00e1sos kancsals\u00e1g", "translations": {"fr": ["strabisme"], "en": ["squint", "strabismus"], "nl": ["strabisme", "het scheel kijken"], "pt": ["estrabismo"], "de": ["Schielen", "Strabismus"], "hu": ["strabismus", "kancsals\u00e1g"], "pl": ["zez"], "es": ["estrabismo"]}, "examples": [["diver\u011da strabismo", null], ["konver\u011da strabismo", null], ["paraliza strabismo", null], ["konstanta strabismo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "strab", "primary": false}, "poacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de unukotiledonaj herboj (Poaceae), kun pli ol 300 genroj: aveno, hordeo, maizo, sekalo, tritiko.", "translations": {"ru": ["\u0437\u043b\u0430\u043a\u0438 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "nl": ["echte grassen (fam.)"], "pt": ["po\u00e1ceas"], "de": ["S\u00fc\u00dfgr\u00e4ser"], "sv": ["gr\u00e4s"], "hu": ["p\u00e1zsitf\u0171f\u00e9l\u00e9k", "perjef\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "poac", "primary": true}, "resto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, kio restas; la cetero.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0448\u0442\u0430", "\u0440\u044d\u0448\u0442\u043a\u0430"], "ru": ["\u043e\u0441\u0442\u0430\u0442\u043e\u043a"], "fr": ["reste"], "de": ["Rest"], "hu": ["marad\u00e9k", "maradv\u00e1ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(\u0109e e\u016dklida divido de a per b en e\u016dklida ringo) \u0108iu el la eblaj elementoj r, por kiuj a = b\u00d7q+r kaj \u03c6(r) \u2264 \u03c6(b).", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u0442\u0430\u0442\u043e\u043a (\u043f\u0440\u0438 \u0434\u0435\u043b\u0435\u043d\u0438\u0438)"], "fr": ["reste (d'une division)"], "en": ["remainder (in a division)"], "de": ["Rest (bei der Division)"], "hu": ["marad\u00e9k (oszt\u00e1sn\u00e1l)"], "es": ["resto (de una division)"], "pl": ["reszta (z dzielenia)"]}, "examples": [["\u0109e e\u016dklida divido de X2+1 per X la resto estas 1", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(de konver\u011da serio, je ordo n) La diferenco inter \u011dia sumo kaj \u011dia parta sumo je ordo n.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u0442\u0430\u0442\u043e\u043a (\u0440\u044f\u0434\u0430)"], "fr": ["reste (d'une s\u00e9rie)"], "en": ["remainder (of a series)"], "de": ["Fehler (von einer Reihe)"], "hu": ["marad\u00e9k (sorozat\u00e9)"], "pl": ["ko\u0144c\u00f3wka (szeregu)"]}, "examples": [["la restoj formas vicon, konver\u011dantan al 0", null]]}]}], "root": "rest", "primary": false}, "demagogio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Klopodo por i\u011di estranto de la popolo, ekscitante \u011diajn pasiojn per belaj vanaj paroloj a\u016d promesoj.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u043c\u0430\u0433\u043e\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["d\u00e9magogie"], "en": ["demagoguery", "demagogy"], "nl": ["demagogie"], "pt": ["demagogia"], "ru": ["\u0434\u0435\u043c\u0430\u0433\u043e\u0433\u0438\u044f"], "de": ["Demagogie"], "hu": ["demag\u00f3gia"], "sk": ["demag\u00f3gia"], "fa": ["\u0645\u0631\u062f\u0645\u200c\u0641\u0631\u06cc\u0628\u06cc", "\u0639\u0648\u0627\u0645\u200c\u0641\u0631\u06cc\u0628\u06cc"], "es": ["demagogia"], "pl": ["demagogia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Senbrida superregado de demagogoj.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "demagogi", "primary": true}, "konveneco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de tio, kio estas konvena 1 kaj 2.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043b\u0438\u0447\u0438\u0435"], "de": ["Angemessenheit"], "es": ["conveniencia"], "hu": ["illend\u0151s\u00e9g"]}, "examples": [["konveneco de esprimo, vesto, lo\u011dejo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Deci rilatas al \u011deneralaj reguloj, kaj tial estas \u0109iam uzata senkomplemente; konveni rilatas al aparta situacio, kaj tial estas plejofte uzata kun komplemento; sed tiu distingo ne estas \u0109iam precize observata."], "primary definition": "Dececo.", "translations": {}, "examples": [["la reguloj de konveneco", "B"], ["nur por konveneco li rigardis la desegna\u0135ojn", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "konven", "primary": false}, "bobelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["bulle"], "de": ["Blase"], "pl": ["b\u0105belek", "ba\u0144ka (np. mydlana)"], "pt": ["bolha"]}, "examples": [["julio e\u0109 asfalton en la urbego varmigis \u011dis bobelo", "Oni ne pafas en Jamburg, \u0109apitro 13a, p. 77a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bobel", "primary": true}, "bobeli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aperigi bobelojn, kiel ekzemple okazas en bolanta akvo.", "translations": {"fr": ["bouillonner"], "de": ["blubbern"], "pl": ["puszcza\u0107 ba\u0144ki"], "pt": ["borbulhar"]}, "examples": [["tie, unu apud la alia bobelis la akvo de vivo, kaj tiu de morto", "Elek Benedek, La rano, Hungaraj fabeloj. - Budape\u015dto: HEA, 1979"]], "subdefinitions": []}], "root": "bobel", "primary": false}, "subkulturo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kulturo a\u016d moroj de eta homgrupo, parte similantaj, parte malsimilantaj la kulturon de la \u0109irka\u016da socio.", "translations": {"fr": ["sous-culture"]}, "examples": [["junularaj subkulturoj", "[G. Mickle?], Lingvodefendado = lingvonaciismo!, 2004-03-07"]], "subdefinitions": []}], "root": "kultur", "primary": false}, "aveno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio poacoj (Avena), uzata kiel nutra\u0135o por \u0109evaloj kaj aliaj bestoj, por fari keksojn kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u0430\u0432\u0451\u0441"], "fr": ["avoine"], "bg": ["\u043e\u0432\u0435\u0441"], "nl": ["haver"], "ru": ["\u043e\u0432\u0451\u0441"], "ca": ["civada"], "de": ["Hafer"], "sv": ["havre"], "hu": ["zab"], "sk": ["ovos"], "fa": ["\u06cc\u0648\u0644\u0627\u0641", "\u062c\u0648\u062f\u0648\u0633\u0631"], "en": ["oats"], "br": ["kerc'h"], "es": ["avena"]}, "examples": [["tritiko, aveno kaj betoj estas de plej frua epoko tie kultivataj en la grandbienoj", "Lode Van De Velde: Bierlando Belgio, Monatojaro 2001a, numero 1a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "aven", "primary": true}, "pralo\u011danto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el la plej antikve konataj lo\u011dantoj de lando.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0440\u0435\u0432\u043d\u0435\u0439\u0448\u0438\u0439 \u0436\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["indig\u00e8ne (subst.)"], "en": ["aboriginal"]}, "examples": [["la Akkadai (a\u016d montanoj), la pralo\u011dantoj en la orienta, monta parto de la Babela regno", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 3a, Lemuel da\u016drigas sian esploron"]], "subdefinitions": []}], "root": "lo\u011d", "primary": false}, "paspartuo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plata paper- a\u016d kartonkadro, per kiu oni \u0109irka\u016das bildon.", "translations": {"fr": ["passepartout (encadrement)"]}, "examples": [["la nigra-blankaj fotoj en nigraj paspartuoj harmonie loki\u011dis sur la muro", "Qiu Shanshan, Virino en paspartuo, El popola \u0108inio, 1991-11, p. 30-31a."], ["la verkoj povas esti plenumataj per ajna teknikrimedo: akvofarbo, gua\u015do, tu\u0109o, krajono, gravuro kaj tiel plu. kun dimensio de 30x30 cm \u011dis 40x60 cm, sen kadroj kaj paspartuo", "-, Konkurso de infandesegna\u0135oj, Internacia Pedagogia Revuo, 1997:4"]], "subdefinitions": []}], "root": "paspartu", "primary": true}, "tagaloga lingvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lingvo de la tagalogoj, bazo de la nacia filipina lingvo.", "translations": {"fr": ["tagalog (langue)"], "de": ["Tagalog (Sprache)"], "nl": ["Tagalog (taal)"], "hu": ["tagalog (pl. nyelv)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tagalog", "primary": false}, "psikiatrio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la medicino pri mensaj malsanoj kaj ilia kuracado.", "translations": {"be": ["\u043f\u0441\u0456\u0445\u0456\u044f\u0442\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["psychiatrie"], "bg": ["\u043f\u0441\u0438\u0445\u0438\u0430\u0442\u0440\u0438\u044f"], "nl": ["psychiatrie"], "pt": ["psiquiatria"], "ru": ["\u043f\u0441\u0438\u0445\u0438\u0430\u0442\u0440\u0438\u044f"], "de": ["Psychiatrie", "Nervenheilkunde"], "hu": ["pszichi\u00e1tria", "elmek\u00f3rtan", "elmegy\u00f3gy\u00e1szat"], "en": ["psychiatry"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "psikiatri", "primary": true}, "pa\u015dtejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko kie oni pa\u015dtas brutojn, herbejo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0448\u0430"], "fr": ["p\u00e2turage", "p\u00e2ture (p\u00e2turage)"], "en": ["pasture"], "nl": ["weide"], "ru": ["\u043f\u0430\u0441\u0442\u0431\u0438\u0449\u0435"], "de": ["Weide"], "hu": ["legel\u0151"], "br": ["peurvan"], "pl": ["pastwisko"]}, "examples": [["kiel la pa\u015dtisto devigas bovinojn iri al la pa\u015dtejo, tiel anka\u016d maljuna\u011do kaj morto devigas la vivojn iri el la esta\u0135oj", "trad. T. T. Anuruddha, La Vojo al Nirvano a\u016d la Dhammapado, 10:135, B\u1ed3-T\u00e1t-Csoma-Instituto por Budhologio, 1973"]], "subdefinitions": []}], "root": "pa\u015dt", "primary": false}, "fotografilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato por fotografi.", "translations": {"be": ["\u0444\u043e\u0442\u0430\u0430\u043f\u0430\u0440\u0430\u0442"], "fr": ["appareil photo"], "en": ["camera"], "nl": ["fototoestel"], "ru": ["\u0444\u043e\u0442\u043e\u0430\u043f\u043f\u0430\u0440\u0430\u0442"], "de": ["Fotoapparat", "Fotokamera"], "hu": ["f\u00e9nyk\u00e9pez\u0151g\u00e9p"], "es": ["c\u00e1mara fotogr\u00e1fica"], "pl": ["aparat fotograficzny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fotograf", "primary": false}, "anastigmata": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senigita je astigmateco.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0430\u0441\u0442\u044b\u0433\u043c\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["anastigmatique"], "en": ["anastigmatic"], "nl": ["anastigmatisch"], "ru": ["\u0430\u043d\u0430\u0441\u0442\u0438\u0433\u043c\u0430\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "ca": ["anastigm\u00e0tic"], "de": ["anastigmatisch"], "sk": ["anastigmatick\u00fd"], "es": ["anastigm\u00e1tico"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anastigmat", "primary": true}, "anastigmato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Anastigmata objektivo.", "translations": {"sk": ["anastigmatick\u00e1 \u0161o\u0161ovka"], "be": ["\u0430\u043d\u0430\u0441\u0442\u044b\u0433\u043c\u0430\u0442", "\u0430\u0431'\u0435\u043a\u0442\u044b\u045e-\u0430\u043d\u0430\u0441\u0442\u044b\u0433\u043c\u0430\u0442"], "fr": ["anastigmat"], "ru": ["\u0430\u043d\u0430\u0441\u0442\u0438\u0433\u043c\u0430\u0442", "\u043e\u0431\u044a\u0435\u043a\u0442\u0438\u0432-\u0430\u043d\u0430\u0441\u0442\u0438\u0433\u043c\u0430\u0442"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anastigmat", "primary": false}, "senlaca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne sentanta laci\u011don; ne \u0109esiganta sian aktivecon.", "translations": {"be": ["\u043d\u044f\u0441\u0442\u043e\u043c\u043d\u044b"], "fr": ["infatigable"], "en": ["tireless", "indefatigable", "untiring"], "nl": ["onvermoeid"], "pt": ["incans\u00e1vel"], "el": ["\u03b1\u03ba\u03bf\u03cd\u03c1\u03b1\u03c3\u03c4\u03bf\u03c2"], "de": ["unerm\u00fcdlich"], "hu": ["f\u00e1radhatatlan"], "br": ["diskuizhus (tud)"], "ru": ["\u043d\u0435\u0443\u0441\u0442\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0443\u0442\u043e\u043c\u0438\u043c\u044b\u0439"], "es": ["incansable"], "he": ["\u05d1\u05dc\u05ea\u05d9-\u05e0\u05dc\u05d0\u05d4"]}, "examples": [["senlaca laborado", "Z"], ["en sia profesio \u015di estis diligenta kaj senlaca", "Fabeloj, volumo 4, la vento rakontas pri Valdemaro Doe kaj pri liaj filinoj"], ["senlace ni devas devigadi la gazetaron kiel eble plej ofte tu\u015dadi nian aferon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "lac", "primary": false}, "skulpturo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Skulptur"], "nl": ["sculptuur (de beeldhouwkunst)"]}, "examples": [["la Skulpturo, la Pentrarto kaj la Ar\u0125itekturo", "Fabeloj, volumo 1, kupra porko"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["sculptuur (het beeldhouwwerk)"]}, "examples": [["la skulpturoj en la besto\u011dardeno", "Berlina Kalendaro, 2001"]], "subdefinitions": []}], "root": "skulptur", "primary": true}, "paleontologiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri paleontologio.", "translations": {"fa": ["\u062f\u06cc\u0631\u06cc\u0646\u200c\u0634\u0646\u0627\u0633"], "fr": ["pal\u00e9ontologiste", "pal\u00e9ontologue"], "nl": ["paleontoloog", "fossielkundige"], "pl": ["paleontolog"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "paleontologi", "primary": false}, "bran\u0109aro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La bran\u0109oj de unu a\u016d pluraj vegeta\u0135oj, precipe arboj.", "translations": {"fr": ["branchage"], "pl": ["korona drzewa"]}, "examples": [["\u0109i tiu arbo lukse disvolvas sian densan bran\u0109aron", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "bran\u0109", "primary": false}, "odora\u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Eligi malbonan odoron.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u043d\u044f\u0442\u044c"], "fr": ["puer", "sentir mauvais"], "nl": ["slecht rieken", "stinken"], "pt": ["feder"], "be": ["\u0441\u044c\u043c\u044f\u0440\u0434\u0437\u0435\u0446\u044c"], "de": ["stinken"], "hu": ["b\u0171zlik"], "es": ["apestar"]}, "examples": [["li malbonodoras per bulbo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "odor", "primary": false}, "pegedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo pegoformaj birdoj (Picidae).", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u044f\u0442\u043b\u0430\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "en": ["woodpeckers (family)"], "nl": ["spechten (fam.)"], "pt": ["piciformes"], "ru": ["\u0434\u044f\u0442\u043b\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Spechte (Familie)"], "hu": ["hark\u00e1lyf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "peged", "primary": true}, "laborestro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Supera laboristo estranta la laboron de la aliaj, ofte majstro.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u0441\u0442\u0435\u0440", "\u0431\u0440\u0438\u0433\u0430\u0434\u0438\u0440", "\u043f\u0440\u043e\u0440\u0430\u0431", "\u0441\u0442\u0430\u0440\u0448\u0438\u0439 \u0440\u0430\u0431\u043e\u0447\u0438\u0439"], "fr": ["chef d'atelier", "chef d'\u00e9quipe (au travail)"], "en": ["overseer", "foreman"], "no": ["arbeidsleder", "formann"], "de": ["Vorarbeiter"], "tr": ["\u015fef"], "sv": ["arbetsledare", "f\u00f6rman"], "hu": ["munkavezet\u0151", "pall\u00e9r", "csoportvezet\u0151", "el\u0151munk\u00e1s"], "br": ["mestr-micherour"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "labor", "primary": false}, "e\u016dklida divido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de elemento a de e\u016dklida ringo per elemento b) Operacio, per kiu al la paro (a,b) oni asocias paron (q,r), konsistanta el ilia kvociento kaj resto.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435 \u0441 \u043e\u0441\u0442\u0430\u0442\u043a\u043e\u043c"], "fr": ["division euclidienne"], "en": ["division with remainder"], "de": ["Division mit Rest"], "pl": ["dzielenie z reszt\u0105"], "hu": ["euklideszi oszt\u00e1s"]}, "examples": [["kadre de elementa aritmetiko, la e\u016dklida divido de entjero a per entjero b ebligas trovi du tiajn entjerojn q kaj r, ke a = b\u00d7q+r kaj 0 \u2264 |r| < b", null], ["la e\u016dklida algoritmo konsistas el sinsekvaj e\u016dklidaj dividoj", null], ["la paron (q,r) oni nomas rezulto de la e\u016dklida divido", null], ["\u0109e e\u016dklida divido de X2+1 per X oni ricevas (X,1)", null], ["en la aro de entjeroj la rezulto de e\u016dklida divido estas unika kun la aldona kondi\u0109o, ke r \u2265 0", null]], "subdefinitions": []}], "root": "divid", "primary": false}, "beraro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro da beroj sur sama tigo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u043e\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["grappe (de baies)"], "en": ["bunch"], "nl": ["tros (druiven)"], "ru": ["\u0433\u0440\u043e\u0437\u0434\u044c", "\u043a\u0438\u0441\u0442\u044c (\u0432\u0438\u043d\u043e\u0433\u0440\u0430\u0434\u0430 \u0438 \u0442.\u043f.)"], "de": ["Traube"], "hu": ["sz\u0151l\u0151f\u00fcrt"], "br": ["blokad (hugenno\u00f9)"], "pl": ["grono", "ki\u015b\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ber", "primary": false}, "kliniko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sekcio de hospitalo, kie majstro instruas siajn dis\u0109iplojn, farante anta\u016d ili diagnozojn \u0109e la litoj de malsanuloj.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u0456\u043d\u0456\u043a\u0430"], "fr": ["clinique"], "en": ["clinic"], "nl": ["kliniek"], "ru": ["\u043a\u043b\u0438\u043d\u0438\u043a\u0430"], "ca": ["cl\u00ednica"], "de": ["Klinik", "Lehrkrankenhaus"], "it": ["clinica (osped. univ.)"], "es": ["cl\u00ednica"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "klinik", "primary": true}, "abstrakta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konsiderata aparte de la tuto, al kiu \u011di apartenas.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0441\u0442\u0440\u0430\u043a\u0442\u043d\u044b"], "fr": ["abstrait", "conceptuel", "formel", "non-figuratif (art)", "sp\u00e9culatif", "th\u00e9orique"], "en": ["abstract"], "nl": ["abstract"], "pt": ["abstrato"], "ru": ["\u0430\u0431\u0441\u0442\u0440\u0430\u043a\u0442\u043d\u044b\u0439"], "de": ["abstrakt"], "it": ["astratto"], "sv": ["abstrakt"], "sk": ["abstraktn\u00fd"], "bg": ["\u0430\u0431\u0441\u0442\u0440\u0430\u043a\u0442\u0435\u043d", "\u043e\u0442\u0432\u043b\u0435\u0447\u0435\u043d"], "hu": ["absztrakt", "elvont"]}, "examples": [["diskutado abstrakta kaj teoria", "Z"], ["tiaj radikoj enhavas en si jam abstraktan sencon, sekve la aldono de -ec tiakaze estas simpla balasto, pleonasmo", "Vortoj de k-do Lanti, Pri stilo"], ["teoriuloj, kiuj tro abstrakte pritraktas tiajn demandojn", "Vortoj de k-do Lanti, Kulturi la simplan sa\u011don"], ["havas nenion komunan kun logikaj principoj aplikeblaj nur rilate abstraktojn", "Vortoj de k-do Lanti, For la idemon!"], ["geometria punkto estas abstrakta\u0135o", null], ["la abstrakteco de liaj rezonoj lacigas la leganton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "abstrakt", "primary": false}, "malbela": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne pla\u0109a, ne agrabla al vido, sentumoj, spirito.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u043a\u0440\u0430\u0441\u0438\u0432\u044b\u0439"], "fr": ["laid"], "bg": ["\u0433\u0440\u043e\u0437\u0435\u043d"], "br": ["divalav"], "be": ["\u043d\u0435\u043f\u0440\u044b\u0433\u043e\u0436\u044b", "\u0430\u0433\u0456\u0434\u043d\u044b"], "de": ["h\u00e4sslich"], "pl": ["brzydki", "szkaradny", "paskudny", "szpetny"]}, "examples": [["\u00abkelkloke bela vetero, aliloke malbela\u00bb", "Satiraj rakontoj, la fluidumo de la \u0109iovido"]], "subdefinitions": []}], "root": "bel", "primary": false}, "kromatografo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kromatografiilo.", "translations": {"fr": ["chromatographe"], "nl": ["chromatograaf"]}, "examples": [["gasa kromatografo", "Vikipedio, artikolo \u00abtermoanalizo\u00bb, 2009-09-04"]], "subdefinitions": []}], "root": "kromatograf", "primary": true}, "albizio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro de arboj el familio mimozacoj (Albizzia) el diversaj tropikaj landoj kun kunmetitaj folioj kaj kvastoformaj floretoj.", "translations": {"fr": ["albizzia"]}, "examples": [["kuzino Ora diris, ke populare estas Noktokunigo", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 76a, volumo 2a, p. 605a"]], "subdefinitions": []}], "root": "albizi", "primary": true}, "pensa\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, kion oni pensas.", "translations": {"ru": ["\u043c\u044b\u0441\u043b\u044c"], "fr": ["pens\u00e9e"], "de": ["Gedanke"], "nl": ["gedachte"], "hu": ["gondolat"]}, "examples": [["pensoj iras trans limoj sen pago nek timo", "Z"], ["libere eldiri sian penson", null], ["la lingvo fiksas la disfluemajn pensojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pens", "primary": false}, "Mar\u015daloj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Insularo en la Oceanio. Teritorio de Respubliko Mar\u015daloj.", "translations": {"bg": ["\u041c\u0430\u0440\u0448\u0430\u043b\u043e\u0432\u0438 \u043e\u0441\u0442\u0440\u043e\u0432\u0438"], "de": ["Marshallinseln"], "nl": ["Marshalleilanden"], "pl": ["Wyspy Marshalla"], "en": ["Marshall Islands"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u015ctatoen la samnoma insularo kun \u0109efurbo Dalapo-Uligo-Darito. ISO-3166 kodo: MH.", "translations": {"pl": ["Wyspy Marshalla", "Republika Wysp Marshalla"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mar\u015dal", "primary": false}, "abstrakti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Konsideri parton a\u016d econ, izolante \u011din el la tuto, al kiu \u011di apartenas.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0441\u0442\u0440\u0430\u0433\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["abstraire", "isoler (par l'esprit)", "s\u00e9parer (par l'esprit)"], "bg": ["\u0430\u0431\u0441\u0442\u0440\u0430\u0445\u0438\u0440\u0430\u043c"], "nl": ["abstraheren"], "pt": ["abstrair"], "ru": ["\u0430\u0431\u0441\u0442\u0440\u0430\u0433\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["abstrahieren"], "it": ["astrarre"], "sv": ["abstrahera"], "sk": ["abstrahova\u0165"], "en": ["abstract"], "hu": ["elvonatkoztat", "absztrah\u00e1l"]}, "examples": [["oni nomas substanco tion, kio restas el iu objekto, kiam oni abstraktis de \u011di \u0109iujn \u011diajn percepteblajn ecojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "abstrakt", "primary": true}, "tiela": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043a\u0456"], "fr": ["tel", "telle"], "nl": ["zodanig"], "pl": ["taki"], "ru": ["\u0442\u0430\u043a\u043e\u0439", "\u0442\u0430\u043a\u043e\u0432\u043e\u0439", "\u044d\u0434\u0430\u043a\u0438\u0439"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tiel", "primary": false}, "tiele": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043a"], "fr": ["de telle mani\u00e8re (que)"], "nl": ["op zodanige wijze"], "pl": ["tak", "w taki spos\u00f3b", "w ten spos\u00f3b"], "ru": ["\u0442\u0430\u043a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tiel", "primary": false}, "krokodilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio krokodiledoj (Crocodilus), granda kvarpieda dan\u011dera rampulo, vivanta en grandaj riveroj de tropikaj landoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u0430\u043a\u0430\u0434\u0437\u0456\u043b"], "en": ["crocodile"], "nl": ["krokodil"], "pt": ["crocodilo"], "ru": ["\u043a\u0440\u043e\u043a\u043e\u0434\u0438\u043b"], "de": ["Krokodil"], "tr": ["timsah"], "it": ["coccodrillo"], "hu": ["krokodil"], "sv": ["krokodil"]}, "examples": [["krokodila ledo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "krokodil", "primary": true}, "krokodili": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Paroli kun esperantistoj ne en Esperanto.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u043e\u043a\u043e\u0434\u0438\u043b\u0438\u0442\u044c"], "hu": ["krokodilkodik"], "nl": ["krokodillen (zijn moedertaal spreken i.p.v. Esperanto)"], "de": ["krokodilisch sprechen", "unter Esperantisten nicht Esperanto, sondern die Muttersprache benutzen"], "sv": ["att tala med esperantister p\u00e5 modersm\u00e5let ist\u00e4llet f\u00f6r p\u00e5 Esperanto"], "it": ["coccodrillare (non parlare in Esperanto)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "krokodil", "primary": false}, "a\u016dkciisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komisiito por a\u016dkcie vendi.", "translations": {"fr": ["commissaire-priseur"], "en": ["auctioneer"], "nl": ["veiligmeester"], "de": ["Auktionator", "Versteigerer"], "es": ["subastar"], "hu": ["\u00e1rverez\u0151 (tisztvisel\u0151)", "kiki\u00e1lt\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dkci", "primary": false}, "amfiteatro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ronda a\u016d duonronda konstrua\u0135o, kun multeta\u011daj benkoj, por spektantoj, a\u016dskultantoj....", "translations": {"be": ["\u0430\u043c\u0444\u0456\u0442\u044d\u0430\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["amphith\u00e9\u00e2tre"], "en": ["amphitheater"], "nl": ["amfitheater"], "ru": ["\u0430\u043c\u0444\u0438\u0442\u0435\u0430\u0442\u0440"], "de": ["Amphitheater"], "sk": ["amfite\u00e1ter"], "fa": ["\u0622\u0645\u0641\u06cc\u200c\u062a\u0622\u062a\u0631"], "es": ["anfiteatro"]}, "examples": [["sur la deklivoj amfiteatre ku\u015das urbeto", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 17"]], "subdefinitions": []}], "root": "amfiteatr", "primary": true}, "enkalkuli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Enhavi, enteni.", "translations": {"be": ["\u0443\u0442\u0440\u044b\u043c\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["compter (comporter)", "comprendre (comporter)", "comporter", "d\u00e9tenir (comporter)"], "nl": ["bevatten"], "ru": ["\u0441\u043e\u0434\u0435\u0440\u0436\u0430\u0442\u044c (\u0432 \u0441\u0435\u0431\u0435)", "\u0432\u043a\u043b\u044e\u0447\u0430\u0442\u044c (\u0432 \u0441\u0435\u0431\u044f)"], "pl": ["zalicza\u0107"], "hu": ["tartalmaz", "mag\u00e1ban foglal"]}, "examples": [["la federacio enkalkulas dek grupojn", null], ["la kataluna literaturo estas tiu, kiu enkalkulas plej abundajn tradukojn", null], ["enkalkulante ion", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kalkul", "primary": false}, "alegro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Muzika\u0135o, kies movo estas viva kaj gaja.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u0435\u0433\u0440\u0430"], "fr": ["allegro"], "en": ["allegro"], "nl": ["allegro"], "pt": ["alegro"], "ru": ["\u0430\u043b\u043b\u0435\u0433\u0440\u043e"], "hu": ["allegro"], "pl": ["allegro"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "alegr", "primary": true}, "nigra magio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Magio uzata por malbono, malsaniga, malprosperiga, mortiga.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0451\u0440\u043d\u0430\u044f \u043c\u0430\u0433\u0438\u044f"], "fr": ["magie noire"], "de": ["Schwarzmagie", "schwarze Magie"], "nl": ["zwarte magie"]}, "examples": [["\u0109io \u0109i tio apartenas al la tiel nomata nigra magio!", "Fabeloj, volumo 2, La najtingalo"], ["\u015dia nigra magia\u0135o jam malka\u015di\u011dis", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 81a, volumo 3a, p. 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "magi", "primary": false}, "alegre": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vive kaj gaje.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u0435\u0433\u0440\u0430"], "fr": ["allegro"], "nl": ["allegro"], "pt": ["alegro"], "ru": ["\u0430\u043b\u043b\u0435\u0433\u0440\u043e"], "pl": ["\u017cywo", "weso\u0142o", "\u017cwawo", "allegro"], "hu": ["allegro", "\u00e9l\u00e9nken", "vid\u00e1man"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "alegr", "primary": false}, "Transfiguri\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unu el la dekduopaj festoj kristanaj, rememore pri la apero de Jesuo en glora supernatura aspekto sur la monto Tabor (Mateo, \u0109ap. 17a).", "translations": {"ru": ["\u041f\u0440\u0435\u043e\u0431\u0440\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "en": ["Transfiguration"], "pl": ["Przeistoczenie"]}, "examples": [["la nova pre\u011dejo de Valamo, dedi\u0109ita al la transfiguri\u011do de Kristo, estis konstruita en 1975\u20131977", "Saliko: La hereda\u0135o de orientaj ortodoksuloj Monato."]], "subdefinitions": []}], "root": "figur", "primary": false}, "Vatikana": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "rilate al la Vatikano", "translations": {"ru": ["\u0432\u0430\u0442\u0438\u043a\u0430\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439"], "en": ["Vatican"], "nl": ["Vaticaans"], "de": ["vatikanisch"], "pl": ["watyka\u0144ski"], "hu": ["vatik\u00e1ni"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Vatikan", "primary": false}, "pratipo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tipo antikva a\u016d unua, el kiu evoluis postaj formoj.", "translations": {"fr": ["arch\u00e9type"], "pl": ["prototyp", "archetyp"]}, "examples": [["\u0109iuj vertebrulaj animaloj kiuj havas verajn pulmojn devenis per ordinara generado de antikva pratipo", "La Origino de Speci, \u0109apitro 6a"], ["la profeton Elijah’ priskribis la Ekleziaj Patroj kiel la pratipon de la kristana mona\u0125o, \u0109ar li vivis sole kaj silente", "E. Coffinet, Ihwh estas mia dio, 2007"]], "subdefinitions": []}], "root": "tip", "primary": false}, "fungo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el fungoj, viva\u0135o plur\u0109ela, nutri\u011danta de organika materialo kaj reprodukti\u011danta plej ofte per sporoj.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u044b\u0431"], "fr": ["champignon"], "bg": ["\u0433\u044c\u0431\u0430"], "nl": ["zwam"], "pt": ["fungo", "cogumelo", "tortulho"], "ru": ["\u0433\u0440\u0438\u0431"], "de": ["Pilz"], "tp": ["kili"], "hu": ["gomba"], "cs": ["houba"], "es": ["hongo"]}, "examples": [["\u015dimo estas fungo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Fruktokorpo de fungo.", "translations": {"en": ["mushroom"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fung", "primary": true}, "Vatikano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Monteto kiu antikve estis apud Romo, kaj nun estas en tiu urbego.", "translations": {"be": ["\u0412\u0430\u0442\u044b\u043a\u0430\u043d"], "fr": ["Vatican"], "en": ["Vatican"], "nl": ["Vaticaan"], "pt": ["Vaticano"], "la": ["Vaticanus"], "de": ["Vatikan"], "hu": ["Vaticanus"], "ru": ["\u0412\u0430\u0442\u0438\u043a\u0430\u043d"], "pl": ["Watykan"]}, "examples": [["sur Vatikano situas la oficiala rezidejo de la papo de Romo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La estraro de la Romkatolika eklezio.", "translations": {"hu": ["Vatik\u00e1n"]}, "examples": [["efektive, jen Chiasso/Kiaso kiel mikrosocia posteulo de Kremlo, la Blanka Domo kaj Vatikano", "Jorge Camacho: La liturgio de l' foiro (Elementoj por ekzegezo)"], ["pro siaj religiemo, modesta vivo kaj homaranismaj sentoj Antoni Gaud\u00ed nuntempe estas en la proceso de beatigo \u0109e Vatikano", "Augusto CASQUERO: 2002 - Internacia Jaro de Antoni Gaud\u00ed, Monato"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La regno kies absoluta monarko estas la papo de Romo.", "translations": {"hu": ["Vatik\u00e1n"]}, "examples": [["kiam la e\u016dskaj episkopoj publikigis eklezian dokumenton, en kiu ili konsideris, ke la eventuala malpermeso de Unueco havos \u00absombrajn\u00bb konsekvencojn, prezidanto Aznar tuj \u011din opiniis \u00abmorale perversa\u00bb kaj la ministro pri eksterlandaj aferoj oficiale plendis \u0109e Vatikano", "Hektor Alos i FONT: Morale perversa, Monato"]], "subdefinitions": []}], "root": "Vatikan", "primary": true}, "koluzio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sekreta, plej ofte kondamninda, interkonsento.", "translations": {"be": ["\u0437\u043c\u043e\u0432\u0430", "\u0442\u0430\u0435\u043c\u043d\u0430\u0435 \u043f\u0430\u0433\u0430\u0434\u043d\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["collusion", "intelligence (entente secr\u00e8te)", "entente (collusion)"], "en": ["collusion"], "nl": ["geheime afspraak"], "pt": ["colus\u00e3o", "conluio", "acordo secreto"], "ru": ["\u0441\u0433\u043e\u0432\u043e\u0440", "\u0442\u0430\u0439\u043d\u043e\u0435 \u0441\u043e\u0433\u043b\u0430\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Geheimabsprache", "geheime Absprache", "Gemauschel"], "fa": ["\u062a\u0628\u0627\u0646\u06cc", "\u0632\u062f\u0648\u0628\u0646\u062f", "\u0633\u0627\u062e\u062a\u200c\u0648\u067e\u0627\u062e\u062a"]}, "examples": [["\u00abne necesas tempo por privataj aran\u011doj kaj negocado pri vo\u0109oj.\u00bb \u00abNe temas pri koluzio,\u00bb Vanderlieb protestis.", "J. Francis, Misio sen Alveno, tk-stafeto, 1982"]], "subdefinitions": []}], "root": "koluzi", "primary": true}, "pesario": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato uzata kontra\u016d enpu\u015do en la vaginon de utero a\u016d de alia apuda organo.", "translations": {"fr": ["pessaire"], "en": ["pessary"], "nl": ["pessarium"], "it": ["pessario"]}, "examples": [["\u0125irurgoj trovis nur uter-falon korekteblan per la uzo de pesario", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"], ["pesario malofte havigas bonajn rezultojn", "[H. Schicke], Uteraj deloki\u011doj, naturkuracado.info, [2007]"]], "subdefinitions": []}], "root": "pesari", "primary": true}, "titolpa\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el la unuaj pa\u011doj de libro prezentanta la titolon de la verko, la a\u016dtornomon kaj aliajn eldoninformojn.", "translations": {"fr": ["page de titre"], "en": ["title page"], "nl": ["titelbladzijde"], "pl": ["strona tytu\u0142owa"]}, "examples": [["mi komencas rigardi la titolpa\u011dojn de la libroj ku\u015dantaj tie", "U. Matthias, Fajron sentas mi interne, Pro Esperanto, 1990"]], "subdefinitions": []}], "root": "pa\u011d", "primary": false}, "hinde\u016dropa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la granda lingvofamilio, disvasti\u011dinta en 15-10aj jc a.K. en Hindujo, Persujo, Anatolio kaj E\u016dropo.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0434\u0430\u044d\u045e\u0440\u0430\u043f\u0435\u0439\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["indo-europ\u00e9en"], "en": ["Indo-European"], "nl": ["Indo-Europees"], "ru": ["\u0438\u043d\u0434\u043e\u0435\u0432\u0440\u043e\u043f\u0435\u0439\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["indogermanisch"], "it": ["indeuropeo (agg.)", "indoeuropeo (agg.)"], "hu": ["indoeur\u00f3pai"], "pl": ["indoeuropejski"], "es": ["indoeuropeo"]}, "examples": [["klopodon rekonstrui lingvan praformon (same kiel oni rekonstruis la hinde\u016dropan pralingvon) oni povas opinii a\u016d esprimo de estimo por la lingvaj tradicioj, a\u016d lingvistika ludismo", "Vera Barandovsk\u00e1-Frank: Enkonduka lernolibro de interlingvistiko"]], "subdefinitions": []}], "root": "hind", "primary": false}, "konsterni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Maltrankviligi, malspritigi, konfuzi, embarasi, senaplombigi iun, surprizante lin kaj malordigante liajn kutimojn a\u016d projektojn; miregigi, senkonsiligi.", "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u0431\u044f\u043d\u0442\u044d\u0436\u044b\u0446\u044c", "\u0443\u0440\u0430\u0437\u0456\u0446\u044c"], "en": ["dismay"], "nl": ["ontstellen", "verbluffen"], "pt": ["atordoar", "desconcertar", "aniquilar", "bestificar", "consternar"], "ru": ["\u043e\u0437\u0430\u0434\u0430\u0447\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0440\u0430\u0437\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 \u0432 \u0437\u0430\u043c\u0435\u0448\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["konsternieren"], "sv": ["bringa ur fattningen", "g\u00f6ra best\u00f6rt"], "fa": ["\u0628\u0647\u062a\u200c\u0632\u062f\u0647 \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0645\u062a\u062d\u06cc\u0631 \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0645\u062a\u0623\u062b\u0631 \u06a9\u0631\u062f\u0646"]}, "examples": [["tiu respondo, spektaklo konsternis lin", null], ["via akcepto konsternus e\u0109 pli memfidajn", null], ["tio konsternas niajn lingvajn kutimojn", "Z"], ["misteroj, kiuj konsternas e\u0109 sa\u011dulojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Premegi iun kvaza\u016d per katastrofo; mal\u011dojegi, malvigligi, senkura\u011digi.", "translations": {"de": ["best\u00fcrzen", "betroffen machen"]}, "examples": [["la sciigo pri lia morto konsternis \u0109iujn liajn amikojn", null], ["io konsternanta kaj terura fari\u011dis en la lando", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "konstern", "primary": true}, "\u0109efgeneralo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plej supera generalo, kiu komandas la tutan militistaron kaj \u0109iujn aliajn generalojn de lando a\u016d liganaro.", "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u043d\u044d\u0440\u0430\u043b\u0456\u0441\u0456\u043c\u0443\u0441"], "fr": ["g\u00e9n\u00e9ral en chef"], "en": ["commander in chief", "supreme commander", "gerneralissimo"], "nl": ["veldmaarschalk"], "pt": ["general\u00edssimo"], "ru": ["\u0433\u0435\u043d\u0435\u0440\u0430\u043b\u0438\u0441\u0441\u0438\u043c\u0443\u0441"], "de": ["Feldmarschall", "Generalfeldmarschall"], "it": ["capo di Stato Maggiore della Difesa (dal 1997)", "capo di Stato Maggiore (dal 1948 al 1997)", "Maresciallo (durante Regno d'Italia)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "general", "primary": false}, "granda otido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de otido (Otis tarda).", "translations": {"en": ["great bustard"], "sv": ["stortrapp"], "pl": ["drop"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "otid", "primary": false}, "mal\u0109astistino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Virino, kiu vivtenas sin amorante kontra\u016d pago.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0438\u0442\u0443\u0442\u043a\u0430", "\u043f\u0443\u0442\u0430\u043d\u0430"], "fr": ["prostitu\u00e9e", "fille publique", "fille de joie", "grue", "p\u00e9ripat\u00e9ticienne", "putain", "tapineuse"], "it": ["prostituta", "puttana", "meretrice", "marchettara"], "pl": ["dziwka (obra\u017al.)", "prostytutka", "kurwa (obra\u017al.)"], "hu": ["utcal\u00e1ny", "\u00f6r\u00f6ml\u00e1ny", "k\u00e9jn\u0151"]}, "examples": [["la impostistoj kaj mal\u0109astistinoj iras anta\u016d vi en la regnon de Dio", "La Nova Testamento, S. Mateo 21:31"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ast", "primary": false}, "\u015dirfolia kalendaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kalendarlibreto el kungluitaj folietoj kun surskribitaj tagnomoj, kiujn oni for\u015diras la\u016d la paso de tagoj.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0440\u044b\u0432\u043d\u043e\u0439 \u043a\u0430\u043b\u0435\u043d\u0434\u0430\u0440\u044c"], "fr": ["eph\u00e9m\u00e9ride"], "nl": ["scheurkalender"], "fi": ["(rep\u00e4isy)p\u00e4ivyri"], "de": ["Abrei\u00dfkalender"], "pl": ["kalendarz zrywany"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kalendar", "primary": false}, "Monako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la okcidenta E\u016dropo kun \u0109efurbo Monako. \u011ci estas enklavo en Francujo \u0109e Mediteranea Maro (Nicea Golfo). Teritorio de Princujo Monako. ISO-3166 kodo: MC.", "translations": {"bg": ["\u041c\u043e\u043d\u0430\u043a\u043e"], "nl": ["Monaco"], "de": ["Monaco"], "fa": ["\u0645\u0648\u0646\u0627\u06a9\u0648"], "en": ["Monaco"], "pl": ["Monako", "Ksi\u0119stwo Monako"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "monak", "primary": false}, "konsenti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Samopinii pri vereco, praveco a\u016d ta\u016dgeco de io; havi komunan manieron senti a\u016d pensi pri io.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0433\u0430\u0434\u0437\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u043f\u0430\u0433\u0430\u0434\u0436\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0437\u0433\u0430\u0434\u0437\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u0437\u0433\u0430\u0434\u0436\u0430\u0446\u0446\u0430"], "en": ["admit (that)", "agree (with)", "approve (of)", "concur (with)", "consent", "be in accord (with)", "be in harmony with", "share common opinion with"], "nl": ["akkoord gaan"], "pt": ["concordar", "consentir", "estar de acordo", "aceder", "admitir", "deferir", "aquiescer", "assentir", "anuir", "conceder", "estar pelos autos"], "ru": ["\u0441\u043e\u0433\u043b\u0430\u0441\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0441\u043e\u0433\u043b\u0430\u0448\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "cs": ["souhlasit"], "de": ["zustimmen", "der gleichen Meinung sein"]}, "examples": [["konsenti ion, pri io", null], ["\u0109iuj homoj konsentas, ke du kaj du estas kvar", null], ["de \u0109iuj konsentita vera\u0135o", null], ["mi prenas kiel konsentite, ke la spaco estas senfina", null], ["mi konsentas, ke vi estas prava", "Z"], ["ili konsenti\u011dis inter si ke...u", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malrifuzi fari ion.", "translations": {"de": ["einwilligen", "zustimmen"], "en": ["accede to", "acquiesce in", "comply (fall in) with", "permit"], "nl": ["toestemmen"]}, "examples": [["vane vi tentos, mi ne konsentos", "Z"], ["li konsentis lo\u011di \u0109e tiu homo, sin submeti al kuracado", "B"], ["\u0109ar ni zorgas pri la feli\u0109o de nia infano, ni konsentas doni \u015din al vi", "B"], ["mi konsentus tian pagon, se oni akceptus min kune kun mia filineto", "Z"], ["\u015di senpripense konsentis la perfidan peton", null], ["\u00abtiel estu\u00bb, konsentis li fine", null], ["li ne konsentas tro suferi pro siaj ideoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Akcepti doni, volonte doni.", "translations": {"de": ["bewilligen", "gew\u00e4hren", "genehmigen"], "en": ["agree to", "consent to"], "nl": ["inwilligen"]}, "examples": [["konsenti donacon, peton, favoron", "Z"], ["al iu", null], ["konsenti prunton, krediton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konsent", "primary": true}, "konsento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Akordo inter pluraj personoj a\u016d a\u0135oj pri io.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0433\u043b\u0430\u0441\u0438\u0435"], "be": ["\u0437\u0433\u043e\u0434\u0430", "\u0443\u0433\u043e\u0434\u0430"], "de": ["Zustimmung", "Konsens"], "nl": ["eensgezindheid"], "en": ["accord", "approval", "assent", "concurrence"]}, "examples": [["vera\u0135o akceptita de la universala konsento", null], ["tiuj \u0109i horlo\u011doj iras en preciza konsento", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Volonta jeso pri deziro a\u016d opinio de iu.", "translations": {"de": ["Zustimmung", "Einwilligung"], "en": ["acquiesence", "approval"], "nl": ["instemming"]}, "examples": [["silento estas konsento", "Proverbaro esperanta"], ["kontrakto supozas la konsenton de la du partioj", null], ["doni sian konsenton al edzi\u011do", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Volonta malrifuzo.", "translations": {"de": ["Bewilligung", "Gew\u00e4hrung", "Genehmigung"], "en": ["acceptance"], "nl": ["instemming"]}, "examples": [["la konsento pri tiu privilegio estas tute provizora", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konsent", "primary": false}, "preteco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de io a\u016d iu preta.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0442\u043e\u045e\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "hu": ["k\u00e9szs\u00e9g"], "nl": ["gereedheid", "bereidheid"], "pl": ["gotowo\u015b\u0107"], "ru": ["\u0433\u043e\u0442\u043e\u0432\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"]}, "examples": [["mi timas, ke lia arma preteco povas ofendi Sargonon", "B"], ["la batala preteco de armeo", null], ["defendopreteco", null], ["montrinte \u0109iuj du la pretecon batali kaj paginte per tio la devon al la honoro, vi povus fini la aferon amike", "Z"], ["oni ne povas kalkuli je la preteco de la mondo pionire oferi sian tempon al tia provo", "Z"], ["la preteco de la franca lingvo donas faritaj al la francaj verkantoj la plej ri\u0109ajn esprimojn", null], ["li \u0109iam montras sindonan pretecon (serveman akuratecon) por helpi al samideanoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pret", "primary": false}, "gnejso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Skisteca roka\u0135o el kristaloj, kiuj konsistas el kvarco, feldspato kaj glimo.", "translations": {"be": ["\u0433\u043d\u044d\u0439\u0441"], "fr": ["gneiss"], "nl": ["gneis"], "pt": ["gnaisse"], "ru": ["\u0433\u043d\u0435\u0439\u0441"], "ca": ["gneis"], "de": ["Gneis"], "hu": ["gneisz"], "es": ["gneis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gnejs", "primary": true}, "konsenta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karakterizata per konsento.", "translations": {"be": ["\u0437\u0433\u043e\u0434\u043d\u044b"], "de": ["zustimmend", "beipflichtend"], "nl": ["toestemmend", "instemmend"], "ru": ["\u0441\u043e\u0433\u043b\u0430\u0441\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["e\u0109 ses homoj ne havas hodia\u016d konsentan opinion pri tio", null], ["la nekonsentaj homaj pre\u011doj", "Z"], ["konsente gesti", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konsent", "primary": false}, "sceptro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komanda bastono, signo de re\u011da povo.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0456\u043f\u044d\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["sceptre"], "bg": ["\u0436\u0435\u0437\u044a\u043b"], "nl": ["scepter"], "ru": ["\u0441\u043a\u0438\u043f\u0435\u0442\u0440"], "de": ["Zepter"], "it": ["scettro"], "hu": ["jogar", "kir\u00e1lyi p\u00e1lca"], "pl": ["ber\u0142o"], "he": ["\u05e9\u05e8\u05d1\u05d9\u05d8"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Re\u011da povo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Superregado.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sceptr", "primary": true}, "enketisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo profesie komisiita por enketi.", "translations": {"fr": ["enqu\u00eateur", "investigateur (subst.)"], "en": ["investigator", "magistrate", "coroner"], "nl": ["enqu\u00eateur"], "es": ["encuestador"], "it": ["investigatore", "inquirente"], "pl": ["\u015bledczy", "dochodzeniowiec", "ankieter"]}, "examples": [["la enketistoj neas, ke estas iu rekta rilato inter tiu kazo kaj la Dutroux-afero", "G. Van Damme, Tagluma ko\u015dmaro, Monato, jaro 1996a, numero 11a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "enket", "primary": false}, "investituro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Solena, rita, ceremonia enoficigo.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0430\u0443\u0433\u0443\u0440\u0430\u0446\u0438\u044f", "\u0432\u0441\u0442\u0443\u043f\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435 \u0432 \u0434\u043e\u043b\u0436\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"]}, "examples": [["la enhavo de la konstitucia , \u0135urita de la Do\u011do post la investituro sur la", "Venecio (gvidlibro). Venecio, 1923"], ["ili temas pri la Tri Regnoj kaj Investituro de Senmortuloj", "Henan-opero"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Mezepoke, en la okcidente kristana E\u016dropo: la ceremonio dum kiu la fe\u016ddestro ricevas la oma\u011don de nova vasalo kaj transdonas al li la fe\u016ddon.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0432\u044d\u0441\u0442\u044b\u0442\u0443\u0440\u0430"], "fr": ["investiture (d'eccl\u00e9siastique par le roi)"], "nl": ["investituur"], "ru": ["\u0438\u043d\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438\u0442\u0443\u0440\u0430", "\u0432\u0432\u0435\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435 \u0432\u043e \u0432\u043b\u0430\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Investitur"], "hu": ["invesztit\u00fara"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Mezepoke, en la okcidente kristana E\u016dropo: rajto de la laika potenco partopreni en nomumo de episkopoj.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0432\u044d\u0441\u0442\u044b\u0442\u0443\u0440\u0430"], "fr": ["investiture (d'eccl\u00e9siastique par le roi)"], "nl": ["investituur"], "pt": ["investidura"], "ru": ["\u0438\u043d\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438\u0442\u0443\u0440\u0430", "\u0432\u0432\u0435\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435 \u0432 \u0441\u0430\u043d", "\u043f\u043e\u0441\u0442\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435 \u0435\u043f\u0438\u0441\u043a\u043e\u043f\u043e\u0432"], "de": ["Investitur"], "hu": ["invesztit\u00fara"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "investitur", "primary": true}, "investituri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Solene, rite, ceremonie enoficigi.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0432\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c \u0432 \u0441\u0430\u043d", "\u043d\u0430\u0434\u0435\u043b\u044f\u0442\u044c \u043f\u043e\u043b\u043d\u043e\u043c\u043e\u0447\u0438\u044f\u043c\u0438", "\u043e\u0431\u043b\u0435\u043a\u0430\u0442\u044c \u0432\u043b\u0430\u0441\u0442\u044c\u044e", "\u0432\u043e\u0437\u043b\u0430\u0433\u0430\u0442\u044c \u043e\u0431\u044f\u0437\u0430\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438"], "fr": ["investir (mettre \u00e0 un poste)", "introniser (mettre \u00e0 un poste)", "donner l'investiture (\u00e0) (mettre \u00e0 un poste)"], "de": ["einf\u00fchren"], "nl": ["inhuldigen"], "hu": ["beiktat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Mezepoke, en la okcidente kristana E\u016dropo: instali vasalon per investituro.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0432\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c \u0432\u043e \u0432\u043b\u0430\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043d\u0430\u0434\u0435\u043b\u044f\u0442\u044c \u043f\u043e\u043b\u043d\u043e\u043c\u043e\u0447\u0438\u044f\u043c\u0438", "\u043e\u0431\u043b\u0435\u043a\u0430\u0442\u044c \u0432\u043b\u0430\u0441\u0442\u044c\u044e"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "investitur", "primary": false}, "sidi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Resti ie, metinte la posta\u0135on de la korpo sur io.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0438\u0434\u0435\u0442\u044c"], "fr": ["\u00eatre assis"], "en": ["sit"], "nl": ["zitten"], "pt": ["sentar"], "de": ["sitzen"], "hu": ["\u00fcl"], "cs": ["sed\u011bt"], "pl": ["siedzie\u0107"]}, "examples": [["li sidas apud la tablo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 38"], ["sidi \u0109e la pordo de sia domo, sur trono", "Z"], ["birdo sidas sur bran\u0109o", null], ["forte sidas, kiu Dion fidas", "Proverbaro esperanta"], ["la ferkesto, kiun sidas avarulo, enteni same povus sablon a\u016d oron", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Resti sur se\u011do por konsili\u011di, diskuti a\u016d ju\u011di.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0441\u0435\u0434\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["si\u00e9ger"], "hu": ["\u00fcl\u00e9sezik"]}, "examples": [["la parlamento sidis dum la tuta nokto", null], ["mi ne sidas kun homoj malveremaj", "La Malnova Testamento, Psalmaro 26:4"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Resti senmova, senaga.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0438\u0434\u0435\u0442\u044c"], "fr": ["rester inactif", "rester sans rien faire"], "hu": ["\u00fcl", "elvan"]}, "examples": [["sidi kiel muso sub balailo", "Proverbaro esperanta"], ["Dion fidu, sed senfare ne sidu", "Proverbaro esperanta"], ["sidadi super libro dum tutaj horoj", "Z"], ["la vortoj flugas, sed la pensoj sidas", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Restadi, estadi.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0445\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u0440\u0435\u0431\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["se trouver sur"], "hu": ["van", "tal\u00e1lhat\u00f3"]}, "examples": [["en la kandelingo sidis brulanta kandelo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 40"], ["la \u015dlosilo sidas en la pordo", "Z"], ["diademo, malgranda tapeto sidis sur \u015dia kapo", "Z"], ["la verda stelo, kiu sidas sur nia brusto", "Z"], ["en \u015derco kaj ludo ofte sidas aludo", "Proverbaro esperanta"], ["en unueco sidas nia forto", null], ["se en kor' io sidas, viza\u011do perfidas", "Proverbaro esperanta"], ["kiel solece sidas la urbo!", "Z"], ["malsa\u011deco forte sidas en lia koro", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Konveni, akordi\u011di la\u016d la vidpunkto de la ekstera beleco.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0438\u0434\u0435\u0442\u044c (\u043e\u0431 \u043e\u0434\u0435\u0436\u0434\u0435)"], "fr": ["aller avec", "convenir"], "hu": ["\u00e1ll(pl. ruha)", "illik"]}, "examples": [["la vestoj bonege sidas", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "sid", "primary": true}, "bono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io bona.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0431\u0440\u043e"], "fr": ["bonne action", "bien (opp. au mal)"], "nl": ["iets goeds"], "ru": ["\u0434\u043e\u0431\u0440\u043e", "\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e"], "de": ["Gutes", "Erfolg", "Nutzen"], "sw": ["kitu kizuri", "uzuri", "faida"], "tp": ["pona"], "br": ["mad", "vad"], "pl": ["dobro"]}, "examples": [["ne repagu bonon per malbono", null], ["la homoj sen\u0109ese celadas al sia bono", "Z"], ["tio estas tre grava por la bono de nia afero", "Z"], ["bono posedata ne estas \u015datata", "Proverbaro esperanta"], ["plibono estas malamiko de bono", "Proverbaro esperanta"], ["en \u0109iu malbono estas iom da bono", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "bon", "primary": false}, "bona": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Posedanta la karakterizajn ecojn de sia speco; konforma al sia celo, destino, al la regulo, al la devo; ta\u016dga la\u016dregula.", "translations": {"be": ["\u0434\u043e\u0431\u0440\u044b"], "fr": ["bon"], "bg": ["\u0434\u043e\u0431\u044a\u0440"], "zh": ["\u597d [h\u01ceo]"], "de": ["gut"], "vo": ["gudik"], "en": ["good"], "br": ["mat"], "cs": ["dobr\u00fd"], "es": ["bueno"], "ru": ["\u0445\u043e\u0440\u043e\u0448\u0438\u0439"], "nl": ["goed"], "sw": ["-zuri, -ema"], "tp": ["pona"], "sk": ["dobr\u00fd"], "pl": ["dobry"]}, "examples": [["li estas bona parolanto", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 31"], ["bona \u015dtofo, instruisto, aparato", null], ["bona konduto", null], ["bona stilo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Feli\u0109a, favora, profitiga.", "translations": {"ru": ["\u0445\u043e\u0440\u043e\u0448\u0438\u0439", "\u0434\u043e\u0431\u0440\u044b\u0439"]}, "examples": [["bonan matenon!", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 10"], ["bonan tagon!", null], ["bonan voja\u011don!", null], ["en bona horo", "Proverbaro esperanta"], ["bona nova\u0135o, ideo", null], ["bona afero", null], ["plej bona estos se vi \u011din forgesos", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Humana, kompatema, helpema.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u0431\u0440\u044b\u0439"]}, "examples": [["mia onklino estas bona virino", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 33"], ["bonaj sentoj, bona koro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Afabla.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u0431\u0440\u044b\u0439"]}, "examples": [["estu tiel bona kaj proksimi\u011du", null], ["havi la bonecon...", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "bon", "primary": true}, "bone": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En bona maniero.", "translations": {"be": ["\u0434\u043e\u0431\u0440\u0430"], "fr": ["bien (adv.)"], "bg": ["\u0414\u043e\u0431\u0440\u0435"], "nl": ["goed (bijw.)"], "ru": ["\u0445\u043e\u0440\u043e\u0448\u043e"], "de": ["gut"], "sw": ["vizuri"], "tp": ["pona"], "sk": ["dobre"], "en": ["well"], "br": ["mat"], "pl": ["dobrze"]}, "examples": [["la tran\u0109ilo tran\u0109as bone", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 16"], ["bone labori", null], ["bone al ni estas, ke vi alvenis", "Z"], ["bone fari al iu", "Z"], ["bone scii", "Z"], ["kiu bone sidas, tiu lokon ne \u015dan\u011du", "Proverbaro esperanta"], ["plibone fleksi\u011di ol rompi\u011di", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Konsentite, mi aprobas.", "translations": {}, "examples": [["nu bone, iru", "Z"], ["nu, bone, mi sekvos vian konsilon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bon", "primary": false}, "gvidado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago de iu a\u016d io, kiu gvidas.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0443\u043a\u043e\u0432\u043e\u0434\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["direction (fait de diriger)", "conduite (fait de conduire)"], "bg": ["\u0440\u044a\u043a\u043e\u0432\u043e\u0434\u0435\u043d\u0435", "\u0440\u044a\u043a\u043e\u0432\u043e\u0434\u0441\u0442\u0432\u043e"], "nl": ["leiding"], "be": ["\u043a\u0456\u0440\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043a\u0456\u0440\u0430\u045e\u043d\u0456\u0446\u0442\u0432\u0430"], "de": ["F\u00fchrung", "Leitung"], "hu": ["vezet\u00e9s", "ir\u00e1ny\u00edt\u00e1s", "kalauzol\u00e1s"], "pl": ["prowadzenie", "kierowanie", "kierownictwo"]}, "examples": [["ekskurso sub la gvidado de la E-ista grupo", null], ["per gvidado de \u015dnuro, kompaso", null], ["la\u016d sia propra gvido labori", "Esenco kaj Estonte, \u0109apitro 5a"], ["gvidado de kurso", null], ["ri\u0109eco sen gvido, kiel \u0109evalo sen brido", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "gvid", "primary": false}, "kretaceo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La plej supra formacio de la sekundara epoko.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044d\u0439\u0434\u0430\u0432\u044b \u043f\u044d\u0440\u044b\u044f\u0434"], "fr": ["Cr\u00e9tac\u00e9"], "en": ["Cretaceous"], "nl": ["krijt (periode)", "krijtperiode"], "pt": ["Cret\u00e1ceo"], "ru": ["\u043c\u0435\u043b\u043e\u0432\u043e\u0439 \u043f\u0435\u0440\u0438\u043e\u0434"], "ca": ["cretaci"], "de": ["Kreidezeit", "Kreideformation"], "hu": ["kr\u00e9takor"], "es": ["cret\u00e1cico"], "pl": ["kreda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kretace", "primary": true}, "malfacila\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io pene farebla a\u016d plenumebla; malhelpa\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0446\u044f\u0436\u043a\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["difficult\u00e9", "probl\u00e8me (difficult\u00e9)", "complication"], "en": ["difficulty"], "nl": ["moeilijkheid"], "pt": ["dificuldade"], "ru": ["\u0437\u0430\u0442\u0440\u0443\u0434\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0442\u0440\u0443\u0434\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Schwierigkeit"], "tr": ["zorluk", "problem"], "sv": ["sv\u00e5righet"], "hu": ["neh\u00e9zs\u00e9g"], "es": ["dificultad"], "br": ["diaester", "diaezamant"], "pl": ["trudno\u015b\u0107"]}, "examples": [["la malfacila\u0135oj kaj problemoj de la arto aperadis tiam anta\u016d \u015di", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "facil", "primary": false}, "ligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fiksi, \u0109irka\u016dvolvi per \u015dnuro, \u0109eno a\u016d alia rimedo, malhelpante liberan movon a\u016d disi\u011don.", "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u0432\u044f\u0437\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u044b\u0432\u044f\u0437\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["lier", "relier", "attacher"], "en": ["tie"], "nl": ["vastmaken", "vastbinden"], "pt": ["prender", "amarrar"], "ru": ["\u0441\u0432\u044f\u0437\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u0432\u044f\u0437\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0432\u044f\u0437\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["k\u00f6t", "megk\u00f6t", "\u00f6sszek\u00f6t", "k\u00f6t\u00f6z", "\u00f6sszek\u00f6t\u00f6z"], "pl": ["wi\u0105za\u0107", "zwi\u0105zywa\u0107", "powi\u0105za\u0107", "kr\u0119powa\u0107"]}, "examples": [["ligi sova\u011dan beston, frenezulon, hundon per \u0109eno", null], ["ligi vergojn, bukedon, faskon", null], ["ligi keston, paka\u0135on", null], ["ligi rompitan membron, arterion", null], ["ligi medalon \u0109e la kolo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Limigi ies liberan agadon, ekz-e kreante al li moralajn devojn.", "translations": {"nl": ["binden"], "pt": ["prender"], "pl": ["kr\u0119powa\u0107"]}, "examples": [["ligi la okulojn de iu, \u0109ies intereson", null], ["tio \u0109i tute senbezone ligus nin", "Z"], ["ne nomu min plu majstro, \u0109ar per tiu morale tro liganta nomo ni malliberigas nian aferon", "Z"], ["ligi la okulojn al la tero", null], ["multaj memora\u0135oj estas ligitaj al tiu loko", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kunigi plurajn aferojn per ia rilato de sinsekvo a\u016d ka\u016dzeco.", "translations": {"nl": ["verbinden"], "pt": ["ligar", "unir"], "pl": ["wi\u0105za\u0107", "powi\u0105za\u0107", "\u0142\u0105czy\u0107"]}, "examples": [["parolante ligi la silabojn", null], ["ligi propoziciojn per konjunkcioj", null], ["ligi la ideojn", null], ["ligi literojn en skribo", null], ["ligi utilecon kun agrableco, praktikan spiriton kun idealismo", null], ["en la unuaj jaroj la akiro de \u0109iu nova esperantisto estis ligita kun senfina laborado kaj oferado", "Z"], ["lia morto estas sendube ligita kun tiuj grandaj laboroj kaj malagrabla\u0135oj", "Z"], ["esperantismo estas forte ligita kun ia interna ideo", "Z"], ["\u0109ion, kion Zamenhof diras a\u016d faras, oni ligas kun Esperanto", "Z"], ["malvasta ligiteco ekzistas inter amba\u016d demandoj", "Z"], ["pli granda pago devas esti ligita kun pli grandaj rajtoj", "Z"], ["la interligiteco de amba\u016d aferoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kunigi plurajn personojn per amikaj a\u016d samcelaj rilatoj.", "translations": {"nl": ["verbinden"], "pt": ["ligar", "unir"], "pl": ["wi\u0105za\u0107", "\u0142\u0105czy\u0107"]}, "examples": [["amikoj, kiujn ligas la sama ideo, la samaj aspiroj kaj esperoj", "Z"], ["sin ligi kun iu edzi\u011de, amike, per amikeco", null], ["ligi amikajn rilatojn kun iu", "Z"], ["ni deziras krei ligantan ponton inter la gentoj", "Z"], ["ligi du regnojn per kontrakto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ebligi komuniki\u011don inter pluraj lokoj.", "translations": {"nl": ["verbinden"], "pt": ["ligar", "unir"], "pl": ["\u0142\u0105czy\u0107", "po\u0142\u0105czy\u0107"]}, "examples": [["ligi du landojn per fervojo, per ponto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lig", "primary": true}, "navo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de pre\u011dejo etendi\u011danta de pordego \u011dis \u0125orejo.", "translations": {"be": ["\u043d\u044d\u0444"], "fr": ["nef"], "en": ["nave"], "nl": ["schip (v.kerk)"], "pt": ["nave"], "ru": ["\u043d\u0435\u0444"], "de": ["Schiff", "Kirchenschiff"], "sv": ["skeparolante pri(i kyrka)"], "hu": ["haj\u00f3"], "br": ["nev (iliz)"], "es": ["nave"]}, "examples": [["\u0109efa navo, flankaj navoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "nav", "primary": true}, "galeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "PbS. Natura plumba sulfido, metalaspekta, grizeblua, uzata por detektiloj.", "translations": {"el": ["\u03b3\u03b1\u03bb\u03b1\u03bd\u03af\u03c4\u03b7\u03c2"], "fr": ["gal\u00e8ne"], "en": ["galena"], "nl": ["loodglans", "galeniet"], "pt": ["galena"], "ru": ["\u0433\u0430\u043b\u0435\u043d\u0438\u0442", "\u0441\u0432\u0438\u043d\u0446\u043e\u0432\u044b\u0439 \u0431\u043b\u0435\u0441\u043a", "\u0441\u0435\u0440\u043d\u0438\u0441\u0442\u044b\u0439 \u0441\u0432\u0438\u043d\u0435\u0446"], "de": ["Bleiglanz"], "hu": ["galenit", "detektorkrist\u00e1ly"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "galen", "primary": true}, "kies": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kies ne estas ordinare sekvata de la artikolo; tamen oni trovas \u0109e Zamenhof: de mi, kies la amo estis sankta, \u015di malalli\u011dis al pekulo; kc.", "Rimarko: Kiam kies estas komplemento de substantivo dependanta de prepozicio, oni metas \u011din inter la prepozicio kaj la substantivo: jen estas la signoj, per kies potenco ni atingos la celon; la serpento, de kies mordo mortis via patro, nun portas lian kronon.", "Rimarko: En la es-serio nur kies kaj ties povas egale resendi al personoj a\u016d objektoj, dum ies, nenies, \u0109ies resendas ordinare nur al personoj: mi travivis minuton, kies terurecon mi ne povas priskribi al vi.", "Rimarko: En tiu sama serio kies kaj ties povas esti indiferente singularaj a\u016d pluralaj, dum ies estas ordinare nur singulara kaj \u0109ies nur plurala: jen montri\u011dis altaj bluaj montoj, sur kies suproj brilis la ne\u011do; niaj samideanoj, kies vortoj eble \u015dajnis al vi tro fabelaj."], "primary definition": "Demanda senfleksia pronomo, signifanta \u00abde kiu, de kiuj?\u00bb kaj montranta la apartenecon.", "translations": {"be": ["\u0447\u044b\u0439"], "fr": ["de qui", "duquel", "dont"], "nl": ["wiens", "wier"], "no": ["hvis", "hvem sin"], "de": ["wessen"], "tr": ["kimden", "hangisinden"], "hu": ["kinek a"], "ru": ["\u0447\u0435\u0439"]}, "examples": [["kies tombo tio \u0109i estas?", "Z"], ["kies tiuj \u0109i soldatoj? - De la Norvego", "Z"], ["pri kies morto vi plendas?", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nerekte demanda pronomo, kun sama signifo.", "translations": {"de": ["wessen"], "tr": ["kimin"], "hu": ["kinek a"]}, "examples": [["scias la kato, kies lardon \u011di man\u011dis", "Proverbaro esperanta"], ["mi demandos lin, kies verkon li tradukis", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Relativa pronomo signifanta \u00abde kiu, de kiuj\u00bb, kaj montranta apartenecon.", "translations": {"de": ["dessen", "deren"], "hu": ["akinek a"]}, "examples": [["la lando, kies gastoj ni estas", "Z"], ["kies panon oni man\u011das, ties agojn oni la\u016ddas", null], ["malproksimaj landoj, kies lingvojn ni ne komprenas", "Z"], ["por kio do tiuj reformoj, kies sola propono estas jam dan\u011dera por nia afero", "Z"], ["dum 3 jaroj, post kies fini\u011do ili estis komencontaj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kies", "primary": true}, "sterkuliacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj tropikaj plantoj (Sterculiaceae).", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0435\u0440\u043a\u0443\u043b\u0438\u0435\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Sterkuliengew\u00e4chse"], "nl": ["colaboomfamilie"], "hu": ["kaka\u00f3f\u00e9l\u00e9k", "kaka\u00f3faf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sterkuliac", "primary": true}, "Romeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo italdevena.", "translations": {"ru": ["\u0420\u043e\u043c\u0435\u043e"], "fr": ["Rom\u00e9o"], "bg": ["\u0420\u043e\u043c\u0435\u043e"], "pt": ["Romeu"], "de": ["Romeo"], "it": ["Romeo"], "hu": ["R\u00f3me\u00f3"]}, "examples": [["tio ne estas la rozoj de la \u0109erko de Romeo kaj Julia", "Fabeloj, volumo 3, plej bela rozo de la mondo"]], "subdefinitions": []}], "root": "Rome", "primary": true}, "malofta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Okazanta malmultajn fojojn.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0434\u043a\u0456"], "fr": ["rare (peu fr\u00e9quent)"], "en": ["infrequent", "rare"], "nl": ["zeldzaam"], "ru": ["\u0440\u0435\u0434\u043a\u0438\u0439"], "de": ["selten", "rar"], "sv": ["ovanlig"], "hu": ["ritka"], "pl": ["rzadki"], "br": ["ral (ag.)"], "es": ["infrecuente", "que ocurre poco", "raro, -a"]}, "examples": [["tria rimarko pri \u00abnjo-knabo\u00bb estas \u011dia relative malofta uzo en la lingvo", "Bernard Golden: Katamito: seksologia faktermino, Monatojaro 1996a, numero 12a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "oft", "primary": false}, "kien": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Demanda adverbo, signifanta \u00abal kiu loko?\u00bb (en demando pri direkto a\u016d celo de movo kaj tiel plu).", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u0434\u044b"], "nl": ["waarheen"], "no": ["hvorhen"], "ru": ["\u043a\u0443\u0434\u0430"], "de": ["wohin"], "sv": ["vart"], "hu": ["hov\u00e1"]}, "examples": [["Kien vi iras? \u2015 Mi iras en la \u011dardenon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a726."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Relativa adverbo, signifanta \u00abal tiu loko, kie\u00bb.", "translations": {"nl": ["waar"], "hu": ["ahov\u00e1"]}, "examples": [["li trafis ien, kien li ne celis", null], ["li lo\u011das tie, kien e\u0109 birdo ne flugas", "Proverbaro esperanta"], ["kien kudrilo iras, tien fadenon \u011di tiras", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "kie", "primary": false}, "kiel": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u0108ar post kiel la verbo estas ofte subkomprenata, oni iam hezitas pri la kazo de la sekvanta substantivo. Por forigi \u0109iun dubon, oni nur restarigu la subkomprenatan ideon: mi elektis lin kiel prezidanto (\u0109ar mi estas prezidanto; la prezidanto estas la sama persono kiel la subjekto); mi elektis lin kiel prezidanton (por fari el li prezidanton; la prezidanto estas la sama persono kiel la komplemento); mi faros vian idaron kiel polvo de la tero (tiel multenombra kiel estas).", "Rimarko: Se oni volas akcenti, ke la eco montrita de la komparo estas neefektiva, oni uzu prefere kvaza\u016d: ni akceptis lin kiel re\u011don (\u0109ar li estas efektive re\u011do); ni akceptis lin kvaza\u016d re\u011don (kvankam li ne estis efektive re\u011do)."], "primary definition": "Ekkria kaj demanda adverbo, signifanta \u00abkiamaniere? kiagrade?\u00bb.", "translations": {"be": ["\u044f\u043a"], "fr": ["comment", "comme", "de quelle fa\u00e7on", "de la fa\u00e7on que", "de quelle mani\u00e8re", "de la mani\u00e8re que", "que"], "nl": ["hoe"], "ru": ["\u043a\u0430\u043a"], "de": ["wie"], "tr": ["neden", "ni\u00e7in", "nas\u0131l"], "vo": ["\u00e4s"], "hu": ["hogyan"], "he": ["\u05d0\u05d9\u05da", "\u05db\u05d9\u05e6\u05d3", "\u05db\u05de\u05d4", "\u05db-", "\u05db\u05de\u05d5", "\u05db\u05e4\u05d9 \u05e9-", "\u05db\u05db\u05dc \u05e9-"]}, "examples": [["ha, kiel bele!", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 16"], ["kiel bela \u015di estas!", null], ["kiel vi fartas?", null], ["kiel la virino estas nomata?", "Fabeloj, volumo 2, sambuka virineto"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Konjunkcio signifanta \u00absammaniere al, sammaniere ol, samgrade ol, en tia maniero kia, kompare al, same je\u00bb kaj enkondukanta komparon.", "translations": {"vo": ["\u00e4slik"], "hu": ["mint"]}, "examples": [["barakti kiel fi\u015do ekster la akvo", "Proverbaro esperanta"], ["la popoloj interproksimi\u011dos kiel unu familio", "Z"], ["kiel ponardo en mi penetras \u0109iu vorto", "Z"], ["la estro estas por siaj soldatoj kiel bona patro", "Z"], ["ni staras unu apud alia ne kiel fremduloj, sed kiel fratoj", "Z"], ["li estas kiel ekzilita", "Z"], ["ili fari\u011dos kiel tute ne ekzistintaj", "Z"], ["\u015di kuris kiel rabia", "Z"], ["ni sentas nin kiel samgentanoj", "Z"], ["la estrino de la nacioj fari\u011dis kiel vidvino", "Z"], ["kiel esperantistojn tiu \u0109i batalado ne povas vin tu\u015di", "Z"], ["elekti la lingvon francan a\u016d anglan, kiel pli vastigitajn en la mondo", "Z"], ["senti sin tute kiel hejme", null], ["li komprenas predikon kiel bovo muzikon", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Identiga konjunkcio signifanta \u00abeste\u00bb, \u00abestante\u00bb, \u00aben sia funkcio de\u00bb kaj tiel plu.", "translations": {}, "examples": [["\u00abMi elektis lin kiel prezidanto\u00bb signifas: \u00abmi elektis lin, \u0109ar mi estas prezidanto\u00bb, a\u016d \u00abmi elektis lin, kvaza\u016d mi estus prezidanto\u00bb a\u016d \u00abmi elektis lin en tia maniero, en kia prezidanto elektas\u00bb", "Lingvaj Respond, Respondo 7a, La Revuo, 1907, februaro"], ["\u00ab\u015ci estus bona por mi kiel edzino!\u00bb li pensis", "Fabeloj, volumo 1, Persista stana soldato"], ["kiel urbestro de la \u0109i-tiea urbo mi havas la devon zorgi pri tio, ke al la traveturantoj kaj al \u0109iuj noblaj homoj estu nenia premado", "N.V. Gogol, tr. Zamenhof: La revizoro. 2:8."], ["proponi sin kiel servistinon", "Z"], ["li propagandis kiel unua tiujn ideojn", "Z"], ["kiel rekompencon li petis nur glason da vino", null], ["tiu \u0109i terura ekzemplo servu al vi kiel instruo", null], ["ni rigardis tion kiel nian devon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nerekte ekkria, demanda a\u016d duba konjunkcio kun signifo de maniero a\u016d grado.", "translations": {"hu": ["hogyan", "mennyire"]}, "examples": [["terure, kiel mi volas man\u011di", "Z"], ["\u015di faris tion por vidi, kiel granda estos la \u011dentileco de tiu knabino", "Z"], ["anta\u016d ol mi transiros al la klarigo de tio, kiel mi solvis la problemon", "Z"], ["kiel ajn malfacila estas nia tasko, ni persistos", null], ["kiel ajn malmulte vi pagos, mi estos kontenta", null], ["kiel ajn \u0109iu el niaj a\u016dskultantoj rilatas al tiu a\u016d alia formo de lingvo internacia, ni dubas, \u0109u trovi\u011dos inter ili e\u0109 unu, kiu dubus la utilecon mem de tia lingvo", "Z"], ["kiel ajn la afero estos, en \u0109iu okazo li devos ja...i", "Z"], ["kiel ajn eksterordinare teruraj \u015dajnis iaj epizodoj, ili ne povis egali la abomenecon de tio \u0109i", null], ["venu kiel eble plej balda\u016d (tiel balda\u016d kiel estos eble)", null], ["mi deziras \u0109apelon kiel eble plej malpezan", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Korelativa konjunkcio respondanta al tiel, tia, tiom.", "translations": {"hu": ["mint"]}, "examples": [["mi estas tiel forta (a\u016d: same forta) kiel vi", null], ["mi obeos tiel, kiel mi promesis", null], ["ni ne estas tiel naivaj, kiel pensas pri ni kelkaj personoj", "Z"], ["li kuris , kiel rapide li povis", null], ["tiel balda\u016d, kiel ili nur povas", "Z"], ["tio estas ja pli profita, tiel por ilia gloro, kiel por ilia po\u015do", "Z"], ["neniam oni vidis tian malfeli\u0109an sorton, kiel mia", "Z"], ["mi \u011dojas, ke vi havas tian saman opinion, kiel mi", "Z"], ["la uzado de la artikolo estas tia sama, kiel en la aliaj lingvoj", "Z"], ["li meritas havi tiajn filojn, kiel vi estas", "Z"], ["li havas tiom same da talento kaj kapablo, kiel mi", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kiel", "primary": true}, "favo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konta\u011da malsano (Favus), ka\u016dzita de fadenfungoj, karakterizata per flavaj krustoj sur la kapha\u016dto.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u0440\u0448\u0430", "\u043b\u0438\u0448\u0430\u0439"], "fr": ["favus", "teigne favique"], "en": ["favus", "ringworm"], "nl": ["favus", "kletskop (ziekte)"], "pt": ["tinha", "porrigem"], "de": ["Grind", "Grindflechte"], "hu": ["kosz (betegs\u00e9g)", "favus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Similaj malsanoj de la kapha\u016dto.", "translations": {"fr": ["teigne (maladie)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fav", "primary": true}, "fava": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "De favo.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0430\u0432\u043e\u0437\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["favique"], "en": ["scabby", "verminous"], "hu": ["kosz-"]}, "examples": [["favaj krustoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malsana pro favo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u0440\u0448\u0438\u0432\u044b\u0439", "\u0448\u0435\u043b\u0443\u0434\u0438\u0432\u044b\u0439"], "fr": ["teigneux (atteint de teigne)"], "en": ["scabby", "verminous"], "hu": ["koszos"]}, "examples": [["unu fava \u015dafo tutan \u015dafaron infektas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Uzata kiel fivorto.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u0440\u0448\u0438\u0432\u044b\u0439", "\u0448\u0435\u043b\u0443\u0434\u0438\u0432\u044b\u0439"], "de": ["lausig", "r\u00e4udig"], "en": ["scurvy"], "hu": ["mocskos", "r\u00fches"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fav", "primary": false}, "kapitelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elstara supra ekstremo de kolono ofte skulpte ornamita.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043f\u0456\u0442\u044d\u043b\u044c"], "fr": ["chapiteau (de colonne)"], "en": ["capital (head of pillar or pilaster)"], "nl": ["kapiteel"], "ru": ["\u043a\u0430\u043f\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Kapitell"], "hu": ["oszlopf\u0151"], "es": ["capitel"], "pl": ["kapitel", "g\u0142owica"]}, "examples": [["dorika, jonika, korinta kapitelo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kapitel", "primary": true}, "norde de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En la norda parto de.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430 \u0441\u0435\u0432\u0435\u0440\u0435 (\u0447\u0435\u0433\u043e-\u043b.)"], "fr": ["au nord de"], "nl": ["in het noorden van"], "br": ["e hanternoz", "e norzh"], "de": ["im Norden von"], "hu": ["(vmi) \u00e9szaki r\u00e9sz\u00e9n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ekster, pli norde ol.", "translations": {"ru": ["\u043a \u0441\u0435\u0432\u0435\u0440\u0443 \u043e\u0442", "\u0441\u0435\u0432\u0435\u0440\u043d\u0435\u0435 (\u0447\u0435\u0433\u043e-\u043b.)"], "de": ["n\u00f6rdlich von"], "nl": ["ten het noorden van"], "br": ["en hanternoz da", "en norzh da"], "hu": ["(vmit\u0151l) \u00e9szakra"]}, "examples": [["Belgujo ku\u015das norde de Francujo", null], ["la Orkadoj \u2013 insuloj, situantaj norde de Skotlando", "W. H. Simcock, Vizito al la nordaj insuloj, Monato, jaro 1999a, numero 9a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "nord", "primary": false}, "fitoterapio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kuracado per plantoj.", "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u0442\u0430\u0442\u044d\u0440\u0430\u043f\u0456\u044f"], "fr": ["phytoth\u00e9rapie"], "nl": ["fitotherapie"], "pt": ["fitoterapia"], "ru": ["\u0444\u0438\u0442\u043e\u0442\u0435\u0440\u0430\u043f\u0438\u044f"], "ca": ["fitoter\u00e0pia"], "de": ["Phytotherapie"], "fa": ["\u06af\u06cc\u0627\u0647\u200c\u062f\u0631\u0645\u0627\u0646\u06cc", "\u0641\u06cc\u062a\u0648\u062a\u0631\u0627\u067e\u06cc"], "es": ["fitoterapia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fitoterapi", "primary": true}, "fascini": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Tute kapti kaj tenadi ies atenton.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0447\u0430\u0440\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0445\u0430\u043f\u043b\u044f\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u044b\u0432\u0430\u0431\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["fasciner"], "en": ["fascinate"], "nl": ["fascineren"], "pt": ["fascinar"], "ru": ["\u0437\u0430\u0447\u0430\u0440\u043e\u0432\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0447\u0430\u0440\u043e\u0432\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0447\u0430\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0445\u0432\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c \u0432\u043d\u0438\u043c\u0430\u043d\u0438\u0435"], "ca": ["fascinar"], "de": ["bezaubern", "faszinieren", "in Bann halten"], "hu": ["elb\u0171v\u00f6l"], "es": ["fascinar"]}, "examples": [["\u015di tiel fascinis virojn, ke ili povis nek proksimi\u011di, nek foriri", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 65a, volumo 2a, p. 409a"]], "subdefinitions": []}], "root": "fascin", "primary": true}, "fascino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kaptado de ies tuta atento.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0445\u0430\u043f\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0437\u0430\u0447\u0430\u0440\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["fascination"], "en": ["fascination"], "nl": ["betovering", "aantrekkingskracht (betovering)"], "ru": ["\u043e\u0447\u0430\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "ca": ["fascinaci\u00f3"], "de": ["Bezauberung", "Faszination"], "hu": ["b\u0171v\u00f6let"], "es": ["fascinaci\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fascin", "primary": false}, "Hamburgo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havena urbo en norda Germanujo (9&ring58'E, 53&ring33'N), situanta \u0109e la rivero Elbo, regurbo de la federacia lando Hamburgo.", "translations": {"be": ["\u0413\u0430\u043c\u0431\u0443\u0440\u0433"], "fr": ["Hambourg"], "nl": ["Hamburg"], "pt": ["Hamburgo"], "ru": ["\u0413\u0430\u043c\u0431\u0443\u0440\u0433"], "de": ["Hamburg"], "it": ["Amburgo"], "hu": ["Hamburg"], "pl": ["Hamburg"], "lat": ["Hamburgum"], "es": ["Hamburgo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Unu el la federaciaj \u015dtatoj de Germanujo. Regurbo kaj plej granda urbo estas Hamburgo.", "translations": {"de": ["(Stadtstaat) Hamburg"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Hamburg", "primary": true}, "fascina": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(figure) Kurioza, interesega, meritanta atenton.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0445\u0430\u043f\u043b\u044f\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u0447\u0430\u0440\u043e\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["fascinant"], "en": ["fascinating"], "nl": ["fascinerend"], "ru": ["\u0447\u0430\u0440\u0443\u044e\u0449\u0438\u0439", "\u0437\u0430\u0445\u0432\u0430\u0442\u044b\u0432\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439"], "ca": ["fascinant"], "de": ["bezaubernd", "faszinierend"], "hu": ["elb\u0171v\u00f6l\u0151"], "es": ["fascinante"]}, "examples": [["lia unua longfilmo estas fascina kaj ege sukcesa", "Marteno Ecott, Inkubo en kubo, Monato, jaro 2000a, numero 3a, p. 17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "fascin", "primary": false}, "nigelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio ranunkolacoj (Nigella).", "translations": {"ru": ["\u0447\u0435\u0440\u043d\u0443\u0448\u043a\u0430"], "fr": ["nigelle"], "nl": ["juffertje in 't groen"], "pt": ["nigela"], "de": ["Schwarzk\u00fcmmel", "Jungfer im Gr\u00fcnen"], "hu": ["katicavir\u00e1g", "kandilla"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Spico el la nigraj semoj de unu specio (Nigella sativa)) de nigelo.", "translations": {"hu": ["feketek\u00f6m\u00e9ny"]}, "examples": [["\u0109ar ne per fera dra\u015dilo oni dra\u015das nigelon kaj oni ne rulas radon de \u0109aro sur kumino; sed per bastono oni elbatas nigelon kaj kuminon per vergo", "La Malnova Testamento, Jesaja 28:27"]], "subdefinitions": []}], "root": "nigel", "primary": true}, "ekstemporalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lerneja ekzerco, farata improvize, senprepare.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0447\u0438\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u0448\u043a\u043e\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435)"], "es": ["extemporaneo"], "pt": ["improvisa\u00e7\u00e3o"], "be": ["\u0442\u0432\u043e\u0440\u0430\u043f\u0456\u0441", "\u0441\u0430\u0447\u044b\u043d\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "de": ["Extemporale", "unangek\u00fcndigte Arbeit", "Probearbeit"], "pl": ["kartk\u00f3wka", "klas\u00f3wka (k. s\u0105 zazwyczaj zapowiadane)"], "hu": ["r\u00f6pdolgozat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekstemporal", "primary": true}, "pitagorano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de la doktrino de Pitagoro.", "translations": {"be": ["\u043f\u0456\u0444\u0430\u0433\u0430\u0440\u044d\u0435\u0446"], "fr": ["pythagoricien (subst.)"], "en": ["pythagorean"], "ru": ["\u043f\u0438\u0444\u0430\u0433\u043e\u0440\u0435\u0435\u0446"], "de": ["Pythagoreer"], "it": ["pitagorico (sost.)"], "hu": ["pitagore\u00e1nus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Pitagor", "primary": false}, "rabarbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio poligonacoj (Rheum), kun tre ampleksaj folioj, kies trunkoj estas uzataj por fari kompoton a\u016d konfita\u0135on kaj kies pulvorigitaj radikoj servas kiel laksigilo.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0431\u0430\u0440\u0431\u0430\u0440"], "fr": ["rhubarbe"], "en": ["rhubarb"], "nl": ["rabarber"], "pt": ["ruibarbo"], "ru": ["\u0440\u0435\u0432\u0435\u043d\u044c"], "de": ["Rhabarber"], "sv": ["rabarber"], "hu": ["rebarbara"], "pl": ["rabarbar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rabarb", "primary": true}, "rimvortaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordigita listo de rimi\u011dantaj vortoj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u043e\u0432\u0430\u0440\u044c \u0440\u0438\u0444\u043c"], "fr": ["dictionnaire de rimes"], "en": ["rhyming dictionary"], "nl": ["rijmwoordenboek"], "he": ["\u05de\u05d9\u05dc\u05d5\u05df \u05d7\u05e8\u05d5\u05d6\u05d9\u05dd"], "de": ["Reimw\u00f6rterbuch"], "hu": ["r\u00edmsz\u00f3t\u00e1r"]}, "examples": [["por certigi la kompletecon de tiu rimaro, mi pedante kontrolis \u011din per \u00abInversa Vortaro\u00bb de D-ro Schl\u00fcter", "Parnasa Gvidlibro, p. 111"]], "subdefinitions": []}], "root": "rim", "primary": false}, "ka\u015dobservi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Nevidate observi.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0447\u044b\u0446\u044c (\u0443\u043f\u043e\u0442\u0430\u0439)", "\u0448\u043f\u0456\u0451\u043d\u0456\u0446\u044c", "\u0448\u043f\u0435\u0433\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["espionner"], "nl": ["spionneren"], "pt": ["espionar"], "ru": ["\u0441\u043b\u0435\u0434\u0438\u0442\u044c", "\u0448\u043f\u0438\u043e\u043d\u0438\u0442\u044c"], "de": ["spionieren"], "hu": ["megles", "leselkedik", "k\u00e9mkedik"], "es": ["espiar"], "pl": ["podgl\u0105da\u0107", "\u015bledzi\u0107", "szpiegowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "observ", "primary": false}, "klappordo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Vortaroj kaj verkoj prezentas ordinare \u00abklappordon\u00bb nur kun la senco de klapa plankpordo. Tamen la vorto ta\u016dgas anka\u016d por vertikala pordo kun klapego, kontraste al fald-, \u015dov-pordoj kaj aliaj."], "primary definition": "Pordo kun klape movebla ferma\u0135o.", "translations": {"fr": ["porte \u00e0 battants"], "nl": ["klapdeur"], "hu": ["csap\u00f3ajt\u00f3"]}, "examples": [["vi konstruis klappordon, per kiu mi povis faligi miajn amatinojn en profundakvan puton", "Satiraj rakontoj, perfekta civitano"]], "subdefinitions": []}], "root": "pord", "primary": false}, "glacirompilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cipo speciale ekipita por rompi la glacion.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0435\u0434\u043e\u043a\u043e\u043b"], "fr": ["brise-glace"], "bg": ["\u043b\u0435\u0434\u043e\u0440\u0430\u0437\u0431\u0438\u0432\u0430\u0447"], "nl": ["ijsbreker"], "pt": ["quebra-gelo"], "de": ["Eisbrecher"], "sv": ["isbrytare"], "hu": ["j\u00e9gt\u00f6r\u0151"], "en": ["icebreaker"], "es": ["rompehielos"], "pl": ["lodo\u0142amacz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ludo por interkonatigi homojn en nova grupo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "glaci", "primary": false}, "linacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Linaceae).", "translations": {"ru": ["\u043b\u044c\u043d\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)", "\u043b\u0451\u043d\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Leingew\u00e4chse"], "nl": ["vlasfamilie"], "pt": ["humiri\u00e1ceas", "lin\u00e1ceas"], "hu": ["lenf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "linac", "primary": true}, "invalido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu ne plu kapablas plenumi sian laboron, servon, oficon pro kripleco a\u016d malforteco.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0432\u0430\u043b\u0456\u0434"], "fr": ["invalide"], "en": ["invalid", "disabled person"], "nl": ["invalide"], "pt": ["inv\u00e1lido (subst.)"], "ru": ["\u0438\u043d\u0432\u0430\u043b\u0438\u0434"], "de": ["Invalide"], "hu": ["rokkant"], "es": ["inv\u00e1lido"]}, "examples": [["laborista, militista invalido", null], ["internaj dokumentoj de la Administracio por Veteranaj Aferoj taksas, ke la kosto pro militistaj invalidoj post 25 jaroj kreskos de nunaj 29 miliardoj da dolaroj \u011dis 59 miliardoj.", "Roland THIBAULT, Nombro de militistaj invalidoj kreskas, Monato, 2008/10, p. 16"]], "subdefinitions": []}], "root": "invalid", "primary": true}, "ekosistemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Natura vivsistemo a\u016d speco de vivsistemo konsistanta el tuto de viva\u0135oj kaj ilia medio.", "translations": {"fr": ["\u00e9cosyst\u00e8me"], "pl": ["ekosystem"], "pt": ["ecossistema"]}, "examples": [["ekosistemoj oceanaj", "Vikipedio, artikolo \u00abekologio (scienco)\u00bb, 2007-05-28"], ["tiu bone funkcianta ekosistemo sur la ha\u016dto nun estas minacata de la teksa\u0135industrio", "A. Oberndorfer, \u0108u tro da higieno?, 2004"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekosistem", "primary": true}, "disrevi\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u0447\u0430\u0440\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["d\u00e9ception", "d\u00e9sillusion"], "en": ["disillusionment", "disappointment", "disenchantment"], "nl": ["ontgoocheling", "teleurstelling"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043e\u0447\u0430\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "hu": ["ki\u00e1br\u00e1ndul\u00e1s"]}, "examples": [["dek ok jarojn, plenigitajn de obstina laborado de la kapo, malsukcesoj, disrevi\u011doj", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, nokto, (de Eube el Odeso)"]], "subdefinitions": []}], "root": "rev", "primary": false}, "triglifo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elemento de dorika friso, \u015dtonplato, skulptita per tri kaneloj, en imito de la origina trabfino.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u044b\u0433\u043b\u0456\u0444"], "fr": ["triglyphe"], "en": ["triglyph"], "nl": ["triglief", "driespleet"], "pt": ["tr\u00edglifo"], "ru": ["\u0442\u0440\u0438\u0433\u043b\u0438\u0444"], "de": ["Dreischlitz"], "it": ["triglifo"], "pl": ["tryglif"], "uk": ["\u0442\u0440\u0438\u0433\u043b\u0456\u0444"], "es": ["triglifo", "tr\u00edglifo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "triglif", "primary": true}, "papavo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el papavacoj (Papaver), kun belaj floroj, el kiu oni ekstraktas opion kaj kies semoj liveras bonan man\u011deblan oleon.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043a"], "fr": ["pavot"], "bg": ["\u043c\u0430\u043a"], "nl": ["papaver"], "pt": ["papoula", "dormideira"], "ru": ["\u043c\u0430\u043a"], "de": ["Mohn"], "hu": ["m\u00e1k"], "en": ["poppy"], "br": ["rozenn-voc'h"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "papav", "primary": true}, "homomorfia": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Por \u0109i tiu senco ekzistas kutima sinonimo \u00abhomomorfa\u00bb."], "primary definition": "(parolante pri du algebraj strukturoj) Tiaj, ke ekzistas homomorfio de unu al la alia.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u043c\u043e\u043c\u043e\u0440\u0444\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["homomorphe"], "en": ["homomorphic"], "nl": ["homomorf"], "pt": ["homomorfo"], "be": ["\u0433\u043e\u043c\u0430\u043c\u043e\u0440\u0444\u043d\u044b"], "de": ["homomorph"], "it": ["omomorfo"], "hu": ["homomorfikus"], "pl": ["homomorficzny"]}, "examples": [["pruvu la homomorfiecon de la grupo de ebenaj rotacioj kun la grupo de kompleksoj kun modulo unu", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri bildigo) Havanta ecojn de homomorfio.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "homomorfi", "primary": false}, "kavaliro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En antikva Romo, civitano apartenanta al tiu el la tri klasoj, kiu estis meza inter la pleba kaj la patricia.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0441\u0430\u0434\u043d\u0438\u043a (\u0441\u043e\u0441\u043b\u043e\u0432\u0438\u0435 \u0432 \u0434\u0440\u0435\u0432\u043d\u0435\u043c \u0420\u0438\u043c\u0435)"], "fr": ["chevalier (romain)"], "de": ["Ritter"], "br": ["marc'heg"], "hu": ["lovag"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En mezepoko, nobelo ricevinta la kavalirecon.", "translations": {"be": ["\u0440\u044b\u0446\u0430\u0440"], "fr": ["chevalier (moyen-\u00e2ge)"], "en": ["knight"], "nl": ["kavalier"], "ru": ["\u0440\u044b\u0446\u0430\u0440\u044c"], "de": ["Edelmann"], "hu": ["lovag"], "pl": ["rycerz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu havas, en ordeno, la malplej altan rangon.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0432\u0430\u043b\u0435\u0440 (\u043e\u0440\u0434\u044d\u043d\u0430)"], "fr": ["chevalier (grade honorifique)"], "en": ["knight", "member of an order"], "nl": ["kavalier"], "ru": ["\u043a\u0430\u0432\u0430\u043b\u0435\u0440"], "de": ["Ritter"], "hu": ["lovag"], "pl": ["kawaler orderu", "rycerz"]}, "examples": [["kavaliro de la Honora Legio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Unu el la \u015dakfiguroj, prezentanta \u0109evalon.", "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u043d\u044c (\u0443 \u0448\u0430\u0445\u043c\u0430\u0442\u0430\u0445)"], "fr": ["cavalier (pi\u00e8ce aux \u00e9checs)"], "en": ["knight"], "nl": ["paard (in schaakspel)"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u044c (\u0448\u0430\u0445\u043c\u0430\u0442\u043d\u0430\u044f \u0444\u0438\u0433\u0443\u0440\u0430)"], "de": ["Springer"], "hu": ["l\u00f3"], "pl": ["ko\u0144", "skoczek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kavalir", "primary": true}, "pi\u015dto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Solida cilindro movi\u011danta per stango interne de alia cilindro, repu\u015dante fluida\u0135on a\u016d pu\u015date de \u011di.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0440\u0448\u0435\u043d\u044c"], "fr": ["piston"], "en": ["piston"], "nl": ["zuiger"], "pt": ["\u00eambolo", "pistom", "pist\u00e3o"], "be": ["\u043f\u043e\u0440\u0448\u0430\u043d\u044c", "\u0448\u043f\u0443\u043d\u0442"], "ca": ["pist\u00f3"], "de": ["Kolben"], "hu": ["dugatty\u00fa"], "es": ["pist\u00f3n"]}, "examples": [["pi\u015dto de pumpilo, de vaporma\u015dino", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pi\u015dt", "primary": true}, "kavalira": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Propra a\u016d rilata al kavaliro.", "translations": {"ru": ["\u0440\u044b\u0446\u0430\u0440\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["de chevalier", "chevaleresque (relatif aux chevaliers)"], "en": ["knightly", "chivalrous", "gallant"], "br": ["-marc'heg"], "be": ["\u0440\u044b\u0446\u0430\u0440\u0441\u043a\u0456"], "pl": ["rycerski"], "hu": ["lovagi"]}, "examples": [["kavalira armilaro", null], ["kavaliraj poemoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kavalir", "primary": false}, "distanco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longo de interspaco.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0441\u0442\u0430\u043d\u0446\u044b\u044f", "\u0430\u0434\u043b\u0435\u0433\u043b\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["distance"], "nl": ["afstand"], "pt": ["dist\u00e2ncia"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0441\u0442\u043e\u044f\u043d\u0438\u0435", "\u0434\u0438\u0441\u0442\u0430\u043d\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Abstand", "Entfernung", "Distanz"], "sv": ["avst\u00e5nd"], "hu": ["t\u00e1vols\u00e1g"], "cs": ["vzd\u00e1lenost"], "es": ["distancia"]}, "examples": [["distanco de la tero al la luno", null], ["en distanco de kelkaj pa\u015doj de li", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Valoro de metriko d, kaj pli precize.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043b\u0435\u0433\u043b\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["distance (math.)"], "en": ["distance"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0441\u0442\u043e\u044f\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Abstand"], "pl": ["odleg\u0142o\u015b\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(inter punktoj a kaj b) La valoro d(a,b).", "translations": {}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de punkto a al aro A) La infimo de la distancoj de a al \u0109iu punkto de A.", "translations": {}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(inter aroj A kaj B) La infimo de la distancoj de \u0109iu punkto de A al \u0109iu punkto de B.", "translations": {}, "examples": []}]}], "root": "distanc", "primary": true}, "fian\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Edzi\u011donto, viro havanta fian\u0109inon.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0435\u043d\u0438\u0445"], "fr": ["fianc\u00e9"], "en": ["fiance", "fianc\u00e9"], "nl": ["verloofde"], "pt": ["noivo", "nubente"], "de": ["Verlobter"], "hu": ["v\u0151leg\u00e9ny"], "es": ["prometido", "novio"], "pl": ["narzeczony"]}, "examples": [["fian\u0109o kaj fian\u0109ino estas gefian\u0109oj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Edzigebla viro, viro ser\u0109anta fian\u0109inon.", "translations": {"hu": ["h\u00e1zasuland\u00f3 leg\u00e9ny"]}, "examples": [["multe da fian\u0109oj, sed la \u011dusta ne venas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "fian\u0109", "primary": true}, "cirkonferenca angulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(rilate al cirklo ) Angulo, kies vertico situas sur la cirklo.", "translations": {"sk": ["obvodov\u00fd uhol"], "ru": ["\u0432\u043f\u0438\u0441\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0443\u0433\u043e\u043b"], "fr": ["angle inscrit"], "en": ["angle at circumference"], "de": ["Umfangswinkel"], "pl": ["k\u0105t wpisany", "k\u0105t obwodowy"], "hu": ["ker\u00fcleti sz\u00f6g"]}, "examples": [["cirkonferenca angulo, detran\u0109anta duonon de la cirklo, estas stre\u0109ita", null]], "subdefinitions": []}], "root": "angul", "primary": false}, "hipotezo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nepruvita supozo, provizore akceptata por klarigi kaj komprenigi konstatitajn faktojn, sed kontrolota per pluaj eksperimentoj.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u043f\u043e\u0442\u044d\u0437\u0430"], "fr": ["hypoth\u00e8se"], "en": ["hypothesis"], "nl": ["hypothese", "veronderstelling"], "pt": ["hip\u00f3tese"], "el": ["\u03c5\u03c0\u03cc\u03b8\u03b5\u03c3\u03b7"], "de": ["Hypothese", "Annahme", "Vermutung"], "it": ["ipotesi"], "sv": ["hypotes"], "fa": ["\u0641\u0631\u0636\u06cc\u0647"], "ru": ["\u0433\u0438\u043f\u043e\u0442\u0435\u0437\u0430"], "hu": ["feltev\u00e9s", "felt\u00e9telez\u00e9s", "hipot\u00e9zis"], "es": ["hip\u00f3tesis"]}, "examples": [["la ekzisto de etero estis hipotezo, kiu evidenti\u011dis mal\u011dusta", null], ["scienca hipotezo plej ofte konsistas en la supozo de nekonata le\u011do, de kiu oni devenigas eksperimentotajn konkludojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hipotez", "primary": true}, "hipotezi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Metode supozi.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0441\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c \u0433\u0456\u043f\u043e\u0442\u044d\u0437\u0443"], "fr": ["\u00e9mettre des hypoth\u00e8ses"], "en": ["hypothesize"], "nl": ["veronderstellen"], "ru": ["\u0432\u044b\u0434\u0432\u0438\u0433\u0430\u0442\u044c \u0433\u0438\u043f\u043e\u0442\u0435\u0437\u0443"], "it": ["ipotizzare"], "hu": ["feltesz", "felt\u00e9telez"], "es": ["formular una hip\u00f3tesis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hipotez", "primary": false}, "mini": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Enmeti en foso a\u016d truo eksplodan substancon por renversi kaj detrui ion.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "en": ["mine"], "nl": ["ondermijnen"], "br": ["mina\u00f1"], "ru": ["\u043c\u0438\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["verminen"], "hu": ["al\u00e1akn\u00e1z"]}, "examples": [["mini ponton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "min", "primary": false}, "modera": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne troa, ne ekscesa, ne ekstrema.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0440\u044b\u043c\u0430\u043d\u044b", "\u043f\u0430\u043c\u044f\u0440\u043a\u043e\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["m\u00e9diocre", "mod\u00e9r\u00e9", "modique"], "en": ["moderate"], "nl": ["matig", "gematigd"], "pt": ["moderado", "comedido", "frugal", "m\u00f3dico", "temperado (moderado)"], "ru": ["\u0443\u043c\u0435\u0440\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u0434\u0435\u0440\u0436\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["m\u00e9rs\u00e9kelt", "m\u00e9rt\u00e9kletes", "m\u00e9rt\u00e9ktart\u00f3"], "fa": ["\u0645\u06cc\u0627\u0646\u0647\u200c\u0631\u0648", "\u0645\u0639\u062a\u062f\u0644"], "es": ["moderado, -a"]}, "examples": [["modera prezo, postulo", null], ["modera politika partio", null], ["vivo modera estas sendan\u011dera", "Z"], ["li \u0109iam restis modera en siaj ambicioj", null], ["modere man\u011di", null]], "subdefinitions": []}], "root": "moder", "primary": true}, "Besarabio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando situanta nordokcidente de la Nigra Maro parte en Moldavujo parte en Ukrainujo.", "translations": {"be": ["\u0411\u0435\u0441\u0430\u0440\u0430\u0431\u0456\u044f"], "fr": ["Bessarabie"], "uk": ["\u0411\u0435\u0441\u0430\u0440\u0430\u0431\u0456\u044f"], "ru": ["\u0411\u0435\u0441\u0441\u0430\u0440\u0430\u0431\u0438\u044f"], "de": ["Bessarabien"], "pl": ["Besarabia"]}, "examples": [["mi rakontos al vi interesan epizodon de la pesto en Besarabio", "Patroj kaj filoj, \u0109apitro 21a, p. 137a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Besarabi", "primary": true}, "modero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de iu a\u016d io modera.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0440\u044b\u043c\u0430\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u043c\u044f\u0440\u043a\u043e\u045e\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["mod\u00e9ration"], "nl": ["gematigdheid"], "ru": ["\u0443\u043c\u0435\u0440\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0441\u0434\u0435\u0440\u0436\u0430\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fa": ["\u0645\u06cc\u0627\u0646\u0647\u200c\u0631\u0648\u06cc", "\u0627\u0639\u062a\u062f\u0627\u0644"], "es": ["moderaci\u00f3n"], "hu": ["m\u00e9rs\u00e9kletess\u00e9g", "m\u00e9rt\u00e9kletess\u00e9g"]}, "examples": [["vivo sen modero kondukas al mizero", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "moder", "primary": false}, "kapoko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plantharoj el la interna frukt\u015delo de la kapokujo, uzataj por remburi savringojn, na\u011dzonojn, kusenojn, matracojn, kaj tiel plu.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043f\u043e\u043a (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u043f\u0443\u0445)"], "fr": ["kapok"], "en": ["kapok"], "nl": ["kapok"], "de": ["Kapok"], "hu": ["kapok (sz\u00e1las anyag)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kapok", "primary": true}, "filandro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subtila fadeno \u015dvebanta en aero, ellasa\u0135o de iuj araneoj.", "translations": {"fr": ["fil de la vierge"], "en": ["gossamer"], "pl": ["babie lato"], "pt": ["filandras"]}, "examples": [["En la aero la a\u016dtunheroldaj / Filandroj flirtas, grizaj fein-haroj", "K. Kalocsay, Kalendaro, parto 2, Nica Literatura Revuo, 1956-09 \u011dis 10, numero 2/1, p. 17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "filandr", "primary": true}, "okcidente de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En la okcidenta parto de.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430 \u0437\u0430\u043f\u0430\u0434\u0435 (\u0447\u0435\u0433\u043e-\u043b.)"], "fr": ["\u00e0 l'ouest de"], "nl": ["in het westen van"], "br": ["e korn\u00f4g"], "hu": ["(vmi) nyugati r\u00e9sz\u00e9n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ekster, pli okcidente ol.", "translations": {"ru": ["\u043a \u0437\u0430\u043f\u0430\u0434\u0443 \u043e\u0442 (\u0447\u0435\u0433\u043e-\u043b.)"], "nl": ["ten westen van"], "br": ["er c'horn\u00f4g da"], "hu": ["(vmit\u0151l) nyugatra"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "okcident", "primary": false}, "antinomio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kontra\u016deco de du principoj a\u016d tezoj.", "translations": {"sk": ["protiklad", "antin\u00f3mia"], "be": ["\u0430\u043d\u0442\u044b\u043d\u043e\u043c\u0456\u044f", "\u0441\u0443\u043f\u044f\u0440\u044d\u0447\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["antinomie"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u043e\u0440\u0435\u0447\u0438\u0435", "\u0430\u043d\u0442\u0438\u043d\u043e\u043c\u0438\u044f"], "de": ["Gegensatzpaar", "Antinomie"], "hu": ["antin\u00f3mia", "ellent\u00e9tp\u00e1r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "antinomi", "primary": true}, "ju\u011disto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kies oficiala ofico estas ju\u011di.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u0434\u044c\u044f"], "fr": ["juge"], "nl": ["rechter"], "pt": ["juiz"], "it": ["giudice"], "hu": ["b\u00edr\u00f3"], "br": ["barner"], "sv": ["domare"], "es": ["juez"], "he": ["\u05e9\u05d5\u05e4\u05d8", "\u05d3\u05d9\u05d9\u05df"]}, "examples": [["mi havas la honoron prezenti min: ju\u011disto de la \u0109i tiea ju\u011dejo", "La Revizo, akto 4a, sceno 3a"], ["arbitracia ju\u011disto", "Z"], ["paciga ju\u011disto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ju\u011d", "primary": false}, "agleca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Simila al aglo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u043b\u0456\u043d\u044b"], "fr": ["aquilin (nez)", "d'aigle"], "en": ["aquiline"], "nl": ["arends-", "adelaars-"], "pt": ["aquilino", "adunco"], "ru": ["\u043e\u0440\u043b\u0438\u043d\u044b\u0439"], "de": ["Adler-"], "hu": ["sas-"], "sk": ["orl\u00ed"], "es": ["agile\u00f1o"], "br": ["-erer"], "pl": ["orli"]}, "examples": [["agleca nazo, rigardo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "agl", "primary": false}, "kontinueco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de io kontinua; neinterrompita interligo de partoj a\u016d periodoj.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u043f\u0440\u0435\u0440\u044b\u0432\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["continuit\u00e9"], "en": ["continuity"], "nl": ["continu\u00efteit"], "de": ["Kontinuit\u00e4t", "Stetigkeit"], "hu": ["folyamatoss\u00e1g", "folytonoss\u00e1g", "szakadatlans\u00e1g", "kontinuit\u00e1s"], "pl": ["ci\u0105g\u0142o\u015b\u0107"], "es": ["continuidad"]}, "examples": [["kontinueco de la spino", null], ["esplori la kontinuecon de funkcio", null], ["rompo de kontinueco", null], ["la kontinueco de tiu bruo estas netolerebla", null], ["nia lingvo, dank' al la reguleco de sia progresado, neniam perdas la kontinuecon kun la lingvo de tempo pli frua", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kontinu", "primary": false}, "finpretigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Doni belan, harmonian aspekton al esence finita produkto.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["parachever"], "en": ["finish"], "nl": ["be\u00ebindigen"], "de": ["abschlie\u00dfen"], "hu": ["befejez", "kik\u00e9sz\u00edt"], "es": ["acabar"], "pl": ["wyko\u0144czy\u0107", "wyg\u0142adzi\u0107"]}, "examples": [["finpretigi romanon forigante malkoherajn detalojn", null], ["la programo jam \u011duste komputas, restas nur finpretigi la fasadon por dialoga uzado", null], ["tiu a\u016dtomobilo havas pli bonan motoron, sed la finpretigo de \u011dia karoserio estas katastrofa", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pret", "primary": false}, "malkonfuzi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malmiksi, ordigi, malimpliki, klarigi.", "translations": {"de": ["entwirren", "ordnen"], "nl": ["ontwarren"], "hu": ["tiszt\u00e1z", "rendez"]}, "examples": [["malkonfuzi \u0125aoson da libroj, siajn ideojn, malsimplan demandon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konfuz", "primary": false}, "testuda\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Substanco konsistiganta kirason de maraj testudoj.", "translations": {"fr": ["\u00e9caille (substance)"], "de": ["Schildpatt"], "nl": ["schildpad"], "pl": ["szylkret"], "hu": ["tekn\u0151ch\u00e9j", "tekn\u0151sp\u00e1nc\u00e9l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "testud", "primary": false}, "skatolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ujeto diversforma, fermebla kaj malfermebla, el solida substanco kiaj ligno, kartono, plasto, metalo....", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0440\u044b\u043d\u043a\u0430", "\u0448\u0443\u0444\u043b\u044f\u0434\u043a\u0430", "\u043a\u0443\u0444\u044d\u0440\u0430\u043a"], "fr": ["bo\u00eete"], "en": ["box"], "nl": ["doos"], "ru": ["\u044f\u0449\u0438\u043a", "\u043a\u043e\u0440\u043e\u0431\u043a\u0430", "\u0448\u043a\u0430\u0442\u0443\u043b\u043a\u0430", "\u043b\u0430\u0440\u0435\u0446"], "ca": ["caixa"], "de": ["Schachtel"], "it": ["scatola"], "hu": ["doboz", "skatulya"], "cs": ["krabice"], "es": ["caja"]}, "examples": [["skatolo, en kiu oni tenas plumojn, estas plumujo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 40"], ["vi trovos leterpaperon en la skatolo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "skatol", "primary": true}, "diastola": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kordilati\u011da.", "translations": {"sk": ["diastolick\u00fd"], "be": ["\u0434\u044b\u044f\u0441\u0442\u0430\u043b\u0456\u0447\u043d\u044b"], "de": ["diastolisch"], "en": ["diastolic"], "hu": ["diasztol\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "diastol", "primary": false}, "diastolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Periodo de kordilati\u011do inter du sistoloj.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u044f\u0441\u0442\u0430\u043b\u0430"], "fr": ["diastole"], "en": ["diastole"], "nl": ["diastole"], "pt": ["di\u00e1stole"], "ru": ["\u0434\u0438\u0430\u0441\u0442\u043e\u043b\u0430"], "de": ["Diastole"], "hu": ["diasztol\u00e9", "sz\u00edvelernyed\u00e9s"], "sk": ["diastola"], "es": ["di\u00e1stole"], "pl": ["rozkurcz serca"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "diastol", "primary": true}, "liberalismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Politiko celanta permesemon rilate al la individuoj kaj forigon de privilegioj.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0431\u044d\u0440\u0430\u043b\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["lib\u00e9ralisme"], "en": ["liberalism"], "nl": ["liberalisme"], "pt": ["liberalismo"], "ru": ["\u043b\u0438\u0431\u0435\u0440\u0430\u043b\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Liberalismus"], "hu": ["szabadelv\u0171s\u00e9g", "liberalizmus"], "fa": ["\u0622\u0632\u0627\u062f\u06cc\u200c\u062e\u0648\u0627\u0647\u06cc", "\u0644\u06cc\u0628\u0631\u0627\u0644\u06cc\u0633\u0645"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ekonomika doktrino malaprobanta \u015dtatismon kaj favoranta memregantan liberan merkaton kaj konkuradon.", "translations": {"fa": ["\u0622\u0632\u0627\u062f\u06cc\u200c\u06af\u0631\u0627\u06cc\u06cc"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "liberal", "primary": false}, "surfunda\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015climo el solidaj materioj, kiuj amasi\u011das sur la fundo de flua\u0135oj.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u0430\u0434\u043e\u043a"], "fr": ["fond (lie)", "lie", "rebut (fig.)"], "de": ["(Boden-)Satz"], "nl": ["sediment"], "pl": ["osad denny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Plej malbona, plej malestiminda parto.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0431\u0440\u043e\u0441\u044b (\u043e\u0431\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u0430 \u0438 \u0442.\u043f.)"], "de": ["Abschaum"], "pl": ["dno"]}, "examples": [["la surfunda\u0135o de la lo\u011dantaro", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "fund", "primary": false}, "el sub": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "El loko situanta sub.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437-\u043f\u043e\u0434"], "hu": ["al\u00f3l"]}, "examples": [["li trafis el sub pluvo en riveron", "Proverbaro esperanta"], ["el sub la kanapo la muso kuris sub la liton.", "Fundamento de Esperanto\u00a7 26"]], "subdefinitions": []}], "root": "sub", "primary": false}, "necerta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dubanta, nefirma.", "translations": {"be": ["\u043d\u044f\u043f\u044d\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["incertain (irr\u00e9solu)", "ind\u00e9cis (irr\u00e9solu)", "irr\u00e9solu"], "nl": ["onzeker"], "pt": ["incerto"], "ru": ["\u043d\u0435\u0443\u0432\u0435\u0440\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["unsicher", "ungewiss"], "it": ["dubbio (agg.)", "incerto"], "hu": ["bizonytalan", "k\u00e9telked\u0151"], "sk": ["neist\u00fd"], "pl": ["w\u0105tpliwy", "niepewny"]}, "examples": [["\u0109ar se la trumpeto donos necertan vo\u0109on, kiu preti\u011dos por batalo?", "La Malnova Testamento, I. Korintanoj 14:8"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Dubebla.", "translations": {"be": ["\u043d\u044f\u043f\u044d\u045e\u043d\u044b", "\u043d\u0435\u0432\u0435\u0440\u0430\u0433\u043e\u0434\u043d\u044b"], "fr": ["incertain (douteux)", "ind\u00e9cis (douteux)", "douteux"], "ru": ["\u043d\u0435\u043e\u043f\u0440\u0435\u0434\u0435\u043b\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0434\u043e\u0441\u0442\u043e\u0432\u0435\u0440\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["bizonytalan", "k\u00e9ts\u00e9ges"]}, "examples": [["ili apogu sian esperon ne sur la malcertecon de la ri\u0109o, sed sur Dion, kiu donas al ni ri\u0109e \u0109ion por \u011duado", "La Nova Testamento, I. Timoteo 6:17"]], "subdefinitions": []}], "root": "cert", "primary": false}, "astrologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124imera arto diveni la estonton la\u016d la astroj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u0442\u0440\u0430\u043b\u0451\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["astrologie"], "en": ["astrology"], "ru": ["\u0430\u0441\u0442\u0440\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "de": ["Astrologie"], "hu": ["asztrol\u00f3gia", "csillagj\u00f3sl\u00e1s"], "sk": ["astrol\u00f3gia"], "fa": ["\u0627\u062e\u062a\u0631\u0628\u06cc\u0646\u06cc", "\u0633\u062a\u0627\u0631\u0647\u200c\u0628\u06cc\u0646\u06cc", "\u0637\u0627\u0644\u0639\u200c\u0628\u06cc\u0646\u06cc"], "es": ["astrolog\u00eda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "astrologi", "primary": true}, "spontana": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u043d\u0442\u0430\u043d\u043d\u044b"], "de": ["spontan"], "nl": ["spontaan"], "ru": ["\u0441\u043f\u043e\u043d\u0442\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["spont\u00e1n", "\u00f6nk\u00e9nytelen"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spontan", "primary": true}, "amintrigo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sekreta amafero.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0442\u0440\u0438\u0436\u043a\u0430"], "fr": ["intrigue (amoureuse)"]}, "examples": [["havi amintrigon kun edzinigita virino", null]], "subdefinitions": []}], "root": "intrig", "primary": false}, "komodo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Meblo, atinganta alton de la brusto, kaj konsistanta el tirkestoj, metitaj unu super alia, por konservi tola\u0135on, galanteriojn kaj ceterajn.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u043e\u0434\u0430"], "fr": ["commode (meuble)"], "bg": ["\u0441\u043a\u0440\u0438\u043d"], "nl": ["commode", "ladenkast"], "pt": ["c\u00f4moda"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043e\u0434"], "de": ["Kommode", "Schubladenkasten"], "en": ["commode", "chest of drawers"]}, "examples": [["la murojn garnis, sur unu flanko, lar\u011da komodo, ornamcele \u015dar\u011dita per vazoj kaj statuetoj", "Kiel akvo de l' rivero, 1:3"]], "subdefinitions": []}], "root": "komod", "primary": true}, "reakcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Politika agado kontra\u016dstaranta al la anta\u016deniraj partioj kaj celanta revivigi la pasintan staton de la aferoj.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0430\u043a\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["r\u00e9action"], "en": ["reaction"], "nl": ["reactie"], "ru": ["\u0440\u0435\u0430\u043a\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Reaktion"], "hu": ["reakci\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "ReefikoZ, reagoZ.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Efiko de substanco, kiu agas sur alian, kun kiu \u011di estas miksita, kaj aperigas la karakterizajn ecojn de tiu lasta.", "translations": {"hu": ["reakci\u00f3", "vegyi folyamat"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Reago, kontra\u016dago, per kiu \u0109iu materia punkto kompensas agon aplikatan al \u011di.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u043f\u0440\u0430\u0446\u044c\u0434\u0437\u0435\u044f\u043d\u044c\u043d\u0435"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u043e\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435"], "hu": ["ellenhat\u00e1s"]}, "examples": [["la ago kaj la reakcio estas egalaj kaj malaj", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Anta\u016denmovo estigita sen mekanika perilo (kiel rimeno, radoj kaj tiel plu), sed per ellaso de ia kvanto de movo al la malanta\u016do.", "translations": {"hu": ["sug\u00e1rhajt\u00e1s"]}, "examples": []}]}], "root": "reakci", "primary": true}, "filtri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Pasigi tra penetrebla tavolo flua\u0135on por \u011din purigi, kaj eligi la restantajn solidajn pulvorecajn partojn, fe\u0109ojn kaj tiel plu.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0438\u043b\u044c\u0442\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0444\u0438\u043b\u044c\u0442\u0440\u043e\u0432\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["filtrer (tr.)"], "nl": ["filteren"], "pt": ["filtrar"], "de": ["filtern"], "es": ["filtrar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Traigi la lumon tra ekrano por haltigi parton de la kolorradioj.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "filtr", "primary": true}, "proparolanto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Malgra\u016d la biblia ekzemplo \u0109i tiu vorto \u015dajnas evitinda pro la malfacilo interpreti \u011din surbaze de la normala senco de prepozicio \u00abpro\u00bb."], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["voorspreker"], "it": ["rappresentante (portavoce)", "avvocato (rappresentante leg.)", "portavoce"], "pl": ["adwokat", "obro\u0144ca", "rzecznik"]}, "examples": [["se li havas por si an\u011delon proparolanton, kvankam unu el mil, kiu elmontrus pri la homo lian pravecon, tiam Li indulgas lin", "La Malnova TestamentoIjob 33:23"]], "subdefinitions": []}], "root": "parol", "primary": false}, "fu\u015dulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu kutime fu\u015das.", "translations": {"be": ["\u0445\u0430\u043b\u0442\u0443\u0440\u0448\u0447\u044b\u043a", "\u0431\u0440\u0430\u043a\u0430\u0440\u043e\u0431"], "fr": ["bousilleur", "g\u00e2cheur"], "de": ["Pfuscher", "St\u00fcmper"], "nl": ["knoeier"], "ru": ["\u0431\u0440\u0430\u043a\u043e\u0434\u0435\u043b", "\u0445\u0430\u043b\u0442\u0443\u0440\u0449\u0438\u043a"]}, "examples": [["\u015di devas vivi kun akceptinda viro, sa\u011da, bonkora, juna, unuvorte, kun viro kiel mi, ne kun fu\u015dulo kiel Jozefo", "Lasu min paroli plu!, Revenis amo, feli\u0109u ni!"]], "subdefinitions": []}], "root": "fu\u015d", "primary": false}, "pekporta kapro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ofera kapro, kiun la hebrea \u0109efpastro \u015dar\u011dis per \u0109iuj pekoj de Izrael.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0437\u0451\u043b \u043e\u0442\u043f\u0443\u0449\u0435\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["bouc \u00e9missaire"], "en": ["scapegoat"], "nl": ["zondebok"], "de": ["S\u00fcndenbock"], "hu": ["b\u0171nbak"], "br": ["bouc'h ar pec'hedo\u00f9"], "es": ["chivo expiatorio"]}, "examples": [["Kaj li alportis la oferon de la popolo, kaj li prenis la propekan kapron de la popolo, kaj bu\u0109is \u011din kaj faris el \u011di pekoferon kiel el la anta\u016da", "La Malnova Testamento, Levidoj 9:15"], ["Kaj li bu\u0109os la pekoferan kapron de la popolo", "La Malnova Testamento, Levidoj 16:15"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Homo a\u016d afero, kulpigata a\u016d punata pro eraroj de aliuloj.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kapr", "primary": false}, "polento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["polenta"]}, "examples": [["li komencis kuradi tra la \u0109ambro, ser\u0109ante iom da \u015dima polento, fi\u015dosteton, kernon de \u0109erizo, mallonge ion ajn por ma\u0109i: sed li trovis nenion", "C. Collodi, trad. G. Croatini, La aventuroj de Pinokjo, \u0109apitro 5a, 2003-01"]], "subdefinitions": []}], "root": "polent", "primary": true}, "skulptisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Artisto kiu skulptas.", "translations": {"fr": ["sculpteur"], "pt": ["escultor"]}, "examples": [["\u015di estis fama skulptisto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "skulpt", "primary": false}, "stafetbastono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ligna a\u016d metala tubo, proksimume 30 centimetrojn longa, almena\u016d 50 gramojn peza, glata, amba\u016dekstreme fermita, uzata kiel materia atestilo de vicotransdono inter la samteamaj stafetanoj.", "translations": {"ru": ["\u044d\u0441\u0442\u0430\u0444\u0435\u0442\u043d\u0430\u044f \u043f\u0430\u043b\u043e\u0447\u043a\u0430"]}, "examples": [["mi kredas, ke en estonteco iu agemulo transprenos la stafetbastonon de \u00abBazaro\u00bb kaj reaperigos \u0109i-bultenon", "BAZARO, la adia\u016da. Informilo de \u011cemelaj Urboj"]], "subdefinitions": []}], "root": "stafet", "primary": false}, "stepano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lo\u011danto de stepo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u044d\u043f\u043d\u044f\u043a"], "bg": ["\u0441\u0442\u0435\u043f\u0435\u043d \u043e\u0431\u0438\u0442\u0430\u0442\u0435\u043b"], "ru": ["\u0441\u0442\u0435\u043f\u043d\u044f\u043a"], "de": ["Steppenbewohner"], "pl": ["mieszkaniec stepu"], "hu": ["sztyeppelak\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "step", "primary": false}, "duonebeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la du partoj de ebeno, situantaj amba\u016dflanke de iu rekto inkluzivata de \u011di.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u045e\u043f\u043b\u043e\u0441\u043a\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["demi-plan"], "en": ["half-plane"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0443\u043f\u043b\u043e\u0441\u043a\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Halbebene"], "hu": ["f\u00e9ls\u00edk"], "fa": ["\u0646\u06cc\u0645\u0635\u0641\u062d\u0647"], "pl": ["p\u00f3\u0142p\u0142aszczyzna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "eben", "primary": false}, "tragika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0430\u0433\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["tragique (fig.)"], "en": ["tragic"], "nl": ["tragisch"], "pt": ["tr\u00e1gico"], "ru": ["\u0442\u0440\u0430\u0433\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["tragisch", "unheilvoll", "unselig", "ersch\u00fctternd"], "hu": ["tragikus"]}, "examples": [["Argentino, nacio naskita post la fino de la plej kruela kaj tragika ekspluatado kaj konkero de Ameriko, fare de e\u016dropanoj", "Ro Sartor: Ploru pri Argentino!, Monatojaro 2002a, numero 2a, p. 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tragik", "primary": true}, "incesto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Seksrilatoj inter proksimaj samfamilianoj.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0446\u044d\u0441\u0442"], "fr": ["inceste"], "en": ["incest"], "nl": ["incest"], "pt": ["incesto"], "ru": ["\u0438\u043d\u0446\u0435\u0441\u0442", "\u043a\u0440\u043e\u0432\u043e\u0441\u043c\u0435\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Blutschande", "Inzest"], "sv": ["incest"], "hu": ["v\u00e9rfert\u0151z\u00e9s"], "fa": ["\u062e\u0648\u06cc\u0634\u200c\u0628\u0627\u0631\u06af\u06cc", "\u0632\u0646\u0627 \u0628\u0627 \u0645\u062d\u0627\u0631\u0645"], "es": ["incesto"]}, "examples": [["la malpermeso de la incesto estas unu el la plej universalaj tabuoj en la homa genro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "incest", "primary": true}, "ordona": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esprimanta ordonon.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0433\u0430\u0434\u043d\u044b"], "fr": ["imp\u00e9ratif", "de commandement"], "nl": ["gebiedend"], "pt": ["imperativo (adj.)"], "ru": ["\u043f\u043e\u0432\u0435\u043b\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0438\u043c\u043f\u0435\u0440\u0430\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439"], "es": ["ordenado, -a", "mandado, -a", "mandatorio, -a"], "hu": ["parancsol\u00f3", "utas\u00edt\u00f3"]}, "examples": [["ordona tono, rigardo, vorto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ordon", "primary": false}, "ordoni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Estre esprimi al iu sian volon, ke li faru ion.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["ordonner", "commander", "sommer"], "en": ["command"], "nl": ["bevelen"], "pt": ["ordenar", "comandar"], "be": ["\u0437\u0430\u0433\u0430\u0434\u0430\u0446\u044c"], "de": ["befehlen", "gebieten", "anordnen", "anweisen"], "sv": ["beordra"], "hu": ["parancsol", "megparancsol", "elrendel", "utas\u00edt"], "es": ["ordenar", "mandar"]}, "examples": [["al la popol' ordonu trankvili\u011di", "Z"], ["mi insiste ordonas al vi ne \u015dteli plu", "B"], ["ordonu nur la malbenitan koboldon reveni en la sakon", "B"], ["li ordonis siajn akompanantojn atendi ekstere", "B"], ["ordonu al li, ke li ne babilu", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 20"], ["la kuracisto ordonis min al al lito", null], ["li ordonis al mi ripozon", null], ["ordonita kiso havas guston maldol\u0109an", "Proverbaro esperanta"], ["kiam forto ordonas, le\u011do pardonas", "Proverbaro esperanta"], ["oni pli facile ordonas ol oron donas", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ordon", "primary": true}, "pilgrimanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo kiu pilgrimas.", "translations": {"fa": ["\u0632\u0627\u06cc\u0631"], "en": ["pilgrim"], "nl": ["bedevaarder", "pelgrim"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pilgrim", "primary": false}, "peseto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Monunuo de Hispanio de 1869 \u011dis la alveno de la e\u016dro.", "translations": {"be": ["\u043f\u044d\u0441\u044d\u0442\u0430"], "en": ["peseta"], "nl": ["peseta"], "pt": ["peseta"], "ru": ["\u043f\u0435\u0441\u0435\u0442\u0430"], "de": ["Pesete"], "hu": ["pezeta"], "es": ["peseta"], "pl": ["peseta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Iu el diversaj hispanaj moneroj.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "peset", "primary": true}, "ordono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esprimo de ies estra volo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043a\u0430\u0437"], "fr": ["ordre", "injonction"], "nl": ["bevel"], "pt": ["ordem", "comando"], "be": ["\u0437\u0430\u0433\u0430\u0434"], "de": ["Befehl", "Anordnung", "Anweisung"], "sv": ["order"], "hu": ["parancs", "utas\u00edt\u00e1s"], "cs": ["rozkaz"], "es": ["orden", "mandato"]}, "examples": [["bezono estas plej forta ordono", "Proverbaro esperanta"], ["deziro kaj inklino ordonon ne obeas", "Proverbaro esperanta"], ["mi restas tie \u0109i la\u016d la ordono de mia estro", "Z"], ["respekti, observi, for\u0135eti ies ordonon", "Z"], ["disdoni ordonojn al servantinoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En programo, frazo indikanta agon plenumendan.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043f\u0435\u0440\u0430\u0442\u043e\u0440"], "fr": ["commande", "instruction"], "en": ["(executable) statement"], "nl": ["instructie"], "pt": ["comando", "instru\u00e7\u00e3o"], "es": ["comando", "instrucci\u00f3n"]}, "examples": [["simpla ordono", null], ["malsimpla ordono", null], ["kondi\u0109a, iteracia ordono", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ordon", "primary": false}, "fosfo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u0108i tiu radiko akiras ioman utilecon, nur se oni konsideras, ke la deriva\u0135oj de la \u0125emia nomenklaturo estas anka\u016d E-aj deriva\u0135oj. Tiel \u00abfosfato\u00bb aperas kiel deriva\u0135o de fosfo. E\u0109 PIV, kiu agnoskas tiun principon, malfacile elturni\u011das kun tiu stumpigita radiko, devas enkonduki homoniman \"prefikson\" fosfo- kun alia senco kaj konservi amason da nederivitaj vortoj komenci\u011dantaj per \"fosf-\". Pli bone estas ignori la radikon fosf kaj konsideri, ke temas nur pri komuna elemento de pluraj radikoj rilatantaj al fosforo."], "primary definition": "Plimallongigita nomo de fosforo, uzata nur en kelkaj deriva\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0444\u043e\u0441\u0444\u0430\u0440"], "fr": ["phosphore"], "pt": ["fosf(a)-"], "ru": ["\u0444\u043e\u0441\u0444\u043e\u0440"], "de": ["Phos-"], "hu": ["foszfo-", "foszfor-"]}, "examples": [["fosfokalcia metabolismo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fosf", "primary": true}, "segilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ilo destinita por segi.", "translations": {"be": ["\u043f\u0456\u043b\u0430"], "bg": ["\u0442\u0440\u0438\u043e\u043d"], "nl": ["zaag"], "ru": ["\u043f\u0438\u043b\u0430"], "ca": ["serra", "xerrac"], "de": ["S\u00e4ge"], "it": ["sega"], "hu": ["f\u0171r\u00e9sz"], "fa": ["\u0627\u0631\u0651\u0647"], "en": ["saw"], "sv": ["s\u00e5g"], "es": ["sierra"], "he": ["\u05de\u05e1\u05d5\u05e8"]}, "examples": [["grizaj montoj desegnas \u0109e l' horizonto segilformajn konturojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "seg", "primary": false}, "loga\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io, kio servas por logi.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u043a\u0443\u0441\u0430", "\u043f\u0440\u044b\u043d\u0430\u0434\u0430"], "fr": ["attraction", "s\u00e9duction"], "nl": ["lokmiddel", "aantrekkingsmiddel"], "pt": ["atrativo", "isca"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043c\u0430\u043d\u043a\u0430", "\u0441\u043e\u0431\u043b\u0430\u0437\u043d", "\u0438\u0441\u043a\u0443\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Lockmittel", "Lockstoff", "Verlockung"], "hu": ["csali", "csal\u00e9tek"], "es": ["atractivo"]}, "examples": [["ili ne plu sekvos la logojn de sia malbona koro", "Z"], ["la \u0109efa loga\u0135o estas teatra prezentado en Esperanto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Ne konfuzu kun logo."], "primary definition": "Instrumento, konsistanta el \u015dnuro kun plombo, kiun oni mergas en maron por mezuri la rapidon de \u015dipo.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0430\u0433"], "fr": ["loch"], "en": ["log"], "nl": ["log"], "pt": ["barquinha"], "de": ["Log"], "hu": ["sebess\u00e9gm\u00e9r\u0151 (haj\u00f3z\u00e1s)", "log"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "log", "primary": false}, "grundosciencisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri grundoscienco.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0447\u0432\u043e\u0432\u0435\u0434"], "fr": ["p\u00e9dologiste (sp\u00e9cialiste des sols)", "p\u00e9dologue (sp\u00e9cialiste des sols)"], "it": ["pedologo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grund", "primary": false}, "ru\u011da beto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de beto kun malhele ru\u011da radiko man\u011debla post kuirado.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u043e\u043b\u043e\u0432\u0430\u044f \u0441\u0432\u0451\u043a\u043b\u0430"], "fr": ["betterave rouge"], "br": ["beterabezenn ruz"], "de": ["Rote Bete"], "pl": ["burak czerwony"], "hu": ["c\u00e9kla"]}, "examples": [["ingrediencoj: 1 ru\u011da beto", "-, Salato de haringoj, Vikimedia Kuirlibro, 2005"]], "subdefinitions": []}], "root": "bet", "primary": false}, "peti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sciigi al iu, ke oni deziras ion de li.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["demander (objet, renseignement...)"], "en": ["ask for", "request"], "nl": ["vragen (verzoeken)", "verzoeken"], "be": ["\u043f\u0440\u0430\u0441\u0456\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u043f\u0440\u0430\u0441\u0456\u0446\u044c"], "de": ["bitten"], "hu": ["k\u00e9r"], "br": ["goulenn (v.)"], "cs": ["prosit"], "he": ["\u05dc\u05d1\u05e7\u05e9"]}, "examples": [["peti informon, helpon de iu, el iu, al iu", null], ["peti iun pri helpo, konsilo, permeso, pardono", null], ["sinjorino petis de \u015di trinki", "Z"], ["li petas, ke mi estu atenta", "Z"], ["mi petas vin kredi", "Z"], ["petu lin al mi", "Z"], ["mi sendis peti ilin \u0109itien", "Z"], ["sidi\u011du, mi petas", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pet", "primary": true}, "n-latero": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Aldone, kelkaj plurlateroj havas t.n. internacian nomon (ekz-e \u00abpentagono\u00bb anstata\u016d kvinlatero)."], "primary definition": "Plurlatero kun n lateroj.", "translations": {"be": ["n-\u0432\u0443\u0433\u043e\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a", "n-\u043a\u0443\u0442\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["polygone \u00e0 n c\u00f4t\u00e9s"], "en": ["polygon of n sides"], "ru": ["n-\u0443\u0433\u043e\u043b\u044c\u043d\u0438\u043a"], "de": ["n-Eck"], "pl": ["wielobok o n bokach", "n-bok", "n-k\u0105t"], "hu": ["n-sz\u00f6g"]}, "examples": [["trilatero , kvarlatero, kvinlatero, seslatero, seplatero, oklatero, na\u016dlatero, deklatero, dek-unulatero, dek-dulatero,..", null], ["sesdek-kvinlatero..", null]], "subdefinitions": []}], "root": "later", "primary": false}, "ultrasono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Altfrekvenca aervibro trans sonoj a\u016ddeblaj de homa orelo.", "translations": {"fa": ["\u0641\u0631\u0627\u0635\u0648\u062a"], "fr": ["ultrason"], "fi": ["ultra\u00e4\u00e4ni"], "it": ["ultrasuono"], "hu": ["ultrahang"]}, "examples": [["lad-ekzamenoj per ultrasono", "J. Tar, trad. S. Bencsik, N. G\u00e1l, Ladblok- kaj lad-ekzamenoj per ultrasono..., Scienca Revuo, 1966, numero 3-4a"], ["en la kliniko oni kontrolis mian sangopremon ekzamenis la abdomenon per ultrasono", "Taglibro de nigra hundo,2006-10-05"]], "subdefinitions": []}], "root": "ultrason", "primary": true}, "publiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Socianaro, \u0109iuj homoj sendiference.", "translations": {"be": ["\u043f\u0443\u0431\u043b\u0456\u043a\u0430"], "en": ["public"], "nl": ["publiek"], "pt": ["p\u00fablico"], "ru": ["\u043f\u0443\u0431\u043b\u0438\u043a\u0430"], "de": ["\u00d6ffentlichkeit"], "hu": ["k\u00f6z", "k\u00f6z\u00f6ns\u00e9g", "nyilv\u00e1noss\u00e1g"]}, "examples": [["enirejo por la publiko", null], ["avizo al la publiko", null], ["la publiko, kiu \u0109iam iras kiel anaro da \u015dafoj post la kriemuloj", "Esenco kaj Estonte"], ["Volap\u00fck aperis tiam, kiam la entuziasmo de la publiko por la nova ideo estis ankora\u016d tute fre\u015da", "Esenco kaj Estonte"], ["la publiko opinias lin heroo", null], ["eleganta publiko", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Grupo da homoj havanta komunan intereson.", "translations": {"de": ["Publikum"], "hu": ["k\u00f6z\u00f6ns\u00e9g", "publikum"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "spektantaro.", "translations": {}, "examples": [["la tuta publiko apla\u016ddis la aktorojn", "PV"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "klientaro.", "translations": {}, "examples": [["mi sciis, kia sorto atendas kuraciston, kiu dependas de la publiko", "Zamenhof, elrusigis Vladimir Gernet: Letero al N. A. Borovko (1895)."]]}, {"remarks": [], "primary definition": "legantaro.", "translations": {}, "examples": [["la afero, kiun mi nun proponas al la leganta publiko", "Zamenhof: La unua libro de la lingvo Esperanto, Anta\u016dparolo."]]}]}], "root": "publik", "primary": true}, "tajpa\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Teksto tajpita.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u0448\u0438\u043d\u043e\u043f\u0438\u0441\u044c", "\u043c\u0430\u0448\u0438\u043d\u043e\u043f\u0438\u0441\u043d\u044b\u0439 \u0442\u0435\u043a\u0441\u0442"], "de": ["Getipptes", "Eingetipptes"], "pl": ["tekst maszynowy"], "es": ["texto mecanografiado", "Escrito a m\u00e1quina"], "hu": ["g\u00e9pel\u00e9s", "g\u00e9pelt sz\u00f6veg"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tajp", "primary": false}, "antimono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 51, atompezo 121,75, simbolo Sb. Blanka blueta metalo, de lamena strukturo, uzata en industrio kaj medicino.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0440\u043c\u0430"], "fr": ["antimoine"], "en": ["antimony"], "nl": ["antimoon"], "pt": ["antim\u00f2nio"], "la": ["Stibium"], "de": ["Antimon"], "tr": ["antimon"], "it": ["antimonio"], "hu": ["antimon"], "sk": ["antim\u00f3n"], "es": ["antimonio"], "br": ["stibiom"], "ru": ["\u0441\u0443\u0440\u044c\u043c\u0430"], "pl": ["antymon"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "antimon", "primary": true}, "nelonge": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dum negranda tempointervalo.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0434\u043e\u043b\u0433\u043e"], "en": ["briefly"], "es": ["con brevedad", "brevemente"], "hu": ["nem sok\u00e1ig", "r\u00f6vid ideig"]}, "examples": [["estos nelonge vi, tute ne longe vivanta", "trad. A. Kofman, El Iliado, Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto."], ["mal\u015dparulo \u011duas nelonge, avarulo neniam", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "long", "primary": false}, "malagrafi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malfermi agrafon kaj disigi, malfiksi objektojn anta\u016de agrafitajn.", "translations": {"sk": ["rozopn\u00fa\u0165"], "be": ["\u0440\u0430\u0441\u0448\u043f\u0456\u043b\u0456\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u043c\u0430\u0446\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9grafer"], "en": ["unclamp"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0441\u0442\u0435\u0433\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u043e\u043c\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u043a\u0440\u0435\u043f\u0438\u0442\u044c"], "tr": ["kop\u00e7alar\u0131n\u0131 \u00e7\u00f6zmek"], "hu": ["sz\u00e9tkapcsol", "kinyit (cs\u00edptet\u0151t)"]}, "examples": [["malagrafi sian jupon", "PIV1"], ["ili malagrafas la \u0109arnirojn de siaj flugiloj", "Doroteo kaj la Sor\u0109isto en Oz, \u0108ap. 12."]], "subdefinitions": []}], "root": "agraf", "primary": false}, "kufo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Simpla \u015dtofa kapvesto de virino.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043f\u0442\u0443\u0440"], "fr": ["coiffe"], "en": ["coif", "bonnet", "wimple"], "nl": ["kap (hoofddeksel)", "muts"], "pt": ["touca"], "ru": ["\u0447\u0435\u043f\u0435\u0446", "\u0447\u0435\u043f\u0447\u0438\u043a"], "ca": ["c\u00f2fia"], "de": ["Haube"], "hu": ["f\u0151k\u00f6t\u0151"], "es": ["cofia"]}, "examples": [["alia angla esprimo signifas \u00abLi havas abelon en la kufo\u00bb \u2013 unu obsedon", "Marjorie Boulton, Vesproj por vespertoj, Monato, jaro 1997a, numero 8a, p. 30a"], ["\u015diaj densaj haroj estis ordigitaj sub la nokta kufo kun rande alkudrita punto", "Princidino Mary"], ["Ru\u011dkufulineto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kuf", "primary": true}, "lazi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Persekuti, kapti per lazo.", "translations": {"fr": ["capturer au lasso"], "nl": ["met een lasso vangen"]}, "examples": [["la koleraj araneoj \u0135etis grandan nombron da retofadenoj celante ilin, esperante lazi ilin a\u016d impliki ilin per la fadenoj", "L. Frank Baum, trad. D. Broadribb, Glinda de Oz, 1996"]], "subdefinitions": []}], "root": "laz", "primary": false}, "lazo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cnuro kun granda ma\u015do, kiun oni \u0135etas \u0109irka\u016d kapta\u0135on kaj tire striktigas.", "translations": {"fr": ["lasso"], "nl": ["lasso"], "it": ["laccio", "lazo"]}, "examples": [["la mastro postkuras \u0109evalinon tenante enmane longan lazon", "Marzena, Voja\u011draporto, Mongolio, 2003-12"]], "subdefinitions": []}], "root": "laz", "primary": true}, "delikto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Krimeto.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u0430\u043f\u0430\u0440\u0443\u0448\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0434\u044d\u043b\u0456\u043a\u0442"], "fr": ["d\u00e9lit"], "pt": ["delito", "crime (leve, mas pun\u00edvel)"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0443\u043f\u043e\u043a", "\u043f\u0440\u0430\u0432\u043e\u043d\u0430\u0440\u0443\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Delikt"], "hu": ["v\u00e9ts\u00e9g", "szab\u00e1lys\u00e9rt\u00e9s", "kih\u00e1g\u00e1s"], "fa": ["\u062c\u0646\u062d\u0647"], "es": ["delito"], "pl": ["przewinienie", "wykroczenie", "wyst\u0119pek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "delikt", "primary": true}, "a\u0109i\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Malboni\u011di, malagrabli\u011di, difekti\u011di.", "translations": {"fr": ["se d\u00e9grader"]}, "examples": [["lia stato pli kaj pli a\u0109i\u011das", null]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u0109", "primary": false}, "unu": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Numeralo esprimanta la elementan nombron. Matematika simbolo 1.", "translations": {"en": ["one"], "zh": ["\u4e00 [y\u012b]"], "af": ["een"], "ca": ["un"], "iu": ["ataqa-n"], "it": ["uno"], "vo": ["bal"], "ia": ["un"], "cs": ["jeden", "jedna", "jedno"], "ie": ["un"], "es": ["uno"], "ru": ["\u043e\u0434\u0438\u043d"], "nl": ["een"], "pt": ["um"], "tr": ["bir"], "tp": ["wan"], "to": ["taha"], "pl": ["jeden"], "be": ["\u0430\u0434\u0437\u0456\u043d"], "fr": ["un"], "bg": ["\u0435\u0434\u0438\u043d"], "de": ["eins"], "hu": ["egy"], "br": ["unan"], "fi": ["yksi"], "ja": ["\u4e00 [\u3044\u3061]"], "he": ["\u05d0\u05d7\u05d3"], "qu": ["juk"], "sw": ["moja"], "sv": ["en", "ett"], "sk": ["jeden", "jedna"]}, "examples": [["mi havas nur unu bu\u015don, sed mi havas du orelojn", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 12"], ["unu kaj unu estas du", null], ["unu hako kverkon ne faligas", "Proverbaro esperanta"], ["dol\u0109a sed ne da\u016dra odoro, \u011duo de momento unu", "Z"], ["du homoj povas pli multe fari ol unu", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 12"], ["unu soldato militon ne faras", "Proverbaro esperanta"], ["la komitaton elektis nur ia unu malgranda landeto", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0437\u0456\u043d\u044b"], "fi": ["yksi"], "ru": ["\u0435\u0434\u0438\u043d\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["celon ni \u0109iuj havas unu kaj klaran", "Z"], ["unu le\u011do kaj unu rajto estu por vi, kaj por la fremdulo", "La Malnova Testamento, &Nom 15:16"], ["danke la unu gramatikon kaj la unu formon de la plej granda parto de la vortoj, la lingvo havos unu formon \u0109e \u0109iuj uzantaj \u011din", "Z"], ["nur en la unu domo, kiu staris kontra\u016d la lo\u011dejo de la scienculo, estis tre silente", "Fabeloj, volumo 2, la ombro"], ["objektoj, kiuj ne estas esence ligitaj inter si kaj ne prezentas kune ian unu ideon", "Z"], ["koncerne la du kolonojn, la unu maron kaj la baza\u0135ojn", "La Malnova Testamento, &Re2 25:16"], ["unucela klopodo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Male ol la numeralo unu, la pronomo unu havas regulajn fleksiojn plurnombre: unuj, unujn; sed escepte \u011dia akuzativo ununombra kutime egalas nominativon; komparu: unujn mi renkontis en Londono, aliajn en Parizo; sed: unu mi renkontis en Londono, alian en Parizo; unu (t.e. unun) el viaj fratoj lasu \u0109e mi. Tiu escepto estas \u015duldata al tio, ke ofte malfacilas distingi la pronomon unu disde la numeralo; tamen sporade (kvankam tre malofte) la logika formo tamen aperas, anka\u016d \u0109e la bonaj a\u016dtoroj: la homo ricevas \u015dar\u011dojn unun post alia; Johano Pa\u016dlo la Dua denove uzis Esperanton kiel unun el la pluraj lingvoj de sia tradicia beno. Antentindas, ke en iuj tiaj pronomaj roloj povas aperi anka\u016d aliaj numeraloj (\u00abdu el ni\u00bb kaj tiel plu) \u2015 tamen nur \u00abunu\u00bb posedas fleksiojn plurnombrajn, estante difekta ununombre."], "primary definition": "Komparu iu.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0434\u0438\u043d"], "fi": ["yksi", "toinen"]}, "examples": [["la pli juna estis unu el la plej belaj knabinoj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 11"], ["el \u015diaj multaj infanoj unuj estas bonaj kaj aliaj estas malbonaj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 12"], ["la regado de unuj gentoj super aliaj estas resta\u0135o el antikva tempo", "Z"], ["unuj objektoj venis en unujn manojn, aliaj en aliajn manojn", "Z"], ["ili kuris la unuj post la aliaj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Pliparto da lingvoj kiuj ne havas artikolojn (ekzemple la rusa, Latino, la suoma) normale markas specifecon, kaj normale ne markas la nedifinitecon. Male, la lingvoj posedantaj nedifinan artikolon kutime konfuzas tiujn du determinojn; sekve, iuj gramatikoj kaj multaj okcidentaj esperantistoj konsideras tian uzon de unu \u00abmalfacile komprenebla\u00bb kaj evitinda a\u016d arkaika. Vidu en PAG pri \u00abduondifina determino\u00bb.", "Rimarko: Anka\u016d en \u0109i tiu signifo oni evitas la akuzativan formon unun, kaj e\u0109 la plurnombran formon unuj; anstata\u016de oni preferas uzi la sinonimon certa(j)(n)."], "primary definition": "Duondifina determinilo, esprimanta \u00abspecifecon\u00bb (termino lingvistika), t.e. ke temas pri persono a\u016d objekto fiksita, tute specifa, sed kies precizan identon oni ne scias a\u016d ne volas indiki; ofte uzata por enkonduki en rakonton novan rolulon a\u016d cirkonstancon.", "translations": {"fi": ["er\u00e4s"], "fr": ["un certain"], "br": ["ul", "un", "ur"], "ru": ["\u043e\u0434\u0438\u043d"]}, "examples": [["unu vidvino havis du filinojn", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 11"], ["en unu tago, kiam \u015di estis apud tiu fonto", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 15"]], "subdefinitions": []}], "root": "unu", "primary": true}, "triatlono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Atleta trikonkurso, oficiale el na\u011dado, biciklado, kurado.", "translations": {"fr": ["triathlon"], "pl": ["triatlon"], "pt": ["triatlo"]}, "examples": [["la triatlono okazos anta\u016d la operejo de Sidneo", "C. Rigollet, trad. C. Bertin,...la olimpikoj de la jarmilo, 2000-09"], ["ekde 2000, la triatlono apartenas al la programo de la Someraj Olimpikoj", "Vikipedio, artikolo \u00abtriatlono\u00bb, 2006-03-20"]], "subdefinitions": []}], "root": "triatlon", "primary": true}, "certigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Aserti, ke io estas vera, certa.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043f\u044d\u045e\u043d\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u043a\u043e\u043d\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["assurer (certifier)", "affirmer (certifier)", "certifier"], "nl": ["verzekeren (met klem verklaren)"], "pt": ["certificar", "assegurar"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0442\u0432\u0435\u0440\u0436\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u0434\u043e\u0441\u0442\u043e\u0432\u0435\u0440\u044f\u0442\u044c"], "de": ["sicherstellen"], "it": ["assicurare (dare certezza)"], "hu": ["biztos\u00edt"], "sk": ["zaisti\u0165"], "pl": ["zapewnia\u0107", "upewnia\u0107", "po\u015bwiadcza\u0107"]}, "examples": [["mi certigas vin, ke li venos, mi certigas, ke li mensogis", null], ["li penis certigi al si en la animo, ke..", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari ion nedubebla, firmigi, sen\u015danceligi.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0446\u044c\u0432\u044f\u0440\u0434\u0436\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u044c\u0432\u0435\u0434\u0447\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["assurer (rendre indubitable)"], "nl": ["verzekeren (garanderen)"], "pt": ["biztos\u00edt", "garant\u00e1l"]}, "examples": [["certigi la funkciadon, seninterrompon de io, la feli\u0109on, la sorton, la savon de iu", "B"], ["tiu ruzo certigis la venkon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "cert", "primary": false}, "bela\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bela parto a\u016d aspekto de io.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0430\u0441\u043e\u0442\u0430 (\u043d\u0435\u0447\u0442\u043e \u043a\u0440\u0430\u0441\u0438\u0432\u043e\u0435)"], "fr": ["beaut\u00e9 (une beaut\u00e9 concr\u00e8te)"], "br": ["braventez (tra vrav)"], "pl": ["cacko", "pi\u0119kno\u015b\u0107"]}, "examples": [["la bela\u0135oj de la naturo", null], ["per mantelo de justeco Li min kovris, kiel fian\u0109on, kiu sin ornamas per bela\u0135o", "La Malnova Testamento, Jesaja 61:10"]], "subdefinitions": []}], "root": "bel", "primary": false}, "tarantaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rusa kampara kale\u015do.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u0440\u0430\u043d\u0442\u0430\u0441"], "fr": ["tarantass"], "hu": ["tarant\u00e1sz"], "pt": ["tarantas"], "ru": ["\u0442\u0430\u0440\u0430\u043d\u0442\u0430\u0441"]}, "examples": [["sur la vojo sin montris tarantaso, al kiu estis jungitaj tri \u0109evaloj", "Patroj kaj filoj, \u0109apitro 1a, p. 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tarantas", "primary": true}, "timiano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio lamiacoj (Thymus), tre aroma vegeta\u0135o uzata kiel spico.", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u0431\u043e\u0440"], "fr": ["thym"], "en": ["thyme"], "nl": ["tijm"], "pt": ["tomilho", "timo"], "ru": ["\u0442\u0438\u043c\u044c\u044f\u043d", "\u0447\u0430\u0431\u0440\u0435\u0446", "\u0447\u0435\u0431\u0440\u0435\u0446"], "de": ["Thymian"], "tr": ["kekik"], "hu": ["kakukkf\u0171"], "pl": ["tymianek"]}, "examples": [["ili sukcesas senmaskigi fra\u016ddantojn, kiuj vendas malmultekostan mielon \u00abel \u0109iaj floroj\u00bb sub la nomo de multekosta \u00abmielo de timiano\u00bb", "Robert Roze: Vivisekcio de polenero, Monatojaro 1997a, numero 11a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "timian", "primary": true}, "boteto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cuo meza inter boto kaj ordinara \u015duo, iom superanta la maleolon.", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u0440\u0430\u0432\u0456\u043a"], "fr": ["bottine"], "en": ["short boot", "hiking boot", "work boot"], "ru": ["\u0431\u043e\u0442\u0438\u043d\u043e\u043a"], "de": ["Stiefeletten"], "sv": ["k\u00e4nga"], "br": ["botinez"], "pl": ["bot", "boty {pl}"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bot", "primary": false}, "sonorilturo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Turo enhavanta sonorilojn.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0432\u043e\u043d\u043d\u0438\u0446\u0430"], "fr": ["campanile", "clocher"], "de": ["Glockenturm"], "nl": ["klokkentoren"], "hu": ["harangtorony"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sonor", "primary": false}, "betulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio betulacoj (Betula), arboj kaj arbedoj kun hela mola ligno, kun tre flekseblaj bran\u0109oj, ofte kun blanka trunk\u015delo.", "translations": {"be": ["\u0431\u044f\u0440\u043e\u0437\u0430"], "fr": ["bouleau"], "bg": ["\u0431\u0440\u0435\u0437\u0430"], "ru": ["\u0431\u0435\u0440\u0451\u0437\u0430"], "de": ["Birke"], "sv": ["bj\u00f6rk"], "hu": ["ny\u00edr(fa)"], "fa": ["\u063a\u0627\u0646", "\u062a\u0648\u0633"], "en": ["birch"], "br": ["bezvenn", "gwezenn-vezv"], "pl": ["brzoza"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "betul", "primary": true}, "gnetacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de gnetoplantoj (Gnetaceae).", "translations": {"ru": ["\u0433\u043d\u0435\u0442\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)", "\u0445\u0432\u043e\u0439\u043d\u0438\u043a\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["gn\u00e9tac\u00e9es"], "nl": ["gnetacee\u00ebn"], "pt": ["gnet\u00e1ceas"], "de": ["Gnetaceae"], "hu": ["gn\u00e9tumf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gnetac", "primary": true}, "elbu\u015digi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fa": ["\u0628\u0631 \u0632\u0628\u0627\u0646 \u0622\u0648\u0631\u062f\u0646"], "fr": ["causer (dire)", "prononcer"], "pl": ["wypowiedzie\u0107", "wym\u00f3wi\u0107", "wykrztusi\u0107"]}, "examples": [["mi neniam povis elbu\u015digi a\u016d \u00abso\u00bb post \u00abpo\u00bb, a\u016d \u00abco\u00bb post \u00abso\u00bb", "D. K. Jordan, Kna\u0125o\u0125\u015dve\u016dpsceg, La Fabeloj de Jordan, [vidita en 2006-05-24]"]], "subdefinitions": []}], "root": "bu\u015d", "primary": false}, "varma": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Probable influite de la franca lingvo, PV kaj PIV perdis la nuancon, kiun la esperantistoj rusaj kaj germanaj plu konservas (Bokarev, Krause): \u00abvarma\u00bb estas sufi\u0109a kaj modera temperaturo, ne varmega: tuj post la hejto la forno estis varmega, post unu horo \u011di estis jam nur varma, post du horoj \u011di estis nur iom varmeta, kaj post tri horoj \u011di estis jam tute malvarma; a\u016d jen el la malfrua periodo: en eleganta kameneto, \u0109irka\u016dita de fera, arte aran\u011dita krada\u0135o, ardis karboj en tia kvanto, ke, ne tedante per tro granda varmego, ili povu nur eligi \u0109irka\u016den agrablan varmon."], "primary definition": "Entenanta a\u016d produktanta varmon je grado normala por la homo, ne tro multe (ne varmega), tamen ja sufi\u0109e (ne malvarma).", "translations": {"be": ["\u0446\u0451\u043f\u043b\u044b"], "fr": ["*chaud", "chaleureux", "fervent"], "bg": ["\u0442\u043e\u043f\u044a\u043b"], "el": ["\u03b6\u03b5\u03c3\u03c4\u03cc\u03c2"], "de": ["*warm"], "hu": ["meleg"], "en": ["*warm"], "br": ["tomm"], "cs": ["tepl\u00fd"], "es": ["caliente"], "he": ["\u05dc\u05d2\u05d9\u05d9\u05e1"], "ru": ["*\u0442\u0451\u043f\u043b\u044b\u0439"], "nl": ["warm"], "pt": ["quente"], "tr": ["s\u0131cak"], "sv": ["varm"], "tp": ["seli"], "pl": ["*ciep\u0142y"]}, "examples": [["varma forno, plado, supo, suno, vetero", null], ["oni plantis ilin meze de la varma \u0109ambro kaj ornamis ilin per plej belaj objektoj, per oritaj pomoj, mielkukoj, ludiloj kaj tre multe da kandeloj!", "Fabeloj, volumo 2, Abio"], ["neniam anta\u016de li pasigis nokton ekstere, li \u0109iam en la nokto dol\u0109e dormadis en la varmaj folioj de la rozo", "Fabeloj, volumo 2, Elfo de la rozo"], ["la pastro konsekre aspergis la sklavojn per varma \u0109evala sango", "Fabeloj, volumo 4, Filino de la mar\u0109a re\u011do"], ["en la nokto la servutuloj dormadis en la varma cindro, trempadis la fingrojn en la grasa fulgo kaj lekadis ilin", "Fabeloj, volumo 4, Filino de la mar\u0109a re\u011do"], ["estis bela stelluma nokto, la aero ankora\u016d varma kaj milda, \u0109ar tiam estis ankora\u016d septembro", "Fabeloj, volumo 4, Infano en la tombo"], ["la animaloj kun varma sango", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malhelpanta malvarmi\u011don, \u015dirmanta kontra\u016d ekstera vetero.", "translations": {"pt": ["quente"]}, "examples": [["varma lano, vesto, kovrilo, \u0109ambro", null], ["Z \u2015 Zibelo: Tre kara best' estas zibelo || Pro sia bela varma felo", "Fabeloj, volumo 4, Abocolibro"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nemalvarma, kie oni ne suferas pro malvarmo.", "translations": {}, "examples": [["varma klimato", null], ["post la granda ekzercado ni flugos al la varmaj landoj, malproksimen de \u0109i tie, trans montojn kaj arbarojn", "Fabeloj, volumo 1, Cikonioj"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: PV kaj PIV ne distingas gradojn en la metafora varmo samkiel ili malatentas tiun nuancon en la rekta senco: \u00abMetanta fervoron, pasion en siaj agoj\u00bb \u2015 t.e. varmega. Por mi la PIV-ekzemplo varma batalo aspektas kiel groteska \u015derco (= afabla, milda batalo)."], "primary definition": "(figure) Naskanta impreson de varmo, varmiganta la animon; afabla, amika, karesa, milda.", "translations": {"pt": ["caloroso"]}, "examples": [["lia manpremo estis varma kaj kora", "Marta"], ["ni konservas varman rememoron pri tiu homo", null], ["homo kun mola kaj varma koro", "Z"], ["la varmaj tonoj de la Ticianaj pentra\u0135oj", "La Nova Plena Ilustrita Vortaro, \u00abvarma\u00bb"], ["varma tono de violon\u0109elo", null], ["Mi, el malluma misa pado, Per varma vorto de persvado, Vin savis el demona sin'", "F. Dostojevskij, tr. A. Kor\u0135enkov: Noticoj el la kelo."], ["varma sento, konsolvorto", null], ["nun li denove fari\u011dis tre varma amiko de nia lingvo en \u011dia nuna formo", "Lingvaj Respond"], ["varma akcepto, gratulo, danko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "varm", "primary": true}, "transira": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Neda\u016dra, pasa, provizora, transita.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0445\u043e\u0434\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["transitoire"], "pt": ["transit\u00f3rio", "passageiro"], "de": ["vor\u00fcbergehend", "transitorisch"], "pl": ["przechodni"], "hu": ["\u00e1tmeneti"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Transitiva.", "translations": {"fr": ["transitif"], "es": ["transitivo"], "hu": ["t\u00e1rgyas", "tranzit\u00edv"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ir", "primary": false}, "friso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Horizontala ornama strio \u0109e la supro de objekto.", "translations": {"be": ["\u0444\u0440\u044b\u0437"], "fr": ["frise"], "en": ["frieze"], "nl": ["fries"], "pt": ["sanefa"], "ru": ["\u0444\u0440\u0438\u0437"], "de": ["Fries"], "pl": ["kulisy"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arkitektura ornama\u0135o inter la arkitravo kaj la kornico.", "translations": {"pt": ["friso"], "pl": ["fryz"], "hu": ["fr\u00edz (p\u00e1rk\u00e1nymez\u0151)", "k\u00e9psz\u00e9k"]}, "examples": [["la glataj, poluritaj kolonoj kun ri\u0109e ornamitaj kapiteloj kaj altaj frisoj estis el kalk\u015dtono", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 4a, Ijob akceptas fremdlandajn vizitantojn"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Ornama aran\u011da\u0135o \u0109irka\u016d vazo, a\u016d supre de pordo, kameno.", "translations": {"hu": ["fr\u00edz"]}, "examples": []}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Pentritaj strioj pendantaj \u0109e la supro de la scenejo por reprezenti plafonon a\u016d \u0109ielon.", "translations": {"de": ["B\u00fchnenhimmel"], "pt": ["bambolina"], "hu": ["\u00e9g (sz\u00ednh\u00e1zi d\u00edszlet)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "friso", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Homo kun frisa nacieco.", "translations": {"be": ["\u0444\u0440\u044b\u0437"], "fr": ["Frison"], "nl": ["Fries"], "pt": ["fr\u00edsio", "fris\u00e3o"], "ru": ["\u0444\u0440\u0438\u0437"], "de": ["Friese"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "friso", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fris", "primary": true}, "arksekanto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Vidu rimarkon sub arko."], "primary definition": "Inversa bildigo de la malvastiga\u0135o de funkcio sekanto al la intervalo [0,\u03c0/2[\u222a]\u03c0/2,\u03c0]; simb. arcsec a\u016d arksek.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u043a\u0441\u044d\u043a\u0430\u043d\u0441"], "fr": ["arc s\u00e9cante"], "en": ["arc secant"], "nl": ["arcsecans"], "ru": ["\u0430\u0440\u043a\u0441\u0435\u043a\u0430\u043d\u0441"], "de": ["Arkussekans"], "hu": ["arkusz szek\u00e1ns"], "pl": ["arcus secans"]}, "examples": [["arksekanto de 1 egalas al 0", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sekant", "primary": false}, "trapofrukto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dik\u015dela frukto de unu specio de trapoj (Trapa natans) kun man\u011debla kerno.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0434\u044f\u043d\u043e\u0439 \u043e\u0440\u0435\u0445"], "fr": ["chataigne d'eau", "noix aquatique"], "nl": ["waternoot", "waterkastanje"], "pt": ["castanha-de-\u00e1gua"], "de": ["Wassernuss Frucht"], "pl": ["orzech kotewki", "orzech wodny"], "hu": ["csemegesulyom", "v\u00edzigesztenye"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "trap", "primary": false}, "mokanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Priridanto, elmontranto de sia malrespekto.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0441\u043c\u0435\u0448\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["moqueur (subst.)", "railleur (subst.)"], "br": ["goapaer"]}, "examples": [["mokanto ne amas tiun, kiu lin admonas", "La Malnova Testamento, Sentencoj 15:12"]], "subdefinitions": []}], "root": "mok", "primary": false}, "frisa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta al frisoj a\u016d ilia nacieco.", "translations": {"be": ["\u0444\u0440\u044b\u0437\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["frison"], "de": ["friesisch"], "nl": ["Fries"], "ru": ["\u0444\u0440\u0438\u0437\u0441\u043a\u0438\u0439"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fris", "primary": false}, "varmo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La vorto komunlingva respondas al la objektivaj temperaturo kaj (mal)sekeco; la termino fizika malpli rekte rilatas al la temperaturo: la oceano entenas multege da varmo en la akvo kies temperaturo estas 4\u00b0C \u2015 kio tute ne estas varma la\u016d la senco komunlingva. La fizikan varmon oni esprimas ne per temperaturaj gradoj, sed per energiaj kalorioj."], "primary definition": "Milda sentuma\u0135o, kian ka\u016dzas, interalie, elmeto al sunradioj, restado \u0109e fajro kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u0446\u044f\u043f\u043b\u043e", "\u0446\u0435\u043f\u043b\u044b\u043d\u044f"], "fr": ["chaleur"], "nl": ["warmte"], "pt": ["calor"], "ru": ["\u0442\u0435\u043f\u043b\u043e", "\u0442\u0435\u043f\u043b\u043e\u0442\u0430"], "tr": ["s\u0131cakl\u0131k"], "sv": ["v\u00e4rme"], "tp": ["seli"], "hu": ["meleg"], "br": ["tommder"], "el": ["\u03b6\u03ad\u03c3\u03c4\u03b7"], "he": ["\u05d7\u05d5\u05dd"]}, "examples": [["abunda fajro brulis sur la kameno, plenigante la \u0109ambron per vigliga varmo", "Marta"], ["dum du horoj ili sidis babilante en la agrabla varmo de la fajro", "Stellan Engholm: Infanoj en Torento. Parto 2, \u0109ap. 1a"], ["la animala varmo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Energiformo rilata al la kineta energio de molekuloj en substanco, rilata al \u011dia.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0435\u043f\u043b\u043e\u0442\u0430"], "be": ["\u0446\u0435\u043f\u043b\u0430\u0442\u0430"], "de": ["W\u00e4rme"], "sv": ["v\u00e4rme"], "hu": ["h\u0151"], "es": ["calor"]}, "examples": [["la varmo estas ondforma, la\u016dlonga vibrado de la molekuloj de korpo", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "varm", "primary": false}, "hobojo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Muzika ligna blovinstrumento kun duobla langeto kaj klavoj.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0431\u043e\u0439"], "fr": ["hautbois"], "bg": ["\u043e\u0431\u043e\u0439"], "nl": ["hobo"], "pt": ["obo\u00e9"], "ru": ["\u0433\u043e\u0431\u043e\u0439"], "de": ["Oboe"], "it": ["oboe"], "hu": ["oboa"], "en": ["oboe"], "es": ["oboe"], "br": ["oboell"], "el": ["\u03cc\u03bc\u03c0\u03bf\u03b5", "\u03bf\u03be\u03cd\u03b1\u03c5\u03bb\u03bf\u03c2"], "pl": ["ob\u00f3j"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hoboj", "primary": true}, "relegacii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Trudi al homo restadon en izola loko, por lin senigi je influo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0441\u044b\u043b\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u0441\u043b\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["limoger", "rel\u00e9guer (quelqu'un)"], "pt": ["relegar", "banir", "expatriar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "relegaci", "primary": true}, "relegacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Izolo trudata al iu pro administra a\u016d politika ka\u016dzo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0441\u044b\u043b\u043a\u0430", "\u0438\u0437\u0433\u043d\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u0440\u0435\u043b\u0435\u0433\u0430\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["limogeage", "r\u00e9l\u00e9gation (politique)"]}, "examples": [["fine \u0109iuj devis sin regi, pensante, ke la relegacio estas malpli suferiga ol servado en armeo", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 107a, volumo 3a, p. 392a"]], "subdefinitions": []}], "root": "relegaci", "primary": false}, "koto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tero, polvo miksita kun malpuraj akvoj de stratoj a\u016d vojoj.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u044f\u0437\u044c"], "fr": ["boue"], "en": ["dirt", "filth", "mire", "muck", "mud"], "nl": ["slijk"], "pt": ["lama", "barro", "lodo", "vasa"], "be": ["\u0431\u0440\u0443\u0434", "\u0433\u0440\u0430\u0437\u044c"], "de": ["Schei\u00dfe", "Dreck", "Matsch", "Kacke"], "it": ["fango", "fanghiglia", "melma", "pantano"], "hu": ["s\u00e1r", "piszok"], "pl": ["b\u0142oto"]}, "examples": [["fali en koton", null], ["kiu ludas kun koto malpurigas la manojn", "Proverbaro esperanta"], ["trafi per la viza\u011do en la koton", "Z"], ["kotvadi", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Honto, malnobla\u0135o, malgloro, malglora stato.", "translations": {"pt": ["lama"]}, "examples": [["malpuraj animoj, kneditaj el koto", null], ["li falis en la koton de la plej malnoblaj pasioj", null], ["vivi en koto", "Z"], ["super\u015duti iun per koto", "Z"], ["kotanimulo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kot", "primary": true}, "koti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u0443\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c", "\u043f\u044d\u0446\u043a\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["chier"], "nl": ["schijten", "kakken"], "ru": ["\u043f\u0430\u0447\u043a\u0430\u0442\u044c", "\u0433\u0430\u0434\u0438\u0442\u044c"], "de": ["schei\u00dfen", "kacken"], "hu": ["piszk\u00edt", "rond\u00edt"], "pl": ["sra\u0107"]}, "examples": [["ne kotas besto en sia nesto", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Kovri, \u015dmiri, malpurigi per koto.", "translations": {"it": ["infangare"], "pl": ["b\u0142oci\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kot", "primary": false}, "lonicero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio kaprifoliacoj (Lonicera), grimpanta arbeto kun tordaj tubformaj bonodoraj floroj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u0443\u0436\u043c\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["ch\u00e8vrefeuille"], "en": ["honeysuckle"], "nl": ["kamperfolie"], "pt": ["lon\u00edfera", "madressilva"], "ru": ["\u0436\u0438\u043c\u043e\u043b\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Heckenkirsche", "Gei\u00dfblatt"], "hu": ["lonc"], "fa": ["\u067e\u06cc\u0686 \u0627\u0645\u06cc\u0646\u200c\u0627\u0644\u062f\u0648\u0644\u0647"], "br": ["gwezvoudenn"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lonicer", "primary": true}, "fotografio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0442\u0430\u0433\u0440\u0430\u0444\u0456\u044f", "\u0444\u043e\u0442\u0430\u043c\u0430\u0441\u0442\u0430\u0446\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["photographie (discipline)"], "en": ["photography"], "nl": ["fotografie"], "pt": ["fotografia (arte)"], "ru": ["\u0444\u043e\u0442\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u044f", "\u0444\u043e\u0442\u043e\u0438\u0441\u043a\u0443\u0441\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Fotografie"], "hu": ["f\u00e9nyk\u00e9p\u00e9szet", "fotogr\u00e1fia"], "fa": ["\u0639\u06a9\u0627\u0633\u06cc"], "es": ["fotograf\u00eda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fotografi", "primary": true}, "simulilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rimedo por simulado.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043c\u0438\u0442\u0430\u0442\u043e\u0440"], "hu": ["szimul\u00e1tor"], "de": ["Simulator"], "nl": ["simulator"], "en": ["simulator"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato provizanta celatajn kondi\u0109ojn dum testado a\u016d trejnado (ekz-e imitanta sengraviton per senpezeco).", "translations": {"ru": ["\u0438\u043c\u0438\u0442\u0430\u0446\u0438\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439 \u043a\u043e\u043c\u043f\u043b\u0435\u043a\u0441", "\u0442\u0440\u0435\u043d\u0430\u0436\u0451\u0440"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Modelo, precipe komputilo kun programo imitanta la strukturon kaj iujn trajtojn de studata objekto.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043c\u0438\u0442\u0430\u0446\u0438\u043e\u043d\u043d\u0430\u044f \u043c\u043e\u0434\u0435\u043b\u044c"], "ca": ["simulador"], "es": ["simulador"]}, "examples": []}]}], "root": "simul", "primary": false}, "kota": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karakterizata per koto.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u044f\u0437\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["boueux"], "en": ["muddy", "dirty", "filthy", "miry", "mucky"], "nl": ["slijkerig"], "it": ["fangoso", "di fango", "melmoso"], "pl": ["b\u0142otny", "ub\u0142ocony", "s\u0142otny (tylko dot. pogody)"], "hu": ["s\u00e1ros", "koszos", "mocskos", "piszkos"]}, "examples": [["novembra kota tago", null], ["kota vetero", "Z"], ["kaldrono ridas pri poto, kaj mem estas kota", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "kot", "primary": false}, "tablotuko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda tuko, per kiu oni kovras tablon, precipe dum man\u011doj, \u015dirme a\u016d orname.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u0430\u0442\u0435\u0440\u0442\u044c"], "fr": ["nappe de table"], "en": ["tablecloth"], "nl": ["tafelkleed", "tafellaken"], "ca": ["estovalles"], "de": ["Tischdecke"], "it": ["tovaglia"], "hu": ["asztalkend\u0151", "asztalter\u00edt\u0151", "abrosz"], "pl": ["obrus", "serweta"]}, "examples": [["kiam li sidis \u0109e la tablo li disver\u015dis supon sur la tablotukon", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, maljuna avo kaj nepo"]], "subdefinitions": []}], "root": "tuk", "primary": false}, "simpligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Faciligi, senigi je komplika\u0135oj, je embarasoj.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u0443\u043f\u0440\u043e\u0449\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["simplifier"], "es": ["simplificar"]}, "examples": [["mi simpligis \u011dis nekredebleco la gramatikon", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 6, artikoloj pri esperanto, el la unua libro de la lingvo esperanto, 1"]], "subdefinitions": []}], "root": "simpl", "primary": false}, "kameno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de \u0109ambro, kie oni aran\u011dis por hejtado, kuirado a\u016d aliaj celoj, masonitan a\u016d metalan aparaton, konsistantan el fajrujo kaj fumtubo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u0456\u043d"], "fr": ["chemin\u00e9e (dans une pi\u00e8ce)"], "bg": ["\u043a\u0430\u043c\u0438\u043d\u0430"], "nl": ["schoorsteen (stookplaats)"], "ru": ["\u043a\u0430\u043c\u0438\u043d"], "de": ["Kamin"], "hu": ["kandall\u00f3"], "en": ["fireplace"], "es": ["chimenea"], "br": ["oaled"], "pl": ["kominek", "koza (rodzaj kominka)"]}, "examples": [["fari fajron sur la kameno", "Z"], ["du sinjoroj en unu bieno, du mastrinoj \u0109e unu kameno neniam vivas sen reciproka malbeno", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "kamen", "primary": true}, "interligo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Reciproka rilato de diversaj aferoj.", "translations": {"be": ["\u0443\u0437\u0430\u0435\u043c\u0430\u0441\u0443\u0432\u044f\u0437\u044c"], "hu": ["k\u00f6lcs\u00f6n\u00f6s kapcsolat", "\u00f6sszef\u00fcgg\u00e9s"], "pl": ["powi\u0105zanie", "po\u0142\u0105czenie"], "ru": ["\u0432\u0437\u0430\u0438\u043c\u043e\u0441\u0432\u044f\u0437\u044c"]}, "examples": [["li parolas sen senco kaj sen interligo", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kontrakto inter Dio kaj lia popolo, en kiu Dio faras promesojn kaj postulas certan konduton de la popolo.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043f\u0430\u0432\u0435\u0442"], "en": ["covenant"], "ru": ["\u0437\u0430\u0432\u0435\u0442"], "hu": ["sz\u00f6vets\u00e9g"]}, "examples": [["kaj Mi starigos Mian interligon inter Mi kaj vi kaj via idaro post vi en iliaj generacioj, eternan interligon, ke Mi estos Dio por vi kaj por via idaro post vi", "La Malnova Testamento, Genezo 17:7."]], "subdefinitions": []}], "root": "lig", "primary": false}, "farso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mallonga, vulgare komika teatra\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0440\u0441"], "fr": ["farce (pi\u00e8ce comique)"], "en": ["farce"], "nl": ["farce (dwaas toneelstuk)"], "pt": ["farsa"], "ru": ["\u0444\u0430\u0440\u0441"], "de": ["Posse", "Schwank"], "hu": ["boh\u00f3zat"], "pl": ["farsa", "krotochwila"], "es": ["farsa"]}, "examples": [["tripa\u011da tre amuza farseto", "Donald Broadribb: Utilaj por distraj klubkunvenoj (Maurice Baring, Arthur Hopkins, Kvin etaj humuraj dramoj), Monatojaro 2002a, numero 5a, p. 30a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ridinda konduto.", "translations": {"nl": ["farce", "schertsvertoning"]}, "examples": [["tri tagojn da\u016dris tiu farso, tiu hontinda\u0135o", "Trevor Steele: Kvaza\u016d \u0109io dependus de mi, p. 92"], ["la brita fervoj-farso fari\u011das \u0109iutage pli fantazia", "Paul Gubbins, Fervoja farso, Monato, 1995/06, p. 14"]], "subdefinitions": []}], "root": "fars", "primary": true}, "sendifekta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nedifektita", "translations": {"be": ["\u0446\u044d\u043b\u044b", "\u043d\u0435\u043f\u0430\u0448\u043a\u043e\u0434\u0436\u0430\u043d\u044b", "\u0441\u043f\u0440\u0430\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["impeccable (sans d\u00e9faut)", "sans d\u00e9faut"], "en": ["flawless"], "ru": ["\u0446\u0435\u043b\u044b\u0439", "\u0438\u0441\u043f\u0440\u0430\u0432\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u043f\u043e\u0432\u0440\u0435\u0436\u0434\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0432\u0440\u0435\u0434\u0438\u043c\u044b\u0439"], "de": ["ganz"], "pl": ["nieuszkodzony", "nienaruszony", "ca\u0142y", "sprawny", "bez wady", "bez skazy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "difekt", "primary": false}, "\u015dranko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Meblo en formo de alta kesto, fermebla per unu a\u016d pluraj pordetoj, provizita je bretoj a\u016d hokoj por konservi vestojn, tola\u0135ojn, man\u011da\u0135ojn, teleraron a\u016d alispecajn objektojn.", "translations": {"be": ["\u0448\u0430\u0444\u0430"], "fr": ["armoire"], "bg": ["\u0448\u043a\u0430\u0444"], "el": ["\u03b5\u03c1\u03bc\u03ac\u03c1\u03b9"], "ca": ["armari"], "de": ["Schrank"], "it": ["armadio"], "hu": ["szekr\u00e9ny"], "en": ["cupboard"], "cs": ["sk\u0159\u00ed\u0148"], "es": ["armario"], "he": ["\u05d0\u05e8\u05d5\u05df"], "ru": ["\u0448\u043a\u0430\u0444"], "nl": ["kast"], "pt": ["arm\u00e1rio", "estante"], "tr": ["dolap"], "sv": ["sk\u00e5p"], "pl": ["szafa"]}, "examples": [["mi sendis mian serviston pro la mantelo, kaj li metis \u011din en la \u015drankon kun miaj aliaj vestoj", "[La Voja\u011doj kaj] Mirigaj Aventuroj de Barono M\u00fcnchhausen, \u0109apitro 4a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015drank", "primary": true}, "spajro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u0438\u043d\u0430\u043a\u043b\u044c", "\u0434\u0435\u043a\u043e\u0440\u0430\u0442\u0438\u0432\u043d\u0430\u044f \u0431\u0430\u0448\u0435\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["pinacle"], "en": ["spire"], "ca": ["pinacle"], "es": ["pin\u00e1culo"], "hu": ["fiatorony"]}, "examples": [["granda urbo, kiu havas multajn altajn konstrua\u0135ojn kun vitraj kupoloj kaj akrepintaj spajroj", "Doroteo kaj la Sor\u0109isto en Oz, \u00abla vitra urbo\u00bb"]], "subdefinitions": []}], "root": "spajr", "primary": true}, "brajlo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speciala skribo por blinduloj, elpensita de Braille (Braj).", "translations": {"sk": ["Braillovo p\u00edsmo"], "ru": ["\u043f\u0438\u0441\u044c\u043c\u043e \u0434\u043b\u044f \u0441\u043b\u0435\u043f\u044b\u0445 \u043f\u043e \u043c\u0435\u0442\u043e\u0434\u0443 \u0411\u0440\u0430\u0439\u043b\u044f"], "fr": ["braille"], "be": ["\u0448\u0440\u044b\u0444\u0442 \u0411\u0440\u0430\u0439\u043b\u044f", "\u0441\u044b\u0441\u0442\u044d\u043c\u0430 \u0411\u0440\u0430\u0439\u043b\u044f", "\u0430\u0437\u0431\u0443\u043a\u0430 \u0411\u0440\u0430\u0439\u043b\u044f"], "de": ["Braille-Schrift"], "pl": ["braill", "pismo Braill'a", "pismo wypuk\u0142e", "pismo dla niewidomych"], "hu": ["Braille-\u00edr\u00e1s", "vak\u00edr\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "brajl", "primary": true}, "absceso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Amaso da puso, kolekti\u011dinta en kava\u0135o meze de \u0109irka\u016dantaj histoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0441\u0446\u044d\u0441", "\u043d\u0430\u0440\u044b\u045e"], "fr": ["abc\u00e8s"], "en": ["abcess"], "nl": ["abces", "etterbuil", "ettergezwel"], "pt": ["abscesso", "apostema"], "ru": ["\u043d\u0430\u0440\u044b\u0432", "\u0430\u0431\u0441\u0446\u0435\u0441\u0441"], "de": ["Abszess"], "sv": ["b\u00f6ld", "bulnad"], "hu": ["t\u00e1lyog", "kel\u00e9s"], "sk": ["vred"], "fa": ["\u0622\u0628\u0633\u0647", "\u062f\u0645\u0644"], "br": ["gor"], "es": ["absceso"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "absces", "primary": true}, "brajli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Faldi velon sur la jardon.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0440\u0430\u0442\u044c \u043d\u0430 \u0433\u0438\u0442\u043e\u0432\u044b", "\u0443\u0431\u0438\u0440\u0430\u0442\u044c \u043f\u0430\u0440\u0443\u0441\u0430"], "fr": ["carguer"], "de": ["aufgeien", "geien"], "en": ["brail", "draw in", "haul up"], "hu": ["(vitolrl\u00e1t) felteker", "(vitolrl\u00e1t) becsavar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "brajl", "primary": false}, "troabundeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Superabundeco.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u0431\u044b\u0442\u043e\u043a"], "fr": ["surabondance", "exc\u00e8s (trop-plein)", "trop-plein (exc\u00e8s)", "d\u00e9bauche (surabondance)"], "en": ["overabundance"], "be": ["\u043b\u0456\u0448\u0430\u043a", "\u0437\u0431\u044b\u0442\u0430\u043a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "abund", "primary": false}, "sin teni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Resti firme en ia pozicio malgra\u016d kontra\u016daj fortoj (ekz-e pezo, skuoj,...).", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u044b\u043c\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["se tenir", "se comporter", "se conduire", "s'en tenir (\u00e0)", "se contenter (de)"], "ru": ["\u0434\u0435\u0440\u0436\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["sich halten"], "pl": ["trzyma\u0107 si\u0119"], "hu": ["tartja mag\u00e1t"]}, "examples": [["sin teni kviete", null], ["li nur malfacile povis sin teni sur la piedoj", "Fabeloj, volumo 1, \u011cardeno de la Paradizo"], ["teni sin per amba\u016d manoj je la tablo", null], ["la rano tenis sin forte je la kolharoj de la besto", "Fabeloj, volumo 4, Filino de la mar\u0109a re\u011do"], ["tenu vin forte je mi!", "Fabeloj, volumo 4, Anneto"], ["tenis sin rekte kiel kandeloj", "Fabeloj, volumo 1, Lekanto"], ["sako malplena sin rekte ne tenas", "Proverbaro esperanta"], ["frukto sin komence tenas , sed falas, kiam maturi\u011do venas", "Z"], ["ne povi plu sin teni anta\u016d siaj malamikoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Teni unu la alian.", "translations": {"de": ["sich halten"], "pl": ["przytrzymywa\u0107 si\u0119", "podtrzymywa\u0107 si\u0119"], "hu": ["egym\u00e1st tartj\u00e1k"]}, "examples": [["la fratino kaj la fratoj tenis sin reciproke je la manoj kaj kantis pre\u011dojn", "Fabeloj, volumo 1, Sova\u011daj cignoj"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Teni\u011di.", "translations": {"de": ["sich halten"], "pl": ["wytrzymywa\u0107"], "hu": ["fenn\u00e1ll"]}, "examples": [["sen simila organo nia afero teni sin ne povas", "Z"], ["ekzistas lingvo artefarita, kiu montri\u011dis tute vivipova, bonege funkcias, bonege sin tenas jam multe da jaroj", "Paroloj, Malferma parolado de la 6a UK en Washington (1910-08-15)"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Firme resti en la sama spiritostato.", "translations": {"de": ["bleiben"], "pl": ["wytrzymywa\u0107", "trwa\u0107"], "hu": ["marad"]}, "examples": [["sin teni je sia opinio", "Z"], ["kiu sin tenos kontra\u016d envio?", "Z"], ["sin teni je iu principo", "Z"], ["mi por la cetero de mia vivo tenas min je la decido, kiun mi adoptis, kiam mi pli kapablis bone elekti", "La revadoj de soleca promenanto, Tria promenado"], ["mi sekve min tenis je tio, kio estis en mia atingebleco", "La revadoj de soleca promenanto, Tria promenado"], ["lia logika spirito nelonge povis sin teni je altruditaj religiaj formoj", "Z"], ["kiu entreprenis, tiu sin tenu", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Iel konduti, rilati.", "translations": {"de": ["sich verhalten"], "hu": ["viselkedik"]}, "examples": [["sin teni prudente, trankvile", "Z"], ["li tenis sin tiel fremde kontra\u016d \u015di", "Fabeloj, volumo 4, Anneto"], ["tenas sin tre grandsinjore, precipe la ibiso", "Fabeloj, volumo 4, Filino de la mar\u0109a re\u011do"], ["spiko malplena plej alte sin tenas", "Proverbaro esperanta"], ["teni sin je dispono de la justico", "Urd Hadda murdita!, p. 9"], ["ili legas, kiel sin tenis kontra\u016d tiu ideo la samtempuloj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ten", "primary": false}, "amba\u016ddirekta implikacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Por du propozicioj A kaj B, kajo de iliaj reciprokaj implikacioj: A\u21d4B = (A\u21d2B)\u2227(B\u21d2A);", "translations": {"ru": ["\u0434\u0432\u0443\u0441\u0442\u043e\u0440\u043e\u043d\u043d\u044f\u044f \u0438\u043c\u043f\u043b\u0438\u043a\u0430\u0446\u0438\u044f", "(\u043b\u043e\u0433\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f) \u044d\u043a\u0432\u0438\u0432\u0430\u043b\u0435\u043d\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["\u00e9quivalence"], "es": ["equivalencia"], "pl": ["r\u00f3wnowa\u017cno\u015b\u0107", "ekwiwalencja"], "hu": ["ekvivalencia"]}, "examples": [["difini ekvivalentecon per amba\u016ddirekta implikacio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "implikaci", "primary": false}, "loka\u0135aro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grupo da loka\u0135oj kolektitaj en dosiero a\u016d dosierujo, kies priskribojn oni povas kune aktivigi konforme al la lokaj kutimoj.", "translations": {"fr": ["param\u00e8tres r\u00e9gionaux"], "en": ["locale"], "hu": ["helyi be\u00e1ll\u00edt\u00e1sok"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lok", "primary": false}, "kiu": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Demanda pronomo uzata sen ia resendo al apuda substantivo kaj montranta personon.", "translations": {"be": ["\u0445\u0442\u043e"], "fr": ["qui", "que", "quel", "lequel"], "nl": ["wie"], "ru": ["\u043a\u0442\u043e"], "de": ["wer"], "tr": ["kim"], "sv": ["vem"], "hu": ["ki", "kicsoda"], "cs": ["kdo"], "vo": ["kiomik [vira]", "kiofik [ina]", "kiosik [a\u0135a]"], "he": ["\u05de\u05d9"]}, "examples": [["kiu venis?", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Demanda pronomo uzata por resendi al apuda substantivo kaj montranta personon a\u016d objekton.", "translations": {"be": ["\u0445\u0442\u043e", "\u043a\u0430\u0442\u043e\u0440\u044b", "\u044f\u043a\u0456"], "nl": ["wie", "welk", "welke"], "ru": ["\u043a\u0442\u043e", "\u043a\u043e\u0442\u043e\u0440\u044b\u0439"], "de": ["wer", "welcher", "welche", "welches"], "sv": ["vem", "vilken", "vilket"], "hu": ["ki", "melyik"]}, "examples": [["kiu el ni kapablus tion?", null], ["el tiuj libroj kiun vi prenos?", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Demanda adjektivo pri personoj a\u016d a\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0445\u0442\u043e", "\u043a\u0430\u0442\u043e\u0440\u044b", "\u044f\u043a\u0456"], "nl": ["welk", "welke"], "ru": ["\u043a\u0442\u043e", "\u043a\u043e\u0442\u043e\u0440\u044b\u0439"], "de": ["welcher", "welche", "welches"], "sv": ["vilken", "vilket"], "hu": ["mely(ik)"], "he": ["\u05d0\u05d9\u05d6\u05d4"]}, "examples": [["kiu lernanto tion faris?", null], ["kiun daton ni havas hodia\u016d?", null], ["pri kiu libro vi parolas?", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Kvankam Z ne \u0109iam obeis tiun regulon, estas nepre konsilinde uzi kiu ajn kaj \u011denerale \u0109iujn korelativajn vortojn komencantajn per k, kiam ili estas akompanataj de la insista nedifinita vorteto ajn, nur en dependa prop. kompletiganta la sencon de alia sendependa memstara prop., kaj uzi en la sendependaj memsignifaj propozicioj nur la formojn komencantajn per i a\u016d \u0109i: 1 kiu ajn venos, vi ne enlasu (lin); qui que, lequel que, quel que, quelque... que, quiconque, qui que ce soit qui/que, quelque... que ce soit qui/que, quel que soit... qui/que kim olursa olsun kiu ajn volas, tiu anka\u016d povas; kiu ajn tion diras, mi restas dubanta; de kiu ajn flanko la vento blovos, ni estos \u015dirmataj; tiu homo, kiu ajn li estas, ne estas malsa\u011dulo; la spertaj esperantistoj skribas per stilo preska\u016d simila, al kiu ajn nacio ili apartenas; en kiu ajn loko li sin ka\u015dos, oni fine trovos lin; kiujn ajn argumentojn vi prezentos, vi ne konvinkos min; kiu ajn vi estas, vi devas obei la le\u011don. 2 Donu al mi iun ajn libron; mi povos suprengrimpi sen la helpo de iu ajn; li pli sincere funebris ol iu ajn el la parencoj; la esperantaj \u015dlosiloj donas la eblon al \u0109iu homo de iu ajn nacio tuj kompreni la skriba\u0135on; mi ne permesos tion al iu (a\u016d \u0109iu) ajn; iu (a\u016d \u0109iu) ajn povos eniri, se vi lasos la pordon ne\u015dlosita; vi scias pli bone ol iu (a\u016d \u0109iu) ajn, ke...; nian lingvon \u0109iu povas libere uzi por iu (a\u016d \u0109iu) ajn celo."], "primary definition": "Relativa pronomo pri personoj a\u016d a\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0445\u0442\u043e", "\u043a\u0430\u0442\u043e\u0440\u044b", "\u044f\u043a\u0456"], "nl": ["welke", "welk"], "ru": ["\u043a\u0442\u043e", "\u043a\u043e\u0442\u043e\u0440\u044b\u0439"], "de": ["wer", "der", "die", "das"], "sv": ["som"], "hu": ["aki", "amelyik"], "vo": ["kel"], "he": ["\u05e9-", "\u05de\u05d9 \u05e9-", "\u05d0\u05d5\u05ea\u05d5"]}, "examples": [["kiu vivos, tiu vidos", "Proverbaro esperanta"], ["plej bone ridas, kiu laste ridas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "kiu", "primary": true}, "kio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pro la misinfluo de la e\u016dropaj lingvoj, oni kutimas uzi \u00abkio\u00bbn \u0109iam ununombre, malkiel en ekz-e la lingvoj tjurkaj kaj malsimetrie ol \u00abkiu \u2015 kiuj\u00bb; tial anstata\u016d nun decidu, kiojn vi kunprenos, kaj kiojn vi lasos \u0109i tie, oni uzas \u0109irka\u016dfrazon (kiujn a\u0135ojn vi kunprenos) , a\u016d tute mallogike uzas ununombron ( kion vi kunprenos \u2015 e\u0109 se temas pri pluraj a\u0135oj; tian mallogika\u0135on oni neniam toleras \u0109e kiujn vi kunprenos ). Iam la akordo tamen neprigas plurnombron: \u00abMi kredis,\u00bb diris sinjoro Gliddon, tre humile, \u00abke la Skarabo estis unu el la egiptaj dioj.\u00bb \u00abUnu el la egiptaj kioj?\u00bb\" ekkriis la mumio salte stari\u011dante.."], "primary definition": "Demanda pronomo por ne\u016dtra\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0448\u0442\u043e"], "fr": ["quoi", "que", "quelle chose", "qu'est-ce qui", "qu'est-ce que", "ce qui", "ce que"], "en": ["what"], "nl": ["wat"], "ru": ["\u0447\u0442\u043e"], "de": ["was"], "vo": ["kios"], "sk": ["\u010do"], "cs": ["co"], "he": ["\u05de\u05d4"]}, "examples": [["kio okazis?", null], ["pri kio estas la demando?", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: En tiu senco, oni neniam esprimas la anta\u016da\u0135on tio."], "primary definition": "Nerekte demanda pronomo por ne\u016dtra\u0135oj.", "translations": {"en": ["what"], "vo": ["kios"]}, "examples": [["neniu scias, kio morga\u016d lin trafos", "Proverbaro esperanta"], ["li demandis \u015din, kion \u015di faras tie \u0109i, tute sola", "Z"], ["rigardu, kio eliras el la bu\u015do de via fratino", "Z"], ["mi klarigis al vi, kio devas esti la celado de niaj kongresoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: En tiu senco oni povas subkompreni la anta\u016da\u0135on tio nur kiam \u011di estas je la sama kazo kiel kio: redonu, kion vi prenis."], "primary definition": "Relativa pronomo uzata anstata\u016d kiu, kiam \u011dia anta\u016da\u0135o estas a) io, tio, \u0109io (esprimita a\u016d ne); b) anta\u016da tuta prop.; c) substantivigita adjektivo kun nedifina signifo.", "translations": {"he": ["\u05d0\u05d5\u05ea\u05d5", "\u05de\u05d4 \u05e9-", "\u05d0\u05e9\u05e8", "\u05e9-"], "en": ["which", "that"], "vo": ["kelos"]}, "examples": [["mi volas, ke tio, kion mi diris, estu obeata", null], ["sorto ofte alsendas, kion oni ne atendas", "Proverbaro esperanta"], ["kio mia, tio bona", "Proverbaro esperanta"], ["la urbo faris \u0109ion, kion ili povis por ke ni elportu la plej bonan rememoron", "Z"], ["kio ajn estos l' unua vidoto, \u011di estos al Dio oferota", "Z"], ["pri kio ajn prudenta vi al mi parolos, viaj vortoj ne perdi\u011dos", "Z"], ["la naturo konservas sian moron, kion ajn la honto dirus", "Z"], ["\u015di posedis fenomenan memoron, kio \u015din kapabligis traduki sen notoj plej longan paroladon", null], ["nun li havis tempon por ekzerci la soldatojn, kio estis lia plej amata okupo", "B"], ["li ridas konstante, kio estas netolerebla", null], ["la kongresaj kunsidoj okazos en unu sola domego, kio multe helpos al la bona aran\u011do", null], ["la plej bona, kion oni povas fari, estas...", "Z"], ["mi promesis ne ka\u015di anta\u016d vi e\u0109 la plej malgrandan, kion mi povas ekscii pri la sorto de via frato", "Z"], ["la sola, kio mirigis ilin, estis tio, ke ili facile komprenis la lingvon", "Z"], ["tio estus la plej terura, kio povus al mi okazi", "Z"], ["tio estis la plej agrabla, kion oni povis al \u015di donaci", "Z"], ["la sola, kion ili deziras, estas nur, ke oni lasu ilin trankvile vivi", "Z"], ["la unua, kion ili a\u016ddis, estis...", "Z"], ["la blanka, kion li vidis, estis nur \u015da\u016dmo sur la akvo", "K"]], "subdefinitions": []}], "root": "kio", "primary": true}, "kia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekkria kaj demanda adjektivo, montranta la kvaliton, naturon, specon en sendependa propozicio.", "translations": {"be": ["\u044f\u043a\u0456"], "fr": ["quel", "que", "quelle sorte de", "de quelle sorte", "comment (de quelle sorte)"], "nl": ["wat voor een"], "ru": ["\u043a\u0430\u043a\u043e\u0439"], "cs": ["jak\u00fd", "-\u00e1", "-\u00e9"], "de": ["was (f\u00fcr ein)"], "hu": ["milyen", "micsoda"]}, "examples": [["kia bruo!", null], ["kia amaso!", "Z"], ["kia malsa\u011dulo mi estas!", "Z"], ["jen kiaj ni estas!", "Proverbaro esperanta"], ["kia granda homo detrui\u011dis!", "Z"], ["kiaj nekalkuleblaj ri\u0109a\u0135oj estas disver\u015ditaj en la granda regno de la naturo!", "Z"], ["kian uniformon li portis?", null], ["kian respondon donis la mastrino?", "Z"], ["kiaj estas la kondi\u0109oj?", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ekkria kaj demanda adjektivo, montranta la kvaliton, naturon, specon en dependa propozicio.", "translations": {"de": ["welches"], "hu": ["milyen", "micsoda"]}, "examples": [["vi scias, kia estas nia celo", "Z"], ["en infano vidi\u011das, kia homo fari\u011dos", "Proverbaro esperanta"], ["ekrigardu, kiajn okulojn li havas, nigrajn a\u016d ne", "Z"], ["mi ne scias, kian komprenon vi havas pri la libereco", "Z"], ["li ofte ne povas diri, kian formon ni devas uzi", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Relativa adjektivo kun sama signifo.", "translations": {"de": ["wie"], "hu": ["amilyen"]}, "examples": [["mi donis al vi la libron tian, kia \u011di estis", null], ["kia naski\u011dis, tia grandi\u011dis", "Proverbaro esperanta"], ["kia patro, tia filo", "Z"], ["kia demando, tia respondo", "Proverbaro esperanta"], ["tiu sufikso donas al vi la eblon esprimi \u0109ian profesion, kia nur povus aperi en via cerbo", "Z"], ["mi konas vin tiel longan tempon, kian povas ampleksi mia memoro", "Z"], ["tio estis brulofero, kia estis farata \u0109e la monto Sinaj", "Z"], ["postulu kontentigon, kian ajn vi volas", "Z"], ["kia ajn estos la rezulto, mi persistos", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kia", "primary": true}, "kie": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Demanda adverbo, signifanta \u00aben kiu loko?\u00bb.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u0435"], "fr": ["o\u00f9", "en quel lieu", "dans le lieu que"], "nl": ["waar"], "pt": ["onde"], "no": ["hvor"], "de": ["wo"], "tr": ["nerede"], "sv": ["var (om plats)"], "vo": ["kiplad"], "ku": ["ku"], "cs": ["kde"], "ru": ["\u0433\u0434\u0435"], "hu": ["hol"], "he": ["\u05d0\u05d9\u05d4", "\u05d0\u05d9\u05e4\u05d4", "\u05d4\u05d9\u05db\u05df"]}, "examples": [["\u2013 Kie estas la libro kaj la krajono? \u2013 La libro estas sur la tablo, kaj la krajono ku\u015das sur la fenestro", "Fundamento de EsperantoEkzercaro, \u00a7 6"], ["kie li estas?", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Relativa adverbo, signifanta \u00aben la loko, en kiu\u00bb.", "translations": {"hu": ["ahol"], "vo": ["k\u00f6"], "he": ["\u05d1\u05de\u05e7\u05d5\u05dd \u05d1\u05d5"]}, "examples": [["mi montris al la infano, kie ku\u015das \u011dia pupo", "Fundamento de EsperantoEkzercaro, \u00a7 18"], ["kie jukas, tie ni gratas", "Proverbaro esperanta"], ["kie estas sufero, estas anka\u016d espero", "Proverbaro esperanta"], ["mi flanki\u011dadis de tiuj \u0109i reguloj nur tie, kie tion \u0109i postulis apartaj cirkonstancoj", "Z"], ["en tiaj okazoj, kie vi ne scias, \u0109u...", "Z"], ["la\u016d la krio de la koko, tuj spirito \u0109iu, kie ajn li vagas, rapidas hejmen", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kie", "primary": true}, "bonedukiteco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvalito de tiu, kiu obeas la kutimojn de \u011dentileco kaj dececo.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u0432\u043e\u0441\u043f\u0438\u0442\u0430\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["\u00e9ducation (bonne \u00e9ducation)"], "nl": ["goede opvoeding"], "be": ["\u0434\u043e\u0431\u0440\u0430\u0435 \u0432\u044b\u0445\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "de": ["gute Erziehung", "gute Kinderstube", "Wohlerzogenheit"], "hu": ["j\u00f3nevelts\u00e9g"], "pl": ["dobre wykszta\u0142cenie"], "es": ["buena educaci\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "eduk", "primary": false}, "dutermo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sumo a\u016d diferenco de du termoj.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0432\u0443\u0447\u043b\u0435\u043d", "\u0431\u0438\u043d\u043e\u043c"], "fr": ["bin\u00f4me"], "en": ["binomial"], "nl": ["binomium"], "de": ["Binom"], "it": ["binomio"], "hu": ["binom"], "pl": ["dwumian"]}, "examples": [["kompleksa nombro estas dutermo de la formo a+bi", null], ["kvadrato de dutermo (a-b)&quadrat egalas al tritermo a&quadrat-2ab+b&quadrat", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "binomo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "term", "primary": false}, "pa\u015dado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Irmaniero.", "translations": {"be": ["\u0445\u0430\u0434\u0430"], "hu": ["j\u00e1r\u00e1s(m\u00f3d)"], "br": ["bale (doare)", "kerzhed"], "ru": ["\u0445\u043e\u0434\u044c\u0431\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pa\u015d", "primary": false}, "materialo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108io materia, kio estas necesa por iu ago.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0442\u044d\u0440\u044b\u044f\u043b"], "fr": ["mat\u00e9riau"], "en": ["material"], "nl": ["grondstof", "materiaal"], "pt": ["materialo"], "ru": ["\u043c\u0430\u0442\u0435\u0440\u0438\u0430\u043b"], "de": ["Material", "Rohstoff"], "hu": ["anyag", "mat\u00e9ria"]}, "examples": [["man\u011dmaterialoj", "Z"], ["ligno estas bona brula materialo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 31"]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kruda\u0135o el kiu oni povas produkti fabrika\u0135ojn.", "translations": {}, "examples": [["konstrumaterialo", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108io, kio estas necesa por funkciado de entrepreno, ekspluatado, ofico kc.", "translations": {}, "examples": [["materialo de muelejo, de segejo, de panfarejo", null]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108iuspecaj sciigoj, faktoj, datumoj necesaj por verki libron, raporton kaj ceterajn a\u016d por fari spiritan laboron.", "translations": {}, "examples": [["la libro prezentos sufi\u0109e da materialo por legi", "Z"], ["\u0109erpi materialon el ies verko", "B"], ["materialo por raporto", null], ["tio donas materialon por pripensado", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "material", "primary": true}, "ka\u015dtanarbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio fagacoj (Castanea).", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0448\u0442\u0430\u043d (\u0434\u0440\u044d\u0432\u0430)"], "fr": ["ch\u00e2taignier"], "en": ["chestnut", "chestnut tree"], "nl": ["kastanjeboom"], "ru": ["\u043a\u0430\u0448\u0442\u0430\u043d (\u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e)"], "de": ["Esskastanie", "Edelkastanie"], "tr": ["kestane a\u011fac\u0131"], "hu": ["gesztenyefa"], "fa": ["\u062f\u0631\u062e\u062a \u0634\u0627\u0647\u200c\u0628\u0644\u0648\u0637"], "br": ["gwezenn-gistin", "kistinenn (gwezenn)"], "pl": ["kasztan"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ka\u015dtan", "primary": false}, "sakrilegiulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Atencinto kontra\u016d sankta\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u044f\u0442\u043e\u0442\u0430\u0442\u0435\u0446"], "fr": ["profanateur", "sacril\u00e8ge (pers.)"], "en": ["sacrilegist"], "it": ["sacrilego (sost.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sakrilegi", "primary": false}, "diferencialebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri bildigo f inter du normohavaj spacoj, \u0109e punkto a de la fonto-aro) Tia, ke ekzistas \u011dia diferencialo \u0109e a.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0438\u0444\u0444\u0435\u0440\u0435\u043d\u0446\u0438\u0440\u0443\u0435\u043c\u044b\u0439"], "fr": ["diff\u00e9rentiable"], "de": ["differenzierbar"], "en": ["differentiable"], "pl": ["r\u00f3\u017cniczkowalny"]}, "examples": [["la funkcio sinuso estas diferencialebla", null], ["diferencialebla reela funkcio estas anka\u016d derivebla, sed la samo ne veras por kompleksaj funkcioj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "diferencial", "primary": false}, "travintri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lo\u011di dum vintro; pasigi la vintron.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0438\u043c\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["hiverner"], "nl": ["overwinteren"], "be": ["\u0437\u0456\u043c\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u0437\u0456\u043c\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["\u00fcberwintern"], "sv": ["\u00f6vervintra"], "hu": ["\u00e1ttelel"], "ja": ["\u51ac\u3092\u8d8a\u3059 [\u3075\u3086\u3092\u3053\u3059]"], "pl": ["przezimowa\u0107"]}, "examples": [["\u0109e vi eble mi restos, a\u016d e\u0109 travintros", "La Nova Testamento, I. Korintanoj 16:6"]], "subdefinitions": []}], "root": "vintr", "primary": false}, "transformo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aliformado.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430\u0446\u0438\u044f", "\u043f\u0440\u0435\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u0440\u0435\u0432\u0440\u0430\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["transformation"], "hu": ["\u00e1talakul", "megv\u00e1ltozik", "transzform\u00e1l\u00f3dik"], "pl": ["przekszta\u0142cenie", "transformacja"], "be": ["\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0444\u0430\u0440\u043c\u0430\u0446\u044b\u044f", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u045e\u0442\u0432\u0430\u0440\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Bildigo, plejofte de afina spaco al \u011di mem.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["transformation (math.)"], "en": ["transformation"], "de": ["Transformation"], "hu": ["transzform\u00e1ci\u00f3"], "pl": ["przekszta\u0142cenie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "form", "primary": false}, "terminologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Terminoscienco, fako de lingvoscienco studanta fakajn esprimojn, terminojn, terminarojn.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u0440\u043c\u0456\u043d\u0430\u043b\u0451\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["terminologie (discipline)"], "nl": ["terminologie"], "pt": ["terminologia"], "ru": ["\u0442\u0435\u0440\u043c\u0438\u043d\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "de": ["Terminologielehre"], "hu": ["terminol\u00f3gia"], "es": ["terminolog\u00eda"], "pl": ["terminologia"]}, "examples": [["\u00abterminologia kurso\u00bb", "Jan Werner, Terminologia Kurso, 1986"]], "subdefinitions": []}], "root": "terminologi", "primary": true}, "transformi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aliformi.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0444\u0430\u0440\u043c\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u045e\u0442\u0432\u0430\u0440\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["transformer"], "ru": ["\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0444\u043e\u0440\u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0435\u0432\u0440\u0430\u0449\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0435\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043e\u0432\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["verwandeln"], "pl": ["przekszta\u0142ca\u0107", "transformowa\u0107"], "hu": ["\u00e1talak\u00edt", "megv\u00e1ltoztat", "transzform\u00e1l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "form", "primary": false}, "flami\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekflami.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043f\u0430\u043b\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u0437\u0430\u0433\u0430\u0440\u044d\u0446\u0446\u0430", "\u0443\u0437\u0433\u0430\u0440\u044d\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["s'enflammer"], "en": ["catch fire", "take fire", "enkindle", "flare up"], "nl": ["ontvlammen", "ontbranden"], "ru": ["\u0437\u0430\u0436\u0435\u0447\u044c\u0441\u044f", "\u0437\u0430\u0433\u043e\u0440\u0435\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0432\u043e\u0441\u043f\u044b\u043b\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["l\u00e1ngra lobban", "meggyullad"], "pl": ["zap\u0142on\u0105\u0107"], "es": ["arder", "quemarse"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05ea\u05dc\u05e7\u05d7", "\u05dc\u05e2\u05dc\u05d5\u05ea \u05d1\u05d0\u05e9", "\u05dc\u05e2\u05dc\u05d5\u05ea \u05d1\u05dc\u05d4\u05d1\u05d5\u05ea"]}, "examples": [["flami\u011di pro amo, kolero, fervoro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "flam", "primary": false}, "karobo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frukto de karobarbo.", "translations": {"ru": ["\u0440\u043e\u0436\u043e\u043a (\u0444\u0440\u0443\u043a\u0442)"], "fr": ["caroube", "carouge"], "en": ["carob", "St. John's bread"], "nl": ["carobe", "johannesbroodpit"], "de": ["Johannisbrot", "Karobe"], "tr": ["ke\u00e7i boynuzu"], "hu": ["szentj\u00e1noskeny\u00e9r"]}, "examples": [["li deziris plenigi sian ventron per la karoboj, kiujn la porkoj man\u011dis; kaj neniu donis al li", "La Nova Testamento, S. Luko 15:16"]], "subdefinitions": []}], "root": "karob", "primary": true}, "vendi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Cedi ion, kiel propruma\u0135on kontra\u016d difinita prezo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["vendre"], "bg": ["\u043f\u0440\u043e\u0434\u0430\u0432\u0430\u043c"], "nl": ["verkopen"], "pt": ["vender"], "el": ["\u03c0\u03bf\u03c5\u03bb\u03ce"], "de": ["verkaufen"], "tr": ["satmak"], "hu": ["elad"], "sk": ["preda\u0165"], "en": ["sell"], "cs": ["prodat"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0434\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0434\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["vendi libron por 50 markoj", null], ["ili vendis lin por 20 moneroj", "Z"], ["Jozefo estis vendita kiel sklavo", "Z"], ["elmeti ion por vendado", null], ["vende proponi ion", "Z"], ["se vendisto ne mensogas, li a\u0109etanton ne allogas", "Proverbaro esperanta"], ["en la nunaj tempoj \u0109io estas vendebla, e\u0109 la konsciencoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vend", "primary": true}, "vendo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dono de unu- a\u016d pluropaj komerca\u0135oj kontra\u016d mono.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u043e\u0434\u0430\u0436"], "fr": ["vente"], "bg": ["\u043f\u0440\u043e\u0434\u0430\u0436\u0431\u0430"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0434\u0430\u0436\u0430"], "de": ["Verkauf"], "tr": ["sat\u0131\u015f"], "hu": ["elad\u00e1s"]}, "examples": [["pro la alta prezo oni ne anta\u016dvidas grandajn vendojn", "Last: Viraga Viagra, Monatojaro 1999a, numero 3a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "vend", "primary": false}, "griza pego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de pego (Picus canus).", "translations": {"en": ["grey-headed woodpecker"], "sv": ["gr\u00e5spett"], "pl": ["dzi\u0119cio\u0142 zielonosiwy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "peg", "primary": false}, "adreso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Precizaj indikoj por atingi iun, ion.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0440\u0430\u0441"], "fr": ["adresse"], "bg": ["\u0430\u0434\u0440\u0435\u0441"], "de": ["Adresse"], "it": ["indirizzo"], "hu": ["c\u00edm"], "en": ["address"], "br": ["chomlec'h"], "es": ["direcci\u00f3n"], "he": ["\u05db\u05ea\u05d5\u05d1\u05ea"], "ru": ["\u0430\u0434\u0440\u0435\u0441"], "nl": ["adres"], "pt": ["endere\u00e7o"], "tr": ["adres"], "sv": ["adress"], "sk": ["adresa"], "pl": ["adres elektroniczny", "adres sieciowy"]}, "examples": [["\u015di donis al li sian adreson, prenis de li lian, \u2013 kaj ili disi\u011dis amike", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, Arturo, (rakonto de V. Devjatnin), 2"]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Surskribo sur leterkoverto a\u016d paka\u0135o, montranta la nomon de iu kaj la precizan lokon, kie li lo\u011das.", "translations": {"de": ["Anschrift"], "en": ["address"], "pl": ["adres pocztowy"], "he": ["\u05de\u05e2\u05df"]}, "examples": [["sur tia letero la diversaj partoj de la adreso kuras unu sur alian", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 5, el la vivo kaj sciencoj, el la po\u015dto"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Nombro, kodo a\u016d nomo, indikanta parton de komputila memoro, dispona\u0135on a\u016d retnodon.", "translations": {}, "examples": [["adreso plena, absoluta, relativa, fakta, fizika, virtuala", null], ["adresa spaco", null]]}]}], "root": "adres", "primary": true}, "bigamio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de viro havanta samtempe du edzinojn, a\u016d de virino havanta samtempe du edzojn.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0432\u043e\u0435\u0431\u0440\u0430\u0447\u0438\u0435", "\u0434\u0432\u043e\u0435\u0436\u0451\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u0434\u0432\u043e\u0435\u043c\u0443\u0436\u0438\u0435"], "fr": ["bigamie"], "en": ["bigamy"], "nl": ["bigamie"], "de": ["Doppelehe"], "hu": ["kett\u0151s h\u00e1zass\u00e1g", "big\u00e1mia"], "sk": ["bigamia"], "es": ["bigamia"], "pl": ["dwu\u017ce\u0144stwo", "bigamia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Delikto de tiu, kiu vivas bigamie en la landoj, kie tio estas le\u011de malpermesata.", "translations": {"de": ["Bigamie"], "pl": ["bigamia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bigami", "primary": true}, "adresi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Skribi adreson sur letero, paka\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0440\u0430\u0441\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["adresser", "envoyer", "exp\u00e9dier", "exprimer", "poster (envoyer par la poste)", "pr\u00e9senter"], "en": ["address (a letter)"], "nl": ["adresseren"], "pt": ["endere\u00e7ar"], "ru": ["\u0430\u0434\u0440\u0435\u0441\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u043f\u0440\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c"], "de": ["adressieren"], "sv": ["adressera"], "hu": ["(meg)c\u00edmez"], "sk": ["adresova\u0165"], "br": ["skriva\u00f1 ar chomlec'h", "kas"], "he": ["\u05dc\u05de\u05e2\u05df"]}, "examples": [["el la tri leteroj unu estis adresita: al Lia Episkopa Mo\u015dto, Sinjoro N.", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 42"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Sendi ion al ies lo\u011dejo.", "translations": {"en": ["send (by mail)"], "nl": ["verzenden"], "pt": ["remeter", "enviar"], "es": ["remitir"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Direkti parolon al iu.", "translations": {"en": ["address (a person)"], "nl": ["zich richten tot"], "sv": ["rikta"], "he": ["\u05dc\u05e4\u05e0\u05d5\u05ea \u05d0\u05dc"]}, "examples": [["adresi al iu sian dankon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "adres", "primary": false}, "akselo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subbrako, kavo sub la \u015dultra artiko.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u043f\u0430\u0445\u0430"], "fr": ["aisselle"], "en": ["armpit", "underarm"], "nl": ["oksel"], "pt": ["axila", "sovaco"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043c\u044b\u0448\u043a\u0430"], "ca": ["aixella"], "de": ["Achsel"], "sv": ["armh\u00e5la"], "hu": ["h\u00f3nalj"], "es": ["axila"], "br": ["kazel"], "pl": ["pacha"], "he": ["\u05d1\u05d9\u05ea \u05d4\u05e9\u05d7\u05d9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Subbran\u0109a\u0135o.", "translations": {"de": ["Achsel", "Blattachsel"], "en": ["crotch (of a tree)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aksel", "primary": true}, "difterito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Infekta gor\u011da malsano karakterizata per formi\u011do de falsaj membranoj sur la muka ha\u016dto, kiuj alglui\u011dante al la spiraj kanaloj malhelpas la spiradon; la laringa formo nomi\u011das krupo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0438\u0444\u0442\u0435\u0440\u0438\u0442"], "fr": ["dipht\u00e9rie"], "bg": ["\u0434\u0438\u0444\u0442\u0435\u0440\u0438\u044f"], "pt": ["difteria"], "be": ["\u0434\u044b\u0444\u0442\u044d\u0440\u044b\u044f", "\u0434\u044b\u0444\u0442\u044d\u0440\u044b\u0442"], "de": ["Difterie", "Diphtherie"], "pl": ["dyfteryt", "b\u0142onica"]}, "examples": [["li komunikis al mi la simptomojn de l' malsano kun tiel detala \u011dusteco, ke mi tuj rekonis difteriton", "J. Arbes, trad. J. Gr\u0148a, Moderna Magdaleno, Rakontoj, eld. F. Boh\u00e1\u010dek, 1908"]], "subdefinitions": []}], "root": "difterit", "primary": true}, "banda\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Garni per banda\u011do.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0432\u044f\u0437\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["bander (avec une bande)"], "en": ["bandage"], "nl": ["verbinden (omzwachtelen)", "omzwachtelen", "omwikkelen"], "be": ["\u0431\u0456\u043d\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u0432\u044f\u0437\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["verbinden"], "it": ["bendare", "fasciare (bendare)"], "hu": ["bek\u00f6t\u00f6z (sebet)"], "sk": ["obviaza\u0165"], "fa": ["\u0628\u0627\u0646\u062f\u067e\u06cc\u0686\u06cc \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "pl": ["banda\u017cowa\u0107", "obanda\u017cowywa\u0107", "obanda\u017cowa\u0107", "zabanda\u017cowywa\u0107", "zabanda\u017cowa\u0107"]}, "examples": [["banda\u011di vundojn", "La Nova Testamento, Luko 10:34"], ["banda\u011di vunditon", "Z"], ["banda\u011di la piedon", "Z"], ["Sara aperis kun banda\u011dita kapo", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 10"]], "subdefinitions": []}], "root": "banda\u011d", "primary": false}, "banda\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longa tola strio por \u0109irka\u016dvolvi a\u016d senmovigi vunditan korpoparton.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043d\u0434\u0430\u0436", "\u0431\u0456\u043d\u0442", "\u043f\u0430\u0432\u044f\u0437\u043a\u0430"], "fr": ["bande (bandage)", "bandage"], "en": ["bandage"], "nl": ["verband", "bandage"], "ru": ["\u0431\u0430\u043d\u0434\u0430\u0436", "\u043f\u043e\u0432\u044f\u0437\u043a\u0430", "\u0431\u0438\u043d\u0442"], "de": ["Verband", "Binde"], "it": ["benda (bendaggio)", "fascia (bendaggio)", "bendaggio (fascia, benda)"], "hu": ["k\u00f6t\u00e9s (seben)", "k\u00f6tszer"], "sk": ["obv\u00e4z"], "fa": ["\u0646\u0648\u0627\u0631 \u0632\u062e\u0645\u200c\u0628\u0646\u062f\u06cc", "\u062a\u0646\u0632\u06cc\u0628"], "pl": ["banda\u017c"]}, "examples": [["hernia banda\u011do", null]], "subdefinitions": []}], "root": "banda\u011d", "primary": true}, "poloo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ne konfuzu kun polo-\u0109emizo nek kun Marco Polo nek kun polo (homo)."], "primary definition": "Speco de ludo, en kiu la du teamoj rajdante (\u0109evalojn, poneojn, strutojn, biciklojn kc) penas en\u0135eti pilkon en kontra\u016dan golejon per longtenilaj maleoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u043e\u043b\u0430"], "nl": ["polo"], "pt": ["p\u00f3lo"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u043e"], "de": ["Polo"], "pl": ["polo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "polo", "primary": true}, "la\u016dkuri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kurante sekvi la randon de objekto.", "translations": {"fr": ["longer en courant", "parcourir"], "br": ["redek a-hed"]}, "examples": [["la\u016dkuris de la piedoj \u011dis la kapo la figuron de la nova instruistino", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "kur", "primary": false}, "Roberto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo \u011dermandevena.", "translations": {"ru": ["\u0420\u043e\u0431\u0435\u0440\u0442"], "fr": ["Robert"], "en": ["Robert"], "nl": ["Robert"], "pt": ["Roberto"], "de": ["Robert"], "it": ["Roberto"], "hu": ["R\u00f3bert"]}, "examples": [["\u0109u vi bone komprenas la dezirojn de sinjoro Roberto?", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 3, anekdotoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "Robert", "primary": true}, "pumpilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speciala aparato, uzanta maldensigon de la aero por levi flua\u0135on en tubo.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0441\u043e\u0441"], "bg": ["\u043f\u043e\u043c\u043f\u0430"], "nl": ["pomp"], "be": ["\u043f\u043e\u043c\u043f\u0430", "\u043d\u0430\u0441\u043e\u0441", "\u043a\u0430\u043c\u043f\u0440\u044d\u0441\u0430\u0440"], "de": ["Pumpe"], "hu": ["szivatty\u00fa", "pumpa"], "fa": ["\u062a\u0644\u0645\u0628\u0647", "\u067e\u0645\u067e"], "es": ["bomba", "compresor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Analoga aparato, uzata por plidensigi a\u016d plimaldensigi gason en ujo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pump", "primary": false}, "\u0135aluzio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fenestra a\u0135ura\u0135o \u015dirma kontra\u016d eksteraj varmo, lumo kaj envido.", "translations": {"be": ["\u0436\u0430\u043b\u044e\u0437\u0456"], "fr": ["jalousie (de fen\u00eatre)"], "pt": ["gelosia", "r\u00f3tula (arq.)"], "ru": ["\u0436\u0430\u043b\u044e\u0437\u0438"], "ca": ["persiana"], "de": ["Jalousie"], "it": ["gelosia (da finestra)", "persiana (da finestra)"], "fa": ["\u06a9\u0631\u06a9\u0631\u0647"], "es": ["persiana"], "pl": ["\u017caluzja"]}, "examples": [["la fenestroj similis al truoj, kaj krome ilin kovris tre densaj kaj dikaj \u0135aluzioj", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 1a, \u0109apitro 40a, p. 301a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135aluzi", "primary": true}, "dugongo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Algoman\u011daj marmamuloj vivantaj \u0109e bordoj de la Hinda Maro kaj de la okcidenta Pacifiko, sola specio de la familio dugongedoj, ordo sirenoj (Dugong dugon).", "translations": {"fr": ["dugong", "vache marine"], "de": ["Dugong", "Gabelschwanzseekuh"], "pt": ["dugongo", "vaca-marinha"]}, "examples": [["mi demandos, \u0109u bongustas viando de dugongo", "Homoj man\u011dantaj, man\u011di marvirineton, p. 29a"]], "subdefinitions": []}], "root": "dugong", "primary": true}, "\u0108ieliro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La mirakla levi\u011do de Jesuo el inter la apostoloj en la \u0109ielon post liaj morto kaj revivi\u011do.", "translations": {"be": ["\u0443\u0448\u044d\u0441\u044c\u0446\u0435"], "fr": ["Ascension (f\u00eate)"], "bg": ["\u0432\u044a\u0437\u043d\u0435\u0441\u0435\u043d\u0438\u0435"], "nl": ["Hemelvaart"], "ru": ["\u0412\u043e\u0437\u043d\u0435\u0441\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Himmelfahrt"], "it": ["Ascensione"], "hu": ["mennybemenetel"], "sk": ["nanebovst\u00fapenie"], "br": ["Pignidigezh (Jezuz-Krist)"], "pl": ["Wniebowst\u0105pienie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La kristana festo \u0109i tion memoriganta, unu el la grandaj dekduopaj festoj (je la kvardeka tago post Pasko).", "translations": {"pl": ["\u015awi\u0119to Wniebowst\u0105pienia Pa\u0144skiego"], "br": ["Yaou-Bask"], "hu": ["\u00e1ldoz\u00f3cs\u00fct\u00f6rt\u00f6k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109iel", "primary": false}, "eklumigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekbruligi objekton a\u016d aparaton, kiu donas lumon.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043f\u0430\u043b\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["allumer (un \u00e9clairage)"], "nl": ["aansteken"], "pt": ["acender"], "ru": ["\u0437\u0430\u0436\u0435\u0447\u044c"], "de": ["anz\u00fcnden", "anstecken", "anmachen"], "it": ["accendere"], "hu": ["(meg)gy\u00fajt (pl. l\u00e1mp\u00e1t)"], "es": ["encender"]}, "examples": [["eklumigi lampon, kandelon, gason, elektron", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lum", "primary": false}, "preferinda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inda je prefero, pli bona, konvena a\u016d ta\u016dga.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u043f\u043e\u0447\u0442\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["pr\u00e9f\u00e9rable"], "nl": ["verkieslijk", "te verkiezen"]}, "examples": [["akiro de prudento estas preferinda ol ar\u011dento", "La Malnova Testamento, Sentencoj \u0109ap. 16:16"], ["mona donaco estus preferinda", null]], "subdefinitions": []}], "root": "prefer", "primary": false}, "oscedi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Malfermi la bu\u015don per spasma movo de ekspiro, sekvita de longa elspiro, ka\u016dzita de dormemo, malsato, laci\u011do a\u016d enuo.", "translations": {"el": ["\u03c7\u03b1\u03c3\u03bc\u03bf\u03c5\u03c1\u03b9\u03ad\u03bc\u03b1\u03b9"], "fr": ["b\u00e2iller"], "bg": ["\u043f\u0440\u043e\u0437\u044f\u0432\u0430\u043c \u0441\u0435"], "nl": ["geeuwen"], "pt": ["bocejar", "oscitar", "abrir a boca"], "be": ["\u043f\u0430\u0437\u044f\u0445\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0435\u045e\u0440\u0430\u0446\u044c"], "de": ["g\u00e4hnen"], "sv": ["g\u00e4spa"], "hu": ["\u00e1s\u00edt"], "fa": ["\u062e\u0645\u06cc\u0627\u0632\u0647 \u06a9\u0634\u06cc\u062f\u0646"], "en": ["yawn"], "br": ["bazailhat"], "ru": ["\u0437\u0435\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0438\u044f\u0442\u044c"], "es": ["bostezar"]}, "examples": [["oni oscedas legante tiun libron", null], ["tiuj enuigaj deklinacioj kaj konjugacioj, super kiuj \u0109iutage oscedas miloj da infanoj", "Z"], ["mizeraj garbejoj kun oscedantaj pordegoj", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 3a, p. 14a"], ["oscedanta abismo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "osced", "primary": true}, "\u015darado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Enigmo, en kiu oni devas diveni vorton danke al sinsekvaj difinoj de \u0109iu el \u011diaj silaboj konsiderataj kiel memstaraj vortoj.", "translations": {"be": ["\u0448\u0430\u0440\u0430\u0434\u0430"], "fr": ["charade"], "en": ["charade"], "nl": ["charade"], "pt": ["charada"], "ru": ["\u0448\u0430\u0440\u0430\u0434\u0430"], "de": ["Scharade", "Silbenr\u00e4tsel"], "it": ["sciarada"], "hu": ["sz\u00f3tagrejtv\u00e9ny"]}, "examples": [["studado de vortoj efektivi\u011das per allogaj rimedoj: ludoj, \u015daradoj, facilaj klarigoj, krucvortenigmoj", "Boris Kolker: Kreskigi la vortprovizon (Christiane De Vleminck kaj Emile Van Damme, Leksikaj ekskursoj, unua volumo), Monatojaro 1998a, numero 6a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015darad", "primary": true}, "terminologo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0442\u0435\u0440\u043c\u0438\u043d\u043e\u043b\u043e\u0433"], "fr": ["terminologue"], "it": ["terminologista"], "pt": ["terminologista"]}, "examples": [["se Esperanto iam havos ta\u016dgan kaj belan terminaron, \u011din kreos ne la fu\u015duloj, kiuj sin nomas terminologoj, sed niaj beletristoj", "E. Grimley-Evans, Lingvaj Notetoj 1992:3, soc.culture.esperanto, 1992-05-06"]], "subdefinitions": []}], "root": "terminolog", "primary": true}, "servopreta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Disponebla, preta por servado, helpema, komplezema.", "translations": {"fr": ["serviable"], "nl": ["hulpvaardig", "dienstvaardig"]}, "examples": [["li aspektis tre afabla kaj \u011dentila, e\u0109 servopreta", "Oni ne pafas en Jamburg, \u0109apitro 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pret", "primary": false}, "vedo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el la kvar antikvaj sanktaj skriboj de hinduismo, versformaj, en prasanskrito.", "translations": {"fr": ["v\u00e9da"], "en": ["Veda"], "it": ["Veda"], "hu": ["v\u00e9da"]}, "examples": [["sanktaj Vedoj ne mencias \u011din per unu linio", "A. I. Kuprin, trad. A. Sidorov, Al-Issa, Nica Literatura Revuo, 1959-11 \u011dis 12, numero 5/2, p. 76-79a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ved", "primary": true}, "bienego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre granda bieno.", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u0442\u044b\u0444\u0443\u043d\u0434\u044b\u044f"], "pl": ["latyfundia", "maj\u0105tek ziemski"], "ru": ["\u043b\u0430\u0442\u0438\u0444\u0443\u043d\u0434\u0438\u044f"]}, "examples": [["bienegoj bankrotigis la liberajn kamparanojn de la antikva Italujo", null], ["redistribuo de la kamparaj bienegoj", "Jos\u00e9 Pina Tuells: Limoj al la esprimlibero, Kajeroj el la Sudo, n-ro."]], "subdefinitions": []}], "root": "bien", "primary": false}, "Nikodemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo grekdevena.", "translations": {"be": ["\u041d\u0456\u043a\u0430\u0434\u044b\u043c"], "fr": ["Nicod\u00e8me"], "nl": ["Nico", "Nicodemus"], "pt": ["Nicodemos"], "ru": ["\u041d\u0438\u043a\u043e\u0434\u0438\u043c"], "de": ["Nikodemus"], "hu": ["Nikod\u00e9musz"]}, "examples": [["kiam Nikodemo batas Jozefon, tiam Nikodemo estas la batanto", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 22"]], "subdefinitions": []}], "root": "Nikodem", "primary": true}, "poterno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eta, duaranga pordo tra la murego de fortika\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0442\u0430\u0439\u043d\u043e\u0439 \u0445\u043e\u0434", "\u043f\u043e\u0442\u0430\u0439\u043d\u0430\u044f \u0434\u0432\u0435\u0440\u044c", "\u043f\u043e\u0442\u0435\u0440\u043d\u0430"], "fr": ["poterne"], "nl": ["poterne"], "pt": ["poterna", "porta falsa"], "ca": ["poterna"], "es": ["poterna"]}, "examples": [["\u0109i tie la malamikoj enpu\u015das sin! Gardu tiun poternon!", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, dua parto, \u0109apitro 53a, p. 694a"]], "subdefinitions": []}], "root": "potern", "primary": true}, "humanisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo studanta la helenlatinan civilizon kaj la antikvajn klasikajn literaturojn.", "translations": {"be": ["\u0433\u0443\u043c\u0430\u043d\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["humaniste"], "en": ["humanist"], "nl": ["humanist"], "pt": ["humanista"], "de": ["Humanist"], "it": ["umanista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "human", "primary": false}, "angori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Senti angoron.", "translations": {"be": ["\u0441\u043c\u0443\u0442\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0442\u0443\u0436\u044b\u0446\u044c", "\u043d\u0435\u043f\u0430\u043a\u043e\u0456\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["\u00eatre angoiss\u00e9"], "en": ["feel distressed"], "ru": ["\u0442\u043e\u0441\u043a\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0442\u043e\u043c\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043c\u0443\u0447\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f \u0431\u0435\u0441\u043f\u043e\u043a\u043e\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e\u043c"], "de": ["Beklemmungen haben", "Drangsal sp\u00fcren", "gro\u00dfe Pein empfinden"], "it": ["angosciarsi"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "angor", "primary": false}, "angoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsaneca sento de sufoko kun korpremateco.", "translations": {"be": ["\u0441\u043c\u0443\u0442\u0430\u043a", "\u0442\u0443\u0433\u0430", "\u043d\u0435\u0441\u043f\u0430\u043a\u043e\u0439"], "fr": ["angoisse"], "en": ["distress"], "nl": ["angor", "benauwdheid", "angst"], "ru": ["\u0442\u043e\u0441\u043a\u0430", "\u0442\u0440\u0435\u0432\u043e\u0433\u0430", "\u0441\u0442\u0440\u0430\u0445", "\u0431\u0435\u0441\u043f\u043e\u043a\u043e\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Beklemmung", "Enge", "Angina"], "it": ["angoscia"], "sk": ["tiese\u0148 (pocit)"], "es": ["angustia"]}, "examples": [["angoroj de la agonio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sento de sufoko pro timego, maltrankvilego.", "translations": {"de": ["Bedr\u00e4ngnis", "Drangsal", "Pein"]}, "examples": [["en horo de angoro", "Z"], ["plena de angoro kaj teruro", "Fabeloj, volumo 2, Najbaraj familioj"], ["la morto de mia patro naskis en mi doloran angoron", null]], "subdefinitions": []}], "root": "angor", "primary": true}, "interkomunikigi": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ekzistas tamen nuanco inter la instuisto komunikigas la lernantojn kaj la instuisto interkomunikigas la lernantojn. Nome, en la dua frazo, la lernantoj estas instigataj komuniki specife inter si, ne kun la instruisto."], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["faire communiquer (mettre des personnes en communication entre elles)", "mettre (des personnes) en contact", "mettre (des personnes) en communication", "mettre en rapport"], "de": ["miteinander in Kontakt bringen", "miteinander in Verbindung bringen", "verbinden"], "nl": ["in verbinding brengen"]}, "examples": [["li interkomunikigis la du kontra\u016dulojn", null], ["interkomuniki\u011da skriba lingvo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["faire communiquer (relier des endroits)", "mettre (des lieux) en communication", "relier (mettre des lieux en communication)"]}, "examples": [["la kanalo interkomunikigas la riveron kun la lago", null]], "subdefinitions": []}], "root": "komunik", "primary": false}, "suspensio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0432\u0437\u0432\u0435\u0441\u044c", "\u0441\u0443\u0441\u043f\u0435\u043d\u0437\u0438\u044f"], "fr": ["flottement (chimie)", "suspension (chimie)"], "it": ["sospensione (ch.)"], "hu": ["szuszpenzi\u00f3", "lebeg\u00e9s (k\u00e9miai)"]}, "examples": [["la poleno kaptas mineralajn molekulojn , kiuj estas en suspensio en la aero", "Robert Roze, Vivisekcio de polenero, Monato, jaro 1997a, numero 11a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "suspensi", "primary": true}, "seanco": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: PIV difinas por seanco ankora\u016d la sencon \"kunsido\", kiu estas la \u0109efa en la franca etimo. Tamen tiu senco estas tute superflua kaj neuzata en Esperanto, kiu havas siajn \"kunsido\"n kaj \"kunveno\"n. La senco vere internacia kaj utila estas nur la supre difinita (mal\u0109efa en la franca), \u011din solan konas la lingvoj ricevintoj, kiel la pola, rusa, bulgara, turka."], "primary definition": "Seninterrompa tempoda\u016dro dedi\u0109ita al difinita laboro, proceduro, spektado a\u016d alia okupo, precipe kun fakulo a\u016d aparato.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0435\u0430\u043d\u0441"], "fr": ["s\u00e9ance", "session"], "bg": ["\u0441\u0435\u0430\u043d\u0441"], "nl": ["zitting", "voorstelling", "s\u00e9ance", "sessie"], "be": ["\u0441\u044d\u0430\u043d\u0441"], "de": ["Sitzung", "Vorf\u00fchrung"], "tr": ["seans"], "it": ["seduta", "sessione", "spettacolo (teatr. e cin.)", "tempo (sessione)"], "hu": ["\u00fcl\u00e9s", "alkalom", "kezel\u00e9s", "moziel\u0151ad\u00e1s", "\u00f6sszej\u00f6vetel", "sze\u00e1nsz"], "en": ["sitting", "session", "s\u00e9ance", "performance"], "es": ["sesi\u00f3n"], "pl": ["seans"]}, "examples": [["fari portreton en tri seancoj", "PIV"], ["seanco de masa\u011do, ultrasono, hipnoto, psi\u0125oanalizo", null], ["spiritisma seanco kun mediumo", null], ["la paciento jam havis dek seancojn de radioterapio", "PIV"], ["en tiu kinejo la seancoj komenci\u011das je \u0109iu para horo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La tuta ciklo de la laboro de uzanto en dialogo kun komputilo a\u016d dialoga programo, ekde la saluto \u011dis la adia\u016do.", "translations": {"ca": ["sesi\u00f3"], "en": ["session"], "it": ["sessione"], "hu": ["viszony", "munkakapcsolat"]}, "examples": [["seanco de redaktado (per komputila redaktilo), de komunikado (per radio, en la Interreto)", null]], "subdefinitions": []}], "root": "seanc", "primary": true}, "angora": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Timplena, premsenta.", "translations": {"sk": ["tiesniv\u00fd", "sk\u013eu\u010duj\u00faci"], "be": ["\u0441\u043c\u0443\u0442\u043d\u044b", "\u0442\u0443\u0436\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u043d\u0435\u0441\u043f\u0430\u043a\u043e\u0439\u043d\u044b"], "fr": ["anxieux"], "en": ["distressed"], "ru": ["\u0442\u043e\u0441\u043a\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439", "\u0442\u0440\u0435\u0432\u043e\u0436\u043d\u044b\u0439", "\u0442\u043e\u043c\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043c\u0443\u0447\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["beklommen", "bek\u00fcmmert", "verzweifelt"], "it": ["angoscioso"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "angor", "primary": false}, "dialekto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kontraste al idiomo, dialekto implicas ideon de kadra lingvo, rilate al kiu \u011di rolas kiel vario; kontraste al \u0135argono, dialekto estas pli kompleta lingva sistemo, kiu povas posedi siajn fonetikajn kaj gramatikajn aparta\u0135ojn; ekz-e oni povas paroli pri nobela, klerula dialektoj kaj pri iliaj aparta\u0135oj fonetikaj kaj gramatikaj; kaj pli speciale, pri kortega, teologia \u0135argonoj."], "primary definition": "Aparta formo, kiun ricevas lingvo en regiono a\u016d socia grupo.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u044f\u043b\u0435\u043a\u0442"], "fr": ["dialecte", "parler (dialecte)"], "bg": ["\u0434\u0438\u0430\u043b\u0435\u043a\u0442"], "nl": ["dialect"], "pt": ["dialeto"], "ru": ["\u0434\u0438\u0430\u043b\u0435\u043a\u0442"], "de": ["Dialekt", "Mundart"], "hu": ["t\u00e1jsz\u00f3l\u00e1s", "dialektus"], "sk": ["n\u00e1re\u010die"], "fa": ["\u06af\u0648\u06cc\u0634"], "en": ["dialect"], "es": ["dialecto"], "cs": ["n\u00e1\u0159e\u010d\u00ed"], "pl": ["dialekt", "gwara", "narzecze"]}, "examples": [["regiona dialekto", null], ["socia dialekto", null], ["etna dialekto", null], ["la enmigrintoj kreis strangan dialekton de la angla", null], ["ni devas gardi la lingvon de pereiga disfalo je diversaj dialektoj", "Z"], ["la latina lingvo disdialekti\u011dinte naskis latinidajn lingvojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dialekt", "primary": true}, "pruvebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tia, ke eblas \u011din pruvi.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043a\u0430\u0437\u0443\u0435\u043c\u044b\u0439"], "fr": ["d\u00e9montrable", "prouvable"], "en": ["provable"], "de": ["beweisbar"], "pl": ["mo\u017cliwy do udowodnienia"], "hu": ["bizony\u00edthat\u00f3"]}, "examples": [["\u011dia forta flanko estas, ke gi nek estas pruvebla, nek perpruve kontestebla", "Gerrit BERVELING: Historia romano pri Jesuo. Monato"]], "subdefinitions": []}], "root": "pruv", "primary": false}, "vesti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kovri per \u015dtofoj a\u016d peltoj pli malpli al\u011dustigitaj al la korpo por \u015dirmi kontra\u016d malvarmo, suno a\u016d ka\u015di nudecon.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u0440\u0430\u043d\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0434\u0437\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["habiller", "v\u00eatir"], "en": ["clothe"], "nl": ["aankleden"], "pt": ["vestir"], "ru": ["\u043e\u0434\u0435\u0442\u044c", "\u043e\u0434\u0435\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["kleiden"], "tr": ["giymek", "giyinmek"], "hu": ["(fel)\u00f6lt\u00f6ztet", "felad (ruh\u00e1t)", "felvesz (ruh\u00e1t)"], "cs": ["obl\u00e9ci"], "el": ["\u03bd\u03c4\u03cd\u03bd\u03c9"], "es": ["vestir"]}, "examples": [["simple, sed pure vestita", null], ["belaj sklavinoj vestitaj en silko kaj oro", "Fabeloj, volumo 1, la virineto de maro"], ["mi estis nuda, kaj vi vestis min", "La Nova Testamento, S. Mateo 25:35-36"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Kovri.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u043a\u0440\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u043a\u0440\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c"], "ru": ["\u043d\u0430\u043a\u0440\u044b\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u043a\u0440\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u043a\u0440\u044b\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u043a\u0440\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u043b\u0435\u0447\u044c", "\u043e\u0431\u043b\u0435\u043a\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["la printempo verde vestis la teron", "B"], ["arbaro vestas la monton", null], ["la kampoj vesti\u011das per greno", "La Malnova Testamento, Psalmaro 65:13"], ["sennombraj insuletoj vestitaj de bela verda\u0135o", null], ["ladoj el bronzo vestas la murojn", null], ["vesti\u011du per honto kaj malhonoro tiuj, kiuj fanfaronas kontra\u016d mi", "La Malnova Testamento, Psalmaro 35:26"], ["plej pura stilo vestanta viglan kaj profundan penson", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vest", "primary": true}, "ribo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio saksifragacoj (Ribes), arbedo kun malgrandaj bongustaj acidetaj beroj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u044d\u0447\u043a\u0456"], "fr": ["cassis"], "bg": ["k\u0430\u0441\u0438\u0441"], "nl": ["bes"], "pt": ["groselha"], "ru": ["\u0441\u043c\u043e\u0440\u043e\u0434\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Johannisbeerstrauch (ru\u011da, nigra ribo)", "Stachelbeerstrauch (grosujo)"], "sv": ["vinb\u00e4r"], "hu": ["ribiszke", "ribizli"], "en": ["currant"], "pl": ["porzeczka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rib", "primary": true}, "sturnedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo paseroformaj birdoj (Sturnidae).", "translations": {"be": ["\u0448\u043f\u0430\u043a\u0456 (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["sturnid\u00e9s"], "nl": ["spreeuwen (fam.)"], "ru": ["\u0441\u043a\u0432\u043e\u0440\u0446\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)", "\u0441\u043a\u0432\u043e\u0440\u0446\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Stare (Familie)"], "hu": ["sereg\u00e9lyf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sturned", "primary": true}, "ekstermi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Plene pereigi, tute detrui, neniigi.", "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u043d\u0456\u0448\u0447\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u043d\u0456\u0447\u0448\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u043a\u0430\u0440\u0430\u043d\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["an\u00e9antir", "exterminer"], "en": ["exterminate"], "nl": ["uitroeien"], "pt": ["exterminar"], "ru": ["\u0438\u0441\u0442\u0440\u0435\u0431\u0438\u0442\u044c", "\u0438\u0441\u043a\u043e\u0440\u0435\u043d\u0438\u0442\u044c"], "de": ["ausrotten", "vertilgen", "ausl\u00f6schen", "vernichten"], "sv": ["utrota"], "hu": ["ki\u00edrt"], "fa": ["\u0631\u06cc\u0634\u0647\u200c\u06a9\u0646 \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0646\u0627\u0628\u0648\u062f \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "es": ["exterminar"], "pl": ["eksterminowa\u0107", "wyt\u0119pi\u0107", "wygubi\u0107"]}, "examples": [["la fajro ekstermos la palacojn", "La Malnova Testamento, Amos 1:12"], ["ekstermi popolon", null], ["ekstermi urbon", null], ["ekstermi la memoron pri", "La Malnova Testamento, Psalmaro 34:16"], ["ekstermi malbonan kutimon", null], ["ili estos ekstermitaj kiel tute seka pajlo", "La Malnova Testamento, Na\u0125um 1:10"], ["\u0109iuj pereos de glavo k de malsato \u011dis ili tute ekstermi\u011dos", "La Malnova Testamento, Jeremia 44:27"], ["ekstermanta fajro.", "La Malnova Testamento, Psalmaro 18:8"]], "subdefinitions": []}], "root": "eksterm", "primary": true}, "seksologiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri seksologio.", "translations": {"fr": ["sexologue"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "seksologi", "primary": false}, "spikumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0431\u0438\u0440\u0430\u0442\u044c \u043a\u043e\u043b\u043e\u0441\u043a\u0438"], "nl": ["lezen (v.aren)"], "hu": ["b\u00f6ng\u00e9szik", "tall\u00f3zik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spik", "primary": false}, "superver\u015di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Tute kovri per ver\u015dado.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["inonder"], "nl": ["overgieten"], "ru": ["\u0437\u0430\u043b\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u043b\u0438\u0442\u044c"], "de": ["\u00fcberfluten"], "hu": ["el\u00f6nt", "el\u00e1raszt"], "sk": ["zalia\u0165"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05e6\u05d9\u05e3"]}, "examples": [["la plej malaltaj kampoj estas superver\u015ditaj", "B"], ["Nilo superver\u015dis tutan Egipton", "B"], ["la landon superver\u015dis ru\u011do", "B"], ["pejza\u011do superver\u015dita per la sunaj radioj", null], ["blanka maro superver\u015dita de l' pala lumo de la luno", "B"], ["fremdaj elementoj superver\u015dis kaj dronigis en siajn ondojn la anta\u016dajn lo\u011dantojn", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "ver\u015d", "primary": false}, "supozigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Agi a\u016d aspekti tiel, ke oni emas supozi.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0430\u0442\u044c \u043e\u0441\u043d\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435 \u043f\u0440\u0435\u0434\u043f\u043e\u043b\u0430\u0433\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u043a\u0430\u0437\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["laisser supposer", "supposer (exiger)"], "hu": ["arra enged k\u00f6vetkeztetni"]}, "examples": [["tio supozigas, ke la sukceso estos granda", null], ["la aspekto de lia viza\u011do supozigis, ke li ne razis sin almena\u016d tri semajnojn", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 15a"], ["la garna\u0135oj de la kameloj supozigas, ke ili venas el la lando Egipta", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 4a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Logike neprigi.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0442\u0443\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u043f\u043e\u043b\u0430\u0433\u0430\u0442\u044c (\u043a\u0430\u043a \u043f\u0440\u0435\u0434\u043f\u043e\u0441\u044b\u043b\u043a\u0443)"], "hu": ["posztul\u00e1l", "el\u0151felt\u00e9telk\u00e9nt megk\u00edv\u00e1n"]}, "examples": [["la juro diferencas de la filozofiaj konceptoj precipe pro tio, ke \u011di supozigas realan sankcion", "Jean THIERRY, Unu internacia problemo: la mortigisto, Nica Literatura Revuo, 2:1"], ["sed se, anstata\u016d supozigi la mankantan ligantan vorton \u00abke\u00bb, la frazo havas ligantan vorton alian , tiam devas esti uzata tiu kazo, kiun postulas la senco de la ekzistanta liganta vorto", "Lingvaj Respond, respondo 7a, La Revuo, 1907, februaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "supoz", "primary": false}, "jeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio \u0109i, kio sekvas; tiu sekvanta\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0432\u043e\u0441\u044c \u0433\u044d\u0442\u0430\u0435", "\u0432\u043e\u0441\u044c \u0442\u043e\u0435", "\u0432\u043e\u0441\u044c \u0448\u0442\u043e"], "fr": ["ceci", "cela", "ce qui suit", "la chose suivante"], "nl": ["het volgende"], "ru": ["\u0432\u043e\u0442 \u044d\u0442\u043e", "\u0432\u043e\u0442 \u0447\u0442\u043e"], "it": ["ci\u00f2 (seguente)", "quanto segue"], "hu": ["a k\u00f6vetkez\u0151", "az al\u00e1bbi"], "br": ["hema\u00f1", "homa\u00f1", "an dra-ma\u00f1"], "fi": ["t\u00e4m\u00e4 (asia)", "seuraava (asia)"]}, "examples": [["mi volas komuniki al vi la jenon", "B"], ["via unua afero, kiam vi venos en la urbon, devas esti jeno", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "jen", "primary": false}, "jena": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Montra adjektivo, signifanta \u00abtiu sekvanta\u00bb.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0442 \u044d\u0442\u043e\u0442"], "fr": ["celui-ci", "celui-l\u00e0", "ci-apr\u00e8s", "le suivant"], "nl": ["volgende"], "be": ["\u0432\u043e\u0441\u044c \u0433\u044d\u0442\u044b", "\u0432\u043e\u0441\u044c \u0442\u043e\u0439"], "de": ["jener", "der da", "dieser da"], "sv": ["f\u00f6ljande"], "tp": ["ni"], "hu": ["k\u00f6vetkez\u0151", "al\u00e1bbi", "ez a", "az a"], "br": ["...-ma\u00f1"], "it": ["presente (seguente)", "subito seguente", "successivo (il seguente)"], "fi": ["t\u00e4m\u00e4 t\u00e4ss\u00e4", "seuraava(ksi esitett\u00e4v\u00e4)"]}, "examples": [["ankora\u016d pli mallonga vojo estas jena", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "jen", "primary": false}, "distingigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konigi ion a\u016d iun kiel diferencan de alia a\u016d eminentan inter la aliaj.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043b\u0438\u0447\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["distinguer (caract\u00e9riser)", "caract\u00e9riser"], "de": ["auszeichnen"], "pl": ["odznacza\u0107", "wyr\u00f3\u017cnia\u0107"]}, "examples": [["lia \u0109apo distingigis lin inter \u0109iuj liaj kamaradoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "disting", "primary": false}, "jene": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiel, kiel oni tuj citos a\u016d klarigos.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0442 \u0442\u0430\u043a"], "fr": ["de la mani\u00e8re suivante"], "nl": ["als volgt"], "pt": ["assim"], "be": ["\u0432\u043e\u0441\u044c \u0442\u0430\u043a", "\u0442\u0430\u043a\u0456\u043c \u0447\u044b\u043d\u0430\u043c"], "de": ["folgenderma\u00dfen", "wie folgt"], "it": ["cos\u00ec"], "sv": ["s\u00e5 h\u00e4r"], "br": ["en doare-ma\u00f1"], "fi": ["n\u00e4in", "seuraavasti"], "hu": ["\u00edgy", "imigyen", "az al\u00e1bbi m\u00f3don"]}, "examples": [["li parolis al li jene", null], ["ni jene aran\u011dos la aferon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "jen", "primary": false}, "kalambako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio el familio rutacoj (Aquilaria agallocha).", "translations": {"hu": ["sasfa"], "fi": ["agarpuu", "aquilaria-puu"], "fr": ["bois d'agar", "bois d'aigle"], "en": ["agarwood", "aloeswood", "eagle wood"], "ru": ["\u0430\u043b\u043e\u0439\u043d\u043e\u0435 \u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e", "\u043e\u0440\u043b\u0438\u043d\u043e\u0435 \u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e", "\u043a\u0430\u043b\u0430\u043c\u0431\u0430\u043a"]}, "examples": [["e\u016dnukoj alportis donacojn konsistantajn el ora statuo kalambaka apogbastono", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 71a, p. 498a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kalambak", "primary": true}, "pa\u011dio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nobela junulo akompananta kaj servanta re\u011d(in)on a\u016d sinjor(in)on.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0436"], "fr": ["page"], "en": ["page"], "nl": ["page"], "pt": ["pajem"], "ru": ["\u043f\u0430\u0436"], "de": ["Page"], "hu": ["apr\u00f3d"], "br": ["floc'h"], "pl": ["pa\u017a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ludkarto prezentanta pa\u011dion.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u043b\u0435\u0442"], "fr": ["valet"], "nl": ["boer (in kaartspel)"], "pt": ["valete"], "ru": ["\u0432\u0430\u043b\u0435\u0442"], "de": ["Bube"], "hu": ["filk\u00f3", "bubi", "als\u00f3 (k\u00e1rty\u00e1ban)"], "br": ["lakez (kartenn c'hoari)"], "pl": ["walet", "ch\u0142opek (pot.)", "dupek (pot.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pa\u011di", "primary": true}, "depingli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Demeti ion fiksitan per pinglo.", "translations": {"fr": ["d\u00e9s\u00e9pingler"], "nl": ["losspelden"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pingl", "primary": false}, "kuseno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sako el \u015dtofo a\u016d ledo, remburita per mola\u0135oj (plumoj, haregoj) por ke oni povu sin komfortigi sur \u011di.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0443\u0448\u043a\u0430"], "fr": ["coussin"], "bg": ["\u0432\u044a\u0437\u0433\u043b\u0430\u0432\u043d\u0438\u0446\u0430"], "nl": ["kussen"], "pt": ["almofada"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0443\u0448\u043a\u0430"], "de": ["Kissen"], "it": ["cuscino"], "sv": ["kudde"], "en": ["cushion", "pillow"], "es": ["coj\u00edn"], "br": ["torchenn"], "fi": ["tyyny"], "hu": ["p\u00e1rna", "v\u00e1nkos"], "pl": ["poduszka"]}, "examples": [["litkuseno, piedkuseno", null], ["mola lanuga kuseno", "Z"], ["konscienco senmakula estas kuseno plej mola", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "kusen", "primary": true}, "krasulacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Crassulaceae).", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u043b\u0441\u0442\u044f\u043d\u043a\u043e\u0432\u044b\u0435"], "de": ["Dickblattgew\u00e4chse"], "pt": ["crassul\u00e1ceas"], "hu": ["varj\u00fah\u00e1jf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "krasulac", "primary": true}, "Akadujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Meza regiono de Mezopotamio, norde de Sumerujo, sudoriente de Asirio, regno proksimume de la 22a \u011dis la 18a jarcento a.K., poste parto de Babilonio.", "translations": {"fr": ["pays d'Akkad"], "de": ["Reich von Akkad", "Akkadisches Gro\u00dfreich"], "hu": ["Akk\u00e1d Birodalom"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Akad", "primary": false}, "kaligrafo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fa": ["\u062e\u0648\u0634\u0646\u0648\u06cc\u0633", "\u062e\u0637\u0627\u0637"], "fr": ["calligraphe"], "de": ["Kalligraf"], "nl": ["kalligraaf"], "pt": ["cal\u00edgrafo"]}, "examples": [["Zhong You (151\u2013230), fama kaligrafo el la Periodo de Tri Regnoj", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 70a, p. 496a, noto"]], "subdefinitions": []}], "root": "kaligraf", "primary": true}, "teknokratismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "te\u0125nokratismo", "translations": {"fr": ["technocratie (syst\u00e8me)"], "pl": ["technokracja"]}, "examples": [["ili diras, ke la esenco de postmoderno estas neado de severa sciencismo, de teknokratismo kaj de \u0109iaspeca totalismo", "I. Simonov, Necesas Propra Ideologio, Esperanto, numero 1043a"]], "subdefinitions": []}], "root": "teknokrat", "primary": false}, "mikroelektronika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al mikroelektroniko, al pecoj kaj ma\u015dinoj, kiujn \u011di produktas.", "translations": {"fa": ["\u0631\u06cc\u0632\u0627\u0644\u06a9\u062a\u0631\u0648\u0646\u06cc\u06a9\u06cc"], "fr": ["micro\u00e9lectronique (adj.)"], "pt": ["microeletr\u00f4nico"]}, "examples": [["\u00abMikrokomputila kaj mikroelektronika fakvortaro\u00bb", "M. Kov\u00e1cs, Mikrokomputila kaj mikroelektronika fakvortaro, Budapest, 1989"]], "subdefinitions": []}], "root": "mikroelektronik", "primary": false}, "fabelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fantazia rakonto pri mirigaj aventuroj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0437\u043a\u0430"], "fr": ["conte", "fable (l\u00e9gende, mensonge)", "l\u00e9gende"], "en": ["fairy tale"], "nl": ["sprookje"], "pt": ["f\u00e1bula"], "ru": ["\u0441\u043a\u0430\u0437\u043a\u0430"], "de": ["M\u00e4rchen", "Sage"], "sv": ["saga"], "hu": ["mese"], "bg": ["\u043f\u0440\u0438\u043a\u0430\u0437\u043a\u0430"], "es": ["f\u00e1bula"], "br": ["kontadenn", "mojenn (kontadenn)"], "cs": ["poh\u00e1dka"], "pl": ["bajka", "ba\u015b\u0144"]}, "examples": [["fabeloj de Andersen, de Perrault", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Mensoga rakonto.", "translations": {"en": ["fairy tale", "bedtime story"], "br": ["brozenn", "bidenno\u00f9 [pl.]", "mojenn (gaou)"], "pl": ["bajka"]}, "examples": [["anka\u016d tio estas fabelo... senhonta fabelo!... \u2014 ekkriis Tutmozis", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 3a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "fablo, legendo, mirrakonto, mito", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fabel", "primary": true}, "beveli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Klintran\u0109i.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u0430\u0448\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c \u043a\u0440\u0430\u0439", "\u0433\u0440\u0430\u043d\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["biseauter"], "en": ["bevel"], "nl": ["schuin afsnijden"], "de": ["abschr\u00e4gen"], "hu": ["ferd\u00e9b v\u00e1g", "fazett\u00e1l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bevel", "primary": false}, "irigacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alkonduko de akvo per tuboj, kanaloj kaj tiel plu, sur tro sekan grundon.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0440\u0440\u0438\u0433\u0430\u0446\u0438\u044f", "\u043e\u0431\u0432\u043e\u0434\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043e\u0440\u043e\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["irrigation"], "nl": ["irrigatie", "bevloeiing"], "pt": ["irriga\u00e7\u00e3o"], "de": ["Bew\u00e4sserung"], "es": ["irrigaci\u00f3n"], "hu": ["\u00f6nt\u00f6z\u00e9s"]}, "examples": [["in\u011denieroj alportis projektojn de novaj metodoj de l\u2019 irigacio", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 18a"], ["en regiono kun montoj unu apud alia kaj tero sterila malfacilas irigacio kaj trafiko", "\u0108ina Radio Internacia, \u0108inaj naciminoritatoj... (4), 2005-09-19"]], "subdefinitions": []}], "root": "irigaci", "primary": true}, "senviva\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Objekto senviva, kontraste al la viva\u0135oj.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u0449\u044c", "\u043d\u0435\u043e\u0434\u0443\u0448\u0435\u0432\u043b\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439 \u043f\u0440\u0435\u0434\u043c\u0435\u0442"], "hu": ["\u00e9lettelen dolog"]}, "examples": [["e\u0109 la senviva\u0135oj, kiuj produktas sonon, \u0109u fluto, \u0109u harpo, se ili ne donas diferencon en la sonoj, kiel oni scios, kio estas flutata a\u016d harpata?", "La Nova Testamento, I. Korintanoj 14:7"], ["la vorto \u00ab\u011di\u00bb (uzata speciale por \u00abbestoj\u00bb a\u016d \u00absenviva\u0135oj\u00bb) enhavas en si ion malaltigan", "Lingvaj Respond, Respondo 23a, La Revuo, 1907, a\u016dgusto"]], "subdefinitions": []}], "root": "viv", "primary": false}, "anestezilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Substanco por anestezi, ekzemple kloroformo.", "translations": {"be": ["\u0431\u043e\u043b\u0435\u0441\u0443\u0446\u0456\u0448\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b \u0441\u0440\u043e\u0434\u0430\u043a", "\u0431\u043e\u043b\u0435\u043f\u0430\u0442\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b \u0441\u0440\u043e\u0434\u0430\u043a", "\u043d\u0430\u0440\u043a\u043e\u0437"], "fr": ["anesth\u00e9sique"], "en": ["anesthetic"], "nl": ["verdovingsmiddel"], "pt": ["anest\u00e9sico"], "ru": ["\u0430\u043d\u0435\u0441\u0442\u0435\u0437\u0438\u0440\u0443\u044e\u0449\u0435\u0435 \u0441\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u043e\u0431\u0435\u0437\u0431\u043e\u043b\u0438\u0432\u0430\u044e\u0449\u0435\u0435 \u0441\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u043d\u0430\u0440\u043a\u043e\u0437"], "de": ["Bet\u00e4ubungsmittel", "An\u00e4sthetikum"], "hu": ["\u00e9rz\u00e9stelen\u00edt\u0151"], "sk": ["anestetikum"], "es": ["anestesia"], "pl": ["\u015brodek znieczulaj\u0105cy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anestez", "primary": false}, "gazontondilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ma\u015dino por tondi gazonon.", "translations": {"de": ["Rasenm\u00e4her"], "pl": ["kosiarka do trawy"], "bg": ["\u0433\u0440\u0430\u0434\u0438\u043d\u0441\u043a\u0430 \u043a\u043e\u0441\u0430\u0447\u043a\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tond", "primary": false}, "propagando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Klopodado por disvastigi ideon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u043f\u0430\u0433\u0430\u043d\u0434\u0430"], "fr": ["propagande"], "nl": ["propaganda"], "pt": ["propaganda", "divulga\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043f\u0430\u0433\u0430\u043d\u0434\u0430"], "de": ["Werbung", "Propaganda"], "sv": ["propaganda"], "hu": ["propaganda", "n\u00e9pszer\u0171s\u00edt\u00e9s", "h\u00edrver\u00e9s"]}, "examples": [["propagando por Esperanto", null], ["libreto difinita speciale por la propagando de nia afero", "Z"], ["propaganda verko, parolado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "propagand", "primary": true}, "anta\u016da steveno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elstara firma\u0135o \u0109e la pruo de \u015dipo.", "translations": {"ru": ["\u0444\u043e\u0440\u0448\u0442\u0435\u0432\u0435\u043d\u044c"], "fr": ["\u00e9trave"], "en": ["stem"], "de": ["Vorsteven"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "steven", "primary": false}, "propagandi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari propagandon por.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u043f\u0430\u0433\u0430\u043d\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["faire de la propagande"], "nl": ["propaganda maken"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043f\u0430\u0433\u0430\u043d\u0434\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["werben", "propagieren"], "hu": ["propag\u00e1l", "n\u00e9pszer\u0171s\u00edt"]}, "examples": [["propagandi Esperanton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "propagand", "primary": false}, "gladotabulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tabulo sur kiun oni etendas vestojn por glado.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043b\u0430\u0434\u0438\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u0434\u043e\u0441\u043a\u0430"], "fr": ["planche \u00e0 repasser"], "nl": ["strijkplank"], "pt": ["t\u00e1bua de passar roupa"], "de": ["B\u00fcgelbrett"], "pl": ["deska do prasowania"], "hu": ["vasal\u00f3deszka"]}, "examples": [["Oni ilin amelis, pendigis super se\u011do en la sunlumo, kaj poste oni ilin metis sur la gladotabulon", "Fabeloj, volumo 3, kolumo"]], "subdefinitions": []}], "root": "tabul", "primary": false}, "taktiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arto aran\u011di kaj utiligi la armeojn sur la batalkampo.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043a\u0442\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["tactique"], "en": ["tactics"], "nl": ["tactiek"], "pt": ["t\u00e1tica"], "ru": ["\u0442\u0430\u043a\u0442\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Taktik"], "sv": ["taktik"], "hu": ["harc\u00e1szat"], "sk": ["taktika"], "pl": ["taktyka"]}, "examples": [["la aliancoj, taktikoj kaj kolizioj inter la diversaj gentoj, iliaj estroj kaj armeoj, enpensigas paralela\u0135ojn niatere", "Familio Macgill: June, nejune, pretertempe (John Ronald Reuel Tolkien, La Hobito a\u016d tien kaj reen), Monatojaro 2001a, numero 7a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Lertaj rimedoj celantaj sukcecon.", "translations": {"hu": ["taktika"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "taktik", "primary": true}, "gubernio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Administra teritorio de lando a\u016d kolonio, ordinare malpli vasta ol provinco.", "translations": {"be": ["\u0433\u0443\u0431\u044d\u0440\u043d\u0456\u044f"], "fr": ["d\u00e9partement (territoire)", "gouvernement (division territoriale)"], "en": ["administrative province"], "nl": ["gouvernement", "provincie"], "pt": ["prov\u00edncia"], "ru": ["\u0433\u0443\u0431\u0435\u0440\u043d\u0438\u044f"], "de": ["Gouvernement", "Regierungsbezirk", "Verwaltungsbezirk"], "hu": ["tartom\u00e1ny (k\u00f6zigazgat\u00e1si egys\u00e9g)"]}, "examples": [["en Huangling-gubernio de Shaanxi-provinco [...] estas la tombo de Huangdi, prapatro de la \u0109ina nacio", "Enciklopedieto de \u0108inio, \u0109apitro \u00abLa flava rivero\u00bb, p. 66a"], ["grava temo en la venontaj kvar jaroj estos la rajto al \u00bbtero akvo\u00ab en la gubernio Finnmark", "B. Hekland, Tero kaj akvo, Monato, jaro 2001a, numero 12a, p. 7a"], ["en a\u016dgusto malsani\u011dis bovo en la gubernio Tiba", "Hori Y., Freneza vivmaniero, Monato, jaro 2002a, numero 2a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "guberni", "primary": true}, "vazelino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Minerala graso, ekstraktita el kruda petrolo kaj uzata kiel ha\u016dt\u015dmira\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u0437\u044d\u043b\u0456\u043d"], "bg": ["\u0432\u0430\u0437\u0435\u043b\u0438\u043d"], "nl": ["vaseline"], "pt": ["vaselina"], "el": ["\u03b2\u03b1\u03b6\u03b5\u03bb\u03af\u03bd\u03b7"], "ca": ["vaselina"], "de": ["Vaseline"], "hu": ["vazelin"], "fa": ["\u0648\u0627\u0632\u0644\u06cc\u0646"], "en": ["vaseline"], "ru": ["\u0432\u0430\u0437\u0435\u043b\u0438\u043d"], "es": ["vaselina"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vazelin", "primary": true}, "zeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108indevena, ekde 1192 japana budaisma skolo favoranta personan, intuan sperton pli ol tradicion kaj raciemon, konata anka\u016d pro sobrisma influo al japanaj artoj.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u044d\u043d", "\u0434\u0437\u044d\u043d-\u0431\u0443\u0434\u044b\u0437\u043c"], "fr": ["zen (subst.)"], "bg": ["\u0437\u0435\u043d"], "zh": ["\u7985", "tr. \u79aa [ch\u00e1n]"], "pt": ["zen", "zen-budismo"], "ru": ["\u0434\u0437\u0435\u043d", "\u0434\u0437\u0435\u043d-\u0431\u0443\u0434\u0434\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Zen"], "it": ["zen (filosofia/dottrina)"], "hu": ["zen"], "sk": ["zen"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "zen", "primary": true}, "aparataro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro da aparatoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u0430\u0440\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430"], "fr": ["appareillage", "mat\u00e9riel"], "it": ["hardware"], "ru": ["\u0430\u043f\u043f\u0430\u0440\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La tuta materia ekipa\u0135o de komputilo, inklude la datumportilojn, ofte kontraste al programaro.", "translations": {"de": ["Hardware", "Ausr\u00fcstung"], "en": ["hardware"], "tr": ["donan\u0131m"], "hu": ["hardver"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aparat", "primary": false}, "nostalgiulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo temperamente nostalgiema a\u016d ade nostalgia pri iu kara afero.", "translations": {"fr": ["nostalgique (subst.)"], "de": ["Nostalgiker"], "nl": ["nostalgisch persoon"], "br": ["hiraezhour"], "hu": ["s\u00f3v\u00e1rg\u00f3 ember"]}, "examples": [["disko por rokamantoj kaj nostalgiuloj de la ankora\u016d vigla, liberecana revo", "Manuel Pancorbo Castro: Al la barikadoj! (JoMo kaj Liberecanoj), Monato jaro 1999a, numero 7a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "nostalgi", "primary": false}, "glano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kverkonukso.", "translations": {"be": ["\u0436\u043e\u043b\u0443\u0434"], "fr": ["gland (t.s.)"], "en": ["acorn"], "nl": ["eikel"], "pt": ["glande", "bolota"], "ru": ["\u0436\u0451\u043b\u0443\u0434\u044c"], "de": ["Eichel"], "hu": ["makk"], "pl": ["\u017co\u0142\u0105d\u017a"]}, "examples": [["la kolombo per la sama gor\u011do, kiu tiel \u00abdelikate kantas\u00bb, povas engluti e\u0109 plej grandan pecon da glano", "J. Kozarac, trad. D. Klobu\u010dar, Slavonia Arbaro, Kroata Esperanto-Ligo, 2006"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Fina parto de peniso.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043b\u043e\u045e\u043a\u0430 (\u043f\u044d\u043d\u0456\u0441\u0430)"], "en": ["glans"], "ru": ["\u0433\u043e\u043b\u043e\u0432\u043a\u0430"], "pl": ["\u017co\u0142\u0105d\u017a"], "hu": ["h\u00edmvessz\u0151makk"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "glan", "primary": true}, "kasisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Oficisto, kiu en- kaj elspezas monon en kaso; societano, kies tasko estas kolekti la kotizojn kaj prizorgi la monon.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0441\u0456\u0440"], "fr": ["caissier", "tr\u00e9sorier"], "en": ["treasurer", "paymaster"], "nl": ["kassier", "penningmeester"], "pt": ["caixa (funcion\u00e1rio)", "tesoureiro"], "ru": ["\u043a\u0430\u0441\u0441\u0438\u0440"], "de": ["Kassierer", "Kassenf\u00fchrer", "Kassenverwalter"], "sv": ["kass\u00f6r"], "hu": ["p\u00e9nzt\u00e1ros"], "pl": ["kasjer"], "he": ["\u05d2\u05d6\u05d1\u05e8"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kas", "primary": false}, "n-a-grada": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri polinomo a\u016d algebra ekvacio) Kies grado a\u016d estas n; legu: noagrada.", "translations": {"ru": ["n-\u043e\u0439 \u0441\u0442\u0435\u043f\u0435\u043d\u0438"], "fr": ["(\u00e9quation, polyn\u00f4me) du n-i\u00e8me degr\u00e9"], "en": ["n-th-degree", "of the n-th degree"], "pt": ["de grau n"], "de": ["(Polynom, Gleichung) n-ten Grades"], "pl": ["(r\u00f3wnanie, wielomian) n-tego stopnia"], "hu": ["n-ed-fok\u00fa"]}, "examples": [["duagrada ekvacio", null], ["ajna n-a-grada kompleksa ekvacio havas n radikojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "grad", "primary": false}, "produto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rezulto de multipliko.", "translations": {"be": ["\u0437\u0434\u0430\u0431\u044b\u0442\u0430\u043a (\u043c\u0430\u0442\u044d\u043c\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b)"], "fr": ["produit"], "en": ["product (math.)"], "nl": ["product (v.vermenigvuldiging)"], "pt": ["produto"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u0435\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u043c\u0430\u0442.)"], "ca": ["producto"], "de": ["Produkt"], "hu": ["szorzat"], "pl": ["iloczyn (wynik mno\u017cenia)"], "es": ["producto"]}, "examples": [["15 estas la produto de 3 kaj 5", null], ["la produton de a kaj b oni signas per a\u00d7b, a.b, a\u016d simple ab, kaj la produton de \u0109iuj termoj en familio (ai)i\u2208I per \u03a0i\u2208I ai", null], ["produto de matricoj, polinomoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nomo de pluraj multipliksimilaj operacioj kaj de iliaj rezultoj.", "translations": {"de": ["Produkt"], "pt": ["produto"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "produt", "primary": true}, "foruzi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Konsumi per uzado.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0441\u043f\u043e\u043b\u044c\u0437\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0438\u0437\u043d\u043e\u0441\u0438\u0442\u044c", "\u0438\u0437\u0440\u0430\u0441\u0445\u043e\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0438\u0441\u0442\u0440\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["\u00e9puiser"], "nl": ["verbruiken"], "pt": ["esgotar", "gastar"], "fi": ["k\u00e4ytt\u00e4\u00e4 loppuun"], "de": ["aufbrauchen"], "hu": ["felhaszn\u00e1l", "elfogyaszt"]}, "examples": [["oni foruzis la tutan provizon da ligno dum la lasta vintro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "uz", "primary": false}, "Andreo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo grekdevena.", "translations": {"ru": ["\u0410\u043d\u0434\u0440\u0435\u0439"], "fr": ["Andr\u00e9"], "nl": ["Andries", "Dries", "Andr\u00e9"], "be": ["\u0410\u043d\u0434\u0440\u044d\u0439", "\u0410\u043d\u0434\u0440\u0443\u0441\u044c"], "de": ["Andreas", "Andr\u00e9"], "it": ["Andrea"], "hu": ["Andr\u00e1s"], "fa": ["\u0622\u0646\u062f\u0631\u0647"], "br": ["Andrev"], "pl": ["Andrzej"]}, "examples": [["li vidis du fratojn, Simonon kaj Andreon", "La Nova Testamento, S. Mateo 4:18"]], "subdefinitions": []}], "root": "Andre", "primary": true}, "miskreditigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senigi iun je fidindeco, kredindeco.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0441\u043a\u0440\u044d\u0434\u044b\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["discr\u00e9diter"], "en": ["discredit"], "nl": ["in discrediet brengen"], "pt": ["desacreditar"], "ru": ["\u0434\u0438\u0441\u043a\u0440\u0435\u0434\u0438\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["in Misskredit bringen", "diskreditieren"]}, "examples": [["vi penas senkreditigi nin en la okuloj de la mondo", "Z"], ["senkreditigi ideon, institucion, a\u016dtoron, \u0135urnaliston", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Senigi iun je sia kredito.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0437\u0431\u0430\u0432\u0456\u0446\u044c \u043a\u0440\u044d\u0434\u044b\u0442\u0443"], "nl": ["in waarde doen dalen"], "ru": ["\u043b\u0438\u0448\u0438\u0442\u044c \u043a\u0440\u0435\u0434\u0438\u0442\u0430"]}, "examples": [["tiu firmo estas miskreditigita en la merkato", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kredit", "primary": false}, "\u015dtupari": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iri per \u015dtuparo supren a\u016d malsupren.", "translations": {"fr": ["grimper un escalier"], "nl": ["de trap opgaan"], "it": ["salire le scale", "scenderele scale"]}, "examples": [["\u015di rapide \u015dtuparis \u011dis la kvina", "C. Piron, Dankon, amiko!, Pro Esperanto, 1990"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dtup", "primary": false}, "pedikuristo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Piedflegisto.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pedikur", "primary": false}, "imunigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari iun imuna.", "translations": {"be": ["\u0456\u043c\u0443\u043d\u0456\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["immuniser"], "en": ["immunize"], "nl": ["immuniseren"], "pt": ["imunizar"], "ru": ["\u0438\u043c\u043c\u0443\u043d\u0438\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["immunisieren"], "hu": ["v\u00e9dett\u00e9 tesz", "immuniss\u00e1 tesz", "immuniz\u00e1l"], "es": ["inmunizar"]}, "examples": [["vakcino imunigas kontra\u016d variolo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "imun", "primary": false}, "\u015dtuparo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vico da plataj tabuloj pli kaj pli altaj, sur kiujn oni metas la piedojn por supren a\u016d malsupren iri.", "translations": {"be": ["\u043b\u0435\u0441\u044c\u0432\u0456\u0446\u0430"], "fr": ["escalier"], "bg": ["\u0441\u0442\u044a\u043b\u0431\u0430"], "nl": ["trap"], "pt": ["escada"], "ru": ["\u043b\u0435\u0441\u0442\u043d\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Treppe"], "sv": ["trappa"], "hu": ["l\u00e9pcs\u0151"], "en": ["staircase"], "it": ["scala (scalinata)", "scalinata"], "es": ["escalera"]}, "examples": [["sur kruta \u015dtuparo li levis sin", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 34"], ["spirala \u015dtuparo", null], ["veni la\u016d la \u015dtuparo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dtup", "primary": false}, "modalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(Logiko) Speciala kondi\u0109o, al kiu estas subordigita la aserto de opinio.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0434\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "en": ["modality"], "nl": ["modaliteit"], "pt": ["modal"], "ru": ["\u043c\u043e\u0434\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Modalit\u00e4t"], "hu": ["modalit\u00e1s"]}, "examples": [["la modaloj de ebleco, de eventualeco", null], ["la\u016d I. Kant la kategorioj de modalo estas ebleco, realeco kaj neceseco", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: PAG kaj PIV nomas tion modo, sen zorgi pri la komunlingva homonimo a\u016d pri neverbaj modalaj vortoj."], "primary definition": "Gramatika kategorio indikanta rilaton de diro al la realo (konstato, eventualo, probablo, deziro, ordono kaj tiel plu) kaj esprimata per verbaj formoj (verba modalo) a\u016d per aliaj rimedoj (intonacio, modalaj vortoj kaj tiel plu).", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0434\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043b\u0430\u0434 (\u0434\u0437\u0435\u044f\u0441\u043b\u043e\u0432\u0430)"], "en": ["modality"], "ru": ["\u043c\u043e\u0434\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u043a\u043b\u043e\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u0433\u043b\u0430\u0433\u043e\u043b\u0430)"], "hu": ["m\u00f3d(nyelvtani)"]}, "examples": [["la indikativa, ordona, demanda modaloj de frazo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Tiel uzas la vorton \u00abmodalo\u00bb PAG kaj PIV."], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430 \u0434\u0437\u0435\u044f\u0441\u043b\u043e\u0432\u0430"], "ru": ["\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430 \u0433\u043b\u0430\u0433\u043e\u043b\u0430"], "hu": ["igealak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "modal", "primary": true}, "deklini\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Flankeni\u011di de normala sinteno, de ia \u011dusta vojo....", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0445\u0456\u043b\u044f\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["se d\u00e9tourner (de sa voie)", "s'\u00e9carter (de sa voie)", "s'\u00e9loigner (de sa voie)", "d\u00e9vier (intr.)"], "de": ["sich wegbeugen", "sich zur Seite neigen"], "nl": ["afwijken"], "ru": ["\u043e\u0442\u043a\u043b\u043e\u043d\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f"]}, "examples": [["\u0109iuj arbegoj, rozujoj kaj dornoj deklini\u011dis, kaj li pasis", "C. Perrault, trad. P. Sarpy, La Belulino dormanta en Arbaro, Rakontoj pri feinoj, Hachette, 1904"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Flankeni\u011di de vero a\u016d justo.", "translations": {}, "examples": [["deklini\u011di de la bona konduto, de la reguloj, de sia \u0135uro", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "klin", "primary": false}, "deklini\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Flankeni\u011do.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0445\u0456\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["\u00e9cart (par rapport \u00e0 la r\u00e8gle)", "d\u00e9clinaison (\u00e9cart)", "d\u00e9viance", "transgression"], "en": ["declination"], "ru": ["\u043e\u0442\u043a\u043b\u043e\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [["deklini\u011do de la magneta montrilo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malobservado de la reguloj a\u016d de la moralo.", "translations": {}, "examples": [["\u0109iuj liaj deklini\u011doj estos pardonitaj", null], ["per nedeklini\u011da irado rekte anta\u016den", "Z"], ["li sendeklini\u011de iris al la elektita celo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "klin", "primary": false}, "-end": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ne konfuzu: leg-enda kun legend-a."], "primary definition": "Kiun oni devas fari.", "translations": {"fr": ["-able (suffixe de n\u00e9cessit\u00e9)"], "de": ["-end"], "pt": ["-\u00e1vel", "-\u00edvel"]}, "examples": [["sekvenda", null], ["tiu letero estas tuj respondenda", null], ["se io estas farenda, faru \u011din. Faru \u011din energie!", "trad. T. T. Anuruddha, La Vojo al Nirvano a\u016d la Dhammapado, 22:313, B\u1ed3-T\u00e1t-Csoma-Instituto por Budhologio, 1973"], ["la prezo estas anta\u016de pagenda", null]], "subdefinitions": []}], "root": "end", "primary": true}, "modala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al modalo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0434\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["modal"], "en": ["modal"], "nl": ["modaal"], "ru": ["\u043c\u043e\u0434\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["modal"], "hu": ["m\u00f3dbeli", "m\u00f3dos\u00edt\u00f3", "mod\u00e1lis"]}, "examples": [["\u00ab\u0109u\u00bb, \u00abkvaza\u016d\u00bb, \u00abeble\u00bb, \u00abcerte\u00bb, \u00abnepre\u00bb estas modalaj vortoj", null], ["\u00abdevi\u00bb, \u00abpovi\u00bb, \u00abnecesas\u00bb estas modalaj verboj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "modal", "primary": false}, "revoki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Voki, por ke iu revenu.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043a\u043b\u0456\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u043a\u043b\u0456\u043a\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["rappeler"], "nl": ["terugroepen"], "ru": ["\u043e\u0442\u043e\u0437\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0437\u0432\u0430\u0442\u044c (\u043d\u0430\u0437\u0430\u0434)"], "de": ["zur\u00fcckrufen"], "hu": ["visszah\u00edv"]}, "examples": [["revoki forsenditan serviston", "B"], ["mi uzas la okazon por revoki en vian memoron la nomon de...", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "vok", "primary": false}, "skur\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Bati per skur\u011do a\u016d simile forte kaj dolorige.", "translations": {"be": ["\u0445\u0432\u0430\u0441\u0442\u0430\u0446\u044c", "\u0431\u0456\u0446\u044c \u0431\u0456\u0437\u0443\u043d\u043e\u043c", "\u0441\u044c\u0446\u0435\u0431\u0430\u043d\u0443\u0446\u044c"], "fr": ["fouetter"], "en": ["scourge", "whip", "lash"], "nl": ["geselen"], "ru": ["\u0445\u043b\u0435\u0441\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u0442\u0435\u0433\u0430\u0442\u044c (\u043f\u043b\u0435\u0442\u044c\u044e)"], "hu": ["megkorb\u00e1csol"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Akre satire kritiki.", "translations": {"hu": ["ostoroz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skur\u011d", "primary": false}, "skur\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vipo kun mallonga tenilo kaj mallonga rimeno por punbati iun.", "translations": {"be": ["\u0431\u0456\u0437\u0443\u043d", "\u043d\u0430\u0433\u0430\u0439\u043a\u0430"], "fr": ["fouet"], "en": ["scourge", "whip", "lash"], "nl": ["gesel"], "ru": ["\u043f\u043b\u0435\u0442\u044c", "\u043f\u043b\u0451\u0442\u043a\u0430", "\u043d\u0430\u0433\u0430\u0439\u043a\u0430"], "hu": ["korb\u00e1cs"]}, "examples": [["V\u00e4in\u00e4m\u00f6inen vipis la \u0109evalon verge, svingis per perlita skur\u011do", "trad. J. E. Lepp\u00e4koski Kalevala, 1964"]], "subdefinitions": []}], "root": "skur\u011d", "primary": true}, "alfor\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fiksi al io per for\u011dado.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "nl": ["vastsmeden"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043a\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["r\u00e1kov\u00e1csol"]}, "examples": [["alfor\u011di maningon al sabro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Senmovigi \u0109e iu loko, da\u016dre restigi.", "translations": {"fr": ["attacher (\u00e0)", "clouer (\u00e0) (immobiliser)", "immobiliser"], "de": ["anketten", "fesseln"], "hu": ["odak\u00f6t (\u00e1tv.)", "odaszegez (\u00e1tv.)"]}, "examples": [["la malsano alfor\u011das lin al la lito, al la \u0109ambro", "Z"], ["pro surprizo li restis kvaza\u016d alfor\u011dita sur sia loko", null], ["diversaj monaj aferoj alfor\u011dis lin al la urbo", null], ["alfor\u011di sian rigardon al a\u016d sur ion a\u016d iun", "Z"], ["alfor\u011di al si la rigardon de la publiko", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "for\u011d", "primary": false}, "sarlanda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta al Sarlando.", "translations": {"de": ["saarl\u00e4ndisch"], "hu": ["Saar-vid\u00e9ki"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Sarland", "primary": false}, "pelilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Programo, peranta inter la operaciumo a\u016d \u0109efprogramo kaj dispona\u0135o (ekzemple klavaro); i.a. \u011di traktas la interrompojn de la dispona\u0135o, envicigas la mendojn, tradukas la ordonojn en komandojn de la dispona\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0434\u0440\u0430\u0439\u0432\u044d\u0440"], "fr": ["driver", "pilote (de p\u00e9riph\u00e9rique)"], "en": ["(device) driver"], "nl": ["stuurprogramma"], "pt": ["driver"], "ru": ["\u0434\u0440\u0430\u0439\u0432\u0435\u0440"], "de": ["Treiberprogramm", "Treiber"], "hu": ["meghajt\u00f3program", "driver"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pel", "primary": false}, "diptiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pentra\u0135o sur du kunfaldeblaj tabuloj.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u043f\u0442\u044b\u0445"], "fr": ["diptyque"], "pt": ["d\u00edptico"], "ru": ["\u0434\u0438\u043f\u0442\u0438\u0445"], "de": ["Diptychon", "zweifl\u00fcgeliges Altarbild"], "hu": ["diptichon", "k\u00e9tsz\u00e1rny\u00fa olt\u00e1rk\u00e9p"], "pl": ["dyptyk"], "es": ["d\u00edptico"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "diptik", "primary": true}, "krozo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago krozi.", "translations": {"fr": ["croisi\u00e8re", "balade", "vadrouille", "drague"], "de": ["Kreuzen"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kroz", "primary": false}, "krozi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (parolante pri milit\u015dipo) Veturi zigzage en iu regiono por kontroli la surakvan trafikon.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044d\u0439\u0441\u0456\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["croiser (en p. d'un navire militaire)"], "en": ["cruise"], "nl": ["kruisen (laveren)", "laveren"], "pt": ["cruzar (diz-se de navio)"], "ru": ["\u043a\u0440\u0435\u0439\u0441\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["kreuzen"], "hu": ["cirk\u00e1l"]}, "examples": [["la \u015diparo krozis en la \u0125ina maro", "Plena Vortaro de Esperanto"], ["la polico krozas \u0109e la strando por sekureco de la na\u011dantoj", null], ["la polica\u016dto pasis kaj krozis plu", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato\u0109ap. 16"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri \u015dipo a\u016d pasa\u011dero) Veturi sur \u015dipo plezurcele, turismocele.", "translations": {"fr": ["croiser (en p. d'un bateau de plaisance)", "naviguer (en p. d'un bateau de plaisance)", "naviguer (\u00e0 bord d'un bateau de plaisance)", "faire une croisi\u00e8re"], "nl": ["een cruise maken"]}, "examples": [["krozi sur Mediteraneo", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Promenadi \u0109iudirekten turismocele.", "translations": {"fr": ["d\u00e9ambuler", "se balader", "vadrouiller"], "nl": ["surfen (Internet)"]}, "examples": [["oni povas krozi tra multaj urboj de la mondo", "Voja\u011do en Esperanto-lando B. Kolker Tut-Tera Teksa\u0135oleciono 26a"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Promenadi \u0109iudirekten en difinita loko por tie trovi seksan partneron.", "translations": {"fr": ["draguer (dans un lieu)"], "nl": ["fladderen (flirten)"]}, "examples": []}]}], "root": "kroz", "primary": true}, "varpo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Paralelaj fadenoj, inter kiujn teksisto intermetas la vefton por fari teksa\u0135on.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u043d\u043e\u0432\u0430"], "fr": ["fils de chaine"], "en": ["warp"], "nl": ["schering"], "pt": ["urdidura"], "ru": ["\u043e\u0441\u043d\u043e\u0432\u0430 (\u0442\u0435\u043a\u0441.)"], "de": ["Kettfaden"], "hu": ["l\u00e1nc (sz\u00f6v\u00e9sn\u00e9l)"], "pl": ["osnowa (materia\u0142u)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "varp", "primary": true}, "varpi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Aran\u011di paralele la varpojn sur la teksma\u015dino anta\u016d la veftado.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0431\u0456\u0440\u0430\u0446\u044c \u0430\u0441\u043d\u043e\u0432\u0443"], "hu": ["felvet (fonalat)"], "nl": ["scheren (op touw zetten)"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0431\u0438\u0440\u0430\u0442\u044c \u043e\u0441\u043d\u043e\u0432\u0443 (\u0442\u0435\u043a\u0441.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "varp", "primary": false}, "stafetano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Partoprenanto de stafeto.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0447\u0430\u0441\u0442\u043d\u0438\u043a \u044d\u0441\u0442\u0430\u0444\u0435\u0442\u044b"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stafet", "primary": false}, "kajuto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108ambreto por veturigisto a\u016d veturantoj sur \u015dipo, avio a\u016d alia transportilo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u044e\u0442\u0430"], "fr": ["cabine (de bateau)", "chambre (cabine)"], "en": ["cabin", "saloon"], "nl": ["kajuit"], "pt": ["camarote"], "be": ["\u043a\u0430\u044e\u0442\u0430"], "de": ["Kaj\u00fcte", "Kabine"], "tr": ["kamara"], "it": ["cabina"], "hu": ["kaj\u00fct"], "fi": ["hytti", "kajuutta"], "sv": ["hytt", "kajuta"]}, "examples": [["la kapitano ku\u015dis malsobra en sia kajuto", "Voja\u011dimpresoj, El Odeso \u011dis Konstantinopolo"], ["en kajuto de \u0109iela \u015dipo regos nekredebla kaoso", "J.-I. Perelman, trad. K. \u015cvedov, Interplanedaj Voja\u011doj, 2006"]], "subdefinitions": []}], "root": "kajut", "primary": true}, "minca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fa": ["\u0628\u0627\u0631\u06cc\u06a9", "\u0644\u0627\u063a\u0631"], "fr": ["fin (peu \u00e9pais)", "fluet", "menu (fluet)", "mince"], "nl": ["mager", "dun"], "pt": ["fino", "delicado", "delgado"], "de": ["mager", "d\u00fcnn", "d\u00fcrr"], "hu": ["v\u00e9kony", "sov\u00e1ny"]}, "examples": [["la olda servistino nigravesta pa\u016dtis, kun la mincaj lipoj kunfermitaj", "Jon Mirande, trad. Joxemari Sarasua La BaptofilinoFonto, jaro 2002a, p. 15a"]], "subdefinitions": []}], "root": "minc", "primary": true}, "kartografio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arto verki geografiajn kartojn.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u0442\u0430\u0433\u0440\u0430\u0444\u0456\u044f"], "fr": ["cartographie"], "en": ["cartography"], "nl": ["cartografie"], "ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0442\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u044f"], "de": ["Kartographie", "Kartenzeichnen", "Kartenherstellung"], "hu": ["t\u00e9rk\u00e9p\u00e9szet", "kartogr\u00e1fia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kartografi", "primary": true}, "alaran\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adapti, bone kunmeti kun.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043b\u0430\u0434\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u043b\u0430\u0436\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["anpassen"], "pt": ["adaptar"]}, "examples": [["juna fra\u016dlino en tiu momento estis alaran\u011danta multekostan plumon de struto al velura \u0109apelo", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "aran\u011d", "primary": false}, "pinglarbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0445\u0432\u043e\u0439\u043d\u0430\u0435 \u0434\u0440\u044d\u0432\u0430"], "fr": ["conif\u00e8re"], "en": ["conifer"], "nl": ["conifeer"], "pt": ["con\u00edfera"], "ru": ["\u0445\u0432\u043e\u0439\u043d\u043e\u0435 \u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e"], "hu": ["t\u0171level\u0171 fa"], "pl": ["drzewo iglaste"]}, "examples": [["brazila pino estas pinglarbo el sudaj landoj", "S. Chaves, Praktika Vortaro de Esperanto, 2006-07-31"]], "subdefinitions": []}], "root": "arb", "primary": false}, "inkubo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Peniga a\u016d teruranta son\u011do kun sento de premeganta pezo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0448\u043c\u0430\u0440"], "fr": ["cauchemar", "mauvais r\u00eave"], "bg": ["\u043a\u043e\u0448\u043c\u0430\u0440"], "nl": ["nachtmerrie"], "pt": ["pesadelo"], "ru": ["\u043a\u043e\u0448\u043c\u0430\u0440"], "de": ["Alptraum", "Albtraum", "Alpdr\u00fccken", "Alpdruck"], "hu": ["lid\u00e9rcnyom\u00e1s", "r\u00e9m\u00e1lom"], "fa": ["\u06a9\u0627\u0628\u0648\u0633"], "en": ["nightmare"], "pl": ["koszmar senny", "nocna zmora", "mara"], "es": ["pesadilla"]}, "examples": [["la inkubo de la supersti\u0109o, kiel en la sinjora domo, tiel anka\u016d en la \u015dipista domo, enrampas e\u0109 tra serura truo", "Fabeloj, volumo 4Historio el la dunoj"], ["por mia sento estus ja inkub' e\u0109 son\u011de la adulta am-amuzo", "P. PeneterSekretaj Sonetoj LI"], ["son\u011dinkubo formi\u011das per vaporo el plena stomaktubo", "Raymond SchwartzLa Stranga Butiko Mi son\u011dis dum noktohoro"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Demono, preninta formon de viro por sekskuni\u011di kun dormanta virino.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u043a\u0443\u0431"], "fr": ["incube"], "en": ["incubus"], "nl": ["incubus"], "pt": ["\u00edncubo"], "ru": ["\u0438\u043d\u043a\u0443\u0431"], "de": ["Alp", "Alb", "Inkubus", "Nachtmahr", "Nachtgespenst"], "hu": ["lid\u00e9rc", "gonosz szellem"], "fa": ["\u0628\u064e\u062e\u062a\u064e\u06a9", "\u0641\u064e\u0631\u064e\u0646\u062c\u064e\u06a9"], "pl": ["inkub"]}, "examples": [["hibrida ida\u0109o de simio kaj inkubo", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 8"]], "subdefinitions": []}], "root": "inkub", "primary": true}, "superrealismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arta stilo, kiu gravigas fantazion a\u016d hazardon kaj prezentas surprizajn kunmetojn; precipe tia internacia skolo el la komenco de la 20a jarcento.", "translations": {"be": ["\u0441\u044e\u0440\u0440\u044d\u0430\u043b\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["surr\u00e9alisme"], "nl": ["surrealisme"], "ru": ["\u0441\u044e\u0440\u0440\u0435\u0430\u043b\u0438\u0437\u043c"], "es": ["surrealismo"], "hu": ["sz\u00fcrrealizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "real", "primary": false}, "amikeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Situacio de amikaj rilatoj kaj sentoj inter homoj.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0440\u0443\u0436\u0431\u0430"], "fr": ["amiti\u00e9 (situation)"], "en": ["friendship"], "nl": ["vriendschap"], "ca": ["amistat"], "de": ["Freundschaft"], "hu": ["bar\u00e1ts\u00e1g"], "fa": ["\u062f\u0648\u0633\u062a\u06cc", "\u0631\u0641\u0627\u0642\u062a"], "es": ["amistad"], "br": ["karantez (mignoniezh)", "keneiliezh", "mignoniezh"], "pl": ["przyja\u017a\u0144"]}, "examples": [["mi vivas kun li en granda amikeco", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 35"], ["ne ekzistas en komerco amikeco nek \u015derco", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "amik", "primary": false}, "kruc(ig)i": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Estus sistema diri kun Zamenhofo, krucigi (rondigi, pufigi, buligi...) parolante pri la ago \u00abdoni formon\u00bb, kaj kruci (rondi, zigzagi kaj tiel plu) parolante pri la stato \u00abesti en formo\u00bb (la vojoj krucas \u0109i tie); komparu \u015di \u0135eti\u011dis en braksegxon, apogis la kapon al la densa parto de la se\u011do, krucigis la krurojn, montrante per tio tre belformajn piedojn; diris Zminska, trankvile krucigante la brakojn sur la brusto. Tamen PIV kaj Kabe preferas diri kruci por la ago \u2015 kaj sekve, kruci\u011di por la stato (iom perversa uzo de -i\u011d)."], "primary definition": "Kunmeti du objektojn, formante el ili krucon.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0440\u044b\u0436\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["croiser"], "en": ["cross"], "nl": ["kruisen"], "ru": ["\u0441\u043a\u0440\u0435\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c"], "de": ["kreuzen"], "sv": ["korsa"], "hu": ["kereszbe rak", "kereszbe tesz", "keresztez"], "es": ["cruzar"]}, "examples": [["kruci la brakojn", "B"], ["sidi krucinte sub si la krurojn", "B"], ["krucigi la krurojn , la glavojn", null], ["krucigi ies vojon", null], ["krucigi la rasojn", "Z"], ["krucigi la rimojn", null], ["resti sidanta kun krucitaj manoj sur la brusto", null], ["krucigi la vojon, la intencojn de iu", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kruc", "primary": false}, "deltoido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Muskolo levanta la brakon.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u043b\u044c\u0442\u043e\u0432\u0438\u0434\u043d\u0430\u044f \u043c\u044b\u0448\u0446\u0430"], "fr": ["delto\u00efde (muscle)"], "en": ["deltoid"], "pt": ["delt\u00f3ide", "m\u00fasculo delt\u00f3ide"], "la": ["Musculus deltoideus"], "de": ["Deltamuskel"], "hu": ["deltaizom"], "pl": ["mi\u0119sie\u0144 (naramienny)"], "es": ["deltoides"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Naciaj lingvoj foje konas alian signifon, nome hipocikloido, la radiusoj de kies du difinantaj cirkloj havas rilaton 3."], "primary definition": "Kvarlatero, posedanta du parojn de egalaj sinsekvaj lateroj.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u043b\u044c\u0442\u043e\u0438\u0434"], "fr": ["delto\u00efde (math.)"], "en": ["deltoid", "kite"], "pt": ["delt\u00f3ide"], "de": ["Deltoid", "Drachenfigur"], "hu": ["deltoid", "s\u00e1rk\u00e1nyidom"], "pl": ["deltoid"]}, "examples": [["la diagonaloj de deltoido estas ortaj kaj la figuro estas simetria rilate al almena\u016d unu el la diagonaloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "deltoid", "primary": true}, "edzinigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari iun ies edzino per la\u016dle\u011da a\u016d religia ligo.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0434\u0430\u0446\u044c \u0437\u0430\u043c\u0443\u0436"], "fr": ["marier (donner en mariage)", "donner en mariage"], "en": ["marry"], "nl": ["uithuwelijken"], "ru": ["\u0432\u044b\u0434\u0430\u0442\u044c \u0437\u0430\u043c\u0443\u0436"], "de": ["verheiraten", "verm\u00e4hlen"], "hu": ["megh\u00e1zas\u00edt (f\u00e9rfit/n\u0151t)", "hozz\u00e1ad (f\u00e9rj\u00fcl/n\u0151\u00fcl)"], "pl": ["wyda\u0107 za m\u0105\u017c", "wyswata\u0107"]}, "examples": [["tial la onklino konstante paroladis: al Eminjo mi donos bonan edukon kaj poste mi \u015din bone edzinigos...", "Marta"], ["\u015diaj gepatroj volis \u015din edzinigi kun alia persono", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a739."], ["li havis tridek filojn, kaj tridek filinojn li edzinigis eksteren, kaj tridek filinojn li prenis el ekstere por siaj filoj", "La Malnova Testamento, Ju\u011distoj 12:9"], ["prenu edzinojn por viaj filoj kaj edzinigu viajn filinojn, por ke ili nasku filojn kaj filinojn", "La Malnova Testamento, Jeremia 29:6"], ["Temistoklo edzinigis sian filinon je homo tre bona, sed malri\u0109a", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto"], ["\u00abKaj la plej alta konsilantaro de la tiraj pastroj?... \u00bb \u2015 \u00ab\u011ci povas nur edzinigi min... \u00bb", "La Faraono, volumo 2, \u0109ap. 9a."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Tia uzo postulas malimplican refleksivan komplementon: edzinigi iun al si, kaj povas havi aktivan, eventuale e\u0109 iom perfortan nuancon. Pli normala dirmaniero estas la pli simpla \u00abedzi\u011di al iu\u00bb a\u016d (pli bone) \u00absin edzigi al iu\u00bb."], "primary definition": "Edzi\u011di al iu.", "translations": {"be": ["\u0443\u0437\u044f\u0446\u044c \u0437\u0430 \u0436\u043e\u043d\u043a\u0443"], "fr": ["marier (prendre en mariage)", "\u00e9pouser", "prendre en mariage"], "ru": ["\u0432\u0437\u044f\u0442\u044c \u0432 \u0436\u0451\u043d\u044b"], "de": ["heiraten"], "hu": ["elvesz (f\u00e9rj\u00fcl/feles\u00e9g\u00fcl)"], "pl": ["bra\u0107 za \u017con\u0119", "pojmowa\u0107 za \u017con\u0119"]}, "examples": [["donu mian edzinon Mi\u0125al, kiun mi edzinigis al mi per cent prepucioj de Fili\u015dtoj", "La Malnova Testamento, II. Samuel 3:14"], ["memkompreneble mi edzinigis \u015din al mi", "Szathm\u00e1ri: Tria pre\u011do de Pygmalion"], ["mi edzinigis al mi tri re\u011didinojn de orientaj regnoj", "Karel \u010capek, tr. Josef Vondrou\u0161ek: Aleksandro la Granda, Libro de apokrifoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "edz", "primary": false}, "navigado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La ago navigi.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0432\u0456\u0433\u0430\u0446\u044b\u044f", "\u043f\u043b\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435 (\u043d\u0430 \u043a\u0430\u0440\u0430\u0431\u043b\u0456)"], "fr": ["navigation"], "en": ["navigation"], "nl": ["navigeren (zn.)", "varen (zn.)"], "ru": ["\u0441\u0443\u0434\u043e\u0445\u043e\u0434\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u043f\u043b\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u0435 (\u043d\u0430 \u0441\u0443\u0434\u043d\u0435)"], "de": ["Fahrt", "Navigation"]}, "examples": [["post longa marnavigado", "Robert Roze: \u00abBravado\u00bb en Saint-Tropez, Monatojaro 1997a, numero 2a, p. 28a"]], "subdefinitions": []}], "root": "navig", "primary": false}, "grimaci": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Fari grimacojn.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u044b\u043c\u0430\u0441\u044c\u043d\u0456\u0447\u0430\u0446\u044c", "\u043a\u0440\u044b\u045e\u043b\u044f\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["grimacer"], "nl": ["grimassen maken"], "pt": ["fazer careta", "caretear"], "ru": ["\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u0433\u0440\u0438\u043c\u0430\u0441\u044b", "\u0433\u0440\u0438\u043c\u0430\u0441\u043d\u0438\u0447\u0430\u0442\u044c", "\u043a\u0440\u0438\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["Grimmassen ziehen"], "hu": ["fintorog", "grimaszol"], "es": ["hacer muecas"], "pl": ["grymasi\u0107", "d\u0105sa\u0107 si\u0119", "stroi\u0107 fochy"]}, "examples": [["kiu grimacas per la okulo ka\u016dzas suferon", "La Malnova Testamento, Sentencoj 10:10"], ["grimacanta masko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "grimac", "primary": false}, "grimaco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vola a\u016d nevola stre\u0109o de la viza\u011daj muskoloj, kiu misformanta la trajtojn donante al ili neordinaran kaj ofte ridindan aspekton.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u044b\u043c\u0430\u0441\u0430"], "fr": ["grimace"], "en": ["grimace"], "nl": ["grimas"], "pt": ["careta"], "ru": ["\u0433\u0440\u0438\u043c\u0430\u0441\u0430"], "de": ["Grimmasse"], "hu": ["fintor", "grimasz"], "es": ["mueca"], "pl": ["grymas", "d\u0105s", "foch"]}, "examples": [["grimaco de moko, de doloro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "grimac", "primary": true}, "festparolado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Publika, solena parolado en aparta okazo.", "translations": {"fr": ["allocution"], "en": ["speech", "address"], "nl": ["feestrede"], "pl": ["przemowa"]}, "examples": [["la dua eldono estas plivastigita per la festparoladoj de la a\u016dtoro en la UK-oj en Helsinko (1969) kaj Vieno (1970)", "-, Malferma Tago pri Ivo Lapenna, Gazetaraj Komunikoj de UEA, 2009-09-01, numero 338a"]], "subdefinitions": []}], "root": "parol", "primary": false}, "cetere": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Krom tio, aliflanke.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043f\u0440\u043e\u0447\u0435\u043c"], "fr": ["d'ailleurs", "au reste", "du reste"], "nl": ["overigens"], "be": ["\u0437\u0440\u044d\u0448\u0442\u044b", "\u0430\u0434\u043d\u0430\u043a"], "de": ["\u00fcbrigens", "im \u00dcbrigen", "au\u00dferdem"], "sv": ["f\u00f6r \u00f6vrigt"], "hu": ["egy\u00e9bk\u00e9nt", "egy\u00e9bir\u00e1nt", "k\u00fcl\u00f6nben"], "sk": ["napokon"], "es": ["adem\u00e1s"], "it": ["peraltro", "inoltre", "poi (inoltre)"], "pl": ["opr\u00f3cz tego", "poza tym", "zreszt\u0105", "dodatkowo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ceter", "primary": false}, "sencerbulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senpripensa, ventanima homo.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0437\u043c\u043e\u0437\u0433\u043b\u044b\u0439 \u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u043a"], "fr": ["\u00e9cervel\u00e9 (personne)", "t\u00eate de linotte"], "en": ["brainless", "scatter-brained", "empty-headed", "imbecile", "noodle"], "nl": ["uilskuiken"], "be": ["\u0431\u044f\u0437\u043c\u043e\u0437\u0433\u043b\u044b (\u043d\u0430\u0437.)", "\u043d\u0435\u0440\u0430\u0437\u0443\u043c\u043d\u044b (\u043d\u0430\u0437.)"], "de": ["Hirnloser"], "it": ["decerebrato (fig.)"], "hu": ["eszetlen", "t\u00f6kkel\u00fct\u00f6tt"], "pl": ["osobnik bezmy\u015blny"], "br": ["den diempenn", "penn divouedet"], "es": ["descerebrado"], "he": ["\u05d8\u05d9\u05e4\u05e9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cerb", "primary": false}, "cetero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108io restanta.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u0442\u0430\u0442\u043d\u044f\u0435 (\u043d\u0430\u0437.)", "\u0456\u043d\u0448\u0430\u0435 (\u043d\u0430\u0437.)"], "fr": ["reste (tout ce qui reste)"], "nl": ["overschot", "rest (zn.)"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0447\u0435\u0435 (\u0441\u0443\u0449.)", "\u043e\u0441\u0442\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 (\u0441\u0443\u0449.)"], "de": ["Rest", "\u00dcbriges"], "it": ["rimanente (sost.)"], "sv": ["rest"], "sk": ["zvy\u0161ok"], "es": ["resto"], "hu": ["egy\u00e9b", "t\u00f6bbi"], "pl": ["reszta", "pozosta\u0142o\u015b\u0107"]}, "examples": [["faru vian aferon, Dio zorgos ceteron", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "ceter", "primary": false}, "liveranto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu havigas varojn la\u016d interkonsentitaj kondi\u0109oj", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u0442\u0430\u045e\u0447\u0448\u044b\u043a"], "fr": ["fournisseur"], "nl": ["leverancier"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0442\u0430\u0432\u0449\u0438\u043a"], "de": ["Lieferant", "Lieferer"], "hu": ["sz\u00e1ll\u00edt\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "liver", "primary": false}, "kluzo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Baseno, fermebla per pordosimilaj akvobariloj, uzata por levi a\u016d mallevi \u015dipojn inter du partoj de rivero a\u016d kanalo, en kiuj la akvo ne estas samnivela.", "translations": {"be": ["\u0448\u043b\u044e\u0437"], "fr": ["\u00e9cluse"], "en": ["lock"], "nl": ["sluis"], "ru": ["\u0448\u043b\u044e\u0437"], "ca": ["resclosa"], "de": ["Schleuse"], "br": ["skluz"], "es": ["esclusa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Kontraste al simpla enkursigilo, kluzo povas konekti diversnivelajn (a\u016d pli \u011denerale, malsamprotokolajn) retojn \u2015 \u011duste tion aludas la metafora termino."], "primary definition": "Interfaco destinita por konekti du komputilajn retojn.", "translations": {"fr": ["passerelle (informatique)"], "en": ["gateway", "protocol converter"], "nl": ["gateway"], "de": ["Gateway"], "es": ["pasarela (inform\u00e0tica)"], "pl": ["bramka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kluz", "primary": true}, "sensangigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi sensanga.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0435\u0441\u043a\u0440\u043e\u0432\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["saigner \u00e0 blanc"], "be": ["\u0430\u0431\u044f\u0441\u043a\u0440\u043e\u0432\u0456\u0446\u044c"], "it": ["dissanguare"], "pl": ["wykrwawia\u0107"], "hu": ["kiv\u00e9reztet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Tute senfortigi.", "translations": {}, "examples": [["la milito sensangigis la popolon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sang", "primary": false}, "ploto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio ciprinedoj (Rutilus), man\u011debla riverfi\u015do.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u043e\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["gardon"], "nl": ["voorn"], "pt": ["carpa"], "ru": ["\u043f\u043b\u043e\u0442\u0432\u0430"], "de": ["Pl\u00f6tze"], "hu": ["konc\u00e9r"]}, "examples": [["la kapteblaj fi\u015doj povas esti perkoj, plotoj, tre malofte koregonoj", "Saliko: Fi\u015dkapti ekscite, Monatojaro 2001a, numero 10a, p. 21a"]], "subdefinitions": []}], "root": "plot", "primary": true}, "asfodelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio liliacoj (Asphodelus), kreskante \u0109e Mediteraneo kaj havanta arojn da blankaj a\u016d flavaj floroj.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0441\u0444\u043e\u0434\u0438\u043b", "\u0430\u0441\u0444\u043e\u0434\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["asphod\u00e8le"], "de": ["Affodill"], "en": ["asphodel"], "hu": ["aszfod\u00e9lusz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "asfodel", "primary": true}, "kvaronjaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvarono da jaro, duono da duonjaro.", "translations": {"fi": ["nelj\u00e4nnesvuosi"], "nl": ["kwartaal", "trimester"], "ru": ["\u0447\u0435\u0442\u0432\u0435\u0440\u0442\u044c \u0433\u043e\u0434\u0430"]}, "examples": [["unue mi havos bonan rosta\u0135on, poste multe da graso, kiu gutos kaj sufi\u0109os por pano dum kvaronjaro", "Fratoj Grimm, tr. Kabe: Feli\u0109a Jo\u0109jo"], ["dum la unua kvaronjaro post la baloto (novembro 1999), la nova registaro tre popularis", "Donald ROGERS: Nov-Zelando: \u015can\u011di\u011das la direkto. Monato"], ["\u00abkvaronjaro\u00bb (= mezuro) estas parto da jaro, sed \u00abprintempo\u00bb (= speciale montrita parto) estas parto de jaro", "Lingvaj Respond, Respondo 16a, La Revuo, 1907, junio"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kvar", "primary": false}, "maldikbeka mevo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de mevo (Larus genei).", "translations": {"en": ["slender-billed gull"], "pl": ["mewa cienkodzioba"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mev", "primary": false}, "famemulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Famavida homo.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0435\u0441\u0442\u043e\u043b\u044e\u0431\u0435\u0446"], "hu": ["dicsv\u00e1gy\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fam", "primary": false}, "kvaronjara": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al kvaronjaro a\u016d jarkvarono.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0432\u0430\u0440\u0442\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["trimestriel"], "en": ["quarterly"], "nl": ["trimestrieel", "driemaandelijks"], "be": ["\u043a\u0432\u0430\u0440\u0442\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u0448\u0442\u043e\u043a\u0432\u0430\u0440\u0442\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "de": ["viertelj\u00e4hrlich"], "hu": ["negyed\u00e9vi"], "es": ["trimestre"], "br": ["trimiziek"], "fi": ["nelj\u00e4nnesvuosi-"], "ro": ["trimestrul"], "pl": ["kwartalny"], "he": ["\u05e8\u05d1\u05e2\u05d5\u05e0\u05d9"]}, "examples": [["kvaronjara plano, enspezo, pago", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Okazanta a\u016d aperanta \u0109iun kvaronjaron, po jarkvarone.", "translations": {"fi": ["nelj\u00e4nnesvuosittainen"], "ru": ["\u0435\u0436\u0435\u043a\u0432\u0430\u0440\u0442\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["kvaronjara revuo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kvar", "primary": false}, "lutecio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 71, atompezo 174,97, simbolo Lu. Malofta ar\u011dentgriza metalo. Lantanoido.", "translations": {"be": ["\u043b\u044e\u0442\u044d\u0446\u044b\u0439"], "fr": ["lut\u00e9cium"], "nl": ["lutecium"], "pt": ["lut\u00e9cio"], "la": ["Lutetium"], "de": ["Lutetium"], "hu": ["lut\u00e9cium"], "fa": ["\u0644\u0648\u062a\u0633\u06cc\u0645"], "es": ["lutecio"], "br": ["lutesiom"], "ru": ["\u043b\u044e\u0442\u0435\u0446\u0438\u0439"], "pl": ["lutet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "luteci", "primary": true}, "malakordo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["d\u00e9saccord", "conflit", "contradiction", "diff\u00e9rend", "discordance", "discorde", "dissension", "dissentiment", "divergence de vues", "friction (divergence de vues)", "litige", "m\u00e9sentente", "opposition", "tiraillement (divergence de vues)"]}, "examples": [["juneca aventuramo igis min alpreni , kaj malakordo kun parencoj, kiu jam ne ekzistas", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 9"], ["en Vilvoorde ekestis malakordo inter liberaluloj kaj la kristandemokrata partio", "G. Van Damme Demokratio blokita Monato"]], "subdefinitions": []}], "root": "akord", "primary": false}, "malakordi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["\u00eatre en d\u00e9saccord", "\u00eatre en conflit", "\u00eatre en contradiction", "contredire", "avoir un diff\u00e9rend", "avoir un litige"]}, "examples": [["via rakonto, profesoro, estas tre interesa, kvankam \u011di tute malakordas kun la Evangelioj", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 3"]], "subdefinitions": []}], "root": "akord", "primary": false}, "almiksi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Aldoni miksante.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043c\u0435\u0448\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["incorporer"], "nl": ["toevoegen"], "br": ["entouezia\u00f1"], "be": ["\u043f\u0430\u0434\u043c\u0435\u0448\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0434\u0430\u043c\u0435\u0448\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["dazumischen"], "hu": ["hozz\u00e1ad (keverve)", "hozz\u00e1kever"]}, "examples": [["almiksi farunon al sukero pulvorigita", null]], "subdefinitions": []}], "root": "miks", "primary": false}, "Danujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato norde de Germanio (la nura tera najbaro), sudokcidente de Svedio, kaj sude de Norvegio.", "translations": {"fr": ["Danemark"], "bg": ["\u0414\u0430\u043d\u0438\u044f"], "nl": ["Denemarken"], "no": ["Danmark"], "de": ["D\u00e4nemark"], "sv": ["Danmark"], "fa": ["\u062f\u0627\u0646\u0645\u0627\u0631\u06a9"], "en": ["Denmark"], "pl": ["Dania"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dan", "primary": false}, "kontra\u016deskarpo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La ekstera deklivo de fosa\u0135o a\u016d fortika\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u043d\u0442\u0430\u0440\u044d\u0441\u043a\u0430\u0440\u043f"], "fr": ["contrescarpe"], "de": ["\u00e4u\u00dfere Grabenb\u00f6schung"], "pt": ["contra-escarpa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "eskarp", "primary": false}, "malakorda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["en d\u00e9saccord (loc. adj.)", "en inad\u00e9quation (loc. adj.)", "contraire (adj.)", "contradictoire", "d\u00e9cal\u00e9", "d\u00e9phas\u00e9", "divergent", "incoh\u00e9rent", "inharmonieux", "oppos\u00e9"]}, "examples": [["la elementoj estas kunmiksitaj, la animoj malakordaj kaj se vi ne savos nin, sinjoro, la horoj de nia vivo estas kalkulitaj", "La Faraono, volumo 3\u0109ap. 13"], ["\u0108inio jam reviziis kaj nuligis serion da le\u011doj kaj reguloj malakordaj al la difinoj de MKO", "Zuo Yan \u0108inio plenumas sian promeson al MKO El Popola \u0108inio"], ["la violonoj malakorde pepis, penante agordi\u011di al la mallertaj violon\u0109eloj", "Metropoliteno\u0109ap. 3"]], "subdefinitions": []}], "root": "akord", "primary": false}, "paro\u0125anaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iuj religie aktivaj anoj de paro\u0125o.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0445\u043e\u0436\u0430\u043d\u0435"], "fr": ["fid\u00e8les (rel.)", "ouailles", "paroissiens"], "en": ["parishionership"], "nl": ["parochianen"], "br": ["parrez (parreziad)", "parreziad"], "de": ["Pfarrgemeinde"], "hu": ["egyh\u00e1zk\u00f6zs\u00e9gi h\u00edvek"]}, "examples": [["beda\u016drinde la katolika eklezio faris nenion por haltigi la hombu\u0109adon, kiu atestis pri kompleta sova\u011di\u011do de la paro\u0125anaro", "Zofia Banet-Fornalowa: Kadi\u015d por Jedwabne, Monatojaro 2002a, numero 1a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "paro\u0125", "primary": false}, "harpinglo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metala senpinta stangeto, ofte fleksita la\u016d du paralelaj bran\u0109oj, uzata por fiksi la harojn.", "translations": {"ru": ["\u0448\u043f\u0438\u043b\u044c\u043a\u0430 (\u0434\u043b\u044f \u0432\u043e\u043b\u043e\u0441)"], "fr": ["\u00e9pingle \u00e0 cheveux"], "nl": ["haarspeld"], "fa": ["\u0633\u0646\u062c\u0627\u0642\u200c\u0633\u0631"], "de": ["Haarnadel"], "hu": ["hajt\u0171"]}, "examples": [["viajn harligojn vi levus iom pli alte kaj ornamus ilin per oraj harpingloj", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "pingl", "primary": false}, "hotelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Domo, kie la voja\u011dantoj povas pagante lo\u011di kaj plejofte anka\u016d man\u011di.", "translations": {"el": ["\u03be\u03b5\u03bd\u03bf\u03b4\u03bf\u03c7\u03b5\u03af\u03bf"], "fr": ["h\u00f4tel"], "bg": ["\u0445\u043e\u0442\u0435\u043b"], "nl": ["hotel"], "pt": ["hotel"], "be": ["\u0433\u0430\u0442\u044d\u043b\u044c", "\u0433\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456\u043d\u0456\u0446\u0430"], "de": ["Hotel", "Gasthaus", "Herberge"], "it": ["albergo", "hotel"], "sk": ["hotel"], "en": ["hotel"], "br": ["leti", "otel"], "ru": ["\u0433\u043e\u0441\u0442\u0438\u043d\u0438\u0446\u0430", "\u043e\u0442\u0435\u043b\u044c"], "es": ["hotel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hotel", "primary": true}, "kalmuka": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la kalmukoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u043c\u044b\u0446\u043a\u0456"], "fr": ["kalmouk (adj.)"], "pt": ["calmuco"], "ru": ["\u043a\u0430\u043b\u043c\u044b\u0446\u043a\u0438\u0439"], "de": ["kalm\u00fcckisch"], "it": ["calmucco (agg.)", "calmicco (agg.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kalmuk", "primary": false}, "patrioto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo amanta sian patrujon kaj volonte servanta al \u011di.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0442\u0440\u044b\u0451\u0442"], "fr": ["patriote"], "en": ["patriot"], "nl": ["patriot"], "pt": ["patriota"], "ru": ["\u043f\u0430\u0442\u0440\u0438\u043e\u0442"], "de": ["Patriot"], "hu": ["hazafi"]}, "examples": [["\u0109u inter tiaj bravuloj, kiuj la\u016d mi estas veraj patriotoj, en \u0108inio trovi\u011das anka\u016d esperantistoj?", "Kurisu Kei: Penslibereco en \u0108inio, Monatojaro 2002a, numero 2a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "patriot", "primary": true}, "kalmuko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de mongoleda popolo vivanta en Ruslando, Mongolujo kaj \u0108inujo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u043c\u044b\u043a"], "fr": ["Kalmouk (subst.)"], "fa": ["\u06a9\u0627\u0644\u0645\u0648\u06a9"], "ru": ["\u043a\u0430\u043b\u043c\u044b\u043a"], "de": ["Kalm\u00fccke"], "it": ["calmucco (sost.)", "calmicco (sost.)"]}, "examples": [["la Ruslandaj kalmukoj estas la sola tradicie budaisma popolo de E\u016dropo", null], ["anka\u016d la sova\u011da kalmuko kaj mongolo posedas forton", "Patroj kaj filoj, \u0109apitro 10a, p. 55a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kalmuk", "primary": true}, "kurbec(o)radiuso": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En trovi\u011das la formo \u00abradiuso de kurbeco\u00bb."], "primary definition": "(de ebena kurbo, \u0109e punkto a de \u011di) La distanco inter a kaj la kurbecocentro de la kurbo \u0109e tiu punkto.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0434\u044b\u044e\u0441 \u043a\u0440\u044b\u0432\u0456\u043d\u0456"], "fr": ["rayon de courbure"], "en": ["radius of curvature"], "ru": ["\u0440\u0430\u0434\u0438\u0443\u0441 \u043a\u0440\u0438\u0432\u0438\u0437\u043d\u044b"], "de": ["Kr\u00fcmmungsradius"], "pl": ["promie\u0144 krzywizny"], "hu": ["g\u00f6rb\u00fcleti sug\u00e1r"]}, "examples": [["la kurbecoradiuso de cirklo \u0109e ajna punkto de \u011di egalas al \u011dia radiuso", null]], "subdefinitions": []}], "root": "radius", "primary": false}, "vergi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Puni frapante per vergo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0435\u0447\u044c (\u0440\u043e\u0437\u0433\u0430\u043c\u0438)"], "en": ["beat", "birch", "cane", "flog", "switch"], "pt": ["vergastar", "varejar"], "hu": ["megvessz\u0151z"]}, "examples": [["iam oni vergis la infanojn en la lernejoj", null], ["en tiuj \u0109i du semajnoj estas elvergita la edzino de suboficiro", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "verg", "primary": false}, "vergo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longa, rekta fleksebla bran\u0109eto.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0443\u0442"], "en": ["rod"], "nl": ["roede", "roe", "gard"], "pt": ["verga", "vergasta", "vara"], "de": ["Rute", "Gerte"], "hu": ["vessz\u0151"]}, "examples": [["garbejoj plektitaj el vergoj", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Bran\u0109eto, a\u016d fasketo da tiuj, per kiu oni frapas por puni.", "translations": {"ru": ["\u0440\u043e\u0437\u0433\u0430"], "en": ["switch", "cane"]}, "examples": [["ricevi vergojn", "Z"], ["vergo doloras, sed sa\u011don ellaboras", "Proverbaro esperanta"], ["la Eternulo rompis la bastonon de la maljustuloj kaj la vergon de la regantoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Mallonga metala stango.", "translations": {}, "examples": [["fera vergo", "Vortaro de Esperanto"]], "subdefinitions": []}], "root": "verg", "primary": true}, "robo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longa ampleksa flirtanta vesto kovranta la korpon de brusto \u011dis gamboj.", "translations": {"fr": ["robe"], "en": ["robe"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longa vesto kun manikoj, kovranta la korpon de kolo \u011dis piedoj, kiun portis viroj de antikvaj kulturoj, homoj de iuj nunaj aziaj kaj afrikaj landoj, kaj iuj profesiuloj.", "translations": {"de": ["Gewand"], "nl": ["gewaad", "kleed"], "hu": ["k\u00f6nt\u00f6s"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Longa vesto unupeca, kun a\u016d sen manikoj, kovranta la korpon de kolo \u011dis piedoj a\u016d parto de la gamboj, ofte striktigita per zono portata de virinoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u043a\u0435\u043d\u043a\u0430"], "bg": ["\u0440\u043e\u043a\u043b\u044f"], "nl": ["jurk", "japon"], "pt": ["vestido"], "ru": ["\u043f\u043b\u0430\u0442\u044c\u0435"], "de": ["Kleid"], "hu": ["ruha"]}, "examples": [["virinon prezentas tiu statuo kaj falbaloj de \u015dia robo tre mole elver\u015di\u011das \u011dis la plata tomba kovrilo", "Spomenka \u015ctimec, Hejmo en Meze\u016dropo, Monato, jaro 1996a, numero 1a, p. 20a"]]}]}], "root": "rob", "primary": true}, "superponti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Meti ponton super io.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0431\u0443\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c \u043c\u043e\u0441\u0442"], "fr": ["ponter"], "nl": ["overbruggen"], "ru": ["\u043d\u0430\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 \u043c\u043e\u0441\u0442"], "de": ["\u00fcberbr\u00fccken"], "hu": ["\u00e1thidal"], "pl": ["budowa\u0107 most", "zawiesza\u0107 most", "spi\u0105\u0107 mostem"]}, "examples": [["superponti kanalon", null], ["transponti fendegon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Transpasi malhelpa\u0135on, baron.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u043e\u0434\u043e\u043b\u0435\u0442\u044c"], "fr": ["surmonter", "d\u00e9passer (surmonter)", "vaincre (surmonter)"], "de": ["\u00fcberwinden"], "nl": ["overwinnen"]}, "examples": [["transponti malfacila\u0135on", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pont", "primary": false}, "\u0109efpresbitero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Honortitolo de presbitero (speciale, la unua inter la presbiteroj de unu sama kirko).", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0442\u043e\u043f\u0440\u0435\u0441\u0432\u0438\u0442\u0435\u0440", "\u043f\u0440\u043e\u0442\u043e\u0438\u0435\u0440\u0435\u0439", "\u043f\u0440\u043e\u0442\u043e\u043f\u043e\u043f (se ortodoksa)"], "fr": ["archipr\u00eatre"], "en": ["archpriest"], "nl": ["aartspresbyter"], "pt": ["arcipreste", "arquipresb\u00edtero"], "hu": ["archipresbiter", "esperes"], "grc": ["\u03c0\u03c1\u03c9\u03c4\u03bf\u03c0\u03c1\u03b5\u03c3\u03b2\u03cd\u03c4\u03b5\u03c1\u03bf\u03c2", "\u03c0\u03c1\u03c9\u03c4\u03bf\u03c0\u03b1\u03c0\u03ac\u03c2", "\u03c0\u03c1\u03c9\u03b8\u03b9\u03b5\u03c1\u03b5\u03cd\u03c2"]}, "examples": [["\u00abLa vivo de \u0109efpresbitero Abakumo\u00bb estas eminenta verko de malnovrusa literaturo", null], ["helru\u011daj kaj blankaj fajretoj, lumigitaj \u0109e eksteraj surmuraj ikonoj kaj \u0109e tomboj de episkopoj kaj \u0109efpresbiteroj", "La Ondo de Esperanto, 1994, N-ro 2(15)."]], "subdefinitions": []}], "root": "presbiter", "primary": false}, "pelto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speciale preparita felo, \u011denerale belhara, uzata kiel vesto a\u016d garnituro.", "translations": {"be": ["\u0444\u0443\u0442\u0440\u0430"], "fr": ["fourrure"], "en": ["pelt", "fur"], "nl": ["pels", "bont"], "pt": ["peli\u00e7a"], "ru": ["\u0432\u044b\u0434\u0435\u043b\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439 \u043c\u0435\u0445"], "de": ["Pelz"], "tr": ["k\u00fcrk"], "hu": ["sz\u0151rme"], "br": ["feur", "foulinenn"]}, "examples": [["vespermantelo kun randoj el zibela pelto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pelt", "primary": true}, "malhela materio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Supozata kvanto de kosma materio, kiu ne estas observata sed la\u016d kalkuloj ekzistas.", "translations": {"fr": ["mati\u00e8re noire"], "en": ["dark matter"]}, "examples": [["per lia teorio ne necesas revi pri malhela materio", "H. Broadbent, Subite ne malrapide Tero \u015dan\u011di\u011das, Mirmekobo, 2008-06"]], "subdefinitions": []}], "root": "materi", "primary": false}, "poa maso": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Normale oni pli internacie diras denso \u2015 pri kio, cetere, atestas la tradukoj."], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0448\u0447\u044b\u043b\u044c\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["masse volumique", "masse sp\u00e9cifique"], "bg": ["\u043f\u043b\u044a\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442"], "nl": ["dichtheid"], "ru": ["\u043f\u043b\u043e\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Dichte"], "hu": ["s\u00fcr\u00fcs\u00e9g"], "en": ["density"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mas", "primary": false}, "paguro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio paguredoj (Pagurus).", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u043a-\u043f\u0443\u0441\u0442\u044d\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["pagure", "bernard-l'ermite"], "nl": ["heremietkreeft"], "pt": ["paguro", "ermit\u00e3o"], "ru": ["\u0440\u0430\u043a-\u043e\u0442\u0448\u0435\u043b\u044c\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Einsiedlerkrebs"], "hu": ["remeter\u00e1k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pagur", "primary": true}, "fokuso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Punkto, kie kuni\u011das la radioj senditaj de unu lumfonto, post ilia trairo tra optika sistemo.", "translations": {"be": ["\u0444\u043e\u043a\u0443\u0441"], "fr": ["foyer (de conique, lentille, \u00e9pid\u00e9mie...)"], "nl": ["focus", "brandpunt"], "pt": ["foco"], "ru": ["\u0444\u043e\u043a\u0443\u0441"], "de": ["Brennpunkt"], "hu": ["f\u00f3kusz", "gy\u00fajt\u00f3pont"], "fa": ["\u06a9\u0627\u0646\u0648\u0646"], "es": ["foco"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de koniko) Tia punkto F, ke la rilato inter la distanco de \u0109iu punkto M de la koniko al F kaj la distanco de M al la direktanto egalas al la discentreco.", "translations": {"en": ["focus"], "pt": ["foco"], "pl": ["ognisko (sto\u017ckowej)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Centro, \u0109efa punkto.", "translations": {}, "examples": [["tiu placo estis iam la fokuso de la urba vivo", null], ["fokuso de la epidemio", "Plena Vortaro de Esperanto"], ["tuberkuloza fokuso", null], ["fokuso de la konscio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fokus", "primary": true}, "cidonio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frukto de cidoniujo, uzata ekz. por konfita\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0439\u0432\u0430 (\u043f\u043b\u043e\u0434)"], "fr": ["coing"], "bg": ["\u0434\u044e\u043b\u044f"], "pt": ["marmelo"], "el": ["\u03ba\u03c5\u03b4\u03ce\u03bd\u03b9"], "de": ["Quitte (Frucht)"], "it": ["mela cotogna", "pera cotogna"], "hu": ["birsalma"], "br": ["aval-stoub"], "ru": ["\u0430\u0439\u0432\u0430 (\u043f\u043b\u043e\u0434)"], "pl": ["pigwa (owoc)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cidoni", "primary": true}, "leki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u015covi la langon sur io.", "translations": {"el": ["\u03b3\u03bb\u03b5\u03af\u03c6\u03c9"], "fr": ["l\u00e9cher"], "en": ["lick"], "nl": ["likken"], "pt": ["lamber"], "ru": ["\u043b\u0438\u0437\u0430\u0442\u044c"], "ca": ["llepar"], "de": ["lecken"], "sv": ["slicka"], "hu": ["nyal"], "es": ["lamer"], "br": ["lipat"], "be": ["\u043b\u0456\u0437\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0431\u043b\u0456\u0437\u0432\u0430\u0446\u044c"], "pl": ["liza\u0107"]}, "examples": [["katino lekas la idojn, sian felon", null], ["leki bombonon", null], ["lektrinki", "Z"], ["oni lekas la manon (f. karesas, flatas) sed celas la panon", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Pasante tu\u015deti.", "translations": {"hu": ["nyaldos"]}, "examples": [["la ondoj lekas la bordojn", null], ["langoj de flamo lekis la najbarajn domojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lek", "primary": true}, "anta\u016dlegi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Vo\u0109legi, por ke a\u016ddu \u0109eestanto.", "translations": {"be": ["\u0447\u044b\u0442\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["lire (\u00e0 un auditoire)", "prononcer (un discours)"], "en": ["pronounce"], "de": ["vorlesen"], "pl": ["czyta\u0107 na g\u0142os/publicznie"], "hu": ["felolvas"]}, "examples": [["anta\u016dlegu \u0109i tiun instruon anta\u016d la tuta Izrael, anta\u016d iliaj oreloj", "La Malnova TestamentoReadmono 31:11"], ["mi anta\u016dlegos al vi", "Fabeloj, volumo 4Abocolibro"]], "subdefinitions": []}], "root": "leg", "primary": false}, "bosko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Belaran\u011dita arbareto en parko.", "translations": {"ru": ["\u0440\u043e\u0449\u0430 (\u0432 \u043f\u0430\u0440\u043a\u0435)"], "fr": ["bosquet", "bois (dans un parc)", "massif (d'arbres)"], "de": ["Boskett"], "en": ["grove", "copse"], "pl": ["gaj", "gaik", "zagajnik"]}, "examples": [["el figa bosko elglitis homo en nigra mantelo", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bosk", "primary": true}, "tenejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, \u0109ambro, kie oni konservas ion.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u043b\u0430\u0434", "\u0441\u0445\u043e\u0432\u0456\u0448\u0447\u0430"], "fr": ["entrep\u00f4t", "magasin (entrep\u00f4t)", "r\u00e9serve (entrep\u00f4t)"], "nl": ["houder"], "ru": ["\u0441\u043a\u043b\u0430\u0434", "\u0441\u0430\u0440\u0430\u0439"], "de": ["Lager", "Aufbewahrungsort"], "pl": ["sk\u0142ad", "magazyn", "schowek", "depozyt (finans., prawn.)"], "hu": ["rakt\u00e1r", "t\u00e1rol\u00f3hely", "t\u00e1rol\u00f3helyis\u00e9g"]}, "examples": [["tenejo de krudmaterialoj", null], ["tie \u0109i ni havas tenejon de niaj verkoj", "Z"], ["cigartenejo", null], ["la turo de David estas konstruita kiel armiltenejo", "La Malnova Testamento, Alta Kanto 4:4"]], "subdefinitions": []}], "root": "ten", "primary": false}, "postkranio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0442\u044b\u043b\u0456\u0446\u0430"], "nl": ["achterhoofd"], "ru": ["\u0437\u0430\u0442\u044b\u043b\u043e\u043a"], "de": ["Hinterhaupt"], "pl": ["potylica"], "hu": ["nyakszirt", "tark\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "krani", "primary": false}, "melodramo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Popola dramo kun kortu\u015daj emfazaj scenoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u043b\u044f\u0434\u0440\u0430\u043c\u0430"], "fr": ["m\u00e9lodrame"], "en": ["melodrama"], "nl": ["melodrama"], "pt": ["melodrama"], "ru": ["\u043c\u0435\u043b\u043e\u0434\u0440\u0430\u043c\u0430"], "ca": ["melodrama"], "de": ["Melodrama"], "hu": ["melodr\u00e1ma"], "sk": ["melodr\u00e1ma"], "fa": ["\u0645\u0644\u0648\u062f\u0631\u0627\u0645"], "es": ["melodrama"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "melodram", "primary": true}, "fidinda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inda je fido.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0434\u0451\u0436\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["digne de confiance", "fiable (\u00e0 qui on peut se fier)", "honn\u00eate (\u00e0 qui on peut se fier)", "loyal (\u00e0 qui on peut se fier)", "recommandable (\u00e0 qui on peut se fier)", "s\u00e9rieux (\u00e0 qui on peut se fier)", "s\u00fbr (\u00e0 qui on peut se fier)"], "nl": ["vertrouwenswaardig"], "de": ["vertrauensw\u00fcrdig"], "es": ["confiable"], "hu": ["megb\u00edzhat\u00f3"]}, "examples": [["fidinda persono, metodo, konsilo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fid", "primary": false}, "gardado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aran\u011dita, longa zorgado pri iu a\u016d io por \u011din konservi kaj protekti.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0445\u0440\u0430\u043d\u0430"], "fr": ["garde"], "nl": ["bewaking", "wacht"], "pt": ["guarda (a\u00e7\u00e3o de guardar)"], "de": ["Schutz"], "hu": ["\u0151rizet"]}, "examples": [["tiu komitato ekzistas por la gardado de la interesoj de la tuta esperantistaro", "Zamenhof, parolo anta\u016d la Kvara Kongreso Esperantista en Dresden, 1908"]], "subdefinitions": []}], "root": "gard", "primary": false}, "paranojulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo havanta paranojon.", "translations": {"ca": ["paranoic"], "fr": ["parano\u00efaque (subst.)"], "es": ["paranoico"], "hu": ["paranoi\u00e1s", "t\u00e9bolyult"]}, "examples": [["la paranojuloj misinterpretas \u0109iutagajn okaza\u0135ojn en la senco de sia deliro, \u0109u pri persekuti\u011do, pri megalomanio, pri mistikeco a\u016d pri hipokondrio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "paranoj", "primary": false}, "rotacia akso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u044c \u0432\u0440\u0430\u0449\u0435\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["axe de rotation"], "en": ["axis of rotation"], "de": ["Drehachse"], "hu": ["forg\u00e1stengely"], "fa": ["\u0645\u062d\u0648\u0631 \u062f\u0648\u0631\u0627\u0646"], "es": ["eje de rotaci\u00f3n"], "br": ["ahel troiadur"], "pl": ["o\u015b obrotu"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aks", "primary": false}, "hipocikloido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ebena kurbo, naskita de punkto de cirklo, kiu ruli\u011das interne de alia cirklo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u043f\u0430\u0446\u044b\u043a\u043b\u0451\u0456\u0434\u0430"], "fr": ["hypocyclo\u00efde"], "en": ["hypocycloid"], "nl": ["hypocycloide"], "pt": ["hipocicl\u00f3ide"], "ru": ["\u0433\u0438\u043f\u043e\u0446\u0438\u043a\u043b\u043e\u0438\u0434\u0430"], "de": ["Hypozykloide"], "hu": ["hipociklois"], "pl": ["hipocykloida"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hipocikloid", "primary": true}, "gilo\u015d(ad)o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago a\u016d arto tiel ornami.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0438\u043b\u044c\u043e\u0448\u0438\u0440\u043e\u0432\u043a\u0430", "\u0433\u0438\u043b\u044c\u043e\u0448\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["guillochage (action)"], "de": ["Guillochieren"], "nl": ["het guillocheren"], "pt": ["a\u00e7\u00e3o de fazer guilhoch\u00eas"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gilo\u015d", "primary": false}, "al \u0109irka\u016d": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pri la prepoziciaj kuna\u0135oj kun al, vidu rimarkon sub al \u0109e."], "primary definition": "Al loko situanta \u0109irka\u016d.", "translations": {"fr": ["autour de (avec mouvement vers)", "aux alentours de (avec mouvement vers)", "aux environs de (avec mouvement vers)", "tout autour de (avec mouvement vers)", "sur le pourtour de (avec mouvement vers)"], "pl": ["ko\u0142o", "wok\u00f3\u0142", "dooko\u0142a"]}, "examples": [["meti saka\u0135on \u0109irka\u016d sian lumbon", "La Malnova TestamentoGenezo 37:34"], ["la virino subite levi\u011dis kaj \u0135etis amba\u016d brakojn \u0109irka\u016d la kolon de la knabino", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109irka\u016d", "primary": false}, "lordo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Honora titolo de nobelo en Anglujo.", "translations": {"be": ["\u043b\u043e\u0440\u0434"], "fr": ["lord"], "en": ["lord"], "nl": ["lord"], "pt": ["lorde"], "el": ["\u03bb\u03cc\u03c1\u03b4\u03bf\u03c2"], "de": ["Lord"], "hu": ["lord"], "ru": ["\u043b\u043e\u0440\u0434"], "es": ["lord"]}, "examples": [["la \u0109ambro de la lordoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lord", "primary": true}, "premado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longa, konstanta premo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["pression"], "en": ["pressure"], "nl": ["druk"], "de": ["Dr\u00fccken"], "pl": ["nacisk", "presja"], "hu": ["nyom\u00e1s"]}, "examples": [["kial mi iradas malgaja pro la premado de la malamiko?", "La Malnova Testamento, Psalmaro 42:9"], ["sub la premado de la mizero", "Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "prem", "primary": false}, "mongola": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la mongoloj, ilia lingvo, kulturo kaj historio.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u0433\u043e\u043b\u044c\u0441\u043a\u0456"], "en": ["Mongolian"], "nl": ["Mongools"], "ru": ["\u043c\u043e\u043d\u0433\u043e\u043b\u044c\u0441\u043a\u0438\u0439"], "ca": ["mongol"], "de": ["mongolisch"], "hu": ["mongol"], "fa": ["\u0645\u063a\u0648\u0644"], "es": ["mongol"], "pl": ["mongolski"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mongol", "primary": false}, "parco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nomo de \u0109iu el la tri diinoj, kiuj \u015dpinas, bobenas kaj tran\u0109as la fadenon de la homa vivo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u043a\u0430"], "en": ["Parca"], "nl": ["schikgodin"], "pt": ["Parca"], "ru": ["\u041f\u0430\u0440\u043a\u0430"], "de": ["Parze"], "hu": ["p\u00e1rka"], "es": ["parca"], "pl": ["Parka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La personigita morto.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "parc", "primary": true}, "mongolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de tradicie nomada popolo de la stepoj inter Siberio kaj la norda \u0108inujo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u0433\u043e\u043b"], "en": ["Mongolian"], "nl": ["Mongool"], "pt": ["mongol", "mogor", "mogol"], "ru": ["\u043c\u043e\u043d\u0433\u043e\u043b"], "ca": ["Mong\u00f2lia"], "de": ["Mongole"], "hu": ["mongol"], "fa": ["\u0645\u063a\u0648\u0644"], "es": ["mongol"], "pl": ["Mongo\u0142"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mongol", "primary": true}, "\u015dijaisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de la \u015dijaismo.", "translations": {"be": ["\u0448\u044b\u0456\u0442"], "en": ["shi'ite"], "nl": ["sjiist"], "pt": ["xiita"], "ru": ["\u0448\u0438\u0438\u0442"], "ca": ["xi\u00efta"], "it": ["sciita"], "hu": ["siita"], "he": ["\u05e9\u05d9\u05e2\u05d9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dijaist", "primary": true}, "kvizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Demandaro elprovanta la sciaron de respondantoj.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0438\u043a\u0442\u043e\u0440\u0438\u043d\u0430"], "fr": ["questionnaire (quiz)", "quiz"], "nl": ["quiz"], "pt": ["question\u00e1rio"], "de": ["Quiz"], "hu": ["vet\u00e9lked\u0151", "tud\u00e1spr\u00f3ba", "kv\u00edz"]}, "examples": [["jen malgranda kvizo, mi priskribos realan situacion, kaj vi devas diveni pri kio temas", "W. Slootmans, kvizeto, soc.culture.esperanto, 1992-06-17"]], "subdefinitions": []}], "root": "kviz", "primary": true}, "miogalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio talpedoj (Desmana), insektoman\u011dulo kun rostro kaj na\u011dha\u016dto inter la piedfingroj, vivanta en e\u016dropaj kaj aziaj riveroj.", "translations": {"be": ["\u0445\u0430\u0445\u0443\u043b\u044f"], "fr": ["desman"], "en": ["desman"], "nl": ["muscusspitsmuis"], "ru": ["\u0432\u044b\u0445\u0443\u0445\u043e\u043b\u044c"], "de": ["Bisamr\u00fcssler", "Desman"], "hu": ["p\u00e9zsmacick\u00e1ny", "dezm\u00e1n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "miogal", "primary": true}, "ligverbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Verbo kies propra leksika valoro estas tre abstrakta a\u016d e\u0109 nenia, kaj kiu servas precipe kiel gramatikilo liganta la subjekton kun predikativo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u044f\u0437\u043a\u0430", "\u0433\u043b\u0430\u0433\u043e\u043b-\u0441\u0432\u044f\u0437\u043a\u0430"], "de": ["Kopula", "Satzband"], "en": ["copula", "link verb"]}, "examples": [["la verbo \u00abesti\u00bb servas kiel la \u0109efa ligverbo en Esperanto", null], ["anka\u016d \u00abi\u011di\u00bb, \u00abresti\u00bb, \u00ab\u015dajni\u00bb kaj tiel plu povas aperi en la funkcio de ligverbo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lig", "primary": false}, "konekto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago konekti a\u016d stato esti konektita.", "translations": {"be": ["\u0437\u043b\u0443\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043f\u0430\u0434\u043a\u043b\u044e\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["connexion", "branchement"], "nl": ["verbinding", "contact"], "ru": ["\u0441\u043e\u0435\u0434\u0438\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u043e\u0434\u043a\u043b\u044e\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Verbindung"], "es": ["conexi\u00f3n"], "hu": ["csatlakoz\u00e1s (villamos)", "\u00f6sszekapcsol\u00e1s (villamos)", "kapcsolat (villamos)"]}, "examples": [["mi havas konekton", null], ["konekto mankas", null], ["la konekto perdi\u011dis", null], ["a\u016dtomata konekto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konekt", "primary": false}, "mat": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cakesprimo: eldiro de la atakinto por indiki, ke la re\u011do de la oponanto estas atakita kaj ne plu povas esti savota.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u0442 (\u0448\u0430\u0445\u043c.)"], "fr": ["\u00e9chec et mat"], "en": ["checkmate", "mate"], "nl": ["mat"], "de": ["Matt"], "hu": ["matt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mat", "primary": false}, "Flevolando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Provinco en nord-okcidenta Nederlando, kun \u0109efurbo Lelistado.", "translations": {"fr": ["Flevoland"], "de": ["Flevoland (Provinz)"], "nl": ["Flevoland"], "pt": ["Flevol\u00e2ndia"], "hu": ["Flevoland"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Flevoland", "primary": true}, "absorbi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Turni sian atenton tute al iuj pensoj.", "translations": {"fr": ["s'absorber (dans ses pens\u00e9es)", "se concentrer sur"], "tr": ["derin d\u00fc\u015f\u00fcnceye dalmak"]}, "examples": [["mi provis legi kaj tremante mi balda\u016d absorbi\u011dis en io, kion mi trovis en tiu malbenita \u00abNecronomicon\u00bb", "H. P. Lovecraft, trad. C. Kisa, La Soleno, 2003"]], "subdefinitions": []}], "root": "absorb", "primary": false}, "termezuri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezuri la surfacon de agro, arbaro, herbejo, dislimi ilin kaj tiel plu.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0436\u0435\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["arpenter (mesurer les surf.)"], "nl": ["landmeten"], "hu": ["felm\u00e9r (f\u00f6ldet)"]}, "examples": [["la malnova termezura stango", "Fabeloj, volumo 4, kuristoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "ter", "primary": false}, "ene": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interne.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043d\u0443\u0442\u0440\u0438"], "fr": ["dedans", "\u00e0 l'int\u00e9rieur"], "en": ["inside (adv.)"], "de": ["innen", "innerhalb"], "pl": ["w \u015brodku", "wewn\u0105trz"], "he": ["\u05d1\u05e4\u05e0\u05d9\u05dd"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "en", "primary": false}, "hidroplano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Avio, kiu levi\u011das de sur akvo kaj mallevi\u011das sur \u011din.", "translations": {"el": ["\u03c5\u03b4\u03c1\u03bf\u03c0\u03bb\u03ac\u03bd\u03bf"], "fr": ["hydravion"], "en": ["seaplane"], "nl": ["watervliegtuig"], "pt": ["hidroavi\u00e3o", "hidravi\u00e3o", "hidroplano"], "be": ["\u0433\u0456\u0434\u0440\u0430\u0441\u0430\u043c\u0430\u043b\u0451\u0442", "\u0433\u0456\u0434\u0440\u0430\u043f\u043b\u044f\u043d"], "de": ["Wasserflugzeug"], "it": ["idrovolante"], "hu": ["hidropl\u00e1n"], "es": ["hidroavi\u00f3n"], "ru": ["\u0433\u0438\u0434\u0440\u043e\u0441\u0430\u043c\u043e\u043b\u0451\u0442", "\u0433\u0438\u0434\u0440\u043e\u043f\u043b\u0430\u043d"], "pl": ["hydroplan", "wodnop\u0142atowiec"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hidroplan", "primary": true}, "elkreski": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) kreski el io.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0440\u0430\u0441\u0442\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["se d\u00e9velopper", "pousser (grandir)"], "hu": ["kin\u0151", "kifejl\u0151dik"], "pl": ["wyrasta\u0107"], "ru": ["\u0432\u044b\u0440\u0430\u0441\u0442\u0438", "\u0432\u044b\u0440\u0430\u0441\u0442\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["el la kava\u0135o elkreskas herbo kaj rubuso", "Z"], ["\u0109iujare la arbo elkreskigas verdajn bran\u0109ojn", "Z"], ["la \u011dardeno elkreskigas siajn semojn", "Z"], ["la tero elkreskigis verda\u0135on", "Z"], ["novaj projektoj elkreskadas kiel fungoj post pluvo", "Z"], ["el la vortarego provizora iom post iom elkreskos la estonta vortarego oficiale fiksita", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Plene, \u011dislime kreski.", "translations": {"fr": ["se faire (se d\u00e9velopper compl\u00e8tement)"]}, "examples": [["barbo elkreskis, sed sa\u011don ne naskis", "Proverbaro esperanta"], ["ne en unu tago elkreskis Kartago", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "kresk", "primary": false}, "organiza\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io organizita.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0440\u0433\u0430\u043d\u0438\u0437\u0430\u0446\u0438\u044f"], "nl": ["organisatie"], "pt": ["organiza\u00e7\u00e3o"], "be": ["\u0430\u0440\u0433\u0430\u043d\u0456\u0437\u0430\u0446\u044b\u044f", "\u0443\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u0430"], "de": ["Organisation"], "es": ["organizaci\u00f3n"], "hu": ["szervezet"]}, "examples": [["jam li fondis plurajn bankajn organiza\u0135ojn", null], ["la organiza\u0135o estas bazita sur la principo de suverena egaleco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "organiz", "primary": false}, "amortizilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato, kiu malpligrandigas la sinsekvajn oscilojn de vibrado, ekz. en a\u016dtomobilo.", "translations": {"be": ["\u0430\u043c\u0430\u0440\u0442\u044b\u0437\u0430\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["amortisseur"], "en": ["shock absorber"], "nl": ["schokdemper"], "ru": ["\u0430\u043c\u043e\u0440\u0442\u0438\u0437\u0430\u0442\u043e\u0440"], "de": ["D\u00e4mpfer"], "it": ["ammortizzatore"], "hu": ["leng\u00e9scsillap\u00edt\u00f3"], "es": ["amortiguador"], "pl": ["amortyzator"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "amortiz", "primary": false}, "iktero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0436\u0430\u045e\u0442\u0443\u0445\u0430"], "fr": ["ict\u00e8re", "jaunisse"], "en": ["jaundice"], "nl": ["geelzucht"], "pt": ["icter\u00edcia"], "ru": ["\u0436\u0435\u043b\u0442\u0443\u0445\u0430"], "ca": ["icter\u00edcia"], "sv": ["gulsot"], "hu": ["s\u00e1rgas\u00e1g"], "es": ["ictericia"], "pl": ["\u017c\u00f3\u0142taczka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Gelbsucht"]}, "examples": [["simpla, infekta, katara, obstrukca iktero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ikter", "primary": true}, "absurda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kontra\u016da al la komuna sa\u011do.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0441\u0443\u0440\u0434\u043d\u044b", "\u043d\u0435\u0434\u0430\u0440\u044d\u0447\u043d\u044b", "\u0431\u044f\u0437\u0433\u043b\u0443\u0437\u0434\u044b"], "fr": ["absurde (adj.)", "aberrant", "illogique", "farfelu", "fou (aberrant)", "idiot (aberrant)", "incoh\u00e9rent", "stupide (aberrant)"], "en": ["absurd"], "nl": ["absurd"], "pt": ["absurdo", "disparatado"], "ru": ["\u0430\u0431\u0441\u0443\u0440\u0434\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u043b\u0435\u043f\u044b\u0439"], "de": ["absurd", "ungereimt", "unsinnig", "widersinnig"], "tr": ["sa\u00e7ma", "mant\u0131ks\u0131z"], "it": ["assurdo"], "hu": ["abszurd"], "sk": ["absurdn\u00fd"], "bg": ["\u0430\u0431\u0441\u0443\u0440\u0434\u0435\u043d", "\u0431\u0435\u0437\u0441\u043c\u0438\u0441\u043b\u0435\u043d"], "pl": ["absurdalny"], "sv": ["absurd", "orimlig"], "es": ["absurdo"]}, "examples": [["la ideo pri la senfina movo estas absurda", null], ["ekzistas grandega nombro da vortoj , kiuj al \u0109iuj estas konataj sen ellernado, kaj kiujn ne uzi estus rekta absurdo", "Z"], ["oni povas pruvi tiun geometrian proponon per absurdo", "Plena Ilustrita Vortaro"], ["vi diras absurda\u0135ojn", null], ["absurdeco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "absurd", "primary": true}, "Usono": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Malgra\u016d la impreso kiun oni povas ricevi el PIV, en Esperanto la vorto Usono ne estas mallongigo de la Esperanta vortgrupo \u00abUnui\u011dintaj \u015ctatoj de Nord-Ameriko\u00bb, sed plenvalora vorto, proponita ekster Esperantujo de usonanoj Frank Lloyd Wright kaj James Duff Law kaj aliaj la\u016d la angla vortgrupo \u00abUnited States of North America\u00bb (en la formo \u00abUsonia\u00bb), \u0109e la limo inter 19/20 jc. \u011ci tamen plej firme enradiki\u011dis en Esperanto."], "primary definition": "Granda \u015dtato Nordamerika, federanta 50 sub\u015dtatojn; la federa \u0109efurbo estas Va\u015din(g)tono.", "translations": {"be": ["\u0417\u0428\u0410", "\u0417\u0430\u0434\u0437\u0456\u043d\u043e\u0447\u0430\u043d\u044b\u044f \u0428\u0442\u0430\u0442\u044b \u0410\u043c\u044d\u0440\u044b\u043a\u0456", "\u0417\u043b\u0443\u0447\u0430\u043d\u044b\u044f \u0428\u0442\u0430\u0442\u044b \u0410\u043c\u044d\u0440\u044b\u043a\u0456"], "fr": ["\u00c9tats-unis", "E.-U.", "USA"], "en": ["United States of America", "USA"], "nl": ["Verenigde Staten van Amerika", "V.S."], "pt": ["Estados Unidos da Am\u00e9rica", "EUA"], "ru": ["\u0421\u043e\u0435\u0434\u0438\u043d\u0451\u043d\u043d\u044b\u0435 \u0448\u0442\u0430\u0442\u044b \u0410\u043c\u0435\u0440\u0438\u043a\u0438", "\u0421\u0428\u0410"], "de": ["Vereinigte Staaten von Amerika", "USA"], "it": ["Stati Uniti d'America", "USA"], "hu": ["Amerikai Egyes\u00fclt \u00c1llamok", "USA"], "sk": ["Spojen\u00e9 \u0161t\u00e1ty americk\u00e9", "USA"], "es": ["Estados Unidos de Am\u00e9rica", "EE.UU."], "fi": ["Yhdysvallat", "USA"], "sv": ["Amerikas f\u00f6renta stater", "USA"], "zh": ["\u7f8e\u56fd"], "pl": ["Stany Zjednoczone Ameryki P\u00f3\u0142nocnej (oficialnie)", "USA", "Stany", "Stany Zjednoczone", "Stany Zjednoczone Ameryki"]}, "examples": [["saluton al vi, Usono, plej potenca reprezentanto de la nova mondo", "&Z: La parolado anta\u016d la Sesa Kongreso Esperantista, Washington, 1910-08-15."]], "subdefinitions": []}], "root": "Uson", "primary": true}, "kaporalo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La difinoj iom mirige variis la\u016d la tempo: \u00absupera infanteria suboficiro\u00bb en , \u00abplej malsupera infanteria suboficiro\u00bb en... En iuj landoj kaj armeaj bran\u0109oj la kaporaloj plu estas konsiderataj suboficiroj."], "primary definition": "Plej malsupera rangulo en terarmeo kaj aerarmeo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043f\u0440\u0430\u043b"], "fr": ["caporal"], "en": ["corporal"], "nl": ["korporaal"], "ru": ["\u043a\u0430\u043f\u0440\u0430\u043b"], "de": ["Korporal"], "it": ["caporale"], "hu": ["\u0151rvezet\u0151"]}, "examples": [["bona kaporalo revas esti generalo", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "kaporal", "primary": true}, "cedema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inklina cedi, akordi\u011dema.", "translations": {"be": ["\u0437\u0433\u043e\u0434\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u043f\u0430\u043c\u044f\u0440\u043a\u043e\u045e\u043d\u044b", "\u043f\u0430\u0434\u0430\u0442\u043b\u0456\u0432\u044b"], "fr": ["conciliant", "docile"], "ru": ["\u0443\u0441\u0442\u0443\u043f\u0447\u0438\u0432\u044b\u0439", "\u043f\u043e\u0434\u0430\u0442\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439"], "de": ["nachgiebig"], "it": ["cedevole", "accondiscendente"], "pl": ["ust\u0119pliwy"], "hu": ["enged\u00e9keny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ced", "primary": false}, "inkluzivigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Anigi ion en io alia, aligi, aldoni , enmeti.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043a\u043b\u044e\u0447\u0430\u0442\u044c (\u0432\u043e \u0447\u0442\u043e-\u043b.)"], "fr": ["inclure (adjoindre)", "adjoindre (inclure)", "ajouter (inclure)", "ins\u00e9rer (inclure)", "joindre (inclure)"], "nl": ["insluiten"], "hu": ["bevesz (vmi k\u00f6z\u00e9)", "felvesz (vmi k\u00f6z\u00e9)", "besorol"]}, "examples": [["inkluzivigi novajn artikolojn en kontrakton", null], ["inkluzivigi ies elpa\u015don en la programon de aran\u011do", null], ["nur kelkaj esperantistoj havas politikajn celojn kaj inkluzivigas Esperanton en ilin", "le_chaz: lernu!"], ["la bapto estas la sakramento, kiu liberigas la homon de heredita kaj persona kulpo, kio lin inkluzivvigas en Kriston kaj en lian eklezion", "Wilfried Plock, tr. Vinko O\u0161lak: Kio min malhelpas esti baptita?"], ["ni \u0109i tie fakte estas nur Zamenhof: unu persono. Li uzis \u00abni\u00bb por kvaza\u016d inkluzivigi anka\u016d aliajn esperantistojn", "Plena Manlibro de Esperanta Gramati. 11.3. Unua persono"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "inkludi, enfermi", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "inkluziv", "primary": false}, "kusentego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015can\u011debla \u015dtofa sako, en kiun oni metas kusenon.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0432\u0430\u043b\u0430\u0447\u043a\u0430"], "fr": ["taie"], "bg": ["\u043a\u0430\u043b\u044a\u0444 \u043d\u0430 \u0432\u044a\u0437\u0433\u043b\u0430\u0432\u043d\u0438\u0446\u0430"], "nl": ["sloop", "kussensloop"], "pt": ["fronha"], "ru": ["\u043d\u0430\u0432\u043e\u043b\u043e\u0447\u043a\u0430"], "de": ["Kissenbezug"], "it": ["federa"], "hu": ["p\u00e1rnahuzat"], "en": ["pillow case", "cushion cover"], "pl": ["poszewka"], "br": ["toagenn"], "fi": ["tyynyliina"], "sv": ["\u00f6rngott", "dynvar"], "es": ["funda de coj\u00edn", "funda de almohada"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kusen", "primary": false}, "po\u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kuiri en tre milde boletanta akvo a\u016d likva\u0135o.", "translations": {"fr": ["pocher"], "nl": ["pocheren"], "pl": ["gotowa\u0107 jajka w koszulkach"], "pt": ["escalfar"], "hu": ["buggyant", "pos\u00edroz"]}, "examples": [["estos po\u0109itaj ovoj, fre\u015dega pano kaj pelvo da rizo", "Mahbube Mirkadiri, trad. Nazi Solat, trad. Tomasz Chmielik, Donaco el voja\u011do, La Ondo de Esperanto, 2003:3 (101)"]], "subdefinitions": []}], "root": "po\u0109", "primary": true}, "minejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la aran\u011da\u0135oj, \u015daktoj, galerioj a\u016d koridoroj kaj dependa\u0135oj faritaj por ekspluatado de mino,.", "translations": {"be": ["\u0448\u0430\u0445\u0442\u0430", "\u043a\u0430\u043f\u0430\u043b\u044c\u043d\u044f"], "en": ["mine"], "nl": ["mijn"], "ru": ["\u0448\u0430\u0445\u0442\u0430", "\u043a\u043e\u043f\u0438"], "de": ["Mine"], "hu": ["b\u00e1nyatelep"], "br": ["min"], "es": ["mina"]}, "examples": [["karbominejo, \u015dtonminejo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "min", "primary": false}, "akroni\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro de arbustoj el familio rutacoj (Acronychia).", "translations": {"fr": ["acronychie"], "en": ["acronychia", "yellow-wood"]}, "examples": [["incensa\u0135oj santalaj, rutaj, akroni\u0109aj", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 43a, p. 34a"]], "subdefinitions": []}], "root": "akroni\u0109", "primary": true}, "invalideco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de invalido.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0432\u0430\u043b\u0456\u0434\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["invalidit\u00e9"], "en": ["disability", "infirmity"], "nl": ["invaliditeit"], "pt": ["invalidez"], "ru": ["\u0438\u043d\u0432\u0430\u043b\u0438\u0434\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Invalidit\u00e4t"], "hu": ["rokkants\u00e1g"], "es": ["invalidez"]}, "examples": [["asekuro kontra\u016d invalideco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "invalid", "primary": false}, "kresko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alteco de vivulo rezultanta el kreskado.", "translations": {"be": ["\u0440\u043e\u0441\u0442"], "fr": ["maintien (aspect physique)", "physique (aspect)"], "ru": ["\u0440\u043e\u0441\u0442"], "ro": ["cre\u015ftere"], "pl": ["przyb\u00f3r", "wzrost"], "hu": ["n\u00f6v\u00e9s", "termet"]}, "examples": [["havi gracian kreskon", "Z"], ["fremdulo de bela kresko", "Z"], ["infanoj de sama kresko", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "kresk", "primary": false}, "priskribi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Distinge kaj vive prezenti ion per vortoj, tiamaniere, ke la a\u016ddanto a\u016d leganto povas \u011din sufi\u0109e precize imagi.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043f\u0438\u0441\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9crire"], "en": ["describe"], "nl": ["beschrijven", "omschrijven"], "de": ["beschreiben"], "sv": ["beskriva"], "hu": ["le\u00edr", "ismertet"], "es": ["describir"]}, "examples": [["li detale priskribas siajn infanjarojn, la vivon de sia familio", "Julian Modest, Sincere kaj honeste pri si mem (Gerrit Berveling: La unuaj 25 jaroj de mia memoro), Monato, jaro 1995a, numero 7a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "skrib", "primary": false}, "kreski": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Iom post iom disvolvi\u011di, pligrandi\u011di \u011dis normala mezuro.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456"], "fr": ["*cro\u00eetre", "grandir", "pousser (plante)"], "en": ["*grow", "*increase"], "pt": ["crescer"], "ru": ["*\u0440\u0430\u0441\u0442\u0438"], "de": ["*wachsen"], "it": ["crescere"], "hu": ["n\u0151", "n\u00f6vekszik", "megn\u0151"], "cs": ["r\u016fst"], "ro": ["a cre\u015fte"], "pl": ["*rosn\u0105\u0107"]}, "examples": [["kreskas plantoj, haroj, bestoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Pligrandi\u011di kaj multi\u011di pli speciale en iuj regionoj.", "translations": {}, "examples": [["vinberujo ne kreskas en tiu lando", null], ["tie abunde kreskis okzalo kaj laktuko", null], ["en la dezerto nenio kreskas", null], ["surkreskita tero", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Iom post iom grandi\u011di, alti\u011di, multi\u011di, vasti\u011di.", "translations": {}, "examples": [["la akvo de la rivero sen\u0109ese kreskas", "B"], ["kreskanta lumo", null], ["kreskas fortoj, nombro da adeptoj, literaturo, duboj, intereso, fervoro, sa\u011do", null], ["la anima feli\u0109o ne kreskis kun la te\u0125nikaj akiroj kaj la pli granda komforto", null], ["ni klopodu por ke el tiu decido kresku pliaj fruktoj por Esperanto", null], ["tiuj vortoj estis uzataj la\u016d la kreskanta bezono", "Z"], ["la Izraelidoj fruktis, kaj diskreskis, kaj multi\u011dis", "Z"], ["miaj \u0109iam kreskantaj okupoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kresk", "primary": true}, "repudio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eksedzigo a\u016d eksedzinigo.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u0432\u043e\u0434"], "fr": ["r\u00e9pudiation"], "de": ["Scheidung"], "bg": ["\u0440\u0430\u0437\u0432\u043e\u0434"]}, "examples": [["venis devigite la patro por subskribi \u0109e la patrino de Dua Fratino repudion", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 64a, volumo 2a, p. 400a"]], "subdefinitions": []}], "root": "repudi", "primary": false}, "repudii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Le\u011dkonforme eksigi sian edzinon a\u016d edzon per siaflanka decido.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u044c\u0432\u0435\u0441\u044c\u0446\u0456\u0441\u044f (\u0437 \u043a\u0456\u043c\u0441\u044c\u0446\u0456)"], "fr": ["r\u00e9pudier"], "de": ["sich scheiden lassen (von)"], "pt": ["repudiar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "eksedzi\u011di", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "repudi", "primary": true}, "bionikisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri bioniko.", "translations": {"fr": ["bionicien"], "de": ["Bioniker"]}, "examples": [["oni sukcesos kontroli kelkajn dubindajn asertojn, trovi\u011dantajn en anta\u016dnelonge publikigita artikolo de Kievaj bionikistoj", "V. \u0134uravlova, trad. J. Finkel, Ne\u011da ponto super abismo, 1998-11-16"]], "subdefinitions": []}], "root": "bionik", "primary": false}, "mar\u0109andado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Diskutado pri prezo de komerca\u0135o anta\u016d a\u0109etdecido.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u0440\u0433"], "fr": ["marchandage"], "en": ["bargaining", "haggling"], "nl": ["marchanderen (nw.)", "afdingen (nw.)"], "pt": ["regateio"], "be": ["\u0442\u043e\u0440\u0433"], "de": ["Feilschen", "Feilscherei", "Gefeilsche"], "hu": ["alkudoz\u00e1s"], "fa": ["\u0686\u0627\u0646\u0647\u200c\u0632\u0646\u06cc"], "br": ["marc'hatadenn"]}, "examples": [["mar\u0109andado a\u0109eti ne devigas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "mar\u0109and", "primary": false}, "kardamino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio brasikacoj (Cardamine).", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u0439\u043c\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["cardamine"], "en": ["bittercress"], "nl": ["pinksterbloem"], "ru": ["\u0441\u0435\u0440\u0434\u0435\u0447\u043d\u0438\u043a", "\u043a\u0430\u0440\u0434\u0430\u043c\u0438\u043d"], "de": ["Schaumkraut"], "hu": ["kakukktorma", "foszl\u00e1r"], "fa": ["\u062a\u0631\u062a\u06cc\u0632\u06a9 \u0628\u0627\u062a\u0644\u0627\u0642\u06cc"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kardamin", "primary": true}, "tropo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u043e\u043f"], "fr": ["figure de style", "trope"], "en": ["trope", "figure of speech"], "nl": ["troop", "stijlfiguur"], "pt": ["tropo"], "ru": ["\u0442\u0440\u043e\u043f", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u043d\u043e\u0441\u043d\u043e\u0435 \u0437\u043d\u0430\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Trope", "bildlicher Ausdruck"], "hu": ["sz\u00f3k\u00e9p", "k\u00e9pes kifejez\u00e9s", "tr\u00f3pus"], "pl": ["trop (literacki)", "przeno\u015bnia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "trop", "primary": true}, "emajlo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malmola vitrosimila kovra\u0135o, fiksita sur fabrika\u0135o (precipe metala) per elektra-\u0125emia procedo a\u016d bakado, por protekto a\u016d ornamo.", "translations": {"be": ["\u044d\u043c\u0430\u043b\u044c"], "fr": ["\u00e9mail"], "bg": ["\u0435\u043c\u0430\u0439\u043b"], "pt": ["esmalte"], "ru": ["\u044d\u043c\u0430\u043b\u044c", "\u0444\u0438\u043d\u0438\u0444\u0442\u044c"], "de": ["Email", "Emaille", "Schmelz"], "sv": ["emalj"], "hu": ["zom\u00e1nc"], "en": ["enamel"], "pl": ["emalia", "szkliwo"]}, "examples": [["nedifekteblaj estas la emajlaj koloroj", null], ["emajlo sur ar\u011denta medaliono, kaserolo, elektra fornelo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tre malmola histo, brila natura tavolo, teganta la kronon de la dentoj.", "translations": {"ru": ["\u044d\u043c\u0430\u043b\u044c (\u0437\u0443\u0431\u043d\u0430\u044f)"], "en": ["enamel"], "pt": ["esmalte"], "be": ["\u044d\u043c\u0430\u043b\u044c"], "de": ["Schmelz", "Zahnschmelz"], "hu": ["fogzom\u00e1nc"], "pl": ["szkliwo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "emajl", "primary": true}, "emajli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kovri per emajlo.", "translations": {"be": ["\u044d\u043c\u0430\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["\u00e9mailler (sens propre)"], "ru": ["\u044d\u043c\u0430\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["emaillieren"], "pl": ["emaliowa\u0107", "szkliwi\u0107"], "hu": ["zom\u00e1ncoz", "zom\u00e1nccal bevon"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "emajl", "primary": false}, "alkovo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En\u0109ambra litni\u0109o, iafoje fermebla per kurtenoj a\u016d pordo.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u044c\u043a\u043e\u045e"], "fr": ["alc\u00f4ve"], "en": ["alcove"], "nl": ["alkoof"], "pt": ["alcova"], "ru": ["\u0430\u043b\u044c\u043a\u043e\u0432"], "de": ["Alkoven"], "sk": ["alkov\u0148a"], "es": ["alcoba"], "pl": ["alkowa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "alkov", "primary": true}, "fistulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Da\u016dra absceso kun konstante fluanta puskanaleto.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u0432\u0456\u0448\u0447", "\u0444\u0456\u0441\u0442\u0443\u043b\u0430"], "fr": ["fistule"], "nl": ["fistel"], "pt": ["f\u00edstula"], "la": ["fistula"], "ca": ["f\u00edstula"], "de": ["Fistel"], "hu": ["sipoly", "fisztula"], "ru": ["\u0441\u0432\u0438\u0449", "\u0444\u0438\u0441\u0442\u0443\u043b\u0430"], "es": ["f\u00edstula"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fistul", "primary": true}, "malkonstrui": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Disfaligi konstrua\u0135on.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u0431\u0443\u0440\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0443\u0439\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["abattre", "d\u00e9molir", "d\u00e9truire"], "en": ["demolish", "take to pieces"], "nl": ["afbreken"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0440\u0443\u0448\u0438\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u044c"], "de": ["niederrei\u00dfen", "abbauen (ein Geb\u00e4ude)"], "it": ["demolire", "smantellare"], "hu": ["lebont"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konstru", "primary": false}, "forbati": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bati por forigi, faligi.", "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u0431\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c (\u0448\u0442\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456 \u0437 \u0447\u0430\u0433\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456)"], "fr": ["gauler", "d\u00e9tacher (en frappant)"], "en": ["beat back"], "ru": ["\u0441\u0431\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u0431\u0438\u0442\u044c"], "de": ["abschlagen"], "pl": ["zbija\u0107"], "hu": ["le\u00fct", "lever"]}, "examples": [["debati la kapojn al papavoj", "Z"], ["neniaj mokoj debatos nin de nia vojo", "Z"], ["kiam vi debatos la fruktojn de via olivarbo, ne debatu \u011dis fino", "La Malnova Testamento, Readmono 24:20"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Oficiale diskuti.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u0431\u0430\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9battre"], "en": ["debate"], "nl": ["debatteren"], "pt": ["debater", "discutir"], "ru": ["\u0434\u0435\u0431\u0430\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u0441\u0443\u0436\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 \u043f\u0440\u0435\u043d\u0438\u044f"], "de": ["debattieren", "er\u00f6rtern"], "sv": ["debattera"], "hu": ["megvitat", "megt\u00e1rgyal"], "sk": ["debatova\u0165"], "fa": ["\u0628\u062d\u062b \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "es": ["debatir"], "pl": ["debatowa\u0107", "prowadzi\u0107 obrady", "radzi\u0107 (nad czym\u015b)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bat", "primary": false}, "krucmasto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malanta\u016da, po\u016dpa masto.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0438\u0437\u0430\u043d\u044c-\u043c\u0430\u0447\u0442\u0430"], "fr": ["artimon", "m\u00e2t d'artimon"], "de": ["Achtermast", "Besanmast", "Hintermast", "Kreuzmast"], "en": ["driver", "mizenmast"]}, "examples": [["La vapor\u015dipo portas [...] sur la anta\u016da masto la standardon de Bremeno, blanka-ru\u011dan, sur la meza masto la standardon de la Nord-Germana Lloyd, [...] kaj sur la krucmasto la standardon de la germana po\u015dto", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo EsperantoEl la po\u015dto"]], "subdefinitions": []}], "root": "mast", "primary": false}, "rezisti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Malcedi, kontra\u016dstari.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u043f\u0440\u0430\u0446\u0456\u045e\u043b\u044f\u0446\u0446\u0430"], "en": ["resist"], "nl": ["weerstaan"], "pt": ["resistir"], "ru": ["\u0441\u043e\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043e\u043a\u0430\u0437\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c \u0441\u043e\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "ca": ["resistir"], "de": ["widerstehen"], "sv": ["motst\u00e5"], "hu": ["ellen\u00e1ll"], "es": ["resistir"]}, "examples": [["la Izraelidoj ne povos rezisti anta\u016d siaj malamikoj", "Z"], ["rezisti al, kontra\u016d", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (parolante pri materialo) Havi la econ kontra\u016di le efikon de iuj eksteraj influoj, kaj pli speciale.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "ne \u015dan\u011di sian formon sub iuj fortoj.", "translations": {}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "prezenti nenulan rezistancon al kurento.", "translations": {}, "examples": []}]}], "root": "rezist", "primary": true}, "malpieco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsankta stato pro malrespekto al dio a\u016d religia\u0135oj.", "translations": {"fr": ["impi\u00e9t\u00e9 (\u00e9tat)"], "nl": ["goddeloosheid", "godslasterlijkheid"], "br": ["dizeoliezh"]}, "examples": [["\u0109i tio ektu\u015dis vian bu\u015don, kaj fori\u011dis via malpieco, kaj via peko estas pardonita", "La Malnova Testamento, Jesaja 6:7"]], "subdefinitions": []}], "root": "pi", "primary": false}, "rezisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago rezisti.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "en": ["resistance"], "es": ["resistencia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de materialo) Kapablo rezisti , grando \u011din karakterizanta.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de materialo) Konstanto, karakterizanta \u011dian kapablon rezisti.", "translations": {}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": []}]}], "root": "rezist", "primary": false}, "librotenejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ejo, fako por librotenado (libroten-ejo).", "translations": {"ru": ["\u0431\u0443\u0445\u0433\u0430\u043b\u0442\u0435\u0440\u0438\u044f (\u043f\u043e\u0434\u0440\u0430\u0437\u0434\u0435\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435, \u043e\u0442\u0434\u0435\u043b)"], "pl": ["ksi\u0119gowo\u015b\u0107 (dzia\u0142 firmy)"], "hu": ["k\u00f6nyvel\u00e9s (oszt\u00e1ly)"]}, "examples": [["se la CO ne librotenas siajn spezojn pro manko de laborforto, la CO-librotenejo ricevu pli da laborforto", "Komitatano Z: TEJO eliru el sia ka\u015dejo. La Ondo de Esperanto 2003. N-ro 5 (103)"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Biblioteko kutime implicas ke oni povas facile uzi la librojn por legado, privata a\u016d publika; librotenejo povas esti ekzemple loko kie oni konservas vendotajn librojn, kiujn oni do ne povas facile konsulti kiel librojn, sed kie ili estas konservataj kiel varo a\u016d kiel muzea\u0135o. Cetere, biblioteko povas havi sian librotenejon por libroj aparte valoraj a\u016d tre malofte bezonataj, kiujn oni venigas per speciala mendo."], "primary definition": "Tenejo \u0109e biblioteko a\u016d librovendejo en kiu oni konservas librojn (libro-tenejo).", "translations": {"be": ["\u0431\u0456\u0431\u043b\u0456\u044f\u0442\u044d\u043a\u0430 (\u043f\u0430\u043a\u043e\u0439)"], "fr": ["biblioth\u00e8que (r\u00e9serve de livres)", "magasin (de livres \u00e0 vendre)", "r\u00e9serve (dans une biblioth\u00e8que)"], "nl": ["bibliotheek"], "pt": ["biblioteca"], "el": ["\u03b2\u03b9\u03b2\u03bb\u03b9\u03bf\u03b8\u03ae\u03ba\u03b7"], "de": ["Bibliothek"], "tr": ["kitapl\u0131k"], "hu": ["k\u00f6nyvrakt\u00e1r"], "pl": ["archiwum biblioteki"], "lat": ["bibliotheca, ae"], "ru": ["\u043a\u043d\u0438\u0433\u043e\u0445\u0440\u0430\u043d\u0438\u043b\u0438\u0449\u0435"], "es": ["biblioteca"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "libr", "primary": false}, "Davido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo hebredevena.", "translations": {"fr": ["David"], "nl": ["David"], "pt": ["Davi", "David"], "de": ["David"], "it": ["Davide"], "pl": ["Dawid"], "sv": ["David"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Re\u011do de Izraelo (proksimume 1000 a.K. \u2013 proksimume 972 a.K.), fondinto de ties precipa dinastio, tradicie rigardata kiel poeto, muzikisto kaj a\u016dtoro de la biblia Psalmaro.", "translations": {"pl": ["Dawid"]}, "examples": [["psalmo de David", "La Malnova Testamento, &Psa 3"], ["tiam venis la viroj de Jehuda kaj sanktoleis tie Davidon kiel re\u011don super la domo de Jehuda", "La Malnova Testamento, &Sa2 2:4"]], "subdefinitions": []}], "root": "David", "primary": true}, "akupunkturisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kuracisto aganta per akupunkturo.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0433\u043b\u043e\u0443\u043a\u0430\u043b\u044b\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u0441\u043f\u0435\u0446\u0438\u0430\u043b\u0438\u0441\u0442 \u043f\u043e \u0438\u0433\u043b\u043e\u0442\u0435\u0440\u0430\u043f\u0438\u0438"], "fr": ["acuponcteur", "acupuncteur"], "en": ["acupuncturist"], "nl": ["acupuncturist"], "de": ["Akupunkteur"], "hu": ["akupunkt\u00far\u00e1val gy\u00f3gy\u00edt\u00f3"], "fa": ["\u0645\u062a\u062e\u0635\u0635 \u0637\u0628 \u0633\u0648\u0632\u0646\u06cc"], "es": ["acupuntor", "acupunturista"]}, "examples": [["li iris \u0109ien por ser\u0109i kuraciston, fine li trovis akupunkturistinon", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 75a, volumo 2a, p. 591a"]], "subdefinitions": []}], "root": "akupunktur", "primary": false}, "panarbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iamverda arbo el pacifikaj insuloj, kultivata en tropikaj landoj por la grandaj, verdaj fruktoj, tianomaj panfruktoj (Artocarpus altilis).", "translations": {"fr": ["arbre \u00e0 pain"], "pl": ["chlebowiec w\u0142a\u015bciwy"]}, "examples": [["ili haltigis la \u0109evalojn sub granda panarbo, de kiu Kali kun Mea fortran\u0109is fruktojn similajn al grandegaj melonoj", "H. Sienkiewicz, trad. M. Sygnarski, Tra dezerto kaj praarbaro, Varsovio, 1978"]], "subdefinitions": []}], "root": "arb", "primary": false}, "forketo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda forko, uzata por man\u011di kukon kaj similajn.", "translations": {"be": ["\u0432\u0456\u0434\u044d\u043b\u0435\u0446"], "nl": ["vorkje"], "ru": ["\u0432\u0438\u043b\u043a\u0430"], "de": ["G\u00e4belchen"], "sv": ["gaffel"], "pl": ["widelczyk"], "hu": ["kisvilla"]}, "examples": [["sep malgrandaj teleroj, \u0109iu telereto kun sia forketo", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Ne\u011dulino"]], "subdefinitions": []}], "root": "fork", "primary": false}, "gota": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al gotoj.", "translations": {"be": ["\u0433\u043e\u0446\u043a\u0456"], "fr": ["gothique (relatif aux goths)"], "pt": ["godo (adj., relativo aos godos)"], "ru": ["\u0433\u043e\u0442\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["gotisch"], "tr": ["gotik"], "hu": ["g\u00f3t"]}, "examples": [["Temas pri la lasta pa\u011do de la tiel nomata \u00abUlfilas-biblio\u00bb, en la gota lingvo", "Franz-Georg R\u00f6ssler, Katedralaj trezoroj en nova aran\u011do, Monato, jaro 2001a, numero 11a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "got", "primary": false}, "\u0109irka\u016dkuri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kuri \u0109irka\u016d.", "translations": {"de": ["umlaufen"]}, "examples": [["la arbo estis jam tiel alta, ke la leporo devis \u0109irka\u016dkuri \u011din", "Fabeloj, volumo 2Abio"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kuri \u0109iuflanken.", "translations": {"de": ["herumlaufen"]}, "examples": [["\u0109irka\u016dkuris sur la tablo", "R. Kipling trad. D. Harlow Rikki-Tikki-Tavi http://donh.best.vwh.net/Esperanto/Literaturo/Noveloj/Rikki_Tikki_Tavi.html"], ["la servistoj jam komencis \u0109irka\u016dkuradi en la koridoroj", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 13"], ["tia penso \u0109irka\u016dkuris en mi sen\u0109ese", "Nishino R. trad. teamo Konsolvirinoj de Japana Imperia Armeo http://village.infoweb.ne.jp/~serpento/vk/ianfu.htm"]], "subdefinitions": []}], "root": "kur", "primary": false}, "indiferenteco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de tiu indiferenta.", "translations": {"fr": ["indiff\u00e9rence"], "en": ["indifference"], "pt": ["indiferen\u00e7a"], "hu": ["k\u00f6z\u00f6mb\u00f6ss\u00e9g"]}, "examples": [["li traveturis la plej belajn landojn kun plena indiferenteco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "indiferent", "primary": false}, "oro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 79, atompezo 196,967, simbolo Au. Flava metalo, tre densa, facile fadenigebla multvalora, kiun oni uzas por juveloj kaj moneroj.", "translations": {"be": ["\u0437\u043e\u043b\u0430\u0442\u0430"], "fr": ["or"], "en": ["gold"], "nl": ["goud"], "pt": ["oiro", "ouro (bras.)"], "la": ["Aurum"], "de": ["Gold"], "it": ["oro"], "sv": ["guld"], "cs": ["zlato"], "pl": ["z\u0142oto", "z\u0142oto"], "br": ["aour"], "el": ["\u03c7\u03c1\u03c5\u03c3\u03ac\u03c6\u03b9", "\u03c7\u03c1\u03c5\u03c3\u03cc\u03c2"], "ru": ["\u0437\u043e\u043b\u043e\u0442\u043e"], "hu": ["arany"], "es": ["oro"]}, "examples": [["vazo el oro", null], ["oro la\u016d folioj, la\u016d fanda\u0135oj", null], ["temp' estas valoro simile al oro", "Proverbaro esperanta"], ["ne \u0109io estas oro, kio brilas", "B"], ["pagi per oro", null], ["vi devas \u0109i tie orvelki (i\u011di orkolora pro velki\u011do), kompatinda floreto", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Mono, ri\u0109eco.", "translations": {"de": ["Geld", "Gold"], "nl": ["geld", "goud"]}, "examples": [["kiu havas oron, havas honoron", "Proverbaro esperanta"], ["por sia oro \u0109iu estas sinjoro", "Proverbaro esperanta"], ["ne defendas oro kontra\u016d doloro", "Proverbaro esperanta"], ["ilo el oro ta\u016dgas por \u0109iu laboro", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Multvalora, bonega afero.", "translations": {"de": ["Gold"], "nl": ["goud"]}, "examples": [["\u011dentila kaj trankvila, kun koro el oro ( olea, vakso )", "Proverbaro esperanta"], ["legu tiun poemon: \u011di estas vere el oro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "or", "primary": true}, "ori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kovri per maldika tavolo el oro.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043b\u0430\u0446\u0456\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0437\u0430\u043b\u0430\u0446\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["dorer"], "nl": ["vergulden"], "ru": ["\u0437\u043e\u043b\u043e\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0437\u043e\u043b\u043e\u0442\u0438\u0442\u044c"], "de": ["vergolden"], "sv": ["f\u00f6rgyll"], "hu": ["aranyoz"], "br": ["alaouri\u00f1", "aouri\u00f1"], "pl": ["z\u0142oci\u0107", "oz\u0142aca\u0107", "poz\u0142aca\u0107"]}, "examples": [["orita kadro, braceleto", "Z"], ["pensoj oritaj per la lasta rebrilo de l' amo", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Impresi kiel oro, aspekti kiel oro.", "translations": {"ru": ["\u0437\u043e\u043b\u043e\u0442\u0435\u0442\u044c", "\u0437\u043e\u043b\u043e\u0442\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "pl": ["z\u0142oci\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["la duono de Forumo, ku\u015danta senpere sub la kastelaj abrupta\u0135oj, estis jam dronanta en ombro, dum la kolonoj de la pli alte starantaj temploj oris ankora\u016d en lumo kaj bluo", "H. Sienkewicz, tr. Lidia Zamenhof: Quo vadis, \u0108ap. 2a"], ["la vivo tiel mirinde belis, la suno tiel oris kaj varmis, la lando tiel fabelece \u0109armis", "B. Traven, tr. Hans-Georg Kaiser: La Mortula \u015dipo. \u0108ap. 17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "or", "primary": false}, "estonteco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Venonta tempo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u0434\u0443\u0447\u044b\u043d\u044f"], "fr": ["futur (temps)"], "en": ["future"], "nl": ["toekomende tijd"], "ru": ["\u0431\u0443\u0434\u0443\u0449\u0435\u0435 (\u0441\u0443\u0449.)"], "ca": ["futur"], "de": ["Zukunft"], "it": ["futuro, il tempo che sara'"], "hu": ["j;ouml;v\u0151 (id\u0151)"], "es": ["futuro"], "ro": ["viitor"], "pl": ["przysz\u0142o\u015b\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "est", "primary": false}, "ora": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "El oro.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043b\u0430\u0442\u044b"], "bg": ["\u0437\u043b\u0430\u0442\u043e"], "nl": ["gouden"], "pt": ["de oiro", "de ouro (bras.)"], "el": ["\u03c7\u03c1\u03c5\u03c3\u03b1\u03c6 \u03ad\u03bd\u03b9\u03bf\u03c2"], "de": ["Gold"], "sv": ["gyllene"], "hu": ["arany-"], "br": ["alaouret", "aour (en aour)"], "ru": ["\u0437\u043e\u043b\u043e\u0442\u043e\u0439"], "pl": ["z\u0142oty"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["golden", "g\u00fclden [arkaika]"]}, "examples": [["ora ringo, medalo", null], ["oraj minejoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["golden"]}, "examples": [["ora \u015dlosilo \u0109iun pordon malfermas", "Proverbaro esperanta"], ["ora posteno", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["golden"]}, "examples": [["Tiu dol\u0109a ora tempo estas frukto de fantazio neniam efektivigebla", "Z"], ["tiu utopiulo esperas revenigi la oran tempa\u011don", "Z"], ["promesi orajn montojn (\u015dmiri)", "Proverbaro esperanta"], ["ora koro", null], ["oraj versoj de Pitagoro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "or", "primary": false}, "rekonscii\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Reakiri la konscion.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u0440\u044b\u0442\u043e\u043c\u043d\u0435\u0446\u044c", "\u0430\u0447\u0443\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["reprendre connaissance", "revenir \u00e0 soi"], "nl": ["tot bewustzijn komen"], "ru": ["\u043e\u0447\u043d\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u0440\u0438\u0439\u0442\u0438 \u0432 \u0441\u0435\u0431\u044f"], "de": ["wieder zu sich kommen", "wieder zu Bewusstsein kommen", "wieder zu Besinnung kommen"], "hu": ["felocs\u00fadik", "visszanyeri az \u00f6ntudat\u00e1t"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konsci", "primary": false}, "profeta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Die inspirita parolo a\u016d simbola ago de profeto.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0440\u043e\u0446\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["proph\u00e9tie"], "en": ["prophecy"], "nl": ["voorspelling"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0440\u043e\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Prophezeiung", "Verk\u00fcndigung"], "sv": ["profetia"], "hu": ["j\u00f6vend\u00f6l\u00e9s", "pr\u00f3f\u00e9cia"], "es": ["profec\u00eda"]}, "examples": [["neniam profeta\u0135o estas alportita per homa volo; sed homoj, movataj de la Sankta Spirito, parolis la\u016d Dio", "La Nova Testamento, II. Petro 1:21"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Die inspirita anta\u016ddiro.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "profet", "primary": false}, "resonado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "malforta e\u0125o, resendo, reflekto de brila sono.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0437\u0432\u0443\u043a"], "fr": ["r\u00e9sonance"], "en": ["resonance"], "nl": ["resonans"], "hu": ["rezonancia"]}, "examples": [["la malgranda birdo tiel la\u016dte kantis, ke oni a\u016ddis resonadon", "Fabeloj, volumo 3, kolo de botelo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0437\u0430\u043d\u0430\u043d\u0441"], "hu": ["rezonancia", "egy\u00fcttrezg\u00e9s"], "de": ["Resonanz", "Widerhall", "Nachhall"], "nl": ["weerklank", "resonantie"], "ru": ["\u0440\u0435\u0437\u043e\u043d\u0430\u043d\u0441"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "son", "primary": false}, "agrabla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiu pla\u0109as kaj plezurigas.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0435\u043c\u043d\u044b"], "fr": ["agr\u00e9able"], "en": ["pleasant"], "de": ["angenehm"], "it": ["gradevole"], "hu": ["kellemes"], "br": ["plijus"], "cs": ["p\u0159\u00edjemn\u00fd"], "es": ["agradable"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u044f\u0442\u043d\u044b\u0439"], "nl": ["aangenaam", "prettig"], "pt": ["agrad\u00e1vel", "ameno"], "tr": ["ho\u015f"], "sv": ["trevlig", "angen\u00e4m"], "sk": ["pr\u00edjemn\u00fd"], "pl": ["przyjemny", "mi\u0142y", "b\u0142ogi", "fajny", "luby (przestarz.)", "\u0142adny", "odpr\u0119\u017caj\u0105cy", "powabny", "przytulny", "rozkoszny", "sympatyczny", "wdzi\u0119czny"]}, "examples": [["la viza\u011do de tiu infano estas agrabla", null], ["lia vizito estis al mi tre agrabla", null], ["pli bona estas vorto afabla ol kuko agrabla", "Proverbaro esperanta"], ["sento de agrableco", "Z"], ["estas al mi tre agrable, ke mi havas nun la okazon saluti vin", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "agrabl", "primary": true}, "Cirilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo slavdevena.", "translations": {"de": ["Kyrillus", "Cyrill"], "nl": ["Cyrillus"], "it": ["Cirillo"], "bg": ["\u041a\u0438\u0440\u0438\u043b"], "sv": ["Kyrillos"]}, "examples": [["ruslandanoj kaj anka\u016d aliaj \u0109iujare gloras la inventintojn de la slava, tiel nomata cirila, alfabeto kaj ties inventintojn la fratojn Cirilon kaj Metodion", "Aleksandras MASIUKAS: Celebradi pri alfabeto, Monato, 2002/7, p.7"]], "subdefinitions": []}], "root": "Ciril", "primary": true}, "kolori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Doni koloron al, ka\u016dzi koloron \u0109e.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043a\u0440\u0430\u0448\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u043a\u0440\u0430\u0441\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["colorer"], "en": ["color"], "nl": ["kleuren", "verven"], "tr": ["boyamak", "renk vermek"], "sv": ["f\u00e4rga"], "tp": ["kule"], "pl": ["kolorowa\u0107", "koloryzowa\u0107", "barwi\u0107", "ubarwia\u0107"]}, "examples": [["la grenoj flave koloras la kampon", null], ["la suno koloras la nubojn", null], ["la tempo grize koloris liajn harojn", null], ["la akompananta muziko koloras la tutan dialogon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kolor", "primary": false}, "koloro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparta impreso farita sur la okulo de la diversaj elementoj de lumradio resenditaj de iu korpo sendepende de \u011dia formo.", "translations": {"ru": ["\u0446\u0432\u0435\u0442"], "fr": ["couleur", "coloris", "teinte (coloris)", "tendance (politique)", "timbre (sonore)", "ton (coloris)"], "en": ["color"], "nl": ["kleur"], "pt": ["cor", "colorido", "timbre (de voz)"], "tr": ["renk"], "sv": ["f\u00e4rg"], "tp": ["kule"], "br": ["liv"], "pl": ["kolor", "barwa"]}, "examples": [["la sep koloroj de la \u0109ielarko", null], ["la koloro de vesto, haroj, kartoj, okuloj, ha\u016dto", null], ["kiam nokto vualas, \u0109iuj koloroj egalas", "Proverbaro esperanta"], ["sento de feli\u0109eco, kiu montras al ili \u0109ion kun la plej agrablaj koloroj", null], ["homoj de \u0109iuj politikaj koloroj", null], ["rozkolora", null], ["\u015dan\u011dkolora", null], ["sangkolora", null], ["mikskolora", "Z"], ["unukolora", null], ["dukolora", null], ["trikolora..", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043e\u043a\u0440\u0430\u0441\u043a\u0430"], "pl": ["barwa g\u0142osu"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u043e\u0440\u0438\u0442"], "pl": ["koloryt"]}, "examples": [["la malofteco de la adjektivoj donas al lia lingvo tre kuriozan koloron", null], ["la laboro de la intelektuloj donas koloron kaj vivon al la kulturo", "Z"], ["indiferenta, pala kaj senkolora oficiala parolo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la du grupoj de la ludkartaj emblemoj, la ru\u011da (karoo kaj kero) kaj la nigra (piko kaj trefo).", "translations": {"ru": ["\u0446\u0432\u0435\u0442"], "pl": ["kolor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kolor", "primary": true}, "kolora": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta koloron.", "translations": {"ru": ["\u0446\u0432\u0435\u0442\u043d\u043e\u0439"], "fr": ["color\u00e9"], "en": ["colored"], "nl": ["gekleurd", "kleurig"], "tr": ["renkli", "boyal\u0131"], "tp": ["kule"], "cs": ["barevn\u00fd"], "pl": ["kolorowy", "barwny"]}, "examples": [["koloraj bildoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kolor", "primary": false}, "fadenigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Formi fadenon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456"], "fr": ["filer (mettre en fil)"], "en": ["draw into a thread"], "ru": ["\u043f\u0440\u044f\u0441\u0442\u044c"], "de": ["spinnen"], "hu": ["fon"], "br": ["neza\u00f1"], "pl": ["prz\u0105\u015b\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "faden", "primary": false}, "centralo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komutejo, nodo en komunikada reto telefona a\u016d telegrafa.", "translations": {"be": ["\u0432\u0443\u0437\u0435\u043b \u0441\u0443\u0432\u044f\u0437\u0456", "\u0442\u044d\u043b\u0435\u0444\u043e\u043d\u043d\u0430\u044f \u0441\u0442\u0430\u043d\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["centrale"], "en": ["central", "telephone exchange"], "nl": ["centrale"], "pt": ["central"], "ru": ["\u0443\u0437\u0435\u043b \u0441\u0432\u044f\u0437\u0438", "\u0442\u0435\u043b\u0435\u0444\u043e\u043d\u043d\u0430\u044f \u0441\u0442\u0430\u043d\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Zentrale"], "it": ["centrale"], "hu": ["k\u00f6zpont (centr\u00e1l\u00e9)", "centr\u00e1l\u00e9"], "sk": ["centr\u00e1la"], "es": ["central"], "pl": ["centrala telefoniczna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Fabriko produktanta elektran a\u016d termikan energion.", "translations": {"be": ["\u0446\u044d\u043d\u0442\u0440\u0430\u043b\u044c"], "fr": ["centrale"], "en": ["power plant", "power station", "generating station"], "ru": ["\u0446\u0435\u043d\u0442\u0440\u0430\u043b\u044c"], "de": ["Kraftwerk"], "hu": ["er\u0151m\u0171"]}, "examples": [["varmocentralo", null], ["elektrocentralo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Centra oficejo.", "translations": {"be": ["\u0448\u0442\u0430\u0431-\u043a\u0432\u0430\u0442\u044d\u0440\u0430 (\u0444\u0456\u0440\u043c\u044b, \u0430\u0440\u0433\u0430\u043d\u0456\u0437\u0430\u0446\u044b\u0456)", "\u0433\u0430\u043b\u043e\u045e\u043d\u044b \u043e\u0444\u0456\u0441"], "fr": ["centrale"], "en": ["central office"], "ru": ["\u0448\u0442\u0430\u0431-\u043a\u0432\u0430\u0440\u0442\u0438\u0440\u0430 (\u043e\u0440\u0433\u0430\u043d\u0438\u0437\u0430\u0446\u0438\u0438)"], "de": ["Zentrale"], "hu": ["k\u00f6zpont (sz\u00e9khely)"], "pl": ["centrala", "kwatera g\u0142\u00f3wna"]}, "examples": [["sindikata centralo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "central", "primary": true}, "vaporkaldrono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0446\u0451\u043b (\u043c\u0430\u0448\u044b\u043d\u044b)"], "fr": ["chaudi\u00e8re"], "nl": ["stoomketel"], "br": ["kaoter (tommerezh)"], "ru": ["\u043f\u0430\u0440\u043e\u0432\u043e\u0439 \u043a\u043e\u0442\u0451\u043b"], "fi": ["h\u00f6yrykattila (tekn.)"], "de": ["Dampfkessel"]}, "examples": [["en la vaporkaldronejo oni klarigas al mi, ke dudek vagonoj da \u0109iutage venanta karbo estas mal\u015dar\u011dataj \u0109i tie de unu homo dum du kaj duono minutoj", "Metropoliteno\u0109ap. 1"]], "subdefinitions": []}], "root": "kaldron", "primary": false}, "variema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015can\u011di\u011danta la\u016d la cirkonstancoj.", "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u043c\u0435\u043d\u044c\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u043c\u0435\u043d\u044c\u043b\u0456\u0432\u044b"], "fr": ["changeant", "variable (adj.)"], "en": ["variable", "inconstant", "shifting"], "pt": ["inst\u00e1vel", "mut\u00e1l", "vari\u00e1vel"], "ru": ["\u0438\u0437\u043c\u0435\u043d\u0447\u0438\u0432\u044b\u0439", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u0447\u0438\u0432\u044b\u0439"], "hu": ["v\u00e1ltoz\u00e9kony"], "es": ["voluble", "variable"], "pl": ["zmienny"]}, "examples": [["variema vetero, vorto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vari", "primary": false}, "parulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Viro rigardata kiel ano de portempa a\u016d konstanta paro.", "translations": {"fr": ["cavalier (partenaire de danse)", "compagnon (dans un couple)", "partenaire (masc.)"]}, "examples": [["li estis mia parulo en la balo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "par", "primary": false}, "malrefleksiva": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri interna rilato R) Tia, ke \u011dia komuna\u0135o kun la idento-rilato estas malplena; simb. R\u2229idE = \u2205.", "translations": {"ru": ["\u0430\u043d\u0442\u0438\u0440\u0435\u0444\u043b\u0435\u043a\u0441\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["(relation) antir\u00e9flexive"], "en": ["antireflexive"], "de": ["antireflexiv"], "pl": ["(relacja) przeciwzwrotna"], "hu": ["irreflex\u00edv"]}, "examples": [["la rilato \u00abstrikte pli granda ol\u00bb estas malrefleksiva", null]], "subdefinitions": []}], "root": "refleksiv", "primary": false}, "eksidi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sin meti sur se\u011don.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0435\u0441\u0442\u044c", "\u0443\u0441\u0435\u0441\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["s'asseoir"], "nl": ["gaan zitten"], "de": ["sich setzen"], "pl": ["usi\u0105\u015b\u0107"], "hu": ["le\u00fcl"]}, "examples": [["\u015di en sia griza kitelo eksidis en la kuirejo sur la cindro", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Cindrulino"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "sidi\u011di", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sid", "primary": false}, "temo kun varia\u0135oj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kompona\u0135o el melodio, tielnomata temo, kaj varia\u0135oj konservantaj la skemon de la temo sed variigantaj \u011din diversmaniere.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u043c\u0430 \u0437 \u0432\u0430\u0440\u044b\u044f\u0446\u044b\u044f\u043c\u0456"], "fr": ["th\u00e8me et variations"], "hu": ["t\u00e9ma \u00e9s vari\u00e1ci\u00f3k"], "pl": ["temat z wariacjami"], "ru": ["\u0442\u0435\u043c\u0430 \u0441 \u0432\u0430\u0440\u0438\u0430\u0446\u0438\u044f\u043c\u0438"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tem", "primary": false}, "ar\u0125imeda spiralo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spiralo , kies polusa ekvacio estas de la tipo \u03c1 = k\u03b8.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0445\u0456\u043c\u044d\u0434\u0430\u0432\u0430\u044f \u0441\u044c\u043f\u0456\u0440\u0430\u043b\u044c"], "fr": ["spirale d'Archim\u00e8de"], "en": ["Archimedes['] spiral"], "ru": ["\u0430\u0440\u0445\u0438\u043c\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430 \u0441\u043f\u0438\u0440\u0430\u043b\u044c"], "de": ["Archimedische Spirale"], "pl": ["spirala Archimedesa"], "hu": ["archimedesi spir\u00e1l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spiral", "primary": false}, "kolokasio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro de rizomaj vegeta\u0135oj kun man\u011deblaj radiktuberoj kaj folioj, el varmaj landoj (Colocasia).", "translations": {"fr": ["chou de chine", "colocase"], "de": ["Colocasia"], "nl": ["colocasia"], "pt": ["coloc\u00e1sia", "inhame"], "hu": ["kolok\u00e1zia"]}, "examples": [["ili povus travivi per kolokasioj nutrori\u0109aj", "Homoj man\u011dantaj, \u00abtragedio de man\u011do en la insulo Mindanao\u00bb, p. 40a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kolokasi", "primary": true}, "\u011cenovo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Italuja urbo, \u0109efurbo de Ligurujo.", "translations": {"lat": ["Genua"], "fr": ["G\u00eanes"], "en": ["Genoa"], "it": ["Genova"], "la": ["Genua"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u011cenov", "primary": true}, "rostpano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Peco de rostita pano.", "translations": {"be": ["\u0442\u043e\u0441\u0442 (\u043f\u0430\u0434\u0441\u043c\u0430\u0436\u0430\u043d\u044b \u0445\u043b\u0435\u0431)", "\u0433\u0440\u044d\u043d\u043a\u0430"], "en": ["toast", "toasted bread"], "nl": ["geroosterd brood", "toast"], "pt": ["torrada", "tosta"], "ru": ["\u0442\u043e\u0441\u0442 (\u043f\u043e\u0434\u0436\u0430\u0440\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0445\u043b\u0435\u0431)", "\u0433\u0440\u0435\u043d\u043e\u043a"], "de": ["Toast", "Toastbrot"], "hu": ["pir\u00edt\u00f3s", "pir\u00edt\u00f3s keny\u00e9r"], "es": ["tostada"], "fi": ["paahtoleip\u00e4"], "pl": ["tost", "grzanka"], "he": ["\u05e6\u05e0\u05d9\u05dd", "\u05d8\u05d5\u05e1\u05d8"]}, "examples": [["sin kviete konsoli per te-taso kaj varma rostpano", "(Saki, trad. Grimley Evans: La malripoz-kuracado)"]], "subdefinitions": []}], "root": "rost", "primary": false}, "jezuito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Membro de la religiula societo (propranome kompanio) fondita de Ignaco de Lojola.", "translations": {"be": ["\u0435\u0437\u0443\u0456\u0442"], "fr": ["j\u00e9suite (subst., religieux)"], "en": ["Jesuit"], "nl": ["Jesu\u00efet"], "pt": ["jezu\u00edta"], "ru": ["\u0438\u0435\u0437\u0443\u0438\u0442"], "de": ["Jesuit"], "sv": ["jesuit"], "it": ["ipocrita", "gesuita (fig.)"], "hu": ["jezsuita"], "es": ["jesuita"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Timinda hipokritulo.", "translations": {"nl": ["huichelaar"], "fr": ["j\u00e9suite (fig.)", "fourbe (subst.)", "hypocrite (subst.)"], "de": ["Heuchler"], "en": ["jesuit"], "sv": ["hypokrit", "hycklare"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "jezuit", "primary": true}, "debarkadero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pl": ["port"], "pt": ["desembarcadouro", "cais"]}, "examples": [["malgrandaj, senbruaj, \u0109iam starantaj apud debarkadero vapor\u015dipetoj", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "debarkader", "primary": true}, "nilono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre solida sinteza fibro poliamida, uzata por \u015dnuroj, teksita kiel \u015dtofo por vestoj....", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0439\u043b\u043e\u043d"], "fr": ["nylon"], "en": ["nylon"], "nl": ["nylon"], "pt": ["nylon", "n\u00e1ilon"], "de": ["Nylon"], "fa": ["\u0646\u0627\u06cc\u0644\u0648\u0646"], "es": ["nailon, nil\u00f3n"]}, "examples": [["modernaj kajtoj ofte fari\u011das el sintezaj materialoj, kiel nilono por la veloj", "Vikipedio, kajto, 2005-07-17"]], "subdefinitions": []}], "root": "nilon", "primary": true}, "kolerika": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En iuj lingvoj oni konfuzas kolerika kaj kolerema. Tio evitindas en Esperanto."], "primary definition": "Epiteto de la temperamento karakterizata per rapida agemo, emociemo forte manifesti\u011danta en mienado kaj gestoj", "translations": {"ru": ["\u0445\u043e\u043b\u0435\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "bg": ["\u0445\u043e\u043b\u0435\u0440\u0438\u0447\u0435\u043d"], "nl": ["driftig", "opvliegend", "cholerisch", "heftig"], "de": ["cholerisch"], "en": ["choleric"], "hu": ["kolerikus"]}, "examples": [["la praga fasonstudio proponis stilon \u00abpiloto\u00bb: alto estas iom pli ol la avera\u011da, maldika , aktivigita nerva sistemo (pro tio \u2015 movi\u011demo, rapido de reago, kolerika temperamento)", "G. Altov, tr. J. Finkel: La tria jarmilo"]], "subdefinitions": []}], "root": "kolerik", "primary": true}, "karakteriza funkcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de subaro A de aro E) Funkcio kun fonto-aro E, kiu alprenas valoron 1 en \u0109iu punkto de A kaj 0 en \u0109iu punkto de \u011dia komplemento.", "translations": {"be": ["\u0445\u0430\u0440\u0430\u043a\u0442\u0430\u0440\u044b\u0441\u0442\u044b\u0447\u043d\u0430\u044f \u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["fonction caract\u00e9ristique"], "en": ["characteristic function"], "nl": ["karakteristieke functie"], "ru": ["\u0445\u0430\u0440\u0430\u043a\u0442\u0435\u0440\u0438\u0441\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u044f"], "de": ["charakteristische Funktion"], "hu": ["karakterisztikus f\u00fcggv\u00e9ny"], "pl": ["funkcja charakterystyczna"]}, "examples": [["la karakterizan funkcion de A oni ofte signas per \u03c7A", null]], "subdefinitions": []}], "root": "funkci", "primary": false}, "deprimi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Forte, da\u016dre malvigligi kaj senkura\u011digi.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0437\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c \u0434\u0435\u043f\u0440\u0435\u0441\u0441\u0438\u044e"], "fr": ["d\u00e9primer (tr.)"], "nl": ["deprimeren", "ontmoedigen"], "be": ["\u0432\u044b\u043a\u043b\u0456\u043a\u0430\u0446\u044c \u0434\u044d\u043f\u0440\u044d\u0441\u0456\u044e", "\u0441\u043f\u0430\u0440\u0430\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c \u0434\u044d\u043f\u0440\u044d\u0441\u0456\u044e"], "de": ["deprimieren", "herunterziehen", "entmutigen"], "hu": ["nyomaszt", "elkedvetlen\u00edt", "deprim\u00e1l"], "es": ["deprimir"], "pl": ["deprymowa\u0107", "przygn\u0119bia\u0107"]}, "examples": [["li estas deprimita de sia malsukceso", null]], "subdefinitions": []}], "root": "deprim", "primary": true}, "kampulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lo\u011danto en la kamparo, precipe terkulturisto.", "translations": {"be": ["\u0441\u0435\u043b\u044f\u043d\u0456\u043d"], "fr": ["paysan"], "nl": ["boer", "landbouwer"], "ru": ["\u043a\u0440\u0435\u0441\u0442\u044c\u044f\u043d\u0438\u043d"], "de": ["Bauer"], "it": ["campagnolo (sost.)", "contadino"], "hu": ["paraszt"], "es": ["campesino"], "pl": ["wie\u015bniak", "ch\u0142op", "w\u0142o\u015bcianin (przest.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kamp", "primary": false}, "deprimo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Da\u016draj malviglo, laco, seniniciato, anta\u016dtimo.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u043f\u0440\u044d\u0441\u0456\u044f"], "fr": ["d\u00e9pression (psychol.)", "d\u00e9prime"], "nl": ["neerslachtigheid", "depressie (neerslachtigheid)"], "es": ["depresi\u00f3n (psicol\u00f3gica)"], "de": ["Depression"], "pl": ["przygn\u0119bienie", "depresja"], "hu": ["nyomott hangulat", "kedvtelens\u00e9g", "deprim\u00e1lts\u00e1g"]}, "examples": [["En la konferenco 12 fakuloj el ok landoj traktis plurajn aspektojn de la deprimo, interalie emon al la malsano, memmortigojn inter maljunuloj kaj la efikecon de novaj kuraciloj kaj laborkondi\u0109oj", "P. S. Viana, Deprimo, Monato, jaro 2001a, numero 6a, p. 11a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "spleno", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "deprim", "primary": false}, "vanado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento, transirmetalo kun atomnumero 23, atompezo 50,942, simbolo V.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u043d\u0430\u0434\u044b\u0439"], "fr": ["vanadium"], "en": ["vanadium"], "nl": ["vanadium"], "pt": ["van\u00e1dio"], "la": ["Vanadium"], "de": ["Vanadium"], "it": ["vanadio"], "hu": ["van\u00e1dium"], "fa": ["\u0648\u0627\u0646\u0627\u062f\u06cc\u0645"], "es": ["vanadio"], "br": ["vanadiom"], "ru": ["\u0432\u0430\u043d\u0430\u0434\u0438\u0439"], "pl": ["wanad"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vanad", "primary": true}, "\u015dparigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(figure) Evitigi ion malbonan al iu.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0431\u0435\u0440\u0435\u0447\u044c"], "fr": ["\u00e9pargner (quelque chose \u00e0 quelqu'un)"], "nl": ["besparen"], "pt": ["poupar"], "be": ["\u0437\u044c\u0431\u0435\u0440\u0430\u0433\u0447\u044b", "\u0443\u043f\u0456\u043b\u044c\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0443\u0441\u044c\u0446\u0435\u0440\u0430\u0433\u0447\u044b"], "de": ["ersparen"], "sv": ["bespara"], "hu": ["megk\u00edm\u00e9l (vkit vmit\u0151l)"], "it": ["evitare (qualcosa a qualcuno)", "risparmiare (far evitare)"]}, "examples": [["ni volis \u015dpari al li tiun dolorigan baton", null], ["la ma\u015dinoj \u015dparas al ni penadon kaj pensadon", null], ["\u015dparigi al iu larmojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dpar", "primary": false}, "spica\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Man\u011da\u0135o, el pluraj aldona\u0135oj, precipe spicoj, destinita por spicado.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043f\u0440\u0430\u0432\u0430"], "fr": ["condiment"], "nl": ["kruidenmengsel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spic", "primary": false}, "dra\u015da\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dra\u015dita greno.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u043c\u0430\u043b\u043e\u0447\u0430\u043d\u0430\u0435 \u0437\u0431\u043e\u0436\u0436\u0430"], "de": ["Drusch"], "pl": ["om\u0142ot"], "hu": ["kics\u00e9pelt gabona"]}, "examples": [["mia dra\u015da\u0135o", "La Malnova Testamento, Jesaja 21:10"]], "subdefinitions": []}], "root": "dra\u015d", "primary": false}, "marka\u015dtano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Man\u011debla marbesto ekstere simila al ka\u015dtano: globa, kun pikiloj; genro el e\u0125inodermoj (Echino).", "translations": {"ru": ["\u043c\u043e\u0440\u0441\u043a\u043e\u0439 \u043a\u0430\u0448\u0442\u0430\u043d"], "fr": ["oursin"], "en": ["sea urchin"], "nl": ["zee-egel"], "pt": ["equino"], "ca": ["eri\u00e7\u00f3 de mar"], "de": ["Seeigel"], "tr": ["deniz kestanesi"], "hu": ["tengeri s\u00fcn"], "fa": ["\u062a\u0648\u062a\u06cc\u0627\u06cc \u062f\u0631\u06cc\u0627\u06cc\u06cc"], "es": ["erizo de mar"]}, "examples": [["marka\u015dtana\u0135o estas flavru\u011da ovario de marka\u015dtano", "Vastalto, Akvosfero, 2007-04-21"]], "subdefinitions": []}], "root": "ka\u015dtan", "primary": false}, "liberi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Seni\u011di je baroj, malhelpoj, trudoj.", "translations": {"fr": ["se d\u00e9livrer", "se lib\u00e9rer", "se d\u00e9charger (d'une t\u00e2che)", "se d\u00e9barasser (d'une t\u00e2che)", "se d\u00e9gager (d'une t\u00e2che)", "se dispenser (d'une t\u00e2che)", "se soustraire (\u00e0 une obligation)"], "de": ["befreien"], "en": ["get free"], "it": ["liberarsi"]}, "examples": [["la infanoj liberi\u011dis de la lernejo kaj de mateno \u011dis vespero vivas la\u016d propra pla\u0109o", "Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, dua parto, \u0109apitro 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "liber", "primary": false}, "subfosi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fosi sube de io.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043a\u043e\u043f\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0434\u043a\u0430\u043f\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u043f\u043e\u0434\u043a\u043e\u043f"], "fr": ["affouiller", "miner (saper)", "saper"], "en": ["undermine"], "nl": ["ondermijnen"], "de": ["untergraben"], "hu": ["al\u00e1\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Ka\u015de prepari la ruinigon, la malsukceson de; perfide malutili al, nevideble iom post iom difekti.", "translations": {}, "examples": [["tia metio subfosas la sanon", null], ["la trolaboro, la \u0109agreno subfosas lin", null], ["subfosi per kalumnioj la reputacion de iu", null], ["kelkaj personoj komencis subfosadi la a\u016dtoritaton de niaj kongresoj", "Z"], ["tiaj komplotoj subfosis la potencon de la regno", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fos", "primary": false}, "ogrino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda, kruda, man\u011davida feino, iafoje homman\u011dema.", "translations": {"en": ["ogress"], "it": ["orchessa"], "pl": ["baba-jaga", "baba-j\u0119dza", "wied\u017ama"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ogr", "primary": false}, "alii\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari\u011di alia.", "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u043c\u044f\u043d\u0456\u0446\u0446\u0430"], "en": ["undergo modification"], "nl": ["veranderen"], "pt": ["modificar-se", "mudar-se"], "ru": ["\u043c\u0435\u043d\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0438\u0437\u043c\u0435\u043d\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0438\u0437\u043c\u0435\u043d\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "ca": ["transformar-se"], "de": ["sich \u00e4ndern", "sich ver\u00e4ndern", "anders werden"], "sk": ["zmeni\u0165 sa"], "fi": ["muuttua (toiseksi, toisenlaiseksi)"], "pl": ["zmienia\u0107 si\u0119", "przemienia\u0107 si\u0119"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ali", "primary": false}, "forkolekti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kunigi kaj forporti, tiel ke nenio plu restu sur la loko.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u044c (\u0438 \u0443\u043d\u0435\u0441\u0442\u0438)"], "nl": ["alles meenemen"], "hu": ["(hi\u00e1nytalanul) \u00f6sszeszed"]}, "examples": [["kiam vi rikoltos en via vinberejo, ne forkolektu la resta\u0135on post vi: io restu por la fremdulo", "La Malnova TestamentoReadmono 24:21"]], "subdefinitions": []}], "root": "kolekt", "primary": false}, "simetria": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta simetrion, aran\u011dita kun simetrio.", "translations": {"be": ["\u0441\u044b\u043c\u044d\u0442\u0440\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["sym\u00e9trique"], "nl": ["symmetrisch"], "ru": ["\u0441\u0438\u043c\u043c\u0435\u0442\u0440\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["symmetrisch"], "hu": ["szimmetrikus", "r\u00e9szar\u00e1nyos"]}, "examples": [["la tuta aspekto de la sanktejo estas simetria", "Z"], ["iom tro simetria parolado", null], ["vazoj simetrie aran\u011ditaj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri geometria figuro) Tia, ke simetrio lasas \u011din sen\u015dan\u011da; alidire: per iu simetrio, la bildo de ajna punkto de \u011di apartenas al \u011di.", "translations": {"en": ["symmetric"], "pl": ["(figura) symetryczna"]}, "examples": [["sfero estas simetria rilate al sia centro kaj al \u0109iu rekto a\u016d ebeno enhavanta \u011dian centron", null], ["elipso estas simetria rilate al siaj fokusa kaj nefokusa aksoj", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri (n,p)-matrico) Tia, ke \u0109iu \u011dia elemento kun indico (i,j) egalas al tiu kun indico (j,i).", "translations": {"en": ["symmetrical"], "pl": ["(macierz) symetryczna"]}, "examples": [["simetria matrico egalas al sia transpona\u0135o", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri interna rilato R) Tia, ke \u011di egalas al sia inverso R-1.", "translations": {"en": ["symmetric"], "pl": ["(relacja) symetryczna"]}, "examples": [["la idento-rilato estas simetria", null], ["R estas simetria, se kaj nur se de la fakto, ke xRy, sekvas, ke yRx", null], ["simetrieco estas nepra eco de ekvivalento-rilato", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri bildigo de En al F, kun n \u2265 2) Tia, ke \u011di \u0135etas \u0109iujn opojn kun permutitaj termoj al la sama bildo.", "translations": {"en": ["symmetric"], "pl": ["(funkcja) symetryczna"]}, "examples": [["se n = 2 kaj f estas simetria, f(x,y) = f(y,x) por \u0109iu ajn x, y", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": []}]}], "root": "simetri", "primary": false}, "pufi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plivasti\u011di la\u016d \u0109iuj dimensioj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0443\u0445\u043d\u0443\u0446\u044c", "\u0430\u043f\u0443\u0445\u0430\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u0431\u0440\u0430\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u0434\u0437\u0456\u043c\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0443\u0441\u043f\u0443\u0448\u044b\u0446\u0446\u0430"], "en": ["puff up", "puff out", "swell"], "nl": ["poffen", "opzwellen"], "pt": ["inchar(-se)", "afofar-se"], "ru": ["\u043d\u0430\u0434\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0432\u0437\u0434\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0440\u0430\u0437\u0434\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0440\u0430\u0437\u0431\u0443\u0445\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u043f\u0443\u0445\u043d\u0443\u0442\u044c"], "pl": ["puchn\u0105\u0107", "spuchn\u0105\u0107", "wyd\u0105\u0107 si\u0119", "wydyma\u0107 si\u0119"], "hu": ["puffad", "felf\u00faj\u00f3dik"]}, "examples": [["la konflikto \u0109iutage pufi\u011das", null]], "subdefinitions": []}], "root": "puf", "primary": false}, "turnopunkto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(figure) Grava \u015dan\u011do de direkto, de agmaniero, ofte sub premo de ekstera cirkonstanco.", "translations": {"fr": ["moment charni\u00e8re", "instant d\u00e9cisif"]}, "examples": [["en la homa historio estas eventoj, kiujn oni povas taksi turnopunktoj", "E. Robertson, Turnopunktoj, Esperanto en Skotlando, [2005?]"]], "subdefinitions": []}], "root": "punkt", "primary": false}, "supersoni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Soni pli la\u016dte, pli a\u016ddeble ol io alia.", "translations": {"fr": ["couvrir (un autre bruit)"]}, "examples": [["ili balda\u016d estis supersonataj de la\u016dta knarado de ne\u011do sub la glitveturilo", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "son", "primary": false}, "lumbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsupra parto de la dorso, amba\u016dflanke de la spino, inter tiu kaj la koksoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u044f\u0441\u044c\u043d\u0456\u0446\u0430"], "en": ["loin", "haunch", "small of the back"], "nl": ["lende"], "pt": ["lombo"], "ru": ["\u043f\u043e\u044f\u0441\u043d\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Lende"], "hu": ["\u00e1gy\u00e9k"], "pl": ["l\u0119d\u017awie"], "es": ["zona lumbar", "lomo"]}, "examples": [["zonu vian lumbon per glavo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "lumb", "primary": true}, "konstruarto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0445\u0456\u0442\u044d\u043a\u0442\u0443\u0440\u0430"], "fr": ["architecture"], "en": ["architecture"], "ru": ["\u0430\u0440\u0445\u0438\u0442\u0435\u043a\u0442\u0443\u0440\u0430"], "de": ["Architektur"], "sv": ["arkitektur"], "hu": ["\u00e9p\u00edt\u0151m\u0171v\u00e9szet", "architekt\u00fara"], "pl": ["architektura"], "es": ["arquitectura"]}, "examples": [["mi kreos novan konstruarton, mi donos la ideon por konstrua\u0135o, kiu estos tute konforma al la klimato kaj materialo de la lando", "Fabeloj, volumo 3, Io"]], "subdefinitions": []}], "root": "art", "primary": false}, "rudbekio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unu-, du- a\u016d plurjara herbo hejma en Nordameriko, kun mallonga rizomo, kultivata pro belaj plejofte flavaj a\u016d ru\u011daj floroj, genro el familio asteracoj (Rudbeckia).", "translations": {"fr": ["rudbeckia"], "en": ["rudbeckia"]}, "examples": [["rudbekion karakterizas relative granda kapitulo kun flavaj a\u016d ru\u011de brunaj langetfloroj", "Vastalto, Akvosfero, 2008-07-15"]], "subdefinitions": []}], "root": "rudbeki", "primary": true}, "\u0109efinfinitezimo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(en \u0109irka\u016da\u0135o de reelo a) Konvencie elektita infinitezimo f, al kiu oni komparas aliajn infinitezimojn g \u0109e la sama punkto, studante la limeson de g(x)/[f(x)]n.", "translations": {"fr": ["infiniment petit principal"], "hu": ["f\u0151infinitezim\u00e1lis"]}, "examples": [["(x-a)3 estas triaorda infinitezimo rilate al \u0109efinfinitezimo (x-a)", null], ["elvolvu funkcion f \u011dis la kvara ordo en \u0109irka\u016da\u0135o de 1, uzante log(x) kiel \u0109efinfinitezimon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "infinitezim", "primary": false}, "damno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kondamno je la infero; stato de damnito.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043a\u043b\u044f\u0442\u044c\u0435"], "fr": ["damnation"], "en": ["damnation"], "nl": ["verdoeming", "verdoemenis", "vervloeking"], "be": ["\u043f\u0440\u0430\u043a\u043b\u0451\u043d", "\u043f\u0440\u0430\u043a\u043b\u044f\u0446\u044c\u0446\u0435"], "de": ["Verdammnis"], "hu": ["k\u00e1rhozat"], "es": ["condenaci\u00f3n"], "cs": ["zatracen\u00ed"], "pl": ["przekle\u0144stwo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "damn", "primary": false}, "damni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kondamni al la suferoj de la infero.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u044f\u0441\u044c\u0446\u0456", "\u043f\u0440\u0430\u043a\u043b\u0456\u043d\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u0430\u043a\u043b\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["damner"], "en": ["damn"], "nl": ["verdoemen", "vervloeken", "naar de hel verwijzen", "verwensen"], "pt": ["danar", "tornar maldito", "condenar ao inferno"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043a\u043b\u044f\u0441\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u043a\u043b\u0438\u043d\u0430\u0442\u044c"], "de": ["verdammen"], "hu": ["k\u00e1rhozatra \u00edt\u00e9l"], "es": ["condenar"], "cs": ["zatratit"], "pl": ["kl\u0105\u0107 si\u0119", "zaklina\u0107 si\u0119"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "damn", "primary": true}, "bostono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de valso, origina el Ameriko, karakterizata per modera movi\u011do.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0441\u0442\u043e\u043d (\u0432\u0430\u043b\u044c\u0441)", "\u0432\u0430\u043b\u044c\u0441-\u0431\u0430\u0441\u0442\u043e\u043d"], "fr": ["boston (valse)"], "de": ["Boston (Tanz)"], "pl": ["boston (taniec) ale tak\u017ce gra w karty i tkanina"], "ru": ["\u0431\u043e\u0441\u0442\u043e\u043d", "\u0432\u0430\u043b\u044c\u0441-\u0431\u043e\u0441\u0442\u043e\u043d"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kartludo por kvar ludantoj, populara precipe en la 19a jarcento.", "translations": {"fr": ["boston (jeu de cartes)"]}, "examples": [["la najbaroj \u0109iuminute veturadis al li por ludi kun lia edzino Praskovja Petrovna por kvin kopekoj je l' bostono", "La ne\u011da blovado"]], "subdefinitions": []}], "root": "boston", "primary": true}, "arbitracianto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interkonsentita ju\u011donto.", "translations": {"sk": ["arbiter"], "be": ["\u0430\u0440\u0431\u0456\u0442\u0430\u0440 (\u0443 \u0441\u0443\u0434\u0437\u0435)"], "fr": ["arbitre (juge)"], "en": ["arbitrator"], "ru": ["\u0430\u0440\u0431\u0438\u0442\u0440 (\u0441\u0443\u0434\u044c\u044f)"], "de": ["Schlichter", "Schiedsrichter", "Vermittler"], "hu": ["d\u00f6nt\u0151b\u00edr\u00f3", "v\u00e1lasztott b\u00edr\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arbitraci", "primary": false}, "plumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la kornecaj tubetoj garnitaj per lanugo, kiuj kovras la korpon de birdoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u044f\u0440\u043e"], "fr": ["plume"], "en": ["pen"], "nl": ["pen"], "pt": ["pena", "pluma"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u043e"], "de": ["Feder"], "hu": ["toll"], "cs": ["pe\u0159\u00ed"], "pl": ["pi\u00f3ro"]}, "examples": [["\u0109apelo ornamita per plumoj", null], ["malpeza kiel plumo", null], ["kokete plumita bireto", "Z"], ["sin ornami per fremdaj plumoj", null], ["senplumigi kokinon, ne vekante mastrinon", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Skribilo farita el tubeto de plumo, kies ekstremon oni pintigis, a\u016d el similforma metallameno tenata per plumingo.", "translations": {"pt": ["pena", "caneta"]}, "examples": [["de la patro mi ricevis libron, kaj de la frato mi ricevis plumon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 9"], ["\u015dtalplumo estas tro rigida", "Fabeloj, volumo 4, turgardisto Ole, unua vizito"]], "subdefinitions": []}], "root": "plum", "primary": true}, "apriora": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Anta\u016dsperta a\u016d ekstersperta, kiu anta\u016das sperton a\u016d estas premiso por akiri sperton a\u016d faktojn.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u0440\u044b\u0451\u0440\u043d\u044b"], "fr": ["a priori"], "ru": ["\u0430\u043f\u0440\u0438\u043e\u0440\u043d\u044b\u0439"], "de": ["a priori", "apriorisch", "aus dem Denken (gewonnen)", "aus Vernunftgr\u00fcnden (erschlossen)"], "it": ["a priori"], "hu": ["a priori"], "sk": ["apri\u00f3rny"], "es": ["a priori"]}, "examples": [["la\u016d Kant, la konceptoj pri tempo kaj spaco estas aprioraj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Bazita sur teorio.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u0440\u044b\u0451\u0440\u043d\u044b"], "fr": ["a priori"], "ru": ["\u0430\u043f\u0440\u0438\u043e\u0440\u043d\u044b\u0439"], "de": ["apriorisch"], "hu": ["a priori"], "es": ["a priori"]}, "examples": [["Lo\u0135bano estas artefarita lingvo apriora", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Anticipa, anta\u016dfakta, bazita sur \u011deneralaj konsideroj, dum faktoj mankas.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u0440\u044b\u0451\u0440\u043d\u044b"], "fr": ["a priori"], "ru": ["\u0430\u043f\u0440\u0438\u043e\u0440\u043d\u044b\u0439"], "de": ["a priori", "apriorisch", "mutma\u00dflich", "ohne \u00dcberpr\u00fcfung"], "hu": ["a priori", "elm\u00e9leti", "felt\u00e9telezett"], "es": ["a priori"]}, "examples": [["apriore tio \u015dajnas bona solvo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En programlingvo, pri esprimilo kiu kvankam formale apartenas al kategorio de deklarendaj objektoj (proceduro, funkcio, datumtipo, konstanto, variablo), tamen estas disponebla en la fontaj programoj sen deklaro a\u016d difino.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u043e\u043f\u0438\u0441\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u0442\u0430\u043d\u0434\u0430\u0440\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u0432\u0441\u0442\u0440\u043e\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["pr\u00e9d\u00e9fini"], "en": ["predefined", "standard", "intrinsic"], "de": ["vordefiniert"], "it": ["predefinito", "default (di default)", "standard"], "hu": ["el\u0151re meghat\u00e1rozott"]}, "examples": [["en Paskalo abs estas apriora funkcio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "aprior", "primary": true}, "malbonintenco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Deziro estigi mison a\u016d malfeli\u0109on.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u043e\u0445\u0438\u0435 \u043d\u0430\u043c\u0435\u0440\u0435\u043d\u0438\u044f", "\u0434\u0443\u0440\u043d\u044b\u0435 \u043d\u0430\u043c\u0435\u0440\u0435\u043d\u0438\u044f", "\u0437\u043b\u043e\u0439 \u0443\u043c\u044b\u0441\u0435\u043b"], "fr": ["d\u00e9sir de nuire", "mauvaise intention"], "pt": ["m\u00e1 inten\u00e7\u00e3o"]}, "examples": [["li \u0135etis sur lin ian objekton sen malbonintenco", "La Malnova Testamento, Nombroj 35:22"]], "subdefinitions": []}], "root": "intenc", "primary": false}, "senrompa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiu aperas a\u016d da\u016dras unuece, sen rompoj.", "translations": {"fr": ["continu", "ininterrompu"]}, "examples": [["en senrompa vico", "H. Sienkewicz, trad. L. Zamenhof, Quo vadis?, 1933"]], "subdefinitions": []}], "root": "romp", "primary": false}, "ornitologiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Birdosciencisto; fakulo pri ornitologio.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0440\u043d\u0438\u0442\u043e\u043b\u043e\u0433"], "fr": ["ornithologiste"], "en": ["ornithologist"], "nl": ["ornitholoog", "vogelkenner"], "fa": ["\u067e\u0631\u0646\u062f\u0647\u200c\u0634\u0646\u0627\u0633"], "de": ["Ornithologe", "Vogelkundler"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ornitologi", "primary": false}, "malbonintenca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malica, plananta misa\u0135on kontra\u016d aliaj homoj.", "translations": {"be": ["\u0437\u043b\u0430\u043c\u044b\u0441\u043d\u044b"], "fr": ["mal intentionn\u00e9", "malintentionn\u00e9"], "pt": ["mal intencionado"], "ru": ["\u0437\u043b\u043e\u043d\u0430\u043c\u0435\u0440\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["b\u00f6swillig"], "hu": ["rossz akarat\u00fa"]}, "examples": [["malvirtulo malbonintencas kontra\u016d virtulo", "La Malnova Testamento, Psalmaro 37:12"], ["malpacienculo faras malsa\u011da\u0135ojn kaj malbonintenculo estas malamata", "La Malnova Testamento, Sentencoj 14:17"]], "subdefinitions": []}], "root": "intenc", "primary": false}, "kubismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Skulpta kaj pentra stilo franc-devena, prospera komence de la 20a jarcento (proksimume 1910\u20131930) precipe en Francujo kaj \u0108e\u0125ujo, influita de afrikaj arta\u0135oj, montranta simpligitajn, geometriajn formojn de objektoj, miksanta plurajn vid-punktojn al ili, algluanta al la verkoj materialojn el la bildigita\u0135oj (gazetfoliojn kaj aliajn).", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u0431\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["cubisme"], "nl": ["kubisme"], "ru": ["\u043a\u0443\u0431\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Kubismus"], "sv": ["kubism"], "hu": ["kubizmus"], "fa": ["\u06a9\u0648\u0628\u06cc\u0633\u0645"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kub", "primary": false}, "datumo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ofte la vortoj \"informo\" kaj datumo estas inter\u015dan\u011deblaj: la celo de komunikado estas transdoni informon, sed reale oni povas fari tion prezentante la informon materie per datumo. Do, ricevi informon kaj ricevi datumon povas esti samsignifaj. Tamen iam la diferenco ja gravas, ekz-e kiam oni esploras diversajn prezentomanierojn, a\u016d se datumo estas seninforma.", "Rimarko: Multaj esperantistoj, influate de sia nacilingvo (kaj etimologio de \"datumo\") uzas la vorton \"donita\u0135o\" en la \u011denerala senco de \"datumo\". Tio estas iom \u011dena se temas pri datumo akirota, kiu estos rezulto de komputado a\u016d paro de plano. Por eviti la komikan efekton en tiaj situacioj iuj uzas vortojn \"ciferoj\", \"indikoj\" ( planitaj ciferoj, projektaj indikoj) kaj tiel plu, kie fakte pli konvenas datumo.", "Rimarko: Multaj uzas nur la multenombran formon \"datumoj\", kvankam \u0109e aliaj a\u016dtoroj ne maloftas anka\u016d la ununombra uzado.", "Rimarko: Konsiderinda parto de la okcidentaj komputikistoj preferas la formon \"dateno(j)\", supozeble por eviti konfuzon kun iom nebulsenca verbo \"datumi\" (proksimume \"dati\u011di, deveni de koncerna tempo, komenci\u011di iam\"). La formo \"dateno\" restas malpli vaste uzata (kaj geografie kaj sence) kaj malpli tradicia (je la momento kiam estis tajpataj \u0109i tiuj linioj, ser\u0109o en TTT donis 26% por \"dateno\" kaj 74% por \"datumo\")."], "primary definition": "Fakta materialo por scienca esploro, politika diskuto, administra decido (rezulto de eksperimento, historia teksto, statistika\u0135o kaj tiel plu).", "translations": {"ru": ["\u0434\u0430\u043d\u043d\u044b\u0435"], "fr": ["donn\u00e9e"], "en": ["datum", "data"], "pt": ["dado (inform\u00e1tica)"], "de": ["Datum", "Daten (pl)"], "sv": ["data"], "hu": ["adat"], "es": ["dato"], "pl": ["dana {sing.}", "dane {pl.}"], "he": ["\u05e0\u05ea\u05d5\u05df"]}, "examples": [["observitaj datumoj, fidinda datumo, prognoza datumo, datumoj pri tiu persono mankas; akiri, kolekti datumojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Informo konsiderata kune kun la maniero en kiu \u011di estas esprimita; precipe informo komputile traktebla.", "translations": {}, "examples": [["la signo\u0109enoj \"33\", \"XXXII\", \"tridek tri\" estas diversaj datumoj esprimantaj unu saman informon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "datum", "primary": true}, "dosiersistemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La tuto de la dosieroj, la dosierujoj kaj administraj kromdatumoj registritaj sur datumportilo (disko, subdisko kaj tiel plu).", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0439\u043b\u0430\u0432\u0430\u044f \u0441\u044b\u0441\u0442\u044d\u043c\u0430"], "en": ["file system"], "nl": ["bestandssysteem"], "ru": ["\u0444\u0430\u0439\u043b\u043e\u0432\u0430\u044f \u0441\u0438\u0441\u0442\u0435\u043c\u0430"], "hu": ["\u00e1llom\u00e1nyrendszer"], "pl": ["system plik\u00f3w"]}, "examples": [["surmeti dosiersistemon en la hejman dosierujon", null], ["demeti dosiersistemon anta\u016d ol depreni ties disketon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dosier", "primary": false}, "kompreneti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Nur parte kompreni.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043c\u0443\u0442\u043d\u043e \u043e\u0441\u043e\u0437\u043d\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u0447\u0438\u043d\u0430\u0442\u044c \u043f\u043e\u043d\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c", "\u0434\u043e\u0433\u0430\u0434\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["comprendre confus\u00e9ment", "comprendre \u00e0 moiti\u00e9", "commencer \u00e0 comprendre", "entrevoir", "deviner", "flairer (deviner)", "s'apercevoir (de qc)", "se douter (de qc)", "se rendre compte"], "de": ["ahnen"], "nl": ["half en half begrijpen"], "hu": ["kapisk\u00e1l", "kicsit \u00e9rt"]}, "examples": [["iom post iom, mi komprenetis, ke \u015di ne estas fidinda, ke \u015di transiris al la malamika flanko, kaj ke mi devas gardi min", "Lasu min paroli plu!Troa scivolo kondukas morten"], ["li mem, a\u016ddante la ricevatajn de li sova\u011dajn sonojn, balda\u016d komencos komprenetadi, ke la afero iel estas ne glata", "Vivo de Zamenhof10"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompren", "primary": false}, "ka\u015dejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, kie oni ka\u015das sin a\u016d ion.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0440\u044b\u0442\u043a\u0430", "\u0441\u0445\u043e\u045e\u043a\u0430"], "fr": ["cachette", "cache (cachette)", "planque"], "nl": ["schuilplaats"], "ru": ["\u0442\u0430\u0439\u043d\u0438\u043a", "\u0442\u0430\u0439\u043d\u043e\u0435 \u0443\u0431\u0435\u0436\u0438\u0449\u0435"], "de": ["Versteck"], "sv": ["g\u00f6mst\u00e4lle"], "hu": ["rejtekhely"], "es": ["escondite"], "br": ["koach", "kuzhiadell", "toull-kuzh"], "pl": ["skrytka", "schowek", "zak\u0105tek"]}, "examples": [["\u0109iu havos en la kaverno sian ka\u015dejon", "Gerda malaperis, \u0109apitro 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ka\u015d", "primary": false}, "kubisma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konforma al kubismo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u0431\u0456\u0441\u0446\u043a\u0456"], "hu": ["kubista"], "de": ["kubistisch"], "nl": ["kubistisch"], "ru": ["\u043a\u0443\u0431\u0438\u0441\u0442\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u043a\u0443\u0431\u0438\u0441\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kub", "primary": false}, "velocipedo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Veturilo kun unu, du a\u016d tri radoj, kiun oni movas, premante pedalojn per la piedoj.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u043b\u043e\u0441\u0438\u043f\u0435\u0434"], "fr": ["cycle (sans moteur)"], "nl": ["velocipede"], "pt": ["veloc\u00edpede"], "be": ["\u0440\u043e\u0432\u0430\u0440", "\u0432\u044d\u043b\u044f\u0441\u044b\u043f\u044d\u0434"], "de": ["Fahrrad", "Veloziped [ark]"], "hu": ["ker\u00e9kp\u00e1r", "velocip\u00e9d"], "pl": ["welocyped"]}, "examples": [["tute tian saman frazon oni ja povus uzi anka\u016d kontra\u016d la arta veturado per helpo de vaporo a\u016d velocipedo, kaj kontra\u016d nia tuta arta civilizacio!", "Esenco kaj Estonte, \u0109ap. 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "velociped", "primary": true}, "spirado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spira funkcio: Atmung adem", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0445\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["respiration"], "ru": ["\u0434\u044b\u0445\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fa": ["\u062a\u0646\u0641\u0633"], "es": ["respiraci\u00f3n"], "hu": ["l\u00e9legz\u00e9s"]}, "examples": [["lia edzino, a\u016dskultinte la facilan kaj regulan spiradon de sia infano, sidi\u011dis, por kudri", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, la hejmo de la metiisto, (de nov-jorka kuracisto, rerakontita de E. Weilsh\u00e4user)"], ["perdi la spiradon kurante", null]], "subdefinitions": []}], "root": "spir", "primary": false}, "fiziologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri la organoj kaj funkcioj de vivuloj.", "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u0437\u0456\u044f\u043b\u0451\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["physiologie"], "en": ["physiology"], "nl": ["fysiologie"], "pt": ["fisiologia"], "ru": ["\u0444\u0438\u0437\u0438\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "de": ["Physiologie"], "hu": ["fiziol\u00f3gia", "\u00e9lettan"], "es": ["fisiolog\u00eda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fiziologi", "primary": true}, "pulvopafilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pafilo \u0135etanta pafa\u0135on per eksplodo de pulvo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0433\u043d\u044f\u0441\u0442\u0440\u044d\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u0437\u0431\u0440\u043e\u044f"], "fr": ["arme \u00e0 feu"], "en": ["firearm"], "nl": ["vuurwapen"], "ru": ["\u043e\u0433\u043d\u0435\u0441\u0442\u0440\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u043e\u0440\u0443\u0436\u0438\u0435"], "hu": ["t\u0171zfegyver"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "paf", "primary": false}, "globkrajono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Krajono, kiu ellasas inkon tra ekstrema, sur la papero ruli\u011danta globeto.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0430\u0440\u0438\u043a\u043e\u0432\u0430\u044f \u0440\u0443\u0447\u043a\u0430"], "fr": ["crayon \u00e0 bille", "stylo-bille"], "nl": ["balpen", "bic", "stylo", "ballpoint", "kogelpen"]}, "examples": [["malbonkvalita globkrajono postlasas inko-bula\u0135ojn", "W. D. Oryan Re: Propono: uzu c^ kaj ne cx! soc.culture.esperanto, 1996-02-27"]], "subdefinitions": []}], "root": "krajon", "primary": false}, "superetno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Etno entenanta aliajn, malpli grandajn etnojn.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043a\u043b\u044e\u0447\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439 \u044d\u0442\u043d\u043e\u0441"], "de": ["Superethnie", "ethnische Obergruppe", "Stammesverband"], "en": ["ethnic supergroup"], "hu": ["szuperetnikum"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "etn", "primary": false}, "teodolito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Optika mezurilo de distanco uzata en termezurado kaj aliaj aplikoj.", "translations": {"fr": ["th\u00e9odolite"], "de": ["Theodolit"], "en": ["theodolite"], "bg": ["\u0442\u0435\u043e\u0434\u043e\u043b\u0438\u0442"]}, "examples": [["en 1926, la japana meteorologiisto Wasaburo Oishi estis pruvinta la ekziston de la supraera ventego, simple ellasinte sond-balonojn kiujn li sekvis per teodolito", "J.-M. Jacques, Televida elsendo de RTBF, Esperanto-Reago, 2004-01-11"], ["teodolito estas instrumento kiu precize mezuras horizontalajn kaj vertikalajn angulojn", "Vikipedio, teodolito, 2009-05-05"]], "subdefinitions": []}], "root": "teodolit", "primary": true}, "lukti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Korpe batali kontra\u016d iu.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u0440\u043e\u0442\u044c\u0441\u044f"], "en": ["wrestle"], "nl": ["worstelen"], "pt": ["lutar"], "be": ["\u0437\u043c\u0430\u0433\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0434\u0443\u0436\u0430\u0446\u0446\u0430"], "de": ["ringen"], "hu": ["birk\u00f3z\u00e1s"], "el": ["\u03b1\u03b3\u03c9\u03bd\u03af\u03b6\u03bf\u03bc\u03b1\u03b9", "\u03c0\u03b1\u03bb\u03b5\u03cd\u03c9"], "es": ["luchar"]}, "examples": [["lukti kun iu", "Z"], ["lukti en batalo \u011dis la morto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Peni, klopodi por venki malhelpon a\u016d atingi malfacilan rezultaton.", "translations": {"nl": ["z. inspannen"], "hu": ["k\u00fczd", "s\u00edkrasz\u00e1ll"]}, "examples": [["lukti por siaj ideoj", null], ["lukti por kandidato, kontra\u016d la tuberkulozo, kontra\u016d mizero, morto, ventego, konkurenco", null], ["lukti kontra\u016d la sorto, la timo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Korpe batali sen armiloj kaj la\u016d difinitaj reguloj kontra\u016d iu por lin renversi teren", "translations": {"nl": ["worstelen"], "hu": ["birk\u00f3zik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lukt", "primary": true}, "posteulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu venas poste en tempo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u043f\u043e\u0442\u043e\u043c\u043e\u043a"], "nl": ["opvolger"], "pl": ["nast\u0119pca", "potomek"], "hu": ["ut\u00f3d"]}, "examples": [["\u0109iu generacio laboras por siaj posteuloj", null], ["la posteularo de Abraham", null]], "subdefinitions": []}], "root": "post", "primary": false}, "kovrilo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: kovra\u0135o estas pli \u011denerala ol kovrilo, kiu montras apartan ilon a\u016d rimedon por difinita celo.."], "primary definition": "\u0108io, kion oni uzas por kovri ion ajn, kaj precipe.", "translations": {"be": ["\u043f\u043e\u043a\u0440\u044b\u045e\u043a\u0430"], "de": ["Abdeckung"], "ru": ["\u043f\u043e\u043a\u0440\u044b\u0442\u0438\u0435"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Movebla parto, kiun oni metas a\u016d mallevas sur aperturon de vazo, kesto, kofro kaj tiel plu, por \u011din fermi.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u044b\u0448\u043a\u0430"], "fr": ["couvercle"], "ca": ["tapa", "coberta"], "de": ["Deckel"], "hu": ["fed\u00e9l"], "es": ["tapa", "cubierta"]}, "examples": [["\u0109iu nefermita vazo, sur kiu ne estas kovrilo kun \u015dnureto, estas malpura", "La Malnova Testamento, Nombroj 19:15"], ["en tiu momento oni forportis la \u0109erkon [...], kaj oni albatis la kovrilon", "Fabeloj, volumo 4, Infano en la tombo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Panelo el ligno, kiu estas adaptita ekstere a\u016d interne kaj povas malfermi\u011di kontra\u016d la fenestro.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0430\u0432\u0435\u043d\u044c"], "fr": ["volet (de fen\u00eatre)"], "de": ["Laden", "Fensterladen"], "hu": ["ablakt\u00e1bla", "spaletta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Lana a\u016d kotona teksa\u0135o; kiun oni metas sur liton por konservi varmon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043a\u0440\u044b\u0432\u0430\u043b\u043e", "\u043e\u0434\u0435\u044f\u043b\u043e"], "fr": ["couverture (literie)"], "ca": ["manta"], "de": ["Decke", "Bettdecke"], "hu": ["takar\u00f3", "\u00e1gytakar\u00f3"], "es": ["manta", "colcha", "cobertor"]}, "examples": [["etendu la piedojn kiom via kovrilo permesas", "Z"], ["la ne\u011da nubo pretigos al vi molan liton, \u011di metos tutan litotukon, molan litkovrilon \u0109irka\u016d viajn piedojn", "Fabeloj, volumo 4, Lasta son\u011do de maljuna kverko"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Papera, kartona, leda ekstera parto de libro.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u043b\u043e\u0436\u043a\u0430"], "fr": ["couverture (de livre)"], "ca": ["tapes (d'un llibre)", "coberta"], "de": ["Einband", "Umschlag"], "hu": ["bor\u00edt\u00f3lap", "k\u00f6nyvbor\u00edt\u00f3"], "es": ["portada", "cubierta"]}, "examples": [["kovro de libro", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) \u0108io, kio \u015dirmas, bare malhelpas.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u043b\u0435\u043d\u0430", "\u043f\u043e\u043a\u0440\u044b\u0432\u0430\u043b\u043e", "\u043f\u0440\u0438\u043a\u0440\u044b\u0442\u0438\u0435"]}, "examples": [["defaligi la kovrilon de la okuloj", "Z"], ["mi neniam kovrilon faris el la pastra rajto", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kovr", "primary": false}, "Karolo la Granda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karolo la 1a, re\u011do de Frankoj (747\u2013814), etendinta sian regnon super proksimume nunajn Germanujon, Francujon, Nordan Italujon, i\u011dinta \u00abokcidenta imperiestro\u00bb en 800, instiginto de kulturaj reformoj la\u016d romia modelo.", "translations": {"ru": ["\u041a\u0430\u0440\u043b \u0412\u0435\u043b\u0438\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["Charlemagne"], "nl": ["Karel de Grote"], "de": ["Karl der Gro\u00dfe"], "it": ["Carlomagno", "Carlo Magno"], "hu": ["Nagy K\u00e1roly"], "br": ["Karl-Veur"], "lat": ["Carolus Magnus"], "es": ["Carlomagno"]}, "examples": [["jam en la tempo de la imperiestro Karolo la Granda", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, dua parto, \u0109apitro 24a, p. 530a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Karol", "primary": false}, "detruado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago detrui.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u0431\u0443\u0440\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["destruction"], "nl": ["vernietiging"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0440\u0443\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Zerst\u00f6rung"], "sv": ["f\u00f6rst\u00f6relse"], "tp": ["pakala"], "hu": ["rombol\u00e1s"], "es": ["destrucci\u00f3n"], "pl": ["niszczenie", "destrukcja", "demolka (pot.)"]}, "examples": [["rigardu la farojn de la Eternulo, kiu faris detruojn sur la tero; n", "La Malnova Testamento, Psalmaro 46:8"], ["transdoni tian homon al Satano por la detruo de la karno", "La Nova Testamento, I. Korintanoj 5:5"], ["malutilajn dezirojn tiajn, kiaj dronigas la homojn en detruo kaj pereo", "La Nova Testamento, I. Timoteo 6:9"], ["Mi anka\u016d kreis ekstermanton por detruado", "La Malnova Testamento, Jesaja 54:16"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rezulto de detruado.", "translations": {"pl": ["zniszczenie", "demolka (pot.)", "destrukcja", "zgliszcza"]}, "examples": [["milito ka\u016dzas \u0109iam senprofitajn detruojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "detru", "primary": false}, "civitanigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doni al fremdulo a\u016d neplenrajta \u015dtatano la rajtojn de civitano.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u043e\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c \u0433\u0440\u0430\u0436\u0434\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u043d\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430\u043b\u0438\u0437\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["naturaliser (un \u00e9tranger)"], "en": ["naturalize"], "nl": ["de burgerrechten geven"], "de": ["einb\u00fcrgern", "B\u00fcrgerrechte verleihen"], "it": ["naturalizzare"], "hu": ["polg\u00e1rjogot ad"], "sk": ["udeli\u0165 ob\u010dianstvo"], "es": ["naturalizar"], "pl": ["nadawa\u0107 obywatelstwo", "naturalizowa\u0107"], "he": ["\u05dc\u05d0\u05d6\u05e8\u05d7"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "civit", "primary": false}, "jeti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Sin movi per el\u0135eto de flua\u0135o (gaso a\u016d likvo) en la direkto kontra\u016da al la estigata movo; sin movi per jetavio.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0432\u0438\u0433\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f \u043d\u0430 \u0440\u0435\u0430\u043a\u0442\u0438\u0432\u043d\u043e\u0439 \u0442\u044f\u0433\u0435"], "en": ["to jet"], "it": ["propellere (di jet)"]}, "examples": [["la malamika piloto jetas rekte al li, \u015dajne pro kolero pri tio, kio okazis al lia amiko", "\u016calter \u011can \u016ciljamz: Dratizitaj. \u0108ap. 3a"]], "subdefinitions": []}], "root": "jet", "primary": true}, "stelfiguro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0437\u043e\u0440'\u0435"], "fr": ["constellation"], "en": ["constellation"], "nl": ["sterrenbeeld"], "ru": ["\u0441\u043e\u0437\u0432\u0435\u0437\u0434\u0438\u0435"], "de": ["Sternbild"], "it": ["costellazione"], "hu": ["csillagk\u00e9p"], "es": ["constelaci\u00f3n"]}, "examples": [["la steloj de la \u0109ielo kaj \u011diaj stelfiguroj ne donas sian lumon", "La Malnova Testamento, Jesaja 13:10"]], "subdefinitions": []}], "root": "stel", "primary": false}, "peono": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Peono simbole prezentas soldaton kaj funkcie similas diskon en damludo."], "primary definition": "\u0108iu el la 8+8 plej malaltrangaj \u015dakpecoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0448\u043a\u0430"], "fr": ["pion"], "en": ["pawn"], "nl": ["pion"], "ru": ["\u043f\u0435\u0448\u043a\u0430"], "hu": ["gyalog (sakk)", "paraszt (sakk)"], "fa": ["\u067e\u06cc\u0627\u062f\u0647 (\u0634\u0637\u0631\u0646\u062c)", "\u0633\u0631\u0628\u0627\u0632 (\u0634\u0637\u0631\u0646\u062c)"], "es": ["pe\u00f3n"], "pl": ["pion", "pionek"]}, "examples": [["peono atinginta la lastan horizontalon figuri\u011das", null]], "subdefinitions": []}], "root": "peon", "primary": true}, "pirueto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Movo per kiu oni turni\u011das sur unu piedo.", "translations": {"fr": ["pirouette"], "nl": ["pirouette"], "it": ["giravolta", "piroetta"]}, "examples": [["cetere la piruetoj de sro Tshombe ne favoris lian politikon", "C. Gacond, 36-a radioprelego, radioprelego, 1963-08"]], "subdefinitions": []}], "root": "piruet", "primary": false}, "relativa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Neabsoluta, dependa, kompara, kondi\u0109a, proporcia.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043d\u043e\u0441\u043d\u044b"], "fr": ["relatif"], "en": ["relative"], "nl": ["betrekkelijk", "relatief"], "pt": ["relativo"], "ru": ["\u043e\u0442\u043d\u043e\u0441\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["relativ"], "hu": ["viszonylagos", "relat\u00edv"], "es": ["relativo"], "pl": ["relatywny", "wzgl\u0119dny"]}, "examples": [["relativa valoro", "B"], ["relativa plimulto da vo\u0109oj", null], ["relativa eraro", null], ["certo estas nur relativa", null], ["relativa sukceso", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kvalifikas vorton, kiu ligas dependan propozicion al la \u0109efpropozicio, kies unu vorton \u011di anstata\u016das.", "translations": {"de": ["Relativpronomen"], "hu": ["vonatkoz\u00f3"]}, "examples": [["relativa pronomo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "relativ", "primary": true}, "karbeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0443\u0433\u043e\u043b\u0451\u043a"], "fr": ["braise"], "nl": ["stuk houtskool"], "br": ["glaou bev", "glaou tan"], "pl": ["w\u0119gielek"], "hu": ["par\u00e1zs", "fasz\u00e9n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "karb", "primary": false}, "dadaismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "E\u016dropa arta movado ekinta en Svislando dum la unua mondmilito, \u015datanta provokon, absurdismon, spiton al tradiciaj arto kaj socio:.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0434\u0430\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["dada (dada\u00efsme)", "dada\u00efsme"], "en": ["dadaism"], "pt": ["dada\u00edsmo"], "ru": ["\u0434\u0430\u0434\u0430\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Dada", "Dadaismus"], "sv": ["dadaism"], "hu": ["dada (dadaizmus)", "dadaizmus"], "cs": ["dadaizmus"], "pl": ["dadaizm"]}, "examples": [["el dadaismo fontas la plej influa arta avangardo inter la du mondmilitoj: surrealismo", "G. Cappa, Rilatoj inter lingva kaj literatura kreemoj, Literatura Foiro, jaro 1982a, numero 76a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "dadaism", "primary": true}, "foliolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Foliero de kunmetita folio.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "foliol", "primary": true}, "ergino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Substanco formata en organismo per influo de malsanigaj agantoj k aganta kontra\u016d ili.", "translations": {"pl": ["surowica"], "pt": ["antitoxina"], "hu": ["ergin"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ergin", "primary": true}, "reduktismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Strebo al plena klarigo de io per la nura funkciado de \u011diaj eroj.", "translations": {"fr": ["r\u00e9ductionnisme"]}, "examples": [["ne tre surprize, sociaj antropologoj akuzas la evoluistojn pri reduktismo", "K. Miner, taglibro, 2008-11-29"]], "subdefinitions": []}], "root": "redukt", "primary": false}, "alvici\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aldoni\u011di al vico.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0441\u0442\u0430\u0442\u044c \u0432 \u0441\u0442\u0440\u043e\u0439, \u0432 \u0440\u044f\u0434"], "fr": ["", "prendre la suite de", "se mettre dans la file"], "nl": ["erbij komen"], "hu": ["hozz\u00e1sorol\u00f3dik"]}, "examples": [["tiu sukceso alvici\u011dis al la anta\u016daj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vic", "primary": false}, "malglora": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta malgloron.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043d\u0435\u0431\u043d\u044b"], "nl": ["eerloos"], "pt": ["ingl\u00f3rio"], "ru": ["\u043f\u043e\u0437\u043e\u0440\u043d\u044b\u0439", "\u0431\u0435\u0441\u0441\u043b\u0430\u0432\u043d\u044b\u0439"], "de": ["unr\u00fchmlich"], "hu": ["dicstelen"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "glor", "primary": false}, "disbati": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bati por disigi.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u044c\u0431\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["briser", "rouer (de coups)"], "en": ["smash"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0431\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0431\u0438\u0442\u044c"], "de": ["zerschlagen"], "pl": ["rozbija\u0107"], "hu": ["sz\u00e9t\u00fct", "sz\u00e9tver", "t\u00f6nkrez\u00faz"]}, "examples": [["disbati muron", null], ["el la tero disbatita de la piedoj fari\u011dis mar\u0109o", "Z"], ["li revenis disbatita ne nur korpe sed anka\u016d anime", null], ["\u0109iuj liaj revoj estis krude disbatitaj", null], ["disbati la argumentojn de iu", null], ["lia spirito estis disbatita per kontra\u016daj pasioj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bat", "primary": false}, "malgloro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malbonfamo, mal\u015dato de la plejmulto por ies morala a\u016d intelekta valoro.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043d\u044c\u0431\u0430"], "fr": ["honte", "infamie"], "nl": ["oneer", "infamie"], "pt": ["desonra"], "ru": ["\u043f\u043e\u0437\u043e\u0440", "\u0431\u0435\u0441\u0447\u0435\u0441\u0442\u0438\u0435", "\u0431\u0435\u0441\u0441\u043b\u0430\u0432\u0438\u0435"], "hu": ["gyal\u00e1zat", "cs\u00fafs\u00e1g"]}, "examples": [["akiri, meriti malgloron", null], ["disanonci ies malgloron", null]], "subdefinitions": []}], "root": "glor", "primary": false}, "hemisfera": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u045e\u0441\u0444\u044d\u0440\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["h\u00e9misph\u00e9rique"], "nl": ["half rond"], "pt": ["hemisf\u00e9rico"], "el": ["\u03b7\u03bc\u03b9\u03c3\u03c6\u03b1\u03b9\u03c1\u03b9\u03ba\u03cc\u03c2"], "de": ["halbkugelig", "hemisph\u00e4risch"], "it": ["emisferico"], "hu": ["f\u00e9lg\u00f6mb-", "f\u00e9lteke-", "hemiszf\u00e9rikus"], "pl": ["p\u00f3\u0142kulisty"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hemisfer", "primary": false}, "katastrofa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta la ecojn de katastrofo.", "translations": {"fr": ["catastrophique"]}, "examples": [["por eviti negativajn, a\u016d kelkfoje e\u0109 katastrofajn sekvojn, la organizantoj de diversaj aran\u011doj, kiuj postulas interpretadon, nepre devus transdoni tiun delikatan taskon al efektive kompetentaj personoj", "Ivo Lapenna, Por pli efika informado,9.Interpretado"]], "subdefinitions": []}], "root": "katastrof", "primary": false}, "fenica": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al fenicoj.", "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u043d\u0456\u043a\u0456\u0439\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["ph\u00e9nicien (adj.)"], "pt": ["fen\u00edcio"], "ru": ["\u0444\u0438\u043d\u0438\u043a\u0438\u0439\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["ph\u00f6nizisch"], "hu": ["f\u00f6n\u00edciai"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fenic", "primary": false}, "kredinda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Meritanta kredon pro siaj kvalitoj.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u0441\u0442\u043e\u0432\u0435\u0440\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0430\u0434\u0451\u0436\u043d\u044b\u0439", "\u0437\u0430\u0441\u043b\u0443\u0436\u0438\u0432\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439 \u0434\u043e\u0432\u0435\u0440\u0438\u044f"], "fr": ["cr\u00e9dible", "digne de foi"], "nl": ["geloofwaardig"]}, "examples": [["li estas homo ne kredinda", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 41"]], "subdefinitions": []}], "root": "kred", "primary": false}, "katastrofo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subita malfeli\u0109ega okaza\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0442\u0430\u0441\u0442\u0440\u043e\u0444\u0430"], "fr": ["catastrophe", "calamit\u00e9", "d\u00e9sastre", "drame (catastrophe)", "fl\u00e9au", "malheur (d\u00e9sastre)", "trag\u00e9die"], "bg": ["\u043a\u0430\u0442\u0430\u0441\u0442\u0440\u043e\u0444\u0430"], "nl": ["ramp (grote)", "catastrofe", "cataclysme"], "ru": ["\u043a\u0430\u0442\u0430\u0441\u0442\u0440\u043e\u0444\u0430"], "ca": ["cat\u00e0strofe"], "de": ["Katastrophe", "schweres Ungl\u00fcck", "tragisches Ungl\u00fcck", "Zusammenbruch", "Untergang"], "sv": ["katastrof"], "tp": ["pakala"], "hu": ["katasztr\u00f3fa", "szerencs\u00e9tlens\u00e9g"], "fa": ["\u0641\u0627\u062c\u0639\u0647", "\u0645\u0635\u06cc\u0628\u062a"], "en": ["catastrophe"], "es": ["cat\u00e1strofe", "desastre"]}, "examples": [["fervoja katastrofo", null], ["tio povas katastrofe efiki al la vivstato de la laboristoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "katastrof", "primary": true}, "hemisfero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "duonsfero.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u045e\u0441\u0444\u044d\u0440\u0430"], "fr": ["h\u00e9misph\u00e8re"], "nl": ["hemisfeer"], "pt": ["hemisf\u00e9rio"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0443\u0441\u0444\u0435\u0440\u0430"], "de": ["Halbkugel"], "it": ["emisfero"], "hu": ["f\u00e9lg\u00f6mb"], "pl": ["hemisfera"], "el": ["\u03b7\u03bc\u03b9\u03c3\u03c6\u03b1\u03af\u03c1\u03b9\u03bf"], "es": ["hemisferio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0443\u0448\u0430\u0440\u0438\u0435"], "hu": ["f\u00e9lteke", "f\u00e9lg\u00f6mb"], "de": ["Hemisph\u00e4re"], "nl": ["halfrond"], "be": ["\u043f\u0430\u045e\u0448\u0430\u0440'\u0435", "\u043f\u0430\u045e\u043a\u0443\u043b\u044f"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hemisfer", "primary": true}, "rimarko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rimarkita\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u045e\u0432\u0430\u0433\u0430"], "fr": ["remarque"], "nl": ["opmerking"], "ru": ["\u0437\u0430\u043c\u0435\u0447\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u0437\u0430\u043c\u0435\u0442\u043a\u0430", "\u043f\u0440\u0438\u043c\u0435\u0447\u0430\u043d\u0438\u0435"], "cs": ["pozn\u00e1mka"], "de": ["Bemerkung"], "hu": ["megjegyz\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rimark", "primary": false}, "rimarki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Distingi kaj aparte atenti ion a\u016d iun.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u045e\u0432\u0430\u0436\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0437\u043d\u0430\u0447\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0434\u0437\u043d\u0430\u0447\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["remarquer"], "en": ["notice"], "nl": ["opmerken", "bemerken", "merken"], "ru": ["\u0437\u0430\u043c\u0435\u0447\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u043c\u0435\u0442\u0438\u0442\u044c"], "de": ["bemerken"], "hu": ["\u00e9szrevesz"], "cs": ["v\u0161imnout si"]}, "examples": [["li foriris nerimarkite", null], ["\u0109iuj rimarkis lian malgajan mienon", null], ["oni ne rimarkis la tutan senfundamentecon de tiuj argumentoj", "Z"], ["sed balda\u016d li rimarkis, ke tiu sistemo estas tro komplikita", "Z"], ["li havas rimarkindan lerton", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Diri atentigante.", "translations": {"de": ["anmerken"], "nl": ["een opmerking maken"], "hu": ["figyelmeztet", "megjegyez"]}, "examples": [["Nu, vi ja nenion diras, rimarkis unu el la teksistoj", "Z"], ["la mastro amike rimarkis: mi donus cent funtojn, se...", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "rimark", "primary": true}, "karcero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mallar\u011da kaj malluma \u0109elo de malliberejo, kelkfoje e\u0109 subtera kamero por punitoj a\u016d kondamnitoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u0446\u044d\u0440"], "fr": ["cellule (de prison)", "cachot", "prison", "ge\u00f4le"], "en": ["cell", "jail", "lock up", "prison"], "nl": ["kerker", "cel (gevangenis)"], "ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0446\u0435\u0440", "\u0442\u0435\u043c\u043d\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Karzer", "Kerker", "Verlies"], "hu": ["cella", "z\u00e1rka", "fogda"], "fa": ["\u0633\u06cc\u0627\u0647\u0686\u0627\u0644", "\u0632\u0646\u062f\u0627\u0646"]}, "examples": [["meti iun en karceron", "Z"], ["enkarcerigi ribelulon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["metis en la publikan gardejon, sed an\u011delo de la Eternulo nokte malfermis la pordojn de la karcero, kaj elkondukis ilin", "La Nova TestamentoLa agoj 5:19"]], "subdefinitions": []}], "root": "karcer", "primary": true}, "ridiga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiu ka\u016dzas ridon, subite gajigas.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043c\u0435\u0448\u043d\u043e\u0439"], "fr": ["amusant (qui fait rire)"], "nl": ["lachwekkend"], "hu": ["nevettet\u0151", "mulats\u00e1gos", "nevets\u00e9ges"]}, "examples": [["lia slango faris la \u015dercojn duoble ridigaj", "El vivo de \u0109uk\u0109oj, La trimova \u015dakproblemo, (Tria skizo el la \u0109uk\u0109a vivo), 2, Ligi-oravilli"]], "subdefinitions": []}], "root": "rid", "primary": false}, "\u015dakto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de minejo, vertikala puto en la tero kondukanta al la galerioj.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0430\u0445\u0442\u0430"], "bg": ["\u0448\u0430\u0445\u0442\u0430"], "nl": ["mijnschacht"], "pt": ["po\u00e7o"], "be": ["\u0448\u0430\u0445\u0442\u0430", "\u043a\u0430\u043f\u0430\u043b\u044c\u043d\u044f"], "de": ["Schacht"], "it": ["pozzo"], "hu": ["akna"], "sv": ["(gruv)schakt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Vertikala puto, kiun oni boras en la tero por akiri nafton, akvon kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u0432\u0456\u0434\u0440\u0430\u0432\u0456\u043d\u0430"], "nl": ["schacht"], "ru": ["\u0441\u043a\u0432\u0430\u0436\u0438\u043d\u0430"], "hu": ["f\u00far\u00f3lyuk"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dakt", "primary": true}, "elefanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genroj el familio elefantedoj, nunaj plej grandaj surteraj mamuloj, vivantaj en Afriko (Loxodonta) kaj Azio (Elephas), havantaj longan fortan rostron.", "translations": {"be": ["\u0441\u043b\u043e\u043d"], "fr": ["\u00e9l\u00e9phant"], "bg": ["\u0441\u043b\u043e\u043d"], "nl": ["olifant"], "pt": ["elefante"], "ru": ["\u0441\u043b\u043e\u043d"], "de": ["Elefant"], "tr": ["fil"], "sv": ["elefant"], "hu": ["elef\u00e1nt"], "en": ["elephant"], "es": ["elefante"], "cs": ["slon"], "pl": ["s\u0142o\u0144"]}, "examples": [["fari el mu\u015do elefanton", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "elefant", "primary": true}, "enoficigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Per formala ago (ceremonio, rito, prezento) rajtigi a\u016d devigi iun plenumi koncernan oficon.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 \u0432 \u0434\u043e\u043b\u0436\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "en": ["commission", "inaugurate"], "nl": ["aanstellen"], "pt": ["oficiar"], "be": ["\u043d\u0430\u0437\u043d\u0430\u0447\u044b\u0446\u044c \u043d\u0430 \u043f\u0430\u0441\u0430\u0434\u0443", "\u0434\u0430\u0446\u044c \u043f\u0430\u0441\u0430\u0434\u0443"], "de": ["mit einer Aufgabe betrauen", "ein Amt geben"], "hu": ["beiktat", "hivatalba helyez", "munk\u00e1ba \u00e1ll\u00edt"]}, "examples": [["ili ne enoficigas re\u011don super la lando", "Tr. Gerrit Berveling: Letero de Jeremia. La Biblio (duakanonaj libroj)"], ["la 15an de decembro en Makedonio enofici\u011dis nova prezidento", "Evgeni GEORGIEV: Nova \u015danco por \u0109iuj etnoj. Monato"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "enpostenigi, instali, nomumi", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ofic", "primary": false}, "ridigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Vole a\u016d nevole ka\u016dzi ies ridon.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0441\u0442\u0430\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c \u0441\u043c\u0435\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0432\u044b\u0437\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c \u0441\u043c\u0435\u0445"], "fr": ["faire rire"], "nl": ["doen lachen"], "hu": ["(meg)nevettet"]}, "examples": [["lia malgaja viza\u011do ridigis lian amikon", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, nur unu vorton!, (noveleto de L. E. Meier)"]], "subdefinitions": []}], "root": "rid", "primary": false}, "konsistigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Estigi, kuni\u011dante kun aliaj samspecaj eroj, malsimplan tuta\u0135on.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0441\u0442\u0430\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c"], "fr": ["composer (constituer)", "constituer"], "nl": ["uitmaken"], "be": ["\u0441\u043a\u043b\u0430\u0434\u0430\u0446\u044c", "\u0444\u0430\u0440\u043c\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["bilden", "formen"], "it": ["costituire"]}, "examples": [["la substancoj, kiuj konsistigas la homan korpon", null], ["\u0109iuj libroj, kiuj konsistigas tiun bibliotekon, estos vendataj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Doni al tuta\u0135o, partoprenante \u011din, specialan karakteron a\u016d novan ecaron, pro sia propra graveco.", "translations": {"de": ["bilden", "ausmachen"], "nl": ["vormen"]}, "examples": [["nur la intenco konsistigas la krimon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konsist", "primary": false}, "malfari": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malestigi, detrui ion faritan.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u0431\u0443\u0440\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0431\u0443\u0440\u044b\u0446\u044c", "\u043d\u0456\u0448\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u0437\u044c\u043d\u0456\u0448\u0447\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u044c\u043d\u0456\u0448\u0447\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9faire"], "nl": ["vernielen", "stukmaken"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0440\u0443\u0448\u0438\u0442\u044c", "\u0443\u043d\u0438\u0447\u0442\u043e\u0436\u0438\u0442\u044c"], "de": ["zerst\u00f6ren"], "hu": ["megsemmis\u00edt", "lerombol"]}, "examples": [["malfari dum la nokto la laboron de la tago", null]], "subdefinitions": []}], "root": "far", "primary": false}, "herco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezurunuo de frekvenco en la Internacia Sistemo de unuoj, egala al unu oscilo en unu sekundo.", "translations": {"fr": ["hertz"], "bg": ["\u0445\u0435\u0440\u0446"], "nl": ["hertz"], "de": ["Hertz (Einheit)"], "it": ["hertz"], "hu": ["Hertz"]}, "examples": [["homo perceptas la sonondojn inter 20 kaj 16 000 hercoj", "Vikipedio, artikolo \u00absenso (birdoj)\u00bb, 2007-01-27"]], "subdefinitions": []}], "root": "herc", "primary": true}, "velfadeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fortika fadeno, por velkudrado ks.", "translations": {"be": ["\u0448\u043f\u0430\u0433\u0430\u0442"], "en": ["seaming twine"], "ru": ["\u0448\u043f\u0430\u0433\u0430\u0442"], "pl": ["szpagat"], "hu": ["vitorlavarr\u00f3 fon\u00e1l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "faden", "primary": false}, "bidualo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bidual", "primary": true}, "agropiro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio poacoj (Agropyron), kun longaj horizontale diskreskantaj radikoj, kiu multe malutilas al la kulturkampoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u044b\u0440\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["chiendent"], "en": ["couch grass", "dog grass", "quitch", "twitch"], "nl": ["kweek (plant)"], "pt": ["grama"], "ru": ["\u043f\u044b\u0440\u0435\u0439", "\u0436\u0438\u0442\u043d\u044f\u043a"], "de": ["Quecke"], "tr": ["ayr\u0131kotu"], "sv": ["kamvete"], "hu": ["b\u00fazaf\u0171"], "sk": ["p\u00fdr"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "agropir", "primary": true}, "triangulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Trilatero.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u0435\u0443\u0433\u043e\u043b\u044c\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["triangle"], "en": ["triangle"], "nl": ["driehoek"], "be": ["\u0442\u0440\u043e\u0445\u043a\u0443\u0442\u043d\u0456\u043a", "\u0442\u0440\u043e\u0445\u0432\u0443\u0433\u043e\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "de": ["Dreieck"], "it": ["triangolo"], "hu": ["h\u00e1romsz\u00f6g"], "sk": ["trojuholn\u00edk"], "sv": ["triangel"], "pl": ["tr\u00f3jk\u0105t"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "angul", "primary": false}, "amori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043d\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f \u043b\u044e\u0431\u043e\u0432\u044c\u044e"], "fr": ["s'accoupler", "faire l'amour", "baiser (faire l'amour)", "co\u00efter", "copuler", "coucher (avec)"], "en": ["make love"], "nl": ["vrijen", "neuken", "liefde bedrijven"], "pt": ["fazer amor", "transar", "trepar", "namorar (sexualmente)"], "de": ["(sexuell) lieben", "erotisch lieben", "Liebe machen", "Sex machen", "Sex haben"], "it": ["fare l'amore"], "tp": ["unpa"], "hu": ["szexel"], "sk": ["milova\u0165"], "es": ["hacer el amor"], "pl": ["po\u017c\u0105da\u0107 seksualnie", "kocha\u0107 zmys\u0142owo"]}, "examples": [["mi vere ne scias, \u0109u ili amoris dum la tuta nokto", "Alberto Garc\u00eda Fumero: Kura\u011do, Monatojaro 2002a, numero 2a, p. 23-25a"]], "subdefinitions": []}], "root": "amor", "primary": false}, "mandragoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio solanacoj (Mandragora), kun grandaj kaj lar\u011daj folioj de malagrabla odoro kaj gusto.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u0434\u0440\u0430\u0433\u043e\u0440\u0430"], "fr": ["mandragore"], "en": ["mandrake"], "nl": ["mandragore"], "pt": ["mandr\u00e1gora"], "ru": ["\u043c\u0430\u043d\u0434\u0440\u0430\u0433\u043e\u0440\u0430"], "de": ["Mandragora"], "hu": ["mandrag\u00f3ra"], "sk": ["mandragora"]}, "examples": [["Ruben iris en la tempo de rikoltado de tritiko kaj trovis mandragorojn sur la kampo", "La Malnova Testamento, Genezo 30:14"]], "subdefinitions": []}], "root": "mandragor", "primary": true}, "arestado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago aresti.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0440\u0435\u0441\u0442 (\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435)"], "fr": ["arrestation"], "en": ["arrest"], "br": ["harzadur"], "de": ["Festnahme", "Verhaftung"], "pl": ["aresztowanie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arest", "primary": false}, "opozicii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari opozicion al.", "translations": {"be": ["\u0431\u044b\u0446\u044c \u0443 \u0430\u043f\u0430\u0437\u0456\u0446\u044b\u0456"], "fr": ["s'opposer (politique)"], "en": ["oppose"], "nl": ["oppositie voeren"], "pt": ["opor-se"], "ru": ["\u0431\u044b\u0442\u044c \u0432 \u043e\u043f\u043f\u043e\u0437\u0438\u0446\u0438\u0438"], "de": ["opponieren"], "hu": ["ellenez", "ellenz\u00e9kben van"]}, "examples": [["opozicii la principojn, al la principoj de la partio", null], ["la opoziciantaro uzis \u0109iujn rimedojn por malhelpi la reformojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kontra\u016dstari.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0446\u0456\u0432\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u0441\u0443\u043f\u0440\u0430\u0446\u044c\u0441\u0442\u0430\u044f\u0446\u044c"], "de": ["in Opposition stehen"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u043e\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e \u0432\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["ellen\u00e1ll"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "opozici", "primary": false}, "opozicio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kontra\u016dstaro al la politiko de la registaro a\u016d al la direktado de partiestraro.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u0430\u0437\u0456\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["opposition (politique)"], "en": ["opposition"], "nl": ["oppositie", "tegenstand"], "pt": ["oposi\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u043e\u043f\u043f\u043e\u0437\u0438\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Opposition"], "hu": ["ellenz\u00e9k", "oppoz\u00edci\u00f3"]}, "examples": [["ili komencas opozician agadon kontra\u016d miaj faroj", "Z"], ["senopozicie akceptita propono", null]], "subdefinitions": []}], "root": "opozici", "primary": true}, "\u0109armo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Logo de tio, kio estas \u0109arma.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0432\u0430\u0431\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0448\u0430\u0440\u043c"], "fr": ["charme"], "pt": ["charme"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u043b\u0435\u0441\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0432\u043b\u0435\u043a\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043e\u0447\u0430\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u043e\u0431\u0430\u044f\u043d\u0438\u0435", "\u0448\u0430\u0440\u043c"], "de": ["Charme"], "it": ["avvenenza", "fascino", "incanto (fascino)"], "hu": ["b\u00e1j"], "es": ["encanto"], "pl": ["czar", "szarmancja", "nadobno\u015b\u0107", "powab"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109arm", "primary": false}, "ina\u016dguracio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0430\u045e\u0433\u0443\u0440\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["inauguration"], "nl": ["inauguratie", "plechtige opening"], "pt": ["inaugura\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0438\u043d\u0430\u0443\u0433\u0443\u0440\u0430\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Einweihung", "Er\u00f6ffnung", "Er\u00f6ffnungsfeier", "Enth\u00fcllung"], "hu": ["felavat\u00e1s", "megnyit\u00e1s (int\u00e9zm\u00e9ny\u00e9)", "avat\u00f3\u00fcnneps\u00e9g", "leleplez\u00e9s (szobor\u00e9)"], "es": ["inaguraci\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ina\u016dguraci", "primary": true}, "\u015dtuparlifto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lifto en formo de ruli\u011danta \u015dtuparo a\u016d oblikva rimeno, plejparte en publikaj lokoj.", "translations": {"ru": ["\u044d\u0441\u043a\u0430\u043b\u0430\u0442\u043e\u0440"], "en": ["escalator"], "nl": ["traplift"], "br": ["diri-ruilh", "escalator"], "sv": ["rulltrappa"], "hu": ["mozg\u00f3l\u00e9pcs\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lift", "primary": false}, "\u0109armi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Delikate pla\u0109i kaj logi.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u044b\u0432\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0447\u0430\u0440\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["charmer"], "pt": ["encantar"], "ru": ["\u043e\u0447\u0430\u0440\u043e\u0432\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0447\u0430\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043b\u0435\u043d\u044f\u0442\u044c"], "de": ["charmant sein"], "it": ["incantare", "affascinare", "deliziare (fascino)"], "hu": ["elb\u00e1jol"], "es": ["encantar"], "pl": ["oczarowywa\u0107", "czarowa\u0107", "by\u0107 szarmanckim", "by\u0107 nadobnym", "by\u0107 powabnym", "ujmowa\u0107", "by\u0107 uroczym"]}, "examples": [["\u015di \u0109armas \u0109iujn per sia amindeco kaj spriteco", null], ["pentra\u0135o \u0109armanta la okulojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109arm", "primary": false}, "vanadio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u043d\u0430\u0434\u044b\u0439"], "fr": ["vanadium"], "en": ["vanadium"], "nl": ["vanadium"], "pt": ["van\u00e1dio"], "la": ["Vanadium"], "de": ["Vanadium"], "hu": ["van\u00e1dium"], "fa": ["\u0648\u0627\u0646\u0627\u062f\u06cc\u0645"], "es": ["vanadio"], "br": ["vanadiom"], "ru": ["\u0432\u0430\u043d\u0430\u0434\u0438\u0439"], "pl": ["wanad"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vanadi", "primary": true}, "\u0109arma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Delikate pla\u0109a kaj loga pro sia agrableco.", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u0440\u043e\u045e\u043d\u044b", "\u043c\u0456\u043b\u044b", "\u0432\u0430\u0431\u043d\u044b", "\u043f\u0440\u044b\u0432\u0430\u0431\u043d\u044b"], "fr": ["charmant"], "en": ["charm"], "nl": ["charmant"], "pt": ["charmoso"], "ru": ["\u043c\u0438\u043b\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u0435\u043b\u0435\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u043e\u0447\u0430\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0447\u0430\u0440\u0443\u044e\u0449\u0438\u0439", "\u043f\u0440\u0438\u0432\u043b\u0435\u043a\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u043b\u0430\u0432\u043d\u044b\u0439", "\u0445\u043e\u0440\u043e\u0448\u0435\u043d\u044c\u043a\u0438\u0439"], "de": ["charmant"], "it": ["incantevole", "delizioso", "aggraziato", "avvenente", "carino", "grazioso"], "hu": ["b\u00e1jos"], "es": ["encantador"], "pl": ["czaruj\u0105cy", "czarowny", "szarmancki", "nadobny", "powabny", "ujmuj\u0105cy", "uroczy"]}, "examples": [["\u0109arma virino, viza\u011do, ornamo, vesto, rakonto, kamparo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109arm", "primary": true}, "himeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Membrano de la vulvo \u0109e virgulinoj.", "translations": {"el": ["\u03c5\u03bc\u03ad\u03bd\u03b1\u03c2"], "fr": ["hymen (ana.)"], "en": ["hymen"], "nl": ["hymen", "maagdenvlies"], "pt": ["h\u00edmen"], "ru": ["\u0434\u0435\u0432\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f \u043f\u043b\u0435\u0432\u0430", "\u0433\u0438\u043c\u0435\u043d"], "ca": ["himen"], "de": ["Hymen", "Jungfernh\u00e4utchen"], "it": ["imene (anat.)"], "hu": ["sz\u0171zh\u00e1rtya"], "pl": ["hymen", "b\u0142ona dziewicza"], "es": ["himen"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Membrano \u0109irka\u016danta florbutonon kaj kiu dis\u015diri\u011das \u0109e \u011dia ekfloro.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u0435\u0432\u0430"], "de": ["Hymen", "Schutzh\u00e4utchen"], "pl": ["b\u0142onka p\u0105czkowa"], "hu": ["r\u00fcgyburok"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "himen", "primary": true}, "disflanki\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Dividi\u011di, disi\u011di.", "translations": {"fr": ["se disperser", "s'\u00e9carter"], "pl": ["rozchodzi\u0107 si\u0119 na boki", "rozst\u0119powa\u0107 si\u0119"], "hu": ["sz\u00e9tv\u00e1lik"]}, "examples": [["disflanki\u011dis la akvo de Jordan anta\u016d la kesto de interligo de la Eternulo", "La Malnova Testamento, Josuo 4:7"], ["post kelkaj minutoj la peza velura kurteno malrapide disflanki\u011dis", "N. Ostrovskij, trad. S. Cins, Kiel \u015dtalo estis hardata, Sezonoj, 1997"]], "subdefinitions": []}], "root": "flank", "primary": false}, "ekspertizisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Faka spertulo, komisiita por proponi decidon pri iu duba afero a\u016d por taksi la valoron de io.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0441\u043f\u044d\u0440\u0442"], "fr": ["expert"], "es": ["experto"], "ru": ["\u044d\u043a\u0441\u043f\u0435\u0440\u0442"], "de": ["Sachverst\u00e4ndiger", "Gutachter"], "pl": ["bieg\u0142y", "ekspert", "znawca", "rzeczoznawca", "specjalista"], "hu": ["szak\u00e9rt\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekspertiz", "primary": false}, "pampelmusujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Citruso el Azio (Citrus maxima).", "translations": {"fr": ["pamplemoussier"], "nl": ["pompelmoes (boom)"], "sv": ["pompelmustr\u00e4d"], "pt": ["toranja", "toranjeira", "pomelo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pampelmus", "primary": false}, "Suda \u0108ina Maro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pacifika maro sude de la kontinenta \u0108inujo.", "translations": {"fr": ["Mer de Chine m\u00e9ridionale"], "nl": ["Zuid-Chinese Zee"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mar", "primary": false}, "glicineo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio fabacoj (Glycine), el kiu plej gravas la specio sojo.", "translations": {"be": ["\u0433\u043b\u0456\u0446\u044b\u043d\u0456\u044f"], "de": ["Glyzine"], "nl": ["blauweregen"], "ru": ["\u0433\u043b\u0438\u0446\u0438\u043d\u0438\u044f"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "glicine", "primary": true}, "Lo\u0135bano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Planlingvo derivita de Loglano en 1987, kun gramatiko esprimebla per formala komputika kodo.", "translations": {"fr": ["Lojban"], "en": ["Lojban"], "nl": ["Lojban"], "pt": ["Lojban"], "de": ["Lojban"], "hu": ["Lojban"], "jbo": ["la lojban", "lojbo", "jbobau"], "he": ["\u05dc\u05d5\u05d6'\u05d1\u05df"]}, "examples": [["kiel diri \u00abMi intencas pluki tiujn tomatojn\u00bb en Lo\u0135bano?", "M. L. Vines, trad. J. S. Larsen, CONLANG: picking tomatoes, 1995-11-25"]], "subdefinitions": []}], "root": "Lo\u0135ban", "primary": true}, "lumigilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Objekto a\u016d aparato produktanta a\u016d entenanta lumon.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u0435\u0442\u0438\u043b\u044c\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["\u00e9clairage (dispositif)", "luminaire (dispositif d'\u00e9clairage)"], "nl": ["lichtbron (arch.)"], "be": ["\u0441\u044c\u0432\u044f\u0446\u0456\u043b\u044c\u043d\u044f", "\u0441\u044c\u0432\u0435\u0442\u0430\u0447", "\u043b\u0456\u0445\u0442\u0430\u0440"], "de": ["Lampe", "Leuchte"], "tr": ["\u0131\u015f\u0131kland\u0131rma"], "it": ["lampada", "fanale", "illuminatore"], "hu": ["vil\u00e1g\u00edt\u00f3eszk\u00f6z", "l\u00e1mpa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lum", "primary": false}, "elspezi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Pagi monon por ricevita varo a\u016d servo.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0445\u043e\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9penser (de l'argent)"], "en": ["spend"], "nl": ["uitgeven"], "be": ["\u0432\u044b\u0434\u0430\u0442\u043a\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0445\u043e\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["ausgeben", "aufwenden"], "hu": ["kiad (p\u00e9nzt)", "kifizet", "r\u00e1ford\u00edt", "k\u00f6lt (p\u00e9nzt)"], "es": ["gastar"]}, "examples": [["mi devis elspezi mil markojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "spez", "primary": false}, "elspezo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elspezado de mono.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0445\u043e\u0434"], "fr": ["frais (d\u00e9pense)", "d\u00e9pense"], "en": ["expenditure"], "nl": ["uitgaven"], "be": ["\u0432\u044b\u0434\u0430\u0442\u0430\u043a", "\u0440\u0430\u0441\u0445\u043e\u0434"], "de": ["Ausgabe"], "hu": ["kiad\u00e1s (p\u00e9nz\u00e9)", "r\u00e1ford\u00edt\u00e1s", "k\u00f6lts\u00e9g"]}, "examples": [["tio estas vana elspezo de energio kaj tempo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "spez", "primary": false}, "pasporto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Oficiala legitima\u0135o liverita de regno al siaj regnanoj kaj rajtiganta ilin libere voja\u011di eksterlande, \u011duante la protekton de \u011diaj diplomataj reprezentantoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0448\u043f\u0430\u0440\u0442"], "fr": ["passeport"], "en": ["passport"], "nl": ["reispas", "paspoort"], "pt": ["passaporte"], "ru": ["\u043f\u0430\u0441\u043f\u043e\u0440\u0442"], "de": ["Pass", "Reisepass"], "tr": ["pasaport"], "sv": ["pass"], "hu": ["\u00fatlev\u00e9l"], "pl": ["paszport"], "br": ["paseporzh", "tremen-hent"], "es": ["pasaporte"]}, "examples": [["kiam triope ni voja\u011dis Italion, lastmomente ni konstatis ke la frato de mia amiko ne havas validan pasporton", "Stefan Maul: Pozitive pri EU, Monatojaro 1997a, numero 8a, p. 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pasport", "primary": true}, "malhisi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malsuprentiri per \u015dnuro.", "translations": {"fr": ["amener (voile, drapeau...)"], "it": ["ammainare"]}, "examples": [["mi malhisis la flagon kaj kapitulacis", "M. Twain, trad. A. de Ruyter kaj W. Kirschstein, Malfacilas esti kandidato, La Ondo de Esperanto, 2000:4 (66)"]], "subdefinitions": []}], "root": "his", "primary": false}, "formiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el la familio formikedoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u0440\u0430\u0448\u043a\u0430"], "fr": ["fourmi"], "bg": ["\u043c\u0440\u0430\u0432\u043a\u0430"], "nl": ["mier"], "pt": ["formiga"], "ru": ["\u043c\u0443\u0440\u0430\u0432\u0435\u0439"], "de": ["Ameise"], "tr": ["kar\u0131nca"], "hu": ["hangya"], "en": ["ant"], "pl": ["mr\u00f3wka"], "ja": ["\u30a2\u30ea [\u3042\u308a]"], "es": ["hormiga"]}, "examples": [["formika energio, persisto", null], ["dekdu formikoj man\u011das / falintan pomon", "D. J. Uitvlugt, Bloga\u0135oj de Leonego, 2005-11-29"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Genro el la familio formikedoj (Formica).", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "formik", "primary": true}, "relikvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Resta\u0135o el korpo de mortinta sanktulo, a\u016d eventuale alia intima postlasa\u0135o de li.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u043b\u0438\u043a\u0432\u0438\u044f"], "fr": ["relique"], "en": ["relic"], "nl": ["relikwie"], "de": ["Reliquie"], "hu": ["ereklye", "relikvia"]}, "examples": [["lia ceremonia vesto trovi\u011das inter la relikvoj de la templo de Amon", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 1a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Respektinda resta\u0135o el io.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "relikv", "primary": true}, "depreni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Preni ion de iu.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0431\u0440\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["enlever"], "nl": ["wegnemen"], "hu": ["elvesz", "kivesz", "levesz"]}, "examples": [["la gardistoj deprenis de mi la kovrotukon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "pren", "primary": false}, "argumento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rezona pruvo en diskuto.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0433\u0443\u043c\u044d\u043d\u0442"], "fr": ["argument"], "nl": ["argument"], "no": ["argument"], "de": ["Argument"], "hu": ["\u00e9rv", "argumentum"], "sk": ["argument"], "br": ["argumant"], "ru": ["\u0430\u0440\u0433\u0443\u043c\u0435\u043d\u0442", "\u0434\u043e\u0432\u043e\u0434"], "es": ["argumento"]}, "examples": [["tiel la granda argumento de niaj kontra\u016duloj disfalas", null], ["la argumentoj per kiuj oni kontra\u016d tio \u0109i batalas", "Z"], ["se niaj argumentoj estas mal\u011dustaj, for\u0135etu ilin", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de funkcio, operacio a\u016d rilato).", "translations": {"ru": ["\u0430\u0440\u0433\u0443\u043c\u0435\u043d\u0442 (\u043d\u0435\u0437\u0430\u0432\u0438\u0441\u0438\u043c\u0430\u044f \u043f\u0435\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f)", "\u043e\u043f\u0435\u0440\u0430\u043d\u0434"], "fr": ["argument (variable ind\u00e9pendante)", "op\u00e9rande"], "en": ["argument (independant variable)", "operand"], "de": ["Argument (unabh\u00e4ngige Variable)", "Operand"], "hu": ["f\u00fcggetlen v\u00e1ltoz\u00f3 (f\u00fcggv\u00e9nyben)"], "pl": ["argument (zmienna niezale\u017cna)"]}, "examples": [["en la esprimo f(x,y+z) la funkcio f havas du argumentojn, nome x kaj y+z", null], ["f estas duargumenta funkcio", null], ["unuargumenta funkcio estas duargumenta rilato", null], ["la argumentoj de adicio (resp. multipliko) oni nomas anka\u016d termoj (resp. faktoroj)", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(de komplekso z) Tia reelo \u03b8, ke z = |z|.(cos\u03b8 + i.sin\u03b8), kie |z| prezentas la modulon de z.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0440\u0433\u0443\u043c\u0435\u043d\u0442 (\u043a\u043e\u043c\u043f\u043b\u0435\u043a\u0441\u043d\u043e\u0433\u043e \u0447\u0438\u0441\u043b\u0430)"], "fr": ["argument (d'un nombre complexe)"], "en": ["argument (of a complex number)", "amplitude (of a complex number)"], "de": ["Argument"], "hu": ["argumentum (komplex sz\u00e1m\u00e9)", "amplit\u00fad\u00f3 (komplex sz\u00e1m\u00e9)"], "pl": ["argument (liczby zespolonej)"]}, "examples": [["la argumenton oni kutime prenas en la intervalo ]-\u03c0,+\u03c0] kaj foje signas per Arg z", null], ["la argumento de nenula reelo egalas al 0 a\u016d \u03c0", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u043e\u043f\u0440\u0435\u0434\u0435\u043b\u0451\u043d\u043d\u0430\u044f", "\u043d\u0435\u0438\u0437\u0432\u0435\u0441\u0442\u043d\u0430\u044f"], "fr": ["ind\u00e9termin\u00e9e"], "en": ["indeterminate"], "de": ["Unbestimmte"], "hu": ["hat\u00e1rozatlan v\u00e1ltoz\u00f3"], "pl": ["niezmienna (wielomianu)"]}, "examples": []}]}], "root": "argument", "primary": false}, "argumenti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Prezenti argumentojn en diskuto.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0433\u0443\u043c\u044d\u043d\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["argumenter"], "en": ["argue"], "nl": ["argumenteren"], "no": ["argumentere"], "de": ["argumentieren"], "hu": ["\u00e9rvel", "argumentumt\u00e1l"], "sk": ["argumentova\u0165"], "br": ["arguzenni\u00f1"], "ru": ["\u0430\u0440\u0433\u0443\u043c\u0435\u043d\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "es": ["argumentar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "argument", "primary": true}, "postbu\u015do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la bu\u015do proksima al la faringo.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0435\u0432"], "fr": ["arri\u00e8re-bouche"], "de": ["hintere Mundh\u00f6hle"], "fa": ["\u062d\u0644\u0642", "\u06af\u0644\u0648"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bu\u015d", "primary": false}, "okzalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio el familio poligonacoj (Rumex acetosa), plurjara herbo kun acidaj man\u011deblaj folioj.", "translations": {"be": ["\u0448\u0447\u0430\u045e\u0435"], "fr": ["oseille"], "bg": ["\u043a\u0438\u0441\u0435\u043b\u0435\u0446"], "nl": ["klaverzuring"], "pt": ["azeda"], "ru": ["\u0449\u0430\u0432\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Sauerampfer"], "hu": ["mezei s\u00f3ska"], "fa": ["\u062a\u0631\u0634\u06a9 \u0628\u0627\u063a\u06cc"], "br": ["tri\u00f1chin"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "okzal", "primary": true}, "monavida": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fa": ["\u067e\u0648\u0644\u200c\u067e\u0631\u0633\u062a", "\u067e\u0648\u0644\u200c\u062f\u0648\u0633\u062a"], "de": ["Geldgier"], "nl": ["gierigheid"], "hu": ["p\u00e9nz\u00e9hs\u00e9g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mon", "primary": false}, "\u015dafto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Diversaj skoloj naciaj malsame traktas la rilaton inter la \u015dafto kaj akso; tamen \u011denerale, en la okazoj kiam la koncerna peco servas por komuniki rotacian movon oni preferu la terminon \u015dafto."], "primary definition": "Oblonga ma\u015dinpeco, ofte cilindra, servanta por transmeti sian rotacion al aliaj pecoj (eventuale kun \u015dan\u011do de la movoformo).", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u043b (\u043c\u044d\u0445\u0430\u043d\u0456\u0437\u043c\u0430)"], "fr": ["arbre (de transmission)"], "en": ["shaft (mech.)"], "nl": ["drijfas"], "pt": ["eixo transmissor", "\u00e1rvore"], "ru": ["\u0432\u0430\u043b"], "de": ["Welle"], "it": ["albero (di trasmissione)"], "hu": ["tengely"], "fa": ["\u0645\u06cc\u0644 \u0645\u062d\u0648\u0631", "\u0634\u0627\u0641\u062a"], "pl": ["wa\u0142"], "es": ["eje transmisor", "\u00e1rbol"]}, "examples": [["\u015dafto portanta la helicon, radon", null], ["fleksebla \u015dafto", null], ["kranko\u015dafto", null], ["la du \u015daftoj de tajpilo avancas la paperon kiun ili interpremas", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015daft", "primary": true}, "limonito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Varia\u0135o de hematito.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u043c\u0430\u043d\u0456\u0442", "\u0431\u0443\u0440\u044b \u0436\u0430\u043b\u044f\u0437\u044c\u043d\u044f\u043a"], "en": ["limonite"], "nl": ["bruinijzererts"], "pt": ["limonita", "estilpnossiderita", "limonita-parda"], "ru": ["\u043b\u0438\u043c\u043e\u043d\u0438\u0442", "\u0431\u0443\u0440\u044b\u0439 \u0436\u0435\u043b\u0435\u0437\u043d\u044f\u043a"], "de": ["Brauneisenstein", "Limonit"], "hu": ["barnavas\u00e9rc", "barnavask\u0151", "limonit"], "fa": ["\u0644\u06cc\u0645\u0648\u0646\u06cc\u062a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "limonit", "primary": true}, "\u0109asio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Baza framo de rada veturilo, portanta karoserion, motoron, aksojn, radojn kaj tiel plu", "translations": {"be": ["\u0448\u0430\u0441\u0456"], "fr": ["ch\u00e2ssis"], "en": ["chassis"], "nl": ["chassis"], "pt": ["chassi"], "ru": ["\u0448\u0430\u0441\u0441\u0438"], "de": ["Fahrgestell", "Chassis"], "hu": ["alv\u00e1z"], "es": ["chas\u00eds"], "pl": ["podwozie", "chassis", "rama pojazdu"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109asi", "primary": true}, "kapitalismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekonomia funkciado, en kiu grandajn firmaojn posedas pliparte privataj kapitalhavantoj.", "translations": {"fr": ["capitalisme"], "de": ["Kapitalismus"], "nl": ["kapitalisme"], "en": ["capitalism"]}, "examples": [["necesas \u011duste taksi la nuntempan situacion, k ne kredi, ke nia deziro pri balda\u016da forfalo de l\u2019 kapitalismo sufi\u0109as, por ke \u011di efektivi\u011du", "Vortoj de k-do Lanti, De la deziro al la efektivigo..."]], "subdefinitions": []}], "root": "kapital", "primary": false}, "araneedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo araneuloj (Araneidae).", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u0443\u043a\u0438-\u043a\u0440\u0443\u0433\u043e\u043f\u0440\u044f\u0434\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Radnetzspinnen"], "nl": ["wielspinnen"], "hu": ["p\u00f3kf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "araneed", "primary": true}, "vertebro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu osto de la spino.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0437\u0432\u0430\u043d\u043e\u043a"], "fr": ["vert\u00e8bre"], "en": ["vertebra"], "nl": ["wervel"], "pt": ["v\u00e9rtebra"], "el": ["\u03c3\u03c0\u03cc\u03bd\u03b4\u03c5\u03bb\u03bf\u03c2"], "de": ["Wirbel"], "tr": ["omur"], "hu": ["csigolya"], "sk": ["stavec"], "es": ["v\u00e9rtebra"], "ru": ["\u043f\u043e\u0437\u0432\u043e\u043d\u043e\u043a"], "pl": ["kr\u0105g (np. pacierzowy)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vertebr", "primary": true}, "ko\u0109o": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pro la tie donitaj tradukoj la zoologia senco jam enestas en la Fundamenta \u00abko\u0109enilo\u00bb, kiu senco estas konfirmita en kaj. Per enkonduko de \u00abko\u0109o\u00bb kaj specialigo de la senco de \u00abko\u0109enilo\u00bb al la kolorilo, kiu en plejparto de la fundamentaj fontlingvoj anka\u016d ekzistas, sed nur metonimie, PIV rompis la tradicion sen facile perceptebla pravigo."], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["cochenilleluis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ko\u0109", "primary": true}, "substantivo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vorto esprimanta personon, estulon, objekton aferon a\u016d ideon.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0437\u043e\u045e\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["substantif", "nom"], "en": ["noun"], "nl": ["substantief", "zelfstandig naamwoord"], "ru": ["\u0441\u0443\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435"], "de": ["Substantiv", "Nomen", "Hauptwort"], "it": ["sostantivo", "nome (gr.)"], "hu": ["f\u0151n\u00e9v", "substantivum"], "es": ["sustantivo", "nombre"], "pl": ["rzeczownik"]}, "examples": [["en Esperanto \u0109iu substantivo ricevas la fini\u011don o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "substantiv", "primary": true}, "vertebra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "De vertebro.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0437\u0432\u043e\u043d\u043a\u043e\u0432\u044b\u0439"], "fr": ["vert\u00e9bral"], "en": ["vertebral"], "nl": ["gewerveld"], "pt": ["vertebral"], "be": ["\u043f\u0430\u0437\u0432\u0430\u043d\u043a\u043e\u0432\u044b"], "hu": ["csigolya-", "gerinc-"], "el": ["\u03c3\u03c0\u03bf\u03bd\u03b4\u03c5\u03bb\u03b9\u03ba\u03cc\u03c2"], "pl": ["kr\u0119gowy"]}, "examples": [["vertebra kolono", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Havanta vertebrojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0437\u0432\u0430\u043d\u043e\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["vert\u00e9br\u00e9"], "en": ["vertebrate"], "pt": ["vertebrado"], "ru": ["\u043f\u043e\u0437\u0432\u043e\u043d\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["gerinces"], "pl": ["kr\u0119gowy"]}, "examples": [["vertebra besto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vertebr", "primary": false}, "verdikti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Diri verdikton.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0433\u0430\u0432\u0430\u0440\u044b\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u043d\u0435\u0441\u044c\u0446\u0456 \u043f\u0440\u044b\u0441\u0443\u0434"], "fr": ["prononcer le verdict"], "hu": ["\u00edt\u00e9lkezik", "\u00edt\u00e9letet hoz"], "ru": ["\u0432\u044b\u043d\u0435\u0441\u0442\u0438 \u043f\u0440\u0438\u0433\u043e\u0432\u043e\u0440", "\u0432\u044b\u043d\u0435\u0441\u0442\u0438 \u0432\u0435\u0440\u0434\u0438\u043a\u0442"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "verdikt", "primary": false}, "verdikto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Decido de ju\u011dantaro pri akuzito.", "translations": {"be": ["\u0432\u044d\u0440\u0434\u044b\u043a\u0442", "\u043f\u0440\u044b\u0441\u0443\u0434", "\u043f\u0440\u044b\u0433\u0430\u0432\u043e\u0440"], "fr": ["verdict"], "en": ["verdict", "decision", "finding"], "nl": ["vonnis", "uitspraak (vonnis)", "verdict"], "pt": ["veredito"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0433\u043e\u0432\u043e\u0440", "\u0432\u0435\u0440\u0434\u0438\u043a\u0442"], "de": ["Urteil", "Urteilsspruch"], "hu": ["\u00edt\u00e9let", "d\u00f6nt\u00e9s"], "sk": ["rozsudok"]}, "examples": [["diri, skribi, konfirmi", "B"], ["verdikton", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Decido de ju\u011dantaro pri konkurantoj.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "verdikt", "primary": true}, "intima": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karakterizata per profunde komunaj sentoj kaj plena konfido kaj sen\u011deneco.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0442\u0438\u043c\u043d\u044b\u0439", "\u0431\u043b\u0438\u0437\u043a\u0438\u0439", "\u0437\u0430\u0434\u0443\u0448\u0435\u0432\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["intime (adj.)", "priv\u00e9 (intime)", "secret (intime)", "profond (intime)"], "nl": ["intiem"], "pt": ["familiar"], "de": ["intim", "vertraut", "innig"], "es": ["\u00edntimo"], "hu": ["intim", "bens\u0151s\u00e9ges", "meghitt"]}, "examples": [["intima amiko", null], ["vivi kun iu en intima amikeco", "Proverbaro esperanta"], ["intimaj interrilatoj", null], ["intima interparolado", null], ["Esperanto estas al li same intima kiel la gepatra lingvo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ekzistanta tute interne; ne aperanta ekstere; nepublika.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0442\u0438\u043c\u043d\u044b\u0439", "\u043b\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u0438\u0432\u0430\u0442\u043d\u044b\u0439"], "de": ["intim", "privat"], "pt": ["\u00edntimo", "particular"], "hu": ["bens\u0151"]}, "examples": [["intimaj sentoj, konvinkoj", null], ["la intima vivo", null], ["intimaj aferoj", null], ["intima vizito, festo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "intim", "primary": true}, "sariro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Osto a\u016d alia postresta\u0135o de budao, de mortinta tre sankta mona\u0125o, konservata kiel relikvo.", "translations": {"fr": ["sarira"], "de": ["Sarira"], "en": ["sarira"], "it": ["sharira"]}, "examples": [["post sia nirvano \u015cakjamunio (565-485 a.K.) postlasis milojn da sariroj", "El \u0109inaj gazetoj, El Popola \u0108inio, 1999-10"], ["post la kremacii\u011do de la maljuna bonzino, aperis pli ol ducent verdaj kaj flavaj sariraj floroj", "\u0108ina Budhana Retejo Esperantista, Pli ol ducent sariroj de maljuna bonzino, 2006-07-16"]], "subdefinitions": []}], "root": "sarir", "primary": true}, "solvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u011custa respondo al problemo, demando.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0448\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["solution (d'un probl\u00e8me)", "aboutissement", "d\u00e9nouement", "issue (\u00e0 un probl\u00e8me)", "rem\u00e8de (\u00e0 un probl\u00e8me)"], "ru": ["\u0440\u0435\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["L\u00f6sung"], "hu": ["megold\u00e1s"]}, "examples": [["solvo de problemo, demando, enigmo, malfacila\u0135o, mistero", null], ["vi proponis enigmon al la filoj de mia popolo, kaj al mi vi ne diris \u011dian solvon", "La Malnova TestamentoJu\u011distoj 14:16"], ["ni devos klasi la kazon kun la krimoj tielnomite sensolvaj", "Urd Hadda murdita!p. 28"], ["sensolve diskuti", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u0432\u043e\u0440"], "fr": ["solution (chimie)"], "de": ["L\u00f6sung"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u0432\u043e\u0440"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ago solvi.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0448\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["solution (action)", "dissolution (action)", "r\u00e9solution (action)"], "de": ["L\u00f6sung"], "ru": ["\u0440\u0435\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435"], "hu": ["old\u00e1s"]}, "examples": [["la politikistoj estas tro okupataj \u0109e solvo de \u0109iutagaj problemoj por interesi\u011di pri nia afero", "Vortoj de k-do LantiJe la lumo de la sperto"]], "subdefinitions": []}], "root": "solv", "primary": false}, "re\u011da aglo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de aglo ( Aquila chrysa\u00ebtos a\u016d Aquila chrysaetos ).", "translations": {"en": ["golden eagle"], "sv": ["kungs\u00f6rn"], "pl": ["orze\u0142 przedni"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "agl", "primary": false}, "modulacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Modulaciado, t.e. la ago modulacii kaj la te\u0125nikaj metodoj uzantaj modulacion.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0434\u0443\u043b\u044f\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["modulation"], "nl": ["modulatie"], "ru": ["\u043c\u043e\u0434\u0443\u043b\u044f\u0446\u0438\u044f"], "es": ["modulaci\u00f3n"], "hu": ["modul\u00e1ci\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "modulaci", "primary": false}, "modulacii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Variigi la tonojn.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0434\u0443\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["moduler"], "hu": ["modul\u00e1l"], "nl": ["moduleren"], "ru": ["\u043c\u043e\u0434\u0443\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Variigi, nuanci la vo\u0109on.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Variigi la amplitudon, frekvencon a\u016d alian karakteriza\u0135on de relative altfrekvenca oscilo (de la portanta ondo, kurento) la\u016d la variado de transsendota signalo (kies frekvencoj estas konsiderinde malpli grandaj).", "translations": {}, "examples": [["modulacii frekvence, amplitude, faze", null]], "subdefinitions": []}], "root": "modulaci", "primary": true}, "klientaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la kutimaj a\u016d okazaj a\u0109etantoj de butiko, kompanio, servoprovizanto.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u0456\u0435\u043d\u0442\u0443\u0440\u0430"], "fr": ["client\u00e8le"], "de": ["Kundschaft", "Klientel"], "tr": ["m\u00fc\u015fteriler"], "ru": ["\u043a\u043b\u0438\u0435\u043d\u0442\u0443\u0440\u0430"]}, "examples": [["la entreprenistoj ne obeas al la scienco, sed al la sento kaj kompreno pri plej bona servado al la klientaro", "Franz Josef Braun: \u0108u kapitalismo disfalonta a\u016d triomfanta?, Monatojaro 1998a, numero 9a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "klient", "primary": false}, "aerumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Enlasi eksteran aeron en iun lokon, por forigi de \u011di malutilajn por la sano gasojn a\u016d malagrablajn odorojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u0435\u0442\u0440\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["a\u00e9rer (renouveler l'air)", "ventiler"], "en": ["aerate"], "nl": ["verluchten"], "pt": ["arejar", "ventilar"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0432\u0435\u0442\u0440\u0438\u0442\u044c"], "de": ["l\u00fcften"], "sv": ["v\u00e4dra"], "hu": ["szell\u0151ztet"], "sk": ["vetra\u0165"], "es": ["airear"], "br": ["aera\u00f1"], "pl": ["wietrzy\u0107"]}, "examples": [["oni zorge aerumu la dormo\u0109ambrojn \u0109iun matenon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "aer", "primary": false}, "ermitludo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u0108u temas \u011denerale pri ludoj kiuj oni ludas solaj, \u0109u pri ludo en kiu oni transsaltas unu peonon per alia tiel ke restu nur unu?"], "primary definition": "Ludo, kiun oni ludas sola.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u044c\u044f\u043d\u0441"], "fr": ["solitaire (jeu)"], "en": ["solitaire"], "nl": ["patience"], "ru": ["\u043f\u0430\u0441\u044c\u044f\u043d\u0441"], "hu": ["paszi\u00e1nsz"], "pl": ["samotnik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ermit", "primary": false}, "palto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kvankam la vorto estas evidente francdevena, \u015dajnas ke la franca lingvo ne havas precizan vorton por la signifo kiun \u011di akiris en Esperanto (kaj en pluraj lingvoj de nordaj popoloj). La 1a Oficiala Aldono (1909) difinas \u011din per la kvar nacilingvaj tradukoj, el kiuj la tradukoj angla, pola kaj rusa klare indikas la sencon \u00abvarma supervesto\u00bb; la francaj tradukoj estas du, el kiuj unu (pardessus) estas la franca vorto plej proksima al la senco angla-pola-rusa, dum la senco de la alia (paletot) probable ne plu klaras al la francoj mem; eble, \u011dia senco \u015dan\u011di\u011dis post 1909. Eble anka\u016d la oficiala traduko germana (\u00dcberzieher) havis alian sencon en 1909 (vortaro germana-angla tradukas tiun vorton per \u00abovercoat, greatcoat\u00bb, kio konformas al la senco angla-pola-rusa; sed vortaro germana-rusa donas tute alian sencon: \u00abvira surtuto somera\u00bb). PV kaj la PIV-oj malatentas la oficialan sencon, preteratentas ties vere esencan kaj karakterizan econ (ke temas pri varma supervesto), kaj trudas al la vorto nekarakterajn ecojn: ke palto estu nepre vira supervesto (malgra\u016d a\u016dtoritataj ekzemploj pri ekzisto de inaj paltoj en Esperanto, iam e\u0109 kun inversa kontrastigo: sur flava ligna vesttenilo, rampante unu sur la alian, pendis viraj manteloj kaj virinaj paltoj kun multekostaj feloj ); ke palto estu \u00abordinare pli mallonga ol mantelo\u00bb \u2015 sed ofte la inverso estas vera (komparu duonpalto). La\u016d mi, la esenca diferenco inter palto kaj pluvmantelo estas ne fasono (la fasono povas esti unu sama), sed la funkcio \u2015 kaj sekve, la materialo. Por pluvmantelo pli gravas, ke \u011di estu akvorezita; por palto, ke \u011di estu varma. Tial palto ofte estas el drapo -- tio konvenas al la ne\u011da, malvarma kaj seka vintro Siberia, kaj malkonvenas por la a\u016dtuno (a\u016d la pluvoza franca vintro, kiu estas kiel la Siberia a\u016dtuno). Krome, palto estas kontrastigebla al diversaj etnografiaj kaftanoj kiel vesto apartenanta al E\u016dropa modo de post la mezo de la 19a jc; kaj al la peltmanteloj: la palto normale estas el \u015dtofo (a\u016d ledo)."], "primary definition": "Supervesto, surtuto portata eksterdome, vintre a\u016d \u011denerale en malvarma vetero.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u0456\u0442\u043e"], "en": ["overcoat"], "nl": ["overjas"], "pt": ["palet\u00f3", "sobretudo", "casac\u00e3o", "sobreveste"], "ru": ["\u043f\u0430\u043b\u044c\u0442\u043e"], "de": ["Paletot"], "hu": ["fel\u00f6lt\u0151"], "pl": ["palto"]}, "examples": [["li \u0135etis la palton sur la \u015dultrojn, kaj, kriante ankora\u016d unu fojon \u2015 mi kuras, flugas, rapidas \u2015, li efektive kuris, rapidis kaj flugis de la \u015dtuparo", "Marta"], ["brue fermi\u011dis la pordo, eniris nekonata juna virino en bonkvalita drapa palto borderita per flavru\u011da felo", "N. Lavrentjeva, tr. A. Sidorov: Po\u015dtrestante. Nica literatura revuo, 3:1"], ["li estis rimarkinda per tio, ke li \u0109iam, e\u0109 en vetero tre bela, portis galo\u015dojn, pluvombrelon kaj nepre anka\u016d palton vatitan", "A. \u0108e\u0125ov, tr. M.Luka\u015d: Enujulo, La Nica literatura revuo, 3:1"], ["surmetinte la pezajn paltojn kaj la pelto\u0109apegojn, ili salutis per \u011dentila gesto", "Sen RODIN: Diman\u0109o anta\u016d Kristnasko. La Nica literatura revuo, 5:3"]], "subdefinitions": []}], "root": "palt", "primary": true}, "vinberaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro da vinberoj, pendantaj de sama tigo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u043e\u043d\u043a\u0430 (\u0432\u0456\u043d\u0430\u0433\u0440\u0430\u0434\u0443)"], "fr": ["grappe de raisin"], "en": ["bunch of grapes"], "nl": ["druiventros"], "pt": ["cacho"], "el": ["\u03c4\u03c3\u03b1\u03bc\u03c0\u03af"], "de": ["Weintraube"], "hu": ["sz\u0151l\u0151f\u00fcrt"], "sk": ["strapec hrozna"], "br": ["blokad rezin", "bodad rezin", "barr rezin"], "ru": ["\u0432\u0438\u043d\u043e\u0433\u0440\u0430\u0434\u043d\u0430\u044f \u0433\u0440\u043e\u0437\u0434\u044c"], "pl": ["ki\u015b\u0107 winogron"], "he": ["\u05d0\u05e9\u05db\u05d5\u05dc"]}, "examples": [["via staturo similas la palmotrunkon, kaj viaj mamoj la vinberarojn", "La Malnova Testamento, Alta Kanto 7:7"]], "subdefinitions": []}], "root": "ber", "primary": false}, "skribsistemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sortimento de literoj a\u016d aliaj signoj kaj ties uzreguloj por skribi.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0438\u0441\u044c\u043c\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0441\u0438\u0441\u0442\u0435\u043c\u0430 \u043f\u0438\u0441\u044c\u043c\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438"], "fr": ["\u00e9criture (syst\u00e8me)", "syst\u00e8me d'\u00e9criture"], "nl": ["schrijfsysteem", "schrift"], "hu": ["\u00edr\u00e1srendszer"]}, "examples": [["la skribsistemo de \u0109iu lingvo spegulas ties fonologian strukturon", "Yamasaki Seik\u00f4, En la ser\u0109ado de la skribsistemo perdita, Monato, jaro 1999a, numero 10a, p. 19a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sistem", "primary": false}, "pupo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Figureto de homo, eventuale de besto, el \u0109ifonoj, ledo, ligno, plasto, uzata kiel infana ludilo, teatra rolulo a\u016d sor\u0109ilo.", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u043b\u044c\u043a\u0430", "\u043c\u0430\u0440\u044b\u044f\u043d\u044d\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["marionnette", "poup\u00e9e"], "bg": ["\u043a\u0443\u043a\u043b\u0430"], "nl": ["pop"], "pt": ["boneco", "boneca"], "ru": ["\u043a\u0443\u043a\u043b\u0430", "\u043c\u0430\u0440\u0438\u043e\u043d\u0435\u0442\u043a\u0430"], "de": ["Puppe"], "sv": ["puppa"], "hu": ["baba"], "en": ["chrysalis", "pupa"], "cs": ["panenka", "loutka"], "es": ["pupa"]}, "examples": [["la infano ser\u0109is sian pupon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 18"], ["sub tia diktatora re\u011dimo la re\u011do i\u011das senpova pupo", null], ["elegantulino, nura pupo", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043a\u0443\u043a\u043e\u043b\u043a\u0430"], "fr": ["chrysalide"], "de": ["Puppe (vom Schmetterling)"], "pt": ["pupa", "cris\u00e1lida"], "hu": ["b\u00e1b"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pup", "primary": true}, "pilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fonto de elektra energio, uzanta la transformi\u011don de la \u0125emia energio.", "translations": {"be": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u044b\u0447\u043d\u044b \u044d\u043b\u0435\u043c\u044d\u043d\u0442", "\u0431\u0430\u0442\u0430\u0440\u044d\u0439\u043a\u0430"], "fr": ["pile (\u00e9lectrique)"], "en": ["battery", "battery cell", "single cell battery", "pile (electric)"], "nl": ["element (v.batterij)"], "pt": ["pilha"], "ru": ["\u044d\u043b\u0435\u043c\u0435\u043d\u0442 (\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439)", "\u0431\u0430\u0442\u0430\u0440\u0435\u0439\u043a\u0430"], "de": ["Monozelle", "Batterie"], "hu": ["elem (villamos)"], "fa": ["\u067e\u06cc\u0644 (\u0628\u0627\u062a\u0631\u06cc)", "\u0628\u0627\u062a\u0631\u06cc"], "pl": ["stos elektryczny"], "es": ["pila (el\u00e9ctrica)"]}, "examples": [["etetaj akumulatoroj alternos \u015dargi la pilojn de korstimulilo", "Gianfranco Cazzaro: Mikroskope vastaj horizontoj, Monatojaro 1997a, numero 2a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pil", "primary": true}, "batato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio el familio konvolvulacoj (Ipomoea batatas), kun grandaj tuberoj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0442\u0430\u0442", "\u0441\u0430\u043b\u043e\u0434\u043a\u0430\u044f \u0431\u0443\u043b\u044c\u0431\u0430"], "en": ["sweet potato"], "nl": ["bataat", "zoete aardappel"], "pt": ["batata", "batata-doce"], "ru": ["\u0431\u0430\u0442\u0430\u0442", "\u0441\u043b\u0430\u0434\u043a\u0438\u0439 \u043a\u0430\u0440\u0442\u043e\u0444\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Knollenwinde"], "hu": ["bat\u00e1ta"], "pl": ["batat", "s\u0142odki ziemniak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La man\u011debla dol\u0109a tubero de batato.", "translations": {"fr": ["patate douce"], "de": ["Batate"], "ca": ["batata", "moniato"], "es": ["batata"], "hu": ["\u00e9desburgonya"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "batat", "primary": true}, "gumiguto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de sekigita flava rezina gumo, uzata kiel kolorilo kaj anka\u016d kiel laksigilo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0443\u043c\u0456\u0433\u0443\u0442"], "de": ["Gummigutt", "Gelbharz"], "ru": ["\u0433\u0443\u043c\u043c\u0438\u0433\u0443\u0442"], "pt": ["goma-guta"], "hu": ["m\u00e9zgas\u00e1rga", "gumigutti"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gumigut", "primary": true}, "fia\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fia ago a\u016d abomeninda objekto.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043b\u043e\u0441\u0442\u044c (\u043f\u043e\u0441\u0442\u0443\u043f\u043e\u043a)"], "fr": ["bassesse (acte bas)", "cochonnerie (acte, propos)"], "hu": ["aljas tett", "gal\u00e1ds\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fi", "primary": false}, "jako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekstera vira vesto, malfermi\u011danta \u0109e ia anta\u016da parto, manikhava, kovranta la korpon ekde la \u015dultroj \u011dis proksimume la koksoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0456\u043d\u0436\u0430\u043a", "\u043a\u0443\u0440\u0442\u043a\u0430", "\u0442\u0443\u0436\u0443\u0440\u043a\u0430"], "fr": ["veste (d'homme)", "veston"], "en": ["jacket"], "nl": ["jas"], "pt": ["palet\u00f3 (de homem)", "casaco (de homem)", "jaquet\u00e3o", "japona", "v\u00e9stia"], "ru": ["\u043f\u0438\u0434\u0436\u0430\u043a", "\u043a\u0443\u0440\u0442\u043a\u0430", "\u0442\u0443\u0436\u0443\u0440\u043a\u0430"], "ca": ["jaqu\u00e9"], "de": ["Jacke", "Jackett", "Sakko"], "sv": ["jacka"], "hu": ["zak\u00f3"], "cs": ["kab\u00e1t"], "it": ["giacca", "giubba", "giubbotto"], "es": ["chaqueta"]}, "examples": [["la jako estas la ordinara senceremonia vesto de la okcidentaj e\u016dropanoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "jak", "primary": true}, "kampanulacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Campanulaceae).", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u043e\u043a\u043e\u043b\u044c\u0447\u0438\u043a\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["campanulac\u00e9es"], "de": ["Glockenblumengew\u00e4chse"], "nl": ["klokjesfamilie"], "hu": ["harangvir\u00e1gf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kampanulac", "primary": true}, "rekviemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Funebra diservo por mortintoj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u043a\u0432\u0438\u0435\u043c", "\u043f\u0430\u043d\u0438\u0445\u0438\u0434\u0430", "\u0437\u0430\u0443\u043f\u043e\u043a\u043e\u0439\u043d\u0430\u044f \u0441\u043b\u0443\u0436\u0431\u0430"], "fr": ["requiem"], "en": ["requiem"], "nl": ["requiem"], "pt": ["r\u00e9quiem"], "be": ["\u0440\u044d\u043a\u0432\u0456\u0435\u043c"], "de": ["Requiem"], "hu": ["gy\u00e1szmise"], "pl": ["requiem", "rekwiem", "msza \u017ca\u0142obna", "msza rekwialna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kompona\u0135o por orkestro, \u0125oro, ofte anka\u016d orgeno, por akompani funebran diservon.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u043a\u0432\u0438\u0435\u043c"], "pl": ["requiem", "rekwiem"], "hu": ["halotti mise", "rekviem"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rekviem", "primary": true}, "prova laparotomio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Laparotomio farita poresplore.", "translations": {"hu": ["pr\u00f3ba-laparotomia", "explorat\u00edv laparotomia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "laparotomi", "primary": false}, "ekzistado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de tio, kio ekzistas.", "translations": {"be": ["\u0456\u0441\u043d\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["existence"], "es": ["existencia"], "pt": ["exist\u00eancia"], "ru": ["\u0441\u0443\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Dasein", "Existenz"], "pl": ["istnienie"]}, "examples": [["ni ricevis la ekzistadon de niaj gepatroj", null], ["nei la ekzistadon de komploto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Vivo de l' homo.", "translations": {"pl": ["istnienie"]}, "examples": [["esti sen rimedoj por ekzistado", null], ["malglora ekzistado", null], ["akiri ekzistadon por si kaj por la familio", "Z"], ["treni sian senesperan ekzistadon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekzist", "primary": false}, "DBM": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La plena formo de la termino estas iom longa, tial oni povas preferi mallongigon: DBM."], "primary definition": "Programaro ebliganta difini la fizikan kaj logikan strukturojn de datumbazo, enigi kaj ekstrakti \u011diajn informojn.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0438\u0441\u0442\u0435\u043c\u0430 \u0443\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u044f \u0431\u0430\u0437\u0430\u043c\u0438 \u0434\u0430\u043d\u043d\u044b\u0445", "\u0421\u0423\u0411\u0414"], "hu": ["adatb\u00e1zis-kezel\u0151"], "en": ["data-base management system", "DBMS"], "pl": ["system zarz\u0105dzania baz\u0105 danych"], "he": ["\u05de\u05e2\u05e8\u05db\u05ea \u05e0\u05d9\u05d4\u05d5\u05dc \u05e0\u05ea\u05d5\u05e0\u05d9\u05dd"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "datum", "primary": false}, "grio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nomo donita al la grajnoj de greno, kiam ili estas senigitaj je sia \u015delo kaj maldelikate pistitaj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u0443\u043f\u044b"], "fr": ["gruau", "semoule"], "en": ["coarse meal", "grits", "groats"], "nl": ["griesmeel"], "pt": ["s\u00eamola", "canjiquinha"], "ru": ["\u043a\u0440\u0443\u043f\u0430"], "de": ["Grie\u00df"], "tr": ["irmik"], "hu": ["dara", "gr\u00edz"], "fa": ["\u0628\u0644\u063a\u0648\u0631"]}, "examples": [["sed multe pli impone estas, ke en \u011di ni ricevas varman ka\u0109on el grio", "Stefan Maul, El verva vivo \u0135urnalista, p. 17"]], "subdefinitions": []}], "root": "gri", "primary": true}, "superpa\u015di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Iri trans, pli malproksime ol.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0439\u0441\u044c\u0446\u0456", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u0441\u0442\u0443\u043f\u0456\u0446\u044c"], "hu": ["t\u00fall\u00e9p", "meghalad"], "nl": ["te boven gaan"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0439\u0442\u0438", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0441\u0442\u0443\u043f\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["superpa\u015di limon, la moderecon", null], ["tiuj provoj ankora\u016d ne transpa\u015dis la komencan stadion", null], ["netranspa\u015debla baro", null], ["li donis sian le\u011don al la maro, por ke la akvoj ne transpa\u015du siajn bordojn", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "pa\u015d", "primary": false}, "kulero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unu el la man\u011diloj, konsistanta el tenilo kaj el kava parto, ovforma a\u016d ronda, per kiu oni \u0109erpas flua\u0135ojn a\u016d duonsolidajn nutra\u0135ojn.", "translations": {"be": ["\u043b\u044b\u0436\u043a\u0430", "\u0430\u043f\u0430\u043b\u043e\u043d\u0456\u043a (\u0434\u043b\u044f \u0441\u0443\u043f\u0430)"], "fr": ["cuill\u00e8re"], "en": ["spoon"], "ca": ["cullera"], "de": ["L\u00f6ffel"], "hu": ["kan\u00e1l"], "fa": ["\u0642\u0627\u0634\u0642"], "bg": ["\u043b\u044a\u0436\u0438\u0446\u0430"], "cs": ["l\u017e\u00edce"], "es": ["cuchara"], "he": ["\u05db\u05e3", "\u05db\u05e4\u05d9\u05ea"], "ru": ["\u043b\u043e\u0436\u043a\u043a\u0430 (\u0434\u043b\u044f \u0435\u0434\u044b)", "\u0447\u0435\u0440\u043f\u0430\u043a (\u0434\u043b\u044f \u0440\u0430\u0437\u043b\u0438\u0432\u0430\u043d\u0438\u044f \u0441\u0443\u043f\u0430)", "\u043f\u043e\u043b\u043e\u0432\u043d\u0438\u043a"], "nl": ["lepel"], "pt": ["colher (\u00e9) (subst.)"], "tr": ["ka\u015f\u0131k"], "sv": ["sked"], "pl": ["\u0142y\u017cka"]}, "examples": [["kulero el ligno", null], ["kafkulero, supkulero", null], ["pli allogas kulero da mielo ol da vinagro barelo", "Proverbaro esperanta"], ["el malplena telero vane \u0109erpas kulero", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "kuler", "primary": true}, "Ruriko": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: De la skandinava \u00abHr\u00f8rekr\u00bb (\u00abfamo\u00bb + \u00abre\u011do\u00bb, komparu la islandajn hr\u00f3dr, r\u00edkr); samdevena kiel la okcidenta Rodrigo."], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo orientslava.", "translations": {"be": ["\u0420\u0443\u0440\u044b\u043a"], "fr": ["Riourik"], "ru": ["\u0420\u044e\u0440\u0438\u043a"], "de": ["Rurik"], "it": ["Rurik"], "hu": ["Rurik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nomo de la fondinto de la unua dinastio de la orientslavaj princoj (m. 879).", "translations": {}, "examples": [["tio estis en la tempo de Mi\u0125aelo la imperiestro greka, kaj Boriso princo de Bulgarujo, kaj Rastislavo princo de Moravio, kaj Kocelo princo de Balatono, kaj Ruriko princo de Novgorodo, en la jaro de l' mondo 6371a [862/863 de Kristo]", "S. Pokrovskij, Slavonaj skriboj, La Ondo de Esperanto, 1998, num. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Rurik", "primary": true}, "komenco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago komenci.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0447\u0430\u043b\u043e"], "fr": ["commencement", "d\u00e9but", "d\u00e9part (d\u00e9but)", "entr\u00e9e (d\u00e9but)", "origine (d\u00e9but)", "ouverture (d\u00e9but)"], "ro": ["\u00eenceput"], "nl": ["het doen beginnen", "het doen aanvangen"], "pl": ["pocz\u0105tek"], "de": ["Anfang", "Beginnen"], "tp": ["kama"]}, "examples": [["plej granda efiko ku\u015das en la komenco", "Z"], ["tiu komenco estas malfacila", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "komenc", "primary": false}, "komenci": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari la unuan parton de afero a\u016d de ago.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0447\u044b\u043d\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u043f\u0430\u0447\u044b\u043d\u0430\u0446\u044c", "\u0443\u0441\u0447\u044b\u043d\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["commencer (tr.)", "amorcer (d\u00e9buter)", "d\u00e9buter (tr.)", "d\u00e9clencher (d\u00e9buter)", "d\u00e9marrer (tr., d\u00e9buter)", "engager (d\u00e9buter)", "entamer (d\u00e9buter)", "initialiser", "ouvrir (d\u00e9buter)", "mettre en route"], "nl": ["beginnen (trans.)", "de spits afbijten", "de eerste stap zetten"], "pt": ["come\u00e7ar", "principiar", "encetar", "iniciar"], "ru": ["\u043d\u0430\u0447\u0430\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u0447\u0438\u043d\u0430\u0442\u044c"], "de": ["anfangen", "beginnen"], "vo": ["begin\u00f6n"], "ar": ["\u0628\u064e\u062f\u064e\u0623\u064e -\u064e \u0628\u064e\u062f\u0652\u0621\u064b\u0627"], "pl": ["zaczyna\u0107"], "cs": ["za\u010d\u00edt"], "ro": ["a \u00eencepe"], "es": ["comenzar"]}, "examples": [["komenci konstruon, laboron, poemon", null], ["komenci legi, disputi paroli", null], ["komencis ne\u011di", "Z"], ["mi komencas per tio, ke mi diras", "Z"], ["komencante de decembro 1906", "Z"], ["multe komencite, malmulte plenumite", "Proverbaro esperanta"], ["li komencis sian paroladon per sonoraj frazoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Transiri en novan staton.", "translations": {"de": ["anfangen", "beginnen"]}, "examples": [["mi komencis maljuni\u011di", "B"], ["la vespero komencis mallumi\u011di", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Konsistigi la unuan parton de io.", "translations": {"de": ["anfangen", "beginnen"]}, "examples": [["tiu vorto komencas la frazon", null], ["la verseto, kiu komencas la Biblion", null]], "subdefinitions": []}], "root": "komenc", "primary": true}, "ligilo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En \u011dia figura senco \u00abligilo\u00bb estas ofte anstata\u016data de \u00abligo\u00bb. Oni tamen \u011din uzas por emfazi la forton de la malhelpo, kiun \u011di estigas."], "primary definition": "\u0108io, kio servas por ligi, a\u016d figursence por malhelpi ligi.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0432\u044f\u0437\u044c"], "hu": ["k\u00f6t\u00e9l", "k\u00f6tel\u00e9k", "kapocs"], "nl": ["vastbinden"], "pl": ["wi\u0119zy", "\u0142\u0105cznik"], "ru": ["\u0443\u0437\u044b", "\u0441\u0432\u044f\u0437\u044c"]}, "examples": [["leda, pajla ligilo", null], ["kiu donis liberecon al la sova\u011da azeno, kaj kiu malligis \u011diajn ligilojn?", "La Malnova Testamento, Ijob 39:5"], ["Mi pasigos vin sub vergo kaj venigos vin en la ligilojn de la interligo", "La Malnova Testamento, Je\u0125ezkel 20:37"], ["la ligilo de la edzeco, de la amikeco", null], ["estas dan\u011dere \u015diri \u0109iun ligilon kun la pasinta\u0135o", null]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rimedo por konekti elementojn en datumstrukturo (ligillisto, hiperteksto), a\u016d komandojn a\u016d subprogramojn.", "translations": {"en": ["link"]}, "examples": [["rekta ligilo )", null], ["simbola ligilo", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "En logiko (propozicia kalkulo), simbolo kiu servas por fari unu novan propozicion el unu a\u016d pluraj donitaj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u044f\u0437\u043a\u0430"], "en": ["connective"]}, "examples": [["ne, kaj, a\u016d, se...tiam estas tipaj logikaj ligiloj", null], ["semantike al \u0109iu logika ligilo respondas logika funkcio (a\u016d, alivorte, logika operacio)", null]]}]}], "root": "lig", "primary": false}, "ekzorcisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo kiu forpelas demonojn el homoj a\u016d el ilia medio per pre\u011doj.", "translations": {"ru": ["\u044d\u043a\u0437\u043e\u0440\u0446\u0438\u0441\u0442", "\u0438\u0437\u0433\u043e\u043d\u044f\u044e\u0449\u0438\u0439 \u0431\u0435\u0441\u0430"], "fr": ["exorciste"], "de": ["Exorzist"], "pl": ["egzorcysta"]}, "examples": [["kelkaj el la vagemaj Judoj, ekzorcistoj, entreprenis nomi super tiuj, kiuj havis la malbonajn spiritojn, la nomon de la Sinjoro Jesuo", "La Nova Testamento, La agoj 19:13"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekzorc", "primary": false}, "spektrometrio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spektromezuro, analizo distinganta la konsista\u0135ojn de miksa\u0135o per iliaj diversaj ondolongoj a\u016d masoj.", "translations": {"fr": ["spectrom\u00e9trie"], "pl": ["spektrometria"]}, "examples": [["maso-spektrometrio estas aplikebla por distingi la\u016dkvante inter malsamaj izotopoj de la sama kemia elemento", "E. Dudich, \u0108u vi Konas la Teron?, SEC, 1983"], ["atoma spektrometrio kun senflama atomigo uzas por liofilizado de prilaborata specimeno kuveton, varmi\u011danta dum kelkaj sekundoj \u011dis proks 3000\u00b0C", "Vikipedio, grafito, 2010-03-27"]], "subdefinitions": []}], "root": "spektrometri", "primary": true}, "sunhorlo\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Horlo\u011do montranta tempopason la\u016d la pozicio de sunluma ombro de stango sur plato.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u043b\u043d\u0435\u0447\u043d\u044b\u0435 \u0447\u0430\u0441\u044b"], "fr": ["cadran solaire"], "nl": ["zonnewijzer"], "pt": ["rel\u00f3gio de sol"], "de": ["Sonnenuhr"], "it": ["meridiana"], "hu": ["nap\u00f3ra"], "br": ["eurier-heol", "horolaj-heol"], "ro": ["ceas solar"], "pl": ["zegar s\u0142oneczny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "horlo\u011d", "primary": false}, "me\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de \u015dnuro el brulebla kaj sorba materio, kiun oni metas en lampon a\u016d en mezon de kandelo por konduki bruligotan substancon \u011dis la flamo.", "translations": {"be": ["\u043a\u043d\u043e\u0442"], "fr": ["m\u00e8che"], "en": ["wick"], "nl": ["pit (v.kaars)"], "pt": ["pavio", "mecha", "torcida (mecha)"], "ru": ["\u0444\u0438\u0442\u0438\u043b\u044c"], "de": ["Docht"], "hu": ["kan\u00f3c", "l\u00e1mpab\u00e9l"], "br": ["poulc'henn"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Speco de \u015dnuro preparita por konduki fajron \u011dis substanco, kiun oni volas eksplodigi de malproksime.", "translations": {"de": ["Z\u00fcndschnur", "Lunte"], "nl": ["lont"], "pt": ["rastilho", "estopim", "morr\u00e3o", "murr\u00e3o"], "br": ["mouch"], "hu": ["kan\u00f3c", "gy\u00fajt\u00f3zsin\u00f3r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "me\u0109", "primary": true}, "ornitologo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043e\u0440\u043d\u0438\u0442\u043e\u043b\u043e\u0433"], "fr": ["ornithologiste"], "nl": ["ornitholoog"], "pt": ["ornit\u00f3logo", "ornitologista"]}, "examples": [["ornitologoj \u2013 kaj aliaj homoj, kiuj \u015datas havi Esperanto-nomojn por birdoj \u2013, konigu", "W. Pilger Komunlingvaj nomoj de E\u016dropaj birdoj soc.culture.esperanto, 2002-05-10"]], "subdefinitions": []}], "root": "ornitolog", "primary": true}, "frapharmoniko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frapinstrumento, konsistanta el vico da metalaj a\u016d lignaj lamenoj, sur kiujn oni frapas.", "translations": {"br": ["zilofon"], "ru": ["\u043a\u0441\u0438\u043b\u043e\u0444\u043e\u043d"], "fr": ["xylophone"], "it": ["xilofono"], "pt": ["xilofone"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "harmonik", "primary": false}, "polinomringo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de ringo R) Ringo de \u0109iuj polinomoj super R.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u044c\u0446\u043e \u043c\u043d\u043e\u0433\u043e\u0447\u043b\u0435\u043d\u043e\u0432"], "fr": ["anneau des polyn\u00f4mes"], "en": ["polynomial ring"], "de": ["Polynomring"], "pl": ["pier\u015bcie\u0144 wielomian\u00f3w"], "hu": ["polinomgy\u0171r\u0171"]}, "examples": [["la polinomringon de R oni ofte signas per R[X]", null], ["la polinomringon de R[X] oni ofte signas per R[X,Y]", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ring", "primary": false}, "hidrofobio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Timo de la akvo, kiu karakterizas iujn malsanojn, ekz-e rabion..", "translations": {"el": ["\u03c5\u03b4\u03c1\u03bf\u03c6\u03bf\u03b2\u03af\u03b1"], "fr": ["hydrophobie (m\u00e9d.)"], "nl": ["waterangst", "watervrees", "hydrofobie"], "pt": ["hidrofobia"], "be": ["\u0432\u0430\u0434\u0430\u0431\u043e\u044f\u0437\u044c", "\u0433\u0456\u0434\u0440\u0430\u0444\u043e\u0431\u0456\u044f"], "de": ["Wasserangst", "Wasserfurcht", "Hydrophobie"], "it": ["idrofobia"], "hu": ["v\u00edziszony", "hidrof\u00f3bia"], "es": ["hidrofobia"], "ru": ["\u0433\u0438\u0434\u0440\u043e\u0444\u043e\u0431\u0438\u044f", "\u0432\u043e\u0434\u043e\u0431\u043e\u044f\u0437\u043d\u044c"], "pl": ["hydrofobia", "wodowstr\u0119t"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hidrofobi", "primary": true}, "aglutini": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kunigi gluecajn substancojn.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u043b\u0435\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["agglutiner"], "en": ["agglutinate"], "nl": ["doen samenkleven"], "pt": ["aglutinar"], "be": ["\u0441\u043a\u043b\u0435\u0439\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u044b\u043a\u043b\u0435\u0439\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["verkleben"], "tr": ["yap\u0131\u015ft\u0131rmak", "biti\u015ftirmek"], "sv": ["klistra ihop", "foga samman"], "es": ["aglutinar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aglutin", "primary": true}, "spekulimposto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Imposto sur bil-profitoj, se tiuj estas realigitaj anta\u016d la fino de la spekultempa intervalo difinita de la le\u011do.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u043b\u043e\u0433 \u043d\u0430 \u043f\u0440\u0438\u0431\u044b\u043b\u044c \u043e\u0442 \u0441\u043f\u0435\u043a\u0443\u043b\u044f\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0445 \u0441\u0434\u0435\u043b\u043e\u043a"], "de": ["Spekulationssteuer"], "en": ["short-term capital gains tax"], "nl": ["speculatiebelasting"], "hu": ["spekul\u00e1ci\u00f3s ad\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "impost", "primary": false}, "transmisii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Peri movon, impulson, energion, informon al alia ma\u015dino, al alia loko.", "translations": {"fr": ["transmettre (m\u00e9canique etc.)"], "it": ["trasmettere (mecc. ecc.)"]}, "examples": [["la penso transmisii povumon de jetmotoro al helico ne estas nova", "J. Kubat, Nova erao de helicoj, SAEST 1982, p. 62a"]], "subdefinitions": []}], "root": "transmisi", "primary": true}, "aglutina": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Alia ofte implicata trajto de aglutina fleksiado estas ke \u0109iuj fleksiiloj esprimas po unu gramatikan signifon; ekzemple en \u00abamikojn\u00bb la fina\u0135o \u00abj\u00bb esprimas nur nombron, kaj \u00abn\u00bb \u2015 nur kazon; dum en la rusa \u00ab\u0434\u0440\u0443\u0437\u0435\u0439\u00bb, la sola fina\u0135o \u00ab\u0435\u0439\u00bb esprimas amba\u016d kategoriojn kune."], "primary definition": "Karakterizas tian vortfaradon, ke unue, la limoj de la kunmetitaj elementoj restas evidentaj kaj klare konsciataj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0433\u043b\u044e\u0442\u044b\u043d\u0430\u0442\u044b\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["agglutinatif"], "en": ["agglutinative"], "nl": ["agglutinerend"], "pt": ["aglutinante"], "ru": ["\u0430\u0433\u0433\u043b\u044e\u0442\u0438\u043d\u0430\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439"], "de": ["agglutinierend"], "sv": ["agglutinerande"], "es": ["aglutinante"]}, "examples": [["la uzbeka perdis la vokalan harmonion kutiman por la lingvoj aglutinaj", "Sergio Pokrovskij, La Ondo de Esperanto, 1999, numero 7 (57)."], ["Esperanto estas aglutina lingvo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "aglutin", "primary": false}, "hispana arti\u015doko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0434\u043e\u043d", "\u0438\u0441\u043f\u0430\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0430\u0440\u0442\u0438\u0448\u043e\u043a"], "en": ["cardoon"], "nl": ["kardoen"], "de": ["Spanische Artischocke", "Kardone", "Gem\u00fcse-Artischocke"], "pl": ["kard"], "hu": ["sz\u00far\u00f3s artocs\u00f3ka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arti\u015dok", "primary": false}, "rultrotuaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ruli\u011danta striego por portado de homoj, eventuale de objektoj.", "translations": {"fr": ["tapis roulant"]}, "examples": [["rultrotuarojn oni trovas precipe en flughavenoj a\u016d grandaj fervojaj a\u016d metroaj stacioj", "Rultrotuaro, Vikipedio, 2009-12-12"], ["kiam mi estis infano, simpluloj ne kredis, ke iam ekzistos movtrotuaroj", "B. Vaha, Adolesko, 1987"]], "subdefinitions": []}], "root": "trotuar", "primary": false}, "edzomurdo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Intenca krima mortigo de edzo fare de edzino.", "translations": {"it": ["uxoricidio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "murd", "primary": false}, "fringo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio fringedoj (Fringilla).", "translations": {"be": ["\u0431\u0435\u0440\u0430\u0441\u044c\u0446\u044f\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["pinson"], "en": ["chaffinch", "finch"], "nl": ["vink"], "pt": ["tentilh\u00e3o", "chupim"], "ru": ["\u0437\u044f\u0431\u043b\u0438\u043a"], "de": ["Buchfink", "Fink"], "hu": ["pinty"], "cs": ["p\u011b\u0148kava"], "pl": ["zi\u0119ba"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fring", "primary": true}, "senarmigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Forigi la armilojn de iu a\u016d io.", "translations": {"sk": ["odzbroji\u0165"], "be": ["\u0430\u0431\u044f\u0437\u0437\u0431\u0440\u043e\u0456\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0437\u0431\u0440\u043e\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9sarmer"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043e\u0440\u0443\u0436\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u0435\u0437\u043e\u0440\u0443\u0436\u0438\u0442\u044c"], "de": ["entwaffnen"], "hu": ["lefegyverez", "leszerel"]}, "examples": [["la demando pri \u011denerala malarmado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "arm", "primary": false}, "kalcitro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago kalcitri.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0440\u044b\u043a\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u043b\u044f\u0433\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["ruade", "regimbement"], "de": ["Ausschlagen (Pferd)"], "nl": ["schop achteruit"], "hu": ["kir\u00fag\u00e1s (l\u00f3\u00e9)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kalcitr", "primary": false}, "dizajno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016dfunkcie estetika projektado de la formo kaj aspekto de fabrika\u0135o, uzula interfaco, tiparo kaj tiel plu; la rezulto de tia agado.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0438\u0437\u0430\u0439\u043d"], "en": ["design"], "pt": ["design"], "hr": ["dizajn"], "de": ["Design"], "tr": ["tasar\u0131m"], "lt": ["dizainas"], "pl": ["projekt"], "es": ["dise\u00f1o"]}, "examples": [["specialaj amuziloj por handikapitaj infanoj estas ekspoziciataj en la Biblioteko de la Varsovia Universitato en la ekspozicio titolita \u00abdizajno sen barieroj\u00bb", "Radio Polonia"]], "subdefinitions": []}], "root": "dizajn", "primary": false}, "dizajni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fasoni, projekti la estetikan kaj la\u016dfunkcian formon de farota objekto, programprodukto kaj tiel plu.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0435\u043a\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "en": ["design"], "pl": ["projektowa\u0107"], "hr": ["dizajnirati"], "de": ["designen"], "es": ["Dise\u00f1ar"]}, "examples": [["dizajni vestojn, tiparojn, uzulinterfacon, retpa\u011dojn", null], ["la libro estas tiel nete dizajnita kaj presita, ke estas agrable teni \u011din en la manoj", "Boris KOLKER: Revivinta Fundamento. Monato"], ["arkitektoj kapablas lerte a\u0135ojn dizajni: butikojn, lo\u011dejojn, apartamentojn, malliberejojn", "Neil BISSOONDATH: La ka\u011do. La Gazeto n-ro 61, 1995. P. 11"], ["dungante \u015din por dizajni kaj disvolvigi Barrayaran \u011dardenon por Domo Vorkosigan", "Don Harlow: Recenzo pri \u00abCivila Kampanjo\u00bb de Lois McMaster Bujold"]], "subdefinitions": []}], "root": "dizajn", "primary": true}, "kalcitri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (parolante pri kvarpiedulo) Bati per la postaj piedoj, levante sin sur la anta\u016daj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u044b\u043a\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["ruer", "s'insurger", "se rebiffer", "regimber", "ruer dans les brancards"], "nl": ["achteruitschoppen"], "pt": ["recalcitrar"], "ru": ["\u043b\u044f\u0433\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0431\u0440\u044b\u043a\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["ausschlagen (Pferd)"], "hu": ["kir\u00fag (l\u00f3)"], "fi": ["potkia (takajaloillaan)"]}, "examples": [["la du \u0109evaloj kalcitris unu kontra\u016d la alia", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 65a, volumo 2a, p. 406a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Energie ribeli kontra\u016d ia trudo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0431\u0456\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0441\u0443\u043f\u0440\u0430\u0446\u044c\u0441\u0442\u0430\u044f\u0446\u044c"], "nl": ["tegenspartelen", "tegenstribbelen"], "ru": ["\u043e\u0442\u0431\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043e\u0442\u0431\u0440\u044b\u043a\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fi": ["panna vastaan", "rimpuilla"]}, "examples": [["necesas, ke mi submeti\u011du al sen rezonadi kaj kalcitri, \u0109ar tio estas senutila", "La revadoj de soleca promenantoOka promenado"]], "subdefinitions": []}], "root": "kalcitr", "primary": true}, "anta\u016dju\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tro frua ju\u011do, opinio farita sen kono de la afero.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u0440\u0430\u0441\u0441\u0443\u0434\u043e\u043a"], "fr": ["pr\u00e9jug\u00e9"], "en": ["prejudice"], "nl": ["vooroordeel"], "pt": ["preconceito"], "be": ["\u0437\u0430\u0431\u0430\u0431\u043e\u043d\u044b", "\u043f\u0440\u044b\u043c\u0445\u0456"], "de": ["Vorurteil"], "it": ["pregiudizio", "preconcetto"], "hu": ["el\u0151\u00edt\u00e9let"], "br": ["rakvarn"], "he": ["\u05d3\u05e2\u05d4 \u05e7\u05d3\u05d5\u05de\u05d4"]}, "examples": [["formetu tiun anta\u016dju\u011don", "Z"], ["senanta\u016dju\u011da homo", "Z"], ["mi estis certa, ke vi estas super \u0109iuj anta\u016dju\u011doj", "Patroj kaj filoj, \u0109apitro 21a, p. 136a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ju\u011d", "primary": false}, "sbiro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kruda, malalta policano a\u016d gardisto, kiu komisie plenumas perfortojn.", "translations": {"fr": ["homme de main", "sbire"], "it": ["sbirro"]}, "examples": [["tiu povus esti la plej supera polica komisaro mem kun \u011dendarmoj, policistoj kaj sbiroj", "La unua rabista fabe"]], "subdefinitions": []}], "root": "sbir", "primary": true}, "elimplikaciigo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unu el la \u0109efaj derivreguloj de la propozicia kalkulo: kiam estas konstatitaj la propozicioj A kaj A\u21d2B, tiam oni rajtas konkludi, ke validas B.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043e\u0434\u0443\u0441 \u043f\u043e\u043d\u0435\u043d\u0441", "\u0443\u0442\u0432\u0435\u0440\u0436\u0434\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439 \u043c\u043e\u0434\u0443\u0441"], "en": ["modus ponens"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "implikaci", "primary": false}, "strio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lar\u011da streko.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u043e\u0441\u0430"], "fr": ["bande (de tissu etc.)", "filet (d'eau, de fum\u00e9e...)", "rayure"], "en": ["strip", "stripe"], "nl": ["strook", "streep", "reep"], "de": ["Streifen"], "hu": ["cs\u00edk"], "es": ["franja"]}, "examples": [["serpento verda kun blua strio sur korpo", null], ["strio da arbetoj", null], ["restis nenia lumstrio de espero", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Striforma libera fluo en likva a\u016d gasa medio.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0443\u044f"]}, "examples": [["el la lada pluvtubo fluis sur la pavimon mallar\u011da akva strio", "La bona sinjorino"], ["rigardante la lar\u011dan akvostrion torenti en la banujon el brilanta krano, li diris ironie:...", "La majstro kaj Margarita p. 73"], ["fumstrio spirale levi\u011dis de lia cigaro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u043e\u0441\u0430"], "de": ["Streifen"], "en": ["stripe"], "hu": ["szalag"]}, "examples": [["strio de \u015dtofo", "Millidge"], ["funebra strio", "Millidge"], ["strio da tero", "B"], ["pro la miasmoj ni ligis tolajn striojn anta\u016d la naztruojn", null], ["volvi tabakon en strion de papero", "Z"], ["kofro kun feraj strioj kaj kun ronda kovrilo", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "stri", "primary": true}, "kalio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 19, atompezo 39,102, simbolo K. Metala, vapori\u011dema, \u011di oksidi\u011das en malseka aero.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u0456\u0439"], "fr": ["potassium"], "bg": ["\u043a\u0430\u043b\u0438\u0439"], "nl": ["kalium"], "pt": ["pot\u00e1ssio"], "la": ["Kalium"], "de": ["Kalium"], "it": ["potassio"], "hu": ["k\u00e1lium"], "en": ["potassium"], "es": ["potasio"], "br": ["potasiom"], "ru": ["\u043a\u0430\u043b\u0438\u0439"], "sv": ["kalium"], "pl": ["potas"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kali", "primary": true}, "strii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari striojn, kovri per strioj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c \u043f\u043e\u043b\u043e\u0441\u044b"], "fr": ["rayer", "z\u00e9brer"], "en": ["stripe"], "nl": ["strepen"], "hu": ["s\u00e1voz", "cs\u00edkoz"]}, "examples": [["striataj a\u016d multkoloraj \u0109evaloj", "B"], ["la monteto estis kovrita de grandaj rokoj kaj striita de sulkoj el grejso", null]], "subdefinitions": []}], "root": "stri", "primary": false}, "malinteligenta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["inintelligent", "sot"], "pt": ["rude", "bronco", "burro (f; n\u00e3o inteligente)"], "hu": ["unintelligens", "neh\u00e9z felfog\u00e1s\u00fa"]}, "examples": [["la edzino kaj bopatrino per malinteligenta babilado elvokas mokadon de aliaj", "Fabeloj, volumo 4Bela"], ["e\u0109 la plej malinteligentaj policanoj pensus pri tio", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato\u0109ap. 13"]], "subdefinitions": []}], "root": "inteligent", "primary": false}, "kimero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0445\u0456\u043c\u044d\u0440\u0430"], "fr": ["chim\u00e8re"], "bg": ["\u0445\u0438\u043c\u0435\u0440\u0430"], "nl": ["droombeeld", "chim\u00e8re", "hersenschim"], "de": ["Chim\u00e4re"], "hu": ["agyr\u00e9m", "\u00e1br\u00e1ndk\u00e9p"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kimer", "primary": true}, "farmanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu farmas bienon.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0430\u043d\u0434\u0430\u0442\u0430\u0440", "\u0444\u044d\u0440\u043c\u044d\u0440"], "fr": ["fermier (locataire)"], "nl": ["pachter"], "ru": ["\u0430\u0440\u0435\u043d\u0434\u0430\u0442\u043e\u0440", "\u0444\u0435\u0440\u043c\u0435\u0440"], "de": ["P\u00e4chter", "Bewirtschafter", "Bauer", "Farmer"], "hu": ["haszonb\u00e9rl\u0151", "f\u00f6ldb\u00e9rl\u0151", "\u00e1rend\u00e1s", "farmer"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "farm", "primary": false}, "pretendi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Postuli ion, pri kio oni asertas, ke oni havas rajton super \u011di.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044d\u0442\u044d\u043d\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["pr\u00e9tendre"], "en": ["claim"], "nl": ["aanspraak maken"], "pt": ["pretender", "alegar", "ter a pretens\u00e3o de"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0442\u0435\u043d\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["ig\u00e9nyt tart r\u00e1", "mag\u00e1nak k\u00f6vetel"]}, "examples": [["pretendi re\u011decon pro hereda rajto", null], ["mi ne havas pretendon je indulga agado de via flanko", "Z"], ["pravigi siajn pretendojn", null], ["pretendi, havi pretendon super, pri io", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Fanfaroni pri kvalitoj, kiujn oni kredas havi; flati al si, ke oni havas iajn kvalitojn.", "translations": {"de": ["vorgeben"], "nl": ["pretentie hebben"], "hu": ["azt hiszi mag\u00e1r\u00f3l", "felv\u00e1g"]}, "examples": [["afekte, vante pretendi spritecon, elegantecon", null], ["li pretendis, ke li estas granda konanto de la le\u011doj", "K"], ["montri ridindan pretendemon", null], ["pretendema stilo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pretend", "primary": true}, "hinajana": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Apartenanta al Hinajano, al \u011dia doktrino.", "translations": {"it": ["hinayana (agg.)"]}, "examples": [["\u0124ubilaj \u0125aan, nepo de \u0108in\u011dis \u0125aan, akceptis Hinajanan sekton de Budhismo kaj \u011di fari\u011dis \u015dtata religio", "Mjagmar A., Koncize pri Mongolio, [vidita en 2006-11]"]], "subdefinitions": []}], "root": "Hinajan", "primary": false}, "zarzuelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Opereto el la hispana tradicio, satira, kun muziko inspirita de popolaj fontoj.", "translations": {"fr": ["zarzuela"], "nl": ["zarzuela"], "de": ["Zarzuela"], "it": ["zarzuela"], "es": ["Zarzuela"], "hu": ["zarzuela"]}, "examples": [["himno neoficiala sed popola de Murcia estas kanto \u00abEn la tierra del Segura\u00bb, el la zarzuelo \u00abLa Parranda\u00bb", "-, Kovrilo, Kajeroj el la Sudo, 1996-10 (32)"], ["la elektitaj muzikpecoj estas solkantado \u011denerale opera a\u016d zarzuela ario", "M. Pancorbo, Re: kantistino Vanessa Carlton, soc.culture.esperanto, 2002-09-04"]], "subdefinitions": []}], "root": "zarzuel", "primary": true}, "ekstera\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekstera parto.", "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u043d\u0435\u0448\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0437\u044c\u043d\u0435\u0448\u043d\u0456 \u0432\u044b\u0433\u043b\u044f\u0434"], "fr": ["apparence", "aspect", "dehors (subst.)", "ext\u00e9rieur", "fa\u00e7ade (apparence)"], "ru": ["\u0432\u043d\u0435\u0448\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u0440\u0443\u0436\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["\u00c4u\u00dfere", "Aussehen"], "pl": ["zewn\u0119trze", "strona zewn\u0119trzna", "powierzchowno\u015b\u0107"], "hu": ["k\u00fcls\u0151", "k\u00fcls\u0151 r\u00e9sz"]}, "examples": [["li ne imponas per ekstera\u0135o, sed estas ja granda scienculo", "Z"], ["ne ju\u011du pri afero la\u016d \u011dia ekstero", "Proverbaro esperanta"], ["esti senekstera\u0135a", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekster", "primary": false}, "katarakto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maldiafani\u011do de la okullenso, ka\u016dzanta kuraceblan blindecon.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0442\u0430\u0440\u0430\u043a\u0442\u0430"], "fr": ["cataracte (m\u00e9d.)"], "en": ["cataract"], "nl": ["cataract", "grauwe staar"], "ru": ["\u043a\u0430\u0442\u0430\u0440\u0430\u043a\u0442\u0430"], "ca": ["cataracta"], "de": ["Katarakt", "Grauer Star"], "hu": ["sz\u00fcrkeh\u00e1lyog"], "es": ["catarata"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: La greka etimo indikas simple ian ajn akvofalon, kaj estas nenia motivo preferi \u011din ol la pli klarajn vortojn estperantajn (akvofalo, kaskado). Fakte, la Nilaj kaskadoj plejparte malaperis post la konstruo de la Asuana digo; la kontra\u016dfluan navigadon en iama kaskado Nila oni povas vidi en la bildo \u0109e http://www.utdallas.edu/dept/geoscience/remsens/Nile/OldCataract.html", "Rimarko: Samforma fundamenta vorto katarakto (la nomo de okulmalsano) nun estas perceptata kiel homonimo (tiel en PIV2). Tiel jes estas en la moderna pensmaniero, kvankam historie la sencojn interrilatis la erara opinio de la antikvuloj, ke la okulmalsanon ka\u016dzas traliki\u011do (do, \u00abakvofalo\u00bb) de pigmento en la kristalinon."], "primary definition": "Akvofalo, precipe iu el la iamaj 6 kaskadoj de Nilo.", "translations": {"de": ["(gro\u00dfer) Wasserfall", "Stromschnelle"], "nl": ["waterval (ontr.)", "cataract (waterval)(ontr.)"]}, "examples": [["mi estas libera fi\u015disto , mi povas veturi sur la tuta Nilo, de la unua katarakto \u011dis la maro", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "katarakt", "primary": true}, "topmasto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Masto, kiu estas super la topo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0435\u043d\u044c\u0433\u0430", "\u0442\u043e\u043f-\u043c\u0430\u0447\u0442\u0430"], "hu": ["\u00e1rbocsud\u00e1r", "der\u00e9ksud\u00e1r"], "de": ["Marsstenge"], "nl": ["marssteng"], "en": ["top mast"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mast", "primary": false}, "pesimismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Emo atendi de la vivo precipe malbonojn kaj malfeli\u0109ojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u044d\u0441\u044b\u043c\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["pessimisme"], "en": ["pessimism"], "nl": ["pessimisme"], "ru": ["\u043f\u0435\u0441\u0441\u0438\u043c\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Pessimismus"], "hu": ["pesszimizmus"]}, "examples": [["tiuj prognozoj estis tro pesimismaj", "Roland Rotsaert, Nehaltigeblaj prezalti\u011doj, Monato, jaro 2000a, numero 11a, p. 8a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Doktrino la\u016d kiu la doloro estas nepra sekvo de vivado kaj malbonoj pli multas ol bonoj.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pesimism", "primary": true}, "majstroverko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Verko inda je majstro.", "translations": {"be": ["\u0448\u044d\u0434\u044d\u045e\u0440"], "fr": ["chef d'\u0153uvre"], "en": ["masterpiece", "masterwork"], "nl": ["meesterwerk"], "pt": ["obra de mestre"], "ru": ["\u0448\u0435\u0434\u0435\u0432\u0440"], "de": ["Meisterwerk"], "sv": ["m\u00e4sterverk"], "hu": ["mesterm\u0171", "m\u0171remek"], "br": ["pennoberenn"], "cs": ["mistrovsk\u00e9 d\u00edlo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "majstr", "primary": false}, "depresio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malprospero ekonomia de tuta bran\u0109o, merkato, lando....", "translations": {"fr": ["d\u00e9pression (\u00e9con.)"], "pt": ["depress\u00e3o"], "it": ["depressione (econ.)"], "pl": ["kryzys"]}, "examples": [["longtempa depresio de la filma merkato multe hezitigis la investantojn", "-, \u0108u vere venas printempo por la \u0109ina filmo?, [vidita en 2006-11]"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pl": ["depresja", "przygn\u0119bienie"]}, "examples": [["li skribis al Arturo el Romo pri tio trankvile kaj senafekte, evidente lia depresio forpasis", "E. L. Vojni\u0109, trad. V. Okc, Ojstro, parto 1a, \u0109apitro 4a, 2005-10"]], "subdefinitions": []}], "root": "depresi", "primary": true}, "fragment(ig)i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Disigi en fragmentojn.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u043a\u0430\u043b\u043e\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u044c\u0431\u0456\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u043b\u0430\u043c\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u044c\u0434\u0437\u044f\u043b\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["fragmenter", "morceler", "fractionner"], "nl": ["fragmenteren"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u043a\u043e\u043b\u043e\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0431\u0438\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0434\u0435\u043b\u0438\u0442\u044c"], "de": ["fragmentieren", "zerst\u00fcckeln", "zersplittern"], "es": ["fragmentar"], "hu": ["sz\u00e9tt\u00f6rdel", "r\u00e9szekre bont"]}, "examples": [["fragmentigi la malfacila\u0135ojn por pli facile ilin solvi", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fragment", "primary": false}, "unutaga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Da\u016dranta nur unu tagon.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043d\u0430\u0434\u0437\u0451\u043d\u043d\u044b"], "fr": ["eph\u00e9m\u00e8re (d'un jour)"], "en": ["single-day"], "nl": ["eendags-"], "ru": ["\u043e\u0434\u043d\u043e\u0434\u043d\u0435\u0432\u043d\u044b\u0439"], "de": ["eint\u00e4gig"], "hu": ["egynapos", "napos"], "pl": ["jednodniowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tag", "primary": false}, "malvazio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grekdevena vinberspeco kun blankaj beroj, kultivata \u0109irka\u016d Mediteraneo.", "translations": {"fr": ["malvoisie"], "en": ["malmsey"], "nl": ["malvezij"], "pt": ["malvasia"], "de": ["Malvasia"], "it": ["malvasia"], "hu": ["malv\u00e1zia"]}, "examples": [["odoras dol\u0109a malvazio / kun citrono kaj adonido", "Jan Stanis\u0142aw Skorupski, Soneto preska\u016d ambrozia, Sonetado"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Vino farita el malvazio.", "translations": {"nl": ["malvezijwijn"]}, "examples": [["Walter Scott elektis la plej ri\u0109an vazaron por \u011dui la delican malvazion", "Juan R\u00e9gulo P\u00e9rez, Misteroj, mitoj kaj faktoj Nica Literatura Revuo, 1958-05 \u011dis 06, 3/5, pa\u011doj 194a-200a"]], "subdefinitions": []}], "root": "malvazi", "primary": true}, "enujigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Meti en ujon.", "translations": {"fi": ["panna astiaan (laatikkoon, kansioon...)"], "fr": ["ranger (mettre dans un contenant)"], "nl": ["verpakken"], "hu": ["bet\u00f6lt (tart\u00e1lyba)", "betesz (tart\u00e1lyba)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "uj", "primary": false}, "pulsaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["pulsar"], "de": ["Pulsar"], "nl": ["pulsar"], "pt": ["pulsar (subst., astron.)"], "en": ["pulsar"]}, "examples": [["\u0109ar la pulsaroj rotacias tre rapide, ni vidas radio-pulson nur tiam, kiam la radio-fasko montras en nian direkton, kvaza\u016d la signalo de lumturo", "Amri Wandel, \u0108u ni estas solaj?, Virtuala Biblioteko de AEKo, [vidita je 2006-01-24]"]], "subdefinitions": []}], "root": "pulsar", "primary": true}, "lavpulvoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sapo a\u016d alia lava \u0125emia\u0135o en pulvoro, tipe uzata por lavado de vestoj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0438\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439\u043f\u043e\u0440\u043e\u0448\u043e\u043a"], "fr": ["lessive en poudre", "poudre \u00e0 laver"], "bg": ["\u043f\u0440\u0430\u0445 \u0437\u0430 \u043f\u0440\u0430\u043d\u0435"], "nl": ["zeeppoeder"], "de": ["Waschpulver"], "tr": ["\u00e7ama\u015f\u0131r deterjan\u0131(toz hali)"], "fa": ["\u067e\u0648\u062f\u0631 \u0644\u0628\u0627\u0633\u0634\u0648\u06cc\u06cc"], "en": ["detergent", "soap powder"], "pl": ["proszek do prania"]}, "examples": [["la enhavo de la paka\u0135o konsistas el vitaminoj (1 pako), lavpulvoro (3 kg), sapo (1 kg)", "R. Corsetti, UEA - agado espero projekto 2a, soc.culture.esperanto, 1999-05-12"]], "subdefinitions": []}], "root": "pulvor", "primary": false}, "provedzi\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tempo de seksa kunvivado anta\u016d la geedzi\u011do.", "translations": {"fr": ["mariage \u00e0 l'essai"], "pl": ["\u017cycie przedma\u0142\u017ce\u0144skie", "\u017cycie na \"koci\u0105 \u0142ap\u0119\""]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "edz", "primary": false}, "fonologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bran\u0109o de lingvoscienco kiu studas la sonsistemojn de lingvoj.", "translations": {"fa": ["\u0648\u0627\u062c\u200c\u0634\u0646\u0627\u0633\u06cc"], "fr": ["phonologie"], "en": ["phonology"], "pt": ["fonologia"], "de": ["Phonologie"], "it": ["fonologia"], "es": ["fonolog\u00eda"]}, "examples": [["fonologio fakte ne temas pri sonoj, sed pri la gramatika sistemo de la sonoj", "J. E. Abrahamsen, \u0108u Esperanto estas facila?, [vidita je 2006-06-21]"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "fonetiko", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fonologi", "primary": true}, "acetato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Salo el vinagra acido kaj bazo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0446\u044d\u0442\u0430\u0442"], "fr": ["ac\u00e9tate"], "bg": ["\u043e\u0446\u0435\u0442\u043d\u0430 \u043a\u0438\u0441\u0435\u043b\u0438\u043d\u0430"], "nl": ["acetaat"], "pt": ["acetato"], "ru": ["\u0430\u0446\u0435\u0442\u0430\u0442"], "de": ["Essigs\u00e4uresalz", "Azetat"], "sv": ["acetat"], "hu": ["acet\u00e1t"], "sk": ["acet\u00e1t"], "fa": ["\u0627\u0633\u062a\u0627\u062a"], "en": ["acetate"], "es": ["acetato"], "pl": ["octan"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "acetat", "primary": true}, "palata": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al palato.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u043d\u044f\u0431\u0435\u043d\u043d\u044b", "\u043f\u0430\u043b\u044f\u0442\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["palatal"], "en": ["palatal", "palatane"], "nl": ["palataal"], "ru": ["\u043d\u0451\u0431\u043d\u044b\u0439"], "no": ["palatal"], "hu": ["\u00edny-", "sz\u00e1jpadl\u00e1s-", "palat\u00e1lis"], "br": ["-staon", "staoniekaet"], "pl": ["podniebienny"]}, "examples": [["palataj konsonantoj, vokaloj (komparu mola)", null]], "subdefinitions": []}], "root": "palat", "primary": false}, "palato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Supera volboforma vando de bu\u015dinterno, tegita de mukomembrano.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u043d\u044f\u0431\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["palais (anatomie)"], "en": ["palate", "hard palate"], "nl": ["verhemelte"], "pt": ["palato"], "no": ["gane"], "de": ["Gaumen"], "hu": ["\u00edny", "sz\u00e1jpadl\u00e1s"], "br": ["staon (korf.)"], "ru": ["\u043d\u0451\u0431\u043e"], "pl": ["podniebienie"]}, "examples": [["lia lango alglui\u011dis al palato", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "palat", "primary": true}, "ebriiga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ka\u016dzanta mensan konfuzon de ebrio a\u016d simila al ebrio.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f'\u044f\u043d\u044f\u044e\u0447\u044b"], "fr": ["alcoolis\u00e9", "enivrant"], "en": ["intoxicating"], "nl": ["benevelend"], "ru": ["\u043e\u043f\u044c\u044f\u043d\u044f\u044e\u0449\u0438\u0439"], "hu": ["r\u00e9szeg\u00edt\u0151"], "fa": ["\u0645\u0633\u062a\u06cc\u200c\u0622\u0648\u0631"], "pl": ["upajaj\u0105cy"]}, "examples": [["la vino estas blasfemanto, ebriiga trinka\u0135o estas sova\u011da", "La Malnova Testamento, Sentencoj 20:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "ebri", "primary": false}, "ebriigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ka\u016dzi ebrion.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f'\u044f\u043d\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["enivrer", "griser", "saouler", "so\u00fbler"], "en": ["intoxicate"], "ru": ["\u043e\u043f\u044c\u044f\u043d\u0438\u0442\u044c"], "fa": ["\u0645\u0633\u062a \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "pl": ["upija\u0107", "upaja\u0107"], "hu": ["ler\u00e9szeg\u00edt", "r\u00e9szegg\u00e9 tesz"]}, "examples": [["ni ebriigu nian patron per vino, kaj ni ku\u015du kun li, por ke ni aperigu de nia patro idaron", "La Malnova Testamento, Genezo 19:32"], ["lin ebriigis la sukceso", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "ebri", "primary": false}, "fanatika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Blinde fervora kaj senindulge ekscesanta en religio, politiko a\u016d doktrino.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u043d\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["fanatique (adj.)", "enrag\u00e9 (fanatique)"], "nl": ["fanatiek", "bezeten (fanatiek)", "dweepziek"], "pt": ["fan\u00e1tico"], "ru": ["\u0444\u0430\u043d\u0430\u0442\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u0444\u0430\u043d\u0430\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["fanatisch", "besessen", "blindgl\u00e4ubig"], "hu": ["fanatikus", "elvakult", "megsz\u00e1llott"], "es": ["fan\u00e1tico"], "pl": ["fanatyczny", "zaciek\u0142y", "zapiek\u0142y", "zagorza\u0142y", "zapami\u0119ta\u0142y", "za\u015blepiony"]}, "examples": [["fanatika mona\u0125o, fanatika senkompato", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fanatik", "primary": true}, "kontribuisto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kunlaborado estas pli da\u016dra, pli grava kaj pli intima ol kontribuado. Kontribui insistas pli pri la komuna celo, kontingenti pri propra aparta partopreno."], "primary definition": "Tiu, kiu regule kontribuas ekzemple al gazeto, verko, kaj tiel plu.", "translations": {"fr": ["contributeur"], "nl": ["medewerker"], "ca": ["col\u00b7laborador"], "de": ["Mitwirkender"], "es": ["colaborador"], "hu": ["hozz\u00e1j\u00e1rul\u00f3", "egy\u00fcttm\u0171k\u00f6d\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kontribu", "primary": false}, "metropoliteno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0442\u0440\u0430\u043f\u0430\u043b\u0456\u0442\u044d\u043d", "\u043c\u044d\u0442\u0440\u043e"], "fr": ["m\u00e9tro"], "nl": ["metro"], "pt": ["metr\u00f4", "metropolitano (subst., transporte", "metro (PT, metropolitano)"], "ru": ["\u043c\u0435\u0442\u0440\u043e\u043f\u043e\u043b\u0438\u0442\u0435\u043d"], "de": ["U-Bahn", "Metro"], "hu": ["metr\u00f3"], "fa": ["\u0642\u0637\u0627\u0631 \u0634\u0647\u0631\u06cc", "\u0645\u062a\u0631\u0648"]}, "examples": [["vi laboros sub mia gvido je konstruo de nova metropolitena linio", "Metropoliteno"], ["pro tio konstruado de la metropoliteno en Moskvo ne devas prokrasti\u011di", "Metropoliteno"], ["tiam aperis la unuaj viaduktoj de l' metropoliteno", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "metropoliten", "primary": true}, "pozicia frakcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(la\u016d bazo n) n-uma prezento de reelo, precipe se \u011di ne estas entjero.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0438\u0441\u0442\u0435\u043c\u0430\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u0434\u0440\u043e\u0431\u044c"], "fr": ["fraction syst\u00e9matique (\u00e0 base b)"], "de": ["systematischer Bruch (zur Basis b)"], "en": ["systematic fraction"]}, "examples": [["el \u0109iaj poziciaj frakcioj por komputiko plej gravas la dekumaj, kiel 0,75, kaj la duumaj, kiel 0,11", null], ["se pozicia frakcio konsistas el finia nombro p de ciferoj ci, \u011di prezentas racionalon, prezenteblan anka\u016d per kvocienta frakcio kun denominatoro np", null], ["perioda pozicia frakcio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "frakci", "primary": false}, "diademo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Re\u011da krono.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u044f\u0434\u044d\u043c\u0430"], "fr": ["diad\u00e8me"], "bg": ["\u0434\u0438\u0430\u0434\u0435\u043c\u0430"], "nl": ["kroon"], "pt": ["diadema"], "ru": ["\u0434\u0438\u0430\u0434\u0435\u043c\u0430"], "de": ["Diadem"], "hu": ["diad\u00e9m"], "en": ["diadem"], "es": ["diadema"], "pl": ["diadem"]}, "examples": [["Princino Ozma prenis la diademon de sia kapo kaj metis \u011din sur la kapon de la konkurvenkinto", "Doroteo kaj la Sor\u0109isto en Oz, \u00abla na\u016d porketoj\u00bb"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kronforma kapornamo tenanta la harojn de virinoj, ofte ornamita per juveloj, simbolanta la re\u011decon de ties portanto.", "translations": {"nl": ["diadeem"], "pl": ["diadem"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "diadem", "primary": true}, "filigrano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Delikata a\u0135ura teksa\u0135o el oraj a\u016d ar\u011dentaj fadenoj.", "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u043b\u0456\u0433\u0440\u0430\u043d\u044c"], "fr": ["filigrane"], "en": ["filigree"], "nl": ["filigrane"], "pt": ["filigrana"], "ru": ["\u0444\u0438\u043b\u0438\u0433\u0440\u0430\u043d\u044c"], "de": ["Filigran", "Filigranarbeit"], "hu": ["filigr\u00e1n", "filigr\u00e1nmunka"]}, "examples": [["korbo el ora filigrano", null], ["la lunaj radioj brilis tra la filigrano de la bran\u0109aro", "B"], ["la filigranoj de la pre\u011deja turo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Travidebla desegno, marko en papero.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u0434\u0437\u044f\u043d\u044b \u0437\u043d\u0430\u043a"], "en": ["watermark"], "nl": ["watermerk"], "ru": ["\u0432\u043e\u0434\u044f\u043d\u043e\u0439 \u0437\u043d\u0430\u043a"], "de": ["Wasserzeichen"], "hu": ["v\u00edzjel", "v\u00edzjegy"]}, "examples": [["filigrano de bankbileto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "filigran", "primary": true}, "filigrani": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Filigrane prilabori, formi filigranon.", "translations": {"fr": ["filigraner"], "en": ["filigree"], "hu": ["filigr\u00e1nnal d\u00edsz\u00edt"]}, "examples": [["kadro filigranita la\u016d la ma\u016dra stilo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "filigran", "primary": false}, "kriptomerio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro de pinglofoliaj arboj kun dika, ru\u011de bruna \u015delo, malgrandaj globaj strobiloj, nature kreskantaj en arbaroj de \u0108inujo, Koreujo, Japanujo, el familio taksodiacoj (Cryptomeria).", "translations": {"fa": ["\u0633\u062f\u0631 \u0698\u0627\u067e\u0646\u06cc", "\u06a9\u0631\u06cc\u067e\u062a\u0648\u0645\u0631\u06cc\u0627"], "fr": ["c\u00e8dre du Japon", "cryptom\u00e8re"], "nl": ["Japanse ceder"], "pt": ["criptom\u00e9ria", "cedro-japon\u00eas"], "hu": ["jap\u00e1nciprus", "szugifeny\u0151"]}, "examples": [["inter kriptomerioj sagas nigraj kaj longaj vostoj de pigoj", "Homoj man\u011dantaj, \u00abde konfuceanoj mi lernis etiketon por man\u011di\u00bb, p. 217a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kriptomeri", "primary": true}, "marodi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cteli terproduktojn, kortbirdojn en kamparo, vagante de loko al loko.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0440\u0430\u0434\u0437\u0451\u0440\u0441\u0442\u0432\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["marauder"], "nl": ["stropen"], "pt": ["gatunar", "pilhar", "roubar"], "ru": ["\u043c\u0430\u0440\u043e\u0434\u0451\u0440\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["marodieren"], "hu": ["lopkod"]}, "examples": [["li devas subteni sin per tio, kion li povas marodi propramane", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, \u0109apitro 38a, p. 289a"]], "subdefinitions": []}], "root": "marod", "primary": true}, "rokoka": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konforma al rokoko.", "translations": {"fr": ["rococo (adj.)"], "nl": ["rococo-"], "hu": ["rokok\u00f3", "rokok\u00f3 st\u00edlus\u00fa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rokok", "primary": false}, "rekvizito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Objekto uzata en sceno teatra, filma....", "translations": {"fr": ["accessoire de th\u00e9\u00e2tre"], "de": ["Requisite"], "nl": ["rekwisiet", "attribuut"], "it": ["attrezzeria (sing.)"], "hu": ["(sz\u00ednh\u00e1zi) kell\u00e9k"]}, "examples": [["dika kuiristino komencis elportadi el la domo kofrojn, valizojn, skatolojn, tukojn kaj entute \u0109iujn eblajn rekvizitojn por la voja\u011do", "J. Arbes, trad. J. Gr\u0148a, El la Vivo de Mozart, Rakontoj, eld. F. Boh\u00e1\u010dek, 1908"], ["\u011di ne estis el plasto, falsa rekvizito de aktoroj", "S. \u0160timec,Ombro sur interna pejza\u011do,Edistudio, 1984"]], "subdefinitions": []}], "root": "rekvizit", "primary": true}, "rokoko": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kelkaj artfakuloj distingas anka\u016d en beletro kaj muziko rokokajn verkojn."], "primary definition": "Arta stilo franc-devena, prospera en okcidenta, centra kaj suda E\u016dropo inter 1700 kaj 1750, ido de baroko, produktinta delikatajn verkojn kun kapricaj volutoj kaj densaj ornama\u0135oj \u015datataj en tiamaj kortegoj kaj nobelaj rondoj.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u043a\u0430\u043a\u043e"], "fr": ["style rocaille", "style rococo"], "bg": ["\u0440\u043e\u043a\u043e\u043a\u043e"], "nl": ["rococo"], "pt": ["rococ\u00f3"], "ru": ["\u0440\u043e\u043a\u043e\u043a\u043e"], "ca": ["rococ\u00f3"], "de": ["Rokoko"], "hu": ["rokok\u00f3"], "en": ["rococo"], "es": ["rococ\u00f3"]}, "examples": [["la ekipa\u0135aro de la pre\u011dejo devenas el la periodo de baroko kaj rokoko", "-, elsendo, Pola Radio, 2007-07-07"]], "subdefinitions": []}], "root": "rokok", "primary": true}, "talero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iama ar\u011denta germana monero.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043b\u0435\u0440"], "fr": ["taler (monnaie)"], "en": ["taler", "thaler"], "nl": ["daalder"], "pt": ["t\u00e1ler"], "ru": ["\u0442\u0430\u043b\u0435\u0440"], "de": ["Taler"], "hu": ["tall\u00e9r"], "pl": ["talar", "talar"]}, "examples": [["la kufeto estis tiel malgranda, ke sub \u011di oni povis loki \u011duste nur kvin talerojn", "Karel \u010capek, trad. Josef Vondrou\u0161ek, Na\u016d fabeloj, La granda katfabelo, [2002?]"]], "subdefinitions": []}], "root": "taler", "primary": true}, "sardino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio klupeedoj (Sardina), ofte konservitaj ankora\u016d malgrandaj en oleo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0440\u0434\u044b\u043d\u0430"], "fr": ["sardine", "pilchard"], "en": ["sardine", "pilchard"], "nl": ["sardien", "pelser"], "pt": ["sardinha", "carapau"], "ru": ["\u0441\u0430\u0440\u0434\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Sardine", "Pilchard"], "it": ["sardina"], "hu": ["szard\u00ednia"], "es": ["sardina", "pilchard"], "pl": ["sardyna", "sardynka", "pilchard"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sardin", "primary": true}, "radikilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0437\u043d\u0430\u043a \u043a\u043e\u0440\u0430\u043d\u044f", "\u0440\u0430\u0434\u044b\u043a\u0430\u043b"], "fr": ["radical (signe math.)"], "en": ["root sign", "radical sign"], "ru": ["\u0437\u043d\u0430\u043a \u043a\u043e\u0440\u043d\u044f", "\u0440\u0430\u0434\u0438\u043a\u0430\u043b"], "de": ["Wurzelzeichen"], "pl": ["pierwiastek", "znak pierwiastka"], "hu": ["gy\u00f6kjel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "radik", "primary": false}, "lumtago": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Praktika mezurunuo de longo, uzata por mezuri grandegajn interastrajn distancojn, egala al la distanco, kiun la lumo voja\u011das dum unu tago.", "translations": {"de": ["Lichttag"], "nl": ["lichtdag"], "it": ["giorno luce"], "pt": ["dia-luz"], "en": ["light-day"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lum", "primary": false}, "pafisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sportisto a\u016d milisto (precipe infanteriano) kies fako estas celpafi.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0435\u043b\u043e\u043a"], "fr": ["Sagittaire"], "en": ["Sagittarius"], "nl": ["boogschutter"], "be": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u043b\u043e\u043a", "\u0441\u0442\u0440\u0430\u043b\u0435\u0446"], "de": ["Sch\u00fctze"], "hu": ["Nyilas"], "pl": ["strzelec"], "he": ["\u05e7\u05dc\u05e2", "\u05e6\u05dc\u05e3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Stelaro kaj signo de la zodiako (Pafisto, Sagittarius).", "translations": {"ru": ["\u0421\u0442\u0440\u0435\u043b\u0435\u0446"], "be": ["\u0421\u0442\u0440\u0430\u043b\u0435\u0446", "\u041b\u0443\u0447\u043d\u0456\u043a"], "he": ["\u05de\u05d6\u05dc \u05e7\u05e9\u05ea"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "paf", "primary": false}, "vila": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kovrita per densaj mallongaj haroj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0441\u043c\u0430\u0442\u044b", "\u043a\u0430\u0448\u043b\u0430\u0442\u044b", "\u043a\u0430\u043b\u043c\u0430\u0442\u044b", "\u043a\u0443\u0434\u043b\u0430\u0432\u0430\u0442\u044b", "\u043a\u0443\u0434\u043b\u0430\u0442\u044b"], "en": ["villous", "shaggy", "hairy", "hirsute"], "nl": ["ruig"], "ru": ["\u043c\u043e\u0445\u043d\u0430\u0442\u044b\u0439", "\u0432\u043e\u0440\u0441\u0438\u0441\u0442\u044b\u0439"], "de": ["zottig"], "hu": ["sz\u0151r\u0151s"]}, "examples": [["vila hundo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "vil", "primary": true}, "ksifio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "G. de akantopteroj, kies supra makzelo plilongi\u011das en formo de spado. Glavofi\u015do.", "translations": {"be": ["\u043c\u0435\u0447-\u0440\u044b\u0431\u0430"], "en": ["swordfish"], "nl": ["zwaardvis"], "pt": ["espadarte"], "la": ["Xiphias gladius"], "de": ["Schwertfisch"], "hu": ["kardhal"], "ru": ["\u043c\u0435\u0447-\u0440\u044b\u0431\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ksifi", "primary": true}, "algebra frakcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Skriba\u0135o, prezentanta dividon de du algebraj esprimoj kunigitaj per frakcistreko.", "translations": {"ru": ["\u0430\u043b\u0433\u0435\u0431\u0440\u0430\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u0434\u0440\u043e\u0431\u044c"], "fr": ["fraction alg\u00e9brique"], "en": ["algebraic fraction"], "nl": ["algebra\u00efsche breuk"], "es": ["fracci\u00f3n algebr\u00e1ica"], "de": ["algebraischer Bruch"], "pl": ["u\u0142amek algebraiczny"]}, "examples": [["f(1-2i)/(n+1)! estas algebra frakcio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "frakci", "primary": false}, "vilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tufo da haroj \u0109e supra\u0135o de kelkaj membranoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u043c\u0430", "\u043a\u0430\u0441\u043c\u044b\u043a", "\u043a\u043e\u0441\u043c\u0430"], "hu": ["serte", "s\u00f6rte"], "en": ["villus", "tuft of hair"], "nl": ["haarbosje"], "ru": ["\u0432\u043e\u0440\u0441", "\u043a\u043b\u043e\u043a (\u0448\u0435\u0440\u0441\u0442\u0438, \u0432\u043e\u043b\u043e\u0441)"]}, "examples": [["la viloj de la stomako", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vil", "primary": false}, "stokejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, en kiu konservatas komerca\u0135oj a\u016d proviza\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043c\u0431\u0430\u0440", "\u0441\u044c\u0432\u0456\u0440\u0430\u043d", "\u043a\u043b\u0435\u0446\u044c", "\u0441\u043a\u043b\u0430\u0434"], "fr": ["magasin (r\u00e9serve)", "r\u00e9serve (lieu)"], "en": ["warehouse", "stock room", "storage room"], "ru": ["\u0441\u043a\u043b\u0430\u0434", "\u0430\u043c\u0431\u0430\u0440"], "de": ["Lager", "Lagerhaus", "Speicher", "Magazin"], "pl": ["sk\u0142ad", "magazyn", "hurtownia"], "hu": ["rakt\u00e1r", "t\u00e1rh\u00e1z"]}, "examples": [["tiuspeca sonorileto kutime pendis en tureto sur la tegmento de iu stokejo", "Saliko: Kolekti sonorilojn, Monatojaro 2001a, numero 2a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "magazeno", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stok", "primary": false}, "suno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La stelo, \u0109irka\u016d kiu movi\u011das la tero.", "translations": {"be": ["\u0441\u043e\u043d\u0446\u0430"], "fr": ["soleil"], "bg": ["\u0441\u043b\u044a\u043d\u0446\u0435"], "zh": ["\u65e5 [r\u00ec]", "\u592a\u9633", "tr. \u592a\u967d [t\u00e0iy\u00e1ng]"], "de": ["Sonne"], "it": ["sole"], "hu": ["Nap"], "en": ["sun"], "cs": ["slunce"], "vo": ["sol"], "ja": ["\u592a\u967d [\u305f\u3044\u3088\u3046]", "\u65e5 [\u3072]"], "es": ["sol"], "he": ["\u05e9\u05de\u05e9"], "ru": ["\u0441\u043e\u043b\u043d\u0446\u0435"], "nl": ["zon"], "tr": ["g\u00fcne\u015f"], "sv": ["sol"], "tp": ["suno"], "ro": ["soare"], "pl": ["s\u0142o\u0144ce"]}, "examples": [["mi estas la plej feli\u0109a homo sub la suno", "Z"], ["post vetero malbela lumas suno plej hela", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Zentralgestirn"], "hu": ["csillag"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sunaj radioj trafantaj la supra\u0135on de nia terglobo.", "translations": {"de": ["Sonnenstrahlen"], "es": ["rayos solares"], "hu": ["napf\u00e9ny"]}, "examples": [["ni \u011duis agrablan sunon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sun", "primary": true}, "eminenta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Supera, distinginda pro sia rango, merito, talento a\u016d scio.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0434\u0430\u0442\u043d\u044b", "\u0432\u044b\u0431\u0456\u0442\u043d\u044b", "\u0441\u043b\u0430\u0432\u0443\u0442\u044b", "\u0437\u043d\u0430\u0442\u043d\u044b", "\u0437\u043d\u0430\u043a\u0430\u043c\u0456\u0442\u044b"], "fr": ["\u00e9minent"], "en": ["eminent", "distinguished", "illustrious", "noteworthy", "outstanding", "prominent"], "nl": ["eminent"], "pt": ["eminente", "consp\u00edcuo", "distinto", "alto", "not\u00e1vel"], "ru": ["\u0432\u044b\u0434\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439\u0441\u044f", "\u0432\u0438\u0434\u043d\u044b\u0439", "\u0437\u043d\u0430\u043c\u0435\u043d\u0438\u0442\u044b\u0439"], "de": ["eminent", "ausgezeichnet"], "sv": ["framst\u00e5ende"], "hu": ["kiv\u00e1l\u00f3", "kiemelked\u0151", "kit\u0171n\u0151", "jeles", "eminens"], "es": ["eminente"], "pl": ["wybitny", "znakomity"]}, "examples": [["eminenta oratoro, profesoro, sciencisto", null], ["eminente inteligenta", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Supera, distinginda pro sia altkvaliteco.", "translations": {"de": ["hervorragend"], "nl": ["voortreffelijk"]}, "examples": [["eminenta servo, afero, rolo, rango, kapablo", null], ["eminenta instruiteco", null], ["eminente ta\u016dga, grava", null]], "subdefinitions": []}], "root": "eminent", "primary": true}, "meningito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsano ka\u016dzita pro la inflamo de la meningoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u043d\u0456\u043d\u0433\u0456\u0442"], "bg": ["\u043c\u0435\u043d\u0438\u043d\u0433\u0438\u0442"], "nl": ["hersenvliesontsteking"], "pt": ["meningite"], "ru": ["\u043c\u0435\u043d\u0438\u043d\u0433\u0438\u0442"], "ca": ["meningitis"], "de": ["Hirnhautentz\u00fcndung", "Meningitis"], "hu": ["agyh\u00e1rtyagyullad\u00e1s", "meningitis"], "fa": ["\u0645\u0646\u0646\u0698\u06cc\u062a", "\u0627\u0644\u062a\u0647\u0627\u0628 \u067e\u0631\u062f\u0647\u200c\u0647\u0627\u06cc \u0645\u063a\u0632"], "en": ["meningitis"], "es": ["meningitis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "meningit", "primary": true}, "Ka\u016dkaza montaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La montaro kiu okupas la sudan parton de Ka\u016dkazo,.", "translations": {"be": ["\u041a\u0430\u045e\u043a\u0430\u0437", "\u041a\u0430\u045e\u043a\u0430\u0441\u043a\u0456\u044f \u0433\u043e\u0440\u044b"], "fr": ["Monts de Transcaucasie"], "en": ["Caucasus", "Caucasus Mountains"], "ru": ["\u041a\u0430\u0432\u043a\u0430\u0437", "\u041a\u0430\u0432\u043a\u0430\u0437\u0441\u043a\u0438\u0435 \u0433\u043e\u0440\u044b"], "de": ["Kaukasus", "Kaukasusgebirge"], "hu": ["Kauk\u00e1zus", "Kauk\u00e1zusi-hegys\u00e9g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Ka\u016dkaz", "primary": false}, "sternumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La anta\u016dbrusta osto, \u0109e kiu turni\u011das la ripoj kaj la klavikloj.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0443\u0434\u043d\u0430\u044f \u043a\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0433\u0440\u0443\u0434\u0438\u043d\u0430"], "fr": ["sternum"], "en": ["sternum"], "nl": ["borstbeen", "sternum"], "de": ["Brustbein", "Sternum"], "hu": ["szegycsont", "mellcsont"], "pl": ["mostek (anatomia)"], "es": ["estern\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sternum", "primary": true}, "somero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plej varma sezono de la jaro, post printempo, anta\u016d a\u016dtuno.", "translations": {"be": ["\u043b\u0435\u0442\u0430"], "fr": ["\u00e9t\u00e9"], "bg": ["\u043b\u044f\u0442\u043e"], "ca": ["estiu"], "de": ["Sommer"], "it": ["estate"], "hu": ["ny\u00e1r"], "en": ["summer"], "br": ["ha\u00f1v"], "cs": ["l\u00e9to"], "vo": ["solatim"], "ja": ["\u590f [\u306a\u3064]"], "es": ["verano"], "ru": ["\u043b\u0435\u0442\u043e"], "nl": ["zomer"], "tr": ["yaz"], "sv": ["sommar"], "ro": ["var\u0103"], "pl": ["lato"]}, "examples": [["en somero ni veturas per diversaj veturiloj, kaj en vintro ni veturas per glitveturilo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 34"], ["kiu kolektas dum la somero, estas sa\u011da", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "somer", "primary": true}, "somera": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Okazanta en somero, per sia etoso simila al somero.", "translations": {"fr": ["estival"], "it": ["estivo"], "pl": ["letni"], "ja": ["\u590f\u306e [\u306a\u3064\u306e]"]}, "examples": [["varmeta somera nokto", "Voja\u011dimpresoj, \u0109e Lev Tolstoj en Jasnaja Poljana"]], "subdefinitions": []}], "root": "somer", "primary": false}, "drupo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fermfrukto, kies perikarpo tavoli\u011das al interna malmola kerno kaj ekstera suke karna (pruno, \u0109erizo) a\u016d ledeca (juglando, migdalo) parto.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0441\u0442\u044f\u043d\u043a\u0430", "\u043a\u043e\u0441\u0442\u043e\u0447\u043a\u043e\u0432\u044b\u0439 \u043f\u043b\u043e\u0434"], "fr": ["drupe"], "en": ["drupe", "stone fruit"], "pt": ["drupa"], "de": ["Steinfrucht"], "pl": ["pestkowiec"], "hu": ["csonth\u00e9jas gy\u00fcm\u00f6lcs"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "drup", "primary": true}, "faetono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malpeza malkovrita kale\u015do sen pordetoj.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u044d\u0442\u043e\u043d"], "fr": ["pha\u00e9ton (cal\u00e8che)"], "bg": ["\u0444\u0430\u0439\u0442\u043e\u043d"], "nl": ["fa\u00ebton"], "pt": ["faeton", "faetonte"], "ru": ["\u0444\u0430\u044d\u0442\u043e\u043d (\u044d\u043a\u0438\u043f\u0430\u0436)"], "de": ["Phaeton"], "hu": ["faeton"], "fa": ["\u0641\u0627\u06cc\u062a\u0648\u0646"], "en": ["phaeton"], "pl": ["faeton"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "faeton", "primary": true}, "ka\u016dzi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Esti la ka\u016dzo de; estigi, okazigi.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0440\u044b\u0447\u044b\u043d\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u0432\u044b\u0437\u0432\u0430\u0446\u044c (\u0448\u0442\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456)"], "fr": ["causer", "donner lieu (\u00e0)", "d\u00e9clencher (occasionner)", "entra\u00eener (occasionner)", "motiver (causer)", "occasionner", "produire (occasionner)", "provoquer (causer)"], "en": ["cause"], "nl": ["veroorzaken"], "ru": ["\u0432\u044b\u0437\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c (\u0447\u0442\u043e-\u043b.)", "\u043f\u0440\u0438\u0447\u0438\u043d\u044f\u0442\u044c (\u0447\u0442\u043e-\u043b.)", "\u043f\u043e\u0432\u043b\u0435\u0447\u044c \u0437\u0430 \u0441\u043e\u0431\u043e\u0439 (\u0447\u0442\u043e-\u043b.)", "\u0441\u0442\u0430\u0442\u044c \u043f\u0440\u0438\u0447\u0438\u043d\u043e\u0439 (\u0447\u0435\u0433\u043e-\u043b.)"], "de": ["begr\u00fcnden", "verursachen"], "sv": ["orsaka"], "hu": ["okoz", "el\u0151id\u00e9z"], "br": ["beza\u00f1 abeg (da)", "beza\u00f1 kaoz (da)"], "pl": ["powodowa\u0107", "przyczynia\u0107 si\u0119 do czego\u015b", "by\u0107 przyczyn\u0105 czego\u015b", "wyrz\u0105dza\u0107", "sprawia\u0107"]}, "examples": [["tiu vorto ka\u016dzis la malpacon", null], ["ka\u016dzi doloron", "Z"], ["ka\u016dzi laboron", "Z"], ["ka\u016dzi beda\u016dron al iu", null], ["tiaj komplezaj servoj ka\u016dzas multajn elspezojn", null], ["akcidento ka\u016dzita de a\u016dtomobilo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ka\u016dz", "primary": false}, "Benjameno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo hebredevena.", "translations": {"fr": ["Benjamin"], "de": ["Benjamin"], "it": ["Beniamino"], "pl": ["Beniamin"]}, "examples": [["la surskribo sur la bareloj estis farita de armilisto Benjameno Ellian en Pondi\u0109ero", "A. Grin, trad. J. Finkel, Skarlataj veloj, 2008"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Plej juna filo de Jakobo.", "translations": {"pl": ["Beniamin"]}, "examples": [["li \u0135etis sin sur la kolon de sia frato Benjamen kaj ploris, kaj Benjamen ploris sur lia kolo", "La Malnova Testamento, &Gen 45:14"]], "subdefinitions": []}], "root": "Benjamen", "primary": true}, "stoika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Apartenanta al la stoikisma doktrino.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["sto\u00efque"], "en": ["stoic"], "ru": ["\u0441\u0442\u043e\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["stoisch"], "hu": ["sztoikus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Spertanta doloron kaj malfeli\u0109on kun trankvila senemociemo, firmanimeco, sinregeco.", "translations": {"de": ["stoisch", "gleichm\u00fctig", "gelassen", "unersch\u00fctterlich"], "nl": ["sto\u00efcijns"], "hu": ["sztoikus", "egykedv\u0171", "rend\u00edthetetlen"]}, "examples": [["li gratis la nukon stoike observante la dama\u011don", "Poul Thorsen, Stokita vino. - Edistudio, 1995, Very well, Hortensia"]], "subdefinitions": []}], "root": "stoik", "primary": true}, "konduktilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["conducteur (fil \u00e9lectrique)", "fil \u00e9lectrique"], "nl": ["kabel", "snoer"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kondukt", "primary": false}, "fornelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kuiraparato enhavanta bakujon kaj kuirplatojn a\u016d flamingojn.", "translations": {"fr": ["cuisini\u00e8re (\u00e9lectrom\u00e9nager)"], "de": ["Herd (K\u00fcche)"], "pl": ["kuchenka"]}, "examples": [["via patrino tu\u015dis la fornelon, kaj nun \u015di havas vundon sur la mano", "R. Fischer, Esperanto im Dialog, 2007-12"]], "subdefinitions": []}], "root": "fornel", "primary": true}, "flakurtio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el la familio flakurtiacoj (Flacourtia), tropikaj vegeta\u0135oj kulturataj pro la dol\u0109aj fruktoj.", "translations": {"be": ["\u0444\u043b\u044f\u043a\u0443\u0440\u0442\u044b\u044f"], "de": ["Flacourtia"], "ru": ["\u0444\u043b\u0430\u043a\u0443\u0440\u0442\u0438\u044f"], "pt": ["flacourtia", "flac\u00fartia"], "hu": ["maronszilva", "kormy\u00e1nyz\u00f3szilva", "batok\u00f3szilva", "ramoncsi"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flakurti", "primary": true}, "buligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Premi a\u016d iel formi al bulo.", "translations": {"fr": ["mettre en boule (sens propre)"], "pl": ["formowa\u0107 bu\u0142\u0119", "lepi\u0107 kluch\u0119", "zwija\u0107 w k\u0142\u0105b"]}, "examples": [["\u0108i\u016d Jang demetis la surtuton, rule buligis kaj metis \u011din sur apudan se\u011don", "Fang \u011cja\u011djun, trad. \u016cang \u015ci\u0135ong, Kanto-stelulo migranta inter kafejoj, El popola \u0108inio, 1987-08, p. 37-39a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bul", "primary": false}, "cigaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longforma kunvolva\u0135o el sekigitaj tabakfolioj por fumi.", "translations": {"be": ["\u0446\u044b\u0433\u0430\u0440\u0430"], "fr": ["cigare"], "en": ["cigar"], "nl": ["sigaar"], "pt": ["charuto"], "el": ["\u03c0\u03bf\u03cd\u03c1\u03bf"], "de": ["Zigarre"], "it": ["sigaro"], "hu": ["szivar"], "sk": ["cigara"], "br": ["segalenn (da vutunat)"], "ru": ["\u0441\u0438\u0433\u0430\u0440\u0430"], "pl": ["cygaro"]}, "examples": [["Petro donis al li kun la skatoleto nigran cigaron", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 3a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "cigar", "primary": true}, "balzamisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0431\u0430\u043b\u044c\u0437\u0430\u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u0449\u0438\u043a"], "fr": ["embaumeur"]}, "examples": [["la re\u011do volas, ke la sankta mortinto balzami\u011du la\u016d la plej lerta metodo, kaj persone ordonis al mi venigi \u0109i tien lian propran balzamiston", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 20a, Lemuel faras eltrovon"]], "subdefinitions": []}], "root": "balzam", "primary": false}, "incidi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Fali sur surfacon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0430\u0446\u044c (\u043d\u0430 \u043f\u0430\u0432\u0435\u0440\u0445\u043d\u044e)"], "fr": ["\u00eatre incident (opt.)"], "en": ["fall on (a surface)"], "nl": ["vallen op (v.lichtstraal)"], "pt": ["incidir (fotografia, \u00f3ptica)"], "ru": ["\u043f\u0430\u0434\u0430\u0442\u044c (\u043d\u0430 \u043f\u043e\u0432\u0435\u0440\u0445\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c, \u043e\u043f\u0442.)"], "hu": ["beesik (sug\u00e1r)"], "es": ["incidir"]}, "examples": [["kiam radio incidas sur iun surfacon, tiu radio estas nomata incidanta radio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "incid", "primary": true}, "mal\u0109asta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mal\u0109asta ago, kontra\u016dmora seksumado.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0432\u0440\u0430\u0442"], "fr": ["d\u00e9bauche (acte)", "d\u00e9pravation (acte)", "impudeur"], "it": ["atto immorale (sessuale)", "impudicizia (atto)", "sconcezza (atto)"], "pl": ["rozpusta", "wyuzdanie", "deprawacja"], "hu": ["par\u00e1znas\u00e1g", "bujas\u00e1g", "kicsapong\u00e1s"]}, "examples": [["de interne, el la koro de homoj, eliras malvirtaj pensoj, mal\u0109asta\u0135oj", "La Nova Testamento, S. Marko 7:21"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ast", "primary": false}, "bluvanga abelman\u011dulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Abelman\u011dulo kun verdkolora plumaro.", "translations": {"en": ["Olive Bee-eater", "Madagascar Bee-eater"], "sv": ["gr\u00f6n bi\u00e4tare"], "pl": ["\u017co\u0142na zielona"], "la": ["Merops superciliosus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "man\u011d", "primary": false}, "incida": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al incido.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u0434\u0435\u043d\u0438\u044f (\u043e\u043f\u0442.)"], "fr": ["d'incidence (opt.)"], "pt": ["incidente (fotografia, \u00f3ptica)"], "hu": ["bees\u0151", "bees\u00e9si"]}, "examples": [["la incida ebeno estas ebeno, normala al la surfaco, kaj kiu entenas la incidantan radion", null], ["la incida angulo estas la angulo formata de la incidanta radio kun la normalo \u0109e la incida punkto, t.e. \u0109e la punkto, kie la radio trafas la surfacon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Oni diras sendistinge e\u011do incida al vertico a\u016d vertico incida al e\u011do."], "primary definition": "(parolante pri vertico kaj e\u011do en grafeo) Tiaj, ke la vertico estas rando de la e\u011do.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0446\u044b\u0434\u044d\u043d\u0442\u043d\u044b"], "fr": ["incident (adj., math., en p. d'un sommet et d'une ar\u00eate)"], "en": ["incident"], "nl": ["invals-"], "ru": ["\u0438\u043d\u0446\u0438\u0434\u0435\u043d\u0442\u043d\u044b\u0439"], "de": ["inzident"], "hu": ["illeszked\u0151"], "pl": ["incydentny"]}, "examples": [["oni diras, ke du verticoj estas najbaraj, se kaj nur se ekzistas e\u011do incida al amba\u016d", null], ["e\u011do elire (resp. enire) incida al subaro de verticoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "incid", "primary": false}, "radilokalizilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lokalizilo, uzanta reflektitajn elektromagnetajn ondojn de radia diapazono.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0434\u0438\u043e\u043b\u043e\u043a\u0430\u0442\u043e\u0440", "\u0440\u0430\u0434\u0438\u043e\u043b\u043e\u043a\u0430\u0446\u0438\u043e\u043d\u043d\u0430\u044f \u0441\u0442\u0430\u043d\u0446\u0438\u044f", "\u0440\u0430\u0434\u0430\u0440"], "fr": ["radar"], "en": ["radar", "radar set", "radio-locator"], "de": ["Radar", "Radarger\u00e4t", "Funkme\u00dfger\u00e4t"], "it": ["radar", "radiolocalizzatore"], "pl": ["radiolokalizator", "radiolokator", "radar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lokaliz", "primary": false}, "forbalai": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Dispu\u015di, perforte forigi.", "translations": {"fr": ["balayer (\u00e9liminer)"], "nl": ["wegvegen"], "br": ["skuba\u00f1 kuit"], "de": ["wegfegen"], "pl": ["wymiata\u0107", "zamiata\u0107"], "hu": ["els\u00f6p\u00f6r"]}, "examples": [["la vento forbalaas la nubojn, la foliojn", null], ["la malnovaj pensmanieroj estas forbalaitaj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bala", "primary": false}, "konfidema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiu volonte konfidas.", "translations": {"fr": ["confiant"], "hu": ["j\u00f3hiszem\u0171"]}, "examples": [["la birdoj estis tiel konfidemaj, ke ili preska\u016d sidi\u011dadis sur la \u015dultroj de Elizo", "Fabeloj, volumo 1Sova\u011daj cignoj"], ["la maniero, kiel ili sidis unu apud la alia, esprimis konfideman proksimi\u011don", "Patroj kaj filoj\u0109ap. 25"], ["Katja rifuzis nek al li, nek al si la senpekan plezuron de duonhontema, duonkonfidema amikeco", "Patroj kaj filoj\u0109ap. 17"]], "subdefinitions": []}], "root": "konfid", "primary": false}, "vigvamo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Duonsfera kabano iam uzata de nordorientamerikaj indianoj, el framo de kurbigitaj stangoj kaj arbo\u015dela tega\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0432\u0456\u0433\u0432\u0430\u043c"], "fr": ["wigwam"], "hu": ["vigvam"], "ru": ["\u0432\u0438\u0433\u0432\u0430\u043c"]}, "examples": [["Jaguarpiedul, indiano, sidadis anta\u016d sia vigvamo", "Satiraj rakontoj, la guarbo"]], "subdefinitions": []}], "root": "vigvam", "primary": true}, "infiniti\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Strebi al malfinio.", "translations": {"be": ["\u0456\u043c\u043a\u043d\u0443\u0446\u0446\u0430 \u0434\u0430 \u0431\u044f\u0441\u043a\u043e\u043d\u0446\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456"], "fr": ["tendre vers l'infini"], "en": ["approach infinity"], "pt": ["tornar-se infinitamente grande"], "ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0435\u043c\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f \u043a \u0431\u0435\u0441\u043a\u043e\u043d\u0435\u0447\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438"], "de": ["gegen Unendlich streben"], "hu": ["v\u00e9gtelenhez tart"], "es": ["tender al infinito"], "pl": ["d\u0105\u017cy\u0107 do niesko\u0144czono\u015bci"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "infinit", "primary": false}, "n-modula restoklaso": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kvankam la skriba\u0135o nZ memorigas pri tiu por la flankaj klasoj, oni tamen memoru, ke Z ne estas multiplika grupo. Kaj nZ, kaj p+nZ estas ekvivalento-klasoj, sed ne la\u016d la samaj rilatoj."], "primary definition": "(por entjero n > 1) \u0108iu el la n ekvivalento-klasoj por la rilato \u00abkongrua module n\u00bb super la aro de entjeroj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043b\u0430\u0441\u0441 \u0432\u044b\u0447\u0435\u0442\u043e\u0432 (\u043f\u043e \u043c\u043e\u0434\u0443\u043b\u044e n)"], "fr": ["classe r\u00e9siduelle (modulo n)", "entier modulo n"], "de": ["Restklasse (modulo n)"], "en": ["residue class (modulo n)"], "pl": ["klasa reszt modulo n"]}, "examples": [["la n-modula restoklaso de nombro p oni signas per p+nZ a\u016d per p\u0307", null]], "subdefinitions": []}], "root": "klas", "primary": false}, "klitoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tubereto trovi\u011danta \u0109e la anta\u016da parto de virinaj seksorganoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u0456\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["clitoris"], "en": ["clitoris"], "nl": ["kittelaar", "clitoris"], "ru": ["\u043a\u043b\u0438\u0442\u043e\u0440"], "ca": ["cl\u00edtoris"], "de": ["Kitzler", "Klitoris"], "fa": ["\u0686\u0648\u0686\u0648\u0644\u0647"], "es": ["cl\u00edtoris"], "pl": ["\u0142echtaczka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "klitor", "primary": true}, "en komparo kun": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kontra\u016d, konsiderante la respektivajn ecojn de.", "translations": {"fr": ["en comparaison de", "aupr\u00e8s de (par rapport \u00e0)", "comparativement \u00e0", "par rapport \u00e0", "en regard de"], "de": ["verglichen mit"], "nl": ["in vergelijking met"]}, "examples": [["esperanta sekcio estas relative malgranda kompare kun alilingvaj sekcioj", "Jo\u015dimi Umeda, Esperanto en la Giganta Lando \u0108inio, Oficiala organo de Oomoto kaj UHA, 1978-2, p. 74a"], ["ili estas virtulinoj en komparo kun vi", "La Malnova TestamentoJe\u0125ezkel 16:52"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompar", "primary": false}, "bramanismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Religio de Bramao.", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u0430\u043c\u0430\u043d\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["brahmanisme"], "en": ["Brahmanism", "Brahminism"], "ru": ["\u0431\u0440\u0430\u043c\u0430\u043d\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Brahmanismus"], "hu": ["brahmanizmus"], "sk": ["brahmanizmus"], "pl": ["bramanizm"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "braman", "primary": false}, "\u0109ifa\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io \u0109ifita", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u044f\u043a"], "nl": ["iets dat verkreukeld is", "iets dat verfrommeld is"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043e\u043a"], "de": ["Zerknittertes", "Zerkn\u00fclltes"], "it": ["straccio (cosa straccia)"], "pl": ["zwitek"], "hu": ["galacsin", "pap\u00edrcsom\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109if", "primary": false}, "kablovojo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Transportilo konsistanta el (pendanta a\u016d sur reloj) veturilo trenita de kablo, uzata normale por suriro de kruta\u0135oj.", "translations": {"it": ["funivia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "voj", "primary": false}, "lazurito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["lapis lazuli"], "de": ["Lapislazuli"], "nl": ["lazuursteen", "lapis lazuli"], "pt": ["lazurita", "l\u00e1pis-laz\u00fali"], "hu": ["lazurk\u0151", "lazurit"]}, "examples": [["nomoj rilatas al rimarkeblaj ecoj de la \u015dtonoj ekzemple lazurito la\u016d blua koloro", "Galina Beliakova, gemologio, [vidita je 2006-02-17]"]], "subdefinitions": []}], "root": "lazurit", "primary": true}, "kompaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Instrumento konsistanta el magneta montrilo, libere turni\u011danta \u0109irka\u016d pivoto kaj konstante montranta la nordon.", "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u043c\u043f\u0430\u0441"], "fr": ["boussole"], "en": ["compass"], "nl": ["kompas"], "pt": ["b\u00fassola", "compasso"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043f\u0430\u0441"], "ca": ["comp\u00e0s"], "de": ["Kompass"], "es": ["comp\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kompas", "primary": true}, "trubaduro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0443\u0431\u0430\u0434\u0443\u0440"], "fr": ["troubadour"], "en": ["troubadour"], "nl": ["troubadour"], "pt": ["trovador"], "ru": ["\u0442\u0440\u0443\u0431\u0430\u0434\u0443\u0440"], "de": ["Troubadour"], "hu": ["trubad\u00far"], "es": ["trovador"], "pl": ["trubadur"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "trubadur", "primary": true}, "Nova Biologia Nomenklaturo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nomenklaturo de viva\u0135oj proponita ekde 1971 alternative al la linea sistemo.", "translations": {"nl": ["Nieuwe Biologische Nomenclatuur"], "pt": ["Nova Nomenclatura Biol\u00f3gica", "NNB"], "hu": ["\u00daj Biol\u00f3giai N\u00f3menklat\u00fara"]}, "examples": [["En Nova Biologia Nomenklaturo (N.B.N.) la nomo estas *Kapdelfeno familitipa*", "Wim M. A. De Smet, Gigantoj sur strandoj, Monato, jaro 1998a, numero 11a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "nomenklatur", "primary": false}, "homamo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Amo al niaj kunhomoj, al la tuthomaro.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u043a\u043e\u043b\u044e\u0431\u0438\u0435"], "fr": ["philanthropie"], "nl": ["filantropie"], "de": ["Menschenliebe"], "it": ["filantropia"], "hu": ["emberszeretet"], "sk": ["\u013eudomilnos\u0165"], "pl": ["mi\u0142o\u015b\u0107 do bli\u017aniego"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "am", "primary": false}, "konstitucirompo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctatrenverso.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0440\u0443\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435 \u043a\u043e\u043d\u0441\u0442\u0438\u0442\u0443\u0446\u0438\u0438"], "de": ["Verfassungsbruch", "Versto\u00df gegen das Grundgesetz"], "nl": ["staatsgreep"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konstituci", "primary": false}, "vigligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Instigi al pli da agado, krei pli vivan etoson.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0436\u0438\u0432\u0438\u0442\u044c (\u043f\u0440\u0438\u0434\u0430\u0442\u044c \u043e\u0436\u0438\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435)", "\u043e\u0431\u043e\u0434\u0440\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0434\u0431\u043e\u0434\u0440\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u043e\u0449\u0440\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["animer"], "hu": ["\u00e9l\u00e9nk\u00edt", "(fel)pezsd\u00edt"]}, "examples": [["vigligi ies fervoron", null], ["\u0109armaj vila\u011doj vigligis amba\u016d bordojn de la rivero", null], ["vigligi la amon al la ideo esperantisma", "Z"], ["interesaj paroladoj plivigligis la vivon de la grupo", null], ["mi neniam vigligis lin al tio \u0109i, ke li estu tiel fidela", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "vigl", "primary": false}, "Franca Gujano": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \"Monato\" donas anka\u016d nomon Franca Gviano."], "primary definition": "Franca dependa teritorio en la nordo de Sudameriko kun \u0109efurbo Kajeno. ISO-3166 kodo: GF. \u011ci limas kun Surinamo, Brazilo kaj Atlantiko.", "translations": {"fr": ["R\u00e9gion Guyane"], "bg": ["\u0424\u0440\u0435\u043d\u0441\u043a\u0430 \u0413\u0432\u0438\u0430\u043d\u0430"], "pt": ["Guiana Francesa"], "de": ["Franz\u00f6sisch-Guayana"], "en": ["French Guiana"], "pl": ["Gujana Francuska"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gujan", "primary": false}, "limfa vazo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "limfa angio", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "limf", "primary": false}, "lotujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vazo, kesto a\u016d ajna netravidebla ujo, el kiu oni lote elprenas lotilojn.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0440\u043d\u0430 (\u0434\u043b\u044f \u0436\u0435\u0440\u0435\u0431\u044c\u0451\u0432\u043a\u0438)"], "fr": ["urne (pour tirage au sort)"], "de": ["Urne (Lotterie)"], "hu": ["urna (sorsol\u00e1shoz)"]}, "examples": [["\u015di trifoje agitis la lotujon, lateto elsaltis sur la plankon", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 101a, volumo 3a, p. 316a"]], "subdefinitions": []}], "root": "lot", "primary": false}, "kalktofo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tofo konsistanta precipe el kalko.", "translations": {"fr": ["travertine"], "en": ["Travertine"], "de": ["Kalktuff", "S\u00fc\u00dfwasserkalk", "Quellkalk", "Travertin"], "hu": ["m\u00e9sztufa"]}, "examples": [["ni vidas tre belajn resta\u0135ojn de kalkotofo, kies materion parte forigis la akvoj", "L. L\u00e9n\u00e1rt, La Grotbanejo de Miskolc-Tapolca, Nordhungaria Informo, 2007-12"]], "subdefinitions": []}], "root": "tof", "primary": false}, "elektrotipo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kupra\u0135o, sur kiu oni reproduktis per elektrolizo gravurojn a\u016d reliefe tipografiajn komposta\u0135ojn.", "translations": {"be": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u0430\u0442\u044b\u043f"], "fr": ["\u00e9lectrotype"], "hu": ["galv\u00e1nklis\u00e9"], "pt": ["galvanotipia", "eletrotipia"], "ru": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u043e\u0442\u0438\u043f"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "elektrotip", "primary": true}, "mediumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu, la\u016d la spiritisma doktrino, havas la kapablon servi kiel peranto inter la homoj kaj la spiritoj de la mortintoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0434\u044b\u044e\u043c"], "en": ["medium"], "nl": ["medium (spiritisme)"], "pt": ["m\u00e9dium"], "ru": ["\u043c\u0435\u0434\u0438\u0443\u043c"], "ca": ["m\u00e8dium"], "de": ["Medium"], "hu": ["m\u00e9dium (spiritizmus)"], "br": ["mediom"], "es": ["m\u00e9dium"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "medium", "primary": true}, "stirsigno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Signo uzata por stiri enigon, eligon a\u016d datumtransmeton (ka\u016dzanta ekigon, re\u011dim\u015dan\u011don, haltigon); ekzemple la stirsigno CR (a\u016d \u0108R, dekume 13) ka\u016dzanta la \u00ab\u0109aret-revenon\u00bb.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u044f\u044e\u0449\u0430\u044f \u043b\u0438\u0442\u0435\u0440\u0430"], "fr": ["caract\u00e8re de commande"], "en": ["control character"], "nl": ["stuurteken"], "de": ["Steuerzeichen"], "pl": ["znak steruj\u0105cy"], "hu": ["vez\u00e9rl\u0151karakter"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stir", "primary": false}, "rubriko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vorto a\u016d titolo sciiganta pri la \u011denerala temo, al kiu apartenas grupo de artikoloj en gazeto, sekcio de libro.", "translations": {"be": ["\u0440\u0443\u0431\u0440\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["rubrique"], "en": ["rubric"], "nl": ["rubriek"], "pt": ["rubrica", "coluna", "se\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0440\u0443\u0431\u0440\u0438\u043a\u0430", "\u0440\u0430\u0437\u0434\u0435\u043b"], "de": ["Rubrikentitel"], "hu": ["rovatc\u00edm"], "bg": ["\u0440\u0443\u0431\u0440\u0438\u043a\u0430"]}, "examples": [["en via decembra numero trovi\u011das sub la rubriko \u00ab\u015cerco kaj satiro\u00bb \u00abpublika letero\u00bb", "Reinhard F\u00f6\u00dfmeier: Netrafa adreso, Monatojaro 2002a, numero 2a, p. 7a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la tekstoj a\u016d dokumentoj arigitaj sub sama tema titolo.", "translations": {"de": ["Rubrik"], "en": ["section", "column"], "hu": ["rovat", "rubrika"]}, "examples": [["en tiu \u0109i rubriko en la julia numero, oni citas usonan scienciston", "Yamasaki Seik\u00f4: En la ser\u0109ado de la skribsistemo perdita, Monatojaro 1999a, numero 10a, p. 19a"]], "subdefinitions": []}], "root": "rubrik", "primary": true}, "tradicia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bazita sur tradicio.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0430\u0434\u044b\u0446\u044b\u0439\u043d\u044b"], "bg": ["\u0442\u0440\u0430\u0434\u0438\u0446\u0438\u043e\u043d\u0435\u043d"], "nl": ["traditioneel"], "pt": ["tradicional"], "ru": ["\u0442\u0440\u0430\u0434\u0438\u0446\u0438\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["traditionell"], "hu": ["hagyom\u00e1nyos", "tradicion\u00e1lis"], "en": ["traditional"], "es": ["tradicional"], "pl": ["tradycyjny"]}, "examples": [["tradicia festo", null], ["tradicia, kvaza\u016d enkanonigita respondo", null], ["tradicie konservata kutimo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tradici", "primary": false}, "tradicio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kultura heredado, seninterrompe kaj vive transdonanta de unu generacio al alia opiniojn, ideojn, kutimojn, ritojn, rakontojn, rememorojn, artan stilon kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0430\u0434\u044b\u0446\u044b\u044f", "\u0437\u0432\u044b\u0447\u0430\u0439"], "fr": ["tradition"], "bg": ["\u0442\u0440\u0430\u0434\u0438\u0446\u0438\u044f"], "nl": ["traditie", "overlevering"], "pt": ["tradi\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u0442\u0440\u0430\u0434\u0438\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Tradition"], "hu": ["hagyom\u00e1nyoz\u00e1s"], "en": ["tradition"], "es": ["tradici\u00f3n"], "cs": ["tradice"], "pl": ["tradycja", "obyczaj"]}, "examples": [["neniu nacia lingvo sekvas la rektajn vojojn de la racio kaj logika pensado, sed nur tiujn de la tradicio kaj kutimoj", "H. Seppik: La tuta Esperanto."], ["ili da\u016drigas la pragan tradicion \u011duste en \u011diaj plej tipaj valoroj: la mistikismo, la esoterismo, la bizara surrealismo de la tamen konkretaj detaloj", "Mauro Nervi: Kafka en Prago. Kiel oni vivas en ka\u011do sen kradoj. IKU 1996, Prago"], ["Esperanto ja estas en la stato de da\u016dra evoluo kaj, beda\u016drinde, mankas al \u011di tradicio pli malnova ol cent jaroj, tial rigardas \u011din malestime la lingvistoj, dum la etnaj lingvoj \u011duas pli da estimo nur pro tiu tradicio", "Enkonduka lernolibro de interlingvistiko"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tio kio estas tiamaniere transdonita.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0441\u043b\u0435\u0434\u0438\u0435"], "pl": ["tradycja", "podanie"], "hu": ["hagyom\u00e1ny", "trad\u00edci\u00f3"]}, "examples": [["la unikeco de la vortfara sistemo ka\u016dzas anka\u016d tion, ke nek la okcidenta gramatika tradicio nek la pli modernaj metodoj lingvistikaj povas proponi ian modelon por \u011dia priskribo", "Jouko Lindstedt: Recenzo de Plena Analiza Gramatiko"], ["Parnaso estas greka monto, sur kiu, la\u016d la tradicio, tronis Febo Apolono", "Gaston Waringhien: Noto pri \u00abLa Arto Poezia\u00bb, La nica literatura revuo, n-ro 2:6"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tiu parto de religia doktrino, kiu ne estas fiksita en \u011dia Sankta Skribo, sed ekzistas en la ritoj, kutimoj, a\u016dtoritataj decidoj kaj tiel plu.", "translations": {"ru": ["\u0421\u0432\u044f\u0449\u0435\u043d\u043d\u043e\u0435 \u041f\u0440\u0435\u0434\u0430\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tradici", "primary": true}, "morti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) \u0108esi vivi, perdi la vivon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043c\u0435\u0440\u0446\u0456", "\u0437\u0430\u0433\u0456\u043d\u0443\u0446\u044c"], "fr": ["mourir"], "en": ["die"], "nl": ["sterven"], "pt": ["morrer", "falecer"], "ru": ["\u0443\u043c\u0435\u0440\u0435\u0442\u044c"], "de": ["sterben"], "sv": ["d\u00f6"], "tp": ["moli"], "hu": ["meghal"], "cs": ["zem\u0159\u00edt"], "it": ["morire", "defungere", "decedere", "trapassare"], "ro": ["a muri"], "pl": ["umrze\u0107"]}, "examples": [["lia filo mortis", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 31"], ["morti pro akcidento", null], ["mortintaj folioj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Ne plu esti, malesti\u011di, ekstermi\u011di, forpasi, fini\u011di, ne plu funkcii.", "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u043d\u0456\u043a\u043d\u0443\u0446\u044c", "\u0441\u043a\u043e\u043d\u0447\u044b\u0446\u0446\u0430"], "de": ["vergehen"], "pt": ["acabar", "expirar"], "hu": ["elhal"]}, "examples": [["multaj antikvaj civilizoj mortis", null], ["jam mortis la printempo, mia juneco", null], ["latino restas mortinta lingvo, tial ke \u011di ne estas uzata en la praktiko", "Vortoj de k-do Lanti,... vivantigi Esperanton"], ["rigardi la balda\u016d mortontan tagon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mort", "primary": true}, "ama\u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043d\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f \u043b\u044e\u0431\u043e\u0432\u044c\u044e"], "en": ["make love"], "nl": ["neuken"], "it": ["fare l'amore"], "pl": ["kocha\u0107 si\u0119 (z kim\u015b)"], "hu": ["szeretkezik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "am", "primary": false}, "\u015cengena": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la traktato de \u015cengeno.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0435\u043d\u0433\u0435\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["Schengen-"], "nl": ["Schengen-"], "it": ["di Schengen"], "hu": ["schengeni"]}, "examples": [["\u015dengena vizo", null], ["la \u015dengena spaco", null], ["kiam la ali\u011do de Litovio kaj Pollando al EU i\u011dis reala, oni ekkonsciis, ke la \u015cengenaj reguloj malebligos senvizajn voja\u011dojn de ruslandanoj al la najbaroj", "Halina Gorecka: Ruslando kaj E\u016dropo trovis kompromisan solvon. La Ondo de Esperanto2002:12;"], ["\u0109irka\u016d 180 homoj devis partopreni, sed pro \u00abfera\u00bb \u015dengena kurteno kapitalisma ne povis alveni pli ol 60 homoj el Afriko a\u016d el Orienta E\u016dropo, \u0109ar ili ne ricevis vizon", "FET, Somero"], ["en decembro 2007 estis nuligita ajna kontrolo pri internaj \u015dtatlimoj de la landoj apartenantaj al la \u015dengena traktato", "LAST, Libereco, \u011dojiga ne por \u0109iuj, Monato, 2008/5, p. 12"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015cengen", "primary": false}, "morta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata, konforma, konvena al morto.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043c\u044f\u0440\u043e\u0442\u043d\u044b"], "fr": ["mort (adj.)", "mortel (adj.)"], "pt": ["mortal"], "ru": ["\u0441\u043c\u0435\u0440\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u043c\u0435\u0440\u0442\u043d\u044b\u0439"], "de": ["tot"], "it": ["mortale"], "tp": ["moli"], "hu": ["hal\u00e1los", "holt", "hal\u00e1l-"], "pl": ["umar\u0142y"]}, "examples": [["morta kanto", null], ["Jesuo, Maria, Josefo, prizorgu min en la morta horo", "Katolika pre\u011daro, Romo, 1975"], ["se la vento restus tiel favora, ili povus post unu horo atingi la hejmon; tiel proksime ili estis de \u011di kaj de la \u011dojo, \u2015 tiel proksime ili estis de la morto kaj de morta angoro", "Fabeloj, volumo 4, historio el la dunoj"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kiu ka\u016dzas a\u016d probabligas morton.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043c\u0435\u0440\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["t\u00f6dlich"], "nl": ["dodelijk"], "be": ["\u0441\u044c\u043c\u044f\u0440\u043e\u0442\u043d\u044b", "\u043f\u0430\u0433\u0456\u0431\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u0441\u044c\u043c\u0435\u0440\u0446\u044f\u043d\u043e\u0441\u043d\u044b"]}, "examples": [["morta malsano", "Z"], ["morta veneno", null], ["morta bato", null], ["morta kondamno", null], ["morta peko", null], ["kaj mi vidis unu el \u011diaj kapoj kvaza\u016d morte vunditan; kaj la morta vundo sani\u011dis", "La Nova Testamento, Apokalipso 13:3"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ekstrema, fatala, kiel eble plej granda a\u016d forta.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043c\u0435\u0440\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["Tod-", "auf Leben und Tod", "t\u00f6dlich"]}, "examples": [["pripensu tamen, anta\u016d ol mia tuta tribo fari\u011dos viaj mortaj malamikoj!", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 9a"], ["morte enui", null], ["\u015dia viza\u011do aperigis jen mortan palecon, jen koloron de sango", "Marta"], ["\u0109ar rifuzi la kru\u0109on el la mano de la \u0109efo estas morta ofendo", "Jen\u0151 Rejt\u0151, trad. L\u00e1szl\u00f3 Bal\u00e1zs , La anta\u016den\u015dovita garnizono"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043c\u044f\u0440\u043e\u0442\u043d\u044b"], "de": ["todessehns\u00fcchtig"], "nl": ["dodelijk"]}, "examples": [["nia korpo estas morta", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: \u0108i tia uzo estas tute nelogika kaj \u015duldata al hazarda ekstera koincido kun similsona adjektivo en la latinidaj lingvoj; do, al fenomeno fremdlingva kaj malkohera kun la propre esperanta derivado. Zamenhof instruis la diferencon inter \u00abmorta\u00bb kaj \u00abmalviva\u00bb jam en la Fundamenta Ekzercaro (\u00a7 31); kaj en siaj gravaj verkoj li preferis paroli pri \u00abmortintaj lingvoj\u00bb: elekti ian el la lingvoj mortintaj (ekzemple latinan, grekan, hebrean). La uzo de \u00abmorta\u00bb por la senco \u00abmalviva\u00bb kreas embarasajn konfuzojn: \u0109u \u00abmorta malamiko\u00bb estas jam mortinta (komparu ekzemple \u0109e morta)? \u0108u \u00abmortaj lingvoj, kutimoj\u00bb estas fatalaj kiel la \u00abmorta peko\u00bb \u2015 a\u016d, tute male, jam tute senefikaj, mortintaj?"], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043c\u0435\u0440\u043b\u044b", "\u0437\u0430\u0433\u0456\u043d\u0443\u045e\u0448\u044b", "\u043c\u0451\u0440\u0442\u0432\u044b"], "nl": ["dood"], "sv": ["d\u00f6d"], "it": ["morto (adj.)"]}, "examples": [["en\u0109erkigi la mortan korpon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mort", "primary": false}, "\u015cengeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Luksemburga vila\u011do, precipe konata pro la viza traktato tie subskribita.", "translations": {"ru": ["\u0428\u0435\u043d\u0433\u0435\u043d"], "bg": ["\u0428\u0435\u043d\u0433\u0435\u043d"], "nl": ["Schengen"], "pt": ["Schengen"], "de": ["Schengen"], "it": ["Schengen"], "hu": ["Schengen"]}, "examples": [["la vinvila\u011do \u015cengeno, kie, sur\u015dipe en 1985, oni subskribis traktaton pri senlima voja\u011do (\u00ab\u015dengena vizo\u00bb)", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015cengen", "primary": true}, "reprodukti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Produkti novajn esta\u0135ojn similajn al la anta\u016daj.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0441\u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c", "\u0432\u043e\u0441\u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438", "\u0440\u0435\u043f\u0440\u043e\u0434\u0443\u0446\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["reproduire"], "en": ["reproduce"], "nl": ["reproduceren"], "pt": ["reproduzir"], "de": ["reproduzieren"], "hu": ["szapor\u00edt"], "es": ["reproducir"], "pl": ["reprodukowa\u0107", "rozmna\u017ca\u0107"]}, "examples": [["tiu vegeta\u0135o facile reproduktas sin", null], ["reprodukti rozujon per bran\u0109planto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Produkti objekton similan al alia.", "translations": {"de": ["reproduzieren", "nachbilden", "kopieren", "abdrucken"], "pt": ["reproduzir", "copiar"], "pl": ["reprodukowa\u0107", "odtwarza\u0107"], "hu": ["reproduk\u00e1l", "\u00fajrateremt", "\u00fajratermel"]}, "examples": [["reprodukti pentra\u0135on per gravurado, per fotografado", null], ["reprodukti en sia revuo interesan artikolon", null], ["la pentristo reproduktas la naturon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "produkt", "primary": false}, "plena": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La radiko plen estas ofte uzata kiel prefikso kun la signifo, ke la montrata entenanta\u0135o estas konsiderata kiel mezurunuo: plenbu\u015do, teli sz\u00e1j plenmano da io; maroknyi li prenu plenmanon el la faruno; plenkulero; plenbrako; \u00f6lnyi plengor\u011do, plenbu\u015do da lakto; 24 horoj faras unu plentagon."], "primary definition": "Enhavanta la tutan enhaveblan kvanton.", "translations": {"be": ["\u043f\u043e\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["plein"], "en": ["full"], "nl": ["vol"], "pt": ["pleno", "cheio", "completo", "total", "cabal", "inteiro"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u043d\u044b\u0439"], "ca": ["ple"], "de": ["voll"], "sv": ["full"], "hu": ["teli"], "cs": ["pln\u00fd"], "es": ["lleno"]}, "examples": [["glaso plena je vino", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 32"], ["plenblovi ion", null], ["da puntoj, rubandoj, tuloj, atlasoj plene estis en la \u015drankoj", "B"], ["ni fari\u011dos plena de ebrieco kaj mal\u011dojo", "Z"], ["koro tro plena, bu\u015do parolas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kompleta; al kiu mankas nenia necesa parto a\u016d eco.", "translations": {"fr": ["complet", "entier"], "ca": ["complet", "enter"], "nl": ["volledig"], "sv": ["fullst\u00e4ndig"], "hu": ["teljes", "eg\u00e9sz"]}, "examples": [["la pli juna filino estis la plena portreto de sia patro", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 11"], ["plena vortaro", null], ["lumo levi\u011danta, kiu \u0109iam pli lumas \u011dis plena tagi\u011do", "Z"], ["malvera pesilo estas abomena\u0135o por Dio, sed plena pezo pla\u0109as al li", "Z"], ["plena mallumeco, malri\u0109eco", "Z"], ["perfekta, en la plena senco de l' vorto", null], ["plenkuiri viandon", "Z"], ["plena\u011da", null], ["plenkreska knabino", "Z"], ["mastreco en tuta pleneco", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Enhavanta grandan kvanton.", "translations": {"nl": ["vol"], "sv": ["full"], "hu": ["tele"]}, "examples": [["la haveno estas plena de \u015dipoj", null], ["teksto plena de eraroj", null], ["kapo plena je ideoj, projektoj", null], ["inter plene da kadavroj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri angulo) Situanta ekster du egalaj lateroj, do ampleksanta la tutan ebenon; kies mezuro egalas al 360\u00b0.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["plein", "total"], "en": ["perigon", "full (angle)"], "ca": ["ple (angle)"], "de": ["Voll-(winkel)", "voll (-er Winkel)"], "hu": ["teljes (sz\u00f6g)"], "cs": ["pln\u00fd"], "pl": ["pe\u0142ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "plen", "primary": true}, "ensemblo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grupo de kunakordaj, harmoniaj aferoj.", "translations": {"ru": ["\u0430\u043d\u0441\u0430\u043c\u0431\u043b\u044c"], "fr": ["ensemble (musique, archi., v\u00eatement, troupe d'artistes)"], "en": ["ensemble"], "nl": ["ensemble"], "pt": ["conjunto", "ensemble"], "de": ["Ensemble"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grupo de muzikistoj a\u016d aktoroj kune ludantaj.", "translations": {"be": ["\u0433\u0443\u0440\u0442", "\u0430\u043d\u0441\u0430\u043c\u0431\u043b\u044c", "\u0442\u0440\u0443\u043f\u0430"], "de": ["Theatertruppe"], "pl": ["zesp\u00f3\u0142", "ensambl", "trupa"], "es": ["ensamble"]}, "examples": [["mondfama urba baletensemblo", "Jozefo Horvath, Gy\u0151r a\u016d kie ekkokerikis ventokoko, Monato, jaro 2002a, numero 8a, p. 22a"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Aro da konstrua\u0135oj kunfunkciaj, en akorda stilo.", "translations": {"pl": ["zesp\u00f3\u0142 (np. pa\u0142acowy)"]}, "examples": [["Rocamadour, unu el la plej gravaj pilgrimlokoj dum la mezepoko ankora\u016d havas arkitekturan ensemblon eksterordinaran (pre\u011dejoj, kapeloj, kastelo, mezepokaj domoj)", "Vikipedio, artikolo \u00abLot\u00bb, 2005-09-10"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la dekoracio, de la mebloj kaj de la ornama\u0135oj de unu \u0109ambro, harmonie elektitaj kaj aran\u011ditaj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0441\u0430\u043c\u0431\u043b\u044c"], "de": ["Ganzes", "Gesamtheit"], "pl": ["wystr\u00f3j"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sortimento de harmonie alfaritaj vestoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0440\u043e\u0439"], "de": ["Zusammenstellung"], "pl": ["komplet", "zestaw"]}, "examples": []}]}], "root": "ensembl", "primary": true}, "pleno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La tuta, kompleta enhavo de io.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u043d\u043e\u0442\u0430"]}, "examples": [["mi ne povas postuli de unu eldona\u0135o, ke \u011di prezentu la plenon de la vivo", "Alen Kris: Redakcie. La Ondo de Esperanto, 2002:1"], ["anta\u016d ducent-tricent jaroj oni flate nomis la popolon fonto de potenco, la demagogoj modestmiene petis \u011din delegi al ili peceton el la pleno de siaj rajtoj", "Alen Kris: Redakcie. La Ondo de Esperanto, 2004:2"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Speciale, kunsido a\u016d alia aran\u011do kiun partoprenas \u0109iuj anoj de organiza\u0135o a\u016d ties supera instanco.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u0435\u043d\u0443\u043c"]}, "examples": [["specialaj raportoj de la Komisiono informas la Plenon pri \u011dia agado", "Statuto de la Akademio de Esperanto. Art. 17a: Komisionoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "plen", "primary": false}, "pla\u0109a": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alloge agrabla, \u0109arma.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0435\u043c\u043d\u044b", "\u0432\u0430\u0431\u043d\u044b", "\u043f\u0440\u044b\u0432\u0430\u0431\u043d\u044b", "\u043f\u0440\u044b\u043d\u0430\u0434\u043d\u044b", "\u0441\u044b\u043c\u043f\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["plaisant"], "nl": ["aantrekkelijk", "aangenaam", "bekoorlijk"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u044f\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u0438\u043c\u043f\u0430\u0442\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u0438\u0432\u043b\u0435\u043a\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "cs": ["l\u00edbiv\u00fd"], "de": ["angenehm"], "hu": ["tetszet\u0151s", "csinos"]}, "examples": [["ioma pla\u0109a diketeco", "Voja\u011dimpresoj, \u0109e Lev Tolstoj en Jasnaja Poljana"], ["pla\u0109a pejza\u011do", null], ["\u0109i tie estas al mi tre pla\u0109e", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pla\u0109", "primary": false}, "pla\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Allogeco de tio, kio kontentigas ies deziron a\u016d guston.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u044f\u0437\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0441\u044b\u043c\u043f\u0430\u0442\u044b\u044f"], "hu": ["tetsz\u00e9s"], "de": ["Gefallen"], "nl": ["behagen", "welbehagen", "genoegen"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u044f\u0437\u043d\u044c", "\u0441\u0438\u043c\u043f\u0430\u0442\u0438\u044f"]}, "examples": [["se mi trovis pla\u0109on en viaj okuloj, ne pasu preter vian sklavon", "La Malnova Testamento, Genezo 18:3"], ["la\u016d via pla\u0109o", null], ["per forto pla\u0109o ne venas", "Z"], ["renkonti pla\u0109on \u0109e iu, inter la legantoj", null], ["trovi pla\u0109on ie, en io", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pla\u0109", "primary": false}, "gineo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ora monero angla en uzo inter 1663 kaj 1816.", "translations": {"fr": ["guin\u00e9e (monnaie)"], "de": ["Guinee"], "en": ["guinea"], "pl": ["gwinea"], "pt": ["guin\u00e9u (moeda)"]}, "examples": [["la brava hundo estis la ka\u016dzo de mia gajno de cent gineoj", "[La Voja\u011doj kaj] Mirigaj Aventuroj de Barono M\u00fcnchhausen, \u0109apitro 17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "gine", "primary": true}, "krompersono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono ne rekte interesita al la afero.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0442\u043e\u0440\u043e\u043d\u043d\u0438\u0439"], "nl": ["buitenstaander"], "pl": ["osoba postronna"], "hu": ["k\u00edv\u00fcl\u00e1ll\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "krom", "primary": false}, "pla\u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Kontentigi a\u016d simpatiigi iun per sia \u0109armo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0430\u0431\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["plaire"], "en": ["please"], "nl": ["behagen", "bevallen (behagen)"], "pt": ["agradar"], "ru": ["\u043d\u0440\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["gefallen"], "hu": ["tetszik"], "cs": ["l\u00edbit se"], "es": ["gustar"]}, "examples": [["lia heroeco tre pla\u0109is al mi", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 35"], ["al \u0109iu besto pla\u0109as \u011dia nesto", "Proverbaro esperanta"], ["se ne pla\u0109as najbaro, ne pla\u0109as lia faro", "Z"], ["kiu flatas al \u0109iu, pla\u0109as al neniu", "Proverbaro esperanta"], ["tre pla\u0109as al mi \u0109i tie", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pla\u0109", "primary": true}, "rosti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kuiri man\u011da\u0135on elmetante \u011din al varmego sur kuirkrado, sur rostostango, en forno, en elektra aparato a\u016d en kaserolo, ne uzante grason nek akvon.", "translations": {"be": ["\u0441\u043c\u0430\u0436\u044b\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u0430\u0436\u044b\u0446\u044c", "\u043f\u044f\u0447\u044b"], "fr": ["r\u00f4tir"], "en": ["roast"], "nl": ["roosteren"], "pt": ["assar", "torrar", "torrificar", "tostar"], "ru": ["\u0436\u0430\u0440\u0438\u0442\u044c (\u0432 \u0434\u0443\u0445\u043e\u0432\u043a\u0435, \u043d\u0430 \u043e\u0433\u043d\u0435, \u0431\u0435\u0437 \u043c\u0430\u0441\u043b\u0430)", "\u043f\u0435\u0447\u044c (\u0433\u043b\u0430\u0433\u043e\u043b)"], "de": ["grillen", "r\u00f6sten"], "hu": ["s\u00fct"], "cs": ["p\u00e9ci (maso)"], "he": ["\u05dc\u05e6\u05dc\u05d5\u05ea \\\u05e6\u05dc\u05d4\\", "\u05dc\u05e7\u05dc\u05d5\u05ea \\\u05e7\u05dc\u05d4\\"]}, "examples": [["rosti \u015dafon super la fajro", null], ["rosti terpomojn, grajnojn, panon, kafon, tabakon", null], ["ili man\u011du la viandon en tiu nokto rostitan sur fajro", "La Malnova Testamento, Eliro 12:8"], ["panon kaj rostitajn grajnojn kaj fre\u015dajn grajnojn ne man\u011du \u011dis tiu tago mem, en kiu vi alportos la oferon al via Dio", "La Malnova Testamento, Levidoj 23:14"], ["ekstere la virinoj rostis la Paskan \u015dafidon", "Fabeloj, volumo 1, Ligo de amikeco"], ["rostita ansero far\u0109ita per prunoj kaj pomoj", "Fabeloj, volumo 2, Knabineto kun alumetoj"], ["oni rostis tutajn bovojn", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 21"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Eligi varmegon.", "translations": {"hu": ["\u00e9get (\u00e1tv.)", "perzsel (\u00e1tv.)"]}, "examples": [["kiel ajn varmege \u0109i tie rostas la suno, unu pa\u015don plue estas glacie malvarme", "Fabeloj, volumo 1, \u011cardeno de la paradizo"], ["sur la \u0109ielo senhalte brulis la suno, kies \u0109iu radio rostis kaj blindigis", "La Faraono, volumo 2, \u0109ap. 19"]], "subdefinitions": []}], "root": "rost", "primary": true}, "sistemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Harmonia tuto da interdependaj a\u0135oj kunordigitaj la\u016d malmultaj fiksitaj principoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u044b\u0441\u0442\u044d\u043c\u0430"], "fr": ["syst\u00e8me"], "bg": ["\u0441\u0438\u0441\u0442\u0435\u043c\u0430"], "nl": ["systeem", "stelsel"], "ru": ["\u0441\u0438\u0441\u0442\u0435\u043c\u0430"], "de": ["System"], "sv": ["system"], "hu": ["rendszer", "sziszt\u00e9ma"], "en": ["system"], "es": ["sistema"]}, "examples": [["ni analizos sisteme la demandojn", "Z"], ["pro sistemeco de mia analizo", "Z"]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["la sistemo de Platono", null], ["dis\u015diri tiun aranea\u0135on da sistemoj", "Z"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Organaro a\u016d tuto de korpaj elementoj kun komunaj funkcioj.", "translations": {}, "examples": []}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Anta\u016de pripensita plano a\u016d direktanta ideo, la\u016d kiu oni konstante agas por trafi difinitan celon.", "translations": {}, "examples": [["mi ekprovis sisteme venki \u0109iujn barojn", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de ekvacioj)", "translations": {"ru": ["\u0441\u0438\u0441\u0442\u0435\u043c\u0430 \u0443\u0440\u0430\u0432\u043d\u0435\u043d\u0438\u0439"], "fr": ["syst\u00e8me d'\u00e9quations"], "en": ["system of equations"], "de": ["Gleichungssystem"], "hu": ["egyenletrendszer"], "es": ["sistema de ecuaciones"], "pl": ["uk\u0142ad r\u00f3wna\u0144"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sistem", "primary": true}, "ermitejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, kie vivas unu a\u016d pluraj ermitoj..", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0441\u0442\u043e \u0443\u0435\u0434\u0438\u043d\u0435\u043d\u0438\u044f", "\u0441\u043a\u0438\u0442", "\u043f\u0443\u0441\u0442\u044b\u043d\u044c"], "fr": ["ermitage"], "en": ["hermitage"], "nl": ["kluizenaarswoning", "ermitage", "hermitage"], "pt": ["eremit\u00e9rio", "ermit\u00e9rio", "ermit\u00e1gio"], "de": ["Eremitage", "Klause", "Einsiedelei"], "hu": ["remetelak"], "pl": ["pustelnia", "ustronie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ermit", "primary": false}, "ulemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Klerulo, konanto de la islamaj sciencoj precipe religiaj kaj juraj.", "translations": {"fi": ["ulema (islamin uskonoppinut)"], "fr": ["oul\u00e9ma", "ul\u00e9ma"], "it": ["ulema"]}, "examples": [["de tiu malproksima tempo la tabako estas la plezuro de la ulemoj, kiuj instruas la sa\u011decon", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 2, la naski\u011do de la tabako"]], "subdefinitions": []}], "root": "ulem", "primary": true}, "konformi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "I\u011di konforma.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0433\u043b\u0430\u0441\u043e\u0432\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f (\u0441 \u0447\u0435\u043c-\u043b.)", "\u0441\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f (\u0441 \u0447\u0435\u043c-\u043b.)", "\u043f\u0440\u0438\u0441\u043f\u043e\u0441\u0430\u0431\u043b\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f (\u043a \u0447\u0435\u043c\u0443-\u043b.)"], "fr": ["se conformer", "se mettre en conformit\u00e9", "s'accorder (s'adapter)", "ob\u00e9ir (\u00eatre en conformit\u00e9)", "se plier (se conformer)", "se r\u00e9gler (se conformer)", "se soumettre (se conformer)"], "hu": ["illeszkedik", "\u00f6sszhangba ker\u00fcl"]}, "examples": [["ilia agado ne konformi\u011dis al la statuto", null], ["lia filozofio tute ne alkonformi\u011dis al la reala vivo", null], ["la tuta \u015dtato konformi\u011das al lia re\u011da volo", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "konform", "primary": false}, "elradikigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eltiri el tero vegeta\u0135on kune kun \u011diaj radikoj.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043a\u0430\u0440\u0430\u043d\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["extirper"], "nl": ["uitroeien"], "ru": ["\u0438\u0441\u043a\u043e\u0440\u0435\u043d\u0438\u0442\u044c"], "hu": ["gy\u00f6kerest\u00fcl kih\u00faz", "gy\u00f6kerest\u00fcl kit\u00e9p"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Tute detrui, plene ekstermi.", "translations": {"fr": ["\u00e9radiquer"], "hu": ["gy\u00f6kerest\u00fcl kiirt"]}, "examples": [["elradiki la alkoholismon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "radik", "primary": false}, "triciklo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Trirada velocipedo.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u044b\u0446\u044b\u043a\u043b"], "en": ["trike"], "nl": ["driewieler"], "pt": ["triciclo"], "ru": ["\u0442\u0440\u0451\u0445\u043a\u043e\u043b\u0451\u0441\u043d\u044b\u0439 \u0432\u0435\u043b\u043e\u0441\u0438\u043f\u0435\u0434", "\u0442\u0440\u0438\u0446\u0438\u043a\u043b"], "ca": ["tricicle"], "de": ["Dreirad"], "hu": ["tricikli", "h\u00e1romkerek\u0171 ker\u00e9kp\u00e1r"], "es": ["triciclo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tricikl", "primary": true}, "vaglumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lumeto vaganta super la mar\u0109oj, produktata de malkomponi\u011do de organikaj substancoj; erarlumo.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043b\u0443\u0436\u0434\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439\u043e\u0433\u043e\u043d\u0451\u043a"], "fr": ["feu follet"], "nl": ["dwaallicht"], "de": ["Irrlicht"], "it": ["fuoco fatuo"], "hu": ["lid\u00e9rcf\u00e9ny", "bolyg\u00f3t\u0171z"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lum", "primary": false}, "kuprogravuristo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gravuristo uzanta kuprajn tavolojn.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0430\u0432\u0451\u0440 \u043d\u0430 \u043c\u0435\u0434\u0438"], "de": ["Kupferstecher"], "nl": ["kopergraveur"], "pl": ["miedziorytnik"], "hu": ["r\u00e9zmetsz\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kupr", "primary": false}, "rupio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Monunuo de pluraj landoj: Hindujo, Pakistano, Nepalo kaj aliaj.", "translations": {"fr": ["roupie"], "de": ["Rupie"], "en": ["rupee"], "it": ["rupia"], "pt": ["r\u00fapia"]}, "examples": [["barataj bankbiletoj de 500 au 1.000 rupioj ne estas \u015dan\u011deblaj en Nepalo", "-, 4-a Azia Kongreso de Esperanto, 2005"], ["kiam la markizo ekhavis siajn rupiojn, \u0109io estis preta por la foriro", "Voltero, trad. R. Platteau, Blanko kaj Nigro, 2007-10-24"]], "subdefinitions": []}], "root": "rupi", "primary": true}, "sensenta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne havanta senton, indiferenta, morna.", "translations": {"fr": ["insensible (qui ne sent pas)"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne havanta senton emocian a\u016d animan.", "translations": {}, "examples": [["\u0109u la multaj zorgoj jam faris \u015din sensenta kaj pri doloro kaj pri \u011dojo?", "S. Engholm, Homoj sur la tero, 1932"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne havanta senton korpan.", "translations": {}, "examples": [["miaj fingroj estis sensentaj, kaj mia nazo gutis pro la malvarmo", "A. L\u00f6wenstein, La \u015dtona urbo, FEL, 1999"]]}]}], "root": "sent", "primary": false}, "idealismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Celado al idealo, al perfekteco; senzorgo pri la reala vulgara vivo.", "translations": {"be": ["\u0456\u0434\u044d\u0430\u043b\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["id\u00e9alisme"], "nl": ["idealisme"], "pt": ["idealismo"], "ru": ["\u0438\u0434\u0435\u0430\u043b\u0438\u0437\u043c"], "it": ["idealismo"], "hu": ["idealizmus"], "sv": ["idealism"], "es": ["idealismo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ideismo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Koncepto pri arto kiel tradukanto de ia idealo, ne kiel imitanto de la realo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ideal", "primary": false}, "inercirado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Peza rado, kies inerteco ebligas kontra\u016dstari momentajn rezistojn, reguligi rapidon kaj povas e\u0109 servi kiel \u0109efa energifonto.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0445\u0430\u0432\u0456\u043a"], "fr": ["volant d'inertie"], "hu": ["lendker\u00e9k"], "ru": ["\u043c\u0430\u0445\u043e\u0432\u0438\u043a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rad", "primary": false}, "solisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Muzikisto a\u016d kantisto, kiu ludas sole.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043b\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["soliste"], "en": ["soloist"], "nl": ["solist"], "ru": ["\u0441\u043e\u043b\u0438\u0441\u0442"], "ca": ["solista"], "de": ["Solist"], "it": ["solista"], "hu": ["sz\u00f3lista", "sz\u00f3l\u00f3j\u00e1t\u00e9kos", "sz\u00f3l\u00f3\u00e9nekes"], "es": ["solista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "solist", "primary": true}, "Skitujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La lando lo\u011data siatempe de la skitoj, norde de la Nigra Maro, precipe en nunaj Ukrainujo kaj okcidenta Rusujo.", "translations": {"be": ["\u0421\u043a\u0456\u0444\u0456\u044f"], "fr": ["Scythie"], "en": ["Scythia"], "ru": ["\u0421\u043a\u0438\u0444\u0438\u044f"], "de": ["Scythien"], "hu": ["Szk\u00edtia", "Szittyaf\u00f6ld"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skit", "primary": false}, "konfekcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vesto, produktata en fabriko la\u016d proksimumaj dimensioj, ne la\u016d la \u011dusta mezuro de \u0109iu kliento; industrio kaj komerco okupi\u011danta pri tiaj vestoj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0444\u0435\u043a\u0446\u0438\u043e\u043d", "\u0433\u043e\u0442\u043e\u0432\u0430\u044f \u043e\u0434\u0435\u0436\u0434\u0430"], "fr": ["confection (pr\u00eat-\u00e0-porter)", "pr\u00eat-\u00e0-porter"], "en": ["ready-made suit (or dress)"], "nl": ["confectie"], "pt": ["confec\u00e7\u00e3o", "pr\u00eat-\u00e0-porter"], "de": ["Stangenware", "Fabrikware", "Konfektionskleidung", "Kleidung von der Stange"]}, "examples": [["\u0109ijare totala eksporta sumo de \u0109inaj tekstila\u0135oj kaj konfekcioj eble superos cent miliardojn da usonaj dolaroj", "\u0108ina Radio Internacia"], ["sinjorino Zhang Lei naski\u011dis en familio okupi\u011danta pri konfekcio", "Vestigu la urbanojn ankora\u016d pli belaj\u0108ina Radio Internacia"]], "subdefinitions": []}], "root": "konfekci", "primary": true}, "lavurseto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hunde granda besto el Nord- kaj Centrameriko, kun griza felo, nigra-blankaj strioj sur la kapo kaj la vosto, enakviganta nutra\u0135ojn, anta\u016d ol \u011di man\u011das ilin, genro el la familio procionedoj (Procyon lotor).", "translations": {"be": ["\u044f\u043d\u043e\u0442"], "fr": ["raton laveur"], "bg": ["\u043c\u0438\u0435\u0449\u0430 \u043c\u0435\u0447\u043a\u0430"], "nl": ["wasbeer"], "pt": ["racum", "m\u00e3o-pelada"], "la": ["Procyon lotor"], "ca": ["\u00f3s rentador"], "de": ["Waschb\u00e4r"], "it": ["orsetto lavatore", "procione"], "hu": ["mos\u00f3medve"], "en": ["raccoon"], "uk": ["\u0454\u043d\u043e\u0442"], "ru": ["\u0435\u043d\u043e\u0442"], "es": ["mapache"], "he": ["\u05d3\u05d1\u05d9\u05d1\u05d5\u05df", "\u05e8\u05e7\u05d5\u05df"]}, "examples": [["sur la strato mi vidis lavurson", "vik1887, Vik en Esperantolando, 2005-12-28"], ["lavurseto anka\u016d nomi\u011das prociono", "T. Alexander, Besto- kaj planto-nomoj, bablo, 2007-10-05"]], "subdefinitions": []}], "root": "urs", "primary": false}, "vi\u015dpapero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mola pli-malpli sorba papero uzata por vi\u015dado, por purigo.", "translations": {"fr": ["essuie-tout", "mouchoir en papier"], "nl": ["papieren zakdoek"], "pl": ["chusteczka papierowa", "r\u0119cznik papierowy"]}, "examples": [["jen moda fra\u016dlino elegante eltiras pecon da vi\u015dpapero kaj elegante tu\u015das la bu\u015deton", "Chu Xie, Po\u015dtuko, \u0108ina Radio Internacia, 2005-09-09"]], "subdefinitions": []}], "root": "paper", "primary": false}, "polemiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Skriba publika diskutado.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u0435\u043c\u0456\u043a\u0430"], "fr": ["pol\u00e9mique"], "en": ["polemic", "controversy", "dispute"], "nl": ["polemiek", "pennenstrijd"], "pt": ["pol\u00eamica"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0435\u043c\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Polemik"], "hu": ["nyilv\u00e1nos vita", "pol\u00e9mia"], "pl": ["polemika"], "es": ["pol\u00e9mica"]}, "examples": [["polemika verko", null], ["mi ne volis entiri min en polemikon kun certa kategorio da personoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "polemik", "primary": true}, "polemiki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Skribe publike diskuti.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u0435\u043c\u0456\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["pol\u00e9miquer"], "en": ["engage in controversy"], "nl": ["polemiseren"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0435\u043c\u0438\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["polemisieren"], "hu": ["vit\u00e1zik", "polemiz\u00e1l"], "es": ["polemizar"], "pl": ["polemizowa\u0107"]}, "examples": [["mi ne polemikos kontra\u016d ili e\u0109 per unu vorto", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "disputi, debati.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "polemik", "primary": false}, "kontra\u016degalo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ni ne trovis fonton por tiu termino, nek alian terminon por la nocio, sed \u011di tre nature derivi\u011das de la a\u016dtoritata \u00abkontra\u016degala\u00bb per kutima en matematiko rekta substantivigo de adjektivoj."], "primary definition": "Ne\u016dtriganto rilate al adicie signata operacio.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u043e\u043f\u043e\u043b\u043e\u0436\u043d\u044b\u0439 \u044d\u043b\u0435\u043c\u0435\u043d\u0442"], "fr": ["oppos\u00e9 (math., subst.)"], "en": ["opposite element", "additive inverse"], "de": ["entgegengesetztes Element"], "pl": ["element przeciwny"], "hu": ["ellentett"]}, "examples": [["\u0109iu elemento en adicia grupo havas kontra\u016degalon", null], ["la nulo egalas al sia kontra\u016degalo", null], ["kontra\u016degalo de bildigo f", null]], "subdefinitions": []}], "root": "egal", "primary": false}, "kontra\u016degala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri du elementoj de grupo kun adicie signata operacio) Tiaj, ke \u0109iu el ili estas ne\u016dtriganto de la alia.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u043f\u0440\u0430\u0446\u044c\u043b\u0435\u0433\u043b\u044b"], "fr": ["oppos\u00e9 (math., adj.)"], "en": ["opposite"], "nl": ["tegengesteld (wisk.)"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u043e\u043f\u043e\u043b\u043e\u0436\u043d\u044b\u0439"], "de": ["entgegengesetzt", "entgegengesetzt gleich", "gegengleich"], "hu": ["ellentett"], "pl": ["przeciwny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "egal", "primary": false}, "transkuri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Trairi rapide kaj poste forlasi.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0431\u0435\u0433\u0447\u044b (\u043f\u0440\u0430\u0437 \u0448\u0442\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456)"], "nl": ["lopen over", "overgaan"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0431\u0435\u0436\u0430\u0442\u044c (\u0447\u0435\u0440\u0435\u0437 \u0447\u0442\u043e-\u043b.)"], "hu": ["\u00e1tfut (vhov\u00e1)", "t\u00falfut"]}, "examples": [["rideto transkuris liajn lipojn", null], ["ni transkuru al alia temo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kur", "primary": false}, "mansvingi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Svingi manon a\u016d la manojn por de malproksime atentigi iun, saluti, adia\u016di....", "translations": {"fr": ["faire signe de la main"], "de": ["winken"], "it": ["dimenare la mano", "agitare la mano", "salutare (con la mano)"]}, "examples": [["ekmovi\u011das la trajno, oni mansvingas", "Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, dua parto, \u0109apitro 3a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sving", "primary": false}, "viza\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Teni la viza\u011don, rigardi al iu flanko.", "translations": {"fa": ["\u0631\u0648 \u06a9\u0631\u062f\u0646 (\u0628\u0647 \u0633\u0648\u06cc \u06a9\u0633\u06cc \u06cc\u0627 \u0686\u06cc\u0632\u06cc)"], "fr": ["\u00eatre tourn\u00e9 vers", "faire face \u00e0 (\u00eatre tourn\u00e9 vers)"]}, "examples": [["\u0109ar \u015di viza\u011dis al alia direkto, li ne povis rekoni \u015din", "La Familio, \u0109apitro 10a, p. 101a"]], "subdefinitions": []}], "root": "viza\u011d", "primary": false}, "anta\u016da masto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Anta\u016da masto, la unua, kalkulante de la pruo.", "translations": {"ru": ["\u0444\u043e\u043a-\u043c\u0430\u0447\u0442\u0430"], "fr": ["trinquet", "m\u00e2t de misaine"], "de": ["Fockmast"], "en": ["foremast"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mast", "primary": false}, "viza\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Anta\u016da parto de l' homa kapo.", "translations": {"be": ["\u0442\u0432\u0430\u0440"], "fr": ["visage"], "en": ["face"], "nl": ["gezicht", "aangezicht"], "pt": ["rosto", "face"], "el": ["\u03c0\u03c1\u03ce\u03c3\u03bf\u03c0\u03bf"], "hr": ["lice"], "de": ["Gesicht"], "hu": ["arc", "arculat"], "fa": ["\u0686\u0647\u0631\u0647", "\u0635\u0648\u0631\u062a", "\u0631\u0648", "\u0631\u062e", "\u0631\u062e\u0633\u0627\u0631"], "bg": ["\u043b\u0438\u0446\u0435"], "es": ["cara", "rostro"], "cs": ["obli\u010dej"], "ru": ["\u043b\u0438\u0446\u043e"], "pl": ["twarz"], "he": ["\u05e4\u05e0\u05d9\u05dd"]}, "examples": [["nur pano kun froma\u011do, sed afabla viza\u011do", "Proverbaro esperanta"], ["bela viza\u011do estas duono da doto", "Proverbaro esperanta"], ["ridanta, larma, senhonta viza\u011do", "Z"], ["la heroo rigardas al la morto en la viza\u011don (vidalvide)", null], ["diru tion al mi rekte en la viza\u011do", null], ["mokadi iun \u011duste en la viza\u011don", "Z"], ["la viza\u011da flanko de la domo estis turnita orienten", "Z"], ["la viza\u011do de la tero", "Z"], ["malgranda drinkejo montris sian afablan viza\u011don al la voja\u011danto", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Publika senripro\u0109eco, pro kiu oni povas nehonte viza\u011di al homoj.", "translations": {"fa": ["\u0622\u0628\u0631\u0648", "\u062d\u06cc\u062b\u06cc\u062a"], "fr": ["face (visage)"], "ru": ["\u043b\u0438\u0446\u043e (\u0447\u0435\u0441\u0442\u044c)", "\u0447\u0435\u0441\u0442\u044c"], "hu": ["becs\u00fclet"]}, "examples": [["Matrono Xing publike perdigis al \u015di la viza\u011don", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 71a, volumo 2a, p. 511a"], ["se neniu scius tion \u0109i, ni \u0109iuj povus savi la viza\u011don de via bopatrino", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 73a, volumo 2a, p. 545a"], ["konservi la viza\u011don", null], ["perdi la viza\u011don", null]], "subdefinitions": []}], "root": "viza\u011d", "primary": true}, "\u011dirilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Transpagilo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u0430\u0442\u0451\u0436\u043d\u043e\u0435 \u043f\u043e\u0440\u0443\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["formulaire de virement"], "en": ["negotiable instrument", "commercial paper"], "nl": ["girobiljet", "overschrijvingsformulier"], "hu": ["p\u00e9nzesutalv\u00e1ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u011dir", "primary": false}, "trinkmono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Donaco de kelkaj moneroj al kelnero a\u016d servisto.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0430\u0435\u0432\u044b\u0435"], "fr": ["pourboire"], "en": ["tip"], "nl": ["fooi"], "de": ["Trinkgeld"], "hu": ["borraval\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "trink", "primary": false}, "personaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro de personoj.", "translations": {"fr": ["groupe de personnes"], "nl": ["groep personen"]}, "examples": [["devis konstante dependi de la decidoj de unu persono a\u016d de facile inter si malpaconta personaro", "Paroloj, Malferma parolado de la 7-a UK en Antwerpen (1911-08-21)"]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la personoj servantaj a\u016d oficantaj en iu entrepreno.", "translations": {"fr": ["personnel (ensemble des employ\u00e9s)", "effectif (ensemble des employ\u00e9s)"]}, "examples": [["mi estas feli\u0109a direktoro, mia personaro ne rezonas, la publiko anka\u016d ne", "Fabeloj, volumo 4Pupludisto"], ["fu\u011dis el la restoracio \u0109iuj klientoj kaj la tuta personaro", "La majstro kaj Margarita, Epilogo"], ["\u011denas la atestoj de la homhelpa personaro de kiu oni atendis ke ili estu, kiel la tri simietoj, blindaj, surdaj kaj mutaj", "M. Lemoine, trad. V. Lutermano, Centrameriko, 1980-aj jaroj, le Monde diplomatique, 2008-09"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la personoj ludantaj en iu teatra\u0135o, filmo.", "translations": {"fr": ["casting", "distribution (ensembles des interpr\u00e8tes)"]}, "examples": [["mi estas feli\u0109a direktoro, mia personaro ne rezonas, la publiko anka\u016d ne", "Fabeloj, volumo 4, Pupludisto"]]}]}], "root": "person", "primary": false}, "grandoriento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Centra lo\u011dio, formita en \u0109efurbo de reprezentantoj de \u0109iuj provincaj framasonaj lo\u011dioj.", "translations": {"ru": ["\u0412\u0435\u043b\u0438\u043a\u0438\u0439 \u0412\u043e\u0441\u0442\u043e\u043a"], "fr": ["Grand Orient"], "nl": ["groot Oosten"], "hu": ["Nagy Oriens"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "orient", "primary": false}, "Egiptujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la nordorienta Afriko, \u0109irka\u016d la malsupra parto de Nilo, kie iam esti\u011dis la civilizo de la egiptoj kaj nun estas araba \u015dtato. Teritorio de Araba Respubliko Egiptujo. ISO-3166-1 kodo: EG.", "translations": {"be": ["\u042d\u0433\u0456\u043f\u044d\u0442"], "fr": ["\u00c9gypte"], "en": ["Egypt"], "nl": ["Egypte"], "ru": ["\u0415\u0433\u0438\u043f\u0435\u0442"], "de": ["\u00c4gypten"], "tr": ["M\u0131s\u0131r"], "hu": ["Egyiptom"], "fa": ["\u0645\u0635\u0631"], "ar": ["\u0645\u0635\u0631"], "es": ["Egipto"], "bg": ["\u0415\u0433\u0438\u043f\u0435\u0442"], "pl": ["Egipt", "Arabska Republika Egiptu"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "egipt", "primary": false}, "drako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mita bestego kun serpenta korpo, ungegoj kaj flugiloj; dan\u011dera kaj fajro\u015dpruca en E\u016dropo, reganto de akvoj kaj re\u011da simbolo en Orientazio.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0440\u0430\u043a\u043e\u043d"], "fr": ["dragon (myth.)"], "en": ["dragon"], "pt": ["drag\u00e3o"], "de": ["Drache", "Lindwurm"], "es": ["drag\u00f3n"], "pl": ["smok"]}, "examples": [["okaze de festoj \u0109inoj \u015datas prezenti drako-dancon", "Yang Zhen, Kiel la \u0109inoj rigardas drakon, El popola \u0108inio, 2000-02"], ["trans la vila\u011do sur la monteto al Slatina ku\u015das terurega besto, certe drako", "M. Hru\u0161ka, Kiel viandisto mortigis drakon, 2006-09"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0437\u0434\u0443\u0448\u043d\u044b\u0439 \u0437\u043c\u0435\u0439"], "fr": ["cerf-volant"], "de": ["Drache"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "drak", "primary": true}, "haro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Filamento kreskanta el la ha\u016dto de mamuloj kaj pli-malpli dense kovranta ilian korpon.", "translations": {"fr": ["cheveu", "poil"], "bg": ["\u043a\u043e\u0441\u044a\u043c"], "de": ["Haar"], "it": ["pelo", "capello"], "hu": ["hajsz\u00e1l", "sz\u0151rsz\u00e1l"], "en": ["hair"], "br": ["blevenn"], "cs": ["vlas", "chlup"], "es": ["cabello", "pelo"], "ru": ["\u0432\u043e\u043b\u043e\u0441"], "nl": ["haar"], "pt": ["cabelo", "p\u00ealo"], "sv": ["h\u00e5rstr\u00e5"], "tp": ["linja"], "pl": ["w\u0142os"]}, "examples": [["haro estas tre maldika", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 33"], ["tondi harojn", null], ["kombi al si la harojn", null], ["la haroj de negroj similas stupon", null], ["disfendi, dissplitigi harojn", null], ["lia vivo estas sur hareto, pendas de, el hareto", "Z"], ["li estas harplena kiel urso", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Fibra elkreska\u0135o el la epidermo de vegeta\u0135o.", "translations": {"it": ["tricoma"], "pt": ["p\u00ealo (de vegetal)"], "hu": ["sz\u0151r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "har", "primary": true}, "vetludo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ludo pri kies rezulto oni vetas, precipe vetas monon.", "translations": {"fr": ["jeu d'argent", "pari (jeu)"]}, "examples": [["estas notitaj la rezultoj de preska\u016d \u0109iuj piedpilkaj vetludoj", "S. Engholm, Vivo vokas, 1946"]], "subdefinitions": []}], "root": "lud", "primary": false}, "Ga\u016dso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Germanlingve: Karl Friedrich Gau\u00df, 1777-1855. Germana matematikisto, astronomo kaj fizikisto.", "translations": {"be": ["\u0413\u0430\u045e\u0441"], "fr": ["Gauss"], "en": ["Gauss"], "pt": ["Gauss"], "ru": ["\u0413\u0430\u0443\u0441\u0441"], "hu": ["Gauss"], "es": ["Gauss"], "fi": ["Gauss"], "pl": ["Gauss"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Ga\u016ds", "primary": true}, "burokrataro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La tuto de la burokratoj kaj administrantoj, rigardata kiel influa en socia vivo.", "translations": {"be": ["\u0431\u044e\u0440\u0430\u043a\u0440\u0430\u0442\u044b\u044f"], "fr": ["bureaucratie (personnel)"], "en": ["bureaucracy"], "ru": ["\u0431\u044e\u0440\u043e\u043a\u0440\u0430\u0442\u0438\u044f"], "de": ["B\u00fcrokratie"], "hu": ["b\u00fcrokr\u00e1cia"], "sk": ["byrokracia"], "es": ["burocracia"], "pl": ["biurokracja"]}, "examples": [["la polaj patriotoj plendis, ke la imperia burokrataro igas senvalora la plej belajn proklamojn de la imperiestro", "Aventuroj de pioniro, \u0109apitro 28a, p. 70a"]], "subdefinitions": []}], "root": "burokrat", "primary": false}, "hipostazo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La latina vorto sub-stantia estas imita\u0135o de la greka hypo-stasis, tamen dum longa tempo \u011di servis anka\u016d por traduki la terminon \u03bf\u03c5\u03c3\u03af\u03b1 (esenco); sekve de tio la latina terminologio \u015dajnas iom konfuza, kaj la koncepto de la Triunuo, malsama en la kristanismoj orienta kaj okcidenta."], "primary definition": "\u0108iu el la tri personoj de la Triunuo, rigardataj la\u016d iliaj aparta\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0456\u043f\u0430\u0441\u0442\u0430\u0441\u044c"], "fr": ["hypostase (cathol.)"], "en": ["hypostasis", "person"], "nl": ["hypostase", "persoon (kathol.)"], "pt": ["hip\u00f3stase"], "ru": ["\u0438\u043f\u043e\u0441\u0442\u0430\u0441\u044c"], "de": ["Hypostase", "Personifizierung"], "it": ["ipostasi (rel.)"], "hu": ["hiposzt\u00e1zis", "szem\u00e9ly (Szenth\u00e1roms\u00e1g)"], "grc": ["\u03c5\u03c0\u03cc\u03c3\u03c4\u03b1\u03c3\u03b9\u03c2"], "es": ["hip\u00f3stais"], "pl": ["hipostaza"]}, "examples": [["en la jaro 362-a la Koncilio Aleksandria rekomendis ke la terminoj hipostazo kaj persono estu uzataj sinonime", null], ["en ortodoksismo, la hipostazoj havas personajn a\u016d hipostazajn atributojn: la Patro estas senkomenca, la Filo estas naskita (Jn 1:14, Heb 1:5) de la Patro, la Sankta Spirito devenas (Jn 15:26) de la Patro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hipostaz", "primary": true}, "difterio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0434\u0438\u0444\u0442\u0435\u0440\u0438\u0442"], "fr": ["dipht\u00e9rie"], "bg": ["\u0434\u0438\u0444\u0442\u0435\u0440\u0438\u044f"], "pt": ["difteria"], "be": ["\u0434\u044b\u0444\u0442\u044d\u0440\u044b\u044f", "\u0434\u044b\u0444\u0442\u044d\u0440\u044b\u0442"], "de": ["Difterie", "Diphtherie"], "pl": ["dyfteryt", "b\u0142onica"]}, "examples": [["\u00ab\u0109u en nia urbo estas difterio?\u00bb \u00abBeda\u016drinde\u00bb", "F. Omelka, La Alaska Stafeto, 1952"]], "subdefinitions": []}], "root": "difteri", "primary": true}, "volumeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezuro de solido.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431'\u0451\u043c"], "fr": ["volume (mesure)"], "en": ["volume"], "nl": ["volume (inhoud)", "inhoud"], "pt": ["volume"], "el": ["\u03cc\u03b3\u03ba\u03bf\u03c2"], "de": ["Volumen"], "hu": ["t\u00e9rfogat", "terjedelem"], "es": ["volumen"], "br": ["volum"], "ru": ["\u043e\u0431\u044a\u0451\u043c"], "pl": ["obj\u0119to\u015b\u0107"], "he": ["\u05e0\u05e4\u05d7"]}, "examples": [["la volumeno de kubo egalas al la kubo de \u011dia e\u011do", null], ["la volumeno de sfero estas proporcia al la kubo de \u011dia radiuso", null], ["el \u0109iuj solidoj havantaj saman areon la sfero havas la plej grandan volumenon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Fizika grando, esprimanta la mezuron de la spaco okupata de objekto.", "translations": {}, "examples": [["la dimensioj de volumeno estas M0L3T0", null], ["la variado de la volumeno de gaso depende je la temperaturo kaj premo", null], ["specifa volumeno", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kapacito.", "translations": {}, "examples": [["kesto kun granda volumeno, sed malgranda pezo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Neklare konturita a\u016d malfacile priskribebla objekto tridimensia.", "translations": {}, "examples": [["\u015dian atenton kaptis la luksa volumenego de oketa\u011da, evidente \u0135us konstruita domo", "La majstro kaj Margarita, \u0109ap. 21"]], "subdefinitions": []}], "root": "volumen", "primary": true}, "karavanisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo profesie voja\u011danta karavane, precipe por komercado.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0430\u0432\u0430\u043d\u0449\u0438\u043a"], "nl": ["karavaankoopman"], "it": ["carovaniere"]}, "examples": [["Sabaanaj karavanistoj el Dedan brue asertis la superecon de siaj hindaj spicoj", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 2a, antikva foiro"]], "subdefinitions": []}], "root": "karavan", "primary": false}, "komisiito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu komisiita.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u0432\u0435\u0440\u0435\u043d\u043d\u043e\u0435 \u043b\u0438\u0446\u043e"], "fr": ["personne commise", "commis (personne qu'on a charg\u00e9 de commission)", "pr\u00e9pos\u00e9 (personne qu'on a charg\u00e9 de commission)"], "nl": ["afgevaardigde"]}, "examples": [["venis skribisto de la re\u011do kaj komisiito de la \u0109efpastro, kaj ili malplenigis la keston", "La Malnova TestamentoII. Kroniko 16:12"]], "subdefinitions": []}], "root": "komisi", "primary": false}, "granolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda pilolo, kiu ne pezas pli ol kvin centigramojn.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0430\u043d\u0443\u043b\u0430 (\u043b\u0435\u043a\u0430\u045e)"], "fr": ["granule"], "nl": ["(homeopatische) korrel"], "pt": ["gr\u00e2nulo"], "ru": ["\u0433\u0440\u0430\u043d\u0443\u043b\u0430"], "de": ["Granulum", "K\u00f6rnchen"], "hu": ["labdacs", "pirula"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "granol", "primary": true}, "tundrano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lo\u011danto de tundro.", "translations": {"be": ["\u0436\u044b\u0445\u0430\u0440 \u0442\u0443\u043d\u0434\u0440\u044b"], "hu": ["tundralak\u00f3"], "pl": ["mieszkaniec tundry"], "ru": ["\u0436\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c \u0442\u0443\u043d\u0434\u0440\u044b"]}, "examples": [["la \u0109uk\u0109oj bonege konas siajn samtundranojn, multe pli bone ol ni konas niajn samvila\u011danojn", "Ero\u015denko: Blindaj \u0109uk\u0109oj. El vivo de \u0109uk\u0109oj (Esperanta Ligilo, n-roj 5\u20138, 1933)."]], "subdefinitions": []}], "root": "tundr", "primary": false}, "vivograva": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre grava en ies vivo, por ies da\u016dra vivado.", "translations": {"fr": ["essentiel", "existenciel", "vital"], "pl": ["\u017cyciowy", "egzystencjalny"]}, "examples": [["li verkis bonegajn artikolojn pri la vivgravaj problemoj de la terlaboristoj", "I. Lo-Johansson, trad. F. Szil\u00e1gyi, La studento kaj la Terproletido, en: Vespera ru\u011do anoncas ventegon, 1950"]], "subdefinitions": []}], "root": "grav", "primary": false}, "ne\u016dralgio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Forta doloro sentata \u0109e la nervtrairo.", "translations": {"be": ["\u043d\u044d\u045e\u0440\u0430\u043b\u044c\u0433\u0456\u044f"], "en": ["neuralgia"], "nl": ["zenuwpijn", "neuralgie"], "pt": ["neuralgia", "nevralgia"], "ru": ["\u043d\u0435\u0432\u0440\u0430\u043b\u0433\u0438\u044f"], "ca": ["neuralgia"], "de": ["Neuralgie", "Nervenschmerz"], "hu": ["idegf\u00e1j\u00e1s", "idegf\u00e1jdalom", "idegzs\u00e1ba", "neuralgia"], "fa": ["\u0639\u0635\u0628\u200c\u062f\u0631\u062f", "\u062f\u0631\u062f \u0627\u0639\u0635\u0627\u0628", "\u0646\u0648\u0631\u0627\u0644\u0698\u06cc"], "el": ["\u03bd\u03b5\u03c5\u03c1\u03b1\u03bb\u03b3\u03af\u03b1"], "es": ["neuralgia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ne\u016dralgi", "primary": true}, "plejsanktejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La plej sankta parto de la jerusalema templo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u044f\u0442\u0430\u044f \u0441\u0432\u044f\u0442\u044b\u0445"], "fr": ["saint des saints"], "nl": ["allerheiligste (zn.)"], "it": ["sancta santorum"]}, "examples": [["la plejsanktejon li aran\u011dis en la domo por tio, ke oni starigu tie la keston de interligo de la Eternulo", "La Malnova Testamento, &Re1 6:19."]], "subdefinitions": []}], "root": "sankt", "primary": false}, "asekurado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago asekuri.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u0445\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["assurance"], "nl": ["verzekering"], "ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u0445\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Versichern"], "hu": ["biztos\u00edt\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "asekur", "primary": false}, "komunismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Socipolitika doktrino, kiu celas anstata\u016di kapitalismon, detrui la privatan proprieton kaj bazi la ekonomian vivon sur komuneco de la havo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043c\u0443\u043d\u0438\u0437\u043c"], "fr": ["communisme"], "bg": ["\u043a\u043e\u043c\u0443\u043d\u0438\u0437\u044a\u043c"], "nl": ["communisme"], "de": ["Kommunismus"], "sv": ["kommunism"], "lat": ["communismus, i"], "zh": ["\u5171\u4ea7\u4e3b\u4e49", "tr. \u5171\u7522\u4e3b\u7fa9 [g\u00f2ngch\u01cenzh\u01d4y\u00ec]"], "es": ["Comunismo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "komun", "primary": false}, "emeriti\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) I\u011di emerito, \u0109esigi sian profesian laboron.", "translations": {"fr": ["se retirer (prendre sa retraite)", "prendre sa retraite"]}, "examples": [["en 1962 Waringhien emeriti\u011dis kiel honora profesoro kaj en 1963 elekti\u011dis prezidanto de la Akademio de Esperanto", "A. Kor\u0135enkov, Gaston Waringhien, La Ondo de Esperanto, 2001:6 (80)"]], "subdefinitions": []}], "root": "emerit", "primary": false}, "elektrodinamika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta al la dinamikaj fortoj kreitaj de kurento aganta sur sin mem a\u016d sur aliajn kurentojn.", "translations": {"be": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u0430\u0434\u044b\u043d\u0430\u043c\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["\u00e9lectrodynamique (adj.)"], "ru": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u043e\u0434\u0438\u043d\u0430\u043c\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["elektrodynamisch"], "sv": ["elektrodynamisk"], "pl": ["elektrodynamiczny"], "hu": ["elektrodinamikai"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "elektrodinamik", "primary": false}, "ventumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Refre\u015digi movante la aeron.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0432\u0435\u0442\u0440\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0432\u0435\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["ventiler"], "pt": ["ventilar"], "el": ["\u03b1\u03b5\u03c1\u03af\u03b6\u03c9"], "be": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u0435\u0442\u0440\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u044d\u043d\u0442\u044b\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u0430\u0432\u0435\u0439\u0432\u0430\u0446\u044c"], "it": ["ventilare", "sventagliare", "pulare", "dare aria"], "hu": ["legyez"]}, "examples": [["li ventumas al si per sia \u0109apelo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ventoli 2.", "translations": {"hu": ["szell\u0151ztet"]}, "examples": [["Boaz ventumas hordeon en la dra\u015dejo", "Z"], ["grenventuma\u0135o", "Z"], ["la multo de viaj malamikoj estos kiel disfluganta grenventuma\u0135o", "Z"], ["re\u011do disventumas per siaj okuloj \u0109ion malbonan", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "vent", "primary": false}, "kosti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Esti akirebla nur je difinita prezo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0448\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["co\u00fbter"], "en": ["cost"], "pt": ["custar (ter determinado valor)", "importar em"], "ru": ["\u0441\u0442\u043e\u0438\u0442\u044c"], "de": ["kosten"], "sv": ["kosta"], "hu": ["ker\u00fcl (pl. p\u00e9nzbe, f\u00e1rads\u00e1gba)"], "cs": ["st\u00e1t (o cen\u011b)"], "es": ["costar (tener precio)"]}, "examples": [["kvar metroj da tiu \u0109i \u015dtofo kostas na\u016d frankojn", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 14"], ["kosti dek markojn po metro, \u0109iumetre", null], ["la reklamo kostis dek mil dolarojn", null], ["kosti neniom, nenion", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Esti akirebla, atingebla, nur dank' al iu peno.", "translations": {}, "examples": [["kio multe kostas, multe valoras", "Proverbaro esperanta"], ["senpaga estas la morto, sed \u011di kostas la vivon", "Z"], ["la milito kostis la vivon de multaj miloj da homoj", null], ["tiu libro kostis al mi multajn laborojn kaj lacojn", null], ["la konfeso kostis al li multe", "B"], ["\u0109iu pa\u015do anta\u016den kostas doloron kaj suferon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kost", "primary": true}, "disloki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Meti dise en iun lokon.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043c\u0435\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u0434\u0438\u0441\u043b\u043e\u0446\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["diss\u00e9miner", "disperser"], "nl": ["verdelen"], "pt": ["deslocar"], "be": ["\u0440\u0430\u0437\u044c\u043c\u044f\u0448\u0447\u0430\u0446\u044c", "\u0434\u044b\u0441\u043b\u044f\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "hu": ["sz\u00e9thelyez", "sz\u00e9trendez", "sz\u00e9ttesz", "diszlok\u00e1l"]}, "examples": [["disloki kelkajn meblojn en la \u0109ambron", null], ["dislokitaj regimentoj", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "lok", "primary": false}, "kosto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Baza monsumo a\u016d ofero necesa por produkti, havigi, akiri ion.", "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u0448\u0442"], "fr": ["co\u00fbt"], "ru": ["\u0441\u0442\u043e\u0438\u043c\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Kosten"], "sv": ["kostnad"], "hu": ["k\u00f6lts\u00e9g"]}, "examples": [["la kostoj de la voja\u011do", null], ["ne valoras la faro la koston de l' preparo ( kandelo, felo )", "Proverbaro esperanta"], ["per mia propra kostopago mi fari\u011dis sa\u011da", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kost", "primary": false}, "kosta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u0440\u043e\u0433\u043e\u0441\u0442\u043e\u044f\u0449\u0438\u0439"], "fr": ["cher (co\u00fbteux)", "co\u00fbteux"], "bg": ["\u0441\u043a\u044a\u043f"], "be": ["\u0434\u0430\u0440\u0430\u0433\u0456", "\u043a\u0430\u0448\u0442\u043e\u045e\u043d\u044b"], "de": ["teuer"], "sv": ["dyr"], "hu": ["k\u00f6lts\u00e9ges", "dr\u00e1ga"], "en": ["costly", "dear", "expensive", "high-priced"]}, "examples": [["la produktado de dokumentoj estos pli simpla kaj malpli kosta", "Johano Rapley, Kiom valoras \u00abaliaj lingvoj\u00bb?, Monato, jaro 2001a, numero 12a, p. 11a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kost", "primary": false}, "protekto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subteno, helpo kontra\u016d dan\u011deroj kaj eblaj misoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0430\u0440\u043e\u043d\u0430"], "fr": ["protection"], "nl": ["bescherming"], "ru": ["\u0437\u0430\u0449\u0438\u0442\u0430", "\u043f\u043e\u043a\u0440\u043e\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u043f\u0440\u043e\u0442\u0435\u043a\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Schutz"], "hu": ["t\u00e1mogat\u00e1s", "v\u00e9delem"]}, "examples": [["Al protekto kaj forto helpas la sorto", "Proverbaro esperanta"], ["la Eternulo, Dio de Izrael, sub kies flugiloj vi ser\u0109is protekton", "La Malnova Testamento, Rut 2:12"]], "subdefinitions": []}], "root": "protekt", "primary": false}, "protekti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Helpi iun per sia influo kaj a\u016dtoritato.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043a\u0440\u043e\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["prot\u00e9ger"], "en": ["protect"], "nl": ["beschermen"], "pt": ["proteger", "patrocinar", "salvaguardar", "apadrinhar"], "be": ["\u0430\u0431\u0430\u0440\u0430\u043d\u044f\u0446\u044c"], "de": ["sch\u00fctzen", "besch\u00fctzen"], "hu": ["v\u00e9d", "\u00f3v"]}, "examples": [["kiun re\u011do protektas, tiun ministro elektas", "Proverbaro esperanta"], ["ni ne estas tiaj homoj, kiuj protektus sian filinon en malbonaj faroj", "Z"], ["protekti iun al ofico", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Defendi, gardi kontra\u016d minaco.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0449\u0438\u0449\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u043e\u0445\u0440\u0430\u043d\u044f\u0442\u044c"]}, "examples": [["unu malamiko pli difektas ol cent amikoj protektas", "Proverbaro esperanta"], ["estu mia genio protektanta kontra\u016d tiu \u0109i fremdulo", "Z"], ["protekti tiajn trezorojn kontra\u016d la detruo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "protekt", "primary": true}, "protekta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiu protektas, helpas kontra\u016d dan\u011deroj kaj minacoj.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0449\u0438\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u043e\u0445\u0440\u0430\u043d\u044f\u044e\u0449\u0438\u0439", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u043e\u0445\u0440\u0430\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u043e\u043a\u0440\u043e\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["protecteur (adj.)"], "de": ["sch\u00fctzend", "Schutz-"], "nl": ["beschermend"]}, "examples": [["diris kun protekta tono", "Fabeloj, volumo 2, malbela anasido"], ["kun afekte protektema sintenado", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "protekt", "primary": false}, "hejmi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari iun lokon sia hejmo.", "translations": {"fr": ["s'acclimater (fig.)", "s'installer"], "pl": ["zadomawia\u0107 si\u0119"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Adapti\u011di al iu loko, medio.", "translations": {}, "examples": [["post kelkaj tagoj li plene hejmi\u011dis inter la fulgonigraj viroj de la uzinoj", "S. Engholm, Al Torento, 1930"], ["ili ne povis, a\u016d ne volis adapti\u011di, enhejmi\u011di", "J. Drahotov\u00e1, Miskompreniga, Monato, [2001]"]], "subdefinitions": []}], "root": "hejm", "primary": false}, "jogo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hinddevena disciplino de meditado kun pluraj skoloj, uzanta ekzercojn de korpa sinteno kaj spirado por estigi apartajn mensostatojn.", "translations": {"be": ["\u0451\u0433\u0430"], "fr": ["yoga"], "bg": ["\u0439\u043e\u0433\u0430"], "nl": ["joga"], "pt": ["ioga"], "el": ["\u03b3\u03b9\u03cc\u03b3\u03ba\u03b1"], "de": ["Yoga"], "it": ["yoga"], "hu": ["j\u00f3ga"], "fa": ["\u06cc\u0648\u06af\u0627"], "en": ["yoga"], "fi": ["jooga"], "ru": ["\u0439\u043e\u0433\u0430"]}, "examples": [["ni pasigos du somerajn tagnoktojn en kvieta kampara pejzago, konati\u011dante kun la vivo kaj vidinda\u0135oj de la regiono kaj kun jogo", "M. Lahtinen, Blua aventuro (Esperanta studsemajno venontsomere en Finnlando), soc.culture.esperanto, 1997-04-04"]], "subdefinitions": []}], "root": "jog", "primary": true}, "doni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Meti en posedon a\u016d je dispono de iu, \u0109u provizore, \u0109u definitive.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u0434\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["donner"], "en": ["give"], "nl": ["geven"], "de": ["geben"], "tr": ["vermek"], "vo": ["giv\u00f6n"], "bg": ["\u0434\u0430\u0432\u0430\u043c", "\u0434\u0430\u043c"], "ku": ["day\u00een", "dan"], "cs": ["d\u00e1t"], "hu": ["ad", "ny\u00fajt", "eredm\u00e9nyez"], "es": ["dar"]}, "examples": [["doni ludilon al infano", null], ["doni al iu salajron, rekompencon", null], ["doni al iu por man\u011di kaj trinki", null], ["doni doton, nomon, garantion, sian vo\u0109on, ekzemplon, edukon, helpon, favoron, honoron, atenton, konsenton, liberecon, pruvon", null], ["doni balon, feston", null], ["la semo donos fruktojn", null], ["nur senvaloraj objektoj donis por tiu dekoracio la materialon", null], ["doni al iu la manon", "B"], ["kolero pravecon ne donas", "Proverbaro esperanta"], ["la \u0109ielo donu, ke...", null], ["\u0109ia dono estas bono", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Estigi, rezultigi, fari agon.", "translations": {"pt": ["dar", "entregar", "aplicar", "ministrar", "administrar"]}, "examples": [["doni rezultaton", "Z"], ["la semoj donis trunketojn", "Z"], ["doni signojn per la okuloj", "La Malnova Testamento, Sentencoj 6:13"], ["doni baton, vangofrapon", null], ["doni al iu sur la nazon", "Z"], ["doni lecionon, ju\u011don, la\u016ddon, raporton, sankcion, punon, instrukcion, ordonon, komision, la tonon", null], ["doni profiton", null], ["doni bonan impreson pri", null], ["doni esperon, kontentigon, anta\u016denpu\u015don, karakteron de, vidon al", null], ["tiuj formoj donus grandan konfuzon", "Z"], ["tiu odoro donas kapturni\u011don", null], ["tia elparolado donas nenian malkompreni\u011don", "Z"], ["se simila lingvo e\u0109 povus esti finita, \u011di nenion donus", "Z"], ["en la donita okazo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "don", "primary": true}, "streki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Desegni linion per unusola movo de krajono a\u016d plumo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 \u0447\u0435\u0440\u0442\u0443", "\u043f\u0440\u043e\u0447\u0435\u0440\u0442\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["tirer un trait", "dessiner (un trait)"], "en": ["draw a line", "trace", "streak"], "nl": ["een streep trekken"], "hu": ["vonalat h\u00faz", "vonalat rajzol"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Estigi linion.", "translations": {}, "examples": [["nuboj da anasoj strekis grandan rondon", "B"], ["streki per la fingroj tra sia hararo", null], ["fulmoj strekis la malluma\u0135on", null]], "subdefinitions": []}], "root": "strek", "primary": true}, "streko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La postsigno, lasita sur papero, tolo ks de unu movo de krajono ks.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0435\u0440\u0442\u0430", "\u0448\u0442\u0440\u0438\u0445"], "fr": ["trait"], "en": ["line", "stroke"], "nl": ["streep", "haal"], "de": ["Strich"], "hu": ["vonal", "von\u00e1s"]}, "examples": [["li desegnis gruon per kvar geniaj strekoj", "PIV1"], ["ni faru bonan dikan strekon tra la lasta jaro", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0440\u0435\u0437\u043e\u043a"], "fr": ["segment (de droite)"], "en": ["line segment"], "nl": ["lijnstuk"], "de": ["Strecke"], "hu": ["szakasz"], "pl": ["odcinek"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(kunliganta punktojn A kaj B) Segmento kun randoj A kaj B de la rekto trairanta A kaj B.", "translations": {}, "examples": [["la streko, kunliganta du punktojn de cirkla linio, estas nomata \u015dnuro", null], ["latero de triangulo estas streko", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(kunliganta punktojn A kaj B en afina spaco) Aro de \u0109iuj pezocentroj de A kaj B kun pozitivaj koeficientoj.", "translations": {}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(kunliganta du vektorojn a kaj b en reela vektora spaco) Aro de \u0109iuj vektoroj de la tipo t\u2219a+(1-t)\u2219b, kie t\u2208[0,1].", "translations": {}, "examples": []}]}], "root": "strek", "primary": false}, "Orienta Timoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato en la sudorienta Azio en la insulo Timoro, kun \u0109efurbo Dilo. Respubliko Orienta Timoro. \u011cis 1975 nomata Portugala Timoro. ISO-3166 kodo: TL. \u011ci limas kun Indonezio.", "translations": {"de": ["Osttimor", "Demokratische Republik Timor-Leste"], "bg": ["\u0418\u0437\u0442\u043e\u0447\u0435\u043d \u0422\u0438\u043c\u043e\u0440"], "en": ["East Timor", "Timor-Leste", "Democratic Republic of Timor-Leste"], "pl": ["Timor Wschodni", "Demokratyczna Republika Timoru Wschodniego"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "timor", "primary": false}, "eleganta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gustoplene distinginda.", "translations": {"be": ["\u044d\u043b\u0435\u0433\u0430\u043d\u0442\u043d\u044b", "\u0437\u0433\u0440\u0430\u0431\u043d\u044b", "\u0432\u044b\u0442\u0430\u043d\u0447\u0430\u043d\u044b"], "fr": ["\u00e9l\u00e9gant (adj.)"], "bg": ["\u0435\u043b\u0435\u0433\u0430\u043d\u0442\u0435\u043d"], "pt": ["elegante", "gracioso", "fino", "gentil", "airoso", "garboso"], "ru": ["\u044d\u043b\u0435\u0433\u0430\u043d\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u0438\u0437\u044f\u0449\u043d\u044b\u0439"], "de": ["elegant", "vornehm"], "hu": ["eleg\u00e1ns", "v\u00e1laszt\u00e9kos", "csinos"], "es": ["elegante"], "pl": ["elegancki", "wytworny"]}, "examples": [["eleganta homo, vesto, mantelo stilo, verkisto", null], ["eleganta (simpla kaj klara) demonstracio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "elegant", "primary": true}, "eltrovi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Trovi, distingi ion novan a\u016d nekonitan.", "translations": {"be": ["\u0437\u043d\u0430\u0445\u043e\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u044f\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c", "\u0430\u0434\u043a\u0440\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9couvrir (faire une d\u00e9couverte)"], "nl": ["uitvinden"], "ru": ["\u043d\u0430\u0439\u0442\u0438", "\u043e\u0442\u043a\u0440\u044b\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u043d\u0430\u0440\u0443\u0436\u0438\u0442\u044c"], "de": ["herausfinden"], "hu": ["felfedez", "feltal\u00e1l", "kital\u00e1l", "r\u00e1j\u00f6n"], "es": ["encontrar", "descubir"], "pl": ["wynajdowa\u0107", "odkrywa\u0107", "wykrywa\u0107"]}, "examples": [["eltrovi novan planedon, novan metodon", null], ["\u015dajnis tute neeble, ke la hindo inter la enpremoj de la piedoj de 200 homoj povus eltrovi la bezonatan postesignon", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 5, el la vivo kaj sciencoj, bagateloj"], ["la lastaj eltrovoj de la scienco", null], ["li eltrovis nur la jam eltrovitan Amerikon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "trov", "primary": false}, "translingvigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u043a\u043b\u0430\u0434\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["traduire"], "en": ["translate"], "nl": ["vertalen"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438"], "de": ["\u00fcbersetzen"], "hu": ["\u00e1t\u00fcltet(m\u00e1s nyelvre)"]}, "examples": [["provante translingvigi, oni sekvas ideon, \u011din for\u0135etas, kaptas alian, \u011din for\u0135etas, kaj tiel plu", "La bona lingvo, p. 103a"]], "subdefinitions": []}], "root": "lingv", "primary": false}, "naski\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti naskita, veni en la vivon, aperi en la mondon (parolante pri ido).", "translations": {"ru": ["\u0440\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["naitre"], "nl": ["geboren worden"], "pt": ["nascer"], "be": ["\u043d\u0430\u0440\u0430\u0434\u0436\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0437\u0430\u0440\u0430\u0434\u0436\u0430\u0446\u0446\u0430"], "de": ["geboren werden"], "hu": ["sz\u00fcletik"], "es": ["nacer"], "br": ["beza\u00f1 ganet"], "ro": ["a se na\u015fte"], "pl": ["urodzi\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["\u015di naski\u011dis en 1900", null], ["naski\u011da lando, tago", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Ekesti, esti\u011di, okazi (parolante pri io).", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0440\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "nl": ["ontstaan"], "hu": ["sz\u00fcletik", "t\u00e1mad (l\u00e9trej\u00f6n)", "keletkezik"]}, "examples": [["naski\u011dis en li malbona intenco, stranga sento, deziro revidi la patrujon", "B"], ["tiam naski\u011dis granda bruo, disputo, milito", null], ["ili devis batali kontra\u016d \u0109iam renaski\u011dantaj (refoji\u011dantaj) duboj, malhelpa\u0135oj", null], ["\u0109e la naski\u011do de la tago", null]], "subdefinitions": []}], "root": "nask", "primary": false}, "para": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konsistiganta paron.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u0440\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["appari\u00e9"], "de": ["paarig"]}, "examples": [["paraj turtoj", null], ["paraj kolonoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0447\u0451\u0442\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["pair"], "en": ["even"], "nl": ["even (paar)"], "de": ["gerade"], "hu": ["p\u00e1ros"], "br": ["par (ag.)"], "pl": ["parzysty"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri entjero) Dividebla per 2.", "translations": {}, "examples": [["6 estas para nombro", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri funkcio) Tia, ke \u011di alprenas egalajn valorojn \u0109e kontra\u016degalaj argumentoj.", "translations": {}, "examples": [["la funkcio x2 estas para", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri permuto) Havanta paran nombron da renversa\u0135oj.", "translations": {}, "examples": []}]}], "root": "par", "primary": false}, "paro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro el du objektoj a\u016d estuloj prezentantaj ian similecon a\u016d rilatecon kaj konsiderataj kiel unu tuto, nome.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u0440\u0430"], "fr": ["paire", "couple"], "en": ["pair"], "nl": ["paar"], "pt": ["par"], "de": ["Paar"], "sv": ["par"], "hu": ["p\u00e1r"], "br": ["re (manego\u00f9, boto\u00f9...)", "koublad"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro de du samspecaj objektoj destinitaj por kuni\u011do.", "translations": {}, "examples": [["paro da gantoj, \u015duoj", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Duopo da samspecaj estuloj.", "translations": {}, "examples": [["paro da bovoj, da amikoj", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Du samspecaj sed malsamseksaj individuoj.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0435\u0442\u0430"]}, "examples": [["geedza paro", null], ["por paro amanta \u0109iu loketo sufi\u0109as", "Proverbaro esperanta"], ["bela paro por altaro", "Proverbaro esperanta"]]}]}, {"remarks": ["Rimarko: Naciaj lingvoj ofte hezitas, \u0109u paro estu duopo a\u016d duelementa aro, kaj la\u016dbezone aldonas \u00abordigita\u00bb por la unua, kaj \u00abneordigita\u00bb por la dua. Tiun \u0109i konvencion sekvas , sed \u015dajnas al ni preferinde konsideri, ke la baza senco estas duopo."], "primary definition": "Matematika objekto, konsistanta el du objektoj prenitaj la\u016d difinita ordo.", "translations": {"ru": ["(\u0443\u043f\u043e\u0440\u044f\u0434\u043e\u0447\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f) \u043f\u0430\u0440\u0430"], "fr": ["couple (math.)"], "en": ["couple", "ordered pair"], "nl": ["paar (z.nw.)"], "de": ["(geordnetes) Paar"], "br": ["koubald (mat.)"], "pl": ["para (uporz\u0105dkowana)", "dw\u00f3jka", "ci\u0105g dwuwyrazowy"]}, "examples": [["oni signas per (a,b) la paron konsistantan el a kaj b", null], ["(a,b) = (b,a), se kaj nur se a = b", null], ["en la paro (a,b), a estas la unua termo kaj b la dua", null], ["la paroj (a,b) kaj (c,d) estas egalaj, se kaj nur se a = c kaj b = d", null], ["eblas derivi la nocion paro de la nocio aro, identigante (a,b) kun la aro {a,{a,b}}", null]], "subdefinitions": []}], "root": "par", "primary": true}, "propagandilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108ia dokumento, objekto... helpanta en propagando.", "translations": {"fr": ["objet promotionnel", "mat\u00e9riel de propagande"]}, "examples": [["tie \u0109i estas a\u0109eteblaj lernolibroj kaj propagandiloj de la lingvo internacia", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 40a"]], "subdefinitions": []}], "root": "propagand", "primary": false}, "ortopedio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kuraca arto malhelpi a\u016d korekti deformi\u011don de korpo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0442\u0430\u043f\u044d\u0434\u044b\u044f"], "fr": ["orthop\u00e9die"], "nl": ["orthopedie"], "pt": ["ortopedia"], "el": ["\u03bf\u03c1\u03b8\u03bf\u03c0\u03b1\u03b9\u03b4\u03b9\u03ba\u03ae"], "de": ["Orthop\u00e4die"], "hu": ["ortop\u00e9dia"], "fa": ["\u0627\u0633\u062a\u062e\u0648\u0627\u0646\u200c\u067e\u0632\u0634\u06a9\u06cc", "\u0627\u064f\u0631\u062a\u0648\u067e\u062f\u06cc"], "ru": ["\u043e\u0440\u0442\u043e\u043f\u0435\u0434\u0438\u044f"]}, "examples": [["artika, osta ortopedio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ortopedi", "primary": true}, "mikrosekca\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre maldika tavolo tran\u0109ita el \u0109elaro por mikroskopa pririgardo.", "translations": {"fr": ["microsection"]}, "examples": [["la arbotrunkojn oni studadas preparinte mikrosekca\u0135ojn", "E. Dudich, \u0108u vi Konas la Teron?, SEC, 1983"]], "subdefinitions": []}], "root": "mikrosekc", "primary": false}, "ulmacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lignaj plantoj plimulte kreskantaj en tropikaj regionoj de Azio kaj Ameriko, familio de dukotiledonaj (Ulmaceae).", "translations": {"ru": ["\u0438\u043b\u044c\u043c\u043e\u0432\u044b\u0435", "\u0432\u044f\u0437\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["ulmac\u00e9es"], "nl": ["iepenfamilie"], "pt": ["ulm\u00e1ceas"], "de": ["Ulmengew\u00e4chse"], "it": ["ulmacee"], "hu": ["szil(fa)f\u00e9l\u00e9k"], "fi": ["jalavakasvit"], "sv": ["almv\u00e4xter"], "es": ["ulm\u00e1ceas"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ulmac", "primary": true}, "komprenkapablo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0435\u043c\u043b\u0456\u0432\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["intelligence", "intellect"], "nl": ["begripsvermogen", "bevattingsvermogen"], "ru": ["\u043f\u043e\u043d\u044f\u0442\u043b\u0438\u0432\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Einsichtsf\u00e4higkeit", "Verst\u00e4ndnis"], "hu": ["\u00e9rtelmi k\u00e9pess\u00e9g", "\u00e9rtelmess\u00e9g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kompren", "primary": false}, "sardelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio klupeedoj (Engraulis), ofte malgrande konservata en oleo.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0447\u043e\u045e\u0441"], "fr": ["anchois"], "bg": ["\u0445\u0430\u043c\u0441\u0438\u044f"], "nl": ["sardien", "sardine"], "pt": ["enchova", "biqueir\u00e3o"], "ru": ["\u0430\u043d\u0447\u043e\u0443\u0441", "\u0445\u0430\u043c\u0441\u0430"], "de": ["Sardelle", "Anchovis"], "it": ["acciuga", "alice"], "hu": ["szardella", "aj\u00f3ka"], "en": ["anchovy"], "pl": ["sardela"], "es": ["anchoa", "boquer\u00f3n"]}, "examples": [["ili kunpremi\u011dis simile al sardeloj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "sardel", "primary": true}, "naftolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "C10H7O4. Fenolo ekstraktata el naftalino, kaj uzata kiel intesta desinfekta\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0444\u0442\u043e\u043b"], "fr": ["naphtol"], "bg": ["\u043d\u0430\u0444\u0442\u043e\u043b"], "nl": ["naftol"], "pt": ["naftol"], "ru": ["\u043d\u0430\u0444\u0442\u043e\u043b"], "de": ["Naphthol"], "hu": ["naftol"], "fa": ["\u0646\u0641\u062a\u0648\u0644"], "en": ["naphthol"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "naftol", "primary": true}, "Mengzio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pt": ["M\u00eancio", "Meng-tseu"]}, "examples": [["tiu agas kontra\u016d la principoj de Konfuzio kaj Mengzio", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 56a, p. 239a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Mengzi", "primary": true}, "rendimento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvociento de utlia laboro per elspezita energio..", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0434\u0443\u043a\u0446\u044b\u0439\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043a\u0430\u044d\u0444\u0456\u0446\u044b\u0435\u043d\u0442 \u043a\u0430\u0440\u044b\u0441\u043d\u0430\u0433\u0430 \u0434\u0437\u0435\u044f\u043d\u044c\u043d\u044f"], "en": ["performance", "efficiency"], "ru": ["\u043e\u0442\u0434\u0430\u0447\u0430", "\u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u043e\u0434\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043a\u043e\u044d\u0444\u0444\u0438\u0446\u0438\u0435\u043d\u0442 \u043f\u043e\u043b\u0435\u0437\u043d\u043e\u0433\u043e \u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u0438\u044f"], "pt": ["rendimento"], "hu": ["hat\u00e1sfok"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Profito akirita per kapitalo (valorpapero, investoj) en formo de dividendo, rento kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0445\u043e\u0434\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u044b\u0431\u044b\u0442\u043a\u043e\u0432\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0440\u044d\u043d\u0442\u0430\u0431\u0435\u043b\u044c\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "ru": ["\u0434\u043e\u0445\u043e\u0434\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0431\u044b\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0440\u0435\u043d\u0442\u0430\u0431\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "hu": ["hozam", "j\u00f6vedelmez\u0151s\u00e9g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rendiment", "primary": true}, "metiejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, \u0109ambro destinita por manlaboro.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0439\u0441\u0442\u044d\u0440\u043d\u044f"], "en": ["workplace", "jobsite"], "nl": ["werkplaats"], "ru": ["\u043c\u0430\u0441\u0442\u0435\u0440\u0441\u043a\u0430\u044f"], "de": ["Werkstatt"], "hu": ["m\u0171hely"], "sk": ["diel\u0148a"], "br": ["labouradeg"], "pl": ["warsztat rzemie\u015blniczy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "meti", "primary": false}, "kastanjeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ligna a\u016d ebura frapinstrumento el du \u015deloj, kiujn oni alligas al fingroj kaj sonigas per rapida interfrapado.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0441\u0442\u0430\u043d\u044c\u0435\u0442\u0430"], "fr": ["castagnettes"], "en": ["castanet"], "nl": ["castagnet"], "ru": ["\u043a\u0430\u0441\u0442\u0430\u043d\u044c\u0435\u0442\u0430"], "de": ["Kastagnetten"], "hu": ["kasztanyetta"], "pl": ["kastaniety"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kastanjet", "primary": true}, "honoriga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Honoriganta.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043d\u0430\u0440\u043e\u0432\u044b"], "fr": ["d'honneur", "honorable", "qui honore", "respectable"], "nl": ["vererend"], "pt": ["honroso"], "ru": ["\u043f\u043e\u0447\u0451\u0442\u043d\u044b\u0439"], "it": ["onorifico"], "hu": ["megtisztel\u0151"], "br": ["enorus"]}, "examples": [["la \u015dar\u011do estas peza sed honoriga", null]], "subdefinitions": []}], "root": "honor", "primary": false}, "sprita\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vortludo, \u015derco, brila eldiro.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u0442\u0440\u043e\u0442\u0430"], "fr": ["bon mot", "pirouette (verbale)", "trait d'esprit"], "en": ["witticism", "joke"], "nl": ["geestigheid"], "de": ["Witz", "Bonmot"], "hu": ["szellemess\u00e9g", "\u00e9lc", "sziporka"]}, "examples": [["kiel ofte la sprita\u0135oj kovras mal\u011dojon!", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, la vivolongo"]], "subdefinitions": []}], "root": "sprit", "primary": false}, "honorigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti la ka\u016dzo, kial iu estas honorata; esti honoro por.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u044c \u0447\u0435\u0441\u0442\u044c", "\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u0447\u0435\u0441\u0442\u044c (\u043a\u043e\u043c\u0443-\u043b.)"], "fr": ["honorer (rendre digne d'honneur)"], "nl": ["eren", "eer aandoen"], "br": ["enori\u00f1"], "pt": ["honorificar"], "it": ["onorare (dare onore)"], "hu": ["tiszteletet hoz", "megbecs\u00fcl\u00e9st szerez"]}, "examples": [["lia \u0109eesto honorigis nin", null], ["liaj verkoj honorigas lin", null], ["tia konduto vin honorigas", null]], "subdefinitions": []}], "root": "honor", "primary": false}, "oligo\u0125etoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la klaso zonovermoj (Oligochaeta).", "translations": {"ru": ["\u043e\u043b\u0438\u0433\u043e\u0445\u0435\u0442\u044b (\u043a\u043b\u0430\u0441\u0441)", "\u043c\u0430\u043b\u043e\u0449\u0435\u0442\u0438\u043d\u043a\u043e\u0432\u044b\u0435 \u0447\u0435\u0440\u0432\u0438 (\u043a\u043b\u0430\u0441\u0441)"], "de": ["Wenigborster"], "nl": ["borstelarme ringwormen"], "pt": ["oligoquetas"], "hu": ["kev\u00e9ss\u00f6rt\u00e9j\u0171ek (rend)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "oligo\u0125et", "primary": true}, "havi konfidon": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["avoir confiance (en, dans)", "faire confiance (\u00e0)", "compter (sur)", "se confier (en) (faire confiance \u00e0)", "se fier (\u00e0)", "s'en rapporter (\u00e0)", "s'en remettre (\u00e0)", "se reposer (sur)"], "hu": ["bizalommal van"]}, "examples": [["Johano havis plenan konfidon, ke la bona Dio al li helpos", "Fabeloj, volumo 1Vojkamarado"], ["ni parolis pri viroj, al kiuj oni povus havi konfidon", "Fabeloj, volumo 1Ligo de amikeco"], ["li havis konfidon al neniu, fine li e\u0109 al si mem ne konfidis, kaj tio estas granda malfeli\u0109o", "Fabeloj, volumo 3\u015ctono de la sa\u011duloj"]], "subdefinitions": []}], "root": "konfid", "primary": false}, "lagro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ma\u015dina peco, kiu portas la akson a\u016d \u015dafton de rado a\u016d de transmisia mekanismo: ks.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0448\u044b\u043f\u043d\u0456\u043a"], "en": ["bearing", "bushing"], "nl": ["lager (in machine)"], "pt": ["suporte de mancal", "mancal", "coxim", "chumaceira"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0448\u0438\u043f\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Lager", "W\u00e4lzlager"], "sv": ["lager (i maskin)"], "hu": ["csap\u00e1gy"], "fa": ["\u06cc\u0627\u062a\u0627\u0642\u0627\u0646"]}, "examples": [["lagro de akso", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lagr", "primary": true}, "Fenicujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La devena lando de fenicoj, inter Lebanona montaro kaj la orienta bordo de Mediteranea maro, proksimume nuna Libano.", "translations": {"be": ["\u0424\u0456\u043d\u0456\u043a\u0456\u044f"], "fr": ["Ph\u00e9nicie"], "pt": ["Fen\u00edcia"], "ru": ["\u0424\u0438\u043d\u0438\u043a\u0438\u044f"], "de": ["Ph\u00f6nizien"], "hu": ["F\u00f6n\u00edcia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fenic", "primary": false}, "entuziasmigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plenigi je entuziasmo.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0442\u0445\u043d\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["enthousiasmer"], "de": ["begeistern"], "pl": ["rozentuzjazmowywa\u0107", "rozpala\u0107 (zapa\u0142)", "wywo\u0142ywa\u0107 furor\u0119"], "ru": ["\u0432\u043e\u043e\u0434\u0443\u0448\u0435\u0432\u0438\u0442\u044c", "\u0443\u0432\u043b\u0435\u0447\u044c"]}, "examples": [["tiu spektaklo entuziasmigis lin", null]], "subdefinitions": []}], "root": "entuziasm", "primary": false}, "eburo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Blanka kaj malmola substanco, kiu konsistigas la dentegojn de elefanto kaj de kelkaj aliaj bestoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u043b\u0430\u043d\u043e\u0432\u0430\u044f \u043a\u043e\u0441\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["ivoire (mati\u00e8re)"], "bg": ["\u0441\u043b\u043e\u043d\u043e\u0432\u0430 \u043a\u043e\u0441\u0442"], "nl": ["ivoor"], "pt": ["marfim"], "ru": ["\u0441\u043b\u043e\u043d\u043e\u0432\u0430\u044f \u043a\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Elfenbein"], "sv": ["elfenben"], "hu": ["elef\u00e1ntcsont"], "fa": ["\u0639\u0627\u062c"], "en": ["ivory"], "es": ["marfil"], "pl": ["ko\u015b\u0107 s\u0142oniowa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ebur", "primary": true}, "ebura": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "El eburo.", "translations": {"fr": ["en ivoire"], "bg": ["\u043e\u0442 \u0441\u043b\u043e\u043d\u043e\u0432\u0430 \u043a\u043e\u0441\u0442"], "nl": ["ivoren"], "pt": ["eb\u00farneo", "de marfim", "eb\u00f3reo"], "de": ["elfenbeinern"], "hu": ["elef\u00e1ntcsont"], "en": ["ivory"], "pl": ["z ko\u015bci s\u0142oniowej"]}, "examples": [["ebura statueto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kies koloro a\u016d \u015dajno similas tiun do eburo.", "translations": {"fr": ["ivoire (adj. de couleur)", "ivoirin"], "nl": ["ivoorkleurig"], "pl": ["wygl\u0105du (koloru) ko\u015bci s\u0142oniowej"]}, "examples": [["eburaj \u015dultroj de virino", null], ["eburaj dentoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ebur", "primary": false}, "oficialigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi ion oficiala.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0437\u043d\u0430\u0442\u044c \u043e\u0444\u0438\u0446\u0438\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u043c", "\u043e\u0444\u0438\u0446\u0438\u0430\u043b\u0438\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["officialiser"], "nl": ["officieel maken"], "pt": ["oficializar"], "de": ["offizialisieren", "amtlich machen"], "it": ["ufficializzare"], "hu": ["hivataloss\u00e1 tesz"], "sv": ["g\u00f6ra officiell"], "es": ["oficializar"]}, "examples": [["la prefikso mis estas oficialigita kun klare difinita signifo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "oficial", "primary": false}, "monta lagopo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de lagopo.", "translations": {"sv": ["fj\u00e4llripa"], "en": ["rock ptarmigan"], "it": ["pernice bianca comune"], "la": ["Lagopus mutus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lagop", "primary": false}, "redoni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doni returne al la doninto ion, kion oni ricevis.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0434\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["redonner", "rendre (redonner, reproduire)", "restituer", "rendre la pareille", "revaloir"], "en": ["give back", "return"], "nl": ["teruggeven"], "de": ["wiedergeben"], "vo": ["gegiv\u00f6n"], "pl": ["odda\u0107", "oddawa\u0107", "zwr\u00f3ci\u0107"], "hu": ["visszaad"], "es": ["devolver"]}, "examples": [["li ankora\u016d ne povis redoni la pruntitan monon", null], ["redoni salutojn, bondezirojn", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rekompenci.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0437\u0434\u0430\u0442\u044c"], "en": ["compensate", "pay back", "repay"], "nl": ["weergeven"], "pl": ["odda\u0107", "oddawa\u0107", "rewan\u017cowa\u0107 si\u0119"], "hu": ["viszonoz"]}, "examples": [["redoni al \u0109iu la\u016d lia konduto", "La Malnova Testamento, Jeremia 17:10"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Puni per samo pro tio, kion oni suferis.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0437\u0434\u0430\u0442\u044c"], "en": ["retaliate", "get revenge", "pay back (revenge)"], "nl": ["terugbetalen"], "pl": ["odda\u0107", "oddawa\u0107"], "hu": ["visszafizet (\u00e1tv.)"]}, "examples": [["mi redonos al vi \u0109iujn ofendojn viajn", null], ["tio estas justa redono", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kopii, reprodukti.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0441\u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438", "\u043e\u0442\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0434\u0430\u0442\u044c"], "en": ["reproduce", "express", "render", "reflect"], "nl": ["weergeven"], "pl": ["oddsa\u0107", "oddawa\u0107"], "hu": ["visszat\u00fckr\u00f6z", "visszaad"]}, "examples": [["la portreto \u011duste redonas lian fizionomion", null], ["lia stilo redonas lian karakteron", null]], "subdefinitions": []}], "root": "don", "primary": false}, "sakfungoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Filumo de la fungoj (Ascomycota), kiuj produktas po kvar a\u016d pli ofte ok sporojn en sakformaj sporujoj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u043c\u0447\u0430\u0442\u044b\u0435 \u0433\u0440\u0438\u0431\u044b"], "fr": ["ascomyc\u00e8tes"], "en": ["sac fungi"], "nl": ["zakjeszwammen"], "de": ["Schlauchpilze"], "hu": ["t\u00f6ml\u0151s gomb\u00e1k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fung", "primary": false}, "maldika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda la\u016d la dimensio diko; havanta difinitan malgrandon la\u016d tiu dimensio.", "translations": {"be": ["\u0445\u0443\u0434\u044b", "\u0442\u0430\u043d\u043a\u043b\u044f\u0432\u044b", "\u0442\u043e\u043d\u043a\u0456"], "fr": ["fin (peu \u00e9pais)", "fluet", "menu (fluet)", "mince"], "en": ["thin"], "nl": ["mager", "dun"], "pt": ["fino", "delicado", "delgado"], "ru": ["\u0442\u043e\u043d\u043a\u0438\u0439", "\u0445\u0443\u0434\u043e\u0439"], "de": ["d\u00fcnn"], "es": ["delgado"], "pl": ["cienki", "chudy", "szczup\u0142y (o cz\u0142owieku)", "chuderlawy (o cz\u0142owieku, zwierz\u0119ciu)", "w\u0105t\u0142y"]}, "examples": [["maldika folio, homo, libro, krajono, \u015dnuro, mantelo, ventro", null], ["maldika vo\u0109o", null], ["kie maldike, tie rompi\u011das", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "dik", "primary": false}, "parseko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Praktika mezurunuo de longo, uzata por mezuri grandegajn interastrajn distancojn, egalanta 3,25 lumjarojn.", "translations": {"fr": ["parsec"], "en": ["parsec"], "nl": ["parsec"], "de": ["Parsek"], "it": ["parsec"], "hu": ["parsec", "parsec"], "es": ["parsec"], "sv": ["parsec"], "pl": ["parsek"]}, "examples": [["\u00abTeluro\u00bb iris kun subluma rapido en distanco je malpli ol kvar parsekoj disde la giganta malhela stelo", "I. Efremov, trad. J. Finkel, La Koro de la Serpento, 2006-2007"]], "subdefinitions": []}], "root": "parsek", "primary": true}, "distribui": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Disdividi, disdoni, dispartigi.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u043f\u0440\u0435\u0434\u0435\u043b\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["distribuer"], "en": ["distribute"], "es": ["distribuir"], "pt": ["distribuir"], "de": ["verteilen"], "pl": ["dystrybuowa\u0107", "rozprowadza\u0107", "rozdziela\u0107", "roznosi\u0107", "rozdawa\u0107"]}, "examples": [["li distribuis grandajn sumojn al la mizeruloj", null], ["la leterportisto distribuas la leterojn", null], ["distribui laboron inter \u0109iuj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "distribu", "primary": true}, "trinkakvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Akvo tia, ke \u011di estas trinkebla sen dan\u011dero por homa sano.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0438\u0442\u044c\u0435\u0432\u0430\u044f \u0432\u043e\u0434\u0430"], "fr": ["eau potable"], "nl": ["drinkwater"], "de": ["Trinkwasser"], "sv": ["dricksvatten"], "fa": ["\u0622\u0628 \u0622\u0634\u0627\u0645\u06cc\u062f\u0646\u06cc"], "ja": ["\u98f2\u307f\u6c34 [\u306e\u307f\u307f\u305a]"], "pl": ["woda pitna"]}, "examples": [["estis anka\u016d du malgrandaj cisternoj en unu el la kajutoj, unu por lavakvo kaj la alia por trinkakvo", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, tria libro, \u0109apitro 47a"]], "subdefinitions": []}], "root": "akv", "primary": false}, "\u0124amo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La dua filo de Noa, prapatro de multaj popoloj en la biblia mito.", "translations": {"be": ["\u0425\u0430\u043c"], "fr": ["Cham"], "bg": ["\u0425\u0430\u043c"], "ru": ["\u0425\u0430\u043c"], "de": ["Ham"], "it": ["Cam"], "hu": ["H\u00e1m", "K\u00e1m"], "en": ["Ham"], "fi": ["Haam"], "pl": ["Cham"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0124am", "primary": true}, "biostatistiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Uzo de statistiko en vivosciencoj, ekzemple pri grandaj grupoj de vivuloj, pri mezuro de medicinaj datumoj, pri eksperimentrezultoj....", "translations": {"fr": ["biostatistique"], "de": ["Biostatistik"], "pl": ["biostatystyka"]}, "examples": [["mi intencas labori pri Esperanta vorttrezoro de la fako biostatistiko", "H. Bludszuweit, Biometrio, terminologio-l, 2001-04-04"], ["programo de semajna seminario pri biostatistiko", "-, Va\u015dkevi\u0109 S, [vidita en 2007-03]"]], "subdefinitions": []}], "root": "biostatistik", "primary": true}, "orgojla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sentanta grandan memestimon.", "translations": {"be": ["\u043f\u044b\u0445\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u0444\u0430\u043d\u0430\u0431\u044d\u0440\u044b\u0441\u0442\u044b", "\u043d\u0430\u043f\u044b\u0448\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u0433\u0430\u043d\u0430\u0440\u044b\u0441\u0442\u044b", "\u0433\u0430\u043d\u0430\u0440\u043b\u0456\u0432\u044b"], "fr": ["fat", "fier (de soi)", "orgueilleux", "vaniteux"], "en": ["arrogant", "proud", "vain"], "nl": ["hoogmoedig", "arrogant"], "pt": ["arrogante"], "ru": ["\u043d\u0430\u0434\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u043f\u0435\u0441\u0438\u0432\u044b\u0439"], "ca": ["arrogant"], "de": ["hochm\u00fctig", "d\u00fcnkelhaft", "\u00fcberheblich", "hochn\u00e4sig"], "it": ["arrogante"], "es": ["arrogante"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "aroganta, impertinenta, malhumila", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "orgojl", "primary": false}, "sodakvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Trinka\u0135o el akvo entenanta karbondioksidajn veziketojn.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0434\u043e\u0432\u0430\u044f \u0432\u043e\u0434\u0430", "\u0433\u0430\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u0430\u044f \u0432\u043e\u0434\u0430"], "fr": ["eau gazeuse", "soda"], "de": ["Sodawasser"], "nl": ["soda (water)", "spuitwater"], "pl": ["woda sodowa"]}, "examples": [["jen viro eksoifas kaj aliras trinka\u0135a\u016dtomaton por a\u0109eti skatolon da sodakvo", "R. Cash, \u015cercaro unua, 2006-01-01"]], "subdefinitions": []}], "root": "akv", "primary": false}, "orgojli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Senti troan memfieron.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u043d\u0430\u0431\u044d\u0440\u044b\u0446\u0446\u0430", "\u0431\u044b\u0446\u044c \u043f\u044b\u0445\u043b\u0456\u0432\u044b\u043c", "\u0431\u044b\u0446\u044c \u0444\u0430\u043d\u0430\u0431\u044d\u0440\u044b\u0441\u0442\u044b\u043c", "\u0431\u044b\u0446\u044c \u0433\u0430\u043d\u0430\u0440\u043b\u0456\u0432\u044b\u043c"], "fr": ["s'infatuer (de soi)"], "de": ["Hochmut zeigen", "hochm\u00fctig sein", "d\u00fcnkelhaft sein", "\u00fcberheblich sein", "hochn\u00e4sig sein"], "nl": ["hoogmoedig zijn", "arrogant zijn"], "ru": ["\u0431\u044b\u0442\u044c \u043d\u0430\u0434\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b\u043c", "\u0431\u044b\u0442\u044c \u0441\u043f\u0435\u0441\u0438\u0432\u044b\u043c"]}, "examples": [["mi, kiel aliaj \u00abbonaj a\u016dtoroj\u00bb (la citiloj malhelpas, ke mi tro orgojlu), reagos paranoje", "Trevor Steele: Paranoja reago (1), Monatojaro 2001a, numero 4a, p. 4a"]], "subdefinitions": []}], "root": "orgojl", "primary": false}, "grupo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro da samspeca\u0135oj.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0443\u043f\u043f\u0430"], "fr": ["groupe"], "en": ["group"], "nl": ["groep"], "pt": ["grupo"], "de": ["Gruppe"], "tp": ["kulupu"], "hu": ["csoport"], "pl": ["grupa"], "cs": ["skupina"], "es": ["grupo", "conjunto"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kunestantoj, uloj, kiujn io komuna kunigas.", "translations": {"de": ["Schar"], "pl": ["grupa", "zesp\u00f3\u0142", "dru\u017cyna (np. w harcerstwie)", "brygada", "grono", "gromada", "czereda", "zgraja", "oligarchia", "kasta", "od\u0142am", "reprezentacja", "sekta"]}, "examples": [["grupo da laboristoj, da rigardantoj", null], ["grupo da infanoj kune ludantaj", null], ["grupo politika", null], ["statua grupo", null], ["mar\u015di pogrupe", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Objektoj kunestantaj a\u016d servantaj por sama celo.", "translations": {"pl": ["grupa", "zesp\u00f3\u0142"], "hu": ["csom\u00f3", "rak\u00e1s", "halom"]}, "examples": [["grupo da pentra\u0135oj, da dokumentoj, da argumentoj", null], ["sub soleca grupo de iaj arboj lar\u011dbran\u0109araj", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 21a, p. 212a"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Ofta sinsekvo de sonoj.", "translations": {"pl": ["grupa"]}, "examples": [["la grupoj \u00abbr\u00bb, \u00abkv\u00bb", null]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Specaro, genro.", "translations": {"hu": ["nem"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tia grupoido (E,\u2020), ke \u011dia operacio \u2020 estas asocieca, ke ekzistas ne\u016dtra elemento en E, kaj ke por \u0109iu elemento en E ekzistas \u011dia ne\u016dtriganto.", "translations": {"pl": ["grupa (struktura algebraiczna)"]}, "examples": [["adicia grupo", "Matematika Vortaro, Esperanta-\u0108e\u0125a-Germana"], ["multiplika grupo", null], ["grupo estas monoido, kies \u0109iuj elementoj estas ne\u016dtrigeblaj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "grup", "primary": true}, "orgojlo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda sento de mem\u015dato, ofte akompanata de mal\u015dato de la aliaj.", "translations": {"be": ["\u043f\u044b\u0445\u0430", "\u0444\u0430\u043d\u0430\u0431\u044d\u0440\u044b\u044f", "\u0433\u043e\u043d\u0430\u0440"], "fr": ["fatuit\u00e9", "orgueil", "suffisance", "vanit\u00e9"], "en": ["arrogance", "pride", "vaingloriousness"], "nl": ["hoogmoed"], "pt": ["orgulho", "arrog\u00e2ncia", "soberba", "imod\u00e9stia"], "ru": ["\u043d\u0430\u0434\u043c\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0441\u043f\u0435\u0441\u044c", "\u0433\u043e\u043d\u043e\u0440"], "de": ["Hochmut", "D\u00fcnkel", "\u00dcberheblichkeit", "Hochn\u00e4sigkeit"], "hu": ["g\u0151g", "d\u00f6lyf", "fennh\u00e9j\u00e1z\u00e1s", "\u00f6ntelts\u00e9g"], "lat": ["fastus, us", "ferocia, ae", "superbia, ae"], "es": ["arrogancia"]}, "examples": [["talentaj \u0109iuj kvar estas, tamen iom da orgojlo ne estas fremda al la pli junaj", "Christian Declerck: Dua kvaropo, sproniva kiel la unua, Monatojaro 1994a, numero 4a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "orgojl", "primary": true}, "trokeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Verspiedo konsistanta el du silaboj, el kiuj la unua estas longa a\u016d akcenta, kaj la dua mallonga a\u016d senakcenta; simbolo /\u2015\u03c5/.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0430\u0445\u0435\u0439"], "fr": ["troch\u00e9e"], "en": ["trochee"], "nl": ["trochee"], "pt": ["troqueu"], "ru": ["\u0442\u0440\u043e\u0445\u0435\u0439"], "de": ["Troch\u00e4us"], "hu": ["trocheus"]}, "examples": [["\u00abmaro\u00bb konsistigas trokeon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "troke", "primary": true}, "fragmito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kano vivanta en mar\u0109oj kaj \u0109e lagoj, uzata por fari matojn, tegi tegmentojn..., genro el familio poacoj (Phragmites).", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u043e\u0441\u0442\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["roseau (phragmite)"], "nl": ["riet"], "pt": ["fragmente"], "be": ["\u0442\u0440\u044b\u0441\u044c\u043d\u0451\u0433", "\u0442\u0440\u044b\u0441\u044c\u0446\u0451"], "de": ["Schilf"], "hu": ["n\u00e1d"]}, "examples": [["\u0109u la fragmitoj rekreskos en la venonta jaro? \u0108u la ru\u011dvertaj gruoj reflugos \u0109i tien?", "-, \u0108u ru\u011dvertaj gruoj..., 2004-11-15"]], "subdefinitions": []}], "root": "fragmit", "primary": true}, "senkultura": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nekulturita, kruda, sova\u011da.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u0456\u043a\u0456", "\u043d\u044f\u045e\u0440\u043e\u0431\u043b\u0435\u043d\u044b"], "fr": ["inculte"], "de": ["ungepflegt", "roh"], "nl": ["wild"], "ru": ["\u0434\u0438\u043a\u0438\u0439", "\u043d\u0435\u0432\u043e\u0437\u0434\u0435\u043b\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nekulturita, bruta, malklera, kruda.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u043a\u0443\u043b\u044c\u0442\u0443\u0440\u043d\u044b", "\u0431\u0435\u0441\u043a\u0443\u043b\u044c\u0442\u0443\u0440\u043d\u044b", "\u043d\u0435\u0430\u0434\u0443\u043a\u0430\u0432\u0430\u043d\u044b"], "de": ["kulturlos", "unkultiviert"], "nl": ["onbeschaafd"], "ru": ["\u043d\u0435\u043a\u0443\u043b\u044c\u0442\u0443\u0440\u043d\u044b\u0439", "\u0431\u0435\u0441\u043a\u0443\u043b\u044c\u0442\u0443\u0440\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["m\u0171veletlen", "kultur\u00e1latlan"]}, "examples": [["senkulturaj ekscentraj esperantistoj", "Ne nur leteroj de plum-amikoj, kie komencu komencanto?"]], "subdefinitions": []}], "root": "kultur", "primary": false}, "alfa\u016dki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Krii al iu per la fa\u016dko lar\u011de malfermita.", "translations": {"fr": ["gueuler"], "nl": ["wijd openstaan", "aanblaffen", "toesnauwen"]}, "examples": [["kompreneble la komand\u00adanto alfa\u016dkis min, ke mi devintus revenigi Kurt vivantan", "T. Steele, Kvaza\u016d \u0109io dependus de mi, p. 332"]], "subdefinitions": []}], "root": "fa\u016dk", "primary": false}, "persiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bongusta frukto de persikujo, drupo.", "translations": {"be": ["\u043f\u044d\u0440\u0441\u0456\u043a"], "fr": ["p\u00eache (laneca)", "nectarine(glata)"], "bg": ["\u043f\u0440\u0430\u0441\u043a\u043e\u0432\u0430"], "nl": ["perzik"], "pt": ["p\u00eassego"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0441\u0438\u043a"], "de": ["Pfirsich (laneca)", "Nektarine (glata)[fakte mikso inter persiko kaj pruno]"], "tr": ["\u015feftali"], "sv": ["persika"], "hu": ["\u0151szibarack"], "en": ["peach (laneca)", "nectarine (glata)"], "br": ["pechezenn (frouezhenn)"], "pl": ["brzoskwinia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "persik", "primary": true}, "posta steveno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Firma trabo \u0109e la po\u016dpo de \u015dipo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0430\u0440\u043d\u043f\u043e\u0441\u0442", "\u0430\u0445\u0442\u0435\u0440\u0448\u0442\u0435\u0432\u0435\u043d\u044c"], "fr": ["\u00e9tambot"], "en": ["stern-post"], "de": ["Achtersteven", "Hintersteven"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "steven", "primary": false}, "celadona": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kun aspekto, koloro de celadono.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u0432\u0435\u0442\u043b\u0430\u0433\u0430 \u0441\u0456\u043d\u044f-\u0437\u044f\u043b\u0451\u043d\u0430\u0433\u0430 \u043a\u043e\u043b\u0435\u0440\u0443 (\u043a\u043e\u043b\u0435\u0440\u0443 \u0441\u044d\u043b\u044f\u0434\u043e\u043d\u0430)"], "fr": ["c\u00e9ladon (adj.)"], "ru": ["\u0441\u0432\u0435\u0442\u043b\u043e-\u0441\u0438\u043d\u0435-\u0437\u0435\u043b\u0451\u043d\u044b\u0439 (\u0446\u0432\u0435\u0442\u0430 \u0441\u0435\u043b\u0430\u0434\u043e\u043d\u0430)"], "it": ["celadon (agg.)"], "pl": ["seledynowy"], "hu": ["tengerz\u00f6ld", "halv\u00e1nyz\u00f6ld"]}, "examples": [["tiaj celadonverdaj porcelana\u0135oj karakterizi\u011das per delikateco, maldikeco kaj kristala glazuro", "Enciklopedieto de \u0108inio \u0109ap. \u00abporcelana\u0135oj\u00bb, p. 212a"]], "subdefinitions": []}], "root": "celadon", "primary": false}, "rezoni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Logike kunmeti argumentojn kaj tiri el ili konkludon.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u0432\u0430\u0436\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["raisonner"], "en": ["reason (with logic)"], "nl": ["redeneren"], "pt": ["raciocinar"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0441\u0443\u0436\u0434\u0430\u0442\u044c"], "de": ["vern\u00fcnftig denken"], "hu": ["\u00e9rvel", "okoskodik"], "fa": ["\u0627\u0633\u062a\u062f\u0644\u0627\u0644 \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u062a\u0639\u0642\u0644 \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "es": ["razonar"]}, "examples": [["analogie rezoni", null], ["rezonado kaj filozofado panon ne donas", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "rezon", "primary": true}, "rezono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Serio de interdependaj argumentoj, per kiu oni provas atingi konkludon.", "translations": {"fa": ["\u062f\u0644\u06cc\u0644", "\u0628\u0631\u0647\u0627\u0646"], "fr": ["raisonnement"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rezon", "primary": false}, "celadono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hele bluverda glazuro tipa de iuj \u0109inaj kaj koreaj ceramika\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0441\u044d\u043b\u044f\u0434\u043e\u043d (\u0432\u0456\u0434 \u0433\u043b\u0430\u0437\u0443\u0440\u044b \u043d\u0430 \u043a\u0456\u0442\u0430\u0439\u0441\u043a\u0430\u0439 \u0430\u043b\u044c\u0431\u043e \u043a\u0430\u0440\u044d\u0439\u0441\u043a\u0430\u0439 \u043a\u0435\u0440\u0430\u043c\u0456\u0446\u044b)"], "fr": ["c\u00e9ladon (subst., gla\u00e7ure)"], "ru": ["\u0441\u0435\u043b\u0430\u0434\u043e\u043d (\u0432\u0438\u0434 \u0433\u043b\u0430\u0437\u0443\u0440\u0438 \u043d\u0430 \u043a\u0438\u0442\u0430\u0439\u0441\u043a\u043e\u0439 \u0438\u043b\u0438 \u043a\u043e\u0440\u0435\u0439\u0441\u043a\u043e\u0439 \u043a\u0435\u0440\u0430\u043c\u0438\u043a\u0435)"], "de": ["Seladon"], "it": ["celadon (sost)"], "pl": ["seledyn"], "hu": ["szeladonm\u00e1z", "tengerz\u00f6ld m\u00e1z"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "celadon", "primary": true}, "senradika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne vivipova, nefirma, nefortika.", "translations": {"be": ["\u0431\u0435\u0437 \u043a\u0430\u0440\u0430\u043d\u0451\u045e"], "hu": ["gy\u00f6k\u00e9rtelen"], "ru": ["\u0431\u0435\u0437 \u043a\u043e\u0440\u043d\u0435\u0439"]}, "examples": [["nova senradika moro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "radik", "primary": false}, "rulcilindro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Peza objekto en formo de cirkla cilindro, uzata i.a. por premi, lamenigi, ebenigi, glatigi.", "translations": {"fa": ["\u063a\u0644\u062a\u06a9"], "fr": ["rouleau", "cylindre (rouleau)"], "it": ["rullo (r. compressore)"], "pl": ["walec"], "hu": ["\u00fathenger", "boronahenger", "nyom\u00f3henger"]}, "examples": [["rulcilindro de kalandrilo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "cilindr", "primary": false}, "hufo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unu el la ungoj de diversaj mamuloj kiuj formas lar\u011dan piedbazon a\u016d la tuta piedbazo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043f\u044b\u0442"], "fr": ["sabot (d'un animal)"], "en": ["hoof"], "nl": ["hoef"], "pt": ["casco"], "el": ["\u03bf\u03c0\u03bb\u03ae"], "de": ["Huf"], "sv": ["hov (p\u00e5 djur)"], "hu": ["pata"], "es": ["casco", "pezu\u00f1a"], "br": ["botez (karn)", "karn"], "it": ["zoccolo (di animale)", "unghione"], "ru": ["\u043a\u043e\u043f\u044b\u0442\u043e"], "pl": ["kopyto", "racica"]}, "examples": [["hufo de \u0109evalo, bovo, porko, kapro", null], ["\u0109iun bruton kiu havas disfenditajn hufojn kaj kiu rema\u0109as ma\u0109ita\u0135on vi povas man\u011di", "La Malnova Testamento, &Lev 11:3"]], "subdefinitions": []}], "root": "huf", "primary": true}, "Slovakujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la centra E\u016dropo kun \u0109efurbo Bratislavo. Teritorio de Respubliko Slovakujo. ISO-3166 kodo: SK. Iam parto de \u0108e\u0125oslovakujo. \u011ci limas kun A\u016dstrujo \u0108ehujo, Hungarujo, Pollando kaj Ukrainujo.", "translations": {"nl": ["Slowakije"], "de": ["Slowakei"], "bg": ["\u0421\u043b\u043e\u0432\u0430\u043a\u0438\u044f"], "en": ["Slovakia"], "pl": ["S\u0142owacja", "Republika S\u0142owacji"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "slovak", "primary": true}, "Kipro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato en la samnoma insulo kun \u0109efurbo Nikosio. Teritorio de Respubliko Kipro. ISO-3166 kodo: CY.", "translations": {"fa": ["\u0642\u0628\u0631\u0633"], "bg": ["\u041a\u0438\u043f\u044a\u0440"], "nl": ["Cyprus"], "de": ["Zypern"], "tr": ["K\u0131br\u0131s"], "pl": ["Cypr", "Republika Cypryjska"], "en": ["Cyprus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Insulo en Mediteranea Maro.", "translations": {"pl": ["Cypr"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kipr", "primary": true}, "polvovi\u015dilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuko per kiu oni senigas ion je polvo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u044b\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u0442\u0440\u044f\u043f\u043a\u0430"], "en": ["dust cloth"], "nl": ["stofdoek"], "pl": ["\u015bciereczka do kurzu"], "hu": ["port\u00f6rl\u0151 (rongy)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "polv", "primary": false}, "alkonduki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Alvenigi al iu a\u016d al si.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438", "\u043f\u0440\u0438\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438"], "fr": ["amener (\u00e0 un endroit, \u00e0 une conclusion)", "conduire (\u00e0 un endroit, \u00e0 une conclusion)", "ramener (r\u00e9duire)", "r\u00e9duire (ramener)"], "nl": ["brengen"], "de": ["bringen zu", "f\u00fchren zu"], "hu": ["odavezet", "idevezet"]}, "examples": [["ordonu al viaj servistoj alkonduki azenojn de Libujo", "Z"], ["oni alkondukis al li \u0109iujn malsanulojn", "La Nova Testamento, S. Mateo 4:24"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Konduki al io, kaj \u011din atingi.", "translations": {}, "examples": [["la natura iro de la ideoj alkondukis lin al la penso, ke...", "Z"], ["li sukcesis alkonduki sian laboron \u011dis la fino, al feli\u0109a fino", "Z"], ["en lingvo arta alkondukitaj al ia unu a\u016d du mallongaj vortetoj a\u016d reguloj", "Esenco kaj Estonte"], ["la tuta demando alkonduki\u011das nur al tio, \u0109u Esperanto estos akceptita sen\u015dan\u011de", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "konduk", "primary": false}, "flarkapablo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kapablo senti odorojn.", "translations": {"be": ["\u043d\u044e\u0445"], "fr": ["flair", "odorat"], "nl": ["reukzin"], "ru": ["\u043d\u044e\u0445", "\u043e\u0431\u043e\u043d\u044f\u043d\u0438\u0435", "\u0447\u0443\u0442\u044c\u0451"], "de": ["Riechsinn", "Geruchssinn"], "es": ["olor"], "hu": ["szagl\u00e1s"]}, "examples": [["vi estas por mi kiel hundino, kiu perdis la flarkapablon", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 16a"], ["ekestis multaj soifantoj nuntempe, kaj \u0109iuj havis bonan flarpovon", "S. Engholm, Homoj sur la tero, 1932"]], "subdefinitions": []}], "root": "flar", "primary": false}, "bre\u0109eto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Randrompa\u0135o, rompdifekto, skrapdenteto \u0109e la rando de vazo, kru\u0109o, telero, glaso, tran\u0109ilo ks.", "translations": {"be": ["\u0448\u0447\u0430\u0440\u0431\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["br\u00e8che", "entaille"], "ru": ["\u0437\u0430\u0437\u0443\u0431\u0440\u0438\u043d\u0430", "\u0449\u0435\u0440\u0431\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Ecke"], "pl": ["szczerba", "wyszczerbienie", "szczelina"], "hu": ["csorba"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bre\u0109", "primary": false}, "granda kalorio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u043b\u0430\u043a\u0430\u043b\u0451\u0440\u044b\u044f"], "de": ["Kilocalorie", "Kilogrammkalorie", "Gro\u00dfe Kalorie"], "nl": ["kilocalorie (arch.)"], "pl": ["kilokaloria"], "hu": ["nagykal\u00f3ria", "kilogramkal\u00f3ria"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kalori", "primary": false}, "tineedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo lepidopteroj (Tineidae).", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043f\u0440\u0430\u045e\u0434\u043d\u044b\u044f \u043c\u043e\u043b\u0456 (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "nl": ["motten (fam.)"], "pt": ["tine\u00eddeos"], "ru": ["\u043d\u0430\u0441\u0442\u043e\u044f\u0449\u0438\u0435 \u043c\u043e\u043b\u0438 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["(Echte) Motten (Familie)"], "hu": ["val\u00f3di molyok (csal\u00e1d)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tineed", "primary": true}, "bastardeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de bastardo.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0437\u0430\u043a\u043e\u043d\u043d\u043e\u0440\u043e\u0436\u0434\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["b\u00e2tardise"], "de": ["uneheliche Kindschaft"], "he": ["\u05de\u05de\u05d6\u05e8\u05d5\u05ea"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bastard", "primary": false}, "terimposto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Imposto pagenda pro la posedo de tereno.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0437\u0435\u043c\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u043d\u0430\u043b\u043e\u0433"], "nl": ["grondbelasting"], "pt": ["imposto territorial"], "de": ["Grundsteuer"], "pl": ["podatek od nieruchomo\u015bci", "podatek katastralny", "kataster (pot.)"], "hu": ["telekad\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "impost", "primary": false}, "\u011dustokaze": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sekve al la anta\u016da diro, iel rilate al la temo....", "translations": {"fr": ["\u00e0 propos", "justement (\u00e0 propos)"], "en": ["in that case"]}, "examples": [["\u0109u tio estas la sekvo de via konati\u011do kun la belulinoj graf... \u011custokaze diru al mi, kian impreson vi ricevis de la konati\u011do?", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "okaz", "primary": false}, "svetero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malformala torsovesto el mola \u015dtofo.", "translations": {"fr": ["sweater"], "nl": ["sweater", "sweatshirt"], "pt": ["su\u00e9ter", "pul\u00f4ver"]}, "examples": [["\u015di levas la brakojn, permesante al Niko demeti \u015dian sveteron", "Oni ne pafas en Jamburg, \u0109apitro 14a, p. 86a"], ["anka\u016d mi vidas lian helan sveteron", "P. Kuusberg, trad. A. Lekko, Somermeze. - Eesti Raamat, 1981, chapitro 4a, 2"]], "subdefinitions": []}], "root": "sveter", "primary": true}, "harfendi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pedanti, tro analizi, paroli a\u016d disputi pri bagatelaj detaloj.", "translations": {"fr": ["couper les cheveux en quatre"], "de": ["Haarspalterei betreiben"], "es": ["hablar babosadas"]}, "examples": [["\u0109ar ni nun komencis harfendi pri gramatiko, mi faros unu demandon", "A. Iwi, Re: Riisma finvenko!, soc.culture.esperanto, 1997-06-19"]], "subdefinitions": []}], "root": "fend", "primary": false}, "askiigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Prezenti informon per nuraj signoj de Askio;", "translations": {"fr": ["ASCIIfier"], "en": ["ASCIIze"], "nl": ["omzetten naar ASCII"], "hu": ["\u00e1talak\u00edt ASCII-v\u00e9"]}, "examples": [["askiigi la frazon \u00abe\u0125o\u015dan\u011do \u0109iu\u0135a\u00fbde\u00bb per \u00abe^ho^san^go ^ciu^ja^ude\u00bb", null]], "subdefinitions": []}], "root": "Aski", "primary": false}, "baltika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "balta", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043b\u0442\u044b\u0439\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["balte (adj.)"], "nl": ["Baltisch"], "ru": ["\u0431\u0430\u043b\u0442\u0438\u0439\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["Ostsee...", "baltisch"], "pl": ["ba\u0142tycki"], "hu": ["balti"]}, "examples": [["la nobeloj de l'Baltikaj provincoj", "Patroj kaj filoj, \u0109apitro 23a, p. 147a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Baltik", "primary": false}, "moderigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi ion a\u016d iun modera.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0440\u044b\u043c\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u044c\u0446\u0456\u0448\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["mod\u00e9rer"], "nl": ["matigen"], "ru": ["\u0443\u043c\u0435\u0440\u044f\u0442\u044c", "\u0441\u0434\u0435\u0440\u0436\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fa": ["\u062a\u0639\u062f\u06cc\u0644 \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "es": ["moderar"], "hu": ["m\u00e9rs\u00e9kel"]}, "examples": [["moderigi la rapidecon de a\u016dtomobilo, la ardon de la diskuto", null], ["por \u015dafo tondita Dio venton moderigas", "Proverbaro esperanta"], ["moderigi punon", null], ["moderigi ies koleron", null]], "subdefinitions": []}], "root": "moder", "primary": false}, "gi\u0109eto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fenestreto en pordo, mureto, destinita por interparoli a\u016d pasigi ion.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0435\u043d\u0446\u0430"], "fr": ["guichet", "passe-plat"], "bg": ["\u0433\u0438\u0448\u0435"], "nl": ["loket"], "pt": ["guich\u00ea"], "ru": ["\u043e\u043a\u043e\u0448\u043a\u043e"], "de": ["Fensterchen", "Guckfensterchen", "Durchreiche", "Schalter", "Abfertigungsschalter"], "hu": ["p\u00e9nzt\u00e1rablak"], "en": ["ticket window"], "es": ["ventanilla", "taquilla"]}, "examples": [["la ir-kaj-reveno de pladoj kaj cetera man\u011dilaro okazis tra gi\u0109eto tiucele aran\u011dita en la pordeto", "Kiel akvo de l' rivero, 1:2"]], "subdefinitions": []}], "root": "gi\u0109et", "primary": true}, "dividendo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Jara neta profito de kompanio a\u016d akcia entrepreno a\u016d societo kaj kiu estas dividata inter la kompanianoj a\u016d akciuloj.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0432\u0456\u0434\u044d\u043d\u0434"], "fr": ["dividende"], "en": ["dividend", "share profits"], "nl": ["dividend"], "pt": ["dividendo"], "ru": ["\u0434\u0438\u0432\u0438\u0434\u0435\u043d\u0434"], "de": ["Dividende", "Gewinnanteil", "Aussch\u00fcttung"], "hu": ["osztal\u00e9k"], "sk": ["dividenda"], "fa": ["\u0633\u0648\u062f \u0633\u0647\u0627\u0645"], "es": ["dividendo"], "pl": ["dywidenda"]}, "examples": [["\u0109iujare la kompanio distribuas la profiton (a\u016d parton de \u011di) inter la akciuloj; oni nomas tion dividendo", "Roland Rotsaert: Piramidaj investoj: ne nur en Albanio!, Monatojaro 1997a, numero 7a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "dividend", "primary": true}, "radiostacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stacio kiu elsendas radiofonie.", "translations": {"fr": ["station radiophonique"], "de": ["Rundfunkstation", "Radiosender"], "hu": ["r\u00e1di\u00f3\u00e1llom\u00e1s"]}, "examples": [["informi la veterinaron ili faris tion multe pli rapide ol \u0109iuj radiostacioj de la Nordo", "El vivo de \u0109uk\u0109oj, la trimova \u015dakproblemo, 1. Kakume"], ["la radistacio elsendas Esperanto-muzikon dum 24 horoj en \u0109iu tago", "L. Poshivana, eroj, fido7.esperanto.rus, 2003-04-26"]], "subdefinitions": []}], "root": "staci", "primary": false}, "Prusiano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0443\u0441\u0430\u043a"], "en": ["Prussian"], "ru": ["\u043f\u0440\u0443\u0441\u0441\u0430\u043a"], "de": ["Preu\u00dfe"], "pl": ["Prusak"], "hu": ["porosz"]}, "examples": [["same kiel faris anta\u016de la Prusianoj, la fa\u015distoj komencis e\u0109 pli aktivan germanigon", "Pola lingvo. Lingva Prismo"]], "subdefinitions": []}], "root": "Prusi", "primary": false}, "lumigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havigi lumon al, provizi per lumo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u044c\u0432\u044f\u0442\u043b\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["\u00e9clairer", "\u00e9claircir"], "nl": ["verlichten"], "pt": ["iluminar"], "ru": ["\u043e\u0441\u0432\u0435\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0441\u0432\u0435\u0449\u0430\u0442\u044c"], "de": ["erleuchten", "erhellen"], "tr": ["\u0131\u015f\u0131kland\u0131rmak", "ayd\u0131nland\u0131rmak"], "it": ["illuminare"], "sv": ["belysa"], "hu": ["(meg)vil\u00e1g\u00edt"], "es": ["iluminar", "alumbrar"]}, "examples": [["la tagi\u011do komencis lumigi la \u0109ielon en Oriento", null], ["lumigi \u0109ambron per lampo, per elektro", null], ["groto lumigita per tor\u0109oj", null], ["lumigi al iu", null], ["oleo por lumigado", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Helkolorigi.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u0432\u0435\u0442\u043b\u0438\u0442\u044c"], "be": ["\u0430\u0441\u044c\u0432\u044f\u0442\u043b\u044f\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u0430\u0441\u044c\u0432\u044f\u0442\u043b\u044f\u0446\u044c"], "de": ["aufhellen"], "it": ["rischiarare"], "hu": ["felder\u00edt (\u00e1tv.)"]}, "examples": [["la martaj bur\u011donoj lumigas la nigrajn bran\u0109ojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Klarigi, evidentigi, komprenigi.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u044f\u0441\u043d\u0438\u0442\u044c"], "be": ["\u043f\u0440\u0430\u0441\u044c\u0432\u044f\u0442\u043b\u044f\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u0442\u043b\u0443\u043c\u0430\u0447\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["erhellen"], "it": ["illuminare", "chiarire"], "hu": ["megvil\u00e1g\u00edt (\u00e1tv.)"]}, "examples": [["tiu frazo lumigas la tutan argumentadon", null], ["kelkaj flankoj de la demando restas ankora\u016d nesufi\u0109e esploritaj nek lumigitaj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Gajigi, serenigi, senzorgigi.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u044c\u0432\u044f\u0442\u043b\u044f\u0446\u044c"], "it": ["illuminare"], "ru": ["\u043e\u0441\u0432\u0435\u0442\u0438\u0442\u044c (\u043f\u0435\u0440\u0435\u043d.)"], "hu": ["felder\u00edt (\u00e1tv.)"]}, "examples": [["rideto momente lumigis \u015dian malgajan viza\u011don", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lum", "primary": false}, "stando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Budo a\u016d montrotablo funkcianta kiel montrejo de iu firmao en ekspozicio.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u044d\u043d\u0434", "\u0448\u0447\u044b\u0442"], "fr": ["stand"], "en": ["stand", "stall", "booth"], "nl": ["stand"], "ru": ["\u0441\u0442\u0435\u043d\u0434"], "de": ["Stand"], "hu": ["ki\u00e1ll\u00edt\u00f3hely", "stand", "pavilon"], "fa": ["\u063a\u0631\u0641\u0647"]}, "examples": [["junularaj asocioj aran\u011dos informstandojn", "U. Matthias, Fajron sentas mi interne, Pro Esperanto, 1990"]], "subdefinitions": []}], "root": "stand", "primary": true}, "simpla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nekomplikita, facile komprenebla, uzebla, solvebla.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u044b"], "fr": ["simple"], "en": ["simple"], "nl": ["eenvoudig", "simpel"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u043e\u0439"], "de": ["einfach"], "tp": ["pona"], "hu": ["egyszer\u0171", "szimpla"], "cs": ["prost\u00fd", "jednoduch\u00fd"], "es": ["simple"]}, "examples": [["simpla teksto, poemo, problemo", null], ["post unu sola duonhoro li ekposedas la tutan gramatikon kaj al li restas jam nur la simpla kaj facila akirado de provizo da vortoj", "Z"]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108ar ne kunmetita, konsistanta el samspecaj elementoj.", "translations": {}, "examples": [["oro kaj fero estas simplaj korpoj", null], ["simpla verbotempo", null], ["la vortojn kun um oni devas lerni kiel simplajn vortojn", "Z"], ["la entjeroj kaj la reeloj estas du simplaj datumtipoj", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108ar konsistanta el malmultaj partoj.", "translations": {}, "examples": [["simpla metodo, procedo, ma\u015dino", null], ["miaj rimedoj de solvo aperos al ili eble kiel tro simplaj", "Z"], ["mi simpligis \u011dis nekredebleco la gramatikon", "Z"], ["nia alfabeto estas plej simpla", "Z"], ["la simpleco de la angla gramatiko \u0135eti\u011dis en miajn okulojn", "Z"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Kaj sekve senornama, senluksa, senafekta.", "translations": {}, "examples": [["simpla vesto, man\u011do", null], ["simpla tago", null], ["simpla homo", null], ["simpla stilo", null]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["tio \u0109i estis jam ne simpla pluvo, sed pluvego", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 38"], ["simpla (senranga) soldato", null], ["kredi al simpla promeso", null], ["vortoj kunmetitaj estas kreataj per simpla kunligado de vortoj", "Z"], ["verkisto verkas librojn kaj skribisto simple transskribas paperojn", "Z"], ["li simple iros en la najbaran urbon kaj rigardos", "Z"], ["ni prenos nur simple kelkajn ekzemplojn", "Z"], ["tiam la decido de la kongreso restos simple malviva litero", "Z"], ["\u0109iuj tiuj \u0109i frazistoj simple ne volas trakontroli tion, pri kio ili parolas kun tia a\u016dtoritata tono", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Simplanima, senartifika, senruza, eventuale naiva.", "translations": {}, "examples": [["estu do prudentaj kiel serpentoj, kaj simplaj kiel kolomboj", "La Nova Testamento, S. Mateo 10:16"], ["obeu en simpleco de via koro", "La Nova Testamento, Al la Efesanoj 6:5"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri grupo G) Tia, ke \u011diaj nuraj invariantaj subgrupoj estas G kaj {1}.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0430\u044f (\u0433\u0440\u0443\u043f\u043f\u0430 )"], "fr": ["(groupe) simple"], "en": ["simple (groupe)"], "de": ["einfach (-e Gruppe)"], "hu": ["egyszer\u0171 (csoport)"], "pl": ["(grupa) prosta"]}, "examples": [["finia grupo, kies ordo estas primo, estas simpla", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": []}]}], "root": "simpl", "primary": true}, "naturgeografio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de geografio studanta la naturan konsiston de landoj, iliajn reliefojn, grundojn, akvejojn, naturmediojn....", "translations": {"fr": ["g\u00e9ographie physique"], "pt": ["geografia f\u00edsica", "fisiografia"]}, "examples": [["dino Ieva Svarcaite en 2006 ricevis internacian sciencan titolon Doktoro de Natursciencoj pro terminaro de fizika geografio", "P. Jegorovas, Nova\u0135oj, Litova Esperanto-Asocio, 2007-03-17"], ["Glazunov studis naturgeografion kaj multe voja\u011dis en Sovetunio kun la poeto Konstantin Gusev, kies verkojn li tradukis", "-, Originala literaturo Esperanta, artikolo \u00ab Vladimir Aleksandrovi\u0109 Glazunov\u00bb, [2007-03]"]], "subdefinitions": []}], "root": "geografi", "primary": false}, "flanka strato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Strato flanke deiranta de alia, pli grava strato.", "translations": {"fr": ["rue lat\u00e9rale"], "nl": ["zijstraat"], "hu": ["mell\u00e9kutca", "k\u00f6z"]}, "examples": [["grupetoj da homoj kolekti\u011dis en kvietaj flankostratoj kaj kortoj, por priparoli, duonvo\u0109e, la strangajn, maltrankviligajn nova\u0135ojn", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 19a"]], "subdefinitions": []}], "root": "strat", "primary": false}, "malutila": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malprofite uzebla; produktanta doma\u011don a\u016d difekton.", "translations": {"be": ["\u0448\u043a\u043e\u0434\u043d\u044b"], "fr": ["nuisible"], "ru": ["\u0432\u0440\u0435\u0434\u043d\u044b\u0439"], "fi": ["haitallinen", "vahingollinen"], "de": ["nutzlos"], "tr": ["zararl\u0131"], "hu": ["k\u00e1ros", "\u00e1rtalmas"]}, "examples": [["malutila birdo, vermo, konsilo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "util", "primary": false}, "malutilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io malutila.", "translations": {"be": ["\u0448\u043a\u043e\u0434\u0430"], "fr": ["nuisance"], "ru": ["\u0432\u0440\u0435\u0434"], "fi": ["haitta", "vahinko"], "de": ["Nutzlosigkeit"], "tr": ["zararl\u0131l\u0131k"], "hu": ["k\u00e1r", "\u00e1rtalom"]}, "examples": [["li fari\u011das tiel potenca nur por nia malutilo", null], ["ri\u0109eco konservata nur por la malutilo de \u011dia propra mastro", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "util", "primary": false}, "aristokrato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u044b\u0441\u0442\u0430\u043a\u0440\u0430\u0442"], "fr": ["aristocrate", "noble"], "en": ["aristrocrat"], "ru": ["\u0430\u0440\u0438\u0441\u0442\u043e\u043a\u0440\u0430\u0442"], "de": ["Adliger", "Adeliger", "Edelmann", "Aristokrat"], "hu": ["arisztokrata"], "sk": ["aristokrat"], "es": ["arist\u00f3crata"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aristokrat", "primary": true}, "mezkvanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0441\u044f\u0440\u044d\u0434\u043d\u0456 \u043b\u0456\u043a"], "fr": ["moyenne"], "nl": ["gemiddelde"], "ru": ["\u0441\u0440\u0435\u0434\u043d\u0435\u0435 (\u0447\u0438\u0441\u043b\u043e)"], "de": ["Mittelwert", "Durchschnitt"], "hu": ["k\u00f6z\u00e9p\u00e9rt\u00e9k", "\u00e1tlag"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kvant", "primary": false}, "malutili": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti malutila.", "translations": {"be": ["\u0448\u043a\u043e\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["nuire"], "ru": ["\u0432\u0440\u0435\u0434\u0438\u0442\u044c"], "fi": ["tehd\u00e4 haittaa", "haitata"], "de": ["nutzlos sein"], "tr": ["zarar vermek"], "hu": ["\u00e1rt", "k\u00e1ros"]}, "examples": [["kiu mal\u015datas bonan konsilon, malutilas al si mem", "Z"], ["\u011di neniom malutilas", null]], "subdefinitions": []}], "root": "util", "primary": false}, "fibreto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mallonga fibro.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u043b\u043e\u043a\u043e\u043d\u0446\u0435"], "fr": ["fibrille"], "de": ["Fibrille"], "en": ["fibril"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Longa elemento, glata a\u016d striita, de la muskolaj fibroj.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0438\u0431\u0440\u0438\u043b\u043b\u0430"], "hu": ["fibrilla", "kis izomrost"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fibr", "primary": false}, "fanfarona\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago de fanfaronulo.", "translations": {"hu": ["dicsekv\u00e9s"], "be": ["\u0432\u044b\u0445\u0432\u0430\u043b\u044f\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0445\u0432\u0430\u043b\u044c\u0431\u0430", "\u0441\u0430\u043c\u0430\u0445\u0432\u0430\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["vantardise"], "de": ["Angeberei"], "ru": ["\u0445\u0432\u0430\u0441\u0442\u043e\u0432\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u0431\u0430\u0445\u0432\u0430\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e"]}, "examples": [["tiu minaco estas nur fanfarona\u0135o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fanfaron", "primary": false}, "konjuglineara": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ni ne trovis fonton por tiu termino. \u015cajnas, ke la formo \u00abkonjuglineara\u00bb estas la plej logika, sed la naciaj lingvoj plimulte preferas formojn de la tipo \u00abkontra\u016dlineara\u00bb (kial?) a\u016d la metaforon \u00abduonlineara\u00bb, kiu kalembure pravigas la terminon \u00abseskvilineara\u00bb (etimologie: unu-kaj-duon-lineara). La donitan difinon oni povas vastigi al la okazo, kiam la vektoraj spacoj estas super ajna korpo, provizita per involucia a\u016dtomorfio \u03ba. Tiusence, lineara bildigo inter reelaj spacoj povas esti kvalifikata anka\u016d konjuglineara."], "primary definition": "(parolante pri bildigo f inter du vektoraj spacoj super la korpo de kompleksoj) Tia, ke \u011di \u0135etas x+\u03b1\u2219y al f(x)+\u03ba(\u03b1)\u2219f(y), kie \u03ba signas la operacion konjugo.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0442\u044b\u043b\u0456\u043d\u0435\u0439\u043d\u044b", "\u043f\u0430\u045e\u043b\u0456\u043d\u0435\u0439\u043d\u044b"], "fr": ["antilin\u00e9aire", "semi-lin\u00e9aire"], "en": ["antilinear", "semilinear"], "pt": ["antilinear", "semilinear"], "ru": ["\u0430\u043d\u0442\u0438\u043b\u0438\u043d\u0435\u0439\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u043e\u043b\u0443\u043b\u0438\u043d\u0435\u0439\u043d\u044b\u0439"], "de": ["antilinear", "halblinear", "konjugiert linear"], "hu": ["antiline\u00e1ris"]}, "examples": [["la konjugo mem estas konjuglineara bildigo de la aro de kompleksoj al \u011di mem", null]], "subdefinitions": []}], "root": "linear", "primary": false}, "proletaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la klaso de proletoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u043b\u0435\u0442\u0430\u0440\u044b\u044f\u0442"], "fr": ["prol\u00e9tariat"], "en": ["proletariat"], "nl": ["proletariaat"], "pt": ["proletariado"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043b\u0435\u0442\u0430\u0440\u0438\u0430\u0442"], "de": ["Proletariat"], "hu": ["proletari\u00e1tus"], "es": ["proletariado"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prolet", "primary": false}, "sekve de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En la sekvo de, post, pro....", "translations": {"fr": ["en cons\u00e9quence de", "par suite de"]}, "examples": [["la servistoj, siavice, sekve de geedzi\u011doj pliigos la laborkapablojn", "N. Covelli, Vivo, historio kaj legendo de la etruska familio, 2005"], ["studento rajtas plen-umi anta\u016de aprobitan esplorlaboron kaj gajni kvin poentojn sekve al la pozitiva ju\u011do de la esplorraporto", "R. Moerbeek, La Katedro pri Interlingvistiko..., [2005]"]], "subdefinitions": []}], "root": "sekv", "primary": false}, "vestokompleto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kompleto da vestoj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0441\u0442\u044e\u043c (\u043a\u043e\u043c\u043f\u043b\u0435\u043a\u0442 \u043e\u0434\u0435\u0436\u0434\u044b)", "\u043a\u043e\u043c\u043f\u043b\u0435\u043a\u0442 \u043e\u0434\u0435\u0436\u0434\u044b"], "fr": ["complet (costume)"]}, "examples": [["li surhavis multekostan grizan vestokompleton, kun kiu kolore akordis liaj eksterlandaj \u015duoj", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 1"]], "subdefinitions": []}], "root": "komplet", "primary": false}, "helmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plenkasko kovranta \u0109iujn flankojn de la kapo, kiajn uzis interalie batalistoj de malfrua e\u016dropa mezepoko.", "translations": {"be": ["\u0448\u043b\u0435\u043c"], "fr": ["heaume"], "pt": ["elmo"], "ru": ["\u0448\u043b\u0435\u043c"], "de": ["Helm"], "it": ["elmo"], "hu": ["lovagsisak"], "fa": ["\u06a9\u0644\u0627\u0647\u062e\u0648\u062f"], "pl": ["he\u0142m"]}, "examples": [["viziero , fiksita al la kasko, donis al la tuto aspekton de kompleta helmo", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, \u0109apitro 1a, p. 30a-31a"]], "subdefinitions": []}], "root": "helm", "primary": true}, "karitato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Amo al Dio kaj al la proksimulo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u043b\u0430\u0441\u044d\u0440\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["amour du prochain", "charit\u00e9"], "en": ["charity", "benevolence", "benignance", "goodwill", "Christian love of fellow men"], "nl": ["naastenliefde", "caritas"], "pt": ["caridade"], "ru": ["\u043c\u0438\u043b\u043e\u0441\u0435\u0440\u0434\u0438\u0435", "\u043b\u044e\u0431\u043e\u0432\u044c \u043a \u0431\u043b\u0438\u0436\u043d\u0435\u043c\u0443"], "de": ["christliche N\u00e4chstenliebe", "Barmherzigkeit", "Karitas", "Caritas"], "hu": ["felebar\u00e1ti szeretet", "karit\u00e1sz"]}, "examples": [["\u011denerala sekretario de UN Kofi Annan la\u016ddis, ke en pli ol 2 500 jaroj post sia naski\u011do, Budaismo disvastigas ideon de karitato, kompreno kaj respekto", "\u0108ina Radio Internacia, La \u0109ina registaro unuafoje..., 2006-04-13"], ["per elano de karitato li oferis sian vivon de pastro inter\u015dan\u011de kun tiu de patro de familio, lia kunulo en kaptiteco", "Sankta Maksimilano Maria Kolbe, [vidita je 2006-04-14]"]], "subdefinitions": []}], "root": "karitat", "primary": true}, "kirurgia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0125irurgia", "translations": {"fr": ["chirurgical"], "bg": ["\u0445\u0438\u0440\u0443\u0440\u0433\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438"], "fi": ["kirurginen"], "de": ["chirurgisch"], "tr": ["cerrahi"], "sv": ["kirurgisk"], "es": ["quir\u00fargico"]}, "examples": [["frua ekkono de malgrandaj tumoroj ebligos anka\u016d la kancerkuracadon sen kirurgia apliko", "Evgeni Georgiev, Novaj kuracmetodoj kaj prevento, Monato, jaro 2001a, numero 4a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kirurgi", "primary": false}, "\u0125ilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lakteca likva\u0135o konsistanta el limfo kaj emulsia graso, formi\u011danta dum digestado de grasa\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0445\u0456\u043b\u0443\u0441"], "fr": ["chyle"], "en": ["chyle"], "pt": ["quilo (fisiologia)"], "ru": ["\u0445\u0438\u043b\u0443\u0441", "\u043c\u043b\u0435\u0447\u043d\u044b\u0439 \u0441\u043e\u043a"], "de": ["Speises\u00e4fte"], "it": ["chilo (fisiologia)"], "hu": ["nyiroknedv", "t\u00e1pnyirok"], "fi": ["maitiaisneste (ruoansulatus)", "kyylus"], "pl": ["sok pokarmowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125il", "primary": true}, "arta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io farita la\u016d la reguloj de iu arto.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u0435\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["\u0153uvre"], "de": ["Kunstwerk"], "sv": ["konstverk"], "hu": ["m\u0171alkot\u00e1s"]}, "examples": [["jen man\u011do, kiun mi nomas arta\u0135o", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, unua libro, \u0109apitro 14a"]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0441\u0442\u0430\u0446\u043a\u0456 \u0442\u0432\u043e\u0440"], "fr": ["\u0153uvre d'art"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u0435\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435 \u0438\u0441\u043a\u0443\u0441\u0441\u0442\u0432\u0430"], "ca": ["obra d'art"], "de": ["Kunstwerk"], "hu": ["m\u0171v\u00e9szi dolog"], "sk": ["umeleck\u00e9 dielo"]}, "examples": [["dumvoje \u015di ligis bukedon el kampaj floroj kaj sub \u015diaj manoj aperis arta\u0135o de neordinara beleco", "Fabeloj, volumo 3, \u00ab\u0109io sur sian \u011dustan lokon!\u00bb"]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["arta\u0135a hararo", null]]}]}], "root": "art", "primary": false}, "vane": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sen rezulto; senutile.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0440\u043c\u0430", "\u0434\u0430\u0440\u044d\u043c\u043d\u0430", "\u043c\u0430\u0440\u043d\u0430", "\u0431\u0435\u0441\u043a\u0430\u0440\u044b\u0441\u043d\u0430", "\u0431\u0435\u0441\u043f\u0430\u0441\u044c\u043f\u044f\u0445\u043e\u0432\u0430"], "fr": ["en vain"], "en": ["in vain", "vainly"], "nl": ["tevergeefs"], "pt": ["em v\u00e3o"], "ru": ["\u0437\u0440\u044f", "\u043d\u0430\u043f\u0440\u0430\u0441\u043d\u043e", "\u0442\u0449\u0435\u0442\u043d\u043e"], "de": ["zwecklos", "fruchtlos", "ergebnislos", "nutzlos", "vergeblich", "umsonst"], "hu": ["hi\u00e1ba"], "sk": ["m\u00e1rne"], "br": ["en aner"], "cs": ["marn\u011b"], "es": ["en vano", "vanamente", "ineficazmente", "infructuosamente"]}, "examples": [["\u0109u \u0109iuj niaj laboroj pereos vane?", "Z"], ["pri tia intrigo mi jam dufoje vin vane avertis", "Z"], ["vane vi tentas, mi ne konsentos", "Proverbaro esperanta"], ["el malplena telero vane \u0109erpas kulero", "Proverbaro esperanta"], ["vane labori", null]], "subdefinitions": []}], "root": "van", "primary": false}, "filikoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Klaso de filikoplantoj (Polypodiopsida), plurjaraj herboj kun plej ofte dividataj folioj, june helike enrulitaj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u043f\u043e\u0440\u043e\u0442\u043d\u0438\u043a\u0438"], "fr": ["foug\u00e8res", "filicin\u00e9es"], "de": ["Farne"], "pt": ["feto"], "hu": ["p\u00e1fr\u00e1nyalak\u00faak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "filik", "primary": true}, "slipo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kartona a\u016d papera folieto, facile klasigebla, sur kiu oni skribas ian noton.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0442\u043e\u0447\u043a\u0430 (\u0434\u043b\u044f \u043a\u0430\u0440\u0442\u043e\u0442\u0435\u043a\u0438)"], "fr": ["fiche"], "nl": ["kaart (in kaartsysteem)", "briefje"], "be": ["\u043a\u0430\u0440\u0442\u043a\u0430", "\u043a\u0430\u0440\u0442\u0430\u0447\u043a\u0430 (\u0434\u043b\u044f \u043a\u0430\u0440\u0442\u0430\u0442\u044d\u043a\u0456)"], "de": ["Zettel"], "fa": ["\u0628\u0631\u06af\u0647", "\u0641\u06cc\u0634"], "hu": ["c\u00e9dula", "(jegyzet)karton", "jegyzetpap\u00edr"]}, "examples": [["la unua libreto prezentas ilustra\u0135ojn kaj tekstetojn; la dua \u2013 eltondotajn slipojn kun a\u016d sen vortoj dorsflanke", "Alessandra Di Donato: Ni ludas por...lerni, Monato, jaro 1997a, numero 5a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "slip", "primary": true}, "kirurgio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0125irurgio", "translations": {"be": ["\u0445\u0456\u0440\u0443\u0440\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["chirurgie"], "bg": ["\u0445\u0438\u0440\u0443\u0440\u0433\u0438\u044f"], "nl": ["chirurgie"], "pt": ["cirurgia"], "ru": ["\u0445\u0438\u0440\u0443\u0440\u0433\u0438\u044f"], "de": ["Chirurgie"], "tr": ["cerrahl\u0131k"], "sv": ["kirurgi"], "hu": ["seb\u00e9szet"], "fi": ["kirurgia"], "es": ["cirug\u00eda"]}, "examples": [["kirurgio probable restos ankora\u016d necesa por kuraci jam ekzistantajn melanomojn", "Stevens Norvell, \u0108u anka\u016d genoj responsas pri melanomo?, Monato, jaro 1997a, numero 7a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kirurgi", "primary": true}, "nedependa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne dependanta.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0437\u0430\u0432\u0438\u0441\u0438\u043c\u044b\u0439"], "br": ["dizalc'h"], "be": ["\u043d\u0435\u0437\u0430\u043b\u0435\u0436\u043d\u044b"]}, "examples": [["lia agado subite \u0109esis pro kialoj, de li nedependaj", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 22a"], ["mia nedependema naturo igis min \u0109iam nekapabla por la submeti\u011doj, kiuj necesas por tiu, kiu volas kunvivadi kun la homoj", "La revadoj de soleca promenanto, Sesa promenado"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"br": ["dizepant"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri okazoj) Tiaj, ke la probablo de ilia komuna\u0135o egalas al la produto de iliaj probabloj.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0437\u0430\u0432\u0438\u0441\u0438\u043c\u043e\u0435 (\u0441\u043e\u0431\u044b\u0442\u0438\u0435)"], "fr": ["(\u00e9v\u00e9nement) ind\u00e9pendant"], "en": ["independent (event)"], "de": ["unabh\u00e4ngig (-es Ereignis)"], "hu": ["f\u00fcggetlen (esem\u00e9ny)"], "pl": ["(zdarzenie losowe) niezale\u017cne"]}, "examples": [["se a kaj b estas okazoj nedependaj kun nenula probablo, la kondi\u0109a probablo de unu, sciante, ke okazis la dua, egalas al la probablo de la unua", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri du hazardaj variabloj X kaj Y super la sama probablospaco) Tiaj, ke por ajnaj reeloj x kaj y la okazoj (X < x) kaj (Y < y) estas nedependaj.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0437\u0430\u0432\u0438\u0441\u0438\u043c\u0430\u044f (\u0441\u043b\u0443\u0447\u0430\u0439\u043d\u0430\u044f \u0432\u0435\u043b\u0438\u0447\u0438\u043d\u0430)"], "fr": ["(variable al\u00e9atoire) ind\u00e9pendante"], "en": ["independent (random variable)"], "de": ["unabh\u00e4ngig (-e Zufallsvariable)"], "hu": ["f\u00fcggetlen (v\u00e1ltoz\u00f3)"], "pl": ["(zmienna losowa) niezale\u017cna"]}, "examples": [["se du variabloj estas nedependaj, la ekspekto de ilia produto egalas al la produto de iliaj respektivaj ekspektoj", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": []}]}], "root": "pend", "primary": false}, "orangutangedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo simioj (Pongidae), plej similaj al la homo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043d\u0433\u0438\u0434\u044b", "\u043a\u0440\u0443\u043f\u043d\u044b\u0435 \u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u043a\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b\u0435 \u043e\u0431\u0435\u0437\u044c\u044f\u043d\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Menschenaffen"], "nl": ["mensapen"], "pt": ["pong\u00eddeos"], "hu": ["emberszab\u00e1s\u00fa majmok"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "orangutanged", "primary": true}, "\u015dultrotiri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Altigi la \u015dultrojn signe pri nescio, nezorgo, indiferenteco.", "translations": {"fr": ["hausser les \u00e9paules"]}, "examples": [["\"Mi bezonas tiujn kvincentmil... ne estis mia mono... estis fremda mono...\" La direktoro \u015dultrumis: \"Mi beda\u016dras!\"", "J. Heltai, trad. P. C., Historio el Monako, Norda Prismo 1957:5, p. 248-250a"], ["rilate la politikistojn \u2015 li \u015dultrolevis, ridetante \u2015 oni bone kontrolos", "J. Francis, Misio sen Alveno, tk-stafeto, 1982"], ["Dieter protestis, ke tio povos difekti lian zorge faritan laboron, sed Winkelheim insistis, do li \u015dultrotiris kaj cedis", "A. Kvinke, Salonvakeroj, Monato, jaro 2000a, numero 5a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dultr", "primary": false}, "socio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda, stabila grupo da homoj kunvivantaj en iu epoko kaj en iu regiono, kun siaj interrilatoj, siaj komunaj historio, kulturo kaj moroj.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["soci\u00e9t\u00e9"], "en": ["society"], "nl": ["maatschappij", "samenleving"], "de": ["Gesellschaft"], "sv": ["samh\u00e4lle"], "tp": ["kulupu"], "hu": ["t\u00e1rsadalom"], "pl": ["spo\u0142ecze\u0144stwo"]}, "examples": [["figuretoj, kiuj havas tre malgrandan signifon en la socio kaj por la socio, ili estas bagatelaj \u015daksoldatoj sur la granda \u015daktabulo de la homaro", "Marta"], ["la seksaj reguloj de la nuntempa socio ka\u016dzas multan suferadon, kaj ni ankora\u016d bezonas sincerajn kontribuojn al la civilizita pridiskutado de tiaj problemoj", "M. Boulton, Kelkaj pensoj pri literaturo kaj moralo, Nica Literatura Revuo, 1956-07 \u011dis 08, 1:6."], ["por pli bone superregi la socion, la burokrataro kreis artefaritan lingvon \u00abptydepe\u00bb kiel sian ta\u016dgan instrumenton", "J. Patera, Fikcia lingvo por la burokrataro, Monato, jaro 2003a, numero 4a."], ["\u0109ia socio postulas le\u011dojn", null], ["fe\u016dda, kapitalisma socio", null], ["via tundra socio estas socio de primitiva komunismo", "El vivo de \u0109uk\u0109oj, La trimova \u015dakproblemo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kuni\u011do da samspecaj bestoj kune vivantaj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u043e\u0431\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Gemeinschaft"]}, "examples": [["socio da abeloj, formikoj, kastoroj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "soci", "primary": true}, "milio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio el familio poacoj (Panicum miliaceum), malnova grenplanto, uzata por ka\u0109o, pano a\u016d por nutrado de hejmaj birdoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u0430"], "fr": ["millet"], "en": ["millet"], "nl": ["gierst"], "pt": ["pain\u00e7o", "milho-mi\u00fado", "milhete"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u043e"], "de": ["Hirse"], "hu": ["k\u00f6les"], "br": ["mell (plant)"]}, "examples": [["ni pagis \u0109iujn impostojn: en milio, tritiko, floroj kaj brutaj feloj", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mili", "primary": true}, "skapolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maldika plata triangula osto de la malanta\u016da parto de la \u015dultro.", "translations": {"be": ["\u043b\u0430\u043f\u0430\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["omoplate"], "en": ["shoulder blade"], "nl": ["schouderblad"], "ru": ["\u043b\u043e\u043f\u0430\u0442\u043a\u0430 (\u0430\u043d\u0430\u0442.)"], "de": ["Schulterblatt"], "hu": ["lapocka(csont)"], "es": ["omoplato"], "pl": ["\u0142opatka (anatomia)"]}, "examples": [["la respektinda Asarhadon komencis sin grati inter la skapoloj", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 19a"]], "subdefinitions": []}], "root": "skapol", "primary": true}, "virta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Posedanta virto(j)n.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u0431\u0440\u043e\u0434\u0435\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["vertueux"], "en": ["virtuous"], "nl": ["deugdzaam"], "pt": ["virtuoso"], "de": ["tugendhaft"], "hu": ["er\u00e9nyes"], "sk": ["cnostn\u00fd"], "es": ["virtuoso"]}, "examples": [["virta edzino", "Z"], ["virtulo kompatos la vivon de sia bruto", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Konforma al virto.", "translations": {}, "examples": [["virta ago", null]], "subdefinitions": []}], "root": "virt", "primary": false}, "reprezenti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Denove, ree prezenti.", "translations": {"nl": ["vertegenwoordigen"], "hu": ["\u00fajra bemutat", "ism\u00e9t beterjeszt", "ism\u00e9t bead"]}, "examples": [["ne reprezentu vin de nun anta\u016d mi", null], ["reprezenti malakceptitan proponon", null], ["ili ankora\u016d trifoje reprezentis tiun teatra\u0135on", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "reprezent\u00b7i", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) La\u016dkomisie anstata\u016di iun en la plenumado de lia tasko a\u016d rajto.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0430\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c"], "fr": ["repr\u00e9senter"], "nl": ["vertegenwoordigen"], "be": ["\u0440\u044d\u043f\u0440\u044d\u0437\u044d\u043d\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u0430\u0434\u0441\u0442\u0430\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c"], "de": ["vertreten"], "hu": ["k\u00e9pvisel"]}, "examples": [["ambasadoro reprezentas sian regnon kaj deputito siajn deputintojn", null], ["projekto pri rajtigita reprezentado de la esperantistoj", null], ["reprezenti firmaon", null], ["funkcii kiel reprezentanto", null], ["mi vidas grandan nombron da amikoj, kiu reprezentas per si preska\u016d \u0109iujn landojn de la tera globo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Ofte oni povas samsence uzi prezenti; kvankam la metaforoj estas malsamaj (litero reprezentas sonon kiel ambasadoro reprezentas sian re\u011don; litero prezentas sonon kiel figura\u0135o prezentas sian originalon, kiel grafika\u0135o prezentas funkcion kaj tiel plu), tamen oni atentu la regadon: \u00abreprezenti\u00bb similas al \u00abanstata\u016di\u00bb, \u00abprezenti\u00bb similas al \u00abesprimi\u00bb; do, eblas diri mi prezentas tiun rilaton per grafeo , dum mi reprezentas ion signifas ke mi mem estas la reprezentanto. Tial en la scienca-te\u0125nika senco simbola preferindas uzi \u00abprezenti\u00bb, \u00abprezento\u00bb."], "primary definition": "(transitiva) Esti la signo de.", "translations": {"de": ["darstellen", "repr\u00e4sentieren"], "hu": ["\u00e1br\u00e1zol", "k\u00e9pvisel"]}, "examples": [["en Esperanto \u0109iu litero reprezentas unusolan sonon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Prezenti.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "re\u00b7prezent\u00b7i", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prezent", "primary": false}, "ni\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kava\u0135o en muro a\u016d konstrua\u0135o destinita por loki statuon, fornon a\u016d alian objekton.", "translations": {"be": ["\u043d\u0456\u0448\u0430"], "fr": ["niche (architecture)"], "en": ["niche", "nook"], "nl": ["nis"], "pt": ["nicho"], "ru": ["\u043d\u0438\u0448\u0430"], "de": ["Nische"], "sv": ["nisch"], "hu": ["piaci r\u00e9s"], "br": ["kustod"], "es": ["nicho (hornacina)"]}, "examples": [["la vico de tabloj kondukis al iomete pli malanta\u016da fona \u0109ambra ni\u0109o", "Pejno Simono: La lernemulo, Monatojaro 1999a, numero 6a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malvasta, stabila merkato pri raraj komerca\u0135oj, kun malmultaj produktantoj, perantoj, a\u0109etantoj.", "translations": {"fr": ["niche (\u00e9conomie)"]}, "examples": [["merkata ni\u0109o por lerneja instruado nur en Esperanto nun ne ekzistas, krom kelkaj feriaj gimnazietaj aran\u011doj", "Reinhard F\u00f6\u00dfmeier: La merkato de lingvoj, Monatojaro 1997a, numero 11a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ni\u0109", "primary": true}, "virto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konstanta emo fari bonon.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u0431\u0440\u043e\u0434\u0435\u0442\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["vertu"], "en": ["virtue"], "nl": ["deugd"], "pt": ["virtude"], "de": ["Tugend"], "hu": ["er\u00e9ny"], "sk": ["cnos\u0165"], "es": ["virtud"]}, "examples": [["pli bona virto sen oro, ol oro sen honoro", "Proverbaro esperanta"], ["la virto sin mem rekompencas", "Z"], ["el la neceseco oni devas fari virton.", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la apartaj bonaj inklinoj de la animo.", "translations": {}, "examples": [["li havas \u0109iujn virtojn, krom la malavareco", null], ["la civitanaj, teologiaj virtoj", null], ["niaj virtoj estas nur plej ofte maskitaj malvirtoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "virt", "primary": true}, "trafiki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Cirkuli, movi\u011dadi sur vojoj.", "translations": {"fr": ["circuler (en v\u00e9hicule)", "se d\u00e9placer (par un moyen de transport)"]}, "examples": [["pro glacio la havenaj \u015dipetoj ne povis trafiki", null]], "subdefinitions": []}], "root": "trafik", "primary": false}, "trafiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komerca survoja a\u016d surakva interkomunikado kaj inter\u015dan\u011do.", "translations": {"be": ["\u0440\u0443\u0445", "\u0441\u0443\u0432\u044f\u0437\u044c", "\u0437\u043d\u043e\u0441\u0456\u043d\u044b"], "fr": ["circulation (trafic)", "trafic (circulation)"], "en": ["traffic"], "nl": ["verkeer"], "pt": ["tr\u00e1fego"], "ru": ["\u0434\u0432\u0438\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u0434\u043e\u0440\u043e\u0436\u043d\u043e\u0435 \u0438 \u0442.\u043f.)", "\u0441\u043e\u043e\u0431\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u043f\u043e\u0440\u0442\u043d\u043e\u0435)", "\u0442\u0440\u0430\u0444\u0438\u043a"], "de": ["Verkehr"], "sv": ["trafik"], "hu": ["forgalom"], "pl": ["komunikacja", "transport"]}, "examples": [["la \u0109iam kreskanta martrafiko", null], ["havena trafiko", null], ["vartrafiko", null], ["fervoja persontrafiko", null], ["transira trafiko", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Cirkulado sur vojoj.", "translations": {"pl": ["ruch (drogowy)"], "hu": ["k\u00f6zleked\u00e9s"]}, "examples": [["sur la stratoj regas vigla trafiko", null], ["turista trafiko", null], ["la urbestro ordonis la dekstraflankan trafikon por \u0109iuj veturiloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "trafik", "primary": true}, "malmilda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Akre, malafable impresanta, senindulga.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0443\u0431\u044b"], "fr": ["brutal", "dur"], "en": ["hard", "harsh", "severe", "stringent"], "nl": ["hard (niet mild)", "scherp (niet mild)"], "ru": ["\u0433\u0440\u0443\u0431\u044b\u0439", "\u0441\u0443\u0440\u043e\u0432\u044b\u0439"], "de": ["rau", "barsch"], "hu": ["durva", "nyers", "vad"], "es": ["brusco", "duro"]}, "examples": [["malmilde bati iun", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mild", "primary": false}, "a-vorto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u043c\u0435\u0442\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["adjectif"], "en": ["adjective"], "nl": ["adjectief", "bijvoeglijk naamwoord"], "pt": ["adjetivo"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043b\u0430\u0433\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435"], "de": ["Adjektiv", "Eigenschaftswort"], "it": ["aggettivo"], "hu": ["mell\u00e9kn\u00e9v"], "sk": ["pr\u00eddavn\u00e9 meno"], "es": ["adjetivo"], "br": ["anv-gwan"], "sv": ["adjektiv"], "pl": ["przymiotnik"]}, "examples": [["jen kion signifas la a-vorto ortodoksa: Konforma al la tradicia doktrino", "Martin, la bezono por lingvo universala, soc.culture.esperanto, 2003-05-29"]], "subdefinitions": []}], "root": "vort", "primary": false}, "surdulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo kiu ne a\u016ddas a\u016d ne bone a\u016ddas.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043b\u0443\u0445\u043e\u0439 (\u0432 \u0437\u043d\u0430\u0447. \u0441\u0443\u0449.)"], "fr": ["sourd (subst.)"], "nl": ["dove", "hardhorige"], "ca": ["sord"], "de": ["Tauber"], "it": ["sordo (sost.)"], "hu": ["siket", "s\u00fcket"], "es": ["sordo"]}, "examples": [["li faris \u0109ion bone; li igas la surdulojn a\u016ddi, kaj la mutulojn paroli", "La Nova Testamento, &Mar 7:37"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Homo kiu obstine ne volas a\u016ddi, akcepti, konsenti, komplezi.", "translations": {"hu": ["s\u00fcket ember", "\u00e9rz\u00e9ketlen ember"]}, "examples": [["prediki al surduloj", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "surd", "primary": false}, "ma\u011dangi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Ludi ma\u011dangon.", "translations": {"be": ["\u0433\u0443\u043b\u044f\u0446\u044c \u0443 \u043c\u0430\u0434\u0436\u043e\u043d\u0433"], "fr": ["jouer au ma-jong"], "de": ["Mah-Jongg spielen"], "hu": ["madzsongozik"]}, "examples": [["en \u0109iu vespero ili ma\u011dangis komence, por ke malgajninto regalu per vino", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 75a, p. 580a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ma\u011dang", "primary": false}, "aflikti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ka\u016dzi preman moralan suferon.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0441\u043c\u0443\u0447\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["affliger", "accabler (affliger)", "affecter (peiner)", "atteindre (peiner)", "attrister", "chagriner (affliger)", "d\u00e9soler", "navrer", "peiner (chagriner)", "toucher (peiner)"], "en": ["afflict"], "nl": ["bedroeven"], "pt": ["afligir", "angustiar", "acabrunhar"], "ru": ["\u043e\u0433\u043e\u0440\u0447\u0430\u0442\u044c"], "de": ["betr\u00fcben", "bek\u00fcmmern", "kr\u00e4nken", "qu\u00e4len"], "sk": ["su\u017eova\u0165"], "es": ["afligir"]}, "examples": [["lia mensogo kaj perfido afliktis \u015din", null]], "subdefinitions": []}], "root": "aflikt", "primary": true}, "antikva\u0135isto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vendisto de antikva\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0442\u044b\u043a\u0432\u0430\u0440"], "fr": ["antiquaire"], "en": ["antique dealer"], "ru": ["\u0430\u043d\u0442\u0438\u043a\u0432\u0430\u0440"], "de": ["Antiquar"], "sk": ["staro\u017eitn\u00edk"], "br": ["hendraour"], "pl": ["antykwariusz"]}, "examples": [["mia sendanka, monavida laktofrateto \u0109ion vendis al urbaj antikva\u0135istoj", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 42a"]], "subdefinitions": []}], "root": "antikv", "primary": false}, "forblovi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Forigi per blovo.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u044c\u0432\u0435\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["souffler (enlever en soufflant)"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0432\u0435\u044f\u0442\u044c"], "de": ["wegblasen", "verwehen"], "pl": ["wydmuchiwa\u0107", "wywiewa\u0107"], "hu": ["elf\u00faj"]}, "examples": [["la vento forblovis de mia kapo la \u0109apon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 39"], ["la vento forblovis la nubojn", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "blov", "primary": false}, "aflikto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sento kaj stato de iu afliktita.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0441\u043c\u0443\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["affliction", "accablement", "chagrin (sentiment)", "peine (affliction)", "tristesse"], "en": ["affliction"], "pt": ["afli\u00e7\u00e3o", "agonia"], "ru": ["\u043e\u0433\u043e\u0440\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Betr\u00fcbnis", "K\u00fcmmernis", "Kummer", "Leid", "Herzeleid", "Niedergeschlagenheit", "Qual"], "it": ["affliggere"], "sk": ["s\u00fa\u017eenie"]}, "examples": [["mi ne volas fari al mi aflikton pro tio", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "aflikt", "primary": false}, "\u0109esigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari, ke io \u0109esu, ke iu \u0109esu agi; interrompi, fini.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u044b\u043d\u0456\u0446\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u043f\u044b\u043d\u0456\u0446\u044c", "\u0441\u043a\u043e\u043d\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u0440\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["cesser (tr.)", "interrompre", "terminer"], "pt": ["cessar", "interromper", "parar", "terminar"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u043a\u0440\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0435\u0440\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u043e\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u0438\u0442\u044c"], "de": ["beenden", "unterbrechen"], "it": ["far cessare", "fermare (far cessare)", "finire (far cessare)"], "hu": ["megsz\u00fcntet", "megszak\u00edt"], "sk": ["ukon\u010di\u0165"], "sv": ["avbryta", "avsluta"], "pl": ["wstrzymywa\u0107", "zatrzymywa\u0107", "przerywa\u0107"]}, "examples": [["la instruisto \u0109esigis la kurson", null], ["la laboristo \u0109esigis sian laboron", "Z"], ["la vento \u0109esigis la pluvon", null], ["oni petas la kongresanojn, ke ili \u0109esigu la babiladon", null], ["ne \u0109esigi siajn demandojn", "Z"], ["tiam la uzado de tiu vorto estos absolute \u0109esigita", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109es", "primary": false}, "labormerkato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Momenta kaj loka stato de dungemo, senlaboreco, salajroj.", "translations": {"be": ["\u0440\u044b\u043d\u0430\u043a \u043f\u0440\u0430\u0446\u044b"], "fr": ["march\u00e9 du travail"], "nl": ["arbeidsmarkt"], "ru": ["\u0440\u044b\u043d\u043e\u043a \u0442\u0440\u0443\u0434\u0430"], "de": ["Arbeitsmarkt"], "es": ["mercado de trabajo"]}, "examples": [["elastaj labortempoj kreis en la lastaj dek jaroj pli flekseblan labormerkaton", "E. Georgiev, Pli maljunaj, pli sa\u011daj..., Monato, jaro 1999a, numero 3a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "merkat", "primary": false}, "agrikulturisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono profesie laboranta en la agrokulturado.", "translations": {"sk": ["po\u013enohospod\u00e1r"], "be": ["\u0437\u0435\u043c\u043b\u044f\u0440\u043e\u0431"], "fa": ["\u06a9\u0634\u0627\u0648\u0631\u0632", "\u0628\u0631\u0632\u06af\u0631", "\u0632\u0627\u0631\u0639"], "de": ["Landwirt"], "tr": ["\u00e7ift\u00e7i"], "hu": ["(mez\u0151)gazda", "gazd\u00e1lkod\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "agrikultur", "primary": false}, "orelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Organo de a\u016ddkapablo.", "translations": {"be": ["\u0432\u0443\u0445\u0430"], "fr": ["oreille"], "bg": ["\u0443\u0445\u043e"], "hr": ["uho"], "ca": ["orella"], "de": ["Ohr"], "hu": ["f\u00fcl"], "en": ["ear"], "br": ["skouarn"], "cs": ["ucho"], "es": ["oreja"], "he": ["\u05d0\u05d5\u05d6\u05df"], "ru": ["\u0443\u0445\u043e"], "nl": ["oor"], "pt": ["orelha", "ouvido"], "sv": ["\u00f6ra"], "pl": ["ucho"]}, "examples": [["kapti hundon je la oreloj", "Z"], ["la \u0109evalo akrigas la orelojn", "Z"], ["stre\u0109i la orelon", "Z"], ["klini la orelon al ies parolo", "Z"], ["forklini sian orelon de a\u016ddado de prudento", "Z"], ["tra unu orelo eniras, tra la dua eliras", "Proverbaro esperanta"], ["paroli, diri en ies orelon", "Z"], ["ne estas bezone, ke oni tiru lin per orelo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) A\u016ddado, a\u016ddkapablo.", "translations": {"de": ["Geh\u00f6hr"], "pt": ["ouvido"]}, "examples": [["malsata stomako orelon ne havas", "Proverbaro esperanta"], ["la muro havas orelojn", "Proverbaro esperanta"], ["tiu muziko tran\u0109as la orelon", "Z"], ["ju\u011danto devas havi du orelojn", "Proverbaro esperanta"], ["se tio venus al liaj oreloj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "orel", "primary": true}, "orela": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al orelo.", "translations": {"be": ["\u0432\u0443\u0448\u043d\u044b"], "fr": ["auriculaire (adj.)"], "nl": ["oor-"], "pt": ["\u00f3tico"], "ru": ["\u0443\u0448\u043d\u043e\u0439"], "hu": ["f\u00fcl-"], "br": ["-skouarn"], "pl": ["uszny"]}, "examples": [["orela konko", null], ["bu\u015da (perbu\u015da) kaj orela (perorela) literaturo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "orel", "primary": false}, "fosto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Trabo el ligno a\u016d fero a\u016d alia materialo, vertikale starigita por subteni ion kaj uzata en \u0109arpentado.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u044f\u043a", "\u0432\u0443\u0448\u0430\u043a"], "fr": ["poteau", "montant (pi\u00e8ce verticale de soutien)"], "en": ["upright support", "vertical support", "upright beam", "prop", "pier"], "nl": ["paal"], "pt": ["poste", "estaca", "mour\u00e3o"], "ru": ["\u0441\u0442\u043e\u044f\u043a", "\u043a\u043e\u0441\u044f\u043a"], "de": ["Pfosten"], "hu": ["oszlop", "d\u00fac"], "pl": ["s\u0142up", "pal"]}, "examples": [["amba\u016dflankaj fostoj de pordo, fenestro, de portebla \u015dtupetaro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Pinta trabo el ligno a\u016d fero, vertikale starigita en tero.", "translations": {"be": ["\u0441\u043b\u0443\u043f"], "hu": ["c\u00f6l\u00f6p", "c\u00f6vek"], "de": ["Pfahl"], "en": ["post", "pole"], "ru": ["\u0441\u0442\u043e\u043b\u0431"]}, "examples": [["montra fosto de vojkruci\u011do", null], ["fostoj de ferfadena barilo", null], ["enakvaj fostoj por subporti konstrua\u0135on", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fost", "primary": true}, "aluvio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tavolo da tero alportita kaj delasita de la akvoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u044e\u0432\u0456\u0439"], "fr": ["alluvion"], "en": ["alluvium", "alluvion"], "nl": ["alluvium"], "ru": ["\u0430\u043b\u043b\u044e\u0432\u0438\u0439"], "de": ["Anschwemmung", "Alluvialboden"], "hu": ["folyami lerak\u00f3d\u00e1s", "alluvium"], "sk": ["naplavenina", "n\u00e1nos"], "es": ["aluvi\u00f3n"], "pl": ["aluwium"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pl": ["aluwium"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aluvi", "primary": true}, "sveno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Momenta senkonscii\u011do..", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u043f\u0440\u044b\u0442\u043e\u043c\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["disparition"], "nl": ["flauwte", "syncope", "flauwvallen (zn.)"], "ru": ["\u043e\u0431\u043c\u043e\u0440\u043e\u043a", "\u0431\u0435\u0441\u043f\u0430\u043c\u044f\u0442\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u043f\u043e\u0442\u0435\u0440\u044f \u0441\u043e\u0437\u043d\u0430\u043d\u0438\u044f"], "it": ["svenimento"], "hu": ["\u00e1jul\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Malapero.", "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u043d\u0456\u043a\u043d\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "hu": ["elt\u0171n\u00e9s", "elhal\u00e1s", "megsemmis\u00fcl\u00e9s"], "nl": ["het in rook opgaan"], "ru": ["\u0438\u0441\u0447\u0435\u0437\u043d\u043e\u0432\u0435\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sven", "primary": false}, "babili": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Intime, familiare interparoli.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u043b\u0442\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["bavarder", "papoter"], "bg": ["\u0431\u044a\u0431\u0440\u044f"], "nl": ["babbelen"], "be": ["\u0433\u0443\u0442\u0430\u0440\u044b\u0446\u044c", "\u0433\u0430\u043c\u0430\u043d\u0456\u0446\u044c", "\u0431\u0430\u043b\u0431\u0430\u0442\u0430\u0446\u044c", "\u043b\u0430\u043f\u0430\u0442\u0430\u0446\u044c"], "de": ["quatschen", "schwatzen", "plaudern"], "sv": ["prata"], "hu": ["cseveg", "fecseg"], "fa": ["\u06af\u067e \u0632\u062f\u0646"], "en": ["chat", "chit-chat"], "es": ["platicar"], "br": ["fistilha\u00f1", "flapa\u00f1", "klakenni\u00f1"], "cs": ["pov\u00eddat si"], "pl": ["gaw\u0119dzi\u0107", "gwarzy\u0107", "papla\u0107"]}, "examples": [["la senzorge trababilitaj (pasigitaj babilante) horoj en la drinkejo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fa": ["\u0648\u0631\u0627\u062c\u06cc \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u067e\u0631\u062d\u0631\u0641\u06cc \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "en": ["babble"], "nl": ["kletsen"], "sv": ["babbla"], "pl": ["gada\u0107", "gl\u0119dzi\u0107", "nawija\u0107 (pot.)", "klecha\u0107 (pot.)", "marudzi\u0107", "zrz\u0119dzi\u0107"]}, "examples": [["li babilas anstata\u016d labori", null], ["kiu multe babilas, pensas malmulte", "Proverbaro esperanta"], ["babiladi teorian sensenca\u0135on", "Z"], ["ne timu tran\u0109ilon, timu babilon", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "babil", "primary": true}, "Azerbaj\u011dano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato en la centra Azio kun \u0109efurbo Bakuo. Oficiala nomo: Respubliko de Azerbaj\u011dano. \u011ci limas kun Armenujo, Irano, Kartvelujo, Rusujo, Turkujo kaj Kaspio.", "translations": {"fa": ["\u0622\u0630\u0631\u0628\u0627\u06cc\u062c\u0627\u0646"], "it": ["Azerbaigian"], "pl": ["Azerbejd\u017can", "Republika Azerbejd\u017canu"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "azerbaj\u011dan", "primary": true}, "burjato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de mongoleda popolo lo\u011danta en la sudo de la orienta Siberio, en la nordo de Mongolujo, kaj en la nordorienta \u0108inujo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u0440\u0430\u0442"], "fr": ["Bouriat"], "en": ["Buryat"], "nl": ["Burjaat"], "ru": ["\u0431\u0443\u0440\u044f\u0442"], "de": ["Burj\u00e4te"], "hu": ["burj\u00e1t"]}, "examples": [["lo\u011dis tie nomadoj, tunguzoj kaj burjatoj", "J. Welzl: Tridek jarojn en la ora Nordo. Olomouc, \u0108e\u0125oslovakujo, 1931"], ["kvanto da burjatoj en Rusio estas \u0109. 350 mil homoj (la\u016d censo de 1979)", "Burjatinoj vo\u0109donas por haremoj, Eventoj, n-ro 106, julio 1996"]], "subdefinitions": []}], "root": "burjat", "primary": true}, "cerbolavo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Premado al malliberulo, por perforte \u015dan\u011di liajn opiniojn, lian personecon.", "translations": {"fr": ["lavage de cerveau"], "nl": ["hersenspoeling"], "pl": ["pranie m\u00f3zgu"]}, "examples": [["la ideo estas tute identa al tiu \u0109e cerbolavado: vi zorgu ke iu perdu sian senton de realeco", "P. Desmet', Blogo, 2008-01-18"]], "subdefinitions": []}], "root": "lav", "primary": false}, "senileco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0430\u0440\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439 \u043c\u0430\u0440\u0430\u0437\u043c"], "fr": ["s\u00e9nilit\u00e9"], "nl": ["seniliteit"], "it": ["senilit\u00e0"], "pl": ["uwi\u0105d starczy"], "hu": ["szenilit\u00e1s", "aggkori elbutul\u00e1s"]}, "examples": [["kromedzinoj kaj \u0109ambristinoj abomenis lian patron pro ties senileco kaj obstino", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 69a, p. 471a"]], "subdefinitions": []}], "root": "senil", "primary": false}, "indigninda\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"hu": ["botr\u00e1ny", "skandalum"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "indign", "primary": false}, "karakterizi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Montri, difini la karakteron de io.", "translations": {"be": ["\u0445\u0430\u0440\u0430\u043a\u0442\u0430\u0440\u044b\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["caract\u00e9riser", "d\u00e9finir (caract\u00e9riser)", "d\u00e9noter"], "en": ["characterize"], "nl": ["kenmerken"], "ru": ["\u0445\u0430\u0440\u0430\u043a\u0442\u0435\u0440\u0438\u0437\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["charakterisieren", "bezeichnen"], "hu": ["jellemez", "karakteriz\u00e1l"]}, "examples": [["oni povas karakterizi la 19an jarcenton kiel la jarcenton de la historio", null], ["ne ekzistas e\u0109 unu epiteto, kiu karakterizus la belecon de Heleno", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Konsistigi, estigi la karakteron de io.", "translations": {"de": ["charakterisieren", "kennzeichnen"], "en": ["characterize"]}, "examples": [["la artikigita parolo karakterizas la homon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "distingi, marki, signi, stampi", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "karakteriz", "primary": true}, "karakteriza": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En malnova verko aperas samsence la formo karakteristika: la karakteristikaj diferencoj inter la homoj."], "primary definition": "Karakterizanta.", "translations": {"ru": ["\u0445\u0430\u0440\u0430\u043a\u0442\u0435\u0440\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["caract\u00e9ristique (adj.)"], "en": ["characteristic"], "nl": ["kenmerkend"], "be": ["\u0445\u0430\u0440\u0430\u043a\u0442\u044d\u0440\u043d\u044b", "\u0443\u043b\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456\u0432\u044b"], "de": ["charakteristisch", "bezeichnend", "kennzeichnend"], "hu": ["jellemz\u0151", "karakterisztikus"]}, "examples": [["karakteriza trajto, gesto", null], ["la litero n estas karakteriza por la akuzativo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "karakteriz", "primary": false}, "disciplino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Deviga regularo kaj lernita obeo necesa por la bonordo de iu anaro.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0441\u0446\u044b\u043f\u043b\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["discipline"], "en": ["discipline"], "nl": ["discipline"], "pt": ["disciplina"], "ru": ["\u0434\u0438\u0441\u0446\u0438\u043f\u043b\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Zucht", "Ordnung"], "hu": ["fegyelem"], "sk": ["discipl\u00edna"], "fa": ["\u0631\u0634\u062a\u0647 (\u0639\u0644\u0645\u06cc \u06cc\u0627 \u062a\u062e\u0635\u0635\u06cc)"], "es": ["disciplina"], "pl": ["dyscyplina", "porz\u0105dek", "karno\u015b\u0107"]}, "examples": [["militista, mona\u0125a disciplino", null], ["mi al \u0109iuj instruis disciplinon", "Z"], ["disciplina cedo de la malplimulto", "Z"], ["ne deklini\u011di de la disciplina vojo", "Z"], ["discipline aligi siajn fortojn al la komuna armeo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Reguloj rekomendindaj por certigi la bonan funkciadon de la homaj kapabloj.", "translations": {"de": ["Disziplin", "Zweig"], "nl": ["tak (v.wetenschap bv.)"], "pl": ["dyscyplina"]}, "examples": [["intelekta, scienca disciplino", null]], "subdefinitions": []}], "root": "disciplin", "primary": true}, "disciplini": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Alkutimigi iun obei al disciplino.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0441\u0446\u044b\u043f\u043b\u0456\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["discipliner"], "en": ["discipline"], "nl": ["disciplineren"], "ru": ["\u0434\u0438\u0441\u0446\u0438\u043f\u043b\u0438\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["disziplinieren", "z\u00e4hmen", "b\u00e4ndigen", "in Zucht und Ordnung halten"], "hu": ["(meg)fegyelmez"], "sk": ["disciplinova\u0165"], "fa": ["\u0645\u0646\u0636\u0628\u0637 \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0628\u0647 \u0646\u0638\u0645 \u0639\u0627\u062f\u062a \u062f\u0627\u062f\u0646"], "es": ["disciplinar"], "pl": ["dyscyplinowa\u0107"]}, "examples": [["li balda\u016d disciplinis la lernantojn", null], ["disciplini siajn impulsojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "disciplin", "primary": false}, "kompetentulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kompetenta homo.", "translations": {"be": ["\u0437\u043d\u0430\u045e\u0446\u0430", "\u044d\u043a\u0441\u043f\u044d\u0440\u0442"], "fr": ["connaisseur", "expert", "pro (expert)", "personne qui s'y conna\u00eet", "personne qualifi\u00e9e"], "en": ["connoisseur", "expert"], "nl": ["deskundige", "expert"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043f\u0435\u0442\u0435\u043d\u0442\u043d\u044b\u0439 \u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u043a", "\u0437\u043d\u0430\u0442\u043e\u043a"], "de": ["Sachverst\u00e4ndiger", "Fachmann"]}, "examples": [["kun kvin a\u016d ses teknikaj vortoj, oni kredigas sin kompetentulo", null], ["trovinte kompetentulon pri la guarao-lingvo, kiu samtempe konis la teritorion, ni direktis la kanuon kun eksterboata motoro al Mariusa", "Werner Schad: Orinoko-delto: Indianoj, mar\u0109oj, arbarego, Monatojaro 2000a, numero 11a, p. 20a"], ["efektiva artkompetentulo diris, ke ili estas pentritaj de majstra mano", "Fabeloj, volumo 3\u0108io sur sian \u011dustan lokon!"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompetent", "primary": false}, "kelkafoje": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u043a\u0430\u043b\u044c\u043a\u0456 \u0440\u0430\u0437\u043e\u045e"], "fr": ["quelquefois"], "nl": ["nu en dan"], "ru": ["\u043d\u0435\u0441\u043a\u043e\u043b\u044c\u043a\u043e \u0440\u0430\u0437"], "de": ["manchmal"], "pl": ["kilkakrotnie"]}, "examples": [["la signoj de la vojeto fari\u011dis pli kaj pli malklaraj, kaj kelkafoje \u015dajne tute malaperis", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 12a, Lemuel kaj Adaha"]], "subdefinitions": []}], "root": "foj", "primary": false}, "kuniri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Iri kune; partopreni.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u0436\u0434\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["accompagner", "prendre part"], "pt": ["acompanhar"], "de": ["zusammen gehen", "gemeinsam wandeln"], "pl": ["i\u015b\u0107 razem"], "hu": ["egy\u00fctt megy", "vele megy"]}, "examples": [["Pa\u016dlo ne aprobis kunpreni tiun, kiu ne kuniris en la laboron", "La Nova TestamentoLa agoj 15:38"]], "subdefinitions": []}], "root": "ir", "primary": false}, "salamandredoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo urodeloj (Salamandridae).", "translations": {"ru": ["\u0441\u0430\u043b\u0430\u043c\u0430\u043d\u0434\u0440\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)", "\u043d\u0430\u0441\u0442\u043e\u044f\u0449\u0438\u0435 \u0441\u0430\u043b\u0430\u043c\u0430\u043d\u0434\u0440\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "be": ["\u0441\u0430\u043b\u0430\u043c\u0430\u043d\u0434\u0440\u044b (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "de": ["(Echte) Salamander"], "it": ["salamandridi"], "pl": ["salamandrowate"], "hu": ["szalamandraf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "salamandr", "primary": false}, "resani\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Retrovi la sanon post misfarto.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0437\u0434\u043e\u0440\u043e\u0432\u0435\u0442\u044c"], "fr": ["gu\u00e9rir (intr.)"], "en": ["get better", "heal", "recover"], "nl": ["genezen (ntr.)"], "it": ["guarire (ntr.)", "risanarsi"], "hu": ["meggy\u00f3gyul"]}, "examples": [["resani\u011di el rabio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "san", "primary": false}, "malkreditigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senigi iun je fidindeco, kredindeco.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0441\u043a\u0440\u044d\u0434\u044b\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["discr\u00e9diter"], "en": ["discredit"], "nl": ["in discrediet brengen"], "pt": ["desacreditar"], "ru": ["\u0434\u0438\u0441\u043a\u0440\u0435\u0434\u0438\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["in Misskredit bringen", "diskreditieren"]}, "examples": [["vi penas senkreditigi nin en la okuloj de la mondo", "Z"], ["senkreditigi ideon, institucion, a\u016dtoron, \u0135urnaliston", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Senigi iun je sia kredito.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0437\u0431\u0430\u0432\u0456\u0446\u044c \u043a\u0440\u044d\u0434\u044b\u0442\u0443"], "nl": ["in waarde doen dalen"], "ru": ["\u043b\u0438\u0448\u0438\u0442\u044c \u043a\u0440\u0435\u0434\u0438\u0442\u0430"]}, "examples": [["tiu firmo estas miskreditigita en la merkato", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kredit", "primary": false}, "malalta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Negranda de supro \u011dis malsupro.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0438\u0437\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["bas"], "tp": ["lili"], "fi": ["matala (ei korkea)", "alhainen", "ala-"], "de": ["tief"], "pl": ["niski", "ma\u0142y"]}, "examples": [["la altranguloj malalte klini\u011dis", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 6"], ["malalta reliefo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Je negranda distanco super la tero.", "translations": {"de": ["niedrig"], "it": ["basso"], "pl": ["niski"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Malgranda, malsupra la\u016d valorskalo.", "translations": {"de": ["niedrig"], "it": ["basso"], "pl": ["niski", "ma\u0142y"]}, "examples": [["landoj kie oni perlaboras malaltan salajron", "Remigiusz Mielcarek, Enmigrintoj en ora ka\u011do, Monato, jaro 1994a, numero 1a, p. 15a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kun malrapidaj vibroj, ne granda frekvenco.", "translations": {"it": ["grave (di suono)"], "pl": ["niski"]}, "examples": [["lia vo\u0109o estis tiom malalta, ke je kelkaj vortoj \u011di sinkis en la ra\u016dkon", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 22a, p. 220a"]], "subdefinitions": []}], "root": "alt", "primary": false}, "ampleksa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta grandan amplekson.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043e\u0431\u0448\u0438\u0440\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["ample", "\u00e9tendu"], "de": ["ausgedehnt", "von gro\u00dfem Ausma\u00df", "weitr\u00e4umig", "extensiv"], "nl": ["omvangrijk"], "en": ["comprehensive", "extensive"]}, "examples": [["ampleksa verko, spirito, sciado", "Z"], ["samampleksaj grandoj", null], ["la agado de nia societo tagon post tago disampleksi\u011das", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ampleks", "primary": false}, "amplekso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dimensio, grado de grandeco, konsiderata rilate al tio, kion \u011di enhavas.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043c\u0435\u0440", "\u0432\u0435\u043b\u0456\u0447\u044b\u043d\u044f", "\u0430\u0431'\u0451\u043c"], "fr": ["ampleur", "\u00e9tendue", "port\u00e9e", "diapason (\u00e9tendue des sons)"], "en": ["extent", "scope", "magnitude"], "nl": ["omvang"], "ru": ["\u0432\u0435\u043b\u0438\u0447\u0438\u043d\u0430", "\u0440\u0430\u0437\u043c\u0435\u0440", "\u043e\u0431\u044a\u0451\u043c"], "de": ["Ausdehnung (Gr\u00f6\u00dfe)", "Ausma\u00df"]}, "examples": [["bildo la\u016d natura amplekso", null], ["amplekso de katastrofo, organizo, krizo, \u0135eto, balanci\u011do, signifo, ideo", null], ["tiu principo havas pli grandan amplekson ol nure juran", null], ["vasta amplekso da farita lernado", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ampleks", "primary": true}, "integrala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al integraloj kaj integralado.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0442\u044d\u0433\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["int\u00e9gral (math.)"], "en": ["integral"], "nl": ["integraal-"], "ru": ["\u0438\u043d\u0442\u0435\u0433\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["Integral-"], "hu": ["integr\u00e1l-"], "es": ["integral"], "pl": ["ca\u0142kowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "integral", "primary": false}, "marsano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lo\u011danto de Marso (en sciencfikcia literaturo).", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0440\u0441\u0456\u044f\u043d\u0456\u043d"], "fr": ["martien (subst.)"], "en": ["Martian"], "nl": ["marsbewoner", "marsmannetje"], "pt": ["marciano (subst.)"], "ru": ["\u043c\u0430\u0440\u0441\u0438\u0430\u043d\u0438\u043d"], "de": ["Marsbewohner"], "it": ["marziano"], "hu": ["marslak\u00f3"], "es": ["marciano"], "pl": ["marsjanin"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Mars", "primary": false}, "ampleksi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Havi amplekson de; enhavi, enteni.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0445\u0432\u0430\u0442\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["embrasser", "comporter", "comprendre"], "de": ["umfassen"], "nl": ["omvatten"], "en": ["extend to", "include"]}, "examples": [["la \u0109ielo ne povus vin ampleksi", "Z"], ["la registara deklaro ampleksas \u0109iujn nunajn politikajn demandojn", null], ["ni ordinare kunlegas tutan serion da vortoj ampleksitan per unu vido", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ampleks", "primary": false}, "semo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u0108e malfermfruktoj tio estas aro da semgrajnoj (papavo, pizo), \u0109e fermfruktoj tio estas la tuta frukto (greno)."], "primary definition": "Tiu parto de frukto, kiu elfalas post la maturi\u011do kaj servas por produkti novan vegeta\u0135on.", "translations": {"be": ["\u0441\u0435\u043c\u044f"], "fr": ["semence"], "en": ["seed"], "nl": ["zaad"], "ru": ["\u0441\u0435\u043c\u044f"], "de": ["Samen"], "it": ["seme"], "hu": ["mag"], "es": ["semilla"]}, "examples": [["iuj semoj falis apud la vojo, kaj la birdoj venis kaj forman\u011dis ilin", "La Nova Testamento, &Mat 13:4"], ["scienco havas semon enuan, sed frukton bon\u011duan", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Disvastigilo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Fruktiga substanco produktata de virseksa homo, besto a\u016d vegeta\u0135o.", "translations": {"sv": ["s\u00e4d"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Idaro, posteulara.", "translations": {}, "examples": [["la semo de David", "Z"], ["el la re\u011da semo de Edom", "Z"], ["ilia semo estos ekstermita el inter la homidoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "sem", "primary": true}, "fluo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Movo de tio, kio fluas.", "translations": {"be": ["\u0446\u044f\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043f\u0430\u0442\u043e\u043a"], "fr": ["flux", "cours (flux)", "courant (subst.)"], "bg": ["\u0442\u0435\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435"], "nl": ["stroom (v.rivier)"], "ru": ["\u0442\u0435\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u043e\u0442\u043e\u043a"], "de": ["(das) Flie\u00dfen", "Strom", "Fluss"], "hu": ["foly\u00e1s", "\u00e1raml\u00e1s"], "es": ["flujo"], "cs": ["tok"], "pl": ["pr\u0105d", "nurt", "sp\u0142yw", "przep\u0142yw", "ciek"]}, "examples": [["la fluo de la rivero estas rapida", null], ["na\u011di kontra\u016d la fluo", null], ["senflua akvo", null], ["la fluo de la tempo, de la okazoj, de l' rememoroj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Io, kio amase kaj seninterrompe samdirekti\u011das.", "translations": {"pl": ["przep\u0142yw", "nap\u0142yw", "nurt", "rzeka"]}, "examples": [["fluo da homoj rapidas al la festo", null], ["tiu regiono tre altiras la fluon de la turistoj", null], ["diversaj fluoj da opinioj", null], ["mi ne povas kontra\u016dstari al la fluo", "Z"], ["sin lasis kapti de l' \u011denerala fluo", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 17a"], ["nova fluo da pensoj regis lin", "Z"], ["elektra fluo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "flu", "primary": false}, "flua": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fluanta.", "translations": {"be": ["\u0446\u044f\u043a\u0443\u0447\u044b"], "fr": ["courant (adj., qui s'\u00e9coule, rapide)"], "nl": ["stromend"], "ru": ["\u0442\u0435\u043a\u0443\u0447\u0438\u0439"], "de": ["fl\u00fcssig"], "hu": ["foly\u00f3"], "pl": ["p\u0142yn\u0105cy", "bie\u017c\u0105cy", "ciekn\u0105cy"]}, "examples": [["flua akvo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Facilmova, facila, senhezita, rapida.", "translations": {"be": ["\u0431\u0435\u0433\u043b\u044b", "\u043d\u044f\u0437\u043c\u0443\u0448\u0430\u043d\u044b"], "fr": ["fluide (adj.)"], "nl": ["vloeiend"], "ru": ["\u0431\u0435\u0433\u043b\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u043f\u0440\u0438\u043d\u0443\u0436\u0434\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["foly\u00e9kony"], "pl": ["p\u0142ynny"]}, "examples": [["flua stilo", null], ["flue paroli", "Z"], ["feli\u0109o venas gute, malfeli\u0109o venas flue", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "flu", "primary": false}, "diski": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fingre kunmeti telefonnumeron per ciferdisko.", "translations": {"en": ["dial (telephone)"]}, "examples": [["F-ino Ueda tuj diskis la telefonnumeron kaj enmanigis la aparaton al D-ro Nakagawa", "Bernard Golden, Kosma ruba\u0135o, Beletra Almanako N-ro 4 (Februaro 2009), p. 11"]], "subdefinitions": []}], "root": "disk", "primary": false}, "glaciso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Neabrupta deklivo, natura a\u016d artefarita, kiu etendi\u011das anta\u016d fortika\u0135o, paflinio kaj tiel plu.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043b\u0430\u0441\u0438\u0441"], "fr": ["glacis (mil.)"], "en": ["glacis"], "nl": ["glacis"], "pt": ["glacis", "esplanada"], "de": ["Glacis", "Vorgel\u00e4nde"], "hu": ["s\u00edkozat", "v\u00e1rmez\u0151", "glacis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "glacis", "primary": true}, "krabo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el kraboj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u0430\u0431"], "fr": ["crabe"], "en": ["crab"], "nl": ["krab"], "pt": ["caranguejo"], "ru": ["\u043a\u0440\u0430\u0431"], "de": ["Krabbe"], "hu": ["r\u00e1k (\u00e1llat)"]}, "examples": [["sur la bordo malaltaj fortika\u0135oj plati\u011dis kiel kraboj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "krab", "primary": true}, "disko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plata, ronda objekto.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0438\u0441\u043a"], "fr": ["disque"], "en": ["disk"], "nl": ["schijf"], "be": ["\u0434\u044b\u0441\u043a", "\u043a\u0440\u0443\u0433", "\u0448\u0430\u0448\u043a\u0430 (\u045e \u0448\u0430\u0448\u043a\u0430\u0445)"], "de": ["Scheibe"], "sk": ["disk"], "es": ["disco"]}, "examples": [["disko de suno, de fervoja signalo", null], ["damluda disko", null]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "uzata en \u0135etludoj.", "translations": {"de": ["Diskus"], "nl": ["discus"], "pt": ["disco"], "pl": ["dysk"], "hu": ["diszkosz"]}, "examples": [["antikva helena statuo de disko\u0135etanto", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "sur kiu estas registritaj iuj datumoj.", "translations": {"de": ["Platte", "Diskette", "CD"], "nl": ["schijf", "diskette", "CD", "plaat (grammofoon-)"], "pl": ["p\u0142yta (gramofonowa, kompaktowa, CD, DVD)"], "hu": ["lemez"]}, "examples": [["sondisko", null], ["magneta disko, disketo", null], ["lumdisko", null]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0443\u0433"], "fr": ["cercle", "disque"], "en": ["circle", "disk"], "pt": ["c\u00edrculo"], "de": ["Kreis", "Kreisscheibe"], "hu": ["k\u00f6rlemez"], "sk": ["kruh"], "pl": ["ko\u0142o"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(en la aro de kompleksoj)", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0443\u0433"], "fr": ["disque", "cercle"], "en": ["disk", "circle"], "de": ["Kreis"], "hu": ["egys\u00e9gk\u00f6rlemez"], "pl": ["kula"]}, "examples": []}]}], "root": "disk", "primary": true}, "normohava spaco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Normohava vektora spaco.", "translations": {"ru": ["\u043d\u043e\u0440\u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u043e\u0435 \u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["espace norm\u00e9"], "en": ["normed space"], "de": ["normierter Raum"], "pl": ["przestrze\u0144 unormowana"], "hu": ["norm\u00e1lt t\u00e9r"]}, "examples": [["e\u016dklida vektora spaco estas anka\u016d normohava spaco, konsiderante la naturan normon ||x|| = \u221a", null], ["\u0109iu normohava spaco estas anka\u016d metrika spaco kaj topologia vektora spaco", null], ["la topologia dualo de normohava spaco estas normohava kaj kompleta", null]], "subdefinitions": []}], "root": "spac", "primary": false}, "voja\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Iri, veturi por atingi malproksiman urbon a\u016d landon.", "translations": {"el": ["\u03c4\u03b1\u03be\u03b9\u03b4\u03b5\u03cd\u03c9"], "fr": ["voyager"], "en": ["travel"], "nl": ["reizen"], "pt": ["viajar"], "ru": ["\u043f\u0443\u0442\u0435\u0448\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["reisen"], "hu": ["utazik"], "br": ["beaji\u00f1"], "cs": ["cestovat"], "be": ["\u043f\u0430\u0434\u0430\u0440\u043e\u0436\u043d\u0456\u0447\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u0430\u043d\u0434\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "es": ["viajar"], "he": ["\u05dc\u05e0\u05e1\u05d5\u05e2", "\u05dc\u05d8\u05d9\u05d9\u05dc"]}, "examples": [["mi voja\u011das en Hispanujo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 26"], ["mi voja\u011das en Hispanujon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 26"], ["voja\u011di eksterlanden", null], ["neniam travoja\u011dita lando", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "voja\u011d", "primary": true}, "voja\u011do": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kiel kutime \u0109e la direkta akuzativo, eblas diri kaj li multe voja\u011dis en la Oriento, kaj li multe voja\u011dis en la Orienton; tamen la senco estas ne tute sama: en la unua ekzemplo temas pri multaj voja\u011doj ene de la Oriento (supozeble, sen reveni en sian hejmon en E\u016dropo); do, \u00abla Oriento\u00bb tiam estas loka cirkonstanco. En la dua okazo temas pri multaj voja\u011doj el ekster \u00abla Oriento\u00bb, do tiam \u00abla Oriento\u00bb estas cela cirkonstanco."], "primary definition": "Iom longa irado de iu loko al alia.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0443\u0442\u0435\u0448\u0435\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435", "\u043f\u043e\u0435\u0437\u0434\u043a\u0430"], "fr": ["voyage"], "nl": ["reis"], "br": ["beaj"], "de": ["Reise"], "es": ["viaje"], "hu": ["utaz\u00e1s"]}, "examples": [["plezura, turisma, eksterlanda voja\u011do", null], ["\u00abVoja\u011do al Kazohinio\u00bb", "Szathm\u00e1ri S\u00e1ndor, Voja\u011do al Kazohinio. \u2015 Parizo: SAT, 1958"], ["kion spertas afrikano post voja\u011do en eksterlandon", "Wolfram ROHLOFF: \u0108u vi rimarkos komunajn trajtojn?. Monato"], ["vi forgesas tiun memorindan voja\u011don en Parizon", "Henri Vallienne: Kastelo de Prelongo. Inko Tyres\u00f6, 2002."], ["li senprokraste komencis prepari sin al voja\u011do en Moskvon", "La majstro kaj Margarita, \u0109ap. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "voja\u011d", "primary": false}, "respekti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Havi senton de respekto al iu a\u016d io.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0432\u0430\u0436\u0430\u0446\u044c", "\u0448\u0430\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["respecter"], "nl": ["eerbiedigen", "respecteren"], "ru": ["\u043f\u043e\u0447\u0438\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u0432\u0430\u0436\u0430\u0442\u044c"], "de": ["achten", "ehrerbietig behandeln", "respektieren"], "sv": ["respektera"], "hu": ["tisztel", "becs\u00fcl"], "es": ["respetar"]}, "examples": [["respektu vian patron kaj vian patrinon, por ke longe da\u016dru via vivo sur la tero", "La Malnova Testamento, Eliro 20:12"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Montri per siaj agoj, ke oni respektas iun a\u016d ion.", "translations": {"de": ["respektieren"], "hu": ["tiszteletben tart"]}, "examples": [["respekti sian promeson", "B"], ["respekti la bezonojn, la dezirojn de iu", null], ["Adamo Rudzinski respektis la silentan suferon de la malri\u0109a virino", "Marta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "atenti, estimi, konsideri", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "respekt", "primary": false}, "respekto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sento de estimo kaj submeti\u011do, kiun oni havas anta\u016d iu rangsuperulo a\u016d anta\u016d ia supereco.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0432\u0430\u0433\u0430", "\u043f\u0430\u0448\u0430\u043d\u0430"], "fr": ["respect"], "en": ["respect"], "nl": ["eerbied", "respect"], "pt": ["respeito"], "ru": ["\u043f\u043e\u0447\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0443\u0432\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Achtung", "Ehrerbietung", "Respekt"], "sv": ["respekt"], "hu": ["tisztelet", "megbecs\u00fcl\u00e9s"], "es": ["respeto"]}, "examples": [["\u015di ricevis grandan respekton por lia vasta sciado", "Fabeloj, volumo 2, la ombro"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Eksteraj signoj, per kiuj oni aperigas \u0109i tiun senton.", "translations": {"de": ["Achtungszeichen", "Ehrenzeichen"]}, "examples": [["mian respekton al vi, Marja Antonovna!", "La Revizo, akto 3a, sceno 2a"]], "subdefinitions": []}], "root": "respekt", "primary": true}, "tomb\u015dtono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctono, per kiu oni kovras a\u016d prisignas tombon.", "translations": {"fr": ["pierre tombale"], "nl": ["grafsteen"], "it": ["lapide", "pietra tombale"], "pl": ["nagrobek", "p\u0142yta nagrobna"]}, "examples": [["tombo\u015dtonoj kun krucoj kaj antikvaj \u0109izliteroj", "Oni ne pafas en Jamburg, \u0109apitro 3a, p. 21a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dton", "primary": false}, "respekta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sentanta, montranta respekton.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0447\u0446\u0456\u0432\u044b", "\u043f\u0430\u0432\u0430\u0436\u043b\u0456\u0432\u044b"], "fr": ["respectueux"], "hu": ["tisztel\u0151", "becs\u00fcl\u0151", "tiszteletteljes"], "nl": ["eerbiedig"], "ru": ["\u043f\u043e\u0447\u0442\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0443\u0432\u0430\u0436\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["la libristo faris denove respektan saluton", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "respekt", "primary": false}, "policestro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Policano, \u0109efulo de policejo a\u016d de polica departemento.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0438\u0446\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0435\u0440", "\u043a\u043e\u043c\u0438\u0441\u0441\u0430\u0440 \u043f\u043e\u043b\u0438\u0446\u0438\u0438", "\u043d\u0430\u0447\u0430\u043b\u044c\u043d\u0438\u043a \u043e\u0442\u0434\u0435\u043b\u0435\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["commissaire de police"], "de": ["Polizeikommissar"], "nl": ["commisaris"]}, "examples": [["nia urbo havas ne sufi\u0109e energian policestron", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 37"]], "subdefinitions": []}], "root": "polic", "primary": false}, "publici": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La politika senco publici en Esperantujo estas maloftega, \u011di aperas \u0109i tie precipe kiel retroderiva\u0135o de la vorto publicisto; la pli \u011denerala senco publici estas superflua, kaj la bonaj a\u016dtoroj \u011denerale preferas uzi pli esperantecan vorton \u00abpublikigi\u00bb. Tial PIV1 donas nur la vorton publicisto (kiel nederivitan radikvorton) en \u011dia tradicia, nuntempe malmulte aktuala senco soci-politika. Oni nepre ne misuzu la vorton publici anstata\u016d la firme establi\u011dinta kaj oficiala esperanta vorto reklami; kvankam PV difinas por \u011di tian kromsencon, \u011di estas tute malnecesa kaj en la pli novaj vortaroj ne aperas."], "primary definition": "(transitiva) Verki por publiko pri aktualaj temoj soci-politikaj.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043d\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f \u043f\u0443\u0431\u043b\u0438\u0446\u0438\u0441\u0442\u0438\u043a\u043e\u0439"], "de": ["ver\u00f6ffentlichen", "publizieren"], "en": ["publicize"], "nl": ["publiceren"], "hu": ["nyilv\u00e1noss\u00e1got biztos\u00edt", "rekl\u00e1moz"]}, "examples": [["Voltero fervore publicis kontra\u016d la eklezio kaj despotismo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0443\u0431\u043b\u0456\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c (\u0443 \u043f\u0440\u044d\u0441\u0435)"], "en": ["write articles"], "hu": ["(\u00fajs\u00e1got) \u00edr", "publik\u00e1l"]}, "examples": [["amplekse publicis pri Esperanto (i.a. 300 artikoloj kaj studoj en 22 nacilingvaj kaj 20 movadaj gazetoj), verkis, tradukis kaj redaktis entute 25 volumojn kaj 5 perioda\u0135ojn", "A\u016dtoroj de originala literaturo en Esperanto"]], "subdefinitions": []}], "root": "public", "primary": true}, "substituo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago a\u016d rezulto substitui.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043c\u0435\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u043e\u0434\u043c\u0435\u043d\u0430", "\u0437\u0430\u043c\u0435\u043d\u0430"], "fr": ["remplacement", "substitution"], "it": ["sostituzione", "rimpiazzo"], "es": ["reemplazo", "sustituto"], "hu": ["helyettes\u00edt\u00e9s", "felcser\u00e9l\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: La montrita fonto ne indikas, en kio konsistas la nuanco inter permuto kaj substituo. Cetere la nuanco estas malgranda kaj \u015dajnas, ke en multaj naciaj lingvoj oni preferas uzi nur la pli vastasencan \u00abpermuto\u00bb."], "primary definition": "Permuto super finia aro.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u043a\u0430", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u043a\u0430"], "fr": ["substitution", "permutation"], "en": ["substitution", "permutation"], "de": ["Substitution", "Einsetzung", "Vertauschung"], "it": ["sostituzione"], "hu": ["helyettes\u00edt\u00e9s"], "pl": ["permutacja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "substitu", "primary": false}, "la\u016ddinda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inda je la\u016ddoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0445\u0432\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "en": ["laudable", "praiseworthy", "commendable", "meritorious"], "nl": ["lovenswaardig", "prijzenswaardig", "bewonderenswaardig", "loffelijk", "verdienstelijk", "bewonderenswaard", "prijzenswaard"], "br": ["meulus"], "de": ["lobenswert"], "es": ["alabable", "laureable"], "hu": ["dics\u00e9rend\u0151", "dics\u00e9retes"]}, "examples": [["la\u016ddinda konduto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "la\u016dd", "primary": false}, "substitui": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Anstata\u016digi ion per io alia.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043c\u0435\u043d\u044f\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u043c\u0435\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u043c\u0435\u0449\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u043c\u0435\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0434\u043c\u0435\u043d\u044f\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0434\u043c\u0435\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0434\u0441\u0442\u0430\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c (\u0432\u043c\u0435\u0441\u0442\u043e \u0447\u0435\u0433\u043e-\u043b.)", "\u043f\u043e\u0434\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c (\u0432\u043c\u0435\u0441\u0442\u043e \u0447\u0435\u0433\u043e-\u043b.)"], "fr": ["remplacer", "substituer"], "nl": ["vervangen", "substitueren"], "de": ["substituieren", "ersetzen"], "it": ["sostituire", "rimpiazzare"], "es": ["reemplazar", "sustituir"], "hu": ["helyettes\u00edt", "felcser\u00e9l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "substitu", "primary": true}, "\u015dtonhakisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metiisto, kies laboro estas tiri \u015dtonojn el \u015dtonejo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u0435\u043d\u044f\u0447\u043e\u0441"], "nl": ["steenhakker", "steenhouwer"], "ru": ["\u043a\u0430\u043c\u0435\u043d\u043e\u0442\u0451\u0441"], "it": ["cavapietre", "cavatore (in cave di pietra)"], "pl": ["kamieniarz"], "hu": ["k\u0151fejt\u0151 (munk\u00e1s)", "k\u0151t\u00f6r\u0151", "k\u0151b\u00e1ny\u00e1sz"]}, "examples": [["oni dungis \u015dtonhakistojn kaj \u0109arpentistojn, por renovigi la domon de la Eternulo", "La Malnova Testamento, II. Kroniko 24:12"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dton", "primary": false}, "laro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio laredoj (Larus).", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u0440\u043b\u044f", "\u0447\u0430\u0439\u043a\u0430"], "fr": ["go\u00e9land"], "nl": ["larus", "meeuw"], "pt": ["gaivota", "gaivot\u00e3o"], "ru": ["\u0447\u0430\u0439\u043a\u0430"], "de": ["M\u00f6we"], "hu": ["sir\u00e1ly"], "pl": ["mewa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lar", "primary": true}, "magrebano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lo\u011danto de Magrebo.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u0433\u0440\u0438\u0431\u0438\u043d\u0435\u0446"], "fr": ["maghr\u00e9bin (subst.)"], "nl": ["Maghrebijn"]}, "examples": [["mi estis anka\u016d edzino de magrebano", "mhdesert, rasismo, libera folio, 2004-08-05"]], "subdefinitions": []}], "root": "Magreb", "primary": false}, "stompi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Iom post iom malpliintensigi la ombrumadon a\u016d la helecon de desegno.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0443\u0448\u0451\u0432\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u0442\u0443\u0448\u0435\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0442\u0443\u0448\u0451\u0432\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0442\u0443\u0448\u0435\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["estomper"], "nl": ["doezelen", "verdoezelen"], "de": ["estompieren", "wischen"], "hu": ["csillap\u00edt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Iom post iom malpliintensigi, mildigi.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "kontrastigi", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stomp", "primary": true}, "kontra\u016dpartiklo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Partiklo, havanta mason, spinon , vivotempon kaj kelkajn aliajn internajn karakteriza\u0135ojn samajn kiel de respektiva partiklo, sed diferencanta de \u011di per signoj de elektra \u015dargo kaj magneta momanto, barjona \u015dargo, leptona \u015dargo kaj aliaj kvantumaj nombroj. \u0108iuj partikloj, krom absolute ne\u016dtralaj, havas siajn kontra\u016dpartiklojn. Dum kunpu\u015di\u011do de partiklo kaj kontra\u016dpartiklo okazas ilia anihilacio.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0442\u044b\u0447\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456\u0446\u0430"], "en": ["antiparticle"], "nl": ["antideeltje"], "pt": ["antipart\u00edcula"], "ru": ["\u0430\u043d\u0442\u0438\u0447\u0430\u0441\u0442\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Antiteilchen"], "hu": ["antir\u00e9szecske"], "fa": ["\u067e\u0627\u062f\u0630\u0631\u0647"], "es": ["antipart\u00edcula"], "pl": ["antycz\u0105stka"]}, "examples": [["Pozitrono estas kontra\u016dpartiklo de negatrono, k reciproke negatrono estas kontra\u016dpartiklo de pozitrono", null], ["Fotono estas absolute ne\u016dtrala partiklo, tial \u011di ne havas kontra\u016dpartiklon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "partikl", "primary": false}, "interna produto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["inneres Produkt", "Skalarprodukt"], "pt": ["produto escalar", "produto interno"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "produt", "primary": false}, "kvantumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elementa unuo de fizika grando.", "translations": {"be": ["\u043a\u0432\u0430\u043d\u0442"], "fr": ["quantum"], "en": ["quantum"], "nl": ["kwantum"], "pt": ["quantum"], "ru": ["\u043a\u0432\u0430\u043d\u0442"], "de": ["Quant"], "hu": ["kvantum"], "fa": ["\u06a9\u0648\u0627\u0646\u062a\u0648\u0645"], "pl": ["kwant"]}, "examples": [["kvantumo de energio, de movkvanta momanto, de elektro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Elementa korpusklo kun nula a\u016d entjera spino; bosono.", "translations": {"pt": ["quantum", "b\u00f3son"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kvantum", "primary": true}, "bri\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kartludo por kvar personoj, dividitaj en du duopojn, ludata per 52 kartoj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u044b\u0434\u0436"], "fr": ["bridge"], "en": ["bridge"], "nl": ["bridge"], "ru": ["\u0431\u0440\u0438\u0434\u0436"], "de": ["Bridge"], "hu": ["bridzs"], "pl": ["bryd\u017c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bri\u011d", "primary": true}, "Korano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La sankta libro de islamo.", "translations": {"be": ["\u041a\u0430\u0440\u0430\u043d"], "fr": ["Coran"], "bg": ["\u041a\u043e\u0440\u0430\u043d"], "nl": ["Koran"], "pt": ["Cor\u00e3o", "Alcor\u00e3o", "Mo\u00e7afo"], "ru": ["\u041a\u043e\u0440\u0430\u043d"], "ca": ["Alcor\u00e0"], "de": ["Koran"], "hu": ["Kor\u00e1n"], "fa": ["\u0642\u0631\u0622\u0646"], "en": ["Koran"], "he": ["\u05e7\u05d5\u05e8\u05d0\u05df"]}, "examples": [["tiun opinion kontra\u016ddiras la Korano", "C. Lavarenne, \u0108u islamo ordonas konverti per glavo?, Monatojaro 2002a, numero 2a, p. 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Koran", "primary": true}, "neinteresi\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Manko de intereso.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0437\u0430\u0438\u043d\u0442\u0435\u0440\u0435\u0441\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9sint\u00e9r\u00eat"], "pl": ["brak zainteresowanie"], "pt": ["desinteresse"], "de": ["Desinteresse"], "es": ["desinter\u00e9s"]}, "examples": [["pro la neinteresi\u011do de la ceteraj estraranoj, Renato Corsetti mem prenis je si la respondecon plutrakti kun BKC", "A. Grigorjevskij Mi estis elektita hazarde Libera Folio"], ["li a\u016ddis vo\u0109on, kiu malgra\u016d lia neintereso allogis lian attenton", "Mme d'Aulnoy trad. D.J. Harlow La flava gnomo http://donh.best.vwh.net/Esperanto/Literaturo/ Noveloj/blua/flava_gnomo.html"]], "subdefinitions": []}], "root": "interes", "primary": false}, "justa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konforma kun la le\u011do kaj juro.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u0456\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u0441\u043f\u0440\u0430\u0432\u044f\u0434\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u0437\u0430\u043a\u043e\u043d\u043d\u044b"], "fr": ["juste", "l\u00e9gitime"], "en": ["just"], "nl": ["rechtvaardig"], "pt": ["justo"], "ru": ["\u0441\u043f\u0440\u0430\u0432\u0435\u0434\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u0430\u0432\u0438\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u0430\u0432\u044b\u0439"], "de": ["recht"], "it": ["giusto"], "hu": ["jogos", "jogszer\u0171", "legitim"]}, "examples": [["justa ju\u011do, decido", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Respektanta egale kaj senpartie la rajtojn de aliaj homoj, kaj haviganta al \u0109iu lian apartena\u0135on.", "translations": {"de": ["gerecht"], "sv": ["r\u00e4ttvis"], "hu": ["igazs\u00e1gos"]}, "examples": [["justa homo, konduto, divido, parolo, ago", null], ["maljusta profito", null]], "subdefinitions": []}], "root": "just", "primary": true}, "vojevodo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Guberniestro, estro de vojevodio.", "translations": {"fr": ["vo\u00efvode"], "hu": ["vajda"]}, "examples": [["En vespero somera vojevodo kolera / Al la hejma kastelo rapidas", "A. Mickiewicz, trad. L. L. Zamenhof La Vojevodo Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto"], ["Vojevodoj ne oscedis, / tamen vane ja procedis", "A. S. Pu\u015dkin, trad. N. Fedotov, Fabelo pri la ora koketo, Paco, 1989:1, p. 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "vojevod", "primary": true}, "lakmus(a paper)o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Papero \u015dmirita per lakmuso, uzata por rekoni bazajn kaj acidajn reakciojn.", "translations": {"be": ["\u043b\u0430\u043a\u043c\u0443\u0441\u0430\u0432\u0430\u044f \u043f\u0430\u043f\u0435\u0440\u0430"], "fr": ["papier de tournesol"], "en": ["litmus paper"], "nl": ["lakmoespapier"], "ru": ["\u043b\u0430\u043a\u043c\u0443\u0441\u043e\u0432\u0430\u044f \u0431\u0443\u043c\u0430\u0433\u0430"], "de": ["Lackmuspapier"], "hu": ["lakmuszpap\u00edr"], "es": ["papel de tornasol"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lakmus", "primary": false}, "stumpnaza": {"definitions": [], "root": "naz", "primary": false}, "rakedo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plata pilko\u0135etilo el interplektitaj \u015dnuroj.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u043a\u0435\u0442\u043a\u0430"], "en": ["racket"], "nl": ["racket"], "pt": ["raquete"], "ru": ["\u0440\u0430\u043a\u0435\u0442\u043a\u0430"], "de": ["Schl\u00e4ger"], "it": ["racchetta"], "hu": ["tenisz\u00fct\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "raked", "primary": true}, "bisi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Krie peti pri ripeto.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0437\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c \u043d\u0430 \u0431\u0456\u0441"], "fr": ["bisser"], "de": ["Zugabe! schreien", "nach Zugabe verlangen"], "it": ["chiedere il bis"], "hu": ["\u00fajr\u00e1zik (\u00fajr\u00e1t ki\u00e1lt)"], "pl": ["domaga\u0107 si\u0119 bis\u00f3w", "prosi\u0107 o bis"]}, "examples": [["bisi tenorulon, arion, oratoron", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ripeti pro plendo de spektantoj.", "translations": {"it": ["bissare"], "pl": ["bisowa\u0107"]}, "examples": [["Lang Lang kaj direktisto Christoph Eschenbach, dis\u0109iplo kaj majstro, foje kaj refoje bisis.", "\u0108ina Radio, Koncerto de fermo de Pekina Deka Internacia Muzika Festivalo"]], "subdefinitions": []}], "root": "bis", "primary": false}, "ekzekutisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kies metio estas ekzekuti.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0442"], "fr": ["bourreau (ex\u00e9cuteur)", "ex\u00e9cuteur (bourreau)"], "en": ["executioner", "hangman (parolante pri pendumado)"], "ru": ["\u043f\u0430\u043b\u0430\u0447"], "de": ["Henker", "Scharfrichter"], "hu": ["h\u00f3h\u00e9r", "bak\u00f3", "kat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekzekut", "primary": false}, "paviano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio cerkopitekedoj (Papio), afrika simio kun hundosimila bu\u015do.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0432\u0456\u044f\u043d"], "fr": ["babouin"], "en": ["baboon"], "nl": ["baviaan"], "pt": ["babu\u00edno"], "ru": ["\u043f\u0430\u0432\u0438\u0430\u043d"], "de": ["Pavian"], "hu": ["p\u00e1vi\u00e1n"]}, "examples": [["pavianoj kaj aliaj simioj \u015datas malfermi tiun \u0109i frukton por man\u011di la pulpon", "d. pardue, Re: Baobabo, soc.culture.esperanto, 1996-05-09"]], "subdefinitions": []}], "root": "pavian", "primary": true}, "kvorumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Difinita nombro de \u0109eestantoj en kunveno, necesa por ke iu ajn decido havu le\u011dan valoron.", "translations": {"be": ["\u043a\u0432\u043e\u0440\u0443\u043c"], "fr": ["quorum"], "en": ["quorum"], "nl": ["quorum"], "pt": ["quorum"], "ru": ["\u043a\u0432\u043e\u0440\u0443\u043c"], "ca": ["qu\u00f2rum"], "de": ["Quorum"], "sv": ["kvorum", "beslutsf\u00f6rhet"], "hu": ["hat\u00e1rozatk\u00e9pess\u00e9g", "kv\u00f3rum"], "fa": ["\u062d\u062f \u0646\u0635\u0627\u0628"], "es": ["qu\u00f3rum"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kvorum", "primary": true}, "botelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vazo destinita por konservado kaj elver\u015dado de flua\u0135oj, ordinare vitra, havanta mallar\u011dan kolon kaj fermilon.", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u0442\u044d\u043b\u044c\u043a\u0430"], "fr": ["bouteille"], "bg": ["\u0431\u0443\u0442\u0438\u043b\u043a\u0430"], "nl": ["fles"], "ru": ["\u0431\u0443\u0442\u044b\u043b\u044c", "\u0431\u0443\u0442\u044b\u043b\u043a\u0430"], "de": ["Flasche"], "tr": ["\u015fi\u015fe"], "sk": ["f\u013ea\u0161a"], "en": ["bottle"], "es": ["botella"], "br": ["boutailh"], "pl": ["butelka", "flaszka"]}, "examples": [["la urbestro aran\u011das grandajn tagman\u011dojn, kie la vino estas trinkata po tutaj boteloj", "Fabeloj, volumo 3, \u015ci estis tute senta\u016dga"], ["\u0109u vi havas korktirilon por mal\u015dtopi la botelon?", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 34"], ["la knabo eltiris la botelon kaj la patrino almetis \u011din al la bu\u015do kaj trinkis unu gluton", "Fabeloj, volumo 3, \u015ci estis tute senta\u016dga"], ["\u0109iam li havis kun si en la veturilo grandegan botelon plenan de brando", "Fabeloj, volumo 4, Historio el la dunoj"], ["boteleto da spica brando", "Fabeloj, volumo 3, Kolo de botelo"], ["li skribis la nomon de sia fian\u0109ino, sian propran kaj anka\u016d la nomon de la \u015dipo, en\u015dovis la paperon en malplenan botelon, forte en\u015dtopis la korkon kaj \u0135etis la botelon en la malkvietegan maron", "Fabeloj, volumo 3, Kolo de botelo"]], "subdefinitions": []}], "root": "botel", "primary": true}, "poldero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kulturebla tereno gajnita el la maro.", "translations": {"be": ["\u043f\u043e\u043b\u044c\u0434\u044d\u0440"], "fr": ["polder"], "nl": ["polder"], "pt": ["p\u00f4lder"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u044c\u0434\u0435\u0440"], "ca": ["p\u00f2lder"], "de": ["Polder"], "es": ["p\u00f3lder"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "polder", "primary": true}, "suba\u016dskulti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ka\u015de a\u016dskulti.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0441\u043b\u0443\u0445\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["espionner (conversation)"], "en": ["eavesdrop"], "nl": ["afluisteren"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0441\u043b\u0443\u0448\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0434\u0441\u043b\u0443\u0448\u0430\u0442\u044c"], "de": ["lauschen", "abh\u00f6ren", "(zuf\u00e4llig) mith\u00f6ren"], "hu": ["hallgat\u00f3zik"], "pl": ["pods\u0142uchiwa\u0107"]}, "examples": [["Bob\u0109inskij enrigardas tra la pordo kaj suba\u016dskultas", "La Revizo, akto 2a, sceno 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dskult", "primary": false}, "nazkataro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kataro de la nazo.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0441\u043c\u043e\u0440\u043a"], "fr": ["catarrhe (du nez)", "rhume", "coryza"], "bg": ["\u0445\u0440\u0435\u043c\u0430"], "nl": ["verkoudheid"], "be": ["\u043a\u0430\u0442\u0430\u0440", "\u043d\u0430\u0441\u043c\u0430\u0440\u043a", "\u043d\u0430\u0441\u043c\u0430\u0440\u0433\u0430"], "de": ["Schnupfen"], "hu": ["n\u00e1tha"], "fa": ["\u0632\u06a9\u0627\u0645", "\u0622\u0628\u0631\u06cc\u0632\u0634 \u0628\u06cc\u0646\u06cc"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "katar", "primary": false}, "ardeedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo vadbirdoj (Ardeidae), de mar\u0109aj birdoj longkruraj, longkolaj kaj longbekaj", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u043f\u043b\u0456 (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["ard\u00e9id\u00e9s"], "en": ["herons"], "ru": ["\u0446\u0430\u043f\u043b\u0438 \u043d\u0430\u0441\u0442\u043e\u044f\u0449\u0438\u0435", "\u0446\u0430\u043f\u043b\u0438 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Reiher"], "hu": ["g\u00e9mf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ardeed", "primary": true}, "klu\u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kunigi per iu mekanismo la motoron de ma\u015dino kaj la organojn, kiujn \u011di devas movi.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0441\u043f\u043e\u043b\u044c\u0437\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c \u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u043c\u0438\u0441\u0441\u0438\u044e", "\u0438\u0441\u043f\u043e\u043b\u044c\u0437\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c \u0441\u0446\u0435\u043f\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0441\u0446\u0435\u043f\u043b\u044f\u0442\u044c (\u0430\u0432\u0442\u043e\u043c\u043e\u0431.)"], "fr": ["embrayer"], "en": ["clutch"], "nl": ["koppelen"], "de": ["kuppeln", "koppeln", "einkuppeln", "verkuppeln"], "it": ["innestare (mec.)", "ingranare"], "hu": ["\u00f6sszekapcsol", "tengelykapcsol\u00f3t bekapcsol", "kuplungoz"], "pl": ["sprz\u0119ga\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "klu\u0109", "primary": true}, "albordi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Atingi bordon, na\u011dante a\u016d \u015dipante.", "translations": {"sk": ["prist\u00e1\u0165"], "be": ["\u043f\u0440\u044b\u0447\u0430\u043b\u0456\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u044b\u0441\u0442\u0430\u0446\u044c (\u0434\u0430 \u0431\u0435\u0440\u0430\u0433\u0430)"], "fr": ["accoster (intr.)", "aborder (intr.)"], "pt": ["acostar", "chegar (\u00e0 margem, costa)"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0447\u0430\u043b\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0441\u0442\u0430\u0442\u044c (\u043a \u0431\u0435\u0440\u0435\u0433\u0443)"], "de": ["anlegen", "landen"], "pl": ["dobija\u0107 do brzegu", "przybija\u0107 do brzegu", "przybija\u0107 do nadbrze\u017ca", "l\u0105dowa\u0107 na brzegu"]}, "examples": [["albordi\u011dinte \u0109e Sirakuso, ni restis tie tri tagojn", "La Nova Testamento, La agoj 28:12"]], "subdefinitions": []}], "root": "bord", "primary": false}, "mortiga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kapabla malvivigi.", "translations": {"fr": ["mortel (qui tue)"], "nl": ["dodelijk"], "it": ["letale"], "hu": ["gyilkos"]}, "examples": [["mortiga veneno", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mort", "primary": false}, "ezofago": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tubo kondukanta la nutra\u0135on de la gor\u011do \u011dis la stomako.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u0432\u0430\u0432\u043e\u0434"], "fr": ["\u0153sophage"], "en": ["esophagus"], "pt": ["es\u00f4fago"], "la": ["oesophagus"], "de": ["Speiser\u00f6hre"], "sv": ["matstrupe"], "hu": ["nyel\u0151cs\u0151"], "fa": ["\u0645\u0650\u0631\u06cc"], "es": ["es\u00f3fago"], "ru": ["\u043f\u0438\u0449\u0435\u0432\u043e\u0434"], "pl": ["prze\u0142yk"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ezofag", "primary": true}, "mortigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Senigi iun je vivo, ka\u016dzi morton de.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0431\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["tuer"], "nl": ["doden"], "pt": ["matar"], "ru": ["\u0443\u0431\u0438\u0442\u044c"], "sv": ["d\u00f6da"], "tp": ["moli"], "it": ["uccidere"], "hu": ["meg\u00f6l", "meggyilkol"], "ro": ["omor\u00ee", "ucide"], "pl": ["u\u015bmierci\u0107", "zabi\u0107", "zamordowa\u0107"]}, "examples": [["mortigi bovon", null], ["mortiga veneno", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Ekstermi, forigi.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043d\u0456\u0448\u0447\u0430\u0446\u044c"]}, "examples": [["la esperantistoj ne volas mortigi la naciajn lingvojn", "Z"], ["ili volis tiun ideon tute mortigi", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "mort", "primary": false}, "rebrili": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lume speguli\u011di.", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u0434\u0430\u0446\u044c \u0432\u043e\u0434\u0431\u043b\u0435\u0441\u043a"], "fr": ["se refl\u00e9ter", "se r\u00e9fl\u00e9chir (se refl\u00e9ter)", "miroiter"], "hu": ["visszat\u00fckr\u00f6z\u0151dik"], "pl": ["odb\u0142yskiwa\u0107", "puszcza\u0107 zaj\u0105czki (lusterkiem)"], "ru": ["\u0434\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c \u043e\u0442\u0431\u043b\u0435\u0441\u043a"]}, "examples": [["la steloj rebrilis en la lago", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bril", "primary": false}, "liniaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En muzika skribo aro da horizontalaj linioj, sur kiuj estas lokitaj la diversaj notoj.", "translations": {"be": ["\u043d\u043e\u0442\u043d\u044b \u0441\u0442\u0430\u043d"], "fr": ["port\u00e9e (mus.)"], "en": ["staff", "stave"], "nl": ["notenbalk"], "ru": ["\u043d\u043e\u0442\u043d\u044b\u0439 \u0441\u0442\u0430\u043d"], "de": ["Notenlinien"], "hu": ["hangjegyvonal", "vonalrendszer"], "es": ["pentagrama"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lini", "primary": false}, "mortigo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Anka\u016d se la viktimo estas homo, la vorto \u00abmortigo\u00bb simple rilatas al faro mem kaj al okazo, kaj do tio povas esti kaj intenca kaj senintenca: (pro)kulpa mortigo"], "primary definition": "Malvivigo (ago a\u016d okazo).;", "translations": {"it": ["uccisione", "assassinio (homo)"]}, "examples": [["\u2013Kiel strange, \u2013 diras mi, \u2013 ke mortigo pro la devo \u011dis nun ne estas rigardata, kiel krimo!", "Metropoliteno"], ["SPIRITO: Ven\u011du por mortigo lia! \u2013 HAMLETO: Mortigo?", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto L. L. Zamenhof"]], "subdefinitions": []}], "root": "mort", "primary": false}, "butlero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Servisto oficanta kiel festenestro en nobela a\u016d ri\u0109a domo.", "translations": {"fa": ["\u067e\u06cc\u0634\u062e\u062f\u0645\u062a", "\u062e\u0648\u0627\u0646\u0633\u0627\u0644\u0627\u0631"], "fr": ["ma\u00eetre d'h\u00f4tel", "majordome (ma\u00eetre d'h\u00f4tel)"], "de": ["Butler", "Diener", "Haushofmeister"], "en": ["butler"], "nl": ["butler"]}, "examples": [["alia viro, funkcianta kiel butlero, metis pladon da fruktoj anta\u016d la gubernatoro", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, dua parto, \u0109apitro 47a, p. 651a"]], "subdefinitions": []}], "root": "butler", "primary": true}, "kompreni\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "I\u011di komprenita, esti komprenebla.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043d\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0431\u044b\u0442\u044c \u043f\u043e\u043d\u044f\u0442\u043d\u044b\u043c"], "fr": ["se comprendre (\u00eatre compr\u00e9hensible)"], "nl": ["begrijpelijk zijn"], "hu": ["\u00e9rthet\u0151"]}, "examples": [["\u0109i tiu teksto bone kompreni\u011das", null], ["tre facile kompreni\u011das", "H. Vallienne \u0108u li?\u0109ap. 5"], ["en la Moskva forestis teologia fakultato, kio kompreni\u011das per \u0109eesto de speciala sistemo de preparado de servantoj por la ortodoksa eklizio en Rusio", "Moskva \u015ctata Universitato http://universitato.narod.ru/historio/moskva_universitato.01.htm"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043d\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c \u0434\u0440\u0443\u0433 \u0434\u0440\u0443\u0433\u0430", "\u0434\u043e\u0441\u0442\u0438\u0433\u043d\u0443\u0442\u044c \u0432\u0437\u0430\u0438\u043c\u043e\u043f\u043e\u043d\u0438\u043c\u0430\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["se comprendre (l'un l'autre)", "s'entendre"], "nl": ["elkaar begrijpen"], "hu": ["meg\u00e9rtik egym\u00e1st"]}, "examples": [["la a\u016dtoroj ial nomis siajn lingvojn \u00abtutmondaj\u00bb, eble nur pro tio, ke en la tuta mondo estis neniu persono, kun kiu oni povus kompreni\u011di per tiuj \u0109i lingvoj", "L.L. Zamenhof Anta\u016dparolo al la Unua Libro"], ["tiuj \u0109i homoj posedis ja kolekton da kondi\u0109aj sonoj, per kiuj li tute precize kompreni\u011dadis kun siaj plej proksimaj najbaroj", "Esenco kaj Estonte"], ["kongresoj internaciaj tuj povus komenci uzadi \u011din por la reciproka kompreni\u011dado de siaj membroj", "Esenco kaj Estonte"], ["por meti finon al \u0109iuj malkompreni\u011doj kaj disputoj la a\u016dtoro de Esperanto decidis nun eldoni en formo de unu libro tiujn tri verkojn", "Fundamento de EsperantoAnta\u016dparolo"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompren", "primary": false}, "hemipteroj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la klaso insektoj (Heteroptera), kun du paroj da flugiloj, kies ekstera paro estas ofte korneca.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u045e\u0446\u044c\u0432\u0435\u0440\u0434\u0430\u043a\u0440\u044b\u043b\u044b\u044f (\u0430\u0442\u0440\u0430\u0434)"], "fr": ["h\u00e9mipt\u00e8res"], "nl": ["snavelinsecten"], "pt": ["hem\u00edpteros"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0443\u0436\u0435\u0441\u0442\u043a\u043e\u043a\u0440\u044b\u043b\u044b\u0435"], "de": ["Wanzen", "Ungleichfl\u00fcgler", "Halbfl\u00fcgler"], "it": ["emitteri"], "hu": ["polosk\u00e1k", "felem\u00e1ssz\u00e1rny\u00faak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hemipter", "primary": true}, "vazaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sortimento de vazoj, precipe tia uzata por man\u011do.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0443\u0434\u0430"], "fr": ["service de table", "vaisselle"], "en": ["dishes", "crockery", "plates", "table service"], "nl": ["vaat"], "pl": ["zastawa", "garnitur", "komplet (np. obiadowy)", "naczynia"], "hu": ["ed\u00e9nyek", "(asztali) k\u00e9szlet", "ed\u00e9nygarnit\u00fara"]}, "examples": [["lavi la vazaron", null], ["en la dometo estis kuirejo kaj provizejo, vazaro kupra kaj stana, \u0109io pura, brilanta", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, fi\u015dkaptisto kaj lia edzino"]], "subdefinitions": []}], "root": "vaz", "primary": false}, "pa\u015dstango": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Irilo.", "translations": {"be": ["\u043c\u044b\u043b\u0456\u0446\u0430"], "hu": ["g\u00f3lyal\u00e1b"], "nl": ["wandelstok"], "ru": ["\u0445\u043e\u0434\u0443\u043b\u044f"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pa\u015d", "primary": false}, "brulmarki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari markon per brulanta fera\u0135o sur la ha\u016dto de bruto, por indiki ties posedatecon.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043b\u0435\u0439\u043c\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["marquer au fer"], "en": ["brand"], "nl": ["brandmerken"], "pt": ["marcar a fogo"], "be": ["\u043a\u043b\u0435\u0439\u043c\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043a\u043b\u044f\u0439\u043c\u0456\u0446\u044c", "\u0442\u0430\u045e\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["brandmarken"], "hu": ["megb\u00e9lyegez (billoggal)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mark", "primary": false}, "brulmarko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Signalo brulmarkita sur la ha\u016dto de brutoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u044f\u0439\u043c\u043e", "\u0442\u0430\u045e\u0440\u043e"], "en": ["brand"], "nl": ["brandmerk"], "pt": ["marca de fogo"], "ru": ["\u043a\u043b\u0435\u0439\u043c\u043e", "\u0442\u0430\u0432\u0440\u043e"], "de": ["Brandzeichen"], "hu": ["billog"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mark", "primary": false}, "provoso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gardisto de malliberejo.", "translations": {"be": ["\u0442\u0443\u0440\u044d\u043c\u043d\u044b \u043d\u0430\u0433\u043b\u044f\u0434\u0447\u044b\u043a"], "fa": ["\u0632\u0646\u062f\u0627\u0646\u0628\u0627\u0646"], "en": ["prison guard"], "nl": ["cipier"], "pt": ["carcereiro"], "ru": ["\u0442\u044e\u0440\u0435\u043c\u0449\u0438\u043a", "\u0442\u044e\u0440\u0435\u043c\u043d\u044b\u0439 \u043d\u0430\u0434\u0437\u0438\u0440\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Kerkermeister"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "provos", "primary": true}, "flaveta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iom, proksimume flava.", "translations": {"be": ["\u0436\u0430\u045e\u0442\u0430\u0432\u0430\u0442\u044b"], "fr": ["jaun\u00e2tre"], "en": ["yellowish"], "nl": ["geelachtig"], "ru": ["\u0436\u0435\u043b\u0442\u043e\u0432\u0430\u0442\u044b\u0439"], "de": ["gelblich"], "hu": ["s\u00e1rg\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flav", "primary": false}, "epidemiologiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri epidemiologio.", "translations": {"fr": ["\u00e9pid\u00e9miologiste"], "de": ["Epidemiologe"], "pl": ["epidemiolog"], "pt": ["epidemiologista", "epidemi\u00f3logo"]}, "examples": [["kuracisto epidemiologiisto", "J. A. Vergara, Prezento..., Nitobe-centro por lingva demokratio, [vidita en 2007-03]"]], "subdefinitions": []}], "root": "epidemiologi", "primary": false}, "kasavo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maniokfaruno.", "translations": {"fr": ["cassave"]}, "examples": [["estas primitiva kasavo-farejo ekster la vila\u011do", "R. da Silva Ribeiro, Voja\u011dtaglibro al Amazonio, La Karavelo, 2009-09 (18), p. 15a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Patkuko el maniokfaruno.", "translations": {}, "examples": [["en la unuaj dudek kvar horoj Aureliano Segundo konsumis unu bovidon kun kasavo, ignamo kaj kuiritaj bananoj", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "kasav", "primary": true}, "morusacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Moraceae).", "translations": {"be": ["\u0442\u0443\u0442\u0430\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "hu": ["eperfaf\u00e9l\u00e9k"], "de": ["Maulbeergew\u00e4chse"], "nl": ["moerbeienfamilie"], "ru": ["\u0442\u0443\u0442\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "morusac", "primary": true}, "tezo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aserto elmetata kaj defendata de iu persono.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u0437\u0456\u0441"], "fr": ["th\u00e8se"], "en": ["thesis"], "nl": ["stelling"], "pt": ["tese"], "ru": ["\u0442\u0435\u0437\u0438\u0441", "\u043f\u043e\u043b\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u043d\u0430\u0443\u0447\u043d.)"], "de": ["These"], "hu": ["t\u00e9tel", "t\u00e9zis"], "pl": ["teza"]}, "examples": [["tiu \u0109i konstato estas tre valora por mia tezo", null], ["temis pri tezo, ke la katastrofaj naturfenomenoj priskribitaj en la Biblio ne estas nur fantazia\u0135oj", "Manuel Halvelik: (Andr\u00e9 Cherpillod, Kaj la suno haltis...), Monatojaro 1993a, numero 11a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Scienca aserto prezentata kaj defendata de kandidato en iuj universitataj ekzamenoj.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0441\u044d\u0440\u0442\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["dissertation (univ.)"], "nl": ["proefschrift", "dissertatie", "thesis"], "ru": ["\u0434\u0438\u0441\u0441\u0435\u0440\u0442\u0430\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Doktorarbeit", "Dissertation"], "hu": ["disszert\u00e1ci\u00f3", "doktori \u00e9rtekez\u00e9s"], "pl": ["dysertacja"]}, "examples": [["en la supera nivelo la studentoj verkas tezon pri historia temo", "Jo Haazen: Unika muziklernejo en Belgio, Monatojaro 1997a, numero 4a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tez", "primary": true}, "transe": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En transa loko.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e \u0442\u0443 \u0441\u0442\u043e\u0440\u043e\u043d\u0443"], "nl": ["over", "aan de overkant van"], "hu": ["t\u00faloldalt", "oda\u00e1t", "m\u00f6g\u00f6tte"]}, "examples": [["la re\u011doj de Amoridoj, kiuj lo\u011das transe de Jordan", "Z"], ["tonoj sonis transe de la densa kurteno", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "trans", "primary": false}, "daltonismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nenormaleco en la perceptado de koloroj, precipe nekapablo distingi inter ru\u011do kaj verdo.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u043b\u044c\u0442\u0430\u043d\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["daltonisme"], "bg": ["\u0434\u0430\u043b\u0442\u043e\u043d\u0438\u0437\u044a\u043c"], "nl": ["kleurenblindheid"], "pt": ["daltonismo"], "ru": ["\u0434\u0430\u043b\u044c\u0442\u043e\u043d\u0438\u0437\u043c"], "ca": ["daltonisme"], "de": ["Farbblindheit", "Farbenblindheit", "Daltonismus"], "hu": ["daltonizmus", "v\u00f6r\u00f6s-z\u00f6ld sz\u00ednt\u00e9veszt\u00e9s"], "sk": ["daltonizmus (druh farbosleposti)"], "fa": ["\u06a9\u0648\u0631\u0631\u0646\u06af\u06cc", "\u0631\u0646\u06af\u200c\u06a9\u0648\u0631\u06cc", "\u062f\u0627\u0644\u062a\u0648\u0646\u06cc\u0633\u0645"], "en": ["color blindness"], "es": ["daltonismo"], "cs": ["daltonizmus"], "pl": ["daltonizm", "\u015blepota barwna"]}, "examples": [["daltonismo estas herede ligita kun sekso", null]], "subdefinitions": []}], "root": "daltonism", "primary": true}, "transa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Estanta trans io.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0442\u0443\u0441\u0442\u043e\u0440\u043e\u043d\u043d\u0438\u0439"], "fr": ["au-del\u00e0 (adj.)"], "de": ["\u00fcber"], "en": ["across"], "hu": ["t\u00faloldali", "t\u00falnani", "oda\u00e1ti"]}, "examples": [["la transa trotuaro, bordo", "Z"], ["mi ja ne kredas tiun transan mondon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "trans", "primary": false}, "malliberulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu, kiu estas tenata mallibera, kiu ne povas libere iri.", "translations": {"fr": ["prisonnier"], "de": ["Gefangener"], "en": ["prisoner"], "it": ["prigioniero (sostantivo)"]}, "examples": [["\u0109e tiu festo la provincestro kutimis liberigi al la homamaso unu malliberulon", "La Nova Testamento, S. Mateo 27:15"]], "subdefinitions": []}], "root": "liber", "primary": false}, "materia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konsistanta el materio; koncernanta materion.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0442\u044d\u0440\u044b\u044f\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["mat\u00e9riel (relatif \u00e0 la mati\u00e8re)"], "en": ["material"], "nl": ["materieel", "stoffelijk"], "ru": ["\u0432\u0435\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043c\u0430\u0442\u0435\u0440\u0438\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0444\u0438\u0437\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["stofflich", "materiell"], "hu": ["anyagi", "t\u00e1rgyi"], "sk": ["hmotn\u00fd"], "es": ["material (relativo a la materia)"]}, "examples": [["materia punkto", "PIV"], ["la materia mondo", null], ["materia pruvo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "materi", "primary": false}, "materio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108io, kio ekzistas ekster la spirito.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0442\u044d\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["mati\u00e8re"], "en": ["matter"], "nl": ["stof (materie)", "materie"], "pt": ["mat\u00e9ria"], "ru": ["\u043c\u0430\u0442\u0435\u0440\u0438\u044f"], "de": ["Stoff (Materie)", "Materie"], "hu": ["anyag"], "sk": ["hmota"], "es": ["materia"]}, "examples": [["la mondo de la materio kaj tiu de la ideoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ia, precipe substanca, formo de materio.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0442\u044d\u0440\u044b\u044f\u043b", "\u043c\u0430\u0442\u044d\u0440\u044b\u044f"], "ru": ["\u043c\u0430\u0442\u0435\u0440\u0438\u0430\u043b", "\u043c\u0430\u0442\u0435\u0440\u0438\u044f"]}, "examples": [["la viva, malviva materio", null], ["flueca, solida materio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "materi", "primary": true}, "izolilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subportilo el izolanta substanco por izoli elektran kondukilon.", "translations": {"be": ["\u0456\u0437\u0430\u043b\u044f\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["isolant"], "nl": ["isolator"], "pt": ["isolador (eletricidade)"], "ru": ["\u0438\u0437\u043e\u043b\u044f\u0442\u043e\u0440"], "de": ["Isolator"], "sv": ["isolator"], "hu": ["szigetel\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "izol", "primary": false}, "kohereco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de io kohera.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u044f\u0437\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u0433\u043b\u0430\u0441\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043a\u043e\u0433\u0435\u0440\u0435\u043d\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["coh\u00e9rence"], "nl": ["samenhang"], "hu": ["koherencia", "\u00f6sszetart\u00e1s", "\u00f6sszef\u00fcgg\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "koher", "primary": false}, "ekonomikisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri ekonomiko.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0430\u043d\u0430\u043c\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["\u00e9conomiste"], "de": ["Wirtschaftswissenschaftler"], "hu": ["k\u00f6zgazd\u00e1sz"]}, "examples": [["alia skolo, parte parenca al la monetarismo, ricevis malpli da estimo de la plimulto de ekonomikistoj", "Bo Sandelin: Makroekonomiko en la 20a jarcento, Monatojaro 2001a, numero 9a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekonomik", "primary": false}, "skemeca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maldetala, resuma, kiel \u011denerala skemo a\u016d plano.", "translations": {"be": ["\u0441\u0445\u0435\u043c\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["sch\u00e9matique"], "ru": ["\u0441\u0445\u0435\u043c\u0430\u0442\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u0445\u0435\u043c\u0430\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["schematisch"], "it": ["schematico (schematicit\u00e0)"], "hu": ["sematikus", "v\u00e1zlatos"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skem", "primary": false}, "Ta\u011dikujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato en la centra Azio kun \u0109efurbo Du\u015danbeo. Oficiala nomo: Respubliko Ta\u011dikujo. \u011cis 1991 Sovetunia respubliko. \u011ci limas kun Afganujo, \u0108inujo, Kirgizujo kaj Uzbekujo.", "translations": {"ru": ["\u0422\u0430\u0434\u0436\u0438\u043a\u0438\u0441\u0442\u0430\u043d"], "bg": ["\u0422\u0430\u0434\u0436\u0438\u043a\u0438\u0441\u0442\u0430\u043d"], "de": ["Tadschikistan"], "hu": ["T\u00e1dzsikiszt\u00e1n"], "en": ["Tajikistan"], "pl": ["Tad\u017cykistan", "Republika Tad\u017cykistanu"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ta\u011dik", "primary": false}, "stipo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio poacoj (Stipa), unu specio estas alfo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0432\u044b\u043b\u044c"], "nl": ["vedergras"], "ru": ["\u043a\u043e\u0432\u044b\u043b\u044c"], "de": ["Federgras"], "sv": ["fj\u00e4dergr\u00e4s"], "hu": ["\u00e1rval\u00e1nyhaj", "hajka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Trunketo, tigo.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u0446\u044f\u0431\u043b\u043e"], "hu": ["sz\u00e1r", "ny\u00e9l"], "de": ["Stiel", "St\u00e4ngel"], "ru": ["\u0441\u0442\u0435\u0431\u0435\u043b\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stip", "primary": true}, "di\u0125otomio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sinsekva a\u016d hierarkia forkeca disdui\u011dado, duoni\u011do (en strukturo de vegeta\u0135a bran\u0109aro, en scienca klasifiko, en duoniga ser\u0109o kaj tiel plu).", "translations": {"ru": ["\u0434\u0438\u0445\u043e\u0442\u043e\u043c\u0438\u044f"], "en": ["dichotomy"], "pt": ["digital"], "cs": ["dichotomie"], "ca": ["dicotomia"], "de": ["Dichotomie"], "es": ["dicotom\u00eda"]}, "examples": [["la di\u0125otomio de Zenono la Eleano pri A\u0125ilo postkuranta la testudon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "di\u0125otomi", "primary": true}, "di\u0125otomia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bazita sur di\u0125otomio, rilata al di\u0125otomio.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0438\u0445\u043e\u0442\u043e\u043c\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"]}, "examples": [["di\u0125otomiaj tabeloj", null], ["di\u0125otomia klasifiko, aran\u011do, hierarkio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "di\u0125otomi", "primary": false}, "belskribado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Belarto de skribado, precipe de manskribado.", "translations": {"fr": ["calligraphie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skrib", "primary": false}, "pastoralo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Poemo, muzika\u0135o a\u016d teatra\u0135o pri pa\u015dtistoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u0442\u0430\u0440\u0430\u043b\u044c"], "fr": ["pastorale"], "nl": ["pastorale"], "pt": ["pastoral"], "ru": ["\u043f\u0430\u0441\u0442\u043e\u0440\u0430\u043b\u044c"], "de": ["Pastorale"], "it": ["pastorale (mus., poes., teat.)"], "hu": ["p\u00e1sztorj\u00e1t\u00e9k", "p\u00e1szt\u00f6rk\u00f6ltem\u00e9ny", "pasztor\u00e1l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pastoral", "primary": true}, "hepato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda glando, kiu produktas galon kaj glukozon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0447\u0435\u043d\u044c"], "fr": ["foie (organe)"], "bg": ["\u0447\u0435\u0440\u0435\u043d \u0434\u0440\u043e\u0431"], "nl": ["lever"], "pt": ["f\u00edgado"], "be": ["\u043f\u044f\u0447\u043e\u043d\u043a\u0430", "\u043f\u0435\u0447\u0430\u043d\u044c"], "de": ["Leber"], "tr": ["ci\u011fer"], "it": ["fegato (anat.)"], "hu": ["m\u00e1j"], "en": ["liver"], "es": ["h\u00edgado"], "br": ["avu"], "el": ["\u03ae\u03c0\u03b1\u03c1", "\u03c3\u03c5\u03ba\u03ce\u03c4\u03b9"], "pl": ["w\u0105troba"]}, "examples": [["\u0109e la homo la hepato trovi\u011das en la supera parto de la dekstra flanko de la abdomeno", null], ["oleo el hepato de moruo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hepat", "primary": true}, "berberiso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio berberisacoj (Berberis), arbusto kun ru\u011daj, agrable acidetaj beretoj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0440\u0431\u0430\u0440\u044b\u0441"], "fr": ["\u00e9pine-vinette"], "bg": ["\u043a\u0438\u0441\u0435\u043b \u0442\u0440\u044a\u043d"], "ru": ["\u0431\u0430\u0440\u0431\u0430\u0440\u0438\u0441"], "de": ["Sauerdorn", "Berberitze"], "sv": ["berberis"], "hu": ["borbolya"], "fa": ["\u0632\u0631\u0634\u06a9"], "en": ["berberis"], "pl": ["berberys"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "berberis", "primary": true}, "inkandeskigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari inkandeska.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u043a\u0430\u043b\u0438\u0442\u044c \u0434\u043e\u0431\u0435\u043b\u0430", "\u0434\u043e\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 \u0434\u043e \u0431\u0435\u043b\u043e\u0433\u043e \u043a\u0430\u043b\u0435\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["porter \u00e0 incandescence"], "nl": ["witgloeiend maken"], "pt": ["fazer incandescer"], "de": ["wei\u00dfgl\u00fchen", "zur Wei\u00dfglut bringen"], "hu": ["izz\u00edt", "izz\u00e1sba hoz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "inkandesk", "primary": false}, "tekru\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kru\u0109o por konservi varma kaj ver\u015di teon.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0432\u0430\u0440\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439 \u0447\u0430\u0439\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["th\u00e9i\u00e8re (verseuse)"], "nl": ["theekan"], "ca": ["tetera"], "de": ["Teekanne"], "tr": ["\u00e7aydanl\u0131k"], "hu": ["te\u00e1skanna"], "es": ["tetera"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kru\u0109", "primary": false}, "motorboato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Boato pelata de motoro.", "translations": {"fr": ["bateau \u00e0 moteur", "canot \u00e0 moteur"], "de": ["Motorboot"], "pl": ["motor\u00f3wka", "\u0142\u00f3d\u017a motorowa"]}, "examples": [["la\u016d\u015dajne, vi e\u016dropanoj estas sa\u011daj, tre sa\u011daj : vi inventis \u0109aspafilon, motorboaton, kuir- kaj kudroma\u015dinojn", "El vivo de \u0109uk\u0109oj, la trimova \u015dakproblemo, 4, La fatala sa\u011deco"]], "subdefinitions": []}], "root": "boat", "primary": false}, "balotujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Urno, en kiun oni \u0135etas sian balotilon.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0440\u043d\u0430 \u0434\u043b\u044f \u0433\u043e\u043b\u043e\u0441\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u044f", "\u0438\u0437\u0431\u0438\u0440\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u0443\u0440\u043d\u0430"], "fr": ["urne (de vote)"], "en": ["ballot box"], "nl": ["stembus"], "de": ["Wahlurne"], "hu": ["szavaz\u00f3urna"], "pl": ["urna wyborcza"], "es": ["Urna (de votaci\u00f3n)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "balot", "primary": false}, "alkro\u0109i\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alteni\u011di.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0447\u0430\u043f\u0456\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["s'accrocher"], "nl": ["zich vasthaken"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0446\u0435\u043f\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "sv": ["haka sig fast"], "hu": ["r\u00e1akaszkodik", "hozz\u00e1kapcsol\u00f3dik"]}, "examples": [["hedero alkro\u0109i\u011das al muroj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Alligi\u011di al.", "translations": {}, "examples": [["alkro\u0109i\u011di al la pa\u015doj de iu", "Z"], ["\u0109iuj liaj pensoj alkro\u0109i\u011dis \u0109irka\u016d rememoroj pri \u015di", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kro\u0109", "primary": false}, "fototelegrafi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Distance transsendi bildon per elektraj kurentoj a\u016d elektromagnetaj ondoj.", "translations": {"ru": ["\u0444\u043e\u0442\u043e\u0442\u0435\u043b\u0435\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0441\u044b\u043b\u0430\u0442\u044c \u043f\u043e \u0444\u043e\u0442\u043e\u0442\u0435\u043b\u0435\u0433\u0440\u0430\u0444\u0443"], "ca": ["fototelegrafiar"], "fr": ["b\u00e9linographier", "t\u00e9lautographier"], "pt": ["fototelegrafar"], "hu": ["k\u00e9pt\u00e1viratozik", "f\u00e9nyk\u00e9pet tov\u00e1bb\u00edt", "fototelegraf\u00e1l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fototelegraf", "primary": true}, "helpe": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016d helpa maniero.", "translations": {"be": ["\u0437 \u0434\u0430\u043f\u0430\u043c\u043e\u0433\u0430\u044e", "\u043f\u0430 \u0434\u0430\u043f\u0430\u043c\u043e\u0433\u0443", "\u0443 \u0434\u0430\u043f\u0430\u043c\u043e\u0433\u0443"], "en": ["helpfully"], "nl": ["ter hulp"], "pt": ["em ajuda (adv.)"], "ru": ["\u043d\u0430 \u043f\u043e\u043c\u043e\u0449\u044c", "\u0432 \u043f\u043e\u043c\u043e\u0449\u044c"], "pl": ["przy pomocy", "za pomoc\u0105", "wspomagany", "ze wspomaganiem"], "hu": ["seg\u00edtve", "seg\u00edts\u00e9gk\u00e9nt"]}, "examples": [["\u0109e lia alvoko, ni kuris helpe al li", null], ["la vento blovas helpe", null]], "subdefinitions": []}], "root": "help", "primary": false}, "helpa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Helpanta, donanta helpon en okazo de bezono.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u043f\u0430\u043c\u043e\u0436\u043d\u044b"], "fr": ["auxiliaire (adj., qui aide)", "favorable", "propice", "secourable"], "en": ["helpful"], "nl": ["hulp-"], "pt": ["auxiliar (adj.)"], "ru": ["\u0432\u0441\u043f\u043e\u043c\u043e\u0433\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["hilfreich", "Hilfs-"], "it": ["d'appoggio", "ausiliario", "coadiuvante (agg.)", "sussidiario (agg.)", "utile"], "hu": ["seg\u00e9d-", "seg\u00edt\u0151", "seg\u00e9ly-"], "br": ["-skoazell"], "sv": ["hj\u00e4lpande", "hj\u00e4lp-"], "pl": ["pomocny", "pomocniczy", "wspieraj\u0105cy"]}, "examples": [["helpa mono, trupo, lingvo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "help", "primary": false}, "helpo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago de helpanto; io, kio helpas.", "translations": {"el": ["\u03b2\u03bf\u03ae\u03b8\u03b5\u03b9\u03b1"], "fr": ["aide (action)"], "bg": ["\u043f\u043e\u043c\u043e\u0449"], "nl": ["hulp"], "pt": ["ajuda", "socorro"], "ru": ["\u043f\u043e\u043c\u043e\u0449\u044c"], "de": ["Hilfe"], "sv": ["hj\u00e4lp"], "hu": ["seg\u00edts\u00e9g", "seg\u00e9ly"], "en": ["help"], "es": ["ayuda"], "br": ["harp", "sikour (ak.)", "skoazell"], "it": ["aiuto", "ausilio", "supporto", "beneficio", "soccorso"], "be": ["\u0434\u0430\u043f\u0430\u043c\u043e\u0433\u0430", "\u043f\u043e\u043c\u0430\u0447", "\u043f\u0430\u0434\u043c\u043e\u0433\u0430", "\u043f\u0430\u0441\u043b\u0443\u0433\u0430", "\u0443\u0441\u043f\u0430\u043c\u043e\u0433\u0430"], "pl": ["pomoc", "wsparcie"]}, "examples": [["ne rifuzu al mi vian helpon", "B"], ["krii helpon, pro helpo", null], ["peti helpon de iu", null], ["ser\u0109i helpon de iu, \u0109e iu", null]], "subdefinitions": []}], "root": "help", "primary": false}, "traba\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kuna\u0135o da traboj, \u0109arpenta\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0437\u0440\u0443\u0431"], "fr": ["charpente", "poutrage"], "en": ["scaffold", "scaffolding", "framework"], "ru": ["\u0441\u0440\u0443\u0431"], "pl": ["belkowanie"], "hu": ["gerend\u00e1zat", "\u00e1csolat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "trab", "primary": false}, "senpekigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mal\u015dar\u011di je pekoj a\u016d profaneco, reakiri ritan puron.", "translations": {"be": ["\u0430\u0447\u044b\u0441\u044c\u0446\u0456\u0446\u044c \u0430\u0434 \u0433\u0440\u0430\u0445\u0443"], "fr": ["purifier (rel.)"], "nl": ["vergeven", "van zonden ontslaan"], "br": ["absolvi\u00f1", "gwalc'hi\u00f1 eus ar pec'hed"], "ru": ["\u043e\u0447\u0438\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c \u043e\u0442 \u0433\u0440\u0435\u0445\u0430"], "hu": ["megtiszt\u00edt (b\u0171nt\u0151l)"]}, "examples": [["kiu ektu\u015dis la kadavron de ia homo, tiu restos malpura dum sep tagoj; li senpekigos sin per \u011di en la tria tago kaj en la sepa tago, kaj li fari\u011dos pura", "La Malnova Testamento, Nombroj 19:11,12"], ["kaj senpekigu la altaron, oferante sur \u011di, kaj oleu \u011din, por \u011din sanktigi", "La Malnova Testamento, Eliro 29:36"]], "subdefinitions": []}], "root": "pek", "primary": false}, "dronigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi dronanta 1 kaj 2.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043f\u0456\u0446\u044c", "\u0443\u0442\u0430\u043f\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["couler (faire sombrer)", "faire sombrer", "noyer", "plonger (qc dans qc)"], "ru": ["\u0442\u043e\u043f\u0438\u0442\u044c", "\u0443\u0442\u043e\u043f\u0438\u0442\u044c"], "de": ["ertr\u00e4nken", "tauchen", "tunken", "untertunken", "eintunken"], "sv": ["dr\u00e4nka"], "pl": ["topi\u0107", "zatapia\u0107"], "hu": ["v\u00edzbe fojt"]}, "examples": [["por hundon dronigi, oni nomas \u011din rabia", "Proverbaro esperanta"], ["ne maro dronigas \u015dipon sed la ventoj", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Enprofundigi.", "translations": {"pl": ["topi\u0107", "zatapia\u0107"], "hu": ["s\u00fcllyeszt", "belem\u00e9lyeszt"]}, "examples": [["dronigi la manojn en la sangon de iu", null], ["la infano dronigis en la longaj haroj de l' hundo siajn malgrandajn manetojn", "B"], ["dronigi glavon en ies bruston", "B"], ["la brilo de la luno dronigis la montetojn kvaza\u016d en vasta ar\u011denta bano", null], ["tiu kvartalo droni\u011das en luksegaj \u011dardenoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Malaperigi, \u0109esigi.", "translations": {"pl": ["topi\u0107"], "hu": ["elfojt", "megfojt"]}, "examples": [["la tondra ruli\u011dado de a\u016dtomobiloj dronigas \u0109iujn aliajn bruojn", null], ["la ribelo estis dronigita en sango", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dron", "primary": false}, "soriko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio sorikedoj (Sorex), eta insektoman\u011da musosimila besto kun longa nazo.", "translations": {"be": ["\u0437\u0435\u043c\u043b\u044f\u0440\u044b\u0439\u043a\u0430"], "fr": ["musaraigne"], "en": ["shrew"], "nl": ["spitsmuis"], "ru": ["\u0437\u0435\u043c\u043b\u0435\u0440\u043e\u0439\u043a\u0430"], "de": ["Spitzmaus"], "it": ["toporagno"], "hu": ["cick\u00e1ny"], "es": ["musara\u00f1a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sorik", "primary": true}, "cinikulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Cinika homo.", "translations": {"be": ["\u0446\u044b\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["cynique (personne)"], "en": ["cynic"], "pt": ["c\u00ednico"], "ru": ["\u0446\u0438\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Kyniker", "Zyniker"], "it": ["cinico (sost.- comun.)"], "hu": ["cinikus ember"], "sk": ["cynik"], "pl": ["cynik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cinik", "primary": false}, "ofico": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Okupo, profesio, konsistanta en plenumo de publika a\u016d privata servado.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u0430\u0434\u0430", "\u0441\u043b\u0443\u0436\u0431\u0430"], "en": ["office"], "nl": ["ambt", "betrekking"], "pt": ["of\u00edcio"], "ru": ["\u0434\u043e\u043b\u0436\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0441\u043b\u0443\u0436\u0431\u0430"], "de": ["Amt"], "sv": ["tj\u00e4nst", "anst\u00e4llning", "plats"], "vo": ["cal"], "cs": ["\u00fa\u0159ad"], "hu": ["hivatal", "tiszts\u00e9g"], "es": ["oficio"]}, "examples": [["ofico de kasisto, kontisto, po\u015dtisto, urbestro, ministro", null], ["havi la oficon de rabeno", "Z"], ["plenumadi la oficon de distran\u0109isto", "Z"], ["anta\u016d \u0109io zorgu oficon, plezuro atendos sian vicon", "Proverbaro esperanta"], ["granda ofico, grandaj zorgoj", "Proverbaro esperanta"], ["senlabora ofico", null], ["por tiel malvasta ofico ne estas necese enkonduki specialan sufikson", null], ["oficaj vestoj, devoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ofic", "primary": true}, "ofici": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Plenumi oficon.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0439\u043c\u0430\u0446\u044c \u043f\u0430\u0441\u0430\u0434\u0443", "\u0441\u043b\u0443\u0436\u044b\u0446\u044c"], "en": ["hold office"], "nl": ["een ambt vervullen", "een betrekking vervullen"], "ru": ["\u0441\u043b\u0443\u0436\u0438\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u043d\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c \u0434\u043e\u043b\u0436\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "cs": ["\u00fa\u0159adovat"], "de": ["ein Amt begleiten"], "hu": ["hivatalban van", "hivatalt bet\u00f6lt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ofic", "primary": false}, "vivema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konservanta da\u016dran kaj fortan vivon.", "translations": {"sk": ["\u017eiv\u00fd"], "be": ["\u0436\u044b\u0432\u0443\u0447\u044b"], "ru": ["\u0436\u0438\u0432\u0443\u0447\u0438\u0439"], "hu": ["hossz\u00fa \u00e9lettartam\u00fa"]}, "examples": [["vivema vegeta\u0135o", null], ["vivema malamo, anta\u016dju\u011do", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kiu \u011duas vivi, vivama.", "translations": {"be": ["\u0436\u044b\u0446\u044c\u0446\u0451\u043b\u044e\u0431\u0456\u0432\u044b"], "ru": ["\u0436\u0438\u0437\u043d\u0435\u043b\u044e\u0431\u0438\u0432\u044b\u0439", "\u0436\u0438\u0437\u043d\u0435\u0440\u0430\u0434\u043e\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["\u00e9letigenl\u0151"]}, "examples": [["meze sur la muro pendis portreto de bela juna kaj vivema virino", "Fabeloj, volumo 1, Malnova domo"]], "subdefinitions": []}], "root": "viv", "primary": false}, "tenono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elstaro de ligna a\u016d metala peco, enigata en mortezon.", "translations": {"be": ["\u0448\u044b\u043f"], "en": ["tenon"], "nl": ["pin", "tap"], "pt": ["macho", "espiga de malhete"], "ru": ["\u0448\u0438\u043f"], "de": ["Zapfen"], "hu": ["csap"], "pl": ["trzpie\u0144", "czop"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tenon", "primary": true}, "fakulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu sin okupas pri aparta te\u0125nika fako.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043f\u0435\u0446\u0438\u0430\u043b\u0438\u0441\u0442"], "fr": ["sp\u00e9cialiste"], "en": ["expert", "specialist"], "nl": ["vakman", "specialist"], "be": ["\u0441\u043f\u044d\u0446\u044b\u044f\u043b\u0456\u0441\u0442", "\u0430\u0434\u043c\u044b\u0441\u043b\u043e\u0432\u0435\u0446"], "de": ["Fachmann", "Fachfrau"], "hu": ["szakember", "specialista"], "es": ["experto", "especialista"], "pl": ["fachowiec", "specjalista", "ekspert"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fak", "primary": false}, "popo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Neformala sinonimo por ortodokskristana pastro (presbitero).", "translations": {"be": ["\u043f\u043e\u043f"], "en": ["pope"], "nl": ["pope"], "pt": ["pope"], "el": ["\u03c0\u03b1\u03c0\u03ac\u03c2"], "de": ["Pope"], "hu": ["p\u00f3pa"], "ru": ["\u043f\u043e\u043f"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Facila artostilo farata por amasa moda uzo, precipe en kantmuziko.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043f-\u043c\u0443\u0437\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["pop (musique)"], "nl": ["popmuziek"], "pt": ["pop (m\u00fasica)"]}, "examples": [["eksmembro de la franca popbando \u00abLolita\u00bb", "F. Martorell, Informletero n-ro 7, soc.culture.esperanto, 2004-06-09"]], "subdefinitions": []}], "root": "pop", "primary": true}, "spiritisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adepto de la spiritisma doktrino.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043f\u0456\u0440\u044b\u0442\u044b\u0441\u0442"], "hu": ["spiritiszta"], "de": ["Spiritist"], "nl": ["spiritist"], "ru": ["\u0441\u043f\u0438\u0440\u0438\u0442"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spiritist", "primary": true}, "Ampero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Franclingve: Andr\u00e9-Marie Amp\u00e8re, 1775-1836. Franca fizikisto.", "translations": {"be": ["\u0410\u043c\u043f\u044d\u0440"], "en": ["Andr\u00e9-Marie Amp\u00e8re"], "nl": ["Andr\u00e9-Marie Amp\u00e8re"], "ru": ["\u0410\u043c\u043f\u0435\u0440"], "de": ["Andr\u00e9-Marie Amp\u00e8re"], "it": ["Ampere"], "hu": ["Amp\u00e8re"], "pl": ["Amper"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Amper", "primary": true}, "kombisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Barbiro.", "translations": {"nl": ["kapper"], "hu": ["fodr\u00e1sz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "komb", "primary": false}, "kla\u016dzo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speciala rezervo, kondi\u0109o, enskribita en kontrakto, traktato, interkonsento, le\u011da akto.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0433\u043e\u0432\u043e\u0440\u043a\u0430 (\u043f\u0443\u043d\u043a\u0442 \u0437\u0430\u043a\u043e\u043d\u0430, \u0434\u043e\u0433\u043e\u0432\u043e\u0440\u0430, \u0437\u0430\u0432\u0435\u0449\u0430\u043d\u0438\u044f \u0438 \u0442.\u043f.)", "\u043e\u0433\u0440\u0430\u043d\u0438\u0447\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u0443\u0441\u043b\u043e\u0432\u0438\u0435", "\u043a\u043b\u0430\u0443\u0437\u0443\u043b\u0430"], "fr": ["clause"], "en": ["clause"], "nl": ["clausule"], "ca": ["cl\u00e0usula"], "de": ["Klausel"], "es": ["cl\u00e1usula"], "pl": ["klauzula", "warunek", "obostrzenie", "zastrze\u017cenie"]}, "examples": [["tiuj kontraktoj devas enhavi anka\u016d kla\u016dzojn por la estonta liberigo de servoj", "Evgeni Georgiev: Interkonsento pri komerca liberigo, Monatojaro 2002a, numero 2a, p. 13a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kla\u016dz", "primary": true}, "flustro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malla\u016dta parolo de flustranto.", "translations": {"be": ["\u0448\u044d\u043f\u0442"], "fr": ["chuchotement"], "nl": ["het fluisteren"], "ru": ["\u0448\u0451\u043f\u043e\u0442"], "de": ["Fl\u00fcstern", "murmullo"], "hu": ["s\u00fag\u00e1s"]}, "examples": [["lia vo\u0109o estas nur flustro en uragano", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Parolmaniero, meza inter la vo\u0109o kaj la spiro, kiu konsistas el da\u016dra bruero, produktata de la spirblovo, kiam \u011di frotas sed ne vibrigas la malfermatajn vo\u0109kordojn.", "translations": {"hu": ["suttog\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flustr", "primary": false}, "distinginda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Meritanta pro ia supereco, ke oni distingu lin.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0438\u0434\u043d\u044b\u0439", "\u0432\u044b\u0434\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439\u0441\u044f"], "fr": ["\u00e9minent", "distingu\u00e9 (\u00e9minent)"], "de": ["ausgezeichnet"]}, "examples": [["vigla societo, distinginda societo lin \u0109irka\u016dis", "Fabeloj, volumo 3, Nokta \u0109apo de fra\u016dlo"], ["li estas unu el la plej distingindaj pentristoj", null], ["distingindaj servoj, meritoj, kvalitoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "disting", "primary": false}, "vaporma\u015dino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ma\u015dino, en kiu efikas la ekspansia forto de akvovaporo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u0432\u0430\u044f \u043c\u0430\u0448\u044b\u043d\u0430"], "fr": ["machine \u00e0 vapeur"], "nl": ["stoommachine"], "ru": ["\u043f\u0430\u0440\u043e\u0432\u0430\u044f s\u043c\u0430\u0448\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Dampfmaschine"], "it": ["macchina a vapore"], "hu": ["g\u0151zg\u00e9p"], "br": ["ijinenn dre vurezh"]}, "examples": [["tiam ni ne havis vaporma\u015dinojn", "Fabeloj, volumo 4, peco da perlovico, 2."]], "subdefinitions": []}], "root": "ma\u015din", "primary": false}, "flustri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malla\u016dte paroli.", "translations": {"be": ["\u0448\u0430\u043f\u0442\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["chuchoter", "murmurer"], "en": ["whisper"], "nl": ["fluisteren"], "pt": ["cochichar", "segredar", "bisbilhotar", "ciciar", "murmurar"], "ru": ["\u0448\u0435\u043f\u0442\u0430\u0442\u044c"], "de": ["fl\u00fcstern"], "hu": ["s\u00fag"], "cs": ["\u0161eptat"], "es": ["cuchichear", "murmurar"]}, "examples": [["flustri kelkajn vortojn al iu", "Z"], ["flustri kun iu pri io", null], ["la \u0109efepiskopo flustris malbonajn vortojn en la orelon al la re\u011do", "Fabeloj, volumo 1, Sova\u011daj cignoj"], ["\u00absed la aero donas al vi la spiradon!\u00bb flustris la vo\u0109o de la poeto", "Fabeloj, volumo 1, Galo\u015doj de feli\u0109o"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Murmureti, brueti.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0435\u043b\u0435\u0441\u0442\u0435\u0442\u044c"], "nl": ["ruisen"], "be": ["\u0448\u0430\u043f\u0442\u0430\u0446\u044c (\u043f\u0435\u0440\u0430\u043d.)", "\u0448\u0430\u043c\u0430\u0446\u0435\u0446\u044c", "\u0448\u0430\u043b\u044f\u0441\u044c\u0446\u0435\u0446\u044c"], "de": ["murmeln"], "hu": ["susorog"], "es": ["murmurar"]}, "examples": [["rivereto flustras sur la \u015dtonetoj", null], ["flustrantaj ondoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Paroli per flustro.", "translations": {"be": ["\u0448\u0430\u043f\u0442\u0430\u0446\u044c"], "de": ["fl\u00fcstern"], "nl": ["fluisteren"], "hu": ["suttog"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flustr", "primary": true}, "flustra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karakterizata per flustro.", "translations": {"fr": ["chuchot\u00e9"], "de": ["fl\u00fcsternd"], "nl": ["fluister-"], "hu": ["suttog\u00f3"]}, "examples": [["flustra vokalo, konsonanto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "flustr", "primary": false}, "trembrili": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Intermite \u0135eti lumbriletojn.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0440\u0446\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["scintiller"], "nl": ["flikkeren"], "be": ["\u043c\u0456\u0433\u0446\u0435\u0446\u044c", "\u043c\u0456\u0433\u0430\u0446\u0435\u0446\u044c"], "de": ["flimmern", "glitzern"], "hu": ["villog", "csillog", "vill\u00f3dzik"], "es": ["parpadear (una luz)"], "pl": ["migota\u0107", "b\u0142yska\u0107", "pe\u0142ga\u0107 (o ogniu)"]}, "examples": [["la sunlumo trembrilis en la kupoloj de la pre\u011dejoj", "Voja\u011dimpresoj, \u0109e Lev Tolstoj en Jasnaja Poljana"], ["la steloj trembrilis en la silenta nokto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bril", "primary": false}, "niobo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 41, atompezo 92,906, simbolo Nb. Malofta transirmetalo kun amfotera karaktero.", "translations": {"be": ["\u043d\u0456\u043e\u0431\u0456\u0439"], "fr": ["niobium"], "bg": ["\u043d\u0438\u043e\u0431\u0438\u0439"], "ca": ["niobi"], "de": ["Niob"], "it": ["niobio"], "hu": ["ni\u00f3bium"], "fa": ["\u0646\u06cc\u0648\u0628\u06cc\u0645"], "en": ["niobium"], "br": ["niobiom"], "es": ["niobio"], "ru": ["\u043d\u0438\u043e\u0431\u0438\u0439"], "nl": ["niobium"], "pt": ["ni\u00f3bio"], "la": ["Niobium"], "pl": ["niob"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "niob", "primary": true}, "velo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda forta tuko, fiksita \u0109e la mastoj kaj stre\u0109ita por kapti la venton.", "translations": {"be": ["\u0432\u0435\u0442\u0440\u0430\u0437\u044c"], "fr": ["voile (marine)"], "nl": ["zeil"], "pt": ["vela"], "ru": ["\u043f\u0430\u0440\u0443\u0441"], "de": ["Segel"], "sv": ["segel"], "hu": ["vitorla"], "es": ["vela"], "pl": ["\u017cagiel"]}, "examples": [["ferli, malferli, brajli, hisi la velojn", null], ["kvadrata, latina velo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043c\u044f\u043a\u043a\u0430\u0435 \u043f\u0430\u0434\u043d\u044f\u0431\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435 (\u0430\u043d\u0430\u0442.)"], "fr": ["palais mou", "voile du palais"], "hu": ["\u00ednyvitorla", "l\u00e1gy \u00edny", "velum"], "pl": ["j\u0119zyczek podniebienny"], "ru": ["\u043c\u044f\u0433\u043a\u043e\u0435 \u043d\u0451\u0431\u043e"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vel", "primary": true}, "devono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unu el la malsupraj formacioj de la primara epoko kaj konsistanta el kelkaj eta\u011doj.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u0432\u0430\u043d"], "fr": ["d\u00e9vonien"], "nl": ["devoon"], "pt": ["Devoniano"], "ru": ["\u0434\u0435\u0432\u043e\u043d"], "ca": ["devoniano"], "de": ["Devon"], "hu": ["devon"], "pl": ["Dewon"], "es": ["dev\u00f3nico"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "devon", "primary": true}, "senvostuloj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la klaso amfibioj (Anura), kies lasta evoluformo ne havas voston.", "translations": {"be": ["\u0431\u044f\u0441\u0445\u0432\u043e\u0441\u0442\u044b\u044f (\u0430\u0442\u0440\u0430\u0434)"], "fr": ["anoures"], "nl": ["staartlozen"], "pt": ["anuros"], "ru": ["\u0431\u0435\u0441\u0445\u0432\u043e\u0441\u0442\u044b\u0435 \u0437\u0435\u043c\u043d\u043e\u0432\u043e\u0434\u043d\u044b\u0435 (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434)"], "de": ["Froschlurche"], "it": ["anuri"], "sv": ["stj\u00e4rtl\u00f6sa groddjur"], "hu": ["b\u00e9k\u00e1k (rendje)", "farokn\u00e9lk\u00fcliek (rendje)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vost", "primary": false}, "anstata\u016d": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prepozicio signifanta: en la loko de, en la rolo de, en la funkcio de.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043c\u0435\u0441\u0442"], "fr": ["au lieu de"], "en": ["instead of", "in lieu of", "in place of"], "nl": ["in plaats van"], "pt": ["em vez de (prep.)", "em lugar de (prep.)"], "ru": ["\u0432\u043c\u0435\u0441\u0442\u043e"], "ca": ["en lloc de", "en comptes de"], "de": ["statt"], "sv": ["ist\u00e4llet f\u00f6r"], "hu": ["helyett", "hely\u00e9be"], "sk": ["namiesto"], "cs": ["nam\u00edsto"], "es": ["en lugar de", "en vez de"], "it": ["invece di", "al posto di"], "pl": ["zamiast", "w zamian", "w zast\u0119pstwie", "w miejsce"]}, "examples": [["anstata\u016d kafo li donis al mi teon kun sukero, sed sen kremo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a726."], ["ne servas larmo anstata\u016d armo. r", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Konjunkcio samsenca kiel anstata\u016d, aplikebla al diversaj parolelementoj a\u016d propozicioj, kaj ebliganta konservi la kazon por pli precize indiki, kiu a\u016d kio estas anstata\u016data.", "translations": {}, "examples": [["vi dormas anstata\u016d labori", null], ["Petro batis Pa\u016dlon anstata\u016d Vilhelmon", "Lingvaj Respond, Respondo 51a, Oficiala Gazeto, IV, 1911, p. 2a."], ["vi sati\u011dis per honto anstata\u016d per honoro", "La Malnova Testamento, \u0124abakuk 2:16"], ["neniu povas protesti, se vi skribos ekzemple per artifikaj gotaj literoj anstata\u016d per literoj ordinaraj", "Lingvaj Respond, Respondo 45a, La Revuo, 1908, a\u016dgusto"], ["\u0109iun, kiu en la da\u016dro de tridek tagoj petos ion de ia dio a\u016d homo anstata\u016d de vi, ho re\u011do, oni \u0135etu en kavon de leonoj", "La Malnova Testamento, Daniel 6:7"], ["la malpli pezaj taskoj devos esti donataj al la virinoj anstata\u016d al la viroj", "Platono, tr. D. Broadribb: La Respubliko. Parto 5a.;"], ["anstata\u016d ke \u0109iu lernas diversajn lingvojn, \u0109iuj ellernadu unu saman lingvon", "Esenco kaj Estonte, \u0109ap. 3a."]], "subdefinitions": []}], "root": "anstata\u016d", "primary": true}, "tagnoktegaleco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u045e\u043d\u0430\u0434\u0437\u0435\u043d\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["\u00e9quinoxe"], "en": ["equinox"], "nl": ["dag-en-nachtevening"], "pt": ["equin\u00f3cio"], "ru": ["\u0440\u0430\u0432\u043d\u043e\u0434\u0435\u043d\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435"], "de": ["Tagundnachtgleiche", "\u00c4quinoktium"], "tr": ["ekinoks", "g\u00fcn gece e\u015fitli\u011fi"], "it": ["equinozio"], "hu": ["nap\u00e9jegyenl\u0151s\u00e9g"], "es": ["equinoccio"], "ro": ["ziua egal\u0103 cu noaptea"], "pl": ["r\u00f3wnonoc", "ekwinokcjum"]}, "examples": [["en la tago de la somera tagnoktegaleco, \u0109irka\u016d la na\u016da horo vespere, anta\u016d la pordego de l' templo haltis du voja\u011dantaj pastroj", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "egal", "primary": false}, "maksimo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sentenco esprimanta \u011deneralan konstaton, sa\u011da\u0135on pri homa konduto, moroj, moralo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043a\u0441\u0456\u043c\u0430"], "fr": ["maxime"], "en": ["maxim", "principle"], "nl": ["kernspreuk", "grondregel"], "pt": ["m\u00e1xima", "prov\u00e9rbio", "anexim"], "ru": ["\u043c\u0430\u043a\u0441\u0438\u043c\u0430", "\u0430\u0444\u043e\u0440\u0438\u0437\u043c", "\u0438\u0437\u0440\u0435\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Maxime", "Grundsatz", "Leitsatz"], "hu": ["maxima", "\u00e9letelv"], "br": ["krennlavar"], "es": ["m\u00e1xima"]}, "examples": [["\u00abArabaj maksimoj de la sepa jarcento\u00bb", "H. Al-Amily, Arabaj maksimoj de la sepa jarcento, 1967"], ["sekvu la sa\u011dan maksimon de la antikvuloj: \u00absimilan kuracu per simila\u00bb", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "maksim", "primary": true}, "elektro\u0125emio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bran\u0109o de \u0125emio, kiu pritraktas sistemojn kaj interfazajn limojn dum fluo de elektro tra ili.", "translations": {"be": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u0430\u0445\u0456\u043c\u0456\u044f"], "fr": ["\u00e9lectrochimie"], "en": ["electrochemistry"], "nl": ["elektrochemie"], "pt": ["eletroqu\u00edmica"], "no": ["elektrokjemi"], "de": ["Elektrochemie"], "it": ["elettrochimica"], "hu": ["elektrok\u00e9mia"], "fa": ["\u0628\u0631\u0642\u0627\u0634\u06cc\u0645\u06cc", "\u0627\u0644\u06a9\u062a\u0631\u0648\u0634\u06cc\u0645\u06cc"], "es": ["electroqu\u00edmica"], "fi": ["s\u00e4hk\u00f6kemia"], "ru": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u043e\u0445\u0438\u043c\u0438\u044f"], "pl": ["elektrochemia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125emi", "primary": false}, "ju\u011dokostoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La le\u011de difinitaj kostoj de iu proceso.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u0434\u0435\u0431\u043d\u044b\u0435 \u0438\u0437\u0434\u0435\u0440\u0436\u043a\u0438"], "fr": ["d\u00e9pens"], "it": ["spese legali"], "br": ["mizo\u00f9 (barnedigezh)"]}, "examples": [["kondamni iun al la ju\u011dokostoj", "Plena Vortaro de Esperanto"]], "subdefinitions": []}], "root": "ju\u011d", "primary": false}, "senceremonia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senetiketa, sen\u011dena, familiara.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0441\u0446\u0435\u0440\u0435\u043c\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["simple (sans-fa\u00e7on)", "sans-fa\u00e7on"], "nl": ["ongedwongen"], "pt": ["sem-cerim\u00f4nia"], "be": ["\u0431\u0435\u0441\u0446\u044b\u0440\u044b\u043c\u043e\u043d\u043d\u044b"], "de": ["ungezwungen", "ohne F\u00f6rmlichkeiten"], "it": ["informale", "discorsivo (informale)", "famigliare (informale)"], "hu": ["cerem\u00f3niamentes"], "br": ["diardo\u00f9"], "pl": ["bezceremonialnie", "rubasznie"]}, "examples": [["senceremonia vizito", null], ["tiuj vortoj estas simple senceremonia mensogado", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ceremoni", "primary": false}, "provbalono": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Por \u0109i tiu senco la termino \u00absondobalono\u00bb aperas en. Estas tamen strange limigi \u00abprovbalono\u00bb al la nura figura senco."], "primary definition": "Balono , uzata por esplori la atmosferon kaj sendi mezurojn.", "translations": {"fr": ["ballon-sonde", "ballon d'essai"], "de": ["Testballon"], "nl": ["proefballon"], "it": ["pallone sonda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Prova diro a\u016d faro, farita por ekscii ies opinion.", "translations": {}, "examples": [["li flugigis provbalonon", "Wouter PilgerSlango kaj \u0135argonobalono"]], "subdefinitions": []}], "root": "balon", "primary": false}, "plekta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Objekto farita el plektitaj fadenoj a\u016d vergetoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u044f\u0446\u0451\u043d\u043a\u0430", "\u0441\u043f\u043b\u044f\u0446\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u043f\u043b\u044f\u0446\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["tresse", "treillis", "lacis"], "nl": ["vlecht", "vlechtwerk"], "ru": ["\u043f\u043b\u0435\u0442\u0451\u043d\u043a\u0430", "\u0441\u043f\u043b\u0435\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Geflochtenes", "Geflecht", "Flechtwerk"], "es": ["trenza"], "hu": ["fonat"]}, "examples": [["pajloplekta\u0135o de se\u011do", null], ["metalfadena plekta\u0135o de la ka\u011do", "Z"], ["tiuj ideoj penetras tamen tra la densa plekta\u0135o de la homaj anta\u016dju\u011doj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "plekt", "primary": false}, "duakanona": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La termino estas romkatolika. \u011ci \u015dajnas implici ekziston de iu \u00abdua kanono\u00bb, pri kio fakte ne temas.", "Rimarko: Simila nocio ekzistas en ortodoksismo; tamen tie temas pri \u00ablibroj bibliaj\u00bb, el kiuj unuj estas kanonaj, kaj iuj estas \u00abbibliaj eksterkanonaj\u00bb (la eklezio anka\u016d ilin rigardas instruaj kaj rekomendindaj, presigas ilin en siaj biblioj, sed ne plene agnoskas ilin \u00abDie inspiritaj\u00bb). La ortodoksa Biblio entenas je 4 libroj pli da ili ol la romkatolika Vulgato.", "Rimarko: Protestantoj, polemike, rifuzas distingi tiajn librojn disde la apokrifoj.", "Rimarko: Precipe temas pri la malnovtestamentaj libroj kiuj ne eniris la masoran kanonon; tamen anka\u016d iujn librojn novtestamentajn iuj (i.a. la romkatolikoj) rigardas duakanonaj: Hebreoj, Jakobo, Judas, 2Petro, 1Johano, 2Johano, Apokalipso."], "primary definition": "Apartenanta al iu el la Bibliaj libroj (a\u016d ties partoj) kies a\u016dtento estas kontestata kaj kiujn la eklezio rigardas malpli a\u016dtoritataj.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0442\u043e\u0440\u043e\u043a\u0430\u043d\u043e\u043d\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u043d\u0435\u043a\u0430\u043d\u043e\u043d\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["deut\u00e9rocanonique"], "en": ["deuterocanonical"], "nl": ["deuterocanoniek"], "hu": ["deuterokanonikus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kanon", "primary": false}, "dosiero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kolekto de aktoj, dokumentoj, notoj ks, rilataj al unu afero a\u016d unu persono, kaj ordinare entenataj en unu kovertego.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0441\u044c\u0435", "\u0441\u043f\u0440\u0430\u0432\u0430"], "fr": ["dossier (collection de documents)"], "nl": ["dossier"], "pt": ["dossi\u00ea"], "ru": ["\u0434\u043e\u0441\u044c\u0435", "\u0434\u0435\u043b\u043e"], "de": ["Aktenb\u00fcndel", "Aktensammlung", "Akten", "Dossier", "gesammelte schriftliche Unterlagen"], "hu": ["\u00fcgyirat", "dosszi\u00e9"], "pl": ["dossier", "akta", "teczka (pot.)", "papiery (pot.)"], "es": ["archivo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108e la polico, aparta registro de ies anta\u016daj agoj, kondamnoj kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0441\u044c\u0435"], "fr": ["casier (judiciaire)", "dossier (de police)"], "nl": ["dossier"], "pt": ["ficha"], "ru": ["\u0434\u043e\u0441\u044c\u0435"], "de": ["Strafregister", "Akten"], "hu": ["rend\u0151rs\u00e9gi akta", "rend\u0151rs\u00e9gi nyilv\u00e1ntart\u00e1s"], "pl": ["akta", "teczka (pot.)", "papiery (pot.)"], "es": ["expediente"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Organizita kolekto da datumoj en ekstera memoro, \u011denerale referencata per \u011diaj nomo kaj pozicio en dosieruja strukturo.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0439\u043b"], "fr": ["fichier (inf.)"], "bg": ["\u0444\u0430\u0439\u043b"], "nl": ["bestand (comp.)"], "pt": ["arquivo"], "ru": ["\u0444\u0430\u0439\u043b"], "de": ["Datei"], "tr": ["dosya"], "hu": ["f\u00e1jl", "\u00e1llom\u00e1ny"], "en": ["file"], "pl": ["plik (danych)"], "es": ["archivo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dosier", "primary": true}, "falaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Herbospeco trovebla en \u0109iuj kontinentoj, genro el familio poacoj (Phalaris).", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u0440\u043e\u0442\u043d\u0456\u0446\u0430"], "fr": ["alpiste"], "en": ["canary grass"], "nl": ["rietgras"], "pt": ["alpiste", "f\u00e1laris"], "ru": ["\u043a\u0430\u043d\u0430\u0440\u0435\u0435\u0447\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Glanzgras", "Kanariengras"], "it": ["canaria", "scagliuola"], "hu": ["kan\u00e1rik\u00f6les"]}, "examples": [["\u0109u vi bredas fringelojn, Molly? Sed \u0109u vi havas falaron por man\u011digi ilin? Respondu, mi petas!", "A. Grin, trad. J. Finkel, La ora \u0109eno, 2009"]], "subdefinitions": []}], "root": "falar", "primary": true}, "begonio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio begoniacoj (Begonia), kun nesimetriaj folioj. Multaj plej ofte tropikaj specioj, el kiuj pluraj estas \u011dardene kaj \u0109ambre kulturataj.", "translations": {"be": ["\u0431\u044d\u0433\u043e\u043d\u0456\u044f"], "fr": ["b\u00e9gonia"], "bg": ["\u0431\u0435\u0433\u043e\u043d\u0438\u044f"], "nl": ["begonia"], "ru": ["\u0431\u0435\u0433\u043e\u043d\u0438\u044f"], "de": ["Begonie", "Schiefblatt"], "sv": ["begonia"], "hu": ["beg\u00f3nia"], "en": ["begonia"], "es": ["begonia"], "pl": ["begonia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "begoni", "primary": true}, "alizujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de sorpo (Sorbus aria), kun oran\u011dkoloraj \u011dis skarlatru\u011daj, interne flavaj \u015dajnfruktoj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u044f\u0431\u0438\u043d\u0430 \u0430\u0440\u0438\u044f"], "fr": ["alisier"], "en": ["common whitebeam"], "de": ["Mehlbeerbaum"], "sv": ["vitoxel"], "pl": ["jarz\u0119bina"], "hu": ["lisztes berkenye", "s\u00fcv\u00f6lt\u00e9ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aliz", "primary": false}, "premdevigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Devigi, necesigi, trudi per morala premo.", "translations": {"en": ["pressure"], "nl": ["opdringen"], "pl": ["wymusza\u0107"], "hu": ["k\u00e9nyszer\u00edt", "nyom\u00e1st gyakorol r\u00e1"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prem", "primary": false}, "detiri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Forigi tirante.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u044f\u043d\u0443\u0442\u044c (\u0441\u043d\u044f\u0442\u044c)"], "fr": ["\u00f4ter (en tirant)", "enlever (\u00f4ter en tirant)", "retirer (\u00f4ter en tirant)", "soustraire (prendre \u00e0 qn)", "arracher (\u00f4ter en tirant)"], "pl": ["\u015bci\u0105ga\u0107"], "hu": ["elh\u00faz", "leh\u00faz", "levon"]}, "examples": [["ekzistis kutimo en Izrael, pri ela\u0109etado kaj \u015dan\u011dado, por firmigi \u0109ion: oni detiras sian \u015duon kaj donas \u011din al sia proksimulo", "La Malnova Testamento, Rut 4:7"], ["Marta detiris de la maldika fingro oran ringon", "Marta"], ["li havis \u0109e tio preska\u016d tian senton, kian havas la angilo, kiam oni detiras de \u011di la ha\u016dton", "Fabeloj, volumo 4, Historio el la dunoj"], ["mian honoron Li detiris de mi, kaj deprenis la kronon de mia kapo", "La Malnova Testamento, Ijob 19:9"], ["mi ne povus diri kiom da eskudoj la grumbla kaj malafabla mieno de la lakeoj detiris de mi", "La revadoj de soleca promenanto, Na\u016da promenado"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malproksimigi tirante.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0442\u044f\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0443\u0442\u0430\u0449\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u0442\u044f\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u0442\u0430\u0449\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u0434\u0451\u0440\u043d\u0443\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9gager (\u00e9loigner en tirant)", "\u00e9loigner (en tirant)", "extraire (\u00e9loigner en tirant)", "sortir (\u00e9loigner en tirant)", "tirer (\u00e9loigner en tirant)"], "pl": ["odci\u0105ga\u0107"]}, "examples": [["Kerubjev detiris Margaritan malanta\u016den", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 24a"], ["li malrapide levis grandan manon \u011dis \u011di preska\u016d tu\u015dis la glimantan ilon, tamen tuj detiris \u011din", "E.R. Burroughs trad. D.J. Harlow Tarzan de la simioj La simioj"], ["li detiris \u015din de la elektra drato", "El Popola \u0108inio http://www.china.org.cn/EL/EL/ElPopolaCxinio/4-25.html"]], "subdefinitions": []}], "root": "tir", "primary": false}, "debiti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Detale (unuope) disvendadi.", "translations": {"be": ["\u0437\u0431\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c (\u0442\u0430\u0432\u0430\u0440)"], "fr": ["d\u00e9biter (de la marchandise)"], "en": ["sell individually", "sell retail"], "nl": ["afzetten (verkopen)", "verkopen"], "ru": ["\u0441\u0431\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c (\u0442\u043e\u0432\u0430\u0440)"], "de": ["absetzen", "umsetzen", "verkaufen", "vertreiben"], "hu": ["kicsiben \u00e1rus\u00edt"], "pl": ["zbywa\u0107", "sprzeda\u017c detaliczna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "debit", "primary": false}, "intervjuo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interparolo kun fama persono por demandi lin pri lia vivo, agoj a\u016d opinioj kaj publike raporti, ekz-e en gazeto.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0442\u044d\u0440\u0432\u0456\u044e"], "fr": ["interview", "entrevue (interview)", "entretien"], "en": ["interview"], "nl": ["interview"], "pt": ["entrevista"], "ru": ["\u0438\u043d\u0442\u0435\u0440\u0432\u044c\u044e"], "de": ["Befragung", "Interview"], "hu": ["interj\u00fa"], "fa": ["\u0645\u0635\u0627\u062d\u0628\u0647"], "lat": ["colloquium, ii percontatiuum", "colloquium, ii interrogatiuum"], "es": ["entrevista"]}, "examples": [["\u00abPri kelkaj problemoj de interlingvistiko\u00bb estas surpaperigo de intervjuo kun la franca lingvisto Andr\u00e9 Martinet", "PP: Fascina bro\u015duro, Monatojaro 1993a, numero 11a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "intervju", "primary": true}, "intervjui": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Demandadi iun intervjue.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0442\u044d\u0440\u0432\u0456\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["interviewer", "interroger (interviewer)"], "nl": ["interviewen"], "pt": ["entrevistar"], "ru": ["\u0438\u043d\u0442\u0435\u0440\u0432\u044c\u044e\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["befragen", "interviewen"], "hu": ["interj\u00favol"], "fa": ["\u0645\u0635\u0627\u062d\u0628\u0647 \u06a9\u0631\u062f\u0646 (\u0628\u0627)"], "es": ["entrevistar"]}, "examples": [["imamo de roterdama moskeo estis intervjuita televide", "Gerrit Berveling: Samseksemo kaj islamo, Monatojaro 2001a, numero 10a, p. 15a"]], "subdefinitions": []}], "root": "intervju", "primary": false}, "debito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Facila podetala a\u016d pogranda vendado de varo.", "translations": {"be": ["\u0437\u0431\u044b\u0442 (\u0442\u0430\u0432\u0430\u0440\u0430)"], "fr": ["d\u00e9bit (vente de marchandises)"], "en": ["product turnover", "sales turnover", "high sales", "high demand"], "nl": ["afzet", "afname", "debiet"], "pt": ["venda", "sa\u00edda f\u00e1cil", "boa aceita\u00e7\u00e3o(de mercadoria)"], "ru": ["\u0441\u0431\u044b\u0442"], "de": ["Absatz", "Umsatz"], "hu": ["kereslet", "kelet (kereslet)", "kelend\u0151s\u00e9g"], "pl": ["zbyt"]}, "examples": [["tiu komerca\u0135o havas grandan debiton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "debit", "primary": true}, "festivalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Festa kunveno, ordinare perioda, kun prezento de artaj spekta\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0444\u044d\u0441\u0442\u044b\u0432\u0430\u043b\u044c"], "fr": ["festival"], "en": ["festival"], "pt": ["festival"], "ru": ["\u0444\u0435\u0441\u0442\u0438\u0432\u0430\u043b\u044c"], "ca": ["festival"], "hu": ["fesztiv\u00e1l"], "es": ["festival"]}, "examples": [["internacia festivalo, la plej fama aran\u011do por familioj kaj personoj 25- \u011dis 55-jara\u011daj", "Internacia festivalo, kalendaro 2003"]], "subdefinitions": []}], "root": "festival", "primary": true}, "sie\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108irka\u016dbaro de fortika\u0135o, urbo, haveno per seninterrompa gardo, por venki \u011din.", "translations": {"fa": ["\u0645\u062d\u0627\u0635\u0631\u0647"], "de": ["Belagerung"], "bg": ["\u043e\u0431\u0441\u0430\u0434\u0430"], "en": ["siege"], "pl": ["okr\u0105\u017cenie", "obl\u0119\u017cenie"]}, "examples": [["La germana komendantaro retirigis el Varsovio la plimulton de siaj soldatoj timante sie\u011don;", "Pola Radio, \"Liberigo de Varsovio\", 2008-01-17"], ["Dum 6-semajna sie\u011do de la rugxarmeanoj gxi estis detruita 95-procente", "Pola Radio, \"Pollando invitas\", G\u0142og\u00f3w"]], "subdefinitions": []}], "root": "sie\u011d", "primary": false}, "Irano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato en la sudokcidenta Azio kun \u0109efurbo Tehrano. Oficiala nomo: Islama Respubliko de Irano. \u011ci limas kun Afganujo, Armenujo, Azerbaj\u011dano, Irako, Pakistano, Turkmenujo, Turkujo kaj kun Araba Maro kaj Persa Golfo. \u011cis 1935 \u011di estis nomata Persujo.", "translations": {"bg": ["\u0418\u0440\u0430\u043d"], "de": ["Iran"], "it": ["Iran"], "fa": ["\u0627\u06cc\u0631\u0627\u0646"], "en": ["Iran"], "pl": ["Iran", "Islamska Republika Iranu"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "iran", "primary": true}, "fantaziulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo tre kaprice kaj strange aganta.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u043d\u0442\u0430\u0437\u0451\u0440", "\u043b\u0435\u0442\u0443\u0446\u0435\u043d\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["original (personne bizarre)", "ph\u00e9nom\u00e8ne (personne bizarre)", "fantaisiste"], "hu": ["k\u00e9pzel\u0151d\u0151", "\u00e1br\u00e1ndoz\u00f3"], "nl": ["fantast"], "ru": ["\u0444\u0430\u043d\u0442\u0430\u0437\u0451\u0440", "\u043c\u0435\u0447\u0442\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fantazi", "primary": false}, "Ferdinando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo \u011dermandevena.", "translations": {"ru": ["\u0424\u0435\u0440\u0434\u0438\u043d\u0430\u043d\u0434"], "fr": ["Ferdinand"], "bg": ["\u0424\u0435\u0440\u0434\u0438\u043d\u0430\u043d\u0434"], "pt": ["Ferdinando"], "fa": ["\u0641\u0631\u062f\u06cc\u0646\u0627\u0646\u062f"], "de": ["Ferdinand"], "it": ["Ferdinando"]}, "examples": [["koketa Emma kisis lin, Ferdinando metis la manojn apud li sur la kuseno", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, Neniam plu!"]], "subdefinitions": []}], "root": "Ferdinand", "primary": true}, "elstara": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Staranta pli alte a\u016d pli ekstere ol la cetero.", "translations": {"be": ["\u044f\u043a\u0456 \u0432\u044b\u0442\u044b\u0440\u043a\u0430\u0435\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["grand (\u00e9minent)"], "nl": ["uitstekend"], "ru": ["\u0432\u044b\u0434\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439\u0441\u044f", "\u0432\u044b\u0441\u0442\u0443\u043f\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439"], "de": ["hervorragend"], "hu": ["ki\u00e1ll\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Eminenta, pli alta ol ceteraj.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0431\u0456\u0442\u043d\u044b"], "hu": ["kiv\u00e1l\u00f3", "kit\u0171n\u0151"], "ru": ["\u0432\u044b\u0434\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439\u0441\u044f"]}, "examples": [["plej elstaraj artistoj", null], ["montri elstaran heroecon", null], ["nenio nova elstarigas tiun projekton el la vico de la aliaj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "star", "primary": false}, "bol\u015devisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adepto de bol\u015devismo.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u043b\u044c\u0448\u0435\u0432\u0438\u043a"], "fr": ["bolchevik", "bolcheviste"], "en": ["Bolshevik"], "be": ["\u0431\u0430\u043b\u044c\u0448\u0430\u0432\u0456\u043a"], "de": ["Bolschewik", "Bolschewist"], "hu": ["bolsevik"], "sk": ["bol\u0161evik"], "pl": ["bolszewik"], "es": ["bolchevique"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bol\u015devist", "primary": true}, "granda duko": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: PV kaj PIV atribuas tiun titolon anka\u016d al la membroj de la rusia imperiestra familio; mal\u011duste, \u0109ar ili estis \u00abgrandaj princoj\u00bb."], "primary definition": "Suverena duko.", "translations": {"be": ["\u0432\u044f\u043b\u0456\u043a\u0456 \u0433\u0435\u0440\u0446\u0430\u0433", "\u0432\u044f\u043b\u0456\u043a\u0456 \u043a\u043d\u044f\u0437\u044c"], "fr": ["grand-duc"], "en": ["archduke"], "ru": ["\u0432\u0435\u043b\u0438\u043a\u0438\u0439 \u0433\u0435\u0440\u0446\u043e\u0433", "\u0432\u043b\u0430\u0434\u0435\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0433\u0435\u0440\u0446\u043e\u0433", "\u0432\u0435\u043b\u0438\u043a\u0438\u0439 \u043a\u043d\u044f\u0437\u044c (\u041b\u0438\u0442\u043e\u0432\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0438 \u0442.\u043f.)"], "de": ["Gro\u00dfherzog"], "hu": ["nagyherceg"], "es": ["archiduque"], "pl": ["arcyksi\u0105\u017c\u0119"]}, "examples": [["la palaca \u011dardeno de la granda duko", "Fabeloj, volumo 1, Kupra porko."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En la 18a\u201319a jarcentoj, posteulo de la a\u016dstra imperiestra familio.", "translations": {"be": ["\u044d\u0440\u0446\u0433\u0435\u0440\u0446\u0430\u0433"], "fr": ["archiduc"], "de": ["Erzherzog"], "ru": ["\u044d\u0440\u0446\u0433\u0435\u0440\u0446\u043e\u0433"], "hu": ["f\u0151herceg"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "duk", "primary": false}, "iriti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ka\u016dzi doloron, inflamon a\u016d eksciton en organo.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u0434\u0440\u0430\u0436\u043d\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["irriter (m\u00e9d.)"], "nl": ["irriteren"], "pt": ["irritar"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0434\u0440\u0430\u0436\u0430\u0442\u044c"], "es": ["irritar"], "hu": ["irrit\u00e1l", "ingerel"]}, "examples": [["tio iritas la stomakon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Forte eksciti, kolerigi.", "translations": {"fr": ["irriter (mettre en col\u00e8re)", "mettre en col\u00e8re"]}, "examples": [["amba\u016d kverelis.... Rejento iritita estis plej terure", "G"]], "subdefinitions": []}], "root": "irit", "primary": true}, "irito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Reakcio de vivaj organoj, principe nervoj, je ekscito ekstera; \u011di en la nervocentro transformi\u011das en sensa\u0135on, kaj estas fiziologie meza\u0135o inter la fizika ekscito kaj la psikologia sensa\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u0434\u0440\u0430\u0436\u043d\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["irritation (m\u00e9d.)"], "nl": ["irritatie"], "pt": ["irrita\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0434\u0440\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "hu": ["irrit\u00e1ci\u00f3", "ingerel\u00e9s", "inger"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "irit", "primary": false}, "n-argumenta funkcio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La diferenco inter unu- a\u016d plur-argumenta funkcio estas pure konvencia. Ekz-e, depende de la kunteksto, oni preferos konsideri funkcion kun kompleksa argumento kiel unuargumentan, a\u016d kiel duargumentan funkcion kun du reelaj argumentoj."], "primary definition": "Funkcio, kies fonto-aro konsistas el n-opoj.", "translations": {"be": ["\u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u044b\u044f \u0430\u0434 n \u0430\u0440\u0433\u0443\u043c\u044d\u043d\u0442\u0430\u045e"], "fr": ["fonction de n variables"], "en": ["function of n variables"], "nl": ["functie van n variabelen"], "ru": ["\u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u044f \u043e\u0442 n \u0430\u0440\u0433\u0443\u043c\u0435\u043d\u0442\u043e\u0432"], "de": ["Funktion n Ver\u00e4nderlicher"], "hu": ["n-v\u00e1ltoz\u00f3s f\u00fcggv\u00e9ny"], "pl": ["funkcja n zmiennych"]}, "examples": [["la bildo per n-argumenta funkcio f de n-opo (x1,x2,... xn) oni kutime signas per f(x1,x2,... xn)", null], ["la duargumenta funkcio f(x,y) = arc tan(y/x) donas la argumenton de komplekso x+i.y", null]], "subdefinitions": []}], "root": "funkci", "primary": false}, "alio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io alia.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0448\u0430\u0435"], "en": ["something else"], "nl": ["iets anders"], "pt": ["outra coisa", "al (ark.)"], "ru": ["\u0434\u0440\u0443\u0433\u043e\u0435"], "ca": ["una altra cosa", "el contrari (se kontra\u00c5\u00ada)"], "sk": ["in\u00e9"], "fi": ["(jotakin) muuta", "muu (asia)"], "pl": ["co innego", "co\u015b innego"]}, "examples": [["tio kaj alio", "Z"], ["la sperto balda\u016d montris tute alion", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ali", "primary": false}, "Estonio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "", "translations": {"fr": ["Estonie"], "bg": ["\u0415\u0441\u0442\u043e\u043d\u0438\u044f"], "nl": ["Estland"], "no": ["Estland"], "de": ["Estland"], "sv": ["Estland"], "da": ["Estland"], "en": ["Estonia"], "pl": ["Estonia"]}, "examples": [["Estonio estas lando en nordorienta E\u016dropo apud la Balta maro.", "Vikipedio, Estonio"]], "subdefinitions": []}], "root": "Estoni", "primary": true}, "alia": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Se alia estas akompanata de negacio, oni povas post \u011di uzi indiferente ol a\u016d krom: la kongreso ne povos elekti ian alian lingvon krom lingvo arta; via servisto ne alportados plu bruloferojn nek bu\u0109oferojn al aliaj dioj krom la Eternulo; la diletanteco ne povas esti io alia krom aldono, ornamo de la vivo; ne scii alian lingvon krom sia propra; nia tuta vivo estas nenio alia ol konstanta incensado pro lia honoro."], "primary definition": "Diferenca, malsama.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0448\u044b", "\u0434\u0440\u0443\u0433\u0456"], "fr": ["autre"], "en": ["other"], "nl": ["ander"], "pt": ["outro", "diferente", "diverso"], "ru": ["\u0438\u043d\u043e\u0439", "\u0434\u0440\u0443\u0433\u043e\u0439"], "ca": ["altre"], "de": ["anderer"], "it": ["altro"], "tp": ["ante"], "vo": ["votik"], "sk": ["in\u00fd"], "es": ["otro"], "cs": ["jin\u00fd", "druh\u00fd"], "fi": ["toinen", "muu"], "pl": ["inny"], "he": ["\u05d0\u05d7\u05e8"]}, "examples": [["li estas tute alia ol li estis", null], ["la rezultato estis tute alia ol ni esperis", null], ["kun la tempo la formo de la lingvo eble estos alia ol tiu, pro kiu ni nun laboras", "Z"], ["nun \u015dia rideto estis alia ol matene", "Z"], ["aliaj domoj, aliaj homoj", "Proverbaro esperanta"], ["aliloke", "Z"], ["alitempe", null], ["alivorte", null], ["alivesti\u011di", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Dua el du personoj a\u016d grupoj.", "translations": {"ca": ["altre"], "pt": ["outro"], "nl": ["ander"], "fr": ["autre"], "pl": ["drugi"]}, "examples": [["krei malamon inter unuj gentoj kaj aliaj", "Z"], ["unuj ridas, aliaj ploras", "Z"], ["helpi, kompreni unu la alian", "Z"], ["tiuj fratoj fari\u011dis tute fremdaj unuj al aliaj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "alia homo, aliulo, proksimulo.", "translations": {"fr": ["autrui"], "nl": ["andere"], "pt": ["outro"], "ca": ["altri"], "sk": ["druh\u00fd"], "pl": ["inny", "drugi"]}, "examples": [["ne kondamnu alian, oni vin ne kondamnos", "Proverbaro esperanta"], ["ne moku mizeron de alia, \u0109ar balda\u016d venos via", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "ali", "primary": true}, "alie": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alimaniere.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0430\u0447\u0435", "\u043f\u043e-\u0434\u0440\u0443\u0433\u043e\u043c\u0443"], "fr": ["autrement"], "en": ["in another way"], "nl": ["anders"], "pt": ["de outro modo", "de outra maneira"], "be": ["\u0456\u043d\u0430\u0447\u0430\u0439"], "ca": ["d'altra manera", "d'una altra manera"], "de": ["anders"], "tp": ["ante"], "sk": ["inak"], "cs": ["jinak"], "fi": ["toisin", "toisella tapaa", "muuten", "muulla tavalla"], "pl": ["inaczej", "odmiennie"], "he": ["\u05d0\u05d7\u05e8\u05ea"]}, "examples": [["nekomprenite, li metis alie la demandon", null], ["paroli ne alie ol kun ironia rideto", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kontra\u016dmeta konjunkcio signifanta \u00aben kontra\u016da okazo\u00bb.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0430\u0447\u0435", "\u0432 \u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u043d\u043e\u043c \u0441\u043b\u0443\u0447\u0430\u0435", "\u0430 \u043d\u0435 \u0442\u043e"], "fr": ["sinon", "autrement"], "en": ["otherwise", "or else"], "nl": ["zo niet"], "pt": ["caso contr\u00e1rio", "do contr\u00e1rio", "de outro modo", "de outra forma"], "ca": ["altrament"], "de": ["sonst"], "fi": ["(tai) muuten", "muussa tapauksessa"], "pl": ["inaczej", "odmiennie", "albo"]}, "examples": [["\u2015 Tion solan \u2015 diris la dio \u2015 ne tu\u015du, alie vi perdos la tutan ri\u0109a\u0135on", "La Faraono, volumo 3, \u0109ap. 8a"], ["alie oni pensos, ke ni \u0109iuj havas tiun ideon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ali", "primary": false}, "la\u016dro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio la\u016dracoj (Laurus), kreskanta en mediteranea regiono, \u0109iamverda arbo kun ledaj folioj kaj blunigraj beroj, en la antikva tempo uzata por kroni venkintojn.", "translations": {"be": ["\u043b\u0430\u045e\u0440"], "fr": ["laurier"], "en": ["laurel", "bay tree"], "nl": ["laurier"], "pt": ["louro (subst., bot.)"], "ru": ["\u043b\u0430\u0432\u0440"], "de": ["Lorbeerbaum"], "hu": ["bab\u00e9rfa"], "br": ["loreenn", "gwezenn-lore"], "pl": ["laur"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "la\u016dr", "primary": true}, "talibo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de islama politika movado en Afganio, kiu originis en Kandahar en 1994 kaj \u011dis 2001 regis 90 % de la lando.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043b\u0456\u0431"], "fr": ["taliban"], "en": ["talib"], "nl": ["talib"], "pt": ["talib\u00e3"], "ru": ["\u0442\u0430\u043b\u0438\u0431"], "de": ["Taliban"], "hu": ["t\u00e1lib"], "fa": ["\u0639\u0636\u0648 \u0637\u0627\u0644\u0628\u0627\u0646"], "pl": ["talib"]}, "examples": [["En 1996, la Taliboj (la \u00abstudentoj\u00bb) venkis Afganion", null]], "subdefinitions": []}], "root": "talib", "primary": true}, "Perioda tabelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La klasifika sistemo de \u0125emiaj elementoj, kreita de Demetrio Mendelevo, prezentanta la \u00abPeriodan le\u011don\u00bb de li malkovritan.", "translations": {"be": ["\u041f\u044d\u0440\u044b\u044f\u0434\u044b\u0447\u043d\u0430\u044f \u0442\u0430\u0431\u043b\u0456\u0446\u0430 \u044d\u043b\u0435\u043c\u044d\u043d\u0442\u0430\u045e"], "en": ["Periodic Table"], "nl": ["periodiek systeem der elementen", "tabel van Mendeleev"], "ru": ["\u041f\u0435\u0440\u0438\u043e\u0434\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u0442\u0430\u0431\u043b\u0438\u0446\u0430 \u044d\u043b\u0435\u043c\u0435\u043d\u0442\u043e\u0432"], "de": ["Periodensystem"], "pl": ["Uk\u0142ad okresowy pierwiastk\u00f3w"], "hu": ["peri\u00f3dusos rendszer"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "period", "primary": false}, "subakvi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Profundi\u011di sub akvon.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0442\u0430\u043d\u0443\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0433\u0440\u0443\u0437\u0456\u0446\u0446\u0430 \u045e \u0432\u0430\u0434\u0443"], "fr": ["plonger (intr.)", "s'immerger"], "en": ["become submerged"], "nl": ["ondergaan (onder water)"], "pt": ["submergir-se", "mergulhar-se", "afogar-se"], "ru": ["\u0437\u0430\u0442\u043e\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0443\u0439\u0442\u0438 \u043f\u043e\u0434 \u0432\u043e\u0434\u0443"], "sk": ["potopi\u0165 sa"], "fa": ["\u062f\u0631 \u0622\u0628 \u0641\u0631\u0648 \u0631\u0641\u062a\u0646", "\u063a\u0648\u0637\u0647\u200c\u0648\u0631 \u0634\u062f\u0646"], "br": ["spluja\u00f1 (dindan an dour)"], "pl": ["zanurza\u0107 w wodzie"]}, "examples": [["la submar\u015dipo subakvi\u011dis, \u0109ar \u011di ekvidis kroziston malamikan", null]], "subdefinitions": []}], "root": "akv", "primary": false}, "komplekso de malplivaloreco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sento pri propra malpli granda valoro kompare kun aliaj homoj.", "translations": {"fr": ["complexe d'inf\u00e9riorit\u00e9", "sentiment d'inf\u00e9riorit\u00e9"]}, "examples": [["rompi\u011das la interna harmonio inter la individuo kaj la ekstera mondo, kiam la individuo eliras el la kadroj de siaj kapabloj kaj, penante levi\u011di supren, ricevas komplekson de malplivaloreco kaj falas en kruelecon kaj bigotecon", "I. Efremov, trad. J. Finkel, Horo de Bovo, 2005"], ["la\u016d mia opinio, de iom da tempo, Esperanton hantas la minuskomplekso kaj la maso\u0125ismo", "T. del Barrio, La normala lingvo, Beletra Almanako, 2007-09"], ["la mankosenton de homa bebo, kiu perceptas sin senhelpa, Adler komprenis kiel fortega pozitiva motivigo por kresko kaj evoluo. Nur postaj negativaj faktoroj en la homa evoluo bremsas tiun motivigon kaj kreas komplekson pri malsupereco", "Vikipedio, individua psikologio, 2010-04-02"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "memestimo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kompleks", "primary": false}, "subakvi\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Profundi\u011do sub akvon por sportaj a\u016d profesiaj celoj.", "translations": {"nl": ["duiken (zn.)"]}, "examples": [["kompreneble, iam lia hobio estis subakvi\u011do", "A. Tilmont, Kosmopolita civitano kun okulo al la universo, Monato, 1998-04, p. 9"]], "subdefinitions": []}], "root": "akv", "primary": false}, "revi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Imagi tion, kion oni forte deziras.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0440\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["r\u00eaver de (fortement d\u00e9sirer)"], "en": ["dream", "daydream", "muse", "be in a reverie"], "nl": ["dagdromen", "mijmeren"], "pt": ["sonhar", "devanear", "fantasiar"], "ru": ["\u043c\u0435\u0447\u0442\u0430\u0442\u044c"], "de": ["tr\u00e4umen", "schw\u00e4rmen"], "hu": ["\u00e1br\u00e1ndozik", "\u00e1lmodozik"]}, "examples": [["bona kaporalo revas esti generalo", "Proverbaro esperanta"], ["tian sukceson ni ne esperis, e\u0109 ne revis", null], ["de lia juneco li revis pri la solvado de tiu problemo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rev", "primary": true}, "lama": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kripla, malfacile pa\u015danta pro difekto de kruro a\u016d piedo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u043b\u044c\u0433\u0430\u0432\u044b"], "fr": ["boiteux", "\u00e9clop\u00e9"], "en": ["lame", "halt", "hobbling"], "nl": ["mank", "kreupel", "hinkend"], "pt": ["manco", "capenga", "coxo"], "ru": ["\u0445\u0440\u043e\u043c\u043e\u0439"], "ca": ["coix"], "de": ["lahm"], "hu": ["s\u00e1nta"], "br": ["kamm (ag.)", "jilgamm (ag.)"], "es": ["cojo"]}, "examples": [["en Listra sidadis unu viro senforta en la piedoj, kiu estis lama de la patrina ventro", "La Nova Testamento, La agoj 14:8"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Ne ta\u016dga, mal\u011dusta, nekompleta.", "translations": {"de": ["lahm", "wackelig", "defekt"], "nl": ["mank"], "en": ["lame", "weak", "feeble"]}, "examples": [["lama tablo, benko", null], ["lamaj versoj", null], ["lama rezono", null], ["lame pensi", "Z"], ["la afero iras lame", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lam", "primary": true}, "malsprita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spirite malvigla, malrapida, nepla\u0109a.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0443\u043f\u043e\u0439", "\u0431\u0435\u0441\u0442\u043e\u043b\u043a\u043e\u0432\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u043e\u0441\u0442\u0440\u043e\u0443\u043c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["b\u00eata (adj.)", "lourd (d'esprit)", "pesant (d'esprit)"], "en": ["stupid", "dull", "slow-witted", "witless"], "nl": ["dom", "onnozel"], "de": ["stumpfsinnig", "d\u00fcmmlich"], "hu": ["szellemtelen", "b\u00e1rgy\u00fa", "s\u00fcletlen"]}, "examples": [["malspritaj fanatikuloj", "Vortoj de k-do Lanti, for la idemon!"]], "subdefinitions": []}], "root": "sprit", "primary": false}, "revo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Imago de feli\u0109igaj, dezirataj aferoj.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0447\u0442\u0430"], "fr": ["r\u00eaverie"], "bg": ["\u043c\u0435\u0447\u0442\u0430"], "en": ["dream", "daydream", "reverie"], "de": ["Traum"], "hu": ["\u00e1br\u00e1nd", "\u00e1lom (\u00e1br\u00e1nd)"]}, "examples": [["plekti revon", null], ["fine efektivi\u011dis mia revo", null], ["mia revo eble estas utopia", "Z"], ["hodia\u016da revo povas fari\u011di morga\u016da realo", null], ["\u0109io apartenas ankora\u016d al la regno de revoj", "Z"], ["li sidis dronanta en revoj", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "rev", "primary": false}, "reva": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Absorbata en dol\u0109a pensado.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0447\u0442\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["r\u00eaveur (adj.)"], "en": ["dreamy", "lost in thought", "in a reverie"], "hu": ["\u00e1br\u00e1ndos", "\u00e1lmodoz\u00f3"]}, "examples": [["reva rigardo", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "rev", "primary": false}, "anta\u016dvespero": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Trovi\u011das en pli vasta senco, nome \u00abla hiera\u016do de difinita tago\u00bb, sed la donita ekzemplo en la anta\u016dvespero de la 14a tago de la monato Nisen (Nisan?) estas des malpli konvinka, ke \u011di ne estas retrovebla en la biblia teksto, kie male abundas esprimoj de la tipo en la dek-kvara tago de la monato (Nisan), \u0109irka\u016d la vespero , kiuj referencas al la anta\u016dvespero de la dek-kvina de Nisan, t.e. Pasko."], "primary definition": "Vespero de la anta\u016dtago.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043d\u0443\u043d", "\u043d\u0430\u0432\u0435\u0447\u0435\u0440\u0438\u0435"], "fr": ["soir de la veille", "veille au soir", "veille (soir de la veille)", "r\u00e9veillon (soir de la veille)"], "nl": ["avond voordien"], "de": ["Vorabend"], "hu": ["el\u0151est"]}, "examples": [["en la anta\u016dvespero de nia renkonti\u011do, estis malfacile por mi endormi\u011di en hotelo en Seulo", "NISHINO Rumiko trad. pluraj, Konsolvirinoj de Japana Imperia Armeo http://village.infoweb.ne.jp/~serpento/vk/ianfu.htm"], ["dankon al vi, ke vi kompatis nin kaj ne forgesis nin en la anta\u016dvespero de la Dia festotago", "Ivan Vazov trad. Ivan Kestanoff, Kristnaska donaco, http://www.tekstoj.nl/lm/lm22-3/donaco.html"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Momento tuj anta\u016danta la vesperon, fino de la tagmezo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u0432\u0435\u0447\u0435\u0440\u0438\u0435"], "fr": ["fin d'apr\u00e8s-midi", "avant-soir\u00e9e"], "nl": ["vooravond"], "de": ["Vorabend"], "hu": ["koraest"], "ro": ["seara dinainte"], "pl": ["zmierzch"]}, "examples": [["Pilato rigardis for, kun grimaco de abomeno kontemplante la parton de la urbo ku\u015dantan \u0109e liaj piedoj kaj estingi\u011dantan en la anta\u016dvespero", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 25a"]], "subdefinitions": []}], "root": "vesper", "primary": false}, "telero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iom kava, plata, malprofunda vazo, el kiu oni man\u011das.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043b\u0435\u0440\u043a\u0430"], "fr": ["assiette"], "bg": ["\u0447\u0438\u043d\u0438\u044f"], "ca": ["plat"], "de": ["Teller"], "hu": ["t\u00e1ny\u00e9r"], "fa": ["\u0628\u0634\u0642\u0627\u0628"], "en": ["plate"], "cs": ["tal\u00ed\u0159"], "es": ["plato"], "ru": ["\u0442\u0430\u0440\u0435\u043b\u043a\u0430"], "nl": ["bord (eten)"], "pt": ["prato"], "tr": ["tabak"], "sv": ["tallrik"], "sk": ["tanier"], "pl": ["talerz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Io similanta teleron.", "translations": {}, "examples": [["pesiltelero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "teler", "primary": true}, "lami": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti lama, mistakte, malfacile iri.", "translations": {"ru": ["\u0445\u0440\u043e\u043c\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["boiter"], "nl": ["mank lopen"], "be": ["\u043a\u0443\u043b\u044c\u0433\u0430\u0446\u044c", "\u043a\u0430\u043d\u0434\u044b\u0431\u0430\u0446\u044c"], "ca": ["coixejar"], "de": ["lahmen"], "hu": ["s\u00e1nt\u00edt"], "br": ["kamma\u00f1 (v.g.)", "jilgamma\u00f1"], "es": ["cojear"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Ne ta\u016dge funkcii.", "translations": {"fr": ["aller de travers"], "de": ["hinken", "wackeln", "nicht funzen"], "nl": ["niet goed functioneren"], "br": ["mont a-dreuz"]}, "examples": [["la ritmo, la komparo beda\u016drinde lamas", null], ["la propagando nun lamas", null], ["io lamas en nia movado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lam", "primary": false}, "lamo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio kameledoj (Lama), vivanta en Sudameriko.", "translations": {"be": ["\u043b\u0430\u043c\u0430 (\u0436\u044b\u0432\u0451\u043b\u0430)"], "fr": ["lama"], "en": ["llama"], "nl": ["lama"], "pt": ["lhama", "lama (zool.)"], "ru": ["\u043b\u0430\u043c\u0430 (\u0436\u0438\u0432\u043e\u0442\u043d\u043e\u0435)"], "de": ["Lama"], "hu": ["l\u00e1ma"], "es": ["llama"], "pl": ["lama"]}, "examples": [["la vikunja lamo vivas en la altaj regionoj de Andoj", null], ["la alpako estas hejma varia\u0135o de la guanaka lamo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lam", "primary": false}, "Gronlando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la samnoma insulo kun \u0109efurbo Nuko. Teritorio de A\u016dtonoma Teritorio Gronlando. Dependa de Danujo ISO-3166 kodo: GL.", "translations": {"bg": ["\u0413\u0440\u0435\u043d\u043b\u0430\u043d\u0434\u0438\u044f"], "en": ["Greenland"], "de": ["Gr\u00f6nland"], "sv": ["Gr\u00f6nland"], "pl": ["Grenlandia"], "da": ["Gr\u00f8nland"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La plej granda monda insulo. \u011ci trovi\u011das en la norda Atlantiko.", "translations": {"sv": ["Gr\u00f6nland"], "pl": ["Grenlandia"], "da": ["Gr\u00f8nland"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gronland", "primary": true}, "armilo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Armiloj servas precipe por batali, sed anka\u016d por \u0109asi kaj fizike ekzerci\u011di."], "primary definition": "\u0108iuspeca ilo, uzebla por atake vundi, mortigi, minaci pri tia atako, a\u016d defendi kontra\u016d \u011di.", "translations": {"sk": ["zbra\u0148"], "be": ["\u0437\u0431\u0440\u043e\u044f"], "fr": ["arme"], "ru": ["\u043e\u0440\u0443\u0436\u0438\u0435"], "de": ["Waffe"], "es": ["arma"], "hu": ["fegyver"]}, "examples": [["prenu \u015dildon kaj armilojn, kaj stari\u011du, por helpi min", "La Malnova Testamento, Psalmaro 35:2"], ["prenu do nun viajn armilojn, vian sagujon kaj vian pafarkon, kaj iru sur la kampon kaj \u0109asu por mi \u0109asa\u0135on", "La Malnova Testamento, Genezo 27:3"], ["doni armilojn en la manojn de niaj malamikoj", "Z"], ["iris kun David \u0109irka\u016d kvarcent viroj, kaj ducent restis \u0109e la armilaro", "La Malnova Testamento, I. Samuel 25:13"], ["aplombaj mensogoj estas iliaj preferataj armiloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "arm", "primary": false}, "jonigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari atomojn a\u016d molekulojn jonoj.", "translations": {"be": ["\u0456\u044f\u043d\u0456\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["ioniser (transformer en ion)"], "nl": ["ioniseren"], "pt": ["ionizar"], "el": ["\u03b9\u03bf\u03bd\u03af\u03b6\u03c9"], "de": ["ionisieren"], "sv": ["jonisera"], "hu": ["ioniz\u00e1l"], "fa": ["\u06cc\u0648\u0646\u06cc\u062f\u0646"], "es": ["ionizar"], "it": ["ionizzare"], "ru": ["\u0438\u043e\u043d\u0438\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "pl": ["jonizowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "jon", "primary": false}, "elektra fajrero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fajrero, kiu esti\u011das inter elektrodoj apartigitaj per dielektriko, se la tensio estas sufi\u0109e alta.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0441\u043a\u0440\u0430 (\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f)", "\u0440\u0430\u0437\u0440\u044f\u0434 (\u0442\u043e\u043a\u0430)"], "pl": ["iskra elektryczna"], "be": ["\u0456\u0441\u043a\u0440\u0430 (\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u044b\u0447\u043d\u044b)", "\u0440\u0430\u0437\u0440\u0430\u0434 (\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u044b\u0447\u043d\u044b)"], "de": ["elektrischer Lichtbogen"], "es": ["chispa el\u00e9ctrica"], "hu": ["elektromos szikra", "villamos szikra"]}, "examples": [["por estigi fajreron en la aero \u0109e la distanco de elektrodoj je 1,5 cm, estas necesa tensio je \u0109irka\u016d 17\u00a0000 voltoj, krome dependa de la formo de elektrodoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "elektr", "primary": false}, "malarmi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Forigi la armilojn de iu a\u016d io.", "translations": {"sk": ["odzbroji\u0165"], "be": ["\u0430\u0431\u044f\u0437\u0437\u0431\u0440\u043e\u0456\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0437\u0431\u0440\u043e\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9sarmer"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043e\u0440\u0443\u0436\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u0435\u0437\u043e\u0440\u0443\u0436\u0438\u0442\u044c"], "de": ["entwaffnen"], "hu": ["lefegyverez", "leszerel"]}, "examples": [["la demando pri \u011denerala malarmado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "arm", "primary": false}, "elporti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Preni kun si kaj iri por demeti eksteren.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043d\u043e\u0441\u0456\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u043d\u0435\u0441\u044c\u0446\u0456"], "fr": ["emporter (\u00e0 l'ext\u00e9rieur)"], "nl": ["naar buiten brengen"], "ru": ["\u0432\u044b\u043d\u0435\u0441\u0442\u0438", "\u0432\u044b\u043d\u043e\u0441\u0438\u0442\u044c"], "pl": ["wynosi\u0107"], "hu": ["kivisz", "kihoz", "kihord"]}, "examples": [["balaa\u0135on el korto eksteren ne elportu", "Proverbaro esperanta"], ["mi elportas el via urbo la plej bonan rememoron", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Toleri \u011disfine.", "translations": {"fr": ["supporter"], "nl": ["uithouden"], "hu": ["kib\u00edr", "elvisel"]}, "examples": [["elporti sola tiom da feli\u0109o kaj tiom da suferoj mi ne povas", "Z"], ["li ne povis plu elporti la vidon de tiu mal\u011dojo", "Z"], ["ne povi elporti la kostojn", null], ["neelportebla doloro", null], ["ni vane elportis tiujn terurajn oferojn", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "port", "primary": false}, "malkutimi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Perdi kutimon.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0432\u0443\u0447\u044b\u0446\u0446\u0430", "\u0430\u0434\u0432\u044b\u043a\u043d\u0443\u0446\u044c", "\u0430\u0434\u0437\u0432\u044b\u0447\u0430\u0456\u0446\u0446\u0430"], "hu": ["leszokik", "elszokik"], "de": ["sich abgew\u00f6hnen"], "nl": ["afwennen", "afleren"], "ru": ["\u043e\u0442\u0432\u044b\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u0443\u0447\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"]}, "examples": [["malkutimi\u011di de fumado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kutim", "primary": false}, "spongeca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta la ecojn de spongo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0443\u0431\u0447\u0430\u0442\u0430\u044f"], "fr": ["spongieux"], "nl": ["sponsachtig"], "ru": ["\u0433\u0443\u0431\u0447\u0430\u0442\u044b\u0439"], "it": ["spongiforme", "spugnoso"], "hu": ["szivacsos"]}, "examples": [["bova spongeca encefalopatio (BSE)", null]], "subdefinitions": []}], "root": "spong", "primary": false}, "kru\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vazo el diversaj substancoj, kun lar\u011da ventro, tenilo kaj ver\u015dilo, destinita por enteni flua\u0135on.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0440\u043b\u0430\u0447", "\u0437\u0431\u0430\u043d", "\u043a\u043e\u043d\u0430\u045e\u043a\u0430", "\u043a\u0443\u0431\u0430\u043a", "\u043a\u0443\u0444\u0430\u043b\u044c"], "fr": ["broc", "cruche", "pichet"], "en": ["jug", "cruse", "ewer", "pitcher", "pot", "vessel"], "nl": ["kruik", "kan (kruik)"], "pt": ["jarro", "jarra", "bilha", "c\u00e2ntaro"], "ru": ["\u043a\u0443\u0432\u0448\u0438\u043d", "\u043a\u0440\u0443\u0436\u043a\u0430"], "ca": ["gerra"], "de": ["Krug", "Kanne"], "tr": ["testi", "s\u00fcrahi"], "hu": ["kors\u00f3", "kancs\u00f3", "kanna"], "es": ["jarra"]}, "examples": [["longe \u0109erpas la kru\u0109o, \u011dis \u011di fine rompi\u011das", "Proverbaro esperanta"], ["Arkadio trinkis akvon, kiun la mastrino de l' gastejo alportis al li en fera kru\u0109o", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 2a, p. 9a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kru\u0109", "primary": true}, "anta\u016dman\u011da\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kromman\u011da\u0135o por veki apetiton anta\u016d \u0109efa man\u011do (komence de tagman\u011do, vesperman\u011do).", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043a\u0443\u0441\u043a\u0430"], "fr": ["entr\u00e9e (hors-d'\u0153uvre)", "hors-d'\u0153uvre"], "ro": ["gustare"], "nl": ["voorgerecht"], "br": ["digor-pred"], "de": ["Vorspeise"], "pl": ["przystawka"]}, "examples": [["rafaneto ofte man\u011data kruda kiel anta\u016dman\u011da\u0135o", "Ilustrita vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "man\u011d", "primary": false}, "Vanuatuo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato en la Oceaniaj insuloj kun \u0109efurbo Vilao. ISO-3166 kodo: VU.", "translations": {"nl": ["Vanuatu", "Nieuwe Hebriden"], "de": ["Vanuatu"], "bg": ["\u0412\u0430\u043d\u0443\u0430\u0442\u0443"], "en": ["Vanuatu"], "pl": ["Republika Vanuatu"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vanuatu", "primary": true}, "blufi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) \u015cajnigi sin supera al kontra\u016dulo por konduki tiun al eraro.", "translations": {"be": ["\u0431\u043b\u0435\u0444\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["bluffer", "leurrer", "tromper (bluffer)"], "bg": ["\u0431\u043b\u044a\u0444\u0438\u0440\u0430\u043c"], "ru": ["\u0431\u043b\u0435\u0444\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u0432\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c \u0432 \u0437\u0430\u0431\u043b\u0443\u0436\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u0443\u0441\u043a\u0430\u0442\u044c \u043f\u044b\u043b\u044c \u0432 \u0433\u043b\u0430\u0437\u0430"], "de": ["bluffen", "vorspiegeln", "vort\u00e4uschen"], "it": ["bluffare"], "hu": ["bl\u00f6ff\u00f6l", "l\u00f3d\u00edt"], "fa": ["\u0628\u0644\u0648\u0641 \u0632\u062f\u0646", "\u062e\u0627\u0644\u06cc \u0628\u0633\u062a\u0646"], "en": ["bluff"], "pl": ["blefowa\u0107"]}, "examples": [["\u0109io estas nur blufo", "Fabeloj, volumo 2, Ne\u011da re\u011dino"], ["ne timu lian minacon, \u0109ar li blufas", "Na\u016da Oficiala Aldono al la Universala Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "bluf", "primary": true}, "sklaveco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de sklavo.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0431\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["esclavage"], "ru": ["\u0440\u0430\u0431\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Sklaverei"], "pl": ["niewola", "zniewolenie"], "hu": ["rabszolgas\u00e1g"]}, "examples": [["teni iun en sklaveco", "Z"], ["alkonduki al sklaveco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sklav", "primary": false}, "frita\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fritita man\u011da\u0135o.", "translations": {"fr": ["friture"], "es": ["fritura"], "pt": ["fritura"], "hu": ["s\u00fclt (\u00e9tel)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "frit", "primary": false}, "gavoto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "E\u016dropa danco franc-devena, du-takta, rapida, populara fine de la 16a jarcento.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0432\u043e\u0442"], "fr": ["gavotte"], "nl": ["gavotte"], "pt": ["gavota"], "ru": ["\u0433\u0430\u0432\u043e\u0442"], "de": ["Gavotte"], "it": ["gavotta"], "hu": ["gavotte"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Muzika\u0135o ta\u016dga por gavot-danco, uzata ekde la 17a jarcento kiel parto de suito.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gavot", "primary": true}, "mangujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tropika arbo el Sudazio kun diversaj specoj kultivataj pro la fruktoj, genro el la familio anarkadiacoj (Mangifera).", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u0433\u0430 (\u0440\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u043d\u0430)"], "fr": ["manguier"], "nl": ["mangoboom"], "ru": ["\u043c\u0430\u043d\u0433\u043e (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "de": ["Mangobaum"], "hu": ["mang\u00f3fa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mang", "primary": false}, "flakurtiacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj, tropikaj plantoj (Flacourtiaceae).", "translations": {"ru": ["\u0444\u043b\u0430\u043a\u0443\u0440\u0442\u0438\u0435\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Flacourtiengew\u00e4chse"], "pt": ["flacourti\u00e1ceas", "flacurti\u00e1ceas"], "hu": ["maronszilvaf\u00e9l\u00e9k", "maroncsif\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flakurtiac", "primary": true}, "enkadrigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u0108irka\u016digi per kadro.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0440\u0430\u043c\u043b\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["encadrer"], "en": ["frame"], "nl": ["inlijsten"], "ru": ["\u043e\u0431\u0440\u0430\u043c\u043b\u044f\u0442\u044c", "\u043e\u043a\u0430\u0439\u043c\u043b\u044f\u0442\u044c"], "de": ["rahmen"], "sv": ["rama in"], "hu": ["bekeretez", "keretbe foglal"], "es": ["encuadrar"], "fi": ["kehyst\u00e4\u00e4", "ymp\u00e4r\u00f6id\u00e4"], "pl": ["obramowywa\u0107", "okala\u0107"], "he": ["\u05dc\u05de\u05e1\u05d2\u05e8"]}, "examples": [["enkadrigi fotografa\u0135on", null], ["ili faris la oniksajn \u015dtonojn, \u0109irka\u016de enkadrigitajn per oro", "La Malnova TestamentoEliro 39:6"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: \u0108i tiu senco ne estas agnoskita de , kiu citas la zamenhofan ekzemplon kadre de senco , kio estas neebla interpreto, \u0109ar de vico da salikoj evidente ne montras instrumenton, sed aganton."], "primary definition": "(transitiva) Servi kiel kadro.", "translations": {"de": ["umgeben"], "nl": ["omkaderen"], "hu": ["keretez", "\u00f6vez (\u00e1tv.)"]}, "examples": [["fosoj, enkadrigitaj de tuta vico da salikoj", "Fabeloj, volumo 3Sub la saliko"]], "subdefinitions": []}], "root": "kadr", "primary": false}, "anta\u016dkambrio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unua tempo de la tero, de \u011dia esti\u011do \u011dis kambrio.", "translations": {"fr": ["pr\u00e9cambrien"], "pl": ["prekambr"]}, "examples": [["la nekredeble longa tempo de la Tera formi\u011do \u011dis la apero de unuaj prabestoj, kiu da\u016dris de anta\u016d 4600 \u011dis anta\u016d 570 milionoj da jaroj estas nomata Anta\u016dkambrio", "Vikipedio, artikolo \u00abanta\u016dkambrio\u00bb, 2008-01-18"]], "subdefinitions": []}], "root": "kambri", "primary": false}, "mondoceano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La tuta kuno da sala akvo kovranta tri kvinonojn de la tersurfaco kaj apartiganta la kontinentojn.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u043e\u0439 \u043e\u043a\u0435\u0430\u043d"], "bg": ["\u0441\u0432\u0435\u0442\u043e\u0432\u0435\u043d \u043e\u043a\u0435\u0430\u043d"], "nl": ["wereldzee"], "cs": ["sv\u011btov\u00fd oce\u00e1n"], "de": ["Weltmeer"], "pl": ["Wszechocean"], "en": ["world ocean", "global ocean"]}, "examples": [["post jarmiloj ili alflugos sur la flugiloj de la vaporo tra la aero trans la monda oceano", "Fabeloj, volumo 3, Post jarmiloj"], ["la nomon \u00abgolfo\u00bb portas kelkaj partoj de mondoceano, kiuj per siaj hidrologiaj re\u011dimoj estas maroj, ekz. Meksika Golfo", "Vikipedio, art. golfo"]], "subdefinitions": []}], "root": "ocean", "primary": false}, "subkolonelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En terarmeo kaj aerarmeo, oficiro, kiu rangas inter majoro kaj kolonelo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u043f\u0430\u043b\u043a\u043e\u045e\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["lieutenant-colonel"], "en": ["lieutenant-colonel"], "nl": ["luitenant-kolonel"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043f\u043e\u043b\u043a\u043e\u0432\u043d\u0438\u043a"], "it": ["tenente colonnello"], "hu": ["alezredes"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kolonel", "primary": false}, "biskvito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Simpla baka\u0135o, dufoje a\u016d longe bakita, por povi longe konservi \u011din a\u016d uzi kiel dieto por malsanulo.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0438\u0441\u043a\u0432\u0438\u0442", "\u0441\u0443\u0445\u043e\u0435 \u043f\u0435\u0447\u0435\u043d\u044c\u0435", "\u0441\u0443\u0445\u0430\u0440\u044c"], "fr": ["biscuit"], "en": ["bisque", "biscuit"], "nl": ["biscuit"], "pt": ["biscoito"], "de": ["Zwieback", "Dauerbrot"], "tr": ["bisk\u00fcvi"], "hu": ["k\u00e9tszers\u00fclt"], "bg": ["\u0431\u0438\u0441\u043a\u0432\u0438\u0442\u0430"], "pl": ["suchar", "sucharek"]}, "examples": [["en tiu tempo malsani\u011dis Abija, filo de Jerobeam; kaj Jerobeam diris al sia edzino: prenu en vian manon dek panojn kaj biskvitojn kaj kru\u0109on da mielo kaj iru al li", "La Malnova Testamento, I. Re\u011doj 14:1-3"], ["li atente observis \u0109u la soldatoj havas bonajn armilojn kaj varmajn mantelojn por la nokto, \u0109u sufi\u0109os la provizo de panbiskvitoj, viando kaj sekigitaj fi\u015doj", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 1a"], ["oni bakis panon kaj biskvitojn por la armeo en la fabriko kie oni faris konserva\u0135ojn el fi\u015doj kaj viando", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 22a"], ["kiam la princa sekvantaro metis la tendojn sub la mizeraj arboj kelke da soldatoj ser\u0109is akvon, aliaj eltiris biskvitojn el la sakoj", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 24a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: La uzo \u0109e Kabe, la germana traduko \u00abZwieback\u00bb en la Fundamento kaj la etimologio de la vorto sugestas la pli malvastan sencon. Por la pli \u011denerala senco, influita de latinidaj nacilingvoj kaj PIV, aliaj preferas la vorton \u00abkekso\u00bb."], "primary definition": "Dol\u0109a, seka, malgranda baka\u0135o por frandado.", "translations": {"de": ["Keks"], "pl": ["biszkopt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Senglazura porcelano a\u016d fajenco.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0438\u0441\u043a\u0432\u0438\u0442"], "de": ["Biskuit-Porzellan"], "en": ["biscuit porcelain"], "pl": ["biskwit"], "hu": ["biszkvitporcel\u00e1n"]}, "examples": [["statueto el biskvito", null]], "subdefinitions": []}], "root": "biskvit", "primary": true}, "samlandano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lo\u011danto de la sama lando kiel aliaj koncernatoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0430\u0439\u0447\u044b\u043d\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["compatriote"], "nl": ["landgenoot"], "br": ["kenvroad"], "ru": ["\u0441\u043e\u043e\u0442\u0435\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u0438\u043a"], "hu": ["honfit\u00e1rs"]}, "examples": [["tiajn samajn suferojn vi anka\u016d spertis \u0109e viaj samlandanoj", "La Nova Testamento, I. Tesalonikanoj 2:14"]], "subdefinitions": []}], "root": "land", "primary": false}, "imago": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kapablo imagi.", "translations": {"be": ["\u0443\u044f\u045e\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["imagination (facult\u00e9)", "invention (facult\u00e9)"], "en": ["imagination"], "pt": ["imagina\u00e7\u00e3o (capacidade de imaginar)"], "ru": ["\u0432\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "es": ["imaginaci\u00f3n"], "hu": ["k\u00e9pzel\u0151er\u0151", "fant\u00e1zia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Vorstellungskraft", "Einbildung", "Fantasie"], "nl": ["verbeeldingskracht"]}, "examples": [["havi viglan, malfortan imagon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["malsanulo pro imago", null], ["lia ekscitita imago faris al li petola\u0135on", "Fabeloj, volumo 1, Galo\u015doj de feli\u0109o"], ["tiu poeto havas drastan imagadon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "imag", "primary": false}, "subita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tute rapide kaj neatendite okazanta.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u043f\u0442\u043e\u045e\u043d\u044b", "\u043d\u0435\u0447\u0430\u043a\u0430\u043d\u044b", "\u043d\u0435\u0441\u043f\u0430\u0434\u0437\u044f\u0432\u0430\u043d\u044b", "\u043d\u0435\u0441\u043f\u0430\u0434\u0437\u0435\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["subit"], "en": ["sudden"], "nl": ["plotseling"], "ru": ["\u0432\u043d\u0435\u0437\u0430\u043f\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u043e\u0436\u0438\u0434\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u043a\u043e\u0440\u043e\u043f\u043e\u0441\u0442\u0438\u0436\u043d\u044b\u0439 (pri morto)"], "ca": ["sobtat", "sobt\u00f3s"], "de": ["pl\u00f6tzlich"], "hu": ["hirtelen", "v\u00e1ratlan"], "es": ["s\u00fabito", "repentino"]}, "examples": [["subita teruro, morto", null], ["neniam atendita (io) ofte venas subite", "Proverbaro esperanta"], ["subite fali", null], ["subite venos la pereo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "subit", "primary": true}, "Vulgato": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Vulgato entenas 7 librojn eksterkanonajn, kiujn la romkatolikoj nomas \u00abduakanonaj\u00bb."], "primary definition": "Latina traduko de la kristana Biblio, plejparte farita de s-ta Hieronimo el Stridono \u0109. la 4a jc, norma en la romkatolika eklezio.", "translations": {"be": ["\u0412\u0443\u043b\u044c\u0433\u0430\u0442\u0430"], "en": ["Vulgate"], "nl": ["Vulgaat"], "pt": ["Vulgata"], "la": ["(edicio) Vulgata"], "de": ["Vulgata"], "hu": ["Vulgata"], "ru": ["\u0412\u0443\u043b\u044c\u0433\u0430\u0442\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Vulgat", "primary": true}, "alabastro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de mola \u015dtono diafaneta, similanta marmoron.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u044f\u0431\u0430\u0441\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["alb\u00e2tre"], "en": ["alabaster"], "nl": ["albast"], "pt": ["alabastro"], "ru": ["\u0430\u043b\u0435\u0431\u0430\u0441\u0442\u0440"], "ca": ["alabastre"], "de": ["Alabaster"], "hu": ["alab\u00e1strom"], "sk": ["alabaster"], "es": ["alabastro"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "alabastr", "primary": true}, "Dominika Respubliko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato en la Kariba Maro okupanta orientan parton de insulo Hispaniolo. ISO-3166 kodo: DO. \u011ci limas kun Haitio.", "translations": {"de": ["Dominikanische Republik"], "bg": ["\u0414\u043e\u043c\u0438\u043d\u0438\u043a\u0430\u043d\u0441\u043a\u0430 \u0440\u0435\u043f\u0443\u0431\u043b\u0438\u043a\u0430"], "en": ["Dominican Republic"], "pl": ["Dominikana", "Republika Dominika\u0144ska"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dominik", "primary": true}, "klimatologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Klimatoscienco.", "translations": {"fr": ["climatologie"]}, "examples": [["la esploro pri la ka\u016dzoj estas ankora\u016d hodia\u016d granda defio por klimatologio pri praepokoj", "Vikipedio, artikolo \u00abglaciepoko\u00bb, 2009-03-02"]], "subdefinitions": []}], "root": "klimatologi", "primary": true}, "stepaglo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de aglo (Aquila nipalensis).", "translations": {"en": ["steppe eagle"], "sv": ["st\u00e4pp\u00f6rn"], "pl": ["orze\u0142 stepowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "agl", "primary": false}, "kreskado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago kreski.", "translations": {"ru": ["\u0440\u043e\u0441\u0442"], "fr": ["croissance"], "be": ["\u0440\u043e\u0441\u0442", "\u043d\u0430\u0440\u0430\u0441\u0442\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043f\u0430\u0432\u0435\u043b\u0456\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "de": ["Wachstum"], "it": ["crescita"], "pl": ["porost", "wzrastanie"], "hu": ["n\u00f6v\u00e9s", "n\u00f6veked\u00e9s"]}, "examples": [["infano malsana dum sia kreskado", null], ["la ondoj en potenca kresko la rokojn superver\u015das", "Z"], ["la konstanta kreskado de nia literaturo silentigos niajn malamikojn", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kresk", "primary": false}, "lineara algebro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bran\u0109o de algebro, kiu okupi\u011das pri la ecoj de moduloj, vektoraj spacoj kaj iliaj homomorfioj.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0438\u043d\u0435\u0439\u043d\u0430\u044f \u0430\u043b\u0433\u0435\u0431\u0440\u0430 (\u043f\u0440\u0435\u0434\u043c\u0435\u0442)"], "fr": ["alg\u00e8bre lin\u00e9aire (discipline)"], "en": ["linear algebra"], "nl": ["lineaire algebra"], "pt": ["\u00e1lgebra linear"], "be": ["\u043b\u0456\u043d\u0435\u0439\u043d\u0430\u044f \u0430\u043b\u044c\u0433\u0435\u0431\u0440\u0430"], "de": ["lineare Algebra"], "sv": ["linj\u00e4r algebra"], "hu": ["line\u00e1ris algebra"], "pl": ["algebra liniowa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(super korpo (K,+,\u00d7)) Tia algebra strukturo (A,+,\u00d7,\u2219), ke (A,+,\u00d7) estas ringo, (A,+,\u2219) estas vektora spaco super K, kaj la tri koncernaj multiplikoj verigas, ke (\u03b1\u2219x)\u00d7(\u03b2\u2219y) = (\u03b1\u00d7\u03b2)\u2219(x\u00d7y) por ajnaj skalaroj \u03b1, \u03b2 kaj vektoroj x, y.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0438\u043d\u0435\u0439\u043d\u0430\u044f \u0430\u043b\u0433\u0435\u0431\u0440\u0430 (\u043d\u0430\u0434 K)"], "fr": ["alg\u00e8bre (sur K)"], "de": ["lineare Algebra (\u00fcber K)"], "en": ["linear algebra (over K)"], "pl": ["algebra (nad cia\u0142em)"]}, "examples": [["la polinomringo de korpo K estas lineara algebro super \u011di", null]], "subdefinitions": []}], "root": "algebr", "primary": false}, "lozan\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"el": ["\u03c1\u03cc\u03bc\u03b2\u03bf\u03c2"], "fr": ["losange", "rhombe (losange)"], "en": ["rhombus"], "nl": ["ruit"], "pt": ["losango", "rombo"], "be": ["\u0440\u043e\u043c\u0431"], "ca": ["rombe"], "de": ["Rhombus", "Raute"], "hu": ["rombusz"], "fa": ["\u0644\u0648\u0632\u06cc"], "es": ["rombo"], "ru": ["\u0440\u043e\u043c\u0431"], "pl": ["romb"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Lozan\u011dforma figuro uzata en heraldiko.", "translations": {"ca": ["losange"], "en": ["lozenge"], "hu": ["ruta (c\u00edmerben)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lozan\u011d", "primary": true}, "vektora simetrio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["sym\u00e9trie vectorielle"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "simetri", "primary": false}, "glareoledoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo \u0125aradrioformaj birdoj (Glareolidae)", "translations": {"ru": ["\u0442\u0438\u0440\u043a\u0443\u0448\u043a\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["glar\u00e9olid\u00e9s"], "nl": ["renvogels en vorkstaartplevieren (fam.)"], "pt": ["glareol\u00eddeos"], "de": ["Brachschwalben (Familie)"], "hu": ["sz\u00e9kics\u00e9rf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "glareoled", "primary": true}, "\u015dintoo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0441\u0456\u043d\u0442\u0430\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["shint\u00f4", "shinto\u00efsme"], "en": ["Shintoism"], "nl": ["sjinto\u00efsme"], "pt": ["xintoismo"], "ru": ["\u0441\u0438\u043d\u0442\u043e\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Schintoismus"], "it": ["shinto", "shintoismo", "scintoismo"], "hu": ["sinto"], "es": ["sinto\u00edsmo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dinto", "primary": true}, "endan\u011derigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Meti en dan\u011deron.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0432\u044f\u0440\u0433\u0430\u0446\u044c \u043d\u0435\u0431\u044f\u0441\u044c\u043f\u0435\u0446\u044b"], "fr": ["mettre en danger", "exposer (\u00e0 un danger)"], "en": ["endanger"], "nl": ["in gevaar brengen"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0432\u0435\u0440\u0433\u043d\u0443\u0442\u044c \u043e\u043f\u0430\u0441\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438"], "de": ["gef\u00e4hrden", "in Gefahr bringen"], "hu": ["vesz\u00e9lybe sodor", "vesz\u00e9lyeztet"], "sk": ["ohrozi\u0165"], "fa": ["\u0628\u0647 \u062e\u0637\u0631 \u0627\u0646\u062f\u0627\u062e\u062a\u0646"], "br": ["arvari\u00f1 (v.k.)", "lakaat en da\u00f1jer"]}, "examples": [["kial ni anka\u016d endan\u011deri\u011das \u0109iun horon?", "La Nova Testamento, I. Korintanoj 15:30"]], "subdefinitions": []}], "root": "dan\u011der", "primary": false}, "militservo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Tia servado povas esti profesia, a\u016d portempa, por milita trejnado a\u016d por defendi sian landon."], "primary definition": "Servado, kiun plenumas soldato.", "translations": {"fr": ["service militaire", "carri\u00e8re des armes (m\u00e9tier militaire)", "m\u00e9tier militaire", "service des armes (m\u00e9tier militaire)"], "it": ["servizio militare"]}, "examples": [["kvankam Nikolao Petrovi\u0109 tute ne posedis famon de kura\u011dulo kaj e\u0109 estis nomata timulo, oni destinis lin, kiel filon de generalo, por la milita servado, same kiel lian fraton Pa\u016dlon", "Patroj kaj filoj\u0109ap. 1"], ["\u0109ar lia farto iom malfortigita de la malsano, ne ebligis la reprenon de militservo tiel lacegiga kiel tiu de l\u2019 Afrika militado, li skribis al sia regimentestro kaj petis de li da\u016drigon de sia libertempo", "H. Vallienne Kastelo de Prelongo\u0109ap. 7;"], ["\u0109ar li pro subtendevo al patrino estis liberigita de militservo, li volas almena\u016d iom ripari sian mankon tiurilate", "Stellan Engholm Vivo vokas 1946"]], "subdefinitions": []}], "root": "serv", "primary": false}, "militservi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti plenumanto de militservo.", "translations": {"fr": ["faire son service militaire", "\u00eatre sous les drapeaux"], "it": ["prestare servizio militare"]}, "examples": [["eniris la restoracion grupo da soldatoj, eble ok a\u016d na\u016d, junaj viroj, kiuj militservis, videble", "Gerda malaperis\u0109apitro 15a"], ["mi mem estis juna kaj militservis", "Princidino Mary"]], "subdefinitions": []}], "root": "serv", "primary": false}, "fumtabako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tabako, kiu oni fumas per cigaredo, cigaro, nargileo, pipo...", "translations": {"fr": ["tabac \u00e0 fumer"], "it": ["trinciato (tabacco)"], "pl": ["tyto\u0144"], "hu": ["f\u00fcstdoh\u00e1ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tabak", "primary": false}, "fervojkompanio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Entrepreno, \u015dtata a\u016d privata, ekspluatanta tian sistemon.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0435\u043b\u0435\u0437\u043d\u044b\u0435 \u0434\u043e\u0440\u043e\u0433\u0438"], "fr": ["chemins de fer (compagnie)", "compagnie de chemins de fer"], "de": ["Eisenbahngesellschaft"], "it": ["ferrovie (compagnia)", "compagnia ferroviaria (fig)"], "pl": ["kolej"], "hu": ["vas\u00fatt\u00e1rsas\u00e1g"]}, "examples": [["la \u0109efa linio de la Danaj fervojoj ligas Kopenhagon kun Korsor", "Fabeloj, volumo 4Peco da perlovico"]], "subdefinitions": []}], "root": "voj", "primary": false}, "\u015dakuha\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Orientazia blovinstrumento kun milda, densa sono, farita el 7-noda, proksimume 55 cm longa bambupeco, kun 4 truoj fronte kaj unu dorse, rekte tenata, kun beko tegita per bufala korno.", "translations": {"fr": ["shakuhachi"], "de": ["Shakuhachi-Fl\u00f6te"], "it": ["shakuhachi"], "pt": ["shakuhachi"], "hu": ["sakuhacsi (fuvola)"]}, "examples": [["centojn da trupoj mi rigardis, tamen neniam vidis, ke oni akompanas sole per \u015dakuha\u0109o", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 54a, p. 211a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dakuha\u0109", "primary": true}, "februaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dua monato de la jaro.", "translations": {"be": ["\u043b\u044e\u0442\u044b"], "fr": ["f\u00e9vrier"], "bg": ["\u0444\u0435\u0431\u0440\u0443\u0430\u0440\u0438"], "de": ["Februar"], "hu": ["febru\u00e1r"], "en": ["February"], "br": ["C'hwevrer"], "cs": ["\u00fanor"], "vo": ["febul"], "ja": ["\u4e8c\u6708 [\u306b\u304c\u3064]"], "es": ["febrero"], "he": ["\u05e4\u05d1\u05e8\u05d5\u05d0\u05e8"], "ru": ["\u0444\u0435\u0432\u0440\u0430\u043b\u044c"], "nl": ["februari"], "pt": ["fevereiro"], "tr": ["\u015fubat"], "sv": ["februari"], "ro": ["februarie"], "pl": ["luty"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "januaro, Rim.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "februar", "primary": true}, "mucilago": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Viskeca likva\u0135o, uzata en la farmacio kaj kiun oni ricevas solvante ian guma\u0135on en akvo.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u043a\u043b\u0435\u0439"], "nl": ["slijm (v.gom of planten)"], "pt": ["mucilagem (bot.)"], "hu": ["ny\u00e1lka (n\u00f6v\u00e9nyi)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Viskeca substanco, ekzistanta preska\u016d en \u0109iuj plantoj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u0441\u043b\u0438\u0437\u044c"], "hu": ["m\u00e9zga"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mucilag", "primary": true}, "la\u016dtakcento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Akcento realigata per plila\u016dtigo de la akcentata silabo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0438\u043b\u043e\u0432\u043e\u0435 \u0443\u0434\u0430\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0434\u0438\u043d\u0430\u043c\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0435 \u0443\u0434\u0430\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u044d\u043a\u0441\u043f\u0438\u0440\u0430\u0442\u043e\u0440\u043d\u043e\u0435 \u0443\u0434\u0430\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435"], "nl": ["sterkteaccent", "dynamisch accent"], "br": ["skiltr-mouezh"], "pt": ["acento de intensidade"], "de": ["St\u00e4rkebetonung", "Druckakzent"], "pl": ["akcent dynamiczny", "akcent ekspiracyjny"], "hu": ["dinamikus hangs\u00faly"]}, "examples": [["la lingvoj rusa kaj angla uzas la\u016dtakcenton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "akcent", "primary": false}, "plenetata": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri etata laboranto) Laboranta plentempe por la koncerna institucio.", "translations": {"fr": ["employ\u00e9 \u00e0 plein temps"], "pl": ["pracuj\u0105cy na pe\u0142nym etacie"]}, "examples": [["mi opinias, ke en \u0109iu lernejo devas labori ne sole plenetata pedagogo, sed anka\u016d psikologo", "Radio Polonia Lernejo sen perforto 2008-10-27"]], "subdefinitions": []}], "root": "etat", "primary": false}, "operaciejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko (salono, \u0109ambro) ekipita kaj destinita por operaciado.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043f\u0435\u0440\u0430\u0446\u0438\u043e\u043d\u043d\u0430\u044f"], "de": ["Operationssaal", "Operationsraum"], "nl": ["operatiekamer"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "operaci", "primary": false}, "mirido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio apiacoj (Myrrhis), iom simila al cerefolio sed odoranta je anizo.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0438\u0440\u0440\u0438\u0441"], "de": ["S\u00fc\u00dfdolde"], "nl": ["Roomse kervel"], "hu": ["mirhaf\u0171"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mirid", "primary": true}, "bolkru\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vazo por boligi akvon, kutime kun tenilo, kovrilo kaj ver\u015dilo.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0430\u0439\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["bouilloire"], "en": ["kettle"], "nl": ["waterketel", "waterkoker"], "de": ["Kessel", "Wasserkessel", "Kanne", "Wasserkanne"], "br": ["pod-berver", "kitell"], "pl": ["czajnik"]}, "examples": [["elektra bolkru\u0109o kun a\u016dtomata mal\u015daltilo", null], ["gasfornela bolkru\u0109o kun fajfilo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bol", "primary": false}, "deziregi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pasie, senbride deziri.", "translations": {"fr": ["aspirer (\u00e0)", "\u00eatre \u00e9pris (de)"], "es": ["anhelar"], "pl": ["po\u017c\u0105da\u0107"], "hu": ["\u00e1h\u00edt"]}, "examples": [["\u015ce\u0125em, mia filo, deziregas per sia animo vian filinon", "La Malnova Testamento, Genezo 34:8"], ["mi deziregas Viajn ordonojn", "La Malnova Testamento, Psalmaro 119:40"], ["tial, fratoj, deziregu profeti, kaj ne malpermesu paroli per lingvoj", "La Nova Testamento, I. Korintanoj 14:39"], ["la deziregon de la karno vi ne plenumos", "La Nova Testamento, Al la Galatoj 5:16"]], "subdefinitions": []}], "root": "dezir", "primary": false}, "kolombedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo kolomboformaj birdoj (Columbidae).", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u043b\u0443\u0431\u0438 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["colombid\u00e9s"], "de": ["Tauben (Familie)"], "nl": ["duiven (fam.)"], "pt": ["columb\u00eddeos"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kolombed", "primary": true}, "represo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Presa republikigo de verko, eventuale en nova formato, kun ne\u015dan\u011dita enhavo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u043f\u0435\u0447\u0430\u0442\u043a\u0430", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0438\u0437\u0434\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["r\u00e9impression"], "en": ["reprint"], "nl": ["herdruk"], "pl": ["przedruk", "reprint"]}, "examples": [["epokfara traduko denove havebla pro \u0135usa represo", "Ne nur leteroj de plum-amikoj, tradukoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "pres", "primary": false}, "represi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Prese republikigi verkon sen korektoj a\u016d modifoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u043f\u0435\u0447\u0430\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0438\u0437\u0434\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["r\u00e9imprimer"], "en": ["reprint"], "nl": ["herdrukken"], "pl": ["przedrukowa\u0107", "przedrukowywa\u0107"]}, "examples": [["la tri verkoj represitaj en tiu \u0109i libro", "Fundamento de Esperanto, anta\u016dparolo"]], "subdefinitions": []}], "root": "pres", "primary": false}, "mato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maldelikata kovra\u0135o a\u016d tapi\u015do el plektita pajlo, junko, basto, stipo a\u016d simila.", "translations": {"ru": ["\u0446\u0438\u043d\u043e\u0432\u043a\u0430", "\u043f\u043b\u0435\u0442\u0451\u043d\u043a\u0430", "\u043c\u0430\u0442 (\u043a\u043e\u0432\u0440\u0438\u043a)"], "fr": ["natte", "paillasson"], "en": ["mat"], "nl": ["mat"], "pt": ["esteira", "capacho"], "de": ["Matte"], "hu": ["gy\u00e9k\u00e9ny(sz\u0151nyeg)", "l\u00e1bsz\u0151nyeg"]}, "examples": [["sur matoj sidis kelkdeko da nudaj lernantoj kun vaksitaj tabuletoj en la manoj", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 1a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u015cakesprimo: ludfiniga situacio, kiam unu de la re\u011doj estas atakita kaj ne plu povas esti savota.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u0442 (\u0448\u0430\u0445\u043c.)"], "fr": ["mat"], "en": ["checkmate", "mate"], "nl": ["mat"], "pt": ["mate (xadrez)", "cheque-mate"], "de": ["Matt"], "hu": ["matt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mat", "primary": true}, "skadro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eskadrono.", "translations": {"be": ["\u044d\u0441\u043a\u0430\u0434\u0440\u043e\u043d"], "en": ["squadron"], "nl": ["eskadron"], "ru": ["\u044d\u0441\u043a\u0430\u0434\u0440\u043e\u043d"], "de": ["Schwadron"], "pl": ["eskadra", "szwadron"], "hu": ["lovassz\u00e1zad", "svadron"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skadr", "primary": true}, "faro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, kion oni faras.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0440\u0430\u0432\u0430"], "fr": ["action"], "nl": ["daad", "handeling"], "ru": ["\u0434\u0435\u043b\u043e"], "de": ["Tat"], "hu": ["tett", "cselekedet"]}, "examples": [["ju\u011du la\u016d faroj, ne la\u016d paroloj", "B"], ["inter diro kaj faro estas maro", "Z"], ["pli da bruo ol da faro", "Proverbaro esperanta"], ["lupo \u015dan\u011das la harojn sed ne la farojn", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "far", "primary": false}, "de\u0135eti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Faligi de si, lasi fali de si.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0431\u0440\u043e\u0441\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["\u00f4ter (de soi)", "laisser choir"], "en": ["throw off"], "nl": ["wegwerpen"], "it": ["sbalzare"], "pl": ["zrzuca\u0107"], "hu": ["eldob mag\u00e1t\u00f3l", "ledob"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135et", "primary": false}, "limigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fiksi, difini, montri per iu signo la limon de.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u043c\u044f\u0436\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["limiter (fixer la limite de)", "fixer la limite (de)"], "nl": ["begrenzen", "afbakenen"], "pt": ["demarcar", "delimitar"], "ru": ["\u043e\u0433\u0440\u0430\u043d\u0438\u0447\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0433\u0440\u0430\u043d\u0438\u0447\u0438\u0442\u044c"], "de": ["begrenzen", "beschr\u00e4nken", "einschr\u00e4nken"], "hu": ["behat\u00e1rol"], "es": ["limitar"], "pl": ["wytycza\u0107"]}, "examples": [["delegitaro komisiita por limigi la novan teritorion", null], ["limigi parkon per muro, terenon per flagoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Fiksi, haltige difini la disvastecon, la disvolvi\u011don de iu afero materia a\u016d morala; malhelpi troan vasti\u011don de io.", "translations": {"pt": ["limitar", "restringir"], "hu": ["korl\u00e1toz"]}, "examples": [["limigi siajn penojn, sian esperon, sian ambicion", null], ["la homaj fortoj estas limigitaj", null], ["limigi la da\u016dron de la diskutado", null], ["mi longe limigis min per revado", "Z"], ["mi limigas min per mallonga rimarko, per tio, ke (kontenti\u011di)", "Z"], ["pro manko de loko mi limigas min je la plej necesa", "Z"], ["montoj limigas la vidon", null], ["delegito kun limigitaj povoj", null], ["la statutoj limigas la rolon, a\u016dtoritaton de la direktoro", null], ["la tuta demando limigas sin al jeno", "Z"], ["limigado de la armado", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lim", "primary": false}, "inici": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Enkonduki iun en konon pri iu afero pli-malpli sekreta a\u016d komplika (religio, sekto, scienco kaj tiel plu).", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0432\u044f\u0442\u0438\u0442\u044c (\u043a\u043e\u0433\u043e-\u043b. \u0432\u043e \u0447\u0442\u043e-\u043b.)", "\u043f\u0440\u0438\u043e\u0431\u0449\u0438\u0442\u044c (\u043a\u043e\u0433\u043e-\u043b. \u043a \u0447\u0435\u043c\u0443-\u043b.)"], "fr": ["initier", "introduire (\u00e0 un savoir)", "former (\u00e0 un savoir)"], "en": ["initiate", "introduce to", "let into"], "nl": ["inwijden (in)"], "pt": ["iniciar (em religi\u00e3o, ci\u00eancia ou similar)"], "de": ["einweihen (in etw.)"], "hu": ["bevezet (pl. tudom\u00e1nyba)", "beavat (pl. titokba)"], "es": ["iniciar"]}, "examples": [["inici iun pri la sekretaj ritoj de Osiris", null], ["inici dis\u0109iplon en la filozofion", null], ["la infanoj inicataj al la metia laboro", null], ["mi estis tutcerta, ke trovi\u011das en tiu fabriko eble e\u0109 ne du homoj, kiuj ne estis inicitaj en la komploton", "La revadoj de soleca promenantoSepa promenado"], ["mi ne inici\u011dis en la sekretoj de Kupido", "Urd Hadda murdita!p. 6"], ["tiu libro estas bona matematika inicilo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "inic", "primary": true}, "arbetaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kolekto da arbetoj kune kreskantaj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0443\u0441\u0442\u0430\u0440\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["taillis"], "br": ["brouskoad"], "be": ["\u043a\u0443\u0441\u0442\u043e\u045e'\u0435", "\u0445\u043c\u044b\u0437\u044c\u043d\u044f\u043a"], "de": ["Geb\u00fcsch"], "fa": ["\u062f\u0631\u062e\u062a\u0632\u0627\u0631", "\u0628\u06cc\u0634\u0647"], "pl": ["zagajnik", "gaj", "gaik", "m\u0142odzik", "przylasek"]}, "examples": [["li trovis arbetaron kun plej belaj folioj kaj pa\u015dtis tie la kaprinon", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, tablo \u00abkovru vin\u00bb, la orazeno kaj bastono el sako"]], "subdefinitions": []}], "root": "arb", "primary": false}, "ekskomuniki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Forpeli el la eklezio.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043b\u0443\u0447\u0430\u0446\u044c (\u0430\u0434 \u0446\u0430\u0440\u043a\u0432\u044b)"], "fr": ["excommunier (rel.)"], "en": ["excommunicate"], "pt": ["excomungar"], "ru": ["\u043e\u0442\u043b\u0443\u0447\u0438\u0442\u044c (\u043e\u0442 \u0446\u0435\u0440\u043a\u0432\u0438)"], "de": ["exkommunizieren", "mit Bann belegen"], "hu": ["kik\u00f6z\u00f6s\u00edt", "ki\u00e1tkoz"], "fa": ["\u062a\u06a9\u0641\u06cc\u0631 \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0637\u0631\u062f \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "pl": ["ekskomunikowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Solene forpeli el iu partio.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043a\u043b\u044e\u0447\u0430\u0446\u044c (\u0437 \u043f\u0430\u0440\u0442\u044b\u0456)"], "fr": ["excommunier (d'un parti, ironique)", "exclure (d'un parti)"], "pt": ["expulsar"], "ru": ["\u0438\u0441\u043a\u043b\u044e\u0447\u0438\u0442\u044c (\u0438\u0437 \u043f\u0430\u0440\u0442\u0438\u0438)"], "de": ["ausschlie\u00dfen", "aussto\u00dfen"], "pl": ["wyklucza\u0107", "wyrzuca\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekskomunik", "primary": true}, "mangarbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tropika arbo el Sudazio kun diversaj specoj kultivataj pro la fruktoj, genro el la familio anarkadiacoj (Mangifera).", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u0433\u0430 (\u0440\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u043d\u0430)"], "fr": ["manguier"], "nl": ["mangoboom"], "ru": ["\u043c\u0430\u043d\u0433\u043e (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "de": ["Mangobaum"], "hu": ["mang\u00f3fa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mang", "primary": false}, "dometo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda domo kun malmultaj eta\u011doj, malmultaj \u0109ambroj.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043c\u0438\u043a"], "fr": ["bungalow", "maisonnette"], "nl": ["huisje"], "pl": ["domek"]}, "examples": [["ni vidas Doroteon, sin direktantan al sia kaduka dometo", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, la forgesita pipo"]], "subdefinitions": []}], "root": "dom", "primary": false}, "ksilofono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frapinstrumento konsistanta el paralelaj lignaj tubetoj de neegala longeco, kiujn oni frapas per du marteletoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0441\u0456\u043b\u0430\u0444\u043e\u043d"], "fr": ["xylophone"], "en": ["xylophone"], "nl": ["xylofoon"], "pt": ["xilofone"], "ru": ["\u043a\u0441\u0438\u043b\u043e\u0444\u043e\u043d"], "de": ["Xylophon"], "sv": ["xylofon"], "hu": ["xilofon", "facimbalom"], "pl": ["ksylofon", "cymba\u0142y"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ksilofon", "primary": true}, "infinitezima kalkulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bran\u0109o de matematiko, kiu entenas la diferencialan kaj integralan kalkulojn, kaj pritraktas la infinitezimojn.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0441\u0447\u0438\u0441\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435 \u0431\u0435\u0441\u043a\u043e\u043d\u0435\u0447\u043d\u043e \u043c\u0430\u043b\u044b\u0445"], "fr": ["calcul infinit\u00e9simal"], "de": ["Infinitesimalrechnung"], "en": ["infinitesimal calculus"], "hu": ["infinitezim\u00e1lis-sz\u00e1m\u00edt\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kalkul", "primary": false}, "Danubo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda rivero, fluanta el Germanujo, tra A\u016dstrujo, Hungarujo kaj Rumanujo en la Nigran Maron.", "translations": {"be": ["\u0414\u0443\u043d\u0430\u0439"], "fr": ["Danube"], "bg": ["\u0414\u0443\u043d\u0430\u0432"], "nl": ["Donau"], "pt": ["Dan\u00fabio"], "ru": ["\u0414\u0443\u043d\u0430\u0439"], "ca": ["Danubi"], "de": ["Donau"], "hu": ["Duna"], "sk": ["Dunaj"], "en": ["Danube River"], "es": ["Danubio"], "lat": ["Danuvius"], "pl": ["Dunaj"]}, "examples": [["la fama valso \u00ab\u0108e la bela blua Danubo\u00bb", "Evgeni Georgiev: Jubileo de valsre\u011do, Monatojaro 1999a, numero 9a, p. 22a"], ["nova ponto sur la rivero Danubo estos konstruita inter Bulgario kaj Rumanio", "Evgeni Georgiev: Nova ponto sur Danubo, Monatojaro 2001a, numero 1a, p. 11a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Danub", "primary": true}, "dehisk(ad)o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago, per kiu perikarpo malfermi\u011das por eligi grajnon, anteron, polenon.", "translations": {"fr": ["d\u00e9hiscence"], "en": ["dehiscence"], "de": ["Aufplatzen", "Aufspringen"], "pt": ["deisc\u00eancia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dehisk", "primary": false}, "emano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago, per kiu eli\u011demaj (vapori\u011demaj) substancoj emanas el la korpoj.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0434\u0437\u044f\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u044d\u043c\u0430\u043d\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["d\u00e9gagement (\u00e9manation)", "\u00e9manation (action)"], "de": ["Ausstr\u00f6men", "Entweichen", "Emanation", "Ausstrahlen"], "pl": ["emanacja", "promieniowanie"], "ru": ["\u044d\u043c\u0430\u043d\u0430\u0446\u0438\u044f", "\u0432\u044b\u0434\u0435\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "eman", "primary": false}, "emani": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Eli\u011di nevideble.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0434\u0437\u044f\u043b\u044f\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["se d\u00e9gager (\u00e9maner)", "\u00e9maner"], "pt": ["emanar"], "ru": ["\u0432\u044b\u0434\u0435\u043b\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["ausstr\u00f6men", "entweichen", "hervorgehen", "ausstrahlen"], "pl": ["emanowa\u0107", "promieniowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "eman", "primary": true}, "kuna\u016dtoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu parte verkis.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0430\u045e\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["co-auteur"], "en": ["co-author"], "nl": ["coauteur"], "ru": ["\u0441\u043e\u0430\u0432\u0442\u043e\u0440"], "de": ["Co-Autor", "Mitautor", "Mitverfasser"], "hu": ["t\u00e1rsszerz\u0151"], "sk": ["spoluautor"], "br": ["kenoberour"], "es": ["coautor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dtor", "primary": false}, "strategio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arto prepari planon de milito kaj plej bone kombini la movojn de armeo por konduki \u011din al renkonto kun la malamiko.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u0442\u044d\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["strat\u00e9gie"], "en": ["strategy"], "nl": ["strategie"], "ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u0442\u0435\u0433\u0438\u044f"], "de": ["Strategie"], "hu": ["had\u00e1szat", "strat\u00e9gia"], "es": ["estrategia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Arto lerte kombini rimedojn por trafi iun celon.", "translations": {}, "examples": [["tamen \u0109iu nova informo povas influi preventan a\u016d resanigan strategion", "Stevens Norvell: \u0108u anka\u016d genoj responsas pri melanomo?, Monatojaro 1997a, numero 7a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "strategi", "primary": true}, "esperantologiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri esperantologio.", "translations": {"fr": ["esp\u00e9rantologiste"], "de": ["Esperantologe"], "pl": ["esperantologista"], "pt": ["esperant\u00f3logo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "esperantologi", "primary": false}, "sufikso": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La plej multaj e-aj sufiksoj estas uzataj anka\u016d kiel ordinaraj radikoj kaj kondutas en kunmetado same kiel ordinaraj radikoj. Tial oni nomas ilin anka\u016d sufiksoidoj, esceptante nur la verajn sufiksojn -a\u0109, -\u0109j, -eg, -et, -in, -nj kaj -um. La koncepto de e-a sufikso do ne egalas al la lingvoscienca koncepto, sed la e-aj sufiksoj transprenas ordinare la rolon de sufiksoj de la naciaj lingvoj: \u00abLoch\u00bb truo &dash \u00abLoch'er\u00bb tru'ilo.", "Rimarko: La aserton ke la esperanta sufiksado estas simpla vortkunmeto mi opinias propaganda mito. Iuj sufiksoj efektive tiel kondutas (piedingo = ingo por piedo), sed la aserto ke \u00abpatrino\u00bb estas egala al \u00abpatrovirino\u00bb, a\u016d ke \u00abpatrujo\u00bb estas \u00abpatroujo\u00bb, apena\u016d bezonas refuton."], "primary definition": "Vortero uzata kutime metante \u011din post aliaj vorteroj por formi kunmetitan vorton.", "translations": {"de": ["Nachsilbe", "Morphem"]}, "examples": [["-a\u0109, -ad, -a\u0135, -an, -ar, -\u0109j, -ebl, -ec, -eg, -ej, -em, -end, -er, -estr, -et, -id, -ig, -i\u011d, -il, -in, -ind, -ing, -ism, -ist, -nj, -obl, -on, -op, -uj, -ul, -um estas konsiderataj e-aj sufiksoj", null], ["-at, -it, -ot, -ant, -int, -ont estas participaj sufiksoj", null], ["la sufikso \u00abin\u00bb signifas la virinan sekson (\u00abpatro\u00bb p\u00e8re &dash \u00abpatrino\u00bb m\u00e8re)", "Esenco kaj Estonte, \u0109ap. 5"], ["la sufikso \u00abil\u00bb signifas ilon (\u00abtran\u0109i\u00bb trancher &dash \u00abtran\u0109ilo\u00bb couteau)", "Esenco kaj Estonte, \u0109ap. 5"], ["\u011di ne metas senpripense la sufikson \u00abin\u00bb post iu ajn radiko", "Monato, \u0108apelilo, n-ro 5/1995"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Afikso, kiu metite post aliaj vorteroj \u015dan\u011das ties sencon.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0444\u0456\u043a\u0441"], "fr": ["suffixe"], "en": ["suffix"], "nl": ["achtervoegsel", "suffix"], "ru": ["\u0441\u0443\u0444\u0444\u0438\u043a\u0441"], "de": ["Suffix"], "it": ["suffisso"], "hu": ["ut\u00f3k\u00e9pz\u0151", "szuffixum"], "fa": ["\u067e\u0633\u0648\u0646\u062f"], "cs": ["p\u0159\u00edpona"], "es": ["sufijo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sufiks", "primary": true}, "kantarto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Belarto de vo\u0109a muzikado.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0441\u043a\u0443\u0441\u0441\u0442\u0432\u043e \u043f\u0435\u043d\u0438 \u044f"], "fr": ["art du chant"], "pl": ["\u015bpiew", "sztuka oratoryjna"]}, "examples": [["iliaj vo\u0109aj organoj tute ne montris ian grandan anta\u016dkapablon por la kantarto", "Fabeloj, volumo 2, La najtingalo"]], "subdefinitions": []}], "root": "art", "primary": false}, "Belorusujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en orienta E\u016dropo kun \u0109efurbo Minsko. Teritorio de Respubliko Belorusujo. ISO-3166 kodo: BY. \u011ci limas kun Latvujo, Litovujo, Pollando, Rusujo kaj Ukrainujo.", "translations": {"bg": ["\u0411\u0435\u043b\u0430\u0440\u0443\u0441"], "nl": ["Wit-Rusland"], "de": ["Wei\u00dfrussland"], "fa": ["\u0628\u0644\u0627\u0631\u0648\u0633"], "en": ["Belarus"], "pl": ["Bia\u0142oru\u015b", "Republika Bia\u0142orusi"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "belorus", "primary": true}, "budho": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Budao.", "translations": {"ru": ["\u0411\u0443\u0434\u0434\u0430"], "en": ["buddha"], "pl": ["Budda"], "be": ["\u0431\u0443\u0434\u0430", "\u0411\u0443\u0434\u0430"], "ca": ["Buda"], "de": ["Buddha"], "es": ["Buda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "budh", "primary": true}, "prefektejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Domo kie funkcias la prefektaj oficoj kaj servoj; kaj metonimie, tiuj oficoj kaj servoj mem.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044d\u0444\u044d\u043a\u0442\u0443\u0440\u0430"], "fr": ["pr\u00e9fecture"], "nl": ["prefectuur"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0444\u0435\u043a\u0442\u0443\u0440\u0430", "\u0443\u043f\u0440\u0430\u0432\u0430"], "de": ["Pr\u00e4fektur"], "hu": ["prefekt\u00fara"]}, "examples": [["kampuloj plendis en prefektejo, kaj al la salamandroj estis severe malpermesite vagi sur la bordo ekster la tiel nomata salamandra zono", "Milito kontra\u016d salamandr"]], "subdefinitions": []}], "root": "prefekt", "primary": false}, "ellabori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Estigi, produkti per sia laboro; prilabori ion por \u011din meti en difinitan staton.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043f\u0440\u0430\u0446\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u043f\u0440\u0430\u0446\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["\u00e9laborer"], "en": ["work out in detail", "develop", "ellaborate", "treat at length"], "nl": ["uitwerken"], "pt": ["elaborar"], "no": ["utarbeide"], "de": ["ausarbeiten"], "hu": ["kidolgoz"], "br": ["danzen"], "el": ["\u03b5\u03c0\u03b5\u03be\u03b5\u03c1\u03b3\u03ac\u03b6\u03bf\u03bc\u03b1\u03b9", "\u03ba\u03b1\u03c4\u03b5\u03c1\u03b3\u03ac\u03b6\u03bf\u03bc\u03b1\u03b9"], "ru": ["\u0432\u044b\u0440\u0430\u0431\u043e\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0440\u0430\u0431\u043e\u0442\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["mi ellaboris projekton de korporacia organizacio", "Z"], ["vergo doloras, sed sa\u011don ellaboras", "Proverbaro esperanta"], ["nur la uzo iom post iom ellaboros por tiuj detaloj difinitajn regulojn", "Z"], ["ellabori al si la opinion, ke...", "Z"], ["\u011di devas ellaboradi en la junuloj amon al honesta laboro kaj abomenon por frazisteco", "Z"], ["tio, kion li diris en siaj oficialaj kongresparoladoj, estis anta\u016de ellaborita kaj preparita tre precize kaj singardeme", null]], "subdefinitions": []}], "root": "labor", "primary": false}, "pensfadeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fadeno de oniaj pensoj.", "translations": {"ru": ["\u0445\u043e\u0434 \u043c\u044b\u0441\u043b\u0435\u0439"], "fr": ["fil des pens\u00e9es"], "de": ["Gedankengang"], "pl": ["w\u0105tek"]}, "examples": [["malla\u016dte, de neniu esplorate nek divenate, disvolvi\u011dadis la pensfadeno en humila, de neniu rimarkata virina kapo", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "faden", "primary": false}, "veturi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Iri ne pa\u015dante sed transportate per diversaj rimedoj.", "translations": {"be": ["\u0435\u0445\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["aller (en v\u00e9hicule)", "se d\u00e9placer (en v\u00e9hicule)"], "en": ["ride"], "nl": ["reizen", "rijden (in een voertuig)"], "pt": ["ir(com alguma esp\u00e9cie de ve\u00edculo)"], "ru": ["*\u0435\u0445\u0430\u0442\u044c", "\u0435\u0437\u0434\u0438\u0442\u044c"], "de": ["fahren"], "tr": ["arabayla bir yerden bir yere gitmek"], "sv": ["\u00e5ka", "fara", "f\u00e4rdas"], "hu": ["megy (j\u00e1rm\u0171vel)", "utazik"], "cs": ["jet"], "pl": ["je\u017adzi\u0107", "jecha\u0107"]}, "examples": [["morga\u016d mi veturos Parizon", "Z"], ["veturi per kale\u015do, per aviadilo, en vagonaro, sur \u015dipo, je \u0109evalo (rajdi)", null], ["la princo permesis al li veturi kun si kaj ili ekgalopis", "B"], ["aerveturi, marveturi, \u015dipveturi, velveturi", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Transloki\u011di parolante priveturiloj.", "translations": {"hu": ["k\u00f6zlekedik"]}, "examples": [["veturas vagonaro, \u015dipo, biciklo, fiakro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vetur", "primary": true}, "ki\u0109a\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arta\u0135o a\u016d objekto ki\u0109a.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0438\u0447", "\u0431\u0435\u0437\u0432\u043a\u0443\u0441\u0438\u0446\u0430"], "fr": ["objet kitsch"], "de": ["Kitsch (Objekt)"], "nl": ["kitsch (object)"], "pl": ["kicz"]}, "examples": [["tio pri ki\u0109a\u0135oj ne povas ne pensigi anka\u016d pri verdaj steloj, verdaj standardoj, kaj verdstelaj standardoj", "Ken Miner, taglibr o, 2003-10-05"]], "subdefinitions": []}], "root": "ki\u0109", "primary": false}, "publikigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi ion publike konata, diskonigi per publike akirebla presa\u0135o a\u016d per amasinformiloj.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043f\u0443\u0431\u043b\u0438\u043a\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "be": ["\u043f\u0443\u0431\u043b\u0456\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u043f\u0443\u0431\u043b\u0456\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "nl": ["publiceren"], "hu": ["k\u00f6zz\u00e9tesz", "nyilv\u00e1noss\u00e1gra hoz", "k\u00f6zread", "publik\u00e1l", "kiad"]}, "examples": [["nur la supre nomitaj tri verkoj publikigitaj en la libro \u00abFundamento de Esperanto\u00bb, devas esti rigardataj kiel oficialaj", "Zamenhof: Anta\u016dparolo al la Fundamento de Esperanto"], ["tia konsidero estis interalie anka\u016d la ka\u016dzo, pro kiu mi, publikigonte mian unuan libron pri Esperanto, decidis for\u0135eti la tro grandan vortaron kaj tro abundan afiksaron, kiujn mi estis pretiginta teorie, kaj mi decidis publikigi vortareton nur tre malgrandan kaj nur plej necesan por la ordinara vivo", "Lingvaj Respond, Respondo 58a, Oficiala Gazeto, IV, 1911, p. 223"], ["vi certe anka\u016d publikigas en la revuoj?", "N.V. Gogol, tr. Zamenhof: La revizoro. Akto 3a, sceno 6a."], ["publikigi falsan nova\u0135on, sciigon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "publik", "primary": false}, "Britujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Insula \u015dtato situanta en okcidenta E\u016dropo, norde de Francujo kaj oriente de Irlando, \u0109irka\u016dita de Atlantiko kaj Norda Maro.", "translations": {"ru": ["\u0412\u0435\u043b\u0438\u043a\u043e\u0431\u0440\u0438\u0442\u0430\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["Grande Bretagne"], "en": ["Great Britain"], "nl": ["Groot Brittanni\u00eb"], "pt": ["Gr\u00e3 Bretanha"], "be": ["\u0412\u044f\u043b\u0456\u043a\u0430\u0431\u0440\u044b\u0442\u0430\u043d\u0456\u044f", "\u0412\u044f\u043b\u0456\u043a\u0430\u044f \u0411\u0440\u044b\u0442\u0430\u043d\u0456\u044f"], "de": ["Gro\u00dfbritannien"], "hu": ["Nagy-Britannia"], "sk": ["Ve\u013ek\u00e1 Brit\u00e1nia"], "es": ["Gran Breta\u00f1a"], "da": ["Storbritannien"], "pl": ["Wielka Brytania"]}, "examples": [["li revenis kun ri\u0109a militakira\u0135o de la Galla bordo, kie la popolo same kiel en Britujo kun timego kantadis \u00abLiberigu nin Dio de l' sova\u011daj Normandoj\u00bb", "Fabeloj, volumo 4, Lasta son\u011do de maljuna kverko"], ["ni kongresas nun en glora universitata urbo de Granda Britujo", "Paroloj, Parolado anta\u016d la Tria Kongreso Esperantista en Cambridge en la 12a de a\u016dgusto 1907"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Britio", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "brit", "primary": false}, "eltran\u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Doni formon al io, fortran\u0109ante de \u011di pecetojn.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0440\u0430\u0437\u0430\u0446\u044c"], "nl": ["uitsnijden"], "ru": ["\u0432\u044b\u0440\u0435\u0437\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["kiv\u00e1g", "kimetsz"]}, "examples": [["en la balkono estis eltran\u0109ita karikatura viza\u011do", "Fabeloj, volumo 2, malnova domo"]], "subdefinitions": []}], "root": "tran\u0109", "primary": false}, "dioptriko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bran\u0109o de fiziko, kiu pritraktas la refrakton de lumaj radioj tra diversaj medioj.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0451\u043f\u0442\u0440\u044b\u043a\u0430"], "de": ["Brechungslehre", "Dioptrik", "dioptrika", "sug\u00e1rt\u00f6r\u00e9stan"], "sv": ["dioptrik"], "pt": ["di\u00f3ptrica", "anacl\u00e1stica"], "ru": ["\u0434\u0438\u043e\u043f\u0442\u0440\u0438\u043a\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dioptrik", "primary": true}, "hispana": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta al hispanoj, ilia nacieco a\u016d \u015dtato.", "translations": {"bg": ["\u0438\u0441\u043f\u0430\u043d\u0441\u043a\u0438"], "nl": ["Spaans"], "no": ["spansk"], "de": ["spanisch"], "it": ["spagnolo (agg.)"], "pl": ["hiszpa\u0144ski"], "en": ["Spanish"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hispan", "primary": false}, "posti\u0109a": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Falsa, nur pli-malpli bone imitanta la aspekton.", "translations": {"ca": ["post\u00eds"], "nl": ["vals"], "fr": ["postiche (adj.)"], "es": ["postizo"]}, "examples": [["posti\u0109a nazo de bufono", null]], "subdefinitions": []}], "root": "posti\u0109", "primary": false}, "limakedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo gastropodoj (Limacidae).", "translations": {"nl": ["Limacidae"], "de": ["Schnegel [Familie]"], "en": ["slugs"], "pt": ["limac\u00eddeos"], "hu": ["meztelencsig\u00e1k (csal\u00e1d)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "limaked", "primary": true}, "posti\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Falsa, alisubstanca imita\u0135o de membro, peco, a\u0135o.", "translations": {"nl": ["postiche"]}, "examples": [["nomo nuda kaj simpla, sen aldonoj, ornamoj kaj posti\u0109oj", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 2a, \u0109apitro 5a, p. 423a"], ["harposti\u0109o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "posti\u0109", "primary": true}, "hispano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctatano de Hispanujo.", "translations": {"bg": ["\u0438\u0441\u043f\u0430\u043d\u0435\u0446"], "nl": ["Spanjaard"], "no": ["spanjol"], "de": ["Spanier"], "it": ["spagnolo (sost.)"], "pl": ["Hiszpan"], "en": ["Spaniard"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Homo kun hispana nacieco.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hispan", "primary": true}, "konfuceano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kredanto je konfuceanismo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0444\u0443\u0446\u044b\u044f\u043d\u0435\u0446"], "fr": ["confucianiste (subst.)"], "en": ["Confucian"], "nl": ["confucianist"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0444\u0443\u0446\u0438\u0430\u043d\u0435\u0446"], "de": ["confuciano", "Konfuzianer"], "it": ["confuciano"], "hu": ["konfuci\u00e1nus"], "sk": ["konfuci\u00e1n"], "pl": ["konfucjanista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Konfuce", "primary": false}, "\u0109irka\u016d\u015dvebi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u015cvebi \u0109irka\u016d.", "translations": {"de": ["umschweben"], "it": ["volteggiare (volare)", "circondare (volando)", "svolazzare attorno"]}, "examples": [["super ili eksonis la nevidebla sankta sonorilo, \u0109irka\u016d\u015dvebata de sanktaj spiritoj", "Fabeloj, volumo 2, Sonorilo"], ["parolis duonvo\u0109e, kvaza\u016d li timas veki la mortinton, a\u016d ofendi lian \u0109irka\u016d\u015dvebantan spiriton", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dveb", "primary": false}, "\u015dpato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ilo konsistanta el lar\u011da, plata kaj tran\u0109a lameno el fero, havanta longan tenilon kaj uzata por plugi la teron per homa brako; plugileto.", "translations": {"el": ["\u03c3\u03ba\u03b1\u03c0\u03ac\u03bd\u03b9"], "fr": ["b\u00eache"], "en": ["spade"], "nl": ["spade"], "pt": ["enxada"], "be": ["\u0440\u044b\u0434\u043b\u0451\u045e\u043a\u0430", "\u043b\u0430\u043f\u0430\u0442\u0430", "\u0436\u0430\u043b\u044f\u0437\u044c\u043d\u044f\u043a"], "de": ["Spaten"], "it": ["vanga"], "hu": ["\u00e1s\u00f3"], "ru": ["\u043b\u043e\u043f\u0430\u0442\u0430", "\u0437\u0430\u0441\u0442\u0443\u043f", "\u0441\u043e\u0448\u043d\u0438\u043a"], "es": ["laya"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dpat", "primary": true}, "skribtablo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tablo uzata por skribi, ordinare kun tirkestoj, ilaroj kaj similaj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0438\u0441\u044c\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0441\u0442\u043e\u043b"], "fr": ["bureau (meuble)"], "nl": ["schrijftafel"], "de": ["Schreibtisch"], "sv": ["skrivbord"], "es": ["escritorio"], "hu": ["\u00edr\u00f3asztal"]}, "examples": [["en mia skribotablo sin trovas kvar tirkestoj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 31"], ["skribtablo a\u016d skribotablo (= tablo, sur kiu oni skribas)", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 27"]], "subdefinitions": []}], "root": "skrib", "primary": false}, "arktangento": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Vidu rimarkon sub arko."], "primary definition": "Inversa bildigo de la malvastiga\u0135o de funkcio tangento al la intervalo ]-\u03c0/2,\u03c0/2[; simb. arctg a\u016d arktang.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u043a\u0442\u0430\u043d\u0433\u0435\u043d\u0441"], "fr": ["arc tangente"], "en": ["arc tangent"], "ru": ["\u0430\u0440\u043a\u0442\u0430\u043d\u0433\u0435\u043d\u0441"], "de": ["Arkustangens"], "pl": ["arcus tangens"], "hu": ["arkusz tangens"]}, "examples": [["arktangento de 1 egalas al \u03c0/4", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tangent", "primary": false}, "amplitudo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maksimuma valoro de unu alterna grando \u0109e \u0109iu alternanco.", "translations": {"be": ["\u0430\u043c\u043f\u043b\u0456\u0442\u0443\u0434\u0430"], "fr": ["amplitude"], "en": ["amplitude"], "nl": ["amplitude"], "ru": ["\u0430\u043c\u043f\u043b\u0438\u0442\u0443\u0434\u0430"], "de": ["(maximale) Auslenkung", "Amplitude"], "sv": ["amplitud"], "hu": ["amplit\u00fad\u00f3"], "sk": ["amplit\u00fada"], "fa": ["\u062f\u0627\u0645\u0646\u0647"], "es": ["amplitud"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "amplitud", "primary": true}, "klimakso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plej forta, kulmina ero de kreska serio.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0441\u0448\u0430\u044f \u0442\u043e\u0447\u043a\u0430", "\u043a\u0443\u043b\u044c\u043c\u0438\u043d\u0430\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["paroxysme"], "en": ["climax"], "nl": ["hoogtepunt", "climax"], "de": ["Steigerung"], "it": ["climax"], "hu": ["tet\u0151pont", "betet\u0151z\u00e9s"], "es": ["cl\u00edmax"]}, "examples": [["amhistorio milde ironia de L\u00e1szl\u00f3 B\u00f6ti, kun tragika, surpriza finklimakso", "Ne nur leteroj de plum-amikoj, prozo fikcia"]], "subdefinitions": []}], "root": "klimaks", "primary": true}, "discentra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kies centro ne koincidas kun la centro de aliaj pecoj.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0441\u0446\u044d\u043d\u0442\u0440\u044b\u0447\u043d\u044b (\u0442\u044d\u0445\u043d.)"], "fr": ["excentrique (subst., tech.)", "excentr\u00e9 (tech.)"], "br": ["eskreizek"], "ru": ["\u044d\u043a\u0441\u0446\u0435\u043d\u0442\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439 (\u0442\u0435\u0445.)"], "it": ["eccentrico (tec., mat.)"], "pl": ["niecentryczny", "mimo\u015brodowy"], "hu": ["excentrikus", "k\u00fclpontos", "k\u00f6rhagy\u00f3"]}, "examples": [["discentra rado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "centr", "primary": false}, "skorpioj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la filumo artikpieduloj (Scorpiones), kun pin\u0109iloj kaj sessegmenta abdomeno fini\u011danta je venena pikilo.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0430\u0440\u043f\u0456\u0451\u043d"], "fr": ["scorpions"], "en": ["scorpion"], "nl": ["schorpioenen"], "ru": ["\u0441\u043a\u043e\u0440\u043f\u0438\u043e\u043d"], "de": ["Skorpione"], "hu": ["skorpi\u00f3k (rend>"], "pl": ["skorpiony"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skorpi", "primary": true}, "prociono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u044f\u043d\u043e\u0442"], "fr": ["raton laveur"], "bg": ["\u043c\u0438\u0435\u0449\u0430 \u043c\u0435\u0447\u043a\u0430"], "nl": ["wasbeer"], "pt": ["racum", "m\u00e3o-pelada"], "la": ["Procyon lotor"], "ca": ["\u00f3s rentador"], "de": ["Waschb\u00e4r"], "hu": ["mos\u00f3medve"], "en": ["raccoon"], "uk": ["\u0454\u043d\u043e\u0442"], "ru": ["\u0435\u043d\u043e\u0442"], "es": ["mapache"], "he": ["\u05d3\u05d1\u05d9\u05d1\u05d5\u05df", "\u05e8\u05e7\u05d5\u05df"]}, "examples": [["du procionaj feloj", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 105a, volumo 3a, p. 367a"]], "subdefinitions": []}], "root": "procion", "primary": true}, "mil": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dekfoje cent, simbole 1000.", "translations": {"be": ["\u0442\u044b\u0441\u044f\u0447\u0430"], "fr": ["mille"], "en": ["thousand"], "zh": ["\u5343 [qi\u0101n]"], "de": ["tausend"], "it": ["mille"], "vo": ["mil"], "fa": ["\u0647\u0632\u0627\u0631"], "br": ["mil"], "cs": ["tis\u00edc"], "fi": ["tuhat"], "hu": ["ezer"], "es": ["mil"], "he": ["\u05d0\u05dc\u05e3"], "ru": ["\u0442\u044b\u0441\u044f\u0447\u0430"], "nl": ["duizend"], "pt": ["mil"], "tr": ["bin"], "sv": ["tusen"], "sk": ["tis\u00edc"], "ku": ["hezar"], "ro": ["o mie"], "pl": ["tysi\u0105c"]}, "examples": [["mil soldatoj", null], ["milo da soldatoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mil", "primary": true}, "mia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Poseda adj. a\u016d pron. signifanta: \u00abposedata de mi, rilata al mi\u00bb.", "translations": {"bg": ["\u043c\u043e\u0439", "\u043c\u0438"], "en": ["my"], "pl": ["m\u00f3j"], "la": ["meus"], "fi": ["minun... -ni", "-ni"], "de": ["mein"], "tp": ["mi"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mi", "primary": false}, "Siberio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Do, Siberio pliparte situas en Rusujo kaj parte en la Norda Kaza\u0125ujo.", "Rimarko: PIV1 kaj PIV2 etendas Siberion \u011dis Pacifiko, aldonante al \u011di la Nord-Orientan Azion."], "primary definition": "Norda parto de Azio, de Uralo okcidente \u011dis la akvodislimo inter la Arkta Oceano kaj Pacifiko, proks. 7000km longa (latitude) kaj 3500km lar\u011da (meridiane); koncepte, la Azia parto de la akvokolekta baseno de la Arkta Oceano.", "translations": {"be": ["\u0421\u0456\u0431\u0456\u0440"], "fr": ["Sib\u00e9rie"], "en": ["Siberia"], "nl": ["Siberi\u00eb"], "ru": ["\u0421\u0438\u0431\u0438\u0440\u044c"], "de": ["Sibirien"], "hu": ["Szib\u00e9ria"], "pl": ["Syberia"]}, "examples": [["\u015di, tamen, estos kondamnita al plurjara ekzilo en Siberio", "Gerrit Berveling: Iom tro predikema romano (Lev Tolstoj, Resurekto), Monato jaro 2001a, numero 5a, p. 30a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Siberi", "primary": true}, "duonvo\u0109e": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Per malforta vo\u0109o, por si mem a\u016d por proksima a\u016dskultanto.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u043f\u0430\u045e\u0433\u043e\u043b\u0430\u0441\u0443"], "fr": ["\u00e0 mi-voix"], "pl": ["p\u00f3\u0142g\u0142osem"], "ru": ["\u0432\u043f\u043e\u043b\u0433\u043e\u043b\u043e\u0441\u0430"]}, "examples": [["\u00abduonvo\u0109e\u00bb", "Gaston Waringhien, Duonvo\u0109e. - La Laguna: J. R\u00e9gulo, 1963"]], "subdefinitions": []}], "root": "vo\u0109", "primary": false}, "parko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108irka\u016dbarita, arbori\u0109a, ta\u016dge flegata terspaco, servanta kiel publika a\u016d privata promenejo; plezurarbareto.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u043a"], "fr": ["parc"], "bg": ["\u043f\u0430\u0440\u043a"], "nl": ["park"], "pt": ["parque"], "ru": ["\u043f\u0430\u0440\u043a"], "de": ["Park"], "hu": ["park"], "en": ["park"], "br": ["liorzh (park)", "park (liorzh)"], "pl": ["park"]}, "examples": [["en angulo de la parko, \u0109e la lago, trovi\u011dis eta benko, kiu estis la sola atestanto de iliaj varmaj kisoj", "J. Modest, En la ombro de la silento, Monato, jaro 1997a, numero 3a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043f\u043e\u0432\u0435\u0434\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["parc naturel", "r\u00e9serve naturelle"], "nl": ["natuurpark", "park (natuurreservaat)", "natuurreservaat"], "pt": ["parque natural"], "de": ["Nationalpark"], "hu": ["term\u00e9szetv\u00e9delmi ter\u00fclet", "nat\u00farpark"], "br": ["park naturel"]}, "examples": [["ni ser\u0109is en la urbo voja\u011dagentejon, kiu ofertus al ni ekskurson al la nacia parko", "J. de N. Marques, Voja\u011do al Ushuaia, Monato jaro 2002a, numero 2a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Parco.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u043a\u0430"], "en": ["Parca"], "nl": ["schikgodin"], "pt": ["Parca"], "ru": ["\u041f\u0430\u0440\u043a\u0430"], "de": ["Parze"], "hu": ["p\u00e1rka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "park", "primary": true}, "parki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["parkeren"], "pt": ["estacionar"], "pl": ["parkowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "park", "primary": false}, "mis": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malbone, erare, mal\u011duste, maltrafe, malta\u016dge, ne konvene.", "translations": {"fr": ["mal- (pr\u00e9fixe d'erreur)", "mis- (pr\u00e9fixe d'erreur)"], "en": ["mis-"]}, "examples": [["misapliko, misa\u016ddi, misciti, misedzi\u011do, misformi, misgvidi, misinformi, miskalkulo, misuzi, miskomposto, miskompreno, mispa\u015do, miskonduto, misloki, misnomi, misortografii, misprononci, misraporto, misregi, mistraduki", null], ["li interpretis la tekston tute mise", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mis", "primary": true}, "guruo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Majstro, instruanto kaj gvidanto precipe en la hindua religio.", "translations": {"fr": ["gourou"], "bg": ["\u0433\u0443\u0440\u0443"], "en": ["guru"], "pt": ["guru"], "de": ["Guru"], "es": ["gur\u00fa"]}, "examples": [["la Guruo, alta, bela viro, havis longan nigran hararon", "Sylvan Zaft, sengurue en Usono, Esperanto sub la Suda Kruco, 1997-01 02, (25)"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Homo tre a\u016d e\u0109 tro volonte fidata pri grandaj kompetentoj en iu fako.", "translations": {}, "examples": [["usona guruo pri komputila sekureco", "M. Pancorbo, Nova norma \u0109ifralgoritmo kaj lingvaj problemoj soc.culture.esperanto, 2000-10-05"]], "subdefinitions": []}], "root": "guru", "primary": true}, "trombo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Turni\u011da akvokolono levita el la maro fare de turnovento kaj rapide anta\u016deniranta kun terura detrua forto; akva ciklono.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043c\u0435\u0440\u0447", "\u0432\u0456\u0445\u0440\u0430\u0441\u043b\u0443\u043f", "\u0432\u0456\u0445\u0443\u0440\u0430"], "fr": ["trombe"], "en": ["waterspout", "tornado over water", "column of water"], "nl": ["waterhoos"], "pt": ["tromba d'\u00e1gua", "tromba"], "ru": ["\u0441\u043c\u0435\u0440\u0447", "\u0432\u0438\u0445\u0440\u044c"], "de": ["Trombe"], "hu": ["v\u00edzt\u00f6lcs\u00e9r"], "pl": ["tr\u0105ba wodna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tromb", "primary": true}, "vindozulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Uzanto a\u016d adepto de Vindozo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u044b\u0441\u0442\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a Windows"], "en": ["Windows user"], "nl": ["Windows-gebruiker"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u044c\u0437\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c Windows"], "ca": ["usuari de Windows"], "es": ["usuario de Windows"], "hu": ["Windows-felhaszn\u00e1l\u00f3"]}, "examples": [["la kutima interpikado de la uniksuloj kaj vindozuloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "Vindoz", "primary": false}, "sekvinbero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sekigita vinbero uzata kiel dol\u0109a gustiga\u0135o en diversaj pladoj, kukoj.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u044b\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["raisin sec"], "en": ["raisin"], "nl": ["rozijn"], "ru": ["\u0438\u0437\u044e\u043c", "\u0438\u0437\u044e\u043c\u0438\u043d\u043a\u0430"], "de": ["Rosine"], "hu": ["mazsola"], "br": ["rezin sec'h [pl.]"], "pl": ["rodzynek"]}, "examples": [["man\u011da\u0135on el faruno, premitajn figojn, sekvinberojn, vinon, oleon", "La Malnova Testamento, I. Kroniko 12:40"]], "subdefinitions": []}], "root": "ber", "primary": false}, "onidiro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komuna diro, famo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0433\u0430\u043b\u043e\u0441\u043a\u0430", "\u0447\u0443\u0442\u043a\u0456"], "fr": ["bruit (on-dit)", "on-dit"], "en": ["rumor"], "ru": ["\u0441\u043b\u0443\u0445", "\u043c\u043e\u043b\u0432\u0430"], "de": ["Ger\u00fccht"], "pl": ["pog\u0142oski", "plotka", "wie\u015b\u0107", "s\u0142uchy {pl.}"], "hu": ["sz\u00f3besz\u00e9d", "h\u00edresztel\u00e9s", "k\u00f6zv\u00e9leked\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dir", "primary": false}, "tifao": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kano vivanta \u0109e mar\u0109oj de mezvarmaj kaj varmaj landoj, dense kreskanta sur ku\u015daj radikoj, genro el familio tifaacoj (Typha).", "translations": {"fr": ["massette"], "de": ["Rohrkolben"], "pl": ["pa\u0142ka wodna"], "bg": ["\u043f\u0430\u043f\u0443\u0440"]}, "examples": [["\u0109e nia kampara domo ni posedas lageton, dense \u0109irka\u016ditan de fragmito kaj tifao sur preska\u016d sia tuta bordo", "P. Neergaard, La Vivo de la Plantoj, R\u00e9gulo, 1957"], ["junulinoj portis garbojn de tifaoj", "\u0108iri J., trad. Traduka Grupo en Hokkajda Esperanto-Ligo, Ainaj Jukaroj, 1989"]], "subdefinitions": []}], "root": "tifa", "primary": true}, "malri\u0109i\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Ekhavi malpli da mono, da valora\u0135oj, da enhavo.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0435\u0434\u043d\u0435\u0442\u044c", "\u0441\u0442\u0430\u0442\u044c \u0431\u0435\u0434\u043d\u044b\u043c", "\u0440\u0430\u0437\u043e\u0440\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["s'appauvrir"], "nl": ["arm worden"], "ca": ["empobrir-se"], "de": ["verarmen"], "tr": ["yoksulla\u015fmak"], "hu": ["(el)szeg\u00e9nyedik"], "es": ["empobrecerse"]}, "examples": [["Eminjon la onklino pelis al laborado tuj kiam ili malri\u0109i\u011dis", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "ri\u0109", "primary": false}, "merkatekonomio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekonomio, en kiu regas precipe merkataj proponoj kaj postuloj, kaj kompaniaj decidoj.", "translations": {"be": ["\u0440\u044b\u043d\u043a\u0430\u0432\u0430\u044f \u044d\u043a\u0430\u043d\u043e\u043c\u0456\u043a\u0430"], "fr": ["\u00e9conomie de march\u00e9"], "pl": ["gospodarka rynkowa"]}, "examples": [["merkatekonomio altnivele konkurkapabla", "T. Lemaheux, trad. P. Levi, Dek motivoj por rifuzi..., L'Humanit\u00e9, 2004-10"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekonomi", "primary": false}, "kondamni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u0443\u0434\u0436\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u044b\u0441\u0443\u0434\u0436\u0432\u0430\u0446\u044c"], "en": ["condemn"], "nl": ["veroordelen"], "pt": ["condenar"], "ru": ["\u043e\u0441\u0443\u0434\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0433\u043e\u0432\u043e\u0440\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u0440\u0435\u0447\u044c (f)"], "de": ["verurteilen"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Per ju\u011do pruvi puninda kaj difini la merititan punon.", "translations": {"fr": ["condamner (qn par jugement)", "accabler (prouver la culpabilit\u00e9)", "convaincre (prouver coupable)", "d\u00e9clarer coupable", "punir"], "nl": ["veroordelen (schuldig verklaren)", "schuldig verklaren"], "pt": ["condenar", "sentenciar"], "es": ["condenar"], "hu": ["\u00edt\u00e9l", "el\u00edt\u00e9l (jogilag)"]}, "examples": [["kondamni al morto, al monpuno, al la ju\u011dokostoj", null], ["unu atestanto ne sufi\u0109as, por kondamni homon al morto", "La Malnova TestamentoNombroj 35:30"], ["ili kondamnu lin al punpago de cent ar\u011dentaj moneroj", "La Malnova TestamentoReadmono 22:19"], ["mi kondamnis kelkajn kulpajn al la sufoko, multajn en la minejojn , \u0109iujn al la bastonado", "La Faraono, volumo 1\u0109ap. 23"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Deklari puninda.", "translations": {"fr": ["condamner (d\u00e9clarer ill\u00e9gal)", "censurer", "d\u00e9fendre (interdire)", "interdire", "prohiber", "proscrire", "punir", "r\u00e9primer (prohiber)"], "de": ["verdammen"], "nl": ["verdoemen", "verwerpen", "vervloeken"], "es": ["sentenciar"], "hu": ["el\u00edt\u00e9l (erk\u00f6lcsileg)", "megb\u00e9lyegez"]}, "examples": [["kondamni malbonan libron", null], ["la kodekso kondamnas la malveran ateston", null], ["estas agoj, kiujn la moralo kondamnas, sed kiujn ne kondamnas la le\u011do", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Nepre devigi (iun); neflekseble destini (ion).", "translations": {"fr": ["condamner (contraindre, vouer)", "destiner", "astreindre", "contraindre", "forcer", "obliger (contraindre)", "vouer (destiner)"], "nl": ["veroordelen"], "hu": ["k\u00e1rhoztat (vmire)", "(vmire) van \u00edt\u00e9lve"]}, "examples": [["mi estas kondamnita longan tempon vagadi en la nokto", "Z"], ["mi estis kondamnita de la malsano resti du semajnojn en la lito", null], ["\u0109iuj niaj tiucelaj projektoj estas kondamnitaj al malsukceso", null], ["viaj kalkuloj estas kondamnitaj al mal\u011dusteco", null]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Deklari iun malprava, ion ripro\u0109inda.", "translations": {"fr": ["condamner (r\u00e9prouver)", "anath\u00e9matiser", "bl\u00e2mer", "critiquer", "d\u00e9sapprouver", "d\u00e9savouer", "r\u00e9prouver", "stigmatiser"], "de": ["ablehnen"], "pt": ["condenar", "repreender"], "hu": ["el\u00edt\u00e9l (helytelen\u00edt)"]}, "examples": [["ne a\u016dskultinte, ne kondamnu", "Proverbaro esperanta"], ["ne kondamnu alian, oni vin ne kondamnos", "Proverbaro esperanta"], ["kondamni projekton, parolon malican", null], ["tiu doktrino estas kondamnita de la faktoj, de siaj konsekvencoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kondamn", "primary": true}, "makako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio cerkopitekedoj (Macaca).", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043a\u0430\u043a\u0430"], "fr": ["macaque"], "en": ["macaque"], "nl": ["makaak", "langstaartaap"], "pt": ["macaca"], "ru": ["\u043c\u0430\u043a\u0430\u043a\u0430"], "de": ["Makake"], "hu": ["mak\u00e1k\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "makak", "primary": true}, "subkomprenigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi subkomprenata , komprenigi per nerektaj rimedoj.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u043c\u0435\u043a\u0430\u0442\u044c", "\u0434\u0430\u0442\u044c \u043f\u043e\u043d\u044f\u0442\u044c"], "fr": ["sous-entendre (insinuer)", "insinuer (sugg\u00e9rer)", "laisser entendre", "sugg\u00e9rer", "vouloir dire"], "hu": ["c\u00e9loz (vmire)"]}, "examples": [["\u011duste en tempo , kiam oni provas subkomprenigi al mi, ke eble mi devus dubi vian honestecon, jen vi komencas suba\u016dskulti", "Lasu min paroli plu!Troa scivolo kondukas morten"], ["li klopodis iom moderigi la \u0135usetan senhontan subkomprenigon", "Urd Hadda murdita!p. 5"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompren", "primary": false}, "terpomfingro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0442\u043e\u0444\u0435\u043b\u044c \u0432\u043e \u0444\u0440\u0438\u0442\u044e\u0440\u0435", "\u043a\u0430\u0440\u0442\u043e\u0444\u0435\u043b\u044c \u0436\u0430\u0440\u0435\u043d\u044b\u0439 \u0441\u043e\u043b\u043e\u043c\u043a\u043e\u0439"], "fr": ["frite"], "en": ["French fry (Usono)", "potato chip (Britujo)"], "nl": ["friet", "frites", "patat (frites)"], "de": ["Pommes frites", "Fritten"], "hu": ["has\u00e1bburgonya"], "pl": ["frytka"], "es": ["papas a la francesa (plural)"], "he": ["\u05d8\u05d5\u05d2\u05df", "\u05e6'\u05d9\u05e4\u05e1 (\u05d0\u05d7\u05d3)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ter", "primary": false}, "\u0109apelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kapvesto kun elstara \u0109irka\u016drando.", "translations": {"el": ["\u03ba\u03b1\u03c0\u03ad\u03bb\u03bb\u03bf"], "fr": ["chapeau"], "bg": ["\u0448\u0430\u043f\u043a\u0430"], "nl": ["hoed"], "pt": ["chap\u00e9u"], "ru": ["\u0448\u043b\u044f\u043f\u0430"], "ca": ["barret"], "de": ["Hut"], "tr": ["\u015fapka"], "it": ["cappello"], "hu": ["kalap"], "sk": ["klob\u00fak"], "en": ["hat"], "pl": ["kapelusz"], "cs": ["klobouk"], "be": ["\u043a\u0430\u043f\u044f\u043b\u044e\u0448", "\u0431\u0440\u044b\u043b\u044c"], "sv": ["hatt"], "es": ["sombrero", "sombrero"]}, "examples": [["ili aspektis imprese: pintaj \u0109apeloj, hakilo en la mano, da\u016dre drinkemaj kaj batalemaj", "Walter Klag, Vakeroj de Alpoj, Monato, jaro 2001a, numero 1a, p. 10a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Diakritilo, tegmentoforma supersigno, uzata en diversaj alfabetoj (interalie en esperanta, por formi la literojn \u0109, \u011d, \u0125, \u0135, \u015d), en matematikaj simboloj kaj en programlingvoj (en tiuj lastaj \u011di aperas kiel memstara signo, kies Askia numero estas 94).", "translations": {"el": ["\u03c0\u03b5\u03c1\u03b9\u03c3\u03c0\u03c9\u03bc\u03ad\u03bd\u03b9"], "fr": ["accent circonflexe"], "en": ["hat", "caret", "circumflex"], "nl": ["hoedje (^)", "kapje (^)"], "pt": ["circunflexo"], "ru": ["\u043a\u0440\u044b\u0448\u0430"], "de": ["Zirkumflex", "Dach (diakritisches Zeichen)"], "it": ["accento circonflesso", "caret"], "hu": ["kalap (\u00e9kezet)", "k\u00fapos \u00e9kezet"], "sk": ["vok\u00e1\u0148", "strie\u0161ka"], "pl": ["cirkumfleks", "daszek (pot.)"]}, "examples": [["la \u0109apeloj en la vortaraj tekstoj aspektas normale post instalo de specifaj tiparoj", "Sergej Derevjanni\u0125, \u0108u vi tradukas france?, Monato, jaro 2002a, numero 4a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109apel", "primary": true}, "bri\u011disto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono iom serioze interesita en bri\u011do, regule ludanta bri\u011don.", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u044b\u0434\u0436\u044b\u0441\u0442"], "fr": ["joueur de bridge"], "en": ["bridge player"], "nl": ["bridgespeler"], "ru": ["\u0431\u0440\u0438\u0434\u0436\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Bridgespieler"], "hu": ["bridzsj\u00e1t\u00e9kos"], "pl": ["bryd\u017cysta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bri\u011d", "primary": false}, "\u0109irka\u016dpreni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Preni, \u0109irka\u016digante per la manoj a\u016d la brakoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0445\u0430\u043f\u0456\u0446\u044c", "\u0430\u0431\u043d\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["embrasser (entourer)", "entourer", "\u00e9treindre"], "nl": ["omvatten"], "pt": ["abra\u00e7ar"], "ru": ["\u043e\u0431\u0445\u0432\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u043d\u044f\u0442\u044c"], "de": ["umarmen"], "hu": ["meg\u00f6lel", "k\u00f6rbefog", "\u00e1tfog"], "he": ["\u05dc\u05d7\u05d1\u05e7"]}, "examples": [["ame \u0109irka\u016dpreni iun", null], ["Esav kuris al renkonte kaj \u0109irka\u016dprenis lin, kaj \u0135etis sin sur lian kolon kaj kisis lin", "La Malnova TestamentoGenezo 33:4"], ["pro nehavado de rifu\u011dejo ili \u0109irka\u016dprenas rokon", "La Malnova TestamentoIjob 24:8"], ["via \u0109irka\u016dpreno estas dol\u0109a kiel la dormo de laca homo", "La Faraono, volumo 1\u0109ap. 14"], ["ili venis al loko, de kie per unu ekrigardo oni povis \u0109irka\u016dpreni la tutan landon (FIG)", "La Faraono, volumo 1\u0109ap. 4"], ["nia movado \u0109irka\u016dprenas pli kaj pli vastajn sferojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pren", "primary": false}, "planlingvoscienco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri planlingvoj, parto de lingvoscienco.", "translations": {}, "examples": [["la\u016d vidpunkto de preskriba planlingvoscienco la artikolo estas forigenda", "C. Brosch, en Lingva Kritiko, 2007-02-12"]], "subdefinitions": []}], "root": "lingv", "primary": false}, "valencieno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grandma\u015da punto kun a\u0135uraj desegnoj, siatempe el samnoma urbo en norda Francujo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0430\u043b\u0430\u043d\u0441\u044c\u0435\u043d (\u043a\u0440\u0443\u0436\u0435\u0432\u043e)"], "fr": ["valenciennes (dentelle)"], "pt": ["valenciana"], "hu": ["valenciennes-csipke"]}, "examples": [["Valencienoj, Alensonoj, Brugoj..", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "valencien", "primary": true}, "panaricio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inflamo de la \u0109ela histo de fingro.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u043d\u0430\u0440\u0438\u0446\u0438\u0439", "\u043d\u043e\u0433\u0442\u043e\u0435\u0434\u0430", "\u0434\u0430\u043a\u0442\u0438\u043b\u0438\u0442"], "nl": ["fijt", "vingerontsteking", "omloop"], "pt": ["paron\u00edquia", "panar\u00edcio"], "hu": ["panaritium", "ujjphlegmone"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "panarici", "primary": true}, "lobo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rondforma elstara parto de iu organo.", "translations": {"be": ["\u0434\u043e\u043b\u044f (\u0432\u043e\u0440\u0433\u0430\u043d\u0430)"], "fr": ["lobe"], "en": ["lobe"], "nl": ["lob", "lel"], "pt": ["lobo (\u00f3)"], "el": ["\u03bb\u03bf\u03b2\u03cc\u03c2"], "de": ["Lappen", "Fl\u00fcgel", "Lobus"], "hu": ["lebeny", "cimpa"], "ru": ["\u0434\u043e\u043b\u044f (\u043e\u0440\u0433\u0430\u043d\u0430)"], "es": ["l\u00f3bulo"]}, "examples": [["\u015diaj oreloj ne estis de la sama grandeco: unu estis granda, kun longega lobo, kaj la alia estis eta, kaj preska\u016d sen lobo", "D. K. Jordan, La Re\u011didino Mal, La Fabeloj de Jordan, [vidita en 2006-05-24]"], ["amba\u016d loboj de nazo (alo)", null], ["la lobo de hepato", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lob", "primary": true}, "e\u016ddiometro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato por la analizo k sintezo de gasoj.", "translations": {"be": ["\u044d\u045e\u0434\u044b\u044f\u043c\u044d\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["eudiom\u00e8tre"], "pt": ["eudi\u00f4metro"], "ru": ["\u044d\u0432\u0434\u0438\u043e\u043c\u0435\u0442\u0440"], "de": ["Eudiometer", "Gasanalysator"], "pl": ["eudiometr"], "hu": ["g\u00e1zcs\u0151m\u00e9r\u0151", "g\u00e1zb\u00fcretta", "eudiom\u00e9ter"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "e\u016ddiometr", "primary": true}, "ornitorinko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "G. de mamuloj, kies bu\u015dego plilongigita kaj korneca similas al anasa beko.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0447\u043a\u0430\u043d\u043e\u0441"], "nl": ["vogelbekdier"], "pt": ["ornitorrinco"], "el": ["\u03bf\u03c1\u03bd\u03b9\u03b8\u03cc\u03c1\u03c5\u03b3\u03c7\u03bf\u03c2"], "de": ["Schnabeltier"], "hu": ["cs\u0151r\u00f6s eml\u0151s"], "cs": ["ptakopysk"], "ru": ["\u0443\u0442\u043a\u043e\u043d\u043e\u0441"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ornitorink", "primary": true}, "subordigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi iun a\u016d ion sub ies a\u016dtoritato.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0447\u0438\u043d\u044f\u0442\u044c"], "fr": ["subordonner"], "en": ["subordinate"], "nl": ["ondergeschikt maken"], "pt": ["subordinar"], "de": ["unterordnen"], "hu": ["al\u00e1rendel"], "pl": ["podporz\u0105dkowywa\u0107 (kogo\u015b/co\u015b komu\u015b/czemu\u015b)"]}, "examples": [["la tribunaloj estas subordigitaj unuj al aliaj", null], ["tiu a\u016dtoritato, suverena a\u016d subordigita", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kunigi du propoziciojn, kies unu dependas de alia.", "translations": {"es": ["subordinar"]}, "examples": [["la konjunkcioj ke, kiam, se kaj ceteraj servas por subordigi la propoziciojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ord", "primary": false}, "nominalismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doktrino, la\u016d kiu la \u011deneralaj ideoj estas nur nomoj, kaj ne posedas ian realan ekziston..", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u043c\u0456\u043d\u0430\u043b\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["nominalisme"], "nl": ["nominalisme"], "pt": ["nominalismo"], "ru": ["\u043d\u043e\u043c\u0438\u043d\u0430\u043b\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Nominalismus"], "hu": ["nominalizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nominal", "primary": false}, "kilto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u011cisgenua jupo, tradicia formala virvesto en Skotujo.", "translations": {"fr": ["kilt"], "en": ["kilt"], "nl": ["kilt"], "pt": ["\"kilt\""], "de": ["Kilt"], "it": ["kilt"], "es": ["kilt"]}, "examples": [["oni estas enkarcerigita kiam oni vestas sin per kilto", "R. L. Stevenson, trad. A. Goodheir, Forkaptita, Kardo, 1976"], ["mi intencis kunporti mian kilton al Florenco", "A. Weir, Universala Kongreso..., Saluton, 2006, a\u016dtuno"]], "subdefinitions": []}], "root": "kilt", "primary": true}, "markoto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vegeta\u0135ido kreskanta el bran\u0109o tu\u015danta la teron kaj tie radikanta.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u0441\u0442\u0430\u043a", "\u0430\u0442\u043e\u0436\u044b\u043b\u0430\u043a"], "fr": ["marcotte"], "en": ["layer"], "nl": ["aflegger", "loot"], "pt": ["descend\u00eancia"], "ru": ["\u043f\u043e\u0431\u0435\u0433 (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u044f)"], "de": ["Ableger"], "hu": ["bujtv\u00e1ny"]}, "examples": [["tio estas markoto de Mia plantado", "La Malnova Testamento, Jesaja 60:21"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Ido, idaro.", "translations": {}, "examples": [["eliros markoto el la trunko de Ji\u015daj", "La Malnova Testamento, Jesaja 11:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "markot", "primary": true}, "eferveski": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Boli produktante eli\u011dan gason en ia likva\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u043d\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u0443\u0441\u044c\u043f\u0435\u043d\u044c\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["bouillonner (par effervescence)"], "en": ["effervesce", "bubble", "fizz"], "nl": ["bruisen"], "pt": ["efervescer"], "ru": ["\u043f\u0435\u043d\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0432\u0441\u043f\u0435\u043d\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["aufbrausen", "aufwallen"], "hu": ["pezseg", "habzik"], "pl": ["pieni\u0107 si\u0119", "musowa\u0107", "buzowa\u0107"]}, "examples": [["kiam acido atakas iujn substancojn \u011di eferveskas", null]], "subdefinitions": []}], "root": "efervesk", "primary": true}, "markoti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari markoton, ku\u015digante bran\u0109on en tero.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0432\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c \u043e\u0442\u0432\u043e\u0434\u043a\u0430\u043c\u0438"], "fr": ["marcotter"], "en": ["layer"], "nl": ["afleggen"], "hu": ["bujt", "bujt\u00e1ssal szapor\u00edt"]}, "examples": [["markoti dianton", null], ["markoti rozujon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "markot", "primary": false}, "efervesko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago de tio, kio eferveskas; rezulto de tiu ago.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0441\u043a\u0438\u043f\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u0432\u0441\u043f\u0435\u043d\u0438\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u0448\u0438\u043f\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u043f\u0440\u0438 \u0432\u044b\u0434\u0435\u043b\u0435\u043d\u0438\u0438 \u0433\u0430\u0437\u043e\u0432)"], "fr": ["effervescence"], "en": ["effervescence"], "de": ["Aufbrausen", "Aufwallen", "Aufwallung"], "pl": ["spienianie", "musowanie", "buzowanie"], "hu": ["pezsg\u00e9s", "habz\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "efervesk", "primary": false}, "pa\u015dtela\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bildo farita per pa\u015dteloj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u0442\u044d\u043b\u044c"], "fr": ["pastel"], "en": ["pastel"], "nl": ["pastel"], "ru": ["\u043f\u0430\u0441\u0442\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Pastellgem\u00e4lde"], "hu": ["pasztell", "kr\u00e9tarajz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pa\u015dtel", "primary": false}, "atika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta la antikvajn atenanojn.", "translations": {"hu": ["attikai"], "be": ["\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["attique"], "en": ["Attic"], "ru": ["\u0430\u0442\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"]}, "examples": [["atika dialekto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Similanta la puran, elegantan, delikatan stilon a\u016d lingvon de la atenanoj.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Similanta la spritan, pikantecan \u011dentilecon de la atenanoj.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "atik", "primary": true}, "diversio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Deatentigo, atako celanta logon de malamiko al malpli grava loko.", "translations": {"fa": ["\u0639\u0645\u0644\u06cc\u0627\u062a \u0627\u0646\u062d\u0631\u0627\u0641\u06cc"], "fr": ["diversion"], "pl": ["dywersja"]}, "examples": [["edukisto de diversia grupo", "L. Lukina, E. Lukin, trad. J. Finkel, La misiistoj, parto 4a"], ["partizanoj kaj ka\u015drezistantoj, per aktiva agado altiris al si grandaj militaj fortoj de kontra\u016dlo, faris multajn diversiojn", "Vikipedio, artikolo \u00abbatalo \u0109e Kursko\u00bb, 2008-09-07"]], "subdefinitions": []}], "root": "diversi", "primary": true}, "fasko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro da kunigitaj samspecaj longformaj objektoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0443\u043a", "\u043f\u0443\u0447\u043e\u043a", "\u0432\u044f\u0437\u0430\u043d\u043a\u0430", "\u0437\u044c\u0432\u044f\u0437\u0430\u043a", "\u0430\u0445\u0430\u043f\u0430\u043a", "\u0431\u044f\u0440\u044d\u043c\u044f", "\u0430\u0431\u044f\u0440\u044d\u043c\u0430\u043a"], "fr": ["faisceau", "fagot", "botte (de paille, etc.)", "trousseau (de clefs)"], "en": ["bundle", "sheaf"], "nl": ["bos (bussel)", "bussel", "bundel"], "pt": ["feixe", "molho", "lio", "penca", "atado", "atilho"], "ru": ["\u043f\u0443\u043a", "\u043f\u0443\u0447\u043e\u043a", "\u0441\u0432\u044f\u0437\u043a\u0430", "\u0432\u044f\u0437\u0430\u043d\u043a\u0430", "\u043e\u0445\u0430\u043f\u043a\u0430"], "de": ["B\u00fcndel", "B\u00fcschel", "Faszikel", "Garbe"], "hu": ["k\u00f6teg", "nyal\u00e1b", "csom\u00f3 (nyal\u00e1b)"], "pl": ["p\u0119k", "p\u0119czek", "wi\u0105zka", "plik"]}, "examples": [["\u015di renkontis la pordiston, kiu portis faskon da ligno al unu el la lo\u011dejoj", "Marta"], ["la nuksoj pendis en formo de pezaj faskoj", "Fabeloj, volumo 3, historio de la jaro"], ["dense, kiel rafanetoj en fasko", "Fabeloj, volumo 1, vojkamarado"], ["granda fasko da \u015dlosiloj", "Fabeloj, volumo 1, floroj de la malgranda Ida"], ["luma fasko", null], ["ornama plumfasko", null]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Liga\u0135o da vergetoj \u0109irka\u016d hakilo, kiu estis emblemo de la publika povo en antikva Romio.", "translations": {"de": ["Liktorenb\u00fcndel"], "hu": ["fasces", "vessz\u0151nyal\u00e1b"]}, "examples": []}]}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Kuni\u011do kaj unui\u011do.", "translations": {"de": ["B\u00fcndel", "Bund"], "nl": ["verbond"]}, "examples": [["kunigi en faskon \u0109iujn disigitajn fortojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fask", "primary": true}, "sensacia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre impresa, fama a\u016d fami\u011danta \u0109e multaj homoj.", "translations": {"fr": ["sensationnel", "spectaculaire"], "it": ["sensazionale", "spettacolare"]}, "examples": [["la ordinara homo legos \u00abRe\u011don Edipon\u00bb ne pro tio, ke \u011di estas antikva kaj iom historia teksto, sed, \u011duste male, pro tio, ke \u011di estas relative sensacia kaj moderna intrigo", "K. Pi\u0109, Du grekaj dramoj, Nica Literatura Revuo, 1961-05 \u011dis 06, numero 6/5, p. 195-200a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sensaci", "primary": false}, "sensacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Forta impreso sur publikon.", "translations": {"be": ["\u0441\u044d\u043d\u0441\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["sensation (effet spectaculaire)"], "en": ["sensation", "impression", "commotion", "interest", "furor"], "nl": ["zintuiglijke waarneming"], "ru": ["\u0441\u0435\u043d\u0441\u0430\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Empfindung", "Sinneswahrnehmung"], "it": ["sensazione (effetto spettacolare)"], "hu": ["szenz\u00e1ci\u00f3", "felt\u0171n\u00e9s"]}, "examples": [["estis sensacio, kiam, post prilukto de grandegaj malfacila\u0135oj, en la E\u016dropa Centro de Nuklea Esploro CERN, \u011cenevo, en 1995 oni sukcesis kunmeti kompletan antiatomon", "OH, \u0108u antimaterio en la universo?, Monato, jaro 2001a, numero 2a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Spirita impreso ricevita per iu el la kvin sentumoj.", "translations": {"be": ["\u0443\u0441\u043f\u0440\u044b\u043c\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["perception", "sensation"], "en": ["perception", "sensation"], "ru": ["\u0432\u043e\u0441\u043f\u0440\u0438\u044f\u0442\u0438\u0435"], "it": ["percezione", "sensazione (percezione)"], "hu": ["\u00e9rzet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sensaci", "primary": true}, "Islando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "", "translations": {"bg": ["\u0418\u0441\u043b\u0430\u043d\u0434\u0438\u044f"], "nl": ["IJsland"], "no": ["Island"], "de": ["Island"], "pl": ["Islandia"], "en": ["Iceland"]}, "examples": [["Islando estas lando sur la samnoma, vulkana insulo en Norda Atlantiko.", "Vikipedio, Islando"]], "subdefinitions": []}], "root": "Island", "primary": true}, "konkeri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Militakiri iun lokon kaj ekregi tie.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0432\u043e\u0435\u0432\u0430\u0442\u044c"], "en": ["conquer", "bring to subjection", "overcome by force", "subjugate"], "nl": ["veroveren"], "pt": ["conquistar"], "be": ["\u0437\u0430\u0432\u0430\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0434\u0430\u0431\u044b\u0446\u044c"], "ca": ["conquerir"], "de": ["erobern"], "sk": ["doby\u0165"], "es": ["conquistar"]}, "examples": [["ili ne povis konkeri Jerusalemon", "Z"], ["la konkero de Anglujo fare de la normandoj", null], ["en la nacie subpremataj landoj, la proletoj kaj mizeruloj firme kredas, ke ilian malbonan situacion ka\u016dzas la konkerintoj", "Vortoj de k-do Lanti, Viduloj povas sin direkti aliel ol blinduloj"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Kontra\u016dlogike, tiu metafora senco ne implicas perforton. Do, eble oni ne rigardu \u011din metaforo, sed simple malkohera kromsenco."], "primary definition": "(transitiva) (figure) Akiri per granda penado.", "translations": {"en": ["gain", "win"]}, "examples": [["konkeri la koron de virino, la publikan estimon, la gloron", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konker", "primary": true}, "sensaco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0443\u0441\u043f\u0440\u044b\u043c\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["perception", "sensation (perception)"], "nl": ["zintuiglijke waarneming"], "ru": ["\u0432\u043e\u0441\u043f\u0440\u0438\u044f\u0442\u0438\u0435"], "de": ["Empfindung", "Sinneswahrnehmung"], "it": ["percezione", "sensazione (percezione)"], "hu": ["\u00e9rzet"]}, "examples": [["homdrama situacio de pasioj, sentoj, emocioj kaj sensacoj", "Christian Declerck: Dua kvaropo, sproniva kiel la unua, Monatojaro 1994a, numero 4a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sensac", "primary": true}, "tradukado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago, laboro de tiu, kiu tradukas.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u043a\u043b\u0430\u0434"], "fr": ["traduction (processus)"], "nl": ["het vertalen"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e\u0434"], "de": ["\u00dcbersetzen"], "hu": ["ford\u00edt\u00e1s (folyamat)"], "es": ["traducci\u00f3n (proceso)"], "pl": ["przek\u0142ad (j\u0119zykowy)", "t\u0142umaczenie"]}, "examples": [["la traduko da\u016dris tri monatojn", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "traduk", "primary": false}, "kotonujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arbeto el fam. malvacoj (gossypium).", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0432\u043e\u045e\u043d\u0430 (\u0440\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u043d\u0430)"], "fr": ["cotonnier"], "en": ["cotton", "cotton", "cotton plant"], "ru": ["\u0445\u043b\u043e\u043f\u043e\u043a (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "de": ["Baumwollstrauch"], "hu": ["gyapotcserje"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "koton", "primary": false}, "glittubo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dekliva glitvojo, tobogano en formo de tubo (foje ne tute fermita) en kiu fluas akvo dank' al kiu homoj povas degliti en \u011di sidante a\u016d ku\u015dante.", "translations": {"fr": ["glissoire d'eau", "toboggan \u00e0 eau"], "pl": ["rura (pot.)", "\u015blizgawka wodna", "zje\u017cd\u017calnia wodna"]}, "examples": [["oni fondis akvoparkon kun plej longa en Pollando glittubo", "L. Lig\u0119za, Inter arta\u0135oj naturaj kaj homaj, Pola Esperantisto"]], "subdefinitions": []}], "root": "tub", "primary": false}, "skrofulariacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Scrophulariaceae).", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043b\u043e\u0437\u044c\u043d\u0456\u043a\u0430\u0432\u044b\u044f"], "fr": ["scrophulariac\u00e9es"], "nl": ["helmkruidfamilie"], "ru": ["\u043d\u043e\u0440\u0438\u0447\u043d\u0438\u043a\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Rachenbl\u00fcter", "Braunwurzgew\u00e4chse"], "sv": ["lejongapsv\u00e4xter"], "hu": ["t\u00e1togat\u00f3k", "t\u00e1togat\u00f3f\u00e9l\u00e9k"], "pl": ["tr\u0119downikowate"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skrofulariac", "primary": true}, "klona": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["klonisch"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "klon", "primary": false}, "klono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Preciza genetika kopio de vivanta esta\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u043e\u043d"], "fr": ["clone (biol.)"], "en": ["clone"], "nl": ["kloon"], "ru": ["\u043a\u043b\u043e\u043d"], "de": ["Klon"], "hu": ["kl\u00f3n"], "pl": ["klon"], "es": ["clon"]}, "examples": [["du homaj klonoj havus la saman genetikan strukturon, sed probable alian personecon", null], ["oni atingis progreson en esploro pri klonoj kaj trunkaj \u0109eloj", "Rimo Liu, \u0108inujo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Preciza imita\u0135o de komputila programo a\u016d aparato, realigita la\u016d dokumentaro a\u016d per retroprojektado, plej ofte pli malmultekosta ol la originalo.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u043e\u043d"], "fr": ["clone (info.)"], "en": ["clone"], "nl": ["kloon"], "ru": ["\u043a\u043b\u043e\u043d"], "de": ["Nachahmung", "Clone"], "hu": ["kl\u00f3n"], "pl": ["klon"], "es": ["clon"]}, "examples": [["operaciuma kerno por la GNU-a klono de Unikso", "Komputada Leksiko"], ["la entrepreno Promax Technology prezentis Macintosh-klonon kun rapideco de 400 MHz", "Peter Coppens"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "klono", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "sozio", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["klonisch spasma"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "klon", "primary": true}, "hipokritulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hipokritanto..", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044b\u0432\u0430\u0434\u0443\u0448\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["hypocrite (subst.)"], "en": ["hypocrite"], "nl": ["huichelaar", "schijnheilige"], "pt": ["hip\u00f3crita (pessoa)"], "el": ["\u03c5\u03c0\u03bf\u03ba\u03c1\u03b9\u03c4\u03ae\u03c2"], "de": ["Heuchler", "Scheinheiliger"], "it": ["ipocrita (sost.)"], "hu": ["hipokrita", "\u00e1lszent", "k\u00e9pmutat\u00f3"], "br": ["pilpouz (den)"], "ru": ["\u043b\u0438\u0446\u0435\u043c\u0435\u0440"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hipokrit", "primary": false}, "kloni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Krei klonon.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u0430\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["cloner"], "en": ["clone"], "nl": ["klonen"], "ru": ["\u043a\u043b\u043e\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["klonen"], "hu": ["kl\u00f3noz"], "pl": ["klonowa\u0107"], "es": ["clonar"]}, "examples": [["sciencistoj sukcese klonis porkon, unu el la plej malfacile kloneblaj bestoj", "Rimo Liu, \u0108inujo"], ["ekde la sukcesaj eksperimentoj de klonado avertas moralistoj: genoj ne tiom interesas sciencistojn kiom komercistojn", "Stefan Maul: Defio a\u016d devio de politiko, Monato, n-ro 10/2000"], ["oni elprenas unu korpo\u0109elon el pando kaj enmetas \u011din en senkernigitan ov\u0109elon de alispeca besto por tiel krei sanan kaj aktivan klonitan pandidon", "Peng Jianjun: Kloni grandan pandon, Monato, n-ro 4/2001"]], "subdefinitions": []}], "root": "klon", "primary": false}, "en\u015dteli\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nerimarkite en\u015dovi\u011di.", "translations": {"be": ["\u0443\u043a\u0440\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456\u0441\u044f", "\u0437\u0430\u043a\u0440\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456\u0441\u044f", "\u0443\u0446\u0435\u0440\u0446\u0456\u0441\u044f"], "fr": ["se glisser (furtivement)"], "nl": ["binnensluipen"], "ru": ["\u0432\u043a\u0440\u0430\u0441\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["sich einschleichen"], "it": ["infiltrarsi", "entrare furtivamente", "sgattaiolare dentro", "penetrare (entrare furtivamente)", "intrufolarsi"], "hu": ["belopakodik"]}, "examples": [["perfidulo en\u015dteli\u011dis en niajn vicojn", null], ["en la ekzemplon de kalkulado en\u015dteli\u011dis mal\u011dusta nombro", "Z"], ["kun printempo en\u015dteli\u011das nova espero en la korojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dtel", "primary": false}, "kina\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kinofilmo, verko el serio de memmovaj bildoj ordinare akompanata de sonoj.", "translations": {"fr": ["film (\u0153uvre cin\u00e9matographique)", "\u0153uvre cin\u00e9matographique"], "de": ["Kinofilm"], "nl": ["film (kunstwerk)"], "hu": ["film", "filmm\u0171v\u00e9szeti alkot\u00e1s"]}, "examples": [["\u0135us surekranigita kina\u0135o", "A. Giridhar Rao: La formi\u011do de Mahatmo, Monato, jaro 1997a, numero 7a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kin", "primary": false}, "neimagebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne povanta esti imagata, superanta \u0109ian imaga\u0135on.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0432\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u0438\u043c\u044b\u0439"], "fr": ["inimaginable"], "en": ["unimaginable", "inconceivable"], "nl": ["onvoorstelbaar"], "pt": ["inimagin\u00e1vel"], "be": ["\u043d\u044f\u045e\u044f\u045e\u043d\u044b", "\u043d\u0435\u0439\u043c\u0430\u0432\u0435\u0440\u043d\u044b"], "de": ["unvorstellbar"], "hu": ["elk\u00e9pzelhetetlen"], "es": ["inimaginable"]}, "examples": [["neimagebla sufero, krueleco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "imag", "primary": false}, "Simeon": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo hebredevena.", "translations": {"fr": ["Sim\u00e9on"], "it": ["Simeone"]}, "examples": [["en Jerusalem estis viro, kies nomo estis Simeon, kaj \u0109i tiu estis justa kaj pia", "La Nova Testamento, &Luk 2:25"]], "subdefinitions": []}], "root": "Simeon", "primary": false}, "ambono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alta pre\u011deja tribuno, kelkfoje lo\u011dia, de kiu oni vo\u0109legas a\u016d predikas.", "translations": {"be": ["\u0430\u043c\u0431\u043e\u043d", "\u043a\u0430\u0437\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u0446\u0430"], "ca": ["amb\u00f3"], "de": ["Ambo", "Ambon"], "fr": ["ambon", "chaire (d'\u00e9glise)", "minbar"], "es": ["amb\u00f3n"]}, "examples": [["sur la ambono estas aran\u011dita estrado", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "ambon", "primary": true}, "pacigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari, ke iu a\u016d io restu paca, akordigi.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u0440\u044b\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u043c\u0456\u0440\u044b\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u044b\u043c\u0456\u0440\u044b\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u043c\u0456\u0440\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["apaiser", "pacifier"], "nl": ["verzoenen"], "ru": ["\u043c\u0438\u0440\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u043c\u0438\u0440\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u043c\u0438\u0440\u0438\u0442\u044c"], "ca": ["pacificar"], "de": ["befrieden"], "it": ["far fare la pace", "pacificare", "appacificare"], "hu": ["lecsendes\u00edt", "b\u00e9k\u00edt", "kib\u00e9k\u00edt", "megb\u00e9k\u00edt"], "es": ["pacificar"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05e9\u05dc\u05d9\u05dd \\\u05e9\u05dc\u05dd\\"]}, "examples": [["Li e\u0109 liajn malamikojn pacigas kun li", "La Malnova Testamento, Sentencoj 16:7"], ["jen estas la sola rimedo por pacigi E\u016dropon", null], ["pacigi la logikon kun la tradicio", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari ke iu a\u016d io estu denove paca.", "translations": {"he": ["\u05dc\u05d9\u05d9\u05e9\u05d1 (\u05de\u05d7\u05dc\u05d5\u05e7\u05ea)"]}, "examples": [["pacigi malkonsenton, ribelon, disputon", null], ["pacigaj admonoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pac", "primary": false}, "altrudi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0432\u044f\u0437\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["imposer (contraindre \u00e0 accepter)"], "en": ["impose"], "nl": ["opdringen"], "ru": ["\u043d\u0430\u0432\u044f\u0437\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u0432\u044f\u0437\u0430\u0442\u044c"], "de": ["aufdr\u00e4ngen"], "hu": ["r\u00e1k\u00e9nyszer\u00edt"], "es": ["imponer"], "cs": ["vnucovat"], "pl": ["narzuca\u0107 (co\u015b, komu\u015b)", "forsowa\u0107 (co\u015b)", "wymusza\u0107 (co\u015b, na kim\u015b)", "wmusza\u0107 (co\u015b, komu\u015b)"]}, "examples": [["altrudi sian volon", "Z"], ["altrudi siajn dezirojn al iu", "Z"], ["mi ne penos altrudi al vi tiun projekton", "Z"], ["altrudi sian superregadon al iu lando", null], ["tiu ofico altrudas al li gravajn devojn", null], ["altrudita feli\u0109o estas ofte malfeli\u0109o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "trud", "primary": false}, "ko\u0109enilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio ko\u0109edoj (Coccus), kelkajn speciojn de kiu oni bredas pro la karmino, kiun eblas prepari el ili.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0448\u044d\u043d\u0456\u043b\u044c"], "fr": ["cochenille"], "en": ["cochineal"], "nl": ["cochenille"], "ru": ["\u043a\u043e\u0448\u0435\u043d\u0438\u043b\u044c"], "de": ["Cochenille"], "br": ["tane"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Prepara\u0135o el mortigitaj inaj ko\u0109eniloj , seka a\u016d flua\u0135a.", "translations": {}, "examples": [["ankora\u016d hodia\u016d, e\u0109 se tre modere, oni eksportas ko\u0109enilon , \u0109ar \u011di montri\u011dis speciale ta\u016dga por tinkturi nilonon kaj aliajn sintezajn fadenojn", "J. R\u00e9gulo-P\u00e9rez Misteroj, mitoj kaj faktoj Nica Literatura Revuo"]], "subdefinitions": []}], "root": "ko\u0109enil", "primary": true}, "rezoluta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Firma pri siaj intencoj, e\u0109 koste de penoj por ilia realigo.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0448\u0443\u0447\u044b"], "fr": ["d\u00e9cid\u00e9 (r\u00e9solu)", "r\u00e9solu (ferme)"], "en": ["resolute"], "nl": ["resoluut", "vastberaden", "zelfzeker"], "pt": ["resoluto"], "ru": ["\u0440\u0435\u0448\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "ca": ["decidit", "resolut"], "de": ["resolut", "entschlossen"], "hu": ["hat\u00e1rozott", "elsz\u00e1nt"], "pl": ["rezolutny", "zdecydowany"]}, "examples": [["kun digna kaj rezoluta mieno li sin firmigis sur la piedingoj", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha \u0109apitro 4a, p. 47a"]], "subdefinitions": []}], "root": "rezolut", "primary": true}, "li\u0109io": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frukto de li\u0109iarbo, malgranda sfera drupo kun tubereta \u015delo kaj diafana, suka karno \u0109irka\u016d la kerno.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0447\u044b (\u043f\u043b\u043e\u0434)"], "fr": ["litchi (fruit)"], "bg": ["\u043b\u0438\u0447\u0438"], "nl": ["lychee"], "pt": ["lechia (fruta)", "lichi (fruta)", "lichia (fruta)", "litchi (fruta)"], "ru": ["\u043b\u0438\u0447\u0438 (\u043f\u043b\u043e\u0434)"], "de": ["Litschi"], "hu": ["licsi"], "en": ["lychee", "litchi"], "pl": ["liczi"]}, "examples": [["mi devas transdoni \u015dian saluton al vi kaj anka\u016d dankon pro la li\u0109ioj", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 83a, volumo 3a, p. 48a"]], "subdefinitions": []}], "root": "li\u0109i", "primary": true}, "rezolute": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senhezite, ja volante plenumi decidita\u0135on.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u0448\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e"], "fr": ["r\u00e9solument"], "en": ["resolutely"], "nl": ["resoluut", "vastberaden", "zelfzeker"], "pt": ["resolutamente"], "be": ["\u0440\u0430\u0448\u0443\u0447\u0430", "\u0446\u044c\u0432\u0451\u0440\u0434\u0430"], "ca": ["decididament"], "de": ["resolut", "entschlossen"], "hu": ["hat\u00e1rozottan", "elsz\u00e1ntan"], "pl": ["rezolutnie", "zdecydowanie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rezolut", "primary": false}, "gazo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ne konfuzu kun: gaso, aero kaj aliaj maldensaj substancoj."], "primary definition": "Delikata travidebla silka a\u016d lina \u015dtofo.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0430\u0437 (\u0442\u043a\u0430\u043d\u044c)"], "fr": ["gaze"], "en": ["gauze"], "nl": ["gaas"], "pt": ["gaze (tecido)"], "de": ["Gaze", "Flor", "Schleierstoff"], "hu": ["g\u00e9z"], "fa": ["\u06af\u0627\u0631\u0633", "\u06a9\u0631\u06cc\u0634\u0647"], "bg": ["\u0442\u0435\u043d\u0437\u0443\u0445", "\u043c\u0430\u0440\u043b\u044f"]}, "examples": [["kulvualo el blua gazo", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 40a, p. 576a"]], "subdefinitions": []}], "root": "gaz", "primary": true}, "oguzo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tjurko, ano de nomada tjurka tribaro, kiu regis en la Centra Azio kaj en la Rusiaj stepoj de la 7a \u011dis la 11a jc.", "translations": {"be": ["\u0430\u0433\u0443\u0437"], "hu": ["oguz"], "de": ["Oghuse"], "en": ["Oguz"], "ru": ["\u0433\u0443\u0437", "\u043e\u0433\u0443\u0437"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "oguz", "primary": true}, "apsaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el duondiinoj ofte figurataj kiel dancantinoj a\u016d muzikantinoj, parulinoj de gandarvoj.", "translations": {"fr": ["apsara"]}, "examples": [["la tieaj freskoj prezentas budaojn, bodisatvojn, bik\u015duojn, flugajn apsarojn", "Vikipedio, artikolo \u00abaltebena\u0135o Ali\u00bb, 2006-11-06"]], "subdefinitions": []}], "root": "apsar", "primary": true}, "reflekto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La fenomeno, per kiu sono, lumo, varmo ks estas reflektata.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0440\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["r\u00e9flexion (phys.)"], "en": ["reflection"], "ca": ["reflex"], "de": ["Reflexion"], "hu": ["visszaver\u0151d\u00e9s", "visszat\u00fckr\u00f6z\u00e9s", "reflexi\u00f3"], "fa": ["\u0628\u0627\u0632\u062a\u0627\u0628", "\u0627\u0646\u0639\u06a9\u0627\u0633"], "es": ["reflexi\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"hu": ["visszat\u00fckr\u00f6z\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "reflekt", "primary": false}, "reflekti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Re\u0135eti, rebrili, resendi, reradii sonojn, lumon, varmon ks.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043b\u044e\u0441\u0442\u0440\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0434\u0431\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["r\u00e9fl\u00e9chir (lumi\u00e8re etc.)", "renvoyer (lumi\u00e8re etc.)"], "en": ["reflect"], "nl": ["weerkaatsen", "reflecteren"], "ru": ["\u043e\u0442\u0440\u0430\u0437\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u0440\u0430\u0436\u0430\u0442\u044c"], "ca": ["reflectir"], "de": ["reflektieren", "zur\u00fcckwerfen"], "hu": ["visszaver", "visszat\u00fckr\u00f6z"], "fa": ["\u0628\u0627\u0632\u062a\u0627\u0628\u0627\u0646\u062f\u0646", "\u0645\u0646\u0639\u06a9\u0633 \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "es": ["reflejar"]}, "examples": [["polurita, netrairebla surfaco, kiel ekz. de spegulo, reflektas la radiojn de la lumo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "reflekt", "primary": true}, "bulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Peco da ia ajn materio kun proksimuma formo de globo, sfero.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u044f\u043a", "\u043a\u043b\u0451\u0446\u043a\u0430 (pasta)", "\u0444\u0440\u044b\u043a\u0430\u0434\u044d\u043b\u044c\u043a\u0430 (vianda)", "\u0441\u044c\u043d\u044f\u0436\u043e\u043a (ne\u011da)"], "fr": ["boule"], "en": ["ball", "lump"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043e\u043a", "\u043a\u043e\u043c", "\u043a\u043b\u0451\u0446\u043a\u0430 (pasta)", "\u0444\u0440\u0438\u043a\u0430\u0434\u0435\u043b\u044c\u043a\u0430 (vianda)", "\u0441\u043d\u0435\u0436\u043e\u043a (ne\u011da)"], "de": ["Klo\u00df", "Ball"], "it": ["boccia"], "hu": ["gomb\u00f3c"], "es": ["bola"], "cs": ["hrouda", "knedl\u00edk"], "pl": ["bu\u0142a", "bry\u0142a", "klucha", "k\u0142\u0105b", "bochen"]}, "examples": [["bulo el tero, pasto, viando, ne\u011do, papero, pano", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bul", "primary": true}, "\u015dveli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Plivolumeni\u011di, plidiki\u011di, plivasti\u011di.", "translations": {"be": ["\u043f\u0443\u0445\u043d\u0443\u0446\u044c", "\u0430\u043f\u0443\u0445\u0430\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u0431\u0440\u044b\u043d\u044c\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u0431\u0440\u0430\u043a\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["enfler", "gonfler (intr.)"], "en": ["swell"], "nl": ["zwellen"], "pt": ["inchar", "aumentar (de volume)", "avolumar-se", "crescer", "expandir-se"], "ru": ["\u043f\u0443\u0445\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0432\u0437\u0434\u0443\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["schwellen"], "it": ["gonfiarsi", "ingrossarsi", "lievitare (fig.)"], "hu": ["duzzad", "dagad", "n\u00f6vekszik (\u00e1tv.)"], "pl": ["puchn\u0105\u0107", "wzdyma\u0107 si\u0119", "nabrzmiewa\u0107", "wzbiera\u0107", "rosn\u0105\u0107", "powi\u0119ksza\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["lia vango \u015dvelas pro absceso", null], ["\u015dvelinta kiel balono, kiel bufo", null], ["\u015dvelinta rivero", "Z"], ["la vento \u015dveligas la velon", null], ["\u015dvelmola (mola kaj elasta) tapi\u015do", null], ["brusto\u015dveli", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Trodiki\u011di, trovasti\u011di.", "translations": {"pt": ["alargar-se", "avolumar-se", "dilatar-se", "expandir-se"]}, "examples": [["li \u015dvelis de fiero", "B"], ["\u015dvelparola", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Pligrandi\u011di la\u016d iu ajn rilato, plialti\u011di, plimulti\u011di, pliforti\u011di.", "translations": {"pt": ["avolumar-se", "inchar", "aumentar"]}, "examples": [["la kantoj grade \u015dveladis", null], ["la fusilbruado \u015dvelas", null], ["ni ne tro \u015dveligu nian vortaron", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Tromulti\u011di, trokreski.", "translations": {"pt": ["aumentar", "crescer", "expandir-se"]}, "examples": [["la novaj merkatoj estas nekapablaj engluti la \u0109iam pli \u015dvelintan produktadon de l' industrio", null], ["\u015dveligitaj prezoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "stre\u0109i", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dvel", "primary": true}, "santalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Azia arbo kun aroma ligno uzata en meblofarado kaj medicino.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043d\u0434\u0430\u043b\u0430\u0432\u0430\u0435 \u0434\u0440\u044d\u0432\u0430"], "fr": ["santal"], "nl": ["sandelboom"], "pt": ["s\u00e2ndalo"], "ru": ["\u0441\u0430\u043d\u0434\u0430\u043b\u043e\u0432\u043e\u0435 \u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e"], "de": ["Sandelbaum", "Sandelholzbaum"], "it": ["sandalo (bot.)"], "hu": ["szant\u00e1lfa"]}, "examples": [["la \u015diparo de \u0124iram alvenigis el Ofir tre multe da santala ligno", "La Malnova Testamento, &Re1 10:11"]], "subdefinitions": []}], "root": "santal", "primary": true}, "piede de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108e la piedoj de iu.", "translations": {"ru": ["\u0432 \u043d\u043e\u0433\u0430\u0445 \u0443 (\u043a\u043e\u0433\u043e-\u043b.)"], "fr": ["aux pieds de"], "en": ["at the foot of", "below"], "nl": ["aan de voeten"], "de": ["zu F\u00fc\u00dfen (von)"], "sv": ["vid f\u00f6tterna"], "pl": ["u st\u00f3p"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Malsupre de io.", "translations": {"ru": ["\u0443 \u043f\u043e\u0434\u043d\u043e\u0436\u0438\u044f"], "fr": ["au pied de"], "de": ["am Fu\u00df (von)"], "nl": ["aan de voet"], "br": ["ouzh troad"]}, "examples": [["piede de la pa\u011do trovi\u011das noto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pied", "primary": false}, "multa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nombra adjektivo montranta.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043d\u043e\u0433\u0438\u0439", "\u043c\u043d\u043e\u0433\u043e\u0447\u0438\u0441\u043b\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["beaucoup de"], "en": ["much"], "pt": ["muito (quantidade)"], "tp": ["mute"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Multa estas ofte anstata\u016data per multe da a\u016d multo da."], "primary definition": "Grandan nedifinitan kvanton el tuto, kies partojn oni ne povas a\u016d ne bezonas esprimi per precizaj nombroj.", "translations": {"de": ["viel"], "nl": ["veel"], "hu": ["sok"]}, "examples": [["la tro multa parolado lacigas lin", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 40"], ["multa laboro, pacienco, pluvo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Multaj estas kelkfoje uzata kun subkompreno de \u00abhomoj\u00bb: multaj diras, ke... Mario ekrigardis kun tia gaja, \u0109arma rideto, ke la opinio de multaj \u015dajnis al mi tute prava; multajn \u015di vundis kaj faligis."], "primary definition": "Grandan nedifinitan kvanton da nombreblaj aferoj kontraste kun pli malgranda kvanto.", "translations": {"be": ["\u043c\u043d\u043e\u0433\u0456\u044f", "\u0448\u043c\u0430\u0442\u043b\u0456\u043a\u0456\u044f", "\u0448\u043c\u0430\u0442 \u044f\u043a\u0456\u044f", "\u0448\u043c\u0430\u0442 \u0445\u0442\u043e"], "de": ["viele"], "nl": ["vele"], "ru": ["\u043c\u043d\u043e\u0433\u0438\u0435", "\u043c\u043d\u043e\u0433\u043e\u0447\u0438\u0441\u043b\u0435\u043d\u043d\u044b\u0435"], "hu": ["sok", "sokak", "sokan"]}, "examples": [["multaj infanoj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 12"], ["multaj birdoj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 32"], ["multaj vazoj", null], ["multaj estas la intencoj en la koro de homo", "La Malnova Testamento, Sentencoj 19:21"]], "subdefinitions": []}], "root": "mult", "primary": true}, "multe": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adverbo signifanta.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043d\u043e\u0433\u043e"], "fr": ["beaucoup"], "en": ["a lot"], "nl": ["zeer", "erg"], "be": ["\u0448\u043c\u0430\u0442", "\u0431\u0430\u0433\u0430\u0442\u0430", "\u043c\u043d\u043e\u0433\u0430"], "tp": ["mute"], "hu": ["sok", "sokat", "nagyon"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Kelkfoje la senco de multe tre alproksimi\u011das al tiu de tre, forte, altgrade: multe labori, suferi; multe superi iun; akiro de sa\u011deco estas multe pli bona ol oro."], "primary definition": "Grandkvante, grandnombre.", "translations": {"de": ["viel"], "nl": ["veel"]}, "examples": [["multe kuri, voja\u011di", null], ["ne multe dormi", "Z"], ["kiu multe parolas, ne multe faras", "Proverbaro esperanta"], ["homon fidelan oni multe benas", "Z"], ["du homoj povas pli multe fari ol unu", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 12"], ["multe pli da bova\u0135o ol da \u015dafviando", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["viel", "massig", "eine Menge"], "nl": ["veel"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grandkvanto da.", "translations": {}, "examples": [["ri\u0109ulo havas multe da mono", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 37"], ["ne bone estas man\u011di multe da mielo", "Z"], ["multe da man\u011da\u0135o", "Z"], ["multe da vino", null], ["multe da profito", "Z"], ["multe da sa\u011do", "Z"], ["venko venas per multe da konsili\u011do", "Z"], ["tio alportos al nia afero plej multe da utilo", "Z"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Granda nombro da.", "translations": {}, "examples": [["ri\u0109ulo havas multe da amikoj", "Z"], ["multe da konsilantoj", "Z"], ["multe da birdoj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 32"], ["multe da perloj, maljusta\u0135oj", "Z"], ["multe da vinoj", "Z"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Uzata prefikse, multe estas ofte tute samsenca kiel tre.", "translations": {"de": ["sehr", "arg"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mult", "primary": false}, "n-termo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u0108i tiu termino aspektas oportuna, radik\u015dpara, kaj tre simila al \u011diaj slavlingvaj ekvivalentoj, kiuj montras al polinomoj. Tamen, pro la multsenceco de \u00abtermo\u00bb, tiu termino kunportas \u011denan ambiguecon: ja X+a+b estas triterma esprimo, sed duterma polinomo. La samon eblas diri pri \u00abplurtermo\u00bb.", "Rimarko: La \u0109i-supra rimarko 1a estas iom naiva: temas pri tute malsamaj karakterizoj, kaj en \u0109iu lingvo oni povas distingi la gradon de polinomo (kvadrata, kuba kaj tiel plu) kaj la nombron de termoj de plurtermo: kvadrata, kuba dutermo; kaj plurtermo ne nepre estas speco de potencoserio: a-b+9c estas tritermo, sed \u011di ne nepre difinas funkcion (almena\u016d ruslingve \u00abplurtermo\u00bb estas pli \u011denerala nocio ol \u00abpolinomo\u00bb)."], "primary definition": "Polinomo kun n termoj; esprimo, konsistanta el n adiciataj termoj.", "translations": {"fr": ["polyn\u00f4me \u00e0 n termes"], "hu": ["n-tag\u00fa polinom"]}, "examples": [["unutermo , dutermo", null], ["tritermo, kvartermo..", null]], "subdefinitions": []}], "root": "term", "primary": false}, "Oba Golfo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Golfo en la Karaa Maro, kiun formas la elfluejo de Obo.", "translations": {"ru": ["\u041e\u0431\u0441\u043a\u0430\u044f \u0433\u0443\u0431\u0430"], "fr": ["golfe de l'Ob"], "de": ["Obbusen"], "nl": ["Golf van Ob"], "hu": ["Ob-\u00f6b\u00f6l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Ob", "primary": false}, "konstanta kapitalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Produktiloj, kruda\u0135oj, helpmaterialo.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u043d\u043e\u0432\u043d\u043e\u0439 \u043a\u0430\u043f\u0438\u0442\u0430\u043b"], "hu": ["\u00e1lland\u00f3 t\u0151ke"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kapital", "primary": false}, "junkro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Juna nobelo.", "translations": {"be": ["\u044e\u043d\u043a\u0435\u0440"], "fr": ["junker"], "nl": ["jonker"], "pt": ["junker"], "ru": ["\u044e\u043d\u043a\u0435\u0440"], "de": ["Junker"], "it": ["junker", "signorotto"], "hu": ["junker"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "junkr", "primary": true}, "nazumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Okulvitroj fiksitaj sur la nazo per pin\u0109a risorto.", "translations": {"be": ["\u043f\u044d\u043d\u0441\u043d\u044d"], "fr": ["pince-nez"], "en": ["pince-nez"], "nl": ["neusknijper"], "pt": ["pincen\u00ea"], "ru": ["\u043f\u0435\u043d\u0441\u043d\u0435"], "de": ["Kneifer"], "hu": ["cs\u00edptet\u0151(szem\u00fcvegfajta)", "cvikker"], "br": ["lunedo\u00f9-fri"], "pl": ["binokle"]}, "examples": [["li elprenis nazumon el ora ingo, vi\u015dis \u011din per ne\u011dblanka naztuko, metis \u011din sur la nazon kaj kun vigle memkontenta rideto \u0109irka\u016drigardis \u0109iujn sidantojn", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 6a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "nazpin\u0109ilo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "naz", "primary": false}, "konscienco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konscio, kiun havas la homo pri la morala bono kaj malbono, pri la morala devo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u043c\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0434\u043e\u0431\u0440\u0430\u0441\u0443\u043c\u043b\u0435\u043d\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["conscience (morale)"], "en": ["conscience", "moral sense", "inner voice"], "nl": ["geweten"], "pt": ["consci\u00eancia", "foro \u00edntimo"], "ru": ["\u0441\u043e\u0432\u0435\u0441\u0442\u044c", "\u0434\u043e\u0431\u0440\u043e\u0441\u043e\u0432\u0435\u0441\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "ca": ["consci\u00e8ncia"], "de": ["Gewissen"], "es": ["conciencia"]}, "examples": [["pli bona pura konscienco ol malpura potenco", "Proverbaro esperanta"], ["la konscienco lin ne turmentas", "Proverbaro esperanta"], ["lia kulpo peze ku\u015dis sur lia konscienco", "Z"], ["kovri la bu\u015don de sia konscienco", "Proverbaro esperanta"], ["agi kun pura konscienco", "Z"], ["konscienco trankvila estas bona dormilo", "Proverbaro esperanta"], ["konsciencripro\u0109o", null], ["konsciencdubo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konscienc", "primary": true}, "\u0109ebrusto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de vesto, situanta \u0109e la brusto.", "translations": {"fr": ["poitrine (v\u00eatement)"], "br": ["bruched (dilhad)"]}, "examples": [["Levio ser\u0109is en la \u0109ebrusto kaj eligis pergamenrulon", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 26"], ["\u015di estis vestita per vesto tre simila al tiu, kiun portis la Betra\u0125anino, krom tio, ke \u011di ne havis broditan kolombon sur la \u0109ebrusta\u0135o", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 10"]], "subdefinitions": []}], "root": "brust", "primary": false}, "Fanaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La \u00abLumtura kvartalo\u00bb en Istanbulo, kie situas la rezidejo de la konstantinopola patriarko kaj kie, en la epoko de la Turka Imperio, lo\u011dis la reprezentantoj de la greka aristokrataro kaj eklezia estraro.", "translations": {"el": ["\u03a6\u03b1\u03bd\u03ac\u03c1"], "nl": ["Fanar"], "pt": ["Fanar"], "ru": ["\u0424\u0430\u043d\u0430\u0440"], "de": ["Fanar", "Phanar"], "hu": ["Fanar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Figursence, la konstantinopola patriarkejo kaj la istanbula aristokrataro grekdevena.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Fanar", "primary": true}, "duonlineara": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ni ne trovis fonton por tiu termino. \u015cajnas, ke la formo \u00abkonjuglineara\u00bb estas la plej logika, sed la naciaj lingvoj plimulte preferas formojn de la tipo \u00abkontra\u016dlineara\u00bb (kial?) a\u016d la metaforon \u00abduonlineara\u00bb, kiu kalembure pravigas la terminon \u00abseskvilineara\u00bb (etimologie: unu-kaj-duon-lineara). La donitan difinon oni povas vastigi al la okazo, kiam la vektoraj spacoj estas super ajna korpo, provizita per involucia a\u016dtomorfio \u03ba. Tiusence, lineara bildigo inter reelaj spacoj povas esti kvalifikata anka\u016d konjuglineara."], "primary definition": "(parolante pri bildigo f inter du vektoraj spacoj super la korpo de kompleksoj) Tia, ke \u011di \u0135etas x+\u03b1\u2219y al f(x)+\u03ba(\u03b1)\u2219f(y), kie \u03ba signas la operacion konjugo.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0442\u044b\u043b\u0456\u043d\u0435\u0439\u043d\u044b", "\u043f\u0430\u045e\u043b\u0456\u043d\u0435\u0439\u043d\u044b"], "fr": ["antilin\u00e9aire", "semi-lin\u00e9aire"], "en": ["antilinear", "semilinear"], "pt": ["antilinear", "semilinear"], "ru": ["\u0430\u043d\u0442\u0438\u043b\u0438\u043d\u0435\u0439\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u043e\u043b\u0443\u043b\u0438\u043d\u0435\u0439\u043d\u044b\u0439"], "de": ["antilinear", "halblinear", "konjugiert linear"], "hu": ["antiline\u00e1ris"]}, "examples": [["la konjugo mem estas konjuglineara bildigo de la aro de kompleksoj al \u011di mem", null]], "subdefinitions": []}], "root": "linear", "primary": false}, "sekva\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sekvanta parto.", "translations": {"fr": ["suite (le reste de qc)"], "es": ["la siguiente parte"], "hu": ["folytat\u00e1s"]}, "examples": [["la sekva\u0135o de la teksto estas difektita", "Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["el ka\u016dzo nekompleta ne povas naski\u011di sekva\u0135o kompleta", "Marta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Pli-malpli fruaj kaj da\u016draj komplika\u0135oj, aperantaj a\u016d restantaj post malsano a\u016d operacio.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0441\u0442\u0443\u043f\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["suite (s\u00e9quelle)", "s\u00e9quelle"], "es": ["complicaciones (m\u00e9dicas)"], "hu": ["sz\u00f6v\u0151dm\u00e9ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sekv", "primary": false}, "Golgoto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Monteto apud Jerusalem, sur kiu Jesuo estis krucumita.", "translations": {"ru": ["\u0413\u043e\u043b\u0433\u043e\u0444\u0430"], "fr": ["Calvaire", "Mont du Calvaire", "Golgotha"], "en": ["Calvary"], "nl": ["Kalvarieberg"], "pt": ["G\u00f3lgota", "Calv\u00e1rio (monte)"], "de": ["Kalvarienberg"], "hu": ["Golgota"], "es": ["Calvario"]}, "examples": [["veninte al loko nomata Golgota, tio estas, Loko de Kranio, ili donis al li trinki vinon kun galo enmiksita", "La Nova TestamentoS. Mateo 27:33"]], "subdefinitions": []}], "root": "Golgot", "primary": true}, "numerologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sortodiveno per nombroj, kiu atribuas simbolajn valorojn al nombroj, eventuale nombrajn valorojn al literoj.", "translations": {"fa": ["\u0639\u062f\u062f\u0634\u0646\u0627\u0633\u06cc", "\u062c\u064e\u0641\u0631"], "fr": ["num\u00e9rologie"]}, "examples": [["la\u016d la numerologio 7 estas la kompleto de ciklo (7 spektraj koloroj, 7 tonoj, semajno kaj tiel plu.)", "K. Ruig, Ekzerco por Qi-Terapio, [vidita je 2006-09-18]"], ["la numerologio de la Kabalo", "J.-M. L\u00e9vy-Leblond, trad. J.-M. Cash, \u0108u scienco estas universala?, le Monde diplomatique, 2006-09"]], "subdefinitions": []}], "root": "numerologi", "primary": true}, "na\u011dbirdo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Birdo havanta na\u011dokapablon.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u0434\u0430\u043f\u043b\u0430\u045e\u043d\u0430\u044f \u043f\u0442\u0443\u0448\u043a\u0430"], "fr": ["oiseau d'eau"], "nl": ["zwemvogel"], "ru": ["\u0432\u043e\u0434\u043e\u043f\u043b\u0430\u0432\u0430\u044e\u0449\u0430\u044f \u043f\u0442\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Schwimmvogel"], "tr": ["su ku\u015fu"], "hu": ["\u00fasz\u00f3mad\u00e1r"], "br": ["evn palvezek"]}, "examples": [["anaso, cigno, mevo estas na\u011dobirdoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bird", "primary": false}, "profundega\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0437\u0434\u043d\u0430"], "fr": ["abime", "ab\u00eeme", "gouffre"], "nl": ["afgrond"], "be": ["\u0431\u0435\u0437\u0434\u0430\u043d\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0440\u0432\u0430"], "sv": ["avgrund"], "hu": ["szakad\u00e9k"]}, "examples": [["li sidi\u011dis sentime deglitis en la profundega\u0135on", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "profund", "primary": false}, "eksterterano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Supozata vivulo pli-malpli homsimila, kiu ne venus de la planedo tero.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u043e\u043f\u043b\u0430\u043d\u0435\u0442\u044f\u043d\u0438\u043d"], "fr": ["extra-terrestre (subst.)"], "pl": ["istota pozaziemska", "ufoludek", "marsjanin"]}, "examples": [["e\u0109 se vi estus eksterterano vi rajtus kritiki la malbona\u0135ojn de la tero", "E. Fabian R: Kie estas la stranguloj? soc.culture.esperanto, 2002-05-25"]], "subdefinitions": []}], "root": "ter", "primary": false}, "kol\u0109ikino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alkaloido, trovata en la semoj de kol\u0109iko.", "translations": {"fr": ["colchicine"], "de": ["Kolchizin"], "nl": ["colchicine"], "en": ["colchicine"]}, "examples": [["la kol\u0109ikino estas uzata en la medicino kontra\u016d re\u016dmatismo kaj podagro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kol\u0109ikin", "primary": true}, "malbonigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari ion malbona, difekti ion.", "translations": {"be": ["\u043f\u0441\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u0430\u043f\u0441\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0433\u0430\u0440\u0448\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9t\u00e9riorer", "ab\u00eemer (d\u00e9t\u00e9riorer)"], "nl": ["slecht maken"], "ru": ["\u0443\u0445\u0443\u0434\u0448\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u0445\u0443\u0434\u0448\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0440\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u0438\u0441\u043f\u043e\u0440\u0442\u0438\u0442\u044c"], "de": ["verschlechtern"], "tp": ["ike"], "es": ["empeorar"], "br": ["foeltra\u00f1", "distresa\u00f1", "gwashaat (v.k.)"], "pl": ["pogarsza\u0107", "psu\u0107"]}, "examples": [["mi malbonigis mian tutan laboron", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 33"], ["akcidento malbonigis la veturilon", null], ["alkoholo malbonigas la sanon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bon", "primary": false}, "\u0109abrako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subsela kovra\u0135o de \u0109evalo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0443\u043d\u044c\u043a\u0430"], "fr": ["chabraque (couverture)"], "en": ["saddle blanket"], "pt": ["xairel"], "ru": ["\u0447\u0435\u043f\u0440\u0430\u043a"], "de": ["Schabracke", "Satteldecke"], "it": ["gualdrappa"], "hu": ["nyeregtakar\u00f3"], "sk": ["\u010dabraka"], "pl": ["czaprak"], "es": ["mantilla (equitaci\u00f3n)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109abrak", "primary": true}, "dika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda la\u016d la dimensio diko; havanta difinitan grandon la\u016d tiu dimensio.", "translations": {"be": ["\u0442\u043e\u045e\u0441\u0442\u044b", "\u043c\u0430\u0436\u043d\u044b"], "fr": ["corpulent", "\u00e9pais", "gras (\u00e9pais)", "gros (\u00e9pais, corpulent)"], "en": ["thick"], "nl": ["dik", "corpulent"], "pt": ["grosso", "espesso", "encorpado", "volumoso"], "ru": ["\u0442\u043e\u043b\u0441\u0442\u044b\u0439", "\u043f\u043e\u043b\u043d\u044b\u0439 (\u043e \u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u043a\u0435)", "\u0436\u0438\u0440\u043d\u044b\u0439 (\u043e \u0448\u0440\u0438\u0444\u0442\u0435)"], "de": ["dick"], "sv": ["tjock"], "vo": ["bigik"], "pl": ["gruby", "korpulentny (o cz\u0142owieku)", "za\u017cywny (o cz\u0142owieku)"]}, "examples": [["dika homo, libro, krajono, \u015dnuro, mantelo, ventro", null], ["folio duonmilimetron dika", null], ["dikaj gutoj de \u015dvito", "Fabeloj, volumo 2, Ne\u011da re\u011dino"], ["dike skribita", "Z"], ["greno dike muelita", null], ["diktrunka viro", "Z"], ["viandodika mano", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "dik", "primary": true}, "vivulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Viva\u0135o, precipe animalo.", "translations": {"be": ["\u0436\u044b\u0432\u0430\u044f \u0456\u0441\u0442\u043e\u0442\u0430"], "fr": ["\u00eatre vivant"], "nl": ["levend wezen"], "pt": ["ser vivo"], "ru": ["\u0436\u0438\u0432\u043e\u0435 \u0441\u0443\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"], "el": ["\u03ad\u03bc\u03b2\u03b9\u03bf \u03bf\u03bd"], "hu": ["\u00e9l\u0151l\u00e9ny"]}, "examples": [["sed estas ja la ombroj de la arboj kaj de la vivuloj", "La majstro kaj Margarita, \u0109ap. 29"]], "subdefinitions": []}], "root": "viv", "primary": false}, "plurlitera\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kombino el pluraj literoj kiu en koncerna skribosistemo havas unu a\u016d plurajn fonetikajn valorojn malsamajn ol la sinsekvo da sonoj prezentataj per la komponantaj literoj.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0443\u043a\u0432\u043e\u0441\u043e\u0447\u0435\u0442\u0430\u043d\u0438\u0435"], "nl": ["meerlettergroep"]}, "examples": [["la angla skribosistemo entenas 26 literojn kaj 118 plurlitera\u0135ojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "liter", "primary": false}, "tin-tin": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bruo de iom akuta tinto, precipe tiu de batata metala\u0135o.", "translations": {"fr": ["ding-dong", "dring-dring"], "pl": ["dzy\u0144-dzy\u0144", "ding-dong", "brzd\u0119k-brzd\u0119k"], "pt": ["ding-dong"]}, "examples": [["\u00abtin, tin\u00bb sonoris la sonoriletoj", "Fabeloj, volumo 2, ne\u011da re\u011dino, fabelo en sep rakontoj, tria rakonto, la flor\u011dardeno de la virino, kiu povosciis sor\u0109i"]], "subdefinitions": []}], "root": "tin", "primary": false}, "komutilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elektra aparato kun duopa a\u016d multopa kontakto, kiu ebligas komuti kurentojn.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u043a\u043b\u044e\u0447\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u043a\u043e\u043c\u043c\u0443\u0442\u0430\u0442\u043e\u0440"], "fr": ["commutateur (\u00e9lectrique)", "interrupteur"], "nl": ["schakelaar", "wissel"], "de": ["Umschalter"], "pl": ["prze\u0142\u0105cznik", "komutator"], "hu": ["kommut\u00e1tor", "\u00e1tkapcsol\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "komut", "primary": false}, "prokuro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016dle\u011da povo a\u016d rajtigo donita de iu firmo a\u016d persono al alia por agi en \u011dia nomo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u045e\u043d\u0430\u043c\u043e\u0446\u0442\u0432\u0430", "\u0434\u0430\u0432\u0435\u0440\u0430\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "en": ["power of attorney"], "nl": ["procuratie", "volmacht"], "pt": ["procura\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u043d\u043e\u043c\u043e\u0447\u0438\u0435", "\u0434\u043e\u0432\u0435\u0440\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Handlungsvollmacht", "gesetzliche Vollmacht", "Prokura"], "hu": ["c\u00e9gjegyz\u00e9si jog(osults\u00e1g)", "prok\u00fara"]}, "examples": [["doni prokuron al iu", null]], "subdefinitions": []}], "root": "prokur", "primary": true}, "tintilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frapinstrumento, malplena metala sfereto kun ena bulo, kiu skuate estigas sonon.", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u0430\u0437\u0433\u043e\u0442\u043a\u0430", "\u0431\u043e\u043c\u0430", "\u0431\u043e\u043c\u043a\u0430", "\u0437\u0432\u0430\u043d\u043e\u0447\u0430\u043a"], "fr": ["grelot", "sonnaille"], "en": ["jingle bell"], "nl": ["belletje"], "ru": ["\u0431\u0443\u0431\u0435\u043d\u0435\u0446", "\u0431\u0443\u0431\u0435\u043d\u0447\u0438\u043a", "\u043a\u043e\u043b\u043e\u043a\u043e\u043b\u044c\u0447\u0438\u043a"], "de": ["Glocke"], "it": ["campanellino", "campanello", "sonaglio"], "hu": ["cseng\u0151", "kolomp"], "pl": ["dzwonek"]}, "examples": [["li rakontis pri la lumaj vintraj noktoj, kiam la tintiloj de la glitveturiloj tintadis", "Fabeloj, volumo 2, monteto de elfoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "tint", "primary": false}, "rabisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu kutime rabas kaj vivas el rabado.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0431\u0430\u045e\u043d\u0456\u043a", "\u0433\u0440\u0430\u0431\u0435\u0436\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["voleur"], "nl": ["rover"], "pt": ["salteador", "bandido", "rapinante", "ladr\u00e3o"], "ru": ["\u0433\u0440\u0430\u0431\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0431\u043e\u0439\u043d\u0438\u043a"], "ca": ["lladre"], "de": ["R\u00e4uber"], "sv": ["r\u00f6vare", "r\u00e5nare"], "hu": ["rabl\u00f3"], "es": ["ladr\u00f3n"]}, "examples": [["malri\u0109ulo rabiston ne timas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "rab", "primary": false}, "oracio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Literatura verko, destinita por esti dirata anta\u016d publiko.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["discours", "harangue", "oraison"], "en": ["oration"], "nl": ["redevoering", "oratie"], "pt": ["ora\u00e7\u00e3o (ret\u00f3rica)"], "ru": ["\u0440\u0435\u0447\u044c (\u043a\u0430\u043a \u043b\u0438\u0442\u0435\u0440\u0430\u0442\u0443\u0440\u043d\u043e\u0435 \u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u0435\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "de": ["Rede"], "hu": ["besz\u00e9d", "sz\u00f3noklat", "or\u00e1ci\u00f3"]}, "examples": [["la funebraj oracioj de Bossuet", null]], "subdefinitions": []}], "root": "oraci", "primary": true}, "ratifo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Oficiala konfirmo de inter\u015dtata kontrakto.", "translations": {"fr": ["ratification"]}, "examples": [["tiu \u0109i Protokolo estas submetita al ratifo de \u0109iu \u015dtato", "trad. vl, UN-Protokolo pri mortpuno, MAS, [2007?]"]], "subdefinitions": []}], "root": "ratif", "primary": false}, "ratifi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konfirmi inter\u015dtatan kontrakton, subskribitan en la nomo de la \u015dtato de \u015dtataj rajtigitoj.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0442\u044b\u0444\u0456\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["ratifier"], "en": ["ratify"], "nl": ["ratificeren"], "pt": ["ratificar"], "ru": ["\u0440\u0430\u0442\u0438\u0444\u0438\u0446\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "ca": ["ratificar"], "de": ["ratifizieren"], "hu": ["ratifik\u00e1l", "j\u00f3v\u00e1hagy"], "es": ["ratificar"]}, "examples": [["en multaj landoj la interkonsentojn ratifas la parlamento", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ratif", "primary": true}, "\u0109iulitera\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frazo entenanta \u0109iujn literojn de la alfabeto de koncerna lingvo, uzebla por testi tiparon kaj tiel plu.", "translations": {"bg": ["\u043f\u0430\u043d\u0433\u0440\u0430\u043c\u0430"], "nl": ["pangram"], "de": ["Pangramm"], "it": ["pangramma"], "pl": ["pangram"], "en": ["pangram"]}, "examples": [["la \u0109iulitera\u0135o: \u00abLa\u016d Ludoviko Zamenhof bongustas fre\u015da \u0109e\u0125a man\u011da\u0135o kun spicoj\u00bb ne estas la plej mallonga, sed probable \u011di estas la plej flua", null]], "subdefinitions": []}], "root": "liter", "primary": false}, "grimpi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Pene transloki sian korpon sur oblikva a\u016d vertikala supra\u0135o per helpo de piedoj kaj de manoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u0430\u0441\u043a\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0443\u0437\u044c\u0431\u0456\u0440\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["grimper", "gravir"], "en": ["climb"], "nl": ["klauteren"], "pt": ["trepar", "subir (com esfor\u00e7o de m\u00e3os e p\u00e9s)", "descer (com esfor\u00e7o de m\u00e3os e p\u00e9s)"], "ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0430\u0431\u043a\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0432\u0437\u0431\u0438\u0440\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["klettern", "steigen"], "sv": ["kl\u00e4ttra"], "hu": ["m\u00e1szik", "k\u00faszik"], "es": ["escalar", "trepar"]}, "examples": [["grimpi sur arbon, rokon", null], ["ili grimpis tra la kamentubo malsupren", "Fabeloj, volumo 2, Pa\u015dtistino kaj kamentubisto"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Pene supreniri sur altan lokon.", "translations": {"nl": ["klimmen"]}, "examples": [["grimpi sur altan turon", null], ["surgrimpi monton", null], ["\u015di engrimpis en boaton", "Fabeloj, volumo 2, Ne\u011da re\u011dino"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Suprenrampi sin alkro\u0109ante al io.", "translations": {"nl": ["klimmen"]}, "examples": [["grimpanta rozujo, pizo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "grimp", "primary": true}, "spiralo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ebena kurbo, prezentanta la trajektorion de punkto, kiu rondiras \u0109irka\u016d fiksa punkto kaj samtempe malproksimi\u011das de \u011di.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043f\u0456\u0440\u0430\u043b\u044c"], "fr": ["spirale"], "en": ["spiral"], "ru": ["\u0441\u043f\u0438\u0440\u0430\u043b\u044c"], "ca": ["espiral"], "de": ["Spirale"], "hu": ["spir\u00e1l", "csavarvonal", "csigavonal"], "es": ["espiral"], "pl": ["spirala"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kurbo pli-malpli samforma, ofte neebena, foje e\u0109 en formo de helico.", "translations": {}, "examples": [["la spiralo de \u015dtuparo en turo", "Plena Ilustrita Vortaro"], ["Dio faligas ilin tra la spiralo de la tempo", "Fabeloj, volumo 4, Pupludisto"], ["la spiralo de la salajroj kaj de la prezoj en inflacia procezo", "Plena Ilustrita Vortaro"], ["spirala konko de heliko", null], ["spirala vojo, \u015dtuparo", null], ["\u015dranko kun skulptitaj spirala\u0135oj kaj folia\u0135oj", "Fabeloj, volumo 2, Pa\u015dtistino kaj kamentubisto"], ["a\u016dtuna vento pelis mortintajn foliojn kaj turnadis ilin spirale \u0109irka\u016d nevidebla akso", null]], "subdefinitions": []}], "root": "spiral", "primary": true}, "subkontinento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de kontinento pli-malpli izolita inter maroj, montoj a\u016d aliaj baroj, iama kontinento.", "translations": {"fa": ["\u0634\u0628\u0647\u200c\u0642\u0627\u0631\u0647"], "fr": ["sous-continent"], "nl": ["subkontinent"]}, "examples": [["la lo\u011dantaro ne konsistas el nigruloj sed el enmigrintoj el diversaj landoj de orienta E\u016dropo, de la arabaj landoj kaj de la hinda subkontinento", "S. Zaft, Du Diaj Monaj Ridetoj, 2007"]], "subdefinitions": []}], "root": "kontinent", "primary": false}, "dividebla": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Tiu senco aperas nerekte anka\u016d en , sed ne plu konas \u011din kaj enkondukis \u00abdivizorebla\u00bb (vidu rimarkon sub divizori) anstata\u016de. Werner provas distingi \u00abdividebla\u00bb (germane: teilbar) disde \u00abdivizorebla\u00bb (germane: teilbar ohne Reste), sed \u015dajnas al ni, ke kiam oni parolas pri divideblo, oni \u0109iam subkomprenas \u00absen resto\u00bb (alie \u0109io estas dividebla per \u0109io, escepte per 0). En \u0109i tiu verko ni do preferis resti \u0109e \u00abdividebla\u00bb kun la nerekta apogo de , kiu anstata\u016digis \u00abdivizorebla\u00bb per \u00abdividebla\u00bb en la difino."], "primary definition": "(parolante pri du elementoj a kaj b de ringo) Oni diras, ke a estas dividebla per b, se b estas divizoro de a.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u043b\u0438\u043c\u044b\u0439"], "fr": ["divisible"], "en": ["divisible"], "es": ["divisible"], "de": ["teilbar"], "pl": ["dzielny", "podzielny"], "hu": ["oszthat\u00f3"]}, "examples": [["se a estas dividebla per b, oni signas tion per la skriba\u0135o b|a", null], ["dekume skribita nombro estas dividebla per 5, se \u011dia lasta cifero estas 0 a\u016d 5", null], ["kriterioj pri divideblo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "divid", "primary": false}, "ergoto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parazita fungo kiu kreskas sur kelkaj gramenacoj k malsanigas ilin.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043f\u043e\u0440\u044b\u043d\u044c\u044f"], "en": ["ergot"], "pt": ["cravagem", "espor\u00e3o"], "de": ["Mutterkorn"], "pl": ["sporysz"], "hu": ["anyarozs"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Pinta ungo kreskanta malanta\u016d la piedo \u0109e kelkaj animaloj.", "translations": {"ru": ["\u0448\u043f\u043e\u0440\u0430 (\u043d\u0430\u043f\u0440. \u0443 \u043f\u0435\u0442\u0443\u0445\u0430)"], "fr": ["ergot (de seigle, de coq,...)"], "de": ["Sporn", "Afterklaue"], "pt": ["espor\u00e3o"], "hu": ["sarkanty\u00fa (pl. kakas\u00e9)"]}, "examples": [["koka ergoto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ergot", "primary": true}, "Alpa Montaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "E\u016dropa alta montaro kovranta Svislandon kaj parte najbarajn landojn Francujon, Germanujon, A\u016dstrujon, Slovenujon, Italujon.", "translations": {"ru": ["\u0410\u043b\u044c\u043f\u044b"], "fr": ["les Alpes"], "de": ["Alpen"], "pl": ["Alpy"], "hu": ["az Alpok"]}, "examples": [["ili flugis trans la Alpojn al la blueta Mediteranea maro", "Fabeloj, volumo 4, Filino de la mar\u0109a re\u011do"], ["\u00abAlternativa lernejo en Alpa montaro\u00bb", "G. Cool, Internacia Pedagogia Revuo, 2005-04"]], "subdefinitions": []}], "root": "alp", "primary": false}, "popola ribelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grupa ribelo kontra\u016d \u015dtatpotenco.", "translations": {"fr": ["insurrection", "r\u00e9bellion", "soul\u00e8vement populaire"], "en": ["insurrection", "insurgency", "rebellion", "limited rebellion"]}, "examples": [["en Peruo, en novembro 2000, la prezidanto Alberto Fujimori, akuzita krome pro korupto, estis siavice renversita de popolribelo", "I. Ramonet, trad. V. Lutermano, Vivu Brazilo!, le Monde diplomatique, 2003-01"], ["tiu estas la flago de la kvintaga popola ribelo en Milano", "A. De Salvo, -, Radio Itala Internacia, 2005-01-08"]], "subdefinitions": []}], "root": "ribel", "primary": false}, "gongo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Orientdevena, la\u016dta, da\u016drsona frapinstrumento el metala disko, kiun oni frapas per tuke vindita martelo.", "translations": {"be": ["\u0433\u043e\u043d\u0433"], "fr": ["gong"], "en": ["gong"], "nl": ["gong"], "pt": ["gongo"], "ru": ["\u0433\u043e\u043d\u0433"], "de": ["Gong"], "it": ["gong"], "hu": ["gong"], "es": ["gong"], "pl": ["gong"]}, "examples": [["\u0109efe\u016dnuko de la Palaco Daming venis en palankeno, akompanate per ombreloj, gongoj kaj tamtamoj", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 13a, p. 175a"]], "subdefinitions": []}], "root": "gong", "primary": true}, "transpa\u015di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Iri trans, pli malproksime ol.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0439\u0441\u044c\u0446\u0456", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u0441\u0442\u0443\u043f\u0456\u0446\u044c"], "hu": ["t\u00fall\u00e9p", "meghalad"], "nl": ["te boven gaan"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0439\u0442\u0438", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0441\u0442\u0443\u043f\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["superpa\u015di limon, la moderecon", null], ["tiuj provoj ankora\u016d ne transpa\u015dis la komencan stadion", null], ["netranspa\u015debla baro", null], ["li donis sian le\u011don al la maro, por ke la akvoj ne transpa\u015du siajn bordojn", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "pa\u015d", "primary": false}, "plenluno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aspekto de la luno, kiam videblas \u011dia tuta surfaco.", "translations": {"fr": ["pleine lune"], "nl": ["vollemaan"], "it": ["luna piena"], "pl": ["n\u00f3w"], "sv": ["fullm\u00e5ne"]}, "examples": [["la plenluno disvastigis lumon preska\u016d tagan", "Fabeloj, volumo 3, Supo el kolbasaj bastonetoj"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tagoj, dum kiuj videblas plenluno.", "translations": {"it": ["plenilunio"]}, "examples": [["li revenos hejmen je la plenluno", "La Malnova Testamento, Sentencoj 7:20"]], "subdefinitions": []}], "root": "lun", "primary": false}, "a\u016dtarkia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Politike sendependa.", "translations": {"be": ["\u0430\u045e\u0442\u0430\u0440\u043a\u0456\u0447\u043d\u044b", "\u043f\u0430\u043b\u0456\u0442\u044b\u0447\u043d\u0430 \u043d\u0435\u0437\u0430\u043b\u0435\u0436\u043d\u044b"], "en": ["autarkic(al)", "autarchic(al)"], "ru": ["\u0430\u0432\u0442\u0430\u0440\u043a\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u043e\u043b\u0438\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438 \u043d\u0435\u0437\u0430\u0432\u0438\u0441\u0438\u043c\u044b\u0439"], "de": ["autark", "politisch unabh\u00e4ngig"], "hu": ["autark (politikailag)", "politikailag \u00f6n\u00e1ll\u00f3"], "es": ["autarqu\u00eda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dtarki", "primary": false}, "kolektiva": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kuniganta plurajn personojn por komuna agado.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u0435\u043a\u0442\u044b\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["collectif (adj., \u00e0 plusieurs)", "coll\u00e9gial", "commun", "\u00e0 plusieurs"], "en": ["collective"], "ru": ["\u043a\u043e\u043b\u043b\u0435\u043a\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439"], "de": ["kollektiv", "gemeinschaftlich", "gemeinsam"], "hu": ["kollekt\u00edv", "k\u00f6z\u00f6s", "k\u00f6z\u00f6ss\u00e9gi"]}, "examples": [["kolektiva verko, protesto, vizito", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kuniganta plurajn personojn a\u016d objektojn sub komuna nomo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0431\u0438\u0440\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["collectif (adj., gramm.)"], "nl": ["collectief", "gemeenschappelijk"], "be": ["\u0437\u044c\u0431\u0456\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u0437\u0431\u043e\u0440\u043d\u044b"], "de": ["Kollektiv-", "Sammel-"], "hu": ["k\u00f6z-", "gy\u0171jt\u0151-"]}, "examples": [["kolektiva vorto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kolektiv", "primary": true}, "a\u016dtarkio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Politika sendependeco. Kp. a\u016dtarcio.", "translations": {"be": ["\u0430\u045e\u0442\u0430\u0440\u043a\u0456\u044f", "\u043f\u0430\u043b\u0456\u0442\u044b\u0447\u043d\u0430\u044f \u043d\u0435\u0437\u0430\u043b\u0435\u0436\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "de": ["Autarkie", "politische Unabh\u00e4ngigkeit"], "en": ["autarky", "autarchy"], "ru": ["\u0430\u0432\u0442\u0430\u0440\u043a\u0438\u044f", "\u043f\u043e\u043b\u0438\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u043d\u0435\u0437\u0430\u0432\u0438\u0441\u0438\u043c\u043e\u0441\u0442\u044c"], "hu": ["autarkia (politikai)", "politikai \u00f6n\u00e1ll\u00f3s\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dtarki", "primary": true}, "kolektivo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro da personoj komune agantaj a\u016d laborantaj a\u016d kunigitaj per komunaj interesoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u0435\u043a\u0442\u044b\u045e"], "fr": ["collectif (subst.)", "communaut\u00e9", "\u00e9quipe", "groupe"], "en": ["collective"], "ru": ["\u043a\u043e\u043b\u043b\u0435\u043a\u0442\u0438\u0432"], "de": ["Kollektiv", "Gemeinschaft"], "hu": ["k\u00f6z\u00f6ss\u00e9g", "kollekt\u00edva"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kolektiv", "primary": false}, "knarilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bruilo konsistanta el ligna tabuleto, kiu knaras turni\u011dante \u0109irka\u016d tenilhava akso.", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u0441\u043a\u043e\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["cr\u00e9celle"], "en": ["clack"], "nl": ["ratel"], "ru": ["\u0442\u0440\u0435\u0449\u043e\u0442\u043a\u0430"], "de": ["Knarre"], "hu": ["kerepl\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "knar", "primary": false}, "paralelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u043b\u0435\u043b\u044c"], "ru": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u043b\u043b\u0435\u043b\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(al geometria figuro) Rekto paralela al \u011di.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u043b\u043b\u0435\u043b\u044c (\u043f\u0430\u0440\u0430\u043b\u043b\u0435\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u043f\u0440\u044f\u043c\u0430\u044f)", "\u043f\u0430\u0440\u0430\u043b\u043b\u0435\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u043f\u0440\u044f\u043c\u0430\u044f"], "fr": ["parall\u00e8le (f\u00e9m., droite parall\u00e8le)", "droite parall\u00e8le"], "en": ["parallel (parallel line)", "parallel line"], "de": ["Parallele", "parallele Gerade"], "hu": ["p\u00e1rhuzamos", "p\u00e1rhuzamos egyenes"], "pl": ["prosta r\u00f3wnoleg\u0142a"]}, "examples": [["tiri paralelon al la hipotenuzo tra la mezo de unu kateto", null], ["sekcanto de du paraleloj difinas kun ili ok angulojn", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(de rivolua surfaco) \u0108iu cirklo, estanta intersekco de la surfaco kun ebeno orta al \u011dia akso.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u043b\u043b\u0435\u043b\u044c (\u043a\u0440\u0443\u0433 \u043f\u0430\u0440\u0430\u043b\u043b\u0435\u043b\u0438)", "\u043a\u0440\u0443\u0433 \u043f\u0430\u0440\u0430\u043b\u043b\u0435\u043b\u0438"], "fr": ["parall\u00e8le (masc., cercle de latitude)", "cercle de latitude"], "en": ["parallel (circle of latitude)", "parallel circle"], "de": ["Parallel", "Breitenkreis"], "hu": ["paralellk\u00f6r"], "pl": ["r\u00f3wnole\u017cnik (powierzchni obrotowej)"]}, "examples": []}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Io komparebla, simila.", "translations": {"fr": ["parall\u00e8le (masc., comparaison)", "pendant (chose comparable)"], "hu": ["p\u00e1rhuzam"]}, "examples": [["tiu nekutima \u0109irka\u016dfrazo havas paralelon en Biblio", "La majstro kaj Margarita, \u0109ap. 2, noto pri \u00abpendigo sur fosto\u00bb"]], "subdefinitions": []}], "root": "paralel", "primary": false}, "paralela": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri geometriaj figuroj) Tiaj, ke \u0109iuj punktoj de unu havas saman distancon al la dua.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u043b\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["parall\u00e8le (adj.)"], "en": ["parallel"], "nl": ["parallel"], "pt": ["paralelo"], "ru": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u043b\u043b\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["parallel"], "sv": ["parallell"], "hu": ["p\u00e1rhuzamos"], "pl": ["r\u00f3wnoleg\u0142y"]}, "examples": [["paralelaj rektoj, ebenoj", null], ["paralelaj cirkloj, sferoj", null], ["du rektoj paralelaj al tria estas paralelaj inter si", null], ["rekto paralela al ebeno", null], ["la cirkloj de latitudo estas paralelaj al la ekvatora ebeno", null], ["paralelaj afinaj subspacoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri similaj aferoj) Konstante egaldistancaj, sed samdirekta; samtempe ekzistantaj, disvolvi\u011dantaj.", "translations": {}, "examples": [["paralelaj stratoj", null], ["fari paralelan propagandon", null], ["a\u016dtoritata institucio povos proponi formon novan, kiun \u011di rekomendos uzadi paralele kun la formo malnova", "Fundamento de Esperanto, Anta\u016dparolo"], ["la gepatroj alkutimigadus siajn infanojn al internacia lingvo paralele kun la gepatra lingvo", "Z"], ["oni devas paralele kun tio \u0109i difini komitaton", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Prezentanta da\u016drigatan komparadon.", "translations": {}, "examples": [["la paralelaj vivrakontoj de Plutarko", null], ["ni ne devas senbezone paraleligi kun Volap\u00fck, \u0109ar tia paraleligado diskreditigus nian aferon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "paralel", "primary": true}, "Argona\u016dto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Partoprenanto al la ekspedicio de la Argona\u016dtoj.", "translations": {"nl": ["Argonaut"], "it": ["Argonauta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Argona\u016dt", "primary": true}, "anta\u016drimedo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rimedo por neebligi ion.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u0443\u043f\u0440\u0435\u0434\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u0441\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u043f\u0440\u0435\u0432\u0435\u043d\u0442\u0438\u0432\u043d\u043e\u0435 \u0441\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["moyen de pr\u00e9vention"], "nl": ["maatregel"], "hu": ["ellenszer", "\u00f3vint\u00e9zked\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rimed", "primary": false}, "ekscii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ricevi a\u016d akiri informon, i\u011di scianta ion.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0437\u043d\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["apprendre (une nouvelle)", "s'apercevoir (que)"], "hu": ["megtud", "tudom\u00e1st szerez"]}, "examples": [["ekscii la veron", null], ["ekscii pri ies intrigoj", null], ["ekscii gravan nova\u0135on", null], ["kaj ili eksciis, ke la kesto de la Eternulo venis en la tendaron", "La Malnova Testamento, I. Samuel 4:6"], ["kiam David eksciis, ke Saul intencas malbonon kontra\u016d li, li diris al la pastro Ebjatar: Donu la efodon", "La Malnova Testamento, I. Samuel 23:9"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Per sperto a\u016d traviva\u0135o bone, \u011disfunde kompreni.", "translations": {"hu": ["meg\u00e9rt"]}, "examples": [["sed kiam mi dedi\u0109is mian koron, por ekkoni la sa\u011decon kaj ekkoni la malsa\u011decon kaj sensencecon, mi eksciis, ke anka\u016d \u0109i tio estas venta\u0135o", "La Malnova Testamento, Predikanto 1:17"]], "subdefinitions": []}], "root": "sci", "primary": false}, "ozono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Triopa oksigeno, produktebla el la duopa ekzemple per efiko de elektro kaj diferenca de tiu gaso per karakteriza odoro kaj pli forta oksidiga kapablo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0437\u043e\u043d"], "fr": ["ozone"], "en": ["ozone"], "nl": ["ozon"], "pt": ["oz\u00f4nio"], "el": ["\u03cc\u03b6\u03bf\u03bd"], "de": ["Ozon"], "sv": ["ozon"], "hu": ["\u00f3zon"], "ru": ["\u043e\u0437\u043e\u043d"]}, "examples": [["en dense lo\u011dataj regionoj la nivelo de ozono en la surfacproksima aerzono regule superas la limvaloron permesitan de EU", "Roland Rotsaert: Medio-indulgo de la \u0109efaj ekonomiaj sektoroj, Monatojaro 2001a, numero 3a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ozon", "primary": true}, "ozoni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Elektrizi la oksigenon de l' aero, por \u011din aliigi en ozonon.", "translations": {"be": ["\u0430\u0437\u0430\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "hu": ["\u00f3zoniz\u00e1l"], "de": ["ozonisieren"], "nl": ["ozoniseren"], "ru": ["\u043e\u0437\u043e\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ozon", "primary": false}, "ideala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konforma al la ideo, kiun ni havas pri perfekteco.", "translations": {"be": ["\u0456\u0434\u044d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["id\u00e9al (adj.)"], "en": ["ideal"], "nl": ["ideaal"], "pt": ["ideal (adj.)"], "ru": ["\u0438\u0434\u0435\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["ideal"], "it": ["ideale (agg.)"], "sv": ["ideal"], "hu": ["eszm\u00e9nyi", "ideal\u00e1lis"], "es": ["ideal"]}, "examples": [["idealaj formoj", null], ["ideala beleco, perfekteco", null], ["ideala virino", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ideal", "primary": true}, "avidulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo tre dezirema, posedema, nesatigebla.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u044f\u0436\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u0430\u043b\u0447\u043d\u044b\u0439 \u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u043a"], "fr": ["homme cupide", "homme rapace"], "de": ["gieriger Mensch"]}, "examples": [["donu fingron al avidulo, li tutan manon postulas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "avid", "primary": false}, "idealo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La plej alta perfekteco, kiun oni povas imagi sed neniam plene atingi.", "translations": {"be": ["\u0456\u0434\u044d\u0430\u043b"], "fr": ["id\u00e9al (subst.)"], "en": ["ideal"], "nl": ["ideaal"], "pt": ["ideal (subst.)"], "ru": ["\u0438\u0434\u0435\u0430\u043b"], "de": ["Ideal"], "sv": ["ideal"], "hu": ["eszm\u00e9ny", "ideal\u00e1l"], "it": ["ideale (sost.)"]}, "examples": [["la idealo revita de la poeto", null], ["konstanta paco estas plej nobla idealo de la homaro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de ringo R) Tia adicia subgrupo I de R, ke al \u011di apartenas \u0109iuj produtoj a\u00d7b (maldekstra idealo), b\u00d7a (dekstra idealo), a\u016d a\u00d7b kaj b\u00d7a (amba\u016dflanka idealo) por ajna elemento a en I kaj b en R.", "translations": {"fr": ["id\u00e9al (subst., math.)"], "de": ["Ideal"], "en": ["ideal"], "pl": ["idea\u0142"], "hu": ["ide\u00e1l"]}, "examples": [["en la ringo de entjeroj la obloj de p konsistigas amba\u016dflankan idealon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ideal", "primary": false}, "Oceanio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mondoparto konsistanta el A\u016dstralio kaj la \u0109irka\u016daj insuloj.", "translations": {"be": ["\u0410\u043a\u0456\u044f\u043d\u0456\u044f"], "fr": ["Oc\u00e9anie"], "bg": ["\u041e\u043a\u0435\u0430\u043d\u0438\u044f"], "nl": ["Oceani\u00eb"], "pt": ["Oceania"], "ru": ["\u041e\u043a\u0435\u0430\u043d\u0438\u044f"], "de": ["Ozeanien"], "it": ["Oceania"], "hu": ["\u00d3ce\u00e1nia"], "fa": ["\u0627\u0642\u06cc\u0627\u0646\u0648\u0633\u06cc\u0647"], "es": ["Ocean\u00eda"], "pl": ["Oceania"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Oceani", "primary": true}, "brodkasti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elsendi per ondoj.", "translations": {"fr": ["diffuser (radiot\u00e9l\u00e9com.)"], "de": ["senden (Rundfunk)"], "pl": ["nadawa\u0107 (o radiu)", "rozsy\u0142a\u0107 (wiadomo\u015bci, informacje)", "rozsiewa\u0107 (o radiostacji)"], "hu": ["sug\u00e1roz (m\u0171sort)"]}, "examples": [["tio estas kanto tre konata en Anglujo: la B.B.C. brodkastis \u011din en Esperanto en 1920", "M. C. Butler, Pri versfarado kaj kanttraduko, Nica Literatura Revuo, 1961, 7:1 (37), p. 31a-35a"]], "subdefinitions": []}], "root": "brodkast", "primary": true}, "svatisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kies profesio a\u016d okupo estas proponi aliulojn por edzi\u011do.", "translations": {"be": ["\u0441\u0432\u0430\u0445\u0430"], "fr": ["marieur", "marieuse"], "nl": ["huwelijksmakelaar", "koppelaar"], "ru": ["\u0441\u0432\u0430\u0445\u0430"], "de": ["Heiratsvermittler", "Kuppler"], "it": ["mezzano", "ruffiano"], "hu": ["h\u00e1zass\u00e1gszerz\u0151", "h\u00e1zass\u00e1gk\u00f6zvet\u00edt\u0151", "t\u00e1rskeres\u0151"]}, "examples": [["la oficiala svatistino venis kun horoskopaj kartoj", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 72a, p. 530a"]], "subdefinitions": []}], "root": "svat", "primary": false}, "konsistorio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kunsido de Papo kaj kardinalaro por pritrakti gravajn aferojn de la eklezio.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0441\u0456\u0441\u0442\u043e\u0440\u044b\u044f"], "en": ["consistory"], "nl": ["consistorie"], "pt": ["consist\u00f3rio"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0441\u0438\u0441\u0442\u043e\u0440\u0438\u044f"], "de": ["Konsistorium"], "hu": ["konziszt\u00f3rium"], "pl": ["konsystorium"], "es": ["consistorio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Supera konsilantaro en la protestantaj eklezioj.", "translations": {"de": ["Oberkirchenrat"], "hu": ["egyh\u00e1ztan\u00e1cs", "konziszt\u00f3rium"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konsistori", "primary": true}, "senkora": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senkompata, kruela, indiferenta anta\u016d sufero de aliaj homoj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0435\u0441\u0441\u0430\u0440\u0434\u044d\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["cruel", "insensible"], "nl": ["harteloos"], "ru": ["\u0431\u0435\u0441\u0441\u0435\u0440\u0434\u0435\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["herzlos"], "sv": ["hj\u00e4rtl\u00f6s"], "hu": ["sz\u00edvtelen"], "fa": ["\u0633\u0646\u06af\u062f\u0644", "\u0628\u06cc\u0631\u062d\u0645", "\u0642\u0633\u06cc\u200c\u0627\u0644\u0642\u0644\u0628"], "it": ["crudele", "insensibile"], "pl": ["bezduszny"], "he": ["\u05d7\u05e1\u05e8-\u05dc\u05d1"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kor", "primary": false}, "mondmapo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mapo prezentanta la tutan konatan mondon, la tutan teron.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0442\u0430 \u043c\u0438\u0440\u0430"], "fr": ["carte du monde", "planisph\u00e8re"], "de": ["Weltkarte"], "pl": ["mapa \u015bwiata"]}, "examples": [["vi, kiel la magistro de la universitato, plej bone konas la mondmapon de Cosmas", "Satiraj rakontoj, supersti\u0109o"]], "subdefinitions": []}], "root": "map", "primary": false}, "frakasado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Disrompo, dispecetigo.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u0433\u0440\u043e\u043c", "\u0437\u044c\u043d\u0456\u0448\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["fracas", "casse (action de casser)", "vacarme"], "nl": ["het vermorzelen", "het verbrijzelen"], "ru": ["\u0443\u043d\u0438\u0447\u0442\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0440\u0430\u0437\u0433\u0440\u043e\u043c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Frakasbruo.", "translations": {}, "examples": [["granda frakaso en malgranda glaso", "Proverbaro esperanta"], ["eliri sen frakaso el granda embaraso", "Proverbaro esperanta"], ["bruo de batalo estas en la lando kaj granda frakasado", "La Malnova Testamento, Jeremia 50:22"]], "subdefinitions": []}], "root": "frakas", "primary": false}, "hostimontrilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ornamita oblatingo, \u011denerale similanta radiantan sunon, uzata por prezenti konsekritan hostion al adoro de la fideluloj dum beno a\u016d procesio.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0430\u0440\u043e\u043d\u043e\u0441\u0438\u0446\u0430"], "fr": ["ostensoir"], "en": ["monstrance"], "nl": ["monstrans"], "pt": ["ostens\u00f3rio"], "la": ["Ostensorium"], "de": ["Monstranz"], "it": ["ostensorio"], "hu": ["\u00farmutat\u00f3", "monstrancia"], "br": ["heolenn (ar sakramant)"], "fi": ["monstranssi"], "pl": ["monstrancja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hosti", "primary": false}, "volto je metro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezurunuo de elektra kampintenso en la Internacia Sistemo de unuoj; simb. V/m.", "translations": {"be": ["\u0432\u043e\u043b\u044c\u0442 \u043d\u0430 \u043c\u044d\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["volt par m\u00e8tre"], "ru": ["\u0432\u043e\u043b\u044c\u0442 \u043d\u0430 \u043c\u0435\u0442\u0440"], "de": ["Volt pro Meter (Elektrische Feldst\u00e4rke)"], "it": ["volt al metro"], "hu": ["volt per m\u00e9ter"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Volt", "primary": false}, "psikanalizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Psikologia klinika metodo, ellaborita de Fre\u016ddo, celanta malkovri per diversaj procedoj kaj konsciigi la subkonsciajn ide-sistemojn, kies neperceptita \u0109eesto ka\u016dzas mensajn a\u016d e\u0109 korpajn perturbojn, kaj kies origino estas la libido.", "translations": {"be": ["\u043f\u0441\u0456\u0445\u0430\u0430\u043d\u0430\u043b\u0456\u0437"], "fr": ["psychanalyse"], "nl": ["psychoanalyse"], "ru": ["\u043f\u0441\u0438\u0445\u043e\u0430\u043d\u0430\u043b\u0438\u0437"], "de": ["Psychoanalyse"], "hu": ["pszichoanal\u00edzis", "l\u00e9lekelemz\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "psik", "primary": false}, "limfatismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Emo al limfaj malsanoj, karakterizata per palo de la ha\u016dto, per molo de muskoloj kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u043c\u0444\u0430\u0442\u044b\u0437\u043c"], "fr": ["lymphatisme"], "nl": ["lymfatisme"], "pt": ["linfatismo"], "ru": ["\u043b\u0438\u043c\u0444\u0430\u0442\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Lymphatismus"], "hu": ["limfatizmus", "limf\u00e1s alkat"]}, "examples": [["alvenis renoma informisto allogata de tiu legenda famo, dezirante verki \u0109efartikolojn, kiuj nepre sensacii\u011dos \u0109e la limfatismaj hejmuloj kaj sentimentalaj kuiristinoj", "J. Ribillard, Vagado sub palmoj, Rotterdam, 1956"]], "subdefinitions": []}], "root": "limfatism", "primary": true}, "prezidanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu prezidas.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u0440\u0448\u044b\u043d\u044f"], "fr": ["pr\u00e9sident"], "en": ["president"], "nl": ["voorzitter"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u0441\u0435\u0434\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c"], "ca": ["president"], "de": ["Vorsitzender"], "sv": ["ordf\u00f6rande"], "hu": ["eln\u00f6k"], "es": ["presidente"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Respublikestro.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044d\u0437\u0456\u0434\u044d\u043d\u0442"], "nl": ["president"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0437\u0438\u0434\u0435\u043d\u0442"], "de": ["Pr\u00e4sident"], "sv": ["president"], "hu": ["k\u00f6zt\u00e1rsas\u00e1gi eln\u00f6k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prezid", "primary": false}, "glaciigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malfluecigi, solidigi flua\u0135on per malvarmo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c \u043b\u044c\u0434\u043e\u043c"], "fr": ["glacer (transformer en glace)", "geler (tr.)"], "en": ["freeze"], "nl": ["(doen) bevriezen"], "pt": ["congelar"], "de": ["vereisen"], "tr": ["dondurmak"], "hu": ["fagyaszt"], "es": ["congelar"]}, "examples": [["la frosto glaciigis la lagon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Meti en malvarmegan staton.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043c\u043e\u0440\u043e\u0437\u0438\u0442\u044c"], "pt": ["congelar"], "hu": ["dermeszt"]}, "examples": [["la ekstera frosto glaciigis min, miajn fingrojn", null], ["tute glaciigita de teruro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "glaci", "primary": false}, "gabio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Cilindra korbo sen fundo plenigita per tero kaj uzata plej ofte de artilerio por rapida aran\u011do de redutoj.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0431\u0456\u0451\u043d"], "fr": ["gabion"], "en": ["gabion"], "nl": ["schanskorf"], "pt": ["gabi\u00e3o"], "ru": ["\u0433\u0430\u0431\u0438\u043e\u043d"], "de": ["Schanzkorb"], "hu": ["s\u00e1nckos\u00e1r"], "pl": ["gabion"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gabi", "primary": true}, "boardi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Zigzage navigi pro la kontra\u016da vento.", "translations": {"be": ["\u043b\u0430\u0432\u0456\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["louvoyer"], "es": ["bordear", "dar bordadas"], "ru": ["\u043b\u0430\u0432\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["kreuzen"], "pl": ["halsowa\u0107"], "hu": ["lav\u00edroz", "ferd\u00e9z"]}, "examples": [["servistoj glitadis inter movi\u011dado de gastoj, boardante kaj transkurante kun lerteco de dancistoj", "A. Grin, trad. J. Finkel, La ora \u0109eno, 2009"]], "subdefinitions": []}], "root": "board", "primary": true}, "subgrafeo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En naciaj lingvoj oni foje uzas malsamajn terminojn por indiki, \u0109u E, \u0109u U estas malvastigita, nome terminojn de la tipo \u00absubgrafeo\u00bb a\u016d \u00abparta grafeo\u00bb. Ni preferis sekvi la difinon de nia nura fonto."], "primary definition": "(de grafeo (E,U)) Tia grafeo (F,V), ke F estas subaro de E kaj V estas subvico de U.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0433\u0440\u0430\u0444", "\u0441\u0443\u0433\u0440\u0430\u0444"], "fr": ["sous-graphe", "graphe partiel"], "en": ["subgraph", "partial graph"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0433\u0440\u0430\u0444", "\u0441\u0443\u0433\u0440\u0430\u0444", "\u0447\u0430\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439 \u0433\u0440\u0430\u0444"], "de": ["Untergraph", "Teilgraph"], "pl": ["podgraf"]}, "examples": [["la subgrafeo naskita de subaro de verticoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "grafe", "primary": false}, "epizootio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Epidemia malsano \u0109e animaloj.", "translations": {"be": ["\u044d\u043f\u0456\u0437\u0430\u043e\u0442\u044b\u044f"], "fr": ["\u00e9pizootie"], "pt": ["epizootio"], "ru": ["\u044d\u043f\u0438\u0437\u043e\u043e\u0442\u0438\u044f", "\u043f\u0430\u0434\u0451\u0436 \u0441\u043a\u043e\u0442\u0430"], "de": ["Tierseuche", "Viehseuche", "Viehsterben", "Epizootie [fak]"], "hu": ["\u00e1llatj\u00e1rv\u00e1ny", "\u00e1llatv\u00e9sz"]}, "examples": [["\u0109iu animala speco havas siajn epizootiojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "epizooti", "primary": true}, "flamigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Meti en flaman staton.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043f\u0430\u043b\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["allumer", "enflammer"], "en": ["kindle", "light", "inflame"], "nl": ["aansteken", "doen branden", "doen ontvlammen"], "ru": ["\u0437\u0430\u0436\u0435\u0447\u044c", "\u0432\u043e\u0441\u043f\u043b\u0430\u043c\u0435\u043d\u0438\u0442\u044c"], "de": ["anz\u00fcnden", "entfachen", "entflammen"], "hu": ["l\u00e1ngra lobbant", "meggy\u00fajt"], "es": ["quemar"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05d3\u05dc\u05d9\u05e7", "\u05dc\u05d4\u05d1\u05e2\u05d9\u05e8"]}, "examples": [["ekflamigi fajron, lampon", null], ["flamigi deziron, ribelemon en la koroj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "flam", "primary": false}, "tabuleto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maldika, malgranda tabulo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u0449\u0435\u0447\u043a\u0430"], "fr": ["tablette"], "nl": ["plankje"], "pt": ["tabuinha", "tabuleta"], "pl": ["deseczka", "szczapa"], "hu": ["\u00edr\u00f3t\u00e1bla", "t\u00e1bl\u00e1cska"]}, "examples": [["la kvarjara nepeto kunmetas sur la planko lignajn tabuletojn", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Maljuna avo kaj nepo"]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["skribu miajn moralordonojn sur la tabuleto de via koro", "Z"]]}]}], "root": "tabul", "primary": false}, "\u0109irka\u016dkudri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kudri \u0109e la \u0109irka\u016do.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0448\u0438\u0442\u044c"], "nl": ["borduren (randen met naald aanbrengen)"], "pt": ["embainhar", "debruar"], "de": ["umn\u00e4hen"], "pl": ["obszy\u0107", "obszywa\u0107"], "hu": ["beszeg"]}, "examples": [["en vintra tempo la hundo neniam eliris, ne ricevinte sur sin pritonditan kaj bele \u0109irka\u016dkudritan \u015dafidan felon", "Fabeloj, volumo 1Kupra porko"], ["\u015di portis pelton el blua atlaso, \u0109irka\u016dkudritan per cigna lanugo", "E. Orzeszko trad. K. Bein La bona sinjorino http://esperanto.nu/upsala/la_bona.html"], ["jen estas puntoj Cluny por \u0109irka\u016dkudrado de falbaloj", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "kudr", "primary": false}, "ebria": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konfuzita de alkoholo.", "translations": {"be": ["\u043f'\u044f\u043d\u044b", "\u043d\u0430\u043f\u0456\u045e\u0448\u044b\u0441\u044f"], "fr": ["ivre", "saoul", "so\u00fbl"], "en": ["drunk", "inebriated", "intoxicated"], "nl": ["dronken"], "pt": ["b\u00eabedo", "b\u00eabado", "\u00e9brio", "embriagado"], "ru": ["\u043f\u044c\u044f\u043d\u044b\u0439", "\u043e\u043f\u044c\u044f\u043d\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["betrunken", "besoffen"], "sv": ["berusad"], "tp": ["nasa"], "hu": ["r\u00e9szeg", "ittas"], "fa": ["\u0645\u0633\u062a"], "es": ["ebrio", "borracho"], "pl": ["pijany", "nietrze\u017awy", "upojony alkoholem"]}, "examples": [["duonmorte ebria", null], ["kiel longe vi restos ebria? forigu vian vinon el vi", "La Malnova Testamento, I. Samuel 1:14"], ["vi trinkos sangon \u011disebrie de Mia bu\u0109ofero", "La Malnova Testamento, Je\u0125ezkel 39:19"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Konfuzita de sento, pasio, emocio.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f'\u044f\u043d\u0435\u045e\u0448\u044b"], "pl": ["pijany", "upojony"], "fa": ["\u0633\u0631\u0645\u0633\u062a"]}, "examples": [["ebriaj de l' \u011dojo", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 16a"], ["ebria pro la venko", null], ["dormebria pro subita veki\u011do", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, dua libro, \u0109apitro 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ebri", "primary": true}, "roza flamengo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0444\u043b\u044f\u043c\u0456\u043d\u0433\u0430"], "fr": ["flamant"], "bg": ["\u0444\u043b\u0430\u043c\u0438\u043d\u0433\u043e"], "nl": ["flamingo"], "pt": ["flamingo", "flamengo", "fenic\u00f3ptero"], "ru": ["\u0444\u043b\u0430\u043c\u0438\u043d\u0433\u043e"], "de": ["Flamingo"], "sv": ["flamingo"], "hu": ["flaming\u00f3"], "fa": ["\u0641\u0644\u0627\u0645\u06cc\u0646\u06af\u0648"], "en": ["(greater) flamingo"], "cs": ["plame\u0148\u00e1k"], "pl": ["czerwonak", "flaming (r\u00f3\u017cowy)"]}, "examples": [["vi malkovros la kastelojn de la katara lando, sed anka\u016d la rozajn flamengojn, kiuj vivas en la lagunoj de nia marbordo", "-, Aude - la lando de la kataroj, [vidita en 2007-03]"], ["plenkreskaj flamengoj havas rozkolorajn a\u016d ru\u011dajn plumojn", "Vikipedio, artikolo \u00abflamengo\u00bb, 2008-01-12"]], "subdefinitions": []}], "root": "flameng", "primary": false}, "praktikema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "= praktika 3.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u043a\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "hu": ["gyakorlatias"], "nl": ["op de praktijk gericht"], "ru": ["\u043f\u0440\u0430\u043a\u0442\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["Esperanto venkos nur per praktika montro al la praktikema mondo, ke \u011di estas jam nun utila", null]], "subdefinitions": []}], "root": "praktik", "primary": false}, "ebrii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Senti konfuzon pro alkoholo, similefika drogo a\u016d sento.", "translations": {"fa": ["\u0645\u0633\u062a \u0628\u0648\u062f\u0646"], "fr": ["\u00eatre saoul", "\u00eatre so\u00fbl"], "hu": ["r\u00e9szeg"], "pl": ["by\u0107 pijanym", "by\u0107 nietrze\u017awym", "by\u0107 upojonym (zw\u0142aszcza alkoholem)"], "ru": ["\u0431\u044b\u0442\u044c \u043f\u044c\u044f\u043d\u044b\u043c"]}, "examples": [["la maato ebriis kaj ne sobri\u011dis anta\u016d Bulonjo", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, unua libro, \u0109apitro 9a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ebri", "primary": false}, "bravulino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ino brava.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u0430\u0432\u043d\u0430\u044f \u0436\u0435\u043d\u0449\u0438\u043d\u0430", "\u043c\u043e\u043b\u043e\u0434\u0435\u0446 (\u043e \u0436\u0435\u043d\u0449\u0438\u043d\u0435)"], "de": ["Heldin", "tapferes Kind", "tapfere Streiterin", "wackeres Weib", "braves Weib", "treue Seele", "t\u00fcchtiges M\u00e4dchen", "g\u00fctige Frau"], "pl": ["zuch dziewczyna"]}, "examples": [["estas sciate en la tuta urbo, ke vi estas bravulino", "La Malnova Testamento, Rut 3:11"]], "subdefinitions": []}], "root": "brav", "primary": false}, "pirvino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fermentanta trinka\u0135o ekstraktita el piroj.", "translations": {"fr": ["poir\u00e9"], "de": ["Birnenwein"], "nl": ["perenwijn"], "br": ["sistr-per"], "hu": ["k\u00f6rtebor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pir", "primary": false}, "vortblindeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konstanta mislegado kaj misskribado pro konfuzoj pri formoj kaj ordoj de signoj.", "translations": {"fr": ["dyslexie"], "pl": ["dysleksja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "blind", "primary": false}, "mitrali": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pafadi per mitralo a\u016d simile rapidega pafilo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0435\u043b\u044f\u0442\u044c \u0438\u0437 \u043f\u0443\u043b\u0435\u043c\u0451\u0442\u0430"], "fr": ["mitrailler"], "de": ["Maschinengewehr schie\u00dfen"], "en": ["fire (machine gun)", "shoot (machine gun)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mitral", "primary": false}, "mitralo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pafilo kiu a\u016dtomate, tre rapide sekvigas la pafojn.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0443\u043b\u0435\u043c\u0451\u0442"], "fr": ["mitrailleuse"], "de": ["Maschinengewehr"], "en": ["machine gun"], "pt": ["metralhadora"]}, "examples": [["rigardu, jen la viro, li pa\u015das rekte al la pafanta mitralo", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, dua libro, \u0109apitro 30a"], ["oni traboris muron per bombado, pafis blinde mitralon", "Homoj man\u011dantaj, \u00abla vila\u011do, kie bonodoras tilio\u00bb, p. 94a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mitral", "primary": true}, "brunulino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ino brunhara.", "translations": {"fr": ["brune (femme brune)"], "nl": ["brunette"], "br": ["rouzenn", "rouzardez"], "pl": ["brunetka"]}, "examples": [["kiaj pli pla\u0109as al vi \u2015 brunulinoj a\u016d blondulinoj?", "La Revizo, akto 4a, sceno 5a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ino brunha\u016dta.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043c\u0443\u0433\u043b\u044f\u043d\u043a\u0430"], "nl": ["vrouw met bruine huid"], "pl": ["\u015bniada kobieta", "smag\u0142a kobieta", "ogorza\u0142a kobieta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "brun", "primary": false}, "abelman\u011dulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Brilkolora birdo kun longa kurba beko, man\u011danta abelojn, vespojn kaj similajn, genro el familio meropedoj (Merops).", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u043e\u0435\u0434"], "fr": ["gu\u00eapier (oiseau)"], "en": ["bee-eater"], "nl": ["bijeneter"], "pt": ["abelaruco (comum)"], "la": ["Merops apiaster"], "de": ["Bienenfresser"], "sv": ["bi\u00e4tare"], "hu": ["gyurgyalag"], "pl": ["\u017co\u0142na (nie: pszczo\u0142ojad!)"]}, "examples": [["videblaj specioj: faska upupo, e\u016dropa abelman\u011dulo, mar\u0109a cirkuo", "I. Bertin, Tr\u00e9guennec..., [vidita en 2007-04]"]], "subdefinitions": []}], "root": "man\u011d", "primary": false}, "Sajano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Montaro etendi\u011danta je 500km inter Rusujo kaj Mongolujo, orienten de Altajo \u011dis Bajkalo, \u0109e la limo inter Siberio kaj la Centra Azio.", "translations": {"be": ["\u0421\u0430\u044f\u043d\u044b"], "fr": ["Sa\u00efan", "Sayan"], "nl": ["Sajangebergte"], "pt": ["Saian"], "ru": ["\u0421\u0430\u044f\u043d\u044b"], "de": ["Sajan"], "it": ["Monti Saiani"], "hu": ["Saj\u00e1n"]}, "examples": [["la Okcidenta Sajano", null], ["la Orienta Sajano", null]], "subdefinitions": []}], "root": "Sajan", "primary": true}, "inkrusti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ornami la supra\u0135on de objekto per enigitaj pecetoj de alispeca materio.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u043a\u0440\u0443\u0441\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["incruster"], "en": ["encrust", "incrust"], "nl": ["inleggen"], "pt": ["incrustar (adornar)"], "ru": ["\u0438\u043d\u043a\u0440\u0443\u0441\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["inkrustieren", "einlegen", "als Einlegearbeit ausf\u00fchren"], "hu": ["berak\u00e1ssal d\u00edsz\u00edt", "inkruszt\u00e1l"], "es": ["incrustar"]}, "examples": [["ligna\u0135istoj montris se\u011dojn, tablojn, kanapojn, portilojn kaj veturilojn inkrustitajn per diverskolora ligno, perlamoto kaj eburo", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "inkrust", "primary": true}, "sojkazeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Blanka kazesimila proteinri\u0109a man\u011da\u0135o el sojfaboj, populara en orienta Azio kaj inter vegetaranoj.", "translations": {"be": ["\u0442\u043e\u0444\u0443"], "fr": ["tofu"], "bg": ["\u0442\u043e\u0444\u0443"], "nl": ["tofoe", "sojakaas"], "pt": ["tofu"], "de": ["Tofu", "Sojabohnenpaste", "Sojabrei"], "tr": ["tofu"], "hu": ["sz\u00f3jasajt", "tofu"], "en": ["tofu", "bean curd"], "pl": ["serek tofu"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kaze", "primary": false}, "meteorologiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["m\u00e9t\u00e9orologiste"]}, "examples": [["la malkovro de tiuj balonoj igis la meteorologiistojn konscii ke la supraera vento ne limigis sin al Japanio sed rondiris almena\u016d kvaronon de la globo", "J.-M. Jacques, Televida elsendo de RTBF, Esperanto-Reago, 2004-01-11"]], "subdefinitions": []}], "root": "meteorologi", "primary": false}, "infuza\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Solva\u0135o ricevita per infuzado.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0432\u0430\u0440\u043a\u0430", "\u043d\u0430\u0441\u0442\u043e\u0439", "\u043d\u0430\u0441\u0442\u043e\u0439\u043a\u0430"], "fr": ["infusion"], "nl": ["aftreksel"], "pt": ["infus\u00e3o (solu\u00e7\u00e3o obtida)"], "de": ["Aufguss", "Tee"], "es": ["infusi\u00f3n"], "hu": ["forr\u00e1zat", "f\u0151zet"]}, "examples": [["infuza\u0135o de mento", null], ["fruktoinfuza\u0135o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "infuz", "primary": false}, "frapi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ektu\u015degi, pu\u015dtu\u015degi kontra\u016d io.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0434\u0430\u0440\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0441\u0442\u0443\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["se cogner (contre qc)", "se heurter (\u00e0 qc)"], "de": ["sich sto\u00dfen"], "nl": ["zich stoten"], "pl": ["uderzy\u0107 si\u0119", "r\u0105bn\u0105\u0107 si\u0119", "waln\u0105\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["frapi\u011di kontra\u016d tablo, muro", null], ["\u0109u vi falis a\u016d frapi\u011dis?", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "frap", "primary": false}, "florado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de tio, kio naskas florojn; tempo en kiu naski\u011das floroj.", "translations": {"ru": ["\u0446\u0432\u0435\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["floraison (\u00e9panouissement, \u00e9poque)", "\u00e9panouissement", "prosp\u00e9rit\u00e9"], "nl": ["bloei"], "be": ["\u0446\u044c\u0432\u0456\u0446\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043a\u0440\u0430\u0441\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "de": ["Bl\u00fcte"], "pl": ["rozkwit"], "hu": ["vir\u00e1gz\u00e1s"]}, "examples": [["tiu vegeta\u0135o havas malfruan floradon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Tempo de brila prospero.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flor", "primary": false}, "Ivo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo latindevena.", "translations": {"ru": ["\u0418\u0432"], "fr": ["Yves"], "it": ["Ivo"], "pt": ["Ivo (nome)"], "hu": ["Iv\u00f3"]}, "examples": [["Ivo Lapenna, kredeble la plej granda oratoro esperanta", "Ne nur leteroj de plum-amikoj, prozo nefikcia"]], "subdefinitions": []}], "root": "Iv", "primary": true}, "prioritatigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Elekti kiel unue atentindan, farendan.", "translations": {"fr": ["prioriser"], "en": ["prioritise"], "nl": ["voorrang geven"], "sv": ["prioritera"], "pt": ["dar prioridade", "priorizar"]}, "examples": [["\u0109u unue certigi militan venkon kontra\u016d la reakciularo a\u016d prioritatigi la revolucion?", "V. Markov, La hispana intercivitana milito..., La Sago, 2006-12, numero 31a"]], "subdefinitions": []}], "root": "prioritat", "primary": false}, "tol\u015duo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cuo tute a\u016d grandparte el tolo.", "translations": {"fr": ["basket (chaussure)", "chaussure de toile", "tennis (chaussure)"], "it": ["scarpa di tela"], "pl": ["tenis\u00f3wek", "\u0142ape\u0107", "walonka"]}, "examples": [["La viroj kun falditaj pantalonoj, \u0109emizoj de konataj markoj, tol\u015duoj anka\u016d de konataj markoj", "-, Mogao-grotoj, vilaweb, [vidita je 2006-01-31]"], ["tradiciaj tol\u015duoj kaj vasta pantalono montras lin tipa pekinano", "\u0108ina Radio Internacia, Triciklisto de Pekino, 2004-01-07"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015du", "primary": false}, "faksimilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekzakta reprodukta\u0135o de skribo, desegno.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u043a\u0441\u0456\u043c\u0456\u043b\u0435"], "fr": ["fac-simil\u00e9", "reproduction (d'un document)"], "en": ["facsimile"], "nl": ["facsimile"], "pt": ["fac-s\u00edmile"], "ru": ["\u0444\u0430\u043a\u0441\u0438\u043c\u0438\u043b\u0435"], "de": ["Faksimile"], "hu": ["fakszimile", "hasonm\u00e1s"], "pl": ["reprodukcja", "podr\u00f3bka", "falsyfikat", "faksimile"]}, "examples": [["al la muroj estis alkro\u0109itaj diversaj pentra\u0135oj , faksimiloj de konataj majstra\u0135oj", "Kiel akvo de l' rivero, 1:3"]], "subdefinitions": []}], "root": "faksimil", "primary": true}, "Sarlando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unu el la federaciaj \u015dtatoj de Germanujo, situanta en la sudokcidenta parto inter Francujo kaj Rejnland-Palatinato. Regurbo kaj plej granda urbo estas Sarbruko.", "translations": {"ru": ["\u0421\u0430\u0430\u0440"], "de": ["Saarland"], "bg": ["\u0421\u0430\u0430\u0440\u043b\u0430\u043d\u0434"], "it": ["Saarland"], "hu": ["Saar-vid\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Sarland", "primary": true}, "stratagemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Artifiko planita por trompi malamikon.", "translations": {"be": ["\u0445\u0456\u0442\u0440\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c (\u0432\u0430\u0439\u0441\u043a\u043e\u0432\u0430\u044f)", "\u0432\u044b\u043a\u0440\u0443\u0442"], "fr": ["stratag\u00e8me"], "hu": ["hadicsel", "stratag\u00e9ma"], "ru": ["\u0432\u043e\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f \u0445\u0438\u0442\u0440\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0441\u0442\u0440\u0430\u0442\u0430\u0433\u0435\u043c\u0430"]}, "examples": [["diveni a\u016d scii la intencojn, planojn, stratagemojn kaj embuskojn de la malamiko?", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, \u0109apitro 37a, p. 286a"]], "subdefinitions": []}], "root": "stratagem", "primary": true}, "gupio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mar\u0109a kaj rivera fi\u015deto kun brilkoloraj vosto kaj na\u011diloj, el la norda parto de Sudameriko, facile bredata en akvarioj (Poecilia reticulata).", "translations": {"fr": ["gupi", "guppy"], "de": ["Guppy"], "en": ["guppie", "guppy"], "pt": ["guppy", "lebiste"]}, "examples": [["trovi\u011dis e\u0109 akvujo, en kiu trankvile na\u011dis gupioj", "Homoj man\u011dantaj, man\u011do interne de la \u0109irka\u016dbarilo, p. 64a"]], "subdefinitions": []}], "root": "gupi", "primary": true}, "Silicia Valo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Valo en Usono, apud Sanfrancisko, tiel nomata ekde la 1970aj jaroj komence pro la multaj farejoj de \u0109ipoj, kiujn sekvis komputoindustrio.", "translations": {"fr": ["Silicon valley", "Vall\u00e9e du silicium"], "en": ["Silicon Valley"], "pt": ["Vale do Sil\u00edcio"], "hu": ["Szil\u00edcium-v\u00f6lgy"]}, "examples": [["la nombro de liaj kunlernantoj laborantaj en la Silicia Valo de Usono estas pli multa ol tiu en Pekino", "\u0108ina Radio Internacia, Heroo de la \u0109ina komputera industrio, 2004-12-21"]], "subdefinitions": []}], "root": "val", "primary": false}, "povo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kapablo fari ion.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0433\u0447\u044b\u043c\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["pouvoir (subst.)", "puissance (math., phys., tech.)"], "nl": ["vermogen"], "pt": ["poder (subst.)"], "ru": ["\u0432\u043e\u0437\u043c\u043e\u0436\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["K\u00f6nnen", "F\u00e4higkeit"], "tp": ["ken"], "hu": ["tud\u00e1s", "k\u00e9pess\u00e9g"]}, "examples": [["ne lasu al iu la povon malutili", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "A\u016dtoritato, supera estreco.", "translations": {"be": ["\u0443\u043b\u0430\u0434\u0430", "\u043c\u043e\u0446", "\u0441\u0456\u043b\u0430"], "de": ["Macht", "Autorit\u00e4t"], "nl": ["macht", "vermogen"], "ru": ["\u0432\u043b\u0430\u0441\u0442\u044c", "\u0441\u0438\u043b\u0430"], "hu": ["hatalom"]}, "examples": [["havi povon super iu", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Fizika grando, egala al la kvociento de laboro per la infinitezima intervalo de tempo, en kiu tiu laboro efektivi\u011das; alidire: skalara produto de forto, aplikita al korpo, per la rapido, kiun \u011dia efiko produktas sur la korpo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0433\u0443\u0442\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "de": ["Leistung"], "ru": ["\u043c\u043e\u0449\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "pt": ["pot\u00eancia (f\u00edsica)"], "hu": ["teljes\u00edtm\u00e9ny"]}, "examples": [["la dimensioj de povo estas ML2T-3", null], ["la povo de motoro estas 500 \u0108P", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de aro)", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0434\u0438\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u0447\u0438\u0441\u043b\u043e", "\u043c\u043e\u0449\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c (\u043c\u043d\u043e\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u0430)"], "fr": ["cardinal (math.)", "puissance (d'un ensemble)"], "en": ["cardinal number", "cardinality", "power"], "nl": ["hoofdtelwoord"], "de": ["Kardinalzahl", "M\u00e4chtigkeit"], "hu": ["t\u0151sz\u00e1m"], "pl": ["liczba kardynalna", "moc (zbioru)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pov", "primary": false}, "povi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Havi la forton, lertecon a\u016d kapablon necesan por fari ion.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0433\u0447\u044b"], "fr": ["pouvoir (v.)"], "en": ["to be able to"], "nl": ["kunnen", "mogen"], "pt": ["poder (v.)"], "ru": ["\u043c\u043e\u0447\u044c"], "de": ["k\u00f6nnen", "verm\u00f6gen"], "tp": ["ken"], "vo": ["kan\u00f6n"], "cs": ["moci"], "hu": ["tud", "k\u00e9pes", "-hat", "-het"], "es": ["poder"]}, "examples": [["kiu devas, tiu povas", "Proverbaro esperanta"], ["kion oni volas, tion oni povas", "Proverbaro esperanta"], ["du homoj povas pli multe fari ol unu", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 12"], ["mi neniel povas kompreni, kion vi parolas", "Z"], ["mi ne povas legi tiun libron, \u0109ar \u011di estas sigelita", "Z"], ["montru al li dankon, se pli oferi vi ne povas", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Havi la rajton, la a\u016dtoritaton necesan por fari ion.", "translations": {"de": ["k\u00f6nnen", "d\u00fcrfen"]}, "examples": [["absoluta re\u011do povas fari \u0109ion, kion li volas", null], ["oni ne povas malliberigi homojn, pro tio ke ili a\u016dskultis muzikon", "B"], ["tie, kie mi alestas, neniu povas teni nepunate la glavon nudigitan", "Z"], ["\u011di prezentas simple mian personan opinion, kiun \u0109iu el vi povas aprobi a\u016d ne aprobi", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Havi la permeson, la eblecon fari ion.", "translations": {"de": ["k\u00f6nnen", "d\u00fcrfen", "die Gelegenheit haben"]}, "examples": [["la personoj, kiuj ne komprenas la uzadon de l' artikolo, povas en la unua tempo ne uzi \u011din", "Z"], ["vi povas trovi tiujn \u0109i ideojn plenumeblaj a\u016d neplenumeblaj", "Z"], ["vi povas diri \u00abobei al la patro\u00bb a\u016d \u00abla patron\u00bb", "Z"], ["\u0109iu, kiu \u015din vidis povis pensi, ke li vidas la patrinon", "Z"], ["en malbona vetero oni povas facile malvarmumi", "Z"], ["tre povas esti, ke", "Z"], ["li povas alveni (estas okazeble, ke li alvenos) en \u0109iu horo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "pov", "primary": true}, "oferdoni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Oferi, prezenti kiel oferon.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0435\u0440\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c (\u043d\u0430 \u0447\u0442\u043e-\u043b.)"], "fr": ["offrir"], "nl": ["aanbieden"], "de": ["anbieten"], "pl": ["ofiarowa\u0107", "z\u0142o\u017cy\u0107 ofiar\u0119"], "hu": ["\u00e1ldozatul ad"]}, "examples": [["neniu viro kaj neniu virino faru plue labora\u0135on, por dondoni al la sanktejo. Kaj la popolo \u0109esis alporti, kaj la alportita\u0135o estis sufi\u0109a por la tuta farota laboro, kaj e\u0109 superflua", "La Malnova Testamento, Eliro 36:6-7"], ["pri centmil rubloj vi \u011din trompas, donante putran drapon, kaj poste vi dondonas dudek ar\u015dinojn, kaj vi postulas ankora\u016d, ke oni donu al vi rekompencon por \u0109i tio!", "La Revizo, 5:2"]], "subdefinitions": []}], "root": "don", "primary": false}, "oferdono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ofera, respekta, honoriga donaco.", "translations": {"be": ["\u0430\u0445\u0432\u044f\u0440\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["offrande"], "nl": ["offergave"], "ru": ["\u043f\u043e\u0436\u0435\u0440\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "pl": ["ofiara", "wotum"], "hu": ["\u00e1ldozati adom\u00e1ny"]}, "examples": [["iuj parolis pri la templo, ke \u011di estas ornamita per belaj \u015dtonoj kaj dondonoj", "La Nova Testamento, S. Luko 21:5"]], "subdefinitions": []}], "root": "don", "primary": false}, "platona solido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Regula pluredro.", "translations": {"be": ["\u041f\u043b\u044f\u0442\u043e\u043d\u0430 \u0446\u0435\u043b\u0430"], "fr": ["solide platonicien"], "en": ["Platonic body"], "ru": ["\u043f\u043b\u0430\u0442\u043e\u043d\u043e\u0432\u043e \u0442\u0435\u043b\u043e"], "de": ["Platonischer K\u00f6rper"], "hu": ["szab\u00e1lyos test", "platoni test"], "pl": ["bry\u0142y plato\u0144skie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "solid", "primary": false}, "nigra kesto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de aparato, programo, sistemo, de kiu oni rigardas nur la enigojn kaj eligojn, nenion supozante pri interna funkciado.", "translations": {"fr": ["bo\u00eete noire"], "de": ["Black Box"], "nl": ["zwarte doos"], "it": ["scatola nera (black box)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: \u00abNigra kesto\u00bb a\u016d \u00abnigra skatolo\u00bb en la senco de flugregistrilo aperas en gazetaj tekstoj. \u011ci ne evidentigas la funkcion de la aparato, kiu cetere estas ordinare oran\u011dkolora."], "primary definition": "Flugregistrilo, kiu restas en flugaparato, kaj kies enhavon oni povas analizi post paneo a\u016d akcidento.", "translations": {"de": ["Flugschreiber"], "it": ["scatola nera"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kest", "primary": false}, "muld(ad)o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago muldi.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0438\u0442\u044c\u0451 (\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435)"], "fr": ["moulage"], "de": ["Gie\u00dfen"], "nl": ["het gieten"], "hu": ["(form\u00e1ba) \u00f6nt\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "muld", "primary": false}, "diversigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi diversa, diferencigi, variigi, \u015dan\u011di.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043d\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["diversifier"], "pl": ["por\u00f3\u017cnia\u0107", "dywersyfikowa\u0107"], "be": ["\u0440\u0430\u0437\u043d\u0430\u0441\u0442\u0430\u0456\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u0440\u0430\u0437\u043d\u0430\u0441\u0442\u0430\u0439\u043d\u044b\u043c"], "es": ["diversificar"], "hu": ["k\u00fcl\u00f6nb\u00f6z\u0151v\u00e9 tesz", "diverzifik\u00e1l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "divers", "primary": false}, "mallevi\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago mallevi\u011di, rezulto de tiu ago.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043f\u0443\u0441\u043a", "\u0441\u043d\u0438\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["abaissement"], "pl": ["opuszczenie si\u0119"], "hu": ["leereszked\u00e9s", "les\u00fcllyed\u00e9s", "lesz\u00e1ll\u00e1s", "lemenetel"]}, "examples": [["li mortis en la momento de la mallevi\u011do de la suno", "La Malnova TestamentoII. Kroniko 18:34"]], "subdefinitions": []}], "root": "lev", "primary": false}, "balai": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Forpu\u015di la polvon a\u016d malpura\u0135on per speciala ilo, konsistanta el fasko da vergetoj a\u016d haregoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0435\u0441\u044c\u0446\u0456", "\u043f\u0430\u0434\u043c\u044f\u0442\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["balayer"], "bg": ["\u043c\u0435\u0442\u0430"], "nl": ["vegen"], "pt": ["varrer"], "ru": ["\u043c\u0435\u0441\u0442\u0438", "\u043f\u043e\u0434\u043c\u0435\u0442\u0430\u0442\u044c"], "de": ["kehren", "fegen"], "tr": ["s\u00fcp\u00fcrmek"], "sv": ["sopa"], "hu": ["seper"], "en": ["sweep"], "es": ["barrer"], "br": ["skuba\u00f1"], "cs": ["m\u00e9st"], "pl": ["zamiata\u0107", "zmiata\u0107"]}, "examples": [["se \u0109iu balaos anta\u016d sia pordo, tiam en la tuta urbo estos ordo", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pl": ["zamiata\u0107"]}, "examples": [["la venkinta partio balais siajn kontra\u016dantojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bala", "primary": true}, "mallevi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Movi\u011di malsupren, malalti\u011di.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043f\u0443\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0441\u043d\u0438\u0437\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u043e\u043d\u0438\u0437\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["s'abaisser"], "pl": ["opuszcza\u0107 si\u0119"], "hu": ["leereszkedik", "lemegy", "lesz\u00e1ll"]}, "examples": [["en la pesilo mallevi\u011dos la kaliko", "Z"], ["kiam ni decidis pri ili, mallevi\u011dis niaj manoj", "Z"], ["la rabobirdoj mallevi\u011dis sur la kadavrojn", "Z"], ["la krepusko mallevi\u011dis super ni", null], ["la remparo krute mallevi\u011das", "Z"], ["la Eternulo mallevi\u011dis , por vidi la urbon kaj la turon, kiujn konstruis la homidoj", "La Malnova TestamentoGenezo 11:5"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Malintensi\u011di, senteble malforti\u011di.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043d\u0438\u0437\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043e\u0441\u043b\u0430\u0431\u043d\u0443\u0442\u044c"], "hu": ["cs\u00f6kken", "m\u00e9rs\u00e9kl\u0151dik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Spirite, morale malalti\u011di, perdi sian presti\u011don a\u016d altan situacion.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043d\u0438\u0437\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0443\u043d\u0438\u0437\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043e\u043f\u0443\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "hu": ["les\u00fcllyed (mor\u00e1lisan)"]}, "examples": [["la mallevi\u011danta potenco de la imperio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lev", "primary": false}, "kongrui": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti interkonforma kun.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0432\u043f\u0430\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u0432\u043f\u0430\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["\u00eatre congru", "co\u00efncider", "correspondre (\u00eatre en conformit\u00e9)", "concorder", "cadrer (fam., concorder)", "coller (fam., concorder)"], "en": ["congrue", "agree"], "nl": ["congruent zijn"]}, "examples": [["la atesto kongruas kun la asertoj de la akuzito", null], ["kongruantaj datoj", null], ["la faktoj ne kongruas kun tiu hipotezo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Oni diras sendistinge \u00abx kaj y kongruas la\u016d modulo \u03bc\u00bb, a\u016d \u00abx kongruas kun/je y la\u016d modulo \u03bc\u00bb. Anstata\u016d \u00abkongrui\u00bb eblas diri \u00abesti kongrua\u00bb, kaj anstata\u016d \u00abla\u016d modulo\u00bb eblas diri \u00abmodule\u00bb."], "primary definition": "(netransitiva) Esti kongrua.", "translations": {"pl": ["przystawa\u0107"]}, "examples": [["se du reeloj kongruas la\u016d modulo \u03c0, iliaj sinusoj estas egalaj a\u016d kontra\u016degalaj", null], ["\u0109ar ajna translacio estas izometrio, \u0109iu figuro kongruas kun sia translacia\u0135o", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Plenumi la saman funkcion kaj esti inter\u015dan\u011debla a\u016d uzebla kun io alia.", "translations": {"ru": ["\u0431\u044b\u0442\u044c \u0441\u043e\u0432\u043c\u0435\u0441\u0442\u0438\u043c\u044b\u043c"], "fr": ["\u00eatre compatible (inf.)"], "en": ["to be compatible"]}, "examples": [["tiu komputilo kongruas kun IBM PC", null], ["la nova operaciumo kongruas malplien", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (parolante pri signo\u0109eno, dosiernomo kaj tiel plu) Esti konforma al \u015dablono a\u016d regulesprimo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u043f\u043e\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043e\u0442\u043e\u0436\u0434\u0435\u0441\u0442\u0432\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0441\u043e\u0432\u043f\u0430\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["satisfaire (inf., une expression r\u00e9guli\u00e8re)"], "en": ["match"], "pt": ["coincidir", "convir", "assentar", "adaptar-se", "estar de acordo", "estar coerente"]}, "examples": [["en esperanta loka\u0135aro, la plurnombraj adjektivoj akuzativaj kongruas kun la regulesprimo \\w+ajn\\", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kongru", "primary": true}, "pripensi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Uzi siajn spiritajn fortojn pri aparta temo por atingi ju\u011don a\u016d decidon; profundigi sian penson pri farota ago.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0434\u0443\u043c\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["consid\u00e9rer", "r\u00e9fl\u00e9chir (\u00e0 qc)"], "de": ["durchdenken", "\u00fcberlegen", "\u00fcberdenken", "dar\u00fcber nachdenken"], "nl": ["overdenken"], "hu": ["meggondol", "megfontol"]}, "examples": [["pripensi respondon", "Z"], ["ne pripensu malbonon kontra\u016d via proksimulo", "Z"], ["pripensu malrapide kaj agu decide", "Proverbaro esperanta"], ["tio postulas pripenson", null], ["nepripensita parolo", "Z"], ["de senpripensa rekomendo venas ploro kaj plendo", "Proverbaro esperanta"], ["malserioza kaj senpripensa karaktero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pens", "primary": false}, "na\u011dejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko ta\u016dga por na\u011do, precipe tia sportejo kun basenoj.", "translations": {"fr": ["piscine"], "de": ["Schwimmbad"], "pl": ["p\u0142ywalnia"], "bg": ["\u043f\u043b\u0443\u0432\u0435\u043d \u0431\u0430\u0441\u0435\u0439\u043d"]}, "examples": [["tegmentitaj na\u011dejoj", "-, Na\u011dejo en via \u011dardeno, ranto.eu, 2008"]], "subdefinitions": []}], "root": "na\u011d", "primary": false}, "acido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kombina\u0135o de hidrogeno kun acida resta\u0135o (SO42-, NO3-, Cl- k. a.). Acidoj reagas kun metaloj kaj bazoj, formante salojn, kaj ru\u011digas lakmuson.", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u0441\u043b\u0430\u0442\u0430"], "fr": ["acide (subst.)"], "bg": ["\u043a\u0438\u0441\u0435\u043b\u0438\u043d\u0430"], "de": ["S\u00e4ure"], "hu": ["sav"], "fa": ["\u0627\u0633\u06cc\u062f"], "en": ["acid"], "br": ["trenkenn"], "ja": ["\u9178 [\u3055\u3093]"], "es": ["\u00e1cido"], "ru": ["\u043a\u0438\u0441\u043b\u043e\u0442\u0430"], "nl": ["zuur"], "pt": ["\u00e1cido"], "sv": ["syra"], "sk": ["kyselina"], "pl": ["kwas"]}, "examples": [["en tiuj \u0109i boteletoj sin trovas diversaj acidoj: vinagro, sulfuracido, azotacido kaj aliaj", "Fundamento de Esperanto, ekzercaro, \u00a7 35"]], "subdefinitions": []}], "root": "acid", "primary": false}, "\u0109efpastro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Altranga pastro rajtigita plenumi \u0109iujn sakramentojn de koncerna kulto.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0440\u0445\u0438\u0435\u0440\u0435\u0439"], "en": ["hierarch"], "grc": ["\u03b1\u03c1\u03c7\u03b9\u03b5\u03c1\u03b5\u03cd\u03c2", "\u03b9\u03b5\u03c1\u03ac\u03c1\u03c7\u03b7\u03c2"], "hu": ["f\u0151pap"]}, "examples": [["en ortodoksa kristanismo \u0109iu episkopo estas \u0109efpastro", null], ["kaj kunvenis \u0109e li \u0109iuj \u0109efpastroj kaj plia\u011duloj kaj skribistoj", "La Nova Testamento, S. Marko 14:53."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Regiona a\u016d tutmonda estro de koncerna kulto religia.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u0440\u0445\u043e\u0432\u043d\u044b\u0439 \u0436\u0440\u0435\u0446 (pagana)", "\u043f\u0435\u0440\u0432\u043e\u0441\u0432\u044f\u0449\u0435\u043d\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Hohenpriester"], "en": ["high priest"], "nl": ["hogepriester"]}, "examples": [["la milita ministro Sem-amen-Herhor, kiu estis \u0109efpastro de la plej granda templo de Amon en Teboj", "La Faraono, volumo 1, \u0108ap. 1."], ["\u0109iufoje, kiam ili vidis, ke en la kesto estas multe da mono, venadis skribisto de la re\u011do kaj la \u0109efpastro, kaj ili kunligadis kaj kalkuladis la monon, trovitan en la domo de la Eternulo", "La Malnova Testamento, II. Re\u011doj 12:10."]], "subdefinitions": []}], "root": "pastr", "primary": false}, "nuncio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Papa ambasadoro.", "translations": {"be": ["\u043d\u0443\u043d\u0446\u044b\u0439"], "fr": ["nonce (apostolique)"], "en": ["nuncio"], "nl": ["nuntius"], "pt": ["n\u00fancio"], "el": ["\u03bd\u03bf\u03cd\u03bd\u03c4\u03c3\u03b9\u03bf\u03c2"], "de": ["Nuntius"], "hu": ["nuncius"], "fa": ["\u0633\u0641\u06cc\u0631 \u067e\u0627\u067e"], "br": ["no\u00f1s"], "ru": ["\u043d\u0443\u043d\u0446\u0438\u0439"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nunci", "primary": true}, "parolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago paroli.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u0447\u044c"], "fr": ["parole"], "en": ["speech"], "nl": ["het spreken"], "be": ["\u0433\u0430\u0432\u043e\u0440\u043a\u0430", "\u0433\u0443\u0442\u0430\u0440\u043a\u0430", "\u0440\u0430\u0437\u043c\u043e\u0432\u0430"], "de": ["Sprechen", "Reden"], "it": ["parlare", "discorrere", "dire"], "hu": ["besz\u00e9d"], "br": ["komz (ak.)"], "pl": ["mowa", "gadanie", "rozmowa"]}, "examples": [["de parolo \u011dis faro estas malproksime", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kapablo paroli.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u0447\u044c"], "nl": ["spraak"], "be": ["\u043c\u043e\u0432\u0430", "\u043c\u0430\u045e\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "de": ["Sprechf\u00e4higkeit"], "it": ["favella", "parola", "lingua (fig.)"], "hu": ["besz\u00e9dk\u00e9pess\u00e9g"], "es": ["habla"], "pl": ["g\u0142os"]}, "examples": [["al tiu portreto mankas nur la parolo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Permeso paroli.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u043e\u0432\u043e (\u0440\u0430\u0437\u0440\u0435\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435 \u0433\u043e\u0432\u043e\u0440\u0438\u0442\u044c)"], "nl": ["woord"], "de": ["Wort (erteilen/haben)"], "it": ["parola (permesso)"], "hu": ["sz\u00f3 (enged\u00e9ly sz\u00f3lni)"], "es": ["palabra (dar/tener)"], "pl": ["g\u0142os"]}, "examples": [["la prezidanto donis la parolon al la raportonto", null], ["la parolvico apartenas al vi", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sinsekvo da vortoj esprimantaj penson.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u0447\u044c"], "nl": ["woord"], "de": ["Sprache", "Rede"], "it": ["favella", "parola", "discorso", "eloquio"], "hu": ["sz\u00f3"], "pl": ["mowa", "s\u0142owa"]}, "examples": [["lia parolo fluas dol\u0109e kaj agrable", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 31"], ["lia hiera\u016da parolo estis tre bela", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 40"], ["amika, profeta parolo", null], ["ne pri tio estas la parolo", null], ["en lingvoj naturaj pri nenio simila povas esti parolo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Bu\u015da promeso.", "translations": {"be": ["\u0441\u043b\u043e\u0432\u0430"], "nl": ["woord"], "ru": ["\u0441\u043b\u043e\u0432\u043e (\u043e\u0431\u0435\u0449\u0430\u043d\u0438\u0435)"], "de": ["Aussage"], "it": ["parola (promessa)"], "hu": ["sz\u00f3 (\u00edg\u00e9ret)"], "br": ["ger (promesa)"], "pl": ["s\u0142owo"]}, "examples": [["doni sian parolon", null], ["fidi ies parolon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Kontraste kun vorto, parolo atentigas pri la temo, vorto pri la esprimmaniero."], "primary definition": "Vorto uzata por esprimi penson.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u043e\u0432\u043e"], "nl": ["woord"], "de": ["Wort"], "it": ["parola (pensiero)"], "hu": ["sz\u00f3"], "pl": ["s\u0142owo"]}, "examples": [["a\u016dskultu miajn parolojn", "Z"], ["glataj paroloj", "Z"], ["paroloj de prudento", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Prononco.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043c\u0430\u045e\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "nl": ["uitspraak"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u043d\u043e\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0432\u044b\u0433\u043e\u0432\u043e\u0440"], "de": ["Aussprache"], "it": ["modo di parlare", "parola", "eloquio"], "hu": ["kiejt\u00e9s"], "pl": ["wymowa"]}, "examples": [["via parolo estas tute nekomprenebla", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 41"]], "subdefinitions": []}], "root": "parol", "primary": false}, "paroli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Funkciigi siajn vo\u0109organojn.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u0432\u043e\u0440\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["parler"], "en": ["speak", "talk"], "nl": ["spreken"], "pt": ["falar"], "be": ["\u0433\u0430\u0432\u0430\u0440\u044b\u0446\u044c", "\u0433\u0443\u0442\u0430\u0440\u044b\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u043c\u0430\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c", "\u043c\u043e\u0432\u0456\u0446\u044c", "\u043a\u0430\u0437\u0430\u0446\u044c"], "de": ["sprechen"], "it": ["parlare", "discorrere", "dire"], "vo": ["p\u00fck\u00f6n"], "es": ["hablar"], "br": ["komz (v.)"], "cs": ["mluvit"], "hu": ["besz\u00e9l", "sz\u00f3l"], "pl": ["m\u00f3wi\u0107", "gada\u0107"]}, "examples": [["paroli al iu en la orelo", "Z"], ["ekzistas tiaj homoj, kiuj parolas anta\u016d ol ili pensis", null], ["la papagoj povas paroli", null], ["malla\u016dte paroli", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Esprimi sian penson per vortoj, uzante la vo\u0109organojn.", "translations": {"de": ["reden"], "pl": ["m\u00f3wi\u0107"]}, "examples": [["kiam ni parolas pri personoj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 27"], ["elokvente, klare, elegante, senprepare, neserioze paroli", null], ["paroli ruse, plurajn lingvojn", null], ["en Svisujo estas parolataj kvar lingvoj", null], ["paroli kun iu", null], ["en dom' de pendigito pri \u015dnuro ne parolu", "Proverbaro esperanta"], ["vi parolas sensenca\u0135on", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 35"], ["malsa\u011dulo kaj infano parolas la veron", "Proverbaro esperanta"], ["se vi per la lango ne donas parolon facile kompreneblan, kiel oni scios, kio estas parolata?", "La Nova Testamento, I. Korintanoj 14:9"], ["de longe la historio ne plu parolas pri tiu gento", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Havi iun signifon, pruvi, komprenigi.", "translations": {"de": ["sprechen"], "pl": ["m\u00f3wi\u0107", "wyra\u017ca\u0107"]}, "examples": [["la faktoj, la ciferoj parolas per si mem", "B"], ["ni ekzamenu la motivojn, kiuj \u015dajne parolas por la propono", "Z"], ["tiuj rimedoj parolas (trafas, tu\u015das, influas) pli al la sentoj ol al la racio", null], ["parolantaj okuloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "parol", "primary": true}, "grafa mo\u015dto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Honortitolo de grafo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0438\u044f\u0442\u0435\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e"], "pl": ["panie hrabio"]}, "examples": [["Faru do jam tian favoron, via grafa mo\u015dto!", "N.V. Gogol, tr. Zamenhof: La revizoro. Akto 4a, Sceno 10a."]], "subdefinitions": []}], "root": "mo\u015dt", "primary": false}, "parola": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esprimata per parolo.", "translations": {"be": ["\u043c\u043e\u045e\u043d\u044b", "\u0432\u0443\u0441\u043d\u044b"], "fr": ["parl\u00e9", "oral (parl\u00e9)"], "en": ["spoken", "oral"], "nl": ["mondeling"], "ru": ["\u0441\u043b\u043e\u0432\u0435\u0441\u043d\u044b\u0439", "\u0440\u0435\u0447\u0435\u0432\u043e\u0439", "\u0443\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439"], "de": ["m\u00fcndlich"], "it": ["a parole", "orale", "verbale (a parole)"], "hu": ["sz\u00f3beli"], "br": ["dre gomz"], "pl": ["s\u0142owny", "ustny"]}, "examples": [["parola ordono, promeso", null], ["ni faris la kontrakton ne skribe sed parole", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "parol", "primary": false}, "franda\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Delikata\u0135o, kiu logas la guston.", "translations": {"be": ["\u043b\u0430\u0441\u0443\u043d\u0430\u043a"], "fr": ["gourmandise (qc qui r\u00e9gale)"], "en": ["delicacy", "tasty morsel"], "nl": ["lekkernij", "delicatesse"], "pt": ["guloseima", "gulodice", "acepipe"], "ru": ["\u043b\u0430\u043a\u043e\u043c\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["N\u00e4scherei", "Leckerbissen"], "hu": ["\u00ednyencs\u00e9g", "\u00ednyenc falat"], "pl": ["przysmak", "smako\u0142yk", "delikates", "frykas", "\u0142akocie {pl.}"]}, "examples": [["glacia\u0135o estas dol\u0109a glaciigita franda\u0135o", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 35"]], "subdefinitions": []}], "root": "frand", "primary": false}, "tenajlo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de fera tenilo konsistanta el du krucigitaj pecoj, moveblaj kaj ligitaj per \u015dra\u016dbo a\u016d bolto kaj uzata por ion teni a\u016d eltiri.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0446\u0443\u0433\u0456", "\u043a\u043b\u0435\u0448\u0447\u044b", "\u0448\u0447\u044b\u043f\u0446\u044b", "\u043a\u0443\u0441\u0430\u0447\u043a\u0456"], "fr": ["tenaille"], "en": ["pincers", "pliers", "tongs"], "nl": ["tang", "nijptang", "trektang"], "pt": ["tenaz"], "ru": ["\u0449\u0438\u043f\u0446\u044b", "\u043a\u043b\u0435\u0449\u0438"], "de": ["Zange"], "hu": ["fog\u00f3"], "pl": ["c\u0119gi", "obc\u0119gi", "kleszcze", "szczypce", "szczypy", "kombinerki"]}, "examples": [["Kasem kuspis la manikojn, malfermis tenajlon", "Mahbube Mirkadiri, Donaco el voja\u011do, La Ondo de Esperanto, 2003:3 (101)"]], "subdefinitions": []}], "root": "tenajl", "primary": true}, "sakro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Triangula osto kuniganta la vertebran spinon kun la pelvo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044b\u0436 (\u043a\u043e\u0441\u0442\u043a\u0430)"], "fr": ["sacrum"], "en": ["sacrum"], "nl": ["heiligbeen"], "pt": ["osso sacro"], "ru": ["\u043a\u0440\u0435\u0441\u0442\u0435\u0446"], "ca": ["sacre"], "de": ["Kreuzbein"], "it": ["osso sacro"], "hu": ["keresztcsont"], "fa": ["\u0627\u0633\u062a\u062e\u0648\u0627\u0646 \u062e\u0627\u062c\u06cc"], "es": ["sacro"], "pl": ["ko\u015b\u0107 krzy\u017cowa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nedeca esprimo de kolero.", "translations": {"en": ["expletive", "curse", "bad language", "profanity", "obscenity"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sakr", "primary": true}, "sakri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esprimi indignon a\u016d koleron per blasfemaj a\u016d nedecaj vortoj.", "translations": {"be": ["\u043b\u0430\u044f\u0446\u044c", "\u043a\u043b\u044f\u0441\u044c\u0446\u0456"], "fr": ["dire des gros mots", "jurer (dire des gros mots)", "sacrer (dire des gros mots)"], "en": ["swear"], "nl": ["vloeken"], "pt": ["praguejar"], "ru": ["\u0440\u0443\u0433\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0441\u043a\u0432\u0435\u0440\u043d\u043e\u0441\u043b\u043e\u0432\u0438\u0442\u044c", "\u043c\u0430\u0442\u0435\u0440\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["fluchen"], "sv": ["sv\u00e4ra"], "hu": ["\u00e1tkoz\u00f3dik", "szents\u00e9gel"], "it": ["imprecare", "bestemmiare"], "es": ["maldecir"]}, "examples": [["mi atendis pacience, dum ili kriis kaj sakradis", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato, \u0109apitro 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sakr", "primary": false}, "Rejnland-Palatinato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unu el la federaciaj \u015dtatoj de Germanujo, situanta en la sudokcidenta parto inter Francujo, Nordrejn-Vestfalujo kaj la rivero Rejno. Regurbo kaj plej granda urbo estas Majenco.", "translations": {"de": ["Rheinland-Pfalz"], "es": ["Renania-Palatinado"], "hu": ["Rajnavid\u00e9k-Pfalz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Rejnland-Palatinat", "primary": true}, "kumino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Jara herba vegeta\u0135o el orienta Mediteraneo \u011dis orienta Hindio, genro el familio apiacoj (Cuminum).", "translations": {"be": ["\u043a\u043c\u0435\u043d"], "fr": ["cumin"], "en": ["cumin"], "nl": ["komijn", "kummel", "karwij"], "pt": ["cominho"], "ru": ["\u0442\u043c\u0438\u043d"], "de": ["Kreuzk\u00fcmmel"], "tr": ["kimyon"], "sv": ["spiskummin"], "hu": ["borsosk\u00f6m\u00e9ny"], "es": ["cumino"], "it": ["cumino", "cimino"], "fi": ["roomankumina", "juustokumina"], "pl": ["kminek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Spico el la semoj de unu specio de kumino (Cuminum cyminum).", "translations": {}, "examples": [["sed per bastono oni elbatas nigelon kaj kuminon per vergo", "La Malnova Testamento, Jesaja 28:26"], ["\u0109ar vi pagas dekona\u0135ojn de mento kaj de anizo kaj de kumino", "La Nova Testamento, S. Mateo 23:23"]], "subdefinitions": []}], "root": "kumin", "primary": true}, "malpeza": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malmulte peza.", "translations": {"be": ["\u043b\u0451\u0433\u043a\u0456"], "fr": ["l\u00e9ger"], "en": ["light"], "nl": ["licht"], "ru": ["\u043b\u0451\u0433\u043a\u0438\u0439"], "ca": ["lleuger"], "de": ["leicht"], "hu": ["k\u00f6nny\u0171"], "br": ["ska\u00f1v"], "es": ["ligero"]}, "examples": [["malpeza sako, \u015dar\u011do, pa\u015dado", null], ["\u011di estas tiel malpeza, kiel aranea\u0135o!", "Fabeloj, volumo 1, la novaj vestoj de la re\u011do"]], "subdefinitions": []}], "root": "pez", "primary": false}, "\u0109ina inko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "tu\u0109o", "translations": {"ru": ["\u0442\u0443\u0448\u044c"], "fr": ["encre de Chine"], "nl": ["Oost-Indische inkt"], "pt": ["tinta nanquim"], "be": ["\u043a\u0456\u0442\u0430\u0439\u0441\u043a\u0456 \u0430\u0442\u0440\u0430\u043c\u0430\u043d\u0442", "\u0442\u0443\u0448"], "de": ["Tusche"], "hu": ["tus"], "es": ["Tinta china"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ink", "primary": false}, "Cirkelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sud-hemisfera stelfiguro (Circinus).", "translations": {"en": ["Circinus"], "nl": ["Passer (sterrenbeeld)"], "de": ["Zirkel"], "it": ["Compasso"], "es": ["Comp\u00e1s"], "sv": ["Cirkelpassaren"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cirkel", "primary": false}, "cefalopodoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Klaso de moluskoj (Cephalopoda), kies kapo estas \u0109irka\u016data de brakoj servantaj por kapti kaj porti la nutra\u0135on al la bu\u015do.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043b\u0430\u0432\u0430\u043d\u043e\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["c\u00e9phalopodes"], "pt": ["cefal\u00f3podes"], "el": ["\u03ba\u03b5\u03c6\u03b1\u03bb\u03cc\u03c0 \u03bf\u03b4\u03b1"], "de": ["Kopff\u00fc\u00dfer"], "it": ["cefalopodi"], "hu": ["l\u00e1basfej\u0171ek"], "es": ["cefal\u00f3podos"], "ru": ["\u0433\u043e\u043b\u043e\u0432\u043e\u043d\u043e\u0433\u0438\u0435"], "pl": ["g\u0142owon\u00f3g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cefalopod", "primary": true}, "fenikoptero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda longakrura birdo kun rozkoloraj kaj ru\u011daj plumoj, ofte staranta sur nur unu piedo, genro el fenikopteredoj (Phoenicopterus).", "translations": {"be": ["\u0444\u043b\u044f\u043c\u0456\u043d\u0433\u0430"], "fr": ["flamant"], "bg": ["\u0444\u043b\u0430\u043c\u0438\u043d\u0433\u043e"], "nl": ["flamingo"], "pt": ["flamingo", "flamengo", "fenic\u00f3ptero"], "ru": ["\u0444\u043b\u0430\u043c\u0438\u043d\u0433\u043e"], "de": ["Flamingo"], "sv": ["flamingo"], "hu": ["flaming\u00f3"], "fa": ["\u0641\u0644\u0627\u0645\u06cc\u0646\u06af\u0648"], "en": ["(greater) flamingo"], "cs": ["plame\u0148\u00e1k"], "pl": ["czerwonak", "flaming (r\u00f3\u017cowy)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fenikopter", "primary": true}, "tampono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctopilo el mola materialo por haltigi sangoelfluon el vundo kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043c\u043f\u043e\u043d"], "fr": ["tampon"], "en": ["tampon"], "nl": ["tampon", "verband", "drukverband"], "pt": ["absorvente", "absorvente \u00edntimo", "absorvente higi\u00eanico"], "ru": ["\u0442\u0430\u043c\u043f\u043e\u043d"], "ca": ["tamp\u00f3"], "de": ["Binde"], "hu": ["tampon"], "es": ["tamp\u00f3n"], "pl": ["tampon"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u015ctopilo uzata por reteni menstruan sangon.", "translations": {"de": ["Tampon"], "nl": ["tampon", "maandverband"], "sv": ["tampong"], "hu": ["bet\u00e9t (menstru\u00e1ci\u00f3s)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tampon", "primary": true}, "vitacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Vitaceae), al kiu apartenas la vito.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0438\u043d\u043e\u0433\u0440\u0430\u0434\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Rebengew\u00e4chse"], "nl": ["wijnstokfamilie"], "pt": ["vit\u00e1ceas"], "hu": ["sz\u0151l\u0151f\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vitac", "primary": true}, "le\u011doforta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Same deviga kiel le\u011do.", "translations": {"be": ["\u044f\u043a\u0456 \u043c\u0430\u0435 \u0441\u0456\u043b\u0443 \u0437\u0430\u043a\u043e\u043d\u0443"], "fr": ["ayant force de loi"], "en": ["by force of law"], "nl": ["wetskracht hebbend"], "ru": ["\u0438\u043c\u0435\u044e\u0449\u0438\u0439 \u0441\u0438\u043b\u0443 \u0437\u0430\u043a\u043e\u043d\u0430"], "hu": ["t\u00f6rv\u00e9nyerej\u0171"]}, "examples": [["le\u011doforta dekreto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "le\u011d", "primary": false}, "parapeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u011cisbrusta mureto a\u016d balustrado \u0109e rando de profunda\u0135o por evitigi la enfalon; randmureto.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u043f\u044d\u0442"], "fr": ["parapet"], "nl": ["borstwering", "ballustrade"], "pt": ["parapeito"], "ru": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u043f\u0435\u0442", "\u0431\u0440\u0443\u0441\u0442\u0432\u0435\u0440"], "de": ["Br\u00fcstung"], "hu": ["mellv\u00e9d"], "fa": ["\u062f\u06cc\u0648\u0627\u0631\u0647 (\u062f\u06cc\u0648\u0627\u0631 \u06a9\u0648\u062a\u0627\u0647 \u062a\u0627 \u0627\u0631\u062a\u0641\u0627\u0639 \u0633\u06cc\u0646\u0647)", "\u0637\u0627\u0631\u0645\u06cc", "\u0646\u0631\u062f\u0647"]}, "examples": [["mi apogis min al parapeto de ponto", "Lina Gabrielli, Karnavalo. - Romo: International Center of Arts, 1973, p. 29a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Subvesta brust\u015dirmilo por protekti homon kontra\u016d pafoj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u043e\u043d\u0435\u0436\u044b\u043b\u0435\u0442"], "fr": ["gilet pare-balle"], "nl": ["kogelvrij vest"], "pt": ["colete \u00e0 prova de bala"], "de": ["Schutzweste"], "hu": ["v\u00e9d\u0151mell\u00e9ny", "goly\u00f3\u00e1ll\u00f3 mell\u00e9ny"], "fa": ["\u062c\u0644\u06cc\u0642\u0647\u0654 \u0636\u062f\u06af\u0644\u0648\u0644\u0647"]}, "examples": [["bone organizita polico donas parapetojn al siaj policanoj dum atakoj kontra\u016d banditoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "parapet", "primary": true}, "Mozo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rivero, fluanta el Francujo, tra Belgujo al Nederlando, kie \u011di miksi\u011das kun Rejno.", "translations": {"be": ["\u041c\u0430\u0430\u0441"], "fr": ["Meuse"], "en": ["Meuse"], "nl": ["Maas"], "pt": ["Mosa (rio)"], "ru": ["\u041c\u0430\u0430\u0441", "\u041c\u0451\u0437"], "de": ["Maas"], "it": ["Mosa"], "hu": ["Meuse"], "es": ["Mosa"], "pl": ["Moza"]}, "examples": [["\u00abSenlime\u00bb estas la Esperanto-grupo en la regiono Mozo-Rejno", null]], "subdefinitions": []}], "root": "Moz", "primary": true}, "printempi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aspekti, aperi kiel printempo.", "translations": {"nl": ["lente zijn"], "ja": ["\u6625\u3067\u3042\u308b [\u306f\u308b\u3067\u3042\u308b]"], "pl": ["(nadchodzi\u0107) wiosna"]}, "examples": [["kvankam jam printempis sur la Nordorienta tero, oni tamen sentis malvarmeton en Jinzhou", "Wang Lingyun, trad. Censinio, Patrinaj flustroj..., Penseo, numero 101a, 2000-03"]], "subdefinitions": []}], "root": "printemp", "primary": false}, "cellingvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lingvo en kiun oni tradukas.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0445\u043e\u0434\u043d\u043e\u0439 \u044f\u0437\u044b\u043a"], "fr": ["langue cible"], "en": ["object language", "target language"], "nl": ["doeltaal"], "he": ["\u05e9\u05e4\u05ea \u05de\u05d8\u05e8\u05d4"], "de": ["Zielsprache"], "hu": ["c\u00e9lnyelv"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lingv", "primary": false}, "nekonato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu nekonata.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u0432\u044f\u0434\u043e\u043c\u044b (\u043d\u0430\u0437.)", "\u043d\u0435\u0437\u043d\u0430\u0451\u043c\u044b (\u043d\u0430\u0437.)"], "fr": ["inconnu (subst.)"], "nl": ["onbekende"], "ru": ["\u043d\u0435\u0437\u043d\u0430\u043a\u043e\u043c\u0435\u0446", "\u043d\u0435\u0438\u0437\u0432\u0435\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439 (\u0441\u0443\u0449.)"], "es": ["desconocido"], "hu": ["ismeretlen (ember)"]}, "examples": [["kiam la aktoroj sinsekve diris siajn nomon, adreson kaj profesion, la enketestro kapjesis: ili ne estis nekonatoj por li", "Urd Hadda murdita!, p. 4"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(en ekvacio) \u0108iu el la literoj, kiuj simbole signas la ser\u0109atajn solvojn.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0438\u0437\u0432\u0435\u0441\u0442\u043d\u043e\u0435"], "fr": ["inconnue (math.)"], "en": ["unknown"], "be": ["\u043d\u0435\u0432\u044f\u0434\u043e\u043c\u0430\u0435 (\u043d\u0430\u0437.)", "\u043d\u0435\u0432\u044f\u0434\u043e\u043c\u0430\u044f \u043f\u0435\u0440\u0430\u043c\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f", "\u043d\u0435\u0432\u044f\u0434\u043e\u043c\u0430\u044f \u0437\u044c\u043c\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f"], "de": ["Unbekannte"], "hu": ["ismeretlen (matematikai)"], "es": ["inc\u00f3gnita"], "pl": ["niewiadoma"]}, "examples": [["ekvacio kun du nekonatoj x kaj y", null], ["eblas simpligi la ekvacion dividante amba\u016d \u011diajn membrojn per kvadrato de la nekonato", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kon", "primary": false}, "malprofunda\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En akvejo, loko malprofunda, kiu povas ka\u016dzi \u015dippereojn.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["haut-fond"]}, "examples": [["ili remis al la mezo de la lago, kie trovi\u011dis malprofunda\u0135o", "Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, dua parto, \u0109apitro 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "profund", "primary": false}, "kargi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Lui veturilon por \u015dar\u011di \u011din per ekspedotaj varoj.", "translations": {"be": ["\u0444\u0440\u0430\u0445\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["fr\u00e9ter (prendre en location)"], "hu": ["teherhaj\u00f3t b\u00e9rel"], "nl": ["bevrachten"], "ru": ["\u0444\u0440\u0430\u0445\u0442\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "karg", "primary": false}, "atomelektrejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elektrejo funkcianta per dispartigo de atomkernoj de ta\u016dga materialo, plej ofte uranio kaj/a\u016d plutonio.", "translations": {"be": ["\u0430\u0442\u0430\u043c\u043d\u0430\u044f \u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u0430\u0441\u0442\u0430\u043d\u0446\u044b\u044f", "\u0410\u042d\u0421"], "en": ["nuclear power plant"], "nl": ["atoomcentrale"], "ru": ["\u0410\u042d\u0421", "\u0430\u0442\u043e\u043c\u043d\u0430\u044f \u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u043e\u0441\u0442\u0430\u043d\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Atomkraftwerk", "Kernkraftwerk"], "it": ["centrale nucleare"], "hu": ["atomer\u0151m\u0171"], "sk": ["at\u00f3mov\u00e1 elektr\u00e1re\u0148"], "es": ["central nuclear"], "pl": ["elektrownia atomowa", "elektrownia j\u0105drowa"]}, "examples": [["\u00ab\u0108e\u0125a opinio pri atomelektrejo en Temel\u00edn\u00bb", "Monato, 2002"]], "subdefinitions": []}], "root": "atom", "primary": false}, "organisma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al organismo.", "translations": {"nl": ["organisch"], "pt": ["org\u00e2nico"], "hu": ["szervezeti", "organikus"]}, "examples": [["la organisma skolo en sociologio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "organism", "primary": false}, "\u0109asi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Persekuti bestojn por ilin kapti a\u016d mortigi.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["chasser"], "en": ["hunt"], "nl": ["jagen"], "pt": ["ca\u00e7ar"], "ru": ["\u043e\u0445\u043e\u0442\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["jagen"], "tr": ["avlamak"], "sv": ["jaga"], "hu": ["vad\u00e1szik"], "sk": ["po\u013eova\u0165"], "bg": ["\u043b\u043e\u0432\u0443\u0432\u0430\u043c"], "es": ["cazar"], "pl": ["polowa\u0107"]}, "examples": [["\u0109asi kuniklojn, perdrikojn, aprojn, fi\u015dojn..", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Konstante fervore peni por akiri ion.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u0441\u044c\u043b\u0435\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0433\u043d\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0456\u043c\u043a\u043d\u0443\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["courir (apr\u00e8s)"], "en": ["chase after", "hunt", "seek after", "pursue"], "nl": ["najagen"], "ru": ["\u0433\u043d\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0441\u0442\u0440\u0435\u043c\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043e\u0445\u043e\u0442\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u0440\u0435\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "pl": ["polowa\u0107 (na co\u015b)"]}, "examples": [["\u0109asi profiton, monon, honorojn, famon", "Z"], ["ser\u0109u pacon kaj \u0109asu \u011din", "La Malnova Testamento, Psalmaro 34:14"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109as", "primary": true}, "\u0109aso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persekutado de bestoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u044f\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043b\u043e\u0432\u044b"], "fr": ["chasse (activit\u00e9)"], "bg": ["\u043b\u043e\u0432"], "ru": ["\u043e\u0445\u043e\u0442\u0430"], "de": ["Jagen", "Jagd"], "pl": ["polowanie"], "hu": ["vad\u00e1szat"]}, "examples": [["la filo de la re\u011do, kiu revenis de \u0109aso, \u015din renkontis", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 21"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109as", "primary": false}, "ekskursi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari ekskurson, vaste promenadi.", "translations": {"fr": ["randonner"], "pl": ["i\u015b\u0107 na wycieczk\u0119", "i\u015b\u0107 na wypraw\u0119"]}, "examples": [["ili jen vizitis Gustavon, jen skiis, jen ekskursis piede", "S. Engholm, Vivo vokas, 1946"], ["\u011cuinte la kvietecon de la monto Qingcheng, ni ekskursu al alia vidindejo, do la ne malproksima akvobara\u0135o Dujiangyan", "\u0108ina Radio Internacia, La monto Qingcheng..., 2006-12-21"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekskurs", "primary": false}, "ekskurso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longa plezura a\u016d esplora promenado.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0441\u043a\u0443\u0440\u0441\u0456\u044f"], "fr": ["excursion", "randonn\u00e9e"], "bg": ["\u0435\u043a\u0441\u043a\u0443\u0440\u0437\u0438\u044f"], "nl": ["excursie", "uitstap"], "pt": ["excurs\u00e3o"], "ru": ["\u044d\u043a\u0441\u043a\u0443\u0440\u0441\u0438\u044f"], "de": ["Ausflug", "Exkursion"], "sv": ["utflykt"], "hu": ["kir\u00e1ndul\u00e1s"], "en": ["excursion"], "es": ["excursi\u00f3n"], "cs": ["v\u00fdlet"], "pl": ["wycieczka", "wyprawa"]}, "examples": [["scienca, enmonta, geologia ekskurso", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ekskurs", "primary": true}, "filharmonio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nomo de diversaj muzikaj a\u016d koncertaj societoj.", "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u043b\u044f\u0440\u043c\u043e\u043d\u0456\u044f"], "fr": ["philharmonie"], "nl": ["filharmonie"], "pt": ["filarm\u00f4nica"], "ru": ["\u0444\u0438\u043b\u0430\u0440\u043c\u043e\u043d\u0438\u044f"], "ca": ["filharm\u00f2nica"], "de": ["Philharmonie"], "hu": ["filharm\u00f3nia"], "es": ["filarm\u00f3nica"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "filharmoni", "primary": true}, "a\u016dtobusa haltejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Bushaltestelle"], "ro": ["sta\u0163ie de autobuz"], "pl": ["przystanek autobusowy"], "pt": ["parada de \u00f4nibus"]}, "examples": [["\u0109e mia a\u016dtobusa haltejo estis strange vidi novan viron apud mi", "Spomenka \u015ctimecOmbro sur interna pejza\u011doEdistudio, jaro 1996a"]], "subdefinitions": []}], "root": "halt", "primary": false}, "opreso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["oppression"], "nl": ["onderdrukking (zeldz.)"]}, "examples": [["tie \u015di ne sentis l' opreson spertitan juna\u011de", "Paula Gunn Allen, trad. E. Galvin, Koraka vojo, [1990?]"], ["87 \u0135urnalistoj estis arestitaj vendrede, kiam ili preparis por surstrata kunveno kontra\u016d la re\u011da opreso al la \u0135urnalismo", "R. Manandhar, Nepalo: 87 \u0135urnalistoj arestitaj..., Raporto.info, 2005-09-16"]], "subdefinitions": []}], "root": "opres", "primary": false}, "dentostango": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stango provizita per dentoj, por kro\u0109i.", "translations": {"be": ["\u0437\u0443\u0431\u0447\u0430\u0442\u0430\u044f \u0440\u044d\u0439\u043a\u0430"], "fr": ["cr\u00e9maill\u00e8re"], "ru": ["\u0437\u0443\u0431\u0447\u0430\u0442\u0430\u044f \u0440\u0435\u0439\u043a\u0430"], "he": ["\u05de\u05d5\u05d8 \u05d4\u05d9\u05dc\u05d5\u05db\u05d9\u05dd"], "de": ["Zahnstange"], "hu": ["fogasr\u00fad", "fogasl\u00e9c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dent", "primary": false}, "\u0109efherezulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu iniciatis herezon.", "translations": {"be": ["\u0435\u0440\u044d\u0441\u0456\u044f\u0440\u0445"], "fr": ["h\u00e9r\u00e9siarque"], "en": ["arch-heretic"], "nl": ["aartsketter"], "ru": ["\u0435\u0440\u0435\u0441\u0438\u0430\u0440\u0445"], "it": ["eresiarca"], "hu": ["f\u0151eretnek"], "pl": ["herezjarcha"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "herez", "primary": false}, "parlamento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Reprezentantaro de la regnanoj, kiu, en konstituciaj landoj, faras le\u011dojn kaj vo\u0109donas bud\u011deton.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u043b\u044f\u043c\u044d\u043d\u0442"], "bg": ["\u043f\u0430\u0440\u043b\u0430\u043c\u0435\u043d\u0442"], "nl": ["parlement"], "pt": ["parlamento"], "ru": ["\u043f\u0430\u0440\u043b\u0430\u043c\u0435\u043d\u0442"], "de": ["Parlament"], "it": ["parlamento"], "hu": ["parlament"], "fa": ["\u067e\u0627\u0631\u0644\u0645\u0627\u0646"], "en": ["parliament"]}, "examples": [["interkonsili\u011doj farataj en orda kaj parlamenta maniero", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "parlament", "primary": true}, "julio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Vidu la rimarkon \u0109e januaro."], "primary definition": "Sepa monato de la jaro en la gregoria kalendaro.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u043f\u0435\u043d\u044c"], "fr": ["juillet"], "bg": ["\u044e\u043b\u0438"], "el": ["\u0399\u03bf\u03cd\u03bb\u03b9\u03bf\u03c2"], "de": ["Juli"], "it": ["luglio"], "hu": ["j\u00falius"], "en": ["July"], "br": ["Gouere"], "cs": ["\u010dervenec"], "vo": ["yulul"], "ja": ["\u4e03\u6708 [\u3057\u3061\u304c\u3064 ]"], "es": ["julio"], "he": ["\u05d9\u05d5\u05dc\u05d9"], "ru": ["\u0438\u044e\u043b\u044c"], "nl": ["juli"], "pt": ["julho"], "tr": ["temmuz"], "sv": ["juli"], "ro": ["iulie"], "pl": ["lipiec"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "juli", "primary": true}, "koncepto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Oni nepre ne uzu la vorton \u00abkoncepto\u00bb en la senco de malneto.", "Rimarko: La radiko aperas en kun verba karaktero kaj eble tial ankora\u016d troveblas ekzemploj de uzo kun senco pli proksima al \u00abkonceptado\u00bb: temas nun difini la pozicion de \u00abLiberiga Stelo\u00bb rilate al la diversaj organizoj, kiuj havas similan koncepton kaj batalas por renversi la kapitalistan ordon."], "primary definition": "Abstrakta kaj \u011denerala ideo, mensa bildo pri io.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0446\u044d\u043f\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["concept", "conception (id\u00e9e)", "id\u00e9e", "notion"], "en": ["concept"], "nl": ["opvatting", "concept", "begrip"], "pt": ["conceito", "id\u00e9ia"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0446\u0435\u043f\u0446\u0438\u044f"], "ca": ["concepte"], "de": ["Konzept"], "es": ["concepto"]}, "examples": [["la koncepto pri tempo, pri spaco", null], ["en la animo de l' princo, la unuan fojon en lia vivo, aperis malklara, sed potenca koncepto pri la \u015dtato", "La Faraono, volumo 1\u0109ap. 11"], ["la sennaciisma koncepto estas ja tro nova, ne sufi\u0109e klarigita, por ke \u011di povu esti \u011duste komprenata kaj mense alcelata", "Vortoj de k-do LantiInternaciismo \u2015 Sennaciismo"], ["mi havis neniun klaran koncepton pri mia individuo", "La revadoj de soleca promenantoDua promenado"]], "subdefinitions": []}], "root": "koncept", "primary": true}, "koncepti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Formi koncepton, akiri pri io mensan bildon, komprenon, konscion.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0442\u0438\u0433\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0430\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c \u0441\u0435\u0431\u0435"], "fr": ["concevoir (par l'esprit)", "appr\u00e9hender (par l'esprit)", "cr\u00e9er (concevoir)", "\u00e9chafauder (concevoir)", "\u00e9laborer (concevoir)", "former (par l'esprit)", "imaginer (se repr\u00e9senter)", "se repr\u00e9senter (concevoir)", "se figurer (concevoir)", "voir (par l'esprit)"], "de": ["konzipieren"], "nl": ["een begrip vormen", "concipi\u00ebren"], "es": ["concebir"]}, "examples": [["la homo bezonas percepti anta\u016d ol koncepti", null], ["nur tion oni povas esprimi klare, kion oni klare konceptas", null], ["ur\u011das anka\u016d eldoni literaturon konceptitan la\u016d sennacieca, vere humana spirito", "Vortoj de k-do LantiNia \u0109efa tasko"], ["mi konis homojn, kiuj sen koncepti la kvinan dimension a\u016d ion ajn faris perfektajn miraklojn koncerne la plivastigon de sia lo\u011dejo", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 22"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["ontwerpen"]}, "examples": [["la firmao IDT, fabrikanto de enaparataj MIPS-arkitekturaj procesoroj, konceptis x86-kongruan blaton \u00abWinChip\u00bb", "F. Arnaud Intel alfrontas konkurencon Monato"]], "subdefinitions": []}], "root": "koncept", "primary": false}, "redaktilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Programaro por redakti.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0434\u0430\u043a\u0442\u0430\u0440 (\u043f\u0440\u0430\u0433\u0440\u0430\u043c\u0430)"], "hu": ["szerkeszt\u0151program"], "en": ["editor"], "nl": ["tekstverwerker"], "ru": ["\u0440\u0435\u0434\u0430\u043a\u0442\u043e\u0440 (\u043f\u0440\u043e\u0433\u0440\u0430\u043c\u043c\u0430)"]}, "examples": [["teksta redaktilo", null], ["grafika redaktilo", null], ["tiparredaktilo", null], ["UniRed estas redaktilo de simpla unikoda teksto", "J. Finkel: UniRed \u2015 unikoda tekstoredaktilo por Vindozo 9x/NT."], ["Simredo 3.3 \u2015 Unikoda redaktilo verkita per \u011cavo", "Klivo Lendon: Hejmpa\u011do de Simredo."]], "subdefinitions": []}], "root": "redakt", "primary": false}, "koncepta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al koncepto(j), al konceptado.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0446\u0435\u043f\u0442\u0443\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["conceptuel", "de concept"], "nl": ["vormend", "conceptueel"], "es": ["conceptual", "de concepto"]}, "examples": [["anka\u016d \u0109i-terene liaj lingva kreopovo kaj koncepta originaleco estas grandiozaj", "Ch. Declerck Dua kvaropo, sproniva kiel la unua Monato"]], "subdefinitions": []}], "root": "koncept", "primary": false}, "stenotipist(in)o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu scias stenotipi.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0435\u043d\u043e\u0442\u0438\u043f\u0438\u0441\u0442"], "nl": ["stenotypist"], "hu": ["gyorsg\u00e9p\u00edr\u00f3", "g\u00e9pi gyors\u00edr\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stenotip", "primary": false}, "lupuso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vario de nekonta\u011da, kronika, imune mem-agresa, malsano, konata anka\u016d kiel ha\u016dta tuberkulozo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u043b\u0447\u0430\u043d\u043a\u0430", "\u0442\u0443\u0431\u0435\u0440\u043a\u0443\u043b\u0451\u0437 \u043a\u043e\u0436\u0438"], "nl": ["lupus", "huidtuberculose"], "pt": ["l\u00fapus", "lupo", "tuberculose cut\u00e2nea"], "de": ["Lupus", "Hauttuberkulose"], "it": ["lupus"], "es": ["lupus"], "hu": ["b\u0151rfarkas"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lupus", "primary": true}, "kolportisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vendisto kunportanta siajn komerca\u0135ojn tra lando a\u016d urbo.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043b\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439 \u0442\u043e\u0440\u0433\u043e\u0432\u0435\u0446", "\u0440\u0430\u0437\u043d\u043e\u0441\u0447\u0438\u043a", "\u043a\u043e\u0440\u043e\u0431\u0435\u0439\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["camelot", "colporteur", "vendeur ambulant"], "en": ["hawker", "peddler", "pedlar"], "nl": ["leurder", "straatventer", "colporteur"], "pt": ["mascate", "vendedor ambulante", "burarinheiro"], "fa": ["\u062f\u0633\u062a\u0641\u0631\u0648\u0634", "\u0641\u0631\u0648\u0634\u0646\u062f\u0647\u0654 \u062f\u0648\u0631\u0647\u200c\u06af\u0631\u062f"], "de": ["Hausierer", "fliegender H\u00e4ndler", "Stra\u00dfenh\u00e4ndler", "Wandergewerbetreibender"]}, "examples": [["jen kolportistoj, vendantaj franda\u0135ojn kaj ludilojn", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 6a, p. 90a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kolport", "primary": false}, "furori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti en ega favoro, esti tre pasie disvastigata.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043a\u043b\u0456\u043a\u0430\u0446\u044c \u0444\u0443\u0440\u043e\u0440"], "fr": ["faire fureur", "\u00eatre \u00e0 la mode"], "en": ["be a hit"], "nl": ["furore maken"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 \u0444\u0443\u0440\u043e\u0440", "\u043f\u043e\u043b\u044c\u0437\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f \u0431\u0435\u0448\u0435\u043d\u044b\u043c \u0443\u0441\u043f\u0435\u0445\u043e\u043c"], "hu": ["\u00e1t\u00fct\u0151 sikere van", "bombasikere van", "nagy sl\u00e1ger"]}, "examples": [["danco, aktoro, kiu furoras", null]], "subdefinitions": []}], "root": "furor", "primary": false}, "ciklometria funkcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "funkci", "primary": false}, "fu\u015dkuiristo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mallerta kuiristo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u043e\u0445\u043e\u0439 \u043f\u043e\u0432\u0430\u0440"], "fr": ["g\u00e2te-sauce (mauvais cuisinier)"], "de": ["schlechter Koch"], "nl": ["slechte kok"], "hu": ["kont\u00e1r szak\u00e1cs"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kuir", "primary": false}, "dizajnisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Artisto kies metio estas krei la\u016dfunkciajn kaj belajn formojn de fabrika\u0135oj.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0438\u0437\u0430\u0439\u043d\u0435\u0440"], "en": ["designer"], "pl": ["projektant"], "hr": ["dizajner"], "de": ["Designer"], "es": ["Dise\u00f1ador"]}, "examples": [["dizajnistoj helpos plibeligi vivon de astrona\u016dtoj (koloro de tapeto, iluzio de multnombraj \u0109ambroj kaj tiel plu)", "Svetlana Su\u0125ova: Oni atakas Marson. Revuo \u00abItogi\u00bb, 2003"], ["jam estas dizajnisto, kiu pretas helpi dizajni la bro\u015duron, kaj fari la aran\u011dojn por la presado", "Nova Bro\u015duro pri Esperanto"]], "subdefinitions": []}], "root": "dizajn", "primary": false}, "n-edro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(por n \u2265 4) Pluredro kun n facoj.", "translations": {"be": ["n-\u0433\u0440\u0430\u043d\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["poly\u00e8dre \u00e0 n faces", "n-\u00e8dre"], "en": ["n-hedron"], "nl": ["n-vlak"], "ru": ["n-\u0433\u0440\u0430\u043d\u043d\u0438\u043a"], "de": ["n-Flach"], "hu": ["n-lap\u00fa poli\u00e9der"], "pl": ["wielo\u015bcian o n \u015bcianach", "n-\u015bcian"]}, "examples": [["kvaredro, kvinedro, sesedro, sepedro, okedro, dekedro, dek-duedro, dudekedro, sesdek-kvinedro..", null]], "subdefinitions": []}], "root": "edr", "primary": false}, "dredna\u016dto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La nomo devenas de HMS \"Dreadnought\" - la unua tiatipa batal\u015dipo konstruita en Britio."], "primary definition": "Speco de kiras\u015dipo kiuj estis konstruataj inter 1906 kaj 1922. Ilia konstruado estis malpermesita \u011dis 1936 jaro.", "translations": {"be": ["\u0434\u0440\u044d\u0434\u043d\u043e\u045e\u0442"], "fr": ["dreadnought"], "en": ["dreadnought"], "pt": ["encoura\u00e7ado", "dreadnought"], "ru": ["\u0434\u0440\u0435\u0434\u043d\u043e\u0443\u0442"], "de": ["Panzerschiff", "Dreadnought", "Dreadnaft", "(Vorl\u00e4ufer des modernen) Schlachtschiff(s)"], "pl": ["drednot"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dredna\u016dt", "primary": true}, "ondi\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sinsekva levi\u011do kaj mallevi\u011do de ondo.", "translations": {"be": ["\u0445\u0432\u0430\u043b\u044f\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043a\u0430\u043b\u044b\u0445\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0432\u0430\u0433\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0433\u0430\u0439\u0434\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["ondoiement", "ondulation"], "nl": ["het op- en neergaan", "fluctuatie"], "pt": ["ondula\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0432\u043e\u043b\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u043d\u0430\u043f\u0440. \u043d\u0430 \u043c\u043e\u0440\u0435)", "\u043a\u043e\u043b\u0435\u0431\u0430\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Heben und Senken"], "hu": ["hull\u00e1mz\u00e1s"], "es": ["ondulaci\u00f3n", "fluctuaci\u00f3n"]}, "examples": [["la ondi\u011doj de la akvo, de la prezoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ond", "primary": false}, "senreliefa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plata, ebena.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u044f\u0441\u043a\u0430\u0442\u044b", "\u0440\u043e\u045e\u043d\u044b"], "en": ["flat", "even"], "nl": ["plat"], "ru": ["\u043f\u043b\u043e\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u0440\u043e\u0432\u043d\u044b\u0439"], "it": ["piatto (agg.)"], "hu": ["lapos (\u00e1tv. is)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Sen\u0109arma, neoriginala, banala", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u0430\u0440\u044b\u0433\u0456\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u043d\u0435\u0432\u044b\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b", "\u0431\u0430\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "de": ["unreliefiert"], "nl": ["onopvallend"], "it": ["insignificante"], "ru": ["\u043d\u0435\u043e\u0440\u0438\u0433\u0438\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0432\u044b\u0440\u0430\u0437\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0431\u0430\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "relief", "primary": false}, "nutro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago nutri a\u016d sin nutri. Rezulto de la ago.", "translations": {"fr": ["alimentation"], "es": ["nutrici\u00f3n, alimentaci\u00f3n"]}, "examples": [["kiu povis nur \u0109e \u015dia brusto ser\u0109i ripozon, de \u015dia bu\u015do postuli kareson, el \u015dia mano atendi nutron", "Marta"], ["portu al ni donojn ri\u0109ajn, por ke nutron havu la homgento!", "-, trad. K. Kalocsay, Rig-Veda, Himno, Nica Literatura Revuo, 3/6, p. 218"]], "subdefinitions": []}], "root": "nutr", "primary": false}, "morozo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgaja mieno, sinteno, aspekto.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0433\u0440\u044e\u043c\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043c\u0440\u0430\u0447\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0445\u043c\u0443\u0440\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["morosit\u00e9"]}, "examples": [["\u015di ne tro mal\u011doju, nek falu en malsanon pro da\u016dra morozo", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 64a, volumo 2a, p. 384-385a"]], "subdefinitions": []}], "root": "moroz", "primary": false}, "nutri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Doni al vivulo la man\u011da\u0135on necesan por subteni la forton kaj da\u016drigi la vivon.", "translations": {"el": ["\u03c4\u03c1\u03ad\u03c6\u03c9"], "fr": ["nourrir"], "en": ["nourish"], "nl": ["voeden"], "pt": ["nutrir", "alimentar"], "be": ["\u043a\u0430\u0440\u043c\u0456\u0446\u044c", "\u0445\u0430\u0440\u0447\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["ern\u00e4hren"], "hu": ["t\u00e1pl\u00e1l (\u00e1tv. is)", "etet"], "fa": ["\u063a\u0630\u0627 \u062f\u0627\u062f\u0646 (\u0628\u0647)", "\u062a\u063a\u0630\u06cc\u0647 \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "br": ["boueta\u00f1", "maga\u00f1"], "ru": ["\u043a\u043e\u0440\u043c\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0438\u0442\u0430\u0442\u044c"], "es": ["nutrir, alimentar"]}, "examples": [["nutri infanon, \u0109evalon, fi\u015dojn", null], ["estas sufi\u0109e da lakto por nutri vin kaj por subteni la vivon de viaj servantinoj", "La Malnova Testamento, Sentencoj 27:27"], ["la lando facile nutras sian lo\u011dantaron", null], ["la tero nutras la vegeta\u0135ojn", null], ["sin nutri per legomoj kaj fruktoj", null], ["nutri fajron", "Z"], ["malsa\u011dulo nutras sin per malsa\u011deco", "Z"], ["nutri iun per promesoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Helpi al da\u016dro de iu sento, deziro a\u016d intenco.", "translations": {"de": ["n\u00e4hren"]}, "examples": [["nutri la spiriton per altaj pensoj", null], ["nutri sian amon per espero", null], ["nutri esperon", "Z"], ["tio nutris lian malamon, \u0109agrenon", null], ["tio povas herede nutri intergentan disecon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "nutr", "primary": true}, "malklara": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konfuza por la okulo, orelo a\u016d spirito.", "translations": {"be": ["\u043d\u044f\u044f\u0441\u043d\u044b", "\u0446\u044c\u043c\u044f\u043d\u044b", "\u0441\u043c\u0443\u0442\u043d\u044b"], "fr": ["trouble (adj.)", "brumeux (embrouill\u00e9)", "confus", "embrouill\u00e9", "flou (adj.)", "vague (adj.)"], "nl": ["onduidelijk"], "ru": ["\u043d\u0435\u044f\u0441\u043d\u044b\u0439", "\u043c\u0443\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u043c\u0443\u0442\u043d\u044b\u0439"], "ca": ["fosc"], "de": ["unklar"], "sv": ["oklar", "otydlig"], "hu": ["zavaros", "tiszt\u00e1zatlan", "\u00e9rthetetlen"], "es": ["oscuro"], "he": ["\u05de\u05e2\u05d5\u05e8\u05e4\u05dc", "\u05e2\u05db\u05d5\u05e8", "\u05e1\u05ea\u05d5\u05dd"]}, "examples": [["en akvo malklara oni fi\u015dkaptas facile", "Proverbaro esperanta"], ["malklaraj okuloj", "Z"], ["malklaraj konturoj de montaro", null], ["malklara ideo, rifuzo, esprimo", null], ["ties viza\u011don kaj vestojn malklare lumigis la flamo", null], ["malklarigi rivereton", "Z"], ["movmalklarigi la akvon", "Z"], ["malklarigi la prudenton de iu", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "klar", "primary": false}, "moroza": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgajaspekta.", "translations": {"be": ["\u0445\u043c\u0443\u0440\u043d\u044b", "\u043c\u0430\u0440\u043a\u043e\u0442\u043d\u044b", "\u0441\u0443\u043c\u043d\u044b"], "fr": ["morose"], "de": ["m\u00fcrrisch"], "pt": ["carrancudo", "rabugento", "sorumb\u00e1tico"], "ru": ["\u0443\u0433\u0440\u044e\u043c\u044b\u0439", "\u0445\u043c\u0443\u0440\u044b\u0439", "\u043c\u0440\u0430\u0447\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "moroz", "primary": true}, "nutra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Povanta nutri.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0436\u044b\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["nourrissant", "nutritif"], "nl": ["voedzaam"], "pt": ["nutritivo"], "ru": ["\u043f\u0438\u0442\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["nahrhaft"], "hu": ["t\u00e1pl\u00e1l\u00f3"], "fa": ["\u0645\u063a\u0630\u06cc"], "br": ["magus"]}, "examples": [["lakto estas pli nutra, ol vino", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 10"]], "subdefinitions": []}], "root": "nutr", "primary": false}, "komuti\u011di": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En troveblas \u00abkomuti\u00bb kun \u0109i tiu senco. La\u016d ni la transitiveco de la verbo ne ebligas tion."], "primary definition": "(netransitiva) (parolante pri du elementoj x, y\u2208E rilate al operacio \u2020 en E) Esti tiaj, ke x\u2020y = y\u2020x.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043c\u0443\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432 \u0430\u0442\u044c"], "fr": ["commuter (intr., math.)"], "de": ["kommutieren (vertauschbar sein)"], "en": ["commute (be permutable)"], "pl": ["komutowa\u0107"]}, "examples": [["la\u016ddifine ne\u016dtra elemento e komuti\u011das kun \u0109iu alia", null], ["elemento x komuti\u011danta kun elemento y", null], ["oni nomas centro de grupo la subaron, kies elementoj komuti\u011das kun \u0109iuj elementoj de la grupo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "komut", "primary": false}, "kvarteto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Muzika verko por kvar vo\u0109oj a\u016d kvar instrumentoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0432\u0430\u0440\u0442\u044d\u0442"], "fr": ["quatuor", "quartette pour des joueurs de jazz"], "en": ["quartet"], "nl": ["kwartet"], "pt": ["quarteto (m\u00fas.)"], "ru": ["\u043a\u0432\u0430\u0440\u0442\u0435\u0442"], "de": ["Quartett"], "hu": ["kvartett", "n\u00e9gyes"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Personoj, kiuj ludas tian verkon.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kvartet", "primary": true}, "instali": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Meti ion ien kaj fari \u0109ion necesan, por ke \u011di bone funkciu.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["installer (qc)", "monter (installer)", "agencer", "am\u00e9nager", "arranger (fournir en \u00e9quipement)", "\u00e9quiper", "implanter (\u00e9tablir dans un lieu)"], "en": ["install"], "nl": ["installeren"], "pt": ["instalar"], "de": ["installieren"], "hu": ["l\u00e9tes\u00edt", "telep\u00edt", "beszerel", "fel\u00e1ll\u00edt"], "es": ["instalar"]}, "examples": [["instali ma\u015dinon, novan ilaron, elektron, ban\u0109ambron, kurson, fabrikon, hospitalon, bibliotekon", null], ["instali firmon eksterlande, fontanon sur placo", null], ["la duan li instalis en Dan", "La Malnova TestamentoI. Re\u011doj 12:29"], ["- Banujon mi instalis, kriis Bak\u015di\u015dev", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 24"], ["bone instalita oficejo", null], ["la dorm\u0109ambro de Hadda estis lukse kaj delikatguste instalita", "Urd Hadda murdita!p. 10"], ["instali programaron en sian komputilon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Estas strange, ke tiu senco aperas plej ofte en pronomaj verboj. Se eblas komforte instali sin en fotelo, kial ne instali iun alian?"], "primary definition": "(transitiva) Meti iun en ta\u016dgan lokon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043c\u0435\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u043c\u0435\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["installer (qn qp)", "mettre (qn qp)", "placer (qn qp)"], "hu": ["elhelyez", "fel\u00e1ll\u00edt"]}, "examples": [["li, anta\u016d\u011duante laboron, frotis siajn manojn kaj haste sin instalis \u0109e la tableto", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 11"], ["la kapu\u0109ulo estis sin instalinta sur tripieda tabureto", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 16"], ["\u00abMassolit\u00bb sin instalis en Gribojedovo tiel bone kaj komforte, ke ion pli oportunan ne eblas e\u0109 imagi", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 5"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Enpostenigi, enoficigi.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0437\u043d\u0430\u0447\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["mettre \u00e0 un poste", "introniser (mettre \u00e0 un poste)", "donner l'investiture (\u00e0)"], "hu": ["alkalmaz (\u00e1ll\u00e1sban)", "beiktat"]}, "examples": [["vi scias, ke la re\u011do volas instali Omaron kiel administranton de la re\u011daj bienoj", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 14"], ["instalis lin por la rolo de \u0109efa heroo en la vodevilo \u00abPavel Ivanov\u00bb", "N. Stepanovhttp://www.esperanto.mv.ru/Varankin/antauparolo.html"], ["oni instalis miksitan estraron", "Vim SluijtmanLodza informilo2001:4"], ["\u0109iuj, kiuj regas la \u015dtaton, \u0109iuj, kiuj direktas la publikan opinion, \u0109iuj instalitaj personoj , \u0109iuj influhavaj homoj", "La revadoj de soleca promenantoDua promenado"]], "subdefinitions": []}], "root": "instal", "primary": true}, "nitnajlo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nito kies unu kapeto estas anta\u016dfabrikita.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043a\u043b\u0451\u043f\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439 \u0433\u0432\u043e\u0437\u0434\u044c"], "de": ["Blindniete", "Nietnagel"], "es": ["robl\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nit", "primary": false}, "lulse\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Se\u011do en kiu oni povas sin balanci.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0435\u0441\u043b\u043e-\u043a\u0430\u0447\u0430\u043b\u043a\u0430"], "fr": ["chaise \u00e0 bascule", "rocking-chair"], "nl": ["schommelstoel"], "pt": ["cadeira de balan\u00e7o"], "de": ["Schaukelstuhl"], "hu": ["hintasz\u00e9k"], "br": ["kador-vra\u00f1sell"], "es": ["mecedora"]}, "examples": [["sinjoro Rodrigues purigas la dentojn per dentpikilo, tre komforte sidanta sur balancose\u011do", "A. Azevedo, trad. R. de Castro Gotardi, Plebiscito, La Karavelo, 2008-11 \u011dis 12 (12), p. 17-18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "se\u011d", "primary": false}, "protagonisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108efrolulo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0442\u0430\u0433\u0430\u043d\u0456\u0441\u0442"], "en": ["protagonist"], "nl": ["hoofdrolspeler"], "pt": ["protagonista"], "ru": ["\u0433\u043b\u0430\u0432\u043d\u044b\u0439 \u0433\u0435\u0440\u043e\u0439", "\u0433\u043b\u0430\u0432\u043d\u043e\u0435 \u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u0443\u044e\u0449\u0435\u0435 \u043b\u0438\u0446\u043e", "\u043f\u0440\u043e\u0442\u0430\u0433\u043e\u043d\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Protagonist"], "hu": ["f\u0151szerepl\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "protagonist", "primary": true}, "levpordo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pordo kun vertikale levebla ferma\u0135o, ekzemple en kluzon.", "translations": {"es": ["puente levadizo"], "hu": ["emel\u0151kapu", "zsilipkapu"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pord", "primary": false}, "fajrigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043f\u0430\u043b\u044c\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["allumer (mettre le feu \u00e0)", "mettre le feu (\u00e0)"], "nl": ["aansteken"], "pt": ["atear (fogo)", "acender (o fogo)", "tacar (fogo)"], "ru": ["\u0437\u0430\u0436\u0438\u0433\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0436\u0435\u0447\u044c"], "de": ["anz\u00fcnden", "entz\u00fcnden", "entflammen", "entfachen"], "tr": ["ate\u015f yakmak"], "hu": ["l\u00e1ngra lobbant", "meggy\u00fajt"], "br": ["tana\u00f1", "entana\u00f1", "c'hwezha\u00f1 (an tan)"], "pl": ["rozpala\u0107", "zapala\u0107"]}, "examples": [["certe \u0109io, kion oni rakontis estis nur fabelo, kiu fajrigis la imagojn", "Julian Modest: La ikono, Monato, jaro 2001a, numero 12a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "fajr", "primary": false}, "transportilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Veturilo a\u016d ajna rimedo, kiu helpas transporti a\u0135ojn a\u016d homojn.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u043f\u0430\u0440\u0442", "\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u043f\u0430\u0440\u0442\u043d\u044b \u0441\u0440\u043e\u0434\u0430\u043a"], "fr": ["moyen de transport"], "ru": ["\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u043f\u043e\u0440\u0442", "\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u043f\u043e\u0440\u0442\u043d\u043e\u0435 \u0441\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0432\u043e"], "tr": ["ula\u015f\u0131m ara\u00e7lar\u0131"], "pl": ["\u015brodek transportu"], "hu": ["sz\u00e1ll\u00edt\u00f3eszk\u00f6z"]}, "examples": [["la publiko ne sufi\u0109e konsideras la eksterajn kostojn de transportilo: polucion, bruon, klimat\u015dan\u011don kaj akcidentojn", "Roland Rotsaert, Medio-indulgo de la \u0109efaj ekonomiaj sektoroj, Monato, jaro 2001a, numero 3a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "port", "primary": false}, "ambigua": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiel plursenca a\u016d dubiga, ke oni povas \u011din interpreti a\u016d kompreni diversmaniere.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0432\u0443\u0441\u043c\u044b\u0441\u043b\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0434\u0432\u0443\u0437\u043d\u0430\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u044f\u0441\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["ambigu"], "de": ["zweideutig", "mehrdeutig"], "es": ["ambiguo"], "hu": ["k\u00e9tes", "k\u00e9t\u00e9rtelm\u0171"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ambigu", "primary": true}, "ondolinia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta ondan konturon.", "translations": {"be": ["\u0445\u0432\u0430\u043b\u0456\u0441\u0442\u044b", "\u0445\u0432\u0430\u043b\u0435\u043f\u0430\u0434\u043e\u0431\u043d\u044b"], "fr": ["ondul\u00e9", "vallonn\u00e9"], "nl": ["gemoireerd"], "ru": ["\u0432\u043e\u043b\u043d\u0438\u0441\u0442\u044b\u0439", "\u0432\u043e\u043b\u043d\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b\u0439"], "de": ["wellenf\u00f6rmig", "wellig"], "hu": ["hull\u00e1mvonal\u00fa", "k\u00edgy\u00f3z\u00f3"]}, "examples": [["ondolinia lando", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "ond", "primary": false}, "kodranto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antikva romia monero el bronzo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0434\u0440\u0430\u043d\u0442"], "fr": ["quadrant (monnaie antique)"], "en": ["quadrans"], "nl": ["quadrans"], "el": ["\u03ba\u03bf\u03b4\u03c1\u03ac\u03bd\u03c4\u03b7\u03c2"], "de": ["Quadrans"], "hu": ["quadrans"], "es": ["cuadrante (moneda antigua)"]}, "examples": [["vere mi diras al vi, ke vi neniel eliros el tie, \u011dis vi pagos la lastan kodranton", "La Nova Testamento, S. Mateo 5:26"]], "subdefinitions": []}], "root": "kodrant", "primary": true}, "anarkiulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo kies konduto kaj vivmaniero estas senregula, senordega.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0430\u0440\u0445\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["anarchiste (subst.)"], "en": ["anarchist"], "nl": ["chaoot", "warhoofd"], "ru": ["\u0430\u043d\u0430\u0440\u0445\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Anarch", "Chaot"], "sv": ["anarkist"], "hu": ["z\u0171r\u00f6s alak"], "pl": ["anarchista"], "es": ["anarquista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anarki", "primary": false}, "Jordan": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Okcident-azia rivero \u0109e la landlimo inter Israelo kaj Jordanio, fluanta el la Galilea Maro en la Malvivan Maron.", "translations": {"ru": ["\u0418\u043e\u0440\u0434\u0430\u043d"], "bg": ["\u0419\u043e\u0440\u0434\u0430\u043d (\u0440\u0435\u043a\u0430)"], "pt": ["Jord\u00e3o jato"], "de": ["Jordan"], "it": ["Giordano"], "en": ["Jordan River"], "he": ["\u05d4\u05d9\u05e8\u05d3\u05df (\u05e0\u05d4\u05e8)"]}, "examples": [["Kiam vi transiros Jordanon en la landon Kanaanan, tiam elektu al vi urbojn", "La Malnova Testamento, Nombroj 35:10-11."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo.", "translations": {"it": ["Giordano"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"it": ["Giordania"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Jordan", "primary": false}, "arka\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arkforma konstrua\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u043a\u0430"], "fr": ["arc (archi.)", "arche (d'un pont)", "voute"], "en": ["arch"], "nl": ["boog"], "ru": ["\u0430\u0440\u043a\u0430"], "de": ["Bogen"], "sv": ["b\u00e5ge"], "hu": ["\u00edvezet", "bolt\u00edv"]}, "examples": [["triumfa, bonvena arka\u0135o", null], ["tio \u0109i estas speco de ponto kun grandega arka\u0135o", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 5, el la vivo kaj sciencoj, la lo\u011dejoj de la termitoj"], ["la \u0109iela arka\u0135o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ark", "primary": false}, "vegana": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konforma al doktrino ne man\u011di produktojn de besta deveno.", "translations": {"en": ["vegan"], "nl": ["veganistisch"], "sv": ["vegansk"]}, "examples": [["\u0109u la vegetara kaj vegana nutra\u0135oj disponigas al la homo sufi\u0109e da proteinoj?; ili sen scio asertas stulta\u0135ojn pri Esperanto, pri vegana man\u011da\u0135o", "La perdita generacio: albumo \"eksenlime\" kanto \"la pasinta generacio\""]], "subdefinitions": []}], "root": "vegan", "primary": false}, "vegano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo kiu ne man\u011das produktojn de besta deveno, ekzemple viandon, ovojn, lakton, buteron, kaj tiel plu.", "translations": {"en": ["vegan"], "nl": ["veganist"], "sv": ["vegan"]}, "examples": [["sciencistoj volas studi kvaliton de la lakto de veganinoj, kiuj mamnutras; plie Nori alportis multajn \u0109inajn nudelojn kun supo por veganoj; mi fari\u011dis vegano en Julio pasintjare", "Bertilo Wennergren vortaro-blogo komento"]], "subdefinitions": []}], "root": "vegan", "primary": true}, "islamano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo akceptanta la doktrinon kaj praktikon de islamo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u0441\u0443\u043b\u044c\u043c\u0430\u043d\u0456\u043d"], "fr": ["musulman (subst.)", "mahom\u00e9tan (subst.)"], "en": ["muslim", "moslem", "mohammedan"], "nl": ["moslim"], "pt": ["islamita (pessoa)"], "ru": ["\u043c\u0443\u0441\u0443\u043b\u044c\u043c\u0430\u043d\u0438\u043d"], "ca": ["musulm\u00e0", "mahomet\u00e0", "muslim"], "de": ["Moslem"], "hu": ["moszlim"], "fa": ["\u0645\u0633\u0644\u0645\u0627\u0646"], "es": ["musulm\u00e1n"], "pl": ["muzu\u0142manin"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "islam", "primary": false}, "dongo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Monunuo de Vjetnamo.", "translations": {"fr": ["dong (monnaie vietnamienne)"], "nl": ["dong (munteenheid)"], "pt": ["dong"], "de": ["Dong", "\u0110\u1ed3ng"], "pl": ["dong (waluta)"], "hu": ["dong (p\u00e9nznem)"]}, "examples": [["\u015dia monata salajro estas 300000 dongoj", "Homoj man\u011dantaj, \u00abla socialismo de nudeloj\u00bb, p. 50a"]], "subdefinitions": []}], "root": "dong", "primary": true}, "amento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Infloresko, ordinare pendanta spiko a\u016d grapolo de masklaj neokulfrapaj floroj, defalanta entute post el\u0135eto de la poleno.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0435\u0440\u0451\u0436\u043a\u0430 (\u0441\u043e\u0446\u0432\u0435\u0442\u0438\u0435)"], "en": ["amentum", "catkin"], "nl": ["katje"], "be": ["\u043a\u043e\u0446\u0456\u043a (\u0441\u0443\u043a\u0432\u0435\u0446\u044c\u0446\u0435)", "\u043a\u0430\u0442\u0430\u0448\u043e\u043a"], "de": ["K\u00e4tzchen"], "sv": ["h\u00e4nge"], "hu": ["barka"]}, "examples": [["amento de avelo, poplo, alno, juglandujo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ament", "primary": true}, "valsi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Danci valson.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u043b\u044c\u0441\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["valser"], "nl": ["walsen"], "pt": ["valsar"], "ru": ["\u0432\u0430\u043b\u044c\u0441\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["Walzer tanzen"], "sv": ["valsa"], "hu": ["kering\u0151zik"], "br": ["valsi\u00f1"], "es": ["vals"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vals", "primary": false}, "trodika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Korpe tro dika, tro grasa, malutile al la sano.", "translations": {"fr": ["ob\u00e8se (adj.)"], "de": ["\u00fcbergewichtig", "fettleibig"], "nl": ["obees"], "it": ["obeso (agg.)"], "pl": ["oty\u0142y", "zbyt gruby", "z nadwag\u0105", "opas\u0142y"]}, "examples": [["maldika viro, sunbrunigita, mar\u015das flanke de palha\u016dta ri\u0109ulo trodika", "Platono, trad. D. Broadribb, La Respubliko, parto 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "dik", "primary": false}, "valso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Para, turna danco la\u016d tritakta ritmo.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u043b\u044c\u0441"], "fr": ["valse"], "en": ["waltz"], "nl": ["wals"], "pt": ["valsa (dan\u00e7a)"], "el": ["\u03b2\u03ac\u03bb\u03c2"], "de": ["Walzer"], "sv": ["vals"], "hu": ["kering\u0151"], "br": ["valsenn"], "ru": ["\u0432\u0430\u043b\u044c\u0441"]}, "examples": [["Angla valso estas nomata anka\u016d", null], ["malrapida valso", null], ["dum vienan valson oni nomas", null], ["rapida valso", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Muzika\u0135o por tia danco.", "translations": {"pt": ["valsa (m\u00fasica)"]}, "examples": [["Johann Strauss komponis sian unuan valson en a\u011do de 6 jaroj", "Evgeni GEORGIEV: Jubileo de valsre\u011do, Monato, n-ro 09/1999."]], "subdefinitions": []}], "root": "vals", "primary": true}, "ultimato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Definitivaj kondi\u0109oj de interkonsento, kiujn regno prezentas al alia kun averto, ke ilia malakcepto ka\u016dzus militon.", "translations": {"be": ["\u0443\u043b\u044c\u0442\u044b\u043c\u0430\u0442\u0443\u043c"], "fr": ["ultimatum"], "en": ["ultimatum"], "nl": ["ultimatum"], "pt": ["ultimato"], "el": ["\u03c4\u03b5\u03bb\u03b5\u03c3\u03af\u03b3\u03c1\u03b1\u03c6\u03bf"], "de": ["Ultimatum"], "it": ["ultimatum"], "hu": ["ultim\u00e1tum"], "sk": ["ultim\u00e1tum"], "fi": ["uhkavaatimus"], "ru": ["\u0443\u043b\u044c\u0442\u0438\u043c\u0430\u0442\u0443\u043c"], "es": ["ultim\u00e1tum"], "he": ["\u05d0\u05d5\u05dc\u05d8\u05d9\u05de\u05d8\u05d5\u05dd"]}, "examples": [["sonis la revolvera pafo en Sarajevo kaj ultimatoj sinsekvis unu post alia", "Aventuroj de pioniro, \u0109apitro 21a, p. 55a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ultimat", "primary": true}, "la\u016dgramatika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lingve bona, konforma al la gramatikaj reguloj de la koncerna lingvo.", "translations": {"fr": ["grammatical (correct)"]}, "examples": [["ekzistas du la\u016dgramatikaj pronomoj por indiki la necertecon pri la sekso de unu individuo \u00abli\u00bb \u00ab\u011di\u00bb", "M. M. Campagna, Re: Gender Neutral Pronoun?, soc.culture.esperanto, 1993-10-13"]], "subdefinitions": []}], "root": "gramatik", "primary": false}, "memmastrumado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Regado de firmao, societo... fare de \u0109iuj \u011diaj anoj egalrajte.", "translations": {"fr": ["autogestion"]}, "examples": [["laboristo defendas pli ampleksan percepton de memmastrumado, eble pli modernan : \"Necesas komenci demokratiigi la entreprenon\u00bb", "C. Raimbeau, trad. V. Lutermano, \u0108u memmastrumado havas estontecon?, le Monde diplomatique, 2007-12"]], "subdefinitions": []}], "root": "mastr", "primary": false}, "anta\u016deco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de iu a\u016d io, kiu estas loke a\u016d tempe anta\u016d alia.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0448\u044b\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u043f\u0435\u0440\u0448\u044b\u043d\u044f"], "fr": ["ant\u00e9riorit\u00e9", "fait d'\u00eatre devant"], "en": ["priority"], "nl": ["het eerst zijn"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0432\u0435\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u0448\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u043d \u0438\u0435", "\u043b\u0438\u0434\u0435\u0440\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u043f\u0440\u0438\u043e\u0440\u0438\u0442\u0435\u0442"], "de": ["F\u00fchrung", "Voransein"], "hu": ["els\u0151bbs\u00e9g", "kor\u00e1bbis\u00e1g"], "pl": ["pierwsze\u0144stwo"]}, "examples": [["la anta\u016deco de la eltrovo apartenas al li", null]], "subdefinitions": []}], "root": "anta\u016d", "primary": false}, "krudulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malbone edukita homo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0443\u0431\u0456\u044f\u043d"], "fr": ["rustaud", "rustre"], "nl": ["boerenhufter", "boerenkinkel", "boerenpummel", "botterik", "ongelikte beer", "lomperd", "hork", "hufter", "kinkel", "onbeschofterik", "palurk", "plebejer", "plomperd", "pummel"], "ru": ["\u0433\u0440\u0443\u0431\u0438\u044f\u043d"], "de": ["Rohling"], "pl": ["prostak", "nieokrzesaniec"], "hu": ["nyers ember", "faragatlan tusk\u00f3", "bunk\u00f3"]}, "examples": [["se vi krudulon iom karesos, li al si \u0109ion permesos", "Proverbaro esperanta"], ["plej kuirita kampulo restos \u0109iam krudulo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "krud", "primary": false}, "vito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "vinberujo.", "translations": {"be": ["\u0432\u0456\u043d\u0430\u0433\u0440\u0430\u0434 (\u0440\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u043d\u0430)"], "en": ["grapevine", "grape"], "nl": ["wijnstok"], "pt": ["parreira"], "el": ["\u03ba\u03bb\u03b7\u03bc\u03b1\u03c4\u03b1\u03c1\u03b9\u03ac"], "de": ["Rebe"], "hu": ["sz\u0151l\u0151 (n\u00f6v\u00e9ny)"], "fa": ["(\u062f\u0631\u062e\u062a) \u0645\u0648", "\u062a\u0627\u06a9"], "ru": ["\u0432\u0438\u043d\u043e\u0433\u0440\u0430\u0434 (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435)", "\u0432\u0438\u043d\u043e\u0433\u0440\u0430\u0434\u043d\u0430\u044f \u043b\u043e\u0437\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vit", "primary": true}, "tiu \u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u044d\u0442\u043e\u0442", "\u044d\u0442\u0430", "\u044d\u0442\u043e"], "fr": ["celle-ci", "celles-ci", "celui-ci", "ceux-ci"], "hu": ["ez (mutat\u00f3 n\u00e9vm\u00e1s)>"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["ce (proche)", "cet (proche)", "ces (proche)", "cette (proche)", "cettes (proche)"], "pl": ["ten", "\u00f3w", "ta"]}, "examples": [["tiu \u0109i libro havas sesdek pa\u011dojn", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 14"], ["tiuj \u0109i du amikoj promenas \u0109iam duope", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 14"]], "subdefinitions": []}], "root": "tiu", "primary": false}, "akcelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fizika grando, esprimanta la rilaton inter la \u015dan\u011do de rapido de punkto a\u016d korpo kaj la da\u016dro de tiu \u015dan\u011do.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u043a\u0430\u0440\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["acc\u00e9l\u00e9ration"], "en": ["acceleration"], "nl": ["versnelling"], "ru": ["\u0443\u0441\u043a\u043e\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Beschleunigung"], "hu": ["gyorsul\u00e1s"], "sk": ["zr\u00fdchlenie"], "fa": ["\u0634\u062a\u0627\u0628 (\u0641\u06cc\u0632\u06cc\u06a9)"], "es": ["aceleraci\u00f3n"], "br": ["buanadur (fizik)"], "pl": ["przyspieszenie"]}, "examples": [["la akcelo de movi\u011danta punkto egalas al la dua deriva\u0135o de \u011dia pozicio rilate al tempo", null], ["la dimensioj de akcelo estas LT-2", null]], "subdefinitions": []}], "root": "akcel", "primary": false}, "trobadoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lirika kortega poeto e\u016dropa, precipe okcitan-lingva, el la 12a, 13a jarcentoj.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0443\u0431\u0430\u0434\u0443\u0440"], "fr": ["troubadour"], "en": ["troubadour"], "nl": ["troubadour"], "pt": ["trovador"], "ru": ["\u0442\u0440\u0443\u0431\u0430\u0434\u0443\u0440"], "de": ["Troubadour"], "hu": ["trubad\u00far"], "pl": ["trubadur"]}, "examples": [["temas pri kantoj grandparte mez-epokaj, el la tempo trobadora a\u016d trubadura, \u0109efe katalunaj kaj okcitanaj", "Jorge Camacho: Enkonduko al la arto trubadura, Monatojaro 2001a, numero 5a, p. 25a"]], "subdefinitions": []}], "root": "trobador", "primary": true}, "esperiga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Donanta esperojn, promesplena, bona\u016dgura.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u043d\u0430\u0434\u0437\u0435\u0439\u043b\u0456\u0432\u044b"], "fr": ["bon (prometteur)", "prometteur"], "nl": ["hoopvol"], "ru": ["\u043e\u0431\u043d\u0430\u0434\u0451\u0436\u0438\u0432\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439", "\u043f\u043e\u0434\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439 \u043d\u0430\u0434\u0435\u0436\u0434\u0443"], "de": ["hoffnungsvoll"], "pl": ["daj\u0105cy nadziej\u0119", "budz\u0105cy nadziej\u0119", "rokuj\u0105cy nadziej\u0119"], "hu": ["rem\u00e9nykelt\u0151", "b\u00edztat\u00f3", "\u00edg\u00e9retes"]}, "examples": [["esperiga florado, debuto", null], ["multesperiga infano", null]], "subdefinitions": []}], "root": "esper", "primary": false}, "hafnio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 72, atompezo 178,49, simbolo Hf. Ar\u011dentblanka transirmetalo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0444\u043d\u0456\u0439"], "fr": ["hafnium"], "en": ["hafnium"], "nl": ["hafnium"], "pt": ["h\u00e1fnio"], "la": ["Hafnium"], "de": ["Hafnium"], "it": ["afnio"], "hu": ["hafnium"], "fa": ["\u0647\u0627\u0641\u0646\u06cc\u0645"], "es": ["hafnio"], "br": ["hafniom"], "ru": ["\u0433\u0430\u0444\u043d\u0438\u0439"], "pl": ["hafn"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hafni", "primary": true}, "saguo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nutra grio ekstraktata el medolo de iuj palmarboj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0430\u0433\u043e"], "fr": ["sagou"], "en": ["sago"], "nl": ["sago"], "pt": ["sagu"], "de": ["Sago", "Palmst\u00e4rke"], "hu": ["sz\u00e1g\u00f3", "sz\u00e1g\u00f3liszt"], "es": ["sag\u00fa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sagu", "primary": true}, "dekstra klaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de grupo G rilate al subgrupo H de \u011di kaj elemento a\u2208G) Aro de \u0109iuj elementoj de la tipo h.a, kie h\u2208H; simb. Ha.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u043e\u0441\u0442\u043e\u0440\u043e\u043d\u043d\u0438\u0439 \u0441\u043c\u0435\u0436\u043d\u044b\u0439 \u043a\u043b\u0430\u0441\u0441"], "fr": ["classe (lat\u00e9rale) \u00e0 droite"], "en": ["right coset"], "de": ["rechtsseitige Nebenklasse", "rechtsseitige Restklasse", "rechte Nebenklasse", "rechte Restklasse"], "pl": ["warstwa prawostronna"]}, "examples": [["dekstra klaso estas ekvivalento-klaso la\u016d la rilato x.y-1\u2208H", null]], "subdefinitions": []}], "root": "klas", "primary": false}, "postvibri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plu vibri post la \u0109esigo de la impulso estiginta la vibron.", "translations": {"hu": ["ut\u00f3rezeg", "ut\u00f3rezg\u00e9st v\u00e9gez"]}, "examples": [["liaj timpanoj \u015dajnis postvibri", "Urd Hadda murdita!p. 5"], ["fine li ekdormas, kaj en liaj son\u011doj postvibras lernejaj bildoj, kiaj \u0135us okupis lian maldorman cerbon", "N. Barthelmess Ne plu ludo http://esperanto.org/literaturo/geja/NPL.html"]], "subdefinitions": []}], "root": "vibr", "primary": false}, "stereometrio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de geometrio, kiu pli speciale okupi\u011das pri la ecoj de solidoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u044d\u0440\u044d\u0430\u043c\u044d\u0442\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["st\u00e9r\u00e9om\u00e9trie"], "en": ["stereometry"], "nl": ["stereometrie"], "ru": ["\u0441\u0442\u0435\u0440\u0435\u043e\u043c\u0435\u0442\u0440\u0438\u044f"], "ca": ["estereometria"], "de": ["Stereometrie"], "es": ["estereometr\u00eda"], "pl": ["stereometria"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stereometri", "primary": true}, "prajmi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Meti prajmon.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c \u0437\u0430\u043f\u0430\u043b"], "de": ["Z\u00fcndkapsel aufsetzen"], "nl": ["v.e. slaghoedje voorzien"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prajm", "primary": false}, "geranio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio geraniacoj (Geranium), kun belaj brilkoloraj floroj kaj longbeka frukto.", "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u0440\u0430\u043d\u044c"], "fr": ["g\u00e9ranium"], "nl": ["ooievaarsbek", "geranium"], "pt": ["ger\u00e2nio", "malva-rosa"], "ru": ["\u0433\u0435\u0440\u0430\u043d\u044c"], "de": ["Storchschnabel"], "tr": ["sardunya"], "hu": ["g\u00f3lyaorr"], "es": ["geranio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gerani", "primary": true}, "kavalireco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Militista institucio, kun religia kaj heroa karaktero, starigita \u0109e la fe\u016dda nobelaro, kaj trudanta al siaj anoj maltimon anta\u016d la dan\u011dero, lojalecon, protektadon al malfortuloj kaj \u011dentilecon al virinoj.", "translations": {"be": ["\u0440\u044b\u0446\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["chevalerie"], "en": ["knighthood", "chivalry"], "br": ["marc'hegiezh"], "ru": ["\u0440\u044b\u0446\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u043e"], "pl": ["rycerstwo"], "hu": ["lovagrend"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Eco, titolo de kavaliro.", "translations": {"hu": ["lovagiass\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kavalir", "primary": false}, "kavalireca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta la heroan karakteron de la mezepoka kavalireco.", "translations": {"be": ["\u0440\u044b\u0446\u0430\u0440\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["chevaleresque (digne d'un chevalier)"], "en": ["knightly", "chivalrous", "gallant"], "br": ["-marc'heg"], "ru": ["\u0440\u044b\u0446\u0430\u0440\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u0440\u044b\u0446\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "pl": ["rycerski"], "hu": ["lovagias"]}, "examples": [["kavalireca konduto, sindonemo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kavalir", "primary": false}, "\u015dar\u011da\u016dto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0443\u0437\u0430\u0432\u0456\u043a"], "fr": ["camion"], "bg": ["\u043a\u0430\u043c\u0438\u043e\u043d"], "nl": ["vrachtwagen"], "ru": ["\u0433\u0440\u0443\u0437\u043e\u0432\u0438\u043a"], "de": ["Lastwagen", "Lkw"], "it": ["camion", "furgone"], "hu": ["kamion"], "en": ["lorry", "truck"], "pl": ["ci\u0119\u017car\u00f3wka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dt", "primary": false}, "Blua Rivero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda rivero en la Orienta Azio, en \u0108inujo, la plej longa en E\u016drazio (6300 km), fluas orienten, de Tibeto en la Orientan \u0108inan Maron.", "translations": {"be": ["\u042f\u043d\u0434\u0437\u044b", "\u0411\u043b\u0430\u043a\u0456\u0442\u043d\u0430\u044f \u0440\u0430\u043a\u0430"], "fr": ["Chang jiang", "Yang-tseu-kiang", "Yangzi jiang"], "en": ["Yangtze Kiang", "Chang Jiang"], "nl": ["Jangtsekiang"], "ru": ["\u042f\u043d\u0446\u0437\u044b", "\u0413\u043e\u043b\u0443\u0431\u0430\u044f \u0440\u0435\u043a\u0430"], "de": ["Jangtsekiang", "Jangtse-Fluss"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "blu", "primary": false}, "Barbado": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Mi trovis ankaux nomon de la \u0109efurbo: Bri\u011dta\u016dno."], "primary definition": "Lando en la Ameriko sur la samnoma Atlantika insulo (insularo de Malgrandaj Antiloj) kun \u0109efurbo Bri\u011durbo. ISO-3166 kodo: BB.", "translations": {"nl": ["Barbados"], "pl": ["Barbados"], "hu": ["Barbados"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Barbad", "primary": true}, "Pinokjo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108efrolulo de verko \"La aventuroj de Pinokjo\" de itala verkisto Carlo Collodi.", "translations": {"de": ["Pinocchio"], "en": ["Pinocchio"], "it": ["Pinocchio"], "bg": ["\u041f\u0438\u043d\u043e\u043a\u0438\u043e"], "pl": ["Pinokio"]}, "examples": [["Enirinte la domon, \u011cepeto senprokraste prenis intrumentojn, kaj komencis \u0109izi kaj fajli la marioneton. \u00abKiun nomon mi donu al \u011di?\u00bb - li demandis en si - \u00abMi nomos \u011din Pinokjo. \u0108i tiu nomo alportos feli\u0109on. Mi konas tutan familion de Pinokjoj: patron Pinokjo, patrinon Pinokja kaj infanojn Pinokjo, kaj \u0109iuj vivis tre bone. La plej ri\u0109a el ili petadis almozon.\u00bb", "Carlo Collodi trad. Giuseppe Croatini, La aventuroj de Pinokjo, \u0109ap. 3a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Pinokj", "primary": true}, "ekzerco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io por ekzerci sin a\u016d aliajn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u043a\u0442\u044b\u043a\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["exercice"], "en": ["exercise", "drill"], "ru": ["\u0443\u043f\u0440\u0430\u0436\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435"], "cs": ["cvi\u010den\u00ed"], "de": ["\u00dcbung"], "pl": ["\u0107wiczenie", "szkolenie", "trening", "wprawka"]}, "examples": [["gramatikaj, korpaj ekzercoj", null], ["ekzerco de legado", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 2"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekzerc", "primary": false}, "ekzerci": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La esprimoj ekzerci lingvon, ekzerci ian lernota\u0135on a\u016d similaj estas malkorektaj \u0109ar la verbo ekzerci, normale havas kiel rektan komplementon nur ian lernantan personon a\u016d plilerti\u011dontan organon a\u016d beston."], "primary definition": "(transitiva) Lertigi per la praktiko.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u043a\u0442\u044b\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["exercer (entra\u00eener)", "entra\u00eener (exercer)"], "en": ["exercise", "train", "drill"], "pt": ["exercitar", "exercer", "treinar", "ensaiar"], "ru": ["\u0443\u043f\u0440\u0430\u0436\u043d\u044f\u0442\u044c"], "de": ["\u00fcben", "exerzieren (soldatojn)"], "pl": ["\u0107wiczy\u0107", "szkoli\u0107", "trenowa\u0107", "wprawia\u0107"]}, "examples": [["ekzerci la soldatojn", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 22"], ["sin ekzerci en parolado", "Z"], ["ekzerci sian orelon, sian langon, muskolojn, fingrojn", "Z"], ["ekzerci sian spiriton per la rezonado, sian memoron", null], ["vere ekzercita aktoro", null], ["niaj kongresoj estas ekzercanta kaj edukanta anta\u016dparolo por la estonta historio de la homaro", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekzerc", "primary": true}, "beda\u016dri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u0108agrene senti la perdon de iu a\u016d io.", "translations": {"be": ["\u0448\u043a\u0430\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0441\u043c\u0443\u0447\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["regretter"], "en": ["be sorry", "regret", "miss"], "nl": ["spijt hebben over"], "pt": ["lamentar"], "ru": ["\u0436\u0430\u043b\u0435\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u0436\u0430\u043b\u0435\u0442\u044c", "\u0431\u044b\u0442\u044c \u043e\u0433\u043e\u0440\u0447\u0451\u043d\u043d\u044b\u043c"], "de": ["bedauern", "leid tun"], "hu": ["sajn\u00e1l"], "es": ["sentir (lamentar)", "lamentar"], "br": ["keuzia\u00f1", "kaout keuz (da)"], "cs": ["litovat"], "pl": ["\u017ca\u0142owa\u0107", "ubolewa\u0107"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05e6\u05d8\u05e2\u05e8", "\u05dc\u05d4\u05ea\u05d7\u05e8\u05d8"]}, "examples": [["beda\u016dri la mortintan patrinon, la forpasintan junecon", null], ["nia beda\u016drata prezidanto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Esti malkontenta pro ia faro a\u016d manko.", "translations": {}, "examples": [["mi beda\u016dras mian severecon", "Z"], ["beda\u016dri la mal\u015dparitan tempon", null], ["mi beda\u016dras, ke mi vin \u0109agrenas, ke mi ne povos vin viziti", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "beda\u016dr", "primary": true}, "proksima": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Apartigita per malgranda distanco.", "translations": {"be": ["\u0431\u043b\u0456\u0437\u043a\u0456"], "fr": ["proche"], "nl": ["dichtbij"], "pt": ["pr\u00f3ximo", "prop\u00ednquo", "junto", "vizinho", "circunvizinho"], "ru": ["\u0431\u043b\u0438\u0437\u043a\u0438\u0439", "\u0431\u043b\u0438\u0436\u043d\u0438\u0439"], "de": ["nahe"], "hu": ["k\u00f6zeli"], "cs": ["bl\u00edzk\u00fd"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En spaco.", "translations": {}, "examples": [["proksima urbo, najbaro, lando", null], ["la malfeli\u0109a infano forkuris kaj ka\u015dis sin en la plej proksima arbaro", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 21"], ["proksima je, al, de io", null], ["rigardi ion de proksime", null], ["alporti ion de malproksime", "Z"], ["sendi iun malproksimen", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En tempo.", "translations": {"fr": ["prochain (adj.)"]}, "examples": [["la proksiman (pasintan a\u016d venontan) jaron", null], ["la tago de la edzi\u011do estis proksima", null], ["la plej proksima estonteco", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Per metaforo.", "translations": {}, "examples": [["jam proksima estas Lia helpo al tiuj, kiuj Lin timas", "La Malnova Testamento Psalmaro 85:9"], ["mia plej proksima parencaro", null], ["\u011dis la fina malapero de la muroj inter la popoloj, estas ankora\u016d tre malproksime", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "proksim", "primary": true}, "stenodaktili": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Labori per stenografado kaj tajpado.", "translations": {"fr": ["st\u00e9nodactylographie"], "hu": ["gyors- \u00e9s g\u00e9p\u00edr"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stenodaktil", "primary": true}, "postrajdi": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La la\u016ddire biblia ekzemplo citata en PIV \u015dajnas ne ekzisti."], "primary definition": "(transitiva) Persekuti rajdante.", "translations": {"fr": ["pourchasser (\u00e0 cheval)"], "nl": ["achtervolgen (op een dier)"], "hu": ["ut\u00e1nalovagol"]}, "examples": [["galopante postrajdis Dionizon kaj rimarkis plena de hororo, ke anka\u016d la brido en sia mano \u015dan\u011di\u011dis en oron", "E. Peti\u0161ka trad. Cezar Midaso http://www.markaj tiel plulatz-deutschland.de/rsabg/pic2/sat-kulturo/literaturo/midaso.html"]], "subdefinitions": []}], "root": "rajd", "primary": false}, "plorpepi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Plende, pete pepi, kiel birdido.", "translations": {"ru": ["\u0445\u043d\u044b\u043a\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["p\u00e9pier (oisillon)"], "de": ["wimmern"], "hu": ["pityereg"]}, "examples": [["kiel hirundo plendanta mi plorpepis", "La Malnova Testamento, Jeremia 38:14"]], "subdefinitions": []}], "root": "pep", "primary": false}, "elektra fluo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0442\u043e\u043a"], "fr": ["courant \u00e9lectrique"], "bg": ["\u0442\u043e\u043a"], "nl": ["stroom"], "be": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u044b\u0447\u043d\u044b \u0442\u043e\u043a", "\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u0430\u0442\u043e\u043a"], "de": ["Strom"], "hu": ["villamos \u00e1ram"], "es": ["corriente el\u00e9ctrica"], "pl": ["pr\u0105d elektryczny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "elektr", "primary": false}, "entjera parto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de reelo) La plej granda entjero, kiu \u011din ne superas.", "translations": {"be": ["\u0446\u044d\u043b\u0430\u044f \u0447\u0430\u0441\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["partie enti\u00e8re"], "en": ["integral part", "integer part"], "ru": ["\u0446\u0435\u043b\u0430\u044f \u0447\u0430\u0441\u0442\u044c", "\u0430\u043d\u0442\u044c\u0435"], "de": ["ganzer Teil"], "pl": ["ca\u0142o\u015b\u0107 (liczby rzeczywistej)", "cecha (liczby rzeczywistej)", "cz\u0119\u015b\u0107 ca\u0142kowita (liczby rzeczywistej)", "entier"], "hu": ["eg\u00e9szr\u00e9sz"]}, "examples": [["la entjera parto de 3,14 estas 3, kaj tiu de -6,758 estas -7", null], ["la entjeran parton de reelo x oni kutime signas per E(x) a\u016d [x]", null]], "subdefinitions": []}], "root": "part", "primary": false}, "najbara\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108irka\u016da\u0135o, proksima\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0432\u0430\u043a\u043e\u043b\u044c\u043b\u0435"], "fr": ["voisinage"], "nl": ["buurt"], "pt": ["vizinhan\u00e7a"], "ru": ["\u043e\u043a\u0440\u0435\u0441\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u0441\u0435\u0434\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Nachbarschaft"], "tr": ["kom\u015fuluk", "\u00e7evre"], "hu": ["szomsz\u00e9ds\u00e1g"], "br": ["amezegezh", "amezegiezh"]}, "examples": [["li lo\u011das en nia najbara\u0135o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "najbar", "primary": false}, "Himalajo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La plej alta montaro de la tero, inter Tibeto norde kaj Indus-Ganga ebena\u0135o sude; en \u011di fontas la \u0109efaj riveroj de la Suda Azio.", "translations": {"be": ["\u0413\u0456\u043c\u0430\u043b\u0430\u0456"], "fr": ["Himalaya"], "bg": ["\u0425\u0438\u043c\u0430\u043b\u0430\u0438"], "pt": ["Himalaia"], "ru": ["\u0413\u0438\u043c\u0430\u043b\u0430\u0438"], "de": ["Himalayagebirge", "Himalaya"], "it": ["Himalaya"], "hu": ["Himal\u00e1ja"], "en": ["Himalayas"], "pl": ["Himalaje"]}, "examples": [["britaj alpismaj ekspedicioj en Himalajo", "Evgeni Georgiev: Sir Edmund Hillary, Monatojaro 2000a, numero 10a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Himalaj", "primary": true}, "\u0109iaokaze": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kia ajn estas la okazo, en \u0109iuspeca okazo.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430 \u045e\u0441\u044f\u043b\u044f\u043a\u0456\u043c \u0432\u044b\u043f\u0430\u0434\u043a\u0443"], "fr": ["en tous cas"], "hu": ["mindenesetre"], "pl": ["w ka\u017cdym przypadku", "w ka\u017cdym wypadku", "tak czy owak", "tak czy siak"], "ru": ["\u0432\u043e \u0432\u0441\u044f\u043a\u043e\u043c \u0441\u043b\u0443\u0447\u0430\u0435"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ia", "primary": false}, "fora\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malproksima\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0430\u043b\u044c"], "fr": ["lointain (subst.)", "horizon (le lointain)", "arri\u00e8re-plan"], "nl": ["verte"], "es": ["lejan\u00eda"], "fi": ["kaukaisuus", "et\u00e4inen paikka"]}, "examples": [["li malaperis en la fora\u0135o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "for", "primary": false}, "blablai": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Abunde, tede babili.", "translations": {"fa": ["\u0648\u0631\u0627\u062c\u06cc \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u067e\u0631\u0686\u0627\u0646\u06af\u06cc \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "fr": ["blablater", "d\u00e9blat\u00e9rer", "jacasser (bavarder)"], "nl": ["blabla verkopen"], "it": ["dilungarsi (parlare)", "straparlare (essere logorroico)", "parlare troppo", "essere logorroico"], "pl": ["papla\u0107"], "hu": ["hablatyol", "s\u00fcketel"]}, "examples": [["la fakuloj fakscie blablaas sendecide", "G. Neves, Zontukoj sen trukoj, Periskope, 2003-10-01"], ["vi blablaas kaj ne atentas, kion mi skribis", "S. Hartwig, Legokapablo de suomoj, soc.culture.esperanto, 2004-12-06"]], "subdefinitions": []}], "root": "blabla", "primary": true}, "estetika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konforma al la sento de la belo.", "translations": {"be": ["\u044d\u0441\u0442\u044d\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["esth\u00e9tique (adj.)"], "en": ["aesthetic"], "pt": ["est\u00e9tico"], "ru": ["\u044d\u0441\u0442\u0435\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u044d\u0441\u0442\u0435\u0442\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["\u00e4sthetisch"], "hu": ["eszt\u00e9tikus"], "es": ["est\u00e9tico"], "pl": ["estetyczny"]}, "examples": [["estetika spektaklo", null], ["bone deklamita, kun estetika tono", null]], "subdefinitions": []}], "root": "estetik", "primary": false}, "demografiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri demografia scienco.", "translations": {"fr": ["d\u00e9mographe"], "en": ["demographer"], "pl": ["demograf"], "hu": ["demogr\u00e1fus"]}, "examples": [["tiu ritmo malgrandi\u011dis pli rapide ol la demografiistoj anoncis", "A. Jacquard, trad. J.-M. Cash, Fineco de nia Mondo, le Monde diplomatique, 2004-05"]], "subdefinitions": []}], "root": "demografi", "primary": false}, "akrosti\u0125o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tia versa\u0135o, ke la komencaj literoj de la verslinioj a\u016d strofoj formas vorton a\u016d frazon.", "translations": {"ru": ["\u0430\u043a\u0440\u043e\u0441\u0442\u0438\u0445"], "fr": ["acrostiche"], "en": ["acrostic"], "es": ["acr\u00f3stico"], "pt": ["acr\u00f3stico"], "ca": ["acr\u00f2stic"], "pl": ["akrostych"]}, "examples": [["konsistas el 15 strofoj kiuj formas akrosti\u0125on: la unuaj literoj de de la strofoj formas la nomon \u00abWillem van Nassov\u00bb", "Vikipedio, Wilhelmus"]], "subdefinitions": []}], "root": "akrosti\u0125", "primary": true}, "\u0109irka\u016dfermi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fermi \u0109iuflanke.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043a\u0440\u044b\u0442\u044c \u0441\u043e \u0432\u0441\u0435\u0445 \u0441\u0442\u043e\u0440\u043e\u043d", "\u0437\u0430\u043a\u043b\u044e\u0447\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0433\u043e\u0440\u0430\u0436\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u043a\u0440\u0443\u0436\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["ceindre (entourer d'une fermeture)", "confiner (entourer d'une fermeture)", "enceindre", "encercler", "enclore", "enfermer", "enserrer"], "pl": ["zamyka\u0107 woko\u0142o", "otacza\u0107"]}, "examples": [["malvasta \u0109irka\u016dfermita korto", "Marta"], ["kelkaj interspacoj, kiujn tiu malhela \u0109irka\u016dfermo restigis, prezentis transe nur apike tran\u0109itajn rokojn", "La revadoj de soleca promenantoSepa promenado"]], "subdefinitions": []}], "root": "ferm", "primary": false}, "parolado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago longe paroli.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0432\u0430\u0440\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "en": ["speech"], "nl": ["gesprek"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0433\u043e\u0432\u043e\u0440", "\u0433\u043e\u0432\u043e\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435"], "it": ["discorso"], "pl": ["gadanina"]}, "examples": [["la tro multa parolado lacigas lin", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 40"], ["unu el la plej gravaj rimedoj por vastigi nian aferon estas konstanta parolado pri \u011di en gazetoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Longeda\u016dra parolo anta\u016d publiko.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0441\u0442\u0443\u043f", "\u043f\u0440\u0430\u043c\u043e\u0432\u0430", "\u0432\u044b\u0441\u0442\u0443\u043f\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["discours"], "nl": ["voordracht"], "ru": ["\u0440\u0435\u0447\u044c (\u043f\u0443\u0431\u043b\u0438\u0447\u043d\u0430\u044f)", "\u0432\u044b\u0441\u0442\u0443\u043f\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "hu": ["besz\u00e9d", "sz\u00f3noklat"], "br": ["prezegenn"], "pl": ["mowa", "przemowa", "przem\u00f3wienie", "wyst\u0105pienie"]}, "examples": [["li faris du paroladojn en la komerca \u0109ambro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "parol", "primary": false}, "reakciaviadilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aviadilo, kies movoforton produktas ellaso al la malanta\u016do a\u016d de gasigita substanco, a\u016d de aero su\u0109ata \u0109e la anta\u016do, kunpremita de turbino kaj repelata \u0109e la malanta\u016do je pli granda rapido.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0430\u043a\u0442\u044b\u045e\u043d\u044b \u0441\u0430\u043c\u0430\u043b\u0451\u0442"], "fr": ["avion \u00e0 r\u00e9action"], "nl": ["reactievliegtuig"], "ru": ["\u0440\u0435\u0430\u043a\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439 \u0441\u0430\u043c\u043e\u043b\u0451\u0442"], "it": ["aereo a reazione", "aviogetto"], "hu": ["sug\u00e1rhajt\u00e1s\u00fa rep\u00fcl\u0151g\u00e9p"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aviad", "primary": false}, "estetiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de filozofio, kiu temas pri belo en naturo kaj en artoj.", "translations": {"be": ["\u044d\u0441\u0442\u044d\u0442\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["esth\u00e9tique (subst.)"], "en": ["aesthetics"], "pt": ["est\u00e9tica"], "ru": ["\u044d\u0441\u0442\u0435\u0442\u0438\u043a\u0430"], "de": ["\u00c4sthetik"], "hu": ["eszt\u00e9tika"], "pl": ["estetyka"], "es": ["est\u00e9tica"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Estetikeco, konformeco al la reguloj pri beleco.", "translations": {"hu": ["eszt\u00e9tikum"]}, "examples": [["esp-o estas plena je harmonio k estetiko", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "estetik", "primary": true}, "polariza": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Polarizanta.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u044f\u0440\u0438\u0437\u0443\u044e\u0449\u0438\u0439"], "hu": ["polariz\u00e1ci\u00f3s", "polariz\u00e1l\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "polariz", "primary": false}, "polarizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fenomeno polarizi.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u044f\u0440\u044b\u0437\u0430\u0446\u044b\u044f"], "hu": ["polariz\u00e1ci\u00f3"], "nl": ["polarisatie"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u044f\u0440\u0438\u0437\u0430\u0446\u0438\u044f"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "polariz", "primary": false}, "pne\u016do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elasta tubo \u0109irka\u016d veturila rado, \u011din \u015dirmanta, skuojn mildiganta, foje enhavanta aertubon.", "translations": {"be": ["\u0448\u044b\u043d\u0430 (\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u043f\u0430\u0440\u0442\u043d\u0430\u0433\u0430 \u0441\u0440\u043e\u0434\u043a\u0430)"], "fr": ["pneu"], "bg": ["\u0433\u0443\u043c\u0430"], "nl": ["band (v.auto, fiets...)"], "pt": ["pneu", "pneum\u00e1tico"], "ru": ["\u0448\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Reifen"], "it": ["pneumatico (sost.)", "gomma (pneumatico)", "tubolare (sost.)"], "hu": ["gumiabroncs"], "en": ["tire"], "pl": ["opona", "guma (pot.)", "kape\u0107 (pot.)"]}, "examples": [["bonvolu plenigi la benzinujon, kaj poste kontrolu la pne\u016dojn", "Ailanto red., \u015cercaro 3a, 2001-10-02"], ["\u011di estis la unua metrosistemo de la mondo kiu kuras entute sur pne\u016doj anstata\u016d sur \u015dtalaj radoj", "La Metroo de Montrealo, [vidita je 2006-09-15]"]], "subdefinitions": []}], "root": "pne\u016d", "primary": true}, "polarizi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Modifi lumajn radiojn per reflekto a\u016d refrakto kaj tiel akiri por ili novajn proprecojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u044f\u0440\u044b\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "nl": ["polariseren"], "pt": ["polarizar"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u044f\u0440\u0438\u0437\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["polarisieren"], "hu": ["polariz\u00e1l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "polariz", "primary": true}, "baleno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el la ordo cetacoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u0442"], "fr": ["baleine (c\u00e9tac\u00e9)"], "bg": ["\u043a\u0438\u0442"], "nl": ["walvis"], "ru": ["\u043a\u0438\u0442"], "de": ["Wal"], "sv": ["val"], "hu": ["b\u00e1lna", "cethal"], "en": ["whale"], "es": ["ballena"], "br": ["balum"], "pl": ["wieloryb"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Genro el la familio balenedoj (Balaena), kies specioj preska\u016d elmortis.", "translations": {"de": ["Glattwal"], "hu": ["simab\u00e1lna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "balen", "primary": true}, "pantuno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malajdevena fiksforma poemo kvar-versa, kun metafora anonco en la unuaj du versoj de la temo tu\u015data en la du lastaj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u043d\u0442\u0443\u043c"], "fr": ["pantoum", "pantun"], "pt": ["pantum"], "hu": ["pantum"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "E\u016dropa romantikisma adapto de la malaja pantuno kun pluraj strofoj kaj diversaj formaj reguloj, kiel alternaj rimoj, fina ripeto de la unua verso kaj aliaj.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pantun", "primary": true}, "genealogiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri genealogio.", "translations": {"fa": ["\u062a\u0628\u0627\u0631\u0634\u0646\u0627\u0633"], "fr": ["g\u00e9n\u00e9alogiste"], "pl": ["genealog"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "genealogi", "primary": false}, "unikorno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mita unukornulo el speco figurata kun \u0109evala korpo kaj rekta frunta korno tre longa.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043d\u0430\u0440\u043e\u0433 (\u043c\u0456\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b)"], "fr": ["licorne"], "pt": ["unic\u00f3rnio"], "ru": ["\u0435\u0434\u0438\u043d\u043e\u0440\u043e\u0433"], "it": ["unicorno"], "sv": ["enh\u00f6rning"], "fi": ["yksisarvinen (taruel\u00e4in)"], "hu": ["egyszarv\u00fa", "unikornis"], "pl": ["jednoro\u017cec"]}, "examples": [["tiu taoisto donis malgrandan oran unikornon al nia sinjorido", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 83a, volumo 3a, p. 39a"]], "subdefinitions": []}], "root": "unikorn", "primary": true}, "aspiri": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Oni deziras a\u016d celas ion ajn, oni aspiras al io bona, agrabla, supera, oni ambicias ion altan, superan kaj malfacile atingeblan, oni sopiras pri io perdita."], "primary definition": "Forte deziri, fervore celi.", "translations": {"be": ["\u0436\u0430\u0434\u0430\u0446\u044c", "\u0456\u043c\u043a\u043d\u0443\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["aspirer \u00e0"], "en": ["aspire (to/after)", "be ambitious of", "be eager for", "desire earnestly", "seek after"], "ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0435\u043c\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0436\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c"], "de": ["erstreben", "bewerben"], "es": ["aspirar a"], "hu": ["aspir\u00e1l", "v\u00e1gyik", "t\u00f6rekszik", "p\u00e1ly\u00e1zik"]}, "examples": [["aspiri al pli bona sorto, al grandaj jaroj, aspiri pri io", "Z"], ["aspiri la finon de \u0109iuj militoj", null], ["rigardi kaj aspiri ne devigas akiri", "Proverbaro esperanta"], ["aspiri al la mano de fra\u016dlino. svati", null], ["Ne mankas aspirantoj por tiu ofico, sed mankas kompetentuloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "aspir", "primary": true}, "penco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mona subunuo, egala al centono de pundo; tiomvalora monero.", "translations": {"be": ["\u043f\u044d\u043d\u0441", "\u043f\u044d\u043d\u0456"], "fr": ["penny"], "en": ["penny"], "nl": ["penny"], "pt": ["p\u00eani"], "ru": ["\u043f\u0435\u043d\u0441", "\u043f\u0435\u043d\u043d\u0438"], "de": ["Penny"], "hu": ["penny"], "pl": ["pens"]}, "examples": [["por la voja\u011do li postulis kvar pencojn", "W. H. Simcock: Vizito al la nordaj insuloj, Monatojaro 1999a, numero 9a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "penc", "primary": true}, "radioaktiveco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvalito esti radioaktiva.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0434\u044b\u0435\u0430\u043a\u0442\u044b\u045e\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["radioactivit\u00e9"], "en": ["radioactivity"], "nl": ["radioactiviteit"], "pt": ["radioatividade"], "ru": ["\u0440\u0430\u0434\u0438\u043e\u0430\u043a\u0442\u0438\u0432\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Radioaktivit\u00e4t"], "hu": ["radioaktivit\u00e1s"], "fa": ["\u067e\u0631\u062a\u0648\u0632\u0627\u06cc\u06cc", "\u0631\u0627\u062f\u06cc\u0648\u0627\u06a9\u062a\u06cc\u0648\u06cc\u062a\u0647"], "es": ["radiactividad"], "pl": ["radioaktywno\u015b\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "radioaktiv", "primary": false}, "\u015dpinilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108ia aparato por \u015dpini.", "translations": {"it": ["fuso (tess. e mecc.)", "filatoio (attrezzo)", "filatrice (macchina)", "rocca (tess.)"]}, "examples": [["murmuri kiel \u015dpinilo", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, la bremenaj muzikistoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dpin", "primary": false}, "rano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el ranedoj.", "translations": {"be": ["\u0436\u0430\u0431\u0430"], "fr": ["grenouille"], "en": ["frog"], "nl": ["kikker", "kikvors"], "pt": ["r\u00e3"], "ru": ["\u043b\u044f\u0433\u0443\u0448\u043a\u0430"], "de": ["Frosch"], "sv": ["groda"], "hu": ["b\u00e9ka"], "es": ["rana"], "he": ["\u05e6\u05e4\u05e8\u05d3\u05e2"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Genro el la familio ranedoj (Rana).", "translations": {"pl": ["\u017caba"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ran", "primary": true}, "viveredoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo rabobestoj (Viverridae).", "translations": {"be": ["\u0432\u0456\u0432\u044d\u0440\u0430\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "nl": ["civetkatten (fam.)"], "pt": ["viverr\u00eddeos"], "ru": ["\u0432\u0438\u0432\u0435\u0440\u0440\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Schleichkatzen (Familie)"], "hu": ["cibetmacskaf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vivered", "primary": true}, "moknomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alnomo donita al iu kun moka intenco.", "translations": {"be": ["\u043c\u044f\u043d\u0443\u0448\u043a\u0430"], "fr": ["sobriquet"], "nl": ["spotnaam"], "pt": ["apelido"], "ru": ["\u043a\u043b\u0438\u0447\u043a\u0430"], "de": ["Spottname", "Neckname"], "hu": ["g\u00fanyn\u00e9v"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nom", "primary": false}, "rakontisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Profesia a\u016d talenta, kutima diranto de rakontoj.", "translations": {"fa": ["\u0642\u0635\u0647\u200c\u06af\u0648", "\u0646\u0642\u0627\u0644"], "fr": ["conteur"], "en": ["storyteller"], "nl": ["verteller"]}, "examples": [["li estas bonega rakontisto", "Fabeloj, volumo 2, dio de dormo"]], "subdefinitions": []}], "root": "rakont", "primary": false}, "rikordo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En iuj programlingvoj (C, ALGOL-68, PL/I) la rikordoj nomi\u011das \u00abstrukturoj\u00bb; en la objektemaj programlingvoj (ekz-e Simula, C++) parenca nocio nomi\u011das \u00abklaso\u00bb."], "primary definition": "Grupo de datumoj uzebla en iuj operacioj (precipe \u0109e eneligo) kiel unu tuto; speciale en la programlingvoj, datumstrukturo kies anoj (kampoj) povas havi diversajn datumtipojn.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043f\u0456\u0441 (\u0441\u0442\u0440\u0443\u043a\u0442\u0443\u0440\u0430 \u0437\u044c\u0432\u0435\u0441\u0442\u0430\u043a)"], "en": ["record (of data)"], "pt": ["registro"], "ru": ["\u0437\u0430\u043f\u0438\u0441\u044c (\u0441\u0442\u0440\u0443\u043a\u0442\u0443\u0440\u0430 \u0434\u0430\u043d\u043d\u044b\u0445)"], "de": ["Datensatz"], "es": ["registro (de datos)"], "hu": ["rekord (adat-)"]}, "examples": [["en la nuna momento trovi\u011das jam pli ol 12000 rikordoj en \u011di , kaj tiu nombro kreskas \u0109iumonate", "Helga Farukuoye: La plej granda Esperanto-katalogo en la Interreto. Heroldo komunikas, n-ro 091 (2001-01-09)."]], "subdefinitions": []}], "root": "rikord", "primary": true}, "nefinia": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Vidu rimarkon sub infinita."], "primary definition": "\u00abSenlime granda\u00bb a\u016d \u00absenlime malproksima\u00bb, t.e. estanta malfinio.", "translations": {"be": ["\u0431\u044f\u0441\u043a\u043e\u043d\u0446\u044b"], "fr": ["infini (adj., math.)"], "en": ["infinite"], "ru": ["\u0431\u0435\u0441\u043a\u043e\u043d\u0435\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["unendlich", "infinit", "unbegrenzt"], "pl": ["niesko\u0144czony"]}, "examples": [["la aro de la primoj estas nefinia", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fini", "primary": false}, "prokuristo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Oficisto, kiu havas la rajtigon reprezenti la\u016dle\u011de firmon a\u016d entreprenon kaj subskribadi en \u011dia nomo.", "translations": {"be": ["\u0443\u043f\u0430\u045e\u043d\u0430\u0432\u0430\u0436\u0430\u043d\u044b (\u043d\u0430\u0437.)", "\u0434\u0430\u0432\u0435\u0440\u0430\u043d\u0430\u044f \u0430\u0441\u043e\u0431\u0430"], "en": ["attorney in fact"], "nl": ["procuratiehouder"], "ru": ["\u0443\u043f\u043e\u043b\u043d\u043e\u043c\u043e\u0447\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 (\u0441\u0443\u0449.)", "\u0434\u043e\u0432\u0435\u0440\u0435\u043d\u043d\u043e\u0435 \u043b\u0438\u0446\u043e"], "de": ["Handlungsbevollm\u00e4chtigter", "Prokurist"], "hu": ["c\u00e9gvezet\u0151", "c\u00e9gjegyz\u0151"]}, "examples": [["prokuristo de banko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "prokur", "primary": false}, "nefinio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Objekto \u00absenlime granda\u00bb a\u016d \u00absenlime malproksima\u00bb, t.e. ne estanta finio.", "translations": {"be": ["\u0431\u044f\u0441\u043a\u043e\u043d\u0446\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["infini (subst., math.)"], "en": ["infinity"], "ru": ["\u0431\u0435\u0441\u043a\u043e\u043d\u0435\u0447\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Unendlich"], "pl": ["niesko\u0144czono\u015b\u0107"]}, "examples": [["la signohavaj malfinioj +\u221e kaj -\u221e", null], ["la sensigna malfinio \u221e", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fini", "primary": false}, "vakcini": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Inokuli vakcinon por ke la korpo imuni\u011du kontra\u016d iu malsano.", "translations": {"el": ["\u03b5\u03bc\u03b2\u03bf\u03bb\u03b9\u03ac\u03b6\u03c9"], "fr": ["vacciner"], "bg": ["\u0432\u0430\u043a\u0441\u0438\u043d\u0438\u0440\u0430\u043c"], "nl": ["vaccineren", "inenten"], "pt": ["vacinar"], "be": ["\u0432\u0430\u043a\u0446\u044b\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u043f\u0440\u044b\u0448\u0447\u044d\u043f\u043a\u0443", "\u043f\u0440\u044b\u0448\u0447\u0430\u043f\u043b\u044f\u0446\u044c"], "de": ["impfen", "schutzimpfen", "vakzinieren [rara]"], "tr": ["a\u015f\u0131lamak"], "hu": ["beolt (sz\u00e9rummal)"], "en": ["vaccinate"], "br": ["vaksina\u00f1"], "ru": ["\u0432\u0430\u043a\u0446\u0438\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u043f\u0440\u0438\u0432\u0438\u0432\u043a\u0443", "\u043f\u0440\u0438\u0432\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "es": ["vacunar"], "he": ["\u05dc\u05d7\u05e1\u05df"]}, "examples": [["en 1947 oni komencis vakcini infanojn kontra\u016d plej gravaj malsanoj", "Stefan Maul, El verva vivo jurnalista, p. 45"]], "subdefinitions": []}], "root": "vakcin", "primary": false}, "vakcino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Serumo enhavanta mildigitan mikroban fonton de malsano.", "translations": {"el": ["\u03b5\u03bc\u03b2\u03cc\u03bb\u03b9\u03bf"], "fr": ["vaccin"], "en": ["vaccine"], "nl": ["vaccin", "entstof"], "pt": ["vacina"], "ru": ["\u0432\u0430\u043a\u0446\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Impfstoff", "Impfserum", "Vakzine"], "tr": ["a\u015f\u0131"], "hu": ["olt\u00f3anyag", "vakcina"], "br": ["brec'h (vaksin)", "vaksin"], "es": ["vacuna"], "he": ["\u05d7\u05d9\u05e1\u05d5\u05df", "\u05e0\u05e1\u05d9\u05d5\u05d1"]}, "examples": [["vakcinoj kontra\u016d e\u016dropaj malsanoj", "Lubovj Lukina, E\u016dgeno Lukin, trad. Jurij Finkel, La misiistoj, parto 3a"]], "subdefinitions": []}], "root": "vakcin", "primary": true}, "maoria": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la maorioj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0430\u0440\u044b\u0439\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["maori (adj.)"], "nl": ["maori (bn.)"], "pt": ["maori"], "ru": ["\u043c\u0430\u043e\u0440\u0438\u0439\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["maorisch"], "hu": ["maori"]}, "examples": [["la\u016d la popolnombrado de 1991 40 % de maoriaj kaj pacifikinsulaj viroj 20-59 jaraj estis senlaboraj", "Donald Rogers: Ekonomia miraklo a\u016d malsano?, Monatojaro 1997a, numero 2a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "maori", "primary": false}, "kalvario": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Monumento, prezentanta la krucumadon de Jesuo, kaj kutime situanta \u0109e vojkruci\u011do a\u016d sur monteto.", "translations": {"fr": ["calvaire (monument)"], "nl": ["calvarieberg (afbeelding)"], "hu": ["k\u00e1lv\u00e1ria"]}, "examples": [["varmigis sin \u0109e la suno ku\u015de sur la \u015dtono je la piedo de la granda kalvario", "M. Aym\u00e9 trad. R. Bernard La hundoj Nica literatura revuo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["calvaire (fig.)", "chemin de croix (propre et fig.)", "\u00e9preuves", "martyre (fig.)", "supplice (fig.)"], "nl": ["kruisweg"], "hu": ["kereszt\u00fat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Kalvari", "primary": false}, "cenzuri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kritike esplori k kontroli presa\u0135ojn, precipe la\u016d politika k morala vidpunktoj.", "translations": {"be": ["\u0446\u044d\u043d\u0437\u0443\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["censurer"], "en": ["censor"], "pt": ["censurar"], "ru": ["\u0446\u0435\u043d\u0437\u0443\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["zensieren"], "it": ["censura"], "hu": ["cenz\u00far\u00e1z"], "sk": ["cenzurova\u0165"], "fa": ["\u0633\u0627\u0646\u0633\u0648\u0631 \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "pl": ["cenzurowa\u0107"], "sv": ["censurera"], "es": ["censura"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cenzur", "primary": true}, "bombicilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Genro de birdoj el familio bombiciledoj karakterizata de plumtufo sur la kapo (Bombycilla).", "translations": {"fr": ["jaseur bor\u00e9al"], "de": ["Seidenschwanz (Vogel)"], "en": ["Bohemian Waxwing"], "pl": ["jemio\u0142uszka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bombicil", "primary": true}, "simuli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Trompe \u015dajnigi (malsanon, prirabon kaj tiel plu), imiti simptomojn a\u016d cirkonstancojn.", "translations": {"be": ["\u0441\u044b\u043c\u0443\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "en": ["simulate"], "nl": ["voorwenden", "veinzen"], "ru": ["\u0441\u0438\u043c\u0443\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["simulieren"], "hu": ["szimul\u00e1l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Studi konduton de sistemo per eksperimentado super konvena modelo (simulilo) programita tiel, ke \u011di ebligas variigi parametrojn de la studata fenomeno.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0434\u044d\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "en": ["simulate"], "nl": ["simuleren"], "ru": ["\u043c\u043e\u0434\u0435\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "ca": ["simular"], "es": ["simular"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "simul", "primary": true}, "rejnland-Palatinatano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Civitano de Rejnland-Palatinato.", "translations": {"de": ["Rheinland-Pf\u00e4lzer", "Pf\u00e4lzer"], "hu": ["rajna-pfalzi"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Rejnland-Palatinat", "primary": false}, "estigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari, ke io estu, ka\u016dzi, formi, produkti.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0432\u0430\u0440\u044b\u0446\u044c", "\u0441\u043f\u0440\u044b\u0447\u044b\u043d\u0456\u0446\u0446\u0430 (\u0434\u0430 \u0456\u0441\u043d\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u044f)", "\u0432\u044b\u043a\u043b\u0456\u043a\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["causer (occasionner)", "cr\u00e9er (occasionner)", "faire", "faire naitre", "g\u00e9n\u00e9rer", "occasionner", "susciter (occasionner)"], "nl": ["veroorzaken"], "ru": ["\u0441\u043e\u0437\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0437\u0432\u0430\u0442\u044c \u043a \u0441\u0443\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u044e"], "ca": ["causar", "ocasionar", "provocar", "suscitar"], "de": ["hervorrufen", "herstellen"], "it": ["causareprovocare, cagionare", "crearesuscitare", "generareprodurre"], "hu": ["l\u00e9tes\u00edt", "l\u00e9trehoz"], "pl": ["powo\u0142a\u0107 do istnienia", "powodowa\u0107 powstanie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "est", "primary": false}, "kooperi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Partopreni kooperan asocion.", "translations": {"be": ["\u0443\u0434\u0437\u0435\u043b\u044c\u043d\u0456\u0447\u0430\u0446\u044c \u0443 \u043a\u0430\u0430\u043f\u044d\u0440\u0430\u0442\u044b\u0432\u0435"], "hu": ["sz\u00f6vetkezeti tag", "sz\u00f6vetkezetben dolgozik", "sz\u00f6vetkezetben tev\u00e9kenykedik"], "de": ["Mitglied einer Kooperative sein", "Mitglied einer Genossenschaft sein", "genossenschaftlich organisiert sein"], "ru": ["\u043a\u043e\u043e\u043f\u0435\u0440\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0441\u043e\u0442\u0440\u0443\u0434\u043d\u0438\u0447\u0430\u0442\u044c", "\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c \u0441\u043e\u0432\u043c\u0435\u0441\u0442\u043d\u043e"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kooper", "primary": false}, "aresinuso": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Vidu rimarkon sub areo."], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sinus", "primary": false}, "filologiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienculo, kiu studas la filologion.", "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u043b\u0451\u043b\u044f\u0433"], "fr": ["philologue"], "en": ["philologist"], "nl": ["filoloog", "taalkundige"], "pt": ["fil\u00f3logo"], "ru": ["\u0444\u0438\u043b\u043e\u043b\u043e\u0433"], "de": ["Philologe", "Sprachforscher", "Literaturforscher", "Sprach- und Literaturforscher", "Sprach- und Literaturlehrer"], "hu": ["b\u00f6lcs\u00e9sz", "filol\u00f3gus"], "es": ["fil\u00f3logo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "filologi", "primary": false}, "tufgrebo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plej granda specio de greboj karakterizata de duobla tufo sur la kapo (Podiceps cristatus).", "translations": {"fr": ["gr\u00e8be hupp\u00e9"], "pl": ["perkoz dwuczuby"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "greb", "primary": false}, "koopera": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karakterizas \u0109efe asocion da laboristoj, kiuj anstata\u016d doni al mastro sian laboron kontra\u016d salajro, komunigas siajn \u015dpara\u0135ojn kaj sian laboron por praktiki mem industrion, al kies profitoj a\u016d perdoj \u0109iu el ili partoprenas.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0430\u043f\u044d\u0440\u0430\u0442\u044b\u045e\u043d\u044b"], "hu": ["sz\u00f6vetkezeti"], "de": ["kooperativ", "genossenschaftlich"], "pt": ["cooperativo"], "ru": ["\u043a\u043e\u043e\u043f\u0435\u0440\u0430\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["koopera societo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kooper", "primary": true}, "duonvokalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el la sonantoj, kiuj povas okaze ludi rolon de konsonanto; en Esperanto temas pri la vokaloj i kaj u (skribataj j kaj \u016d, kiam ili estas konsonantoj).", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u045e\u0433\u0430\u043b\u043e\u0441\u043d\u044b \u0433\u0443\u043a"], "fr": ["semi-voyelle"], "en": ["semivowel"], "nl": ["halfklinker"], "pt": ["semivogal"], "el": ["\u03b7\u03bc\u03b9\u03c6\u03c9\u03bd\u03af\u03b5\u03bd"], "hu": ["f\u00e9lhangz\u00f3"], "br": ["hantervogalenn"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0443\u0433\u043b\u0430\u0441\u043d\u044b\u0439"], "es": ["semivocal"], "he": ["\u05d7\u05e6\u05d9-\u05ea\u05e0\u05d5\u05e2\u05d4"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vokal", "primary": false}, "flama": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Brulanta kun flamo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u044b\u043c\u043d\u0435\u044e\u0447\u044b", "\u043f\u0430\u043b\u044b\u043c\u044f\u043d\u044b"], "fr": ["enflamm\u00e9"], "en": ["flaming"], "nl": ["vlammend"], "ru": ["\u043f\u043b\u0430\u043c\u0435\u043d\u0435\u044e\u0449\u0438\u0439", "\u043f\u044b\u043b\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439"], "de": ["flammend"], "hu": ["l\u00e1ngol\u00f3"], "es": ["ardiente"], "pl": ["p\u0142on\u0105cy"], "he": ["\u05d1\u05d5\u05e2\u05e8", "\u05dc\u05d5\u05d4\u05d8"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Arda, pasia.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u044b\u043c\u044f\u043d\u044b", "\u043f\u0430\u043b\u043a\u0456", "\u0437\u0430\u045e\u0437\u044f\u0442\u044b"], "en": ["fervent"], "nl": ["vurig"], "ru": ["\u043f\u043b\u0430\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u044b\u043b\u043a\u0438\u0439"], "de": ["feurig"], "hu": ["l\u00e1ngol\u00f3 (\u00e1tv.)", "izz\u00f3 (\u00e1tv.)"], "pl": ["p\u0142omienny"]}, "examples": [["flama \u0109evalo", null], ["flama deziro, kapo, amiko de Esperanto", "Z"], ["flama amikeco, stilo", null], ["flamaj okuloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "flam", "primary": false}, "flami": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti en flama stato.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u043b\u044b\u043c\u043d\u0435\u0446\u044c"], "fr": ["br\u00fbler", "flamber", "flamboyer"], "en": ["burn", "flame"], "nl": ["vlammen", "branden"], "ru": ["\u043f\u044b\u043b\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043b\u0430\u043c\u0435\u043d\u0435\u0442\u044c"], "de": ["brennen"], "hu": ["l\u00e1ngol"], "pl": ["p\u0142on\u0105\u0107"], "es": ["arder"], "he": ["\u05dc\u05d1\u05e2\u05d5\u05e8"]}, "examples": [["pro nesingardo de iu fumanto la arbaro flamas", null], ["flamas la ru\u011do de l' sunlevi\u011do", null], ["flami per kolero", "Z"], ["flami por virino", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "flam", "primary": false}, "malblindigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vidkapabligi (blindulon).", "translations": {"be": ["\u0432\u044f\u0440\u043d\u0443\u0446\u044c \u0437\u0440\u043e\u043a", "\u0437\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u0432\u0456\u0434\u0443\u0447\u0448\u044b\u043c"], "fr": ["d\u00e9ssiller", "d\u00e9tromper", "ouvrir les yeux (\u00e0 quelqu'un)"], "en": ["open somebody's eyes"], "nl": ["iem. de ogen openen (fig.)"], "ru": ["\u0432\u0435\u0440\u043d\u0443\u0442\u044c \u0437\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0441\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u0432\u0438\u0434\u044f\u0449\u0438\u043c"], "hu": ["felnyitja a szem\u00e9t (\u00e1tv.)"], "br": ["dizalla\u00f1 (v.k.)"], "pl": ["przywr\u00f3ci\u0107 wzrok"]}, "examples": [["ili a\u016dskultis \u015dian rakonton kaj estis tre kortu\u015ditaj de \u015dia sindedi\u0109emo al la patro kaj volo fari ion ajn por malblindigi la patron", "Fidela filino \u015cIM \u0108ong, La Espero el Koreio, 1994"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Revenigi al iu la prudenton kaj ju\u011dokapablon, igi iun \u011duste kompreni situacion pri kiu anta\u016de li havis iluziojn.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043a\u0440\u044b\u0446\u044c \u0432\u043e\u0447\u044b (\u043a\u0430\u043c\u0443\u0441\u044c\u0446\u0456 \u043d\u0430 \u0448\u0442\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456)", "\u043f\u0430\u0437\u0431\u0430\u0432\u0456\u0446\u044c \u0456\u043b\u044e\u0437\u0456\u044f\u045e"], "pl": ["otworzy\u0107 oczy komu\u015b, na co\u015b"], "ru": ["\u043e\u0442\u043a\u0440\u044b\u0442\u044c \u0433\u043b\u0430\u0437\u0430 (\u043a\u043e\u043c\u0443-\u043b. \u043d\u0430 \u0447\u0442\u043e-\u043b.)", "\u043b\u0438\u0448\u0438\u0442\u044c \u0438\u043b\u043b\u044e\u0437\u0438\u0439"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "blind", "primary": false}, "mirto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio mirtacoj (Myrtus), arbeto kun \u0109iamverdaj ledecaj folioj kaj bonodoraj blankaj floretoj, dedi\u0109ita al la militherooj \u0109e la grekoj kaj al Venuso \u0109e la romanoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u0440\u0442"], "en": ["myrtle"], "nl": ["gagel", "mirte"], "pt": ["murta", "mirta"], "ru": ["\u043c\u0438\u0440\u0442", "\u043c\u0438\u0440\u0442\u0430"], "de": ["Myrte"], "hu": ["mirtusz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mirt", "primary": true}, "penindi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti afero valora, dezirinda, e\u0109 koste de peno.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u043e\u0438\u0442\u044c \u0443\u0441\u0438\u043b\u0438\u0439"], "fr": ["valoir la peine"], "nl": ["de moeite waard zijn"], "br": ["talvezout ar boan"], "de": ["der M\u00fche wert sein"], "es": ["valer la pena"]}, "examples": [["li opiniis, ke tute ne penindas konfidi tion al la pordisto", "Fabeloj, volumo 1, galo\u015doj de feli\u0109o, 4, \u0109efa momento, peco ta\u016dganta por deklamado, tute eksterordinara voja\u011do"]], "subdefinitions": []}], "root": "pen", "primary": false}, "kartilago": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fortika, elasta, fleksebla histo.", "translations": {"be": ["\u0445\u0440\u0430\u0441\u0442\u043e\u043a"], "fr": ["cartilage"], "en": ["cartilage"], "nl": ["kraakbeen"], "ru": ["\u0445\u0440\u044f\u0449"], "ca": ["cart\u00edlag"], "de": ["Knorpel"], "hu": ["porc"], "es": ["cart\u00edlago"], "pl": ["chrz\u0105stka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kartilag", "primary": true}, "su\u0109igi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mamnutri.", "translations": {"en": ["give suck", "nurse", "breast feed"], "nl": ["zogen"], "es": ["dar de mamar"], "hu": ["szoptat"]}, "examples": [["su\u0109igantino", "Z"], ["su\u0109igantaj bovinoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "su\u0109", "primary": false}, "peninda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sufi\u0109e grava, ke oni penu por \u011di.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u0440\u0442\u044b \u0432\u044b\u0441\u0456\u043b\u043a\u0430\u045e"], "nl": ["de moeite waard"], "br": ["a dalv ar boan"], "ru": ["\u0434\u043e\u0441\u0442\u043e\u0439\u043d\u044b\u0439 \u0443\u0441\u0438\u043b\u0438\u0439"], "de": ["der M\u00fche wert"], "es": ["que vale la pena"], "hu": ["f\u00e1radoz\u00e1sra m\u00e9lt\u00f3", "f\u00e1radoz\u00e1sra \u00e9rdemes"]}, "examples": [["estus peninde a\u016dskulti mian historion", "Fabeloj, volumo 3, kolo de botelo"]], "subdefinitions": []}], "root": "pen", "primary": false}, "vitrego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "vitralo.", "translations": {"be": ["\u0432\u0456\u0442\u0440\u0430\u0436"], "nl": ["loodglas"], "ru": ["\u0432\u0438\u0442\u0440\u0430\u0436"], "de": ["Bleiglas(fenster)"], "es": ["vitral"], "hu": ["\u00f3lomkeretes ablak", "sz\u00ednes \u00fcvegablak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vitr", "primary": false}, "tektono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alta arbo el tropika Azio kun man\u011deblaj fruktoj, el kiu unu specio havas malhelan, densan, neputreman lignon uzatan por mebloj kaj aliaj objektoj, genro el familio verbenacoj (Tectona).", "translations": {"fr": ["teck"], "de": ["Teakbaum", "Teak"]}, "examples": [["La arbara areo de Yunnan estas relative granda. Tie kreskas la valoraj arboj metasekvojoj , tektonoj, palisandroj, kamforarboj", "Chen Jie, Yunnan - trezorejo de vegeta\u0135oj, 2001"], ["Birmo okupas la unuan lokon monde pri produktado de tektono kaj oni vendas tiun produktadon \u0109efe al \u0108inio por mebloindustrio kaj konstruado", "Vikipedio, artikolo \u00abBirmo\u00bb, 2008-09-02"]], "subdefinitions": []}], "root": "tekton", "primary": true}, "asistanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Profesia helpanto al \u0109efa respondeculo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043c\u043e\u0447\u043d\u0456\u043a", "\u0430\u0441\u044b\u0441\u0442\u044d\u043d\u0442"], "fr": ["assistant"], "en": ["assistant"], "nl": ["assistent"], "ru": ["\u043f\u043e\u043c\u043e\u0449\u043d\u0438\u043a", "\u0430\u0441\u0441\u0438\u0441\u0442\u0435\u043d\u0442"], "de": ["Assistent"], "hu": ["asszisztens", "seg\u00e9der\u0151", "seg\u00e9d"], "pl": ["asystent"]}, "examples": [["aresto de asistantoj de la urbestro de Teherano", "Mori: Torturo... \u0109u vere, Monatojaro 1998a, numero 5a, p. 9a"], ["por via rpopono [...] pri ia asistanto a\u016d sekretario mi dankas", "Zamenhof"], ["li ricevis la oficon de asistanto \u0109e la profesoro", "Zamenhof"]], "subdefinitions": []}], "root": "asist", "primary": false}, "anta\u016dmilita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al tempo anta\u016danta la koncernan militon, okazinta anta\u016d \u011di.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0432\u0430\u0435\u043d\u043d\u044b"], "fr": ["d'avant-guerre"], "hu": ["h\u00e1bor\u00fa el\u0151tti"], "nl": ["vooroorlogs"], "ru": ["\u0434\u043e\u0432\u043e\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u0432\u043e\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["dum du horoj \u015di estis sensukcese ser\u0109anta inter duonputrinta forbalaa\u0135o iun anta\u016dmilitan libron pri la berlina metropoliteno", "Metropoliteno, \u0109apitro 4a"]], "subdefinitions": []}], "root": "milit", "primary": false}, "arbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ligna da\u016dra planto kun alta trunko supre disbran\u0109i\u011danta.", "translations": {"be": ["\u0434\u0440\u044d\u0432\u0430"], "fr": ["arbre"], "bg": ["\u0434\u044a\u0440\u0432\u043e"], "de": ["Baum"], "fa": ["\u062f\u0631\u062e\u062a"], "en": ["tree"], "br": ["gwezenn"], "cs": ["strom"], "es": ["\u00e1rbol"], "ru": ["\u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e"], "pt": ["\u00e1rvore"], "tr": ["a\u011fa\u00e7"], "sv": ["tr\u00e4d"], "tp": ["kasi"], "sk": ["strom"], "ku": ["dar"], "pl": ["drzewo"]}, "examples": [["anta\u016d la domo staras arbo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 8"], ["pino, tilio, kverko, platano, pomujo, \u0109erizujo estas arboj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Koneksa kaj sencikla grafeo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e (\u0433\u0440\u0430\u0444)"], "fr": ["arbre (graphe)"], "en": ["tree"], "de": ["Baum"], "fa": ["\u062f\u0631\u062e\u062a"], "pl": ["drzewo (graf)"]}, "examples": [["grafeo estas arbo, se kaj nur se du ajnajn verticojn de \u011di ligas nur unu \u0109eno", null], ["arbo kun n verticoj havas n-1 e\u011dojn", null], ["orientita arbo ne nepre havas radikon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Oni ofte prezentas arbon per grafeo simila al genealogia arbo; tia grafeo povas esti alradika (ekz-e genealogia arbo prezentanta la praulojn de koncerna individuo) a\u016d elradika (ekz-e genealogia arbo prezentanta la posteularon de koncerna individuo)."], "primary definition": "Finia aro, en kiu unu elementon oni rigardas radiko, kaj la ceteraj formas disajn arojn (nomatajn subarboj), \u0109iu el kiuj mem estas arbo.", "translations": {}, "examples": [["la grafeika terminaro pri la arboj estas \u0109erpita el genealogio (praulo, posteulo, patro, ido, frato) kaj el botaniko (radiko, folio)", null], ["en grafeiko oni apartigas orientitajn, ordajn arbojn", null], ["senradika arbo , radikhava arbo", null], ["duuma arbo, B-arbo, derivarbo, ser\u0109arbo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "arb", "primary": true}, "bardo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108e la antikvaj keltoj poeto, komisiita prikanti la heroa\u0135ojn.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0440\u0434"], "fr": ["barde"], "en": ["bard"], "ru": ["\u0431\u0430\u0440\u0434"], "de": ["Barde"], "sv": ["bard"], "hu": ["b\u00e1rd (k\u00f6lt\u0151)"], "es": ["bardo"], "br": ["barzh (da vare ar gelted kozh)"], "pl": ["bard"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Praa nacia poeto.", "translations": {"pl": ["bard", "piewca"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bard", "primary": true}, "martirigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kruele, ade turmenti eventuale \u011dis morto.", "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u043a\u0430\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["martyriser"], "nl": ["martelen"], "ru": ["\u043c\u0443\u0447\u0438\u0442\u044c", "\u0442\u0435\u0440\u0437\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["v\u00e9rtan\u00fahal\u00e1lba k\u00fcld", "hal\u00e1lra k\u00ednoz"], "fa": ["\u0634\u0647\u06cc\u062f \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0628\u0647 \u0634\u0647\u0627\u062f\u062a \u0631\u0633\u0627\u0646\u062f\u0646"], "br": ["merzheria\u00f1"], "es": ["martirizar"]}, "examples": [["martirigi infanon, beston", null]], "subdefinitions": []}], "root": "martir", "primary": false}, "profeti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Paroli, agi komisie de dio, la\u016d dia inspiro.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0440\u043e\u0447\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["proph\u00e9tiser"], "en": ["prophesy"], "nl": ["voorspellen"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0440\u043e\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0440\u043e\u0447\u0438\u0442\u044c"], "de": ["prophezeien", "verk\u00fcnden"], "hu": ["j\u00f6vend\u00f6l", "megj\u00f3sol", "j\u00f6v\u0151be l\u00e1t"], "es": ["profetizar"]}, "examples": [["kaj penetros vin la spirito de la Eternulo, kaj vi ekprofetos kune kun ili, kaj vi fari\u011dos alia homo", "La Malnova Testamento, I. Samuel 10:6"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Anta\u016ddiri nome de iu dia inspiro.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "profet", "primary": false}, "sturmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordinare amasa, impeta atako.", "translations": {"be": ["\u0448\u0442\u0443\u0440\u043c"], "fr": ["assaut"], "en": ["storm", "assault", "charge", "attack"], "nl": ["bestorming"], "uk": ["\u0448\u0442\u0443\u0440\u043c"], "pt": ["assalto"], "hu": ["roham"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sturm", "primary": false}, "vojelspezo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elspezo pro diversaj dumvoja\u011daj pagoj.", "translations": {"fr": ["frais de d\u00e9placement", "frais de route"], "en": ["travel costs"], "nl": ["reisonkosten"]}, "examples": [["por viaj vojelspezoj tie \u0109i estas kvar rubloj", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "spez", "primary": false}, "sturmi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Impetege ataki.", "translations": {"be": ["\u0448\u0442\u0443\u0440\u043c\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["assaillir"], "en": ["storm", "assault", "charge", "attack"], "nl": ["bestormen"], "uk": ["\u0448\u0442\u0443\u0440\u043c\u0443\u0432\u0430\u0442\u0438"], "pt": ["assaltar"], "hu": ["rohamoz", "megrohamoz"]}, "examples": [["anka\u016d \u0109iuj malsanaj kaj mortantaj elektorajtaj irakanoj heroe sturmis al urnoj por elekti sian heroon", "Stefan Maul: Du mil du, Monatojaro 2002a, numero 12a, p. 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sturm", "primary": true}, "profeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo parolanta kaj aganta pro dia misio.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0440\u043e\u043a"], "fr": ["proph\u00e8te"], "bg": ["\u043f\u0440\u043e\u0440\u043e\u043a"], "nl": ["profeet"], "pt": ["profeta"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0440\u043e\u043a"], "de": ["Prophet", "Verk\u00fcnder"], "sv": ["profet"], "hu": ["pr\u00f3f\u00e9ta", "j\u00f6vend\u0151mond\u00f3", "j\u00f6v\u0151bel\u00e1t\u00f3"], "en": ["prophet", "seer"], "es": ["profeta"]}, "examples": [["Debora, profetino, edzino de Lapidot, estis en tiu tempo ju\u011distino de la Izraelidoj", "La Malnova Testamento, Ju\u011distoj 4:4"], ["Jesuo, la Nazaretano, kiu estis profeto potenca age kaj parole anta\u016d Dio kaj la tuta popolo", "La Nova Testamento, S. Luko 24:19"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Anta\u016ddiristo anoncanta estonta\u0135ojn nome de iu dia inspiro.", "translations": {}, "examples": [["en la anta\u016da tempo \u0109e Izrael oni tiel diradis, kiam oni iris demandi Dion: Ni iru al la anta\u016dvidisto; \u0109ar kion oni nun nomas profeto, tion oni antauxe nomis anta\u016dvidisto", "La Malnova Testamento, I. Samuel 9:9"], ["neniu estas profeto en sia urbeto", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "profet", "primary": true}, "flavbekulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Juna senspertula\u0109o.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0435\u043b\u0442\u043e\u0440\u043e\u0442\u044b\u0439 \u044e\u043d\u0435\u0446"], "fr": ["blanc bec"], "en": ["greenhorn"], "nl": ["melkmuil", "vlasbaard (melkmuil)"], "de": ["Gr\u00fcnschnabel"], "hu": ["z\u00f6ldf\u00fcl\u0171"], "br": ["beg-melen"], "pl": ["\u017c\u00f3\u0142todzi\u00f3b"]}, "examples": [["kiu estas \u0109i tiu flavbekulo?", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bek", "primary": false}, "diservo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plenumado de religiaj ritoj.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u0433\u043e\u0441\u043b\u0443\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["culte", "office religieux"], "nl": ["eredienst"], "be": ["\u0431\u0430\u0433\u0430\u0441\u043b\u0443\u0436\u0431\u0430", "\u0456\u043c\u0448\u0430"], "ca": ["missa", "ofici div\u00ed"], "sv": ["gudstj\u00e4nst"], "it": ["funzione religiosa"], "hu": ["istentisztelet"]}, "examples": [["servi la diservon", "Z"], ["tamen la pastroj sekrete faras diservojn por la resani\u011do de la faraono", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 4."], ["la pastroj, kunpreninte malgrandan kapelon de Amon, suriris la supron de la plej proksima alta\u0135o kaj diservis tie", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 20."], ["mi anka\u016d \u0109eestis diservon de kriegantaj dervi\u015doj", "Lanti, Leteroj el Turkio, \u0108e la turni\u011dantaj dervi\u015doj."], ["la Psalmaro estas fonto de multegaj frazoj eldirataj dum mesoj kaj aliaj diservoj", "Bruno Masala, Diskuto pri \u00abPatro nia\u00bb, s.c.e., 1996-03-19."]], "subdefinitions": []}], "root": "serv", "primary": false}, "traktilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0446\u0435\u0441\u0441\u043e\u0440"], "en": ["processor"], "hu": ["processzor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Parto de programo plenumanta ian specialan prilaboron, precipe de esceptaj situacioj a\u016d eksteraj interrompoj.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0440\u0430\u0431\u043e\u0442\u0447\u0438\u043a"], "en": ["handler"], "hu": ["kezel\u0151(program)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "trakt", "primary": false}, "ripozigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Havigi al iu ripozon.", "translations": {"fa": ["\u0627\u0633\u062a\u0631\u0627\u062d\u062a \u062f\u0627\u062f\u0646"], "fr": ["faire reposer"], "hu": ["nyugtat", "pihentet"], "ru": ["\u043f\u043e\u043a\u043e\u0438\u0442\u044c", "\u0443\u043f\u043e\u043a\u043e\u0438\u0442\u044c", "\u0434\u0430\u0442\u044c \u043f\u043e\u043a\u043e\u0439"]}, "examples": [["sur verdaj herbejoj Li ripozigas min, Apud trankvilaj akvoj Li kondukas min", "La Malnova Testamento, Psalmaro 23:2"], ["tiu promenado ripozigos vian cerbon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ripoz", "primary": false}, "kadavro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Korpo de mortinta homo a\u016d besto.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0443\u043f"], "fr": ["cadavre", "corps (d\u00e9pouille mortelle)", "d\u00e9pouille (mortelle)"], "en": ["cadaver", "corpse", "(dead) body"], "nl": ["lijk", "kadaver"], "pt": ["cad\u00e1ver"], "ru": ["\u0442\u0440\u0443\u043f"], "de": ["Leiche", "Leichnam", "Kadaver"], "tr": ["ceset", "kadavra"], "sv": ["lik", "kadaver"], "hu": ["hulla", "holttest", "d\u00f6g"], "fa": ["\u062c\u0633\u062f", "\u062c\u0646\u0627\u0632\u0647", "\u0646\u0639\u0634"], "fi": ["(kuollut) ruumis", "raato"], "es": ["cad\u00e1ver"], "he": ["\u05d2\u05d5\u05e4\u05d4", "\u05d2\u05d5\u05d5\u05d9\u05d9\u05d4"]}, "examples": [["kadavra palo kovris lian viza\u011don", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kadavr", "primary": true}, "kontingencismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doktrino, la\u016d kiu la le\u011doj de l' universo estas ne absolutaj, sed kontingencaj.", "translations": {"de": ["Kontingenzlehre"], "nl": ["leer der toevalligheid"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kontingenc", "primary": false}, "haltigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108esigi agi, iri, movi\u011di kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u044b\u043d\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["arr\u00eater", "fixer", "immobiliser", "stopper (tr.)"], "nl": ["stopzetten", "doen stoppen"], "pt": ["parar", "fazer parar"], "ru": ["\u043e\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u0438\u0442\u044c"], "de": ["(jmd.) anhalten", "(jmd.) stoppen", "(jmd.) unterbrechen"], "hu": ["meg\u00e1ll\u00edt", "le\u00e1ll\u00edt"], "ro": ["a opri"], "pl": ["wstrzyma\u0107", "zatrzyma\u0107"]}, "examples": [["haltigi veturilon, vagonaron, trupon, \u0109evalon, ma\u015dinon, larmojn, propagandon", null], ["li haltigis iun pasanton, por demandi lin pri la vojo", null], ["la ekkrioj haltigis la oratoron", null], ["li kuris al la abismo kaj oni ne haltigis lin", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Senmovigi, fiksi.", "translations": {}, "examples": [["haltigi sian rigardon sur iu, io", null], ["haltigi la spiron", null]], "subdefinitions": []}], "root": "halt", "primary": false}, "sen ia e\u0109 plej malgranda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sen ajna, sen ia ajn.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0437 \u043c\u0430\u043b\u0435\u0439\u0448\u0435\u0433\u043e"], "fr": ["sans le moindre...", "sans le plus petit...", "sans... d'aucune sorte"]}, "examples": [["ni renkontas en la lingvoj naturaj grandegajn malfacila\u0135ojn sen ia e\u0109 plej malgranda difekto por la fleksebleco, ri\u0109eco kaj precizeco de la lingvo", "Esenco kaj Estonte"], ["taksata sen ia e\u0109 plej malgranda dubo kiel monstro, venenisto, murdisto", "La revadoj de soleca promenantoUnua promenado"]], "subdefinitions": []}], "root": "ia", "primary": false}, "komputilego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dimensie a\u016d komputopovume granda komputilo, kutime ne destinita por individua uzo (kontraste al persona komputilo).", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u043f\u044d\u0440\u043a\u0430\u043c\u043f\u0443\u0442\u0430\u0440", "\u043c\u044d\u0439\u043d\u0444\u0440\u044d\u0439\u043c"], "fr": ["ordinateur central", "mainframe", "gros calculateur (mainframe)", "gros syst\u00e8me (mainframe)"], "en": ["mainframe computer"], "nl": ["mainframe computer"], "ru": ["\u0441\u0443\u043f\u0435\u0440\u043a\u043e\u043c\u043f\u044c\u044e\u0442\u0435\u0440", "\u043c\u044d\u0439\u043d\u0444\u0440\u0435\u0439\u043c"], "de": ["Gro\u00dfrechner"], "hu": ["nagysz\u00e1m\u00edt\u00f3g\u00e9p"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "komput", "primary": false}, "supliko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Petego.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043e\u043b\u044c\u0431\u0430"], "fr": ["supplication"], "nl": ["smeekbede (ontr.)"], "pt": ["s\u00faplica"], "fa": ["\u062a\u0645\u0646\u0627", "\u0627\u0633\u062a\u062f\u0639\u0627", "\u0627\u0644\u062a\u0645\u0627\u0633"], "hu": ["k\u00f6ny\u00f6rg\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "suplik", "primary": false}, "paro\u0125o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Distrikto de loka (vila\u011da, plurvila\u011da, kvartala) religia komunumo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0445\u043e\u0434 (\u0446\u0435\u0440\u043a\u043e\u0432\u043d\u044b\u0439)"], "fr": ["paroisse"], "en": ["parish"], "nl": ["parochie"], "pt": ["par\u00f3quia"], "be": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u0444\u0456\u044f", "\u043f\u0440\u044b\u0445\u043e\u0434"], "de": ["Parochie", "Pfarrei"], "hu": ["egyh\u00e1zk\u00f6zs\u00e9g"], "br": ["parrez"]}, "examples": [["la judaj paro\u0125oj havas pli ol mil anojn kaj la islamaj pli ol 10 000, sed ordinara finno kvaza\u016d ignoras tion", "Saliko: Je kio ni kredas?, Monatojaro 2001a, numero 11a, p. 12a"]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eklezia distrikteto, parto de episkopujo, regata de unu pastro nomata paro\u0125estro.", "translations": {"hu": ["pl\u00e9b\u00e1nia", "egyh\u00e1zk\u00f6zs\u00e9g"]}, "examples": []}]}], "root": "paro\u0125", "primary": true}, "supliki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0443\u043c\u043e\u043b\u044f\u0442\u044c"], "fr": ["supplier"], "nl": ["smeken (ontr.)"], "pt": ["suplicar"], "fa": ["\u062a\u0645\u0646\u0627 \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0627\u0633\u062a\u062f\u0639\u0627 \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0627\u0644\u062a\u0645\u0627\u0633 \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "hu": ["k\u00f6ny\u00f6r\u00f6g"]}, "examples": [["Anselmo lin suplikis ke li rigardu lian domon denove kiel propran", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, \u0109apitro 33a, p. 246a"]], "subdefinitions": []}], "root": "suplik", "primary": true}, "elnodi\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fini\u011do de intrigo de drama a\u016d beletra verko, en kiu decidi\u011das la sorto de la roluloj a\u016d solvi\u011das la enigmo kiu tenis la intereson de la spektantoj a\u016d legantoj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0432\u044f\u0437\u043a\u0430", "\u0437\u0430\u0432\u0435\u0440\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0438\u0441\u0445\u043e\u0434"], "en": ["denouement"], "be": ["\u0440\u0430\u0437\u044c\u0432\u044f\u0437\u043a\u0430"], "hu": ["v\u00e9gkifejlet"]}, "examples": [["tiu verkisto estas majstro de surprizaj elnodi\u011doj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) La fina stadio en la evoluo de io, la fina rezulto de komplikita sinsekvo da eventoj.", "translations": {}, "examples": [["la proceso proksimi\u011das al la ennodi\u011do", null]], "subdefinitions": []}], "root": "nod", "primary": false}, "le\u011digi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi la\u016dle\u011da.", "translations": {"be": ["\u0443\u0437\u0430\u043a\u043e\u043d\u0456\u0446\u044c", "\u043b\u0435\u0433\u0456\u0442\u044b\u043c\u0456\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["l\u00e9galiser", "l\u00e9gitimer"], "en": ["legalize"], "nl": ["wettigen"], "pt": ["legalizar"], "ru": ["\u0443\u0437\u0430\u043a\u043e\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u043b\u0435\u0433\u0438\u0442\u0438\u043c\u0438\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "ca": ["legalitzar"], "hu": ["t\u00f6rv\u00e9nyes\u00edt"], "br": ["lezennekaat"], "el": ["\u03bd\u03bf\u03bc\u03b9\u03bc\u03bf\u03c0\u03bf\u03b9\u03ce"], "es": ["legalizar"]}, "examples": [["(la\u016d)le\u011digi situacion, siajn rajtojn, pretendojn, eksteredzecan infanon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Doni le\u011dojn al.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0446\u044c \u0437\u0430\u043a\u043e\u043d"], "fr": ["donner des lois"], "en": ["give laws to"], "nl": ["wetten geven aan"], "ru": ["\u0434\u0430\u0442\u044c \u0437\u0430\u043a\u043e\u043d"], "br": ["rei\u00f1 lezenno\u00f9 da"]}, "examples": [["le\u011digi popolon", "Z"], ["le\u011digi la fundamentojn de la tero", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "le\u011d", "primary": false}, "Jeniseja Golfo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Golfo en la Karaa Maro, kiun formas la elfluejo de Jenisejo.", "translations": {"ru": ["\u0415\u043d\u0438\u0441\u0435\u0439\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0437\u0430\u043b\u0438\u0432"], "de": ["Jenissej-Busen"], "nl": ["Jenissei-boezem"], "hu": ["Jenyiszej-\u00f6b\u00f6l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Jenisej", "primary": false}, "metasekvojo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio taksodiacoj kun nur unu specio, arbo kun pingloformaj folioj en a\u016dtuno flave kaj brune velkantaj, el centra \u0108inujo (Metasequoia).", "translations": {"fr": ["M\u00e9tas\u00e9quoia"], "pt": ["metassequ\u00f3ia"]}, "examples": [["mi vidis te\u011dardenojn valorajn metasekvojojn kaj sekvojojn starantajn amba\u016dflanke de la vojo", "\u0108ina Radio Internacia, \u0108ina ta\u016disma sankta monto Wudang (1), 2005-02-02"]], "subdefinitions": []}], "root": "metasekvoj", "primary": true}, "sago": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vergeto kun \u015dtona a\u016d metala pinto, kiun oni pafas per pafarko; samforma streko.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0435\u043b\u0430"], "fr": ["fl\u00e8che"], "bg": ["\u0441\u0442\u0440\u0435\u043b\u0430"], "nl": ["pijl"], "pt": ["flecha"], "be": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u043b\u0430"], "ca": ["fletxa", "sageta"], "de": ["Pfeil"], "it": ["freccia"], "hu": ["ny\u00edl"], "en": ["arrow"], "sv": ["pil"], "es": ["flecha"]}, "examples": [["prenu do nun viajn armilojn, vian sagujon kaj vian pafarkon, kaj iru sur la kampon kaj \u0109asu por mi \u0109asa\u0135on", "La Malnova Testamento, &Gen 27:3"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de arko de cirklo) Plej granda streko orte liganta la arkon al la \u015dnuro \u011din substre\u0109anta; la longo de tia streko.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0435\u043b\u043a\u0430", "\u0441\u0430\u0433\u0438\u0442\u0442\u0430"], "en": ["sagitta"], "it": ["senoverso"], "pl": ["wysoko\u015b\u0107 (odcinka ko\u0142a)", "strza\u0142ka (odcinka ko\u0142a)"], "hu": ["ny\u00edl(\u00e1s)", "szagitta"]}, "examples": [["sago estas segmento de radiuso", null], ["la sago de arko detran\u0109ita de centra angulo kun mezuro \u03b1 estas porporcia al 1-cos(\u03b1/2)", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sag", "primary": true}, "ne\u016dtrigebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri elemento x\u2208E rilate al operacio \u2020 en E) Tia, ke ekzistas \u011dia ne\u016dtriganto rilate al \u2020 en E.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0439\u0442\u0440\u0430\u043b\u0438\u0437\u0443\u0435\u043c\u044b\u0439"], "fr": ["sym\u00e9trisable"], "de": ["invertierbar"], "en": ["invertible"], "hu": ["invert\u00e1lhat\u00f3"]}, "examples": [["la nombro 2 ne estas ne\u016dtrigebla rilate al multipliko en la aro de entjeroj, sed ja en la aro de racionaloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ne\u016dtr", "primary": false}, "radii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eligi kaj dissendi radiojn de lumo, varmo a\u016d vibrado.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043f\u0440\u0430\u043c\u0435\u043d\u044c\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u0430\u043c\u044f\u043d\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u0437\u044c\u0437\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["\u00e9mettre"], "nl": ["uitstralen"], "ru": ["\u0438\u0437\u043b\u0443\u0447\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u0438\u044f\u0442\u044c"], "de": ["strahlen"]}, "examples": [["la suno radiis oblikve", null], ["la kupolo de la templo radias en la suno", "B"], ["en la varmaj landoj la suno radias (radie dissendas) alian varmegon ol \u0109e ni", "Z"], ["radiantaj substancoj", null], ["lernejo estas fajrejo disradianta la spiritan vivon", null], ["lumo, kiu povus priradii la problemon", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Disiri de iu punkto discelante kvaza\u016d radioj de rado.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0445\u043e\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c (\u044f\u043a \u043f\u0440\u0430\u043c\u0435\u043d\u044c)"], "fr": ["rayonner"], "de": ["ausstrahlen"], "ru": ["\u0438\u0441\u0445\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["pavoj kun etenditaj radiantaj vostoj", "Z"], ["el tiu placo elradias 6 stratoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) \u011coje a\u016d pompe brili.", "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u0437\u044f\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u0430\u043c\u044f\u043d\u0435\u0446\u044c"], "fr": ["rayonner"], "nl": ["stralen"], "ru": ["\u0441\u0438\u044f\u0442\u044c", "\u043b\u0443\u0447\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["strahlen"], "hu": ["sug\u00e1roz", "kisug\u00e1roz"]}, "examples": [["\u015diaj okuloj radiis", "Z"], ["radianta rideto", "Z"], ["li radiis de feli\u0109o", "Z"], ["la plej fiera, kies filinoj radias de beleco", "B"], ["\u015di levi\u011dis ridetanta kaj radianta", "B"], ["lia viza\u011do radiis pro \u011dojo", null], ["el lia persono radias majesteco", null], ["la milkolora beleco de la floroj radias en la \u011dardenoj", null], ["li lumradiis de \u011dojo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Uzi radiofonion, dissendi radiofonia\u0135ojn per radiondoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c (\u043f\u0430 \u0440\u0430\u0434\u044b\u0451)"], "de": ["senden", "ausstrahlen"], "nl": ["uitzenden"], "ru": ["\u0440\u0430\u0434\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0434\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c \u043f\u043e \u0440\u0430\u0434\u0438\u043e"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "radi", "primary": false}, "speleologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kavernesplorado, studo de la subtera fizika kaj viva medio.", "translations": {"fr": ["sp\u00e9l\u00e9ologie"], "nl": ["holenkunde", "speleologie"]}, "examples": [["J\u00e1n Vajs inter la jaroj 1989 \u2013 1994 organizis 5 ekspediciojn en E\u016dropo kaj Mongolio dum kiuj estis kunigitaj speleologio, Esperanto kaj turismo", "-, Membroj de lek, [vidita en 2009]"]], "subdefinitions": []}], "root": "speleologi", "primary": true}, "radio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu aparta rektlinia elsenda\u0135o el fonto de lumo, varmo, elektro a\u016d ia ajn vibrado.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u043c\u0435\u043d\u044c"], "fr": ["rayon (p.ex. lumineux)"], "en": ["ray"], "nl": ["straal"], "pt": ["raio"], "ru": ["\u043b\u0443\u0447"], "de": ["Strahl"], "hu": ["sug\u00e1r"], "cs": ["paprsek"]}, "examples": [["sunaj, transviolaj radioj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Radiuso.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0434\u044b\u044e\u0441"], "de": ["Radius"], "nl": ["radius"], "ru": ["\u0440\u0430\u0434\u0438\u0443\u0441"], "hu": ["sug\u00e1r (f\u00e9l \u00e1tm\u00e9r\u0151)"]}, "examples": [["armeo estas nenie en almena\u016d trimejla radio", "B"], ["la rigardo \u0109irka\u016dprenis en kelkmejla radio preska\u016d la tutan provincon", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u043c\u0435\u043d\u044c"], "de": ["Halbgerade"], "nl": ["halfrechte"], "ru": ["\u043b\u0443\u0447"], "hu": ["f\u00e9legyenes"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Io, kio iras de iu centra punkto, discelante kiel bran\u0109oj de ventumilo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u043c\u0435\u043d\u044c", "\u0440\u0430\u0434\u044b\u044e\u0441", "\u0441\u044c\u043f\u0456\u0446\u0430"], "de": ["Strahl"], "nl": ["spaak"], "ru": ["\u043b\u0443\u0447", "\u0440\u0430\u0434\u0438\u0443\u0441", "\u0441\u043f\u0438\u0446\u0430 (\u0432 \u043a\u043e\u043b\u0435\u0441\u0435)"], "hu": ["sug\u00e1r"]}, "examples": [["radioj de rado", null], ["aleoj aran\u011ditaj radie \u0109irka\u016d centra fontano", null], ["fontoj en formo de dikaj radioj de akvo", "Z"], ["radio da varma sango el\u015dprucis", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) \u011cojbrila aspekto.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u043c\u0435\u043d\u044c"], "fr": ["rayon (p.ex. de bonheur)"], "nl": ["straal"], "ru": ["\u043b\u0443\u0447"], "de": ["Strahlen"], "hu": ["sug\u00e1r (\u00e1tv.)"]}, "examples": [["super la viza\u011do de la patrino kuris radio da feli\u0109o", "Z"], ["radio da espero", null], ["radiluma estonto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Radiofonio, radiado 4.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0434\u044b\u0451"], "fr": ["radio"], "bg": ["\u0440\u0430\u0434\u0438\u043e"], "nl": ["radio"], "ru": ["\u0440\u0430\u0434\u0438\u043e"], "de": ["Radio", "Radioapparat", "Radioger\u00e4t", "Rundfunkger\u00e4t", "Rundfunkempf\u00e4nger"], "hu": ["r\u00e1di\u00f3", "r\u00e1di\u00f3z\u00e1s"]}, "examples": [["radistacio, radiostacio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "radi", "primary": true}, "poioma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u0442\u0443\u043f\u043e\u0432\u044b"], "fr": ["graduel (adj.)", "progressif (graduel)"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0442\u0435\u043f\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "pt": ["progressivo (gradual; adj.)"], "hu": ["lass\u00fa", "fokozatos"]}, "examples": [["en la dua duono de la 17-a jarcento Gniezno notis poioman falon pro la svedaj invadoj, infektoplagoj kaj \u015dan\u011do de komercaj itineroj", "B. Pietrzak, Gniezno, Radio Polonia, 2006-02-03"]], "subdefinitions": []}], "root": "iom", "primary": false}, "aer(o)kondukilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kondukilo por aero.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0437\u0434\u0443\u0445\u043e\u0432\u043e\u0434", "\u0432\u0435\u043d\u0442\u0438\u043b\u044f\u0446\u0438\u043e\u043d\u043d\u0430\u044f \u0448\u0430\u0445\u0442\u0430"], "fr": ["conduit d'a\u00e9ration", "galerie d'a\u00e9ration"], "hu": ["l\u00e9gcsatorna"]}, "examples": [["por aerumadi la tunelon oni boris plurajn aero-kondukilojn en la supra\u0135o", "La kanalo-tunelo en Riquevalle Eventoj n-ro 180"]], "subdefinitions": []}], "root": "konduk", "primary": false}, "teksilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ilo a\u016d ma\u015dino, per kiu oni teksas.", "translations": {"fr": ["m\u00e9tier \u00e0 tisser"]}, "examples": [["\u015di pendigis lampon super la teksilo kaj teksadis", "Mahbube Mirkadiri, Donaco el voja\u011do, La Ondo de Esperanto, 2003:3 (101)"]], "subdefinitions": []}], "root": "teks", "primary": false}, "rambutano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frukto de rambutanarbo, malgranda drupo kun hara \u015delo kaj man\u011deblaj karno kaj kerno.", "translations": {"fr": ["ramboutan (fruit)"]}, "examples": [["katanoj de mezvarmaj zonoj, peze \u015dargitaj per sennombraj fruktoj, similaj al rambutanoj kun pika\u0135oj", "Phan Hong Vuong, Trung Khanh, pitoreska pejza\u011do, 2009-04-03"]], "subdefinitions": []}], "root": "rambutan", "primary": true}, "bruldifekti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Vundi, difekti per fajro a\u016d varmego.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u043f\u0430\u043b\u044c\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0431\u043f\u0430\u043b\u0456\u0446\u044c", "\u0430\u043f\u044f\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u043f\u044f\u0447\u044b"], "fr": ["blesser (par brulure)", "bruler (tr.)", "se bruler"], "en": ["burn"], "nl": ["verbranden"], "pt": ["queimar"], "ru": ["\u043e\u0431\u0436\u0438\u0433\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u0436\u0435\u0447\u044c"], "de": ["verbrennen"], "hu": ["meg\u00e9get"], "pl": ["oparzy\u0107 si\u0119", "sparzy\u0107 si\u0119", "przypiec si\u0119", "spali\u0107 si\u0119 (podczas opalania)", "ogorze\u0107"]}, "examples": [["brulvundo, bruldifekto", null], ["li brulvundis sian fingron \u0109e la forno", null], ["bruldifekton pro bruldifekto, vundon pro vundo, kontuzon pro kontuzo", "La Malnova Testamento, Eliro 21:25"], ["la blovilo bruldifekti\u011dis", "La Malnova Testamento, Jeremia 6:29"]], "subdefinitions": []}], "root": "brul", "primary": false}, "importisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komercisto, kiu importadas.", "translations": {"be": ["\u0456\u043c\u043f\u0430\u0440\u0442\u044d\u0440"], "fr": ["importateur"], "en": ["importer"], "pt": ["importador (pessoa; economia, com\u00e9rcio)"], "de": ["Importeur", "Einfuhrh\u00e4ndler"], "es": ["importador"], "hu": ["import\u0151r"]}, "examples": [["Tiu, kiu devas zorgi pri la administraj kaj doganaj formala\u0135oj, estas tiu, kiu povas trakti tion plej facile: vendanto en sia lando, importisto en la sia", "Bruno Flochon: Inkotermoj 2000, Monatojaro 2001a, numero 3a, p. 29a"]], "subdefinitions": []}], "root": "import", "primary": false}, "opinii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Havi opinion, iel ju\u011di, pensi pri iu a\u016d io, iel taksi, rigardi iun a\u016d ion.", "translations": {"be": ["\u043c\u0435\u0440\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043b\u0456\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u0434\u0443\u043c\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["\u00eatre d'avis que", "penser (avoir une opinion)"], "en": ["think"], "nl": ["menen"], "pt": ["achar"], "ru": ["\u043c\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u043b\u0430\u0433\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u0447\u0438\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u0438\u043c\u0435\u0442\u044c \u043c\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["meinen", "denken [ev]", "daf\u00fcrhalten"], "sv": ["tycka"], "hu": ["v\u00e9l", "gondol", "tart (v\u00e9l)", "hisz (v\u00e9l)", "tekint (v\u00e9l)"], "cs": ["m\u00ednit"], "pl": ["uwa\u017ca\u0107", "mie\u0107 zdanie", "mie\u0107 opini\u0119", "opiniowa\u0107", "s\u0105dzi\u0107"], "he": ["\u05dc\u05e1\u05d1\u05d5\u05e8 (\u05e9-) \\\u05e1\u05d1\u05e8\\", "\u05dc\u05d7\u05e9\u05d5\u05d1 \\\u05d7\u05e9\u05d1\\"]}, "examples": [["ne opiniu vin sa\u011da", "Z"], ["mi opinias tiun ideon \u011dusta", null], ["la jura konsilisto opiniis, ke la plej bela kaj plej feli\u0109a estis la tempo de la dana re\u011do Johano", "Fabeloj, volumo 1, Galo\u015doj de feli\u0109o"], ["la publiko kutimas opiniadi \u0109iun atakanton bravulo kaj \u0109iun atakaton kulpulo", "Esenco kaj Estonte, \u0109apitro 1a"], ["kio, kiel ili opiniis, tre bone alaspektis al ili", "Fabeloj, volumo 4, Filino de la mar\u0109a re\u011do"], ["sen\u0109ese preterflugetadis figuroj, el kiuj kelkajn, kiel \u015di opiniis, \u015di rekonis", "Fabeloj, volumo 4, Infano en la tombo"], ["ili estas opiniataj fidindaj", "Z"], ["\u011di prezentas sin simile al tio, kiel la landoj de la 17a jarcento prezentis sin al la angla filozofo Thomas Hobbes, kiu opiniis ilin esti senbridaj, \u0125aosaj, senle\u011daj kaj tro perfortemaj", "K. Enderby, Unu grandan rondon familian. Monato"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "kredi", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "opini", "primary": true}, "opinio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, kion oni supozas a\u016d kredas vera pri iu a\u016d io;", "translations": {"be": ["\u043c\u0435\u0440\u043a\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043f\u043e\u0433\u043b\u044f\u0434", "\u0434\u0443\u043c\u043a\u0430"], "fr": ["avis", "opinion"], "en": ["opinion"], "nl": ["mening", "opinie"], "pt": ["opini\u00e3o"], "ru": ["\u043c\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0432\u0437\u0433\u043b\u044f\u0434"], "de": ["Meinung"], "sv": ["\u00e5sikt"], "hu": ["v\u00e9lem\u00e9ny"], "pl": ["zdanie", "opinia", "os\u0105d", "pogl\u0105d"], "he": ["\u05d3\u05e2\u05d4"]}, "examples": [["en \u0109iu kranio regas aparta opinio", "Proverbaro esperanta"], ["kiom da kapoj, tiom da opinioj", "Proverbaro esperanta"], ["eldiri sian opinion", null], ["mia opinio estas: prenu mem akvon", "Z"], ["propra opinio ne estas le\u011do por alia", "Proverbaro esperanta"], ["la piulo trovos bonan opinion \u0109e Dio", "Z"], ["\u015dan\u011di sian opinion", null], ["la\u016d mia opinio (okulo) vi estas malprava", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "ju\u011do, vidpunkto, konkludo, konvinko, kredo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "opini", "primary": false}, "e\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Streko a\u016d parto de rekto, komuna al du apudaj edroj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u0431\u0440\u043e (\u043c\u043d\u043e\u0433\u043e\u0433\u0440\u0430\u043d\u043d\u0438\u043a\u0430)"], "fr": ["ar\u00eate (d'un poly\u00e8dre)"], "en": ["edge"], "pt": ["aresta"], "de": ["Kante", "Schneide"], "hu": ["\u00e9l (poli\u00e9der\u00e9)"], "pl": ["kraw\u0119d\u017a (wielo\u015bcianu)"]}, "examples": [["la e\u011dojn de pluredro konsistigas \u0109iuj lateroj de \u011diaj facoj", null], ["la e\u011doj de triedro estas tri duonrektoj, tiu de duedro estas rekto", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u0431\u0440\u043e (\u0433\u0440\u0430\u0444\u0430)", "\u0434\u0443\u0433\u0430 (\u0433\u0440\u0430\u0444\u0430)"], "fr": ["ar\u00eate (d'un graphe)", "arc (d'un graphe)"], "en": ["edge", "arc (of a graph)"], "de": ["Kante", "Strecke", "Bogen"], "hu": ["\u00e9l (gr\u00e1f\u00e9)"], "pl": ["kraw\u0119d\u017a (grafu)", "\u0142uk (grafu)"]}, "examples": []}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Longforma alta\u0135o; kresto.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0435\u0431\u0435\u043d\u044c (\u0433\u043e\u0440\u044b, \u0445\u043e\u043b\u043c\u0430)", "\u0445\u0440\u0435\u0431\u0435\u0442 (\u0433\u043e\u0440\u044b)"], "fr": ["ar\u00eate (ligne, cr\u00eate)"], "de": ["Grat", "Kamm"], "hu": ["gerinc"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "e\u011d", "primary": true}, "priser\u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ser\u0109i en la vestoj de iu, por vidi, \u0109u li ion ka\u015das.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0448\u0443\u043a\u0430\u0446\u044c"], "nl": ["fouilleren"], "ru": ["\u043e\u0431\u044b\u0441\u043a\u0430\u0442\u044c"], "de": ["durchsuchen"], "sv": ["visitera"], "hu": ["megmotoz"]}, "examples": [["la doganistoj priser\u0109is min", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ser\u0109", "primary": false}, "forlogi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Deturni, deflankigi logante.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u043a\u0443\u0448\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["s\u00e9duire"], "nl": ["weglokken", "verleiden"], "ru": ["\u0441\u043e\u0431\u043b\u0430\u0437\u043d\u0438\u0442\u044c"], "de": ["weglocken", "verleiten"], "es": ["seducir"], "hu": ["elcs\u00e1b\u00edt", "elcsal"]}, "examples": [["forlogi iun de la devo, de sia tasko", null], ["delogi la edzinon de najbaro", null], ["delogisto de virinoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "log", "primary": false}, "individuo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu organizita esta\u0135o, homa, besta a\u016d vegeta\u0135a, rigardata kiel unuo aparte de sia speco a\u016d grupo.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0434\u044b\u0432\u0456\u0434", "\u0456\u043d\u0434\u044b\u0432\u0456\u0434\u0443\u0443\u043c", "\u0430\u0441\u043e\u0431\u0430", "\u0430\u0441\u043e\u0431\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["individu"], "en": ["individual"], "nl": ["individu"], "pt": ["indiv\u00edduo"], "ru": ["\u0438\u043d\u0434\u0438\u0432\u0438\u0434", "\u0438\u043d\u0434\u0438\u0432\u0438\u0434\u0443\u0443\u043c", "\u043b\u0438\u0447\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043e\u0441\u043e\u0431\u044c"], "de": ["Individuum"], "hu": ["egyed"], "es": ["individuo"]}, "examples": [["abelujo enhavas grandan nombron da individuoj, ordigitaj la\u016d tri seksoj", null], ["nacio ne konsistas el individuoj, sed el familioj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Persono ne konata a\u016d ne nomata (ofte kun fia senco).", "translations": {"hu": ["egy\u00e9n", "individuum"]}, "examples": [["jen stranga individuo", null], ["\u0109u vi konas tiun individuon?", null]], "subdefinitions": []}], "root": "individu", "primary": true}, "ova\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Man\u011da\u0135o farita el ovoj.", "translations": {"be": ["\u044f\u0435\u0447\u043d\u044f"], "fr": ["des \u0153ufs (cuis.)"], "en": ["omelette", "scrambled eggs"], "nl": ["eiergerecht"], "ru": ["\u044f\u0438\u0447\u043d\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Eispeise", "Eierspeise", "Eiergericht"], "hu": ["toj\u00e1s\u00e9tel"], "br": ["vio\u00f9 (boued)"], "pl": ["jajecznica"], "he": ["\u05d1\u05d9\u05e6\u05d4 \u05de\u05e7\u05d5\u05e9\u05e7\u05e9\u05ea", "\u05d7\u05d1\u05d9\u05ea\u05d4"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ov", "primary": false}, "individua": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Propra al individuo, persona, aparta.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0434\u044b\u0432\u0456\u0434\u0443\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u0430\u0441\u0430\u0431\u0456\u0441\u0442\u044b", "\u043f\u044d\u0440\u0441\u0430\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["individuel"], "en": ["individual"], "nl": ["individueel"], "pt": ["individual"], "ru": ["\u0438\u043d\u0434\u0438\u0432\u0438\u0434\u0443\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043b\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["individuell"], "hu": ["egyedi", "egy\u00e9ni", "individu\u00e1lis"], "es": ["individual"]}, "examples": [["individua opinio, gusto, laboro", null], ["la individua libereco estas garantiita al \u0109iuj regnanoj", null], ["bona instruado ofte bezonas esti individua", null], ["la artikolo montras, ke ni parolas pri objekto individue difinita", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "individu", "primary": false}, "tornilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ma\u015dino turnanta fiksitan pecon de iu materialo por \u011din torni.", "translations": {"en": ["lathe"], "pl": ["tokarka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Turni\u011danta aparato konsistanta el plato por torn argilon por fari poton, vazon, kru\u0109on ks.", "translations": {"pl": ["ko\u0142o garncarskie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "torn", "primary": false}, "kurtino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rekta remparo kuniganta du flankojn de bastiono.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u0440\u0442\u044b\u043d\u0430"], "nl": ["middenwal"], "pt": ["cortina (constru\u00e7\u00e3o)"], "ru": ["\u043a\u0443\u0440\u0442\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Kurtine", "Verbindungsmauer"], "hu": ["kurtina"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kurtin", "primary": true}, "neda\u016dra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Neda\u016dranta.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u043f\u0440\u0430\u0446\u044f\u0433\u043b\u044b", "\u043d\u044f\u0434\u043e\u045e\u0433\u0456", "\u0447\u0430\u0441\u043e\u0432\u044b"], "fr": ["bref", "passager (bref)", "temporaire"], "en": ["fleeting"], "nl": ["tijdelijk", "voorbijgaand"], "ru": ["\u043d\u0435\u0434\u043e\u043b\u0433\u0438\u0439", "\u043d\u0435\u043f\u0440\u043e\u0434\u043e\u043b\u0436\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["vor\u00fcbergehend", "provisorisch", "tempor\u00e4r"], "hu": ["m\u00fal\u00e9kony", "\u00e1tmeneti", "nem tart\u00f3s"], "br": ["berrbad", "dibad"], "pl": ["nietrwa\u0142y", "przelotny", "tymczasowy"]}, "examples": [["neda\u016dra pluvo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "da\u016dr", "primary": false}, "ringovermoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Filumo de la bestoj (Annelida), vermoj kies korpo estas dividata en ringoformajn segmentojn.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u044c\u0447\u0430\u0442\u044b\u0435 \u0447\u0435\u0440\u0432\u0438 (\u0442\u0438\u043f)"], "nl": ["ringwormen"], "pt": ["anel\u00eddeos"], "de": ["Ringelw\u00fcrmer"], "it": ["anellidi"], "pl": ["Pier\u015bcienice"], "hu": ["gy\u0171r\u0171sf\u00e9rgek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "verm", "primary": false}, "riparado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago ripari.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u043c\u043e\u043d\u0442", "\u043f\u043e\u0447\u0438\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["r\u00e9paration (action)"], "en": ["repair"], "es": ["reparaci\u00f3n"], "hu": ["jav\u00edt\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ripar", "primary": false}, "tolerema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inklina toleri.", "translations": {"be": ["\u0446\u044f\u0440\u043f\u043b\u0456\u0432\u044b"], "en": ["tolerant"], "nl": ["verdraagzaam"], "ru": ["\u0442\u0435\u0440\u043f\u0435\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439", "\u0442\u0435\u0440\u043f\u0438\u043c\u044b\u0439 (\u043e \u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u043a\u0435)"], "ca": ["tolerant"], "de": ["tolerant"], "hu": ["t\u00fcrelmes", "toler\u00e1ns"], "es": ["tolerante"], "pl": ["tolerancyjny", "pob\u0142a\u017cliwy", "wyrozumia\u0142y"]}, "examples": [["li estas tolerema al la diversaj opinioj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "toler", "primary": false}, "kolhararo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longaj pendantaj haroj \u0109e kolo de iuj bestoj: leono, \u0109evalo...", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0438\u0432\u0430"], "fr": ["crini\u00e8re"], "en": ["mane"], "nl": ["manen"], "pt": ["crina", "juba"], "de": ["M\u00e4hne"], "it": ["criniera"], "hu": ["s\u00f6r\u00e9ny"], "pl": ["grzywa"], "br": ["moue"], "sv": ["man"], "es": ["melena", "crin"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "har", "primary": false}, "tabanedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo dipteroj (Tabanidae), kies inoj su\u0109as sangon.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043b\u044f\u043f\u043d\u0456 (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "nl": ["dazen (fam.)"], "ru": ["\u0441\u043b\u0435\u043f\u043d\u0438 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "it": ["tafani (zoo-famiglia)", "tabanidi"], "de": ["Bremsen (Familie)"], "sv": ["bromsar( familj)"], "hu": ["b\u00f6g\u00f6lyf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tabaned", "primary": true}, "alglui\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Forte ali\u011di, kuni\u011di per si mem kun alia objekto.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u043a\u043b\u0435\u0456\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["coller (s'attacher \u00e0)", "s'attacher", "se coller"], "nl": ["plakken (onov.)", "kleven (onov.)"], "pt": ["juntar-se", "grudar-se", "colar-se"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043a\u043b\u0435\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u0440\u0438\u043b\u0435\u043f\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["sich heften an"], "tr": ["yap\u0131\u015fmak"], "hu": ["r\u00e1ragad", "odatapad", "megtapad"], "pl": ["lgn\u0105\u0107"]}, "examples": [["la birdo alglui\u011dis al la kaptilo", null], ["mia lango alglui\u011dis al mia palato", "La Malnova Testamento, Psalmaro 22:15"], ["\u015diaj okuloj alglui\u011dis al li", "Z"], ["\u0109iu homo ricevos la rajton alglui\u011di per sia tuta koro al tiu peco da tero, kiu lin naskis", "(Zamenhof: Parolo en la Guildhall, Londono, 1907)"], ["mia animo alglui\u011dis al Vi", "La Malnova Testamento, Psalmaro 63:8"], ["la malnova kutimo alglui\u011dis al li", null]], "subdefinitions": []}], "root": "glu", "primary": false}, "dragma\u015dino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speciala skrapma\u015dino konsistanta el metalaj ujoj fiksitaj sur unu senfina \u0109eno, kaj kiuj movigate elskrapas la fundon kaj suprenlevas la elskrapa\u0135on.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0440\u0430\u0433\u0430", "\u0437\u0435\u043c\u043b\u0435\u0447\u0435\u0440\u043f\u0430\u043b\u043a\u0430"], "fr": ["drague (machine \u00e0 draguer)"], "pl": ["draga", "pog\u0142\u0119biarka"], "pt": ["draga"], "de": ["L\u00f6ffelbagger", "Eimerbagger"], "es": ["draga"], "hu": ["kotr\u00f3g\u00e9p"]}, "examples": [["foje en Port-Saido li vidis laboriston mortigitan per la turnilo de la vapora drag-ma\u015dino", "H. Sienkiewicz, trad. M. Sygnarski, Tra dezerto kaj praarbaro, Varsovio, 1978"]], "subdefinitions": []}], "root": "drag", "primary": false}, "-a\u0135": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Substantivo formita el adjektiva radiko per la sufikso a\u0135 ( bela\u0135o ) diferencas de la vorto a\u0135o memstare uzata kun akompano de adjektivo ( bela a\u0135o ). La unua esprimo montras esencan konstantan kvaliton; la dua signifas, ke la a\u0135o havas ian okazan neesencan kvaliton."], "primary definition": "aplikate al adjektivo a\u016d adverbo, foje al substantivo \u2015 esprimas iun konkretan objekton, kiu estas esence tia, kiel esprimas tiu vorto, al kiu \u011di estas aplikata.", "translations": {}, "examples": [["sankta\u0135o", null], ["malpura\u0135o", null], ["terura\u0135o", null], ["Moseo rakontis al sia bopatro \u0109iujn malfacila\u0135ojn, kiuj trafis ilin dum la vojo kaj el kiuj la Eternulo ilin savis", "La Malnova Testamento, Eliro 18:8"], ["\u0109io devas esti unu for\u011dita tuta\u0135o el pura oro", "La Malnova Testamento, Eliro 25:36"], ["prenu la tutan sebon kiu kovras la interna\u0135on", "La Malnova Testamento, Eliro 29:13"], ["li ne etendis sian manon sur la apartena\u0135on de sia proksimulo", "La Malnova Testamento, Eliro 22:8"], ["\u011di estas por mi volapuka\u0135o", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "aplikate al verbo \u2015 havas saman signifon kiel aplikate al iu el la participoj de tiu verbo.", "translations": {}, "examples": [["flua\u0135o", null], ["skriba\u0135o", null], ["franda\u0135o", null], ["forbruligu \u011din sur la altaro kune kun la brulofero kiel agrablan odora\u0135on anta\u016d la Eternulo", "La Malnova Testamento, Eliro 29:25"], ["saniga\u0135o malbongusta sed efiko plej \u011dusta", "Proverbaro esperanta"], ["la resta\u0135on man\u011du la bestoj de la kampo", "La Malnova Testamento, Eliro 23:11"], ["blua, purpura kaj ru\u011da teksa\u0135o", "La Malnova Testamento, Eliro 25:40"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "aplikate al substantivo \u2015 esprimas konkretan objekton faritan el tio, kion nomas la substantivo, plej ofte man\u011da\u0135on.", "translations": {}, "examples": [["bova\u0135o", null], ["glacia\u0135o estas dol\u0109a glaciigita franda\u0135o", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 35"], ["prenu la brusta\u0135on de la vir\u015dafo", "La Malnova Testamento, Eliro 29:26"], ["tola\u0135on malpuran lavu en la domo", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u0135", "primary": true}, "pin\u0109preno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eta kvanto, tiom, kiom oni povas preni pin\u0109e.", "translations": {"ru": ["\u0449\u0435\u043f\u043e\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["pinc\u00e9e"], "nl": ["snuifje"], "de": ["Prise"], "es": ["Pellizco (referido a una cantidad muy peque\u00f1a de harina, azucar, etc...)"], "hu": ["csipetnyi"]}, "examples": [["pin\u0109preno da salo, da tabako", null], ["matene ili metas en tetason pin\u0109a\u0135on da rostita faruno, malgrandan kvanton da rekremento de lakto kaj malgrandan pecon da butero kaj enver\u015das varmegan akvon", "\u0108ina Interreta Informa Centro, Tetrinkado de Tibet-nacianoj, 2001"]], "subdefinitions": []}], "root": "pin\u0109", "primary": false}, "septimo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0441\u044d\u043f\u0442\u044b\u043c\u0430"], "fr": ["septi\u00e8me (intervalle musical)"], "nl": ["septime"], "ru": ["\u0441\u0435\u043f\u0442\u0438\u043c\u0430"], "de": ["Septime"], "it": ["settima (mus.)"], "hu": ["szeptim"], "es": ["s\u00e9ptimo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "septim", "primary": true}, "orto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Angulo je 90\u00b0.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u044f\u043c\u043e\u0439 \u0443\u0433\u043e\u043b"], "fr": ["angle droit"], "en": ["right angle"], "nl": ["rechte hoek"], "pt": ["\u00e2ngulo reto"], "de": ["rechter Winkel"], "hu": ["der\u00e9ksz\u00f6g"], "pl": ["k\u0105t prosty"]}, "examples": [["se du rektoj kruci\u011das tiel, ke du apudaj anguloj estas egalaj, ili determinas kvar ortojn", "8a OA"]], "subdefinitions": []}], "root": "ort", "primary": true}, "areometro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ilo pur mezuri la densecon de la flua\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u044d\u043e\u043c\u044d\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["ar\u00e9om\u00e8tre", "densim\u00e8tre"], "en": ["aerometer", "densimeter", "densitometer"], "ru": ["\u0430\u0440\u0435\u043e\u043c\u0435\u0442\u0440"], "ca": ["aer\u00f2metre"], "de": ["Senkwaage", "Ar\u00e4ometer"], "hu": ["s\u0171r\u0171s\u00e9gm\u00e9r\u0151", "areom\u00e9ter"], "sk": ["areometer", "hustomer"], "es": ["aer\u00f3metro"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "areometr", "primary": true}, "varianco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de hazarda variablo X) La ekspekto de (X-E(X))2; simb. Var(X) a\u016d \u03c32(X).", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0441\u044d\u043f\u0440\u0441\u0456\u044f"], "fr": ["variance"], "en": ["variance"], "pt": ["vari\u00e2ncia"], "ru": ["\u0434\u0438\u0441\u043f\u0435\u0440\u0441\u0438\u044f"], "ca": ["vari\u00e0ncia"], "de": ["Streuung", "Varianz"], "hu": ["sz\u00f3r\u00e1sn\u00e9gyzet", "variancia"], "es": ["varianza"], "pl": ["wariancja"]}, "examples": [["la varianco estas la dua centra momanto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "varianc", "primary": true}, "-a\u0109": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malbona, malbonkvalita.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["-asse (suffixe p\u00e9joratif)", "-\u00e2tre (suffixe p\u00e9joratif)"], "de": ["Schei\u00df- [pref]", "Mist- [pref]", "Drecks- [pref]"], "es": ["-aco (sufijo peyorativo)", "-ucho (sufijo peyorativo)"], "vo": ["lu-"]}, "examples": [["mizera \u0109evala\u0109o", "Fabeloj, volumo 1, Sova\u011daj cignoj"], ["doma\u0109o", null], ["rigarda\u0109i kiel bovido", "Proverbaro esperanta"], ["babila\u0109i", null]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u0109", "primary": true}, "komerca\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "A\u0135o a\u016d servo akirebla kontra\u016d pago.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u0432\u0430\u0440"], "fr": ["marchandise", "denr\u00e9e (marchandise quelconque)"], "nl": ["handelswaar"], "ru": ["\u0442\u043e\u0432\u0430\u0440"], "de": ["Ware", "Handelsgut"], "es": ["mercanc\u00eda"], "hu": ["kereskedelmi \u00e1ru"]}, "examples": [["tiu \u0109i komerca\u0135o estas \u0109iam volonte a\u0109etata de mi", "Fundamento de EsperantoEkzercaro, \u00a7 25"], ["Me\u015de\u0125 komercis kun vi, alportante al vi kiel komerca\u0135ojn homajn animojn kaj kuprajn vazojn", "La Malnova TestamentoJe\u0125ezkel 27:13"]], "subdefinitions": []}], "root": "komerc", "primary": false}, "orta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri angulo) Estanta orto; kies mezuro egalas al 90\u00b0.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u044f\u043c\u043e\u0439 (\u0443\u0433\u043e\u043b)"], "fr": ["(angle) droit"], "en": ["right (angle)"], "nl": ["rechte (hoek)"], "pt": ["reto"], "de": ["recht (-er Winkel)"], "hu": ["kilencven fokos(sz\u00f6g)"], "pl": ["(k\u0105t) prosty"]}, "examples": [["rektangulo oni nomas paralelogramon, de kiu almena\u016d unu angulo estas orta", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: \u0108i tiu senco povas esti konsiderata kiel mallongigo, foje bonvena: orta triangulo estas pli malpeza ol ortangula triangulo. \u011ci tamen restas malofta kaj evitinda."], "primary definition": "(parolante pri plurlatero a\u016d pluredro)", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u044f\u043c\u043e\u0443\u0433\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["rectangle (adj.)"], "en": ["right-angled"], "nl": ["rechthoekig"], "de": ["rechtwinklig"], "hu": ["der\u00e9ksz\u00f6g\u0171"], "pl": ["prostok\u0105tny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043e\u0440\u0442\u043e\u0433\u043e\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0435\u0440\u043f\u0435\u043d\u0434\u0438\u043a\u0443\u043b\u044f\u0440\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["orthogonal", "perpendiculaire (adj.)"], "en": ["orthogonal", "perpendicular"], "nl": ["loodrecht"], "pt": ["ortogonal"], "de": ["perpendikular", "orthogonal", "senkrecht"], "hu": ["mer\u0151leges"], "pl": ["prostopad\u0142y", "ortogonalny"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri geometria figuro rilate al alia) Tiaj, ke ili sin intersekcas formante orton.", "translations": {"nl": ["loodrecht"], "hu": ["mer\u0151leges"]}, "examples": [["rekto orta al alia rekto, al kurbo , al ebeno, al surfaco", null], ["ebeno orta al lumradio", null], ["ortaj rektoj, cirkloj, ebenoj", null], ["la teraj meridianoj kaj paraleloj estas inter si ortaj", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri vektoroj en e\u016dklida spaco) Tiaj, ke ilia skalara produto egalas al nulo.", "translations": {"hu": ["mer\u0151leges", "ortogon\u00e1lis"]}, "examples": [["se x estas orta al y, validas la pitagora teoremo: ||x+y||2 = ||x||2+||y||2", null], ["orta bazo estas bazo, kies \u0109iuj vektoroj estas ortaj inter si", null], ["oni diras, ke vektoro estas orta al subaro, se \u011di estas orta al \u0109iu \u011dia elemento", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri subaro de e\u016dklida spaco, rilate al alia subaro A) Tia, ke \u0109iuj \u011diaj elementoj estas ortaj al tiuj de A.", "translations": {"hu": ["mer\u0151leges", "ortogon\u00e1lis"]}, "examples": [["la orta aro de subaro estas fermita vektora subspaco", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri elemento x de vektora spaco kaj elemento f de ties dualo) Tiaj, ke f(x) = 0.", "translations": {"hu": ["mer\u0151leges", "ortogon\u00e1lis"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri (n,p)-matrico A) Kies transpona\u0135o egalas al la inverso de A.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0440\u0442\u043e\u0433\u043e\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f (\u043c\u0430\u0442\u0440\u0438\u0446\u0430)"], "fr": ["(matrice) orthogonale"], "en": ["orthogonal (matrix)"], "de": ["orthogonal (-e Matrix)"], "hu": ["ortogon\u00e1lis(m\u00e1trix)"], "pl": ["(macierz) ortogonalna"]}, "examples": [["la determinanto de orta matrico egalas al +1 a\u016d -1", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": []}]}], "root": "ort", "primary": false}, "meleagro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kortobirdo pli granda ol koko kun vosto ventumilforme etendebla, genro el familio fazanedoj (Meleagris).", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0434\u044b\u043a"], "fr": ["dinde (insekso)", "dindon (virsekso)"], "en": ["turkey"], "nl": ["kalkoen"], "pt": ["peru"], "ru": ["\u0438\u043d\u0434\u044e\u043a (masklo)", "\u0438\u043d\u0434\u0435\u0439\u043a\u0430 (femalo)", "\u0438\u043d\u0434\u044e\u0448\u043a\u0430 (femalo)"], "de": ["Truthahn (masklo)", "Pute (femalo)"], "tr": ["hindi"], "hu": ["pulyka"], "br": ["kilhog-Indez (virsekso)", "yar-Indez (insekso)"], "es": ["pavo", "chompipe"]}, "examples": [["\u015di kondukis la \u015dafojn, \u015di pa\u015dtis la meleagrojn", "C. Perrault, trad. P. Sarpy, Felo de Azeno, Rakontoj pri feinoj, Hachette, 1904"]], "subdefinitions": []}], "root": "meleagr", "primary": true}, "premnecesigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Devigi, necesigi, trudi per morala premo.", "translations": {"en": ["pressure"], "nl": ["opdringen"], "pl": ["wymusza\u0107"], "hu": ["k\u00e9nyszer\u00edt", "nyom\u00e1st gyakorol r\u00e1"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prem", "primary": false}, "reciproka": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adj. kvalifikanta la agadon, senton a\u016d efikon de du personoj a\u016d objektoj, el kiuj unu agas, sentas a\u016d efikas sur la duan tute same, kiel la dua agas, sentas a\u016d efikas sur la unuan.", "translations": {"be": ["\u0443\u0437\u0430\u0435\u043c\u043d\u044b"], "en": ["reciprocal"], "nl": ["wederkerig"], "ru": ["\u0432\u0437\u0430\u0438\u043c\u043d\u044b\u0439"], "ca": ["rec\u00edproc"], "de": ["reziprok", "gegenseitig"], "hu": ["k\u00f6lcs\u00f6n\u00f6s"], "es": ["rec\u00edproco"]}, "examples": [["reciproka amo, konfido, abomeno, donaco", null], ["sin reciproke pardoni", null], ["\u0109iuj sin reciproke komprenas", "Z"], ["reciproke batalantaj nacioj", "Z"], ["ili reciproke premis al si la manojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "reciprok", "primary": true}, "universala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Koncernanta la tuta\u0135on de la objektoj.", "translations": {"el": ["\u03c0\u03b1\u03b3\u03ba\u03cc\u03c3\u03bc\u03b9\u03bf\u03c2"], "fr": ["universel"], "en": ["universal"], "be": ["\u0443\u043d\u0456\u0432\u044d\u0440\u0441\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u0441\u0443\u0441\u044c\u0432\u0435\u0442\u043d\u044b", "\u0443\u0441\u0435\u0430\u0433\u0443\u043b\u044c\u043d\u044b"], "ca": ["universal"], "de": ["universell"], "it": ["universale (generale, totale)"], "hu": ["egyetemes", "univerz\u00e1lis"], "br": ["hollvedel"], "cs": ["univerz\u00e1ln\u00ed", "sv\u011btov\u00fd"], "fi": ["yleinen", "yleis-", "maailman", "yleisp\u00e4tev\u00e4", "universaali(nen)"], "es": ["universal"], "ru": ["\u0443\u043d\u0438\u0432\u0435\u0440\u0441\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0432\u0441\u0435\u043e\u0431\u0449\u0438\u0439", "\u0432\u0441\u0435\u043c\u0438\u0440\u043d\u044b\u0439", "\u0440\u0430\u0437\u043d\u043e\u0441\u0442\u043e\u0440\u043e\u043d\u043d\u0438\u0439"], "nl": ["universeel"], "pt": ["universal"], "sv": ["universell"], "sk": ["univerz\u00e1lny"]}, "examples": [["universala (tuttera) diluvo", null], ["universala (de \u0109iuj \u015dtatanoj) vo\u0109donado", null], ["universala (pri \u0109iuj popoloj) historio", null], ["universala (ta\u016dga por \u0109io) genio", null], ["universala lingvo, rimedo, kuracilo, \u015dra\u016dbilo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "universal", "primary": true}, "reciproki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Reciproke plenumi.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043a\u0430\u0437\u0430\u0446\u044c \u0443\u0437\u0430\u0435\u043c\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044e", "\u0437\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u0443 \u0430\u0434\u043a\u0430\u0437"], "en": ["reciprocate"], "nl": ["iets terugdoen", "beantwoorden (iets)", "vergelden"], "de": ["erwidern"], "es": ["corresponder (actuar con reciprocidad)"], "hu": ["viszonoz"]}, "examples": [["mi reciprokas viajn bondezirojn", null], ["reciproki saluton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "reciprok", "primary": false}, "zelkovo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Falfolia arbo a\u016d arbeto kelkfoje rigardata kiel subspeco de ulmo, genro el familio ulmacoj (Zelkova).", "translations": {"fr": ["zelkova"], "en": ["zelkova"], "nl": ["zelkova (boom)"], "de": ["Zelkove"], "it": ["zelkova"], "hu": ["gyerty\u00e1nszil"]}, "examples": [["sub maljuna zelkovo staki\u011dis flavaj folioj", "-, Rei kaj zelkovo, Rei Virtuala, 2000-12-08"], ["zelkovo lasas sin na\u011di en la blovanta vento", "Jo\u015dijama \u015cookaj, trad. \u016cataru \u015cidoo, Lumoj Dekduspecaj, La Japana Budhano, 2002-2004, numeroj 316a-325a"]], "subdefinitions": []}], "root": "zelkov", "primary": true}, "krambo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio brasikacoj (Crambe).", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0442\u0440\u0430\u043d", "\u043c\u043e\u0440\u0441\u043a\u0430\u044f \u043a\u0430\u043f\u0443\u0441\u0442\u0430"], "en": ["sea kale"], "pt": ["crambe", "couve-marinha"], "fa": ["\u0633\u067e\u06cc\u062f\u0647"], "de": ["Meerkohl"], "hu": ["t\u00e1torj\u00e1n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kramb", "primary": true}, "sin deteni": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kiel aperas en la ekzemploj, la manieroj konstrui tiun verbon estas sufi\u0109e multaj: deteni sin, ke oni ne faru...; deteni sin, por ne fari...; deteni sin de farado...; deteni sin de fari...; deteni sin fari... La konstruoj per negativa subpropozicio nun aspektas ar\u0125aikaj, kaj tiu kun la prepozicio \"de\" anta\u016d infinitivo aspektas erara."], "primary definition": "Ne permesi al si.", "translations": {"be": ["\u0443\u0441\u0442\u0440\u044b\u043c\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0443\u0441\u0442\u0440\u044b\u043c\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["s'abstenir (de)", "s'emp\u00eacher (de)", "se passer (de)", "se priver (de)", "se retenir (de)"], "hu": ["tart\u00f3zkodik (vmit\u0151l)", "\u00f3vakodik"], "pl": ["powstrzymywa\u0107 si\u0119", "wstrzymywa\u0107 si\u0119"], "ru": ["\u0432\u043e\u0437\u0434\u0435\u0440\u0436\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0432\u043e\u0437\u0434\u0435\u0440\u0436\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"]}, "examples": [["kriu per la tuta gor\u011do, ne detenu vin", "La Malnova Testamento, Jesaja 58:1"], ["ne povi sin deteni de admiro, de rido, de krio, de apla\u016ddo", "Z"], ["deteni sin de vino kaj de ebriiga\u0135o , de \u0109ia formo de malbono , de karnaj voluptoj , de parolado", "La Malnova Testamento, Ijob 4:2"], ["min deteni fari\u011dis mia unika devo", "La revadoj de soleca promenanto, Unua promenado"], ["nur detenu vin, ke vi ne man\u011du la sangon", "La Malnova Testamento, Readmono 12:23"], ["Karen ne povis sin deteni, por ne fari kelke da dancpa\u015doj", "Fabeloj, volumo 2, Ru\u011daj \u015duoj"], ["ne povi sin deteni montri grandan intereson", "Z"], ["tio \u0109i neniel devos nin deteni de enkonduki tiun \u0109i oportuna\u0135on en nian artan kaj konscie kreitan lingvon", "Lingvaj Respond, Pri la regulo de la akcento"], ["mi ne povas min deteni kaj ne skribi al vi pri tio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne doni sian vo\u0109on.", "translations": {"pl": ["wstrzymywa\u0107 si\u0119 od g\u0142osu"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ten", "primary": false}, "anhidra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne enhavanta akvon.", "translations": {"sk": ["bezvod\u00fd (chem.)"], "be": ["\u0431\u044f\u0437\u0432\u043e\u0434\u043d\u044b"], "fr": ["anhydre"], "en": ["anhydrous", "waterless"], "nl": ["watervrij"], "ru": ["\u0431\u0435\u0437\u0432\u043e\u0434\u043d\u044b\u0439 (\u0445\u0438\u043c.)"], "de": ["wasserfrei"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anhidr", "primary": true}, "submarino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["sub la \u015dipbordo mem trana\u011dis longa kaj mallar\u011da submarino", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "submarin", "primary": true}, "formularo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kolekto da formuloj.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0440\u043c\u0443\u043b\u044f\u0440"], "fr": ["formulaire", "formule (imprim\u00e9 standard)", "bordereau"], "de": ["Formelsammlung"], "es": ["formulario"], "hu": ["iratmintagy\u0171jtem\u00e9ny", "formularium"]}, "examples": [["farmacia formularo", "Plena Ilustrita Vortaro"], ["formularo de notarioj", "Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Fakte tiu senco ne estas derivebla el formulo, kaj devus esti registrita kiel aparta radiko; oni anka\u016d proponis malkonfuzi per la vorto \u00abformulario\u00bb. En la praktiko tamen pli ofte estas uzataj pli precizaj vortoj formitaj per -ilo: ali\u011dilo, abonilo, demandilo kaj tiel plu."], "primary definition": "Papero sur kiu estas presita \u015dablono de dokumento, en kiu estas lasita spaco kiun koncernuloj plenigas per okazaj informoj (nomoj, datoj, monsumoj kaj tiel plu).", "translations": {"ru": ["\u0444\u043e\u0440\u043c\u0443\u043b\u044f\u0440", "\u0431\u043b\u0430\u043d\u043a"], "en": ["form", "blank"], "nl": ["formulier"], "de": ["Formular"], "hu": ["\u0171rlap", "blanketta"], "pl": ["formularz", "blankiet"]}, "examples": [["la diversaj pozicioj en la formularoj estas komparataj, oni kvitancas...", "Zamenhof la\u016d PIV."]], "subdefinitions": []}], "root": "formul", "primary": false}, "sprita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Montranta spiritan viglon, kiu rapide trovas kaj originale esprimas neatenditan rilaton inter malsamaj aferoj.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u0442\u0440\u043e\u0443\u043c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["astucieux", "fin (spirituel)", "spirituel (ayant de l'esprit)"], "en": ["witty", "bright", "clever", "be sprightly"], "nl": ["geestig"], "de": ["witzig", "geistreich"], "hu": ["szellemes", "szellemd\u00fas", "szipork\u00e1z\u00f3"]}, "examples": [["\u015di estis sprita, edukita kaj aminda; mi estis duone malsobrigita de amo, \u0109ampano kaj dancmuziko", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, la porcio da glacia\u0135o, (rakonto de L. Dilling, tradukita de Eduard Hall el Joensuu (Finnlando))"], ["pro sprita vorto li e\u0109 propran patron ne indulgus", "La Revizo, akto 4a, sceno 8a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Montranta spiritan viglon, kiu elpensas kaj kombinas novajn neatenditajn lertajn kaj ta\u016dgajn aran\u011dojn.", "translations": {}, "examples": [["la \u0125inoj elpensis spritan rimedon por konservado de vivaj fi\u015doj", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 5, el la vivo kaj sciencoj, bagateloj"]], "subdefinitions": []}], "root": "sprit", "primary": true}, "\u015dajnpiedo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lobo a\u016d fadeno de \u0109elinterna substanco, servanta al iuj \u0109eloj por enkorpigi al si eksteran materialon, a\u016d por movi\u011di.", "translations": {"fr": ["pseudopode"], "en": ["pseudopod"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pied", "primary": false}, "spriti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti sprita.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u0442\u0440\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0441\u0442\u0440\u043e\u0441\u043b\u043e\u0432\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["faire de l'esprit", "faire preuve d'esprit"], "en": ["be witty", "be bright", "be clever", "be sprightly"], "nl": ["geestig zijn"], "de": ["witzig sein", "geistreich sein"], "hu": ["szellemeskedik", "szipork\u00e1zik"]}, "examples": [["vero ne bezonas mediti nek spriti", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "sprit", "primary": false}, "sprito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kapablo rapide eltrovi trafajn, interesajn, lertajn dira\u0135ojn a\u016d agmanierojn.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u0442\u0440\u043e\u0443\u043c\u0438\u0435"], "fr": ["pr\u00e9sence d'esprit", "sens de la r\u00e9partie"], "en": ["wit", "brightness", "cleverness", "sprightliness"], "hu": ["szellemess\u00e9g"]}, "examples": [["plej bona sprito estas silento", "Proverbaro esperanta"], ["malsato donas spriton", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "sprit", "primary": false}, "nomenklaturo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Regula nomaro por \u0109iuj a\u0135oj de iu scienco, arto, industrio.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u043c\u044d\u043d\u043a\u043b\u044f\u0442\u0443\u0440\u0430"], "fr": ["nomenclature"], "en": ["nomenclature"], "nl": ["nomenclatuur"], "pt": ["nomenclatura"], "el": ["\u03bf\u03bd\u03bf\u03bc\u03b1\u03c4\u03bf\u03bb\u03bf\u03b3\u03af\u03b1"], "de": ["Nomenklatur", "Benennungssystem", "Bezeichnungssystem"], "it": ["nomenclatura"], "hu": ["n\u00f3menklat\u00fara", "n\u00e9vmutat\u00f3"], "ru": ["\u043d\u043e\u043c\u0435\u043d\u043a\u043b\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430"], "es": ["nomenclatura"]}, "examples": [["scienca nomenklaturo", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "nomenklatur", "primary": true}, "kompatemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de iu kompatema.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0447\u0443\u0432\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435", "\u043c\u0438\u043b\u043e\u0441\u0435\u0440\u0434\u0438\u0435", "\u0441\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u0434\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["mis\u00e9ricorde", "compassion", "commis\u00e9ration", "piti\u00e9", "sympathie (compassion)"], "nl": ["barmhartigheid"], "hu": ["k\u00f6ny\u00f6r\u00fcletess\u00e9g", "irgalmass\u00e1g"]}, "examples": [["la Sinjoro, nia Dio, havas kompatemon kaj pardonemon, kvankam ni defalis de Li", "La Malnova TestamentoDaniel 9:9"], ["li komencis konsideri, \u0109u efektive tiu boneco kaj kompatemo de la kristanoj ne pruvas malta\u016dgecon de iliaj animoj", "H. Sienkiewicz trad. L. Zamenhof Quo vadis? \u0109ap. 29"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompat", "primary": false}, "hangaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda konstrua\u0135o , ta\u016dga por \u015dirmi kaj enteni balonojn, aviadilojn.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0433\u0430\u0440"], "fr": ["hangar"], "en": ["hangar"], "nl": ["hangar", "loods (hangar)"], "pt": ["hangar"], "el": ["\u03c5\u03c0\u03cc\u03c3\u03c4\u03b5\u03b3\u03bf"], "de": ["Hangar", "Flughalle"], "sv": ["hangar"], "hu": ["hang\u00e1r"], "fa": ["\u0622\u0634\u06cc\u0627\u0646\u0647 (\u0647\u0648\u0627\u067e\u06cc\u0645\u0627)"], "es": ["hangar"], "it": ["hangar", "aviorimessa"], "ru": ["\u0430\u043d\u0433\u0430\u0440"], "pl": ["hangar"]}, "examples": [["ili eliris kaj haltis apud muro de la hangaro", "Lubovj Lukina, E\u016dgeno Lukin, trad. Jurij Finkel , La misiistoj, parto 2a"]], "subdefinitions": []}], "root": "hangar", "primary": true}, "krinolino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro da ringoj, kiuj tenas la malsupron de robo pufa, la\u016d e\u016dropa modo de la 19a jarcento.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044b\u043d\u0430\u043b\u0456\u043d"], "fr": ["crinoline"], "en": ["crinoline"], "nl": ["crinoline", "hoepelrok"], "pt": ["crinolina"], "de": ["Reifrock"], "hu": ["krinolin (szoknya)"], "pl": ["krynolina"]}, "examples": [["sinjorino Ku\u015dkin venis sen krinolino kaj en malpuraj gantoj", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 14a, p. 74a"]], "subdefinitions": []}], "root": "krinolin", "primary": true}, "al \u0109e": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La uzoj de \u0109e kun posta akuzativo a\u016d anta\u016da prepozicio al estas maloftaj, sed neniel mallogikaj. Oni ofte povus diri nuran al anstata\u016de.", "Rimarko: Kiel bone reliefigas la ekzemplo el la recenzo de V. Melnikov, la formo al \u0109e sonas fremde, same kiel \u0109iuj similaj kuna\u0135oj de al kun alia loka prepozicio. Sed \u0109i tiuj kuna\u0135oj estas tute bonaj de teoria vidpunkto, kaj e\u0109 sistemece uzataj en la kadro de Cseh-instruado por enkonduki la uzon de akuzativo post prepozicio. Plie, la kuna\u0135o povas aperi ne nur en adjektoj, sed anka\u016d en komplementoj de adjektivoj a\u016d substantivoj, kie la formo kun akuzativo estus neuzebla: proksima al \u0109e, buslinio al \u0109e... Indas tamen rememori, ke en Zamenhof perceptas nuancon inter la muso kuris al sub la lito (kuris cele al tiu loko sub la lito, sed ne nepre \u011din atingis) kaj la muso kuris sub la liton (nepre \u011din atingis). Se tiu distingo estus strikte observata, oni apena\u016d povus uzi similajn kuna\u0135ojn en tempo alia ol pasinta. Cetere, ekster la kunteksto de prepoziciaj kuna\u0135oj, la nuanco inter al kaj pura akuzativo estas apena\u016d sentebla, krom de stila vidpunkto: ja morga\u016d mi veturos Parizon ne estas multe pli konvinka pri la atingo de la celo, ol al Parizo, kaj \u0109i-lasta estas multe pli ofta. Ni do prezentas \u0109iujn kuna\u0135ojn de al kun prepozicio, kiel alternativan formon de la sama prepozicio uzata kun akuzativo, tamen sciante, ke ekzistas principa nuanco."], "primary definition": "Al loko situanta \u0109e.", "translations": {"fr": ["\u00e0", "aupr\u00e8s de (avec mouvement vers)", "autour de (avec mouvement vers)", "chez (avec mouvement vers)", "contre (avec mouvement vers)", "sur (avec mouvement vers)"], "hu": ["-hoz", "-hez", "-h\u00f6z"]}, "examples": [["pli proksime al \u0109e ni", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato\u0109ap. 10"], ["iu povas malaprobi kunmeton de prepozicioj: \u00abmetis... al sub \u015dia kolo\u00bb, \u00abiris al \u0109e li\u00bb", "V. Melnikov LOdE 2000:2"], ["tiu respektinda persono, \u0109e kiun mi alvenis, iun vesperon, kune kun kofro", "Guy de Maupassant, tr. Daniel Luez: La mastrino, LOdE. 1999. N-ro 1 (51)."], ["morga\u016d mi iros \u0109e mian onklon", null], ["\u2015 kien, kie, kaj kiam vi \u015din invitis? \u2015 mi invitis \u015din \u0109e nin, dum la hiera\u016da festeno \u0109e Petro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109e", "primary": false}, "retrokupli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Intence a\u016d nevole kupli partojn de sistemo tiel, ke iom el \u011dia eli\u011da\u0135o estas ree enigata al la sistemo.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0441\u0442\u0440\u043e\u0438\u0442\u044c \u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u043d\u0443\u044e \u0441\u0432\u044f\u0437\u044c"], "nl": ["terugkoppelen"], "pt": ["realimentar"], "hu": ["visszacsatol"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "retrokupl", "primary": true}, "retrokuplo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Funkciado de sistemo kies eligo estas retrokuplita kun la enigo; la signalo tiel transigata.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u043d\u0430\u044f \u0441\u0432\u044f\u0437\u044c"], "en": ["feedback"], "nl": ["terugkoppeling"], "hu": ["visszacsatol\u00e1s"]}, "examples": [["pozitiva, negativa retrokuplo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "retrokupl", "primary": false}, "rezedacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Resedaceae).", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0437\u044d\u0434\u0430\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "nl": ["resedafamilie"], "pt": ["resed\u00e1ceas"], "ru": ["\u0440\u0435\u0437\u0435\u0434\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Resedagew\u00e4chse"], "hu": ["rezedaf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rezedac", "primary": true}, "redaktejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko kie gazeto estas redaktata.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0434\u0430\u043a\u0446\u044b\u044f"], "hu": ["szerkeszt\u0151s\u00e9g"], "de": ["Redaktion"], "nl": ["redactie"], "ru": ["\u0440\u0435\u0434\u0430\u043a\u0446\u0438\u044f"]}, "examples": [["bona verkisto penas por eviti penon al la leganto \u2015 kaj plie ne forgesas, ke la unua trovi\u011das en la redaktejo", "Lanti: Pensoj (26)."], ["gazetistoj forveturis \u0109iu en sian redaktejon por verki nekrologon", "La majstro kaj Margarita,"]], "subdefinitions": []}], "root": "redakt", "primary": false}, "granatujacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Punicaceae), kreskantaj en mediteraneaj kaj aziaj regionoj.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0430\u043d\u0430\u0442\u0430\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["punicac\u00e9es"], "nl": ["granaatboomfamilie"], "pt": ["punic\u00e1ceas"], "ru": ["\u0433\u0440\u0430\u043d\u0430\u0442\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Granatapfelgew\u00e4chse"], "hu": ["gr\u00e1n\u00e1talmaf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "granatujac", "primary": true}, "proceduro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Procedaro en ju\u011daferoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0446\u044d\u0434\u0443\u0440\u0430"], "fr": ["proc\u00e9dure"], "en": ["procedure"], "nl": ["procedure"], "pt": ["procedimento"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0446\u0435\u0434\u0443\u0440\u0430"], "de": ["Prozedur"], "hu": ["elj\u00e1r\u00e1s", "proced\u00fara"], "pl": ["procedura"]}, "examples": [["la proceduroj pri azilpetado longe da\u016dras", "Guido Van Damme: Sep en unu bato, Monatojaro 1999a, numero 3a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En programlingvoj, nomhava sekvenco de frazoj, plenumebla per vokoj el diversaj punktoj de la programo.", "translations": {"hu": ["elj\u00e1r\u00e1s"]}, "examples": [["se ofte vokata proceduro en la programo akiras memorpecon de la sistemo, \u011di devas redoni \u011din poste, kiam la memorpeco ne plu estas bezonata", "Klivo: Kio estas Javo?, Monatojaro 1998a, numero 5a, p. 13a"]], "subdefinitions": []}], "root": "procedur", "primary": true}, "insido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io, per kio oni insidas.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0441\u0430\u0434\u0430", "\u043b\u043e\u0432\u0443\u0448\u043a\u0430"], "fr": ["emb\u00fbche", "pi\u00e8ge (emb\u00fbche)", "traquenard"], "en": ["ambush", "trap"], "nl": ["arglist", "list", "valstrik"], "pt": ["ins\u00eddia"], "de": ["T\u00fccke", "Machenschaft"], "hu": ["\u00e1sk\u00e1l\u00f3d\u00e1s", "\u00e1rm\u00e1ny", "mesterked\u00e9s", "csapda (\u00e1tv.)"], "fa": ["\u062f\u0633\u06cc\u0633\u0647", "\u062a\u0648\u0637\u0626\u0647"]}, "examples": [["la demandoj de la ju\u011disto estis plenaj je insidoj", null], ["por kontra\u016dbatali la insidojn de la konspirantaro, li penis havigi al si pruvojn", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 15"], ["fari\u011dis klare, ke estas preparata nova insida\u0135o", "Metropoliteno, \u0109apitro 5"], ["ili ordonis al la Benjamenidoj jene: Iru kaj faru insidon en la vinber\u011dardenoj", "La Malnova Testamento, Ju\u011distoj 21:20"]], "subdefinitions": []}], "root": "insid", "primary": false}, "a\u016dskulti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Atenti por a\u016ddi.", "translations": {"be": ["\u0441\u043b\u0443\u0445\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["\u00e9couter"], "en": ["listen"], "nl": ["luisteren"], "ru": ["\u0441\u043b\u0443\u0448\u0430\u0442\u044c"], "de": ["zuh\u00f6ren"], "tr": ["dinlemek"], "tp": ["kute"], "hu": ["hallgat", "figyel"], "sk": ["po\u010d\u00fava\u0165"], "es": ["escuchar"], "cs": ["poslouchat"], "pl": ["s\u0142ucha\u0107"]}, "examples": [["kiu bone a\u016dskultas bone lernas", null], ["ne a\u016dskultinte ne kondamnu", "Proverbaro esperanta"], ["a\u016dskulti sub la pordo, trans la muro", "Z"], ["kiu a\u016dskultas, kie li ne devas, tiu a\u016ddas, kion li ne revas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Obei, sekvi.", "translations": {"pl": ["s\u0142ucha\u0107", "pos\u0142ucha\u0107"], "hu": ["hallgat (vkire)"]}, "examples": [["li ne volis a\u016dskulti miajn konsilojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dskult", "primary": true}, "batalhakilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hakilforma armilo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0435\u043a\u0438\u0440\u0430", "\u0431\u043e\u0435\u0432\u043e\u0439 \u0442\u043e\u043f\u043e\u0440"], "fr": ["francisque"], "en": ["pole-ax(e)"], "it": ["ascia da battaglia", "ascia da guerra", "azza"]}, "examples": [["tamen \u0109irka\u016d 3,5 jarmiloj anta\u016d nun la stepanoj akiris modernajn batalhakilojn, kaj kombininte ilin kun la avanta\u011doj de la \u0109evalo rapide konkeris vastajn teritoriojn en Turano, Irano kaj Hindio oriente, Anatolio kaj Balkanio sude, la tuta E\u016dropo \u011dis Irlando okcidente", "Sergio Pokrovskij: La granda stepo. La Ondo de Esperanto, 2003:2"], ["sed eraras la friponoj, \u0109ar la batalhakilo hakos reen, al ilia propra kapo", "Szathm\u00e1ri: Pythagoras"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "halebardo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hak", "primary": false}, "hoktriki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Triki per hoketo. Per la hoko, kiu situas en unu ekstrema\u0135o de la vergeto, la fadeno estas tirata por formi nodojn.", "translations": {"be": ["\u0432\u044f\u0437\u0430\u0446\u044c \u043a\u0440\u0443\u0447\u043a\u043e\u043c"], "fr": ["faire au crochet"], "nl": ["haken"], "ru": ["\u0432\u044f\u0437\u0430\u0442\u044c \u043a\u0440\u044e\u0447\u043a\u043e\u043c"], "de": ["h\u00e4keln"], "hu": ["horgol"]}, "examples": [["Dezirantoj partopreni kursojn pri trikado kaj hoktrikado, kunportu trikilojn kaj hoketojn", "Uzanto"], ["...avino, sidinte \u0109e ronda tablo, hoktrikis lanan tukon", "Unueta\u011da Usono."]], "subdefinitions": []}], "root": "trik", "primary": false}, "-ac": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Al kiu genro apliki\u011das la sufikso por nomi la familion, estas difinite de la internacia botanika nomenklaturo.", "Rimarko: Povas okazi, ke tiu genro ne plu ekzistas, \u0109ar pro novaj esploroj \u011diaj specioj estas ordigitaj sub aliaj genroj. fabacoj, kaprifoliacoj k.a.", "Rimarko: Kelkaj familioj havas tradiciajn nomojn, ne formitajn el genronomoj. La uzado de la sufikso -ac en tiu kazo estas evitinda, kvankam PIV ekzemple uzas \u011din tie: kompozitoj estas tradicia familinomo de asteracoj, sed ne uzu kompozitacoj.", "Rimarko: Pro la fakeco kaj neoficialeco de la sufikso estus konsilinde eviti \u011din en nefaka lingva\u0135o kaj uzi vortojn kiel rozfamilio, rozfamiliano anstata\u016d rozacoj, rozaco."], "primary definition": "Neoficiala sufikso, uzata por nomi familiojn la\u016d la botanika nomenklaturo. La sufikso apliki\u011das al genro el la familio por formi la familinomon.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e... (\u0441\u0443\u0444\u0444\u0438\u043a\u0441 \u0432 \u0431\u043e\u0442\u0430\u043d\u0438\u043a\u0435)", "-\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0443\u0444\u0444\u0438\u043a\u0441 \u0432 \u0431\u043e\u0442\u0430\u043d\u0438\u043a\u0435 \u0434\u043b\u044f \u043e\u0431\u043e\u0437\u043d\u0430\u0447\u0435\u043d\u0438\u044f \u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u0430)"], "de": ["Familie der", "-ace-"], "pt": ["...\u00e1cea..."], "hu": [".... csal\u00e1dja", "-f\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [["La rozo apartenas al la familio rozacoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ac", "primary": true}, "\u03c3-algebro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Reiers\u00f8l konas la terminon, sed sub formo \u00absigma-algebrao\u00bb."], "primary definition": "(super aro \u03a9) Tia ne malplena aro el subaroj de \u03a9, ke \u011di enhavas la komplementon de \u0109iu sia elemento, kaj la kuna\u0135on de \u0109iu sia numerebla subaro.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0438\u0433\u043c\u0430-\u0430\u043b\u0433\u0435\u0431\u0440\u0430", "\u0441\u0438\u0433\u043c\u0430-\u043f\u043e\u043b\u0435"], "fr": ["sigma-alg\u00e8bre", "tribu"], "en": ["sigma-algebra", "sigma-field"], "de": ["Sigma-Algebra", "Sigma-K\u00f6rper"], "pl": ["sigma-cia\u0142o", "sigma-algebra", "cia\u0142o przeliczalnie addytywne"], "hu": ["szigma-algebra"]}, "examples": [["eblas demonstri, ke \u03c3-algebro nepre enhavas \u03a9, la malplenan aron kaj la komuna\u0135on de \u0109iu sia numerebla subaro", null], ["la aro de \u0109iuj subaroj de \u03a9 estas \u03c3-algebro", null], ["\u03c3-algebro naskita de aro el subaroj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "algebr", "primary": false}, "-ad": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sufikso esprimanta \u011denerale la agon kaj uzata por derivi.", "translations": {"fr": ["-age (suffixe d'action)", "-ation (suffixe d'action)"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": ["Rimarko: La responda verbo estas sensufikse derivata de la substantivo: marteli (ne: marteladi ), kroni kaj tiel plu."], "primary definition": "el substantiva radiko por signifi pli malpli da\u016dran agon faritan per la ilo montrata de la radiko.", "translations": {}, "examples": [["martelado; telefonado; brosado; kronado; afi\u015dado", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "\u011deneralan kaj abstraktan ideon de la ago esprimata de la radiko: (Komparu );", "translations": {}, "examples": [["la uzado de la artikolo estas tia sama, kiel en aliaj lingvoj", "Z"], ["la uzo de l' artikolo en tiu okazo ne estas korekta", null], ["oni a\u016ddis muzikon kaj kantadon", "Fabeloj, volumo 1, La virineto de maro"], ["la \u015dtelado estas via profesio", "K"], ["ven\u011dado estas mia metio", "Z"], ["\u0109iuj pozicioj de homa korpo, starado, irado, saltado, klini\u011dado al \u0109iuj flankoj, grimpado sur \u0109iuj muroj, disdonado de salutoj, plenumado de plej diversaj gestoj", "Z"], ["la natura irado de la aferoj", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 3"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "longda\u016drecon a\u016d ripeti\u011don de la ago esprimata de la radiko.", "translations": {}, "examples": [["lia hiera\u016da parolo estis tre bela, sed la tro multa parolado lacigis lin", "Z"], ["la pafado da\u016dris tre longe", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 40"], ["parolado elokventa", null], ["malri\u0109igas ne nehavado, sed tro granda dezirado", "Proverbaro esperanta"], ["donado de almozoj neniam malri\u0109igas", "Proverbaro esperanta"]]}, {"remarks": ["Rimarko: Tiu \u0109i formo servas por traduki la imperfekton de la latinidaj lingvoj.", "Rimarko: Kelkaj esperantistoj uzas -ad kiel memstaran vorteron: lumbrilo adis ku\u015di (plue ku\u015dis, da\u016dris ku\u015dante) sur tegmentoj; ni ade (konstante) progresas; la ekonomia vivo de l' homaro ade (sen\u0109ese, pli kaj pli) sennacii\u011das; ade uzata vorto."], "primary definition": "verbojn el verbaj a\u016d substantivaj radikoj, por prezenti la agon en sia malvolvi\u011do kaj insisti pri ties da\u016dro a\u016d ripeti\u011do: re-.", "translations": {}, "examples": [["marteladi", null], ["vizitadi", null], ["zorgadi", null], ["mi saltadis la tutan tagon de loko al loko", "Z"], ["li kuradis \u011dis li falis", "Z"], ["\u0109iun tagon tien venadas multaj fremduloj", "Fabeloj, volumo 1, La novaj vestoj de la re\u011do"], ["la unuaj esperantistoj pacience elmetadis sin ne sola al konstanta mokado, sed e\u0109 al grandaj oferoj", "Z"], ["kugloj sen\u0109ese faladis", null], ["almoze elpetadi al si panon", null], ["la mastrino renkontadis lin \u0109iam \u011dentile", "Z"], ["mi esperas, ke la esperantistoj nun ofte kunvenados kaj korespondados inter si", "Z"]]}]}], "root": "ad", "primary": true}, "orta simetrio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["sym\u00e9trie orthogonale"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "simetri", "primary": false}, "flikkudri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fliki per alkudro.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0448\u0438\u0442\u044c \u0437\u0430\u043f\u043b\u0430\u0442\u0443", "\u043b\u0430\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u043b\u0430\u0442\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["r\u00e9pi\u00e9cer (un tissu)"], "nl": ["herstellen (van kleding)"], "pt": ["remendar"], "de": ["flicken"], "pl": ["przyszy\u0107", "przyszywa\u0107", "\u0142ata\u0107", "za\u0142ata\u0107"], "hu": ["befoltoz", "megstoppol"]}, "examples": [["pupo, kiu estis iom malnova kaj havis flikkudritan kolon", "Fabeloj, volumo 3, \u015dparmonujo"]], "subdefinitions": []}], "root": "kudr", "primary": false}, "spektatoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "spektanto", "translations": {"nl": ["toeschouwer (ontr.)"]}, "examples": [["kiam iu montris neordinaran lertecon, la spektatoroj \u0135etis al li florojn el siaj kronoj", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "spektator", "primary": true}, "razi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fortran\u0109i ion tutproksime \u0109e ties radiko.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043b\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["raser"], "en": ["shave"], "ru": ["\u0431\u0440\u0438\u0442\u044c"], "de": ["rasieren"], "tr": ["t\u0131ra\u015f etmek"], "sv": ["raka"], "lat": ["rado, ere"], "pl": ["goli\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) .", "translations": {"nl": ["scheren"], "es": ["afeitar"], "hu": ["borotv\u00e1l"]}, "examples": [["razi al iu la barbon", "B"], ["fre\u015de razita barbo", null], ["viro kun razitaj lipharoj", null], ["la ventego forrazis de la tero tutajn vila\u011dojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) .", "translations": {"nl": ["scheren"], "hu": ["borotv\u00e1l", "ny\u00edr"]}, "examples": [["razi la kapon, la vangojn", null], ["razita ronda\u0135o sur verto de pastro (tonsuro)", null], ["razi iun glate", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) tondi.", "translations": {"nl": ["maaien"], "hu": ["ny\u00edr"]}, "examples": [["razi la herbon de la \u011dardeno", "Vocabolario Italiano-Esperanto"]], "subdefinitions": []}], "root": "raz", "primary": true}, "ventriklo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nomo donata al kava\u0135oj de kelkaj organoj.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0435\u043b\u0443\u0434\u043e\u0447\u0435\u043a"], "fr": ["ventricule"], "en": ["ventricle"], "nl": ["ventrikel", "kamer (v.hart)"], "pt": ["ventr\u00edculo"], "de": ["Ventrikel", "Kammer"], "hu": ["(sz\u00edv)kamra"], "es": ["ventr\u00edculo"], "pl": ["jama (anatomia)", "komora (serca)"]}, "examples": [["la koro havas du vestiblojn kaj du ventriklojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ventrikl", "primary": true}, "kurznoto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iutaga fikso de valoro de kurzo en la borso.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0442\u044b\u0440\u043e\u045e\u043a\u0430 (\u0431\u0456\u0440\u0436\u0430\u0432\u0430\u044f)"], "de": ["B\u00f6rsenkursnotierung", "Kursnotierung", "Kursstellung"], "nl": ["koersnotering"], "hu": ["\u00e1rfolyamjegyz\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kurz", "primary": false}, "pico": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Italdevena speco de flano el salita pasto, kutime garnita per tavolo da tomatoj, froma\u011do, an\u0109ovoj, olivoj kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u043f\u0456\u0446\u0430"], "fr": ["pizza"], "bg": ["\u043f\u0438\u0446\u0430"], "nl": ["pizza"], "pt": ["pizza"], "ru": ["\u043f\u0438\u0446\u0446\u0430"], "ca": ["pizza"], "de": ["Pizza"], "it": ["pizza"], "hu": ["pizza"], "fa": ["\u067e\u06cc\u062a\u0632\u0627"], "en": ["pizza"], "sv": ["pizza"], "es": ["pizza"], "he": ["\u05e4\u05d9\u05e6\u05d4"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pic", "primary": true}, "noveleto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konciza novelo, ofte celanta surprizon de la leganto a\u016d komikon.", "translations": {"hu": ["r\u00f6vid elbesz\u00e9l\u00e9s"], "de": ["Kurznovelle"], "nl": ["short story"], "it": ["novelletta"], "en": ["short short"]}, "examples": [["la plej bonaj el tiuj noveletoj estas tre \u0109armaj kaj amuzaj", "Sten Johansson: Satira, humure serioza, amara, ridiga (T\u00f3th-M\u00e1th\u00e9 Miklos, Trans la se\u011do), Monatojaro 1998a, numero 1a, p. 19a"]], "subdefinitions": []}], "root": "novel", "primary": false}, "ka\u016dstika potaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "KOH. Senkolora alkala bazo, kalia hidroksido.", "translations": {"ru": ["\u0435\u0434\u043a\u043e\u0435 \u043a\u0430\u043b\u0438", "\u0433\u0438\u0434\u0440\u043e\u043e\u043a\u0438\u0441\u044c \u043a\u0430\u043b\u0438\u044f"], "fr": ["potasse caustique"], "nl": ["kaliumhydroxide", "bijtende potas"], "pt": ["hidr\u00f3xido de pot\u00e1ssio", "potassa c\u00e1ustica", "lix\u00edvia"], "sv": ["lut", "kalilut", "kaliumhydroxid"], "hu": ["k\u00e1lil\u00fag", "k\u00e1liumhidroxid"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "potas", "primary": false}, "bro\u015duro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maldika presa\u0135o, kunkudrita sed ne bindita.", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u0430\u0448\u0443\u0440\u0430"], "fr": ["brochure"], "en": ["brochure", "leaflet", "pamphlet"], "nl": ["brochure"], "ru": ["\u0431\u0440\u043e\u0448\u044e\u0440\u0430"], "de": ["Brosch\u00fcre"], "hu": ["bros\u00fara"], "pl": ["broszura"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Libro kunkudrita a\u016d kungluita sed ne bindita.", "translations": {"pl": ["ksi\u0105\u017cka w oprawie mi\u0119kkiej", "ksi\u0105\u017cka w oprawie klejonej"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bro\u015dur", "primary": true}, "bro\u015duri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kunkudri foliojn de presa\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u0430\u0448\u0443\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["brocher (des feuillets)"], "nl": ["opnaaien (in katernen)"], "ru": ["\u0431\u0440\u043e\u0448\u044e\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["fadenbinden"], "hu": ["f\u0171z (k\u00f6nyvet)"], "pl": ["zszywa\u0107 broszur\u0119", "bindowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bro\u015dur", "primary": false}, "\u0109iam": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En \u0109iu koncerna tempo a\u016d okazo.", "translations": {"el": ["\u03c0\u03ac\u03bd\u03c4\u03bf\u03c4\u03b5", "\u03c0\u03ac\u03bd\u03c4\u03b1"], "fr": ["toujours"], "bg": ["\u0432\u0438\u043d\u0430\u0433\u0438"], "be": ["\u0437\u0430\u045e\u0441\u0451\u0434\u044b", "\u0437\u0430\u045e\u0436\u0434\u044b"], "de": ["immer"], "it": ["sempre"], "hu": ["mindig"], "fa": ["\u0647\u0645\u06cc\u0634\u0647"], "vo": ["egelo"], "es": ["siempre"], "he": ["\u05ea\u05de\u05d9\u05d3"], "ru": ["\u0432\u0441\u0435\u0433\u0434\u0430"], "nl": ["altijd"], "pt": ["sempre"], "sv": ["alltid"], "sk": ["v\u017edy"], "ro": ["mereu", "totodeauna"], "pl": ["zawsze"]}, "examples": [["oni diras, ke la vero \u0109iam venkas", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 16"], ["mi trinkas \u0109iam mian kafon sen sukero", null], ["\u0109emizojn ni nomas tola\u0135o, kvankam i li ne \u0109iam estas faritaj el tolo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 35"]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En la tuta pasinta tempo.", "translations": {}, "examples": [["li \u0109iam diradis al mi la veron", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 24"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "En tuta la estonta tempo.", "translations": {}, "examples": [["tiu \u0109i grava tago restos por mi \u0109iam memorinda", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 41"], ["mi restos por \u0109iam via amiko", null]]}]}], "root": "\u0109iam", "primary": true}, "alilandulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0435\u0446"], "fr": ["\u00e9tranger (subst., homme \u00e9tranger)"], "nl": ["buitenlander"], "br": ["estren (ak.)"], "hu": ["k\u00fclf\u00f6ldi"]}, "examples": [["lia parolo tuj montras en li alilandulon", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, nokto"]], "subdefinitions": []}], "root": "land", "primary": false}, "moko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Intenca malrespekta\u0135o, rido a\u016d alia malestima esprimo.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0441\u043c\u0435\u0448\u043a\u0430"], "fr": ["moquerie", "raillerie"], "br": ["goapadenn"]}, "examples": [["vi volus nur pagi mokon per moko kaj min humiligi", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, la porcio da glacia\u0135o, (rakonto de L. Dilling, tradukita de Eduard Hall el Joensuu (Finnlando))"]], "subdefinitions": []}], "root": "mok", "primary": false}, "moki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Mal\u015date, ofende ridindigi iun a\u016d ion.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0441\u044c\u043c\u0456\u0445\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0437\u044c\u0434\u0437\u0435\u043a\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0432\u044b\u0441\u044c\u043c\u0435\u0439\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["se moquer de", "railler"], "en": ["mock", "deride", "jeer at", "scoff at", "make a butt of", "make sport of", "poke fun at", "ridicule", "taunt"], "nl": ["spotten", "bespotten"], "br": ["goapaat", "ober goap", "ober al lu gant ub."], "ru": ["\u0438\u0437\u0434\u0435\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043d\u0430\u0441\u043c\u0435\u0445\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0432\u044b\u0441\u043c\u0435\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0441\u043c\u0435\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["g\u00fanyol", "kig\u00fanyol"]}, "examples": [["ne moku maljunulon", null], ["fripona atestanto mokas ju\u011diston", null], ["vi for\u0135etis \u0109iujn miajn konsilojn, tial mi mokos, kiam timo vin atakos", "La Malnova Testamento, Sentencoj 1:25-26"], ["la mokanto estos mokata", "Z"], ["ne moku mizeron de alia, \u0109ar balda\u016d venos via", "Proverbaro esperanta"], ["ne moku riveron neatinginte la teron", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "mok", "primary": true}, "Luksemburgio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"el": ["\u039b\u03bf\u03c5\u03be\u03b5\u03bc\u03b2\u03bf\u03cd\u03c1\u03b3\u03bf"], "fr": ["Luxembourg"], "en": ["Luxemburg"], "br": ["Luksembourg"], "be": ["\u041b\u044e\u043a\u0441\u044d\u043c\u0431\u0443\u0440\u0433"], "is": ["L\u00faxemborg"], "de": ["Luxemburg"], "it": ["Lussemburgo"], "da": ["Luxembourg"], "gd": ["Lucsamburg"], "bg": ["\u041b\u044e\u043a\u0441\u0435\u043c\u0431\u0443\u0440\u0433"], "cs": ["Lucembursko"], "fi": ["Luxemburg"], "es": ["Luxemburgo"], "ru": ["\u041b\u044e\u043a\u0441\u0435\u043c\u0431\u0443\u0440\u0433"], "nl": ["Luxemburg"], "pt": ["Luxemburgo"], "tr": ["L\u00fcksenburg"], "sv": ["Luxemburg"], "lv": ["Luksemburga"], "lt": ["Liuksemburgas"], "sk": ["Luxemburg"], "sl": ["Luksemburg"], "pl": ["Luksemburg"]}, "examples": [["interesa kompromiso ekzistas en Luksemburgio, kie la elementa instruado okazas en la germana, kaj la supera en la franca", "Reinhard F\u00f6\u00dfmeier: La merkato de lingvoj, Monatojaro 1997a, numero 11a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Luksemburgi", "primary": true}, "moka": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malrespekte rida.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0441\u043c\u0435\u0448\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439"], "fr": ["moqueur (adj.)"], "br": ["goapaus"]}, "examples": [["\u015di eka\u016ddis konatan mokan vo\u0109on", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, Arturo, (rakonto de V. Devjatnin), 5"]], "subdefinitions": []}], "root": "mok", "primary": false}, "lacerto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio lacertedoj (Lacerta), malgranda ovnaska rampulo kun kvar mallongaj piedoj kaj longa maldika vosto.", "translations": {"be": ["\u044f\u0448\u0447\u0430\u0440\u043a\u0430"], "fr": ["l\u00e9zard"], "bg": ["\u0433\u0443\u0449\u0435\u0440"], "nl": ["hagedis"], "pt": ["lagarto"], "el": ["\u03c3\u03b1\u03cd\u03c1\u03b1"], "de": ["Eidechse"], "tr": ["kertenkele"], "hu": ["gy\u00edk"], "en": ["lizard"], "br": ["glazard"], "ru": ["\u044f\u0449\u0435\u0440\u0438\u0446\u0430"], "es": ["lagarto"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lacert", "primary": true}, "alarmi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Voki alarmante.", "translations": {"be": ["\u0431\u0456\u0446\u044c \u0442\u0440\u044b\u0432\u043e\u0433\u0443"], "fr": ["alarmer"], "en": ["alarm"], "nl": ["alarmeren"], "pt": ["alarmar", "dar alarme"], "ru": ["\u0431\u0438\u0442\u044c \u0442\u0440\u0435\u0432\u043e\u0433\u0443"], "de": ["alarmieren"], "hu": ["riaszt", "riad\u00f3ztat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "alarm", "primary": false}, "alarmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Signalo por anonci minacantan dan\u011deron a\u016d voki al batalo a\u016d helpo.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u044b\u0432\u043e\u0433\u0430"], "fr": ["alarme"], "en": ["alarm"], "nl": ["alarm"], "pt": ["alarme", "alarma"], "ru": ["\u0442\u0440\u0435\u0432\u043e\u0433\u0430"], "de": ["Alarm"], "it": ["allarme"], "hu": ["riad\u00f3", "riaszt\u00e1s"], "sk": ["poplach"], "es": ["alarma"]}, "examples": [["krii alarmon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "alarm", "primary": true}, "lumturo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tura konstrua\u0135o kun supra ordinare rotacia lum\u0135etilego por montri la vojon al \u015dipoj, aviadiloj kaj ceteraj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u044f\u043a"], "fr": ["phare"], "en": ["lighthouse"], "pt": ["farol"], "ru": ["\u043c\u0430\u044f\u043a"], "sv": ["fyr(torn)"], "hu": ["vil\u00e1g\u00edt\u00f3torony"], "es": ["faro"], "pl": ["latarnia morska"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Gvidanto, gvidilo.", "translations": {"nl": ["vuurtoren"], "hu": ["f\u00e1rosz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tur", "primary": false}, "alarma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dan\u011deroplena, maltrankviliga.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u044b\u0432\u043e\u0436\u043d\u044b"], "fr": ["alarmant"], "en": ["alarming"], "nl": ["alarmerend"], "pt": ["alarmante"], "ru": ["\u0442\u0440\u0435\u0432\u043e\u0436\u043d\u044b\u0439"], "de": ["alarmierend"], "hu": ["riaszt\u00f3"]}, "examples": [["la alarma stato de la regno", null]], "subdefinitions": []}], "root": "alarm", "primary": false}, "longanujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["longanier"], "de": ["Linkang-Baum"], "hu": ["longanfa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "longan", "primary": false}, "renesanco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "E\u016dropa arta kaj scienca movado en la 15a kaj 16a jarcentoj, karakterizata interalie per imitado de la helenlatina antikveco.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0440\u0430\u0434\u0436\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0440\u044d\u043d\u044d\u0441\u0430\u043d\u0441"], "fr": ["Renaissance"], "en": ["renaissance"], "nl": ["renaissance"], "pt": ["Renascen\u00e7a"], "ru": ["\u0440\u0435\u043d\u0435\u0441\u0441\u0430\u043d\u0441", "\u0412\u043e\u0437\u0440\u043e\u0436\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Renaissance"], "hu": ["renesz\u00e1nsz"], "pl": ["renesans"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "renesanc", "primary": true}, "teksaran\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aran\u011do de la fadenoj en teksa\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u043f\u043b\u044f\u0446\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435 (\u043d\u0456\u0442\u0430\u043a \u0443 \u0442\u043a\u0430\u043d\u0456\u043d\u0435)"], "hu": ["alapk\u00f6t\u00e9s"], "en": ["weave"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u043f\u043b\u0435\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435 \u043d\u0438\u0442\u0435\u0439"]}, "examples": [["la tola teksaran\u011do", null], ["la satena teksaran\u011do", null]], "subdefinitions": []}], "root": "teks", "primary": false}, "bloveksciti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Eksciti blovante.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u044c\u0434\u0437\u0456\u043c\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["attiser"], "br": ["c'hwezha\u00f1 (an tan)"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0434\u0443\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0434\u0443\u0442\u044c"], "de": ["anfachen"], "pl": ["rozdmuchiwa\u0107 (\u017car, ogie\u0144)", "wznieca\u0107 (ogie\u0144)"], "hu": ["f\u00faj (t\u00fczet)", "\u00e9leszt (t\u00fczet)"]}, "examples": [["blovekscitante la fajron", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "blov", "primary": false}, "kuneco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de du a\u016d pluraj personoj a\u016d objektoj, kiuj estas kune.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0432\u043c\u0435\u0441\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0431\u043b\u0438\u0437\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["intimit\u00e9 (\u00eatre ensemble)"], "de": ["Zusammensein", "Beisammensein"], "it": ["concomitanza", "comunanza"], "hu": ["k\u00f6z\u00f6ss\u00e9g", "egy\u00fcttess\u00e9g", "egy\u00fcttl\u00e9t"]}, "examples": [["mi petegas vin per la kuneco de nia juneco", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kun", "primary": false}, "vektora rotacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["rotation vectorielle"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rotaci", "primary": false}, "kompatemeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0447\u0443\u0432\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435", "\u043c\u0438\u043b\u043e\u0441\u0435\u0440\u0434\u0438\u0435", "\u0441\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u0434\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["mis\u00e9ricorde", "compassion", "commis\u00e9ration", "piti\u00e9", "sympathie (compassion)"], "nl": ["barmhartigheid"], "hu": ["k\u00f6ny\u00f6r\u00fcletess\u00e9g", "irgalmass\u00e1g"]}, "examples": [["la\u016d Via granda kompatemeco elstreku miajn pekojn", "La Malnova TestamentoPsalmaro 51:1"], ["lia ago koncerne tiun virinon ne povis esti rigardata kiel malbona atesto pri la kvanto da boneco kaj kompatemeco trovi\u011danta en lia koro", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompat", "primary": false}, "mezalianco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Edzi\u011do kun persono de malpli alta klaso; misedzi\u011do.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0437\u0430\u043b\u044c\u044f\u043d\u0441", "\u043d\u044f\u0440\u043e\u045e\u043d\u044b \u0448\u043b\u044e\u0431"], "nl": ["mesalliance"], "pt": ["m\u00e9salliance"], "ru": ["\u043d\u0435\u0440\u0430\u0432\u043d\u044b\u0439 \u0431\u0440\u0430\u043a", "\u043c\u0435\u0437\u0430\u043b\u044c\u044f\u043d\u0441"], "de": ["Mesalliance", "Missheirat", "unstandesgem\u00e4\u00dfe Ehe"], "hu": ["m\u00e9salliance", "rangon aluli h\u00e1zass\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mezalianc", "primary": true}, "idaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro de la homoj devenantaj de sama praavo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0442\u043e\u043c\u0441\u0442\u0432\u0430", "\u043d\u0430\u0448\u0447\u0430\u0434\u043a\u0456"], "fr": ["descendance"], "nl": ["nageslacht"], "pt": ["descend\u00eancia", "prole"], "ru": ["\u043f\u043e\u0442\u043e\u043c\u043a\u0438", "\u043f\u043e\u0442\u043e\u043c\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Geschlecht (Nachkommen)"], "hu": ["tan\u00edtv\u00e1nyok"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Posteularo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0442\u043e\u043c\u0441\u0442\u0432\u0430", "\u043d\u0430\u0448\u0447\u0430\u0434\u043a\u0456"], "nl": ["opvolgers"], "ru": ["\u043f\u043e\u0442\u043e\u043c\u043a\u0438", "\u043f\u043e\u0442\u043e\u043c\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Nachkommen"], "sv": ["avkomma"], "hu": ["ut\u00f3dok", "lesz\u00e1rmazottak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Dis\u0109iplaro.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0448\u0447\u0430\u0434\u043a\u0456", "\u043f\u0430\u0441\u044c\u043b\u044f\u0434\u043e\u045e\u043d\u0456\u043a\u0456"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "id", "primary": false}, "elo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Angla biero, hela kaj malforta.", "translations": {"be": ["\u044d\u043b\u044c"], "fr": ["ale (bi\u00e8re anglaise)"], "en": ["ale"], "nl": ["ale"], "pt": ["ale", "cerveja ale"], "ru": ["\u044d\u043b\u044c"], "de": ["Ale"], "hu": ["ale (angol s\u00f6r)"], "pl": ["ale (piwo)"]}, "examples": [["\u00ab vi povas havi glason da elo\u00bb, mi diris", "R. L. Stevenson, trad. A. Goodheir, Forkaptita, Kardo, 1976"]], "subdefinitions": []}], "root": "el", "primary": false}, "kelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subtera \u0109ambro, en kiu oni konservas provizojn, vinon, nutra\u0135on karbon, kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u043b\u0435\u043f", "\u043f\u0430\u0434\u0432\u0430\u043b", "\u0441\u0443\u0442\u0430\u0440\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["cave (subst. f\u00e9m.)", "sous-sol"], "en": ["cellar"], "nl": ["kelder"], "pt": ["adega", "despensa", "frasqueira", "garrafeira"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0432\u0430\u043b", "\u043f\u043e\u0433\u0440\u0435\u0431"], "de": ["Keller"], "hu": ["pince"], "fa": ["\u0632\u06cc\u0631\u0632\u0645\u06cc\u0646"], "br": ["kav"], "es": ["bodega", "despensa", "almac\u00e9n"]}, "examples": [["li havas nek \u0109elon nek kelon", "Proverbaro esperanta"], ["malfermita kelo tentas al \u015dtelo", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) La tuta provizo da vino entenata en la kelo.", "translations": {"fa": ["\u0627\u0646\u0628\u0627\u0631 \u0634\u0631\u0627\u0628"], "de": ["Weinkeller"], "br": ["kaviad"], "ru": ["\u0432\u0438\u043d\u043d\u044b\u0439 \u043f\u043e\u0433\u0440\u0435\u0431"]}, "examples": [["li estis fiera de sia kelo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kel", "primary": true}, "Nov-Orleana \u0135azo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pra\u0135azo kreita \u0109irka\u016d 1900 en Nov-Orleano en Usono, ludata de tri a\u016d kvar blovinstrumentoj kaj ritma sekcio.", "translations": {"fr": ["jazz New Orleans", "jazz Nouvelle-Orl\u00e9ans"], "en": ["New Orleans jazz"], "nl": ["jazz van New-Orleans", "oude jazz"], "de": ["New-Orleans-Jazz"], "pl": ["jazz nowoorlea\u0144ski", "d\u017cez nowoorlea\u0144ski"], "hu": ["New Orleans-i dzsessz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135az", "primary": false}, "kvoto de plusvaloro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekspluatgrado t. e. rilato de la plusvaloro al la salajrosumo (variebla kapitalo).", "translations": {"be": ["\u043d\u043e\u0440\u043c\u0430 \u0434\u0430\u0434\u0430\u043d\u0430\u0439 \u0432\u0430\u0440\u0442\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456"], "hu": ["\u00e9rt\u00e9kt\u00f6bbletr\u00e1ta"], "ru": ["\u043d\u043e\u0440\u043c\u0430 \u043f\u0440\u0438\u0431\u0430\u0432\u043e\u0447\u043d\u043e\u0439 \u0441\u0442\u043e\u0438\u043c\u043e\u0441\u0442\u0438"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kvot", "primary": false}, "demandilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dokumento enhavanta demandaron.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u043f\u0440\u043e\u0441\u043d\u0438\u043a", "\u0432\u043e\u043f\u0440\u043e\u0441\u043d\u044b\u0439 \u043b\u0438\u0441\u0442", "\u0430\u043d\u043a\u0435\u0442\u0430"], "fr": ["formulaire de demande", "questionnaire (formulaire)"], "pl": ["kwestionariusz (dokument)", "ankieta (dokument)"]}, "examples": [["la asocio elektis 500 enketotajn familiojn kaj petis ilin detale respondi al la donita demandilo", "Mu Binghua, Dekono de la familioj balda\u016d a\u0109etos a\u016dton, Monato, jaro 2001a, numero 6a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "demand", "primary": false}, "subdisko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la membroj de dispartigita disko (precipe fiksita disko), \u0109iu kun sia aparta dosiersistemo.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u044c\u0434\u0437\u0435\u043b (\u0434\u044b\u0441\u043a\u0430\u0432\u044b)"], "fr": ["partition (de disque informatique)"], "en": ["a partition (of a disk)"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0434\u0435\u043b (\u0434\u0438\u0441\u043a\u0430)"], "de": ["Partition (einer Festplatte)"], "pl": ["partycja dysku"], "hu": ["part\u00edci\u00f3"]}, "examples": [["tiu programo kreos du dosierojn \u0109e via Vindoza subdisko por Linukso", "Instalada Instrukcio \u2015 Linuks-Mandrejko 7.2."]], "subdefinitions": []}], "root": "disk", "primary": false}, "batalilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ilo, kiu servas por batali, armilo.", "translations": {"be": ["\u0437\u0431\u0440\u043e\u044f"], "fr": ["arme"], "en": ["weapon"], "ru": ["\u043e\u0440\u0443\u0436\u0438\u0435"], "de": ["Waffe", "Kampfmittel"], "hu": ["harceszk\u00f6z"], "br": ["arm"], "pl": ["bro\u0144", "uzbrojenie"]}, "examples": [["\u0109u vi ne havas sub via mano lancon a\u016d glavon? \u0109ar nek mian glavon, nek miajn aliajn batalilojn mi prenis kun mi", "La Malnova Testamento, I. Samuel 21:8"], ["se li forkuros de batalilo fera, trafos lin pafarko kupra", "La Malnova Testamento, Ijob 20:24"]], "subdefinitions": []}], "root": "batal", "primary": false}, "huno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de nomada popolo devena de orienta Azio. La hunoj en la 5a jarcento sub Attila invadis E\u016dropon.", "translations": {"be": ["\u0433\u0443\u043d"], "fr": ["hun"], "nl": ["Hun"], "pt": ["huno"], "el": ["\u03bf\u03cd\u03bd\u03bf\u03c2"], "de": ["Hunne"], "it": ["unno"], "hu": ["hun"], "ru": ["\u0433\u0443\u043d\u043d"], "es": ["huno"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hun", "primary": true}, "lum\u015dirmilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kovra\u0135o de lampo, kiu direktas a\u016d malfortigas \u011dian lumon.", "translations": {"fr": ["abat-jour"], "nl": ["lampenkap"], "it": ["coprilume", "paralume"]}, "examples": [["la tablolampon li metis sur la plankon, depreninte la flavan lum\u015dirmilon", "L. Ahlin, trad. F. Szil\u00e1gyi, Alveno per para\u015duto, en: Vespera ru\u011do anoncas ventegon, 1950"], ["\u0109iu havis enmane etan lanternon kiu portis lum\u015dirmilon", "Feniska, La klasoj de emocio, Azio nia, 2009-01 (1)"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u015cirmilo de la ekstera lenso de fotilo a\u016d filmilo kontra\u016d tro rekta lumado.", "translations": {"fr": ["parasoleil (opt.)"], "nl": ["zonnekap (fot.)"], "it": ["paraluce (fot.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dirm", "primary": false}, "juvelisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu prilaboras a\u016d vendas juvelojn.", "translations": {"be": ["\u044e\u0432\u044d\u043b\u0456\u0440"], "fr": ["bijoutier", "joaillier"], "en": ["jeweler"], "nl": ["juwelier"], "pt": ["joalheiro"], "ru": ["\u044e\u0432\u0435\u043b\u0438\u0440"], "de": ["Juwelier", "Schmuckh\u00e4ndler"], "it": ["gioielliere"], "hu": ["\u00e9kszer\u00e9sz"], "br": ["bravigour"], "sv": ["juvelerare"], "es": ["joyero"]}, "examples": [["diamanto en magazeno de juvelisto", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "juvel", "primary": false}, "zloto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Monunuo de Pollando. ISO-4217 simbolo: PLN.;", "translations": {"fi": ["zloty"], "fr": ["zloty"], "it": ["zloty", "sloto", "sloti"], "pl": ["z\u0142oty"], "hu": ["zloty"]}, "examples": [["bova\u0135o, kiu kostis 30000 zlotojn anta\u016d du jaroj, nun kostas 69 000 zlotojn", "Homoj man\u011dantaj, \u00abman\u011di la nigron\u00bb, p. 80a"], ["1 zloto = 100 gro\u015doj", "La landoj de l' tero"]], "subdefinitions": []}], "root": "zlot", "primary": true}, "superlativo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adjektiva a\u016d adverba formo esprimanta tre altan gradon (superlativo absoluta) a\u016d kompare la plej altan gradon (rilata superlativo).", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0439\u0432\u044b\u0448\u044d\u0439\u0448\u0430\u044f \u0441\u0442\u0443\u043f\u0435\u043d\u044c \u043f\u0430\u0440\u0430\u045e\u043d\u0430\u043d\u044c\u043d\u044f"], "fr": ["superlatif"], "en": ["superlative"], "nl": ["superlatief", "overtreffende trap"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0432\u043e\u0441\u0445\u043e\u0434\u043d\u0430\u044f \u0441\u0442\u0435\u043f\u0435\u043d\u044c (\u043f\u0440\u0438\u043b\u0430\u0433\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0433\u043e, \u043d\u0430\u0440\u0435\u0447\u0438\u044f)"], "de": ["Superlativ"], "it": ["superlativo"], "hu": ["fels\u0151fok", "szuperlat\u00edvusz"], "es": ["superlativo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "superlativ", "primary": true}, "sliparo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Serio de slipoj, ordinare sisteme ordigitaj, per kiu oni kolektas informojn.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0442\u043e\u0442\u0435\u043a\u0430"], "fr": ["fichier (ensemble de fiches)"], "hu": ["kartot\u00e9k", "c\u00e9dulakatal\u00f3gus"]}, "examples": [["utiligante la abundan sliparon, jam de jaroj kolektitan de Grosjean-Maupin", "Gaston Waringhien, Plena Ilustrita Vortaro, \u011denerala anta\u016dparolo"]], "subdefinitions": []}], "root": "slip", "primary": false}, "ricevi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Vole a\u016d nevole fari\u011di posedanto, profitanto, spertanto, \u011duanto a\u016d suferanto de io.", "translations": {"be": ["\u0430\u0442\u0440\u044b\u043c\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c"], "en": ["receive"], "nl": ["ontvangen"], "pt": ["receber"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0443\u0447\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u043b\u0443\u0447\u0430\u0442\u044c"], "de": ["bekommen", "erhalten"], "tp": ["jo"], "hu": ["kap", "fogad"], "bg": ["\u043f\u043e\u043b\u0443\u0447\u0430\u0432\u0430\u043c", "\u043f\u043e\u043b\u0443\u0447\u0430"], "cs": ["dostat"], "vo": ["get\u00f6n"], "es": ["recibir"]}, "examples": [["ricevi donacon, leteron, profiton, rabaton, saluton, la\u016ddon, bonan akcepton, sian \u011dustan lokon", null], ["ci ricevos (kiel edzinon) mian filinon", "Z"], ["ricevi sciigon, komision, ordonon, helpon", null], ["ricevi fortan impreson, la influon de iu", null], ["ricevi fortan premon", null], ["ricevi viziton, vizitanton", null], ["ricevi baton, punon, suferojn, atakon de frenezo", null], ["ricevos vulpo por sia kulpo", "Proverbaro esperanta"], ["ricevis bandito la\u016d sia merito", "Proverbaro esperanta"], ["el \u0109iu milo da semoj, kiujn ni pacience \u0135etadis en la teron, apena\u016d unu ricevis radikojn", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari\u011di havanta ian abstraktan econ.", "translations": {"nl": ["krijgen"], "hu": ["\u00f6lt", "nyer", "kap"]}, "examples": [["la argilo ricevis formon de telero", null], ["li denove ricevis la konscion", "Z"], ["liaj pensoj ricevis alian direkton", null], ["liaj ludoj ricevis tute alian karakteron", "Z"], ["la arbaro ricevis la plej belajn kolorojn", "Z"], ["tiam nia ideo ricevis sian unuan disvolvi\u011don", "Z"], ["la propagando ricevis de la kongreso fortan anta\u016denpu\u015don", null], ["la lingvo ricevas de tio grandan faciligon", "Z"], ["pro tio nia progresado ricevis grandan prokraston", null], ["ni balda\u016d ricevos \u015dan\u011don de la vetero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ricev", "primary": true}, "vektora": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al vektoro, al vektora spaco; estanta vektoro.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["vectoriel"], "en": ["vector", "vectorial"], "pt": ["ve(c)torial"], "be": ["\u0432\u044d\u043a\u0442\u0430\u0440\u043d\u044b"], "de": ["Vektor-", "vektoriell"], "hu": ["vektor-", "vektori\u00e1lis"], "sk": ["vektorov\u00fd"], "el": ["\u03b4\u03b9\u03b1\u03bd\u03c5\u03c3\u03bc\u03b1\u03c4\u03b9\u03ba\u03cc\u03c2"], "pl": ["wektorowy"]}, "examples": [["vektora grando, kampo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vektor", "primary": false}, "igvano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "G. de grandaj lacertoidoj, brilkolora kaj kies karno estas tre \u015datata.", "translations": {"be": ["\u0456\u0433\u0443\u0430\u043d\u0430"], "fr": ["iguane"], "en": ["iguana"], "nl": ["leguaan"], "pt": ["iguana"], "ru": ["\u0438\u0433\u0443\u0430\u043d\u0430"], "de": ["Leguan"], "hu": ["legu\u00e1n"], "es": ["iguana"], "pl": ["iguana", "legwan"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "igvan", "primary": true}, "gasfornelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fornelo funkcianta per brulgaso.", "translations": {"fr": ["cuisini\u00e8re \u00e0 gaz"], "de": ["Gasherd"], "pl": ["kuchenka gazowa"]}, "examples": [["por prepari la man\u011don la unuaj levintoj uzis senprokraste la malmultajn gasfornelojn, la aliaj devis alvici\u011di", "R. Frey, La veraj rakontoj de Roberto, 3, 2005"]], "subdefinitions": []}], "root": "fornel", "primary": false}, "vektoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elemento de modulo a\u016d vektora spaco.", "translations": {"be": ["\u0432\u044d\u043a\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["vecteur"], "en": ["vector"], "nl": ["vector"], "pt": ["ve(c)tor"], "el": ["\u03b4\u03b9\u03ac\u03bd\u03c5\u03c3\u03bc\u03b1"], "de": ["Vektor"], "sv": ["vektor"], "hu": ["vektor", "egydimenzi\u00f3s t\u00f6mb"], "sk": ["vektor"], "ru": ["\u0432\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440"], "pl": ["wektor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Fizika grando, difinita per sia intenseco kaj direkto; la vektoro (en la kutima tri- a\u016d kvar-dimensia spaco) \u011din prezentanta.", "translations": {}, "examples": [["rapido-vektoro", null], ["ondo-vektoro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Iuj programlingvoj disponigas kaj vektorojn, kaj opojn; tiuj lastaj, tamen, povas enteni diverstipajn anojn."], "primary definition": "Unudimensia tabelo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vektor", "primary": true}, "mo\u015dtulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Altrangulo, gravulo, estro, eminentulo (ofte iom ironie a\u016d malaprobe).", "translations": {"ru": ["\u0448\u0438\u0448\u043a\u0430", "\u043d\u0430\u0447\u0430\u043b\u044c\u043d\u0438\u043a", "\u0432\u0435\u043b\u044c\u043c\u043e\u0436\u0430"], "pl": ["mo\u017cnow\u0142adca", "wielmo\u017ca", "szycha", "ja\u015bniepan", "ja\u015bniepani"]}, "examples": [["\u0109u post la komuna mono, e\u016dropaj mo\u015dtuloj nun devos pensi pri komuna lingvo?", "Dafydd ap Fergus: Komuna mono, komuna lingvo. La Ondo de Esperanto"]], "subdefinitions": []}], "root": "mo\u015dt", "primary": false}, "\u0109ikani": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari al iu malpravajn kontra\u016da\u0135ojn, malhelpojn, malagrabla\u0135ojn.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0434\u0438\u0440\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043a\u0440\u044e\u0447\u043a\u043e\u0442\u0432\u043e\u0440\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["chicaner", "ergoter", "chipoter"], "en": ["quibble"], "pt": ["chicanar"], "de": ["schikanieren", "mobben"], "it": ["infastidire", "tormentare", "vessare"], "hu": ["zaklat", "bosszant", "piszk\u00e1l"], "sk": ["\u0161ikanova\u0165"], "cs": ["\u0161ikanovat", "t\u00fdrat"], "pl": ["szykanowa\u0107"]}, "examples": [["\u0109u foje vi vidis, ke iu \u0109ikanas kontra\u016d ni?", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 52a, p. 177a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Tro subtile kritika\u0109i, pedante disputadi.", "translations": {"it": ["cavillare", "pignoleggiare", "sottilizzare"], "hu": ["okvetetlenkedik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ikan", "primary": true}, "totala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108ion ampleksanta, \u0109ioma.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u0442\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u0443\u0441\u0435\u0430\u0433\u0443\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u043f\u043e\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["total (adj.)"], "nl": ["totaal"], "pt": ["total"], "ru": ["\u0442\u043e\u0442\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0432\u0441\u0435\u043e\u0431\u0449\u0438\u0439", "\u043f\u043e\u043b\u043d\u044b\u0439", "\u0431\u0435\u0437\u0440\u0430\u0437\u0434\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["v\u00f6llig", "vollst\u00e4ndig", "total"], "hu": ["tot\u00e1lis", "\u00f6sszes"]}, "examples": [["la totala nombro de la \u0109eestantoj", null], ["ili pereigis la totalon de la popolo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "total", "primary": true}, "horzono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Terparto en kiu oni kalkulas la samajn horojn samtempe, teorie sub sama meridiano, praktike la\u016d konvencio a\u016d administra decido.", "translations": {"fr": ["fuseau horaire"], "it": ["fuso orario"]}, "examples": [["en E\u016dropo la \u0109efa horzono estas GMT+1 kaj \u011di ampleksas ekde Hispanujo \u011dis Pollando", "M. Pancorbo Castro, bitakoro, 2003-12-05"], ["horzonoj estas la kosto, kiun ni pagas por lo\u011di sur sfera planedo", "Lune, Esperantujo en Dua Vivo, 2009-05-26"]], "subdefinitions": []}], "root": "zon", "primary": false}, "lampo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Da\u016dra lumigilo havanta rezervon da bruliga\u0135o a\u016d konstante ricevanta energion.", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u043c\u043f\u0430"], "fr": ["lampe"], "bg": ["\u043b\u0430\u043c\u043f\u0430"], "nl": ["lamp"], "pt": ["l\u00e2mpada"], "el": ["\u03bb\u03ac\u03bc\u03c0\u03b1"], "de": ["Lampe", "Leuchte"], "sv": ["lampa"], "hu": ["l\u00e1mpa"], "en": ["lamp"], "br": ["lamp"], "cs": ["lampa", "sv\u00edtilna"], "ru": ["\u043b\u0430\u043c\u043f\u0430"], "pl": ["lampa"]}, "examples": [["petrola lampo", null], ["elektra, minista lampo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lamp", "primary": true}, "oksigeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 8, atompezo 15,9994, simbolo O. Senkolora, senodora gaso, ne brulebla, sed nepre necesa por brulado kaj spirado, kiu miksite kun nitrogeno (azoto) kaj aliaj gasoj formas aeron kaj kombinite kun hidrogeno formas akvon.", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u0441\u043b\u0430\u0440\u043e\u0434"], "fr": ["oxyg\u00e8ne"], "en": ["oxygen"], "el": ["\u03bf\u03be\u03c5\u03b3\u03cc\u03bd\u03bf"], "de": ["Sauerstoff"], "it": ["ossigeno"], "hu": ["oxig\u00e9n"], "fa": ["\u0627\u06a9\u0633\u06cc\u0698\u0646"], "br": ["oksigen"], "es": ["ox\u00edgeno"], "ru": ["\u043a\u0438\u0441\u043b\u043e\u0440\u043e\u0434"], "nl": ["zuurstof"], "pt": ["oxig\u00eanio"], "la": ["Oxygenium"], "sv": ["syre"], "pl": ["tlen"]}, "examples": [["trejnitaj helpantoj povas atingi viktimojn inter tri kaj kvar minutoj: tiam ankora\u016d restas oksigeno en la pulmoj", "Jomo Ipfelkofer: Esploroj kortu\u015daj, Monatojaro 2001a, numero 9a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "oksigen", "primary": true}, "oksigeni": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Temas ne pri kemia kombina\u0135o de oksigeno kaj alia elemento"], "primary definition": "(transitiva) Oksigenizi, enmeti oksigenon en substancon, saturi ion per oksigeno.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0441\u044b\u0449\u0430\u0442\u044c \u043a\u0438\u0441\u043b\u043e\u0440\u043e\u0434\u043e\u043c"], "fr": ["oxyg\u00e9ner"], "en": ["oxigenate"], "nl": ["met zuurstof verrijken"], "de": ["mit Sauerstoff anreichern"], "hu": ["oxig\u00e9nez", "oxig\u00e9nnel d\u00fas\u00edt"], "fa": ["\u0627\u06a9\u0633\u06cc\u0698\u0646\u200c\u062f\u0627\u0631 \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0627\u06a9\u0633\u06cc\u0698\u0646 \u062f\u0627\u062f\u0646 (\u0628\u0647)"], "es": ["oxigenar"], "br": ["oksigena\u00f1"], "pl": ["nasyca\u0107 tlenem", "natlenia\u0107", "dotlenia\u0107"]}, "examples": [["La pulmoj oksigenas la sangon", null], ["la efiko estas plilar\u011digi arteriojn, kaj tio plifaciligas la fluon de oksigenita sango al la koro", "David Curtis: Koratako, Monatojaro 2002a, numero 1a, p. 28a"]], "subdefinitions": []}], "root": "oksigen", "primary": false}, "monar\u0125ismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Monarkiismo, politika doktrino de partianoj de monarkia re\u011dimo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u0430\u0440\u0445\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["monarchisme"], "en": ["monarchism"], "nl": ["monarchisme"], "ru": ["\u043c\u043e\u043d\u0430\u0440\u0445\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Monarchismus"], "hu": ["monarchizmus"], "br": ["unpenniezh"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "monar\u0125", "primary": false}, "plue": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Akcentata formo, samsenca kiel plu 1.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u043b\u0435\u0439", "\u044f\u0448\u0447\u044d"], "nl": ["verder"], "ru": ["\u0434\u0430\u043b\u044c\u0448\u0435", "\u0434\u0430\u043b\u0435\u0435", "\u0435\u0449\u0451"], "fi": ["edelleen", "lis\u00e4ksi", "pidemm\u00e4lle"], "pl": ["w dalszym ci\u0105gu"], "hu": ["tov\u00e1bbiakban", "tov\u00e1bb\u00e1"]}, "examples": [["li plue diris kelkajn vortojn", "Z"], ["mi plue silentos pri tio", null], ["kaj ankora\u016d plue \u015di naskis filon", "Z"], ["estu plue pastrino de l' diino la\u016d \u015dia volo", "Z"], ["mi sukcesis altreni min \u011dis la fenestro, sed plue miaj fortoj ne sufi\u0109is", null], ["la pluvo falegadis \u0109iam plue kaj plue", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "plu", "primary": false}, "plua": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Da\u016dranta plu, okazanta en posta tempo.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u043b\u0435\u0439\u0448\u044b"], "hu": ["tov\u00e1bbi"], "pl": ["dalszy"], "ru": ["\u0434\u0430\u043b\u044c\u043d\u0435\u0439\u0448\u0438\u0439"], "fi": ["tuleva", "vastainen", "lis\u00e4-"]}, "examples": [["nun rakontu al mi la pluan sorton de ili", "Z"], ["li restos tri pluajn tagojn", null], ["mi bezonas pluajn detalojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "plu", "primary": false}, "plui": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Plue resti en ia stato.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0434\u043e\u043b\u0436\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "en": ["further"], "nl": ["voortduren"], "be": ["\u0434\u043e\u045e\u0436\u044b\u0446\u0446\u0430", "\u043f\u0440\u0430\u0446\u044f\u0433\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0446\u044f\u0433\u043d\u0443\u0446\u0446\u0430"], "hu": ["folytat\u00f3dik", "tov\u00e1bb tart"], "fi": ["jatkua (edelleen)"], "ro": ["a dura"], "pl": ["trwa\u0107"]}, "examples": [["la malbela vetero pluas", null], ["mi pluis suferante", null]], "subdefinitions": []}], "root": "plu", "primary": false}, "konjugacii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) La\u016dvice almeti al verba radiko la diversajn afiksojn, kiuj servas por esprimi la \u015dan\u011dojn de persono, nombro, tempo, modo kaj vo\u0109o.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0440\u0430\u0433\u0430\u0446\u044c"], "de": ["konjugieren"], "en": ["conjugate"], "nl": ["vervoegen"], "ru": ["\u0441\u043f\u0440\u044f\u0433\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konjugaci", "primary": false}, "plus": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konjunkcio indikanta adicion a\u016d pozitivan signon.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u044e\u0441"], "fr": ["plus"], "en": ["plus"], "nl": ["plus"], "pt": ["mais (conj.)"], "ru": ["\u043f\u043b\u044e\u0441"], "de": ["plus"], "hu": ["plusz", "meg"], "pl": ["plus"]}, "examples": [["temperaturo je +25\u00b0C", null]], "subdefinitions": []}], "root": "plus", "primary": true}, "separo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016dle\u011da (tempa a\u016d dumviva) izoligo de geedzoj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0434\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u0436\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e \u0441\u0443\u043f\u0440\u0443\u0433\u043e\u0432"], "en": ["legal separation (of spouses)"], "nl": ["echtscheiding", "scheiding"], "de": ["Trennung"], "it": ["separazione (lex)"], "hu": ["elv\u00e1laszt\u00e1s (h\u00e1zast\u00e1rsak\u00e9)", "k\u00fcl\u00f6nv\u00e1laszt\u00e1s (h\u00e1zast\u00e1rsak\u00e9)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "separ", "primary": true}, "postulema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Multon postulanta; ne facile kontentigebla.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0442\u0440\u0430\u0431\u0430\u0432\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "nl": ["veeleisend"], "pt": ["exigente", "reclamador"], "ru": ["\u0442\u0440\u0435\u0431\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["anspruchsvoll"], "sv": ["kr\u00e4vande"], "hu": ["k\u00f6vetel\u0151dz\u0151"], "es": ["demandante"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "postul", "primary": false}, "magnezo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "MgO. Oksido de magnezio.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0433\u043d\u044d\u0437\u0456\u044f", "\u0432\u043e\u043a\u0456\u0441 \u043c\u0430\u0433\u043d\u0456\u044e"], "en": ["magnesia", "magnesium oxide"], "nl": ["magnesia"], "pt": ["magn\u00e9sia"], "ru": ["\u043c\u0430\u0433\u043d\u0435\u0437\u0438\u044f", "\u043e\u043a\u0438\u0441\u044c \u043c\u0430\u0433\u043d\u0438\u044f"], "de": ["Magnesia"], "hu": ["magn\u00e9zia"], "fa": ["\u0645\u0646\u06cc\u0632\u06cc"]}, "examples": [["magnezo estas blanka, mola, tre malpeza pulvoro, uzata en medicino", null]], "subdefinitions": []}], "root": "magnez", "primary": true}, "centa\u016dro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mita estulo kun homa kapo kaj torso kaj \u0109evala korpo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0435\u043d\u0442\u0430\u045e\u0440"], "fr": ["centaure"], "en": ["centaur"], "pt": ["centauro"], "el": ["\u03ba\u03ad\u03bd\u03c4\u03b1\u03c5\u03c1\u03bf\u03c2"], "de": ["Zentauer"], "it": ["centauro"], "hu": ["kentaur"], "sk": ["kentaurus"], "fa": ["\u0633\u0627\u0646\u062a\u0648\u0631", "\u0642\u0646\u0637\u0648\u0631\u0633"], "es": ["centauro"], "ru": ["\u043a\u0435\u043d\u0442\u0430\u0432\u0440"], "pl": ["centaur"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "centa\u016dr", "primary": true}, "regi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Efektive estri, direkti, obeigi.", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043a\u0430\u043d\u0442\u0440\u0430\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0434\u043f\u0430\u0440\u0430\u0434\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["diriger", "gouverner", "r\u00e9gir", "r\u00e9gner", "r\u00e9guler"], "en": ["govern", "rule"], "nl": ["beheersen"], "ru": ["\u0432\u043b\u0430\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c", "\u0443\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c", "\u0434\u0435\u0440\u0436\u0430\u0442\u044c \u043f\u043e\u0434 \u043a\u043e\u043d\u0442\u0440\u043e\u043b\u0435\u043c", "\u0434\u0435\u0440\u0436\u0430\u0442\u044c \u0432 \u0440\u0443\u043a\u0430\u0445"], "de": ["herrschen"], "tp": ["lawa"], "hu": ["ural"], "cs": ["vl\u00e1dnout"]}, "examples": [["regi \u0109evalon", null], ["regi sian eksciton", "B"], ["ne plu povi sin regi", "B"], ["malfacile regi la situacion", null], ["super ni regas ia ne\u015dan\u011debla fatalo", "Z"], ["mono mondon regas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Direkti la aferojn de la \u015dtato.", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c (\u0434\u0437\u044f\u0440\u0436\u0430\u0432\u0430\u0439)"], "de": ["regieren"], "nl": ["regeren"], "ru": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c", "\u0432\u043b\u0430\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["uralkodik"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Direkti kaj estri iun entreprenon.", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c (\u0433\u0430\u0441\u043f\u0430\u0434\u0430\u0440\u043a\u0430\u0439, \u043f\u0440\u0430\u0434\u043f\u0440\u044b\u0435\u043c\u0441\u0442\u0432\u0430\u043c \u0456 \u0434\u0430 \u0433.\u043f.)"], "hu": ["ir\u00e1ny\u00edt", "vezet"], "nl": ["besturen"], "ru": ["\u0443\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c"]}, "examples": [["bone regi sian hejmon", null], ["tri trustoj regas la diversajn industriojn de la tuta lando", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Havi kiel dependa\u0135on.", "translations": {}, "examples": [["transitiva verbo regas objekton", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Ekposedi, plenigi la animon de iu.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043b\u0430\u0434\u0435\u0442\u044c"], "be": ["\u0432\u0430\u043b\u043e\u0434\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0432\u0430\u043b\u043e\u0434\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u043f\u0430\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["beherrschen"], "nl": ["beheersen"], "hu": ["ural"]}, "examples": [["malespero, granda fiero, furioza kolero ekregis lian koron", "B"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Iom da\u016dre kaj vaste estadi, manifesti\u011di, influi, efiki.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "hu": ["honol", "uralkodik", "domin\u00e1l"], "nl": ["heersen"], "ru": ["\u0446\u0430\u0440\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["regas silento, ordo, bruo, malkvieto, norda vento, ventego, malvarmo, mallumo, nokto", "Z"], ["regas paco, plena harmonio, profunda mizero, krizo, senlaboreco, sento de reciproka fremdeco", "Z"], ["regas gaja humoro, vigla babilado", null], ["sur la viza\u011do regis fiera trankvilo", "B"], ["en la urbo regas vigla trafiko", null], ["maltoleremo kaj trompemo regas ankora\u016d \u0109ie en la mondo", null], ["en tiu rilato regas inter la publiko tute erara opinio", null], ["tiu scienco okupas nun regantan pozicion", null]], "subdefinitions": []}], "root": "reg", "primary": true}, "Novjorka Akciborso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bilborso de Novjorko, dum la 20a jarcento la\u016d vendoj la plej granda borso de la mondo.", "translations": {"be": ["\u041d\u044c\u044e-\u0401\u0440\u0441\u043a\u0430\u044f \u0444\u043e\u043d\u0434\u0430\u0432\u0430\u044f \u0431\u0456\u0440\u0436\u0430"], "en": ["New York Stock Exchange", "NYSE", "big board", "Wall street"], "nl": ["beurs van New York"], "ru": ["\u041d\u044c\u044e-\u0419\u043e\u0440\u043a\u0441\u043a\u0430\u044f \u0444\u043e\u043d\u0434\u043e\u0432\u0430\u044f \u0431\u0438\u0440\u0436\u0430"], "de": ["New-Yorker Aktienb\u00f6rse", "Aktienb\u00f6rse New York", "Effektenb\u00f6rse New York"], "hu": ["New York-i \u00c9rt\u00e9kt\u0151zsde", "NYSE", "Wall street"], "pl": ["Gie\u0142da nowojorska"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Novjork", "primary": false}, "\u0109eni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ligi per \u0109eno.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c (\u043b\u0430\u043d\u0446\u0443\u0433\u043e\u043c)", "\u043f\u0430\u0441\u0430\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c \u043d\u0430 \u043b\u0430\u043d\u0446\u0443\u0433"], "fr": ["cha\u00eener", "encha\u00eener"], "nl": ["vastketenen"], "pt": ["acorrentar", "encadear"], "ru": ["\u0441\u043a\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c (\u0446\u0435\u043f\u044c\u044e)", "\u043f\u043e\u0441\u0430\u0434\u0438\u0442\u044c \u043d\u0430 \u0446\u0435\u043f\u044c"], "de": ["anketten"], "it": ["incatenare"], "es": ["encadenar"], "pl": ["skuwa\u0107 \u0142a\u0144cuchem", "wi\u0105za\u0107 \u0142a\u0144cuchem", "p\u0119ta\u0107 \u0142a\u0144cuchem"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109en", "primary": false}, "\u0109eno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ligilo, plej ofte metala, el interkunigitaj ringoj.", "translations": {"be": ["\u043b\u0430\u043d\u0446\u0443\u0433", "\u043b\u0430\u043d\u0446\u0443\u0436\u043e\u043a"], "fr": ["cha\u00eene (objet)"], "en": ["chain"], "nl": ["ketting"], "pt": ["corrente"], "ru": ["\u0446\u0435\u043f\u044c", "\u0446\u0435\u043f\u043e\u0447\u043a\u0430"], "de": ["Kette"], "it": ["stringa (inform.)"], "tp": ["linja"], "sk": ["re\u0165az"], "bg": ["\u0432\u0435\u0440\u0438\u0433\u0430"], "es": ["cadena"], "pl": ["\u0142a\u0144cuch"], "he": ["\u05e9\u05e8\u05e9\u05e8\u05ea"]}, "examples": [["\u0109eno de hundo, de po\u015dhorlo\u011do", null], ["ora kol\u0109eno kun ornampenda\u0135o", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Sinsekvo da samspecaj objektoj a\u016d aferoj.", "translations": {"fr": ["cha\u00eene (fig.)", "encha\u00eenement (succession)", "suite", "succession"], "en": ["chain"], "pt": ["cadeia", "suce\u00e7\u00e3o", "seq\u00fc\u00eancia"], "it": ["catena (fig.)", "successione"], "pl": ["\u0142a\u0144cuch", "ci\u0105g", "szereg"], "he": ["\u05e9\u05e8\u05e9\u05e8\u05ea"]}, "examples": [["\u0109eno da montoj", "Fabeloj, volumo 1, Ligo de amikeco"], ["\u0109eno da insuloj", "B"], ["\u0109eno da ideoj", null], ["tio estos \u0109eno de zorgoj kaj suferoj", "Z"], ["seninterrompa \u0109eno de komerca\u0135oj", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 19"], ["la \u0109eno de la generacioj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Oni diras, ke \u0109eno \u00abtrairas e\u011don\u00bb (resp. \u00abtrairas verticon\u00bb) por signifi, ke la koncerna e\u011do estas term de \u011di (resp. la vertico estas rando de unu el \u011diaj termoj). Oni diras anka\u016d, ke \u0109eno \u00abligas verticojn A al B \u00bb por signifi, ke A kaj B estas \u011diaj komenca kaj fina verticoj. La ekzisto de \u0109eno liganta du verticojn difinas ekvivalento-rilaton super E. Notu, ke Werner por \u00ab\u0109eno\u00bb aldonas rimarkon, ke \u00abe\u011doj ne ripeti\u011das\u00bb, kio la\u016d ni validu nur por simplaj \u0109enoj. \u0108i-kampa \u0125aoso ekzistas anka\u016d en nacilingvaj terminologioj: ekz-e la pola \u00abdroga\u00bb (t.e. \u00abvojo\u00bb) signifas kaj \u00ab\u0109eno\u00bb, kaj \u00abvojo\u00bb depende de la uzkunteksto; en germana enciklopedio ni trovis, ke \u00abWeg\u00bb (t.e. \u00abvojo\u00bb) estas tio, kion ni nomas elementa \u0109eno... La donitaj tradukoj estas do nur indikaj."], "primary definition": "(de grafeo) Tia opo el e\u011doj (u1,u2... un), ke \u0109iu termo de \u011di havas randon komunan kun la anta\u016da termo, kaj alian randon komunan kun la posta termo.", "translations": {"ru": ["\u0446\u0435\u043f\u044c", "\u043c\u0430\u0440\u0448\u0440\u0443\u0442"], "fr": ["cha\u00eene"], "en": ["chain", "edge trail"], "de": ["Kantenzug"], "it": ["catena"], "pl": ["droga (w grafie)"]}, "examples": [["longo de \u0109eno", null], ["simpla \u0109eno", null], ["elementa \u0109eno", null], ["komenca kaj fina verticoj de \u0109eno", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Vektoro el bitoj a\u016d signoj, kutime pakitaj, kutime kun speciala operacio por \u00abkro\u0109i\u00bb (kunmeti) tiajn \u0109enojn.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0440\u043e\u043a\u0430", "\u0446\u0435\u043f\u043e\u0447\u043a\u0430"], "fr": ["cha\u00eene (de caract\u00e8res, de bits)"], "en": ["string"], "pt": ["cadeia"], "pl": ["\u0142a\u0144cuch", "ci\u0105g"], "he": ["\u05de\u05d7\u05e8\u05d5\u05d6\u05ea"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109en", "primary": true}, "mikrometro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Instrumento por mezuri malgrandajn dimensiojn.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u043a\u0440\u043e\u043c\u044d\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["microm\u00e8tre"], "en": ["micrometer"], "nl": ["micrometer"], "pt": ["micr\u00f4metro"], "ru": ["\u043c\u0438\u043a\u0440\u043e\u043c\u0435\u0442\u0440"], "de": ["Mikrometer"], "hu": ["mikrom\u00e9ter"], "es": ["micr\u00f3metro"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mikrometr", "primary": true}, "Jemeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la Araba Duoninsulo kun \u0109efurbo Sanao. Teritorio de Respubliko Jemeno. ISO-3166 kodo: YE. \u011ci limas kun Omano, Sauda Arabujo, Araba kaj Ru\u011da Maroj kaj Adena Golfo.", "translations": {"bg": ["\u0419\u0435\u043c\u0435\u043d"], "nl": ["Jemen"], "de": ["Jemen"], "hu": ["Jemen"], "en": ["Yemen"], "pl": ["Jemen", "Republika Jeme\u0144ska"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Jemen", "primary": true}, "Cefeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nord-hemisfera stelfiguro (Cepheus).", "translations": {"bg": ["\u0426\u0435\u0444\u0435\u0439"], "en": ["Cepheus"], "es": ["Cefeo"], "lat": ["Cepheus"], "de": ["Kepheus"], "it": ["Cefeo"], "pl": ["Cefeusz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En helena kaj romia mito, re\u011do de Etiopio, edzo de Kasiopeo kaj patro de Andromedo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Cefe", "primary": true}, "dispecigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Disigi en pecojn.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u044c\u0431\u0456\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u043b\u0430\u043c\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0430\u0440\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0448\u0447\u0430\u043f\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9chiqueter", "d\u00e9chirer en mille morceaux"], "nl": ["verbrijzelen"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0434\u0435\u043b\u0438\u0442\u044c \u043d\u0430 \u0447\u0430\u0441\u0442\u0438", "\u0440\u0430\u0437\u0431\u0438\u0442\u044c \u043d\u0430 \u043a\u0443\u0441\u043a\u0438"], "de": ["zerst\u00fcckeln"], "es": ["despedazar"], "hu": ["sz\u00e9tdarabol", "sz\u00e9tszed"]}, "examples": [["dispecigi \u015dtonon, vazon, paperon", null], ["estas doma\u011de, ke per tiuj \u0109i bagateloj li dispecigas sian grandan talenton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pec", "primary": false}, "mal-": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kelkfoje mal egalvaloras ne; tamen \u011di \u011denerale kaj propre ne entenas negativan, sed pozitivan ideon."], "primary definition": "Prefikso montranta ideon logike kontra\u016dan al tiu, kiun montras la radiko.", "translations": {"nl": ["on-"], "pt": ["prefixo formador de ant\u00f4nimos"]}, "examples": [["mallonga, malplena, malutila, mallumo, malakcepti, malaperi", null], ["nemalobeebla le\u011do", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Vortero.", "translations": {}, "examples": [["malo , mala , male", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mal", "primary": true}, "elrekti\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Rektigi siajn dorson kaj nukon post kurba sinteno.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u043f\u0440\u044f\u043c\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0440\u0430\u0441\u043f\u0440\u044f\u043c\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["se redresser"], "pl": ["wyprostowa\u0107", "rozprostowa\u0107"], "hu": ["felegyenesedik", "kiegyenesedik"]}, "examples": [["\u015di staris denove kelkan tempon kun mallevita kapo; subite tamen \u015di elrekti\u011dis", "Marta"], ["kun elrektigita talio", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "rekt", "primary": false}, "kriplulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo kun manka a\u016d ne funkcia membro a\u016d organo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u0435\u043a\u0430"], "fr": ["estropi\u00e9 (subst.)", "infirme (subst.)", "mutil\u00e9 (subst.)"], "nl": ["kreupele", "mindervalide persoon", "invalide persoon"], "es": ["inv\u00e1lido", "discapacitado", "minusv\u00e1lido"], "de": ["Behinderter", "Invalide"], "pl": ["kaleka", "u\u0142omny", "niepe\u0142nosprawny"], "hu": ["nyomor\u00e9k", "rokkant", "mozg\u00e1sorl\u00e1tozott"]}, "examples": [["kiam vi faras festenon, invitu malri\u0109ulojn, kriplulojn", "La Nova Testamento, S. Luko 14:13"], ["\u0109iu familio havas sian kriplulon", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "kripl", "primary": false}, "suspektiga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiu vekas suspekton.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043e\u0437\u0440\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 (\u0432\u043d\u0443\u0448\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439 \u043f\u043e\u0434\u043e\u0437\u0440\u0435\u043d\u0438\u044f)"], "fr": ["qui \u00e9veille les soup\u00e7ons"], "it": ["sospetto (agg.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "suspekt", "primary": false}, "lingvosciencisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sciencisto, kiu studas pure lingvajn demandojn, fakulo pri lingvoscienco.", "translations": {"el": ["\u03b3\u03bb\u03c9\u03c3\u03c3\u03bf\u03bb\u03cc\u03b3\u03bf\u03c2"], "fr": ["linguiste"], "en": ["linguist"], "nl": ["taalkundige"], "pt": ["ling\u00fcista"], "be": ["\u043c\u043e\u0432\u0430\u0437\u043d\u0430\u0432\u0435\u0446", "\u043c\u043e\u0432\u0430\u0437\u043d\u0430\u045e\u0446\u0430", "\u043b\u0456\u043d\u0433\u0432\u0456\u0441\u0442"], "de": ["Sprachwissenschaftler", "Linguist"], "tr": ["dilci", "leng\u00fcist"], "sv": ["lingvist"], "hu": ["nyelv\u00e9sz"], "ru": ["\u044f\u0437\u044b\u043a\u043e\u0432\u0435\u0434", "\u043b\u0438\u043d\u0433\u0432\u0438\u0441\u0442"], "es": ["ling\u00fcista"], "he": ["\u05d1\u05dc\u05e9\u05df"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lingv", "primary": false}, "vivipova": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sufi\u0109e forta \u0109e la naski\u011do por vivi plue.", "translations": {"sk": ["\u017eivotaschopn\u00fd"], "be": ["\u0436\u044b\u0446\u044c\u0446\u044f\u0437\u0434\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b"], "nl": ["levensvatbaar"], "ru": ["\u0436\u0438\u0437\u043d\u0435\u0441\u043f\u043e\u0441\u043e\u0431\u043d\u044b\u0439"], "de": ["\u00fcberlebensf\u00e4hig"], "hu": ["\u00e9leter\u0151s"]}, "examples": [["vivipova infano", null], ["la vivipoveco de nia lingvo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "viv", "primary": false}, "bra\u011dujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metala a\u0135ura fajrujo, ofte portebla kaj metita sur piedo, uzata por teni ardajn bra\u011dojn kaj servi kiel hejtilo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0447\u0430\u0433", "\u0436\u0430\u0440\u043e\u045e\u043d\u044f"], "fr": ["brasero"], "ru": ["\u043e\u0447\u0430\u0433", "\u0436\u0430\u0440\u043e\u0432\u043d\u044f"], "de": ["Brasero"], "es": ["brasero"], "hu": ["par\u00e1zs\u00fcst", "mang\u00e1l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bra\u011d", "primary": false}, "endokardito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inflamo de endokardo.", "translations": {"be": ["\u044d\u043d\u0434\u0430\u043a\u0430\u0440\u0434\u044b\u0442"], "fr": ["endocardite"], "nl": ["endocarditis"], "pt": ["endocardite"], "ru": ["\u044d\u043d\u0434\u043e\u043a\u0430\u0440\u0434\u0438\u0442"], "de": ["Endokarditis [fak]", "Herzinnenhautentz\u00fcndung"], "hu": ["sz\u00edvbelh\u00e1rtya-gyullad\u00e1s"], "pl": ["wsierdzia zapalenie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "endokardit", "primary": true}, "frankfurta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "El Frankfurto, la\u016d la kutimoj en Frankfurto, tipa por Frankfurto.", "translations": {"cs": ["frankfurtsk\u00fd"], "be": ["\u0444\u0440\u0430\u043d\u043a\u0444\u0443\u0440\u0446\u043a\u0456"], "hu": ["frankfurti"], "de": ["frankfurterisch"], "ru": ["\u0444\u0440\u0430\u043d\u043a\u0444\u0443\u0440\u0442\u0441\u043a\u0438\u0439"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Frankfurt", "primary": false}, "skutilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Durada veturilo, ciklo kun etaj radetoj, stirstango kaj piedplato, kiun oni irigas anta\u016denpu\u015dante \u011din per unu piedo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043c\u0430\u043a\u0430\u0442"], "fr": ["trottinette"], "nl": ["step", "autoped"], "ru": ["\u0441\u0430\u043c\u043e\u043a\u0430\u0442"], "de": ["Roller"], "it": ["monopattino"], "hu": ["roller"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skut", "primary": false}, "grejso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de roka \u015dtono, konsistanta el silikaj grajnetoj aglomeritaj en kalkeca a\u016d silikeca maso.", "translations": {"be": ["\u043f\u044f\u0448\u0447\u0430\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["gr\u00e8s (roche)"], "nl": ["zandsteen"], "pt": ["gr\u00e9s (rocha)", "arenito"], "ru": ["\u043f\u0435\u0441\u0447\u0430\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Sandstein"], "hu": ["homokk\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grejs", "primary": true}, "inversa paro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de paro (a,b)) La paro, kies termoj estas en kontra\u016da pozico, t.e. (b,a).", "translations": {"fr": ["couple r\u00e9ciproque"], "br": ["koublad resiprokel"], "hu": ["reciprok p\u00e1r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "par", "primary": false}, "mancinelfrukto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frukto de la mancinelo, iomete simila al malgranda pomo.", "translations": {"hu": ["manz\u00e1nilla-alma"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mancinel", "primary": false}, "disocii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Parte a\u016d progrese malkomponi.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0441\u0430\u0446\u044b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["dissoziieren"], "pl": ["dysocjowa\u0107", "rozk\u0142ada\u0107 (chem.)"], "pt": ["dissociar", "desagregar"], "ru": ["\u0434\u0438\u0441\u0441\u043e\u0446\u0438\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["la liberigitaj substancoj nomi\u011das disociatoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "disoci", "primary": true}, "sumoo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Japan-devena lukto-sporto, en kiu per diversaj \u0135etoj kaj pu\u015doj oni forigu la kontra\u016dulon el la areno, a\u016d tu\u015digu la grundon per alia korpoparto ol plandoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u043c\u043e"], "fr": ["sumo"], "bg": ["\u0441\u0443\u043c\u043e"], "ru": ["\u0441\u0443\u043c\u043e"], "de": ["Sumo"], "it": ["sumo"], "hu": ["szum\u00f3"], "fa": ["\u0633\u0648\u0645\u0648"]}, "examples": [["la tradicia luktado sumoo ne estas tiom populara kiom mi imagis", "Mjagmar Altanceceg: Mongolaj luktistoj en Sumoo, La Revuo Orienta, jaro 2002a, numero 1a (972a), p. 19a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sumo", "primary": true}, "moskito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el la tropikaj specioj de la familio kuledoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0441\u043a\u0456\u0442"], "en": ["mosquito"], "nl": ["muskiet"], "pt": ["mosquito", "muri\u00e7oca", "pernilongo"], "ru": ["\u043c\u043e\u0441\u043a\u0438\u0442"], "de": ["Moskito"], "hu": ["moszkit\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "moskit", "primary": true}, "gliciriza\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dol\u0109a\u0135o nigra, farita el infuza\u0135o de glicirizo. La gusto povas varii de tre sala \u011dis tre dol\u0109a, kaj de sufi\u0109e mola \u011dis sufi\u0109e malmola.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0430\u043a\u0440\u0438\u0446\u0430"], "fr": ["r\u00e9glisse (confiserie)"], "de": ["Lakritze"], "nl": ["drop"], "en": ["liquorice", "licorice"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gliciriz", "primary": false}, "furo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsova\u011da formo de putoro (Mustela putorius forma furo).", "translations": {"ru": ["\u0444\u0443\u0440\u043e", "\u0434\u043e\u043c\u0430\u0448\u043d\u0438\u0439 \u0445\u043e\u0440\u0451\u043a"], "fr": ["furet (zoo.)"], "nl": ["fret"], "pt": ["fur\u00e3o"], "cs": ["fretka"], "de": ["Frettchen"], "hu": ["vad\u00e1szg\u00f6r\u00e9ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fur", "primary": true}, "bildo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Videbla aspekto de la objektoj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0442\u0438\u043d\u0430", "\u0438\u0437\u043e\u0431\u0440\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437"], "fr": ["image"], "en": ["image", "picture"], "de": ["Abbild", "Ansicht", "Bild"], "vo": ["mag"], "sk": ["obraz"], "bg": ["\u043a\u0430\u0440\u0442\u0438\u043d\u0430"], "es": ["imagen"], "cs": ["obraz"], "hu": ["k\u00e9p"], "pl": ["obraz", "wizerunek"]}, "examples": [["tiu montara pejza\u011do prezentos plej pla\u0109an bildon", null]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vida\u0135o resendata de akvo a\u016d spegulo.", "translations": {"de": ["Abbild", "Spiegelbild"], "nl": ["speigelbeeld"]}, "examples": [["rigardi sian bildon en spegulo", null], ["la rivero spegulas la bildon de la luno", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Vida\u0135o prezentita per desegno, pentra\u0135o, skulpta\u0135o, fota\u0135o.", "translations": {"de": ["Abbildung"], "nl": ["afbeelding"]}, "examples": [["libro kun belaj bildoj", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Tio, kio similas, imitas, simbolas.", "translations": {"de": ["Abbild", "Abziehbild", "Nachbildung"], "nl": ["beeltenis"]}, "examples": [["al li naski\u011dis filo la\u016d lia bildo kaj simileco", "La Malnova Testamento, Genezo 5:3"], ["li estas la vivanta bildo de sia patro", "B"], ["tiuj mildaj kamparaj ludoj estas la bildo mem de la paco", null], ["rakonti ion klarbilde", "Fabeloj, volumo 2, malnova domo"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Prezenta\u0135o de objekto a\u016d okaza\u0135o en la imago.", "translations": {"de": ["Bild", "Abbild"], "nl": ["beeld"]}, "examples": [["mi \u0109iam revidas en spirito la bildon de tiu terura tago", null], ["mi bildigis al mi lian plezuron", null]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"en": ["image", "picture"], "nl": ["beeld"], "pl": ["obraz", "wizerunek"]}, "examples": [["bildoplena stilo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437"], "de": ["Bild"], "en": ["image (by a mapping)"], "fr": ["image (directe)(par une application)"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de subaro A\u2282E per rilato R\u2282E\u00d7F) La subaro de \u0109iuj tiaj elemento de F, ke ekzistas almena\u016d unu paro en R, kies dua termo \u011di estas kaj kies unua termo apartenas al A.", "translations": {"pl": ["obraz (podzbioru przez funkcj\u0119)"]}, "examples": [["la bildon de A per R oni signas per R(A)", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(de elemento a\u2208E per bildigo f de E al F) La elemento f(a) en F.", "translations": {"pl": ["obraz (elementu przez funkcj\u0119)", "warto\u015b\u0107 funkcji (w punkcie)"]}, "examples": []}]}], "root": "bild", "primary": true}, "metamorfa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta al mineralaj form\u015dan\u011doj pro la tercentra varmego a\u016d pro la varmego de erupciaj roka\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0442\u0430\u043c\u043e\u0440\u0444\u043d\u044b"], "en": ["metamorphic"], "nl": ["metamorf"], "pt": ["metam\u00f3rfico"], "ru": ["\u043c\u0435\u0442\u0430\u043c\u043e\u0440\u0444\u043d\u044b\u0439"], "de": ["metamorph"], "hu": ["metamorf", "\u00e1talakult"], "es": ["metam\u00f3rfico (proceso geol\u00f3gico)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "metamorf", "primary": true}, "vinagromu\u015do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kelkmimiletra mu\u015deto \u015datanta fruktojn; multespecia genro el familio drozofiledoj (Drosophila).", "translations": {"fr": ["drosophile"], "pl": ["muszka owocowa", "muszka owoc\u00f3wka (pot.)", "drozofila"]}, "examples": [["la tiel nomata vinagromu\u015do allogi\u011das al fermentantaj vinberoj", "D. Fielding, Drozofilo, La Verda Drako, 2005-05"], ["grandan signifon por biologio akiris la bananmu\u015do , \u015datata esplorobjekto de genetiko pro siaj bone observeblaj kromosomoj", "Vikipedio, mu\u015do, 2010-02-10"]], "subdefinitions": []}], "root": "mu\u015d", "primary": false}, "azenido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nematura azeno.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u043b\u0451\u043d\u043e\u043a"], "de": ["Eselfohlen"], "bg": ["\u043c\u0430\u0433\u0430\u0440\u0435\u043d\u0446\u0435"]}, "examples": [["iru en la vila\u011don, kiu estas kontra\u016d vi, kaj enirinte \u011din, vi tuj trovos azenidon alligitan, sur kiu ankora\u016d neniu iam sidis", "La Nova Testamento. S. Marko 11:2"]], "subdefinitions": []}], "root": "azen", "primary": false}, "propagandisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu da\u016dre propagandas.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u043f\u0430\u0433\u0430\u043d\u0434\u044b\u0441\u0442"], "fr": ["propagandiste"], "nl": ["propagandist"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043f\u0430\u0433\u0430\u043d\u0434\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Propagandist"], "hu": ["propagandista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "propagand", "primary": false}, "emerito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Laboristo, kiu post difinita tempo de servado, ricevas pension.", "translations": {"be": ["\u043f\u044d\u043d\u0441\u0456\u044f\u043d\u044d\u0440"], "fr": ["retrait\u00e9 (subst.)"], "en": ["retired person", "emeritus", "pensioner", "retiree", "ex-official"], "nl": ["emeritus (zn.)"], "pt": ["aposentado", "reformado", "jubilado"], "ru": ["\u043f\u0435\u043d\u0441\u0438\u043e\u043d\u0435\u0440"], "de": ["Ruhest\u00e4ndler", "Emeritus"], "pl": ["emeryt"]}, "examples": [["emerita profesoro", null], ["emerita salajro, pensio", "Z"], ["emerite vivi", "Z"], ["li \u011duas sian emeritecon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "emerit", "primary": true}, "nodo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stre\u0109a kunliganta interplekta\u0135o; ligotubero.", "translations": {"be": ["\u0432\u0443\u0437\u0435\u043b"], "en": ["knot"], "nl": ["knoop"], "pt": ["n\u00f3"], "ru": ["\u0443\u0437\u0435\u043b"], "de": ["Knoten"], "hu": ["csom\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Ligilo.", "translations": {"nl": ["knoop"], "hu": ["k\u00f6tel\u00e9k"]}, "examples": [["nodoj de amikeco", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kruci\u011dejo.", "translations": {"nl": ["knooppunt"], "hu": ["csom\u00f3pont"]}, "examples": [["nodo de valoj kaj montoj", "B"], ["Sirio estas nodo de gravaj komunikvojoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Centro, plej grava punkto.", "translations": {"nl": ["knoop"], "hu": ["g\u00f3cpont"]}, "examples": [["oni fine malkovris la nodon de la intrigo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rapidomezuro, nombro de marmejloj trairitaj dum 1 horo (1 nodo = 1,85km/h).", "translations": {"en": ["knot"], "nl": ["knoop"], "hu": ["csom\u00f3"]}, "examples": [["la \u015dipo iras je 8 nodoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "nod", "primary": true}, "rendevuo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interkonsento la\u016d kiu du a\u016d pluraj personoj renkonti\u011das en sama loko je sama horo.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u0442\u043a\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0440\u0430\u043d\u0434\u044d\u0432\u0443"], "fr": ["rendez-vous"], "en": ["appointment", "date", "rendezvous"], "nl": ["afspraak", "rendez-vous"], "pt": ["encontro", "entrevista"], "ru": ["\u0441\u0432\u0438\u0434\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u0440\u0430\u043d\u0434\u0435\u0432\u0443"], "de": ["Verabredung"], "hu": ["tal\u00e1lka", "tal\u00e1lkoz\u00f3", "randev\u00fa"], "es": ["reuni\u00f3n", "cita"]}, "examples": [["mi petis rendevuon", "Will Green: Gantoj, Monatojaro 1997a, numero 5a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "rendevu", "primary": true}, "malgranda litero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Litero apartenanta al la pli ordinara speco ol la grandaj literoj; en Esperanto, ano de la serio a, b, c, \u0109...", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043b\u0430\u044f \u043b\u0456\u0442\u0430\u0440\u0430"], "en": ["small letter"], "nl": ["kleine letter"], "ru": ["\u0441\u0442\u0440\u043e\u0447\u043d\u0430\u044f \u0431\u0443\u043a\u0432\u0430", "\u043c\u0430\u043b\u0430\u044f \u0431\u0443\u043a\u0432\u0430"], "de": ["Kleinbuchstabe", "Minuskel"], "tr": ["k\u00fc\u00e7\u00fck harf"], "it": ["minuscolo"], "hu": ["kisbet\u0171"], "pl": ["ma\u0142a litera", "litera tekstowa", "minusku\u0142a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "liter", "primary": false}, "gracila": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre maldika, malforta pro malsano a\u016d pro patologiaj ka\u016dzoj.", "translations": {"ru": ["\u0445\u0440\u0443\u043f\u043a\u0438\u0439", "\u0442\u043e\u043d\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["ch\u00e9tif", "malingre"], "nl": ["slank"], "pt": ["d\u00e9bil", "raqu\u00edtico"], "de": ["grazil", "zartgliedrig", "feingliedrig"], "hu": ["betegesen sov\u00e1ny", "v\u00e9kony", "cing\u00e1r"]}, "examples": [["gracila bildo en spegulo; / la bild' kompatu min, kaj mi vin!", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 89a, volumo 3a, p. 142a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gracil", "primary": true}, "polipsonio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Merkata situacio, en kiu je la a\u0109eta flanko trovi\u011das multaj klientoj kaj pro tio neniu povas dikti la prezojn al la vendantoj.", "translations": {"hu": ["polipszon"], "de": ["Polipson"], "nl": ["polyopsonie"], "pt": ["plurips\u00f4nio"], "en": ["polypsony", "buyer's polypoly"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "polipsoni", "primary": true}, "kanta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Muzika\u0135o kun kanto-teksto kaj por \u011di ta\u016dga melodio.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0441\u044c\u043d\u044f"], "fr": ["chanson", "chant"], "nl": ["lied"], "pt": ["canto", "can\u00e7\u00e3o"], "no": ["sang"], "de": ["Lied"], "it": ["canto", "canzone"], "sv": ["s\u00e5ng"], "es": ["canci\u00f3n", "canto"], "cs": ["p\u00edse\u0148"], "ru": ["\u043f\u0435\u0441\u043d\u044f", "\u043f\u0435\u0441\u043d\u044c"], "hu": ["\u00e9neksz\u00e1m"], "pl": ["pie\u015b\u0144", "piosenka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "kanto", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kant", "primary": false}, "pugnoganto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ganto kovranta unupece la manon, kaj aparte nur la dikan fingron.", "translations": {"nl": ["bokshandschoen"], "fr": ["gant de boxe", "moufle"], "de": ["F\u00e4ustling"], "tr": ["boks eldiveni"]}, "examples": [["la vila\u011dano kun grandaj pugnogantoj sur la manoj sidis en sia glitveturilo kaj batadis per la brakoj sian korpon, por forigi la malvarmon", "Fabeloj, volumo 3, historio de la jaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "gant", "primary": false}, "Kongo Brazavila": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la centra Afriko kun \u0109efurbo Brazavilo. Teritorio de Respubliko Kongo. ISO-3166 kodo: CG. \u011ci limas kun Angolo, Centr-Afriko, Gabono, Kameruno, Kongo Kin\u015dasa kaj Atlantiko.", "translations": {"de": ["Republik Kongo"], "bg": ["\u0420\u0435\u043f\u0443\u0431\u043b\u0438\u043a\u0430 \u041a\u043e\u043d\u0433\u043e"], "en": ["Republic of the Congo"], "pl": ["Kongo", "Republika Konga"], "hu": ["Kong\u00f3i K\u00f6zt\u00e1rsas\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Kong", "primary": true}, "koloristo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pentristo, kiu emas reprodukti la koloron pli ol la liniojn de la objektoj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u043e\u0440\u0438\u0441\u0442"], "fr": ["coloriste"], "en": ["colorist"], "nl": ["colorist"], "br": ["liver"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kolor", "primary": false}, "persona nomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nomo de unuopa homo, aldonita al la familia nomo por distingi \u0109iun familianon.", "translations": {"be": ["\u0456\u043c\u044f (\u0430\u0441\u0430\u0431\u0456\u0441\u0442\u0430\u0435)"], "fr": ["pr\u00e9nom"], "en": ["first name"], "nl": ["voornaam"], "pt": ["nome", "prenome", "nome de batismo"], "ru": ["\u0438\u043c\u044f (\u043b\u0438\u0447\u043d\u043e\u0435)"], "de": ["Vorname"], "sv": ["f\u00f6rnamn"], "hu": ["ut\u00f3n\u00e9v", "keresztn\u00e9v"], "br": ["anv bihan", "kentanv"], "pl": ["imi\u0119"]}, "examples": [["ver\u015dajne la sola inversa konstruo estas la... orda numeralo post persona nomo, ekzemple Re\u011do Luizo la Dekkvara", "John Wells, Lingvistikaj aspektoj de Esperanto"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "anta\u016dnomo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nom", "primary": false}, "Emilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo.", "translations": {"ru": ["\u042d\u043c\u0438\u043b\u044c"], "fr": ["\u00c9mile"], "pt": ["Em\u00edlio"], "de": ["Emil"], "it": ["Emilio"], "pl": ["Emil"], "hu": ["Emil"]}, "examples": [["poste ni iris al Soro kaj trovis tie Emilon", "Fabeloj, volumo 4, peco da perlovico, 2"]], "subdefinitions": []}], "root": "Emil", "primary": true}, "megomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["megohm"], "pt": ["megohm", "megaohm"], "de": ["Megaohm"], "hu": ["megaohm"], "fa": ["\u0645\u06af\u0627\u0627\u064f\u0647\u0645"], "pl": ["megaom"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "megom", "primary": true}, "gepatroj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Patro(j) kaj patrino(j).", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0446\u044c\u043a\u0456"], "fr": ["parent (p\u00e8re ou m\u00e8re)"], "zh": ["\u7236\u6bcd [f\u00f9m\u01d4]"], "no": ["foreldre"], "de": ["Eltern"], "hu": ["sz\u00fcl\u0151k"], "pl": ["rodzice"], "br": ["kerent (tad ha mamm)", "tud (tad ha mamm)"], "nl": ["ouders"], "ru": ["\u0440\u043e\u0434\u0438\u0442\u0435\u043b\u0438"]}, "examples": [["ke Sara neniam forlasos la religion de siaj gepatroj", "Fabeloj, volumo 3, Juda knabino"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Plurnombro de \u00abgepatro\u00bb, eble \u0109iuj samseksaj, eble ne.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "patr", "primary": false}, "diverskolora": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta plurajn malsamajn kolorojn.", "translations": {"nl": ["veelkleurig", "polychroom"], "fr": ["multicolore", "polychrome"], "tr": ["\u00e7ok renkli", "reng\u00e2renk"], "pl": ["wielobarwny", "kolorowy"]}, "examples": [["diverskoloraj papilioj", "Fabeloj, volumo 1, Elinjo-fingreto"]], "subdefinitions": []}], "root": "kolor", "primary": false}, "mielmonato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La monato a\u016d la semajnoj post la edzi\u011do.", "translations": {"bg": ["\u043c\u0435\u0434\u0435\u043d \u043c\u0435\u0441\u0435\u0446"], "nl": ["wittebroodsweken"], "de": ["Flitterwochen"], "tr": ["bal ay\u0131"], "sv": ["smekm\u00e5nad"], "en": ["honeymoon"]}, "examples": [["Dum ilia mielmonato, Anne kaj Kames voja\u011dis al New Providence..", "Vikipedio Anne Bonny"]], "subdefinitions": []}], "root": "monat", "primary": false}, "elpoenti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ekhavi per poentoj.", "translations": {"fr": ["gagner (quelque chose au jeu)"], "en": ["win", "gain"], "nl": ["winnen (in een spel)"]}, "examples": [["de mi li, malnoblulo, elpoentis hiera\u016d cent rublojn", "La Revizo, akto 3a, sceno 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "poent", "primary": false}, "tropika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la intertropika regiono.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0430\u043f\u0456\u0447\u043d\u044b"], "en": ["tropical"], "nl": ["tropisch"], "pt": ["tropical"], "ru": ["\u0442\u0440\u043e\u043f\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["tropisch"], "hu": ["tr\u00f3pusi"], "es": ["tropical"], "pl": ["mi\u0119dzyzwrotnikowy", "tropikalny"]}, "examples": [["tropika varmego, klimato, vegeta\u0135o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tropik", "primary": false}, "\u0125alifujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "kalifujo.", "translations": {"ru": ["\u0445\u0430\u043b\u0438\u0444\u0430\u0442"], "de": ["Kalifat"], "tr": ["halifelik"], "it": ["califfato"], "pl": ["kalifat"]}, "examples": [["rekonkero de Iberio per e\u016dropa civilizo, kiu iom post iom dispartigis la t.n. Kordovan \u0125alifujon", "Vikipedio, Historio de Portugalio"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125alif", "primary": false}, "tropiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la du paraleloj, kiuj estas je la distanco de 23\u00b0 27' 27\" de la ekvatoro.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u043e\u043f\u0456\u043a"], "en": ["tropic"], "nl": ["keerkring"], "pt": ["tr\u00f3pico"], "ru": ["\u0442\u0440\u043e\u043f\u0438\u043a"], "de": ["Wendekreis"], "hu": ["tr\u00f3pus", "t\u00e9r\u00edt\u0151"], "pl": ["zwrotnik"], "es": ["tr\u00f3pico"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tropik", "primary": true}, "peltomantelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Varma vintra mantelo el pelto.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0443\u0431\u0430"], "fr": ["manteau fourr\u00e9", "pelisse"], "de": ["Pelzmantel"], "nl": ["bontmantel"]}, "examples": [["li estis vestita en peltomantelo kun kastora kolumo kaj astrakana malnovre\u011dima anta\u016drevolucia \u0109apo", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Luksa pelta mantelo, precipe ina.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0443\u0431\u0430"]}, "examples": [["la a\u016dtoj alvenis unu post la alia, kaj lukse dekoritaj uniformoj, admirindaj, ermenaj peltmanteloj, blankaj frakoj estis videblaj", "Jen\u0151 Rejt\u0151, trad. L\u00e1szl\u00f3 Bal\u00e1zs, La anta\u016den\u015dovita garnizono"]], "subdefinitions": []}], "root": "mantel", "primary": false}, "krucbekulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044b\u0436\u0430\u0434\u0437\u044e\u0431"], "fr": ["bec-crois\u00e9"], "en": ["crossbill"], "nl": ["kruisbek"], "ru": ["\u043a\u043b\u0451\u0441\u0442"], "de": ["Kreuzschnabel"], "hu": ["keresztcs\u0151r\u0171"], "br": ["beg-kroaz"], "pl": ["krzy\u017codzi\u00f3b"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bek", "primary": false}, "pistilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Instrumento por pisti, ordinare konsistanta el tenilo kun globforma malsupro.", "translations": {"fa": ["\u062f\u0633\u062a\u0647\u0654 \u0647\u0627\u0648\u0646"], "nl": ["stamper"], "ru": ["\u043f\u0435\u0441\u0442\u0438\u043a"], "be": ["\u0442\u0430\u045e\u043a\u0430\u0447", "\u043c\u044f\u043b\u0430"], "de": ["St\u00f6\u00dfel"], "pl": ["t\u0142uczek"], "hu": ["mozs\u00e1rt\u00f6r\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Pistilo.", "translations": {"hu": ["term\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Latine, ruse, nederlande, germane pistilo estas ne aparta vorto sed same klara metaforo, kiel \u00abkapeto de najlo\u00bb a\u016d \u00abflugilo de la Templo\u00bb. La latinan terminon enkondukis franco Tournefort fine de la 17a jc, metafore uzante la latinan vorton kies rekta senco estas pist/il/o (pro la forma simileco). Tamen la Akademio (kaj PIV kaj multaj esperantistoj) ne rekonas la metaforon kaj \u011di aperas en la oficiala radikaro kiel memstara radiko."], "primary definition": "La ina organo de floro.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0441\u0442\u0438\u043a"], "en": ["pistil"], "nl": ["stamper"], "pt": ["pistilo"], "fa": ["\u0645\u0627\u062f\u06af\u06cc"], "de": ["Stempel"], "hu": ["term\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "stameno", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pist", "primary": false}, "regularo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la reguloj de iu organiza\u0135o a\u016d societo.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u0433\u043b\u0430\u043c\u0435\u043d\u0442"], "fr": ["r\u00e9glement (r\u00e8gles)"], "nl": ["reglement"], "be": ["\u0440\u044d\u0433\u043b\u044f\u043c\u044d\u043d\u0442", "\u0441\u0442\u0430\u0442\u0443\u0442"], "ca": ["reglament"], "de": ["Regelwerk", "Satzung", "Statuten"], "hu": ["szab\u00e1lyzat"], "pl": ["regulamin"], "es": ["reglamento"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "regul", "primary": false}, "krimea tataro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de oguza popolo tjurka, kiu estis \u0109efgento en la Krimea \u0125anujo, esti\u011dinta post la disfalo de la granda Tatarujo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044b\u043c\u0441\u043a\u0456 \u0442\u0430\u0442\u0430\u0440\u044b\u043d"], "hu": ["krimi tat\u00e1r"], "de": ["Krimtatare"], "pl": ["krymski Tatar"], "ru": ["\u043a\u0440\u044b\u043c\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0442\u0430\u0442\u0430\u0440\u0438\u043d"]}, "examples": [["\u0109i tie lo\u011das krimeaj tataroj kaj aliaj etnaj grupoj", "JeZo: Krimoj en Krimeo, Monatojaro 2002a, numero 6a, p. 10a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tatar", "primary": false}, "oma\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Respekta promeso de fidela submeti\u011do farita de vasalo al fe\u016ddestro.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0447\u0435\u0441\u0442\u044c"], "en": ["homage"], "nl": ["eed van trouw"], "pt": ["homenagem", "preito", "oferta"], "de": ["Lehenseid", "Lehnseid", "Vasalleneid"], "hu": ["h\u00f3dol\u00e1s", "beh\u00f3dol\u00e1s", "h\u0171b\u00e9resk\u0171"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Respekta a\u016d \u011dentila donaco de io al iu; dedi\u0109donaco.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0447\u0442\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u043f\u043e\u0434\u043d\u043e\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Huldigung", "Ehrerbietung", "Ehrfurchtsbezeugung"], "nl": ["eerbetoon"], "hu": ["tiszteletnyilv\u00e1n\u00edt\u00e1s", "tisztelettel ad\u00f3z\u00e1s", "f\u0151hajt\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "oma\u011d", "primary": true}, "hamamelido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Falfolia, malrapide kreskanta arbedo, kiu floras a\u016dtune a\u016d vintre, el Nordameriko a\u016d Orientazio, genro el familio hamamelidacoj (Hamamelis).", "translations": {"fr": ["hamam\u00e9lis"], "de": ["Zaubernuss"], "en": ["witch-hazel"], "pt": ["hamam\u00e9lis", "amieiro-mosqueado (Hamamelis virginiana)", "flor-de-inverno (Hamamelis virginiana)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hamamelid", "primary": true}, "oma\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari honoron al iu per io; respekte oferprezenti.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u044c \u0447\u0435\u0441\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0435\u043f\u043e\u0434\u043d\u0435\u0441\u0442\u0438"], "en": ["pay homage to"], "nl": ["eren"], "pt": ["homenagear"], "de": ["huldigen", "Ehre erweisen", "Ehrfurcht bezeugen"], "hu": ["h\u00f3dol", "tisztelettel ad\u00f3zik", "fejet hajt"]}, "examples": [["oma\u011di libron al iu", null]], "subdefinitions": []}], "root": "oma\u011d", "primary": false}, "spekuli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u044d\u043a\u0443\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["sp\u00e9culer"], "en": ["speculate"], "nl": ["speculeren"], "ru": ["\u0441\u043f\u0435\u043a\u0443\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["spekulieren"], "hu": ["spekul\u00e1l"], "fa": ["\u0633\u0648\u062f\u0627\u06af\u0631\u06cc \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0633\u0641\u062a\u0647\u200c\u0628\u0627\u0632\u06cc \u06a9\u0631\u062f\u0646"]}, "examples": [["svarmis komercistoj, kiuj la\u016dte diskutadis kaj spekuladis pri \u0109iuspecaj produkta\u0135oj", "Aventuroj de pioniro, \u0109apitro 27a, p. 68a"]], "subdefinitions": []}], "root": "spekul", "primary": true}, "dancareno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Areno sur kiu oni povas danci.", "translations": {"fr": ["piste de dance"], "en": ["dance floor"]}, "examples": [["la cementita planko de la remizo estas nun bezonata kiel danc-areno", "Kiel akvo de l' rivero, 1:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "aren", "primary": false}, "propra\u0135ulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, al kiu io apartenas pro rajto de propreco.", "translations": {"be": ["\u0443\u043b\u0430\u0441\u044c\u043d\u0456\u043a", "\u0443\u043b\u0430\u0434\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["possesseur (subst.)", "propri\u00e9taire (subst.)"], "hu": ["tulajdonos"], "nl": ["eigenaar"], "ru": ["\u0441\u043e\u0431\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u0438\u043a", "\u0432\u043b\u0430\u0434\u0435\u043b\u0435\u0446"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "propr", "primary": false}, "kapacitanco": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: PV nomis tion \u00abkapacito de kondukilo\u00bb, sed pro la risko konfuzi tiun senco kun \u00abkapacito de akumulatoro\u00bb (t.e. \u015dargo) la uzo de alia radiko estas konsilinda."], "primary definition": "Fizika grando, esprimantan la konstantan rilaton, kiu ekzistas inter la \u015dargo de kondensatoro kaj la tensio aperanta inter \u011diaj armaturoj; simb. C.", "translations": {"be": ["\u0451\u043c\u0456\u0441\u0442\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c (\u043a\u0430\u043d\u0434\u044d\u043d\u0441\u0430\u0442\u0430\u0440\u0430)"], "fr": ["capacit\u00e9 (d'un condensateur)"], "nl": ["capaciteit"], "pt": ["capacit\u00e2ncia"], "ru": ["\u0451\u043c\u043a\u043e\u0441\u0442\u044c (\u043a\u043e\u043d\u0434\u0435\u043d\u0441\u0430\u0442\u043e\u0440\u0430)"], "de": ["Kapazit\u00e4t eines Leiters"], "hu": ["kapacit\u00e1s (kondenz\u00e1tor\u00e9)"], "es": ["capacitancia"], "pl": ["pojemno\u015b\u0107 elektryczna"]}, "examples": [["la dimensioj de kapacitanco estas M-1L-2T4I2", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kapacitanc", "primary": true}, "Ebur-Bordo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la okcidenta Afriko kun \u0109efurbo Jamusukro. Teritorio de Respubliko Ebur-Bordo. ISO-3166 kodo: CI. \u011ci limas kun Burkino, Ganao, Gvineo, Liberio, Malio kaj Atlantiko (Gvinea Golfo).", "translations": {"fa": ["\u0633\u0627\u062d\u0644 \u0639\u0627\u062c"], "nl": ["Ivoorkust"], "pl": ["Wybrze\u017ce Ko\u015bci S\u0142oniowej", "Republika Wybrze\u017ca Ko\u015bci S\u0142oniowej"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ebur", "primary": false}, "ulno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malnova mezurunuo de longeco, diverse longa en diversaj landoj kaj derivita de la vorto por la kubutosto (vd. la signifon duan). La diversaj ulnoj havis inter 0,37 kaj 1,188 metrojn. Ulno Angla = 1,114 m kaj 1,143 m. Ulno Argentina = 0,866 m. Ulno Babilona = 0,4959 m. Ulno Badena (Germanujo) = 0,60 m. Ulno Bavara (Germanujo) = 0,584 m kaj 0,833 m. Ulno Belga = 0,60 m. Ulno Berlina (Germanujo) = 0,668 m. Ulno Brazila = 1,10 m. Ulno \u0108ilia = 0,8359 m. Ulno Dana = 0,6277 m. Ulno Franca = 0,5197 m [coud\u00e9e] kaj 1,188 m [aune de paris]. Ulno Egipta malgranda en la Malnova Testamento = 0,44...0,49 m. Ulno Egipta granda en la tempo de Je\u0125ezkelo = 0,5163...0,55 m. Ulno Hispana = 0,8359 m. Ulno Hungara malnova = 0,622 m Ulnoj Italaj estis inter 0,53 m kaj 0,68 m. Ulno Kuba = 0,8359 m. Ulno Meksikia = 0,838 m. Ulno Nederlanda = 0,687 m, poste ekzakte 1 m. Ulno Portugala = 1,10 m. Ulno Praga = 0,594 m. Ulno Roma = 0,37 m. Ulno Romia = 0,44 m. Ulno Rusa = 0,71 m. Ulno Sveda = 0,594 m. Ulno Svisa = 0,60 m. Ulno Viena = 0,778 m.", "translations": {"be": ["\u043b\u043e\u043a\u0430\u0446\u044c (\u043c\u0435\u0440\u0430 \u0434\u0430\u045e\u0436\u044b\u043d\u0456)"], "fr": ["coud\u00e9e", "aune de Paris"], "en": ["cubit"], "nl": ["el"], "pt": ["c\u00f4vado", "c\u00fabito"], "ru": ["\u043b\u043e\u043a\u043e\u0442\u044c"], "de": ["Elle"], "it": ["cubito"], "da": ["alen"], "fa": ["\u0627\u064e\u0631\u064e\u0634"], "br": ["ilinad"], "fi": ["kyyn\u00e4r\u00e4"], "hu": ["r\u0151f", "k\u00f6ny\u00f6k (hosszm\u00e9rt\u00e9k)"], "sv": ["aln"], "es": ["codo"]}, "examples": [["tiajn homojn oni ne povas mezuri per la ordinara ulno", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 21a, p. 127a"], ["mezuri \u0109ion per ulno de racio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kubutosto.", "translations": {"be": ["\u043b\u043e\u043a\u0446\u0435\u0432\u0430\u044f\u043a\u043e\u0441\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["cubitus", "ulna", "ulna", "cubito"], "en": ["ulna"], "nl": ["ellepijp"], "pt": ["c\u00fabito", "ulna"], "ru": ["\u043b\u043e\u043a\u0442\u0435\u0432\u0430\u044f\u043a\u043e\u0441\u0442\u044c"], "sv": ["armb\u00e5gsben", "ulna"], "hu": ["singcsont"], "fa": ["\u0632\u0646\u062f \u0632\u06cc\u0631\u06cc\u0646"], "br": ["kefilin"], "fi": ["kyyn\u00e4rluu"], "es": ["c\u00fabito"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "uln", "primary": true}, "kariofilacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj herboj (Caryophyllaceae): stelario, dianto, sed ne kariofilujo.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0432\u043e\u0437\u0434\u0438\u0447\u043d\u044b\u0435"], "fr": ["caryophyllac\u00e9es"], "nl": ["muurachtigen", "anjerfamilie", "anjelierachtigen"], "pt": ["cariofil\u00e1ceas"], "de": ["Nelkengew\u00e4chse"], "hu": ["szegf\u0171f\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kariofilac", "primary": true}, "norm(o)hava": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri vektora spaco) Provizita per normo.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0440\u043c\u0430\u0432\u0430\u043d\u044b"], "fr": ["norm\u00e9 (espace)"], "en": ["normed"], "nl": ["genormeerd"], "pt": ["normado"], "ru": ["\u043d\u043e\u0440\u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["normiert"], "hu": ["norm\u00e1lt"], "pl": ["unormowany"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "norm", "primary": false}, "rekta kurento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kurento fluanta unudirekte.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u043c\u044b \u0442\u043e\u043a", "\u043f\u0430\u0441\u0442\u0430\u044f\u043d\u043d\u044b \u0442\u043e\u043a", "\u043d\u044f\u0437\u044c\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b \u0442\u043e\u043a"], "hu": ["egyir\u00e1ny\u00fa \u00e1ram"], "de": ["gleichgerichteter Strom"], "en": ["direct current"], "ru": ["\u0432\u044b\u043f\u0440\u044f\u043c\u043b\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0442\u043e\u043a", "\u043f\u0440\u044f\u043c\u043e\u0439 \u0442\u043e\u043a", "\u043f\u043e\u0441\u0442\u043e\u044f\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0442\u043e\u043a"]}, "examples": [["per rektigilo oni povas transformi alternan kurenton en kurenton rektan", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kurent", "primary": false}, "dekkelkjarulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Junulo iom pli ol dekjara\u011da, proksimume 13 \u011dis 19-jara, adoleskulo.", "translations": {"it": ["teenager", "ragazzotto"]}, "examples": [["kiam li estis dekkelkjarulo, li konstruis funkciantan telefonan sistemon", "J. Casey, John Logie Baird, [vidita en 2008]"]], "subdefinitions": []}], "root": "jar", "primary": false}, "felietono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsupra parto de gazeta folio, en kiu oni publikigas popece romanon, da\u016drigante \u011din en pluraj sinsekvaj numeroj, a\u016d kiu entenas periodajn artikolojn pri literaturo, scienco kc.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0435\u043b\u044c\u0435\u0442\u043e\u043d (\u043f\u0443\u0431\u043b\u0438\u043a\u0430\u0446\u0438\u044f \u0441 \u043f\u0440\u043e\u0434\u043e\u043b\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435\u043c)", "\u043f\u043e\u0434\u0432\u0430\u043b (\u043d\u0438\u0436\u043d\u044f\u044f \u0447\u0430\u0441\u0442\u044c \u0433\u0430\u0437\u0435\u0442\u043d\u043e\u0439 \u043f\u043e\u043b\u043e\u0441\u044b)"], "fr": ["feuilleton", "chronique"], "en": ["feuilleton", "serial feature"], "nl": ["feuilleton"], "pt": ["folhetim (de jornal)"], "de": ["Feuilleton", "Kulturteil", "Unterhaltungsteil"], "hu": ["t\u00e1rca (sajt\u00f3)", "folytat\u00e1s (reg\u00e9ny\u00e9)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "felieton", "primary": true}, "imuno\u0125emio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri la \u0125emiaj strukturo kaj ecoj de la antikorpoj kaj antigenoj, kaj pri ilia interagado.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043c\u043c\u0443\u043d\u043e\u0445\u0438\u043c\u0438\u044f"], "fr": ["immunochimie"], "en": ["immunochemistry"], "nl": ["immunochemie"], "no": ["immunokjemi"], "de": ["Immunchemie"], "it": ["immunologia"], "fi": ["immunokemia"], "pl": ["immunolgia"]}, "examples": [["li interesi\u011dis pri imunologio, kiam ankora\u016d junis tiu \u0109i fako, kaj li akiris sciojn pri \u0125emio kaj imuno\u0125emio", "S. Norvell, Profeto sen honoro, Monato."]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125emi", "primary": false}, "tomografio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sekcobildigo; bilda prezento de la internaj tavoloj de objekto, eventuale de \u011dia rezulta tuteca aspekto.", "translations": {"fr": ["tomographie"], "it": ["tomografia"]}, "examples": [["tomografio de la homa cerbo", "Vikipedio, cerbo, 2010-06-05"], ["magneta resonanca tomografio", "Vikipedio, magneta resonanca bildigo, 2010-03-25"], ["optika kohereco-tomografio", "Be\u0109jo, Temo de mia laboro, 2007-05-26"], ["rentgena tomografio", null], ["ultrasona tomografio", "J. Hradil, Sano, Sano, 1992:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "tomografi", "primary": true}, "dunganto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu, kiu dungas.", "translations": {"fr": ["employeur", "patron"], "pl": ["pracodawca", "najemca"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dung", "primary": false}, "krucvortenigmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Surpapera ludo, en kiu oni plenigas kradon per literoj, horizontale kaj vertikale skribante vortojn respondajn al difinoj.", "translations": {"fr": ["mot-crois\u00e9"], "en": ["crossword puzzle"], "nl": ["kruiswoordraadsel"], "de": ["Kreuzwortr\u00e4tsel"], "sv": ["korsord"], "pl": ["krzy\u017c\u00f3wka"], "hu": ["keresztrejtv\u00e9ny"]}, "examples": [["\u011dustan solvon de la vortkrucenigmo el la pasinta numero sendis Nora", "J. Tom\u00ed\u0161ek, okdirekta enigmo, Esperantisto slovaka, 2004-02"]], "subdefinitions": []}], "root": "enigm", "primary": false}, "helica \u015dtuparo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctuparo, kiu volvi\u011das \u0109irka\u016d centra akso.", "translations": {"fr": ["escalier en colima\u00e7on", "escalier \u00e0 vis"]}, "examples": [["trans muro estis \u015dra\u016dba \u015dtuparo, markita per linio de rondaj lumaperturoj", "A. Grin, trad. J. Finkel, La ora \u0109eno, 2009"], ["tra helica \u015dtuparo ni atingas la supron de la defenda muro", "B. Schumann, fotoj de IIK 2006, 2006"], ["oni supreniras per helika \u015dtuparo", "Vikipedio, artikolo \u00abHiguera (C\u00e1ceres)\u00bb, 2009-08-15"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dtup", "primary": false}, "kuntiri\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malvasti\u011di, kunigi siajn parton.", "translations": {"fr": ["se recroqueviller", "se r\u00e9tracter (physiquement)"], "pl": ["\u015bci\u0105ga\u0107 si\u0119", "zchodzi\u0107 si\u0119 (np. w praniu)", "kurczy\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["kuntiri\u011di pro malvarmo, seki\u011do, timo", null], ["la onklo subite kuntiri\u011dis, mallevis la kapon kaj enpensi\u011dis", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 41a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tir", "primary": false}, "\u015dekelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Monunuo de Israelo.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0435\u043a\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["shekel"], "de": ["Schekel"], "it": ["sheqel", "nuovo siclo israeliano", "shekel"], "bg": ["\u0448\u0435\u043a\u0435\u043b"]}, "examples": [["Matrix havas 2.300 dungitoj kaj pezas 500 milionojn da \u015dekeloj (89 milionojn da e\u016droj)", "G. Algazi, trad. V. Lutermano, Religia ekspluatado, le Monde diplomatique, 2006-08"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dekel", "primary": true}, "universitata parko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda tereno kun universitataj kursejoj, bibliotekoj, man\u011dejoj, lo\u011dejoj....", "translations": {"fi": ["korkeakoulualue", "kampus"], "de": ["Campus"], "en": ["campus"], "it": ["campus"]}, "examples": [["Bonn havas belan urbocentron kun universitata parko", "-, Esperanto NRW, 2002-06"], ["la subita studenta ribelo ekis mardon 10an de junio sur la universitata areo de Teherano", "P. M. de La Gorce, trad. J. M. Cash, La islama Respubliko Irano sub premo, le Monde diplomatique, 2003-07"]], "subdefinitions": []}], "root": "universitat", "primary": false}, "karmemora": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kies memoro estas kara.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0437\u0430\u0431\u044b\u0432\u0430\u0435\u043c\u044b\u0439", "\u043f\u0430\u043c\u044f\u0442\u043d\u044b\u0439"], "nl": ["zaliger"], "hu": ["\u00e1ldott eml\u00e9k\u0171", "megboldogult"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "memor", "primary": false}, "Mezmaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u041c\u0456\u0436\u0437\u0435\u043c\u043d\u0430\u0435 \u043c\u043e\u0440\u0430"], "fr": ["Mer M\u00e9diterran\u00e9e"], "en": ["Mediterranean Sea"], "nl": ["Middellandse Zee"], "ru": ["\u0421\u0440\u0435\u0434\u0438\u0437\u0435\u043c\u043d\u043e\u0435 \u043c\u043e\u0440\u0435"], "de": ["Mittelmeer"], "hu": ["F\u00f6ldk\u00f6zi-tenger"], "sk": ["Stredozemn\u00e9 more"], "br": ["Mor Kreizdouar"]}, "examples": [["Nolan iam renkontis Burr-on en unu el niaj \u015dipoj, kiam grupo da usonanoj vizitis \u011din sur la Mezmaro", "Edward Everett Hale, trad. E. L. Robinson, trad. Don Harlow, La viro senpatria, 1907 kaj 1994"], ["boato de Mezmara speco", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, aldonoj, malgranda marista terminaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "mar", "primary": false}, "nihilisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adepto de nihilismo.", "translations": {"be": ["\u043d\u0456\u0433\u0456\u043b\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["nihiliste"], "en": ["nihilist"], "nl": ["nihilist"], "pt": ["niilista"], "el": ["\u03bc\u03b7\u03b4\u03b5\u03bd\u03b9\u03c3\u03c4\u03ae\u03c2"], "de": ["Nihilist"], "hu": ["nihilista"], "ru": ["\u043d\u0438\u0433\u0438\u043b\u0438\u0441\u0442"], "es": ["nihilista"]}, "examples": [["nihilisto estas homo, kiu klinas la kapon anta\u016d neniu a\u016dtoritato", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 5a, p. 25a"]], "subdefinitions": []}], "root": "nihilist", "primary": true}, "hormino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio lamiacoj (Horminum), longviva herbo kun grandaj bonodoraj floroj, kultarata kiel ornama planto.", "translations": {"de": ["Drachenmaul"], "nl": ["horminum"], "it": ["ormino"], "pt": ["hormino"], "hu": ["s\u00e1rk\u00e1nysz\u00e1j"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hormin", "primary": true}, "varpero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unuopa fadeno de varpo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u043d\u043e\u045e\u043d\u0430\u044f \u043d\u0456\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["fil de chaine"], "nl": ["kettingdraad"], "ru": ["\u043e\u0441\u043d\u043e\u0432\u043d\u0430\u044f \u043d\u0438\u0442\u044c (\u0442\u0435\u043a\u0441.)"], "pl": ["ni\u0107 osnowy"], "hu": ["l\u00e1ncfonal"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "varp", "primary": false}, "pruda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Afektanta bonmorecon honteman pri \u0109ia seksrilata sinteno a\u016d diro.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0443\u0432\u0435\u043b\u0438\u0447\u0435\u043d\u043d\u043e \u0441\u0442\u044b\u0434\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439"], "fr": ["b\u00e9gueule", "prude", "pudibond"], "bg": ["\u043f\u0440\u0435\u043a\u0430\u043b\u0435\u043d\u043e \u0441\u0440\u0430\u043c\u0435\u0436\u043b\u0438\u0432"], "nl": ["preuts"], "de": ["pr\u00fcde"], "en": ["prudish"], "hu": ["pr\u0171d", "\u00e1lszem\u00e9rmes"]}, "examples": [["pika vorto, kiu ne uzindas en pruda konversacio", "Bernard Golden, Katamito: seksologia faktermino, Monato, jaro 1996a, numero 12a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "prud", "primary": true}, "kokainismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsana stato, ka\u016dzita de veneni\u011do per kokaino.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043a\u0430\u0456\u043d\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["coca\u00efnisme", "coca\u00efsme"], "hu": ["kokainizmus"], "nl": ["coca\u00efnisme"], "ru": ["\u043a\u043e\u043a\u0430\u0438\u043d\u0438\u0437\u043c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kokain", "primary": false}, "ari\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kolekti\u011di.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0435\u0434\u0438\u043d\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0433\u0440\u0443\u043f\u043f\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["sich versammeln"], "it": ["concentrarsi (raggrupparsi)"]}, "examples": [["la polico dispelis la ari\u011dintojn", null], ["post lia morto multaj legendoj ari\u011dis \u0109irka\u016d lia nomo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ar", "primary": false}, "erudito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u044d\u0440\u0443\u0434\u044b\u0442"], "fr": ["\u00e9rudit"], "pt": ["erudito"], "ru": ["\u044d\u0440\u0443\u0434\u0438\u0442"], "de": ["Gelehrter", "gebildeter Mann"], "hu": ["k\u00e9pzetts\u00e9g", "tanults\u00e1g"], "pl": ["erudyta"], "es": ["erudito"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "erudit", "primary": true}, "specaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0440\u043e\u0434"], "fr": ["genre (biol.)"], "hu": ["nem (biol\u00f3giai)"], "ru": ["\u0440\u043e\u0434"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spec", "primary": false}, "mu\u015do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio mu\u015dedoj (Musca), malgranda duflugila insekto, kies diversaj specioj estas tre komunaj kaj vivas en lokoj lo\u011dataj de homoj kaj bestoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u0445\u0430"], "fr": ["mouche"], "en": ["housefly"], "nl": ["paardenvlieg"], "pt": ["mosca(zool.)"], "ru": ["\u043c\u0443\u0445\u0430"], "de": ["Fliege"], "tr": ["sinek"], "hu": ["l\u00e9gy"], "bg": ["\u043c\u0443\u0445\u0430"], "pl": ["mucha"], "es": ["mosca"]}, "examples": [["havi mu\u015don en la cerbo", "Z"], ["mu\u015do zumas en lia kapo", null], ["kalkuli mu\u015dojn", "Proverbaro esperanta"], ["bati du mu\u015dojn per unu bato", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Similforma, ne pikanta, insekto el la ordo dipteroj.", "translations": {"de": ["Fliege"], "nl": ["vlieg"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mu\u015d", "primary": true}, "grefti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Enigi vivantan bran\u0109eton a\u016d bur\u011donon en alian vegeta\u0135on, tiel ke \u011di plue kresku.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0448\u0447\u0430\u043f\u0456\u0446\u044c (\u0440\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u043d\u0443)"], "fr": ["greffer", "enter", "transplanter (greffer)"], "nl": ["veredelen"], "pt": ["enxertar (plantas)"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0432\u0438\u0442\u044c (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "de": ["pfropfen", "veredeln", "pelzen"], "hu": ["szemez", "nemes\u00edt", "beolt"], "fa": ["\u067e\u06cc\u0648\u0646\u062f \u0632\u062f\u0646"], "pl": ["szczepi\u0107 (ro\u015bliny, zrazy, oczka)"]}, "examples": [["grefti arbon, sova\u011dan pomujon, rozujon", null], ["grefti bran\u0109on sur alispecan trunkon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Transporti vivantan parton de animala korpo sur alian.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0441\u0430\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c (\u0432\u043e\u0440\u0433\u0430\u043d)"], "nl": ["transplanteren", "overplanten"], "pt": ["transplantar"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0441\u0430\u0434\u0438\u0442\u044c (\u043e\u0440\u0433\u0430\u043d)"], "de": ["transplantieren", "verpflanzen", "\u00fcbertragen"], "hu": ["\u00e1t\u00fcltet", "transzplant\u00e1l"], "pl": ["przeszczepia\u0107 (tkank\u0119, organ)", "transplantowa\u0107 (tkank\u0119, organ)"]}, "examples": [["grefti glandon, ha\u016dtpecon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Aldoni sciojn, konceptojn, ideojn al jam ekzistantaj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0432\u0438\u0442\u044c", "\u0443\u043a\u043e\u0440\u0435\u043d\u0438\u0442\u044c"], "nl": ["inplanten"], "pl": ["zaszczepia\u0107 (np. wiedz\u0119, religi\u0119)", "transferowa\u0107 (np. technologi\u0119)"], "pt": ["implantar"], "hu": ["\u00e1t\u00fcltet (\u00e1tv.)", "beolt (\u00e1tv.)"]}, "examples": [["\u0109ar la vere evoluintaj landoj plejparte apartenas al la \u00abokcidenta\u00bb kulturo, la \u011denerala koncepto estas, ke necesas senrezerve grefti \u011din al la landoj neevoluintaj ekonomie kaj teknologie", "Nikolao GUDSKOV: Kondi\u0109oj por evoluo de evolulandoj, Monato, n-ro 12/1999"], ["tre buntas do lia paletro, kun germana kaj klasika fono, sur kiu engrefti\u011dis liaj novaj poemoj", "Carlo MINNAJA: Post dudek tri jaroj, Monato, n-ro 09/2001"]], "subdefinitions": []}], "root": "greft", "primary": true}, "detran\u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Apartigi, forigi tran\u0109ante.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0440\u0435\u0437\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9couper"], "nl": ["afsnijden"], "be": ["\u0430\u0434\u0440\u0430\u0437\u0430\u0446\u044c"], "es": ["cortar (de)", "arrancar"], "hu": ["lev\u00e1g"]}, "examples": [["dek fojojn mezuru, unu fojon detran\u0109u", "Proverbaro esperanta"], ["en formo de detran\u0109ita (senpinta) piramido", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Apartigi, forigi.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0440\u0435\u0437\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u0441\u0435\u043a\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u0441\u0435\u0447\u044c"], "es": ["arrancar"], "hu": ["elv\u00e1g"]}, "examples": [["la armeo estas fortran\u0109ita de la \u0109efurbo", "B"], ["pro manko de komunikiloj tiu vasta regiono estas fortran\u0109ita for de la mondvivo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (parolante pri angulo rilate al kurbo a\u016d surfaco) Diri, ke ebena angulo detran\u0109as arkon sur cirklo, signifas, ke la randoj de tiu arko estas intersekcopunktoj de la cirklo kun la lateroj de la angulo; diri, ke solida angulo detran\u0109as surfacon sur sfero, signifas, ke tiu surfaco estas intersekco de la sfero kun la solida angulo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0440\u0435\u0437\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u043f\u0438\u0440\u0430\u0442\u0441\u044f (\u043d\u0430 \u0434\u0443\u0433\u0443)", "\u043e\u0442\u0441\u0435\u043a\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u0441\u0435\u0447\u044c"], "fr": ["d\u00e9couper", "intercepter (math.)"], "en": ["be subtended by", "intercept (an arc of curve, a surface)"], "de": ["einen zugeordneten Bogen haben"], "hu": ["s\u00farol (\u00edvet)"], "pl": ["by\u0107 opartym na (\u0142uku)"]}, "examples": [["centra angulo estas duoblo de cirkonferenca angulo, kiu detran\u0109as la saman arkon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tran\u0109", "primary": false}, "apocinacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Apocynaceae).", "translations": {"ru": ["\u043a\u0443\u0442\u0440\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Hundsgiftgew\u00e4chse"], "hu": ["met\u00e9ngf\u00e9l\u00e9k", "b\u00f6rv\u00e9nyf\u00e9l\u00e9k", "t\u00e9liz\u00f6ldf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "apocinac", "primary": true}, "proviantisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Oficisto, kiu prizorgas la proviantadon.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0442\u044d\u043d\u0434\u0430\u043d\u0442"], "en": ["supply officer"], "ru": ["\u0438\u043d\u0442\u0435\u043d\u0434\u0430\u043d\u0442"], "hu": ["\u00e9lelmez\u0151 tiszt", "GH-s tiszt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "proviant", "primary": false}, "bu\u011deto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Anta\u016dkalkulo de la jaraj en- kaj el-spezoj de \u015dtato, urbo, kompanio a\u016d privatulo.", "translations": {"be": ["\u0431\u044e\u0434\u0436\u044d\u0442"], "fr": ["budget"], "en": ["budget"], "nl": ["begroting"], "ru": ["\u0431\u044e\u0434\u0436\u0435\u0442"], "de": ["Haushalt", "Haushaltsplan", "Budget", "Etat"], "hu": ["k\u00f6lts\u00e9gvet\u00e9s", "b\u00fcdzs\u00e9"], "sk": ["rozpo\u010det"], "fa": ["\u0628\u0648\u062f\u062c\u0647"], "es": ["presupuesto"], "pl": ["bud\u017cet"]}, "examples": [["la ministro pri financoj [...] prezentis sian trian bu\u011deton en majo 2002", "D. E. Rogers: Pri potoj kaj balotoj, Monatojaro 2002a, numero 8a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La tuta sumo de la jaraj en- kaj el-spezoj.", "translations": {"nl": ["budget"], "pl": ["bud\u017cet", "raport finansowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bu\u011det", "primary": true}, "adolesko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frua juna\u011do de homo seksmatura, ankora\u016d ne plenkreskinta.", "translations": {"fr": ["adolescence"], "nl": ["adolescentie", "jongelingsjaren", "jongemeisjesjaren"]}, "examples": [["\u00abAdolesko\u00bb", null]], "subdefinitions": []}], "root": "adolesk", "primary": true}, "normigita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri vektora spaco) Provizita per normo.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0440\u043c\u0430\u0432\u0430\u043d\u044b"], "fr": ["norm\u00e9 (espace)"], "en": ["normed"], "nl": ["genormeerd"], "pt": ["normado"], "ru": ["\u043d\u043e\u0440\u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["normiert"], "hu": ["norm\u00e1lt"], "pl": ["unormowany"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "norm", "primary": false}, "sporti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plenumi sportajn ekzercojn, partopreni en vetludoj.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0439\u043c\u0430\u0446\u0446\u0430 \u0441\u043f\u043e\u0440\u0442\u0430\u043c"], "fr": ["pratiquer un sport"], "bg": ["\u0441\u043f\u043e\u0440\u0442\u0443\u0432\u0430\u043c"], "ru": ["\u0437\u0430\u043d\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f \u0441\u043f\u043e\u0440\u0442\u043e\u043c"], "de": ["Sport treiben"], "fa": ["\u0648\u0631\u0632\u0634 \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "hu": ["sportol"]}, "examples": [["kompreneble, vi ne sportas, vi ne estas sportema, vi faras nenion", "J.-M. Leresche, leresche-esperanto-es, 2006-03-06"]], "subdefinitions": []}], "root": "sport", "primary": false}, "gvardio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Militista ta\u0109mento komisiita por observi kaj gardi.", "translations": {"be": ["\u0433\u0432\u0430\u0440\u0434\u044b\u044f"], "fr": ["garde (soldats)"], "en": ["guard"], "nl": ["wacht"], "pt": ["guarda (tropa)"], "ru": ["\u0433\u0432\u0430\u0440\u0434\u0438\u044f"], "de": ["Garde"], "hu": ["\u0151rs\u00e9g"], "es": ["guardia"]}, "examples": [["meti gvardion \u0109e \u0109iujn pordegojn de la urbo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Plej bonaj regimentoj, speciale elektitaj por la gardo de regnestro.", "translations": {"de": ["Leibgarde", "Leibstandarte"], "hu": ["g\u00e1rda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gvardi", "primary": true}, "tensio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stre\u0109orezisto de organa parieto al \u011dia enhavo.", "translations": {"be": ["\u0446\u0456\u0441\u043a (\u043c\u044d\u0434.)"], "fr": ["tension (\u00e9lec.)", "diff\u00e9rence de potentiel", "voltage"], "en": ["voltage"], "nl": ["spanning"], "pt": ["ten\u00e3o", "voltagem"], "ru": ["\u0434\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u043c\u0435\u0434.)"], "de": ["Spannung"], "hu": ["fesz\u00fclts\u00e9g"], "pl": ["napi\u0119cie", "napr\u0119\u017cenie"]}, "examples": [["arteria tensio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(inter du punktoj A kaj B) Fizika grando, egala al la diferenco inter la potencialo en B kaj la potencialo en A.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u043f\u0440\u0443\u0436\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "pl": ["napi\u0119cie"], "ru": ["\u043d\u0430\u043f\u0440\u044f\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440.)"]}, "examples": [["la tensio inter la du ekstrema\u0135oj de rezistilo estas proporcia al la \u011din trapasanta kurento", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tensi", "primary": true}, "debeti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Enskribi en konton la \u015duldojn de iu; malkrediti.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043f\u0438\u0441\u0430\u0442\u044c \u0432 \u0434\u0435\u0431\u0435\u0442"], "fr": ["d\u00e9biter (porter au d\u00e9bit)", "porter au d\u00e9bit"], "en": ["debit"], "nl": ["debiteren"], "be": ["\u0434\u044d\u0431\u044d\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u043f\u0456\u0441\u0430\u0446\u044c \u0443 \u0434\u044d\u0431\u044d\u0442"], "de": ["belasten", "debitieren", "ins Soll schreiben", "Schuld eintragen"], "hu": ["megterhel (sz\u00e1ml\u00e1t)"], "pl": ["zapisa\u0107 w debet", "zapisa\u0107 pod kresk\u0105", "zapisa\u0107 w zeszyt (da\u0107 \"na kresk\u0119\")"]}, "examples": [["oni debetas la klienton per \u0109io, kion li ricevas, kaj oni kreditas lin per \u0109io, kion li pagas", null]], "subdefinitions": []}], "root": "debet", "primary": false}, "anaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grupo, societo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0443\u043f\u0430", "\u0433\u0440\u0430\u043c\u0430\u0434\u0430", "\u0437\u044c\u0432\u044f\u0437"], "fr": ["groupe", "collectif"], "de": ["Gruppe", "Verein"], "en": ["membership"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "an", "primary": false}, "nesenteble": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiom malforte, diskrete a\u016d grade, ke oni apena\u016d sentas.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u0430\u0434\u0447\u0443\u0432\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430"], "fr": ["insensiblement"], "hu": ["nem \u00e9rz\u00e9kelhet\u0151en"], "pl": ["niewyczuwalnie", "nieodczuwalnie"], "ru": ["\u043d\u0435\u043e\u0449\u0443\u0442\u0438\u043c\u043e", "\u043d\u0435\u0447\u0443\u0432\u0441\u0442\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e"]}, "examples": [["a\u016dgusto forpasis nesenteble", "J. Modest, En la ombro de la silento, Monato, jaro 1997a, numero 3a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sent", "primary": false}, "el\u015dipi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Eli\u011di el \u015dipo, ordinare por atingi la teron.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0445\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c \u043d\u0430 \u0431\u0435\u0440\u0435\u0433", "\u0432\u044b\u0441\u0430\u0436\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f (\u0441 \u043a\u043e\u0440\u0430\u0431\u043b\u044f)"], "fr": ["d\u00e9barquer (d'un navire)"], "en": ["disembark", "go ashore", "land"], "it": ["sbarcare (scendere a terra)"], "pl": ["wyokr\u0119towywa\u0107 si\u0119", "opuszcza\u0107 statek", "schodzi\u0107 ze statku"], "hu": ["partra sz\u00e1ll"]}, "examples": [["el\u015dipi\u011dinte en Cezarea, li supreniris kaj salutis la eklezion", "La Nova Testamento, La agoj 18:22"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dip", "primary": false}, "adoleski": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Travivi adoleskon.", "translations": {"nl": ["jong zijn", "tiener zijn"]}, "examples": [["kiam \u015di ankora\u016d adoleskis, \u015di vokis la atenton de la pianisto Artur Rubinstein, kiu admiris \u015dian fortan muzikan temperamenton", "F. Fonseca, Sonia Rubinsky, MusicExpress, [vidita je 2006-08-18]"]], "subdefinitions": []}], "root": "adolesk", "primary": false}, "vasti\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Okupi pli grandan spacon en \u0109iuj direktoj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0448\u0438\u0440\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["s'agrandir", "s'\u00e9tendre"], "hu": ["t\u00e1gul", "b\u0151v\u00fcl", "sz\u00e9lesedik"]}, "examples": [["malproksime en la fono, kie la riverbu\u015do vasti\u011das almare", "La Kiso kaj dek tri aliaj noveloj, la brulanta urbo"]], "subdefinitions": []}], "root": "vast", "primary": false}, "adultema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ema adulti.", "translations": {"fr": ["adult\u00e8re (adj., enclin \u00e0 l'adult\u00e8re)", "infid\u00e8le (adj., enclin \u00e0 l'adult\u00e8re)"]}, "examples": [["mi ne estas kiel la ceteraj homoj, rabemaj, maljustaj, adultemaj", "La Nova TestamentoS. Luko 18:11"], ["\u015di forigu la mal\u0109astecon de sia viza\u011do kaj la adultemecon de siaj mamoj", "La Malnova Testamento\u0124osea 2:2"]], "subdefinitions": []}], "root": "adult", "primary": false}, "ezoko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio ezokedoj (Esox), man\u011debla riverfi\u015do.", "translations": {"be": ["\u0448\u0447\u0443\u043f\u0430\u043a"], "fr": ["brochet"], "bg": ["\u0449\u0443\u043a\u0430"], "pt": ["l\u00facio"], "ru": ["\u0449\u0443\u043a\u0430"], "de": ["Hecht"], "sv": ["g\u00e4dda"], "hu": ["csuka"], "en": ["jack", "pike"], "pl": ["szczupak"]}, "examples": [["la plej grandaj ezokoj, kapteblaj per forksimilaj iloj, pezas dekon da kilogramoj, sed pli ofte eblas kapti 2-4-kilogramajn", "Saliko: Fi\u015dkapti ekscite, Monatojaro 2001a, numero 10a, p. 21a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ezok", "primary": true}, "judo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu devenas de la antikvaj Hebreoj.", "translations": {"ru": ["\u0435\u0432\u0440\u0435\u0439"], "fr": ["Juif (subst.)"], "en": ["Jew"], "nl": ["jood"], "pt": ["judeu"], "be": ["\u0436\u044b\u0434", "\u0433\u0430\u0431\u0440\u044d\u0439", "\u0433\u0435\u0431\u0440\u0430\u0439"], "de": ["Jude"], "it": ["giudeo"], "hu": ["zsid\u00f3"], "br": ["Yuzev"], "zh": ["\u72b9\u592a\u4eba", "tr. \u7336\u592a\u4eba [y\u00f3ut\u00e0ir\u00e9n]"], "sv": ["jude"], "es": ["jud\u00edo"], "he": ["\u05d9\u05d4\u05d5\u05d3\u05d9"]}, "examples": [["tiutage, frumatene, la najbaroj forpelis \u0109iujn judjn el iliaj hejmoj al la foiroplaco", "Zofia Banet-Fornalowa: Kadi\u015d por Jedwabne, Monatojaro 2002a, numero 1a, p. 18-20a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu havas la saman religion kiel la antikvaj Hebreoj.", "translations": {"be": ["\u044e\u0434\u044d\u0439"], "ru": ["\u0438\u0443\u0434\u0435\u0439"]}, "examples": [["\u00abLa afero Jesuo kaj la Judoj\u00bb", "Peter J. Tomson, Rob Moerbeek trad. La afero Jesuo kaj la Judoj. - Antverpeno: FEL, 2001"]], "subdefinitions": []}], "root": "jud", "primary": true}, "eksciteco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de tiu a\u016d tio, kiu estas ekscitita.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0437\u0431\u0443\u0436\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["excitation (\u00e9tat)"], "be": ["\u0443\u0437\u0431\u0443\u0434\u0436\u0430\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0443\u0437\u0440\u0443\u0448\u0430\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "ca": ["excitaci\u00f3"], "de": ["Erregtheit"], "hu": ["izgatotts\u00e1g"], "pl": ["ekscytacja", "podniecenie", "wzburzenie", "zdenerowanie", "irytacja"], "es": ["excitaci\u00f3n"]}, "examples": [["\u0109arma tono de \u011doja eksciteco regis en la domo", null], ["granda konfuzo kaj eksciteco skuis la tutan urbon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ekscit", "primary": false}, "juda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al judoj.", "translations": {"ru": ["\u0435\u0432\u0440\u0435\u0439\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u0438\u0443\u0434\u0435\u0439\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["juif (adj.)"], "nl": ["joods"], "br": ["yuzev"], "de": ["j\u00fcdisch"], "it": ["giudaico"], "sv": ["judisk"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "jud", "primary": false}, "partnero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kunulo.", "translations": {"fr": ["associ\u00e9", "partenaire"], "de": ["(Ehe-)Partner"], "nl": ["partner"], "pt": ["parceiro"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "kunpartoprenanto en entrepreno, en ludo.", "translations": {}, "examples": [["ni ser\u0109as partnerojn por e\u016dropa projekto", "R. G. Fr\u00f6hlich, E\u016dropaj Partneroj ser\u0109ataj..., 2007-03"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Parulo a\u016d parulino.", "translations": {}, "examples": [["la \u0109efa malfacila\u0135o de la paro ku\u015das en la fakto, ke oni tute ne scias kia estas la partnero, \u0109ar oni ignoras kia oni mem estas", "IVI, \u0108u ni scias ami nian partneron?, 2007"]]}]}], "root": "partner", "primary": true}, "transpontigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "superponti, transponti", "translations": {"nl": ["overbruggen"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pont", "primary": false}, "barikadi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Forte bari per barikado, amasigante a\u0135ojn.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0440\u044b\u043a\u0430\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["barricader"], "en": ["barricade"], "nl": ["barricaderen", "versperren"], "ru": ["\u0431\u0430\u0440\u0440\u0438\u043a\u0430\u0434\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["sperren", "versperren", "verrammeln", "verbarrikadieren"], "tr": ["barikat kurmak"], "hu": ["elbarik\u00e1doz", "eltorlaszol"], "sk": ["barik\u00e1dova\u0165"], "pl": ["barykadowa\u0107", "tarasowa\u0107", "zastawiwa\u0107"]}, "examples": [["barikadi sian pordon", "B"], ["barikadu la stratojn per matracoj!", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, dua parto, \u0109apitro 53a, p. 694a"]], "subdefinitions": []}], "root": "barikad", "primary": false}, "barikado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Improvizita bara\u0135o por defendo a\u016d \u015dtopo, ekzemple en stratbatalo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0440\u044b\u043a\u0430\u0434\u0430"], "fr": ["barricade"], "en": ["barricade"], "nl": ["barricade"], "ru": ["\u0431\u0430\u0440\u0440\u0438\u043a\u0430\u0434\u0430"], "de": ["Barrikade", "Sperre", "Stra\u00dfensperre"], "tr": ["barikat"], "hu": ["\u00fattorlasz", "barik\u00e1d"], "sk": ["barik\u00e1da"], "es": ["barricada"], "pl": ["barykada"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "barikad", "primary": true}, "erarema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Povanta erari.", "translations": {"fr": ["faillible"], "de": ["fehlbar", "fehleranf\u00e4llig"], "pl": ["nieomylny"], "hu": ["gyarl\u00f3", "t\u00e9velyg\u0151", "nem t\u00e9vedhetetlen"]}, "examples": [["la papo estas neerarema kiam li decidas solene pri dogmo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "erar", "primary": false}, "provoko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago, sinteno sentata kiel ekscita, reag-instiga.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u043a\u0430\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["provocation"]}, "examples": [["jes, Alice, mi faris la provokon. \u0108u malbone?", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "provok", "primary": false}, "di\u011desto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0434\u0430\u0439\u0434\u0436\u0435\u0441\u0442"], "fr": ["condens\u00e9 (ouvrage)", "digest", "\u00e9pitom\u00e9"], "pl": ["bryk", "streszczenie"], "pt": ["ep\u00edtome", "resumo"]}, "examples": [["en Usono kaj anka\u016d alilande aperas di\u011destoj, t.e. densigitaj verkoj, alivorte, grandaj arta\u0135oj en po\u015dformato:", "Poul Thorsen, Di\u011destoj, Nica Literatura Revuo, 1957-03 \u011dis 04, numero 2/4, p. 138a-139a"], ["Esperanto-Buroo eldonis \u00abSovetan Pedagogian Revuon\u00bb, aliajn materialojn en Esperanto kaj ruslingvan di\u011deston de la Esperanto-gazetaro", "A. Kor\u0135enkov, Historio de Esperanto, Kaliningrado: Sezonoj, 2005"]], "subdefinitions": []}], "root": "di\u011dest", "primary": true}, "provoki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Atake, \u015doke instigi al batalo, al disputo a\u016d ajna reago.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u0430\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0434\u0431\u0443\u0445\u0442\u043e\u0440\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["faire de la provocation", "provoquer (\u00e0 la bataille etc.)"], "nl": ["provoceren", "uitdagen"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u0446\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0434\u0441\u0442\u0440\u0435\u043a\u0430\u0442\u044c"], "de": ["provozieren"], "hu": ["kih\u00edv", "provok\u00e1l"]}, "examples": [["provokita de interpelaciantoj, la ministro ekparolis", null], ["ili incitadis Dion Kaj provokis la Sanktulon de Izrael", "La Malnova Testamento, Psalmaro 78:41"], ["gardu vin, princo \u2013 diris \u015di kun provokanta rigardo", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 6a"], ["intence provokanta tono", "B"], ["mi akceptas vian provokon kaj duelos kun vi", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Estigi motivojn de batalo a\u016d disputo, \u011din iel ka\u016dzi.", "translations": {}, "examples": [["provoki la atakon", "B"], ["kiu efektive provokas la ribelon?", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 16a"], ["agentoj provokantaj", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "provok", "primary": true}, "aku\u015distino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Virino, kies profesio estas zorgi la aku\u015dojn.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0443\u0448\u044d\u0440\u043a\u0430"], "fr": ["sage-femme", "accoucheuse"], "en": ["midwife"], "nl": ["vroedvrouw"], "pt": ["parteira", "obstetriz"], "ru": ["\u0430\u043a\u0443\u0448\u0435\u0440\u043a\u0430"], "de": ["Hebamme"], "it": ["ostetrica"], "fa": ["\u0645\u0627\u0645\u0627", "\u0642\u0627\u0628\u0644\u0647"], "br": ["amiegez"], "es": ["partera"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "aku\u015digistino", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aku\u015d", "primary": false}, "provoka": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spita, instiga al batalo, debato, vet-agado.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u0446\u0438\u0440\u0443\u044e\u0449\u0438\u0439", "\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u043a\u0430\u0446\u0438\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u043e\u0434\u0441\u0442\u0440\u0435\u043a\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["provocant"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "provok", "primary": false}, "karavelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Negranda e\u016dropa vel\u015dipo, uzata por transmara komercado en la 15a kaj 16a jarcentoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u0430\u0432\u044d\u043b\u0430"], "fr": ["caravelle"], "en": ["caravelle", "caravel"], "nl": ["karveel"], "ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0430\u0432\u0435\u043b\u043b\u0430"], "ca": ["caravel.la"], "de": ["Karavelle"], "hu": ["karavella"], "es": ["carabela"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "karavel", "primary": true}, "hihi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bruo de iu ridanta, subridanta.", "translations": {"ru": ["\u0445\u0438-\u0445\u0438"], "fr": ["hihi"], "it": ["hi hi"], "hu": ["kuncog\u00e1s", "vihog\u00e1s", "heher\u00e9sz\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hihi", "primary": false}, "mandorso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekstera flanko de mano.", "translations": {"be": ["\u0442\u044b\u043b\u044c\u043d\u044b \u0431\u043e\u043a \u0434\u0430\u043b\u043e\u043d\u0456"], "fr": ["dos de la main"], "en": ["back of the hand"], "nl": ["handrug", "rug (v.d.hand)"], "ru": ["\u0442\u044b\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u0441\u0442\u043e\u0440\u043e\u043d\u0430 \u043b\u0430\u0434\u043e\u043d\u0438"], "de": ["Handr\u00fccken"], "es": ["dorso (de la mano)"], "br": ["kil an dorn"], "pl": ["wierzch d\u0142oni"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "man", "primary": false}, "ple\u016dronekto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Delikatgusta marfi\u015do kun plate ronda korpo Genro el familio ple\u016dronektedoj (Pleuronectes).", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043c\u0431\u0430\u043b\u0430"], "fr": ["carrelet", "pleuronecte", "plie (poisson)"], "en": ["flatfish", "flounder"], "nl": ["platvis", "schol"], "pt": ["pleuronecto"], "be": ["\u043a\u0430\u043c\u0431\u0430\u043b\u0430"], "de": ["Scholle"], "hu": ["lep\u00e9nyhal"], "pl": ["fl\u0105dra"]}, "examples": [["el la Balta Maro oni \u0109erpis haringojn, ple\u016dronektojn, angilojn kaj foje iom da moruoj", "Sten Johansson, Hitler, Ma\u016d, Strindberg kaj mi, 1996"]], "subdefinitions": []}], "root": "ple\u016dronekt", "primary": true}, "re\u011dvelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvara velo, kalkulante de malsupre.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u043c-\u0431\u0440\u0430\u043c\u0441\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Royal"], "en": ["royal"], "hu": ["p\u00f3znavitorla"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vel", "primary": false}, "milimetro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezurunuo de longo, milono de metro; simb. mm.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u043b\u0456\u043c\u044d\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["millim\u00e8tre"], "en": ["millimeter"], "nl": ["millimeter"], "pt": ["mil\u00edmetro"], "ru": ["\u043c\u0438\u043b\u043b\u0438\u043c\u0435\u0442\u0440"], "ca": ["mil\u00edmetre"], "de": ["Millimeter"], "hu": ["millim\u00e9ter"], "fa": ["\u0645\u06cc\u0644\u06cc\u0645\u062a\u0631"], "es": ["mil\u00edmetro"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "milimetr", "primary": true}, "vastigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari ion vasta.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u0448\u044b\u0440\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0448\u044b\u0440\u0430\u0446\u044c"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0448\u0438\u0440\u044f\u0442\u044c"], "fr": ["agrandir", "desserrer", "d\u00e9velopper", "r\u00e9pandre"], "tr": ["geni\u015fletmek", "b\u00fcy\u00fctmek"], "hu": ["t\u00e1g\u00edt", "b\u0151v\u00edt", "sz\u00e9les\u00edt"]}, "examples": [["duonhela kvieta lumo sin vastigis tra la tuta \u0109ambro", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, la porcio da glacia\u0135o, (rakonto de L. Dilling, tradukita de Eduard Hall el Joensuu (Finnlando))"], ["la plej multe vastigita lingvo estas la Mandarina, kiu estas parolata en dek kvar a\u016d dek kvin el la dek na\u016d provincoj", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 5, el la vivo kaj sciencoj, bagateloj"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"hu": ["terjeszt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vast", "primary": false}, "venko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sukceso en batalo a\u016d konkurso.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u043c\u043e\u0433\u0430"], "fr": ["victoire"], "nl": ["overwinning"], "pt": ["vit\u00f3ria"], "el": ["\u03bd\u03af\u03ba\u03b7"], "de": ["Sieg"], "it": ["vittoria"], "hu": ["gy\u0151zelem"], "ru": ["\u043f\u043e\u0431\u0435\u0434\u0430"]}, "examples": [["atingi, gajni la venkon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "venk", "primary": false}, "kapimposto": {"definitions": [], "root": "impost", "primary": false}, "dio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En la sencoj kaj , dio estas komuna nomo indikanta nombreblan unika\u0135on, kaj la\u016d la \u011denerala regulo devus akcepti la difinan artikolon, simile al \u00abla homaro\u00bb, \u00abla mondo\u00bb kaj tiel plu. \u011custe tiel estas en la greka: \u03ba\u03b1\u03af \u03bf \u03bb\u03cc\u03b3\u03bf\u03c2 \u03ae\u03bd \u03c0\u03c1\u03cc\u03c2 \u03c4\u03cc\u03bd \u03b8\u03b5\u03cc\u03bd , \u03ba\u03b1\u03af \u03b8\u03b5\u03cc\u03c2 \u03ae\u03bd \u03bf \u03bb\u03cc\u03b3\u03bf\u03c2 (la\u016dvorte: \u00abkaj la vorto estis \u0109e la dio, kaj dio estis la vorto\u00bb; en la unua apero la dio estas determinita difine kiel la konata unika\u0135o; en la dua, dio estas predikativo, kaj tial senartikola, la\u016d sia senco; la tradicia traduko [Johano 1:1] tiun alklasigon misprezentas kiel identigon). La okcidentaj lingvoj transprenis la vorton el la senartikola Latino, kaj heredigis tiun malregula\u0135on al Esperanto. Anka\u016d la araba Alaho devenas el \u00abla dio\u00bb.", "Rimarko: La piuloj skribas kun majuskla D: Dio por la senco kaj iuj e\u0109 opinias tiun vorton nomo propra; tio estas malvera en kristanismo, judismo kaj islamo. E\u0109 pli malvera tio estas estas por la senco (filozofia).", "Rimarko: En la religioj mediteraneaj (judismo, kristanismo, islamo) Dio estas personeca kaj li-genra; en pli abstraktaj sistemoj filozofiaj (panteismo, budaismo) ne estas persona dio, kaj se oni uzas tian vorton, \u011di ofte estas \u011di-genra. Tiel en la titolo de Waringhien-aj eseoj: \u00abNi kaj \u011ci\u00bb (kie \u00ab\u011ci\u00bb rilatas al Dio)."], "primary definition": "Esta\u0135o prezentata kiel supernatura, ordinare senmorta, pli potenca ol homoj.", "translations": {"be": ["\u0431\u043e\u0433"], "fr": ["dieu"], "en": ["god"], "nl": ["God"], "pt": ["deus", "divindade", "deidade", "nume"], "ru": ["\u0431\u043e\u0433"], "ca": ["d\u00e9u"], "de": ["Gott"], "tr": ["Allah", "Tanr\u0131"], "sv": ["gud"], "tp": ["jan sewi"], "hu": ["isten", "Isten"], "es": ["dios"], "pl": ["b\u00f3g"]}, "examples": [["neniu scias tiom multe da historioj, kiel la dio de dormo", "Fabeloj, volumo 2, Dio de dormo"], ["la Eternulo estos terura por ili, \u0109ar li ekstermos \u0109iujn diojn de la tero", "La Malnova Testamento, Cefanja 2:11"], ["diino", null]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Supernatura, eterna, perfekta kaj \u0109iopova estulo, kreanto de la universo.", "translations": {"vo": ["God"]}, "examples": [["kion Dio kreis en la sesa tago?", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 12"], ["dio volu, ke..", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Principo de ekzistado, unueco kaj komprenebleco de universo.", "translations": {}, "examples": []}]}], "root": "di", "primary": true}, "investo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["investiture"], "en": ["investment"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Investa\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043f\u0438\u0442\u0430\u043b\u043e\u0432\u043b\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0438\u043d\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["investissement (finance, acte)"]}, "examples": [["\u0109iu serioza industria entrepreno bezonas investojn", "Plena Vortaro de Esperanto"], ["kvankam nuntempe oni povas facile fondi kaj eldoni gazeton per negranda investo, la tradiciaj asociaj gazetoj nun devas konkurenci kun la reta informado", "A. Kor\u0135enkov: Redakcie. La Ondo de Esperanto, 2001. N-ro 11"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Investado.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043f\u0438\u0442\u0430\u043b\u043e\u0432\u043b\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0438\u043d\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["investissement (finance, acte)"]}, "examples": [["siaflanke, Albanio starigis agentejon por stimuli eleksterlandajn investojn", "Bardhyl SELIMI: La Oka Koridoro. Monato"], ["ili do limigas investojn kaj malpligrandigas laborigon", "Stanis\u0142aw \u015aMIGIELSKI: Laboro tro multekosta. Monato"], ["\u0109ar la Muzikaj Bankoj pagas malaltan a\u016d e\u0109 nenian dividendon la homoj preferas investojn, kiuj liveros al ili pli konkretan enspezon", "Samuel BUTLER: La muzikaj bankoj. Nica Literatura Revuo, 4:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "invest", "primary": false}, "proprieto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rajto plene uzadi, disponi kaj e\u0109 detrui a\u0135on, en la limoj de la ekzistantaj le\u011doj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u0430 \u045e\u043b\u0430\u0441\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456"], "fr": ["propri\u00e9t\u00e9 (droit de possession)"], "nl": ["eigendomsrecht"], "pt": ["propriedade (jur.)"], "ru": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u043e \u0441\u043e\u0431\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438"], "de": ["Eigentumsrecht"], "hu": ["tulajdonjog"]}, "examples": [["ne \u0109iu posedanto havas la proprieton de sia poseda\u0135o", null], ["individua, kolektiva, komerca, literatura proprieto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "propriet", "primary": true}, "alfenido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metala kompona\u0135o, imitanta la ar\u011denton, uzata interalie por fabriki man\u011dilarojn.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0439\u0437\u0438\u043b\u044c\u0431\u0435\u0440", "\u043c\u0435\u043b\u044c\u0445\u0438\u043e\u0440", "\u0430\u043b\u044c\u0444\u0435\u043d\u0438\u0434"], "fr": ["alf\u00e9nide"], "en": ["alfenide"], "nl": ["alfenide"], "pt": ["alf\u00eanide"], "de": ["Neusilber", "Alfenid"], "es": ["alfenide"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "alfenid", "primary": true}, "refrakti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u015can\u011di la direkton de l' radioj, de la lumo, kiam ili trairas de unu medio en alian.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u043b\u0430\u043c\u043b\u044f\u0446\u044c (\u043f\u0440\u0430\u043c\u044f\u043d\u0456)"], "nl": ["breken (v.lichtstralen)"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u043b\u043e\u043c\u0438\u0442\u044c (\u043b\u0443\u0447\u0438)", "\u043f\u0440\u0435\u043b\u043e\u043c\u043b\u044f\u0442\u044c (\u043b\u0443\u0447\u0438)"], "ca": ["refractar"], "de": ["brechen"], "es": ["refractar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "refrakt", "primary": true}, "bonzo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Budaisma pastro.", "translations": {"be": ["\u0431\u043e\u043d\u0437\u0430"], "fr": ["bonze"], "bg": ["\u0431\u043e\u043d\u0437\u0430"], "ru": ["\u0431\u043e\u043d\u0437\u0430"], "ca": ["bonze"], "de": ["Bonze"], "en": ["bonze"], "es": ["bonzo"], "pl": ["bonza"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bonz", "primary": true}, "vervaloro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de propozicio) La valoro \u00abvera\u00bb a\u016d \u00abfalsa\u00bb, al \u011di asociita.", "translations": {"ru": ["\u0437\u043d\u0430\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435 \u0438\u0441\u0442\u0438\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438"], "fr": ["valeur de v\u00e9rit\u00e9"], "en": ["truth value"], "de": ["Wahrheitswert"], "pl": ["warto\u015b\u0107 logiczna"], "hu": ["igazs\u00e1g\u00e9rt\u00e9k"]}, "examples": [["la vervaloro de propozicio oni ofte signas per simbolo V a\u016d F", null]], "subdefinitions": []}], "root": "valor", "primary": false}, "episkoparo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grupo de episkopoj samlandaj a\u016d iel kunlaborantaj.", "translations": {"es": ["episcopado"], "fr": ["\u00e9piscopat"], "pl": ["episkopat"], "pt": ["episcopado"], "hu": ["p\u00fcsp\u00f6ki kar"]}, "examples": [["bone informitaj cirkloj de la pola episkoparo", "Pejno Simono: Radio/Poloj per pelvo (radioprogramoj en Esperanto), Monatojaro 1995a, numero 4a, p. 17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "episkop", "primary": false}, "estuaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Golfo \u0109e la enfluejo de rivero.", "translations": {"be": ["\u044d\u0441\u0442\u0443\u0430\u0440\u044b\u0439"], "fr": ["estuaire"], "en": ["estuary"], "nl": ["estuarium", "riviermond"], "pt": ["estu\u00e1rio"], "ru": ["\u0448\u0438\u0440\u043e\u043a\u043e\u0435 \u0443\u0441\u0442\u044c\u0435", "\u044d\u0441\u0442\u0443\u0430\u0440\u0438\u0439", "\u043b\u0438\u043c\u0430\u043d"], "ca": ["estuari"], "de": ["\u00c4stuar", "\u00c4stuarium", "den Gezeiten ausgesetzte Flussm\u00fcndung"], "hu": ["folyamtorkolat", "t\u00f6lcs\u00e9rtorkolat"], "es": ["estuario"], "pl": ["estuarium", "delta rzeki"]}, "examples": [["anta\u016d du tagoj mi unuafoje vidis la estuaron, similan al blua planko, kaj la vel\u015dipojn, kiuj movi\u011dis sur \u011di kiel etaj ludiloj", "R. L. Stevenson, trad. A. Goodheir, Forkaptita, Kardo, 1976"]], "subdefinitions": []}], "root": "estuar", "primary": true}, "kusentegilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015can\u011debla \u015dtofa sako, en kiun oni metas kusenon.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0432\u0430\u043b\u0430\u0447\u043a\u0430"], "fr": ["taie"], "bg": ["\u043a\u0430\u043b\u044a\u0444 \u043d\u0430 \u0432\u044a\u0437\u0433\u043b\u0430\u0432\u043d\u0438\u0446\u0430"], "nl": ["sloop", "kussensloop"], "pt": ["fronha"], "ru": ["\u043d\u0430\u0432\u043e\u043b\u043e\u0447\u043a\u0430"], "de": ["Kissenbezug"], "it": ["federa"], "hu": ["p\u00e1rnahuzat"], "en": ["pillow case", "cushion cover"], "pl": ["poszewka"], "br": ["toagenn"], "fi": ["tyynyliina"], "sv": ["\u00f6rngott", "dynvar"], "es": ["funda de coj\u00edn", "funda de almohada"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kusen", "primary": false}, "satdormi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Dormi sufi\u0109e, \u011dis la kontenta stato en kiu oni ne plu deziras dorm.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0441\u043f\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "en": ["sleep one's fill", "have one's sleep out"], "nl": ["uitslapen"], "pl": ["wyspa\u0107 si\u0119"], "hu": ["kialussza mag\u00e1t"]}, "examples": [["mi petas vin, Ramzes, satdormu", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 5a."], ["4 horoj la\u016d la organizantoj sufi\u0109as por satdormado", "La Ondo de Esperanto"]], "subdefinitions": []}], "root": "dorm", "primary": false}, "ronda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta formon, kiu similas al tiu de cirklo a\u016d sfero.", "translations": {"cs": ["kulat\u00fd"], "ru": ["\u043a\u0440\u0443\u0433\u043b\u044b\u0439"], "fr": ["rond (adj.)"], "de": ["rund"], "hu": ["kerek", "k\u00f6r alak\u00fa"]}, "examples": [["ronda turo, fenestro, tablo, bu\u015deto", null], ["ronda pilko, kapo, kuglo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rond", "primary": false}, "rondo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Cirklo (linio) a\u016d cirklo (surfaco).", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0443\u0433"], "en": ["circle"], "nl": ["kring"], "be": ["\u043a\u0440\u0443\u0433", "\u043a\u043e\u043b\u0430"], "cs": ["krou\u017eek"], "de": ["Kreis"], "hu": ["k\u00f6r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Io pli-malpli samforma kiel cirklo.", "translations": {"fr": ["rond (subst.)"]}, "examples": [["kra\u0109i en la riveron, por fari rondojn", "PIV1"], ["super ili \u015dvebis en grandaj rondoj", "Fabeloj, volumo 4Filino de la mar\u0109a re\u011do"], ["niaj dancrondoj aliformi\u011dis en funebron", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aparta aro da homoj, kunvenantaro, societo.", "translations": {"fr": ["cercle (de personne)"], "nl": ["gezelschap"]}, "examples": [["li multe klopodis por favorigi al Esperanto la oficialajn kaj sciencajn rondojn", null], ["jen mia rondo", "Z"], ["tio havas intereson nur por limigita rondo el niaj legantoj", null], ["kion havas por fari la pasero en la rondo de la gruoj", "Fabeloj, volumo 4La vento rakontas pri Valdemaro Doe kaj pri liaj filinoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "rond", "primary": true}, "terarmeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la armeo , kiu okupi\u011das \u0109efe pri surteraj operacioj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0445\u0430\u043f\u0443\u0442\u043d\u044b\u044f \u0432\u043e\u0439\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["arm\u00e9e de terre"], "ru": ["\u0441\u0443\u0445\u043e\u043f\u0443\u0442\u043d\u044b\u0435 \u0432\u043e\u0439\u0441\u043a\u0430"], "de": ["Heer", "Landstreitkr\u00e4fte"], "pl": ["wojska l\u0105dowe", "wojska naziemne", "si\u0142y l\u0105dowe"], "hu": ["sz\u00e1razf\u00f6ldi csapatok"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arme", "primary": false}, "kalika folio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la florfolioj formantaj la kalikon.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0430\u0448\u0435\u043b\u0438\u0441\u0442\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["s\u00e9pale"], "de": ["Kelchblatt"], "nl": ["kelkblad"], "hu": ["cs\u00e9szelev\u00e9l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kalik", "primary": false}, "\u015datateco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de tiu, kiu estas \u015datata.", "translations": {"en": ["appreciation", "esteem"], "it": ["apprezzamento", "gradimento"], "hu": ["kedvelts\u00e9g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dat", "primary": false}, "akcizi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Imposti varojn per akcizo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u043a\u043b\u0430\u0434\u0430\u0446\u044c \u0430\u043a\u0446\u044b\u0437\u0430\u043c"], "fr": ["taxer (soumettre \u00e0 une taxe)"], "en": ["levy an exise tax"], "nl": ["accijns heffen op"], "ru": ["\u043e\u0431\u043b\u0430\u0433\u0430\u0442\u044c \u043d\u0430\u043b\u043e\u0433\u043e\u043c"], "de": ["Verbrauchssteuern erheben"], "tr": ["vergiye taabi tutmak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "akciz", "primary": false}, "kunvoki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Voki al kunveno.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u043b\u0456\u043a\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["convoquer"], "nl": ["samenroepen"], "pt": ["convocar"], "el": ["\u03c3\u03c5\u03b3\u03ba\u03b1\u03bb\u03ce"], "de": ["zusammenrufen"], "hu": ["\u00f6sszeh\u00edv"], "ru": ["\u0441\u043e\u0437\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u0437\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "he": ["\u05dc\u05d6\u05de\u05df"]}, "examples": [["kunvoki la membrojn, kunvenon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "vok", "primary": false}, "akcizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Imposto, kiun oni devas pagi por man\u011da\u0135oj, trinka\u0135oj, materialoj, a\u016d por diversaj \u015dtataj a\u016d urbaj servoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0446\u044b\u0437"], "fr": ["accise", "taxe"], "en": ["exise tax"], "nl": ["accijns", "cijns", "verbruiksbelasting"], "pt": ["imposto de consumo"], "ru": ["\u0430\u043a\u0446\u0438\u0437"], "de": ["Verbrauchssteuer"], "tr": ["vergi"], "sv": ["accis", "konsumtionsskatt"], "sk": ["spotrebn\u00e1 da\u0148"]}, "examples": [["kreskanta urba povo, interalie akirita danke al la ekstraj akcizoj", "Lode Van De Velde: Bierlando Belgio, Monatojaro 2001a, numero 1a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "akciz", "primary": true}, "\u015derci": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Diri a\u016d fari ion neserioze, celante amuzi kaj ridigi.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0443\u0442\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["plaisanter"], "bg": ["\u0448\u0435\u0433\u0443\u0432\u0430\u043c \u0441\u0435"], "nl": ["grappig zijn", "schertsen"], "pt": ["gracejar", "brincar", "ca\u00e7oar"], "be": ["\u0448\u0443\u0442\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0436\u0430\u0440\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["scherzen"], "it": ["scherzare"], "hu": ["tr\u00e9f\u00e1l"], "en": ["joke"], "sv": ["sk\u00e4mta"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05ea\u05d1\u05d3\u05d7", "\u05dc\u05d4\u05ea\u05dc\u05d5\u05e6\u05e5 \\\u05dc\u05e6\u05e5\\"]}, "examples": [["\u015dercu nur! Vi pentos iam vian konduton!", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, la porcio da glacia\u0135o"], ["li flue parolis ruslingve, \u0109iam \u015dercis kaj multe ridis", "El vivo de \u0109uk\u0109oj, la trimova \u015dakproblemo, (tria skizo el la \u0109uk\u0109a vivo), 2, Ligi-oravilli"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015derc", "primary": true}, "alkonformi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "I\u011di konforma.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0433\u043b\u0430\u0441\u043e\u0432\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f (\u0441 \u0447\u0435\u043c-\u043b.)", "\u0441\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f (\u0441 \u0447\u0435\u043c-\u043b.)", "\u043f\u0440\u0438\u0441\u043f\u043e\u0441\u0430\u0431\u043b\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f (\u043a \u0447\u0435\u043c\u0443-\u043b.)"], "fr": ["se conformer", "se mettre en conformit\u00e9", "s'accorder (s'adapter)", "ob\u00e9ir (\u00eatre en conformit\u00e9)", "se plier (se conformer)", "se r\u00e9gler (se conformer)", "se soumettre (se conformer)"], "hu": ["illeszkedik", "\u00f6sszhangba ker\u00fcl"]}, "examples": [["ilia agado ne konformi\u011dis al la statuto", null], ["lia filozofio tute ne alkonformi\u011dis al la reala vivo", null], ["la tuta \u015dtato konformi\u011das al lia re\u011da volo", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "konform", "primary": false}, "mefito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio musteledoj (Mephitis), amerika mamulo, kiu defendas sin, el\u015dprucigante malbonodoran likva\u0135on sekreciatan el \u011diaj glandoj kontra\u016d atakanto.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0443\u043d\u0441"], "en": ["skunk"], "nl": ["stinkdier"], "pt": ["jaritataca", "cangamb\u00e1"], "ru": ["\u0441\u043a\u0443\u043d\u0441", "\u0432\u043e\u043d\u044e\u0447\u043a\u0430 (\u0436\u0438\u0432\u043e\u0442\u043d\u043e\u0435)"], "de": ["Stinktier", "Skunk"], "hu": ["b\u0171zborz", "szkunk"], "cs": ["skunk"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mefit", "primary": true}, "\u015derco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Intenca malserioza diro a\u016d faro.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0443\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["plaisanterie"], "de": ["Scherz"], "it": ["scherzo", "battura (di spirito)", "burla"], "bg": ["\u0448\u0435\u0433\u0430"]}, "examples": [["la kato, kiu ne amis \u015dercojn, saltis sur lian viza\u011don, kra\u0109is kaj gratis", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, la bremenaj muzikistoj"], ["ridado kaj apla\u016ddoj salutis lian \u015dercon", "Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, dua parto, \u0109apitro 3a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015derc", "primary": false}, "dei\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Aparti\u011di.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0434\u0435\u043b\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043e\u0442\u0434\u0435\u043b\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["se s\u00e9parer"], "de": ["abgehen", "sich l\u00f6sen", "weggehen"], "pl": ["rozdziela\u0107 si\u0119", "roz\u0142\u0105cza\u0107 si\u0119", "rozpada\u0107 si\u0119"], "hu": ["elt\u00e1volodik", "elv\u00e1lik", "lev\u00e1lik", "elk\u00fcl\u00f6n\u00fcl"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "de", "primary": false}, "Asirio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antikva regno en la norda parto de Mezopotamio plurfoje centro de memstara, potenca regno inter 1500 kaj 600 a. K..", "translations": {"be": ["\u0410\u0441\u044b\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["Assyrie"], "bg": ["\u0410\u0441\u0438\u0440\u0438\u044f"], "en": ["Assyria"], "ru": ["\u0410\u0441\u0441\u0438\u0440\u0438\u044f"], "de": ["Assyrien"], "fa": ["\u0622\u0634\u0648\u0631"]}, "examples": [["Li venigos la re\u011don de Asirio", "La Malnova Testamento, Jesaja 7:17"]], "subdefinitions": []}], "root": "Asiri", "primary": true}, "tero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La planedo, sur kiu la homoj lo\u011das.", "translations": {"be": ["\u0437\u044f\u043c\u043b\u044f"], "fr": ["terre"], "bg": ["\u0417\u0435\u043c\u044f"], "zh": ["\u571f [t\u01d4]"], "ru": ["\u0437\u0435\u043c\u043b\u044f"], "de": ["Erde"], "tr": ["d\u00fcnya", "Yer"], "tp": ["ma"], "hu": ["F\u00f6ld"], "en": ["earth"], "es": ["tierra"], "cs": ["zem"], "nl": ["aarde", "aardbol"], "pl": ["Ziemia"], "he": ["\u05d0\u05e8\u05e5"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ekstera firma tavolo de \u0109i tiu planedo.", "translations": {"nl": ["grond", "land"], "tr": ["yery\u00fcz\u00fc", "d\u00fcnya"], "hu": ["f\u00f6ld"], "vo": ["glun"], "pl": ["ziemia", "skorupa ziemska"], "he": ["\u05e7\u05e8\u05e7\u05e2"]}, "examples": [["super la tero sin trovas aero", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 26"], ["ku\u015di sur la tero", null], ["la tero kaj la maro", null], ["fosi la teron", null], ["la rajdanto desaltis teren", null], ["fali teren", null], ["ili \u0135eti\u011dis viza\u011daltere", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Substanco el kiu konsistas tiu tavolo.", "translations": {"nl": ["aarde", "grond"], "tr": ["toprak"], "hu": ["f\u00f6ld", "agyag"], "ku": ["ax"], "vo": ["glun"], "pl": ["ziemia"], "he": ["\u05d0\u05d3\u05de\u05d4"]}, "examples": [["poto el tero", null], ["argila, sabla, seka, kulturebla tero", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne akvo (maro, oceano).", "translations": {"pl": ["ziemia", "l\u0105d"]}, "examples": [["La 6-an de junio, 1944, la koalicia armeo komencis alteri\u011di en Normandio en suda parto de Francio", "Alteri\u011do en Normandio"]], "subdefinitions": []}], "root": "ter", "primary": true}, "kalkanumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Posta suba parto de la \u015duo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0446\u0430\u0441"], "fr": ["talon (de chaussure)"], "bg": ["\u0442\u043e\u043a (\u043d\u0430 \u043e\u0431\u0443\u0432\u043a\u0438)"], "nl": ["hak"], "ru": ["\u043a\u0430\u0431\u043b\u0443\u043a"], "de": ["Absatz"], "sv": ["klack"], "hu": ["cip\u0151sarok"], "en": ["heel"], "br": ["seul (botez)"], "pl": ["obcas"]}, "examples": [["li skuas la pugnon kaj batas per kalkanumo la plankon", "Z"], ["ka\u016d\u0109ukaj, turni\u011deblaj subkalkanumoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kalkan", "primary": false}, "akuzativo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kazo signata en Esperanto per la fina\u0135o -n kaj indikanta", "translations": {"be": ["\u0432\u0456\u043d\u0430\u0432\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b \u0441\u043a\u043b\u043e\u043d"], "fr": ["accusatif"], "en": ["accusative"], "nl": ["accusatief"], "pt": ["acusativo"], "ru": ["\u0432\u0438\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u043f\u0430\u0434\u0435\u0436"], "de": ["Akkusativ", "Wenfall", "Objektkasus", "vierter Fall"], "sv": ["ackusativ"], "sk": ["akuzat\u00edv", "4. p\u00e1d"], "br": ["akuzativ", "tro-damall"], "es": ["acusativo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rektan komplementon de verbo.", "translations": {}, "examples": [["ne batu la fraton", null], ["lupo lupon ne man\u011das", "Proverbaro esperanta"], ["mi konas lin", "Fabeloj, volumo 2, Monteto de elfoj"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Oni ne uzas akuzativon post prepozicio signifanta per si mem almovon kiel al, \u011dis."], "primary definition": "Celon, direkton (post la prepozicioj allasantaj \u0109i tiun signifon).", "translations": {}, "examples": [["meti mantelon sur sin", null], ["la muso kuris sub la liton", "Z"], ["la hirundo flugis trans la riveron", "Z"], ["mi voja\u011das en Hispanujon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 26"], ["preni sur sin iun taskon", "Z"], ["\u0135eti la kulpon sur iun", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Mallogike kaj malkonsilinde estas anstata\u016digi per akuzativo prepozicion kiu havas sencon kontra\u016dan al la funda kaj esenca senco de akuz. kaj kiu signifas formovon, malproksimigon, deiron, eliron kiel: el, de, ekster. Diru eliri el urbo, ne: eliri urbon.", "Rimarko: Oni renkontas kelkfoje \u0109e Slavoj kaj \u0109e Zamenhof mem, e\u0109 en liaj plej lastdataj verkoj, nekutiman uzon de akuzativo por montri la komplementon de substantivo signifanta agon kaj devenanta de transitiva verbo: la akuzativo estas enkondukita el neceso, sed la uzado \u011din en okazo de senbezono pli multe malbeligas la lingvon ol la neuzado en okazo el de bezono; la Ligo havas la celon zorgadi pri la disvastigado kaj enkondukado en la tuta mondo unu ne\u016dtralan lingvon; akceptu mian koran dankon por la elekto min kiel honoran membron; la infanoj mortus de soifo, se la patrinoj ne trinkigadus ilin per enver\u015dado al ili akvon en la bu\u015don el sia propra bu\u015do; operacio konsistanta en farado de truo en la stomako kaj fermado \u011din poste per vitro; la konstanta alkalkulado sin al ia speciala gento anstata\u016d al la komuna nacio de la lando forte subtenas la gentan \u015dovinismon kaj malpacon inter la samlandanojZ. Kvankam teorie pravigebla kaj kelkfoje oportuna, \u0109i tiu konstruo ne estas konsilinda. Oni prefere uzu anstata\u016d akuzativo la prepoziciojn al a\u016d je, kiuj liveras anka\u016d ta\u016dgan rimedon por ebligi la eviton je la dubasenceco de la prepozicio de."], "primary definition": "\u0108iaspecajn cirkonstancajn komplementojn, \u0109e kiuj \u011di anstata\u016das prepozicion.", "translations": {}, "examples": [["morga\u016d mi veturos Parizon", "Z"], ["dum la irado hejmen", "Z"], ["li alvenis lundon", null], ["mi promenis la tutan tagon", "Z"], ["cent fojojn mi provis", null], ["la domo estas 30 metrojn lar\u011da kaj 4 eta\u011dojn alta", null]], "subdefinitions": []}], "root": "akuzativ", "primary": true}, "bastfibro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fibro konsistanta el basto.", "translations": {"be": ["\u043b\u0443\u0431\u044f\u043d\u043e\u0435 \u0432\u0430\u043b\u0430\u043a\u043d\u043e"], "hu": ["h\u00e1ncsrost"], "de": ["Bastfaser"], "pl": ["\u0142yko", "w\u0142\u00f3kno \u0142yka"], "ru": ["\u043b\u0443\u0431\u044f\u043d\u043e\u0435 \u0432\u043e\u043b\u043e\u043a\u043d\u043e"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bast", "primary": false}, "grupigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arigi en grupojn.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0443\u043f\u043f\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["grouper"], "en": ["group"], "nl": ["groeperen"], "de": ["gruppieren"], "es": ["agrupar"], "hu": ["csoportos\u00edt"]}, "examples": [["grupigi la argumentojn en tri kategoriojn", null], ["la fotografisto grupigas la klientojn", null], ["la tuta cetera esperantistaro grupi\u011dis \u0109irka\u016d sia standardo", "Zamenhof, Parolo anta\u016d la Kvara Kongreso Esperantista en Dresden, 1908"]], "subdefinitions": []}], "root": "grup", "primary": false}, "pingveno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el la ordo sfeniskoformaj birdoj, kun tre malgrandaj flugiloj uzataj kiel na\u011diloj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0456\u043d\u0433\u0432\u0456\u043d"], "fr": ["pingouin"], "en": ["penguin"], "nl": ["pingu\u00efn"], "pt": ["ping\u00fcim"], "ru": ["\u043f\u0438\u043d\u0433\u0432\u0438\u043d"], "ca": ["ping\u00fc\u00ed"], "de": ["Pinguin"], "sv": ["pingvin"], "hu": ["pingvin"], "es": ["ping\u00fcino"], "pl": ["pingwin"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pingven", "primary": true}, "mejlo\u015dtono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el la star\u015dtonoj metitaj la\u016d mejla a\u016d alia distanco la\u016d landvojo.", "translations": {"fr": ["borne (kilom\u00e9trique)", "pierre milliaire"], "nl": ["mijlpaal"], "it": ["pietra miliare"], "pl": ["kamie\u0144 milowy", "kamie\u0144 przydro\u017cny", "znacznik drogowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Grava atingo en ankora\u016d ne finita afero.", "translations": {"fr": ["\u00e9tape importante"], "pl": ["kamie\u0144 milowy"]}, "examples": [["la nova ekumena pre\u011d- kaj kantlibro estas mejlo\u015dtono survoje al la unueco de la kristanoj", "U. Matthias, Recenzo pri \u00abAdoru\u00bb, soc.culture.esperanto, 2001-07-02"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dton", "primary": false}, "korbelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elstara, penda konstrua\u0135eto almetita al \u0109efkonstrua\u0135o kaj subportata de anta\u016di\u011dantaj apogiloj, konzoloj a\u016d similaj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0443\u043f\u0435\u043d\u0447\u0430\u0442\u044b\u0439 \u0432\u044b\u0441\u0442\u0443\u043f"], "fr": ["encorbellement"], "en": ["corbel"], "nl": ["kraagsteen", "korbeel", "karbeel"], "pt": ["alpendre"], "ca": ["m\u00e8nsula"], "de": ["Korbel", "Teil zwischen Abakus und Astragal einer korinthischen S\u00e4ule"], "hu": ["falkisz\u00f6gell\u00e9s"], "es": ["m\u00e9nsula"]}, "examples": [["korbele konstruita tureto", null], ["korbela roko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "korbel", "primary": true}, "afikso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vortero metebla anta\u016d la radiko (tiam temas pri prefikso) a\u016d post \u011di (temas pri sufikso) por fari novan vorton.", "translations": {"be": ["\u0430\u0444\u0456\u043a\u0441"], "fr": ["affixe"], "en": ["affix"], "nl": ["toevoegsel"], "pt": ["afixo"], "ru": ["\u0430\u0444\u0444\u0438\u043a\u0441"], "de": ["Affix", "Beisilbe"], "sv": ["affix", "till\u00e4ggsstavelse"], "hu": ["k\u00e9pz\u0151"], "sk": ["afix"], "fa": ["\u0648\u0646\u062f", "\u0622\u0648\u0646\u062f"], "es": ["afijo"]}, "examples": [["la derivado per afiksoj estas en Esperanto eble la plej grava metodo de la kreado de unuvortaj terminoj", "Terminologia Kurso, \u00a76.3"]], "subdefinitions": []}], "root": "afiks", "primary": true}, "polikliniko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kliniko ekipita por diagnozo kaj kuraco de pluraj klasoj de malsanoj.", "translations": {"fr": ["polyclinique"]}, "examples": [["en la polikliniko oni ne de\u0135oris, mi vizitis kuraciston", "B. Vaha, Adolesko, 1987"], ["mi demandis lin pri la domo - li diris ke anta\u016de tie estis polikliniko por sportistoj", "Toeko, Renkonti\u011do kun naski\u011durbo, 2009-05-31"]], "subdefinitions": []}], "root": "poliklinik", "primary": true}, "valuto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mono a\u016d monsigno cirkulanta en unu lando.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0430\u043b\u044e\u0442\u0430"], "fr": ["devise (monnaie)"], "en": ["currency", "money"], "nl": ["valuta"], "pt": ["valor", "valores", "divisas"], "be": ["\u0432\u0430\u043b\u044e\u0442\u0430", "\u0433\u0440\u0430\u0448\u043e\u0432\u0430\u044f \u0430\u0434\u0437\u0456\u043d\u043a\u0430"], "de": ["W\u00e4hrung"], "tp": ["mani"], "hu": ["valuta", "p\u00e9nznem"]}, "examples": [["tiu plano ne sukcesis, precipe pro la nekohereco inter la e\u016dropaj valutoj", "Marc Vanden Bempt: Al nova komuna epoko, Monatojaro 1997a, numero 3a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Plenvalora fremda devizo.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u043b\u044e\u0442\u0430"], "de": ["Valuta"], "en": ["currency", "money"], "ru": ["\u0434\u0435\u043d\u0435\u0436\u043d\u044b\u0439 \u043a\u0443\u0440\u0441"]}, "examples": [["por pagoj en fremdaj valutoj la bankoj da\u016dre uzas reton de internaciaj korespondantoj", "Roland Rotsaert: Pagi ene de la E\u016dropa Unio kostos malpli, Monatojaro 2002a, numero 2a, p. 10a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rilata valoro de papermono al la ora a\u016d ar\u011denta metalunuo en valormetalbaza monsistemo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0430\u0448\u043e\u0432\u044b \u043a\u0443\u0440\u0441"], "en": ["currency value", "valuta"], "ru": ["\u0434\u0435\u043d\u0435\u0436\u043d\u044b\u0439 \u043a\u0443\u0440\u0441"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "mono, valoro.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "valut", "primary": true}, "stabejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konstanta a\u016d provizora loko, kie funkcias stabo.", "translations": {"fr": ["poste de commandement"], "en": ["headquarters"]}, "examples": [["la familio estis nur la stabejo de liaj malamikoj", "La Familio, \u0109apitro 31a, p. 439a"]], "subdefinitions": []}], "root": "stab", "primary": false}, "trunko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plej dika parto de arbo, kiu vertikale elstaras el la tero kaj el kiu elkreskas la bran\u0109oj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0432\u043e\u043b"], "fr": ["tronc (d'arbre, de colonne, de c\u00f4ne...)"], "en": ["trunk", "bole"], "nl": ["stam", "boomstam"], "pt": ["tronco"], "ru": ["\u0441\u0442\u0432\u043e\u043b"], "de": ["Stamm"], "hu": ["t\u00f6rzs"], "pl": ["kolumna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Centra parto de animala korpo krom kapo kaj membroj", "translations": {"be": ["\u0442\u0443\u043b\u0430\u0432\u0430"], "en": ["trunk", "torso"], "nl": ["romp"], "ru": ["\u0442\u0443\u043b\u043e\u0432\u0438\u0449\u0435"], "de": ["Rumpf"], "pl": ["tu\u0142\u00f3w"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malsupra parto de geometria solido, kies supron oni detran\u0109is.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0441\u0435\u0447\u0451\u043d\u043d\u043e\u0435 \u0442\u0435\u043b\u043e"], "de": ["Stumpf"], "en": ["frustum"]}, "examples": [["trunko de konuso, piramido", null], ["konustrunko", "Plena Ilustrita VortaroPlato XVIII"], ["fezo estas konustrunka \u0109apo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Cilindroforma meza parto de kolono.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "trunk", "primary": true}, "restado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longda\u016dra estado en iu loko a\u016d stato.", "translations": {"be": ["\u0437\u043d\u0430\u0445\u043e\u0434\u0436\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["s\u00e9jour"], "nl": ["verblijf"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0431\u044b\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "ca": ["sojorn", "est\u00e0ncia", "perman\u00e8ncia", "estada"], "de": ["Aufenthalt"], "hu": ["tart\u00f3zkod\u00e1s (vhol)", "id\u0151z\u00e9s"], "es": ["permanencia", "estancia"]}, "examples": [["mia restado en la montaro da\u016dros du monatojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rest", "primary": false}, "oksalido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro de herboj kreskantaj en malsekaj lokoj, el familio oksalidacoj (Oxalis).", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u0441\u044c\u043b\u0456\u0446\u0430"], "fr": ["oxalis"], "nl": ["klaverzuring"], "pt": ["oxidalic\u00e1cea", "ox\u00e1lida"], "ru": ["\u043a\u0438\u0441\u043b\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Sauerklee"], "hu": ["mad\u00e1rs\u00f3ska"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "oksalid", "primary": true}, "restadi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Longe resti.", "translations": {"be": ["\u0437\u043d\u0430\u0445\u043e\u0434\u0437\u0456\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["s\u00e9journer"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0431\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["sich aufhalten"], "es": ["permanecer"], "hu": ["tart\u00f3zkodik (vhol)", "id\u0151zik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rest", "primary": false}, "posttraktado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Datumtraktado plenumata super la rezultoj de \u0109efa datumprilaboro (por plibonigi ilian formon, akordigi interfacojn kaj tiel plu).", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u0432\u0430\u0440\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u043e\u0431\u0440\u0430\u0431\u043e\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["posttraitement"], "de": ["Nachverarbeitung"], "en": ["preprocessing"], "hu": ["ut\u00f3feldolgoz\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "trakt", "primary": false}, "iniciatinto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La unua, kiu faris a\u016d aran\u011dis aferon.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0456\u0446\u044b\u044f\u0442\u0430\u0440", "\u0437\u0430\u0441\u043d\u0430\u0432\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["initiateur (promoteur)", "pionnier (initiateur)", "auteur (initiateur)", "cr\u00e9ateur (initiateur)", "promoteur (initiateur)"], "en": ["initiator"], "pt": ["iniciador"], "ru": ["\u0438\u043d\u0438\u0446\u0438\u0430\u0442\u043e\u0440", "\u0437\u0430\u0447\u0438\u043d\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u0440\u043e\u0434\u043e\u043d\u0430\u0447\u0430\u043b\u044c\u043d\u0438\u043a", "\u043e\u0441\u043d\u043e\u0432\u043e\u043f\u043e\u043b\u043e\u0436\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Initiator", "Ansto\u00dfgeber", "Urheber"], "hu": ["kezdem\u00e9nyez\u0151"], "es": ["iniciador"]}, "examples": [["mi tamen asertas, ke Zamenhof fakte \u00abkreis\u00bb la fundamenton de nia lingvo , sed prave oni anka\u016d povas argumenti, ke li estis nur \u011dia iniciatinto", "Vortoj de k-do Lanti\u0108u kreo a\u016d nur iniciato?"], ["unu Lemuel, fanatika malamiko de niaj dioj, kiu estis intimulo de Omar, kaj kuniniciatinto de ribelo kontra\u016d ili, jam pagis per la vivo sian blasfemadon", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 19"]], "subdefinitions": []}], "root": "iniciat", "primary": false}, "Mahabarato": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Alia uzata esperantigo: Mahabharato."], "primary definition": "Granda hinddevena eposo pri bataloj inter du familioj kun helpo de dioj.", "translations": {"fa": ["\u0645\u0647\u0627\u0628\u0627\u0631\u0627\u062a\u0627"], "fr": ["Mah\u00e2bh\u00e2rata"], "de": ["Mahabharata"], "nl": ["Mahabharata"], "it": ["Mah\u0101bh\u0101rata"]}, "examples": [["\u00abBiografio de Re\u011do Gesar\u00bb estas pli longa e\u0109 ol sumo de la 5 monde plej famaj epopeoj Gilgame\u015do, Iliado, Mahabarato, Odiseado kaj Ramajano", "\u0108ina Radio Internacia, \u00abBiografio de Re\u011do Gesar\u00bb, [vidita je 2006-08-10]"]], "subdefinitions": []}], "root": "Mahabarat", "primary": true}, "stelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Memlumanta astro, kiu, pro malproksimegeco, aperas kiel brila sur\u0109iela punkto.", "translations": {"be": ["\u0437\u043e\u0440\u043a\u0430"], "fr": ["\u00e9toile"], "bg": ["\u0437\u0432\u0435\u0437\u0434\u0430"], "nl": ["ster"], "pt": ["estrela"], "ru": ["\u0437\u0432\u0435\u0437\u0434\u0430"], "sv": ["stj\u00e4rna"], "de": ["Stern"], "it": ["stella"], "vo": ["stel"], "en": ["star"], "hu": ["csillag"], "ja": ["\u661f [\u307b\u3057]"], "es": ["estrella"], "he": ["\u05db\u05d5\u05db\u05d1"]}, "examples": [["en la nokto ni vidas la palan lunon kaj la belajn stelojn", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 10"], ["Li kreis la Grandan Ursinon, Orionon kaj Plejadojn kaj la stelojn de la sudo", "La Malnova Testamento, Ijob 9:9"], ["la steloj estas korpoj de universo", "Fabeloj, volumo 2, Dio de dormo"], ["la polusa stelo", null], ["stelluma, stelklara, stelplena nokto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Figuro kun kvin a\u016d pli da pintoj, ofte uzata kiel simbolo kaj emblemo.", "translations": {"fr": ["\u00e9toile"], "de": ["Stern"], "pt": ["estrela"], "es": ["estrella"]}, "examples": [["verda stelo estas emblemo de Esperanto", null], ["stelo el orsimila papero", "Fabeloj, volumo 2, Abio"], ["milionoj da stelformaj flokoj", "Fabeloj, volumo 2, Ne\u011da re\u011dino"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"it": ["star", "stella (del cinema)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stel", "primary": true}, "tulipo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio liliacoj (Tulipa), ornama vegeta\u0135o kun belaj diverskoloraj floroj.", "translations": {"be": ["\u0446\u044e\u043b\u044c\u043f\u0430\u043d"], "fr": ["tulipe"], "bg": ["\u043b\u0430\u043b\u0435"], "nl": ["tulp"], "pt": ["tulipa"], "ru": ["\u0442\u044e\u043b\u044c\u043f\u0430\u043d"], "de": ["Tulpe"], "sv": ["tulpan"], "hu": ["tulip\u00e1n"], "fa": ["\u0644\u0627\u0644\u0647"], "en": ["tulip"], "es": ["tulip\u00e1n"], "pl": ["tulipan"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tulip", "primary": true}, "ekspliki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Klarigi k komprenigi ion, montrante \u011dian signifon, \u011dian naturon, \u011diajn ka\u016dzojn a\u016d motivojn.", "translations": {"be": ["\u0442\u043b\u0443\u043c\u0430\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0442\u043b\u0443\u043c\u0430\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u0442\u043b\u0443\u043c\u0430\u0447\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["expliquer"], "en": ["explicate"], "nl": ["verklaren"], "pt": ["explicar", "esclarecer"], "ru": ["\u043e\u0431\u044a\u044f\u0441\u043d\u044f\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u044a\u044f\u0441\u043d\u044f\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0442\u043e\u043b\u043a\u043e\u0432\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "ca": ["explicar"], "de": ["erl\u00e4utern", "darlegen", "ausf\u00fchrlich erkl\u00e4ren", "ausf\u00fchrlich darstellen"], "sv": ["f\u00f6rklara"], "hu": ["kifejt", "elmagyar\u00e1z"], "es": ["explicar"], "pl": ["obja\u015bnia\u0107", "wyja\u015bnia\u0107", "t\u0142umaczy\u0107", "klarowa\u0107 (pot.)"]}, "examples": [["ekspliki tekston malfacilan", null]], "subdefinitions": []}], "root": "eksplik", "primary": true}, "simila": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta iajn ecojn, kiujn anka\u016d alia persono a\u016d objekto havas; samnatura; samaspekta.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0445\u043e\u0436\u0438\u0439", "\u043f\u043e\u0434\u043e\u0431\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u0445\u043e\u0434\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["similaire", "semblable"], "en": ["similar"], "nl": ["vergelijkbaar", "dergelijk", "gelijkend"], "be": ["\u043f\u0430\u0434\u043e\u0431\u043d\u044b"], "de": ["\u00e4hnlich", "gleichartig"], "hu": ["hasonl\u00f3"], "cs": ["podobn\u00fd"]}, "examples": [["simila je iu, io", null], ["\u011dia blekado estas simila al la leona", "Z"], ["en lingvo arta nenio simila povas havi lokon", "Z"], ["simila konstruo de lingvo estas tute fremda por la e\u016dropaj popoloj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri du geometriaj figuroj) Tiaj, ke ekzistas simileco, kiu \u0135etas unu al la alia.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043e\u0431\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["(figure) semblable"], "de": ["\u00e4hnlich"], "nl": ["gelijkvormig"], "pl": ["(figura) podobna"]}, "examples": [["en du similaj figuroj la respondaj anguloj estas egalaj kaj la respondaj longoj estas proporciaj", null], ["la areoj de du similaj plurlateroj estas inter si kiel la kvadrato de iliaj respondaj lateroj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "simil", "primary": true}, "legumeno": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Tiu vorto \u015dajne estas enkondukita nur por motivigi la pse\u016ddoderiva\u0135on legumenacoj. La fakte uzata vorto estas gu\u015do."], "primary definition": "Gu\u015do.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0443\u0447\u043e\u043a"], "de": ["H\u00fclsenfrucht"], "nl": ["peul (ontr.)"], "pt": ["vagem (legume)", "bagem (legume)"], "hu": ["h\u00fcvely (n\u00f6v\u00e9nyi)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "legumen", "primary": true}, "simili": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti simila.", "translations": {"hu": ["hasonl\u00edt"], "be": ["\u0431\u044b\u0446\u044c \u043f\u0430\u0434\u043e\u0431\u043d\u044b\u043c"], "fr": ["ressembler"], "de": ["\u00e4hnlich sein"], "ru": ["\u0431\u044b\u0442\u044c \u043f\u043e\u0445\u043e\u0436\u0438\u043c", "\u043f\u043e\u0445\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c (\u043d\u0430 \u0447\u0442\u043e-\u043b., \u043a\u043e\u0433\u043e-\u043b.)"]}, "examples": [["simili iun, ion, je, al iu, io", null], ["ili similas unu al la alia kiel du akvogutoj", null], ["tago tagon sekvas, sed ne similas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "simil", "primary": false}, "tutmonda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tu\u015danta a\u016d celanta la tutan home lo\u011datan mondon.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0441\u044c\u0432\u0435\u0442\u043d\u044b", "\u0433\u043b\u044f\u0431\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["mondial"], "en": ["global", "worldwide"], "ru": ["\u0432\u0441\u0435\u043c\u0438\u0440\u043d\u044b\u0439", "\u0433\u043b\u043e\u0431\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["weltweit", "global", "Welt-", "Global-"], "tr": ["d\u00fcnyasal", "global"], "hu": ["vil\u00e1gm\u00e9ret\u0171", "glob\u00e1lis", "vil\u00e1g-"], "br": ["hollvedel"]}, "examples": [["elser\u0109i kanajlojn el \u0109i tia grandega mondo, plena de tiomaj ka\u015dejoj, postulos tutmondan kunlaboron", "Betty Refior, terorismo (5), Monato, jaro 2001a, numero 12a, p. 4a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mond", "primary": false}, "partizana": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al partizanoj, al ilia agado.", "translations": {"fr": ["r\u00e9sistant (adj., arm\u00e9)"], "en": ["partisan"], "nl": ["partizanen-"]}, "examples": [["tiun tagon mi trafis partizananan grupon", "A. Montagner, Lingvo por \u0109iuj, 2005-08-06"]], "subdefinitions": []}], "root": "partizan", "primary": false}, "radono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 86, atompezo 222,0176, simbolo Rn. Nobla gaso. Eksa nomo: nitono. \u0108iuj izotopoj de tiu elemento estas radioaktivaj.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0434\u043e\u043d"], "fr": ["radon"], "en": ["radon"], "nl": ["radon"], "pt": ["rad\u00f4nio"], "la": ["Radon"], "de": ["Radon"], "it": ["radon"], "hu": ["radon"], "es": ["rad\u00f3n"], "br": ["radon"], "ru": ["\u0440\u0430\u0434\u043e\u043d"], "pl": ["radon"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "radon", "primary": true}, "partizano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Civilulo batalanta kontra\u016d fremda okupacio.", "translations": {"fr": ["r\u00e9sistant (subst.)"], "bg": ["\u043f\u0430\u0440\u0442\u0438\u0437\u0430\u043d\u0438\u043d"], "nl": ["partizaan", "guerrillastrijder"], "pt": ["\"partisan\"", "guerrilheiro"], "de": ["Partisan"], "en": ["partisan"]}, "examples": [["legendo flustras pri la partizanoj / de l' jugoslava liberig-milito", "K. Kalocsay, Partizanoj"], ["kaj se mi mortos kiel partizano / vi devos entombigi min", "-, trad. R. Corsetti, Ho belulin', en: Kantaro, 2006-10"]], "subdefinitions": []}], "root": "partizan", "primary": true}, "asiria": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al Asirio, \u011diaj lo\u011dantoj, historio, kulturo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u044b\u0440\u044b\u0439\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["assyrien (adj.)"], "en": ["Assyrian"], "ru": ["\u0430\u0441\u0441\u0438\u0440\u0438\u0439\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["assyrisch"], "fa": ["\u0622\u0634\u0648\u0631\u06cc"]}, "examples": [["elegante vestitaj Asiriaj sinjoroj portis la donacojn por la princo", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 10a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Asiri", "primary": false}, "kavernhomo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Prahistoriistoj unue opiniis, ke homoj en iu epoko normale lo\u011dis en kavernoj. Tiu nocio ne validas plu en moderna prahistorio."], "primary definition": "Prahomo, kiu lo\u011dis en kavernoj.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u043e\u0433\u043b\u043e\u0434\u0438\u0442", "\u043f\u0435\u0449\u0435\u0440\u043d\u044b\u0439 \u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u043a"], "fr": ["homme des cavernes"], "nl": ["holbewoner"], "pt": ["homem das cavernas"], "de": ["H\u00f6hlenmensch"], "tr": ["ma\u011fara adam\u0131"], "it": ["uomo delle caverne", "cavernicolo"], "hu": ["barlanglak\u00f3"], "sk": ["pra\u010dlovek"], "pl": ["jaskiniowiec"], "es": ["cavern\u00edcola"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hom", "primary": false}, "pne\u016dmata martelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pne\u016dmata martelo martelbatas per impulso de la premita aero tra pi\u015dto, reguligita per ventilo.", "translations": {"fa": ["\u0686\u06a9\u0634 \u0628\u0627\u062f\u06cc"], "de": ["Drucklufthammer", "Presslufthammer"], "en": ["jackhammer"], "bg": ["\u043f\u043d\u0435\u0432\u043c\u0430\u0442\u0438\u0447\u0435\u043d \u0447\u0443\u043a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "martel", "primary": false}, "tendumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ferii uzante tendon kiel lo\u011dejon.", "translations": {"fr": ["camper"], "bg": ["\u043d\u0430 \u043f\u0430\u043b\u0430\u0442\u043a\u0430 \u0441\u044a\u043c"], "nl": ["kamperen"], "de": ["zelten"], "hu": ["t\u00e1borozik", "kempingezik"], "en": ["camp"], "es": ["acampar"], "pl": ["obozowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tend", "primary": false}, "placo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Libera spaco, \u0109irka\u016dita de domoj, en urbo a\u016d vila\u011do.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u043e\u0449\u0430\u0434\u044c"], "fr": ["place (publique)"], "en": ["(town, village) square"], "nl": ["plein"], "pt": ["pra\u00e7a"], "be": ["\u043f\u043b\u043e\u0448\u0447\u0430", "\u043f\u043b\u044f\u0446"], "de": ["Platz"], "hu": ["t\u00e9r"], "cs": ["n\u00e1m\u011bst\u00ed"], "es": ["plaza"]}, "examples": [["oni starigos statuon sur tiu placo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Libera loko ebena destinita a\u016d ta\u016dga por iu celo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u044f\u043d\u0430", "\u043f\u0443\u0441\u0442\u043a\u0430", "\u043f\u0443\u0441\u0442\u044d\u0447\u0430"], "nl": ["plaats"], "ru": ["\u043f\u043b\u043e\u0449\u0430\u0434\u043a\u0430", "\u043f\u043e\u043b\u044f\u043d\u0430", "\u043f\u0443\u0441\u0442\u044b\u0440\u044c"], "hu": ["\u00fcres t\u00e9r", "ter\u00fclet"]}, "examples": [["devas esti kvindek ulnoj \u0109irka\u016de kiel libera placo (= spaco) por \u011di", "La Malnova Testamento, Je\u0125ezkel 45:2"], ["granda placo en arbaro", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "plac", "primary": true}, "zingibracoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de unukotiledonaj tropikaj plantoj (Zingiberaceae).", "translations": {"be": ["\u0456\u043c\u0431\u0456\u0440\u043d\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "nl": ["gemberfamilie"], "pt": ["zingiber\u00e1ceas"], "ru": ["\u0438\u043c\u0431\u0438\u0440\u043d\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Ingwergew\u00e4chse", "zingib\u00e9rac\u00e9es"], "it": ["Zingiberaceae"], "hu": ["gy\u00f6mb\u00e9rf\u00e9l\u00e9k"], "es": ["cingiber\u00e1ceas"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "zingibrac", "primary": true}, "spektoradego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "granda staranta rado en amuzparko, kiu turnas se\u011dojn a\u016d vagonetojn, vidigante al la sursidantoj la \u0109irka\u016da\u0135on.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u0435\u0441\u043e \u043e\u0431\u043e\u0437\u0440\u0435\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["grande roue"], "bg": ["\u0432\u0438\u0435\u043d\u0441\u043a\u043e \u043a\u043e\u043b\u0435\u043b\u043e"], "pt": ["roda-gigante"], "de": ["Riesenrad"], "hu": ["\u00f3ri\u00e1sker\u00e9k"]}, "examples": [["tie trovi\u011dis ru\u011da malgranda spekto-radego el a\u0109aj lignoj, bambuoj kaj \u015dnuroj", "Homoj man\u011dantaj, \u00abman\u011di rubman\u011da\u0135on\u00bb, p. 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "rad", "primary": false}, "katino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inseksa kato.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0448\u043a\u0430"], "fr": ["chatte"], "nl": ["wijfjeskat"], "pt": ["gata"], "de": ["Katze (weibl.)"], "sv": ["katthona"], "hu": ["n\u0151st\u00e9ny macska"], "br": ["kazhez"], "pl": ["kotka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kat", "primary": false}, "iam": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kiam en la propozicio estas jam ia nea vorto, iam, la\u016d la 12-a regulo de la gramatiko, anstata\u016das neniam, sed gardas ties sencon: li al neniu helpis iam; neniu iam ion a\u016ddis pri la najtingalo; mi ekbruligos por li funebran tor\u0109on, kiun ankora\u016d neniu re\u011do havis iam.", "Rimarko: \u0108ar iam havas egale estintan kaj estontan sencon, tiu adverbo povas en kelkaj okazoj esti dubasenca. Por forigi tiun konfuzon, oni povas, la\u016d la okazo, aldoni al iam la adverbojn anta\u016de a\u016d poste. Tamen en plej multaj okazoj la tempo de la verbo sufi\u0109as por forigi \u0109ian dubon."], "primary definition": "Adverbo, signifanta.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u0456\u0441\u044c\u0446\u0456", "\u043a\u0430\u043b\u0456-\u043d\u0435\u0431\u0443\u0434\u0437\u044c"], "fr": ["jamais (un jour)", "un jour (loc. adv.)", "jadis"], "nl": ["ooit"], "pt": ["um dia", "uma vez", "outrora"], "ru": ["\u043a\u043e\u0433\u0434\u0430-\u0442\u043e", "\u043a\u043e\u0433\u0434\u0430-\u043d\u0438\u0431\u0443\u0434\u044c"], "ro": ["c\u00e2ndva"], "pl": ["kiedy\u015b"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "en ia tute ne difinita tempo.", "translations": {"de": ["irgendwann"], "hu": ["valamikor"]}, "examples": [["ni, esperantistoj, devas labori pli energie ol iam", "(Zamenhof: Parolo anta\u016d la Dua Kongreso Esperantista en Gen\u00e8ve, 1906)"], ["se mi vin iam portis en la koro, vivu", "Z"], ["el \u0109iuj, kiuj iam min \u0109irka\u016dis, vi estas la plej brava", "Z"], ["tiun sinjoron mi vidis iam ajn", null], ["iam kaj iam", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En ia pasinta tempo.", "translations": {"de": ["einst"], "hu": ["egykor"]}, "examples": [["iam ni havis re\u011don", null], ["iam ni estis amikoj, sed lia konduto fremdigis lin al mi", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En ia venonta tempo.", "translations": {"de": ["irgendwann"], "hu": ["valamikor"]}, "examples": [["kio vivas, necese devas iam morti", "Z"], ["mi ne povas esperi, ke li iam sukcesos", null], ["atingu min morto, se iam e\u0109 la ombro de sopiro povos min tiri al alia viro", "Z"], ["iam poste venos la venko", "Z"], ["iam mi faros \u011din, sed mi ne scias kiam", null]], "subdefinitions": []}], "root": "iam", "primary": true}, "ial": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adverbo, signifanta: \"pro ia ka\u016dzo\".", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u043c\u0443\u0441\u044c\u0446\u0456"], "fr": ["pour une certaine raison"], "en": ["for some reason"], "nl": ["om de een of andere reden"], "pt": ["por algum motivo", "por um motivo qualquer"], "ru": ["\u043f\u043e\u0447\u0435\u043c\u0443-\u0442\u043e", "\u0437\u0430\u0447\u0435\u043c-\u0442\u043e"], "de": ["aus irgendeinem Grund"], "hu": ["valami\u00e9rt (valami ok miatt)", "valami miatt"], "pl": ["z jakiego\u015b powodu", "z jakiej\u015b przyczyny", "jako\u015b", "jako\u015btam"]}, "examples": [["strange, la mondo ial rigardas nin senkonfide", null], ["niaj leteroj ial ne estas alvenintaj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ial", "primary": true}, "iao": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Azena bleko.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0430 (\u043a\u0440\u0438\u043a \u043e\u0441\u043b\u0430)"], "fr": ["braiment"], "pl": ["o\u015bli ryk"], "pt": ["zurro"], "ca": ["bram"], "es": ["rebuzno"], "hu": ["i\u00e1z\u00e1s"]}, "examples": [["pli multis la iaoj de la azeno, ol la henoj de la \u0109evalo", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, dua parto, \u0109apitro 8a, p. 435a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ia", "primary": false}, "iai": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bleki kiel azeno.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0438\u0447\u0430\u0442\u044c \"\u0438\u0430\" (\u043a\u0430\u043a \u043e\u0441\u0451\u043b)"], "fr": ["braire"], "pl": ["rycze\u0107 jak osio\u0142"], "pt": ["zurrar"], "ca": ["bramar"], "es": ["rebuznar"], "hu": ["i\u00e1zik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ia", "primary": false}, "a\u016dtobusa stacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Bushaltestelle"], "pl": ["dworzec autobusowy"], "pt": ["esta\u00e7\u00e3o rodovi\u00e1ria"]}, "examples": [["iam sur iu a\u016dtobusa stacio okazas neplanita renkonti\u011do", "V. O\u015dlak, Kiam la silento krias, Literatura Foiro"]], "subdefinitions": []}], "root": "staci", "primary": false}, "novicino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ino kiu estas en mona\u0125inejo por pasigi provtempon anta\u016d ol definitive mona\u0125ini\u011di.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u043b\u0443\u0448\u043d\u0456\u0446\u0430"], "fr": ["novice (f\u00e9m.)"], "en": ["novice"], "nl": ["novice (vr.)"], "ru": ["\u0431\u0435\u043b\u0438\u0446\u0430", "\u043f\u043e\u0441\u043b\u0443\u0448\u043d\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Novizin"], "hu": ["nov\u00edcia"], "br": ["danvez leanez"], "es": ["novicia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "novic", "primary": false}, "ekzotiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0437\u043e\u0442\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["exotisme (caract\u00e8re exotique)"], "en": ["exoticness"], "nl": ["exotisme"], "ru": ["\u044d\u043a\u0437\u043e\u0442\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Exotik", "Fremdartigkeit"], "hu": ["egzotikuss\u00e1g", "k\u00fcl\u00f6nlegess\u00e9g"], "pl": ["egzotyka"]}, "examples": [["Vilnius devus revigligi sian a\u016dtentikan historian hereda\u0135on kaj estigi litovan \u00abekzotikon\u00bb", "Last: Vilnius ser\u0109as \u00abekzotikon\u00bb, Monatojaro 2002a, numero 2a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekzotik", "primary": false}, "ekzotika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0437\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["exotique"], "en": ["exotic"], "nl": ["exotisch", "uitheems"], "pt": ["ex\u00f3tico", "estrangeiro"], "ru": ["\u044d\u043a\u0437\u043e\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u0434\u0438\u043a\u043e\u0432\u0438\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["exotisch", "fremdartig", "fremdl\u00e4ndisch"], "hu": ["egzotikus", "k\u00fcl\u00f6nleges", "t\u00e1volki"], "pl": ["egzotyczny"], "es": ["ex\u00f3tico"]}, "examples": [["por multaj homoj lo\u011dantaj sude de Svedio, la nomoj P\u00e4r Lagerkvist, Eyvind Johnson kaj Harry Martinson ne nur estas ekzotikaj, sed tute nekonataj", "Franz-Georg R\u00f6ssler: Kion aludas la flava koloro? (Hjalmar S\u00f6derberg, La kiso kaj dek tri aliaj noveloj), Monatojaro 1997a, numero 2a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekzotik", "primary": true}, "\u015dra\u016dbilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ilo por turni kaj enigi \u015dra\u016dbon.", "translations": {"el": ["\u03ba\u03b1\u03c4\u03c3\u03b1\u03b2\u03af\u03b4\u03b9"], "fr": ["tournevis"], "en": ["screwdriver"], "nl": ["schroevendraaier"], "pt": ["chave de parafuso"], "ru": ["\u043e\u0442\u0432\u0451\u0440\u0442\u043a\u0430", "\u0433\u0430\u0435\u0447\u043d\u044b\u0439 \u043a\u043b\u044e\u0447"], "de": ["Schraubenzieher", "Schraubendreher"], "sv": ["skruvmejsel"], "hu": ["csavaroz\u00f3"], "es": ["desarmador"], "it": ["cacciavite", "giravite", "avvitatore"], "pl": ["wkr\u0119tak", "\u015brubokr\u0119t", "klucz (do \u015brub)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dra\u016db", "primary": false}, "specifa": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La formo specifike aperas en malnova verko: ion specifike rusan oni ne trovis inter \u0109io tio."], "primary definition": "Prezentanta apartan, karakterizan econ, propran nur por koncerna speco, fako, stilo, skolo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043f\u0435\u0446\u0438\u0444\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u0441\u043f\u0435\u0446\u0438\u0444\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["sp\u00e9cifique"], "en": ["specific"], "nl": ["specifiek"], "be": ["\u0441\u043f\u044d\u0446\u044b\u0444\u0456\u0447\u043d\u044b"], "ca": ["espec\u00edfic"], "de": ["spezifisch"], "hu": ["specifikus", "saj\u00e1tos"], "es": ["espec\u00edfico"]}, "examples": [["la specifa trajto de la televido kiel arto\u011denro estas la kontinueco de la eventoj sur la ekrano", "J. Mura\u015dkovskij kaj I. Mura\u015dkovska, Kien fluas roj' Castalie? Literatura Skatolo/Survoje"], ["specifa nocio estas nocio propra nur al iu difinita fako, ekz. \u00aboksido\u00bb en \u0125emia terminaro", "Jan Werner, Terminologia kurso"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aparta, nenion alian similanta, tuj perceptata.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043f\u0435\u0446\u0438\u0444\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"]}, "examples": [["la stilo de \u0109i tiu verkisto havas ian specifan kromguston", null], ["en la \u0109ambro mi tuj sentis iun specifan odoron", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: \u00abPoa\u00bb estas tiusence pli eleganta kaj esperanteca, dum \u00abspecifa\u00bb estas senlogika idioma\u0135o, kvankam ja komuna al pluraj lingvoj okcidentaj."], "primary definition": "Poa, indikita rilate al mezurunuo, precipe tiu de volumeno, maso, energio.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0434\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["specifa pezo", null], ["specifa volumeno", null], ["aerdenso specifa maso de la aero (en unuo de volumeno)", "Maurice Lewin: Meteologia terminaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "specif", "primary": false}, "specifi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Precize kaj detale difini.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u044d\u0446\u044b\u0444\u0456\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u0437\u043d\u0430\u0447\u0430\u0446\u044c", "\u0443\u0434\u0430\u043a\u043b\u0430\u0434\u043d\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["sp\u00e9cifier"], "en": ["specify"], "nl": ["specificeren"], "ru": ["\u0441\u043f\u0435\u0446\u0438\u0444\u0438\u0446\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0442\u043e\u0447\u043d\u043e \u043e\u043f\u0440\u0435\u0434\u0435\u043b\u044f\u0442\u044c", "\u0443\u0442\u043e\u0447\u043d\u044f\u0442\u044c"], "ca": ["especificar"], "de": ["spezifizieren"], "hu": ["specifik\u00e1l", "r\u00e9szletesen meghat\u00e1roz"], "es": ["especificar"]}, "examples": [["specifi la reciprokajn rajtojn en kontrakto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "specif", "primary": true}, "frakcikorpo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de komuteca integra ringo R) Korpo, konstruita super R la\u016d maniero simila al la maniero konstrui la korpon de racionaloj super la ringo de entjeroj, t.e. uzante frakciojn.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0435 \u0447\u0430\u0441\u0442\u043d\u044b\u0445", "\u043f\u043e\u043b\u0435 \u0434\u0440\u043e\u0431\u0435\u0439"], "fr": ["corps des fractions"], "de": ["Quotientenk\u00f6rper", "K\u00f6rper der Br\u00fcche"], "en": ["quotient field", "fraction field"], "pl": ["cia\u0142o u\u0142amk\u00f3w"]}, "examples": [["la frakcikorpon de la polinomringo R[X] oni kutime signas per R(X)", null]], "subdefinitions": []}], "root": "korp", "primary": false}, "norme konver\u011da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri vico super normohava spaco) Tia, ke konver\u011das la responda vico de la normoj de \u011diaj termoj.", "translations": {"ru": ["\u043d\u043e\u0440\u043c\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e \u0441\u0445\u043e\u0434\u044f\u0449\u0438\u0439\u0441\u044f"], "fr": ["normalement convergent"], "de": ["normal konvergent"], "en": ["normally convergent"], "hu": ["norm\u00e1ban konvergens"]}, "examples": [["norme konver\u011da serio", null], ["en kompleta spaco \u0109iu norme konver\u011da vico estas anka\u016d konver\u011da", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konver\u011d", "primary": false}, "filumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctupo de la zoologia klasifiko (phylum), super klaso.", "translations": {"be": ["\u0442\u044b\u043f (\u0431\u0456\u044f\u043b\u044f\u0433\u0456\u0447\u043d\u044b)"], "fr": ["phylum"], "en": ["phylum"], "pt": ["filo"], "ru": ["\u0442\u0438\u043f"], "de": ["Stamm"], "hu": ["t\u00f6rzs (n\u00f6v\u00e9nyi, \u00e1llati)"], "pl": ["typ (biologia)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "filum", "primary": true}, "kontrolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Administracia ekzameno pri reguleco a\u016d ekzakteco de io.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0442\u0440\u043e\u043b\u044c", "\u043f\u0440\u0430\u0432\u0435\u0440\u043a\u0430"], "hu": ["ellen\u0151riz"], "de": ["Pr\u00fcfung", "Nachpr\u00fcfung", "\u00dcberpr\u00fcfung", "Kontrolle"], "nl": ["controle"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0432\u0435\u0440\u043a\u0430", "\u043a\u043e\u043d\u0442\u0440\u043e\u043b\u044c"]}, "examples": [["la Liganoj komisias la Ligon por la \u011denerala kontrolo pri la plenumado de la interkonsentoj", null], ["kontrolo pri la spezoj", null], ["la supera kortumo havas kontrolon super la tuta \u015dtata ma\u015dinaro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Detala esplorado, \u0109u io estas tia, kia \u011di devas esti.", "translations": {}, "examples": [["ne kredu al parolo sen propra kontrolo", "Proverbaro esperanta"], ["se vi sendis malsa\u011dulon, sendu kontrolon", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "kontrol", "primary": false}, "kontroli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Administracie ekzameni ion, por scii \u0109u tio estas ekzakte kaj la\u016dregule farita.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0442\u0440\u0430\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u0430\u0432\u044f\u0440\u0430\u0446\u044c"], "en": ["check"], "nl": ["toezicht houden op"], "pt": ["inspecionar", "fiscalizar", "conferir", "verificar", "apurar", "averiguar", "vigiar", "disciplinar", "controlar"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0432\u0435\u0440\u044f\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0432\u0435\u0440\u0438\u0442\u044c", "\u043a\u043e\u043d\u0442\u0440\u043e\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u043a\u043e\u043d\u0442\u0440\u043e\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["pr\u00fcfen", "nachpr\u00fcfen", "\u00fcberpr\u00fcfen", "kontrollieren"], "hu": ["ellen\u0151riz"], "cs": ["kontrolovat"]}, "examples": [["kontroli kontojn de banko, la biletojn en la teatro", null], ["la \u015dtato severe kontrolas la enmigradon", null], ["kvankam la formiko ne havas estron nek kontrolanton, \u011di kolektas dum la somero \u011dian man\u011don", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Detale esplori ion por scii \u0109u tio estas konvene farita.", "translations": {"nl": ["controleren"]}, "examples": [["kontroli fakturon, kalkulon", null], ["estas necese kontroli tiun fakton, aserton anta\u016d ol decidi", null], ["kapabla edzino kontrolas la iradon de la aferoj en sia domo", "Z"], ["la Lingva Komitato estas komisiita por zorgi la konservadon de esp-o kaj kontroli \u011dian evoluon", null], ["kontroli la nombron de la membroj", null], ["la Eternulo starigis vin pastro, por ke vi estu kontrolanto super \u0109iu frenezulo, kiu prezentas sin kiel profeton, kaj vi metu lin en karceron", "Z"], ["drinku tutajn tagojn, sed kontrolu viajn agojn", "Proverbaro esperanta"], ["ni devas kontroli \u0109iun vorton, \u0109ar alie li nin batos per silaboj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Esplori, \u0109u io estas konforma al supozo.", "translations": {"nl": ["controleren"]}, "examples": [["oni iras al la kongresoj por kontroli, \u0109u oni \u011duste ellernis la lingvon", null], ["mi volas definitive kontroli, \u0109u mi povos...", "B"], ["li \u0109irka\u016drigardis por kontroli, \u0109u vere minacas lin dan\u011dero", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "kontrol", "primary": true}, "plu\u015do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tapeta \u015dtofo similanta veluron, sed kun pli longaj haroj.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u044e\u0448"], "fr": ["peluche"], "en": ["plush"], "nl": ["pluche"], "pt": ["pel\u00facia"], "ru": ["\u043f\u043b\u044e\u0448"], "de": ["Pl\u00fcsch"], "hu": ["pl\u00fcss"]}, "examples": [["la tablo estis tegita per malhelru\u011da plu\u015do", "Kiel akvo de l' rivero, 1:3"]], "subdefinitions": []}], "root": "plu\u015d", "primary": true}, "fenestra\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En grafika fasado, \u0109ia parto de fenestro, uzata por ekigi agon: butono, menuo, rulumskalo kaj tiel plu.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u044f\u044e\u0449\u0438\u0439 \u044d\u043b\u0435\u043c\u0435\u043d\u0442"], "en": ["widget"], "pl": ["kontrolka", "aktywny element okna"], "hu": ["ablakelem", "eszk\u00f6zprimit\u00edva"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fenestr", "primary": false}, "sero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Diafana likva\u0135o, sukceneflava, disi\u011danta el la sango dum \u011dia koaguli\u011do.", "translations": {"be": ["\u0441\u044b\u0432\u0430\u0440\u0430\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["s\u00e9rum"], "en": ["serum (blood)"], "nl": ["serum", "bloedwei"], "ru": ["\u0441\u044b\u0432\u043e\u0440\u043e\u0442\u043a\u0430 (\u043a\u0440\u043e\u0432\u0438)"], "de": ["Serum"], "it": ["siero (sangue)"], "hu": ["v\u00e9rsav\u00f3", "sz\u00e9rum"], "fa": ["\u0633\u0631\u0645"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ser", "primary": true}, "malamo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pasio, kiu inklinigas al malbondeziro a\u016d malbonago kontra\u016d iu.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u043d\u0430\u0432\u0438\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["haine"], "en": ["hate"], "nl": ["haat"], "be": ["\u043d\u044f\u043d\u0430\u0432\u0456\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0432\u0430\u0440\u043e\u0436\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043d\u0435\u043f\u0440\u044b\u044f\u0437\u044c"], "de": ["Hass"], "tr": ["nefret"], "it": ["odio"], "hu": ["gy\u0171l\u00f6let"], "sk": ["nen\u00e1vis\u0165"], "es": ["odio"], "pl": ["nienawi\u015b\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Forta malinklino kontra\u016d io", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "am", "primary": false}, "demagogo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Politikisto, kiu pro propra utilo flatas la popolon kaj ekscitas ties pasiojn, anstata\u016d eduki ties prudenton.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u043c\u0430\u0433\u043e\u0433"], "fr": ["d\u00e9magogue"], "en": ["demagogue"], "pt": ["demagogo"], "ru": ["\u0434\u0435\u043c\u0430\u0433\u043e\u0433"], "de": ["Demagoge"], "hu": ["demag\u00f3g"], "sk": ["demag\u00f3g"], "fa": ["\u0645\u0631\u062f\u0645\u200c\u0641\u0631\u06cc\u0628", "\u0639\u0648\u0627\u0645\u200c\u0641\u0631\u06cc\u0628"], "es": ["demagogo"], "pl": ["demagog"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "demagog", "primary": true}, "froto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago froti.", "translations": {"sk": ["trenie"], "be": ["\u0442\u0440\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["frottement", "friction (frottement)"], "nl": ["wrijving"], "ru": ["\u0442\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Reiben"], "es": ["frotaci\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rezisto de du objektoj, kiuj \u015dovi\u011das unu sur alia; interfroti\u011do.", "translations": {"de": ["Reibung"], "es": ["fricci\u00f3n"]}, "examples": [["frotpunkto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "frot", "primary": false}, "tutmondigo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Disvastigo de iu afero al la tuta mondo.", "translations": {"be": ["\u0433\u043b\u044f\u0431\u0430\u043b\u0456\u0437\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["mondialisation (diffusion mondiale)"], "en": ["globalization"], "ru": ["\u0433\u043b\u043e\u0431\u0430\u043b\u0438\u0437\u0430\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Globalisierung"], "tr": ["globalle\u015fme"], "hu": ["globaliz\u00e1l\u00e1s"]}, "examples": [["\u0109iuj grandaj entreprenoj celas al tutmondigo de sia produktado", "Franz Josef Braun, \u0109u kapitalismo disfalonta a\u016d triomfanta?, Monato, jaro 1998a, numero 9a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mond", "primary": false}, "froti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Plurfoje tien kaj reen prem\u015dovi ion sur io.", "translations": {"be": ["\u0446\u0435\u0440\u0446\u0456", "\u043d\u0430\u0446\u0456\u0440\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456\u0440\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["frotter"], "en": ["rub"], "nl": ["wrijven"], "pt": ["esfregar", "friccionar"], "ru": ["\u0442\u0435\u0440\u0435\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u0442\u0438\u0440\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0442\u0438\u0440\u0430\u0442\u044c"], "de": ["reiben"], "sk": ["trie\u0165"], "es": ["frotar"]}, "examples": [["froti la ha\u016dton per harmufo post bano", null], ["froti pargeton", "B"], ["\u0109iuj vazoj brilis spegulsimile frotpurigitaj", "Z"], ["frotlavi tukojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "frot", "primary": true}, "fuorto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fortika\u0135o por la gvato a\u016d defendo de pasejo, rivero a\u016d simila loko.", "translations": {"be": ["\u0444\u043e\u0440\u0442"], "fr": ["fort (ouvrage mil. strat\u00e9gique)"], "nl": ["fort"], "pt": ["fortaleza", "fortifica\u00e7\u00e3o", "forte"], "ru": ["\u0444\u043e\u0440\u0442"], "de": ["Festung"]}, "examples": [["interligitajn fuortojn kaj alarmajn signalturojn la centra registaro utiligis por kontakti\u011di kun plej bazaj militaj organizoj", "Enciklopedieto de \u0108inio, \u0109apitro \u00abLa Granda Muro\u00bb, p. 81a"]], "subdefinitions": []}], "root": "fuort", "primary": true}, "reno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Duobla organo sidanta en la lumba regiono kaj sekrecianta la urinon.", "translations": {"be": ["\u043d\u044b\u0440\u043a\u0430"], "fr": ["rein"], "en": ["kidney"], "nl": ["nier"], "pt": ["rim"], "ru": ["\u043f\u043e\u0447\u043a\u0430 (\u0430\u043d\u0430\u0442.)"], "ca": ["rony\u00f3"], "de": ["Niere"], "sv": ["njure"], "hu": ["vese"], "es": ["ri\u00f1\u00f3n"], "pl": ["nerka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ren", "primary": true}, "damludo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ludo por du personoj (konvencie, la Blankulo kaj la Nigrulo), ludata sur tabulo dividita en kvadratajn fakojn alterne nigraj kaj blankaj (10\u00d710 en \u00abcentfaka damludo\u00bb, 8\u00d78 en la plimulto da naciaj formoj), sur kiu oni pu\u015das diskojn.", "translations": {"be": ["\u0448\u0430\u0448\u043a\u0456"], "fr": ["jeu de dames"], "en": ["checkers (usone)", "draughts (brituje)"], "nl": ["damspel"], "pt": ["jogo de damas"], "ru": ["\u0448\u0430\u0448\u043a\u0438"], "de": ["Dame Spiel"], "hu": ["d\u00e1maj\u00e1t\u00e9k"], "sk": ["d\u00e1ma (hra)"], "es": ["damas"], "br": ["c'hoari damez"], "cs": ["d\u00e1ma"], "pl": ["warcaby", "damka"]}, "examples": [["Camilo al \u015di instruis ludadon de damoj kaj \u015dako kaj ili ludadis vespere", "Machado de Assis, trad. Paulo Viana La divenistino kaj aliaj rakontoj Oportuno, jaro 2005a, p. 13a"]], "subdefinitions": []}], "root": "dam", "primary": false}, "Venezuelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sudamerika \u015dtato, limanta al Kolombio, Brazilo, Gujano kaj Atlantiko.", "translations": {"bg": ["\u0412\u0435\u043d\u0435\u0446\u0443\u0435\u043b\u0430"], "nl": ["Venezuela"], "pt": ["Venezuela"], "de": ["Venezuela"], "en": ["Venezuela"], "pl": ["Wenezuela"], "hu": ["Venezuela"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Venezuel", "primary": true}, "uzurpatoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "uzurpulo", "translations": {}, "examples": [["la maljusta kaj malbona uzurpatoro de la re\u011da trono estas forigota", "J. Nov\u00e1k, trad. Rondeto de esperantistinoj, Jan Amos Komensk\u00fd, 1921"], ["de tiam Xu ekkovis en si ambicion de uzurpatoro", "Pu Songling, trad. guozhu, La hereza sor\u0109arto de la blanklotusa religio, en: La stranga\u0135oj de Liaozhai, volumo 6a, 2000-2008"]], "subdefinitions": []}], "root": "uzurpator", "primary": true}, "sukuranto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono, kiu ricevis la necesan instruon por povi sukuri.", "translations": {"nl": ["eerstehulpverlener", "EHBO'er"], "pl": ["ratownik"], "de": ["Ersthelfer"], "it": ["soccorritore"], "es": ["socorrista"], "hu": ["els\u0151seg\u00e9lyny\u00fajt\u00f3"]}, "examples": [["jam de jarmiloj oni scias, ke per ta\u016dgaj metodoj sukurantoj povas haltigi la morton", "Jomo IPFELKOFER: Esploroj kortu\u015daj, Monato, n-ro 10/2001"]], "subdefinitions": []}], "root": "sukur", "primary": false}, "saliv\u015dtona malsano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsano ka\u016dzata de \u015dtono en salivglando.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u044e\u043d\u043d\u043e\u043a\u0430\u043c\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f \u0431\u043e\u043b\u0435\u0437\u043d\u044c"], "fr": ["lithiase salivaire"], "en": ["sialolithiasis"], "nl": ["sialolithiasis", "speekselsteenziekte"], "de": ["Speichelsteinleiden"], "it": ["scialolitiasi"], "pl": ["kamica \u015blinianek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dton", "primary": false}, "malto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u011cerminta sekigita greno, ordinare hordeo, interalie uzata por fabriki bieron.", "translations": {"be": ["\u0441\u043e\u043b\u0430\u0434"], "fr": ["malt"], "bg": ["\u043c\u0430\u043b\u0446"], "nl": ["mout"], "pt": ["malte"], "ru": ["\u0441\u043e\u043b\u043e\u0434"], "de": ["Malz"], "sv": ["malt"], "hu": ["mal\u00e1ta"], "en": ["malt"], "br": ["malt"], "es": ["malta"]}, "examples": [["helkoloraj maltoj de apudmaraj hordeoj", "Lode Van De Velde: Bierlando Belgio, Monatojaro 2001a, numero 1a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "malt", "primary": true}, "enami\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eksenti fervoran amon por iu.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043b\u044e\u0431\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["tomber amoureux"], "en": ["fall in love"], "nl": ["verliefd worden"], "be": ["\u0437\u0430\u043a\u0430\u0445\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u043f\u0430\u043b\u044e\u0431\u0456\u0446\u044c"], "de": ["verlieben"], "it": ["innamorarsi"], "hu": ["beleszeret"], "sk": ["zamilova\u0165 sa", "za\u013e\u00fabi\u0165 sa"], "es": ["enamorarse"], "pl": ["zakocha\u0107 si\u0119", "pokocha\u0107"]}, "examples": [["enami\u011di al, por iu, en iun", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "am", "primary": false}, "mal\u0109asta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Voluptama, dibo\u0109a a\u016d malpudora pri seksaj aferoj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0432\u0440\u0430\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u0440\u0430\u0437\u0432\u0440\u0430\u0449\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u043e\u0440\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u0440\u0430\u0441\u043f\u0443\u0442\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["d\u00e9bauch\u00e9", "dissolu (d\u00e9bauch\u00e9)", "lascif", "libertin (adj.)"], "it": ["impudico", "dissoluto", "impuro (moralmente)", "immorale"], "pl": ["nieczysty", "nieprzywoity", "wyuzdany", "rozpustny", "bezpruderyjny"], "hu": ["par\u00e1zna", "feslett", "romlott"]}, "examples": [["virinon mal\u0109astan a\u016d senhonorigitan ili ne prenu", "La Malnova Testamento, Levidoj 21:7"], ["iliaj blasfemaj kaj mal\u0109astaj paroloj en la gastejo", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 1a, renkonto"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ast", "primary": false}, "surgenui": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Neatendite, \u0109i tiu vorto aperas en kun la du signifoj \u00abfleksi la genuojn\u00bb kaj \u00absurgenui\u011di\u00bb. Necesas konfesi, ke pluraj ekzemploj estas egale bone interpreteblaj per \u00abgenui\u00bb a\u016d \u00abgenui\u011di\u00bb."], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["\u00eatre \u00e0 genoux", "\u00eatre agenouill\u00e9"], "hu": ["t\u00e9rdepel", "r\u00e1t\u00e9rdepel"]}, "examples": [["\u0109e la altaro, forlasata ku\u015das mitralpafilo, kaj surgenuas brunha\u016dta junulo kun trikolora signo sur la koro", "C.C. Guglielminetti Marto 1945 http://www.nicolaruggiero.it/html/ilo/clelia-conterno-guglielminetti/marto-1945/"], ["dume profesoro doktoro Grum, la eta, nervoza jurmedicinisto, surgenuis apud la kadavro kaj faris la necesajn konstatojn", "Urd Hadda murdita!p. 3"]], "subdefinitions": []}], "root": "genu", "primary": false}, "kontakt(o)skatolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Skatolforma \u015dtopilingo.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u044d\u0442\u043a\u0430 (\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u044b\u0447\u043d\u0430\u044f)"], "fr": ["prise (femelle, en forme de bo\u00eete)"], "en": ["socket", "outlet"], "nl": ["stopcontact"], "ru": ["\u0440\u043e\u0437\u0435\u0442\u043a\u0430 (\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kontakt", "primary": false}, "filokseredoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo homopteroj (Phylloxeridae).", "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u043b\u044f\u043a\u0441\u044d\u0440\u044b (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "hu": ["filox\u00e9raf\u00e9l\u00e9k"], "de": ["Zwergl\u00e4use"], "pt": ["filoxer\u00eddeos"], "ru": ["\u0444\u0438\u043b\u043b\u043e\u043a\u0441\u0435\u0440\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "filoksered", "primary": true}, "silkeca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta kelkajn ecojn, la aspekton de silko.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0435\u043b\u043a\u043e\u0432\u0438\u0441\u0442\u044b\u0439"], "fr": ["soyeux"], "nl": ["zijdeachtig"], "be": ["\u0448\u0430\u045e\u043a\u0430\u0432\u0456\u0441\u0442\u044b", "\u0448\u043e\u045e\u043a\u0430\u043f\u0430\u0434\u043e\u0431\u043d\u044b"], "de": ["seidig"], "es": ["sedoso"], "hu": ["selymes"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "silk", "primary": false}, "sozio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo tiom simila al alia, ke tio ka\u016dzas konfuzon.", "translations": {"be": ["\u0434\u0432\u0430\u0439\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["sosie"], "nl": ["dubbelganger", "kloon"], "ru": ["\u0434\u0432\u043e\u0439\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Doppelg\u00e4nger"], "hu": ["hasonm\u00e1s", "k\u00e9pm\u00e1s"]}, "examples": [["avino tiel \u011dojis pri la sozieco, ke \u015di gaje rakontis , ke estas alia Jado, e\u0109 kondute sama", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 56a, p. 251a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sozi", "primary": true}, "kredanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu kredas je religia\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u0440\u0443\u044e\u0449\u0438\u0439 (\u0441\u0443\u0449.)"], "fr": ["croyant (subst.)"], "nl": ["gelovige"]}, "examples": [["jenaj signoj sekvos la kredantojn: en mia nomo ili elpelos demonojn; ili parolos per lingvoj", "La Nova Testamento, S. Marko 16:17"]], "subdefinitions": []}], "root": "kred", "primary": false}, "inko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kolora likvo uzata por skribi a\u016d desegni.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0435\u0440\u043d\u0438\u043b\u0430"], "fr": ["encre"], "en": ["ink"], "nl": ["inkt"], "pt": ["tinta (para escrever)"], "be": ["\u0430\u0442\u0440\u0430\u043c\u0430\u043d\u0442", "\u0447\u0430\u0440\u043d\u0456\u043b\u0430"], "de": ["Tinte"], "hu": ["tinta"], "es": ["tinta"], "pl": ["atrament"]}, "examples": [["nigra, ru\u011da inko", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pt": ["tinta (de impress\u00e3o)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ink", "primary": true}, "sub\u015dtato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Membra \u015dtato en federa \u015dtato.", "translations": {"be": ["\u0448\u0442\u0430\u0442"], "fr": ["\u00c9tat (d'une f\u00e9d\u00e9ration)"], "hu": ["sz\u00f6vets\u00e9gi \u00e1llam"], "it": ["stato (di confederazione)"], "ru": ["\u0448\u0442\u0430\u0442"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dtat", "primary": false}, "violacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Violaceae).", "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u044f\u043b\u043a\u0430\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "nl": ["viooltjesfamilie"], "pt": ["viol\u00e1ceas"], "ru": ["\u0444\u0438\u0430\u043b\u043a\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Veilchengew\u00e4chse"], "hu": ["ibolyaf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "violac", "primary": true}, "pleto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plato el ligno, metalo a\u016d ofte el lakita kartono, kiu servas por alporti telerojn, pladojn, glasojn, tasojn dum man\u011do.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u043d\u043e\u0441"], "fr": ["plateau (pour le service)"], "en": ["tray"], "nl": ["presenteerblad", "dienblad"], "pt": ["bandeja", "tabuleiro", "salva (bandeja)"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043d\u043e\u0441"], "de": ["Pr\u00e4sentierteller", "Servierbrett", "Tablett"], "hu": ["t\u00e1lca"], "fa": ["\u0633\u06cc\u0646\u06cc"]}, "examples": [["la \u0109ambristino eniris kun karafo sur ar\u011denta pleto", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 17a, p. 102a"]], "subdefinitions": []}], "root": "plet", "primary": true}, "demordi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Forigi mordante.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043a\u0443\u0441\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["arracher (en mordant)"], "de": ["abbei\u00dfen"], "hu": ["leharap"]}, "examples": [["la abomeninda buldogo demordis al la kapon", "Fabeloj, volumo 1Vojkamarado"]], "subdefinitions": []}], "root": "mord", "primary": false}, "kanjono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vasta kaj profunda valo, kies bordoj estas krutegaj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u044c\u0451\u043d"], "fr": ["canyon", "ca\u00f1on"], "en": ["canyon"], "nl": ["canyon", "ca\u00f1on", "ravijn"], "ru": ["\u043a\u0430\u043d\u044c\u043e\u043d"], "de": ["Canyon"], "hu": ["kanyon"], "es": ["ca\u00f1on (geog.)"]}, "examples": [["li a\u016ddacis deklari, ke la kanjono de Kolorado estas pli bela ol la valo de la Tajo en Hispanio", "Satiraj rakontoj, la guarbo"]], "subdefinitions": []}], "root": "kanjon", "primary": true}, "motaciledoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo paseroformaj birdoj (Motacillidae).", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u0456\u0441\u043a\u0430\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "nl": ["piepers en kwikstaarten (fam.)"], "pt": ["motacil\u00eddeos"], "ru": ["\u0442\u0440\u044f\u0441\u043e\u0433\u0443\u0437\u043a\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Stelzen (Vogelfamilie)"], "hu": ["billeget\u0151f\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "motaciled", "primary": true}, "permeabla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["doorlaatbaar"]}, "examples": [["\u015di montri\u011dis \u0109iufoje pli nepermeabla kontra\u016d la formalismo", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"], ["kvankam la spirorganoj povas konstrui\u011di tre diverse, ilia komuna propreco estas, ke ili havas grandan spirsurfacon, permeablan por la spirgaso", "Vikipedio, artikolo \u00abSpirado\u00bb, 2007-03-10"]], "subdefinitions": []}], "root": "permeabl", "primary": true}, "projekcii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Desegni projekcion de io; trovi la bildon de punkto a\u016d figuro per projekcio.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0435\u0446\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["projeter"], "nl": ["projecteren"], "hu": ["vet\u00edt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Sendi luman bildon sur ekranon.", "translations": {}, "examples": [["projekcii filmon, lumbildojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "projekci", "primary": false}, "projekcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0435\u043a\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["projection (math. et sens d\u00e9riv\u00e9s)"], "en": ["projection"], "nl": ["projectie"], "pt": ["proje\u00e7\u00e3o"], "de": ["Projektion"], "hu": ["vet\u00edt\u00e9s", "projekci\u00f3"], "pl": ["rzut (przekszta\u0142cenie)"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bildigo de kartezia produto de pluraj aroj al la p-a inter ili, kiu \u0135etas \u0109iun opon al \u011dia p-a termo.", "translations": {}, "examples": [["tian bildigon oni nomas kanona projekcio al la p-a faktoro", null], ["en vektora spaco Kn la projekcio al ajna el la n faktoroj \u0135etas vektoron al \u011dia p-a komponanto la\u016d la kanona bazo", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(en vektora spaco) Tia endomorfio p, ke \u011di egalas al la kunliga\u0135o kun si mem; simb. p\u25e6p = p.", "translations": {}, "examples": [["la kerno kaj la bildaro de projekcio estas komplementaj", null], ["se U estas la kerno de p kaj V \u011dia bildaro, tiam oni diras, ke p estas \u00abprojekcio al subspaco V, paralele al subspaco U\u00bb", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(en afina spaco) Afina bildigo, asociita al projekcio.", "translations": {}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(en e\u016dklida afina spaco) Tia projekcio , ke la kerno kaj bildaro de la asociita endomorfio estas ortaj.", "translations": {}, "examples": []}]}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la diversaj metodoj, uzataj por prezenti sur ebena surfaco parton a\u016d tuton de la tera a\u016d \u0109iela sfero.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Desegna\u0135o de objekto, konstruo, ma\u015dino k.s., farita sur ebeno la\u016d certaj konvencioj.", "translations": {}, "examples": [["horizontala, vertikala, profila projekcio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Luma bildo, sendata sur pli-malpli proksiman ekranon per speciala lanterno.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "projekci", "primary": true}, "kariero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Profesio, okupo, al kiu oni sin dedi\u0109as; \u0109efa celo de la agoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440'\u0435\u0440\u0430"], "fr": ["carri\u00e8re (professionnelle)"], "en": ["career"], "nl": ["loopbaan", "carri\u00e8re"], "ru": ["\u043a\u0430\u0440\u044c\u0435\u0440\u0430"], "de": ["Laufbahn", "Karriere"], "hu": ["p\u00e1lyafut\u00e1s", "\u00e9letp\u00e1lya", "karrier"]}, "examples": [["la kariero de la artoj, de la sciencoj", null], ["la diplomatia kariero", null], ["la kariero de la gloro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "karier", "primary": true}, "aliformi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doni alian formon; transformi.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u045e\u0442\u0432\u0430\u0440\u0430\u0446\u044c", "\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0444\u0430\u0440\u043c\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["transformer", "changer (tr.)", "m\u00e9tamorphoser", "remanier"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0432\u0440\u0430\u0449\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0435\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043e\u0432\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0444\u043e\u0440\u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["umformen", "umwandeln"], "pl": ["przekszta\u0142ca\u0107", "transformowa\u0107"], "hu": ["\u00e1talak\u00edt", "megv\u00e1ltoztat"]}, "examples": [["aliformi la frazon, sian veston", null], ["\u0109irka\u016dis \u015din nokta mallumo, kiu maltrankvilecon aliformigas en timegon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "form", "primary": false}, "platglobo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mapo de la tuta terglobo.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u044f\u043d\u0456\u0441\u0444\u044d\u0440\u0430"], "fr": ["planisph\u00e8re"], "nl": ["wereldkaart"], "pt": ["planisf\u00e9rio"], "ru": ["\u043f\u043b\u0430\u043d\u0438\u0441\u0444\u0435\u0440\u0430"], "de": ["Weltkarte"], "hu": ["vil\u00e1gt\u00e9rk\u00e9p"], "es": ["planisferio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "glob", "primary": false}, "rombofi\u015do": {"definitions": [], "root": "romb", "primary": false}, "silabiga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Povanta per si sola formi silabon.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u043b\u0430\u0434\u0430\u045e\u0442\u0432\u0430\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["formant syllabe"], "de": ["silbenbildend"], "ru": ["\u0441\u043b\u043e\u0433\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u0443\u044e\u0449\u0438\u0439"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "silab", "primary": false}, "kulti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Honori per kulto.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0437\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 \u0432 \u043a\u0443\u043b\u044c\u0442", "\u043f\u043e\u043a\u043b\u043e\u043d\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["Kult treiben", "kultisch verehren", "verehren"], "nl": ["vereren"], "en": ["idolize", "venerate", "worship"], "hu": ["kultuszt gyakorol", "kultuszt csin\u00e1l", "im\u00e1d"]}, "examples": [["kulti Dion", null], ["kulti al virino, al la prauloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kult", "primary": false}, "kulto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Religia ceremoniaro, diservado.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u043b\u044c\u0442"], "en": ["cult (system of religious worship)"], "nl": ["cultus", "eredienst"], "pt": ["culto"], "ru": ["\u043a\u0443\u043b\u044c\u0442"], "de": ["Kultus", "Gottesverehrung"], "hu": ["kultusz", "istentisztelet", "vall\u00e1sgyakorlat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Respektego, kvaza\u016dreligia adorado.", "translations": {"hu": ["kultusz", "im\u00e1dat"], "de": ["Kult", "Verehrung"], "nl": ["verering"], "en": ["devotion", "homage", "worship"]}, "examples": [["ne amindumadon \u015di postulis, sed kulton", null], ["senti kulton por ies memoro, por la vereco, por la arto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kult", "primary": true}, "trajnfina lanterno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Certa lanterno je la lasta vagono de vagonaro por indiki la finon de la vagonaro.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0443\u0444\u0435\u0440\u043d\u044b\u0439 \u0444\u043e\u043d\u0430\u0440\u044c"], "de": ["Zugschlusslaterne"], "nl": ["sluitsein"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lantern", "primary": false}, "forstosekigo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sinsekvaj frostigo kaj sublimo; procedo por konservo de akvoenhavaj substancoj.", "translations": {"fr": ["lyophilisation"]}, "examples": [["frostsekigo \u015dajnas iome sukcesi", "E. Nieuwenhuys, trad. L. De Cooman, Araneo, 1999-03"]], "subdefinitions": []}], "root": "sek", "primary": false}, "malloka reto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komputila reto konektanta komputilojn geografie malproksimajn.", "translations": {"be": ["\u0433\u043b\u044f\u0431\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u043a\u0430\u043c\u043f\u0443\u0442\u0430\u0440\u043d\u0430\u044f \u0441\u0435\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["r\u00e9seau \u00e9tendu", "WAN"], "en": ["wide area computer network", "WAN"], "nl": ["wijd netwerk", "netwerk op afstand", "WAN-netwerk", "uitgestrekt netwerk", "WAN"], "pt": ["rede remota", "WAN"], "ru": ["\u0433\u043b\u043e\u0431\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u0432\u044b\u0447\u0438\u0441\u043b\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u0441\u0435\u0442\u044c"], "de": ["Fernverkehrsnetz", "Weitverkehrsnetz", "Fernnetz", "Langstreckennetz"], "sv": ["globalt datorn\u00e4tverk"], "hu": ["nagy kiterjed\u00e9s\u0171 h\u00e1l\u00f3zat"], "pl": ["sie\u0107 globalna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ret", "primary": false}, "kunpreni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ironte preni kun si.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0437\u044f\u0442\u044c \u0441 \u0441\u043e\u0431\u043e\u0439"], "fr": ["emporter"], "nl": ["meenemen"], "hu": ["mag\u00e1val visz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pren", "primary": false}, "protezi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari kaj instali protezon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0442\u0435\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "nl": ["een prothese aanbrengen"]}, "examples": [["Sed kio pri tio kiel oni protezis viajn dentojn en Parizo?", "Dostojevskij, tr. A. Kor\u0135enkov: Iom pri la mensogado. La Ondo de Esperanto, 2000. \u211611 (73)"], ["helpe de tiuj \u015dtataj institucioj oni sukcesis protezi sociajn ligojn, disfalantajn sub premo de bonstato", "S. Lem, tr. J. Finkel: Surloka esploro"]], "subdefinitions": []}], "root": "protez", "primary": false}, "teleregilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ilo por regi aparaton de distanco.", "translations": {"be": ["\u043f\u0443\u043b\u044c\u0442 \u0434\u044b\u0441\u0442\u0430\u043d\u0446\u044b \u0439\u043d\u0430\u0433\u0430 \u043a\u0456\u0440\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u044f"], "fr": ["t\u00e9l\u00e9commande"], "en": ["remote control"], "nl": ["afstandsbediening"], "pt": ["controle remoto"], "ca": ["comandament a dist\u00e0ncia"], "de": ["Fernbedienung"], "hu": ["t\u00e1vir\u00e1ny\u00edt\u00f3"], "es": ["mando a distancia"], "pl": ["zdalne sterowanie", "pilot zdalnego sterowania"]}, "examples": [["Mi turnis min kaj \u015daltis la televidilon kaj iom sencele komutis per la teleregilo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "telereg", "primary": false}, "protezo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Artefarita peco destinita anstata\u016di naturan organon a\u016d korpoparton.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0442\u044d\u0437"], "fr": ["proth\u00e8se"], "nl": ["prothese"], "pt": ["pr\u00f3tese (med.)"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0442\u0435\u0437"], "de": ["Prothese"], "hu": ["prot\u00e9zis"], "fa": ["\u0639\u0636\u0648 \u0645\u0635\u0646\u0648\u0639\u06cc", "\u067e\u0631\u0648\u062a\u0650\u0632"]}, "examples": [["denta protezo, krura protezo", null], ["se vi trapikas vian koron mem, vi ricevas motoran korprotezon", "S\u00e1ndor Szathm\u00e1ri, Honorigo"]], "subdefinitions": []}], "root": "protez", "primary": true}, "mal\u015dpari": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Elspezi multe kaj senprudente.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0440\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043c\u0430\u0440\u043d\u0430 \u0442\u0440\u0430\u0446\u0456\u0446\u044c", "\u043c\u0430\u0440\u043d\u0430\u0442\u0440\u0430\u0432\u0456\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0442\u0440\u0430\u0447\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0436\u044b\u0440\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["dilapider", "gaspiller"], "en": ["waste"], "nl": ["verkwisten", "verkwanselen"], "pt": ["gastar", "desperdi\u00e7ar"], "ru": ["\u0442\u0440\u0430\u043d\u0436\u0438\u0440\u0438\u0442\u044c", "\u0442\u0440\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0442\u043e\u0447\u0430\u0442\u044c"], "de": ["verschwenden"], "sv": ["sl\u00f6sa"], "hu": ["t\u00e9kozol", "pazarol"], "it": ["sprecare (specie di forze o energia)", "sperperare", "prodigare (non risparmiare)", "spendere e spandere"]}, "examples": [["mal\u015dparulo \u011duas nelonge, avarulo neniam", "Proverbaro esperanta"], ["por kio ni vane mal\u015dparas tempon", "Ivan Efremov, trad. Jurij Finkel, Horo de Bovo, \u0109apitro 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dpar", "primary": false}, "akuta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri angulo) Malpli granda ol orto.", "translations": {"be": ["\u0432\u043e\u0441\u0442\u0440\u044b"], "fr": ["(angle) aigu"], "en": ["acute"], "nl": ["scherp"], "pt": ["agudo"], "ru": ["\u043e\u0441\u0442\u0440\u044b\u0439"], "de": ["spitz"], "hu": ["hegyes- (sz\u00f6g)"], "sk": ["ostr\u00fd"], "pl": ["(k\u0105t) ostry"], "es": ["agudo"]}, "examples": [["ajna triangulo havas almena\u016d du akutajn angulojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Prezentanta fortajn simptomojn, rapide gravi\u011danta.", "translations": {"be": ["\u0432\u043e\u0441\u0442\u0440\u044b"], "fr": ["aigu"], "en": ["acute"], "nl": ["acuut"], "pt": ["agudo"], "ru": ["\u043e\u0441\u0442\u0440\u044b\u0439"], "de": ["akut"], "hu": ["heveny", "akut"], "sk": ["ak\u00fatny"], "es": ["agudo"]}, "examples": [["li suferas akutan ftizon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Malnovgrekaj gramatikistoj elpensis la manieron marki la akutan akcenton per speciala diakritilo (la dekstra korno); en kelkaj lingvoj oni uzas la misterminon \u00abakuta akcento\u00bb por nomi la samforman supersignon anka\u016d por la okazoj, kie temas nek pri akcento, nek pri tono. Tio estas evitinda en Esperanto.", "Rimarko: En lingvoscienco la termino \u00abakuta\u00bb estas uzata tre diverse kaj konfuze; ekz-e la historia akuta akcento en la lingvo litova \u015dan\u011di\u011dis en sian malon; simile, en la sveda oni nomas \u00abakuta\u00bb postakcentan tonon relative pli malaltan, kaj tiel plu."], "primary definition": "En la lingvoj kun muzika a\u016d tona akcento, karakterizas sonojn prononcatajn en relative pli alta a\u016d alti\u011danta tono.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0437\u043a\u0456"], "fr": ["aigu"], "en": ["penetrating"], "nl": ["scherp"], "pt": ["agudo"], "ru": ["\u0430\u043a\u0443\u0442\u043e\u0432\u044b\u0439"], "de": ["durchdringend"], "hu": ["\u00e9les"], "es": ["agudo"]}, "examples": [["akuta vokalo, tono, intonacio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Akra.", "translations": {"be": ["\u0432\u043e\u0441\u0442\u0440\u044b"], "fr": ["per\u00e7ant"], "nl": ["scherp"], "pt": ["agu\u00e7ado"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043d\u0438\u0446\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043e\u0441\u0442\u0440\u044b\u0439"], "hu": ["\u00e9les (\u00e1tv.)"], "es": ["agudo"]}, "examples": [["akuta observado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "akut", "primary": true}, "megaomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezurunuo de elektra rezistanco, egala al unu miliono de omoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0433\u0430\u043e\u043c"], "fr": ["m\u00e9gohm"], "en": ["megohm"], "nl": ["mega-ohm"], "pt": ["megohm", "megaohm"], "ru": ["\u043c\u0435\u0433\u0430\u043e\u043c"], "de": ["Megaohm"], "hu": ["megohm"], "fa": ["\u0645\u06af\u0627\u0627\u064f\u0647\u0645"], "es": ["megaohmio"], "pl": ["megaom"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "megaom", "primary": true}, "mortema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pli-malpli frue mortonta pro sia propra naturo; religia epiteto karakterizanta la homan kondi\u0109on.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043c\u044f\u0440\u043e\u0442\u043d\u044b"], "fr": ["mortel (pas immortel)"], "nl": ["sterfelijk"], "pt": ["mortal (sujeito \u00e0 morte; adj.)"], "ru": ["\u0441\u043c\u0435\u0440\u0442\u043d\u044b\u0439"], "it": ["mortale"], "hu": ["haland\u00f3"], "pl": ["\u015bmiertelny"]}, "examples": [["\u0109iu homo estas mortema", null], ["kiu vi estas, ke vi timas homon morteman, kaj homidon, kiu estas egala al herbo?", "La Malnova Testamento, Jesaja 51:12"], ["ni ricevos malavaran rekompencon, superantan \u0109ion, kion povas elpensi mortema homo", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 12a"], ["estu ili mem la atestoj Anta\u016d la dioj feli\u0109aj, anta\u016d homoj mortemaj, Anta\u016d la re\u011d' furioza", "trad. A. Kofman, El Iliado, Fundamenta Krestomatio"]], "subdefinitions": []}], "root": "mort", "primary": false}, "papavacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Papaveraceae).", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043a\u0430\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "nl": ["papaverfamilie"], "pt": ["papaver\u00e1ceas"], "ru": ["\u043c\u0430\u043a\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Mohngew\u00e4chse"], "hu": ["m\u00e1kf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "papavac", "primary": true}, "dentaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la dentoj.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0443\u0431\u044b"], "fr": ["denture", "dentition (denture)"], "nl": ["gebit"], "de": ["Gebiss"], "hu": ["fogazat"], "sk": ["chrup"], "pl": ["uz\u0119bienie"], "es": ["dentadura"]}, "examples": [["li havas falsan dentaron", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dent", "primary": false}, "bido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Globeto a\u016d alia solida\u0135eto kun tratruo por tredi fadenon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0446\u0435\u0440\u044b\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["grain (de chapelet etc.)", "boule (de boulier)", "perle (de collier etc.)"], "en": ["bead"], "pt": ["conta"], "ru": ["\u0431\u0443\u0441\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Perle (Lochk\u00fcgelchen)"], "pl": ["koralik", "paciorek"]}, "examples": [["kol\u0109eno el smeraldaj bidoj", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 72a, volumo 2a, p. 527a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bid", "primary": true}, "deformi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malaperigi la donitan formon, doni malbonan formon, defaligi de la bona formo.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u0444\u0430\u0440\u043c\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9former"], "ru": ["\u0434\u0435\u0444\u043e\u0440\u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["verformen"], "pl": ["zniekszta\u0142ca\u0107", "odkszta\u0142ca\u0107", "deformowa\u0107"], "hu": ["deform\u00e1l", "eltorz\u00edt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "form", "primary": false}, "hisi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Suprentiri per \u015dnuro.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u044b\u043c\u0430\u0446\u044c", "\u0443\u0437\u0434\u044b\u043c\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["hisser"], "nl": ["hijsen", "optrekken"], "pt": ["i\u00e7ar"], "el": ["\u03c5\u03c8\u03ce\u03bd\u03c9"], "de": ["hissen", "aufziehen"], "it": ["issare (mar.)", "inalberare (issare)"], "hu": ["felvon (z\u00e1szl\u00f3t)", "felh\u00faz (zsin\u00f3rral)"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043d\u044f\u0442\u044c (\u043f\u0430\u0440\u0443\u0441, \u0444\u043b\u0430\u0433 \u0438 \u0442.\u043f.)"], "pl": ["wci\u0105ga\u0107"]}, "examples": [["hisi signalon, velon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "his", "primary": true}, "gilotini": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Senkapigi per gilotino.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u043b\u044c\u044f\u0442\u044b\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["guillotiner"], "nl": ["onthoofden"], "pt": ["guilhotinar"], "ru": ["\u0433\u0438\u043b\u044c\u043e\u0442\u0438\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["guillotinieren"], "tr": ["giyotinle kafa u\u00e7urma"], "hu": ["lenyakaz (guillotine-nal)"], "es": ["guillotinar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gilotin", "primary": false}, "sojo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de glicineo (Glycine soja), grava legomo, el kies faboj oni produktas oleon, farunon k.a..", "translations": {"be": ["\u0441\u043e\u044f"], "fr": ["soja, soya"], "bg": ["\u0441\u043e\u044f"], "nl": ["soja"], "ru": ["\u0441\u043e\u044f"], "de": ["Soja"], "hu": ["sz\u00f3ja"], "en": ["soy"]}, "examples": [["sojoleo, sojfaruno, sojsa\u016dco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "soj", "primary": true}, "gilotino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ma\u015dino por senkapigi kondamnitojn.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u043b\u044c\u044f\u0442\u044b\u043d\u0430"], "fr": ["guillotine"], "bg": ["\u0433\u0438\u043b\u043e\u0442\u0438\u043d\u0430"], "nl": ["guillotine"], "pt": ["guilhotina"], "ru": ["\u0433\u0438\u043b\u044c\u043e\u0442\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Guillotine", "Fallbeil"], "tr": ["giyotin"], "hu": ["nyaktil\u00f3", "guillotine"], "fa": ["\u06af\u06cc\u0648\u062a\u06cc\u0646"], "en": ["guillotine"], "es": ["guillotina"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gilotin", "primary": true}, "nome de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Agante anstata\u016d, kiel reprezentanto de.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442 \u0438\u043c\u0435\u043d\u0438", "\u0432\u043e \u0438\u043c\u044f", "\u0438\u043c\u0435\u043d\u0435\u043c"], "fr": ["au nom de", "de la part de"], "de": ["im Namen von"], "nl": ["namens"], "br": ["en anv", "a-berzh"]}, "examples": [["la ambasadoro salutis la kongreson nome de sia registaro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "komisie de", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nom", "primary": false}, "rekta krampo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unu el du tipografiaj signoj [ ], kun vertikala linio kaj du horizontalaj linietoj je ekstremoj, kiu montras komencon kaj finon de grupo, speciale de parentezo.", "translations": {"de": ["eckige Klammer"], "en": ["square bracket", "bracket"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kramp", "primary": false}, "irebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016d kiu oni povas iri.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0445\u043e\u0434\u0438\u043c\u044b\u0439"], "fr": ["praticable (en p. d'une voie)"], "nl": ["begaanbaar"], "pt": ["vi\u00e1vel"], "de": ["gangbar"], "pl": ["przejezdna (droga)"], "hu": ["j\u00e1rhat\u00f3"]}, "examples": [["irebla vojo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ir", "primary": false}, "vinilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Baza substanco de diversaj plastoj por izoliloj, \u015dtofoj, memglua\u0135oj, lakoj... (\u0125emie CH2=CH-).", "translations": {"ru": ["\u0432\u0438\u043d\u0438\u043b"], "fr": ["vinyle"], "de": ["Vinyl"], "pt": ["vinil", "vinila"], "hu": ["vinil"]}, "examples": [["li portas vinilsakon", "Homoj man\u011dantaj, \u00abardanta taglibro en Mogadi\u015do\u00bb, p. 131a"]], "subdefinitions": []}], "root": "vinil", "primary": true}, "inversa hiperbola funkcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Funkcio el la vico: inversa hiperbola sinuso, inversa hiperbola kosinuso, inversa hiperbola tangento, inversa hiperbola kotangento.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0432\u0430\u0440\u043e\u0442\u043d\u0430\u044f \u0433\u0456\u043f\u0435\u0440\u0431\u0430\u043b\u0456\u0447\u043d\u0430\u044f \u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["fonction hyperbolique r\u00e9ciproque", "fonction hyperbolique inverse"], "en": ["inverse hyperbolic function", "area-hyperbolic function"], "ru": ["\u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u043d\u0430\u044f \u0433\u0438\u043f\u0435\u0440\u0431\u043e\u043b\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u044f", "\u0430\u0440\u0435\u0430-\u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u044f"], "de": ["inverse hyperbolische Funktion", "inverse Hyperbelfunktion", "Areafunktion"], "pl": ["funkcja hiperboliczna odwrotna", "funkcja polowa"], "hu": ["inverz hiperbolikus f\u00fcggv\u00e9ny", "areaf\u00fcggv\u00e9ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "funkci", "primary": false}, "mikroviva\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108ia tre malgranda, okule ne videbla viva\u0135o: bakterio, viruso, gisto, iuj algoj....", "translations": {"fr": ["microorganisme"], "de": ["Mikroorganismus"], "pl": ["mikroorganizm"], "bg": ["\u043c\u0438\u043a\u0440\u043e\u043e\u0440\u0433\u0430\u043d\u0438\u0437\u044a\u043c"]}, "examples": [["la insektoj, mikroviva\u0135oj ne dama\u011das \u011din", "Vikipedio, poliestero, 2009-09-15"]], "subdefinitions": []}], "root": "mikroviva\u0135", "primary": true}, "survicigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vicigi sur io.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u043d\u0438\u0437\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["enfiler (mettre en file sur qc)"], "hu": ["sorban r\u00e1tesz"]}, "examples": [["fragoj survicigitaj sur trunketo de pajlo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "vic", "primary": false}, "gimnoto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio gimnotedoj (Gymnotus), simila al angilo, kun organo, produktantan malfortajn elektrajn mal\u015dargojn uzatajn por orienti\u011do.", "translations": {"ru": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0443\u0433\u043e\u0440\u044c"], "fr": ["gymnote"], "nl": ["mesaal"], "pt": ["gimnoto", "ginoto", "peixe-el\u00e9trico"], "de": ["Messeraal"], "hu": ["villamos angolna", "sajgat\u00f3hal"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Simila fi\u015do (Electrophorus), produktanta tre fortajn elektrajn mal\u015dargojn.", "translations": {"fr": ["anguille \u00e9lectrique", "gymnote \u00e9lectrique"], "de": ["Zitteraal"], "nl": ["sidderaal"]}, "examples": [["la elektraj mal\u015dargoj de gimnoto povas paralizi sufi\u0109e grandan beston", null]], "subdefinitions": []}], "root": "gimnot", "primary": true}, "reela parto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de komplekso a+i.b) La reelo a.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0447\u0430\u0456\u0441\u043d\u0430\u044f \u0447\u0430\u0441\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["partie r\u00e9elle"], "en": ["real part"], "ru": ["\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u0447\u0430\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Realteil"], "pl": ["cz\u0119\u015b\u0107 rzeczywista (liczby zespolonej)"], "hu": ["val\u00f3sr\u00e9sz"]}, "examples": [["la reelan parton de z oni kutime signas per Re z", null], ["pure imaginaraj nombroj havas nulan reelan parton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "part", "primary": false}, "asteracoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj, kies floroj estas dense kunigitaj kvaza\u016de en kapeto (Asteraceae).", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u043e\u0436\u043d\u043e\u0446\u0432\u0435\u0442\u043d\u044b\u0435", "\u0430\u0441\u0442\u0440\u043e\u0432\u044b\u0435"], "fr": ["ast\u00e9rac\u00e9es"], "en": ["asteraceae"], "de": ["Korbbl\u00fctengew\u00e4chse"], "sv": ["korgblommiga v\u00e4xter"], "hu": ["f\u00e9szkesvir\u00e1gzat\u00faak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "asterac", "primary": true}, "saksifragacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Saxifragaceae).", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043c\u043d\u0435\u043b\u043e\u043c\u043a\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["saxifrage"], "en": ["saxifrage"], "nl": ["steenbreekfamilie"], "pt": ["saxifrag\u00e1ceas"], "de": ["Steinbrechgew\u00e4chse"], "it": ["sassifragacee"], "hu": ["k\u0151t\u00f6r\u0151f\u0171f\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "saksifragac", "primary": true}, "mampinto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elstara\u0135o \u0109e la mamo de homoj kaj aliaj mamuloj, tra kiu \u0109e inoj la idoj su\u0109as lakton.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0441\u043e\u043a"], "fr": ["mamelon", "t\u00eaton"], "en": ["nipple"], "nl": ["tepel"], "pt": ["mamilo"], "ca": ["mugr\u00f3"], "de": ["Brustwarze"], "tr": ["meme ba\u015f\u0131"], "sv": ["br\u00f6stv\u00e5rta"], "hu": ["mellbimb\u00f3"], "br": ["beg ar vronn"], "lat": ["papilla, ae"], "pl": ["brodawka"], "he": ["\u05e4\u05d8\u05de\u05d4"]}, "examples": [["la trabluze videblaj mampintoj de Helga", "Pejno S.: La lernemulo, Monatojaro 1999a, numero 6a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pint", "primary": false}, "albumeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Substanco, kiu \u0109irka\u016das la embrion, \u0109e kelkaj grajnoj, kaj \u011din nutras dum la \u011dermado.", "translations": {"sk": ["bielkovina (v zrne)"], "ru": ["\u044d\u043d\u0434\u043e\u0441\u043f\u0435\u0440\u043c"], "fr": ["albumen"], "en": ["endosperm (of seeds)"], "nl": ["kiemwit"], "pt": ["alb\u00famen"], "hu": ["magfeh\u00e9rje", "albumen"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "albumen", "primary": true}, "nitroglicerino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Likva siropeca kombino, rezultanta el la ago de la nitrata acido sur la glicerinon.", "translations": {"be": ["\u043d\u0456\u0442\u0440\u0430\u0433\u043b\u0456\u0446\u044d\u0440\u044b\u043d"], "en": ["nitroglycerin"], "nl": ["nitroglycerine"], "pt": ["nitroglicerina", "glono\u00edna"], "el": ["\u03bd\u03b9\u03c4\u03c1\u03bf\u03b3\u03bb\u03c5\u03ba\u03b5\u03c1\u03af\u03bd\u03b7"], "ca": ["nitroglicerina"], "de": ["Nitroglyzerin"], "hu": ["nitroglicerin"], "fa": ["\u0646\u06cc\u062a\u0631\u0648\u06af\u0644\u06cc\u0633\u06cc\u0631\u06cc\u0646"], "ru": ["\u043d\u0438\u0442\u0440\u043e\u0433\u043b\u0438\u0446\u0435\u0440\u0438\u043d"], "es": ["nitroglicerina"]}, "examples": [["nitroglicerino estas tre dan\u011dera eksploda\u0135o", null], ["miksita kun porecaj substancoj \u011di liveras dinamiton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "nitroglicerin", "primary": true}, "por": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Por estas kelkfoje erare uzata kun la senco de pro: mi dankis lin por la tuja plenumo de mia deziro; la Eternulo ju\u011du vin por tio."], "primary definition": "Prepozicio sekviganta substantivon, adverbon a\u016d infinitivon, kaj esprimanta.", "translations": {"fr": ["pour"], "en": ["for"], "nl": ["voor", "om te"], "pt": ["por", "para"], "cs": ["pro"], "de": ["f\u00fcr"], "vo": ["plo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: En tiu senco Zamenhof kelkfoje preterlasas la prepozicion anta\u016d infinitivo: kiam mi ku\u015di\u011das dormi? doni man\u011di kaj trinki al iu; oni vokas la bovon ne festeni sed treni. Tiu dirmaniero estas malofta kaj ne imitinda."], "primary definition": "Celon.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043b\u044f", "\u0447\u0442\u043e\u0431\u044b (kun infinitivo)"]}, "examples": [["por kia celo?", "Z"], ["preni plumon por skribi", null], ["la preparoj por la venonta kongreso", null], ["voja\u011di por plezuro", null], ["ni diru tion por lia la\u016ddo", null], ["por la honoro de iu", null], ["dudek jaroj da laborado por esperantismo", "Z"], ["li riskas por la duba rezultato kura\u011de sian vivon", "Z"], ["li estis invitita por kanti", null], ["li invitis min por festeno", "B"], ["la komitato donis permeson por elveturo", null], ["ni devas klarigi al ni por kio ni kunvenas", "Z"], ["por kio (kion petante) vi venis al mi?", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Destinon, la adapti\u011don al.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043b\u044f", "\u0447\u0442\u043e\u0431\u044b (kun infinitivo)"], "bg": ["\u0437\u0430"]}, "examples": [["tio estas mia kabineto por laboro", null], ["kampo por la eksperimentoj de aeroplanoj", null], ["glaso, kiun oni uzas por vino", "Z"], ["kuracisto por virinoj", null], ["vestoj por infanoj", null], ["ne estis akvo por la popolo", "Z"], ["mi havas nenion por man\u011di", null], ["havi multon por fari", null], ["ne havi la tempon por ludi", null], ["estas la horo por foriri", null], ["\u0109u vi opinias min kapabla por tiu malnobla agado?", "Z"], ["bombo sufi\u0109a por eksplodigi citadelon", null], ["miaj sagoj, tro malmulte pezaj por tia vento, ne trafis la celon", "Z"], ["li estas tro fiera por obei (tro)", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "A\u0109etobjekton.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430 (\u043e \u0446\u0435\u043d\u0435)"]}, "examples": [["pagi cent frankojn por sia palto", null], ["tiu drapo kostas po dek markoj por metro", null], ["por \u0109iu tago mi ricevas kvin frankojn", "Z"], ["por du monatoj mi \u015duldas 30 frankojn", null], ["abonpago, tio estas pago por la abono", "Z"], ["pagas maljunaj jaroj por junaj eraroj", "Proverbaro esperanta"], ["tiuj \u0109i tagoj rekompencas lin por la malfacila pasinta\u0135o", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "A\u0109et- a\u016d vend-prezon.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430 (\u043e \u0446\u0435\u043d\u0435)"]}, "examples": [["a\u0109eti teon por unu franko", "Z"], ["por tiu prezo la vesto ne estas kara", null], ["\u0109u vi povas lasi la \u0109ambron por unu spesmilo?", null], ["tiu folieto povas esti ricevita por kelke da centimoj", "Z"], ["vi kalkule enskribis lignon por dudek mil rubloj, dum en efektiveco vi ne donis e\u0109 por cent rubloj", "Z"], ["oni donacas por speso kaj laborigas por spesmilo", "Proverbaro esperanta"], ["por la mono pastra pre\u011do, por la mono romp' de le\u011do", "Proverbaro esperanta"], ["por sia oro \u0109iu estas sinjoro", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Predikaton (= kiel, kvaza\u016d).", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430"]}, "examples": [["mi prenis vin por iu pli merita", "Z"], ["mi prenis la dan\u011deron por \u015derco", "Z"], ["oni povus preni tiun \u0109ambron por laborejo de artisto", null], ["vi akceptas por kontanta mono vortojn, kiuj ne enhavas indon", "Z"], ["\u015dtono servis al ni por se\u011do", null], ["mi donos al vi la landon por eterna poseda\u0135o", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Personon, je kies profito a\u016d kontentigo oni agas.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430"]}, "examples": [["vo\u0109doni por iu", null], ["kolekti monon por mizeruloj", null], ["a\u0109eti kukojn por la infanoj", null], ["tiu libro estas por vi", null], ["kanti por si mem", null], ["la naturo, kiu longan tempon batalis kontra\u016d ni, batalas nun por ni", "Z"], ["\u0109iuj por si, por \u0109iuj Di'", "Z"], ["la fervoro por Esperanto", null], ["la motivoj por la akcepto de tiu propono", null], ["diskuti la por kaj la kontra\u016d", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Personon, kiun koncernas la ago (= konsiderante, rilate al).", "translations": {"ru": ["\u0434\u043b\u044f"]}, "examples": [["nia regimentestro estas por siaj soldatoj, kiel bona patro", "Z"], ["asigni difinitan salajron por iu", "Z"], ["tio estas granda perdo por ni", null], ["tiu \u0109i grava tago restos por mi \u0109iam memorinda", "Z"], ["la kongreso estis vera triumfo por Esperanto", null], ["mia spiro fari\u011dis abomena por mia edzino", "Z"], ["tri aferoj estas nekompreneblaj por mi", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Estontan tempoda\u016dron, dum kiu devas da\u016dri la ago.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430"]}, "examples": [["forvoja\u011di por tri semajnoj", null], ["pruntedonu al mi vian libron por unu momento", null], ["foriri por \u0109iam", "Z"], ["vi faris Izrael via popolo por eterne", "Z"], ["tiu man\u011da\u0135o estis provizo por la lando por la sep jaroj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "por", "primary": true}, "kablo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0430\u0442", "\u0442\u0440\u043e\u0441"], "fr": ["c\u00e2ble (faisceau de fils)", "filin", "cordage (c\u00e2ble)"], "en": ["cable"], "nl": ["tros", "kabel"], "pt": ["cabo (feixe de fios)"], "ru": ["\u043a\u0430\u043d\u0430\u0442", "\u0442\u0440\u043e\u0441"], "de": ["Trosse", "Kabel"], "hu": ["k\u00e1bel", "k\u00f6t\u00e9l"], "es": ["cable"], "cs": ["kabel", "lano"], "fi": ["k\u00f6ysi", "vaijeri"], "pl": ["lina"]}, "examples": [["baraktis por malligi la malklaran nodon, kiun \u015di estis farinta en la kablo", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato\u0109ap. 16"], ["trenkablo de balono a\u016d \u015dipo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Fasko el pluraj dratoj, individue tegitaj per izolmaterialo, por konduki elektron a\u016d lumon; fasko el pluraj tiaj faskoj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0431\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["c\u00e2ble (conducteur)"], "en": ["cable"], "nl": ["kabel"], "pt": ["cabo (feixe de fios)"], "be": ["\u043a\u0430\u0431\u0435\u043b\u044c", "\u0434\u0440\u043e\u0442", "\u0448\u043d\u0443\u0440"], "de": ["Kabel"], "tr": ["kablo"], "sv": ["kabel"], "hu": ["k\u00e1bel"], "pl": ["kabel", "\u015bwiat\u0142ow\u00f3d (kabel z w\u0142\u00f3knami \u015bwiat\u0142owodowymi)"], "cs": ["kabel", "lano"], "fi": ["kaapeli"], "es": ["cable"]}, "examples": [["elektraj instrumentoj estas konektitaj al amplifiloj per kabloj", "B. Wennergren Roko kaj Popo Litero K"], ["transmara telekomunika kablo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["c\u00e2ble (t\u00e9l\u00e9vision par c\u00e2ble)", "t\u00e9l\u00e9vision par c\u00e2ble"], "es": ["Cable", "Televisi\u00f3n por cable"], "pl": ["telewizja kablowa"]}, "examples": [["kablokompanio decidis forpreni la oficialan turkan televidan stacion (TRT) de la kablo", "gvidu Elkabligita Monato"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malnova praktika mezurunuo de longo, uzata por mezuri mallongajn distancojn sur la maro, proksimume egala al 200 metroj.", "translations": {"fi": ["kaapelinmitta"], "fr": ["encablure"], "pl": ["kabel"]}, "examples": [["trovi\u011dis en la distanco de tri \u011dis kvar kabloj de la tero", "Fabeloj, volumo 4Historio el la dunoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "kabl", "primary": true}, "duto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Intervalo inter du sinsekvaj tonoj de diatona gamo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0435\u043a\u0443\u043d\u0434\u0430 (\u043c\u0443\u0437. \u0438\u043d\u0442\u0435\u0440\u0432\u0430\u043b)"], "fr": ["seconde (intervalle musical)"], "de": ["Sekunde (Musik)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Dua tono de gamo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dut", "primary": true}, "poa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Indikita rilate al unuo de kalkulo a\u016d mezurunuo.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0434\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0434\u0443\u0448\u0435\u0432\u043e\u0439", "\u0440\u0430\u0441\u043f\u0440\u0435\u0434\u0435\u043b\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["par pi\u00e8ce", "\u00e0 l'unit\u00e9"], "en": ["individual"]}, "examples": [["la poa prezo de la tagman\u011do ne estis tre granda", null], ["helodenso mezurata en poa kvanto de energio je kvadrata centimetro", "La Nova Plena Ilustrita Vortaro, dens"], ["tio ebligas distingi inter demandoj poaj kaj opaj", "Sergio Pokrovskij, Diversaj ioj. LOdE numero 81 (2001:7)"]], "subdefinitions": []}], "root": "po", "primary": false}, "variolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Infekta malsano, karakterizata de febro kaj pustuloj sur la ha\u016dto, lasantaj cikatretojn.", "translations": {"be": ["\u0432\u043e\u0441\u043f\u0430"], "fr": ["variole"], "en": ["smallpox", "variola"], "nl": ["pokken"], "pt": ["var\u00edola"], "el": ["\u03b5\u03c5\u03bb\u03bf\u03b3\u03b9\u03ac"], "de": ["Pocken", "Blattern"], "hu": ["himl\u0151"], "fa": ["\u0622\u0628\u0644\u0647"], "br": ["brec'h (kle\u00f1ved)"], "ru": ["\u043e\u0441\u043f\u0430"]}, "examples": [["tiaj oponoj kontra\u016d vakcinado estas tute naivaj, \u0109ar kontra\u016d variolo savis milionojn ne higieno, sed nur vakcinado", "Vladimir Lemelev: Vakcinado ja helpas, Monatojaro 1999a, numero 4a, p. 4a"]], "subdefinitions": []}], "root": "variol", "primary": true}, "rukuli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "= kolombumi 1 kaj 2.", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u0440\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "nl": ["koeren"], "pt": ["arrulhar"], "ru": ["\u0432\u043e\u0440\u043a\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["gurren"], "hu": ["turb\u00e9kol"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rukul", "primary": true}, "bik\u015duino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Budaisma mona\u0125ino.", "translations": {"de": ["Bhikkhuni"], "hu": ["biksun\u0151"]}, "examples": [["bik\u015duoj, bik\u015duinoj, \u0109ieluloj, drakoj, demonoj kaj gandarvoj rigardante unu la aliaj hezitas demandi", "trad. Asano San\u0109i, Saddharma-Pundarika Sutro, 2, La Japana Budhano, 1979-80, numero 187-190"]], "subdefinitions": []}], "root": "bik\u015du", "primary": false}, "staniolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alojo el stano kaj aluminio, uzata en folioj por envolvi \u0109okoladon, bombonojn ks (= stanfolio).", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u043d\u0456\u0451\u043b\u044c", "\u0444\u043e\u043b\u044c\u0433\u0430"], "en": ["tin foil"], "nl": ["staniol", "zilverpapier"], "ru": ["\u0441\u0442\u0430\u043d\u0438\u043e\u043b\u044c", "\u0444\u043e\u043b\u044c\u0433\u0430"], "de": ["Stanniol", "Silberpapier"], "hu": ["sztaniol", "ez\u00fcstpap\u00edr"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "staniol", "primary": true}, "laburno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arbeto \u011dis 5 a\u016d 6 metrojn alta, kun belaj flavaj floroj, el Mediteraneaj kaj oriente\u016dropaj landoj, genro el familio fabacoj (Laburnum).", "translations": {"fr": ["cytise"], "de": ["Goldregen"], "nl": ["goudenregen"]}, "examples": [["orpluvo a\u016d laburno estas komuna nomo por la arbetoj de genro Laburnum", "Vikipedio, artikolo \u00aborpluvo\u00bb"]], "subdefinitions": []}], "root": "laburn", "primary": true}, "o\u0109jo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karesvorto por onklo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u044f\u0434\u044f", "\u0434\u044f\u0434\u0435\u043d\u044c\u043a\u0430", "\u0434\u044f\u0434\u044e\u0448\u043a\u0430"], "fr": ["tonton"], "nl": ["oompje"], "it": ["zietto"], "pl": ["wujek", "wujcio", "stryjek", "stryjcio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109j", "primary": false}, "\u015dpalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Trabo ku\u015danta sur vando a\u016d grundo kaj portanta suprajn peza\u0135ojn.", "translations": {"fr": ["traverse"], "nl": ["dwarsligger", "dwarsbalk", "kruisbalk", "travers"], "it": ["traversa"], "pl": ["podk\u0142ad kolejowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Trabo subportanta kaj fiksanta la relojn de trako.", "translations": {"nl": ["biel"], "it": ["traversina"], "hu": ["talpfa"]}, "examples": [["el tramtrako kiun mi preterpasis \u0109iuj lignaj \u015dpaloj estis malaperintaj", "T. Menger, Ne tiam \u2015 ne nun \u2015 neniam..., 1982"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "stego", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dpal", "primary": true}, "a\u016dtonomeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sendependeco (ekz-e politika a\u016d ekonomia); rajto decidi kaj fari la proprajn leg\u00f4jn en difinita kampo.", "translations": {"be": ["\u0430\u045e\u0442\u0430\u043d\u043e\u043c\u0456\u044f", "\u0430\u045e\u0442\u0430\u043d\u043e\u043c\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["autonomie"], "en": ["autonomy"], "nl": ["autonomie", "onafhankelijkheid"], "ru": ["\u0430\u0432\u0442\u043e\u043d\u043e\u043c\u0438\u044f", "\u0430\u0432\u0442\u043e\u043d\u043e\u043c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0441\u0430\u043c\u043e\u0443\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Autonomie", "Selbst\u00e4ndigkeit", "Unabh\u00e4ngigkeit"], "hu": ["auton\u00f3mia", "f\u00fcggetlens\u00e9g"], "sk": ["nez\u00e1vislos\u0165", "auton\u00f3mia"], "fa": ["\u062e\u0648\u062f\u0645\u062e\u062a\u0627\u0631\u06cc", "\u062e\u0648\u062f\u06af\u0631\u062f\u0627\u0646\u06cc"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dtonom", "primary": false}, "dubinda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pri kiu oni ne povas ne dubi.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u043c\u043d\u0435\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["douteux (\u00e0 mettre en doute)"], "pl": ["w\u0105tpliwy"], "ru": ["\u0441\u043e\u043c\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["zweifelhaft"], "es": ["dudoso"], "hu": ["gyan\u00fas (k\u00e9ts\u00e9ges)"]}, "examples": [["dubinda aserto, fideleco, venko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dub", "primary": false}, "akvifolio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de ilekso (Ilex aquifolium), kiu havas ledajn, brilglatajn, pikrandajn foliojn kaj ru\u011dajn berojn kaj kies folioj estas uzataj en tizanoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u0434\u0443\u0431"], "fr": ["houx"], "en": ["holly"], "nl": ["bonte hulst"], "de": ["Stechpalme"], "sv": ["j\u00e4rnek"], "hu": ["magyal"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "akvifoli", "primary": true}, "batalisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu profesie batalas.", "translations": {"be": ["\u0432\u043e\u0456\u043d", "\u0432\u0430\u044f\u043a", "\u0432\u0430\u044f\u0440", "\u0432\u0430\u044f\u045e\u043d\u0456\u043a", "\u0431\u0430\u0435\u0446"], "fr": ["guerrier"], "en": ["warrior"], "ru": ["\u0431\u043e\u0435\u0446", "\u0432\u043e\u0438\u043d", "\u0432\u043e\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"], "de": ["K\u00e4mpfer", "Krieger", "Streiter [ark, poez]"], "hu": ["harcos"], "sk": ["vojak"], "br": ["brezelour", "kadour"], "pl": ["bojownik", "wojownik", "wojak (\u017cart.)", "woj (hit.)"]}, "examples": [["Li faras en mi bre\u0109on post bre\u0109o, Li kuras kontra\u016d min kiel batalisto", "La Malnova Testamento, Ijob 16:14"], ["nun armu vin, ho batalistino! oni sie\u011dos nin", "La Malnova Testamento, Mi\u0125a 5:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "batal", "primary": false}, "partieca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0441\u0442\u0440\u0430\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["partial"], "en": ["partisan"], "nl": ["partijdig"], "be": ["\u0441\u0442\u0430\u0440\u043e\u043d\u043d\u044b", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u0434\u0443\u0437\u044f\u0442\u044b"], "de": ["parteiisch"], "hu": ["p\u00e1rtos"], "br": ["untu", "untuek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "parti", "primary": false}, "kamentubisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono kies laboro estas skrappurigi la kamentubojn.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u0443\u0431\u043e\u0447\u0438\u0441\u0442"], "fr": ["ramoneur"], "nl": ["schoorsteenveger"], "de": ["Schornsteinfeger"], "pl": ["kominiarz"], "hu": ["k\u00e9m\u00e9nysepr\u0151"]}, "examples": [["la kamentubisto fikse \u015din ekrigardis kaj diris: \u00abMia vojo iras tra la kamentubo!\u00bb", "Fabeloj, volumo 1, Pa\u015dtistino kaj kamentubisto"]], "subdefinitions": []}], "root": "tub", "primary": false}, "elektrotipio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Apliko de la galvanoplastiko al la metalizo de preskli\u015doj.", "translations": {"be": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u0430\u0442\u044b\u043f\u0456\u044f"], "fr": ["\u00e9lectrotypie"], "de": ["Elektrotypie"], "pt": ["galvanotipia", "eletrotipia"], "hu": ["elektrot\u00edpia", "galvanot\u00edpia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "elektrotipi", "primary": true}, "stultumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) \u015cajnigi stulton, obstine agi kvaza\u016d naive pro ne eldirita kialo.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0434\u0443\u0440\u043d\u044f\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["faire l'idiot"], "hu": ["h\u00fcly\u00e9skedik", "id\u00e9tlenkedik"], "ru": ["\u0434\u0443\u0440\u0430\u0447\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u0440\u0438\u0434\u0443\u0440\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"]}, "examples": [["kelkaj inter ni elektis la duan vojon, nome maksimume stultumi, preferante propagandi mortnaskitajn reformalfabetajn projektojn ol serioze okupi\u011di pri konvenaj komputilaj solvoj por nia lingvo", "Pejno Simono, Sidi\u011du kaj tajpu!, Monato, jaro 2001a, numero 4a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "stult", "primary": false}, "floto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro da eskadroj sub la komando de admiralo.", "translations": {"be": ["\u0444\u043b\u043e\u0442"], "fr": ["flotte (ensemble de navires militaires engag\u00e9s dans une op\u00e9ration)"], "en": ["fleet"], "nl": ["vloot"], "pt": ["frota", "armada", "marinha"], "ru": ["\u0444\u043b\u043e\u0442"], "de": ["Flotte"], "it": ["flotta"], "es": ["flota"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["flotte (ensemble de tous les navires)"]}, "examples": [["la komerca norvega floto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "flot", "primary": true}, "podkasto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sonregistra\u0135o a\u016d sonregistra\u0135aro liverata per podkastado.", "translations": {"fr": ["balado", "podcast"], "nl": ["podcast"], "it": ["podcast"]}, "examples": [["en la unua numero de nia podkasto, ni estos en Bosnio kaj Hercegovino, hejmo de la Internacia Junulara Kongreso en 2006", "R. Bor\u011des, Ro\u011der Bor\u011des Podkasto, 2006-08"]], "subdefinitions": []}], "root": "podkast", "primary": true}, "balda\u016d": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Post mallonga tempo.", "translations": {"be": ["\u0445\u0443\u0442\u043a\u0430", "\u043d\u0435\u045e\u0437\u0430\u0431\u0430\u0432\u0435"], "fr": ["bient\u00f4t", "t\u00f4t", "sous peu"], "en": ["soon"], "de": ["bald"], "hu": ["hamarosan"], "fa": ["\u0628\u0647 \u0632\u0648\u062f\u06cc", "\u0632\u0648\u062f"], "br": ["bremaik", "hep dale", "dizale"], "cs": ["brzy"], "fi": ["pian", "kohta"], "vo": ["sun"], "es": ["pronto"], "he": ["\u05d1\u05e7\u05e8\u05d5\u05d1", "\u05d1\u05de\u05d4\u05e8\u05d4"], "ru": ["\u0441\u043a\u043e\u0440\u043e", "\u0432\u0441\u043a\u043e\u0440\u0435"], "nl": ["weldra", "spoedig"], "sv": ["snart"], "sk": ["skoro (r\u00fdchlo)"], "ro": ["\u00een cur\u00e2nd"], "pl": ["wkr\u00f3tce", "wnet", "niebawem"]}, "examples": [["mi ne atendis vin tiel balda\u016d", null], ["\u011dis balda\u016da revido", null]], "subdefinitions": []}], "root": "balda\u016d", "primary": true}, "stamfado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senpacienca surloka piedfrapado.", "translations": {"fr": ["battement de pieds", "tr\u00e9pignement"], "de": ["Stampfen"], "hu": ["r\u00fagkap\u00e1l\u00e1s", "toporz\u00e9kol\u00e1s"]}, "examples": [["liaj piedoj preska\u016d rompi\u011dis pro stamfado", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 69a, p. 468a"]], "subdefinitions": []}], "root": "stamf", "primary": false}, "\u015dviti\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre malrapide kaj gutete elflueti tra ia materio; elsorbi\u011di, trasorbi\u011dadi.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0447\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "nl": ["doorsijpelen"], "ca": ["traspuar"], "de": ["ausschwitzen"], "it": ["trasudare"], "pl": ["spoci\u0107 si\u0119"], "hu": ["gy\u00f6ngy\u00f6zik (kicsap\u00f3dik)", "kicsap\u00f3dik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dvit", "primary": false}, "la\u016dlonge": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016d la dimensio longo, la\u016d la pli granda direkto.", "translations": {"be": ["\u0443\u0437\u0434\u043e\u045e\u0436"], "fr": ["en long"], "en": ["lengthwise"], "nl": ["langs"], "ru": ["\u0432\u0434\u043e\u043b\u044c"], "de": ["entlang", "der L\u00e4nge nach"], "sv": ["p\u00e5 l\u00e4ngden"], "hu": ["hossz\u00e1ban"]}, "examples": [["trairu la landon la\u016dlonge kaj la\u016dlar\u011de", "La Malnova Testamento, Genezo 13:17"], ["fendi lignon la\u016dlonge", null]], "subdefinitions": []}], "root": "long", "primary": false}, "printa\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Datumo eligita el komputilo en formo de papera a\u016d filma teksto a\u016d grafika\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u043f\u0435\u0447\u0430\u0442\u043a\u0430"], "de": ["Ausdruck"], "nl": ["afdruk"], "en": ["hard copy", "listing", "printout"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "print", "primary": false}, "persona": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Individua kontrastas kun kolektiva. Persona kontrastas kun anonima, neoriginala, \u0109iesa."], "primary definition": "Propra al persono; rilata al difinita persono kaj ne al aliaj.", "translations": {"be": ["\u043f\u044d\u0440\u0441\u0430\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u0430\u0441\u0430\u0431\u0456\u0441\u0442\u044b", "\u0430\u0441\u0430\u0431\u043e\u0432\u044b"], "fr": ["personnel (adj.)"], "en": ["personal"], "nl": ["persoonlijk (bn.)"], "ru": ["\u043b\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0435\u0440\u0441\u043e\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["pers\u00f6nlich"], "tr": ["\u015fahsi", "ki\u015fisel", "\u00f6zel"], "tp": ["jan"], "hu": ["szem\u00e9lyi", "szem\u00e9lyes", "peszon\u00e1l-"], "es": ["personal"]}, "examples": [["\u0109ion rigardi tra sia persona vitro", "Proverbaro esperanta"], ["estante nun tre okupita por iom rebonigi mian personan situacion", "Z"], ["tio \u0109i donis al la afero karakteron iom personan", "Z"], ["persona opinio, aludo", null], ["persona pronomo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "person", "primary": false}, "persone": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Per sia propra persono.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0438\u0447\u043d\u043e"], "fr": ["personnellement"], "en": ["personally"], "nl": ["persoonlijk (bw.)"], "be": ["\u043f\u044d\u0440\u0441\u0430\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430", "\u0430\u0441\u0430\u0431\u0456\u0441\u0442\u0430", "\u0430\u0441\u0430\u0431\u043e\u0432\u0430"], "de": ["pers\u00f6nlich"], "tr": ["\u015fahsen", "\u015fahsi olarak"], "hu": ["szem\u00e9lyesen"]}, "examples": [["persone viziti iun", null], ["mi konas lin persone", null]], "subdefinitions": []}], "root": "person", "primary": false}, "persono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homa individuo konsiderata kiel konscia, responduma kaj havanta devojn kaj rajtojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u044d\u0440\u0441\u043e\u043d\u0430", "\u0430\u0441\u043e\u0431\u0430"], "fr": ["personne"], "en": ["person"], "nl": ["persoon"], "pt": ["pessoa"], "ru": ["\u043b\u0438\u0446\u043e (\u043e\u0441\u043e\u0431\u0430)", "\u043e\u0441\u043e\u0431\u0430", "\u043f\u0435\u0440\u0441\u043e\u043d\u0430"], "de": ["Person"], "tr": ["ki\u015fi"], "tp": ["jan"], "hu": ["szem\u00e9ly"], "cs": ["osoba"], "es": ["persona"]}, "examples": [["\u0109iu amas ordinare personon, kiu estas simila al li", "Z"], ["oni vivas ne kun mono sed kun persono (koro)", "Proverbaro esperanta"], ["konsideri personojn \u0109e ju\u011dado estas ne bone", "Z"], ["la personoj, kiuj ne komprenas la uzadon de la artikolo...", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Imagita rolanto de rakonto, romano, teatra\u0135o, filmo a\u016d alia verko fikcia.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0441\u043e\u043d\u0430\u0436"], "en": ["character"]}, "examples": [["Personoj: Anton Antonovi\u0109 Skvoznik-Dmu\u0125anonskij, urbestro. Anna Andrejevna, lia edzino", "La Revizo"], ["mia unua heroo estis Brun\u0109jo Urso, \u0109efpersono de ilustrita felietono por infanoj, kiu aperas \u0109iuvespere en la gazeto", "W. F. Hermans, La elektrilo de Wimshurst"], ["romanpersono", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Hipostazo.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0438\u0446\u043e (\u0421\u0432. \u0422\u0440\u043e\u0438\u0446\u044b)"], "grc": ["\u03c0\u03c1\u03cc\u03c3\u03c9\u03c0\u03bf\u03bd"], "pt": ["hip\u00f3stase"]}, "examples": [["unu sola Dio en tri personoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Konjugacia a\u016d pronoma formo servanta por distingi la personon, kiu parolas, tiun, al kiu oni parolas, kaj tiun, pri kiu oni parolas.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u043e\u0431\u0430"], "de": ["Person"], "pt": ["hip\u00f3stase"], "ru": ["\u043b\u0438\u0446\u043e (\u0433\u043b\u0430\u0433\u043e\u043b\u0430)"]}, "examples": [["\u00abmi\u00bb estas la pronomo de la unua persono", null]], "subdefinitions": []}], "root": "person", "primary": true}, "ser\u0109ateco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de persono, kun kiu \u0109iuj tre deziras interrilati.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0441\u0442\u0440\u0435\u0431\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "hu": ["keresetts\u00e9g"]}, "examples": [["li \u011duas ser\u0109atecon", "Z"], ["\u015di devas ellabori al si nomon, famon, sekve ser\u0109atecon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ser\u0109", "primary": false}, "saldo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Diferenco inter debeto kaj kredito.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043b\u044c\u0434\u0430"], "fr": ["solde"], "en": ["balance (account)"], "nl": ["saldo"], "pt": ["saldo"], "ru": ["\u0441\u0430\u043b\u044c\u0434\u043e"], "de": ["Saldo"], "it": ["saldo (econ.)"], "hu": ["egyenleg"], "he": ["\u05de\u05d0\u05d6\u05df"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sald", "primary": true}, "saldi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Starigi la saldon.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043b\u0456\u0447\u0432\u0430\u0446\u044c \u0441\u0430\u043b\u044c\u0434\u0430"], "fr": ["solder"], "en": ["balance (account)"], "nl": ["het saldo opmaken"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0441\u0447\u0438\u0442\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c \u0441\u0430\u043b\u044c\u0434\u043e", "\u043f\u043e\u0434\u0432\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c \u0438\u0442\u043e\u0433"], "de": ["saldieren"], "hu": ["egyenleget von"], "he": ["\u05dc\u05d0\u05d6\u05df"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sald", "primary": false}, "luti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kunfiksi du metalajn pecojn per metala fandebla miksa\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["souder"], "en": ["solder"], "nl": ["solderen"], "pt": ["soldar"], "ru": ["\u043f\u0430\u044f\u0442\u044c"], "de": ["l\u00f6ten"], "hu": ["forraszt"], "es": ["soldar", "esta\u00f1ar"], "br": ["souda\u00f1"], "pl": ["lutowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lut", "primary": true}, "ranca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ricevinta akran malagrablan odoron kaj guston pro komenco de malkomponi\u011do.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0433\u043e\u0440\u043a\u043b\u044b"], "fr": ["rance"], "nl": ["rans"], "pt": ["ran\u00e7oso"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0433\u043e\u0440\u043a\u043b\u044b\u0439"], "de": ["ranzig"], "hu": ["avas"]}, "examples": [["ranca butero, lardo, oleo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ranc", "primary": true}, "glitemigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0437\u043c\u0430\u0437\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u043c\u0430\u0437\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043c\u0430\u0437\u0430\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u043c\u0430\u0437\u0430\u0446\u044c", "\u0448\u043c\u0430\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u0448\u043c\u0430\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u0448\u043c\u0430\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "hu": ["megken", "beolajoz"], "pl": ["smarowa\u0107"], "ru": ["\u0441\u043c\u0430\u0437\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043c\u0430\u0437\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "glit", "primary": false}, "amarilidacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de unukotiledonaj vegeta\u0135oj (Amaryllidaceae).", "translations": {"be": ["\u0430\u043c\u0430\u0440\u044b\u043b\u0456\u0441\u0430\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["amaryllidac\u00e9es"], "en": ["crinum"], "ru": ["\u0430\u043c\u0430\u0440\u0438\u043b\u043b\u0438\u0441\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Amaryllisgew\u00e4chse"], "sv": ["amaryllisv\u00e4xter"], "hu": ["amarilliszf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "amarilidac", "primary": true}, "rezignemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043a\u043e\u0440\u0430"], "fr": ["r\u00e9signation"], "en": ["resignation", "defeatism"], "nl": ["berusting"], "ru": ["\u0441\u043c\u0438\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Schicksalsergebenheit", "Resignation"], "hu": ["belet\u00f6r\u0151d\u00e9s", "rezign\u00e1lts\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rezign", "primary": false}, "italia kukurbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kultivoformo de kukurbo (Cucurbita pepo) tre kultivata en la mediteranea regiono kun verda longforma frukto, ofte man\u011data juna.", "translations": {"de": ["Zucchino"], "nl": ["courgette"], "pl": ["cukinia"], "bg": ["\u0442\u0438\u043a\u0432\u0438\u0447\u043a\u0430"], "en": ["zucchini"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kukurb", "primary": false}, "lumstrio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Luma\u0135o aperanta dum la falo de aereolito a\u016d simila luma\u0135o (ekz. de spurkuglo).", "translations": {"nl": ["lichtspoor"], "it": ["scia (luminosa)", "traccia (luminosa)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lum", "primary": false}, "ka\u015di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malmontri, ne vidigi, ne sciigi.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u0440\u044b\u0442\u044c", "\u0441\u043a\u0440\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u044f\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u0442\u0430\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["cacher", "celer", "dissimuler", "occulter", "planquer"], "en": ["hide"], "nl": ["verbergen"], "de": ["verstecken", "verbergen"], "sv": ["g\u00f6mma", "d\u00f6lja"], "br": ["koach (v.)", "kuzhat", "skoacha\u00f1"], "es": ["ocultar", "esconder"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Forigi ion de ies okuloj, metante \u011din en sekretan lokon, a\u016d kovrante \u011din per io.", "translations": {"de": ["verstecken", "verbergen"], "pl": ["chowa\u0107", "schowa\u0107", "kry\u0107", "ukrywa\u0107"], "hu": ["elrejt", "eldug"]}, "examples": [["oni ka\u015dis lin de Atalja", "Z"], ["\u015di forkuris kaj ka\u015dis sin en la plej proksima arbaro", "Z"], ["ka\u015di oran ringon, por ke oni \u011din ne trovu", "Z"], ["fremdan vundon ka\u015das vesto", "Proverbaro esperanta"], ["ne\u011do ka\u015das nur \u011dis printempo", "Proverbaro esperanta"], ["la lumo estas ka\u015data al mi per la kurtenoj", "Z"], ["ka\u015di al si la viza\u011don post la manoj", null], ["\u0135eti ka\u015ditan rigardon en libron", "Z"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Malhelpi scion pri io, ne dirante a\u016d ne esprimante tion.", "translations": {"be": ["\u0445\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0443\u0442\u043e\u0439\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["vertuschen", "verbergen"], "pl": ["tai\u0107", "zatai\u0107", "ukrywa\u0107"], "hu": ["pal\u00e1stol", "elleplez"]}, "examples": [["ka\u015di aferon, siajn projektojn, siajn pensojn", null], ["sa\u011dulo ka\u015das sian ofendon", "Z"], ["sa\u011da homo ka\u015das scion", "Z"], ["tiuj belaj paroloj ne povas ka\u015di la fakton", null], ["ka\u015di ion anta\u016d iu", "Z"], ["sin ka\u015di de iu", null], ["pli bona estas ripro\u0109o neka\u015dita ol amo ka\u015dita", "Z"], ["akcepti ka\u015ditajn donacojn", "Z"], ["tuso kaj amo ne estas ka\u015deblaj", "Proverbaro esperanta"], ["sencoka\u015daj frazoj", null]]}]}], "root": "ka\u015d", "primary": true}, "savboato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Boato por savo el akvodan\u011deroj, precipe tia, kiun oni tenas sur \u015dipo por okazo de pereo.", "translations": {"fr": ["canot de sauvetage"], "de": ["Rettungsboot"], "pl": ["szalupa", "\u0142\u00f3d\u017a ratunkowa"]}, "examples": [["elser\u0109u por vi la savboaton, per kiu vi povas fu\u011di", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, dua libro, \u0109apitro 28a"]], "subdefinitions": []}], "root": "boat", "primary": false}, "paskala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u041f\u0430\u0441\u043a\u0430\u043b\u044f"], "fr": ["de Pascal"], "en": ["Pascal['s]"], "nl": ["van Pascal"], "de": ["Pascalsch"], "hu": ["Pascal-", "Pascal-f\u00e9le"], "pl": ["Pascala"], "es": ["de Pascal"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Paskal", "primary": false}, "roso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gutoj da vaporo, kiuj dum nokto fluidi\u011das sur la vegeta\u0135ojn a\u016d sur la teron.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u0430"], "fr": ["ros\u00e9e"], "en": ["dew"], "nl": ["dauw"], "pt": ["orvalho", "relento", "rociada", "rocio"], "ru": ["\u0440\u043e\u0441\u0430"], "ca": ["rosada"], "de": ["Tau"], "sv": ["dagg"], "hu": ["harmat"], "es": ["roc\u00edo"]}, "examples": [["sen\u015due piediri en la roso", "Saliko: \u011cojoj kaj \u011duoj de finna somero, Monatojaro 2000a, numero 12a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ros", "primary": true}, "paskalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezurunuo de premo en la Internacia Sistemo de unuoj; simb. Pa.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u043a\u0430\u043b\u044c (\u0430\u0434\u0437\u0456\u043d\u043a\u0430 \u0432\u044b\u043c\u044f\u0440\u044d\u043d\u044c\u043d\u044f)"], "fr": ["pascal (unit\u00e9 de mesure)"], "nl": ["pascal (eenheid)"], "ru": ["\u043f\u0430\u0441\u043a\u0430\u043b\u044c (\u0435\u0434\u0438\u043d\u0438\u0446\u0430 \u0434\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u044f)"], "de": ["Pascal"], "it": ["pascal (unit\u00e0 di misura)"], "hu": ["pascal (m\u00e9rt\u00e9kegys\u00e9g)"], "fa": ["\u067e\u0627\u0633\u06a9\u0627\u0644 (\u06cc\u06a9\u0627\u06cc \u0633\u0646\u062c\u0634 \u0641\u0634\u0627\u0631)"], "es": ["pascal (unidad de medida)"]}, "examples": [["unu paskalo egalas al la premo, estigata de forto je unu ne\u016dtono, orte kaj unuforme aplikata al surfaco je unu kvadrata metro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "Paskal", "primary": false}, "laroformaj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la klaso birdoj (Lariformes).", "translations": {"ru": ["\u0440\u0436\u0430\u043d\u043a\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b\u0435"], "de": ["M\u00f6wenv\u00f6gel"], "nl": ["lariformes", "meeuwen (orde)"], "hu": ["sir\u00e1lyalak\u00faak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lar", "primary": false}, "imperia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Apartenanta al imperio.", "translations": {"be": ["\u0456\u043c\u043f\u044d\u0440\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["imp\u00e9rial"], "en": ["imperial"], "nl": ["behorende tot een keizerrijk"], "pt": ["imperial"], "ru": ["\u0438\u043c\u043f\u0435\u0440\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["imperial"], "hu": ["birodalmi"], "es": ["imperial"], "pl": ["imperialny", "cesarski"]}, "examples": [["imperia lando, kolonio, krono, titolo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "imperi", "primary": false}, "\u015duldi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sin devigi; akcepti a\u016d ricevi ian devon.", "translations": {"fr": ["s'endetter", "s'obliger (se cr\u00e9er une obligation)"], "nl": ["zich verplichten tot"], "it": ["vincolarsi", "indebitarsi"], "hu": ["lek\u00f6telezi mag\u00e1t"]}, "examples": [["tiele vi plenumos la \u015duldi\u011don de via \u0135uro", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015duld", "primary": false}, "procezo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Natura sinsekvo de fenomenoj disvolvi\u011danta sen ago de ekstera forto kaj konsiderata en sia tuteco, en sia iompostioma progresado kaj en siaj rezultoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0446\u044d\u0441"], "fr": ["processus"], "en": ["process"], "nl": ["verloop", "proces (medisch, biologisch bijv.)"], "pt": ["processo", "seguimento", "marcha", "evolu\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0446\u0435\u0441\u0441"], "de": ["Prozess"], "sv": ["process"], "hu": ["folyamat"], "es": ["proceso"], "ro": ["proces"], "pl": ["proces"]}, "examples": [["biologia, historia procezo", null], ["digesta procezo", null], ["inflama, kancera procezo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sinsekvo da anta\u016dplanitaj okazoj, dependa de objekto a\u016d fenomeno, kaj reali\u011danta en determinitaj kondi\u0109oj.", "translations": {"fr": ["proc\u00e9d\u00e9"], "ro": ["proces"], "nl": ["proc\u00e9d\u00e9", "procedure", "werkwijze"], "pl": ["proces"]}, "examples": [["Bessemera procezo", null], ["en fi\u015dkaptado li pli \u015datis la procezon ol la rezulton", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sinsekvo da operacioj (komandoj) esti\u011danta dum plenumo de programo a\u016d de parto de programo kaj konsiderata kun la datumoj uzataj kaj produktataj de tiuj operacioj.", "translations": {"nl": ["proces (informatica)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "procez", "primary": true}, "iridacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de unukotiledonaj plantoj (Iridaceae).", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0441\u0430\u0442\u0438\u043a\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)", "\u0438\u0440\u0438\u0441\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["iridac\u00e9es"], "nl": ["lissenfamilie"], "pt": ["irid\u00e1ceas"], "de": ["Schwertliliengew\u00e4chse"], "hu": ["n\u0151sziromf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "iridac", "primary": true}, "hierar\u0125io": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "hierarkio", "translations": {"el": ["\u03b9\u03b5\u03c1\u03b1\u03c1\u03c7\u03af\u03b1"], "fr": ["hi\u00e9rarchie"], "en": ["hierarchy"], "nl": ["hierarchie"], "pt": ["hierarquia"], "ru": ["\u0438\u0435\u0440\u0430\u0440\u0445\u0438\u044f"], "de": ["Hierarchie"], "it": ["gerarchia"], "hu": ["rangsor", "hierarchia"], "fa": ["\u0633\u0644\u0633\u0644\u0647\u200c\u0645\u0631\u0627\u062a\u0628"], "es": ["jerarqu\u00eda"], "be": ["\u0456\u0435\u0440\u0430\u0440\u0445\u0456\u044f", "\u0433\u0456\u0435\u0440\u0430\u0440\u0445\u0456\u044f"], "pl": ["hierarchia"]}, "examples": [["militista, eklezia, katolika hierar\u0125io", null], ["malofta estas la landoj, kie la militistaj oficoj estas metitaj en la hierar\u0125ion pli malsupre ol la civilaj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hierar\u0125i", "primary": true}, "inkandesko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fenomeno inkandeski.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u043a\u0430\u043b\u0438\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u0431\u0435\u043b\u043e\u0435 \u043a\u0430\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["incandescence"], "nl": ["gloed"], "pt": ["incandesc\u00eancia"], "ca": ["incandesc\u00e8ncia"], "de": ["Wei\u00dfglut"], "hu": ["izz\u00e1s"], "es": ["incandescencia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "inkandesk", "primary": false}, "anta\u016dnomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nomo de unuopa homo, metita anta\u016d la familia nomo por distingi \u0109iun familianon.", "translations": {"be": ["\u0456\u043c\u044f (\u0430\u0441\u0430\u0431\u0456\u0441\u0442\u0430\u0435)"], "fr": ["pr\u00e9nom"], "en": ["first name"], "nl": ["voornaam"], "pt": ["nome", "prenome", "nome de batismo"], "ru": ["\u0438\u043c\u044f (\u043b\u0438\u0447\u043d\u043e\u0435)"], "de": ["Vorname"], "sv": ["f\u00f6rnamn"], "hu": ["ut\u00f3n\u00e9v", "keresztn\u00e9v"], "br": ["anv bihan", "kentanv"], "pl": ["imi\u0119"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nom", "primary": false}, "nom\u015dildo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tabuleto montranta la nomon, uzata kiel indiko pri sidlokoj, kiel speciala rekonkarto a\u016d \u0109e la lo\u011dejoj.", "translations": {"en": ["name shield", "name badge", "name tag"], "it": ["targhetta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dild", "primary": false}, "realtempa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al tia funkciado de komputa sistemo, ke \u011dia interago kun eksteraj procezoj okazas sufi\u0109e rapide por la\u016dcele influi tiujn procezojn.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u0433\u0430 \u0447\u0430\u0441\u0443"], "fr": ["temps r\u00e9el"], "en": ["real time"], "he": ["\u05d6\u05de\u05df-\u05d0\u05de\u05ea"], "it": ["in tempo reale (inf.)"], "pl": ["w czasie rzeczywistym"], "hu": ["val\u00f3s idej\u0171"]}, "examples": [["realtempa re\u011dimo", null], ["realtempa komputila tradukado de telefonaj konversacioj", "Reinhard F\u00f6\u00dfmeier, Kulturaj aspektoj de komputil-programado."]], "subdefinitions": []}], "root": "temp", "primary": false}, "ekspozicii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ekspozicie prezenti.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0441\u0442\u0430\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c", "\u044d\u043a\u0441\u043f\u0430\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["exposer (mettre en exposition)"], "en": ["exhibit"], "ru": ["\u0432\u044b\u0441\u0442\u0430\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c", "\u044d\u043a\u0441\u043f\u043e\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "ca": ["exposar (a un p\u00fablic)"], "de": ["ausstellen", "zur Schau stellen"], "hu": ["ki\u00e1ll\u00edt"], "es": ["exponer (poner en exposici\u00f3n)"], "pl": ["Eksponowa\u0107", "wystawia\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekspozici", "primary": false}, "ekspozicio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Publika prezentado, elmontrado de diversaj produktoj de industrio kaj arto.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0441\u0442\u0430\u045e\u043a\u0430", "\u044d\u043a\u0441\u043f\u0430\u0437\u0456\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["exposition (d'\u0153uvres, de produits,...)"], "en": ["exhibition", "exposition"], "pt": ["exposi\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0432\u044b\u0441\u0442\u0430\u0432\u043a\u0430", "\u044d\u043a\u0441\u043f\u043e\u0437\u0438\u0446\u0438\u044f"], "ca": ["exposici\u00f3"], "de": ["Ausstellung", "Schau"], "hu": ["ki\u00e1ll\u00edt\u00e1s"], "es": ["exposici\u00f3n"], "pl": ["ekspozycja", "wystawa"]}, "examples": [["ekspozicio de pentra\u0135oj, de tola\u0135oj, de a\u016dtomobiloj", null], ["universala ekspozicio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kolekto da ekspoziciitaj objektoj.", "translations": {"de": ["Ausgestelltes", "ausgestellte Ware", "ausgestelltes Objekt", "Schauware", "Exponat"], "pl": ["ekspozycja", "wystawa", "eksponaty"], "pt": ["exposi\u00e7\u00e3o"], "hu": ["ki\u00e1ll\u00edt\u00e1si t\u00e1rgyak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ejo, kie oni ekspozicias.", "translations": {"de": ["Ausstellungsraum", "Ausstellungshalle", "Pr\u00e4sentationsraum", "Schauraum"], "pl": ["wystawa", "sala wystawiennicza"], "pt": ["exposi\u00e7\u00e3o"], "hu": ["ki\u00e1ll\u00edt\u00f3helyis\u00e9g", "ki\u00e1ll\u00edt\u00f3terem"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekspozici", "primary": true}, "karmino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iom viole ru\u011da kolorilo, ekstraktata el ko\u0109enilo , ekz-e per precipitado de flua\u0135a prepara\u0135o el ili.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u043c\u0456\u043d"], "fr": ["carmin (subst., colorant)"], "en": ["carmine"], "nl": ["karmijn"], "ru": ["\u043a\u0430\u0440\u043c\u0438\u043d"], "de": ["Karminrot"], "hu": ["k\u00e1rmin", "b\u00edborv\u00f6r\u00f6s fest\u00e9k"], "br": ["ruz-tane"]}, "examples": [["karmina koloro de la lipoj", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "karmin", "primary": true}, "esplanado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"en": ["esplanade"]}, "examples": [["la Esplanado de Metz elvokis la admiron e\u0109 de homo, tiel multe voja\u011dinta, kiel Aleksandro von Humboldt, la fama germana naturisto", "Kiel akvo de l' rivero, 3:1"], ["laboristoj, virinoj kaj infanoj transpa\u015dis la anta\u016d-stacian esplanadon kaj kunpremi\u011dis sur najbaraj stratoj", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "esplanad", "primary": true}, "kosmetiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arto higiene flegi kaj beligi la ha\u016dton, la harojn kaj la dentojn.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0441\u043c\u044d\u0442\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["cosm\u00e9tique"], "en": ["cosmetics"], "nl": ["schoonheidsverzorging", "cosmetiek"], "pt": ["cosm\u00e9tica"], "ru": ["\u043a\u043e\u0441\u043c\u0435\u0442\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Kosmetik", "Sch\u00f6nheitspflege"], "hu": ["kozmetika", "sz\u00e9ps\u00e9g\u00e1pol\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["schoonheidsmiddel (ontr.)", "cosmeticum (ontr.)"], "de": ["Kosmetikum", "Sch\u00f6nheitsmittel"], "en": ["cosmetic", "beauty preparation"], "pt": ["cosm\u00e9tico"], "hu": ["kozmetikum", "sz\u00e9p\u00edt\u0151szer"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kosmetik", "primary": true}, "kla\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dissciigita malbonvola dira\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u0451\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["cancan", "comm\u00e9rage", "m\u00e9disance", "potin", "racontar", "ragot"], "en": ["babble", "chitchat", "gossip", "prattle"], "nl": ["roddelpraat"], "ru": ["\u0441\u043f\u043b\u0435\u0442\u043d\u044f"], "de": ["Klatsch", "Tratsch"], "tr": ["dedikodu"], "hu": ["pletyka"], "pl": ["plotka"], "es": ["chisme", "chambre"]}, "examples": [["mi ne fidas al la urbaj kla\u0109oj", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 15a, p. 78a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kla\u0109", "primary": false}, "kla\u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Babili dissemante malica\u0135ojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u044f\u0442\u043a\u0430\u0440\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["cancaner (m\u00e9dire)", "m\u00e9dire"], "en": ["gossip", "clack", "prate", "prattle", "talk small talk"], "nl": ["roddelen"], "ru": ["\u0441\u043f\u043b\u0435\u0442\u043d\u0438\u0447\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u0443\u0434\u0430\u0447\u0438\u0442\u044c"], "de": ["klatschen", "tratschen"], "tr": ["dedikodu yapmak"], "hu": ["pletyk\u00e1l"], "pl": ["plotkowa\u0107"], "es": ["chambrear", "chambriar", "chismorrear", "chismear"]}, "examples": [["kla\u0109i kontra\u016d iu", null], ["\u015di estas terure kla\u0109ema", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kla\u0109", "primary": true}, "kromprocesoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparta cirkvito en komputilo, kiu kapabligas la \u0109efprocesoron plenumi kromajn funkciojn a\u016d mem plenumas kroman laboron dum la \u0109efprocesoro faras ion alian.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043f\u0440\u0430\u0446\u044d\u0441\u0430\u0440"], "fa": ["\u0647\u0645\u200c\u067e\u0631\u062f\u0627\u0632\u0646\u062f\u0647", "\u06a9\u0645\u06a9\u200c\u067e\u0631\u062f\u0627\u0632\u0646\u062f\u0647", "\u067e\u0631\u062f\u0627\u0632\u0646\u062f\u0647\u0654 \u0641\u0631\u0639\u06cc"], "en": ["coprocessor"], "nl": ["coprocessor"], "ru": ["\u0441\u043e\u043f\u0440\u043e\u0446\u0435\u0441\u0441\u043e\u0440"], "es": ["coprocesador"], "hu": ["seg\u00e9dprocesszor", "koprocesszor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "procesor", "primary": false}, "regula kruco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kruco kun \u0109iuj bran\u0109oj egale longaj, tradicia figuro en orienta Kristanismo.", "translations": {"fr": ["croix grecque"], "it": ["croce greca"]}, "examples": [["konstrua\u0135o en formo de greka kruco", "Vikipedio, artikolo \u00abLibra turo\u00bb, 2006-06-22"]], "subdefinitions": []}], "root": "kruc", "primary": false}, "\u015dtelpa\u015da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senbrue pa\u015danta, movi\u011danta, aganta.", "translations": {"fr": ["allant \u00e0 pas de loup", "discret (se d\u00e9pla\u00e7ant sans bruit)"]}, "examples": [["neniam a\u016ddi\u011dis e\u0109 unu sola lamento de \u0109i virino \u015dtel-pa\u015da kaj nepenetrebla", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"], ["\u015dtelpa\u015da valeto kondukis min de tie, en silento, tra multaj malhelaj kaj kompleksaj koridoroj", "E. A. Poe, trad. E. Grobe, La Falo de U\u015dero-Domo, Arizona-Stelo-Eldonejo, 2000"]], "subdefinitions": []}], "root": "pa\u015d", "primary": false}, "kameo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Juvela \u015dtono bareliefe skulptita, en kiu la diversaj koloroj de la tavoloj kontrastigas la bilda\u0135ojn disde la fono.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u044d\u044f"], "fr": ["cam\u00e9e"], "en": ["cameo"], "nl": ["camee"], "ru": ["\u043a\u0430\u043c\u0435\u044f"], "ca": ["camafeu"], "de": ["Kamee"], "hu": ["k\u00e1mea"], "es": ["camafeo"], "pl": ["kamea"]}, "examples": [["kameoj estis popularaj en romia kaj en romantikisma epokoj", null], ["la granda kameo lumis \u0109e la kolo per koloro blueta", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "kame", "primary": true}, "matrikulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Listo en kiu estas enskribitaj \u0109iuj anoj de societo, organizo, administracio.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0442\u0440\u044b\u043a\u0443\u043b"], "nl": ["namenlijst"], "pt": ["matr\u00edcula (livro ou lista>"], "ru": ["\u043c\u0430\u0442\u0440\u0438\u043a\u0443\u043b", "\u0441\u043f\u0438\u0441\u043e\u043a \u0447\u043b\u0435\u043d\u043e\u0432"], "de": ["Matrikel"], "hu": ["anyak\u00f6nyv"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "matrikul", "primary": true}, "malpreciza": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiu ne klaras a\u016d ne enhavas sufi\u0109an detalecon.", "translations": {"fr": ["impr\u00e9cis", "vague"]}, "examples": [["malpreciza ordono, vorto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "preciz", "primary": false}, "uzurpulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu uzurpis aliulan propra\u0135on.", "translations": {"fr": ["usurpateur"], "it": ["usurpatore"]}, "examples": [["\u00abkiel vi arogis kontra\u016dbatali min, vian regnestron?\u00bb La kapitano respondis per firma vo\u0109o: \u00abVi ne estas mia regnestro, vi estas rabisto kaj uzurpulo. \u0108u vi a\u016ddas?\u00bb", "A. Pu\u015dkin, trad. M. \u015cidlovskaja, La kapitanfilino, [1927]"], ["la uzurpantojn pu\u015das de si tero, / la arboj pafas, mordas la arbusto", "K. Kalocsay, Partizanoj, en: Tra la \u015dtormo, 1939-1945"]], "subdefinitions": []}], "root": "uzurp", "primary": false}, "kornuso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio kornusacoj (Cornus).", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u0437\u0456\u043b"], "en": ["cornel", "dogwood"], "nl": ["kornoelje"], "pt": ["corniso", "sangrinho", "sanguinho-leg\u00edtimo"], "ru": ["\u043a\u0438\u0437\u0438\u043b"], "de": ["Hartriegel"], "hu": ["som"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kornus", "primary": true}, "ekvilibristo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Cirka artisto, speciale lerta por konservi la ekvilibron en gimnastikaj ludoj.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0432\u0456\u043b\u0456\u0431\u0440\u044b\u0441\u0442"], "fr": ["\u00e9quilibriste"], "en": ["equilibrist"], "nl": ["koorddanser", "equilibrist"], "ru": ["\u044d\u043a\u0432\u0438\u043b\u0438\u0431\u0440\u0438\u0441\u0442"], "de": ["\u00c4quilibrist", "Gleichgewichtsakrobat", "Seilt\u00e4nzer"], "hu": ["egyens\u00falyoz\u00f3m\u0171v\u00e9sz"], "pl": ["ekwilibrysta"], "es": ["equilibrista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekvilibr", "primary": false}, "Virhidro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sud-hemisfera stelfiguro (Hydrus).", "translations": {"bg": ["\u0412\u043e\u0434\u043d\u0430 \u0437\u043c\u0438\u044f"], "en": ["Hydrus"], "es": ["Hidra macho"], "de": ["Kleine Wasserschlange"], "it": ["Serpente di Mare (astr.)", "Idra maschio (astr.)"], "pl": ["W\u0105\u017c wodny", "W\u0105\u017c morski"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hidr", "primary": false}, "poliestero": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kiel fibroj poliesteroj aperas sub diversaj lokaj markonomoj: Dacron, Diolen, Tergal, Terital, Terlenka, Terylene, Trevira."], "primary definition": "Plurestero; malpeza, malmola, acidorezista substanco polimera uzata por industriaj pecoj, membranoj, boteloj, kaj en fibra formo por tapi\u015doj, vestoj....", "translations": {"fr": ["polyester"], "it": ["poliestere"]}, "examples": [["firmao \u00ab3M\u00bb produktas diafanan poliesteran filmon \u00abY 3523\u00bb", "[B. Kolker], Esperanto en 16 tagoj, 1999"]], "subdefinitions": []}], "root": "poliester", "primary": true}, "kornusacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Cornaceae).", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u0437\u0456\u043b\u0430\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "hu": ["somf\u00e9l\u00e9k"], "de": ["Hartriegelgew\u00e4chse"], "pt": ["corn\u00e1ceas"], "ru": ["\u043a\u0438\u0437\u0438\u043b\u043e\u0432\u044b\u0435"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kornusac", "primary": true}, "stani": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Tegi per maldika tavolo el stano.", "translations": {"be": ["\u043b\u0443\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c"], "en": ["tin", "tin-plate"], "ru": ["\u043b\u0443\u0434\u0438\u0442\u044c"], "ca": ["estanyar"], "de": ["verzinnen"], "hu": ["\u00f3noz"], "fa": ["\u0642\u0644\u0639 \u06af\u0631\u0641\u062a\u0646"], "pl": ["cynowa\u0107"], "br": ["staena\u00f1"], "es": ["esta\u00f1ar"]}, "examples": [["stanita kaserolo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "stan", "primary": false}, "Brazilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sudamerika \u015dtato, limanta al Urugvajo, Paragvajo, Argentino, Bolivio, Peruo, Kolombio, Venezuelo, Gujano, Surinamo kaj Franca Gujano, kaj anka\u016d al Atlantiko. La kvina plej granda lando en la mondo la\u016d surfaco kaj la\u016d lo\u011dantaro.", "translations": {"be": ["\u0411\u0440\u0430\u0437\u0456\u043b\u0456\u044f"], "fr": ["Br\u00e9sil"], "bg": ["\u0411\u0440\u0430\u0437\u0438\u043b\u0438\u044f"], "de": ["Brasilien"], "da": ["Brasilien"], "en": ["Brazil"], "fi": ["Brasilia"], "hu": ["Braz\u00edlia"], "ja": ["\u30d6\u30e9\u30b8\u30eb"], "es": ["Brasil"], "he": ["\u05d1\u05e8\u05d6\u05d9\u05dc"], "ru": ["\u0411\u0440\u0430\u0437\u0438\u043b\u0438\u044f"], "nl": ["Brazili\u00eb"], "pt": ["Brasil"], "uk": ["\u0411\u0440\u0430\u0437\u0456\u043b\u0456\u044f"], "pl": ["Brazylia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Brazil", "primary": true}, "stano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 50, atompezo 118,69, simbolo Sn. Griza, facile fandebla posttransira metalo.", "translations": {"be": ["\u0432\u043e\u043b\u0430\u0432\u0430"], "en": ["tin"], "nl": ["tin"], "pt": ["estanho"], "la": ["Stannum"], "ca": ["estany", "j\u00fapiter (metal)"], "de": ["Zinn"], "it": ["stagno"], "hu": ["\u00f3n"], "fa": ["\u0642\u0644\u0639"], "es": ["esta\u00f1o"], "br": ["staen"], "ru": ["\u043e\u043b\u043e\u0432\u043e"], "sv": ["tenn"], "pl": ["cyna"]}, "examples": [["telero, kru\u0109o, kulero el stano", null], ["stana soldato", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "stan", "primary": true}, "gondolisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gondolveturigisto, gondolkondukanto.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043d\u0434\u0430\u043b\u044c\u0435\u0440"], "fr": ["gondolier"], "nl": ["gondelier"], "pt": ["remador de g\u00f4ndola"], "ru": ["\u0433\u043e\u043d\u0434\u043e\u043b\u044c\u0435\u0440"], "de": ["Gondoliere", "Gondelf\u00fchrer"], "hu": ["gondol\u00e1s"], "pl": ["godolier"], "es": ["gondolero"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gondol", "primary": false}, "morskodo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kodo, en kiu la signoj estas prezentataj per diversaj kaj diverslongaj kombina\u0135oj de nur du bazaj signoj, ekz-e punkto kaj streko, longa kaj mallonga ekbriloj ks.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0437\u0431\u0443\u043a\u0430 \u041c\u043e\u0440\u0437\u0435", "\u043c\u043e\u0440\u0437\u044f\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["code Morse", "morse (code)"], "nl": ["morsealfabet"], "de": ["Morsecode"], "pl": ["alfabet Morse'a"], "hu": ["morze\u00e1b\u00e9c\u00e9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kod", "primary": false}, "granatujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arbusto el familio granatujacoj (Punica).", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0430\u043d\u0430\u0442\u043e\u0432\u043e\u0435 \u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e"], "fr": ["grenadier (arbre)"], "nl": ["granaat (boom)", "granaatboom"], "pt": ["rom\u00e3zeira"], "be": ["\u0433\u0440\u0430\u043d\u0430\u0442 (\u0440\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u043d\u0430)", "\u0433\u0440\u0430\u043d\u0430\u0442\u0430\u0432\u0430\u0435 \u0434\u0440\u044d\u0432\u0430"], "de": ["Granatapfelbaum"], "tr": ["nar a\u011fac\u0131"], "hu": ["gr\u00e1n\u00e1talmafa"], "fa": ["\u062f\u0631\u062e\u062a \u0627\u0646\u0627\u0631"]}, "examples": [["eleganta granatarbo moketas figarbon, misforman pro nukdoloro", "J. Ribillard, Vagado sub palmoj, Rotterdam, 1956"]], "subdefinitions": []}], "root": "granat", "primary": false}, "helikrizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio asteracoj (Helichrysum), el kiu pluraj specioj seke konservi\u011das sen perdi la koloron.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0441\u0441\u043c\u0435\u0440\u0442\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["immortelle (fleur)"], "nl": ["strobloem", "immortel"], "pt": ["helicriso"], "be": ["\u0433\u0440\u044b\u043c\u043e\u0442\u043d\u0456\u043a", "\u0446\u044c\u043c\u0435\u043d"], "de": ["Strohblume"], "it": ["elicriso"], "hu": ["szalmagyop\u00e1r"], "fa": ["\u06af\u0644 \u0628\u06cc\u200c\u0645\u0631\u06af", "\u06af\u0644 \u062e\u0634\u06a9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "helikriz", "primary": true}, "griza mevo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de mevo (Larus canusj).", "translations": {"en": ["mew gull", "common gull"], "sv": ["fiskm\u00e5s"], "pl": ["mewa pospolita"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mev", "primary": false}, "pririgardi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Zorge kaj detale rigardi \u0109iujn flankojn de io, ekzameni.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u043c\u043e\u0442\u0440\u0435\u0442\u044c", "\u043e\u0441\u043c\u0430\u0442\u0440\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0441\u043c\u043e\u0442\u0440\u0435\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0441\u043c\u0430\u0442\u0440\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["kaj la pastro pririgardos la infektita\u0135on kaj en\u015dlosos la infektita\u0135on por sep tagoj", "La Malnova Testamento, Levidoj 13:50"], ["kaj la satrapoj, regionestroj, militestroj, kaj konsilistoj de la re\u011do kunvenis, kaj pririgardis tiujn virojn, super kies korpoj la fajro havis nenian forton", "La Malnova Testamento, Daniel 3:27."], ["kaj mi levi\u011dis nokte la\u016d la torento kaj pririgardis la muregon, kaj, trarajdinte denove tra la Pordego de la Valo, mi revenis", "La Malnova Testamento, Ne\u0125emja 2:15"], ["li pririgardis la kreska\u0135on, gustumis \u011din, sed pri \u011di nenio estis dirita en lia scienco pri kreska\u0135oj", "Fabeloj, volumo 3, Kvin en unu silikvo"], ["mi staras apud \u015di, fumas kaj atente pririgardas mian ganton", "A. P. \u0108e\u0125ov, trad. M. Luka\u015d, \u015cerceto. La Nica literatura revuo, 3:1"], ["li scivole pririgardis la ringon", "Julian Modest, La ringo, Monato"], ["li sopiris spiri la fre\u015dan aeron de frua mateno en la \u011dardeno, por forskui el sia kapo la fantomoregatajn revojn, kaj por klare pririgardi la situacion", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 15a"]], "subdefinitions": []}], "root": "rigard", "primary": false}, "pudoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Diskretemo pri intima\u0135oj, seksaferoj, sentoj.", "translations": {"ru": ["\u0446\u0435\u043b\u043e\u043c\u0443\u0434\u0440\u0438\u0435", "\u0441\u0442\u044b\u0434\u043b\u0438\u0432\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["pudeur"], "nl": ["kuisheid"], "pt": ["pudor", "pundonor", "vergonha sexual"], "fa": ["\u062d\u062c\u0628", "\u062d\u06cc\u0627"], "de": ["Scham"], "hu": ["szem\u00e9rem"]}, "examples": [["pri unu punkto, amaj aferoj, li havis nevenkeblan pudoron.", "Kiel akvo de l' rivero, 1:3"]], "subdefinitions": []}], "root": "pudor", "primary": true}, "korelacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u044d\u043b\u044f\u0446\u044b\u044f"], "nl": ["afhankelijkheid", "samenhang"], "hu": ["korrel\u00e1ci\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: En pli malnovaj fontoj kutime troveblas \u00abkorelacia koeficiento\u00bb. Indas rimarki, ke la radiko \u00abkorelaci\u00bb \u015dajnas senutila kaj ke ne videblas malhelpoj anstata\u016digi \u00abkorelacio\u00bb per \u00abkorelativeco\u00bb kaj \u00abkorelacia\u00bb per \u00abkorelativeca\u00bb."], "primary definition": "(de du hazardaj variabloj X kaj Y) La kvociento de ilia kunvarianco al la produto de iliaj respektivaj variancaj devioj; simb. Kor(X,Y) = Kov(X,Y)/(\u03c3(X).\u03c3(Y)).", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u044d\u0444\u0456\u0446\u044b\u0435\u043d\u0442 \u043a\u0430\u0440\u044d\u043b\u044f\u0446\u044b\u0456"], "fr": ["corr\u00e9lation (coefficient de corr\u00e9lation)", "coefficient de corr\u00e9lation"], "en": ["correlation coefficient"], "nl": ["correlatie"], "pt": ["correla\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u043a\u043e\u044d\u0444\u0444\u0438\u0446\u0438\u0435\u043d\u0442 \u043a\u043e\u0440\u0440\u0435\u043b\u044f\u0446\u0438\u0438"], "de": ["Korrelationskoeffizient"], "hu": ["korrel\u00e1ci\u00f3", "viszonylagoss\u00e1g", "k\u00f6lcs\u00f6n\u00f6s \u00f6sszef\u00fcgg\u00e9s", "k\u00f6lcs\u00f6nhat\u00e1s"], "pl": ["korelacja", "wsp\u00f3\u0142czynnik korelacji"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "korelaci", "primary": true}, "pudora": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Diskreta pri intima\u0135oj, sindetenema.", "translations": {"fa": ["\u0645\u062d\u062c\u0648\u0628", "\u0628\u0627\u062d\u06cc\u0627"], "fr": ["pudique"], "nl": ["kuis"], "hu": ["szem\u00e9rmes"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pudor", "primary": false}, "budo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senluksa barako a\u016d butiketo el lignaj tabuloj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u0434\u043a\u0430", "\u0448\u0430\u043f\u0456\u043a", "\u043a\u0456\u0451\u0441\u043a"], "fr": ["cabine", "\u00e9dicule (kiosque)", "kiosque (\u00e9dicule)", "resserre", "stand (dans une exposition)"], "en": ["booth", "kiosk", "cabana"], "nl": ["kraam", "huisje (bv. van schildwacht)", "schuurtje"], "ru": ["\u0431\u0443\u0434\u043a\u0430", "\u043b\u0430\u0440\u0451\u043a", "\u043a\u0438\u043e\u0441\u043a"], "de": ["Bude"], "hu": ["b\u00f3d\u00e9", "f\u00fclke"], "fa": ["\u063a\u0631\u0641\u0647", "\u0628\u0627\u062c\u0647"], "es": ["kiosko", "puesto", "caseta"], "br": ["lochenn", "logell", "stal (en un diskouezhadeg)"], "pl": ["buda", "budka"]}, "examples": [["\u011dardena budo por kulturiloj", null], ["postena soldata budo", null], ["budo de \u015duflikisto", null], ["butika budo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "bud", "primary": true}, "dinornito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grandega fosilia birdo, dufoje pli granda ol homo, simila al hodia\u016daj stilzbirdoj kaj renkontata en la A\u016dstralia plejstoceno.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u043d\u043e\u0440\u043d\u0456\u0441"], "fr": ["dinornis"], "pt": ["dinornit\u00eddeo", "moa"], "ru": ["\u0434\u0438\u043d\u043e\u0440\u043d\u0438\u0441"], "de": ["Moa", "Dinornis [fak]"], "pl": ["donornis", "moa"], "hu": ["Dinornis", "Moa"]}, "examples": [["dinornito finpereis nur anta\u016d ducent jaroj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dinornit", "primary": true}, "ferotipio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arto brilantigi fotografa\u0135on.", "translations": {"be": ["\u0444\u044d\u0440\u0430\u0442\u044b\u043f\u0456\u044f"], "fr": ["ferrotype"], "nl": ["ferrotypie"], "pt": ["ferrotipia"], "de": ["Ferrotypie"], "hu": ["ferrot\u00edpia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ferotipi", "primary": true}, "sekurzono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u044c \u0431\u0435\u0437\u043e\u043f\u0430\u0441\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438"], "fr": ["ceinture de s\u00e9curit\u00e9"], "en": ["seat belt", "safety belt"], "nl": ["veiligheidsgordel"], "pt": ["cinto de seguran\u00e7a"], "ca": ["cinyell de seguretat", "cintur\u00f3 de seguretat"], "de": ["Sicherheitsgurt"], "it": ["cintura di sicurezza"], "hu": ["biztons\u00e1gi \u00f6v"], "br": ["gouriz-surentez"], "sv": ["s\u00e4kerhetsb\u00e4lte", "bilb\u00e4lte"], "pl": ["pas bezpiecze\u0144stwa"], "he": ["\u05d7\u05d2\u05d5\u05e8\u05ea\u05d1\u05d8\u05d9\u05d7\u05d5\u05ea"]}, "examples": [["\u015di estintus pli feli\u0109a, malpli turmentita... kaj ne estus krevinta (stulte: ne uzanta sekur-zonon), kontra\u016d la betono de Pariza \u015doseo-tunelo", "P. Gubbins, Diana... \u0109u diino?, Monato, jaro 1997a, numero 9a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "zon", "primary": false}, "man-en-mane kun": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kun, fide kaj akorde, per reciproka helpo.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0443\u043a\u0430 \u043e\u0431 \u0440\u0443\u043a\u0443"], "fr": ["en plein accord avec", "en toute confiance avec", "main dans la main avec"], "en": ["hand in hand"], "nl": ["hand in hand"], "br": ["dorn-ha-dorn gant"], "pl": ["r\u0119ka w r\u0119k\u0119"]}, "examples": [["Medicina Terminologia Centro, kiu laboru man-en-mane kun la Terminologia Centro de I.S.A.E", "Andr\u00e9 Albault, Plena Ilustrita Vortaro, al la medicina parto, p. xxi-a"]], "subdefinitions": []}], "root": "man", "primary": false}, "mieneto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Viza\u011da bildeto montranta la humoron de redaktanto, origine kunfarita el interpunkciaj signoj: kontenta :-) malkontenta :-( kaj tiel plu.", "translations": {"fa": ["\u0627\u0633\u0645\u0627\u06cc\u0644\u06cc"], "fr": ["binette (\u00e9motic\u00f4ne)", "\u00e9motic\u00f4ne"], "en": ["smiley"], "it": ["faccina (icona del computer)", "emoticon"]}, "examples": [["aldonu vian mieneton en komento", "S. Kisa, La lernema lesbanino, 2005-03-01"], ["aperis novaj tre \u0109armaj kaj pla\u0109aj miensimboloj en \u00abLernu\u00bb", "Terur\u0109jo, Novaj miensimboloj..., 2007-11-13"], ["Katalin demandis, kiel oni povas facile aldoni mienvinjetojn al sia komentoj", "P. Peeraerts, Kiel aldoni..., 2008-02-26"]], "subdefinitions": []}], "root": "mien", "primary": false}, "Namibio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato en la sudokcidenta Afriko kun \u0109efurbo Vindhuko. Teritorio de Respubliko Namibio. ISO-3166 kodo: NA. \u011ci limas kun Angolo, Bocvano, Sud-Afriko kaj Atlantiko.", "translations": {"nl": ["Namibi\u00eb"], "de": ["Namibia"], "bg": ["\u041d\u0430\u043c\u0438\u0431\u0438\u044f"], "en": ["Namibia"], "pl": ["Namibia", "Republika Namibii"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "namibi", "primary": true}, "nafto\u015dipo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cipo por transportado de nafto.", "translations": {"ru": ["(\u043d\u0435\u0444\u0442\u0435\u043d\u0430\u043b\u0438\u0432\u043d\u043e\u0439) \u0442\u0430\u043d\u043a\u0435\u0440"], "fr": ["p\u00e9trolier"], "en": ["oil tanker"], "nl": ["olietanker"], "fa": ["\u0646\u0641\u062a\u06a9\u0634"], "de": ["\u00d6ltanker", "Tanker"], "hu": ["tart\u00e1lyhaj\u00f3 (olajsz\u00e1ll\u00edt\u00f3)", "tanker"]}, "examples": [["pro subakvigxo de la naft\u015dipo \u00abPrestige\u00bb denove esti\u011dis naftotajdo sur e\u016dropaj marbordoj", "Christian BERTIN: \u0108u revo iam fari\u011dos realo?, Monatojaro 2003a, n-ro 6a, p. 13a"]], "subdefinitions": []}], "root": "naft", "primary": false}, "hilberta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0413\u0438\u043b\u044c\u0431\u0435\u0440\u0442\u0430", "\u0433\u0438\u043b\u044c\u0431\u0435\u0440\u0442\u043e\u0432"], "fr": ["de Hilbert", "hilbertien"], "en": ["Hilbert['s]"], "de": ["Hilbertsch"], "it": ["hilbertiano"], "pl": ["Hilberta"], "hu": ["Hilbert-", "Hilbert-f\u00e9le"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Hilbert", "primary": false}, "kurbeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de io kurba.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044b\u0432\u0456\u043d\u044f"], "de": ["Kr\u00fcmmung"], "ru": ["\u043a\u0440\u0438\u0432\u0438\u0437\u043d\u0430"], "br": ["krommder"], "hu": ["g\u00f6rbes\u00e9g"]}, "examples": [["la kurbeco de la tero", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de ebena kurbo, \u0109e punkto a de \u011di) La inverso de \u011dia kurbecoradiuso.", "translations": {"fr": ["courbure"], "de": ["Kr\u00fcmmung"], "en": ["curvature"], "pl": ["krzywizna"], "hu": ["g\u00f6rb\u00fclet"]}, "examples": [["la kurbeco de rekto estas nula", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kurb", "primary": false}, "hermene\u016dtiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interpretarto aplikata al sistemoj de simboloj, al malfacilaj tekstoj.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0435\u0440\u043c\u0435\u043d\u0435\u0432\u0442\u0438\u043a\u0430", "\u0442\u043e\u043b\u043a\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435 \u0442\u0435\u043a\u0441\u0442\u043e\u0432"], "fr": ["herm\u00e9neutique"], "nl": ["hermeneutiek"], "pt": ["hermen\u00eautica"], "de": ["Hermeneutik"], "it": ["ermeneutica"], "hu": ["hermeneutika", "\u00edr\u00e1smagyar\u00e1zat", "\u00e9rtelmez\u00e9stan"], "fa": ["\u0633\u064e\u0641\u0631\u064e\u0646\u06af", "\u0639\u0644\u0645 \u062a\u0623\u0648\u06cc\u0644", "\u0647\u0631\u0645\u0646\u0648\u062a\u06cc\u06a9"]}, "examples": [["kiuj rekonas la gravecon de antikva hermene\u016dtiko kaj kulturo", "B. Masala, Re: Esperanto kaj fundamentismo, soc.culture.esperanto, 2001-07-31"]], "subdefinitions": []}], "root": "hermene\u016dtik", "primary": true}, "homaranismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doktrino postulanta, ke \u0109iu rigardu kaj amu \u0109iulandajn homojn kiel siajn fratojn.", "translations": {"sk": ["humanizmus"], "ru": ["\u0445\u043e\u043c\u0430\u0440\u0430\u043d\u0438\u0437\u043c", "\u0433\u0438\u043b\u043b\u0435\u043b\u0438\u0437\u043c"], "fr": ["homaranisme"], "de": ["Humanismus"], "it": ["homanarismo"], "pl": ["hilelism"], "hu": ["homaranizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hom", "primary": false}, "tajpi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Skribi tekston klavante, per ma\u015dino.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0447\u0430\u0442\u0430\u0442\u044c \u043d\u0430 \u043c\u0430\u0448\u0438\u043d\u043a\u0435"], "nl": ["typen", "tikken"], "pt": ["escrever \u00e0 m\u00e1quina", "datilografar"], "de": ["tippen", "eintippen"], "sv": ["skriva p\u00e5 maskin"], "hu": ["g\u00e9pel"], "es": ["Escribir a m\u00e1quina", "Mecanografiar", "Tipear"], "pl": ["pisa\u0107 na maszynie", "wklepywa\u0107 (tekst) do komputera"]}, "examples": [["kelkaj tajperaroj povas konfuzi la studanton, kio beda\u016drindas", "Donald BROADRIBB: Vitraj \u015duoj de gramatiko, Monato, n-ro 03/2001;"], ["Se oni scias la adreson, \u0109e kiu troveblas la dezirata informo, oni povas tajpi \u011din en sian uzprogramon", "Reinhard F\u00d6SSMEIER: Teksa\u0135o \u0109irka\u016d la tero, Monato, n-ro 12/1995."]], "subdefinitions": []}], "root": "tajp", "primary": true}, "dorsdirekte": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Returnen.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0437\u0430\u0434"], "fr": ["en arri\u00e8re"], "nl": ["achteruit"], "ru": ["\u043d\u0430\u0437\u0430\u0434"], "de": ["zur\u00fcck"], "hu": ["h\u00e1trafel\u00e9"], "pl": ["wstecz", "do ty\u0142u"], "he": ["\u05d0\u05d7\u05d5\u05e8\u05d4"]}, "examples": [["la anasoj iris dorsen", "Fabeloj, volumo 2, Dio de dormo"]], "subdefinitions": []}], "root": "dors", "primary": false}, "Blua Nilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Etiopuja alfluo al Nilo.", "translations": {"be": ["\u0411\u043b\u0430\u043a\u0456\u0442\u043d\u044b \u041d\u0456\u043b"], "nl": ["Blauwe Nijl"], "pt": ["Nilo Azul"], "ru": ["\u0413\u043e\u043b\u0443\u0431\u043e\u0439 \u041d\u0438\u043b"], "de": ["Blauer Nil"], "hu": ["K\u00e9k-N\u00edlus"], "pl": ["B\u0142\u0119kitny Nil"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Nil", "primary": false}, "paleoantropologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prahomoscienco.", "translations": {"fr": ["pal\u00e9oanthropologie"], "nl": ["paleoantropologie"]}, "examples": [["tio klarigeblas per la fakto, agnoskita de parto de la paleoantropologia esploristaro, ke la homo estas konceptebla kiel frunaskito, nekapabla atingi sian kompletan \u011derman disvolvon kaj tamen kapabla reprodukti\u011di", "D.-R. Dufour, trad. J. Hasbun, De kap-redukto al korpo-\u015dan\u011do, le Monde diplomatique, 2006-09"], ["la lasta parto de la ekspozicio rimarkigas pri la progreso kaj atingoj faritaj de paleoantropologio kaj vertebrula paleontologio en \u0108inio", "Zhoukoudian \u2013 hejmo de la Pekina Homo, [vidita je 2006-09-15]"]], "subdefinitions": []}], "root": "paleoantropologi", "primary": true}, "fulmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Atmosfera fenomeno konsistanta el elektra mal\u015dargo inter nuboj a\u016d nuboj kaj tero, akompanata de bran\u0109i\u011danta, rapide pasanta, fajra kanalo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043b\u0430\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["foudre", "\u00e9clair"], "en": ["lightning"], "nl": ["bliksem"], "pt": ["rel\u00e2mpago", "raio", "corisco", "fa\u00edsca"], "ru": ["\u043c\u043e\u043b\u043d\u0438\u044f"], "de": ["Blitz"], "sv": ["blixt"], "vo": ["lelit"], "fa": ["\u0628\u0631\u0642", "\u0622\u0630\u0631\u062e\u0634"], "bg": ["\u0433\u0440\u044a\u043c", "\u043c\u044a\u043b\u043d\u0438\u044f"], "es": ["rayo"], "hu": ["vill\u00e1m"], "id": ["kilat"], "pl": ["b\u0142yskawica", "piorun", "grom"]}, "examples": [["altan arbon batas la fulmo", "Proverbaro esperanta"], ["ekbrilis sur la \u0109ielo grandaj zigzagaj fulmoj", null], ["liaj okuloj \u0135etis fulmojn", "B"], ["en la da\u016dro de fulmo", null], ["kun fulma rapideco", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Subita kaj malda\u016dra ekbrilo.", "translations": {"pt": ["rel\u00e2mpago", "raio", "corisco", "fa\u00edsca"], "sv": ["blixt"], "pl": ["b\u0142yskawica"]}, "examples": [["ekfulmoj de genio, de sa\u011do", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Timinda puno.", "translations": {"pl": ["grom"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fulm", "primary": true}, "memkompato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kompato al si mem.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0430\u043b\u043e\u0441\u0442\u044c \u043a \u0441\u0435\u0431\u0435"], "fr": ["apitoiement sur soi"], "de": ["Selbstmitleid"], "nl": ["zelfbeklag"], "hu": ["\u00f6nsajn\u00e1lat"]}, "examples": [["li estis plena je memkompato kaj alte taksis la okazon malkovri \u0109ion al a\u016dskultanto", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato\u0109ap. 2"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompat", "primary": false}, "kliento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kutima a\u0109etanto de butiko, kompanio, servoprovizanto (notario, advokato, kuracisto...).", "translations": {"ru": ["\u043a\u043b\u0438\u0435\u043d\u0442", "\u043f\u0430\u0446\u0438\u0435\u043d\u0442 (parolante pri kuracisto)", "\u043f\u043e\u0441\u0442\u043e\u044f\u043d\u043d\u044b\u0439 \u043f\u043e\u043a\u0443\u043f\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["client", "consommateur", "patient (d'un m\u00e9decin)"], "en": ["client", "customer", "patient (parolante pri kuracisto)"], "nl": ["cli\u00ebnt", "klant", "pati\u00ebnt"], "be": ["\u043a\u043b\u0456\u0435\u043d\u0442"], "de": ["Klient", "Kunde", "Patient (parolante pri kuracisto)"], "tr": ["m\u00fc\u015fteri"], "hu": ["kliens", "\u00fcgyf\u00e9l", "kuncsaft"]}, "examples": [["kliento de viandisto, de banejo, de restoracio", null], ["multklienta butiko", null], ["la ju\u011distoj senkulpigis mian klienton", null], ["kliento de dentisto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En romia antikvo, plebano sinmetinta sub protektado de patricio.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043b\u0438\u0435\u043d\u0442"], "fr": ["client (dans le client\u00e9lisme antique)"], "en": ["client"], "hu": ["kliens"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "klient", "primary": true}, "korala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "El koralo.", "translations": {"fa": ["\u0645\u0631\u062c\u0627\u0646\u06cc"], "fr": ["corail"], "en": ["coral"], "nl": ["koraal (bn.)"], "ru": ["\u043a\u043e\u0440\u0430\u043b\u043b\u043e\u0432\u044b\u0439"], "de": ["Korallen-"], "hu": ["korall-"]}, "examples": [["koralaj insuletoj, juveloj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "koralkolora.", "translations": {"de": ["korallenrot"], "hu": ["korallpiros"]}, "examples": [["korala bu\u015do, koralaj lipoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "koral", "primary": false}, "kripla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Perdinta kapablon uzi membron a\u016d organon pro vundo, malsano kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u043d\u044f\u0432\u0435\u0447\u0430\u043d\u044b"], "fr": ["estropi\u00e9 (adj.)", "infirme (adj., mutil\u00e9)", "mutil\u00e9 (adj.)"], "en": ["handicapped", "crippled"], "nl": ["misvormd", "vergroeid"], "pt": ["aleijado", "inv\u00e1lido"], "ru": ["\u0443\u0432\u0435\u0447\u043d\u044b\u0439"], "ca": ["discapacitat"], "de": ["behindert", "invalide"], "hu": ["rokkant", "nyomor\u00e9k", "mozg\u00e1skorl\u00e1tozott"], "pl": ["kaleki", "u\u0142omny", "niepe\u0142nosprawny", "dotkni\u0119ty kalectwem"], "es": ["inv\u00e1lido", "discapacitado", "minusv\u00e1lido"]}, "examples": [["falinte li fari\u011dis kripla", null], ["kripla pro maljuneco", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Perdinta unu el la partoj necesaj por bona funkciado; difektita.", "translations": {"de": ["verkr\u00fcppelt"], "hu": ["rokkant"]}, "examples": [["kripla saliko", "B"], ["kriple kreskinta arbeto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kripl", "primary": true}, "stenodaktilisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu laboras stenodaktilante.", "translations": {"fr": ["st\u00e9nodactylo"], "nl": ["stenotypist(e)"], "hu": ["gyors- \u00e9s g\u00e9p\u00edr\u00f3"]}, "examples": [["en industrio kaj komerco oni dungas stenodaktilistinojn kaj ne nur ma\u015dinskribistinojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "stenodaktil", "primary": false}, "koralo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kalka arboforma produkta\u0135o de iuj polipoj, pli malpli hele ru\u011da, ordinare fiksita al submaraj rokoj, kaj el kiu oni faras juvelojn.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u0430\u043b"], "fr": ["corail"], "en": ["coral"], "nl": ["koraal (zn.)"], "pt": ["coral"], "ru": ["\u043a\u043e\u0440\u0430\u043b\u043b"], "de": ["Koralle"], "hu": ["korall", "korallgy\u00f6ngy", "kal\u00e1ris"], "fa": ["\u0645\u0631\u062c\u0627\u0646"]}, "examples": [["braceleto el koralo", null], ["la\u0109o de koraletoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "koral", "primary": true}, "nervimpulso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda elektra \u015dan\u011do, kiu \u0109ene iras tra la nerva sistemo.", "translations": {"fr": ["influx nerveux"], "it": ["stimolo nervoso"]}, "examples": [["se iu kvanto da dendritoj de iu ne\u016drono estas ekscitita, okazos nervimpulso al la konektitaj ne\u016dronoj", "R. G\u00e9rard, \u0108u lingvo estas nura komunikilo..., 2006-08"], ["generado kaj disvasti\u011do de nerva impulso", "Dorogi G\u00e1born\u00e9 V., M\u00e9sz\u00e1ros I., Kion kapablas elektrono?, Homo kaj Kosmo, numero 1976/1-1, p. 7a-8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "impuls", "primary": false}, "aviadisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu funkciigas aviadilon.", "translations": {"be": ["\u043b\u0451\u0442\u0447\u044b\u043a", "\u043f\u0456\u043b\u043e\u0442"], "fr": ["aviateur"], "bg": ["\u043f\u0438\u043b\u043e\u0442 (\u043d\u0430 \u0441\u0430\u043c\u043e\u043b\u0435\u0442)"], "nl": ["piloot"], "ru": ["\u043b\u0451\u0442\u0447\u0438\u043a", "\u0430\u0432\u0438\u0430\u0442\u043e\u0440", "\u043f\u0438\u043b\u043e\u0442"], "ca": ["aviador", "pilot"], "de": ["Pilot", "Flieger"], "it": ["aviatore", "pilota (d'aereo)"], "hu": ["rep\u00fcl\u0151", "pil\u00f3ta"], "sk": ["letec", "pilot"], "en": ["pilot", "aviator"], "pl": ["lotnik"], "es": ["aviador", "piloto"], "he": ["\u05d8\u05d9\u05d9\u05e1", "\u05e0\u05d5\u05d5\u05d8 (\u05d1\u05de\u05d8\u05d5\u05e1)"]}, "examples": [["aviadistoj bombardas ruinojn lasitajn de Sovetio", "Michel Marko: Sekretaj organizantoj, Monatojaro 2002a, numero 2a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "aviad", "primary": false}, "regulesprimo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En redaktilo, dosieradministrilo, retumilo kaj tiel plu, ser\u0109a \u015dablono, difinanta regulon por rekoni kongruajn signo\u0109enojn.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0433\u0443\u043b\u044f\u0440\u043d\u044b \u0432\u044b\u0440\u0430\u0437"], "fr": ["expression r\u00e9guli\u00e8re"], "en": ["regular expression", "regexp"], "nl": ["reguliere expressie"], "ru": ["\u0440\u0435\u0433\u0443\u043b\u044f\u0440\u043d\u043e\u0435 \u0432\u044b\u0440\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Regul\u00e4rer Ausdruck"], "hu": ["szab\u00e1lyos kifejez\u00e9s", "regul\u00e1ris kifejez\u00e9s"], "es": ["expresi\u00f3n regular"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "regul", "primary": false}, "kotanimulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malnoblulo kun trivialaj pensoj, nekapabla de bonaj agoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043b\u0435\u0446", "\u043f\u043e\u0448\u043b\u044f\u043a"], "fr": ["ignoble individu"], "en": ["low-minded person"], "it": ["ignobile (individuo)"], "he": ["\u05d2\u05e1 \u05e8\u05d5\u05d7"]}, "examples": [["fi al la abomeninda kotanimulo, kiu \u015din trompe forlasis!", "Fabeloj, volumo 4, Sterkskarabo"]], "subdefinitions": []}], "root": "anim", "primary": false}, "transporti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Transen porti; porti de unu loko en alian.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u043d\u043e\u0441\u0456\u0446\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u0432\u043e\u0437\u0456\u0446\u044c", "\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u043f\u0430\u0440\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["transporter"], "nl": ["overbrengen", "verplaatsen", "transporteren"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u043d\u043e\u0441\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e\u0437\u0438\u0442\u044c", "\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u043f\u043e\u0440\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["transportieren"], "tr": ["bir yerden bir yere ta\u015f\u0131mak"], "hu": ["\u00e1tvisz", "\u00e1thoz", "sz\u00e1ll\u00edt"], "pl": ["transportowa\u0107"]}, "examples": [["transporti meblojn de domo en alian", null], ["la mesa\u011dista ribonukleata acido, kies molekuloj transportas la informojn el la DNA al la ribosomoj", "Stevens Norvell, \u0108u anka\u016d genoj responsas pri melanomo?, Monato, jaro 1997a, numero 7a, p. 14a"], ["la ebrieta \u015dtelisto decidis, ke estas tro lacige piedire transporti la \u015dtela\u0135ojn", "Pejno Simono, Vendredon, la dek-trian, Monato, jaro 1998a, numero 5a, p. 4a"], ["poste oni transportis lignon per fervojo kaj kamionoj", "Walter Klag, Vakeroj de Alpoj, Monato, jaro 2001a, numero 1a, p. 10a"]], "subdefinitions": []}], "root": "port", "primary": false}, "maldekstramana": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Uzanta sian maldekstran manon pli facile ol la dekstran.", "translations": {"fr": ["gaucher (adj.)"], "de": ["linksh\u00e4ndig"], "nl": ["linkshandig"]}, "examples": [["oni estas dekstra- a\u016d maldekstramana same denaske kiel oni estas ina a\u016d malina", "Jens S. Larsen, SCE"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la maldekstra mano.", "translations": {"nl": ["linker (voor de linkerhand)"]}, "examples": [["serio de batoj per alterne dekstramana kaj maldekstramana bastonetoj interrompita de du sinsekvaj batoj per la sama mano", "Roko kaj Popo, Popularmuzika Terminaro en Esperan"]], "subdefinitions": []}], "root": "man", "primary": false}, "svingi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Sin rapide demovi tien a\u016d reen.", "translations": {"fr": ["s'agiter", "se balancer", "s'\u00e9lancer", "gigoter"], "it": ["dimenarsi", "guizzare", "agitarsi (dimenarsi)"]}, "examples": [["la infanoj rigardas la gaje svingi\u011dantajn ru\u011dajn fi\u015dojn", null], ["junuloj kaj knabinoj svingi\u011das en danco", "Fabeloj, volumo 4, historio el la dunoj"], ["la glitkurantoj svingi\u011dadis sur la lagoj", "Fabeloj, volumo 3, historio de la jaro"], ["per oblikva svingi\u011do saltis rekte sur la bruston al la re\u011didino", "Fabeloj, volumo 2, konkurso de saltado"]], "subdefinitions": []}], "root": "sving", "primary": false}, "\u0125anujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hordo, imperio, lando a\u016d provinco regata de \u0125ano.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0433\u0430\u043d\u0430\u0442", "\u0445\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u0446\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["khanat"], "en": ["khanate"], "ca": ["khanat"], "de": ["Khanat"], "tr": ["hanl\u0131k"], "it": ["canato", "khanato"], "hu": ["k\u00e1ns\u00e1g"], "fa": ["\u062e\u0627\u0646\u200c\u0646\u0634\u06cc\u0646"], "es": ["kanato"], "fi": ["kaanikunta"], "pl": ["chanat"]}, "examples": [["la Avaresa \u0125anujo en Panonio (6a\u20138a jc)", null], ["la \u0124azara \u0125anujo \u0109e Kaspio", null], ["la \u0124iva \u0125anujo en la Centra Azio (\u011dis 1920)", null], ["la Kazana \u0125anujo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125an", "primary": false}, "Otomano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Osmanido", "translations": {"fr": ["Ottoman (subst., dynastie)"], "nl": ["Ottomaan", "Osmaan"], "pt": ["otomano", "osmanli", "osmanil"]}, "examples": [["en 1903 la germanoj proponas al Otomanoj konstrui fervojon", "A.-C. Ordas, M. Corobu trad., Pri historio en Irako, soc.culture.esperanto, 2003-03-30"]], "subdefinitions": []}], "root": "Otoman", "primary": true}, "kla\u016dstro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ca": ["claustre"], "nl": ["kloostergang"], "fr": ["clo\u00eetre"], "es": ["claustro"], "hu": ["kereng\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kla\u016dstr", "primary": true}, "alo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: PV markis la vorton kiel Zamenhofan, en PIV1 tiu atribuo malaperis."], "primary definition": "Objekto forme (sed ne funkcie) iom simila al birda flugilo, precipe", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u044b\u043b\u043e"], "fr": ["aile"], "de": ["Fl\u00fcgel"], "nl": ["vleugel"], "be": ["\u043a\u0440\u044b\u043b\u043e", "\u043b\u043e\u043f\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu ekstrema flanka parto de la nazo.", "translations": {"de": ["Nasenfl\u00fcgel"], "pt": ["aba"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu ekstrema parto de helico, \u015dra\u016dbo.", "translations": {"ru": ["\u043b\u043e\u043f\u0430\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Schaufel"], "pt": ["p\u00e1"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu ekstrema flanko de konstrua\u0135o.", "translations": {"de": ["Seitenfl\u00fcgel"], "en": ["wing"], "pt": ["ala"], "es": ["ala"]}, "examples": [["oni elprenis eksplod-tubegon [...], fiksis \u011din al la kverka pordego kaj kun surdiga tondro detruis ties \u015dtalplatajn alojn", "Jozefo Horvath: Gy\u0151r a\u016d kie ekkokerikis ventokoko, Monatojaro 2002a, numero 8a, p. 22a"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu ekstrema flanko de armeo a\u016d partio.", "translations": {"de": ["Rand"], "en": ["branch"], "pt": ["ala"]}, "examples": [["nun necesis igi la partion akceptinda [...] per forigo de la plej \u00abbruna\u00bb alo", "Baard Hekland: Triumfas tedulo, Monatojaro 2001a, numero 11a, p. 6a"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "flugilo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "al", "primary": false}, "aftozo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Brutara malsano kies simptomoj estas aftoj \u0109e la brusto, mamo kaj hufoj; afta malsano.", "translations": {"be": ["\u044f\u0448\u0447\u0443\u0440 (\u0445\u0432\u0430\u0440\u043e\u0431\u0430)"], "fr": ["fi\u00e8vre aphteuse"], "en": ["foot-and-mouth disease (Britujo)", "hoof-and-mouth disease (Usono)"], "nl": ["mond- en klauwzeer", "MKZ"], "pt": ["febre aftosa"], "ru": ["\u044f\u0449\u0443\u0440"], "de": ["Maul- und Klauenseuche"], "da": ["mund- og klovsyge"], "sk": ["slinta\u010dka a kr\u00edva\u010dka"], "pl": ["pryszczyca"], "hu": ["sz\u00e1j- \u00e9s k\u00f6r\u00f6mf\u00e1j\u00e1s"], "es": ["fiebre aftosa"], "he": ["\u05de\u05d7\u05dc\u05ea \u05d4\u05e4\u05d4 \u05d5\u05d4\u05d8\u05dc\u05e4\u05d9\u05d9\u05dd"]}, "examples": [["\u0109iutage miloj da e\u0109 ne malsanaj bestoj estas mortigataj, la\u016ddire por \"preventi\", ke aftozo disvasti\u011dos", "Gerrit Berveling: Holoka\u016dsto, Monato, n-ro 05/2001."]], "subdefinitions": []}], "root": "aftoz", "primary": true}, "ergotino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "C35H39N5O5. Alkaloido ekstraktata el ergoto k uzata en farmacio kontra\u016d hemoragio.", "translations": {"be": ["\u044d\u0440\u0433\u0430\u0442\u044b\u043d"], "fr": ["ergotine"], "pl": ["ergotyna"], "pt": ["ergotina"], "ru": ["\u044d\u0440\u0433\u043e\u0442\u0438\u043d"], "es": ["ergotina"], "hu": ["ergokrisztin"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ergotin", "primary": true}, "disa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maldensa, dismetita, dissemita.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u044a\u0435\u0434\u0438\u043d\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0440\u0430\u0437\u043e\u0431\u0449\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0440\u0430\u0437\u0440\u043e\u0437\u043d\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0440\u0430\u0441\u0441\u0435\u044f\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0440\u0430\u0437\u0434\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0440\u0430\u0441\u043f\u0440\u0435\u0434\u0435\u043b\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["dispers\u00e9", "\u00e9parpill\u00e9"], "de": ["auseinander", "getrennt"], "pl": ["odzielny", "rozrzucony"]}, "examples": [["la disaj dometoj de la vila\u011do", null], ["la trupoj atakis la\u016d disa ordo", null], ["la lampegoj lumis dise en la nokto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri du aroj) Tiaj, ke ili ne havas komunan elementon.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u043f\u0435\u0440\u0435\u0441\u0435\u043a\u0430\u044e\u0449\u0435\u0435\u0441\u044f (\u043c\u043d\u043e\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["(ensemble) disjoint"], "de": ["disjunkt (-e Menge)"], "en": ["disjoint (set)"], "pl": ["(zbi\u00f3r) roz\u0142\u0105czny"]}, "examples": [["la paraj kaj neparaj nombroj konsistigas disajn arojn", null], ["du aroj estas disaj, se kaj nur se ilia komuna\u0135o estas malplena", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri familio) Tia, ke \u0109iuj ajn du termoj de \u011di estas disaj.", "translations": {"ru": ["(\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e) \u043d\u0435\u043f\u0435\u0440\u0435\u0441\u0435\u043a\u0430\u044e\u0449\u0438\u0445\u0441\u044f \u043c\u043d\u043e\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432"], "fr": ["(famille) disjointe (math.)"], "de": ["disjunkt (-e Familie)"], "en": ["disjoint (family)"], "pl": ["roz\u0142\u0105czna (rodzina zbior\u00f3w)"]}, "examples": [["la kvocienta aro de ekvivalento-rilato ene de aro E konsistigas disan familion de subaroj de E", null], ["por ke familio estu disa, ne sufi\u0109as, ke \u011diaj termoj havu neniun komunan elementon", null]]}]}], "root": "dis", "primary": true}, "abio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio pinacoj (Abies).", "translations": {"be": ["\u0435\u043b\u043a\u0430"], "fr": ["sapin"], "en": ["fir"], "el": ["\u03ad\u03bb\u03b1\u03c4\u03bf"], "de": ["Tanne"], "hu": ["jegenyefeny\u0151"], "fa": ["\u0646\u0631\u0627\u062f"], "bg": ["\u0435\u043b\u0430", "\u0435\u043b\u0445\u0430"], "br": ["saprenn", "gwezenn-sapr"], "ja": ["\u30e2\u30df [\u3082\u307f]"], "es": ["abeto"], "ru": ["\u043f\u0438\u0445\u0442\u0430"], "nl": ["spar"], "tr": ["g\u00f6knar"], "sv": ["gran"], "sk": ["jed\u013ea"], "pl": ["jod\u0142a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "abi", "primary": true}, "doganisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Oficisto de la dogana administracio.", "translations": {"be": ["\u043c\u044b\u0442\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["douanier"], "bg": ["\u043c\u0438\u0442\u043d\u0438\u0447\u0430\u0440"], "nl": ["v\u00e1mos", "v\u00e1mhivatalnok", "douanebeambte", "douanier", "douaneambtenaar"], "ru": ["\u0442\u0430\u043c\u043e\u0436\u0435\u043d\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Zollbeamter"], "sv": ["tulltj\u00e4nsteman"], "fa": ["\u06af\u0645\u0631\u06a9\u0686\u06cc", "\u0645\u0623\u0645\u0648\u0631 \u06af\u0645\u0631\u06a9"], "en": ["customs officer"]}, "examples": [["la doganisto asertis, ke mia kompatinda muelilo estas tia impostbezona varo.", "Stefan Maul: Pozitive pri EU, Monatojaro 1997a, numero 8a, p. 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "dogan", "primary": false}, "akvokoko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043b\u044b\u0441\u043a\u0430"], "fr": ["foulque"], "en": ["coot"], "nl": ["koet"], "ru": ["\u043b\u044b\u0441\u0443\u0445\u0430"], "de": ["Blessralle"], "it": ["folaga"], "hu": ["sz\u00e1rcsa"], "br": ["duanenn"], "cs": ["lyska"], "pl": ["\u0142yska"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kok", "primary": false}, "efiki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Havi efektivan rezulton.", "translations": {"be": ["\u0443\u043f\u043b\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0443\u0437\u044c\u0434\u0437\u0435\u0439\u043d\u0456\u0447\u0430\u0446\u044c", "\u043c\u0435\u0446\u044c \u044d\u0444\u044d\u043a\u0442"], "fr": ["agir (produire un effet)", "exercer une action", "op\u00e9rer (produire un effet)", "produire un effet"], "en": ["effect"], "nl": ["werken (effect hebben)", "effect hebben"], "pt": ["ser eficaz", "produzir efeito", "agir", "atuar"], "ru": ["\u0432\u043e\u0437\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0432\u043b\u0438\u044f\u0442\u044c", "\u0438\u043c\u0435\u0442\u044c \u044d\u0444\u0444\u0435\u043a\u0442"], "ca": ["tenir efecte"], "de": ["wirken"], "sv": ["verka", "ha verkan"], "hu": ["hat (vmire, vkire)"], "es": ["producir efecto", "actuar (producir un efecto)", "ser eficaz", "ser efectivo, -a", "hacer efecto"], "pl": ["skutkowa\u0107", "dawa\u0107 efekt", "dawa\u0107 wynik", "dawa\u0107 rezultat"]}, "examples": [["la ripozo bone efikis al li, sur lin", null], ["se la jodo malbone efikas \u0109e vi, ni uzos alian medikamenton", null], ["niaj klopodoj fine efikis", null], ["pli efikas ripro\u0109o \u0109e sa\u011dulo ol cent batoj \u0109e malsa\u011dulo", "La Malnova Testamento, Sentencoj 17:10"], ["la \u015dan\u011doj en la nuna kontrakto efikos tuj post kiam ili estos aprobitaj de la Liganoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "efik", "primary": true}, "rekordo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plej supera oficiale konstatita supereco de konkursanto en sporto.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u043a\u043e\u0440\u0434"], "bg": ["\u0440\u0435\u043a\u043e\u0440\u0434"], "nl": ["record"], "pt": ["recorde"], "ru": ["\u0440\u0435\u043a\u043e\u0440\u0434"], "de": ["Rekord"], "sv": ["rekord"], "hu": ["cs\u00facs", "rekord"], "en": ["record (sport)"], "es": ["marca", "record"]}, "examples": [["posedi la rekordon", null], ["starigi, superi, venki, rompi rekordon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rekord", "primary": true}, "kalikl(ohav)a": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta kaliklon.", "translations": {"fr": ["calicul\u00e9"], "nl": ["een bijkelk hebbend"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kalikl", "primary": false}, "anarkio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Socia stato de absoluta individua libereco, senregeco, senestreco.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0430\u0440\u0445\u0456\u044f"], "fr": ["anarchie"], "en": ["anarchy"], "nl": ["anarchie"], "ru": ["\u0430\u043d\u0430\u0440\u0445\u0438\u044f"], "de": ["Gesetzlosigkeit", "Anarchie"], "sv": ["anarki"], "hu": ["anarchia"], "sk": ["anarchia"], "pl": ["anarchia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Senordego.", "translations": {"pl": ["bez\u0142ad", "chaos"], "de": ["Unordnung", "Durcheinander", "Chaos"], "sv": ["anarki", "lagl\u00f6shet"], "es": ["anarqu\u00eda"], "hu": ["felfordul\u00e1s", "z\u0171rzavar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anarki", "primary": true}, "nitono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malnova nomo de la \u0125emia elemento radono, tiama simbolo Nt.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0434\u043e\u043d"], "bg": ["\u043d\u0438\u0442\u043e\u043d", "\u0440\u0430\u0434\u043e\u043d"], "nl": ["radon"], "ru": ["\u043d\u0438\u0442\u043e\u043d", "\u0440\u0430\u0434\u043e\u043d"], "de": ["Niton"], "hu": ["niton"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "niton", "primary": true}, "anarkia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konforma al anarkio, senestra.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0430\u0440\u0445\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["anarchiste (adj.)"], "en": ["anarchist"], "nl": ["anarchistisch"], "ru": ["\u0430\u043d\u0430\u0440\u0445\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u0430\u043d\u0430\u0440\u0445\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["gesetzlos", "anarchisch"], "sv": ["anarkistisk"], "hu": ["anarchikus"], "sk": ["anarchistick\u00fd"], "es": ["anarquista"], "pl": ["anarchiczny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Senregula, senordega, \u0125aosa.", "translations": {"fr": ["anarchique"], "de": ["chaotisch"], "en": ["anarchic", "chaotic"], "pl": ["bez\u0142adny", "chaotyczny"], "hu": ["z\u0171rzavaros", "kaotikus"]}, "examples": [["anarkia vivmaniero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "anarki", "primary": false}, "reduto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kampa fortika\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0434\u0443\u0442"], "en": ["redoubt"], "nl": ["redoute", "schans"], "ru": ["\u0440\u0435\u0434\u0443\u0442"], "de": ["Redoute"], "hu": ["redut", "z\u00e1rt s\u00e1nc"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "redut", "primary": true}, "verbeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio verbenacoj (Verbena), ornama bonodora vegeta\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0432\u044d\u0440\u0431\u044d\u043d\u0430"], "fr": ["verveine"], "en": ["verbena", "vervain"], "nl": ["ijzerkruid", "verbena", "ijzerhard"], "pt": ["verbena"], "ru": ["\u0432\u0435\u0440\u0431\u0435\u043d\u0430"], "de": ["Eisenkraut"], "hu": ["vasf\u0171", "verb\u00e9na"], "el": ["\u03b9\u03b5\u03c1\u03bf\u03b2\u03bf\u03c4\u03ac\u03bd\u03b7"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "verben", "primary": true}, "korsa\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de virina vesto, kovranta la buston.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0440\u0441\u0430\u0436"], "fr": ["corsage"], "en": ["bodice", "body", "corsage"], "pt": ["busti\u00ea", "top", "corpete (\u00ea)", "corpinho", "corselete (\u00ea)"], "ru": ["\u043a\u043e\u0440\u0441\u0430\u0436", "\u043b\u0438\u0444"], "de": ["Leibchen", "Mieder", "Korsage"], "hu": ["pruszlik", "mell\u00e9nyke"], "fa": ["\u0646\u06cc\u0645\u200c\u062a\u0646\u0647", "\u0628\u0627\u0644\u0627\u062a\u0646\u0647"]}, "examples": [["dekoltita korsa\u0135o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "korsa\u0135", "primary": true}, "elektroniko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Studo de elektraj signaloj kaj arto konstrui ma\u015dinojn per ili funkciantajn.", "translations": {"fa": ["\u0627\u0644\u06a9\u062a\u0631\u0648\u0646\u06cc\u06a9"], "fr": ["\u00e9lectronique (subst.)"], "en": ["electronics"], "pt": ["eletr\u00f4nica"], "de": ["Elektronik"], "pl": ["elektronika"]}, "examples": [["transistoro estas la \u0109efa komponanto en \u0109ia moderna elektroniko", "Vikipedio, \u00abkomputilo, artikolo de la monato\u00bb, 2007-10-11"]], "subdefinitions": []}], "root": "elektronik", "primary": true}, "elektronika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Funkcianta per elektraj signaloj a\u016d iel rilata al elektroniko.", "translations": {"fa": ["\u0627\u0644\u06a9\u062a\u0631\u0648\u0646\u06cc\u06a9\u06cc"], "fr": ["\u00e9lectronique (adj.)"], "en": ["electronic"], "pt": ["eletr\u00f4nico"], "de": ["elektronisch"], "pl": ["elektroniczny"]}, "examples": [["iaj elektronikaj drumoj havas platojn anstata\u016d cimbaloj", "Roko kaj Popo, Popularmuzika Terminaro en Esperan"]], "subdefinitions": []}], "root": "elektronik", "primary": false}, "polipolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Merkata situacio, en kiu je la venda flanko ekzistas pluraj vendantoj kaj tiel neniu de ili regas la fiksadon de kvanto kaj prezo de produkto(j), kontraste al monopolo, duopolo a\u016d oligopolo.", "translations": {"hu": ["polip\u00f3lium"], "de": ["Polipol"], "nl": ["polypolie"], "pt": ["plurip\u00f3lio"], "en": ["polypoly"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "polipol", "primary": true}, "mediprotekto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Umweltschutz"], "nl": ["milieubescherming"]}, "examples": [["\u0108inio mobilizas \u0109iujn civitanojn kaj familiojn fari siajn kontribuojn al energi\u015dparo kaj mediprotekto", "\u0108ina Radio Internacia, \u0108inio atingis komencan sukceson, 2007-10-12"]], "subdefinitions": []}], "root": "protekt", "primary": false}, "freono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komerca marknomo por kloraj a\u016d fluoraj gasoj el etano a\u016d metano, nebrulemaj, uzataj por fridigo, pli a\u016d malpli venenaj.", "translations": {"fr": ["fr\u00e9on"], "bg": ["\u0444\u0440\u0435\u043e\u043d", "Freon", "Halogenkohlenwasserstoffe"], "hu": ["freon"], "sv": ["freon"], "pl": ["freon"], "it": ["freon"]}, "examples": [["en \u0108inio iuj fabrikoj produktas fridujojn sen freono", "Ji Ping, Entreprenoj pri medioprotekto, El popola \u0108inio, 1998-09"], ["oni uzis kiel pelgason klorajn, fluorajn hidrokarbonojn, kiujn oni nomas anka\u016d freonoj", "Vikipedio, artikolo \u00absprajilo\u00bb, 2008-07-20"]], "subdefinitions": []}], "root": "freon", "primary": true}, "introspekto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metoda memobservo de la konscio.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0442\u0440\u0430\u0441\u043f\u044d\u043a\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["introspection"], "nl": ["introspectie"], "pt": ["introspec\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0438\u043d\u0442\u0440\u043e\u0441\u043f\u0435\u043a\u0446\u0438\u044f", "\u0441\u0430\u043c\u043e\u043d\u0430\u0431\u043b\u044e\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0441\u0430\u043c\u043e\u0430\u043d\u0430\u043b\u0438\u0437"], "de": ["Selbstbeobachtung", "Introspektion"], "hu": ["\u00f6nmegfigyel\u00e9s", "\u00f6nvizsg\u00e1lat", "introspekci\u00f3"], "fa": ["\u062f\u0631\u0648\u0646\u200c\u0646\u06af\u0631\u06cc"], "es": ["introspecci\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "introspekt", "primary": true}, "komenci\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Fari\u011di komencata; eni\u011di en sian unuan parton.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0447\u044b\u043d\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0440\u0430\u0441\u043f\u0430\u0447\u044b\u043d\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0443\u0441\u0447\u044b\u043d\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["commencer (intr.)", "s'amorcer (d\u00e9buter)", "se commencer", "d\u00e9buter (intr.)", "se d\u00e9clencher (d\u00e9buter)", "d\u00e9marrer (intr., d\u00e9buter)", "s'engager (d\u00e9buter)", "s'initialiser", "s'ouvrir (d\u00e9buter)", "partir (commencer)"], "ro": ["a se \u00eencepe"], "nl": ["aanbreken", "beginnen (intrans.)"], "ru": ["\u043d\u0430\u0447\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043d\u0430\u0447\u0438\u043d\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["anfangen", "beginnen", "loslegen"], "pl": ["zaczyna\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["la teatra\u0135o komenci\u011das", null], ["la jaro komenci\u011das je la unua de januaro", null], ["tiu jaro komenci\u011dis per milito", null]], "subdefinitions": []}], "root": "komenc", "primary": false}, "malstabiligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u011ceni la egalpezon, ka\u016dzante ekfalon.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u0441\u0442\u0430\u0431\u0438\u043b\u0438\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9s\u00e9quilibrer", "d\u00e9stabiliser"], "de": ["zum Kippen bringen", "destabilisieren", "instabil machen"], "hu": ["megingat", "instabiliz\u00e1l", "labiliss\u00e1 tesz"]}, "examples": [["ekmiliti kontra\u016d Kabila por malstabiligi kaj faligi la re\u011dimon", "Zandandu Ntomono Zola: Soldatoj - sed neniaj solvoj, Monatojaro 2000a, numero 2a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "stabil", "primary": false}, "la\u016dtlegi": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u0108i tiu uzo estas unika en Biblio, dum \u00abvo\u0109legi\u00bb estas ofta kaj kutima \u0109e Zamenhof. Se oni volas indiki la\u016dtecon, pli bonstila estus \u00abla\u016dte vo\u0109legi\u00bb."], "primary definition": "(transitiva) La\u016dte vo\u0109legi.", "translations": {"be": ["\u0447\u044b\u0442\u0430\u0446\u044c \u0433\u0443\u0447\u043d\u0430"], "pl": ["czyta\u0107 na g\u0142os"], "ru": ["\u0447\u0438\u0442\u0430\u0442\u044c \u0433\u0440\u043e\u043c\u043a\u043e"], "hu": ["hangosan olvas"]}, "examples": [["kaj li prenis la libron de la interligo kaj la\u016dtlegis \u011din al la popolo", "La Malnova Testamento, Eliro 24:7"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Tiu uzo estas evitinda, \u0109ar vo\u0109legado povas esti la\u016dta a\u016d malla\u016dta \u2015 la\u016dteco ne estas trafa karakterizilo. Tial Zamenhof klare preferas la vorton \u00abvo\u0109legi\u00bb."], "primary definition": "(transitiva) = Vo\u0109legi.", "translations": {}, "examples": [["trejnu vin pri la\u016dtlegado de numeraloj", "Raita Pyh\u00e4l\u00e4: Lernolibroj de Lars Forsman, El IPR 2002:2."]], "subdefinitions": []}], "root": "leg", "primary": false}, "komenci\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de tio, kio komenci\u011das.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0447\u0430\u0442\u0430\u043a"], "fr": ["commencement", "d\u00e9but", "d\u00e9part (d\u00e9but)", "entr\u00e9e (d\u00e9but)", "origine (d\u00e9but)", "ouverture (d\u00e9but)"], "en": ["begin"], "nl": ["begin", "aanvang"], "ru": ["\u043d\u0430\u0447\u0430\u043b\u043e"], "de": ["Anfang", "Beginnen"], "vo": ["begin"], "pl": ["rozpocz\u0119cie si\u0119"]}, "examples": [["ni ne \u0109eestis la komenci\u011don de la spektaklo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "komenc", "primary": false}, "malestimi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malalte taksi ies moralan a\u016d spiritan valoron.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0433\u0430\u0440\u0434\u0436\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["m\u00e9priser"], "en": ["disdain", "hold in contempt", "disrespect", "despise"], "nl": ["verachten", "minachten"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0437\u0438\u0440\u0430\u0442\u044c"], "de": ["gering sch\u00e4tzen", "verachten", "missachten"], "hu": ["megvet", "len\u00e9z"], "es": ["desestimar"], "pl": ["gardzi\u0107", "pogardza\u0107", "wzgardza\u0107", "lekcewa\u017cy\u0107"]}, "examples": [["sa\u011don kaj instruon la malsa\u011duloj malestimas", "Z"], ["mi malestimas lin pro lia mensogemo", null], ["malri\u0109eco ne estas krimo, tamen kondukas al malestimo", "Proverbaro esperanta"], ["kiel malestiminda vi fari\u011dis, \u015dan\u011dante vian vojon!", "La Malnova Testamento, Jeremia 2:26"], ["Vi faris nin malestimata\u0135o por niaj najbaroj", "La Malnova Testamento, Psalmaro 44:13"]], "subdefinitions": []}], "root": "estim", "primary": false}, "enspiri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Enlasi aeron en la pulmojn.", "translations": {"be": ["\u0443\u0434\u044b\u0445\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["aspirer (par une paille par ex.)", "inhaler", "inspirer", "respirer (un parfum)"], "nl": ["inademen"], "ru": ["\u0432\u0434\u044b\u0445\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u0434\u043e\u0445\u043d\u0443\u0442\u044c"], "de": ["einatmen"], "hu": ["bel\u00e9legzik", "belehel", "besz\u00edv"], "fa": ["\u0646\u0641\u0633 \u0641\u0631\u0648\u0628\u0631\u062f\u0646", "\u062f\u0645 \u0641\u0631\u0648\u0628\u0631\u062f\u0646"], "es": ["inspirar"]}, "examples": [["li enspiris la parfumajn blovojn, la venton de la erikejo, la gudroaromon de la pinoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "spir", "primary": false}, "okupi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sin okupi pri io.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0439\u043c\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["s'occuper de"], "nl": ["zich bezig houden met"], "pt": ["ocupar-se"], "ru": ["\u0437\u0430\u043d\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["sich besch\u00e4ftigen (mit)"], "hu": ["foglalkozik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "okup", "primary": false}, "kukurbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio kukurbacoj (Cucurbita) kun grandaj sukplenaj man\u011deblaj bulformaj fruktoj.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0440\u0431\u0443\u0437"], "fr": ["courge"], "bg": ["\u043c\u0438\u043a\u0432\u0430"], "nl": ["pompoen"], "ru": ["\u0442\u044b\u043a\u0432\u0430"], "de": ["K\u00fcrbis"], "tr": ["kabak"], "hu": ["t\u00f6k"], "en": ["squash", "pumpkin"], "es": ["calabaza"], "pl": ["kabaczek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kukurb", "primary": true}, "okupi\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de iu okupata.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043d\u044f\u0442\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["indisponibilit\u00e9"], "nl": ["beleg (bezetting)"], "pt": ["ocupa\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0437\u0430\u043d\u044f\u0442\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Besch\u00e4ftigtsein"], "hu": ["foglalkoz\u00e1s", "elfoglalts\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "okup", "primary": false}, "hiperbola kotangento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Reela funkcio, kiu \u0135etas reelon x al (cosh x)/(sinh x); simb. cotgh a\u016d kotangh.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u043f\u044d\u0440\u0431\u0430\u043b\u0456\u0447\u043d\u044b \u043a\u0430\u0442\u0430\u043d\u0433\u0435\u043d\u0441"], "fr": ["cotangente hyperbolique"], "en": ["hyperbolic cotangent"], "ru": ["\u0433\u0438\u043f\u0435\u0440\u0431\u043e\u043b\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439 \u043a\u043e\u0442\u0430\u043d\u0433\u0435\u043d\u0441"], "de": ["Hyperbelkotangens", "hyperbolischer Kotangens"], "pl": ["cotangens hiperboliczny"], "hu": ["kotangens hiperbolikusz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kotangent", "primary": false}, "pori\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grio, precipe avena, miksita kun lakto a\u016d akvo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0440\u0440\u0438\u0434\u0436", "\u043e\u0432\u0441\u044f\u043d\u0430\u044f \u043a\u0430\u0448\u0430"], "fr": ["porridge"], "nl": ["pap", "havermoutpap"], "pt": ["mingau"]}, "examples": [["\u015diaj intestoj kaj stomako \u015dajnis kunglui\u011di, kaj fine \u015di e\u0109 pori\u011don ne povis gluti", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 89a, volumo 3a, p. 142a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pori\u011d", "primary": true}, "boksi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Pugnolukti.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u043a\u0441\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["boxer"], "en": ["box"], "de": ["boxen"], "sv": ["boxas"], "hu": ["bokszol"], "sk": ["boxova\u0165"], "es": ["boxear"], "it": ["boxare", "pugilare"], "pl": ["boksowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Okupi\u011di pri bokso kiel sportisto.", "translations": {"it": ["tirare di boxe", "praticare pugilato"], "pl": ["uprawia\u0107 boks"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "boks", "primary": true}, "magnolio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio magnoliacoj, arbo kun blankaj \u011dis ru\u011daj tulipsimilaj floroj (Magnolia).", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0433\u043d\u043e\u043b\u0456\u044f"], "fr": ["magnolia"], "bg": ["\u043c\u0430\u0433\u043d\u043e\u043b\u0438\u044f"], "nl": ["magnolia"], "pt": ["magn\u00f3lia"], "ru": ["\u043c\u0430\u0433\u043d\u043e\u043b\u0438\u044f"], "de": ["Magnolie"], "hu": ["liliomfa", "many\u00f3lia", "magn\u00f3lia"], "fa": ["\u0645\u0627\u06af\u0646\u0648\u0644\u06cc\u0627"], "en": ["magnolia"]}, "examples": [["tie estis granda \u011dardeno kun kelkaj magnolioj", "La Familio, \u0109apitro 14a, p. 165-166a"]], "subdefinitions": []}], "root": "magnoli", "primary": true}, "ma\u0109eto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Brazildevena tran\u0109ilego kun klingo proksimume 3-centimetre lar\u011da, uzata por fortran\u0109i kreska\u0135ojn.", "translations": {"fr": ["machette"], "de": ["Machete"], "it": ["machete"], "bg": ["\u043c\u0430\u0447\u0435\u0442\u0435"]}, "examples": [["la ma\u0109etoj detruis sange ru\u011dajn liliojn", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"], ["alia soldato tenas ma\u0109eton kaj sin pretigas por apartigi la kapon disde la trunko", "J. Saramago, trad. TdB, La faktoro Dio, Maldekstro kaj Esperanto, [vidita en 2007-04]"]], "subdefinitions": []}], "root": "ma\u0109et", "primary": true}, "piranjo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de serasalmo (Serrasalmus piraya), fi\u015do kun mallonga, alta korpo kaj akregaj dentoj, per kiuj \u011di rapide povas el\u015diri karnopecojn, e\u0109 de grandaj mamuloj kaj homoj; vivas en riveroj de Suda kaj Centra Amerikoj.", "translations": {"pl": ["pirania"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pl": ["pirania"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rivero en Brazilo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "piranj", "primary": true}, "e\u016dklida spaco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Reela vektora spaco E, konsiderata kune kun skalara produto super \u011di, a\u016d afina spaco, super kiu operacias tia vektora spaco.", "translations": {"ru": ["\u0435\u0432\u043a\u043b\u0438\u0434\u043e\u0432\u043e \u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["espace euclidien"], "en": ["Euclidean space"], "de": ["Euklidischer Raum"], "pl": ["przestrze\u0144 euklidesowa"], "hu": ["euklideszi t\u00e9r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spac", "primary": false}, "decimetro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezurunuo de longo, dekono de metro; simb. dm.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u0446\u044b\u043c\u044d\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["d\u00e9cim\u00e8tre"], "en": ["decimeter", "decimetre"], "nl": ["decimeter"], "pt": ["dec\u00edmetro"], "ru": ["\u0434\u0435\u0446\u0438\u043c\u0435\u0442\u0440"], "de": ["Dezimeter"], "sv": ["decimeter"], "hu": ["decim\u00e9ter"], "sk": ["decimeter"], "es": ["dec\u00edmetro"], "pl": ["decymetr"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "decimetr", "primary": true}, "gnetoplantoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Divido de la plantoj (Gnetophyta).", "translations": {"ru": ["\u0433\u043d\u0435\u0442\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u043e\u0442\u0434\u0435\u043b)"], "fr": ["gnetophytes"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gnet", "primary": false}, "pa\u016dsa\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kopio pa\u016dse imitanta modelon.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u044c\u043a\u0430", "\u043a\u043e\u043f\u0456\u044f", "\u0456\u043c\u0456\u0442\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["d\u00e9calque"], "en": ["calque"], "nl": ["calqueerplaat", "calqueerblad", "imitatie", "model"], "pt": ["decalcagem", "decalque"], "ru": ["\u043a\u0430\u043b\u044c\u043a\u0430 (\u043a\u043e\u043f\u0438\u044f, \u0438\u043c\u0438\u0442\u0430\u0446\u0438\u044f)", "\u043a\u043e\u043f\u0438\u044f", "\u0438\u043c\u0438\u0442\u0430\u0446\u0438\u044f"], "hu": ["pauszm\u00e1solat", "m\u00e1solat"], "pl": ["kalka"], "es": ["calco"]}, "examples": [["kiu el vi forgesis pa\u016dsa\u0135on?", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 63a, volumo 2a, p. 369a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pa\u016ds", "primary": false}, "pundo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Monunuo, interalie de Britujo.", "translations": {"be": ["\u0444\u0443\u043d\u0442 \u0441\u0442\u044d\u0440\u043b\u0456\u043d\u0433\u0430\u045e"], "fr": ["livre (monnaie)"], "en": ["pound"], "nl": ["pond (muntsoort)"], "pt": ["libra (esterlina)"], "ru": ["\u0444\u0443\u043d\u0442 \u0441\u0442\u0435\u0440\u043b\u0438\u043d\u0433\u043e\u0432"], "ca": ["lliura"], "de": ["Pfund"], "hu": ["font (p\u00e9nz)"], "fa": ["\u0644\u06cc\u0631\u0647", "\u067e\u0648\u0646\u062f"], "es": ["libra"], "pl": ["funt"]}, "examples": [["la firmao \u0135us anoncis jaran malprofiton de 61 milionoj da pundoj anstata\u016d 27 milionoj, kiel planite", "E. Grimley Evans, Interreto senpage, Monatojaro 2000a, numero 11a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pund", "primary": true}, "afusto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Portilo de kanono a\u016d mitralilo.", "translations": {"be": ["\u043b\u0430\u0444\u0435\u0442"], "fr": ["aff\u00fbt (de canon)"], "en": ["gun carriage"], "nl": ["affuit"], "pt": ["carreta (de canh\u00e3o ou metralhadora)"], "ru": ["\u043b\u0430\u0444\u0435\u0442"], "de": ["Lafette", "Selbstfahrlafette"], "hu": ["\u00e1gy\u00fatalp", "l\u00f6vegtalp", "lafetta"], "sk": ["lafeta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "afust", "primary": true}, "kvodlibeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Muzika a\u016d literatura verko, konsistanta el pecoj de diversaj fontoj kaj karakteroj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043f\u0443\u0440\u044b"], "fr": ["pot-pourri"], "en": ["quodlibet", "medley", "musical switch", "potpourri"], "nl": ["potpourri"], "pt": ["quodlibet (m\u00fas.)"], "ru": ["\u043f\u043e\u043f\u0443\u0440\u0440\u0438"], "de": ["Quodlibet"], "hu": ["egyveleg", "quodlibet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kvodlibet", "primary": true}, "tage": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dum la taglumo.", "translations": {"be": ["\u0443\u0434\u0437\u0435\u043d\u044c"], "fr": ["de jour"], "en": ["during the day"], "nl": ["overdag"], "ru": ["\u0434\u043d\u0451\u043c"], "de": ["tags", "am Tag(e)"], "tr": ["g\u00fcnd\u00fczleyin"], "sv": ["p\u00e5 dagen"], "hu": ["nappal"], "sk": ["de\u0148"], "ro": ["zilnic"], "pl": ["w ci\u0105gu dnia"], "he": ["\u05d1\u05d9\u05d5\u05dd"]}, "examples": [["la fi\u015dkaptisto dormis bone kaj profunde, \u0109ar li multe kuris tage", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, fi\u015dkaptisto kaj lia edzino"]], "subdefinitions": []}], "root": "tag", "primary": false}, "taga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Okazanta a\u016d farata dum la taglumo.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u0451\u043d\u043d\u044b"], "fr": ["diurne"], "en": ["daytime"], "nl": ["dag-"], "ru": ["\u0434\u043d\u0435\u0432\u043d\u043e\u0439"], "de": ["Tages-", "Tag-", "am Tag(e)"], "tr": ["g\u00fcnd\u00fcz"], "hu": ["nappali"], "pl": ["dzienny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tag", "primary": false}, "tago": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La hela parto de diurno, la tempospaco dum kiu la suno, de sia levi\u011do \u011dis sia subiro, prilumas koncernan parton de la tero.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u0435\u043d\u044c"], "fr": ["jour"], "bg": ["\u0434\u0435\u043d"], "zh": ["\u5929 [ti\u0101n]", "\u65e5 [r\u00ec]"], "de": ["Tag"], "hu": ["nap"], "en": ["day"], "cs": ["den"], "vo": ["del"], "es": ["d\u00eda"], "he": ["\u05d9\u05d5\u05dd"], "ru": ["\u0434\u0435\u043d\u044c"], "nl": ["dag"], "pt": ["dia"], "tr": ["g\u00fcn"], "sv": ["dag"], "ku": ["roj"], "ro": ["zi(u\u0103)"], "pl": ["dzie\u0144"]}, "examples": [["mi veturis du tagojn kaj unu nokton", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 29"], ["en la tago ni vidas la helan sunon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 10"], ["tago tagon sekvas, sed ne similas", "Proverbaro esperanta"], ["du fojojn en \u0109iu tago iri \u0109erpi akvon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 13, la feino (da\u016drigo)"], ["en vespero de tago", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Da\u016dro de 12 horoj.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Suna lumo.", "translations": {}, "examples": [["tagi\u011das", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Diurno, tagnokto, terturno.", "translations": {"pl": ["doba"], "he": ["\u05d9\u05de\u05de\u05d4"]}, "examples": [["plimulti\u011dos viaj tagoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kalendara tempopunkto, dato.", "translations": {}, "examples": [["la semajno havas sep tagojn", null], ["anta\u016d tri tagoj mi vizitis vian kuzon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 20"], ["tiu \u0109i grava tago restos por mi \u0109iam memorinda", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 41"], ["en tago de mizero", "Z"], ["reveni en la tago difinita", null], ["preparata por la tago de milito", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "tag", "primary": true}, "akumulejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aritmetika re\u011distro en kiu la aritmetikilo ricevas unu el la argumentoj de plenumota operacio kaj en kiun \u011di liveras la rezulton. Ofte tiu rezulto estas argumento de la tujsekva operacio, kiu do havas unu el siaj argumentoj jam preta en la re\u011distro; tiamaniere la definitiva rezulto iom post iom \u00abakumuli\u011das\u00bb en tiu re\u011distro, evitigante registradon kaj relegadon de interaj rezultoj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u043c\u043c\u0430\u0442\u043e\u0440", "\u0430\u043a\u043a\u0443\u043c\u0443\u043b\u044f\u0442\u043e\u0440 (\u0440\u0435\u0433\u0438\u0441\u0442\u0440 \u0410\u0423)"], "en": ["accumulator"], "hu": ["akkumul\u00e1tor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "akumul", "primary": false}, "fera\u0135isto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metiisto, kiu faras a\u016d vendas ferajn objektojn.", "translations": {"fr": ["ferrailleur"], "nl": ["ijzerhandelaar"], "br": ["houarnajer"], "hu": ["vaskeresked\u0151", "kov\u00e1cs"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fer", "primary": false}, "parulino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ino rigardata kiel ano de portempa a\u016d konstanta paro.", "translations": {"fr": ["cavali\u00e8re (partenaire de danse)", "compagne (dans un couple)", "partenaire (f\u00e9m.)"]}, "examples": [["nun \u015di rajtus kunvivi kun li kiel lia permanenta parulino", "J. Francis, Misio sen Alveno, tk-stafeto, 1982"]], "subdefinitions": []}], "root": "par", "primary": false}, "retotaglibro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["blog"], "en": ["blog"], "pt": ["blogue"], "de": ["Blog"], "pl": ["blog", "pami\u0119tnik (internetowy)"], "hu": ["h\u00e1l\u00f3napl\u00f3", "webnapl\u00f3", "blog"]}, "examples": [["blogo (anka\u016d nomata retotaglibro) estas", "Vikipedio, artikolo \u00abblogo\u00bb"]], "subdefinitions": []}], "root": "libr", "primary": false}, "surfaco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La ekstera parto de iu korpo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0432\u0435\u0440\u0445\u043d\u044f"], "fr": ["surface"], "en": ["surface"], "nl": ["oppervlak"], "ru": ["\u043f\u043e\u0432\u0435\u0440\u0445\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Oberfl\u00e4che"], "it": ["superficie"], "hu": ["fel\u00fclet", "felsz\u00edn"], "fa": ["\u0633\u0637\u062d"], "sv": ["yta"], "pl": ["powierzchnia"]}, "examples": [["la vertikalaj surfacoj de muro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Dudimensia geometria figuro.", "translations": {"de": ["Fl\u00e4che"], "nl": ["vlak"], "hu": ["fel\u00fclet"]}, "examples": [["ebena surfaco", null], ["neebena surfaco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "surfac", "primary": true}, "fanerogamoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u044f\u0432\u043d\u043e\u0431\u0440\u0430\u0447\u043d\u044b\u0435 \u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["phan\u00e9rogames"], "pt": ["faner\u00f3gamas"], "de": ["Phanerogamen"], "es": ["faner\u00f3gamas"], "hu": ["vir\u00e1gos n\u00f6v\u00e9nyek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fanerogam", "primary": true}, "frata": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "De frato.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0440\u0430\u0442\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["fraternel"], "bg": ["\u0431\u0440\u0430\u0442\u0441\u043a\u0438"], "nl": ["broederlijk"], "pt": ["fraterno", "fraternal"], "be": ["\u0431\u0440\u0430\u0446\u043a\u0456", "\u0431\u0440\u0430\u0442\u044d\u0440\u0441\u043a\u0456"], "de": ["br\u00fcderlich"], "hu": ["testv\u00e9ri"], "es": ["fraterno"], "pl": ["braterski"]}, "examples": [["frata amo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "frat", "primary": false}, "gastigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Akcepti kiel gaston.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043d\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c \u0433\u043e\u0441\u0442\u0435\u0439"], "fr": ["h\u00e9berger", "accueillir (un h\u00f4te)", "recevoir (un h\u00f4te)"], "nl": ["ontvangen (v.gast)", "onderdak geven"], "pt": ["hospedar"], "be": ["\u043f\u0440\u044b\u043c\u0430\u0446\u044c \u0433\u0430\u0441\u044c\u0446\u0435\u0439"], "tr": ["a\u011f\u0131rlamak", "misafir etmek"], "hu": ["vend\u00e9g\u00fcl l\u00e1t"], "fa": ["\u0645\u06cc\u0632\u0628\u0627\u0646\u06cc \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "es": ["albergar"]}, "examples": [["ricevi gastigon \u0109e iu", null], ["li engasti\u011dis en la plej bela hotelo", "Fabeloj, volumo 1, Fajrilo"]], "subdefinitions": []}], "root": "gast", "primary": false}, "frato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Virseksa ido de samaj gepatroj, rilate al samdevenaj idoj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u0430\u0442"], "fr": ["fr\u00e8re"], "bg": ["\u0431\u0440\u0430\u0442"], "de": ["Bruder"], "hu": ["fiv\u00e9r", "fi\u00fatestv\u00e9r"], "en": ["brother"], "cs": ["bratr"], "vo": ["blod"], "es": ["hermano"], "he": ["\u05d0\u05d7"], "ru": ["\u0431\u0440\u0430\u0442"], "nl": ["broer"], "pt": ["irm\u00e3o"], "tr": ["erkek karde\u015f"], "sv": ["bror"], "pl": ["brat"]}, "examples": [["miaj fratoj havis hodia\u016d gastojn", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 18"], ["mensogo kaj \u015dtelo estas du fratoj", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Persono, kiun oni amas kiel fraton, kaj kiu reciprokas tian amon.", "translations": {"de": ["Bruder"], "nl": ["broeder"], "pt": ["irm\u00e3o", "mano"], "hu": ["testv\u00e9r"]}, "examples": [["amiko fari\u011das frato en mizero", "La Malnova Testamento, Sentencoj 17:17"], ["militfrato", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Titolo de ano en kelkaj religiaj ordenoj kaj en kelkaj societoj.", "translations": {"de": ["Bruder"], "nl": ["broeder"], "pt": ["irm\u00e3o", "frei"], "hu": ["bar\u00e1t", "testv\u00e9r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "frat", "primary": true}, "koksalgio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuberkuloza malsano de la koksa artiko.", "translations": {"fr": ["coxalgie (tuberculeuse)"], "de": ["H\u00fcftschmerz", "H\u00fcftgelenkschmerz", "Koxalgie"], "nl": ["coxalgie"]}, "examples": [["malbona higieno ka\u016dzas la koksalgion", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Doloro \u0109e la kokso.", "translations": {"ca": ["cox\u00e0lgia"], "nl": ["heuppijn"], "fr": ["coxalgie (simple douleur)"], "es": ["coxalgia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "koksalgi", "primary": true}, "aerolito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctono falinta sur teron el la kosma spaco.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0442\u044d\u0430\u0440\u044b\u0442"], "fr": ["a\u00e9rolithe", "m\u00e9t\u00e9orite"], "en": ["aerolite"], "nl": ["a\u00ebroliet"], "ru": ["\u0430\u044d\u0440\u043e\u043b\u0438\u0442 (\u0443\u0441\u0442.)", "\u043a\u0430\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 \u043c\u0435\u0442\u0435\u043e\u0440\u0438\u0442"], "de": ["Aerolith (alt)", "Meteorit"], "hu": ["aerolit", "meteork\u0151"], "sk": ["meteorit"], "es": ["aerolito"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aerolit", "primary": true}, "movilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato a\u016d rimedo por movi ion.", "translations": {"be": ["\u0440\u0443\u0445\u0430\u0447", "\u0440\u0443\u0445\u0430\u0432\u0456\u043a"], "en": ["movement mechanism"], "ru": ["\u0434\u0432\u0438\u0433\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u0434\u0432\u0438\u0436\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u0434\u0432\u0438\u0436\u0443\u0449\u0430\u044f \u0441\u0438\u043b\u0430"]}, "examples": [["remilo, helico, rado estas moviloj, sed ili ne estas motoroj", null], ["raketa movilo", null], ["rad-moviloj kiuj povas orienti la radojn en alia direkto ol tiu ordonita de la stirilo", "Denis Duclos: Kiu timas la Egan Fraton?. \u00abLe Monde diplomatique\u00bb en Esperanto"], ["agrablo kaj malagrablo estas solaj moviloj por moraleco, kaj sinamo estas sola fundamento, sur kiu oni vere povus bazigi moralecon", "Helvecio: Elektitaj pensoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "mov", "primary": false}, "\u0109ampiono": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Mankas ta\u016dga vorto por la sportkonkursoj kiuj rajtigas je la titolo \u00ab\u0109ampiono\u00bb. Oni trovas en la uzo la vorton \u00ab\u0109ampionado\u00bb, kiu estas sone proksima al la iom internacia \u00abchampionat\u00bb \u2015 sed tia uzo ne estas kohera kun la esperanta derivado, \u0109ar logike tia vorto devus signifi \u00abestado \u0109ampiono\u00bb \u2015 kiel \u00abre\u011dado, profesorado\u00bb kaj tiel plu. Logika kaj memtrudi\u011danta solvo estus \u00ab \u0109ampionumo\u00bb \u2015 sed oni tiom fortimigis la esperantistojn kontra\u016d \u0109i tiu sufikso, ke ili preferas misuzi alian sufikson ol fari vorton per -um."], "primary definition": "Venkinto en grava titoldona sportkonkurso.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0435\u043c\u043f\u0438\u043e\u043d"], "fr": ["champion (dans un sport)", "as (grand vainqueur)", "vainqueur", "gagnant", "recordman"], "bg": ["\u0448\u0430\u043c\u043f\u0438\u043e\u043d"], "nl": ["kampioen"], "pt": ["campe\u00e3o"], "be": ["\u0447\u044d\u043c\u043f\u0456\u0451\u043d"], "de": ["Meister", "Sieger", "Champion"], "it": ["campione (di uno sport o sim.)"], "hu": ["bajnok"], "sk": ["\u0161ampi\u00f3n"], "en": ["champion"], "pl": ["czempion", "champion", "mistrz"], "es": ["campe\u00f3n"]}, "examples": [["urba, landa, monda \u0109ampiono pri \u015dako, piedpilko", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: \u0108i tiu senco, komuna al la lingvoj angla kaj la latinidaj, estas tute nekonata, stranga kaj komike nekutima en aliaj lingvoj \u2015 dum la sporta sifnifo ja estas tute internacia; sekve, la frazoj kiel \u0109ampiono de la kredo impresas onin proksimume kiel rekordulo de la kredo \u2015 kio probable ne estas la intenco de la dirinto. Kaj \u011denerale, estas nenia avanta\u011do konfuzi en unu vorto tiom malsamajn sencojn."], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0431\u043e\u0440\u043d\u0438\u043a", "\u0437\u0430\u0449\u0438\u0442\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["champion (d\u00e9fenseur d'une id\u00e9e)", "ap\u00f4tre (d'une id\u00e9e)", "d\u00e9fenseur (d'une id\u00e9e)", "partisan (d'une id\u00e9e)"], "nl": ["aanhanger", "voorvechter"], "de": ["Anh\u00e4nger", "Verfechter"], "it": ["campione (guerriero)"], "hu": ["harcos (\u00e1tv)", "v\u00e9delmez\u0151"]}, "examples": [["Bourlet estis la vera \u0109ampiono de Esperanto", "Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ampion", "primary": true}, "lar\u011deco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de tio, kio estas lar\u011da.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0438\u0440\u0438\u043d\u0430"], "fr": ["largesse", "largeur (fait d'\u00eatre large)"], "en": ["wideness"], "pt": ["largura"], "be": ["\u0448\u044b\u0440\u044b\u043d\u044f"], "de": ["Breitsein"], "hu": ["sz\u00e9less\u00e9g"], "fa": ["\u067e\u0647\u0646\u06cc", "\u067e\u0647\u0646\u0627\u0648\u0631\u06cc"], "br": ["ledander"], "el": ["\u03c0\u03bb\u03ac\u03c4\u03bf\u03c2", "\u03c6\u03ac\u03c1\u03b4\u03bf\u03c2"]}, "examples": [["lar\u011deco de \u015dultroj", null], ["la lar\u011deco de la foso malhelpis la transsalton", "Plena Ilustrita Vortaro"], ["la lar\u011deco de la ideoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Lar\u011do.", "translations": {"fa": ["\u067e\u0647\u0646\u0627"], "de": ["Breite"]}, "examples": [["na\u016d ulnoj estas \u011dia longeco kaj kvar ulnoj estas \u011dia lar\u011deco", "La Malnova Testamento, Readmono 3:11"]], "subdefinitions": []}], "root": "lar\u011d", "primary": false}, "ferianto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu en la koncerna tago havas ferion kaj ne laboras.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043f\u0443\u0441\u043a\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["vacancier"], "de": ["Urlauber"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "feri", "primary": false}, "almetkasedo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kasedo, kiun oni ne \u015dovas en la foldojn de la kamerao, sed nur alpremas al \u011di.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kased", "primary": false}, "alnomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nomo aldonita al la nomo de iu por pli bone diferencigi lin.", "translations": {"be": ["\u043c\u044f\u043d\u0443\u0448\u043a\u0430"], "fr": ["surnom"], "en": ["nickname", "alias"], "nl": ["bijnaam"], "pt": ["alcunha", "cognome", "apelido"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0437\u0432\u0438\u0449\u0435", "\u043f\u0440\u043e\u0437\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Beiname", "Zuname", "Nebenbezeichnung"], "hu": ["ragadv\u00e1nyn\u00e9v"], "br": ["lesanv", "moranv"]}, "examples": [["venigu Simonon, kies alnomo estas Petro", "La Nova Testamento, &Ago 11:13"]], "subdefinitions": []}], "root": "nom", "primary": false}, "perspektivo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bilda prezento de objektoj la\u016d la diverseco de aspektoj ka\u016dzita de ilia malproksimeco kaj pozicio.", "translations": {"be": ["\u043f\u044d\u0440\u0441\u043f\u044d\u043a\u0442\u044b\u0432\u0430"], "fr": ["perspective"], "en": ["perspective"], "nl": ["perspectief"], "pt": ["perspectiva"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0441\u043f\u0435\u043a\u0442\u0438\u0432\u0430"], "de": ["Perspektive"], "hu": ["t\u00e1vlat", "perspekt\u00edva"], "es": ["perspectiva"]}, "examples": [["en tiu pentra\u0135o la perspektivo estas tre \u011dusta", null], ["linia, kolora perspektivo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["de tiu monteto oni \u011duas belan ridantan perspektivon", null], ["birdoperspektivo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Aspekto, sub kiu oni prezentas al si pli a\u016d malpli malproksiman okazon.", "translations": {}, "examples": [["la nuna situacio prezentas vastajn perspektivojn kaj esperojn", null], ["la vivo alprenis por li novan kaj pli vervan perspektivon", null], ["tiu progreso malfermas novajn perspektivojn", null], ["konsola perspektivo", null], ["senperspektiva entrepreno", null]], "subdefinitions": []}], "root": "perspektiv", "primary": true}, "orienti\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de io a\u016d iu orientita; de iu, kiu orienti\u011das.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0440\u0438\u0435\u043d\u0442\u0430\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["orientation"], "nl": ["ori\u00ebntatie"], "hu": ["t\u00e1j\u00e9koz\u00f3d\u00e1s"]}, "examples": [["\u015di unu tagon tiel perdis la orienti\u011don, ke \u015di ne plu pensis pri la doninto", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de bazo B rilate al bazo B') La signo de la determinanto de \u011diaj vektoroj rilate al B'.", "translations": {"fr": ["orientation"], "en": ["orientation"], "de": ["Orientierung"], "hu": ["ir\u00e1ny\u00edtotts\u00e1g"], "br": ["reteradur (matematik)", "oriantadur (matematik)"], "pl": ["orientacja"]}, "examples": [["pozitiva a\u016d negativa orienti\u011do", null], ["aksa simetrio en ebeno modifas la orienti\u011don", null]], "subdefinitions": []}], "root": "orient", "primary": false}, "\u015dvebi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Resti pendanta a\u016d gliti en aero.", "translations": {"be": ["\u043b\u0443\u043d\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["flotter"], "en": ["hover"], "nl": ["zweven"], "pt": ["pairar"], "ru": ["\u043f\u0430\u0440\u0438\u0442\u044c", "\u0440\u0435\u044f\u0442\u044c", "\u0432\u0438\u0442\u0430\u0442\u044c"], "de": ["schweben"], "sv": ["sv\u00e4va"], "hu": ["lebeg", "siklik (a leveg\u0151ben)"], "it": ["aleggiare", "galleggiare (in aria)", "librarsi"], "es": ["planear (al volar)", "cernerse", "cerner", "estar suspendido en el aire"]}, "examples": [["fumo, grizaj nuboj \u015dvebis en la aero", null], ["mantelo el nigra veluro \u015dvebas super la \u0109evalo", "Z"], ["en la \u011dardeno preter\u015dvebis juna knabino", "Z"], ["la \u0109ielo, tiu \u015dvebanta senbrua oceano", "Z"], ["la peza \u015dtono fari\u011dis \u015dvebanta, dancanta, aere malpeza junulino", "Z"], ["ruini\u011do \u015dvebas super ili", null]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Resti en aero kun etenditaj, ne movi\u011dantaj flugiloj a\u016d kun haltinta motoro.", "translations": {}, "examples": [["super mi \u015dvebas du agloj", "G. Henriksen, Tagnokto \u0109e abismo, Norda Prismo 1956:6, p. 251-255a"], ["la aeroplano longe \u015dvebis", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Disetendi\u011di, disvasti\u011di tra aero.", "translations": {}, "examples": [["\u015dvebas en la aero la ebriiga odoro de siringoj", null], ["kantoj \u015dvebis tra la arbara silento", null], ["tiu ideo \u015dvebas en la aero", null], ["\u011denerala amika sento \u015dvebas en la aero", null]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Da\u016dre restadi en imago a\u016d memoro.", "translations": {}, "examples": [["lia bildo \u0109iam \u015dvebas anta\u016d miaj okuloj", null], ["lia viza\u011do ankora\u016d \u015dvebas en mia rememoro anta\u016d mia animo", "Z"], ["la son\u011doj denove en\u015dvebis", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Resti nefiksa, necerta, sendecida, nedecidita.", "translations": {}, "examples": [["\u015dvebi inter vivo kaj morto", null], ["la vorto \u015dvebas sur mia lango", null], ["ni vivas en la stre\u0109o de l' necerto, super ni \u015dvebas la hazardo", null], ["strangaj famoj \u015dvebas en la internacia atmosfero", null], ["\u015dvebas diversaj proponoj, sed nenio estas definitiva", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dveb", "primary": true}, "orienti\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Determini la direkton, kiu devas esti sekvata.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u044b\u0435\u043d\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["s'orienter"], "nl": ["zich ori\u00ebnteren"], "br": ["en em reteri\u00f1"], "ru": ["\u043e\u0440\u0438\u0435\u043d\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["sich orientieren"], "hu": ["t\u00e1j\u00e9koz\u00f3dik", "eligazodik"]}, "examples": [["sin orienti en arbaro, en nekonata urbo", null], ["la aviadistoj ne povis plu sin orienti pro la densa nebulo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Klare kompreni la situacion, en kiu oni trovi\u011das, kaj difini, kion oni devas fari.", "translations": {"de": ["entscheiden"], "nl": ["beslissen"], "hu": ["eligazodik"]}, "examples": [["la prezidanto de kunsido devas sin rapide orienti en la debatoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "orient", "primary": false}, "ciprino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio ciprinedoj (Cyprinus), bongusta riverfi\u015do, kies tipo estas la karpo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0437\u0430\u043d"], "fr": ["carpe"], "en": ["carp"], "nl": ["karper"], "pt": ["carpa"], "el": ["\u03ba\u03c5\u03c0\u03c1\u03af\u03bd\u03bf\u03c2"], "de": ["Karpfen"], "it": ["ciprino"], "hu": ["ponty"], "es": ["carpa"], "ru": ["\u0441\u0430\u0437\u0430\u043d"], "pl": ["sazan", "karp"], "he": ["\u05e7\u05e8\u05e4\u05d9\u05d5\u05df"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ciprin", "primary": true}, "volbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arka\u0135o el vicoj de \u015dtonoj, kiuj konsistigas murojn kaj supre kuni\u011das en kurba plafono.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u043b\u044f\u043f\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["voute"], "en": ["vault", "arched roof"], "nl": ["gewelf"], "pt": ["ab\u00f3bada"], "ru": ["\u0441\u0432\u043e\u0434 (\u0430\u0440\u0445\u0438\u0442.)"], "de": ["Gew\u00f6lbe"], "hu": ["boltozat"], "el": ["\u03b8\u03cc\u03bb\u03bf\u03c2", "\u03c4\u03c1\u03bf\u03cd\u03bb\u03bb\u03bf\u03c2"], "es": ["b\u00f3veda"]}, "examples": [["la blua \u0109ielo volbi\u011dis super ni", null], ["ponto kun rondaj arkaj volboj", "La Kiso kaj dek tri aliaj noveloj, la brulanta urbo"]], "subdefinitions": []}], "root": "volb", "primary": true}, "leporo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro (Lepus) el familio leporedoj, kun longaj malanta\u016daj kruroj, per kiuj ili povas rapide saltkuri.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u044f\u0446"], "fr": ["li\u00e8vre"], "bg": ["\u0437\u0430\u0435\u043a"], "nl": ["haas"], "pt": ["lebre"], "el": ["\u03bb\u03b1\u03b3\u03cc\u03c2"], "de": ["Hase"], "sv": ["hare"], "hu": ["mezei ny\u00fal"], "en": ["hare"], "es": ["liebre"], "br": ["gad"], "ru": ["\u0437\u0430\u044f\u0446"], "ro": ["iepure"], "pl": ["zaj\u0105c"]}, "examples": [["kiu \u0109asas du leporojn kaptas neniun", "Proverbaro esperanta"], ["pafi samtempe du leporojn", null], ["fortoj leporaj kaj kapricoj sinjoraj", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "kuniklo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lepor", "primary": true}, "anemometro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Instrumento por mezuri la forton kaj la rapidecon de la vento.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u044d\u043c\u043e\u043c\u044d\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["an\u00e9mom\u00e8tre"], "en": ["anemometer"], "nl": ["windkrachtmeter"], "ru": ["\u0430\u043d\u0435\u043c\u043e\u043c\u0435\u0442\u0440", "\u0432\u0435\u0442\u0440\u043e\u043c\u0435\u0440"], "de": ["Windgeschwindigkeitsmesser", "Windst\u00e4rkemesser", "Anemometer"], "hu": ["sz\u00e9l(sebess\u00e9g)m\u00e9r\u0151", "anemom\u00e9ter"], "sk": ["anemometer", "vetromer"], "es": ["anem\u00f3metro"], "pl": ["anemometr", "wiatromierz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anemometr", "primary": true}, "\u015dimpanzo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0448\u044b\u043c\u043f\u0430\u043d\u0437\u044d"], "bg": ["\u0448\u0438\u043c\u043f\u0430\u043d\u0437\u0435"], "pt": ["chimpanz\u00e9"], "el": ["\u03c7\u03b9\u03bc\u03c0\u03b1\u03bd\u03c4\u03b6\u03ae\u03c2"], "de": ["Schimpanse"], "it": ["scimpanz\u00e9"], "hu": ["csimp\u00e1nz"], "ru": ["\u0448\u0438\u043c\u043f\u0430\u043d\u0437\u0435"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dimpanz", "primary": true}, "lumrapido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Praktika mezurunuo egala al la rapideco de la lumo en vakuo (299792 km/s).", "translations": {"fr": ["vitesse de la lumi\u00e9re"], "en": ["velocity of light"], "nl": ["lichtsnelheid"], "pt": ["velocidade da luz"], "de": ["Lichtgeschwindigkeit"], "tr": ["\u0131\u015f\u0131k h\u0131z\u0131"], "it": ["velocit\u00e1 della luce"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lum", "primary": false}, "re\u011didino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Filino de re\u011do.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0440\u043e\u043b\u0435\u0432\u043d\u0430", "\u0446\u0430\u0440\u0435\u0432\u043d\u0430"], "fr": ["princesse"], "en": ["princess"], "nl": ["koningsdochter"], "pt": ["princesa"], "de": ["K\u00f6nigstochter", "Prinzessin (K\u00f6nigstochter)"], "hu": ["kir\u00e1lyl\u00e1ny"], "pl": ["kr\u00f3lewna"], "es": ["princesa", "infanta"]}, "examples": [["en sia plena ornamo estas interne la re\u011didino, el ora teksa\u0135o estas \u015dia vesto", "La Malnova Testamento, Psalmaro 45:13"], ["\u0109ar la pli a\u011daj filoj de l' faraono, naskitaj de la re\u011didino de \u0124iti, pro neklarigebla sor\u0109o estis posedataj de malbona spirito", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 1a."], ["mi edzinigis al mi tri re\u011didinojn de orientaj regnoj", "Karel \u010capek, tr. Josef Vondrou\u0161ek: Aleksandro la Granda, Libro de apokrifoj"], ["sur la balkonoj staris re\u011didinoj, kaj \u0109iuj ili estis malgrandaj knabinoj, kiujn Hjalmar tre bone konis", "Fabeloj, volumo 2, Dio de dormo"]], "subdefinitions": []}], "root": "re\u011d", "primary": false}, "algebra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iel rilatanta al algebro.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u044c\u0433\u0435\u0431\u0440\u0430\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["alg\u00e9brique"], "en": ["algebraic"], "ru": ["\u0430\u043b\u0433\u0435\u0431\u0440\u0430\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["algebraisch"], "pl": ["algebraiczny"], "hu": ["algebrai"]}, "examples": [["algebra problemo", null], ["algebra prezento de komplekso", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri elemento de korpo K', super subkorpo K) Estanta radiko de iu polinomo super K.", "translations": {}, "examples": [["se ne ekzistas algebraj super K elementoj krom tiuj de K mem, oni diras, ke K estas algebre fermita", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri reela a\u016d kompleksa nombro) Algebra super la korpo de racionaloj.", "translations": {}, "examples": [["ajna n-a radiko de racionalo estas algebra", null], ["la aro de \u0109iuj algebraj nombroj konsistigas algebre fermitan, numereblan subkorpon de la korpo de kompleksoj", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri superkorpo de korpo K) Kies \u0109iuj elementoj estas algebraj super K.", "translations": {}, "examples": [["la korpo de reeloj ne estas algebra superkorpo de la korpo de racionaloj", null]]}]}], "root": "algebr", "primary": false}, "algebro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La \u00abgrandoj\u00bb, kiujn la moderna algebro manipulas, ne plu limi\u011das al nombroj. \u011cia agokampo nun ampleksas la algebrajn strukturojn (arojn, provizitajn per operacioj kun aksiome difinitaj ecoj, pli-malpli similaj al tiuj de la aritmetikaj operacioj)."], "primary definition": "Bran\u0109o de matematiko, kiu etendas la aritmetikajn kalkulojn al grandoj signitaj per literoj, ne nur ciferoj, kaj tiamaniere ebligas solvadon de ekvacioj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u044c\u0433\u0435\u0431\u0440\u0430"], "fr": ["alg\u00e8bre"], "en": ["algebra"], "nl": ["algebra"], "pt": ["\u00e1lgebra"], "ru": ["\u0430\u043b\u0433\u0435\u0431\u0440\u0430"], "de": ["Algebra"], "sv": ["algebra"], "hu": ["algebra"], "sk": ["algebra"], "pl": ["algebra (dzia\u0142 matematyki)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Oni donas la nomon \u00abalgebro\u00bb al kelkaj algebraj strukturoj. Por \u0109i tiu senco iuj proponis paronimajn terminojn por eviti kolizion kun la fako: \u00abal\u011debro\u00bb (en , kun la senco \u00ablineara algebro\u00bb) a\u016d \u00abalgebrao\u00bb (kiel en a\u016d ). Tio ne \u015dajnas al ni utila."], "primary definition": null, "translations": {"pl": ["cia\u0142o (struktura)", "algebra (struktura)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "algebr", "primary": true}, "rabmevo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Birdo el la ordo karadriformaj, de familio Stercorariidae. Grandaj, brungrizaj, ofte sin nutrantaj per rabo.", "translations": {"fr": ["labbe"], "en": ["skua"], "nl": ["jager"], "la": ["Stercorarius"], "de": ["Raubm\u00f6we"], "sv": ["labb"], "hu": ["halfarkas"], "pl": ["wydrzyk"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mev", "primary": false}, "\u011dermanaj lingvoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grupo de parencaj hinde\u016dropaj lingvoj, devenintaj el lingvoj de la antikvaj \u011dermanoj: la germana, la nederlanda, la frisa, la angla, la sveda, la dana, Jido kaj aliaj.", "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u0440\u043c\u0430\u043d\u0441\u043a\u0456\u044f \u043c\u043e\u0432\u044b"], "fr": ["langues germaniques"], "en": ["Germanic languages"], "nl": ["Germaanse talen"], "pt": ["l\u00ednguas germ\u00e2nicas"], "ru": ["\u0433\u0435\u0440\u043c\u0430\u043d\u0441\u043a\u0438\u0435 \u044f\u0437\u044b\u043a\u0438"], "de": ["germanische Sprachen"], "it": ["lingue germaniche"], "hu": ["germ\u00e1n nyelvek"], "es": ["lenguas germ\u00e1nicas"], "sv": ["germanska spr\u00e5k"], "pl": ["j\u0119zyki germa\u0144skie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u011derman", "primary": false}, "kontenero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Normita kestego por transporto de varoj, sen apogaj gamboj, kiu povas esti staplata unu sur la alia, kaj kiu povas esti translokata horizontale kaj vertikale. La dimensioj de konteneroj estas la\u016dnorme esprimataj per multobloj de la ISO-normita 20-futa kontener-unuo (ISO-nomo: TEU). La preferata kontenero havas alton de 2,44 m, longon de 12,20 m kaj kapaciton de 2 TEU.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0442\u044d\u0439\u043d\u0435\u0440"], "fr": ["conteneur"], "en": ["container"], "nl": ["container"], "pt": ["cont\u00eainer", "container", "cofre de carga"], "de": ["Container"], "es": ["contenedor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kontener", "primary": true}, "bongusta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Agrabla por la palato a\u016d la spirito.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043a\u0443\u0441\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["bon (au go\u00fbt)"], "nl": ["lekker", "smakelijk"], "pt": ["saboroso"], "hu": ["j\u00f3\u00edz\u0171", "\u00edzletes"]}, "examples": [["bongusta viando, vesto, meblaro, dramo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Posedanta estetikan guston.", "translations": {"ru": ["\u0441 \u0445\u043e\u0440\u043e\u0448\u0438\u043c \u0432\u043a\u0443\u0441\u043e\u043c"], "fr": ["de bon go\u00fbt"], "nl": ["smaakvol"], "pt": ["de bom gosto (pessoa)"], "de": ["geschmackvoll"], "hu": ["j\u00f3 \u00edzl\u00e9s\u0171"]}, "examples": [["bongusta kritikisto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "gust", "primary": false}, "kavalira\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kavalireca ago.", "translations": {"fr": ["acte de chevalerie"], "hu": ["lovagi tett"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"en": ["gallant act", "gallant deed"], "hu": ["lovagi fokozat (kit\u00fcntet\u00e9s\u00e9)"]}, "examples": [["kavalira\u0135on oni metas al vi trans la \u015dultron... kaj kia kavalira\u0135o estas preferinda, Anna Andrejevna, ru\u011da a\u016d blua?", "La Revizo5:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "kavalir", "primary": false}, "transponti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Meti ponton super io.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0431\u0443\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c \u043c\u043e\u0441\u0442"], "fr": ["ponter"], "nl": ["overbruggen"], "ru": ["\u043d\u0430\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 \u043c\u043e\u0441\u0442"], "de": ["\u00fcberbr\u00fccken"], "hu": ["\u00e1thidal"], "pl": ["budowa\u0107 most", "zawiesza\u0107 most", "spi\u0105\u0107 mostem"]}, "examples": [["superponti kanalon", null], ["transponti fendegon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Transpasi malhelpa\u0135on, baron.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u043e\u0434\u043e\u043b\u0435\u0442\u044c"], "fr": ["surmonter", "d\u00e9passer (surmonter)", "vaincre (surmonter)"], "de": ["\u00fcberwinden"], "nl": ["overwinnen"]}, "examples": [["transponti malfacila\u0135on", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pont", "primary": false}, "preferi": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La malpreferaton povas enkonduki la konjunkcio \u00abol\u00bb a\u016d la prepozicio \u00abal\u00bb. Tiu lasta, \u015duldata al nacilingvaj modeloj, aplikeblas nur al substantivoj kaj pronomoj, kaj \u011dia senco ne indikas klare ke temas pri la malpli bona elektebla\u0135o. Male, \u00abol\u00bb estas uzata anka\u016d por enkonduki infinitivojn a\u016d tutajn propoziciojn, kaj \u011dia kompara senco funkcias same kiel \u0109e la aliaj komparoj."], "primary definition": "(transitiva) Doni favoron al io sekve de komparo kun io alia; elekti ion kiel pli bonan a\u016d akceptindan.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c \u043f\u0435\u0440\u0430\u0432\u0430\u0433\u0443", "\u043b\u0456\u0447\u044b\u0446\u044c \u0437\u0430 \u043b\u0435\u043f\u0448\u0430\u0435"], "fr": ["pr\u00e9f\u00e9rer"], "en": ["prefer"], "nl": ["voorkeur geven", "prefereren", "verkiezen"], "pt": ["preferir", "dar prefer\u00eancia", "gostar mais de", "escolher"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u043f\u043e\u0447\u0435\u0441\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u043f\u043e\u0447\u0438\u0442\u0430\u0442\u044c"], "de": ["bevorzugen", "pr\u00e4ferieren"], "sv": ["f\u00f6redra"], "hu": ["jobban szeret", "el\u0151nyben r\u00e9szes\u00edt", "prefer\u00e1l"], "es": ["preferir"]}, "examples": [["preferi morti ol senhonori\u011di", null], ["kaj preferos la morton ol la vivon \u0109iuj restintoj", "La Malnova Testamento, Jeremia 8:3"], ["preferi supon ol viandon, poezion ol prozon", null], ["\u0109ar Mi deziras bonfaradon, sed ne oferon, kaj konadon de Dio Mi preferas ol bruloferojn", "La Malnova Testamento, \u0124osea 6:6"], ["mia edzino preparas man\u011dojn, kiujn mi certe preferas al la man\u011doj el la kuirejoj de la plej bonaj hoteloj", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, la hejmo de la metiisto, (de nov-jorka kuracisto, rerakontita de E. Weilsh\u00e4user)"], ["el du malbonoj mi preferas la pli malgrandan", null], ["la viroj preferas la blondulinojn", null], ["mi preferus, ke vi mem alportu al mi la libron", null], ["mi preferus la perfidon de plej fidelaj servistoj, ol tian malfortecon de la lando", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 5a"], ["Roberto preferas pentri pejza\u011dojn ol portretojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "prefer", "primary": true}, "prefero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pli granda \u015dato, favora sento a\u016d sinteno al io.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0432\u0430\u0433\u0430"], "fr": ["pr\u00e9f\u00e9rence"], "nl": ["voorkeur"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u043f\u043e\u0447\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Vorzug", "Vorliebe"], "es": ["preferencia"], "hu": ["el\u0151szeretet", "preferencia", "el\u0151ny (el\u0151szeretet)"]}, "examples": [["li esprimis preferon por sia propra stato", "Fabeloj, volumo 1, galo\u015doj de feli\u0109o, 3, aventuro de la gardisto"], ["virino anta\u016d li donis sian preferon al alia viro", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 8a"], ["kiam iu ali\u011das organizon, li do jam devas scii, ke iafoje li devos malatenti siajn personajn preferojn", "Vortoj de k-do Lanti, publika letero al Romen Rolan"]], "subdefinitions": []}], "root": "prefer", "primary": false}, "diasporo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La juda popolo vivanta ekster Israelo, dise en la mondo, precipe inter 70 kaj 1948.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0438\u0430\u0441\u043f\u043e\u0440\u0430"], "fr": ["diaspora"], "bg": ["\u0434\u0438\u0430\u0441\u043f\u043e\u0440\u0430"], "pt": ["di\u00e1spora"], "de": ["Diaspora"], "en": ["diaspora"], "pl": ["diaspora", "rozproszenie"]}, "examples": [["la Muzeo de Diasporo... prezentas la historion de dumil jaroj de juda diasporo", "Vikipedio, artikolo \u00abTel-Avivo\u00bb, 2006-05-03"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Disa, fremdlande lo\u011danta parto a\u016d tuto de popolo.", "translations": {}, "examples": [["la ser\u0109ado de propra identeco igis nin koncepti esperantistecon kvaza\u016d la aparteno al mem elektita diaspora lingva minoritato", "Manifesto de Ra\u016dmo, 1980"]], "subdefinitions": []}], "root": "diaspor", "primary": true}, "prefere": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plivole ol; preferante.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0432\u0430\u0436\u043d\u0430", "\u043b\u0435\u043f\u0448", "\u043b\u0435\u043f\u0435\u0439"], "fr": ["de pr\u00e9f\u00e9rence", "plut\u00f4t (de pr\u00e9f\u00e9rence)"], "nl": ["liever"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u043f\u043e\u0447\u0442\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e", "\u043f\u0440\u0435\u0438\u043c\u0443\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e", "\u043b\u0443\u0447\u0448\u0435"], "ca": ["preferentment"], "de": ["vorzugsweise", "lieber"], "hu": ["ink\u00e1bb"], "es": ["preferentemente"]}, "examples": [["vi prenu la a\u016dtomobilon prefere ol la kale\u015don", null], ["\u0109u estas juste anta\u016d Dio a\u016dskulti vin prefere ol Dion, vi ju\u011du", "La Nova Testamento, La agoj 4:19."], ["estas bone por vi eniri en vivon unuokula prefere ol, havante du okulojn, esti en\u0135etita en Gehenan de fajro", "La Nova Testamento, S. Mateo 18:9"]], "subdefinitions": []}], "root": "prefer", "primary": false}, "herso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vertikale mallevebla plato a\u016d krado, per kiu oni povas bari pasejon, ekzemple pordon de fortika\u0135o, kluzon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u044a\u0451\u043c\u043d\u0430\u044f \u0440\u0435\u0448\u0451\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["herse"], "nl": ["valhek"], "pt": ["grade", "rastelo"], "de": ["Fallgatter", "Fallgitter"], "it": ["chiudenda (fortificazione)", "saracinesca (fortificazione)"], "hu": ["zsilip", "csap\u00f3r\u00e1cs", "kapurost\u00e9ly"], "es": ["rastrillo"], "pl": ["brona", "krata forteczna", "brama zwodzona"]}, "examples": [["kastelo kun profunda foso, turoj, herso kaj levoponto", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 2a, \u0109apitro 71a, p. 797a"]], "subdefinitions": []}], "root": "hers", "primary": true}, "frajtletero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Formularo, kiu priskribas la kunekspedatajn komerca\u0135ojn.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u043a\u043b\u0430\u0434\u043d\u0430\u044f", "\u043a\u043e\u043d\u043e\u0441\u0430\u043c\u0435\u043d\u0442"], "fr": ["bordereau d'exp\u00e9dition"], "nl": ["vrachtbrief"], "fa": ["\u0628\u0627\u0631\u0646\u0627\u0645\u0647"], "de": ["Frachtbrief"], "it": ["bolla di spedizione", "bolla di carico", "bolla d'accompagnamento"], "hu": ["fuvarlev\u00e9l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "leter", "primary": false}, "ekinodermoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "e\u0125inodermoj", "translations": {"be": ["\u0456\u0433\u043b\u0430\u0441\u043a\u0443\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["\u00e9chinodermes"], "pt": ["equinodermos"], "ru": ["\u0438\u0433\u043b\u043e\u043a\u043e\u0436\u0438\u0435"], "de": ["Stachelh\u00e4uter"], "pl": ["szkar\u0142upnie"], "hu": ["t\u00fcsk\u00e9sb\u0151r\u0171ek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekinoderm", "primary": true}, "\u0109irka\u016drigardi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Rigardi \u0109irka\u016d si, al diversaj direktoj.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0433\u043b\u044f\u0434\u0435\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043e\u0441\u043c\u043e\u0442\u0440\u0435\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["examiner (regarder de tous c\u00f4t\u00e9s)", "observer (regarder de tous c\u00f4t\u00e9s)", "promener son regard (sur)", "regarder autour de soi"], "hu": ["k\u00f6r\u00fcln\u00e9z", "k\u00f6rben\u00e9z"]}, "examples": [["D-RO GAL\u00c9N \u0109irka\u016drigardas kaj vidante, ke li estas sola, elpo\u015digas bulkon kaj ekma\u0109as", "K. \u010capek, trad. Th. Kilian, la blanka malsano, Olomouc: moraviaj Esperanto-Pioniroj, 1938"], ["WANGEL: Nu, \u0109i tie okazis ja multaj \u015dan\u011doj dum tiu tempo. ARNHOLM (\u0109irka\u016drigardas): \u015cajnas al mi ke ne. Escepte ke la arboj kreskis konsiderinde", "H. Ibsen, trad. O. Tangerud, La sinjorino el la maro"], ["kaj li \u0109irka\u016drigardis, por vidi tiun, kiu tion faris", "La Nova Testamento. S. Marko 5:32"], ["kaj \u0109irka\u016drigardante tiujn, kiuj ronde \u0109irka\u016d li sidis, li diris: Jen mia patrino kaj miaj fratoj!", "La Nova Testamento. S. Marko 3:34"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["post tio eniros la pastro, por \u0109irka\u016drigardi la domon", "La Malnova Testamento, Levidoj 14:36"], ["mi direktis mian koron, por ekkoni sa\u011decon, kaj por \u0109irka\u016drigardi la aferojn, kiuj estas farataj sur la tero", "La Malnova Testamento, Predikanto 8:16"], ["li \u0135etis rapidan \u0109irka\u016drigardon sur la malri\u0109ajn vestojn de la juna virino", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "rigard", "primary": false}, "\u0109e...-n": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La uzoj de \u0109e kun posta akuzativo a\u016d anta\u016da prepozicio al estas maloftaj, sed neniel mallogikaj. Oni ofte povus diri nuran al anstata\u016de.", "Rimarko: Kiel bone reliefigas la ekzemplo el la recenzo de V. Melnikov, la formo al \u0109e sonas fremde, same kiel \u0109iuj similaj kuna\u0135oj de al kun alia loka prepozicio. Sed \u0109i tiuj kuna\u0135oj estas tute bonaj de teoria vidpunkto, kaj e\u0109 sistemece uzataj en la kadro de Cseh-instruado por enkonduki la uzon de akuzativo post prepozicio. Plie, la kuna\u0135o povas aperi ne nur en adjektoj, sed anka\u016d en komplementoj de adjektivoj a\u016d substantivoj, kie la formo kun akuzativo estus neuzebla: proksima al \u0109e, buslinio al \u0109e... Indas tamen rememori, ke en Zamenhof perceptas nuancon inter la muso kuris al sub la lito (kuris cele al tiu loko sub la lito, sed ne nepre \u011din atingis) kaj la muso kuris sub la liton (nepre \u011din atingis). Se tiu distingo estus strikte observata, oni apena\u016d povus uzi similajn kuna\u0135ojn en tempo alia ol pasinta. Cetere, ekster la kunteksto de prepoziciaj kuna\u0135oj, la nuanco inter al kaj pura akuzativo estas apena\u016d sentebla, krom de stila vidpunkto: ja morga\u016d mi veturos Parizon ne estas multe pli konvinka pri la atingo de la celo, ol al Parizo, kaj \u0109i-lasta estas multe pli ofta. Ni do prezentas \u0109iujn kuna\u0135ojn de al kun prepozicio, kiel alternativan formon de la sama prepozicio uzata kun akuzativo, tamen sciante, ke ekzistas principa nuanco."], "primary definition": "Al loko situanta \u0109e.", "translations": {"fr": ["\u00e0", "aupr\u00e8s de (avec mouvement vers)", "autour de (avec mouvement vers)", "chez (avec mouvement vers)", "contre (avec mouvement vers)", "sur (avec mouvement vers)"], "hu": ["-hoz", "-hez", "-h\u00f6z"]}, "examples": [["pli proksime al \u0109e ni", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato\u0109ap. 10"], ["iu povas malaprobi kunmeton de prepozicioj: \u00abmetis... al sub \u015dia kolo\u00bb, \u00abiris al \u0109e li\u00bb", "V. Melnikov LOdE 2000:2"], ["tiu respektinda persono, \u0109e kiun mi alvenis, iun vesperon, kune kun kofro", "Guy de Maupassant, tr. Daniel Luez: La mastrino, LOdE. 1999. N-ro 1 (51)."], ["morga\u016d mi iros \u0109e mian onklon", null], ["\u2015 kien, kie, kaj kiam vi \u015din invitis? \u2015 mi invitis \u015din \u0109e nin, dum la hiera\u016da festeno \u0109e Petro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109e", "primary": false}, "akumulatoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato por amasigi provizon da elektro kaj \u011din redoni la\u016dvole.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0443\u043c\u0443\u043b\u044f\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["accumulateur"], "en": ["accumulator", "rechargeable battery"], "nl": ["accu", "accumulator"], "pt": ["acumulador"], "ru": ["\u0430\u043a\u043a\u0443\u043c\u0443\u043b\u044f\u0442\u043e\u0440"], "de": ["Akku", "Akkumulator"], "hu": ["akkumul\u00e1tor"], "sk": ["akumul\u00e1tor"], "fa": ["\u0627\u0646\u0628\u0627\u0631\u0647", "\u0628\u0627\u062a\u0631\u06cc \u0627\u0646\u0628\u0627\u0631\u0634\u06cc", "\u0622\u06a9\u0648\u0645\u0648\u0644\u0627\u062a\u0648\u0631"], "pl": ["akumulator elektryczny"], "es": ["acumulador", "acumulador"]}, "examples": [["elektra lumo provizata per sunpanelo kaj akumulatoro", "Saliko: \u011cojoj kaj \u011duoj de finna somero, Monatojaro 2000a, numero 12a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "akumulator", "primary": true}, "anatemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La ago anatemi.", "translations": {"sk": ["kliatba"], "fr": ["anath\u00e8me"], "en": ["anathema"], "nl": ["banvloek"], "de": ["Bann", "Kirchenbann"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En la Hebrea Biblio, tabuo, oferota\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043a\u043b\u044f\u0442\u0438\u0435"], "hu": ["Istennek szentelt dolog"]}, "examples": [["sed vi gardu vin kontra\u016d la anatemita\u0135o, por ke vi ne anatemi\u011du, se vi prenos ion el la anatemita\u0135o, kaj por ke vi ne faligu anatemon sur la tendaron de Izrael kaj ne malfeli\u0109igu \u011din", "La Malnova Testamento, Josuo 6:18."]]}, {"remarks": [], "primary definition": "En la Nova Testamento kaj en la ortodoksismo, publika malakcepto \u2015 eksigo (de membro de la eklezio) a\u016d malaprobo (de opinio rigardata kiel kontra\u016dkristana) fare de eklezia estraro.", "translations": {"ru": ["\u0430\u043d\u0430\u0444\u0435\u043c\u0430"], "hu": ["ki\u00e1tkoz\u00e1s", "anat\u00e9ma"], "la": ["excommunicatio major"]}, "examples": [["la anatemo de Leono Tolstoj konsistis en mallonga sinoda decido publikigita en la gazetaro", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "En katolikismo kaj iam en la malfrua judismo, solena kaj definitiva rita eksigo akompanata per eklezia a\u016d sinagoga malbeno.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043a\u043b\u044f\u0442\u0438\u0435"]}, "examples": []}]}], "root": "anatem", "primary": false}, "anatemi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) En la Hebrea Biblio, tabui, apartigi por ofero.", "translations": {"sk": ["da\u0165 do kliatby"], "ru": ["\u0437\u0430\u043a\u043b\u044f\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["jeter l'anath\u00e8me (\u00e0, sur)"], "en": ["anathematize"], "nl": ["in de ban slaan"], "de": ["mit dem Bann belegen", "mit dem Kirchenbann belegen", "verfluchen"], "hu": ["ki\u00e1tkoz"]}, "examples": [["kaj \u0109io anatemita en Izrael apartenu al ili", "La Malnova Testamento, Je\u0125ezkel 44:29."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: En ortodoksismo anatemo rilate personon estas la sama afero kiel ekskomuniko en la okcidenta kristanismo. \u011cia celo estas ne puni la obstinulon, sed averti la fidelulojn pri ties herezo a\u016d peko."], "primary definition": "(transitiva) En la Nova Testamento kaj en la ortodoksismo, publike malakcepti \u2015 eksigi (membron de eklezio) a\u016d malaprobi (opinion rigardatan hereza a\u016d kontra\u016dkristana).", "translations": {"ru": ["\u0430\u043d\u0430\u0444\u0435\u043c\u0430\u0442\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c \u0430\u043d\u0430\u0444\u0435\u043c\u0435"], "hu": ["ki\u00e1tkoz\u00e1s", "anat\u00e9ma"]}, "examples": [["se iu ne amas la Sinjoron Jesuo Kristo, li estu anatemita", "La Nova Testamento, I. Korintanoj 16:22"], ["se iu al vi instruas ian evangelion krom tiu, kiun vi ricevis, tiu estu anatemita", "La Nova Testamento, Al la Galatoj 1:8"], ["\u0109ar mi volus, ke mi estu anatemita for de Kristo por miaj fratoj, miaj parencoj la\u016d la karno, kiuj estas Izraelidoj", "La Nova Testamento, Al la Romanoj 9:3"], ["malsaman interpreton de la koncepto anatemo demonstris la 5a Ekumena Koncilio, kiu anatemis origenismon, malgra\u016d la opozicio de la okcidentaj episkopoj, kiuj ne komprenis, kiel eblas anatemi (en ilia interpreto, malbeni) mortinton", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) En katolikismo kaj iam en la malfrua judismo, solene kaj definitive rite eksigi kun eklezia a\u016d sinagoga malbeno.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043a\u043b\u0438\u043d\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anatem", "primary": true}, "kvaki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Bleki kiel rano a\u016d anaso.", "translations": {"be": ["\u043a\u0432\u0430\u043a\u0430\u0446\u044c (parolante pri rano)", "\u043a\u0440\u0430\u043a\u0430\u0446\u044c (parolante pri anaso)"], "fr": ["cancaner", "coasser"], "en": ["quack (parolante pri anaso)", "croak (parolante pri rano)"], "nl": ["kwaken"], "ru": ["\u043a\u0432\u0430\u043a\u0430\u0442\u044c (parolante pri rano)", "\u043a\u0440\u044f\u043a\u0430\u0442\u044c (parolante pri anaso)"], "de": ["schnattern (parolante prianaso)", "quaken (parolante prirano)"], "hu": ["brekeg", "h\u00e1pog"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kvak", "primary": true}, "borela \u03c3-algebro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(super topologia spaco) La \u03c3-algebro naskita de la aro de malfermitaj subaroj.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u0440\u0435\u043b\u0435\u0432\u0441\u043a\u043e\u0435 \u043f\u043e\u043b\u0435"], "fr": ["tribu de Borel"], "en": ["Borel['s] field"], "de": ["Borelscher K\u00f6rper"], "pl": ["cia\u0142o borelowskie zbior\u00f3w"], "hu": ["Borel-f\u00e9le szigma-algebra"]}, "examples": [["la borela \u03c3-algebro super la aro de reeloj enhavas \u0109iujn intervalojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "algebr", "primary": false}, "multobla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Multega: havi multoblan fortonZ.", "translations": {"de": ["vielfach"], "nl": ["veel"], "hu": ["sokszoros"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Estantaj multaj el la sama speco.", "translations": {"fr": ["multiple"]}, "examples": [["la multoblaj efikoj de la elektro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "obl", "primary": false}, "retroaktiva": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Valida por la tempo anta\u016da al \u011dia apero.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0442\u0440\u0430\u0430\u043a\u0442\u044b\u045e\u043d\u044b"], "nl": ["met terugwerkende kracht"], "pt": ["retroativo"], "ru": ["\u0440\u0435\u0442\u0440\u043e\u0430\u043a\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439", "\u0438\u043c\u0435\u044e\u0449\u0438\u0439 \u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u043d\u043e\u0435 \u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435"], "de": ["r\u00fcckwirkend"], "sv": ["retroaktiv"], "hu": ["retroakt\u00edv", "visszahat\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "retroaktiv", "primary": true}, "praa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Primitiva, anta\u016dhistoria, origina.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0432\u043e\u0431\u044b\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u0434\u043e\u0438\u0441\u0442\u043e\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["urzeitlich", "vorzeitlich"], "nl": ["voorhistorisch"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pra", "primary": true}, "trairi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Iri trae de io, de unu flanko al alia.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0439\u0442\u0438 (\u0441\u043a\u0432\u043e\u0437\u044c, \u0447\u0435\u0440\u0435\u0437)", "\u043f\u0440\u043e\u0445\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["traverser"], "de": ["hindurchgehen", "durchgehen", "durchqueren"], "pl": ["przej\u015b\u0107"], "hu": ["\u00e1tmegy (vmin)", "\u00e1kel (vmin)", "\u00e1thalad (vmin)"]}, "examples": [["oni devas trairi korton por eniri en la domon", null], ["trairi na\u011dante la riveron", null], ["trairebla torento", null], ["netrairebla dezerto", null], ["li elfosis al si longan trairejon tra la tero de sia lo\u011dejo \u011dis \u015dia", "Fabeloj, volumo 1Elinjo-fingreto"], ["\u0109ion, kio povas iri en fajron, trairigu tra fajro, kaj \u011di estos pura", "La Malnova TestamentoNombroj 31:23"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (parolante pri geometria figuro, rilate al alia) Sekci kaj eventuale inkluzivi \u011din.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0445\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c (\u043d\u0430\u043f\u0440. \u0447\u0435\u0440\u0435\u0437 \u0442\u043e\u0447\u043a\u0443 )"], "fr": ["passer (ex. par un point)"], "en": ["pass (e.g. through a point)"], "pt": ["atravessar"], "de": ["gehen (z.B. durch einen Punkt)"], "hu": ["\u00e1tmegy (vmin kereszt\u00fcl)"], "pl": ["przechodzi\u0107 (np. przez punkt)"]}, "examples": [["mezortanto de streko estas ortanto, trairanta la mezon de la streko", null], ["ebeno trairanta \u0109efcirklon de sfero trairas anka\u016d la centron de la sfero", null], ["konuso estas naskita de rekto, kiu movi\u011das trairante fiksan punkton kaj fiksan kurbon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ir", "primary": false}, "rikolto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago rikolti, rezulto de la ago.", "translations": {"fr": ["r\u00e9colte"]}, "examples": [["Pacience ni semu kaj semu, por ke niaj nepoj iam havu benitan rikolton.", "Paroloj Paroladoj de Zamenhof. Sesa Kongreso 1910 en Washington Parolado anta\u016dla Sesa Kongreso Esperantista en Washington en la 15a de a\u016dgusto 1910"]], "subdefinitions": []}], "root": "rikolt", "primary": false}, "la\u016dtparolilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato por la\u016dtigi vo\u0109on a\u016d sonon.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u043e\u043c\u043a\u043e\u0433\u043e\u0432\u043e\u0440\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["baffle", "enceinte (baffle)", "haut-parleur"], "nl": ["luidspreker"], "ca": ["altaveu"], "de": ["Lautsprecher"], "hu": ["hangsz\u00f3r\u00f3"], "br": ["uhelgomzer"], "es": ["altavoz"]}, "examples": [["la generaloj per la\u016dtparoliloj informis \u0109iujn, ke ili ne zorgu, \u0109ar \u0109io estas en ordo", "S. Strunjak, Kiel formikbebo savis..., La Ondo de Esperanto, 2003:1"], ["oni a\u016ddigis dum la tuta tempo la himnon \u00abLa Espero\u00bb dissendita per la\u016dtiloj", "-, 89.a Universala Kongreso en Pekino, Katolika Sento, 2004:5"]], "subdefinitions": []}], "root": "la\u016dt", "primary": false}, "stranga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Miriga pro malordinareco.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["bizarre", "\u00e9trange"], "en": ["strange"], "nl": ["vreemd", "raar"], "pt": ["estranho"], "be": ["\u0434\u0437\u0456\u045e\u043d\u044b"], "de": ["seltsam", "sonderbar", "eigenartig", "merkw\u00fcrdig"], "tp": ["nasa"], "hu": ["fura", "furcsa", "k\u00fcl\u00f6n\u00f6s"], "pl": ["dziwny"], "es": ["extra\u00f1o"]}, "examples": [["stranga homo", null], ["strange vestita", null], ["tiu ideo estas iom stranga, \u0109u vi ne konsentas?", "Gerda malaperis, \u0109apitro 4a"]], "subdefinitions": []}], "root": "strang", "primary": true}, "kudristo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu profesie kudras vestojn.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0432\u0435\u044f"], "fr": ["couseur (textile)"], "nl": ["kleermaker", "naaister"], "pt": ["costureiro", "alfaiate"], "de": ["N\u00e4her", "Schneider"], "pl": ["krawiec", "szwacz"], "hu": ["szab\u00f3"]}, "examples": [["\u0109u vi ne akceptos min en vian establon kiel kudristinon?", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "kudr", "primary": false}, "meksikia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al Meksikio.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u043a\u0441\u0438\u043a\u0430\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439"], "en": ["Mexican"], "nl": ["Mexicaans"], "pl": ["meksyka\u0144ski"]}, "examples": [["danke al la iniciato de prof. Feldmann-Gonzales jam okazis multe atentata preleg-serio en pluraj meksikiaj universitatoj", "Reinhard F\u00f6ssmeier: AIS en Meksikio. La Ondo de Esperanto, N-ro 54 (1999:4)"], ["Mono: meksikia peso = 100 centavoj", "Po\u015datlaso de la mondo. p. 35\u201336"]], "subdefinitions": []}], "root": "Meksiki", "primary": false}, "maso\u0125ismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dolor\u011duismo.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u0437\u043e\u0445\u0438\u0437\u043c"], "fr": ["masochisme"], "nl": ["masochisme"], "pt": ["masoquismo"], "de": ["Masochismus"], "pl": ["masochizm"], "hu": ["mazochizmus"]}, "examples": [["en Sovetio ekregis siaspeca nacia maso\u0125ismo, kiam vorto \u00abpatrioto\u00bb i\u011dis insulta", "Jurij Finkel, Re: Sovetiaj kaj Usonaj Kosmostacioj, soc.culture.esperanto, 1999-10-04"]], "subdefinitions": []}], "root": "maso\u0125ism", "primary": true}, "el\u0109erpi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u0108erpi el.", "translations": {"be": ["\u0447\u044d\u0440\u043f\u0430\u0446\u044c (\u0437...)"], "en": ["ladle out", "scoop out"], "ru": ["\u0432\u044b\u0447\u0435\u0440\u043f\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["sch\u00f6pfen"], "it": ["spillare", "prendere (trarre)"], "hu": ["kimer"], "sk": ["vy\u010derpa\u0165"], "pl": ["czerpa\u0107", "zaczerpn\u0105\u0107"]}, "examples": [["el\u0109erpi vinon el la barelo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u011cisfine \u0109erpi, tute preni, plenkonsumi.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0441\u0447\u0435\u0440\u043f\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["\u00e9puiser"], "en": ["consume", "use up", "exhaust"], "pt": ["esgotar"], "be": ["\u0432\u044b\u0447\u0430\u0440\u043f\u0430\u0446\u044c"], "it": ["esaurire", "scolare", "svuotare (finire)", "stremare", "estenuare", "sfinire"], "hu": ["kimer\u00edt"], "pl": ["wyczerpa\u0107"]}, "examples": [["el\u0109erpi la tutan vinon de la barelo", null], ["eldono, libro nun el\u0109erpita", null], ["la programo, mia pacienco estas el\u0109erpita", null], ["tiu peniga suprenirado lacegigis kaj tute el\u0109erpis miajn fortojn", null], ["mia tuta mono el\u0109erpi\u011dis", null], ["tia solvo ne el\u0109erpis la problemon", null], ["el\u0109erpi \u0109iujn eblecojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109erp", "primary": false}, "ergometro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Instrumento por mezuri la laboron per ergoj.", "translations": {"ru": ["\u044d\u0440\u0433\u043e\u043c\u0435\u0442\u0440"], "pt": ["erg\u00f4metro"], "be": ["\u044d\u0440\u0433\u043e\u043c\u044d\u0442\u0430\u0440"], "de": ["Ergometer"], "pl": ["ergometr"], "hu": ["ergom\u00e9ter"]}, "examples": [["ergometro estas anka\u016d uzata en la medicino por mezuri la laboron de muskolo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ergometr", "primary": true}, "remburi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Pufigi kusenon a\u016d se\u011don plen\u015dtopante \u011din per lano, haroj, plumoj a\u016d ia elasta materio.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0431\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c (\u0448\u0442\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456 \u0447\u044b\u043c\u0441\u044c\u0446\u0456)"], "en": ["pad", "stuff"], "nl": ["vullen (v.kussen)"], "pt": ["estofar"], "ru": ["\u043d\u0430\u0431\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c (\u043c\u0435\u0431\u0435\u043b\u044c, \u0442\u044e\u0444\u044f\u043a, \u043f\u043e\u0434\u0443\u0448\u043a\u0443)"], "de": ["polstern"], "hu": ["k\u00e1rpitoz"], "pl": ["napycha\u0107", "wypycha\u0107", "wy\u015bcie\u0142a\u0107"], "es": ["rellenar (un coj\u00edn)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Aldoni spacetojn inter la vortojn de teksto por doni deziratan formon al la tekstorando (precipe por alkadrigo).", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043e\u0433\u043d\u0430\u0442\u044c (\u0441\u0442\u0440\u043e\u043a\u0438)", "\u0432\u044b\u043a\u043b\u044e\u0447\u0438\u0442\u044c (\u0442\u0435\u043a\u0441\u0442)"], "en": ["quad", "justify"], "pl": ["justowa\u0107", "wyr\u00f3wnywa\u0107 do margines\u00f3w"]}, "examples": [["Komposti tekston senrembure", "La Nova Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "rembur", "primary": true}, "mal\u011dentilulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo malafable kruda.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0443\u0431\u0456\u044f\u043d"], "fr": ["malappris"], "ru": ["\u0433\u0440\u0443\u0431\u0438\u044f\u043d"], "it": ["screanzato", "maleducato (agg.)"], "es": ["grosero"], "hu": ["faragatlan ember"]}, "examples": [["la mal\u011dentilulino , el\u0135etante unu serpenton kaj unu ranon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 21"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011dentil", "primary": false}, "lakt(ec)a": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Apartenanta al lakto.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043e\u043b\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439"], "be": ["\u043c\u0430\u043b\u043e\u0447\u043d\u044b"], "br": ["laezhek"], "pl": ["mleczny", "mlekowy"], "hu": ["tej-", "tejes"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Simila al lakto.", "translations": {"el": ["\u03b3\u03b1\u03bb\u03b1\u03ba\u03c4\u03ce\u03b4\u03b7\u03c2"], "en": ["milky"], "nl": ["melkachtig"], "pt": ["leitoso"], "de": ["milchig"], "tr": ["s\u00fct gibi"], "hu": ["tejszer\u0171"], "pl": ["mleczny"]}, "examples": [["la \u0109ielo fari\u011dis flavru\u011da, fine lakta", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "lakt", "primary": false}, "dekro\u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malfiksi, malimpliki, liberigi iun a\u016d ion for de io.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0447\u0430\u043f\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9crocher"], "nl": ["losmaken (afhaken)", "afhaken"], "ru": ["\u043e\u0442\u0446\u0435\u043f\u0438\u0442\u044c"], "hu": ["leakaszt", "lekapcsol"]}, "examples": [["Sidi\u011dante sur la sofon kaj preterirante la tablon la vidvino kro\u0109i\u011dis per nigraj puntoj de sia nigra pelerino al \u0109iza\u0135oj de la tablo. Pjotr Ivanovi\u0109 levi\u011dis por malkro\u0109i; malkro\u0109i veston de la kro\u0109ilo", "L. Tolstoj, tr. V. Melnikov: La morto de Ivan Ilji\u0109. Jekaterinburg: Sezonoj, 1997, \u0109ap. 1."], ["\u015dtonego dekro\u0109i\u011dis de la monto", "Z"], ["timulinetoj \u0135us dekro\u0109itaj de la patrina jupo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kro\u0109", "primary": false}, "minsalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Salo ekstraktata el tero, ofte malpura - kun sablo kaj \u015dtonpecetoj.", "translations": {"nl": ["steenzout", "mijnzout"], "it": ["salgemma"], "pl": ["s\u00f3l kamienna", "s\u00f3l kopalna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sal", "primary": false}, "krispo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Refaldo de peritoneo, kiu fiksas la diversajn partojn de intestoj.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0440\u044b\u0436\u0435\u0439\u043a\u0430"], "fr": ["m\u00e9sent\u00e8re"], "en": ["mesentery"], "nl": ["darmscheil", "mesenterium"], "pt": ["mesent\u00e9rio"], "de": ["Gekr\u00f6se"], "hu": ["b\u00e9lfodor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Duobla kolumo, kun ameligitaj tubformaj faldoj, surmetita de viroj kaj virinoj dum 16-a jarcento.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0440\u044b\u0436\u0438", "\u0436\u0430\u0431\u043e"], "en": ["frill", "frilled collar", "ruffle"], "nl": ["plooisel", "krul"], "pt": ["gola pregueada"], "de": ["Krause"], "hu": ["nyakfodor"]}, "examples": [["kolkrispo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "krisp", "primary": true}, "silabolimo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko:... sed tiu regulo ne estas absoluta kaj \u011din kontra\u016ddiras e\u0109 la Fundamento, kiu montras strangajn nekohera\u0135ojn: ekz-e pat-ro apud ci-tro-no a\u016d ak-vo apud li-kvo-ro."], "primary definition": "Limo, kiu apartigas du silabojn.", "translations": {"hu": ["sz\u00f3taghat\u00e1r"], "be": ["\u043c\u044f\u0436\u0430 \u0441\u043a\u043b\u0430\u0434\u0443"], "fr": ["coupe syllabique"], "de": ["Silbengrenze"], "ru": ["\u0433\u0440\u0430\u043d\u0438\u0446\u0430 \u0441\u043b\u043e\u0433\u0430"]}, "examples": [["en Esperanto oni foje konsideras, ke la silabolimo estas anta\u016d la konsonanto, kiam la vokaloj estas apartigataj per unu konsonanto (a-mo), kaj post la unua konsonanto, kiam la vokaloj estas apartigataj per pli ol unu konsonanto (ar-ma)", null]], "subdefinitions": []}], "root": "silab", "primary": false}, "adhero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La fakto, ke du objektoj a\u016d surfacoj adheras; la eco de materio, malhelpanta la malproksimigon de du surfacoj en kontakto.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0434\u0433\u0435\u0437\u0438\u044f", "\u0441\u043b\u0438\u043f\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["adh\u00e9rence", "adh\u00e9sion"], "en": ["adherence", "adhesion"], "nl": ["kleven", "plakken"], "pt": ["ades\u00e3o"], "de": ["Adh\u00e4sion"], "hu": ["adh\u00e9zi\u00f3", "tapad\u00e1s"], "es": ["adherencia"], "pl": ["adhezja", "przyleganie"]}, "examples": [["por garantii firman adheron necesas \u015dmiri gluon sur amba\u016d surfacoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "adher", "primary": false}, "akcenti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Plila\u016dtigi la vo\u0109on sur unu silabo de vorto.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0446\u044d\u043d\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["accentuer"], "en": ["accent", "accentuate", "emphasize", "stress"], "nl": ["beklemtonen", "accentueren"], "pt": ["acentuar"], "ru": ["\u0430\u043a\u0446\u0435\u043d\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u0443\u0434\u0430\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["hervorheben"], "hu": ["hangs\u00falyoz"], "sk": ["zd\u00f4razni\u0165"], "br": ["pouezmouezhia\u00f1", "taolmouezhia\u00f1"], "pl": ["akcentowa\u0107"]}, "examples": [["\u011duste akcenti la vortojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Klare kaj forte prononci \u0109iujn silabojn de vorto por reliefigi \u011din.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0446\u044d\u043d\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u0434\u0437\u044f\u043b\u044f\u0446\u044c \u0433\u043e\u043b\u0430\u0441\u0430\u043c", "\u043f\u0430\u0434\u043a\u0440\u044d\u0441\u044c\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c"], "nl": ["benadrukken", "beklemtonen"], "pt": ["enfatizar"], "de": ["besonders betonen", "akzentuieren"], "sv": ["betona"], "hu": ["hangs\u00falyoz", "nyomat\u00e9kos\u00edt"], "es": ["acentuar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["beklemtonen"], "pt": ["enfatizar"]}, "examples": [["parolante anta\u016d jurnalistoj li akcentis la gravecon de multlingveco", "Redakcio, EU por multlingveco sed kontra\u016d Esperanto, libera folio, 2005-12-03"]], "subdefinitions": []}], "root": "akcent", "primary": false}, "adhera": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tia, ke \u011di adheras.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0434\u0433\u0435\u0437\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439", "\u043b\u0438\u043f\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["adh\u00e9rent (adj.)", "adh\u00e9sif (adj.)"], "en": ["adherent", "adhesive", "sticky"], "nl": ["kleef-"], "pt": ["aderente", "adesivo"], "hu": ["tapad\u00f3"], "sk": ["lepkav\u00fd"], "es": ["adhesivo"], "pl": ["adhezyjny"]}, "examples": [["adhera rubando", "Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Ni ne trovis fonton por \u0109i tiuj terminoj, sed \u015dajnas, ke la uzo de radiko \u00abadher\u00bb estas sufi\u0109e internacia kaj ebligas eviti la ambiguecon de aliaj nacilingvaj metaforoj de la tipo \u00ablimesa punkto\u00bb (kiuj estas foje aplikataj anka\u016d al akumuli\u011da punkto) a\u016d \u00abkontakta punkto\u00bb (kiu memorigas pri kontakto de kurboj)."], "primary definition": null, "translations": {"sk": ["hromadn\u00fd (bod)"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri punkto x en topologia spaco, rilate al subaro A de \u011di) Tia, ke \u0109iu \u0109irka\u016da\u0135o de x enhavas punktojn en A.", "translations": {"ru": ["(\u0442\u043e\u0447\u043a\u0430) \u043f\u0440\u0438\u043a\u043e\u0441\u043d\u043e\u0432\u0435\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["(point) adh\u00e9rent (\u00e0 un sous-ensemble)"], "de": ["Limes-(punkt)", "adh\u00e4rent (-er Punkt)"], "en": ["(point) of closure", "adherent (point)"]}, "examples": [["\u0109iuj punktoj en A estas adheraj al A", null], ["adhera punkto de subaro estas a\u016d akumuli\u011da, a\u016d izolita punkto de \u011di", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri punkto b en metrika spaco, rilate al vico) Tia, ke subvico de la konsiderata vico konver\u011das al b.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u0435\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f (\u0442\u043e\u0447\u043a\u0430)"], "fr": ["(valeur) d'adh\u00e9rence (d'une suite)"], "de": ["Adh\u00e4renz-(punkt)", "Ber\u00fchrungs-(punkt)", "H\u00e4ufungs-(punkt)"], "en": ["(point) of adherence", "limit (point)"], "hu": ["\u00e9rint\u00e9si", "\u00e9rintkez\u00e9si"]}, "examples": [["la vico, kies \u011denerala termo estas un = (-1)na, ne konver\u011das, sed akceptas du adherajn punktojn: a kaj -a", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri punkto b en topologia spaco F, rilate al bildigo f de topologia spaco E al F, \u0109e punkto a de E) Tia, ke \u011di estas adhera al la bildo per f de \u0109iu \u0109irka\u016da\u0135o de a.", "translations": {"fr": ["(valeur) d'adh\u00e9rence (d'une application)"]}, "examples": []}]}], "root": "adher", "primary": false}, "senlabora": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Estanta sen laboro, \u0109u pro nevolo a\u016d pro manko de laborofertoj.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0437\u0440\u0430\u0431\u043e\u0442\u043d\u044b\u0439 (\u043f\u0440\u0438\u043b.)"], "fr": ["ch\u00f4meur (adj.)", "sans emploi"], "en": ["unemployed", "out of work"], "nl": ["werkloos"], "no": ["arbeidsledig"], "de": ["arbeitslos", "besch\u00e4ftigungslos"], "tr": ["i\u015fsiz"], "hu": ["munkan\u00e9lk\u00fcli"], "br": ["dilabour (ag.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "labor", "primary": false}, "akcento": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Anstata\u016d diri, ke la akcento estas sur iu silabo, oni ofte uzas vortfigurojn: \u00abla akcento falas sur la silabo\u00bb, \u00abfrapas \u011din\u00bb, a\u016d \u00abla silabo portas la akcenton\u00bb."], "primary definition": "Plila\u016dtigo de vo\u0109o sur difinita silabo de vorto.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0446\u044d\u043d\u0442", "\u043d\u0430\u0446\u0456\u0441\u043a"], "fr": ["accent (tonique, d'insistance)"], "en": ["accent", "emphasis", "stress"], "nl": ["accent", "klemtoon"], "pt": ["acento"], "ru": ["\u0443\u0434\u0430\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Ton", "Betonung", "Akzent"], "sv": ["accent", "tonvikt", "betoning"], "hu": ["nyomat\u00e9k"], "sk": ["d\u00f4raz"], "es": ["acento"], "br": ["pouez-mouezh", "taol-mouezh"], "cs": ["p\u0159\u00edzvuk"], "pl": ["akcent", "nacisk"]}, "examples": [["la akcento estas \u0109iam sur la anta\u016dlasta silabo", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 6, plena gramatiko de esperanto"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Klara kaj forta prononco de la silaboj, por insisti pri ideo.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0446\u044d\u043d\u0442\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "de": ["deutliche Aussprache", "Betonung"], "nl": ["klemtoon", "nadruk"], "sv": ["betoning"], "pt": ["\u00eanfase"]}, "examples": [["diri kun akcento", null]], "subdefinitions": []}], "root": "akcent", "primary": true}, "rostro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre longa tubforma nazo de elefanto kaj de kelkaj mambestoj.", "translations": {"be": ["\u0445\u043e\u0431\u0430\u0442"], "fr": ["trompe"], "en": ["trunk"], "nl": ["slurf"], "pt": ["tromba"], "ru": ["\u0445\u043e\u0431\u043e\u0442"], "de": ["R\u00fcssel"], "tr": ["hortum"], "hu": ["sz\u00edv\u00f3szerv"]}, "examples": [["rostro de porko", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Su\u0109ilo de diversaj insektoj.", "translations": {"be": ["\u0445\u0430\u0431\u0430\u0442\u043e\u043a"], "en": ["proboscis", "sucker"], "ru": ["\u0445\u043e\u0431\u043e\u0442\u043e\u043a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rostr", "primary": true}, "Togolando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la okcidenta Afriko kun \u0109efurbo Lomeo. Teritorio de Respubliko Togolando. ISO-3166 kodo: TG. \u011ci limas kun Benino, Burkino, Ganao kaj Atlantiko (Gvinea Golfo).", "translations": {"pl": ["Togo", "Republika Togo", "Republika Togijska"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "togo", "primary": true}, "pantomimisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aktoro ludanta pantomimon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043d\u0442\u0430\u043c\u0456\u043c\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["mime (acteur)"], "bg": ["\u043f\u0430\u043d\u0442\u043e\u043c\u0438\u043c\u0430"], "nl": ["pantomimespeler"], "ru": ["\u043f\u0430\u043d\u0442\u043e\u043c\u0438\u043c\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Geb\u00e4rdenspieler"], "hu": ["pantomimj\u00e1t\u00e9kos", "pantomimes"], "en": ["mime", "mime artist"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pantomim", "primary": false}, "Istanbulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La plej granda urbo kaj eksa \u0109efurbo de Turkujo, havenurbo \u0109e Bosporo (28\u00b057\u2032E, 41\u00b0N).", "translations": {"be": ["\u0421\u0442\u0430\u043c\u0431\u0443\u043b"], "fr": ["Istanbul"], "en": ["Istanbul"], "nl": ["Istamboel"], "pt": ["Istambul"], "el": ["\u039a\u03c9\u03bd\u03c3\u03c4\u03b1\u03bd\u03c4\u03b9\u03bd\u03bf\u03cd\u03c0\u03bf\u03bb\u03b7"], "de": ["Istanbul"], "tr": ["\u0130stanbul"], "hu": ["Isztambul"], "ru": ["\u0421\u0442\u0430\u043c\u0431\u0443\u043b"]}, "examples": [["la ortodoksa patriarkejo en Istanbulo, Turkio", "Evgeni GeorgievPapo Johano Pa\u016dlo la 2a en RumanioMonatojaro 1999a, numero 9a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Bizanco, Konstantinopolo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Istanbul", "primary": true}, "monotona": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u0430\u0442\u043e\u043d\u043d\u044b", "\u0430\u0434\u043d\u0430\u0442\u043e\u043d\u043d\u044b"], "fr": ["monotone"], "nl": ["eentonig", "monotoon"], "ru": ["\u043c\u043e\u043d\u043e\u0442\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043e\u0434\u043d\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b\u0439", "\u043e\u0434\u043d\u043e\u0437\u0432\u0443\u0447\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["egyhang\u00fa", "monoton"]}, "examples": [["tio renversis la trankvilan kaj monotonan vivon de Kuniberto", "Irina Gon\u0109arova: Vivi plu: kial? (Gudrun Pausewang: La avo en la \u0109areto), Monatojaro 2002a, numero 6a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri bildigo f inter du ordaj aroj) Kreskanta a\u016d malkreskanta.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u0430\u0442\u043e\u043d\u043d\u044b"], "fr": ["(application) monotone"], "en": ["monotonic (mapping)", "monotone (mapping)"], "ru": ["\u043c\u043e\u043d\u043e\u0442\u043e\u043d\u043d\u043e\u0435 (\u043e\u0442\u043e\u0431\u0440\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "de": ["monoton (-e Abbildung)"], "hu": ["monoton (lek\u00e9pez\u00e9s)"], "pl": ["(funkcja) monotoniczna"]}, "examples": [["la funkcio x2 ne estas monotona, sed x3 ja estas", null], ["popece monotona reela funkcio", null], ["strikte monotona bildigo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "monoton", "primary": true}, "lampiro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el la familio lampiredoj (Lampyris), kies ino havas \u0109e abdomeno du organojn per kiuj \u011di povas produkti gla\u016dkan lumeton.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u0432\u044f\u0442\u043b\u044f\u043a", "\u0441\u044c\u0432\u0435\u0442\u043b\u044f\u0447\u043e\u043a"], "fr": ["vers luisant"], "en": ["glow-worm", "firefly"], "nl": ["glimworm"], "pt": ["vaga-lume", "pirilampo"], "el": ["\u03c0\u03c5\u03b3\u03bf\u03bb\u03b1\u03bc\u03c0\u03af\u03b4\u03b1"], "de": ["Gl\u00fchw\u00fcrmchen"], "hu": ["szentj\u00e1nosbog\u00e1r"], "ru": ["\u0441\u0432\u0435\u0442\u043b\u044f\u043a", "\u0441\u0432\u0435\u0442\u043b\u044f\u0447\u043e\u043a"]}, "examples": [["\u00abstudi \u0109e la ne\u011da helo a\u016d lampira brilo\u00bb", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 75a, p. 592a"]], "subdefinitions": []}], "root": "lampir", "primary": true}, "komputoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["computer (arch.)"], "pt": ["computador"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "komputor", "primary": true}, "maltrafi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kontra\u016dvole ne atingi la celita\u0135on.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043c\u0430\u0437\u0430\u0442\u044c"], "de": ["verpassen"], "nl": ["missen"], "pl": ["chybi\u0107", "spud\u0142owa\u0107"], "hu": ["elv\u00e9t", "mell\u00e9tal\u00e1l"]}, "examples": [["kiu rigardas \u0109ielon, maltrafas sian celon", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "traf", "primary": false}, "miensimbolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Viza\u011da bildeto montranta la humoron de redaktanto, origine kunfarita el interpunkciaj signoj: kontenta :-) malkontenta :-( kaj tiel plu.", "translations": {"fa": ["\u0627\u0633\u0645\u0627\u06cc\u0644\u06cc"], "fr": ["binette (\u00e9motic\u00f4ne)", "\u00e9motic\u00f4ne"], "en": ["smiley"], "it": ["faccina (icona del computer)", "emoticon"]}, "examples": [["aldonu vian mieneton en komento", "S. Kisa, La lernema lesbanino, 2005-03-01"], ["aperis novaj tre \u0109armaj kaj pla\u0109aj miensimboloj en \u00abLernu\u00bb", "Terur\u0109jo, Novaj miensimboloj..., 2007-11-13"], ["Katalin demandis, kiel oni povas facile aldoni mienvinjetojn al sia komentoj", "P. Peeraerts, Kiel aldoni..., 2008-02-26"]], "subdefinitions": []}], "root": "mien", "primary": false}, "Papuo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iama lando en la sudorienta parto de la insulo Nov Gvineo, teritorio dependa de Britujo kaj poste de A\u016dstralio. Nuntempe parto de Papuo Nov Gvineo.", "translations": {"fa": ["\u067e\u0627\u067e\u0648\u0622"], "pl": ["Papua"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "papu", "primary": true}, "poliomjelito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spina paralizo de infanoj, konta\u011da virusa malsano, kiu viglis precipe en la 20a jarcento.", "translations": {"fr": ["poliomy\u00e9lite"], "nl": ["kinderverlamming", "polio"], "pt": ["poliomielite", "doen\u00e7a de Heine-Medin"]}, "examples": [["dum tiu tempo li okupis sin krom sia gripo-esploro jam anka\u016d pri la problemoj de poliomjelito", "C. Riess, trad. O. Ginz, La infansava nokto, Norda Prismo 1957:5, p. 252-258a"]], "subdefinitions": []}], "root": "poliomjelit", "primary": true}, "hadrono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu partiklo rolanta en forta interago:.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0440\u043e\u043d"], "fr": ["hadron"], "en": ["hadron"], "nl": ["hadron"], "pt": ["h\u00e1dron"], "ru": ["\u0430\u0434\u0440\u043e\u043d"], "de": ["Hadron"], "it": ["adrone"], "hu": ["hadron"], "fa": ["\u0647\u0627\u062f\u0631\u0648\u0646"], "es": ["hadr\u00f3n"], "pl": ["hadron"]}, "examples": [["hadronoj inkludas barjonojn kaj mezonojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hadron", "primary": true}, "kvadrata krampo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unu el du tipografiaj signoj [ ], kun vertikala linio kaj du horizontalaj linietoj je ekstremoj, kiu montras komencon kaj finon de grupo, speciale de parentezo.", "translations": {"de": ["eckige Klammer"], "en": ["square bracket", "bracket"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kramp", "primary": false}, "ceramika\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Objekto el bakita tero.", "translations": {"be": ["\u043a\u0435\u0440\u0430\u043c\u0456\u043a\u0430 (\u0432\u044b\u0440\u0430\u0431)"], "fr": ["c\u00e9ramique (objet)"], "en": ["ceramic object", "ceramic art"], "pt": ["cer\u00e2mica"], "ru": ["\u043a\u0435\u0440\u0430\u043c\u0438\u043a\u0430"], "ca": ["cer\u00e0mica"], "de": ["Keramik"], "it": ["ceramica"], "hu": ["ker\u00e1mia", "agyaged\u00e9ny"], "sk": ["keramika"], "es": ["cer\u00e1mica"], "br": ["priaj (traezenn)"], "pl": ["ceramika", "wyr\u00f3b z ceramiki"]}, "examples": [["\u011di alvoja\u011dis en ligna kesto kun ceramika\u0135oj el \u0108inio", "Stefan Maul: Surprizo el ligna kesto, Monatojaro 2002a, numero 1a, p. 21a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ceramik", "primary": false}, "sukera\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sukerita franda\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u0430\u0434\u043e\u0441\u0442\u044c (\u043a\u0443\u0448\u0430\u043d\u044c\u0435)", "\u043a\u043e\u043d\u0434\u0438\u0442\u0435\u0440\u0441\u043a\u043e\u0435 \u0438\u0437\u0434\u0435\u043b\u0438\u0435"], "fr": ["sucrerie"], "nl": ["suikerwaar", "snoepgoed"], "de": ["S\u00fc\u00dfigkeit"], "it": ["zuccherino", "dolce (sost.)"], "hu": ["\u00e9dess\u00e9g"]}, "examples": [["sur la tablo staris diversaj sukera\u0135oj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 35"], ["Mi havas 80 jarojn kaj spertis kiel, \u0109e ni, la bolitaj sukera\u0135oj, biskvitoj, kaj tiel plu. ofte estis sen volva\u0135oj kaj liveritaj al a\u0109etantoj en simplaj papersakoj, kiam mi estis infano", "Henry D. Palmer, Papera mal\u015dparo, Monato, jaro 2001a, numero 12a, p. 4a"]], "subdefinitions": []}], "root": "suker", "primary": false}, "Hugo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo \u011dermandevena.", "translations": {"ru": ["\u0423\u0433\u043e (\u0438\u043d\u043e\u0441\u0442\u0440.)", "\u0413\u0443\u0433\u043e (\u0438\u043d\u043e\u0441\u0442\u0440.)", "\u0425\u044c\u044e\u0433\u043e (\u0438\u043d\u043e\u0441\u0442\u0440.)"], "fr": ["Hugo", "Hugues"], "pt": ["Hugo"], "de": ["Hugo"], "it": ["Ugo"], "es": ["Hugo"]}, "examples": [["li \u015dovis al onklo Hugo la partibileton", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "Hug", "primary": true}, "malfaciligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ka\u016dzi pli da peno, aldoni barojn kaj obstaklojn.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0442\u0440\u0443\u0434\u043d\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["rendre difficile", "faire obstacle", "s'opposer \u00e0 (faire obstacle)"], "nl": ["bemoeilijken", "moeilijk maken"], "pt": ["dificultar"], "de": ["erschweren"], "tr": ["zorla\u015ft\u0131rmak"], "br": ["diaesaat (v.k.)"], "pl": ["utrudnia\u0107"]}, "examples": [["altaj muroj malfaciligis la eniron", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "facil", "primary": false}, "bani\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sin bani, fari\u011di banata.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u043f\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["se baigner"], "en": ["take a bath"], "ru": ["\u043a\u0443\u043f\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "hu": ["f\u00fcrdik", "\u00e1zik (folyad\u00e9kban)"], "sk": ["k\u00fapa\u0165 sa"], "es": ["ba\u00f1arse"], "br": ["kibella\u00f1", "kouronka\u00f1"], "pl": ["k\u0105pa\u0107 si\u0119", "p\u0142awi\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["la arboj bani\u011das en la rivero", null], ["oni trovis lin bani\u011dantan en sia sango", null], ["vasta lando bani\u011danta en la briloj de la suno", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap.3"]], "subdefinitions": []}], "root": "ban", "primary": false}, "solenaskito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Solenaskita infano.", "translations": {"ru": ["\u0435\u0434\u0438\u043d\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0440\u0435\u0431\u0451\u043d\u043e\u043a"], "fr": ["enfant unique"], "nl": ["eniggeboren kind"]}, "examples": [["tiu, kiu akceptis la promesojn, ekoferis ja sian solenaskiton", "La Nova TestamentoAl la Hebreoj 11:17"]], "subdefinitions": []}], "root": "nask", "primary": false}, "kunfandi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Miksi per fandado.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u043b\u0430\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["fondre (fusionner)", "fusionner", "m\u00e9langer"], "nl": ["samensmelten"], "no": ["sammensmelte"], "hu": ["\u00f6sszeolvaszt"], "ru": ["\u0441\u043f\u043b\u0430\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c (\u043c\u0435\u0442\u0430\u043b\u043b\u044b \u0438 \u0442.\u043f.)"]}, "examples": [["fero ne kunfandi\u011das kun argilo", "La Malnova Testamento, Daniel 2:43"], ["pli a\u016d malpli frue la ideoj de la esperantismo kaj pacifismo tute kunfandi\u011dos", "Z"], ["kunfandi\u011do de nacioj en pli lar\u011dan unuon", null], ["kunfandi\u011dantaj koloroj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kunigi plurajn ordigitajn datumarojn (listojn, dosierojn) tiel, ke la rezulto havu tian saman ordon.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431'\u044f\u0434\u043d\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u044c\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c"], "en": ["merge", "collate"], "ru": ["\u043e\u0431\u044a\u0435\u0434\u0438\u043d\u044f\u0442\u044c", "\u0441\u043b\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "pl": ["scala\u0107", "wi\u0105za\u0107"], "hu": ["\u00f6sszef\u00e9s\u00fcl"]}, "examples": [["tiuj jaraj aldonoj kunfandi\u011dos fine en \u00abUniversala Vortaro plenigita\u00bb", "Unua Oficiala aldono al Universala vortaro. Klariga noto. Paris, 1909. P. 5."]], "subdefinitions": []}], "root": "fand", "primary": false}, "solenaskita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri infano) Ununura.", "translations": {"ru": ["\u0435\u0434\u0438\u043d\u043e\u0440\u043e\u0434\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["unique (en p. d'un enfant)"], "nl": ["eniggeboren"]}, "examples": [["\u0109ar Dio tiel amis la mondon, ke Li donis Sian solenaskitan Filon, por ke \u0109iu, kiu fidas al li, ne pereu, sed havu eternan vivon", "La Nova TestamentoS. Johano 3:16"]], "subdefinitions": []}], "root": "nask", "primary": false}, "inspekti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kontroli la\u016d ricevita komisio la funkciadon de io a\u016d la agadon de iu.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0441\u043f\u044d\u043a\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u0433\u043b\u044f\u0434\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["inspecter", "examiner (inspecter)", "scruter", "sonder", "superviser", "v\u00e9rifier", "visiter (inspecter)"], "en": ["inspect"], "nl": ["inspecteren"], "pt": ["inspecionar"], "ru": ["\u0438\u043d\u0441\u043f\u0435\u043a\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u0434\u0437\u0438\u0440\u0430\u0442\u044c"], "de": ["inspizieren", "nachpr\u00fcfen", "\u00fcberwachen", "beschauen", "kontrollieren"], "hu": ["fel\u00fcgyel"], "es": ["inspeccionar"]}, "examples": [["inspekti lernejon, \u015dipon, armeon, fabrikon", null], ["inspekti laboristojn, oficistojn", null], ["starigis la Levidojn, havantajn la a\u011don de dudek jaroj kaj pli, por inspekti la laborojn en la domo de la Eternulo", "La Malnova TestamentoEzra 3:8"], ["anka\u016d Ester estis prenita en la re\u011dan domon sub la inspekton de Hegaj, la gardisto de la virinoj", "La Malnova TestamentoEster 2:8"], ["esti prenita sub ies inspekton", null], ["maljuna tombistino, al kiu estis komisiita la inspektado super la granda florvarmejo de la Morto", "Fabeloj, volumo 3Historio de unu patrino"]], "subdefinitions": []}], "root": "inspekt", "primary": true}, "kunfando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108e vortfarado, tia unui\u011do de kombinataj vortelementoj ke ne plu eblas indiki limon inter ili.", "translations": {"be": ["\u0444\u0443\u0437\u0456\u044f"], "fr": ["fusion (ling.)"], "en": ["fusion"], "nl": ["fusie (ling.)"], "ru": ["\u0444\u0443\u0437\u0438\u044f"], "pl": ["fuzja"]}, "examples": [["en la latina \u00abrex\u00bb x prezentas kunfandon de la radika konsonanto -g kun la nominativa fina\u0135o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fand", "primary": false}, "cikloido": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Por distingi tiujn \u0109i kurbojn disde la longigitaj a\u016d mallongigitaj, oni foje kvalifikas ilin \u00abordinaraj\u00bb."], "primary definition": "Ebena kurbo, naskita de punkto apartenanta al cirklo, kiu ruli\u011das sur fiksa rekto.", "translations": {"be": ["\u0446\u044b\u043a\u043b\u0451\u0456\u0434\u0430"], "fr": ["cyclo\u00efde", "cyclo\u00efde commune"], "en": ["cycloid", "common cycloid"], "pt": ["cicl\u00f3ide"], "el": ["\u03ba\u03c5\u03ba\u03bb\u03bf\u03b5\u03b9\u03b4\u03ad\u03c2"], "de": ["Radkurve", "Zykloide", "gemeine Zykloide"], "hu": ["ciklois"], "sk": ["cykloida"], "ru": ["\u0446\u0438\u043a\u043b\u043e\u0438\u0434\u0430", "\u043e\u0431\u044b\u0447\u043d\u0430\u044f \u0446\u0438\u043a\u043b\u043e\u0438\u0434\u0430"], "pl": ["cykloida", "cykloida zwyk\u0142a"]}, "examples": [["la parametraj ekvacioj de cikloido estas de la tipo x = R(t-sint) kaj y = R(1-cost)", null]], "subdefinitions": []}], "root": "cikloid", "primary": true}, "cirkvitkarto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En elektronikaj aran\u011da\u0135oj (ekzemple, komputiloj), plasta plata\u0135o sur kiu estas muntita cirkvitaro kun la bornoj necesaj por konektado en \u0109asio.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043e\u043d\u0442\u0430\u0436\u043d\u0430\u044f \u043f\u043b\u0430\u0442\u0430"], "fr": ["carte (\u00e9lectronique)"], "en": ["circuit board"], "nl": ["printplaat"], "de": ["Platine"], "pl": ["p\u0142yta monta\u017cowa", "karta"], "hu": ["\u00e1ramk\u00f6ri lap"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kart", "primary": false}, "lamp\u015dirmilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["abat-jour"], "nl": ["lampenkap"], "it": ["coprilume", "paralume"]}, "examples": [["li rigardis la librobreton kaj la lamp\u015dirmilon por la noktaj studoj", "S. Engholm, Vivo vokas, 1946"], ["regule forigu la polvon de viaj lampoj kaj lamp\u015dirmiloj por plibonigi la lumefikon", "IBGE, trad. C. Bertin, 100 konsiloj por \u015dpari energion, 2009-07"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dirm", "primary": false}, "refera\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0444\u044d\u0440\u0430\u0442", "\u0434\u0430\u043a\u043b\u0430\u0434"], "fr": ["compte rendu", "enqu\u00eate (document)", "m\u00e9moire (document)", "rapport (document)"], "en": ["scholarly report", "paper"], "nl": ["verslag", "rapport"], "ru": ["\u0434\u043e\u043a\u043b\u0430\u0434", "\u0440\u0435\u0444\u0435\u0440\u0430\u0442"], "de": ["Referat", "Bericht", "Vortrag"], "hu": ["el\u0151ad\u00e1s", "besz\u00e1mol\u00f3", "refer\u00e1tum"]}, "examples": [["kolekto de \u0109iuj refera\u0135oj de la zagreba simpozio.", "Zlatko Ti\u015dljar: Simpozio postulas ne\u016dtralan lingvon, Monatojaro 2002a, numero 2a, p. 29a"]], "subdefinitions": []}], "root": "refer", "primary": false}, "gimnastilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "gimnastikilo", "translations": {"fr": ["mat\u00e9riel de gymnastique"]}, "examples": [["\u015di a\u0109etis gimnastilojn kaj ekzercas la korpon \u0109iumatene en la \u0109ambro", "Chen Tian, Ekzerci korpon..., 2004-11"]], "subdefinitions": []}], "root": "gimnast", "primary": false}, "skota lagopo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de lagopo.", "translations": {"it": ["pernice bianca scozzese"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lagop", "primary": false}, "molesti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Mistrakti per batoj, supra\u0135aj vundadoj a\u016d similaj malamikaj agoj.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0443\u0431\u043e \u043e\u0431\u0440\u0430\u0449\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u0440\u0438\u0442\u0435\u0441\u043d\u044f\u0442\u044c"], "fr": ["brutaliser", "molester", "rudoyer"], "nl": ["molesteren"], "pt": ["molestar", "molestar", "destratar", "machucar", "ferir", "incomodar"], "hu": ["zaklat", "moleszt\u00e1l", "b\u00e1nt"]}, "examples": [["\u0109u vi pensas, ke vi povas kaprice molesti? Vi miskalkulas!", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 74a, volumo 2a, p. 563a"]], "subdefinitions": []}], "root": "molest", "primary": true}, "sendanka": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne havanta a\u016d ne montranta dankan senton.", "translations": {"be": ["\u043d\u044f\u045e\u0434\u0437\u044f\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["ingrat"], "en": ["thankless", "unsung"], "de": ["undankbar"], "hu": ["h\u00e1l\u00e1tlan"], "cs": ["nevd\u011b\u010dn\u00fd"], "br": ["dianaoudek"], "lat": ["ingratus"], "es": ["ingrato"], "he": ["\u05db\u05e4\u05d5\u05d9-\u05d8\u05d5\u05d1\u05d4"], "ru": ["\u043d\u0435\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u0434\u0430\u0440\u043d\u044b\u0439"], "nl": ["ondankbaar"], "pt": ["ingrato"], "no": ["utakknemmelig"], "sv": ["otacksam"], "sk": ["nev\u010fa\u010dn\u00fd"], "uk": ["\u043d\u0435\u0432\u0434\u044f\u0447\u043d\u0438\u0439"], "pl": ["niewdzi\u0119czny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne kompensanta la penon.", "translations": {}, "examples": [["sendanka laboro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dank", "primary": false}, "elirejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, tra kiu oni eliras.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0445\u043e\u0434"], "fr": ["sortie (lieu)", "issue"], "nl": ["uitgang"], "pt": ["sa\u00edda"], "de": ["Ausgang"], "hu": ["kij\u00e1rat"], "vo": ["segol"], "pl": ["wyj\u015bcie"]}, "examples": [["la elirejo estas dekstre post la \u015dtuparo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ir", "primary": false}, "malplezuro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malagrabla\u0135o, \u0109agreno.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0443\u0434\u043e\u0432\u043e\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435", "\u0434\u043e\u0441\u0430\u0434\u0430", "\u043e\u0433\u043e\u0440\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435"], "hu": ["f\u00e1jdalom", "keser\u0171s\u00e9g"], "de": ["Missvergn\u00fcgen"], "nl": ["misnoegen"], "en": ["displeasure"]}, "examples": [["pro la multaj malplezuroj li grizi\u011dis", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "plezur", "primary": false}, "presti\u011da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Impona pro gloro kaj vasta famo.", "translations": {"fr": ["prestigieux"], "en": ["prestigious"], "nl": ["prestigieus"], "hu": ["elismert", "tekint\u00e9lyes"]}, "examples": [["\u011di havas konsideron por tiuj, kiuj ne apartenas al presti\u011daj kulturoj", "La bona lingvo, p. 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "presti\u011d", "primary": false}, "kongreso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Solena kunveno de samcelanoj a\u016d samprofesianoj, el unu a\u016d el diversaj landoj, por diskuti komunajn literaturajn, sciencajn, politikajn, ekonomiajn demandojn.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0433\u0440\u044d\u0441", "\u0437\u044c\u0435\u0437\u0434"], "fr": ["colloque", "congr\u00e8s"], "en": ["conference", "convention"], "nl": ["congres"], "pt": ["congresso"], "ru": ["\u0441\u044a\u0435\u0437\u0434", "\u043a\u043e\u043d\u0433\u0440\u0435\u0441\u0441"], "de": ["Kongress", "Tagung"], "it": ["congresso", "conferenza (convegno)", "convegno (congresso)"], "hu": ["kongresszus"]}, "examples": [["Unua Internacia Kongreso pri Ligno", "Johano Pachter: \u00abLigna Hannover\u00bb: monda foiro pri ligno, Monatojaro 1997a, numero 9a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kongres", "primary": true}, "kongresi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Kunveni kongrese.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0431\u0440\u0430\u0446\u0446\u0430 \u043d\u0430 \u043a\u0430\u043d\u0433\u0440\u044d\u0441"], "fr": ["faire un congr\u00e8s", "se r\u00e9unir (en congr\u00e8s)"], "en": ["convene"], "nl": ["congresseren"], "ru": ["\u0441\u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f \u043d\u0430 \u0441\u044a\u0435\u0437\u0434"], "de": ["tagen"], "it": ["partecipare a un congresso", "partecipare a una conferenza", "partecipare a un convegno"], "hu": ["kongresszust tart", "kongresszuson vesz r\u00e9szt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kongres", "primary": false}, "postkulisa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "sekreta, nevidata de la publiko.", "translations": {"fr": ["cach\u00e9"], "nl": ["achter de schermen"]}, "examples": [["manovroj postkulisaj de la membroj de la Respublikana Partio", "\u011cangalo, Usona parlamento aprobis..., 2003-11-11"]], "subdefinitions": []}], "root": "kulis", "primary": false}, "megalomanio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0433\u0430\u043b\u0430\u043c\u0430\u043d\u0456\u044f"], "fr": ["folie des grandeurs", "m\u00e9galomanie"], "en": ["megalomania"], "nl": ["grootheidswaanzin", "megalomanie"], "pt": ["megalomania", "macromania", "mania de grandeza"], "de": ["Gigantomanie", "Gr\u00f6\u00dfenwahn"], "hu": ["nagyz\u00e1si h\u00f3bort", "megalom\u00e1nia"], "sk": ["megalom\u00e1nia"], "es": ["megaloman\u00eda"], "pl": ["megalomanie", "mania wielko\u015bci"]}, "examples": [["la tuta, lasta poemo \u00abebrio\u00bb ne ka\u015das inklinon al megalomanio", "Christian Declerck, Dua kvaropo, sproniva kiel la unua, Monato, jaro 1994a, numero 4a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "megalomani", "primary": true}, "presti\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Imponeco pro \u015dajno de beleco, gloro, \u0109iesa admiro.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044d\u0441\u0442\u044b\u0436"], "fr": ["prestige"], "en": ["prestige"], "nl": ["prestige"], "pt": ["prest\u00edgio", "import\u00e2ncia social", "cr\u00e9dito"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0441\u0442\u0438\u0436", "\u0430\u0432\u0442\u043e\u0440\u0438\u0442\u0435\u0442", "\u0440\u0435\u043f\u0443\u0442\u0430\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Prestige", "Ansehen", "Geltung"], "hu": ["presztizs", "tekint\u00e9ly"]}, "examples": [["la presti\u011do de la re\u011deco, de la elokventeco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "presti\u011d", "primary": true}, "karoo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ludkarta emblemo, signata per ru\u011da rombo (\u2662).", "translations": {"ru": ["\u0431\u0443\u0431\u043d\u044b (\u043c\u0430\u0441\u0442\u044c)"], "fr": ["carreau (jeu de cartes)"], "en": ["diamond"], "nl": ["ruiten (in kaartspel)"], "de": ["Karo"], "sv": ["ruter"], "hu": ["k\u00e1r\u00f3"], "br": ["karo"], "pl": ["karo", "poduszki (pot.)"]}, "examples": [["karoa aso", null]], "subdefinitions": []}], "root": "karo", "primary": true}, "apa\u0109a": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la apa\u0109oj.", "translations": {"sk": ["apa\u010dsk\u00fd"], "fr": ["apache (adj.)"], "de": ["Apachen-"], "es": ["apache"], "hu": ["apacs"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "apa\u0109", "primary": false}, "apa\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Indiano el multgenta popolo vivinta en sudokcidenta Nordameriko per bizon\u0109aso, rikoltado, kultivo, rabado, nun malabunde resta en Novmeksiko, Arizono kaj dise en Usono.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u0430\u0447"], "fr": ["apache (subst.)"], "ru": ["\u0430\u043f\u0430\u0447"], "ca": ["apatxe"], "de": ["Apache"], "hu": ["apacs"], "sk": ["Apa\u010d"], "es": ["apache"]}, "examples": [["la apa\u0109oj reprezentas la orientan bran\u0109on de la nava\u0125oj", "T. Carlevaro, Skize pri indianaj kulturoj, Literatura foiro, 1998-10, numero 115a, p. 32-37a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Huligano, precipe ano de tiel kromnomataj parizaj bandoj agintaj inter 1900 kaj 1920.", "translations": {"be": ["\u0445\u0443\u043b\u0456\u0433\u0430\u043d"], "ru": ["\u0445\u0443\u043b\u0438\u0433\u0430\u043d", "\u0430\u043f\u0430\u0448"]}, "examples": [["iu apa\u0109o mortigis vin per klabo de malanta\u016de, kaj \u0109ion forrabis", "Noveloj de Lusin, El Malnovaj legendoj nove redaktitaj, Revivigo"], ["Belleville! \u011ci estis iam la misfama apa\u0109a kvartalo de Parizo", "J. Rejt\u0151, trad. L. Bal\u00e1zs, Sinjoro Vanek en Parizo, 2a parto, 2002-07"]], "subdefinitions": []}], "root": "apa\u0109", "primary": true}, "riski": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Elmeti ion al necerto a\u016d dan\u011dero.", "translations": {"be": ["\u0440\u044b\u0437\u044b\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "en": ["risk"], "nl": ["riskeren", "op het spel zetten", "wagen"], "pt": ["arriscar", "aventurar", "avan\u00e7ar", "ousar", "parar (no jogo)", "expor"], "ru": ["\u0440\u0438\u0441\u043a\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0438\u0441\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c"], "de": ["riskieren", "wagen"], "hu": ["kock\u00e1ztat", "reszk\u00edroz"], "fa": ["\u062e\u0637\u0631 \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0631\u06cc\u0633\u06a9 \u06a9\u0631\u062f\u0646"]}, "examples": [["riski sian vivon en batalo", "Z"], ["kiu ne riskas, tiu ne gajnas", "Proverbaro esperanta"], ["sin riski al la morto", null], ["riski grandan sumon", null], ["li estas tro riskema", null], ["tia provo estas tute senriska", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Sin elmeti al la eblo de ia beda\u016drinda okazo.", "translations": {}, "examples": [["\u0109iuj riskas egale la morton", null], ["atentu, vi riskus fali", "Z"], ["malanta\u016de de l' fronto, li ne riskis kuglon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Provi fari ion malgra\u016d la eblo de malsukceso; maltimi.", "translations": {}, "examples": [["la komitato ne riskos preni sur sin mem tiun taskon", "Z"], ["mi riskas diri, ke", null], ["tiun aserton ni ne riskas subskribi", null], ["riska eksperimento", "Z"], ["vi povas senriske veti, ke..", null]], "subdefinitions": []}], "root": "risk", "primary": true}, "redukti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malgrandigi la\u016d dimensio a\u016d nombro.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u043a\u0440\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u0443\u043c\u0435\u043d\u044c\u0448\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0433\u0440\u0430\u043d\u0438\u0447\u0438\u0442\u044c", "\u0440\u0435\u0434\u0443\u0446\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["r\u00e9duire"], "en": ["reduce"], "nl": ["reduceren", "verkleinen", "herleiden"], "de": ["reduzieren"], "hu": ["visszasorol", "k\u00e1rhoztat (\u00e1lt.)"]}, "examples": [["redukti desegnon", null], ["redukti la horojn de laboro, la nombron de la laboristoj", null], ["redukti siajn elspezojn, pretendojn", null], ["redukti la programon", null], ["li reduktis la tutan sumon de la homaj ideoj al \u0109irka\u016d 500 fundamentaj", "Z"], ["redukto de tarifo, de armado", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Izoli metalon el \u011dia kombina\u0135o a\u016d oksigenon el oksido.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0441\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u0438\u0442\u044c (\u044d\u043b\u0435\u043c\u0435\u043d\u0442 \u0438\u0437 \u0441\u043e\u0435\u0434\u0438\u043d\u0435\u043d\u0438\u044f)"], "hu": ["reduk\u00e1l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Alkonduki al malpli bona a\u016d malpli libera stato.", "translations": {}, "examples": [["la regno estis reduktita al stato de rusa provinco", null], ["redukti iun al silento, al mizero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "redukt", "primary": true}, "talivesto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vesto malsupreniranta nur \u011dis la talio; brustvesto", "translations": {"pt": ["parte de cima"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tali", "primary": false}, "kreito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kreita vivulo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0432\u0430\u0440\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435 (\u0436\u044b\u0432\u043e\u0435)"], "fr": ["cr\u00e9ature"], "hu": ["teremtm\u00e9ny"], "nl": ["schepsel"], "ru": ["\u0441\u0443\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u0441\u043e\u0437\u0434\u0430\u043d\u0438\u0435 (\u0436\u0438\u0432\u043e\u0435)", "\u0442\u0432\u043e\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u0436\u0438\u0432\u043e\u0435)", "\u0442\u0432\u0430\u0440\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kre", "primary": false}, "neebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne povanta esti, ne povanta okazi.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u043c\u0430\u0433\u0447\u044b\u043c\u044b"], "fr": ["impossible"], "nl": ["onmogelijk"], "he": ["\u05d1\u05dc\u05ea\u05d9 \u05d0\u05e4\u05e9\u05e8\u05d9"], "de": ["unm\u00f6glich"], "pl": ["niemo\u017cliwy"], "hu": ["lehetetlen"]}, "examples": [["oni ofte imagas, ke afero estas neebla, \u0109ar oni ne scias, kiel komenci", "Gerda malaperis, \u0109apitro 13a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ebl", "primary": false}, "tabelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metoda aran\u011do de nomoj, nombroj a\u016d signoj, hierarkia a\u016d la\u016d kolumnoj kaj linioj, faciliganta supervidon kaj retrovon de \u0109iu ero.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u0431\u043b\u0456\u0446\u0430"], "fr": ["tableau"], "en": ["table"], "nl": ["tafel", "tabel", "lijst"], "pt": ["tabela"], "ru": ["\u0442\u0430\u0431\u043b\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Tafel", "Tabelle"], "sv": ["tabell"], "hu": ["t\u00e1bl\u00e1zat", "tabella"], "pl": ["tabela"]}, "examples": [["tabelo de man\u011da\u0135oj", null], ["tabelo de multobligado, de logaritmoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malsimpla datumo kies komponantoj (kutime samtipaj) estas atingeblaj per unu a\u016d pluraj indicoj (plej ofte, entjeraj numeroj).", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0441\u0456\u045e"], "en": ["array"], "ru": ["\u043c\u0430\u0441\u0441\u0438\u0432"], "de": ["Feld"], "sv": ["f\u00e4lt"], "hu": ["t\u00f6mb (array)"]}, "examples": [["unudimensian tabelon oni nomas vektoro", null], ["per dudimensia tabelo oni povas prezenti matricon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tabel", "primary": true}, "avida": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fortege deziranta \u011dui a\u016d posedi ion.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0433\u043d\u044b", "\u0441\u043a\u0432\u0430\u043f\u043d\u044b"], "fr": ["avide"], "en": ["avid", "eager", "greedy", "covetous"], "ru": ["\u0436\u0430\u0434\u043d\u044b\u0439", "\u0430\u043b\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u0436\u0430\u0436\u0434\u0443\u0449\u0438\u0439 (\u043f\u0435\u0440.)"], "de": ["gierig", "begierig"], "hu": ["moh\u00f3", "s\u00f3v\u00e1r"], "br": ["c'hoantek"], "es": ["\u00e1vido"]}, "examples": [["popolamaso avida je spektakloj", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 10a"], ["avida pri gloro, al la\u016ddoj", null], ["monavida", null]], "subdefinitions": []}], "root": "avid", "primary": true}, "avido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dezirego de akiro.", "translations": {"ru": ["\u0430\u043b\u0447\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0436\u0430\u0434\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["avidit\u00e9"], "de": ["Gier"], "en": ["avidity", "greed"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "avid", "primary": false}, "avidi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Forte, tro deziri.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0433\u043d\u0443\u0446\u044c", "\u0441\u043a\u0432\u0430\u043f\u0456\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["\u00eatre avide (de)"], "en": ["be avid", "covet", "crave", "desire", "lust", "yearn", "want greatly"], "br": ["c'hoantaat", "kaout c'hoant"], "ru": ["\u0431\u044b\u0442\u044c \u0436\u0430\u0434\u043d\u044b\u043c (\u0434\u043e \u0447\u0435\u0433\u043e-\u043b\u0438\u0431\u043e, \u043a \u0447\u0435\u043c\u0443-\u043b\u0438\u0431\u043e)", "\u0430\u043b\u043a\u0430\u0442\u044c", "\u0436\u0430\u0436\u0434\u0430\u0442\u044c (\u043f\u0435\u0440.)"], "de": ["gieren", "begehren", "begierig sein"], "hu": ["s\u00f3v\u00e1rog", "\u00e1h\u00edtozik"]}, "examples": [["avidi ripozon post longa penado", null], ["kiu avidas pli bonan, perdas plej bezonan", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "avid", "primary": false}, "turdedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo paseroformaj birdoj (Turdidae).", "translations": {"be": ["\u0434\u0440\u0430\u0437\u0434\u043e\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "nl": ["lijsterachtigen"], "pt": ["turd\u00eddeos"], "ru": ["\u0434\u0440\u043e\u0437\u0434\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["(Familie der) Drosseln"], "hu": ["rig\u00f3f\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "turded", "primary": true}, "nulpotenca": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Estas strange, ke \u0109i tiu simpla kaj travidebla kunmeta\u0135o ne aperas en niaj fontoj."], "primary definition": "(parolante pri nenula elemento x de ringo) Tia, ke iu n-a potenco de \u011di egalas al la nulo.", "translations": {"be": ["\u043d\u0456\u043b\u044c\u043f\u0430\u0442\u044d\u043d\u0442\u043d\u044b"], "fr": ["nilpotent"], "en": ["nilpotent"], "pt": ["nilpotente"], "ru": ["\u043d\u0438\u043b\u044c\u043f\u043e\u0442\u0435\u043d\u0442\u043d\u044b\u0439"], "de": ["nilpotent"], "hu": ["nilpotens"], "pl": ["nilpotentny"]}, "examples": [["\u0109iu nulpotenca elemento estas anka\u016d nuldivizoro", null], ["ajgeno de nulpotenca endomorfio estas nepre nula", null], ["nulpotenca matrico", null], ["la sumo de du komuti\u011dantaj nulpotencaj elementoj estas anka\u016d nulpotenca", null]], "subdefinitions": []}], "root": "potenc", "primary": false}, "Balka\u015do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Neprofunda senelflua lago en sudokrienta parto de Kaza\u0125ujo. \u011ci estas salakva oriente, kaj nesalakva okcidente.", "translations": {"be": ["\u0411\u0430\u043b\u0445\u0430\u0448"], "fr": ["Balkhach"], "de": ["Balkasch-See"], "en": ["Balkhash", "Balqash"], "ru": ["\u0411\u0430\u043b\u0445\u0430\u0448"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Balka\u015d", "primary": true}, "Svedio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Svedujo.", "translations": {"el": ["\u03a3\u03bf\u03c5\u03b5\u03b4\u03af\u03b1"], "fr": ["Su\u00e8de"], "en": ["Sweden"], "be": ["\u0428\u0432\u044d\u0446\u044b\u044f"], "is": ["Sv\u00ed\u00fej\u00f3\u00f0"], "de": ["Schweden"], "it": ["Svezia"], "da": ["Svejts"], "fa": ["\u0633\u0648\u0626\u062f"], "gd": ["an tSualainn"], "bg": ["\u0428\u0432\u0435\u0446\u0438\u044f"], "cs": ["\u0160v\u00e9dsko"], "fi": ["Ruotsi"], "hu": ["Sv\u00e9dorsz\u00e1g"], "es": ["Suecia"], "ru": ["\u0428\u0432\u0435\u0446\u0438\u044f"], "nl": ["Zweden"], "pt": ["Su\u00e9cia"], "no": ["Sverige"], "tr": ["\u0130sve\u00e7"], "sv": ["Sverige"], "lv": ["Zviedrija"], "lt": ["\u0160vedija"], "sk": ["\u0160v\u00e9dsko"], "pl": ["Szwecja"]}, "examples": [["en Svedio grupo de junaj ekonomikistoj kiel Gunnar Myrdal kaj Bertil Ohlin en la t.n. Stokholmskolo defiis siajn instruistojn de la pli a\u011da generacio.", "Bo SANDELIN: Makroekonomiko en la 20a jarcento, Monato, n-ro 09/2001"]], "subdefinitions": []}], "root": "Svedi", "primary": true}, "rabaglo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de aglo (Aquila rapax).", "translations": {"sv": ["st\u00e4pp\u00f6rn"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "agl", "primary": false}, "dolor\u011demi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u011cemi pro korpa doloro.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u043e\u043d\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["g\u00e9mir de douleur"], "en": ["groan with pain"], "nl": ["kermen"], "pt": ["gemer de dor"], "it": ["gemere (di dolore)"], "pl": ["j\u0119cze\u0107 z b\u00f3lu"]}, "examples": [["la malsana patro dolor\u011demas en la lito", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011dem", "primary": false}, "dinosa\u016droj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fosiliaj rampuloj, karakterizataj per malgranda kranio kaj per forte disvolvitaj malanta\u016daj ekstrema\u0135oj. Oni ilin renkontas en diversaj grandecoj de grando de kato \u011dis kvinmetra alto kaj dudekkvarmetra longo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0438\u043d\u043e\u0437\u0430\u0432\u0440\u044b"], "fr": ["dinosaures"], "pt": ["dinossauros"], "be": ["\u0434\u044b\u043d\u0430\u0437\u0430\u045e\u0440\u044b"], "de": ["Dinosaurier", "Dinosauria"], "pl": ["dinozaury"], "hu": ["dinoszauruszok"]}, "examples": [["dinosa\u016droj vivis en la triaso, liaso, \u0135uraso kaj kretaceo de la sekundara epoko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dinosa\u016dr", "primary": true}, "gurdi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Sonigi gurdon.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0430\u0446\u044c \u043d\u0430 \u043a\u0430\u0442\u0440\u044b\u043d\u0446\u044b"], "fr": ["jouer (sur un orgue de Barbarie)"], "nl": ["een draaiorgel bespelen"], "pt": ["tocar realejo"], "ru": ["\u0438\u0433\u0440\u0430\u0442\u044c \u043d\u0430 \u0448\u0430\u0440\u043c\u0430\u043d\u043a\u0435"], "sv": ["spela positiv", "spela vevorgel"], "hu": ["verkliz", "verklin j\u00e1tszik"]}, "examples": [["la mizerulo gurdis melankolian arion", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Agi, precipe paroli a\u016dtomate, ripete, kvaza\u016d turnante senpense la turnilon de gurdo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u045e\u0442\u0430\u0440\u0430\u0446\u044c \u0430\u0434\u043d\u043e \u0439 \u0442\u043e\u0435 \u0436"], "fr": ["rab\u00e2cher", "ressasser"], "nl": ["tot treurens toe herhalen"], "ru": ["\u0442\u0432\u0435\u0440\u0434\u0438\u0442\u044c \u043e\u0434\u043d\u043e \u0438 \u0442\u043e \u0436\u0435", "\u0442\u0430\u043b\u0434\u044b\u0447\u0438\u0442\u044c"], "hu": ["verkliz (\u00e1tv...)", "elcs\u00e9pel (\u00e1tv.)", "hajtogat (\u00e1tv.)"]}, "examples": [["gurditaj frazoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "gurd", "primary": false}, "kalko\u015dtono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre disvastigita sedimenta\u0135o, konsistanta el kalcito a\u016d kalciti\u011dintaj fosilioj.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u0432\u0435\u0441\u0442\u043d\u044f\u043a"], "fr": ["calcaire", "pierre \u00e0 chaux"], "en": ["limestone"], "nl": ["kalksteen"], "br": ["maen-raz"], "de": ["Kalkstein"], "hu": ["m\u00e9szk\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kalk", "primary": false}, "firmamento": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La difinoj de la PIV-oj priskribas la biblian firma\u0135on, kio estus \u0109iela duonsfero. Tamen la termino astronomia ja temas pri la tuta sfero, kiun tutan pli klare priskribas \u00ab\u0109ielosfero\u00bb. Tio do lasas nenian pravigon por la malnecesa barbara\u0135o \u00abfirmamento\u00bb: en la senco mita-biblia la \u011dusta vorto estas \u00abfirma\u0135o\u00bb (cetere samstruktura kiel \u00abfirmamento\u00bb); por la senco astronomia, \u00ab\u0109ielosfero\u00bb; por la senco poezia pli klara kaj bonstila metaforo estas \u00ab\u0109ielvolbo\u00bb."], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u0431\u0430\u0441\u0445\u0456\u043b"], "fr": ["firmament", "vo\u00fbte c\u00e9leste"], "nl": ["firmament"], "pt": ["firmamento", "ab\u00f3boda celeste"], "de": ["Himmelszelt", "Firmament"], "pl": ["firmament", "sklepienie niebieskie"], "hu": ["\u00e9gbolt", "mennybolt"]}, "examples": [["li eliras de la sunsistemo en la vastan firmamenton", "Garbhan Macaoidh: Per ardua ad astra \u2015 Tra kruta\u0135oj al la astroj (David Galadi-Enriquez kaj Amri Wandel: La kosmo kaj ni), Monato jaro 2001a, numero 6a, p. 17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "firmament", "primary": true}, "Valonujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La suda franclingva kaj parte germanlingva regiono de Belgujo, konsistanta el la provincoj Lie\u011do, Namuro, Henegovio, Luksemburgo kaj Valona Brabanto.", "translations": {"be": ["\u0412\u0430\u043b\u0451\u043d\u0456\u044f"], "fr": ["Wallonie"], "bg": ["\u0412\u0430\u043b\u043e\u043d\u0438\u044f"], "nl": ["Walloni\u00eb"], "pt": ["Val\u00f4nia"], "ru": ["\u0412\u0430\u043b\u043b\u043e\u043d\u0438\u044f"], "de": ["Wallonien"], "hu": ["Vall\u00f3nia"], "sk": ["Val\u00f3nsko"], "fa": ["\u0648\u0627\u0644\u0648\u0646\u06cc\u0627"], "en": ["Wallonia"], "es": ["Valonia"], "cs": ["Valonsko"], "fi": ["Vallonia"], "pl": ["Walonia"]}, "examples": [["Jos\u00e9 Happart (PS) i\u011dis konata en la okdekaj jaroj kiel valona gvidanto la regiono Voer, grupo de ses flandraj vila\u011detoj kiujn li volis aneksi al Valonujo.", "Flandra Gazetara Elekto 2001"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Valonio", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "valon", "primary": false}, "murrompilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato por enbati muron, pordon, havanta ordinare grandan trabon kiel \u0109efpecon.", "translations": {"fr": ["b\u00ealier"]}, "examples": [["la homoj de Judas alvokis la grandan Sinjoron de la universo, kiu en la tempo de Josuo neniigis Jeri\u0125on sen murrompiloj a\u016d milit-ma\u015dinoj", "trad. G. Berveling, II Makabeoj, 12:15"]], "subdefinitions": []}], "root": "romp", "primary": false}, "super\u015duti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Tre abunde kovri per \u015dutado.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0441\u044b\u043f\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["recouvrir"], "nl": ["overstelpen"], "ru": ["\u0437\u0430\u0441\u044b\u043f\u0430\u0442\u044c"], "de": ["\u00fcbersch\u00fctten"], "it": ["colmare", "ricolmare", "coprire", "ricoprire"], "hu": ["elbor\u00edt"], "pl": ["zasypa\u0107"], "es": ["cubrir", "recubrir"]}, "examples": [["super\u015duti \u0109erkon per tero", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Tre abunde doni.", "translations": {"fr": ["submerger"], "de": ["\u00fcberh\u00e4ufen"], "it": ["ricolmare", "oberare", "subissare", "sommergere", "sovracaricare", "tempestare"], "es": ["sobrecargar"]}, "examples": [["super\u015duti iun per donacoj, favoroj", null], ["la kajo estis super\u015dutita de atendantoj", null], ["mi estas super\u015dutita de laboro, per koresponda\u0135oj", null], ["la polico estas super\u015dutita per plendoj", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dut", "primary": false}, "tekvondo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Koredevena luktosporto, en kiu oni uzas precizajn, rapidajn man- kaj piedbatojn.", "translations": {"fr": ["taekwondo"], "de": ["Taekwondo"], "pl": ["taekwondo", "tekwondo"]}, "examples": [["aliaj interesoj de \u015di estas tekvondo, rolludoj", "-, toki pona li seme?, [vidita je 2006-03-20]"], ["mi planas establi pli multe da tekvondejoj en aliaj urboj de la provinco Shandong", "\u0108ina Radio Internacia, Ano de Korea Respubliko... 2005-05-18"]], "subdefinitions": []}], "root": "tekvond", "primary": true}, "malanta\u016de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En malanta\u016da loko.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0437\u0430\u0434\u0438", "\u0441\u0437\u0430\u0434\u0438"], "fr": ["\u00e0 l'arri\u00e8re", "derri\u00e8re (adv.)", "par derri\u00e8re"], "nl": ["vanachter"], "de": ["hinter"], "pl": ["z ty\u0142u", "w tyle", "p\u00f3\u017aniej"], "hu": ["h\u00e1tul", "m\u00f6g\u00f6tte"]}, "examples": [["Joab vidis, ke li havos kontra\u016d si batalon anta\u016de kaj malanta\u016de", "La Malnova Testamento, II. Samuel 10:9"]], "subdefinitions": []}], "root": "anta\u016d", "primary": false}, "bramano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hinda pastro de Bramao.", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u0430\u043c\u0456\u043d"], "fr": ["brahmane"], "en": ["Brahmin", "Brahman"], "ru": ["\u0431\u0440\u0430\u043c\u0438\u043d"], "de": ["Brahmane"], "hu": ["brahman"], "sk": ["brahman"], "pl": ["braman"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "braman", "primary": true}, "heso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lo\u011danto de Hesujo kaj nomo de ano de iama \u011dermana tribo.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0435\u0441\u0441\u0435\u043d\u0435\u0446"], "fr": ["hessois (subst.)"], "lat": ["Hassus, i", "Chattus, i"], "de": ["Hesse"], "it": ["assiano (sost.)"], "hu": ["hesseni (lakos)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hes", "primary": true}, "suna kalendaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kalendaro , en kiu la da\u016dro de jaro kalkuli\u011das proksimume la\u016d la tera rivoluo \u0109irka\u016d la suno, kaj sekve stabilas rilate al naturaj sezonoj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u043b\u043d\u0435\u0447\u043d\u044b\u0439 \u043a\u0430\u043b\u0435\u043d\u0434\u0430\u0440\u044c"], "fr": ["calendrier solaire"], "nl": ["zonnekalender"], "pl": ["kalendarz s\u0142oneczny"], "fi": ["aurinkokalenteri"], "de": ["Sonnenkalender"], "es": ["calendario solar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kalendar", "primary": false}, "\u011cibutio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la nordorienta Afriko kun \u0109efurbo \u011cibutio. Teritorio de Respubliko \u011cibutio. ISO-3166 kodo: DJ. \u011ci limas kun Eritreo, Etiopujo, Somalujo, kaj markolo Bab al-Mandab.", "translations": {"bg": ["\u0414\u0436\u0438\u0431\u0443\u0442\u0438"], "de": ["Dschibuti"], "fa": ["\u062c\u06cc\u0628\u0648\u062a\u06cc"], "ar": ["\u062c\u064a\u0628\u0648\u062a\u064a", "\u062c\u0645\u0647\u0648\u0631\u064a\u0629 \u062c\u064a\u0628\u0648\u062a\u064a"], "en": ["Djibouti"], "pl": ["D\u017cibuti", "Republika D\u017cibuti"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u011dibuti", "primary": true}, "enterito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inflamo de la maldika intesto.", "translations": {"be": ["\u044d\u043d\u0442\u044d\u0440\u044b\u0442"], "fr": ["ent\u00e9rite"], "bg": ["\u0435\u043d\u0442\u0435\u0440\u0438\u0442"], "nl": ["enteritis", "darmontsteking"], "pt": ["enterite"], "ru": ["\u044d\u043d\u0442\u0435\u0440\u0438\u0442"], "ca": ["enteritis"], "de": ["Darmentz\u00fcndung", "Enteritis [fak]"], "hu": ["b\u00e9lhurut", "enteritis"], "es": ["enteritis"], "pl": ["wirusowe zaka\u017cenie przewodu pokarmowego", "grypa \u017co\u0142\u0105dkowa", "grypa jelitowa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "enterit", "primary": true}, "penso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["pens\u00e9e"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pens", "primary": false}, "maceri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Meti korpon en malvarman likva\u0135on por solvi \u011diajn solveblajn substancojn.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043c\u043e\u0447\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u043c\u043e\u0447\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["mac\u00e9rer"], "en": ["macerate"], "nl": ["macereren", "inweken"], "pt": ["macerar"], "ru": ["\u0432\u044b\u043c\u0430\u0447\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043c\u0430\u0446\u0435\u0440\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "ca": ["macerar"], "de": ["ausziehen", "einlegen", "mazerieren"], "hu": ["\u00e1ztat", "macer\u00e1l (\u00e1ztat)"], "cs": ["macerovat", "m\u00e1\u010det", "vyluhovat"], "es": ["macerar"]}, "examples": [["maceri planton en alkoholo, fruktojn en vinagro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "macer", "primary": true}, "menciinda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sufi\u0109e grava, por ke oni menciu \u011din.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u0441\u0442\u043e\u0439\u043d\u044b\u0439 \u0443\u043f\u043e\u043c\u0438\u043d\u0430\u043d\u0438\u044f", "\u0437\u0430\u0441\u043b\u0443\u0436\u0438\u0432\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439 \u0443\u043f\u043e\u043c\u0438\u043d\u0430\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["digne d'int\u00e9r\u00eat", "digne d'\u00eatre mentionn\u00e9"], "de": ["erw\u00e4hnenswert"], "br": ["da veza\u00f1 meneget"], "hu": ["eml\u00edt\u00e9sre m\u00e9lt\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "menci", "primary": false}, "pensi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Formi, kunligi kaj volvi ideojn en la spirito.", "translations": {"ru": ["\u043c\u044b\u0441\u043b\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["penser"], "en": ["think"], "nl": ["denken"], "pt": ["pensar"], "de": ["denken"], "hu": ["gondol", "gondolkodik", "gondolkozik"], "cs": ["myslet"], "vo": ["tik\u00f6n"]}, "examples": [["mi pensas, do mi ekzistas", null], ["li nur ripetas, kion aliaj pensis anta\u016d ol li", null], ["ilia koro pensas pri perforta\u0135o", "Z"], ["\u015di pensas pri kampo kaj a\u0109etas \u011din", "Z"], ["\u015derce dirite, cele pensite", "Proverbaro esperanta"], ["\u015di estis \u0109iam silenta kaj enpensa", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Opinii.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0443\u043c\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["v\u00e9l", "v\u00e9lekedik", "tart (v\u00e9l)"]}, "examples": [["mi pensas, ke \u011di estos konstruata pli ol tri jarojn", "Z"], ["Volap\u00fck ne estis venkita de Esperanto, kiel multaj personoj pensas tute erare", "Z"], ["mi kredeble ne povos veni, \u0109ar mi pensas, ke mi mem havos hodia\u016d gastojn", "Z"], ["\u0109iu, kiu \u015din vidis, povis pensi, ke li vidas la patrinon", "Z"], ["kion vi pensas pri mia projekto?", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "pens", "primary": true}, "Liberio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la okcidenta Afriko kun \u0109efurbo Monrovio. Teritorio de Respubliko Liberio. ISO-3166 kodo: LR. \u011ci limas kun Ebur-Bordo, Gvineo, Sieraleono kaj Atlantiko.", "translations": {"bg": ["\u041b\u0438\u0431\u0435\u0440\u0438\u044f"], "nl": ["Liberi\u00eb", "Liberia"], "de": ["Liberia"], "hu": ["Lib\u00e9ria"], "en": ["Liberia"], "pl": ["Liberia", "Republika Liberii"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Liberi", "primary": true}, "senhonora": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Perdinta \u0109ian honordignon, malestimata.", "translations": {"be": ["\u0431\u0435\u0441\u0441\u0430\u0440\u043e\u043c\u043d\u044b"], "fr": ["indigne (sans souci de l'honneur)", "sans honneur"], "nl": ["eerloos"], "pt": ["desonrado"], "ru": ["\u0431\u0435\u0441\u0441\u0442\u044b\u0434\u043d\u044b\u0439"], "de": ["ehrlos"], "it": ["indecoroso", "disonorato"], "hu": ["sz\u00e9gyentelen", "becstelen"]}, "examples": [["senhonora fripono, virino", null]], "subdefinitions": []}], "root": "honor", "primary": false}, "portose\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Se\u011do kun horizontalaj stangoj, per kiuj anta\u016da kaj malanta\u016da portistoj povas \u011din levi kaj movi.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0440\u0442\u0448\u0435\u0437", "\u043f\u0430\u043b\u0430\u043d\u043a\u0438\u043d", "\u043d\u043e\u0441\u0438\u043b\u043a\u0438 (\u0441 \u0441\u0438\u0434\u0435\u043d\u044c\u0435\u043c)"], "fr": ["chaise \u00e0 porteurs"], "en": ["litter", "sedan chair"], "nl": ["draagstoel"], "sv": ["b\u00e4rstol"], "it": ["portantina (sedia)", "sedia gestatoria (portantina)"]}, "examples": [["prefere per portose\u011do, \u0109ar la muska vojo glitigas", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 75a, p. 587a"]], "subdefinitions": []}], "root": "se\u011d", "primary": false}, "ebleco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La eco esti ebla.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0437\u043c\u043e\u0436\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "nl": ["het mogelijk zijn"], "pl": ["mo\u017cliwo\u015b\u0107", "mo\u017cno\u015b\u0107"]}, "examples": [["ebleco de tia evoluo estas tre malgranda", null], ["ni lasos por kelka tempo flanke la demandon pri la ebleco a\u016d neebleco de la enkonduko de lingvo internacia", "Esenco kaj Estonte, \u0109apitro 2a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ebl", "primary": false}, "ko\u015dera": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvalifikas man\u011da\u0135ojn preparitajn la\u016d la juda rito.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0448\u044d\u0440\u043d\u044b"], "en": ["kosher"], "nl": ["koosjer"], "pt": ["kosher"], "ru": ["\u043a\u043e\u0448\u0435\u0440\u043d\u044b\u0439"], "de": ["koscher"], "hu": ["k\u00f3ser"], "he": ["\u05db\u05e9\u05e8 (\u05dc\u05de\u05d0\u05db\u05dc)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ko\u015der", "primary": true}, "feli\u0109igi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari iun feli\u0109a.", "translations": {"be": ["\u0430\u0448\u0447\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456\u0446\u044c", "\u0430\u0448\u0447\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u0432\u0456\u0446\u044c"], "ru": ["\u043e\u0441\u0447\u0430\u0441\u0442\u043b\u0438\u0432\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["rendre heureux", "satisfaire"], "de": ["gl\u00fccklich machen", "begl\u00fccken"], "hu": ["boldog\u00edt", "boldogg\u00e1 tesz"]}, "examples": [["lia edzi\u011do, liaj infanoj, liaj sukcesoj tute feli\u0109igis lin", null]], "subdefinitions": []}], "root": "feli\u0109", "primary": false}, "keiranto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de erizimo (Erysimum cheiri), kun flavaj a\u016d brunaj floroj, kulturata en \u011dardeno.", "translations": {"be": ["\u0436\u043e\u045e\u0442\u0430\u0444\u0456\u0451\u043b\u044c"], "en": ["wallflower"], "nl": ["muurbloem"], "ru": ["\u0436\u0435\u043b\u0442\u043e\u0444\u0438\u043e\u043b\u044c"], "de": ["Goldlack"], "sv": ["gyllenlack"], "hu": ["s\u00e1rgaviola", "t\u00e9li viola"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "keirant", "primary": true}, "frapokratero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Krateroforma baseno, kiun ka\u016dzis meteor\u015dtono falegante sur la grundon de solida planedo.", "translations": {"fr": ["crat\u00e8re d'impact"]}, "examples": [["la teamo de la Universitato de Padovo aldonas, ke la drenada skemo en la ringo estas tre simila al tiuj trovitaj en granda frapkrateroj en humidaj medioj", "-, Nova frapkratero eltrovita en Afriko, eventeo, 2010-03-15"]], "subdefinitions": []}], "root": "krater", "primary": false}, "hirudo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el ringovermoj (Hirudo), kiu su\u0109as la sangon de bestoj, kaj kies unu specion oni iam uzis en medicino por eltiri malgrandan kvanton da sango.", "translations": {"be": ["\u043f'\u044f\u045e\u043a\u0430"], "fr": ["sangsue (zoo.)"], "bg": ["\u043f\u0438\u044f\u0432\u0438\u0446\u0430"], "nl": ["bloedzuiger"], "pt": ["sanguessuga"], "el": ["\u03b2\u03b4\u03ad\u03bb\u03bb\u03b1"], "de": ["Blutegel"], "it": ["sanguisuga"], "hu": ["pi\u00f3ca"], "en": ["leech"], "br": ["gelaouenn", "gwaderez"], "ru": ["\u043f\u0438\u044f\u0432\u043a\u0430"], "pl": ["pijawka"]}, "examples": [["meti hirudojn al iu", null], ["\u011di helpos kiel hirud' al mortinto", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "hirud", "primary": true}, "Sud\u0109ina Maro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pacifika maro sude de la kontinenta \u0108inujo.", "translations": {"fr": ["Mer de Chine m\u00e9ridionale"], "nl": ["Zuid-Chinese Zee"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mar", "primary": false}, "Ovidio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo latindevena.", "translations": {"be": ["\u0410\u0432\u0456\u0434\u044b\u0439"], "fr": ["Ovide"], "pt": ["Ov\u00eddio"], "ru": ["\u041e\u0432\u0438\u0434\u0438\u0439"], "de": ["Ovid"], "it": ["Ovidio"], "hu": ["Ovidius"], "lat": ["Ovidius"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Beletristo latina (43 \u2013 17 a\u016d 18) naskita en Italio, vivinta en Romo, kaj vivofine ekzile apud la Nigra Maro (nuna Rumanio), a\u016dtoro de ampoemoj, tragedio, versleteroj kaj mitpoemo \u00abMetamorfozoj\u00bb.", "translations": {"lat": ["Publius Ovidius Naso"]}, "examples": [["kelkaj fabloj de Ovidio", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha \u0109apitro 6a, p. 59a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Ovidi", "primary": true}, "\u015dparema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne elspezema.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0440\u0435\u0436\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439"], "fr": ["\u00e9conome"], "nl": ["zuinig"], "be": ["\u0430\u0448\u0447\u0430\u0434\u043d\u044b", "\u0431\u0435\u0440\u0430\u0436\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u044d\u043a\u0430\u043d\u043e\u043c\u043d\u044b"], "de": ["sparsam"], "hu": ["takar\u00e9kos"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dpar", "primary": false}, "kodrompisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fiulo kiu \u015dtel\u0430s programojn a\u016d pasvortojn.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0437\u043b\u043e\u043c\u0449\u0438\u043a (\u043a\u043e\u043c\u043f\u044c\u044e\u0442\u0435\u0440\u043d\u044b\u0439)"], "fr": ["cracker", "hacker", "pirate (informatique)"], "en": ["cracker"], "nl": ["kraker"], "de": ["Kodebrecher", "Codebrecher", "Hacker", "Cracker"], "hu": ["k\u00f3dfelt\u00f6r\u0151", "cracker", "krekker", "sz\u00e1m\u00edt\u00f3g\u00e9pes kal\u00f3z"], "pl": ["haker"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kod", "primary": false}, "propraokule": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vidante mem, \u0109eestante mem.", "translations": {"fr": ["de ses propres yeux"], "nl": ["oog: met eigen ogen"], "it": ["con i propri occhi", "di persona"], "hu": ["saj\u00e1t szem\u00e9vel"]}, "examples": [["mi vidis propraokule la deputiton Lukavsky", "K. \u0108apek, trad. M. Malovec, La\u016ddo de \u0135urnaloj, La Ondo de Esperanto, jaro 2000a, numero 6a (68)"]], "subdefinitions": []}], "root": "okul", "primary": false}, "Gilgame\u015do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Heroo de antikva mezopotamia eposo, re\u011do de la sumeruja urbo Uruk.", "translations": {"ru": ["\u0413\u0438\u043b\u044c\u0433\u0430\u043c\u0435\u0448"], "fr": ["Gilgamesh"], "pt": ["Gilgamesh"], "de": ["Gilgamesch"], "tr": ["G\u0131lgam\u0131\u015f"], "hu": ["Gilgames"]}, "examples": [["la aventuroj kaj klopodoj de Gilgame\u015d", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 3a"], ["En 1872 asiriologo D. Smit trovis tre antikvan argil-tabulon kun fragmento de \u00abEposo pri Gilgame\u015do\u00bb", "Vikipedio, artikolo \u00abTutmonda diluvo\u00bb, 2006-05-27"]], "subdefinitions": []}], "root": "Gilgame\u015d", "primary": true}, "plumbofadeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0432\u0435\u0441"], "fr": ["fil \u00e0 plomb"], "en": ["plumb line"], "nl": ["schietlood"], "de": ["Lot"], "hu": ["f\u00fcgg\u0151\u00f3n"], "br": ["neudenn-blom"], "pl": ["pion"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "faden", "primary": false}, "artiklo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de varo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0442\u044b\u043a\u0443\u043b (\u0442\u0430\u0432\u0430\u0440)"], "fr": ["article (marchandise)"], "en": ["article"], "ru": ["\u0430\u0440\u0442\u0438\u043a\u0443\u043b"], "de": ["Artikel", "Ware"], "sv": ["artikel (handel)"], "es": ["art\u00edculo"]}, "examples": [["la\u016d Elza \u011din ka\u016dzas, ke la ovo estas sezona artiklo kaj nun la kokinoj ne ovumas", "Szathmari: Enciclopeditis. Satiraj rakontoj."]], "subdefinitions": []}], "root": "artikl", "primary": true}, "vepro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arbustaro, arbustotufo, dornejo.", "translations": {"el": ["\u03b8\u03ac\u03bc\u03bd\u03bf\u03c2"], "fr": ["\u00e9pineux (subst.)", "fourr\u00e9 (subst.)"], "de": ["Gestr\u00fcpp"], "nl": ["doornbos"], "pt": ["moita"], "be": ["\u0433\u0443\u0441\u0442\u044b \u0445\u043c\u044b\u0437\u044c\u043d\u044f\u043a", "\u0437\u0430\u0440\u0430\u0441\u044c\u043d\u0456\u043a"], "ca": ["esbarzer", "bardissa", "romeguera"], "la": ["dumetum", "frutectum", "vepres"], "hu": ["boz\u00f3t"], "ru": ["\u043a\u0443\u0441\u0442\u0430\u0440\u043d\u0438\u043a", "\u0437\u0430\u0440\u043e\u0441\u043b\u0438", "\u0447\u0430\u0449\u0430"], "pl": ["zaro\u015bla", "chaszcze"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vepr", "primary": true}, "kratero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lar\u011da vazo, en kiu antikvaj grekoj miksis vinon kaj akvon por festenoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u0430\u0442\u044d\u0440"], "fr": ["crat\u00e8re"], "nl": ["amfora"], "pt": ["cratera"], "ru": ["\u043a\u0440\u0430\u0442\u0435\u0440"], "de": ["Krater"], "hu": ["crater", "vegy\u00edt\u0151 ed\u00e9ny"]}, "examples": [["Aliato dedi\u0109is al Delfoj grandan ar\u011dentan krateron", "Herodoto, trad. S. Sarafian, Historio, 2006"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Elsputejo, malferma\u0135o de vulkano, tra kiu \u011di el\u0135etas brulajn materiojn, lafon....", "translations": {"en": ["crater"], "nl": ["krater"], "sv": ["krater"], "es": ["cr\u00e1ter"], "hu": ["kr\u00e1ter"]}, "examples": [["submara tertremo pro la eksplodo de la kratero", "E. Georgiev, Vulkanoj, Monato, jaro 2001a, numero 2a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "krater", "primary": true}, "barelejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Barelfabriko.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043d\u0434\u0430\u0440\u043d\u044f"], "fr": ["tonnellerie (fabrique)"], "en": ["cooper's shop", "barrel factory"], "ru": ["\u0431\u043e\u043d\u0434\u0430\u0440\u043d\u044f"], "de": ["B\u00f6ttcherei", "Fassmacherei", "K\u00fcferei"], "hu": ["k\u00e1d\u00e1rm\u0171hely"], "br": ["barazherezh", "tonellerezh"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "barel", "primary": false}, "latia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al Latio.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0430\u0442\u0438\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["latinisch"], "nl": ["Latiums"], "hu": ["latiumi", "latin", "lazi\u00f3i"]}, "examples": [["latia juro", null], ["Latia ligo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "Lati", "primary": false}, "erudiciulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo posedanta erudicion.", "translations": {"be": ["\u044d\u0440\u0443\u0434\u044b\u0442"], "fr": ["\u00e9rudit"], "en": ["erudite person", "scholar"], "ru": ["\u044d\u0440\u0443\u0434\u0438\u0442"], "de": ["Gelehrter", "gebildete Person"], "hu": ["k\u00e9pzett ember", "tanult ember"], "pl": ["erudyta"], "es": ["erudito"]}, "examples": [["ni havis kaj ja havas en niaj vicoj multajn alte edukitajn homojn, sciencistojn kaj diversfakajn erudiciulojn, el kiuj ne malmultaj uzis kaj uzas tempon kaj energion por Esperanto", "Baldur Ragnarsson: Esperanta literaturo \u2015 \u0109u iluzio a\u016d miraklo? Libera folio"], ["nu, kion scias ordinara homo, e\u0109 esperantisto, e\u0109 erudiciulo, pri la malta kulturo?", "La Ondo de Esperanto, 2002. N-ro 6;"], ["ne \u0109iu erudiciulo estas scienculo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "erudici", "primary": false}, "okultisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esploranto a\u016d praktikanto de okultaj artoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0443\u043b\u044c\u0442\u044b\u0441\u0442"], "fr": ["occultiste"], "en": ["occultist"], "nl": ["occultist"], "de": ["Okkultist"], "hu": ["okkultista"]}, "examples": [["Nu, jen plene freneza planlingvo de iu pola okulisto. A\u016d \u0109u optikisto? A\u016d \u0109u okultisto?", "Pejno Simono: La lernemulo, Monatojaro 1999a, numero 6a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "okult", "primary": false}, "rudro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stirilo de \u015dipo, kies direktilo movas enakvan platon.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0443\u043b\u044c (\u0443 \u043b\u043e\u0434\u043a\u0438, \u043a\u043e\u0440\u0430\u0431\u043b\u044f)", "\u043a\u043e\u0440\u043c\u0438\u043b\u043e"], "fr": ["gouvernail"], "de": ["Ruder"], "pt": ["leme"], "hu": ["lap\u00e1tkorm\u00e1ny", "evez\u0151korm\u00e1ny"]}, "examples": [["en la alia \u015dipo oni faris abruptan rudromanovron", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 1a, \u0109apitro 41a, p. 317a"]], "subdefinitions": []}], "root": "rudr", "primary": true}, "preludo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Enkonduko de unuinstrumenta kompona\u0135o, ekzerca por la muzikanto kaj anonca pri la stilo de la tuto, eventuale memstare ludebla.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044d\u043b\u044e\u0434\u044b\u044f"], "fr": ["pr\u00e9lude"], "bg": ["\u043f\u0440\u0435\u043b\u044e\u0434\u0438\u044f"], "nl": ["prelude", "voorspel"], "pt": ["prel\u00fadio"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u043b\u044e\u0434\u0438\u044f"], "de": ["Pr\u00e4ludium", "Vorspiel"], "it": ["preludio (mus.)"], "hu": ["prel\u00fadium", "el\u0151j\u00e1t\u00e9k"], "en": ["prelude"], "sv": ["preludium", "f\u00f6rspel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "uverturo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prelud", "primary": true}, "akvofalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Da\u016dra akvofluo, rapide falanta de alta\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u0434\u0430\u0441\u043f\u0430\u0434"], "fr": ["cascade", "chute d'eau"], "bg": ["\u0432\u043e\u0434\u043e\u043f\u0430\u0434"], "nl": ["waterval"], "pt": ["cachoeira", "cascata", "queda-d'\u00e1gua"], "ru": ["\u0432\u043e\u0434\u043e\u043f\u0430\u0434"], "de": ["Wasserfall"], "tr": ["\u015felale"], "sk": ["vodop\u00e1d"], "en": ["waterfall", "cascade"], "es": ["cascada"], "br": ["lamm-dour"], "pl": ["wodospad", "wodogrzmoty", "siklawa"]}, "examples": [["amaso da sova\u011daj anasoj \u0109e la akvofalo levi\u011dis en la aeron", "Fabeloj, volumo 1 \u011dardeno de la paradizo"]], "subdefinitions": []}], "root": "fal", "primary": false}, "kibucano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu vivanta, laboranta en kibuco.", "translations": {"en": ["kibbutznik"], "nl": ["bewoner van een kibboets"]}, "examples": [["\u015dia malsano komencis manifesti\u011di, kaj la kibucanoj forpelis \u015din el la kibuco pro timo de infekti\u011do", "Doron Modan, La astrona\u016dto kaj la poetino, Isreala esperantisto, 2003-08, numero 138a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kibuc", "primary": false}, "\u015dipiri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iri, veturi per \u015dipo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u044b\u0442\u044c \u043d\u0430 \u043a\u043e\u0440\u0430\u0431\u043b\u0435"], "de": ["mit dem Schiff fahren", "schifffahren"], "pl": ["p\u0142yn\u0105\u0107 statkiem"], "pt": ["navegar (ir a navio)"], "hu": ["haj\u00f3zik"]}, "examples": [["ni \u015dipiris de Filipi kaj alvenis en Troas post kvin tagoj", "La Nova TestamentoLa agoj 20:6"]], "subdefinitions": []}], "root": "ir", "primary": false}, "forrifuzi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Rezigni.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043c\u043e\u0432\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u0432\u044b\u0440\u0430\u0447\u044b\u0441\u044f", "\u0437\u0440\u0430\u0447\u044b\u0441\u044f", "\u0430\u0434\u0446\u0443\u0440\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0432\u044b\u0446\u0443\u0440\u0430\u0446\u0446\u0430"], "hu": ["lemond (vmir\u0151l)", "eltasz\u00edt (mag\u00e1t\u00f3l)"], "nl": ["afstaan", "verstoten", "van de hand wijzen", "opgeven"], "ru": ["\u043e\u0442\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043e\u0442\u0440\u0435\u0447\u044c\u0441\u044f"]}, "examples": [["rifuzi\u011di tiun filon", "Z"], ["forrifuzi \u0109iujn profitojn", "Z"], ["forte mi dezirus forrifuzi tiun tro turmentan rolon", "Z"], ["forrifuzi la mondon kaj mona\u0125i\u011di", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rifuz", "primary": false}, "rendevui": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konsente aran\u011di renkonton en difinitaj loko kaj momento.", "translations": {"fr": ["fixer un rendez-vous", "prendre rendez-vous"], "de": ["sich verabreden"], "en": ["make an appointment", "set a date"], "es": ["reunirse", "citarse"], "hu": ["tal\u00e1lkozik", "randev\u00fazik"]}, "examples": [["Kun skrupuloj Jozefo remetis la a\u016dskultilon. \u0108u estis \u011duste konsenti pri la propono de Renata? \u0108u ne estas peko rendevui kun virino, kiu jam siatempe, e\u0109 se \u015di neniam malka\u015de tion eldiris, evidente tre \u015datis enami\u011di al li?", "Ulrich Matthias: Profanaj plezuroj, Monatojaro 1996a, numero 3a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "rendevu", "primary": false}, "romao": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Iuj a\u016dtoroj nomas \u0109iujn ciganojn indiferente \u00abromaoj\u00bb, supozante ke la nomo \u00abcigano\u00bb ial sonas mal\u011dentile."], "primary definition": "Ano de la gento plimulta inter ciganoj.", "translations": {"fr": ["rom (tzigane)", "romanichel"], "pt": ["cigano"], "pl": ["rom", "cygan"]}, "examples": [["frisoj, soraboj, ciganoj (plejparte romaoj)", "S. Hartwig, Re: Demando pri la Biblio, soc.culture.esperanto, 2004-04-26"]], "subdefinitions": []}], "root": "roma", "primary": true}, "radiotelegrafio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Telegrafa sistemo, kiu uzas la proprecojn de radioelektraj ondoj por la sendo de signoj.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0434\u044b\u0451\u0442\u044d\u043b\u0435\u0433\u0440\u0430\u0444\u0456\u044f"], "nl": ["radiotelegrafie"], "pt": ["radiotelegrafia"], "ru": ["\u0440\u0430\u0434\u0438\u043e\u0442\u0435\u043b\u0435\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u044f"], "de": ["Funktelegrafie"], "hu": ["r\u00e1di\u00f3t\u00e1v\u00edr\u00e1s", "r\u00e1di\u00f3telegr\u00e1fia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "radiotelegrafi", "primary": true}, "karabeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Milita pulvopafilo, pli longa ol pistolo, kaj kies tubo estas interne strekita.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u0430\u0431\u0456\u043d"], "fr": ["carabine"], "en": ["carbine"], "nl": ["karabijn"], "ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0430\u0431\u0438\u043d"], "ca": ["carrabina"], "de": ["Karabiner"], "hu": ["karab\u00e9ly"], "br": ["karabinenn"], "es": ["carabina"]}, "examples": [["li supreniris la \u015dtuparon, eniris en la \u0109ambron de la gvardianoj ordigitaj kiel plektbarilo, la karabenon sur \u015dultro", "C. Perrault, trad. P. Sarpy, La Belulino dormanta en Arbaro, Rakontoj pri feinoj, Hachette, 1904"]], "subdefinitions": []}], "root": "karaben", "primary": true}, "amasigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kolekti por fari amason.", "translations": {"be": ["\u0433\u0443\u0440\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["amasser", "entasser"], "en": ["amass"], "nl": ["ophopen"], "ru": ["\u043d\u0430\u043a\u043e\u043f\u043b\u044f\u0442\u044c", "\u0433\u0440\u043e\u043c\u043e\u0437\u0434\u0438\u0442\u044c"], "de": ["anh\u00e4ufen", "massieren"], "sk": ["hromadi\u0165"], "es": ["amasar"], "pl": ["gromadzi\u0107 si\u0119", "skupia\u0107 si\u0119", "g\u0119stnie\u0107 (o t\u0142umie)"]}, "examples": [["amasigi scii\u011dojn", null], ["amasigi aron da kura\u011duloj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "amas", "primary": false}, "romantikulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo sentema al romantiko.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u043c\u0430\u043d\u0442\u044b\u043a"], "fr": ["romantique (homme de temp\u00e9rament)"], "en": ["romantic"], "ru": ["\u0440\u043e\u043c\u0430\u043d\u0442\u0438\u043a"], "de": ["Romantiker"], "hu": ["romantikus (ember)"]}, "examples": [["la \u00abrevoluciaj romantikuloj\u00bb en NKVD", "B. Kolker: Poeto de amo kaj revolucio. Monato."], ["elrevi\u011doj de nemodernigita romantikulo", "Spiros Sarafian. La Gazeto n-ro 79, 1999-12-15, p.13."], ["\u00abLa romantikulo en la XX-a jarcento\u00bb.", "Arnau Torras Tutusaus (1966). Zagreb: Studenta E-Klubo, 1996. ISBN 953-96912-1-4."]], "subdefinitions": []}], "root": "romantik", "primary": false}, "interezo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kompenso, kalkulita en procentoj, kurante pagota krom la \u0109efa \u015duldo de \u015duldanto por la fruktuzo de fremdaj valoroj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0446\u044d\u043d\u0442 (\u0443 \u0444\u0456\u043d\u0430\u043d\u0441\u0430\u0445)"], "fr": ["int\u00e9r\u00eat (finance)"], "nl": ["rente", "interest"], "pt": ["juros (renda de capital)", "renda de capital"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0446\u0435\u043d\u0442"], "de": ["Zinsen"], "hu": ["kamat"], "es": ["inter\u00e9s"]}, "examples": [["la\u016d la le\u011daro de la jaro 1734, interezo ne superu 6 procentojn", "Bo Sandelin Anta\u016dmerkantilisma ekonomia pensado Monatojaro 2001a, numero 2a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Parto de la plusvaloro, aperanta kiel kompenso kalkulita en procentoj, kurante pagota krom la \u0109efa \u015duldo de \u015duldanto pro la fruktuzo de fremdaj valoroj.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "kupono, kvoto, profito, rento, enspezo, valoro.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "interez", "primary": true}, "arkokosekanto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Vidu rimarkon sub arko."], "primary definition": "Inversa bildigo de la malvastiga\u0135o de funkcio kosekanto al [-\u03c0/2,0[\u222a]0,\u03c0/2]; simb. arccosec a\u016d arkkosek.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u043a\u043a\u0430\u0441\u044d\u043a\u0430\u043d\u0441"], "fr": ["arc cos\u00e9cante"], "en": ["arc cosecant"], "ru": ["\u0430\u0440\u043a\u043a\u043e\u0441\u0435\u043a\u0430\u043d\u0441"], "de": ["Arkuskosekans"], "pl": ["arcus cosecans"], "hu": ["arkusz koszek\u00e1ns"]}, "examples": [["arkkosekanto de 1 egalas al \u03c0/2", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kosekant", "primary": false}, "ravi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u0108armegi estigante entuziasman admiron.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0445\u0430\u043f\u043b\u044f\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0447\u0430\u0440\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u044b\u0432\u043e\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c \u0443 \u0437\u0430\u0445\u0430\u043f\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["ravir", "enchanter"], "en": ["delight"], "nl": ["verrukken"], "pt": ["encantar", "extasiar", "arrebatar", "embevecer", "enlear", "maravilhar"], "ru": ["\u0432\u043e\u0441\u0445\u0438\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u0432\u043e\u0441\u0445\u0438\u0449\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0447\u0430\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 \u0432 \u0432\u043e\u0441\u0442\u043e\u0440\u0433"], "ca": ["encantar"], "de": ["bezaubern", "entz\u00fccken", "hinrei\u00dfen", "mitrei\u00dfen"], "hu": ["elb\u0171v\u00f6l", "elb\u00e1jol"], "es": ["encantar"], "pl": ["zachwyca\u0107", "zachwyci\u0107", "oczarowywa\u0107", "oczarowa\u0107"]}, "examples": [["nin \u0109iam ravas, kion ni ne havas", "Proverbaro esperanta"], ["tiuj arkitekturaj juveloj ravas la okulojn", null], ["li estis tute ravita de la gracia apero, de tia afabla akcepto", null], ["rav(ant)a junulino, pejza\u011do, muziko", null], ["rave danci", null], ["lia viza\u011do esprimis ravitecon, ravi\u011don", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rav", "primary": true}, "Prusia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0443\u0441\u0441\u043a\u0438\u0439 (\u043f\u0440\u0443\u0441\u0441\u0438\u0439\u0441\u043a\u0438\u0439)"], "en": ["Prussian"], "pl": ["pruski"]}, "examples": [["A\u016dstra \u0109efmar\u015dalo Leopold Daun konis forton de Prusia armeo kaj strebis la proksimi\u011dantan kolizion malproksimigi", "Miloslav \u0160v\u00e1\u010dek Memorinda monumento. Dio benu, n-ro 71 (2008:3)"]], "subdefinitions": []}], "root": "Prusi", "primary": false}, "kravato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eta koltuko, vira galanteria\u0135o, kiun oni orname nodas anta\u016d la kolo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043b\u044c\u0448\u0442\u0443\u043a"], "fr": ["cravate"], "en": ["tie", "necktie"], "nl": ["stropdas"], "pt": ["gravata"], "ru": ["\u0433\u0430\u043b\u0441\u0442\u0443\u043a"], "ca": ["corbata"], "de": ["Krawatte", "Binder"], "hu": ["nyakkend\u0151"], "es": ["corbata"]}, "examples": [["li stari\u011dis anta\u016d la spegulo, \u011dustigis la kravaton", "Marta"], ["la civiluloj portas hele bluajn kravatojn", "Princidino Mary"]], "subdefinitions": []}], "root": "kravat", "primary": true}, "lumjaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Praktika mezurunuo de longo, uzata por mezuri grandegajn interastrajn distancojn, egala al 9,4605278.1015 metroj; simbolo l.j..", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u0432\u0435\u0442\u043b\u0430\u0432\u044b \u0433\u043e\u0434"], "fr": ["ann\u00e9e-lumi\u00e8re"], "en": ["light-year"], "nl": ["lichtjaar"], "ru": ["\u0441\u0432\u0435\u0442\u043e\u0432\u043e\u0439 \u0433\u043e\u0434"], "de": ["Lichtjahr"], "it": ["anno luce"], "hu": ["f\u00e9ny\u00e9v"], "sv": ["ljus\u00e5r"], "es": ["a\u00f1o luz"]}, "examples": [["unu lumjaro egalas al la longo trairata de lumo en vakuo dum unu jaro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "jar", "primary": false}, "Prusio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u041f\u0440\u0443\u0441\u0456\u044f"], "bg": ["\u041f\u0440\u0443\u0441\u0438\u044f"], "nl": ["Pruisen"], "ru": ["\u041f\u0440\u0443\u0441\u0441\u0438\u044f"], "de": ["Preu\u00dfen"], "hu": ["Poroszorsz\u00e1g"], "en": ["Prussia", "Prussia"], "pl": ["Prusy"]}, "examples": [["La konkero de Prusio da\u016dris pli ol 50 jaroj kaj ka\u016dzis multajn mortojn", "Ordeno de germanaj kavaliroj. Vikipedio"]], "subdefinitions": []}], "root": "Prusi", "primary": true}, "lupreni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0431\u0440\u0430\u0442\u044c \u0432\u043d\u0430\u0451\u043c", "\u0431\u0440\u0430\u0442\u044c \u043d\u0430\u043f\u0440\u043e\u043a\u0430\u0442", "\u0430\u0440\u0435\u043d\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043d\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c (\u043f\u043e\u043c\u0435\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435 \u0438 \u0442.\u043f.)"], "fr": ["louer (prendre en location)"], "nl": ["huren"], "hu": ["b\u00e9rel", "b\u00e9rbe vesz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pren", "primary": false}, "klavikordo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "E\u016dropdevena klavara kordinstrumento uzata de la 14a \u011dis la 17a jarcento, pratipo de piano, en kiu kordojn frapas internaj marteletoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u044f\u0432\u0456\u043a\u043e\u0440\u0434\u044b"], "fr": ["clavicorde", "manicordion"], "bg": ["\u043a\u043b\u0430\u0432\u0438\u043a\u043e\u0440\u0434"], "nl": ["klavichord"], "ru": ["\u043a\u043b\u0430\u0432\u0438\u043a\u043e\u0440\u0434", "\u043a\u043b\u0430\u0432\u0438\u043a\u043e\u0440\u0434\u044b"], "de": ["Klavichord", "Clavichord"], "hu": ["klavichord"], "en": ["clavichord"], "pl": ["klawikord"], "es": ["clavicordio"]}, "examples": [["jen la klavikordo! / Sur \u011di notoj kaj libroj, sed \u0109io sen ordo", "A. Mickiewicz, trad. A. Grabowski, Sinjoro Tadeo, Libro unua. - 1918"]], "subdefinitions": []}], "root": "klavikord", "primary": true}, "eksponi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Me\u0125anike elmeti plakon a\u016d alian impresi\u011deman substancon al la luma efiko.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0441\u043f\u0430\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c (\u043f\u0430\u0434\u0432\u044f\u0440\u0433\u0430\u0446\u044c \u0434\u0437\u0435\u044f\u043d\u044c\u043d\u044e \u0441\u044c\u0432\u044f\u0442\u043b\u0430)"], "fr": ["exposer (phot.)"], "pt": ["expor"], "ru": ["\u0432\u044b\u0441\u0442\u0430\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c", "\u044d\u043a\u0441\u043f\u043e\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c (\u0442\u043e\u0432\u0430\u0440\u044b)"], "de": ["aussetzen", "belichten", "exponieren"], "hu": ["ki\u00e1ll\u00edt"], "es": ["exponer"], "pl": ["eksponowa\u0107", "poddawa\u0107 ekspozycji"]}, "examples": [["Connie tuj ekploris je la supozo, ke oni malfermos \u015dian fotilon kaj eksponos \u015dian filmon", "D. Harlow, Re: Lingvo-Kverelo \u0109e Norda Konsilantaro, soc.culture.esperanto, 2001-11-29"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Prezenti klare kaj detale iun temon por ta\u016dge komprenigi \u011din.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u043b\u0430\u0433\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["exposer (\u00e9noncer)"], "be": ["\u043f\u0440\u0430\u0434\u0441\u0442\u0430\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u044d\u0437\u044d\u043d\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["darstellen"], "hu": ["megvil\u00e1g\u00edt (t\u00e9m\u00e1t)", "kifejt"], "pl": ["przedstawia\u0107"]}, "examples": [["ekspono de la motivoj", "Z"], ["la ununura persono kiu kura\u011dis eksponi siajn ideojn en nia forumo", "G. Riudor, Unui\u011do: Alain kaj Nikolao, soc.culture.esperanto, 1999-02-18"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ekspozicii varojn.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0441\u0442\u0430\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c", "\u044d\u043a\u0441\u043f\u0430\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c (\u0442\u0430\u0432\u0430\u0440\u044b)"], "de": ["ausstellen", "auslegen"], "pl": ["wyk\u0142ada\u0107 (towar)", "wystawia\u0107 (na sprzeda\u017c)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekspon", "primary": true}, "ba\u016ddo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezurunuo de la rapido de elektronika datentranssendo, egala al unu signal\u015dan\u011do sekunde, simb. Bd.", "translations": {"be": ["\u0431\u043e\u0434"], "fr": ["baud"], "en": ["baud"], "nl": ["baud"], "ru": ["\u0431\u043e\u0434"], "ca": ["baud"], "de": ["Baud"], "hu": ["baud"], "sk": ["baud"], "pl": ["bod"], "es": ["baudio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ba\u016dd", "primary": true}, "kilogramo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Baza mezurunuo de maso en la Internacia Sistemo de unuoj; simb. kg.", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u043b\u0430\u0433\u0440\u0430\u043c"], "fr": ["kilogramme", "kilo"], "en": ["kilogram", "kilo"], "nl": ["kilogram", "kilo"], "ru": ["\u043a\u0438\u043b\u043e\u0433\u0440\u0430\u043c\u043c"], "ca": ["quilogram"], "de": ["Kilogramm", "Kilo"], "hu": ["kilogramm", "kil\u00f3"], "es": ["kilogramo"]}, "examples": [["unu kilogramo egalas al la maso de prototipa pesilo el iridia-platena alojo, konservata en S\u00e8vres apud Parizo (Francujo)", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kilogram", "primary": true}, "griza materio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["mati\u00e8re grise", "substance grise"], "en": ["gray matter"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "materi", "primary": false}, "hav(a\u0135)o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, kion oni posedas.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0451\u043c\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["avoir (ce que l'on a)", "bien (ce que l'on a)", "fortune (ce que l'on a)"], "en": ["asset", "possession", "property"], "nl": ["bezit"], "pt": ["bem (propriedade)"], "ru": ["\u0438\u043c\u0443\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Habe"], "tp": ["jo"], "hu": ["vagyon", "j\u00f3sz\u00e1g (vagyon)"], "es": ["posesi\u00f3n"], "pl": ["maj\u0105tek", "dobytek", "mienie"]}, "examples": [["li mal\u015dparis grandan parton de sia hav(a\u0135)o", null], ["havo, kiun vi rabis de malri\u0109uloj, estas en viaj domoj", "La Malnova Testamento, Jesaja 3:14"], ["pri havo najbara oni estas malavara", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "hav", "primary": false}, "tangento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de angulo \u03b1) Kvociento de \u011dia sinuso per \u011dia kosinuso; simb. tg \u03b1 a\u016d tang \u03b1.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043d\u0433\u0435\u043d\u0441"], "fr": ["tangente (trigo.)"], "en": ["tangent"], "nl": ["tangens"], "pt": ["tangente"], "ru": ["\u0442\u0430\u043d\u0433\u0435\u043d\u0441"], "de": ["Tangens"], "hu": ["tangens"], "pl": ["tangens"]}, "examples": [["la tangento de orto estas nefinia", null], ["la tangento de angulo egalas al la kontra\u016degalo de la tangento de \u011dia suplemento", null], ["la tangento de akuta angulo en orta triangulo egalas al la kvociento de amba\u016d katetoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Reela funkcio, kiu \u0135etas reelon x al la tangento de angulo, kies mezuro en radianoj diferencas de x per oblo de \u03c0; simb. tg a\u016d tang.", "translations": {}, "examples": [["tangento estas perioda funkcio, kun periodo \u03c0", null], ["tangento strebas al nefinio, kiam la argumento strebas al \u03c0/2", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tangent", "primary": true}, "kreismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016dvorta kompreno de la religiaj, precipe bibliaj rakontoj pri komenci\u011do de la mondo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0435\u0430\u0446\u0438\u043e\u043d\u0438\u0437\u043c"], "fr": ["cr\u00e9ationnisme"], "nl": ["creationisme"]}, "examples": [["mi a\u016ddis ke en Usono en multaj lernejoj oni instruas kreismon", "G. Castelli, Katolikismo..., soc.culture.esperanto, 1999-09-23"]], "subdefinitions": []}], "root": "kre", "primary": false}, "konver\u011dintervalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de reela potencoserio S(x) \u0109irka\u016d x0) Malfermita intervalo ]x0-\u03c1,x0+\u03c1[, kie \u03c1 signas la konver\u011doradiuson de la serio.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0442\u0435\u0440\u0432\u0430\u043b \u0441\u0445\u043e\u0434\u0438\u043c\u043e\u0441\u0442\u0438"], "fr": ["intervalle de convergence"], "en": ["interval of convergence"], "pt": ["intervalo de converg\u00eancia"], "de": ["Konvergenzintervall"], "it": ["intervallo di convergenza"], "hu": ["konvergenciatartom\u00e1ny"], "fa": ["\u0628\u0627\u0632\u0647\u0654 \u0647\u0645\u06af\u0631\u0627\u06cc\u06cc"], "pl": ["przedzia\u0142 zbie\u017cno\u015bci"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "interval", "primary": false}, "planti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Meti vegeta\u0135on en grundon por ke \u011di plu kresku.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0430\u0436\u0430\u0442\u044c (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435)", "\u043f\u043e\u0441\u0430\u0434\u0438\u0442\u044c (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "fr": ["planter"], "en": ["plant"], "nl": ["planten"], "pt": ["plantar"], "de": ["pflanzen"], "hu": ["\u00fcltet (n\u00f6v\u00e9nyt)"]}, "examples": [["planti rozujon", null], ["planti vinber\u011dardenon", "Z"], ["planti vinberbran\u0109ojn en sia \u011dardeno", "Z"], ["planti principon en la kapon de infano", null], ["novaj pensoj ekplanti\u011dis (enradiki\u011dis) en lia animo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Firme fiksi en la grundo (a\u016d muro a\u016d alia ebeno) precipe en la rekta (vertikala a\u016d orta) pozicio.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0442\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0432\u0441\u0430\u0434\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["la malgranda Helga \u011din levis, kaj \u011din plantis inter la \u015dtonoj super li kaj la mortigita \u0109evalo", "Fabeloj, volumo 4: Filino de la mar\u0109a re\u011do"], ["oni plantis ilin meze de la varma \u0109ambro kaj ornamis ilin per plej belaj objektoj, per oritaj pomoj, mielkukoj, ludiloj kaj tre multe da kandeloj!", "Fabeloj, volumo 2, Abio"], ["plantita kiel paliso", null]], "subdefinitions": []}], "root": "plant", "primary": true}, "Lie\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Urbo en la samnoma belga provinco Lie\u011do, \u0109e la bordo de la rivero Mozo (5\u00b035'E, 50\u00b038'N).", "translations": {"be": ["\u041b\u044c\u0435\u0436"], "fr": ["Li\u00e8ge"], "en": ["Liege"], "nl": ["Luik"], "pt": ["Li\u00e8ge", "Lieja"], "ru": ["\u041b\u044c\u0435\u0436"], "de": ["L\u00fcttich"], "it": ["Liegi"], "hu": ["Li\u00e8ge"], "cs": ["Lutych"], "es": ["Lieja"], "lat": ["Leodium"], "pl": ["Leodium"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Provinco en Valonujo (suda Belgujo) kies \u0109efurbo anka\u016d nomi\u011das Lie\u011do.", "translations": {}, "examples": [["la E\u016dregiono Mozo-Rejno konsistas el la belgaj provincoj Limburgo kaj Lie\u011do, el la suda parto de nederlanda Limburgo, kaj el la subregiono Akeno", "Jean-Marie JACQUES: Senlime,"]], "subdefinitions": []}], "root": "Lie\u011d", "primary": true}, "planto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La ago planti (= plantado) kaj \u011dia rezulto (= planta\u0135o).", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0430\u0434\u043a\u0430"], "de": ["Pflanzen", "Pflanzung"], "en": ["planting"]}, "examples": [["ofte nur la infanoj atingas plenan \u011duon de la plantoj, kiujn iliaj patroj faris", "Kio estas vegetarismo?, Fundamenta Krestomatio."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: \u0108i tiu senco de la substantivo planto ne estas fundamenta a\u016d oficiala. Fundamenta estas nur la verba senco \u00abplanti\u00bb."], "primary definition": "= Vegeta\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["plante"], "en": ["plant"], "nl": ["plant"], "de": ["Pflanze"], "tp": ["kasi"], "hu": ["n\u00f6v\u00e9ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "plant", "primary": false}, "prova\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konkreta rezulto de provo fabriki ion.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0431\u0430"], "fr": ["essai (\u00e9chantillon)", "\u00e9chantillon (de ce qu'on peut faire)", "sp\u00e9cimen (de ce qu'on peut faire)"], "nl": ["proefstuk"], "be": ["\u043f\u0440\u043e\u0431\u0430", "\u0441\u043f\u0440\u043e\u0431\u0430"], "hu": ["pr\u00f3badarab"], "pl": ["pr\u00f3bka"]}, "examples": [["alportu al mi prova\u0135ojn de via pentrado", "Marta"], ["tiu libro estas la prova\u0135o de nekonata verkisto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u044d\u043a\u0442\u0443\u0440\u0430", "\u0433\u0440\u0430\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["\u00e9preuve (typo.)"], "nl": ["zetproef", "drukproef"], "ru": ["\u043a\u043e\u0440\u0440\u0435\u043a\u0442\u0443\u0440\u0430", "\u0433\u0440\u0430\u043d\u043a\u0438"], "hu": ["kefelevonat", "korrekt\u00fara"], "pl": ["korekta", "poprawa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prov", "primary": false}, "delogi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Deturni, deflankigi logante.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u043a\u0443\u0448\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["s\u00e9duire"], "nl": ["weglokken", "verleiden"], "ru": ["\u0441\u043e\u0431\u043b\u0430\u0437\u043d\u0438\u0442\u044c"], "de": ["weglocken", "verleiten"], "es": ["seducir"], "hu": ["elcs\u00e1b\u00edt", "elcsal"]}, "examples": [["forlogi iun de la devo, de sia tasko", null], ["delogi la edzinon de najbaro", null], ["delogisto de virinoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "log", "primary": false}, "sangogrupo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el la diversaj bio\u0125emiaj sangospecoj, precipe tiuj, kiuj karakterizas grupojn de homoj, inter kiuj transfuzo eblas: sangogrupoj A, B, AB, O....", "translations": {"fr": ["groupe sanguin"]}, "examples": [["en Japanujo babilado pri karakteroj la\u016d sango-grupoj estas denove trege moda", "Unyue, Klas\u0109ambro de Unjo, 2008-09-16"]], "subdefinitions": []}], "root": "grup", "primary": false}, "teksturo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Teksturo estas anka\u016d nomo de stilo de latinaj literoj."], "primary definition": "Tu\u015daspekto de objekto: glata, grajna, sulka, raspa....", "translations": {"fr": ["grain (texture)", "texture"], "it": ["grana (di superficie)"], "pl": ["tekstura"]}, "examples": [["la gala teksturo de lia ha\u016dto estis tio, kion Fernanda rimarkis \u0109e la homo", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"], ["ili fakte kontrolis la teksturon, la kvaliton de la grundo kaj anka\u016d \u011dian kapablon bone rendimenti", "R. P. Sawadogo, Relerni kompo\u015dtadon, monda solidareco, 2002-01, numero 72a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Gotika literstilo kun densaj formoj kvaza\u016d teksitaj sur la pa\u011do.", "translations": {"fr": ["textura (\u00e9criture)"], "pl": ["tekstura"]}, "examples": [["estis multaj gotikaj skribmanieroj teksturo, rondgotiko, \u015dvaba\u0125o", "Komputada Leksiko, artikolo \u00abgotika\u00bb, 1996-02-29"]], "subdefinitions": []}], "root": "tekstur", "primary": true}, "melio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arbeto kreskanta de Hindio tra Sudazio \u011dis Norda\u016dstralio, kun grandaj panikloj de floretoj, genro el familio meliacoj (Melia).", "translations": {"fr": ["lilas des indes", "m\u00e9lia"], "pt": ["m\u00e9lia"]}, "examples": [["onidire la frukto de melio estas venena", "Vastalto, Akvosfero, 2005-12-03"]], "subdefinitions": []}], "root": "meli", "primary": true}, "bonstato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prospera situacio.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u0441\u043e\u0441\u0442\u043e\u044f\u043d\u0438\u0435"], "nl": ["welvaart"], "hu": ["j\u00f3l\u00e9t"]}, "examples": [["kiu fidas Dion, tiu estos bonstata", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "stat", "primary": false}, "karsta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kun aspekto de karsto, precipe kalka kaj tre malregula, malebena.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0441\u0442\u043e\u0432\u044b\u0439"], "fr": ["karstique"], "de": ["karstig"], "nl": ["karst-"]}, "examples": [["\u0109i tio estas karsta lando kun dika tavolo de kalk\u015dtonoj", "\u0108ina Radio Internacia, Pitoreska urbo Guilin, 2004-06-29"]], "subdefinitions": []}], "root": "karst", "primary": false}, "kalendaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sistemo pri kalkulo kaj divido de la tempo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u044f\u043d\u0434\u0430\u0440"], "fr": ["calendrier"], "en": ["calendar"], "nl": ["kalender"], "pt": ["caldend\u00e1rio"], "ru": ["\u043a\u0430\u043b\u0435\u043d\u0434\u0430\u0440\u044c"], "de": ["Kalender"], "hu": ["napt\u00e1r"], "sk": ["kalend\u00e1r"], "es": ["calendario"], "fi": ["ajanlasku", "kalenteri"], "ro": ["calendar"], "pl": ["kalendarz"]}, "examples": [["la franca revolucio provis starigi novan kalendaron anstata\u016d la Gregoria", null], ["la islama kalendaro komenci\u011das ekde la elmigro de al Medina en la jaro 622 post Kristo", "E. Georgiev: \u0108u kalendar-reformo estos bezonata?, Monato, jaro 1998a, numero 2a, p. 11a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Libreto a\u016d tabelo, montranta la dividojn de la jaro la\u016d sezonoj, monatoj kaj tiel plu.", "translations": {"fi": ["kalenteri", "almanakka"]}, "examples": [["oni posedas anka\u016d grandvaloran kalendaron, la Kalendaron de Coligny, eltrovitan en 1897", "A. Cherpillod: La galla, \u0109u malaperinta?, Monato, jaro 1998a, numero 6a, p. 16a"], ["mensogi kiel kalendaro", "Proverbaro esperanta"], ["po\u015dkalendaro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kalendar", "primary": true}, "konstanta kurento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rekta kurento fluanta tra cirkvito kun konstanta tensio.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0442\u043e\u044f\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0442\u043e\u043a"], "fr": ["courant continu"], "en": ["direct current"], "nl": ["gelijkstroom"], "be": ["\u043f\u0430\u0441\u0442\u0430\u044f\u043d\u043d\u044b \u0442\u043e\u043a", "\u043d\u044f\u0437\u044c\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b \u0442\u043e\u043a"], "de": ["Gleichstrom"], "sv": ["likstr\u00f6m"], "hu": ["egyen\u00e1ram"], "es": ["corriente continua"]}, "examples": [["sur la elektraj juntoj oni ofte markas la konstantan kurenton per egalsigno =", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kurent", "primary": false}, "klaki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Brui per seka mallonga sono pro rapida kruda movo de io kontra\u016d io.", "translations": {"be": ["\u0448\u0447\u043e\u045e\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u043b\u044f\u0441\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u0431\u0440\u0430\u0437\u0433\u0430\u0446\u044c", "\u043b\u044f\u043f\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["claquer (intr., produire un claquement)", "crever (intr., faire un bruit sec)", "p\u00e9ter (intr., faire un bruit sec)"], "en": ["chatter (dentoj)", "crack (glacio, fingroj, vipo)", "flap (flugiloj)", "slap (frapo sur ies vangon, kastorvosto sur akvon)", "smack (per la lipoj)"], "nl": ["knallen (v.zweep)", "kraken", "klappertanden"], "ru": ["\u0449\u0451\u043b\u043a\u0430\u0442\u044c", "\u0445\u043b\u043e\u043f\u0430\u0442\u044c"], "de": ["klappern [i.a. dentoj]", "schnipsen [fingroj]", "knallen [vipo]", "flattern [flugiloj]", "klatschen [manoj, frapo sur ies vangon]", "schmatzen [lipoj]", "schnalzen [lango]", "klicken [mekanika ilo]"], "hu": ["kattan", "csattan", "csetten", "durran", "koppan"]}, "examples": [["klaki per la manoj", "Z"], ["li klakis malpacience per la fingroj", "Marta"], ["klaki per la lango", "Z"], ["klakas vipo, vangofrapo, dentoj, pordo, beko de cikonio, ekpafo, bato, pluvo (sur vitroj), moneroj (sur metalplato)", null], ["je certaj horoj estis malfacile a\u016ddi super la klakoj, sibloj kaj mu\u011doj de la ma\u015dinaro", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato\u0109ap. 15"], ["tondroklakegoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: La transitiva formo estas alklaki."], "primary definition": "(netransitiva) Sendi signalon al komputilo per tujsekvaj premo kaj kaj relaso de musa butono a\u016d klavo (kutime akompanataj de malla\u016dta klaketo).", "translations": {"be": ["\u0448\u0447\u043e\u045e\u043a\u043d\u0443\u0446\u044c"], "fr": ["cliquer (intr., info.)"], "en": ["click"], "nl": ["klikken (muis v.computer)"], "ru": ["\u0449\u0451\u043b\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c"], "de": ["klicken"], "it": ["cliccare"], "hu": ["kattint", "klikkel"]}, "examples": [["klaki sur ligilo por elekti TTT-pa\u011don", null]], "subdefinitions": []}], "root": "klak", "primary": true}, "ondobanejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Banejo, en kiu aparato produktas ondojn por la plezuro de la banantoj.", "translations": {"fr": ["bain \u00e0 remous"], "de": ["Wellenbad"], "nl": ["golfbad"], "hu": ["hull\u00e1mf\u00fcrd\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ond", "primary": false}, "kimono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tradicia japana vesto vira a\u016d ina, rekta kaftano (la maldekstra klapo super la dekstra) kun zono (bante ligita surdorse en la ina formo) kaj lar\u011daj manikoj (kies interna rando kutime ne estas kunkudrita).", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u043c\u0430\u043d\u043e"], "fr": ["kimono"], "en": ["kimono"], "nl": ["kimono"], "ru": ["\u043a\u0438\u043c\u043e\u043d\u043e"], "ca": ["quimono"], "de": ["Kimono"], "hu": ["kimon\u00f3"], "es": ["quimono"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0125alato", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kimon", "primary": true}, "viola": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u044f\u043b\u0435\u0442\u0430\u0432\u044b"], "fr": ["violet (adj.)"], "en": ["violet"], "nl": ["violet (bn.)"], "pt": ["violeta"], "ru": ["\u0444\u0438\u043e\u043b\u0435\u0442\u043e\u0432\u044b\u0439"], "de": ["violett"], "tr": ["mor"], "hu": ["ibolyasz\u00edn\u0171"], "fa": ["\u0628\u0646\u0641\u0634"], "pl": ["fioletowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "viol", "primary": false}, "violo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio violacoj (Viola), malalta vegeta\u0135o, kun kvinpetalaj, bonodoraj, ofte bluaj floretoj havantaj spronon, kaj kies fruktoj estas trivalvaj kapsuloj.", "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u044f\u043b\u043a\u0430"], "fr": ["violette"], "en": ["violet"], "nl": ["viooltje"], "pt": ["violeta"], "ru": ["\u0444\u0438\u0430\u043b\u043a\u0430"], "de": ["Veilchen"], "tr": ["menek\u015fe"], "hu": ["ibolya"], "fa": ["\u0628\u0646\u0641\u0634\u0647"], "pl": ["fio\u0142ek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "viol", "primary": true}, "kvadrata velo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rektangula velo, pendanta sur velstango, situanta transverse de la \u015dipo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u044f\u043c\u043e\u0439 \u043f\u0430\u0440\u0443\u0441", "\u043f\u043e\u043f\u0435\u0440\u0435\u0447\u043d\u044b\u0439 \u043f\u0430\u0440\u0443\u0441"], "fr": ["voile carr\u00e9"], "de": ["Quersegel"], "hu": ["keresztvitorla"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vel", "primary": false}, "fran\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ornami per fran\u011doj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0437\u0434\u0430\u0431\u043b\u044f\u0446\u044c \u043c\u0430\u0445\u0440\u0430\u043c\u0456"], "fr": ["franger"], "en": ["fringe"], "nl": ["van een franje voorzien"], "ru": ["\u0443\u043a\u0440\u0430\u0448\u0430\u0442\u044c \u0431\u0430\u0445\u0440\u043e\u043c\u043e\u0439"], "de": ["mit Fransen besetzen"], "hu": ["rojtoz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fran\u011d", "primary": false}, "mo\u0109io": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kuko el rizka\u0109o sekigita kaj fritita a\u016d rostita.", "translations": {"fr": ["mochi (g\u00e2teau de riz)"], "pt": ["arroz mochi"], "hu": ["rizsfelf\u00fajt", "rizspuding"]}, "examples": [["\u015di alportis pleton da varma mo\u0109io", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 60a, p. 311a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mo\u0109i", "primary": true}, "fran\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ornama\u0135o el pendantaj fadenoj por borderi randon de vesto, meblo kc.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0445\u0440\u044b"], "fr": ["frange (ornement)"], "en": ["fringe"], "nl": ["franje"], "pt": ["franja (enfeite)", "f\u00edmbria"], "ru": ["\u0431\u0430\u0445\u0440\u043e\u043c\u0430"], "de": ["Franse"], "hu": ["rojt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fran\u011d", "primary": true}, "literaturo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto da spiritaj verkoj de iu kulturo, nacio, epoko a\u016d pri iu temo.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0442\u0430\u0440\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430"], "fr": ["litt\u00e9rature"], "en": ["literature"], "nl": ["literatuur"], "pt": ["literatura"], "el": ["\u03bb\u03bf\u03b3\u03bf\u03c4\u03b5\u03c7\u03bd\u03af\u03b1"], "de": ["Literatur", "Schrifttum"], "it": ["letteratura"], "hu": ["irodalom"], "ru": ["\u043b\u0438\u0442\u0435\u0440\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430"], "es": ["literatura"], "he": ["\u05e1\u05e4\u05e8\u05d5\u05ea"]}, "examples": [["nia \u011disnuna literaturo", "Fundamento de Esperanto, anta\u016dparolo"], ["beletro estas nur parto de la literaturo", null], ["la literaturo pri Goethe, pri Faust, pri iu malsano", null]], "subdefinitions": []}], "root": "literatur", "primary": true}, "trans...-n": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pri la prepoziciaj kuna\u0135oj kun al, vidu rimarkon sub al \u0109e."], "primary definition": "Al loko situanta trans.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430 (\u043a\u0443\u0434\u0430)", "\u0447\u0435\u0440\u0435\u0437 (\u043a\u0443\u0434\u0430)"], "fr": ["au-del\u00e0 de"], "hu": ["t\u00falra", "m\u00f6g\u00e9"]}, "examples": [["la hirundo flugis trans la riveron", "Fundamento de EsperantoEkzercaro, \u00a7 22"], ["Barzilaj akompanis la re\u011don trans Jordanon", "La Malnova TestamentoII. Samuel 19:31"], ["li paf\u0135etis la sagon malproksime trans", "La Malnova TestamentoI. Samuel 20:36"], ["la cignoj en grandaj amasoj flugas trans la maron", "Fabeloj, volumo 4Historio el la dunoj"], ["\u011diaj okuloj rigardis trans Nilon, al landoj, kiuj por la homa rigardo kunfluas kun la horizonto", "La Faraono, volumo 2\u0109ap. 24"]], "subdefinitions": []}], "root": "trans", "primary": false}, "anta\u016dveni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Veni pli frue ol tiu a\u016d tio.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u0448\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u043f\u0435\u0440\u0435\u0436\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u043f\u0435\u0440\u0435\u0434\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["devancer", "pr\u00e9c\u00e9der"], "de": ["fr\u00fcher kommen", "zeitig sein", "zu fr\u00fch kommen"], "en": ["precede"], "hu": ["el\u0151bb \u00e9rkezik", "(id\u0151ben) megel\u0151z"]}, "examples": [["levi\u011du, ho Eternulo, anta\u016dvenu kaj renversu lin", "La Malnova Testamento, Psalmaro 17:13"], ["piede oni kuris tien el \u0109iuj urboj kaj anta\u016dvenis ilin", "La Nova Testamento, S. Marko 6:33"], ["mi ne anta\u016dvenos vian decidon", "Z"], ["rememorigas la pasintecon, kiu ne plu estas, a\u016d ili anta\u016dvenas la estontecon, kiu ofte ne devas esti", "La revadoj de soleca promenanto, a promenado"]], "subdefinitions": []}], "root": "ven", "primary": false}, "kriptogamoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0442\u0430\u0439\u043d\u043e\u0431\u0440\u0430\u0447\u043d\u044b\u0435"], "nl": ["sporenplanten", "cryptogamen"], "pt": ["cript\u00f3gamas"], "de": ["Kryptogamen", "Sporenpflanzen"], "pl": ["skrytop\u0142ciowe ro\u015bliny"], "hu": ["sp\u00f3r\u00e1sok", "kriptog\u00e1mok", "rejtett ivar\u00faak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kriptogam", "primary": true}, "kate\u0125izisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Instruanto pri la bazoj de religio.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0442\u044d\u0445\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["cat\u00e9chiste"], "en": ["catechist"], "nl": ["catecheet"], "ru": ["\u0432\u0435\u0440\u043e\u0443\u0447\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u043d\u0430\u0441\u0442\u0430\u0432\u043d\u0438\u043a"], "ca": ["catequista"], "de": ["Katechist"], "hu": ["hitoktat\u00f3", "katek\u00e9ta"], "es": ["catequista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kate\u0125iz", "primary": false}, "megabitoko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezurunuo de ciferecaj datumoj, bitokmiliono (fakte a\u016d 1000000 a\u016d 1048576 bitokoj).", "translations": {"fr": ["m\u00e9gaoctet"], "de": ["Megabyte"], "it": ["megabyte"], "pl": ["megabajt"]}, "examples": [["por montri pli da koloroj oni bezonas ekrankarton kun 2 \u011dis 4 megabitokoj da memoro", "P. Coppens, Esperanta Komputilfaka Centrejo, aparataro, 1996-2000"], ["la e-libro ampleksas tutan megabitokon \u0109ar ni uzis softvaron, kiu per tiparoj enhavantaj signojn je iomete malsamaj lar\u011doj, plej bone dividas kaj \u011dustigas la liniojn", "-, The Crud Factory, [vidita en 2007-01]"]], "subdefinitions": []}], "root": "megabitok", "primary": true}, "frizisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0446\u044b\u0440\u0443\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["coiffeur"], "nl": ["kapper"], "ru": ["\u043f\u0430\u0440\u0438\u043a\u043c\u0430\u0445\u0435\u0440"], "de": ["Fris\u00f6r"], "hu": ["fodr\u00e1sz"]}, "examples": [["kiam la frizisto demandis lin plej humile, \u0109u li ordonas razi la kapon kaj barbon, la estro respondis: \u2013 Superflue", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 1a"], ["frizistoj estas fifamaj pro sia babilemo", "A. Tsirimokos, Re: matematikaj enigmetoj, soc.culture.esperanto, 2003-11-19"]], "subdefinitions": []}], "root": "friz", "primary": false}, "travidi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Penetri per rigardo ion, kio ne malhelpas la vidon.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0438\u0434\u0435\u0442\u044c \u043d\u0430\u0441\u043a\u0432\u043e\u0437\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u043d\u0438\u043a\u0430\u0442\u044c \u0432\u0437\u0433\u043b\u044f\u0434\u043e\u043c"], "fr": ["percer (voir \u00e0 travers)"], "nl": ["doorzien"], "de": ["durchsehen", "hindurchsehen", "durchschauen", "hindurchschauen", "durchblicken", "hindurchblicken"], "pl": ["widzie\u0107 na wskro\u015b", "patrze\u0107 na wskro\u015b", "patrze\u0107 poprze", "przenika\u0107 wzrokiem"], "hu": ["\u00e1tl\u00e1t"]}, "examples": [["travidi glason", "B"], ["travidi akvon", null], ["ri\u0109ulo estas sa\u011da en siaj okuloj, sed sa\u011da malri\u0109ulo lin tute travidas", "La Malnova Testamento, Sentencoj 28:11"]], "subdefinitions": []}], "root": "vid", "primary": false}, "gramatikisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spertulo en gramatika scienco.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0430\u043c\u0430\u0442\u044b\u043a"], "fr": ["grammairien"], "nl": ["grammaticus"], "pt": ["gram\u00e1tico", "gramaticista"], "ru": ["\u0433\u0440\u0430\u043c\u043c\u0430\u0442\u0438\u043a"], "de": ["Grammatiker"], "hu": ["grammatikus", "nyelvtan\u00edr\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gramatik", "primary": false}, "marteli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Batadi per martelo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0456\u0446\u044c \u043c\u043e\u043b\u0430\u0442\u0430\u043c"], "fr": ["marteler"], "bg": ["\u0447\u0443\u043a\u0430\u043c"], "nl": ["hameren"], "pt": ["martelar"], "ru": ["\u0431\u0438\u0442\u044c \u043c\u043e\u043b\u043e\u0442\u043e\u043c"], "de": ["h\u00e4mmern"], "sv": ["hamra"], "hu": ["kalap\u00e1l"], "fa": ["\u0686\u06a9\u0634\u200c\u06a9\u0627\u0631\u06cc \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0686\u06a9\u0634 \u0632\u062f\u0646"], "en": ["hammer"], "br": ["morzholat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Aparte kaj forte akcenti.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0446\u044d\u043d\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u0434\u0437\u044f\u043b\u044f\u0446\u044c"]}, "examples": [["marteli \u0109iun vorton", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Komprenigi, memorigi ion per ripetata penado.", "translations": {"be": ["\u0443\u0431\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c"], "ru": ["\u0432\u0431\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["belever"]}, "examples": [["marteli ion en la memoron de iu (encerbigi)", null], ["marteli per reklamo en la cerbojn de la publiko la efikecon de iu medikamento", null]], "subdefinitions": []}], "root": "martel", "primary": false}, "martelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Batilo konsistanta el peza ferpeco kun ligna tenilo kaj servanta por enigi najlojn, for\u011di feron kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043b\u0430\u0442\u043e\u043a", "\u043c\u043e\u043b\u0430\u0442"], "fr": ["marteau"], "bg": ["\u0447\u0443\u043a"], "nl": ["hamer"], "pt": ["martelo"], "ru": ["\u043c\u043e\u043b\u043e\u0442", "\u043c\u043e\u043b\u043e\u0442\u043e\u043a"], "de": ["Hammer"], "sv": ["hammare"], "hu": ["kalap\u00e1cs"], "fa": ["\u0686\u06a9\u0634"], "en": ["hammer"], "br": ["morzhol"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "martel", "primary": true}, "anstata\u016da\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io anstata\u016danta.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043c\u0435\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["substitut (qc qui remplace)"], "it": ["surrogato"], "pl": ["namiastka", "surogat", "zamiennik"], "hu": ["p\u00f3tl\u00e9k"]}, "examples": [["la fortika\u0135oj kaj turoj fari\u011dos por \u0109iam anstata\u016da\u0135o de kavernoj, \u011dojloko por sova\u011daj azenoj", "La Malnova TestamentoJesaja 32:14"]], "subdefinitions": []}], "root": "anstata\u016d", "primary": false}, "tamburo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Muzika frapinstrumento konsistanta el malplena cilindro, kies amba\u016d bazaj flankoj estas fermitaj per du maldikaj stre\u0109itaj membranoj el ledo, kiujn oni frapas ordinare per bastonoj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0440\u0430\u0431\u0430\u043d"], "fr": ["tambour"], "en": ["drum"], "nl": ["trommel"], "pt": ["tambor"], "ru": ["\u0431\u0430\u0440\u0430\u0431\u0430\u043d"], "de": ["Trommel"], "sv": ["trumma"], "hu": ["dob"], "pl": ["b\u0119ben"]}, "examples": [["tondrigante tamburojn pro bagatelo", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 62a, p. 330a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tambur", "primary": true}, "tamburi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) A\u016ddigi sonon similan al tiu de tamburo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0440\u0430\u0431\u0430\u043d\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["tambouriner"], "nl": ["trommelen"], "ru": ["\u0431\u0430\u0440\u0430\u0431\u0430\u043d\u0438\u0442\u044c"], "sv": ["trumma"], "pl": ["b\u0119bni\u0107"], "hu": ["dobol"]}, "examples": [["tamburi per la fingroj sur la tablo", null], ["la bruego de la ma\u015dinoj tamburas sur la oreltamburo", null], ["en \u015dia koro tamburas la senpacienco", null], ["tamburpafado", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Anonci tamburante.", "translations": {"fr": ["battre du tambour"]}, "examples": [["tamburi alarmon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tambur", "primary": false}, "turmenti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Suferigi iun per kruelaj korpaj suferoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u043a\u0430\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["faire souffrir", "tenailler"], "en": ["torment"], "nl": ["martelen"], "pt": ["atormentar", "torturar", "supliciar", "mortificar"], "ru": ["\u043c\u0443\u0447\u0438\u0442\u044c", "\u0438\u0441\u0442\u044f\u0437\u0430\u0442\u044c", "\u0442\u0435\u0440\u0437\u0430\u0442\u044c"], "de": ["qu\u00e4len"], "hu": ["gy\u00f6t\u00f6r", "k\u00ednoz", "sanyargat"], "es": ["atormentar", "mortificar"], "pl": ["dokucza\u0107", "dr\u0119czy\u0107", "zadr\u0119cza\u0107", "gn\u0119bi\u0107", "katowa\u0107", "m\u0119czy\u0107", "zam\u0119cza\u0107"]}, "examples": [["malbonaj infanoj amas turmenti bestojn", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 33"], ["se malsato turmentas, lupo timon ne sentas", "Proverbaro esperanta"], ["\u015din terure turmentis la frosto", "Fabeloj, volumo 1, Elinjo-fingreto"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Suferigi iun per moralaj suferoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u043d\u0435\u043f\u0430\u043a\u043e\u0456\u0446\u044c", "\u043a\u0440\u043e\u0456\u0446\u044c (\u0441\u044d\u0440\u0446\u0430, \u0434\u0443\u0448\u0443)"], "nl": ["kwellen"], "pl": ["dokucza\u0107", "dolega\u0107", "dr\u0119czy\u0107", "gn\u0119bi\u0107", "m\u0119czy\u0107", "n\u0119ka\u0107", "trapi\u0107"]}, "examples": [["maltrankvilo turmentis lin", "B"], ["kiun mal\u011dojo ne turmentis, tiun \u011dojo ne sentas", "Z"], ["turmentita per konstantaj duboj", "Z"], ["\u0109iuj estis turmentataj de la timo, ke..", null], ["tro da bono ne turmentas", "Proverbaro esperanta"], ["turmenti iun per postuloj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "turment", "primary": true}, "kinkono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arbo el la genro de rubiacoj, el Peruo, havanta amaran \u015delon kontra\u016dfebran.", "translations": {"be": ["\u0445\u0456\u043d\u0430\u0432\u0430\u0435 \u0434\u0440\u044d\u0432\u0430"], "fr": ["quinquina (bot.)"], "en": ["cinchona", "cinchona tree"], "nl": ["kinaboom"], "ru": ["\u0445\u0438\u043d\u043d\u043e\u0435 \u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e", "\u0446\u0438\u043d\u0445\u043e\u043d\u0430"], "de": ["Chinabaum", "Chinarindenbaum"], "hu": ["k\u00ednafa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La \u015delo de kinkono.", "translations": {"be": ["\u0445\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["quinquina (\u00e9corce)"], "en": ["cinchona", "cinchona bark"], "nl": ["kinabast"], "ru": ["\u0445\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Chinarinde"], "hu": ["k\u00ednafak\u00e9reg"]}, "examples": [["la kinkono estas uzata pro siaj ecoj terapiaj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0125inino, kinkonino.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kinkon", "primary": true}, "prerio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Herba stepo kun mezvarma klimato, tipa de la centro de Nordameriko.", "translations": {"fr": ["prairie (am\u00e9ricaine p. ex.)"], "nl": ["prairie"], "pl": ["preria"]}, "examples": [["la junaj herooj revis super la sekrete prunteprenitaj po\u015dromana\u0109oj pri la lar\u011da prerio kaj gregoj da blekantaj bovinoj", "Ji\u0159i Pru\u015da, trad. Adolf Stanura, Cigana historio, la nica literatura revuo, 1959-03, 4:4, p. 147a-151a"], ["\u015diaj tekstoj spiras la fre\u015dan aeron de la kanada naturo, \u0109ar ili disvolvi\u011das meze de la vastaj arbaroj kaj prerioj de Kanado", "Gazetaraj komunikoj de UEA, Legolibro de Betty Salt, Reta Bulteno de KEA, 1999-11-30"]], "subdefinitions": []}], "root": "preri", "primary": true}, "speleologo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "speleologiisto", "translations": {"fr": ["sp\u00e9l\u00e9ologue"], "nl": ["speleoloog", "holenkundige"]}, "examples": [["dum lastaj jaroj litovaj speleologoj komencis \u015dan\u011dadon de soveta du\u015dnura tekniko al unu\u015dnura tekniko", "E. E. Laiconas, 10 jaroj de Litova speleologio, Vesperto, 1988:2"]], "subdefinitions": []}], "root": "speleolog", "primary": true}, "krabro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda specio de la genro vespo (Vespa crabro).", "translations": {"be": ["\u0448\u044d\u0440\u0448\u0430\u043d\u044c"], "en": ["hornet"], "pt": ["marimbondo", "caba"], "ru": ["\u0448\u0435\u0440\u0448\u0435\u043d\u044c"], "de": ["Hornisse"], "hu": ["l\u00f3dar\u00e1zs"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "krabr", "primary": true}, "nombronomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0447\u0438\u0441\u043b\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435"], "be": ["\u043b\u0456\u0447\u044d\u0431\u043d\u0456\u043a"], "es": ["numeral"], "br": ["ger niveri\u00f1"], "hu": ["sz\u00e1mn\u00e9v"]}, "examples": [["la nombronomoj ordaj, fundamentaj", "Zamenhof, citita la\u016d PIV"]], "subdefinitions": []}], "root": "nombr", "primary": false}, "monstra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prezentanta nenormalan formon a\u016d strukturon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0447\u0432\u0430\u0440\u043d\u044b"], "fr": ["monstrueux"], "nl": ["monsterachtig"], "ru": ["\u0447\u0443\u0434\u043e\u0432\u0438\u0449\u043d\u044b\u0439"], "de": ["monstr\u00f6s"], "pl": ["monstrualny"], "hu": ["torz", "elfajzott", "torzsz\u00fcl\u00f6tt"]}, "examples": [["monstra floro", null], ["monstrulo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Miriga, timiga a\u016d malpla\u0109ega pro siaj nenormalaj ecoj.", "translations": {"pl": ["monstrualny", "potworny"], "hu": ["sz\u00f6rny\u0171", "torz"]}, "examples": [["monstra grandeco, krueleco", null], ["monstra vorto, frazo, verso", null], ["monstre granda \u0109apo", "Z"], ["ni esperu, ke la milito ne ripeti\u011dos en pli monstra formo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "monstr", "primary": false}, "monstro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Viva\u0135o besta a\u016d vegeta kun nenormala formo kaj strukturo.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0440\u043e\u0434"], "fr": ["monstre"], "bg": ["\u0447\u0443\u0434\u043e\u0432\u0438\u0449\u0435"], "nl": ["monster"], "pt": ["monstro"], "be": ["\u043c\u043e\u043d\u0441\u0442\u0430\u0440", "\u043f\u0430\u0447\u0432\u0430\u0440\u0430"], "de": ["Monster"], "sv": ["monster"], "hu": ["sz\u00f6rnysz\u00fcl\u00f6tt"], "pl": ["monstrum"]}, "examples": [["la naturo kelkfoje produktas monstrojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Esta\u0135o, kiu mirigas a\u016d timigas pro siaj ekscesaj, nenormalaj ecoj.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0443\u0434\u043e\u0432\u0438\u0449\u0435", "\u043c\u043e\u043d\u0441\u0442\u0440"], "pl": ["monstrum", "potw\u00f3r", "poczwara"], "hu": ["sz\u00f6rny", "torzalak", "monstrum"]}, "examples": [["monstro de malbeleco, de krueleco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "monstr", "primary": true}, "mordi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Entran\u0109i a\u016d \u015diri per dentoj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0443\u0441\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u043a\u0443\u0441\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["mordre"], "en": ["bite"], "nl": ["bijten"], "pt": ["morder"], "be": ["\u043a\u0443\u0441\u0430\u0446\u044c", "\u0446\u044f\u0446\u044c"], "de": ["bei\u00dfen"], "hu": ["harap", "mar"], "cs": ["kousat"]}, "examples": [["mordi panon, en panon, el pano", null], ["mordi la lipon por ne ridi", null], ["mordita de hundo, de serpento", null], ["mordeti cigaron fumante", null], ["almordi truon en (trui mordante) folio", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Ekdifekti, ekkonsumi kvaza\u016d per mordo; ataki 3.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u044a\u0435\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0440\u0443\u0448\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["belemar", "kimar"]}, "examples": [["la fajlilo mordis lignon", null], ["acido mordas metalon", null], ["rusto mordas feron", null], ["la rivero formordas la bordon (man\u011di)", null], ["morda sarkasmo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Ripete dolorigi kvaza\u016d per mordado.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u044b\u0437\u0442\u044c"], "hu": ["mardos"]}, "examples": [["tiu konstanta zorgo mordadis lian koron", null], ["mordetita de \u0109agreno, de enuo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mord", "primary": true}, "malbonodori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Eligi malbonan odoron.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u043d\u044f\u0442\u044c"], "fr": ["puer", "sentir mauvais"], "nl": ["slecht rieken", "stinken"], "pt": ["feder"], "be": ["\u0441\u044c\u043c\u044f\u0440\u0434\u0437\u0435\u0446\u044c"], "de": ["stinken"], "hu": ["b\u0171zlik"], "es": ["apestar"]}, "examples": [["li malbonodoras per bulbo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "odor", "primary": false}, "Ma\u016dricio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato en la insularo Maskarenoj trovi\u011danta en Hinda Oceano oriente de Madagaskaro kun \u0109efurbo Port-Luiso. Teritorio de Respubliko Ma\u016dricio. ISO-3166 kodo: MU.", "translations": {"nl": ["Mauritius"], "pl": ["Mauritius", "Republika Maurutiusa", "Republika Maurutiusu"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ma\u016drici", "primary": true}, "svingi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Moveti ion rapide kaj ripete, \u0109iudirekten rapide skuadi.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u0445\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u0437\u043c\u0430\u0445\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u043c\u0430\u0445\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["agiter", "balancer", "brandir"], "en": ["wave"], "nl": ["zwaaien", "doen trillen"], "de": ["schwingen", "schwenken"], "it": ["agitare", "dimenare", "brandire", "battere (di ali)"], "hu": ["r\u00e1z", "lenget", "l\u00f3b\u00e1l"], "cs": ["m\u00e1vat"]}, "examples": [["svingi vipon, bastonon, la pugnon, la remilojn", null], ["hundo svingas la voston kaj atendas", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 4a"], ["la grandega papilio svingis siajn flugilojn", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 24a"], ["svingi la \u0109apelon por saluti", null], ["Anna Andrejevna svingas per la naztuko", "La Revizo, akto 3a, sceno 1a"], ["svingante la penikojn de sia velura vesto", "B"], ["eksvingeti la fingron", "Z"], ["la svingo de \u015dia mano estis tro forta kaj la birdoj forflugis", "B"], ["ribela deziro elsvingi el la jugo sian nukon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Forte stre\u0109i la muskolojn kaj subite \u0135eti ion anta\u016den.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0437\u043c\u0430\u0445\u043d\u0443\u0442\u044c"], "de": ["wegschnellen"], "it": ["lanciare", "scoccare"], "hu": ["lend\u00edt", "lenget"]}, "examples": [["svingi pilkon, martelon", null], ["forte svinginte la ar\u011dentan pelvon, li \u0135etis \u011din en Rejnon", "Z"], ["li svingis la piedojn kaj eksaltis sur la sofo", "B"], ["svingi alte sian piedon", "Z"], ["kiu tro forte la manon svingas, nenion atingas", "Proverbaro esperanta"], ["ili dancis svingante sin tien kaj reen", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Vibrigi.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u044f\u0441\u0442\u0438"], "it": ["far vibrare"], "hu": ["rezegtet"]}, "examples": [["svingi kaj tremigi kordon", "Z"], ["tio estas nur svingi\u011doj kaj movi\u011doj de la nervoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Ekmovi, ekimpulsi, instigi.", "translations": {"it": ["scuotere"], "hu": ["mozgat", "\u00f6szt\u00f6n\u00f6z"]}, "examples": [["lango nenion atingas, se \u011din sa\u011do ne svingas", "Proverbaro esperanta"], ["puno pekon svingas, favorkoreco \u011din estingas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "sving", "primary": true}, "pilko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Luda \u0135etbulo, ordinare el elasta materio.", "translations": {"ru": ["\u043c\u044f\u0447"], "fr": ["balle", "ballon (balle)"], "bg": ["\u0442\u043e\u043f\u043a\u0430"], "nl": ["bal"], "pt": ["bola"], "be": ["\u043c\u044f\u0447"], "de": ["Ball"], "tr": ["top"], "sv": ["boll"], "hu": ["labda"], "en": ["ball"], "es": ["bal\u00f3n"], "pl": ["pi\u0142ka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Pirforma ka\u016d\u0109uka ujo, kiu fini\u011das per tubeto kaj kiun oni premas por eligi la entenatan aeron a\u016d flua\u0135on.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0443\u0448\u0430 (\u0440\u0435\u0437\u0438\u043d\u043e\u0432\u0430\u044f)"], "fr": ["poire (en caoutchouc)"], "pl": ["gruszka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pilk", "primary": true}, "proliferado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Multi\u011do, prosperado.", "translations": {"fr": ["prolif\u00e9ration"], "nl": ["prolifratie", "woekeren (zn.)"], "it": ["proliferazione", "prolificazione"]}, "examples": [["komence Aureliano Segundo ne rimarkis la alarmajn proporciojn de la proliferado", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "prolifer", "primary": false}, "spireo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(striktasence) Genro (Spiranthes el rozacoj) de plurjaraj, falfoliaj tufarbustoj kun simplaj folioj, kun blankaj a\u016d rozaj, 5-nombraj floroj en akselaj a\u016d apeksaj grapoloj, korimboj a\u016d panikloj, kaj kun kapsulecaj fruktoj (folikloj); 80-10 specoj, nord-hemisferaj, pluraj pororname kultivataj.", "translations": {"pl": ["tawu\u0142a"], "hu": ["f\u00fcz\u00e9rtekercs"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(vastasence) spireo kun parencaj genroj (precipe filipendulo kaj arunko), plurjaraj herboj, arbustetoj kaj tufarbustoj.", "translations": {}, "examples": [["Japana spireo estas falfolia arbusto el rozacoj, kiu portas ru\u011detajn kvinpetalajn florojn en somero. Oni kultivas \u011din pororname en \u011dardeno", "Akvosfero"]], "subdefinitions": []}], "root": "spire", "primary": true}, "plasto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu substanco el la moderna grupo de la labormaterialoj, kreitaj surbaze de naturaj a\u016d sintezitaj polimeroj, kapablaj akiri necesan formon sub premo en alta temperaturo, kaj konservi \u011din post malvarmigo.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u044f\u0441\u0442\u044b\u043a", "\u043f\u043b\u044f\u0441\u0442\u043c\u0430\u0441\u0430"], "fr": ["plastique (substance)"], "en": ["plastic"], "nl": ["plastic", "kunststof"], "pt": ["pl\u00e1stico"], "ru": ["\u043f\u043b\u0430\u0441\u0442\u0438\u043a", "\u043f\u043b\u0430\u0441\u0442\u043c\u0430\u0441\u0441\u0430"], "de": ["Kunststoff"], "sv": ["plast"], "hu": ["m\u0171anyag"], "es": ["pl\u00e1stico"], "id": ["plastik"], "pl": ["plastik", "tworzywo sztuczne"]}, "examples": [["oni faras el plasto telerojn, mantelojn, korpojn de a\u016dto kaj tiel plu", null]], "subdefinitions": []}], "root": "plast", "primary": true}, "barbarismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Uzo de vorto ne ekzistanta en la lingvo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0440\u0431\u0430\u0440\u044b\u0437\u043c"], "fr": ["barbarisme"], "en": ["barbarism"], "ru": ["\u0432\u0430\u0440\u0432\u0430\u0440\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Barbarismus"], "hu": ["idegenszer\u0171s\u00e9g (nyelvi)", "barbarizmus"], "pl": ["makaronizm", "nalecia\u0142o\u015bci j\u0119zykowe"], "es": ["barbarismo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kruda lingva malkorekta\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0440\u0431\u0430\u0440\u044b\u0437\u043c"], "fr": ["barbarisme"], "ru": ["\u0432\u0430\u0440\u0432\u0430\u0440\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Sprachwidrigkeit", "grober sprachlicher Fehler"], "hu": ["nyelvront\u00e1s", "barbarizmus (nyelvi)"], "es": ["barbarismo"], "pl": ["barbaryzm"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Barbarentum"], "es": ["barbaridad"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "barbarism", "primary": true}, "obstineco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0443\u043f\u0430\u0440\u0442\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u0441\u0442\u043e\u0439\u043b\u0456\u0432\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0446\u044f\u0442\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u045e\u0437\u044f\u0442\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["obstination", "ent\u00eatement"], "en": ["obstinacy", "obstinance", "stubbornness"], "nl": ["vastberadenheid", "koppigheid"], "pt": ["obstina\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0443\u043f\u0440\u044f\u043c\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u0443\u043f\u043e\u0440\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u043d\u0430\u0441\u0442\u043e\u0439\u0447\u0438\u0432\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Halsstarrigkeit", "Starrsinn", "Sturheit", "Eigensinn", "Hartn\u00e4ckigkeit", "Dickk\u00f6pfigkeit"], "sv": ["envishet"], "hu": ["makacss\u00e1g", "cs\u00f6k\u00f6ny\u00f6ss\u00e9g"]}, "examples": [["mi persistos sen obstineco", null], ["ne volante, ke oni vidu en mia maniero de laborado a\u016dtoran obstinecon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "obstin", "primary": false}, "komento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rimarko a\u016d noto, la ago komenti kaj ties rezulto.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u044d\u043d\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["commentaire (info.)"], "bg": ["\u043a\u043e\u043c\u0435\u043d\u0442\u0430\u0440"], "nl": ["commentaar"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043c\u0435\u043d\u0442\u0430\u0440\u0438\u0439"], "de": ["Kommentar"], "hu": ["megjegyz\u00e9s", "jegyzet"], "en": ["comment"]}, "examples": [["\u0109u mi, kiel prezidanto de UEA, devigu min ne fari komentojn pri \u0109i tiuj problemoj sociaj kaj politikaj?", "Berlina parolado de Kep Enderby, La Ondo de Esperanto, N-ro 58/59 (1999)"], ["anka\u016d malgravaj \u015dan\u011doj rilate al frazkomencaj majuskloj estas faritaj senkomente", "PMEG, purl.oclc.org/net/pmego?d=pmeg/pmeg9/literatu..htm"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En programlingvo a\u016d alia formala lingvo por a\u016dtomata traktado, klariga frazo kiun la koncerna traktilo preterpasas sen iel atenti \u011din, sed kiu povas iel helpi programiston.", "translations": {"de": ["Kommentar"], "hu": ["megjegyz\u00e9s", "magyar\u00e1zat"]}, "examples": [["en la programlingvo C la komentojn oni apartigas per paraj dusignaj krampoj /* kaj */", null]], "subdefinitions": []}], "root": "koment", "primary": false}, "komenti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari rimarkon, noton, atentigon, kritikon pri io.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0442\u043b\u0443\u043c\u0430\u0447\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043a\u0430\u043c\u044d\u043d\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043a\u0430\u043c\u044d\u043d\u0442\u0430\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["commenter", "faire le commentaire (de)", "annoter"], "en": ["comment on"], "nl": ["toelichten"], "pt": ["comentar"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043c\u0435\u043d\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["kommentieren"], "hu": ["komment\u00e1l", "megjegyz\u00e9seket f\u0171z hozz\u00e1"]}, "examples": [["komenti la \u0135usan parlamentan elekton", null], ["\u0109irka\u016de zumis la homamaso, komentante la senprecedencan okaza\u0135on", "La majstro kaj Margarita, p. 55"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Provizi ies verkon je notoj por klarigi a\u016d kompletigi \u011dian enhavon.", "translations": {"de": ["kommentieren"], "hu": ["megjegyz\u00e9sekkel l\u00e1t el"]}, "examples": [["la tekston kompostis, enpa\u011digis kaj komentis A. Kor\u0135enkov", null], ["glosaro... prezentas vortojn eksplikatajn a\u016d iel komentatajn post iu verko, negrave \u0109u post artikolo, eseo a\u016d romano", "Terminologia Kurso, Brno, 1986. \u00a77.32."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "komentarii", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "koment", "primary": true}, "postenigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi iri posten.", "translations": {"nl": ["doen terugdeinzen"], "pl": ["op\u00f3\u017ani\u0107"], "hu": ["h\u00e1travisz", "h\u00e1travon"]}, "examples": [["la minaco postenigis la atakantojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Igi posteni.", "translations": {"de": ["postieren"], "nl": ["op post zetten"], "es": ["apostar"], "hu": ["fel\u00e1ll\u00edt (\u0151r\u00f6ket) zetten"]}, "examples": [["kvar soldatoj postenigitaj vidalvide de tiu homo, pafis al li en la kranion", null], ["la \u015dtelistoj posteni\u011dis post la muro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "post", "primary": false}, "Albanio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "", "translations": {"fa": ["\u0622\u0644\u0628\u0627\u0646\u06cc"], "de": ["Albanien"], "en": ["Albania"], "pl": ["Albania"], "bg": ["\u0410\u043b\u0431\u0430\u043d\u0438\u044f"]}, "examples": [["Albanio estas lando en la sudorienta parto de E\u016dropo sur la Balkana duoninsulo.", "Vikipedio, Albanio"]], "subdefinitions": []}], "root": "Albani", "primary": true}, "ombra\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko ombrita.", "translations": {"be": ["\u0446\u0435\u043d\u044c", "\u0446\u044f\u043d\u0451\u043a", "\u0446\u044f\u043d\u0456\u0441\u0442\u0430\u0435 \u043c\u0435\u0441\u0446\u0430"], "fr": ["ombrage"], "nl": ["schaduwrijke plek"], "br": ["disheol (ak.)", "disheolienn"], "ru": ["\u0442\u0435\u043d\u044c", "\u0442\u0435\u043d\u0438\u0441\u0442\u043e\u0435 \u043c\u0435\u0441\u0442\u043e"], "de": ["Schatten"], "hu": ["\u00e1rny\u00e9kos hely"]}, "examples": [["promeni sub densaj ombra\u0135oj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ombr", "primary": false}, "avataro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Enkorpi\u011do de iu dio en homa aspekto.", "translations": {"fr": ["avatar"], "bg": ["\u0430\u0432\u0430\u0442\u0430\u0440"], "nl": ["avatar"], "en": ["avatar"], "de": ["Avatar"], "it": ["avatar"], "sv": ["avatar"]}, "examples": [["mia frato kaj mi malkovris la novan avataron", "jandrillu, Avataro la lasta aerfleksanto, YouTube, [vidita en 2006-12]"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Aliaspekta apero de jam konata afero.", "translations": {}, "examples": [["mi hazarde trafis inteligentan ser\u0109roboton \u0109u plia avataro de dmoz?", "D. Cornice, Oingo - ser\u0109roboto, soc.culture.esperanto, 2000-08-15"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Figuro, kiu reprezentas la \u011din gvidantan ludanton en fikcia surekrana mondo.", "translations": {}, "examples": [["uzantoj kreas avatarojn kaj pa\u015das a\u016d flugas \u0109irka\u016d la virtuala mondo por a\u0109eti objektojn", "-, The Democrat, 2006-09-07"]], "subdefinitions": []}], "root": "avatar", "primary": true}, "Linko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nord-hemisfera stelfiguro (Lynx).", "translations": {"fa": ["\u0633\u06cc\u0627\u0647\u06af\u0648\u0634"], "bg": ["\u0420\u0438\u0441 (\u0441\u044a\u0437\u0432\u0435\u0437\u0434\u0438\u0435)"], "nl": ["Lynx (sterrenbeeld)"], "de": ["Luchs"], "es": ["Lince"], "en": ["Lynx"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "link", "primary": false}, "sekulara": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekstereklezia.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u0435\u0442\u0441\u043a\u0438\u0439 (\u043d\u0435 \u0446\u0435\u0440\u043a\u043e\u0432\u043d\u044b\u0439)", "\u0441\u0435\u043a\u0443\u043b\u044f\u0440\u043d\u044b\u0439"], "en": ["secular"], "it": ["secolare (laico)", "laico"], "pl": ["\u015bwiecki", "laicki"], "hu": ["vil\u00e1gi", "szekul\u00e1ris"]}, "examples": [["sekulara edukado", null], ["sekulara tribunalo", null], ["sekulara \u015dtato", null], ["sekulara geedzi\u011do", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "civila", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "laika", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sekular", "primary": true}, "lun\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043b\u0430\u043d\u0447"], "fr": ["casse-croute", "collation", "en-cas (casse-croute)", "lunch"], "nl": ["lunch"], "pt": ["lanche", "merenda"], "ru": ["\u043b\u0435\u043d\u0447", "\u0432\u0442\u043e\u0440\u043e\u0439 \u0437\u0430\u0432\u0442\u0440\u0430\u043a"], "de": ["Mittagessen", "Imbiss"], "hu": ["uzsonna"], "es": ["merienda"]}, "examples": [["la tuta klubo revenis en la \u011cardenon nur post lun\u0109o", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 70a, p. 485a"]], "subdefinitions": []}], "root": "lun\u0109", "primary": true}, "originalulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono de strangeta konduto.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u044b\u0433\u0456\u043d\u0430\u043b (\u0434\u0437\u0456\u0432\u0430\u043a)"], "nl": ["zonderling"], "pt": ["exc\u00eantrico"], "ru": ["\u043e\u0440\u0438\u0433\u0438\u043d\u0430\u043b (\u043e\u0440\u0438\u0433\u0438\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u043a)"], "de": ["Original"], "hu": ["eredeti (figura)"]}, "examples": [["li estas vera, kompleta originalulo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "original", "primary": false}, "Baden-Virtembergo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unu el la federaciaj \u015dtatoj de Germanujo, situanta en la sudokcidenta parto. Regurbo estas \u015ctutgarto, aliaj grandaj urboj estas Manhajmo, Karlsruho, Hajdelbergo, Frajburgo kaj Ulmo. La lando formi\u011dis en 1952 el Badeno, Virtembergo kaj Hohencolero.", "translations": {"be": ["\u0411\u0430\u0434\u044d\u043d-\u0412\u044e\u0440\u0442\u044d\u043c\u0431\u044d\u0440\u0433"], "fr": ["Bade-Wurtemberg"], "bg": ["\u0411\u0430\u0434\u0435\u043d-\u0412\u044e\u0440\u0442\u0435\u043c\u0431\u0435\u0440\u0433"], "nl": ["Baden-W\u00fcrttemberg"], "de": ["Baden-W\u00fcrttemberg"], "sv": ["Baden-W\u00fcrttemberg"], "hu": ["Baden-W\u00fcrttemberg"], "en": ["Baden-W\u00fcrttemberg"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Baden-Virtemberg", "primary": true}, "orelpla\u0109a": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pla\u0109a por la oreloj, agrabla al a\u016ddanto.", "translations": {"fr": ["harmonieux (agr\u00e9able \u00e0 l'oreille)"]}, "examples": [["iliajn krea\u0135ojn mi kompreneble distingas disde la orelpla\u0109aj kaj signifoplenaj verkoj de Zamenhof", "R. C. Gates, La malbela jarcento, [vidita en 2007-06]"]], "subdefinitions": []}], "root": "pla\u0109", "primary": false}, "gelateno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Proteina substanco kun solida sed mola aspekto, kiun oni ekstraktas el la ostoj, kartilagoj kaj ha\u016dto de bestoj.", "translations": {"be": ["\u0436\u044d\u043b\u044f\u0442\u044b\u043d"], "fr": ["g\u00e9latine"], "nl": ["gelatine"], "pt": ["gelatina (prote\u00edna)"], "ru": ["\u0436\u0435\u043b\u0430\u0442\u0438\u043d"], "de": ["Gelatine"], "tr": ["jelatin"], "sv": ["gelatin"], "hu": ["zselatin"], "fa": ["\u0698\u0644\u0627\u062a\u06cc\u0646"], "pl": ["\u017celatyna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gelaten", "primary": true}, "pagi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kvitigi sin de materia a\u016d morala \u015duldo per dono de mono a\u016d alia valora\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u0430\u0446\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["payer"], "en": ["pay"], "nl": ["betalen"], "pt": ["pagar"], "no": ["betale"], "de": ["bezahlen", "zahlen"], "hu": ["fizet", "megfizet"], "cs": ["platit"], "ru": ["\u043f\u043b\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["mi pagis du frankojn por tiu libro", null], ["pagi por fremda festeno", "Proverbaro esperanta"], ["pagataj kamparanoj helpis nin", null], ["por lia amikeco konfidon pagu", "Z"], ["pagi al iu malbonon por bono", "Z"], ["oni ne pagas per gloro al sia tajloro", "Proverbaro esperanta"], ["ni devas konservi tiun bona\u0135on e\u0109 pagante \u011din per kelkaj foroferoj", null], ["pagi \u015duldon, tributon, salajron, imposton", null], ["pagi siajn servistojn, kreditorojn, la man\u011don, la lo\u011dejon, la viziton de kuracisto", null], ["kia ago, tia pago", "Proverbaro esperanta"], ["pagatesto, pagkvitanco", null], ["pagdato, paglimo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Kompensi agon, precipe malbonan agon.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Trakti iun same malbone, kiel li nin a\u016d aliulon traktis, ven\u011di al iu.", "translations": {"de": ["heimzahlen"]}, "examples": [["mi pagos al \u015di por \u0109io \u0109i tio", "Z"], ["kiam li falos en niajn manojn, ni pagos al li la \u0109agrenojn , kiujn li ka\u016dzis al la kronprinco", "B"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Esti traktata same malbone, kiel oni traktis aliulon, suferi ven\u011don de iu; ricevi punon, kompensan malbonon.", "translations": {"de": ["bezahlen"]}, "examples": [["kiu rompis, tiu pagu", "Proverbaro esperanta"], ["pagos la lupo por la \u015dafo", "Z"], ["por \u0109iu ago venas la tempo de pago", "Proverbaro esperanta"], ["pagas maljunaj jaroj por junaj eraroj", "Proverbaro esperanta"]]}]}], "root": "pag", "primary": true}, "povra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Videble suferanta, senhelpa, kaj pro tio kompatinda.", "translations": {"be": ["\u0431\u0435\u0434\u043d\u044b", "\u0433\u0430\u0440\u043e\u0442\u043d\u044b"], "fr": ["pauvre (\u00e0 plaindre)"], "nl": ["beklagenswaardig", "arm (meelijwekkend)", "deerniswekkend", "meelijwekkend"], "pt": ["pobre"], "ru": ["\u0431\u0435\u0434\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0441\u0447\u0430\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["szeg\u00e9ny (sz\u00e1nand\u00f3)", "szerencs\u00e9tlen"], "fa": ["\u0628\u06cc\u0686\u0627\u0631\u0647", "\u0628\u062f\u0628\u062e\u062a"], "es": ["pobre"]}, "examples": [["kiam mi memoras mian povran edzon, la larmoj inundas miajn okulojn", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 2a, \u0109apitro 48a, p. 662a"]], "subdefinitions": []}], "root": "povr", "primary": true}, "klo\u015dforma kurbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ebena kurbo klo\u015dforma.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0438\u0432\u0430\u044f \u0413\u0430\u0443\u0441\u0441\u0430", "\u043a\u043e\u043b\u043e\u043a\u043e\u043b\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u0430\u044f \u043a\u0440\u0438\u0432\u0430\u044f"], "fr": ["courbe de Gauss", "gaussienne", "courbe en cloche"], "en": ["Gauss['s] curve", "Gaussian curve", "bellshaped curve"], "br": ["krommenn Gauss"], "de": ["Gau\u00df-Kurve", "Glockenkurve"], "pl": ["krzywa Gaussa", "krzywa dzwonowa"], "hu": ["Gauss-g\u00f6rbe", "harangg\u00f6rbe"]}, "examples": [["la kartezia ekvacio de kurbo estas de la tipo y = (2\u03c0)-\u00bdexp(-x2/2)", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kurb", "primary": false}, "Antarkto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Estis provoj distingi la du sencojn per malsamaj formoj. Tial oni trovas \u00abAntarktido\u00bb por la kontinento \u0109e , kaj \u00abAntarktio\u00bb por la regiono en. Per la 9a Oficiala Aldono la Akademio igis tiujn formojn kadukaj."], "primary definition": "La kontinento \u0109irka\u016d la suda poluso.", "translations": {"be": ["\u0410\u043d\u0442\u0430\u0440\u043a\u0442\u044b\u0434\u0430"], "fr": ["Antarctique"], "bg": ["\u0410\u043d\u0442\u0430\u0440\u043a\u0442\u0438\u043a\u0430"], "nl": ["Antarctica"], "ru": ["\u0410\u043d\u0442\u0430\u0440\u043a\u0442\u0438\u0434\u0430"], "de": ["Antarktika"], "hu": ["Antarktisz"], "sk": ["Antarkt\u00edda"], "fa": ["\u062c\u0646\u0648\u0628\u06af\u0627\u0646"], "en": ["Antarctica"], "es": ["Ant\u00e1rtica"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La regiono \u0109irka\u016d la suda poluso.", "translations": {"be": ["\u0410\u043d\u0442\u0430\u0440\u043a\u0442\u044b\u043a\u0430"], "de": ["Antarktis"], "nl": ["Antarctis"], "ru": ["\u0410\u043d\u0442\u0430\u0440\u043a\u0442\u0438\u043a\u0430"], "hu": ["D\u00e9li-sark"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Arkto.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Antarkt", "primary": true}, "barkarolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Venecia kanto de gondolistoj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0440\u043a\u0430\u0440\u043e\u043b\u0430"], "fr": ["barcarolle"], "nl": ["barcarole", "gondellied"], "ru": ["\u0431\u0430\u0440\u043a\u0430\u0440\u043e\u043b\u0430"], "ca": ["barcarola"], "de": ["Barkarole", "Gondellied"], "it": ["barcarola"], "hu": ["barcarola", "b\u00e1rka\u00e9nek"], "es": ["barcarola"], "pl": ["barakrola"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "barkarol", "primary": true}, "alpinismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["\u015di ekinteresi\u011dis pri montoj: foliumis multajn librojn, \u0109ie ser\u0109is artikolojn pri tio, ali\u011dis al la sekcio de alpinismo", "O. Po\u015divana, Kruda montarano, fido7.esperanto.rus, 1999-06"]], "subdefinitions": []}], "root": "alpinism", "primary": true}, "grajno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu frukto de greno entenata en la spiko kaj uzata por fari farunon.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0435\u0440\u043d\u043e", "\u0437\u0451\u0440\u043d\u044b\u0448\u043a\u043e"], "fr": ["grain", "graine", "p\u00e9pin", "goutte (petite quantit\u00e9)", "soup\u00e7on (petite quantit\u00e9)"], "en": ["grain"], "nl": ["graankorrel"], "pt": ["gr\u00e3o", "semente"], "de": ["Korn"], "tr": ["tane(bu\u011fday ve benzeri)"], "hu": ["mag"], "es": ["grano"]}, "examples": [["grajno de tritiko, aveno, rizo, pizo, pipro", null], ["grajna\u0135o el fre\u015daj grajnoj", "La Malnova Testamento, Levidoj 2:14"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0437\u0435\u0440\u043d\u043e", "\u0437\u0451\u0440\u043d\u044b\u0448\u043a\u043e"], "nl": ["zaaigoed", "zaaigraan"], "pt": ["semente"], "hu": ["vet\u0151mag"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malgranda kerno de kernofruktoj, ekzemple de pomo, piro.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0451\u0440\u043d\u044b\u0448\u043a\u043e", "\u043a\u043e\u0441\u0442\u043e\u0447\u043a\u0430"], "en": ["seed", "pip"], "nl": ["pit"], "hu": ["mag (csonth\u00e9jas)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malgranda malmola globa a\u0135o, komparebla al grajno.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0443\u043f\u0438\u0446\u0430", "\u043a\u0440\u0443\u043f\u0438\u043d\u043a\u0430"], "en": ["grain", "granule", "speck", "particle"], "nl": ["korrel"], "hu": ["r\u00f6g (szemcse)", "szemcse"]}, "examples": [["grajno de hajlo, pulvo", null], ["sur la fundo de la rivero trovi\u011das grajnoj da oro", "Z"], ["grajneto da vitro en lian okulon", "Fabeloj, volumo 2, Ne\u011da re\u011dino"], ["grajnetoj de sablo", "Z"], ["grajnoj de kolzono", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Iometo da.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0443\u043f\u0438\u0446\u0430"], "en": ["grain", "granule", "speck", "particle"], "nl": ["greintje"], "pt": ["pedacinho (fig.)"], "hu": ["csipetnyi", "cs\u00f6ppnyi"]}, "examples": [["estas tamen en la afero grajno da vero", null], ["li ne havas en la kapo e\u0109 unu grajnon da sa\u011do", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "grajn", "primary": true}, "krokodiluloj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la klaso rampuloj (Crocodilia).", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u043e\u043a\u043e\u0434\u0438\u043b\u044b (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434)"], "de": ["Krokodile"], "nl": ["krokodilachtigen"], "it": ["coccodrilli (Crocodilia)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "krokodil", "primary": false}, "orlo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tia kudrita faldo de \u015dtofpeco, ke la rando de la peco ne plu estas videbla kaj ne riskas diseri\u011di.", "translations": {"ru": ["\u0448\u043e\u0432", "\u0440\u0443\u0431\u0435\u0446"], "fr": ["ourlet"], "nl": ["zoom"], "pt": ["bainha"], "de": ["Saum"], "pl": ["obr\u0119bek", "obr\u0105bek", "mere\u017cka", "wywini\u0119cie skraju materia\u0142u"], "hu": ["szeg\u00e9ly"]}, "examples": [["po\u015dtuko kun lar\u011da orlo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "orl", "primary": true}, "pravigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Deklari, montri iun prava.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043f\u0440\u0430\u0432\u0434\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["donner raison \u00e0", "justifier"], "de": ["rechtfertigen"], "nl": ["rechtvaardigen"], "hu": ["igazol (vkit)", "igazat ad (vkinek)"]}, "examples": [["kiu tro sin pravigas, tiu mem sin kulpigas", "Proverbaro esperanta"], ["nesciado de le\u011do neniun pravigas", "Proverbaro esperanta"], ["tio ne pravigas nin enkonduki malregulecon", "Z"], ["mi nenion povas diri por mia pravigo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Deklari, montri ion prava.", "translations": {"hu": ["igazol"]}, "examples": [["tio pravigas miajn esperojn", null], ["projektoj proponitaj sub la la\u016dta, per nenio pravigita nomo de \u00ablingvo tutmonda\u00bb", "Z"], ["tiu vidpunkto estas malfacile pravigebla", null], ["per eraro ne pravi\u011das la faro", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "prav", "primary": false}, "orli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari orlon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0440\u0443\u0431\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0434\u0448\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c (\u043c\u0430\u0442\u0435\u0440\u0438\u044e)"], "fr": ["ourler"], "nl": ["zomen"], "de": ["s\u00e4umen"], "pl": ["obr\u0119bia\u0107", "mere\u017ckowa\u0107", "wywija\u0107 skraj materia\u0142u"], "hu": ["beszeg"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "orl", "primary": false}, "akvaforto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gravura procedo per acido mordanta metalan surfacon.", "translations": {"be": ["\u0430\u0444\u043e\u0440\u0442"], "fr": ["eau-forte"], "pt": ["\u00e1gua-forte"], "ru": ["\u043e\u0444\u043e\u0440\u0442"], "ca": ["aiguafort"], "it": ["acquaforte"], "sk": ["lept"], "es": ["agua fuerte"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Akvaforta\u0135o, verko farita per akvaforta procedo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "akvafort", "primary": true}, "\u0124arono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En la helena kaj romia mito, ru\u011dokula kaj pleja\u011dulaspekta esta\u0135o, kiu trasveturigas la mortintojn per sia barko.", "translations": {"fa": ["\u062e\u0627\u0631\u0648\u0646"], "en": ["Charon"], "nl": ["Charon"], "grc": ["\u03a7\u03ac\u03c1\u03c9\u03bd"], "es": ["Caronte"], "it": ["Caronte"], "pl": ["Charon"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Satelito de Plutono.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0124aron", "primary": true}, "ver\u015dtablo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alta, longa tablo precipe en drinkejo a\u016d restoracio, inter preparejo kaj man\u011dejo, \u0109e kiu klientoj povas resti stare a\u016d sur altaj sidiloj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u043e\u0439\u043a\u0430 \u0431\u0430\u0440\u0430"], "fr": ["bar (meuble)", "comptoir (d'un bar)", "zinc (d'un bar)"], "pl": ["lada", "bar"], "hu": ["italpult"]}, "examples": [["ili staris \u0109irka\u016d la ver\u015dtablo apud la pordo", "Kiel akvo de l' rivero, 1:2"]], "subdefinitions": []}], "root": "tabl", "primary": false}, "sekura": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Estanta en sendan\u011dera situacio.", "translations": {"be": ["\u0431\u044f\u0441\u044c\u043f\u0435\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["s\u00fbr", "en s\u00fbret\u00e9"], "en": ["safe"], "nl": ["veilig"], "ru": ["\u0431\u0435\u0437\u043e\u043f\u0430\u0441\u043d\u044b\u0439"], "de": ["sicher"], "it": ["sicuro"], "sv": ["s\u00e4ker"], "hu": ["biztos (vesz\u00e9lytelen)", "biztons\u00e1gos"]}, "examples": [["sekura rifu\u011dejo", null], ["estas diferenco inter afero sekura kaj afero spekulacia", null], ["\u011dui senton de sekureco", null], ["tio sufi\u0109os por da\u016dre sekurigi la vivon de la infano", null], ["ju pli ni laboros por glatigi nian lingvon kaj perfekti\u011di pri \u011dia uzado, des pli \u011di firmi\u011dos kaj sekuri\u011dos", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sekur", "primary": true}, "estiminda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Meritanta estimon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0432\u0430\u0436\u0430\u043d\u044b", "\u0448\u0430\u043d\u043e\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["estimable"], "en": ["estimable", "respectable", "worthy"], "nl": ["achtbaar"], "ru": ["\u0434\u043e\u0441\u0442\u043e\u0439\u043d\u044b\u0439 \u0443\u0432\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u044f", "\u043f\u043e\u0447\u0442\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["achtenswert", "achtbar"], "hu": ["tisztelend\u0151"], "es": ["estimable"], "pl": ["szacowny", "czcigodny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "estim", "primary": false}, "komunio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Partopreno al sakramento de E\u016dkaristio.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0447\u0430\u0441\u0442\u0438\u0435"], "fr": ["communion (religieuse)"], "nl": ["communie"], "de": ["Kommunion", "Heilige Kommunion", "Abendmahl", "Heiliges Abendmahl", "Eucharistiefeier"], "es": ["comuni\u00f3n"], "hu": ["\u00e1ldoztat\u00e1s", "szent\u00e1ldoz\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "komuni", "primary": false}, "vila\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda aro da domoj en kamparo, montaro....", "translations": {"be": ["\u0432\u0451\u0441\u043a\u0430", "\u0441\u044f\u043b\u043e", "\u0437\u0430\u0441\u044c\u0446\u0435\u043d\u0430\u043a"], "fr": ["village"], "bg": ["\u0441\u0435\u043b\u043e"], "nl": ["dorp"], "pt": ["vila", "aldeia"], "ru": ["\u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043d\u044f", "\u0441\u0435\u043b\u043e"], "de": ["Dorf"], "it": ["villaggio"], "hu": ["falu"], "sk": ["dedina"], "en": ["village"], "es": ["pueblo"], "uk": ["\u0441\u0435\u043b\u043e"], "cs": ["vesnice"], "pl": ["wie\u015b"]}, "examples": [["alveni rekte el sia vila\u011do", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vila\u011d", "primary": true}, "komunii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Doni la komunion.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0447\u0430\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["donner la communion"], "en": ["administer Holy Communion"], "nl": ["communie uitreiken"], "pt": ["dar a comunh\u00e3o", "comungar", "administrar o sacramento"], "de": ["die (Heilige) Kommunion verteilen", "das Abendmahl reichen"], "hu": ["(meg)\u00e1ldoztat"], "es": ["dar la comuni\u00f3n"]}, "examples": [["la pastro komunias la absolvitan pekulon", "Vortaro de Esperanto"]], "subdefinitions": []}], "root": "komuni", "primary": true}, "konveksa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prezentanta elstaran randon, kiel cirklo a\u016d sfero.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043f\u0443\u043a\u043b\u044b"], "en": ["convex"], "pt": ["convexo"], "ru": ["\u0432\u044b\u043f\u0443\u043a\u043b\u044b\u0439"], "de": ["konvex", "erhaben"], "hu": ["konvex"], "fa": ["\u0645\u062d\u062f\u0628", "\u06a9\u0648\u0698"]}, "examples": [["la konveksaj speguloj malgrandigas la objektojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri geometria figuro, subaro de afina spaco, a\u016d de vektora spaco) Tia, ke \u011di inkluzivas ajnan strekon, kunligantan du \u011diajn elementojn.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u043f\u0443\u043a\u043b\u043e\u0435 (\u043f\u043e\u0434\u043c\u043d\u043e\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["(sous-ensemble) convexe"], "en": ["convex (subset)"], "de": ["konvex (-e Untermenge)"], "fa": ["(\u0632\u06cc\u0631\u0645\u062c\u0645\u0648\u0639\u0647) \u0645\u062d\u062f\u0628"], "pl": ["(podzbi\u00f3r) wypuk\u0142y"]}, "examples": [["konveksa angulo , plurlatero, pluredro", null], ["rekto, inkluzivanta lateron L de konveksa plurlatero, ne sekcas \u011diajn aliajn laterojn, krom \u0109e la verticoj de L", null], ["\u0109iuj trianguloj kaj paralelogramoj estas konveksaj", null], ["konveksa tega\u0135o de subaro", null], ["konveksa \u0109irka\u016da\u0135o", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri bildigo f de la aro de reeloj al si mem) Tia, ke f(tx+(1-t)y) \u2264 tf(x)+(1-t)f(y), kiaj ajn estas x, y, kaj por \u0109iu t\u2208[0,1].", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u043f\u0443\u043a\u043b\u0430\u044f (\u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u044f)"], "fr": ["(fonction) convexe"], "en": ["convex (function)"], "de": ["konvex (-e Funktion)"], "fa": ["(\u062a\u0627\u0628\u0639) \u0645\u062d\u062f\u0628"], "pl": ["(funkcja) wypuk\u0142a"]}, "examples": [["la surfaco situanta super grafika\u0135o de konveksa reela funkcio estas mem konveksa", null]]}]}], "root": "konveks", "primary": true}, "negatono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Negative \u015dargita elektrono, kontraste kun la pozitrono.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043c\u043e\u045e\u043d\u044b \u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u043e\u043d", "\u043d\u044d\u0433\u0430\u0442\u0440\u043e\u043d"], "en": ["negaton", "negatron"], "nl": ["negaton", "elektron"], "pt": ["n\u00e9gatron", "negatr\u00e3o (Port.)"], "ru": ["\u043e\u0442\u0440\u0438\u0446\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u043e\u043d", "\u043d\u0435\u0433\u0430\u0442\u0440\u043e\u043d"], "de": ["Negaton", "Negatron"], "hu": ["negaton", "negatron"], "es": ["negat\u00f3n", "negatr\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "negatrono", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "negaton", "primary": true}, "vida\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io, kion oni vidas.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0438\u0434"], "fr": ["spectacle", "vue (chose vue)"], "nl": ["gezicht", "schouwspel"], "de": ["Bild", "Schauspiel"], "hu": ["l\u00e1tv\u00e1ny"], "pl": ["widok"]}, "examples": [["kvaza\u016d trafita de terura vida\u0135o", "La Kiso kaj dek tri aliaj noveloj, poetoj kaj homoj"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Desegno, fotografa\u0135o prezentanta ian vida\u0135on.", "translations": {"pl": ["widok\u00f3wka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vid", "primary": false}, "malordigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Konfuzi, detrui la bonan aran\u011don de aferoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 \u0432 \u0431\u0435\u0441\u043f\u043e\u0440\u044f\u0434\u043e\u043a", "\u0434\u0435\u0437\u043e\u0440\u0433\u0430\u043d\u0438\u0437\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9ranger", "d\u00e9sorganiser"], "en": ["disarrange", "throw into disorder", "upset"], "pl": ["ba\u0142agani\u0107", "miesza\u0107", "dezorganizowa\u0107", "wprowadza\u0107 nie\u0142ad", "wprowadza\u0107 ba\u0142agan", "wprowadza\u0107 zamieszanie", "wprowadza\u0107 chaos"], "hu": ["\u00f6sszekusz\u00e1l", "felforgat"]}, "examples": [["mi \u0135us balais kaj metis \u0109ion en \u011dustan lokon, kaj vi \u0109ion malordigas", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, tri oraj haroj de la diablo"]], "subdefinitions": []}], "root": "ord", "primary": false}, "malhavi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ne posedi ion bezonatan, kies manko povas suferigi.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435 \u0438\u043c\u0435\u0442\u044c"], "fr": ["manquer (de)", "se passer (de)", "se dispenser (de)"], "en": ["lack", "miss", "be wanting"], "nl": ["missen"], "pt": ["n\u00e3o ter"], "de": ["entbehren", "missen"], "hu": ["n\u00e9lk\u00fcl\u00f6z (nincs neki)", "nincs neki"], "es": ["carecer de"], "pl": ["nie posiada\u0107", "by\u0107 pozbawionym"]}, "examples": [["tiun vortaron neniun praktika esperantisto povas malhavi", null], ["la fran\u011doj, kiujn malhavis la trosimpla, trosobra, purega, blanka bluzo, \u015dajnis svingpendi \u0109e la lango de la virino", "Urd Hadda murdita!, p. 11"], ["li restis \u0109e la opinio, ke li povas perfekte malhavi virinon", "Urd Hadda murdita!, p. 9"], ["nemalhavebla", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hav", "primary": false}, "unueco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de tio, kio estas nur unu.", "translations": {"ru": ["\u0435\u0434\u0438\u043d\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["unit\u00e9 (qualit\u00e9)"], "nl": ["eenheid (samenhorigheid)"], "de": ["Einheit", "Einheitlichkeit"], "it": ["unit\u00e0 (unione)"], "hu": ["egyed\u00fclis\u00e9g", "egyed\u00fclval\u00f3s\u00e1g"], "fi": ["ykseys"]}, "examples": [["la dogmo pri la unueco de Dio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Karaktero de tio, kies \u0109iuj partoj kunligi\u011das por konsistigi nur unu tuton.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0437\u0456\u043d\u0441\u0442\u0432\u0430"], "ru": ["\u0435\u0434\u0438\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "sv": ["enhetlighet"], "hu": ["egys\u00e9g", "egys\u00e9gess\u00e9g"], "fi": ["yhten\u00e4isyys"], "he": ["\u05d0\u05d7\u05d9\u05d3\u05d5\u05ea", "\u05d0\u05d7\u05d3\u05d5\u05ea"]}, "examples": [["la unueco estas la plej grava principo de internacia lingvo", null], ["unueco donas fortecon", "Proverbaro esperanta"], ["romano, kiu havas unuecon (komponi)", null], ["rompi la \u015dtatan, nacian unuecon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "unu", "primary": false}, "orelringo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Juvelo portata \u0109e orelo kiel ornamo.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0432\u0443\u0448\u043d\u0456\u0446\u0430"], "fr": ["boucle d'oreille"], "nl": ["oorring"], "pt": ["brinco"], "ru": ["\u0441\u0435\u0440\u044c\u0433\u0430", "\u0441\u0435\u0440\u0451\u0436\u043a\u0430"], "de": ["Ohrring"], "sv": ["\u00f6rh\u00e4nge"], "hu": ["f\u00fclkarika"], "es": ["pendiente"], "br": ["kloc'hig-skouarn"], "pl": ["kolczyk"], "he": ["\u05e2\u05d2\u05d9\u05dc"]}, "examples": [["kviete \u015di diris: sed \u0109i tiuj orelringoj estas Skotaj kardoj, kaj mi bezonas havi ilin por preni hejmen", "J. Bishop, En Edinburga Kafejo, Esperanto sub la Suda Kruco, [1999?], numero 37a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ring", "primary": false}, "pse\u016ddoskorpiuloj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Skorpisimilaj bestoj kun pin\u0109iloj sed sen venena pikilo, du \u011dis ok milimetrojn longaj, vivantaj en grundo, en hejmoj, ordo el klaso araneoidoj (Pseudoscorpiones).", "translations": {"fr": ["pseudoscorpions"]}, "examples": [["pse\u016ddoskorpioj vivantaj inter defalintaj folioj, muskoj, arbo\u015delo kaj en talpaj kaj birdaj nestoj", "E. Nieuwenhuys, trad. L. De Cooman, Araneo, [2004]"]], "subdefinitions": []}], "root": "pse\u016ddoskorpi", "primary": false}, "\u015dtonejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko kie oni ekspluatas \u015dtonojn.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u0435\u043d\u044f\u043b\u043e\u043c\u043d\u044f"], "fr": ["carri\u00e8re de pierre"], "nl": ["steengroeve"], "pt": ["pedreira"], "ru": ["\u043a\u0430\u043c\u0435\u043d\u043e\u043b\u043e\u043c\u043d\u044f"], "de": ["Steinbruch"], "it": ["cava di pietra"], "sv": ["stenbrott"], "hu": ["k\u0151t\u00f6r\u0151", "k\u0151fejt\u0151", "k\u0151b\u00e1nya"], "pl": ["kamienio\u0142om", "wyrobisko kamieni"]}, "examples": [["mi memoros viajn vortojn, dum mi rompos rokojn en \u015dtonminejo", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato, \u0109apitro 30a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dton", "primary": false}, "tercentra latitudo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Latitudo inter la ekvatora ebeno kaj la tera radio, kiu tran\u0109as la lokon.", "translations": {"hu": ["geocentrikus sz\u00e9less\u00e9g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "latitud", "primary": false}, "hipariono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pra\u0109evalo vivinta en la fino de terciaro.", "translations": {"fr": ["hipparion"], "it": ["ippario"], "pt": ["cavalo pr\u00e9-hist\u00f3rico"], "hu": ["hipparion"]}, "examples": [["la du familioj, kune agantaj, povis \u0109irka\u016dstari la aron de hiparionoj", "Satiraj rakontoj, Kain kaj Abel"]], "subdefinitions": []}], "root": "hiparion", "primary": true}, "tanejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, kie oni tanas.", "translations": {"en": ["tannery"], "pl": ["garbarnia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tan", "primary": false}, "mondcivitano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu rigardas la tutan mondon kiel sian patrujon.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0430\u0436\u0434\u0430\u043d\u0438\u043d \u043c\u0438\u0440\u0430", "\u043a\u043e\u0441\u043c\u043e\u043f\u043e\u043b\u0438\u0442"], "fr": ["citoyen du monde", "cosmopolite (subst.)"], "en": ["world citizen", "cosmopolitan"], "nl": ["wereldburger"], "pt": ["cosmopolita"], "de": ["Weltb\u00fcrger", "Kosmopolit"], "it": ["cosmopolita"], "hu": ["vil\u00e1gpolg\u00e1r", "kozmopolita"], "sk": ["svetoob\u010dan"], "es": ["ciudadano del mundo"], "pl": ["obywatel \u015bwiata", "kosmopolita"], "he": ["\u05d0\u05d6\u05e8\u05d7 \u05d4\u05e2\u05d5\u05dc\u05dd", "\u05e7\u05d5\u05e1\u05de\u05d5\u05e4\u05d5\u05dc\u05d9\u05d8\u05d9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "kosmopolito", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "civit", "primary": false}, "oligarkio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Politika re\u011dimo, en kiu regas malmultaj homoj a\u016d familioj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u0456\u0433\u0430\u0440\u0445\u0456\u044f"], "fr": ["oligarchie"], "en": ["oligarchy"], "nl": ["oligarchie"], "pt": ["oligarquia"], "el": ["\u03bf\u03bb\u03b9\u03b3\u03b1\u03c1\u03c7\u03af\u03b1"], "ca": ["oligarquia"], "de": ["Oligarchie", "Gruppenherrschaft"], "hu": ["oligarchia"], "fa": ["\u062c\u064e\u0631\u06af\u0647\u200c\u0633\u0627\u0644\u0627\u0631\u06cc", "\u0627\u0648\u0644\u06cc\u06af\u0627\u0631\u0634\u06cc"], "ru": ["\u043e\u043b\u0438\u0433\u0430\u0440\u0445\u0438\u044f"], "es": ["oligarqu\u00eda"]}, "examples": [["la Akademio ne estas elektita de la lingvouzantoj, sed formas ian oligarkion kiu funkcias sekrete, dum en parlamentoj la debatoj estas publikaj", "P. Lobut, Oligarkio kaj netoleremo, Esperanta Finnlando, 1967, numero 8a-9a"]], "subdefinitions": []}], "root": "oligarki", "primary": true}, "tombejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko destinita por enhavi plurajn a\u016d multajn tombojn.", "translations": {"be": ["\u043c\u043e\u0433\u0456\u043b\u043a\u0456"], "fr": ["cimeti\u00e8re"], "bg": ["\u0433\u0440\u043e\u0431\u0438\u0449\u0435"], "nl": ["begraafplaats"], "pt": ["cemit\u00e9rio"], "ru": ["\u043a\u043b\u0430\u0434\u0431\u0438\u0449\u0435"], "de": ["Friedhof"], "hu": ["temet\u0151"], "en": ["graveyard", "cemetery", "necropolis"]}, "examples": [["\u00abLa Litomi\u015dla tombejo\u00bb", "Pi\u0109 Karolo, La Litomi\u015dla Tombejo. - Saarbr\u00fccken: Artur E. Iltis, 1981"]], "subdefinitions": []}], "root": "tomb", "primary": false}, "beribero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsano, ofta en varmegaj landoj, ka\u016dzata de man\u011dado de senvitaminaj man\u011da\u0135oj, ekzemple polurita rizo.", "translations": {"be": ["\u0431\u044d\u0440\u044b-\u0431\u044d\u0440\u044b"], "fr": ["b\u00e9rib\u00e9ri"], "bg": ["\u0431\u0435\u0440\u0438-\u0431\u0435\u0440\u0438"], "ru": ["\u0431\u0435\u0440\u0438-\u0431\u0435\u0440\u0438"], "ca": ["beri-beri"], "de": ["Beriberi"], "hu": ["beriberi"], "en": ["beriberi"], "es": ["beriberi"], "pl": ["beri-beri"]}, "examples": [["li timis anka\u016d la beriberon varmegojn, kaj tiujn nemezureblajn teritoriojn, kiuj dividis ilin ankora\u016d de la oceano", "H. Sienkiewicz, trad. M. Sygnarski, Tra dezerto kaj praarbaro, Varsovio, 1978"]], "subdefinitions": []}], "root": "beriber", "primary": true}, "hiera\u016do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["veille (jour pr\u00e9c\u00e9dent)", "jour pr\u00e9c\u00e9dent"], "br": ["derc'hent"], "pt": ["o dia de ontem"], "fi": ["eilinen (subst.)", "eilisp\u00e4iv\u00e4", "edellinen p\u00e4iv\u00e4"], "it": ["ieri (sost.)"], "pl": ["wczoraj", "dzie\u0144 wczorajszy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hiera\u016d", "primary": false}, "delto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Trovi\u011das en la PIV-oj la neasimilita formo \u00abdelta\u00bb, do aliradika."], "primary definition": "La kvara litero de la greka alfabeto (\u0394, \u03b4).", "translations": {"fr": ["delta (ling.)"], "en": ["delta"], "pl": ["delta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Pli-malpli triangula ebena\u0135o, kiu estas formita el materialo alportita de la akvofluo, kaj tra kiu disbran\u0109i\u011das rivero \u0109e sia enfluo en maron a\u016d lagon.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u043b\u044c\u0442\u0430 (\u0440\u0430\u043a\u0456)"], "fr": ["delta (g\u00e9og.)"], "en": ["delta"], "pt": ["delta"], "ru": ["\u0434\u0435\u043b\u044c\u0442\u0430"], "de": ["Delta", "Flussdelta"], "hu": ["delta (torkolat)"], "sk": ["delta (rieky)"], "es": ["delta"], "pl": ["delta (rzeki)"]}, "examples": [["delto de Nilo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "delt", "primary": true}, "lo\u011debla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kie oni povas lo\u011di.", "translations": {"be": ["\u0436\u044b\u043b\u044b"], "fr": ["habitable"], "en": ["habitable"], "nl": ["bewoonbaar"], "pt": ["habit\u00e1vel"], "ru": ["\u0436\u0438\u043b\u043e\u0439", "\u043f\u0440\u0438\u0433\u043e\u0434\u043d\u044b\u0439 \u0434\u043b\u044f \u0436\u0438\u043b\u044c\u044f"], "de": ["bewohnbar"], "hu": ["lakhat\u00f3"], "es": ["habitable"]}, "examples": [["lo\u011debla lando", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "lo\u011d", "primary": false}, "hiera\u016da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Okazinta hiera\u016d.", "translations": {"fi": ["eilinen"], "fr": ["d'hier", "pass\u00e9 (d'hier)"], "it": ["di ieri"], "pl": ["wczorajszy"]}, "examples": [["lia hiera\u016da parolo estis tre bela", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 40"], ["ne beda\u016dru hiera\u016dan , ne atendu morga\u016dan, ne forlasu hodia\u016dan", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "hiera\u016d", "primary": false}, "strando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sablobordo ta\u016dga por banado.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u044f\u0436"], "fr": ["plage"], "en": ["beach"], "nl": ["strand"], "pt": ["praia"], "ru": ["\u043f\u043b\u044f\u0436"], "de": ["Strand"], "it": ["spiaggia"], "hu": ["strand"], "es": ["playa"], "sv": ["strand"], "pl": ["pla\u017ca"]}, "examples": [["\u0109iu po\u015dtmarko vivkolore prezentas unu el la birdoj kutime observataj sur la kamparo a\u016d \u0109e la strandoj de la Verda Insulo", "Irl: Arto kaj naturo, Monatojaro 1998a, numero 5a, p. 28a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "pla\u011do", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "strand", "primary": true}, "logikeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvalito de io logika.", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u0433\u0456\u0447\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["logique (subst.)"], "en": ["Schl\u00fcssigkeit"], "nl": ["logica"], "ru": ["\u043b\u043e\u0433\u0438\u0447\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Logischsein"], "it": ["logica"], "hu": ["logikuss\u00e1g"], "sk": ["logika"], "pl": ["logiczno\u015b\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "logik", "primary": false}, "tumulti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Brue kaj malorde malkvieti\u011di.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0439\u0442\u0438 \u0432 \u0441\u043c\u044f\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u043e \u0442\u043e\u043b\u043f\u0435, \u043d\u0430\u0440\u043e\u0434\u0435)", "\u0432\u0437\u0432\u043e\u043b\u043d\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f (\u043e \u0442\u043e\u043b\u043f\u0435, \u043d\u0430\u0440\u043e\u0434\u0435)"], "en": ["rage", "riot"], "nl": ["opschudding veroorzaken"], "de": ["toben"], "pl": ["robi\u0107 tumult", "robi\u0107 harmider", "robi\u0107 rwetest", "robi\u0107 wrzaw\u0119", "robi\u0107 zamieszanie", "robi\u0107 zgie\u0142k"], "hu": ["tolong", "t\u00fclekedik", "kavarog", "zavago"]}, "examples": [["kial tumultas popoloj kaj gentoj pripensas vana\u0135on?", "Z"], ["la popol' tumultas en supozoj pri l' morto de Polonio", "Z"], ["tiam tumulti\u011dis la tuta komunumo kaj ekmurmuris kontra\u016d Moseo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "tumult", "primary": false}, "tumulto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konfuza malorda kaj brua malkvieti\u011do de homamaso.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u043c\u0430\u0442\u043e\u0445\u0430", "\u0441\u043c\u044f\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u0432 \u0442\u043e\u043b\u043f\u0435)", "\u0442\u043e\u043b\u0447\u0435\u044f", "\u0434\u0430\u0432\u043a\u0430"], "en": ["tumult", "riot", "commotion"], "nl": ["tumult", "opschudding", "herrie"], "pt": ["tumulto"], "de": ["Tumult"], "pl": ["tumult", "harmider", "rwetest", "wrzawa", "zamieszanie", "zgie\u0142k"], "hu": ["tolong\u00e1s", "t\u00fcleked\u00e9s", "kavarod\u00e1s", "tumultus"]}, "examples": [["infera tumulto", "B"], ["bolis terura tumulto", "B"], ["petolema tumulto de maskoj", null], ["tumulta kunveno", null], ["tumultemaj infanoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tumult", "primary": true}, "evolvento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0432\u0435\u0440\u0442\u043a\u0430", "\u0438\u043d\u0432\u043e\u043b\u044e\u0442\u0430", "\u044d\u0432\u043e\u043b\u044c\u0432\u0435\u043d\u0442\u0430"], "fr": ["d\u00e9veloppante"], "en": ["evolvent", "involute"], "pt": ["evolvente"], "de": ["Evolvente"], "pl": ["ewolwenta"], "hu": ["evolvens"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "evolvent", "primary": true}, "plej granda komuna divizoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de pluraj entjeroj)", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0438\u0431\u043e\u043b\u044c\u0448\u0438\u0439 \u043e\u0431\u0449\u0438\u0439 \u0434\u0435\u043b\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["plus grand commun diviseur", "P.G.C.D."], "en": ["greatest common divisor"], "de": ["gr\u00f6\u00dfter gemeinsamer Teiler"], "pl": ["najwi\u0119kszy wsp\u00f3\u0142ny dzielnik", "N.W.D."], "hu": ["legnagyobb k\u00f6z\u00f6s oszt\u00f3"]}, "examples": [["la plej granda komuna divizoro de 24 kaj 30 estas 6", null]], "subdefinitions": []}], "root": "divizor", "primary": false}, "Okcidentalo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ekde jaro 1947a, la originalan nomon \u00abOccidental\u00bb prefere anstata\u016dis \u00abInterlingue\u00bb sen \u015dan\u011do en la lingvo mem."], "primary definition": "Lingvo internacia kreita en 1922 de la baltdevena germano Edgar von Wahl (1867 \u2013 1948), kuniganta similon al okcident-e\u016dropaj lingvoj kaj la\u016dplanan regulecon.", "translations": {"fr": ["Interlingue (langue)", "Occidental (langue)"], "nl": ["Interlingue", "Occidental"], "pt": ["ocidental"], "hu": ["Interlingue", "Occidental"]}, "examples": [["mi konas personojn kiuj lasis Okcidentalon kaj esperanton kaj ekokupi\u011dis pri interlingua, sed tio ne signifas ke ili mallernis la anta\u016dajn lingvojn", "K. Rehnstroem, Anta\u016ddiro de novaj novialistoj, soc.culture.esperanto, 1997-03-13"]], "subdefinitions": []}], "root": "Okcidental", "primary": true}, "eniga\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Enigata datumo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0445\u043e\u0434\u043d\u044b\u0435 \u0434\u0430\u043d\u043d\u044b\u0435"], "fr": ["entr\u00e9es (info.)", "inputs (info.)"], "en": ["input data"], "de": ["Eingabe"], "pl": ["dane wsadowe", "wsad (pot.)"], "he": ["\u05e7\u05dc\u05d8"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "en", "primary": false}, "mona\u0125o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Viro vivanta mona\u0125isme la\u016d sia religia promeso.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u0430\u0445"], "fr": ["religieux (moine)", "moine"], "en": ["monk"], "nl": ["monnik"], "pt": ["monge"], "ru": ["\u043c\u043e\u043d\u0430\u0445", "\u0438\u043d\u043e\u043a"], "de": ["M\u00f6nch"], "hu": ["szerzetes", "bar\u00e1t (szerzetes)"], "br": ["manac'h", "lean"], "es": ["monje"]}, "examples": [["en Athos lo\u011das nun \u0109irka\u016d 1500 mona\u0125oj", "E. Georgiev, Mona\u0125oj defendas \u00abliberecon\u00bb, Monato jaro 1997a, numero 8a, p. 13a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mona\u0125", "primary": true}, "encikliko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Papa cirkulero pri iu punkto de doktrino.", "translations": {"be": ["\u044d\u043d\u0446\u044b\u043a\u043b\u0456\u043a\u0430"], "fr": ["encyclique"], "pt": ["enc\u00edclica"], "ru": ["\u044d\u043d\u0446\u0438\u043a\u043b\u0438\u043a\u0430"], "de": ["p\u00e4pstliches Rundschreiben", "Enzyklika"], "hu": ["enciklika", "p\u00e1pai k\u00f6rlev\u00e9l"], "pl": ["encyklika"], "es": ["enc\u00edclica"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "buleo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "enciklik", "primary": true}, "diferenciala ekvacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekvacio, kies nekonato estas funkcio aperanta en la egala\u0135o kune kun ties deriva\u0135oj a\u016d diferencialoj.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0444\u044d\u0440\u044d\u043d\u0446\u044b\u044f\u043b\u044c\u043d\u0430\u0435 \u0440\u0430\u045e\u043d\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["\u00e9quation diff\u00e9rentielle"], "en": ["differential equation"], "ru": ["\u0434\u0438\u0444\u0444\u0435\u0440\u0435\u043d\u0446\u0438\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u0443\u0440\u0430\u0432\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Differentialgleichung"], "pl": ["r\u00f3wnanie r\u00f3\u017cniczkowe"], "hu": ["differenci\u00e1legyenlet"]}, "examples": [["ordinara diferenciala ekvacio de unua ordo havas la formon F(x,y,y\u2032) = 0", null], ["\u2202\u00b2u/\u2202x\u00b2+\u2202\u00b2u/\u2202y\u00b2 = 0 estas elipsa diferenciala ekvacio en partaj deriva\u0135oj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ekvaci", "primary": false}, "motivo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, kio igas iun agi a\u016d opinii iamaniere; kialo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0442\u044b\u045e"], "fr": ["motif"], "en": ["motive"], "nl": ["motief"], "ru": ["\u043c\u043e\u0442\u0438\u0432"], "cs": ["motiv"]}, "examples": [["estas nenia motivo por malaperi", null], ["senmotive koleri", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La malplej granda memstara unuo de muzika formo.", "translations": {"en": ["motif"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "motiv", "primary": true}, "platfosilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"el": ["\u03c3\u03ba\u03b1\u03c0\u03ac\u03bd\u03b9"], "fr": ["b\u00eache"], "en": ["spade"], "nl": ["spade"], "pt": ["enxada"], "be": ["\u0440\u044b\u0434\u043b\u0451\u045e\u043a\u0430", "\u043b\u0430\u043f\u0430\u0442\u0430", "\u0436\u0430\u043b\u044f\u0437\u044c\u043d\u044f\u043a"], "de": ["Spaten"], "hu": ["\u00e1s\u00f3"], "ru": ["\u043b\u043e\u043f\u0430\u0442\u0430", "\u0437\u0430\u0441\u0442\u0443\u043f", "\u0441\u043e\u0448\u043d\u0438\u043a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fos", "primary": false}, "afido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el afidedoj.", "translations": {"be": ["\u0442\u043b\u044f"], "fr": ["puceron"], "en": ["aphid", "aphis"], "nl": ["luis"], "pt": ["pulg\u00e3o", "af\u00eddio"], "ru": ["\u0442\u043b\u044f"], "de": ["R\u00f6hrenlaus", "Blattlaus (bestimmte)"], "hu": ["lev\u00e9ltet\u0171"], "sk": ["vo\u0161ka"], "pl": ["mszyca"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio afidedoj (Aphis).", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "afid", "primary": true}, "motivi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Esti motivo por pravigo de io.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0442\u044b\u0432\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["motiver au sens de : \u00eatre le motif de"], "en": ["motivate"], "nl": ["rechtvaardigen"], "ru": ["\u043c\u043e\u0442\u0438\u0432\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["tiu akcidento motivas mian proponon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "motiv", "primary": false}, "flika\u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Senzorge, mallerte fliki.", "translations": {"fr": ["rapetasser"], "de": ["zusammenmurksen", "pfuschen"], "hu": ["\u00f6sszetoldoz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flik", "primary": false}, "fendi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Dividi malmolan materion la\u016d \u011dia longeco.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u0448\u0447\u0430\u043f\u043b\u044f\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u043a\u043e\u043b\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["fendre", "cliver"], "en": ["split"], "pt": ["fender", "rachar", "partir", "lascar"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0449\u0435\u043f\u0438\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u043a\u043e\u043b\u043e\u0442\u044c"], "de": ["spalten"], "hu": ["has\u00edt", "repeszt"], "es": ["hendir", "cortar", "rajar"]}, "examples": [["fendi \u015dtonegon per kojnoj", null], ["fendi lignon", null], ["troa sekeco fendis la teron", null], ["dufendita hufo", null], ["vaste fendita bu\u015do", null], ["la \u015dtata konstrua\u0135o komencis fendi\u011di", "La Faraono, volumo 1, Anta\u016dparolo"], ["fendi la koron", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Dividi la partojn de amaso, \u011din rapide trairante.", "translations": {"de": ["zerschneiden", "teilen"]}, "examples": [["la hirundo, la sago fendas la aeron", null], ["la \u015dipo fendas la ondojn", null], ["li fendis la popolamason", null], ["la krioj fendis la aeron", null], ["la ekspreso fendas la nokton", null], ["fulmoj sen\u0109ese trafendis la mallumon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fend", "primary": true}, "fendo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mallar\u011da la\u016dlonga truo.", "translations": {"be": ["\u0448\u0447\u044b\u043b\u0456\u043d\u0430", "\u0440\u0430\u0441\u043a\u043e\u043b\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["fente", "clivage (s\u00e9paration)", "fracture (s\u00e9paration)"], "ru": ["\u0449\u0435\u043b\u044c", "\u0442\u0440\u0435\u0449\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Spalt", "Riss"], "es": ["hendidura", "cortadura", "rajadura"], "hu": ["r\u00e9s", "hasad\u00e9k"]}, "examples": [["fendo en muro, en vazo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Aparteco, malsameco.", "translations": {}, "examples": [["estas profunda fendo inter amba\u016d sistemoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fend", "primary": false}, "sutro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Referenca teksto de hinduismo a\u016d budaismo kun densa prezento de ritaro a\u016d filozofia instruo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0442\u0440\u0430"], "fr": ["soutra", "sutra"], "en": ["sutra"], "nl": ["soetra"], "pt": ["sutra"], "ru": ["\u0441\u0443\u0442\u0440\u0430"], "de": ["Sutra"], "it": ["sutra"], "hu": ["szutra"]}, "examples": [["mi fastos \u0109iam kaj pie recitos sutron", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 69a, volumo 2a, p. 474a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sutr", "primary": true}, "pacienci": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Trankvile elteni, persisti, esti pacienca.", "translations": {"be": ["\u0446\u044f\u0440\u043f\u0435\u0446\u044c", "\u0431\u044b\u0446\u044c \u0446\u044f\u0440\u043f\u043b\u0456\u0432\u044b\u043c", "\u0441\u0442\u0430\u0432\u0456\u0446\u0446\u0430 \u0437 \u0446\u044f\u0440\u043f\u043b\u0456\u0432\u0430\u0441\u044c\u0446\u044e"], "fr": ["patienter"], "nl": ["geduld hebben"], "ru": ["\u0442\u0435\u0440\u043f\u0435\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u043d\u043e\u0441\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f \u0441 \u0442\u0435\u0440\u043f\u0435\u043d\u0438\u0435\u043c"], "de": ["sich gedulden"], "hu": ["t\u00fcrelmes (ige)"], "br": ["pasianti\u00f1"], "pl": ["mie\u0107 cierpliwo\u015b\u0107"]}, "examples": [["Dio longe paciencas sed severe rekompencas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "esperi, indulgi.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pacienc", "primary": false}, "problemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Solvota demando, malfacila\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0431\u043b\u0435\u043c\u0430", "\u0437\u0430\u0434\u0430\u0447\u0430"], "fr": ["probl\u00e8me"], "en": ["problem"], "nl": ["probleem", "vraagstuk"], "pt": ["problema"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0431\u043b\u0435\u043c\u0430", "\u0437\u0430\u0434\u0430\u0447\u0430"], "de": ["Problem"], "sv": ["problem"], "hu": ["probl\u00e9ma"], "fa": ["\u0645\u0633\u0626\u0644\u0647", "\u0645\u0634\u06a9\u0644"], "es": ["problema"]}, "examples": [["aritmetika, fizika, filozofia problemo", null], ["la socia problemo", null], ["tio estas unu el la plej gravaj problemoj, kiuj staras anta\u016d ni", null], ["solvi la problemon de lingvo tutmonda", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "problem", "primary": true}, "egido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cildo de Ze\u016dso, simbolo de protekto a\u016d kolero de la dioj.", "translations": {"be": ["\u044d\u0433\u0456\u0434\u0430"], "fr": ["\u00e9gide"], "en": ["aegis", "sponsorship", "auspices", "protection"], "pt": ["\u00e9gide"], "ru": ["\u044d\u0433\u0438\u0434\u0430"], "de": ["Schild", "Schutz", "\u00c4gide"], "hu": ["\u00e9gisz (v\u00e9d\u0151pajzs)", "v\u00e9d\u0151pajzs"], "es": ["\u00e9gida", "egida"], "pl": ["egida"]}, "examples": [["se en liaj manoj sin trovus la egido de Ze\u016dso, se per unu ekbato li povus ekstermi tiun \u0109i tutan malkura\u011dan bestaron, li ekstermus \u011din kaj li sola irus anta\u016den", "Eube el Odeso: Nokto. Fundamenta Krestomatio"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "= Alta protektado.", "translations": {"fr": ["auspices (patronnage)", "protection (patronnage)"], "nl": ["auspici\u00ebn", "hoge bescherming", "beschermheerschap"], "pt": ["prote\u00e7\u00e3o"], "hu": ["\u00e9gisz", "v\u00e9d\u0151sz\u00e1rny", "p\u00e1rtfog\u00e1s"]}, "examples": [["esti sub ies egido", null], ["absoluteco de katolikismo, proklamita per la 1a Vatikana Koncilio sub la egido de papo Pio 9a", "Gerrit Berveling: Pri la dokumento \u00abDominus Iesus\u00bb de Vatikano, Monatojaro 2000a, numero 11a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "egid", "primary": true}, "problema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karakterizas ion, kies solvo a\u016d efektivi\u011do estas duba.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0431\u043b\u0435\u043c\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["probl\u00e9matique"], "en": ["problematic"], "nl": ["problematisch"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0431\u043b\u0435\u043c\u0430\u0442\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["problematisch"], "sv": ["problematisk"], "hu": ["problematikus", "probl\u00e9m\u00e1s"], "fa": ["\u0645\u0634\u06a9\u0644", "\u062f\u0634\u0648\u0627\u0631", "\u0645\u0634\u06a9\u0644\u200c\u0622\u0641\u0631\u06cc\u0646", "\u0645\u0633\u0626\u0644\u0647\u200c\u062f\u0627\u0631"]}, "examples": [["problema opinio, sukceso", null], ["rifuzi la faktan nuna\u0135on pro la problema estonta\u0135o", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "problem", "primary": false}, "terorismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Uzado de teroro fare de registaro, politika a\u016d bandita grupo por plenumi siajn celojn.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u0440\u0430\u0440\u044b\u0437\u043c"], "fr": ["terrorisme"], "bg": ["\u0442\u0435\u0440\u043e\u0440\u0438\u0437\u044a\u043c"], "ru": ["\u0442\u0435\u0440\u0440\u043e\u0440\u0438\u0437\u043c"], "hu": ["terrorizmus"], "en": ["terrorism"], "es": ["terrorismo"], "pl": ["terroryzm"]}, "examples": [["dum la lastaj monatoj de tiu \u0109i pasanta jaro la mondon skuegis terorismo anta\u016de ne imagebla", "Stefan Maul: Estimataj gelegantoj, Monato jaro 2001a, numero 12a, p. 3a"]], "subdefinitions": []}], "root": "teror", "primary": false}, "vice": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016d vico a\u016d vicoj.", "translations": {"fr": ["\u00e0 la suite", "d'affil\u00e9e", "en enfilade"], "hu": ["sorban"]}, "examples": [["cent salonoj trovi\u011dis vice unu post la aliaj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "vic", "primary": false}, "truko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Artifiko, kiu iluzias al la spektantoj.", "translations": {"fr": ["astuce", "trucage"], "de": ["Trick"], "pt": ["truque"], "pl": ["trik", "trick"]}, "examples": [["kiam mi dis\u015diris ilin kaj rekunmetis ilin, tio estis nur mantruko", "Doroteo kaj la Sor\u0109isto en Oz, \u00abDoroteo plukas la princinon\u00bb"]], "subdefinitions": []}], "root": "truk", "primary": true}, "aran\u011da\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de p el n, de n po p) \u0108iu el la diversaj manieroj vicigi p objektojn el n-elementa aro.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u044c\u043c\u044f\u0448\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["arrangement (de n \u00e9l\u00e9ments pris p \u00e0 p)"], "en": ["permutation (of n things taken p at a time)"], "pt": ["permuta\u00e7\u00e3o", "arranjo"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043c\u0435\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u0438\u0437 n \u043f\u043e p)"], "de": ["Variation (von n Elementen zur p-ten Klasse)"], "sk": ["usporiadanie"], "pl": ["wariacja (p-elementowa zbioru n-elementowego)"]}, "examples": [["la nombron de \u0109iuj aran\u011da\u0135oj de n po p oni signas per Apn = n(n-1)(n-2)... (n-p+2)(n-p+1)", null], ["la ses aran\u011da\u0135oj de du elementoj el la aro {a,b,c} estas ab, ac, bc, ba, ca, cb", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ilo, aparato a\u016d organo aran\u011dita por plenumi funkcion a\u016d laboron.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u043b\u0430\u0434\u0430"], "fr": ["dispositif"], "en": ["device"], "pt": ["dispositivo"], "ru": ["\u0443\u0441\u0442\u0440\u043e\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Ger\u00e4t"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aran\u011d", "primary": false}, "vico": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sinsekvo da personoj a\u016d objektoj aran\u011ditaj la\u016d unu linio, unu apud a\u016d post alia.", "translations": {"ru": ["\u0440\u044f\u0434"], "fr": ["rang", "rang\u00e9e", "file (rang\u00e9e)", "suite (succession, math.)", "s\u00e9rie (succession)", "succession", "tour (rang)"], "en": ["row"], "nl": ["rij", "file"], "pt": ["fila"], "be": ["\u0448\u044d\u0440\u0430\u0433", "\u0447\u0430\u0440\u0430\u0434\u0430", "\u0440\u0430\u0434"], "de": ["Reihe", "Linie", "Schlange"], "hu": ["sor", "sorozat"]}, "examples": [["la rivero fluas inter du montaj vicoj", "B"], ["birdoj fluge sekvis en du longaj vicoj", "Z"], ["vicoj da dometoj en vila\u011do", "B"], ["vicoj da soldatoj", null], ["la regimento staris en vicoj", "B"], ["la unua vico de se\u011doj en teatro, de arboj en \u011dardeno", "B"], ["esti la lasta en la vico", null], ["la Fili\u015dtoj starigis siajn vicojn kontra\u016d Izrael", "Z"], ["vi trovos en la vicoj de niaj societanoj fervorajn amikojn", null], ["dentvicaj frontonoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Longa sinsekvo da okazoj a\u016d momentoj en la tempo.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0435\u0440\u0435\u0434\u0430"], "de": ["Reihe"], "nl": ["reeks"], "pt": ["s\u00e9rie"]}, "examples": [["dedi\u0109i tutan vicon da jaroj al la ellernado de la latina lingvo", "Z"], ["pasos kredeble ankora\u016d vico da jaroj, anta\u016d ol la afero estos decidita", "Z"], ["post longa vico da batalado kaj suferoj", "Z"], ["\u015dia konduto prezentis vicon da nekonsekvencaj agoj", "B"], ["\u0109io, kio okazis al mi estis ja vico da mirakloj", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En serio da alternaj movoj a\u016d agoj, momento, je kiu \u0109iu el ili plenumi\u011das.", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u0440\u0433\u0430"], "de": ["Reihe"], "nl": ["beurt"], "pt": ["vez"], "ru": ["\u043e\u0447\u0435\u0440\u0435\u0434\u044c"]}, "examples": [["nun estas via vico ludi", null], ["la parolvico estas por vi", null], ["\u011dis nun oni atakadis aliajn urbojn, nun venis la vico al nia urbo", "Z"], ["plenumita via ofico, nun pasis via vico", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: La nocio vico servas por formale paroli pri sinsekvoj da elementoj el E, ekz-e la sinsekvo (1/n)n > 0 de \u0109iuj inversoj de pozitivaj entjeroj. Anstata\u016d uzi funkciecan skriba\u0135on por signi vicon, oni kutime preferas skribi (ui)i\u2208I. La bildon de n per u oni nomas la n-a termo de la vico kaj oni signas per un. Konforme kun tia skriba\u0135o n estas nomata la indico."], "primary definition": "(en aro E) Bildigo de iu subaro de la aro de entjeroj al E.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u044c\u043b\u044f\u0434\u043e\u045e\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["suite (math.)"], "en": ["sequence"], "nl": ["reeks"], "pt": ["seq\u00fc\u00eancia"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Folge"], "pl": ["ci\u0105g"]}, "examples": [["entjera, racionala, reela, kompleksa vico", null], ["la vico de \u0109iuj entjeraj kvadratoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vic", "primary": true}, "tabano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio tabanedoj (Tabanus), granda mu\u015dsimila insekto, kies inoj pikas prefere la brutojn.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043b\u044f\u043f\u0435\u043d\u044c"], "fr": ["taon"], "bg": ["\u0449\u0440\u044a\u043a\u043b\u0438\u0446\u0430"], "nl": ["horzel"], "pt": ["tav\u00e3o", "mutuca", "butuca", "moscardo", "motuca"], "ru": ["\u0441\u043b\u0435\u043f\u0435\u043d\u044c"], "de": ["Bremse"], "it": ["tafano"], "hu": ["b\u00f6g\u00f6ly"], "sv": ["broms"]}, "examples": [["\u011dena\u0135oj en somerdoma feli\u0109o estas kuloj, mu\u015doj, formikoj kaj foje tabanoj", "Saliko: \u011cojoj kaj \u011duoj de finna somero, Monatojaro 2000a, numero 12a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "taban", "primary": true}, "hipokritismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konvinko kaj agmaniero kiu celas atingi rezultojn pere de \u015dajnigo.", "translations": {"en": ["hypocrisy"], "it": ["gattopardismo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hipokrit", "primary": false}, "\u0109efulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108efa persono.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0435\u0444", "\u043d\u0430\u0447\u0430\u043b\u044c\u043d\u0438\u043a", "\u0433\u043b\u0430\u0432\u0430", "\u0432\u043e\u0436\u0434\u044c"], "it": ["capo"], "pl": ["szef", "naczelnik", "prze\u0142o\u017cony", "g\u0142owa (np. rodziny)", "w\u00f3dz"]}, "examples": [["sed cervinoj estas malpli multaj ol indianoj en la korvotribo kaj \u0109asi al cervinoj rajtas nur kelkuloj, al kiuj la \u0109efulo permesas", "S. Szathm\u00e1ri: La guarbo."]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ef", "primary": false}, "cidaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mitro de la juda \u0109efpastro.", "translations": {"be": ["\u0442\u044b\u044f\u0440\u0430"], "hu": ["tiara (perzsa, zsid\u00f3)"], "de": ["Kidaris"], "nl": ["joodse mijter"], "ru": ["\u0442\u0438\u0430\u0440\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Turbano de la persaj re\u011doj.", "translations": {"nl": ["kidaris"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cidar", "primary": true}, "disopinii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Havi malsamajn, diversajn opiniojn.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043c\u0435\u0442\u044c \u0440\u0430\u0437\u043d\u043e\u0433\u043b\u0430\u0441\u0438\u044f"], "fr": ["\u00eatre d'un autre avis"], "nl": ["van mening verschillen"], "pl": ["uwa\u017ca\u0107 inaczej", "mie\u0107 inne zdanie", "mie\u0107 odmienne zdanie", "opiniowa\u0107 inaczej", "s\u0105dzi\u0107 inaczej"]}, "examples": [["tamen \u0109iu partio disopinias pri kio estas la patrujo", "J. Salgero, Militista parado. Sennaciulo, dec. 2004"]], "subdefinitions": []}], "root": "opini", "primary": false}, "honorario": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Neperioda salajro por iu servo de personoj praktikantaj liberan profesion.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043d\u0430\u0440\u0430\u0440", "\u0433\u0440\u0430\u0448\u043e\u0432\u0430\u0435 \u045e\u0437\u043d\u0430\u0433\u0430\u0440\u043e\u0434\u0436\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["honoraires"], "en": ["honorarium", "fee", "remuneration"], "nl": ["honorarium"], "pt": ["honor\u00e1rios"], "ru": ["\u0433\u043e\u043d\u043e\u0440\u0430\u0440", "\u0434\u0435\u043d\u0435\u0436\u043d\u043e\u0435 \u0432\u043e\u0437\u043d\u0430\u0433\u0440\u0430\u0436\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "ca": ["honoraris"], "de": ["Honorar"], "it": ["onorario (sost.)"], "hu": ["tiszteletd\u00edj", "honor\u00e1rium"], "fa": ["\u062f\u0633\u062a\u0645\u0632\u062f", "\u0627\u062c\u0631\u062a", "\u062d\u0642\u200c\u0627\u0644\u0632\u062d\u0645\u0647", "\u0648\u06cc\u0632\u06cc\u062a", "\u062d\u0642\u200c\u0627\u0644\u0648\u06a9\u0627\u0644\u0647"], "es": ["honorarios"]}, "examples": [["honorario de kuracisto, de advokato", null]], "subdefinitions": []}], "root": "honorari", "primary": true}, "septeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Muzika verko por sep vo\u0109oj a\u016d instrumentoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u044d\u043f\u0442\u044d\u0442"], "fr": ["septuor"], "en": ["septet"], "nl": ["septet"], "ru": ["\u0441\u0435\u043f\u0442\u0435\u0442"], "ca": ["septet"], "de": ["Septett"], "hu": ["septett"], "es": ["septeto"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "septet", "primary": true}, "honorarii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Pagi honorarion al iu.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043f\u043b\u043e\u0447\u0432\u0430\u0446\u044c \u0433\u0430\u043d\u0430\u0440\u0430\u0440"], "fr": ["payer des honoraires (\u00e0 qn)"], "en": ["pay a honorarium", "pay a fee", "remunerate"], "nl": ["honoreren"], "pt": ["pagar honor\u00e1rios"], "ru": ["\u0432\u044b\u043f\u043b\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c \u0433\u043e\u043d\u043e\u0440\u0430\u0440"], "de": ["ein Honorar bezahlen"], "it": ["pagare l'onorario"], "hu": ["tiszteletd\u00edjat fizet", "honor\u00e1riumot fizet"], "fa": ["\u062f\u0633\u062a\u0645\u0632\u062f \u067e\u0631\u062f\u0627\u062e\u062a\u0646 (\u0628\u0647)"], "es": ["pagar honorarios"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "honorari", "primary": false}, "komunumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda administra distrikto, kies centro estas urbo a\u016d vila\u011do.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043c\u0443\u043d\u0430", "\u043e\u0431\u0449\u0438\u043d\u0430"], "fr": ["commune", "paroisse"], "de": ["Gemeinde", "Kommune"], "nl": ["gemeente"], "es": ["comunidad (peque\u00f1o distrito)"]}, "examples": [["kampara, pre\u011deja komunumo", "Vortaro de Esperanto"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108iuspeca societo bazita sur komuneco de vivo kaj interesoj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u043e\u0431\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["communaut\u00e9 (groupe humain)", "collectivit\u00e9"], "nl": ["gemeenschap"], "de": ["Kommune"], "tp": ["kulupu"], "es": ["comunidad (grupo de gente que tiene algo en com\u00fan)"]}, "examples": [["komunumo de Izrael, komunumo de liberkredantoj", "Originala Verka\u00a7 Homaranismo (III-9)"], ["la homa komunumo", null], ["la Pariza Komunumo", null], ["religia komunumo", null], ["E\u016dropa Komunumo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "komun", "primary": false}, "komunuma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al komunumo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043c\u0443\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043e\u0431\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043e\u0431\u0449\u0438\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["communal", "communautaire"], "nl": ["gemeentelijk", "gemeenschaps-"], "es": ["comunal", "de la comunidad", "comunitario"]}, "examples": [["komunumaj aferoj, pa\u015dtejoj", null], ["komunuma lernejo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "komun", "primary": false}, "Sumerujo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: PIV kaj la okcidentaj enciklopedioj misdifinas la vorton Sumero kiel loknomon, kvankam fakte \u011di ne estas uzata senrilate al la sumeroj; ekzemple Biblio, libro postsumera, nomas la eks-Sumerujajn lokojn \u00abUr la \u0124aldea\u00bb [Gen. 11:28] ks."], "primary definition": "La lando kaj civilizo de la sumeroj.", "translations": {"be": ["\u0428\u0443\u043c\u044d\u0440"], "fr": ["Sumer"], "en": ["Sumer"], "nl": ["Soemer"], "ru": ["\u0428\u0443\u043c\u0435\u0440"], "de": ["Sumer"], "es": ["Sumeria"]}, "examples": [["la historio de Sumerujo estas sen\u0109esa milito inter la urbo\u015dtatoj \u2015 Ur, Uruk, Ki\u015d, Laga\u015d k.a", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sumer", "primary": false}, "mikrofono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato, kiu transformas vo\u0109on a\u016d sonojn al elektra energio.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u043a\u0440\u0430\u0444\u043e\u043d"], "fr": ["micro (microphone)"], "en": ["microphone"], "nl": ["microfoon"], "pt": ["microfone"], "ru": ["\u043c\u0438\u043a\u0440\u043e\u0444\u043e\u043d"], "de": ["Mikrofon"], "hu": ["mikrofon"]}, "examples": [["utilas anka\u016d mikrofono, \u0109ar la programo permesas registri oniajn proprajn prononcekzercojn", "Franz Kruse: Agrabla ekzercilo, Monatojaro 1996a, numero 10a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mikrofon", "primary": true}, "alprunti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Prunte doni.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0437\u044b\u0447\u044b\u0446\u044c (\u043a\u0430\u043c\u0443\u0441\u044c\u0446\u0456 \u0448\u0442\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456)", "\u0440\u0430\u0441\u043f\u0430\u0437\u044b\u0447\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["pr\u00eater"], "en": ["loan", "lend"], "nl": ["uitlenen"], "ru": ["\u0434\u0430\u0442\u044c \u0432\u0437\u0430\u0439\u043c\u044b"], "de": ["verleihen", "verborgen"], "hu": ["k\u00f6lcs\u00f6nad"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prunt", "primary": false}, "u\u015duo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108indevena batalarto kun a\u01d4 sen armilo.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0448\u0443"], "fr": ["kungfu", "wushu (kungfu)"], "nl": ["wushu"], "de": ["Kung Fu", "Wushu (Kampfkunst)"], "it": ["kungfu", "kung-fu", "kung fu", "wushu"], "hu": ["kungfu"], "fa": ["\u0648\u0648\u0634\u0648"], "fi": ["wushu", "kungfu (kamppailulaji)"], "zh": ["\u6b66\u672f [w\u01d4sh\u00f9]", "tr. \u6b66\u8853"]}, "examples": [["multaj alilandaj amatoroj venis al \u0108inio por lerni u\u015duon", "\u0108ina Radio Internacia, \u0108inio klopodas..., 2006-08-01"]], "subdefinitions": []}], "root": "u\u015du", "primary": true}, "da\u016do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En da\u016dismo fundamenta principo de la naturaj ordo kaj funkciado.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0430\u043e"], "fr": ["dao (tao)", "tao"], "zh": ["\u9053 [d\u00e0o]"], "pt": ["tau", "tao"], "de": ["Dao", "Tao"], "hu": ["tao"], "pl": ["tao"], "nl": ["tao"], "es": ["tao"]}, "examples": [["la kredantoj de la poste formi\u011dinta Da\u016d-religio", "Noveloj de Lusin, p. 448a"]], "subdefinitions": []}], "root": "da\u016d", "primary": true}, "alteri\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alveni al la tera surfaco.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0437\u044f\u043c\u043b\u0456\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["atterrir"], "nl": ["landen"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0437\u0435\u043c\u043b\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["landen"], "hu": ["f\u00f6ldet \u00e9r", "landol"], "es": ["aterrizar"], "pl": ["l\u0105dowa\u0107", "przybija\u0107 do l\u0105du"], "he": ["\u05dc\u05e0\u05d7\u05d5\u05ea \\\u05e0\u05d7\u05ea\\"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ter", "primary": false}, "Ni\u011dero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la okcidenta Afriko kun \u0109efurbo Niameo. Teritorio de Respubliko Ni\u011dero. ISO-3166-1 kodo: NE. \u011ci limas kun Al\u011derio, Benino, Burkino, \u0108ado, Malio kaj Ni\u011derio.", "translations": {"bg": ["\u041d\u0438\u0433\u0435\u0440"], "nl": ["Niger"], "de": ["Niger"], "it": ["Nigeria"], "en": ["Niger"], "pl": ["Niger", "Republika Nigru"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ni\u011der", "primary": true}, "\u015dkoto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cnuro ligita al la malsupra rando de velo por \u011din la\u016dvole turni kaj teni.", "translations": {"ru": ["\u0448\u043a\u043e\u0442"], "fr": ["\u00e9coute (marine)"], "de": ["Schot (Segelleine)"], "it": ["scotta"]}, "examples": [["ili pendigis velon, kies \u015dkotojn ili tenis per la manoj", "Lukiano, trad. G. Berveling, veraj rakontoj. - 2005"], ["kvaza\u016d brasoj, kargo\u015dnuroj kaj \u015dkotoj estis personaj malamikoj de \u0109iu matroso", "I. Efremov, trad. J. Finkel, Cutty Sark, Parto 2a, 2006"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dkot", "primary": true}, "fotono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvantumo de elektromagneta radiado, sen\u015darga elementa partiklo kun nula maso, spino 1 kaj kun energio egala al la konstanto de Planck multiplikita per la frekvenco de la radiado.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0442\u043e\u043d"], "fr": ["photon"], "en": ["photon"], "nl": ["foton"], "pt": ["f\u00f3ton", "fot\u00e3o"], "ru": ["\u0444\u043e\u0442\u043e\u043d"], "de": ["Photon", "Lichtteilchen", "Lichtquant"], "sv": ["foton"], "hu": ["foton"], "fa": ["\u0641\u0648\u062a\u0648\u0646", "\u06a9\u0648\u0627\u0646\u062a\u0648\u0645 \u0646\u0648\u0631"], "es": ["fot\u00f3n"], "pl": ["foton"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "foton", "primary": true}, "etnografo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specialisto pri etnografio.", "translations": {"be": ["\u044d\u0442\u043d\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444"], "bg": ["\u0435\u0442\u043d\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444"], "pt": ["etn\u00f3grafo"], "de": ["Ethnograph", "V\u00f6lkerkundler"], "hu": ["n\u00e9prajztud\u00f3s", "n\u00e9prajzos", "etnogr\u00e1fus"], "fa": ["\u0642\u0648\u0645\u200c\u0646\u06af\u0627\u0631"], "es": ["etn\u00f3grafo"], "pl": ["etnograf", "ludoznawca"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "etnograf", "primary": true}, "-in": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sufikso markanta \u0109e la vivuloj la sekson organizitan por naski idojn.", "translations": {"hu": ["-n\u0151"], "fr": ["-e (suffixe f\u00e9minin)", "-esse (suffixe f\u00e9minin)", "-euse (suffixe f\u00e9minin)"], "de": ["-in"], "vo": ["ji-"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["heroino", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 3, ekzerco de legado"], ["Pa\u016dlino", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 3, ekzerco de legado"], ["patrino", null], ["fratino", null], ["\u0109evalino", null], ["kokino", null], ["amatino", null], ["belulino", null], ["virgulino", null]], "subdefinitions": []}], "root": "in", "primary": true}, "Pollando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Polujo.", "translations": {"be": ["\u041f\u043e\u043b\u044c\u0448\u0447\u0430"], "fr": ["Pologne"], "en": ["Poland"], "nl": ["Polen"], "pt": ["Pol\u00f3nia"], "la": ["Polonia"], "de": ["Polen"], "it": ["Polonia"], "hu": ["Lengyelorsz\u00e1g"], "sk": ["Po\u013esko"], "lt": ["Lenkija"], "pl": ["Polska"], "uk": ["\u041f\u043e\u043b\u044c\u0449\u0430"], "cs": ["Polsko"], "ru": ["\u041f\u043e\u043b\u044c\u0448\u0430"], "es": ["Polonia"]}, "examples": [["la \u0109efurbo de Pollando estas Varsovio \u0109e la proksimuma mezo de la fluo de rivero Vistulo", "Pollando , Vikipedio, artikolo pri Pollando"], ["Pollando invitas: Trzebiat\u00f3w", "Pola Radio, Pollando invitas: Trzebiat\u00f3w"], ["la oficiala nomo de Pollando estas Pola Respubliko", "Pollando , Vikipedio, artikolo pri Pollando"]], "subdefinitions": []}], "root": "pol", "primary": false}, "formikman\u011dulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Besto man\u011danta formikojn, termitojn, precipe longalangaj mamuloj el familioj mirmekofagoj, manisedoj.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0443\u0440\u0430\u0432\u044c\u0435\u0434"], "fr": ["fourmilier"], "de": ["Ameisenfresser"], "nl": ["diereneter"]}, "examples": [["granda formikoman\u011dulo voros proksimume 30 000 formikojn kaj termitojn dum tago", "Vikipedio, artikolo \u00abrekordoj de mamuloj\u00bb, 2007-02-26"]], "subdefinitions": []}], "root": "man\u011d", "primary": false}, "te\u0125nokratio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["technocratie"], "pl": ["technokracja"], "pt": ["tecnocracia"]}, "examples": [["kio estas lia centra tutmonda, racia organizado de la produktado? \u0108u ne la te\u0125nokratio pri kiu ni jam ofte plendas?", "Georges Lagrange, Privat kaj Lanti, La Ondo de Esperanto, 1992, numero 2-3 (3-4)"], ["la bruselaj institucioj, kiuj ne respektas la principon de diseco de la potencoj, miksas te\u0125nokration, influon de premgrupoj, parlamentajn diskutojn", "A.-C. Robert, trad. V. Lutermano, De la ribelo al rekonstruado, Le Monde diplomatique, 2005-06"]], "subdefinitions": []}], "root": "te\u0125nokrati", "primary": true}, "identi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "I\u011di identa kun iu a\u016d io.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043e\u0436\u0434\u0435\u0441\u0442\u0432\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["s'identifier"], "nl": ["zich identificeren"], "pt": ["identificar-se"], "de": ["sich identifizieren"], "hu": ["azonosul"]}, "examples": [["identi\u011di kun sia modelo, rolo", null], ["lia vivo preska\u016d identi\u011dis kun tiu granda entrepreno", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ident", "primary": false}, "artikolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Determinilo, vorteto (a\u016d, en iuj lingvoj, fleksiilo) uzata \u0109e substantivo (a\u016d \u0109e noma adjektivo, prepozicio, fraza\u0135o) por \u011din determini.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0442\u044b\u043a\u043b\u044c"], "fr": ["article"], "en": ["article"], "nl": ["artikel"], "ru": ["\u0430\u0440\u0442\u0438\u043a\u043b\u044c"], "de": ["Artikel"], "sv": ["artikel"], "sk": ["\u010dlen"], "br": ["ger-mell"], "es": ["art\u00edculo"]}, "examples": [["la artikolo \u00abla\u00bb estas uzata tiam, kiam ni parolas pri personoj a\u016d objektoj konataj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a727."], ["difina artikolo", null], ["nedifina artikolo", null], ["nulartikolo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tekstopeco el pli granda tuto.", "translations": {"sk": ["\u010dl\u00e1nok"], "be": ["\u0430\u0440\u0442\u044b\u043a\u0443\u043b"], "ru": ["\u0441\u0442\u0430\u0442\u044c\u044f"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Relative negranda verko scienca, politika, kritika kaj tiel plu en gazeto, revuo, artikolaro, bro\u015duro.", "translations": {"br": ["pennad (skrid)"]}, "examples": [["en la artikolo \u00abEsenco kaj Estonteco\u00bb, kiun multaj el vi legis en la \u00abFundamenta Krestomatio\u00bb, mi analizis tiun demandon detale", "Zamenhof: Parolado anta\u016d la Sesa Kongreso Esperantista, (Washington, 1910-08-15)."], ["anonima artikolo", null], ["redakcia artikolo, \u0109efartikolo", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Sekcio, \u0109apitro a\u016d paragrafo en le\u011do, vortaro, kontrakto, rezolucio kaj tiel plu.", "translations": {"br": ["mellad"]}, "examples": [["la artikolo estas divida\u0135o meza inter \u0109apitro kaj paragrafo", "PIV"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Artiklo.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0440\u0442\u0438\u043a\u0443\u043b"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "artikol", "primary": true}, "kamioneto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eta \u015dar\u011da\u016dto, ordinare kun du- a\u016d triloka \u015doforejo kaj fermita \u015dar\u011dejo.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0443\u0437\u043e\u0432\u0438\u0447\u043e\u043a", "\u043f\u0438\u043a\u0430\u043f"], "fr": ["camionnette"], "en": ["van"], "nl": ["bestelwagen"], "de": ["Lieferwagen"], "it": ["camionetta", "furgone"], "hu": ["kisteheraut\u00f3"], "es": ["camioneta"], "pl": ["p\u00f3\u0142ci\u0119\u017car\u00f3wka", "samoch\u00f3d dostawczy"]}, "examples": [["feli\u0109e alveturis kamioneto kaj per \u011di ni atingis la vila\u011don", "Werner Schad, Tra la Andoj boate, Monatojaro 2001a, numero 12a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kamion", "primary": false}, "vapormotoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de motoro, kiu uzas akvan vaporon por pu\u015dadi pi\u015dtojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u0432\u044b \u0440\u0443\u0445\u0430\u0432\u0456\u043a"], "fa": ["\u0645\u0627\u0634\u06cc\u0646 \u0628\u062e\u0627\u0631"], "en": ["steam engine", "external combustion engine"], "nl": ["stoommotor"], "ru": ["\u043f\u0430\u0440\u043e\u0432\u043e\u0439 \u0434\u0432\u0438\u0433\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u0434\u0432\u0438\u0433\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c \u0432\u043d\u0435\u0448\u043d\u0435\u0433\u043e \u0441\u0433\u043e\u0440\u0430\u043d\u0438\u044f"], "de": ["Dampfmaschine", "Dampfmotor"], "hu": ["g\u0151zmotor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "motor", "primary": false}, "raloformaj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la klaso birdoj (Ralliformes).", "translations": {"fr": ["gruiformes"], "de": ["Rallenv\u00f6gel"], "hu": ["guvatalak\u00faak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ral", "primary": false}, "Donaldo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo keltdevena.", "translations": {"fr": ["Donald (pr\u00e9nom)"], "de": ["Donald"], "pl": ["Donald"], "pt": ["Donald"]}, "examples": [["estis tute lume, sub luno preska\u016d plena, kaj mi rekonis Donaldon", "Dion Fortune, trad. Don Harlow, Sangavido, 2000"], ["Donaldo neniam vidis tiom da ne\u011do, kaj neniam povis labori en tiom sova\u011da naturo", "Kunvenegoj de Medioprotekta klubo, 2005"]], "subdefinitions": []}], "root": "Donald", "primary": true}, "skrapilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ilo kun akra e\u011do destinita por skrapado.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u0440\u0435\u0431\u043e\u043a"], "fr": ["grattoir", "racloir"], "pl": ["skrobak", "skrobaczka"], "de": ["Schaber"], "es": ["rascador", "raspador"], "hu": ["kapar\u00f3", "vakar\u00f3"]}, "examples": [["la ne\u011dulo havis en la korpo fornan skrapilon", "Fabeloj, volumo 4, Ne\u011dulo"]], "subdefinitions": []}], "root": "skrap", "primary": false}, "pli fajna": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Tiu \u0109i termino estas klare internacia, kaj ni preferis ne sekvi , kiu proponas uzi verbojn de la tipo \u00abpli(al)i\u00bb a\u016d \u00abmen(al)i\u00bb por kompari la topologiojn. Se iu ne \u015datas la terminon \u00abesti pli fajna\u00bb, li simple uzu \u00abinkluzivi\u00bb."], "primary definition": "(parolante pri aro de subaroj, rilate al alia) \u011cin inkluzivanta.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u043b\u0435\u0435 \u0442\u043e\u043d\u043a\u0438\u0439 (\u043c\u0430\u0442.)"], "fr": ["plus fin (math.)"], "en": ["finer (math.)"], "nl": ["fijner (wisk.)"], "de": ["feiner"], "hu": ["finomabb (r\u00e9szhalmaz)"]}, "examples": [["la maldiskreta topologio estas la malplej fajna el \u0109iuj", null], ["la idento-bildigo de topologia spaco al topologia spaco kun pli malfajna topologio estas \u0109iam kontinua", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fajn", "primary": false}, "malpla\u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne kontentigi, estigi malagrablan senton \u0109e iu.", "translations": {"fr": ["d\u00e9plaire"]}, "examples": [["la lo\u011dejo tute malpla\u0109is al li", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Fingreto"]], "subdefinitions": []}], "root": "pla\u0109", "primary": false}, "stearino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senkolora kaj senodora substanco trovi\u011danta en preska\u016d \u0109iuj bestaj grasoj, precipe en \u015dafa graso, kaj uzata por fabriki kandelojn.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u044d\u0430\u0440\u044b\u043d"], "en": ["stearin"], "nl": ["stearine"], "ru": ["\u0441\u0442\u0435\u0430\u0440\u0438\u043d"], "de": ["Stearin"], "sv": ["stearin"], "hu": ["sztearin"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stearin", "primary": true}, "glabelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spaco inter la nazo kaj brovoj.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043b\u0430\u0431\u0435\u043b\u043b\u0430", "\u043c\u0435\u0436\u0431\u0440\u043e\u0432\u044c\u0435", "\u043d\u0430\u0434\u043f\u0435\u0440\u0435\u043d\u043e\u0441\u044c\u0435"], "fr": ["glabelle"], "nl": ["glabella"], "pt": ["glabela", "interc\u00edlio", "mes\u00f3frio"], "de": ["Glabella"], "pl": ["g\u0142adzinka"], "hu": ["szem\u00f6ld\u00f6kk\u00f6z", "glabella"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "glabel", "primary": true}, "bontrovo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Propra pli\u015dato, neatenta al alies opinioj.", "translations": {"fr": ["bon plaisir", "fantaisie (personnelle)", "(\u00e0 sa) guise"], "nl": ["goeddunken"], "br": ["faltazi (c'hoant)"], "pl": ["widzimisi\u0119"]}, "examples": [["diru al tiuj, kiuj profetas la\u016d sia propra bontrovo", "La Malnova Testamento, Je\u0125ezkel 13:1"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La\u016dpla\u0109a gusto a\u016d decido, arbitra opinio.", "translations": {"be": ["\u043c\u0435\u0440\u043a\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["bon plaisir", "gr\u00e9 (\u00e0 son gr\u00e9, etc.)"], "nl": ["goeddunken"], "ru": ["\u0443\u0441\u043c\u043e\u0442\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435"], "pl": ["uznanie", "widzimisi\u0119"], "hu": ["kedv", "k\u00edv\u00e1ns\u00e1g"]}, "examples": [["fari arbitre la\u016d persona bontrovo ian \u015dan\u011don a\u016d aldonon", "Fundamento de Esperanto, anta\u016dparolo"], ["agu la\u016d via bontrovo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bon", "primary": false}, "benzinujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la a\u016dto, avio kaj tiel plu, kie estas tenata la uzota benzino.", "translations": {"sk": ["n\u00e1dr\u017e"], "ru": ["\u0431\u0435\u043d\u0437\u043e\u0431\u0430\u043a"], "fr": ["r\u00e9servoir \u00e0 essence"], "en": ["gas tank (usone)", "petrol tank (brite)"], "de": ["Benzintank"], "pl": ["bak", "zbiornik paliwa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "benzin", "primary": false}, "a\u016drikulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de primolo (Primula auricula), kiu floras anta\u016d la komenco de printempo.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0434\u0432\u0435\u0436\u044c\u0435 \u0443\u0448\u043a\u043e"], "fr": ["auricule"], "en": ["primrose"], "de": ["Gamsblume", "Alpenaurikel"], "hu": ["cifra kankalin", "medvef\u00fcl kankalin", "f\u00fcles kankalin"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "G. de maraj limakoj (auriculus).", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016drikul", "primary": true}, "fruntosto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Osto de la homa skeleto, formanta la anta\u016dan parton de la kranio.", "translations": {"be": ["\u043b\u043e\u0431\u043d\u0430\u044f \u043a\u043e\u0441\u0442\u043a\u0430"], "en": ["frontal bone"], "nl": ["voorhoofdsbeen"], "pt": ["frontal", "coronal"], "ru": ["\u043b\u043e\u0431\u043d\u0430\u044f \u043a\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Stirnknochen"], "sv": ["pannben"], "hu": ["homlokcsont"], "fa": ["\u0627\u0633\u062a\u062e\u0648\u0627\u0646 \u067e\u06cc\u0634\u0627\u0646\u06cc"], "es": ["frontal"], "pl": ["ko\u015b\u0107 czo\u0142owa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "frunt", "primary": false}, "sango": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Likva histo fluanta en la angioj (arterioj, vejnoj) de animaloj, ru\u011da \u0109e la vertebruloj, portanta la nutrajn substancojn en la tutan korpon.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u043e\u045e"], "fr": ["sang"], "en": ["blood"], "nl": ["bloed"], "pt": ["sangue"], "ru": ["\u043a\u0440\u043e\u0432\u044c"], "de": ["Blut"], "tr": ["kan"], "it": ["sangue"], "hu": ["v\u00e9r"], "sk": ["krv"], "es": ["sangre"], "cs": ["krev"], "sv": ["blod"], "pl": ["krew"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Idaro, rasa deveno.", "translations": {}, "examples": [["la sango de Davido", null], ["sango komuna reciproke sin altiras", "Proverbaro esperanta"], ["samsanga", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sang", "primary": true}, "revelacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inspiro per kiu Dio sciigas al homo pri siaj misteroj a\u016d voloj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043a\u0440\u044b\u0446\u044c\u0446\u0451"], "en": ["revelation"], "nl": ["openbaring"], "pt": ["revela\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u043e\u0442\u043a\u0440\u043e\u0432\u0435\u043d\u0438\u0435"], "ca": ["revelaci\u00f3"], "de": ["Offenbarung"], "hu": ["kinyilatkoztat\u00e1s"], "es": ["revelaci\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "revelaci", "primary": true}, "meteologo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["m\u00e9t\u00e9orologue"], "pl": ["meteorolog"]}, "examples": [["la nesilentema urbestro de moskvo, rusio, kulpigas meteologojn pro malsukceso prognozi la densan ne\u011don, kiu anta\u016dnelonge paralizis la urbon", "Arono kaj Karlina, Radio Verda, 2009-12-23"]], "subdefinitions": []}], "root": "meteolog", "primary": true}, "revelacii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malka\u015di per revelacio.", "translations": {"de": ["offenbaren"], "nl": ["openbaren"], "hu": ["kinyilatkoztat"]}, "examples": [["ankora\u016d ne estis revelaciita al Samuel la vorto de la Eternulo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "revelaci", "primary": false}, "-i\u0109": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u0108i sufikso neniam uzeblas kun viraj radikoj (patro, sinjoro, edzo k.a.), nur kun la ne\u016dtralaj radikoj. Preferinde uzu la fundamentan vir- (virkato) anstata\u016d -i\u0109 (kati\u0109o), kaj neniam uzu ne\u016dtralajn radikojn (sen vir- a\u016d -i\u0109) kvaza\u016d viraj radikoj, tia uzado virigas ilin kaj kreas konfuzon. La sekse ne\u016dtralaj radikoj estas: \u011deneralaj bestaj kaj homaj radikoj (besto, birdo, insekto, fi\u015do, homo, persono, infano k.a.); la sufiksoj: -ul, -ist, -an, -estr kaj -id; participoj kun O-fina\u0135o (-anto, -into, -onto, -ato, -ito, -oto); \u0109iuj bestospecioj (kato, leono, \u0109evalo, zebro, hundo, lupo, koko, ansero, pasero, ezoko, formiko, araneo, mu\u015do k.a.); diversaj ne-familiaj homaj rilatoj (amiko, kolego, gasto, najbaro, membro, \u0109efo, kamarado k.a.); kaj tiel plu. Legu artikolon Seksa signifo de O-vortoj de Bertilo Wennergren."], "primary definition": "Neoficiala sufikso markanta \u0109e la vivuloj la sekson organizitan por demeti en aliseksan animalon la semon de ido.", "translations": {"pt": ["-macho"]}, "examples": [["pozas loze kaj ripoze doktori\u0109o zita zorn", "Georgo Kama\u0109oSur la linio Bero, jaro 1991a, Venecio 1944, p. 18a"], ["\u0109u kati\u0109o ofte vizitas la idojn?", "Luiz Portella\u015ci estas mia amiko Torixor\u00e9u Libroj, jaro 2005a, \u0109apitro 9a, p. 31a En la domo de Marcelo"], ["juvelo kaj beluli\u0109o pla\u0109as al \u015di", "Crayon Shin-chan Vikipedio"], ["instruisti\u0109o", "Bernd Wechner A Summary of Esperanto Grammar Suffixes"]], "subdefinitions": []}], "root": "i\u0109", "primary": true}, "diakrita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al diakritado.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u044f\u043a\u0440\u044b\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["diacritique (adj.)"], "en": ["diacritical"], "ru": ["\u0434\u0438\u0430\u043a\u0440\u0438\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["diakritisch"], "hu": ["diakritikus", "mell\u00e9kjeles"], "sk": ["diakritick\u00fd"], "es": ["diacr\u00edtico"], "pl": ["diakrytyczny"]}, "examples": [["diakritaj signoj", "PIV"], ["diakrita skribo", null], ["la normigitaj nomoj de diakritaj latinaj literoj estas troveblaj en la normo ISO-8859", "http://www.forst.tu-muenchen.de/EXT/AIS/scio/iso8859.html"], ["la diakrita uzo de la litero h en la lingvoj angla kaj franca, de z la pola", null]], "subdefinitions": []}], "root": "diakrit", "primary": false}, "frostsekigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Senakvigi per sinsekvaj frostigo kaj sublimo.", "translations": {"fr": ["lyophiliser"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sek", "primary": false}, "meblo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Movebla objekto, plej ofte farita el ligno kaj servanta por praktika a\u016d ornama uzo en lo\u011dejo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0434\u043c\u0435\u0442 \u043c\u044d\u0431\u043b\u0456"], "fr": ["meuble"], "bg": ["\u043c\u0435\u0431\u0435\u043b"], "nl": ["meubel"], "pt": ["m\u00f3vel (subst., pe\u00e7a do mobili\u00e1rio)"], "ru": ["\u043c\u0435\u0431\u0435\u043b\u044c (\u043f\u0440\u0435\u0434\u043c\u0435\u0442 \u043c\u0435\u0431\u0435\u043b\u0438)"], "de": ["M\u00f6bel"], "sv": ["m\u00f6bel"], "hu": ["b\u00fator"], "en": ["a piece of furniture"], "cs": ["n\u00e1bytek"]}, "examples": [["vasta lo\u011dejo, multekostaj mebloj, lukso", "Julian Modest: En la ombro de la silento, Monatojaro 1997a, numero 3a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mebl", "primary": true}, "mebli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Provizi je mebloj.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0431\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["meubler"], "bg": ["\u043c\u0435\u0431\u0435\u043b\u0438\u0440\u0430\u043c"], "nl": ["meubileren"], "ru": ["\u043c\u0435\u0431\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["m\u00f6blieren"], "sv": ["m\u00f6blera"], "hu": ["beb\u00fatoroz"]}, "examples": [["multaj vila\u011danoj konstruis jam belajn vilaojn, meblitajn kaj provizitajn per akvo", "Bardhyl Selimi: Voja\u011dimpresoj, somero 2000, Monatojaro 2001a, numero 1a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mebl", "primary": false}, "frostsekigo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sinsekvaj frostigo kaj sublimo; procedo por konservo de akvoenhavaj substancoj.", "translations": {"fr": ["lyophilisation"]}, "examples": [["frostsekigo \u015dajnas iome sukcesi", "E. Nieuwenhuys, trad. L. De Cooman, Araneo, 1999-03"]], "subdefinitions": []}], "root": "sek", "primary": false}, "hufoferi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Najli hufoferojn al \u0109evalo a\u016d mulo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["ferrer (un cheval)"], "nl": ["beslaan (paard)"], "pt": ["ferrar (um cavalo)"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043a\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["beschlagen (Pferd)"], "it": ["ferrare (di cavallo o sim.)"], "hu": ["patkol"], "br": ["houarna\u00f1 (ur marc'h)"], "pl": ["podkuwa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "huf", "primary": false}, "hufofero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arkforma plata ferpeco, kiun oni najlas al la piedoj de \u0109evaloj kaj muloj por eviti difekti\u011don de la hufoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u043a\u043e\u0432\u0430"], "fr": ["fer \u00e0 cheval"], "nl": ["hoefijzer"], "pt": ["ferradura"], "el": ["\u03c0\u03ad\u03c4\u03b1\u03bb\u03bf"], "de": ["Hufeisen"], "it": ["ferro di cavallo"], "hu": ["patk\u00f3"], "br": ["houarn-marc'h"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043a\u043e\u0432\u0430"], "pl": ["podkowa"]}, "examples": [["\u011di havis formon de grandega hufofero", "La Faraono, volumo 3, \u0109ap. 7"]], "subdefinitions": []}], "root": "huf", "primary": false}, "suble\u016dtenanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En terarmeo kaj aerarmeo, oficiro, kiu rangas sub le\u016dtenanto; plej malsupera oficiro.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043b\u043e\u0434\u0448\u044b \u043b\u0435\u0439\u0442\u044d\u043d\u0430\u043d\u0442"], "fr": ["sous-lieutenant"], "en": ["second lieutenant (Usone)"], "nl": ["onderluitenant"], "pt": ["subtenente"], "ru": ["\u043c\u043b\u0430\u0434\u0448\u0438\u0439 \u043b\u0435\u0439\u0442\u0435\u043d\u0430\u043d\u0442"], "de": ["Fahnenjunker", "F\u00e4hnrich", "Unterleutnant"], "it": ["sottotenente (OF1)", "guardiamarina (marina, OF1)"], "hu": ["alhadnagy"], "br": ["isletanant"]}, "examples": [["li i\u011dis suble\u016dtenanto en 1883 post sukcesaj studoj en la Armea Altlernejo", "Wim M. A. De Smet: Anta\u016d cent jaroj, Monatojaro 1998a, numero 5a, p. 25a"]], "subdefinitions": []}], "root": "le\u016dtenant", "primary": false}, "parolarto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0440\u044b\u0442\u043e\u0440\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["r\u00e9thorique"], "nl": ["retoriek"], "ru": ["\u0440\u0438\u0442\u043e\u0440\u0438\u043a\u0430", "\u0438\u0441\u043a\u0443\u0441\u0441\u0442\u0432\u043e \u043a\u0440\u0430\u0441\u043d\u043e\u0440\u0435\u0447\u0438\u044f"], "de": ["Rhetorik", "Redekunst"], "pl": ["retoryka", "sztuka krasom\u00f3wstwa", "krasom\u00f3wstwo"], "hu": ["\u00e9kessz\u00f3l\u00e1s", "sz\u00f3noklattan", "retorika"]}, "examples": [["la celo de la Oratora Konkurso de UEA estas evoluigi la Esperantlingvan parolarton", "-, Oratora Konkurso de UEA, regularo..., soc.culture.esperanto, 2002-05-06"]], "subdefinitions": []}], "root": "art", "primary": false}, "alterna grupo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de finia aro E) Subgrupo de ties simetria grupo, konsistanta el la paraj permutoj.", "translations": {"ru": ["\u0437\u043d\u0430\u043a\u043e\u043f\u0435\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f \u0433\u0440\u0443\u043f\u043f\u0430"], "fr": ["groupe altern\u00e9"], "en": ["alternating group"], "de": ["alternierende Gruppe"], "pl": ["grupa alternuj\u0105ca"], "hu": ["altern\u00e1l\u00f3 csoport"]}, "examples": [["la alternan grupon de n-elementa aro oni kutime signas per An", null], ["por n \u2265 5 la alterna grupo An estas simpla", null]], "subdefinitions": []}], "root": "grup", "primary": false}, "blenoragio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mikroba mukopusa inflama elfluo de l' uretro.", "translations": {"be": ["\u0431\u043b\u0435\u043d\u0430\u0440\u0430\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["blennorragie"], "pl": ["ropotok"], "ru": ["\u0431\u043b\u0435\u043d\u043d\u043e\u0440\u0440\u0430\u0433\u0438\u044f"], "ca": ["blennorr\u00e0gia"], "es": ["blenorragia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "blenoragi", "primary": true}, "kontinentodrivo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016d geologia teorio tre malrapida glito de kontinentoj tra jarmilionoj.", "translations": {"fr": ["d\u00e9rive des continents"], "en": ["continental drift"], "it": ["deriva dei continenti"], "pl": ["dryf kontynentalny", "w\u0119dr\u00f3wka kontynent\u00f3w", "epejroforeza"]}, "examples": [["\u011dia ekzisto en la kanjono elokvente pruvis la doktrinon de kontinenta drivo", "Pang Naiying, Tra la kanjono de Yarlung Zangbo, El popola \u0108inio, 1999-10"]], "subdefinitions": []}], "root": "driv", "primary": false}, "kotleto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rostita peco el ripviando de \u015dafo, bovido, porko.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0442\u043b\u0435\u0442\u0430"], "fr": ["c\u00f4telette"], "en": ["chop", "cutlet"], "nl": ["kotelet", "ribkarbonade"], "pt": ["costeleta", "costelinha"], "ru": ["\u043a\u043e\u0442\u043b\u0435\u0442\u0430", "\u043e\u0442\u0431\u0438\u0432\u043d\u0430\u044f"], "de": ["Kotelett [kun ripo]", "Schnitzel [sen ripo]"], "hu": ["bordaszelet", "karaj", "kotlett"], "es": ["chuleta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kotlet", "primary": true}, "sendormeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsana stato, en kiu oni ne povas dormi.", "translations": {"be": ["\u0431\u044f\u0441\u0441\u043e\u043d\u044c\u043d\u0456\u0446\u0430"], "fr": ["insomnie"], "nl": ["slapeloosheid"], "ru": ["\u0431\u0435\u0441\u0441\u043e\u043d\u043d\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Schlaflosigkeit"], "pl": ["bezsenno\u015b\u0107"], "hu": ["\u00e1lmatlans\u00e1g"]}, "examples": [["ia kuracilo por vi kontra\u016d la sendormeco", "El vivo de \u0109uk\u0109oj, la trimova \u015dakproblemo, (tria skizo el la \u0109uk\u0109a vivo)"]], "subdefinitions": []}], "root": "dorm", "primary": false}, "prunuso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el la familio rozacoj (Prunus), kun multaj kulturataj specioj kaj varia\u0135oj, ekz.: \u0109erizujo, migdalarbo, persikujo, prunujo, prunelarbo.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043b\u0456\u0432\u0430 (\u0440\u043e\u0434)"], "nl": ["prunus"], "pt": ["ameixeira", "ameixa", "ameixieira", "am\u00eaixoa", "ameixoeira"], "ru": ["\u0441\u043b\u0438\u0432\u0430 (\u0440\u043e\u0434)"], "de": ["Prunus"], "hu": ["szilva (nemzets\u00e9g)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prunus", "primary": true}, "lavma\u015dino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ma\u015dino, kiu lavas vesta\u0135on.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u043c\u0430\u0448\u044b\u043d\u0430"], "fr": ["machine \u00e0 laver"], "bg": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u043b\u043d\u044f"], "nl": ["wasmachine"], "de": ["Waschmaschine"], "hu": ["mos\u00f3g\u00e9p"], "en": ["washing machine"], "es": ["lavadora"], "br": ["kannerez (ardivink)"], "pl": ["pralka"], "he": ["\u05de\u05db\u05d5\u05e0\u05ea \u05db\u05d1\u05d9\u05e1\u05d4"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lav", "primary": false}, "olapodrido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plado el plurspecaj viandoj, plurspecaj legomoj kaj spicoj, longe kuirita en akvoplena kaldrono.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043b\u044c\u044f-\u043f\u043e\u0434\u0440\u0438\u0434\u0430"], "fr": ["olla podrida", "pot-au-feu"], "nl": ["hutsepot"], "es": ["olla podrida"], "pt": ["olha (\u00f4)"]}, "examples": [["li povas meti en la olapodridon \u0109ion ajn, la\u016d sia bontrovo", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 2a, \u0109apitro 49a, p. 666a"]], "subdefinitions": []}], "root": "olapodrid", "primary": true}, "brazila nuksarbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Altakreska arbo vivanta en tropikaj arbaroj de Sudameriko, produktanta brazilajn nuksojn (Bertholletia excelsa).", "translations": {"fr": ["noyer d'Amazonie", "noyer du br\u00e9sil"], "de": ["Paranussbaum"], "nl": ["paranotelaar"], "sv": ["paran\u00f6tstr\u00e4d"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nuks", "primary": false}, "kodero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unu el la signoj a\u016d grupo de signoj en kodo.", "translations": {"fr": ["\u00e9l\u00e9ment de code", "mot-code", "codet"], "nl": ["codewoord"], "pl": ["element kodu"], "hu": ["k\u00f3delem", "k\u00f3dsz\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kod", "primary": false}, "teacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Theaceae).", "translations": {"ru": ["\u0447\u0430\u0439\u043d\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)", "\u0447\u0430\u0435\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)", "\u043a\u0430\u043c\u0435\u043b\u0438\u0435\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Teegew\u00e4chse"], "nl": ["theeboomfamilie"], "pt": ["te\u00e1ceas"], "hu": ["teacserjef\u00e9l\u00e9k", "teaf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "teac", "primary": true}, "forceja efiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Varmi\u011do ka\u016dzita per tio, ke \u015dirma substanco (ekzemple vitra fenestro) enlasas radiojn de certaj frekvencoj, kiuj kunportas varmon, sed ne ellasas la reflektitajn radiojn, kiuj havas alian frekvencon. \u011cenerale konata tiu efiko i\u011dis pro la varmi\u011do de la tera atmosfero, kiun ka\u016dzas molekuloj de karbondioksido, akvo, ozono, metano kaj aliaj gasoj reflektante la infraru\u011dajn radiojn el la tersurfaco.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u0440\u043d\u0438\u043a\u043e\u0432\u044b\u0439 \u044d\u0444\u0444\u0435\u043a\u0442"], "fr": ["effet de serre"], "en": ["greenhouse effect"], "nl": ["broeikaseffect"], "pt": ["efeito estufa"], "de": ["Treibhauseffekt"], "hu": ["\u00fcvegh\u00e1zhat\u00e1s"], "es": ["efecto invernadero"], "pl": ["efekt szklarniowy"]}, "examples": [["metano, eligita de ruktantaj bovoj, kontribuas al la forceja efiko, kiu \u0125aosigas la klimaton", "Krys Ungar, Vivu vigle kaj vegetare, Monato, numero 07/1995"]], "subdefinitions": []}], "root": "forc", "primary": false}, "plezuri\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senti plezuron.", "translations": {"en": ["take pleasure in"]}, "examples": [["la infanoj plezuras \u0109e la mirrakontoj", null], ["\u0109e la malfeli\u0109o de via malamiko ne plezuri\u011du", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "plezur", "primary": false}, "enorbitigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ekvojigi la\u016d difinita orbito.", "translations": {"fr": ["mettre en orbite"]}, "examples": [["\u0109i raketo enorbitigis kvar satelitojn", "Smash, Barato lan\u0109is kvar satelitojn, Raporto.info, 2007-01-12"]], "subdefinitions": []}], "root": "orbit", "primary": false}, "le\u016dkemio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsano karakterizata per tromulti\u011do de blankaj globetoj en la sango.", "translations": {"be": ["\u043b\u0435\u0439\u043a\u0435\u043c\u0456\u044f"], "en": ["leukemia"], "nl": ["bloedkanker", "leukemie", "leukose"], "pt": ["leucemia"], "el": ["\u03bb\u03b5\u03c5\u03c7\u03b1\u03b9\u03bc\u03af\u03b1"], "de": ["Blutkrebs", "Leuk\u00e4mie", "Wei\u00dfbl\u00fctigkeit [ark]"], "hu": ["leuk\u00e9mia", "feh\u00e9rv\u00e9r\u0171s\u00e9g"], "ru": ["\u043b\u0435\u0439\u043a\u0435\u043c\u0438\u044f", "\u0431\u0435\u043b\u043e\u043a\u0440\u043e\u0432\u0438\u0435"], "es": ["leucemia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "le\u016dkemi", "primary": true}, "pedagogo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u044d\u0434\u0430\u0433\u043e\u0433"], "fr": ["p\u00e9dagogue"], "en": ["pedagogue"], "nl": ["opvoedkundige", "pedagoog"], "pt": ["pedagogo"], "ru": ["\u043f\u0435\u0434\u0430\u0433\u043e\u0433"], "de": ["P\u00e4dagoge"], "hu": ["nevel\u00e9studom\u00e1nyi szakember", "pedag\u00f3gus (tud\u00f3s)"]}, "examples": [["la fama hungara pedagogo Polgar decidis kaj sukcese faris el siaj filinoj mond\u0109ampionojn pri \u015dako", "Zlatko Ti\u0161ljar: Kosteli\u0107 - skia miraklo, Monatojaro 2002a, numero 8a, p. 21a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pedagog", "primary": true}, "plinto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plata suba\u0135o de kolono.", "translations": {"fr": ["plinthe"], "nl": ["plint"], "pl": ["plina", "cok\u00f3\u0142", "p\u0142ycie\u0144"]}, "examples": [["la plintoj de la kolonetoj", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 8a, konsterno"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Elstara strio la\u016dlonge de la bazo de muro a\u016d vando.", "translations": {"pl": ["cok\u00f3\u0142"]}, "examples": [["Restos nur mortigi tiujn malfortajn grupojn de la kuirejo, la lavma\u015dinejo a\u016d de sub la muraj plintoj", "Vikipedio, artikolo \u00abblato\u00bb, 2008-08-30"]], "subdefinitions": []}], "root": "plint", "primary": true}, "piktogramo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bildo reprezentanta vorton a\u016d ideon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0456\u043a\u0442\u0430\u0433\u0440\u0430\u043c\u0430"], "fr": ["pictogramme", "icone"], "en": ["pictogram", "pictograph", "icon"], "nl": ["pictogram"], "pt": ["pictograma"], "ru": ["\u043f\u0438\u043a\u0442\u043e\u0433\u0440\u0430\u043c\u043c\u0430"], "de": ["Bildzeichen", "Piktogramm"], "hu": ["k\u00e9pjel", "piktogram"], "fa": ["\u062a\u0635\u0648\u06cc\u0631\u0646\u06af\u0627\u0631"]}, "examples": [["piktogramo konsistanta el desegno de fasko da bankbiletoj kaj kelkaj moneroj, montris al malsuprenira rul\u015dtuparo", "Pejno S.: La voja\u011danto. Originala rakonto."]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En grafika fasado, bildeto reprezentanta komputan objekton (programon, dosieron, procezon kaj tiel plu).", "translations": {"be": ["\u043f\u0456\u043a\u0442\u0430\u0433\u0440\u0430\u043c\u0430", "\u0430\u0431\u0440\u0430\u0437\u043e\u043a"], "fr": ["icone"], "en": ["icon"], "nl": ["pictogram", "icoon (pictogram)"], "pt": ["\u00edcone"], "ru": ["\u0437\u043d\u0430\u0447\u043e\u043a", "\u043f\u0438\u043a\u0442\u043e\u0433\u0440\u0430\u043c\u043c\u0430"], "de": ["Bildsymbol", "Ikone"], "hu": ["ikon"], "fa": ["\u062a\u0635\u0648\u06cc\u0631\u0646\u0645\u0627\u062f", "\u0646\u0645\u0627\u062f \u062a\u0635\u0648\u06cc\u0631\u06cc"]}, "examples": [["duoble alklaku la piktogramon de la multlingva subteno", "B. Wennergren: Esperanto en Vindozo. TTT-ejo de Bertilo."]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "simbolo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "ideografia\u0135o", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "piktogram", "primary": true}, "muzikologo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["musicologue"], "bg": ["\u043c\u0443\u0437\u0438\u043a\u043e\u043b\u043e\u0433"], "nl": ["musicoloog"], "it": ["musicologo"]}, "examples": [["la muzikologoj ne havas grandajn malfacila\u0135ojn komparante melodiojn, kiujn \u0109iam oni skribas per la sama skribsistemo", "F. Hoerburger, Kinetografio kaj dancesploro, Norda Prismo 1958:02, p. 81-83a"]], "subdefinitions": []}], "root": "muzikolog", "primary": true}, "graveco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de io grava.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u0436\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043a\u0430\u0448\u0442\u043e\u045e\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["gravit\u00e9", "importance"], "nl": ["belangrijkheid", "belang", "betekenis (belang)"], "pt": ["gravidade (adj.)", "import\u00e2ncia (adj.)"], "ru": ["\u0432\u0430\u0436\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0437\u043d\u0430\u0447\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Wichtigkeit", "Bedeutung"], "sv": ["viktighet", "betydelse"], "hu": ["fontoss\u00e1g", "jelent\u0151ss\u00e9g"], "pl": ["waga", "istota", "znaczenia", "donios\u0142o\u015b\u0107"]}, "examples": [["oni ne povas malgrandigi la gravecon de tiu demando", null], ["vi vidas nun la gravecon de tiu le\u011doprojekto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "grav", "primary": false}, "anemono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio ranunkolacoj, (Anemone) kun belaj floroj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u044d\u043c\u043e\u043d\u0430", "\u043a\u0443\u0440\u0430\u0441\u044c\u043b\u0435\u043f"], "fr": ["an\u00e9mone"], "en": ["anemone"], "nl": ["anemoon"], "ru": ["\u0430\u043d\u0435\u043c\u043e\u043d\u0430", "\u0432\u0435\u0442\u0440\u0435\u043d\u0438\u0446\u0430 (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "de": ["Windr\u00f6schen", "Anemone"], "sv": ["anemon", "sippa"], "hu": ["kakukkvir\u00e1g", "szell\u0151r\u00f3zsa", "p\u00e1pics"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anemon", "primary": true}, "peranto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, per kies helpo oni traktas aferojn kun aliaj personoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u044f\u0440\u044d\u0434\u043d\u0456\u043a", "\u043f\u0440\u0430\u0432\u0430\u0439\u0434\u0430\u0440"], "fr": ["interm\u00e9diaire (subst.)"], "nl": ["bemiddelaar", "provider"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0440\u0435\u0434\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Vermittler"], "es": ["intermediario"], "hu": ["k\u00f6zvet\u00edt\u0151"]}, "examples": [["mi zorgas pri la bonaj rilatoj kun la perantoj de la magazino kaj enkasigas \u0109iujn kotizojn", "-, Gerd Jacques, Monato, jaro 2003a, numero 1a, p. 6a"], ["se temas pri fidinda Interret-peranto, oni certe esploros vian plendon", "Paul Peeraerts, trudata reklamo: \u0109u haltigebla?, Monato, numero 04/1998"]], "subdefinitions": []}], "root": "per", "primary": false}, "kolostro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La unua lakto de aku\u015dintino.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043b\u043e\u0434\u0437\u0456\u0432\u0430"], "fr": ["colostrum"], "en": ["colostrum"], "nl": ["biest"], "pt": ["colostro"], "ru": ["\u043c\u043e\u043b\u043e\u0437\u0438\u0432\u043e"], "ca": ["calostre"], "de": ["Colostrum", "Vormilch", "Kolostralmilch", "Biestmilch (bei K\u00fchen)", "Erstmilch"], "es": ["calostro"], "pl": ["siara"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kolostr", "primary": true}, "latkurteno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fenestra kovrilo farita el klineblaj latoj por regi lum-enlason.", "translations": {"be": ["\u0436\u0430\u043b\u044e\u0437\u0456"], "fr": ["store v\u00e9nitien"], "en": ["Venetian blind"], "nl": ["zonneblind"], "pt": ["veneziana"], "ru": ["\u0436\u0430\u043b\u044e\u0437\u0438"], "de": ["Rollo"], "it": ["veneziana (infisso)"], "hu": ["red\u0151ny", "rol\u00f3", "reluxa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lat", "primary": false}, "\u0135etono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvaza\u016d-monero sen a\u016dtentiga marko, valida nur en iu loko, en ludo a\u016d por iuspecaj ma\u015dinoj.", "translations": {"fr": ["jeton"], "en": ["token", "chip", "disk"], "nl": ["penning (fiche)", "munt (fiche)", "fiche"], "pt": ["ficha"], "de": ["Jeton (Spielmarke)"], "it": ["gettone", "fiche"], "hu": ["zseton"], "fa": ["\u0698\u062a\u0648\u0646"], "he": ["\u05d0\u05e1\u05d9\u05de\u05d5\u05df", "\u05d6'\u05d9\u05d8\u05d5\u05df"]}, "examples": [["dek-poenta \u0135etono", null], ["oni pagis la diversajn \u011dojveturadojn kaj distra\u0135ojn per plastaj \u0135etonoj", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato, \u0109apitro 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135eton", "primary": true}, "glacimevo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de mevo (Larus hyperboreus).", "translations": {"en": ["glaucous gull"], "sv": ["vittrut"], "pl": ["mewa blada"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mev", "primary": false}, "kate\u0125izi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Instrui la religiajn elementajn principojn.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0442\u044d\u0445\u0456\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["cat\u00e9chiser", "faire le cat\u00e9chisme"], "en": ["catechize"], "nl": ["catechiseren"], "ru": ["\u043a\u0430\u0442\u0435\u0445\u0438\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "ca": ["catequitzar"], "hu": ["hittant tan\u00edt", "katekiz\u00e1l"], "es": ["catequizar (instruir en la doctrina de la fe cat\u00f3lica)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kate\u0125iz", "primary": true}, "tearbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de kamelio (Camellia sinensis), azia arbedo uzata por produktado de la teo.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0430\u0439 (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "fr": ["th\u00e9ier"], "nl": ["theestruik"], "pt": ["ch\u00e1"], "de": ["Teestrauch"], "tr": ["\u00e7ay"], "hu": ["k\u00ednai teacserje"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "te", "primary": false}, "kate\u0125izo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Instruado pri la bazoj de religio.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0442\u0435\u0445\u0438\u0437\u0438\u0441", "\u043f\u0440\u0435\u043f\u043e\u0434\u0430\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435 \u043e\u0441\u043d\u043e\u0432 \u0432\u0435\u0440\u044b"], "fr": ["cat\u00e9chisation", "cat\u00e9chisme (enseignement)"], "nl": ["catechese"], "ca": ["catequesi"], "de": ["Katechese"], "es": ["catequesis"], "hu": ["hittantan\u00edt\u00e1s", "katekiz\u00e1l\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kate\u0125iz", "primary": false}, "okcipitalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0442\u044b\u043b\u0456\u0447\u043d\u0430\u044f \u043a\u043e\u0441\u0442\u043a\u0430"], "en": ["occipital bone"], "nl": ["achterhoofdsbeen"], "pt": ["occip\u00edcio", "occip\u00facio", "occipital (subst., anat.)"], "el": ["\u03b9\u03bd\u03b9\u03b1\u03ba\u03cc\u03c2 (\u03bf\u03c3\u03c4\u03cc\u03c5\u03bd)"], "de": ["Hinterhauptbein"], "hu": ["nyakszirtcsont"], "ru": ["\u0437\u0430\u0442\u044b\u043b\u043e\u0447\u043d\u0430\u044f \u043a\u043e\u0441\u0442\u044c"], "pl": ["ko\u015b\u0107 potyliczna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "okcipital", "primary": true}, "maniso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Skvama formikman\u011dulo, mamulo el tropikaj Afriko a\u016d Azio, genro el familio manisedoj (Manis).", "translations": {"fr": ["pangolin"], "de": ["Schuppentier"], "nl": ["schubbendier"], "it": ["pangolino"], "en": ["pangolins"]}, "examples": [["la termitoj reprodukti\u011das rapide kaj volas dama\u011di per mordado \u0109iujn arbojn en unu nokto, tamen la sendentaj manisoj ne lasas ilin tion fari", "Pang N., En Zhangjiajie, El popola \u0108inio, 2000-01"], ["la manisoj unuope a\u016d duope vivas sur montetoj a\u016d ebenajoj", "Vikipedio, artikolo \u00abmaniso\u00bb, 2007-03-17"]], "subdefinitions": []}], "root": "manis", "primary": true}, "admitanco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fizika grando, inversa al la impedanco de elektra cirkvito.", "translations": {"be": ["\u043f\u043e\u045e\u043d\u0430\u044f \u043f\u0440\u0430\u0432\u043e\u0434\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["admittance"], "en": ["admittance"], "nl": ["admittantie"], "pt": ["admit\u00e2ncia"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u043d\u0430\u044f \u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u0434\u0438\u043c\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Admittanz"], "hu": ["admittancia", "komplex vezet\u0151k\u00e9pess\u00e9g"], "sk": ["admitancia", "zdanliv\u00e1 vodivos\u0165"], "es": ["admitancia"], "pl": ["admitancja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "admitanc", "primary": true}, "sia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Poseda adjektivo resendanta al la gramatika subjekto de la propozicio a\u016d al la logika subjekto de la dependa propoziciparto en samaj okazoj kaj la\u016d samaj reguloj, kiel la pronomo si.", "translations": {"be": ["\u0441\u0432\u043e\u0439"], "en": ["his own", "her own", "its own", "one's own", "their own"], "ru": ["\u0441\u0432\u043e\u0439"], "cs": ["sv\u016fj"], "fi": ["-nsa, -ns\u00e4"], "de": ["sein"], "hu": ["saj\u00e1t"]}, "examples": [["timulo timas e\u0109 sian propran ombron", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 37"], ["la patro amas siajn infanojn", null], ["\u0109ia besto zorgas pri sia nesto", "Z"], ["el \u0109iuj siaj fratoj li estas la malplej sa\u011da", "Z"], ["li kaj lia fratino ne povis ka\u015di sian \u011dojon", null], ["ludi per sia violono estas lia plej alta plezuro", null], ["tiuj konsideroj igis lin eldoni sian pazigrafian provon", "Z"], ["ili donadis al li okazon montri siajn novajn vestojn", "Z"], ["li vidis sian fratinon ludantan per sia (de la fratino) pupo", null], ["li ekvidis an\u011delon starantan sur la vojo kun glavo en sia mano", "Z"], ["ni ne hezitos nomi lin la plej bona el siaj gefratoj", null], ["rigardadi Esperanton nur de \u011dia flanko praktika kaj uzadi \u011din nur por sia utilo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Pri la uzado de si kaj sia, vidu la raporton oficialan de W. Lippmann al la Edinburga kongreso (1926).", "Rimarko: En la esprimo siatempe, la pronomo sia, preska\u016d tute perdinte sian originan signifon, ricevas jen la sencon de konvena, \u011dusta, ta\u016dga: tiam mi donos al via lando pluvon siatempe; zu seiner Zeit aikanaan, aikoinaan annak idej\u00e9n, a maga idej\u00e9ben \u0441\u0432\u043e\u0435\u0432\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u043d\u043e, \u0432 \u0441\u0432\u043e\u0451 \u0432\u0440\u0435\u043c\u044f siatempe estas dirate al Izrael, kion faras Dio; jen simple la sencon de anta\u016da, pasinta, tiu (Ev.): la grandan miron, kun kiu mi rigardis siatempe (tiutempe, tiam) tiujn heroojn; mi volis siatempe (tiam) proponi komunan regulon; per po\u015dta karto mi siatempe (tiam) respondis al vi je via letero."], "primary definition": "Kvalifika adjektivo samsignifa kiel propra.", "translations": {"fi": ["oma(nsa)", "-nsa, -ns\u00e4"]}, "examples": [["al \u0109iu la sia", null], ["sia estas pli kara ol la najbara", "Z"], ["\u0109io sia estas plej \u0109arma ( vosto, nesto )", "Proverbaro esperanta"], ["la amo al sia patrino estas natura", null], ["metu \u0109ion en sian lokon", null], ["por \u0109iu afero estas sia tempo kaj maniero", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "si", "primary": false}, "olivarbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de oleo (Olea europea).", "translations": {"el": ["\u03b5\u03bb\u03b1\u03b9\u03ac"], "fr": ["olivier"], "nl": ["olijfboom"], "pt": ["oliva", "oliveira"], "la": ["Olea europaea"], "de": ["Olivenbaum", "\u00d6lbaum"], "sv": ["olivtr\u00e4d"], "hu": ["olajfa"], "fa": ["\u062f\u0631\u062e\u062a \u0632\u06cc\u062a\u0648\u0646"], "br": ["gwezenn-olivez", "olivezenn (gwezenn)"], "ru": ["\u043e\u043b\u0438\u0432\u043a\u043e\u0432\u043e\u0435 \u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e"], "be": ["\u0430\u043b\u0456\u045e\u043a\u0430\u0432\u0430\u0435 \u0434\u0440\u044d\u0432\u0430", "\u043c\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u043d\u0430 (\u0440\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u043d\u0430)"], "pl": ["drzewo oliwne"], "he": ["\u05e2\u05e5 \u05d6\u05d9\u05ea"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "oliv", "primary": false}, "\u0109ef-": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prefikso formanta substantivajn radikalojn al kiuj \u011di atribuas la sencon \u00abla plej grava\u00bb a\u016d \u00abla plej altranga\u00bb.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108e la ulaj radikaloj \u0109ef- indikas personon unuarangan, eventuale kun ordona potenco super la aliaj samgrupanoj: \u2015 a\u016d kun nur ranga supereco.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0440\u0445(\u0438)-", "\u043e\u0431\u0435\u0440-", "\u043f\u0440\u043e\u0442\u043e-", "\u0433\u043b\u0430\u0432\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u0442\u0430\u0440\u0448\u0438\u0439"], "pl": ["g\u0142\u00f3wny...", "naczelny..."]}, "examples": [["\u0109efin\u011deniero , \u0109efministro , \u0109efpastro, \u0109efredaktoro", "Z"], ["\u0109efan\u011delo, \u0109efepiskopo, \u0109efle\u016dtenanto, \u0109efser\u011dento", "Z"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108e la a\u0135aj radikaloj \u0109ef- indikas aferon plej gravan a\u016d unuarangan inter la samspecaj.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043b\u0430\u0432\u043d\u044b\u0439", "\u0432\u0435\u0434\u0443\u0449\u0438\u0439", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0434\u043e\u0432\u043e\u0439"], "pl": ["g\u0142\u00f3wny..."]}, "examples": [["\u0109efaltaro, \u0109efartikolo, \u0109efman\u011do, \u0109efmasto, \u0109efturo, \u0109efparto, \u0109efpre\u011dejo, \u0109efurbo , \u0109efvojo", null]]}]}], "root": "\u0109ef", "primary": true}, "sensaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La kvin sentumoj.", "translations": {"fr": ["les cinq sens"], "nl": ["zintuigen"], "it": ["i cinque sensi"], "hu": ["az \u00f6t \u00e9rz\u00e9kszerv"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sens", "primary": false}, "viskio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Britdevena brando el greno.", "translations": {"be": ["\u0432\u0456\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["whisky"], "en": ["whiskey", "whisky"], "nl": ["whisky"], "pt": ["u\u00edsque"], "ru": ["\u0432\u0438\u0441\u043a\u0438"], "de": ["Whisky"], "sv": ["whisky"], "hu": ["whisky"], "sk": ["whisky"], "fa": ["\u0648\u06cc\u0633\u06a9\u06cc"], "es": ["whisky", "g\u00fcisqui"]}, "examples": [["ver\u015du iom da viskio al vi", "Julian Modest, En la ombro de la silento, Monato, jaro 1997a, numero 3a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "viski", "primary": true}, "katekismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0442\u044d\u0445\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["cat\u00e9chisme (doctrine)"], "en": ["catechism"], "nl": ["catechismus"], "ru": ["\u043a\u0430\u0442\u0435\u0445\u0438\u0437\u0438\u0441"], "ca": ["catecisme"], "de": ["Katechismus"], "hu": ["katekizmus", "hittank\u00f6nyv", "k\u00e1t\u00e9"], "es": ["catecismo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "katekism", "primary": true}, "\u0135etkubo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kubo uzata en iuj hazardludoj.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0433\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u043a\u043e\u0441\u0442\u044c"], "en": ["die (1 die, 2 dice)"], "nl": ["dobbelsteen"], "de": ["W\u00fcrfel", "Spielw\u00fcrfel"], "it": ["dado (da gioco)"], "hu": ["dob\u00f3kocka"], "pl": ["kostka do gry"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135et", "primary": false}, "aleuto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de etno indi\u011dena de Okcidenta Alasko, Aleutaj insuloj kaj Komandoraj insuloj en la Beringa Maro.", "translations": {"ru": ["\u0430\u043b\u0435\u0443\u0442"], "fr": ["Al\u00e9oute"], "en": ["Aleut"], "ca": ["aleuta"], "de": ["Aleute"], "hu": ["aleut"]}, "examples": [["alia kriza regiono estas la rusaj insuloj de la aleutoj", "AVENO-15: AVE-Renkontigxo en Prago '96"], ["Pri la rusa pasinteco en Alaska: multaj indi\u011denaj homoj (eskimoj kaj aleutoj) havas rusajn familinomojn, kaj multaj estas ortodoksaj kredantoj", "Venis letero..., Retmagazino \u00abSamovaro\u00bb, n-ro 14 (Printempo 1995)."]], "subdefinitions": []}], "root": "aleut", "primary": true}, "\u0109efa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Precipa, plej grava.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043b\u043e\u045e\u043d\u044b", "\u043d\u0430\u0439\u0432\u044b\u0448\u044d\u0439\u0448\u044b", "\u0430\u0441\u043d\u043e\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["principal"], "ru": ["\u0433\u043b\u0430\u0432\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u0442\u0430\u0440\u0448\u0438\u0439", "\u0432\u044b\u0441\u0448\u0438\u0439", "\u043e\u0441\u043d\u043e\u0432\u043d\u043e\u0439", "\u0432\u0435\u0434\u0443\u0449\u0438\u0439"], "de": ["Haupt-"], "it": ["principale (agg.)"], "tp": ["lawa"], "sk": ["hlavn\u00fd"], "pl": ["g\u0142\u00f3wny", "naczelny", "zwierzchni", "pierwszorz\u0119dny"], "es": ["principal"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri idealo) Tia, ke sufi\u0109as unu elemento por \u011din naski.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043b\u0430\u0432\u043d\u044b\u0439 (\u0438\u0434\u0435\u0430\u043b)"], "fr": ["(id\u00e9al) principal"], "de": ["Haupt-(ideal)"], "en": ["principal (ideal)"], "pl": ["(idea\u0142) g\u0142\u00f3wny"]}, "examples": [["la aro de \u0109iuj obloj de iu entjero estas \u0109efa idealo en la ringo de entjeroj", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri cirklo de sfero) Estanta \u0109efcirklo de \u011di.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u043b\u044c\u0448\u043e\u0439 (\u043a\u0440\u0443\u0433)"], "fr": ["grand (cercle)"], "de": ["Haupt-(kreis)"], "en": ["great (circle)"], "pl": ["(okr\u0105g) wielki"]}, "examples": []}]}], "root": "\u0109ef", "primary": false}, "fatalo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Oni uzas la vorton fatalo prefere pri malbona \u015danco."], "primary definition": "Anta\u016dfiksita, neevitebla superega le\u011do de la okazonta\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u043b\u0451\u0441", "\u0444\u0430\u0442\u0443\u043c"], "fr": ["destin", "destin\u00e9e", "fatalit\u00e9", "fatum", "sort"], "en": ["fate"], "nl": ["lot", "nootlot"], "pt": ["fatal", "irremiss\u00edvel", "aziago", "funesto", "infausto", "sinistro"], "ru": ["\u0440\u043e\u043a", "\u0441\u0443\u0434\u044c\u0431\u0430", "\u0444\u0430\u0442\u0443\u043c"], "de": ["Fatum", "Geschick", "Schicksal", "Verh\u00e4ngnis"], "hu": ["v\u00e9gzet", "f\u00e1tum"]}, "examples": [["super ni regas ne\u015dan\u011debla fatalo", "Z"], ["tiel ordonis la fatalo", null], ["la fatalo destinis al li \u0109iajn mizerojn", null], ["persekutita de la fatalo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fatal", "primary": false}, "\u0109efe": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Precipe.", "translations": {"sk": ["najm\u00e4"], "be": ["\u0433\u0430\u043b\u043e\u045e\u043d\u044b\u043c \u0447\u044b\u043d\u0430\u043c", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u0432\u0430\u0436\u043d\u0430", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u0434 \u0443\u0441\u0456\u043c"], "fr": ["surtout", "au premier chef"], "pl": ["g\u0142\u00f3wnie", "przede wszystkim", "nadrz\u0119dnie"], "ru": ["\u0433\u043b\u0430\u0432\u043d\u044b\u043c \u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043e\u043c", "\u043f\u0440\u0435\u0436\u0434\u0435 \u0432\u0441\u0435\u0433\u043e"], "it": ["principalmente", "soprattutto"], "es": ["principalmente"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ef", "primary": false}, "flui": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Movi\u011di seninterrompe malsupren la\u016d deklivo (parolante pri flua\u0135oj).", "translations": {"be": ["\u0446\u044f\u0447\u044b"], "fr": ["couler", "s'\u00e9couler", "courir (passer, couler)"], "bg": ["\u0442\u0435\u043a\u0430"], "nl": ["vloeien"], "pt": ["fluir", "correr (l\u00edquido)"], "ru": ["\u0442\u0435\u0447\u044c"], "de": ["flie\u00dfen"], "hu": ["folyik", "\u00e1ramlik"], "en": ["flow"], "es": ["fluir"], "cs": ["t\u00e9ci"], "pl": ["p\u0142yn\u0105\u0107", "sp\u0142ywa\u0107", "scieka\u0107"]}, "examples": [["la rivero rapide fluas", null], ["akvo fluas en riveron, tra truo de barelo", "B"], ["sango fluas en la korpo, el vundo", null], ["liaj larmoj torente, rivere fluis", null], ["fandita bronzo fluas en la modelilon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Amase, seninterrompe direkti\u011di ien.", "translations": {"pl": ["p\u0142yn\u0105\u0107"]}, "examples": [["mono fluas al ri\u0109ulo, batoj al malri\u0109ulo", "Proverbaro esperanta"], ["\u015diaj abundaj haroj fluis en grandaj bukloj super la \u015dultroj", null], ["el rivere fluis nehomaj kriegoj", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 20a"], ["en la landon alfluis pli kaj pli multnombre fremdaj elementoj", "La Faraono, volumo 1, Anta\u016dparolo"], ["alfluas fremdaj friponoj", "Z"], ["rigardi la preterfluantan homamason", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Facile kaj glate trapasi de iu loko a\u016d momento al alia: p\u0142yn\u0105\u0107, przep\u0142ywa\u0107", "translations": {}, "examples": [["la vivo en la urbeto fluis unutone, trankvile", "B"], ["lia parolo fluas dol\u0109e kaj agrable", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 31"], ["la tempo fluis gaje", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 8a"], ["en la aero fluis odoro de violoj", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 24a"], ["el \u015diaj haroj fluis ebriiga odoro", null], ["benoj fluis sur la landon", "Z"], ["ondo da malvarmeta vento fluis en la \u0109ambron", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "flu", "primary": true}, "\u0109efo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pro nacilingvaj tradicioj, el \u0109iuj eblaj sencoj de la deriva\u0135o \u00ab\u0109efo\u00bb: \u00ab\u0109efa\u0135o\u00bb, \u00ab\u0109efeco\u00bb, \u00ab\u0109efulo\u00bb, reale estas uzata nur la malplej regula (kvankam ja ne malregula) senco \u0109efulo.", "Rimarko: Sekve de tiu stre\u0109o la a\u016dtoroj de PV prezentas la vortelementon \u0109ef kiel substantivan radikon kun la senco \u0109efulo. Tio kreas aliajn problemojn: \u0109efman\u011do, \u0109efartikolo, \u0109efa\u0135o kaj tiel plu ne redukteblas al \u00ab\u0109efula man\u011do\u00bb kaj tiel plu; PIV kaj PAG tiun prezenton malakceptis. Fakte temas pri du sendependaj pruntoj, do pri homonimoj."], "primary definition": "\u0108efulo, persono havanta superan, honoran rangon, kutime ordonpova.", "translations": {"be": ["\u0448\u044d\u0444", "\u043d\u0430\u0447\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a", "\u0433\u0430\u043b\u0430\u0432\u0430", "\u043f\u0440\u0430\u0432\u0430\u0434\u044b\u0440"], "fr": ["chef", "sup\u00e9rieur (personne)"], "en": ["chief"], "pt": ["chefe"], "ru": ["\u0448\u0435\u0444", "\u043d\u0430\u0447\u0430\u043b\u044c\u043d\u0438\u043a", "\u0433\u043b\u0430\u0432\u0430", "\u0432\u043e\u0436\u0434\u044c"], "de": ["Chef"], "it": ["capo"], "vo": ["cif"], "es": ["jefe"], "cs": ["\u0161\u00e9f", "vedouc\u00ed"], "pl": ["szef", "naczelnik", "prze\u0142o\u017cony", "g\u0142owa (np. rodziny)", "w\u00f3dz"]}, "examples": [["\u0109efo de oficejo", null], ["kaj kun vi estu po unu homo el \u0109iu tribo, homo, kiu estas \u0109efo en sia patrodomo", "La Malnova Testamento, Nombroj 1:4."], ["la ekzistado de ia natura konstanta \u0109efo, e\u0109 se tiu \u0109efo havas nur la karakteron de unuiganta standardo, prezentas gravan maloportuna\u0135on por nia afero, \u0109ar \u011di donas al la afero kvaza\u016d personan karakteron", "Zamenhof: Parolado anta\u016d la Oka Kongreso Esperantista (Krak\u00f3w, 1912-08-11)."], ["la \u0108efo", "PIV"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ef", "primary": false}, "piedbare faligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Faligi iun \u015dovante sian piedon anta\u016d lian pa\u015don.", "translations": {"fr": ["faire un croc-en-jambe"]}, "examples": [["tio ne okazis honeste. Li piedbare faligis vin", "A. Kivi, trad. H. Hall La Botistoj 1919"]], "subdefinitions": []}], "root": "fal", "primary": false}, "Kalvino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Franclingve: Jean Chauvin, 1509-1564. Francdevena teologiisto svisa, pli konata sub la latinigita nomo Johannes Calvinus (refrancigita kiel Jean Calvin), unu el la \u0109efoj de Reformacio, kies instruo formis bazon de pluraj konfesioj protestantaj.", "translations": {"be": ["\u041a\u0430\u043b\u044c\u0432\u0456\u043d (\u0416\u0430\u043d)"], "bg": ["\u041a\u0430\u043b\u0432\u0438\u043d"], "nl": ["Calvijn (Jan)"], "ru": ["\u041a\u0430\u043b\u044c\u0432\u0438\u043d (\u0416\u0430\u043d)"], "de": ["Calvin"], "it": ["Calvino"], "hu": ["K\u00e1lvin (J\u00e1nos)"], "en": ["Calvin (John)"], "es": ["Calvino (Juan)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Kalvin", "primary": true}, "akvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Flua\u0135o, el kiu konsistas la riveroj kaj maroj; \u0125emia simbolo H2O.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u0434\u0430"], "fr": ["eau"], "en": ["water"], "zh": ["\u6c34 [shu\u01d0]"], "de": ["Wasser"], "it": ["acqua"], "fa": ["\u0622\u0628"], "bg": ["\u0432\u043e\u0434\u0430"], "br": ["dour"], "cs": ["voda"], "ja": ["\u6c34 [\u3059\u3044]"], "es": ["agua"], "ru": ["\u0432\u043e\u0434\u0430"], "nl": ["water"], "pt": ["\u00e1gua"], "la": ["aqua"], "tr": ["su"], "sv": ["vatten"], "tp": ["telo"], "sk": ["voda"], "ku": ["av"], "pl": ["woda"]}, "examples": [["prenu mem akvon, se vi volas trinki", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 19"], ["akvo silenta subfosas la bordon", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "akv", "primary": true}, "multipliki": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En nefaka kunteksto oni povas diri \u00abmultobligi\u00bb anstata\u016d \u00abmultipliki\u00bb."], "primary definition": "(transitiva) (nombron q per entjero n) Adicii n ekzemplerojn de la nombro q.", "translations": {"be": ["\u043c\u043d\u043e\u0436\u044b\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u043c\u043d\u0430\u0436\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["multiplier"], "en": ["multiply"], "nl": ["vermenigvuldigen"], "pt": ["multiplicar (mat.)"], "ru": ["\u0443\u043c\u043d\u043e\u0436\u0438\u0442\u044c", "\u0443\u043c\u043d\u043e\u0436\u0430\u0442\u044c"], "de": ["multiplizieren"], "sv": ["multiplicera"], "hu": ["szoroz"], "pl": ["mno\u017cy\u0107"]}, "examples": [["multiplikante 5 per 3 oni ricevas 15", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Plenumi la operacion multipliko.", "translations": {}, "examples": [["multipliki reelojn, polinomojn, matricojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "multiplik", "primary": true}, "vatto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "vato.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Vatt", "primary": false}, "multipliko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La operacio multipliki.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043c\u043d\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["multiplication"], "en": ["multiplication"], "nl": ["vermenigvuldiging"], "be": ["\u043c\u043d\u043e\u0436\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043f\u0430\u043c\u043d\u0430\u0436\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "de": ["Multiplikation"], "sv": ["multiplikation"], "hu": ["szorz\u00e1s"], "pl": ["mno\u017cenie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Simila operacio, kaj pli precize.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(en ringo) \u011cia dua operacio.", "translations": {}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(en modulo a\u016d vektora spaco) \u011cia ekstera operacio.", "translations": {}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de (n,p)-matrico A super K per elemento \u03bb de K) Ekstera operacio, kies rezulto estas (n,p)-matrico kun \u011denerala elemento \u03bbAij.", "translations": {}, "examples": [["multipliko de matrico de A per skalaro \u03bb havas saman rezulton kiel dekstra a\u016d maldekstra multipliko per diagonala matrico, kies \u0109iuj diagonalaj elementoj egalas al \u03bb", null], ["provizite per multipliko per skalaro, la adicia grupo de (n,p)-matricoj fari\u011das np-dimensia vektora spaco, kaj la ringo de (n,n)-matricoj fari\u011das n2-dimensia lineara algebro", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(de matricoj)", "translations": {}, "examples": []}]}, {"remarks": [], "primary definition": "faktoro, produto", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "multiplik", "primary": false}, "akvi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fa": ["\u0622\u0628 \u062f\u0627\u062f\u0646", "\u0622\u0628\u06cc\u0627\u0631\u06cc \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "de": ["gie\u00dfen", "w\u00e4ssern"], "sv": ["vattna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "akv", "primary": false}, "akva": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "El akvo.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u0434\u0437\u044f\u043d\u044b"], "fr": ["d'eau", "aqueux", "aquatique"], "en": ["watery"], "nl": ["waterig"], "pt": ["aqu\u00e1tico"], "ru": ["\u0432\u043e\u0434\u044f\u043d\u043e\u0439"], "sv": ["vatten-"], "sk": ["vodn\u00fd"], "br": ["dourek"], "pl": ["wodny"]}, "examples": [["ili tiel similis unu la alian, kiel du akvaj gutoj", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, du fratoj"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Vivanta en akvo.", "translations": {"be": ["\u0432\u043e\u0434\u043d\u044b"], "en": ["aquatic"], "nl": ["water-"], "ru": ["\u0432\u043e\u0434\u043d\u044b\u0439"], "br": ["-dour"], "es": ["acu\u00e1tico"]}, "examples": [["aligatoroj kaj aliaj akvaj bestoj", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 5, el la vivo kaj sciencoj, bagateloj"]], "subdefinitions": []}], "root": "akv", "primary": false}, "faksilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato por sendi kaj ricevi tekstojn a\u016d bildojn per normala telefonlineo, ciferecigante dokumentojn \u0109e la sendanto kaj represante ilin \u0109e la ricevanto.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u043a\u0441 (\u0430\u043f\u0430\u0440\u0430\u0442)"], "fr": ["fax (t\u00e9l\u00e9copieur)", "t\u00e9l\u00e9copieur"], "en": ["fax machine"], "nl": ["faxtoestel"], "ru": ["\u0442\u0435\u043b\u0435\u0444\u0430\u043a\u0441", "\u0444\u0430\u043a\u0441 (\u0430\u043f\u043f\u0430\u0440\u0430\u0442)"], "ca": ["fax"], "de": ["Fernkopierer", "Faxger\u00e4t"], "tr": ["faks(ara\u00e7)"], "hu": ["faxk\u00e9sz\u00fcl\u00e9k"], "pl": ["faks", "telefaks"]}, "examples": [["sendependa faksilo ne plu estas necesa nun: multaj modernaj modemoj kapablas sendi kaj ricevi faksojn rekte en la komputilon", "P. Jelenc, komputila vortareto (kun tradukoj nun!), soc.culture.esperanto, 1992-05-24"]], "subdefinitions": []}], "root": "faks", "primary": false}, "fetoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malagrablega, na\u016dza odoro.", "translations": {"be": ["\u0441\u043c\u0443\u0440\u043e\u0434"], "fr": ["puanteur", "infection (puanteur)", "pestilence"], "en": ["fetor", "stench", "stink"], "nl": ["stank"], "pt": ["fedor", "cheiro nauseabundo", "bodum", "catinga"], "ru": ["\u0432\u043e\u043d\u044c", "\u0441\u043c\u0440\u0430\u0434", "\u0437\u043b\u043e\u0432\u043e\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Gestank"], "hu": ["b\u0171z"], "fa": ["\u0628\u0648\u06af\u0646\u062f", "\u0628\u0648\u06cc \u062a\u0639\u0641\u0646"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fetor", "primary": true}, "fetori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Eligi a\u0109an odoron.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043c\u044f\u0440\u0434\u0437\u0435\u0446\u044c"], "fr": ["puer", "sentir mauvais"], "en": ["reek", "stink"], "ru": ["\u0432\u043e\u043d\u044f\u0442\u044c", "\u0441\u043c\u0435\u0440\u0434\u0435\u0442\u044c"], "fa": ["\u0628\u0648\u06af\u0646\u062f \u062f\u0627\u062f\u0646", "\u0628\u0648\u06cc \u0628\u062f \u062f\u0627\u062f\u0646"], "hu": ["b\u0171zlik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fetor", "primary": false}, "rul\u015dtuparo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ma\u015dina \u015dtuparo, kies \u015dtupoj ruli\u011das supren a\u016d malsupren.", "translations": {"ru": ["\u044d\u0441\u043a\u0430\u043b\u0430\u0442\u043e\u0440"], "fr": ["escalator", "escalier m\u00e9canique"], "en": ["escalator"], "nl": ["roltrap"], "de": ["Fahrtreppe"], "it": ["scala mobile"], "sv": ["rulltrappa"], "es": ["escalera el\u00e9ctrica"]}, "examples": [["li \u015dan\u011dis la movdirekton de rul\u015dtuparo por ke ni supreniru", "R. Harry, La Diplomato Kiu Ridis, 1997"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dtup", "primary": false}, "pla\u016ddi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Brui kiel akvo kaj plata\u0135o interbati\u011dantaj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u0435\u0441\u043a\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0448\u043b\u0451\u043f\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["claquer", "clapoter"], "en": ["splash", "beat", "flap"], "nl": ["kabbelen", "klotsen"], "pt": ["chapinhar"], "hu": ["csobog", "locsog", "lubickol"]}, "examples": [["la ondoj pla\u016ddis sub la remiloj", null], ["fi\u015doj elsaltis super la akvon, kiu pla\u016ddi\u011dis", "Fabeloj, volumo 2, dio de dormo, Mardo"], ["la maro pla\u016ddas kontra\u016d la rokoj, kontra\u016d la \u015dipo", null], ["la veturiloj pla\u016dda\u0109as tra la vojkavoj", null], ["anseroj pla\u016ddas en akvo per la flugiloj", null], ["la remiloj pla\u016ddas sur la akvo", null], ["\u0109e la fenestroj pla\u016ddas la flagoj", null], ["pla\u016ddu per viaj manoj, frapu per viaj piedoj", "Z"], ["li pla\u016ddos en sia vomado", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "pla\u016dd", "primary": true}, "fuzi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Longe flagradi sen eksplodo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0440\u044d\u0446\u044c", "\u0437\u0433\u0430\u0440\u0430\u0446\u044c (\u0431\u044f\u0437 \u0432\u044b\u0431\u0443\u0445\u0443)"], "fr": ["fuser (en p. de la poudre)"], "nl": ["branden (zonder ontploffing)"], "pt": ["queimar (foguete etc., sem explodir)"], "ru": ["\u0441\u0433\u043e\u0440\u0430\u0442\u044c \u0431\u0435\u0437 \u0432\u0437\u0440\u044b\u0432\u0430", "\u0431\u0435\u0441\u0448\u0443\u043c\u043d\u043e \u0432\u043e\u0441\u043f\u043b\u0430\u043c\u0435\u043d\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["abbrennen"], "hu": ["\u00e9g (robban\u00e1s n\u00e9lk\u00fcl)", "izzik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fuz", "primary": true}, "surao": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108apitro de la Korano.", "translations": {"fr": ["sourate"], "bg": ["\u0441\u0443\u0440\u0430"], "nl": ["soera"], "en": ["sura"], "de": ["Sure"], "it": ["sura"], "hu": ["sz\u00fara"]}, "examples": [["oni la\u016dtlegis koranajn suraojn", "N. Ruggiero, taglibro de nenifaranto, 2004-11-11"], ["la Korano postulas en surao 61 eksplicite pacpretecon : \u00abKaj se ili estas pacemaj, tiam estu anka\u016d vi pacemaj kaj fidu Alahon.\u00bb", "J. Galtung, trad. V. L., Davoso a\u016d Portalegro..., Monda Asembleo Socia, 2006-03-31"]], "subdefinitions": []}], "root": "sura", "primary": true}, "valori la penon": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u043e\u0438\u0442\u044c \u0443\u0441\u0438\u043b\u0438\u0439"], "fr": ["valoir la peine"], "nl": ["de moeite waard zijn"], "br": ["talvezout ar boan"], "pt": ["valer a pena"], "es": ["valer la pena"]}, "examples": [["la rezultato ne valoras la penon", "Z"], ["ne valoras la penon ekzameni la aferon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pen", "primary": false}, "lan\u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Forlasi sen\u015dirme al la ago de fizikaj fortoj \u015dipon, balonon, ponton kaj tiel plu, provante ties fortikecon kaj funkciivon.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043f\u0443\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["lancer (initier)"], "en": ["launch"], "nl": ["lanceren", "te water laten", "een proefvlucht doen maken"], "pt": ["lan\u00e7ar", "p\u00f4r \u00e0 prova (navio, ponte etc.)"], "be": ["\u0437\u0430\u043f\u0443\u0441\u044c\u0446\u0456\u0446\u044c", "\u0441\u043f\u0443\u0441\u044c\u0446\u0456\u0446\u044c \u043d\u0430 \u0432\u0430\u0434\u0443 (pri \u015dipo)"], "de": ["abschie\u00dfen", "loslassen", "starten", "vom Stapel (laufen) lassen"], "hu": ["v\u00edzre bocs\u00e1t", "fell\u0151 (pl. rak\u00e9t\u00e1t)", "\u00fatj\u00e1ra bocs\u00e1t", "beind\u00edt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Forlasi al la \u011denerala uzado nova\u0135on (vorton, verkon, dancon, modon kaj tiel plu), provante ties sukcesivon.", "translations": {"de": ["lancieren", "initiieren", "in Gang setzen", "verbreiten"], "nl": ["lanceren", "verspreiden"], "pt": ["lan\u00e7ar", "p\u00f4r em uso"], "hu": ["elind\u00edt (pl. kezdem\u00e9nyez\u00e9st)", "kibocs\u00e1t (pl. proklam\u00e1ci\u00f3t)", "\u00fatj\u00e1ra bocs\u00e1t", "lansz\u00edroz"]}, "examples": [["Amnestion Internacian lan\u0109is en 1961 la angla juristo Peter Benenson", "M\u00e1ire McKay: Pri libroj... kaj pri braceletoj, Monatojaro 1998a, numero 5a, p. 10a"]], "subdefinitions": []}], "root": "lan\u0109", "primary": true}, "genezo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La unua libro de Biblio, kies komenco temas pri la kreo de la mondo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043d\u0438\u0433\u0430 \u0411\u044b\u0442\u0438\u044f"], "fr": ["Gen\u00e8se"], "en": ["Genesis"], "nl": ["Genesis"], "pt": ["G\u00eanese (primeiro livro da b\u00edblia)"], "de": ["Genesis", "Sch\u00f6pfungsgeschichte"], "tr": ["olu\u015f", "olu\u015fma"], "hu": ["Genezis", "Teremt\u00e9s k\u00f6nyve"], "es": ["G\u00e9nesis"], "he": ["\u05e1\u05e4\u05e8 \u05d1\u05e8\u05d0\u05e9\u05d9\u05ea"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Esti\u011do, origino, deveno.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0435\u043d\u0435\u0437\u0438\u0441"], "fr": ["gen\u00e8se"], "en": ["genesis"], "nl": ["genese"], "pt": ["g\u00eanese", "origem"], "de": ["Genese", "Herkunft", "Abstammung", "Entwicklung"], "hu": ["genezis"], "es": ["g\u00e9nesis"], "he": ["\u05e8\u05d0\u05e9\u05d9\u05ea"]}, "examples": [["skizi la genezon de la ideo pri lingvo internacia", null]], "subdefinitions": []}], "root": "genez", "primary": true}, "Mezopotamio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Okcident-Azia regiono inter la meza kaj malsupra parto de la riveroj Tigriso kaj E\u016dfrato, en la moderna Irako.", "translations": {"be": ["\u041c\u0435\u0441\u0430\u043f\u0430\u0442\u0430\u043c\u0456\u044f"], "en": ["Mesopotamia"], "nl": ["Mesopotami\u00eb"], "pt": ["Mesopot\u00e2mia"], "ru": ["\u0414\u0432\u0443\u0440\u0435\u0447\u044c\u0435", "\u041c\u0435\u0441\u043e\u043f\u043e\u0442\u0430\u043c\u0438\u044f"], "ca": ["Mesopot\u00e0mia"], "de": ["Mesopotamien", "Zweistromland"], "tr": ["Mezopotamya"], "hu": ["Mezopot\u00e1mia"], "fa": ["\u0645\u06cc\u0627\u0646\u200c\u0631\u0648\u062f\u0627\u0646", "\u0628\u06cc\u0646\u200c\u0627\u0644\u0646\u0647\u0631\u06cc\u0646"], "es": ["Mesopotamia"], "pl": ["Mezopotamia"]}, "examples": [["kaj Isaak forsendis Jakobon, kaj tiu iris Mezopotamion, al Laban la filo de Betuel", "La Malnova Testamento, Genezo 28:5."], ["\u0109irka\u016d Babilono kaj Ninivo bolas movado, kiun oni sentas en la tuta Mezopotamio", "La Faraono, volumo 1, \u0108ap. 3."]], "subdefinitions": []}], "root": "Mezopotami", "primary": true}, "enhospitaligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Akceptigi en hospitalon por restado.", "translations": {"fr": ["hospitaliser"]}, "examples": [["unu el la enketistoj petis disponigi al li la liston de \u0109iuj personoj enhospitaligitaj dum la lastaj tri tagoj", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 27a"]], "subdefinitions": []}], "root": "hospital", "primary": false}, "preleganto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo publike paroladanta pri iu temo, ekzemple okaze de kongreso.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0441\u0442\u0443\u043f\u043e\u045e\u0446\u0430", "\u0434\u0430\u043a\u043b\u0430\u0434\u0447\u044b\u043a", "\u043b\u0435\u043a\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["conf\u00e9rencier"], "nl": ["docent", "voordrachtgever"], "ru": ["\u0434\u043e\u043a\u043b\u0430\u0434\u0447\u0438\u043a", "\u0432\u044b\u0441\u0442\u0443\u043f\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439", "\u043b\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440"], "de": ["Vortragender", "Redner", "Dozent"], "es": ["disertante", "disertador"], "hu": ["el\u0151ad\u00f3"]}, "examples": [["inter la trideko da prelegantoj interplekti\u011dis bonaj amikecoj, kiel kutime en malvasta rondo de samfakuloj", "Carlo Minnaja: Du akademioj kune (Geraldo Mattos kaj Christer Kiselman, Lingva planado kaj leksikologio), Monatojaro 2002a, numero 1a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "preleg", "primary": false}, "skani": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Metode kaj plene ekzameni iun parton de spaco a\u016d surfaco.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0430\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "en": ["scan"], "nl": ["scannen"], "ru": ["\u0441\u043a\u0430\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["\u00e1tkutat", "letapogat", "beolvas", "szkennel"], "es": ["explorar", "escanear"]}, "examples": [["skani la \u0109irka\u016don per radaro", null], ["skani libron, fotojn (por enkomputiligi ilin)", null]], "subdefinitions": []}], "root": "skan", "primary": true}, "sin forpafi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subite malaperi.", "translations": {"fr": ["se tirer (s'en aller)", "filer (s'en aller)"], "de": ["davonschie\u00dfen", "davonsausen", "davoneilen"], "nl": ["wegschieten (snel weglopen)"]}, "examples": [["li pafis sin for", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "for", "primary": false}, "Laerto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Patro de Odiseo. Li partoprenis al la ekspedicio de la Argona\u016dtoj kaj al la unua milito kontra\u016d Trojo. Li indikis la malfortan punkton de la nesuperebla murzono de Trojo, observinte helikon kiu estis sur la negrimpebla muro.", "translations": {"de": ["Laertes", "La\u00ebrtes"], "en": ["Laertes"], "it": ["Laerte"], "bg": ["\u041b\u0430\u0435\u0440\u0442"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Grekdevena vira anta\u016dnomo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Laert", "primary": true}, "terureco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Timegindeco.", "translations": {"be": ["\u0436\u0430\u0445"], "fr": ["caract\u00e8re terrible"], "en": ["terribleness"], "nl": ["schrik", "ontzetting"], "ru": ["\u0443\u0436\u0430\u0441"], "de": ["Schrecken"], "hu": ["iszonyatoss\u00e1g"], "pl": ["okropno\u015b\u0107"]}, "examples": [["nun mi plene sentas la tutan terurecon de l' dan\u011dero", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "terur", "primary": false}, "tra\u0125eoplantoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "tra\u0125eofitoj", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tra\u0125e", "primary": false}, "raketo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Artefarita fajra\u0135o, kiun oni pafas vertikale en aeron kaj kiu eksplodas el\u0135etante multajn brilajn fajrerojn.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u043a\u0435\u0442\u0430"], "en": ["flare", "rocket"], "nl": ["vuurpijl"], "pt": ["morteiro"], "ru": ["\u0440\u0430\u043a\u0435\u0442\u0430"], "ca": ["coet"], "de": ["Rakete"], "it": ["razzo", "fuoco artificiale (razzo)", "gioco pirotecnico (razzo)"], "hu": ["rak\u00e9ta"], "ja": ["\u6253\u3061\u4e0a\u3052\u82b1\u706b [\u3046\u3061\u3042\u3052\u306f\u306a\u3073]"]}, "examples": [["li a\u0109etis raketojn, krakpizojn, kaj diversajn fajra\u0135ojn", "Z"], ["oni pafis lumigantajn raketojn al la \u0109ielo", null], ["tiu poeto ja raketas per vortoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Flugaparato a\u016d kuglego, movi\u011danta per reakcio, aperanta pro \u0135etado malanta\u016den de parto de propra pezo.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u043a\u0435\u0442\u0430"], "fr": ["fus\u00e9e", "roquette"], "en": ["rocket", "missile"], "nl": ["raket"], "pt": ["foguete"], "ru": ["\u0440\u0430\u043a\u0435\u0442\u0430"], "ca": ["coet"], "de": ["Rakete"], "tr": ["f\u00fcze"], "it": ["razzo", "missile"], "da": ["raket"], "cy": ["roced"], "hu": ["rak\u00e9ta"], "ja": ["\u30ed\u30b1\u30c3\u30c8 [\u308d\u3051\u3063\u3068]"], "es": ["cohete"]}, "examples": [["kosma raketo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rakedo.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u043a\u0435\u0442\u043a\u0430"], "en": ["racket"], "nl": ["racket"], "ru": ["\u0440\u0430\u043a\u0435\u0442\u043a\u0430"], "ca": ["raqueta"], "de": ["Schl\u00e4ger"], "it": ["racchetta"], "hu": ["tenisz\u00fct\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "raket", "primary": true}, "obskurantismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda malklereco kaj malracieco.", "translations": {"fa": ["\u062a\u0627\u0631\u06cc\u06a9\u200c\u0627\u0646\u062f\u06cc\u0634\u06cc"], "fr": ["obscurantisme"], "nl": ["obscurantisme"], "pt": ["obscurantismo"]}, "examples": [["prilaborataj formoj de obskurantismo manifesti\u011das en la tuta mondo", "H. Masson, La Nova Plena Ilustrita Vortaro, Interkonati\u011da espero kun SAT, p. 1265a"]], "subdefinitions": []}], "root": "obskurantism", "primary": true}, "almozulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu petas pri almozo.", "translations": {"be": ["\u0436\u0430\u0431\u0440\u0430\u043a"], "fr": ["mendiant"], "en": ["beggar"], "nl": ["bedelaar"], "pt": ["mendigo", "pedinte"], "ru": ["\u043d\u0438\u0449\u0438\u0439"], "de": ["Bettler"], "sv": ["tiggare"], "sk": ["\u017eobr\u00e1k"], "br": ["klasker-bara", "klasker-boued"], "es": ["limosnero", "pordiosero", "mendigo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "almoz", "primary": false}, "pluraj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Numerala nedifina adj., kiu karakterizas nedifinitan kvanton da nombreblaj aferoj, kontraste kun la unuo a\u016d kun malpli granda kvanto.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435 \u0430\u0434\u0437\u0456\u043d", "\u043d\u0435\u043a\u0430\u043b\u044c\u043a\u0456", "\u043c\u043d\u043e\u0433\u0430", "\u043c\u043d\u043e\u0433\u0456\u044f"], "en": ["more than one", "multiple", "several"], "nl": ["verscheidene"], "pt": ["v\u00e1rios", "bastantes", "mais de um"], "ru": ["\u043d\u0435\u0441\u043a\u043e\u043b\u044c\u043a\u043e", "\u043c\u043d\u043e\u0433\u0438\u0435", "\u0431\u043e\u043b\u044c\u0448\u0435 \u043e\u0434\u043d\u043e\u0433\u043e"], "de": ["mehrere"], "sv": ["flera"], "tp": ["mute"], "hu": ["t\u00f6bb"], "es": ["varios"], "pl": ["kilka", "par\u0119", "niejeden"]}, "examples": [["en la da\u016dro de kelkaj semajnoj li maljuni\u011dis je pluraj jaroj", null], ["pluraj personoj atestis tion", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Iuj, iom da insistas pri la nedifiniteco, sed sen aludo al granda a\u016d malgranda nombro. Malmultaj insistas pri la malgrandeco de la kvanto. Kelkaj insistas pri tio, ke la montrita nombro, kvankam sufi\u0109e granda, estas tamen pli malgranda ol alia kvanto kaj egalvaloras kiel: ne tre multaj. Pluraj insistas pri tio, ke la montrita nombro, kvankam \u011di ne estas tre granda, estas tamen pli granda ol unu, kaj \u011di estas samvalora kiel: sufi\u0109e multaj. Dum la malo de kelkaj estas neniu, la malo de pluraj estas unu."], "primary definition": "Samsenca nedifina numerala pronomo.", "translations": {"pt": ["v\u00e1rios", "bastantes", "mais de um"], "hu": ["t\u00f6bben", "t\u00f6bbek"]}, "examples": [["pluraj (pluraj personoj) estis vunditaj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "plur", "primary": true}, "monopolprofitoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Profitoj, kies kvanto nur eblas pro monopolo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u0430\u043f\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b\u044f \u043f\u0440\u044b\u0431\u044b\u0442\u043a\u0456"], "de": ["Monopolprofite"], "ru": ["\u043c\u043e\u043d\u043e\u043f\u043e\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u043f\u0440\u0438\u0431\u044b\u043b\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "monopol", "primary": false}, "\u0109iro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maldika spirale volvi\u011danta kro\u0109ilo de grimpa planto, ekz-e de vinberujo.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0441\u0438\u043a (\u0431\u043e\u0442.)"], "en": ["tendril", "runner"], "be": ["\u0432\u0443\u0441\u0456\u043a (\u0443 \u0440\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u043d\u044b)"], "it": ["viticcio"], "hu": ["kacs"], "pl": ["w\u0105s czepny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ir", "primary": true}, "promocio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alti\u011do al ofico.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u043e\u0434\u0441\u0442\u0432\u043e \u0432 \u0447\u0438\u043d", "\u043f\u043e\u0432\u044b\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435 \u0432 \u0437\u0432\u0430\u043d\u0438\u0438"], "fr": ["promotion"], "de": ["Bef\u00f6rderung"], "nl": ["bevordering", "promotie"], "hu": ["el\u0151l\u00e9ptet\u00e9s"]}, "examples": [["\u00abvidu, nun tiu ricevis promocion\u00bb!", "Fabeloj, volumo 2, flikilo"], ["ili estas el la sama promocio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "promoci", "primary": false}, "promocii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Altigi al iu pli alta grado, ofico; plirangigi.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0437\u0432\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c \u0432 \u0447\u0438\u043d", "\u043f\u043e\u0432\u044b\u0448\u0430\u0442\u044c \u0432 \u0437\u0432\u0430\u043d\u0438\u0438"], "fr": ["\u00e9lever (en dignit\u00e9)", "promouvoir (\u00e0 un poste)"], "nl": ["bevorderen", "promoveren"], "pt": ["promover (a um cargo mais alto)"], "de": ["bef\u00f6rdern"], "hu": ["el\u0151l\u00e9ptet"]}, "examples": [["promocii episkopon al kardinaleco", null], ["promocii iun le\u016dtenanto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "promoci", "primary": true}, "advokato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono oficiale rajtigita por defendi en \u0135u\u011dejo la interesojn de procesanto a\u016d akuzato.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0432\u0430\u043a\u0430\u0442", "\u0430\u0431\u0430\u0440\u043e\u043d\u0446\u0430 (\u0441\u0443\u0434\u043e\u0432\u044b)"], "fr": ["avocat (juriste)", "d\u00e9fenseur (juriste)"], "en": ["barrister", "attorney", "lawyer"], "nl": ["advocaat"], "pt": ["advogado", "defensor"], "ru": ["\u0430\u0434\u0432\u043e\u043a\u0430\u0442", "\u0437\u0430\u0449\u0438\u0442\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Anwalt"], "sv": ["f\u00f6rsvarare"], "hu": ["\u00fcgyv\u00e9d"], "sk": ["advok\u00e1t"], "bg": ["\u0430\u0434\u0432\u043e\u043a\u0430\u0442"], "pl": ["adwokat"], "zh": ["\u5f8b\u5e08", "tr. \u5f8b\u5e2b [l\u01dcsh\u012b]"], "es": ["abogado"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Persono, kiu defendas la interesojn de iu a\u016d de ia afero anta\u016d iu.", "translations": {"de": ["Anwalt"], "en": ["advocate"], "fr": ["avocat (intercesseur)", "d\u00e9fenseur (intercesseur)", "intercesseur"]}, "examples": [["estu mia advokato anta\u016d mia edzino", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "advokat", "primary": true}, "senpartia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eksterpartia; objektiva, scienca.", "translations": {"be": ["\u0431\u0435\u0441\u043f\u0430\u0440\u0442\u044b\u0439\u043d\u044b"], "fr": ["impartial"], "en": ["independent", "impartial", "neutral"], "nl": ["onpartijdig"], "ru": ["\u0431\u0435\u0441\u043f\u0430\u0440\u0442\u0438\u0439\u043d\u044b\u0439"], "de": ["unparteiisch"], "hu": ["p\u00e1rtatlan"], "br": ["diuntuek", "neptu"]}, "examples": [["senpartia konsili\u011dado", "Z"], ["senpartie elektita institucio", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Montranta neniun favoron al tiu a\u016d alia partio; juste ju\u011danta, ne konsiderante opiniojn a\u016d personojn.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0441\u043f\u0440\u0438\u0441\u0442\u0440\u0430\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439"], "be": ["\u0431\u0435\u0441\u0441\u0442\u0430\u0440\u043e\u043d\u043d\u044b", "\u043d\u0435\u043f\u0435\u0440\u0430\u0434\u0443\u0437\u044f\u0442\u044b"], "hu": ["p\u00e1rtsemleges"]}, "examples": [["senpartia historiisto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "parti", "primary": false}, "geo-": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Koncerna al esplorado de la Tero, geografio, mapado, geologio.", "translations": {"fr": ["g\u00e9o-"], "de": ["geo-"], "bg": ["\u0433\u0435\u043e-"]}, "examples": [["la E\u016dropa Geoscienca Unio disdonis 26 premiojn \u0109i-jare", "-, \u0108inaj sciencistoj gajnis premiojn, [2007]"], ["estas geostrategiaj kalkuloj en la politiko de NATO en eksa jugoslavio", "R. Platteau, Sendependeco de Kosovo, 2008-02"]], "subdefinitions": []}], "root": "geo", "primary": true}, "vestalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108e antikvaj Romanoj, pastrino de Vesta, devigata al virgeco kaj al konstanta subtenado de la sankta fajro.", "translations": {"be": ["\u0432\u044d\u0441\u0442\u0430\u043b\u043a\u0430"], "nl": ["Vestaalse maagd"], "pt": ["vestal"], "ru": ["\u0432\u0435\u0441\u0442\u0430\u043b\u043a\u0430"], "de": ["Vestalin"], "hu": ["Vesta-sz\u0171z"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Tre \u0109asta virino.", "translations": {"de": ["keusche Frau"], "hu": ["tiszta n\u0151", "sz\u0171zies n\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vestal", "primary": true}, "gasa fornelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fornelo funkcianta per brulgaso.", "translations": {"fr": ["cuisini\u00e8re \u00e0 gaz"], "de": ["Gasherd"], "pl": ["kuchenka gazowa"]}, "examples": [["por prepari la man\u011don la unuaj levintoj uzis senprokraste la malmultajn gasfornelojn, la aliaj devis alvici\u011di", "R. Frey, La veraj rakontoj de Roberto, 3, 2005"]], "subdefinitions": []}], "root": "fornel", "primary": false}, "magiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono havanta magiajn kapablojn, spertulo en la magio.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0433", "\u0447\u0430\u0440\u0430\u045e\u043d\u0456\u043a", "\u0432\u044f\u0434\u0437\u044c\u043c\u0430\u043a"], "fr": ["magicien"], "nl": ["tovenaar"], "br": ["hudour", "strobineller"], "ru": ["\u043c\u0430\u0433", "\u0432\u043e\u043b\u0448\u0435\u0431\u043d\u0438\u043a", "\u0447\u0430\u0440\u043e\u0434\u0435\u0439"], "de": ["Zauberer", "Magier"], "hu": ["m\u00e1gus", "var\u00e1zsl\u00f3"]}, "examples": [["ne a\u016dskultu do viajn profetojn, nek viajn magiistojn, nek viajn son\u011doklarigistojn, nek viajn a\u016dguristojn, nek viajn sor\u0109istojn", "La Malnova Testamento, Jeremia 27:9"]], "subdefinitions": []}], "root": "magi", "primary": false}, "for\u015diri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Perforte, rabe, \u015dire preni de iu a\u016d io.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043e\u0440\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u0440\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["emporter (arracher)"], "it": ["strappare (rubare, rapinare)"], "hu": ["elszak\u00edt (vhonnan)"]}, "examples": [["li for\u015diris \u011din el miaj manoj kaj forkuris", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 2a, p. 19a"], ["oni for\u015diris homojn de ilia laboro", "B"], ["la romianoj for\u015diris de la kartaganoj la komercon de la Mediteraneo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dir", "primary": false}, "pinaklo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pinta\u0135o staranta sur tegmento, arka\u0135o a\u016d apoga\u0135o, stabilige a\u016d orname.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0438\u043d\u0430\u043a\u043b\u044c", "\u0434\u0435\u043a\u043e\u0440\u0430\u0442\u0438\u0432\u043d\u0430\u044f \u0431\u0430\u0448\u0435\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["pinacle"], "nl": ["pinakel"], "pt": ["pin\u00e1culo"], "ca": ["pinacle"], "de": ["Pinakel", "Spitzs\u00e4ule", "Zinne"], "hu": ["fiatorony"], "es": ["pin\u00e1culo"]}, "examples": [["\u011di prezentis sin al li en formo de kastelo kun siaj kvar turoj kaj pinakloj", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 1a, \u0109apitro 2a, p. 34a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pinakl", "primary": true}, "angula koeficiento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u043a\u043b\u043e\u043d", "\u0443\u0433\u043b\u043e\u0432\u043e\u0439 \u043a\u043e\u044d\u0444\u0444\u0438\u0446\u0438\u0435\u043d\u0442"], "fr": ["pente", "coefficient directeur"], "en": ["slope", "angular coefficient"], "cs": ["sm\u011brnice"], "de": ["Steigung", "Richtungskoeffizient"], "pl": ["wsp\u00f3\u0142czynnik kierunkowy"], "hu": ["meredeks\u00e9g (egyenes\u00e9)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "koeficient", "primary": false}, "festuko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio poacoj (Festuca).", "translations": {"ru": ["\u043e\u0432\u0441\u044f\u043d\u0438\u0446\u0430"], "fr": ["f\u00e9tuque"], "nl": ["schapengras"], "pt": ["festuca"], "de": ["Schwingel"], "hu": ["csenkesz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "festuk", "primary": true}, "simple konver\u011da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri vico de funkcioj (fn)) Tia, ke por ajna x la vico (fn(x)) konver\u011das al iu limeso f(x).", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0442\u043e\u0447\u0435\u0447\u043d\u043e \u0441\u0445\u043e\u0434\u044f\u0449\u0430\u044f\u0441\u044f (\u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c \u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u0439)", "\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u043e \u0441\u0445\u043e\u0434\u044f\u0449\u0430\u044f\u0441\u044f (\u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c \u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u0439)"], "fr": ["(suite de fonctions) simplement convergente"], "en": ["simply convergent (function sequence)", "pointwise convergent (function sequence)"], "de": ["einfach konvergent (-e Funktionsfolge)", "punktweise konvergent (-e Funktionsfolge)"], "pl": ["(ci\u0105g funkcyjny) zwyczajnie zbie\u017cny"], "hu": ["pontonk\u00e9nt konvergens"]}, "examples": [["simple konver\u011di", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konver\u011d", "primary": false}, "degenerigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ka\u016dzi degeneron, korupti.", "translations": {"fr": ["ab\u00e2tardir", "gangr\u00e9ner (fig.)", "pervertir"]}, "examples": [["alkoholo degenerigas la naciojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "degener", "primary": false}, "Bonaventuro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo latindevena.", "translations": {"fr": ["Bonaventure"], "nl": ["Bonaventura"], "de": ["Bonaventura"], "it": ["Bonaventura"], "pl": ["Bonawentura"], "hu": ["Bonavent\u00fara"]}, "examples": [["episkopo Bonaventuro Jegli\u0109 \u0109iujn ekzemplerojn de tiu \u0109i tiam vere provoka libro private a\u0109etis", "Ivan Cankar, trad. Vinko O\u0161lak, La domo de Maria helpantino, Krakovo: Jadwiga, 1999"], ["\u00abLa teologio de la historio de sankta Bonaventuro\u00bb", "Papo Benedikto la 16a, [vidita je 2006-02-09]"]], "subdefinitions": []}], "root": "Bonaventur", "primary": true}, "gratena\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gratenita man\u011da\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043f\u044f\u043a\u0430\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["gratin"], "nl": ["gratin"], "pt": ["comida \u00e0 milanesa"], "ru": ["\u0437\u0430\u043f\u0435\u043a\u0430\u043d\u043a\u0430"], "de": ["Auflauf", "Gratin"], "tr": ["g\u00fcve\u00e7te pi\u015fmi\u015f yiyecek"], "hu": ["cs\u0151ben s\u00fclt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "graten", "primary": false}, "fermiono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elementa partiklo, kiu havas tian econ, ke ne pli ol unu tia korpusklo povas esti en unu sama kvantumstato:.", "translations": {"be": ["\u0444\u044d\u0440\u043c\u0456\u0451\u043d"], "fr": ["fermion"], "en": ["fermion"], "nl": ["fermion"], "pt": ["f\u00e9rmion"], "ru": ["\u0444\u0435\u0440\u043c\u0438\u043e\u043d"], "de": ["Fermion"], "hu": ["fermion"], "fa": ["\u0641\u0631\u0645\u06cc\u0648\u0646"], "pl": ["fermion"]}, "examples": [["fermionoj \u0109iam havas spinon entjerplusduonan; elektronoj kaj nukleonoj estas fermionoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fermion", "primary": true}, "porvivo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rimedoj por sin nutri, vivpano.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0434\u043e\u0432\u043e\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435"], "fr": ["vivres", "n\u00e9cessaire (objets de n\u00e9cessit\u00e9)"], "nl": ["levensonderhoud"], "be": ["\u0445\u0430\u0440\u0447\u044b", "\u043f\u0440\u0430\u0434\u0443\u043a\u0442\u044b"], "de": ["Lebensnotwendiges", "Lebensunterhalt"], "hu": ["\u00e9letsz\u00fcks\u00e9glet", "meg\u00e9lhet\u00e9s"]}, "examples": [["ili ekstermadis la produktojn de la tero kaj ne restigadis porviva\u0135on \u0109e la Izraelidoj", "Z"], ["la malri\u0109ulo devas klopodi per ungoj kaj dentoj por gajni sian porvivon", "A. Kivi, trad. H. Hall La Botistoj 1919"]], "subdefinitions": []}], "root": "viv", "primary": false}, "lambdacizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nepovo prononci la sonon L. Kp. rotacizo..", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u043c\u0431\u0434\u0430\u0446\u044b\u0437\u043c"], "de": ["Lambdazismus"], "nl": ["lambdacisme"], "es": ["lambdacismo"], "hu": ["lambdacizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lambdaciz", "primary": true}, "ekspekto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de hazarda variablo X, kadre de la probablospaco (\u03a9,A,P)) La lebega integralo de X sur \u03a9 rilate al mezuro P; simb. E(X) = \u222bXdP = \u222bxdPX(x).", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u0434\u0437\u044f\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435 (\u043c\u0430\u0442\u044d\u043c\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u0430\u0435)"], "fr": ["esp\u00e9rance math\u00e9matique"], "en": ["expectation (of a random variable)"], "pt": ["esperan\u00e7a matem\u00e1tica"], "ru": ["\u043c\u0430\u0442\u0435\u043c\u0430\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0435 \u043e\u0436\u0438\u0434\u0430\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Erwartungswert"], "hu": ["v\u00e1rhat\u00f3 \u00e9rt\u00e9k"], "es": ["esperanza matem\u00e1tica"], "pl": ["warto\u015b\u0107 oczekiwana (zmiennej losowej)"]}, "examples": [["la ekspekto estas la unua momanto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ekspekt", "primary": true}, "metroa haltejo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Vidu rimarkon sub metrohaltejo."], "primary definition": null, "translations": {"de": ["U-Bahnhof", "U-Bahn-Station"], "ro": ["sta\u0163ie de metrou"], "pt": ["parada de metr\u00f4"], "pl": ["stacja metra"]}, "examples": [["situanta 100 m sude de la indikita metroa haltejo", "Vancouver Esperanto SocietyGrupo en Vancouver, BC (Kanado) Esperanto-grupoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "halt", "primary": false}, "fobio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kronika malsano karakterizata per neracia timo.", "translations": {"be": ["\u0444\u043e\u0431\u0456\u044f"], "fr": ["phobie"], "bg": ["\u0444\u043e\u0431\u0438\u044f"], "nl": ["fobie"], "pt": ["fobia"], "ru": ["\u0444\u043e\u0431\u0438\u044f", "\u043d\u0430\u0432\u044f\u0437\u0447\u0438\u0432\u044b\u0439 \u0441\u0442\u0440\u0430\u0445"], "de": ["Phobie"], "hu": ["iszony", "f\u00f3bia"], "fa": ["\u0647\u0631\u0627\u0633 (\u0631\u0648\u0627\u0646\u0634\u0646\u0627\u0633\u06cc)"], "es": ["fobia"]}, "examples": [["aerofobio, akvofobio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fobi", "primary": true}, "enfalejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["fosse (pi\u00e8ge)", "pi\u00e8ge (fosse)"], "nl": ["val (v..dieren bijv.)"], "ru": ["\u0437\u0430\u043f\u0430\u0434\u043d\u044f", "\u043b\u043e\u0432\u0443\u0448\u043a\u0430"], "pl": ["zapadnia", "wilczy d\u00f3\u0142"], "hu": ["csapda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fal", "primary": false}, "blanka substanco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de cerbo a\u016d mjelo farita precipe el interne\u016dronaj ligoj, kontraste al griza substanco.", "translations": {"fr": ["mati\u00e8re blanche", "substance blanche"]}, "examples": [["blanka substanco de la cerbo.", "Vikipedio, artikolo \u00abkaloza korpo\u00bb, 2008-03-19"]], "subdefinitions": []}], "root": "substanc", "primary": false}, "juglando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kerno de la frukto de juglandujo, kun oleri\u0109a cerbetforma interno.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u043b\u043e\u0441\u043a\u0456 \u0430\u0440\u044d\u0445"], "fr": ["noix"], "bg": ["\u043e\u0440\u0435\u0445"], "nl": ["walnoot", "okkernoot"], "pt": ["noz"], "ru": ["\u0433\u0440\u0435\u0446\u043a\u0438\u0439 \u043e\u0440\u0435\u0445"], "de": ["Walnuss"], "tr": ["ceviz"], "sv": ["valn\u00f6t"], "hu": ["di\u00f3"], "en": ["walnut"], "br": ["krao\u00f1enn (frouezhenn)"], "it": ["noce (frutto)"], "pl": ["orzech w\u0142oski"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "jugland", "primary": true}, "dekori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"es": ["decorar"], "pl": ["dekorowa\u0107"], "pt": ["decorar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dekor", "primary": true}, "brankokovrilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ha\u016dtfalto kaj eventuale la ostoj kiuj de ekstere kovras la brankofendojn \u0109e plimulto da fi\u015doj kaj larvoj de amfibioj.", "translations": {"cs": ["sk\u0159ele"], "ru": ["\u0436\u0430\u0431\u0435\u0440\u043d\u0430\u044f \u043a\u0440\u044b\u0448\u043a\u0430"], "pl": ["pokrywa skrzelowa"], "la": ["operculum"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "brank", "primary": false}, "manpremo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Saluto de du homoj, farata per reciproka preno kaj premo de mano.", "translations": {"be": ["\u043f\u043e\u0446\u0456\u0441\u043a \u0440\u0443\u043a\u0456"], "fr": ["poign\u00e9e de mains"], "en": ["handshake"], "nl": ["handdruk"], "ru": ["\u0440\u0443\u043a\u043e\u043f\u043e\u0436\u0430\u0442\u0438\u0435"], "de": ["H\u00e4ndedruck"], "hu": ["k\u00e9zszor\u00edt\u00e1s"], "pl": ["u\u015bcisk d\u0142oni"]}, "examples": [["la frataj popoloj de Danujo kaj Svedujo salutas sin reciproke, ne per kanonoj, sed per amika manpremo", "Fabeloj, volumo 2, dano Holger"], ["li manpremis \u011dentile afable, \u0109iam per intense forta kaj sentpera mano", "F. Szil\u00e1gyi Portreto memore al B.C. Norda Prismo, 56/6"]], "subdefinitions": []}], "root": "prem", "primary": false}, "gla\u016dka": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bluverda, kiel iuj akvejoj.", "translations": {"fa": ["\u0622\u0628\u06cc \u0632\u0646\u06af\u0627\u0631\u06cc"], "fr": ["glauque (adj., bleu-vert)", "bleu-vert (adj.)"], "pt": ["verde-mar (adj.)", "glauco (adj.)"], "ru": ["\u0441\u0438\u043d\u0435-\u0437\u0435\u043b\u0451\u043d\u044b\u0439", "\u0446\u0432\u0435\u0442\u0430 \u043c\u043e\u0440\u0441\u043a\u043e\u0439 \u0432\u043e\u043b\u043d\u044b"]}, "examples": [["servoknaboj altiris \u0109aron, kapu\u0109itan per gla\u016dka silka dreliko", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 3a, p. 39a"]], "subdefinitions": []}], "root": "gla\u016dk", "primary": true}, "meze en": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En loko a\u016d momento egaldistanca de ekstrema\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u044f\u0440\u044d\u0434\u0437\u0456\u043d\u0435", "\u043d\u0430 \u0441\u044f\u0440\u044d\u0434\u0437\u0456\u043d\u0435"], "fr": ["au milieu de", "parmi"], "en": ["amid", "among", "in the middle of"], "nl": ["te midden van", "middenin"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0435\u0440\u0435\u0434\u0438\u043d\u0435", "\u043d\u0430 \u0441\u0435\u0440\u0435\u0434\u0438\u043d\u0435"], "de": ["mitten in"], "hu": ["k\u00f6z\u00e9p\u00fctt", "k\u00f6z\u00e9pen"], "sk": ["v strede"], "es": ["en medio de"], "br": ["e-kreiz"], "ro": ["\u00een mijloc"], "pl": ["w \u015brodku"]}, "examples": [["meze de la nokto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En loko, kie oni estas \u0109iuflanke \u0109irka\u016data.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u044f\u0440\u043e\u0434", "\u0441\u044f\u0440\u043e\u0434", "\u0443 \u0441\u044f\u0440\u044d\u0434\u0437\u0456\u043d\u0435"], "de": ["mitten in"], "pl": ["w \u015brodku"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0440\u0435\u0434\u0438", "\u0441\u0440\u0435\u0434\u0438"]}, "examples": [["meze de la nebulo", null], ["meze en la akvo", null], ["mezen en la bukedon oni enmetadis kandelon", "Z"], ["la Eternulo parolis al ili el meze de la fajro", "Z"], ["li faligis \u0109ion mezen de ilia tendaro", "Z"], ["ne metu ilian nombron mezen de la Izraelidoj", "Z"], ["halti meze dum la danco", null], ["meze inter la malamikoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mez", "primary": false}, "kobitido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio kobitidedoj (Cobitis), e\u016dropa fi\u015do nutranta sin per ma\u0109ado de sablo retenante nutra\u0135on.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044c\u044e\u043d"], "de": ["Steinbei\u00dfer"], "nl": ["modderkruiper"], "hu": ["cs\u00edk"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kobitid", "primary": true}, "Cipriano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo grekdevena.", "translations": {"fr": ["Cyprien"], "pl": ["Cyprian"], "it": ["Cipriano"], "pt": ["Cipriano"]}, "examples": [["prave diris sankta Cipriano: \u00abKutimo sen vero estas nur malnova eraro\u00bb", "Kampanjo por la ordinado de virinoj..., [vidita je 2006-05-08]"]], "subdefinitions": []}], "root": "Ciprian", "primary": true}, "\u0109efurbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Urbo, en kiu trovi\u011das la registara sidejo de lando, \u015dtato, provinco a\u016d similtipaj teritorioj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u043b\u0456\u0446\u0430"], "fr": ["capitale (ville)"], "en": ["capital (city)"], "el": ["\u03c0\u03c1\u03c9\u03c4\u03b5\u03cd\u03bf\u03c5\u03c3\u03b1"], "de": ["Hauptstadt"], "it": ["capoluogo", "capitale"], "hu": ["f\u0151v\u00e1ros"], "fa": ["\u067e\u0627\u06cc\u062a\u062e\u062a"], "cs": ["hlavn\u00ed m\u011bsto"], "fi": ["p\u00e4\u00e4kaupunki"], "es": ["capital"], "ru": ["\u0441\u0442\u043e\u043b\u0438\u0446\u0430"], "nl": ["hoofdstad"], "pt": ["capital"], "tr": ["ba\u015fkent"], "sv": ["huvudstad"], "sk": ["hlavn\u00e9 mesto"]}, "examples": [["en la venonta jaro mi veturigos mian fileton al la \u0109efurbo", "La Revizo, akto 5a, sceno 7a"], ["Moskvo estas la \u0109efurbo de Rusujo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Urbo pli grava ol aliaj pro iu elstariga trajto.", "translations": {}, "examples": [["ekonomia, arta, kultura \u0109efurbo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "urb", "primary": false}, "finia vico": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Finilongaj vicoj estas prezenteblaj per opoj kaj oni ofte konfuzas amba\u016d nociojn."], "primary definition": "Vico, kies fonto-aro estas finia.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0435\u0447\u043d\u0430\u044f \u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043a\u043e\u0440\u0442\u0435\u0436"], "fr": ["suite finie"], "en": ["finite sequence"], "nl": ["eindige reeks"], "pt": ["seq\u00fc\u00eancia finita"], "de": ["endliche Reihe"], "hu": ["v\u00e9ges sor"], "pl": ["ci\u0105g sko\u0144czony"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vic", "primary": false}, "gla\u016dko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gla\u016dka koloro.", "translations": {"fa": ["\u0622\u0628\u06cc \u0632\u0646\u06af\u0627\u0631\u06cc"], "fr": ["glauque (subst., bleu-vert)", "bleu-vert (subst.)"], "pt": ["verde-mar (subst.)", "verde azulado (subst.)", "glauco (subst.)"], "ru": ["\u0446\u0432\u0435\u0442 \u043c\u043e\u0440\u0441\u043a\u043e\u0439 \u0432\u043e\u043b\u043d\u044b"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gla\u016dk", "primary": false}, "preska\u016d": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adv. signifanta \u00abne tute, sed proksimume\u00bb.", "translations": {"be": ["\u0430\u043c\u0430\u043b\u044c"], "fr": ["presque"], "en": ["almost"], "nl": ["bijna"], "ro": ["de aproape"], "pt": ["quase", "perto de", "por pouco"], "ru": ["\u043f\u043e\u0447\u0442\u0438", "\u043f\u043e\u0447\u0442\u0438 \u0447\u0442\u043e", "\u0447\u0443\u0442\u044c \u043d\u0435"], "de": ["fast", "beinahe", "nahezu"], "sv": ["n\u00e4stan"], "vo": ["ti"], "es": ["casi"], "fi": ["melkein", "l\u00e4hes", "miltei"], "hu": ["majdnem", "szinte"], "pl": ["bez ma\u0142a", "niemal", "prawie"], "he": ["\u05db\u05de\u05e2\u05d8"]}, "examples": [["li estas preska\u016d mia frato: nepo de onklo de kuzo de konato", "Z"], ["preska\u016d \u0109iuj", null], ["li estis preska\u016d dis\u015dirita de la popolo", null], ["ili estas preska\u016d sama\u011daj", null], ["estis preska\u016d nokto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "preska\u016d", "primary": true}, "pedologio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La du terminoj estas homonimoj, \u015duldataj al konfuzo de malsamaj grekaj vortoj en unu saman vorteron ped-. La formado de tiaj sciencaj terminoj estas afero ekstera al la vortofarado esperanta, \u011di estas konsidero pri racia terminaro. \u0108i-okaze la vortero ped- multe pli ofte rilatas al la greka vorto por \u00abinfano\u00bb (pedagogio, pediatrio, pederastio kaj tiel plu) ol al la greka vorto por grundo; do, por multaj ordinaraj homoj la senco geologia estas tute neatendita kaj misgvida. PV donis nur la antropologian sencon; PIV1, nenian; PIV2, nur la sencon geologian."], "primary definition": "Komplekso da sciencaj studoj pri kreskanta homo, ekde \u011dia enutera stato \u011dis plenkreskeco.", "translations": {"be": ["\u043f\u044d\u0434\u0430\u043b\u0451\u0433\u0456\u044f"], "en": ["paedology"], "nl": ["pedologie"], "pt": ["pedologia"], "ru": ["\u043f\u0435\u0434\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "de": ["P\u00e4dologie"], "hu": ["pedol\u00f3gia", "gyermektanulm\u00e1ny"]}, "examples": [["la Moskva revuo \u00abPedologio \u2015 la nova epoko\u00bb adresas psi\u0125ologojn, instruistojn kaj gepatrojn", null], ["en la Kiota Ina Universitato la departemento de pedologio disponigas kursojn pri la infana psi\u0125ologio, la infana bonfarto, la infana kulturo kaj pedagogio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["bodemkunde"]}, "examples": [["tipajn stadiojn de la grundevoluo oni en la pedologio klasifikas kiel grundotipoj", "Vikipedio, Pedogenezo"]], "subdefinitions": []}], "root": "pedologi", "primary": true}, "anglo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lo\u011danto de Anglujo.", "translations": {"ru": ["\u0430\u043d\u0433\u043b\u0438\u0447\u0430\u043d\u0438\u043d"], "fr": ["anglais"], "bg": ["\u0430\u043d\u0433\u043b\u0438\u0447\u0430\u043d\u0438\u043d"], "nl": ["Engelsman"], "pt": ["ingl\u00eas"], "be": ["\u0430\u043d\u0433\u043b\u0456\u0447\u0430\u043d\u0456\u043d", "\u0430\u043d\u0433\u0435\u043b\u0435\u0446"], "de": ["Engl\u00e4nder"], "sv": ["engelsman"], "hu": ["angol"], "sk": ["Angli\u010dan"], "es": ["ingl\u00e9s"], "br": ["Saoz"], "vo": ["nelijel"], "pl": ["Anglik"]}, "examples": [["la jura konsilisto, kiu havis tre bone en la memoro la okazinta\u0135ojn de la jaro 1801, bonege subtenis la insultadon kontra\u016d la angloj", "Fabeloj, volumo 1, Galo\u015doj de feli\u0109o"], ["en la \u0109ambro trovi\u011dis multe da fremduloj, \u0109evalkomercistoj, bovkomercistoj kaj anka\u016d du angloj, kaj \u0109i tiuj \u0109iuj estas tiel ri\u0109aj ke iliaj po\u015doj dis\u015diri\u011das de la multego da oraj moneroj", "Fabeloj, volumo 4, Kion la patro faras, estas \u0109iam \u011dusta"], ["oni parolis pri la najbaroj, la Angloj kaj Skotoj", "Fabeloj, volumo 4, Historio el la dunoj"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Homo kun angla nacieco.", "translations": {"de": ["Engl\u00e4nder", "Angelsachse"], "en": ["Englishman"]}, "examples": [["tutajn jarojn devas uzi franco a\u016d anglo por tio, ke li ekpovu regule skribi en sia patra lingvo", "Esenco kaj Estonte, \u0109ap. 5"], ["hodia\u016d inter la gastamaj muroj de Bulonjo sur Maro kunvenis ne Francoj kun Angloj, ne Rusoj kun Poloj, sed homoj kun homoj", "Paroloj, anta\u016d la Unua Kongreso Esperantista en Boulogne sur Mer, 1905"]], "subdefinitions": []}], "root": "angl", "primary": true}, "Stefano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo grekdevena.", "translations": {"ru": ["\u0421\u0442\u0435\u043f\u0430\u043d", "\u0421\u0442\u0435\u0444\u0430\u043d (\u0438\u043d\u043e\u0441\u0442\u0440.)", "\u042d\u0442\u044c\u0435\u043d (\u0438\u043d\u043e\u0441\u0442\u0440.)"], "fr": ["\u00c9tienne", "St\u00e9phane"], "en": ["Stephen", "Steven"], "br": ["Stefan"], "it": ["Stefano"], "hu": ["Istv\u00e1n"]}, "examples": [["mia frato diris al Stefano, ke li amas lin pli, ol sin mem", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 18"]], "subdefinitions": []}], "root": "Stefan", "primary": true}, "licencio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Universitata rango, meza inter matureca ekzameno kaj doktoreco.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0446\u044d\u043d\u0446\u044b\u044f\u0442 (\u043d\u0430\u0432\u0443\u043a\u043e\u0432\u0430\u044f \u0441\u0442\u0443\u043f\u0435\u043d\u044c)"], "fr": ["licence (titre univ.)"], "en": ["licence (academic title in some countries)"], "nl": ["licentiaat (graad)"], "pt": ["licenciatura (grau universit\u00e1rio em alguns pa\u00edses)"], "ru": ["\u043b\u0438\u0446\u0435\u043d\u0446\u0438\u0430\u0442 (\u0443\u0447\u0451\u043d\u0430\u044f \u0441\u0442\u0435\u043f\u0435\u043d\u044c)"], "de": ["Lizentiat [akadem. Titel in einigen L\u00e4ndern, nicht in DE]"], "hu": ["licenci\u00e1tus", "fels\u0151fok\u00fa v\u00e9gzetts\u00e9g"], "br": ["aotreegezh"], "es": ["licenciatura"]}, "examples": [["licenciato", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "licenci", "primary": true}, "romiano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lo\u011danto de Romio.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u0440\u0430\u0436\u044b\u0442\u043d\u044b \u0440\u044b\u043c\u043b\u044f\u043d\u0456\u043d"], "nl": ["Romein (inw. v.h. oude Rome)"], "ru": ["\u0434\u0440\u0435\u0432\u043d\u0438\u0439 \u0440\u0438\u043c\u043b\u044f\u043d\u0438\u043d"], "de": ["R\u00f6mer"], "es": ["romano"], "hu": ["r\u00f3mai"]}, "examples": [["ne \u0109iu romiano estis romia civitano", null]], "subdefinitions": []}], "root": "Romi", "primary": false}, "malokupi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Forlasi okupitan lokon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043a\u0456\u043d\u0443\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u0437\u0432\u0430\u043b\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["\u00e9vacuer", "se retirer de"], "nl": ["ontruimen"], "pt": ["desocupar"], "de": ["r\u00e4umen", "entsetzen"], "hu": ["ki\u00fcr\u00edt", "evaku\u00e1l"]}, "examples": [["post tri jaroj la trupoj malokupis la venkitan landon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "okup", "primary": false}, "taj\u011di\u0109uano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108indevena milda luktosporto, praktikata precipe kiel malstre\u0109a, sanfavora gimnastiko.", "translations": {"fr": ["tai-chi-chuan", "t\u00e0i j\u00ed qu\u00e1n"], "de": ["Taijiquan"], "pl": ["Tai-Chi-Chuan"]}, "examples": [["iuj el ili ludas Taj\u011di\u0109uanon a\u016d Taj\u011dispadon, iuj dancas", "\u0108ina Radio Internacia, Ri\u0109a vivo de pekinaj maljunuloj, 2004-10-15"], ["mi anka\u016d faras Taj\u011di\u0109uanan vortareton", "F. de Moraes Paiva, [hejmpa\u011do], 2006-05-21"]], "subdefinitions": []}], "root": "taj\u011di\u0109uan", "primary": true}, "retpo\u015dto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Servo ebliganta al la rajtigitaj uzantoj inter\u015dan\u011di mesa\u011dojn per komputila reto.", "translations": {"be": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u043e\u043d\u043d\u0430\u044f \u043f\u043e\u0448\u0442\u0430"], "fr": ["courrier \u00e9lectronique (syst\u00e8me)", "e-mail (syst\u00e8me)"], "en": ["e-mail"], "nl": ["e-mail (de dienst)"], "ru": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u043e\u043d\u043d\u0430\u044f \u043f\u043e\u0447\u0442\u0430"], "de": ["E-Mail"], "sv": ["e-post", "e-mail"], "hu": ["elektronikus posta", "dr\u00f3tposta"], "pl": ["poczta internetowa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ret", "primary": false}, "statuto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fundamenta regularo de societo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u0442\u0443\u0442", "\u043f\u0430\u043b\u0430\u0436\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0443\u0441\u0442\u0430\u045e"], "fr": ["statuts"], "en": ["statute"], "nl": ["statuut"], "ru": ["\u0443\u0441\u0442\u0430\u0432", "\u0441\u0442\u0430\u0442\u0443\u0442"], "de": ["Statut", "Satzung"], "hu": ["szervezeti szab\u00e1lyzat", "alapszab\u00e1ly", "stat\u00fatum"], "es": ["estatutos"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "statut", "primary": true}, "stovo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0447"], "fr": ["po\u00eale (appareil de chauffage)"], "ru": ["\u043f\u0435\u0447\u044c (\u0441\u0443\u0449.)"], "hu": ["k\u00e1lyha", "t\u0171zhely"]}, "examples": [["du oldaj servistinoj varmigis vinon, ka\u016drante ekstere \u0109e stovo", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 63a, volumo 2a, p. 359a"]], "subdefinitions": []}], "root": "stov", "primary": true}, "nekompleta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u043f\u043e\u043b\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u043a\u043e\u043c\u043f\u043b\u0435\u043a\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0437\u0430\u0432\u0435\u0440\u0448\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["incomplet", "fragmentaire", "imparfait (incomplet)", "inachev\u00e9", "partiel"], "de": ["unvollst\u00e4ndig"]}, "examples": [["nekompleta objekto, ka\u016dzo", "Z"], ["en la plej bona okazo estas kapabla krei nur objektojn kriplajn, \u0125aosajn kaj nekompletajn", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "komplet", "primary": false}, "krimologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["studantoj de krimologio memoros pri la analogaj okaza\u0135oj en Grodno", "A. Conan Doyle, trad. W. Auld, La \u0108ashundo de la Baskerviloj, Sezonoj, 1998"], ["en la 19a jarcento kiam krimologio ankora\u016d estis juna, iuj sciencistoj proponis pse\u016ddoscienca\u0135ojn kiel kraniografio por rekonado de krimuloj", "Be\u0109jo, La mondo el mia vidpunkto, 2005-11-28"]], "subdefinitions": []}], "root": "krimologi", "primary": true}, "didaktika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0434\u0430\u043a\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["didactique", "p\u00e9dagogique"], "en": ["didactical", "pedagogical"], "ru": ["\u0434\u0438\u0434\u0430\u043a\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u043f\u043e\u0443\u0447\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0435\u0434\u0430\u0433\u043e\u0433\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["didaktisch"], "hu": ["didaktikus", "didaktikai"], "sk": ["didaktick\u00fd"], "es": ["did\u00e1ctico"], "pl": ["dydaktyczny", "pouczaj\u0105cy"]}, "examples": [["dum pluraj pa\u011doj la a\u016dtoro prezentas detalan tezon en didaktika stilo", "Donald Broadribb: Vi ne hontos transdoni vian ekzempleron (Harry Harrison, La kaptita universo), Monatojaro 2002a, numero 3a, p. 25-26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "didaktik", "primary": false}, "levrelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043d\u0447\u0430\u043a"], "fr": ["l\u00e9vrier"], "nl": ["windhond"], "pt": ["galgo", "lebr\u00e9u"], "ca": ["llebrer"], "de": ["Windhund"], "hu": ["ag\u00e1r"], "es": ["perro lebrel"]}, "examples": [["\u0109iun renkontitan hundon li nomis vertago, e\u0109 se temis pri levrelo a\u016d mopso", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha dua parto, anta\u016dparolo al la leganto, p. 394a"]], "subdefinitions": []}], "root": "levrel", "primary": true}, "alteni\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Firme teni\u011di je io a\u016d iu, tiel evitante disi\u011don.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u044b\u043c\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u043f\u0440\u044b\u0442\u0440\u044b\u043c\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u043f\u0440\u044b\u0442\u0440\u044b\u043c\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0434\u0435\u0440\u0436\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["tenir (\u00e0 qc) (s'y tenir attach\u00e9)", "s'attacher"], "pl": ["\u0142\u0105czy\u0107 si\u0119", "przy\u0142\u0105cza\u0107 si\u0119", "przyczepia\u0107 si\u0119"], "hu": ["k\u00f6t\u0151dik", "tapad"]}, "examples": [["al Li servu, kaj al Li alteni\u011du", "La Malnova Testamento, Readmono 13:4"]], "subdefinitions": []}], "root": "ten", "primary": false}, "interna a\u016dtomorfio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(en grupo) A\u016dtomorfio de la tipo f(x) = a.x.a-1 por iu a.", "translations": {"be": ["\u0443\u043d\u0443\u0442\u0440\u0430\u043d\u044b \u0430\u045e\u0442\u0430\u043c\u0430\u0440\u0444\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["automorphisme int\u00e9rieur"], "en": ["inner automorphism"], "ru": ["\u0432\u043d\u0443\u0442\u0440\u0435\u043d\u043d\u0438\u0439 \u0430\u0432\u0442\u043e\u043c\u043e\u0440\u0444\u0438\u0437\u043c"], "de": ["innerer Automorphismus"], "pl": ["automorfizm wewn\u0119trzny"], "hu": ["bels\u0151 automorfizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dtomorfi", "primary": false}, "bubalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Peza kvarpiedulo, simila al bovo, kun grandaj kornoj, \u015datanta akvejojn, hejma en Azio kaj en Afriko, genro el familio bovedoj (Bubalus).", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u0439\u0432\u0430\u043b"], "fr": ["buffle"], "bg": ["\u0431\u0438\u0432\u043e\u043b"], "nl": ["buffel"], "ru": ["\u0431\u0443\u0439\u0432\u043e\u043b"], "de": ["B\u00fcffel"], "hu": ["bivaly"], "en": ["buffalo"], "pl": ["baw\u00f3\u0142"], "br": ["bual"], "es": ["b\u00fafalo"]}, "examples": [["estis preska\u016d nokto-mezo kiam li sukceis kapti la bubalinon, kun helpo de kvar a\u016d kvin vila\u011danoj", "Guru Prasad Mainali, trad. R. Manandhar, Pajlo-fajro, Razeno blogas Esperante..., 2008-03-04"]], "subdefinitions": []}], "root": "bubal", "primary": true}, "ruza": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Artifike kaj lerte trompa.", "translations": {"be": ["\u0445\u0456\u0442\u0440\u044b"], "fr": ["rus\u00e9"], "en": ["cunning"], "nl": ["slim", "sluw", "listig"], "pt": ["astucioso", "astuto", "ardiloso", "fin\u00f3rio", "ladino", "manhoso"], "ru": ["\u0445\u0438\u0442\u0440\u044b\u0439", "\u043b\u0443\u043a\u0430\u0432\u044b\u0439"], "de": ["schlau", "listig"], "hu": ["ravasz", "cseles"], "cs": ["vychytral\u00fd"], "he": ["\u05e2\u05e8\u05de\u05d5\u05de\u05d9", "\u05e2\u05e8\u05d5\u05dd"]}, "examples": [["ruza homo", null], ["ruza ago", null], ["e\u0109 vulpo plej ruza fine estas kaptata", "Proverbaro esperanta"], ["ruzmiena", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ruz", "primary": true}, "elsaltulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu rapide ri\u0109i\u011dis a\u016d range plialti\u011dis.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0441\u043a\u0430\u0447\u043a\u0430", "\u043f\u0430\u0440\u0432\u044d\u043d\u044e"], "fr": ["parvenu", "nouveau riche"], "en": ["parvenu", "upstart"], "nl": ["parvenu"], "ru": ["\u0432\u044b\u0441\u043a\u043e\u0447\u043a\u0430", "\u043f\u0430\u0440\u0432\u0435\u043d\u044e"], "de": ["Empork\u00f6mmling", "Parven\u00fc"], "it": ["parvenu", "arrampicatore sociale", "arricchito (nuovo ricco)"], "hu": ["felkapaszkodott", "parven\u00fc"], "sv": ["parveny", "uppkomling", "nyrik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "salt", "primary": false}, "e\u016dklida algoritmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Algoritmo, kiu per sinsekvaj e\u016dklidaj dividoj ebligas kalkuli la plej grandan komunan divizoron de du elementoj en e\u016dklida ringo.", "translations": {"be": ["\u042d\u045e\u043a\u043b\u0456\u0434\u0430\u045e \u0430\u043b\u044c\u0433\u0430\u0440\u044b\u0442\u043c"], "fr": ["algorithme d'Euclide"], "en": ["Euclid['s] algorithm"], "pt": ["algoritmo de Euclides"], "ru": ["\u0430\u043b\u0433\u043e\u0440\u0438\u0442\u043c \u0415\u0432\u043a\u043b\u0438\u0434\u0430"], "de": ["Euklidischer Algorithmus"], "hu": ["euklideszi algoritmus"], "sk": ["Euklidov algoritmus"], "fa": ["\u0627\u0644\u06af\u0648\u0631\u06cc\u062a\u0645 \u0627\u0642\u0644\u06cc\u062f\u0633\u06cc"], "pl": ["algorytm Euklidesa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "algoritm", "primary": false}, "pu\u015di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Per abrupta premo a\u016d duonfrapo movi a\u016d provi movi ion for de si.", "translations": {"be": ["\u0448\u0442\u0443\u0440\u0445\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0456\u0445\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0445\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["pousser"], "en": ["push", "shove", "jog"], "nl": ["duwen", "stoten"], "pt": ["empurrar", "impelir", "empuxar"], "ru": ["\u0442\u043e\u043b\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0442\u043e\u043b\u043a\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0434\u0442\u0430\u043b\u043a\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["sto\u00dfen", "schieben", "r\u00fccken", "schubsen"], "hu": ["tasz\u00edt"], "cs": ["strkat"], "es": ["empujar"]}, "examples": [["pu\u015di iun per kubuto, genuo, \u015dtonon per piedo", null], ["li pu\u015dis min eksteren", null], ["\u015da\u016dmo pu\u015data de la vento fluas sur la bordo", "B"], ["enpu\u015di al iu la tran\u0109ilon en la korpon", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Pu\u015di distingi\u011das de peli \u0109ar \u011di entenas ideon de senpera kontakto, kaj metafore tiun de pli kruda forto."], "primary definition": "(transitiva) (figure) Peni meti iun en ian staton.", "translations": {"de": ["treiben"], "en": ["push"]}, "examples": [["li pu\u015das Egipton al la milito", "B"], ["vi min elpelus el la regno kaj vi pu\u015dus min al la mizero", "Z"], ["li al generaleco sin pu\u015das", "Z"], ["tiuj malbonaj kondi\u0109oj pu\u015das ilin sur la vojon al striko", null], ["reciproka malkonfido pu\u015das ilin al kontra\u016dstaro", "B"], ["ia nevenkebla deziro pu\u015dadis lin anta\u016den", null], ["malplena sako pu\u015das al peko", "Proverbaro esperanta"], ["pu\u015data de la deziro vidi", "B"], ["pu\u015data de la entuziasmo", "B"], ["\u015dia forta pedagogia talento pu\u015dis \u015din al la instruista profesio", null], ["pro la persisto de la intergentaj malamoj la homaro estus fatale pu\u015data al novaj katastrofoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pu\u015d", "primary": true}, "pu\u015do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekpremo a\u016d ekfrapo, kiu delokigas.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u043b\u0447\u043e\u043a"], "fr": ["impulsion", "pouss\u00e9e"], "nl": ["duw", "stoot"], "be": ["\u0448\u0442\u0443\u0440\u0448\u043e\u043a", "\u0448\u0442\u0443\u0440\u0445\u0435\u043b\u044c", "\u0442\u0430\u045e\u0445\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Sto\u00df", "Schubs"], "es": ["empuje"], "hu": ["tol\u00e1s", "l\u00f6k\u00e9s"]}, "examples": [["per unu pu\u015do de ponardo", "Z"], ["ricevi pu\u015dojn de sia patro", null], ["tiam nia afero ricevis potencan pu\u015don anta\u016den", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ekatako de sento.", "translations": {"hu": ["roham"]}, "examples": [["furioza pu\u015do de pasio atakas nun subite la pastrinon", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malamika atako.", "translations": {"hu": ["roham"]}, "examples": [["malgra\u016d \u0109iuj ventoj kaj pu\u015doj Esperanto vivis kaj kreskis regule", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "pu\u015d", "primary": false}, "-op": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Op almeti\u011das ne nur al numeraloj, kiel on, sed anka\u016d al \u0109iaj substantivoj."], "primary definition": "Sufikso montranta la kolektivecon kaj uzata por derivi el numeraloj a\u016d kvantaj vortoj substantivon kun la senco \u00abgrupo el indikita nombro da anoj\u00bb, el kiu oni povas plu derivi adjektivojn a\u016d adverbojn kun la senco \u00abkolektive\u00bb, \u00abkune\u00bb kaj tiel plu.", "translations": {"de": ["zu [Zwei-, Drei-, Vier- kaj tiel plu.]en"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: PV kaj PIV difinas ankora\u016d alian sencon: \u00aben grupoj de\u00bb: pasi unuope (unu post unu) sur la ponteto; viciri kvarope; ver\u015di gutope. Tion mi (Sergio Pokrovskij) opinias eraro. Por indiki tiajn disajn opojn oni uzu \"po\": pasi po unu sur la ponteto (\u00abpasi unuope\u00bb pli probable signifus \u00abpasi sole\u00bb); viciri po kvar (\u00abviciri kvarope\u00bb plie signifus ke entute estis 4 personoj kiuj iris vice) ver\u015di pogute. Komparu tiuj \u0109i du amikoj promenas \u0109iam duope. (\u0109i tie duope = \u00abamba\u016d kune\u00bb)"], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["\u015di restis duope kun la virino", "Z"], ["akiro kaj perdo rajdas duope", "Proverbaro esperanta"], ["ili venis triope (\u0109iuj tri kune)", null], ["fadeno triopigita ne balda\u016d dis\u015diri\u011do\u015d", "Z"], ["kvaropige faldita papero", null], ["kvinope ili sin \u0135etis sur min", "Z"], ["kiomope ni estas?", null], ["rigardu kiel multope jam ali\u011dis al ni la Britoj", "Z"], ["multope ni pli frue finos la laboron ol unuope", "Z"], ["mar\u015di arope", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "po, obl.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "op", "primary": true}, "konservativulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subtenanto de konserva politiko, de socia ne\u015dan\u011demo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0441\u044d\u0440\u0432\u0430\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["conservateur (subst., politique)"], "en": ["conservative"], "nl": ["conservatief (zn.)"], "pt": ["conservador (subst.)"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0441\u0435\u0440\u0432\u0430\u0442\u043e\u0440"], "es": ["conservador"]}, "examples": [["koaliciano por la konservativuloj", "Baard Hekland: Triumfas tedulo, Monato jaro 2001a, numero 11a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "konservativ", "primary": false}, "perkedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo perkoformaj fi\u015doj (Percidae).", "translations": {"ru": ["\u043e\u043a\u0443\u043d\u0435\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Barsche"], "nl": ["echte baarzen (fam.)"], "pt": ["perc\u00eddeos"], "hu": ["s\u00fcg\u00e9rf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "perked", "primary": true}, "ekrani": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u015cirmi.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0440\u0430\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["faire \u00e9cran"], "he": ["\u05dc\u05de\u05e1\u05da"], "pl": ["ekranowa\u0107"], "hu": ["v\u00e9d (v\u00e9d\u0151erny\u0151vel)", "le\u00e1rny\u00e9kol"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekran", "primary": false}, "ekrano": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La sencoj kaj estas preska\u016d kontra\u016daj (la unua servas por vidigi, la dua por ka\u015di). En la moderna Esperanto estas tendenco uzi la vorton ekrano por la senco vidiga (ekrano,), kaj la sencojn ka\u015dajn kaj protektajn esprimi per \u00ab\u015dirmilo\u00bb.", "Rimarko: La Akademia difino ial provas savi la etimologian konfuzon: la\u016d \u011di ekrano estas \u0109ia baro survoje de radiado, sendepende de tio, \u0109u \u011dia celo estas haltigi kaj ka\u015di a\u016d vidigi. Tia difino klarigas etimologian konfuzon kaj estas interesa por la lingvoj kiuj havas nur unu vorton por la du nocioj; sed \u011di estas nebezonata kaj malutila en Esperanto, kiu havas du apartajn (kvankam etimologie ja parencajn) radikojn por tiuj du apartaj nocioj... Kaj la difino per radiado malsukcesas por memlumantaj a\u016d likvakristalaj ekranoj, la stacidomaj ekranoj funkciantaj per koloraj platetoj kaj tiel plu."], "primary definition": "La\u016deble ebena surfaco uzata por vidigi bildojn per speciala te\u0125niko.", "translations": {"ru": ["\u044d\u043a\u0440\u0430\u043d"], "fr": ["\u00e9cran (tous sens)"], "en": ["screen"], "nl": ["scherm", "beeldscherm"], "pt": ["tela"], "be": ["\u044d\u043a\u0440\u0430\u043d"], "de": ["Bildschirm"], "sv": ["bildsk\u00e4rm"], "hu": ["k\u00e9perny\u0151"], "es": ["pantalla"], "br": ["skramm"], "pl": ["ekran"], "he": ["\u05d0\u05e7\u05e8\u05df", "\u05de\u05e8\u05e7\u05e2"]}, "examples": [["kina ekrano", null], ["televida, komputila ekrano", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u015cirmilo \u2015 objekto, kiu haltigas varmon, lumon, radiojn.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0440\u0430\u043d", "\u0448\u044b\u0440\u043c\u0430", "\u0437\u0430\u0441\u043b\u043e\u043d"], "nl": ["scherm"], "pt": ["anteparo", "guarda-fogo", "p\u00e1ra-luz"], "ru": ["\u044d\u043a\u0440\u0430\u043d", "\u0437\u0430\u0441\u043b\u043e\u043d\u043a\u0430"], "de": ["Schirm"], "sv": ["sk\u00e4rm"], "hu": ["v\u00e9d\u0151erny\u0151", "k\u00e1lyhaellenz\u0151", "parav\u00e1n"], "pl": ["ekran ochronny"], "he": ["\u05de\u05e1\u05da"]}, "examples": [["ekrano kontra\u016d elektromagnetaj ondoj", null]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Diversforma mebleto, kiun oni uzas por sin \u015dirmi kontra\u016d ardo de fajro.", "translations": {}, "examples": []}]}], "root": "ekran", "primary": true}, "martofloro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vegeta\u0135o kun blankaj sonoriloformaj floroj, kies ses egallongaj elipsaj petaloj havas flavan a\u016d verdan makulon \u0109e la pinto, specio el familio amarilidacoj (Leucoium vernum).", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u043b\u043e\u0446\u0432\u0435\u0442\u043d\u0438\u043a \u0432\u0435\u0441\u0435\u043d\u043d\u0438\u0439"], "fr": ["niv\u00e9ole"], "de": ["M\u00e4rzenbecher", "Fr\u00fchlingsknotenblume"], "ja": ["\u30b9\u30ce\u30fc\u30d5\u30ec\u30fc\u30af [\u3059\u306e\u304a\u3075\u308c\u3048\u304f]"], "pl": ["\u015bnie\u017cyca wiosenna"], "hu": ["tavaszi t\u0151zike"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flor", "primary": false}, "moderismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pli\u015dato de kompromisaj, maldrastaj, prudentaj agmanieroj, kontraste al ekstremismo.", "translations": {"fr": ["centrisme", "mesure (mod\u00e9ration)", "mod\u00e9ration"]}, "examples": [["troigo en sociaj ekstremoj nomi\u011das emfaze ekstremismo , kies inverso estas moderismo", "E. Pauli, Enciklopedio simpozio, artikolo \u00abekstrema\u00bb, 1996"], ["moderismo do estas: malekstrema kaj neideologia pozicio", "K. Miner, taglibro, 2004-03-24"]], "subdefinitions": []}], "root": "moder", "primary": false}, "terenregistro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezura planaro de la bienoj kaj terposedoj, starigita por difini la terimpostojn kaj eviti koliziojn inter terposedantoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0434\u0430\u0441\u0442\u0440"], "fr": ["cadastre"], "en": ["land register", "register of title deeds", "official real estate register"], "nl": ["kadaster (register)"], "ru": ["\u043a\u0430\u0434\u0430\u0441\u0442\u0440"], "ca": ["cadastre"], "de": ["Kataster", "Grundbuch"], "hu": ["telekk\u00f6nyv", "kataszter"], "es": ["catastro"]}, "examples": [["en regiono \u00abAlsace-Lorraine\u00bb validas la sistemo de la germana juro: la proprieton transdonas la enskribo en terenregistron", "Jean Duthilleul, La rajto havi domon,"]], "subdefinitions": []}], "root": "registr", "primary": false}, "grandskala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ampleksa, tu\u015danta multajn lokojn, kun gravaj sekvoj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u0439\u043d\u0430\u043c\u0430\u0448\u0442\u0430\u0431\u043d\u044b"], "fr": ["ambitieux (\u00e0 grande \u00e9chelle)", "\u00e0 grande \u00e9chelle (adj.)"], "en": ["large scale"], "ru": ["\u0448\u0438\u0440\u043e\u043a\u043e\u043c\u0430\u0441\u0448\u0442\u0430\u0431\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["sz\u00e9les k\u00f6r\u0171", "nagym\u00e9rv\u0171", "nagyar\u00e1ny\u00fa"]}, "examples": [["Preska\u016d certe en Koreio okazis grandskala fra\u016ddo", "Roland Rotsaert, Lernout kaj Hauspie: epilogo, Monato, jaro 2002a, numero 2a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "skal", "primary": false}, "kukoloformaj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la klaso birdoj (Cuculiformes).", "translations": {"ru": ["\u043a\u0443\u043a\u0443\u0448\u043a\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b\u0435"], "de": ["Kuckucksv\u00f6gel"], "nl": ["koekoeksvogels"], "hu": ["kakukkalak\u00faak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kukol", "primary": false}, "diktatorema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ema trudi siajn decidojn.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0438\u043a\u0442\u0430\u0442\u043e\u0440\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u0432\u043b\u0430\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u0434\u0435\u0441\u043f\u043e\u0442\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["dictatorial (fig.)"], "pl": ["dyktatorski", "apodyktyczny", "despotyczny"], "be": ["\u0434\u044b\u043a\u0442\u0430\u0442\u0430\u0440\u0441\u043a\u0456"], "es": ["dictatorial"], "hu": ["dikt\u00e1tori hajlam\u00fa", "diktat\u00f3rikus"]}, "examples": [["diktatorema gvidanto kontenti\u011das pri la pasivismo de la grupanoj", "B. Golden, Malgvidantoj de pasivistoj, Eventoj, 1994-05, numero 53a"]], "subdefinitions": []}], "root": "diktator", "primary": false}, "veldisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu profesie faras veldon.", "translations": {"sv": ["svetsare"], "pt": ["soldador"], "hu": ["hegeszt\u0151"]}, "examples": [["li klarigis al du veldistoj kelkajn ligojn, apena\u016d videblajn en la desegna\u0135kopio", "Oni ne pafas en Jamburg, \u0109apitro 5a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "veld", "primary": false}, "kinkonino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unu el la alkaloidaj substancoj en kinkono.", "translations": {"ru": ["\u0446\u0438\u043d\u0445\u043e\u043d\u0438\u043d"], "fr": ["cinchonine"], "de": ["Zinchonin"], "nl": ["cinchonine"], "hu": ["cinkonin"]}, "examples": [["la kinkonino estas uzata en la medicino plej ofte kiel kinkonina sulfato", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kinkonin", "primary": true}, "bombono": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pro nacilingva konfuzo fojfoje aperas \"bonbono\", kiu ne \u015dajnas ekzisti en vortaroj."], "primary definition": "Malgranda sukera\u0135o prenata kiel franda\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0446\u0443\u043a\u0435\u0440\u043a\u0430"], "fr": ["bonbon"], "en": ["bonbon", "candy", "sweet"], "nl": ["bonbon"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0444\u0435\u0442\u0430"], "de": ["Bonbon"], "hu": ["bonbon", "cukorka"], "es": ["bonbo\u00f3n"], "br": ["madig"], "pl": ["cukierek"]}, "examples": [["kelkaj funtoj da bombonoj por miaj infanetoj", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 3, anekdotoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "bombon", "primary": true}, "moduli": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La verbaj sencoj de la radiko modul estas absolute senrilataj al la substantivaj; fakte temas pri beda\u016drinda homonimio, evitebla per aparta radiko modulacio, modulacii, kiu internacie havas la \u0109i-supre difinatajn signifojn kaj nur ilin."], "primary definition": "(transitiva) Variigi la tonojn.", "translations": {"hu": ["modul\u00e1l"], "be": ["\u043c\u0430\u0434\u0443\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["moduler"], "de": ["modulieren"], "ru": ["\u043c\u043e\u0434\u0443\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Variigi, nuanci la vo\u0109on.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Variigi karakterizan grandon de oscilo konforme al transsendota signalo.", "translations": {}, "examples": [["frekvenca, amplituda, faza modulado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "modul", "primary": true}, "modulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Modulation"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Eblus kombini \u00abmodulo\u00bb kaj \u00abvektora spaco\u00bb sub la sama tegmenta nocio \u00abvektora spaco\u00bb kun distingo \u00absuper ringo\u00bb a\u016d \u00absuper korpo\u00bb."], "primary definition": "(super unuhava ringo R) Tia algebra strukturo (M,+,\u2219), ke (M,+) estas komuteca grupo; \u2219 estas ekstera operacio de R super M; kaj por \u0109iuj \u03b1, \u03b2\u2208R kaj x, y\u2208M veras, ke : (1) (\u03b1+\u03b2)\u2219x = \u03b1\u2219x+\u03b2\u2219x; (2) \u03b1\u2219(x+y) = \u03b1\u2219x+\u03b1\u2219y; (3) (\u03b1\u00d7\u03b2)\u2219x = \u03b1\u2219(\u03b2\u2219x); kaj (4) 1\u2219x = x.", "translations": {"be": ["\u043c\u043e\u0434\u0443\u043b\u044c"], "fr": ["module (sur un anneau)"], "en": ["(ring) module"], "ru": ["\u043c\u043e\u0434\u0443\u043b\u044c (\u043d\u0430\u0434 \u043a\u043e\u043b\u044c\u0446\u043e\u043c)"], "de": ["Modul (\u00fcber einem Ring)"], "hu": ["modulus (gy\u0171r\u0171 felett)"], "pl": ["modu\u0142 (nad pier\u015bcieniem)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de komplekso a+i.b) La kvadrata radiko de a2+b2.", "translations": {"be": ["\u043c\u043e\u0434\u0443\u043b\u044c"], "fr": ["module (d'un complexe)"], "en": ["module (of a complex number)"], "ru": ["\u043c\u043e\u0434\u0443\u043b\u044c (\u043a\u043e\u043c\u043f\u043b\u0435\u043a\u0441\u043d\u043e\u0433\u043e \u0447\u0438\u0441\u043b\u0430)"], "de": ["Modul (einer kompleksen Zahl)"], "hu": ["norma (komplex sz\u00e1m\u00e9)"], "pl": ["modu\u0142 (liczby zespolonej)"]}, "examples": [["la kompleksoj kun modulo \u03c1 estas prezenteblaj per \u03c1ei\u03b8", null], ["la modulon de z oni signas per |z|", null], ["la modulo de reelo egalas al \u011dia absoluta valoro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nombro, la\u016d kiu oni pritaksas la kongruecon de du nombroj.", "translations": {"be": ["\u043c\u043e\u0434\u0443\u043b\u044c"], "fr": ["module (de congruence)"], "en": ["modulus"], "ru": ["\u043c\u043e\u0434\u0443\u043b\u044c (\u0441\u0440\u0430\u0432\u043d\u0435\u043d\u0438\u044f)"], "de": ["Kongruenzmodul"], "hu": ["modulus (kongruenci\u00e1\u00e9)"], "pl": ["modu\u0142 (kongruencji)"]}, "examples": [["1111 kaj 4 estas kongruaj la\u016d modulo 9, a\u016d module 9", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Granda a\u016dtonoma parto de programo a\u016d aparato (kutime pli altranga ol bloko).", "translations": {"be": ["\u043c\u043e\u0434\u0443\u043b\u044c"], "de": ["Modul"], "ru": ["\u043c\u043e\u0434\u0443\u043b\u044c"], "hu": ["modul"]}, "examples": [["\u015dargomodulo, celmodulo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "modul", "primary": false}, "akvoscienco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri akvo, pri \u011dia konsisto kaj \u011dia natura cirkulado tra tero, aero, maroj.", "translations": {"fa": ["\u0622\u0628\u200c\u0634\u0646\u0627\u0633\u06cc"], "fr": ["hydrologie"], "nl": ["waterbouwkunde", "hydrologie"], "pl": ["hydrologia"], "ru": ["\u0433\u0438\u0434\u0440\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"]}, "examples": [["pro grandaj klopodoj dum jarcentoj sur la tereno de akvoscienco Nederlando akiris la respekton kiun \u011di nun havas", "-, Nederlando, malalta lando..., 2006-03"]], "subdefinitions": []}], "root": "akv", "primary": false}, "famigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konatigi.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0441\u043b\u0430\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["populariser", "r\u00e9pandre (populariser)"], "nl": ["beroemd maken", "bekend maken", "populariseren"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0441\u043b\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0441\u043b\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c"], "de": ["bekannt machen", "ber\u00fchmt machen"], "pl": ["s\u0142awi\u0107", "czyni\u0107 s\u0142awnym", "rozs\u0142awia\u0107", "rozg\u0142a\u015bnia\u0107"], "hu": ["elh\u00edresztel", "sz\u00e9tk\u00fcrt\u00f6l"]}, "examples": [["a\u016ddigi la\u016dte gloradon Kaj famigi \u0109iujn Viajn miraklojn", "La Malnova Testamento, Psalmaro 26:7"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "reklami, trumpeti", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fam", "primary": false}, "eltordi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(figure) Per premo, minaco... eltrudi de iu monon, hava\u0135ojn, servon.", "translations": {"fr": ["extorquer", "pressurer (financi\u00e8rement)"], "pl": ["wydusza\u0107", "wyci\u0105ga\u0107"]}, "examples": [["eltordi el li la informojn estis pli malfacile", "A. L\u00f6wenstein, La \u015dtona urbo, FEL, 1999"]], "subdefinitions": []}], "root": "tord", "primary": false}, "\u015dultrolevi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Altigi la \u015dultrojn signe pri nescio, nezorgo, indiferenteco.", "translations": {"fr": ["hausser les \u00e9paules"]}, "examples": [["\"Mi bezonas tiujn kvincentmil... ne estis mia mono... estis fremda mono...\" La direktoro \u015dultrumis: \"Mi beda\u016dras!\"", "J. Heltai, trad. P. C., Historio el Monako, Norda Prismo 1957:5, p. 248-250a"], ["rilate la politikistojn \u2015 li \u015dultrolevis, ridetante \u2015 oni bone kontrolos", "J. Francis, Misio sen Alveno, tk-stafeto, 1982"], ["Dieter protestis, ke tio povos difekti lian zorge faritan laboron, sed Winkelheim insistis, do li \u015dultrotiris kaj cedis", "A. Kvinke, Salonvakeroj, Monato, jaro 2000a, numero 5a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dultr", "primary": false}, "demotika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "De popola, komuna lingvo, kontraste al la beletra, klera a\u016d arkaisma.", "translations": {"fr": ["d\u00e9motique"], "pl": ["potoczny"], "pt": ["dem\u00f3tico"]}, "examples": [["Bernard Golden kompreneble estas prava pri ekzisto de demotika (nepresti\u011da, subnorma, pleba) lingvovarianto", "J. Nemeth, Simplaj komplika\u0135oj, soc.culture.esperanto, 2003-03-12"]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "El la moderna formo de la greka lingvo kun popola, parola bazo.", "translations": {}, "examples": [["la demotika estas la \u00abpopola\u00bb formo de la moderna greka lingvo", "Vikipedio, \u00abla demotika\u00bb, 2005-05-01"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "El flua stilo de la antikva egipta skribo, siatempe (7a \u011dis 4a jarcento a.K.) uzata precipe en administraj dokumentoj.", "translations": {}, "examples": [["tri surskriboj la unua estas hieroglifa skribo, la dua demotika, la tria greka", "Interesa arkeologio, p. 21a-22a"]]}]}], "root": "demotik", "primary": true}, "ripeti\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Reokazi, denove aperi.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0432\u0442\u043e\u0440\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u043e\u0432\u0442\u043e\u0440\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["se r\u00e9p\u00e9ter", "se reproduire (arriver de nouveau)"]}, "examples": [["\u015dian kapon plenigis unu sola penso, kiu sen\u0109ese ripeti\u011dadis kiel rekanta\u0135o", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "ripet", "primary": false}, "amen": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hebrea vorto, signifanta \u00abtiel estu!\u00bb kaj uzata kiel lasta vorto de pre\u011doj.", "translations": {"ru": ["\u0430\u043c\u0438\u043d\u044c"], "fr": ["amen"], "en": ["amen"], "nl": ["amen"], "pt": ["am\u00e9m"], "be": ["\u0430\u043c\u044d\u043d", "\u0430\u043c\u0456\u043d\u044c"], "de": ["Amen"], "sv": ["amen"], "hu": ["\u00e1men"], "sk": ["amen"], "fa": ["\u0622\u0645\u06cc\u0646"], "es": ["am\u00e9n"]}, "examples": [["diri amen al io", null], ["se ne estus \u00abse\u00bb kaj \u00abtamen\u00bb, mi al \u0109io dirus amen", "Proverbaro esperanta"], ["ameno diablon ne forpelas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "amen", "primary": true}, "nilpotenta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043d\u0456\u043b\u044c\u043f\u0430\u0442\u044d\u043d\u0442\u043d\u044b"], "fr": ["nilpotent"], "en": ["nilpotent"], "nl": ["nilpotent"], "pt": ["nilpotente"], "ru": ["\u043d\u0438\u043b\u044c\u043f\u043e\u0442\u0435\u043d\u0442\u043d\u044b\u0439"], "de": ["nilpotent"], "hu": ["nilpotens"], "fa": ["\u067e\u0648\u0686\u062a\u0648\u0627\u0646"], "pl": ["nilpotentny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nilpotent", "primary": true}, "asekuro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kontrakto por asekuri.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u0445\u043e\u045e\u043a\u0430"], "fr": ["assurance"], "en": ["insurance"], "nl": ["verzekering"], "ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u0445\u043e\u0432\u043a\u0430"], "de": ["Versicherung"], "sv": ["f\u00f6rs\u00e4kring"], "hu": ["biztos\u00edt\u00e1s (szerz\u0151d\u00e9s)"], "sk": ["poistka"], "es": ["seguro"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "asekur", "primary": false}, "asekuri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Protekti per kontrakto kun kompanio, kiu en okazo de doma\u011do a\u016d perdo pagu kompensan monon.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u0445\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["assurer"], "en": ["insure"], "nl": ["verzekeren"], "ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u0445\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["versichern"], "sv": ["f\u00f6rs\u00e4kra"], "hu": ["biztos\u00edt (vmi ellen)"], "sk": ["poisti\u0165"], "es": ["asegurar"]}, "examples": [["asekuri domon kontra\u016d incendio", null], ["sin asekuri kontra\u016d akcidentoj, morto", null], ["asekuri sian vivon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Protekti, sekurigi kontra\u016d io.", "translations": {"de": ["sichern"]}, "examples": [["lia sorto estas de nun asekurita", null], ["laboro asekuras kontra\u016d mizero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "asekur", "primary": true}, "-olog": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienculo, fakulo pri la koncerna temo.", "translations": {"fr": ["-ologue"], "de": ["-ologe"], "nl": ["-oloog"]}, "examples": [["la politikologo Jonathan Pool identigis kvin tipojn de lingva malegaleco", "M. Fettes, Principoj kaj praktiko en la Esperanto-komunumo, 1996"], ["pri la teoria parto helpis fama ruslanda kulturologo, profesoro Markov", "J. Dmitrijevskaja-Nilsson, Oni povas paroli pri vera triumfo, La Ondo de Esperanto, 2000:12"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "-ologi", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "olog", "primary": true}, "asekura": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "", "translations": {"sk": ["poistn\u00fd"], "be": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u0445\u0430\u0432\u044b"], "fr": ["d'assurance"], "nl": ["verzeker-"], "ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u0445\u043e\u0432\u043e\u0439"], "de": ["Versicherungs-"], "hu": ["biztos\u00edt\u00f3-", "biztos\u00edt\u00e1si"]}, "examples": [["asekura kompanio, agento, kontrakto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "asekur", "primary": false}, "rangulo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Vidu la rimarkon sub senrangulo."], "primary definition": "Iu, havanta malsuperulojn en hierarkio, precipe militista.", "translations": {"fr": ["grad\u00e9 (subst.)"]}, "examples": [["la ceteraj estis funkciuloj de la cara registaro, efektivaj sekretaj konsilistoj kaj aliaj ranguloj", "Drezen En batalo por SEU LOdE 1992:5-6"], ["la rangulo taskita pri la pridemandadoj diris al ni ke ni ne alkonduku ilin \u00abMortigu ilin\u00bb, diris li", "trad V. Lutermano Le Monde Diplomatique en Esperanto 2005-08"]], "subdefinitions": []}], "root": "rang", "primary": false}, "ranunkolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio ranunkolacoj (Ranunculus), tre ofta herbo kun plej ofte brilflavaj kvinfoliaj floroj.", "translations": {"ru": ["\u043b\u044e\u0442\u0438\u043a"], "nl": ["boterbloem"], "pt": ["ran\u00fanculo", "rain\u00fanculo", "bot\u00e3o-de-ouro"], "be": ["\u043a\u0430\u0437\u044f\u043b\u0435\u0446", "\u043a\u0443\u0440\u0430\u0441\u044c\u043b\u0435\u043f"], "de": ["Hahnenfu\u00df"], "hu": ["bogl\u00e1rka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ranunkol", "primary": true}, "kecalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de birdo (Pharomachrus mocinno) el la ordo de trogonoformaj, vivanta en Centra Ameriko, kun rugxa brusto, aliloke brila verda plumaro, kaj en la virseksulo longa vosto; sankta birdo de la aztekoj, nacia birdo de Gvatemalo.", "translations": {"en": ["quetzal"], "nl": ["quetzal"], "pt": ["quetzal"], "de": ["Quetzal"], "es": ["quetzal"], "hu": ["quetzal"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Monunuo de Gvatemalo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kecal", "primary": true}, "divorci": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108esigi geedzecon la\u016d ju\u011deja decido.", "translations": {"fr": ["divorcer"]}, "examples": [["kompreneble, oni ja divorcas, por ne devi rigardi unu la alian", "S. \u0160timec, Ombro sur interna pejza\u011do, Edistudio, 1984"]], "subdefinitions": []}], "root": "divorc", "primary": true}, "kol\u0109iko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio liliacoj (Colchicum), venena vegeta\u0135o kun violkoloraj floroj, perdanta dum la florado en a\u016dtuno la foliojn.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0437\u0432\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u043d\u0438\u043a \u043e\u0441\u0435\u043d\u043d\u0438\u0439"], "fr": ["colchique", "safran des pr\u00e9s", "tue-chien"], "nl": ["tijloos", "herfsttijloos", "naakt begijntje", "kind-voor-de-vader", "kale juffer"], "fa": ["\u06af\u0644 \u062d\u0633\u0631\u062a", "\u0633\u0648\u0631\u0646\u062c\u0627\u0646"], "de": ["Herbstzeitlose"], "hu": ["kikerics"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kol\u0109ik", "primary": true}, "disipi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0440\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043c\u0430\u0440\u043d\u0430 \u0442\u0440\u0430\u0446\u0456\u0446\u044c", "\u043c\u0430\u0440\u043d\u0430\u0442\u0440\u0430\u0432\u0456\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0442\u0440\u0430\u0447\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0436\u044b\u0440\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["dilapider", "gaspiller"], "en": ["waste"], "nl": ["verkwisten", "verkwanselen"], "pt": ["gastar", "esbanjar", "desperdi\u00e7ar"], "ru": ["\u0442\u0440\u0430\u043d\u0436\u0438\u0440\u0438\u0442\u044c", "\u0442\u0440\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0442\u043e\u0447\u0430\u0442\u044c"], "de": ["verschwenden"], "sv": ["sl\u00f6sa"], "hu": ["t\u00e9kozol", "pazarol"], "pl": ["trwoni\u0107", "roztrwania\u0107", "marnowa\u0107", "marnotrawi\u0107"]}, "examples": [["\u015di murmuras, ke vi disipemas anstata\u016d praktiki ekonomion", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 62a, p. 352a"]], "subdefinitions": []}], "root": "disip", "primary": true}, "fanatikulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo kiu fervore agas la\u016d iu religia a\u016d politika doktrino, blinde pri alies opinioj kaj celoj.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u043d\u0430\u0442\u044b\u043a"], "fr": ["fanatique (subst.)"], "nl": ["fanaticus"], "ru": ["\u0444\u0430\u043d\u0430\u0442\u0438\u043a"], "de": ["Fanatiker", "Besessener", "Blindgl\u00e4ubiger"], "hu": ["fanatikus"], "pl": ["fanatyk"], "es": ["fan\u00e1tico"]}, "examples": [["fanatikuloj, kiuj renversas kaj misuzas religion, alportos al la homaro ankora\u016d multan malfeli\u0109on", "Jaroslav, Al la intelektuloj de Monato, Monato, jaro 2003a, numero 1a, p. 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "fanatik", "primary": false}, "antrakso": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La unua senco estas PIV-a, tamen en multaj nacilingvaj vortaroj estas indikita dua senco (vidu karbunklo). \u015cajne en latinidaj lingvoj oni uzas unuajn sencojn de antrakso kaj karbunklo, dum en slavaj kaj \u011dermanaj lingvoj oni uzas inversajn duajn sencojn. La angla \u015dajne uzas amba\u016d. Esperantaj terminoj evidente ankora\u016d ne stabili\u011dis \u0109i-rilate."], "primary definition": "Grava profunda inflama absceso de la subha\u016dto, furunkego (latine carbunculus).", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0431\u0443\u043d\u043a\u0443\u043b (\u0431\u043e\u043b\u0435\u0437\u043d\u044c)"], "fr": ["anthrax"], "en": ["carbuncle", "anthrax"], "nl": ["anthrax"], "pt": ["antraz", "carb\u00fanculo"], "ca": ["\u00e0ntrax"], "de": ["Karbunkel"], "hu": ["dar\u00e1zsf\u00e9szek (betegs\u00e9g)", "carbunculus"], "es": ["\u00e1ntrax"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0432\u0443\u0433\u043b\u0456\u043a", "\u0441\u0456\u0431\u0456\u0440\u0441\u043a\u0430\u044f \u044f\u0437\u0432\u0430"], "en": ["anthrax"], "nl": ["miltvuur"], "ru": ["\u0441\u0438\u0431\u0438\u0440\u0441\u043a\u0430\u044f \u044f\u0437\u0432\u0430", "\u0430\u043d\u0442\u0440\u0430\u043a\u0441"], "de": ["Milzbrand"], "hu": ["l\u00e9pfene", "antrax"], "es": ["carbunco", "\u00e1ntrax maligno"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "antraks", "primary": true}, "buldozo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fortika kaj peza ra\u016dpveturilo destinita por senradikigi kaj niveli grundon.", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u043b\u044c\u0434\u043e\u0437\u044d\u0440"], "fr": ["bulldozer", "bouteur"], "en": ["bulldozer"], "ru": ["\u0431\u0443\u043b\u044c\u0434\u043e\u0437\u0435\u0440"], "de": ["Planierraupe", "Schubraupe", "Bulldozer", "Flachbagger"], "hu": ["buld\u00f3zer"], "sk": ["buldoz\u00e9r"], "es": ["bulldozer"], "pl": ["buldo\u017cer", "spychacz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "buldoz", "primary": true}, "teatrejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, ordinare konstrua\u0135o, en kiu oni prezentas teatra\u0135ojn.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u0430\u0442\u0430\u0440 (\u0431\u0443\u0434\u044b\u043d\u0430\u043a)"], "fr": ["th\u00e9\u00e2tre (b\u00e2timent)"], "nl": ["schouwburg"], "ru": ["\u0442\u0435\u0430\u0442\u0440 (\u0437\u0434\u0430\u043d\u0438\u0435)"], "pl": ["teatr"], "hu": ["sz\u00ednh\u00e1z (\u00e9p\u00fclet)"]}, "examples": [["la blindige brilaj lumtuboj de la strat'angula teatrejo", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 21a, p. 204a"]], "subdefinitions": []}], "root": "teatr", "primary": false}, "Ni\u011derio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato en la centra Afriko kun \u0109efurbo Abu\u011do. Teritorio de Federala Respubliko Ni\u011derio. ISO-3166 kodo: NG. \u011ci limas kun Benino, \u0108ado, Kameruno, Ni\u011dero kaj Atlantiko (Gvinea Golfo).", "translations": {"nl": ["Nigeria", "Nigeri\u00eb"], "de": ["Nigeria"], "bg": ["\u041d\u0438\u0433\u0435\u0440\u0438\u044f"], "en": ["Nigeria"], "pl": ["Nigeria", "Federalna Republika Nigerii"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ni\u011deri", "primary": true}, "komentarii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u044d\u043d\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043a\u0430\u043c\u044d\u043d\u0442\u0430\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["commenter", "faire le commentaire (de)", "annoter"], "en": ["comment on"], "nl": ["commentari\u00ebren"], "pt": ["comentar"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043c\u0435\u043d\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["kommentieren"], "hu": ["komment\u00e1l", "megjegyz\u00e9seket f\u0171z hozz\u00e1", "jegyzetekkel l\u00e1t el"]}, "examples": [["nia celado estas ofte mal\u011duste komentariata", "Zamenhof: La parolado en la Guildhall (Londono) je 1907-08-21."]], "subdefinitions": []}], "root": "komentari", "primary": true}, "komentario": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043c\u0435\u043d\u0442\u0430\u0440\u0438\u0439"], "fr": ["commentaire (remarque)", "note (remarque)", "remarque"], "nl": ["commentaar"], "be": ["\u043a\u0430\u043c\u044d\u043d\u0442\u0430\u0440"], "de": ["Kommentar"], "hu": ["komment\u00e1r", "jegyzet", "megjegyz\u00e9s"]}, "examples": [["kaj ili legis el la libro, el la instruo de Dio, klare, kun komentarioj, ke oni komprenu la legata\u0135on", "La Malnova Testamento, Ne\u0125emja 8:8."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043c\u0435\u043d\u0442\u0430\u0440\u0438\u0439"], "fr": ["commentaire (suite de remarques)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Tiu senco estas neinternacia (ekz-e \u011di estas nekonata en la rusa), kaj senbezone konfuza. Pli klarus \u00abLa notoj de Cezaro pri la Ga\u016dla milito\u00bb. Subtene PIV citas ankora\u016d la ekzemplon La cetera historio de Abija, liaj agoj, kaj liaj vortoj estas priskribitaj en la komentario de la profeto Ido , kie \u011di tradukas la hebrean [midra\u015d] (studo, verko, trakta\u0135o); komparu en la sama libro: Pri liaj filoj, pri la multo da mono, kiu estis kolektita sub li, kaj pri la riparado de la domo de Dio, estas skribite en la komentario en la libro de la re\u011doj. Por amba\u016d okazoj \u00abnotoj\u00bb estus pli konvena."], "primary definition": "Skizo de historiaj eventoj verkita en formo de memornotoj.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043f\u0438\u0441\u043a\u0438 (\u043b\u0438\u0442. \u0436\u0430\u043d\u0440)"], "fr": ["commentaire (plur., m\u00e9moires historiques)"]}, "examples": [["la komentarioj de Cezaro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "komentari", "primary": false}, "labortablo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tablo por labori, precipe en laborejo.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0431\u043e\u0447\u0438\u0439 \u0441\u0442\u043e\u043b", "\u0432\u0435\u0440\u0441\u0442\u0430\u043a"], "fr": ["bureau (meuble)", "\u00e9tabli (meuble)"], "en": ["desk"], "pt": ["balc\u00e3o", "banca"], "de": ["Arbeitstisch", "B\u00fcrotisch"], "hu": ["munkaasztal"], "pl": ["pulpit", "st\u00f3\u0142 roboczy", "st\u00f3\u0142 warsztatowy", "warsztat (pot.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En grafika fasado, parto de ekrano sur kiu aperas fenestroj, piktogramoj kaj aliaj objektoj bildigantaj la laborspacon de la uzanto.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0446\u043e\u045e\u043d\u044b \u0441\u0442\u043e\u043b"], "fr": ["bureau (\u00e9cran informatique)"], "en": ["desktop", "workspace"], "ru": ["\u0440\u0430\u0431\u043e\u0447\u0438\u0439 \u0441\u0442\u043e\u043b"], "de": ["Bildschirmhintergrund", "Desktop", "Arbeitsplatz"], "hu": ["asztal (desktop)", "desktop"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En Uniksaj fenestrosistemoj, \u0109iu el pluraj ekranplenoj (tipe 2 a\u016d 4) en kiuj la uzanto povas aran\u011di siajn fenestrojn, la\u016d diversaj temoj de siaj okupoj.", "translations": {"pl": ["obszar roboczy"]}, "examples": [["komuti virtualajn labortablojn", null], ["elektu la kolorojn por via Esperanta labortablo", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "La ekrana fono, ekrana loko ne kovrita per fenestro, piktogramo a\u016d alia ekrana objekto.", "translations": {"pl": ["pulpit"]}, "examples": [["por surekranigi la labortablan menuon, klaku per la dekstra musbutono sur la fona parto de la labortablo", null], ["por povi \u0109iam tuj lan\u0109i aplika\u0135on, trenu \u011dian piktogramon sur la labortablon", null]]}]}], "root": "tabl", "primary": false}, "irido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio iridacoj (Iris), kun grandaj trinombraj floroj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0441\u0430\u0447 (\u0440\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u043d\u0430)"], "fr": ["iris (plante)"], "en": ["iris (flower)"], "nl": ["iris (bloem)"], "pt": ["\u00edris (bot.)"], "ru": ["\u0438\u0440\u0438\u0441"], "de": ["Schwertlilie"], "hu": ["n\u0151szirom", "\u00edrisz"], "fa": ["\u0632\u0646\u0628\u0642"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "irid", "primary": true}, "hinda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilantanta al hindoj, ilia nacieco a\u016d \u015dtato.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0434\u044b\u0439\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["indien (adj., d'Inde)"], "nl": ["Indisch"], "pt": ["indiano"], "el": ["\u03b9\u03bd\u03b4\u03b9\u03ba\u03cc\u03c2"], "de": ["indisch"], "it": ["indiano (dell'India - agg.)"], "hu": ["hindu (nemzetis\u00e9g\u0171)", "indiai"], "pl": ["indyjski"], "ru": ["\u0438\u043d\u0434\u0438\u0439\u0441\u043a\u0438\u0439"], "es": ["indio", "hind\u00fa"]}, "examples": [["sur la folio de la lotuso \u011di pelas la sanktan akvon de la rivero Gango kaj la okuloj de la Hinda knabino eklumas, kiam \u015di \u011din ekvidas", "Fabeloj, volumo 3, Birdo Fenikso"], ["la dua oficiala lingvo estas la angla kaj aliaj gravaj lingvoj estas la mandarena (\u0109ina) kaj tamila (hinda), en hindaj kaj \u0109inaj familioj la infanoj parolas hinde a\u016d \u0109ine kaj en lernejoj ili lernas la malajan kaj anglan", "Monato, n-ro 02/1994, Malajzio &dash Multlingveco"]], "subdefinitions": []}], "root": "hind", "primary": false}, "citizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio fabacoj (Cytisus), arbusto kun flavaj a\u016d violaj floroj, \u015datataj de la kaproj.", "translations": {"be": ["\u0437\u044f\u043d\u043e\u0432\u0435\u0446"], "fr": ["cytise"], "pt": ["citiso"], "ru": ["\u0440\u0430\u043a\u0438\u0442\u043d\u0438\u043a", "\u0446\u0438\u0442\u0438\u0437\u0443\u0441"], "de": ["Besenginster"], "pl": ["szczodrzeniec", "\u017carnowiec"], "hu": ["sepr\u0151zan\u00f3t"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "citiz", "primary": true}, "bona\u016dgura": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Anonca, ta\u016dga por feli\u0109iga okaza\u0135o, por fortuno.", "translations": {"hu": ["b\u00edztat\u00f3", "\u00edg\u00e9retes", "kedvez\u0151"], "be": ["\u0434\u043e\u0431\u0440\u044b", "\u0441\u043f\u0440\u044b\u044f\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["auspicieux", "faste (signe)", "favorable (signe)"], "en": ["of good omen"], "ru": ["\u0434\u043e\u0431\u0440\u044b\u0439 (\u0437\u043d\u0430\u043a, \u043f\u0440\u0435\u0434\u0437\u043d\u0430\u043c\u0435\u043d\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435, \u043f\u0440\u0438\u043c\u0435\u0442\u0430)", "\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u043f\u0440\u0438\u044f\u0442\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["oni ne elektis ankora\u016d bona\u016dguran daton", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 66a, volumo 2a, p. 424a"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dgur", "primary": false}, "eseo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mallonga literatura verko, en kiu la a\u016dtoro ne intencas funde pritrakti sian temon.", "translations": {"be": ["\u044d\u0441\u044d"], "fr": ["essai (litt.)"], "en": ["essay"], "pt": ["ensaio (liter\u00e1rio)"], "ru": ["\u044d\u0441\u0441\u0435"], "de": ["Essay"], "hu": ["essz\u00e9"], "pl": ["esej", "szkic literacki"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ese", "primary": true}, "\u015dakludo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kombinacia surtabla ludo, devenanta ver\u015dajne el Hindujo, por du ludantoj (nomataj la blankulo kaj la nigrulo), havantaj po 16 siakolorajn diversspecajn figuretojn (\u015dakpecojn), kiujn ili la\u016dvice movas sur \u015daktabulo celante mati la re\u011don kontra\u016dulan.", "translations": {"be": ["\u0448\u0430\u0445\u043c\u0430\u0442\u044b"], "fr": ["\u00e9checs"], "en": ["chess"], "nl": ["schaken", "schaakspel"], "pt": ["xadrez"], "ru": ["\u0448\u0430\u0445\u043c\u0430\u0442\u044b"], "ca": ["escacs"], "de": ["Schachspiel"], "tr": ["satran\u00e7"], "it": ["scacchi (gioco)"], "sv": ["schack"], "fa": ["\u0634\u0637\u0631\u0646\u062c"], "pl": ["szachy"], "cs": ["\u0161achy"], "hu": ["sakk", "sakkj\u00e1t\u00e9k"], "es": ["ajedrez"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dak", "primary": false}, "kompleteco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de io kompleta.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043f\u043b\u0435\u043a\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u043b\u043d\u043e\u0442\u0430", "\u0446\u0435\u043b\u043e\u0441\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0446\u0435\u043b\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["compl\u00e9tude"], "de": ["Vollst\u00e4ndigkeit"], "nl": ["volledigheid"]}, "examples": [["prezenti ion en plena kompleteco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "komplet", "primary": false}, "senzorga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne maltrankvila pro zorgoj.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0437\u0437\u0430\u0431\u043e\u0442\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["insouciant"], "en": ["carefree"], "nl": ["onbezorgd"], "pt": ["despreocupado"], "be": ["\u0431\u0435\u0441\u043a\u043b\u0430\u043f\u043e\u0442\u043d\u044b", "\u0431\u0435\u0441\u0442\u0443\u0440\u0431\u043e\u0442\u043d\u044b"], "de": ["sorglos", "unbesorgt", "unbeschwert"], "it": ["disattento (incurante)", "incurante", "spensierato"], "hu": ["gondtalan"], "sk": ["bezstarostn\u00fd"], "pl": ["beztroski", "niedba\u0142y", "niefrasobliwy"], "he": ["\u05e9\u05d0\u05e0\u05df"]}, "examples": [["senzorga vivo, ofico", null], ["li deziregis denove foriri en la drinkejon, por dibo\u0109i kun siaj gajaj senzorgaj kolegoj", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, la forgesita pipo, rakonto de A. Edelmann, tradukis I. Kaminski"]], "subdefinitions": []}], "root": "zorg", "primary": false}, "komprenebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiun eblas kompreni.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043d\u044f\u0442\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["compr\u00e9hensible", "excusable", "explicable", "intelligible", "pardonnable", "saisissable (par l'esprit)"], "de": ["verst\u00e4ndlich"], "nl": ["begrijpelijk", "bevattelijk", "inzichtelijk", "doorzichtig (begrijpelijk)"], "es": ["comprensible", "entendible", "inteligible"]}, "examples": [["tia rakontado por aliaj infanoj estus malfacile komprenebla, sed \u0109i tiuj infanoj tion komprenis", "Fabeloj, volumo 3\u015ctono de la sa\u011duloj"], ["neniu verko Esperanta e\u0109 el la plej frua tempo iam perdos sian valoron kaj kompreneblecon por la estontaj generacioj", "Fundamento de EsperantoAnta\u016dparolo"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompren", "primary": false}, "anuso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malferma\u0135o, kiu trovi\u011das \u0109e la fino de la nutrokanalo, kaj tra kiu eliras la feka\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0443\u0441", "\u0437\u0430\u0434\u043d\u0456 \u043f\u0440\u0430\u0445\u043e\u0434"], "fr": ["anus"], "en": ["anus"], "nl": ["anus"], "pt": ["\u00e2nus"], "ru": ["\u0437\u0430\u0434\u043d\u0438\u0439 \u043f\u0440\u043e\u0445\u043e\u0434", "\u0430\u043d\u0443\u0441"], "ca": ["anus"], "de": ["Anus", "Arschloch [vulg.]"], "tr": ["an\u00fcs"], "hu": ["v\u00e9gb\u00e9lny\u00edl\u00e1s", "anus"], "es": ["ano"], "pl": ["odbyt"], "he": ["\u05e4\u05d9 \u05d4\u05d8\u05d1\u05e2\u05ea"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anus", "primary": true}, "kompreneble": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016d komprenebla maniero.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043d\u044f\u0442\u043d\u043e"], "fr": ["compr\u00e9hensiblement", "intelligiblement"], "nl": ["verstaanbaar", "duidelijk (verstaanbaar)"], "be": ["\u0437\u0440\u0430\u0437\u0443\u043c\u0435\u043b\u0430", "\u044f\u0441\u043d\u0430", "\u0432\u044b\u0440\u0430\u0437\u043d\u0430"], "de": ["nat\u00fcrlich", "verst\u00e4ndlich"], "hu": ["\u00e9rthet\u0151en"], "es": ["por supuesto", "por descontado", "comprensiblemente"]}, "examples": [["li, kvankam fremdulo, \u0109iam kompreneble parolis", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0437\u0440\u0430\u0437\u0443\u043c\u0435\u043b\u0430", "\u043d\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430"], "fr": ["\u00e9videmment", "\u00e0 l'\u00e9vidence", "bien entendu", "bien s\u00fbr", "il va de soi que", "in\u00e9vitablement", "naturellement (\u00e9videmment)", "sans conteste", "sans contredit", "sans aucune doute"], "nl": ["vanzelfsprekend", "natuurlijk (vanzelfsprekend)"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0443\u043c\u0435\u0435\u0442\u0441\u044f", "\u0441\u0430\u043c\u043e \u0441\u043e\u0431\u043e\u0439"], "de": ["nat\u00fcrlich", "selbstverst\u00e4ndlich"], "hu": ["term\u00e9szetesen"]}, "examples": [["\u0109ar mi devas foresti, mi kompreneble ne povos viziti vin morga\u016d...", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kompren", "primary": false}, "mitulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el la familio mituledoj (Mytilus), konko, kies unu mara specio estas multe man\u011data.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u0434\u044b\u044f"], "fr": ["moule"], "nl": ["mossel"], "pt": ["mexilh\u00e3o", "sururu"], "ru": ["\u043c\u0438\u0434\u0438\u044f"], "de": ["Miesmuschel"], "hu": ["kagyl\u00f3 (ehet\u0151)"], "br": ["mesklenn"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mitul", "primary": true}, "krozisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044d\u0439\u0441\u044d\u0440"], "en": ["crusier"], "nl": ["kruiser (ontr.)"], "ru": ["\u043a\u0440\u0435\u0439\u0441\u0435\u0440"], "de": ["Kreuzer"], "hu": ["cirk\u00e1l\u00f3 (haj\u00f3)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kroz", "primary": false}, "skabeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alta urbestrara funkciulo en kelkaj landoj.", "translations": {"ru": ["\u044d\u0448\u0435\u0432\u0435\u043d", "\u0433\u043e\u0440\u043e\u0434\u0441\u043a\u043e\u0439 \u0441\u043e\u0432\u0435\u0442\u043d\u0438\u043a", "\u043f\u043e\u043c\u043e\u0449\u043d\u0438\u043a \u043c\u044d\u0440\u0430"], "hu": ["v\u00e1rosi tan\u00e1csnok"], "de": ["Helfer des B\u00fcrgermeisters", "Sch\u00f6ffe"], "nl": ["wethouder (Ned.)", "schepen (Belgi\u00eb)"], "en": ["alderman", "magistrate", "sheriff"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skaben", "primary": true}, "kapono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kastrita koko, kiun oni grasigas por \u011din man\u011di.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043f\u043b\u0443\u043d"], "fr": ["chapon (coq ch\u00e2tr\u00e9)"], "en": ["capon", "castrated cock"], "nl": ["kapoen", "gesneden haan"], "de": ["Kapaun"], "hu": ["kappan"], "br": ["kabon"], "es": ["cap\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Kastrito.", "translations": {"fr": ["castrat"], "de": ["Kastrat"], "nl": ["castraat"], "br": ["spazhard"], "hu": ["kasztr\u00e1lt"]}, "examples": [["kaponvo\u0109o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kapon", "primary": true}, "detonacii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eksplodi kun premondo de supersona rapido.", "translations": {"fr": ["d\u00e9toner (explosion)"], "pl": ["detonowa\u0107"], "pt": ["detonar"]}, "examples": [["la tero detonaciis sub niaj piedoj", "Milito kontra\u016d salamandr, libro 3a, \u0109apitro 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "detonaci", "primary": true}, "detonacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eksplodo kun supersona premondo.", "translations": {"fr": ["d\u00e9tonation"], "pl": ["detonacja"], "pt": ["detona\u00e7\u00e3o"]}, "examples": [["iom poste, serio da detonacioj estis a\u016dditaj en Bagdado", "\u011cangalo, Serio da atakoj per bomba\u016dtoj..., 2004-10-24"]], "subdefinitions": []}], "root": "detonaci", "primary": false}, "kuledoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo dipteroj (Culicidae).", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u043e\u0432\u043e\u0441\u043e\u0441\u0443\u0449\u0438\u0435 \u043a\u043e\u043c\u0430\u0440\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Stechm\u00fccken"], "nl": ["steekmuggen (fam.)"], "pt": ["culic\u00eddeos"], "hu": ["sz\u00fanyogf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kuled", "primary": true}, "bazi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Apogi sur, fundamenti sur, doni kiel bazon al io.", "translations": {"sk": ["zalo\u017ei\u0165"], "ru": ["\u043e\u0441\u043d\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0441\u043d\u043e\u0432\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0431\u0430\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["baser"], "en": ["base"], "de": ["gr\u00fcnden (auf)", "basieren (auf)"], "pl": ["bazowa\u0107 (na czym\u015b)", "opiera\u0107 (co\u015b na czym\u015b)", "bra\u0107 (za podstaw\u0119)"], "hu": ["alapoz"]}, "examples": [["bazi konstruon sur la roko", null], ["bazi sian opinion, rifuzon sur iu", "Z"], ["sin bazi sur la kutimo", null], ["por ili la tuta vivo estas bazita sur la mona profito", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 18"], ["tiu regulo estas bazita sur praktikaj konsideroj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "baz", "primary": false}, "fera\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Objekto el fero.", "translations": {"be": ["\u0436\u0430\u043b\u044f\u0437\u044f\u043a\u0430"], "fr": ["fer (objet en fer)"], "nl": ["ijzerwerk"], "ru": ["\u0436\u0435\u043b\u0435\u0437\u043a\u0430", "\u0436\u0435\u043b\u0435\u0437\u044f\u043a\u0430"], "de": ["Eisen"], "hu": ["vas (t\u00e1rgy)"], "br": ["houarn (traezenn)", "houarnaj"], "pl": ["element \u017celazny"]}, "examples": [["malnovaj fera\u0135oj", null], ["huffero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fer", "primary": false}, "semajnfino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La tagoj de la semajno, dum kiuj oni kutime ne laboras. En multaj landoj tio estas sabato kaj diman\u0109o.", "translations": {"de": ["Wochenende"], "en": ["weekend"], "it": ["fine settimana"], "pt": ["fim de semana"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "semajn", "primary": false}, "kuko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Franda baka\u0135o el diversspeca pasto kun sukero.", "translations": {"be": ["\u043f\u0456\u0440\u043e\u0433", "\u043f\u0456\u0440\u0430\u0436\u043e\u043a", "\u043a\u0435\u043a\u0441"], "fr": ["g\u00e2teau"], "en": ["cake"], "nl": ["koek"], "pt": ["bolo"], "ru": ["\u043f\u0438\u0440\u043e\u0433 (\u0441\u043b\u0430\u0434\u043a\u0438\u0439)", "\u043f\u0438\u0440\u043e\u0436\u043e\u043a", "\u043b\u0435\u043f\u0451\u0448\u043a\u0430", "\u043a\u0435\u043a\u0441", "\u043f\u0438\u0440\u043e\u0436\u043d\u043e\u0435", "\u043a\u043e\u043d\u0434\u0438\u0442\u0435\u0440\u0441\u043a\u043e\u0435 \u0438\u0437\u0434\u0435\u043b\u0438\u0435 \u0438 \u0442.\u043f."], "de": ["Kuchen"], "sv": ["kaka"], "hu": ["s\u00fctem\u00e9ny", "kal\u00e1cs"], "es": ["pastel"]}, "examples": [["tablon ornamas ne tuko sed kuko", "Proverbaro esperanta"], ["de pli da suko ne malboni\u011das la kuko", "Proverbaro esperanta"], ["e\u0109 per dol\u0109a kuko vi min ne allogus", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kuk", "primary": true}, "hidro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Monstra akvoserpento kun sep a\u016d na\u016d kapoj, el kiuj \u0109iu, kiam oni \u011din detran\u0109is, estis tuj anstata\u016data de du.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u0434\u0440\u0430"], "fr": ["hydre"], "bg": ["\u0445\u0438\u0434\u0440\u0430"], "nl": ["hydra"], "pt": ["hidra"], "el": ["\u03cd\u03b4\u03c1\u03b1"], "de": ["Hydra"], "it": ["idra"], "hu": ["hidra"], "en": ["Hydra"], "es": ["hidra"], "ru": ["\u0433\u0438\u0434\u0440\u0430"], "pl": ["hydra"]}, "examples": [["\u011di estis hidro, tuj ni ekkonis tion, \u0109ar \u011di havis sep kapojn", "Karel \u010capek, trad. Josef Vondrou\u0161ek, Na\u016d fabeloj, Granda polica fabelo, [2002?]"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio hidredoj (Hydra).", "translations": {"nl": ["waterslang"], "de": ["Wasserschlange"], "en": ["hydra"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hidr", "primary": true}, "refi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Faldi refon.", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u0430\u0446\u044c \u0440\u044b\u0444"], "en": ["reef (sail)"], "nl": ["reven"], "ru": ["\u0431\u0440\u0430\u0442\u044c \u0440\u0438\u0444"], "de": ["reffen"], "hu": ["kurt\u00edt (vitorl\u00e1t)", "harmadol\u00e1s (vitorl\u00e1t)", "fog\u00e1st bek\u00f6t (vitorl\u00e1n\u00e1l)", "reffel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ref", "primary": false}, "refo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de velo, kiun oni faldas por malgrandigi la supra\u0135on allasitan al vento.", "translations": {"be": ["\u0440\u044b\u0444 (\u0432\u0435\u0442\u0440\u0430\u0437\u044f)"], "en": ["reef (sail)"], "nl": ["reef"], "ru": ["\u0440\u0438\u0444 (\u0447\u0430\u0441\u0442\u044c \u043f\u0430\u0440\u0443\u0441\u0430)"], "de": ["Reff"], "hu": ["kurt\u00edt\u00e1s (vitorl\u00e1\u00e9)", "harmadol\u00e1s (vitorl\u00e1\u00e9)", "fog\u00e1s (vitorl\u00e1\u00e9)", "reff"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ref", "primary": true}, "gasto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vizitanto, amike kaj senpage akceptata de dommastro \u0109e la hejmo a\u016d \u0109e la tablo.", "translations": {"be": ["\u0433\u043e\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["h\u00f4te (invit\u00e9 ou client)", "client (d'un h\u00f4tel ou d'un restaurant)", "convive", "invit\u00e9"], "bg": ["\u0433\u043e\u0441\u0442"], "nl": ["gast"], "pt": ["h\u00f3spede (recebido)"], "ru": ["\u0433\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Gast"], "tr": ["misafir", "konuk"], "sv": ["g\u00e4st"], "hu": ["vend\u00e9g"], "fa": ["\u0645\u0647\u0645\u0627\u0646"], "en": ["guest"], "cs": ["host"], "os": ["\u0443\u0430\u0437\u00e6\u0433"], "es": ["hu\u00e9sped"]}, "examples": [["gast' en tempo mal\u011dusta estas \u015dtono sur brusto", "Proverbaro esperanta"], ["se oni amas la gaston, oni zorgas la paston", "Proverbaro esperanta"], ["gasto kiel fi\u015do balda\u016d fari\u011das malfre\u015da", "Proverbaro esperanta"], ["por gasto ne petita mankas kulero", "Proverbaro esperanta"], ["estu bona gasto", null], ["lignaj vila\u011doj, kie la fajro estas ofte terura gasto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Vizitanto, pagante akceptata en hotelo a\u016d restoracio.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gast", "primary": true}, "Londona Akciborso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bilborso de Londono, dum la 20a jarcento la\u016d vendoj plej granda borso de E\u016dropo.", "translations": {"ru": ["\u041b\u043e\u043d\u0434\u043e\u043d\u0441\u043a\u0430\u044f \u0444\u043e\u043d\u0434\u043e\u0432\u0430\u044f \u0431\u0438\u0440\u0436\u0430"], "fr": ["bourse de Londres"], "en": ["London Stock Exchange", "LSE", "Lombard street"], "nl": ["Londense beurs"], "de": ["Londoner Aktienb\u00f6rse", "Londoner Effektenb\u00f6rse"], "hu": ["Londoni \u00c9rt\u00e9kt\u0151zsde", "LSE"], "br": ["yalc'h Londrez"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "London", "primary": false}, "gasti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti gasto.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["habiter (chez qn)", "\u00eatre l'h\u00f4te (de qn)", "\u00eatre invit\u00e9", "\u00eatre re\u00e7u"], "bg": ["\u043d\u0430 \u0433\u043e\u0441\u0442\u0438 \u0441\u044a\u043c"], "nl": ["te gast zijn"], "pt": ["hospedar-se"], "be": ["\u0433\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456\u0446\u044c", "\u0433\u0430\u0441\u044c\u0446\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["zu Gast sein"], "tr": ["misafir olmak", "a\u011f\u0131rlanmak"], "sv": ["g\u00e4sta"], "hu": ["vend\u00e9geskedik", "vend\u00e9g (vhol)"], "fa": ["\u0645\u0647\u0645\u0627\u0646 \u0628\u0648\u062f\u0646"]}, "examples": [["\u0109e la pastro ni gastas", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "gast", "primary": false}, "rekomendi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Aparte atentigi pri io a\u016d iu por altiri al \u011di \u015daton, favoron, protekton, prizorgon.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u043a\u043e\u043c\u0435\u043d\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["recommander"], "en": ["recommend"], "nl": ["aanbevelen"], "pt": ["recomendar"], "be": ["\u0440\u044d\u043a\u0430\u043c\u044d\u043d\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0456\u0446\u044c"], "de": ["empfehlen"], "hu": ["aj\u00e1nl"], "cs": ["doporu\u010dit"]}, "examples": [["rekomendi kuracilon, novan metodon, hotelon, kandidaton, petanton, libron:", null], ["rekomendita letero", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Atentigi iun pri ia plenuminda ago; insiste konsili al iu, ke li faru.", "translations": {}, "examples": [["mi rekomendas al vi la legadon de tiu raporto", null], ["jam multaj internaciaj kongresoj rekomendis la lernadon kaj uzadon de esp.", null], ["rekomendi al iu paciencon", "B"], ["oni rekomendis al mi fari la aferojn sekreta", "Z"], ["mi rekomendas, ke vi venu", null], ["sen mensoga rekomendo ne iras la vendo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "rekomend", "primary": true}, "oriente": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108e la oriento.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430 \u045e\u0441\u0445\u043e\u0434\u0437\u0435"], "fr": ["\u00e0 l'est"], "nl": ["ten oosten"], "br": ["er reter"], "ru": ["\u043d\u0430 \u0432\u043e\u0441\u0442\u043e\u043a\u0435"], "vo": ["lef\u00fcdiko"], "hu": ["keleten"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "orient", "primary": false}, "arekosinuso": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Vidu rimarkon sub areo."], "primary definition": null, "translations": {"pt": ["co-seno hiperb\u00f3lico inverso"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kosinus", "primary": false}, "frugilego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de korvo (Corvus frugilegus).", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0430\u043a"], "fr": ["freux"], "en": ["rook"], "nl": ["roek"], "pt": ["gralha-calva", "frouva"], "ru": ["\u0433\u0440\u0430\u0447"], "de": ["Saatkr\u00e4he"], "hu": ["vet\u00e9si varj\u00fa"], "cs": ["havran polni"], "pl": ["gawron"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "frugileg", "primary": true}, "reteni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Teni \u0109e si for de aliaj, ka\u015de a\u016d kontra\u016dle\u011de konservi.", "translations": {"be": ["\u0443\u0442\u0440\u044b\u043c\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["retenir", "contenir (retenir)", "endiguer (retenir)", "maintenir (retenir)"], "ru": ["\u0443\u0434\u0435\u0440\u0436\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "pl": ["powstrzymywa\u0107", "zatrzymywa\u0107"], "hu": ["visszatart", "f\u00e9kez", "megf\u00e9kez"]}, "examples": [["kiu retenas grenon, tiun malbenas la popolo", "La Malnova Testamento, Sentencoj 11:26"], ["vian abundon kaj sukon ne retenu: la unuenaskiton el viaj filoj vi devas doni al Mi", "La Malnova Testamento, Eliro 22:29"], ["mi plej severe avertas vin ne reteni iujn faktojn a\u016d donita\u0135ojn", "Urd Hadda murdita!, p. 21"], ["la kapitalistoj retenis tro grandan parton de la gajno", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ne lasi iri for de si.", "translations": {}, "examples": [["ankora\u016d vi retenas Mian popolon, kaj ne forliberigas \u011din", "La Malnova Testamento, Eliro 9:17"], ["permesu, ke ni retenu vin, kaj ni pretigos por vi kapridon", "La Malnova Testamento, Ju\u011distoj 13:15"], ["la restintoj en Cion kaj la reteni\u011dintoj en Jerusalem estos nomataj sanktuloj", "La Malnova Testamento, Jesaja 4:3"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Haltigi, malhelpi la anta\u016denmovon de io a\u016d iu.", "translations": {}, "examples": [["\u0109iujn Izraelidojn li forsendis \u0109iun al lia tendo, kaj la tricent homojn li retenis", "La Malnova Testamento, Ju\u011distoj 7:8"], ["jungu kaj forveturu, por ke vin ne retenu la pluvo", "La Malnova Testamento, I. Re\u011doj 18:44"], ["kial Vi retenas Vian brakon kaj Vian dekstran manon?, ekstermu ilin el Via basko", "La Malnova Testamento, Psalmaro 74:11"], ["neniu homo povas regi la venton kaj reteni la venton", "La Malnova Testamento, Predikanto 8:8"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: La nuanco inter \u00abreteni sin\u00bb kaj \u00abdeteni sin\u00bb estas apena\u016d sentebla, sed la dua estas multe pli kutima."], "primary definition": "(transitiva) (figure) Malhelpi la manifesti\u011don de sento a\u016d la plenumi\u011don de ago.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0440\u044b\u043c\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c"], "ru": ["\u0441\u0434\u0435\u0440\u0436\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["la danhundo ne povis reteni sian impeton", "La revadoj de soleca promenanto, Dua promenado"], ["reteni sian spiradon", "Z"], ["\u015diaj okuloj apena\u016d retenis larmojn", null], ["la elspezo retenas min de korespondado", null], ["sian tutan koleron aperigas malsa\u011dulo, sed sa\u011dulo \u011din retenas", "La Malnova Testamento, Sentencoj 29:11"], ["kiu retenas siajn lipojn, tiu estas sa\u011da", "La Malnova Testamento, Sentencoj 10:19"], ["ili obeis la vorton de la Eternulo, kaj retenis sin de irado, konforme al la vorto de la Eternulo", "La Malnova Testamento, I. Re\u011doj 12:24"]], "subdefinitions": []}], "root": "ten", "primary": false}, "planilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rimedo por fari planojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u044f\u043d\u0456\u0440\u043e\u045e\u0448\u0447\u044b\u043a"], "ru": ["\u043f\u043b\u0430\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0449\u0438\u043a"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aplika programo en persona komputilo a\u016d po\u015dkomputilo ebliganta manipuli negrandan datumbazon por registri kaj plani aran\u011dojn, taskojn, renkonti\u011dojn kaj tiel plu.", "translations": {"fr": ["organiseur"], "en": ["organizer"], "nl": ["organizer"], "hu": ["organizer"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Vojoplanilo, programo por plani itineron.", "translations": {"fr": ["logiciel de navigation"], "en": ["route planner"], "nl": ["routeplanner"], "hu": ["\u00fattervez\u0151"]}, "examples": [["kiam loknomo ne estas plene au \u011duste skribita, la vojoplanilo revenos al vi kun listo da nomoj, el kiuj vi povas fari specifan elekton", "Shell-vojoplanilo"]]}]}], "root": "plan", "primary": false}, "ekstremumiganto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ial nomas tion \u00abekstremumo\u00bb, kio ne ebligas distingi inter la alprenata minimuma a\u016d maksimuma valoro kaj aliflanke la punkto, \u0109e kiu la funkcio alprenas tiun valoron. Koncerne la uzon de sufikso \u00ab-ejo\u00bb \u0109i-cele vidu rimarkon sub maksimumiganto."], "primary definition": "(de bildigo al orda aro) Punkto de la fonto-aro, \u0109e kiu \u011di atingas ekstremumon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0443\u043d\u043a\u0442 \u044d\u043a\u0441\u0442\u0440\u044d\u043c\u0443\u043c\u0443"], "fr": ["point o\u00f9 la fonction admet un extr\u00e9mum"], "en": ["position of an extremum"], "ru": ["\u0442\u043e\u0447\u043a\u0430, \u0432 \u043a\u043e\u0442\u043e\u0440\u043e\u0439 \u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u044f \u043f\u0440\u0438\u043d\u0438\u043c\u0430\u0435\u0442 \u044d\u043a\u0441\u0442\u0440\u0435\u043c\u0443\u043c"], "de": ["Extremstelle", "Extremalstelle"], "pl": ["punkt ekstremalny"], "hu": ["sz\u00e9ls\u0151\u00e9rt\u00e9khely"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekstrem", "primary": false}, "pramo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda plata boato por transriverigi homojn, bestojn a\u016d veturilojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u043e\u043c"], "fr": ["bac (bateau)"], "bg": ["\u0444\u0435\u0440\u0438\u0431\u043e\u0442"], "nl": ["veerpont"], "pt": ["barca", "ferryboat"], "ru": ["\u043f\u0430\u0440\u043e\u043c"], "de": ["F\u00e4hre"], "sv": ["f\u00e4rja"], "hu": ["komp"], "en": ["ferry", "pontoon"], "it": ["traghetto", "ferryboat"]}, "examples": [["la pramo veturas preska\u016d du horojn", "Werner Schad: Tra la Andoj boate, Monatojaro 2001a, numero 12a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pram", "primary": true}, "frambujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de rubuso kun ru\u011daj plurfruktoj (Rubus idaeus).", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043b\u0456\u043d\u0430 (\u0440\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u043d\u0430)", "\u043c\u0430\u043b\u0456\u043d\u044c\u043d\u0456\u043a", "\u043c\u0430\u043b\u0456\u043d\u0430\u0432\u044b \u043a\u0443\u0441\u0442"], "fr": ["framboisier"], "bg": ["\u043c\u0430\u043b\u0438\u043d\u0430"], "nl": ["framboos"], "pt": ["framboeseira"], "ru": ["\u043c\u0430\u043b\u0438\u043d\u0430 (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435)", "\u043c\u0430\u043b\u0438\u043d\u043e\u0432\u044b\u0439 \u043a\u0443\u0441\u0442"], "de": ["Himbeerstrauch"], "hu": ["m\u00e1lnabokor"], "en": ["raspberry bush"], "cs": ["malin\u00edk"], "pl": ["malina"]}, "examples": [["inter verdaj frambujoj staris alta svelta fra\u016dlino", "Ivan Turgenev, trad. I. Novikova k.a., La unua amo, Jekaterinburg: Sezonoj, 1993"]], "subdefinitions": []}], "root": "framb", "primary": false}, "pne\u016dmatiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gasfiziko.", "translations": {"be": ["\u043f\u043d\u044d\u045e\u043c\u0430\u0442\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["pneumatique"], "en": ["pneumatics"], "nl": ["pneumatiek"], "pt": ["pneum\u00e1tica"], "ru": ["\u043f\u043d\u0435\u0432\u043c\u0430\u0442\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Pneumatik"], "it": ["pneumatica (scienza)"], "hu": ["pneumatika", "g\u00e1ztan"], "pl": ["pneumatyka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0448\u044b\u043d\u0430 (\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u043f\u0430\u0440\u0442\u043d\u0430\u0433\u0430 \u0441\u0440\u043e\u0434\u043a\u0430)"], "en": ["tire"], "nl": ["band (v.auto, fiets...)"], "pt": ["pneu", "pneum\u00e1tico"], "ru": ["\u0448\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Reifen"], "it": ["pneumatico (sost.)"], "hu": ["gumiabroncs"], "pl": ["opona (z ew. d\u0119tk\u0105)", "pneumatyka (przest.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pne\u016dmatik", "primary": true}, "Rudolfo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo \u011dermandevena.", "translations": {"ru": ["\u0420\u0443\u0434\u043e\u043b\u044c\u0444"], "fr": ["Rodolphe"], "nl": ["Rudolf"], "pt": ["Rodolfo"], "de": ["Rudolf"], "it": ["Rodolfo"], "hu": ["Rudolf"], "es": ["Rodolfo"]}, "examples": [["la atendantoj denove atakis lin, forpu\u015dante Rudolfon", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "Rudolf", "primary": true}, "aparta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malkuna, disigita de, malkomuna.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u043e\u0431\u043d\u044b"], "fr": ["distinct", "s\u00e9par\u00e9"], "en": ["apart"], "ru": ["\u043e\u0442\u0434\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["besonder", "gesondert"], "it": ["a parte", "speciale"], "sk": ["osobitn\u00fd"], "cs": ["zvl\u00e1\u0161tn\u00ed"]}, "examples": [["sendi dokumentojn sub aparta koverto", null], ["mendi du apartajn \u0109ambrojn en hotelo", null], ["al \u0109iu sanktulo apartan kandelon", "Proverbaro esperanta"], ["ni protestas nur kontra\u016d tio, se apartaj personoj volas \u015dan\u011di Esperanton", "Z"], ["por \u0109iu horo de la tago li havis apartan surtuton", "Fabeloj, volumo 1, La novaj vestoj de la re\u011do"], ["amikeco aparte, ofico aparte", "Proverbaro esperanta"], ["en Esperanto la vortoj estas pli naturaj kaj pli bonsonaj se ili estas ne kunmetitaj sed uzataj aparte", "Z"], ["ellerni unu saman akcenton por \u0109iuj vortoj estas multe pli facile ol memori por \u0109iu vorto apartan akcenton", "Z"], ["apartlingvaj kaj apartmoraj gentoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Pri sinonimoj vidu sub Speciala."], "primary definition": "Speciala, neordinara.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u0430\u0431\u043b\u0456\u0432\u044b"], "fr": ["particulier", "\u00e0 part", "sp\u00e9cial"], "en": ["particular"], "ru": ["\u043e\u0441\u043e\u0431\u044b\u0439"]}, "examples": [["mi legis vian leteron kun aparta intereso", null], ["esprimo akceptita en aparta senco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "apart", "primary": true}, "barelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ronda ventroforma ujo el lignaj kurbaj tabuletoj kunfirmigitaj per feraj a\u016d lignaj ringoj kun du plataj fundoj, uzata por enteni vinon, akvon a\u016d aliajn flua\u0135ojn.", "translations": {"be": ["\u0431\u043e\u0447\u043a\u0430"], "fr": ["barrique", "fut (tonneau)", "tonneau"], "bg": ["\u0431\u044a\u0447\u0432\u0430"], "pt": ["barril", "pipa", "barrica", "casco (vasilha)"], "ru": ["\u0431\u043e\u0447\u043a\u0430"], "de": ["Fass"], "hu": ["hord\u00f3"], "sk": ["sud"], "en": ["barrel"], "pl": ["beczka", "bary\u0142ka"], "br": ["barrikenn", "tonell"], "cs": ["sud"], "es": ["barril"]}, "examples": [["la kelestro iris al alia barelo, el kiu la mar\u015dalo trinkis", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, du fratoj"], ["barelo malplena sonas plej la\u016dte", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Mezurunuo por nafto kaj similaj substancoj, valoranta 159 litrojn.", "translations": {"pl": ["bary\u0142ka"]}, "examples": [["en 1992 Occidental ricevis permeson espluati terenon kiu enhavis 2 bilionojn da bareloj de nafto", "S. Oceransky, trad. R. Torres, Vivo au morto por la indi\u011dena popolo Uua, [vidita je 2006-04-21]"]], "subdefinitions": []}], "root": "barel", "primary": true}, "pruso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de balta etno, kiu en la 1a jarmilo p.K. prilo\u011dis la teritorion de la suda bordo de la Balta Maro.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0443\u0441"], "nl": ["Pruis"], "pt": ["prussiano"], "ru": ["\u043f\u0440\u0443\u0441\u0441"], "pl": ["Prus"], "hu": ["porosz"]}, "examples": [["okcidentaj baltoj estis prusoj", "P. \u010celiauskas: Litovio dum jarcentoj. Kaunas, 2002. P. 13."], ["anta\u016d la 13a jarcento sur la kur\u015da terlango vivis prusoj, semboj, norde samogitoj, kur\u015doj", "Laimius STRAZNICKAS: Terlango \u2015 natura valoro. Monato"], ["la kruckavaliroj konkeris la prusojn kaj eklo\u011dis \u0109i tie meze de la 13a jarcento", "Halina Gorecka: Redakcie. La Ondo de Esperanto, 2001, n-ro 8\u20139"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "= prusujano.", "translations": {}, "examples": [["oni devas distingi inter la malnovaj prusoj (a\u016dto\u0125tonaj lo\u011dantoj) kaj novaj prusoj (lo\u011dantoj de Prusujo, prusujanoj)", "Halina Gorecka: Pa\u011doj el la historio de la Sukcena Lando. La Ondo de Esperanto."]], "subdefinitions": []}], "root": "prus", "primary": true}, "vilao": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Somerdomo, kampodomo.", "translations": {"el": ["\u03b2\u03af\u03bb\u03bb\u03b1"], "fr": ["r\u00e9sidence secondaire", "villa"], "en": ["villa", "cottage", "country cottage", "seaside cottage", "summer residence"], "nl": ["villa", "landhuis"], "pt": ["vila"], "be": ["\u0432\u0456\u043b\u0430", "\u0434\u0430\u0447\u0430"], "de": ["Villa"], "hu": ["villa (h\u00e1z)"], "fa": ["\u0648\u06cc\u0644\u0627", "\u062e\u0627\u0646\u0647\u0654 \u06cc\u06cc\u0644\u0627\u0642\u06cc"], "ru": ["\u0432\u0438\u043b\u043b\u0430", "\u0434\u0430\u0447\u0430"]}, "examples": [["ni vidis ke multaj vila\u011danoj konstruis jam belajn vilaojn, meblitajn kaj provizitajn per akvo kaj elektra energio, kiel en la urbo", "Bardhyl Selimi: Voja\u011dimpresoj, somero 2000, Monatojaro 2001a, numero 1a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "vila", "primary": true}, "ekstazo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ravi\u011do de la animo, kiu momente kvaza\u016d perdas konscion.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0441\u0442\u0430\u0437"], "fr": ["extase"], "en": ["ecstasy", "delight", "rapture"], "pt": ["\u00eaxtase"], "ru": ["\u044d\u043a\u0441\u0442\u0430\u0437", "\u0438\u0441\u0441\u0442\u0443\u043f\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0432\u043e\u0441\u0442\u043e\u0440\u0433"], "de": ["Ekstase", "Verz\u00fcckung"], "hu": ["ext\u00e1zis", "elragadtat\u00e1s"], "es": ["\u00e9tasis"], "pl": ["ekstaza", "uniesienie"]}, "examples": [["pre\u011da, ama, admira ekstazo", null], ["ekstaza rideto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ekstaz", "primary": true}, "prusa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la prusoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0443\u0441\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["preu\u00dfisch"], "nl": ["Pruisisch"], "hu": ["porosz"]}, "examples": [["la prusa lingvo", null], ["tiutempe Prusujo havis 85 urbojn , 1400 germanajn vila\u011dojn kaj plurajn vila\u011dojn prusajn kaj polajn", "Halina Gorecka: Pa\u011doj el la historio de la Sukcena Lando. La Ondo de Esperanto."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Prusuja.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0443\u0441\u0441\u043a\u0438\u0439 (\u043f\u0440\u0443\u0441\u0441\u0438\u0439\u0441\u043a\u0438\u0439)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Prusujana.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0443\u0441\u043a\u0456"], "ru": ["\u043f\u0440\u0443\u0441\u0441\u0430\u0446\u043a\u0438\u0439", "\u043f\u0440\u0443\u0441\u0441\u043a\u0438\u0439"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prus", "primary": false}, "grandmeduzoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la klaso hidrozooj (Siphonophora).", "translations": {"ru": ["\u0441\u0438\u0444\u043e\u043d\u043e\u0444\u043e\u0440\u044b (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434)"], "de": ["Staatsquallen"], "it": ["Sifonofori"], "hu": ["telepes med\u00faz\u00e1k", "h\u00f3lyagos med\u00faz\u00e1k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "meduz", "primary": false}, "rozalteo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alteo kun altaj tigoj kaj belaj floroj blankaj a\u016d purpuraj, du- a\u016d plur-jara (Althaea rosea).", "translations": {"fr": ["rose tr\u00e9mi\u00e8re"]}, "examples": [["per dika mano / responde montras vojon \u2015 / jen, rozalteo", "Vastalto, Akvosfero, 2007-05-16"]], "subdefinitions": []}], "root": "alte", "primary": false}, "sen\u011dena": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne \u011denanta sin kontra\u016d aliaj, senceremonia, intimeca.", "translations": {"be": ["\u043d\u044f\u0437\u043c\u0443\u0448\u0430\u043d\u044b", "\u0440\u0430\u0437\u044c\u043d\u044f\u0432\u043e\u043b\u0435\u043d\u044b", "\u0431\u0435\u0441\u0446\u044b\u0440\u044b\u043c\u043e\u043d\u043d\u044b"], "fr": ["sans g\u00eane", "cavalier", "d\u00e9gag\u00e9 (qui a de l'aisance et du naturel)", "d\u00e9sinvolte"], "nl": ["ongehinderd", "onverbloemd"], "pt": ["desembara\u00e7ado"], "ru": ["\u043d\u0435\u043f\u0440\u0438\u043d\u0443\u0436\u0434\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0440\u0430\u0437\u0432\u044f\u0437\u043d\u044b\u0439", "\u0431\u0435\u0441\u0446\u0435\u0440\u0435\u043c\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["ungeniert", "unvermittelt", "unverbl\u00fcmt"], "it": ["disinvolto", "franco", "indisturbato", "spigliato"]}, "examples": [["sen\u011dena homo, junulo", null], ["sen\u011dena invito, kunveno, man\u011do", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne\u011denata, ne\u011denita.", "translations": {}, "examples": [["\u015di penis aperigi sen\u011denan rideton", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne sufi\u0109e \u011denanta sin kontra\u016d aliaj; tro senceremonia; malkonvena; senhonta; sen\u011dena\u0109a; tro sen\u011dena.", "translations": {"it": ["scanzonato", "sbracato"]}, "examples": [["sen\u011dena konduto, vesto", null], ["sen\u011dene paroli kontra\u016d iu", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011den", "primary": false}, "kokao": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio el la familio geraniacoj (Erythroxylum coca), sudamerika arbedo, kies folioj enhavas kokainon.", "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u043a\u0430"], "fr": ["coca (arbuste)"], "en": ["coca bush"], "nl": ["coca"], "ru": ["\u043a\u043e\u043a\u0430"], "de": ["Kokastrauch"], "hu": ["kokacserje"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "koka", "primary": true}, "oska": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al oskoj, al ilia kulturo.", "translations": {"ca": ["osc"], "nl": ["Oskisch"], "fr": ["osque (adj.)"], "es": ["osco"], "hu": ["oszk"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "osk", "primary": false}, "Reformacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda religia kaj politika movado en la okcidenta kristanismo de la 16-a jarcento, kiun komencis la provoj de Lutero kaj poste Kalvino reformi la eklezion, el kiu esti\u011dis protestantismo.", "translations": {"be": ["\u0420\u044d\u0444\u0430\u0440\u043c\u0430\u0446\u044b\u044f"], "en": ["Reformation"], "nl": ["Hervorming"], "ru": ["\u0420\u0435\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Reformation"], "pl": ["Reforamcja"], "hu": ["reform\u00e1ci\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Reformaci", "primary": true}, "osko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de antikva Italia popolo vivinta en centra apenina montaro kaj en Kampanio inter la 5a kaj la 3a jarcento a. K..", "translations": {"fr": ["Osque (subst.)"], "nl": ["Osk"], "pt": ["osco (\u00f3) (subst.)"], "ca": ["osc"], "es": ["osco"], "hu": ["oszk"]}, "examples": [["la unuaj enlo\u011dantoj estis oskoj", "Interesa arkeologio, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "osk", "primary": true}, "hierodulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sankta mal\u0109astisto oficanta apud templo, kiaj estis en iuj antikvaj religioj de Okcidenta Azio.", "translations": {"fr": ["hi\u00e9rodule (masculin)"], "it": ["ierodulo (maschio)"], "pt": ["hierodulo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hierodul", "primary": true}, "va\u016d": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sono de hunda bleko.", "translations": {"hu": ["vau"]}, "examples": [["va\u016d-va\u016d", null]], "subdefinitions": []}], "root": "va\u016d", "primary": true}, "fi\u015dreto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Reto uzata por kapti fi\u015dojn.", "translations": {"be": ["\u043c\u044f\u0440\u044d\u0436\u0430"], "fr": ["filet \u00e0 poissons"], "de": ["Fischernetz"], "nl": ["visnet"], "pl": ["sie\u0107 rybacka"]}, "examples": [["ili tiras per fi\u015dhoko, kaptas per sia reto, amasigas per sia fi\u015dreto", "La Malnova Testamento, \u0124abakuk 1:15"]], "subdefinitions": []}], "root": "ret", "primary": false}, "getao": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ligno\u015duo kun plato ku\u015danta sur du transversaj trabetoj tradicia en orientazio.", "translations": {}, "examples": [["\u015di kuretis kaj kraketoj de \u015diaj getaoj e\u0125is en vespera silento", "Ueyama M., Pardonon!, l' omnibuso, 1970"], ["Sur la grundo ne\u011ddegela mole / la postosignoj de l' getaoj restas", "Maki S., trad. Sibayama Z., poemoj, 2005-02"]], "subdefinitions": []}], "root": "geta", "primary": true}, "ridmevo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de mevo (Larus ridibundus).", "translations": {"fr": ["mouette rieuse"], "en": ["common black-headed gull"], "nl": ["kokmeeuw"], "de": ["Lachm\u00f6we"], "sv": ["skrattm\u00e5s"], "hu": ["dankasir\u00e1ly"], "br": ["gouelanig maskl du"], "pl": ["mewa \u015bmieszka", "\u015bmieszka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mev", "primary": false}, "koltuko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longa tuko metita a\u016d diversmaniere volvita \u0109irka\u016d la kolo, uzata orname kaj kontra\u016d malvarmo.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0435\u0439\u043d\u044b\u0439 \u043f\u043b\u0430\u0442\u043e\u043a", "\u0448\u0430\u0440\u0444", "\u043a\u0430\u0448\u043d\u0435"], "fr": ["cache-nez", "\u00e9charpe", "foulard"], "en": ["scarf"], "nl": ["halsdoek"], "ca": ["bufanda"], "de": ["Halstuch"], "hu": ["nyakkend\u0151"], "es": ["bufanda"], "pl": ["apaszka", "chusta", "arafatka (chusta o charakterystycznym wzorze)", "gawroszka (chusta o charakterystycznym wzorze)", "szalik"]}, "examples": [["tia sama bela koltuko, kiel Kristino havas", "Fabeloj, volumo 3, Ib kaj malgranda Kristino"]], "subdefinitions": []}], "root": "tuk", "primary": false}, "stelanizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stelforma frukto de unu specio de ilicio uzata kiel spico.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0432\u0451\u0437\u0434\u0447\u0430\u0442\u044b\u0439 \u0430\u043d\u0438\u0441", "\u0431\u0430\u0434\u044c\u044f\u043d"], "fr": ["anis \u00e9toil\u00e9", "badiane"], "en": ["star anise"], "nl": ["steranijs"], "fa": ["\u0628\u0627\u062f\u06cc\u0627\u0646"], "de": ["Sternanis"], "hu": ["csillag\u00e1nizs", "csillagos \u00e1nizs"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aniz", "primary": false}, "topologia spaco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro E, konsiderata kune kun topologio T super E.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u043f\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0435 \u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["espace topologique"], "en": ["topological space"], "de": ["topologischer Raum"], "pl": ["przestrze\u0144 topologiczna"], "hu": ["topologikus t\u00e9r"]}, "examples": [["tian topologian spacon oni signas per (E,T)", null]], "subdefinitions": []}], "root": "spac", "primary": false}, "rubidio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 37, atompezo 85,47, simbolo Rb. Alkala metalo.", "translations": {"be": ["\u0440\u0443\u0431\u0456\u0434\u044b\u0439"], "fr": ["rubidium"], "en": ["rubidium"], "nl": ["rubidium"], "pt": ["rub\u00eddio"], "la": ["Rubidium"], "ca": ["rubidi"], "de": ["Rubidium"], "it": ["rubidio"], "hu": ["rub\u00eddium"], "es": ["rubidio"], "br": ["rubidiom"], "ru": ["\u0440\u0443\u0431\u0438\u0434\u0438\u0439"], "pl": ["rubid"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rubidi", "primary": true}, "elliti\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Eli\u011di el lito, ekzemple veki\u011dinte el dormo.", "translations": {"be": ["\u0443\u0441\u0442\u0430\u0446\u044c (\u0437 \u043b\u043e\u0436\u043a\u0443)"], "fr": ["se lever (sortir du lit)"], "nl": ["opstaan (uit bed)"], "hu": ["felkel az \u00e1gyb\u00f3l"]}, "examples": [["jam estas malfrue, mi do devas elliti\u011di", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 101a, volumo 3a, p. 310a"]], "subdefinitions": []}], "root": "lit", "primary": false}, "ar\u0125ivo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0445\u0456\u045e"], "fr": ["archives"], "en": ["archive"], "nl": ["archief"], "ru": ["\u0430\u0440\u0445\u0438\u0432"], "de": ["Archiv", "lev\u00e9lt\u00e1r", "arch\u00edvum", "okm\u00e1nyt\u00e1r"], "sk": ["arch\u00edv"], "es": ["archivo"]}, "examples": [["kvankam nun mi jam apartenas al la ar\u0125ivo", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 21a, p. 126a"], ["disponigi al la ser\u0109istoj ar\u0125ivajn dokumentojn", "Robert Roze: Verkistino - orientalistino - esploristino, Monatojaro 1999a, numero 1a, p. 17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ar\u0125iv", "primary": true}, "taglilio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plurjara vegeta\u0135o vivanta de E\u016dropo \u011dis Orientazio, rizoma, kun belaj, unutage da\u016drantaj floroj, genro el familio liliacoj (Hemerocallis).", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0430\u0441\u043e\u0434\u043d\u0435\u0432", "\u043b\u0438\u043b\u0435\u0439\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["h\u00e9m\u00e9rocalle"], "nl": ["daglelie"], "pt": ["hemerocale"], "de": ["Taglilie"], "hu": ["s\u00e1sliliom"], "fa": ["\u0632\u0646\u0628\u0642 \u0631\u0634\u062a\u06cc"], "pl": ["liliowiec ogrodowy"]}, "examples": [["en \u0108inio, anka\u016d ekzistas floro de patrino tagolilio estas \u011dia komunuza termino", "\u0108ina Radio Internacia, Panjo estas plej amata..., 2004-05-07"]], "subdefinitions": []}], "root": "lili", "primary": false}, "Supra Saksujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Regiono en Germanujo plejparte identa al la moderna federacia \u015dtato Saksujo.", "translations": {"ru": ["\u0412\u0435\u0440\u0445\u043d\u044f\u044f \u0421\u0430\u043a\u0441\u043e\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["Haute-Saxe"], "nl": ["Oppersaksen"], "de": ["Obersachsen"], "it": ["Alta Sassonia"], "hu": ["Fels\u0151-Sz\u00e1szorsz\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "saks", "primary": false}, "misformi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malaperigi la donitan formon, doni malbonan formon, defaligi de la bona formo.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u0444\u0430\u0440\u043c\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9former"], "ru": ["\u0434\u0435\u0444\u043e\u0440\u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["verformen"], "pl": ["zniekszta\u0142ca\u0107", "odkszta\u0142ca\u0107", "deformowa\u0107"], "hu": ["deform\u00e1l", "eltorz\u00edt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "form", "primary": false}, "konstanta tensio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tensio, konstanta la\u016d grando kaj direkto.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0442\u043e\u044f\u043d\u043d\u043e\u0435 \u043d\u0430\u043f\u0440\u044f\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440.)"], "fr": ["tension continue"], "pl": ["sta\u0142e napi\u0119cie"], "hu": ["egyenfesz\u00fclts\u00e9g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tensi", "primary": false}, "forpafi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subite malaperi.", "translations": {"fr": ["se tirer (s'en aller)", "filer (s'en aller)"], "de": ["davonschie\u00dfen", "davonsausen", "davoneilen"], "nl": ["wegschieten (snel weglopen)"]}, "examples": [["li pafis sin for", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "for", "primary": false}, "mirmeleono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio mirmeleonedoj (Myrmeleon). La larvoj de iu specio (Myrmeleon formicarius) konstruas en sablo funelojn por kapti formikojn.", "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u0440\u0430\u0448\u044b\u043d\u044b \u043b\u0435\u045e"], "fr": ["fourmi-lion"], "en": ["ant lion", "doodle bug"], "nl": ["mierenleeuw"], "pt": ["formiga-le\u00e3o"], "ru": ["\u043c\u0443\u0440\u0430\u0432\u044c\u0438\u043d\u044b\u0439 \u043b\u0435\u0432"], "de": ["Ameisenjungfer", "Ameisenl\u00f6we (larvo)"], "hu": ["hangyales\u00f3"], "es": ["hormiga le\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mirmeleon", "primary": true}, "prilo\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Esti lo\u011danto, resti en.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0441\u0435\u043b\u044f\u0442\u044c"], "fr": ["occuper (un lieu, y r\u00e9sider)"], "en": ["inhabit"]}, "examples": [["kiam Jerusalem estis prilo\u011data kaj bonstata", "La Malnova Testamento, Ze\u0125arja 7:7"]], "subdefinitions": []}], "root": "lo\u011d", "primary": false}, "kolodio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Viskeca, senkolora densa flua\u0135o, ricevita per solvado de fulmokotono en etero, uzata en \u0125irurgio kaj en fotografado.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u043e\u0434\u044b\u0439"], "fr": ["collodion"], "en": ["collodion"], "nl": ["collodium"], "pt": ["col\u00f3ide"], "ru": ["\u043a\u043e\u043b\u043b\u043e\u0434\u0438\u0439"], "de": ["Kollodium"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kolodi", "primary": true}, "eskalopo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maldika fi\u015d- a\u016d viandotran\u0109a\u0135o sen ostoj.", "translations": {"fr": ["escalope"], "en": ["escalope", "scallop"], "nl": ["escalope"], "pt": ["escalope"], "de": ["Schnitzel"], "it": ["scaloppina"], "hu": ["h\u00fasszelet", "halszelet"], "pl": ["eskalopka"]}, "examples": [["unu el la rabistoj regalis sin per eskalopoj", "La unua rabista fabe"], ["Viena eskalopo kun terpomsalato kaj legomsalato", "Bavara Esperanto-Ligo, Invito al la bavara Zamenhoffesto..., 2006"]], "subdefinitions": []}], "root": "eskalop", "primary": true}, "estinteco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pasinta tempo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u043d\u0443\u043b\u0430\u0435", "\u043c\u0456\u043d\u0443\u045e\u0448\u0447\u044b\u043d\u0430"], "fr": ["pass\u00e9 (temps)"], "nl": ["verleden tijd"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0448\u043b\u043e\u0435", "\u043f\u0440\u043e\u0448\u0435\u0434\u0448\u0435\u0435 (\u0441\u0443\u0449.)"], "ca": ["passat"], "de": ["Vergangenheit"], "it": ["passato, il tempo che e' stato"], "hu": ["m\u00falt (id\u0151)"], "es": ["past", "pasado"], "ro": ["trecut"], "pl": ["przesz\u0142o\u015b\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "est", "primary": false}, "platformo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plata starejo fine de vagono, buso a\u016d alia komuna veturilo.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u044f\u0442\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430 (\u0432\u0430\u0433\u043e\u043d\u0430)"], "fr": ["plate-forme (de v\u00e9hicule)"], "nl": ["platform (v.voertuig)"], "pt": ["plataforma"], "es": ["plataforma (de un veh\u00edculo)"], "hu": ["peron (j\u00e1rm\u0171v\u00f6n)"]}, "examples": [["mi pa\u015das post platformo, ruli\u011danta sur la reloj", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "platform", "primary": true}, "dermatologo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dermatologiisto.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u0440\u043c\u0430\u0442\u043e\u043b\u044f\u0433"], "fr": ["dermatologue"], "pt": ["dermatologista"], "ru": ["\u0434\u0435\u0440\u043c\u0430\u0442\u043e\u043b\u043e\u0433"], "de": ["Dermatologe", "Hautarzt"], "hu": ["dermatol\u00f3gus", "b\u0151rgy\u00f3gy\u00e1sz"], "pl": ["dermatolog"], "es": ["dermat\u00f3logo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dermatolog", "primary": true}, "favorato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu \u011duas apartan favoron.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0432\u0430\u0440\u044b\u0442", "\u043b\u044e\u0431\u0456\u043c\u0435\u0446", "\u0443\u043b\u044e\u0431\u0451\u043d\u0435\u0446"], "fr": ["chouchou", "favori (subst.)"], "nl": ["begunstigde"], "ru": ["\u0444\u0430\u0432\u043e\u0440\u0438\u0442", "\u043b\u044e\u0431\u0438\u043c\u0435\u0446"], "de": ["G\u00fcnstling"], "es": ["favorecido", "favorito"], "hu": ["kedvenc", "kegyenc"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "favor", "primary": false}, "samnito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de antikva Italia popolo vivinta en centra apenina montaro \u011dis en la 3a jarcento a. K..", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043c\u043d\u0456\u0442"], "fr": ["Samnite (subst.)"], "pt": ["samnita"], "ru": ["\u0441\u0430\u043c\u043d\u0438\u0442"], "ca": ["samnita"], "de": ["Samnite"], "it": ["sannita", "sabello"], "hu": ["szamnit"], "es": ["samnita"]}, "examples": [["konkeris la urbon samnitoj en la jaro 424 anta\u016d Kristo", "Interesa arkeologio, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "samnit", "primary": true}, "samnita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al samnitoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043c\u043d\u0456\u0446\u043a\u0456"], "fr": ["samnite (adj.)"], "ru": ["\u0441\u0430\u043c\u043d\u0438\u0442\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["samnitisch"], "it": ["sannitico", "sabellico"], "hu": ["szamnit"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "samnit", "primary": false}, "promontoro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La vorto estas Fundamenta, kaj jam tial preferinda ol la senbezonaj sinonimoj terkapo, kabo, kapo; la PIV-oj arbitre kaj senargumente (e\u0109 senekzemple) ial asertas, ke promontoro estas alta kabo \u2015 malgra\u016d ke inter la Fundamentaj tradukoj agla kaj franca apud \u00abpromontory\u00bb kaj \u00abpromontoire\u00bb aperas respektive \u00abcape\u00bb kaj \u00abcap\u00bb; tamen la reala motivo de la PIV-oj probable estas simpla malemo uzi la vorton promontoro, \u0109ar \u011duste la \u00abaltajn kabojn\u00bb, kiel la Bonespera promontoro a\u016d la Horna promontoro ili ja nomas \u00abKabo\u00bb."], "primary definition": "Parto da seka tero, akutangule anta\u016di\u011danta en maron, riveron a\u016d lagon.", "translations": {"be": ["\u043c\u044b\u0441"], "fr": ["promontoire", "cap"], "en": ["promontory", "cape"], "nl": ["voorgebergte"], "pt": ["promont\u00f3rio"], "ru": ["\u043c\u044b\u0441"], "de": ["Kap", "Landspitze"], "sv": ["udde"], "hu": ["hegyfok"]}, "examples": [["iliaj ideoj kaj tradicioj la\u016ddire devenis de la \u00abmona\u0125a promontoro\u00bb Athos en Grekio", "Saliko: La hereda\u0135o de orientaj ortodoksuloj. Monato"], ["profunde en la malanta\u016do vidi\u011das la ekstera fjordo kun insuloj kaj promontoroj", "H. Ibsen, tr. Odd Tangerud: La sinjorino el la maro"], ["rondirinte \u0109irka\u016d la Horna promontoro kaj \u011din transirinte, \u00abla Fatalo\u00bb vagadis en la vasteco de Pacifiko", "Henri Vallienne: Kastelo de Prelongo. Inko Tyres\u00f6, 2002."], ["pasiginte na\u016d monatojn \u0109e la Promontoro de Bona Espero, ni pensis, ke estus la plej bona afero, kiun ni povas fari, dungi \u015dipon, kaj velveturi al la Spicaj Insuloj por a\u0109eti kariofilojn", "D. Defoe, tr. A. Krafft: Robinsono Kruso."], ["sed Nero, en\u015dipi\u011dinte kun sia kortego \u0109e la promontoro Miseno, revenis malrapide, vizitante envoje apudbordajn urbojn", "H. Sienkewicz, tr. Lidia Zamenhof: Quo vadis, \u0108ap. 29a"]], "subdefinitions": []}], "root": "promontor", "primary": true}, "pio\u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Labori per pio\u0109o.", "translations": {"fa": ["\u06a9\u0644\u0646\u06af \u0632\u062f\u0646"], "hu": ["cs\u00e1k\u00e1nyoz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pio\u0109", "primary": false}, "pio\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hakfosilo, konsistanta el ligna tenilo perpendikulara al fera stango, kies unu ekstremo estas pinta kaj alia plata.", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u0440\u043a\u0430", "\u043c\u0430\u0442\u044b\u043a\u0430", "\u0440\u044b\u0434\u043b\u0451\u045e\u043a\u0430"], "en": ["pick", "pickaxe"], "nl": ["houweel"], "pt": ["alvi\u00e3o", "picareta"], "ru": ["\u043a\u0438\u0440\u043a\u0430", "\u043c\u043e\u0442\u044b\u0433\u0430", "\u0437\u0430\u0441\u0442\u0443\u043f"], "de": ["zweizinkige Hacke", "Kreuzhacke"], "hu": ["cs\u00e1k\u00e1ny"], "fa": ["\u06a9\u0644\u0646\u06af"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pio\u0109", "primary": true}, "\u0109efpulso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La unua pulso de mezuro, kiu normale havas la \u0109efan akcenton.", "translations": {"en": ["downbeat"], "nl": ["eerste tel v.e. maat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "puls", "primary": false}, "pedaliacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Pedaliaceae), ekz. sezamo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0435\u0437\u0430\u043c\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)", "\u043a\u0443\u043d\u0436\u0443\u0442\u043d\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)", "\u043f\u0435\u0434\u0430\u043b\u0438\u0435\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Sesamgew\u00e4chse", "Pedaliengew\u00e4chse"], "nl": ["sesamzaadfamilie"], "pt": ["pedali\u00e1ceas"], "hu": ["szez\u00e1mf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pedaliac", "primary": true}, "epidemiologo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["\u00e9pid\u00e9miologiste"], "de": ["Epidemiologe"], "pl": ["epidemiolog"]}, "examples": [["du kuracistoj, unu epidemiologo kaj unu eksperto pri infektaj malsanoj laboras \u0109e medicina centro en la urbo Landstulo", "\u011cangalo, Mistera pne\u016dmonito..., 2003-08-05"]], "subdefinitions": []}], "root": "epidemiolog", "primary": true}, "konspiri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Komploti en politika afero.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u043b\u0430\u0434\u0430\u0446\u044c \u0437\u043c\u043e\u0432\u0443"], "en": ["conspire"], "nl": ["samenzweren"], "pt": ["conspirar", "conjurar", "conluiar", "tramar", "maquinar"], "ru": ["\u0441\u043e\u0441\u0442\u0430\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c \u0437\u0430\u0433\u043e\u0432\u043e\u0440", "\u0437\u0430\u043c\u044b\u0448\u043b\u044f\u0442\u044c"], "de": ["sich verschw\u00f6ren"], "sv": ["konspirera"]}, "examples": [["konspiri por renversi la registaron", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Celi al komuna malamika celo.", "translations": {"de": ["konspirieren"]}, "examples": [["konspiris kontra\u016d li amikeco, amo kaj socio", null], ["kontra\u016d vesto malbona konspiras \u0109iu \u015dtono", "Proverbaro esperanta"], ["la \u0109ielo konspiras kontra\u016d ni", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "konspir", "primary": true}, "konspiro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Politika komploto.", "translations": {"be": ["\u0437\u043c\u043e\u0432\u0430"], "de": ["Verschw\u00f6rung", "Konspiration"], "en": ["conspiracy"], "sv": ["konspiration"], "nl": ["samenzwering"]}, "examples": [["fari konspiron", null], ["aran\u011di kontra\u016d iu a\u016d io la konspiron de silento", null], ["disrompi la konspiron de silento", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konspir", "primary": false}, "fakisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu sin okupas pri aparta te\u0125nika fako.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043f\u0435\u0446\u0438\u0430\u043b\u0438\u0441\u0442"], "fr": ["sp\u00e9cialiste"], "en": ["expert", "specialist"], "nl": ["vakman", "specialist"], "be": ["\u0441\u043f\u044d\u0446\u044b\u044f\u043b\u0456\u0441\u0442", "\u0430\u0434\u043c\u044b\u0441\u043b\u043e\u0432\u0435\u0446"], "de": ["Fachmann", "Fachfrau"], "hu": ["szakember", "specialista"], "es": ["experto", "especialista"], "pl": ["fachowiec", "specjalista", "ekspert"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fak", "primary": false}, "maksimumejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "maksimum", "primary": false}, "rondvoja\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vizite voja\u011di, haltante en pluraj lokoj kaj revenonte al la deirejo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u0442\u0443\u0440\u043d\u0435"], "fr": ["faire un circuit", "faire un tour (voyage)"], "de": ["Rundreise"], "nl": ["rondreizen"], "hu": ["k\u00f6rbeutazik", "k\u00f6rutat tesz"]}, "examples": [["La\u016d \u015dan\u011di\u011do de la sezonoj diversaj fi\u015doj rondvoja\u011das la insularon", "Hori Yasuo, La man\u011dota fi\u015do estas ankora\u016d en la... bazaro, Monato, jaro 2002a, numero 10a, p. 17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "voja\u011d", "primary": false}, "universo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La tuto de \u0109io, kio ekzistas.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0441\u044c\u0432\u0435\u0442"], "fr": ["univers"], "en": ["universe"], "el": ["\u03c3\u03cd\u03bc\u03c0\u03b1\u03bd"], "ca": ["univers"], "de": ["Universum"], "it": ["universo"], "hu": ["vil\u00e1gegyetem", "univerzum"], "br": ["hollved"], "fi": ["maailmankaikkeus", "universumi"], "es": ["universo"], "ru": ["\u0432\u0441\u0435\u043b\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f"], "nl": ["heelal"], "pt": ["universo"], "sv": ["universum"], "tp": ["ale", "ali"], "sk": ["vesm\u00edr"]}, "examples": [["post tempo la antimaterio malaperis el la universo", "OH, \u0108u antimaterio en la universo?, Monato, jaro 2001a, numero 2a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "univers", "primary": true}, "asaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antikva mezurunuo de maso kaj monunuo, ono de denaro: aso", "translations": {"ru": ["\u0430\u0441 (\u0430\u043d\u0442\u0438\u0447\u043d\u0430\u044f \u043c\u043e\u043d\u0435\u0442\u0430)"], "fr": ["as (monnaie antique)"], "en": ["farthing"], "la": ["as, assis"], "hu": ["as"], "grc": ["\u03b1\u03c3\u03c3\u03ac\u03c1\u03b9\u03bf\u03bd"]}, "examples": [["\u0109u oni ne vendas kvin paserojn por du asaroj?", "La Nova Testamento, S. Luko 12:6"]], "subdefinitions": []}], "root": "asar", "primary": true}, "universa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al universo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0441\u044c\u0432\u0435\u0442\u043d\u044b"], "fr": ["cosmique", "universel (cosmique)"], "en": ["universal"], "pt": ["universal"], "ca": ["universal"], "it": ["universale (cosmico)", "cosmico"], "tp": ["ale", "ali"], "hu": ["\u0171r-"], "sk": ["kozmick\u00fd", "vesm\u00edrny"], "br": ["hollvedel"], "fi": ["universumin", "kosminen"], "es": ["universal"]}, "examples": [["la universa \u0125emio, fiziko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "univers", "primary": false}, "pereigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Mortigi.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c", "\u0437\u044c\u043d\u0456\u0448\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0431\u0443\u0440\u044b\u0446\u044c", "\u0437\u0433\u0443\u0431\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9truire", "d\u00e9vaster", "faire p\u00e9rir", "ruiner"], "hu": ["elpuszt\u00edt", "elveszejt", "kiirt"], "ru": ["\u0441\u0433\u0443\u0431\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0433\u0443\u0431\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["la birdo rapidas al la kaptilo kaj pereigas sian vivon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Detrui.", "translations": {}, "examples": [["sekeco pereigas la grenon", null], ["tiuj nesingardaj vortoj povos havi terure pereigan efikon", "Z"], ["via agado povas doni pereigan rezultaton por nia komuna ideo", "Z"], ["eksplode pereigi \u015dipon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "pere", "primary": false}, "disvolvi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Etendi ion volvitan \u0109irka\u016d si mem.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u0433\u043e\u0440\u0442\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u043c\u043e\u0442\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u043a\u0440\u0443\u0447\u0432\u0430\u0446\u044c"], "nl": ["ontplooien", "ontwikkelen (ontplooien)"], "pt": ["desenrolar"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0432\u0435\u0440\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u043c\u043e\u0442\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["kitereget", "kibont"]}, "examples": [["disvolvi tolrula\u0135on, standardon", null], ["plene disvolvita floro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Plivastigi, pliampleksigi; realigi \u0109ion, kio estas farebla.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u044c\u0432\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0432\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0432\u0438\u0442\u044c"], "hu": ["kibontakoztat", "fejleszt"]}, "examples": [["disvolvi \u0109iujn siajn kapablojn, viglan propagandon, sian programon, la popolan instruadon", null], ["la uzado de Esperanto disvolvas \u0109e la infanoj la intereson al fremdaj popoloj kaj guston al geografio", null], ["la turka registaro entreprenis disvolvi sian milit\u015diparon", null], ["la industrio pli kaj pli disvolvi\u011das", null], ["la programo glate disvolvi\u011dis", null]], "subdefinitions": []}], "root": "volv", "primary": false}, "bordera\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io, per kio oni borderas a\u016d; io, kio borderas.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0439\u043c\u0430", "\u0431\u043e\u0440\u0434\u044e\u0440"], "fr": ["bordure"], "br": ["bevenn"], "pl": ["obramowanie", "obr\u0105bek", "lam\u00f3wka", "szamerunek"]}, "examples": [["distrite li palpis la bordera\u0135on de la \u015dirmilotuko", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 2"], ["granita bordera\u0135o de trotuaro", "Plena Vortaro de Esperanto"]], "subdefinitions": []}], "root": "border", "primary": false}, "zulua": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la zuluoj, iliaj lingvo, moroj, kulturo.", "translations": {"be": ["\u0437\u0443\u043b\u0443\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["zoulou (adj.)"], "nl": ["Zoeloe (taal)"], "pt": ["zulu (adj.)"], "ru": ["\u0437\u0443\u043b\u0443\u0441\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["zulu"], "it": ["zulu (agg.)"], "hu": ["zulu"]}, "examples": [["pli ol 150 lingvoj, inter kiuj la afrikansa la zulua", "Paul Peeraerts: Libro/Por lingvemaj komputilemuloj (Multilingual PC Directory), Monatojaro 1995a, numero 6a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "zulu", "primary": false}, "revizio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekzamenado de io, por \u011din sekve modifi, reformi.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u0432\u0438\u0437\u0438\u044f", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0441\u043c\u043e\u0442\u0440"], "fr": ["r\u00e9vision (contr\u00f4le)"], "en": ["revision"], "nl": ["het herzien"], "de": ["Kontrolle", "Revision"], "hu": ["\u00e1tvizsg\u00e1l\u00e1s", "fel\u00fclvizsg\u00e1lat", "rev\u00edzi\u00f3"]}, "examples": [["mi decidis subteni la movadon por revizio de la \u0108arto en 1955", "Aventuroj de pioniro, \u0109apitro 54a, p. 121a"], ["la dua Forumo de la Esperanta Civito decidis apogi la klopodojn por la revizio de la proceso kiu kondamnis je mortopuno N.I. Sequoyah", "HeKo: Amnestio Internacia pledos por Sequoyah?. La Ondo de Esperanto, 1999, n-ro 11(61)."]], "subdefinitions": []}], "root": "revizi", "primary": false}, "zuluo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de negra, bantulingva popolo lo\u011danta precipe en orienta Sud-Afriko, anka\u016d en Mozambiko, Zimbabvo, Malavio.", "translations": {"be": ["\u0437\u0443\u043b\u0443\u0441"], "fr": ["Zoulou (subst.)"], "bg": ["\u0417\u0443\u043b\u0443"], "nl": ["Zoeloe (persoon)"], "pt": ["zulu (subst.)"], "ru": ["\u0437\u0443\u043b\u0443\u0441"], "de": ["Zulu"], "it": ["zulu (sost.)"], "hu": ["zulu"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "zulu", "primary": true}, "parkere": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Per la memoro, memore.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u043f\u0430\u043c\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["par c\u0153ur"], "bg": ["\u043d\u0430\u0438\u0437\u0443\u0441\u0442"], "nl": ["uit het hoofd", "van buiten"], "pt": ["de cor", "de mem\u00f3ria"], "ru": ["\u043d\u0430\u0438\u0437\u0443\u0441\u0442\u044c"], "de": ["auswendig"], "hu": ["k\u00edv\u00fclr\u0151l", "fejb\u0151l"], "en": ["from memory", "by heart"], "br": ["dindan e\u00f1vor", "dre e\u00f1vor"], "cs": ["zpam\u011bti"], "es": ["de memoria"]}, "examples": [["parkere scii, reciti, lerni", null]], "subdefinitions": []}], "root": "parker", "primary": true}, "sabro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longa glavo, kies iomete kurba klingo estas nur unuflanke tran\u0109a.", "translations": {"be": ["\u0448\u0430\u0431\u043b\u044f"], "fr": ["sabre"], "en": ["sabre", "saber"], "nl": ["sabel"], "pt": ["sabre"], "ru": ["\u0441\u0430\u0431\u043b\u044f"], "de": ["S\u00e4bel"], "it": ["sciabola"], "hu": ["szablya"], "sk": ["\u0161ab\u013ea"], "sv": ["sabel"], "es": ["sable"]}, "examples": [["dudek Turkoj, armitaj per sabroj kaj pafiloj, eskortis ilin", "Fabeloj, volumo 1, ligo de amikeco"]], "subdefinitions": []}], "root": "sabr", "primary": true}, "revizii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Observi, kontroli kaj eventuale priser\u0109i (dogane, police kaj tiel plu) homojn, komerca\u0135ojn kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u044f\u0440\u0430\u0446\u044c", "\u0434\u0430\u0433\u043b\u044f\u0434\u0430\u0446\u044c", "\u0456\u043d\u0441\u043f\u044d\u043a\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["inspecter"], "nl": ["inspecteren", "nakijken"], "pt": ["revisar"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0432\u0435\u0440\u044f\u0442\u044c", "\u0438\u043d\u0441\u043f\u0435\u043a\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0434\u043e\u0441\u043c\u0430\u0442\u0440\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["inspizieren", "pr\u00fcfen"], "hu": ["\u00e1tvizsg\u00e1l", "ellen\u0151riz"], "pl": ["3rewidowa\u0107"]}, "examples": [["kaj oni reviziis la popolon, kaj montri\u011dis, ke tie estas neniu el la lo\u011dantoj de Jabe\u015d en Gilead", "La Malnova Testamento, Ju\u011distoj 21:9"], ["matene li estis sude de Pi-Bast, por revizii la nutra\u0135on", "La Faraono, volumo 2, \u0109ap. 16a."], ["policanoj faras revizion de tiu alvenanta \u015dipo", "B"], ["surbaze de la pritakso de agado farita de komisiitoj, la Estraro la\u016dbezone reviziu la plenumantojn kaj rimedojn por la da\u016driga agado", "Strategia laborplano de UEA por 2001\u20132010. La Ondo de Esperanto, 2001. N-ro 10"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ekzameni verkon, agadon, pensmanieron por fari \u015dan\u011dojn, se necese.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0432\u0456\u0437\u0456\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u0430\u0432\u044f\u0440\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["3r\u00e9viser"], "en": ["3revise"], "nl": ["herzien", "controleren"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0441\u043c\u043e\u0442\u0440\u0435\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0432\u0435\u0440\u0438\u0442\u044c", "\u0440\u0435\u0432\u0438\u0437\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["durchsehen", "3revidieren", "\u00fcberarbeiten"], "hu": ["fel\u00fclvizsg\u00e1l", "revide\u00e1l"]}, "examples": [["ni devas revizii nian vidpunkton, niajn opiniojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "revizi", "primary": true}, "okulmezure": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiel oni povas mezuri sen aparatoj.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430 \u0433\u043b\u0430\u0437"], "fr": ["\u00e0 vue d'\u0153il"], "nl": ["met het blote oog"], "de": ["nach Augenma\u00df"], "it": ["ad occhio"], "hu": ["szemm\u00e9rt\u00e9kkel"], "br": ["a-wel-dremm"], "sv": ["med \u00f6gonm\u00e5tt"], "pl": ["na oko"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "okul", "primary": false}, "a\u016dtoritat(ul)o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kompetentulo, fidinda eminentulo.", "translations": {"be": ["\u0430\u045e\u0442\u0430\u0440\u044b\u0442\u044d\u0442\u043d\u0430\u044f \u0430\u0441\u043e\u0431\u0430"], "fr": ["autorit\u00e9 (personne)"], "de": ["Autorit\u00e4t (als Person)"], "en": ["authority figure"], "ru": ["\u0430\u0432\u0442\u043e\u0440\u0438\u0442\u0435\u0442\u043d\u044b\u0439 \u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u043a"]}, "examples": [["\u015dajnaj a\u016dtoritatoj", "Z"], ["profesoro J.W. Hopkins (Yale Un.), tiutempe la plej granda a\u016dtoritatulo en fako de reptilioj", "Milito kontra\u016d salamandr, Libro 2a, \u0109ap. 8a."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Estro.", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u0440\u0430\u045e\u043d\u0456\u043a", "\u0443\u043b\u0430\u0434\u0430\u0440", "\u043f\u0440\u0430\u0434\u0441\u0442\u0430\u045e\u043d\u0456\u043a \u0443\u043b\u0430\u0434\u044b"], "br": ["pennadurezh"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c \u0432\u043b\u0430\u0441\u0442\u0438", "\u043b\u0438\u0446\u043e \u043d\u0430\u0434\u0435\u043b\u0451\u043d\u043d\u043e\u0435 \u0432\u043b\u0430\u0441\u0442\u044c\u044e"]}, "examples": [["spita\u011do vivperiodo en la a\u011do de \u0109. 2 \u011dis 4 jaroj, kiam la infano ekzercas sin en mensa sendependeco per kontra\u016dstaro al la gepatroj kaj aliaj a\u016dtoritatuloj", "Hejma Vortaro"], ["\u0109u vi volas ne timi a\u016dtoritatulon?", "La Nova Testamento, Al la Romanoj 13:3."]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dtoritat", "primary": false}, "piedplato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u044d\u0448\u0432\u0430 (\u043d\u0430\u0433\u0456)"], "fr": ["plante du pied"], "en": ["sole"], "nl": ["zool", "voetzool"], "pt": ["planta do p\u00e9"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043e\u0448\u0432\u0430 (\u043d\u043e\u0433\u0438)"], "de": ["Fu\u00dfsohle"], "it": ["pianta (del piede)"], "hu": ["talp"], "pl": ["podeszwa (stopy)"]}, "examples": [["Mahdi ku\u015dis sur mola divano, \u0109irka\u016dita de siaj edzinoj, el kiuj du ventumis lin per grandaj strutaj plumoj, kaj du aliaj gratis delikate liajn piedplatojn", "H. Sienkiewicz, trad. M. Sygnarski, Tra dezerto kaj praarbaro, Varsovio, 1978"]], "subdefinitions": []}], "root": "plat", "primary": false}, "minuskla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(pri signo) Apartenanta al signaro, kies signobildoj havas trunkon enskribeblan inter du paralelaj horizontalaj linioj, trans kiujn povas eliri kromelementoj de signoj pli altaj (kiel la la superlinia\u0135oj de la esperantaj d, h, t) a\u016d pli profundaj (kiel la la sublinia\u0135oj de la esperantaj g, j, p).", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u043d\u0443\u0441\u043a\u0443\u043b\u044c\u043d\u044b (\u0441\u043f\u043e\u0441\u0430\u0431 \u043f\u0456\u0441\u044c\u043c\u0430)", "\u043c\u0430\u043b\u0430\u044f (\u043b\u0456\u0442\u0430\u0440\u0430)"], "fr": ["minuscule (adj..)", "bas de casse (adj.)"], "en": ["minuscule (script)", "small (letter)", "lowercase (letter)"], "nl": ["onderkast-"], "pt": ["min\u00fasculo"], "ru": ["\u043c\u0438\u043d\u0443\u0441\u043a\u0443\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 (\u043e \u043f\u0438\u0441\u044c\u043c\u0435)", "\u0441\u0442\u0440\u043e\u0447\u043d\u0430\u044f (\u0431\u0443\u043a\u0432\u0430)"], "de": ["klein geschrieben", "Minuskel-"], "hu": ["kisbet\u0171s"], "es": ["min\u00fasculo"]}, "examples": [["la minusklaj ciferoj", null], ["la karolida skribo minuskla formis bazon por la novlatinaj literoj malgrandaj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "majuskla", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "minuskl", "primary": true}, "minusklo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043b\u0430\u044f \u043b\u0456\u0442\u0430\u0440\u0430"], "fr": ["minuscule (nom)", "bas de casse (nom)"], "nl": ["onderkastletter", "minuskel", "kleine letter"], "pt": ["min\u00fascula (tip.)", "letra min\u00fascula"], "de": ["Kleinbuchstabe", "Minuskel"], "es": ["min\u00fascula (letra)"], "hu": ["kisbet\u0171"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "minuskl", "primary": false}, "edzinmurdinto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Edzo kiu murdis sian edzinon.", "translations": {"it": ["uxoricida"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "murd", "primary": false}, "fekulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Man\u011debla ameleca pulvoro, ekstraktebla el grenoj, faboj, terpomoj kc.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u0443\u0445\u043c\u0430\u043b"], "fr": ["f\u00e9cule"], "bg": ["\u043d\u0438\u0448\u0435\u0441\u0442\u0435"], "nl": ["zetmeel"], "pt": ["f\u00e9cula"], "ru": ["\u043a\u0440\u0430\u0445\u043c\u0430\u043b"], "de": ["St\u00e4rke"], "hu": ["kem\u00e9ny\u00edt\u0151liszt"], "fa": ["\u0622\u0631\u062f \u0646\u0634\u0627\u0633\u062a\u0647"], "es": ["f\u00e9cula"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fekul", "primary": true}, "oficiro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u011cenerala nomo de \u0109iuj armeaj estroj, ekde suble\u016dtenanto, \u011dis mar\u015dalo a\u016d generalo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0444\u0456\u0446\u044d\u0440"], "fr": ["officier (militaire)"], "bg": ["\u043e\u0444\u0438\u0446\u0435\u0440"], "nl": ["officier"], "pt": ["oficial"], "ru": ["\u043e\u0444\u0438\u0446\u0435\u0440"], "de": ["Offizier"], "sv": ["officer"], "hu": ["katonatiszt"], "fa": ["\u0627\u0641\u0633\u0631"], "en": ["officer"], "he": ["\u05e7\u05e6\u05d9\u05df"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu havas, en ordeno, rangon mezan inter kavaliro kaj komandoro.", "translations": {"fr": ["officier (grade honorifique)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "oficir", "primary": true}, "informmendo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komando servanta por akiri informon el komputa sistemo (el operaciumo, el datumbanko, ofte en dialogo).", "translations": {"fa": ["\u062c\u0648\u06cc\u0634"], "de": ["Anfrage", "Abfrage"], "en": ["enquiry", "inquiry", "query"], "pl": ["kwerenda"], "ru": ["\u0437\u0430\u043f\u0440\u043e\u0441"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mend", "primary": false}, "veltabulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tabulo provizita per velo, por gliti sur akvejo.", "translations": {"fr": ["planche \u00e0 voile"], "nl": ["surfplank"], "pt": ["prancha a vela", "windsurfe"], "de": ["Surfbrett (zum Windsurfen)"], "pl": ["windsurfing", "deska do windsurfingu", "deska z \u017caglem"], "hu": ["vitorl\u00e1sdeszka"]}, "examples": [["la eblecoj sportumi estas multaj: submara plon\u011dado, na\u011dado, veltabulo", "B. Bouron, Festo 97, soc.culture.esperanto, 1997-06-24"]], "subdefinitions": []}], "root": "tabul", "primary": false}, "memforgeso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Abnegacio, malegoismo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043c\u0430\u0437\u0430\u0431\u044b\u0446\u0446\u0451"], "fr": ["renoncement", "sacrifice (abn\u00e9gation)"], "ru": ["\u0441\u0430\u043c\u043e\u0437\u0430\u0431\u0432\u0435\u043d\u0438\u0435"], "ca": ["abnegaci\u00f3"], "de": ["Selbstlosigkeit", "Selbstvergessenheit"], "pl": ["po\u015bwi\u0119cenie", "oddanie", "abnegacja"], "hu": ["\u00f6nzetlens\u00e9g", "\u00f6nfel\u00e1ldoz\u00e1s"]}, "examples": [["en tiu okazo li montris plenan sinforgeson", null]], "subdefinitions": []}], "root": "forges", "primary": false}, "temo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, pri kio oni parolas, skribas, verkas, pensas; priparola\u0135o, pritrakta\u0135o, pripensa\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u043c\u0430"], "fr": ["sujet", "th\u00e8me (sujet)"], "bg": ["\u0442\u0435\u043c\u0430"], "nl": ["thema", "onderwerp"], "pt": ["tema", "assunto"], "ru": ["\u0442\u0435\u043c\u0430"], "de": ["Thema"], "sv": ["tema"], "hu": ["t\u00e9ma", "t\u00e1rgy"], "sk": ["t\u00e9ma"], "en": ["theme"], "pl": ["temat"], "cs": ["t\u00e9ma"], "es": ["tema", "asunto"]}, "examples": [["mi \u015dan\u011dis la temon de la parolado", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 3, anekdotoj"], ["liveri temon al", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tem", "primary": true}, "akvoturno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko de akvejo, kie akvo turni\u011das kun ensu\u0109a forto.", "translations": {"fr": ["tourbillon (d'eau)"], "sv": ["str\u00f6mvirvel"], "pl": ["wir wodny"]}, "examples": [["ili haltigas a\u016d turnas la \u015dipon, por eviti dan\u011derajn akvoturnojn", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "turn", "primary": false}, "temi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Havi kiel temon.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 \u0440\u0435\u0447\u044c (\u043e \u0447\u0451\u043c-\u043b.)", "\u0431\u044b\u0442\u044c \u043f\u043e\u0441\u0432\u044f\u0449\u0451\u043d\u043d\u044b\u043c \u0442\u0435\u043c\u0435"], "fr": ["concerner", "toucher (un sujet)"], "nl": ["gaan over", "handelen over"], "be": ["\u0432\u0435\u0441\u044c\u0446\u0456 \u0433\u0430\u0432\u043e\u0440\u043a\u0443 (\u043f\u0440\u0430 \u0448\u0442\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456)"], "sv": ["handla (om)"], "hu": ["sz\u00f3l (vmir\u0151l)"], "es": ["tratar (sobre)"], "pl": ["dotyczy\u0107 (kogo\u015b, czego\u015b)", "mie\u0107 za temat"]}, "examples": [["la diskuto temis pri \u015dan\u011do en la regularo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) La temo, la demando estas pri, la afero koncernas.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u0432\u043e\u0440\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f (\u043e \u0447\u0451\u043c-\u043b., \u0431\u0435\u0437\u043b.)"], "fr": ["s'agir de", "\u00eatre question de"], "be": ["\u0433\u0430\u0432\u0430\u0440\u044b\u0446\u0446\u0430 (\u043f\u0440\u0430 \u0448\u0442\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456)", "\u0456\u0441\u044c\u0446\u0456 (\u043f\u0440\u0430 \u0433\u0430\u0432\u043e\u0440\u043a\u0443, \u0430\u0431\u043c\u0435\u0440\u043a\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435)"], "hu": ["sz\u00f3 van (vmir\u0151l)"], "es": ["tratarse (de)"], "pl": ["chodzi\u0107 o (kogo\u015b, co\u015b)"]}, "examples": [["ne temas nun diskuti pri tio", null], ["temas en tiu \u0109apitro pri tute alia afero", null], ["temas \u0109u ni venkos a\u016d ne", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tem", "primary": false}, "populari\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) I\u011di populara, konata a\u016d \u015datata de homoj.", "translations": {"fr": ["se populariser"]}, "examples": [["en la amfiteatroj populari\u011dis vesperaj spektakloj", "H. Sienkewicz, trad. L. Zamenhof, Quo vadis?, 1933"]], "subdefinitions": []}], "root": "popular", "primary": false}, "celado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Penado por atingi celon.", "translations": {"fr": ["vis\u00e9e", "ambition (vis\u00e9e)"], "pl": ["cel"], "hu": ["t\u00f6rekv\u00e9s"]}, "examples": [["mi klarigis al vi, kio devas esti celado de niaj kongresoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "cel", "primary": false}, "Fortunato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo latindevena.", "translations": {"fr": ["Fortun\u00e9 (pr\u00e9nom)"], "de": ["Fortunatus (Vorname)"], "it": ["Fortunato"], "pt": ["Fortunato"], "hu": ["Fortun\u00e1t", "Fortunatus"]}, "examples": [["kaj mi \u011dojas pro la alveno de Fortunato kaj A\u0125aiko", "La Nova Testamento, &Ko1 16:17"]], "subdefinitions": []}], "root": "Fortunat", "primary": true}, "reaktoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Reakciujo, aran\u011da\u0135o por fari \u0125emiajn reakciojn.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u0430\u043a\u0442\u043e\u0440"], "fr": ["r\u00e9acteur"], "de": ["Reaktor"], "nl": ["reactor"], "it": ["reagente (ch.)", "reattivo (ch.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Reakciujo en kiu efektivi\u011das regata \u0109enreakcio de atomkerna disdivido.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u0430\u043a\u0442\u043e\u0440", "\u0430\u0442\u043e\u043c\u043d\u044b\u0439 \u043a\u043e\u0442\u0451\u043b"], "de": ["Reaktor"], "en": ["reactor"], "it": ["reattore"]}, "examples": [["nuklea reaktoro estis konektita al elektra reto en Pekino", "anna chu, Nova\u0135oj de scienco, 2002"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Triebwerk"], "it": ["reattore"]}, "examples": [["la juna piloto tuj inversigas la reaktorojn kaj premegas la bremsojn", "Ailanto, \u015cercaro sepa, 2006-07-09"]], "subdefinitions": []}], "root": "reaktor", "primary": true}, "kolekti\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sin kolekti a\u016d esti kolektita; kunveni, kuni\u011di, amasi\u011di.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0431\u0438\u0440\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f (\u0432\u043c\u0435\u0441\u0442\u0435)"], "fr": ["s'assembler", "se grouper", "se rassembler", "se r\u00e9unir"], "nl": ["bijeenkomen", "zich verzamelen"], "hu": ["\u00f6sszegy\u0171lik", "gy\u00fclekezik"]}, "examples": [["amaso da zumantaj insektoj kolekti\u011dis \u0109irka\u016d ni", null], ["kolekti\u011dis kongreso el fakuloj", "Z"], ["la larmoj kolekti\u011dis en \u015diaj okuloj", "Z"], ["sub la sankta signo de l' espero kolekti\u011das pacaj batalantoj", "Z"], ["li mortis kaj alkolekti\u011dis al sia popolo", "Z"], ["baloj kaj kolekti\u011doj sekvis unu la alian", "Z"], ["la kolekti\u011dojn de la akvo Dio nomis maro", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kolekt", "primary": false}, "\u015dultro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unu el la du partoj de la homa korpo inter la kolo kaj la supro de la brako a\u016d inter la kolo kaj la anta\u016da kruro de besto. Simila parto de objekto.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u044f\u0447\u043e"], "fr": ["\u00e9paule"], "bg": ["\u0440\u0430\u043c\u043e"], "el": ["\u03ce\u03bc\u03bf\u03c2"], "hr": ["rame"], "de": ["Schulter"], "it": ["spalla"], "hu": ["v\u00e1ll"], "en": ["shoulder"], "cs": ["rameno"], "es": ["hombro"], "ru": ["\u043f\u043b\u0435\u0447\u043e"], "nl": ["schouder"], "pt": ["ombro"], "tr": ["omuz"], "sv": ["skuldra", "axel"], "pl": ["bark"]}, "examples": [["levi moke a\u016d mal\u015date la \u015dultrojn", null], ["lia \u015dar\u011do estu deprenita de sur liaj \u015dultroj", "Z"], ["li prenis sur siajn \u015dultrojn nian tutan aferon", "Z"], ["agi \u015dultron \u0109e \u015dultro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dultr", "primary": true}, "Parakleto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Advokato, defendanto a\u016d konsolanto \u2015 greka vorto trifoje uzita en Evangelio (S. Johano 14:16; 15:26; 16:7) en la senco kiun la kristanoj interpretas kiel referencon al la Sankta Spirito, kaj kiel referencon al Kristo en I. Johano 2:1 (\u0109i-loke tradukita per \u00abAdvokato\u00bb en la Londona Biblio).", "translations": {"ru": ["\u0423\u0442\u0435\u0448\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u041f\u0430\u0440\u0430\u043a\u043b\u0438\u0442"], "en": ["Holy Spirit", "Paraclete"], "nl": ["Paracletus"], "grc": ["\u03c0\u03b1\u03c1\u03ac\u03ba\u03bb\u03b7\u03c4\u03bf\u03c2"], "pt": ["Paracleto", "Esp\u00edrito Santo"], "de": ["Paraklet"], "hu": ["Parakletosz", "k\u00f6zbenj\u00e1r\u00f3", "v\u00edgasztal\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Paraklet", "primary": true}, "aku\u015dintino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0134us aku\u015dinta virino.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u0434\u0437\u0456\u0445\u0430"], "fr": ["accouch\u00e9e"], "en": ["new mother"], "nl": ["jonge moeder"], "pt": ["parturiente"], "ru": ["\u0440\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0446\u0430 (\u0440\u043e\u0434\u0438\u0432\u0448\u0430\u044f)"], "de": ["junge Mutter"], "it": ["puerpera"], "fa": ["\u0632\u0627\u0626\u0648"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aku\u015d", "primary": false}, "koncentriteco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de iu a\u016d io koncentrita , a\u016d koncentri\u011dinta.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0446\u0435\u043d\u0442\u0440\u0430\u0446\u0438\u044f"], "nl": ["concentratie"], "hu": ["koncentr\u00e1ci\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Proporcio en solva\u0135o de la solvita substanco.", "translations": {"fr": ["concentration (teneur)", "teneur (quantit\u00e9, proportion)", "titre (teneur)"]}, "examples": [["akva solva\u0135o el natria klorido kun koncentriteco je 2 g/l", null], ["sulfata akvo \u2015 akvo kun pliigita koncentriteco de solveblaj sulfatoj", "J. Werner Terminaro de betono http://mujweb.cz/Kultura/malovec/BETONO.HTM"], ["vitamino \u00abC\u00bb post aplikado en la samaj kvantoj havas pli malaltan koncentritecon en la sango \u0109e tabakfumantoj ol \u0109e tiuj kiuj ne fumas", "Tr. Gabor Lazar: Fumado kaj la metabolo de kelkaj medikamentoj. Eventoj, n-ro 207"]], "subdefinitions": []}], "root": "koncentr", "primary": false}, "kovilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato provizanta konstantan temperaturon, ta\u016dgan por kovi ovojn, por kreskigi histojn kaj simplajn organismojn, a\u016d por flegi frunaskitojn.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u043a\u0443\u0431\u0430\u0442\u043e\u0440"], "fr": ["incubateur", "couveuse"], "en": ["incubator"], "de": ["Brutkasten", "Inkubator [fak]"], "es": ["incubadora"], "hu": ["inkub\u00e1tor", "keltet\u0151g\u00e9p"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kov", "primary": false}, "falango": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Macedona batalaran\u011do, konsistanta el ta\u0109mento da soldatoj armitaj per longaj pikiloj kaj ordigitaj la\u016d profundaj vicoj.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u043b\u0430\u043d\u0433\u0430"], "fr": ["phalange"], "en": ["phalanx"], "nl": ["falanx"], "pt": ["falange"], "ru": ["\u0444\u0430\u043b\u0430\u043d\u0433\u0430"], "de": ["Phalanx"], "hu": ["falanx"], "pl": ["falanga"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Anaro organizita por batalo.", "translations": {"de": ["Schlachtordnung"], "en": ["phalanx"], "pt": ["falange"], "pl": ["falanga"], "hu": ["falanx"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la artikigitaj partoj, el kiuj konsistas fingro.", "translations": {"de": ["Fingerglied", "Zehenglied"], "en": ["phalanx"], "nl": ["vingerkootje"], "es": ["falange"], "hu": ["ujjperc"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "falang", "primary": true}, "inhibicio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "inhibo", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0434\u0435\u0440\u0436\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u0442\u043e\u0440\u043c\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0438\u043d\u0433\u0438\u0431\u0438\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["inhibition"], "nl": ["inhibitie"], "pt": ["inibi\u00e7\u00e3o (medicina)"], "de": ["Hemmung", "Unterdr\u00fcckung", "Inhibition"], "hu": ["g\u00e1tl\u00e1s", "inhib\u00edci\u00f3"]}, "examples": [["foje teruro nin paralizas, ni ne plu scias \u0109u fu\u011di \u0109u batali.. La franca profesoro Henriko Laborit nomis tion inhibicio de la agado", "Gerardo, Strebado al plua vivo, 2008-05-09"]], "subdefinitions": []}], "root": "inhibici", "primary": false}, "inhibicii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "inhibi", "translations": {"fr": ["inhiber"]}, "examples": [["teopolifenoloj povas inhibicii la atakan aktivecon de virusoj", "Cui Zhiqin, Teotrinko..., \u015canhajo: 2a INA-konferenco, 2005"]], "subdefinitions": []}], "root": "inhibici", "primary": true}, "zebro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108evalsimila mamulo (Equus zebra kaj aliaj specioj) el la genro ekvo, vivanta en Afriko kaj kies felo havas blankajn kaj nigrajn striojn.", "translations": {"be": ["\u0437\u044d\u0431\u0440\u0430"], "fr": ["z\u00e8bre"], "bg": ["\u0437\u0435\u0431\u0440\u0430"], "el": ["\u03b6\u03ad\u03b2\u03c1\u03b1"], "ca": ["zebra"], "de": ["Zebra"], "it": ["zebra"], "hu": ["zebra"], "fa": ["\u06af\u0648\u0631\u062e\u0631"], "en": ["zebra"], "cs": ["zebra"], "es": ["cebra"], "ru": ["\u0437\u0435\u0431\u0440\u0430"], "nl": ["zebra"], "pt": ["zebra"], "tr": ["zebra"], "sv": ["zebra"], "sk": ["zebra"]}, "examples": [["unu el liaj profesoroj avertis la studentojn: \u00abKiam vi a\u016ddas hufbatadon, ne pensu unuavice pri hordo da zebroj\u00bb", "Wim M.A. De Smet: Gigantoj sur strandoj, Monatojaro 1998a, numero 11a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "zebr", "primary": true}, "\u0108e\u0125ioslovakio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108e\u0125oslovakujo", "translations": {"pl": ["Czechos\u0142owacja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0108e\u0125i", "primary": false}, "pantomimo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Teatra\u0135o, en kiu la personoj rolas nur per gestoj, ne parolante.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043d\u0442\u0430\u043c\u0456\u043c\u0430"], "fr": ["mime (pantomime)", "pantomime"], "bg": ["\u043f\u0430\u043d\u0442\u043e\u043c\u0438\u043c\u0430"], "nl": ["pantomime"], "pt": ["pantomima"], "ru": ["\u043f\u0430\u043d\u0442\u043e\u043c\u0438\u043c\u0430"], "de": ["Pantomime"], "hu": ["n\u00e9maj\u00e1t\u00e9k", "pantomim"], "en": ["pantomime", "dumb show", "dumbshow"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pantomim", "primary": true}, "bu\u015dpeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de blovinstrumento tenata en a\u016d \u0109e la bu\u015do.", "translations": {"be": ["\u0430\u043c\u0431\u0443\u0448\u0443\u0440", "\u043c\u0443\u0448\u0442\u0443\u043a (\u043c\u0443\u0437\u044b\u0447\u043d\u0430\u0433\u0430 \u0456\u043d\u0441\u0442\u0440\u0443\u043c\u044d\u043d\u0442\u0430)"], "fr": ["bec (d'un instrument de musique)", "embouchure (d'un instrument de musique)"], "nl": ["mondstuk"], "hu": ["f\u00fav\u00f3ka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pec", "primary": false}, "kovri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Garni ion per io, kion oni metas a\u016d etendas sur \u011din.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u043a\u0440\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u043a\u0440\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u043a\u0440\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0443\u043a\u0440\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["couvrir"], "en": ["cover"], "pt": ["cobrir"], "ru": ["\u0437\u0430\u043a\u0440\u044b\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u043a\u0440\u044b\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u043a\u0440\u044b\u0442\u044c", "\u0443\u043a\u0440\u044b\u0442\u044c"], "ca": ["cobrir"], "de": ["abdecken", "zudecken", "bedecken", "verdecken", "verh\u00fcllen", "\u00fcberziehen"], "hu": ["fed", "lefed", "takar", "betakar", "bor\u00edt", "bebor\u00edt"], "es": ["cubrir"]}, "examples": [["kovri pladon, kaserolon, la kapon per tuko", null], ["sin kovri per lana mantelo", null], ["mi bele kovris mian liton per multkoloraj teksa\u0135oj", "Z"], ["kovri domon per tegoloj", null], ["tablo kovrita faras amikojn", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Garni ion, estante metita a\u016d etendita sur \u011di.", "translations": {}, "examples": [["\u0109apelo kovris la kapon", null], ["nigra lana tuko kovris \u015diajn harojn", "Z"], ["infano kovrita de varma robo", null], ["\u015dtuparo, pargeto kovrita de \u015dvelmola tapi\u015do", "Z"], ["korto kovrita per \u015dtona planko", "B"], ["la tabloj estis kovritaj de verda tuko", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Dismeti, dis\u0135eti ion sur ion, la\u016d pli malpli granda kvanto.", "translations": {}, "examples": [["kovri iun per polvo, la tablon per pladoj", null], ["\u015di kovris sin per juveloj", null], ["kovri paperon per desegna\u0135oj, murojn per pentra\u0135oj, surskriboj", null], ["kovri pecon da pano per tavoleto da butero", "Z"], ["kovr(ad)i iun per kisoj", "Z"], ["kovri sin, sian nomon per gloro, per honto", null], ["kovri iun per moko", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Esti dismetita, dis\u0135etita sur io, la\u016d pli malpli granda kvanto.", "translations": {}, "examples": [["la malrapide falanta ne\u011do kovris iom post iom la kadavron", null], ["la stratojn kovris dika tavolo da ne\u011do", "Z"], ["kiam la tero min kovros...", "Z"], ["la aero resonadis de batoj de glavoj kaj de bastonegoj, de siblantaj sagoj, kiuj elver\u015di\u011dis super \u015di kiel \u0109ion \u015dutkovranta hajlego", "Fabeloj, volumo 4, Filino de la mar\u0109a re\u011do"], ["vojon batitan herbo ne kovras", "Proverbaro esperanta"], ["printempaj floroj kovris la tombon", null], ["nebulo kovras la ebena\u0135on", null], ["granda popolamaso kovris la tutan placon", null], ["la akridoj kovros la supra\u0135on de la tero", "Z"], ["la tablon kovras libroj, floroj", null], ["tero kovrita de plej ri\u0109aj kreska\u0135oj", "B"], ["la muroj estis kovritaj de grandaj makuloj de malsekeco", "Z"], ["arboj kovritaj de fruktoj", null], ["fingroj kovritaj de kaloj", "B"], ["leprokovrita kiel ne\u011do", "Z"], ["polvokovritaj botoj", null], ["kapoj kovritaj de abundaj harligoj", "Z"], ["tablo kovrita (sk de man\u011da\u0135oj) faras amikojn", "Proverbaro esperanta"], ["esprimo de mortiga ofendo kovris \u015dian viza\u011don", "Z"], ["paleco, ru\u011do kovris \u015dian frunton", "Z"], ["kovri\u011di per honto", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ka\u015di metante sur ion.", "translations": {}, "examples": [["\u015di kovris al si per la manoj la orelojn", "Z"], ["kovru al vi la okulojn per via manplato", "Z"], ["paroli per vortoj kovritaj", "Proverbaro esperanta"], ["li penis kovri sian eksciton...", "Z"], ["kiu kovras kulpon, tiu ser\u0109as amikecon", "Z"], ["amo kovras \u0109iujn pekojn", "Z"], ["sin kovri per ia rajto", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ka\u015di metite sur io.", "translations": {}, "examples": [["pezaj nuboj kovris la \u0109ielon", null], ["la esprimon de \u015diaj okuloj oni ne povis vidi, \u0109ar ili estis kovritaj per okulvitroj", "Z"], ["masko kovras viza\u011don", null], ["\u0109ambro kovrita de krepusko", "Z"], ["miajn okulojn kovris la maltrankvilo pri la edzino", "B"], ["nebuloj kovras la rigardon", "Z"], ["ka\u015dita mal\u011dojo \u0109iam kovras mistere vian koron", "Z"], ["paroli per vortoj kovritaj", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kompensi.", "translations": {}, "examples": [["kovri la deficiton", "Z"], ["tio ne sufi\u0109os por kovri la kostojn", null], ["\u0109iuj elspezoj kovri\u011dis", null], ["beda\u016dro kaj \u0109agreno \u015duldon ne kovras", "Proverbaro esperanta"], ["ni devas nin demandi, \u0109u la utilo de la \u015dan\u011do kovros la malutilon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kovr", "primary": true}, "vaflo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plata kuko bakita inter du feraj ladoj.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u0444\u043b\u044f"], "fr": ["gaufre"], "en": ["waffle"], "nl": ["wafel"], "pt": ["folhado (culin\u00e1ria)"], "ru": ["\u0432\u0430\u0444\u043b\u044f"], "de": ["Waffel"], "sv": ["v\u00e5ffla"], "hu": ["ostya"], "fa": ["\u0648\u0627\u0641\u0644"], "es": ["barquillo"], "br": ["galfrezenn"], "cs": ["oplatka"], "pl": ["gofr"], "he": ["\u05d0\u05e4\u05d9\u05e4\u05d9\u05ea", "\u05e8\u05e7\u05d9\u05e7"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vafl", "primary": true}, "kontra\u016dmini": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subfosi por malhelpi la minlaboron de la malamiko.", "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u043d\u0442\u0430\u0440\u043c\u0456\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "en": ["countermine", "undermine", "sap"], "nl": ["ondermijnen"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0442\u0440\u043c\u0438\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["unterminieren"], "hu": ["ellenakn\u00e1t \u00e1s", "ellenakn\u00e1t telep\u00edt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "min", "primary": false}, "scivola": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre deziranta scii.", "translations": {"be": ["\u0446\u0456\u043a\u0430\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["curieux"], "en": ["curious"], "nl": ["nieuwsgierig"], "ru": ["\u043b\u044e\u0431\u043e\u0437\u043d\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043b\u044e\u0431\u043e\u043f\u044b\u0442\u043d\u044b\u0439 (\u043e \u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u043a\u0435)"], "de": ["neugierig", "wissbegierig"], "tr": ["merakl\u0131"], "hu": ["k\u00edv\u00e1ncsi", "tud\u00e1sszomjas"]}, "examples": [["la mastro scivola sekvis lin senbrue", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, tablo \u00abkovru vin\u00bb, la orazeno kaj bastono el sako"]], "subdefinitions": []}], "root": "sci", "primary": false}, "limando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de ple\u016dronekto, ovala kaj plata fi\u015do, vivanta en Atlantiko.", "translations": {"ru": ["\u0435\u0440\u0448\u043e\u0432\u0430\u0442\u043a\u0430", "\u043b\u0438\u043c\u0430\u043d\u0434\u0430"], "fr": ["limande"], "en": ["dab"], "nl": ["schar"], "pt": ["azevia"], "de": ["Kliesche"], "hu": ["lep\u00e9nyhal"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "limand", "primary": true}, "noktosurtuto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Negli\u011da \u0125alato.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043c\u0430\u0448\u043d\u0438\u0439 \u0445\u0430\u043b\u0430\u0442"], "fr": ["chemise de nuit"], "nl": ["kamerjas"], "hu": ["h\u00e1l\u00f3k\u00f6nt\u00f6s", "h\u00e1zikab\u00e1t"]}, "examples": [["vasta blusilka noktosurtuto", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "surtut", "primary": false}, "borilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pinta tran\u0109randa ilo por bori.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u0432\u0435\u0440\u0434\u0437\u0435\u043b"], "fr": ["foret", "m\u00e8che (foret)"], "ru": ["\u0431\u0443\u0440\u0430\u0432", "\u0441\u0432\u0435\u0440\u043b\u043e"], "de": ["Bohrer"], "sv": ["borr"], "pl": ["wiert\u0142o", "\u015bwider"], "es": ["barrena", "barreno", "broca"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bor", "primary": false}, "kadukega": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Perdinta siajn mensajn kapablojn pro granda maljuneco.", "translations": {"fr": ["s\u00e9nile", "g\u00e2teux"], "en": ["senile"], "nl": ["seniel"], "he": ["\u05e1\u05e0\u05d9\u05dc\u05d9"], "pl": ["starczy"], "hu": ["szenilis", "agyal\u00e1gyult"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kaduk", "primary": false}, "potenciala diferenco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0440\u043e\u0437\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c \u043f\u0430\u0442\u044d\u043d\u0446\u044b\u044f\u043b\u0430\u045e"], "fr": ["diff\u00e9rence de potentiel", "tension (\u00e9lec.)", "voltage"], "en": ["potential difference", "tension"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c \u043f\u043e\u0442\u0435\u043d\u0446\u0438\u0430\u043b\u043e\u0432"], "de": ["Spannung"], "pl": ["r\u00f3\u017cnica potencja\u0142\u00f3w"], "hu": ["potenci\u00e1lk\u00fcl\u00f6nbs\u00e9g", "fesz\u00fclts\u00e9g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "potencial", "primary": false}, "artemizio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio asteracoj (Artemisia), el kiu diversaj specioj estas uzataj kiel spicherboj.", "translations": {"sk": ["palina"], "be": ["\u043f\u0430\u043b\u044b\u043d"], "fr": ["armoise"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u044b\u043d\u044c"], "de": ["Beifu\u00df"], "sv": ["(sl\u00e4ktet) mal\u00f6rt"], "hu": ["\u00fcr\u00f6m (n\u00f6v\u00e9ny)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "artemizi", "primary": true}, "urala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al Uralo (a\u016d, eventuale, Uralo ).", "translations": {"be": ["\u0443\u0440\u0430\u043b\u044c\u0441\u043a\u0456"], "hu": ["ur\u00e1li"], "nl": ["Oeralisch"], "ru": ["\u0443\u0440\u0430\u043b\u044c\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fi": ["Uralin", "uralilainen (adj.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Ural", "primary": false}, "translacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de solido) Tia movo, ke \u0109iu punktoparo de \u011di restas ekvipolenta al si mem.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u043b\u044f\u0446\u0438\u044f", "\u043f\u0430\u0440\u0430\u043b\u043b\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u043f\u0435\u0440\u0435\u043d\u043e\u0441"], "fr": ["translation (m\u00e9c., math., droit)"], "nl": ["verplaatsing (fys.)"], "pt": ["transla\u00e7\u00e3o"], "hu": ["transzl\u00e1ci\u00f3 (fizika)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(en afina spaco, la\u016d vektoro \u03c4) Afina bildigo, kiu \u0135etas punkton M al \u03c4+M; alidire: operacio de vektoro \u03c4 super la koncerna afina spaco.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u043b\u044f\u0446\u0438\u044f", "\u043f\u0430\u0440\u0430\u043b\u043b\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u043f\u0435\u0440\u0435\u043d\u043e\u0441"], "en": ["translation (math.)"], "nl": ["verplaatsing (wisk.)"], "de": ["Translation"], "hu": ["eltol\u00e1s (matematika)"], "pl": ["przesuni\u0119cie", "translacja"]}, "examples": [["per translacio la longoj, areoj kaj anguloj restas egalaj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Transigo de rajto.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0434\u0430\u0447\u0430 (\u043f\u0440\u0430\u0432)"], "nl": ["overdracht (recht)"], "hu": ["\u00e1truh\u00e1z\u00e1s (jog\u00e9)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "translaci", "primary": true}, "ramno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el la familio ramnacoj (Rhamnus).", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u0443\u0448\u044b\u043d\u0430"], "nl": ["rhamnus"], "pt": ["ramnale"], "ru": ["\u043a\u0440\u0443\u0448\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Kreuzdorn"], "hu": ["benge"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ramn", "primary": true}, "triumfi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Plene venki, brile sukcesi.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0434\u0435\u0440\u0436\u0430\u0442\u044c \u0432\u0435\u0440\u0445", "\u0432\u043e\u0441\u0442\u043e\u0440\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["triompher"], "nl": ["triomferen"], "be": ["\u0442\u0440\u044b\u044e\u043c\u0444\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["triumphieren"], "hu": ["gy\u0151zedelmeskedik", "diadalmaskodik"]}, "examples": [["triumfi super iu, super \u0109iuj malhelpoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Fieri pro venko, pro sukceso", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u0440\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c \u043f\u043e\u0431\u0435\u0434\u0443", "\u043b\u0438\u043a\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "triumf", "primary": false}, "degenero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Perdo de siaj naturaj kvalitoj.", "translations": {"fr": ["d\u00e9ch\u00e9ance", "d\u00e9g\u00e9n\u00e9rescence"]}, "examples": [["la degenero de Romanoj ebligis la barbarajn invadojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "degener", "primary": false}, "degeneri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Perdi la originajn kvalitojn.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u0433\u0435\u043d\u044d\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u0440\u0430\u0434\u0436\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["d\u00e9g\u00e9n\u00e9rer"], "en": ["degenerate"], "pt": ["degenerar", "corromper-se"], "ru": ["\u0432\u044b\u0440\u043e\u0436\u0434\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0434\u0435\u0433\u0440\u0430\u0434\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["degenerieren", "entarten"], "hu": ["elfajul", "degener\u00e1l\u00f3dik"], "sk": ["degenerova\u0165"], "es": ["degenerar"], "pl": ["degenerowa\u0107", "degradowa\u0107 (niszcze\u0107)", "wyrabia\u0107 si\u0119 (zu\u017cywa\u0107 si\u0119)", "wyradza\u0107 si\u0119 (np. wyrodny syn)"]}, "examples": [["\u0109iuj ili estas degenerintoj", "La Malnova Testamento, Jeremia 6:28"], ["libereco ne devas degeneri en anarkion", null]], "subdefinitions": []}], "root": "degener", "primary": true}, "triumfo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda venko, granda sukceso montri\u011danta per eksteraj signoj.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u044b\u044e\u043c\u0444"], "fr": ["triomphe"], "en": ["triumph"], "nl": ["triomf"], "pt": ["tiunfo"], "ru": ["\u0442\u0440\u0438\u0443\u043c\u0444"], "de": ["Triumph"], "hu": ["gy\u0151zelem", "diadal"], "lat": ["triumphus, i"]}, "examples": [["la lasta kongreso estis vera triumfo", null], ["triumfaj kantoj sonos", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108e la antikvaj Romanoj, pompa kaj solena eniro de militestro post granda venko.", "translations": {"hu": ["diadalmenet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "triumf", "primary": true}, "stenografi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Uzi specialajn konvenciajn tre simplajn signojn por skribi same rapide, kiel oni parolas.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u044d\u043d\u0430\u0433\u0440\u0430\u0444\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["st\u00e9nographier"], "nl": ["stenograferen"], "ru": ["\u0441\u0442\u0435\u043d\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["stenografieren"], "sv": ["stenografera"], "hu": ["gyors\u00edr"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stenograf", "primary": true}, "stenografo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stenografiisto.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u044d\u043d\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444"], "fr": ["st\u00e9nographe"], "nl": ["stenograaf"], "ru": ["\u0441\u0442\u0435\u043d\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444"], "de": ["Stenograf"], "hu": ["gyors\u00edr\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stenograf", "primary": false}, "insurekto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "insurekcio", "translations": {"pt": ["insurrei\u00e7\u00e3o"]}, "examples": [["multaj insurektoj estis tie subpremitaj", "J.-L. Racine, trad. V. Lutermano, Va\u015dingtono kaj la talibanoj..., le Monde diplomatique, 2007-02"], ["belorusoj malmulton scias pri la Varsovia Insurekto", "Radio Polonia, Ekspozicio dedi\u0109ita al la Varsovia Insurekcio, 2007-08-31"]], "subdefinitions": []}], "root": "insurekt", "primary": true}, "ka\u016dterizi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Vundi per fajro a\u016d ka\u016dstika\u0135oj por kuracaj celoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0436\u0438\u0433\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["caut\u00e9riser"], "en": ["cauterize"], "nl": ["cauteriseren", "uitbranden"], "ca": ["cauteritzar"], "de": ["kauterisieren"], "hu": ["ki\u00e9get", "kauteriz\u00e1l", "kauterez", "kauteroz"], "es": ["cauterizar"]}, "examples": [["mi devas [...] ka\u016dterizi malgrandan vundon", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 27a, p. 194a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ka\u016dteriz", "primary": true}, "kaldrono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda metala vazo por kuiri, boligi kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0446\u0451\u043b", "\u0431\u0430\u043a (\u043d\u0430\u043f\u0440., \u0434\u043b\u044f \u043a\u0456\u043f\u044f\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u044f)"], "fr": ["chaudron"], "en": ["cauldron"], "nl": ["ketel"], "pt": ["caldeir\u00e3o"], "ru": ["\u043a\u043e\u0442\u0451\u043b", "\u0431\u0430\u043a (\u0434\u043b\u044f \u043a\u0438\u043f\u044f\u0447\u0435\u043d\u0438\u044f, \u0432\u0430\u0440\u043a\u0438)"], "de": ["Kessel"], "sv": ["kittel"], "hu": ["\u00fcst", "bogr\u00e1cs", "kond\u00e9r"], "br": ["kaoter (kegin)"], "fi": ["pata", "(iso) kattila"], "es": ["caldero"]}, "examples": [["el la kaldrono, en kiu sin trovas bolanta akvo, eliras vaporo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 25"], ["kaldrono ridas pro poto, kaj mem estas kota", "Proverbaro esperanta"], ["ne batalu pot' el tero kontra\u016d kaldrono el fero", "Proverbaro esperanta"], ["\u00abLa granda kaldrono\u00bb", "Francis John, La granda kaldrono. - Antverpeno, La Laguna: Stafeto, 1978"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ronda valo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0442\u043b\u043e\u0432\u0438\u043d\u0430"], "fr": ["cuvette (g\u00e9og.)"], "en": ["hollow"], "nl": ["keteldal"], "be": ["\u043d\u0456\u0437\u0456\u043d\u0430", "\u043b\u0430\u0433\u0447\u044b\u043d\u0430 (\u043a\u0440\u0443\u0433\u043b\u0430\u044f)"], "de": ["Talkessel"], "hu": ["v\u00f6lgykatlan"], "br": ["toull (torosennadur)"], "fi": ["kattilalaakso"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kaldron", "primary": true}, "rilate (al)": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatante, en rilato al; la\u016d vidpunkto de.", "translations": {"ru": ["\u0432 \u043e\u0442\u043d\u043e\u0448\u0435\u043d\u0438\u0438", "\u043e\u0442\u043d\u043e\u0441\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e (\u0447\u0435\u0433\u043e-\u043b.)", "\u043f\u043e \u043e\u0442\u043d\u043e\u0448\u0435\u043d\u0438\u044e (\u043a \u0447\u0435\u043c\u0443-\u043b.)"], "fr": ["par rapport \u00e0", "relativement \u00e0"], "de": ["bez\u00fcglich"], "nl": ["aangaande", "met betrekking tot"], "hu": ["vonatkoz\u00f3an", "vonatkoz\u00e1s\u00e1ban", "illet\u0151en", "kapcsolatban"]}, "examples": [["kiel li povas esti tiel blinda rilate sin mem?", "Z"], ["rilate la korektecon de la lingvo, tiu libro estas rekomendinda", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rilat", "primary": false}, "probatalanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu batalas pro iu a\u016d io, precipe por la afero de partio, doktrino, societo kaj tiel plu.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0431\u043e\u0440\u043d\u0438\u043a", "\u0437\u0430\u0449\u0438\u0442\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["champion (d\u00e9fenseur d'une id\u00e9e)", "ap\u00f4tre (d'une id\u00e9e)", "d\u00e9fenseur (d'une id\u00e9e)", "partisan (d'une id\u00e9e)"], "de": ["Anh\u00e4nger", "Verfechter"], "pl": ["bojownik"]}, "examples": [["Midthus restis fidela kaj senlaca probatalanto kaj propagandisto por Esperanto", "Haldor Midthus 1841-1906 \u2015 La fondinto de la Esperantomovado en Norvegujo, Norvega esperantisto (5\u20136), 1962 p. 61"]], "subdefinitions": []}], "root": "batal", "primary": false}, "cinabro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ru\u011da sulfido de hidrargo, uzata kiel kolorilo, simbole HgS.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0438\u043d\u043e\u0432\u0430\u0440\u044c"], "fr": ["cinabre"], "pt": ["cinabre"], "be": ["\u0446\u044b\u043d\u043e\u0431\u0440\u0430", "\u043a\u0456\u043d\u0430\u0432\u0430\u0440"], "de": ["Zinnober"], "it": ["cinabro"], "hu": ["cin\u00f3ber"], "pl": ["cynober"]}, "examples": [["sur \u011dia sojlo ka\u016dris laboristo kaj kirlis brike ru\u011dkoloran cinabron", "A. N. Tolstoj, trad. E. Pill, Aelita, 1928"]], "subdefinitions": []}], "root": "cinabr", "primary": true}, "televidstudio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Studio por farado de televidfilmoj.", "translations": {"fr": ["studio de t\u00e9l\u00e9vision"]}, "examples": [["la Centra Televidstudio", "Shi Chengtai, La palaj tagoj sen kiso, Penseo, 1995-02, numero 56a"]], "subdefinitions": []}], "root": "studi", "primary": false}, "kondukanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Tiu, kiu kondukas.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u0434\u043d\u0438\u043a", "\u0432\u043e\u0434\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u0432\u043e\u0436\u0434\u044c", "\u0432\u0435\u0434\u0443\u0449\u0438\u0439 (\u0441\u0443\u0449.)"], "fr": ["conducteur (personne qui conduit)", "chauffeur (personne qui conduit)", "chef", "guide (personne qui conduit)", "leader", "pilote (personne qui conduit)"], "hu": ["vezet\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["ili estas blindaj kondukantoj de blinduloj", "La Nova TestamentoS. Mateo 15:14"]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["la kondukanto de la glitveturilo turnis la kapon kaj tiel afable kapjesis al Kay, kvaza\u016d ili konus unu la alian", "Fabeloj, volumo 2Ne\u011da re\u011dino"], ["la kondukantoj de via komercado falos en la mezon de la maro en la tago de via pereo", "La Malnova TestamentoJe\u0125ezkel 27:27"], ["li diris al Jifta\u0125: Iru kaj estu nia kondukanto, kaj ni batalos kontra\u016d la Amonidoj", "La Malnova TestamentoJu\u011distoj 11:6"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Korpo a\u016d substanco, kapabla konduki energiformon tra si.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u0434\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["conducteur (subst., phys.)"]}, "examples": [["estas malbona kondukanto de varmo kaj elektro", "Plena Vortaro de Esperantometaloido"]], "subdefinitions": []}], "root": "konduk", "primary": false}, "mezgranda buntpego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de buntpego (Dendrocopos medius).", "translations": {"en": ["middle spotted woodpecker"], "sv": ["mellanspett"], "pl": ["dzi\u0119cio\u0142 \u015bredni"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "peg", "primary": false}, "artrito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inflamo de la artikoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0442\u0440\u044b\u0442"], "fr": ["arthrite"], "en": ["arthritis"], "nl": ["gewrichtsontsteking", "artritis"], "ru": ["\u0430\u0440\u0442\u0440\u0438\u0442", "\u0432\u043e\u0441\u043f\u0430\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435 \u0441\u0443\u0441\u0442\u0430\u0432\u043e\u0432"], "de": ["Arthritis", "Gelenkentz\u00fcndung"], "sv": ["inflammation i en led", "gikt"], "hu": ["iz\u00fcleti gyullad\u00e1s", "arthritis"], "sk": ["artrit\u00edda"], "fa": ["\u0622\u0631\u062a\u0631\u06cc\u062a", "\u0648\u0631\u0645 \u0645\u0641\u0627\u0635\u0644"], "es": ["artritis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "artrit", "primary": true}, "hormono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sekrecia\u0135o de senduktaj glandoj, kiu pasas en la sangon kaj havas gravan efikon sur la funkciadon de certaj organoj.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0440\u043c\u043e\u043d"], "fr": ["hormone"], "en": ["hormone"], "nl": ["hormoon"], "pt": ["horm\u00f4nio"], "ru": ["\u0433\u043e\u0440\u043c\u043e\u043d"], "de": ["Hormon"], "it": ["ormone"], "hu": ["hormon"], "fa": ["\u0647\u0648\u0631\u0645\u0648\u0646"], "es": ["hormona"]}, "examples": [["bestoj kiuj ricevis hormonojn por stimuli la kreskadon", "Roland Rotsaert, Jarmila konferenco \u0125aose malsukcesis, Monato, jaro 2000a, numero 2a, p. 10a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Analoga substanco, havanta kreskigan efikon sur plantojn.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hormon", "primary": true}, "pedalboato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Boato, kiun la veturantoj irigas per pedaloj.", "translations": {"fr": ["p\u00e9dalo"], "de": ["Tretboot"], "pl": ["rower wodny"]}, "examples": [["oni kune kuiras, babilas kaj sportumas per boatoj, kanuoj, pedalboatoj", "-, Printempa Renkonti\u011do, Eventoj, 1997-08, numero 123a"]], "subdefinitions": []}], "root": "boat", "primary": false}, "Golgota (neasimilita formo)": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Monteto apud Jerusalem, sur kiu Jesuo estis krucumita.", "translations": {"ru": ["\u0413\u043e\u043b\u0433\u043e\u0444\u0430"], "fr": ["Calvaire", "Mont du Calvaire", "Golgotha"], "en": ["Calvary"], "nl": ["Kalvarieberg"], "pt": ["G\u00f3lgota", "Calv\u00e1rio (monte)"], "de": ["Kalvarienberg"], "hu": ["Golgota"], "es": ["Calvario"]}, "examples": [["veninte al loko nomata Golgota, tio estas, Loko de Kranio, ili donis al li trinki vinon kun galo enmiksita", "La Nova TestamentoS. Mateo 27:33"]], "subdefinitions": []}], "root": "Golgot", "primary": false}, "sangalfluo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043b\u0438\u0432 \u043a\u0440\u043e\u0432\u0438"], "fr": ["congestion"], "en": ["congestion"], "nl": ["bloedaandrang"], "ca": ["congesti\u00f3"], "de": ["Blutandrang", "Kongestion"], "hu": ["v\u00e9rtolul\u00e1s"], "es": ["congesti\u00f3n"], "pl": ["przekrwienie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flu", "primary": false}, "komentaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Serio da rimarkoj kaj notoj por klarigi a\u016d kompletigi malfacilan tekston a\u016d verkon.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u044d\u043d\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["commentaire (suite de remarques)"], "en": ["commentary"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043c\u0435\u043d\u0442\u0430\u0440\u0438\u0439"], "de": ["Kommentar"], "hu": ["magyar\u00e1z\u00f3 jegyzetek", "sz\u00f6vegmagyar\u00e1zat", "komment\u00e1r"]}, "examples": [["li verkis sian komentaron pri Aristotelo, precipe pri \u00abMetafiziko\u00bb, \u00abFiziko\u00bb...", "Enciklopedio Kalblanda, http://www.panix.com/~kalb/enc/a/akvino..htm"]], "subdefinitions": []}], "root": "koment", "primary": false}, "interakordo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["accord (fait d'\u00eatre en accord)", "entente (accord)", "concorde", "identit\u00e9 de vues"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["accord (juridique)", "convention (juridique)"]}, "examples": [["fini\u011dis per ekstertribunala interakordo la proceso de la Antarktika Esperanto-Asocio kontra\u016d la A\u016dstralia Asocio", "O. Boskerp Jubileo de Antarktika E-Asocio ESK 2000-10/11"]], "subdefinitions": []}], "root": "akord", "primary": false}, "rusti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"sv": ["rosta"]}, "examples": [["se li mortos, la tran\u0109ilo rustos de la flanko, kien li foriris", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, du fratoj"], ["Otto fiere el\u015dar\u011das el la senfundaj po\u015doj rustintajn pistolojn", "Metropoliteno"], ["rustintaj relsurfacoj", "Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, dua parto, \u0109apitro 3a"]], "subdefinitions": []}], "root": "rust", "primary": false}, "rusto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Brunru\u011da fera oksido, kiu kovras per maldika tavolo la feron a\u016d \u015dtalon trovi\u011dantan en malseka aero.", "translations": {"be": ["\u0456\u0440\u0436\u0430"], "fr": ["rouille"], "en": ["rust"], "nl": ["roest"], "pt": ["ferrugem"], "ru": ["\u0440\u0436\u0430\u0432\u0447\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Rost"], "sv": ["rost"], "hu": ["rozsda"]}, "examples": [["\u015dlosilo uzata ruston ne konas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "rust", "primary": true}, "knelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Buleto a\u016d cilindro el fi\u015da a\u016d vianda ka\u0109o koherigita per ova\u0135o por kuirado.", "translations": {"be": ["\u043a\u043d\u044d\u043b\u044c", "\u0444\u0440\u044b\u043a\u0430\u0434\u044d\u043b\u044c\u043a\u0430"], "fr": ["quenelle"], "hu": ["h\u00fasgomb\u00f3c"], "nl": ["quenelle"], "ru": ["\u0444\u0440\u0438\u043a\u0430\u0434\u0435\u043b\u044c\u043a\u0430", "\u043a\u043d\u0435\u043b\u044c"]}, "examples": [["supo kun salikokaj kneloj kaj kokha\u016dtaj pecoj", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 62a, p. 348a"]], "subdefinitions": []}], "root": "knel", "primary": true}, "profundigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi profunda, vasta \u011dis la fundo, radikala.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0433\u043b\u0443\u0431\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["approfondir"]}, "examples": [["li fosis kavon kaj profundigis \u011din", "La Malnova Testamento, Psalmaro 7:15"], ["per premado ili profundigis la pekojn", "La Malnova Testamento, \u0124osea 5:2"]], "subdefinitions": []}], "root": "profund", "primary": false}, "solinfano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ununura ido de siaj gepatroj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0437\u0456\u043d\u0430\u0435 \u0434\u0437\u0456\u0446\u044f"], "fr": ["enfant unique"], "pt": ["filho \u00fanico"], "ru": ["\u0435\u0434\u0438\u043d\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0440\u0435\u0431\u0451\u043d\u043e\u043a"], "de": ["Einzelkind"], "it": ["figlio unico"], "pl": ["jedynak"]}, "examples": [["ruinigita nobelo, kiu eble iam revis pli brilantan sorton por sia solinfano", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "infan", "primary": false}, "froko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lar\u011da kapu\u0109a mantelo, pliofte \u011dispiede longa, moda en frumezepoka E\u016dropo, poste tipa mona\u0125a survesto.", "translations": {"fr": ["froc"], "pt": ["h\u00e1bito (de frade)"], "hu": ["csuha"]}, "examples": [["li desaltis de la azeno, sin \u0135etis al li kaj komencis detiri de li la frokon", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha \u0109apitro 8a, p. 70a"]], "subdefinitions": []}], "root": "frok", "primary": true}, "setaro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ne konfuzu kun la hinda sitaro, kiu probable ricevis sian nomon de setaro, sed en sia nuntempa formo sufi\u0109e malsimilas."], "primary definition": "Persa kordinstrumento liuteto origine trikorda, de la 1900aj jaroj kun plusa kunvibra kordo, kun ligna duongutforma sonkesto, longa 25-freta kolo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0456\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["set\u00e2r"], "en": ["sitar"], "ru": ["\u0441\u0438\u0442\u0430\u0440"], "ca": ["c\u00edtara"], "es": ["c\u00edtara"], "hu": ["szit\u00e1r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "setar", "primary": true}, "apud...-n": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pri la prepoziciaj kuna\u0135oj kun al, vidu rimarkon sub al \u0109e."], "primary definition": "Al loko situanta apud.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0437\u043b\u0435 (\u043a\u0443\u0434\u0430)", "\u043e\u043a\u043e\u043b\u043e (\u043a\u0443\u0434\u0430)", "\u0440\u044f\u0434\u043e\u043c \u0441 (\u043a\u0443\u0434\u0430)"], "fr": ["pr\u00e8s de (avec mouvement vers)", "\u00e0 c\u00f4t\u00e9 de (avec mouvement vers)"]}, "examples": [["apud liajn ostojn metu miajn ostojn", "La Malnova TestamentoI. Re\u011doj 13:31"]], "subdefinitions": []}], "root": "apud", "primary": false}, "bikso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iamverda arbeto el varma Ameriko kun blankaj floretoj kaj malhelru\u011daj \u015delhavaj fruktoj, genro el familio biksacoj (Bixa).", "translations": {"fr": ["rocouyer"]}, "examples": [["Sof\u00eda portis al \u015dia dormo-\u0109ambro la man\u011don kaj anka\u016d biksan akvon por \u015dia lavado", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "biks", "primary": true}, "samseksamulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Samseksama persono, precipe se viro.", "translations": {"be": ["\u0433\u043e\u043c\u0430\u0441\u044d\u043a\u0441\u0443\u0430\u043b\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["homosexuel (subst.)"], "nl": ["homoseksueel", "homo"], "ru": ["\u0433\u043e\u043c\u043e\u0441\u0435\u043a\u0441\u0443\u0430\u043b\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Homosexueller", "Schwuler"], "it": ["omosessuale (sost.)"], "hu": ["homoszexu\u00e1lis"], "sk": ["homosexu\u00e1l"], "pl": ["homoseksualista", "gej (pot.)", "peda\u0142 (obra\u017aliwie)"], "he": ["\u05d4\u05d5\u05de\u05d5\u05e1\u05e7\u05e1\u05d5\u05d0\u05dc"]}, "examples": [["en \u00abLa samseksemulo\u00bb, probable lia plej konata poemo, li uzas sintakson tre karakterizan", "Georgo Kama\u0109o, Berveling, poeto sentabua, Monato, numero 12/1994"]], "subdefinitions": []}], "root": "seks", "primary": false}, "onikso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Delikata agato, prezentanta alterne helajn kaj malhelajn tavolojn, el kiu oni faras kameojn.", "translations": {"be": ["\u043e\u043d\u0456\u043a\u0441"], "fr": ["onyx"], "en": ["onyx"], "nl": ["onyx"], "pt": ["\u00f4nix"], "el": ["\u03cc\u03bd\u03c5\u03be"], "de": ["Onyx"], "hu": ["\u00f3nix"], "ru": ["\u043e\u043d\u0438\u043a\u0441"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "oniks", "primary": true}, "marmoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malmola polurebla kalko\u015dtono, ofte enhavanta kolorajn vejnojn, uzata en konstruado kaj skulptarto.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0440\u043c\u0443\u0440"], "fr": ["marbre"], "bg": ["\u043c\u0440\u0430\u043c\u043e\u0440"], "nl": ["marmer"], "pt": ["m\u00e1rmore"], "ru": ["\u043c\u0440\u0430\u043c\u043e\u0440"], "de": ["Marmor"], "sv": ["marmor"], "hu": ["m\u00e1rv\u00e1ny"], "sk": ["mramor"], "fa": ["\u0645\u0631\u0645\u0631"], "en": ["marble"], "br": ["marmor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "marmor", "primary": true}, "kradeca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prezentanta intencajn interspacojn, same kiel krado.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0448\u044d\u0446\u0456\u0441\u0442\u044b", "\u043a\u0440\u0430\u0442\u0447\u0430\u0442\u044b"], "ru": ["\u0440\u0435\u0448\u0451\u0442\u0447\u0430\u0442\u044b\u0439"], "fr": ["\u00e0 claire-voie"], "hu": ["r\u00e1csos", "kock\u00e1s"]}, "examples": [["tra la krada aperturo de la pordego", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "krad", "primary": false}, "posteno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko okupita per soldataro por milita celo.", "translations": {"be": ["\u043f\u043e\u0441\u0442"], "en": ["post"], "nl": ["post (wachtpost)", "wachtpost"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0442"], "de": ["Posten"], "es": ["puesto"], "hu": ["\u00e1llom\u00e1shely", "\u0151rhely", "poszt (\u0151rhely)"]}, "examples": [["la anta\u016daj kolonoj trovas anta\u016d si a\u016dstrajn postenojn", null], ["morti \u0109e, sur sia posteno", null], ["anta\u016dposteno", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Estimata ofico asignita al iu.", "translations": {"be": ["\u043f\u043e\u0441\u0442", "\u043f\u0430\u0441\u0430\u0434\u0430"], "nl": ["ambt"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0442", "\u0434\u043e\u043b\u0436\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "hu": ["\u00e1ll\u00e1s", "poz\u00edci\u00f3", "poszt (\u00e1ll\u00e1s)"]}, "examples": [["okupi eminentan, gravan postenon", null], ["ne resti \u0109e sia posteno de prezidanto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "posten", "primary": true}, "posteni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Postene stari; prigardi \u0109e posteno.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u043e\u044f\u0442\u044c \u043d\u0430 \u043f\u043e\u0441\u0442\u0443"], "nl": ["op post staan"], "es": ["apostarse"], "hu": ["\u00e1ll\u00e1sozik", "posztol", "\u0151rk\u00f6dik"]}, "examples": [["tri korpusoj postenis anta\u016d la armeo", null], ["an\u011delo postenas \u0109irka\u016d tiuj, kiuj timas kaj li ilin savas", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "posten", "primary": false}, "\u015dia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al priparolata ina persono.", "translations": {"be": ["\u044f\u0435 (\u0447\u044b\u0439?)"], "fr": ["sa (\u00e0 elle)", "son (\u00e0 elle)"], "zh": ["\u5979\u7684 [t\u0101de]"], "ru": ["\u0435\u0451 (\u0447\u0435\u0439?)"], "de": ["ihr"], "it": ["suo (di lei)"], "tp": ["ona"], "hu": ["\u0151v\u00e9 (n\u0151nem\u0171)"], "fi": ["h\u00e4nen", "h\u00e4nen -nsa (-ns\u00e4)"], "vo": ["ofik"], "pl": ["jej"], "he": ["\u05e9\u05dc\u05d4"]}, "examples": [["la re\u011dino kaj \u015dia familio signifas malpopularan anakronismon", "W. H. Simcock: Nova registaro, malnova politiko, Monato jaro 1998a, numero 7a, p. 9a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015di", "primary": false}, "otito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["otite"], "nl": ["otitis", "oorontsteking"], "it": ["otite"]}, "examples": [["kuracisto preskribis por Roselyne antibiotikon de la tria generacio kontra\u016d akuta otito", "P. Rivi\u00e8re, trad. M. Leon, La farmaciaj granduloj..., le Monde diplomatique, 2003-10"], ["mi estas iom surda post grava otito okazinta anta\u016d multaj jaroj", "P. Levy, Internacia komunikado, soc.culture.esperanto, 2009-06-29"]], "subdefinitions": []}], "root": "otit", "primary": true}, "reporti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Denove alporti tion, kion oni jam forportis.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u043d\u0435\u0441\u044c\u0446\u0456 \u043d\u0430\u0437\u0430\u0434"], "fr": ["rapporter"], "nl": ["terugbrengen"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043d\u0435\u0441\u0442\u0438 \u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u043d\u043e"], "de": ["zur\u00fcckbringen"], "pl": ["przynosi\u0107 z powrotem"], "hu": ["visszahoz", "visszavisz"]}, "examples": [["la kompanio enkondukos novan botelon, por kiu \u011di kalkulos kromprezon, poste repagotan se oni reportas la botelon", "Guido Van Damme, Trinka\u0135oj/Uzi la le\u011don por reklami, Monato, jaro 1995a, numero 12a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "port", "primary": false}, "okullenso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Natura lenso, lokita en okulglobo kaj destinata por formi optikan bildon sur la retino.", "translations": {"ru": ["\u0445\u0440\u0443\u0441\u0442\u0430\u043b\u0438\u043a"], "fr": ["cristallin"], "en": ["lens"], "nl": ["ooglens"], "pt": ["cristalino"], "de": ["Augenlinse"], "it": ["cristalino"], "hu": ["szemlencse"], "br": ["gwerenn al lagad"], "es": ["cristalino"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "okul", "primary": false}, "galinulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el la familio raledoj (Gallinula).", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043c\u044b\u0448\u043d\u0438\u0446\u0430"], "fr": ["poule d'eau"], "en": ["moorhen"], "nl": ["waterhoen"], "pt": ["frango-d'\u00e1gua", "galinhola"], "de": ["Teichralle", "Teichhuhn", "Bl\u00e4sshuhn"], "hu": ["v\u00edzity\u00fak"], "cs": ["sl\u00edpka zelenonoh\u00e1"], "pl": ["kurka wodna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "galinul", "primary": true}, "pi\u011dino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lingvo spontanee simpligita de diverslingvanoj por interkompreni\u011do.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0438\u0434\u0436\u0438\u043d"], "fr": ["pidgin"], "nl": ["pidgin"], "es": ["pidgin"], "pt": ["pidgin"]}, "examples": [["pi\u011dinon oni kutime \u011duste difinas kiel lingvon kun vortaro prenita el unu lingvo kaj gramatiko el alia", "J. S. Larsen, Re: Plue pri dialektoj, soc.culture.esperanto, 2001-12-09"]], "subdefinitions": []}], "root": "pi\u011din", "primary": true}, "unio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alianco, federa\u0135o, konfederacio, ligo a\u016d simila unui\u011do de sociaj a\u016d politikaj organiza\u0135oj, esti\u011dinta surbaze de iliaj komunaj interesoj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u044e\u0437"], "fr": ["union"], "en": ["union"], "nl": ["eenheid", "unie"], "pt": ["uni\u00e3o"], "be": ["\u0441\u0430\u044e\u0437", "\u0437\u044c\u0432\u044f\u0437"], "de": ["Union", "Zusammenschluss", "Bund"], "tr": ["birlik"], "it": ["unione"], "sv": ["union"], "el": ["\u03ad\u03bd\u03c9\u03c3\u03b7"], "fi": ["liitto", "unioni"], "hu": ["uni\u00f3", "egyes\u00fcl\u00e9s"]}, "examples": [["dogana unio", null], ["E\u016dropa Unio", null], ["la potenca re\u011dino de la Unio, Margareto", "&Z: PIV1, p\u011d. 1154"], ["la unio de Litvo kun Polujo okazis en 1386", "Grabowski: PIV1, p\u011d. 1154"], ["Latina Unio", null], ["Sovetunio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ali\u011do de kristana konfesio al la konfesio romkatolika en maniero, ke \u011di akceptas la romkatolikan dogmaron kaj la povojn administrajn kaj spiritajn de la papo de Romo, kaj konservas sian ritaron kaj la edzi\u011don de la pastroj.", "translations": {"be": ["\u0432\u0443\u043d\u0456\u044f"], "la": ["unio"], "it": ["concilio", "unione (rel.)"], "hu": ["uni\u00f3"], "fi": ["unioni (kirkollinen)", "unioituminen"], "ru": ["\u0443\u043d\u0438\u044f"]}, "examples": [["Liona unio de 1274", null], ["Florenca unio de 1439", null], ["Bresta unio de 1596", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Datumtipa konstruilo en la programlingvoj Algol-68 kaj C, ebliganta malrigidigi la traduktempan tipkontrolon super la objektoj deklaritaj havi tian unian tipon.", "translations": {"it": ["unione", "union"], "fi": ["unioni (tietorakenne C-kieless\u00e4)"], "sv": ["union (i programmeringsspr\u00e5ket C)"], "ru": ["\u043e\u0431\u044a\u0435\u0434\u0438\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "uni", "primary": true}, "inktruo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["\u00abMalsa\u011da inktruo!\u00bb diris la plumo, \u00abSkriba \u015dtipo!\u00bb respondis la inkujo", "Fabeloj, volumo 4, Plumo kaj inkujo"]], "subdefinitions": []}], "root": "tru", "primary": false}, "franciskano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de mona\u0125a ordeno fondita en 1209 de Francisko el Asizo.", "translations": {"be": ["\u0444\u0440\u0430\u043d\u044c\u0446\u0456\u0448\u043a\u0430\u043d\u0456\u043d"], "fr": ["franciscain (subst.)"], "nl": ["Franciskaan"], "ru": ["\u0444\u0440\u0430\u043d\u0446\u0438\u0441\u043a\u0430\u043d\u0435\u0446"], "de": ["Franziskaner(m\u00f6nch)"], "it": ["francescano (sost.)"], "es": ["franciscano"], "br": ["Fra\u00f1sezad"], "pl": ["franciszkanin"]}, "examples": [["jen estas mona\u0125ejo de franciskanoj", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, nokto, (de Eube el Odeso)"], ["tiu per unusola kanonpafo subakvigis la unuan \u015dipon, kune kun la franciskanoj", "Satiraj rakontoj, la guarbo"]], "subdefinitions": []}], "root": "Francisk", "primary": false}, "simboligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prezenti, reprezentigi ion per simbolo.", "translations": {"be": ["\u0441\u044b\u043c\u0431\u0430\u043b\u0456\u0447\u043d\u0430 \u043f\u0440\u0430\u0434\u0441\u0442\u0430\u0432\u0456\u0446\u044c"], "en": ["symbolize"], "nl": ["symboliseren"], "ru": ["\u0441\u0438\u043c\u0432\u043e\u043b\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438 \u043f\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c"], "de": ["symbolisieren"], "hu": ["jelk\u00e9pesen \u00e1br\u00e1zol"]}, "examples": [["oni simboligas la amon per la rozo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "simbol", "primary": false}, "polinoma unuo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konstanta polinomo, kies nenula termo egalas al la unuo de la ringo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0437\u0456\u043d\u043a\u0430\u0432\u044b \u043f\u0430\u043b\u0456\u043d\u043e\u043c"], "fr": ["polyn\u00f4me unit\u00e9"], "en": ["unit polynomial"], "ru": ["\u0435\u0434\u0438\u043d\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439 \u043c\u043d\u043e\u0433\u043e\u0447\u043b\u0435\u043d"], "de": ["Einheitspolynom"], "pl": ["wielomian jednostkowy"], "hu": ["egys\u00e9gpolinom"]}, "examples": [["la unuopolinomon oni povas signi per X0 a\u016d 1", null], ["la unuopolinomo estas unuo de la polinomringo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "polinom", "primary": false}, "anta\u016dsavi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Anticipe savi de eventuala dan\u011dero.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0441\u044c\u0446\u0435\u0440\u0430\u0433\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0441\u044c\u0446\u0435\u0440\u0430\u0433\u0447\u044b"], "it": ["preservare (salvezza)"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u043e\u0441\u0442\u0435\u0440\u0435\u0447\u044c", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u043e\u0445\u0440\u0430\u043d\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["mi tion faros kun plena neka\u015demeco pro tio, ke mi anta\u016dsavu vin de novaj trompi\u011doj kaj disrevi\u011doj", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "sav", "primary": false}, "molmatura": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Moli\u011dinta kaj duone putri\u011danta pro tromatureco.", "translations": {"fa": ["\u0632\u06cc\u0627\u062f\u0631\u0633\u06cc\u062f\u0647 (\u0645\u06cc\u0648\u0647)", "\u0644\u0647\u06cc\u062f\u0647 (\u0645\u06cc\u0648\u0647)"], "fr": ["blet"], "en": ["overripe"], "nl": ["overrijp"], "br": ["pezhell"], "pl": ["przejrza\u0142y"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mol", "primary": false}, "bonfarto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de bona funkciado de l' organismo; sano.", "translations": {"be": ["\u0434\u043e\u0431\u0440\u0430\u0435 \u0437\u0434\u0430\u0440\u043e\u045e\u0435", "\u0434\u043e\u0431\u0440\u0430\u0435 \u0441\u0430\u043c\u0430\u0430\u0434\u0447\u0443\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["bonne sant\u00e9", "forme (sant\u00e9)"], "nl": ["welzijn"], "ru": ["\u0445\u043e\u0440\u043e\u0448\u0435\u0435 \u0437\u0434\u043e\u0440\u043e\u0432\u044c\u0435", "\u0445\u043e\u0440\u043e\u0448\u0435\u0435 \u0441\u0430\u043c\u043e\u0447\u0443\u0432\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435"], "de": ["Wohlbefinden", "Wohlergehen"], "hu": ["j\u00f3 k\u00f6z\u00e9rzet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fart", "primary": false}, "\u015civaismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bran\u0109o de hinduismo precipe sudhinduja, kun \u015civao kiel \u0109efdio.", "translations": {"fr": ["shiva\u00efsme"], "it": ["\u015aivaismo", "Shivaismo"]}, "examples": [["en Barato oni povas trovi kelkajn pligrandajn sektojn, ekz. Vi\u015dnuismo a\u016d \u015civaismo", "Vikipedio, artikolo \u00abhinduismo\u00bb, 2006-10-29"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015civa", "primary": false}, "glaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Trinkujo, precipe por malvarmaj trinka\u0135oj, ordinare pli alta ol lar\u011da, ofte el vitro, sed anka\u016d el aliaj materialoj, foje kun tenilo.", "translations": {"be": ["\u0448\u043a\u043b\u044f\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["verre (contenant, contenu)"], "bg": ["\u0447\u0430\u0448\u0430"], "nl": ["glas", "beker"], "pt": ["copo"], "ru": ["\u0441\u0442\u0430\u043a\u0430\u043d"], "de": ["Glas", "Becher", "gro\u00dfe Tasse"], "tr": ["bardak"], "sv": ["glas"], "hu": ["poh\u00e1r"], "en": ["glass"], "es": ["vaso"], "cs": ["sklenice"], "pl": ["szklanka"]}, "examples": [["vinglaso", null], ["glaseto", null], ["bierglasego", null], ["glaseto por brando, glaso por vino kaj telertuketo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 34"], ["vino kaj maljuna biero \u015da\u016dmis en glasoj kaj kru\u0109oj", "Fabeloj, volumo 3, \u0108io sur sian \u011dustan lokon!"], ["kiam en la Novjara nokto la horlo\u011do batis dekdu, la homoj \u0109e la tablo levi\u011das kun plena glaso kaj trinkas je la sano de la nova jaro", "Fabeloj, volumo 4, Turgardisto Ole"], ["\u0109ar li ne volis tro multe trinki, li anstata\u016d interfrapado de la glasoj faris porsanan signon per siaj okuloj", "Fabeloj, volumo 2, Monteto de elfoj"], ["kiu rompis la glason ordigu la kason", "Proverbaro esperanta"], ["li esploris iom la fundon de la glaso", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La enhavo de tia trinkujo.", "translations": {}, "examples": [["mi trinkis ja nur unu solan glason da pun\u0109o", "Fabeloj, volumo 1, Galo\u015doj de feli\u0109o"], ["oni trinkis kelke da glasoj, ne tiom multe por tro eksciti al iu la kapon, tamen sufi\u0109e por meti en movi\u011dadon la babileman bu\u015don", "Fabeloj, volumo 4, Historio el la dunoj"], ["ni trinku glason pro la memoro pri Bartel Thorwaldsen", "Fabeloj, volumo 2, Dano Holger"]], "subdefinitions": []}], "root": "glas", "primary": true}, "pozitiva": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bazita nur sur reala\u0135oj, faktoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0437\u0438\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["positif"], "nl": ["positief"], "pt": ["positivo"], "be": ["\u043f\u0430\u0437\u0456\u0442\u044b\u045e\u043d\u044b", "\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u045e\u0447\u044b", "\u0434\u0430\u0434\u0430\u0442\u043d\u044b"], "de": ["positiv", "positivistisch"], "tp": ["pona"], "hu": ["pozit\u00edv"]}, "examples": [["pozitiva filozofio, scienco", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Reala, praktike efektivi\u011dinta.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0437\u0438\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u043e\u043b\u043e\u0436\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["f\u00fchlbar", "greifbar", "tats\u00e4chlich"]}, "examples": [["pozitivaj rezultatoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Donanta, asertanta ion certan.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0437\u0438\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439", "\u0443\u0442\u0432\u0435\u0440\u0434\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["ligi la homojn povas nur sameco pozitiva, sed ne negativa", "Z"], ["senreligieco donas al la homo neniun pozitivan apogon", "Z"], ["feli\u0109e ni povas respondi tiun demandon tute pozitive", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Asertanta simple la kvaliton, sen ia komparo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u043e\u0436\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 (\u043e \u0441\u0442\u0435\u043f\u0435\u043d\u0438 \u0441\u0440\u0430\u0432\u043d\u0435\u043d\u0438\u044f)"], "de": ["positiv"], "es": ["positivo"]}, "examples": [["pozitiva adjektivo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri nombro a\u016d parolante pri elemento en orda, adicie signata monoido) Pli granda ol nulo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u043e\u0436\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["positiv"], "en": ["positive"], "pl": ["dodatni"]}, "examples": [["pozitiva kvanto povas esti signata per la signo +", null], ["kvadrato de reelo estas \u0109iam pozitiva", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri afina izometrio) Tia, ke la determinanto de \u011dia asociita endomorfio estas pozitiva.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0431\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u0435 (\u0434\u0432\u0438\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "fr": ["(isom\u00e9trie) directe", "(isom\u00e9trie) positive"], "de": ["eigentlich (-e Bewegung)"], "en": ["proper (movement, motion)"], "pl": ["(izometria) parzysta"]}, "examples": []}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Karakterizas bildon, kies nigra\u0135oj kaj blanka\u0135oj respektive respondas al tiuj de la reproduktita bildo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0437\u0438\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439"], "de": ["positiv"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Karakterizas tiun el la du elektroj, kiu respondas al la karbo \u0109e pilo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u043e\u0436\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["positiv"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pozitiv", "primary": true}, "forfrosti\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Detrui\u011di per frosto.", "translations": {"fr": ["geler (\u00eatre abim\u00e9 par le gel)"], "nl": ["bevriezen (door ijs beschadigen)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "for", "primary": false}, "encirkuligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Validigi por cirkulado kiel inter\u015dan\u011debla valora\u0135o.", "translations": {"fr": ["mettre en circulation"], "it": ["mettere in circolazione", "emettere (econ.)"], "pl": ["wprowadza\u0107 w obieg", "puszcza\u0107 w obieg"]}, "examples": [["a\u016dstra po\u015dto jam encirkuligis po\u015dtmarke foton de turfalko", "Pola Radio, Trarigardo de la Esperanto Gazetaro, 2007-05-08"]], "subdefinitions": []}], "root": "cirkul", "primary": false}, "burnuso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longa araba mantelo kun kapu\u0109o.", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u0440\u043d\u0443\u0441"], "fr": ["burnous"], "en": ["burnous"], "ru": ["\u0431\u0443\u0440\u043d\u0443\u0441"], "de": ["Burnus"], "pl": ["burnus"], "hu": ["burnusz"]}, "examples": [["eniras fiermienaj nomadoj kun kurba ponardo sub sia burnuso el dromedara lano", "J. Ribillard, Vagado sub palmoj, Rotterdam, 1956"]], "subdefinitions": []}], "root": "burnus", "primary": true}, "hola": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interj. por haltigi iun parolantan a\u016d pasantan, a\u016d por alvoki.", "translations": {"be": ["\u0433\u044d\u0439"], "fr": ["hol\u00e0"], "bg": ["\u0430\u043b\u043e"], "nl": ["hallo"], "pt": ["ol\u00e1"], "ru": ["\u044d\u0439"], "de": ["hallo"], "it": ["ehi", "scusi"], "hu": ["hall\u00f3"], "en": ["hello", "hey"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hola", "primary": true}, "tran\u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Dividi solida\u0135on per akra ilo.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0437\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["couper"], "en": ["cut"], "nl": ["snijden"], "ru": ["\u0440\u0435\u0437\u0430\u0442\u044c"], "de": ["schneiden"], "sv": ["sk\u00e4ra"], "hu": ["v\u00e1g", "metsz", "met\u00e9l", "nyes"], "bg": ["\u0440\u0435\u0436\u0430", "\u0440\u0430\u0437\u0440\u044f\u0437\u0432\u0430\u043c"], "cs": ["kr\u00e1jet", "\u0159ezat"], "es": ["cortar"]}, "examples": [["tran\u0109anta kiel razilo", null], ["tran\u0109i drapon", null], ["tran\u0109i rekte en la karnon", "Proverbaro esperanta"], ["amba\u016dtran\u0109a glavo", "Z"], ["\u0109iu tajloro havas sian tran\u0109manieron", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Trai\u011di.", "translations": {"es": ["cortar"]}, "examples": [["krioj tran\u0109is aeron, la noktan silenton", null], ["la popolo, kies landon tratran\u0109as riveroj", "Z"], ["la herbejon distran\u0109is rivereto", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Akre kaj dolore frapi la sentumojn.", "translations": {"es": ["romper"]}, "examples": [["tia muziko tran\u0109as la orelon", "Z"], ["la lumo tran\u0109is al ni la okulojn", "Z"], ["vi distran\u0109as mian koron", "Z"], ["tran\u0109a malvarmo, fajfo", null], ["ni sentis la akran tran\u0109adon de l' frosto", null], ["tran\u0109anta koloro", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "tran\u0109", "primary": true}, "tran\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago tran\u0109i; rezulto de tiu ago.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0440\u0435\u0437", "\u043d\u0430\u0434\u0440\u0435\u0437", "\u0440\u0430\u0437\u0440\u0435\u0437"], "de": ["Schnitt"], "es": ["cortadura"], "hu": ["v\u00e1g\u00e1s", "bemetsz\u00e9s", "szelet"]}, "examples": [["la \u0125irurgiistoj faris tran\u0109ojn en la karno por trovi la plumbon", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u0435\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Schnitt"], "hu": ["szelet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tran\u0109", "primary": false}, "enver\u015di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ver\u015di en.", "translations": {"sk": ["vlia\u0165", "nalia\u0165"], "be": ["\u043d\u0430\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0443\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["remplir", "verser dans"], "nl": ["ingieten", "inschenken"], "ru": ["\u043d\u0430\u043b\u0438\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u043b\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u043b\u0438\u0442\u044c", "\u0432\u043b\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["eingie\u00dfen"], "hu": ["bet\u00f6lt", "be\u00f6nt"]}, "examples": [["trinku el la vino, kiun mi enver\u015dis", "Z"], ["rivero enver\u015di\u011dis en la sova\u011dan maron", "Z"], ["de la momento, kiam li ali\u011dis al nia anaro, en nian aferon enver\u015di\u011dis ia nova energio", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ver\u015d", "primary": false}, "krescento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Duoncirkla formo de \u0109iaspeca objekto.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u045e\u043c\u0435\u0441\u044f\u0446", "\u0441\u0435\u0440\u043f (\u043c\u0435\u0441\u044f\u0446\u0430)"], "fr": ["croissant (forme)"], "en": ["crescent"], "nl": ["sikkel (halve maan)"], "pt": ["crescente (subst.)"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0443\u043c\u0435\u0441\u044f\u0446", "\u0441\u0435\u0440\u043f (\u043b\u0443\u043d\u044b)"], "de": ["Mondsichel", "Halbmond"], "hu": ["f\u00e9lhold (alak\u00fa t\u00e1rgy)", "sarl\u00f3 (alak\u00fa t\u00e1rgy)", "f\u00e9lk\u00f6r"], "ro": ["semilun\u0103"], "pl": ["p\u00f3\u0142ksi\u0119\u017cyc"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "krescent", "primary": true}, "el\u015deligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0456\u0440\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u0430\u0441\u043a\u0440\u0430\u0431\u0430\u0446\u044c", "\u043b\u0443\u0448\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u043b\u0443\u0437\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["\u00e9cosser"], "nl": ["pellen", "doppen"], "pt": ["descascar"], "ru": ["\u0447\u0438\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0447\u0438\u0449\u0430\u0442\u044c (\u043e\u0442 \u043a\u043e\u0436\u0443\u0440\u044b \u0438 \u0442.\u043f.)", "\u043b\u0443\u0449\u0438\u0442\u044c"], "de": ["sch\u00e4len", "pellen"], "it": ["sgusciare (tirar fuori dal guscio)", "sbucciare"], "hu": ["h\u00e1moz", "fejt"], "es": ["pelar (una fruta)", ""], "he": ["\u05dc\u05e7\u05dc\u05e3", "\u05dc\u05e7\u05dc\u05d5\u05e3 \\\u05e7\u05dc\u05e3\\"]}, "examples": [["el\u015deligi pizojn, ka\u015dtanojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Eltrovi kaj klare aperigi.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0434\u0435\u043b\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u0434\u0435\u043b\u0438\u0442\u044c \u043e\u0442 \u0448\u0435\u043b\u0443\u0445\u0438"], "nl": ["distilleren (v.waarheid bijv.)"], "it": ["estrapolare (fig.)"], "hu": ["kih\u00e1moz"]}, "examples": [["el la reciproke kontra\u016ddiraj raportoj estas malfacile el\u015deligi la veron", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015del", "primary": false}, "Praga Printempo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Liberala reformo de la \u0109e\u0125oslovaka \u015dtato kaj sekva subpremo de tiu reformo fare de la sovetia armeo en la jaro 1968a.", "translations": {"fr": ["Printemps de Prague"]}, "examples": [["anta\u016d 40 jaroj en a\u016dgusto 1968 Sovetunio kaj ties satelitoj sufokis la Pragan Printempon", "AlKo, HaGo, Kaliningrada Esperanto-Podkasto, 2008-08-25, numero 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "printemp", "primary": false}, "matraco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda plata remburita litkuseno.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0442\u0440\u0430\u0446"], "fr": ["matelat"], "en": ["mattress"], "nl": ["matras"], "pt": ["colch\u00e3o"], "ru": ["\u043c\u0430\u0442\u0440\u0430\u0441", "\u0442\u044e\u0444\u044f\u043a"], "de": ["Matratze"], "sv": ["madrass"], "hu": ["matrac"], "bg": ["\u0434\u044e\u0448\u0435\u043a", "\u043c\u0430\u0442\u0440\u0430\u043a"], "br": ["matarasenn"], "es": ["colch\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "matrac", "primary": true}, "trinkujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ujo destinita por trinkado.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0434\u0437\u0456\u043d\u0430 (\u0434\u043b\u044f \u043f\u0456\u0446\u044c\u0446\u044f)"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "de homoj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0441\u0443\u0434 (\u0434\u043b\u044f \u043f\u0438\u0442\u044c\u044f)"], "fr": ["r\u00e9cipient (pour boire)"], "de": ["Trinkgef\u00e4\u00df"], "hu": ["iv\u00f3ed\u00e9ny"]}, "examples": [["sur tuko staris granda stanaloja trinkujo plena de sambuka vin'", "Malbeno Kara, Unua libro \u2015 Tor\u0109oj ka rosmarenoj"], ["krome vi ricevas kompleta\u0135on de iloj konsistanta el telero, trinkujo, tran\u0109ilo, forko, kulero kaj bu\u015dtuko", "Ekolud"], ["glaso: vitra trinkujo.", "Bazaj Radikoj Esperanto-Esperanto"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "de bestoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0438\u043b\u043a\u0430", "\u0432\u043e\u0434\u043e\u043f\u043e\u0439"], "fr": ["abreuvoir"], "de": ["Tr\u00e4nke"], "hu": ["itat\u00f3"]}, "examples": [["\u015di diris: anka\u016d por viaj kameloj mi \u0109erpos, \u011dis ili finos trinki; kaj rapide \u015di elver\u015dis el sia kru\u0109o en la trinkujon kaj kuris denove al la puto por \u0109erpi por \u0109iuj liaj kameloj", "La Malnova Testamento, Genezo 24:20"], ["trinkujo = granda longforma ujo (trogo), el kiu bestoj trinkas", "Plena Manlibro de Esperanta Gramati, uj"]]}]}], "root": "trink", "primary": false}, "pentrinda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043b\u044f\u045e\u043d\u0456\u0447\u044b"], "fr": ["pittoresque"], "nl": ["schilderachtig"], "br": ["livus"], "ru": ["\u0436\u0438\u0432\u043e\u043f\u0438\u0441\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["fest\u0151i"]}, "examples": [["\u015di rigardis tra la fenestro kaj vidis la pentrindan landon, ku\u015dantan anta\u016d \u015di", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, fi\u015dkaptisto kaj lia edzino"]], "subdefinitions": []}], "root": "pentr", "primary": false}, "ektropio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Renversa eksteri\u011do de palpebra mukozo.", "translations": {"ru": ["\u044d\u043a\u0442\u0440\u043e\u043f\u0438\u043e\u043d", "\u044d\u043a\u0442\u0440\u043e\u043f\u0438\u044f", "\u0432\u044b\u0432\u043e\u0440\u043e\u0442 \u0432\u0435\u043a\u0430"], "fr": ["ectropion"], "nl": ["ectropie", "ectropium"], "pt": ["ectr\u00f3pio", "ectr\u00f3pion"], "de": ["Ektropium", "Ausw\u00e4rtskehrung", "Ausst\u00fclpung", "ectropium", "kifordul\u00e1s"], "hu": ["(szemh\u00e9j) kifordul\u00e1s", "ectropium"], "es": ["ectropi\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ektropi", "primary": true}, "movbildo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Filmo farita per desegnitaj, pentritaj bildoj, ne per kamera-registrado.", "translations": {"fr": ["dessin anim\u00e9"], "nl": ["tekenfilm"], "pl": ["film rysunkowy", "film animowany", "kresk\u00f3wka"]}, "examples": [["televida movbildo", "G. Tarigan, how Esperanto found me, soc.culture.esperanto, 1993-04-04"], ["ni pasie amas animalrilatajn filmojn a\u016d movbildojn", "G. L. Francione, trad. J. Hasbun, Por abolo de la sklav-animalo, le Monde diplomatique, 2006-08"]], "subdefinitions": []}], "root": "bild", "primary": false}, "hot": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekkrio por peli tirbeston.", "translations": {"fr": ["hue"], "de": ["h\u00fc", "h\u00fch", "h\u00fcja"], "it": ["hop", "arri", "al\u00e8", "eia"], "pt": ["eia"]}, "examples": [["la ko\u0109ero vipklakis kaj kriis \u00abhot\u00bb", "Karel \u010capek, trad. Josef Vondrou\u0161ek, Na\u016d fabeloj, La granda katfabelo, [2002?]"], ["lia \u0109evalo peze tiras la plugilon, kaj al mi kelkfoje venis lia instiga krio: \u00abHoto! Hot!\u00bb", "F. Dostojevskij, trad. A. Kor\u0135enkov, La taglibro de verkisto, La Ondo de Esperanto, 2003-04 (102)"]], "subdefinitions": []}], "root": "hot", "primary": true}, "hop": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interjekcio por inviti al salto.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u043f", "\u043e\u043f"], "fr": ["hop"], "en": ["hop to it", "jump"], "nl": ["hop (tussenw.)"], "pt": ["upa"], "de": ["hopp"], "it": ["hop"], "hu": ["hopp"], "pl": ["hop", "hej, hop"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hop", "primary": true}, "duonakcenta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(pri silabo) Kies akcento , kvankam postulata de la \u011denerala regulo, povas malaperi pro apudeco kun alia akcenta silabo a\u016d pro manko de senca graveco.", "translations": {"de": ["mit Nebenton", "mit Nebenakzent"], "nl": ["met nevenklemtoon", "met nevenaccent"], "pt": ["subt\u00f4nico"], "hu": ["f\u00e9lhangs\u00falyos"]}, "examples": [["duonakcenta vorto", null], ["la unusilabaj vortoj estas senakcentaj, a\u016d duonakcentaj (se ili havas akcenton sencan)", "Lingvo, Stilo, Formo, p. 120a"], ["se per apostrofado apudi\u011das akcenta silabo kaj duonakcenta silabo, la duonakcenta transdonas sian akcenton al la anta\u016da akcenta silabo kaj mem fari\u011das tute senakcenta", "Lingvo, Stilo, Formo, p. 126a"]], "subdefinitions": []}], "root": "akcent", "primary": false}, "komisiulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u0456\u0441\u0456\u044f\u043d\u044d\u0440", "\u043f\u0430\u0441\u044f\u0440\u044d\u0434\u043d\u0456\u043a"], "de": ["Beauftragter"], "nl": ["afgevaardigde (arch.)"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u0438\u0441\u0441\u0438\u043e\u043d\u0435\u0440", "\u0434\u043e\u0432\u0435\u0440\u0435\u043d\u043d\u043e\u0435 \u043b\u0438\u0446\u043e", "\u043f\u043e\u0441\u0440\u0435\u0434\u043d\u0438\u043a"]}, "examples": [["anta\u016d tia pentra\u0135o la re\u011dino ne povas sin reteni, kaj \u015di difinas komisiulojn por trakti kun Kolumbo", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo EsperantoRakontoj: Nokto"]], "subdefinitions": []}], "root": "komisi", "primary": false}, "pajlero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unuopa peco de grena tigo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u043b\u043e\u043c\u0438\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["brin de paille"], "nl": ["strohalm"], "no": ["halmstr\u00e5"], "de": ["Strohhalm"], "sv": ["halmstr\u00e5"], "hu": ["szalmasz\u00e1l"]}, "examples": [["la ventego forportas ilin kiel pajlerojn", "La Malnova Testamento, Jesaja 40:24"]], "subdefinitions": []}], "root": "pajl", "primary": false}, "unuavena\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0447\u0430\u0442\u043a\u0456"], "fr": ["pr\u00e9mices"], "it": ["primizia"], "ru": ["\u043d\u0430\u0447\u0430\u0442\u043a\u0438"], "hu": ["prim\u0151r", "els\u0151 term\u00e9s"]}, "examples": [["faru honoron al la Eternulo el la unuavena\u0135o de \u0109iuj viaj rikoltoj", "La Malnova Testamento, &Sen 3:9"]], "subdefinitions": []}], "root": "unu", "primary": false}, "minimuma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Atinganta la malplej alte atingeblan gradon.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u043d\u0456\u043c\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["minimal"], "en": ["minimal", "minimum"], "pt": ["m\u00ednimo"], "ru": ["\u043c\u0438\u043d\u0438\u043c\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["minim\u00e1lis", "legkevesebb", "legkisebb"], "es": ["m\u00ednimo (adjetivo)"], "pl": ["minimalny"]}, "examples": [["la minimuma temperaturo en frostujo", null], ["mi forestos minimume tri tagojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri elemento de orda aro (E,\u2264)) Tia, ke ne ekzistas elemento de E strikte pli malgranda ol \u011di.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0438\u043d\u0438\u043c\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 (\u044d\u043b\u0435\u043c\u0435\u043d\u0442)"], "fr": ["(\u00e9l\u00e9ment) minimal"], "en": ["minimal (element)"], "pt": ["m\u00ednimo"], "de": ["kleinst- (-es Element)"], "pl": ["(element) minimalny"]}, "examples": [["la eventuala minimumo de orda aro estas minimuma, sed minimuma elemento ne nepre estas minimumo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "minimum", "primary": false}, "minimumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiel eble plej malgranda kvanto a\u016d plej malalta grado.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u043d\u0456\u043c\u0443\u043c"], "fr": ["minimum"], "en": ["minimum"], "nl": ["minumum"], "pt": ["m\u00ednimo"], "ru": ["\u043c\u0438\u043d\u0438\u043c\u0443\u043c"], "de": ["Minimum", "Mindestma\u00df", "Mindestwert"], "hu": ["minimum"], "es": ["m\u00ednimo (sustantivo)"], "pl": ["minimum"]}, "examples": [["kunporti por la voja\u011do minimumon da paka\u0135oj", null], ["minimuma prezo, postulo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: La difino de Bricard estas pli lar\u011da ol nia. Li distingas inter \u00abtu\u015data minimumo\u00bb (nia \u00abminimumo\u00bb) kaj \u00abnetu\u015data minimumo\u00bb (nia \u00abinfimo\u00bb)."], "primary definition": "(de orda aro (E,\u2264)) Tia elemento m en E, ke \u0109iuj aliaj estas pli grandaj ol \u011di (m \u2264 x por \u0109iu ajn x en E); simb. m = min E.", "translations": {"pl": ["minimum", "element najmniejszy (zbioru)"]}, "examples": [["la reela intervalo ]0,1[ ne havas minimumon", null], ["la eventuala minimumo estas unika", null], ["(absoluta) minimumo de funkcio", null], ["(loka) minimumo de funkcio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "minimum", "primary": true}, "ekskluzivi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Esti ekskluziva de, eksterlasi.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043a\u043b\u044e\u0447\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["exclure (ne pas inclure)"], "en": ["exclude"], "nl": ["uitsluiten"], "pt": ["excluir"], "ru": ["\u0438\u0441\u043a\u043b\u044e\u0447\u0430\u0442\u044c"], "de": ["ausschlie\u00dfen", "ausnehmen"], "it": ["escludere", "non comprendere"], "hu": ["kiz\u00e1r (\u00e1tv.)"], "pl": ["wyklucza\u0107", "wy\u0142\u0105cza\u0107 (np. kogo\u015b poza nawias)"]}, "examples": [["la prezo de la man\u011do ekskluzivas la vinon", null], ["la bileto estas nepre persona kaj ekskluzivas la transdonadon al alia persono", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ekskluziv", "primary": false}, "gaja": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Estanta en viva, facilanima kaj bonhumora stato, kaj montranta sian kontentecon per eksteraj signoj; ridhumora, \u011dojmiena.", "translations": {"be": ["\u0432\u044f\u0441\u0451\u043b\u044b"], "fr": ["gai", "enjou\u00e9", "joyeux"], "en": ["gay"], "nl": ["blij", "vrolijk"], "pt": ["alegre", "contente", "feliz"], "ru": ["\u0432\u0435\u0441\u0451\u043b\u044b\u0439"], "de": ["fr\u00f6hlich", "heiter", "lustig"], "tr": ["ne\u015feli"], "it": ["gaio", "allegro", "gioviale"], "sv": ["glad"], "cs": ["vesel\u00fd"], "hu": ["v\u00edg", "vid\u00e1m"], "es": ["alegre"]}, "examples": [["gaja homo, gaja urbo", "Z"], ["ni estu gajaj, ni uzu bone la vivon, \u0109ar la vivo ne estas longa", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 20"], ["gaje vivi", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"it": ["gaio", "gioioso"], "pt": ["alegre"]}, "examples": [["gaja kanto, vetero, koloro, rakonto, spektaklo", null], ["sur la kameno brulis gaja fajro", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "gaj", "primary": true}, "sonsistemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la bazaj sonoj de lingvo kaj de iliaj kombinoj.", "translations": {"ru": ["\u0444\u043e\u043d\u0435\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u0441\u0438\u0441\u0442\u0435\u043c\u0430"], "fr": ["syst\u00e8me phonologique"], "nl": ["klanksysteem"], "hu": ["hangrendszer"]}, "examples": [["limigoj de la sonsistemo kreis multajn homonimojn", "B. Kendal, La korea, Monato, jaro 2002a, numero 3a, p. 21-23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sistem", "primary": false}, "\u0109evaledoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo neparhufuloj (Equidae), kun nefenditaj hufoj.", "translations": {"ru": ["\u043b\u043e\u0448\u0430\u0434\u0438\u043d\u044b\u0435", "\u043b\u043e\u0448\u0430\u0434\u0438 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["\u00e9quid\u00e9s"], "pt": ["\u00e9q\u00fcidas"], "de": ["Pferde", "Einhufer"], "it": ["equidi"], "pl": ["koniowate"], "hu": ["l\u00f3f\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109evaled", "primary": true}, "gaji": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti gaja.", "translations": {"be": ["\u0432\u0435\u0441\u044f\u043b\u0456\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["\u00eatre gai"], "nl": ["blij zijn"], "pt": ["estar alegre", "estar de bom humor"], "ru": ["\u0432\u0435\u0441\u0435\u043b\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0431\u044b\u0442\u044c \u0432 \u0445\u043e\u0440\u043e\u0448\u0435\u043c \u043d\u0430\u0441\u0442\u0440\u043e\u0435\u043d\u0438\u0438"], "de": ["fr\u00f6hlich sein", "heiter sein", "sich freuen"], "it": ["gioire", "essere allegro"], "hu": ["vid\u00e1m", "\u00f6rvendezik"], "es": ["estar alegre"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gaj", "primary": false}, "alkoholigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Enmeti alkoholon en ion.", "translations": {"de": ["alkoholisieren", "Alkohol hineintun", "mit Weingeist anreichern"], "en": ["spike"], "es": ["alcoholizar"], "pt": ["alcoolizar"], "hu": ["szeszes\u00edt", "alkoholiz\u00e1l (szesszel kezel)"]}, "examples": [["delikate alkoholigita krema\u0135o, kuko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "alkohol", "primary": false}, "Bosnio kaj Hercegovino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bosnujo kaj Hercegovino", "translations": {"de": ["Bosnien und Herzegowina"], "bg": ["\u0411\u043e\u0441\u043d\u0430 \u0438 \u0425\u0435\u0440\u0446\u0435\u0433\u043e\u0432\u0438\u043d\u0430"], "en": ["Bosnia and Herzegovina"], "pl": ["Bo\u015bnia i Hercogowina"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bosni", "primary": false}, "fomenta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta ecojn de fomenta\u0135o.", "translations": {"hu": ["melegen borogat\u00f3"]}, "examples": [["fomentaj kompresoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "foment", "primary": false}, "surrena": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["surr\u00e9nal"], "nl": ["suprarenalis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ren", "primary": false}, "\u011demelo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Trovi\u011das en pli ampleksa difino, nome \u00ab\u0109iu el la idoj, naskitaj \u0109e la sama aku\u015do\u00bb, kiu difino \u015dajnas allasi, ke anka\u016d trinaskitojn, kvarnaskitojn kaj tiel plu oni nomu \u011demeloj. Tamen la koncernan difinon sekvas indiko \u00abdunaskito\u00bb, kvaza\u016d temus pri sinonimo. \u0108iuokaze la nedisputeblaj uzekzemploj kun pli ol du samtempaj naskitoj ne abundas, se ili entute ekzistas. Oni povas citi: jes, respondas la simplanimulino, mi havos kvin \u011demelojn , sed \u011duste temas pri simplanimulino... En oni revenis al la etimologia signifo, kiun ni \u0109i tie prezentas."], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0431\u043b\u0456\u0437\u044c\u043d\u044f\u0442\u044b"], "fr": ["jumeau (subst.)", "besson"], "en": ["twin"], "el": ["\u03b4\u03af\u03b4\u03c5\u03bb\u03bf\u03c2"], "de": ["Zwilling"], "it": ["gemello"], "hu": ["iker"], "fa": ["\u062f\u0648\u0642\u0644\u0648"], "br": ["gevell (ak.)"], "es": ["gemelo"], "he": ["\u05ea\u05d0\u05d5\u05dd"], "ru": ["\u0431\u043b\u0438\u0437\u043d\u0435\u0446"], "nl": ["tweeling", "drieling", "vierling"], "pt": ["g\u00eameo"], "sv": ["tvilling"], "pl": ["bli\u017aniak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u011demel", "primary": true}, "frajtiganto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu frajtigas per helpo de frajtisto.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0443\u0437\u043e\u043e\u0442\u043f\u0440\u0430\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Verfrachter"], "nl": ["bevrachter"], "hu": ["fuvaroztat\u00f3", "sz\u00e1ll\u00edttat\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "frajt", "primary": false}, "Kaspio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eksmaro, la plej granda lago en la mondo, salakva, 27,9 m sub la oceannivelo (1986), situanta en Azio kaj \u0109e la sud-orienta limo de E\u016dropo, okcidente de Ka\u016dkazo, inter Rusujo norde kaj Irano sude.", "translations": {"be": ["\u041a\u0430\u0441\u044c\u043f\u0456\u0439\u0441\u043a\u0430\u0435 \u043c\u043e\u0440\u0430"], "fr": ["Mer Caspienne"], "en": ["Caspian Sea"], "nl": ["Kaspische Zee"], "ru": ["\u041a\u0430\u0441\u043f\u0438\u0439\u0441\u043a\u043e\u0435 \u043c\u043e\u0440\u0435"], "ca": ["Mar Caspi"], "de": ["Kaspisee"], "tr": ["Hazar denizi", "Hazer denizi"], "hu": ["Kaszpi-tenger"], "es": ["Mar Caspio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Kaspi", "primary": true}, "polvosu\u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Purigi per polvosu\u0109ilo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u044b\u043b\u0435\u0441\u043e\u0441\u0438\u0442\u044c"], "bg": ["\u0447\u0438\u0441\u0442\u044f \u0441 \u043f\u0440\u0430\u0445\u043e\u0441\u043c\u0443\u043a\u0430\u0447\u043a\u0430"], "nl": ["stofzuigen"], "de": ["staubsaugen"], "sv": ["dammsuga"], "hu": ["porsz\u00edv\u00f3zik"], "en": ["vacuum clean"], "pl": ["odkurza\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "polv", "primary": false}, "grimpulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Besto, kiu emas grimpi.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grimp", "primary": false}, "cirkuli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Travojadi ian spacon a\u016d vojreton, konstante iri en \u011di de loko al loko.", "translations": {"be": ["\u0446\u044b\u0440\u043a\u0443\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0431\u0430\u0440\u0430\u0447\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["avoir cours (monnaie...)", "circuler"], "en": ["circulate"], "pt": ["circular"], "de": ["zirkulieren"], "it": ["circolare"], "hu": ["kering", "cirkul\u00e1l", "k\u00f6zlekedik"], "es": ["circular"]}, "examples": [["vintre en la domo varmega akvo cirkulas en la tuboj por teni la komfortan temperaturon en la \u0109ambroj", null], ["vi ripetis denove, Evelino, unu el la komunuzaj frazoj, kiuj cirkulas en la mondo", "Marta"], ["kaj la kanto cirkulis tra la tuta lando", "Fabeloj, volumo 4, Knabino, kiu pa\u015dis sur panon"]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Da\u016dre, rondire, cikle movi\u011di (kutime pri io likva, gasa, nenombreble masa &dash a\u016d ara, kolektiva, amasa).", "translations": {"ru": ["\u0446\u0438\u0440\u043a\u0443\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u0440\u0430\u0449\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f (\u0446\u0438\u0440\u043a\u0443\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c)"], "pl": ["cyrkulowa\u0107", "kr\u0105\u017cy\u0107"]}, "examples": [["la sango cirkulas de la koro al la koro tra la pulmoj", null], ["tamen en \u0109i tiu atomo, en \u0109i tiu matematika punkto, cirkulas la sango, laboras la cerbo, deziras ion", "Patroj kaj filoj, \u0109apitro 21a."]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Esti ade inter\u015dan\u011data a\u016d pasigata de unu persono al alia en amaso, kolektivo, socio.", "translations": {"ru": ["\u0446\u0438\u0440\u043a\u0443\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u0445\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f \u0432 \u043e\u0431\u0440\u0430\u0449\u0435\u043d\u0438\u0438 (\u043e \u0434\u0435\u043d\u044c\u0433\u0430\u0445)"], "pl": ["obiega\u0107 (o towarach, pieni\u0105dzach)", "kr\u0105\u017cy\u0107"]}, "examples": [["mono, varoj cirkulas", null], ["sendube Hungario pagus grandan sumon por akiri la restantajn servicerojn, kiuj ver\u015dajne ankora\u016d cirkulas en la nigra merkato", "K. Juh\u00e1sz, Servico de Sevso, Monato"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Amase movi\u011di tien kaj reen.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0447\u0430\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c \u0432 \u0434\u043e\u0440\u043e\u0436\u043d\u043e\u043c \u0434\u0432\u0438\u0436\u0435\u043d\u0438\u0438", "\u043f\u0440\u043e\u0445\u0430\u0436\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "pl": ["kr\u0105\u017cy\u0107"]}, "examples": [["homoj kaj veturiloj cirkulas en la urbo", null]]}]}], "root": "cirkul", "primary": true}, "puzlo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ludo konsistanta el diserigita bildo gluita sur kartona a\u016d ligna fono. La celo de la ludo estas denove kunmeti la bildon.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043b\u0430\u0432\u0430\u043b\u043e\u043c\u043a\u0430"], "nl": ["puzzel"], "pt": ["quebra-cabe\u00e7a", "puzzle"], "ru": ["\u0433\u043e\u043b\u043e\u0432\u043e\u043b\u043e\u043c\u043a\u0430"], "ca": ["puzle"], "de": ["Puzzle"], "hu": ["kirak\u00f3s j\u00e1t\u00e9k", "puzzle"], "es": ["puzle"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Problemo konsistanta el pluraj elementoj, kiujn oni devas sinsekve solvi.", "translations": {"de": ["Geduldsspiel"]}, "examples": [["Malkovrante la veron, la historio galopas de krizo al krizo, la disigitaj pecoj de la puzlo ekkoheras, kaj post fina, fantasta klimakso, la rezono triumfas", "A Giridhar RAO: La triumfo de rezono, Monato, n-ro 10/2000"]], "subdefinitions": []}], "root": "puzl", "primary": true}, "peknaskito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Infano, konceptita okaze de peka rilato.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0431\u043b\u044e\u0434\u043e\u043a"], "fr": ["b\u00e2tard (enfant ill\u00e9gitime)", "enfant ill\u00e9gitime", "enfant du p\u00e9ch\u00e9"], "de": ["Bastard (uneheliches Kind)", "uneheliches Kind"], "nl": ["bastaard", "buitenechtelijk kind", "natuurlijk kind", "onwettig kind"]}, "examples": [["peknaskito ne povas eniri en la komunumon de la Eternulo", "La Malnova TestamentoReadmono 23:2"]], "subdefinitions": []}], "root": "nask", "primary": false}, "spekulativa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bazita sur pure teoria rezonado, celante nur la scion, sen ia ajn praktika utilo.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u044d\u043a\u0443\u043b\u044f\u0442\u044b\u045e\u043d\u044b"], "en": ["speculative"], "nl": ["speculatief"], "ru": ["\u0441\u043f\u0435\u043a\u0443\u043b\u044f\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439", "\u0443\u043c\u043e\u0437\u0440\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "ca": ["especulatiu"], "de": ["spekulativ"], "hu": ["spekulat\u00edv", "elm\u00e9leti", "elvont"], "es": ["especulativo"]}, "examples": [["tio havas nur spekulativan intereson", null]], "subdefinitions": []}], "root": "spekulativ", "primary": true}, "luzerno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de medikago (Medicago sativa), kun violkoloraj floroj.", "translations": {"be": ["\u043b\u044e\u0446\u044d\u0440\u043d\u0430"], "bg": ["\u043b\u044e\u0446\u0435\u0440\u043d\u0430"], "nl": ["luzerne", "rupsklaver"], "pt": ["alfafa", "luzerna"], "el": ["\u03bc\u03b7\u03b4\u03b9\u03ba\u03ae"], "de": ["Luzerne"], "hu": ["lucerna"], "fa": ["\u06cc\u0648\u0646\u062c\u0647"], "ru": ["\u043b\u044e\u0446\u0435\u0440\u043d\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "luzern", "primary": true}, "domkonstruejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, en kiu oni estas konstruanta domojn.", "translations": {"it": ["cantiere edile"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konstru", "primary": false}, "spekulativi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Spekulative koncepti.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u044d\u043a\u0443\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c (\u0440\u0430\u0437\u0432\u0430\u0436\u0430\u0446\u044c)"], "en": ["speculate"], "nl": ["bespiegelingen houden"], "es": ["especular"], "hu": ["spekul\u00e1l", "elm\u00e9lkedik"]}, "examples": [["pri tio la filozofoj povas nur spekulativi per hipotezoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "spekulativ", "primary": false}, "radioskopio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekzameno de objekto per radioj.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0434\u044b\u0451\u0441\u043a\u0430\u043f\u0456\u044f"], "nl": ["radioscopie"], "pt": ["radioscopia"], "ru": ["\u0440\u0430\u0434\u0438\u043e\u0441\u043a\u043e\u043f\u0438\u044f"], "de": ["Radioskopie"], "hu": ["radioszk\u00f3pia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "radioskopi", "primary": true}, "vipero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "vipuro", "translations": {"fa": ["\u0627\u0641\u0639\u06cc"], "en": ["viper"]}, "examples": [["forpa\u015dante kvaza\u016d de l' mordo de vipero", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 2a"]], "subdefinitions": []}], "root": "viper", "primary": true}, "Mongolio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u041c\u0430\u043d\u0433\u043e\u043b\u0456\u044f"], "fr": ["Mongolie"], "pt": ["Mong\u00f3lia"], "ru": ["\u041c\u043e\u043d\u0433\u043e\u043b\u0438\u044f"], "de": ["Mongolei"], "hu": ["Mong\u00f3lia"], "fa": ["\u0645\u063a\u0648\u0644\u0633\u062a\u0627\u0646"], "pl": ["Mongolia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mongoli", "primary": true}, "hundimposto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Imposto pagenda pro la posedo de hundo.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u043b\u043e\u0433 \u043d\u0430 \u0441\u043e\u0431\u0430\u043a"], "de": ["Hundesteuer"], "nl": ["hondenbelasting"], "pl": ["podatek od posiadania psa", "podatek od psa (pot.)"], "hu": ["ebad\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "impost", "primary": false}, "konsulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Diplomatia agento komisiita por protekti en fremda lando la aferojn de la samregnanoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u043d\u0441\u0443\u043b"], "fr": ["consul"], "en": ["consul"], "nl": ["consul"], "pt": ["c\u00f4nsul"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0441\u0443\u043b"], "de": ["Konsul"], "hu": ["konzul"], "fa": ["\u06a9\u0646\u0633\u0648\u0644"], "es": ["C\u00f3nsul"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la du unujaraj regnestroj de la antikva roma respubliko.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konsul", "primary": true}, "golulo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Golulo estas pli mallonga vorto, ol golejisto, sed \u011di anka\u016d estas konfuza: estas pli logika nomi tiel la golanton, t.e. tiun kiu golas, trafas la celon (komparu la tute logikan vorton hispanan \u00abgoleador\u00bb). Tian aktivan sencon atribuas al golulo iuj nacilingvaj vortaroj (ekz-e la Esperanto-hispana vortaro de Ernesto Tudela Flores)."], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gol", "primary": false}, "sangadulto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0446\u044d\u0441\u0442"], "fr": ["inceste"], "en": ["incest"], "nl": ["incest"], "pt": ["incesto"], "ru": ["\u0438\u043d\u0446\u0435\u0441\u0442", "\u043a\u0440\u043e\u0432\u043e\u0441\u043c\u0435\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Blutschande", "Inzest"], "sv": ["incest"], "hu": ["v\u00e9rfert\u0151z\u00e9s"], "sk": ["incest"], "br": ["gadaliezh etre kar ha karez", "insest"], "es": ["incesto"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "adult", "primary": false}, "obstinulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu ne devoji\u011das de sia maniero malgra\u016d admonoj a\u016d fiaskoj.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043f\u0440\u044f\u043c\u0435\u0446"], "fr": ["t\u00eate de mule"], "de": ["Dickkopf"], "nl": ["koppigaard", "stijfkop", "koppig mens"], "hu": ["makacs ember", "cs\u00f6k\u00f6ny\u00f6s ember"]}, "examples": [["ili estas grandaj obstinuloj", "Fabeloj, volumo 1, \u011dardeno de la paradizo"]], "subdefinitions": []}], "root": "obstin", "primary": false}, "nereala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iluzia.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u0440\u044d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["irr\u00e9el"], "nl": ["irre\u00ebel"], "ru": ["\u043d\u0435\u0440\u0435\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["unwirklich", "irreal"], "es": ["irreal"], "hu": ["nem val\u00f3s\u00e1gos", "irre\u00e1lis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "real", "primary": false}, "kornaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bran\u0109formaj kornoj de cervedoj.", "translations": {"be": ["\u0440\u043e\u0433\u0456 (\u0440\u0430\u0437\u0433\u0430\u043b\u0456\u0441\u0442\u044b\u044f - \u044f\u043a \u0443 \u0430\u043b\u0435\u043d\u044f, \u043b\u0430\u0441\u044f)"], "fr": ["andouiller", "bois (de cervid\u00e9)", "cors (de cervid\u00e9)", "massacre (de cervid\u00e9)", "ramure (de cervid\u00e9)"], "en": ["antlers"], "nl": ["hoornachtig"], "ru": ["\u0440\u043e\u0433\u0430 (\u0432\u0435\u0442\u0432\u0438\u0441\u0442\u044b\u0435)"], "hu": ["agancs"]}, "examples": [["bela cervo kun majesta kornaro", "Fabeloj, volumo 1, \u011dardeno de la paradizo"]], "subdefinitions": []}], "root": "korn", "primary": false}, "establi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fondi kaj aran\u011di organiza\u0135on por ke \u011di povu funkcii kaj da\u016dri.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0441\u043d\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0443\u0441\u0442\u0430\u043d\u0430\u045e\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0443\u043b\u0430\u0434\u043a\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u043b\u0430\u0434\u0436\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0443\u0441\u0442\u0430\u043b\u0451\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0434\u043a\u0440\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0434\u0447\u044b\u043d\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["\u00e9tablir"], "en": ["establish"], "nl": ["vestigen", "oprichten"], "pt": ["estabelecer", "organizar", "fundar"], "ru": ["\u043e\u0441\u043d\u043e\u0432\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u0447\u0440\u0435\u0436\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u0441\u0442\u0440\u0430\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u043b\u0430\u0436\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u0441\u0442\u0430\u043d\u0430\u0432\u043b\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u043a\u0440\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "pl": ["ustanawia\u0107", "fundowa\u0107", "zak\u0142ada\u0107", "organizowa\u0107"], "es": ["establecer"]}, "examples": [["la novaj posedantoj prizonkamerojn rekonstruus por tie establi komfortajn apartamentojn", "Last: Entreprenistoj interesi\u011das pri prizonoj, Monatojaro 2001a, numero 12a, p. 9a"]], "subdefinitions": []}], "root": "establ", "primary": true}, "establo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "establa\u0135o", "translations": {"be": ["\u0443\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u0430"], "fr": ["\u00e9tablissement (entreprise, organisation)"], "nl": ["oprichting", "vestiging (actief)"], "pt": ["estabelecimento"], "ru": ["\u0443\u0447\u0440\u0435\u0436\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "pl": ["zak\u0142ad", "fundacja"], "es": ["establecimiento"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "establ", "primary": false}, "divido kun resto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435 \u0441 \u043e\u0441\u0442\u0430\u0442\u043a\u043e\u043c"], "fr": ["division euclidienne"], "en": ["division with remainder"], "de": ["Division mit Rest"], "pl": ["dzielenie z reszt\u0105"], "hu": ["marad\u00e9kos oszt\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "divid", "primary": false}, "krisolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vazo el fajrorezista tero, en kiu oni fandas mineralojn.", "translations": {"be": ["\u0442\u044b\u0433\u0435\u043b\u044c", "\u0433\u043e\u0440\u0430\u043d"], "fr": ["creuset"], "en": ["crucible"], "nl": ["smeltkroes"], "pt": ["crisol", "cadinho"], "ru": ["\u0442\u0438\u0433\u0435\u043b\u044c", "\u0433\u043e\u0440\u043d\u0438\u043b\u043e"], "ca": ["gresol"], "de": ["Schmelztiegel"], "hu": ["\u00f6nt\u0151\u00fcst", "olvaszt\u00f3t\u00e9gely"], "fa": ["(\u0638\u0631\u0641 \u0646\u0633\u0648\u0632)\u0628\u0648\u062a\u0647"], "es": ["crisol"], "pl": ["tygiel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "fandvazo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "krisol", "primary": true}, "linoleo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Oleo ekstraktata el semoj de lino.", "translations": {"be": ["\u0456\u043b\u044c\u043d\u044f\u043d\u044b \u0430\u043b\u0435\u0439"], "fr": ["huile de lin"], "en": ["linseed oil"], "nl": ["lijnolie"], "ru": ["\u043b\u044c\u043d\u044f\u043d\u043e\u0435 \u043c\u0430\u0441\u043b\u043e"], "de": ["Leinsamen\u00f6l"], "hu": ["lenolaj"], "es": ["aceite de lino"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lin", "primary": false}, "kampogardisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo komisiita por kontrole trairi la kamparon, zorgi pri erarantaj homoj a\u016d brutoj, entruduloj, sova\u011daj bestoj, difektoj.", "translations": {"fr": ["garde-champ\u00eatre"], "nl": ["veldwachter"], "hu": ["mez\u0151\u0151r", "cs\u0151sz"]}, "examples": [["kiel kampogardistoj ili \u0109irka\u016das \u011din", "La Malnova Testamento, Jeremia 4:17"]], "subdefinitions": []}], "root": "gard", "primary": false}, "ksilografi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Prese reprodukti bildon a\u016d skriba\u0135on reliefe faritan en ligna tabulo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0441\u0438\u043b\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0433\u0440\u0430\u0432\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c \u043f\u043e \u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u0443"], "fr": ["xylographier"], "nl": ["xylografi\u00ebren"], "pt": ["xilogravar", "xilografar"], "de": ["(k\u00fcnstlerisch in) Holz schneiden"], "hu": ["fametszetet k\u00e9sz\u00edt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ksilograf", "primary": true}, "ksilografo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["xylographe"], "it": ["silografo", "xilografo"]}, "examples": [["\u00abksilografo Chen Qi kaj liaj verkoj\u00bb", "Peng De, Ksilografo Chen Qi..., 2002-06"]], "subdefinitions": []}], "root": "ksilograf", "primary": false}, "ekumena koncilio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En la antikva eklezio, la kunveno de la episkopoj kaj patriarkoj reprezentantaj la tutan kristanan ekumenon.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0441\u0435\u043b\u0435\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0441\u043e\u0431\u043e\u0440"], "ca": ["concili ecum\u00e8nic"], "en": ["ecumenical council"], "fr": ["concile \u0153cum\u00e9nique", "concile g\u00e9n\u00e9ral"], "es": ["concilio ecum\u00e9nico", "concilio general"]}, "examples": [["la ortodoksa eklezio agnoskas nur sep ekumenajn konciliojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En katolikismo, ekumena koncilio a\u016d posta koncilio de la tuta romkatolika eklezio (kio el la vidpunkto de la ortodoksaj eklezioj estas loka koncilio de tiu eklezio).", "translations": {}, "examples": [["kaj vi a\u016dskultos krome la legadon de nia oficiala Dekreto, per kiu ni deklaras finita kaj fermita la duan ekumenan Vatikanan koncilion", "Parolado de papo Pa\u016dlo la 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "koncili", "primary": false}, "pluskvamperfekto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Verba tempo montranta agon pasintan kaj anta\u016dan al alia pasinta ago.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u044e\u0441\u043a\u0432\u0430\u043c\u043f\u044d\u0440\u0444\u044d\u043a\u0442"], "en": ["pluperfect"], "nl": ["voltooid verleden tijd", "plusquamperfectum"], "pt": ["mais-que-perfeito"], "ru": ["\u043f\u043b\u044e\u0441\u043a\u0432\u0430\u043c\u043f\u0435\u0440\u0444\u0435\u043a\u0442", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u043f\u0440\u043e\u0448\u0435\u0434\u0448\u0435\u0435 \u0432\u0440\u0435\u043c\u044f"], "de": ["Vorvergangenheit", "Plusquamperfekt"], "hu": ["r\u00e9gm\u00falt", "plusquamperfectum"], "fa": ["\u0645\u0627\u0636\u06cc \u0628\u0639\u06cc\u062f"], "pl": ["czas zaprzesz\u0142y"], "ro": ["mai mult ca perfectul"], "es": ["pluscuamperfecto"]}, "examples": [["kiam vi vidis nin en la salono, li jam anta\u016de estis dirinta al mi la veron", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "pluskvamperfekt", "primary": true}, "sonimito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vorto imitanta sonon.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0432\u0443\u043a\u043e\u043f\u043e\u0434\u0440\u0430\u0436\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u0437\u0432\u0443\u043a\u043e\u043f\u043e\u0434\u0440\u0430\u0436\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u0441\u043b\u043e\u0432\u043e"], "fr": ["onomatop\u00e9e"], "nl": ["onomatopee"], "pt": ["onomatop\u00e9ia"], "de": ["Onomatopoetikon", "lautnachahmendes Wort", "schallnachahmendes Wort"], "hu": ["hangut\u00e1nz\u00f3 sz\u00f3"], "es": ["onomatopeya"], "pl": ["s\u0142owo onomatopeiczne", "s\u0142owo d\u017awi\u0119kona\u015bladowcze"]}, "examples": [["sonimitoj trovi\u011das iom ekster la ordinara gramatiko", "B. Wennergren, [PMEG] Plena Manlibro de Esperanta Gramatiko, versio 14.1, 2008"], ["la sonimitoj \u00abk\u016daks, brekekekeks\u00bb aludas blekon de bufo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "imit", "primary": false}, "enkursigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Zorgi ke leteroj iru la\u016d sia kurso.", "translations": {"fr": ["router"], "de": ["sortieren", "verteilen"], "nl": ["in omloop brengen"], "es": ["encaminar"], "hu": ["sz\u00e9tv\u00e1logat (post\u00e1n)", "szort\u00edroz (post\u00e1n)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kurs", "primary": false}, "perlamoto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Blanka kalka substanco kun \u0109ielarkaj rebriloj, teganta la internon de kelkaj specoj de markonkoj kaj uzata por fari butonojn, ventumilojn, tenilojn de tran\u0109iloj kaj ceterajn.", "translations": {"be": ["\u043f\u044d\u0440\u043b\u044f\u043c\u0443\u0442\u0440"], "fr": ["nacre"], "en": ["mother of pearl"], "nl": ["paarlemoer", "parelmoer"], "pt": ["madrep\u00e9rola", "n\u00e1car"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u043b\u0430\u043c\u0443\u0442\u0440"], "de": ["Perlmutter", "Perlmutt"], "hu": ["gy\u00f6ngyh\u00e1z"], "br": ["nakr"]}, "examples": [["ili malfermis la \u015drankon inkrustitan per perlamoto", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 51a, p. 159a"]], "subdefinitions": []}], "root": "perlamot", "primary": true}, "tangi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Oscile movigi la\u016dlonge, tio estas de anta\u016de kaj de malanta\u016de.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0441\u043f\u044b\u0442\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c \u043a\u0438\u043b\u0435\u0432\u0443\u044e \u043a\u0430\u0447\u043a\u0443"], "fr": ["tanguer"], "nl": ["stampen (v.schip)"], "de": ["schlingern"], "hu": ["bukd\u00e1csol (haj\u00f3)"], "pl": ["kiwa\u0107 si\u0119 (o statku)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Danci tangon.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0430\u043d\u0446\u0435\u0432\u0430\u0442\u044c \u0442\u0430\u043d\u0433\u043e"], "fr": ["danser le tango"], "nl": ["tango dansen"], "de": ["Tango tanzen"], "sv": ["dansa tango"], "hu": ["tang\u00f3zik"], "pl": ["ta\u0144czy\u0107 tango"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tang", "primary": true}, "provado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago provadi, ago provi.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043f\u0440\u0430\u0431\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0441\u043f\u0440\u043e\u0431\u0430", "\u0442\u044d\u0441\u0442", "\u043f\u0440\u0430\u0432\u0435\u0440\u043a\u0430"], "fr": ["essai", "\u00e9preuve (essai)", "\u00e9preuve (exp\u00e9rience \u00e9prouvante)", "exp\u00e9rience", "test"], "hu": ["pr\u00f3b\u00e1lgat\u00e1s", "pr\u00f3b\u00e1lkoz\u00e1s", "k\u00eds\u00e9rletezget\u00e9s"], "pl": ["pr\u00f3by", "sprawdzenia", "usi\u0142owania"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0431\u0430", "\u0442\u0435\u0441\u0442", "\u043f\u043e\u043f\u044b\u0442\u043a\u0430", "\u0438\u0441\u043f\u044b\u0442\u0430\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [["mi e\u0109 pli kaj pli zorgas pri mia malsukcesa provado ne zorgi", "Lasu min paroli plu!, zorgi pri zorgado"], ["la fido estas realigo de esperata\u0135oj, provado de aferoj ne vidataj", "La Nova Testamento, Al la Hebreoj 11:1"], ["la provado de via fido faras paciencon", "La Nova Testamento, De Jakobo 1:3"], ["por \u0109iu tago, en kiu ni trovas bonan infanon , Dio mallongigas al ni nian tempon de provado", "Fabeloj, volumo 1, la virineto de maro"], ["Waringhien decidis uzi la akiritan materialon en Esperanta-franca vortaro, kiu estis kvaza\u016d la \u011denerala provado de la P.I.V.", "La Ondo de Esperanto 2001:6(80)"]], "subdefinitions": []}], "root": "prov", "primary": false}, "provadi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ade provi.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0440\u0430\u0431\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "hu": ["pr\u00f3b\u00e1lkozik", "pr\u00f3b\u00e1lgat", "k\u00eds\u00e9rletezget"], "pl": ["pr\u00f3bowa\u0107", "sprawdza\u0107", "usi\u0142owa\u0107"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0431\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u044b\u0442\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"]}, "examples": [["mi provis kaj provadis, sed kion ajn mi faras, mi malsukcesas", "Lasu min paroli plu!, zorgi pri zorgado"]], "subdefinitions": []}], "root": "prov", "primary": false}, "enanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio apiacoj (Oenanthe).", "translations": {"ru": ["\u043e\u043c\u0435\u0436\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["\u0153nanthe"], "pt": ["enante", "enanto"], "fa": ["\u0622\u0628\u200c\u0686\u06a9\u0627\u0646"], "de": ["Pferdesaat", "Wasserfenchel"], "hu": ["borgy\u00f6k\u00e9r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "enant", "primary": true}, "tango": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago tangi.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0438\u043b\u0435\u0432\u0430\u044f \u043a\u0430\u0447\u043a\u0430", "\u0442\u0430\u043d\u0433\u0430\u0436"], "fr": ["tangage"], "nl": ["tango"], "de": ["Tango"], "sv": ["tango"], "hu": ["bukd\u00e1csol\u00e1s (haj\u00f3\u00e9)"], "pl": ["kiwanie (statku)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Para danco Argentin-devena, du-takta, kun varia rapido, monde populara ekde la 20a jarcentoj.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0430\u043d\u0433\u043e"], "fr": ["tango"], "pl": ["tango"], "hu": ["tang\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Muzika\u0135o ta\u016dga por tango-danco ofte kanzona kun sopiraj kaj kordoloraj temoj.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0430\u043d\u0433\u043e"], "fr": ["tango"], "pl": ["tango"], "hu": ["tang\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tang", "primary": false}, "tu\u015deti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Delikate apena\u016d tu\u015di", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u0435\u0433\u043a\u0430 \u043a\u043e\u0441\u043d\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0437\u0430\u0434\u0435\u0442\u044c"], "fr": ["effleurer"], "de": ["streicheln"], "pl": ["musn\u0105\u0107"], "hu": ["\u00e9parolante prihogy \u00e9rint"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tu\u015d", "primary": false}, "orfigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Senigi je patro a\u016d patrino, a\u016d je simile tre necesa protekto.", "translations": {"fr": ["rendre orphelin"], "en": ["orphan"], "nl": ["wees maken"], "br": ["emzivada\u00f1"], "pt": ["orfanar"], "de": ["zum Waisen machen"], "tr": ["yetim b\u0131rakmak", "\u00f6ks\u00fcz b\u0131rakmak"]}, "examples": [["tagoj kaj noktoj, kiam orfigita animo vane vokas la perditon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "orf", "primary": false}, "\u0109arumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda \u0109areto, kiun oni pu\u015das a\u016d tiras per du timonetoj, kaj kiu ruli\u011das sur unu sola rado, posta a\u016d meza.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u0447\u043a\u0430"], "fr": ["brouette"], "en": ["wheelbarrow"], "nl": ["kruiwagen"], "ru": ["\u0442\u0430\u0447\u043a\u0430"], "it": ["carriola"], "hu": ["talicska"], "pl": ["taczka", "kara (region.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ar", "primary": false}, "vivoformo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grupo da vegetaloj a\u016d animaloj, parencaj a\u016d ne, prezentanta similajn eksterajn trajtojn, esti\u011dintajn per konver\u011do ka\u016dzita de adapti\u011do al unu sama vivmedio.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0438\u043e\u043c\u043e\u0440\u0444\u0430", "\u0436\u0438\u0437\u043d\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f \u0444\u043e\u0440\u043c\u0430"], "de": ["Lebensform"], "en": ["life form"]}, "examples": [["la diversspecaj herboj estas vegetala vivoformo", null], ["la vespertoj kaj birdoj apartenas al unu animala vivoformo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "form", "primary": false}, "\u015dminka\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015dminko.", "translations": {"it": ["trucco (risult. del truccare/si)"], "pt": ["maquilagem", "maquiagem"]}, "examples": [["estas konsilinde, ke virinoj evitu dikan \u015dminka\u0135on, \u0109ar la \u015dminka graso pliigas la malvarmi\u011don de la ha\u016dto", "Saliko: Rezisti la froston Monato;"], ["eble en 1930 la perspektivo de Schwartz sajnis ne moralisma, sed hodia\u016d mi perceptas dikan tavolon da hipokrito kaj romantika \u015dminka\u0135o inter lia bildo kaj la homaj kaj sociaj realoj, kiujn li desegnas", "Sten Johansson: Flue kaj bunte"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u015dminko.", "translations": {"it": ["trucco (cosmetico)", "belletto", "cosmetico", "tinta (cosmetico)"]}, "examples": [["\u015di ne uzis lipru\u011don aux \u015dminka\u0135on", "Julian Modest: En la taksio. La Ondo de Esperanto, 2001. \u211611"], ["\u015di havas koran naivecon, puran animon kaj ne ka\u015das sian \u0109armon sub pudro, ru\u011do kaj diversaj \u015dminka\u0135oj", "Julio Baghy: Fraulino Degel. Migranta plumo"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dmink", "primary": false}, "akcelilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pedalo en a\u016dtomobilo, reguliganta la rapidon de la motoro per la kvanto de la allasata benzino.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0441\u0435\u043b\u0435\u0440\u0430\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["acc\u00e9l\u00e9rateur (p\u00e9dale de gaz)", "p\u00e9dale de gaz"], "en": ["accelerator", "gas pedal"], "nl": ["gaspedaal"], "pt": ["acelerador"], "ru": ["\u0430\u043a\u0441\u0435\u043b\u0435\u0440\u0430\u0442\u043e\u0440"], "de": ["Gaspedal"], "sv": ["gaspedal"], "hu": ["g\u00e1zped\u00e1l"], "sk": ["akceler\u00e1tor"], "fa": ["\u067e\u062f\u0627\u0644 \u06af\u0627\u0632"], "pl": ["peda\u0142 gazu"], "br": ["buanaer"], "es": ["acelerador"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ma\u015dino, per kiu elektronoj, jonoj a\u016d aliaj korpuskloj estas akcelataj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u043a\u0430\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["acc\u00e9l\u00e9rateur (de particules)"], "en": ["particle accelerator", "(super)collider"], "nl": ["deeltjesversneller"], "pt": ["acelerador de part\u00edculas"], "ru": ["\u0443\u0441\u043a\u043e\u0440\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Beschleuniger"], "sv": ["accelerator"], "hu": ["r\u00e9szecskegyors\u00edt\u00f3"], "sk": ["ur\u00fdch\u013elova\u010d"], "fa": ["\u0634\u062a\u0627\u0628\u062f\u0647\u0646\u062f\u0647\u0654 \u0630\u0631\u0647", "\u0634\u062a\u0627\u0628\u062f\u0647\u0646\u062f\u0647", "\u0634\u062a\u0627\u0628\u06af\u0631"], "pl": ["akcelerator"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "akcel", "primary": false}, "pomejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kampo kie pomarboj estas plantitaj.", "translations": {"be": ["\u044f\u0431\u043b\u044b\u043d\u0435\u0432\u044b \u0441\u0430\u0434"], "fr": ["pommeraie"], "nl": ["appelboomgaard"], "ru": ["\u044f\u0431\u043b\u043e\u043d\u0435\u0432\u044b\u0439 \u0441\u0430\u0434"], "ca": ["pomereda"], "fa": ["\u0628\u0627\u063a \u0633\u06cc\u0628"], "br": ["avalenneg"], "pl": ["sad (jab\u0142kowy)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pom", "primary": false}, "senindulga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Severa, ne pardonema.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0441\u043f\u043e\u0449\u0430\u0434\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["sans indulgence", "sans cl\u00e9mence", "cruel", "sans \u00e9gard", "inflexible", "insensible (s\u00e9v\u00e8re)", "sans mansu\u00e9tude", "s\u00e9v\u00e8re"], "en": ["exacting", "hard", "implacable", "pitiless", "severe", "stern", "unsparing"], "nl": ["meedogenloos"], "pt": ["severo"], "be": ["\u0431\u044f\u0437\u044c\u043b\u0456\u0442\u0430\u0441\u043d\u044b", "\u0433\u0440\u0443\u0431\u044b", "\u0436\u043e\u0440\u0441\u0442\u043a\u0456"], "de": ["unnachsichtig", "schonungslos"], "hu": ["k\u00edm\u00e9letlen"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Senrespekta, senkonsidera.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "indulg", "primary": false}, "arbutujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio erikacoj (Arbutus), arbedo kreskanta \u0109e Mediteraneo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u043d\u0456\u0447\u043d\u0430\u0435 \u0434\u0440\u044d\u0432\u0430"], "fr": ["arbousier"], "en": ["arbutus (strawberry tree)"], "ru": ["\u0437\u0435\u043c\u043b\u044f\u043d\u0438\u0447\u043d\u043e\u0435 \u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e"], "de": ["Erdbeerbaum"], "es": ["madro\u00f1o"], "hu": ["szam\u00f3cabokor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arbut", "primary": false}, "disfamigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vaste famigi, sciigi, konigi al multaj homoj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u0438\u0437\u0432\u0435\u0441\u0442\u043d\u044b\u043c", "\u043f\u0440\u043e\u0441\u043b\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["propager (faire connaitre)"], "pl": ["rozs\u0142awia\u0107", "rozg\u0142a\u015bnia\u0107"]}, "examples": [["sed li eliris, kaj komencis diligente rakonti kaj disfamigi la aferon", "La Nova Testamento, S. Marko 1:45"]], "subdefinitions": []}], "root": "fam", "primary": false}, "drogemulo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kial ne simple \u00abdrogulo\u00bb?"], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0440\u043a\u043e\u043c\u0430\u043d", "\u0442\u043e\u043a\u0441\u0438\u043a\u043e\u043c\u0430\u043d"], "fr": ["drogu\u00e9 (subst.)", "toxicomane"], "de": ["Drogens\u00fcchtige(r)", "Rauschgifts\u00fcchtige(r)"], "pl": ["narkoman", "lekoman", "\u0107pun"]}, "examples": [["aidosuloj plus drogemuloj", "Vladimir Lemelev, Novaj strategioj en Rusio, Monato, jaro 2001a, numero 5a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "drog", "primary": false}, "emocii\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti movita, kortu\u015dita de io.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0436\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0445\u0432\u0430\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["s'\u00e9mouvoir"], "en": ["feel emotion"], "nl": ["ontroerd worden"], "ru": ["\u0432\u043e\u043b\u043d\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0436\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["bewegt sein", "ergriffen werden", "ger\u00fchrt sein", "ger\u00fchrt werden"], "hu": ["megindul", "meghat\u00f3dik", "indulatba j\u00f6n"], "es": ["emocionarse"], "pl": ["emocjonowa\u0107 si\u0119", "wzrusza\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["li emocii\u011dis anta\u016d tia mizero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "emoci", "primary": false}, "malsatstriko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Publika protesto esprimata per da\u016dra ne-man\u011dado.", "translations": {"fr": ["gr\u00e8ve de la faim"], "en": ["hunger strike"], "nl": ["hongerstaking"]}, "examples": [["Xirinacs elstaris pro siaj malsatstrikoj kaj neperfortaj protestoj", "Farri, Forpasis Llu\u00eds Maria Xirinacs, 2007-08-13"]], "subdefinitions": []}], "root": "strik", "primary": false}, "ursedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo rabobestoj (Ursidae).", "translations": {"be": ["\u043c\u044f\u0434\u0437\u044c\u0432\u0435\u0434\u0437\u0435\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["ursid\u00e9s"], "nl": ["grote beerachtigen"], "pt": ["urs\u00eddeos"], "ru": ["\u043c\u0435\u0434\u0432\u0435\u0436\u044c\u0438 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)", "\u043c\u0435\u0434\u0432\u0435\u0434\u0438 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["B\u00e4ren (Familie)"], "it": ["ursidi (sc. naturali)"], "hu": ["medvef\u00e9l\u00e9k"], "cs": ["medv\u011bdovit\u00ed"], "fi": ["karhut (nis\u00e4k\u00e4sheimo)"], "sv": ["bj\u00f6rnar (familj)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ursed", "primary": true}, "Moldavio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Moldavujo", "translations": {"de": ["Moldawien"], "bg": ["\u041c\u043e\u043b\u0434\u043e\u0432\u0430"], "en": ["Moldova"], "pl": ["Mo\u0142dawia", "Mo\u0142dowa", "Republika Mo\u0142dawii"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "moldavi", "primary": true}, "subprodukto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Produkto farata el alia produkto per ia procedo, ekzemple per rafinado.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u043e\u0434\u043d\u044b\u0439 \u043f\u0440\u043e\u0434\u0443\u043a\u0442", "\u0441\u0443\u0431\u043f\u0440\u043e\u0434\u0443\u043a\u0442"], "fr": ["produit d\u00e9riv\u00e9", "sous-produit"], "nl": ["bijproduct"], "es": ["subproducto"], "pt": ["subproduto"]}, "examples": [["la subproduktoj povas ebligi pli grandan profiton ol la esencaj produktoj", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, enkonduko 2, \u00abmia romano \u2013 la mortula \u015dipo\u201d"]], "subdefinitions": []}], "root": "produkt", "primary": false}, "asiriologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Historia scienco pri la antikvaj mezopotamiaj kulturoj asiria kaj najbaraj.", "translations": {"fr": ["assyriologie"]}, "examples": [["asiriologio estas fako de arkeologio, kiu studas civilizojn de Babilonaj kaj Asiriaj popoloj", "Vikipedio, artikolo \u00abasiriologio\u00bb, 2006-05-14"]], "subdefinitions": []}], "root": "asiriologi", "primary": true}, "apro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de porko (Sus scrofa), sova\u011da porko.", "translations": {"be": ["\u0432\u044f\u043f\u0440\u0443\u043a", "\u0434\u0437\u0456\u043a\u0456 \u043a\u0430\u0431\u0430\u043d"], "fr": ["sanglier", "laie", "marcassin"], "en": ["Eurasian wild boar"], "ru": ["\u0432\u0435\u043f\u0440\u044c", "\u0434\u0438\u043a\u0438\u0439 \u043a\u0430\u0431\u0430\u043d"], "de": ["Wildschwein"], "hu": ["vaddiszn\u00f3"], "sk": ["diviak"], "es": ["jabal\u00ed"], "br": ["hoc'h-gouez"], "pl": ["dzik", "dzika \u015bwinia", "odyniec {m}", "locha {f}"], "he": ["\u05d7\u05d6\u05d9\u05e8 \u05d1\u05e8"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "apr", "primary": true}, "esti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Ekzisti.", "translations": {"be": ["\u0431\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["\u00eatre", "faire (impersonnel)", "y avoir (il y a)"], "en": ["be"], "zh": ["\u662f [sh\u00ec]"], "ca": ["ser", "estar"], "de": ["sein"], "it": ["essere"], "hu": ["van"], "vo": ["bin\u00f6n"], "es": ["ser", "estar"], "ru": ["\u0431\u044b\u0442\u044c"], "nl": ["zijn (werkw.)"], "pt": ["ser", "estar", "haver (impessoal)", "achar-se", "existir"], "sk": ["by\u0165"], "uk": ["\u0431\u0443\u0442\u0438"], "ro": ["a fi"], "pl": ["by\u0107"]}, "examples": [["mi pensas, do mi estas", null], ["Dio diris: estu lumo", "La Malnova Testamento, Genezo 1:3.)"], ["la homo konsideru tion, kio li estas, rilate al tio, kio estas", null], ["sen regalo ne estas balo", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Trovi\u011di (en loko a\u016d en situacio).", "translations": {}, "examples": [["esti en urbo, en dubo, en embaraso", null], ["neniu estis", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Specialan sencon havas la esprimo tio estas."], "primary definition": "(netransitiva) Havi tiun econ, havi tiun identecon, esti de tiu speco, kiun esprimas la predikativo.", "translations": {"tp": ["li"]}, "examples": [["ri\u0109eco estas frato de fiereco", "Proverbaro esperanta"], ["pri havo najbara oni estas malavara", "Proverbaro esperanta"], ["estis silento en kampoj", "Z"], ["kio estas al vi?", "Z"], ["estis vespero", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Stati (= fari a\u016d ricevi agon) tiel, kiel esprimas la predikativa participo.", "translations": {}, "examples": [["esti amata", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 25"], ["vi estos punata", "(La Malnova Testamento, Jesaja 29:6.)"], ["la\u016d la projekto de la in\u011denieroj tiu \u0109i fervojo estas konstruota en la da\u016dro de du jaroj, sed mi pensas, ke \u011di estos konstruata pli ol tri jarojn", "Z"], ["\u0109iuj jam de longe estis foririntaj, kiam mi alvenis", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Stati tiel, kiel esprimas la adverba predikativo (uzata en sensubjektaj frazoj por esprimi ies impreson).", "translations": {}, "examples": [["\u0109ie estas varme, sed hejme plej \u0109arme", "Proverbaro esperanta"], ["estas al mi agrable revidi vin", null], ["estas al mi bone, komforte tie \u0109i", null], ["kiel estas al vi?", null], ["estis al \u015di kiel se \u015di sentus, ke...", "Fabeloj, volumo 1, La virineto de maro"]], "subdefinitions": []}], "root": "est", "primary": true}, "fasti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Pro religia motivo sin deteni de plezuroj kaj precipe de iuj man\u011doj dum anta\u016dfiksita tempoperiodo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["je\u00fbner"], "en": ["fast"], "nl": ["vasten"], "pt": ["jejuar"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["fasten"], "tr": ["oru\u00e7 tutmak"], "hu": ["b\u0151jt\u00f6l"], "es": ["ayunar"], "pl": ["po\u015bci\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Ne man\u011di, sin deteni de man\u011dado.", "translations": {"hu": ["koplal"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fast", "primary": true}, "fasto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago fasti.", "translations": {"be": ["\u043f\u043e\u0441\u0442"], "fr": ["je\u00fbne"], "nl": ["vasten"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0442"], "de": ["Fasten"], "tr": ["pehriz", "oru\u00e7"], "hu": ["b\u0151jt"], "pl": ["post"], "es": ["ayuno"]}, "examples": [["post la fasto venas festo", "Proverbaro esperanta"], ["por ri\u0109ulo fasto, por malri\u0109ulo festo", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tempo de la fasto.", "translations": {"de": ["Fastenzeit"], "nl": ["vastentijd"], "hu": ["b\u0151jtid\u0151"]}, "examples": [["butersemajno la semajno, kiu anta\u016das la Grandan Faston", "Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "fast", "primary": false}, "katalizanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["catalyseur"], "de": ["Katalysator"], "nl": ["katalysator"], "hu": ["kataliz\u00e1tor"]}, "examples": [["enzimoj kaj aliaj katalizantoj", "Vikipedio, artikolo \u00abkatalo\u00bb, 2008-10-22"]], "subdefinitions": []}], "root": "kataliz", "primary": false}, "eduki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Direkti la elvolvi\u011don de fizikaj, moralaj kaj intelektaj kapabloj de infano a\u016d junulo.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0445\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0434\u0443\u043a\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["dresser (un animal)", "\u00e9duquer (un enfant)", "\u00e9lever (un enfant)", "faire pousser (une plante)"], "en": ["educate"], "nl": ["opvoeden"], "pt": ["educar"], "ru": ["\u0432\u043e\u0441\u043f\u0438\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u043e\u0441\u043f\u0438\u0442\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["erziehen", "bilden", "ausbilden"], "hu": ["nevel (n\u00f6v\u00e9nyt is)", "k\u00e9pez", "idom\u00edt"], "es": ["educar"], "cs": ["vychov\u00e1vat"], "pl": ["edukowa\u0107", "kszta\u0142ci\u0107", "uczy\u0107"]}, "examples": [["oni edukis lin kiel idealiston", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Dresi beston.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0440\u0443\u0447\u0430\u0442\u044c"], "nl": ["africhten"], "pt": ["domar"], "be": ["\u043f\u0440\u044b\u0440\u0443\u0447\u0430\u0446\u044c", "\u0434\u0440\u044d\u0441\u0456\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"]}, "examples": [["eduki tigron, hundon, papagon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Instrui iun pri la manieroj kaj kutimoj de \u011dentileco kaj dececo.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0445\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c"], "nl": ["opvoeden"], "pl": ["wychowywa\u0107", "uczy\u0107 dobrych manier"], "pt": ["educar"], "ru": ["\u0432\u043e\u0441\u043f\u0438\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u043e\u0441\u043f\u0438\u0442\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Flegi vegeta\u0135on.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u0440\u043e\u0448\u0447\u0432\u0430\u0446\u044c"], "nl": ["kweken"], "pt": ["aclimar"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0440\u0430\u0449\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0440\u0430\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["eduki hederon", "Z"], ["vegeta\u0135oj edukitaj en oran\u011derioj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "eduk", "primary": true}, "eduko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kondi\u0109oj kaj aran\u011doj, per kiuj iu estas edukata.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0445\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["\u00e9ducation"], "nl": ["opvoeding"], "ru": ["\u0432\u043e\u0441\u043f\u0438\u0442\u0430\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Erziehung"], "pl": ["edukacja", "wychowanie"], "hu": ["nevel\u00e9s"]}, "examples": [["tiuj apartenoj dependas de eduko", "Zlatko Ti\u0161ljar: Nepras lingva identeco, Monatojaro 1999a, numero 9a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "eduk", "primary": false}, "parolturno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dirmaniero.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u043e\u0440\u043e\u0442 \u0440\u0435\u0447\u0438"], "fr": ["expression", "tournure (de phrase)"], "nl": ["zegswijze"], "de": ["Redewendung"], "pl": ["zwrot j\u0119zykowy", "powiedzenie"], "hu": ["sz\u00f3fordulat", "mond\u00e1s", "sz\u00f3l\u00e1s"]}, "examples": [["fre\u015daj, surprizaj parolturnoj", "Ne nur leteroj de plum-amikoj, dramoj en esperanto"]], "subdefinitions": []}], "root": "turn", "primary": false}, "etano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Saturita hidrokarbido gasa sed facile fluigebla, uzata kiel hejtomaterialo kaj bazo por pluraj sinteza\u0135oj (C2H6).", "translations": {"fr": ["\u00e9thane"], "de": ["Ethan"], "en": ["ethane"], "pl": ["etan"]}, "examples": [["rilate al etano, la energia diferenco inter du konformi\u011doj maksimumas 12 kJ/mol", "-, Konformi\u011doj de Etano, 2000-06-29"]], "subdefinitions": []}], "root": "etan", "primary": true}, "flankostrato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Strato flanke deiranta de alia, pli grava strato.", "translations": {"fr": ["rue lat\u00e9rale"], "nl": ["zijstraat"], "hu": ["mell\u00e9kutca", "k\u00f6z"]}, "examples": [["grupetoj da homoj kolekti\u011dis en kvietaj flankostratoj kaj kortoj, por priparoli, duonvo\u0109e, la strangajn, maltrankviligajn nova\u0135ojn", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 19a"]], "subdefinitions": []}], "root": "strat", "primary": false}, "garantiulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono, transdonita al malamiko a\u016d prenita de malamiko kiel garantia\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043b\u043e\u0436\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["otage"], "nl": ["gijzelaar"], "pt": ["ref\u00e9m"], "de": ["Geisel"], "hu": ["t\u00fasz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "garanti", "primary": false}, "komuniki\u011dejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, en kiu komuniki\u011das homoj.", "translations": {"fr": ["lieu de communication", "hall"], "nl": ["verbindingspunt"]}, "examples": [["membroj de nia \u00abUnueco\u00bb estos en la \u0109efa stacidomo en la granda komunikejo sub la horlo\u011do (\u0109efa enirejo) pretaj por akcepto kaj por informoj", "E. Wojtakowski Kroniko de Esperanto-movado en Silezio http://europonto.org/kroniko/gk_silezio2.htm"], ["\u00abLa Ondo de Esperanto\u00bb funkcias kiel pli grava sendependa komunikejo kaj diskutejo", "H. Gorecka Redakcie LOdE 2001:12"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Trairejo, per kiu komuniki\u011das du lokoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0443\u0442\u044c \u0441\u043e\u043e\u0431\u0449\u0435\u043d\u0438\u044f", "\u043a\u043e\u043c\u043c\u0443\u043d\u0438\u043a\u0430\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["communication (passage entre lieux qui communiquent)", "passage (de communication)"], "de": ["Durchgang", "Koppelstelle", "Verbindungsstelle"], "nl": ["doorgang"]}, "examples": [["unu el la tri misiloj falis sur la komunikejon inter la ambasadora rezidejo kaj ambasadoreja domo", "Zhang Xiaowen La 7-a de majo tago neforgesebla por \u0109inoj! El Popola \u0108inio"]], "subdefinitions": []}], "root": "komunik", "primary": false}, "salikoko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Na\u011da krustulo kun longa korpo kaj kiraso el sinsekvaj loboj.", "translations": {"fr": ["crevette"], "en": ["shrimp"], "nl": ["garnaal"], "it": ["gamberetto"], "pl": ["krewetka"]}, "examples": [["movplena popolsvarmo elfluas el la fa\u016dkoj de la \u00abmetro\u00bb kaj invadas akceptemajn drinkejojn por gustumi revigligan vermuton kaj skarlatajn salikokojn kun pimenta sa\u016dco", "J. Ribillard, Majorkaj azule\u0125oj, Nica Literatura Revuo, 1958-07 \u011dis 08, numero 3/6, p. 211-217a"], ["lupfi\u015do kun pureo de salikokoj", "Esperanto en (kaj ekster) Bruselo, 2003-11-12"]], "subdefinitions": []}], "root": "salikok", "primary": true}, "dizelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Motoro kun interna brulado, en kiu la brula\u0135o, injektita en forte densigitan aeron, spontane ekbrulas.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0438\u0437\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["diesel (moteur)"], "pt": ["motor diesel"], "be": ["\u0434\u044b\u0437\u044d\u043b\u044c", "\u0434\u044b\u0437\u044d\u043b\u044c\u043d\u044b \u0440\u0443\u0445\u0430\u0432\u0456\u043a"], "de": ["Dieselmotor"], "it": ["diesel (motore)"], "hu": ["d\u00edzelmotor"], "es": ["motor disel"], "pl": ["dizel (pot.)", "silnik Diesla", "silnik wysokopr\u0119\u017cny"], "he": ["\u05d3\u05d9\u05d6\u05dc (\u05de\u05e0\u05d5\u05e2)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dizel", "primary": true}, "jani\u0109aro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Korpogardisto de la turka sultano, inter la 14a kaj 19a jarcentoj, el trupo komence formita per diverspopolaj infanoj edukitaj por tiu funkcio.", "translations": {"be": ["\u044f\u043d\u044b\u0447\u0430\u0440"], "fr": ["janissaire"], "nl": ["janitsaar"], "pt": ["jan\u00edzaro"], "ru": ["\u044f\u043d\u044b\u0447\u0430\u0440"], "de": ["Janitschare"], "tr": ["yeni\u00e7eri"], "it": ["giannizzero"], "sv": ["janitsjar"], "el": ["\u03b3\u03b5\u03bd\u03af\u03c4\u03c3\u03b1\u03c1\u03bf\u03c2"], "hu": ["janics\u00e1r"], "pl": ["janczar"]}, "examples": [["marsoldatoj kaj jani\u0109aroj certis, ke oni atakos ilin en la haveno mem", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, \u0109apitro 39a, p. 295a"]], "subdefinitions": []}], "root": "jani\u0109ar", "primary": true}, "disvasti\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Okupi pli kaj pli grandan spacon, atingi pli kaj pli da lokoj, da homoj....", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["se diss\u00e9miner", "se r\u00e9pandre"], "hu": ["terjed", "kiterjed", "elterjed"]}, "examples": [["lia famo disvasti\u011dis en la tuta Sirio", "La Nova Testamento, S. Mateo 4:24"]], "subdefinitions": []}], "root": "vast", "primary": false}, "galabijo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda malstrikta robo kun brusta fendo \u0109e la kolumo, kun a\u016d sen manikoj, tradicie portata de egiptaj viroj.", "translations": {"fr": ["galabiyah"], "de": ["Galabiyah"], "it": ["galabia"]}, "examples": [["lia patrino laboris por subteni lin, farante lanajn galabijojn", "L. N. Newell, Ali Ford, en: Bak\u015di\u015d, 1938"], ["la gvardio de la fremda re\u011dino fakte konsistis el regul-armeaj ta\u0109mentanoj, sub kies luksaj galabijoj ka\u015di\u011dis oficialaj fusiloj", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "galabij", "primary": true}, "biologiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri biologio.", "translations": {"be": ["\u0431\u0456\u0451\u043b\u044f\u0433"], "fr": ["biologiste"], "bg": ["\u0431\u0438\u043e\u043b\u043e\u0433"], "nl": ["bioloog"], "ru": ["\u0431\u0438\u043e\u043b\u043e\u0433"], "de": ["Biologe"], "sv": ["biolog"], "hu": ["biol\u00f3gus"], "sk": ["biol\u00f3g"], "en": ["biologist"], "es": ["bi\u00f3logo"], "pl": ["biolog"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "biologo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "biologi", "primary": false}, "Libio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato en la norda Afriko kun \u0109efurbo Tripolio. Teritorio de Granda Araba Popola Socialisma \u0134amahirio Libio. ISO-3166-1 kodo: LY. \u011ci limas kun Al\u011derio, \u0108ado, Egiptujo, Ni\u011derio, Sudano, Tunizio kaj Mediteraneo.", "translations": {"bg": ["\u041b\u0438\u0431\u0438\u044f"], "nl": ["Libi\u00eb"], "de": ["Libyen"], "hu": ["L\u00edbia"], "fa": ["\u0644\u06cc\u0628\u06cc"], "en": ["Libya"], "ar": ["\u0628\u064a\u0629", "\u0627\u0644\u062c\u0645\u0627\u0647\u064a\u0631\u064a\u0629 \u0627\u0644\u0639\u0631\u0628\u064a\u0629 \u0627\u0644\u0644\u064a\u0628\u064a\u0629 \u0627\u0644\u0634\u0639\u0628\u064a\u0629 \u0627\u0644\u0625\u0634\u062a\u0631\u0627\u0643\u064a\u0629 \u0627\u0644\u0639\u0638\u0645\u0649"], "pl": ["Libia", "Wielka Arabska Libijska D\u017camahirijja Ludowo-Socjalistyczna (nazwa oficjalna)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "libi", "primary": true}, "triono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tria parto.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0430\u0446\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["tiers"], "nl": ["derde (deel)"], "ru": ["\u0442\u0440\u0435\u0442\u044c"], "de": ["Drittel"], "sw": ["theluthi"], "fa": ["\u06cc\u06a9\u200c\u0633\u0648\u0645", "\u062b\u0644\u062b"], "br": ["trederenn"], "fi": ["kolmannes", "kolmasosa"], "pl": ["jedna trzecia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tri", "primary": false}, "rubando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctofa bendo uzata kiel ornamo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0443\u0436\u043a\u0430", "\u043f\u0430\u0441", "\u0442\u0430\u0441\u044c\u043c\u0430"], "fr": ["ruban"], "nl": ["lint"], "pt": ["fita", "tira", "banda", "faixa"], "ru": ["\u043b\u0435\u043d\u0442\u0430"], "de": ["Band", "Zierband"], "hu": ["szalag", "p\u00e1ntlika"], "cs": ["stuha", "p\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Vindo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0456\u043d\u0442"], "hu": ["sz\u00f6vetcs\u00edk", "k\u00f6t\u00f6z\u0151szalag"], "de": ["Wickel", "Wickelband", "Windel"], "nl": ["zwachtel"], "ru": ["\u0431\u0438\u043d\u0442"]}, "examples": [["en antikva Egipto oni \u0109irka\u016dvolvis per rubandoj la enbalzamigitan mortinton", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Longa vico da a\u0135oj senmanke sinsekvaj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0443\u0436\u043a\u0430", "\u043b\u0430\u043d\u0446\u0443\u0433", "\u0447\u0430\u0440\u0433\u0430"], "fr": ["d\u00e9fil\u00e9 (fig.)"], "de": ["Kolonne", "Schlange", "Marschs\u00e4ule"], "nl": ["lint"], "hu": ["szalag", "k\u00edgy\u00f3 (\u00e1tv.)"]}, "examples": [["senfinaj rubandoj da regimentoj fluis en la centron de la urbo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ruband", "primary": true}, "anseroformaj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la klaso birdoj (Anseriformes).", "translations": {"ru": ["\u0433\u0443\u0441\u0438\u043d\u044b\u0435 (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434)"], "fr": ["ans\u00e9riformes"], "de": ["G\u00e4nsev\u00f6gel"], "it": ["anseriformi"], "hu": ["l\u00fadalak\u00faak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anser", "primary": false}, "borela sigma-algebro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(super topologia spaco) La \u03c3-algebro naskita de la aro de malfermitaj subaroj.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u0440\u0435\u043b\u0435\u0432\u0441\u043a\u043e\u0435 \u043f\u043e\u043b\u0435"], "fr": ["tribu de Borel"], "en": ["Borel['s] field"], "de": ["Borelscher K\u00f6rper"], "pl": ["cia\u0142o borelowskie zbior\u00f3w"], "hu": ["Borel-f\u00e9le szigma-algebra"]}, "examples": [["la borela \u03c3-algebro super la aro de reeloj enhavas \u0109iujn intervalojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "algebr", "primary": false}, "buso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u045e\u0442\u043e\u0431\u0443\u0441"], "fr": ["bus", "autobus"], "bg": ["\u0430\u0432\u0442\u043e\u0431\u0443\u0441"], "nl": ["bus", "autobus"], "pt": ["\u00f4nibus"], "ru": ["\u0430\u0432\u0442\u043e\u0431\u0443\u0441"], "de": ["Bus", "Omnibus"], "sv": ["buss"], "hu": ["busz"], "sk": ["autobus"], "en": ["bus"], "es": ["cami\u00f3n", "autob\u00fas"], "it": ["autobus", "bus"], "pl": ["bus", "autobus"], "he": ["\u05d0\u05d5\u05d8\u05d5\u05d1\u05d5\u05e1"]}, "examples": [["la buso komencos sian veturon, kiam enestos sufi\u0109e da pasa\u011deroj", "Donald Broadribb, Afrikanoj vidataj deekstere, Monato, jaro 2002a, numero 3a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bus", "primary": true}, "\u015cafo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stelaro kaj signo de la zodiako (Aries).", "translations": {"be": ["\u0410\u0432\u0435\u043d", "\u0410\u0432\u0435\u043d", "\u0411\u0430\u0440\u0430\u043d"], "fr": ["B\u00e9lier"], "nl": ["ram"], "pt": ["\u00c1ries"], "el": ["\u039a\u03c1\u03b9\u03cc\u03c2"], "de": ["Widder"], "it": ["Ariete"], "hu": ["Kos"], "fa": ["\u0628\u0631\u062c \u062d\u064e\u0645\u064e\u0644", "\u0635\u0648\u0631\u062a \u0641\u0644\u06a9\u06cc \u062d\u064e\u0645\u064e\u0644"], "es": ["Aries"], "ru": ["\u041e\u0432\u0435\u043d"], "pl": ["baran"], "he": ["\u05de\u05d6\u05dc \u05d8\u05dc\u05d4"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015daf", "primary": false}, "identigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi a\u016d opinii ion identa kun alia.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043e\u0436\u0434\u0435\u0441\u0442\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c"], "fr": ["identifier"], "en": ["identify"], "nl": ["identificeren"], "hu": ["azonos\u00edt"]}, "examples": [["oni ne devas identigi registaron de iu \u015dtato kun la popolo mem", "B"], ["la aktoro devas identigi sin kun la persono, kiun li ludas", null], ["oni ne devas identigi iun ajn politika-religian kredon kun Esperanto nek la liberpenson kun ateismo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rekoni iun a\u016d ion.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043f\u043e\u0437\u043d\u0430\u0442\u044c", "\u0438\u0434\u0435\u043d\u0442\u0438\u0444\u0438\u0446\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["identifizieren"], "nl": ["identificeren"], "pt": ["identificar"]}, "examples": [["identigi krimulon, kadavron", null], ["identigi antikvan loknomon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ident", "primary": false}, "mulao": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Diservanto \u0109e islamanoj, scianto de Korano kaj de religiaj ritoj, ordinare elektata de kredantoj el si.", "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u043b\u0430"], "fr": ["mollah", "mullah"], "en": ["mullah"], "pt": ["mul\u00e1"], "ru": ["\u043c\u0443\u043b\u043b\u0430"], "de": ["Mullah"], "sv": ["mulla", "molla"], "hu": ["mullah"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mula", "primary": true}, "vantamo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karaktero de iu vanta.", "translations": {"be": ["\u0441\u043b\u0430\u0432\u0430\u043b\u044e\u0431\u0441\u0442\u0432\u0430", "\u0434\u0440\u043e\u0431\u044f\u0437\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043d\u0456\u043a\u0447\u044d\u043c\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "hu": ["hi\u00fas\u00e1g"], "en": ["vanity"], "pt": ["emp\u00e1fia"], "ru": ["\u043c\u0435\u043b\u043e\u0447\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0442\u0449\u0435\u0441\u043b\u0430\u0432\u0438\u0435"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vant", "primary": false}, "senindulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo sen valoro kaj merito.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0434\u043e\u0441\u0442\u043e\u0439\u043d\u044b\u0439 \u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u043a"], "de": ["Nichtw\u00fcrdiger"], "nl": ["onwaardige"], "pt": ["indigno (pessoa)"], "hu": ["semmirekell\u0151", "semmih\u00e1zi"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ind", "primary": false}, "mararmeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la armeo , kiu okupi\u011das \u0109efe pri surmaraj operacioj.", "translations": {"fr": ["arm\u00e9e de terre", "marine (arm\u00e9e de mer)", "arm\u00e9e de mer", "marine nationale", "marine de guerre (arm\u00e9e)"], "de": ["Marine", "Seestreitkr\u00e4fte"], "pl": ["flota morska", "marynarka wojenna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arme", "primary": false}, "verda pego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de pego (Picus viridis).", "translations": {"en": ["european green woodpecker"], "sv": ["gr\u00f6ng\u00f6ling"], "pl": ["dzi\u0119cio\u0142 zielony"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "peg", "primary": false}, "guberniestro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Administranto de gubernio.", "translations": {"be": ["\u0433\u0443\u0431\u044d\u0440\u043d\u0430\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["gouverneur", "pr\u00e9fet"], "en": ["governor"], "nl": ["gouverneur"], "pt": ["governador"], "ru": ["\u0433\u0443\u0431\u0435\u0440\u043d\u0430\u0442\u043e\u0440"], "de": ["Gouverneur", "Statthalter"], "hu": ["korm\u00e1nyz\u00f3"]}, "examples": [["estis guberniestro, kiu \u015datis \u015dajnigi sin klera", "-, Legu kaj Ridu, 2, espero.com.cn, 2003-04"]], "subdefinitions": []}], "root": "guberni", "primary": false}, "apokrifo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ortodoksismo kaj katolikismo rigardas apokrifojn kiel verkojn dubindajn, malrekomendindajn a\u016d e\u0109 tute herezajn, kontraste al la libroj ekleziaj/duakanonaj, kiuj ja estas instruaj kaj rekomendindaj, e\u0109 se malpli a\u016dtoritataj. Tiu senco de hereza, malortodoksa versio estas uzata anka\u016d komunlingve: la \u00abLibro de Apokrifoj\u00bb de Karel \u0108apek prezentas amuze apokrifajn versiojn de popularaj mitoj, kiel tiuj pri Ar\u0125imedo, Don\u0135uano k.a."], "primary definition": "En ortodoksismo kaj katolikismo, verko eksterkanona, pretendanta esti sankta skribo restinta ka\u015dita (tio estas la greka etimo) dum \u011deneracioj kaj subite retrovita; termino uzata kontraste al la \u00ablibroj kanonaj\u00bb kaj \u00ablibroj ekleziaj\u00bb (termino ortodoksisma) a\u016d \u00ablibroj duakanonaj\u00bb (termino katolikisma).", "translations": {"ru": ["\u0430\u043f\u043e\u043a\u0440\u0438\u0444"], "fr": ["apocryphe"], "en": ["apocrypha"], "nl": ["apocrief boek", "apocrief"], "be": ["\u0430\u043f\u043e\u043a\u0440\u044b\u0444"], "de": ["Apokryph", "Apokryphon", "nichtkanonisches Werk"], "it": ["apocrifo"], "hu": ["apokrif irat"], "fa": ["\u0622\u067e\u0648\u06af\u0631\u06cc\u0641", "\u0645\u0644\u062d\u0642\u0627\u062a (\u06a9\u062a\u0627\u0628 \u0645\u0642\u062f\u0633)"]}, "examples": [["en la 1a\u20132a jarcentoj cirkulis tra la kristanaj komunumoj pluraj libroj de apostoloj, de apostolaj dis\u0109iploj a\u016d false atribuitaj al la apostoloj (apokrifoj)", "La Biblio Vorto de Dio"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: La polemika konfuzo inter la libroj nekanonaj kaj herezaj tamen estas maloportuna, tial por esprimi la diferencon la protestantoj nomas la apokrifojn \u00abpse\u016ddoepigraf(ia\u0135)oj\u00bb."], "primary definition": "En protestantismo, \u0109ia verko de la biblia \u011denro, kiu ne apartenas al la masora a\u016d novtestamenta kanono (do, anka\u016d la libroj duakanonaj).", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u043a\u0430\u043d\u043e\u043d\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0442\u0435\u043a\u0441\u0442"], "de": ["Pseudoepigraph"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "apokrif", "primary": true}, "nomar\u0125o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "nomarko", "translations": {}, "examples": [["la nomar\u0125oj, kiuj estis iam sendependaj estroj , hodia\u016d, vidante la malfortecon de la registaro, sin preparas por renversi la faraonon!", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "nomar\u0125", "primary": true}, "apokrifa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nea\u016dtentika; falsa.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u0430\u043a\u0440\u044b\u0444\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["apocryphe"], "en": ["apocryphal"], "nl": ["apocrief"], "ru": ["\u0430\u043f\u043e\u043a\u0440\u0438\u0444\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u043d\u0435\u0434\u043e\u0441\u0442\u043e\u0432\u0435\u0440\u043d\u044b\u0439", "\u043e\u0442\u0432\u0435\u0440\u0436\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 (\u043e \u0446\u0435\u0440\u043a. \u0442\u0435\u043a\u0441\u0442\u0435)"], "de": ["apokryph", "nichtkanonisch"], "it": ["apocrifo"], "hu": ["apokrif"], "fa": ["\u0633\u0627\u062e\u062a\u06af\u06cc", "\u0645\u062c\u0639\u0648\u0644", "\u0645\u0634\u06a9\u0648\u06a9", "\u062f\u0631\u0648\u063a\u06cc\u0646"], "es": ["ap\u00f3crifa"]}, "examples": [["apokrifa verko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "apokrif", "primary": false}, "Atlantiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la oceano inter E\u016dropo, Afriko kaj Ameriko.", "translations": {"be": ["\u0410\u0442\u043b\u044f\u043d\u0442\u044b\u043a\u0430", "\u0410\u0442\u043b\u044f\u043d\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b \u0430\u043a\u0456\u044f\u043d"], "fr": ["Atlantique", "Oc\u00e9an atlantique"], "en": ["Atlantic Ocean"], "nl": ["Atlantische oceaan"], "pt": ["Atl\u00e2ntico", "oceano Atl\u00e2ntico"], "ru": ["\u0410\u0442\u043b\u0430\u043d\u0442\u0438\u043a\u0430", "\u0410\u0442\u043b\u0430\u043d\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439 \u043e\u043a\u0435\u0430\u043d"], "de": ["Atlantischer Ozean", "Atlantik"], "hu": ["Atlanti-\u00f3ce\u00e1n"], "sk": ["Atlantick\u00fd Oce\u00e1n"], "es": ["Oceano Atl\u00e1ntico", "Atl\u00e1ntico"], "pl": ["Atlantyk", "Ocean Atlantycki"]}, "examples": [["Kirkwall, \u0109efurbo de la Orkadoj, trovi\u011das meze de insula regiono, inter Atlantiko kaj la Norda Maro", "W. H. Simcock: Vizito al la nordaj insuloj, Monato jaro 1999a, numero 9a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Atlantik", "primary": true}, "kopro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sekigita karno de kokoso.", "translations": {"fr": ["coprah"], "de": ["Kopra"], "en": ["copra"], "it": ["copra"], "pt": ["copra"]}, "examples": [["kion la Kompanio intencas entrepreni kun tia grandega kvanto da salamandroj, kiujn jam nun oni devas en la troplenaj salamandrejoj kompletige man\u011digi pro manko de la natura man\u011da\u0135o per kopro, terpomoj, maizo kaj simile", "Milito kontra\u016d salamandr, libro 1a, \u0109apitro 12a"], ["de tempo al tempo li aperis en Mogador el la direkto de la maro per boato, kunportante gumon, kopron kaj eburon", "Jen\u0151 Rejt\u0151, trad. L\u00e1szl\u00f3 Bal\u00e1zs, La Mortido, 2002"]], "subdefinitions": []}], "root": "kopr", "primary": true}, "fosi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari kava\u0135on eltirante teron.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043f\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u044b\u0442\u044c"], "fr": ["creuser", "approfondir (examiner \u00e0 fond)", "foncer (creuser)", "fouiller (creuser pour trouver qc)", "retourner (la terre)"], "en": ["dig"], "nl": ["graven"], "pt": ["esquadrinhar", "escarafunchar", "fu\u00e7ar"], "de": ["graben"], "hu": ["\u00e1s"]}, "examples": [["fosi teron, rokon, sablon", "B"], ["fosi kanalon, kava\u0135on, puton, tombon", "B"], ["ili fosis anta\u016d mi foson", "La Malnova Testamento, Psalmaro 57:6"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Profunde esplori demandon.", "translations": {}, "examples": [["filozofie fosi en teorioj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "fos", "primary": true}, "cinikisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adepto de cinikismo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0438\u043d\u0438\u043a"], "en": ["cynic"], "it": ["cinico (sost.- fil.)"], "hu": ["cinikus"]}, "examples": [["Diogeno estas la plej fama el la cinikistoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "cinik", "primary": false}, "tuteca": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u015cajnas al ni, ke \u00abtuteca\u00bb estas ta\u016dga antonimo por \u00abparta\u00bb, sed pluraj naciaj lingvoj preferas metaforon pri la \u00ablinia\u00bb vicigeblo de la elementoj a\u016d pri la \u00abkonekseco\u00bb de la rilato (ja en grafeo de la rilato du ajnajn punktojn ligas almena\u016d unu sago). En trovi\u011das \u00ablinie orda aro\u00bb."], "primary definition": "(parolante pri ordo-rilato \u2264) Tia, ke por du elementoj x kaj y \u0109iam veras x \u2264 y a\u016d y \u2264 x.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0432\u0435\u0440\u0448\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 (\u043f\u043e\u0440\u044f\u0434\u043e\u043a)", "\u043b\u0438\u043d\u0435\u0439\u043d\u044b\u0439 (\u043f\u043e\u0440\u044f\u0434\u043e\u043a)"], "fr": ["(relation d'ordre) total"], "en": ["total (ordering)", "linear (ordering)"], "de": ["total (-e Ordnung)", "konnex (-e Ordnung)", "linear (-e Ordnung)"], "hu": ["teljes (rendez\u00e9s)"], "pl": ["(porz\u0105dek) liniowy"]}, "examples": [["la kutima ordo super la aro de reeloj estas tuteca", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tut", "primary": false}, "tuteco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de tio, kio estas kompleta.", "translations": {"be": ["\u0446\u044d\u043b\u0430\u0441\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043f\u043e\u045e\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["globalit\u00e9", "totalit\u00e9"], "nl": ["geheel"], "ru": ["\u0446\u0435\u043b\u043e\u0441\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u043b\u043d\u043e\u0442\u0430 (\u0446\u0435\u043b\u043e\u0441\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c)"], "sv": ["helhet"], "pl": ["ca\u0142o\u015b\u0107", "kompletno\u015b\u0107"], "hu": ["teljess\u00e9g", "kompletts\u00e9g"]}, "examples": [["konsideri demandon en \u011dia tuteco", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "tut", "primary": false}, "Afriko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La mondoparto sude de E\u016dropo.", "translations": {"be": ["\u0410\u0444\u0440\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["Afrique"], "bg": ["\u0410\u0444\u0440\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Afrika"], "hu": ["Afrika"], "en": ["Africa"], "vo": ["Fikop"], "es": ["\u00c1frica"], "ru": ["\u0410\u0444\u0440\u0438\u043a\u0430"], "nl": ["Afrika"], "pt": ["\u00c1frica"], "no": ["Afrika"], "tr": ["Afrika"], "sv": ["Afrika"], "sk": ["Afrika"], "pl": ["Afryka"]}, "examples": [["la maljuna viro la\u016dte legadis pri Afriko, pri la grandaj arbaroj kaj elefantoj", "Fabeloj, volumo 2, Malnova strata lanterno"], ["la cikonio rakontis pri la varma Afriko, pri la piramidoj kaj pri la struto kiu galopas tra la dezerto kiel sova\u011da \u0109evalo", "Fabeloj, volumo 2, Dio de dormo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La kontinento sude de E\u016dropo (sen Madagaskaro).", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Afrik", "primary": true}, "dormeti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Duondormi.", "translations": {"be": ["\u0434\u0440\u0430\u043c\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["sommeiller", "somnoler"], "nl": ["soezen", "dutten", "doezelen"], "ru": ["\u0434\u0440\u0435\u043c\u0430\u0442\u044c"], "de": ["d\u00f6sen"], "pl": ["drzema\u0107", "ucina\u0107 drzemk\u0119"], "hu": ["szundik\u00e1l", "b\u00f3logat (szundik\u00e1l)"]}, "examples": [["li sidas apud la tablo kaj dormetas", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 38"]], "subdefinitions": []}], "root": "dorm", "primary": false}, "\u015dtopilingo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Peco fiksita al elektra kablo, al elektra aparato a\u016d al muro, kun truoj por la stiftoj de la \u015dtopilo.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u044d\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["connecteur (femelle)", "prise (femelle)"], "nl": ["contrastekker", "stopcontact"], "ru": ["\u0440\u043e\u0437\u0435\u0442\u043a\u0430 (\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f)"], "it": ["presa (elet., comp., tel.)"], "hu": ["dug\u00f3aljzat", "konnektor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dtop", "primary": false}, "stampi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari reliefan markon sur io per frapo.", "translations": {"be": ["\u0448\u0442\u0430\u043c\u043f\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0447\u0430\u043a\u0430\u043d\u0456\u0446\u044c \u043c\u0430\u043d\u044d\u0442\u0443"], "en": ["stamp"], "nl": ["stempelen"], "ru": ["\u0448\u0442\u0430\u043c\u043f\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0431\u0438\u0442\u044c (\u043c\u043e\u043d\u0435\u0442\u0443)"], "de": ["pr\u00e4gen"], "sv": ["st\u00e4mpla"], "hu": ["ver (p\u00e9nzt)", "dombor\u00edt"]}, "examples": [["stampi medalon, monerojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari stampon.", "translations": {"be": ["\u0448\u0442\u0430\u043c\u043f\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "ru": ["\u0448\u0442\u0430\u043c\u043f\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0448\u0442\u0435\u043c\u043f\u0435\u043b\u0435\u0432\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["b\u00e9lyegez", "leb\u00e9lyegez"]}, "examples": [["stampi po\u015dtkarton, rabatilon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Estigi en la spirito, koro a\u016d konduto de iu da\u016dran kutimi\u011don.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0445\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u043a\u0456\u043d\u0443\u0446\u044c"], "ru": ["\u0437\u0430\u043f\u0435\u0447\u0430\u0442\u043b\u0435\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u043f\u0435\u0447\u0430\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u043f\u0435\u0447\u0430\u0442\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["bev\u00e9s (\u00e1tv.)"]}, "examples": [["stampi ion en sia memoro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Karakterizi ion.", "translations": {"be": ["\u0445\u0430\u0440\u0430\u043a\u0442\u0430\u0440\u044b\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0434\u0437\u043d\u0430\u0447\u0430\u0446\u044c"], "ru": ["\u0445\u0430\u0440\u0430\u043a\u0442\u0435\u0440\u0438\u0437\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u043c\u0435\u0447\u0430\u0442\u044c (\u0447\u0435\u043c-\u043b.)", "\u0437\u0430\u0440\u0435\u043a\u043e\u043c\u0435\u043d\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["jellemez"]}, "examples": [["\u015dia delikateco kaj \u015dia kostumo stampis \u015din per profunda disonanco kun la fono", "B"], ["ilia propagando estas stampita per bonega organizado kaj metodo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "stamp", "primary": true}, "transformismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doktrino, kiu klarigas la diferenci\u011don de la vegeta\u0135aj kaj bestaj specoj per transformi\u011do de primitiva tipo, kiu dum jarmiloj evoluadis adapti\u011dante al la medio.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0444\u043e\u0440\u043c\u0438\u0437\u043c"], "fr": ["transformisme", "\u00e9volutionnisme"], "hu": ["transzformizmus", "transzformista fejl\u0151d\u00e9selm\u00e9let"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "form", "primary": false}, "klasika\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Verko klasika.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u044f\u0441\u044b\u0447\u043d\u044b \u0442\u0432\u043e\u0440", "\u043a\u043b\u044f\u0441\u044b\u0447\u043d\u0430\u044f \u043f\u0440\u0430\u0446\u0430"], "fr": ["classique (\u0153uvre)"], "en": ["classic"], "nl": ["klassieker (werk)"], "ru": ["\u043a\u043b\u0430\u0441\u0441\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0435 \u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u0435\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043a\u043b\u0430\u0441\u0441\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Klassiker"], "sv": ["klassiker"], "hu": ["klasszikus m\u0171"], "es": ["cl\u00e1sico"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "klasik", "primary": false}, "stampo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de oficiala identiga marko, farita sur dokumento per speciala inko kaj stampilo.", "translations": {"be": ["\u043f\u044f\u0447\u0430\u0442\u043a\u0430", "\u0448\u0442\u0430\u043c\u043f", "\u0448\u0442\u044d\u043c\u043f\u044d\u043b\u044c"], "hu": ["b\u00e9lyeg (\u00e1tv. is)"], "nl": ["stempel (afdruk)"], "ru": ["\u043f\u0435\u0447\u0430\u0442\u044c", "\u0448\u0442\u0435\u043c\u043f\u0435\u043b\u044c", "\u0448\u0442\u0430\u043c\u043f", "\u043a\u043b\u0435\u0439\u043c\u043e"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Karakterizilo.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043f\u0435\u0447\u0430\u0442\u043e\u043a"], "de": ["Stempel"], "nl": ["merkteken"], "en": ["stamp", "mark"], "be": ["\u0430\u0434\u0431\u0456\u0442\u0430\u043a", "\u0432\u043e\u0434\u0446\u0456\u0441\u043a"]}, "examples": [["lia tuta politiko portas la stampon de perfido kaj mensogo", null], ["homo kun tiu stampo, kiun donas la longaj rilatoj kun la altaj klasoj de la societo", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "stamp", "primary": false}, "Henriko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo \u011dermandevena.", "translations": {"ru": ["\u0413\u0435\u043d\u0440\u0438\u0445", "\u0413\u0435\u043d\u0440\u0438", "\u0410\u043d\u0440\u0438"], "fr": ["\u00c9meric", "Henri"], "nl": ["Hendrik"], "pt": ["Henrique"], "de": ["Hendrik"], "it": ["Enrico", "Errico"], "hu": ["Henrik"], "br": ["Herri"], "pl": ["Henryk", "Heniek (nieformalnie)"]}, "examples": [["li sendas sian fraton Anglujon, al la re\u011do Henriko VII", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, nokto, (de Eube el Odeso)"]], "subdefinitions": []}], "root": "Henrik", "primary": true}, "mediacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Proponado de akordo al kverelantoj.", "translations": {"fr": ["m\u00e9diation (jur.)"], "it": ["mediazione (giur.)"]}, "examples": [["la partioj en iu ajn disputo, kies da\u016drigo riskas endan\u011derigi la konservon de la internaciaj paco kaj sekureco, devas unue ser\u0109i solvon per mediacio", "\u0108arto de la Unui\u011dintaj Nacioj, 2006-03-28"]], "subdefinitions": []}], "root": "mediaci", "primary": false}, "mediacii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Peri inter malakordaj partioj, proponante solvon, kiu evitos malpacojn.", "translations": {"fr": ["s'entremettre", "proposer une m\u00e9diation"], "it": ["mediare"]}, "examples": [["la Ministro pri Socialaj Aferoj intervenis por mediacii en la konflikto", "A. De Salvo, Radio Itala Internacia, 2005-08-27"]], "subdefinitions": []}], "root": "mediaci", "primary": true}, "guverni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Direkti kaj prizorgi la edukadon de infano, kunvivante kun \u011di.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0441\u043f\u0438\u0442\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c (\u043d\u0435 \u0441\u0432\u043e\u0435\u0433\u043e \u0440\u0435\u0431\u0451\u043d\u043a\u0430)"], "fr": ["\u00e9duquer (un enfant)"], "en": ["tutor"], "nl": ["opvoeden (thuis)"], "pt": ["tutelar", "tutorar", "tutorear"], "be": ["\u0433\u0430\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u0445\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c (\u0447\u0443\u0436\u043e\u0435 \u0434\u0437\u0456\u0446\u044f)"], "de": ["erziehen", "beaufsichtigen"], "hu": ["nevel", "h\u00e1zitan\u00edt\u00f3skodik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "guvern", "primary": true}, "burokrato": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Se oni parolas konkrete pri persono, oni preferas vortojn kiel oficisto, administranto, funkciulo ks."], "primary definition": "Oficisto en administrejo (\u015dtata), rigardata kiel parto de sistemo por regado kaj administrado.", "translations": {"fr": ["employ\u00e9 de bureau", "bureaucrate (employ\u00e9 de bureau)"], "en": ["bureaucrat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(mal\u015date) Persono, kiu rigore sekvas la administrajn regulojn kaj rutinojn, sed ignoras la bazan celaron de la laboro a\u016d la demokratian devon reagi al publikaj kritikoj.", "translations": {"be": ["\u0431\u044e\u0440\u0430\u043a\u0440\u0430\u0442"], "fr": ["bureaucrate (t\u00e2tillon)"], "en": ["bureaucrat"], "ru": ["\u0431\u044e\u0440\u043e\u043a\u0440\u0430\u0442"], "de": ["B\u00fcrokrat"], "hu": ["b\u00fcrokrata"], "sk": ["byrokrat"], "pl": ["biurokrata"], "es": ["bur\u00f3crata"]}, "examples": [["la burokrataj formala\u0135oj, \u0109ikanoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "burokrat", "primary": true}, "mieno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esprima aspekto de la viza\u011do.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0440\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435 \u043b\u0438\u0446\u0430"], "fr": ["expression du visage", "mine (expression du visage)"], "en": ["expression"], "nl": ["gelaatsuitdrukking", "uiterlijk"], "pt": ["cara", "semblante", "fisionomia", "apar\u00eancia", "express\u00e3o (do rosto)", "ar (aspecto)"], "be": ["\u043c\u0456\u043d\u0430", "\u0432\u044b\u0440\u0430\u0437 \u0442\u0432\u0430\u0440\u0443"], "de": ["Miene", "Gesichtsausdruck"], "it": ["espressione", "aria (espressione)"], "hu": ["arckifejez\u00e9s", "\u00e1br\u00e1zat", "fizimiska"], "fa": ["\u0633\u06cc\u0645\u0627", "\u0642\u06cc\u0627\u0641\u0647", "\u062d\u0627\u0644\u062a \u0635\u0648\u0631\u062a"], "es": ["gesto"]}, "examples": [["gaja, severa, memfida, ruza mieno", null], ["gravmiena homo", null], ["havi vinagron en la mieno", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ekstera aspekto de iu a\u016d io.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0433\u043b\u044f\u0434"], "hu": ["kin\u00e9zet", "k\u00e9p (\u00e1br\u00e1zat)"], "it": ["aspetto", "sembianza (aria)"], "ru": ["\u0432\u0438\u0434"], "fa": ["\u0638\u0627\u0647\u0631"]}, "examples": [["sana mieno", null], ["havi mienon de fripono", null], ["vulpo mienon \u015dan\u011das, sed plue kokidojn man\u011das (faro)", "Proverbaro esperanta"], ["ili faras la mienon kvaza\u016d ili laboras", "Z"], ["tie la bordoj de la rivero perdas sian ridantan mienon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "mien", "primary": true}, "mieni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Havi mienon de, aspekti.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0433\u043b\u044f\u0434\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["avoir l'air"], "nl": ["er uitzien"], "fa": ["\u0646\u0645\u0648\u062f\u0646", "\u0628\u0647 \u0646\u0638\u0631 \u0622\u0645\u062f\u0646"], "ru": ["\u0432\u044b\u0433\u043b\u044f\u0434\u0435\u0442\u044c"], "it": ["sembrare (aver cera)", "aver cera", "parere (sembrare)"], "hu": ["arcot v\u00e1g", "k\u00e9pet v\u00e1g", "kin\u00e9z"]}, "examples": [["mieni kiel malsanulo", null], ["kokete mieni", null], ["la internaciaj vortoj en Esperanto mienas kaj elparoli\u011das pli slave kaj germane ol latinide", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mien", "primary": false}, "akra\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tran\u0109rando.", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u0437\u043e"], "fr": ["tranchant", "fil (du rasoir)"], "en": ["cutting egde", "blade"], "pt": ["corte", "gume", "fio"], "ru": ["\u043b\u0435\u0437\u0432\u0438\u0435"], "fa": ["\u062a\u06cc\u063a\u0647", "\u062a\u06cc\u063a"], "br": ["barvenn (ul lavnenn)", "dremm (ul lavnenn)"], "es": ["filo (de cuchillo)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Akuta rando; e\u011do.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u0441\u0442\u0440\u044b\u0451"], "fr": ["ar\u00eate"], "en": ["peak", "point"], "pt": ["aresta"], "ru": ["\u043e\u0441\u0442\u0440\u0438\u0451"], "fa": ["\u0644\u0628\u0647", "\u0646\u0628\u0634"], "es": ["bode u orilla (esquina)"]}, "examples": [["la akra\u0135oj de tegmentoj havas iafoje ornamitajn tegolojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "akr", "primary": false}, "sarkilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Diversforma speciala ilo por sarki.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0442\u044b\u043a\u0430", "\u0441\u044f\u043a\u0430\u0447"], "fr": ["raclette (sarcloir)", "sarcloir"], "en": ["weeder", "weeding tool"], "nl": ["hark", "schoffel"], "ru": ["\u043c\u043e\u0442\u044b\u0433\u0430", "\u0442\u044f\u043f\u043a\u0430", "\u0441\u0430\u043f\u043a\u0430"], "it": ["sarchio", "sarchiatrice"], "hu": ["gyoml\u00e1l\u00f3kapa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sark", "primary": false}, "samnivela": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Estanta sur sama nivelo.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u0433\u043e \u0436\u0435 \u0443\u0440\u043e\u0432\u043d\u044f"], "nl": ["op dezelfde hoogte"], "pt": ["do mesmo n\u00edvel"], "hu": ["azonos szint\u0171"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Estanta \u0109e sama rango.", "translations": {"nl": ["van gelijke rang"], "hu": ["azonos rang\u00fa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nivel", "primary": false}, "genui": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Stari sur la genuoj.", "translations": {"fr": ["\u00eatre \u00e0 genoux", "\u00eatre agenouill\u00e9"], "en": ["kneel"], "pt": ["estar de joelhos"], "de": ["knien"], "pl": ["ukl\u0119kn\u0105\u0107"], "hu": ["t\u00e9rdel", "t\u00e9rdepel"]}, "examples": [["li tri fojojn \u0109iutage genuis kaj pre\u011dis al sia Dio", "La Malnova Testamento, Daniel 6:10"], ["ili ekvidis Saran, genuantan \u0109e la lulilo, en sintenado de virino, nutranta su\u0109infanon", "La Faraono, volumo 2\u0109ap. 16"], ["belaj piedoj, vi diras... Nu, li genuos \u0109e ili", "Patroj kaj filoj, \u0109apitro 25a, p. 177a"]], "subdefinitions": []}], "root": "genu", "primary": false}, "genuo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Anta\u016da parto de la artiko kuniganta la femuron kun la kruro.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u0435\u043d\u0430"], "fr": ["genou"], "nl": ["knie"], "pt": ["joelho"], "ru": ["\u043a\u043e\u043b\u0435\u043d\u043e"], "de": ["Knie"], "tr": ["diz"], "sv": ["kn\u00e4"], "hu": ["t\u00e9rd"], "es": ["rodilla"], "pl": ["kolano"]}, "examples": [["star sur la genuoj", "Fabeloj, volumo 1Vojkamarado"], ["li stari\u011dis unugenue sur la planko", "Marta"], ["jen malluma strateto kun kaduka trotuaro, kie la poeto falis kaj kontuzis la genuon", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 4"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tiu sama korpa parto, konsiderata kiel.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vunda punkto, ema malforti\u011di pro laco a\u016d timo.", "translations": {}, "examples": [["falantojn restarigis viaj vortoj, kaj fleksi\u011dantajn genuojn vi fortigis", "La Malnova TestamentoIjob 4:4"], ["\u0109iu spirito senkura\u011di\u011dos, kaj \u0109iuj genuoj fari\u011dos kiel akvo", "La Malnova TestamentoJe\u0125ezkel 21:7"], ["la pordisto sentis siajn genuojn moli\u011di", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 5"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Korpoparto, kie oni portas iun a\u016d ion \u015dirmocele.", "translations": {}, "examples": [["preni iun sur la genuojn", null], ["la infanoj de Ma\u0125ir, filo de Manase, naski\u011dis sur la genuoj de Jozef", "La Malnova TestamentoGenezo 50:23"], ["\u015di endormigis lin sur siaj genuoj, kaj alvokis homon, kaj detondigis la sep buklojn de lia kapo", "La Malnova TestamentoJu\u011distoj 16:19"], ["kial mi ne mortis tuj el la utero? kial akceptis min la genuoj?", "La Malnova TestamentoIjob 3:12"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Simbolo de ies potenco super iu alia, kiu metas sian viza\u011don vid-al-vide al \u011di.", "translations": {}, "examples": [["fali anta\u016d ies genuoj: Simon Petro, tion vidinte, falis teren anta\u016d la genuoj de Jesuo", "La Nova TestamentoS. Luko 5:8"], ["premi sin al ies genuoj: la homoj levi\u011dis de la tero, la pli proksimaj komencis premi sin al genuoj", "H. Sienkiewicz trad. L. Zamenhof Quo vadis? \u0109ap. 45"], ["klini sin al ies genuoj: poste klinis sin al \u015diaj genuoj kaj manoj, salutis \u015din, adoris, honoris", "H. Sienkiewicz trad. L. Zamenhof Quo vadis? \u0109ap. 48"], ["kisi ies genuojn: hodia\u016d, iom pli malfrue, havos la honoron kisi vian genuon", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 22"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Simbolo de ies humili\u011do a\u016d timo anta\u016d la alia.", "translations": {}, "examples": [["fleksi / klini sia(j)n genuo(j)n anta\u016d iu: la tria kvindekestro fleksis siajn genuojn anta\u016d Elija, kaj ekpetegis lin", "La Malnova TestamentoII. Re\u011doj 1:13"], ["Mi restigos el Izrael sep mil, \u0109iujn, kies genuoj ne fleksi\u011dis anta\u016d Baal kaj kies bu\u015do ne kisis lin", "La Malnova TestamentoI. Re\u011doj 19:18"], ["anta\u016d Mi klini\u011dos \u0109iu genuo", "La Malnova TestamentoJesaja 45:23"], ["peti ion sur la genuoj / surgenue / genuante: mi devigos lin, ke li sur la genuoj petu de vi pardonon!", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo EsperantoLa le\u011disto"], ["fali sur la genuojn: kiun mi devas timi \u0109i tie, kie \u0109iuj falas anta\u016d mi sur la genuojn?", "La Faraono, volumo 1\u0109ap. 9"], ["\u0135eti sin sur la genuojn: \u0135etinte sin sur la genuojn, \u015di komencis pre\u011di kun tia forto, kian povas doni nur timo pri amata persono", "H. Sienkiewicz trad. L. Zamenhof Quo vadis? \u0109ap. 4"]]}]}], "root": "genu", "primary": true}, "hamstri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Tro kolekti kaj konservi provize, kiel faras hamstroj.", "translations": {"fr": ["emmagasiner", "th\u00e9sauriser"], "en": ["hoard"], "nl": ["hamsteren"], "de": ["hamstern"], "it": ["accaparrare", "accumulare (raccogliere)"], "pl": ["chomikowa\u0107"]}, "examples": [["ne malmultaj e\u016dropanoj hamstris medikamentojn", "S. Maul, Paniko, Monato, jaro 2006a, numero 4a, p. 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "hamstr", "primary": false}, "hamstro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ron\u011dulo vivanta en grenkampoj kaj stepoj, povanta porti grenon en siaj vangosakoj, genro el familio hamstredoj (Cricetus).", "translations": {"be": ["\u0445\u0430\u043c\u044f\u043a"], "fr": ["hamster"], "en": ["hamster"], "nl": ["hamster"], "pt": ["hamster"], "ru": ["\u0445\u043e\u043c\u044f\u043a"], "de": ["Hamster"], "it": ["criceto"], "hu": ["h\u00f6rcs\u00f6g"], "es": ["h\u00e1mster"], "br": ["hamster", "razh-segal"], "sv": ["hamster"], "pl": ["chomik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hamstr", "primary": true}, "akordigebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiun eblas akordigi.", "translations": {"fr": ["conciliable", "compatible"]}, "examples": [["tiuj postuloj estas inter si malfacile akordigeblaj", "S. Pokrovskij Homlingvaj alfabetoj Komputada Leksikono"], ["nia stre\u0109a atentado trudis al vi la nimimumon da preseraroj akordigeblan kun la homa eraremo", "Al la legantoj Nica Literatura Revuo"], ["\u0109u la aktuala propono por la lingvoreguligo \u0109e la Komunuma Patento estas akordigebla kun la principo de nediskriminacio de la komunumaj lingvoj?", "M. Naoki LinsPatentojMonato"]], "subdefinitions": []}], "root": "akord", "primary": false}, "\u0109ielarko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sepkolora arko sur la \u0109ielo post pluvo.", "translations": {"be": ["\u0432\u044f\u0441\u0451\u043b\u043a\u0430"], "fr": ["arc-en-ciel"], "en": ["rainbow"], "nl": ["regenboog"], "ru": ["\u0440\u0430\u0434\u0443\u0433\u0430"], "de": ["Regenbogen"], "sv": ["regnb\u00e5ge"], "hu": ["sziv\u00e1rv\u00e1ny"], "sk": ["d\u00faha"]}, "examples": [["la \u0109ielarko estis super lia kapo, kaj lia viza\u011do estis kiel la suno", "La Nova Testamento, Apokalipso 10:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "ark", "primary": false}, "izotopa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konsistanta el la sama \u0125emia kvanto, sed kies atompezo diferencas.", "translations": {"be": ["\u0456\u0437\u0430\u0442\u043e\u043f\u043d\u044b"], "fr": ["isotopique"], "bg": ["\u0438\u0437\u043e\u0442\u043e\u043f\u0435\u043d"], "nl": ["isotopisch"], "ru": ["\u0438\u0437\u043e\u0442\u043e\u043f\u043d\u044b\u0439"], "de": ["isotopisch"], "hu": ["izot\u00f3p-", "izot\u00f3pos"], "fa": ["\u0627\u06cc\u0632\u0648\u062a\u0648\u067e\u06cc"], "es": ["isot\u00f3pico"], "pl": ["izotopowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "izotop", "primary": false}, "adolti\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago adolti\u011di.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["croissance (devenir adulte)", "maturation (devenir adulte)"], "nl": ["het volwassen worden"], "pl": ["dorastanie"], "ru": ["\u0432\u0437\u0440\u043e\u0441\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "adolt", "primary": false}, "Laptevo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ruse \u041b\u0430\u043f\u0442\u0435\u0432, familia nomo de du kuzoj (Demetrio kaj \u0124aritono), kiuj esploris en 1746\u20131742 la regionon \u0109e la bordo de la oma\u011de al ili nun nomata Lapteva Maro.", "translations": {"fr": ["Laptev"], "nl": ["Laptev"], "it": ["Laptev"], "pl": ["\u0141aptiew"], "hu": ["Laptyev"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Laptev", "primary": true}, "rulfilmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Cilindroforma volva\u0135o de filmo kaj nigra papero, danke al kiu oni povas \u015dargi la fotografilojn en plenlumo.", "translations": {"de": ["Filmpatrone"], "pl": ["rolka filmu", "szpulka filmu"], "hu": ["filmtekercs"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "film", "primary": false}, "izotopo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Atomo de \u0125emia elemento, diferencanta de alia atomo de sama elemento per sia maso:.", "translations": {"be": ["\u0456\u0437\u0430\u0442\u043e\u043f"], "fr": ["isotope"], "bg": ["\u0438\u0437\u043e\u0442\u043e\u043f"], "nl": ["isotoop"], "pt": ["is\u00f3topo"], "ru": ["\u0438\u0437\u043e\u0442\u043e\u043f"], "de": ["Isotop"], "hu": ["izot\u00f3p"], "fa": ["\u0627\u06cc\u0632\u0648\u062a\u0648\u067e"], "en": ["isotope"], "es": ["is\u00f3topo"], "pl": ["izotop"]}, "examples": [["kernoj de izotopoj entenas malsaman kvanton da ne\u016dtronoj, sed saman kvanton da protonoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "izotop", "primary": true}, "administrejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko en kiu oficas administrantaro.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043c\u0456\u043d\u0456\u0441\u0442\u0440\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["administration (b\u00e2timent)"], "en": ["administrative office"], "nl": ["administratie"], "ru": ["\u0430\u0434\u043c\u0438\u043d\u0438\u0441\u0442\u0440\u0430\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Verwaltungsgeb\u00e4ude"], "hu": ["igazgat\u00f3s\u00e1gi \u00e9p\u00fclet"], "sk": ["administr\u00e1cia (\u00farad)"], "br": ["melestradurezh (al lec'h)"], "es": ["administraci\u00f3n"]}, "examples": [["la administrejo de la lernejo estis en la unua eta\u011do", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 34a"]], "subdefinitions": []}], "root": "administr", "primary": false}, "stupo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Implikaj krispaj fadenoj restantaj el \u015dpinita kanabo a\u016d lino kaj uzataj por \u015dtopi.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043a\u0443\u043b\u044c\u043b\u0435", "\u043a\u0443\u0434\u0437\u0435\u043b\u044f"], "nl": ["werk (uitgeplozen touw)"], "ru": ["\u043f\u0430\u043a\u043b\u044f", "\u043a\u0443\u0434\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Werg"], "pl": ["paku\u0142y {pl.}"], "hu": ["csep\u0171", "k\u00f3c"]}, "examples": [["embarasata kiel kokido en stupo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "stup", "primary": true}, "malforta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malforta flanko (precipe f., pri la karaktero).", "translations": {"be": ["\u0441\u043b\u0430\u0431\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0441\u043b\u0430\u0431\u043e\u0435 \u043c\u0435\u0441\u0446\u0430"], "fr": ["faiblesse"], "en": ["weakness"], "ru": ["\u0441\u043b\u0430\u0431\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0441\u043b\u0430\u0431\u043e\u0435 \u043c\u0435\u0441\u0442\u043e"], "de": ["(Charakter-) Schw\u00e4che"], "fa": ["\u0646\u0642\u0637\u0647\u0654 \u0636\u0639\u0641", "\u0646\u0642\u0635", "\u0639\u06cc\u0628"], "es": ["debilidad"], "pl": ["s\u0142abo\u015b\u0107", "s\u0142aba strona", "pi\u0119ta Achillesa"]}, "examples": [["li havis la strangan malforta\u0135on ke li ne povis..", "Fabeloj, volumo 1, Malgranda Niko kaj granda Niko"]], "subdefinitions": []}], "root": "fort", "primary": false}, "da\u016dra planto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Planto, floranta kaj fruktanta plurfoje dum sia vivo.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043d\u043e\u0433\u043e\u043b\u0435\u0442\u043d\u0435\u0435 \u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["ausdauernde Pflanze", "perennierende Pflanze"], "en": ["perennial plant"], "hu": ["\u00e9vel\u0151 n\u00f6v\u00e9ny"]}, "examples": [["sta\u016ddo, arbusto, arbedo kaj arbo estas da\u016draj plantoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "plant", "primary": false}, "trena\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io trenita a\u016d treni\u011danta.", "translations": {"be": ["\u0448\u043b\u0435\u0439\u0444", "\u0445\u0432\u043e\u0441\u0442"], "ru": ["\u0448\u043b\u0435\u0439\u0444", "\u0445\u0432\u043e\u0441\u0442"], "hu": ["vontatm\u00e1ny"]}, "examples": [["nebulaj trena\u0135oj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Longa pendanta parto de vesto etendi\u011danta sur grundo a\u016d planko.", "translations": {"de": ["Schleppe"], "nl": ["sleep"], "hu": ["ruhausz\u00e1ly"]}, "examples": [["havi longan trena\u0135on \u0109e la vesto", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "tren", "primary": false}, "Ptolemeo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La lagidaj re\u011doj de Egiptujo tre uzis tiun nomon, pro kio oni kromnomas la dinastion mem ptolemeoj: la Faraonoj kaj Ptolemeoj de Egiptujo."], "primary definition": "Vira nomo grekdevena.", "translations": {"ru": ["\u041f\u0442\u043e\u043b\u0435\u043c\u0435\u0439"], "fr": ["Ptol\u00e9m\u00e9e"], "nl": ["Ptolemaeus"], "pt": ["Ptolomeu"], "de": ["Ptolem\u00e4us"], "it": ["Tolomeo"], "hu": ["Ptolemaiosz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Antikva greka astronomiisto kaj geografiisto (proksimume 90 \u2013 proskimume 168), postlasinta anka\u016d trakta\u0135ojn pri astrologio, optiko, muziko.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Ptoleme", "primary": true}, "fe\u016ddo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezepoka nobela bieno donita de supera sinjoro al vasalo la\u016d difinitaj kondi\u0109oj.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0435\u043d", "\u043b\u0435\u043d\u043d\u043e\u0435 \u0432\u043b\u0430\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0444\u0435\u043e\u0434"], "fr": ["fief"], "en": ["feud", "fief"], "pt": ["feudo"], "de": ["Lehen"], "es": ["feudo"], "hu": ["h\u0171b\u00e9rbirtok", "feudum"]}, "examples": [["fe\u016dda bieno, sinjoro, re\u011dimo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fe\u016dd", "primary": true}, "a\u0109etta\u015do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iom granda kaj fortika ta\u015do kiun oni kunprenas vizitonte vendejon kaj uzas por transporti a\u0109eta\u0135ojn.", "translations": {"ru": ["\u0445\u043e\u0437\u044f\u0439\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f \u0441\u0443\u043c\u043a\u0430"], "de": ["Markttasche", "Einkaufstasche"], "en": ["shopping bag"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ta\u015d", "primary": false}, "traduki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Transigi iun tekston a\u016d konversacion de iu lingvo en alian, anstata\u016digante vortojn kaj esprimojn de la unua lingvo per samsencaj vortoj a\u016d esprimoj de la alia.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u043a\u043b\u0430\u0434\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["traduire"], "en": ["translate"], "nl": ["vertalen"], "pt": ["traduzir"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438"], "de": ["\u00fcbersetzen"], "hu": ["ford\u00edt"], "es": ["traducir"], "pl": ["t\u0142umaczy\u0107", "przek\u0142ada\u0107 (j\u0119zykowo)"]}, "examples": [["traduki el la angla lingvo en la italan", null], ["traduki francan novelon esperante", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "traduk", "primary": true}, "en\u0135eta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pt": ["injetora"], "hu": ["injekt\u00edv"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135et", "primary": false}, "traduko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["traduction"], "es": ["traducci\u00f3n"], "pl": ["przek\u0142ad (j\u0119zykowy)", "t\u0142umaczenie"], "hu": ["ford\u00edt\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "traduk", "primary": false}, "\u0124eopso": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La internacie disvasti\u011dinta nomformo estas bazita sur la greka transskribo; la originala egipta formo estis \u00ab\u0124ufu\u00bb."], "primary definition": "Faraono de la 4a dinastio, kiu konstruigis la plej altan piramidon en Egiptujo.", "translations": {"ru": ["\u0425\u0435\u043e\u043f\u0441"], "en": ["Cheops", "Khufu"], "pt": ["Qu\u00e9ops"], "fi": ["Kheops"], "de": ["Cheops", "Chufu"], "it": ["Cheope"], "pl": ["Cheops"]}, "examples": [["\u0124eopso, kiu terure premegis la popolon, konstruante la piramidon", "La Faraono, volumo 2, \u0108ap. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0124eops", "primary": true}, "en\u0135eto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Koncerne la uzon de prefikso \u00aben\u00bb vidu rimarkon sub enjekcio."], "primary definition": null, "translations": {"hu": ["injekci\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135et", "primary": false}, "deklaracio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u043a\u043b\u044f\u0440\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["d\u00e9claration"], "en": ["announcement", "declaration", "manifesto", "proclamation"], "pt": ["declara\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0434\u0435\u043a\u043b\u0430\u0440\u0430\u0446\u0438\u044f"], "ca": ["declaraci\u00f3"], "de": ["Erkl\u00e4rung", "Verk\u00fcndung", "Deklaration"], "hu": ["nyilatkozat", "deklar\u00e1ci\u00f3"], "sk": ["deklar\u00e1cia"], "pl": ["deklaracja"], "es": ["declaraci\u00f3n"]}, "examples": [["la Bulonja deklaracio precizigis la oficialan, de \u0109iuj sendispute akceptitan esencon de la Esperantismo", "Paroloj, anta\u016d la Dua Kongreso Esperantista en Gen\u00e8ve en la 28a de a\u016dgusto 1906"], ["la universala deklaracio pri homaj rajtoj", null], ["se mi ne eraras, vi faras deklaracion pri mia filino?", "La Revizo, akto 4a, sceno 13a"]], "subdefinitions": []}], "root": "deklaraci", "primary": true}, "Meksikurbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Urbo en Mezameriko (99\u00b007'U, 19\u00b026'N), la \u0109efurbo de Meksiklando.", "translations": {"ru": ["\u041c\u0435\u0445\u0438\u043a\u043e"], "fr": ["Mexico"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Meksik", "primary": false}, "ekspresionismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Expressionismus"], "pt": ["expressionismo"], "bg": ["\u0435\u043a\u0441\u043f\u0440\u0435\u0441\u0438\u043e\u043d\u0438\u0437\u044a\u043c"], "pl": ["ekspresjonizm"]}, "examples": [["lia fantoma trajno rekte rekondukas nin en la grandan epokon de l' ekspresionismo", ", Iun vesperon... trajno, [vidita en 2007-01]"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekspresionism", "primary": true}, "senta\u016dgulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu ta\u016dgas por nenio.", "translations": {"be": ["\u043d\u044f\u0433\u043e\u0434\u043d\u0456\u043a", "\u043b\u0430\u0439\u0434\u0430\u043a", "\u0433\u0443\u043b\u044c\u0442\u0430\u0439"], "de": ["Taugenichts", "Nichtsnutz"], "nl": ["nietsnut", "deugniet"], "pl": ["fajt\u0142apa", "niedorajda", "zawalidroga", "nicpo\u0144"], "ru": ["\u043d\u0438\u043a\u0443\u0434\u044b\u0448\u043d\u044b\u0439 \u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u043a", "\u0431\u0435\u0437\u0434\u0435\u043b\u044c\u043d\u0438\u043a", "\u043d\u0435\u0433\u043e\u0434\u043d\u0438\u043a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ta\u016dg", "primary": false}, "danki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Esprimi per vortoj \u015duldan senton pro ricevita servo, bono a\u016d propono.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u044f\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["remercier"], "bg": ["\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u0434\u0430\u0440\u044f"], "zh": ["\u611f\u8c22", "tr. \u611f\u8b1d [g\u01cenxi\u00e8]", "\u8c22", "tr. \u8b1d [xi\u00e8]"], "de": ["danken"], "vo": ["dan\u00f6n"], "cs": ["d\u011bkovat"], "en": ["thank"], "br": ["trugarekaat"], "lat": ["gratias ago, ere"], "hu": ["megk\u00f6sz\u00f6n", "k\u00f6sz\u00f6netet mond"], "es": ["agradecer"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05d5\u05d3\u05d5\u05ea \u05dc-"], "ru": ["\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u0434\u0430\u0440\u0438\u0442\u044c"], "nl": ["danken"], "pt": ["agradecer"], "no": ["takke"], "tr": ["te\u015fekk\u00fcr etmek"], "sv": ["tacka"], "sk": ["\u010fakova\u0165"], "uk": ["\u0434\u044f\u043a\u0443\u0432\u0430\u0442\u0438"], "pl": ["dzi\u0119kowa\u0107"]}, "examples": [["danki iun a\u016d al iu, pro io a\u016d por io", null], ["mi dankas al vi pro via komplezo", null], ["Joab \u0135etis sin viza\u011daltere kaj adorklini\u011dis, kaj dankis la re\u011don", "La Malnova Testamento, II. Samuel 14:22"], ["dankis la Eternulon, ke Li estas bona", "La Malnova Testamento, II. Kroniko 7:3"], ["mi dankos Vin eterne por tio, kion Vi faris", "La Malnova Testamento, Psalmaro 52:9"], ["Daniel dankis pro tio Dion de la \u0109ielo", "La Malnova Testamento, Daniel 2:19"], ["\u0109u vi deziras kafon? - Mi dankas", null], ["mi anticipe dankas vin", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Montri per faro \u015duldan senton pro ricevita servo; reciproki servon pro ricevita servo.", "translations": {"fr": ["gratifier (donner en remerciement)"], "tr": ["te\u015fekk\u00fcr etmek"], "pl": ["dzi\u0119kowa\u0107"], "he": ["\u05dc\u05d2\u05de\u05d5\u05dc \u05dc-"]}, "examples": [["li dankis al mi per donaco", null], ["\u015di dankis al li per amplena rigardo", null], ["vi dankas al mi per perfido", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Konscii, ke oni havas la moralan devon reciproki al iu ricevitan servon.", "translations": {"fr": ["savoir gr\u00e9 (de)", "\u00eatre reconnaissant (de)"], "pl": ["by\u0107 wdzi\u0119cznym"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05db\u05d9\u05e8 \u05d8\u05d5\u05d1\u05d4"]}, "examples": [["mi tre dankas al li pro lia helpo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) \u011cui ion pro la efiko de io.", "translations": {"fr": ["devoir (\u00eatre redevable)", "\u00eatre redevable"], "pl": ["zawdzi\u0119cza\u0107 (co\u015b, komu\u015b)"]}, "examples": [["mi dankas al vi mian feli\u0109an edzecon", null], ["al tiu neatendita cirkonstanco mi dankis la vivon", null], ["la tutan nian civilizon ni dankas nur al la posedado de lingvo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "dank", "primary": true}, "en la nomo de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Agante anstata\u016d, kiel reprezentanto de.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442 \u0438\u043c\u0435\u043d\u0438", "\u0432\u043e \u0438\u043c\u044f", "\u0438\u043c\u0435\u043d\u0435\u043c"], "fr": ["au nom de", "de la part de"], "de": ["im Namen von"], "nl": ["namens"], "br": ["en anv", "a-berzh"]}, "examples": [["la ambasadoro salutis la kongreson nome de sia registaro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "komisie de", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nom", "primary": false}, "anta\u016diri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iri anta\u016d io a\u016d iu.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u0448\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["pr\u00e9c\u00e9der"], "nl": ["voorgaan"], "pt": ["preceder", "anteceder"], "de": ["vorangehen", "vorausgehen", "vorgehen"], "pl": ["przodowa\u0107"], "hu": ["el\u00f6l megy", "el\u00f6l halad", "el\u00f6l j\u00e1r"]}, "examples": [["muzikistaro anta\u016diras la procesion", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ir", "primary": false}, "trosati\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de tiu, kiu estas pli ol sata.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0441\u044b\u0447\u0430\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["repl\u00e9tion", "sati\u00e9t\u00e9"], "nl": ["oververzadigdheid"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0441\u044b\u0449\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "sv": ["\u00f6verm\u00e4tt", "d\u00e4st"], "it": ["satollo", "rimpinzato"], "hu": ["eltelt", "t\u00fallakott"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sat", "primary": false}, "oblikva projekcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0441\u0430\u044f \u043f\u0440\u043e\u0435\u043a\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["projection oblique"], "en": ["skew projection"], "de": ["schiefe Projektion"], "pl": ["rzut r\u00f3wnoleg\u0142y"], "hu": ["ferde p\u00e1rhuzamos projekci\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "projekci", "primary": false}, "vojkoneksa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri topologia spaco) Tia, ke por ajnaj du punktoj a kaj b de \u011di ekzistas vojo en tiu spaco, kies komenca kaj fina punktoj estas a kaj b.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0438\u043d\u0435\u0439\u043d\u043e\u0441\u0432\u044f\u0437\u043d\u043e\u0435 (\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["(espace) connexe par arcs"], "en": ["path-connected (space)", "pathwise connected (space)"], "fa": ["\u0645\u0633\u06cc\u0631\u06cc-\u0647\u0645\u0628\u0646\u062f"], "de": ["wegzusammenh\u00e4ngend (-er Raum)"], "pl": ["(przestrze\u0144) sp\u00f3jna \u0142ukowo"]}, "examples": [["konveksa spaco estas vojkoneksa", null], ["vojkoneksa spaco estas anka\u016d koneksa", null]], "subdefinitions": []}], "root": "koneks", "primary": false}, "manipulatoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mana interrompilo, kiu en primaria cirkvito de telegrafaj aparatoj ebligas la sendon de signaloj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u0456\u043f\u0443\u043b\u044f\u0442\u0430\u0440"], "hu": ["manipul\u00e1tor"], "nl": ["manipulator"], "pt": ["manipulador"], "ru": ["\u043c\u0430\u043d\u0438\u043f\u0443\u043b\u044f\u0442\u043e\u0440"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "manipulator", "primary": true}, "harmono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En akustiko, \u0109iu el la flankaj sonoj produktataj de vibranta kordo, kune kun la \u0109efsono.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0435\u0440\u0442\u043e\u043d"], "fr": ["harmonique (subst., acoustique)"], "nl": ["bijtoon"], "pt": ["harm\u00f4nico"], "de": ["Harmonische", "Oberton"], "it": ["armonica (suono, onda, frequenza)"], "hu": ["felhang", "felharmonikus"], "es": ["arm\u00f3nico"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "harmon", "primary": true}, "provizumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u043d\u0430\u0431\u0436\u0430\u0442\u044c \u043f\u0440\u043e\u0432\u0438\u0430\u043d\u0442\u043e\u043c"], "fr": ["approvisionner"], "en": ["supply"], "nl": ["provianderen"], "hu": ["\u00e9lelmez", "\u00e9lelemmel ell\u00e1t"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "proviz", "primary": false}, "markukumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longa, mola besto rampanta en sablo, trovebla en varmaj maroj \u011dis tre profunde, klaso el e\u0125inodermoj.", "translations": {"fr": ["concombre de mer", "holothurie"], "de": ["Seegurke", "Seewalze"], "nl": ["zeekomkommer", "holothurie"], "it": ["oloturia"]}, "examples": [["\u00abMaturi\u011do kaj Fekundi\u011do \u0109e la Ovo de l' Markukumoj\u00bb", "H. Ohshima, Maturi\u011do..., Bulteno Scienca de la Fakultato Terkultura, 1925/2, p.70a-102a"], ["\u00abkaj kiajn florojn tie vi kultivas?\u00bb \u00abLa maranemonojn,\u00bb diris nia amiko, \u00aben kelkaj raraj specioj. Anka\u016d la marstelojn kaj markukumojn\u00bb", "Milito kontra\u016d salamandr, libro 2a, \u0109apitro 3a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kukum", "primary": false}, "harmona": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al harmonoj.", "translations": {"fr": ["harmonique (adj., acoustique)"], "it": ["armonico (mat. e fis.)"], "pt": ["harm\u00f4nico"], "hu": ["felhang-", "felharmonikus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri funkcio a\u016d kampo) Tia, ke aplikite al \u011di la laplaca operatoro alprenas nulan valoron.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0430\u0440\u043c\u043e\u043d\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f (\u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u044f)"], "fr": ["(fonction) harmonique"], "en": ["harmonic (function)"], "de": ["harmonisch (-e Funktion)"], "hu": ["harmonikus(pl. f\u00fcggv\u00e9ny)"], "es": ["arm\u00f3nico"], "pl": ["(funkcja) harmoniczna"]}, "examples": [["en regiono sen elektraj \u015dargoj la potencialo estas harmona", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": []}]}], "root": "harmon", "primary": false}, "triangula": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta la formon de triangulo; rilata al triangulo.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u043e\u0445\u043a\u0443\u0442\u043d\u044b", "\u0442\u0440\u043e\u0445\u0432\u0443\u0433\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b"], "ru": ["\u0442\u0440\u0435\u0443\u0433\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["triangulaire"], "sv": ["triangul\u00e4r"], "hu": ["h\u00e1romsz\u00f6g\u0171"]}, "examples": [["triangula placo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri (n,n)-matrico) Kies \u0109iuj elementoj situantaj sub \u011dia diagonalo estas nulaj; alternative: kies \u0109iuj elementoj situantaj super \u011dia diagonalo estas nulaj.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u0435\u0443\u0433\u043e\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f (\u043c\u0430\u0442\u0440\u0438\u0446\u0430)"], "fr": ["(matrice) triangulaire"], "en": ["triangular (matrix)"], "de": ["Dreiecks-(matrix)"], "hu": ["h\u00e1romsz\u00f6g- (m\u00e1trix)"], "sk": ["trojuholn\u00edkov\u00fd"], "pl": ["(macierz) tr\u00f3jk\u0105tna"]}, "examples": [["la determinanto de triangula matrico egalas al la produto de ties diagonalaj elementoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "angul", "primary": false}, "tuno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komunuza mezurunuo de maso, egala al 1000 kilogramoj (la\u016d metra tuno) a\u016d 1016 kilogramoj (la\u016d angla tuno); simb. t.", "translations": {"be": ["\u0442\u043e\u043d\u0430"], "fr": ["tonne"], "en": ["metric ton"], "nl": ["ton"], "pt": ["tonelada"], "ru": ["\u0442\u043e\u043d\u043d\u0430"], "de": ["Tonne"], "hu": ["tonna"], "fa": ["\u062a\u064f\u0646"], "pl": ["tona"]}, "examples": [["sendube estus pli facile kolekti po\u015dtmarkojn a\u016d iujn aliajn eta\u0135ojn ol verajn sonorilegojn pre\u011dejajn, kiuj povas pezi e\u0109 plurajn tunojn", "Saliko: Kolekti sonorilojn, Monatojaro 2001a, numero 2a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tun", "primary": true}, "\u0125ora\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Muzika\u0135o verkita por esti kantata de \u0125oro.", "translations": {"fr": ["ch\u0153ur (pi\u00e8ce musicale)"], "en": ["choral", "carol"], "nl": ["koorlied"], "pt": ["coro (composi\u00e7\u00e3o musical)"], "ca": ["coral (composici\u00f3)"], "de": ["Choral"], "it": ["corale (componimento)"], "hu": ["k\u00f3rusm\u0171"], "fi": ["kuoroteos", "kuoros\u00e4vellys"], "pl": ["ch\u00f3ra\u0142"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125or", "primary": false}, "trigledoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo skorpenoformaj fi\u015doj (Triglidae).", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u0438\u0433\u043b\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)", "\u043c\u043e\u0440\u0441\u043a\u0438\u0435 \u043f\u0435\u0442\u0443\u0445\u0438 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Knurrh\u00e4hne (Familie)"], "nl": ["ponen (fam.)"], "pt": ["trigl\u00eddeos"], "hu": ["morg\u00f3half\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "trigled", "primary": true}, "fa\u016dki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti lar\u011de malfermita.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u044f\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c \u043f\u0430\u0448\u0447\u0443", "\u0437\u0435\u045e\u0440\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["b\u00e2iller (en p. d'une ouverture)", "b\u00e9er (en p. d'une ouverture)"], "nl": ["wijd openstaan"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0435\u0432\u0430\u0442\u044c \u043f\u0430\u0441\u0442\u044c", "\u0437\u0438\u044f\u0442\u044c"], "de": ["klaffen"], "hu": ["t\u00e1tong"]}, "examples": [["\u0109irka\u016de fa\u016dkis profundaj fendegoj, abismoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "fa\u016dk", "primary": false}, "fa\u016dko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bu\u015dkavo de sova\u011daj rabaj bestoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u0441\u0442\u044c (\u0436\u0438\u0432\u043e\u0442\u043d\u043e\u0433\u043e)"], "fr": ["gueule (d'un animal, d'une gouffre)", "goulot", "ouverture (b\u00e9ante)"], "nl": ["muil"], "pt": ["goela", "fauce", "abertura", "boca (de t\u00fanel, forno etc.)"], "be": ["\u043f\u0430\u0448\u0447\u0430", "\u0437\u044f\u043f\u0430"], "de": ["Rachen (Raubtier)"], "hu": ["torok (\u00e1llat\u00e9, t\u00e1rgy\u00e9)", "garat (\u00e1llat\u00e9, t\u00e1rgy\u00e9)", "ny\u00edl\u00e1s (b\u00e9ante)"]}, "examples": [["fa\u016dko de tigro, serpento", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malferma\u0135o.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aperturo de vazo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0442\u0443\u043b\u0456\u043d\u0430"], "de": ["\u00d6ffnung"], "nl": ["opening"], "ru": ["\u043e\u0442\u0432\u0435\u0440\u0441\u0442\u0438\u0435"]}, "examples": [["fa\u016dko de glaso, de botelo", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Lar\u011da malluma a\u016d timiga aperturo.", "translations": {"be": ["\u0436\u0430\u0440\u0430\u043b\u043e", "\u0437\u044f\u043f\u0430"], "de": ["\u00d6ffnung"], "nl": ["opening"], "ru": ["\u0437\u0435\u0432", "\u0436\u0435\u0440\u043b\u043e"]}, "examples": [["fa\u016dko de kaverno, minejo, tunelo, fornego, kanono", null], ["lar\u011de malfermis sian fa\u016dkon la intermonto", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 4a"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Abismo, senfunda\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0431\u0435\u0437\u0434\u0430\u043d\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0440\u0432\u0430"], "de": ["Abgrund"], "nl": ["afgrond"], "ru": ["\u0437\u0438\u044f\u044e\u0449\u0435\u0435 \u043e\u0442\u0432\u0435\u0440\u0441\u0442\u0438\u0435"]}, "examples": [["fa\u016dko de la morto", "Z"], ["fa\u016dko de la ondegoj", null]]}]}], "root": "fa\u016dk", "primary": true}, "malliberigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Senigi je la\u016dvola irado, agado.", "translations": {"fr": ["emprisonner", "incarc\u00e9rer"], "en": ["imprison"], "it": ["imprigionare", "incarcerare", "rinchiudere (in carcere)"]}, "examples": [["oni do lin arestis, liajn skribojn forbruligis, lin mem malliberigis", "Satiraj rakontoj, la falsa a\u016dguro"]], "subdefinitions": []}], "root": "liber", "primary": false}, "karesi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Delikate kaj ame tu\u015deti.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0430\u0441\u043a\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["caresser", "cajoler", "c\u00e2liner", "dorloter", "effleurer", "enj\u00f4ler", "nourrir (un r\u00eave, un espoir)"], "en": ["caress"], "nl": ["liefkozen", "aaien"], "be": ["\u043b\u0430\u0448\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u043f\u0435\u0441\u044c\u0446\u0456\u0446\u044c"], "de": ["liebkosen", "herzen"], "hu": ["simogat", "cir\u00f3gat"], "br": ["choura\u00f1 (floura\u00f1)", "floura\u00f1"]}, "examples": [["selante \u0109evalon, oni \u011din karesas", "Proverbaro esperanta"], ["karesi siajn lipharojn", "Z"], ["karesi al iu la barbon", "Proverbaro esperanta"], ["karesi kontra\u016d la haroj", "Proverbaro esperanta"], ["karesi iluzion", null], ["la lumo karesas la murojn", null], ["la ondoj karesis la dezertan bordon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Plezurigi, feli\u0109igi.", "translations": {"de": ["schmeicheln", "gef\u00e4llig sein"], "nl": ["strelen"]}, "examples": [["tiu koloro karesas la rigardon, la okulojn", null], ["min mono neniam karesis", "Z"], ["viaj konsoloj karesas mian vunditan animon", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Favori, protekti.", "translations": {"nl": ["strelen"]}, "examples": [["kiun la sorto karesas, al tiu \u0109io sukcesas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "kares", "primary": true}, "edzi\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016dle\u011da ligo de viro kun virino.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0435\u043d\u0438\u0442\u044c\u0431\u0430", "\u0432\u0441\u0442\u0443\u043f\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435 \u0432 \u0431\u0440\u0430\u043a", "\u0431\u0440\u0430\u043a\u043e\u0441\u043e\u0447\u0435\u0442\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["mariage", "noces (mariage)"], "en": ["Holy Matrimony"], "nl": ["huwelijk"], "de": ["Heirat", "Verm\u00e4hlung"], "pl": ["\u015blub"], "hu": ["h\u00e1zass\u00e1g (szents\u00e9g)"]}, "examples": [["edzi\u011do la\u016d koro, la\u016d la kvanto da oro", "Proverbaro esperanta"], ["fari edzi\u011dopeton al knabino (mano)", "Z"], ["edzi\u011do pro amo flamanta al sako sonanta", "Proverbaro esperanta"], ["malsamranga edzi\u011do (mezalianco)", null], ["edzi\u011dofesto", "La Malnova Testamento, Alta kanto 3:11"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sakramento, kiu sanktigas la unuigon de viro kun virino kaj havigas al ili dian helpon por kristane vivi.", "translations": {"en": ["Holy Matrimony"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "edz", "primary": false}, "kareso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago karesi.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0430\u0441\u043a\u0430"], "fr": ["caresse", "cajolerie", "c\u00e2lin (subst.)", "effleurement"], "nl": ["liefkozing", "aai"], "br": ["allazig", "chouradenn", "flouradenn"], "be": ["\u043b\u0430\u0441\u043a\u0430", "\u043f\u044f\u0448\u0447\u043e\u0442\u0430"], "hu": ["simogat\u00e1s", "cir\u00f3gat\u00e1s"]}, "examples": [["ne ekzistas kareso sen intereso", "Proverbaro esperanta"], ["ursa (mallerta) kareso", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kares", "primary": false}, "karesa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karesanta.", "translations": {"be": ["\u043b\u0430\u0441\u043a\u0430\u0432\u044b", "\u043f\u044f\u0448\u0447\u043e\u0442\u043d\u044b"], "fr": ["caressant", "cajoleur (adj.)", "c\u00e2lin (adj.)", "enjoleur (adj.)"], "nl": ["liefkozend", "aaiend"], "br": ["chourus", "flourus"], "ru": ["\u043b\u0430\u0441\u043a\u043e\u0432\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0436\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["simogat\u00f3", "cir\u00f3gat\u00f3"]}, "examples": [["karesa tu\u015do, kiso", null], ["karesaj vortoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kares", "primary": false}, "disstari": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Stari malkune.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u044f\u0446\u044c (\u0430\u0441\u043e\u0431\u043d\u0430)"], "fr": ["se dresser de part et d'autre"], "hu": ["sz\u00e9t\u00e1ll"], "ru": ["\u0441\u0442\u043e\u044f\u0442\u044c (\u043e\u0442\u0434\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "star", "primary": false}, "dulitera\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plurlitera\u0135o el du literoj, ofte rigardata kiel unu litero.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0433\u0440\u0430\u0444"], "en": ["digraph"], "nl": ["tweelettergroep"], "pt": ["d\u00edgrafo", "digrama"], "ru": ["\u0434\u0438\u0433\u0440\u0430\u0444", "\u0434\u0432\u043e\u0439\u043d\u0430\u044f \u0431\u0443\u043a\u0432\u0430"], "it": ["digramma"], "hu": ["k\u00e9tjegy\u0171 bet\u0171"]}, "examples": [["en la \u0109e\u0125a alfabeto la dulitera\u0135o ch okupas lokon inter h kaj i", null], ["la\u016d la Fundamento, la \u0109apelitajn literojn de Esperanto oni rajtas prezenti per dulitera\u0135oj ch, gh, hh, jh kaj tiel plu", null]], "subdefinitions": []}], "root": "liter", "primary": false}, "leporhundo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hundo el raso rapidkura, gracie maldika, kapabla kurkapti leporon.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043d\u0447\u0430\u043a"], "fr": ["l\u00e9vrier"], "en": ["harehound", "harrier (dog)"], "nl": ["hazewindhond"], "pt": ["galgo"], "el": ["\u03bb\u03b1\u03b3\u03c9\u03bd\u03b9\u03ba\u03cc"], "de": ["Windhund"], "it": ["levriero"], "hu": ["ag\u00e1r"], "fa": ["\u062a\u0627\u0632\u06cc", "\u0633\u06af \u062a\u0627\u0632\u06cc"], "br": ["levran"], "ru": ["\u0433\u043e\u043d\u0447\u0430\u044f (\u0441\u043e\u0431\u0430\u043a\u0430)"], "pl": ["chart"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hund", "primary": false}, "\u015dtopi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fermi truon, plenigante \u011din per ia substanco.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0442\u044b\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u043a\u0443\u043f\u043e\u0440\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u043a\u0430\u0440\u043a\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c"], "en": ["plug"], "nl": ["dichten", "verstoppen"], "pt": ["tampar", "encher", "arrolhar"], "ru": ["\u0437\u0430\u0442\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u043a\u0443\u043f\u043e\u0440\u0438\u0442\u044c"], "de": ["stopfen"], "sv": ["stoppa (till)", "proppa", "korka"], "hu": ["bet\u00f6m", "bedug"], "it": ["tappare"]}, "examples": [["\u015dtopi fendon en barelo", "B"], ["\u015dtopi al si la nazon", null], ["\u015dtopi sian orelon kontra\u016d kriado", "Z"], ["\u015dtopi la manklokojn", null], ["en tiu tempo mi re\u015dtopos la bre\u0109ojn de la tabernaklo", "Z"], ["\u0109u vi havas korktirilon por mal\u015dtopi la botelon?", "Z"], ["\u015dtopa (senutila) epiteto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Tute obstrukci.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0442\u043a\u043d\u0443\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0431\u043b\u044f\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u0437\u0430\u0442\u043e\u0440"], "de": ["verstopfen"], "nl": ["blokkeren"], "ru": ["\u0437\u0430\u0442\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u0437\u0434\u0430\u0442\u044c \u0437\u0430\u0442\u043e\u0440", "\u0437\u0430\u0431\u043b\u043e\u043a\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["eltorlaszol"]}, "examples": [["la ne\u011do \u015dtopis la elirejon", null], ["la vojoj estis \u015dtopitaj per konfuza\u0135o da veturiloj", null], ["tiu deziro \u015dtopis la vo\u0109on en \u015dia brusto", "Z"], ["la akcidento ka\u016dzis teruran \u015dtopi\u011don de la trafiko", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Tute plenigi.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0431\u0438\u0442\u044c (\u0434\u043e \u043e\u0442\u043a\u0430\u0437\u0430)"], "be": ["\u043d\u0430\u043f\u0445\u0430\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c (\u0431\u0456\u0442\u043a\u043e\u043c)"], "de": ["voll stopfen"], "nl": ["volstoppen"], "hu": ["megt\u00f6m"]}, "examples": [["plene \u015dtopi al si la po\u015dojn", "Z"], ["\u015dtopi sian stomakon", null], ["dika volumo plen\u015dtopita per faktoj kaj dokumentoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dtop", "primary": true}, "miksopero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043c\u044e\u0437\u0456\u043a\u0430\u043b", "\u0430\u043f\u044d\u0440\u044d\u0442\u0430"], "de": ["Spieloper", "Musical"], "nl": ["opera comique"], "ru": ["\u043c\u044e\u0437\u0438\u043a\u043b", "\u043e\u043f\u0435\u0440\u0435\u0442\u0442\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "oper", "primary": false}, "pentrarto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grafika belarto produktanta bildojn per koloriloj.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0438\u0432\u043e\u043f\u0438\u0441\u044c"], "fr": ["peinture (art)"], "nl": ["schilderkunst"], "ca": ["pintura"], "pl": ["malarstwo"], "hu": ["fest\u00e9szet"]}, "examples": [["sur la monumento trovi\u011das anka\u016d tri figuroj: la Skulpturo, la Pentrarto kaj la Ar\u0125itekturo", "Fabeloj, volumo 1, kupra porko"]], "subdefinitions": []}], "root": "art", "primary": false}, "bankiero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bankmastro, bankposedanto.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043d\u043a\u0456\u0440"], "fr": ["banquier (propri\u00e9taire)"], "en": ["banker"], "nl": ["bankier"], "ru": ["\u0431\u0430\u043d\u043a\u0438\u0440"], "de": ["Bankier"], "hu": ["bank\u00e1r"], "es": ["banquero"], "pl": ["bankier"]}, "examples": [["vi indas la karesojn de la faraono mem [...] kaj de la plej ri\u0109aj feniciaj bankieroj", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap.13"]], "subdefinitions": []}], "root": "bankier", "primary": true}, "gruzo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sablego el dikaj grajnoj, dispecigitaj \u015dtonetoj.", "translations": {"be": ["\u0434\u0440\u0443\u0437", "\u0436\u0432\u0456\u0440", "\u0433\u0440\u0430\u0432\u0456\u0439"], "fr": ["gravier"], "en": ["gravel"], "nl": ["kiezel", "grind"], "pt": ["cascalho", "brita", "areia grossa"], "ru": ["\u0449\u0435\u0431\u0435\u043d\u044c", "\u0433\u0440\u0430\u0432\u0438\u0439"], "de": ["Grus", "Kies"], "hu": ["murva", "kavics"]}, "examples": [["la gruzo en la vojetoj estis hajle blanka", "G. Bomans, trad. B. Leopold, La sekreto, Nica Literatura Revuo, 1960-01 \u011dis 02, numero 5/3, p. 108a-110a"]], "subdefinitions": []}], "root": "gruz", "primary": true}, "frago": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frukto de la fragujo, ru\u011da kaj bongusta, uzata en deserto a\u016d konfita\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u043d\u0456\u0446\u0430 (\u044f\u0433\u0430\u0434\u0430)", "\u0442\u0440\u0443\u0441\u043a\u0430\u045e\u043a\u0430 (\u044f\u0433\u0430\u0434\u0430)"], "fr": ["fraise"], "bg": ["\u044f\u0433\u043e\u0434\u0430"], "nl": ["aardbei (vrucht)"], "pt": ["morango"], "ru": ["\u043a\u043b\u0443\u0431\u043d\u0438\u043a\u0430 (\u044f\u0433\u043e\u0434\u0430)", "\u0437\u0435\u043c\u043b\u044f\u043d\u0438\u043a\u0430 (\u044f\u0433\u043e\u0434\u0430)"], "de": ["Erdbeere"], "tr": ["\u00e7ilek"], "hu": ["f\u00f6ldieper", "szam\u00f3ca"], "en": ["strawberry"], "es": ["fresa"], "pl": ["truskawka", "poziomka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "frag", "primary": true}, "prifosado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esplorado de la grundo por trovi subtera\u0135ojn.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u043a\u043e\u043f\u043a\u0438"], "fr": ["fouille (d'un terrain)"], "hu": ["megkutat (\u00e1sat\u00e1ssal)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fos", "primary": false}, "trono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ceremonia alta se\u011do de re\u011do a\u016d alia suvereno.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u043e\u043d", "\u043f\u0430\u0441\u0430\u0434"], "fr": ["tr\u00f4ne"], "en": ["throne"], "nl": ["troon"], "pt": ["trono"], "ru": ["\u0442\u0440\u043e\u043d", "\u043f\u0440\u0435\u0441\u0442\u043e\u043b"], "de": ["Thron"], "hu": ["tr\u00f3nus", "tr\u00f3nsz\u00e9k"], "lat": ["solium, ii"], "pl": ["tron"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) La re\u011da a\u016d suverena potenco.", "translations": {"pl": ["tron", "stolec (krzes\u0142o)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tron", "primary": true}, "dekutimi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Perdi kutimon.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0432\u0443\u0447\u044b\u0446\u0446\u0430", "\u0430\u0434\u0432\u044b\u043a\u043d\u0443\u0446\u044c", "\u0430\u0434\u0437\u0432\u044b\u0447\u0430\u0456\u0446\u0446\u0430"], "hu": ["leszokik", "elszokik"], "de": ["sich abgew\u00f6hnen"], "nl": ["afwennen", "afleren"], "ru": ["\u043e\u0442\u0432\u044b\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u0443\u0447\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"]}, "examples": [["malkutimi\u011di de fumado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kutim", "primary": false}, "troni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Sidi sur trono.", "translations": {"be": ["\u0441\u044f\u0434\u0437\u0435\u0446\u044c \u043d\u0430 \u0442\u0440\u043e\u043d\u0435"], "fr": ["tr\u00f4ner"], "en": ["sit enthroned"], "nl": ["tronen"], "ru": ["\u0432\u043e\u0441\u0441\u0435\u0434\u0430\u0442\u044c \u043d\u0430 \u0442\u0440\u043e\u043d\u0435"], "de": ["thronen"], "hu": ["tr\u00f3nol", "tr\u00f3nsz\u00e9ken \u00fcl"], "pl": ["zasiada\u0107 na tronie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti re\u011do a\u016d suvereno.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u043b\u0430\u0434\u0430\u0440\u044b\u0446\u044c"], "en": ["reign"], "pl": ["kr\u00f3lowa\u0107", "panowa\u0107"], "ru": ["\u0446\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Afekti imponan mienon de grava a\u016dtoritata persono.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0441\u0441\u0435\u0434\u0430\u0442\u044c"], "en": ["lord it"], "pl": ["wywy\u017csza\u0107 si\u0119", "panowa\u0107"]}, "examples": [["la markizo \u0109iam kaj \u0109ie volis troni", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Majeste alte stari\u011di; impone montri\u011di.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0441\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "pl": ["g\u00f3rowa\u0107", "panowa\u0107"]}, "examples": [["kastelo fiere tronas sur la alta roko", null], ["la vulkano tronas en malanta\u016da\u0135o", null], ["sur lia frunto tronas fiero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tron", "primary": false}, "mulda\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Muldita objekto, figuro.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043b\u0438\u0432\u043a\u0430", "\u0441\u043b\u0435\u043f\u043e\u043a"], "fr": ["moulage"], "de": ["Gussst\u00fcck", "Abguss"], "nl": ["gegoten voorwerp"], "hu": ["\u00f6ntv\u00e9ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "muld", "primary": false}, "anta\u016dteni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Prezenti.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u043f\u0430\u043d\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u0430\u0434\u0441\u0442\u0430\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["pr\u00e9senter (proposer)", "proposer (pr\u00e9senter)"], "pl": ["przedstawia\u0107", "prezentowa\u0107", "wyci\u0105ga\u0107"], "hu": ["el\u00e9je tart", "maga el\u00e9 tart"]}, "examples": [["\u0109iu el ili anta\u016dtenis al li plej \u0109arman sukera\u0135on", "Fabeloj, volumo 2, Mardo"], ["\u0109iuj stanaj soldatoj anta\u016dtenis la pafilojn anta\u016d \u011dia pordo", "Fabeloj, volumo 2, Vendredo"], ["li anta\u016dtenis al li sian manon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ten", "primary": false}, "eoceno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La plej malsupra geologia eta\u011do de la terciara epoko (inter 55 milionoj kaj 34 milionoj jaroj anta\u016d hodia\u016d).", "translations": {"be": ["\u044d\u0430\u0446\u044d\u043d"], "fr": ["\u00e9oc\u00e8ne"], "pt": ["Eoceno"], "ru": ["\u044d\u043e\u0446\u0435\u043d"], "ca": ["eoc\u00e8"], "de": ["Eoz\u00e4n"], "hu": ["eoc\u00e9n"], "es": ["eoceno"], "pl": ["eocen"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "eocen", "primary": true}, "abortulo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La Biblio similsence uzas anka\u016d \u00ababortito\u00bb kaj \u00ababortita\u0135o\u00bb. La pasiva formo sugestas, ke aborti povus havi akuzativforman komplementon (same kiel naski), sed tia uzo ne disvasti\u011dis."], "primary definition": "Nevivpova ido.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u043a\u0438\u0434\u044b\u0448"], "fr": ["avorton"], "nl": ["afgedreven vrucht"], "pt": ["aborto"], "de": ["Fehlgeburt"], "it": ["aborto"], "hu": ["elvet\u00e9lt magzat"]}, "examples": [["ili malaperu, kiel aborta\u0135o virina, kiu ne vidis la sunon", "La Malnova Testamento, Psalmaro 58:8"]], "subdefinitions": []}], "root": "abort", "primary": false}, "\u015duo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Piedvesto kun solida plandumo, ta\u016dga por uzo eksterhejma.", "translations": {"el": ["\u03c0\u03b1\u03c0\u03bf\u03cd\u03c4\u03c3\u03b9"], "fr": ["chaussure"], "bg": ["\u043e\u0431\u0443\u0432\u043a\u0430"], "be": ["\u0447\u0430\u0440\u0430\u0432\u0456\u043a", "\u0442\u0443\u0444\u0435\u043b\u044c", "\u043f\u0430\u043d\u0442\u043e\u0444\u043b\u044f"], "ca": ["sabata"], "de": ["Schuh"], "it": ["scarpa"], "hu": ["cip\u0151"], "ar": ["\u062d\u0650\u0630\u064e\u0627\u0621\u064c \u062c \u0623\u064e\u062d\u0652\u0630\u0650\u064a\u064e\u0629\u064c"], "cs": ["polobotka", "st\u0159ev\u00edc"], "vo": ["juk"], "es": ["zapato"], "he": ["\u05e0\u05e2\u05dc"], "ru": ["\u0431\u043e\u0442\u0438\u043d\u043e\u043a", "\u0431\u0430\u0448\u043c\u0430\u043a", "\u0442\u0443\u0444\u043b\u044f"], "nl": ["schoen"], "pt": ["sapato"], "tr": ["ayakkab\u0131"], "sv": ["sko"], "en": ["shoe"], "pl": ["but", "p\u00f3\u0142but", "trzewik"]}, "examples": [["\u0109e botisto la \u015duo estas \u0109iam kun truo", "Proverbaro esperanta"], ["esti sub la \u015duo de sia edzino", "Proverbaro esperanta"], ["trovi \u011dustmezuran \u015duon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015du", "primary": true}, "Skorpio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stelaro kaj signo de la zodiako (Scorpio).", "translations": {"be": ["\u0421\u043a\u0430\u0440\u043f\u0456\u0451\u043d"], "fr": ["scorpion"], "en": ["Scorpio"], "nl": ["schorpioen"], "ru": ["\u0421\u043a\u043e\u0440\u043f\u0438\u043e\u043d"], "de": ["Skorpion"], "hu": ["Skorpi\u00f3"], "pl": ["skorpion"], "he": ["\u05de\u05d6\u05dc \u05e2\u05e7\u05e8\u05d1"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skorpi", "primary": false}, "centuma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bazita sur sistemo en kiu oni nombras po cent (centuma nombrosistemo), a\u016d koncerna tuto estas dividita en centonojn.", "translations": {"be": ["\u0441\u043e\u0442\u043a\u0430\u0432\u044b"], "fr": ["cent\u00e9simal"], "nl": ["honderddelig"], "pt": ["centesimal"], "el": ["\u03b5\u03ba\u03b1\u03c4\u03bf\u03bd\u03c4\u03b1\u03b4\u03b9\u03ba\u03cc\u03c2"], "it": ["centesimale"], "hu": ["sz\u00e1zas alap\u00fa", "sz\u00e1zados beoszt\u00e1s\u00fa"], "sk": ["stovkov\u00fd"], "pl": ["setny"], "ru": ["\u0441\u043e\u0442\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "es": ["centesimal"]}, "examples": [["centuma skalo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "cent", "primary": false}, "mar\u0109a cirkuo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de cirkuo.", "translations": {"en": ["western marsh-harrier"], "sv": ["brun k\u00e4rrh\u00f6k"], "pl": ["b\u0142otniak stawowy"], "la": ["Circus aeruginosus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cirku", "primary": false}, "petrol\u0125emio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bran\u0109o de \u0125emio studanta konsiston kaj \u0125emiajn ecojn de nafto, petroloj kaj natura gaso (gasaj hidrokarbona\u0135oj).", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0444\u0442\u0435\u0445\u0438\u043c\u0438\u044f"], "fr": ["p\u00e9trochimie"], "en": ["petrochemistry"], "nl": ["petrochemie"], "no": ["petrokjemi"], "de": ["Petrochemie"], "it": ["petrolchimica"], "fa": ["\u067e\u062a\u0631\u0648\u0634\u06cc\u0645\u06cc"], "fi": ["petrokemia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125emi", "primary": false}, "paleontologo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["pal\u00e9ontologiste", "pal\u00e9ontologue"], "nl": ["paleontoloog", "fossielkundige"]}, "examples": [["en 1990 \u0109ina paleontologo prof. Kong Ge kaj la de li gvidata grupo trovis en Heilongjiang-provinco, \u0108inio, angiosperman fosilion, la plej antikvan en la mondo", "el \u0109inaj gazetoj, El popola \u0108inio, 1999-04"], ["paleontologoj, kiam ili unue malkovris la fosiliojn de la Devonia sistemo, tuj rekonis ke ili estas mezaj la\u016d karaktero inter tiuj de la supra karbonia, kaj la malsupra Siluria sistemoj", "La Origino de Speci, \u0109apitro 10a"]], "subdefinitions": []}], "root": "paleontolog", "primary": true}, "profesii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Praktiki profesion.", "translations": {"fr": ["exercer (une profession)"], "en": ["practice"], "nl": ["een beroep uitoefenen"], "de": ["praktizieren"], "vo": ["cal\u00f6n"], "hu": ["(szakm\u00e1t) gyakorol", "(foglalkoz\u00e1st) folytat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "profesi", "primary": false}, "profesio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu okupo, per kiu oni akiras vivrimedojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0444\u044d\u0441\u0456\u044f"], "fr": ["profession"], "en": ["profession"], "nl": ["beroep"], "pt": ["profiss\u00e3o"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0444\u0435\u0441\u0441\u0438\u044f"], "de": ["Beruf"], "sv": ["yrke"], "vo": ["cal"], "hu": ["foglalkoz\u00e1s", "szakmai"]}, "examples": [["metia, libera profesio", null], ["profesia oratoro", null], ["profesia sekreto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "profesi", "primary": true}, "multehoma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Enhavanta multajn homojn; lo\u011data de multaj homoj.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043d\u043e\u0433\u043e\u043b\u044e\u0434\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["anim\u00e9 (populeux)", "populeux"], "nl": ["dichtbevolkt"], "br": ["poblek"], "it": ["popolato (popoloso)", "popoloso"], "pl": ["ludny", "pe\u0142en ludzi"], "hu": ["n\u00e9pes", "zs\u00fafolt"]}, "examples": [["homplena strato", null], ["multhoma lando", null], ["li ekrigardis tra la vitro sur la multehoman kaj multemovan straton", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "hom", "primary": false}, "Utre\u0125to": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Urbo en la samnoma nederlanda provinco Utre\u0125to (5&ring7'E, 52&ring5'N).", "translations": {"be": ["\u0423\u0442\u0440\u044d\u0445\u0442"], "nl": ["Utrecht"], "pt": ["Utreque"], "ru": ["\u0423\u0442\u0440\u0435\u0445\u0442"], "de": ["Utrecht"], "it": ["Utrecht"], "hu": ["Utrecht"], "lat": ["Trajectum ad Rhenam", "Trajectum Batavorum"], "fi": ["Utrecht"], "es": ["Utrecht"]}, "examples": [["la ideo tamen jam ekestis je la 12a de septembro 1998 en kafejo en Utre\u0125to.", "Hejmpa\u011do de la Zamenhofa Kolegaro 'Parkero'"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Provinco en Nederlando kies \u0109efurbo anka\u016d nomi\u011das Utre\u0125to.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Utre\u0125t", "primary": true}, "flatulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu emas flati.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0441\u044c\u043b\u0456\u0432\u0435\u0446"], "fr": ["flatteur"], "en": ["flatterer"], "nl": ["vleier"], "ru": ["\u043b\u044c\u0441\u0442\u0435\u0446"], "de": ["Schmeichler"], "hu": ["h\u00edzelg\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flat", "primary": false}, "kampanulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio de kampanulacoj (Campanula), kun sonorilformaj plej ofte bluaj floroj.", "translations": {"be": ["\u0437\u0432\u0430\u043d\u043e\u0447\u0430\u043a (\u043a\u0432\u0435\u0442\u043a\u0430)"], "fr": ["campanule"], "en": ["bellflower"], "nl": ["klokjesbloem"], "ru": ["\u043a\u043e\u043b\u043e\u043a\u043e\u043b\u044c\u0447\u0438\u043a"], "de": ["Glockenblume"], "hu": ["harangvir\u00e1g", "csengetty\u0171ke"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kampanul", "primary": true}, "harfasko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro de haroj kune elpendantaj.", "translations": {"fr": ["m\u00eache (de cheveux)"], "en": ["ponytail"], "pl": ["pasemko w\u0142os\u00f3w", "str\u0105k w\u0142os\u00f3w", "dred"]}, "examples": [["bela fra\u016dlineto kun oraj harfasketoj \u0109irka\u016d la blanka frunto", "Marta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "buklo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fask", "primary": false}, "nugato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Franda\u0135o el miela a\u016d karamela pasto enhavanta migdalojn kaj pistakojn; migdalmiela\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043d\u0443\u0433\u0430"], "fr": ["nougat"], "nl": ["noga"], "pt": ["nug\u00e1"], "el": ["\u03bd\u03bf\u03c5\u03b3\u03ba\u03ac"], "de": ["Nugat"], "hu": ["nug\u00e1t"], "ru": ["\u043d\u0443\u0433\u0430"], "pl": ["nugat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nugat", "primary": true}, "lotilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bileto kun numero a\u016d nomo, \u0135etkubo a\u016d iu ajn objekto, uzata por loti.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0440\u0435\u0431\u0438\u0439"], "fr": ["d\u00e9 (pour tirer au sort)", "billet de loterie", "sorts (pour tirer au sort)"], "de": ["Los"], "nl": ["loterijbriefje"], "hu": ["sorsol\u00e1s eszk\u00f6ze"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lot", "primary": false}, "rostostango": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stango per kiu oni trapikas man\u011da\u0135opecojn a\u016d tutan beston, kaj kiun oni turnas super fajro por kuiro.", "translations": {"fr": ["broche (cuisine)"], "en": ["spit", "turnspit"]}, "examples": [["leporoj kaj kunikloj estis turnataj sur rostostango", "Fabeloj, volumo 2, ne\u011da re\u011dino, kvina rakonto, malgranda rabistinfano"]], "subdefinitions": []}], "root": "stang", "primary": false}, "esplorema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Provanta bone, funde ekkoni per atenta observo.", "translations": {"fr": ["curieux (investigateur)", "inquisiteur (adj.)", "investigateur (adj.)", "scrutateur (adj.)"], "pl": ["badawczy", "dociekliwy"]}, "examples": [["esplorema rigardo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "esplor", "primary": false}, "varmegigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari ion varmega.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0433\u0440\u0435\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u043a\u0430\u043b\u0438\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0433\u043e\u0440\u044f\u0447\u0438\u0442\u044c"], "hu": ["felforr\u00f3s\u00edt", "felhev\u00edt"]}, "examples": [["\u00abAnta\u016de ni bakos panon,\u00bb diris la maljunulino, \u00abmi jam varmegigis la fornon kaj knedis la paston\u00bb", "Fratoj Grimm, tr. Kabe: Ha\u0109jo kaj Grenjo"], ["\u00abBelaj piedoj,\u00bb pensis \u015di, malrapide kaj facile surirante la \u015dtonajn \u015dtupojn de la teraso, varmegigitajn de la suno", "Patroj kaj filoj, \u0108ap. 25a."], ["ve al tiuj, kiuj sidas malfrue nokte por varmegigi sin per vino", "La Malnova Testamento, Jesaja 5:11"]], "subdefinitions": []}], "root": "varm", "primary": false}, "hidratigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Formi hidraton, kombini substancon kun akvo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u0434\u0440\u0430\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["hydrater (chim., transformer en hydrate)"], "nl": ["hydrateren"], "pt": ["hidratar"], "el": ["\u03c5\u03b4\u03c1\u03bf\u03c7\u03b5\u03b9\u03b4\u03ce\u03bd\u03c9"], "de": ["hydratisieren"], "it": ["idratare"], "hu": ["hidr\u00e1t\u00e1l"], "ru": ["\u0433\u0438\u0434\u0440\u0430\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "pl": ["hydratyzowa\u0107", "uwadnia\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hidrat", "primary": false}, "subsistemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de sistemo, prezentata aparte.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0441\u0438\u0441\u0442\u0435\u043c\u0430"], "fr": ["sous-syst\u00e8me"], "de": ["Subsystem"], "hu": ["alrendszer"]}, "examples": [["kiam oni projektas komplikan sistemon, estas rekomendinde aran\u011di \u011din en subsistemojn", "Klivo, Kio estas Javo?, Monato, jaro 1998a, numero 5a, p. 13a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sistem", "primary": false}, "dializilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato por dializi.", "translations": {"hu": ["dializ\u00e1tor", "m\u0171vese"], "be": ["\u0434\u044b\u044f\u043b\u0456\u0437\u0430\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["dialyseur"], "de": ["Dialyseapparat"], "ru": ["\u0434\u0438\u0430\u043b\u0438\u0437\u0430\u0442\u043e\u0440", "\u0430\u043f\u043f\u0430\u0440\u0430\u0442 \"\u0438\u0441\u043a\u0443\u0441\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f \u043f\u043e\u0447\u043a\u0430\""]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dializ", "primary": false}, "silentema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kutimanta silenti.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u045e\u043a\u043b\u0456\u0432\u044b"], "fr": ["discret (silencieux)"], "hu": ["hallgatag"], "nl": ["zwijgzaam"], "ru": ["\u043c\u043e\u043b\u0447\u0430\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439"]}, "examples": [["pri sia persono li estas \u0109iam silentema", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "silent", "primary": false}, "tamburino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frapinstrumento. Speco de malgranda tamburo.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043c\u0431\u0443\u0440\u044b\u043d"], "fr": ["tambourin"], "en": ["tambourine"], "nl": ["tamboerijn"], "pt": ["pandeiro", "tambor-basco"], "ru": ["\u0442\u0430\u043c\u0431\u0443\u0440\u0438\u043d"], "de": ["Tamburin"], "sv": ["tamburin"], "hu": ["tamburin"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Frapinstrumento. Malgranda tamburo garnita per tintiloj kaj havanta nur unu ledan lamenon, kiun oni frapas per la mano.", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u0431\u0435\u043d"], "ru": ["\u0431\u0443\u0431\u0435\u043d"], "pl": ["tamburyn"], "hu": ["cs\u00f6rg\u0151dob"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tamburin", "primary": true}, "porparolanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0430\u0434\u0432\u043e\u043a\u0430\u0442", "\u0437\u0430\u0449\u0438\u0442\u043d\u0438\u043a", "\u0437\u0430\u0441\u0442\u0443\u043f\u043d\u0438\u043a", "\u0445\u043e\u0434\u0430\u0442\u0430\u0439"], "fr": ["avocat (intercesseur)", "d\u00e9fenseur (intercesseur)", "intercesseur"], "en": ["advocate", "spokesperson"], "br": ["alvokad (dre skeud.)", "breutaer (dre skeud.)"], "it": ["rappresentante (portavoce)", "avvocato (rappresentante leg.)", "portavoce"], "pl": ["adwokat", "obro\u0144ca", "rzecznik"], "hu": ["\u00fcgyv\u00e9d", "sz\u00f3sz\u00f3l\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "parol", "primary": false}, "neegala\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Skriba\u0135o, kiu asertas neegalecon de du matematikaj objektoj, a\u016d montras ordo-rilaton inter ili.", "translations": {"be": ["\u043d\u044f\u0440\u043e\u045e\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["in\u00e9galit\u00e9 (math.)"], "en": ["inequation", "inequality"], "nl": ["ongelijkheid (wisk.)"], "ru": ["\u043d\u0435\u0440\u0430\u0432\u0435\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Ungleichung"], "hu": ["egyenl\u0151tlens\u00e9g"], "es": ["desigualdad"], "pl": ["nier\u00f3wno\u015b\u0107"]}, "examples": [["u2+1 > u", null], ["la neegala\u0135o u2 \u2265 u estas malvera por \u0109iu reelo en intervalo ]0,1[", null], ["se multipliki amba\u016d flankojn de reela neegala\u0135o per negativa nombro, necesas \u015dan\u011di \u011dian sencon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "egal", "primary": false}, "sumero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Termo de sumo a\u016d termo de serio.", "translations": {"hu": ["\u00f6sszeadand\u00f3", "tag"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Kiel pruvas la ekzemplo, en la intermilita Esperanto \u00absumero\u00bb estis etna nomo \u2015 konforme al la principo de la Lingva Respondo n-ro 47 kaj la tradicio rusa-pola. Tamen PIV pli respektis la tradicion de la okcidentaj lingvoj kaj difinis geografian regionon \u00abSumero\u00bb kaj ties enlo\u011dantojn \u00absumeranoj\u00bb. Tio estas ne nur malrespekto al la tradicioj de Esperanto sed anka\u016d malkohera\u0135o: la adjektivo \u00absumera\u00bb signifas ne \u00abrilata al la regiono\u00bb, sed nepre rilatas al la lingvo a\u016d kulturo de la koncerna historia etno; tion pruvas anka\u016d la terminoj kiel \u00abanta\u016dsumeraj enlo\u011dantoj\u00bb (angle pre-Sumerians) kaj tiel plu."], "primary definition": "Ano de antikva etno kreinta plurajn urbo\u015dtatojn kaj unu el la plej antikvaj civilizoj en la malsupra Mezopotamio en la 3a jarmilo a.K. (kaj kelkaj jarcentoj \u0109irka\u016de).", "translations": {"be": ["\u0448\u0443\u043c\u044d\u0440"], "fr": ["sum\u00e9rien (subst.)"], "en": ["Sumerian"], "nl": ["Soemeri\u00ebr"], "ru": ["\u0448\u0443\u043c\u0435\u0440"], "de": ["Sumerer"], "hu": ["sumer"], "es": ["sumerio"]}, "examples": [["ili estis skribitaj en la antikva lingvo de la sumeroj, kiun tiam uzadis nur antikvistoj kaj pastroj", "Pro I\u015dtar, \u0108ap.\u00a06."]], "subdefinitions": []}], "root": "sum", "primary": false}, "suker\u015dpina\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dol\u0109a\u0135o el sukerfadeno volvita \u0109irka\u016d bastoneto.", "translations": {"fr": ["barbe-\u00e0-papa"], "it": ["zucchero filato"]}, "examples": [["multe vendi\u011dis suker\u015dpina\u0135oj kaj balonoj", "Homoj man\u011dantaj, \u00absignifoplena malsato de la cirka trupo\u00bb, p. 88a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dpin", "primary": false}, "sumera": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la lingvo, kulturo, civilizo de la sumeroj.", "translations": {"be": ["\u0448\u0443\u043c\u044d\u0440\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["sum\u00e9rien (adj.)"], "en": ["Sumerian"], "nl": ["Soemerisch"], "ru": ["\u0448\u0443\u043c\u0435\u0440\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["sumerisch"], "hu": ["sumer"], "es": ["sumerio"]}, "examples": [["la sumera lingvo estis nek \u015demida nek hinde\u016dropa, sed ja aglutina", null], ["kelkajn sumerajn mitojn ni trovas en Biblio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sumer", "primary": true}, "vidi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Sin montri, aperi.", "translations": {"sk": ["uk\u00e1za\u0165 sa"], "ru": ["\u0432\u0438\u0434\u043d\u0435\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u043e\u043a\u0430\u0437\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["apparaitre", "se montrer"], "nl": ["tonen", "laten zien"], "de": ["sichtbar werden", "sich zeigen"], "pl": ["pokazywa\u0107 si\u0119", "ukazywa\u0107 si\u0119"], "hu": ["l\u00e1tszik"]}, "examples": [["jen iu \u015dipo, kiu vidi\u011das kaj malaperas ie malproksime, jen fumstrio \u0109e la horizonto", "Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, dua parto, \u0109apitro 2a"], ["lia viza\u011do akiris seriozan vidi\u011don", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vid", "primary": false}, "n-uma frakcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pozicia frakcio la\u016d bazo n.", "translations": {}, "examples": [["0,349 = 349/1000 estas dekuma frakcio", null], ["356/512, prezentebla en duuma nombrosistemo per la numeralo 0,1011001, estas duuma frakcio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "frakci", "primary": false}, "polusa akso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u044f\u0440\u043d\u0430\u044f \u043e\u0441\u044c"], "fr": ["axe polaire"], "en": ["polar axis"], "pt": ["eixo polar"], "de": ["Polarachse"], "hu": ["pol\u00e1rtengely"], "fa": ["\u0645\u062d\u0648\u0631 \u0642\u0637\u0628\u06cc"], "pl": ["o\u015b biegunowa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aks", "primary": false}, "poligamiulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu vivas poligamie.", "translations": {"fa": ["\u0686\u0646\u062f\u0647\u0645\u0633\u0631"], "fr": ["polygame"], "en": ["polygamist"], "nl": ["polygamist"], "de": ["Polygamist"], "pl": ["poligamista {m}", "poligamistka {f}"], "hu": ["polig\u00e1m"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "poligami", "primary": false}, "Irlando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Insula \u015dtato situanta en okcidenta E\u016dropo, okcidente de Britujo.", "translations": {"be": ["\u0406\u0440\u043b\u044f\u043d\u0434\u044b\u044f"], "fr": ["Irlande (\u00c9ire)", "\u00c9ire"], "nl": ["Ierland"], "pt": ["Irlanda"], "ru": ["\u0418\u0440\u043b\u0430\u043d\u0434\u0438\u044f"], "de": ["Irland"], "hu": ["\u00cdrorsz\u00e1g"], "es": ["Irlanda"], "pl": ["Irlandia"]}, "examples": [["ekde longe en Irlando oni uzadas en la lernejoj multe pli facilan decimalan sistemon similan al tiuj de la greka kaj de la latinidaj lingvoj", "Garbhan MACAOIDH: Nova gaela numerala sistemo, Monato, n-ro 11/1993"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La okcidenta el du precipaj insuloj de la Brita Insularo.", "translations": {"fr": ["Irlande (\u00eele)"], "pl": ["Irlandia", "Zielona Wyspa (poet.)"]}, "examples": [["jam de longe oni scias, ke inter la unuaj lo\u011dantoj de Islando trovi\u011dis gaeloj (t.e. keltoj el Irlando kaj Skotlando)", "Garbhan MACAOIDH: Frua irlanda migrado al Islando, Monato, n-ro 07/1998"]], "subdefinitions": []}], "root": "Irland", "primary": true}, "Edmundo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo \u011dermandevena.", "translations": {"fr": ["Edmond"], "bg": ["\u0415\u0434\u043c\u044a\u043d\u0434"], "en": ["Edmund"], "pt": ["Edmundo"], "de": ["Edmund"], "it": ["Edmondo"], "pl": ["Edmund"]}, "examples": [["\u0109u vi pensas, ke mi amas Edmundon? Mi ne amas", "Karel \u010capek, trad. Josef Vondrou\u0161ek, Libro de Apokrifoj, Goneril, filino de Lear"]], "subdefinitions": []}], "root": "Edmund", "primary": true}, "varietea teatro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Teatro, en kiu oni prezentas varieteon.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u0430\u0442\u0440 \u0432\u0430\u0440'\u044f\u0442\u044d"], "fr": ["th\u00e9\u00e2tre de vari\u00e9t\u00e9s"], "nl": ["variet\u00e9-theater"], "pt": ["teatro de variedades"], "ru": ["\u0442\u0435\u0430\u0442\u0440 \u0432\u0430\u0440\u044c\u0435\u0442\u0435"], "de": ["Variet\u00e9", "Variet\u00e9theater"], "hu": ["variet\u00e9sz\u00ednh\u00e1z", "orfeum", "zen\u00e9s kabar\u00e9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "variete", "primary": false}, "komandi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Estri militistaron.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043c\u0430\u043d\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c (\u0447\u0435\u043c-\u043b.)"], "fr": ["commander (diriger)", "diriger (exercer le commandement)", "gouverner (exercer le commandement)"], "en": ["command"], "nl": ["commanderen", "bevelen"], "pt": ["comandar", "mandar"], "be": ["\u043a\u0430\u043c\u0430\u043d\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "pl": ["dowodzi\u0107"]}, "examples": [["komandi roton", null], ["\u0109iun demandu, sed mem al vi komandu", "Proverbaro esperanta"], ["komandanto de citadelo", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Militiste ordoni; doni signalon por movo a\u016d manovro.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043c\u0430\u043d\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c (\u0447\u0442\u043e-\u043b.)"], "fr": ["commander (ordonner)", "enjoindre", "donner l'instruction (de)", "ordonner"], "en": ["order", "command"], "pl": ["komenderowa\u0107", "rozkazywa\u0107", "wydawa\u0107 rozkaz"]}, "examples": [["la kapitano komandis: haltu!", null]], "subdefinitions": []}], "root": "komand", "primary": true}, "sendiver\u011denca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri vektora kampo) Kies diver\u011denco egalas al nulo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u043b\u0435\u043d\u043e\u0438\u0434\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 (\u043f\u043e\u043b\u0435)"], "fr": ["(champ [\u00e0 flux]) conservatif", "(champ) indivergentiel"], "de": ["divergenzfrei (-es Vektorfeld)"], "en": ["zero-divergence (field)"], "pl": ["(pole) bez\u017ar\u00f3d\u0142owe"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "diver\u011denc", "primary": false}, "komando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago estri militistan aron.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u0430\u043d\u0434\u0430"], "fr": ["commandement (l'autorit\u00e9 de commandant)"], "en": ["command"], "nl": ["commando"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u0430\u043d\u0434\u0430"], "pl": ["komenda", "polecenie"]}, "examples": [["la generalo prenis la komandon al (super) la trupoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Mallonga milita ordono.", "translations": {"fr": ["commandement (ordre)", "instruction (ordre)", "injonction", "ordre"], "en": ["command", "order"], "pl": ["komenda"]}, "examples": [["je la komando \"mar\u015du!\" movi\u011dis la roto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ordono por tuja plenumo precipe per interpretilo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komando enkonstruita en komputilon a\u016d periferian aran\u011da\u0135on.", "translations": {"fr": ["instruction (info.)"], "en": ["instruction"]}, "examples": [["aritmetika, senargumenta, rapida komando", null], ["komandaro", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Komando interpretata per operaciuma \u015delo.", "translations": {"fr": ["commande (du syst\u00e8me d'exploitation)"], "en": ["command"]}, "examples": [["komanda linio", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Komando interpretata per dialoga interpretilo, ekz-e elekto per menuo.", "translations": {"fr": ["commande (dans le cadre du dialogue homme-machine)"], "en": ["command"]}, "examples": []}]}], "root": "komand", "primary": false}, "a\u0109etisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Oficisto, kiu negocas kaj akiradas krudajn materialojn, ilojn a\u016d aliajn necesa\u0135ojn por sia kompanio.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043a\u0443\u043f\u0449\u0438\u043a"], "fr": ["acheteur (professionnel)"], "en": ["buyer", "purchasing agent"], "nl": ["aankoper (beroeps-)"], "de": ["gewerblicher Aufk\u00e4ufer"], "sv": ["ink\u00f6pare"], "hu": ["beszerz\u0151"], "sk": ["n\u00e1kupca"], "fa": ["\u06a9\u0627\u0631\u067e\u0631\u062f\u0627\u0632", "\u0645\u0627\u0654\u0645\u0648\u0631 \u062e\u0631\u06cc\u062f"], "br": ["prenour (a vicher)"], "pl": ["kupiec", "zakupowiec (pot.)", "zaopatrzeniowiec (do spraw zakup\u00f3w)", "logistyk (do spraw zakup\u00f3w)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u0109et", "primary": false}, "hundedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo rabobestoj (Canidae).", "translations": {"ru": ["\u043f\u0441\u043e\u0432\u044b\u0435", "\u0441\u043e\u0431\u0430\u0447\u044c\u0438 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["canid\u00e9s"], "nl": ["honden (fam.)"], "pt": ["can\u00eddeos"], "de": ["Hunde (Familie)"], "it": ["canidi"], "hu": ["kutyaf\u00e9l\u00e9k"], "fa": ["\u0633\u06af\u200c\u0633\u0627\u0646\u0627\u0646"], "pl": ["psy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hunded", "primary": true}, "glitpunkta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la maniero prezenti nombron en la formo M\u00d7bE, kie b estas la bazo de pozicia nombrosistemo; M estas la mantiso (b-uma frakcio) kaj E estas la eksponento.", "translations": {"ru": ["\u0441 \u043f\u043b\u0430\u0432\u0430\u044e\u0449\u0435\u0439 \u0442\u043e\u0447\u043a\u043e\u0439 (\u0438\u043b\u0438 \u0437\u0430\u043f\u044f\u0442\u043e\u0439)"], "fr": ["\u00e0 virgule flottante"], "en": ["floating-point"], "de": ["Gleitkomma-"], "sv": ["flyttals-"], "pl": ["zmiennoprzecinkowy"], "hu": ["lebeg\u0151pontos"]}, "examples": [["12.3\u00d7101, 1.23\u00d7102, 0.123\u00d7103 estas egalaj nombroprezentoj glitpunktaj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "glit", "primary": false}, "vualo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Peco de \u015dtofo, tuko, uzata por ka\u015di, kovri ion, precipe la viza\u011don de virinoj.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0443\u0430\u043b\u044c"], "fr": ["voile (tissu)"], "en": ["veil"], "nl": ["sluier"], "pt": ["v\u00e9u"], "be": ["\u0432\u0443\u0430\u043b\u044c", "\u0432\u044d\u043b\u044e\u043c"], "de": ["Schleier"], "hu": ["f\u00e1tyol"], "br": ["gouel"], "es": ["velo"]}, "examples": [["la vualoj de mona\u0125inoj", null], ["senvualigi sin", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) \u0108io, kio ka\u015das la veron a\u016d la realon.", "translations": {}, "examples": [["vualo falis de liaj okuloj", null], ["espereble tiu katastrofo for\u015diros la vualojn de la homa kredemeco", null], ["la tempo fine \u0135etos vualon sur tiujn mal\u011dojigajn rememorojn", null], ["mi senvuale diros al vi, ke", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vual", "primary": true}, "vuali": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kovri, ka\u015di per vualo a\u016d vualsimila tega\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0432\u0443\u0430\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u043a\u0440\u044b\u0446\u044c \u0432\u0443\u0430\u043b\u044c\u043b\u044e"], "fr": ["voiler"], "en": ["veil"], "nl": ["sluieren", "omsluieren"], "ru": ["\u043f\u043e\u043a\u0440\u044b\u0442\u044c \u0432\u0443\u0430\u043b\u044c\u044e", "\u0437\u0430\u0432\u0443\u0430\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["verschleiern"], "hu": ["lef\u00e1tyoloz", "elkend\u0151z"], "br": ["gouelia\u00f1"], "es": ["velar", "ocultar"]}, "examples": [["densaj nuboj vualis la lunon", null], ["la valo estis vualita de nebulo", "B"], ["kiam nokto vualas, \u0109iuj koloroj egalas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Kovri, konfuzante a\u016d malhelpante la rigardon.", "translations": {}, "examples": [["la larmoj vualis liajn okulojn, lian rigardon", null], ["okuloj vualitaj per mal\u011dojo", null], ["ne\u011dpluvo vualis la vitrojn", null], ["la partieco vualas vian prudenton", "B"], ["frunto vualita (maltrankviligita) per medito", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "vual", "primary": false}, "konstruma\u015dino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ajna ma\u015dino uzata en konstruejo por foso, levo, premo kaj similaj pezaj taskoj.", "translations": {"fr": ["machine de chantier"], "de": ["Baumaschine"], "it": ["macchinario edile"]}, "examples": [["ekde la fondo de Volvo apartenas al la produktaro diversaj omnibusoj , \u015dar\u011da\u016dtoj kaj konstruma\u015dinoj", "Vikipedio, artikolo \u00abVolvo\u00bb, 2007-10-19"]], "subdefinitions": []}], "root": "ma\u015din", "primary": false}, "aretangento": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Vidu rimarkon sub areo."], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tangent", "primary": false}, "hamako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cnura reto a\u016d tola\u0135o, horizontale pendigita per siaj du ekstrema\u0135oj kaj formanta porteblan liton, en kiu oni ku\u015das, a\u016d sin balancas.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043c\u0430\u043a"], "fr": ["hamac"], "en": ["hammock"], "nl": ["hangmat"], "pt": ["rede (de dormir, balan\u00e7ar etc)"], "ru": ["\u0433\u0430\u043c\u0430\u043a", "\u043f\u043e\u0434\u0432\u0435\u0441\u043d\u0430\u044f \u043a\u043e\u0439\u043a\u0430"], "de": ["H\u00e4ngematte"], "it": ["amaca"], "hu": ["f\u00fcgg\u0151\u00e1gy"], "es": ["hamaca"], "pl": ["hamak"]}, "examples": [["post ne luksa vesperman\u011do apud lumiga fajro, ni nin ku\u015digis en niajn hamakojn por dormi", "Werner Schad: Orinoko-delto: Indianoj, mar\u0109oj, arbarego, Monatojaro 2000a, numero 11a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "hamak", "primary": true}, "talenta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Montranta talenton por iu tasko, pri iu fako.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0430\u043b\u0430\u043d\u0442\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439"], "fr": ["dou\u00e9", "talentueux"], "fa": ["\u0628\u0627\u0627\u0633\u062a\u0639\u062f\u0627\u062f", "\u0645\u0633\u062a\u0639\u062f"], "de": ["talentiert"], "pl": ["utalentowany", "uzdolniony"], "hu": ["tehets\u00e9ges"]}, "examples": [["pli bone konata sub la pse\u016ddonimo Lewis G. Gibbon, li restis en la konscio de nia jarcento kiel la plej talenta skota prozverkisto", "Nicolae Macovei, Arkitekto de la platona respubliko (J. L. Mitchell/Spartako), Monato, jaro 1995a, numero 8a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "talent", "primary": false}, "talento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eminenta aparta spirita kapablo, \u0109u donacita de naturo, \u0109u akirita per laboro.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043b\u0435\u043d\u0442"], "fr": ["talent"], "nl": ["talent"], "pt": ["talento"], "ru": ["\u0442\u0430\u043b\u0430\u043d\u0442"], "de": ["Talent"], "sv": ["beg\u00e5vning", "talang"], "hu": ["tehets\u00e9g", "talentum"], "fa": ["\u0627\u0633\u062a\u0639\u062f\u0627\u062f"], "pl": ["talent", "uzdolnienie"]}, "examples": [["ni \u0109iuj havas malsamajn talentojn kaj ta\u016dgas por malsamaj laboroj", "Bo Sandelin, Anta\u016dmerkantilisma ekonomia pensado, Monato, jaro 2001a, numero 2a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043b\u0430\u043d\u0442"], "hu": ["talentum"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "talent", "primary": true}, "pustulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pusa akno.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0443\u0441\u0442\u0443\u043b\u0430", "\u0433\u043d\u043e\u0439\u043d\u0438\u0447\u043e\u043a"], "de": ["Pustel", "Eiterbl\u00e4schen"], "nl": ["etterblaasje"], "pt": ["p\u00fastula"], "hu": ["gennyh\u00f3lyag"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pustul", "primary": true}, "bivako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nokta halto de soldatoj a\u016d promenantoj por ripozi sub\u0109iele, sen tendoj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0456\u0432\u0430\u043a", "\u043f\u0440\u044b\u0432\u0430\u043b"], "fr": ["bivouac"], "bg": ["\u0431\u0438\u0432\u0430\u043a"], "nl": ["bivak"], "ru": ["\u0431\u0438\u0432\u0430\u043a", "\u0431\u0438\u0432\u0443\u0430\u043a", "\u043f\u0440\u0438\u0432\u0430\u043b"], "de": ["Feldlager", "Biwak"], "hu": ["t\u00e1borhely"], "sk": ["bivak"], "en": ["bivouac"], "pl": ["biwak"]}, "examples": [["\u0109e iu montfendo inter du rokoj oni kondukis la etapulojn el la akvo kaj faris bivakon \u0109e la bordo", "Lena KARPUNINA, La bato,"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Loko de tia halto.", "translations": {}, "examples": [["ni vivas \u0109i tie, kvaza\u016d en bivako", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 20a, p. 118a"], ["vane Claussen atendis la du kunulojn en bivako", "Werner SCHAD, Tondrulo \u2013 montego de la Andoj, Monato, (2003/2, p. 18)"]], "subdefinitions": []}], "root": "bivak", "primary": true}, "bivaki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Pasigi nokton bivake.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u044f\u0446\u044c \u0431\u0456\u0432\u0430\u043a\u043e\u043c", "\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u043f\u0440\u044b\u0432\u0430\u043b"], "fr": ["bivouaquer"], "en": ["bivouac"], "nl": ["bivakkeren"], "ru": ["\u0441\u0442\u043e\u044f\u0442\u044c \u0431\u0438\u0432\u0430\u043a\u043e\u043c", "\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u043f\u0440\u0438\u0432\u0430\u043b"], "de": ["im Freien lagern", "biwakieren"], "hu": ["t\u00e1boroz"], "sk": ["bivakova\u0165"], "pl": ["biwakowa\u0107", "roz\u0142o\u017cy\u0107 si\u0119 biwakiem"]}, "examples": [["la servantoj de mia sinjoro bivakas sur la kampo", "La Malnova Testamento"]], "subdefinitions": []}], "root": "bivak", "primary": false}, "birdoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bestoj kovritaj de plumoj, kun du piedoj, flugiloj, naskantaj ovojn, el klaso de vertebruloj (Aves).", "translations": {"be": ["\u043f\u0442\u0443\u0448\u043a\u0456 (\u043a\u043b\u044f\u0441\u0436\u044b\u0432\u0451\u043b\u0430\u045e)"], "fr": ["oiseaux"], "en": ["birds"], "no": ["fugler"], "de": ["V\u00f6gel"], "tr": ["ku\u015flar"], "hu": ["madarak (oszt\u00e1lya)"], "es": ["aves"], "ru": ["\u043f\u0442\u0438\u0446\u044b (\u043a\u043b\u0430\u0441\u0441)"], "pl": ["ptaki"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bird", "primary": false}, "pottornilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pl": ["ko\u0142o garncarskie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "torn", "primary": false}, "silicio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 14, atompezo 28,086, simbolo Si. Metaloido.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044d\u043c\u043d\u0456\u0439"], "fr": ["silicium"], "en": ["silicon"], "nl": ["silicium"], "pt": ["sil\u00edcio"], "la": ["Silicium"], "ca": ["silici"], "de": ["Silizium"], "it": ["silicio"], "hu": ["szil\u00edcium"], "es": ["silicio"], "br": ["silisiom"], "ru": ["\u043a\u0440\u0435\u043c\u043d\u0438\u0439"], "pl": ["krzem"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "silici", "primary": true}, "alklaki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Klaki \u0109e iu ekrana objekto por aktivigi \u011din (elekti menueron, la\u016diri ligilon kaj tiel plu).", "translations": {"be": ["\u0448\u0447\u043e\u045e\u043a\u043d\u0443\u0446\u044c"], "fr": ["cliquer (sur) (info.)"], "en": ["click"], "nl": ["aanklikken"], "ru": ["\u0432\u044b\u0431\u0440\u0430\u0442\u044c", "\u0442\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0449\u0451\u043b\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c \u043f\u043e \u0447\u0435\u043c\u0443-\u043b."], "de": ["anklicken"], "it": ["cliccare (su)"], "hu": ["r\u00e1kattint", "r\u00e1klikkel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "klak", "primary": false}, "drinka\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ebriiga, alkoholenhava trinka\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u043f\u0438\u0432\u043a\u0430", "\u0430\u043b\u043a\u043e\u0433\u043e\u043b\u044c", "\u0430\u043b\u043a\u043e\u0433\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u043d\u0430\u043f\u0438\u0442\u043e\u043a"], "fr": ["alcool (boisson alcoolis\u00e9e)", "boisson alcoolis\u00e9e"], "bg": ["\u043d\u0430\u043f\u0438\u0442\u043a\u0430"], "nl": ["alcoholische drank"], "de": ["(alkoholisches) Getr\u00e4nk"], "tr": ["alkoll\u00fc i\u00e7ecek"], "en": ["(alcoholic) drink"], "pl": ["nap\u00f3j alkoholowy", "nap\u00f3j wyskokowy", "drink"], "he": ["\u05de\u05e9\u05e7\u05d4 \u05d7\u05e8\u05d9\u05e3"]}, "examples": [["la delikata bonodoro de la floroj ebriigis \u015din kvaza\u016d drinka\u0135o", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "drink", "primary": false}, "retregiono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La tuto de interretaj adresoj pri kies nomo respondecas unu nomservilo; praktike \u0109iuj retadresoj kies du lastaj elementoj estas egalaj apartenas al unu retregiono.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u043c\u044d\u043d"], "fr": ["r\u00e9seau"], "en": ["domain"], "nl": ["domein"], "ru": ["\u0434\u043e\u043c\u0435\u043d"], "de": ["Domain"], "hu": ["tartom\u00e1ny", "domain"], "pl": ["domena"]}, "examples": [["mesa\u011doj tuj revenos al la spamisto, \u0109ar la retregiono \u00abkontrauspamilo.be\u00bb ne ekzistas", "Paul PEERAERTS: Trudata reklamo: \u0109u haltigebla?, Monato, n-ro 04/1998"], ["poste Netfind ser\u0109as la personon en la de vi elektita(j) retregiono(j)", "Martin WEICHERT: Kiel uzi Internet-servojn per retpo\u015dto"], ["oftaj \u0109efretregionoj estas.com,.org,.de,.su kaj tiel plu", null]], "subdefinitions": []}], "root": "region", "primary": false}, "ranedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo senvostuloj (Ranidae), kun senveruka ha\u016dto.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0441\u0442\u043e\u044f\u0449\u0438\u0435 \u043b\u044f\u0433\u0443\u0448\u043a\u0438 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["ranid\u00e9s"], "en": ["frog"], "nl": ["kikvorsachtigen"], "pt": ["ran\u00eddeos"], "de": ["Fr\u00f6sche"], "hu": ["val\u00f3di b\u00e9kaf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "raned", "primary": true}, "plursenca funkcio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En rigora lingva\u0135o ne temas pri funkcio de E al F, sed pri rilato inter ili. Tamen kelkaj el la analitikaj ecoj de funkcioj validas anka\u016d por ili. Bricard formas samsencajn terminojn per alia rimedo: unuforma, duforma,... neunuforma , pa\u016dsante la francan. La serio unusenca, dusenca,... plursenca beda\u016drinde ne estas pli logika, \u0109ar oni ne parolas pri \u00absenco de funkcio\u00bb, sed ja pri \u011dia \u00abvaloro\u00bb. Tamen la terminoj estas nun firme enradiki\u011dintaj."], "primary definition": "(de aro E al aro F) \u011cenerala regulo, difinanta por elemento de E plurajn elementojn de F.", "translations": {"be": ["\u0448\u043c\u0430\u0442\u0437\u043d\u0430\u0447\u043d\u0430\u044f \u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["fonction multiforme", "fonction multivoque"], "en": ["multiple-valued function"], "ru": ["\u043c\u043d\u043e\u0433\u043e\u0437\u043d\u0430\u0447\u043d\u0430\u044f \u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u044f"], "de": ["mehrdeutige Funktion"], "pl": ["funkcja wielowarto\u015bciowa"], "hu": ["t\u00f6bb\u00e9rt\u00e9k\u0171 f\u00fcggv\u00e9ny"]}, "examples": [["la plursenca funkcio \u00abkvadrata radiko\u00bb , \u00abargumento\u00bb", null]], "subdefinitions": []}], "root": "funkci", "primary": false}, "plendo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago plendi.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0430\u0440\u0433\u0430"], "en": ["complaint"], "nl": ["klacht"], "ru": ["\u0436\u0430\u043b\u043e\u0431\u0430"], "ca": ["queixa"], "de": ["Klage", "Beschwerde"], "hu": ["panasz"], "es": ["queja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["de plendo kaj ploro ne fori\u011das doloro", "Proverbaro esperanta"], ["\u0109e ili estas ploro, \u011demoj, plendoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["meti plendon kontra\u016d iu \u0109e la tribunalo", null], ["plendo senfara ne estas defendo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "plend", "primary": false}, "plendi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esprimi per vortoj sian doloron, \u0109agrenon.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0430\u043b\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "en": ["complain"], "nl": ["klagen"], "pt": ["queixar-se", "lamentar-se", "lastimar-se", "fazer queixa", "reclamar"], "be": ["\u0441\u043a\u0430\u0440\u0434\u0437\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u043d\u0430\u0440\u0430\u043a\u0430\u0446\u044c"], "ca": ["queixar-se"], "de": ["klagen"], "hu": ["panaszkodik", "panaszt tesz", "bepanaszol"], "es": ["quejarse", "lamentarse"]}, "examples": [["plendi pro kapdoloro", null], ["li stoike suferas neplendante", null], ["plenda krio, viza\u011do", "Z"], ["ne rigardadu al mi tiel plende", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esprimi per vortoj, ke oni estas malkontenta pri io a\u016d iu.", "translations": {"de": ["sich beschweren"]}, "examples": [["ne tro plendu kaj ne perdu kura\u011don", null], ["la infano plendis al la patro kontra\u016d sia kamarado", null], ["se neniu plendas, neniu defendas", "Proverbaro esperanta"], ["plendi \u0109e la tribunalo", null], ["la komercistoj plendas, ke la doganimpostoj estas tro altaj", null], ["maljunaj virinoj plendas pri la facilanimeco de la junularo kaj pri la malboni\u011do de la tempoj", "Z"], ["li plendis pri la nesufi\u0109a helpo donita al nia tiama sola gazeto", null], ["plendi pri la malbona nutra\u0135o", null], ["mi ne plendas kontra\u016d la sorto", "Z"], ["plendito, kion vi povas diri por via pravigo?", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "plend", "primary": true}, "filanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio e\u016dforbiacoj (Phyllantus).", "translations": {"de": ["Blattblume", "Phylantus"], "pt": ["filanto"], "hu": ["vir\u00e1glev\u00e9l (cserje)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "filant", "primary": true}, "morsa kodo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kodo, en kiu la signoj estas prezentataj per diversaj kaj diverslongaj kombina\u0135oj de nur du bazaj signoj, ekz-e punkto kaj streko, longa kaj mallonga ekbriloj ks.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0437\u0431\u0443\u043a\u0430 \u041c\u043e\u0440\u0437\u0435", "\u043c\u043e\u0440\u0437\u044f\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["code Morse", "morse (code)"], "nl": ["morsealfabet"], "de": ["Morsecode"], "pl": ["alfabet Morse'a"], "hu": ["morze\u00e1b\u00e9c\u00e9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kod", "primary": false}, "glavingo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cirma ingo, en kiu oni enigas la klingon de glavo.", "translations": {"be": ["\u043d\u043e\u0436\u043d\u044b (\u043c\u044f\u0447\u0430)"], "fr": ["fourreau (d'une \u00e9p\u00e9e)"], "bg": ["\u043d\u043e\u0436\u043d\u0438\u0446\u0430\u0442\u0430"], "nl": ["schede (v.zwaard)"], "pt": ["bainha"], "ru": ["\u043d\u043e\u0436\u043d\u044b (\u043c\u0435\u0447\u0430)"], "de": ["Scheide"], "sv": ["(sv\u00e4rds)skida"], "hu": ["kardh\u00fcvely"], "en": ["scabbard"], "it": ["fodero"]}, "examples": [["glavo pendis en la glavingo \u0109e lia lumbo kaj facile povis eliri kaj eniri", "La Malnova Testamento, II. Samuel 20:8"]], "subdefinitions": []}], "root": "glav", "primary": false}, "homeomorfia": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Por \u0109i tiu senco ekzistas sinonimo \u00abhomeomorfa\u00bb."], "primary definition": "(parolante pri du topologiaj spacoj) Tiaj, ke ekzistas homeomorfio de unu al la alia.", "translations": {"be": ["\u0433\u043e\u043c\u044d\u0430\u043c\u043e\u0440\u0444\u043d\u044b"], "fr": ["hom\u00e9omorphe"], "en": ["homeomorphic"], "nl": ["homeomorfie"], "pt": ["homeom\u00f3rfico"], "ru": ["\u0433\u043e\u043c\u0435\u043e\u043c\u043e\u0440\u0444\u043d\u044b\u0439"], "de": ["hom\u00f6omorph"], "hu": ["homeomorfikus"], "pl": ["homeomorficzny"]}, "examples": [["la homeomorfieco de \u0109iuj sampovaj spacoj kun diskreta topologio estas evidenta", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri bildigo) Havanta ecojn de homeomorfio.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "homeomorfi", "primary": false}, "gumboato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Boato kun \u015delo el gumo ordinare \u015dveligebla kaj mal\u015dveligebla.", "translations": {"fr": ["canot pneumatique"]}, "examples": [["speciala formacio kunportis anka\u016d blov\u015dveligeblan gumboaton \u0109i tien", "J. Rejt\u0151, trad. L. Bal\u00e1zs, Sinjoro Vanek en Parizo, 2002"]], "subdefinitions": []}], "root": "boat", "primary": false}, "klakileto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0441\u0442\u0430\u043d\u044c\u0435\u0442\u0430"], "fr": ["castagnettes"], "en": ["castanet"], "nl": ["castagnet"], "ru": ["\u043a\u0430\u0441\u0442\u0430\u043d\u044c\u0435\u0442\u0430"], "de": ["Kastagnetten"], "hu": ["kasztanyetta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "klak", "primary": false}, "homeomorfio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tia bijekcio inter du topologiaj spacoj, ke la bildo kaj la inversa bildo de malfermita subaro de unu spaco estas malfermita anka\u016d en la alia.", "translations": {"be": ["\u0433\u043e\u043c\u044d\u0430\u043c\u0430\u0440\u0444\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["hom\u00e9omorphie", "hom\u00e9omorphisme"], "en": ["homeomorphism"], "nl": ["homeomorfie"], "pt": ["homeomorfismo"], "ru": ["\u0433\u043e\u043c\u0435\u043e\u043c\u043e\u0440\u0444\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Hom\u00f6omorphismus"], "it": ["omeomorfismo"], "hu": ["homeomorfizmus"], "pl": ["homeomorfizm"]}, "examples": [["la homeomorfioj konsistas el \u0109iuj kontinuaj bijekcioj, kies inverso estas mem kontinua", null], ["la grupo de \u0109iuj homeomorfioj de topologia spaco al si mem", null]], "subdefinitions": []}], "root": "homeomorfi", "primary": true}, "apiacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Apiaceae), kun umbelaj a\u016d duoble umbelaj infloreskoj.", "translations": {"ru": ["\u0437\u043e\u043d\u0442\u0438\u0447\u043d\u044b\u0435", "\u0441\u0435\u043b\u044c\u0434\u0435\u0440\u0435\u0439\u043d\u044b\u0435"], "fr": ["ombellif\u00e8res"], "de": ["Doldenbl\u00fcter"], "sv": ["flockblommiga v\u00e4xter"], "hu": ["erny\u0151s\u00f6k", "zellerf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "apiac", "primary": true}, "tima": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inklina al timo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u044f\u0437\u044c\u043b\u0456\u0432\u044b"], "fr": ["craintif", "timor\u00e9"], "nl": ["bang", "vreesachtig"], "ru": ["\u0431\u043e\u044f\u0437\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439"], "de": ["furchtsam", "\u00e4ngstlich"], "pl": ["boja\u017aliwy", "strachliwy", "l\u0119kliwy", "trwo\u017cliwy", "tch\u00f3rzliwy", "p\u0142ochliwy"], "hu": ["f\u00e9l\u00e9nk"]}, "examples": [["anta\u016d tima okulo potenci\u011das e\u0109 kulo", "Proverbaro esperanta"], ["timulo timas e\u0109 sian propran ombron", "Z"], ["timema kiel kuniklo, leporo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tim", "primary": false}, "farmakologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Teorio pri la medikamentoj kaj ilia uzo.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0440\u043c\u0430\u043a\u0430\u043b\u0451\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["pharmacologie"], "bg": ["\u0444\u0430\u0440\u043c\u0430\u043a\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "nl": ["farmacologie"], "pt": ["farmacologia"], "ru": ["\u0444\u0430\u0440\u043c\u0430\u043a\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "ca": ["farmacologia"], "de": ["Pharmakologie"], "hu": ["farmakol\u00f3gia", "gy\u00f3gyszerkutat\u00e1s"], "en": ["pharmacology"], "es": ["farmacolog\u00eda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "farmakologi", "primary": true}, "pusi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Produkti puson.", "translations": {"be": ["\u0433\u043d\u0430\u0456\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["suppurer"], "en": ["suppurate", "discharge", "fester"], "nl": ["etteren"], "pt": ["supurar", "expelir pus", "gerar pus"], "ru": ["\u0433\u043d\u043e\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "ca": ["supurar"], "de": ["eitern"], "hu": ["gennyezik"], "es": ["supurar"]}, "examples": [["la absceso pusas", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pus", "primary": false}, "timi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Senti malagrablan senton, ka\u016dzatan de efektiva a\u016d imaga minacanta dan\u011dero a\u016d malbono, kiun oni deziras eviti.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u044f\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["craindre", "avoir peur de", "redouter"], "bg": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u0445\u0443\u0432\u0430\u043c \u0441\u0435"], "nl": ["bang zijn voor", "vrezen"], "pt": ["temer"], "ru": ["\u0431\u043e\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0441\u0442\u0440\u0430\u0448\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["f\u00fcrchten"], "hu": ["f\u00e9l"], "en": ["fear"], "es": ["temer"], "cs": ["b\u00e1t se"], "pl": ["ba\u0107 si\u0119", "trwo\u017cy\u0107 si\u0119 (przest.)"]}, "examples": [["timi la doloron, la morton, la maron, la mokojn", "Z"], ["timi la patron, la \u015dtelistojn", null], ["timu Dion", "Z"], ["korniko vundita propran voston timas", "Proverbaro esperanta"], ["mi timis konfesi tion", null], ["li timis diri, entrepreni voja\u011don", "Z"], ["ne timu servi al ili", "Z"], ["mi timas, ke mi povas fari ian maljusta\u0135on al iu", "Z"], ["mi timas, ke oni vin a\u016dskultas", "Z"], ["la esperantistoj ne timis, ke la mondo kulpigos ilin pri la deziro helpi al la unui\u011do de la homaro", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pl": ["l\u0119ka\u0107 si\u0119", "obawia\u0107 si\u0119", "trwo\u017cy\u0107 si\u0119"], "hu": ["agg\u00f3dik", "tart t\u0151le"]}, "examples": [["timi ribelon", null], ["timi pri sia vivo, hava\u0135o", null], ["vane vi timas, ke mi volas enkonduki novan ortografion", "Z"], ["mi timas, ke pluvos morga\u016d, ke li ne venos", null], ["\u0109u ni devas timi, ke nia tuta laborado fari\u011dos vana?", "Z"], ["mi timas, \u0109u tio ne estas son\u011do", null], ["mi timas, \u0109u post tiel belaj promesoj vi ne ka\u015das malpli sukcesajn rezultatojn", "B"], ["mi timas, ke via indigno diktus al vi tro akrajn vortojn", "Z"], ["ne ekzistas e\u0109 la plej malgranda ka\u016dzo por timi, ke aperus ia nova lingvo, kiu elpu\u015dus Esperanton", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "tim", "primary": true}, "timo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sento de tiu, kiu timas.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u0445", "\u0431\u043e\u044f\u0437\u044c"], "fr": ["crainte", "peur"], "bg": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u0445"], "nl": ["vrees", "angst"], "ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u0445", "\u0431\u043e\u044f\u0437\u043d\u044c"], "de": ["Furcht", "Angst"], "hu": ["f\u00e9lelem", "aggodalom"], "pl": ["strach", "boja\u017a\u0144", "obawa", "l\u0119k", "trwoga"]}, "examples": [["pali\u011di de timo", null], ["timo al, anta\u016d iu, pro io", null], ["timo al, anta\u016d la mizero", null], ["komenco de sa\u011deco estas timo anta\u016d la Eternulo", "La Malnova Testamento, Psalmaro 111:10"], ["la virtuloj estas sentimaj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "tim", "primary": false}, "puso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Densa flaveta flua\u0135o, produkti\u011danta en abscesoj.", "translations": {"be": ["\u0433\u043d\u043e\u0439"], "fr": ["pus"], "en": ["pus"], "nl": ["etter"], "pt": ["pus"], "ru": ["\u0433\u043d\u043e\u0439"], "ca": ["pus"], "de": ["Eiter"], "hu": ["genny"], "es": ["pus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pus", "primary": true}, "per\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio perkedoj (Acerina), malgranda man\u011debla riverfi\u015do kun malhelaj makuloj sur la dorso.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0436\u0433\u0456\u0440"], "fr": ["perche goujonni\u00e8re"], "bg": ["\u043e\u0431\u0438\u043a\u043d\u043e\u0432\u0435\u043d \u0431\u0438\u0431\u0430\u043d"], "nl": ["rivierbaars"], "pt": ["perca (peixe)"], "ru": ["\u0451\u0440\u0448"], "de": ["Kaulbarsch"], "sv": ["g\u00e4rs"], "hu": ["durbincs"], "en": ["ruff (fish)", "ruffe"]}, "examples": [["la inspektisto veturis en alian lokon ser\u0109ante lojtojn, per\u0109ojn kaj kankrojn", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 21a, p. 137-138a"]], "subdefinitions": []}], "root": "per\u0109", "primary": true}, "lespedezo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Falfolia arbeto kun maldensa foliaro kaj malgrandaj floroj en a\u016dtuno, genro el familio fabacoj (Lespedeza).", "translations": {"fr": ["lesp\u00e9d\u00e8ze"], "nl": ["lespedeza"], "hu": ["bokorhere", "lednekf\u0171"]}, "examples": [["en mia \u011dardeno trovi\u011das kelkaj arboj nomataj lespedezo", "toi92, oldulo, 2005-09-17"], ["blankaj floroj de lespedezoj", "Vastalto, Akvosfero, 2007-10-01"]], "subdefinitions": []}], "root": "lespedez", "primary": true}, "observatorio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Establejo, aran\u011dita por astronomiaj a\u016d meteorologiaj observoj, astronomejo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0441\u044d\u0440\u0432\u0430\u0442\u043e\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["observatoire (science)"], "en": ["observatory"], "nl": ["observatorium"], "pt": ["observat\u00f3rio"], "ru": ["\u043e\u0431\u0441\u0435\u0440\u0432\u0430\u0442\u043e\u0440\u0438\u044f", "\u043c\u0435\u0442\u0435\u043e\u0441\u0442\u0430\u043d\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Observatorium"], "hu": ["csillagvizsg\u00e1l\u00f3", "obszervat\u00f3rium"], "cs": ["observato\u0159"], "pl": ["obserwatorium"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "observatori", "primary": true}, "katakombo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subteraj galerioj, pasintece uzataj kiel tombejo a\u016d ostejo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0442\u0430\u043a\u043e\u043c\u0431\u0430"], "fr": ["catacombe"], "en": ["catacomb"], "nl": ["catacombe"], "ru": ["\u043a\u0430\u0442\u0430\u043a\u043e\u043c\u0431\u0430"], "de": ["Katakombe"], "hu": ["katakomba"], "es": ["catacumba"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "katakomb", "primary": true}, "alarmilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato uzata por sonigi alarmon, kaze de dan\u011dero a\u016d \u015dtelo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0438\u0440\u0435\u043d\u0430", "\u043d\u0430\u0431\u0430\u0442"], "en": ["alarm"], "nl": ["alarm"], "pt": ["alarme"], "de": ["Alarmanlage"], "hu": ["riaszt\u00f3berendez\u00e9s", "riaszt\u00f3k\u00e9sz\u00fcl\u00e9k"], "sk": ["popla\u0161n\u00e9 zariadenie", "alarm"], "es": ["alarma"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "alarm", "primary": false}, "al ekster": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pri la prepoziciaj kuna\u0135oj kun al, vidu rimarkon sub al \u0109e."], "primary definition": "Al loko situanta ekster.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0432\u043d\u0435", "\u0437\u0430 (+ \u0432\u0438\u043d. \u043f\u0430\u0434.)"], "fr": ["hors de (avec mouvement vers)", "au dehors de (avec mouvement vers)", "\u00e0 l'ext\u00e9rieur de (avec mouvement vers)"], "pl": ["na zewn\u0105trz", "poza"]}, "examples": [["sendokosto al ekster E\u016dropo: 3 e\u016droj", "K. Kov\u00e1ts Informoj pri la Edu-KoDo http://www.edukado.net/KDMendilo.htm"], ["mi venigis ilin \u0109iujn ekster dan\u011deron", "Fabeloj, volumo 3, Io"], ["aliru, elportu viajn fratojn el la sanktejo ekster la tendaron", "La Malnova Testamento, Levidoj 10:4."], ["kaj preninte Pa\u016dlon, oni trenis lin ekster la templon", "La Nova Testamento, La agoj 21:30."], ["tamen iomete, tre malmulte, ekster la dunojn, iomete en la erikejon li devis iri", "Fabeloj, volumo 4, Historio el la dunoj"], ["sed kiam mi eliris ekster la muron, \u0109io \u0109esis", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 9."]], "subdefinitions": []}], "root": "ekster", "primary": false}, "\u0109onmago": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hartubero el la frontaj haroj tiritaj malanta\u016den kaj rulitaj sur la verto, populara \u0109e japanaj viroj de la 17a jarcento \u011dis la 19a jarcento.", "translations": {"fr": ["chonmage"], "de": ["Chonmage"], "en": ["chonmage"], "it": ["chonmage"]}, "examples": [["anta\u016d longa tempo, kiam viroj portis \u0109onmagon , grandskala laboro estis farita por rekonstrui templon", "Aoyama T., La Anstata\u016danto-Jamao, 2002-05-27"], ["du jarojn poste kiam li malfermis barbirejon, la japana registaro hazarde malpermesis \u0109onmagon por modernigi vivmanieron de homoj", "J. Aida, K. Suzuki, M. \u015cidara, Gvidlibro pri Jokohamo, 2.2 Parko de Jama\u015dita, 2005"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109onmag", "primary": true}, "tanino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Organika substanco trovi\u011danta en multaj vegeta\u0135oj kaj vinoj, \u0109efa aganto \u0109e tanado.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043d\u0456\u043d"], "fr": ["tanin"], "en": ["tannin"], "nl": ["tannine", "looistof"], "pt": ["t\u00e2nico", "tanino"], "ru": ["\u0442\u0430\u043d\u0438\u043d"], "ca": ["tan\u00ed"], "de": ["Tannin"], "hu": ["tannin"], "es": ["tanino"], "pl": ["tanina (garbnik galasowy)"]}, "examples": [["la varmega akvo eligis el la kverka\u0135o taninon \u2013 kaj tiu nigras kiel inko", "J. Kozarac, trad. D. Klobu\u010dar, Slavonia Arbaro, Kroata Esperanto-Ligo, 2006"]], "subdefinitions": []}], "root": "tanin", "primary": true}, "onomatopeea\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vorto imitanta naturajn bruojn: \u00abklukkluki\u00bb, \u00abzumi\u00bb.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0432\u0443\u043a\u043e\u043f\u043e\u0434\u0440\u0430\u0436\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u0441\u043b\u043e\u0432\u043e"], "fr": ["onomatop\u00e9e"], "nl": ["onomatopee"], "pt": ["onomatop\u00e9ia"], "de": ["Onomatopoetikon", "lautnachahmendes Wort", "schallnachahmendes Wort"], "hu": ["hangut\u00e1nz\u00f3 sz\u00f3"], "fa": ["\u0646\u0627\u0645\u200c\u0622\u0648\u0627"], "es": ["onomatopeya"], "pl": ["s\u0142owo onomatopeiczne", "s\u0142owo d\u017awi\u0119kona\u015bladowcze"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "onomatope", "primary": false}, "de inter": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "De , loko situanta inter.", "translations": {}, "examples": [["ne forpreni\u011dos sceptro de Jehuda, nek regbastono de inter liaj piedoj", "La Malnova TestamentoGenezo 49:10"]], "subdefinitions": []}], "root": "inter", "primary": false}, "tjurkobulgaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tjurko, ano de historia popolo, kies unu bran\u0109o konkeris la Balkanan Bulgarujon, alia i\u011dis \u0109efa etno de la Volga-Kama Bulgarujo, kaj la tria i\u011dis la Ka\u016dkazaj balkaroj.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0443\u043b\u0433\u0430\u0440", "\u043f\u0440\u0430\u0431\u043e\u043b\u0433\u0430\u0440\u0438\u043d", "\u043f\u0440\u043e\u0442\u043e\u0431\u043e\u043b\u0433\u0430\u0440\u0438\u043d"], "de": ["Protobulgare"], "en": ["Proto-Bulgarian", "Hunno-Bulgar"], "bg": ["\u043f\u0440\u0430\u0431\u044a\u043b\u0433\u0430\u0440\u0438\u043d"], "hu": ["\u00f3bolg\u00e1r", "bolg\u00e1r-t\u00f6r\u00f6k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bulgar", "primary": false}, "pugno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fermita mano.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u043b\u0430\u043a"], "fr": ["poing"], "en": ["fist"], "nl": ["vuist"], "pt": ["m\u00e3o fechada"], "la": ["pugnus, i"], "de": ["Faust"], "sv": ["knytn\u00e4ve"], "hu": ["\u00f6k\u00f6l"], "ru": ["\u043a\u0443\u043b\u0430\u043a"]}, "examples": [["bati per pugno", null], ["ludi kun iu ludon de pugnoj", "Proverbaro esperanta"], ["tiam ekzistis nur rajto de pugno kaj glavo", "Z"], ["minace pugni\u011das lia mano", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pugn", "primary": true}, "dolaro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La nomo venas de la malnova monero talero."], "primary definition": "Monunuo, interalie de Usono, Kanado, A\u016dstralio kaj Singapuro.", "translations": {"be": ["\u0434\u043e\u043b\u044f\u0440"], "fr": ["dollar"], "en": ["dollar"], "nl": ["dollar"], "pt": ["d\u00f3lar"], "ru": ["\u0434\u043e\u043b\u043b\u0430\u0440"], "de": ["Dollar"], "tp": ["mani"], "hu": ["doll\u00e1r"], "es": ["d\u00f3lar"], "pl": ["dolar"]}, "examples": [["plej ofte oni falsas \u0109e ni usonajn dolarojn", "Dmitrij Cibulevskij: Monfalsado, Monatojaro 2002a, numero 7a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "dolar", "primary": true}, "gemisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu komercas gemojn.", "translations": {"hu": ["dr\u00e1gak\u0151-keresked\u0151"], "de": ["Edelsteinschleifer"], "nl": ["juwelier"], "pt": ["vendedor de gemas"], "en": ["gem worker", "jeweler"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gem", "primary": false}, "akonito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio ranunkolacoj (Aconitum), tre venena herbo kun bluaj a\u016d flavaj kaskoformaj floroj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0430\u043d\u0456\u0442"], "fr": ["aconit"], "en": ["aconite", "friars's caps", "monk's hood", "wolf's bane"], "nl": ["akoniet"], "pt": ["ac\u00f4nito"], "ru": ["\u0430\u043a\u043e\u043d\u0438\u0442", "\u0431\u043e\u0440\u0435\u0446 (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "de": ["Eisenhut"], "sv": ["stormhatt"], "hu": ["farkasgy\u00f6k\u00e9r", "sisakvir\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "akonit", "primary": true}, "ur\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Vigle plirapidigi; vive akceli; postuli tujan agon.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u0440\u043e\u043f\u0438\u0442\u044c"], "en": ["urge"], "nl": ["tot haast aanzetten"], "pt": ["urgir"], "be": ["\u043f\u0440\u044b\u0441\u044c\u043f\u0435\u0448\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0434\u0433\u0430\u043d\u044f\u0446\u044c"], "it": ["premere (urgere)", "stringere (urgere)"], "hu": ["s\u00fcrget"], "es": ["urgir"], "fi": ["kiirehti\u00e4", "hoputtaa", "patistaa"], "ro": ["a urgenta"], "pl": ["pilnym by\u0107"]}, "examples": [["ne \u0109esu ilin ur\u011di kaj bone komprenigu al ili, ke estas tre grave, ke ili venu", "Z"], ["la Egiptoj ur\u011dis la popolon por pli rapide elirigi ilin el la lando", "Z"], ["la neceso, la cirkonstancoj ur\u011das nin", null], ["ur\u011di sin, ur\u011di\u011di", null], ["kial vi ur\u011das vin forkuri?", null], ["tiu decido malkontentigos niajn ur\u011demulojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti ne prokrastebla.", "translations": {"be": ["\u0431\u044b\u0446\u044c \u043d\u0435\u0430\u0434\u043a\u043b\u0430\u0434\u043d\u044b\u043c", "\u0431\u044b\u0446\u044c \u0442\u044d\u0440\u043c\u0456\u043d\u043e\u0432\u044b\u043c"], "nl": ["dringend zijn", "spoed hebben"], "pt": ["ser urgente"], "ru": ["\u0431\u044b\u0442\u044c \u043d\u0435\u043e\u0442\u043b\u043e\u0436\u043d\u044b\u043c", "\u0431\u044b\u0442\u044c \u0441\u0440\u043e\u0447\u043d\u044b\u043c", "\u0431\u044b\u0442\u044c \u043a\u0440\u0430\u0439\u043d\u0435 \u043d\u0435\u043e\u0431\u0445\u043e\u0434\u0438\u043c\u044b\u043c"], "de": ["dr\u00e4ngen", "antreiben", "zur Eile mahnen", "eilig sein"], "it": ["urgere", "essere urgente"], "hu": ["s\u00fcrg\u0151s"], "fi": ["olla kiireellinen", "vaatia nopeaa toimintaa"]}, "examples": [["\u0109ar mi la miajn vidas ur\u011danta en dan\u011dero", "Z"], ["la afero, la tempo ne ur\u011das (bruli)", null], ["ur\u011das al mi revidi vin", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ur\u011d", "primary": true}, "vintra tempo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tempoperiodo en vintro.", "translations": {"be": ["\u0437\u0456\u043c\u043e\u0432\u044b \u0447\u0430\u0441"], "en": ["winter time", "wintertime"], "nl": ["winter"], "ru": ["\u0437\u0438\u043c\u043d\u0435\u0435 \u0432\u0440\u0435\u043c\u044f"], "de": ["Winterzeit"], "it": ["inverno"], "hu": ["t\u00e9lid\u0151"], "ro": ["ora de iarn\u0103"], "pl": ["zima"]}, "examples": [["estis ja malvarma vintra tempo, kaj prujno ku\u015dis sur \u011diaj bran\u0109oj", "Fabeloj, volumo 3, Historio de unu patrino"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La normala horkalkulo kaj la tempoperiodo dum kiu \u011di validas.", "translations": {"fr": ["heure d'hiver"], "en": ["standard time"], "nl": ["wintertijd"], "de": ["Winterzeit"], "it": ["ora solare"], "hu": ["t\u00e9li id\u0151szak"], "ro": ["ora de iarn\u0103"], "pl": ["czas zimowy"]}, "examples": [["UTC estas la universala tempo kaj egalas al mez- kaj okcident-e\u016dropa ordinara (vintra) tempo minus unu horo", "Eventoj n-ro 239"]], "subdefinitions": []}], "root": "temp", "primary": false}, "sa\u011do": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Do, tiusence sa\u011do estas pli altvalora ol prudento: akiro de sa\u011deco estas multe pli bona ol oro, kaj akiro de prudento estas preferinda ol ar\u011dento; sa\u011dulo estas fenomeno pli eksterordinara ol prudentulo (prudento estas atributo de bur\u011do a\u016d filistro, sa\u011do konvenas al filozofo, profeto, dio). Krome, la prudento estas racia, dum sa\u011do povas esti malprudenta (kiel Diogeno), intuicia kaj superracia; oni povas havi sa\u011dan koron , sed ne \u00abprudentan koron\u00bb."], "primary definition": "Eksterordinara, supera scio kaj inteligento.", "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u0434\u0440\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["sage"], "nl": ["wijsheid"], "pt": ["sabedoria", "sensatez", "prud\u00eancia", "ju\u00edzo"], "ru": ["\u043c\u0443\u0434\u0440\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Weisheit", "Klugheit"], "it": ["saggezza"], "hu": ["b\u00f6lcsess\u00e9g"], "sk": ["m\u00fadros\u0165"]}, "examples": [["la sa\u011do de Salomono", "La Nova Testamento, &Luk 11:31."], ["la sa\u011do de Dio", "La Nova Testamento, &Luk 11:49."], ["sa\u011dodentoj", null], ["kaj ili ektimis la re\u011don , \u0109ar ili vidis, ke en li estas sa\u011do de Dio", "La Malnova Testamento, &Re1 3:28."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Prudento.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0443\u043c"], "hu": ["\u00e9sz", "\u00e9rtelem"], "be": ["\u0440\u0430\u0437\u0432\u0430\u0436\u043b\u0456\u0432\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0430\u0431\u0430\u0447\u043b\u0456\u0432\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"]}, "examples": [["Dio puni deziras, li la sa\u011don fortiras", "Proverbaro esperanta"], ["perdi la sa\u011don", "Proverbaro esperanta"], ["komuna sa\u011do diras al ni, ke", "Z"], ["pli da babilemeto ol da sa\u011do", "Z"], ["feli\u0109a estas la homo, kiu trovis sa\u011don kaj akiris prudenton", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Menso.", "translations": {"be": ["\u0440\u043e\u0437\u0443\u043c"], "ru": ["\u0443\u043c"], "hu": ["\u00e9sz"]}, "examples": [["kiu prudenton ne havas, tiun sa\u011do ne savas", "Proverbaro esperanta"], ["sa\u011do abunda, sed ne profunda", "Proverbaro esperanta"], ["la homa sa\u011do ne povas \u0109irka\u016dpreni tiujn aferojn", "B"], ["en \u0109iu a\u011do devas kreski la sa\u011do", "Proverbaro esperanta"], ["havi genian sa\u011don", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "sa\u011d", "primary": false}, "karpo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bongusta fi\u015do el E\u016dropo kaj Azio, vivanta en malrapidaj riveroj, lagoj, specio de genro ciprino (Cyprinus carpio).", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u043f"], "fr": ["carpe (poisson)"], "en": ["carp"], "nl": ["karper"], "ru": ["\u043a\u0430\u0440\u043f", "\u0441\u0430\u0437\u0430\u043d"], "de": ["Karpfen"], "sv": ["karp"], "hu": ["t\u0151ponty"], "br": ["karpenn"], "pl": ["karp"]}, "examples": [["kiam la \u0109asantoj sin revestis kaj de\u015diris de si hirudojn, la karpo jam estas salumita kaj fritita super karbo", "J. Kozarac, trad. D. Klobu\u010dar, Slavonia Arbaro, Kroata Esperanto-Ligo, 2006"]], "subdefinitions": []}], "root": "karp", "primary": true}, "sa\u011da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Posedanta sa\u011don.", "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u0434\u0440\u044b"], "fr": ["sage"], "en": ["wise"], "nl": ["wijs"], "pt": ["s\u00e1bio"], "ru": ["\u043c\u0443\u0434\u0440\u044b\u0439"], "de": ["weise", "klug"], "it": ["saggio (agg.)"], "hu": ["b\u00f6lcs", "okos", "\u00e9rtelmes"], "sk": ["m\u00fadry"], "cs": ["moudr\u00fd"]}, "examples": [["Kiam \u0124iram a\u016ddis la vortojn de Salomono kaj diris: Benata estu hodia\u016d la Eternulo, kiu donis al David filon sa\u011dan super tiu grandnombra popolo", "La Malnova Testamento, &Re1 5:7."], ["li ne estas el grandaj sa\u011duloj nek elpensis la filozofian \u015dtonon", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Inteligenta kaj sperta.", "translations": {}, "examples": [["malsa\u011dulo diras vorton, sa\u011dulo komprenas la tutan aferon", "Z"], ["pli bona estas sa\u011da malamiko ol malsa\u011da amiko", "Proverbaro esperanta"], ["kaj nun Faraono elser\u0109u homon kompetentan kaj sa\u011dan kaj estrigu lin super la Egipta lando", "La Malnova Testamento, &Gen 41:33."], ["feli\u0109o fierigas, malfeli\u0109o sa\u011digas", "Proverbaro esperanta"], ["sa\u011daj spertori\u0109aj vortoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Prudenta.", "translations": {}, "examples": [["kiu kolektas dum la somero kaj kiu retenas siajn lipojn estas sa\u011da", "Z"], ["\u0109iuj aprobis tiun sa\u011dan decidon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sa\u011d", "primary": true}, "Avesto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sankta skribo de mazdaismo redaktita en antikva irana lingvo, la\u016dtradicie parte verkita de Zaratu\u015dtro.", "translations": {"be": ["\u0410\u0432\u044d\u0441\u0442\u0430"], "fr": ["Avesta"], "ru": ["\u0410\u0432\u0435\u0441\u0442\u0430"], "de": ["Awesta", "Awesta-Schriften"], "fa": ["\u0627\u0648\u0633\u062a\u0627"], "es": ["Avesta"], "hu": ["Aveszta"]}, "examples": [["fakuloj opinias ke la traduko de profesoro Stanley Insler estas unu el la plej bonaj tradukoj el Avesto", "Be\u0109jo, El Avesto (2), La mondo el mia vidpunkto, 2005-11-21"]], "subdefinitions": []}], "root": "Avest", "primary": true}, "Avesta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la Avesto, al la stato de la irana lingvo, al la arameida skribo per kiuj \u011di estis redaktita.", "translations": {"fa": ["\u0627\u0648\u0633\u062a\u0627\u06cc\u06cc"], "fr": ["avestique"], "de": ["awestisch"], "ru": ["\u0430\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438\u0439\u0441\u043a\u0438\u0439"], "hu": ["avesztai", "avesztikus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Avest", "primary": false}, "hejtforno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Forno uzata kiel hejtilo en \u0109ambro, lo\u011dejo....", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0447"], "fr": ["po\u00eale (appareil de chauffage)"], "ru": ["\u043f\u0435\u0447\u044c (\u0441\u0443\u0449.)"], "pt": ["aquecedor (aparelho)"], "hu": ["k\u00e1lyha", "t\u0171zhely"]}, "examples": [["dum ser\u0109adoj oni elfosis pecojn de ceramika\u0135o por hejtforno", "-, La kastelo Kagenfels, [vidita en 2008-01]"]], "subdefinitions": []}], "root": "forn", "primary": false}, "subvenciado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Da\u016dra helpo per mondonacoj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u0431\u0441\u0438\u0434\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u044f", "\u0434\u043e\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["subvention (r\u00e9guli\u00e8re)"], "nl": ["subsidi\u00ebren (zn.)"], "de": ["Subvention"], "it": ["sovvenzione"], "hu": ["seg\u00e9lyez\u00e9s", "t\u00e1mogat\u00e1s (p\u00e9nz\u00fcgyi)", "dot\u00e1l\u00e1s"]}, "examples": [["Dum la intertraktado pri la \u011cenerala Konvencio pri Dogano kaj Komerco, Usono kritikis la subvenciadon de film-produktado kaj postulis, ke oni lasu la ekziston de filma arto tute al la fortoj de la merkato", "Reinhard F\u00f6\u00dfmeier: La merkato de lingvoj, Monatojaro 1997a, numero 11a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "subvenci", "primary": false}, "rento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Jara profito pro pruntedonita mono, valorpaperoj a\u016d similaj.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u043d\u0442\u0430"], "fr": ["rente"], "en": ["(unearned) income", "private means", "annuity"], "nl": ["rente"], "pt": ["renda"], "ru": ["\u0440\u0435\u043d\u0442\u0430"], "de": ["Rente", "Zinszahlung", "Zinseinkommen"], "sv": ["r\u00e4nta"], "hu": ["j\u00e1rad\u00e9k"], "es": ["renta"]}, "examples": [["\u0109i tiun sintenon oni nomas hispane \u00abvivi per rentoj\u00bb kiel la grandaj terhavantoj dum la pasintaj jarcentoj", "Simajro Nneer, Flavio Rebelo pravas, \u011cangalo, 2006-06-03"]], "subdefinitions": []}], "root": "rent", "primary": true}, "fajfanaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de anaso (Anas penelope).", "translations": {"fr": ["(canard) siffleur"], "en": ["eurasian wigeon"], "nl": ["smient"], "pt": ["mareca"], "de": ["Pfeifente"], "sv": ["bl\u00e4sand"], "hu": ["f\u00fcty\u00fcl\u00f3 r\u00e9ce"], "pl": ["\u015bwistun"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anas", "primary": false}, "vitala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Koncernanta a\u016d konsistiganta la vivon.", "translations": {"el": ["\u03b6\u03c9\u03c4\u03b9\u03ba\u03cc\u03c2"], "nl": ["vitaal"], "pt": ["vital"], "be": ["\u0436\u044b\u0446\u044c\u0446\u0451\u0432\u044b", "\u0432\u0456\u0442\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "ru": ["\u0436\u0438\u0437\u043d\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0432\u0438\u0442\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["vital"], "hu": ["vit\u00e1lis"]}, "examples": [["vitala impeto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vital", "primary": true}, "ordo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Regula aran\u011do de aferoj, la\u016d kiu ili ta\u016dge kaj oportune rilatas inter si.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En spaco.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0440\u044f\u0434\u043e\u043a"], "fr": ["ordre"], "es": ["orden"], "hu": ["rend"]}, "examples": [["la paperoj, libroj estas en ordo", null], ["mar\u015di sen ordo", null], ["batalordo", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "En tempo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0440\u044f\u0434\u043e\u043a"], "fr": ["ordre"], "es": ["orden"], "hu": ["rend"]}, "examples": [["alfabeta, kronologia ordo", null], ["observi la ordon de sinsekvo", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "En spirito.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0440\u044f\u0434\u043e\u043a"], "fr": ["ordre"], "es": ["orden"], "hu": ["rend"]}, "examples": [["meti ordon en siaj ideoj", null], ["la stilo estas nur la ordo kaj la movado, kiun oni metas en la pensoj", null], ["havi konsciencon en ordo", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "En socia vivo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0440\u044f\u0434\u043e\u043a"], "fr": ["ordre"], "es": ["orden"], "hu": ["rend"]}, "examples": [["ordo bezonas ordonon", "Z"], ["sen ordo en afero ne ekzistas prospero", "Proverbaro esperanta"], ["tio ne estas la\u016d la natura ordo", null], ["la publika, tradicia ordo estis konfuzita", null], ["meti ordon en la financoj", null]]}, {"remarks": ["Rimarko: \u0108i-sence troveblas \u00abordigo\u00bb en."], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0440\u044f\u0434\u043e\u043a"], "fr": ["ordre"], "es": ["orden"], "hu": ["rend"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rango de matematika objekto, rilate nefake difinitan hierar\u0125ion a\u016d \u011dia pozicio en tia klasifiko.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0440\u044f\u0434\u043e\u043a"], "fr": ["ordre"], "es": ["orden"], "hu": ["rend"]}, "examples": []}, {"remarks": ["Rimarko: La ordonomoj de la zoologia klasifiko estas plej ofte formitaj per tipa kvalito kaj la sufikso -ul: parhufuloj, skvamuloj; a\u016d per tipa genro kaj la elemento -formaj: paseroformaj, strigoformaj. La internacia nomado tendencas al la dua formo. Pli esperanteca nomado, proponita anka\u016d de NBN estus per tipa genro kaj -ord: paserordo, paserordano."], "primary definition": "\u015ctupo en la botanika kaj zoologia klasifikoj (ordo).", "translations": {"fr": ["ordre"], "pl": ["porz\u0105dek"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["ordre"], "pl": ["porz\u0105dek"]}, "examples": [["la kvin arkitekturaj ordoj", null]]}]}], "root": "ord", "primary": true}, "vikario": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vicparo\u0125estro.", "translations": {"be": ["\u0432\u0456\u043a\u0430\u0440\u044b\u0439"], "fr": ["vicaire"], "en": ["curate", "vicar"], "nl": ["onderpastoor", "hulpprediker"], "pt": ["vig\u00e1rio"], "el": ["\u03b5\u03c6\u03b7\u03bc\u03ad\u03c1\u03b9\u03bf\u03c2"], "de": ["Vikar"], "hu": ["k\u00e1pl\u00e1n"], "ru": ["\u0432\u0438\u043a\u0430\u0440\u0438\u0439"], "pl": ["wikary"]}, "examples": [["solene li enkonduki\u011dis en sian novan postenon, fari\u011dante vikario \u011duste de sia naski\u011dloko", "Ulrich Matthias: Profanaj plezuroj, Monatojaro 1996a, numero 3a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "vikari", "primary": true}, "ordi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pl": ["uk\u0142ada\u0107", "porz\u0105dkowa\u0107", "sprz\u0105ta\u0107"]}, "examples": [["tie la ideoj kun siaj signoj estis orditaj la\u016d specoj", "L. Einstein: Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 6, artikoloj pri esperanto, al la historio de la provoj de lingvoj tutmondaj de Leibnitz \u011dis la nuna tempo"], ["la flamo flagradis en la aerblovo, neniu ordis la longan ru\u011dan me\u0109brula\u0135on", "Fabeloj, volumo 3, Lasta perlo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti en bona ordo.", "translations": {"ru": ["\u0431\u044b\u0442\u044c \u0432 \u043f\u043e\u0440\u044f\u0434\u043a\u0435"], "pl": ["by\u0107 pouk\u0142adanym", "by\u0107 uporz\u0105dkowanym", "by\u0107 posprz\u0105tanym", "by\u0107 w porz\u0105dku"]}, "examples": [["Do \u0109io ordas bone kaj kongrue: Nenio nova, krom malnova sperto", "Nick Nicholas: Balado jarresuma. Najlonkorda liro"], ["\u00abHm... trankvilon\u00bb, pensis la profesoro \u00ab\u0108io ordas\u00bb sin persvadis Kuzmin sentante, ke \u0109io malordas, kaj precipe pro tiu birdo", "La majstro kaj Margarita, \u0109ap.18a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Oni ne konfuzu \u0109i tiun sencon kun ordigi: oni povas ordigi nur orditajn (t.e. ordohavajn, posedantajn ordo-rilaton) strukturojn. Cetere, \u00abdifini ordon\u00bb kaj \u00abordohava\u00bb estas pli klaraj kaj preferindaj esprimmanieroj."], "primary definition": "(transitiva) Difini ordo-rilaton sur aro.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043f\u043e\u0440\u044f\u0434\u043e\u0447\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u043f\u0440\u0435\u0434\u0435\u043b\u0438\u0442\u044c \u043f\u043e\u0440\u044f\u0434\u043e\u043a"]}, "examples": [["ordita vektora spaco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ord", "primary": false}, "\u0109iesvo\u0109a": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Akorde eldirita a\u016d konsentita de \u0109iuj.", "translations": {"ru": ["\u0435\u0434\u0438\u043d\u043e\u0433\u043b\u0430\u0441\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["unanime"], "en": ["unanimous"], "pt": ["un\u00e2nime"], "be": ["\u0430\u0434\u0437\u0456\u043d\u0430\u0433\u0430\u043b\u043e\u0441\u043d\u0430"], "de": ["einstimmig"], "sv": ["enst\u00e4mmigt"], "hu": ["egyhang\u00fa"], "pl": ["jednog\u0142o\u015bny"]}, "examples": [["\u0109iuj unuvo\u0109e en la da\u016dro de \u0109irka\u016d du horoj kriadis", "La Nova Testamento, La agoj 19:34"]], "subdefinitions": []}], "root": "vo\u0109", "primary": false}, "orda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aran\u011dita la\u016d ta\u016dga ordo.", "translations": {"en": ["orderly", "organized", "systematic"], "nl": ["ordelijk"], "pt": ["ordenado", "organizado"], "de": ["ordentlich"], "pl": ["pouk\u0142adany", "uporz\u0105dkowany"], "hu": ["rendezett"]}, "examples": [["orda \u0109ambro, tirkesto", null], ["orde elektitaj delegitoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pl": ["pouk\u0142adany", "porz\u0105dny"], "hu": ["rendszeret\u0151"]}, "examples": [["bonordaj virinoj sidas hejme", "Marta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pl": ["uporz\u0105dkowany"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ord", "primary": false}, "eksterpartia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Apartenanta al neniu ajn partio.", "translations": {"be": ["\u0431\u0435\u0441\u043f\u0430\u0440\u0442\u044b\u0439\u043d\u044b"], "fr": ["impartial (hors parti)", "neutre (hors parti)"], "en": ["independent", "impartial", "neutral"], "nl": ["onafhankelijk"], "ru": ["\u0431\u0435\u0441\u043f\u0430\u0440\u0442\u0438\u0439\u043d\u044b\u0439"], "de": ["parteilos"], "hu": ["p\u00e1rtonk\u00edv\u00fcli"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "parti", "primary": false}, "kromvirino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nele\u011da kunvivantino, kiun havas viro, krom sia le\u011da edzino.", "translations": {"ru": ["\u043b\u044e\u0431\u043e\u0432\u043d\u0438\u0446\u0430", "\u0434\u0440\u0443\u0433\u0430\u044f \u0436\u0435\u043d\u0449\u0438\u043d\u0430"], "nl": ["bijvrouw"], "pl": ["konkubina (kobieta \u017cyj\u0105ca w nie\u015blubnym zwi\u0105zku z m\u0119\u017cczyzn\u0105)", "kochanka (kobieta utrzymuj\u0105ca z m\u0119\u017cczyzn\u0105 stosunki mi\u0142osne nie w ma\u0142\u017ce\u0144stwie)", "utrzymanka (kobieta utrzymywana przez kochanka)", "na\u0142o\u017cnica (przestarz. kobieta \u017cyj\u0105ca z m\u0119\u017cczyzn\u0105 bez \u015blubu, stoj\u0105ca ni\u017cej od niego w hierarchii spo\u0142ecznej)"], "hu": ["\u00e1gyas"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "krom", "primary": false}, "Janseno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Latine Cornelius Jansenius, 1585\u20131638, katolika teologo kaj episkopo de Ipro en nuna Belgujo.", "translations": {"lat": ["Jansenius"], "fr": ["Cornelius Jansen"]}, "examples": [["Abato Saint Cyran, amiko de Cornelius Janseno, estas anka\u016d frato de Patrino Ang\u00e9lique", "-, Mus\u00e9e national de Port-Royal des Champs, [2009]"]], "subdefinitions": []}], "root": "Jansen", "primary": true}, "brigo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dumasta vel\u015dipo kun kvadrataj veloj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u044b\u0433"], "fr": ["brick"], "en": ["brig"], "ru": ["\u0431\u0440\u0438\u0433"], "de": ["Brigg"], "hu": ["brigg"], "pl": ["bryg"]}, "examples": [["mi estas kiel maristo, naskita kaj kreskinta sur ferdeko de pirata brigo", "Princidino Mary"]], "subdefinitions": []}], "root": "brig", "primary": true}, "kosmopramo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "kosmo\u015dipo povanta elflugi el planedo kaj reveni al \u011di.", "translations": {"fr": ["navette spatiale"], "de": ["Raumf\u00e4hre"], "nl": ["ruimteveer", "ruimtependel", "shuttle", "spaceshuttle"], "it": ["navetta spaziale", "shuttle", "spaceshuttle"]}, "examples": [["la katastrofo de la kosmopramo Kolombio en 2003, en kiu mortis sep kosmona\u016dtoj kaj kiu ka\u016dzis 29-monatan pa\u016dzon de kosmopramaj flugoj, ka\u016dzis gravan rekonsideron de la prioritatoj", "Vikipedio, artikolo \u00abNasa\u00bb, 2008-04-17"]], "subdefinitions": []}], "root": "pram", "primary": false}, "informatiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["informatique (subst.)"], "de": ["Informatik"], "nl": ["informatica"], "pt": ["inform\u00e1tica"], "bg": ["\u0438\u043d\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430\u0442\u0438\u043a\u0430"]}, "examples": [["kelkfoje mi havas problemojn pensi logike, ver\u015dajne \u0109ar mi studis unu jaron informatikon", "E. Gardavsky, kiel oni ne skribu amleteron, soc.culture.esperanto, 1999-11-18"]], "subdefinitions": []}], "root": "informatik", "primary": true}, "padelrado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Cirkla aran\u011do de padeloj por transformi turni\u011don al fluo a\u016d fluon al turni\u011do.", "translations": {"ru": ["\u043b\u043e\u043f\u0430\u0441\u0442\u043d\u043e\u0435 \u043a\u043e\u043b\u0435\u0441\u043e", "\u043a\u0440\u044b\u043b\u044c\u0447\u0430\u0442\u043a\u0430", "\u0433\u0440\u0435\u0431\u043d\u043e\u0435 \u043a\u043e\u043b\u0435\u0441\u043e"], "de": ["Fl\u00fcgelrad"], "nl": ["schoepenrad"], "sv": ["skovelhjul", "vattenhjul"], "hu": ["lap\u00e1tker\u00e9k"]}, "examples": [["padelrado de akvo muelilo, turbino, ventolilo, pumpilo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "padel", "primary": false}, "literaturisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri literaturo, precipe pri beletro a\u016d gazetaro.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0442\u0430\u0440\u0430\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["homme de lettres", "litt\u00e9rateur"], "nl": ["letterkundige"], "ru": ["\u043b\u0438\u0442\u0435\u0440\u0430\u0442\u043e\u0440"], "it": ["letterato"], "pl": ["literat", "pisarz"], "hu": ["irodalm\u00e1r"]}, "examples": [["vi, literaturistoj, povas facile rezonadi tiamaniere, sidante super libro kaj plumo", "Marta"], ["la plej elstaraj literaturistoj (verkistoj, kritikistoj kaj multaj aliaj) pridebatis la temon", "W. H. Simcock, Esti homa kaj literaturema, Monato, jaro 2003a, numero 7-8a, p. 28a"]], "subdefinitions": []}], "root": "literatur", "primary": false}, "kreskigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Pligrandigi, favori la kreskadon de io.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0440\u0430\u0449\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u0432\u0435\u043b\u0438\u0447\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9velopper", "faire pousser", "r\u00e9pandre"], "be": ["\u0440\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u0440\u043e\u0448\u0447\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u0440\u043e\u0448\u0447\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0432\u044f\u043b\u0456\u0447\u0432\u0430\u0446\u044c"], "ro": ["a m\u0103ri"], "pl": ["powi\u0119ksza\u0107", "zwi\u0119ksza\u0107"], "hu": ["n\u00f6vel", "n\u00f6veszt"]}, "examples": [["longa dormado \u015duldojn kreskigas", "PrV"], ["nun venis la tempo diskreskigi fakajn kunsidojn al pli veraj kunvenoj du- a\u016d tri-tagaj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Prizorgi, flegi, varti iun a\u016d ion, por ke \u011di kresku; direkti ies kreskadon.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u0432\u043e\u0441\u043f\u0438\u0442\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0432\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c"], "hu": ["felnevel"]}, "examples": [["Esperanto ne estas ankora\u016d en tia feli\u0109a stato ni devas kaj dum longa tempo ankora\u016d devos propagandi \u011din, kreskigi \u011din, defendi \u011din kontra\u016d malamikoj", "Zamenhof: Parolado anta\u016d la Sepa Kongreso Esperantista, (Antwerpen, 1911-08-12)."], ["birdoj kiuj travintras en Afriko kaj printempe revenas en Siberion por kreskkigi idaron", "La Ondo de Esperanto, 2000. N-ro 10"], ["anka\u016d el la filo de la sklavino Mi kreskigos popolon, \u0109ar li estas via semo", "La Malnova Testamento, Genezo 21:13"], ["vi difektas la infanon, vi kreskigas el \u011di nevivkapablan, trodorlotitan floron!..", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Speciale, planti kaj flegi la vegeta\u0135ojn.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0440\u0430\u0449\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "en": ["grow", "raise", "cultivate"], "hu": ["termeszt"]}, "examples": [["unu kultivisto kreskigas kvaroblan kvanton da greno, kaj uzas kvaroblan kvanton da tempo, kaj faras kvaroblan kvanton da laboro, por provizi grenon al \u0109iuj", "Platono, trad. D. Broadribb, La Respubliko, Parto 2a."], ["sur monteto super Morina li kreskigis vin\u011dardenon kun vitoj, kiujn li alportigis el Melnik kaj de la rivero Rejno", "F. Kubka, trad. O. Ginz, Anna de Pfalz, La nica literatura revuo, 1:3"], ["estas spaco por teni kokinojn kaj kreskigi legomojn", "A. L\u00f6wenstein, La \u015dtona urbo. Flandra Esperanto-Ligo, 1999"], ["same estas pri hibridoj, \u0109ar ilia grado de fekundeco ofte montri\u011das tre malsama en la pluraj individuoj kreskigitaj de samgu\u015daj semoj submetitaj al precize samaj kondi\u0109oj", "\u0108. Darvin, trad. K. Lendon: La Origino de Specioj, \u0109ap. 8a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Produkti a\u016d lasi ion kreski \u011dis certa grando a\u016d longo.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0440\u0430\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0440\u0430\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u043d\u0435\u0441\u0442\u0438 (\u043f\u043b\u043e\u0434\u044b)"], "hu": ["n\u00f6veszt"]}, "examples": [["li decidis kreskigi barbon sur sia mentono", null], ["olivarbo, kiu kreskigas fruktojn", "trad. G. Berveling: La sa\u011deco de Jesuo Sira\u0125"]], "subdefinitions": []}], "root": "kresk", "primary": false}, "taoisto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u00abTao\u00bb \u00abtaoismo\u00bb kaj \u00abtaoisto\u00bb estas pli uzataj, sed malpli regulaj formoj ol \u00abda\u016do\u00bb, \u00abda\u016dismo\u00bb, \u00abda\u016disto."], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0434\u0430\u043e\u0441"], "fr": ["tao\u00efste"], "pl": ["taoista"], "pt": ["taoista"], "hu": ["taoista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "taoist", "primary": true}, "individuismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doktrino, la\u016d kiu \u0109iu homo devas agi kaj vivi por propra, individua celo, sendepende de aliaj homoj kaj konsenti al la sociaj necesecoj kaj al kolektiva kunagado nur la\u016d propra decido.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0434\u044b\u0432\u0456\u0434\u0443\u0430\u043b\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["individualisme"], "en": ["individualism"], "nl": ["individualisme"], "pt": ["individualismo"], "ru": ["\u0438\u043d\u0434\u0438\u0432\u0438\u0434\u0443\u0430\u043b\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Individualismus"], "hu": ["individualizmus"], "es": ["individualismo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "individu", "primary": false}, "impostevitulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono ne paganta la fiksitan imposton a\u016d ne la plenan impostosumon.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u043f\u043b\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u0449\u0438\u043a", "\u043b\u0438\u0446\u043e, \u0443\u043a\u043b\u043e\u043d\u044f\u044e\u0449\u0435\u0435\u0441\u044f \u043e\u0442 \u0443\u043f\u043b\u0430\u0442\u044b \u043d\u0430\u043b\u043e\u0433\u043e\u0432"], "en": ["tax dodger"], "nl": ["belastingontduiker"], "pt": ["sonegador de impostos"], "de": ["Steuerhinterzieher"], "es": ["evasor de impuestos"], "hu": ["ad\u00f3csal\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "impost", "primary": false}, "troti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Kuri en aparta maniero de kvarpieduloj, kun rapideco meza inter pa\u015dado kaj galopo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0435\u0433\u0447\u044b \u0440\u044b\u0441\u044c\u0441\u044e"], "fr": ["trotter"], "en": ["trot"], "nl": ["draven"], "pt": ["trotar"], "ru": ["\u0431\u0435\u0436\u0430\u0442\u044c \u0440\u044b\u0441\u044c\u044e", "\u0431\u0435\u0436\u0430\u0442\u044c \u0440\u044b\u0441\u0446\u043e\u0439"], "ca": ["trotar"], "de": ["trotten", "traben"], "hu": ["\u00fcget"], "es": ["trotar", "ir al trote"], "pl": ["k\u0142usowa\u0107"]}, "examples": [["nur unu a\u016d du hundoj ka\u016dras kaj trotas en la vila\u011do", "Wu Ming, Ne\u011da lando, [2002]"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Iri rapide, kureti, kuri per mallongaj pa\u015doj.", "translations": {"pl": ["truchta\u0107", "k\u0142usowa\u0107", "podbiega\u0107", "drepta\u0107"]}, "examples": [["mi trotis kontenta pri la mondo tra la stratoj kaj ne povis imagi, ke iu ajn estas en la mondo, al kiu tiu mondo ne pla\u0109as", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, libro 1a, \u0109apitro 2a"]], "subdefinitions": []}], "root": "trot", "primary": true}, "kunfondi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Plurhome, komune fondi.", "translations": {"fr": ["cofonder"]}, "examples": [["Zhang Qicheng en la 30-aj jaroj kunfondis \u015canhajan Esperanto-Ligon", "-, Forpasis Zhang Qicheng, Gazetaraj Komunikoj de UEA, 2004-12-29, numero 192a"]], "subdefinitions": []}], "root": "fond", "primary": false}, "peceto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda, sensignifa derompa\u0135o a\u016d ero.", "translations": {"fr": ["fragment", "parcelle"], "nl": ["stukje"]}, "examples": [["dis\u015diri al pecetoj", "Z"], ["peceton de sia koro \u015di povas perdi en la vojo", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "pec", "primary": false}, "partopreni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Preni sian parton de io.", "translations": {"be": ["\u0443\u0434\u0437\u0435\u043b\u044c\u043d\u0456\u0447\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["participer (\u00e0 un travail, une rencontre)", "partager (la peine de qn)"], "en": ["participate"], "nl": ["deelnemen"], "ru": ["\u0443\u0447\u0430\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u043d\u044f\u0442\u044c \u0443\u0447\u0430\u0441\u0442\u0438\u0435"], "pl": ["bra\u0107 udzia\u0142"], "hu": ["r\u00e9szt vesz"]}, "examples": [["partopreni en festeno, kongreso, en la profitoj", null], ["partopreni je festeno, je la komuna \u011dojo", null], ["partopreni festenon, la \u011dojon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kunhelpi, kunpeni por plenumado de io.", "translations": {"pl": ["wsp\u00f3\u0142dzia\u0142a\u0107"], "hu": ["r\u00e9szt vesz", "hozz\u00e1j\u00e1rul"]}, "examples": [["partopreni laboron, en iu laboro, en komploto", null], ["la hazardo multe partoprenis en la sukceso", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Simpatii, kompati.", "translations": {"pl": ["wsp\u00f3\u0142czu\u0107"], "hu": ["osztozik"]}, "examples": [["ni partoprenas vian funebron", null]], "subdefinitions": []}], "root": "part", "primary": false}, "filmi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari filmon, registri per movbildoj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043d\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c (\u043d\u0430 \u043a\u0438\u043d\u043e\u043f\u043b\u0451\u043d\u043a\u0443)"], "fr": ["filmer"], "en": ["film", "shoot (a film)"], "es": ["filmar"], "de": ["filmen"], "pl": ["filmowa\u0107", "kr\u0119ci\u0107 film", "nagrywa\u0107 film", "rejestrowa\u0107 film"], "hu": ["filmez"]}, "examples": [["filmi dramon, komedion, scenon", null], ["preterpasantoj mult-foje e\u0109 fotis kaj filmis la grupon", "C. Dorneles Soares, Ankora\u016d pri la Monda Socia Forumo, soc.culture.esperanto, 2002-02-20"]], "subdefinitions": []}], "root": "film", "primary": false}, "Lombardoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antikva \u011dermana popolo, kiu migrante alvenis la landojn \u0109e la rivero Elbo kaj poste Panonion, Norikon (en 548 p.K.) kaj fine, sub la estro de re\u011d Alboino, Italion (568 p.K.). Tiu popolo estas konata pro la karakterizaj longaj lancoj.", "translations": {"nl": ["Lombarden"], "it": ["Longobardi"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lombard", "primary": false}, "filmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Serio de movi\u011daj bildoj, projekciebla sur ekranon.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0438\u043b\u044c\u043c"], "fr": ["film", "feuille (film)", "pellicule (phot., mince couche)"], "en": ["film"], "nl": ["film"], "pt": ["filme", "pel\u00edcula"], "de": ["Film"], "hu": ["film"], "es": ["pel\u00edcula"], "pl": ["film"]}, "examples": [["en la popola domo oni montros gajan filmon", "Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, unua parto, \u0109apitro 2a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Impresebla membrano el celuloido a\u016d el simila substanco uzata unuope por fotografado a\u016d en strio por filmado.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u0451\u043d\u043a\u0430"], "en": ["film"], "pl": ["film", "b\u0142ona fotograficzna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Maldika tavolo a\u016d \u015delo, kovranta ion.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u0451\u043d\u043a\u0430"], "en": ["film"], "pl": ["film", "b\u0142ona"]}, "examples": [["iriza benzina filmo sur akvo", null], ["celofana filmo", null], ["forcejo, kovrita per filmo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "film", "primary": true}, "kunfor\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kunigi per for\u011dado.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "hu": ["\u00f6sszekov\u00e1csol"], "de": ["zusammenschmieden"], "nl": ["samensmeden"], "ru": ["\u0441\u043a\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Firme kaj da\u016dre kunigi.", "translations": {}, "examples": [["kunfor\u011di sin al amiko", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "for\u011d", "primary": false}, "senhoma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kie homoj ne estas, nevizitata, nelo\u011data.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0437\u043b\u044e\u0434\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["d\u00e9sert (inoccup\u00e9)", "d\u00e9sertique (inoccup\u00e9)", "inhabit\u00e9", "inoccup\u00e9", "vide (inhabit\u00e9)"], "nl": ["onbewoond", "onbemand"], "de": ["menschenleer"], "it": ["deserto (agg. - disabitato)", "disabitato"], "hu": ["n\u00e9ptelen", "kihalt", "lakatlan"], "es": ["deshabitado"], "br": ["didud"], "pl": ["bezludny"]}, "examples": [["la vojo inter la \u011dardenoj estas senhoma", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 26a, p. 273a"]], "subdefinitions": []}], "root": "hom", "primary": false}, "fiki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["baiser (faire l'amour)", "coucher (avec)"], "en": ["fuck"], "nl": ["neuken"], "pt": ["foder", "copular", "transar", "trepar", "fazer amor", "meter"], "de": ["ficken", "bumsen", "pimpern", "v\u00f6geln"], "tp": ["unpa"], "hu": ["baszik"], "sk": ["jeba\u0165"], "es": ["follar (vulg.)"]}, "examples": [["povos fine fiki sen kondom'!", "P. PeneterSekretaj Sonetoj25"], ["fikas vin, kaj vi diras nenion!", "L. Beaucaire Kruko kaj Baniko en Bervalo La dormanto veki\u011das"]], "subdefinitions": []}], "root": "fik", "primary": true}, "skui": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Rapide abrupte kaj ripete \u015danceli kaj malfirmigi.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u044f\u0441\u0442\u0438"], "fr": ["secouer"], "en": ["shake"], "nl": ["schudden"], "be": ["\u0442\u0440\u044d\u0441\u044c\u0446\u0456", "\u043f\u0430\u0442\u0440\u044d\u0441\u044c\u0446\u0456"], "de": ["sch\u00fctteln", "r\u00fctteln"], "pl": ["trz\u0105\u015b\u0107"]}, "examples": [["skui arbon", null], ["post fruktoskuo de olivarbo", "La Malnova Testamento, Jesaja 24:13"], ["skulavi", "Z"], ["eksterordinara krizo skuas la regnon", null], ["per tio \u015di estis iom skuita el siaj revoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Rapide abrupte kaj ripete svingi tien kaj reen.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u044f\u0441\u0442\u0438", "\u0432\u0441\u0442\u0440\u044f\u0445\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043a\u043e\u043b\u0435\u0431\u0430\u0442\u044c"], "nl": ["schudden"], "pl": ["trz\u0105\u015b\u0107", "potrz\u0105sa\u0107", "wstrz\u0105sa\u0107", "koleba\u0107", "kr\u0119ci\u0107 g\u0142ow\u0105"], "hu": ["r\u00e1z", "megr\u00e1z"]}, "examples": [["neante skui la kapon", "Z"], ["li forte skuis la skatolon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Malfortigi, malstabiligi, materie a\u016d anime.", "translations": {"be": ["\u0443\u0440\u0430\u0437\u0456\u0446\u044c", "\u0443\u0437\u0432\u0430\u0440\u0443\u0448\u044b\u0446\u044c", "\u0443\u0441\u0445\u0432\u0430\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "ru": ["\u043f\u043e\u0442\u0440\u044f\u0441\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0442\u0440\u044f\u0441\u0442\u0438", "\u043f\u043e\u043a\u043e\u043b\u0435\u0431\u0430\u0442\u044c"], "pl": ["wstrz\u0105sa\u0107"], "hu": ["megingat"]}, "examples": [["la Eternulo skuis regnojn", "Z"], ["lia sano estas forte skuita", null], ["ne skuu mian animon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "sku", "primary": true}, "fiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago fiki.", "translations": {"fr": ["baise (faire l'amour)"]}, "examples": [["kun \u0109armo pla\u0109a ektrilos al mi e\u0109 la vorto: fik'", "P. PeneterSekretaj Sonetoj33"]], "subdefinitions": []}], "root": "fik", "primary": false}, "pasejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko tra kiu oni povas pasi.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0445\u043e\u0434"], "fr": ["passage (lieu)"], "nl": ["pas", "passage", "doorgang"], "br": ["tremen (lec'h)", "tremenvan (lec'h)"], "ro": ["trecere"], "pl": ["przej\u015bcie"], "hu": ["\u00e1tj\u00e1r\u00f3"]}, "examples": [["pasejo en monto", null], ["anta\u016d la oficaj \u0109ambroj estis pasejo", "La Malnova Testamento, Je\u0125ezkel 42:4"]], "subdefinitions": []}], "root": "pas", "primary": false}, "forputri\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tute putri\u011di, nenii\u011di a\u016d senvalori\u011di putri\u011dante.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0433\u043d\u0438\u0442\u044c"], "de": ["verfaulen"], "nl": ["wegrotten"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "for", "primary": false}, "bluflugila anaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de anaso (Anas discors).", "translations": {"en": ["blue-winged teal"], "sv": ["bl\u00e5vingad \u00e5rta"], "pl": ["cyranka modroskrzyd\u0142a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anas", "primary": false}, "Adolfo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo \u011dermandevena.", "translations": {"fr": ["Adolphe"], "nl": ["Adolf"], "pt": ["Adolfo"], "de": ["Adolf"], "sv": ["Adolf"], "hu": ["Adolf"], "pl": ["Adolf"], "es": ["Adolfo"]}, "examples": [["Adolfo estis metallaboristo", "Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, unua parto, \u0109apitro 2a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Adolf", "primary": true}, "fajrilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda ilo por produkti fajrerojn per frotado de silik\u015dtono kaj \u015dtalpeco, a\u016d per alia procedo.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043f\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u0446\u0430"], "fr": ["briquet"], "en": ["lighter"], "nl": ["aansteker"], "pt": ["isqueiro"], "ru": ["\u043a\u0440\u0435\u0441\u0430\u043b\u043e", "\u0437\u0430\u0436\u0438\u0433\u0430\u043b\u043a\u0430"], "de": ["Feuerzeug"], "hu": ["t\u0171zszersz\u00e1m", "\u00f6ngy\u00fajt\u00f3"], "br": ["direnn"], "pl": ["krzesiwo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fajr", "primary": false}, "\u015doseo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vojo, precipe eksterurba, speciale konstruita por veturiloj, kun pavima, asfalta a\u016d alia malmola surfaco.", "translations": {"be": ["\u0448\u0430\u0448\u0430", "\u0433\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456\u043d\u0435\u0446", "\u0431\u0430\u043b\u044c\u0448\u0430\u043a"], "en": ["highway"], "nl": ["snelweg", "autoweg"], "pt": ["rodovia"], "ru": ["\u0448\u043e\u0441\u0441\u0435", "\u043c\u0430\u0433\u0438\u0441\u0442\u0440\u0430\u043b\u044c", "\u0430\u0432\u0442\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u0434\u0430"], "it": ["autostrada", "superstrada", "statale (strada)", "carreggiata"], "hu": ["m\u0171\u00fat", "k\u00f6z\u00fat", "orsz\u00e1g\u00fat"]}, "examples": [["la vojo de tiu domo al la publika \u015doseo estas tre malbonstata", "Donald Broadribb, Inter la dek plej bonaj romanoj, Monato, n-ro 11/2000."], ["de tie iris du \u015doseoj al la havenoj de Ru\u011da maro: Koseir kaj Berenice, kaj vojo al la porfiraj montoj", "La Faraono, volumo 3, \u0109ap. 9a."], ["se vi rigardos mapon de Irlando, vi trovos \u011din sur la \u015doseo R420 inter la iamaj hugenotaj urboj Portarlington kaj Tullamore", "Albisturo KVINKE: Tenebro. Monato"], ["en estonteco vojoj, klare, | \u0109e ni \u015dan\u011di\u011dos senkompare: | \u015doseoj \u0109ie tra Rusland' | plekti\u011dos en abunda kvant'", "A. Pu\u015dkin, tr. V. Melnikov: E\u016dgeno Onegin. Kaliningrado: Sezonoj, 2005. 7:33, p. 153"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Vojo la\u016d kiu oni povas rapide inter\u015dan\u011di informojn.", "translations": {"nl": ["snelweg"]}, "examples": [["Por tiuj aliaj, kiuj ankora\u016d malmulton scias pri la interreta informa \u015doseo, MONATO planas publikigi kurson en la venonta jarkolekto", "Monato, n-ro 12/1997."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["straatweg", "steenweg"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dose", "primary": true}, "Konfuceismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0444\u0443\u0446\u044b\u044f\u043d\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["confucianisme"], "bg": ["\u041a\u043e\u043d\u0444\u0443\u0446\u0438\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "nl": ["confucianisme"], "pt": ["confucionismo"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0444\u0443\u0446\u0438\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Konfuzianismus"], "it": ["confucianesimo"], "hu": ["konfucianizmus"], "sk": ["konfucianizmus"], "fa": ["\u06a9\u0646\u0641\u0648\u0633\u06cc\u0627\u0646\u06cc\u0633\u0645"], "en": ["Confucianism"], "es": ["Confucianismo"], "pl": ["konfucjanizm"]}, "examples": [["en \u0108inio kunvivis tri religioj: Konfuceismo, taoismo kaj budaismo", "V. Rogov, Komento pri La korpo de Budho, Internacia gazeto, 2007-03-21"]], "subdefinitions": []}], "root": "Konfuce", "primary": false}, "tubero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iuspeca bulforma elstara\u0135o a\u016d \u015dvela\u0135o sur a\u016d en iu objekto, korpo a\u016d organo.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0438\u0448\u043a\u0430", "\u0432\u044b\u043f\u0443\u043a\u043b\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0431\u0443\u0433\u043e\u0440\u043e\u043a", "\u043e\u043f\u0443\u0445\u043e\u043b\u044c"], "en": ["tuber"], "nl": ["knobbel", "knoest"], "de": ["Beule", "Buckel", "Knolle"], "hu": ["dudor", "g\u00f6b", "b\u00fcty\u00f6k"], "pl": ["guz", "guze\u0142", "s\u0119k", "wypuk\u0142o\u015b\u0107"]}, "examples": [["tuberplena saliko", "Z"], ["la plej supre elstaranta roka tubero", "Z"], ["tuberoplena dorso de krokodilo", "B"], ["bati al si tuberon sur la frunto", "Z"], ["estas tubero en la afero", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Dika firma \u015dvela\u0135o de tigo a\u016d radiko, ordinare subtera a\u016d rekte super la tero.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043b\u0443\u0431\u0435\u043d\u044c"], "en": ["joint", "knot"], "nl": ["knol"], "de": ["Knolle"], "hu": ["gum\u00f3"], "pl": ["bulwa", "s\u0119k", "cebulka"]}, "examples": [["radika tubero", null], ["tiga tubero", null], ["terpomo estas tubero", null], ["la tubero de orkideo, de tigobrasiko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tuber", "primary": true}, "fontoplumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plumingo kun inkorezervujo.", "translations": {"be": ["\u0430\u045e\u0442\u0430\u0440\u0443\u0447\u043a\u0430"], "fr": ["stylographe", "stylo-plume"], "en": ["fountain pen"], "nl": ["vulpen"], "ru": ["\u0430\u0432\u0442\u043e\u0440\u0443\u0447\u043a\u0430"], "de": ["F\u00fcllfederhalter", "F\u00fcller"], "hu": ["t\u00f6lt\u0151toll"]}, "examples": [["\u00abbonvolu subskribi vian nomon \u0109i tie.\u00bb la \u015dipestro transdonis fontplumon al mi", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, dua libro, \u0109apitro 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "plum", "primary": false}, "morbila": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al morbilo.", "translations": {"fr": ["rougeoleux"], "de": ["Masern-"], "en": ["measles"]}, "examples": [["La plej bona higieno estis senutila kontra\u016d tio, \u0109ar la morbila viruso transmigras nur per aero-guta vojo", "Vladimir Lemelev: Vakcinado ja helpas, Monatojaro 1999a, numero 4a, p. 4a"]], "subdefinitions": []}], "root": "morbil", "primary": false}, "morbilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Infekta malsano karakterizata per febro kaj ha\u016dtaj ru\u011da\u0135oj kaj atakanta precipe infanojn.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0437\u0451\u0440"], "fr": ["rougeole"], "en": ["measles"], "nl": ["mazelen"], "pt": ["sarampo"], "ru": ["\u043a\u043e\u0440\u044c"], "de": ["Masern"], "hu": ["kanyar\u00f3"]}, "examples": [["anta\u016d 40-50 jaroj preska\u016d \u0109iu homo en la infaneco malsanis je morbilo", "Vladimir Lemelev: Vakcinado ja helpas, Monatojaro 1999a, numero 4a, p. 4a"]], "subdefinitions": []}], "root": "morbil", "primary": true}, "eviti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Peni ne renkonti iun.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0437\u044c\u0431\u044f\u0433\u0430\u0446\u044c", "\u0443\u0445\u0456\u043b\u044f\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["\u00e9viter (qn ou qc)"], "en": ["avoid"], "pt": ["evitar", "evadir", "esquivar", "poupar", "prevenir", "presumir"], "ru": ["\u0438\u0437\u0431\u0435\u0433\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u043a\u043b\u043e\u043d\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["meiden", "vermeiden", "ausweichen"], "sv": ["undvika"], "hu": ["ker\u00fcl", "elker\u00fcl"], "fa": ["\u062f\u0648\u0631\u06cc \u062c\u0633\u062a\u0646 (\u0627\u0632)", "\u0627\u062c\u062a\u0646\u0627\u0628 \u06a9\u0631\u062f\u0646 (\u0627\u0632)"], "es": ["evitar"], "pl": ["stroni\u0107 (od kogo\u015b)", "unika\u0107 (kogo\u015b)", "wystrzega\u0107 si\u0119 (kogo\u015b)", "omija\u0107", "wymija\u0107"]}, "examples": [["eviti la babilulojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Peni ne esti trafita de io.", "translations": {"pl": ["stroni\u0107 (od czego\u015b)", "unika\u0107 (czego\u015b)", "wystrzega\u0107 si\u0119 (czego\u015b)"]}, "examples": [["eviti frapon, dan\u011deron, morton, eraron", null], ["ankora\u016d neniu evitis la sorton", "Proverbaro esperanta"], ["li evitigis al mi multajn erarojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "evit", "primary": true}, "bufro\u015dtato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato ku\u015danta inter pli grandaj \u015dtatoj, evitanta malamika\u0135ojn inter ili.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0443\u0444\u0435\u0440\u043d\u043e\u0435 \u0433\u043e\u0441\u0443\u0434\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["\u00c9tat tampon"], "it": ["stato cuscinetto"]}, "examples": [["tiam, Belgio estis fondata kiel bufro\u015dtato inter la batalemaj najbaraj landoj: Nederlando, Germanio kaj Francio", "Lode Van de Velde, La lingvoproblemo en Belgio kaj en la E\u016dropa Unio, 1997-08-10"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dtat", "primary": false}, "eliksiro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kuracilo en formo de alkohola solva\u0135o.", "translations": {"be": ["\u044d\u043b\u0456\u043a\u0441\u0456\u0440"], "fr": ["\u00e9lixir"], "en": ["elixir"], "nl": ["elixir"], "pt": ["elixir"], "ru": ["\u044d\u043b\u0438\u043a\u0441\u0438\u0440"], "de": ["Elixier", "Heiltrank", "alchemistischer Zaubertrank"], "hu": ["csodaszer", "elix\u00edr"], "es": ["el\u00edxir"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Solva\u0135o posedanta miraklajn ecojn.", "translations": {"pl": ["eliksir"]}, "examples": [["eliksiro de la juneco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "eliksir", "primary": true}, "eglanterio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sova\u011da rozo, dorna arbeto kun belaj floroj kreskanta en mezvarmaj landoj de E\u016drazio el familio rozacoj (Rosa canina).", "translations": {"fr": ["\u00e9glantier", "\u00e9glantine"], "pt": ["rosa-canina"]}, "examples": [["dol\u0109a kaj ekscita aromo de eglanterioj", "Oni ne pafas en Jamburg, \u0109apitro 22a, p. 127a"], ["\u0109irka\u016de abundege kreskis eglanterioj kun bongustaj beroj", "-, OkSEJT: kio venos?, La Ondo de Esperanto, 2000:10"]], "subdefinitions": []}], "root": "eglanteri", "primary": true}, "prezidi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Direkti la laboron, la debatojn de kunveno a\u016d societo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u0440\u0448\u044b\u043d\u0441\u0442\u0432\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["pr\u00e9sider"], "en": ["preside"], "nl": ["voorzitten", "presideren"], "pt": ["presidir"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u0441\u0435\u0434\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["vorsitzen", "den Vorsitz haben"], "sv": ["vara ordf\u00f6rande"], "hu": ["eln\u00f6k\u00f6l"], "es": ["presidir"]}, "examples": [["prezidi kongreson", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["vorherrschen"], "sv": ["h\u00e4rska"], "hu": ["uralkodik (szellem)"]}, "examples": [["la spirito, kiu prezidis en tiuj manifestacioj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "prezid", "primary": true}, "persimonujo japana": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Fakte, en Japanujon \u011di estis enportita el \u0108inujo."], "primary definition": "persimonujo orienta", "translations": {"nl": ["Japanse persimmon"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "persimon", "primary": false}, "psikozo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mensa malsano ne ka\u016dzata, kiel la ne\u016drozo, de organa lezo a\u016d difekti\u011do.", "translations": {"be": ["\u043f\u0441\u0456\u0445\u043e\u0437"], "fr": ["psychose"], "en": ["psychosis"], "nl": ["psychose"], "pt": ["psicose"], "ru": ["\u043f\u0441\u0438\u0445\u043e\u0437"], "it": ["psicosi"], "hu": ["elmebaj", "elmebetegs\u00e9g", "pszich\u00f3zis"], "fa": ["\u0631\u0648\u0627\u0646\u200c\u067e\u0631\u06cc\u0634\u06cc"]}, "examples": [["mania-deprimiga psikozo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "psikoz", "primary": true}, "dulorneto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0431\u0456\u043d\u043e\u043a\u043b\u044c"], "fr": ["jumelles (optique)"], "en": ["binoculars"], "nl": ["dubbele verrekijker"], "pt": ["bin\u00f3culo"], "el": ["\u03ba\u03c5\u03ac\u03bb\u03b9\u03b1"], "de": ["Fernglas"], "hu": ["l\u00e1tcs\u0151", "binokul\u00e1r"], "fa": ["\u062f\u0648\u0631\u0628\u06cc\u0646 \u062f\u0648\u0686\u0634\u0645\u06cc"], "es": ["gemelos", "prism\u00e1ticos", "binoculares"], "ru": ["\u0431\u0438\u043d\u043e\u043a\u043b\u044c"], "pl": ["lorneta", "lornetka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lorn", "primary": false}, "rigora": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senindulge severa.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0440\u043e\u0433\u0456", "\u0441\u0443\u0440\u043e\u0432\u044b"], "fr": ["rigoureux"], "en": ["rigorous"], "nl": ["streng"], "pt": ["rigoroso"], "ru": ["\u0441\u0443\u0440\u043e\u0432\u044b\u0439", "\u0441\u0442\u0440\u043e\u0433\u0438\u0439"], "de": ["rigoros", "unerbittlich", "streng", "hart"], "hu": ["szigor\u00fa", "k\u00f6ny\u00f6rtelen", "rigor\u00f3zus"], "es": ["riguroso (severo)"]}, "examples": [["rigora mastro", null], ["rigora ekzameno, regulo", null], ["ekkoni la rigoran realon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rigor", "primary": true}, "rekapti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kapti ion, kion oni lasis forgliti.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0445\u0430\u043f\u0456\u0446\u044c", "\u0443\u0442\u0440\u044b\u043c\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0432\u0430\u043b\u043e\u0434\u0430\u0446\u044c (\u0437\u043d\u043e\u045e)"], "fr": ["attraper de nouveau", "appr\u00e9hender de nouveau", "capter de nouveau", "capturer de nouveau", "prendre de nouveau", "rattraper (attraper de nouveau)", "reprendre (saisir de nouveau)", "ressaisir (saisir de nouveau)", "saisir de nouveau"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0445\u0432\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u0443\u0434\u0435\u0440\u0436\u0430\u0442\u044c"], "de": ["wieder einfangen", "zur\u00fcckgewinnen"], "tr": ["yeniden yakalamak", "yeniden ele ge\u00e7irmek"], "pl": ["\u0142apa\u0107 (ponownie)", "chwyta\u0107 (ponownie)", "\u0142owi\u0107 (ponownie)", "pojma\u0107 (ponownie)", "odzyskiwa\u0107"], "hu": ["visszaszerez", "visszanyer", "\u00fajra elkap", "elcs\u00edp"]}, "examples": [["li rekaptis sian falantan ganton", null], ["per forto de la volo \u015di rekaptis la forglitantan memkonscion", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kapt", "primary": false}, "grafika prezento": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ne ekzistas esenca diferenco inter \u0109i tiu nocio kaj \u00abgrafika\u0135o\u00bb."], "primary definition": "(de reela funkcio f) Tia ebena kurbo, ke la paro de karteziaj koordinatoj (x,y) de \u0109iu punkto de \u011di apartenas al la grafika\u0135o de f kaj inverse.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0435 \u0438\u0437\u043e\u0431\u0440\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u0438)", "\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u043a (\u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u0438)"], "fr": ["repr\u00e9sentation graphique (d'une fonction)", "graphe (d'une fonction)"], "en": ["graphic representation (of a function)", "plot (of a function)", "image curve (of a function)"], "de": ["graphische Darstellung (einer Funktion)", "Bildkurve (einer Funktion)"], "pl": ["wykres (funkcji)"], "hu": ["grafikus \u00e1br\u00e1zol\u00e1s (f\u00fcggv\u00e9ny\u00e9)", "grafikon (f\u00fcggv\u00e9ny\u00e9)"]}, "examples": [["la grafika prezento de funkcio x2 estas parabolo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "prezent", "primary": false}, "fiaski": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Plene malsukcesi.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0446\u044f\u0440\u043f\u0435\u0446\u044c \u0444\u0456\u044f\u0441\u043a\u0430", "\u043f\u0430\u0446\u044f\u0440\u043f\u0435\u0446\u044c \u043d\u044f\u045e\u0434\u0430\u0447\u0443"], "fr": ["\u00e9chouer", "rater (intr., \u00e9chouer)"], "en": ["fail utterly"], "nl": ["falen"], "ru": ["\u043f\u043e\u0442\u0435\u0440\u043f\u0435\u0442\u044c \u0444\u0438\u0430\u0441\u043a\u043e", "\u043f\u043e\u0442\u0435\u0440\u043f\u0435\u0442\u044c \u043d\u0435\u0443\u0434\u0430\u0447\u0443", "\u043f\u0440\u043e\u0432\u0430\u043b\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["fehlschlagen", "Schiffbruch erleiden", "scheitern"], "hu": ["kudarcot vall", "cs\u00fct\u00f6rt\u00f6k\u00f6t mond"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fiask", "primary": false}, "fiasko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plena malsukceso.", "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u044f\u0441\u043a\u0430", "\u043d\u044f\u045e\u0434\u0430\u0447\u0430"], "fr": ["\u00e9chec", "fiasco", "insucc\u00e8s", "ratage"], "en": ["fiasco"], "nl": ["fiasco"], "pt": ["fiasco", "malogro", "fracasso"], "ru": ["\u0444\u0438\u0430\u0441\u043a\u043e", "\u043f\u0440\u043e\u0432\u0430\u043b", "\u043d\u0435\u0443\u0434\u0430\u0447\u0430"], "de": ["Fiasko", "Misserfolg", "Pleite"], "hu": ["kudarc", "fiask\u00f3"], "es": ["fiasco"]}, "examples": [["renkonti fiaskon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "fiask", "primary": true}, "\u0125oralo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En la okcidenta kristana diservo, precipe \u0109e la luteranoj kaj romkatolikoj, malrapida \u0125ora\u0135o kiun kunkantas \u0109iuj \u0109eestantoj.", "translations": {"ru": ["\u0445\u043e\u0440\u0430\u043b"], "bg": ["\u0445\u043e\u0440\u0430\u043b"], "pt": ["coral (m\u00fas.)"], "de": ["Choral"], "it": ["canto (corale, religioso)", "corale (sost.)"], "hu": ["kor\u00e1l", "egyh\u00e1zi \u00e9nek"], "en": ["choral"], "fi": ["koraali"], "pl": ["chora\u0142"]}, "examples": [["la \u0125oraloj de J. S. Ba\u0125o", null], ["la gregoriaj \u0125oraloj", null], ["\u015dajne mi a\u016ddis akordojn de solena \u0125oralo \u015dvebi tra la aero", "E.T.A. Hoffmann, tr. Wolfgang Kirschstein: Konsilisto Krespel. Kaliningrad: Sezonoj, 2001. \u2015 (Serio \u00abGermana literaturo\u00bb, volumo1a)"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125oral", "primary": true}, "kursivo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Klinita rapida skribado.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u0440\u0441\u0456\u045e"], "en": ["cursive", "running hand"], "nl": ["cursief"], "pt": ["cursivo"], "pl": ["pismo pochy\u0142e"], "hu": ["foly\u00f3\u00edr\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Ne konfuzi kun oblikva tiparfasono."], "primary definition": "Speco de presliteroj, klinitaj al dekstro, similantaj al la signoj de rapida manskribado.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0443\u0440\u0441\u0438\u0432"], "en": ["italic letter, type"], "de": ["Kursivschrift", "Kursive"], "it": ["corsivo"], "hu": ["d\u0151lt bet\u0171s \u00edr\u00e1s", "kurz\u00edv \u00edr\u00e1s"], "es": ["cursiva", "it\u00e1lica"], "pl": ["kursywa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kursiv", "primary": true}, "akropolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pli alta, fortika parto de antikvaj mediteraneaj kaj okcidentaziaj urboj, kun sanktejoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0440\u043e\u043f\u0430\u043b\u044c"], "fr": ["acropole"], "nl": ["acropolis"], "pt": ["acr\u00f3pole"], "ru": ["\u0430\u043a\u0440\u043e\u043f\u043e\u043b\u044c"], "ca": ["acr\u00f2poli"], "de": ["Akropolis"], "hu": ["akropolisz"], "es": ["acr\u00f3polis"]}, "examples": [["tiu estis popolo, kiu vere kapablis krei la Akropolon", "Satiraj rakontoj, Logos"]], "subdefinitions": []}], "root": "akropol", "primary": true}, "ne\u016dtrala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne partoprenanta en diskuto, disputo, batalo, milito.", "translations": {"be": ["\u043d\u044d\u045e\u0442\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["neutre"], "en": ["neutral"], "nl": ["onpartijdig", "neutraal"], "pt": ["neutro", "neutral"], "el": ["\u03bf\u03c5\u03b4\u03ad\u03c4\u03b5\u03c1\u03bf\u03c2"], "ca": ["neutral"], "de": ["neutral", "unparteilich", "unparteiisch"], "hu": ["semleges", "neutr\u00e1lis"], "cs": ["neutr\u00e1ln\u00ed"], "ru": ["\u043d\u0435\u0439\u0442\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "es": ["neutral"]}, "examples": [["ne\u016dtrala lando, lingvo", null], ["respekti la rajtojn de ne\u016dtraluloj", null], ["la ne\u016dtraligo de la intergentaj rilatoj estas la tuta celo de niaj laboroj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ne\u016dtral", "primary": true}, "merina": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta al merino.", "translations": {"en": ["merino"], "pt": ["merino"], "hu": ["merin\u00f3i"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "De merino.", "translations": {}, "examples": [["merina lano", null]], "subdefinitions": []}], "root": "merin", "primary": false}, "sunbruno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malhela koloro de la ha\u016dto, ka\u016dzita de elmetado al sunaj radioj.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0433\u0430\u0440"], "fr": ["h\u00e2le"], "en": ["suntan"], "nl": ["bruine kleur (door de zon)"], "ru": ["\u0437\u0430\u0433\u0430\u0440"], "de": ["Sonnenteint", "Sonnenbr\u00e4ne"], "sv": ["solbr\u00e4nna"], "hu": ["barnas\u00e1g", "les\u00fcl\u00e9s"], "sk": ["op\u00e1lenie"], "br": ["rouster"], "pl": ["opalenizna"]}, "examples": [["li aspektis kvaza\u016d li pasigus la tagon eksterdome, lia ha\u016dto jam havis nuancon de sunbruno", "La Kiso kaj dek tri aliaj noveloj, G\u00e4rda"]], "subdefinitions": []}], "root": "brun", "primary": false}, "merino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de \u015dafo el hispana raso, kies longhara lano estas tre delikata.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0440\u044b\u043d\u043e\u0441"], "en": ["merino"], "nl": ["merinosschaap"], "pt": ["merino"], "ru": ["\u043c\u0435\u0440\u0438\u043d\u043e\u0441 (\u043f\u043e\u0440\u043e\u0434\u0430 \u0442\u043e\u043d\u043a\u043e\u0440\u0443\u043d\u043d\u044b\u0445 \u043e\u0432\u0435\u0446)"], "de": ["Merinoschaf"], "hu": ["merin\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "merin", "primary": true}, "transplanti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Planti ion en alian lokon.", "translations": {"nl": ["transplanteren", "verplanten", "overbrengen"], "hu": ["\u00e1t\u00fcltet"]}, "examples": [["fari\u011dis tiel granda, ke oni devis \u011din transplanti en la \u011dardenon", "Fabeloj, volumo 3, Nokta \u0109apo de fra\u016dlo"]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Penetrigi ideon a\u016d kutimon en alian spiriton a\u016d medion.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0441\u0430\u0434\u0438\u0442\u044c"], "de": ["umsetzen", "umtopfen", "\u00fcbertragen"]}, "examples": [["tiu supersti\u0109o transplanti\u011dis en la najbaran landon", null], ["tiuj radikoj transplanti\u011dis el la franca en la anglan vortaron", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Per operacio, anstata\u016digi organon (a\u016d histon) de paciento per organo (a\u016d histo) de alia homo a\u016d animalo (a\u016d per histo el alia korpoparto).", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0441\u0430\u0434\u0438\u0442\u044c", "\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u043f\u043b\u0430\u043d\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["transplantieren"]}, "examples": []}]}], "root": "plant", "primary": false}, "hejti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Varmigi per tiucela aparato fornon, \u0109ambron, lo\u011dejon.", "translations": {"be": ["\u0430\u0446\u044f\u043f\u043b\u044f\u0446\u044c", "\u0430\u043f\u0430\u043b\u044c\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u043b\u0456\u0446\u044c (\u0443 \u043f\u0435\u0447\u044b)"], "fr": ["chauffer (tr., une machine, une maison)"], "en": ["heat"], "nl": ["verwarmen"], "pt": ["aquecer (um forno, um recinto)"], "ru": ["\u043e\u0442\u0430\u043f\u043b\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0442\u043e\u043f\u0438\u0442\u044c"], "de": ["heizen"], "it": ["scaldare (con combustione)", "accendere (un forno o sim.)"], "hu": ["f\u0171t"], "es": ["calentar"], "br": ["tomma\u00f1 (ul lojeiz, ur mekanik)"], "pl": ["pali\u0107 w piecu", "opala\u0107", "grza\u0107", "ogrzewa\u0107"]}, "examples": [["en la vintro oni hejtas la fornojn;", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 16"], ["hejti kamenon", null], ["forno forte hejtita de la bakisto", "La Malnova Testamento, Ho\u015dea 7:4"], ["hejti lokomotivon", null], ["la forno \u0109esas hejti", "Z"], ["tuj post la hejto la forno estis varmega", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 38"], ["la centra hejtado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hejt", "primary": true}, "Jido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lingvo uzata de oriente\u016dropaj judoj. Jido estas \u011dermana (germandevena), tamen enhavas multajn hebreajn kaj slavajn vortojn. \u011cia skribo uzas hebrean alfabeton.", "translations": {"be": ["\u0456\u0434\u044b\u0448"], "fr": ["yiddish (subst.)"], "bg": ["\u0418\u0434\u0438\u0448"], "nl": ["Jiddisch"], "pt": ["I\u00eddiche"], "ru": ["\u0438\u0434\u0438\u0448"], "de": ["Jiddisch"], "sv": ["jiddisch"], "hu": ["jiddis"], "en": ["Yiddish"], "it": ["yiddish"], "he": ["\u05d9\u05d9\u05d3\u05d9\u05ea", "\u05d9\u05d9\u05d3\u05d9\u05e9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Jid", "primary": true}, "derivi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Devenigi vorton de alia pli simpla.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 (\u0441\u043b\u043e\u0432\u043e \u043e\u0442 \u043e\u0441\u043d\u043e\u0432\u044b \u0438 \u0442.\u043f.)", "\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9river"], "en": ["derive"], "pt": ["derivar (palavra)"], "de": ["ableiten"], "es": ["derivar"]}, "examples": [["la vorto \u00abhomaro\u00bb derivi\u011das de \u00abhomo\u00bb", null], ["derivita vorto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (funkcion) Kalkuli ties deriva\u0135on.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0438\u0444\u0444\u0435\u0440\u0435\u043d\u0446\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u0439\u0442\u0438 \u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u043e\u0434\u043d\u0443\u044e"], "en": ["differentiate"], "pt": ["derivar (mat.)"], "de": ["ableiten", "differenzieren"], "sk": ["derivova\u0165"], "pl": ["r\u00f3\u017cniczkowa\u0107", "wyznacza\u0107 pochodn\u0105"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "deriv", "primary": true}, "ekzerci\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sin ekzerci.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u043a\u0442\u044b\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["s'exercer (s'entra\u00eener)", "s'entrainer (s'exercer)"], "en": ["exercise", "practice"], "pl": ["\u0107wiczy\u0107 si\u0119", "szkoli\u0107 si\u0119", "trenowa\u0107", "wprawia\u0107 si\u0119"], "ru": ["\u0443\u043f\u0440\u0430\u0436\u043d\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f"]}, "examples": [["ili ekzerci\u011dis \u0109iutage", "Fabeloj, volumo 1, Cikonioj"], ["ekzerci\u011di en esperanta parolado", "Z"], ["oni multe devas ekzerci\u011dadi anta\u016d ol veni al perfekteco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ekzerc", "primary": false}, "multampleksa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta grandan amplekson.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043e\u0431\u0448\u0438\u0440\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["ample", "\u00e9tendu"], "de": ["ausgedehnt", "von gro\u00dfem Ausma\u00df", "weitr\u00e4umig", "extensiv"], "nl": ["omvangrijk"], "en": ["comprehensive", "extensive"]}, "examples": [["ampleksa verko, spirito, sciado", "Z"], ["samampleksaj grandoj", null], ["la agado de nia societo tagon post tago disampleksi\u011das", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ampleks", "primary": false}, "maljuni\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016d la tempo i\u011di maljuna.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0430\u0440\u0435\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u0441\u0442\u0430\u0440\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["vieillir"], "nl": ["oud worden"], "de": ["altern"], "it": ["invecchiare"], "br": ["koshaat"], "ro": ["a \u00eemb\u0103tr\u00e2ni"], "pl": ["starze\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["kiam vi maljuni\u011dos, vi etendos viajn manojn, kaj alia vin zonos", "La Nova Testamento, S. Johano 21:18"], ["la nacioj maljuni\u011das kiel homoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "jun", "primary": false}, "uzvaloro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Utilo de iu objekto.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u0436\u044b\u0432\u0435\u0446\u043a\u0430\u044f \u0432\u0430\u0440\u0442\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["valeur d'usage"], "nl": ["gebruikswaarde"], "pt": ["valor de uso"], "ru": ["\u043f\u043e\u0442\u0440\u0435\u0431\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u0441\u043a\u0430\u044f \u0441\u0442\u043e\u0438\u043c\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Gebrauchswert"], "hu": ["haszn\u00e1lati \u00e9rt\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "valor", "primary": false}, "Klu\u0109evskajo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vulkano en Kam\u0109atko, la plej alta (4750m) kaj la plej aktiva en E\u016drazio.", "translations": {"ru": ["\u041a\u043b\u044e\u0447\u0435\u0432\u0441\u043a\u0430\u044f \u0441\u043e\u043f\u043a\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Klu\u0109evskaj", "primary": true}, "akvatinto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gravura procedo per acido, imitanta la lavumadon.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0432\u0430\u0442\u044b\u043d\u0442\u0430"], "fr": ["aquatinte"], "en": ["aquatint", "acid-washing"], "nl": ["aquatint"], "pt": ["aquatinta"], "ru": ["\u0430\u043a\u0432\u0430\u0442\u0438\u043d\u0442\u0430"], "it": ["acquatinta"], "hu": ["akvatinta", "foltmar\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Akvatinta\u0135o, verko farita per akvatinta procedo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "akvatint", "primary": true}, "samseksa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "El la sama sekso, kiel alia.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0434\u043d\u043e\u043f\u043e\u043b\u044b\u0439"], "fr": ["de m\u00eame sexe"], "pl": ["tej samej p\u0142ci"], "hu": ["azonos nem\u0171"]}, "examples": [["samseksaj lernejanoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "seks", "primary": false}, "arteza": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tia, ke la akvo el\u015dprucas per si mem el \u011dia fundo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0442\u044d\u0437\u0456\u044f\u043d\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["art\u00e9sien"], "en": ["artesian"], "ru": ["\u0430\u0440\u0442\u0435\u0437\u0438\u0430\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439"], "ca": ["artesi\u00e0 (pou)"], "de": ["artesisch"], "hu": ["art\u00e9zi"], "sk": ["art\u00e9zska (stud\u0148a)"], "es": ["artesiano (pozo)"]}, "examples": [["per artezaj putoj oni kreis en Al\u011derio multajn oazojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "artez", "primary": true}, "pritemi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Koncerni, havi kiel temon.", "translations": {"fr": ["concerner", "traiter (de)"]}, "examples": [["romano, kiu pritemas ekskluzive la vivon de E-klubo", "UEA, Katalogo, [vidita en 2008]"]], "subdefinitions": []}], "root": "tem", "primary": false}, "dinastio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sinsekvo da regnestroj el sama familio, heredantaj la tronon unu de alia.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u043d\u0430\u0441\u0442\u044b\u044f"], "fr": ["dynastie"], "bg": ["\u0434\u0438\u043d\u0430\u0441\u0442\u0438\u044f"], "pt": ["dinastia"], "ru": ["\u0434\u0438\u043d\u0430\u0441\u0442\u0438\u044f"], "de": ["Dynastie", "Herrscherhaus", "Herrschergeschlecht"], "hu": ["uralkod\u00f3h\u00e1z", "dinasztia"], "en": ["dynasty"], "pl": ["dynastia"], "es": ["dinast\u00eda"]}, "examples": [["Liu Bang fondis Han-dinastion (206 a.K.\u2013220 p.K.)", "Enciklopedieto de \u0108inio \u0109ap.. \u00abHistorio\u00bb, p. 2a"]], "subdefinitions": []}], "root": "dinasti", "primary": true}, "peti ies manon": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u0438\u0442\u044c \u0447\u044c\u0435\u0439-\u043b\u0438\u0431\u043e \u0440\u0443\u043a\u0438"], "fr": ["demander la main (de)"], "en": ["ask for someone's hand in marriage"], "nl": ["iem. om zijn/haar hand vragen"], "br": ["goulenn dorn ub."], "de": ["um jemandes Hand bitten"], "pl": ["prosi\u0107 o r\u0119k\u0119"]}, "examples": [["kun flamo en la brusto mi petas vian manon", "La Revizo, akto 4a, sceno 13a"]], "subdefinitions": []}], "root": "man", "primary": false}, "konvolvulacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Convolvulaceae).", "translations": {"ru": ["\u0432\u044c\u044e\u043d\u043a\u043e\u0432\u044b\u0435"], "de": ["Windengew\u00e4chse"], "nl": ["windefamilie"], "pt": ["convolvul\u00e1ceas"], "hu": ["szul\u00e1kf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konvolvulac", "primary": true}, "suspendo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Portempa senfunkciigo a\u016d \u0109esigo.", "translations": {"fr": ["cessation", "suspension (cessation)"], "en": ["suspension (legal)"], "it": ["sospensione (giur.)"], "pt": ["suspens\u00e3o"]}, "examples": [["Rusio nepre per suspendo de la traktato faris la averton, ke Rusio ne kunlaboros plu kun NATO", "\u0108ina Radio Internacia, Rusio montras sin necedema..., 2007-07-27"]], "subdefinitions": []}], "root": "suspend", "primary": false}, "suspendi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Portempe senfunkciigi, tamen ne eksigante a\u016d nuligante.", "translations": {"fr": ["relever de ses fonctions", "suspendre (interdire)"], "en": ["suspend (legal)"], "it": ["sospendere (giur.)"], "pt": ["suspender"]}, "examples": [["la estrino suspendis la instruiston", "J. J. Santos, Diantoj... kaj dornoj, Monato, jaro 2007a, numero 8-9a, p. 8-9a"]], "subdefinitions": []}], "root": "suspend", "primary": true}, "festenestro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gvidanto de la servado en festeno.", "translations": {"fr": ["amphitryon", "ma\u00eetre de banquet", "ma\u00eetre d'h\u00f4tel"]}, "examples": [["la festenestro gustumis la akvon, nun fari\u011dintan vino", "La Nova Testamento, S. Johano 2:9"]], "subdefinitions": []}], "root": "festen", "primary": false}, "subridi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ka\u015de ridi, subpremi sian ridon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0441\u043c\u0435\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0443\u0441\u043c\u0435\u0445\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["pouffer", "rire dans sa barbe"], "nl": ["in zijn vuistje lachen"], "hu": ["kuncog", "somolyog"]}, "examples": [["Ilu-ittia subridis", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 11a, pluaj insidoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "rid", "primary": false}, "\u0109elo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108ambreto por unu persono, malgranda ejo \u0109iuflanke fermita.", "translations": {"be": ["\u043a\u0435\u043b\u044c\u043b\u044f", "\u0430\u0434\u0441\u0435\u043a"], "fr": ["cellule"], "bg": ["\u043a\u0438\u043b\u0438\u044f"], "nl": ["cel"], "pt": ["cela"], "ru": ["\u043a\u0435\u043b\u044c\u044f", "\u043a\u043e\u043c\u043e\u0440\u043a\u0430", "\u043e\u0442\u0441\u0435\u043a"], "de": ["Zelle"], "it": ["cella"], "hu": ["p\u00e1rtsejt"], "sk": ["bunka"], "en": ["cell"], "pl": ["kom\u00f3rka"], "es": ["celda"]}, "examples": [["\u0109elo de mona\u0125o", null], ["en sia \u0109elo li pasigis longajn horojn pre\u011dante, lasis razi sian kapon, surmetis pastrajn vestojn kaj kvar fojojn \u0109iutage partoprenis en la \u0125oro de la malsuperaj pastroj", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 1"], ["li havas nek \u0109elon, nek kelon", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malgranda kavo a\u016d truo, precipe tia kiu estas unu el multaj similaj kaj regule aran\u011ditaj.", "translations": {"be": ["\u044f\u0447\u044d\u0439\u043a\u0430"], "it": ["cella"], "ru": ["\u044f\u0447\u0435\u044f", "\u044f\u0447\u0435\u0439\u043a\u0430 (\u0432 \u0441\u043e\u0442\u0430\u0445)"]}, "examples": [["oni a\u016ddas de matematikistoj ke abeloj praktike solvis profundan problemon, kaj faris siajn \u0109elojn \u011dustaformaj por enteni la plej grandan kvanton de mielo kiu eblas, per la malpleja uzo de altvalora vakso en ilia konstruo kiu eblas", "La Origino de Speci, \u0109apitro 7a"], ["la memor\u0109elo h estas okupata nur por la da\u016dro de tiu bloko", "R. F\u00f6\u00dfmeier, Kulturaj aspektoj de komputil-programado. Notoj de kurso farita dum SUS 22 en Hradec Kr\u00e1lov\u00e9 (CZ), 2000-06-10/12"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Elementa viva sistemo, kapabla je memstara a\u016d a\u016dtonoma ekzistado, reproduktado kaj evoluo; la baza ero de la strukturo de la vegeta\u0135oj kaj bestoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u0435\u0442\u043a\u0430"], "bg": ["\u043a\u043b\u0435\u0442\u043a\u0430"], "pt": ["c\u00e9lula"], "ru": ["\u043a\u043b\u0435\u0442\u043a\u0430"], "it": ["cellula"], "hu": ["sejt"], "es": ["c\u00e9lula"], "pl": ["kom\u00f3rka"]}, "examples": [["la \u0109elojn kiuj ekzistas kiel apartaj organismoj oni nomas unu\u0109eluloj", null], ["la \u0109eloj de plur\u0109eluloj formas histojn", null], ["tipa \u0109elo konsistas el membrano kaj protoplasmo (kun nukleo)", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La unua\u015dtupa, plej malgranda organiza\u0135o en iuj politikaj partioj.", "translations": {"it": ["cellula"], "be": ["\u044f\u0447\u044d\u0439\u043a\u0430"], "pl": ["kom\u00f3rka"], "es": ["c\u00e9lula"], "ru": ["\u044f\u0447\u0435\u0439\u043a\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109el", "primary": true}, "ungvento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Medikamenta \u015dmira\u0135o, etendita sur tuko kaj kiun oni metas sur vundon.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0437\u044c (\u043c\u044d\u0434\u044b\u0447\u043d\u0430\u044f)"], "fr": ["onguent"], "bg": ["\u043c\u0435\u0445\u043b\u0435\u043c"], "nl": ["zalf"], "pt": ["ung\u00fcento"], "ru": ["\u043c\u0430\u0437\u044c (\u043c\u0435\u0434\u0438\u0446\u0438\u043d\u0441\u043a\u0430\u044f)"], "de": ["Salbe", "Heilsalbe"], "it": ["unguento"], "hu": ["gy\u00f3gy\u00edr", "gy\u00f3gyken\u0151cs"], "fa": ["\u0645\u0631\u0647\u0645", "\u067e\u0645\u0627\u062f"], "en": ["ointment", "unguent"], "fi": ["pasta (l\u00e4\u00e4ke)", "salva"], "es": ["ung\u00fcento"], "he": ["\u05de\u05e9\u05d7\u05d4"]}, "examples": [["necesa\u0135oj, kiel \u0109arpioj kaj ungventj, por kuracado", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha \u0109apitro 3a, p. 40a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ungvent", "primary": true}, "supozo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Penso a\u016d eldiro, ke io povas esti vera, ankora\u016d ne havante pruvon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u043f\u043e\u043b\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["supposition"], "de": ["Vermutung"], "hu": ["felt\u00e9telez\u00e9s", "feltev\u00e9s"]}, "examples": [["tio konfirmas miajn supozojn", null], ["vi malpravas fari tian supozon koncerne min", "Vortoj de k-do Lanti, tri semajnoj en Rusio, \u0109e la sidejo de Komintern"]], "subdefinitions": []}], "root": "supoz", "primary": false}, "militakiro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Militakira\u0135o, poseda\u0135o de malamiko akirita per milita ago.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0432\u043e\u0435\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["butin", "prise de guerre"], "en": ["booty", "loot", "plunder"], "nl": ["oorlogsbuit"], "be": ["\u0437\u0434\u0430\u0431\u044b\u0447\u0430 (\u0432\u0430\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f)", "\u0437\u0430\u0432\u0430\u0451\u0432\u0430"], "hu": ["hadizs\u00e1km\u00e1ny", "pr\u00e9da"], "br": ["preizh"], "es": ["bot\u00edn"]}, "examples": [["niaj edzinoj kaj infanoj fari\u011dos militakiro", "La Malnova Testamento, Nombroj 14:32"], ["ili ja trovis kaj dividas militakiron", "La Malnova Testamento, Ju\u011distoj 5:30"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Militakirado.", "translations": {"nl": ["het nemen van oorlogsbuit"], "br": ["preizhadur"], "hu": ["zs\u00e1km\u00e1nyol\u00e1s", "pr\u00e9d\u00e1l\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "milit", "primary": false}, "supozi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Provizore akcepti ion kiel veran a\u016d eblan, ne posedante pruvojn tute certajn.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u043f\u0443\u0441\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u043c\u0435\u0440\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043b\u0456\u0447\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["supposer"], "en": ["suppose"], "nl": ["veronderstellen"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u043f\u043e\u043b\u0430\u0433\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u043f\u043e\u043b\u043e\u0436\u0438\u0442\u044c", "\u0434\u043e\u043f\u0443\u0441\u043a\u0430\u0442\u044c (\u043f\u0440\u0435\u0434\u043f\u043e\u043b\u0430\u0433\u0430\u0442\u044c)", "\u0434\u043e\u043f\u0443\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c (\u043f\u0440\u0435\u0434\u043f\u043e\u043b\u043e\u0436\u0438\u0442\u044c)"], "de": ["annehmen", "vermuten"], "hu": ["felt\u00e9telez", "feltesz (feltesz)"]}, "examples": [["mi supozas, ke li balda\u016d alvenos", null], ["li amis siajn paro\u0125anojn, kaj li anka\u016d supozis, ke ili estimas lin", "La Kiso kaj dek tri aliaj noveloj, la bovinoj de la paro\u0125estro"]], "subdefinitions": []}], "root": "supoz", "primary": true}, "militakiri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Akiri per milita forto.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0432\u0430\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0445\u0430\u043f\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["conqu\u00e9rir"], "nl": ["veroveren"], "br": ["aloubi\u00f1"], "ru": ["\u0437\u0430\u0432\u043e\u0435\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0445\u0432\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c"], "hu": ["zs\u00e1km\u00e1nyol", "zs\u00e1km\u00e1nyul ejt", "megh\u00f3d\u00edt"]}, "examples": [["kaj Moseo sendis, por esplorrigardi Jazeron, kaj ili militakiris \u011diajn vila\u011dojn, kaj forpelis la Amoridojn, kiuj tie estis", "La Malnova Testamento, Nombroj 21:32"], ["se vi dum longa tempo sie\u011dos urbon, por militakiri \u011din kaj preni \u011din, ne ruinigu \u011diajn arbojn, levante kontra\u016d ilin hakilon", "La Malnova Testamento, Readmono 20:19"], ["Holger, la Dano, militakiris la grandan landon Hindujon \u011dis la orienta fino de la mondo", "Fabeloj, volumo 3, \u015dtono de la sa\u011duloj"]], "subdefinitions": []}], "root": "milit", "primary": false}, "elna\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eli\u011di el akvo.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043f\u043b\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["\u00e9merger"], "nl": ["bovendrijven"], "ru": ["\u0432\u044b\u043f\u043b\u044b\u0442\u044c"], "de": ["auftauchen"], "hu": ["ki\u00faszik"], "br": ["diveuzi\u00f1"], "pl": ["sp\u0142yn\u0105\u0107"]}, "examples": [["nur lia kapo elna\u011das", null], ["multe elna\u011dis en \u011dia memoro", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "na\u011d", "primary": false}, "\u015dviti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Eligi \u015dviton tra la ha\u016dtaj poroj, ekz-e pro varmego.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0446\u0435\u0446\u044c"], "fr": ["suer", "suinter"], "en": ["sweat"], "el": ["\u03b9\u03b4\u03c1\u03ce\u03bd\u03c9"], "ca": ["suar"], "de": ["schwitzen"], "it": ["sudare"], "hu": ["izzad"], "bg": ["\u043f\u043e\u0442\u044f \u0441\u0435", "\u0438\u0437\u043f\u043e\u0442\u044f\u0432\u0430\u043c \u0441\u0435"], "es": ["sudar"], "ru": ["\u043f\u043e\u0442\u0435\u0442\u044c"], "nl": ["zweten"], "pt": ["suar"], "tr": ["terlemek"], "sv": ["svettas"], "pl": ["potnie\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Eligi malrapide kaj gutete flua\u0135on el si.", "translations": {"it": ["gocciolare", "trasudare"]}, "examples": [["dum degelvetero la muroj \u015dvitas", null], ["\u015dviti per sango, \u015dviti sange", null], ["la vundita arbo \u015dvitas per rezino", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Labori kun granda peno.", "translations": {"it": ["sudare"]}, "examples": [["li ankora\u016d \u015dvitas super la alfabeto", "Z"], ["\u015dvite farita verko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dvit", "primary": true}, "planedologo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Planedoscienculo, homo studanta planedojn, precipe aliajn ol la tero.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u0430\u043d\u0435\u0442\u043e\u043b\u043e\u0433"], "fr": ["plan\u00e8tologue"], "de": ["Planetologe"], "nl": ["planeetkundige", "planetoloog"], "pt": ["planetologista", "planet\u00f3logo"]}, "examples": [["Venuso estas nur interesa por geologoj (pardonu, planedologoj)", "krab Re: (vetero) varmeco en la norda duonglobo soc.culture.esperanto, 1995-01-11"]], "subdefinitions": []}], "root": "planedolog", "primary": true}, "\u015dvito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Akveca, senkolora, ekskrementa likva\u0135o, sekreciata de ha\u016dtaj glandoj kaj eligata tra la poroj.", "translations": {"be": ["\u043f\u043e\u0442"], "fr": ["sueur"], "bg": ["\u043f\u043e\u0442"], "nl": ["zweet"], "pt": ["suor"], "el": ["\u03b9\u03b4\u03c1\u03ce\u03c4\u03b1\u03c2"], "ca": ["suor"], "de": ["Schwei\u00df"], "it": ["sudore"], "hu": ["izzads\u00e1g"], "es": ["sudor"], "ru": ["\u043f\u043e\u0442"], "sv": ["svett"], "pl": ["pot"]}, "examples": [["en la \u015dvito de via viza\u011do vi man\u011dados panon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dvit", "primary": false}, "malmiopa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta nenormale longan vidkapablon, vidanta nur de malproksime.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u0437\u043e\u0440\u043a\u0456"], "fr": ["hyperm\u00e9trope"], "en": ["far-sighted", "long-sighted"], "nl": ["verziend", "hypermetroop"], "ru": ["\u0434\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e\u0437\u043e\u0440\u043a\u0438\u0439"], "de": ["weitsichtig"], "hu": ["t\u00e1voll\u00e1t\u00e1"], "br": ["hirwel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "miop", "primary": false}, "nordlumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arkta polusa lumo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u045e\u043d\u043e\u0447\u043d\u0430\u0435 \u0437\u044c\u0437\u044f\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["aurore bor\u00e9ale"], "en": ["northern lights", "aurora borealis"], "nl": ["noorderlicht"], "ru": ["\u0441\u0435\u0432\u0435\u0440\u043d\u043e\u0435\u0441\u0438\u044f\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Nordlicht"], "it": ["aurora boreale"], "hu": ["\u00e9szaki-sarki f\u00e9ny"], "sv": ["norrsken"]}, "examples": [["tamen ne estis mallume, la nordlumoj brilis ru\u011de kaj blue, \u011di estis eterna belega fajra\u0135o", "Fabeloj, volumo 3, \u0108e la plej ekstrema maro"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "arkta a\u016droro", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lum", "primary": false}, "ekumenismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Movado kristana a\u016d pli \u011denerale religia, celanta unui\u011don de \u0109iuj konfesioj a\u016d religioj.", "translations": {"ru": ["\u044d\u043a\u0443\u043c\u0435\u043d\u0438\u0437\u043c"], "en": ["ecumenism", "ecumenicism", "ecumenicalism"], "nl": ["oecumenische beweging"], "pl": ["ekumenizm"], "be": ["\u044d\u043a\u0443\u043c\u044d\u043d\u0456\u0437\u043c"], "es": ["ecumenismo"], "hu": ["\u00f6kumenizmus"]}, "examples": [["ekumenismo estas la preteco vidi en la alikonfesianoj kristanojn, kaj en la alireligianoj, idojn de Dio", "\u0412\u0435\u0441\u0442\u043d\u0438\u043a \u041c\u043e\u0441\u043a\u043e\u0432\u0441\u043a\u043e\u0439 \u043f\u0430\u0442\u0440\u0438\u0430\u0440\u0445\u0438\u0438, 1997-07-15."]], "subdefinitions": []}], "root": "ekumen", "primary": false}, "formuli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Esprimi per formuloj.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0440\u0430\u0437\u0438\u0442\u044c \u0444\u043e\u0440\u043c\u0443\u043b\u043e\u0439"], "fr": ["formuler", "exprimer", "\u00e9noncer"], "en": ["formulate"], "nl": ["formuleren"], "be": ["\u0444\u0430\u0440\u043c\u0443\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "pl": ["formu\u0142owa\u0107", "okre\u015bla\u0107"], "hu": ["k\u00e9plettel kifejez"]}, "examples": [["formuli la komponon de la aero", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Mallonge, precize esprimi ion.", "translations": {"ru": ["\u0444\u043e\u0440\u043c\u0443\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "pl": ["formu\u0142owa\u0107", "okre\u015bla\u0107"], "hu": ["megfogalmaz", "szavakba \u00f6nt"]}, "examples": [["formuli demandon, deziron, sian opinion", null], ["io ankora\u016d ne precize formulita, sed de \u0109iuj bone sentata...", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "formul", "primary": false}, "amasinformilo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En la amasinformiloj laboras \u0135urnalistoj, kaj estus logika \u011deneraligi la sencon de \u0135urnalo \u011dis supernocio kovranta anka\u016d la elektronikajn amasinformilojn; sed ial tio ne okazis."], "primary definition": "Supernocio por gazeto, televido, radiofonio.", "translations": {"ru": ["\u0421\u041c\u0418", "\u0441\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0432\u043e \u043c\u0430\u0441\u0441\u043e\u0432\u043e\u0439 \u0438\u043d\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430\u0446\u0438\u0438"], "de": ["Massenmedien"], "en": ["mass media"], "pl": ["media", "\u015brodki masowego przekazu", "mass media"]}, "examples": [["kial \u0109iuj amasinformiloj gurdoripetadis nigrajn konsiderojn pri la abomena Nacia Fronto, anstata\u016d objektive paroli pri \u011diaj kritikeblaj ideoj?", "Jean BERTRAND: Francio, \u0109u profunde demokratia?. Monato"]], "subdefinitions": []}], "root": "amas", "primary": false}, "bonodorfuma\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u0432\u043e\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["encens"], "nl": ["wierook"], "de": ["Weihrauch", "R\u00e4ucherwerk"], "es": ["incienso"], "hu": ["t\u00f6mj\u00e9n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "odor", "primary": false}, "kulinara": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al kuirado kaj preparado de man\u011da\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u043b\u0456\u043d\u0430\u0440\u043d\u044b"], "fr": ["culinaire"], "en": ["cullinary"], "nl": ["culinair"], "pt": ["culin\u00e1rio"], "ru": ["\u043a\u0443\u043b\u0438\u043d\u0430\u0440\u043d\u044b\u0439"], "ca": ["culinari"], "de": ["kulinarisch", "feinschmeckerisch"], "hu": ["kulin\u00e1ris", "konyhai"], "es": ["culinario"]}, "examples": [["kulinara scienco kaj arto", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kulinar", "primary": true}, "sarki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Flegi kulturatan teron forigante la herba\u0109ojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u043e\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9sherber", "sarcler"], "en": ["weed"], "nl": ["wieden", "schoffelen"], "pt": ["sachar", "lavrar", "mondar"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u043e\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u043f\u0430\u043b\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["j\u00e4ten"], "it": ["sarchiare"], "hu": ["gyoml\u00e1l"]}, "examples": [["sarki bedon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sark", "primary": true}, "futbalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pilkoludo por du teamoj, en kiu oni pu\u015das la pilkon ne uzante la manojn, kaj penas bati \u011din en la golejon de la kontra\u016da teamo.", "translations": {"be": ["\u0444\u0443\u0442\u0431\u043e\u043b"], "fr": ["football"], "en": ["football"], "nl": ["voetbal"], "pt": ["futebol"], "ru": ["\u0444\u0443\u0442\u0431\u043e\u043b"], "de": ["Fu\u00dfball"], "sv": ["fotboll"], "hu": ["labdar\u00fag\u00e1s", "futball"], "es": ["balonpi\u00e9", "futbol", "f\u00fatbol"], "pl": ["pi\u0142ka no\u017cna (dziedzina sportu)", "futbol"]}, "examples": [["hodia\u016d vespere Kimrio ludos futbalon kontra\u016d Pollando", "Eriketo, Futbalo, [blogo], 2005-09-07"]], "subdefinitions": []}], "root": "futbal", "primary": true}, "kuncentrigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Centralizi, koncentrigi.", "translations": {"el": ["\u03c3\u03c5\u03b3\u03ba\u03b5\u03bd\u03c4\u03c1\u03ce\u03bd\u03c9", "\u03ba\u03b5\u03bd\u03c4\u03c1\u03bf\u03b8\u03b5\u03c4\u03ce"], "fr": ["centrer"], "pt": ["centrar", "centralizar"], "be": ["\u0446\u044d\u043d\u0442\u0440\u0430\u043b\u0456\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "it": ["accentrare"], "hu": ["k\u00f6zpontos\u00edt", "centraliz\u00e1l"], "br": ["kreizenna\u00f1"], "ru": ["\u0446\u0435\u043d\u0442\u0440\u0430\u043b\u0438\u0437\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "pl": ["centrowa\u0107", "centralizowa\u0107", "do\u015brodkowywa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "centr", "primary": false}, "lavejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko aran\u011dita por faciligi lavadon.", "translations": {"nl": ["wasplaats", "wassalon"], "es": ["lavander\u00eda"], "pl": ["umywalnia", "myjnia", "\u0142a\u017ania", "pralnia"]}, "examples": [["Ni kutimi\u011dis al tio, ke en lavejoj oni ne sole lavas, sed anka\u016d flikas tola\u0135ojn.", "Ilja ILF, Evgenij PETROV. Elrusigis: Vladimir OKC, Unueta\u011da Usono , \u0109. 42 La Novjaro en San-Antonio"], ["La apartamento konsistas plej ofte el dormejoj, kuirejo, saloneto kaj apartena\u0135o: necesejo, provizejo, banejo, karbejo kaj lignejo, deponejo, a\u016dtejo au gara\u011do, lavejo kaj remizo.", "Josef Chvosta, Tekstoj por konversacio , \u0109.2 Lo\u011dado"]], "subdefinitions": []}], "root": "lav", "primary": false}, "dublisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aktoro, kiu profesie dublas vo\u0109ojn.", "translations": {"fr": ["doubleur (film etc.)"], "de": ["Double (Film)"], "pt": ["dublador"], "pl": ["osoba dubbinguj\u0105ca", "osoba podk\u0142adaj\u0105ca g\u0142os", "dubler (nieformalnie)"]}, "examples": [["Internacia Televido intencas fari\u011di vera televidkanalo, kio postulos konstantan teamon da dublistoj", "\u011cangalo, Internacia Televido ser\u0109as dublistojn..., 2005-08-07"]], "subdefinitions": []}], "root": "dubl", "primary": false}, "unuhava": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri ringo) Posedanta unuon.", "translations": {"ru": ["\u0441 \u0435\u0434\u0438\u043d\u0438\u0446\u0435\u0439 (\u043a\u043e\u043b\u044c\u0446\u043e \u0438 \u0442.\u043f.)"], "fr": ["unif\u00e8re"], "en": ["with unit"], "de": ["mit Einselement"], "it": ["unifero (mat.)"], "hu": ["egys\u00e9gelemes"], "fi": ["ykk\u00f6salkiollinen"], "pl": ["(pier\u015bcie\u0144) z jedynk\u0105"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "unu", "primary": false}, "plej": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adv. esprimanta kvanton a\u016d gradon superan al \u0109iuj aliaj.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0439\u0431\u043e\u043b\u0435\u0439", "\u043d\u0430\u0439\u0431\u043e\u043b\u044c\u0448", "\u0441\u0430\u043c\u044b", "\u043d\u0430\u0439-"], "bg": ["\u043d\u0430\u0439", "\u043d\u0430\u0439-"], "nl": ["meest"], "pt": ["o mais"], "ru": ["\u043d\u0430\u0438\u0431\u043e\u043b\u0435\u0435", "\u0441\u0430\u043c\u044b\u0439", "\u043d\u0430\u0438-"], "de": ["meist", "-st", "-t"], "sv": ["mest", "-ast"], "vo": ["-\u00fcn"], "en": ["most", "-est"], "cs": ["nejv\u00edce"], "fi": ["(superlatiivin merkki, enint\u00e4 m\u00e4\u00e4r\u00e4\u00e4 ilmaiseva partikkeli)", "eniten"], "hu": ["leg-...bb"]}, "examples": [["\u015di estis unu el la plej belaj knabinoj, kiujn oni povis trovi", "Z"], ["tion oni povas fari sen la plej malgranda risko", null], ["la plej Supra", null], ["la plej inteligenta el \u0109iuj", null], ["\u0109io iras plej bone", null]], "subdefinitions": []}], "root": "plej", "primary": true}, "kandelabro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Luksa plurbran\u0109a kandelingo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0434\u044d\u043b\u044f\u0431\u0440"], "fr": ["cand\u00e9labre"], "en": ["candelabrum"], "nl": ["kandelaber", "armkandelaar", "kroonluchter"], "ru": ["\u043a\u0430\u043d\u0434\u0435\u043b\u044f\u0431\u0440"], "de": ["Kronleuchter"], "hu": ["kandel\u00e1ber", "karos gyertyatart\u00f3"], "fa": ["\u0634\u0645\u0639\u062f\u0627\u0646 (\u0686\u0646\u062f\u0634\u0627\u062e\u0647)"], "es": ["candelabro"]}, "examples": [["sur bronzaj postamentoj orbrilantaj kandelabroj etendis siajn bran\u0109formajn brakojn", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "kandelabr", "primary": true}, "puno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sufero per kiu oni punas.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u0430", "\u043f\u0430\u043a\u0430\u0440\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0441\u043f\u0430\u0433\u043d\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["punition"], "en": ["punishment"], "nl": ["straf"], "pt": ["puni\u00e7\u00e3o", "castigo"], "ru": ["\u043d\u0430\u043a\u0430\u0437\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u043a\u0430\u0440\u0430", "\u0432\u0437\u044b\u0441\u043a\u0430\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Strafe"], "sv": ["straff"], "hu": ["b\u00fcntet\u00e9s"]}, "examples": [["monpuno", null], ["punlaboro", null], ["esti devigita fari ion je puno de morto", "B"], ["porti la punon por io", "Z"], ["malvirtulo ne restos senpuna", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "pun", "primary": false}, "puni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ka\u016dzi al iu suferon kompense de ties malbonago a\u016d kulpo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u043a\u0430\u0440\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["punir"], "en": ["punish"], "nl": ["straffen"], "pt": ["punir", "castigar"], "ru": ["\u043d\u0430\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u043a\u0430\u0437\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043a\u0430\u0440\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u043a\u0430\u0440\u0430\u0442\u044c"], "de": ["strafen"], "sv": ["straffa"], "hu": ["b\u00fcntet"]}, "examples": [["puni iun, \u0109ar li malobeis, pro ke li malobeis", null], ["puni iun je malliberejo, knabon per vergo pro malobeo", null], ["kiun Dio amas, tiun li punas", "Z"], ["per mono, ne per mano, punu vila\u011danon", "Proverbaro esperanta"], ["kune kaptite, kune punite", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Puni ties farinton.", "translations": {}, "examples": [["puni ies malobeon", null], ["la Eternulo eliros el Sia loko, por puni la malbonagojn de la lo\u011dantoj de la tero", "La Malnova TestamentoJesaja 26:21"]], "subdefinitions": []}], "root": "pun", "primary": true}, "mallaborema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne volonte laboranta.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0435\u043d\u0438\u0432\u044b\u0439"], "fr": ["paresseux"], "nl": ["lui", "werkschuw"], "pt": ["pregui\u00e7oso"], "no": ["lat"], "de": ["faul"], "tr": ["tembel"], "sv": ["arbetsskygg", "lat", "sl\u00f6"], "hu": ["lusta", "henye", "munkaker\u00fcl\u0151"], "br": ["didalvez (tud)", "lezirek"], "el": ["\u03c4\u03b5\u03bc\u03c0\u03ad\u03bb\u03b7\u03c2", "\u03c7\u03b1\u03c1\u03b1\u03bc\u03bf\u03c6\u03ac\u03b7\u03c2"], "be": ["\u043b\u044f\u043d\u0456\u0432\u044b", "\u0433\u0443\u043b\u044c\u0442\u0430\u044f\u0432\u0430\u0442\u044b"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "labor", "primary": false}, "brulgaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gasa bruliga\u0135o, produktata miksante diversajn naturajn a\u016d artefaritajn bruligeblajn gasojn, kaj uzata por lumigi kaj hejti.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u0435\u0442\u0438\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0433\u0430\u0437", "\u0431\u044b\u0442\u043e\u0432\u043e\u0439 \u0433\u0430\u0437"], "fr": ["gaz d'\u00e9clairage", "gaz de ville"], "nl": ["lichtgas", "stadsgas"], "pt": ["g\u00e1s combust\u00edvel"], "de": ["Brenngas", "Stadtgas"], "tr": ["do\u011falgaz"], "hu": ["f\u0171t\u0151g\u00e1z", "v\u00e1rosi g\u00e1z", "vil\u00e1g\u00edt\u00f3g\u00e1z"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gas", "primary": false}, "fre\u016dda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iel rilatanta kun la konceptoj de Fre\u016ddo.", "translations": {"be": ["\u0444\u0440\u043e\u0439\u0434\u0430\u045e\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["freudien"], "en": ["Freudian"], "nl": ["freudiaans"], "pt": ["freudiano"], "ru": ["\u0444\u0440\u0435\u0439\u0434\u043e\u0432\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["freudsch"], "it": ["freudiano"], "hu": ["freudi"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Fre\u016dd", "primary": false}, "\u0125inino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senkolora kristala substanco C20H24O2N2, ekstraktita el la \u015delo de kinkono, kaj uzata kontra\u016d malario.", "translations": {"be": ["\u0445\u0456\u043d\u0456\u043d"], "bg": ["\u0445\u0438\u043d\u0438\u043d"], "nl": ["kinine"], "pt": ["quinina"], "ru": ["\u0445\u0438\u043d\u0438\u043d"], "ca": ["quinina"], "de": ["Chinin"], "it": ["chinino"], "hu": ["kinin"], "fa": ["\u06a9\u06cc\u0646\u06cc\u0646"], "en": ["quinine"], "es": ["quinina"], "cs": ["chinin"], "pl": ["chinina"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Nur la senco kinino estas oficiala \u2015 probable, la Akdemio ne scias pri la ekzisto de la hormona kinino."], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0445\u0456\u043d\u0456\u043d"], "fr": ["quinine"], "en": ["quinine"], "nl": ["kinine"], "ru": ["\u0445\u0438\u043d\u0438\u043d"], "ca": ["quinina"], "de": ["Chinin"], "hu": ["kinin"], "fi": ["kiniini"], "es": ["quinina"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Iu el la biologie aktivaj substancoj (hormonoj) en la sango de animaloj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0438\u043d\u0438\u043d"], "fr": ["kinine", "cytokinine"], "de": ["Kinin"], "en": ["kinin"]}, "examples": [["kininoj malstre\u0109as la angiajn muskolojn, transmetas la dolorsentumojn, pligrandigas tralasemon de la kapilaroj kaj tiel plu", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125inin", "primary": true}, "amdeklaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Deklaro, per kiu oni sciigas sian amon al persono amata.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u044a\u044f\u0441\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435 \u0432 \u043b\u044e\u0431\u0432\u0438"], "fr": ["d\u00e9claration (d'amour)"], "nl": ["liefdesverklaring"], "de": ["Liebeserkl\u00e4rung"], "hu": ["szerelmi vallom\u00e1s"], "es": ["declaraci\u00f3n de amor"], "pl": ["wyznanie mi\u0142o\u015bci"]}, "examples": [["\u00abLi nur diris, ke mi estas la plej bela virino en la tuta mondo.\u00bb \u2015 \u00abLi pravas. Tio ne estas amdeklaro, tio estas simpla fakto.\u00bb", "Gerda malaperis\u0109ap. 3"]], "subdefinitions": []}], "root": "deklar", "primary": false}, "amplifikilo": {"definitions": [], "root": "amplifik", "primary": false}, "rozacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Rosaceae), al kiu apartenas ekzemple fragujo, rozo, pirujo, pomujo, prunujo k.a.", "translations": {"be": ["\u0440\u0443\u0436\u0430\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["rosac\u00e9es"], "nl": ["rozenfamilie"], "pt": ["ros\u00e1ceas"], "ru": ["\u0440\u043e\u0437\u043e\u0446\u0432\u0435\u0442\u043d\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Rosengew\u00e4chse"], "sv": ["rosv\u00e4xter"], "hu": ["r\u00f3zsaf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rozac", "primary": true}, "melinito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre forta eksploda\u0135o, ofte uzata en milita pirotekniko.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u043b\u0456\u043d\u0456\u0442"], "en": ["melinite"], "nl": ["meliniet"], "pt": ["melinita"], "ru": ["\u043c\u0435\u043b\u0438\u043d\u0438\u0442"], "ca": ["melinita"], "de": ["Melinit"], "hu": ["melinit"], "es": ["melinita"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "melinit", "primary": true}, "separatisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["s\u00e9paratiste"], "it": ["separatista", "indipendentista"], "pl": ["separatysta", "separacjonista"]}, "examples": [["Chen Yunlin sincere esperas, ke prudentuloj en Taiwan ne estos trompitaj de la separatistaj fortoj", "\u0108ina Radio Internacia, Parolado de Chen Yunlin, 2005-03-12"]], "subdefinitions": []}], "root": "separatist", "primary": true}, "mikozo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dan\u011dera ha\u016dtmalsano inter homoj kaj bestoj, ka\u016dzata de parazitaj fungoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u043a\u043e\u0437"], "en": ["mycosis"], "nl": ["mycose"], "pt": ["micose"], "ru": ["\u043c\u0438\u043a\u043e\u0437"], "ca": ["micosi"], "de": ["Mykose"], "hu": ["gomb\u00e1s megbeteged\u00e9s", "mik\u00f3zis"], "es": ["micosis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mikoz", "primary": true}, "polvotuko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuko, uzata seka por forigi polvon de horizontalaj surfacoj.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u044f\u043f\u043a\u0430 \u0434\u043b\u044f \u043f\u044b\u043b\u0438"], "fr": ["chiffon \u00e0 poussi\u00e8re"], "en": ["dust cloth"], "nl": ["stofdoek"], "de": ["Staubtuch"], "it": ["panno per la polvere", "straccio per la polvere"], "hu": ["porrongy"], "pl": ["\u015bciereczka do kurzu"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tuk", "primary": false}, "polino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ina \u015dtatano de Pollando.", "translations": {"nl": ["Pools staatsburger (vr.)"], "pl": ["Polka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Virino kun pola nacieco.", "translations": {"nl": ["Poolse"], "pl": ["Polka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pol", "primary": false}, "malpravi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti malprava.", "translations": {"ru": ["\u0431\u044b\u0442\u044c \u043d\u0435\u043f\u0440\u0430\u0432\u044b\u043c", "\u0431\u044b\u0442\u044c \u043d\u0435\u043f\u0440\u0430\u0432\u0438\u043b\u044c\u043d\u044b\u043c"], "fr": ["avoir tort"], "nl": ["ongelijk hebben"], "hu": ["nincs igaza"]}, "examples": [["kiu forton ne havas, \u0109iam malpravas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "prav", "primary": false}, "tualettablo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tablo por tualeto, kutime provizita per speguloj, kestoj a\u016d fakoj por \u015dminkoj.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u0435\u043b\u044c\u044f\u0436", "\u0442\u0443\u0430\u043b\u0435\u0442\u043d\u044b\u0439 \u0441\u0442\u043e\u043b\u0438\u043a"], "fr": ["coiffeuse (meuble)"], "pl": ["toaletka"], "hu": ["f\u00e9s\u00fclk\u00f6d\u0151asztal", "toalettasztal", "\u00f6lt\u00f6ztet\u0151asztal"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tabl", "primary": false}, "postman\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tempoperiodo, etendi\u011danta de unu (tagmeza) man\u011do al la sekvonta.", "translations": {"fr": ["apr\u00e8s-midi", "apr\u00e8s-din\u00e9e (vx, apr\u00e8s-midi)"], "nl": ["namiddag (arch.)"]}, "examples": [["post paso de du a\u016d tri horoj mi revenis \u015dar\u011di\u011dinte per abunda rikolto, amuzprovizo por la postman\u011do en la lo\u011ddomo se pluvis", "La revadoj de soleca promenanto, Kvina promenado"]], "subdefinitions": []}], "root": "man\u011d", "primary": false}, "dekpiedaj krustuloj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la klaso krustuloj (Decapoda), kun dek piedoj.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u0441\u044f\u0442\u0438\u043d\u043e\u0433\u0438\u0435 \u0440\u0430\u043a\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b\u0435"], "hu": ["t\u00edzl\u00e1b\u00fa r\u00e1kok"], "de": ["Zehnfu\u00dfkrebse"], "nl": ["tienpootkreeften"], "en": ["decapod"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "krust", "primary": false}, "kvarko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hipotezaj fundamentaj partikloj formantaj \u0109iujn hadronojn (barjonoj konsistas el tri kvarkoj, mezonoj el kvarko kaj kontra\u016dkvarko).", "translations": {"be": ["\u043a\u0432\u0430\u0440\u043a"], "fr": ["quark"], "en": ["quark"], "nl": ["quark"], "pt": ["quark"], "ru": ["\u043a\u0432\u0430\u0440\u043a"], "de": ["Quark"], "hu": ["kvark"], "fa": ["\u06a9\u0648\u0627\u0631\u06a9"], "es": ["quark"], "pl": ["kwark"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "partiklo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kvark", "primary": true}, "pacifisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adepto de pacifismo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0446\u044b\u0444\u0456\u0441\u0442"], "en": ["pacifist"], "nl": ["pacifist"], "pt": ["pacifista"], "ru": ["\u043f\u0430\u0446\u0438\u0444\u0438\u0441\u0442"], "ca": ["pacifista"], "de": ["Pazifist"], "sv": ["pacifist"], "hu": ["pacifista"], "es": ["pacifista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pacifist", "primary": true}, "bankkonto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konstanta konto de ies depona\u0135oj en banko.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043d\u043a\u0430\u045e\u0441\u043a\u0456 \u0440\u0430\u0445\u0443\u043d\u0430\u043a"], "fr": ["compte en banque"], "de": ["Bankkonto"], "nl": ["bankrekening"], "hu": ["banksz\u00e1mla"]}, "examples": [["la sekretaj bankkontoj de Svislando", "R. Sartor, Ploru pri Argentino!, Monato, jaro 2002a, numero 2a, p. 8-9a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kont", "primary": false}, "pera komplemento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komplemento kunigata per prepozicio al sia determinato.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0441\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u0435 \u0434\u043e\u043f\u043e\u043b\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["compl\u00e9ment indirect"], "nl": ["indirect object", "indirect voorwerp"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "komplement", "primary": false}, "enporti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Internen porti.", "translations": {"be": ["\u0443\u043d\u043e\u0441\u0456\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u043d\u043e\u0441\u0456\u0446\u044c", "\u0443\u043d\u0435\u0441\u044c\u0446\u0456", "\u0437\u0430\u043d\u0435\u0441\u044c\u0446\u0456"], "fr": ["emporter (\u00e0 l'int\u00e9rieur)"], "nl": ["binnen brengen"], "ru": ["\u0432\u043d\u0435\u0441\u0442\u0438", "\u0432\u043d\u043e\u0441\u0438\u0442\u044c"], "de": ["hineintragen", "hereintragen", "hineinbringen", "hereinbringen"], "tr": ["ithal etmek"], "hu": ["bevisz", "behoz", "behord"], "pl": ["wnosi\u0107"]}, "examples": [["en la kelon estis enportita fasko da vakskandeloj", "Z"], ["enporti koton hejmen", null], ["enporti konfuzon en nian mezon", "Z"], ["trans la sojlo vi enportos denove \u011dojon", "Z"], ["per tio \u0109i mi enportis grandegan ekonomion rilate la nombron de la vortoj ellernotaj", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 6, artikoloj pri esperanto, el la unua libro de la lingvo esperanto, 1"]], "subdefinitions": []}], "root": "port", "primary": false}, "kolirio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Flua\u0135a medikamento, aplikata sur la malsanan konjunktivon.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043b\u0430\u0437\u043d\u044b\u0435 \u043a\u0430\u043f\u043b\u0438 (se gutoj)", "\u043d\u0430\u0440\u0443\u0436\u043d\u043e\u0435 \u0433\u043b\u0430\u0437\u043d\u043e\u0435 \u0441\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["collyre"], "en": ["eye salve (se \u015dmira\u0135o)", "eye wash (se likva kaj per taseto)", "eye drops (se gutoj)"], "nl": ["oogzalf (se \u015dmira\u0135o)", "oogwater (se likva)", "oogdruppels (se gutoj)"], "pt": ["col\u00edrio"], "ca": ["col\u00b7liri"], "de": ["Augentropfen"], "es": ["colirio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "koliri", "primary": true}, "distili": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Purigi substancon vaporigante per varmo \u011diajn vapori\u011demajn erojn kaj poste refluecigante la vaporojn per malvarmo.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0441\u0442\u044b\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["distiller (soumettre \u00e0 distillation)"], "en": ["distill"], "pt": ["destilar"], "ru": ["\u0434\u0438\u0441\u0442\u0438\u043b\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0433\u043e\u043d\u044f\u0442\u044c"], "de": ["destillieren", "brennen"], "sk": ["destilova\u0165"], "fa": ["\u062a\u0642\u0637\u06cc\u0631 \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "pl": ["destylowa\u0107"], "es": ["destilar"]}, "examples": [["distili brandon", null], ["solvu en distilita akvo", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 5, el la vivo kaj sciencoj, kronika katara konjunktivito, (el la libro de profesoro E. Fuchs)"]], "subdefinitions": []}], "root": "distil", "primary": true}, "cerumeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Flava substanco sekreciata en la orelo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0435\u0440\u043a\u0430 (\u0432\u0443\u0448\u043d\u0430\u044f)"], "fr": ["c\u00e9rumen"], "en": ["ear wax"], "nl": ["oorsmeer"], "pt": ["cerume"], "el": ["\u03ba\u03c5\u03c8\u03b5\u03bb\u03af\u03b4\u03b1 (\u03c4\u03bf\u03c5 \u03c9\u03c4\u03cc\u03c2)"], "de": ["Ohrenschmalz"], "it": ["cerume"], "hu": ["f\u00fclzs\u00edr"], "fa": ["\u062c\u0631\u0645 \u06af\u0648\u0634", "\u0633\u0631\u0648\u0645\u0646"], "pl": ["woskowina uszna"], "ru": ["\u0443\u0448\u043d\u0430\u044f \u0441\u0435\u0440\u0430"], "es": ["cerilla", "cerumen"]}, "examples": [["li ku\u015di\u011dis en la hamako, eltiris la cerumenon el siaj oreloj per tran\u0109ileto kaj endormi\u011dis", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "cerumen", "primary": true}, "luna kalendaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kalendaro , en kiu la da\u016dro de jaro kalkuli\u011das la\u016d lunaj periodoj.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0443\u043d\u043d\u044b\u0439 \u043a\u0430\u043b\u0435\u043d\u0434\u0430\u0440\u044c"], "fr": ["calendrier lunaire"], "nl": ["maankalender"], "pl": ["kalendarz ksi\u0119\u017cycowy"], "fi": ["kuukalenteri"], "de": ["Mondkalender"], "es": ["calendario lunar"]}, "examples": [["en la jaro 153 anta\u016d Kristo la jarkomenco estis transigita al la unua de januaro rezulte de multnombraj korektoj, kiuj necesis pro la apliko de lunkalendaro", "E. Georgiev, \u0108u kalendar-reformo estos bezonata?, Monato, jaro 1998a, numero 2a, p. 11a"], ["temas pri februaro la\u016d la luna kalendaro, do koresponda al nuna marto", "Sakura-floroj, Monato, jaro 2000a, numero 3a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kalendar", "primary": false}, "meteoro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En la Dua Oficiala Aldono la vorto aperis sen difino, \u0109ar \u011di estis internacia vorto. En multaj naciaj lingvoj la senco estis la kutima en la unua duono de la 20a jarcento, sed poste la sencoj kaj i\u011dis pli kutimaj. Kiel montras la fontindikoj de la tri koncernaj sencoj, la \u0109efaj vortaroj ne interkonsentas pri tio, kio estu la \u00ab\u0109efa\u00bb signifo de \u00abmeteoro\u00bb en Esperanto. Beda\u016drinde malmultas la a\u016dtoritataj ekzemploj."], "primary definition": "Luma fenomeno, okazanta, kiam \u0109iela korpo veninta el la kosma spaco renkontas la teran atmosferon.", "translations": {"de": ["Meteor"], "en": ["shooting star"], "pt": ["meteoro"], "no": ["meteor"]}, "examples": [["la pensoj de la knabo levi\u011dis de la vaporoj de la tero alte supren al la brilanta meteoro", "Fabeloj, volumo 4, du fratoj"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108iela korpo, movi\u011danta (falanta) tra la tera atmosfero.", "translations": {"en": ["meteor"]}, "examples": [["aliaj objektoj en la \u0109ielo estas planedoj, steloj, lunoj, kometoj, meteoroj", "R. Walter Re: \u0108u Esperanto nur e\u016dropa lingvo? soc.culture.esperanto, 1998-12-22"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Oni kutimis distingi inter meteoroj akvaj: pluvo, roso, ne\u011do, hajlo..., aeraj: vento, uragano..., fajraj: fulmo, falstelo, meteoro , bolido..., kaj lumaj: \u0109ielarko, nordlumo..."], "primary definition": "\u0108ia atmosfera fenomeno, precipe la nekutimaj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0442\u043c\u0430\u0441\u0444\u044d\u0440\u043d\u0430\u044f \u0437\u044c\u044f\u0432\u0430"], "nl": ["luchtverschijnsel", "lichtverschijnsel"], "ru": ["\u0430\u0442\u043c\u043e\u0441\u0444\u0435\u0440\u043d\u043e\u0435 \u044f\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "hu": ["l\u00e9gk\u00f6ri jelens\u00e9g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "meteor", "primary": true}, "\u0109irka\u016dlumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Prilumi \u0109iuflanken.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u0432\u0435\u0449\u0430\u0442\u044c"], "nl": ["belichten"], "it": ["illuminare"], "hu": ["k\u00f6rbevil\u00e1g\u00edt"]}, "examples": [["tio estis fenestro de magazeno, kiu \u0109e la arta \u0109irka\u016dlumado havis aspekton de sor\u0109a palaco", "Marta"], ["sur tablo sveltas korpo de kandel', la flamo eta \u0109irka\u016dlumas mole", "O\u0109jo Dadajev trad. N, Poemkolekto \u00ab25\u00bb, http://reu.by.ru/ckk/ckk9901.htm"]], "subdefinitions": []}], "root": "lum", "primary": false}, "arekotangento": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Vidu rimarkon sub areo."], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kotangent", "primary": false}, "brulmarkilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ilo uzata por brulmarki.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043b\u0435\u0439\u043c\u043e"], "en": ["branding iron"], "nl": ["schroei-ijzer"], "pt": ["marcador"], "de": ["Brandeisen"], "hu": ["b\u00e9lyegz\u0151vas"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mark", "primary": false}, "atriplo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio kenopodiacoj (Atriplex).", "translations": {"be": ["\u043b\u0435\u0431\u044f\u0434\u0430"], "fr": ["arroche"], "ru": ["\u043b\u0435\u0431\u0435\u0434\u0430"], "de": ["Melde"], "sv": ["strandm\u00e5lla"], "hu": ["laboda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "atripl", "primary": true}, "ekstremismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Emo al ekstremaj opinioj, al drastaj agoj por atingi siajn celojn, kontraste al moderismo.", "translations": {"fr": ["extr\u00e9misme"], "pl": ["ekstremizm"]}, "examples": [["ajna ekstremismo ne povas kongrui kun demokratia idearo, \u0109ar \u011di malebligas la trovadon de kompromiso akceptebla por \u0109iuj", "I. De Coster, Esperanto-komunumo kaj la civila socio, en: seminario en Helsinko, 2000-07-22"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekstrem", "primary": false}, "domhundo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"it": ["cane domestico"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hund", "primary": false}, "ela\u0109eti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Pagi por liberigi iun el kaptiteco fizika a\u016d morala.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043a\u0443\u043f\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["racheter (lib\u00e9rer)"], "en": ["ransom"], "hr": ["otkupiti"], "de": ["freikaufen"], "it": ["liberare, affrancare"], "hu": ["kiv\u00e1lt (v\u00e1lts\u00e1gd\u00edjjal)", "megv\u00e1lt (\u00fcdv\u00f6z\u00edt)"], "fa": ["\u0628\u0627\u0632\u062e\u0631\u06cc\u062f \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "br": ["dasprena\u00f1"], "es": ["redimir", "rescatar", "recuperar"], "he": ["\u05dc\u05e4\u05d3\u05d5\u05ea \\\u05e4\u05d3\u05d4 \\"], "ru": ["\u0432\u044b\u043a\u0443\u043f\u0438\u0442\u044c", "\u0438\u0441\u043a\u0443\u043f\u0438\u0442\u044c"], "nl": ["afkopen"], "pt": ["remir", "resgatar", "alforriar"], "tr": ["geri sat\u0131n almak"], "sv": ["frik\u00f6pa", "k\u00f6pa loss"], "sk": ["vyk\u00fapi\u0165"], "pl": ["wykupywa\u0107", "okupywa\u0107 (p\u0142aci\u0107 okup)"]}, "examples": [["\u0109e la Romanoj, la sklavoj povis sin ela\u0109eti", null], ["la\u016d kristana kredo, Jesuo ela\u0109etis la homojn per sia morto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u0109et", "primary": false}, "izocela": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri triangulo) Havanta du egalajn laterojn.", "translations": {"be": ["\u0440\u043e\u045e\u043d\u0430\u0431\u0430\u043a\u043e\u0432\u044b"], "fr": ["(triangle) isoc\u00e8le"], "en": ["isosceles"], "nl": ["gelijkbenig"], "pt": ["is\u00f3scele (matem\u00e1tica)", "is\u00f3sceles (matem\u00e1tica)"], "ru": ["\u0440\u0430\u0432\u043d\u043e\u0431\u0435\u0434\u0440\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["gleichschenklig"], "hu": ["egyenl\u0151 sz\u00e1r\u00fa (h\u00e1romsz\u00f6g)"], "es": ["is\u00f3sceles"], "pl": ["(tr\u00f3jk\u0105t) r\u00f3wnoramienny"]}, "examples": [["izocela triangulo havas du egalajn angulojn", null], ["izocelan triangulon oni anka\u016d nomas simetria, \u0109ar la mezortanto de \u011dia tria latero estas simetriakso", null]], "subdefinitions": []}], "root": "izocel", "primary": true}, "tra\u0125euloj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(Tracheata) de artikpieduloj, spirantaj per tra\u0125eoj kaj plejparte vivantaj sur tero aux en areo: araneuloj, multpieduloj, insektoj, k. a.", "translations": {"pl": ["tchawkowce", "tchawkodyszne", "tchawkodyszce"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tra\u0125e", "primary": false}, "purigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi pura.", "translations": {"be": ["\u0447\u044b\u0441\u044c\u0446\u0456\u0446\u044c", "\u0430\u0447\u044b\u0448\u0447\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0447\u044b\u0441\u044c\u0446\u0456\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u0447\u044b\u0441\u044c\u0446\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["nettoyer", "purifier"], "en": ["clean", "cleanse"], "de": ["reinigen"], "tr": ["temizlemek"], "sv": ["rena", "reng\u00f6ra"], "hu": ["tiszt\u00edt"], "es": ["limpiar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043e\u0447\u0438\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0447\u0438\u0449\u0430\u0442\u044c"], "de": ["reinigen"], "nl": ["zuiveren", "raffineren", "veredelen"], "pt": ["limpar"]}, "examples": [["refandi kaj purigi ar\u011denton", "La Malnova Testamento, Mala\u0125i 3:3"], ["nepurigita ar\u011dento, kiu kovras argila\u0135on", "La Malnova Testamento, Sentencoj 26:23"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043e\u0447\u0438\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0447\u0438\u0449\u0430\u0442\u044c"], "de": ["reinigen"], "nl": ["zuiveren"], "pt": ["limpar"]}, "examples": [["purigi ies koron", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0447\u0438\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0447\u0438\u0449\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0447\u0438\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c"], "de": ["reinigen"], "nl": ["schoonmaken", "reinigen", "poetsen"], "pt": ["limpar"]}, "examples": [["mi prenis broson kaj purigis la veston", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 39"], ["purigi la nazon de infano", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pur", "primary": false}, "noto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mallonga enskribo memoriga a\u016d komenta.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0442\u0430\u0442\u043a\u0430", "\u0437\u0430\u045e\u0432\u0430\u0433\u0430", "\u0437\u0430\u0446\u0435\u043c\u043a\u0430"], "fr": ["note"], "en": ["note"], "nl": ["aantekening", "noot", "notitie"], "pt": ["nota"], "ru": ["\u0437\u0430\u043c\u0435\u0442\u043a\u0430", "\u043f\u0440\u0438\u043c\u0435\u0447\u0430\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Anmerkung", "Notiz", ""], "hu": ["feljegyz\u00e9s", "megjegyz\u00e9s", "jegyzet"], "br": ["notenn"], "cs": ["pozn\u00e1mka"], "pl": ["notatka", "notka", "adnotacja", "dopisek", "zapis", "zapisek"]}, "examples": [["fari, konservi notojn pri fakto, parolado, adreso, dato", null], ["mallongaj notoj komercaj", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 6, artikoloj pri esperanto, al la historio de la provoj de lingvoj tutmondaj de Leibnitz \u011dis la nuna tempo"], ["la diversloke en la kajeroj trovi\u011dantaj notoj", "Marta"], ["presigi notojn pri lingvo internacia", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Skriba signo lokita sur muzika liniaro por montri la altecon kaj da\u016dron de la tono.", "translations": {"be": ["\u043d\u043e\u0442\u0430"], "de": ["Note"], "en": ["note"], "ru": ["\u043d\u043e\u0442\u0430 (\u043c\u0443\u0437\u044b\u043a\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f)"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La sono mem, prezentata per noto, en kantado a\u016d en muzikila plenumo:.", "translations": {"nl": ["noot", "muzieknoot"], "pl": ["nuta"], "hu": ["hangjegy"]}, "examples": [["la fingroj trovu la ekzaktan lokon por ludi ekzaktan noton", "Vivo kaj Muziko de Francisco T\u00e1rrega"], ["falsa noto", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Aparta distingiga eco a\u016d nuanco (la\u016d noto).", "translations": {"ru": ["\u043d\u043e\u0442\u0430"], "de": ["Note"], "nl": ["noot"], "pl": ["nuta"], "hu": ["t\u00f3nus"]}, "examples": [["lia stilo havas tre personan noton", null], ["tio portis funebran noton en la \u011dojan feston", null]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Oficiale uzata signo por indiki takson de scioj a\u016d konduto de lernanto.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0437\u043d\u0430\u043a\u0430"], "en": ["grade", "mark"], "nl": ["beoordeling"], "ru": ["\u043e\u0446\u0435\u043d\u043a\u0430", "\u043e\u0442\u043c\u0435\u0442\u043a\u0430"], "hu": ["\u00e9rdemjegy", "oszt\u00e1lyzat"], "pl": ["nota", "ocena", "stopie\u0144"]}, "examples": [["\u0109iuj, kiuj havis la noton \u00abtre bone\u00bb a\u016d \u00abbonege\u00bb, ricevis lokon", "Fabeloj, volumo 2, dio de dormo, diman\u0109o"], ["ricevi bonan noton pri matematiko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "not", "primary": true}, "noti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Skribi pri io mallongan memorigan resumon.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0437\u043d\u0430\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0437\u043d\u0430\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0446\u0435\u043c\u0456\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u045e\u0432\u0430\u0436\u044b\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u043d\u0430\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["noter"], "en": ["note"], "nl": ["noteren"], "pt": ["anotar"], "ru": ["\u043f\u043e\u043c\u0435\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u043c\u0435\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u0441\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u0437\u0430\u043c\u0435\u0442\u043a\u0443"], "de": ["notieren"], "hu": ["feljegyez", "lejegyez"], "br": ["notenna\u00f1"], "pl": ["notowa\u0107", "robi\u0107 notatki"]}, "examples": [["notu la daton", null], ["dika nigra libro, en kiu oni notis malaperintajn \u015dipojn", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, dua libro, \u0109apitro 24a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Priatenti kaj konservi en sia memoro.", "translations": {"de": ["merken"], "pl": ["notowa\u0107", "zanotowa\u0107"], "hu": ["megjegyez"]}, "examples": [["notu al vi tiun konkludon en la kapo", "Z"], ["la estraro havas konsiderojn subtilajn: malgra\u016d ke estas malproksime, \u011di tamen notas al si en la cerbo", "La Revizo, akto 1a, sceno 1a"], ["notu ke mi venos", null]], "subdefinitions": []}], "root": "not", "primary": false}, "Uzbeko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tjurka nomo, interalie de la \u0125ano (m. 1342) kiu enkondukis islamon en la Ora Hordo.", "translations": {"be": ["\u0423\u0437\u044c\u0431\u0435\u043a"], "pt": ["uzbeque"], "ru": ["\u0423\u0437\u0431\u0435\u043a", "\u041e\u0437\u0431\u044f\u043a"], "fi": ["Uzbek(-kaani)"], "de": ["Usbek"], "it": ["Uzbek Khan"], "hu": ["\u00d6zbek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "uzbek", "primary": true}, "cimedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo hemipteroj (Cimidae). Ili su\u0109as sangon, estas tre plataj, brunaj kaj havas degenerintajn flugilojn.", "translations": {"de": ["Plattwanzen"], "pl": ["pluskwiaki"], "pt": ["cimic\u00eddeos"], "hu": ["poloskaf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cimed", "primary": true}, "piramido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Monumento kun kvarangula bazo, kvar triangulaj facoj kaj pinto, la\u016d plej fama ekzemplo funkciinta kiel tombo de antikvaj re\u011doj de Egiptujo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0456\u0440\u0430\u043c\u0456\u0434\u0430"], "fr": ["pyramide"], "bg": ["\u043f\u0438\u0440\u0430\u043c\u0438\u0434\u0430"], "nl": ["piramide"], "pt": ["pir\u00e2mide"], "ru": ["\u043f\u0438\u0440\u0430\u043c\u0438\u0434\u0430"], "ca": ["pir\u00e0mide"], "de": ["Pyramide"], "hu": ["piramis"], "en": ["pyramid"], "es": ["pir\u00e1mide"]}, "examples": [["kaj en Egipto kaj en Sud-Ameriko trovi\u011das similaj piramidoj", "Andr\u00e9Cherpillod: Atlantido - la perdita kontinento, Monatojaro 1997a, numero 7a, p. 21a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Pluredro, kies unu faco (\u011dia bazo) estas ajna n-latero kaj \u0109iuj n aliaj facoj estas trianguloj kun po unu komuna latero kun la bazo.", "translations": {"pl": ["ostros\u0142up"], "hu": ["g\u00fala"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Malsimpla tuto de kundependaj, vice sinapogaj aferoj.", "translations": {}, "examples": [["kiam la akcia piramido iam kolapsos, la specialistoj estos ege ri\u0109aj", "Roland Rotsaert: Piramidaj investoj: ne nur en Albanio!, Monatojaro 1997a, numero 7a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "piramid", "primary": true}, "sali": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Aldoni salon.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043b\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["saler"], "nl": ["zouten"], "ru": ["\u0441\u043e\u043b\u0438\u0442\u044c"], "de": ["salzen"], "it": ["salare"], "hu": ["s\u00f3z"], "sv": ["salta"], "pl": ["soli\u0107"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05de\u05dc\u05d9\u05d7"]}, "examples": [["pli bone ne sali ol sali tro multe", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "sal", "primary": false}, "kudri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kunigi, kunligi per fadeno a\u016d \u015dnureto, kiun oni traigas tra la kunligota\u0135ojn per speciala pinta instrumento.", "translations": {"be": ["\u0448\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["coudre"], "en": ["sew", "stitch", "tack"], "nl": ["naaien"], "pt": ["costurar", "coser"], "ru": ["\u0448\u0438\u0442\u044c"], "de": ["n\u00e4hen"], "sv": ["sy"], "hu": ["varr"], "es": ["coser"], "cs": ["\u0161\u00edt"], "pl": ["zszy\u0107", "szy\u0107"]}, "examples": [["kudri du pecojn da \u015dtofo", null], ["kudri manikojn al palto", "Z"], ["kudri \u015duojn", null], ["kudri la foliojn de kajero", null], ["mi kudradis iam vestojn por vi kaj mi portadis ilin al vi", "Marta"], ["fine la \u0125irurgo kudris mian ha\u016dton", null], ["porkudraj butika\u0135oj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kudr", "primary": true}, "imagema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta grandan kaj facilan imagpovon.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u043e\u0431\u0440\u0435\u0442\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043e\u0434\u0430\u0440\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0431\u043e\u0433\u0430\u0442\u044b\u043c \u0432\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435\u043c"], "fr": ["imaginatif", "inventif"], "en": ["imaginative"], "nl": ["fantasievol"], "pt": ["imaginativo"], "de": ["fantasievoll"], "hu": ["nagy k\u00e9pzel\u0151er\u0151vel b\u00edr\u00f3", "nagy fant\u00e1zi\u00e1j\u00fa"], "es": ["imaginativo"]}, "examples": [["imagema fabelisto, mensogulo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "imag", "primary": false}, "salo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordinara nomo de la natria klorido, uzata i.a. por gustigi man\u011da\u0135ojn.", "translations": {"be": ["\u0441\u043e\u043b\u044c"], "fr": ["sel"], "bg": ["\u0441\u043e\u043b"], "nl": ["zout (zn.)"], "pt": ["sal"], "ru": ["\u0441\u043e\u043b\u044c"], "de": ["Salz"], "it": ["sale"], "hu": ["s\u00f3"], "en": ["salt"], "es": ["sal"], "sv": ["salt"], "pl": ["s\u00f3l"], "he": ["\u05de\u05dc\u05d7"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kombina\u0135o de acido kun bazo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sal", "primary": true}, "imagemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kapablo imagi.", "translations": {"be": ["\u0443\u044f\u045e\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["imagination (facult\u00e9)", "invention (facult\u00e9)"], "en": ["imagination"], "pt": ["imagina\u00e7\u00e3o (capacidade de imaginar)"], "ru": ["\u0432\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "es": ["imaginaci\u00f3n"], "hu": ["k\u00e9pzel\u0151er\u0151", "fant\u00e1zia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Vorstellungskraft", "Einbildung", "Fantasie"], "nl": ["verbeeldingskracht"]}, "examples": [["havi viglan, malfortan imagon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["malsanulo pro imago", null], ["lia ekscitita imago faris al li petola\u0135on", "Fabeloj, volumo 1, Galo\u015doj de feli\u0109o"], ["tiu poeto havas drastan imagadon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "imag", "primary": false}, "sala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Salgusta.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043b\u0451\u043d\u044b"], "fr": ["sal\u00e9"], "en": ["salt"], "nl": ["zout (bn.)"], "ru": ["\u0441\u043e\u043b\u0451\u043d\u044b\u0439"], "de": ["salzig"], "it": ["salato"], "hu": ["s\u00f3s"], "sv": ["salt (adj.)"], "pl": ["s\u0142ony"], "he": ["\u05de\u05dc\u05d5\u05d7"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sal", "primary": false}, "malfidi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tute ne fidi.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435 \u0434\u043e\u0432\u0435\u0440\u044f\u0442\u044c", "\u043f\u0438\u0442\u0430\u0442\u044c \u043d\u0435\u0434\u043e\u0432\u0435\u0440\u0438\u0435"], "fr": ["avoir de la d\u00e9fiance (pour)", "douter (de) (se m\u00e9fier)", "se d\u00e9fier (de)", "se garder (de) (ne pas avoir confiance)", "se m\u00e9fier (de)"], "nl": ["wantrouwen"], "de": ["misstrauen"], "es": ["desconfiar"], "hu": ["bizalmatlan", "bizalmatlankodik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fid", "primary": false}, "ornami": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Aldoni al tuto plibeligajn detalojn.", "translations": {"el": ["\u03b4\u03b9\u03b1\u03c3\u03ba\u03bf\u03bc\u03ce"], "fr": ["d\u00e9corer", "enjoliver", "orner", "ornementer", "parer"], "en": ["adorn"], "nl": ["versieren"], "pt": ["ornamentar", "decorar"], "ru": ["\u0443\u043a\u0440\u0430\u0448\u0430\u0442\u044c"], "de": ["schm\u00fccken", "verzieren"], "sv": ["pryda", "smycka"], "hu": ["d\u00edsz\u00edt"], "be": ["\u0443\u043f\u0440\u044b\u0433\u043e\u0436\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0437\u0434\u0430\u0431\u043b\u044f\u0446\u044c"], "es": ["adornar"]}, "examples": [["ornami tablon per floroj, ornami \u0109ambron per pentra\u0135oj", null], ["e\u0109 \u015dtipo estos bela, se vi \u011din ornamos", "Proverbaro esperanta"], ["flagornami domon, \u015dipon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Servi por ornami.", "translations": {}, "examples": [["kiun vesto ornamas, tiun homoj ekamas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "ornam", "primary": true}, "ekzerciteco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lerteco akirita de l' ekzerci\u011dado.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0440\u0430\u043a\u0442\u044b\u043a\u0430\u0432\u0430\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["adresse", "dext\u00e9rit\u00e9"], "en": ["facility (through practice)"], "pl": ["wyszkolenie", "wprawa"], "ru": ["\u0441\u043d\u043e\u0440\u043e\u0432\u043a\u0430", "\u0443\u043c\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043d\u0430\u0442\u0440\u0435\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekzerc", "primary": false}, "kristismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0445\u0440\u044b\u0441\u044c\u0446\u0456\u044f\u043d\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["christianisme"], "en": ["christianity"], "nl": ["christendom"], "ru": ["\u0445\u0440\u0438\u0441\u0442\u0438\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Christentum"], "hu": ["Krisztus-hit"]}, "examples": [["li versas pri kristismo en \u00abNova Le\u011do\u00bb", "Georgo Kama\u0109o: Berveling, poeto sen tabua, Monato, jaro 1994a, numero 12a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Krist", "primary": false}, "po\u015da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sufi\u0109e malgranda por esti entenata en po\u015do.", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u0448\u044d\u043d\u043d\u044b"], "fr": ["de poche"], "nl": ["zak-"], "ru": ["\u043a\u0430\u0440\u043c\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["Taschen-"], "es": ["de bolsillo"], "hu": ["zseb-"]}, "examples": [["po\u015da horlo\u011do, tran\u0109ilo, vortaro", "Z"], ["bonega, oportunega, po\u015da rimedo estas Esperanto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rilata al po\u015do.", "translations": {}, "examples": [["po\u015da \u015dtelisto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "po\u015d", "primary": false}, "ornamo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0443\u043f\u0440\u044b\u0433\u043e\u0436\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0430\u0437\u0434\u0430\u0431\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "de": ["Schm\u00fccken", "Verzieren"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ornam", "primary": false}, "super\u015dar\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Tre \u015dar\u011di kun risko de rompo, renverso, frakaso....", "translations": {"fr": ["surcharger"], "it": ["sovraccaricare"]}, "examples": [["tro\u015dar\u011di la memoron de infano", null], ["ne super\u015dar\u011du la servilojn per multaj mendoj samtempe", "Doctor Bob Rankin, trad. M. Weichert, Internet-aliro per retpo\u015dto, 1995"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dar\u011d", "primary": false}, "rozmevo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de laredoj (Rhododstethia rosea).", "translations": {"sv": ["rosenm\u00e5s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mev", "primary": false}, "po\u015do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de saketo alkudrita al vesta\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u0448\u044d\u043d\u044c"], "fr": ["poche"], "en": ["pocket"], "nl": ["zak (in kledingstuk)"], "pt": ["bolso", "algibeira", "bolsa"], "ru": ["\u043a\u0430\u0440\u043c\u0430\u043d"], "de": ["Hosentasche", "Jackentasche", "Westentasche"], "sv": ["ficka"], "hu": ["zseb"], "es": ["bolsillo"], "he": ["\u05db\u05d9\u05e1"]}, "examples": [["minaci per pugno en la po\u015do", "Proverbaro esperanta"], ["po\u015dhorlo\u011do", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Monujo.", "translations": {}, "examples": [["multo en kapo, sed nenio en po\u015do", "Z"], ["el fremda po\u015do oni pagas facile (ledo)", "Proverbaro esperanta"], ["sin turni al ies po\u015do", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "po\u015d", "primary": true}, "rigidi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) I\u011di malelasta, sengesta, malfacile fleksebla.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0441\u0442\u044b\u0442\u044c", "\u043e\u043a\u043e\u0447\u0435\u043d\u0435\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u043a\u043e\u0441\u0442\u0435\u043d\u0435\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0442\u0432\u0435\u0440\u0434\u0435\u0442\u044c"], "fr": ["se figer", "se raidir"]}, "examples": [["rigidi\u011di pro frosto", null], ["pro la terura spektaklo Adamson rigidi\u011dis kaj muti\u011dis", "Satiraj rakontoj, la barbaro"], ["rigidi\u011do de la morto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Persisti en sia necedemo.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043a\u043e\u0441\u0442\u0435\u043d\u0435\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u043a\u043e\u0441\u043d\u0435\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0442\u0432\u0435\u0440\u0434\u0435\u0442\u044c", "\u0443\u0442\u0432\u0435\u0440\u0434\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"]}, "examples": [["rigidi\u011di en sia decido", "Z"], ["mia popolo rigidi\u011dis en la defalo de mi", "La Malnova Testamento, \u0124osea 11:7"]], "subdefinitions": []}], "root": "rigid", "primary": false}, "imperiismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Supernacia ideologio a\u016d alia fenomeno servanta kiel bazo de imperio.", "translations": {"be": ["\u0456\u043c\u043f\u044d\u0440\u044b\u044f\u043b\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["imp\u00e9rialisme"], "en": ["imperialism"], "nl": ["imperialisme"], "pt": ["imperialismo"], "ru": ["\u0438\u043c\u043f\u0435\u0440\u0438\u0430\u043b\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Imperialismus"], "hu": ["imperializmus"], "fa": ["\u0627\u0645\u067e\u0631\u06cc\u0627\u0644\u06cc\u0633\u0645"], "es": ["imperialismo"], "pl": ["imperializm"]}, "examples": [["la imperiismo de la Sankta Roma Imperio \u011cermana apelaciis al kristanismo kaj historia modelo", null], ["la artefariteco kondi\u0109as la sennaciigon de nia planedo... se morga\u016d E\u016dropo kaj Usono estos regataj socialisme, la sennaciiga procezo ne povos pro tio halti kaj sekve ni havos ian socialisman imperiismon", "\u0108u ili estas sennaciistoj?"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Doktrino, agado de tiuj, kiuj celas por sia patrujo superregadon super fremdaj landoj; mondregemo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Lasta evolustadio de la kapitalismo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "imperi", "primary": false}, "buterumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cmiri buteron sur pantran\u0109a\u0135on a\u016d en muldilon.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0437\u0430\u0446\u044c \u043c\u0430\u0441\u043b\u0430\u043c"], "fr": ["beurrer"], "en": ["butter"], "ru": ["\u043d\u0430\u043c\u0430\u0437\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c \u043c\u0430\u0441\u043b\u043e\u043c"], "sv": ["sm\u00f6ra", "breda (p\u00e5 sm\u00f6r)"], "hu": ["vajat ken"], "br": ["amanenna\u00f1"], "pl": ["smarowa\u0107 mas\u0142em"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "buter", "primary": false}, "malofta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io malofte trovi\u011debla, okazanta.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0434\u043a\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["raret\u00e9"], "en": ["rarity"], "nl": ["rariteit", "iets zeldzaams"], "pt": ["raridade"], "el": ["\u03c3\u03c0\u03ac\u03bd\u03b9\u03bf"], "de": ["Rarit\u00e4t", "seltenes St\u00fcck"], "sv": ["ovanlighet", "raritet"], "hu": ["ritkas\u00e1g"], "es": ["rareza (cosa)"], "br": ["ralete"], "ru": ["\u0440\u0435\u0434\u043a\u043e\u0441\u0442\u044c"], "pl": ["rarytas", "rzadko\u015b\u0107"]}, "examples": [["sed, malofta\u0135o inter la samtempaj poetoj, la lingvo restas klara kaj plene komprenebla", "Carlo Minnaja: Meritanta ne nur reeldonon (Joh\u00e1n Valano, Malmalice), Monatojaro 2001a, numero 7a, p. 28a"]], "subdefinitions": []}], "root": "oft", "primary": false}, "instigilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108io, kio instigas.", "translations": {"fr": ["incitation (ce qui incite)", "aiguillon (ce qui incite)", "encouragement (ce qui incite)", "stimulant (ce qui incite)"]}, "examples": [["estis instigilo por iliaj malbonagoj", "La Malnova TestamentoJe\u0125ezkel 7:19"], ["la ani\u011do al SAT povos esti instigilo", "Vortoj de k-do Lanti, Je la lumo de la sperto"]], "subdefinitions": []}], "root": "instig", "primary": false}, "blinda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kripla pro manko de vidkapablo.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043b\u044f\u043f\u044b"], "fr": ["aveugle (adj.)"], "bg": ["\u0441\u043b\u044f\u043f"], "nl": ["blind (b.nw.)"], "ru": ["\u0441\u043b\u0435\u043f\u043e\u0439"], "de": ["blind"], "sv": ["blind"], "hu": ["vak"], "sk": ["zaslepen\u00fd"], "es": ["ciego"], "br": ["dall (ag.)"], "cs": ["slep\u00fd"], "pl": ["niewidomy", "ocemnia\u0142y", "\u015blepy"]}, "examples": [["li vidis viron blindan de post la naski\u011do", "La Nova Testamento, S. Johano 9:1"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Perdinta la kapablon \u011duste kaj kritike ju\u011di.", "translations": {"pl": ["\u015blepy"]}, "examples": [["la amo kaj la kolero estas blindaj", null], ["blinda imitado, obeado", null], ["blinda konfido kondukas al perfido", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "blind", "primary": true}, "nepra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tute certa, absolute necesa, tute neevitebla, tute deviga.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0430\u0432\u044f\u0437\u043a\u043e\u0432\u044b"], "fr": ["in\u00e9vitable", "imp\u00e9ratif (in\u00e9vitable)", "n\u00e9cessaire (in\u00e9vitable)", "obligatoire (in\u00e9vitable)"], "nl": ["noodzakelijk", "onvermijdelijk"], "pt": ["absolutamente necess\u00e1rio", "infal\u00edvel", "fatal", "irremiss\u00edvel", "inevit\u00e1vel", "indeclin\u00e1vel"], "ru": ["\u043d\u0435\u043f\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043e\u0431\u044f\u0437\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["unbedingt notwendig", "unabdingbar"], "hu": ["felt\u00e9tlen", "biztos", "abszol\u00fat"], "es": ["inevitable", "insoslayable"]}, "examples": [["nepra ordono, regulo, volo, devo, bezono", null], ["mi nepre venos", null], ["nepre iru", null], ["mi nepre deziras ekscii vian opinion", null], ["vi nepre devas anonci vin", null], ["la kunveno nepre okazos \u0109e la fiksita horo", null], ["via \u0109eesto estas nepre bezonata", null], ["vi nepre devas pagi", null], ["la le\u011do nepre postulas, ke", null]], "subdefinitions": []}], "root": "nepr", "primary": true}, "blinde": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiel blindulo, sen rigardi, sen vidi.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043b\u0435\u043f\u0430"], "fr": ["en aveugle", "\u00e0 l'aveuglette"], "nl": ["blind (bijw.)"], "ru": ["\u0441\u043b\u0435\u043f\u043e", "\u0432\u0441\u043b\u0435\u043f\u0443\u044e"], "de": ["blind"], "sv": ["blint"], "hu": ["vakon"], "sk": ["slepo"], "es": ["ciegamente"], "br": ["evel un dall"], "pl": ["na \u015blepo", "po omacku"]}, "examples": [["mi blinde pafos, eble trafos", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sendistinge, senkritike, trafe-maltrafe.", "translations": {"fr": ["aveugl\u00e9ment"], "pl": ["\u015blepo"]}, "examples": [["blinde kredi", null], ["sin \u0135eti blinde anta\u016d la dan\u011deron", null], ["la stilo Esperanta ne imitas blinde la stilojn de aliaj lingvoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "blind", "primary": false}, "disputi": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: PV kaj la PIV-oj trudas al tiu verbo sencon proksiman al \u00abkvereli\u00bb. Kvankam vulgaruloj iam disputas tre akre kaj kvereleme, tio ne estas nepra trajto de la verbo mem; la ekzemploj el diversaj a\u016dtoroj, malnovaj kaj modernaj, pruvas la eblon disputi amike, afable kaj respekte."], "primary definition": "(netransitiva) Prezenti partion, opinion en disputo.", "translations": {"ru": ["*\u0441\u043f\u043e\u0440\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["se disputer", "se quereller"], "en": ["argue", "contend", "*dispute"], "pt": ["disputar", "contender", "porfiar", "questionar"], "be": ["\u0434\u044b\u0441\u043f\u0443\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u043f\u0440\u0430\u0447\u0430\u0446\u0446\u0430"], "de": ["*disputiren", "*streiten"], "es": ["disputar"], "cs": ["p\u0159\u00edt se"], "pl": ["dysputowa\u0107", "prowadzi\u0107 dysput\u0119", "spiera\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["kiam Naomi vidis, ke \u015di firme decidis iri kun \u015di, tiam \u015di \u0109esis disputi kun \u015di", "La Malnova Testamento, Rut 1:18"], ["pri la profundeco de niaj propraj sentoj ni ne volas disputi", "Pro I\u015dtar, \u0109ap. 23a"], ["vi bone dormis, dum mi sidis kaj disputis kun nia maljuna amiko, \u0109u tio estis historio, \u0109u fabelo", "Fabeloj, volumo 2, Sambuka virineto"], ["la junaj knabinoj pasie disputas pri la libro de Bu\u0125arin", "Metropoliteno"], ["pri tiu demando ankora\u016d disputas teoriistoj kaj filozofoj", "Platono, tr. D. Broadribb: La Respubliko. Noto de la tradukinto."], ["kial vi volas disputi kun mi?", "La Malnova Testamento, Jeremia 2:29"]], "subdefinitions": []}], "root": "disput", "primary": true}, "disputo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vorta konkuro, kontesto (bu\u015da a\u016d skriba), en kiu \u0109iu el la partioj defendas sian opinion, argumentas pri \u011dia pravo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043f\u043e\u0440"], "tp": ["utala"], "pl": ["dysputa", "sp\u00f3r"]}, "examples": [["pri tio mi havis kun la re\u011do de elfoj plenforman disputon", "Fabeloj, volumo 2, Monteto de elfoj"], ["subtilaj sofistaj disputoj kies celo estas nur ilia propra gloro dum disputado, \u0109u en tribunalo \u0109u en privata vivo", "Platono, tr. D. Broadribb: La Respubliko. Parto 5a."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Reciproka pretendado je iu rajto, poseda\u0135o kaj tiel plu.", "translations": {"ru": ["\u0442\u044f\u0436\u0431\u0430", "\u0440\u0430\u0437\u0434\u043e\u0440"], "pl": ["sp\u00f3r"]}, "examples": [["post kreo de la nova federacia \u015dtato, disputoj pri la amplekso de tiuj apartaj povoj solvi\u011das pli ofte fare de ju\u011distoj ol fare de politikistoj", "Kep ENDERBY: Unu grandan rondon familian. Monato."], ["la loto \u0109esigas disputojn kaj decidas inter potenculoj", "La Malnova Testamento, Sentencoj 18:18"], ["pasanto, kiu sin miksas en malpropran disputon", "La Malnova Testamento, Sentencoj 26:17"], ["pacienculo kvietigas disputon", "La Malnova Testamento, Sentencoj 15:18"]], "subdefinitions": []}], "root": "disput", "primary": false}, "generi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Produkti per fizika, \u0125emia, biologia, matematika a\u016d komputa procezo, ekzistigante el io alikvalita a\u016d alisubstanca a\u016d el nenio.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0440\u043e\u0436\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c", "\u0433\u0435\u043d\u0435\u0440\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["engendrer"], "nl": ["verwekken (een kind)"], "pt": ["gerar", "procriar"]}, "examples": [["generi elektron", null], ["generu ideojn!", "Irina Gon\u0109arova, Kio post STRIGo? REGo n-ro 6 (25). Dec. 2004."], ["montri al la neesperanta publiko ke esperanto generas sian propran kulturon, ke \u011di ekzistas, vivas, kaj evoluas", "Informletero de Vinilkosmo. numero 8, a\u016dg. 2004"], ["la programo anka\u016d enhavas parton por generi vortlistojn kaj la komencon de Esperanta kurso", "Gerard van Wilgen, \u00abErgane\u00bb anstata\u016d Athena. Eventoj, n-ro 097"], ["\u0109ar estas ekstreme malprobable, ke du homoj generis la saman \u015dlosilon, estas supozinde, ke la dua petanto kopiis la publikan \u015dlosilon de la unua kaj ne vere posedas la privatan \u015dlosilon", "Komputila sekureco: a\u016dtentikeco kaj konfidenceco"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Produkti vivanta(j)n esta\u0135o(j)n siaspeca(j)n.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0440\u043e\u0436\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0440\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 (\u043f\u043e\u0442\u043e\u043c\u0441\u0442\u0432\u043e)", "\u0440\u0430\u0437\u043c\u043d\u043e\u0436\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u043b\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "en": ["generate"], "pl": ["p\u0142odzi\u0107", "rozmna\u017ca\u0107 si\u0119"], "hu": ["nemz"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["sed heredaj malsanoj kaj iuj aliaj faktoj kredigas min ke la regulo havas pli lar\u011dan aplikon, kaj ke kiam ne estas klarigo kial trajto aperas je certa a\u011do, \u011di tamen emas aperi en la idoj je la sama periodo en kiu \u011di unue aperis en la generinto", "\u0108. Darvin, trad. Klivo Lendon, La Origino de Specioj, \u0109ap. 1a"], ["pre\u011du por ni, Sankta Generintino de Dio!", "Saluton, Re\u011dino"]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0436\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 \u043d\u0430 \u0441\u0432\u0435\u0442"]}, "examples": [["paro da blankvangaj gibonoj bredata en la zoo de Guilin generis masklan idon unu jaron post la kunvivado", "El Popola \u0108inio"], ["juna kabilino estas mortkondamnita de sia familio, \u0109ar \u015di transpa\u015dis la praajn regulojn kaj elektis kiel vivkunulon francon kaj generis kun li infanon", "Johan'-Luko Tortel, Vualo de l' silento. Sennaciulo, 1997"]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["pri la subteno de Dio kiu benas la laboron kaj la laci\u011don de la \u0109iutago, kiuj estus alimaniere vanaj, kaj pri la bonstato kaj estonteco, kiun povas konstrui kaj je kiu povas esperi tiuj nacioj en kiuj oni generas pli da gefiloj, kompare kun tiuj markitaj de demografia malkresko", "Papo Benedikto la 16a"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0440\u043e\u0436\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u0442\u044f\u0433\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["engendrer (math.)", "g\u00e9n\u00e9rer", "sous-tendre"], "en": ["generate", "span"], "de": ["erzeugen", "bestimmen", "aufspannen"], "hu": ["gener\u00e1l"], "pl": ["generowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gener", "primary": true}, "genero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Grupo da familioj, posteularo de unu sama praulo.", "translations": {"ru": ["\u0440\u043e\u0434 (\u0444\u0430\u043c\u0438\u043b\u0438\u044f)"]}, "examples": [["estas feli\u0109o aparteni al genero, kiu distingi\u011dis, kaj per tio havi jam en la sango la instigon progresadi en \u0109io brava", "Fabeloj, volumo 3, \u0108io sur sian \u011dustan lokon!"], ["diversas la\u016dnecese la bestoj, kaj prosperas || generoj rinoceraj, tapiraj, kaj lemuraj", "John Francis, La kosmo"]], "subdefinitions": []}], "root": "gener", "primary": false}, "nababo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malnova ofico kaj titolo de guberniestro en Hindio, kaj poste de regnestro.", "translations": {"fr": ["nabab"], "de": ["Nawab"], "en": ["nabob"], "it": ["nababbo"], "bg": ["\u043d\u0430\u0431\u0430\u0431"]}, "examples": [["la heroo de \u00abMalsata \u015ctono\u00bb \u0109e vesperi\u011do vestas sin kiel tradicia nababo kaj fumas akvopipon", "M. Duc Goninaz, Recenzo: Malsata \u015dtono..., Nica Literatura Revuo, 1962-03 \u011dis 04, numero 7/4, p. 151a-154a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ri\u0109ulo, luksemulo.", "translations": {}, "examples": [["tiu Sandy nun ri\u0109i\u011dis, kiel nababo", "A. Grin, trad. J. Finkel, La ora \u0109eno, 2009"]], "subdefinitions": []}], "root": "nabab", "primary": true}, "\u0135a\u016ddo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvina tago de la semajno, inter merkredo kaj vendredo.", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u0446\u044c\u0432\u0435\u0440"], "fr": ["jeudi"], "bg": ["\u0447\u0435\u0442\u0432\u044a\u0440\u0442\u044a\u043a"], "el": ["\u03a0\u03ad\u03bc\u03c0\u03c4\u03b7"], "de": ["Donnerstag"], "it": ["gioved\u00ed"], "hu": ["cs\u00fct\u00f6rt\u00f6k"], "fa": ["\u067e\u0646\u062c\u200c\u0634\u0646\u0628\u0647"], "en": ["Thursday"], "br": ["Yaou", "diriaou"], "cs": ["\u010dtvrtek"], "vo": ["t\u00f6del"], "ja": ["\u6728\u66dc\u65e5 [\u3082\u304f\u3088\u3046\u3073]"], "es": ["jueves"], "he": ["\u05d9\u05d5\u05dd \u05d7\u05de\u05d9\u05e9\u05d9"], "ru": ["\u0447\u0435\u0442\u0432\u0435\u0440\u0433"], "nl": ["donderdag"], "pt": ["quinta-feira"], "sv": ["torsdag"], "ro": ["joi"], "pl": ["czwartek"]}, "examples": [["en la tri\u0135a\u016dda semajno", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135a\u016dd", "primary": true}, "genera": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al genero.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0440\u043e\u0436\u0434\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439", "\u0433\u0435\u043d\u0435\u0440\u0430\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["g\u00e9n\u00e9sique", "g\u00e9nital"], "en": ["genital", "generative"], "nl": ["genitaal"], "pt": ["genital"], "pl": ["p\u0142ciowy"], "hu": ["nemz\u0151", "nemi"]}, "examples": [["genera gramatiko", null], ["la nun konata te\u0125nologio de \u00abgeneraj reaktoroj\u00bb, en kiuj estas utiligebla 238U kaj anka\u016d la transurania plutonio, estas dan\u011dera kaj pro tio neuzata", "J. Werner, Nuklea energio: ne fidu la respondeculojn. Monato"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rilata al genero.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u0442\u043e\u0440\u043e\u0434\u043d\u044b\u0439", "\u0440\u0435\u043f\u0440\u043e\u0434\u0443\u043a\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["generaj organoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "gener", "primary": false}, "pensado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kapablo pensi.", "translations": {"ru": ["\u043c\u044b\u0448\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["pens\u00e9e"], "de": ["Denken"], "nl": ["het denken"], "hu": ["gondolkod\u00e1s"]}, "examples": [["la penso estas preska\u016d neebla sen la lingvo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pens", "primary": false}, "malsanulejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda, ordinare publika kuracejo kun ekipa\u0135oj kaj oficantaj medicinistoj.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u043b\u044c\u043d\u0438\u0446\u0430"], "fr": ["h\u00f4pital"], "bg": ["\u0431\u043e\u043b\u043d\u0438\u0446\u0430"], "nl": ["ziekenhuis"], "be": ["\u0448\u043f\u0456\u0442\u0430\u043b\u044c", "\u043b\u044f\u043a\u0430\u0440\u043d\u044f", "\u0431\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u0446\u0430"], "de": ["Krankenhaus", "Hospital"], "tr": ["hastahane"], "it": ["ospedale"], "hu": ["k\u00f3rh\u00e1z"], "en": ["hospital"], "he": ["\u05d1\u05d9\u05ea \u05d7\u05d5\u05dc\u05d9\u05dd"]}, "examples": [["la konstruado de lernejoj, malsanulejoj kaj pontoj kondukis al la estigo de modesta bonstato", "E. Georgiev, Sir Edmund Hillary, Monato, jaro 2000a, numero 10a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "san", "primary": false}, "ravelino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pinta elstara\u0135o de fortika\u0135o, de kiu oni pli facile pafas al atakantoj.", "translations": {"fr": ["ravelin"], "de": ["Ravelin"], "nl": ["ravelijn"], "pt": ["revelim"], "en": ["ravelin"]}, "examples": [["Nolan sciis pli ol iu ajn el ili pri fortika\u0135oj, embrazuroj, ravelinoj", "Edward Everett Hale, trad. E. L. Robinson, trad. Don Harlow, La viro senpatria, 1907 kaj 1994"]], "subdefinitions": []}], "root": "ravelin", "primary": true}, "prima": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Estanta primo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u043e\u0439 (\u044d\u043b\u0435\u043c\u0435\u043d\u0442)"], "fr": ["(\u00e9l\u00e9ment) premier"], "en": ["prime (element)"], "de": ["Prim-(element)"], "it": ["(elemento) primo"], "hu": ["pr\u00edm(elem)"], "pl": ["(element) pierwszy"]}, "examples": [["prima faktoro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri idealo) Tia, ke se produto apartenas al \u011di, tiam nepre apartenas al \u011di almena\u016d unu el la faktoroj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u043e\u0439 (\u0438\u0434\u0435\u0430\u043b)"], "fr": ["(id\u00e9al) premier"], "en": ["prime (ideal)"], "de": ["Prim-(ideal)"], "it": ["(ideale) primo"], "hu": ["pr\u00edm(ide\u00e1l)"], "pl": ["(idea\u0142) pierwszy"]}, "examples": [["la idealo de \u0109iuj obloj de 4 ne estas prima, \u0109ar 6\u00d710 apartenas al \u011di, sed nek 6, nek 10 estas obloj de 4", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Por \u0109i tiu nocio Bricard enkondukis la vorton \u00abinterprimumaj\u00bb, kiu ne enradiki\u011dis."], "primary definition": "(aldonante \u00abinter si\u00bb a\u016d \u00abrelative\u00bb, parolante pri entjeroj a\u016d elementoj de komuteca unuhava ringo) Tiaj, ke \u0109iuj iliaj komunaj divizoroj estas inversigeblaj; alidire, parolante pri entjeroj: ilia plej granda komuna divizoro estas la nombro unu.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0437\u0430\u0438\u043c\u043d\u043e \u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u044b\u0435 (\u044d\u043b\u0435\u043c\u0435\u043d\u0442\u044b)"], "fr": ["(\u00e9l\u00e9ments) premiers entre eux"], "en": ["relatively prime (elements)"], "de": ["relativ prim (-e Elemente)"], "it": ["coprimo"], "hu": ["relat\u00edv pr\u00edm (-sz\u00e1m)"], "pl": ["(elementy) wzgl\u0119dnie pierwsze"]}, "examples": [["dek kaj dudek unu ne estas primaj, sed ili estas primaj inter si", null]], "subdefinitions": []}], "root": "prim", "primary": false}, "muftio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Islama doktoro, a\u016dtoritatigita de la famo a\u016d de la \u015dtato, por donadi doktrinajn, principajn respondojn pri religiaj kaj juraj demandoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u0444\u0446\u0456\u0439"], "fr": ["mufti"], "en": ["mufti"], "nl": ["moefti"], "pt": ["mufti"], "ru": ["\u043c\u0443\u0444\u0442\u0438\u0439"], "ca": ["muft\u00ed"], "de": ["Mufti"], "sv": ["mufti"], "fa": ["\u0645\u0641\u062a\u06cc"], "es": ["muft\u00ed"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mufti", "primary": true}, "primo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Natura entjero, dividebla nur per si mem kaj per la nombro unu.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u043e\u0435 \u0447\u0438\u0441\u043b\u043e"], "fr": ["nombre premier"], "en": ["prime number"], "nl": ["priemgetal"], "pt": ["primo", "n\u00famero primo"], "de": ["Primzahl"], "it": ["numero primo"], "hu": ["t\u00f6rzssz\u00e1m", "pr\u00edmsz\u00e1m"], "pl": ["liczba pierwsza"]}, "examples": [["sep, dek tri,... estas primoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tia neinversigebla elemento p de komuteca, unuhava ringo, ke \u011di naskas priman idealon; alidire p estas tia, ke se \u011di estas divizoro de la produto x\u00d7y, tiam \u011di nepre estas divizoro de x a\u016d de y.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u043e\u0439 \u044d\u043b\u0435\u043c\u0435\u043d\u0442"], "fr": ["\u00e9l\u00e9ment premier"], "en": ["prime (element)"], "de": ["Primelement"], "it": ["(elemento) primo"], "hu": ["pr\u00edmelem"], "pl": ["element pierwszy"]}, "examples": [["en integra ringo, primo ne havas proprajn divizorojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "prim", "primary": true}, "paperpremilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Peza, ofte ornama objekto, por meti sur papera\u0135oj kaj eviti ilian disblovadon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0441\u0441-\u043f\u0430\u043f\u044c\u0435"], "fr": ["presse-papiers"], "en": ["paperweight"], "nl": ["presse-papier"], "pl": ["przyciskacz (do papieru)"], "hu": ["pap\u00edrnehez\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prem", "primary": false}, "emana\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, kio emanas.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0434\u0437\u044f\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u044d\u043c\u0430\u043d\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["\u00e9manation (ce qui \u00e9mane)"], "de": ["Ausstr\u00f6mendes", "entweichendes Gas", "entweichende Strahlung"], "ru": ["\u044d\u043c\u0430\u043d\u0430\u0446\u0438\u044f", "\u0432\u044b\u0434\u0435\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Emananta gaso.", "translations": {}, "examples": [["nitono estas radiuma emana\u0135o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "eman", "primary": false}, "lilio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vegeta\u0135o kun bulbo kaj grandaj bonodoraj floroj, genro el familio liliacoj (Lilium).", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u043b\u0435\u044f"], "fr": ["lis", "lys"], "en": ["lily"], "nl": ["lelie"], "pt": ["l\u00edrio"], "el": ["\u03ba\u03c1\u03af\u03bd\u03bf\u03c2"], "de": ["Lilie"], "sv": ["lilja"], "hu": ["liliom"], "fa": ["\u0633\u0648\u0633\u0646 \u0686\u0644\u0686\u0631\u0627\u063a"], "br": ["lilienn"], "ru": ["\u043b\u0438\u043b\u0438\u044f"], "pl": ["lilia"]}, "examples": [["lilio estas simbolo de pureco", null], ["kial vi zorgas pri vesta\u0135o? Pripensu la liliojn de la kampo, kiel ili kreskas; ili ne laboras, nek \u015dpinas", "La Nova Testamento, S. Mateo 6:28"]], "subdefinitions": []}], "root": "lili", "primary": true}, "kirurgiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0125irurgiisto", "translations": {"fr": ["chirurgien"], "bg": ["\u0445\u0438\u0440\u0443\u0440\u0433"], "fi": ["kirurgi"], "de": ["Chirurg"], "tr": ["cerrah"], "sv": ["kirurg"], "es": ["cirujano"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kirurgi", "primary": false}, "klimatizi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Reguligi la varmon, sekon kaj aliajn ecojn de aero en ejo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0437\u0434\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c \u043c\u0438\u043a\u0440\u043e\u043a\u043b\u0438\u043c\u0430\u0442"], "fr": ["climatiser"], "de": ["klimatisieren"], "nl": ["klimatiseren"]}, "examples": [["La trajnoj konsistas el 11 pasa\u011dervagonoj klimatizitaj kun 2 lokomotivoj je la finoj", "Vi To, Italia Eurostar, Itala Fervojisto, 2002-12"]], "subdefinitions": []}], "root": "klimatiz", "primary": true}, "verukapro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nerema\u0109anta parhufulo el la genro Phacochoerus, vivanta en Afriko suden de Saharo, parenca al apro, kun verukformaj \u015dvela\u0135oj sur la muzelo.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u0440\u043e\u0434\u0430\u0432\u043e\u0447\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["phacoch\u00e8re"], "en": ["warthog"], "nl": ["wrattenzwijn"], "de": ["Warzenschwein"], "pl": ["guziec", "\u015bwinia afryka\u0144ska"], "hu": ["varacskos diszn\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "babiruso", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "fako\u0109ero, fako\u0125ero", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "apr", "primary": false}, "lesbanino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lo\u011dantino de Lesbo.", "translations": {"fr": ["lesbienne (habitante de Lesbos)"], "de": ["Lesbierin"], "nl": ["Lesbische"], "pt": ["l\u00e9sbia"], "hu": ["leszboszi (n\u0151)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Samseksemulino.", "translations": {"be": ["\u043b\u0435\u0441\u044c\u0431\u0456\u044f\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["homosexuelle (subst.)", "lesbienne"], "nl": ["lesbische", "lesbienne"], "pt": ["l\u00e9sbica"], "ru": ["\u043b\u0435\u0441\u0431\u0438\u044f\u043d\u043a\u0430"], "de": ["Lesbe"], "hu": ["leszbikus", "leszbi"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Lesb", "primary": false}, "legala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043b\u0435\u0433\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u0437\u0430\u043a\u043e\u043d\u043d\u044b"], "nl": ["legaal (ontr)"], "pt": ["legal (jur.)"]}, "examples": [["\u011di estas tre respektinda kaj tute legala asocio, ne akcelanta renverson de la ekzistanta re\u011dimo!", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "legal", "primary": true}, "\u0109izi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Prilabori malmolajn materiojn (\u015dtonon, lignon, metalon...) per \u0109izilo, frapante sur \u011din per martelo kaj forigante ioman materion.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043b\u0431\u0438\u0442\u044c (\u0434\u043e\u043b\u043e\u0442\u043e\u043c)", "\u0440\u0443\u0431\u0438\u0442\u044c (\u0437\u0443\u0431\u0438\u043b\u043e\u043c)", "\u0432\u044b\u0431\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c (\u043d\u0430\u0434\u043f\u0438\u0441\u044c \u0438 \u0442.\u043f.)", "\u0442\u0435\u0441\u0430\u0442\u044c (\u043a\u0430\u043c\u0435\u043d\u044c)"], "fr": ["creuser (au ciseau)", "fa\u00e7onner (au ciseau)"], "en": ["chisel"], "pt": ["cinzelar"], "ca": ["cisellar"], "de": ["mei\u00dfeln"], "it": ["cesellare"], "hu": ["v\u00e9s"], "es": ["cincelar"], "pl": ["d\u0142utowa\u0107", "ry\u0107"]}, "examples": [["sur marmora tabulo estas \u0109izita lia nomo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pl": ["cyzelowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109iz", "primary": true}, "\u015dtatano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de \u015dtato.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0430\u043c\u0430\u0434\u0437\u044f\u043d\u0456\u043d", "\u043f\u0430\u0434\u0434\u0430\u043d\u044b"], "fr": ["citoyen", "ressortissant"], "nl": ["staatsburger", "burger"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0434\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0433\u0440\u0430\u0436\u0434\u0430\u043d\u0438\u043d"], "de": ["Staatsb\u00fcrger"], "it": ["cittadino (di stato)"], "hu": ["\u00e1llampolg\u00e1r"]}, "examples": [["ne \u0109iu \u015dtatano estas plenrajta civitano", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dtat", "primary": false}, "glorkrono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043e\u0440\u0435\u043e\u043b", "\u043d\u0438\u043c\u0431"], "fr": ["aur\u00e9ole (rel.)", "nimbe (rel.)"], "nl": ["aureool"], "pt": ["aur\u00e9ola"], "de": ["Ruhmeskrone"], "hu": ["dicsf\u00e9ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "glor", "primary": false}, "domo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuta konstrua\u0135o , destinita por homa lo\u011dado (domo kun unu a\u016d pluraj lo\u011dejoj), por oficejoj (urbodomo) a\u016d publikaj servoj (stacidomo, Esperanto-domo).", "translations": {"be": ["\u0434\u043e\u043c", "\u0431\u0443\u0434\u044b\u043d\u0430\u043a", "\u0456\u0437\u0431\u0430", "\u0445\u0430\u0442\u0430"], "fr": ["maison"], "bg": ["\u043a\u044c\u0449\u0430"], "nl": ["huis"], "pt": ["casa"], "ru": ["\u0434\u043e\u043c", "\u0437\u0434\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u0438\u0437\u0431\u0430"], "ca": ["casa"], "de": ["Haus"], "tr": ["ev"], "sv": ["hus"], "tp": ["tomo"], "hu": ["h\u00e1z"], "sk": ["dom"], "en": ["house"], "es": ["casa"], "br": ["ti"], "cs": ["d\u016fm"], "vo": ["dom"], "pl": ["dom", "domostwo", "budynek", "blok (np. mieszkalny)", "rezydencja"]}, "examples": [["anta\u016d la domo staras arbo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 8"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nobela, eminenta familianaro.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043c"], "fr": ["maison (lign\u00e9e)", "lign\u00e9e"], "pt": ["casa"], "be": ["\u0434\u043e\u043c"], "hu": ["h\u00e1z"], "br": ["tiegezh (lignez)"], "pl": ["dom"]}, "examples": [["edzoligi\u011di kun domo de nobelo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0434\u043e\u043c", "\u0434\u0430\u043c\u0430\u0448\u043d\u0456 \u0430\u0447\u0430\u0433"], "fr": ["domicile"], "en": ["home"], "pt": ["casa", "lar", "domic\u00edlio"], "ru": ["\u0434\u043e\u043c"], "hu": ["otthon"], "br": ["k\u00ear (annez)", "annez"], "pl": ["dom rodzinny"]}, "examples": [["mi restos hodia\u016d dome", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 28"], ["jam estas tempo iri domen", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 28"]], "subdefinitions": []}], "root": "dom", "primary": true}, "neodimo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento, malofta ar\u011dentgriza metalo kun atomnumero 60, atompezo 144,24, simbolo Nd. Lantanoido.", "translations": {"be": ["\u043d\u044d\u0430\u0434\u044b\u043c"], "fr": ["n\u00e9odyme"], "en": ["neodymium"], "nl": ["neodymium"], "pt": ["neod\u00edmio"], "la": ["Neodymium"], "ca": ["neodimi"], "de": ["Neodym"], "it": ["neodimio"], "hu": ["neod\u00edmium"], "es": ["neodimio"], "br": ["neodim"], "ru": ["\u043d\u0435\u043e\u0434\u0438\u043c"], "pl": ["neodym"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "neodim", "primary": true}, "libreto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda libro.", "translations": {"be": ["\u043a\u043d\u0456\u0436\u043a\u0430", "\u043a\u043d\u0456\u0436\u0430\u0447\u043a\u0430"], "fr": ["libretto", "livret"], "bg": ["\u043a\u043d\u0438\u0436\u043a\u0430"], "nl": ["boekje"], "ru": ["\u043a\u043d\u0438\u0436\u043a\u0430", "\u043a\u043d\u0438\u0436\u0435\u0447\u043a\u0430"], "de": ["B\u00fcchlein", "Heft"], "hu": ["k\u00f6nyvecske"], "lat": ["libellus, i"], "pl": ["ksi\u0105\u017ceczka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Libro enhavanta la parolojn de operverko.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0431\u0440\u044d\u0442\u0430"], "bg": ["\u043b\u0438\u0431\u0440\u0435\u0442\u043e"], "nl": ["libretto"], "ru": ["\u043b\u0438\u0431\u0440\u0435\u0442\u0442\u043e"], "de": ["Libretto"], "hu": ["sz\u00f6vegk\u00f6nyv", "librett\u00f3"], "pl": ["libretto"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tiuj paroloj mem.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0431\u0440\u044d\u0442\u0430"], "nl": ["libretto"], "ru": ["\u043b\u0438\u0431\u0440\u0435\u0442\u0442\u043e"], "de": ["Libretto"], "hu": ["sz\u00f6vegk\u00f6nyv", "librett\u00f3"], "pl": ["libretto"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "libr", "primary": false}, "meza masto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unu el mastoj, situantaj meze de \u015dipo, kiu ne estas frontmasto kaj postmasto.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u043e\u0442-\u043c\u0430\u0447\u0442\u0430"], "fr": ["grand m\u00e2t"], "de": ["Gro\u00dfbaum", "Gro\u00dfmast"], "en": ["mainmast", "maintop"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mast", "primary": false}, "la\u016dtilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato por la\u016dtigi vo\u0109on a\u016d sonon.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u043e\u043c\u043a\u043e\u0433\u043e\u0432\u043e\u0440\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["baffle", "enceinte (baffle)", "haut-parleur"], "nl": ["luidspreker"], "ca": ["altaveu"], "de": ["Lautsprecher"], "hu": ["hangsz\u00f3r\u00f3"], "br": ["uhelgomzer"], "es": ["altavoz"]}, "examples": [["la generaloj per la\u016dtparoliloj informis \u0109iujn, ke ili ne zorgu, \u0109ar \u0109io estas en ordo", "S. Strunjak, Kiel formikbebo savis..., La Ondo de Esperanto, 2003:1"], ["oni a\u016ddigis dum la tuta tempo la himnon \u00abLa Espero\u00bb dissendita per la\u016dtiloj", "-, 89.a Universala Kongreso en Pekino, Katolika Sento, 2004:5"]], "subdefinitions": []}], "root": "la\u016dt", "primary": false}, "amoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Figuro de nuda, flugilhava bubeto uzata orname en E\u016dropa klasika pentrarto plejofte monument-orname.", "translations": {"ru": ["\u0430\u043c\u0443\u0440", "\u043a\u0443\u043f\u0438\u0434\u043e\u043d"], "fr": ["amour (beaux-arts)", "putto"], "en": ["Kupido"], "nl": ["cupido"], "pt": ["cupido"], "it": ["amorino", "putto"], "hu": ["amorett", "putt\u00f3"], "pl": ["amor", "kupidyn", "eros"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043b\u044e\u0431\u043e\u0432\u043d\u0430\u044f \u0441\u0442\u0440\u0430\u0441\u0442\u044c", "\u043b\u044e\u0431\u043e\u0432\u044c (\u0444\u0438\u0437\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f)", "\u0441\u0435\u043a\u0441"], "fr": ["accouplement", "amour (charnel)", "baise (faire l'amour)", "co\u00eft", "copulation", "relation sexuelle"], "en": ["sexual love"], "nl": ["het vrijen", "sexuele relatie", "lichamelijke liefde"], "pt": ["amor sexual"], "de": ["k\u00f6rperliche Liebe", "Geilheit", "erotische Zuneigung"], "it": ["amore (sesso)"], "tp": ["unpa"], "hu": ["testi szerelem", "szex"], "es": ["amor (f\u00edsico)", "relaci\u00f3n sexual"], "pl": ["amory"]}, "examples": [["la noveloj prezentas diversajn implikojn, embarasojn, ruzojn, sekvojn kaj entute cirkonstancojn de amoro inter virino kaj viro", "Sten Johansson: Tri tagoj da \u011duo (Giovanni Boccaccio, Dekamerono, unuaj tri tagoj), Monatojaro 1996a, numero 12a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "amor", "primary": false}, "sparo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro de maraj fi\u015doj kun mallar\u011da korpo, arka dorso (Sparus).", "translations": {"de": ["Meerbrassen"], "nl": ["brasem"], "hu": ["tengeri durbincs"]}, "examples": [["kiun fi\u015don, \u0109u sparon, a\u016d tinuson, oni ne scias", "Homoj man\u011dantaj, \u00abafablaj viroj, kiuj man\u011das fi\u015dojn\u00bb, p. 104a"]], "subdefinitions": []}], "root": "spar", "primary": true}, "kaperanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono a\u016d instanco, kiu kaperas.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0445\u043e\u043f\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["pirate de l'air", "pirate", "accapareur (subst.)", "pr\u00e9dateur (qui s'accapare qc)"], "en": ["hijacker", "pirate"], "nl": ["kaper"], "ru": ["\u0437\u0430\u0445\u0432\u0430\u0442\u0447\u0438\u043a", "\u043f\u0438\u0440\u0430\u0442", "\u0443\u0433\u043e\u043d\u0449\u0438\u043a (\u0441\u0430\u043c\u043e\u043b\u0451\u0442\u0430, \u0441\u0443\u0434\u043d\u0430)"], "de": ["kapern", "aufbringen"], "hu": ["elt\u00e9r\u00edt\u0151", "kisaj\u00e1t\u00edt\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kaper", "primary": false}, "Arkta Oceano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la oceano situanta norde de Ameriko kaj E\u016drazio.", "translations": {"be": ["\u041f\u0430\u045e\u043d\u043e\u0447\u043d\u044b \u041b\u0435\u0434\u0430\u0432\u0456\u0442\u044b \u0410\u043a\u0456\u044f\u043d"], "fr": ["Oc\u00e9an Arctique"], "en": ["Arctic Ocean"], "nl": ["Arctische Oceaan"], "pt": ["Oceano \u00c1rtico"], "ru": ["\u0421\u0435\u0432\u0435\u0440\u043d\u044b\u0439 \u041b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0438\u0442\u044b\u0439 \u043e\u043a\u0435\u0430\u043d"], "de": ["Arktischer Ozean"], "hu": ["\u00c9szaki-Jeges-tenger"], "sk": ["Severn\u00fd \u013dadov\u00fd Oce\u00e1n"], "pl": ["Ocean Arktyczny", "Morze Arktyczne", "Ocean Lodowaty P\u00f3\u0142nocny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ocean", "primary": false}, "boao": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio boaedoj (Boa), serpentego, ne venena, sed dan\u011dera pro sia premsufokanta fortego.", "translations": {"be": ["\u0431\u043e\u0430 (\u0437\u044c\u043c\u044f\u044f)"], "fr": ["boa (serpent)"], "en": ["boa"], "ru": ["\u0431\u043e\u0430", "\u0443\u0434\u0430\u0432"], "de": ["Boa"], "sv": ["boaorm"], "hu": ["boa"], "pl": ["boa dusiciel"], "br": ["boa"], "es": ["boa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Longa virina pelta\u0135o, kiu \u0109irka\u016dvolvas la kolon kiel serpento.", "translations": {"be": ["\u0431\u043e\u0430 (\u0448\u0430\u043b\u0456\u043a)"], "fr": ["boa (\u00e9charpe)"], "ru": ["\u0431\u043e\u0430 (\u0448\u0430\u0440\u0444)"], "de": ["Boa (Schal)"], "hu": ["boa (s\u00e1l)"], "pl": ["boa (szal)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "boa", "primary": true}, "komprenpovo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0435\u043c\u043b\u0456\u0432\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["intelligence", "intellect"], "nl": ["begripsvermogen", "bevattingsvermogen"], "ru": ["\u043f\u043e\u043d\u044f\u0442\u043b\u0438\u0432\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Einsichtsf\u00e4higkeit", "Verst\u00e4ndnis"], "hu": ["\u00e9rtelmi k\u00e9pess\u00e9g", "\u00e9rtelmess\u00e9g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kompren", "primary": false}, "nanplanedo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Astro ne memlumanta, rondiranta \u0109irka\u016d stelo, sed ne balaanta la \u0109irka\u016da\u0135on de sia orbito.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0440\u043b\u0438\u043a\u043e\u0432\u0430\u044f \u043f\u043b\u0430\u043d\u0435\u0442\u0430"], "fr": ["plan\u00e8te naine"], "en": ["dwarf planet"], "nl": ["dwergplaneet"], "pt": ["planeta an\u00e3o"], "de": ["Zwergplanet"], "tr": ["c\u00fcce gezegen"], "it": ["pianeta nano"], "pl": ["planeta kar\u0142owata"], "id": ["planet"], "es": ["planeta enano"]}, "examples": [["Eriso, la plej granda nanplanedo de la sunsistemo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "planed", "primary": false}, "kaolina": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Estanta el kaolino.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0430\u043b\u0456\u043d\u0430\u0432\u044b"], "fr": ["kaolinique", "de kaolin"], "nl": ["van kaolien"], "hu": ["kaolin-"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kaolin", "primary": false}, "kaolino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Blanka argilo, el kiu oni fabrikas porcelanon.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0430\u043b\u0456\u043d"], "fr": ["kaolin"], "en": ["kaolin", "terra alba"], "nl": ["kaolien", "porseleinaarde"], "ru": ["\u043a\u0430\u043e\u043b\u0438\u043d", "\u0431\u0435\u043b\u0430\u044f \u0433\u043b\u0438\u043d\u0430"], "ca": ["caol\u00ed"], "de": ["Porzellanerde", "Kaolin"], "hu": ["kaolin", "porcel\u00e1nf\u00f6ld"], "es": ["caol\u00edn"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kaolin", "primary": true}, "agresemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de iu agresema.", "translations": {"sk": ["agresivita"], "be": ["\u0430\u0433\u0440\u044d\u0441\u0456\u045e\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["agressivit\u00e9"], "ru": ["\u0430\u0433\u0440\u0435\u0441\u0441\u0438\u0432\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Angriffslust", "Aggressivit\u00e4t"], "tr": ["sald\u0131rganl\u0131k"]}, "examples": [["foje \u015di plendis pro la agresemo de fifotistoj", "Paul Gubbins: Diana... \u0109u diino?, Monatojaro 1997a, numero 9a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "agres", "primary": false}, "diatribo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malla\u016dda parolado vigla a\u016d e\u0109 vulgara.", "translations": {"fr": ["diatribe"], "it": ["diatriba"], "pt": ["diatribe"]}, "examples": [["\u015di ellasis diatribon kontra\u016d la viroj, kiuj pasas la tempon adorante al si la umbilikon kaj poste havas la aplombon peti por man\u011di pladon da ala\u016dd-hepatoj", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"], ["oni ofte trovas iom samstilajn, kvankam e\u0109 pli malaltnivelajn diatribojn kontra\u016d la franca", "P. Levy, Esperanto = Fu\u015d-lingvo?, soc.culture.esperanto, 2003-09-08"]], "subdefinitions": []}], "root": "diatrib", "primary": true}, "Majno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nomo de rivero en Francujo.", "translations": {"be": ["\u041c\u044d\u043d (\u0440\u0430\u043a\u0430 \u045e \u0424\u0440\u0430\u043d\u0446\u044b\u0456)"], "fr": ["Maine"], "nl": ["Maine"], "pt": ["Maine"], "ru": ["\u041c\u044d\u043d (\u0440\u0435\u043a\u0430)", "\u041c\u0435\u043d", "\u041c\u0435\u0439\u043d"], "de": ["Maine"], "hu": ["Maine"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nomo de rivero en Germanujo enfluanta \u0109e Majenco en Rejnon.", "translations": {"be": ["\u041c\u0430\u0439\u043d (\u0440\u0430\u043a\u0430 \u045e \u041d\u044f\u043c\u0435\u0447\u0447\u044b\u043d\u0435)"], "nl": ["Main"], "pt": ["Main"], "ru": ["\u041c\u0430\u0439\u043d\u0430 (\u0440\u0435\u043a\u0430)"], "de": ["Main"], "hu": ["Majna"], "lat": ["Moenus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Unu el la \u015dtatoj de Usono en la norda oriento. Regurbo estas A\u016dgusto.", "translations": {"be": ["\u041c\u044d\u043d (\u0448\u0442\u0430\u0442 \u0417\u0428\u0410)"], "fr": ["Maine"], "en": ["Maine"], "nl": ["Maine"], "pt": ["Maine"], "ru": ["\u041c\u044d\u043d (\u0448\u0442\u0430\u0442)"], "de": ["Maine"], "hu": ["Maine"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Majn", "primary": true}, "sekretario": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo komisiita por verki kaj skribi leterojn, raportojn, protokolojn, dokumentojn.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043a\u0440\u0430\u0442\u0430\u0440"], "en": ["secretary"], "nl": ["secretaris"], "ru": ["\u0441\u0435\u043a\u0440\u0435\u0442\u0430\u0440\u044c"], "ca": ["secretari"], "de": ["Sekret\u00e4r", "Sekret\u00e4rin"], "it": ["segretario"], "hu": ["titk\u00e1r"], "es": ["secretario"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sekretari", "primary": true}, "monereto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgrandvalora monero.", "translations": {"be": ["\u0434\u0440\u043e\u0431\u043d\u0430\u044f \u043c\u0430\u043d\u044d\u0442\u0430"], "fr": ["petite monnaie"], "br": ["moneiz bihan"], "ru": ["\u043c\u0435\u043b\u043a\u0430\u044f \u043c\u043e\u043d\u0435\u0442\u0430"], "de": ["kleine M\u00fcnze", "kleines Geldst\u00fcck"], "fa": ["\u067e\u0648\u0644 \u062e\u0631\u062f"], "hu": ["apr\u00f3p\u00e9nz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mon", "primary": false}, "juto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "G. de liliacoj, hinda teksebla planto.", "translations": {"be": ["\u0434\u0436\u0443\u0442"], "fr": ["jute"], "bg": ["\u044e\u0442\u0430"], "nl": ["jute"], "pt": ["juta"], "el": ["\u03b3\u03b9\u03bf\u03cd\u03c4\u03b1"], "de": ["Jute", "Jutefaser", "Bastfaser", "Bastgewebe"], "it": ["iuta", "juta"], "sv": ["jute"], "en": ["jute"], "ru": ["\u0434\u0436\u0443\u0442"], "hu": ["juta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Teksebla materialo ekstraktata el juto.", "translations": {}, "examples": [["hindoj teksas siajn vestojn el juto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "jut", "primary": true}, "observo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0431\u043b\u044e\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "hu": ["megfigyel\u00e9s", "\u00e9szrev\u00e9tel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "observ", "primary": false}, "gisfero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fera alojo kun relative granda enteno de karbono (pli ol 2%), silicio (pli ol 1,5%) kaj aliaj materialoj (precipe mangano, kromo, nikelo).", "translations": {"el": ["\u03c7\u03c5\u03c4\u03bf\u03c3\u03af\u03b4\u03b7\u03c1\u03bf\u03c2"], "de": ["Gusseisen"], "tr": ["d\u00f6kme demir"], "ru": ["\u0447\u0443\u0433\u0443\u043d"], "en": ["cast iron"]}, "examples": [["la griza gisfero kiel materialo por lagrokusenoj estas tre sentema je malbona \u015dmirado", "J. Mu\u017elay: Ma\u015dinfako \u2015 Pri elementoj. 13.2.1 Lagrokusenoj kaj pivotingoj"], ["onidire ili havis kolosajn submarajn idolojn el gisfero, kiujn ili igis al si fari \u0109e Armstrong a\u016d Kruparolante pri", "K. \u010capek, tr. J. Vondrou\u0161ek: Milito kontra\u016d salamandroj. ISBN 91-7303-168-2. Libro 2a, \u0109ap. 2a. P. 199"]], "subdefinitions": []}], "root": "gis", "primary": false}, "observi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Rigardi ion ade, kun da\u016dra atento.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0437\u0456\u0440\u0430\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u0433\u043b\u044f\u0434\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u0430\u0447\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["observer"], "en": ["observe"], "nl": ["observeren", "waarnemen"], "pt": ["observar"], "ru": ["\u043d\u0430\u0431\u043b\u044e\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043b\u0435\u0434\u0438\u0442\u044c"], "de": ["beobachten"], "tp": ["lukin"], "hu": ["megfigyel"], "es": ["observar"], "cs": ["pozorovat"], "pl": ["obserwowa\u0107", "przypatrywa\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["observi la astrojn", "B"], ["observi kvaza\u016d per linkaj okuloj", "Z"], ["la filozofo konsumas sian vivon por observi la homojn", null], ["observadi iun", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Akurate fari tion, kion ordonas le\u011do, regulo kaj tiel plu; ekzakte obei.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043a\u043e\u043d\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u044b\u0442\u0440\u044b\u043c\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0442\u0440\u044b\u043c\u0430\u0446\u0446\u0430 (\u043f\u0440\u0430\u0432\u0456\u043b\u0430\u045e \u0456 \u0434\u0430 \u0433.\u043f.)"], "nl": ["in acht nemen"], "ru": ["\u0441\u043e\u0431\u043b\u044e\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u0431\u043b\u044e\u0441\u0442\u0438", "\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c (\u043f\u0440\u0430\u0432\u0438\u043b\u0430\u043c \u0438 \u0442.\u043f.)"], "de": ["beachten"], "hu": ["betart"], "pl": ["przestrzega\u0107 (prawa, obyczaje, itp.)", "zachowywa\u0107 (prawa, obyczaje, itp.)"]}, "examples": [["mi observas Viajn ordonojn", "La Malnova Testamento, Psalmaro 119:56"], ["observi la teorian vidpunkton", "Z"], ["observi severan elekton", "Z"], ["observu pli da ordo", null], ["observi la morojn de la patroj", "Z"], ["observigi regulon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "observ", "primary": true}, "kompostejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, kie oni kompostas:.", "translations": {"fr": ["atelier de composition"], "de": ["Setzerei"], "nl": ["zetterij"]}, "examples": [["ses \u0109ambrojn okupis la Societo, el kiuj unu - la kompostejo - sur la strata fronto", "Pa\u016dlo de Lengyel: Eventoj, n-ro 0019, 1/decembro 1992;"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompost", "primary": false}, "tiomaj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiel multaj.", "translations": {"pl": ["tak wiele", "tak wielu", "tak liczni", "tak liczne"], "hu": ["olyan sok", "olyan m\u00e9rv\u0171"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tiom", "primary": false}, "lin\u0109ito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiun oni lin\u0109is.", "translations": {"nl": ["gelyncht persoon"], "pt": ["linchado"], "pl": ["linczowany", "ofiara samos\u0105du", "ofiara pogromu"]}, "examples": [["la lin\u0109ito estis bruligita", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lin\u0109", "primary": false}, "nigrulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0433\u0440"], "en": ["black", "black person"], "nl": ["zwarte", "neger"], "pt": ["negro"], "be": ["\u043d\u044d\u0433\u0430\u0440", "\u0447\u0430\u0440\u043d\u0430\u0441\u043a\u0443\u0440\u044b"], "de": ["Schwarzer", "Neger"], "sv": ["neger"], "hu": ["n\u00e9ger", "fekete"], "br": ["morian"], "ja": ["\u9ed2\u4eba [\u3053\u304f\u3058\u3093]"], "he": ["\u05db\u05d5\u05e9\u05d9", "\u05e9\u05d7\u05d5\u05e8 (\u05db\u05d5\u05e9\u05d9)"]}, "examples": [["la bonhumora \u0109eesto de la nigruloj vere mankis al mi poste", "Aventuroj de pioniro, \u0109apitro 10a, p. 34a"]], "subdefinitions": []}], "root": "nigr", "primary": false}, "ebrii\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Atingi tian konfuzon, kian donas konsumo de alkoholo.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f'\u044f\u043d\u0435\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u043f\u0456\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["s'enivrer"], "en": ["get drunk"], "nl": ["dronken worden"], "ru": ["\u043e\u043f\u044c\u044f\u043d\u0435\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u043f\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["betrunken werden"], "hu": ["ler\u00e9szegedik", "megittasul"], "fa": ["\u0645\u0633\u062a \u0634\u062f\u0646"], "pl": ["upija\u0107 si\u0119", "upaja\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["trinkis el la vino kaj ebrii\u011dis, kaj nudi\u011dis en sia tendo", "La Malnova Testamento, Genezo 9:21"]], "subdefinitions": []}], "root": "ebri", "primary": false}, "ensor\u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Logi kaj teni sub la efikon de sor\u0109o.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043a\u043e\u043b\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0432\u043e\u0440\u043e\u0436\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["ensorceler"], "de": ["verzaubern"]}, "examples": [["profundo kaj mallumo de la varma nokto ensor\u0109adis lin \u0109iam pli", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "sor\u0109", "primary": false}, "aktuala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekzistanta, reala en efektiveco, nuntempe a\u016d en koncerna situacio.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0447\u0430\u0441\u043d\u044b"], "fr": ["actuel"], "en": ["current", "relevant", "present", "up-to-the-minute", "live"], "nl": ["actueel"], "pt": ["atual"], "ru": ["\u0430\u043a\u0442\u0443\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0440\u0435\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0444\u0430\u043a\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["momentan", "gegenw\u00e4rtig", "derzeitig"], "it": ["attuale"], "sv": ["aktuell"], "sk": ["s\u00fa\u010dasn\u00fd"], "es": ["actual"], "ro": ["actual"], "pl": ["aktualny"]}, "examples": [["aktuala malfinio", null], ["potenciala signifo de vortkunmeto, kiu fari\u011das aktuala dank' al la kunteksto", "La Nova Plena Ilustrita Vortaro"], ["bela virino vekas aldeziron pri si en viro: se tiu aldeziro da\u016dras longe, la amo i\u011das aktuala", "Enrico DONDI: La \u00abNova Vivo\u00bb de Dante Alighieri. La nica literatura revuo, 2:2"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Grava kaj interesa en kaj por la kuranta, \u0109i-momenta situacio.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0442\u0443\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "en": ["urgent", "relevant", "of current importance"], "ru": ["\u0430\u043a\u0442\u0443\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0437\u043b\u043e\u0431\u043e\u0434\u043d\u0435\u0432\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0430\u0441\u0443\u0449\u043d\u044b\u0439"], "de": ["aktuell"], "sk": ["aktu\u00e1lny"], "es": ["vigente"]}, "examples": [["la problemo estas aktuala, tre grava por la momento, \u011di ne povas atendi", "Marta"], ["la demando pri internacia lingvo estas \u0109iam aktuala", null]], "subdefinitions": []}], "root": "aktual", "primary": true}, "manifestado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eksteraj signoj per kiuj io manifesti\u011das.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u044f\u0432\u0430", "\u0432\u044b\u044f\u045e\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043c\u0430\u043d\u0456\u0444\u044d\u0441\u0442\u0430\u0446\u044b\u044f", "\u0434\u044d\u043c\u0430\u043d\u0441\u0442\u0440\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["manifestation (\u00e9v\u00e8nement quelconque)"], "nl": ["manifestatie (handeling)"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u044f\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043c\u0430\u043d\u0438\u0444\u0435\u0441\u0442\u0430\u0446\u0438\u044f", "\u0434\u0435\u043c\u043e\u043d\u0441\u0442\u0440\u0430\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Manifestation"], "hu": ["kinyilv\u00e1n\u00edt\u00e1s", "kimutat\u00e1s", "kifejez\u00e9sre juttat\u00e1s", "manifeszt\u00e1l\u00e1s"]}, "examples": [["kongreso estas propaganda manifestado", "Z"], ["manifestado de la penso, de \u011dojo, amikeco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "manifest", "primary": false}, "\u015dtono de sa\u011duloj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Celo de al\u0125emio, la\u016dvorte elemento kapabla \u015dan\u011di ordinarajn metalojn al oro.", "translations": {"fr": ["pierre philosophale"], "nl": ["steen der wijzen"], "it": ["pietra filosofale"], "pl": ["kamie\u0144 filozoficzny"]}, "examples": [["li elkore pre\u011dis , ke la atendata miraklo estu nek la eltrovo de la filozofia \u015dtono, nek la liberigo de la metal-viviga blovo", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dton", "primary": false}, "majonezo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "E\u016dropdevena malvarma sa\u016dco densa, konsistanta el oleo, salo, pipro, vinagro a\u016d mustardo kaj ovoflava\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u044f\u043d\u044d\u0437"], "fr": ["mayonnaise"], "en": ["mayonnaise"], "nl": ["mayonaise"], "pt": ["maionese"], "ru": ["\u043c\u0430\u0439\u043e\u043d\u0435\u0437"], "ca": ["maionesa"], "de": ["Mayonnaise", "Majon\u00e4se"], "tr": ["majonez"], "hu": ["majon\u00e9z"], "es": ["mayonesa (salsa)"], "pl": ["majonez"]}, "examples": [["la stranga kuira\u0135o estis asparago kun, eble, majonezo", "Ueyama M., Pardonon!, l' omnibuso, 1970"]], "subdefinitions": []}], "root": "majonez", "primary": true}, "famo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Publikaj, rondirantaj, neprecizaj diroj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0433\u0430\u043b\u043e\u0441\u043a\u0430", "\u0447\u0443\u0442\u043a\u0456"], "fr": ["bruit", "rumeur"], "en": ["rumor"], "nl": ["gerucht"], "pt": ["fama", "rumor", "boato"], "ru": ["\u0441\u043b\u0443\u0445\u0438", "\u043c\u043e\u043b\u0432\u0430"], "de": ["Fama", "Ger\u00fccht"], "hu": ["h\u00edr"], "pl": ["wie\u015b\u0107", "rozg\u0142os", "pog\u0142oska", "fama", "s\u0142uchy"], "es": ["rumor"]}, "examples": [["kuras la famo ke", "Z"], ["kurigi famon", "Z"], ["disvastigi famon", "Z"], ["tiu famo trakuras la urbon (flugi)", null], ["mi eksciis la\u016d la famdiroj, ke..", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Granda diskonateco \u0109e la publiko pri iu a\u016d io.", "translations": {"be": ["\u0441\u043b\u0430\u0432\u0430", "\u0432\u044f\u0434\u043e\u043c\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["c\u00e9l\u00e9brit\u00e9", "notori\u00e9t\u00e9", "renomm\u00e9e", "renom"], "nl": ["faam", "roem", "reputatie"], "pt": ["fama", "nomeada", "renome"], "ru": ["\u0441\u043b\u0430\u0432\u0430", "\u0438\u0437\u0432\u0435\u0441\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Ruf", "Leumund", "Ruhm"], "hu": ["h\u00edr", "ismerts\u00e9g"], "pl": ["fama", "s\u0142awa", "rozg\u0142os"], "es": ["fama"]}, "examples": [["havi bonan, malbonan famon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fam", "primary": true}, "fama": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre konata.", "translations": {"be": ["\u0432\u044f\u0434\u043e\u043c\u044b", "\u0441\u043b\u0430\u0432\u0443\u0442\u044b", "\u0437\u043d\u0430\u043a\u0430\u043c\u0456\u0442\u044b"], "fr": ["c\u00e9l\u00e8bre", "fameux (renomm\u00e9)", "connu (fameux)", "renomm\u00e9"], "nl": ["befaamd", "beroemd"], "ru": ["\u0438\u0437\u0432\u0435\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u0437\u043d\u0430\u043c\u0435\u043d\u0438\u0442\u044b\u0439"], "de": ["namhaft", "ber\u00fchmt"], "hu": ["h\u00edres", "ismert"], "es": ["famoso"], "cs": ["slavn\u00fd"], "pl": ["s\u0142awny", "s\u0142ynny", "g\u0142o\u015bny", "ciesz\u0105cy si\u0119 s\u0142aw\u0105"]}, "examples": [["fama a\u016dtoro", null], ["ilia bone fortikigita kaj lar\u011de fama gloro", "Marta"], ["fame konata scienculo, elpensa\u0135o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fam", "primary": false}, "senta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0447\u0443\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["sensation"], "nl": ["zintuiglijke waarneming"], "ru": ["\u043e\u0449\u0443\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435"], "pl": ["czucie"], "hu": ["\u00e9rzet"]}, "examples": [["li asertis, ke tio estis la plej terura nokto de lia vivo; por la plej granda sumo da mono li ne volus ankora\u016d unu fojon havi tian senta\u0135on", "Fabeloj, volumo 1, galo\u015doj de feli\u0109o, 3, aventuro de la gardisto"]], "subdefinitions": []}], "root": "sent", "primary": false}, "krozanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044d\u0439\u0441\u044d\u0440"], "en": ["crusier"], "nl": ["kruiser"], "ru": ["\u043a\u0440\u0435\u0439\u0441\u0435\u0440"], "de": ["Kreuzer"], "hu": ["cirk\u00e1l\u00f3 (haj\u00f3)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kroz", "primary": false}, "glutema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Avide man\u011danta, man\u011degema.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0436\u043e\u0440\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439"], "fr": ["glouton (adj.)"], "nl": ["gulzig"], "pt": ["glut\u00e3o (adj.)"], "tr": ["obur"], "hu": ["torkos", "fal\u00e1nk"], "pl": ["\u017car\u0142oczny"], "es": ["trag\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "glut", "primary": false}, "du\u015do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cprucigo de akvo sur iun parton de la korpo.", "translations": {"be": ["\u0434\u0443\u0448"], "fr": ["douche"], "bg": ["\u0434\u0443\u0448"], "nl": ["douche"], "pt": ["ducha", "banho de chuveiro"], "ru": ["\u0434\u0443\u0448", "\u043e\u0431\u043b\u0438\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Dusche"], "sv": ["dusch"], "hu": ["zuhany", "tus (zuhany)"], "sk": ["sprcha"], "fa": ["\u062f\u0648\u0634 (\u062d\u0645\u0627\u0645)"], "en": ["shower"], "es": ["ducha"], "pl": ["prysznic", "natrysk", "dusz (rzadkie)"], "he": ["\u05de\u05e7\u05dc\u05d7\u05ea"]}, "examples": [["pluvdu\u015do", null], ["preni du\u015don", null]], "subdefinitions": []}], "root": "du\u015d", "primary": true}, "monda oceano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La tuta kuno da sala akvo kovranta tri kvinonojn de la tersurfaco kaj apartiganta la kontinentojn.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u043e\u0439 \u043e\u043a\u0435\u0430\u043d"], "bg": ["\u0441\u0432\u0435\u0442\u043e\u0432\u0435\u043d \u043e\u043a\u0435\u0430\u043d"], "nl": ["wereldzee"], "cs": ["sv\u011btov\u00fd oce\u00e1n"], "de": ["Weltmeer"], "pl": ["Wszechocean"], "en": ["world ocean", "global ocean"]}, "examples": [["post jarmiloj ili alflugos sur la flugiloj de la vaporo tra la aero trans la monda oceano", "Fabeloj, volumo 3, Post jarmiloj"], ["la nomon \u00abgolfo\u00bb portas kelkaj partoj de mondoceano, kiuj per siaj hidrologiaj re\u011dimoj estas maroj, ekz. Meksika Golfo", "Vikipedio, art. golfo"]], "subdefinitions": []}], "root": "ocean", "primary": false}, "du\u015di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u015cprucigi akvon sur iun.", "translations": {"fr": ["doucher"], "en": ["shower"], "nl": ["besprenkelen"], "de": ["duschen"], "sv": ["duscha (n\u00e5gon eller n\u00e5got)"], "hu": ["zuhanyoz", "letusol"], "sk": ["sprchova\u0165"], "fa": ["\u0632\u06cc\u0631 \u062f\u0648\u0634 \u0628\u0631\u062f\u0646"], "es": ["duchar"], "pl": ["bra\u0107 prysznic", "k\u0105pa\u0107 pod prysznicem", "bra\u0107 natrysk", "k\u0105pa\u0107 pod natryskiem", "bra\u0107 dusz (rzadkie)"], "he": ["\u05dc\u05e8\u05d7\u05d5\u05e5 \\\u05e8\u05d7\u05e5\\"]}, "examples": [["du\u015di sin", null]], "subdefinitions": []}], "root": "du\u015d", "primary": false}, "siglo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mallongigo el la unuaj literoj de la vortoj de plena esprimo.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0431\u0431\u0440\u0435\u0432\u0438\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430"], "fr": ["sigle"], "nl": ["letterwoord", "acroniem"], "pl": ["skr\u00f3towiec"], "ca": ["sigla"], "es": ["sigla"], "hu": ["bet\u0171sz\u00f3"]}, "examples": [["sur pa\u011do 14 mi stumblis je la siglo RGADA", "Sergej Derevjanni\u0125, Atrakcio por lingvo\u015datantoj? (I. Maier, W. F. Pilger, duamana traduko por la Rusa Caro), Monato, jaro 2001a, numero 11a, p. 30a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sigl", "primary": true}, "socia retejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Retejo en kiu oni povas diversmaniere interrilati kun aliaj uzantoj.", "translations": {"fr": ["r\u00e9seau social (informatique)"]}, "examples": [["la retejo plej uzata por krei tiun propran komunumon , estas Ipernity, kiu te\u0125nike ne estas socia retejo, sed kiu prenis tiun rolon por multaj esperantistoj", "T. del Barrio, Finvenkismo kaj ra\u016dmismo en la reto, 2010-01-27"]], "subdefinitions": []}], "root": "ret", "primary": false}, "koramikino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0437\u043b\u044e\u0431\u043b\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f"], "fr": ["amante", "ma\u00eetresse", "maitresse", "petite amie", "amoureuse (subst.)"], "nl": ["lief (subst.)"], "de": ["Herzensfreundin", "Liebhaberin"], "tp": ["meli"], "hu": ["(szexu\u00e1lis) bar\u00e1tn\u0151", "kedves (szeret\u0151)"], "fa": ["\u062f\u0648\u0633\u062a \u062f\u062e\u062a\u0631", "\u0645\u0639\u0634\u0648\u0642\u0647"], "es": ["novia (con o sin intenci\u00f3n de casarse)"], "pl": ["dziewczyna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "vivkunulino", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "amik", "primary": false}, "hipnoto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arte ka\u016dzita dormo, dum kiu la dormanto pli-malpli perdas propran volon kaj obeas a\u016dtomate al la volo de dormiganto.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u043f\u043d\u043e\u0437"], "fr": ["hypnose"], "bg": ["\u0445\u0438\u043f\u043d\u043e\u0437\u0430"], "nl": ["hypnose"], "pt": ["hipnose"], "el": ["\u03cd\u03c0\u03bd\u03c9\u03c3\u03b7"], "de": ["Hypnose"], "it": ["ipnosi"], "hu": ["hipn\u00f3zis"], "en": ["hypnosis"], "ru": ["\u0433\u0438\u043f\u043d\u043e\u0437"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hipnot", "primary": true}, "dekonduki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Konduki flanken de io.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438", "\u0443\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438"], "fr": ["d\u00e9tourner", "d\u00e9vier (tr.)"], "nl": ["afbrengen"], "de": ["abraten", "abbringen"], "hu": ["elvezet", "elterel", "levezet"]}, "examples": [["dekonduki iun de la \u011dusta vojo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0433\u043e\u0432\u043e\u0440\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["dekonduki amikon de malnobla ago", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "konduk", "primary": false}, "hipnota": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al hipnoto.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u043f\u043d\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["hypnotique"], "en": ["hypnotic"], "nl": ["hypnotisch"], "pt": ["hipn\u00f3tico"], "el": ["\u03c5\u03c0\u03bd\u03c9\u03c4\u03b9\u03ba\u03cc\u03c2"], "de": ["hypnotisch"], "it": ["ipnotico"], "hu": ["hipnotikus"], "ru": ["\u0433\u0438\u043f\u043d\u043e\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "es": ["hipn\u00f3tico"]}, "examples": [["hipnota dormo", null], ["hipnotaj procedoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hipnot", "primary": false}, "emocio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kortu\u015do.", "translations": {"be": ["\u044d\u043c\u043e\u0446\u044b\u044f", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u0436\u044b\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0445\u0432\u0430\u043b\u044f\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["\u00e9motion"], "en": ["emotion"], "nl": ["ontroering"], "ru": ["\u044d\u043c\u043e\u0446\u0438\u044f", "\u0432\u043e\u043b\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0436\u0438\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Bewegtheit", "Gem\u00fctsbewegung", "R\u00fchrung", "seelische Erregung"], "hu": ["meghatotts\u00e1g", "megindults\u00e1g"], "es": ["emoci\u00f3n"], "pl": ["wzruszenie"]}, "examples": [["tiuj paroloj estigis grandan emocion en la \u0109eestantaro", null], ["dolora emocio montri\u011dis sur \u015dia viza\u011do", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu ajn afekcia stato.", "translations": {"de": ["Emotion", "Gem\u00fctszustand"], "nl": ["emotie", "gemoedstoestand"], "pl": ["emocja"], "hu": ["indulat", "em\u00f3ci\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "emoci", "primary": false}, "emocii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Forte tu\u015di, movi la animon.", "translations": {"be": ["\u0445\u0432\u0430\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["\u00e9mouvoir", "remuer (\u00e9mouvoir)"], "en": ["affect (emotionally)"], "nl": ["ontroeren"], "pt": ["emocionar", "comover", "sensibilizar", "abalar"], "ru": ["\u0432\u043e\u043b\u043d\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["ergreifen", "r\u00fchren", "bewegen", "ersch\u00fcttern"], "hu": ["meghat", "megind\u00edt"], "pl": ["wzrusza\u0107"], "es": ["emocionar"]}, "examples": [["emocii iun \u011dis larmoj", null], ["\u0109iuj estis emociitaj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "emoci", "primary": true}, "urala-altaja lingvofamilio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hipoteze rekonstruata superfamilio konsistanta el la uralaj lingvoj kaj la altaja lingvofamilio.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0440\u0430\u043b\u043e-\u0430\u043b\u0442\u0430\u0439\u0441\u043a\u0430\u044f \u043c\u0430\u043a\u0440\u043e\u0441\u0435\u043c\u044c\u044f \u044f\u0437\u044b\u043a\u043e\u0432"], "en": ["Ural-Altaic group", "Turanian language group"], "nl": ["Oeral-Alta\u00efsche taalgroep"], "fi": ["uralilais-altailainen kielikunta"], "es": ["grupo uralo-altaico"], "hu": ["ur\u00e1l-altaji nyelvcsal\u00e1d"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Ural", "primary": false}, "masoristo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hebrea klerulo kontribuinta al masoro.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u0441\u043e\u0440\u0435\u0442"], "de": ["Massorete"], "en": ["masorete"], "hu": ["masszor\u00e9ta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "masor", "primary": false}, "kurbi\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kurba parto de io.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0440\u044b\u045e\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0432\u044b\u0433\u0456\u0431", "\u0432\u044b\u0433\u0456\u043d"], "fr": ["courbure (partie courbe)"], "en": ["curve", "crook", "bend", "turn"], "nl": ["kromming"], "ru": ["\u0438\u0441\u043a\u0440\u0438\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0438\u0437\u0433\u0438\u0431"], "de": ["Kurve", "Biege", "Biegung", "Beugung", "Kr\u00fcmmung"], "sv": ["kurva", "kr\u00f6k", "sv\u00e4ng"], "hu": ["g\u00f6rb\u00fclet", "hajlat", "kanyar"], "br": ["krommell (pezh kromm)"]}, "examples": [["kurbi\u011do de vojo, de rivero", null], ["la vojeto grimpis per multaj kurbi\u011doj \u011dis la supro de la monto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kurb", "primary": false}, "malforta topologio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kontraste kun la malforta, oni ofte referencas al la origina topologio de E nomante \u011din \u00abforta\u00bb. En multaj aplikoj la forta topologio estas difinita per normo."], "primary definition": "(super topologia vektora spaco E) La topologio, difinita per la aro de \u0109iuj kontinuaj linearaj formoj super \u011di (alidire: per \u011dia topologia dualo).", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u0430\u0431\u0430\u044f \u0442\u043e\u043f\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "fr": ["topologie faible"], "de": ["schwache Topologie"], "en": ["weak topology"], "hu": ["gyenge topol\u00f3gia"]}, "examples": [["la malforta topologio estas la malplej fajna topologio, kiu igas kontinuaj la elementojn de la topologia dualo E'", null], ["por finidimensia normohava spaco la malforta topologio identas kun tiu, difinita per la normo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "topologi", "primary": false}, "maldekstrulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu uzas kutime la maldekstran manon por skribi, labori ks.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0435\u0432\u0448\u0430"], "fr": ["gaucher"], "nl": ["linkshandige"], "be": ["\u043b\u044f\u045e\u0448\u0430", "\u043b\u044f\u045e\u0448\u0443\u043d"], "de": ["Linksh\u00e4nder"], "hu": ["balkezes"], "sk": ["\u013eav\u00e1k"], "pl": ["lewor\u0119czny", "ma\u0144kut (pot.)", "szmaja (wulg.)"], "es": ["zurdo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Persono apartenanta al la anta\u016denemaj partioj, kiuj tradicie sidas en Parlamentej maldekstre de la prezidanto.", "translations": {"be": ["\u043b\u0435\u0432\u044b (\u043f\u0430\u043b\u0456\u0442\u044b\u043a)"], "fr": ["gauchisant (subst.)"], "nl": ["linkse"], "ru": ["\u043b\u0435\u0432\u044b\u0439 (\u043f\u043e\u043b., \u0441\u0443\u0449.)"], "de": ["Linker"], "tr": ["solcu"], "hu": ["baloldali"], "sk": ["\u013eavi\u010diar"], "pl": ["lewicowiec"], "es": ["izquierdista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dekstr", "primary": false}, "perpendikulara": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0442\u0430\u0433\u0430\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u043f\u044d\u0440\u043f\u044d\u043d\u0434\u044b\u043a\u0443\u043b\u044f\u0440\u043d\u044b"], "fr": ["orthogonal", "perpendiculaire (adj.)"], "en": ["orthogonal", "perpendicular"], "nl": ["loodrecht"], "pt": ["perpendicular (adj.)"], "ru": ["\u043e\u0440\u0442\u043e\u0433\u043e\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0435\u0440\u043f\u0435\u043d\u0434\u0438\u043a\u0443\u043b\u044f\u0440\u043d\u044b\u0439"], "ca": ["perpendicular"], "de": ["perpendikular", "orthogonal", "senkrecht"], "hu": ["mer\u0151leges"], "es": ["perpendicular"], "pl": ["prostopad\u0142y", "ortogonalny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "perpendikular", "primary": true}, "perpendikularo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u044d\u0440\u043f\u044d\u043d\u0434\u044b\u043a\u0443\u043b\u044f\u0440"], "fr": ["perpendiculaire (subst.)"], "en": ["perpendicular"], "nl": ["loodlijn"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u043f\u0435\u043d\u0434\u0438\u043a\u0443\u043b\u044f\u0440"], "de": ["Senkrechte"], "hu": ["mer\u0151leges (egyenes)"], "es": ["perpendicular"], "pl": ["prosta prostopad\u0142a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "perpendikular", "primary": false}, "palmvino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alkohola trinka\u0135o farita el fermentinta suko de kokosarbo a\u016d alia palmo.", "translations": {"fr": ["vin de palme"]}, "examples": [["plenkarafo da fermentinta palmovino", "J. Ribillard, Vagado sub palmoj, UEA, 1956"], ["post dek ok kilometroj ni alvenas \u0109e Daya, vila\u011deto kie \u0109iu ebrias pro palmovino", "E. Kokmeijer, Resumo de la mondo, [2008?]"]], "subdefinitions": []}], "root": "vin", "primary": false}, "meze inter": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En loko a\u016d momento egaldistanca de ekstrema\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u044f\u0440\u044d\u0434\u0437\u0456\u043d\u0435", "\u043d\u0430 \u0441\u044f\u0440\u044d\u0434\u0437\u0456\u043d\u0435"], "fr": ["au milieu de", "parmi"], "en": ["amid", "among", "in the middle of"], "nl": ["te midden van", "middenin"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0435\u0440\u0435\u0434\u0438\u043d\u0435", "\u043d\u0430 \u0441\u0435\u0440\u0435\u0434\u0438\u043d\u0435"], "de": ["mitten in"], "hu": ["k\u00f6z\u00e9p\u00fctt", "k\u00f6z\u00e9pen"], "sk": ["v strede"], "es": ["en medio de"], "br": ["e-kreiz"], "ro": ["\u00een mijloc"], "pl": ["w \u015brodku"]}, "examples": [["meze de la nokto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En loko, kie oni estas \u0109iuflanke \u0109irka\u016data.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u044f\u0440\u043e\u0434", "\u0441\u044f\u0440\u043e\u0434", "\u0443 \u0441\u044f\u0440\u044d\u0434\u0437\u0456\u043d\u0435"], "de": ["mitten in"], "pl": ["w \u015brodku"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0440\u0435\u0434\u0438", "\u0441\u0440\u0435\u0434\u0438"]}, "examples": [["meze de la nebulo", null], ["meze en la akvo", null], ["mezen en la bukedon oni enmetadis kandelon", "Z"], ["la Eternulo parolis al ili el meze de la fajro", "Z"], ["li faligis \u0109ion mezen de ilia tendaro", "Z"], ["ne metu ilian nombron mezen de la Izraelidoj", "Z"], ["halti meze dum la danco", null], ["meze inter la malamikoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mez", "primary": false}, "Brunejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la sudorienta Azio en la norda parto de insulo Borneo, kun \u0109efurbo Bandar-Seri-Begavano. ISO-3166 kodo: BN. \u011ci limas kun Malajzio kaj Sud\u0109ina Maro", "translations": {"de": ["Brunei"], "bg": ["\u0411\u0440\u0443\u043d\u0435\u0439"], "en": ["Brunei"], "pl": ["Brunei", "Brunei Darussalam"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "brunej", "primary": true}, "bienalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda kultura kunveno a\u016d ekspozicio normale okazanta \u0109iun duan jaron.", "translations": {"fr": ["biennale"], "de": ["Biennale"], "nl": ["bi\u00ebnnale"], "pl": ["biennale"]}, "examples": [["li estis denove invitita al la Venecia Bienalo en 1972", "M. Menghini, Pri Valeriano Trubbiani la a\u016dtoro de \u00abFu\u011di el Babelturo\u00bb, soc.culture.esperanto, 2002-03-14"]], "subdefinitions": []}], "root": "bienal", "primary": true}, "delfeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mara na\u011da mamulo kun beksimila bu\u015do, genro el familio delfenedoj (Delphinus).", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u043b\u044c\u0444\u0456\u043d"], "fr": ["dauphin (animal)"], "bg": ["\u0434\u0435\u043b\u0444\u0438\u043d"], "nl": ["dolfijn"], "pt": ["golfinho", "delfim", "boto"], "ru": ["\u0434\u0435\u043b\u044c\u0444\u0438\u043d"], "de": ["Delphin"], "hu": ["delfin"], "sk": ["delf\u00edn"], "en": ["dolphin"], "es": ["delf\u00edn"], "pl": ["delfin"]}, "examples": [["same kiel balenoj kaj delfenoj ili estas mamuloj", "W. M. A. De Smet, Gigantoj sur strandoj, Monato, jaro 1998a, numero 11a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "delfen", "primary": true}, "naciismo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Naciismo de premanta nacio estas imperiismo, naciismo de premata nacio proksimas al patriotismo kaj kontra\u016dimperiismo, kvankam \u0109ia naciismo povas konduki al \u015dovinismo kaj nacia egoismo."], "primary definition": "Politika doktrino bazita sur la ideoj pri la rajtoj kaj valoroj de iu nacio.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0446\u044b\u044f\u043d\u0430\u043b\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["nationalisme"], "en": ["nationalism"], "nl": ["nationalisme"], "pt": ["nacionalismo"], "ru": ["\u043d\u0430\u0446\u0438\u043e\u043d\u0430\u043b\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Nationalismus"], "tr": ["milliyet\u00e7ilik", "ulus\u00e7uluk"], "it": ["nazionalismo"], "hu": ["nacionalizmus"], "es": ["nacionalismo"], "br": ["broadelouriezh"], "pl": ["nacjonalizm"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Lingva nacia\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0456\u0434\u044b\u0451\u043c\u0430"], "de": ["nationaler Sprachidiotismus"], "ru": ["\u0438\u0434\u0438\u043e\u043c\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "naci", "primary": false}, "dispersi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ka\u016dzi disperson.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u044c\u0441\u0435\u0439\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["disperser (la lumi\u00e8re)"], "pt": ["dispersar"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0441\u0435\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["dispergieren", "feinst verteilen", "zerstreuen"], "pl": ["rozszczepia\u0107 (\u015bwiat\u0142o)", "rozprasza\u0107 (\u015bwiat\u0142o)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dispers", "primary": true}, "baptopatro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu viro, kiu prezentas infanon por bapto, donante al \u011di \u011dian anta\u016dnomon.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0451\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439 \u043e\u0442\u0435\u0446"], "fr": ["parrain"], "en": ["godfather"], "nl": ["peter", "peetvader"], "de": ["Taufpate"], "hu": ["keresztapa"], "sk": ["krstn\u00fd otec"], "es": ["padrino"], "br": ["paeron"], "pl": ["ojciec chrzestny", "chrzestny (pot.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bapt", "primary": false}, "disperso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fenomeno konsistanta el tio, ke refrakti\u011dante la fasko de blanka lumo malkomponi\u011das en diverskolorajn radiojn.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u044c\u0441\u0435\u0439\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0434\u044b\u0441\u043f\u044d\u0440\u0441\u0456\u044f"], "fr": ["dispersion (de la lumi\u00e8re)"], "pt": ["dispers\u00e3o"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0441\u0435\u044f\u043d\u0438\u0435", "\u0434\u0438\u0441\u043f\u0435\u0440\u0441\u0438\u044f"], "de": ["Dispersion", "Streuung"], "pl": ["dyspersja \u015bwietlna", "rozszczepienie (\u015bwiat\u0142a)", "rozproszenie (\u015bwiat\u0142a)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dispers", "primary": false}, "maltimi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari malatentante dan\u011deron.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0432\u0430\u0436\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0430\u0441\u044c\u043c\u0435\u043b\u044c\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["avoir l'audace de", "oser (avoir l'audace)"], "nl": ["trotseren"], "ru": ["\u043e\u0441\u043c\u0435\u043b\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043e\u0442\u0432\u0430\u0436\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "pl": ["odwa\u017ca\u0107 si\u0119", "o\u015bmiela\u0107 si\u0119", "\u015bmie\u0107 (co\u015b zrobi\u0107)"], "hu": ["b\u00e1tor (mer)", "mer"]}, "examples": [["li maltimis nin insulti", null], ["ne tial, ke ili maltimus morti, sed tial, ke ili kura\u011dis ne vivi per la kosto de honto", "Jack London, trad. Reto Rossetti, Dio de liaj prapatroj, Nica literatura revuo, 1:4"]], "subdefinitions": []}], "root": "tim", "primary": false}, "bronko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el amba\u016d kanaloj, kiuj sekvas post la tra\u0125eo kaj kondukas la aeron en la pulmojn.", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u043e\u043d\u0445"], "fr": ["bronche"], "bg": ["\u0431\u0440\u043e\u043d\u0445\u0438"], "nl": ["\u00e9\u00e9n van beide bronchi\u00ebn"], "ru": ["\u0431\u0440\u043e\u043d\u0445"], "de": ["Bronchus"], "fa": ["\u0646\u0627\u06cc\u0698\u0647", "\u0628\u0631\u0648\u0646\u0634"], "en": ["bronchial tube"], "pl": ["oskrzela"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bronk", "primary": true}, "maltima": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pri vortaj nuancoj vidu rimarkon \u0109e \u00abkura\u011da\u00bb."], "primary definition": "\u0108iariske sentima, malatentanta dan\u011deron.", "translations": {"be": ["\u0431\u044f\u0441\u0441\u0442\u0440\u0430\u0448\u043d\u044b", "\u0441\u044c\u043c\u0435\u043b\u044b", "\u0430\u0434\u0432\u0430\u0436\u043d\u044b"], "fr": ["audacieux", "intr\u00e9pide"], "nl": ["onbevreesd", "stout (onbevreesd)"], "ru": ["\u0431\u0435\u0441\u0441\u0442\u0440\u0430\u0448\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u043c\u0435\u043b\u044b\u0439", "\u043e\u0442\u0432\u0430\u0436\u043d\u044b\u0439"], "pl": ["bez strachu", "bez l\u0119ku", "zuchwale"], "hu": ["b\u00e1tor", "mer\u00e9sz"]}, "examples": [["maltimaj kavaliroj sur spiregantaj \u0109evaloj", "Fabeloj, volumo 4, Plumo kaj inkujo"], ["\u0109u li ne estas tiu, kiun oni celas mortigi? Kaj jen li parolas maltime, kaj ili diras al li nenion", "La Nova Testamento, S. Johano 7:25-26"], ["la plej simplaj opiniesprimoj de la jura konsilisto siaflanke \u015dajnis al li tro maltimaj kaj tro malpiaj", "Fabeloj, volumo 1, Galo\u015doj de feli\u0109o"]], "subdefinitions": []}], "root": "tim", "primary": false}, "Morfeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Romia kaj helena dio de la kredeblaj kaj homoformaj son\u011doj. Li estas filo de Ipno (t.e. la dormo) kaj Nokto kaj li aspektas kiel maljunulo kun grandaj senbruaj flugiloj. En la dirmanieroj Morfeo estas la dio de la dormo. Fakte la internacia vorto MORFINO devenas de lia nomo.", "translations": {"en": ["Morpheus"], "it": ["Morfeo"], "pl": ["Morfeusz"]}, "examples": [["\u0108iuj iris for la domon / Post mallonge la Morfeo / \u0108irka\u016dprenis \u0109iun homon / Kio estis en la son\u011do", "L. L. Zamenhof Fundamenta Krestomatio"]], "subdefinitions": []}], "root": "Morfe", "primary": true}, "fadenpupo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Marioneto movata de supre per fadenoj ligitaj al korpo kaj membroj.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u0440\u0438\u043e\u043d\u0435\u0442\u043a\u0430", "\u043a\u0443\u043a\u043b\u0430 \u043d\u0430 \u043d\u0438\u0442\u043a\u0430\u0445"], "fr": ["marionnette \u00e0 fil"], "en": ["marionette"], "nl": ["marionet"], "pt": ["marionete", "marionete de fio"], "de": ["Marionette"], "hu": ["zsin\u00f3ros b\u00e1b", "marionett"]}, "examples": [["la fadenpupa teatro altiras spektantojn per ritmaj paroloj, kantoj, muzika\u0135oj kaj dekoracioj", "Enciklopedieto de \u0108inio \u0109apitro \u00abPupteatro\u00bb, p. 232a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pup", "primary": false}, "eksi\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago eksi\u011di.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0441\u0442\u0430\u0432\u043a\u0430"], "fr": ["d\u00e9mission", "d\u00e9part (d\u00e9mission)", "retrait (d\u00e9mission)"], "pl": ["abdykacja", "dymisja", "ust\u0105pienie"], "be": ["\u0430\u0434\u0441\u0442\u0430\u045e\u043a\u0430", "\u0437\u044b\u0445\u043e\u0434 \u0437 \u043f\u0430\u0441\u0430\u0434\u044b"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "eks", "primary": false}, "eseisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "A\u016dtoro konata pro verkado de eseoj.", "translations": {"ru": ["\u044d\u0441\u0441\u0435\u0438\u0441\u0442"], "fr": ["essayiste"], "pl": ["eseista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ese", "primary": false}, "provnumero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Provekzemplero de gazeto.", "translations": {"br": ["niverenn skouer (kelaouenno\u00f9)"], "hu": ["pr\u00f3basz\u00e1m"]}, "examples": [["bonvolu kontakti\u011di kun la komunikadcentro de EEU por legi la provnumeron", "http://www.chinareport.com.cn/04e/2003-4.htm"]], "subdefinitions": []}], "root": "numer", "primary": false}, "Nilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grandega nordafrika rivero ekfluanta en Etiopujo kaj Sudano kaj enfluanta en Mediteraneon en Egiptujo. Apud Amazono la plej longa rivero en la mondo.", "translations": {"be": ["\u041d\u0456\u043b"], "nl": ["Nijl"], "pt": ["Nilo"], "ru": ["\u041d\u0438\u043b"], "de": ["Nil"], "hu": ["N\u00edlus"], "lat": ["Nilus"], "pl": ["Nil"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Nil", "primary": true}, "eksi\u011di": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Komparon de la sinonimoj vidu sub abdiki."], "primary definition": "Memvole a\u016d kontra\u016dvole forlasi sian oficon, funkcion, postenon, rangon, membrecon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0439\u0441\u044c\u0446\u0456 \u045e \u0430\u0434\u0441\u0442\u0430\u045e\u043a\u0443"], "fr": ["d\u00e9missionner", "d\u00e9froquer (quitter l'\u00e9tat monastique)", "se d\u00e9froquer (quitter l'\u00e9tat monastique)", "se d\u00e9mettre (d\u00e9missionner)", "se retirer (d'une fonction)"], "ru": ["\u0432\u044b\u0439\u0442\u0438 \u0432 \u043e\u0442\u0441\u0442\u0430\u0432\u043a\u0443"], "de": ["weggehen", "abdanken"], "pl": ["abdykowa\u0107", "poda\u0107 si\u0119 do dymisji", "ust\u0105pi\u0107"], "hu": ["lek\u00f6sz\u00f6n", "lemond"]}, "examples": [["ili malebligis pluan karieron de anoncisto; do, li eksi\u011dis", "La majstro kaj Margarita, epilogo, p. 337a"]], "subdefinitions": []}], "root": "eks", "primary": false}, "kompliki\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "I\u011di komplika.", "translations": {"be": ["\u0443\u0441\u043a\u043b\u0430\u0434\u043d\u0456\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["se complexifier", "conna\u00eetre des complications", "se compliquer", "s'embrouiller", "s'obscurcir (se compliquer)"], "de": ["verkomplizieren (sich)", "kompliziert werden"], "nl": ["gecompliceerd worden", "ingewikkeld worden"], "ru": ["\u0443\u0441\u043b\u043e\u0436\u043d\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043e\u0441\u043b\u043e\u0436\u043d\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"]}, "examples": [["la malsano dan\u011dere kompliki\u011das", null], ["la batalo kontra\u016d la kompliki\u011doj de la vivo, la \u015dan\u011digoj de la sorto", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "komplik", "primary": false}, "konforme kun": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u043e", "\u0441\u043e\u043e\u0442\u0432\u0435\u0442\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e", "\u0432 \u0441\u043e\u043e\u0442\u0432\u0435\u0442\u0441\u0442\u0432\u0438\u0438 \u0441"], "fr": ["conform\u00e9ment \u00e0", "en accord avec"], "hu": ["vmivel egyez\u0151en", "vmivel \u00f6sszhangban"]}, "examples": [["oni decidis tion konforme kun la le\u011do", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konform", "primary": false}, "pre\u011dolibro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Libro entenanta pre\u011dojn.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043e\u043b\u0438\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["br\u00e9viaire", "livre de pri\u00e8re"], "en": ["prayer-book"], "nl": ["gebedsboek", "gebedenboek"]}, "examples": [["nur tra la malgranda kornatavola fenestro de tegmenta \u0109ambreto penetradis eksteren senbrila lumeto, tie la maljuna sinjoro ordinare sidis sur sia lito kun sia germana pre\u011dolibro en la mano kaj kantis sian vesperan pre\u011don", "Fabeloj, volumo 3, Nokta \u0109apo de fra\u016dlo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "ritlibro", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pre\u011d", "primary": false}, "fojfoje": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "De tempo al tempo, en diversaj pluraj, sporadaj okazoj.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u043e\u0433\u0434\u0430"], "ro": ["uneori"], "pl": ["czasami"], "be": ["\u0447\u0430\u0441\u0430\u043c", "\u0447\u0430\u0441\u0430\u043c\u0456", "\u043a\u0430\u043b\u0456-\u043d\u0435\u043a\u0430\u043b\u0456"]}, "examples": [["en \u0109iu libro onin fojfoje frapas iuj malkovroj kaj neatenditaj pensoj", "PEJNO Simono, La profeta kurso. Monato"], ["fojfoje aperas fizikaj formuloj, kiuj estas kompreneblaj per abiturienta scio", "Walter KLAG, Al \u0109iuj stel-amantoj. Monato"], ["jam de tiu tempo li komencas drinkadi, kaj, ebria, estas fojfoje atakita de murdema furiozo", "Gaston Waringhien, Pa\u016dlo Verlaine. La Nica literatura revuo, 3:2"]], "subdefinitions": []}], "root": "foj", "primary": false}, "artritismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "artritema temperamento.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "artritism", "primary": true}, "sanktulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En diversaj religioj (kristanismo, islamo), mita a\u016d historia persono al kiu la kredantoj atribuas piecon, favoron de dio(j) kaj rolon de peranto inter dio(j) kaj la homoj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u044f\u0442\u043e\u0439 (\u0432 \u0437\u043d\u0430\u0447. \u0441\u0443\u0449.)"], "nl": ["heilige"], "de": ["Heilige"], "tr": ["aziz", "veli"], "it": ["santo (sost.)"], "pl": ["\u015bwi\u0119ty"]}, "examples": [["se Dio ne volas, sanktulo ne helpos", "Proverbaro esperanta"], ["loke honorata sanktulo", null], ["li rememoris, kiel la sankta Elisabeto, kiam \u015di vivis ankora\u016d sur la tero, \u015di, la sanktulino de lia hejmo kaj de lia infaneco, la nobla dukino de Turingio, la alte eminenta sinjorino, mem iradis en la plej malri\u0109ajn lokojn, kaj alportadis al la malsanuloj konsolon kaj refre\u015digon", "Fabeloj, volumo 3, Nokta \u0109apo de fra\u016dlo"], ["festo de \u0109iuj sanktuloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sankt", "primary": false}, "iterbio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 70, atompezo 173,04, simbolo Yb. Malofta ar\u011dentgriza metalo. Lantanoido.", "translations": {"be": ["\u0456\u0442\u044d\u0440\u0431\u0456\u0439"], "fr": ["ytterbium"], "en": ["ytterbium"], "nl": ["ytterbium"], "pt": ["it\u00e9rbio (qu\u00edmica)"], "la": ["Ytterbium"], "de": ["Ytterbium"], "it": ["itterbio"], "hu": ["itterbium"], "es": ["iterbio"], "br": ["iterbiom"], "ru": ["\u0438\u0442\u0442\u0435\u0440\u0431\u0438\u0439"], "pl": ["iterb"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "iterbi", "primary": true}, "rara\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Valora\u0135o malabunda, malfacile akirebla a\u016d trovebla.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0434\u043a\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0440\u044b\u0442\u044d\u0442"], "fr": ["chose rare", "raret\u00e9 (chose rare)"], "en": ["rarity"], "nl": ["rariteit", "zeldzaamheid", "iets zeldzaams"], "ru": ["\u0440\u0435\u0434\u043a\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0440\u0438\u0442\u0435\u0442"], "de": ["Seltenheit", "seltenes St\u00fcck", "Rarit\u00e4t"], "hu": ["ritkas\u00e1g"]}, "examples": [["Mi bone memoras, ke anta\u016d nur 10-15 jaroj tiaspeca literaturo estis rara\u0135o en la rusa", "Nikolao Gudskov: Por efektivigo de la homaj rajtoj kaj evoluo de Esperanto (Leah Levin, Homaj rajtoj), Monatojaro 1999a, numero 8a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "rar", "primary": false}, "panherbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"el": ["\u03b4\u03b7\u03bc\u03b7\u03c4\u03c1\u03b9\u03b1\u03ba\u03cc\u03c2"], "fr": ["c\u00e9r\u00e9ale"], "en": ["cereal"], "nl": ["koren"], "pt": ["cereal"], "ru": ["\u0437\u043b\u0430\u043a"], "de": ["Getreide"], "it": ["cereale"], "hu": ["gabonan\u00f6v\u00e9ny", "gabonaf\u00e9le", "keny\u00e9rgabona"], "sk": ["obilie"], "es": ["cereal"], "be": ["\u0437\u0431\u043e\u0436\u0436\u0430", "\u0437\u0431\u0430\u0436\u044b\u043d\u0430", "\u0437\u043b\u0430\u043a"], "pl": ["zbo\u017ce"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "herb", "primary": false}, "fu\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La ago de iu, kiu fu\u011das, a\u016d la stato de fu\u011dado.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0433\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u043f\u043e\u0431\u0435\u0433"], "en": ["flight"], "nl": ["vlucht (het vluchten)"], "pt": ["fuga", "escapada"], "de": ["Flucht"], "hu": ["menek\u00fcl\u00e9s", "sz\u00f6k\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fu\u011d", "primary": false}, "fu\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Forkuri por sin savi de reala a\u016d imagita dan\u011dero.", "translations": {"be": ["\u0443\u0446\u044f\u043a\u0430\u0446\u044c (\u0430\u0434 \u043f\u0430\u0433\u0440\u043e\u0437\u044b)"], "fr": ["fuir"], "en": ["flee"], "nl": ["vluchten"], "pt": ["fugir", "escapar", "evadir-se", "escapulir"], "ru": ["\u0443\u0431\u0435\u0436\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043f\u0430\u0441\u0442\u0438\u0441\u044c \u0431\u0435\u0433\u0441\u0442\u0432\u043e\u043c"], "de": ["fliehen", "fl\u00fcchten"], "hu": ["(el)menek\u00fcl"], "es": ["fugar"]}, "examples": [["fu\u011di dan\u011deron", null], ["fu\u011di anta\u016d malamiko, brulego", null], ["fu\u011di el la urbo, el malliberejo, en fremdlandon, tra la kamparo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fu\u011d", "primary": true}, "esperantismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Penado disvastigi en la tuta mondo la uzadon de lingvo ne\u016dtrale homaZ.", "translations": {"ru": ["\u044d\u0441\u043f\u0435\u0440\u0430\u043d\u0442\u0438\u0437\u043c"], "fr": ["esp\u00e9rantisme"], "pt": ["esperantismo"], "ca": ["esperantisme"], "de": ["Esperantismus"], "it": ["esperantismo", "movimento esperantista"], "hu": ["eszperantizmus"], "pl": ["esperantyzm"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Dirmaniero speciala al Esperanto.", "translations": {"pt": ["esperantismo"], "it": ["esperantismo"], "pl": ["esperantyzm"]}, "examples": [["tiu formo jam de tre longe uzata fari\u011dis esperantismo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "Esperant", "primary": false}, "Sankta Spirito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La tria persono de la kristana Triunuo.", "translations": {"be": ["\u0421\u044c\u0432\u044f\u0442\u044b \u0414\u0443\u0445"], "en": ["Holy Spirit", "Holy Ghost"], "nl": ["Heilige Geest"], "ru": ["\u0421\u0432\u044f\u0442\u043e\u0439 \u0414\u0443\u0445"], "de": ["Heiliger Geist"], "pl": ["Duch \u015awi\u0119ty"], "hu": ["Szentl\u00e9lek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spirit", "primary": false}, "imitilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Programo, kiu igas komputilon imiti la konduton de alispeca komputilo, ebligante ruli la programojn por la imitata komputilo per la imitanta.", "translations": {"be": ["\u0456\u043c\u0456\u0442\u0430\u0442\u0430\u0440", "\u044d\u043c\u0443\u043b\u044f\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["\u00e9mulateur"], "en": ["emulator"], "pt": ["emulador (computa\u00e7\u00e3o)"], "ru": ["\u0438\u043c\u0438\u0442\u0430\u0442\u043e\u0440", "\u044d\u043c\u0443\u043b\u044f\u0442\u043e\u0440"], "pl": ["emulator"], "hu": ["emul\u00e1tor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "imit", "primary": false}, "romantismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u043c\u0430\u043d\u0442\u044b\u0437\u043c"], "fr": ["romantisme"], "nl": ["romantiek"], "pt": ["romantismo", "romanticismo"], "ru": ["\u0440\u043e\u043c\u0430\u043d\u0442\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Romantik"], "hu": ["romantika (st\u00edlusir\u00e1ny)", "romanticizmus", "romanticismo"], "es": ["romanticismo"]}, "examples": [["\u0109io \u0109i estas romantismo, sensenca\u0135o putreco, artismo", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 7a, p. 35a"]], "subdefinitions": []}], "root": "romantism", "primary": true}, "brita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilantanta al britoj.", "translations": {"sk": ["britsk\u00fd"], "be": ["\u0431\u0440\u044b\u0446\u043a\u0456"], "en": ["Brittonic"], "pt": ["bret\u00e3o", "ingl\u00eas"], "ru": ["\u0431\u0440\u0438\u0442\u0442\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["britisch"], "hu": ["brit"]}, "examples": [["la brita lingvo estas unu el la keltaj lingvoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rilantanta al britoj a\u016d ilia \u015dtato.", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u044b\u0442\u0430\u043d\u0441\u043a\u0456"], "en": ["British"], "ru": ["\u0431\u0440\u0438\u0442\u0430\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439"], "pl": ["brytyjski"], "hu": ["nagy-britanniai"]}, "examples": [["mi havas nun la okazon saluti la britan popolon en \u011dia granda \u0109efurbo", "Paroloj, Parolado en la Guildhall (Londono) en la 21a de a\u016dgusto 1907"], ["neniu el ni forgesis kiel amike ni estis akceptitaj en la britaj urboj Folkestone kaj Dover", "Paroloj, Parolado en la Guildhall (Londono) en la 21a de a\u016dgusto 1907"], ["britaj kaj usonaj aviadiloj neniige bombardis Dresdenon", "Stefan MAUL: El mia vidpunkto, Monato, n-ro 03/1995"], ["la dato markis la finon ne nur de brita, sed anka\u016d de e\u016dropa influo", "Pa\u016dlo GUBBINS: Revivi\u011das la fantomoj \u2015 de 1944, Monato, n-ro 05/1994"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la Brita Insularo.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0440\u0438\u0442\u0430\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439"], "en": ["British"], "pl": ["Wielkiej Brytanii {A}"], "es": ["brit\u00e1nico"]}, "examples": [["la britaj insuloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "brit", "primary": false}, "brito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de kelta popolo, kiu lo\u011dis en Britio anta\u016d kaj dum la Romia konkero, kaj donis sian nomon al la insulo kaj la lando (Britujo).", "translations": {"ru": ["\u0431\u0440\u0438\u0442\u0442"], "en": ["Briton"], "nl": ["Brit"], "pt": ["bret\u00e3o"], "be": ["\u0431\u0440\u044b\u0442"], "de": ["Brite"], "hu": ["brit"], "sk": ["Brit"], "es": ["brit\u00e1nico"], "pl": ["bryt"]}, "examples": [["la britoj parolis lingvon parencan al la nuna kimra, kaj ilia teritorio inkluzivis, krom Anglio kaj Kimrio, anka\u016d kelkajn partojn de suda kaj centra Skotlando.", "Lingvoj en Skotlando, Esperanto Asocio de Skotlando"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Britujano, \u015dtatano de Britujo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u044b\u0442\u0430\u043d\u0435\u0446"], "en": ["Britisher", "Brit"], "ru": ["\u0431\u0440\u0438\u0442\u0430\u043d\u0435\u0446"], "pl": ["Brytyjczyk"], "hu": ["nagy-britanniai"]}, "examples": [["la 6an de junio celebros britoj \u2015 kune kun francoj, usonanoj, k.a. \u2015 la 50an datrevenon de la alianca invado en Francion, kiu liberigis E\u016dropon de sub nazia jugo, britoj jam celebris la 25an, la 40an, la 45an datrevenojn, \u0109ar al britoj pla\u0109as eventoj, kiuj memorigas pri militista sukceso", "Pa\u016dlo GUBBINS: Revivi\u011das la fantomoj \u2015 de 1944, Monato, n-ro 05/1994"]], "subdefinitions": []}], "root": "brit", "primary": true}, "kalendulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio asteracoj (Calendula), kun oran\u011dflava floraro.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0433\u043e\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["souci (bot.)"], "en": ["marigold"], "nl": ["goudsbloem"], "pt": ["cal\u00eandula"], "ru": ["\u043d\u043e\u0433\u043e\u0442\u043e\u043a", "\u043a\u0430\u043b\u0435\u043d\u0434\u0443\u043b\u0430"], "de": ["Ringelblume"], "hu": ["k\u00f6r\u00f6mvir\u00e1g"], "fa": ["\u0647\u0645\u06cc\u0634\u0647\u200c\u0628\u0647\u0627\u0631"], "br": ["rozinilenn"], "es": ["cal\u00e9ndula"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kalendul", "primary": true}, "solva\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la solvita substanco kaj de la \u011din solvinta flua\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u0432\u043e\u0440"], "fr": ["solution (chimie)"], "hu": ["oldat"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u0432\u043e\u0440"]}, "examples": [["diluita, koncentrita solva\u0135o", null], ["solva\u0135o de natria klorido en akvo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "solv", "primary": false}, "premgrupo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homgrupo kun komuna celo, provanta influi a\u016dtoritatojn a\u016d publikan opinion favore al sia afero.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0443\u043f\u043f\u0430 \u0434\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u044f", "\u043b\u043e\u0431\u0431\u0438"], "fr": ["groupe de pression", "lobby"], "en": ["lobby"], "hu": ["\u00e9rdekcsoport", "lobby"]}, "examples": [["premgrupoj subtenantaj la reformojn", "D. E. Rogers, Ekonomia miraklo a\u016d malsano?, Monato, jaro 1997a, numero 2a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "grup", "primary": false}, "paroksismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plej alta grado de intenseco de iu sento, pasio a\u016d malsano.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u043a\u0441\u0456\u0437\u043c", "\u043f\u0440\u044b\u0441\u0442\u0443\u043f", "\u043f\u0440\u044b\u043f\u0430\u0434\u0430\u043a"], "fr": ["paroxysme"], "en": ["paroxysm", "fit", "seizure"], "nl": ["paroxisme"], "pt": ["paroxismo"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0441\u0442\u0443\u043f", "\u043f\u0440\u0438\u043f\u0430\u0434\u043e\u043a", "\u043f\u0430\u0440\u043e\u043a\u0441\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Paroxysmus"], "hu": ["roham (betegs\u00e9g\u00e9)", "hev\u00fclet", "tet\u0151pont", "forrpont"]}, "examples": [["alie \u015di estos ploranta, krianta, konvulsianta en histeria paroksismo", "Metropoliteno"], ["en paroksismo de angoro kaj ofendita memamo", "Princidino Mary"]], "subdefinitions": []}], "root": "paroksism", "primary": true}, "kvassupo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Man\u011da\u0135o el kvaso kun haketitaj legomoj, spicherboj kaj viando.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043a\u0440\u043e\u0448\u043a\u0430"], "nl": ["kwassoep"], "hu": ["kvaszleves"]}, "examples": [["kvassupon oni man\u011das malvarma", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kvas", "primary": false}, "majorano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spico el sekigitaj plantoj de majorana origano (Origanum majorana).", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u044f\u0440\u0430\u043d"], "bg": ["\u043c\u0430\u0439\u043e\u0440\u0430\u043d\u0430"], "nl": ["marjolein"], "pt": ["manjerona"], "ru": ["\u043c\u0430\u0439\u043e\u0440\u0430\u043d"], "de": ["Majoran"], "hu": ["major\u00e1nna"], "en": ["marjoram"], "pl": ["majeranek"]}, "examples": [["majorano fajnigas \u0109efe grasajn vianda\u0135ojn, kolbasojn, terpoma\u0135ojn kaj sa\u016dcojn", "Vikipedio, majorano"]], "subdefinitions": []}], "root": "majoran", "primary": true}, "kukolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio kukoledoj (Cuculus), rimarkinda per tio, ke la ino metas siajn ovojn en nestojn de aliaj birdoj.", "translations": {"be": ["\u0437\u044f\u0437\u044e\u043b\u044f"], "fr": ["coucou"], "bg": ["\u043a\u0443\u043a\u0443\u0432\u0438\u0446\u0430"], "nl": ["koekoek"], "pt": ["cuco"], "ru": ["\u043a\u0443\u043a\u0443\u0448\u043a\u0430"], "de": ["Kuckuck"], "hu": ["kakukk"], "en": ["cuckoo"], "br": ["koukoug"], "cs": ["kuka\u010dka"], "ro": ["cuc"], "pl": ["kuku\u0142ka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kukol", "primary": true}, "stulteco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konstanta manko de sprito a\u016d kompreno.", "translations": {"be": ["\u0434\u0443\u0440\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043d\u0435\u0440\u0430\u0437\u0443\u043c\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0431\u044f\u0437\u0433\u043b\u0443\u0437\u0434\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0433\u043b\u0443\u043f\u0441\u0442\u0432\u0430", "\u0433\u043b\u0443\u043f\u043e\u0442\u0430"], "ru": ["\u0433\u043b\u0443\u043f\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["b\u00eatise (\u00e9tat)", "idiotie (\u00e9tat)"], "en": ["stupidity"], "hu": ["ostobas\u00e1g", "butas\u00e1g", "h\u00fclyes\u00e9g"]}, "examples": [["geinstruistoj kiuj jam delonge plendas pri stulteco kaj maldiligento de la juna generacio", "J. Ipfelkofer, Komparo de instrumetodoj, Monato, jaro 2001a, numero 6a, p. 9a"]], "subdefinitions": []}], "root": "stult", "primary": false}, "pomalgrande": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016d malgranda kvanto, ordinare inter provizanto kaj fina konsumanto.", "translations": {"ru": ["\u0432 \u0440\u043e\u0437\u043d\u0438\u0446\u0443"], "fr": ["au d\u00e9tail"], "en": ["retail", "at retail", "in small quantities"], "nl": ["in het klein"], "pt": ["a varejo", "a retalho"], "be": ["\u0443 \u0440\u0430\u0437\u0434\u0440\u043e\u0431", "\u0443 \u0440\u043e\u0437\u043di\u0446\u0443"], "es": ["al por menor", "por menoreo"], "pl": ["detalicznie", "w detalu"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grand", "primary": false}, "mantilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Surpervesto el lar\u011da punta tuko kovranta kapon kaj \u015dultrojn, populara \u0109e hispaninoj \u011dis en la 19a jarcento.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u0442\u044b\u043b\u044c\u044f"], "fr": ["mantille"], "en": ["mantilla"], "nl": ["mantilla"], "pt": ["mantilha"], "ru": ["\u043c\u0430\u043d\u0442\u0438\u043b\u044c\u044f"], "de": ["Mantilla", "Mantille"], "hu": ["mantilla", "csipkekend\u0151"], "es": ["mantilla"]}, "examples": [["Mario envenas Ludovikino demetas al \u015di la mantilon", "J. Benavente, trad. V. Inglada Ors, La Nesia Hejmo, La Suno Hispana, 1909-01 (61)"]], "subdefinitions": []}], "root": "mantil", "primary": true}, "Ludoviko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo \u011dermandevena.", "translations": {"ru": ["\u041b\u044e\u0434\u043e\u0432\u0438\u043a"], "fr": ["Louis", "Ludovic"], "nl": ["Ludo"], "de": ["Ludwig"], "it": ["Luigi", "Ludovico"], "hu": ["Lajos"], "br": ["Loeiz"], "es": ["Luis", "Ludovico"]}, "examples": [["Ludoviko, donu al mi panon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 8"]], "subdefinitions": []}], "root": "Ludovik", "primary": true}, "elstari": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Stari pli alte a\u016d pli ekstere ol la cetero.", "translations": {"hu": ["ki\u00e1ll"], "be": ["\u0432\u044b\u0442\u044b\u0440\u043a\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["d\u00e9passer (les autres)"], "de": ["hervorstehen"], "ru": ["\u0432\u044b\u0434\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0432\u044b\u0441\u0442\u0443\u043f\u0430\u0442\u044c (\u043e \u0447\u0451\u043c-\u043b.)"]}, "examples": [["liaj okuloj elstari\u011dis senmove", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "star", "primary": false}, "Valenteno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo latindevena.", "translations": {"ru": ["\u0412\u0430\u043b\u0435\u043d\u0442\u0438\u043d"], "fr": ["Valentin"], "nl": ["Valentijn"], "pt": ["Valentim"], "de": ["Valentin"], "it": ["Valentino"], "hu": ["B\u00e1lint", "Valentin"], "pl": ["Walenty"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Valenten", "primary": true}, "apoteozo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Diigo.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u0430\u0442\u044d\u043e\u0437"], "fr": ["apoth\u00e9ose", "cons\u00e9cration", "triomphe"], "en": ["apotheosis"], "nl": ["apotheose"], "ru": ["\u0430\u043f\u043e\u0444\u0435\u043e\u0437"], "de": ["Verg\u00f6ttlichung", "Apotheose"], "hu": ["megdics\u0151\u00fcl\u00e9s", "felmagasztal\u00e1s", "apote\u00f3zis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Glorego.", "translations": {"de": ["Glorifizierung", "Verg\u00f6tterung"], "nl": ["verheerlijking"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "apoteoz", "primary": false}, "apoteozi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Diigi.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0430\u0433\u0430\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9ifier", "diviniser"], "en": ["apothrosize", "deify"], "nl": ["vergoddelijken"], "ru": ["\u0431\u043e\u0433\u043e\u0442\u0432\u043e\u0440\u0438\u0442\u044c"], "de": ["verg\u00f6ttlichen", "verg\u00f6ttern", "zum Gott erheben", "zu einem Gott machen"], "hu": ["felmagasztal", "isten\u00edt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Gloregi per egaj la\u016ddoj.", "translations": {"fr": ["porter aux nues"], "de": ["glorifizieren", "verg\u00f6ttern", "in den Himmel heben"], "nl": ["verheerlijken"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "apoteoz", "primary": true}, "fosfita acido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Acido el fosforo: H3PO3.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0442\u0430\u0444\u043e\u0441\u0444\u0430\u0440\u044b\u0441\u0442\u0430\u044f \u043a\u0456\u0441\u043b\u0430\u0442\u0430"], "fr": ["acide phosphoreux"], "nl": ["fosforig zuur"], "pt": ["\u00e1cido fosforoso"], "ru": ["\u043e\u0440\u0442\u043e\u0444\u043e\u0441\u0444\u043e\u0440\u0438\u0441\u0442\u0430\u044f \u043a\u0438\u0441\u043b\u043e\u0442\u0430"], "de": ["Phosphons\u00e4ure"], "hu": ["foszforsav", "ortofoszforsav"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fosfit", "primary": false}, "novluno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aspekto de la luno, komence de \u011dia ciklo, kiam videblas ankora\u016d eta parto de \u011dia surfaco a\u016d tute nenio.", "translations": {"fr": ["nouvelle lune"], "nl": ["nieuwemaan"], "it": ["luna nuova"], "sv": ["nym\u00e5ne"]}, "examples": [["la novluno staris sur la \u0109ielo", "Fabeloj, volumo 3, Kolo de botelo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tagoj, dum kiuj aperas novluno.", "translations": {}, "examples": [["li for\u0135etis \u0109ion kontra\u016d kelkaj guta\u0109oj da vino, kiuj estos for anta\u016d la venonta novluno", "A. L\u00f6wenstein, La \u015dtona urbo, FEL, 1999"]], "subdefinitions": []}], "root": "lun", "primary": false}, "\u0109esi": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La verbo estas netransitiva, se la subjekto estas la afero, kiu fini\u011das. Se la subjekto estas la persono, kiu haltigas ion, tiam eblus konsideri la verbon transitiva, sed \u011dia objekto povas esti nur infinitivo. Oni ja diras \u00ab\u0109esu labori\u00bb, sed ne \u00ab\u0109esu la laboron\u00bb. La \u015dajna malkohera\u0135o solvi\u011das, se oni konsideras, ke la verbo \u00ab\u0109esi\u00bb \u0109iam interpreti\u011das per \u00abinterrompi\u011di\u00bb kaj ke la komplementa infinitivo estas adjekto kun la senco \u00abkoncerne...\u00bb: \u00abinterrompi\u011du koncerne la laboron\u00bb."], "primary definition": "(netransitiva) Ne esti plu, ne agi plu, ne da\u016dri plu, interrompi\u011di.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u044b\u043d\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u0441\u0442\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["cesser (intr.)", "s'interrompre", "cesser (de)"], "en": ["cease"], "ro": ["a \u00eenceta"], "pt": ["cessar", "parar"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0441\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0435\u043a\u0440\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["aufh\u00f6ren"], "it": ["cessare"], "sv": ["upph\u00f6ra"], "sk": ["presta\u0165"], "es": ["cesar"], "cs": ["p\u0159estat"], "hu": ["megsz\u0171nik", "abbamarad", "abbahagy", "cesser (de)"], "pl": ["przesta\u0107"]}, "examples": [["la infano ne \u0109esas petoli", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 20"], ["la bruo \u0109esis por unu momento", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 10"], ["li \u0109esis paroli, esperi, labori", "Z"], ["kia bruo! \u0109esu, mi petas", null], ["\u0109esu honori min per tiu titolo", "Z"], ["venos la tempo, kiam la homoj \u0109esos esti lupoj unuj kontra\u016d aliaj", "Z"], ["tiam ili \u0109esis paroli pri reformoj", "Z"], ["aliaj formoj \u0109esas esti uzataj", "Z"], ["ne \u0109esi kun siaj demandoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109es", "primary": true}, "akvokondukilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kondukilo por akvo.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u0434\u0430\u043f\u0440\u0430\u0432\u043e\u0434"], "fr": ["conduite d'eau", "aqueduc"], "en": ["hose", "pipe"], "nl": ["waterleiding"], "pt": ["cano de \u00e1gua"], "ru": ["\u0432\u043e\u0434\u043e\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u0434", "\u0432\u043e\u0434\u043e\u0432\u043e\u0434", "\u0430\u043a\u0432\u0435\u0434\u0443\u043a"], "de": ["Wasserleitung"], "hu": ["v\u00edzvezet\u00e9k"], "br": ["korzenn (da gas dour)", "tuellenn (da gas dour)"]}, "examples": [["estos alikonstruita la akvo-kondukilo kaj modernigita la purigejo de forflua\u0135oj", "Varsovia akvo pli bongusta Pola Radio"]], "subdefinitions": []}], "root": "konduk", "primary": false}, "apostato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0441\u0442\u0443\u043f\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["apostat"], "en": ["apostate"], "be": ["\u0430\u0434\u0441\u0442\u0443\u043f\u043d\u0456\u043a", "\u0440\u044d\u043d\u044d\u0433\u0430\u0442"], "ca": ["ap\u00f2stata"], "de": ["Abgefallener", "Abtr\u00fcnniger", "Renegat [pol.]"], "hu": ["aposztata", "hitehagyott"], "sk": ["apostata", "odpadl\u00edk"], "es": ["ap\u00f3stata"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "apostat", "primary": true}, "irilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longa stango, provizita per altefiksita piedapoga hoko, kiun oni uzas pare por mar\u015di starante alte super la tero kaj por trapasi mar\u0109ojn.", "translations": {"ru": ["\u0445\u043e\u0434\u0443\u043b\u044f"], "fr": ["\u00e9chasse"], "nl": ["stelt"], "pt": ["andas", "pernas-de-pau"], "de": ["Stelze"], "pl": ["szczud\u0142o"], "hu": ["g\u00f3lyal\u00e1b"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ir", "primary": false}, "spektrometro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spektromezurilo, Spektrometriilo.", "translations": {"fr": ["spectrom\u00e8tre"], "pl": ["spektrometr"]}, "examples": [["gama-spektrometro", "E. Dudich, \u0108u vi Konas la Teron?, SEC, 1983"], ["plasma spektrometro", "D. Harlow, Kosmosondilo Cassini..., Astronomio, 2007-05-14"], ["estas mezurebla senpere la 14C izotopo-proporcio per mas-spektrometro", "J. Sark\u00f6zi, Apliko de fiziko en la arkeologio, Steb, [vidita en 2010]"]], "subdefinitions": []}], "root": "spektrometr", "primary": true}, "grafeo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Oni anka\u016d trovas la vorton \u00abgrafo\u00bb uzatan tiusence, ekz-e en kaj. Nemulte gravas \u011dia koincido kun la nobeltitolo, pli malbonas, ke \u011di povas kolizii kun la kvaza\u016dsufikso \u00ab-graf\u00bb. \u0108ar ankora\u016d ne ekzistas firma tradicio en la kampo, kaj \u0109ar \u00abgrafeo\u00bb jam aperis en pluraj verkoj, ni favoras tiun iom pli oportunan terminon.", "Rimarko: Ekzistas pluraj ekvivalentaj difinoj, provantaj pli-malpli bone ampleksi la diversajn tipojn de grafeoj: orientitaj a\u016d ne, unuope\u011daj a\u016d plurope\u011daj kaj tiel plu. Ni elektis difinon, kiu favoras la nocion de plurope\u011da orientita grafeo. Notu, ke en plurope\u011da grafeo oni nomas e\u011do ne nur la duopon el verticoj, sed foje anka\u016d tian duopon, konsideratan kune kun \u011dia indico en la vico U. Tiamaniere eblas pravigi esprimojn de la tipo paralelaj e\u011doj (e\u011doj kun samaj randoj) a\u016d du e\u011doj ligas verticojn v1 kaj v2."], "primary definition": "Tia matematika strukturo (E,U), ke E estas aro (aro de la verticoj) kaj U estas vico, kies termoj estas duopoj el elementoj en E (vico de \u011diaj e\u011doj).", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0430\u0444"], "fr": ["graphe (sommets et ar\u00eates)"], "en": ["graph"], "nl": ["graaf (wisk.)"], "pt": ["gr\u00e1fico"], "ru": ["\u0433\u0440\u0430\u0444"], "de": ["Graph"], "pl": ["graf"]}, "examples": [["grafeo estas prezentebla per aro da punktoj (la verticoj), ligitaj per linioj a\u016d sagoj (la e\u011doj)", null], ["ebena grafeo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de rilato ) Diagramo, foje uzata por \u011din prezenti, konsistanta el sagoj, kies randoj prezentas tiajn elementojn a kaj b, ke (a,b) estas elemento de la rilato.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0430\u0444 (\u0434\u0430\u0447\u044b\u043d\u0435\u043d\u044c\u043d\u044f)"], "fr": ["graphe (d'une relation)", "diagramme sagittal"], "de": ["Graph (einer Relation)"], "en": ["graph (of a relation)"], "ru": ["\u0433\u0440\u0430\u0444 (\u043e\u0442\u043d\u043e\u0448\u0435\u043d\u0438\u044f)"]}, "examples": [["en la grafeo de simetria rilato, al \u0109iu sago respondas sago kun samaj randoj kaj kontra\u016da direkto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "grafe", "primary": true}, "\u011dustadire": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Precizigante, korektante anta\u016dan diron.", "translations": {"fr": ["plus pr\u00e9cis\u00e9ment"], "pl": ["dopowiada\u0107", "wyja\u015bnia\u0107", "precyzowa\u0107"]}, "examples": [["vi \u0109ion neas, a\u016d pli \u011dustadire, vi \u0109ion detruas", "Patroj kaj filoj, \u0109apitro 10a"]], "subdefinitions": []}], "root": "dir", "primary": false}, "hidalgo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nobelo de plej malalta rango.", "translations": {"be": ["\u0456\u0434\u0430\u043b\u044c\u0433\u0430"], "fr": ["hidalgo", "hobereau"], "en": ["hidalgo"], "pt": ["fidalgo"], "ru": ["\u0438\u0434\u0430\u043b\u044c\u0433\u043e"], "it": ["hidalgo"], "hu": ["hidalg\u00f3"], "es": ["hidalgo"]}, "examples": [["en vila\u011do de La Mancha, kies nomon mi ne volas memori, anta\u016d nelonge vivis hidalgo", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 1a, \u0109apitro 1a, p. 27a"]], "subdefinitions": []}], "root": "hidalg", "primary": true}, "kontentigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari iun kontenta: pri ioZ.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0434\u0430\u0432\u0430\u043b\u044c\u043d\u044f\u0446\u044c", "\u0437\u0434\u0430\u0432\u0430\u043b\u044c\u043d\u044f\u0446\u044c", "\u0437\u0434\u0430\u0432\u043e\u043b\u044c\u0432\u0430\u0446\u044c"], "bg": ["\u0437\u0430\u0434\u043e\u0432\u043e\u043b\u044f\u0432\u0430\u043c"], "nl": ["bevredigen", "tevreden stellen"], "ru": ["\u0443\u0434\u043e\u0432\u043b\u0435\u0442\u0432\u043e\u0440\u044f\u0442\u044c", "\u0443\u0434\u043e\u0432\u043b\u0435\u0442\u0432\u043e\u0440\u0438\u0442\u044c"], "de": ["zufrieden stellen", "befriedigen"], "es": ["contentar", "satisfazer"]}, "examples": [["provi kontentigi siajn kontra\u016dparolantojn", "Z"], ["kontentigi \u0109iujn e\u0109 an\u011delo ne povas", "Proverbaro esperanta"], ["kontentigi la katon kaj kune la raton", "Proverbaro esperanta"], ["li kun tia rimarko kontentigis sin", "Z"], ["ili kontentigis sin trankvile eliri el la \u0109ambro", "Z"], ["doni al iu, postuli de iu kontentigon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Konformi\u011di al io abstrakta, obei al iu regulo, bezono, k.s..", "translations": {"de": ["zufriedenstellend erf\u00fcllen", "befriedigen"]}, "examples": [["Esp-o prudente kontentigas tiun principon", "Z"], ["kontentigi deziron, bezonon, sian malsaton, la scivolon de iu", null], ["kontentige solvi malfacila\u0135on", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kontent", "primary": false}, "sebo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Animala graso, tia kian oni fandas por fari kandelojn, sapon kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u0442\u043b\u0443\u0448\u0447", "\u0437\u0434\u043e\u0440", "\u043b\u043e\u0439"], "fr": ["suif"], "en": ["tallow"], "nl": ["reuzel", "smeer"], "ru": ["\u0442\u043e\u043f\u043b\u0451\u043d\u044b\u0439 \u0436\u0438\u0432\u043e\u0442\u043d\u044b\u0439 \u0436\u0438\u0440", "\u0442\u043e\u043f\u043b\u0451\u043d\u043e\u0435 \u0441\u0430\u043b\u043e", "\u0442\u0443\u043a (\u0431\u0438\u0431\u043b.)"], "de": ["Talg"], "it": ["sego"], "hu": ["faggy\u00fa"], "es": ["sebo"]}, "examples": [["kaj li alportu el la pacofero kiel fajroferon al la Eternulo la sebon, kiu kovras la interna\u0135ojn, kaj la tutan sebon, kiu estas sur la interna\u0135oj, kaj amba\u016d renojn, kaj la sebon, kiu estas sur ili, kiu estas \u0109e la lumbo", "La Malnova Testamento, &Lev 3:3\u20134."], ["seba kandelo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "seb", "primary": true}, "firmao": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u0440\u043c\u0430", "\u043f\u0440\u0430\u0434\u043f\u0440\u044b\u0435\u043c\u0441\u0442\u0432\u0430", "\u043a\u0430\u043c\u043f\u0430\u043d\u0456\u044f"], "fr": ["firme", "entreprise (soci\u00e9t\u00e9)"], "nl": ["firma"], "pt": ["firma", "casa (comercial)", "casa de neg\u00f3cio", "loja", "empresa"], "ru": ["\u0444\u0438\u0440\u043c\u0430", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u043f\u0440\u0438\u044f\u0442\u0438\u0435"], "de": ["Firma", "Unternehmen"], "tp": ["kulupu"], "hu": ["c\u00e9g"], "es": ["firma", "negocio"], "pl": ["firma"]}, "examples": [["kostoj de la transiro al e\u016droj por firmaoj kaj publikaj servoj", "Marc Vanden Bempt: E\u016dro: ecoj kaj sekvoj por \u0109iuj, Monato jaro 1998a, numero 9a, p. 17a"], ["plej multaj retservoj simple revendas sub sia aparta nomo la servon de pli granda ret- a\u016d telefon-firmao", "Edmund Grimley Evans: Interreto senpage, Monatojaro 2000a, numero 11a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "firma", "primary": true}, "genisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio fabacoj (Genista), arbedo kun flavaj floroj.", "translations": {"be": ["\u0436\u0430\u045e\u0442\u0430\u0437\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["gen\u00eat"], "nl": ["brem"], "pt": ["giesta"], "ru": ["\u0434\u0440\u043e\u043a"], "de": ["Ginster"], "hu": ["rekettye"]}, "examples": [["li ku\u015di\u011dis kaj endormi\u011dis sub la genisto", "La Malnova Testamento, I. Re\u011doj 19:5"]], "subdefinitions": []}], "root": "genist", "primary": true}, "anta\u016d ne longe": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En pasinta, ne tre malproksima tempo.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0434\u0430\u0432\u043d\u043e"], "fr": ["il y a peu (de temps)"], "en": ["a short while ago"], "nl": ["onlangs"], "de": ["vor kurzem"], "es": ["hace poco"], "hu": ["nemr\u00e9g"]}, "examples": [["mi parolas pri tiuj novaj romanoj, kiuj aperis anta\u016d nelonge", "Fabeloj, volumo 1, galo\u015doj de feli\u0109o"], ["kun \u0109agrena mieno alparolis min anta\u016dnelonge iu Kamarado", "Vortoj de k-do Lanti, \u00abho malfidemulo!...\u00bb"]], "subdefinitions": []}], "root": "long", "primary": false}, "ligo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, kio ligas , a\u016d; la stato de aferoj a\u016d personoj tiamaniere ligitaj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0432\u044f\u0437\u044c"], "fr": ["lien (rapport, relation)"], "nl": ["verbinding", "band"], "pt": ["liga\u00e7\u00e3o", "uni\u00e3o"], "ru": ["\u0441\u0432\u044f\u0437\u044c"], "hu": ["k\u00f6t\u00e9s", "k\u00f6tel\u00e9k"], "pl": ["wi\u0119zy", "powi\u0105zanie", "\u0142\u0105cznik"]}, "examples": [["nur vi per sor\u0109a ligo min katenis", "Z"], ["multaj el la Judoj estis en \u0135ura ligo kun li", "La Malnova Testamento, Ne\u0125emja 7:18"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La tuto de la personoj ligitaj por komuna celo.", "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u0432\u044f\u0437", "\u0441\u0430\u044e\u0437", "\u043b\u0456\u0433\u0430"], "fr": ["ligue"], "nl": ["bond", "liga"], "pt": ["liga"], "ru": ["\u0441\u043e\u044e\u0437", "\u043b\u0438\u0433\u0430"], "hu": ["sz\u00f6vets\u00e9g", "liga"], "pl": ["liga", "zwi\u0105zek"]}, "examples": [["la Ligo de Nacioj", null], ["Flandra Esperanto-Ligo", null], ["ligo kontra\u016d milito", null], ["starigi maristan ligon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La forto, kiu ligas atomojn ene de molekulo; la maniero, la\u016d kiu tiuj atomoj ligi\u011das.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0432\u044f\u0437\u044c (\u0445\u0456\u043c\u0456\u0447\u043d\u0430\u044f)"], "fr": ["liaison (chimique)"], "nl": ["verbinding"], "ru": ["\u0445\u0438\u043c\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u0441\u0432\u044f\u0437\u044c"], "hu": ["k\u00f6t\u00e9s (vegyi)"], "pl": ["wi\u0105zanie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lig", "primary": false}, "ekflori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Komenci flori.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c\u0432\u0456\u0442\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0446\u044c\u0432\u0456\u0442\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["fleurir (intr., se mettre \u00e0 fleurir)"], "nl": ["openbloeien"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0446\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438", "\u0437\u0430\u0446\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438"], "de": ["erbl\u00fchen", "aufbl\u00fchen"], "pl": ["zakwita\u0107", "rozkwita\u0107"], "hu": ["kivir\u00e1gzik", "vir\u00e1gzoni kezd"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flor", "primary": false}, "kinematiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bran\u0109o de me\u0125aniko, pritraktanta la movojn nekonsiderante la fortojn, kiuj ilin elvokas.", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u043d\u044d\u043c\u0430\u0442\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["cin\u00e9matique"], "en": ["kinematics"], "nl": ["kinematica", "bewegingsleer"], "ru": ["\u043a\u0438\u043d\u0435\u043c\u0430\u0442\u0438\u043a\u0430"], "ca": ["cinem\u00e0tica"], "de": ["Kinematik"], "it": ["cinematica"], "hu": ["kinematika", "mozg\u00e1stan"], "fa": ["\u0633\u06cc\u0646\u0645\u0627\u062a\u06cc\u06a9", "\u062d\u0631\u06a9\u062a\u200c\u0634\u0646\u0627\u0633\u06cc"], "es": ["cinem\u00e1tica"], "pl": ["kinematyka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kinematik", "primary": true}, "ne\u016dtrino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Leptono kun maso multe pli malgranda ol tiu de elektrono, se ne tute nula, kaj sen elektra \u015dargo.", "translations": {"be": ["\u043d\u044d\u045e\u0442\u0440\u044b\u043d\u0430"], "fr": ["neutrino"], "en": ["neutrino"], "nl": ["neutrino"], "pt": ["neutrino"], "ru": ["\u043d\u0435\u0439\u0442\u0440\u0438\u043d\u043e"], "de": ["Neutrino"], "hu": ["neutr\u00edn\u00f3"], "fa": ["\u0646\u0648\u062a\u0631\u06cc\u0646\u0648"], "es": ["neutrino"], "pl": ["neutrino"]}, "examples": [["inter la multaj antipartikloj e\u0109 ne\u016dtraj partikloj (ne\u016dtronoj, ne\u016dtrinoj) estas distingeblaj pro sia kontra\u016da spino", "OH: \u0108u antimaterio en la universo?, Monatojaro 2001a, numero 2a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ne\u016dtrin", "primary": true}, "kondamno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago kondamni.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u0443\u0436\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u0440\u0438\u0433\u043e\u0432\u043e\u0440"], "nl": ["veroordeling"], "pt": ["condena\u00e7\u00e3o"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["condamnation (\u00e0 une peine)", "peine", "punition", "sanction"], "hu": ["\u00edt\u00e9let", "el\u00edt\u00e9l\u00e9s"]}, "examples": [["kondamno al morto", null], ["li ricevis kondamnon pro trafik-akcidento kun vunditoj", "Urd Hadda murdita!p. 16"]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["condamnation (interdiction)", "anath\u00e9misation", "censure", "d\u00e9fense (interdiction)", "interdiction", "prohibition"], "hu": ["el\u00edt\u00e9l\u00e9s (erk\u00f6lcsi)", "megb\u00e9lyegz\u00e9s"]}, "examples": [["malgra\u016d la papa kondamno de 1759, la presado de la enciklopedio atingis la finon en 1772", "E. Pauli Franca Enciklopedio http://www.cfh.ufsc.br/~simpozio/Esperanto/ENCIKLOPEDIO.html"]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["condamnation (\u00e0 un destin, obligation)", "obligation"], "hu": ["k\u00e1rhoztat\u00e1s", "k\u00e9nyszer\u00fcl\u00e9s"]}, "examples": [["estas indikilo de la kondamno al malapero kiun la moderneco dekretis kontra\u016d la indi\u011denaj kulturoj", "Elpa\u015di en la defendo de la lingvaj rajtoj http://www.esperantomex.org/esperanto/red/rajtoj.html"]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["condamnation (d\u00e9sapprobation)", "bl\u00e2me", "critique", "d\u00e9sapprobation", "r\u00e9probation"], "hu": ["el\u00edt\u00e9l\u00e9s", "helytelen\u00edt\u00e9s"]}, "examples": [["mi prenis krajonon en la manon por noti multajn punktojn de kritiko kaj kondamno", "Voja\u011do en Esperanto-lando L. Friis Kiel mi fari\u011dis Esperantistoleciono 8a"]]}]}], "root": "kondamn", "primary": false}, "hieratika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la sankta\u0135oj, pastra\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0456\u0435\u0440\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["hi\u00e9ratique"], "en": ["hieratic"], "nl": ["hi\u00ebratisch", "priesterlijk"], "pt": ["hier\u00e1tico"], "ru": ["\u0438\u0435\u0440\u0430\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["hieratisch"], "it": ["ieratico"], "hu": ["hieratikus", "papi", "szent"], "es": ["hier\u00e1tica"], "pl": ["hieratyczny", "kap\u0142a\u0144ski"]}, "examples": [["hieratika sintenado.", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hieratik", "primary": true}, "Luciano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo latindevena.", "translations": {"fr": ["Lucien"], "nl": ["Lucien"], "pt": ["Luciano"], "de": ["Lucien", "Luciano"], "it": ["Luciano"], "pl": ["Lucjan"]}, "examples": [["Luciano opinias ke la tuta dramo meritas pliajn konsiderojn post atenta relego kaj rea\u016dskultado", "Kvin spektantoj pridemandas a\u016dtoron, La Ondo de Esperanto, 2004-03"]], "subdefinitions": []}], "root": "Lucian", "primary": true}, "\u0125elonio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["tortue franche", "tortue verte"], "en": ["green sea turtle"], "nl": ["soepschildpad"], "pt": ["tartaruga-verde"], "la": ["Chelonia mydas"], "de": ["Suppenschildkr\u00f6te"], "it": ["tartaruga verde"], "fi": ["liemikilpikonna"], "pl": ["zielony \u017c\u00f3\u0142w jadalny"]}, "examples": [["tie fi\u015dkaptistoj protektas la \u0125eloniojn", "\u011cangalo, Fi\u015dkaptistoj de Panamo ekzorgas pri la reproduktado de maraj testudoj, 2006-02-15"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125eloni", "primary": true}, "ekzempligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Prezenti ekzemplojn pri io.", "translations": {"fr": ["exemplifier", "illustrer (par un exemple)"], "pl": ["podawa\u0107 przyk\u0142ad", "przytacza\u0107 przyk\u0142ad"]}, "examples": [["la urbo Dundee havas apartan parolmanieron kiun oni ekzempligas per la langotordanta frazo: \u00abFehv pehs an an ingin yin an aa\u00bb", "E. Robertson, La Lingvoj de Skotlando, 2005"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekzempl", "primary": false}, "kondamna": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al kondamno; kondamnanta.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u0443\u0436\u0434\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439", "\u043e\u0441\u0443\u0434\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["condamnatoire", "de condamnation", "qui condamne"], "nl": ["veroordelend"], "pt": ["condenat\u00f3rio"], "hu": ["elmarasztal\u00f3", "el\u00edt\u00e9l\u0151", "\u00edt\u00e9let-", "\u00edt\u00e9lkez\u0151"]}, "examples": [["tiu kondamna verdikto, kiu pendas super li, anstata\u016d \u015din malinklinigi de li, pro la nura kompato faras lin al \u015di ankora\u016d pli kara", "H. Sienkiewicz trad. L. Zamenhof Quo vadis? \u0109ap. 27"], ["la \u015dtato faris akuzojn tiom kondamnajn, ke nenia defendo iel ajn povus respondi", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato\u0109ap. 10"], ["mi a\u016ddis mian kondamnan , ne suspektante, ke mi posedas preska\u016d nerefuteblan pruvon", "H. Vallienne \u0108u li?\u0109ap. 13"]], "subdefinitions": []}], "root": "kondamn", "primary": false}, "improviza\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io verkita a\u016d organizita senprepare.", "translations": {"be": ["\u0456\u043c\u043f\u0440\u0430\u0432\u0456\u0437\u0430\u0446\u044b\u044f", "\u044d\u043a\u0441\u043f\u0440\u043e\u043c\u0442"], "fr": ["improvisation (chose improvis\u00e9e)"], "en": ["improvisation"], "nl": ["improvisatie"], "pt": ["improviso (coisa improvisada)", "improvisa\u00e7\u00e3o (coisa improvisada)"], "ru": ["\u0438\u043c\u043f\u0440\u043e\u0432\u0438\u0437\u0430\u0446\u0438\u044f", "\u044d\u043a\u0441\u043f\u0440\u043e\u043c\u0442"], "hu": ["r\u00f6gt\u00f6nz\u00e9s", "improviz\u00e1ci\u00f3"], "es": ["improvisaci\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "improviz", "primary": false}, "skuti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Veturi per skutilo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0442\u0430\u0446\u0446\u0430 \u043d\u0430 \u0441\u0430\u043c\u0430\u043a\u0430\u0446\u0435"], "fr": ["trottiner (faire de la trottinette)"], "nl": ["steppen"], "ru": ["\u043a\u0430\u0442\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f \u043d\u0430 \u0441\u0430\u043c\u043e\u043a\u0430\u0442\u0435"], "de": ["Roller fahren", "rollern"], "it": ["pattinare (con monopattino)"], "hu": ["rollerezik"]}, "examples": [["Marwine kaj mi skutis dum unu semajno de la Nordmara bordo al la Germana landlimo", "R. Haveman, Skutado, 2008-08-28"]], "subdefinitions": []}], "root": "skut", "primary": true}, "empiriisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sekvanto de empiriismo.", "translations": {"be": ["\u044d\u043c\u043f\u0456\u0440\u044b\u043a"], "en": ["empiricist", "objectivist"], "ru": ["\u044d\u043c\u043f\u0438\u0440\u0438\u043a"], "de": ["Empiriker", "Erfahrungswissenschaftler"], "pl": ["empirysta"], "hu": ["empirista", "empirikus filoz\u00f3fus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "empiri", "primary": false}, "studjaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Jara periodo, dum kiu funkcias instruejoj, kutime de a\u016dtuno \u011dis somerkomenco.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0447\u0435\u0431\u043d\u044b\u0439 \u0433\u043e\u0434", "\u043a\u0443\u0440\u0441 (\u0433\u043e\u0434 \u0443\u0447\u0451\u0431\u044b)"], "fr": ["ann\u00e9e scolaire", "ann\u00e9e universitaire"], "de": ["Schuljahr", "Studienjahr", "akademisches Jahr"], "it": ["anno scolastico", "anno accademico"], "pl": ["rok szkolny", "rok akademicki", "semestr (semestr to zazwyczaj po\u0142owa roku szkolnego)"]}, "examples": [["post la tria studjaro en la universitato mi jam lacis vidi nur ekvaciojn kaj komputilojn", "viric, [blogo], 2005-11-01"]], "subdefinitions": []}], "root": "jar", "primary": false}, "kompoto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Man\u011da\u0135o farita el fruktoj kuiritaj kun sukero, akvo a\u016d vino, ks.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u043f\u043e\u0442"], "fr": ["compote", "fruits au sirop"], "en": ["compote"], "nl": ["moes"], "pt": ["compota"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043f\u043e\u0442"], "de": ["Kompott"], "tr": ["ho\u015faf", "komposto"], "pl": ["mus"], "es": ["compota"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kompot", "primary": true}, "hipokondrio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["hypocondrie"], "it": ["ipocondria"], "pt": ["hipocondria"]}, "examples": [["lia hipokondrio trovi\u011dis en stranga kontrasto al lia forto", "trad. Donjo, trad. Cezar, Spitzweg - Bidermajra honestulo kaj revoluciulo, 2008-04-28"], ["\u00abhipokondrio estas la sola malsano, pro kiu mi ne suferas\u00bb", "trad. P. Thorsen, Grafita\u0135oj, 2008"]], "subdefinitions": []}], "root": "hipokondri", "primary": true}, "kristali\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Preni la kristalan formon.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044b\u0448\u0442\u0430\u043b\u0456\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["se cristalliser"], "en": ["crystalize"], "nl": ["kristalliseren"], "ru": ["\u043a\u0440\u0438\u0441\u0442\u0430\u043b\u043b\u0438\u0437\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["kristallisieren"], "hu": ["kikrist\u00e1lyosodik"]}, "examples": [["la sulfuro povas kristali\u011di", null], ["la prujno kristali\u011dis sur la arboj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Koncentri\u011di en pli konkretan kaj fiksan formon; reali\u011di la\u016d difinita formo.", "translations": {"de": ["herauskristallisieren"]}, "examples": [["lia tuta malamo kristali\u011dis en tiun projekton", null], ["la opinioj \u015dajnas kristali\u011di al unueca solvo de la problemo", null], ["tiu tendenco kristali\u011dis en la programon de la societo", null], ["la lingvo ne devas kristali\u011di", null], ["kristali\u011dinta (ne plu progresanta) civilizo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kristal", "primary": false}, "federala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0444\u044d\u0434\u044d\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u0444\u044d\u0434\u044d\u0440\u0430\u0446\u044b\u0439\u043d\u044b"], "nl": ["federaal (ontr.)"], "pt": ["federal"], "de": ["Bundes-"], "it": ["federale"], "pl": ["federalny"], "hu": ["sz\u00f6vets\u00e9gi", "f\u00f6der\u00e1lis"]}, "examples": [["mi publikigis verkon pri la unui\u011doj federalaj inter \u015dtatoj Usono, Svislando..", "Aventuroj de pioniro, \u0109apitro 54a, p. 121a"]], "subdefinitions": []}], "root": "federal", "primary": true}, "ebonarto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arto konstrui meblojn a\u016d simila\u0135ojn la\u016d procedoj, kiuj malebligas, ke ties paneloj estu influataj de normala temperaturo.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u043c\u0435\u0441\u043b\u043e \u043a\u0440\u0430\u0441\u043d\u043e\u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u0446\u0430"], "fr": ["\u00e9b\u00e9nisterie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ebon", "primary": false}, "pepsino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Organika fermento trovi\u011danta en la digesta stomaka suko.", "translations": {"be": ["\u043f\u044d\u043f\u0441\u0456\u043d"], "en": ["pepsin"], "nl": ["pepsine"], "pt": ["pepsina"], "ru": ["\u043f\u0435\u043f\u0441\u0438\u043d"], "ca": ["pepsina"], "de": ["Pepsin"], "hu": ["pepszin"], "es": ["pepsina"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pepsin", "primary": true}, "duhufa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Se paroli pri parhufulo, havanta du hufojn en \u0109iu piedo a\u016d havanta disfenditajn hufojn.", "translations": {"en": ["cloven-footed"], "pl": ["dwukopytne"], "es": ["bisulco", "de pezu\u00f1a hendida"]}, "examples": [["Porkoj, \u015dafoj, kaj malsova\u011daj bovoj estas duhufaj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "huf", "primary": false}, "bivo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antikva orientazia kordinstrumento kun 4 a\u016d 5 kordoj, 4 a\u016d 5 pontoj, 4 agordaj kejloj, kiun oni ludas per granda plektro.", "translations": {"be": ["\u0431\u0456\u0432\u0430"], "fr": ["biwa"], "en": ["biwa"], "ru": ["\u0431\u0438\u0432\u0430"], "de": ["Biwa"], "it": ["biwa"], "ja": ["\u7435\u7436 [\u3073\u308f]"]}, "examples": [["la princo havis favoratan kromedzinon, kiu lertis en bivado", "Pu Songling, trad. guozhu, Bravulo Baozhu, La stranga\u0135oj de Liaozhai, 2000-12-09"]], "subdefinitions": []}], "root": "biv", "primary": true}, "pordego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108efa pordo de domo, de fortika urbo, por paso de veturiloj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u0430\u043c\u0430"], "fr": ["portail", "portes (d'une r\u00e9sidence, d'une ville)"], "en": ["garage door", "gate"], "nl": ["poort"], "ru": ["\u0432\u043e\u0440\u043e\u0442\u0430"], "de": ["Tor"], "sv": ["port"], "hu": ["kapu"], "es": ["port\u00f3n"]}, "examples": [["kun bruo oni malfermis la pordegon, kaj la kale\u015do enveturis en la korton", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 38"], ["kiam li venis al la pordego de la urbo, la gardistoj demandis, \u0109u ili devas anonci lin al la re\u011dino", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, du fratoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "pord", "primary": false}, "disvastigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi dise vasta.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0438\u0440\u0430\u0442\u044c"], "be": ["\u0440\u0430\u0441\u043f\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456\u0440\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u0446\u044f\u0433\u0432\u0430\u0446\u044c"], "nl": ["verspreiden"], "fr": ["d\u00e9ployer", "propager", "diffuser"], "hu": ["sz\u00e9tterjeszt"]}, "examples": [["cigno, kiu disvastigas la flugilojn", "Fabeloj, volumo 1, la virineto de maro"], ["disvastigi varmon, lumon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u0108ien diskonigi.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u044f\u0442\u044c"], "hu": ["terjeszt", "elterjeszt"], "be": ["\u0440\u0430\u0441\u043f\u0430\u045e\u0441\u044e\u0434\u0436\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0448\u044b\u0440\u0430\u0446\u044c"]}, "examples": [["tre disvastigita opinio", null], ["disvastigi malpacon, ili disvastigis lian famon en tiu tuta regiono", "La Nova Testamento, S. Mateo 9:31"], ["la plej grava celo de nia gazeto estas \u0109iam zorgi pri la disvastigado de nia lingvo", "Z"], ["disvasti\u011dis lia influo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vast", "primary": false}, "realisma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prudenta, bazita sur la realo, realigebla.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0430\u043b\u0456\u0441\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b", "\u0440\u044d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["r\u00e9aliste (adj.)"], "en": ["realistic"], "nl": ["realistisch"], "ru": ["\u0440\u0435\u0430\u043b\u0438\u0441\u0442\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u0440\u0435\u0430\u043b\u0438\u0441\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u0440\u0435\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["realistisch"], "hu": ["re\u00e1lis", "realisztikus"], "es": ["realista"]}, "examples": [["liaj postuloj, planoj ne estas realismaj", null], ["realisme pensante, ni ne atendu ke la Fina Venko okazos jam morga\u016d", null]], "subdefinitions": []}], "root": "real", "primary": false}, "absolutismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sistemo de regado per absoluta potenco.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0441\u0430\u043b\u044e\u0442\u044b\u0437\u043c"], "fr": ["absolutisme"], "nl": ["absolutisme"], "pt": ["absolutismo"], "ru": ["\u0430\u0431\u0441\u043e\u043b\u044e\u0442\u0438\u0437\u043c", "\u0441\u0430\u043c\u043e\u0434\u0435\u0440\u0436\u0430\u0432\u0438\u0435"], "de": ["Absolutismus"], "hu": ["abszolutizmus"], "sk": ["absolutizmus"], "fa": ["\u0627\u0633\u062a\u0628\u062f\u0627\u062f", "\u062d\u06a9\u0648\u0645\u062a \u0645\u0637\u0644\u0642\u0647", "\u0645\u0637\u0644\u0642\u200c\u06af\u0631\u0627\u06cc\u06cc"], "ja": ["\u7d76\u5bfe\u4e3b\u7fa9 [\u305c\u3063\u305f\u3044\u3057\u3085\u304e]"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "absolut", "primary": false}, "Serbujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la suda E\u016dropo kun \u0109efurbo Beogrado. Teritorio de Respubliko Serbujo. ISO-3166 kodo: CS. \u011ci limas kun Albanujo, Bosnujo kaj Hercegovino, Bulgarujo, Hungarujo, Kosovo, Kroatujo, Makedonujo kaj Rumanujo.", "translations": {"bg": ["\u0421\u044a\u0440\u0431\u0438\u044f"], "de": ["Serbien"], "it": ["Serbia"], "fa": ["\u0635\u0631\u0628\u0633\u062a\u0627\u0646"], "en": ["Serbia"], "pl": ["Serbia", "Republika Serbii"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "serb", "primary": true}, "svastiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Swastika"], "it": ["svastica"], "bg": ["\u0441\u0432\u0430\u0441\u0442\u0438\u043a\u0430"]}, "examples": [["ortodoksaj oraj krucoj, / ru\u011daj steloj kaj svastikoj / buntas, kiel farbaj \u015dprucoj, / sur \u0109iel\u2019 de politiko", "M. Gi\u015dpling, Elektonte, Cerbe kaj kore, 1999-12"]], "subdefinitions": []}], "root": "svastik", "primary": true}, "realismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Platona kaj skolastika doktrino, kiu konsideras la \u011deneralajn ideojn kiel objektive ekzistantajn.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0430\u043b\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["r\u00e9alisme"], "nl": ["realisme"], "ru": ["\u0440\u0435\u0430\u043b\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Realismus"], "es": ["realismo"], "hu": ["realizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108ia arta stilo, kiu celas prezenti la mondon real-konforme sen plinobligo a\u016d fantaziemo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "real", "primary": false}, "inkvizicio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eklezia institucio kaj tribunalo, starigita por ser\u0109i kaj ju\u011di herezulojn kaj sor\u0109istojn, kiujn \u011di punis helpe de la civila povo per brulado.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u043a\u0432\u0456\u0437\u0456\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["inquisition"], "en": ["inquisition"], "nl": ["inquisitie"], "pt": ["inquisi\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0438\u043d\u043a\u0432\u0438\u0437\u0438\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Inquisition"], "hu": ["inkviz\u00edci\u00f3"], "es": ["inquisici\u00f3n"], "pl": ["\u015bwi\u0119ta inkwizycja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "inkvizici", "primary": true}, "subtrahi": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Estas strange, ke tiu radiko ankora\u016d ne oficiali\u011dis. En nefaka kunteksto oni povas diri \u00abdepreni\u00bb anstata\u016d \u00absubtrahi\u00bb."], "primary definition": "(transitiva) Celi, konante la sumon de du nombroj kaj unu el tiuj nombroj, trovi la alian.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043d\u0456\u043c\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0434\u044b\u043c\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0434\u043d\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["retrancher (math.)", "soustraire (faire une soustraction)"], "en": ["subtract"], "nl": ["aftrekken"], "ru": ["\u0432\u044b\u0447\u0438\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0447\u0435\u0441\u0442\u044c"], "de": ["subtrahieren", "abziehen"], "it": ["sottrarre (mat.)"], "hu": ["kivon"], "pl": ["odejmowa\u0107"], "es": ["restar"]}, "examples": [["se ni subtrahas 3 de 8, ni ricevas 5", null]], "subdefinitions": []}], "root": "subtrah", "primary": true}, "progresema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Faciliganta la progreson de la civilizo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0433\u0440\u044d\u0441\u0456\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["progressiste"], "nl": ["progressief", "vooruitstrevend"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0433\u0440\u0435\u0441\u0441\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0434\u043e\u0432\u043e\u0439"], "de": ["fortschrittlich"], "fa": ["\u067e\u06cc\u0634\u0631\u0648", "\u0645\u062a\u0631\u0642\u06cc", "\u062a\u0631\u0642\u06cc\u200c\u062e\u0648\u0627\u0647"], "hu": ["halad\u00f3 szellem\u0171", "progressz\u00edv"]}, "examples": [["progresema ministro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "progres", "primary": false}, "subtraho": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La operacio subtrahi.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0447\u0438\u0442\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["soustraction"], "en": ["subtraction"], "nl": ["aftrekking"], "be": ["\u0430\u0434\u043d\u0456\u043c\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0430\u0434\u044b\u043c\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "de": ["Subtraktion"], "it": ["sottrazione (mat.)"], "hu": ["kivon\u00e1s"], "es": ["resta"], "pl": ["odejmowanie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(en ringo) Operacio, per kiu al du elementoj oni asocias la sumon de la unua kaj de la kontra\u016degalo de la dua.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "termo, diferenco, subtrahato.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "subtrah", "primary": false}, "vortfiguro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0444\u0438\u0433\u0443\u0440\u0430 \u0440\u0435\u0447\u0438"], "fr": ["figure de style", "trope"], "nl": ["stijlfiguur"], "be": ["\u0444\u0456\u0433\u0443\u0440\u0430 \u043c\u043e\u0432\u044b", "\u0444\u0456\u0433\u0443\u0440\u0430 \u0441\u0442\u044b\u043b\u0456\u0441\u0442\u044b\u0447\u043d\u0430\u044f", "\u0444\u0456\u0433\u0443\u0440\u0430 \u0440\u044b\u0442\u0430\u0440\u044b\u0447\u043d\u0430\u044f"], "de": ["Stilfigur"], "pl": ["figura retoryczna", "przeno\u015bnia", "paralela"], "hu": ["sz\u00f3k\u00e9p", "k\u00e9pes kifejez\u00e9s", "tr\u00f3pus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "figur", "primary": false}, "kunagi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Kunlabori.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u043f\u0440\u0430\u0446\u043e\u045e\u043d\u0456\u0447\u0430\u0446 \u044c"], "fr": ["coop\u00e9rer", "collaborer"], "en": ["co-operate"], "nl": ["meewerken"], "pt": ["colaborar"], "ru": ["\u0441\u043e\u0442\u0440\u0443\u0434\u043d\u0438\u0447\u0430\u0442\u044c"], "de": ["zusammenarbeiten"], "sv": ["samarbeta", "samverka"], "fa": ["\u0647\u0645\u06a9\u0627\u0631\u06cc \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u062a\u0634\u0631\u06cc\u06a9 \u0645\u0633\u0627\u0639\u06cc \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "br": ["kenober (v.)", "kenlabourat"], "pl": ["wsp\u00f3\u0142dzia\u0142anie", "kolaboracja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ag", "primary": false}, "acida": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta akran guston, kiel tiu de vinagro a\u016d citrono.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0438\u0441\u043b\u044b\u0439"], "fr": ["acide (adj.)", "aigre"], "en": ["acerbic"], "nl": ["zuur"], "pt": ["\u00e1cido"], "be": ["\u043a\u0456\u0441\u043b\u044b"], "de": ["sauer"], "sv": ["sur"], "hu": ["savas", "savany\u00fa"], "sk": ["kysl\u00fd"], "fa": ["\u062a\u0631\u0634"], "bg": ["\u043a\u0438\u0441\u0435\u043b"], "pl": ["kwa\u015bny"], "br": ["trenk", "put"], "it": ["acido"], "ja": ["\u9178\u3063\u3071\u3044 [\u3059\u3063\u3071\u3044]"], "es": ["\u00e1cido"]}, "examples": [["via vino estas nur ia abomena acida\u0135o", "Fundamento de Esperanto, ekzercaro, \u00a7 35"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Malagrable pika.", "translations": {"be": ["\u0437'\u0435\u0434\u043b\u0456\u0432\u044b"], "ru": ["\u0435\u0434\u043a\u0438\u0439"], "sv": ["syrlig"], "hu": ["savany\u00fa", "mar\u00f3"], "sk": ["ostr\u00fd"], "br": ["flemmus", "c'hwerv"], "ja": ["\u8f9b\u8fa3\u306a [\u3057\u3093\u3089\u3064\u306a]"], "pl": ["kwa\u015bny", "uszczypliwy"]}, "examples": [["li estas en acida humoro", "Proverbaro esperanta"], ["acida tono", null]], "subdefinitions": []}], "root": "acid", "primary": true}, "trigonometrio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bran\u0109o de matematiko, kiu studas la rilatojn inter anguloj kaj lateroj de triangulo.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u044b\u0433\u0430\u043d\u0430\u043c\u044d\u0442\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["trigonom\u00e9trie"], "en": ["trigonometry"], "nl": ["trigonometrie", "driehoeksmeting"], "pt": ["trigonometria"], "ru": ["\u0442\u0440\u0438\u0433\u043e\u043d\u043e\u043c\u0435\u0442\u0440\u0438\u044f"], "de": ["Trigonometrie", "Dreiecksmessung"], "hu": ["trigonometria", "h\u00e1romsz\u00f6gtan"], "pl": ["trygonometria"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "trigonometri", "primary": true}, "neigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043c\u0430\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["nier", "d\u00e9nier (nier)"], "en": ["negate"], "nl": ["ontkennen"], "pt": ["(re)negar"], "ru": ["\u043e\u0442\u0440\u0438\u0446\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["tagad"], "fi": ["kielt\u00e4\u00e4", "kiist\u00e4\u00e4"], "pl": ["negowa\u0107", "przeczy\u0107", "zaprzecza\u0107"], "he": ["\u05dc\u05e9\u05dc\u05d5\u05dc \\\u05e9\u05dc\u05dc\\", "\u05dc\u05d4\u05db\u05d7\u05d9\u05e9 \\\u05db\u05d7\u05e9\\"]}, "examples": [["morga\u016d li, kiel neiganto kaj persekutanto de la altaj dioj, estis oferota", "Fabeloj, volumo 4 Filino de la mar\u0109a re\u011do"], ["\u011di estas fakto, kiun ne neigas mem civitanino Velikonskaja!", "Metropoliteno\u0109ap. 5"], ["la kulpo ne estas neigebla", null], ["lia akra viza\u011do neneigeble esprimis: \u00abEstas mi la mastro.\u00bb", "Urd Hadda murdita!p. 14"]], "subdefinitions": []}], "root": "ne", "primary": false}, "trigonometria": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al trigonometrio.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u044b\u0433\u0430\u043d\u0430\u043c\u044d\u0442\u0440\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["trigonom\u00e9trique"], "en": ["trigonometric"], "ru": ["\u0442\u0440\u0438\u0433\u043e\u043d\u043e\u043c\u0435\u0442\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["trigonometrisch"], "pl": ["trygonometryczny"], "hu": ["trigonometrikus"]}, "examples": [["trigonometria egala\u0135o, ekvacio, serio", null], ["trigonometria prezento de komplekso", null]], "subdefinitions": []}], "root": "trigonometri", "primary": false}, "kunulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu ordinare estas kun alia.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u0432\u0430\u0440\u0438\u0449", "\u043f\u0440\u0438\u044f\u0442\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["compagne", "compagnon"], "nl": ["metgezel"], "it": ["compagno"], "hu": ["t\u00e1rs"]}, "examples": [["tiu , kiu ne faras malbonon al sia kunulo, kaj ne \u0135etas malhonoron sur sian proksimulon", "La Malnova Testamento Psalmaro 15:2-3"]], "subdefinitions": []}], "root": "kun", "primary": false}, "\u0135urnalismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Agado kaj metio de \u0135urnalistoj provizantaj informojn tra gazetoj kaj aliaj informrimedoj.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0443\u0440\u043d\u0430\u043b\u0438\u0441\u0442\u0438\u043a\u0430"], "fr": ["journalisme"], "de": ["Journalismus"], "it": ["giornalismo"], "bg": ["\u0436\u0443\u0440\u043d\u0430\u043b\u0438\u0441\u0442\u0438\u043a\u0430"]}, "examples": [["mi opinias \u011duste tiaspecan raportadon unu el la centraj taskoj de nova\u0135-\u0135urnalismo", "M. Sandelin, Kio estas flav\u0135urnalismo?, soc.culture.esperanto, 2004-12-16"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135urnal", "primary": false}, "buljono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nutra flua\u0135o farita el boligitaj legomoj a\u016d viando.", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u043b\u0451\u043d"], "fr": ["bouillon"], "bg": ["\u0431\u0443\u043b\u044c\u043e\u043d"], "nl": ["bouillon"], "ru": ["\u0431\u0443\u043b\u044c\u043e\u043d"], "de": ["Br\u00fche (Suppe)", "Bouillon"], "hu": ["h\u00fasleves", "er\u0151leves"], "sk": ["buj\u00f3n"], "en": ["bouillon"], "br": ["bouilho\u00f1s"], "pl": ["bulion", "ros\u00f3\u0142"]}, "examples": [["la kuracistoj nutris lin per pecetigita viando, donis al li por trinki fortan buljonon, lakton kaj maljunan vinon", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 23a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "dekokta\u0135o", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "broga\u0135o, infuza\u0135o, supo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "buljon", "primary": true}, "fjordo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mallar\u011da, longa kaj tre profunda golfo, kies bordoj estas krutaj.", "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u0451\u0440\u0434"], "fr": ["fjord", "fiord"], "en": ["fjord", "firth", "inlet"], "nl": ["fjord"], "pt": ["fiorde"], "ru": ["\u0444\u0438\u043e\u0440\u0434", "\u0444\u044c\u043e\u0440\u0434"], "de": ["F\u00f6rde", "Fjord"], "hu": ["fjord"], "pl": ["fiord"]}, "examples": [["fjordoj de Norvegujo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fjord", "primary": true}, "albordi\u011dejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko aran\u011dita a\u016d ta\u016dga por la albordi\u011do de \u015dipoj.", "translations": {"sk": ["pr\u00edstav"], "be": ["\u043f\u0440\u044b\u0447\u0430\u043b", "\u043f\u0440\u044b\u0441\u0442\u0430\u043d\u044c"], "fr": ["mouillage (lieu d'ancrage)", "quai"], "pt": ["cais", "p\u00eder", "atracadouro"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0441\u0442\u0430\u043d\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0447\u0430\u043b"], "pl": ["przysta\u0144", "keja"]}, "examples": [["Zebulun lo\u011dos \u0109e la bordo de maro, \u0109e albordi\u011dejo de \u015dipoj", "La Malnova Testamento, Genezo 49:13"]], "subdefinitions": []}], "root": "bord", "primary": false}, "prajmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ujeto, enhavanta eksplodeman substancon kaj per kiu oni eksplodigas la pulvon de karto\u0109o.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0438\u0441\u0442\u043e\u043d", "\u043a\u0430\u043f\u0441\u044e\u043b\u044c", "\u0434\u0435\u0442\u043e\u043d\u0430\u0442\u043e\u0440", "\u0437\u0430\u043f\u0430\u043b"], "de": ["Z\u00fcndkapsel"], "nl": ["slaghoedje"], "pt": ["espoleta", "detonador"], "hu": ["gyutacs"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prajm", "primary": true}, "radiofotografio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["r\u00f6ntgenfotografie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "radiofotografi", "primary": true}, "akceli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Plirapidigi, plifruigi.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0441\u043a\u043e\u0440\u044f\u0442\u044c"], "fr": ["acc\u00e9l\u00e9rer (tr.)", "activer", "h\u00e2ter"], "en": ["accelerate"], "nl": ["versnellen"], "pt": ["acelerar"], "be": ["\u043f\u0430\u0441\u043a\u0430\u0440\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u044b\u0441\u044c\u043f\u0435\u0448\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["beschleunigen"], "sv": ["p\u00e5skynda"], "hu": ["gyors\u00edt"], "sk": ["ur\u00fdchli\u0165", "zr\u00fdchli\u0165"], "fa": ["\u0634\u062a\u0627\u0628 \u0628\u062e\u0634\u06cc\u062f\u0646 (\u0628\u0647)", "\u062a\u0633\u0631\u06cc\u0639 \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0633\u0631\u0639\u062a \u0628\u062e\u0634\u06cc\u062f\u0646 (\u0628\u0647)"], "es": ["acelerar"], "br": ["buanaat"], "it": ["accelerare"], "ro": ["a accelera"], "pl": ["przyspiesza\u0107"]}, "examples": [["ni devis akceli nian returniron", null], ["febro akcelas la pulson", null], ["suno akcelas la vivon de vegeta\u0135oj", null], ["per dubo ni akcelas dan\u011deron", "Z"], ["tro rapida akcelo ne kondukas al celo", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Pliprogresigi, sukcesigi, helpi al io.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0434\u0437\u0435\u0439\u043d\u0456\u0447\u0430\u0446\u044c", "\u0444\u0430\u0440\u0441\u0456\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0443\u0437\u043c\u0430\u0446\u043d\u044f\u0446\u044c"], "nl": ["bevorderen"], "pt": ["acelerar", "estimular"], "ru": ["\u0443\u0441\u043a\u043e\u0440\u044f\u0442\u044c", "\u0443\u0441\u0438\u043b\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0444\u043e\u0440\u0441\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043f\u043e\u0441\u043e\u0431\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["voranbringen"], "sv": ["fr\u00e4mja", "befordra"], "hu": ["el\u0151seg\u00edt"], "br": ["kas war-raok"], "pl": ["przyspiesza\u0107"]}, "examples": [["la ali\u011do de scienculoj forte akcelus la progreson de Esperanto", "Z"], ["la artoj ricevis grandan akcelon dum tiu epoko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "akcel", "primary": true}, "\u0109ipso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre maldika fritita terpomtran\u0109a\u0135o, plej ofte salita a\u016d spicita.", "translations": {"be": ["\u0447\u044b\u043f\u0441\u044b"], "fr": ["chips"], "en": ["potato chip (Usono)", "crisp (Britujo)"], "nl": ["chip (aardappelchip)"], "ru": ["\u0447\u0438\u043f\u0441\u044b (plurale)"], "de": ["Chip"], "it": ["patatina fritta (tipo tondo o croccante)", "patata fritta (tipo tondo o croccante)"], "hu": ["burgonyaszirom", "chips"], "es": ["papas fritas"], "pl": ["chips", "chrupka ziemniaczana", "chrupka kartoflana"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ips", "primary": true}, "sporo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plej ofte unu\u0109ela reprodukta organo.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u043e\u0440\u0430"], "fr": ["spore"], "en": ["spore"], "nl": ["spoor (v.plant)"], "ru": ["\u0441\u043f\u043e\u0440\u0430"], "de": ["Spore"], "it": ["spora"], "hu": ["sp\u00f3ra"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spor", "primary": true}, "li\u0109iujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0447\u044b (\u0440\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u043d\u0430)"], "fr": ["litchi (arbre)"], "en": ["lychee", "litchi"], "nl": ["lychee-boom"], "pt": ["lechia (\u00e1rvore)", "lichieira (\u00e1rvore)", "lichi (\u00e1rvore)", "lichia (\u00e1rvore)", "litchi (\u00e1rvore)"], "ru": ["\u043b\u0438\u0447\u0438 (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "de": ["Litschibaum"], "hu": ["licsifa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "li\u0109i", "primary": false}, "kanulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tubo, kiun oni aligas al \u015dprucigilo a\u016d ofte uzas \u0109e kelkaj operacioj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043d\u044e\u043b\u044f"], "fr": ["canule"], "bg": ["\u043a\u0430\u043d\u044e\u043b\u0430"], "nl": ["canule"], "de": ["Kan\u00fcle"], "hu": ["kan\u00fcl"], "en": ["cannula"], "es": ["c\u00e1nula"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kanul", "primary": true}, "malofte": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malmulte da fojoj.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0434\u043a\u0430"], "fr": ["rarement"], "en": ["infrequently", "rarely", "seldom"], "nl": ["zelden"], "pt": ["raramente"], "el": ["\u03c3\u03c0\u03ac\u03bd\u03b9\u03b1"], "de": ["selten"], "sv": ["s\u00e4llan"], "hu": ["ritk\u00e1n"], "pl": ["rzadko"], "br": ["ral (adv.)", "ral a wezh"], "ru": ["\u0440\u0435\u0434\u043a\u043e"], "es": ["infrecuentemente", "raramente"]}, "examples": [["al liaj leteroj \u015di respondis malofte", "Spomenka \u015ctimec: Morto en Melburna tramo, Monatojaro 1997a, numero 8a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "oft", "primary": false}, "alta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alta loko, monteto.", "translations": {"be": ["\u0443\u0437\u0432\u044b\u0448\u0448\u0430", "\u0443\u0437\u0433\u043e\u0440\u0430\u043a"], "fr": ["hauteur (butte)", "butte (hauteur)"], "en": ["heights"], "nl": ["hoogte"], "pt": ["alto", "mont\u00edculo", "colina"], "ru": ["\u0432\u043e\u0437\u0432\u044b\u0448\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0441\u043e\u0442\u0430"], "de": ["Anh\u00f6he"], "it": ["altura"], "sv": ["h\u00f6jd", "kulle"], "sk": ["vyso\u010dina"], "fi": ["korkea paikka", "kukkula", "m\u00e4ki"], "pl": ["wy\u017cyna", "wzniesienia", "pag\u00f3rek"], "he": ["\u05e8\u05de\u05d4"]}, "examples": [["tiu \u0109i granda alta\u0135o ne estas natura monto", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 35"]], "subdefinitions": []}], "root": "alt", "primary": false}, "kokosarbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio palmoj (Cocos).", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043a\u043e\u0441\u0430\u0432\u0430\u044f \u043f\u0430\u043b\u044c\u043c\u0430"], "fr": ["cocotier"], "bg": ["\u043a\u043e\u043a\u043e\u0441\u043e\u0432\u0430 \u043f\u0430\u043b\u043c\u0430"], "nl": ["kokospalm"], "ru": ["\u043a\u043e\u043a\u043e\u0441\u043e\u0432\u0430\u044f \u043f\u0430\u043b\u044c\u043c\u0430"], "de": ["Kokospalme"], "hu": ["k\u00f3kuszp\u00e1lma"], "en": ["coconut palm"], "br": ["gwezenn-gokoz", "kokozenn (gwezenn)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kokos", "primary": false}, "diabolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ludilo konsistanta el bobeno, kiun oni movigas, \u0135etas supren kaj rekaptas per \u015dnuro havanta tenilon \u0109e \u0109iu ekstremo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0438\u0430\u0431\u043e\u043b\u043e"], "fr": ["diabolo (jouet)"], "bg": ["\u0434\u0438\u0430\u0431\u043e\u043b\u043e"], "pt": ["diabol\u00f4", "di\u00e1bolo"], "ca": ["di\u00e0bolo"], "de": ["Diabolo"], "hu": ["diabol\u00f3"], "en": ["diabolo"], "es": ["di\u00e1bolo"], "pl": ["diabolo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "diabol", "primary": true}, "flamengo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0444\u043b\u044f\u043c\u0456\u043d\u0433\u0430"], "fr": ["flamant"], "bg": ["\u0444\u043b\u0430\u043c\u0438\u043d\u0433\u043e"], "nl": ["flamingo"], "pt": ["flamingo", "flamengo", "fenic\u00f3ptero"], "ru": ["\u0444\u043b\u0430\u043c\u0438\u043d\u0433\u043e"], "de": ["Flamingo"], "sv": ["flamingo"], "hu": ["flaming\u00f3"], "fa": ["\u0641\u0644\u0627\u0645\u06cc\u0646\u06af\u0648"], "en": ["(greater) flamingo"], "cs": ["plame\u0148\u00e1k"], "pl": ["czerwonak", "flaming (r\u00f3\u017cowy)"]}, "examples": [["vi malkovros la kastelojn de la katara lando, sed anka\u016d la rozajn flamengojn, kiuj vivas en la lagunoj de nia marbordo", "-, Aude - la lando de la kataroj, [vidita en 2007-03]"], ["plenkreskaj flamengoj havas rozkolorajn a\u016d ru\u011dajn plumojn", "Vikipedio, artikolo \u00abflamengo\u00bb, 2008-01-12"]], "subdefinitions": []}], "root": "flameng", "primary": true}, "a\u016dstralopiteko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prahistoria malgranda homedo (Australopithecus) el genro, kiu vivis en orienta kaj suda Afriko inter 3 milionoj kaj 1 milionoj da jaroj a.K..", "translations": {"ru": ["\u0430\u0432\u0441\u0442\u0440\u0430\u043b\u043e\u043f\u0438\u0442\u0435\u043a"], "fr": ["australopith\u00e8que"], "de": ["Australopithecus"], "nl": ["australopitecus"]}, "examples": [["zono de arbaroj estis elirebla de la A\u016dstralopiteko, la plej frua prahomo", "Perez-Franco Denove: pri kiel istmeto \u015dan\u011dis la mondon soc.culture.esperanto, 2003-02-08"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dstralopitek", "primary": true}, "alvoki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Voki al si.", "translations": {"be": ["\u0437\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043a\u043b\u0456\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u043a\u043b\u0456\u043a\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["appeler"], "nl": ["oproepen"], "ru": ["\u0437\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0437\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0437\u0432\u0430\u0442\u044c"], "he": ["\u05dc\u05e7\u05e8\u05d5\u05d0 \u05dc-", "\u05dc\u05d1\u05e7\u05e9"], "hu": ["(mag\u00e1hoz) h\u00edv"]}, "examples": [["alvoku la laboristojn, kaj donu al ili salajron", null], ["alvoki iun kiel atestanton", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Peti ion vokante.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043a\u043b\u0456\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u0430\u0441\u0456\u0446\u044c"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0437\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0437\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["felh\u00edv", "felsz\u00f3l\u00edt"]}, "examples": [["alvoki ven\u011don, helpon", null], ["mi alvokas la ateston de \u0109iuj, kiuj partoprenis en la kongreso", "Z"], ["alvoki \u0109iujn kolekti\u011di sub la standardon de la partio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vok", "primary": false}, "polvo\u015dovelilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015covelilo, kun longa a\u016d mallonga tenilo, por forporti polvon kaj aliajn balaa\u0135ojn post balaado.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0432\u043e\u043a"], "en": ["dustpan"], "nl": ["stofblik"], "de": ["Kehrblech"], "sv": ["sopskyffel"], "pl": ["miote\u0142ka do kurzu"], "hu": ["szem\u00e9tlap\u00e1t"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "polv", "primary": false}, "skrofulario": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio skrofulariacoj (Scrophularia).", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043b\u043e\u0437\u044c\u043d\u0456\u0446\u0430"], "nl": ["helmkruid"], "ru": ["\u043d\u043e\u0440\u0438\u0447\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Braunwurz"], "pl": ["tr\u0119dowik"], "hu": ["g\u00f6rv\u00e9lyf\u0171"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skrofulari", "primary": true}, "praavino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Patrino de avo a\u016d avino.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0431\u0430\u0431\u043a\u0430"], "fr": ["arri\u00e8re-grand-m\u00e8re"], "bg": ["\u043f\u0440\u0430\u0431\u0430\u0431\u0430"], "nl": ["overgrootmoeder"], "ru": ["\u043f\u0440\u0430\u0431\u0430\u0431\u0443\u0448\u043a\u0430"], "de": ["Urgro\u00dfmutter", "Uroma"], "hu": ["d\u00e9danya"], "sk": ["prababka"], "en": ["great-grandmother"], "br": ["mamm-gu\u00f1v"], "ja": ["\u66fe\u7956\u6bcd [\u305d\u3046\u305d\u307c]", "\u3072\u3044\u304a\u3070\u3042\u3055\u3093"], "he": ["\u05e1\u05d1\u05ea\u05d0 \u05e8\u05d1\u05ea\u05d0"]}, "examples": [["informi\u011du, \u0109u la praavino pli bone fartas", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 64a, volumo 2a, p. 393a"]], "subdefinitions": []}], "root": "av", "primary": false}, "Interlingvao": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La saman nomon unue uzis alia lingvo internacia, kiu poste \u015dan\u011dis al \u00abLatino sen fleksio\u00bb."], "primary definition": "Lingvo internacia kreita en 1951 de Alexander Gode (1900 \u2013 1970) la\u016d precipe latinidaj vortprovizo kaj reguloj.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0442\u044d\u0440\u043b\u0456\u043d\u0433\u0432\u0430"], "fr": ["Interlingua (langue)"], "pt": ["interl\u00edngua"], "hu": ["Interlingua"]}, "examples": [["ja Interlingvao havas da\u016dre aktivan parolantaron", "S. Hartwig, Re: Basis for learning other languages [was: Welcome!], soc.culture.esperanto, 2002-12-21"]], "subdefinitions": []}], "root": "Interlingva", "primary": true}, "psiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Menso, precipe kiel studobjekto de psikologio kaj similaj sciencoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0441\u0456\u0445\u0456\u043a\u0430"], "fr": ["psych\u00e9"], "en": ["mind", "psyche"], "nl": ["geest", "psyche"], "pt": ["psique", "psiqu\u00ea (evi.)"], "ru": ["\u043f\u0441\u0438\u0445\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Psyche", "Geist"], "hu": ["pszich\u00e9", "l\u00e9lek"]}, "examples": [["tiuj kutimoj enradiki\u011das profunde en nia psiko", null], ["psikaj fenomenoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "psik", "primary": true}, "Edeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plezurplena \u011dardeno kie, la\u016d la Biblio, Dio lokis Adamon kaj Evan.", "translations": {"be": ["\u042d\u0434\u044d\u043c", "\u0420\u0430\u0439", "\u0420\u0430\u0439\u0441\u043a\u0456 \u0441\u0430\u0434"], "fr": ["\u00c9den", "jardin d'\u00c9den", "Paradis terrestre"], "en": ["Eden"], "nl": ["Hof van Eden", "Paradijs"], "pt": ["\u00c9den", "Para\u00edso"], "ru": ["\u0440\u0430\u0439", "\u044d\u0434\u0435\u043c"], "de": ["Eden", "Paradiesgarten"], "sv": ["Eden"], "hu": ["Paradicsom", "\u00c9den kertje (Biblia)"], "fa": ["\u0639\u062f\u0646"], "es": ["Ed\u00e9n"], "pl": ["Eden", "raj"]}, "examples": [["la Eternulo plantis \u011dardenon en Eden en la Oriento, kaj Li metis tien la homon, kiun Li kreis", "La Malnova Testamento, Genezo 2:8"], ["\u015dajnas al mi, ke mi estas en Edeno, kaj \u011duas tiel viglan internan plezuron, kiel se mi estus la plej feli\u0109a el la mortemuloj", "La revadoj de soleca promenanto, Oka promenado"], ["la Eternulo eligis lin el la Edena \u011dardeno", "La Malnova Testamento, Genezo 3:23"], ["\u0109iuj Edenaj arboj, kiuj estas en la \u011dardeno de Dio, enviis \u011din", "La Malnova Testamento, Je\u0125ezkel 31:9"]], "subdefinitions": []}], "root": "Eden", "primary": true}, "kondicionalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Verba modo, esprimanta agon, kies plenumo dependas de la kondi\u0109o, a\u016d estas nur probabla.", "translations": {"be": ["\u0443\u043c\u043e\u045e\u043d\u044b \u043b\u0430\u0434"], "fr": ["conditionnel (subst., gram.)"], "en": ["conditional tense"], "nl": ["voorwaardelijke wijs"], "pt": ["modo condicional", "condicional", "futuro do pret\u00e9rito"], "ru": ["\u0443\u0441\u043b\u043e\u0432\u043d\u043e\u0435 \u043d\u0430\u043a\u043b\u043e\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Konditional", "Konditionalis", "Bedingungsform", "M\u00f6glichkeitsform"], "hu": ["felt\u00e9teles m\u00f3d"], "es": ["condicional"]}, "examples": [["la kondicionalo fini\u011das en Esperanto per -us", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kondicional", "primary": true}, "animeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pt": ["desenho animado"]}, "examples": [["hodia\u016d mi pli probable televidas japanan animeon", "A. \u016cesto, La Po\u015dto Dismeo, 2001-01-31"], ["plejparto el la animeoj estas adaptoj de mangaoj, ofte kun daurigoj en longaj serioj", "Vikipedio, artikolo \u00abjapana kino\u00bb, 2007-04-18"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "animacio", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anime", "primary": true}, "skolopendro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio skolopendr edoj (Scolopendra), sudamerikaj miriapodoj, ringoformaj, venenaj.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0430\u043b\u044f\u043f\u044d\u043d\u0434\u0440\u0430"], "nl": ["duizendpoot"], "ru": ["\u0441\u043a\u043e\u043b\u043e\u043f\u0435\u043d\u0434\u0440\u0430"], "de": ["Bandassel", "Skolopender"], "pl": ["skolopendra"], "hu": ["szkolopendra"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skolopendr", "primary": true}, "vitroida kvarco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plej pura formo de nature trovita kvarco.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u0440\u043d\u044b\u0439 \u0445\u0440\u0443\u0441\u0442\u0430\u043b\u044c"], "en": ["vitreous quartz", "fused quartz"], "nl": ["bergkristal", "dragoniet"], "pt": ["quartzo v\u00edtreo"], "de": ["Bergkristall"], "hu": ["hegyikrist\u00e1ly"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kvarc", "primary": false}, "intuicio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La kapablo senpere, kvaza\u016d instinkte kompreni sen konscia rezonado a\u016d esploro.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0442\u0443\u0456\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["intuition"], "bg": ["\u0438\u043d\u0442\u0443\u0438\u0446\u0438\u044f"], "nl": ["intu\u00eftie"], "pt": ["intui\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0438\u043d\u0442\u0443\u0438\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Intuition", "instinktives Erfassen"], "it": ["intuizione (capacit\u00e0)", "intuito"], "hu": ["intu\u00edci\u00f3", "\u00f6szt\u00f6n\u00f6s meg\u00e9rz\u00e9s"], "en": ["intuition"], "es": ["intuici\u00f3n"], "pl": ["intuicja"]}, "examples": [["la intuicio, tiu alta kaj malofta naturdono, kiu el homo faras duondion, levi\u011dis el la profundo de la spirito de la juna virino kaj murmuris al \u015di en la orelon vortojn de \u011dis nun ne konataj problemoj", "Marta"], ["interpreti la tekston sole la\u016d sia lingva sento kaj intuicio, fidante sian artisman geniecon, kaj malrespektante la lingvosciencan studadon de tradukota\u0135o", "M. Malovec: Gramatiko de Esperanto. \u0108ap. 9a"], ["li per genia intuicio ekkaptis novan sciencan le\u011don", null]], "subdefinitions": []}], "root": "intuici", "primary": true}, "intuicii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kompreni per intuicio.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0442\u0443\u0438\u0442\u0438\u0432\u043d\u043e \u043f\u043e\u043d\u044f\u0442\u044c"], "en": ["intuit"], "it": ["intuire"], "pt": ["intuir"]}, "examples": [["ni klare intuicias nun, ke la mondo maltrankvilige similas al la \u015dajne neraciaj \u00abpragaj ko\u015dmaroj\u00bb, certe \u0109ar ili ne estis fantazia\u0135oj, sed simplaj speguloj de la efektivo", "Mauro Nervi: Kafka en Prago. Kiel oni vivas en ka\u011do sen kradoj. IKU 1996, Prago"], ["Laura intuicias la veron:", "Trevor Steele: Patrick White \u2015 Vivo kaj verko"]], "subdefinitions": []}], "root": "intuici", "primary": false}, "presarto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La metio kaj la arto presi, la profesio de la presistoj.", "translations": {"be": ["\u0434\u0440\u0443\u043a\u0430\u0440\u0441\u043a\u0430\u044f \u0441\u043f\u0440\u0430\u0432\u0430", "\u0434\u0440\u0443\u043a", "\u043a\u043d\u0456\u0433\u0430\u0434\u0440\u0443\u043a", "\u043f\u0430\u043b\u0456\u0433\u0440\u0430\u0444\u0456\u044f"], "fr": ["imprimerie (technique)"], "en": ["printing"], "nl": ["drukkunst"], "ru": ["\u043f\u0435\u0447\u0430\u0442\u043d\u043e\u0435 \u0434\u0435\u043b\u043e", "\u043a\u043d\u0438\u0433\u043e\u043f\u0435\u0447\u0430\u0442\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u043e\u043b\u0438\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u044f"], "hu": ["nyomd\u00e1szmesters\u00e9g", "tipogr\u00e1fia"]}, "examples": [["en la epoko de Dante ne ekzistis en E\u016dropo la presarto", "Donald Broadribb, La Purgatorio vidita de dektriajarcentulo (Dante Alighieri, Purgatorio), Monato, jaro 2002a, numero 5a, p. 27a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pres", "primary": false}, "intuicia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karakterizata per intuicio.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0442\u0443\u0456\u0442\u044b\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["intuitif"], "bg": ["\u0438\u043d\u0442\u0443\u0438\u0442\u0438\u0432\u0435\u043d"], "nl": ["intu\u00eftief"], "pt": ["intuitivo"], "ru": ["\u0438\u043d\u0442\u0443\u0438\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439"], "de": ["intuitiv"], "it": ["intuitivo"], "hu": ["intuit\u00edv", "\u00f6szt\u00f6n\u00f6s"], "en": ["intuitive"], "es": ["intuitivo"], "pl": ["intuicyjny"]}, "examples": [["intuicia kono, vera\u0135o", null], ["intuicia karaktero", null], ["li nur intuicie, ne komprenante sin mem, konstruis novan teorion", null]], "subdefinitions": []}], "root": "intuici", "primary": false}, "malpretendi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rezigni je pretendo", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f (\u043e\u0442 \u043f\u0440\u0435\u0442\u0435\u043d\u0437\u0438\u0439, \u043f\u0440\u0430\u0432)"], "fr": ["renoncer \u00e0"], "nl": ["afstand doen"], "hu": ["nem tart r\u00e1 ig\u00e9nyt"]}, "examples": [["la proletaro ne nur malpretendas defendi la nacian disvolvi\u011don de \u0109iu nacio, sed male, avertadas la masojn kontra\u016d tiaj iluzioj", "Lenin: Notoj pri la nacia problemo. Cito la\u016d A.B.C. de sennaciismo"]], "subdefinitions": []}], "root": "pretend", "primary": false}, "formikejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vivejo, kiun formikaro komune fosas a\u016d konstruas el tero, folioj a\u016d aliaj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u0440\u0430\u0448\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["fourmili\u00e8re"], "bg": ["\u043c\u0440\u0430\u0432\u0443\u043d\u044f\u043a"], "pt": ["formigueiro"], "de": ["Ameisenhaufen", "Ameisennest", "Ameisenbau"], "hu": ["hangyaf\u00e9szek"], "en": ["anthill"], "es": ["hormiguero"], "ja": ["\u30a2\u30ea\u306e\u5de3 [\u3042\u308a\u306e\u3059]"], "pl": ["mrowisko"]}, "examples": [["jen tie, jen aliloke alti\u011dis nigraj konusformaj formikejoj", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 36a"], ["meti bastonon en la formikejon", null], ["formikaro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "formik", "primary": false}, "malpretendo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rezigno je eventualaj pretendoj.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043a\u0430\u0437 (\u043e\u0442 \u043f\u0440\u0435\u0442\u0435\u043d\u0437\u0438\u0439, \u043f\u0440\u0430\u0432)"], "en": ["disclaimer"], "nl": ["afstand (v.rechten)"]}, "examples": [["se necesas, vi devas anka\u016d ricevi de via dunganto skriban malpretendon je la a\u016dtorrajto", "GPL"]], "subdefinitions": []}], "root": "pretend", "primary": false}, "via": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Poseda adjektivo a\u016d pronomo signifanta: \u00abposedata de vi, rilata al vi\u00bb (unu-nombra).", "translations": {"pl": ["tw\u00f3j"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Poseda adjektivo a\u016d pronomo signifanta: \u00abposedata de vi, rilata al vi\u00bb (multe-nombra).", "translations": {"pl": ["wasz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vi", "primary": false}, "amiantio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio liliacoj (Amianthium).", "translations": {"hu": ["amianthium"], "de": ["Amianthium"], "nl": ["amianthium"], "en": ["flypoison"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "amianti", "primary": true}, "kaperi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Perforte devigi kondukiston haltigi sian veturilon a\u016d \u015dan\u011di la direkton, plej ofte pro krimaj a\u016d politikaj celoj.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0445\u0430\u043f\u0456\u0446\u044c (\u0433\u0432\u0430\u043b\u0442\u0430\u043c)"], "fr": ["prendre d'assaut", "aborder (prendre d'assaut)", "accaparer", "d\u00e9tourner (un avion)", "s'emparer (de)", "mettre la main (sur)"], "nl": ["kapen"], "ru": ["\u0437\u0430\u0445\u0432\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c"], "de": ["entf\u00fchren", "kapern"], "hu": ["elt\u00e9r\u00edt"]}, "examples": [["kaperi aviadilon; ili kaperis la trajnon por atentigi la mondon pri la situacio en sia lando", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Perforte alproprigi al si.", "translations": {"de": ["an sich bringen", "\u00fcbernehmen"], "en": ["co-opt", "take over", "assimilate", "absorb"], "hu": ["kisaj\u00e1t\u00edt mag\u00e1nak"]}, "examples": [["unu el la konsekvencoj estis, ke la jugoslava armeo ne plu havis legitiman estron kaj estis kaperita de la beograda serba regantaro", "Michel Duc Goninaz Eks-Jugoslavio: kiu kiun mistifikas? Monato n-ro 06/2000"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Korsare kapti malamikan \u015dipon.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0437\u044f\u0442\u044c \u043d\u0430 \u0430\u0431\u043e\u0440\u0434\u0430\u0436"], "en": ["hijack", "pirate"], "hu": ["elrabol (haj\u00f3t)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kaper", "primary": true}, "ma\u015dinismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ma\u015dinepoko, industria stato, en kiu manlaboro estas pliparte anstata\u016data per ma\u015dinoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0445\u0430\u043d\u0456\u0437\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["machinisme"], "nl": ["mechanisatie"], "ru": ["\u043c\u0435\u0445\u0430\u043d\u0438\u0437\u0430\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Maschinisierung", "Mechanisierung"], "hu": ["g\u00e9pes\u00edt\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ma\u015din", "primary": false}, "komparacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sistemo, per kiu lingvo esprimas diversajn gradojn por adjektivoj kaj adverboj: pli, malpli, same.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u045e\u043d\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435 (\u0443 \u0433\u0440\u0430\u043c\u0430\u0442\u044b\u0446\u044b)"], "fr": ["comparaison (gramm.)"], "en": ["comparison"], "nl": ["trappen van vergelijking"], "pt": ["compara\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0441\u0440\u0430\u0432\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u0433\u0440\u0430\u043c.)"], "de": ["Komparation", "Steigerung"], "es": ["comparaci\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "komparaci", "primary": true}, "edzinmurdo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Intenca krima mortigo de edzino fare de edzo.", "translations": {"it": ["uxoricidio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "murd", "primary": false}, "renkonti\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interrenkonto.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0441\u0442\u0440\u0435\u0447\u0430"], "bg": ["\u0441\u0440\u0435\u0449\u0430"], "nl": ["samenloop"], "be": ["\u0441\u0443\u0441\u0442\u0440\u044d\u0447\u0430", "\u0441\u043f\u0430\u0442\u043a\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "de": ["Treffen"], "hu": ["tal\u00e1lkoz\u00e1s", "\u00f6sszej\u00f6vetel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kunokazi\u011do.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u043f\u0430\u0434\u0430\u043a"], "de": ["Zusammentreffen"], "ru": ["\u0441\u043e\u0432\u043f\u0430\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "hu": ["egybees\u00e9s"]}, "examples": [["stranga renkonti\u011do de la cirkonstancoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "renkont", "primary": false}, "ortodoksa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konforma al la tradicia doktrino.", "translations": {"fr": ["orthodoxe"], "en": ["orthodox"], "nl": ["orthodox"], "pt": ["ortodoxo"], "de": ["orthodox"], "hu": ["ortodox"], "es": ["ortodoxo"]}, "examples": [["ortodoksaj opinioj, verkistoj", null], ["ortodoksa judismo", null], ["en tiu \u0109i eseo mi pritraktos nur la ra\u016dmismon ortodoksan", "Jorge Camacho: La liturgio de l' foiro (Elementoj por ekzegezo)"]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ortodoksa kaj tial bona, aprobinda.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u0430\u0432\u0435\u0440\u043d\u044b"], "ru": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u043e\u0432\u0435\u0440\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["mi emas suspekti, ke la direktoro de \u00abEspero Katolika\u00bb... estas ne tre ortodoksa kredulo", "Lanti: La vojoj de dio estas nediveneblaj"], ["En la tridek-tria jaro de l' feli\u0109a regado de Ramzes XII, Egipto festis du solenojn, kiuj plenigis \u011diajn ortodoksajn lo\u011dantojn per fiero kaj feli\u0109o", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 1."]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Ortodoksa kaj tial tro dogmema kaj malaprobinda.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0442\u0430\u0434\u0430\u043a\u0441\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "ru": ["\u043e\u0440\u0442\u043e\u0434\u043e\u043a\u0441\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["ortodoksuloj, akceptinte unu fojon por \u0109iam ian dogmaron, ne plu interesi\u011das pri alternativoj", "W. Auld: La urbo de terura nokto. NLR, 2:1."]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la ortodoksa kristanismo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u0430\u0441\u043b\u0430\u045e\u043d\u044b"], "grc": ["\u03bf\u03c1\u03b8\u03bf\u03b4\u03cc\u03be\u03bf\u03c2"], "ru": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u043e\u0441\u043b\u0430\u0432\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["la rusa ortodoksa eklezio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ortodoks", "primary": true}, "rifu\u011drajto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rajto de persekutato al sekureco en difinita rifu\u011dloko.", "translations": {"fr": ["droit d'asile"], "nl": ["asielrecht"], "pl": ["prawo azylu"]}, "examples": [["azilrajto: la rajto obteni azilon estas garantiita, respektante la dispoziciojn de la \u011ceneva Konvencio de la 28a de Julio 1951", "-, E\u016dropa Konstitucio, dua parto, 2005"], ["okcent romaoj submetis al Grekio peton pri rifu\u011drajto", "-, Krizo pri romaaj rifu\u011dintoj..., RomNet, 2003-05-20"]], "subdefinitions": []}], "root": "rajt", "primary": false}, "\u011denerala gramatiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri la reguloj komunaj al \u0109iuj lingvoj.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0449\u0430\u044f \u0433\u0440\u0430\u043c\u043c\u0430\u0442\u0438\u043a\u0430"], "fr": ["grammaire g\u00e9n\u00e9rale"], "pt": ["gram\u00e1tica geral"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gramatik", "primary": false}, "enkovertigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Meti en koverton.", "translations": {"fr": ["mettre sous enveloppe", "mettre sous pli"]}, "examples": [["mi enkovertigas la leteron kaj iras al la po\u015dtkesto", "U. Matthias, Fajron sentas mi interne, Pro Esperanto, 1990"]], "subdefinitions": []}], "root": "kovert", "primary": false}, "gnuo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antilopo el afrika savano, nigra, kun lar\u011da kapo kaj kolhararo, vivanta en grandaj aroj, genro el familio bovedoj (Connochaetes).", "translations": {"fr": ["gnou"], "de": ["Gnu (Antilope)"], "pt": ["gnu"], "bg": ["\u0433\u043d\u0443 (\u0430\u043d\u0442\u0438\u043b\u043e\u043f\u0430)"], "it": ["gnu (antilope)"]}, "examples": [["kuiri\u011dis fuma\u0135itaj pecoj de lumba\u0135o el la gnuo", "H. Sienkiewicz, trad. M. Sygnarski, Tra dezerto kaj praarbaro, Varsovio, 1978"], ["\u0109e ni estas kvar striaj gnuoj", "Best\u011dardeno Veszpr\u00e9m n.o., naski\u011dis, 2005-2006"]], "subdefinitions": []}], "root": "gnu", "primary": true}, "skorpenedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo skorpenoformaj fi\u015doj (Scorpaenidae).", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u043e\u0440\u043f\u0435\u043d\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)", "\u0441\u043a\u043e\u0440\u043f\u0435\u043d\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Drachenk\u00f6pfe (Familie)"], "nl": ["schorpioenvissen (fam.)"], "hu": ["s\u00e1rk\u00e1nyfej\u0171 half\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skorpened", "primary": true}, "mortezoma\u015dino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ma\u015dino por fari mortezojn.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mortez", "primary": false}, "hundo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio hundedoj (Canis).", "translations": {"el": ["\u03c3\u03ba\u03cd\u03bb\u03bf\u03c2"], "fr": ["chien"], "en": ["dog"], "br": ["ki"], "be": ["\u0441\u0430\u0431\u0430\u043a\u0430"], "ca": ["gos"], "de": ["Hund"], "it": ["cane"], "vo": ["dog"], "fa": ["\u0633\u06af"], "ar": ["\u0643\u064e\u0644\u0652\u0628\u064c \u062c \u0643\u0650\u0644\u064e\u0627\u0628\u064c"], "bg": ["\u043a\u0443\u0447\u0435"], "cs": ["pes"], "hu": ["kutya"], "es": ["perro"], "ru": ["\u0441\u043e\u0431\u0430\u043a\u0430", "\u043f\u0451\u0441"], "nl": ["hond"], "pt": ["cachorro", "c\u00e3o"], "tr": ["k\u00f6pek"], "sv": ["hund"], "sk": ["pes"], "pl": ["pies"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Dombesto apartenanta al tiu genro, devenanta de lupo, kun multaj rasoj, uzata precipe por gardado kaj \u0109asado.", "translations": {}, "examples": [["li promenas kun tri hundoj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 12"], ["hundo estas plej bona amiko de homo", null], ["hundo gardanta du pordojn restos malsata", "Z"], ["bojas hundo sen puno e\u0109 kontra\u016d la suno", "Proverbaro esperanta"], ["oni lin konas kiel makulharan hundon", "Z"], ["hundo bonrasa estas bona por \u0109aso", "Proverbaro esperanta"], ["mordantaj hundoj kuras \u0109iam kun vundoj", "Proverbaro esperanta"], ["bojanta hundo ne mordas", "Z"], ["ne timu hundon bojantan, timu hundon silentan", "Proverbaro esperanta"], ["por hundon dronigi oni nomas \u011din rabia", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "hund", "primary": true}, "hunda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "De hundo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0431\u0430\u0447\u044b"], "fr": ["canin", "de chien"], "en": ["canine"], "nl": ["honds"], "pt": ["canino"], "el": ["\u03c3\u03ba\u03c5\u03bb\u03af\u03c3\u03b9\u03bf\u03c2"], "ca": ["can\u00ed"], "it": ["canino (agg.)"], "hu": ["kutya-"], "sk": ["ps\u00ed"], "fa": ["(\u0645\u0631\u0628\u0648\u0637 \u0628\u0647) \u0633\u06af", "\u0633\u06af\u06cc", "\u0633\u06af\u200c\u0633\u0627\u0646"], "br": ["-ki"], "cs": ["ps\u00ed"], "ru": ["\u0441\u043e\u0431\u0430\u0447\u0438\u0439"], "pl": ["psi"]}, "examples": [["hunda mordo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Mizera; konvena por besto, ne por homo.", "translations": {"it": ["da cane"], "pl": ["pieski"], "hu": ["kutya (\u00e1tv.)"]}, "examples": [["hunda vivo", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "hund", "primary": false}, "metabolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La sumo de la procezoj, kiuj konstruas a\u016d malkonstruas protoplasmon.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0442\u0430\u0431\u0430\u043b\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["m\u00e9tabolisme"], "en": ["metabolism"], "nl": ["metabolisme"], "pt": ["metabolismo"], "ru": ["\u043e\u0431\u043c\u0435\u043d \u0432\u0435\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432", "\u043c\u0435\u0442\u0430\u0431\u043e\u043b\u0438\u0437\u043c"], "ca": ["metabolisme"], "de": ["Stoffwechsel", "Metabolismus"], "hu": ["anyagcsere"], "fa": ["\u0633\u0648\u062e\u062a \u0648 \u0633\u0627\u0632", "\u0645\u062a\u0627\u0628\u0648\u0644\u06cc\u0633\u0645"], "es": ["metabolismo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "metabol", "primary": true}, "krilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el etaj krustuloj, precipe el la genro e\u016dfa\u016dzio (Euphausia), kiuj vivas en planktono plej abunde en Nordatlantika kaj en Pacifika maroj.", "translations": {"fr": ["krill"], "de": ["Krill"], "nl": ["krill", "walvisaas"], "pt": ["krill"]}, "examples": [["la grandaj balenoj estas \u011dibaj balenoj , kiuj man\u011das planktonojn kaj krilojn", "George, Alaska, 1997-05-23"], ["krilo nomi\u011das anka\u016d lumsalikoko a\u016d lumkankro, \u0109ar sur la okuloj kaj sur la korpo trovi\u011das lumorganoj, kiuj elsendas flav-verdan lumon", "Vikipedio, artikolo \u00abkrilo\u00bb, 2006-06-28"]], "subdefinitions": []}], "root": "kril", "primary": true}, "arkebuzo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plej malnova speco de portebla pulvopafilo, kun me\u0109o kaj stablo, uzata dum la 15a kaj 16a jarcentoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u043a\u0435\u0431\u0443\u0437\u0430"], "fr": ["arquebuse"], "de": ["Arkebuse"], "hu": ["szak\u00e1llas puska"]}, "examples": [["fari\u011di celobjekto de densa arkebuza pafado", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, \u0109apitro 38a, p. 290a"]], "subdefinitions": []}], "root": "arkebuz", "primary": true}, "sigelvakso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de vakso uzata por sigeli.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0440\u0433\u0443\u0447"], "fr": ["cire \u00e0 cacheter"], "nl": ["zegellak"], "pt": ["lacre (de cera)"], "ru": ["\u0441\u0443\u0440\u0433\u0443\u0447"], "de": ["Siegelwachs"], "it": ["ceralacca"], "hu": ["pecs\u00e9tviasz"], "br": ["koar siella\u00f1"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vaks", "primary": false}, "belgo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctatano de Belgujo.", "translations": {"be": ["\u0431\u044d\u043b\u044c\u0433\u0456\u0435\u0446"], "fr": ["Belge"], "bg": ["\u0431\u0435\u043b\u0433\u0438\u0435\u0446"], "nl": ["Belg"], "ru": ["\u0431\u0435\u043b\u044c\u0433\u0438\u0435\u0446"], "de": ["Belgier"], "hu": ["belga"], "sk": ["Belgi\u010dan"], "en": ["Belgian"], "es": ["belga"], "vo": ["belj\u00e4nel"], "pl": ["Belg"], "he": ["\u05d1\u05dc\u05d2\u05d9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "belg", "primary": true}, "naskema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Multe naskanta, tre fruktodona.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u0430\u0434\u0430\u0432\u0456\u0442\u044b"], "fr": ["prolifique", "tr\u00e8s f\u00e9cond"], "nl": ["vruchtbaar"], "ru": ["\u043f\u043b\u043e\u0434\u043e\u0432\u0438\u0442\u044b\u0439"], "de": ["geb\u00e4rfreudig", "fruchtbar"], "hu": ["term\u00e9keny"], "br": ["gouennus", "sperius"], "pl": ["p\u0142odna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nask", "primary": false}, "belga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta al la \u015dtatanoj de Belgujo.", "translations": {"be": ["\u0431\u044d\u043b\u044c\u0433\u0456\u0439\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["belge"], "bg": ["\u0431\u0435\u043b\u0433\u0438\u0439\u0441\u043a\u0438"], "nl": ["Belgisch"], "ru": ["\u0431\u0435\u043b\u044c\u0433\u0438\u0439\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["belgisch"], "hu": ["belga"], "sk": ["Belgick\u00fd"], "en": ["Belgian"], "es": ["belga"], "vo": ["belj\u00e4nik"], "pl": ["belgijski"], "he": ["\u05d1\u05dc\u05d2\u05d9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "belg", "primary": false}, "pekliberigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nuligi pekojn, mal\u015dar\u011di je pekoj.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c \u0433\u0440\u0430\u0445\u0456", "\u0430\u0434\u043f\u0443\u0441\u044c\u0446\u0456\u0446\u044c \u0433\u0440\u0430\u0445\u0456"], "fr": ["absoudre"], "nl": ["vergeven", "van zonden ontslaan"], "br": ["absolvi\u00f1", "gwalc'hi\u00f1 eus ar pec'hed"], "ru": ["\u043e\u0442\u043f\u0443\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c \u0433\u0440\u0435\u0445\u0438"], "hu": ["feloldoz b\u0171nei al\u00f3l"]}, "examples": [["pekliberigu Vian popolon Izrael, kiun Vi liberigis, ho Eternulo, kaj ne kalkulu sangon senkulpan inter Via popolo Izrael", "La Malnova Testamento, Readmono 21:8"], ["kaj la pastro pekliberigos lin per la prokulpa vir\u015dafo, kaj estos pardonite al li", "La Malnova Testamento, Levidoj 5:16"]], "subdefinitions": []}], "root": "pek", "primary": false}, "salto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subita sinlevo en aero kaj refalo.", "translations": {"fr": ["saut"], "de": ["Sprung"], "en": ["jump", "leap", "spring"], "sv": ["hopp"], "it": ["salto", "balzo"]}, "examples": [["la \u0109evalo post kelkaj saltoj de\u0135etis sian rajdanton en foson", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, feli\u0109a Jo\u0109jo"]], "subdefinitions": []}], "root": "salt", "primary": false}, "salti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Rapide sin levi tutkorpe de tero per pu\u015do de kruroj kaj refali sur saman lokon a\u016d pli malproksimen.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0430\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u043a\u043e\u043a\u043d\u0443\u0446\u044c", "\u0441\u043a\u043e\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0434\u0441\u043a\u043e\u0447\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["sauter"], "en": ["jump", "leap", "spring"], "nl": ["springen"], "ru": ["\u043f\u0440\u044b\u0433\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u044b\u0433\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0441\u043a\u0430\u043a\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0434\u0441\u043a\u0430\u043a\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0434\u0441\u043a\u043e\u0447\u0438\u0442\u044c"], "de": ["springen"], "it": ["saltare", "balzare"], "sv": ["hoppa"], "cs": ["sko\u010dit"], "hu": ["ugrik"]}, "examples": [["kiu tro rapide saltas, tiu balda\u016d haltas", "Proverbaro esperanta"], ["la montoj saltis kiel \u015dafoj, montetoj kiel \u015dafidoj", "Z"], ["\u015di saltis posten kun teruro", "B"], ["sur la vojo saltadis infanoj", "Z"], ["li saltis en la veturilon kaj forveturis", "Z"], ["birdoj saltadis de bran\u0109o sur bran\u0109on", "Z"], ["sin prepari por salto, al salto", "B"], ["per kelke da saltoj li transpasis la \u015dtuparon", "Z"], ["pro raviteco li faris transkapi\u011dan salton", "Z"], ["salte levi\u011di de la kanapo", "B"], ["saltlevi\u011di", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Rapide movi\u011di diversflanken.", "translations": {}, "examples": [["la ondoj saltis furioze sur la kruta\u0135on", "B"], ["fajreroj saltas \u0109irka\u016den, el sub la hufoj", "B"], ["\u015dia mantelo saltadis en la aero kiel granda velo de \u015dipo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Rapide senpere pasi de iu afero al alia tute malproksima kaj diferenca, ne sin okupante pri la interaj aferoj.", "translations": {}, "examples": [["estas mirinde, kiajn pensajn saltojn oni povas fari", "Z"], ["fari salton en la historio", null], ["la evoluo de la arto ofte faras saltojn de unu ekstremo \u011dis la alia", null], ["flankensalti el la logiko", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Intence preterlasi.", "translations": {}, "examples": [["la tedita leganto saltas super la moralpredikantajn pa\u011dojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Subite kreski.", "translations": {}, "examples": [["la nombro de la kongresanoj saltis dum unu monato de 300 \u011dis 800", null], ["la gradoj de varmo saltis de 8 \u011dis 25", null]], "subdefinitions": []}], "root": "salt", "primary": true}, "dresi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Instrui beston por iu celo.", "translations": {"be": ["\u0434\u0440\u044d\u0441\u0456\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["dresser (un animal)"], "en": ["train"], "pt": ["domar", "amansar", "adrestar", "ensinar", "educar (animais)"], "ru": ["\u0434\u0440\u0435\u0441\u0441\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["dressieren", "abrichten"], "pl": ["tresowa\u0107"], "es": ["entrenar (un animal)"]}, "examples": [["dresi hundojn por \u0109aso", null], ["dresi leonojn", null], ["la plej malfacila dresado estas tiu de la katoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dres", "primary": true}, "ludi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sin amuzi, sin distri, agante, ne por ia utilo, sed por nura plezuro de agado.", "translations": {"be": ["\u0433\u0443\u043b\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["jouer"], "bg": ["\u0438\u0433\u0440\u0430\u044f"], "nl": ["spelen"], "pt": ["brincar"], "ru": ["\u0438\u0433\u0440\u0430\u0442\u044c"], "de": ["spielen"], "hu": ["j\u00e1tszik"], "sk": ["hra\u0165"], "en": ["play"], "pl": ["bawi\u0107 si\u0119", "gra\u0107"], "br": ["c'hoari (v.)"], "cs": ["hr\u00e1t (si)"], "es": ["jugar"]}, "examples": [["la infanoj ludas sur la herbejo", null], ["ludi per pupo, pilko, kartoj", null], ["ludi pilkon", "B"], ["ludi kartojn", "B"], ["ludi keglojn per kranioj", "Z"], ["ludi kun iu ludon de pugnoj", "Proverbaro esperanta"], ["ludi militon", "Z"], ["la \u0135onglisto ludis per ponardoj", null], ["fari sian taskon kvaza\u016d ludante", null], ["ludi per vortoj, fari vortludojn", null], ["ludi per okuloj", null], ["la suno ludis tra la bran\u0109aro", null], ["la vento ludis tra la foliaro", null], ["la vento ludis kun \u015diaj haroj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Vetludi, riski la \u015dancojn pri gajno a\u016d perdo.", "translations": {"bg": ["\u0438\u0433\u0440\u0430\u044f"], "nl": ["speculeren"], "pl": ["gra\u0107", "obstawia\u0107 (np. zak\u0142ady)", "spekulowa\u0107 (np. na gie\u0142dzie)"], "es": ["jugar", "apostar"], "pt": ["apostar", "especular"]}, "examples": [["ludi monon", null], ["monludi", null], ["ludi en la borso, en vetkuroj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Prezenti spekta\u0135on, vivan arta\u0135on.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Muziki per instrumento por sin distri a\u016d distri aliajn.", "translations": {"bg": ["\u0441\u0432\u0438\u0440\u0438"], "nl": ["bespelen"], "pt": ["tocar (instrumento musical)"], "tp": ["kalama"], "pl": ["gra\u0107 (na instrumencie muzycznym)"], "br": ["seni\u00f1"], "es": ["tocar (un instrumento)"]}, "examples": [["Petro penis ludi sur la gitaro valson", "Patroj kaj filoj, \u0109apitro 22a, p. 143a"], ["ludi violonon", "Z"], ["gloru la Eternulon , per dekkorda psaltero ludu al Li", "La Malnova Testamento, Psalmaro 33:2"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Distri la aliajn, prezentante teatra\u0135on, aktori, roli.", "translations": {"de": ["auff\u00fchren"], "nl": ["opvoeren"], "pl": ["gra\u0107"], "es": ["actuar"], "pt": ["atuar"]}, "examples": [["ludi komedion, rolon", null], ["\u00abvi do ludu ion novan,\u00bb \u015di diris al siaj aktorinoj", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 54a, volumo 2a, p. 211a"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u015cajnigi, hipokriti.", "translations": {"de": ["vorspielen", "vormachen"], "nl": ["zich voordoen als"], "pl": ["gra\u0107"]}, "examples": [["ludi funebron, virton", null], ["ludi piulon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lud", "primary": true}, "interpremi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Premi unu al la alia.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0436\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c (\u0434\u0440\u0443\u0433 \u0441 \u0434\u0440\u0443\u0433\u043e\u043c)"], "en": ["squeeze together"], "hu": ["egym\u00e1shoz nyom"]}, "examples": [["li mem reveme fiksrigardis anta\u016d sin, interpremante la fingropintojn de siaj manoj", "Urd Hadda murdita!, p. 9"], ["tie regis vigla interpremado", "Fabeloj, volumo 3, Sub la saliko"]], "subdefinitions": []}], "root": "prem", "primary": false}, "ludo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago ludi.", "translations": {"be": ["\u0433\u0443\u043b\u044c\u043d\u044f"], "fr": ["jeu"], "en": ["game"], "nl": ["spel"], "ru": ["\u0438\u0433\u0440\u0430"], "de": ["Spiel"], "hu": ["j\u00e1t\u00e9k"], "sk": ["hra"], "es": ["juego"], "br": ["c'hoari (ak.)"], "pl": ["gra"]}, "examples": [["dan\u011dera ludo", null], ["la\u016d filozofia vidpunkto la belartoj estas speco de ludo", null], ["monludo", null], ["sportaj ludoj", null], ["meti (riski) en la ludon", "Z"], ["floraj ludoj", null], ["ludo aparte kaj aferoj aparte", "Z"], ["la ludo (\u015dan\u011daspektoj) de la lumo tra la foliaro", null], ["ser\u0109i belecon en la ludado de linioj", null], ["la ludo de la imago", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Maniero la\u016d kiu oni ludas.", "translations": {}, "examples": [["bela ludo de la orgeno, de la orkestro", null], ["malbona ludo de aktoro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tuto da \u015dancoj a\u016d atutoj, pri kiuj oni disponas.", "translations": {}, "examples": [["fari mienon fieran al ludo mizera", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "lud", "primary": false}, "trankvili\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) I\u011di trankvila 1.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u043f\u0430\u043a\u043e\u0439\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["se calmer", "se tranquilliser"], "hu": ["megnyugszik"], "nl": ["bedaren"], "ru": ["\u0443\u0441\u043f\u043e\u043a\u0430\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0443\u0441\u043f\u043e\u043a\u043e\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"]}, "examples": [["la princo trankvili\u011dis subite", "B"], ["animo mia grade trankvili\u011dos", "Z"], ["anka\u016d inter tiuj popoloj vi ne trankvili\u011dos kaj ne estos ripozo por via piedo", "Z"], ["sufi\u0109e, trankvili\u011du de l' batado, ho mia koro", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "trankvil", "primary": false}, "Franca Gvajano": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \"Monato\" donas anka\u016d nomon Franca Gviano."], "primary definition": "Franca Gujano", "translations": {"de": ["Franz\u00f6sisch-Guayana"], "bg": ["\u0424\u0440\u0435\u043d\u0441\u043a\u0430 \u0413\u0432\u0438\u0430\u043d\u0430"], "fr": ["R\u00e9gion Guyane"], "pl": ["Gujana Francuska"], "pt": ["Guiana Francesa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Gvajan", "primary": false}, "venki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Superi malamikon en batalo, milito.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u043c\u0430\u0433\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["vaincre"], "en": ["conquer"], "nl": ["overwinnen", "winnen"], "pt": ["vencer"], "el": ["\u03bd\u03b9\u03ba\u03ce"], "de": ["siegen", "besiegen"], "it": ["vincere (battere, sconfiggere)"], "hu": ["gy\u0151z", "legy\u0151z"], "ru": ["\u043f\u043e\u0431\u0435\u0436\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0431\u0435\u0434\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["mi venkis \u0109iujn kvin atakantojn", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 14"], ["nia lando venkos", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 34"], ["venkobati armeon", "Z"], ["venkopreni urbon", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Superi konkuranton.", "translations": {"de": ["siegen", "besiegen"]}, "examples": [["la la\u016dreato facile venkis \u0109iujn poetojn en la konkurso", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Transpasi malhelpa\u0135on, baron.", "translations": {"de": ["\u00fcberwinden"]}, "examples": [["sukcesa venkanto de pordoj malfermitaj", "Proverbaro esperanta"], ["li neniam venkis la alfabeton", "Proverbaro esperanta"], ["venki \u0109iujn barojn", "Z"], ["venki malfacila\u0135on", "Z"], ["venki sian timon, konsternon, multajn anta\u016dju\u011dojn", null], ["la scivolemo venkis la singardon", null], ["la partiaj pasioj venkis super la prudento", null], ["lia insisto venkis mian \u015danceli\u011don", null], ["la vero \u0109iam venkas", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 16"], ["la venkitoj de la vivo", null], ["se min ne malhelpos nevenkeblaj cirkonstancoj, mi penos veni", "Z"], ["ni povos supervenki la krizon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "venk", "primary": true}, "broga\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Akvo, restinta post brogado.", "translations": {"fr": ["jus de cuisson \u00e0 l'eau", "bouillon", "consomm\u00e9 (bouillon)", "brouet (bouillon)"], "de": ["Br\u00fche"], "hu": ["forr\u00e1zat"]}, "examples": [["la viandon li metis en korbon kaj la broga\u0135on li enver\u015dis en poton", "La Malnova TestamentoJu\u011distoj 6:19"]], "subdefinitions": []}], "root": "brog", "primary": false}, "-forma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En formo de, en formo...a, havanta formon de...o, a\u016d formon...an.", "translations": {"be": ["-\u043f\u0430\u0434\u043e\u0431\u043d\u044b", "\u0443 \u0444\u043e\u0440\u043c\u0435..."], "fr": ["-forme", "en forme de..."], "ru": ["-\u0432\u0438\u0434\u043d\u044b\u0439", "-\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b\u0439"], "de": ["-f\u00f6rmig"], "pl": ["-kszta\u0142tny", "-foremny"], "hu": ["-form\u00e1j\u00fa", "-alak\u00fa"]}, "examples": [["fadenforma, arkoforma, pirforma, longforma, belforma", "Z"], ["la ordo de paseroformaj birdoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "form", "primary": false}, "oleolampo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lampo kun me\u0109o \u0109erpanta brula\u0135on el olea rezervujo.", "translations": {"fr": ["lampe \u00e0 huile"], "de": ["\u00d6llampe"], "nl": ["olielamp"], "pl": ["lampa olejowa", "sztorm\u00f3wka"]}, "examples": [["olelampoj estas la komunaj lumigiloj de romianoj", null], ["por kompletigi niajn preparojn, ni bezonas malgrandan oleolampon, sankta pastro", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 20a, Lemuel faras eltrovon"]], "subdefinitions": []}], "root": "lamp", "primary": false}, "\u0135ura": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konfirmata per \u0135uro.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u044f\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b"], "en": ["sworn"], "nl": ["be\u00ebdigd"], "ru": ["\u043a\u043b\u044f\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["beschworen"], "it": ["giurato (agg.)"], "hu": ["esk\u00fc-"]}, "examples": [["\u0135ura interkonsento", null], ["\u0135ura promeso", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135ur", "primary": false}, "konflikti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti en konflikto.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0444\u043b\u0456\u043a\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["\u00eatre en conflit", "\u00eatre en contradiction", "\u00eatre en d\u00e9saccord", "avoir un contentieux", "avoir un diff\u00e9rend", "avoir une dispute", "avoir un litige", "se quereller"], "en": ["conflict", "clash", "be at odds with"], "nl": ["conflicteren", "in conflict zijn", "confligeren"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0444\u043b\u0438\u043a\u0442\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u043e\u0439\u0442\u0438 \u0432 \u043a\u043e\u043d\u0444\u043b\u0438\u043a\u0442"], "de": ["einen Konflikt austragen", "streiten", "im Widerstreit sein"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["persone mi ne konfliktis kun iu, nek estas io ajn persona en la fono de mia demisio", "N. Ra\u0161i\u0107 \u00abLa komitato ne montris sufi\u0109e da respondeco\u00bb Libera Folio"]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["povas iam kaj iam konflikti kun la limoj de envortaj radikoj", "Pejno S. Dividaj dilemoj http://ourworld.compuserve.com/homepages/profcon/e_divid.htm"]]}]}], "root": "konflikt", "primary": false}, "konflikto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malkonsento inter homoj, ka\u016dzita de kontra\u016deco de iliaj deziroj a\u016d opinioj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0444\u043b\u0456\u043a\u0442"], "fr": ["conflit", "antagonisme", "contentieux (subst.)", "d\u00e9saccord", "diff\u00e9rend", "dispute", "litige", "lutte", "opposition", "querelle"], "en": ["conflict", "antagonism", "clash"], "nl": ["conflict"], "pt": ["conflito", "antagonismo", "oposi\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0444\u043b\u0438\u043a\u0442", "\u0441\u0442\u043e\u043b\u043a\u043d\u043e\u0432\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Konflikt", "Streit", "Widerstreit"], "tp": ["utala"]}, "examples": [["konstanta ka\u016dzo de neniam fini\u011dontaj intergentaj konfliktoj", "Homoarnismo"], ["mi tre timas konflikton inter la re\u011do kaj la \u0109efpastroj", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 14"], ["konflikto de interesoj, pasioj", null], ["konflikto kun la propra konscienco", "B"], ["konflikto inter du regnoj", "B"], ["konflikto pri ju\u011dorajto inter du tribunaloj", null], ["armita konflikto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Nekongrueco, kontra\u016deco.", "translations": {}, "examples": [["la filmo GUASHA prenis tiun terapion kiel la \u0109efan intrigon por montri la konflikton de la \u0109ina kaj usona kulturoj", "\u0108ina filmo GUASHA kaj la \u0109ina tradicia skrap-terapio \u0108ina Radio Internacia"], ["veni en konflikton kun gramatiko", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "konflikt", "primary": true}, "delonge": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "De anta\u016dlonge kaj plu \u011dis la koncerna momento.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0430\u0432\u043d\u043e", "\u0438\u0437\u0434\u0430\u0432\u043d\u0430"], "nl": ["sinds lang"], "hu": ["r\u00e9g\u00f3ta", "r\u00e9gt\u0151l fogva"]}, "examples": [["e\u0109 unu birdon oni ne a\u016ddis, \u0109iuj jam delonge ripozis, kaj la strigo ne estis ankora\u016d hejme", "Fabeloj, volumo 4, Anneto"], ["en la tuta regiono oni jam delonge rigardis lin kiel indi\u011denon", "A. \u0108e\u0125ov, trad. M. Luka\u015d, Enujulo, La Nica literatura revuo, 3:1"], ["ni esperantistoj, cetere, konas tiun \u0109i fenomenon jam delonge", "S. Maul, Fortaleza surprizo, Monato"]], "subdefinitions": []}], "root": "long", "primary": false}, "urba akcizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Imposto pri diversaj varoj, kiam ili eniras en urbon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0430\u0442\u0430\u043a \u043d\u0430 \u045e\u0432\u043e\u0437 \u0442\u0430\u0432\u0430\u0440\u0430\u045e \u0443 \u0433\u043e\u0440\u0430\u0434", "\u043c\u044f\u0441\u0446\u043e\u0432\u044b \u043f\u0430\u0434\u0430\u0442\u0430\u043a"], "fr": ["octroi (taxe)"], "en": ["local tariff"], "nl": ["lokale accijns"], "ru": ["\u043d\u0430\u043b\u043e\u0433 \u043d\u0430 \u0432\u0432\u043e\u0437 \u0442\u043e\u0432\u0430\u0440\u043e\u0432 \u0432 \u0433\u043e\u0440\u043e\u0434"], "de": ["kommunale Verbrauchssteuer"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "akciz", "primary": false}, "\u0135uri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Atesti je Dio, jen iun a\u016d ion, kiun oni opinias sankta, ke oni diras la veron a\u016d plenumos promeson.", "translations": {"el": ["\u03bf\u03c1\u03ba\u03af\u03b6\u03bf\u03bc\u03b1\u03b9"], "fr": ["jurer", "jurer (faire un serment)", "donner sa parole", "faire serment", "pr\u00eater serment"], "bg": ["\u0437\u0430\u043a\u043b\u0435\u0432\u0430\u043c \u0441\u0435"], "nl": ["zweren"], "pt": ["jurar"], "be": ["\u043a\u043b\u044f\u0441\u044c\u0446\u0456\u0441\u044f", "\u043f\u0440\u044b\u0441\u044f\u0433\u0430\u0446\u044c"], "de": ["schw\u00f6ren", "beeiden"], "it": ["giurare"], "hu": ["esk\u00fcszik", "megesk\u00fcszik"], "en": ["swear"], "ru": ["\u043a\u043b\u044f\u0441\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u0440\u0438\u0441\u044f\u0433\u0430\u0442\u044c"], "es": ["jurar"]}, "examples": [["li \u0135uris al mi, ke li ne trinkos plu", null], ["\u0135uru al mi fidelecon kaj obeadon", "Z"], ["\u0135uri \u0135uron", "Z"], ["pri nenio oni povas \u0135uri", "Proverbaro esperanta"], ["\u0135uri per la nomo de l' patrino, per la tombo de l' patro", null], ["\u0135urinta oficisto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135ur", "primary": true}, "konflikta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al konflikto.", "translations": {"fr": ["de conflit", "conflictuel", "contraire (adj.)", "contradictoire", "divergent", "oppos\u00e9"], "nl": ["conflict-"]}, "examples": [["la transdono de Heroldo de Esperanto okazis en konflikta etoso inter LF-koop kaj la Societo \u00abHeroldo de Esperanto\u00bb", "Heroldo de Esperanto Vikipedio"], ["ilia devojigo por egoistaj celoj estigas konstantan konfliktan klimaton", "Ekzistokialo kaj specifeco de la SAT-movado SATEH"], ["se konfliktantaj partioj ne sukcesas interkonsenti, konflikta komisiono priju\u011das kaj findecidas", "IFEF: Statuto kaj regularoj http://ifef.free.fr/ifefstatut.htm"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Estanta en konflikto , konfliktanta.", "translations": {"nl": ["conflicterend", "confligerend"]}, "examples": [["konfliktaj interesoj", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 10"], ["lia kapo estis plena de maltrankvilaj kaj konfliktaj pensoj", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 15"], ["stiras distiraj, kontra\u016daj kaj konfliktaj fortoj", "K. Schubert Optimumigo de la internacia komunikado: interlingvistika rigardo al la nova industria lingvokonstruado Studoj pri interlingvistiko"], ["oni a\u016ddas konfliktajn onidirojn pri la Nazaretana sekto", "A. Kvinke La aristarka raporto de Albisturo Kvinke Monato"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: \u0108i-sence kelkaj uzas \u00abkonfliktema\u00bb, kiu tamen pli bone apliki\u011das al personoj avidaj partopreni en konfliktoj, eventuale ilin kreinte. Se ial \u00abkonflikta\u00bb aspektas ambigua, pli bone estus uzi la tute klarajn \u00abkonfliktoveka\u00bb, \u00abkonfliktosprona\u00bb a\u016d \u00abkonfliktinstiga\u00bb."], "primary definition": "(parolante pri opinio, ago k.s.) Vekanta konfliktojn.", "translations": {"nl": ["conflicterend", "confligerend"]}, "examples": [["tro da talentaj homoj turnis sin for de la temporaba kaj ofte konflikta organiza laboro je monda skalo", "M. Fettes Ni vidas la fruktojn de multjara neglektado Libera Folio"]], "subdefinitions": []}], "root": "konflikt", "primary": false}, "\u0135uro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Atesto a\u016d promeso, pri kiu oni \u0135uras.", "translations": {"el": ["\u03cc\u03c1\u03ba\u03bf\u03c2"], "fr": ["serment", "parole (serment)", "v\u0153u (serment)"], "bg": ["\u043a\u043b\u0435\u0442\u0432\u0430"], "nl": ["eed"], "pt": ["juramento", "jura"], "be": ["\u043a\u043b\u044f\u0442\u0432\u0430", "\u043f\u0440\u044b\u0441\u044f\u0433\u0430"], "de": ["Schwur", "Eid"], "it": ["giuramento"], "hu": ["esk\u00fc", "esk\u00fcv\u00e9s"], "en": ["oath"], "ru": ["\u043a\u043b\u044f\u0442\u0432\u0430", "\u043f\u0440\u0438\u0441\u044f\u0433\u0430"], "es": ["juramento"]}, "examples": [["kie \u0135uron vi a\u016ddas, malbonon suspektu", "Proverbaro esperanta"], ["tion li rakontis, postulante \u0135uron pri diskreteco", null], ["se la sango bolas, tiam lango la \u0135urojn ne avaras", "Z"], ["rompi sian \u0135uron", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135ur", "primary": false}, "pland": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bruo de plandoj sonantaj sur grundo dum irado.", "translations": {"fr": ["pat-pat (bruit de pas)"]}, "examples": [["nokte ili rampas eksteren - pland - pland, pland - pland...", "Milito kontra\u016d salamandr, libro 1a, \u0109apitro 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pland", "primary": false}, "plano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Anta\u016de pripensita kaj ordigita aran\u011do de efektivigota verko a\u016d entrepreno.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u044f\u043d"], "fr": ["plan"], "en": ["plan"], "nl": ["plan"], "pt": ["plano"], "ru": ["\u043f\u043b\u0430\u043d"], "de": ["Plan"], "hu": ["terv"], "es": ["plan"]}, "examples": [["la plano de tiu romano estas konfuza", null], ["skizi grandiozan planon de propagando", null], ["intence kaj kun anta\u016dpretigita plano ili neniel volus malutili al iu", "Z"], ["senplana aktiveco estas nur vana movi\u011demo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Desegno prezentanta konstruon, urbon a\u016d regionon kaj montranta la situacion, la proporciojn kaj la rilatojn de la diversaj partoj.", "translations": {"de": ["Plan"], "hu": ["tervrajz"]}, "examples": [["gvidlibro kun planoj kaj ilustra\u0135oj", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rilata malproksimeco en kiu trovi\u011das vida\u0135oj a\u016d en kiu estas perspektive metataj reprezenta\u0135oj en desegno a\u016d pentra\u0135o.", "translations": {"hu": ["pl\u00e1n"]}, "examples": [["la figuro de la unua plano estas belega", null], ["la montoj, kiuj formas la lastan planon", null], ["trovi\u011di sur la anta\u016da plano", "Z"], ["stari sur la unua plano", "Z"], ["tiu okazo metis sur la unuan planon la ideon pri lingvo internacia", null], ["ni devas meti niajn personajn gustojn sur la lastan planon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "plan", "primary": true}, "platvermoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Filumo de la bestoj (Plathelminthes), vermoj kun iom plata korpo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u043e\u0441\u043a\u0438\u0435 \u0447\u0435\u0440\u0432\u0438 (\u0442\u0438\u043f)"], "nl": ["platwormen"], "pt": ["platelmintos", "platelm\u00edntios", "platelmintes"], "de": ["Plattw\u00fcrmer"], "it": ["platelminti", "plathelmintes", "platyhelmintes", "vermi piatti"], "pl": ["P\u0142azi\u0144ce", "robaki p\u0142askie"], "hu": ["laposf\u00e9rgek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "verm", "primary": false}, "plani": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari planon.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u044f\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["planifier"], "nl": ["ontwerpen"], "ru": ["\u043f\u043b\u0430\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["planen"], "es": ["planear"], "hu": ["tervez"]}, "examples": [["li planis voja\u011di al Oriento, tamen la unua mondmilito devigis lin veturi al Finnlando", "N. Arolovi\u0109, La homo de la kosma konscio. Monato"], ["se estis planita murdo, kiu planis \u011din?", "R. Rotsaert, Kiu kulpas pri la morto de Lumumba?. Monato"]], "subdefinitions": []}], "root": "plan", "primary": false}, "malavara": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Facile donanta.", "translations": {"be": ["\u0448\u0447\u043e\u0434\u0440\u044b"], "fr": ["g\u00e9n\u00e9reux", "large (g\u00e9n\u00e9reux)", "prodigue"], "en": ["generous"], "nl": ["vrijgevig", "gul"], "ru": ["\u0449\u0435\u0434\u0440\u044b\u0439"], "de": ["freigiebig"], "hu": ["b\u0151kez\u0171", "adakoz\u00f3", "t\u00e9kozl\u00f3"], "br": ["brokus"], "es": ["generoso"]}, "examples": [["pri havo najbara oni estas malavara", "Proverbaro esperanta"], ["malavara je promesoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "avar", "primary": false}, "kakaoarbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043a\u0430\u0432\u0430 (\u0434\u0440\u044d\u0432\u0430)"], "fr": ["cacaoyer", "cacaotier"], "en": ["cocoa tree"], "nl": ["cacaoboom"], "ru": ["\u043a\u0430\u043a\u0430\u043e (\u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e)"], "de": ["Kakaobaum"], "tr": ["kakao"], "hu": ["kaka\u00f3fa"], "pl": ["kakaowiec"], "fi": ["kaakaopuu"], "es": ["cacao (\u00e1rbol)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kaka", "primary": false}, "malgloriga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Donanta malgloron.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043d\u0435\u0431\u043d\u044b"], "fr": ["d\u00e9shonorant"], "hu": ["gyal\u00e1zatot hoz\u00f3"], "nl": ["onterend"], "ru": ["\u043f\u043e\u0437\u043e\u0440\u044f\u0449\u0438\u0439"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "glor", "primary": false}, "malbona\u016dgura": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Anonca, ka\u016dza de malfeli\u0109iga okaza\u0135o, de misfortuno.", "translations": {"hu": ["balj\u00f3s", "omin\u00f3zus"], "be": ["\u043d\u044f\u0434\u043e\u0431\u0440\u044b", "\u043d\u0435\u0441\u043f\u0440\u044b\u044f\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["de mauvais augure", "d\u00e9favorable (signe)", "n\u00e9faste (signe)"], "en": ["of ill omen"], "ru": ["\u043f\u043b\u043e\u0445\u043e\u0439 (\u0437\u043d\u0430\u043a, \u043f\u0440\u0435\u0434\u0437\u043d\u0430\u043c\u0435\u043d\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435, \u043f\u0440\u0438\u043c\u0435\u0442\u0430)", "\u043d\u0435\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u043f\u0440\u0438\u044f\u0442\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["la korvo estas malbona\u016dgura", null]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dgur", "primary": false}, "ondokondukilo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u0108i-sence aperas anka\u016d \u00abondogvidilo\u00bb en."], "primary definition": "Kondukilo por elektromagnetaj ondoj.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u043b\u043d\u043e\u0432\u043e\u0434"], "fr": ["guide d'ondes"], "hu": ["hull\u00e1mvezet\u0151"]}, "examples": [["mi korektis la ondokondukilon en la superaltfrekvenca generatoro", "V. \u0134uravlova trad. J. Finkel Ni iros pretere \u2015 kaj plu http://www.esperanto.mv.ru/TRIZ/pretere.html"]], "subdefinitions": []}], "root": "konduk", "primary": false}, "malglorigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti ka\u016dzo de malbonfamo por iu.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043d\u044c\u0431\u0456\u0446\u044c", "\u0437\u0433\u0430\u043d\u044c\u0431\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9shonorer"], "hu": ["gyal\u00e1zatot hoz r\u00e1"], "nl": ["onteren"], "ru": ["\u043e\u043f\u043e\u0437\u043e\u0440\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["lia konduto en tiu okazo tute malglorigis lin", null]], "subdefinitions": []}], "root": "glor", "primary": false}, "kumano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de la plej okcidentaj hordoj kip\u0109akaj, kiuj nomadis okcidente de Dono kaj poste, venkite de la mongoloj, migris en Hungarujon.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0443\u043c\u0430\u043d\u0438\u043d", "\u043f\u043e\u043b\u043e\u0432\u0435\u0446"], "de": ["Kumane"], "en": ["Cuman"], "pt": ["cumano (hist.)", "kiptchak (hist.)", "polovetsiano (hist.)"], "hu": ["kun"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Posteulo de la kumanoj_.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0443\u043c\u0430\u043d\u0438\u043d"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kuman", "primary": true}, "Bosnujo kaj Hercegovino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato en la suda E\u016dropo kun \u0109efurbo Sarajevo. Teritorio de Federacio Bosnujo kaj Hercegovino kaj Respubliko Serbujo. Iam parto de Jugoslavujo. ISO-3166 kodo: BA. \u011ci limas kun Kroatujo, Montenegro, Serbujo kaj Adriatiko.", "translations": {"de": ["Bosnien und Herzegowina"], "bg": ["\u0411\u043e\u0441\u043d\u0430 \u0438 \u0425\u0435\u0440\u0446\u0435\u0433\u043e\u0432\u0438\u043d\u0430"], "en": ["Bosnia and Herzegovina"], "pl": ["Bo\u015bnia i Hercogowina"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bosn", "primary": false}, "\u0109asgardisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, komisiita por gardi \u0109asejon.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u043e\u0440\u043e\u0436 \u043e\u0445\u043e\u0442\u043d\u0438\u0447\u044c\u0438\u0445 \u0443\u0433\u043e\u0434\u0438\u0439"], "fr": ["garde-chasse"], "nl": ["jachtopziener"], "hu": ["vad\u0151r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gard", "primary": false}, "megalito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctonega monumento el prahistoriaj tempoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0433\u0430\u043b\u0456\u0442"], "fr": ["m\u00e9galithe"], "nl": ["megaliet"], "pt": ["meg\u00e1lito"], "ru": ["\u043c\u0435\u0433\u0430\u043b\u0438\u0442"], "de": ["Megalith"], "hu": ["megalit"], "br": ["meurvaen"], "pl": ["megalit"]}, "examples": [["la megalitoj, vicoj de starantaj \u015dtonoj, estis starigitaj \u0109irka\u016d la jaro 2000 anta\u016d Kristo", "Josette Ducloyer: Bretonio, Monatojaro 2000a, numero 2a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "megalit", "primary": true}, "alpingli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fiksi per pinglo.", "translations": {"fa": ["\u0633\u0646\u062c\u0627\u0642 \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0633\u0646\u062c\u0627\u0642 \u0632\u062f\u0646 (\u0628\u0647)"], "fr": ["\u00e9pingler"], "hu": ["megt\u0171z", "odat\u0171z (t\u0171vel)", "let\u0171z"], "nl": ["vastspelden"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043a\u043e\u043b\u043e\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0448\u043f\u0438\u043b\u0438\u0442\u044c (\u0431\u0443\u043b\u0430\u0432\u043a\u043e\u0439)"]}, "examples": [["Panjo, panjo, atendu, mi alpinglos malanta\u016de la tuketon!", "La Revizo, akto 1a, sceno 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pingl", "primary": false}, "pinio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de pino (Pinus pinea), mediteranea pingloarbo kun ombrelosimila bran\u0109aro kaj man\u011deblaj semoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0456\u043d\u0456\u044f"], "bg": ["\u043f\u0438\u043d\u0438\u044f"], "nl": ["tamme pijnboom"], "pt": ["pinheiro-manso"], "ru": ["\u043f\u0438\u043d\u0438\u044f"], "de": ["Pinie"], "hu": ["mandulafeny\u0151", "erny\u0151feny\u0151", "p\u00ednia", "p\u00edneafeny\u0151"], "fa": ["\u06a9\u0627\u062c \u0628\u0627\u062f\u0627\u0645\u06cc", "\u06a9\u0627\u062c \u0686\u062a\u0631\u06cc", "\u06a9\u0627\u062c \u0633\u0646\u06af\u06cc"], "en": ["pine", "stone pine", "umbrella pine"], "pl": ["pinia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pini", "primary": true}, "inversio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aran\u011do de frazo, kiu ne prezentas la ordinaran ordon.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0432\u044d\u0440\u0441\u0456\u044f", "\u0437\u0432\u0430\u0440\u043e\u0442\u043d\u044b \u043f\u0430\u0440\u0430\u0434\u0430\u043a \u0441\u043b\u043e\u045e"], "fr": ["inversion (gramm.)"], "en": ["inversion (gram.)"], "nl": ["inversie"], "pt": ["invers\u00e3o (gram\u00e1tica)"], "ru": ["\u0438\u043d\u0432\u0435\u0440\u0441\u0438\u044f", "\u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u043d\u044b\u0439 \u043f\u043e\u0440\u044f\u0434\u043e\u043a \u0441\u043b\u043e\u0432"], "de": ["Inversion", "Umkehrung der regelm\u00e4\u00dfigen Wortfolge"], "hu": ["sz\u00f3rend megford\u00edt\u00e1sa", "ford\u00edtott sz\u00f3rend"], "fa": ["\u062a\u0642\u062f\u06cc\u0645 \u0648 \u062a\u0623\u062e\u06cc\u0631 (\u0628\u062f\u06cc\u0639)"], "es": ["inversi\u00f3n", "hip\u00e9rbaton"]}, "examples": [["inversio estas ofta en poezia\u0135oj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "inversi", "primary": true}, "pluigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plue fari.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0446\u044f\u0433\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0434\u0430\u045e\u0436\u0430\u0446\u044c"], "nl": ["voortgaan met"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0434\u043e\u043b\u0436\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0434\u043e\u043b\u0436\u0438\u0442\u044c"], "fi": ["jatkaa", "pident\u00e4\u00e4"], "pl": ["kontynuowa\u0107"], "hu": ["folytat", "meghosszabb\u00edt"]}, "examples": [["li pluigis la laboradon", null], ["la kreditoroj ne plu volis pluigi la krediton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "plu", "primary": false}, "spiritualismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Filozofia doktrino la\u016d kiu la animo konsistigas substancan reala\u0135on ekzistantan aparte kaj sendepende de la korpo kaj materio.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043f\u0456\u0440\u044b\u0442\u0443\u0430\u043b\u0456\u0437\u043c"], "en": ["spiritualism"], "nl": ["spiritualisme"], "ru": ["\u0441\u043f\u0438\u0440\u0438\u0442\u0443\u0430\u043b\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Spiritualismus"], "hu": ["spiritualizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Filozofia doktrino, la\u016d kiu la menso estas nereduktebla al la materio.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Inklino \u015dati, en la praktika vivo, la spiritajn bonojn super la materiaj.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spiritualism", "primary": true}, "febla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0441\u043b\u0430\u0431\u044b"], "fr": ["faible"], "nl": ["zwak"], "pt": ["fraco", "d\u00e9bil"], "ru": ["\u0441\u043b\u0430\u0431\u044b\u0439"], "de": ["schwach"], "hu": ["gyenge"], "es": ["d\u00e9bil"], "pl": ["s\u0142aby"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "febl", "primary": true}, "uzurpanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu uzurpis aliulan propra\u0135on.", "translations": {"fr": ["usurpateur"], "it": ["usurpatore"]}, "examples": [["\u00abkiel vi arogis kontra\u016dbatali min, vian regnestron?\u00bb La kapitano respondis per firma vo\u0109o: \u00abVi ne estas mia regnestro, vi estas rabisto kaj uzurpulo. \u0108u vi a\u016ddas?\u00bb", "A. Pu\u015dkin, trad. M. \u015cidlovskaja, La kapitanfilino, [1927]"], ["la uzurpantojn pu\u015das de si tero, / la arboj pafas, mordas la arbusto", "K. Kalocsay, Partizanoj, en: Tra la \u015dtormo, 1939-1945"]], "subdefinitions": []}], "root": "uzurp", "primary": false}, "imperio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda plurnacia regno, kiu povas esti bazita sur militforto, ideologio a\u016d dinastia principo, kutime monarkio kies estro sin rigardas supera al la re\u011doj.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043c\u043f\u0435\u0440\u0438\u044f"], "fr": ["empire (politique)"], "en": ["empire"], "nl": ["keizerrijk", "rijk"], "pt": ["imp\u00e9rio"], "be": ["\u0456\u043c\u043f\u044d\u0440\u044b\u044f"], "de": ["Reich", "Imperium", "Reich", "Imperium", "Gro\u00dfreich", "Weltreich"], "hu": ["birodalom", "imp\u00e9rium"], "fa": ["\u0627\u0645\u067e\u0631\u0627\u0637\u0648\u0631\u06cc"], "es": ["imperio"], "pl": ["imperium", "cesarstwo", "rzesza"]}, "examples": [["la roma, \u0109ina, germana, a\u016dstra-hungara imperio", null], ["la napoleona imperio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La tuto de granda regno kun siaj kolonioj.", "translations": {"nl": ["imperium"], "pl": ["imperium"]}, "examples": [["la franca, brita imperio", null], ["akiri al si gravan kolonian imperion", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Granda kaj kutime supernacia kompanio.", "translations": {"nl": ["imperium"], "pl": ["imperium"]}, "examples": [["la imperio de Majkrosoft", null]], "subdefinitions": []}], "root": "imperi", "primary": true}, "trafikcirklo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ofte meze de trafikcirklo estas \u011dardeno a\u016d fontano a\u016d arta\u0135o (skulpta\u0135o) a\u016d reklamaj afi\u015doj kaj tiel plu."], "primary definition": "Loko, kie veturiloj devas ronde \u0109irka\u016dveturi unudirekte, por transiri de unu al alia de la kunligataj stratoj a\u016d vojoj.", "translations": {"fr": ["rond-point", "giratoire", "carrefour giratoire"], "en": ["roundabout", "traffic circle"], "nl": ["rotonde", "rondpunt", "verkeersplein"], "pt": ["rotat\u00f3ria", "r\u00f3tula (tr\u00e1fego)"], "de": ["Kreisverkehr"], "it": ["isola rotazionale", "rotatoria"], "hu": ["k\u00f6rforgalom", "k\u00f6rforgalmi csom\u00f3pont"], "da": ["rundk\u00f8rsel"], "es": ["glorieta", "rotonda"]}, "examples": [["\u011duste de la trafikcirklo Zamenhof, Rachel kaj David ekiris 15 jul 2000", "Henri MassonPost 23-monata voja\u011do La Ondo de Esperantojaro 2002a, numero 7a"], ["de la eksa ju\u011dista domo \u011dis la trafikcirklo \u0109e la enirejo de la urbo", "Garbhan MACAOIDH, Ho, tempoj! Ho, moroj!, Monato, 2000/09, p. 20"]], "subdefinitions": []}], "root": "cirkl", "primary": false}, "imperii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Regi, kiel imperio; superpotenci.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043b\u0430\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0432\u0435\u043b\u0435\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0446\u0430\u0440\u0438\u0442\u044c"], "en": ["rule (as an empire)"], "nl": ["heersen"], "pt": ["imperar"], "hu": ["uralkodik (birodalmon)"]}, "examples": [["dividu kaj imperiu!", null], ["la romana imperiado iam etendi\u011dis super Anglujo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "imperi", "primary": false}, "snobi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Afekti superecon kontra\u016d aliuloj.", "translations": {"fr": ["snober"]}, "examples": [["oni snobas aliajn homojn per la kulto de la \u00ab\u011dusta vorto\u00bb", "M. M. Campagna, Re: Pri la cirkulero de R Eichholz, soc.culture.esperanto, 1993-12-19"]], "subdefinitions": []}], "root": "snob", "primary": false}, "flugdrako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0437\u0434\u0443\u0448\u043d\u044b\u0439 \u0437\u043c\u0435\u0439"], "fr": ["cerf-volant"], "de": ["Flugdrache"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "drak", "primary": false}, "Japanujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Insularo en Orienta Azio kun kvar \u0109efaj insuloj, konsistiganta \u015dtaton, kies \u0109efurbo estas Tokio.", "translations": {"fr": ["Japon"], "bg": ["\u042f\u043f\u043e\u043d\u0438\u044f"], "nl": ["Japan"], "de": ["Japan"], "it": ["Giappone"], "hu": ["Jap\u00e1n"], "en": ["Japan"], "sv": ["Japan"], "pl": ["Japonia", "Kraj Kwitn\u0105cej Wi\u015bni (poet.)"]}, "examples": [["sur unu el la insuloj de Japanujo oni okaze eltrovis novan nutran kreska\u0135on, al kiu oni donis la nomon Polygonum Saghalae", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, Nova nutra kreska\u0135o"]], "subdefinitions": []}], "root": "japan", "primary": false}, "snobo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu sendistinge imitas \u0109ion modan a\u016d altklasan, kaj sentigas malestimon al aliaj aferoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u043d\u043e\u0431"], "fr": ["snob"], "nl": ["snob"], "ru": ["\u0441\u043d\u043e\u0431"], "ca": ["esnob"], "de": ["Snob"], "hu": ["sznob"], "es": ["esnob"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "snob", "primary": true}, "kojono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["couille (testicule)", "burne", "coucougnette", "valseuse (testicule)"], "en": ["testicle", "ball", "nut"], "nl": ["kloot", "testikel"], "pl": ["jajo (wulgarnie)"], "pt": ["ovo"]}, "examples": [["vi ne povus e\u0109 vendi kojonojn al e\u016dnuko", "Cezaro RossettiKredu Min, Sinjorino! jaro 1990a, \u0109apitro 3a, p. 28a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kojon", "primary": true}, "ordinara logaritmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Logaritmo kun bazo 10.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u0435\u0441\u044f\u0442\u043a\u043e\u0432\u044b \u043b\u0430\u0433\u0430\u0440\u044b\u0442\u043c"], "fr": ["logarithme d\u00e9cimal"], "en": ["common logarithm"], "nl": ["tiendelig logaritme"], "pt": ["logaritmo decimal"], "ru": ["\u043e\u0431\u044b\u043a\u043d\u043e\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 \u043b\u043e\u0433\u0430\u0440\u0438\u0444\u043c"], "de": ["Zehner-Logarithmus"], "hu": ["term\u00e9szetes alap\u00fa logaritmus"], "pl": ["logarytm dziesi\u0119tny", "logarytm Briggsa"]}, "examples": [["tabelo de ordinaraj logaritmoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "logaritm", "primary": false}, "fe\u016ddismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fe\u016dda re\u011dimo.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0435\u043e\u0434\u0430\u043b\u0438\u0437\u043c"], "fr": ["f\u00e9odalit\u00e9 (r\u00e9gime)", "f\u00e9odalisme (r\u00e9gime)"], "en": ["feudalism"], "de": ["Lehnswesen", "Feudalismus"], "es": ["feudalismo"], "hu": ["feudalizmus", "h\u0171b\u00e9ris\u00e9g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fe\u016dd", "primary": false}, "amoristo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Viro, kiu profesie sekse agas.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0438\u0433\u043e\u043b\u043e"], "fr": ["prostitu\u00e9", "gigolo", "tapin (prostitu\u00e9)"], "en": ["gigolo", "prostitute", "whore", "hooker"], "nl": ["gigolo", "prostituee", "hoer"], "pt": ["prostituto", "garoto de programa"], "de": ["Prostituierter", "Callboy"], "it": ["gigol\u00f2", "accompagnatore (gigol\u00f2)"], "hu": ["selyemfi\u00fa", "zsigol\u00f3", "kitartott"], "pl": ["m\u0119ska prostytutka", "\u017cigolak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "amor", "primary": false}, "preteratenti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne rimarki pro manko de atento, ne rigardi kiel gravan.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435 \u0437\u0430\u045e\u0432\u0430\u0436\u044b\u0446\u044c", "\u043d\u0435 \u0437\u044c\u0432\u044f\u0440\u043d\u0443\u0446\u044c \u0443\u0432\u0430\u0433\u0456", "\u043f\u0440\u0430\u043f\u0443\u0441\u044c\u0446\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["n\u00e9gliger (occasion, conseil)", "laisser passer"], "en": ["overlook"], "nl": ["geen aandacht schenken aan"], "ru": ["\u043d\u0435 \u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c \u0432\u043d\u0438\u043c\u0430\u043d\u0438\u044f", "\u043d\u0435 \u0437\u0430\u043c\u0435\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0441\u043c\u043e\u0442\u0440\u0435\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u043f\u0443\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c"], "de": ["verpassen"], "hu": ["figyelmen k\u00edv\u00fcl hagy"], "sk": ["prehliadnu\u0165 (nezbada\u0165)"], "br": ["na ober van (eus, ouzh)"], "pl": ["przeoczy\u0107", "nie zauwa\u017cy\u0107", "przegapi\u0107", "przepu\u015bci\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "atent", "primary": false}, "embarasa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ka\u016dzanta embarason.", "translations": {"be": ["\u0446\u044f\u0436\u043a\u0456"], "fr": ["embarrassant", "embarrass\u00e9", "encombrant", "g\u00ean\u00e9 (embarrass\u00e9)", "d\u00e9licat (embarrassant)", "ennuyeux (embarrassant)"], "en": ["awkward", "cumbersome", "troublesome"], "ru": ["\u0437\u0430\u0442\u0440\u0443\u0434\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["peinlich", "verlegen"], "pl": ["blokuj\u0105cy", "tarasuj\u0105cy", "zawalaj\u0105cy", "korkuj\u0105cy (drog\u0119)"], "hu": ["zavar\u00f3", "probl\u00e9m\u00e1s"]}, "examples": [["la elekto de ta\u016dga formo estas ofte embarasa", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Embarasoplena, vidiganta embarason.", "translations": {"en": ["embarrassing"], "pl": ["ambarasuj\u0105cy", "k\u0142opotliwy"], "hu": ["zavart", "zavarodott"]}, "examples": [["havi embarasan mienon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "embaras", "primary": false}, "embarasi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u011ceni la movojn, la agadon per materiaj malhelpoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0448\u043a\u0430\u0434\u0436\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u043c\u0456\u043d\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["embarrasser", "emp\u00eatrer", "encombrer", "g\u00eaner (embarrasser)"], "en": ["perplex", "encumber", "inconvenience", "hamper", "impede", "hinder"], "ru": ["\u0437\u0430\u0442\u0440\u0443\u0434\u043d\u044f\u0442\u044c", "\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c \u0432 \u0437\u0430\u0442\u0440\u0443\u0434\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u043f\u043e\u043b\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043c\u0435\u0448\u0430\u0442\u044c"], "de": ["behindern", "peinigen"], "hu": ["(\u00f6ssze)zavar", "neh\u00e9zs\u00e9get okoz"], "pl": ["blokowa\u0107", "tarasowa\u0107", "zawala\u0107", "korkowa\u0107 (drog\u0119)"]}, "examples": [["tiu paka\u0135o embarasas min", null], ["veturiloj embarasas la straton", null], ["malembarasi \u0109ambron", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Meti iun en situacion, el kiu li ne povas facile eliri.", "translations": {"en": ["embarrass"], "pl": ["narobi\u0107 ambaras", "narobi\u0107 k\u0142opotu", "przysparza\u0107 k\u0142opotu", "wp\u0119dza\u0107 w opa\u0142y", "wp\u0119dza\u0107 w tarapty"]}, "examples": [["la dismembri\u011do de la lingvo neniom embarasas la lernanton", null], ["tiu demando multe embarasis lin", null], ["li embarasi\u011dis en mensogon", null], ["embarasite respondi", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "embaras", "primary": false}, "krustuloj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Klaso de artikpieduloj (Crustacea), kovritaj de karapaco kaj spirantaj per brankoj, plej ofte vivantaj en akvo.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u043a\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b\u0435"], "fr": ["crustac\u00e9s"], "en": ["crustacean"], "nl": ["schaaldieren"], "de": ["Krebstiere", "Krustentiere"], "hu": ["r\u00e1kok (oszt\u00e1ly)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "krust", "primary": false}, "piediri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Iri piede.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0434\u0442\u0438 \u043f\u0435\u0448\u043a\u043e\u043c"], "fr": ["marcher (\u00e0 pied)"], "pt": ["caminhar (\u00e0 p\u00e1)"], "de": ["zu Fu\u00df gehen", "wandeln"], "pl": ["i\u015b\u0107 pieszo"], "hu": ["gyalogol"]}, "examples": [["David venkoprenis de li mil \u0109arojn kaj sep mil rajdantojn kaj dudek mil piedirantojn", "La Malnova TestamentoI. Kroniko 18:4"]], "subdefinitions": []}], "root": "ir", "primary": false}, "serumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Artefarita medikamenta likva\u0135o, de variaj kombinoj, por subha\u016dtaj en\u015dprucigoj, vakcinoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u044b\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["s\u00e9rum"], "en": ["serum (medicine)"], "nl": ["serum"], "ru": ["\u0441\u044b\u0432\u043e\u0440\u043e\u0442\u043a\u0430 (\u043f\u0440\u0435\u043f\u0430\u0440\u0430\u0442)"], "de": ["Serum"], "it": ["siero (medicina)"], "hu": ["sz\u00e9rum (k\u00e9sz\u00edtm\u00e9ny)"], "fa": ["\u0633\u0631\u0645"], "sv": ["serum"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "serum", "primary": true}, "adjunkto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Helpanta oficisto.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434'\u044e\u043d\u043a\u0442", "\u043f\u0430\u043c\u043e\u0447\u043d\u0456\u043a", "\u0430\u0441\u044b\u0441\u0442\u044d\u043d\u0442"], "fr": ["adjoint", "assistant"], "en": ["adjunct"], "nl": ["adjunct"], "pt": ["adjunto", "assistente", "auxiliar"], "ru": ["\u043f\u043e\u043c\u043e\u0449\u043d\u0438\u043a", "\u0430\u0441\u0441\u0438\u0441\u0442\u0435\u043d\u0442", "\u0430\u0434\u044a\u044e\u043d\u043a\u0442"], "hu": ["helyettes", "adjunktus"], "sk": ["pomocn\u00fd \u00faradn\u00edk"], "es": ["asistente"]}, "examples": [["adjunkto de urbestro, de direktoro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "adjunkt", "primary": true}, "fi\u015derco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Triviala a\u016d iel \u015doka malserioza\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u043e\u0445\u0430\u044f \u0448\u0443\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["mauvaise plaisanterie"], "de": ["schlechter Scherz"], "it": ["grossolanit\u00e0"]}, "examples": [["poeto de vortludoj, fi\u015dercoj, komentoj pri homaj absurda\u0135oj", "Ne nur leteroj de plum-amikoj, esperanta poezio: mirakla rikolto"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015derc", "primary": false}, "bokso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arto, sporto de pugnolukto.", "translations": {"be": ["\u0431\u043e\u043a\u0441"], "fr": ["boxe (sport)"], "en": ["boxing", "pugilism"], "ru": ["\u0431\u043e\u043a\u0441"], "de": ["Boxen", "Faustkampf"], "sv": ["boxning"], "hu": ["\u00f6k\u00f6lv\u00edv\u00e1s", "boksz"], "sk": ["box"], "es": ["boxeo", "box", "pugilismo"], "it": ["boxe", "pugilato"], "pl": ["boks"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "boks", "primary": false}, "afina hiperebeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Afina subspaco, direktata de vektora hiperebeno.", "translations": {"be": ["\u0430\u0444\u0456\u043d\u043d\u0430\u044f \u0433\u0456\u043f\u044d\u0440\u043f\u043b\u043e\u0441\u043a\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["hyperplan affine"], "en": ["affine hyperplane"], "ru": ["\u0430\u0444\u0444\u0438\u043d\u043d\u0430\u044f \u0433\u0438\u043f\u0435\u0440\u043f\u043b\u043e\u0441\u043a\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["affine Hyperebene"], "it": ["iperpiano affine"], "hu": ["affin hipers\u00edk"], "fa": ["\u0627\u0628\u0631\u0635\u0641\u062d\u0647\u0654 \u0622\u0641\u06cc\u0646"], "pl": ["hiperp\u0142aszczyzna afiniczna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hipereben", "primary": false}, "Historia materialismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Historia materiismo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u0441\u0442\u0430\u0440\u044b\u0447\u043d\u044b \u043c\u0430\u0442\u044d\u0440\u044b\u044f\u043b\u0456\u0437\u043c"], "de": ["historischer Materialismus"], "hu": ["t\u00f6rt\u00e9nelmi materializmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "material", "primary": false}, "duonglobo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Duono de globo; objekto havanta tian formon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0443\u0448\u0430\u0440\u0438\u0435"], "fr": ["h\u00e9misph\u00e8re"], "en": ["hemisphere"], "nl": ["halfrond", "hemisfeer"], "pt": ["hemisf\u00e9rio"], "be": ["\u043f\u0430\u045e\u0448\u0430\u0440'\u0435", "\u043f\u0430\u045e\u043a\u0443\u043b\u044f"], "hu": ["f\u00e9lg\u00f6mb"], "pl": ["p\u00f3\u0142kula"], "es": ["hemisferio"]}, "examples": [["la dekstra duonglobo de la cerbo", null], ["la norda duonglobo", null], ["la orienta duonglobo", null], ["antipodo loko de la tero ku\u015danta sub niaj piedoj sur la alia duonglobo", "PV"]], "subdefinitions": []}], "root": "glob", "primary": false}, "n-opo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: El la klarigaj elementoj troveblaj en sekvus, ke n-opo estus nenio alia ol n-elementa aro. La sama a\u016dtoro preferas nomi \u00abn-vico\u00bb la nocion, kiu respondas al la supra difino. Male, la difino trovebla en estas te\u0125nike malsama al la nia, sed la\u016dcele kongruas."], "primary definition": "Opo kun n termoj.", "translations": {"ru": ["n-\u043a\u0430", "n-\u043d\u0430\u0431\u043e\u0440", "\u043a\u043e\u0440\u0442\u0435\u0436"], "fr": ["n-uplet"], "en": ["n-tuple"], "de": ["n-Tupel"], "hu": ["n-es (csoport)"], "pl": ["ci\u0105g n-wyrazowy"]}, "examples": [["n-opon oni kutime signas per skriba\u0135o de la tipo (x1,x2,... xn)", null], ["la objektojn konsistigantajn n-opon oni nomas \u011diaj anoj a\u016d termoj", null], ["duopoj anka\u016d nomi\u011das paroj", null], ["koordinata triopo", null], ["kvaropo, kvinopo, sesopo, sepopo, okopo..", null]], "subdefinitions": []}], "root": "op", "primary": false}, "afina rekto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unudimensia afina spaco.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0444\u0444\u0438\u043d\u043d\u0430\u044f \u043f\u0440\u044f\u043c\u0430\u044f"], "fr": ["droite affine"], "en": ["affine line"], "de": ["affine Gerade"], "pl": ["prosta afiniczna"], "hu": ["affin egyenes"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rekt", "primary": false}, "fonto-aro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u0108i-sence troveblas anka\u016d \u00abargumentaro\u00bb , sed termino simetria al \u00abcelo-aro\u00bb \u015dajnis al ni preferinda. Notu, ke fonta kaj cela aroj estas nocioj, uzataj precipe, kiam la rilato estas konsiderata kiel unu- a\u016d plur-senca funkcio. Tamen la nocioj estas pravigitaj anka\u016d kadre de internaj rilatoj, ofte prezenteblaj per grafeoj. Elemento estas en la cela aro, se \u011din trafas sago, kaj en la fonta aro, se sago eliras de \u011di."], "primary definition": "(de rilato) La unua aro de la kartezia produto, kies subaro \u011di estas.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u043b\u0430\u0441\u0442\u044c \u043e\u043f\u0440\u0435\u0434\u0435\u043b\u0435\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["ensemble de d\u00e9part"], "en": ["domain"], "de": ["Definitionsbereich"], "it": ["dominio (mat.)"], "pl": ["dziedzina"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ar", "primary": false}, "\u0109irka\u016d...-n": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pri la prepoziciaj kuna\u0135oj kun al, vidu rimarkon sub al \u0109e."], "primary definition": "Al loko situanta \u0109irka\u016d.", "translations": {"fr": ["autour de (avec mouvement vers)", "aux alentours de (avec mouvement vers)", "aux environs de (avec mouvement vers)", "tout autour de (avec mouvement vers)", "sur le pourtour de (avec mouvement vers)"], "pl": ["ko\u0142o", "wok\u00f3\u0142", "dooko\u0142a"]}, "examples": [["meti saka\u0135on \u0109irka\u016d sian lumbon", "La Malnova TestamentoGenezo 37:34"], ["la virino subite levi\u011dis kaj \u0135etis amba\u016d brakojn \u0109irka\u016d la kolon de la knabino", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109irka\u016d", "primary": false}, "kompozitoj": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kompozito estas anka\u016d nomo de materialo el fibro kaj plasto."], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u043e\u0436\u043d\u043e\u0446\u0432\u0435\u0442\u043d\u044b\u0435"], "fr": ["compos\u00e9es"], "nl": ["composieten", "samengesteldbloemigen"], "pt": ["compostas"], "de": ["Korbbl\u00fctler"], "hu": ["f\u00e9szkesvir\u00e1gzat\u00faak", "aszterf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kompozit", "primary": true}, "konfida": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Montranta konfidon.", "translations": {"fr": ["qui d\u00e9note de la confiance", "de confiance"], "hu": ["bizalmas"]}, "examples": [["sinjorino Breine sian edzon kaj Stella\u2019n en viva kaj konfida interparolado", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo EsperantoLa porcio da glacia\u0135o"], ["al mi komisiis konfidan mision", "H. Vallienne\u0108u li?\u0109ap. 10"], ["la bestoj ne atakis ilin, kontra\u016de ili proksimi\u011dis konfide", "Fratoj Grimm trad. K. Bein Elektitaj fabeloj Ne\u011dulino kaj Rozulino"], ["tiam ni povos konfide transdoni la sorton de nia afero", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "konfid", "primary": false}, "Sovetunio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unio de Sovetaj Socialismaj Respublikoj", "translations": {"be": ["\u0421\u0430\u0432\u0435\u0446\u043a\u0456 \u0421\u0430\u044e\u0437"], "fr": ["Union sovi\u00e9tique"], "en": ["Soviet Union"], "nl": ["Sovjetunie"], "ru": ["\u0421\u043e\u0432\u0435\u0442\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0421\u043e\u044e\u0437"], "de": ["Sowjetunion"], "tr": ["Sovyetler Birli\u011fi"], "hu": ["Szovjetuni\u00f3"], "pl": ["Zwi\u0105zek Socjalistycznych Republik Radzieckich", "Sowiety (pot., obra\u017al.)"]}, "examples": [["lin delonge interesas Sovetunio", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "sovet", "primary": false}, "konfido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sento de tiu, kiu konfidas.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0432\u0435\u0440"], "fr": ["confiance", "foi (confiance)", "esp\u00e9rance (confiance)", "abandon (fait de se confier)"], "hu": ["bizalom"], "nl": ["trouw"], "ru": ["\u0434\u043e\u0432\u0435\u0440\u0438\u0435"]}, "examples": [["akiri, \u011dui, perdi ies konfidon", null], ["havi plenan konfidon al iu", "Z"], ["ne pripensu malbonon kontra\u016d via proksimulo, kiam li kun konfido lo\u011das \u0109e vi", "La Malnova TestamentoSentencoj 3:29"], ["konfido naskas konfidon", "Proverbaro esperanta"], ["tro da konfido kondukas al perfido", "Proverbaro esperanta"], ["kun konfido neniam rapidu", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "konfid", "primary": false}, "konfidi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0432\u044f\u0440\u0430\u0446\u044c", "\u0434\u0430\u0432\u0435\u0440\u044b\u0446\u044c"], "en": ["entrust"], "pt": ["confiar", "ter confian\u00e7a em", "crer", "fiar-se de", "contar com"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Transdoni al ties prizorgo kun plena fido, ke li plenumos la taskon honeste, kompetente.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u0432\u0435\u0440\u0438\u0442\u044c (\u0447\u0442\u043e-\u043b. \u043a\u043e\u043c\u0443-\u043b.)"], "fr": ["confier (qc ou qn \u00e0 qn)", "remettre (qc \u00e0 qn en confiance)"], "de": ["anvertrauen"], "nl": ["toevertrouwen"], "hu": ["r\u00e1b\u00edz"]}, "examples": [["forveturante la gepatroj konfidis la infanon al la vartistino", "B"], ["vi la gajnon de la veto konfidis ne al tute \u011dusta mano", "Z"], ["konfidi komision al iu", null], ["la al mi konfiditan havon mi bone administris", "Z"], ["ili \u015dipiris al Antio\u0125ia, de kie ili estis konfiditaj al la graco de Dio por la laboro, kiun ili plenumis", "La Nova TestamentoLa agoj 14:26"], ["\u0109u oni intencas konfidi al li pli altan postenon?", "La Faraono, volumo 1\u0109ap. 2"], ["mi lo\u011das \u0109e vi, al vi mi konfidis mian propra\u0135on, kaj vi estas responda pri \u011di", "La Faraono, volumo 1\u0109ap. 19"], ["konfidi al iu regadon de provinco", null], ["konfidi semojn al la tero", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Sciigi kun plena fido pri ties diskreteco.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u0432\u0435\u0440\u0438\u0442\u044c (\u0447\u0442\u043e-\u043b. \u043a\u043e\u043c\u0443-\u043b.)"], "fr": ["confier (un secret)", "avouer (confidentiellement)", "dire (confidentiellement)", "d\u00e9voiler (confidentiellement)", "r\u00e9v\u00e9ler (confidentiellement)"], "nl": ["toevertrouwen"], "hu": ["megoszt (pl. titkot)"]}, "examples": [["konfidi al iu sian mal\u011dojon, siajn timojn, esperojn, projektojn", null], ["\u015di al neniu povis konfidi sian mal\u011dojon", "Fabeloj, volumo 2Elfo de la rozo"], ["mi estas nur la kronprinco kaj ne \u0109iujn sekretojn oni povas konfidi al mi", "La Faraono, volumo 2\u0109ap. 7"], ["konfidu al mi, ke \u0109i tiu traktato estas tre profita", "La Faraono, volumo 1\u0109ap. 20"]]}]}, {"remarks": ["Rimarko: La nuanco inter \u0109i tiu senco kaj \u00abfidi\u00bb estas malgranda. Aplikate al persono, \u00abkonfidi\u00bb precipe koncernas ties moralan valoron."], "primary definition": "Plene certi pri la honesteco, la kapablo de iu, la valoro de io.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u0432\u0435\u0440\u044f\u0442\u044c (\u043a\u043e\u043c\u0443-\u043b.)"], "fr": ["avoir confiance (en, dans)", "faire confiance (\u00e0)", "compter (sur)", "se confier (en) (faire confiance \u00e0)", "se fier (\u00e0)", "s'en rapporter (\u00e0)", "s'en remettre (\u00e0)", "se reposer (sur)"], "de": ["vertrauen"], "nl": ["vertrouwen"], "hu": ["(meg)b\u00edzik (vmiben)"]}, "examples": [["senlime konfidi iun, al iu", "Z"], ["kiu ne konfidas, tiu ne beda\u016dras", "Proverbaro esperanta"], ["konfidu, sed vidu", "Proverbaro esperanta"], ["oni ne postulu de ili kalkulan raporton pri la mono, transdonita en iliajn manojn, \u0109ar ili devas labori konfidate", "La Malnova TestamentoII. Re\u011doj 22:7"], ["mi konfidas al via kavalireco", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo EsperantoLa porcio da glacia\u0135o"], ["kiam ili komencos prezenti raportojn, ne tro konfidu al la papiruso, sed mem kontrolu tion a\u016d alion", "La Faraono, volumo 1\u0109ap. 18"], ["ne pensu, ke mi ne konfidas al via sa\u011do", "La Faraono, volumo 1\u0109ap. 23"], ["ili tro konfidas al sia potenco", "La Faraono, volumo 2\u0109ap. 12"], ["konfidi al la promesoj de iu", null], ["konfidi al tio, kion la praktiko montras", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "konfid", "primary": true}, "hejmtasko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tasko, kiun lernanto faras hejme a\u016d ie ekster la lecionejo.", "translations": {"fr": ["devoir \u00e0 la maison"], "pl": ["zadanie domowe"]}, "examples": [["mi alparolas studenton apud mi: \u00ab\u0109u vi jam faris la hejmtaskojn?\u00bb", "U. Matthias, Fajron sentas mi interne, Pro Esperanto, 1990"]], "subdefinitions": []}], "root": "task", "primary": false}, "interesi\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de iu interesata.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0438\u043d\u0442\u0435\u0440\u0435\u0441\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["int\u00e9r\u00eat (qu'on trouve \u00e0 qc ou qn)", "penchant (pour qc ou qn)", "inclination (pour qc ou qn)", "go\u00fbt (pour qc ou qn)", "sympathie (pour qc ou qn)", "sollicitude", "attention (pour qc ou qn)"], "nl": ["interesse"], "pt": ["interesse"], "de": ["Interesse"], "pl": ["zainteresowanie", "ciekawo\u015b\u0107", "zaciekawienie"], "hu": ["\u00e9rdekl\u0151d\u00e9s"]}, "examples": [["li montris plej grandan interesi\u011don pri miaj ideoj kaj tre varme min akceptis", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 2"], ["vigla diskutado post la raporto evidentigis profundan interesi\u011don de la delegitoj koncerne la Esperantajn aferojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "interes", "primary": false}, "bu\u015dtuko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuko uzata por purigi la lipojn post man\u011dado a\u016d trinkado.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0430\u043b\u0444\u0435\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["serviette de table"], "bg": ["\u0441\u0430\u043b\u0444\u0435\u0442\u043a\u0430"], "nl": ["servet"], "pt": ["guardanapo"], "ca": ["tovall\u00f3"], "de": ["Serviette"], "it": ["tovagliolo"], "hu": ["asztalkend\u0151", "szalv\u00e9ta"], "en": ["napkin"], "es": ["servilleta"], "pl": ["serwetka", "chusteczka do ust"]}, "examples": [["li vi\u015dis la bu\u015don per la bu\u015dtuko kaj komencis kun sia kutima senpasia esprimo..", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "tuk", "primary": false}, "interesi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "I\u011di interesata.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0442\u0435\u0440\u0435\u0441\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["s'int\u00e9resser", "ressentir de l'int\u00e9r\u00eat", "prendre des int\u00e9r\u00eats", "aimer (avoir de l'int\u00e9r\u00eat pour)"], "es": ["interesarse"], "pt": ["interessar-se"], "hu": ["\u00e9rdekl\u0151dik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["zich interesseren voor"], "pl": ["interesowa\u0107 si\u0119", "by\u0107 ciekawym (czego\u015b)", "zajmowa\u0107 si\u0119 (przest.)"]}, "examples": [["la germanoj tre interesi\u011das pri verkoj el sovetia vivo", "Metropoliteno\u0109ap. 2"], ["ni \u0109iuj interesi\u011das en tiu demando", null], ["interesi\u011di pri libro, pri oratoro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["zich interesseren voor"], "pl": ["interesowa\u0107 si\u0119", "by\u0107 ciekawym (czego\u015b)", "zajmowa\u0107 si\u0119 (przest.)"]}, "examples": [["mi interesi\u011das pri li", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["zich interesseren in"], "pl": ["interesowa\u0107 si\u0119", "zajmowa\u0107 si\u0119 (przest.)"]}, "examples": [["sin interesi en entrepreno", null], ["interesi\u011di en la profitoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "interes", "primary": false}, "ikonrompisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adepto de ikonrompismo.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043a\u043e\u043d\u043e\u0431\u043e\u0440\u0435\u0446"], "fr": ["iconoclaste (subst.)"], "en": ["iconoclast"], "pt": ["iconoclasta (pessoa)"], "de": ["Bilderst\u00fcrmer"], "hu": ["k\u00e9prombol\u00f3", "ikonoklaszta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ikon", "primary": false}, "kondukpermesilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Permesilo pri kondukado de veturilo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0434\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u0441\u043a\u0438\u0435 \u043f\u0440\u0430\u0432\u0430"], "fr": ["permis de conduire"], "en": ["driver's lincense"], "nl": ["rijbewijs"], "de": ["F\u00fchrerschein (de)", "Fahrausweis (at)"], "tr": ["araba ehliyeti"], "sv": ["k\u00f6rkort", "f\u00f6rarbevis"], "hu": ["vezet\u0151i jogos\u00edtv\u00e1ny"], "fa": ["\u06af\u0648\u0627\u0647\u06cc\u0646\u0627\u0645\u0647\u0654 \u0631\u0627\u0646\u0646\u062f\u06af\u06cc"], "br": ["aotre-blenia\u00f1"], "he": ["\u05e8\u05e9\u05d9\u05d5\u05df \u05e0\u05d4\u05d9\u05d2\u05d4"]}, "examples": [["kondukpermesiloj por a\u016dtomobilo kaj boato", "N. Gaufillet, Elturni\u011dulo, 2006"], ["ni luis a\u016dton, por kio ni bezonis stirpermesilon de la polico", "J. Fox, Jackie kaj Brian Fox Ferias..., Ar\u011denta Filiko, 2006-09, numero 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "permes", "primary": false}, "servistino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ino kies okupo estas plenumi personajn servojn al iu.", "translations": {"be": ["\u0441\u043b\u0443\u0436\u0430\u043d\u043a\u0430"], "hu": ["szolg\u00e1l\u00f3l\u00e1ny"], "de": ["Dienerin", "Bedienstete", "Bedienung (weiblich)"], "it": ["serva"], "ru": ["\u0441\u043b\u0443\u0436\u0430\u043d\u043a\u0430"]}, "examples": [["en la granda salono en la vintraj vesperoj sidadis la mastrino kun siaj servistinoj kaj \u015dpinadis lanon kaj linon", "Fabeloj, volumo 3, \u00abCxio sur sian gxustan lokon!\u00bb"], ["\u0109iuj kortegaj sinjorinoj kun siaj servistinoj kaj kun la servistinoj de siaj servistinoj kaj \u0109iuj kavaliroj kun siaj servistoj kaj kun la servistoj de siaj servistoj, kiuj anka\u016d havis servobubon, staris en ordo \u0109irka\u016de", "Fabeloj, volumo 2, Ne\u011da re\u011dino"]], "subdefinitions": []}], "root": "serv", "primary": false}, "desuprismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Politiko provanta influi socion desupre, tio estas tra decidantoj, oficialuloj, altranguloj, kontraste al desubismo.", "translations": {"fr": ["strat\u00e9gie par le haut"], "it": ["strategia dall'alto", "istituzionismo (esperantista)"]}, "examples": [["oni povas celi la \u011deneralan enkondukon de Esperanto la\u016d la desuprisma vojo, do pere de politikistaj decidoj", "L. Wunsch-Rolshoven, [prelego] Eblaj prioritatoj de la strategio..., 2008"]], "subdefinitions": []}], "root": "supr", "primary": false}, "malrekta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta kurbojn, angulojn.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u043f\u0440\u044f\u043c\u043e\u0439", "\u043a\u0440\u0438\u0432\u043e\u0439"], "fr": ["de guingois", "indirect", "tordu", "pench\u00e9"], "de": ["kurvig"], "pl": ["krzywy", "powyginany", "wygi\u0119ty", "zgi\u0119ty"], "hu": ["g\u00f6rbe"]}, "examples": [["malrektaj stratoj kaj stratetoj", "Metropoliteno."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne rekte alcela, uzanta peradon, kromvojon.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u043f\u0440\u044f\u043c\u043e\u0439", "\u043e\u0431\u0445\u043e\u0434\u043d\u043e\u0439", "\u043a\u043e\u0441\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["auf Umwegen"], "pl": ["niebezpo\u015bredni", "okr\u0119\u017cny"], "hu": ["k\u00f6zvetett"]}, "examples": [["malrekta parolado", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Klinita, nevertikala.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u043f\u0440\u044f\u043c\u043e\u0439", "\u043a\u0440\u0438\u0432\u043e\u0439", "\u043d\u0430\u043a\u043b\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["schief"], "pl": ["krzywy", "zgi\u0119ty"], "hu": ["ferde"]}, "examples": [["la tablo staras malrekte", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 33"]], "subdefinitions": []}], "root": "rekt", "primary": false}, "eldono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekzempleraro de verko publikigita samtempe, prezentanta saman staton de enhavo.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u0434\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["\u00e9dition"], "en": ["edition"], "nl": ["uitgave"], "de": ["Ausgabe", "Auflage (Ausgabe)"], "hu": ["kiad\u00e1s (pl. k\u00f6nyv\u00e9)"], "pl": ["wydanie"], "es": ["edici\u00f3n"]}, "examples": [["kvar jarojn poste aperis \u0109e TK/Stafeto reviziita kaj plivastigita dua eldono", "Paul Peeraerts, La kvin vestoj de La Robaioj (Omar Kajam: La Robajoj), Monato, jaro 1998a, numero 1a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "don", "primary": false}, "eldoni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Publikigi kaj vendigi ian ajn verkon.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u0438\u0437\u0434\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["\u00e9diter"], "en": ["publish"], "nl": ["uitgeven"], "de": ["herausgeben"], "hu": ["kiad (pl. k\u00f6nyvet)"], "es": ["editar"], "pl": ["wyda\u0107", "wydawa\u0107"]}, "examples": [["Esperanta Jura Asocio kaj Andaluzia Esperanto-Unui\u011do eldonis la libron", "Roland Rotsaert, Kodo de Hamurabo, Monato, jaro 1999a, numero 8a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "don", "primary": false}, "medi\u0109aj satelitoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La kvar satelitoj de Jupitero observitaj de Galilejo kaj dedi\u0109itaj de la scienculo mem al Cosimo II De' Medici (Kosimo la Dua de la Medi\u0109oj).", "translations": {"nl": ["Medici-satellieten"], "it": ["satelliti medicei", "pianeti medicei"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "satelit", "primary": false}, "infinitezima": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al infinitezimoj; senlime malgranda.", "translations": {"be": ["\u0431\u044f\u0441\u043a\u043e\u043d\u0446\u0430 \u043c\u0430\u043b\u044b"], "fr": ["infinit\u00e9simal"], "en": ["infinitesimal"], "nl": ["infinitesimaal"], "ru": ["\u0431\u0435\u0441\u043a\u043e\u043d\u0435\u0447\u043d\u043e \u043c\u0430\u043b\u044b\u0439"], "de": ["infinitesimal"], "hu": ["v\u00e9gtelen\u00fcl kicsi", "par\u00e1nyi", "infinitezim\u00e1lis"], "pl": ["infinitezymalny"]}, "examples": [["infinitezima kalkulo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "infinitezim", "primary": false}, "hoto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekkrio por peli tirbeston.", "translations": {"fr": ["hue"], "de": ["h\u00fc", "h\u00fch", "h\u00fcja"], "it": ["hop", "arri", "al\u00e8", "eia"], "pt": ["eia"]}, "examples": [["la ko\u0109ero vipklakis kaj kriis \u00abhot\u00bb", "Karel \u010capek, trad. Josef Vondrou\u0161ek, Na\u016d fabeloj, La granda katfabelo, [2002?]"], ["lia \u0109evalo peze tiras la plugilon, kaj al mi kelkfoje venis lia instiga krio: \u00abHoto! Hot!\u00bb", "F. Dostojevskij, trad. A. Kor\u0135enkov, La taglibro de verkisto, La Ondo de Esperanto, 2003-04 (102)"]], "subdefinitions": []}], "root": "hot", "primary": false}, "infinitezimo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la tre malgrandaj korpuskloj.", "translations": {"be": ["\u0431\u044f\u0441\u043a\u043e\u043d\u0446\u0430 \u043c\u0430\u043b\u0430\u044f \u0432\u0435\u043b\u0456\u0447\u044b\u043d\u044f"], "fr": ["infiniment petit (subst.)"], "en": ["infinitesimal"], "nl": ["oneindige kleinheid"], "pt": ["infinit\u00e9simo (mat.)"], "ru": ["\u0431\u0435\u0441\u043a\u043e\u043d\u0435\u0447\u043d\u043e \u043c\u0430\u043b\u0430\u044f \u0432\u0435\u043b\u0438\u0447\u0438\u043d\u0430"], "de": ["unendlich kleine Gr\u00f6\u00dfe"], "hu": ["v\u00e9gtelen\u00fcl kis mennyis\u00e9g", "par\u00e1ny"], "pl": ["niesko\u0144czenie ma\u0142y"]}, "examples": [["kondukis min al biologiaj studoj mia gusto por la infinitezimo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(en \u0109irka\u016da\u0135o de reelo a) Funkcio, kies limeso \u0109e a estas nulo.", "translations": {"hu": ["infinitezim\u00e1lis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "infinito.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "infinitezim", "primary": true}, "sinteza rezino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["r\u00e9sine synth\u00e9tique"], "de": ["Kunstharz"]}, "examples": [["produktado de bakelito kaj aliaj sintezaj rezinoj", "Vikipedio, artikolo \u00abamoniako\u00bb, 2007-06-30"]], "subdefinitions": []}], "root": "rezin", "primary": false}, "Pa\u016dlo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo latindevena.", "translations": {"el": ["\u03a0\u03b1\u03cd\u03bb\u03bf\u03c2"], "fr": ["Paul"], "en": ["Paul"], "nl": ["Paul"], "pt": ["Paulo"], "ru": ["\u041f\u0430\u0432\u0435\u043b"], "de": ["Paul", "Paulus"], "it": ["Paolo"], "hu": ["P\u00e1l"]}, "examples": [["Pa\u016dlo rapide desaltis de la \u0109evalo", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 3, anekdotoj"], ["Petro kaj Pa\u016dlo estas la du \u0109efapostoloj de kristanismo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "Pa\u016dl", "primary": true}, "vojsulko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u0435\u044f"], "fr": ["orni\u00e8re"], "nl": ["wagenspoor"], "it": ["solco (traccia di ruote)"], "hu": ["ker\u00e9knyom"]}, "examples": [["la paseroj saltetadis en la vojsulkoj", "Fabeloj, volumo 3, historio de la jaro"], ["la vojsulko de la rutino", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sulk", "primary": false}, "plankpordo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ku\u015da pordo en planko super \u015dtuparo a\u016d alirebla per \u015dtupetaro.", "translations": {"ru": ["\u043b\u044e\u043a"], "fr": ["trappe"], "de": ["Fallt\u00fcr"], "hu": ["csap\u00f3ajt\u00f3 (v\u00edzszintes)"]}, "examples": [["\u011di eltiris la feran bolton el la fermita plankpordo kaj \u015dtelece malsupreniris al la malliberulo", "Fabeloj, volumo 4, filino de la mar\u0109a re\u011do"]], "subdefinitions": []}], "root": "pord", "primary": false}, "detaligo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Preciza kaj aparta konsiderado pri \u0109iuj partoj de tuto.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u0442\u0430\u043b\u0438\u0437\u0430\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["d\u00e9tail (\u00e9num\u00e9ration compl\u00e8te)", "examen d\u00e9taill\u00e9", "revue (examen d\u00e9taill\u00e9)"], "de": ["Einzelaufstellung", "genaue Aufstellung", "genaue Auff\u00fchrung", "Detaillierung"], "nl": ["detailleren (z.nw.)"], "hu": ["r\u00e9szletez\u00e9s"]}, "examples": [["mi ekokupis min pri la priskribado de \u0109iuj plantoj de la insulo kun sufi\u0109a detalado por okupi min dum la cetero de miaj vivotagoj", "La revadoj de soleca promenanto, Kvina promenado"], ["fari la detaladon de konto", null], ["la detaligo tamen ne estas signo de kvalito", "Enkonduka lernolibro de interlingvistiko"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Pomalgranda vendado.", "translations": {"ru": ["\u0440\u043e\u0437\u043d\u0438\u0447\u043d\u0430\u044f \u0442\u043e\u0440\u0433\u043e\u0432\u043b\u044f"], "fr": ["d\u00e9tail (action de vendre au d\u00e9tail)"], "nl": ["kleinhandel"], "de": ["Einzelverkauf", "Verkauf im Kleinen", "Verkauf en detail", "Kleinvertrieb", "Einzelhandel"], "hu": ["kiskereskedelem", "kicsiben elad\u00e1s"], "pl": ["sprzeda\u017c detaliczna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "detal", "primary": false}, "detaligi": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Esperanto havas du manierojn verbigi la substantivon detalo: a\u016d per simpla konverto: \u00abdetalo\u00bb\u2015\u00abdetali\u00bb kiel \u00absalo\u00bb\u2015\u00absali\u00bb; a\u016d pli ri\u0109e, per sufiksa derivado, \u00abdetalo\u00bb\u2015\u00abdetali\u00bb\u2015\u00abdetaligi\u00bb kiel \u00absimbolo\u00bb\u2015\u00absimboli\u00bb\u2015\u00absimboligi\u00bb. Amba\u016d estas kutimaj en Esperanto, kvankam \u0109e la konverto eblas hezito: \u0109u \u00abdetali\u00bb estas statverbo (kiel \u00absimboli\u00bb, \u00abondi\u00bb) a\u016d agverbo. La PIV-oj konas nur la konvertitan agverbon \u00abdetali\u00bb, kvankam la sufiksa agverbo \u00abdetaligi\u00bb estas pli ofta, kaj malgra\u016d ke la statverba konverta\u0135o anka\u016d ekzistas (kvankam \u0109i tiu estas iom malofta): la pritrakto tre detalas kaj profundas; beda\u016drinde, la anta\u016dparolo ne tre detalas pri la konsultitaj verkoj kaj disdivido de taskoj inter la nomitaj kunlaborantoj."], "primary definition": "(transitiva) Igi detala \u2015 prilabori, trakti, prezenti ion \u011dis la nivelo de la detaloj.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u0442\u0430\u043b\u0438\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9tailler (faire le d\u00e9tail)", "passer en revue", "faire le d\u00e9tail (de)"], "nl": ["detailleren"], "de": ["ausf\u00fchrlich darlegen", "bis ins Einzelne darlegen", "bis ins Einzelne er\u00f6rtern", "detailliert darstellen"], "pl": ["uszczeg\u00f3\u0142awia\u0107", "prcecyzowa\u0107"], "hu": ["r\u00e9szletez"]}, "examples": [["kaj jen, kiam mi estis 15-jara, sekve al hazardoj, kiujn detaligi estus tro tede, mi ekkonis la esperanto-mondon", "La bona lingvo. P. 9a"], ["mi ne tro detaligu pri la diversaj metodoj por elartikigi, frakasi, brulvundi", "D-ino Marjorie BOULTON, La proceso, la sor\u0109istino kaj \u015dia kato. IKU 1996, Prago"], ["tio estas bona priskribo de la normo de Esperanto, kun la Fundamento kiel bazo kaj detaligitaj interpretadoj surbaze de la lingvouzo de Zamenhof", "W. Bormann, Novaj defioj anta\u016d la Akademio de Esperanto"]], "subdefinitions": []}], "root": "detal", "primary": false}, "kremo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plej grasa parto el la lakto, kiu post kelktempa senmoveco levi\u011das al la supra\u0135o, kaj kiun oni buterigas per kirlado.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u0438\u0432\u043a\u0438"], "fr": ["cr\u00e8me"], "bg": ["\u0441\u043c\u0435\u0442\u0430\u043d\u0430"], "nl": ["room"], "pt": ["creme", "nata"], "be": ["\u0441\u044c\u043c\u044f\u0442\u0430\u043d\u043a\u0430", "\u0432\u044f\u0440\u0448\u043a\u0456", "\u0432\u044f\u0440\u0448\u043e\u043a"], "de": ["Sahne"], "tr": ["kaymak"], "hu": ["tejsz\u00edn"], "en": ["cream"], "pl": ["\u015bmietana"], "es": ["nata"]}, "examples": [["kafo kun kremo", null], ["senkremigi lakton", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Plejbona\u0135o, elekta\u0135o.", "translations": {"nl": ["fine fleur", "high society", "elite", "cr\u00e8me de la cr\u00e8me"], "de": ["Sahneh\u00e4ubchen", "Creme de la Creme"], "en": ["cream", "choicest part"], "hu": ["kr\u00e9m"]}, "examples": [["li estas la kremo de la honestuloj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Oleeca \u015dmira\u0135o uzata kiel kuracilo a\u016d\u00ad kosmetika\u0135o.", "translations": {"nl": ["cr\u00e8me (cosmetisch)"]}, "examples": [["Mi sentas, ke lia razkremo odoras je vanilo", "Spomenka \u0160timec, Ombro sur interna pejza\u011do."], ["sunkremo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "krem", "primary": true}, "menciindi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti sufi\u0109e kurioza, grava, interesa por mencio.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0441\u043b\u0443\u0436\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c \u0443\u043f\u043e\u043c\u0438\u043d\u0430\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["\u00eatre digne d'int\u00e9r\u00eat"], "de": ["erw\u00e4hnenswert sein"], "hu": ["eml\u00edt\u00e9st \u00e9rdemel"]}, "examples": [["kiel plua kulmino en lia vivo menciindas anka\u016d la unua post 1912 sukcesa ekspedicio al la suda poluso", "Evgeni Georgiev: Sir Edmund Hillary, Monatojaro 2000a, numero 10a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "menci", "primary": false}, "defendi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Helpi, protekti iamaniere kontra\u016d atako.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0449\u0438\u0449\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9fendre (contre les attaques)"], "en": ["defend"], "pt": ["defender", "proteger", "resguardar", "pugnar por"], "be": ["\u0430\u0431\u0430\u0440\u0430\u043d\u044f\u0446\u044c", "\u0430\u0445\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0431\u0430\u0440\u0430\u043d\u0456\u0446\u044c"], "de": ["verteidigen"], "sv": ["f\u00f6rsvara"], "hu": ["v\u00e9d", "megv\u00e9d"], "sk": ["br\u00e1ni\u0165"], "pl": ["broni\u0107"], "es": ["defender"]}, "examples": [["defendi urbon kontra\u016d la sie\u011dantoj", null], ["defendi per armiloj, agoj, parolado", null], ["li defendis sin mem, sen ia helpo", null], ["ne defendas oro kontra\u016d doloro", "Proverbaro esperanta"], ["la tasko de advokato estas defendi la akuzitojn anta\u016d la tribunalo", null], ["la delegito fervore defendis la projekton", "Z"], ["defendi opinion, pretendojn", null], ["al li ne mankas defendo kontra\u016d ofendo", "Proverbaro esperanta"], ["mi estas sendefenda", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "defend", "primary": true}, "viatiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lasta anta\u016dmorta komunio.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0431\u043e\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["viatique"], "nl": ["sacrament der stervenden"], "pt": ["vi\u00e1tico"], "de": ["Abendmahl"], "pl": ["wiatyk"], "hu": ["betegek szents\u00e9ge"]}, "examples": [["Patro Antonio Isabel alvenis kun la viatiko al la domo", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "viatik", "primary": true}, "algoj": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La algojn oni nuntempe ordigas al la regno \u00abProtoctistae\u00bb (= unue establi\u011dintoj), por kio ankora\u016d ne uzi\u011dis e-a vorto."], "primary definition": "Speciori\u0109a grupo de unu- a\u016d plur\u0109elaj viva\u0135oj, plej ofte vivantaj en akvo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0434\u043e\u0440\u043e\u0441\u043b\u0438"], "fr": ["algues"], "en": ["algae"], "nl": ["algen"], "pt": ["algas"], "be": ["\u0431\u0430\u0433\u0430\u0432\u0456\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0432\u043e\u0434\u0430\u0440\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456"], "de": ["\u0432\u043e\u0434\u043e\u0440\u0430\u0441\u043b\u0438", "Alge"], "sv": ["alger"], "hu": ["moszatok", "alg\u00e1k"], "sk": ["morsk\u00e9 riasy"], "fa": ["\u062c\u0644\u0628\u06a9"]}, "examples": [["verdalgoj", null], ["brunalgoj", null], ["ru\u011dalgoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "alg", "primary": true}, "kaj-signo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tipografia signo &, kun kelkaj kurboj, uzata kiel la vorto \u00abkaj\u00bb en teksto kaj diverscele en programlingvoj.", "translations": {"en": ["ampersand"], "nl": ["ampersand", "et-teken"], "pt": ["\"ampersand\"", "E comercial"], "fi": ["et-merkki"], "pl": ["et", "etka", "ampersand", "handlowe i (wg normy PN-I-06000)"], "hu": ["\u00e9s-jel", "kereskedelmi \"\u00e9s\""]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kaj", "primary": false}, "sen\u015deligilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specialforma tran\u0109ilo por sen\u015deligi.", "translations": {"fr": ["\u00e9pluche-l\u00e9gume"], "nl": ["schilmesje"], "de": ["Sch\u00e4lmesser"], "it": ["sbucciatore (coltello)", "pelapatate", "pelaverdure"], "es": ["pelador (de fruta)", "abridor (de ostras)"], "he": ["\u05e7\u05d5\u05dc\u05e4\u05df"]}, "examples": [["sen\u015deligilo por legomoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015del", "primary": false}, "astronomio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri la astroj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u043e\u043c\u0456\u044f"], "fr": ["astronomie"], "en": ["astronomy"], "nl": ["astronomie", "sterrenkunde"], "ru": ["\u0430\u0441\u0442\u0440\u043e\u043d\u043e\u043c\u0438\u044f"], "de": ["Astronomie", "Sternkunde", "Himmelskunde"], "sv": ["astronomi"], "hu": ["csillag\u00e1szat", "asztron\u00f3mia"], "sk": ["astron\u00f3mia"], "fa": ["\u0627\u062e\u062a\u0631\u0634\u0646\u0627\u0633\u06cc", "\u0646\u062c\u0648\u0645"], "es": ["astronom\u00eda"]}, "examples": [["la leganto ricevas koncizan bazan kurson pri elementa astronomio", "Garbhan Macaoidh: Per ardua ad astra - Tra kruta\u0135oj al la astroj (David Galadi-Enriquez kaj Amri Wandel: La kosmo kaj ni), Monatojaro 2001a, numero 6a, p. 17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "astronomi", "primary": true}, "bildigo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago bildigi.", "translations": {"sk": ["zobrazenie"], "ru": ["\u043e\u0442\u043e\u0431\u0440\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "nl": ["uitbeelding"], "pl": ["obrazowanie", "kreowanie wizerunek", "malowanie", "przedstawianie"], "hu": ["\u00e1br\u00e1zol\u00e1s", "megjelen\u00edt\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Anstata\u016d diri, ke (a,b) apartenas al bildigo f , oni preferas diri, ke f \u0135etas (a\u016d transformas, a\u016d bildigas) a al b , ke f asocias b kun a , ke f alprenas valoron b \u0109e a , ke b estas la valoro de f \u0109e a , ke b estas la bildo de a per f... kaj oni signas b per f(a) (legu: fo de a, a\u016d fo \u0109e a). La nocio bildigo estas formaligo de la pli komuna nocio funkcio, anka\u016d por kiu valoras similaj dirmanieroj."], "primary definition": "(de aro E al aro F) Tia rilato f de E al F, ke por \u0109iu elemento a en E ekzistas en f nur unu paro, kies unua termo estas a.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043e\u0431\u0440\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["application (math.)"], "en": ["mapping"], "de": ["Abbildung"], "hu": ["\u00e1br\u00e1zol\u00e1s", "lek\u00e9pez\u00e9s"], "pl": ["odwzorowanie", "funkcja"], "es": ["funci\u00f3n"]}, "examples": [["se \u0109iuj paroj en f havas la saman duan termon, oni kvalifikas la bildigon konstanta", null], ["la aron de \u0109iuj bildigoj de E al F oni foje signas per FE", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bild", "primary": false}, "bildigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Prezenti en indikita formo.", "translations": {"sk": ["zobrazi\u0165"], "ru": ["\u0438\u0437\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["repr\u00e9senter", "rendre (reproduire)", "visualiser"], "nl": ["uitbeelden"], "pl": ["obrazowa\u0107", "reprezentowa\u0107", "renderowa\u0107"], "hu": ["\u00e1br\u00e1zol", "megjelen\u00edt", "vizualiz\u00e1l"]}, "examples": [["Konstantinoplo povas ja spitinviti \u0109iun ajn verkiston, ke li priskribu \u011din fidele, \u0109iun ajn pentriston, ke li bildigu \u011dian veran figuron", "Lanti, leteroj el Turkio"], ["piktogramoj estas bildetoj de konkretaj objektoj, ideogramoj estas pli abstraktaj kaj bildigas anka\u016d certajn nociojn", "V. Barandovsk\u00e1-Frank, Enkonduka lernolibro de interlingvistiko, Klasifikado kaj konstukriterioj de planlingvoj"], ["mi tiel vivece bildigis mian teneron, miajn maltrankvilojn, admirojn", "Terminologia Kurso"], ["ofte oni bildigas al si tempon kvaza\u016d spacon, kaj uzas \u00aben\u00bb", "PMEG"], ["la grafika\u0135o kiu bildigas la elspezojn de UEA", "La Ondo de Esperanto, 1999, numero 6:56"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Datumprilabora procedo celanta surpaperigi, surekranigi a\u016d alimaniere vidigadi komputile traktatajn datumojn, ekzemple signokodojn per signobildoj.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u0438\u0442\u044c", "\u0432\u0438\u0437\u0443\u0430\u043b\u0438\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "en": ["render", "visualize"], "nl": ["visualiseren"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bild", "primary": false}, "ka\u016dstika sodo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Fakte \u00abka\u016dstika sodo\u00bb ne estas sodo. Tiu arkaika nomo estas \u015duldata al epoko kiam oni konfuzis diversajn alkalojn."], "primary definition": "NaOH. Senkolora alkala bazo, natria hidroksido uzata por multaj industriaj celoj.", "translations": {"ru": ["\u0435\u0434\u043a\u0438\u0439 \u043d\u0430\u0442\u0440", "\u043a\u0430\u0443\u0441\u0442\u0438\u043a"], "nl": ["bijtende soda"], "it": ["soda caustica", "lisciva"], "sv": ["kaustiksoda", "natriumhydroxid"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sod", "primary": false}, "petromizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el la klaso rondbu\u015duloj (Petromyzon), man\u011debla angilforma marfi\u015do kun okuloj kaj sep paroj de brankotruoj.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0438\u043d\u043e\u0433\u0430"], "fr": ["lamproie", "marbr\u00e9e"], "en": ["lamprey"], "nl": ["lamprei", "negenoog"], "pt": ["lampreia"], "de": ["Neunauge", "Bricke", "Lamprete"], "it": ["lampreda"], "hu": ["ingola"], "br": ["lamprez"], "es": ["lamprea", "morena"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "petromiz", "primary": true}, "\u015dan\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (\u015dan\u011di ion je, al, kontra\u016d alio:) Anstata\u016digi ion per io alia.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u043d\u044f\u0442\u044c"], "fr": ["changer (tr.)"], "en": ["change"], "nl": ["veranderen", "wisselen"], "pt": ["mudar", "trocar"], "be": ["\u043c\u044f\u043d\u044f\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u043c\u044f\u043d\u044f\u0446\u044c"], "hr": ["promjeniti"], "de": ["tauschen", "ersetzen", "wechseln", "auswechseln", "\u00e4ndern", "ab\u00e4ndern"], "it": ["cambiare"], "tp": ["ante"], "hu": ["cser\u00e9l", "v\u00e1lt"], "es": ["cambiar"], "cs": ["m\u011bnit"], "ro": ["a schimba"], "pl": ["zmienia\u0107"]}, "examples": [["sed Mia popolo \u015dan\u011dis sian gloron je idoloj", "La Malnova Testamento, Jeremia 2:11"], ["kaj oni ne povas \u015dan\u011di \u011din kontra\u016d vazoj el pura oro", "La Malnova Testamento, Ijob 28:17"], ["\u015dan\u011di la lokon, la staton, sian veston", "B"], ["la lo\u011dejon, monon \u0109e banko", null], ["\u0109u mi bezonas \u015dan\u011di la vagonaron?", null], ["la vento \u015dan\u011dis sian direkton", null], ["ne \u015dan\u011du vian vivmanieron, sintenadon", null], ["\u015dan\u011di sian opinion, la temon, la decidon", null], ["mi atendus, \u011dis venos mia for\u015dan\u011do", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (\u015dan\u011di ion en alion, al alio:) Aliigi la staton de io, transformi ion.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u043c\u0435\u043d\u044f\u0442\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u044f\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0435\u0432\u0440\u0430\u0449\u0430\u0442\u044c"], "de": ["\u00e4ndern"], "nl": ["veranderen", "wijzigen"], "pt": ["mudar"], "hu": ["megv\u00e1ltoztat"]}, "examples": [["Li \u015dan\u011dis en sangon iliajn riverojn kaj torentojn", "La Malnova Testamento, Psalmaro 78:44"], ["tiu ejo estas \u015dan\u011data en pre\u011dejon", null], ["sufi\u0109e \u015dan\u011dita, sed \u015dan\u011dita al bono", "Charles Dickens, tr. Zamenhof: La batalo de l' vivo. 1891"], ["tiu \u0109apelo tute \u015dan\u011das vian aspekton", null], ["ni protestas nur kontra\u016d tio, se apartaj personoj volas \u015dan\u011di Esperanton la\u016d sia bontrovo", "Z"], ["vidi rimarkindajn \u015dan\u011dojn de la koloro de la lando", "B"], ["oni ne \u015dan\u011das la esencon de io \u015dan\u011dante nur \u011dian nomon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dan\u011d", "primary": true}, "barbiro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu profesie razas a\u016d tondas barbon, tondas kaj kombas harojn.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043b\u044f\u0440", "\u0446\u044b\u0440\u0443\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["coiffeur", "barbier"], "en": ["barber"], "nl": ["kapper", "barbier"], "pt": ["barbeiro"], "ru": ["\u0446\u0438\u0440\u044e\u043b\u044c\u043d\u0438\u043a", "\u0431\u0440\u0430\u0434\u043e\u0431\u0440\u0435\u0439"], "de": ["Fris\u00f6r", "Haarschneider", "Barbier [ark]"], "sv": ["barberare"], "hu": ["borb\u00e9ly"], "fa": ["\u0622\u0631\u0627\u06cc\u0634\u06af\u0631", "\u0633\u0644\u0645\u0627\u0646\u06cc"], "br": ["perukenner [hararo]", "barver [barbo]"], "es": ["barbero"]}, "examples": [["vi neniam vizitis barbiron", "Machado de Assis, trad. Paulo Viana La divenistino kaj aliaj rakontojOportuno, jaro 2005a, p. 35a"]], "subdefinitions": []}], "root": "barbir", "primary": true}, "animkonflikto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de iu, kiun regas kontra\u016daj deziroj, sentoj a\u016d opinioj.", "translations": {"fr": ["conflit int\u00e9rieur", "cas de conscience"], "nl": ["gewetensconflict"]}, "examples": [["la animkonflikto estis mallonga, sed terura", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 2"], ["tiujn \u015danceli\u011dojn povas klarigi nur animkonfliktoj", "G. Waringhien Stefano MALLARM\u00c9 Nica Literatura Revuo"]], "subdefinitions": []}], "root": "konflikt", "primary": false}, "\u015dan\u011da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015dan\u011di\u011danta.", "translations": {"nl": ["veranderend (ontr.)"], "pl": ["zmienny"], "hr": ["promjenjiv"], "de": ["sich \u00e4ndernd"], "it": ["cangiante", "mutevole"], "es": ["cambiante"], "hu": ["v\u00e1ltoz\u00f3"]}, "examples": [["\u015dan\u011daj travivita\u0135oj", null], ["la \u015dan\u011daj sencoj de la bataloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dan\u011d", "primary": false}, "pa\u016dperismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Multeco de malri\u0109uloj, konsiderata kiel socia malfeli\u0109o.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u045e\u043f\u044d\u0440\u044b\u0437\u043c"], "nl": ["pauperisme"], "pt": ["pauperismo", "mis\u00e9ria", "paup\u00e9rie"], "ru": ["\u043f\u0430\u0443\u043f\u0435\u0440\u0438\u0437\u043c", "\u043e\u0431\u043d\u0438\u0449\u0430\u043d\u0438\u0435 \u043c\u0430\u0441\u0441"], "de": ["Pauperismus", "Massenelend", "Massenarmut"], "hu": ["t\u00f6megnyomor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pa\u016dperism", "primary": true}, "pa\u015dosigno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Signo postlasita de piedo de homo a\u016d besto sur la tero.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u0435\u0434"], "fr": ["empreinte"], "de": ["Spur"], "hu": ["l\u00e1bnyom"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sign", "primary": false}, "Brandenburgo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unu el la federaciaj \u015dtatoj de Germanujo, situanta en la orienta parto. Regurbo estas Potsdamo.", "translations": {"be": ["\u0411\u0440\u0430\u043d\u0434\u044d\u043d\u0431\u0443\u0440\u0433"], "pt": ["Brandemburgo"], "ru": ["\u0411\u0440\u0430\u043d\u0434\u0435\u043d\u0431\u0443\u0440\u0433"], "de": ["Brandenburg"], "hu": ["Brandeburg"], "es": ["Brandeburgo"], "pl": ["Brandenburgia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Brandenburg", "primary": true}, "Arnhemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Urbo en la nederlanda provinco Gelderlando (5\u00b055'E, 52\u00b000'N).", "translations": {"lat": ["Arenacum", "Arnhemiae"], "ca": ["Arnhem"], "de": ["Arnheim"], "nl": ["Arnhem"], "hu": ["Arnhem"]}, "examples": [["Arnhemo vokas vin", "a\u016dtoro nekonata: Arnhemo vokas vin (turisma bro\u015duro),"]], "subdefinitions": []}], "root": "Arnhem", "primary": true}, "gefratoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Amba\u016dseksaj idoj de samaj gepatroj.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0440\u0430\u0442 \u0438 \u0441\u0435\u0441\u0442\u0440\u0430", "\u0431\u0440\u0430\u0442\u044c\u044f \u0438 \u0441\u0451\u0441\u0442\u0440\u044b"], "fr": ["fr\u00e8res et s\u0153urs"], "tr": ["karde\u015fler"], "pl": ["rodze\u0144stwo"], "hu": ["testv\u00e9rek (fiv\u00e9r/ek \u00e9s n\u0151v\u00e9r/ek)"]}, "examples": [["mia frato kaj fratino (gefratoj)", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 36"]], "subdefinitions": []}], "root": "frat", "primary": false}, "fi\u015dhoki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fi\u015d\u0109asi per hokfadeno.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0434\u0438\u0442\u044c \u0440\u044b\u0431\u0443"], "fr": ["p\u00eacher (\u00e0 la ligne)"], "nl": ["vissen", "hengelen"], "pt": ["fisgar"], "de": ["angeln"], "it": ["pescare (prendere all'amo)"], "hu": ["horg\u00e1szik"], "br": ["pesketa (war-bouez un higenn)"], "pl": ["w\u0119dkowa\u0107", "\u0142owi\u0107 ryby na sznur haczykowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hok", "primary": false}, "fi\u015dhoko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hoko por fi\u015dkapti.", "translations": {"be": ["\u0440\u044b\u0431\u043d\u044b \u043a\u0440\u0443\u0447\u043e\u043a"], "fr": ["hame\u00e7on"], "nl": ["vishaak"], "ru": ["\u0440\u044b\u0431\u043e\u043b\u043e\u0432\u043d\u044b\u0439 \u043a\u0440\u044e\u0447\u043e\u043a"], "ca": ["ham"], "de": ["Angelhaken"], "hu": ["horog"], "sk": ["h\u00e1\u010dik (na ryby)"], "es": ["anzuelo"], "pl": ["haczyk na ryby", "w\u0119dka (obrazowo - jako narz\u0119dzie z haczykiem)", "sznur haczykowy (obrazowo - jako narz\u0119dzie z haczykiem)"], "he": ["\u05e6\u05dc\u05e6\u05dc \u05d3\u05d2\u05d9\u05dd", "\u05d7\u05db\u05d4"]}, "examples": [["\u0109u vi povas eltiri levjatanon per fi\u015dhoko, a\u016d ligi per \u015dnuro \u011dian langon?", "La Malnova Testamento, Ijob 41:1"], ["ili provizas la fi\u015dhokojn per loga\u0135o", "Fabeloj, volumo 4, Historio el la dunoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "fi\u015d", "primary": false}, "na\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Sin movi sur a\u016d en ia flua\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["nager"], "bg": ["\u043f\u043b\u0443\u0432\u0430\u043c"], "be": ["\u043f\u043b\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u043b\u044b\u0446\u044c"], "de": ["schwimmen"], "tr": ["y\u00fczmek"], "hu": ["\u00faszik"], "br": ["neuial"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sin peli tra akvo.", "translations": {"el": ["\u03ba\u03bf\u03bb\u03c5\u03bc\u03c0\u03ce"], "bg": ["\u043f\u043b\u0443\u0432\u0430\u043c"], "nl": ["zwemmen"], "pt": ["nadar"], "de": ["schwimmen"], "sv": ["simma"], "en": ["swim"], "pl": ["p\u0142ywa\u0107"]}, "examples": [["\u015di na\u011dis malproksimen sur la maro", "Z"], ["lerni na\u011di", null], ["alna\u011di al la bordo", null], ["trana\u011di riveron", null], ["nek transna\u011deble, nek transireble", "Proverbaro esperanta"], ["brustna\u011dado", null], ["dorsna\u011dado", null], ["flankna\u011dado", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Esti portata sur akvo, flosi.", "translations": {"de": ["schwimmen", "treiben"], "nl": ["drijven"], "pl": ["p\u0142ywa\u0107", "sp\u0142ywa\u0107", "p\u0142yn\u0105\u0107", "unosi\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["multaj folioj na\u011das sur la lago", null], ["na\u011danta trabo", null], ["nia \u015dipo na\u011das bonorde al sia celo", "Z"], ["\u0109irka\u016de na\u011dis montoj da glacio", "Z"], ["malpeza \u015da\u016dmo na\u011das sur la akvo", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Sin movi en iu flueca a\u016d gasa medio.", "translations": {"de": ["schwimmen", "treiben"], "nl": ["drijven"], "pl": ["p\u0142ywa\u0107", "unosi\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["aer\u015dipo, aeroplano na\u011das en aero", null], ["ni rigardis la nubojn na\u011dantajn sub niaj piedoj", null], ["bando da birdoj trana\u011das alte la \u0109ielon", null], ["obtuzaj sonoj na\u011dis en la aero", null]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Trapasi, iri parolante priideoj a\u016d sentoj.", "translations": {"de": ["flie\u00dfen", "schweifen"], "nl": ["zweven"], "pl": ["p\u0142yn\u0105\u0107"]}, "examples": [["en liaj okuloj kvaza\u016d na\u011dis feli\u0109aj rememoroj kaj anta\u016dsentoj", "Z"], ["per la fadeno de rememoroj alna\u011dis al \u015di la viza\u011do de la patrino", "Z"], ["jam forna\u011das liaj belaj revoj", null], ["anta\u016daj kutimoj kaj sentoj forna\u011dis en neatingeblan malproksimon sur trorapidema ondo de senrevena pasinteco", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Esti kvaza\u016d bani\u011danta en abundo de io.", "translations": {"de": ["schwimmen", "baden"], "nl": ["baden"], "pl": ["p\u0142ywa\u0107", "nurza\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["na\u011di en sango", null], ["na\u011di en ri\u0109a\u0135oj, en plena feli\u0109o, en fantaziaj revoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "na\u011d", "primary": true}, "gradiento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de skalara kampo) Vektora kampo, kies komponantoj egalas la partajn deriva\u0135ojn de la skalaro la\u016d la koordinatoj.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0430\u0434\u044b\u0435\u043d\u0442"], "fr": ["gradient"], "en": ["gradient"], "nl": ["gradi\u00ebnt"], "pt": ["gradiente"], "ru": ["\u0433\u0440\u0430\u0434\u0438\u0435\u043d\u0442"], "de": ["Gradient"], "sv": ["gradient"], "hu": ["gradiens"], "fa": ["\u06af\u0631\u0627\u062f\u06cc\u0627\u0646"], "es": ["gradiente"], "pl": ["gradient"]}, "examples": [["la gradienton de kampo U oni kutime signas per \u2207U a\u016d grad U = \u2211\u2202iU\u2219ei", null]], "subdefinitions": []}], "root": "gradient", "primary": true}, "kvieta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne ekscitanta la sentumojn, senmova, ebliganta facilan ripozon, paciga.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u043a\u043e\u0439\u043d\u044b", "\u0446\u0456\u0445\u0456", "\u0446\u0456\u0445\u0430\u043c\u0456\u0440\u043d\u044b", "\u0440\u0430\u0445\u043c\u0430\u043d\u044b"], "fr": ["calme (adj.)"], "bg": ["\u0442\u0438\u0445", "\u043c\u0438\u0440\u0435\u043d"], "nl": ["rustig", "stil (rustig)"], "pt": ["quieto", "calmo", "sereno(adj.)", "sossegado", "manso", "pacato", "quedo", "calmoso", "ch\u00e3o (adj., o mar)"], "ru": ["\u0441\u043f\u043e\u043a\u043e\u0439\u043d\u044b\u0439", "\u0442\u0438\u0445\u0438\u0439", "\u0431\u0435\u0437\u043c\u044f\u0442\u0435\u0436\u043d\u044b\u0439"], "de": ["ruhig", "friedlich", "still"], "hu": ["nyugodt", "csendes"]}, "examples": [["la sanktej' kvieta de l' diino", "Z"], ["kvieta vetero, nokto, vento, strato (senbrua), urbo, maro, rivero, lumo (nelaciga)", null], ["kvieta akvo \u015diras la bordojn", "B"], ["en la kvieta fajro de la diamanto ku\u015dis mira sorto", "Z"], ["li mar\u015dis per malrapidaj kvietaj pa\u015doj", null], ["kvieta feli\u0109o", null], ["post krioj fari\u011dis kviete", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne montranta ekscitecon, havanta nepasian kaj pacan aspekton.", "translations": {"de": ["ruhig", "ausgeglichen", "gelassen"], "hu": ["nyugodt", "kiegyens\u00falyozott"]}, "examples": [["kvieta viza\u011do, gajeco (senmalica), mal\u011dojo", "B"], ["oni rimarkis en ili inteligentecon kaj kvietan energion", null], ["longe mi silentis, estis kvieta kaj detenis min", "Z"], ["leono ku\u015dis kvieta en la ka\u011do", null], ["preni kviete la manon de iu", "Z"], ["bestaro multnombra kviete man\u011das sur kampo senombra", null], ["dol\u0109a ripozo, kviete silenta, regas denove en mia koro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nekolerema, ne facile incitebla, pacema, malsova\u011da.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u043e\u0442\u043a\u0438\u0439"], "de": ["sanft", "friedfertig"], "hu": ["nyugodt", "b\u00e9k\u00e9s"]}, "examples": [["kvieta homo, besto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kviet", "primary": true}, "loknombro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nombro indikanta kiom da argumentoj akceptas operacio, funkcio, rilato, predikato, proceduro kaj tiel plu \u2015 a\u016d simbolo indikanta operacion kaj tiel plu.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0441\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c (\u043e\u043f\u0435\u0440\u0430\u0446\u0438\u0438 \u0438 \u0442.\u043f.)", "\u0447\u0438\u0441\u043b\u043e \u0430\u0440\u0433\u0443\u043c\u0435\u043d\u0442\u043e\u0432"], "fr": ["nombre d'arguments (math., inf.)"], "de": ["Stellenzahl"], "en": ["arity", "adicity"], "hu": ["arit\u00e1s", "argumentumsz\u00e1m", "operandussz\u00e1m"]}, "examples": [["la operacisignoj pluso kaj minuso havas po du loknombrojn, ili povas esti unulokaj a\u016d dulokaj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lok", "primary": false}, "kvieto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de io a\u016d iu kvieta, paca.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043f\u043e\u043a\u043e\u0439\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435", "\u043f\u043e\u043a\u043e\u0439"], "fr": ["calme (subst.)"], "nl": ["rust", "kalmte"], "be": ["\u0441\u043f\u0430\u043a\u043e\u0439", "\u0441\u0443\u043f\u0430\u043a\u043e\u0439"], "de": ["Ruhe", "Gem\u00fctsruhe", "Gelassenheit"], "hu": ["nyugalom", "nyugalmi \u00e1llapot"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Stato de io a\u016d iu kvietaspekta.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043f\u043e\u043a\u043e\u0439\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435", "\u043f\u043e\u043a\u043e\u0439"], "fr": ["calme (subst.)"], "de": ["Ruhe", "Gem\u00fctsruhe", "Gelassenheit"], "nl": ["rust", "kalmte"]}, "examples": [["Fari\u011dis paco, sed la homaro ankora\u016d ne retrovis sian kvieton", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Stato de objekto, kiam \u011di havas nulan rapidon rilate al iu bazo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043a\u043e\u0439", "\u0441\u043e\u0441\u0442\u043e\u044f\u043d\u0438\u0435 \u043f\u043e\u043a\u043e\u044f"], "fr": ["repos (immobilit\u00e9)"], "en": ["rest"], "nl": ["rust"], "de": ["Ruhe", "Bewegungslosigkeit"]}, "examples": [["kvietmaso", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "kvieteco", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kviet", "primary": false}, "gospelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Usondevena kanta stilo de religiaj himnoj, tre lirika, kun vok-respondado.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u0441\u043f\u0435\u043b", "\u0441\u043f\u0438\u0440\u0438\u0447\u0443\u044d\u043b\u0441"], "fr": ["gospel", "negro spiritual"], "de": ["Gospel"], "it": ["gospel"], "pt": ["gospel"]}, "examples": [["\u0109u estas espaj retejoj pri bluso kaj gospelo?", "L. Bonnetier, Re: [KR] biografo de Kate Ryan, soc.culture.esperanto, 2003-01-13"]], "subdefinitions": []}], "root": "gospel", "primary": true}, "Jakob": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo hebredevena.", "translations": {"ru": ["\u042f\u043a\u043e\u0432", "\u042f\u043a\u043e\u0431 (\u0438\u043d\u043e\u0441\u0442\u0440.)", "\u0416\u0430\u043a (\u0438\u043d\u043e\u0441\u0442\u0440.)"], "fr": ["Jacob", "Jacques"], "nl": ["Jacob"], "pt": ["Jac\u00f3", "Jacob"], "be": ["\u042f\u043a\u0443\u0431"], "de": ["Jakob"], "sv": ["Jakob"], "it": ["Giacobbe"], "fa": ["\u06cc\u0639\u0642\u0648\u0628"], "br": ["Jalm", "Jakez"], "hu": ["J\u00e1kob", "Jakab"], "pl": ["Jakub"]}, "examples": [["Jakobo respondis, dirante: Fratoj, a\u016dskultu min", "La Nova Testamento, La agoj 15:13"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Biblia patriarko, dua filo de Isaako, patro de dekdu filoj rigardataj kiel prauloj de la dekdu izraelaj triboj.", "translations": {"ru": ["\u0418\u0430\u043a\u043e\u0432"], "br": ["Jakob"]}, "examples": [["Jakob fari\u011dis homo kvieta, sidanta en la tendo", "La Malnova Testamento, Genezo 25:27"]], "subdefinitions": []}], "root": "Jakob", "primary": false}, "spadiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Infloresko, kun longforma dika akso, sur kiu sidas la floroj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0447\u0430\u0442\u0430\u043a (\u0441\u0443\u043a\u0432\u0435\u0446\u044c\u0446\u0435)"], "en": ["spadix"], "nl": ["kolf"], "ru": ["\u043f\u043e\u0447\u0430\u0442\u043e\u043a"], "de": ["Kolben"], "hu": ["torzsa"]}, "examples": [["spadiko de maizo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "spadik", "primary": true}, "elvolvato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de ebena kurbo) La aro de \u0109iuj \u011diaj kurbecocentroj.", "translations": {"be": ["\u044d\u0432\u0430\u043b\u044e\u0442\u0430"], "fr": ["d\u00e9velopp\u00e9e (d'une courbe)"], "en": ["evolute"], "ru": ["\u044d\u0432\u043e\u043b\u044e\u0442\u0430"], "de": ["Evolute"], "pl": ["ewoluta"], "hu": ["evol\u00fata"]}, "examples": [["la elvolvato de cikloido estas mem cikloido", null]], "subdefinitions": []}], "root": "volv", "primary": false}, "senbezona": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nebezonata, nenecesa.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u043d\u0443\u0436\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["inutile", "superflu", "ne servant \u00e0 rien"], "en": ["needless", "unnecessary"], "be": ["\u043d\u0435\u043f\u0430\u0442\u0440\u044d\u0431\u043d\u044b"], "de": ["unn\u00f6tig"], "hu": ["sz\u00fcks\u00e9gtelen"], "es": ["innecesario"], "br": ["diezhomm"], "pl": ["niepotrzebny", "zb\u0119dny"]}, "examples": [["senbezona radiko", null], ["tio \u0109i estas senbezona timo", "Z"], ["tio \u0109i senbezone ligus nin", "Z"], ["malpermesi la uzadon de tiu \u0109i formo estas tute senbezone", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "bezon", "primary": false}, "\u015dton\u0135etilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato por \u0135eti malproksimen \u015dtonetojn.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0430\u0449\u0430"], "fr": ["lance-pierres"], "en": ["sling-shot"], "nl": ["katapult"], "pt": ["catapulta", "funda"], "it": ["fionda"], "pl": ["proca"]}, "examples": [["Ne forpelos \u011din sago; \u015ctonoj el \u015dton\u0135etilo fari\u011das pajleroj anta\u016d \u011di.", "La Malnova Testamento, Ijob 41:28"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135et", "primary": false}, "mirigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ka\u016dzi miron al iu.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u0456\u0432\u0456\u0446\u044c", "\u0437\u044c\u0434\u0437\u0456\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["\u00e9merveiller"], "en": ["amaze", "astonish"], "nl": ["verwonderen"], "ru": ["\u0443\u0434\u0438\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c", "\u0443\u0434\u0438\u0432\u0438\u0442\u044c"], "de": ["verwundern"], "hu": ["csod\u00e1lkoz\u00e1sra k\u00e9sztet", "\u00e1mulatba ejt"]}, "examples": [["\u0109iuj estis senfine mirigitaj, la instruitulo e\u0109 eksaltis", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 3, anekdotoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "mir", "primary": false}, "varpringo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speciala ringo \u0109irka\u016danta la varperojn, kiu helpas al interpaso de vefto.", "translations": {"hu": ["sz\u00e1d", "ny\u00fcst"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "varp", "primary": false}, "skribilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108io, kio servas por skribi.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0432\u043e \u043f\u0438\u0441\u044c\u043c\u0430"], "fr": ["instrument d'\u00e9criture"], "nl": ["pen", "potlood", "schrijfbenodigdheid"], "de": ["Stift", "Schreibger\u00e4t"], "tr": ["kalem"], "hu": ["\u00edr\u00f3eszk\u00f6z", "\u00edr\u00f3szersz\u00e1m"]}, "examples": [["mi prenis la etenditan paperon kaj rigardis la pinton de la skribilo", "Spomenka \u015ctimec, Hejmo en Meze\u016dropo, Monato, jaro 1996a, numero 1a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "skrib", "primary": false}, "tragedio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Teatra\u0135o, kun mal\u011doja fino, prezentanta altrangajn homojn, kies malfeli\u0109oj vekas kompaton en spektantoj.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0430\u0433\u0435\u0434\u044b\u044f"], "fr": ["trag\u00e9die"], "en": ["tragedy"], "nl": ["tragedie"], "pt": ["trag\u00e9dia"], "ru": ["\u0442\u0440\u0430\u0433\u0435\u0434\u0438\u044f"], "de": ["Trag\u00f6die"], "hu": ["trag\u00e9dia"], "sk": ["trag\u00e9dia"]}, "examples": [["la tragedioj de Sofoklo", null], ["post la verkado de \u00abLa tragedio de kokino\u00bb la a\u016dtoro reiris al Rusio, kiu \u015dan\u011di\u011dis al Sovetio dum lia restado en fremdaj landoj", "Spomenka \u015ctimec: El la japana tra la \u0109ina (V. Ero\u015denko, Cikatro de amo), Monatojaro 1997a, numero 3a, p. 21a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Terure malfeli\u0109a okaza\u0135o.", "translations": {}, "examples": [["jen la vera ka\u016dzo de hodia\u016da milito sanguma kaj de ekstrema tragedio de la albanoj de Kosovo", "Bardhyl Mezini: La vera ka\u016dzo de la milito, Monatojaro 1999a, numero 5a, p. 12a"], ["la terura tragedio de la mondmilito", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tragedi", "primary": true}, "sen\u015dan\u011da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne \u015dan\u011di\u011danta.", "translations": {"be": ["\u043d\u044f\u0437\u044c\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b"], "fr": ["immuable", "inalt\u00e9r\u00e9", "permanent"], "nl": ["onveranderlijk"], "ru": ["\u043d\u0435\u0438\u0437\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "hr": ["neizmjenjen"], "de": ["unver\u00e4ndert"], "it": ["immutabile", "immutato", "inalterato", "invariato", "invariabile", "costante"], "hu": ["v\u00e1ltozatlan"], "pl": ["niezmienny"]}, "examples": [["kun sen\u015dan\u011de afabla rideto", "Z"], ["la fundamento devas resti absolute sen\u015dan\u011da", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dan\u011d", "primary": false}, "fatala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Neevitebla, nepre okazonta.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0442\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u043d\u0435\u043f\u0430\u0437\u044c\u0431\u0435\u0436\u043d\u044b", "\u043d\u0435\u043c\u0456\u043d\u0443\u0447\u044b"], "fr": ["fatal", "fatidique", "funeste"], "en": ["fatal"], "nl": ["fataal"], "ru": ["\u0440\u043e\u043a\u043e\u0432\u043e\u0439", "\u0444\u0430\u0442\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0438\u0437\u0431\u0435\u0436\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u043e\u0442\u0432\u0440\u0430\u0442\u0438\u043c\u044b\u0439"], "de": ["fatal", "verh\u00e4ngnisvoll", "peinlich"], "hu": ["szerencs\u00e9tlen", "gy\u00e1szos", "peinlich"], "es": ["fatal"]}, "examples": [["la fatalaj dekretoj de l' sorto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tre malfeli\u0109iga, malbon\u015danciga, ka\u016dzanta pereon, ruini\u011don.", "translations": {"en": ["disastrous", "ruinous"]}, "examples": [["\u015di portis tiun fatalan ringon", null], ["fatala pasio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fatal", "primary": true}, "seninteresi\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de iu seninteresinta.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0437\u0430\u0438\u043d\u0442\u0435\u0440\u0435\u0441\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9sint\u00e9r\u00eat", "indiff\u00e9rence"], "de": ["Desinteresse"], "nl": ["onverschilligheid"], "pt": ["desinteresse (subst.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "interes", "primary": false}, "seninteresi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Perdi intereson, ne havi intereson.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0442\u0435\u0440\u044f\u0442\u044c \u0438\u043d\u0442\u0435\u0440\u0435\u0441"], "fr": ["se d\u00e9sint\u00e9resser (montrer du d\u00e9sint\u00e9r\u00eat)"], "de": ["desinteressiert sein"], "es": ["desinteresarse"], "pt": ["desinteressar-se"]}, "examples": [["la rusa Registaro seninteresi\u011das pri nia propagando, e\u0109 likvidas la poresperantajn organizojn", "Vortoj de k-do LantiJe la lumo de la sperto"], ["oni do ne miru ke la plej multaj civitanoj de la membro\u015dtatoj seninteresi\u011das", "trad. V. Lutermano Le Monde Diplomatique en Esperanto 2004-03"]], "subdefinitions": []}], "root": "interes", "primary": false}, "egipta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la egiptoj.", "translations": {"be": ["\u044d\u0433\u0456\u043f\u044d\u0446\u043a\u0456"], "fr": ["\u00e9gyptien"], "en": ["Egyptian"], "nl": ["Egyptisch"], "ru": ["\u0435\u0433\u0438\u043f\u0435\u0442\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["\u00e4gyptisch"], "hu": ["egyiptomi"], "fa": ["\u0645\u0635\u0631\u06cc"], "es": ["egipcio"], "pl": ["egipski"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Egiptuja, rilata al la Egiptujo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "egipt", "primary": false}, "libera docento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Privata klerulo, kiu ricevis permeson fari kurson en universitato kaj estas salajrata nur de la kursanoj mem.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0432\u0430\u0442-\u0434\u043e\u0446\u0435\u043d\u0442"], "de": ["Privatdozent"], "nl": ["privaatdocent"], "hu": ["egyetemi mag\u00e1ntan\u00e1r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "docent", "primary": false}, "egipto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de antikva popolo, kiu kreis grandan civilizon en la malsupra fluo de Nilo, en Afriko.", "translations": {"be": ["\u044d\u0433\u0456\u043f\u0446\u044f\u043d\u0456\u043d"], "fr": ["\u00e9gyptien"], "en": ["Egyptian"], "nl": ["Egyptenaar"], "pt": ["eg\u00edpcio"], "ru": ["\u0435\u0433\u0438\u043f\u0442\u044f\u043d\u0438\u043d"], "de": ["\u00c4gypter"], "hu": ["egyiptomi"], "fa": ["\u0645\u0635\u0631\u06cc"], "pl": ["Egipcjanin"], "es": ["egipcio"]}, "examples": [["Potipanea, flavaviza\u011da egipto, en pastra vesto de sia lando staris \u0109e la pordo", "Pro I\u015dtar, \u0109ap. 20a"], ["similan teorion li prezentas pri Egiptio, atentigante, ke antikvaj skriba\u0135oj mencias iujn misterajn marpopolojn kaj tiel nomatajn \u00abre\u011dojn-pa\u015dtistojn\u00bb, de kiuj la egiptoj supozeble heredis sian sperton pri navigado", "Garbhan Macaoidh: \u0108u Esperanto de la Andoj? Monato"], ["\u015di havis sklavinon, egiptinon, kies nomo estis Hagar", "La Malnova Testamento, Genezo 16:1"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Egiptujano.", "translations": {"be": ["\u044d\u0433\u0456\u043f\u0446\u044f\u043d\u0456\u043d"], "fr": ["\u00e9gyptien"], "en": ["Egyptian"], "ru": ["\u0435\u0433\u0438\u043f\u0442\u044f\u043d\u0438\u043d"], "de": ["\u00c4gypter", "\u00e4gyptischer Staatsb\u00fcrger"], "hu": ["egyiptomi"], "fa": ["\u0645\u0635\u0631\u06cc"], "pl": ["Egipcjanin"], "es": ["egipcio"]}, "examples": [["la unuan fojon \u015di a\u016ddis la legendon, kiun la egiptoj rakontas al si pri la struto", "Fabeloj, volumo 4, Filino de la mar\u0109a re\u011do"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(Egipto) Egiptujo.", "translations": {"fa": ["\u0645\u0635\u0631"], "fr": ["\u00c9gypte"], "de": ["\u00c4gypten"], "es": ["Egipto"], "hu": ["Egyiptom"]}, "examples": [["li estis fama en la tuta Egipto", "La Faraono, volumo 2, \u0109ap. 2a"]], "subdefinitions": []}], "root": "egipt", "primary": true}, "adjektivo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vorto esprimanta la kvaliton, kaj \u011denerale rilatanta kun substantivo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u043c\u0435\u0442\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["adjectif"], "en": ["adjective"], "nl": ["adjectief", "bijvoeglijk naamwoord"], "pt": ["adjetivo"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043b\u0430\u0433\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435"], "de": ["Adjektiv", "Eigenschaftswort"], "it": ["aggettivo"], "hu": ["mell\u00e9kn\u00e9v"], "sk": ["pr\u00eddavn\u00e9 meno"], "fa": ["\u0635\u0641\u062a"], "es": ["adjetivo"], "br": ["anv-gwan"], "sv": ["adjektiv"], "pl": ["przymiotnik"]}, "examples": [["en esperanto la adjektivo havas la fina\u0135on a", null], ["la adjektivo povas esti a\u016d epiteta a\u016d predikata", null]], "subdefinitions": []}], "root": "adjektiv", "primary": true}, "longigita hipocikloido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ebena kurbo, naskita de punkto ligita al cirklo kaj ekstera al \u011di, kiu cirklo ruli\u011das interne de alia cirklo.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0434\u043b\u0438\u043d\u0451\u043d\u043d\u0430\u044f \u0433\u0438\u043f\u043e\u0446\u0438\u043a\u043b\u043e\u0438\u0434\u0430"], "fr": ["hypocyclo\u00efde allong\u00e9e"], "en": ["prolate hypocycloid"], "de": ["verl\u00e4ngerte Hypozykloide"], "pl": ["hipocykloida wyd\u0142u\u017cona"], "hu": ["ny\u00fajtott hipociklois"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hipocikloid", "primary": false}, "tereno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Difinita terspaco; tera supra\u0135o rigardata la\u016d sia amplekso.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0447\u0430\u0441\u0442\u043e\u043a \u0437\u0435\u043c\u043b\u0438"], "en": ["campus", "terrain"], "nl": ["terrein"], "be": ["\u0434\u0437\u044f\u043b\u044f\u043d\u043a\u0430", "\u043f\u043b\u044f\u0446", "\u0443\u0447\u0430\u0441\u0442\u0430\u043a"], "de": ["Gel\u00e4nde", "Terrain"], "tp": ["ma"], "hu": ["ter\u00fclet"], "pl": ["teren"]}, "examples": [["la foira, la ekspozicia tereno", null], ["sur la tereno de la anta\u016da stacio elkreskis nova urboparto", null], ["la tereno anta\u016d la tombo estas dekliva", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Agokampo.", "translations": {"be": ["\u043f\u043e\u043b\u0435 \u0434\u0437\u0435\u0439\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456"], "de": ["Gebiet", "T\u00e4tigkeitsfeld"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0435 \u0434\u0435\u044f\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438", "\u043e\u0431\u043b\u0430\u0441\u0442\u044c \u0434\u0435\u044f\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438", "\u043f\u043e\u043f\u0440\u0438\u0449\u0435"]}, "examples": [["E\u016dropo devas ser\u0109i en malproksimaj landoj terenon por sia komerco", null], ["Palestino \u015dajnas esti plej favora tereno al Esperanto", null], ["la diskuto ne restis longe sur tiu tereno", null], ["la terenoj de tiuj industribran\u0109oj estas malvaste limigitaj", null], ["Esperanto konkeris terenon pa\u015do post pa\u015do", null], ["ni devos klopodi por regajni la perditan terenon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "teren", "primary": true}, "stre\u0109ita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri angulo) Kies lateroj estas kontra\u016daj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0432\u0435\u0440\u043d\u0443\u0442\u044b\u0439 (\u0443\u0433\u043e\u043b)"], "fr": ["(angle) plat"], "en": ["flat (angle)", "straight (angle)"], "nl": ["gestrekt (v.hoek)"], "de": ["gestreckt (-er Winkel)"], "hu": ["egyenes (sz\u00f6g)"], "pl": ["(k\u0105t) p\u00f3\u0142pe\u0142ny"]}, "examples": [["stre\u0109ita angulo egalas al du ortoj, alidire \u011dia mezuro estas 180\u00b0", null]], "subdefinitions": []}], "root": "stre\u0109", "primary": false}, "\u0109eesti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti en iu loko, kiam io okazas.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0441\u0443\u0442\u043d\u0456\u0447\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["assister (\u00e0)", "\u00eatre pr\u00e9sent"], "en": ["be present at", "attend"], "nl": ["aanwezig zijn"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0441\u0443\u0442\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "ca": ["ser present"], "de": ["dabei sein"], "it": ["presenziare", "partecipare", "assistere", "intervenire"], "tp": ["lon"], "hu": ["jelen van", "ott van"], "pl": ["by\u0107 obecnym", "uczestniczy\u0107"]}, "examples": [["\u0109eesti kunvenon", null], ["\u0109eesti en, \u0109e kunveno", null], ["en \u0109eesto amata, en forest' insultata", "Proverbaro esperanta"], ["multnombra \u0109eestantaro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "est", "primary": false}, "individualismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0434\u044b\u0432\u0456\u0434\u0443\u0430\u043b\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["individualisme"], "nl": ["individualisme"], "pt": ["individualismo"], "ru": ["\u0438\u043d\u0434\u0438\u0432\u0438\u0434\u0443\u0430\u043b\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Individualismus"], "hu": ["individualizmus"], "uk": ["\u0456\u043d\u0434\u0438\u0432\u0456\u0434\u0443\u0430\u043b\u0456\u0437\u043c"], "es": ["individualismo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "individualism", "primary": true}, "internulejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lernejo, kie la lernantoj (la internuloj) tranoktas.", "translations": {"fr": ["internat, pensionnat"], "en": ["boarding school"], "pt": ["internato"], "de": ["Internat"], "pl": ["internat", "bursa (daw.)"], "hu": ["koll\u00e9gium", "intern\u00e1tus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "intern", "primary": false}, "manlaboro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Laboro postulanta precipe muskolan penadon kontraste kun cerba laboro.", "translations": {"be": ["\u0440\u0443\u0447\u043d\u0430\u044f \u043f\u0440\u0430\u0446\u0430"], "fr": ["travail manuel"], "en": ["manual labor"], "nl": ["handarbeid", "handenarbeid"], "ru": ["\u0440\u0443\u0447\u043d\u043e\u0439 \u0442\u0440\u0443\u0434", "\u0440\u0443\u0447\u043d\u0430\u044f \u0440\u0430\u0431\u043e\u0442\u0430"], "de": ["Handarbeit"], "es": ["trabajo manual"], "br": ["labour dorn"], "pl": ["praca fizyczna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "man", "primary": false}, "maljusteco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Manko de justeco.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u0441\u043f\u0440\u0430\u0432\u044f\u0434\u043b\u0456\u0432\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["injustice (caract\u00e8re injuste)"], "en": ["injustice"], "nl": ["onrechtvaardigheid"], "pt": ["injusti\u00e7a"], "ru": ["\u043d\u0435\u0441\u043f\u0440\u0430\u0432\u0435\u0434\u043b\u0438\u0432\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Ungerechtigkeit"], "it": ["ingiustizia"], "hu": ["jogtalans\u00e1g", "igazs\u00e1gtalans\u00e1g"]}, "examples": [["la maljusteco incitas lin", null], ["la maljusteco de la sorto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "just", "primary": false}, "sindevigo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Altrudo al si mem de ioma modereco en deziroj a\u016d bezonoj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0430\u043c\u043e\u043e\u0431\u043b\u0430\u0434\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["maitrise de soi", "retenue (maitrise de soi)"], "pl": ["zobowi\u0105zanie"], "hu": ["k\u00f6telezetts\u00e9gv\u00e1llal\u00e1s", "v\u00e1llalt k\u00f6telezetts\u00e9g"]}, "examples": [["la sindevigo estas la komenco de la \u011dentileco kaj e\u0109 de la moralo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dev", "primary": false}, "gravmieneco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mieno, aspekto serioza, sen\u015derca.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0430\u0436\u043d\u044b\u0439 \u0432\u0438\u0434", "\u0441\u0435\u0440\u044c\u0451\u0437\u043d\u044b\u0439 \u0432\u0438\u0434"], "fr": ["air important", "gravit\u00e9 (air important)", "s\u00e9rieux (air important)"], "it": ["gravit\u00e0 (di persona seria o severa)"], "hu": ["fontoskod\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mien", "primary": false}, "verbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vorto esprimanta agon a\u016d staton, kaj ludanta \u0109efan rolon en propozicio, ekz.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u0435\u044f\u0441\u043b\u043e\u045e"], "fr": ["verbe"], "en": ["verb"], "nl": ["werkwoord"], "pt": ["verbo"], "el": ["\u03c1\u03ae\u03bc\u03b1"], "la": ["verbum"], "tr": ["fiil"], "it": ["verbo"], "hu": ["ige"], "sk": ["sloveso"], "fa": ["\u0641\u0639\u0644 (\u062f\u0633\u062a\u0648\u0631 \u0632\u0628\u0627\u0646)"], "de": ["Verb"], "ru": ["\u0433\u043b\u0430\u0433\u043e\u043b"], "es": ["verbo"]}, "examples": [["esti, agu, frapos", null]], "subdefinitions": []}], "root": "verb", "primary": true}, "rito": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ofte oni povas sinonime uzi la vorton \u00abceremonio\u00bb, kiu tamen pli akcentas eksteran pompon kaj ofte havas malpli profundajn radikojn en la tradicio, do estas pli facile modifebla."], "primary definition": "Agoj preskribitaj por koncerna okazo de religia a\u016d folklora tradicio.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0440\u044f\u0434", "\u0442\u0440\u0435\u0431\u0430 (\u0440\u0435\u043b.)"], "fr": ["rite"], "en": ["rite"], "nl": ["rite", "ritus", "ritueel"], "pt": ["rito"], "ca": ["ritu"], "de": ["Brauch", "Ritual"], "hu": ["r\u00edtus", "szertart\u00e1s"], "es": ["rito"]}, "examples": [["la bapta rito", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rit", "primary": true}, "makrocefalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio makrocefaledoj (Physeter), kun nur unu specio kun dika, potsimila kapo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0448\u0430\u043b\u0451\u0442"], "nl": ["potvis"], "pt": ["cachalote", "cacharr\u00e9u"], "ru": ["\u043a\u0430\u0448\u0430\u043b\u043e\u0442"], "de": ["Pottwal"], "hu": ["\u00e1mbr\u00e1s cet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "makrocefal", "primary": true}, "reala\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Realo.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0430\u043b\u0456\u044f"], "fr": ["r\u00e9alit\u00e9 (une r\u00e9alit\u00e9 particuli\u00e8re)"], "en": ["realia"], "nl": ["realiteit"], "ru": ["\u0440\u0435\u0430\u043b\u0438\u044f"], "es": ["realidad"], "hu": ["val\u00f3 dolog", "l\u00e9tez\u0151 dolog", "realit\u00e1s"]}, "examples": [["\u015di rememoris sian son\u011don, kiu staris ankora\u016d anta\u016d \u015di tiel vive, kvaza\u016d \u011di estus reala\u0135o", "Fabeloj, volumo 4, Filino de la mar\u0109a re\u011do"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Fenomeno de la reala vivo, precipe aparta\u0135o de epoko a\u016d loko.", "translations": {}, "examples": [["la krudaj reala\u0135oj de la vivo en grandegaj urboj", "PIV"], ["[per tiu nom\u015dan\u011do la a\u016dtoro] eble volis eviti plenan identigon kun la historiaj reala\u0135oj", "La majstro kaj Margarita, notoj pri \u0109ap. 2a, p. 349a"]], "subdefinitions": []}], "root": "real", "primary": false}, "ribeko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antikva mediteranea kaj e\u016dropa kordinstrumento kun tri ar\u0109e sonigataj kordoj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u0431\u0435\u043a"], "fr": ["rebec"], "en": ["rebec"], "pt": ["rabeca", "rebeque"], "de": ["Rebeck"], "hu": ["rebec"]}, "examples": [["li scipovas legi kaj skribi kaj ludas belege la ribekon", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, \u0109apitro 11a, p. 83a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ribek", "primary": true}, "pri\u015dteli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Senigi iun a\u016d ion de io per \u015dtelo.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u043e\u043a\u0440\u0430\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9valiser", "d\u00e9pouiller (d\u00e9valiser)"], "en": ["steal from someone"], "nl": ["bestelen"], "be": ["\u0430\u0431\u0440\u0430\u0431\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0431\u043a\u0440\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456"], "it": ["derubare", "svaligiare"], "hu": ["meglop"]}, "examples": [["oni pri\u015dtelas ne ri\u0109ulon, sed sengardulon", "Proverbaro esperanta"], ["strataj buboj pri\u015dtelis la budon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dtel", "primary": false}, "Baktrio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Historia regiono en la Interna Azio, inter la montaro Hinduku\u015do sude kaj la supra kaj meza partoj de Amudarjo norde (nun en norda Afganujo, kaj en partoj de Uzbekujo kaj Turkmenujo), kies \u0109efurbo estis Baktra, la nuna Bal\u0125o. Konkerite de la nomadoj (to\u0125aroj), \u011di i\u011dis To\u0125arujo en 2a jc a.K..", "translations": {"be": ["\u0411\u0430\u043a\u0442\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["Bactriane"], "en": ["Bactria", "Bactriane", "Zariaspa"], "grc": ["\u0392\u03b1\u03ba\u03c4\u03c1\u03af\u03b1", "\u0392\u03b1\u03ba\u03c4\u03c1\u03b9\u03b1\u03bd\u03ae"], "ru": ["\u0411\u0430\u043a\u0442\u0440\u0438\u044f"], "de": ["Baktrien"], "hu": ["Baktria"]}, "examples": [["la loka legendo konservis ligon inter la edzino de Aleksandro kaj Baktrio, lando de \u015dia vera patro", "Marko Polo, trad. D. Moirand: La libro de la mirinda\u0135oj a\u016d la priskribo de la mondo, UEA, 2001, p. 125."]], "subdefinitions": []}], "root": "Baktri", "primary": true}, "sunumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elmeti al sunlumo por varmigi, sekigi....", "translations": {"fr": ["exposer au soleil"], "it": ["esporre al sole"]}, "examples": [["\u00darsula memoris la solan aferon nekutiman, kiun Fernanda faris tiutage: sunumi la matojn de la infanoj", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "sun", "primary": false}, "interfaco": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La termino estas regula metafora deriva\u0135o de faco: interfaco estas kvaza\u016d \u00abkontakta faco\u00bb de la kunigataj pecoj."], "primary definition": "La rimedoj kaj reguloj ebligantaj kunan funkciadon de aparatoj a\u016d programoj a\u016d e\u0109 de homo kaj ma\u015dino.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0442\u044d\u0440\u0444\u044d\u0439\u0441"], "fr": ["interface"], "en": ["interface"], "ru": ["\u0441\u043e\u043f\u0440\u044f\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0438\u043d\u0442\u0435\u0440\u0444\u0435\u0439\u0441"], "de": ["Schnittstelle"], "sv": ["gr\u00e4nssnitt"], "hu": ["interf\u00e9sz", "csatol\u00f3eszk\u00f6z", "illeszt\u0151", "csatlakoz\u00f3"], "pl": ["interfejs"]}, "examples": [["operaciuma, reta interfaco", null], ["homa-ma\u015dina interfaco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fac", "primary": false}, "kuna\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro da kunigitaj objektoj", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u044a\u0435\u0434\u0438\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435"], "it": ["complesso (sost.)"], "hu": ["k\u00f6teg", "csom\u00f3", "egy\u00fcttes (t\u00e1rgyak\u00e9)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Vidu rimarkon sub komuna\u0135o."], "primary definition": "(de du aroj E kaj F) Aro, kies elementoj apartenas al E a\u016d al F.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u044a\u0435\u0434\u0438\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u043c\u043d\u043e\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432)"], "fr": ["union (d'ensembles)"], "en": ["union (of sets)"], "nl": ["unie"], "de": ["Vereinigungsmenge"], "hu": ["un\u00f3 (halmaz\u00e9)"], "pl": ["suma (zbior\u00f3w)", "po\u0142\u0105czenie (zbior\u00f3w)"]}, "examples": [["la kuna\u0135on de E kaj F oni signas per E\u222aF", null], ["la kuna\u0135o de aro el subaroj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kun", "primary": false}, "askalono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de la genro ajlo (Allium ascalonicum), uzata kiel spica\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0446\u044b\u0431\u0443\u043b\u044f-\u0448\u0430\u043b\u043e\u0442"], "fr": ["\u00e9chalote"], "en": ["shalot"], "br": ["chalotez"], "ru": ["\u043b\u0443\u043a-\u0448\u0430\u043b\u043e\u0442", "\u0448\u0430\u0440\u043b\u043e\u0442"], "de": ["Schalotte"], "hu": ["mogyor\u00f3hagyma", "salotta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "askalon", "primary": true}, "Komoroj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la samnomaj insuloj trovi\u011dantaj en Hinda Oceano oriente de Afriko kaj norde de Madagaskaro kun \u0109efurbo Moronio. Teritorio de Unio de Komoroj. ISO-3166 kodo: KM.", "translations": {"de": ["Komoren"], "bg": ["\u041a\u043e\u043c\u043e\u0440\u0441\u043a\u0438 \u043e\u0441\u0442\u0440\u043e\u0432\u0438"], "en": ["Comoros"], "pl": ["Komory", "Zwi\u0105zek Komor\u00f3w"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "komor", "primary": true}, "memregeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "reg", "primary": false}, "tenegi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plenforte kaj tre firme teni.", "translations": {"fr": ["agripper", "se cramponner \u00e0"], "pl": ["\u015bciska\u0107 (mocno trzyma\u0107)", "trzyma\u0107 z ca\u0142ych si\u0142", "czepia\u0107 si\u0119 (obraz.)"]}, "examples": [["li tenegis la benkon de la kale\u015do, kredante ke \u0109iu momento estos la lasta momento de lia vivo", "Doroteo kaj la Sor\u0109isto en Oz, \u00abla tertremo\u00bb"]], "subdefinitions": []}], "root": "ten", "primary": false}, "a\u016ddigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari a\u016ddeblan sonon.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u0434\u0430\u0442\u044c (\u0437\u0432\u0443\u043a)"], "fr": ["faire entendre"], "en": ["make a sound"], "de": ["anheben", "erheben", "verlauten lassen", "zu Geh\u00f6r bringen"], "pl": ["rozg\u0142asza\u0107", "rozlega\u0107"], "hu": ["hallat"]}, "examples": [["leonido a\u016ddigis sian vo\u0109on", "La Malnova Testamento, Amos 3:4"], ["la tondro a\u016ddigadis brue frapon post frapo", "Fabeloj, volumo 1, Sova\u011daj cignoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dd", "primary": false}, "amovendistino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0438\u0442\u0443\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["prostitu\u00e9e", "fille publique", "fille de joie", "grue", "p\u00e9ripat\u00e9ticienne", "putain", "tapineuse"], "en": ["prostitute", "hooker", "whore", "escort"], "nl": ["prostituee"], "be": ["\u043f\u0440\u0430\u0441\u0442\u0430\u043b\u044b\u0442\u043a\u0430", "\u043f\u0440\u0430\u0441\u0442\u044b\u0442\u0443\u0442\u043a\u0430"], "de": ["Nutte", "Hure", "leichtes M\u00e4dchen", "Prostituierte"], "tr": ["orospu"], "it": ["prostituta"], "hu": ["prostitu\u00e1lt", "k\u00e9jn\u0151", "kurtiz\u00e1n"], "sk": ["prostit\u00fatka"], "es": ["prostituta"], "pl": ["prostytutka", "dziwka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "am", "primary": false}, "profesia moralo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Moralo pri la propraj cirkonstancoj kaj agoj de iuj profesianoj.", "translations": {"fr": ["d\u00e9ontologie"]}, "examples": [["s-ro Hong SokHjon, neniom kalkulante sian profesian moralon kiel \u0135urnalisto, helpis la kandidaton de regpartio kontra\u016dle\u011de", "Dekmil, la solidareco, 2005-08"]], "subdefinitions": []}], "root": "moral", "primary": false}, "falsa amiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vorto de unu lingvo, kiu similas al vorto alilingva forme, sed ne sence, tial ka\u016dzante konfuzojn.", "translations": {"ru": ["\u043b\u043e\u0436\u043d\u044b\u0439 \u0434\u0440\u0443\u0433 \u043f\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e\u0434\u0447\u0438\u043a\u0430 (\u0441\u043b\u043e\u0432\u043e)"], "fr": ["faux ami (mot)"], "en": ["false friend"], "fa": ["\u0646\u0627\u0631\u0641\u06cc\u0642", "\u062f\u0648\u0633\u062a \u06a9\u0627\u0630\u0628"], "de": ["falscher Freund (\u00dcbersetzungsfalle)"], "es": ["falso amigo"], "hu": ["hamis bar\u00e1t"]}, "examples": [["falsa amiko por multaj Esperanto-lernantoj estas la vorto \u00abbrava\u00bb. Aplikata al militisto \u011di ja povas signifi \u00abkura\u011da\u00bb, \u00absentima\u00bb, sed la baza signifo estas \u00abbrile lerta en sia arto\u00bb", "E. Grimley-Evans, Lingvaj Notetoj 1992:3, soc.culture.esperanto, 1992-05-06"]], "subdefinitions": []}], "root": "amik", "primary": false}, "pne\u016dmatika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Uzanta la aeron kiel movilon a\u016d moderigilon.", "translations": {"be": ["\u043f\u043d\u044d\u045e\u043c\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["pneumatique (adj.)"], "nl": ["pneumatisch"], "ru": ["\u043f\u043d\u0435\u0432\u043c\u0430\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["pneumatisch"], "it": ["pneumatico (agg.)"], "hu": ["pneumatikus", "s\u0171r\u00edtett leveg\u0151s"], "pl": ["pneumatyczny"]}, "examples": [["pne\u016dmatika tubo, depe\u015do, ma\u015dino, kuseno", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pne\u016dmatik", "primary": false}, "orienta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al oriento.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0441\u0442\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["oriental", "d'est"], "nl": ["oosten-", "oostelijk"], "pt": ["oriental"], "be": ["\u0443\u0441\u0445\u043e\u0434\u043d\u0456"], "de": ["\u00f6stlich", "orientalisch"], "hu": ["keleti"], "br": ["-reter", "-sav-heol"], "el": ["\u03b1\u03bd\u03b1\u03c4\u03bf\u03bb\u03b9\u03ba\u03cc\u03c2"], "vo": ["lef\u00fcdik"], "es": ["oriental"]}, "examples": [["orienta vento", null], ["Orienta Azio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rilata al oriento.", "translations": {"br": ["-ar Reter", "-ar Sav-Heol"]}, "examples": [["orientaj popoloj, lingvoj, juveloj", null], ["orienta kristanismo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "orient", "primary": false}, "oriento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unu el la kvar geografiaj \u0109efpunktoj, difinata per tiu parto de la horizonto, kie oni vidas la sunon levi\u011di, kaj kontra\u016da al la okcidento; la direkto difinata per tiu \u0109efpunkto.", "translations": {"be": ["\u0443\u0441\u0445\u043e\u0434"], "fr": ["est", "orient"], "en": ["east"], "nl": ["oosten (zn.)"], "pt": ["oriente", "este", "leste", "nascente (geogr.)", "levante (geogr.)"], "ru": ["\u0432\u043e\u0441\u0442\u043e\u043a"], "de": ["Osten"], "sv": ["\u00f6st"], "vo": ["lef\u00fcd"], "br": ["reter", "sav-heol"], "el": ["\u03b1\u03bd\u03b1\u03c4\u03bf\u03bb\u03ae"], "zh": ["\u4e1c", "tr. \u6771 [d\u014dng]", "\u4e1c\u65b9", "tr. \u6771\u65b9 [d\u014dngf\u0101ng]"], "hu": ["kelet", "napkelet"], "es": ["este", "oriente"]}, "examples": [["supreniru sur la supron de Pisga, kaj direktu viajn okulojn al okcidento kaj al nordo kaj al sudo kaj al oriento", "La Malnova Testamento, Readmono 3:27"], ["\u015di timis la kokokrion, \u015di timis la unuan ru\u011dan strion en la oriento, \u0109ar se \u015dia laboro ne estos finita \u011dis tiam, \u015di pereos", "Fabeloj, volumo 4, Anneto"], ["al \u0109ia lando oni povas veni ne sole de oriento, sed anka\u016d de okcidento", "Esenco kaj Estonte, \u0109ap. 1a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Terparto ku\u015danta oriente de la hejmo de koncerna civilizo.", "translations": {"de": ["Orient"], "br": ["ar Reter", "ar Sav-Heol"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La landoj ku\u015dantaj oriente de Okcidenta E\u016dropo.", "translations": {}, "examples": [["tapi\u015doj el Oriento", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "La landoj ku\u015dnataj oriente de Palestino.", "translations": {}, "examples": [["kaj tiu homo estis pli eminenta, ol \u0109iuj filoj de la oriento", "La Malnova Testamento, Ijob 1:3"], ["jen sa\u011duloj el la oriento venis al Jerusalem, dirante: Kie estas tiu, kiu estas naskita Re\u011do de la Judoj?", "La Nova Testamento, S. Mateo 2:1,2"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108e la framasonoj, parto de lo\u011dio, kie sidas la lo\u011diestro.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "orient", "primary": true}, "harpo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el diversaj kordinstrumentoj kun amba\u016dmane plukeblaj kordoj starantaj la\u016d vico orta al la bazo, oblikve stre\u0109itaj al agorda stango, kontraste al citroj, liroj, liutoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0444\u0430"], "fr": ["harpe (musique)"], "en": ["harp"], "nl": ["harp"], "pt": ["harpa"], "el": ["\u03ac\u03c1\u03c0\u03b1"], "de": ["Harfe"], "it": ["arpa"], "hu": ["h\u00e1rfa"], "es": ["arpa"], "br": ["telenn"], "ru": ["\u0430\u0440\u0444\u0430"], "sv": ["harpa"], "pl": ["harfa"]}, "examples": [["pin\u0109i harpon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "harp", "primary": true}, "harpi": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u0108iuj verboj, derivitaj de nomoj de muzikiloj, konsekvence devas esti transitivaj, \u0109ar kiel rekta objekto servas ludata muzika\u0135o, ekz.: harpi suiton. (Jurij Finkel)"], "primary definition": "(transitiva) Ludi harpon.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0430\u0446\u044c \u043d\u0430 \u0430\u0440\u0444\u0435"], "fr": ["jouer de la harpe"], "en": ["play the harp"], "nl": ["harp spelen"], "pt": ["tocar harpa"], "ru": ["\u0438\u0433\u0440\u0430\u0442\u044c \u043d\u0430 \u0430\u0440\u0444\u0435"], "de": ["Harfe spielen"], "it": ["suonare con l'arpa"], "hu": ["h\u00e1rf\u00e1zik"], "es": ["tocar el arpa"], "br": ["telenna\u00f1"], "pl": ["gra\u0107 na harfie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "harp", "primary": false}, "polui": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malpurigi vivesencan elementon de la naturo.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0431\u0440\u0443\u0434\u0436\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["polluer"], "en": ["pollute"], "nl": ["verontreinigen", "vervuilen"], "pt": ["poluir"], "ru": ["\u0437\u0430\u0433\u0440\u044f\u0437\u043d\u044f\u0442\u044c (\u043e\u043a\u0440\u0443\u0436\u0430\u044e\u0449\u0443\u044e \u0441\u0440\u0435\u0434\u0443)"], "de": ["verschmutzen"], "tp": ["jaki"], "hu": ["szennyez (k\u00f6rnyezetet)"], "fa": ["\u0622\u0644\u0648\u062f\u0646", "\u0622\u0644\u0648\u062f\u0647 \u06a9\u0631\u062f\u0646"]}, "examples": [["la urino kaj feka\u0135oj de intense breditaj bestoj poluas riverojn", "Krys Ungar, Vivu vigle kaj vegetare!, Monato, numero 07/1995."]], "subdefinitions": []}], "root": "polu", "primary": true}, "orienti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Bazi konstruon, turnante \u011dian frunton al oriento.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u044b\u0435\u043d\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["orienter"], "nl": ["naar het oosten richten"], "pt": ["orientar"], "ru": ["\u043e\u0440\u0438\u0435\u043d\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["(nach Osten) ausrichten"], "hu": ["keletel"], "br": ["durc'haat war-zu ar reter"], "vo": ["lef\u00fcd\u00f6n"], "es": ["orientar"]}, "examples": [["la romkatolikaj kirkoj kaj la moskeoj estas orientitaj", null], ["malbone orientita domo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Determini la situacion de persono a\u016d objekto rilate al oriento.", "translations": {"de": ["ausrichten", "einrichten", "orientieren", "einnorden"], "nl": ["naar het oosten richten"], "hu": ["bet\u00e1jol"]}, "examples": [["orienti karton, planon", null], ["priprofesia orientado", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Elekti bazon, rilate al kiu oni determinos la orienti\u011don de \u0109iuj aliaj bazoj.", "translations": {"en": ["orientate"], "nl": ["ori\u00ebnteren"], "de": ["orientieren", "eine Orientierung festlegen"], "hu": ["ir\u00e1ny\u00edt"], "br": ["reteri\u00f1 (matematik)", "orianti\u00f1 (matematik)"], "pl": ["orientowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "orient", "primary": false}, "senedz(in)eco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fra\u016dleco.", "translations": {"be": ["\u0431\u044f\u0441\u0448\u043b\u044e\u0431\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["c\u00e9libat"], "nl": ["celibaat"], "pl": ["bez\u017ce\u0144stwo", "celibat", "(staro)panie\u0144stwo"], "ru": ["\u0431\u0435\u0437\u0431\u0440\u0430\u0447\u0438\u0435"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "edz", "primary": false}, "tasmania lupo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hundosimila besto el Tasmanio, malaperinta en la 20a jarcento (Thylacinus cynocephalus) sola specio de la familio tilacinedoj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u043c\u0447\u0430\u0442\u044b\u0439 \u0432\u043e\u043b\u043a", "\u0442\u0430\u0441\u043c\u0430\u043d\u0438\u0439\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0432\u043e\u043b\u043a"], "fr": ["loup marsupial", "thylacine"], "bg": ["\u0442\u0430\u0441\u043c\u0430\u043d\u0438\u0439\u0441\u043a\u0438\u0432\u044a\u043b\u043a"], "nl": ["buidelwolf", "Tasmaanse tijger"], "pt": ["lobo-da-tasm\u00e2nia"], "de": ["Beutelwolf", "Tasmanischer Wolf", "Beuteltiger", "Tasmanischer Tiger"], "it": ["tigre della Tasmania", "tilacino"], "pl": ["diabe\u0142 tasma\u0144ski"]}, "examples": [["la tilacino a\u016d tasmania lupo similaspektas al vera lupo, sed ili du estas tiel malproksimaj kiel du mamuloj povas esti", "S. Sarlette Re: Pingvenoj kaj a\u016dkoj soc.culture.esperanto, 1998-09-28"]], "subdefinitions": []}], "root": "lup", "primary": false}, "celebri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Plenumi la\u016dkutime ian ceremonion.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u0432\u044f\u0442\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["c\u00e9l\u00e9brer"], "en": ["celebrate"], "pt": ["celebrar"], "el": ["\u03b3\u03b9\u03bf\u03c1\u03c4\u03ac\u03b6\u03c9"], "de": ["zelebrieren"], "it": ["celebrare"], "hu": ["celebr\u00e1l", "meg\u00fcl"], "es": ["celebrar"], "ru": ["\u043f\u0440\u0430\u0437\u0434\u043d\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0441\u0443\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c \u0446\u0435\u0440\u0435\u043c\u043e\u043d\u0438\u044e"], "pl": ["celebrowa\u0107", "odprawia\u0107 ceremoni\u0119"]}, "examples": [["celebri feston, datrevenon, meson", null]], "subdefinitions": []}], "root": "celebr", "primary": true}, "majesto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de iu, io majesta.", "translations": {"be": ["\u0432\u044f\u043b\u0456\u043a\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "en": ["majesty"], "nl": ["majesteit"], "br": ["meurdez"], "ru": ["\u0432\u0435\u043b\u0438\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Majest\u00e4t"], "hu": ["fels\u00e9g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Re\u011da a\u016d imperiestra mo\u015dto.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "majest", "primary": false}, "kromata": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta al la koloroj de la spektro.", "translations": {"be": ["\u0445\u0440\u0430\u043c\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "en": ["chromatic"], "nl": ["chromatisch"], "pt": ["crom\u00e1tico"], "ru": ["\u0445\u0440\u043e\u043c\u0430\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["chromatisch", "farbig"], "it": ["cromatico"], "hu": ["kromatikus", "sz\u00edn-", "sz\u00ednes"]}, "examples": [["kromata aberacio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Konsistanta el notoj kun intervalo de duontono.", "translations": {"de": ["chromatisch"], "hu": ["kromatikus"]}, "examples": [["kromata gamo povas esti kun diesoj suprenirante a\u016d kun bemoloj malsuprenirante", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kromat", "primary": true}, "majesta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inspiranta admiran respekton per sia impona aspekto kaj dignoplenaj manieroj.", "translations": {"be": ["\u0432\u0435\u043b\u0456\u0447\u043d\u044b", "\u0432\u044f\u043b\u0456\u043a\u0430\u0441\u043d\u044b"], "en": ["majestic"], "nl": ["statig", "majestueus"], "pt": ["majestoso", "alteroso", "soberbo"], "ru": ["\u0432\u0435\u043b\u0438\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0432\u0435\u043b\u0438\u0447\u0430\u0432\u044b\u0439"], "de": ["majest\u00e4tisch"], "hu": ["fels\u00e9ges", "pomp\u00e1s"], "br": ["meurdezus"]}, "examples": [["majesta pa\u015dado", null], ["kapo majesta, sed cerbo modesta", "Proverbaro esperanta"], ["majesta rivero", null], ["majesteco de la Alpaj montoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "majest", "primary": true}, "devio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nenormala deloki\u011do.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0445\u0456\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0434\u044d\u0432\u0456\u044f\u0446\u044b\u044f", "\u0437\u0440\u0443\u0448\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0437\u0440\u0443\u0445", "\u0441\u043a\u0440\u044b\u045e\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["d\u00e9viation"], "pl": ["zboczenie", "odchy\u0142ka", "dewiacja"], "ru": ["\u043e\u0442\u043a\u043b\u043e\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0441\u043c\u0435\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0441\u0434\u0432\u0438\u0433", "\u0438\u0441\u043a\u0440\u0438\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0443\u043a\u043b\u043e\u043d"], "de": ["Abweichung"], "es": ["desviaci\u00f3n"], "hu": ["devi\u00e1ci\u00f3", "deviancia", "elhajl\u00e1s"]}, "examples": [["stomaka devio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "devi", "primary": false}, "mulato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Miksrasulo, ido de nigrarasa kaj blankrasa gepatroj; duonnegro.", "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u043b\u0430\u0442"], "fr": ["mul\u00e2tre"], "bg": ["\u043c\u0443\u043b\u0430\u0442"], "nl": ["mulat"], "pt": ["mulato (filho de branco(a) e negro(a))"], "ru": ["\u043c\u0443\u043b\u0430\u0442"], "ca": ["mulat"], "de": ["Mulatte"], "es": ["mulato"]}, "examples": [["pacemaj mulatoj duonkantante prilaboras \u011dardenojn, kie senorde kreskas la odora mento kaj la ebriiga kanabo", "J. Ribillard, Vagado sub palmoj, Rotterdam, 1956"]], "subdefinitions": []}], "root": "mulat", "primary": true}, "devii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Deloki\u011di de la normala pozicio, direkto.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0445\u0456\u043b\u044f\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["d\u00e9vier (intr.)"], "pt": ["desviar-se", "extraviar-se"], "ru": ["\u043e\u0442\u043a\u043b\u043e\u043d\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["abweichen"], "hu": ["kit\u00e9r", "let\u00e9r"], "es": ["desviar"], "pl": ["zbacza\u0107", "odchyla\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["kompasmontrilo devias sub influo de magneto", null], ["deviinta vertebro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Deklini\u011di de la regula konduto.", "translations": {"pl": ["zbacza\u0107"], "hu": ["elt\u00e9r (a norm\u00e1list\u00f3l)"]}, "examples": [["\u015di deviis de la virta vojo", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "devi", "primary": true}, "ligna \u015duo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cuo farita tute el ligno.", "translations": {"fr": ["sabot"], "nl": ["klomp"], "ca": ["esclop", "galotxa"], "de": ["Holzschuh"], "it": ["zoccolo"], "hu": ["facip\u0151", "klumpa"], "pl": ["kierpc (reg.)", "mokasyny"], "he": ["\u05e7\u05d1\u05e7\u05d1", "\u05e0\u05e2\u05dc \u05e2\u05e5"]}, "examples": [["li estis lerta ligno\u015duisto", "Fabeloj, volumo 3, Ib kaj malgranda kristino"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015du", "primary": false}, "malstabileco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Situacio en kiu diversaj malegalaj fortoj ka\u016dzas falojn, neregatajn \u015dan\u011dojn.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0441\u0442\u0430\u0431\u0438\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043d\u0435\u0443\u0441\u0442\u043e\u0439\u0447\u0438\u0432\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["instabilit\u00e9"], "de": ["Instabilit\u00e4t"], "hu": ["ingatags\u00e1g", "instabilit\u00e1s", "labilit\u00e1s"]}, "examples": [["li kolektis multajn informojn en Ruando, \u011duste en la periodo de granda politika malstabileco post la invado de la ribeluloj (1990)", "Wim M. A. De Smet: Kiu murdis Dian Fossey?, Monatojaro 1995a, numero 12a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "stabil", "primary": false}, "esencismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doktrino, kiu prefere rigardas iujn ecojn de a\u0135oj kiel esencajn, ne dependajn je situacio.", "translations": {"fr": ["essencialisme"]}, "examples": [["Aviceno elstarigis la esencon per la deklaro, ke la ekzisto alvenas al \u011di kiel akcidenco. Jen radikala esencismo", "E. Pauli, Enciklopedio simpozio, artikolo \u00abesencismo\u00bb, 2000-04"], ["la rasismo kaj la seksismo estas la plej oftaj subspecoj de la esencismo", "P. Da\u015dgupto, La rasismo kaj specifaj esperoj, libera folio, 2004-08-05"]], "subdefinitions": []}], "root": "esenc", "primary": false}, "feromono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia substanco ellasita de individuo kaj flarata de samspeciaj individuoj, \u011di permesas komunikadon per la sensoj.", "translations": {"fr": ["ph\u00e9romone"], "it": ["feromone"]}, "examples": [["La komuna nomo de substancoj uzataj inter la individuoj de sama specio estas feromonoj kaj oni distingas seksajn, alarmajn, grupigajn kaj tiel plu. feromonoj, depende de ilia pli specifa rolo", "Lajos Kov\u00e1cs, Pri la feromonoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "feromon", "primary": true}, "i\u0125tiokolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gluo fabrikata el flosveziko de kelkaj fi\u015doj.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0445\u0442\u0438\u043e\u043a\u043e\u043b", "\u0440\u044b\u0431\u0438\u0439 \u043a\u043b\u0435\u0439"], "fr": ["ichtyocolle"], "nl": ["vislijm"], "pt": ["ictiocola", "cola-de-peixe"], "de": ["Hausenblase", "Fischleim"], "pl": ["karuk (klej rybi)"], "hu": ["halenyv"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "i\u0125tiokol", "primary": true}, "forsitio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108indevena ornama arbedo, kies brile flavaj floroj aperas printempe jam anta\u016d la folioj, genro el familio oleacoj, (Forsythia).", "translations": {"ru": ["\u0444\u043e\u0440\u0437\u0438\u0446\u0438\u044f", "\u0444\u043e\u0440\u0441\u0438\u0446\u0438\u044f", "\u0444\u043e\u0440\u0441\u0430\u0439\u0442\u0438\u044f"], "fr": ["forsythia"], "nl": ["forsythia"], "pt": ["forsythia"], "de": ["Forsythia", "Goldflieder"], "es": ["campanita china"], "hu": ["aranyfa", "aranycserje", "forzitia"]}, "examples": [["\u011doje briladas / la levi\u011danta suno / sur forsitio", "Serena, [blogo], 2005-09-02"]], "subdefinitions": []}], "root": "forsiti", "primary": true}, "bazaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda, subtegmenta a\u016d sub\u0109iela vendejo, kie kunestas diversaj sendependaj vendobudoj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0437\u0430\u0440", "\u043a\u0456\u0440\u043c\u0430\u0448", "\u0440\u044b\u043d\u0430\u043a"], "fr": ["march\u00e9"], "en": ["mall", "market"], "nl": ["markt"], "ru": ["\u0431\u0430\u0437\u0430\u0440", "\u0440\u044b\u043d\u043e\u043a (\u0431\u0430\u0437\u0430\u0440)"], "de": ["Markt", "Basar"], "hu": ["piac", "baz\u00e1r"], "pl": ["bazar", "targ"], "es": ["bazar", "mercado"]}, "examples": [["brua, abunda bazaro", "B. Selimi: Voja\u011dimpresoj, somero 2000, Monato, jaro 2001a, numero 1a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0443\u043d\u0456\u0432\u044d\u0440\u043c\u0430\u0433", "\u0441\u0443\u043f\u044d\u0440\u043c\u0430\u0440\u043a\u0435\u0442"], "fr": ["\u00e9picerie", "bazar (magasin)"], "en": ["department store"], "nl": ["minimarkt"], "ru": ["\u0443\u043d\u0438\u0432\u0435\u0440\u0441\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u043c\u0430\u0433\u0430\u0437\u0438\u043d", "\u0443\u043d\u0438\u0432\u0435\u0440\u043c\u0430\u0433", "\u0441\u0443\u043f\u0435\u0440\u043c\u0430\u0440\u043a\u0435\u0442"], "de": ["Supermarkt", "Kaufhaus"], "hu": ["ABC-bolt"], "pl": ["market", "hala (region.)"], "es": ["tienda por departamento", "almac\u00e9n por departamento"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bazar", "primary": true}, "por\u0109iama": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iam da\u016dronta.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u0447\u043d\u044b\u044b\u0439"], "fr": ["perp\u00e9tuel"], "de": ["f\u00fcr immer", "ewig"], "pl": ["wieczysty"], "fa": ["\u0647\u0645\u06cc\u0634\u06af\u06cc", "\u062c\u0627\u0648\u062f\u0627\u0646\u0647", "\u0627\u0628\u062f\u06cc"]}, "examples": [["por\u0109iama le\u011do", "Z"], ["por\u0109iama poseda\u0135o", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109iam", "primary": false}, "kolonaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vico da kolonoj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u043e\u043d\u043d\u0430\u0434\u0430"], "fr": ["colonnade"], "en": ["colonnade"], "nl": ["zuilenrij", "colonnade"], "de": ["S\u00e4ulenreihe", "Kolonnade"], "pl": ["kolumnada"], "hu": ["oszlopsor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kolon", "primary": false}, "koloida": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta la proprecon de koloido.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u0451\u0456\u0434\u043d\u044b"], "fr": ["collo\u00efdal"], "en": ["colloidal", "gluey"], "nl": ["collo\u00efdaal"], "ru": ["\u043a\u043e\u043b\u043b\u043e\u0438\u0434\u043d\u044b\u0439"], "de": ["kolloidal"], "es": ["coloidal"]}, "examples": [["koloida elektrolito, \u0125emio, muelilo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "koloid", "primary": false}, "tindro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spongeca, tre brulema substanco, devenanta de iuj fungoj.", "translations": {"be": ["\u0446\u044d\u0440\u0430", "\u0433\u0443\u0431\u0430"], "fr": ["amadou"], "en": ["tinder", "touchwood"], "nl": ["tondelzwam"], "pt": ["isca"], "ru": ["\u0442\u0440\u0443\u0442"], "de": ["Zunder"], "hu": ["tapl\u00f3"], "fa": ["\u06af\u06cc\u0631\u0627\u0646\u0647", "\u0642\u0648"], "pl": ["hubka", "\u017cagiew"]}, "examples": [["Trovinte per palpado silikon kaj tindron, li bruligis kenan tor\u0109on kaj prilumis per \u011di la akvujon.", "Noveloj de Lusin, El Malnovaj legendoj nove redaktitaj, For\u011dado de spado"]], "subdefinitions": []}], "root": "tindr", "primary": true}, "\u011deneraligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari, ke io havu \u011deneralan amplekson.", "translations": {"el": ["\u03b3\u03b5\u03bd\u03b9\u03ba\u03b5\u03cd\u03c9"], "fr": ["g\u00e9n\u00e9raliser"], "en": ["generalize"], "nl": ["veralgemenen"], "pt": ["generalizar"], "ru": ["\u043e\u0431\u043e\u0431\u0449\u0430\u0442\u044c"], "de": ["verallgemeinern", "generalisieren"], "it": ["generalizzare"], "hu": ["\u00e1ltal\u00e1nos\u00edt"], "es": ["generalizar"], "be": ["\u0430\u0431\u0430\u0433\u0443\u043b\u044c\u043d\u044f\u0446\u044c", "\u0433\u0435\u043d\u044d\u0440\u0430\u043b\u0456\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "pl": ["uog\u00f3lnia\u0107", "generalizowa\u0107"]}, "examples": [["\u011deneraligi regulon, doktrinon, le\u011don, kutimon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011deneral", "primary": false}, "n-a momanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de hazarda variablo X) La ekspekto de Xn; simb. E(Xn).", "translations": {"ru": ["n-\u0439 \u043c\u043e\u043c\u0435\u043d\u0442"], "fr": ["moment d'ordre n"], "de": ["n-tes Moment"], "en": ["n-th moment"], "pl": ["moment rz\u0119du n (zmiennej losowej)", "n-ty moment (zmiennej losowej)"]}, "examples": [["n-a centra momanto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "momant", "primary": false}, "logogrifo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Enigmo, en kiu intermiksitaj literoj a\u016d silaboj de iu vorto formas aliajn vortojn, kiujn oni devas diveni.", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u0433\u0430\u0433\u0440\u044b\u0444"], "nl": ["letterraadsel"], "pt": ["logogrifo"], "ru": ["\u043b\u043e\u0433\u043e\u0433\u0440\u0438\u0444 (\u0440\u043e\u0434 \u0437\u0430\u0433\u0430\u0434\u043a\u0438)"], "de": ["Wortr\u00e4tsel", "Buchstabenr\u00e4tsel", "Logogriph"], "es": ["logogrifo"], "hu": ["sz\u00f3rejtv\u00e9ny", "bet\u0171rejtv\u00e9ny", "logogrif"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Nekomprenebla frazo.", "translations": {"hu": ["tal\u00e1nyos mondat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "logogrif", "primary": true}, "venerea": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komunikebla per seksa kuni\u011do.", "translations": {"be": ["\u0432\u044d\u043d\u044d\u0440\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["sexuellement transmissible", "v\u00e9n\u00e9rien"], "en": ["sexually transmitted", "venereal"], "nl": ["seksueel overdraagbaar", "venerisch"], "pt": ["ven\u00e9reo", "sexualmente transmiss\u00edvel"], "ru": ["\u0432\u0435\u043d\u0435\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "ca": ["veneri"], "de": ["venerisch", "sexuell \u00fcbertragbar"], "hu": ["nemi (betegs\u00e9g)", "nemi \u00faton terjed\u0151"], "el": ["\u03b1\u03c6\u03c1\u03bf\u03b4\u03af\u03c3\u03b9\u03bf\u03c2"], "es": ["ven\u00e9reo", "de transmisi\u00f3n sexual"]}, "examples": [["Signoj de venereaj malsanoj estis troveblaj sur la seksorganoj de pluraj bestoj de amba\u016d seksoj", "Wim M. A. De SMET: Gigantoj sur strandoj, Monato, n-ro 11/1998;"], ["En multaj landoj videbli\u011das korelacio en la disvasti\u011do de aidoso kaj aliaj venereaj malsanoj", "Vladimir LEMELEV: Grava bazo por preventi aidoson, Monato, n-ro 05/2001."]], "subdefinitions": []}], "root": "venere", "primary": true}, "rusia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u0435\u0439\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["russe (concernant la russie)"], "bg": ["\u0440\u0443\u0441\u043a\u0438"], "nl": ["Russisch"], "ru": ["\u0440\u043e\u0441\u0441\u0438\u0439\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["russisch"]}, "examples": [["\u00abRusia \u015dtata arkivo de antikvaj aktoj\u00bb", "Sergej Derevjanny\u0125: Atrakcio por lingvo\u015datantoj? (I. Maier, W. F. Pilger, Duamana traduko por la Rusa Caro), Monatojaro 2001a, numero 11a, p. 30a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Rusi", "primary": false}, "mnemotekniko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043c\u043d\u044d\u043c\u043e\u043d\u0456\u043a\u0430", "\u043c\u043d\u044d\u043c\u0430\u0442\u044d\u0445\u043d\u0456\u043a\u0430"], "fr": ["mn\u00e9motechnie"], "nl": ["geheugenkunst", "mnemotechniek"], "pt": ["mnem\u00f4nica", "mnemot\u00e9cnica", "mnemotecnia"], "ru": ["\u043c\u043d\u0435\u043c\u043e\u043d\u0438\u043a\u0430", "\u043c\u043d\u0435\u043c\u043e\u0442\u0435\u0445\u043d\u0438\u043a\u0430"], "ca": ["mnemotecnia"], "de": ["Mnemonik", "Mnemotechnik"], "hu": ["mnemotechnika", "mnemonika"], "sk": ["mnemotechnika"], "es": ["mnemot\u00e9cnica"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mnemoteknik", "primary": true}, "kosinuso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de angulo \u03b1) Sinuso de \u011dia komplemento; simb. cos \u03b1 a\u016d kos \u03b1.", "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u0441\u0456\u043d\u0443\u0441"], "fr": ["cosinus"], "en": ["cosine"], "pt": ["co-seno", "cosseno"], "ru": ["\u043a\u043e\u0441\u0438\u043d\u0443\u0441"], "de": ["Kosinus"], "hu": ["koszinusz"], "pl": ["cosinus"]}, "examples": [["la kosinuso de orto egalas al 0", null], ["la kosinuso de angulo egalas al la kontra\u016degalo de la kosinuso de \u011dia suplemento", null], ["la kosinuso de konkava angulo egalas la kosinuso de \u011dia komplemento rilate al la plena angulo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Reela funkcio, kiu \u0135etas reelon x al la kosinuso de angulo, kies mezuro en radianoj diferencas de x per oblo de 2\u03c0; simb. cos a\u016d kos.", "translations": {}, "examples": [["kosinuso estas perioda funkcio, kun periodo 2\u03c0", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kosinus", "primary": true}, "fomento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago fomenti.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043f\u0430\u0440\u043a\u0430 (\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435)"], "fr": ["fomentation"], "de": ["B\u00e4hen"], "hu": ["melegen borogat\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "foment", "primary": false}, "fomenti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Apliki varman kuracilon sur malsanan korpoparton por mildigi, kvietigi \u011dian doloron.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043b\u0430\u0441\u0442\u044c \u043f\u0440\u0438\u043f\u0430\u0440\u043a\u0438"], "fr": ["fomenter (m\u00e9d., faire des fomentations)"], "de": ["b\u00e4hen"], "pt": ["fomentar"], "hu": ["melegen borogat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "foment", "primary": true}, "Agnio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fajrodio ofte menciata en la vedoj.", "translations": {"fr": ["Agni"], "de": ["Agni"], "nl": ["Agni"], "it": ["Agni"], "hu": ["Agni"]}, "examples": [["pli efikeme estas servi momente al arhato, ol oferi kaj pre\u011di jarlonge al Agnio", "trad. Seiho Nishi, Darmapado 8:108, Japana Budhano, 1974-75, numeroj 162-169"], ["adorsternon al \u015ci kiu ricevadas la oferojn de Agnio, Indro, Bramo, Vajo, ja de \u0109iuj dioj", "tradukis \u011c. \u016c. Starling, La Dudek Unu La\u016ddoj pri Tara, 2002"]], "subdefinitions": []}], "root": "Agni", "primary": true}, "ekskluzive": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esceptante \u0109ion alian.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043a\u043b\u044e\u0447\u043d\u0430", "\u044d\u043a\u0441\u043a\u043b\u044e\u0437\u044b\u045e\u043d\u0430"], "fr": ["exclusivement (uniquement)"], "en": ["exclusively"], "nl": ["uitsluitend"], "ru": ["\u0438\u0441\u043a\u043b\u044e\u0447\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e", "\u044d\u043a\u0441\u043a\u043b\u044e\u0437\u0438\u0432\u043d\u043e"], "de": ["exklusiv"], "it": ["esclusivamente"], "hu": ["kiz\u00e1r\u00f3lag"], "pl": ["ekskluzywnie"], "es": ["exclusivamente"]}, "examples": [["sin dedi\u0109i ekskluzive al la botaniko", null], ["havi sencon ekskluzive aktivan", "Z"], ["uzi Esperanton ekskluzive por celoj praktikaj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Eksterlasante la menciitan aferon a\u016d limon.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043a\u043b\u044e\u0447\u0430\u044e\u0447\u044b"], "fr": ["exclu (non compris)", "non compris"], "ru": ["\u0438\u0441\u043a\u043b\u044e\u0447\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e", "\u0438\u0441\u043a\u043b\u044e\u0447\u0430\u044f", "\u043a\u0440\u043e\u043c\u0435"], "de": ["ausschlie\u00dflich"], "it": ["escluso", "non compreso"], "hu": ["nem sz\u00e1m\u00edtva", "kiv\u00e9tel\u00e9vel"], "pl": ["wy\u0142\u0105cznie"]}, "examples": [["ni lernis \u011dis la 9-a \u0109apitro ekskluzive", null], ["la bileto validas por 20 tagoj ekskluzive je (de) la diman\u0109oj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ekskluziv", "primary": false}, "kompakta": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Influate de la angla, iuj uzas la vorton kompakta en la senco miniatura; la plej ofta ekzemplo estas la termino kompakta disko. Tio ne estas rekomendinda, kaj sentante la barbarecon de tiu pa\u016dsa\u0135o multaj preferas formojn \u00abk-disko\u00bb a\u016d \u00abcodo\u00bb, a\u016d imitas alian modelon: lumdisko."], "primary definition": "Tiom densa, ke \u011di plene okupas sian volumenon, sen kavoj a\u016d poroj a\u016d truoj kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u043f\u0430\u043a\u0442\u043d\u044b", "\u0441\u044c\u0446\u0456\u0441\u043b\u044b", "\u0448\u0447\u044b\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["compact", "dense", "\u00e9pais (dense)", "lourd (dense)", "massif (adj., dense)", "serr\u00e9 (dense)", "tass\u00e9 (dense)"], "en": ["compact", "dense", "closely-pressed together"], "nl": ["compact"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043f\u0430\u043a\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u043b\u043e\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u0436\u0430\u0442\u044b\u0439"], "de": ["festgef\u00fcgt", "dicht", "kompakt", "gepackt"]}, "examples": [["kompakta amaso, grundo", null], ["kompakta histo de osto", null], ["kompakta teksturo", null], ["kompakta nubo", "Maurice Lewin: Meteologia terminaro"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri topologia spaco) Apartiga kaj kvaza\u016dkompakta.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043f\u0430\u043a\u0442\u043d\u043e\u0435 (\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["(espace) compact"], "de": ["kompakt (-er Raum)"], "en": ["compact (space)"], "pl": ["(przestrze\u0144) zwarta"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri subaro A de metrika spaco E) Tia, ke rilate \u0109iun vicon en A ekzistas almena\u016d unu adhera punkto en A.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043f\u0430\u043a\u0442\u043d\u043e\u0435 (\u043c\u043d\u043e\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["(ensemble) compact"], "de": ["kompakt (-e Menge)"], "en": ["compact (set)"], "pl": ["(zbi\u00f3r) zwarty"]}, "examples": [["\u0109iu kompakta subaro de metrika spaco estas fermita kaj barita", null], ["la kompaktaj subaroj de finidimensia normohava spaco estas \u011diaj fermitaj kaj baritaj subaroj", null], ["\u0109iu finia subaro de metrika spaco estas kompakta", null]]}]}], "root": "kompakt", "primary": true}, "ekskluziva": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esceptanta \u0109ion a\u016d \u0109iun alian.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0441\u043a\u043b\u044e\u0447\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u044d\u043a\u0441\u043a\u043b\u044e\u0437\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["exclusif"], "en": ["exclusive"], "nl": ["exclusief"], "pt": ["exclusivo"], "be": ["\u0432\u044b\u043a\u043b\u044e\u0447\u043d\u044b", "\u044d\u043a\u0441\u043a\u043b\u044e\u0437\u044b\u045e\u043d\u044b"], "de": ["exklusiv"], "hu": ["kiz\u00e1r\u00f3lagos", "exkluz\u00edv"], "es": ["exclusivo"], "pl": ["ekskluzywny"]}, "examples": [["ekskluziva societo, privilegio, rajto de kopio, superregado de la \u0109efaj lingvoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Eksterlasanta a\u016d formetanta la menciitan aferon a\u016d personon.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0441\u043a\u043b\u044e\u0447\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439"], "be": ["\u0432\u044b\u043a\u043b\u044e\u0447\u0430\u044e\u0447\u044b"], "de": ["ausschlie\u00dflich"], "it": ["escludere (esti + adj.)"], "hu": ["kiz\u00e1r\u00f3"], "pl": ["wy\u0142\u0105czny"]}, "examples": [["la prezo de la man\u011do estas ekskluziva je, de la vino", null], ["amba\u016d teorioj ne estas reciproke ekskluzivaj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ekskluziv", "primary": true}, "agmaniero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maniero, kiel iu agas, \u011denerale a\u016d en aparta cirkonstanco.", "translations": {"fr": ["fa\u00e7on de faire", "style (fa\u00e7on d'agir)"]}, "examples": [["tial ke vi estas sciigitaj pri la cerba stato de sinjorino Herbeno \u015diaj agmanieroj ne vin mirigos plu", "H. Vallienne, \u0108u li?,1908"]], "subdefinitions": []}], "root": "manier", "primary": false}, "kulaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekstrema parto de paftubo, kiu ricevas la pafotan karto\u0109on a\u016d obuson, kaj kie okazas la pulveksplodo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0437\u0451\u043d\u043d\u0430\u044f \u0447\u0430\u0441\u0442\u044c (\u043e\u0433\u043d\u0435\u0441\u0442\u0440\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0433\u043e \u043e\u0440\u0443\u0436\u0438\u044f)", "\u0437\u0430\u0442\u0432\u043e\u0440"], "fr": ["culasse (arme, automobile)"], "nl": ["kulas"], "pt": ["culatra"], "de": ["Gesch\u00fctzverschluss", "Bodenst\u00fcck", "Gewehrverschluss", "Gewehrschloss", "Kammer", "Patronenlager"], "it": ["culatta"], "hu": ["z\u00e1r (fegyveren)", "z\u00e1v\u00e1rzat", "z\u00e1rszerkezet"], "pl": ["komora"]}, "examples": [["movebla kulaso", null], ["kulas\u015darga pafilo", null], ["kulasbloko (kiu fermas la kulasaperturon)", null], ["kulasriglilo (kiu tenas \u011din fermita dum la pafo)", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Supera parto de eksplodmotoro, kie okazas la eksplodo de la karbura\u0135o; kapo de cilindro.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u043b\u043e\u0432\u043a\u0430 \u0446\u0438\u043b\u0438\u043d\u0434\u0440\u0430 (\u043c\u043e\u0442\u043e\u0440\u0430)"], "nl": ["cilinderkop"], "pt": ["culatra", "cabe\u00e7a de cilindro"], "de": ["Zylinderkopf"], "it": ["testata"], "hu": ["hengerfej"], "pl": ["g\u0142owica"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kulas", "primary": true}, "piriko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Verspiedo konsistanta el du mallongaj a\u016d senakcentaj silaboj; simb. /\u03c5\u03c5/.", "translations": {"be": ["\u043f\u0456\u0440\u044b\u0445\u0456\u0439"], "fr": ["pyrrhique"], "en": ["pyrrhic", "dibrach"], "nl": ["pyrricus"], "pt": ["pirr\u00edquio", "d\u00edbraco", "pariambo", "periambo"], "ru": ["\u043f\u0438\u0440\u0440\u0438\u0445\u0438\u0439"], "hu": ["pirrichius"]}, "examples": [["anstata\u016d jambo a\u016d trokeo oni ricevas pirikon", "Parnasa Gvidlibro, p. 21"]], "subdefinitions": []}], "root": "pirik", "primary": true}, "pimento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spico el la akregustaj sekigitaj beroj de la pimentujo.", "translations": {"nl": ["piment", "jamaicapeper"], "fr": ["piment de la jama\u00efque"], "de": ["Piment"], "en": ["allspice"], "hu": ["szegf\u0171bors (f\u0171szer)"]}, "examples": [["pimento fajnigas \u0109efe supojn, sa\u016dcojn, marina\u0135ojn, kukojn kaj likvorojn", "Vikipedio, pimento"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Genro el la familio mirtacoj (Pimenta), kies beroj estas uzataj kiel spico.", "translations": {"nl": ["pimentboom"], "de": ["Pimentbaum"], "en": ["pimenta"], "pt": ["piment\u00e3o", "pimento"], "hu": ["szegf\u0171bors (fa)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "piment", "primary": true}, "tualeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la objektoj, per kiuj oni sin vestas.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0443\u0430\u043b\u0435\u0442 (\u043d\u0430\u0440\u044f\u0434, \u043e\u0434\u0435\u0436\u0434\u0430)"], "fr": ["toilette"], "en": ["toilet (attire)"], "nl": ["kleding"], "pt": ["traje", "vestimenta"], "de": ["Kleidung"], "hu": ["toalett", "\u00f6lt\u00f6z\u00e9k"], "pl": ["toaleta (str\u00f3j) (przest.)", "ubranie", "ubi\u00f3r", "str\u00f3j"]}, "examples": [["simpla, eleganta, ceremonia tualeto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la a\u0135oj kaj aran\u011doj necesaj por sinvestado kaj sinpurigado.", "translations": {"nl": ["toilet"], "pl": ["toaleta"]}, "examples": [["fari sian tualeton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tualet", "primary": true}, "\u0108izilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nord-hemisfera stelfiguro (Caelum).", "translations": {"de": ["Grabstichel"], "en": ["Caelum"], "it": ["Bulino"], "es": ["Cincel"], "pl": ["Rylec"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109iz", "primary": false}, "armita betono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Betono fortikigita per internaj feraj stangoj, tre uzata por la nuntempaj konstruoj.", "translations": {"be": ["\u0436\u0430\u043b\u0435\u0437\u0430\u0431\u044d\u0442\u043e\u043d"], "fr": ["b\u00e9ton arm\u00e9"], "en": ["reinforced concrete"], "ru": ["\u0436\u0435\u043b\u0435\u0437\u043e\u0431\u0435\u0442\u043e\u043d"], "ca": ["formig\u00f3 armat"], "de": ["Eisenbeton", "Stahlbeton", "armierter Beton"], "hu": ["vasbeton"], "sk": ["\u017eelezobet\u00f3n"], "pl": ["\u017celbet", "\u017celbeton", "\u017celazobeton", "beton zbrojony"], "es": ["hormig\u00f3n armado"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "beton", "primary": false}, "leono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de pantero (Panther leo) el Afriko kaj Okcidenta Azio, kies virseksulo portas densan kolhararon.", "translations": {"be": ["\u043b\u0435\u045e"], "fr": ["lion"], "bg": ["\u043b\u044a\u0432"], "el": ["\u03bb\u03b9\u03bf\u03bd\u03c4\u03ac\u03c1\u03b9"], "de": ["L\u00f6we"], "it": ["leone"], "hu": ["oroszl\u00e1n"], "en": ["lion"], "br": ["leon"], "cs": ["lev"], "es": ["le\u00f3n"], "he": ["\u05d0\u05e8\u05d9\u05d4"], "ru": ["\u043b\u0435\u0432"], "nl": ["leeuw"], "pt": ["le\u00e3o"], "tr": ["aslan"], "sv": ["lejon"], "pl": ["lew"]}, "examples": [["al leono ne donu la manon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 7"]], "subdefinitions": []}], "root": "leon", "primary": true}, "litrumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio litrumacoj (Lythrum).", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u043e\u0439\u043d\u0456\u043a", "\u0447\u0430\u043b\u044c\u0447\u0430\u043a"], "nl": ["kattenstaart (plant)"], "pt": ["litr\u00e1cea"], "ru": ["\u0434\u0435\u0440\u0431\u0435\u043d\u043d\u0438\u043a", "\u043f\u043b\u0430\u043a\u0443\u043d (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "de": ["Weiderich"], "hu": ["f\u00fcz\u00e9ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "litrum", "primary": true}, "aromo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Delikata, agrabla odoro, parfumo, precipe efikanta sur la gustorgano.", "translations": {"be": ["\u0432\u043e\u0434\u0430\u0440", "\u043f\u0430\u0445", "\u043f\u0430\u0445\u0443\u0447\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0434\u0443\u0445\u043c\u044f\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["ar\u00f4me"], "en": ["aroma", "smell", "fragrance"], "nl": ["aroma", "geur"], "ru": ["\u0430\u0440\u043e\u043c\u0430\u0442", "\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u0443\u0445\u0430\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Aroma"], "sv": ["arom", "doft"], "hu": ["aroma", "illat"], "sk": ["v\u00f4\u0148a"], "es": ["aroma", "olor"]}, "examples": [["aromo de teo, de kafo, de vanilo", null], ["aromo de spicoj kaj floroj levi\u011dis al ili", "Fabeloj, volumo 1, \u011cardeno de la paradizo"], ["\u0109iu floro havis balzaman aromon", "Fabeloj, volumo 2, Dio de dormo"], ["aroma likvoro, aero", "Z"], ["aromaj la\u016drarboj", "Fabeloj, volumo 1, Galo\u015doj de feli\u0109o"], ["aromaj bran\u0109oj", "Z"], ["la aromon de la realeco ili ne povas transdoni", "Fabeloj, volumo 1, Ligo de amikeco"], ["aromo de romantikeco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "arom", "primary": true}, "aromi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Havi aromon.", "translations": {"sk": ["vo\u0148a\u0165"], "ru": ["\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u0443\u0445\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["r\u00e9pandre un ar\u00f4me", "embaumer (intr.)"], "en": ["smell (like)"], "nl": ["geuren", "ruiken (geuren)"], "es": ["oler"], "hu": ["illatozik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arom", "primary": false}, "endormi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Transiri en dorman staton, fali en dormon.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0441\u043d\u0443\u0446\u044c"], "fr": ["s'endormir"], "nl": ["in slaap vallen", "inslapen"], "ru": ["\u0443\u0441\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0441\u043d\u0443\u0442\u044c"], "de": ["einschlafen"], "pl": ["zasypia\u0107", "zapada\u0107 w sen"], "hu": ["elalszik"]}, "examples": [["kantis kaj la imperiestro dol\u0109e endormi\u011dis", "Fabeloj, volumo 2, la najtingalo"], ["mi ku\u015di\u011das kaj endormi\u011das, kaj mi veki\u011das, \u0109ar la Eternulo min subtenas", "La Malnova Testamento, Psalmaro 3:5"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Trankvile morti en paco.", "translations": {"pl": ["zasypia\u0107"]}, "examples": [["tute malla\u016dte \u011di mallevi\u011dis sur la balanci\u011dantan trunketon de herbo, balancetis la kapon tiel, kiel nur \u011di povas b alanceti, kaj \u011doje endormi\u011dis. Tio estis \u011dia morto", "Fabeloj, volumo 4, Lasta son\u011do de maljuna kverko"], ["\u0109ar se ni kredas, ke Jesuo mortis kaj relevi\u011dis, tiel anka\u016d tiujn, kiuj endormi\u011dis en Jesuo, Dio venigos kun li", "La Nova Testamento, I. Tesalonikanoj 4:14"]], "subdefinitions": []}], "root": "dorm", "primary": false}, "akvero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre malgranda kvanto da akvo, ordinare en formo de guto.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043f\u043b\u044f \u0432\u043e\u0434\u044b"], "fr": ["goutte d'eau"], "nl": ["waterdruppel"], "fa": ["\u0642\u0637\u0631\u0647\u0654 \u0622\u0628"], "de": ["Wassertropfen"], "sv": ["vattendroppe"], "pl": ["kropla wody"]}, "examples": [["el malgrandaj akveroj fari\u011das grandaj riveroj", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "akv", "primary": false}, "endormi\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Transiro en dorman staton.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0441\u044b\u043f\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u043e\u0442\u0445\u043e\u0434 \u043a\u043e \u0441\u043d\u0443"], "pl": ["za\u015bni\u0119cie", "zapadni\u0119cie w sen"]}, "examples": [["kontra\u016d la kunglui\u011dado de la palpebroj oni igas vespere anta\u016d la endormi\u011do froti sur la fermitaj palpebroj \u015dmira\u0135on kun blanka hidrarga precipitato", "E. Fuchs, tr. Zamenhof: Kronika katara konjunktivito. Fundamenta Krestomatio."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En la tradicia kristanismo la Endormi\u011do de la Sankta Dipatrino estas unu el la \u0109efaj kristanaj festoj ( la dekduopaj festoj, la dipatrinaj festoj ), per kiu la eklezio rememoras la miraklan morton de la Dipatrino.", "translations": {"ru": ["\u0423\u0441\u043f\u0435\u043d\u0438\u0435"], "en": ["Assumption of the Virgin Mary", "Dormition of the Virgin Mary"], "pl": ["Za\u015bni\u0119cie"], "la": ["Dormitio S. Mariae"]}, "examples": [["inter la plej gravaj ortodoksaj festoj estas La Endormi\u011do kaj \u0108ieliro de la sankta Dipatrino", "D. Cibulevskij: Katedralo renaski\u011danta. Monato"], ["tiu, kiu konstruigis en la urbo la mona\u0125ejon \u00abEndormi\u011do de la Dipatrino\u00bb", "SINAIA \u2015 la perlo de Karpatoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "dorm", "primary": false}, "gor\u011dinflamo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0441\u043f\u0430\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435 \u0433\u043e\u0440\u043b\u0430"], "nl": ["keelontsteking"], "pt": ["inflama\u00e7\u00e3o de garganta"], "de": ["Halsentz\u00fcndung"], "it": ["laringite", "infiammazione della gola", "mal di gola (infiammazione)"], "hu": ["torokgyullad\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "inflam", "primary": false}, "buki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fiksi per buko.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0448\u043f\u0456\u043b\u044c\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["boucler"], "en": ["buckle"], "nl": ["gespen"], "ru": ["\u0437\u0430\u0441\u0442\u0451\u0433\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c (\u043f\u0440\u044f\u0436\u043a\u0443)"], "pl": ["zapina\u0107 (na sprz\u0105czk\u0119)", "spina\u0107 (na sprz\u0105czk\u0119)", "dopina\u0107 (na sprz\u0105czk\u0119)"], "hu": ["\u00f6sszecsatol"]}, "examples": [["buki rimenon, sakon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "buk", "primary": false}, "buko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Diversforma kadreto, ordinare metala, kun movebla pinglo por fiksi zonon, rubandon kc.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0440\u0430\u0436\u043a\u0430", "\u0437\u0430\u0441\u044c\u0446\u0435\u0436\u043a\u0430", "\u0437\u0430\u0448\u043f\u0456\u043b\u044c\u043a\u0430"], "fr": ["boucle (attache)"], "en": ["buckle"], "nl": ["gesp"], "ru": ["\u043f\u0440\u044f\u0436\u043a\u0430", "\u0437\u0430\u0441\u0442\u0451\u0436\u043a\u0430"], "de": ["Schnalle"], "hu": ["csat"], "pl": ["sprz\u0105czka", "klamra", "zapi\u0119cie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "agrafo, bro\u0109o.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "buk", "primary": true}, "signali": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari signalon, anonci per signalo.", "translations": {"hu": ["jelez"], "be": ["\u0441\u0456\u0433\u043d\u0430\u043b\u0456\u0446\u044c", "\u0441\u0456\u0433\u043d\u0430\u043b\u0456\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["signaler"], "de": ["signalisieren", "anzeigen"], "ru": ["\u0441\u0438\u0433\u043d\u0430\u043b\u0438\u0442\u044c", "\u0441\u0438\u0433\u043d\u0430\u043b\u0438\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0434\u0430\u0442\u044c \u0441\u0438\u0433\u043d\u0430\u043b"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "signal", "primary": false}, "signalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interkonsentita signo destinita por komunikigi malproksimen ordonon, averton, sciigon.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0438\u0433\u043d\u0430\u043b"], "fr": ["signal"], "nl": ["signaal"], "be": ["\u0441\u0456\u0433\u043d\u0430\u043b", "\u0437\u043d\u0430\u043a"], "de": ["Signal", "Zeichen"], "hu": ["jel", "jelz\u00e9s"]}, "examples": [["mi ne rimarkis la signalon", null], ["tuj post la unua signalo ekmovi\u011du", null], ["fervoja signalo", null], ["signalfajro", null], ["signalvorto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "signal", "primary": true}, "danke": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u044f\u043a\u0443\u044e\u0447\u044b"], "en": ["thanks to"], "nl": ["dank zij"], "ru": ["\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u0434\u0430\u0440\u044f"], "de": ["dank"], "vo": ["dano"], "no": ["takket v\u00e6re"], "hu": ["h\u00e1la (neki)", "(vminek/vkinek) k\u00f6sz\u00f6nhet\u0151en"], "pl": ["w podzi\u0119ce", "z wdzi\u0119czno\u015bci\u0105"]}, "examples": [["danke la intervenon de tiu vorto", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "dank", "primary": false}, "danka": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konscianta, ke oni \u015duldas al iu reciprokecon pro ricevita servo, kaj preta esprimi per vortoj a\u016d pruvi per faroj sian dankemon.", "translations": {"be": ["\u0443\u0434\u0437\u044f\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["reconnaissant", "oblig\u00e9 (reconnaissant)"], "en": ["thankful", "grateful"], "de": ["dankbar"], "hu": ["h\u00e1l\u00e1s"], "cs": ["vd\u011b\u010dn\u00fd"], "br": ["anaoudek (a ziskouez e anaoudegezh-vat)"], "lat": ["gratus"], "vo": ["danik"], "es": ["agradecido"], "he": ["\u05d0\u05e1\u05d9\u05e8 \u05ea\u05d5\u05d3\u05d4"], "ru": ["\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u0434\u0430\u0440\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u0438\u0437\u043d\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "nl": ["dankbaar"], "pt": ["agradecido"], "no": ["takknemlig"], "sk": ["v\u010fa\u010dn\u00fd"], "uk": ["\u0432\u0434\u044f\u0447\u043d\u0438\u0439"], "pl": ["wdzi\u0119czny"]}, "examples": [["esti tre danka al iu", null], ["danka rigardo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dank", "primary": false}, "perioda\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Publikiga\u0135o, kies sinsekvaj partoj, numeritaj kaj datitaj, periode aperas por ne anta\u016ddifinita tempo kaj ofte kun fiksaj rubrikoj verkitaj de diversaj a\u016dtoroj.", "translations": {"be": ["\u043f\u044d\u0440\u044b\u044f\u0434\u044b\u0447\u043d\u0430\u0435 \u0432\u044b\u0434\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["p\u00e9riodique (publication)"], "en": ["periodical"], "nl": ["tijdschrift"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0438\u043e\u0434\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0435 \u0438\u0437\u0434\u0430\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Periodikum"], "hu": ["foly\u00f3irat", "periodika"], "pl": ["periodyk"]}, "examples": [["la nomon de la perioda\u0135o kutime sekvas la numero de la jar-volumo", "La dan\u011dera lingvo, studo pri la persekutoj kontra\u016d Esperanto, Atentigo de la 2a eldono"]], "subdefinitions": []}], "root": "period", "primary": false}, "danko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vortoj a\u016d faroj por danki.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0437\u044f\u043a\u0430"], "fr": ["remerciement", "merci"], "nl": ["dank"], "pt": ["agradecimento"], "ru": ["\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u0434\u0430\u0440\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Dank"], "tr": ["te\u015fekk\u00fcr"], "sv": ["tack"], "vo": ["dan"], "sk": ["po\u010fakovanie"], "no": ["takk"], "es": ["agradecimiento"], "hu": ["k\u00f6sz\u00f6net", "megk\u00f6sz\u00f6n\u00e9s"], "pl": ["podzi\u0119kowanie", "wdzi\u0119czno\u015b\u0107"], "he": ["\u05d4\u05d5\u05d3\u05d9\u05d4", "\u05ea\u05d5\u05d3\u05d4"]}, "examples": [["dankon!", null], ["dankon pro tio, ke vi venis al mi", "Fabeloj, volumo 2, Malnova domo"], ["ili meritas nian dankadon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dank", "primary": false}, "bova\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Viando de bovo.", "translations": {"be": ["\u044f\u043b\u0430\u0432\u0456\u0447\u044b\u043d\u0430"], "fr": ["(viande de) b\u0153uf"], "en": ["beef"], "nl": ["rundsvlees"], "no": ["oksekj\u00f8tt"], "de": ["Rindfleisch"], "tr": ["s\u0131\u011f\u0131r eti"], "hu": ["marhah\u00fas"], "sk": ["hov\u00e4dzie"], "fa": ["\u06af\u0648\u0634\u062a \u06af\u0627\u0648"], "es": ["carne de res"], "br": ["kig bevin", "kig saout"], "ru": ["\u0433\u043e\u0432\u044f\u0434\u0438\u043d\u0430"], "pl": ["wo\u0142owina"], "he": ["\u05d1\u05e9\u05e8 \u05d1\u05e7\u05e8"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bov", "primary": false}, "preter": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prepozicio montranta lokon a\u016d objekton, kiun io la\u016diras kaj poste forlasas, pasante pli anta\u016den.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043c\u0438\u043c\u043e"], "fr": ["au-del\u00e0 de", "en passant (qqch)"], "nl": ["voorbij"], "pt": ["por diante de", "ao lado de", "por junto de"], "be": ["\u043c\u0456\u043c\u0430", "\u043f\u0430\u045e\u0437", "\u043f\u0430\u0431\u043b\u0456\u0437\u0443"], "hu": ["(vmi) mellett el"]}, "examples": [["li pasis preter mi sen saluto", "Z"], ["sekvu la vojon kaj preter tiuj arboj vi trovos la statuon", null], ["la enirejo trovi\u011das preter tiuj fenestroj", null], ["venante preter la imperiestro, la veturigisto haltigas la \u0109evalojn", null], ["traflugis an\u011delo preter orelo", "Proverbaro esperanta"], ["\u011di iris al li preter la bu\u015don", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "preter", "primary": true}, "\u0125ameleona": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(figure) Tre \u015dan\u011di\u011dema, sin rapide konformanta al \u0109iuj novaj situacioj.", "translations": {"ru": ["\u0445\u0430\u043c\u0435\u043b\u0435\u043e\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["cam\u00e9l\u00e9onesque", "souple (caract\u00e8re)"], "nl": ["kameleon-"], "pt": ["camale\u00f4nico"], "de": ["wie ein Cham\u00e4leon"], "it": ["camaleontico"], "hu": ["k\u00f6p\u00f6nyegforgat\u00f3"], "fi": ["kameleonttimainen"]}, "examples": [["lia \u0125ameleona naturo kovradis al li la viza\u011don kaj la staturon per diversaj kaj rapide \u015dan\u011di\u011dantaj koloroj", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125ameleon", "primary": false}, "breloko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Galanterio konsistanta el eta penda\u0135o fiksita al vesto, juvelo, po\u015dhorlo\u011da \u0109eno....", "translations": {"be": ["\u0431\u0456\u0440\u0443\u043b\u044c\u043a\u0430"], "fr": ["breloque"], "en": ["charm (trinket)", "trinket"], "ru": ["\u0431\u0440\u0435\u043b\u043e\u043a"], "de": ["Berlocke"], "pl": ["brelok", "breloczek", "wisior", "wisiorek"], "hu": ["fityeg\u0151", "m\u00fcty\u00fcrke"]}, "examples": [["soldata kostumo milkolore bunta, kovrita per mil vitraj brelokoj", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, \u0109apitro 51a, p. 378a"]], "subdefinitions": []}], "root": "brelok", "primary": true}, "\u0125ameleono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio \u0125ameleonedoj (Chamaeleon).", "translations": {"be": ["\u0445\u0430\u043c\u0435\u043b\u0435\u043e\u043d"], "fr": ["cam\u00e9l\u00e9on"], "en": ["chameleon"], "ca": ["camale\u00f3"], "de": ["Cham\u00e4leon"], "it": ["camaleonte"], "hu": ["kam\u00e9leon"], "fa": ["\u0622\u0641\u062a\u0627\u0628\u200c\u067e\u0631\u0633\u062a"], "fi": ["kameleontti"], "es": ["camale\u00f3n"], "ru": ["\u0445\u0430\u043c\u0435\u043b\u0435\u043e\u043d"], "nl": ["kameleon"], "pt": ["camale\u00e3o"], "sv": ["kameleont"], "sk": ["chamele\u00f3n"], "pl": ["kameleon"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125ameleon", "primary": true}, "dartro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nomo de kelkaj ha\u016dtmalsanoj, kiuj estas nekomunikeblaj, malrapide kuraceblaj, sencikatraj, facile reaperantaj, ofte heredaj kaj jukantaj.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0438\u0448\u0430\u0439"], "fr": ["dartre"], "en": ["scurf", "tetter"], "pt": ["dartro"], "de": ["Flechte", "Schuppenflechte", "Hautflechte"], "pl": ["liszaj"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dartr", "primary": true}, "komunikigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi komuniki.", "translations": {"fr": ["faire communiquer (une information)", "faire annoncer"]}, "examples": [["Clinton nun komunikigis, ke celoj ne estas pridiskuteblaj", "trad. K. Liebermann Klimato-pokero fari\u011das nervo-milito http://home.t-online.de/home/b.eichkorn/medio.htm"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Igi komuniki\u011di.", "translations": {"fr": ["faire communiquer (des personnes)", "faire \u00e9changer (faire communiquer)"]}, "examples": [["estis bona okazo la vizito de finna esperantisto, kiu respondis demandojn de la kursanoj kaj praktike komunikigis ilin en Esperanto", "H. Shafie E-kurso en Teherano El Popola \u0108inio"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Igi komuniki\u011di.", "translations": {"fr": ["faire communiquer (relier des endroits)", "mettre (des lieux) en communication", "relier (mettre des lieux en communication)"]}, "examples": [["\u0109iu havis unu pordon, komunikigantan \u0109ambraron kun neprofunda kolonejo, kiu okupis la tutan lar\u011don de la korto", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 5"], ["duonroto da soldatoj la \u0109efajn \u015doseojn komunikigantajn la grandan urbon kun la ekstera mondo", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 21"]], "subdefinitions": []}], "root": "komunik", "primary": false}, "muzeologo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["inter 1975 kaj 1995 mi oficis kiel arkeologisto, muzeologo kaj bibliotekisto \u0109e la Muzeo de Bakony en Veszpr\u00e9m", "B. Golden, Biografiaj donita\u0135oj..., Kajeroj el la Sudo, 1997-04, numero 34a"], ["en iu a\u016dtuna tago de 1865 franca muzeologo kaj misiisto Pere Armand David esploris bestojn kaj vegetalojn en la suda anta\u016durbo de Pekino", "Guo Geng, Pang Bian, Revenis hejmen elafuroj, 2004-11"]], "subdefinitions": []}], "root": "muzeolog", "primary": true}, "inversa rilato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de rilato R inter E kaj F) Rilato inter F kaj E, kies elementojn oni ricevas aliigante \u0109iun paron de R al ties inversa paro.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u043d\u043e\u0435 \u043e\u0442\u043d\u043e\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["relation r\u00e9ciproque"], "en": ["inverse relation"], "de": ["konverse Relation", "inverse Relation", "Umkehrrelation"], "pl": ["relacja odwrotna", "relacja przeciwna"], "hu": ["inverz rel\u00e1ci\u00f3"]}, "examples": [["la inversan rilaton de R oni signas per R-1", null], ["la inversa rilato de R-1 egalas al R", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rilat", "primary": false}, "propravola": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Okazanta la\u016d ies volo, sen ekstera trudo a\u016d premo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u0431\u0440\u043e\u0432\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["libre (librement d\u00e9cid\u00e9)", "volontaire (librement d\u00e9cid\u00e9)"], "en": ["of one's own will"], "nl": ["vrijwillig"], "pt": ["espont\u00e2neo", "volunt\u00e1rio"], "be": ["\u0434\u0430\u0431\u0440\u0430\u0430\u0445\u0432\u043e\u0442\u043d\u044b", "\u0441\u0430\u043c\u0430\u0445\u0432\u043e\u0442\u043d\u044b"], "de": ["freiwillig"], "sv": ["frivillig"], "hu": ["\u00f6nk\u00e9ntes"], "el": ["\u03b1\u03c5\u03b8\u03cc\u03c1\u03bc\u03b7\u03c4\u03bf\u03c2", "\u03b5\u03b8\u03b5\u03bb\u03bf\u03bd\u03c4\u03b9\u03ba\u03cc\u03c2"], "he": ["\u05d7\u05e4\u05e9\u05d9", "\u05de\u05e8\u05e6\u05d5\u05df"]}, "examples": [["libervola decido", null], ["memvola ekzilo", null], ["memvole sin enskribi en la armeon", "B"], ["mi memvole pasigis parton de mia vivo en grandaj suferoj kaj oferoj", "Z"], ["ni propravole donis al la mondo tiun rajton", "Z"], ["jugo propravola ne estas malmola", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "vol", "primary": false}, "fordecidi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Rezigni pri anta\u016de farita decido.", "translations": {"fr": ["annuler une d\u00e9cision"], "de": ["eine Entscheidung fallen lassen", "einen Entschluss aufgeben"], "hu": ["lemond (elhat\u00e1roz\u00e1sr\u00f3l)", "meggondolja mag\u00e1t"]}, "examples": [["eble ili [...] returnos sin \u0109iu de sia malbona vojo, kaj tiam Mi fordecidos la malbonon, kiun Mi intencas fari al ili pro iliaj malbonaj agoj", "La Malnova Testamento, Jeremia 26:3"]], "subdefinitions": []}], "root": "decid", "primary": false}, "vendejo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Hodia\u016d la vorto pensigas pri domo, sed la klasikaj ekzemploj sugestas vila\u011dan placon (bazaro)."], "primary definition": "Ejo, destinita por publika vendado kaj a\u0109etado de varoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u0430\u043c\u0430"], "fr": ["magasin (tout lieu de vente)"], "bg": ["\u043c\u0430\u0433\u0430\u0437\u0438\u043d"], "nl": ["winkel"], "pt": ["loja"], "ru": ["\u043c\u0430\u0433\u0430\u0437\u0438\u043d"], "de": ["Gesch\u00e4ft"], "tr": ["ma\u011faza(sat\u0131m yap\u0131lan her yer)"], "hu": ["\u00fczlet", "bolt"], "sk": ["predaj\u0148a"], "el": ["\u03bc\u03b1\u03b3\u03b1\u03b6\u03af", "\u03ba\u03b1\u03c4\u03ac\u03c3\u03c4\u03b7\u03c1\u03b1"]}, "examples": [["sur , kiu anta\u016de estis vendejo por verda\u0135oj, trovi\u011das porko el kupro", "Fabeloj, volumo 1Kupra porko"], ["la fi\u015do estis kaptita, alportita sur la vendejon, tie oni \u011din vendis, kaj \u011di venis en la kuirejon", "Fabeloj, volumo 1Persista stana soldato"], ["la fajraj fa\u016dkoj de la noktaj vendejoj", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 21"]], "subdefinitions": []}], "root": "vend", "primary": false}, "pitoreska": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pentrinda; karakterizas objekton ta\u016dgan por esti reprezentata per pentrado.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043b\u044f\u045e\u043d\u0456\u0447\u044b"], "fr": ["pittoresque"], "en": ["picturesque"], "nl": ["schilderachtig"], "pt": ["pitoresco"], "ru": ["\u0436\u0438\u0432\u043e\u043f\u0438\u0441\u043d\u044b\u0439"], "de": ["pittoresk", "malerisch"], "it": ["pittoresco"], "hu": ["fest\u0151i"]}, "examples": [["pitoreska pejza\u011do", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Vive kaj pikante originala en literatura verko.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0430\u0441\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u0432\u044b\u0440\u0430\u0437\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["bildhaft", "anschaulich"], "nl": ["aanschouwelijk"], "hu": ["k\u00e9pszer\u0171", "szeml\u00e9letes"]}, "examples": [["pitoreska stilo, priskribo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "pentrinda", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pitoresk", "primary": true}, "vortero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de vorto, precipe senchava parto.", "translations": {"fr": ["morph\u00e8me"]}, "examples": [["por montri la konsistigajn vorterojn, en la skribo oni povas kunigi ilin per streketo: sport-klubo", "B. Kolker, Lingva Ret-Gazeto - LRG-1, [1996?]"]], "subdefinitions": []}], "root": "vort", "primary": false}, "tapeti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Tegi per tapeto.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u043a\u043b\u0435\u0439\u0432\u0430\u0446\u044c \u0448\u043f\u0430\u043b\u0435\u0440\u0430\u043c\u0456"], "fr": ["tapisser"], "nl": ["behangen"], "pt": ["forrar"], "ru": ["\u043e\u043a\u043b\u0435\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c \u043e\u0431\u043e\u044f\u043c\u0438"], "de": ["tapezieren"], "sv": ["tapetsera"], "hu": ["tap\u00e9t\u00e1z"], "sk": ["tapetova\u0165"], "pl": ["tapetowa\u0107", "okleja\u0107 tapet\u0105"]}, "examples": [["per blua \u015dalo tapetita korbo", "B"], ["la fasado estis tapetita per vinberujo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "kovri, ornami", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tapet", "primary": false}, "moluskoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Filumo de senvertebraj, dusimetriaj, molkorpaj bestoj (Mollusca).", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043b\u044e\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["mollusques"], "en": ["mollusca", "molluscs", "mollusks"], "nl": ["weekdieren"], "pt": ["moluscos"], "ru": ["\u043c\u043e\u043b\u043b\u044e\u0441\u043a\u0438"], "de": ["Weichtiere"], "hu": ["puhatest\u0171ek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "molusk", "primary": true}, "senlaboreco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de tiu, kiu vole ne laboras.", "translations": {"be": ["\u0431\u0435\u0441\u043f\u0440\u0430\u0446\u043e\u045e\u0435"], "fr": ["oisivet\u00e9"], "nl": ["werkloosheid"], "pt": ["desemprego"], "no": ["arbeidsledighet"], "hu": ["semmittev\u00e9s"], "br": ["dioberiantiz"], "el": ["\u03b1\u03bd\u03b5\u03c1\u03b3\u03af\u03b1"], "ru": ["\u0431\u0435\u0437\u0440\u0430\u0431\u043e\u0442\u0438\u0446\u0430"]}, "examples": [["senlaboreco estas patrino de \u0109iuj malvirtoj", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Manko de laboro; stato de tiu, kiu restas sen laboro malgra\u016d sia volo.", "translations": {"fr": ["ch\u00f4mage"], "de": ["Arbeitslosigkeit"], "tr": ["i\u015fsizlik"], "br": ["dilabour (ak.)"], "hu": ["munkan\u00e9lk\u00fclis\u00e9g"]}, "examples": [["disdoni monhelpon por senlaboreco", null], ["la nombro de la senlaboruloj multe kreskis en la lando", null]], "subdefinitions": []}], "root": "labor", "primary": false}, "arteorio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Indus eviti trouzon de tiu termino ekster vere teoria kadro. Ekz-e la kutimaj operacioj super aroj, oni povus nomi \u00abaraj\u00bb a\u016d \u00abarrilataj\u00bb anstata\u016d \u00abarteoriaj\u00bb."], "primary definition": "Bran\u0109o de matematiko, studanta arojn; iniciatita de la germana matematikisto Cantor, \u011di difinas la nocion aro en aksioma kadro kaj fundamentas la nuntempan matematikon.", "translations": {"sk": ["te\u00f3ria mno\u017e\u00edn"], "ru": ["\u0442\u0435\u043e\u0440\u0438\u044f \u043c\u043d\u043e\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432"], "fr": ["th\u00e9orie des ensembles"], "en": ["set theory"], "de": ["Mengenlehre"], "it": ["insiemistica", "teoria degli insiemi"], "pl": ["teoria zbior\u00f3w", "teoria mnogo\u015bci"]}, "examples": [["arteoriaj operacioj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ar", "primary": false}, "gazetisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gazeta \u0135urnalisto.", "translations": {"be": ["\u0436\u0443\u0440\u043d\u0430\u043b\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["journaliste de presse"], "nl": ["redacteur", "journalist"], "pt": ["jornalista"], "ru": ["\u0436\u0443\u0440\u043d\u0430\u043b\u0438\u0441\u0442", "\u0433\u0430\u0437\u0435\u0442\u0447\u0438\u043a"], "de": ["Journalist", "Zeitungsschreiber"], "tr": ["gazeteci"], "hu": ["\u00fajs\u00e1g\u00edr\u00f3", "h\u00edrlap\u00edr\u00f3"], "fa": ["\u0631\u0648\u0632\u0646\u0627\u0645\u0647\u200c\u0646\u06af\u0627\u0631", "\u0698\u0648\u0631\u0646\u0627\u0644\u06cc\u0633\u062a"], "es": ["periodista"], "pl": ["dziennikarz gazety", "redaktor gazety", "\u017curnalista", "pismak (obra\u017aliwie, potocznie)"]}, "examples": [["\u0109iuj malbonaj poetoj kaj poetinoj, komponistoj, gazetistoj kaj konataj artistoj, \u0109iuj, kiuj estas tute senta\u016dgaj, rajdas en la Novjara nokto tra la aero al la insulo Amager", "Fabeloj, volumo 3, Turgardisto Ole"], ["komentis kun beda\u016dro gazetisto en unu el la noblaj \u2015 kaj sendependaj \u2015 diman\u0109o-\u0135urnaloj: britoj estas \u00abkondamnitaj sen\u0109ese partoprenadi karikaturan version de la dua mondomilito\u00bb", "Pa\u016dlo Gubbins, Komediistoj senkomediaj Monato."], ["kompreneble, la pianon oni \u015dlosis, la \u0135azbando disiris, kelkaj gazetstoj forveturis \u0109iu en sian redaktejon por verki nekrologon", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "gazet", "primary": false}, "malspritulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo kun malvigla spirito, malrapide komprenanta.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0443\u043f\u0438\u0446\u0430", "\u0431\u0435\u0441\u0442\u043e\u043b\u043e\u0447\u044c", "\u0443\u0432\u0430\u043b\u0435\u043d\u044c"], "fr": ["b\u00eata (subst.)", "lourdaud (subst.)"], "en": ["stupid person", "dullard", "slow-witted person", "blockhead", "fool"], "hu": ["b\u00e1rgy\u00fa alak"]}, "examples": [["unu el la prezentistoj ludis malspritulon", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 13a, la batalo komenci\u011das"]], "subdefinitions": []}], "root": "sprit", "primary": false}, "hinduismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hinddevena religio, kutime agnoskanta la vedojn kaj upani\u015dadojn kiel sanktan skribon, kun multaj skoloj devotaj al \u0109efdioj Vi\u015dnuo, \u015civao kaj aliaj, prospera en Hindujo kaj sudorienta Azio.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0434\u0443\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["hindouisme"], "nl": ["hindoe\u00efsme"], "pt": ["hindu\u00edsmo"], "it": ["induismo"], "pl": ["hinduizm"], "hu": ["hinduizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hindu", "primary": false}, "rusuja": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta a\u016d apartenanta al Rusujo.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u0435\u0439\u0441\u043a\u0456"], "en": ["Russian"], "nl": ["Russisch"], "ru": ["\u0440\u043e\u0441\u0441\u0438\u0439\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["Russl\u00e4nd-"], "hu": ["oroszorsz\u00e1gi"], "vo": ["lus\u00e4nik"], "pl": ["rosyjski"]}, "examples": [["gazeto \u00abRuslanda Esperantisto\u00bb", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rus", "primary": false}, "templo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konstrua\u0135o destinita por lo\u011dado, kulto a\u016d servado de dio a\u016d diino.", "translations": {"be": ["\u0445\u0440\u0430\u043c"], "fr": ["temple"], "bg": ["\u0445\u0440\u0430\u043c"], "nl": ["tempel"], "pt": ["templo"], "ru": ["\u0445\u0440\u0430\u043c"], "de": ["Tempel"], "it": ["tempio"], "hu": ["templom"], "fa": ["\u067e\u0631\u0633\u062a\u0634\u06af\u0627\u0647", "\u0645\u0639\u0628\u062f"], "es": ["templo"], "pl": ["\u015bwi\u0105tynia", "chram (przest.)"]}, "examples": [["ne malproksime de la urbo Pi-Bast estis la templo de l' diino Hator", "La Faraono, volumo 2, \u0109ap. 1."], ["e\u0109 la vazojn de la domo de Dio, la orajn kaj ar\u011dentajn, kiujn Nebukadnecar elportis el la templo de Jerusalem kaj forportis en la templon de Babel, ilin la re\u011do Ciro elportis el la templo de Babel", "La Malnova Testamento, Ezra 5:14."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kultejo, konstrua\u0135o en kiu samkultanoj plenumas siajn ritojn.", "translations": {"de": ["Tempel"]}, "examples": [["protestanta, hindisma, framasona, homaranisma templo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Restadejo de ia sankta a\u016d nobla a\u016d abstrakta afero.", "translations": {"de": ["Tempel (-ruine)"]}, "examples": [["via korpo estu templo de l' animo", null], ["templo de l' arto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "templ", "primary": true}, "veterinaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0432\u044d\u0442\u044d\u0440\u044b\u043d\u0430\u0440"], "fr": ["v\u00e9t\u00e9rinaire"], "en": ["veterinarian"], "nl": ["dierenarts"], "pt": ["veterin\u00e1rio"], "el": ["\u03ba\u03c4\u03b7\u03bd\u03af\u03b1\u03c4\u03c1\u03bf\u03c2"], "de": ["Tierarzt"], "tr": ["veteriner"], "hu": ["\u00e1llatorvos"], "sk": ["veterin\u00e1r", "zverolek\u00e1r"], "fa": ["\u062f\u0627\u0645\u200c\u067e\u0632\u0634\u06a9"], "ru": ["\u0432\u0435\u0442\u0435\u0440\u0438\u043d\u0430\u0440"]}, "examples": [["sepdekjara veterinara profesoro", "La Kiso kaj dek tri aliaj noveloj, tombeja arabesko"]], "subdefinitions": []}], "root": "veterinar", "primary": true}, "eksterduba": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pri kiu oni ne povas dubi.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u0441\u0443\u043c\u043d\u0435\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["certain (hors de doute)", "hors de doute"], "ru": ["\u043d\u0435\u0441\u043e\u043c\u043d\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["zweifellos"], "pl": ["niew\u0105tpliwy", "bezsprzeczny"], "hu": ["k\u00e9ts\u00e9gtelen", "biztos (k\u00e9ts\u00e9gtelen)"]}, "examples": [["garantio de senduba sukceso", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "dub", "primary": false}, "distingi\u011da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sin montranta diferenca de ceteraj.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043b\u0438\u0447\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439\u0441\u044f"], "fr": ["distinctif"], "pl": ["odr\u00f3\u017cniaj\u0105cy si\u0119", "odcinaj\u0105cy si\u0119"]}, "examples": [["la dua distingi\u011da eco de lingvo arta estas \u011dia fleksebleco", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sin montranta supera, eminenta, bonega.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043b\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "pl": ["odznaczaj\u0105cy si\u0119", "wyr\u00f3\u017cniaj\u0105cy si\u0119", "odcina\u0107aj\u0105cy si\u0119"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "disting", "primary": false}, "rideto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Afabla bu\u015da kaj viza\u011da esprimo de bonvolo.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043b\u044b\u0431\u043a\u0430"], "fr": ["sourire (subst.)"], "de": ["L\u00e4cheln"], "nl": ["glimlach"], "hu": ["mosoly"]}, "examples": [["sur lia viza\u011do mi vidis \u011dojan rideton", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 38"]], "subdefinitions": []}], "root": "rid", "primary": false}, "rideti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Senbrue montri sian afablecon kaj favoron per delikata stre\u0109o de la bu\u015do kaj bonvola esprimo de la okuloj.", "translations": {"be": ["\u0443\u0441\u044c\u043c\u0456\u0445\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["sourire (verbe)"], "en": ["smile"], "nl": ["glimlachen"], "pt": ["sorrir, dar um ar de riso"], "ru": ["\u0443\u043b\u044b\u0431\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["l\u00e4cheln"], "sv": ["le"], "hu": ["mosolyog"]}, "examples": [["\u015di ridetis kontente.", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, nur unu vorton!, (noveleto de L. E. Meier)"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Agrable, favore aspekti.", "translations": {}, "examples": [["la bela naturo ridetas al la vizitanto", null], ["ridetis al ni la a\u016droro, la mateno", null], ["ar\u011dente ridetas la luno", null], ["la sorto ridetas al li", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rid", "primary": false}, "distingi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sin montri diferenca de aliaj.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043b\u0438\u0447\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["se distinguer (se diff\u00e9rencier)"], "de": ["sich unterscheiden"], "pl": ["odznacza\u0107 si\u0119", "wyr\u00f3\u017cnia\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["inter la mebloj distingi\u011dis malnova tablo", null], ["lia punca kapu\u0109o akre distingi\u011dis \u0109e la profunda nigreco de la haroj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sin montri diferenca de alia per ia supereco, merito; esti supera, eminenta.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043b\u0438\u0447\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["se distinguer (s'illustrer)", "se signaler (se distinguer)", "s'illustrer (se distinguer)"], "de": ["sich auszeichnen"], "pl": ["odznacza\u0107 si\u0119", "wyr\u00f3\u017cnia\u0107 si\u0119", "wybija\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["tiu sistemo distingi\u011das per ekstrema simpleco", "Z"], ["en la lernejo li distingi\u011dis per sia talento por matematiko", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sin montri klare kaj precize.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043b\u0438\u0447\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["se distinguer (appara\u00eetre)", "appara\u00eetre"], "de": ["sich abzeichnen"], "pl": ["odznacza\u0107 si\u0119", "wyr\u00f3\u017cnia\u0107 si\u0119", "odcina\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["la ruinoj nete distingi\u011das sur la monto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "disting", "primary": false}, "sangavida": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Deziranta kruela\u0135ojn, amanta la vidon de sango.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u043e\u0432\u043e\u0436\u0430\u0434\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["sanguinaire"], "en": ["bloodthirsty"]}, "examples": [["eksplodas milito, li fari\u011das sangavida mortigemulo", "Vortoj de k-do Lanti, nia \u0109efa tasko"]], "subdefinitions": []}], "root": "avid", "primary": false}, "libera": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne \u011denata de baro, de fremda volo, de ekstera trudo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0432\u0430\u0431\u043e\u0434\u043d\u044b", "\u0432\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["libre"], "en": ["free"], "el": ["\u03b5\u03bb\u03b5\u03cd\u03b8\u03b5\u03c1\u03bf\u03c2"], "de": ["frei"], "it": ["libero"], "vo": ["libik"], "cs": ["voln\u00fd", "svobodn\u00fd"], "hu": ["szabad", "mentes"], "es": ["libre"], "ru": ["\u0441\u0432\u043e\u0431\u043e\u0434\u043d\u044b\u0439"], "nl": ["vrij"], "pt": ["livre"], "ku": ["azad"]}, "examples": [["vi estas libera decidi, akcepti, rifuzi", null], ["libera decido", null], ["havi liberan elekton", "Z"], ["libera volo", null], ["libervola", null]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne submetita al iu materia a\u016d morala baro.", "translations": {"de": ["frei", "ungebremst"]}, "examples": [["libera kiel birdo aera", "Z"], ["lasi la hundon libera en la korto", null], ["post dutaga aresto li estis libera", null], ["gardi la liberajn movojn de siaj membroj", null], ["libera je katenoj", null], ["\u015dia mano estas ankora\u016d libera", null], ["mi purigis mian koron, mi estas libera de mia peko", "Z"], ["esti libera de maltrankvileco, de zorgoj, pasioj", "Z"], ["libera de \u015duldoj, de \u0109iu devo, de sia promeso", null], ["vi estos tute liberaj de partoprenado en la deficito", null], ["Esperanto estas libera je \u0109iuj esceptoj", null], ["la libro ne estas libera je tiu malbona\u0135o", null], ["kapabli liberan paroladon de Esperanto", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne submetita al politika dependeco.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u0437\u0430\u043b\u0435\u0436\u043d\u044b"], "de": ["frei", "unabh\u00e4ngig"]}, "examples": [["libera civitano", null], ["en la suda Afriko, en la libera regno Oran\u011do", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 5, el la vivo kaj sciencoj, bagateloj"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne submetita al iaj specialaj kondi\u0109oj.", "translations": {"de": ["frei zug\u00e4nglich", "allgemein verf\u00fcgbar"]}, "examples": [["la eniro en la ekspozicion estas libera", null], ["libera trafiko", null], ["libera industrio", null], ["Esperanto estas libera apartena\u0135o al la tuta mondo", "Z"], ["libera verso", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Neokupita, disponebla.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u0437\u0430\u043d\u044f\u0442\u044b", "\u0432\u0430\u043a\u0430\u043d\u0442\u043d\u044b", "\u043f\u0443\u0441\u0442\u044b"], "de": ["frei", "verf\u00fcgbar"]}, "examples": [["\u0109u la se\u011do estas libera?", null], ["la vojoj fari\u011du liberaj", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 3, anekdotoj"], ["lasu liberan interspacon inter unu aro kaj alia", "Z"], ["la vespero restos libera por la vizito de la urbo", null], ["li ne havis e\u0109 unu minuton liberan", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, Arturo, (rakonto de V. Devjatnin), 5"], ["havi neniun liberan tempon", null], ["mi ne povos \u0109eesti la morga\u016dan kunvenon \u0109ar mi ne estos libera", null]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri subaro de modulo a\u016d vektora spaco) Kies elementoj estas lineare nedependaj.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0438\u043d\u0435\u0439\u043d\u043e \u043d\u0435\u0437\u0430\u0432\u0438\u0441\u0438\u043c\u044b\u0439"], "fr": ["lin\u00e9airement ind\u00e9pendant", "libre (lin\u00e9airement ind\u00e9pendant)"], "en": ["linearly independent"], "pt": ["linearmente independente"], "de": ["linear unabh\u00e4ngig", "linear unabh\u00e4ngig (-e Teilmenge)", "frei (-e Untermenge)"], "pl": ["liniowo niezale\u017cny"]}, "examples": [["subaro, al kiu apartenas la nula vektoro, ne estas libera", null]], "subdefinitions": []}], "root": "liber", "primary": true}, "libere": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En maniero libera.", "translations": {"el": ["\u03b5\u03bb\u03b5\u03cd\u03b8\u03b5\u03c1\u03b1"], "fr": ["librement"], "en": ["freely"], "nl": ["vrijuit"], "pt": ["livremente"], "ru": ["\u0441\u0432\u043e\u0431\u043e\u0434\u043d\u043e"], "de": ["frei"], "it": ["liberamente"], "hu": ["szabadon"], "be": ["\u0441\u0432\u0430\u0431\u043e\u0434\u043d\u0430", "\u0432\u043e\u043b\u044c\u043d\u0430"], "vo": ["libiko"], "es": ["libremente"]}, "examples": [["libere agi, decidi", null], ["nian lingvon \u0109iu povas libere uzi por iu ajn celo", null], ["pripensu tion memstare, libere de \u0109ia fremda influo", null], ["pri propra afero neniu ju\u011das libere", "Proverbaro esperanta"], ["libere sur \u015diaj \u015dultroj falis la haroj", null], ["tiam mi spiris pli libere", null], ["mi petas ke vi libere diru vian opinion", null], ["lasi libere flui la kritikojn", null], ["\u0109iun libron, verkitan en la lingvo internacia, libere povas, kun vortaro en la mano, legi \u0109iu", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 6, artikoloj pri esperanto, el la unua libro de la lingvo esperanto, 2"], ["en tiu lernejo oni povas libere instrui Esperanton", null], ["\u0109iu povas libere eldoni verkojn en Esperanto", null], ["vivu mizere, sed vivu libere", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "liber", "primary": false}, "libero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "libereco", "translations": {"el": ["\u03b5\u03bb\u03b5\u03c5\u03b8\u03b5\u03c1\u03af\u03b1"], "fr": ["libert\u00e9"], "en": ["freedom", "liberty"], "nl": ["vrijheid"], "pt": ["liberdade"], "ru": ["\u0441\u0432\u043e\u0431\u043e\u0434\u0430"], "de": ["Freiheit"], "it": ["libert\u00e0"], "hu": ["szabads\u00e1g"], "ku": ["azad\u00ee"], "be": ["\u0441\u0432\u0430\u0431\u043e\u0434\u0430", "\u0432\u043e\u043b\u044f"], "vo": ["lib"], "es": ["libertad"]}, "examples": [["la bienhavanto promesis doni al li plenan liberon kaj dudek orajn monerojn", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 3, anekdotoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "liber", "primary": false}, "sufoka": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiu baras la spiron, a\u016d preme malhelpas vivan agadon.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0434\u0443\u0448\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439", "\u0443\u0434\u0443\u0448\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439", "\u0434\u0443\u0448\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["\u00e9touffant", "oppressant", "suffoquant"], "en": ["suffocating"], "nl": ["verstikkend", "benauwd"], "hu": ["fojt\u00f3", "fojtogat\u00f3"]}, "examples": [["sufoka tusado", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, la hejmo de la metiisto, (de nov-jorka kuracisto, rerakontita de E. Weilsh\u00e4user)"], ["sufoka timo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sufok", "primary": false}, "acipenserformaj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo de ostofi\u015doj (Acipenseriformes), kun parte kartilaga skeleto.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u0435\u0442\u0440\u0430\u043f\u0430\u0434\u043e\u0431\u043d\u044b\u044f (\u0430\u0442\u0440\u0430\u0434)"], "fr": ["acipens\u00e9riformes"], "nl": ["steurachtigen"], "ru": ["\u043e\u0441\u0435\u0442\u0440\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b\u0435 (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434)"], "de": ["st\u00f6rartige Fische"], "sv": ["st\u00f6rartade fiskar"], "hu": ["tokalak\u00faak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "acipenser", "primary": false}, "sufoki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malhelpi la spiradon, senigi je aero, eventuale mortigi.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0443\u0448\u0438\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0434\u0443\u0448\u0438\u0442\u044c", "\u0443\u0434\u0443\u0448\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["\u00e9touffer (tr.)", "faire taire", "oppresser", "suffoquer (tr.)"], "en": ["suffocate"], "nl": ["doen stikken", "smoren", "wurgen"], "de": ["ersticken"], "hu": ["fojt", "megfojt"]}, "examples": [["sufoki iun premegante la kolon", "B"], ["sufokanta varmego", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Malhelpi per ia da\u016dra surpremo.", "translations": {"hu": ["elfojt", "elnyom"]}, "examples": [["\u015dia vo\u0109o estis malforta, obtuza; \u011din tute sufokis la strata bruo", "Marta"], ["li sufokis en si la kompaton", "La Malnova Testamento, Amos 1:11"], ["\u0109i tiuj sa\u011daj konsideroj ne povis tamen sufoki malgrandan, sed turmentantan maltrankvilon en la koro de l' kronprinco", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 12a"], ["sufoki ribelon", null], ["la vila\u011danoj estis sufokataj per la impostoj", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 17a"], ["tiuj persekutoj ne povos sufoki la veron", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sufok", "primary": true}, "rafinita benzino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Benzino vendata en komerco por forigado de grasaj makuloj.", "translations": {"de": ["Reinigungsbenzin"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "benzin", "primary": false}, "krestomatio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Instrucela tekstaro da prozaj kaj poeziaj pecoj, ofte en unu sama lingvo, a\u016d el verkoj de unu sama a\u016dtoro.", "translations": {"be": ["\u0445\u0440\u044d\u0441\u0442\u0430\u043c\u0430\u0442\u044b\u044f"], "en": ["chrestomathy"], "nl": ["bloemlezing"], "pt": ["crestomatia", "antologia"], "ru": ["\u0445\u0440\u0435\u0441\u0442\u043e\u043c\u0430\u0442\u0438\u044f"], "de": ["Chrestomathie", "Lernlesebuch"], "hu": ["sz\u00f6veggy\u0171jtem\u00e9ny", "kresztom\u00e1tia"]}, "examples": [["atentan tralegon de la Fundamenta krestomatio mi rekomendas al \u0109iu", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "krestomati", "primary": true}, "terminaristo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lingvisto studanta fakajn terminoj, kompilanta terminarojn.", "translations": {"fr": ["terminologue"]}, "examples": [["Eurodicautom povas esti interesa por tradukistoj/vortaristoj/terminaristoj", "luisgui, 12-lingva datumbazo (Eurodicautom), soc.culture.esperanto, 1999-05-24"]], "subdefinitions": []}], "root": "termin", "primary": false}, "monpaperujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Faldebla plata po\u015da ujo, kutime leda a\u016d plasta, por monbiletoj, kreditkartoj kaj dimensie negrandaj paperetoj.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0443\u043c\u0430\u0436\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["portefeuille"], "en": ["wallet"], "nl": ["portefeuille"], "br": ["doug-paperio\u00f9"], "pl": ["portfel"]}, "examples": [["\u015di ne forturnis la okulojn for de la mano de la a\u0109etanto, kiu tenis grandan dikan monpaperujon plenan de mono", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "paper", "primary": false}, "teknika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "te\u0125nika", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u0445\u043d\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["technique (adj.)"], "bg": ["\u0442\u0435\u0445\u043d\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438"], "nl": ["technisch"], "ru": ["\u0442\u0435\u0445\u043d\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["technisch"], "sv": ["teknisk"], "hu": ["technikai", "m\u0171szaki"], "sk": ["technick\u00fd"], "en": ["technical"], "cs": ["technick\u00fd"], "pl": ["techniczny"]}, "examples": [["IFA ne estas ordinara \u00abskribsistemo\u00bb sed aro da teknikaj signoj kaj ne celas esti uzata en la \u0109iutaga vivo", "Yamasaki Seik\u00f4, En la ser\u0109ado de la skribsistemo perdita, Monato, jaro 1999a, numero 10a, p. 19a"]], "subdefinitions": []}], "root": "teknik", "primary": false}, "fe\u016ddo\u0109efo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Supera sinjoro, rilate al vasalo.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0435\u043e\u0434\u0430\u043b", "\u0441\u044e\u0437\u0435\u0440\u0435\u043d"], "fr": ["suzerain"], "en": ["feudal lord"], "de": ["Lehnsherr"], "es": ["se\u00f1or feudal"], "hu": ["h\u0171b\u00e9r\u00far"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fe\u016dd", "primary": false}, "bosono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elementa partiklo a\u016d kvantumo, kiu havas tian econ, ke ajna nombro da ili povas esti en unu sama kvantumstato:.", "translations": {"el": ["\u03bc\u03c0\u03bf\u03b6\u03cc\u03bd\u03b9\u03bf"], "fr": ["boson"], "en": ["boson"], "pt": ["b\u00f3son"], "be": ["\u0431\u0430\u0437\u043e\u043d"], "de": ["Boson"], "tr": ["bozon", "Bose-r\u00e9szecske"], "it": ["bosone"], "da": ["boson"], "sk": ["boz\u00f3n"], "fa": ["\u0628\u0648\u0632\u0648\u0646"], "es": ["bos\u00f3n"], "ru": ["\u0431\u043e\u0437\u043e\u043d"], "hu": ["bozon"], "pl": ["bozon"]}, "examples": [["bosonoj \u0109iam havas entjeran spinon; fotonoj k mezonoj estas bosonoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "boson", "primary": true}, "tekniko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "te\u0125niko", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u0445\u043d\u0456\u043a\u0430"], "fr": ["technique (subst.)"], "bg": ["\u0442\u0435\u0445\u043d\u0438\u043a\u0430"], "nl": ["techniek"], "pt": ["t\u00e9cnica"], "ru": ["\u0442\u0435\u0445\u043d\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Technik"], "sv": ["teknik"], "hu": ["technika"], "sk": ["technika"], "en": ["technique"], "pl": ["technika"]}, "examples": [["juna laboristo, kiu iom okupis sin pri artaj aferoj, donis al li diversajn klarigojn pri la tekniko", "Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, unua parto, \u0109apitro 2a"], ["\u0109iuj homaj genoj nun estas je dispono de scienco, sed precipe de tekniko kaj do ekonomio kaj komerco", "Stefan Maul, Defio a\u016d devio de politiko, Monato, jaro 2000a, numero 10a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "teknik", "primary": true}, "priparoli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Esprimi sian penson, sian opinion pri io.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0433\u043e\u0432\u043e\u0440\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u0441\u0443\u0434\u0438\u0442\u044c", "\u0433\u043e\u0432\u043e\u0440\u0438\u0442\u044c \u043e"], "fr": ["commenter", "discuter (qqch)"], "en": ["talk about", "discuss"], "nl": ["bespreken"], "de": ["besprechen", "\u00fcber etwas sprechen"], "it": ["commentare", "discutere di", "dire su"], "hu": ["megbesz\u00e9l"], "br": ["komz diwar-benn"], "pl": ["omawia\u0107", "obgadywa\u0107"]}, "examples": [["mi ilin ne priparolos \u0109i tie", "La bona lingvo, p. 76a"]], "subdefinitions": []}], "root": "parol", "primary": false}, "Korvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nord-hemisfera stelfiguro (Corvus).", "translations": {"fa": ["\u063a\u0631\u0627\u0628"], "en": ["Corvus"], "nl": ["Raaf (sterrenbeeld)"], "pl": ["Kruk"], "de": ["Rabe"], "es": ["Cuervo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "korv", "primary": false}, "\u0109ifonisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metia kolektanto de \u0109ifonoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0443\u0447\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["chiffonnier"], "en": ["ragman"], "ru": ["\u0442\u0440\u044f\u043f\u0438\u0447\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Lumpensammler"], "it": ["cenciaio", "stracciaiolo", "straccivendolo"], "hu": ["rongyszed\u0151"], "pl": ["lump"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ifon", "primary": false}, "enviema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inklina al envio.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0432\u0438\u0441\u0442\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439"], "fr": ["envieux"], "pt": ["invejoso"], "be": ["\u0437\u0430\u0439\u0437\u0434\u0440\u043e\u0441\u044c\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u0437\u0430\u0439\u0437\u0434\u0440\u043e\u0441\u043d\u044b"], "ca": ["envej\u00f3s"], "de": ["neidisch", "missg\u00fcnstig"], "sv": ["avundsjuk"], "pl": ["zawistny"], "es": ["envidioso"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "envi", "primary": false}, "almovi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Movi al iu celo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0434\u0432\u0438\u043d\u0443\u0442\u044c"], "fr": ["apporter (d\u00e9placer)", "approcher (d\u00e9placer)"]}, "examples": [["Erich almovas al mi kru\u0109on da biero", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "mov", "primary": false}, "Valonio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Valonujo.", "translations": {"be": ["\u0412\u0430\u043b\u0451\u043d\u0456\u044f"], "fr": ["Wallonie"], "bg": ["\u0412\u0430\u043b\u043e\u043d\u0438\u044f"], "nl": ["Walloni\u00eb"], "ru": ["\u0412\u0430\u043b\u043b\u043e\u043d\u0438\u044f"], "de": ["Wallonien"], "hu": ["Vall\u00f3nia"], "sk": ["Val\u00f3nsko"], "en": ["Wallonia"], "es": ["Valonia"], "cs": ["Valonsko"], "fi": ["Vallonia"], "pl": ["Walonia"]}, "examples": [["dum la 2a kaj 3a jarmiloj anta\u016d nia erao, la galloj, a\u016d keltoj (estas same), okupis vastegan teritorion, kiu iris de Britio kaj Hispanio \u011dis Turkio, pasante tra Francio, Valonio, la sudo de Germanio, Hungario kaj parto de Pollando, de Rumanio kaj de Bulgario.", "Andr\u00e9 CHERPILLOD: La galla, \u0109u malaperinta?, Monato, n-ro 06/1998"]], "subdefinitions": []}], "root": "Valoni", "primary": true}, "serpentoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subordo de skvamuloj (Serpentes).", "translations": {"ru": ["\u0437\u043c\u0435\u0438 (\u043f\u043e\u0434\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434)"], "fr": ["serpents"], "en": ["serpents"], "nl": ["slangen"], "de": ["Schlangen (Unterordnung)"], "hu": ["k\u00edgy\u00f3k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "serpent", "primary": false}, "(kontra\u016d)diskutebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne povanta esti akceptata sen diskuto.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0441\u043a\u0443\u0441\u0456\u0439\u043d\u044b", "\u0441\u043f\u0440\u044d\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["contestable", "controvers\u00e9", "discutable"], "pl": ["dyskusyjny", "sporny", "kontrowersyjny"], "ru": ["\u0434\u0438\u0441\u043a\u0443\u0441\u0441\u0438\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u043f\u043e\u0440\u043d\u044b\u0439"], "de": ["diskutabel"], "es": ["discutible"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "diskut", "primary": false}, "subakvigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kovri per akvo, meti sub la akvon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0442\u043e\u043f\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["immerger", "inonder", "plonger (tr.)", "submerger"], "en": ["submerge"], "nl": ["onder water zetten"], "pt": ["submergir", "mergulhar", "afogar"], "be": ["\u043f\u0430\u0442\u0430\u043f\u0456\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0433\u0440\u0443\u0437\u0456\u0446\u044c \u0443 \u0432\u0430\u0434\u0443"], "de": ["\u00fcberschwemmen"], "sk": ["potopi\u0165"], "fa": ["\u0632\u06cc\u0631 \u0622\u0628 \u0628\u0631\u062f\u0646", "\u063a\u0631\u0642 \u062f\u0631 \u0622\u0628 \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "pl": ["zanurza\u0107 w wodzie"], "br": ["beuzi\u00f1 (tr.)", "souba\u00f1 (en dour)"], "es": ["sumergir"]}, "examples": [["la Holandanoj, por sin defendi, subakvigis sian landon", null], ["la senvandaj palafitoj de Naba-koi situis inter forhakitaj bran\u0109oj en subakvigita mar\u0109a grundo", "W. Schad, Orinoko-delto: Indianoj, mar\u0109oj, arbarego, Monato, 2000/11, p. 20"]], "subdefinitions": []}], "root": "akv", "primary": false}, "laplaca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u041b\u0430\u043f\u043b\u0430\u0441\u0430"], "fr": ["de Laplace", "laplacien (adj.)"], "en": ["Laplace['s]"], "nl": ["laplace-"], "be": ["\u041b\u0430\u043f\u043b\u0430\u0441\u0430", "\u043b\u0430\u043f\u043b\u0430\u0441\u0430\u045e"], "de": ["Laplacesch"], "it": ["de Laplace"], "hu": ["Laplace-", "Laplace-f\u00e9le"], "es": ["de Laplace"], "pl": ["Laplace'a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Laplac", "primary": false}, "apozicii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Apozicie apudmeti.", "translations": {"fr": ["mettre en apposition"], "en": ["appose", "juxtapose"], "nl": ["bijstellen (taalk.)"], "de": ["beif\u00fcgen"], "es": ["poner en aposici\u00f3n"], "hu": ["h\u00e1travet (jelz\u0151t)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "apozici", "primary": false}, "apozicio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Apudmeto de du substantivoj, el kiuj unu servas kiel epiteto por difini la alian.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0434\u0430\u0442\u0430\u043a (\u043b\u0456\u043d\u0433\u0432.)"], "fr": ["apposition"], "en": ["apposition"], "nl": ["appositie", "bijstelling"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043b\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u0433\u0440\u0430\u043c.)", "\u0430\u043f\u043f\u043e\u0437\u0438\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Apposition", "Beif\u00fcgung"], "hu": ["h\u00e1travetett jelz\u0151", "\u00e9rtelmez\u0151 jelz\u0151", "appoz\u00edci\u00f3"], "sk": ["pr\u00edstavok"], "es": ["aposici\u00f3n"]}, "examples": [["Alberto, re\u011do de Belgoj", null], ["mi ne konas Romon, \u0109efurbon de la regno", null], ["Priamo estris la grandan urbon Trojo", "Z"], ["li ricevis la titolon konsilisto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "apozici", "primary": true}, "sorbetadi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tute malrapide sorbi.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0442\u044f\u0433\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c (\u043c\u0435\u0434\u043b\u0435\u043d\u043d\u043e \u043f\u0438\u0442\u044c)"], "hu": ["kortyol", "sz\u00f6rp\u00f6l", "h\u00f6rp\u00f6l", "iszogat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sorb", "primary": false}, "kinarto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043a\u0438\u043d\u0435\u043c\u0430\u0442\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u044f"], "ca": ["cinema", "set\u00e8 art"], "fr": ["cin\u00e9ma"], "pl": ["film", "sztuka filmowa", "kinematografia"], "hu": ["filmm\u0171v\u00e9szet"]}, "examples": [["mi \u0109i tie proponis kreadon de dissendo-listo por la kinarto", "B. Soroushian, E-Bibliotekoj por \u0108iuj (Projekto), soc.culture.esperanto, 2002-04-12"]], "subdefinitions": []}], "root": "art", "primary": false}, "agresema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iam preta ataki, a\u016d inklina kutime ataki, e\u0109 ne provokite.", "translations": {"be": ["\u0430\u0433\u0440\u044d\u0441\u0456\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["agressif"], "en": ["aggressive"], "nl": ["agressief"], "pt": ["agressivo"], "ru": ["\u0430\u0433\u0440\u0435\u0441\u0441\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439"], "de": ["angriffslustig", "angriffig [CH]", "aggressiv"], "tr": ["sata\u015fkan", "sald\u0131rgan"], "sv": ["aggressiv"], "sk": ["\u00fato\u010dn\u00fd", "agres\u00edvny"], "es": ["agresivo"]}, "examples": [["pura, dika roksono, iom agresema", "Manuel Pancorbo Castro: Al la barikadoj! (JoMo kaj Liberecanoj), Monatojaro 1999a, numero 7a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "agres", "primary": false}, "katedralo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Episkopa pre\u011dejo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0444\u0435\u0434\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0441\u043e\u0431\u043e\u0440"], "fr": ["cath\u00e9drale"], "en": ["cathedral (church with episcopal chair)"], "nl": ["kathedraal"], "be": ["\u043a\u0430\u0442\u044d\u0434\u0440\u0430", "\u043a\u0430\u0442\u044d\u0434\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b \u0441\u0430\u0431\u043e\u0440"], "de": ["Dom", "M\u00fcnster", "Kathedrale"], "hu": ["sz\u00e9kesegyh\u00e1z", "katedr\u00e1lis", "d\u00f3m"], "br": ["iliz-veur"], "es": ["catedral"]}, "examples": [["hispana proverbo diras, ke por konstrui pre\u011dejeton, oni devas projekti katedralon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "katedral", "primary": true}, "paciento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu kuracata de medicinisto a\u016d operaciata de \u0125irurgiisto.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0446\u044b\u0435\u043d\u0442", "\u0445\u0432\u043e\u0440\u044b"], "fr": ["patient"], "en": ["patient"], "nl": ["pati\u00ebnt"], "pt": ["paciente"], "ru": ["\u043f\u0430\u0446\u0438\u0435\u043d\u0442", "\u0431\u043e\u043b\u044c\u043d\u043e\u0439 (\u0432 \u0437\u043d. \u0441\u0443\u0449.)"], "de": ["Patient"], "hu": ["p\u00e1ciens", "beteg"]}, "examples": [["transplantado de organoj fari\u011dis ordinara, sava rimedo por sennombraj pacientoj", "Paulo S. Viana: \u0108u fordoni siajn organojn?, Monato jaro 2001a, numero 11a, p. 21a"], ["scienca kontrolo de pacientinoj pruvis, ke la progresado de la tumoro kaj la nombro de la mortoj malplii\u011dis", "Evgeni GEORGIEV: Novaj kuracmetodoj kaj prevento. Monato"]], "subdefinitions": []}], "root": "pacient", "primary": true}, "kontra\u016ddiri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Esprimi kontra\u016dan opinion, kontra\u016ddiskuti.", "translations": {"be": ["\u043f\u044f\u0440\u044d\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u043f\u044f\u0440\u044d\u0447\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["contredire"], "en": ["contradict"], "ru": ["\u0432\u043e\u0437\u0440\u0430\u0437\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u043e\u0440\u0435\u0447\u0438\u0442\u044c"], "de": ["widersprechen"], "pl": ["zaprzecza\u0107", "oponowa\u0107"], "hu": ["ellentmond", "felesel"]}, "examples": [["admonu sklavojn, ke ili estu submeti\u011demaj, ne kontra\u016ddiremaj, ne \u015dtelantaj, sed montrantaj \u0109ian bonan fidelecon", "La Malnova Testamento, Al Tito 2:9"], ["tio do ne estas kontra\u016ddirebla, vi devas esti trankvilaj, kaj fari nenion senpripense", "La Malnova Testamento, La agoj 19:36"], ["refuti la kontra\u016ddirantojn", "La Malnova Testamento, Al Tito 1:9"]], "subdefinitions": []}], "root": "dir", "primary": false}, "duflanka monopolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Samtempa ekzisto de monopolo kaj monopsonio.", "translations": {"be": ["\u0434\u0432\u0443\u0445\u0431\u0430\u043a\u043e\u0432\u0430\u044f \u043c\u0430\u043d\u0430\u043f\u043e\u043b\u0456\u044f"], "de": ["bilaterales Monopol"], "ru": ["\u0434\u0432\u0443\u0441\u0442\u043e\u0440\u043e\u043d\u043d\u044f\u044f \u043c\u043e\u043d\u043e\u043f\u043e\u043b\u0438\u044f", "\u0431\u0438\u043b\u0430\u0442\u0435\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u043c\u043e\u043d\u043e\u043f\u043e\u043b\u0438\u044f"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "monopol", "primary": false}, "zorge de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "De, kun la helpo de, plenumate de.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u0434\u0430\u0440\u044f \u0443\u0441\u0438\u043b\u0438\u044f\u043c"], "fr": ["par les soins de"], "it": ["a cura di"], "pl": ["pod opiek\u0105"], "hu": ["gondoz\u00e1s\u00e1ban"]}, "examples": [["oni surscenigas altnivelajn spektaklojn, zorge de la Torina Manifestacia Instanco", "Turisma skabenejo de la urbo Torino, Torino, 1984"]], "subdefinitions": []}], "root": "zorg", "primary": false}, "taro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La maso de pakumo, ujo a\u016d materialo uzita por pakado, kiel kesto, papero, sako kaj tiel plu enhavanta la varon.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u0440\u0430"], "nl": ["tarra"], "ru": ["\u0432\u0435\u0441 \u0443\u043f\u0430\u043a\u043e\u0432\u043a\u0438", "\u0442\u0430\u0440\u0430 (\u043c\u0430\u0441\u0441\u0430)"], "de": ["Tara"], "pl": ["tara", "waga opakowania"], "hu": ["t\u00e1ra", "g\u00f6ngy\u00f6legs\u00faly"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Specio de la genro kolokasio (Colocasia antiquorum a\u016d Colocasia esculenta).", "translations": {"fr": ["taro"], "sv": ["taro"], "pt": ["taioba", "inhame"]}, "examples": [["en la monto \u0109efa man\u011da\u0135o estis radiktuberoj kiel batato, taro, manioko", "Homoj man\u011dantaj, la perdita gusto de Pinatubo, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tar", "primary": true}, "levjatano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grandega, timinda marbesto.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0435\u0432\u0438\u0430\u0444\u0430\u043d"], "fr": ["l\u00e9viathan"], "en": ["leviathan"], "nl": ["leviathan"], "pt": ["Leviat\u00e3"], "be": ["\u043b\u0435\u0432\u0456\u044f\u0444\u0430\u043d", "\u043b\u0435\u0432\u0456\u044f\u0442\u0430\u043d"], "de": ["Leviathan"], "hu": ["Leviat\u00e1n", "leviat\u00e1n"], "fa": ["\u0644\u0648\u06cc\u0627\u062a\u0627\u0646"]}, "examples": [["jen la maro, granda kaj vasta: Tie estas la levjatano, kiun Vi kreis, ke \u011di tie ludu", "La Malnova Testamento Psalmaro 104:25-26"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Grandega\u0135o, unuopa en sia speco.", "translations": {}, "examples": [["tie estis konstruita \u00abla astronomia levjatano\u00bb, tiam la plej granda teleskopo en la mondo", "Irl: Astronomia festivalo, Monatojaro 1999a, numero 3a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "levjatan", "primary": true}, "kontempli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Rigardi longe, pripense, absorbite.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0437\u0435\u0440\u0446\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["contempler"], "nl": ["mediteren", "contempleren"]}, "examples": [["mediteme kontemplante akvon, \u015da\u016dmantan la\u016d \u015dtonoj, la afrikano subite eksentis sur si ies rigardon", "I. Efremov, trad. J. Finkel, La nebulozo de Andromedo, \u0109apitro 11a. - 2006"]], "subdefinitions": []}], "root": "kontempl", "primary": true}, "tufo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Densa aro da maldikaj kunkreskantaj a\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u043c\u0430", "\u0447\u0443\u0431", "\u0447\u0443\u043f\u0440\u044b\u043d\u0430", "\u0432\u0456\u0445\u043e\u0440", "\u043a\u0430\u0441\u043c\u044b\u043a", "\u0436\u043c\u0443\u0442"], "fr": ["plumet", "touffe"], "en": ["tuft", "wisp"], "nl": ["bosje", "plok", "dot", "kuifje"], "ru": ["\u043f\u0440\u044f\u0434\u044c", "\u0445\u043e\u0445\u043e\u043b", "\u0447\u0443\u0431", "\u0432\u0438\u0445\u043e\u0440", "\u043a\u043b\u043e\u043a"], "de": ["B\u00fcschel"], "hu": ["csom\u00f3 (nyal\u00e1b)", "nyal\u00e1b"], "pl": ["k\u0119pka"]}, "examples": [["tufo da haroj, herboj, floroj, plumoj", null], ["de malbona \u015dafo estas bona e\u0109 tufo. (\u015duldo)", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "tuf", "primary": true}, "arbitraciulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interkonsentita ju\u011donto.", "translations": {"sk": ["arbiter"], "be": ["\u0430\u0440\u0431\u0456\u0442\u0430\u0440 (\u0443 \u0441\u0443\u0434\u0437\u0435)"], "fr": ["arbitre (juge)"], "en": ["arbitrator"], "ru": ["\u0430\u0440\u0431\u0438\u0442\u0440 (\u0441\u0443\u0434\u044c\u044f)"], "de": ["Schlichter", "Schiedsrichter", "Vermittler"], "hu": ["d\u00f6nt\u0151b\u00edr\u00f3", "v\u00e1lasztott b\u00edr\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arbitraci", "primary": false}, "pin\u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Premi inter du fingroj a\u016d inter du pecoj.", "translations": {"ru": ["\u0449\u0438\u043f\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u0436\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c \u043c\u0435\u0436\u0434\u0443 \u043f\u0430\u043b\u044c\u0446\u0430\u043c\u0438"], "fr": ["pincer"], "en": ["pinch"], "nl": ["knijpen"], "pt": ["beliscar"], "ca": ["pin\u00e7ar"], "de": ["kneifen", "zwicken", "klemmen"], "hu": ["cs\u00edp", "megcs\u00edp", "cs\u00edptet"], "es": ["pellizcar", "pinzar"]}, "examples": [["pin\u0109i la orelon de infano", null], ["la papago pin\u0109is al mi la fingron per sia beko", null], ["pin\u0109i la kordojn de liro", null], ["pin\u0109i kelke da akordoj sur la harpo", "B"], ["malgrasaj bovinoj avide pin\u0109is herbon en la apudvojaj kavoj", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "ta\u016dzi.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pin\u0109", "primary": true}, "niktere\u016dto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el la familio kanisedoj (Nyctereutes procyonoides), vulpe granda mamulo kun pufa malhelgriza hararo kaj pli hela ventro, vivanta en orienta Azio de Siberio \u011dis Japanujo, enkondukita en Rusujo kaj orienta E\u016dropo.", "translations": {"ru": ["\u0435\u043d\u043e\u0442\u043e\u0432\u0438\u0434\u043d\u0430\u044f \u0441\u043e\u0431\u0430\u043a\u0430"], "fr": ["chien viverrin"], "bg": ["\u0435\u043d\u043e\u0442\u043e\u0432\u0438\u0434\u043d\u043e \u043a\u0443\u0447\u0435"], "nl": ["wasbeerhond", "marterhond"], "pt": ["cachorro-racum", "c\u00e3o-racum"], "de": ["Marderhund", "Enok"], "hu": ["nyestkutya"], "en": ["raccoon dog"]}, "examples": [["mi vidis la desegnofilmon \u00abBatalo de la niktere\u016dtoj\u00bb", "Hirotaka M., Re: vulpoj geedzi\u011das, soc.culture.esperanto, 1997-06-03"]], "subdefinitions": []}], "root": "niktere\u016dt", "primary": true}, "milionulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ri\u0109ulo posedanta almena\u016d unu milionon da valuto (da e\u016droj, da dolaroj...).", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u043b\u044c\u044f\u043d\u044d\u0440"], "fr": ["millionnaire"], "en": ["millionaire"], "nl": ["miljonair"], "ru": ["\u043c\u0438\u043b\u043b\u0438\u043e\u043d\u0435\u0440"], "de": ["Million\u00e4r"], "tr": ["milyoner"], "hu": ["milliomos"], "fa": ["\u0645\u06cc\u0644\u06cc\u0648\u0646\u0631"], "br": ["milioner"], "es": ["millonario"]}, "examples": [["\u015di versperman\u011dis kun amanto milionula kelkajn horojn anta\u016d sia morto", "Paul Gubbins: Diana... \u0109u diino?, Monatojaro 1997a, numero 9a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "milion", "primary": false}, "elementa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konsistiga kaj simpla, nemalkomponebla.", "translations": {"be": ["\u044d\u043b\u0435\u043c\u044d\u043d\u0442\u0430\u0440\u043d\u044b"], "fr": ["\u00e9l\u00e9mentaire"], "nl": ["elementair"], "ru": ["\u044d\u043b\u0435\u043c\u0435\u043d\u0442\u0430\u0440\u043d\u044b\u0439"], "de": ["elementar"], "hu": ["elemi", "element\u00e1ris"], "pl": ["elementarny"], "es": ["elemental"]}, "examples": [["la elementaj korpoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Fundamenta, baza.", "translations": {}, "examples": [["la elementaj fortoj de la vivo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Komenca, plej simpla, unuagrada.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0447\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["tiu \u0109i libreto estas nur elementa kaj enkonduka", "Ne nur leteroj de plum-amikoj, enkonduko"], ["elementa geometrio", null], ["elementa lernejo", null], ["batali por la plej elementa homa libereco", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "element", "primary": false}, "soleneco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de io solena.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u0440\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["solennit\u00e9"], "de": ["Feierlichkeit"], "hu": ["\u00fcnnep\u00e9lyess\u00e9g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "solen", "primary": false}, "elemente": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Simple.", "translations": {"ru": ["\u044d\u043b\u0435\u043c\u0435\u043d\u0442\u0430\u0440\u043d\u043e"], "nl": ["eenvoudig"], "be": ["\u044d\u043b\u0435\u043c\u044d\u043d\u0442\u0430\u0440\u043d\u0430", "\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0430"], "de": ["elementar"], "pl": ["elementarnie"], "hu": ["elemien"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "element", "primary": false}, "gravuri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Desegni sur ligno, \u015dtono, metalo kc per pinta \u015dtala ilo a\u016d per acido.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0430\u0432\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0433\u0440\u0430\u0432\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["graver"], "en": ["engrave"], "nl": ["graveren", "griffen"], "pt": ["gravar (em madeira, pedra, metal etc)"], "de": ["gravieren", "stechen", "ritzen", "einschneiden"], "sv": ["gravera"], "es": ["grabar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Fari fortan kaj longeda\u016dran impreson a\u016d bildon.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043f\u0435\u0447\u0430\u0442\u0430\u0442\u044c (\u043f\u0435\u0440\u0435\u043d., \u043e \u0432\u043f\u0435\u0447\u0430\u0442\u043b\u0435\u043d\u0438\u0438)"], "de": ["einbrennen", "einmei\u00dfeln"], "nl": ["griffen"], "pt": ["gravar (f)"], "hu": ["bev\u00e9s (\u00e1tv. is)", "grav\u00edroz"]}, "examples": [["gravuri ion en sian memoron, en la koro", null], ["versoj gravuri\u011das pli facile en la memoro ol prozo", null], ["post malmultaj monatoj japanaj Hitachi-teknikistoj gravuris la bondeziron \u00abPeace '91\u00bb forportante kelkdekon da sulfuratomoj el kristalo da molibdena disulfato", "Gianfranco CAZZARO Mikroskope vastaj horizontojMonaton-ro 02/1997"], ["kiam la japanoj estas junaj, bildoj de sakura-floroj estas jam engravuri\u011dintaj en iliaj cerboj kun la sentoj kaj traviva\u0135oj de \u011dojo kaj mal\u011dojo.", "a\u016dtoro nekonata Sakura-floroj Monaton-ro 03/2000"]], "subdefinitions": []}], "root": "gravur", "primary": true}, "materiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de materiismo.", "translations": {"fr": ["mat\u00e9rialiste (phil.)"], "en": ["materialist"]}, "examples": [["li estas skeptikulo kaj materiisto, kiel preska\u016d \u0109iuj medicinistoj", "Princidino Mary"]], "subdefinitions": []}], "root": "materi", "primary": false}, "elemento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Baza parto a\u016d substanco de tuta\u0135o.", "translations": {"fr": ["\u00e9l\u00e9ment"], "nl": ["element"], "pt": ["elemento"], "cs": ["\u017eivel"], "de": ["Element"], "es": ["elemento"], "hu": ["elem"]}, "examples": [["la elementoj de elektra pilo", null], ["la intelektaj elementoj de la socio", null], ["en la landon alfluis fremdaj elementoj", "La Faraono, volumo 1, anta\u016dparolo"], ["tiu rezono enhavas en si elementon de necerteco", "Z"]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la bazaj ioj (substancoj, fenomenoj), el kiuj, la\u016d kredo de la antikvuloj, konsistas a\u016d estas farita la universo.", "translations": {"be": ["\u044d\u043b\u0435\u043c\u044d\u043d\u0442", "\u0441\u0442\u044b\u0445\u0456\u044f"], "pl": ["pierwiastek", "\u017cywio\u0142"], "ru": ["\u044d\u043b\u0435\u043c\u0435\u043d\u0442", "\u0441\u0442\u0438\u0445\u0438\u044f"]}, "examples": [["grekaj filozofoj konis kvar elementojn: aeron, fajron, akvon kaj teron", null], ["la \u0109ina medicino klasifikas \u0109iujn aferojn la\u016d la kvin elementoj \u2013 metalo, akvo, ligno, fajro kaj tero", "Enciklopedieto de \u0108inio, \u0109apitro \u00ab\u0109ina medicino\u00bb, p. 274a"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Natura medio kiun konsistigas tia elemento", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u044b\u0445\u0456\u044f"], "pl": ["\u017cywio\u0142"], "ru": ["\u0441\u0442\u0438\u0445\u0438\u044f"]}, "examples": [["en tiu tago la \u0109ielo forpasos kun mu\u011da bruego, kaj la elementoj brulante solvi\u011dos, kaj la tero kaj la farita\u0135oj en \u011di forbrulos", "La Nova Testamento, II. Petro 3:10"], ["li estas en sia elemento kiam li parolas pri sociologio", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "La materia parto de natura fenomeno (ventego, inundo, tertremo, erupcio kaj tiel plu) kiu manifesti\u011das kiel nehaltigebla kaj superhoma detrua forto.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u044b\u0445\u0456\u044f"], "pl": ["\u017cywio\u0142"], "ru": ["\u0441\u0442\u0438\u0445\u0438\u044f"]}, "examples": [["la ekstere furiozantaj elementoj", null], ["oni diras, ke \u015dipo povos veturi kontra\u016d la vento kaj malbonvetero, ke \u011di estos potenco kontra\u016d la elementoj", "Fabeloj, volumo 3, dorna vojo de la honoro"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Substanco supozata simpla, kaj konsistanta el samsubstancaj eroj.", "translations": {"be": ["\u044d\u043b\u0435\u043c\u044d\u043d\u0442"], "pt": ["elemento"], "ru": ["\u044d\u043b\u0435\u043c\u0435\u043d\u0442"], "de": ["chemisches Element"], "tr": ["element"], "pl": ["pierwiastek"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la plej necesaj kaj plej simplaj principoj de scienco, per kiuj oni komencas la instruadon pri \u011di.", "translations": {"be": ["\u044d\u043b\u0435\u043c\u044d\u043d\u0442", "\u0430\u0441\u043d\u043e\u0432\u0430", "\u043f\u0430\u0447\u0430\u0442\u0430\u043a"], "pl": ["element", "podstawa"], "pt": ["elemento"], "ru": ["\u043e\u0441\u043d\u043e\u0432\u0430", "\u043d\u0430\u0447\u0430\u0442\u043e\u043a", "\u044d\u043b\u0435\u043c\u0435\u043d\u0442"]}, "examples": [["elementoj de fonetiko, gramatiko, fiziko", null]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la objektoj apartenantaj al aro.", "translations": {"be": ["\u044d\u043b\u0435\u043c\u044d\u043d\u0442"], "fr": ["\u00e9l\u00e9ment (d'un ensemble)"], "en": ["element (of a set)"], "pt": ["elemento"], "ru": ["\u044d\u043b\u0435\u043c\u0435\u043d\u0442 (\u043c\u043d\u043e\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u0430)"], "de": ["Element (einer Menge)"], "pl": ["element (zbioru)"]}, "examples": [["la aro signita per {a,b} enhavas du elementojn", null], ["la nombro \u03c0 estas elemento de la aro de reeloj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Tiu internacia termino trovi\u011das anka\u016d en. Estas la sama problemo kun \u011di, kiel estas kun \u00abvico\u00bb, \u00abopo\u00bb, \u00abfamilio\u00bb a\u016d \u00abpolinomo\u00bb: la naciaj lingvoj uzas preska\u016d indiferente, sed nekohere inter si, terminojn de la tipo \u00abtermo\u00bb, \u00abelemento\u00bb, \u00abkoeficiento\u00bb, \u00abmembro\u00bb ks. \u00abElemento\u00bb estas aparte malbonvena pro \u011dia kolizio kun la arteoria senco, des pli ke gravas ne konfuzi opon a\u016d matricon kun aro. \u00abTermo\u00bb ne pla\u0109as al iuj \u011derman- kaj slav-lingvanoj pro \u011dia troa ligiteco kun adicio, same kiel aliajn \u015dokus \u00abfaktoro\u00bb, dum ili facilanime akceptas \u00abkoeficiento\u00bb. Tamen \u0109i-lasta \u011duste \u015dokas, kiam ne plu klare aperas, al kiu grando, \u011di multiplike apliki\u011das (do uzi \u011din por matrico implicite resendas al \u00abmatrico de lineara ekvaciaro\u00bb, kio estas nur unu aplikkampo de matricoj). \u00abMembro\u00bb, \u00abano\u00bb a\u016d e\u0109 \u00abero\u00bb, povus esti solvoj al tiu problemo, sed \u015dajne ne estas uzataj."], "primary definition": "(de (n,p)-matrico) Termo, koeficiento.", "translations": {"be": ["\u044d\u043b\u0435\u043c\u044d\u043d\u0442 (\u043c\u0430\u0442\u0440\u044b\u0446\u044b)", "\u043a\u0430\u043c\u043f\u0430\u043d\u044d\u043d\u0442 (\u043c\u0430\u0442\u0440\u044b\u0446\u044b)", "\u043a\u0430\u044d\u0444\u0456\u0446\u044b\u0435\u043d\u0442 (\u043c\u0430\u0442\u0440\u044b\u0446\u044b)"], "fr": ["\u00e9l\u00e9ment (d'une matrice)", "coefficient (d'une matrice)", "terme (d'une matrice)"], "en": ["element (of a matrix)", "coefficient (of a matrix)", "entry (of a matrix)"], "ru": ["\u044d\u043b\u0435\u043c\u0435\u043d\u0442 (\u043c\u0430\u0442\u0440\u0438\u0446\u044b)", "\u043a\u043e\u044d\u0444\u0444\u0438\u0446\u0438\u0435\u043d\u0442 (\u043c\u0430\u0442\u0440\u0438\u0446\u044b)", "\u043a\u043e\u043c\u043f\u043e\u043d\u0435\u043d\u0442\u0430 (\u043c\u0430\u0442\u0440\u0438\u0446\u044b)"], "de": ["Element (einer Matrix)", "Glied (einer Matrix)", "Koeffizient (einer Matrix)"], "pl": ["element (macierzy)", "wsp\u00f3\u0142czynnik (macierzy)"]}, "examples": [["(n,p)-matrico enhavas np elementojn", null], ["\u0109iuj elementoj de nulmatrico egalas al 0", null]], "subdefinitions": []}], "root": "element", "primary": true}, "ago": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Inter ago kaj faro ekzistas tiu nuanco, ke per ago oni akcentas la intencitecon a\u016d la eksteran aspekton, dum faro altiras la atenton plie al konkreteco."], "primary definition": "Ekstra montro de ies forto a\u016d kapablo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435"], "en": ["act", "action"], "nl": ["handeling"], "tr": ["hareket", "davran\u0131\u015f"], "sk": ["skutok"], "fa": ["\u06a9\u0646\u0634", "\u0639\u0645\u0644", "\u06a9\u0631\u062f\u0627\u0631"], "br": ["ober (ak.)", "gwered"], "pl": ["dzia\u0142nie", "czyn", "post\u0119pek"]}, "examples": [["koni\u011das birdo la\u016d flugo kaj ago", "Z"], ["vortojn \u015dparu, agojn faru", "Proverbaro esperanta"], ["diru al mi vian kredon kaj montru \u011din al mi en viaj agoj", "Z"], ["post \u0109iu ago venas la tempo de pago", "Z"], ["la Agoj de la apostoloj", "La Nova Testamento"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u011cenerala ideo pri efikprodukto.", "translations": {}, "examples": [["se mi parolas ne pri la ago de ekokupo mem, sed pri la stato, en kiu mi trovi\u011das...", "Z"], ["verbo de ago", null], ["la ago demandi", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ag", "primary": false}, "agi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Eksterigi siajn kapablojn, produkti ian efikon, uzante sian forton a\u016d kapablon.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u0435\u0439\u043d\u0456\u0447\u0430\u0446\u044c", "\u0447\u044b\u043d\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["agir", "se comporter"], "bg": ["\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u0430\u043c"], "de": ["handeln", "tun"], "it": ["agire"], "fa": ["\u0639\u0645\u0644 \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "en": ["act"], "br": ["ober (v.)", "gweredi\u00f1 war"], "cs": ["jednat"], "es": ["actuar"], "ru": ["\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "nl": ["handelen"], "pt": ["agir", "proceder", "obrar"], "tr": ["i\u015f g\u00f6rmek", "etken olmak", "etkilemek", "davranmak", "hareket etmek"], "sv": ["agera"], "sk": ["kona\u0165"], "pl": ["dzia\u0142a\u0107", "czyni\u0107", "post\u0119powa\u0107"]}, "examples": [["agi juste", "La Malnova Testamento, Mi\u0125a 6:8"], ["agi noble, nesingarde, kun kolero", "Z"], ["vortojn \u015dparu, agojn faru", "Proverbaro esperanta"], ["nenia ago fari\u011das sen pago", "Proverbaro esperanta"], ["plena libereco de agado", "Z"], ["ilia agado estas dan\u011derega por nia afero", "Z"], ["agada rolo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Konduti iel kontra\u016d iu, trakti iun.", "translations": {"pt": ["agir", "proceder"], "pl": ["czyni\u0107", "post\u0119powa\u0107"]}, "examples": [["agi afable kun, kontra\u016d iu", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ag", "primary": true}, "okazigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi okazi.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043a\u043b\u0456\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u043f\u0440\u044b\u0447\u044b\u043d\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u0430\u0440\u0433\u0430\u043d\u0456\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u043b\u0430\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["causer (occasionner)", "donner lieu (\u00e0)", "occasionner", "organiser"], "en": ["arrange", "bring about", "give rise to"], "nl": ["doen plaatshebben", "teweeg brengen", "doen plaatsgrijpen"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438", "\u043e\u0440\u0433\u0430\u043d\u0438\u0437\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u0441\u0442\u0440\u043e\u0438\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0437\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["veranlassen", "verursachen", "herbeif\u00fchren", "stattfinden lassen"], "hu": ["megrendez", "okoz", "el\u0151id\u00e9z"], "br": ["degas (un darvoud)", "aoza\u00f1 (un darvoud)"], "ro": ["a sorta"], "pl": ["powodowa\u0107", "urz\u0105dzi\u0107", "zorganizowa\u0107"]}, "examples": [["la societo okazigis kongreson en la pasinta monato", null], ["tiu katastrofo okazigis la morton de tridek pasa\u011deroj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "okaz", "primary": false}, "konsumi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iom post iom perdi\u011di, nenii\u011di.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0441\u0442\u043e\u0449\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0438\u0441\u0442\u043e\u0449\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["\u00eatre consomm\u00e9", "se consumer"], "de": ["sich aufbrauchen", "verbraucht werden", "aufgezehrt werden", "konsumiert werden"], "nl": ["op raken"]}, "examples": [["la faruno en la vazo ne konsumi\u011dis", "Z"], ["vi \u011demos en la fino, kiam konsumi\u011dos via karno kaj korpo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Iom post iom perdi siajn fortojn.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u043d\u0443\u0440\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["ermatten", "erm\u00fcden"]}, "examples": [["konsumi\u011di per malsano, de mal\u011dojo, en vana ser\u0109ado, en duboj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konsum", "primary": false}, "blankulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo el blankha\u016dta raso.", "translations": {"be": ["\u0431\u0435\u043b\u044b (\u043d\u0430\u0437.)"], "fr": ["blanc (homme)"], "nl": ["blanke"], "ru": ["\u0431\u0435\u043b\u044b\u0439 (\u0441\u0443\u0449.)"], "de": ["Wei\u00dfer"], "tr": ["beyaz"], "hu": ["feh\u00e9r ember"], "sk": ["beloch"], "fa": ["\u0633\u0641\u06cc\u062f\u067e\u0648\u0633\u062a"], "es": ["blanco"], "br": ["den gwenn"], "vo": ["vietel"], "ja": ["\u767d\u4eba [\u306f\u304f\u3058\u3093]"], "pl": ["bia\u0142y"]}, "examples": [["la soleca vivo de blanka virino for de aliaj blankuloj en kabano estis tre suspekteme rigardata de la loka lo\u011dantaro", "Wim M. A. De Smet: Kiu murdis Dian Fossey?, Monatojaro 1995a, numero 12a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "blank", "primary": false}, "nedifinita integralo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043d\u044f\u0432\u044b\u0437\u043d\u0430\u0447\u0430\u043d\u044b \u0456\u043d\u0442\u044d\u0433\u0440\u0430\u043b", "\u043f\u0435\u0440\u0448\u0430\u0456\u0441\u043d\u0430\u044f \u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["primitive (subst., math.)", "int\u00e9grale ind\u00e9finie"], "en": ["antiderivative", "primitive", "indefinite integral"], "pt": ["integral indefinida (matem\u00e1tica)"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0432\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u0430\u044f \u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u044f", "\u043f\u0440\u0438\u043c\u0438\u0442\u0438\u0432\u043d\u0430\u044f \u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u044f", "\u043d\u0435\u043e\u043f\u0440\u0435\u0434\u0435\u043b\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0438\u043d\u0442\u0435\u0433\u0440\u0430\u043b"], "de": ["Stammfunktion", "unbestimmtes Integral"], "hu": ["hat\u00e1rozatlan integr\u00e1l"], "pl": ["ca\u0142ka nieoznaczona", "funkcja pierwotna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "integral", "primary": false}, "malinstalilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Programo por forigi iujn instalitajn pecojn de programaro.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u0438\u043d\u0441\u0442\u0430\u043b\u043b\u044f\u0442\u043e\u0440"], "fr": ["programme de d\u00e9sinstallation", "d\u00e9sinstallateur"], "en": ["uninstaller"], "pt": ["desinstalador (computa\u00e7\u00e3o)"], "de": ["Deinstallationsprogramm"], "es": ["programa de desinstalaci\u00f3n", "desinstalador"], "hu": ["elt\u00e1vol\u00edt\u00f3 program", "uninstaller"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "instal", "primary": false}, "maldrasta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Milda, iompostioma, ne tro subita kaj forta.", "translations": {"fr": ["graduel", "retenu (mod\u00e9r\u00e9)"], "pl": ["delilkatny", "spokojny"]}, "examples": [["modifi la sistemon maldraste", "B. Vaha, Simplaj komplika\u0135oj, Internacia Pedagogia Revuo, 1997:3"]], "subdefinitions": []}], "root": "drast", "primary": false}, "orientalisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienculo, kiu studas kaj esploras la orientajn lingvojn, literaturojn kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u0443\u0441\u0445\u043e\u0434\u0430\u0437\u043d\u0430\u0432\u0435\u0446", "\u0443\u0441\u0445\u043e\u0434\u0430\u0437\u043d\u0430\u045e\u0446\u0430", "\u0430\u0440\u044b\u0435\u043d\u0442\u0430\u043b\u0456\u0441\u0442"], "nl": ["ori\u00ebntalist"], "pt": ["orientalista (subst.)"], "ru": ["\u0432\u043e\u0441\u0442\u043e\u043a\u043e\u0432\u0435\u0434", "\u043e\u0440\u0438\u0435\u043d\u0442\u0430\u043b\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Orientalist"], "hu": ["keletkutat\u00f3", "orientalista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "orientalist", "primary": true}, "Hungario": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hungarujo.", "translations": {"be": ["\u0412\u0443\u0433\u043e\u0440\u0448\u0447\u044b\u043d\u0430"], "bg": ["\u0423\u043d\u0433\u0430\u0440\u0438\u044f"], "nl": ["Hongarije"], "pt": ["Hungria"], "ru": ["\u0412\u0435\u043d\u0433\u0440\u0438\u044f"], "de": ["Ungarn"], "it": ["Ungheria"], "hu": ["Magyarorsz\u00e1g"], "sk": ["Ma\u010farsko"], "es": ["Hungr\u00eda"], "pl": ["W\u0119gry"]}, "examples": [["efektive ne malmultaj junaj serboj, militrifuzantoj kaj dizertuloj, tiam fidis al la promesoj de NATO, for\u0135etis siajn armilojn kaj fu\u011dis eksterlanden, precipe al najbara Hungario", "Stefan Maul: Trompitaj dizertintoj, Monato, n-ro 12/2000, p. 9"]], "subdefinitions": []}], "root": "Hungari", "primary": true}, "kurz(ohav)a": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Negocata en la borso.", "translations": {"de": ["b\u00f6rslich notiert"], "nl": ["genoteerd (koers)"], "hu": ["t\u0151zsd\u00e9n jegyzett"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kurz", "primary": false}, "rajdi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iri sidante sur dorso de besto a\u016d sur similforma veturilo ordinare kun selo.", "translations": {"be": ["\u0435\u0445\u0430\u0446\u044c \u043a\u043e\u043d\u043d\u0430"], "fr": ["aller (\u00e0 dos d'animal, \u00e0 v\u00e9lo...)", "chevaucher", "monter (un animal, un v\u00e9lo...)"], "bg": ["\u044f\u0437\u0434\u044f"], "nl": ["rijden (op een dier)"], "ru": ["\u0435\u0445\u0430\u0442\u044c \u0432\u0435\u0440\u0445\u043e\u043c", "\u0435\u0437\u0434\u0438\u0442\u044c \u0432\u0435\u0440\u0445\u043e\u043c"], "de": ["reiten"], "sv": ["rida"], "hu": ["lovagol"], "en": ["ride"]}, "examples": [["rajdi \u0109evalon, kiu kura\u011das rajdi sur leono?", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 7"], ["rajdarto", null], ["rajdi sur, per biciklo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rajd", "primary": true}, "rajde": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Veturante a\u016d sintenante kiel rajdanto: side, kun flanke pendaj gamboj.", "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u043d\u043d\u0430"], "fr": ["\u00e0 cheval"], "nl": ["te paard (of op een ander dier)"], "ru": ["\u0432\u0435\u0440\u0445\u043e\u043c"], "de": ["reitend"], "hu": ["lovon", "lovagolva"]}, "examples": [["mi tuj sidi\u011dis rajde sur la sledeto kaj lasis \u011din gliti malsupren", "La Kiso kaj dek tri aliaj noveloj, la punkto de Arkimedo"], ["malfeli\u0109o venas rajde, foriras piede", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "rajd", "primary": false}, "likimuna": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne penetrebla de la akvo, parolante pri \u015dipvando ks.", "translations": {"be": ["\u0432\u043e\u0434\u0430\u043d\u0435\u043f\u0440\u0430\u043d\u0456\u043a\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "nl": ["lekvrij"], "ru": ["\u0432\u043e\u0434\u043e\u043d\u0435\u043f\u0440\u043e\u043d\u0438\u0446\u0430\u0435\u043c\u044b\u0439"], "de": ["dicht"], "sv": ["t\u00e4t"], "hu": ["sziv\u00e1rg\u00e1smentes"]}, "examples": [["Ju pli firma estas la tegmento, des pli likimuna \u011di estas", "Zheng Zhenjie: Vojagho al Maiji-monto. \u0108ina Interreta Informa Centro"]], "subdefinitions": []}], "root": "lik", "primary": false}, "torturi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kruele turmentegi por eltiri konfeson a\u016d informon, a\u016d por puni.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043c\u0443\u0447\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["torturer"], "en": ["torture"], "nl": ["martelen", "folteren"], "pt": ["torturar"], "ru": ["\u043f\u044b\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u0438\u0441\u0442\u044f\u0437\u0430\u0442\u044c"], "de": ["foltern", "martern", "peinigen"], "hu": ["k\u00ednoz", "megk\u00ednoz"], "es": ["torturar"], "lat": ["excrucio, are"], "pl": ["torturowa\u0107"]}, "examples": [["torturi kaptiton", null], ["torturi krimulon", null], ["Tloaped ne multe ceremoniis, sed torturigis Jaguarpiedulon, kiu vole-nevole rakontis \u0109ion", "Szathm\u00e1ri: La guarbo"], ["duono de la mondaj registaroj ankora\u016d enkarcerigas t.n. malliberulojn pro konscienco, kaj triono torturas siajn civitanojn", "M\u00e1ire McKay: Pri libroj... kaj pri braceletoj, Monatojaro 1998a, numero 5a, p. 10a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tortur", "primary": true}, "torturo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kruela turmentego, al kiu oni submetas kondamniton por lin puni a\u016d akuziton por devigi lin al konfeso.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0442\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["torture"], "en": ["torture"], "nl": ["marteling", "foltering"], "ru": ["\u043f\u044b\u0442\u043a\u0430", "\u0438\u0441\u0442\u044f\u0437\u0430\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Folter", "Marter", "Tortur"], "hu": ["k\u00ednz\u00e1s", "gy\u00f6t\u00e9rs"], "es": ["tortura"], "lat": ["tormentum, i", "cruciatus, us", "supplicium, ii"], "pl": ["tortura"]}, "examples": [["la vasta plimulto de ekzekutitoj ne estis sor\u0109istoj a\u016d sor\u0109istinoj, sed homoj, kiuj konfesis nefaritajn krimojn sub premo de ekstremaj torturoj", "D-ino Marjorie BOULTON: La proceso, la sor\u0109istino kaj \u015dia kato. IKU 1996, Prago"], ["raportisto, kiu \u0109e gazetara konferenco starigis demandon pri torturo, devas pruvi, ke la demando havas veran bazon", "Mori: Torturo... \u0109u vere, Monatojaro 1998a, numero 5a, p. 9a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Fizika a\u016d morala turmentego.", "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u043a\u0430", "\u043f\u0430\u043a\u0443\u0442\u0430"], "de": ["Qual", "Pein"], "pl": ["tortura"]}, "examples": [["jes, mi foriris, kaj tio estis la komenco de pluraj jaroj da agonio kaj torturo", "Will Green: Gantoj, Monatojaro 1997a, numero 5a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tortur", "primary": false}, "surterigo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Meti sur la teron.", "translations": {"de": ["Landung"], "bg": ["\u043a\u0430\u0446\u0430\u043d\u0435"]}, "examples": [["Necesa vojo por surterigo.", "Vikipedio, http://eo.wikipedia.org/wiki/An-12"]], "subdefinitions": []}], "root": "ter", "primary": false}, "komisiite de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016d komisio de.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e \u043f\u043e\u0440\u0443\u0447\u0435\u043d\u0438\u044e"], "fr": ["sur commission de", "au nom de", "de la part de"], "de": ["im Auftrag von"], "nl": ["in opdracht van"]}, "examples": [["salutu lin komisie de mi", null]], "subdefinitions": []}], "root": "komisi", "primary": false}, "ek\u0135eti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Subite \u0135eti.", "translations": {"nl": ["plots werpen"], "hu": ["eldob", "elhaj\u00edt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135et", "primary": false}, "tatua\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Neforigebla tatuita desegna\u0135o.", "translations": {"en": ["tattoo"], "es": ["tatuaje"], "pl": ["tatua\u017c"], "sv": ["tatuering"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tatu", "primary": false}, "cifereca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri informo) Prezentita per limigita signaro, kiel nombro per ciferoj (kontraste al analoga prezento per kontinua fizika grando).", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0447\u0431\u0430\u0432\u044b"], "fr": ["num\u00e9rique"], "en": ["digital", "numerical"], "nl": ["digitaal"], "pt": ["digital"], "ru": ["\u0446\u0438\u0444\u0440\u043e\u0432\u043e\u0439"], "de": ["digital"], "it": ["digitale"], "hu": ["digit\u00e1lis"], "sk": ["digit\u00e1lny"], "fa": ["\u0631\u0642\u0645\u06cc"], "pl": ["cyfrowy"], "br": ["niverel"], "es": ["digital"]}, "examples": [["cifereca komputilo, cifereca signalo, cifereca televido", null]], "subdefinitions": []}], "root": "cifer", "primary": false}, "inkunablo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre frua kaj valora eldona\u0135o, ekzemple en E\u016dropo libro eldonita anta\u016d la jaro 1501a.", "translations": {"fr": ["incunable"], "pt": ["incun\u00e1bulo"]}, "examples": [["ekzistas homoj kolektantaj po\u015dtmarkojn, kaj aliaj kolektantaj inkunablojn", "Milito kontra\u016d salamandr, libro 2a, \u0109apitro 1a"], ["\u00abLa Inkunabloj de Esperanto\u00bb", null]], "subdefinitions": []}], "root": "inkunabl", "primary": true}, "Apolono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Helena kaj romia ven\u011dema dio de lumo, de beleco, de muziko kaj de poezio, filo de Ze\u016dso kaj \u011demela frato de Artemido.", "translations": {"nl": ["Apollo"], "it": ["Apollo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Apolon", "primary": true}, "megalosa\u016dro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro de dinosa\u016draj rampuloj, vivinta en \u0135uraso kaj kretaceo.", "translations": {"sk": ["megalosaurus"], "be": ["\u043c\u044d\u0433\u0430\u043b\u0430\u0437\u0430\u045e\u0440"], "nl": ["megalosaurus"], "pt": ["megalossauro"], "ru": ["\u043c\u0435\u0433\u0430\u043b\u043e\u0437\u0430\u0432\u0440"], "de": ["Megalosaurus"], "hu": ["Megalosaurus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "megalosa\u016dr", "primary": true}, "ambigueco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "ambiguo", "translations": {"ru": ["\u0434\u0432\u0443\u0441\u043c\u044b\u0441\u043b\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0434\u0432\u0443\u0437\u043d\u0430\u0447\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043d\u0435\u044f\u0441\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["ambig\u00fcit\u00e9", "ambigu\u00eft\u00e9"], "de": ["Zweideutigkeit", "Mehrdeutigkeit"], "es": ["ambig\u00fcedad"], "hu": ["k\u00e9t\u00e9rtelm\u0171s\u00e9g"]}, "examples": [["poemo kun nuanco de pensiga ambigueco a\u016d simbolismo", "Ne nur leteroj de plum-amikoj, esperanta poezio: mirakla rikolto"]], "subdefinitions": []}], "root": "ambigu", "primary": false}, "nulmatrico": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(n,p)-Matrico, kies \u0109iuj elementoj estas nulaj.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0443\u043b\u044c-\u043c\u0430\u0442\u0440\u0438\u0446\u0430"], "fr": ["matrice nulle"], "en": ["null matrix"], "de": ["Nullmatrix"], "pl": ["macierz zerowa"], "hu": ["nullm\u00e1trix"]}, "examples": [["nulmatrico estas nulo rilate al la matrica adicio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "matric", "primary": false}, "rastrumero": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Iuj opinias, ke \u00abbildero\u00bb estus pli bona \u0109ar pli simpla. Jes, \u011di estas pli simpla, sed anka\u016d malpli \u011dusta: ja ne temas pri ero de la bildo mem, sed pri ero de ties rastrumigita prezento; unu sama bildo povas havi diversajn rastrumigojn (\u0109e diversaj distingivoj) \u2015 kaj aliflanke, oni povas paroli pri rastrumo sendepende je bildo (samkiel eblas paroli pri ekrano sendepende je bildo)."], "primary definition": "Malpleja elemento de rastrumo, minimuma bildero al kiu estas atribueblaj koloro kaj heldenso (brilo).", "translations": {"ru": ["\u043f\u0438\u043a\u0441\u0435\u043b"], "en": ["pixel"], "nl": ["rasterpunt", "pixel"]}, "examples": [["prefere, faru la foton mez-granda (do, ekz. 400\u00d7500 rastrumeroj)", "Oftaj Demandoj pri GIEB"]], "subdefinitions": []}], "root": "rastr", "primary": false}, "odo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lirika poemo, dividita en strofoj, ordinare similaj inter si.", "translations": {"be": ["\u043e\u0434\u0430"], "fr": ["ode"], "en": ["ode"], "nl": ["ode"], "pt": ["ode"], "el": ["\u03c9\u03b4\u03ae"], "de": ["Ode"], "sv": ["ode", "kv\u00e4de"], "hu": ["\u00f3da"], "fa": ["\u0642\u0635\u06cc\u062f\u0647", "\u0686\u06a9\u0627\u0645\u0647", "\u0634\u0639\u0631 \u062a\u063a\u0632\u0644\u06cc"], "ru": ["\u043e\u0434\u0430"], "pl": ["oda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "od", "primary": true}, "bumbramvelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvara velo, kalkulante de malsupre.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u043c-\u0431\u0440\u0430\u043c\u0441\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Royal"], "en": ["royal"], "hu": ["p\u00f3znavitorla"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vel", "primary": false}, "slabo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda plato el \u015dtono, betono a\u016d alia solida, peza substanco, uzebla en konstrulaboroj.", "translations": {"fr": ["dalle"], "en": ["slab"], "it": ["lastra"]}, "examples": [["vi trovos en tiu kelo slabon de la pavimo, kiun oni delokis", "V. Hugo, trad. D. Luez, Angelo, Tirano de Padovo, 3:2:11, Franca Esperantisto, 1986-07, numero 373a"], ["\u0109u iu subita frapo per \u015dia mano forfrapis la subtenon kaj igis la slabon fali?", "A. Conan Doyle, trad D. Booton, La musgrava rito, [vidita en 2006-12]"]], "subdefinitions": []}], "root": "slab", "primary": true}, "umearbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de prunuso (Prunus mume), \u0109in-devena, long-viva, kun kurbaj trunko kaj bran\u0109oj, frusezone blanke a\u016d ru\u011dete floranta, ofte kultivata en Orienta Azio.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043c\u044d"], "fr": ["abricotier japonais"], "en": ["ume", "Japanese apricot", "Japanese plum"], "nl": ["ume-boom"], "de": ["Ume-Baum"], "sv": ["ume-tr\u00e4d"], "hu": ["k\u00ednai kajszi"], "fi": ["ume", "ume-puu"]}, "examples": [["ru\u011daj butonoj / \u015dvelas de umearbo / \u0109ielo bluas", "Vastalto, Hajko en Esperanto, 2006-02-21"]], "subdefinitions": []}], "root": "ume", "primary": false}, "enpremi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Enigi per premo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0436\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u0434\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["faire une empreinte (dans)", "enfoncer", "forcer (dans)", "imprimer (faire une empreinte dans qc)"], "en": ["push in"], "nl": ["indrukken"], "de": ["hineindr\u00fccken"], "pl": ["wciska\u0107"], "hu": ["benyom"]}, "examples": [["Jozef estis vendita kiel sklavo: oni enpremis liajn piedojn en katenojn", "La Malnova Testamento, Psalmaro 105:18"], ["la malbonaj potencoj enpremis sin kun pu\u015do de vento tra la nefermita pordo en la \u0109ambreton", "Fabeloj, volumo 3, \u015dtono de la sa\u011duloj"], ["li frapis per la osteca pugno tiel energie sur sia mallar\u011da brusto, ke \u0109iumomente oni povis timi, vidi lin enpremi la kavernsonan korpoparton", "Urd Hadda murdita!, p. 15"], ["enpremu mian vivon en la teron , kaj mian honoron li metu en la polvon", "La Malnova Testamento, Psalmaro 7:5"]], "subdefinitions": []}], "root": "prem", "primary": false}, "turismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Voja\u011dado a\u016d ekskursado por plezuro a\u016d sporto.", "translations": {"be": ["\u0442\u0443\u0440\u044b\u0437\u043c"], "fr": ["tourisme"], "en": ["tourism"], "nl": ["toerisme"], "pt": ["turismo"], "ru": ["\u0442\u0443\u0440\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Tourismus"], "sv": ["turism"], "hu": ["idegenforgalom", "turizmus"], "es": ["turismo"], "pl": ["turystyka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "turism", "primary": true}, "tragedia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al tragedio.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0430\u0433\u0435\u0434\u044b\u0439\u043d\u044b"], "fr": ["tragique"], "en": ["tragic"], "nl": ["tragisch"], "pt": ["tr\u00e1gico"], "ru": ["\u0442\u0440\u0430\u0433\u0435\u0434\u0438\u0439\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["trag\u00e9dia-"]}, "examples": [["tragedia a\u016dtoro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Terure malfeli\u0109a.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0430\u0433\u0456\u0447\u043d\u044b"], "de": ["tragisch", "unheilvoll", "unselig", "ersch\u00fctternd"], "ru": ["\u0442\u0440\u0430\u0433\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "hu": ["tragikus"]}, "examples": [["tragedia morto", null], ["vere tragediaj estis la lastaj momentoj de Z", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tragedi", "primary": false}, "kafo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Semgrajnoj de kafarbo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0432\u0430"], "fr": ["grain de caf\u00e9"], "en": ["coffee bean"], "nl": ["koffie"], "ro": ["cafea"], "pt": ["caf\u00e9"], "ru": ["\u043a\u043e\u0444\u0435"], "de": ["Kaffee"], "tr": ["kahve(i\u00e7ecek)"], "sv": ["kaffe"], "hu": ["k\u00e1v\u00e9bab"], "cs": ["k\u00e1va"], "bg": ["\u043a\u0430\u0444\u0435"], "es": ["caf\u00e9"], "br": ["greunenn gafe", "kafeenn (greunenn)"], "it": ["caff\u00e8 (bevanda)"], "fi": ["kahvi"], "vo": ["kaf"], "pl": ["kawa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Produkta\u0135o konsistanta el kafoj aliformitaj por homa uzo.", "translations": {"fr": ["caf\u00e9 (produit)"], "pt": ["caf\u00e9"], "tr": ["kahve(\u00fcr\u00fcn)"], "sv": ["kaffe"], "hu": ["k\u00e1v\u00e9"], "br": ["kafe"]}, "examples": [["kurantaj bioteknologiaj esploradoj celas tute simple la kreadon en nordo de produktoj anstata\u016digaj de la sudaj, kiel kakao, kafo, kotono, sukero a\u016d vanilo", "A. Cavelier, trad. D. Durand GMO a\u016d ne GMO? Maltrafa demando! Monda Solidareco, N-ro 79"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Varme konsumata trinka\u0135o, preparita el kafpulvoro.", "translations": {"fr": ["caf\u00e9 (boisson)"], "en": ["coffee"], "pt": ["caf\u00e9"], "sv": ["kaffe"], "hu": ["k\u00e1v\u00e9 (ital)"], "br": ["kafe (died)"]}, "examples": [["lia edzino jam kuiris la kafon kaj agrabla kafaromo plenigis la man\u011dejon", "J. Modest, La ringo, Monato, jaro 2002a, numero 3a, p. 32a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kaf", "primary": true}, "vindaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Horizontala kapstano uzata precipe por la ankra \u0109eno.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0440\u0430\u0448\u043f\u0438\u043b\u044c", "\u043a\u0430\u0431\u0435\u0441\u0442\u0430\u043d"], "hu": ["gugora (horgonycs\u00f6rl\u0151)", "j\u00e1rg\u00e1ny (horgonycs\u00f6rl\u0151)"], "de": ["Gangspill"], "nl": ["windas"], "en": ["windlass"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vindas", "primary": true}, "lakto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Blanka, dol\u0109a flua\u0135o, produktata de specialaj glandoj de la inaj mambestoj por la nutrado de la idoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043b\u0430\u043a\u043e"], "fr": ["lait"], "bg": ["\u043c\u043b\u044f\u043a\u043e"], "el": ["\u03b3\u03ac\u03bb\u03b1"], "de": ["Milch"], "hu": ["tej"], "en": ["milk"], "br": ["laezh"], "vo": ["milig"], "id": ["susu"], "es": ["leche"], "ru": ["\u043c\u043e\u043b\u043e\u043a\u043e"], "nl": ["melk"], "pt": ["leite"], "tr": ["s\u00fct"], "sv": ["mj\u00f6lk"], "pl": ["mleko"]}, "examples": [["kaprina lakto", null], ["lakta dieto", null], ["havi ankora\u016d la lakton sur la lipoj", "Z"], ["nenia peno nek provo donus lakton de bovo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nomo de kelkaj flua\u0135oj similantaj lakton.", "translations": {"pl": ["mleczko"]}, "examples": [["migdala, kokosa lakto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lakt", "primary": true}, "lakti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Sekrecii lakton.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c \u043c\u0430\u043b\u0430\u043a\u043e"], "en": ["lactate"], "br": ["rei\u00f1 laezh"], "ru": ["\u0434\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c \u043c\u043e\u043b\u043e\u043a\u043e (\u043e \u043a\u043e\u0440\u043e\u0432\u0435 \u0438 \u0442.\u043f.)"], "de": ["Milch geben"], "pl": ["mleczny", "mlekodajny"], "hu": ["tejel"]}, "examples": [["laktanta bovino", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "lakt", "primary": false}, "misprezenti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Mal\u011duste, false prezenti.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c \u0432 \u043b\u043e\u0436\u043d\u043e\u043c \u0441\u0432\u0435\u0442\u0435", "\u0438\u0441\u043a\u0430\u0437\u0438\u0442\u044c"], "en": ["misrepresent"], "hu": ["f\u00e9lre\u00e9rtelmez", "t\u00e9vesen ismertet"]}, "examples": [["a\u016d pro nescio a\u016d pro pasio li misprezentis la decidojn de la Akademio", "PIV"], ["vortaroj misprezentas tiujn homonimojn samradikaj vortoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "prezent", "primary": false}, "asketo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Praktikanto de asketismo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u043a\u0435\u0442"], "fr": ["asc\u00e8te"], "bg": ["\u0430\u0441\u043a\u0435\u0442"], "nl": ["asceet"], "ru": ["\u0430\u0441\u043a\u0435\u0442", "\u043f\u043e\u0441\u0442\u043d\u0438\u043a"], "ca": ["asceta"], "de": ["Asket"], "hu": ["aszk\u00e9ta"], "sk": ["ask\u00e9t"], "fa": ["\u0631\u06cc\u0627\u0636\u062a\u200c\u06a9\u0634", "\u0645\u0631\u062a\u0627\u0636"], "en": ["ascetic"], "grc": ["\u03b1\u03c3\u03ba\u03b7\u03c4\u03ae\u03c2"], "es": ["asceta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "asket", "primary": true}, "\u015dika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016dmode bongusta.", "translations": {"be": ["\u0448\u044b\u043a\u043e\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["chic"], "nl": ["chic", "hip", "deftig"], "pt": ["chique"], "el": ["\u03ba\u03bf\u03bc\u03c8\u03cc\u03c2"], "de": ["schick", "modisch", "elegant"], "it": ["chic", "elegante", "fine (elegante, con stile)"], "hu": ["sikkes"], "fa": ["\u0634\u06cc\u06a9"], "ru": ["\u0448\u0438\u043a\u0430\u0440\u043d\u044b\u0439"], "pl": ["szykowny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dik", "primary": true}, "kunrulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Samtempa plenumo de pluraj programoj, kunuzantaj komunajn risurcojn.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043d\u043e\u0433\u043e\u0437\u0430\u0434\u0430\u0447\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "en": ["concurrency"], "es": ["concurrencia"], "hu": ["\u00f6sszeteker"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rul", "primary": false}, "ampolingo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Organo de elektra cirkvito, destinita por ricevi ampolon kaj transdoni al \u011di la kurenton.", "translations": {"fa": ["\u0633\u0631\u067e\u06cc\u0686"], "fr": ["douille (d'ampoule)"], "hu": ["foglalat (l\u00e1mp\u00e1\u00e9)"], "es": ["casquillo"], "ru": ["\u043f\u0430\u0442\u0440\u043e\u043d (\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0439 \u043b\u0430\u043c\u043f\u043e\u0447\u043a\u0438)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ampol", "primary": false}, "profundo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dimensio de objekto, mezurata la\u016d la malproksimeco for de la supra\u0135o a\u016d aperturo; ekzemple de la pli anta\u016da parto al la pli malanta\u016da, a\u016d de la pli alta parto al la pli malalta (rigardate de supre).", "translations": {"be": ["\u0433\u043b\u044b\u0431\u0456\u043d\u044f"], "fr": ["profondeur (dimension)"], "nl": ["diepte"], "pt": ["pofundeza"], "ru": ["\u0433\u043b\u0443\u0431\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Tiefe"], "sv": ["djup"], "hu": ["m\u00e9lys\u00e9g"]}, "examples": [["\u011dia profundo estas kelkcent metroj, longo 130 mejloj, meza lar\u011do apena\u016d unu mejlo", "La Faraono, volumo 1, anta\u016dparolo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Profunda loko; parto plej malproksima de la supra\u0135o a\u016d aperturo.", "translations": {"fr": ["fond", "profondeur (abime)"]}, "examples": [["en la profundo de la scenejo", "Z"], ["pordo kondukanta en la profundon de la domo", "Marta"], ["la profundo de la \u0109ambro estis preska\u016d tute malluma", "Marta"], ["granda \u015dipo bezonos profundon", "Z"], ["\u015di ekparolis vortojn, venantajn el la profundo de la koro", "Fabeloj, volumo 4, infano en la tombo"]], "subdefinitions": []}], "root": "profund", "primary": false}, "amiki\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Starigi amikan rilaton.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0440\u0443\u0436\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["se lier d'amiti\u00e9 avec"], "en": ["to make friends"], "nl": ["bevriend worden"], "ca": ["fer amistat (amb alg\u00fa)"], "hu": ["\u00f6sszebar\u00e1tkozik"], "fa": ["\u062f\u0648\u0633\u062a \u0634\u062f\u0646"], "es": ["hacer amistad (con alguien)", "trabar amistad (con alguien)", "hacerse amigo (de alguien)"], "br": ["mignoni\u00f1"], "pl": ["przyja\u017ani\u0107 si\u0119", "zaprzyja\u017ani\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["li amiki\u011dis kun malbonaj kolegoj", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, la forgesita pipo, rakonto de A. Edelmann, tradukis I. Kaminski"]], "subdefinitions": []}], "root": "amik", "primary": false}, "kokono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fadena envolva\u0135o, kiun \u015dpinas preska\u016d \u0109iuj larvoj de lepidopteroj, kaj en kiu fari\u011das la lasta metamorfozo.", "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u043a\u0430\u043d"], "fr": ["cocon"], "nl": ["cocon"], "ru": ["\u043a\u043e\u043a\u043e\u043d"], "de": ["Kokon"]}, "examples": [["kokono de silka ra\u016dpo", null], ["bobeni kokonon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tiu envolva\u0135o kaj la larvo tie entenita.", "translations": {"de": ["Kokon"], "en": ["cocoon"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kokon", "primary": true}, "akvohorlo\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Horlo\u011do montranta tempopason la\u016d konstanta fluo de akvo en ujon.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043b\u0435\u043f\u0441\u0438\u0434\u0440\u0430", "\u0432\u043e\u0434\u044f\u043d\u044b\u0435 \u0447\u0430\u0441\u044b"], "fr": ["clepsydre", "horloge \u00e0 eau"], "nl": ["wateruurwerk"], "pt": ["rel\u00f3gio de \u00e1gua"], "de": ["Wasseruhr"], "it": ["orologio ad acqua"], "hu": ["v\u00edz\u00f3ra"], "br": ["eurier-dour"], "ro": ["ceas de ap\u0103"], "pl": ["zegar wodny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "horlo\u011d", "primary": false}, "profunda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda la\u016d la dimensio profundo; havanta difinitan grandon la\u016d tiu dimensio.", "translations": {"be": ["\u0433\u043b\u044b\u0431\u043e\u043a\u0456"], "fr": ["profond"], "en": ["deep"], "nl": ["diep"], "pt": ["pofundo"], "ru": ["\u0433\u043b\u0443\u0431\u043e\u043a\u0438\u0439"], "de": ["tief"], "sv": ["djup"], "hu": ["m\u00e9ly"]}, "examples": [["profunda puto, foso, lago, valo, akvo, groto, galerio, vundo", null], ["frapoj iras profunde en la korpon", "Z"], ["neniu \u011dis nun penetris sufi\u0109e profunden", "Fabeloj, volumo 2, sonorilo"], ["iru pli profunden en la \u0109ambron", null], ["skatolo profunda je du centimetroj", null], ["la baseno estis nur duonmetron profunda", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Etendi\u011danta, atinganta \u011dis tre malalte.", "translations": {}, "examples": [["profundaj radikoj de arbo", null], ["la plej profunda infero", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 4a, Ijob akceptas fremdlandajn vizitantojn"], ["profunda saluto", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, la karaj braceletoj"], ["fi\u015do granda na\u011das profunde", "Proverbaro esperanta"], ["li falu pli profunden", "Fabeloj, volumo 1, \u011dardeno de la paradizo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Atinganta la fundon de la aferoj; penetranta \u011dis la kerno.", "translations": {}, "examples": [["profunda penso, prudento, studo, erudicio, medito", null], ["profunda spirito, politikulo", null], ["ne forgesu la profundan sencon de tiu vorto", null], ["profunde scii lingvon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Ega, pleja, grava.", "translations": {}, "examples": [["profunda dormo falis sur Abramon", "La Malnova Testamento, Genezo 15:12"], ["profunda doloro", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 23a"], ["profunda deziro, mizero, konvinko, dekadenco, mallumo", "Z"], ["profunda disonanco", "B"], ["maljunuloj de profunda a\u011do", "La Malnova Testamento, Genezo 18:11"], ["ni esprimas nian profundan dankon al li", "Z"], ["profunde sa\u011da plano", null]], "subdefinitions": []}], "root": "profund", "primary": true}, "promecio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u043c\u044d\u0442\u044b\u0439"], "fr": ["prom\u00e9thium"], "nl": ["promethium"], "pt": ["pr\u00f3logo"], "la": ["Promethium"], "de": ["Promethium"], "hu": ["prom\u00e9tium"], "br": ["prometiom"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043c\u0435\u0442\u0438\u0439"], "pl": ["promet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "promeci", "primary": true}, "nedecidema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne kapabla ekpreni decidon, hezitoplena.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u0440\u0430\u0448\u0443\u0447\u044b"], "fr": ["ind\u00e9cis"], "en": ["indecisive"], "ru": ["\u043d\u0435\u0440\u0435\u0448\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["unentschieden", "unentschlossen"], "hu": ["hat\u00e1rozatlan"], "sk": ["nerozhodn\u00fd"], "pl": ["niezdecydowany", "bezradny"]}, "examples": [["tiu, kiu estas sendecida, estas kondamnita", "La Nova Testamento, Al la Romanoj 14:23"], ["li restis kun klinita kapo, sendecide", null]], "subdefinitions": []}], "root": "decid", "primary": false}, "azaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio aristolokiacoj (Asarum).", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0430\u043b\u0435\u0448\u043d\u0456\u043a"], "en": ["ginger"], "nl": ["mansoor"], "ru": ["\u043a\u043e\u043f\u044b\u0442\u0435\u043d\u044c"], "de": ["Haselwurz"], "sv": ["hassel\u00f6rt"], "hu": ["kapotnyak"], "es": ["\u00e1saro"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "azar", "primary": true}, "\u0135amboreo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda internacia kunveno de skoltoj.", "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u043b\u0451\u0442 (\u0441\u043a\u0430\u045e\u0442\u0430\u045e)"], "fr": ["jamboree"], "en": ["jamboree"], "nl": ["jamboree"], "pt": ["jamboree"], "ru": ["\u0441\u043b\u0451\u0442"], "de": ["Pfadfinderkongress"], "it": ["jamboree"], "hu": ["dzsembori"], "pl": ["jamboree"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135ambore", "primary": true}, "migdalujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de prunuso (Prunus dulcis).", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u043d\u0434\u0430\u043b\u044c (\u0440\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u043d\u0430)"], "fr": ["amandier"], "en": ["almond", "almond tree"], "nl": ["amandelboom"], "ru": ["\u043c\u0438\u043d\u0434\u0430\u043b\u044c (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "de": ["Mandelbaum"], "hu": ["mandulafa"], "br": ["alamandezenn (gwezenn)", "gwezenn-alamandez"], "pl": ["migda\u0142owiec zwyczajny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "migdal", "primary": false}, "\u0108ilio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sudamerika \u015dtato, limanta al Argentino, Bolivio, Peruo kaj anka\u016d al Pacifiko.", "translations": {"be": ["\u0427\u044b\u043b\u0456"], "fr": ["Chili"], "bg": ["\u0427\u0438\u043b\u0438"], "de": ["Chile"], "it": ["Cile"], "da": ["Chile"], "en": ["Chile"], "fi": ["Chile"], "hu": ["Chile"], "ja": ["\u30c1\u30ea"], "es": ["Chile"], "he": ["\u05e6'\u05d9\u05dc\u05d4"], "ru": ["\u0427\u0438\u043b\u0438"], "nl": ["Chili"], "uk": ["\u0427\u0438\u043b\u0456"], "sl": ["\u010cile"], "pl": ["Chile"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0108ili", "primary": true}, "Danielo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo hebredevena.", "translations": {"ru": ["\u0414\u0430\u043d\u0438\u0438\u043b", "\u0414\u0430\u043d\u0438\u043b\u0430"], "fr": ["Daniel"], "bg": ["\u0414\u0430\u043d\u0438\u0438\u043b"], "nl": ["Dani\u00ebl"], "pt": ["Daniel"], "de": ["Daniel"], "it": ["Daniele"], "hu": ["D\u00e1niel"], "pl": ["Daniel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108efrolulo de samnoma biblia libro, forkondukita en Babilonon, kie li profetas anta\u016d la re\u011doj.", "translations": {"ru": ["\u0414\u0430\u043d\u0438\u0438\u043b"], "de": ["Daniel"], "bg": ["\u0414\u0430\u043d\u0438\u0438\u043b"], "pt": ["Daniel"], "pl": ["Daniel"]}, "examples": [["li vokis per mal\u011doja vo\u0109o Danielon", "La Malnova Testamento, &Dan 6:20"], ["kvaza\u016d vi estus pli sa\u011da ol Daniel", "La Malnova Testamento, &Jeh 28:3"]], "subdefinitions": []}], "root": "Daniel", "primary": true}, "distililo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato por distili.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0433\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439 \u043a\u0443\u0431", "\u0434\u0438\u0441\u0442\u0438\u043b\u043b\u044f\u0442\u043e\u0440"], "fr": ["alambic"], "en": ["still (distilling equipment)"], "fa": ["\u0627\u0646\u0628\u06cc\u0642", "\u062f\u0633\u062a\u06af\u0627\u0647 \u062a\u0642\u0637\u06cc\u0631"], "de": ["Destillationsapparat"], "pl": ["destylator"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "distil", "primary": false}, "tablomonto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Monto kun ebena supra\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u043e\u043b\u043e\u0432\u0430\u044f \u0433\u043e\u0440\u0430"], "de": ["Tafelberg"], "en": ["mesa"], "pl": ["g\u00f3ra sto\u0142owa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mont", "primary": false}, "plandi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pa\u015di, premante la plandojn al la grundo.", "translations": {"nl": ["schuifelen"]}, "examples": [["kiel eble plej rapide li plandis la\u016d la vojo supren", "J. R. R. Tolkien, trad. W. Auld, La Mastro de l'Ringoj, parto 3a, \u0109apitro 3a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pland", "primary": false}, "plando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Suba plata parto de la piedo, kiu tu\u015das la teron, kiam oni pa\u015das a\u016d staras.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u044d\u0448\u0432\u0430 (\u043d\u0430\u0433\u0456)"], "fr": ["plante du pied"], "en": ["sole"], "nl": ["zool"], "pt": ["planta do p\u00e9"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043e\u0448\u0432\u0430 (\u043d\u043e\u0433\u0438)"], "de": ["Fu\u00dfsohle"], "hu": ["talp"], "pl": ["podeszwa (stopy)"]}, "examples": [["Dio metis liajn malamikojn sub la plandojn de liaj piedoj", "Z"], ["la vojo brulas sub liaj plandoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["zool (v.schoen)"], "pl": ["zel\u00f3wka"]}, "examples": [["meti ion sub la plandon de siaj \u015duoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pland", "primary": true}, "rekompensi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Denove kompensi.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["la pastraro rekompensadis iam la kura\u011don kaj prudenton", "La Faraono, volumo 3\u0109ap. 8"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["por min rekompensi pri Borsa operacio lerte kondukita kaj feli\u0109e sukcesinta, sinjoro Morno al mi donacis obligacion", "H. Vallienne \u0108u li? \u0109ap. 12"], ["promesu bonan rekompenson al tiu, kiu liveros precizan informon", "H. Vallienne \u0108u li?\u0109ap. 15"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompens", "primary": false}, "ekstremumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de bildigo al orda aro) Minimumo a\u016d maksimumo de \u011dia bildaro.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0441\u0442\u0440\u044d\u043c\u0443\u043c"], "fr": ["extr\u00e9mum"], "en": ["extremum", "extreme value"], "ru": ["\u044d\u043a\u0441\u0442\u0440\u0435\u043c\u0443\u043c", "\u044d\u043a\u0441\u0442\u0440\u0435\u043c\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u0437\u043d\u0430\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Extremum", "Extremwert"], "pl": ["ekstremum"], "hu": ["sz\u00e9ls\u0151\u00e9rt\u00e9k"]}, "examples": [["la nombro 1 estas absoluta ekstremumo de funkcio sinuso", null], ["la nombro 1 estas loka ekstremumo de funkcio x3-3.x) \u0109e punkto 1", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ekstrem", "primary": false}, "cirkonstancaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La tuto de la cirkonstancoj, kiuj karakterizas situacion", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u0456\u0448\u0447\u0430"], "fr": ["conjoncture"], "en": ["circumstances", "conjuncture", "conditions", "state of things", "situation"], "ru": ["\u043e\u0431\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u043a\u0430"], "it": ["circonstanze", "congiuntura (fig.)"], "pl": ["okoliczno\u015bci"], "hu": ["helyzet (k\u00f6r\u00fclm\u00e9nyek)", "k\u00f6r\u00fclm\u00e9nyek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cirkonstanc", "primary": false}, "lucida": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["scherpzinnig (zeldz.)", "lucide (zeldz.)"]}, "examples": [["\u015dajnis kvaza\u016d penetra lucido vidigus al \u015di la realon de la aferoj", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"], ["vi \u015dajnas esti multe pli lucida ol alia junulo kiun oni trovis hiera\u016d for en la direkto al Bogee. Absolute nuda kaj absolute delirante freneza", "M. Hailstone, la Sekreto de Insulo Roan, 1999-2005"]], "subdefinitions": []}], "root": "lucid", "primary": true}, "pi\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vulgara vorto por vulvo.", "translations": {"en": ["cunt", "pussy"], "nl": ["kut"], "pt": ["boceta"], "ca": ["cony"], "de": ["Muschi"], "es": ["co\u00f1o"], "pl": ["piczka"]}, "examples": [["ne mirinde, se doloras vin la pi\u0109o, fra\u016dlino", "Louis BeaucaireKruko kaj Baniko el Bervalo jaro 1974a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pi\u0109", "primary": true}, "kontesti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Diskute malakcepti aserton a\u016d postulon.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u043f\u0440\u044d\u0447\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0431\u0432\u044f\u0440\u0433\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u044f\u0440\u044d\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u043a\u0430\u0437\u0432\u0430\u0446\u044c \u043d\u044f\u0437\u0433\u043e\u0434\u0443"], "en": ["call into question", "contest", "debate (the truth of)", "deny the truth of", "gainsay", "refuse to accept"], "nl": ["betwisten"], "pl": ["kwestionowa\u0107", "podwa\u017ca\u0107 (czyje\u015b racje)", "odrzuca\u0107 (przyj\u0119cie czego\u015b)", "wyra\u017ca\u0107 sprzeciw"], "ru": ["\u043e\u0441\u043f\u0430\u0440\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u043e\u0437\u0440\u0430\u0436\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0440\u0430\u0436\u0430\u0442\u044c \u043d\u0435\u0441\u043e\u0433\u043b\u0430\u0441\u0438\u0435"], "de": ["abstreiten", "bestreiten"], "es": ["cuestionar"]}, "examples": [["nekontestebla pruvo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kontest", "primary": true}, "entrudulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu, tedante kaj \u011denante, sin enmiksas en fremdan aferon.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u043a\u0443\u0447\u043b\u0456\u0432\u044b \u0447\u0430\u043b\u0430\u0432\u0435\u043a", "\u043d\u0430\u0437\u043e\u0439\u043b\u0456\u0432\u044b \u0447\u0430\u043b\u0430\u0432\u0435\u043a"], "fr": ["g\u00eaneur", "importun (subst.)", "intrus"], "nl": ["indringer"], "pl": ["natr\u0119t", "kto\u015b wtr\u0105caj\u0105cy si\u0119", "kto\u015b w\u015bcibski", "kto\u015b namolny (pot.)", "kto\u015b upierdliwy (pot. wulg.)"], "ru": ["\u043d\u0430\u0432\u044f\u0437\u0447\u0438\u0432\u044b\u0439 \u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u043a", "\u043d\u0430\u0437\u043e\u0439\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439 \u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u043a"], "es": ["entrometido", "metido (salvadoranismo)"], "hu": ["tolakoz\u00f3 alak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "trud", "primary": false}, "semantiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco studanta la vortojn konsideratajn la\u016d ilia signifo.", "translations": {"be": ["\u0441\u044d\u043c\u0430\u043d\u0442\u044b\u043a\u0430"], "en": ["semantics"], "nl": ["semantiek"], "ru": ["\u0441\u0435\u043c\u0430\u043d\u0442\u0438\u043a\u0430"], "ca": ["sem\u00e0ntica"], "de": ["Semantik"], "it": ["semantica"], "hu": ["jelent\u00e9stan", "szemantika"], "fa": ["\u0645\u0639\u0646\u0627\u0634\u0646\u0627\u0633\u06cc"], "es": ["sem\u00e1ntica"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "semantik", "primary": true}, "fosforeska": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta ecojn de fosforesko.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0441\u0444\u0430\u0440\u044d\u0441\u0446\u044d\u043d\u0442\u043d\u044b"], "fr": ["phosphorescent"], "en": ["phosphorescent"], "ru": ["\u0444\u043e\u0441\u0444\u043e\u0440\u0435\u0441\u0446\u0435\u043d\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u0444\u043e\u0441\u0444\u043e\u0440\u0435\u0441\u0446\u0438\u0440\u0443\u044e\u0449\u0438\u0439"], "de": ["phosphoreszierend"], "es": ["fosforescente"], "hu": ["foszforeszk\u00e1l\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fosforesk", "primary": false}, "malsatostriko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Publika protesto esprimata per da\u016dra ne-man\u011dado.", "translations": {"fr": ["gr\u00e8ve de la faim"], "en": ["hunger strike"], "nl": ["hongerstaking"]}, "examples": [["Xirinacs elstaris pro siaj malsatstrikoj kaj neperfortaj protestoj", "Farri, Forpasis Llu\u00eds Maria Xirinacs, 2007-08-13"]], "subdefinitions": []}], "root": "strik", "primary": false}, "anilino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "C6H7N. Senkolora flua\u0135o, tirata el terkarba gudro, kaj uzata en fabrikado de koloriloj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0456\u043b\u0456\u043d"], "fr": ["aniline"], "en": ["aniline (phenylamine)"], "nl": ["aniline"], "ru": ["\u0430\u043d\u0438\u043b\u0438\u043d"], "de": ["Anilin"], "sk": ["anil\u00edn"], "es": ["anilina"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anilin", "primary": true}, "animala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la animaloj, plej ofte kontraste al \u00abvegeta\u0135a\u00bb.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0438\u0432\u043e\u0442\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["animala regno", null], ["animalaj fosilioj", null], ["animala graso (ekz-e butero), kontraste al vegeta\u0135a graso (ekz-e oleo)", null]], "subdefinitions": []}], "root": "animal", "primary": false}, "animalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vivulo, t.e. viva\u0135o sin nutranta per organika materialo kaj kies \u0109eloj ne estas fortikigitaj per celulozo. Plejparte animaloj kapablas senti kaj sin movi.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0438\u0432\u043e\u0442\u043d\u043e\u0435"], "fr": ["animal"], "en": ["animal"], "nl": ["dier (incl.mens)"], "be": ["\u0436\u044b\u0432\u0451\u043b\u0456\u043d\u0430"], "de": ["Tier"], "tr": ["hayvan"], "it": ["animale"], "hu": ["\u00e1llat (ember is)"], "sk": ["\u017eivo\u010d\u00edch"], "es": ["animal"]}, "examples": [["eble temas pri atavismo, reveno al tiu epoko, kiam la praulo de l' homo ne estis ankora\u016d animalo socia kaj vivis izole en sia kaverno", "A. \u0108e\u0125ov, tr. M. Luka\u015d: Enujulo, La Nica literatura revuo, 3:1"], ["nun imagu ke malanta\u016d la muro homoj portadas \u0109iajn objektojn kaj figurojn de homoj kaj aliaj animaloj, faritajn el \u015dtono kaj ligno kaj \u0109ia materialo", "Platono, tr. D. Broadribb: La Respubliko. Parto 7a;"], ["la nomaro de animaloj kaj vegeta\u0135oj", "Terminologia Kurso, \u00a74.2."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "= besto, bruto.", "translations": {}, "examples": [["\u015di rapide respondis al \u0135urnalistoj, ke \u015di amas la animalojn, ne estis \u015di kiu mortigis la vulpojn, la \u0109in\u0109ilojn, la mustelojn a\u016d vizonojn cetere breditajn de la homoj", "Stefan MAUL: Vivi plu: kial? kiel? Monato."]], "subdefinitions": []}], "root": "animal", "primary": true}, "lokalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de domo kun apartaj funkcio kaj uzantoj, eventuale nur dumtempaj, ekzemple asocia kunvenejo, oficejeto.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043c\u044f\u0448\u043a\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["local (subst.)"], "nl": ["lokaal (zn.)"], "es": ["local"], "pt": ["local"]}, "examples": [["la lokalo, en kiu estas legota mia raporto, estas fama bierejo", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "lokal", "primary": true}, "fosforeski": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Lumi en mallumo, \u0109u proprece, \u0109u post prilumigo, dum relative longa tempo.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0441\u0444\u0430\u0440\u044d\u0441\u0446\u044b\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["\u00eatre phosphorescent"], "en": ["phosphoresce"], "pt": ["fosforescer", "fosforear", "fosforejar"], "ru": ["\u0444\u043e\u0441\u0444\u043e\u0440\u0435\u0441\u0446\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["phosphoreszieren"], "hu": ["foszforeszk\u00e1l", "vill\u00f3dzik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fosforesk", "primary": true}, "samseksama": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sekse kaj emocie altirata de individuoj de la sama sekso.", "translations": {"be": ["\u0433\u043e\u043c\u0430\u0441\u044d\u043a\u0441\u0443\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["homosexuel (adj.)"], "en": ["homosexual"], "nl": ["homoseksueel"], "ru": ["\u0433\u043e\u043c\u043e\u0441\u0435\u043a\u0441\u0443\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["homosexuell"], "it": ["omosessuale (agg.)"], "hu": ["homoszexu\u00e1lis"], "pl": ["homoseksualny"], "he": ["\u05d7\u05d3-\u05de\u05d9\u05e0\u05d9", "\u05d4\u05d5\u05de\u05d5\u05e1\u05e7\u05e1\u05d5\u05d0\u05dc\u05d9"]}, "examples": [["por defendi amrilaton samseksaman", "Georgo Kama\u0109o, Berveling, poeto sentabua, Monato, numero 12/1994"]], "subdefinitions": []}], "root": "seks", "primary": false}, "fosforesko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fenomeno fosforeski.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0441\u0444\u0430\u0440\u044d\u0441\u0446\u044d\u043d\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["phosphorescence"], "en": ["phosphorescence"], "ru": ["\u0444\u043e\u0441\u0444\u043e\u0440\u0435\u0441\u0446\u0435\u043d\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Phosphoreszenz"], "es": ["fosforescencia"], "hu": ["foszforeszk\u00e1l\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fosforesk", "primary": false}, "talanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda antikva pezmezuro.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043b\u0430\u043d\u0442"], "fr": ["talant"], "en": ["talent", "talent"], "pt": ["talento"], "ru": ["\u0442\u0430\u043b\u0430\u043d\u0442"], "de": ["Talant"], "hu": ["talentum"], "es": ["talento"]}, "examples": [["aleksandria talanto", null], ["atika talanto", null], ["babilona talanto", null], ["biblia talanto", "La Nova Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Antikva grandvalora monunuo.", "translations": {"pl": ["talent"]}, "examples": [["Atena talanto valore egalis 6000 dra\u0125mojn", null], ["ora, ar\u011denta talanto", null], ["sinjoro, vi komisiis al mi kvin talantojn; jen mi gajnis pluajn kvin talantojn", "La Nova Testamento, S. Mateo 25:20."]], "subdefinitions": []}], "root": "talant", "primary": true}, "kuriumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento, transuranio kun atomnumero 96, atompezo 247,0703, simbolo Cm. \u0108iuj izotopoj de tiu elemento estas radioaktivaj. Aktinoido.", "translations": {"be": ["\u043a\u044e\u0440\u044b\u0439"], "fr": ["curium"], "en": ["curium"], "nl": ["curium"], "pt": ["c\u00fario"], "la": ["Curium"], "de": ["Curium"], "it": ["curio"], "hu": ["k\u0171rium"], "fa": ["\u06a9\u0648\u0631\u06cc\u0645"], "es": ["curio"], "br": ["kuriom"], "ru": ["\u043a\u044e\u0440\u0438\u0439"], "pl": ["kiur"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kurium", "primary": true}, "eta\u011digi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Aran\u011di la\u016d eta\u011doj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u043f\u043e\u043b\u043e\u0436\u0438\u0442\u044c \u044f\u0440\u0443\u0441\u0430\u043c\u0438"], "fr": ["\u00e9tager"], "hu": ["l\u00e9pcs\u0151z", "szintek szerint rendez"]}, "examples": [["urbo eta\u011digita sur la monteto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "eta\u011d", "primary": false}, "ekskluziva disjunkcio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pli esperanteca kaj radik\u015dpara termino estas disa\u016do. Krome, \u0109ar en la klasika logiko la termino disjunkcio tradicie indikis la disigan disjukcion, tiun sencon oni tradicie neprigis per la epiteto \u00abstrikta\u00bb; la epiteto \u00abekskluziva\u00bb estas iom konfuza, \u0109ar pli trafe \u011di priskribus komplementon, resp. negon \u2015 do la kombino rezultus en mala\u016do: ~(x\u2228y)."], "primary definition": "Logika operacio, kiu al du propozicioj asocias la propozicion, kiu estas vera, se kaj nur se precize unu el ili estas vera; rezulto de tiu operacio.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0434\u0435\u043b\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u0418\u041b\u0418", "\u0441\u0442\u0440\u043e\u0433\u0430\u044f \u0434\u0438\u0437\u044a\u044e\u043d\u043a\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["disjonction exclusive"], "en": ["exclusive disjunction"], "de": ["ausschlie\u00dfende Disjunktion", "Antivalenz"], "hu": ["kiz\u00e1r\u00f3 vagy", "ekvivalencia neg\u00e1ci\u00f3ja"], "pl": ["alternatywa wykluczaj\u0105ca", "alternatywa wy\u0142\u0105czaj\u0105ca"]}, "examples": [["la ekskluzivan disjunkcion de P kaj Q oni foje signas per P\u22bbQ", null], ["la ekskluziva disjunkcio estas negacio de ekvivalento", null]], "subdefinitions": []}], "root": "disjunkci", "primary": false}, "maldiligent(ec)o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La eco esti maldiligenta.", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u043d\u043e\u0442\u0430", "\u0433\u0443\u043b\u044c\u0442\u0430\u0439\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["indolence", "mollesse (nonchalance)", "nonchalance", "paresse"], "ru": ["\u043b\u0435\u043d\u044c", "\u043b\u0435\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Faulheit"], "fa": ["\u062a\u0646\u0628\u0644\u06cc"], "pl": ["nonszalancja", "lenistwo", "pr\u00f3\u017cniactwo"], "hu": ["lustas\u00e1g"]}, "examples": [["mi ne scias, kial oni ne varbis aliajn \u2015 \u0109u temas pri maldiligento flanke de UEA, \u0109u simple pri la fakto, ke UEA nuntempe sentas sin sufi\u0109e forta por stari sen apogo de gravaj nomoj", "Don HARLOW: Jubileo: Jarcento de Esperanto, (recenzo)."], ["la geinstruistoj kiuj jam delonge plendas pri stulteco kaj maldiligento de la juna generacio", "Jomo Ipfelkoffer: Komparo de instrumetodoj, Monato jaro 2001a, numero 6a, p. 9a"], ["maldiligenteco ne pretigos al si man\u011don", "La Malnova Testamento, Sentencoj 12:27"], ["maldiligenteco estas la radiko de \u0109ia malbono", "Fabeloj, volumo 3, \u015ctono de la sa\u011duloj."]], "subdefinitions": []}], "root": "diligent", "primary": false}, "pintigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi pinta.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0432\u0430\u0441\u0442\u0440\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["tailler en pointe"], "nl": ["spitsen", "puntig maken"], "ru": ["\u0437\u0430\u043e\u0441\u0442\u0440\u0438\u0442\u044c"], "es": ["sacarle punta (a algo)"], "hu": ["kihegyez"]}, "examples": [["pintigi krajonon", null], ["malbonhumore pintigi la bu\u015don", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pint", "primary": false}, "kartu\u015do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ornamo, \u0109irka\u016danta plata\u0135eton, sur kiu \u011denerale estas skriba\u0135o, nomo, titolo, devizo, insigno.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u0442\u0443\u0448"], "fr": ["cartouche (subst. masc.)"], "en": ["cartouche"], "nl": ["cartouche"], "ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0442\u0443\u0448"], "de": ["Kartusche"], "hu": ["pajzsd\u00edsz", "k\u00e1rtus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kartu\u015d", "primary": true}, "defali": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Fali de loko, kie oni pendas.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043f\u0430\u0434\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u043f\u0430\u0434\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u0432\u0430\u043b\u0456\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["tomber (de l\u00e0 o\u00f9 l'on pendait)", "d\u00e9chanter", "d\u00e9cliner (perdre une position avantageuse)", "tomber de haut (d\u00e9chanter)", "renier sa foi", "revenir (de ses illusions)"], "nl": ["afvallen (v.e.godsdienst)"], "ru": ["\u043e\u0442\u043f\u0430\u0441\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u0432\u0430\u043b\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0432\u044b\u043f\u0430\u0441\u0442\u044c (\u043e \u0437\u0443\u0431\u0430\u0445)"], "de": ["herabfallen", "ausfallen"], "hu": ["leesik", "lehull"], "pl": ["spada\u0107", "odpada\u0107"]}, "examples": [["la folioj, fruktoj, haroj, dentoj defalas", "Z"], ["montgrimpante ili defalis de deklivo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Fali de tre favora situacio en malfavoran.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043d\u044f\u043f\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456"], "hu": ["bukik", "hanyatlik"], "pl": ["popada\u0107 (np. w nie\u0142ask\u0119)", "spada\u0107 (o znaczeniu, wa\u017cno\u015bci)", "upada\u0107"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0439\u0442\u0438 \u0432 \u0443\u043f\u0430\u0434\u043e\u043a"]}, "examples": [["defali de siaj esperoj, pretendoj", null], ["la prospereco de la regno multe defalis", null], ["la defalo de la romana imperio estis malrapida", null], ["sed poste vualo defalis de miaj okuloj", "Lubovj Lukina, E\u016dgeno Lukin, Jurij Finkel trad., La misiistoj, \u0109apitro 1, Karavelo \"La Sankta Virgulino\""]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Malfideli\u011di, apostati\u011di, malani\u011di, forlasi partion, deturni\u011di de, ribeli kontra\u016d.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043f\u0430\u0441\u0442\u044c"], "hu": ["elszakad", "elp\u00e1rtol", "h\u0171tlenn\u00e9 v\u00e1lik"]}, "examples": [["la Izraelidoj defalis de la Eternulo", "Z"], ["defali de la religio de siaj patroj", "Z"], ["Moab defalis de Izrael post la morto de A\u0125ab", "La Malnova Testamento, II. Re\u011doj 1:1"], ["revenu, defalintaj infanoj!", "La Malnova Testamento, Jeremia 3:14"], ["tiu popolo havas koron defaleman kaj neobeeman", "La Malnova Testamento, Jeremia 5:23"]], "subdefinitions": []}], "root": "fal", "primary": false}, "potenciganto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La nombro, per kiu oni potencigas.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043a\u0430\u0437\u044c\u043d\u0456\u043a \u0441\u0442\u0443\u043f\u0435\u043d\u0456"], "fr": ["exposant (math., info.)"], "en": ["exponent"], "ru": ["\u043f\u043e\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c \u0441\u0442\u0435\u043f\u0435\u043d\u0438"], "de": ["Exponent"], "pl": ["wyk\u0142adnik (pot\u0119gi)"], "hu": ["hatv\u00e1nykitev\u0151", "exponens"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "potenc", "primary": false}, "intestaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la digesta aparato de homo kaj bestoj, la tuto da ties intestoj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0438\u0448\u0435\u0447\u043d\u0438\u043a"], "bg": ["\u0445\u0440\u0430\u043d\u043e\u0441\u043c\u0438\u043b\u0430\u0442\u0435\u043b\u043d\u0430 \u0441\u0438\u0441\u0442\u0435\u043c\u0430"], "nl": ["darmen"], "pt": ["entranhas"], "de": ["Verdauungstrakt", "Verdauungsapparat"], "tr": ["ba\u011f\u0131rsaklar"], "hu": ["b\u00e9lrendszer"], "en": ["intestines"]}, "examples": [["la dentoj, stomako, intestaro de la viandoman\u011danta leono estas esence malegalaj je la samaj organoj de la kreska\u0135oman\u011danta elefanto", "Kio estas vegetarismo?. Fundamenta Krestomatio."], ["ajlo reguligas funkciadon de la intestaro, plibonigas laboron de spirorganoj, malplialtigas kvanton de glukozo", "Je. Katajeva: Recepto de legomaj benjetoj. Vegetarismo: komforto sen perforto"], ["la tuta intestaro de Karlo estis ne plu iel kunkudrebla a\u016d alie fiksebla", "PEJNO Simono: La profeta kurso. Monato"], ["pasintjare mi okazis en onkologia malsanulejo kaj bezonis operacion pro kanceraj tumoroj en la intestaro", "Aleksas Masiukas: Dankegon!. La Ondo de Esperanto, 2004:3 (113)"], ["la abundeco de la lasta vesperman\u011do tute perturbis lian intestaron, kaj vekas lin meze de la nokto", "Louis Beaucaire: Kruko kaj Baniko el Bervalo. TK Kobenhavn 1974"]], "subdefinitions": []}], "root": "intest", "primary": false}, "gitaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hispandevena kordinstrumento ordinare seskorda, kiun oni sonigas pin\u0109e a\u016d plektre.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u0442\u0430\u0440\u0430"], "fr": ["guitare"], "en": ["guitar"], "nl": ["gitaar"], "pt": ["viol\u00e3o", "viola"], "ru": ["\u0433\u0438\u0442\u0430\u0440\u0430"], "de": ["Gitarre", "Klampfe"], "tr": ["gitar"], "sv": ["gitarr"], "hu": ["git\u00e1r"], "fa": ["\u06af\u06cc\u062a\u0627\u0631"], "es": ["guitarra"], "pl": ["gitara"]}, "examples": [["sur la muro pendis gitaro", "Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, unua parto, \u0109apitro 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "gitar", "primary": true}, "basulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Basvo\u0109a kantisto.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0441 (\u0441\u044c\u043f\u044f\u0432\u0430\u043a)"], "fr": ["basse (chanteur)"], "en": ["bass (singer)"], "ru": ["\u0431\u0430\u0441 (\u043f\u0435\u0432\u0435\u0446)"], "de": ["Bass [Person]"], "it": ["basso (mus.)"], "hu": ["basszus(\u00e9nekes)", "basszista"], "pl": ["bas (\u015bpiewak)"], "es": ["bajo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bas", "primary": false}, "enlokigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"hu": ["behelyez", "betesz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lok", "primary": false}, "tiea": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiuloka, tie situanta.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043c\u0442\u044d\u0439\u0448\u044b"], "fr": ["local (de l\u00e0-bas)"], "pl": ["tamten", "tamtejszy"], "ru": ["\u0442\u0430\u043c\u043e\u0448\u043d\u0438\u0439"]}, "examples": [["mi restis en la universitata urbo por fari publikan esperanto-kurson al tieaj lo\u011dantoj", "Aventuroj de pioniro, \u0109apitro 3a, p. 19a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tie", "primary": false}, "pigo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio korvedoj (Pica), kun okulfrapa nigra blanka plumaro kaj longa vosto.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0440\u043e\u043a\u0430"], "fr": ["pie"], "en": ["magpie"], "nl": ["ekster"], "pt": ["pega (\u00ea)"], "ru": ["\u0441\u043e\u0440\u043e\u043a\u0430"], "de": ["Elster"], "hu": ["szarka"], "br": ["pig"], "cs": ["straka"], "pl": ["sroka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pig", "primary": true}, "ties": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nevariebla pronomo montranta posedon, apartenon kaj signifanta \u00abde tiu, de tio, de tiuj\u00bb.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u0433\u043e (\u0447\u044b\u0439?)", "\u044f\u0433\u043e (\u0447\u044b\u0439?)", "\u044f\u0433\u043e\u043d\u044b", "\u044f\u0435 (\u0447\u044b\u0439?)", "\u0435\u0439\u043d\u044b", "\u0456\u0445 (\u0447\u044b\u0439?)", "\u0456\u0445\u043d\u0456"], "nl": ["diens", "zijn", "haar", "hun"], "ru": ["\u0442\u043e\u0433\u043e (\u043e\u0442\u0432\u0435\u0442 \u043d\u0430 \u0432\u043e\u043f\u0440\u043e\u0441 \"\u0447\u0435\u0439?\")", "\u043f\u0440\u0438\u043d\u0430\u0434\u043b\u0435\u0436\u0430\u0449\u0438\u0439 \u0442\u043e\u043c\u0443", "\u0435\u0433\u043e (\"\u0447\u0435\u0439?\")", "\u0435\u0451 (\"\u0447\u0435\u0439?\")", "\u0438\u0445 (\"\u0447\u0435\u0439?\")"], "de": ["dessen", "deren", "deren"], "pl": ["jego {l.poj. 3 os. r.m.}", "jej {l.poj. 3 os. r.\u017c.}", "ich {l.mn. 3 os. r.m.+\u017c.}", "tego {l.poj. 3 os. r.m.}", "tej {l.poj. 3 os. r.\u017c.}", "tamtego {l.poj. 3 os. r.m.}", "tamtej {l.poj. 3 os. r.\u017c.}", "owego {l.poj. 3 os. r.m.}", "owej {l.poj. 3 os. r.\u017c.}", "owych {l.mn. 3 os. r.m.+\u017c.}", "tej osoby {l.poj. 3 os. r.m.+\u017c.}", "tamtej osoby {l.poj. 3 os. r.m.+\u017c.}", "tamtych os\u00f3b {l.mn. 3 os. r.m.+\u017c.}"], "hu": ["ennek a", "annak a", "ez\u00e9", "az\u00e9"]}, "examples": [["kies panon oni man\u011das, ties vorton oni parolas", "Z"], ["mi neniam sekvis ties konsilon", null], ["ties opinio ne multe valoras", null], ["la kuracisto klini\u011dis anta\u016d la fremdulo kaj la\u016d ties deziro ekzamenis la malsanan virinon", null], ["oni tre \u015datas lin pro ties lerteco", null], ["tio estas la volo ties, kiu nin sendis", null], ["kies monon mi prunteprenas, ties \u015duldanto mi estas", null], ["la regiono de la urbo kaj de ties \u0109irka\u016da\u0135o estas tre varia", null], ["unu nacio taksas kaj priju\u011das la alian la\u016d ties literaturo", null], ["mi vidis la fondinton de la esperanta framasona lo\u011dio kaj ties prezidanton kviete parolanta kun katolika pastro", null], ["la re\u011do kunvokis \u0109iujn siajn vasalojn kun ties subuloj", null], ["oni preparis lo\u011dejojn por la delegitoj kaj ties parencoj", null], ["li pendigis niajn fratojn en ties propra urbo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ties", "primary": true}, "substre\u0109i": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Travidebla metaforo: la \u015dnuro stre\u0109as la arkon de sube, kvaza\u016d temus pri pafarko pafanta al flugantaj birdoj."], "primary definition": "(parolante pri arko kaj \u015dnuro de la sama kurbo) Diri, ke la \u015dnuro substre\u0109as la arkon, signifas, ke ili havas samajn randojn.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u044f\u0433\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c (\u0434\u0443\u0433\u0443)"], "fr": ["sous-tendre (math.)"], "de": ["unterspannen"], "en": ["subtend (an arc)"], "hu": ["bez\u00e1r (\u00edvet)"]}, "examples": [["diametro substre\u0109as duonon de la cirklo", null], ["du egalaj \u015dnuroj substre\u0109as egalajn arkojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "stre\u0109", "primary": false}, "laminario": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "G. de maraj algoj, kies kelkaj specoj estas man\u011deblaj (Laminaria).", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u043c\u0456\u043d\u0430\u0440\u044b\u044f"], "en": ["brown seaweeds"], "nl": ["zeewier"], "pt": ["lamin\u00e1ria"], "ru": ["\u043b\u0430\u043c\u0438\u043d\u0430\u0440\u0438\u044f"], "de": ["Blatttang", "Riementang"], "hu": ["lemezmoszat", "sz\u00edjmoszat", "mannalev\u00e9l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "laminari", "primary": true}, "subordiga konjunkcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konjunkcio, kiu dependigas unu propozicion de alia, ekzemple kc.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0447\u0438\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0441\u043e\u044e\u0437"], "fr": ["conjonction de subordination", "subjonction"], "de": ["unterordnende Konjunktion", "unterordnendes Bindewort"], "en": ["subordinating conjunction"], "nl": ["onderschikkend voegwoord"]}, "examples": [["ke, kvankam, se", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konjunkci", "primary": false}, "fikspunkta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la poziciaj frakcioj (praktike, dekumaj a\u016d duumaj frakcioj) kiuj havas sian onpunkton (resp. onkomon) en iu anta\u016ddifinita, fiksita pozicio.", "translations": {"ru": ["\u0441 \u0444\u0438\u043a\u0441\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u043e\u0439 \u0442\u043e\u0447\u043a\u043e\u0439 (\u0438\u043b\u0438 \u0437\u0430\u043f\u044f\u0442\u043e\u0439)"], "fr": ["en virgule fixe"], "en": ["fixed-point"], "de": ["Festkomma"], "pl": ["sta\u0142oprzecinkowy"], "hu": ["fixpontos"]}, "examples": [["la monsumoj $5.97 kaj tiel plu estas fikspunktaj (la punkto apartigas la cendojn, \u00abcentonojn\u00bb)", null], ["fikspunkta nombroprezento, aritmetiko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fiks", "primary": false}, "grizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Griza koloro.", "translations": {"fr": ["gris (couleur)"], "bg": ["\u0441\u0438\u0432\u0438\u043d\u0430"], "nl": ["grijs (subst.)"], "pt": ["cor cinzenta"], "de": ["Grau"], "es": ["gris"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "griz", "primary": false}, "ekzistorajto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La rajto ekzisti.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u0430 \u043d\u0430 \u0456\u0441\u043d\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "pl": ["prawo do istnienia"], "ru": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u043e \u043d\u0430 \u0441\u0443\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [["tiuj dervi\u015doj kaj aliaj ne plu havas la\u016dle\u011dan ekzistorajton en Turkio", null], ["pri la ekzistorajto de homaro, kiu naskis \u015dtatestrojn kiel Hitler", "M. Evlogieva, Bunta abundo. Monato."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["la ekzistorajto de Esperanto estas \u011duste tio, ke \u011di ebligas kontakton kaj interkompreni\u011don inter homoj diverslandaj kaj diverslingvaj", "W. Auld, Mitoj kaj faktoj pri Esperanto, Nova Esperanta Krestomatio, 1991, p. 266."]], "subdefinitions": []}], "root": "ekzist", "primary": false}, "griza": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta koloron mezan inter blanko kaj nigro; cindrokolora, senkolora.", "translations": {"be": ["\u0448\u044d\u0440\u044b"], "fr": ["gris (adj.)"], "bg": ["\u0441\u0438\u0432"], "nl": ["grijs (adj.)"], "pt": ["cinzento", "gris"], "ru": ["\u0441\u0435\u0440\u044b\u0439"], "de": ["grau"], "tr": ["boz", "gri"], "sv": ["gr\u00e5"], "vo": ["gelik"], "en": ["gray"], "es": ["gris"], "hu": ["sz\u00fcrke", "\u0151sz"], "pl": ["szary"]}, "examples": [["griza barbo, vetero, nubo, nebulo", null], ["grizhara maljunulo", null], ["la polvo grizigis la foliojn", null], ["li rapide grizi\u011das", null], ["grizeflava", null], ["gloro por junuloj estas ilia forto, kaj ornamo por maljunuloj estas grizeco", "La Malnova Testamento, Sentencoj 20:29"], ["grizaj tagoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "griz", "primary": true}, "krajono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maldika koloneto el grafito a\u016d alia mineralo, entenata en ligna bastoneto, kaj uzata por skribi a\u016d desegni.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u043e\u0432\u0430\u043a"], "fr": ["crayon"], "en": ["pencil"], "nl": ["potlood"], "pt": ["l\u00e1pis"], "ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0430\u043d\u0434\u0430\u0448"], "de": ["Bleistift"], "tr": ["kur\u015fun kalem"], "hu": ["ceruza"], "br": ["kreion"], "cs": ["tu\u017eka"], "pl": ["o\u0142\u00f3wek"]}, "examples": [["sur la fenestro ku\u015das krajono kaj plumo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 6"], ["\u00abPinta krajono\u00bb", "Rossetti Reto, Pinta krajono. - La Laguna: J. R\u00e9gulo, 1959"]], "subdefinitions": []}], "root": "krajon", "primary": true}, "anonco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Paroloj a\u016d skriboj por anonci.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u044a\u044f\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["annonce"], "nl": ["aankondiging", "advertentie"], "be": ["\u0430\u0431'\u044f\u0432\u0430", "\u043f\u0430\u0432\u0435\u0434\u0430\u043c\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "de": ["Anzeige", "Zeitungsanzeige", "Annonce"], "sk": ["oznam"], "cs": ["ozn\u00e1men\u00ed", "inzer\u00e1t"], "es": ["anuncio"]}, "examples": [["edzi\u011danonco", null], ["komerca anonco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "anonc", "primary": false}, "anonci": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Anta\u016dsciigi.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431'\u044f\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0432\u0435\u0434\u0430\u043c\u043b\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["annoncer"], "en": ["announce"], "nl": ["aankondigen"], "ru": ["\u043e\u0431\u044a\u044f\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u044a\u044f\u0432\u0438\u0442\u044c"], "de": ["anzeigen", "ank\u00fcndigen"], "sk": ["ozn\u00e1mi\u0165"], "cs": ["ozn\u00e1mit"], "es": ["anunciar"]}, "examples": [["mi anoncos al vi mian alvenon", null], ["la kongresanoj devos sin anonci plej balda\u016d", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Publike sciigi.", "translations": {"de": ["anzeigen", "ver\u00f6ffentlichen", "annoncierenen"], "en": ["announcement"], "nl": ["adverteren"]}, "examples": [["anonci per gazetoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Komuniki al la dommastro la nomon de vizitanto.", "translations": {"sk": ["ohl\u00e1si\u0165"], "de": ["ank\u00fcndigen", "anmelden"], "nl": ["aanmelden"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anonc", "primary": true}, "griza literaturo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Sian nomon griza literaturo \u015duldas al la iamaj ofte grizaj kovriloj de amatore faritaj bro\u015duroj."], "primary definition": "Skriba literaturo ne aperanta \u0109e grandaj eldonistoj, sed rekte farita \u0109e asocioj, fakultatoj kaj similaj, kaj sekve malfacile trovebla.", "translations": {"fr": ["litt\u00e9rature grise"], "de": ["graue Literatur"], "nl": ["grijze literatuur"], "it": ["letteratura grigia"], "hu": ["sz\u00fcrke irodalom"]}, "examples": [["nia tuta hava\u0135o de jenaj kategorioj: libroj, bro\u015duroj, \u00abgriza literaturo\u00bb", "D. Rodriguez, Internacia E-Muzeo, Vieno, soc.culture.esperanto, 2002-11-23"]], "subdefinitions": []}], "root": "literatur", "primary": false}, "poseda\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io, kion oni pro a\u016d sen rajto posedas", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0451\u043c\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["possession (chose poss\u00e9d\u00e9e)"], "nl": ["bezit"], "ru": ["\u0438\u043c\u0443\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Besitz"], "vo": ["lab"], "hu": ["birtok"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "posed", "primary": false}, "hirta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rekte staranta (parolante pri haroj a\u016d simila\u0135oj).", "translations": {"be": ["\u0443\u0441\u043a\u0443\u0434\u043b\u0430\u0447\u0430\u043d\u044b", "\u0443\u0441\u043a\u0430\u043b\u043c\u0430\u0447\u0430\u043d\u044b", "\u043d\u0430\u0442\u0430\u043f\u044b\u0440\u0430\u043d\u044b"], "fr": ["\u00e9bouriff\u00e9", "h\u00e9riss\u00e9", "hirsute"], "en": ["bristly"], "nl": ["rechtopstaand"], "pt": ["hirto", "eri\u00e7ado", "hirsuto"], "ru": ["\u0432\u0437\u044a\u0435\u0440\u043e\u0448\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0432\u0441\u043a\u043b\u043e\u043a\u043e\u0447\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0432\u0441\u0442\u043e\u043f\u043e\u0440\u0449\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["gestr\u00e4ubt"], "it": ["irto", "ritto"], "hu": ["fel\u00e1ll\u00f3", "borzas"], "es": ["erizado", "hirsuto", "h\u00edspido"]}, "examples": [["la hirtaj pikiloj de atakata histriko", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Konfuze malordigita, malglata.", "translations": {"de": ["struppig"], "nl": ["ruig", "verward"], "it": ["ispido", "arruffato"]}, "examples": [["hirta barbo", null], ["hirta stilo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hirt", "primary": true}, "mezurebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tia, ke eblas \u011din mezuri.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u043c\u0435\u0440\u0438\u043c\u044b\u0439"], "fr": ["mesurable"], "br": ["muzuliadus"], "hu": ["m\u00e9rhet\u0151"]}, "examples": [["la nombro de la Izraelidoj estos kiel la sablo \u0109e la maro, ne mezurebla kaj ne kalkulebla", "La Malnova Testamento, \u0124osea 1:10"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri bildigo f de aro E al aro F, provizitaj per respektivaj \u03c3-algebroj A kaj B) Tia, ke la inversa bildo per f de \u0109iu elemento de B apartenas al A.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u043c\u0435\u0440\u0438\u043c\u043e\u0435 (\u043e\u0442\u043e\u0431\u0440\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "fr": ["(application) mesurable"], "en": ["measurable (mapping)"], "nl": ["meetbaar"], "de": ["messbar (-e Abbildung)"], "pl": ["(funkcja) mierzalna"]}, "examples": [["se la \u03c3-algebroj estas borelaj, \u0109iu kontinua bildigo estas anka\u016d mezurebla", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mezur", "primary": false}, "floroplantoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grupo de la plantoj (Spermatophyta), reprodukti\u011dantaj per semgrajnoj, esti\u011dantaj el fekundi\u011do kaj enhavantaj la \u011dermon.", "translations": {"be": ["\u043a\u0432\u0435\u0442\u043a\u0430\u0432\u044b\u044f \u0440\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u043d\u044b", "\u043f\u0430\u043a\u0440\u044b\u0442\u0430\u043d\u0430\u0441\u0435\u043d\u043d\u044b \u044f \u0440\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u043d\u044b"], "fr": ["spermaphytes", "spermatophytes"], "nl": ["zaadplanten"], "ru": ["\u0446\u0432\u0435\u0442\u043a\u043e\u0432\u044b\u0435 \u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u044f", "\u043f\u043e\u043a\u0440\u044b\u0442\u043e\u0441\u0435\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b \u0435 \u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u044f"], "de": ["Bl\u00fctenpflanzen", "Samenpflanzen"], "pl": ["ro\u015bliny nasienne"], "hu": ["magvas n\u00f6v\u00e9nyek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flor", "primary": false}, "fordrivi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longe drivi, malproksimi\u011dante.", "translations": {"fr": ["partir \u00e0 la d\u00e9rive", "s'\u00e9loigner en d\u00e9rivant"], "en": ["drift away"], "it": ["allontanarsi alla deriva"], "pl": ["zdryfowa\u0107"]}, "examples": [["la nuboj dispeli\u011dis kaj fordrivis en la spaco kiel malpeza, molkontura vapora\u0135o", "Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, dua parto, \u0109apitro 2a"]], "subdefinitions": []}], "root": "driv", "primary": false}, "bonsoneco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvalito de tio, kio agrable sonas a\u016d kunsonas.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u0437\u0432\u0443\u0447\u0438\u0435", "\u044d\u0432\u0444\u043e\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["euphonie"], "nl": ["welluidendheid", "eufonie"]}, "examples": [["oni prenas ordinare la purajn radikojn, sed, se la bonsoneco a\u016d la klareco postulas, oni povas anka\u016d preni la tutan vorton", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 27"]], "subdefinitions": []}], "root": "son", "primary": false}, "ekiri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Komenci iri.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0439\u0442\u0438"], "fr": ["partir"], "bg": ["\u043e\u0442\u0438\u0432\u0430\u043c"], "nl": ["vertrekken"], "pt": ["p\u00f4r-se em marcha"], "de": ["losgehen", "aufbrechen"], "hu": ["elindul"], "pl": ["wyrusza\u0107"]}, "examples": [["doni la signalon de la ekiro en vetkurado", null], ["Mi rompis la bastonojn de via jugo kaj ekirigis vin kun levita kapo", "La Malnova TestamentoLevidoj 26:13"]], "subdefinitions": []}], "root": "ir", "primary": false}, "romboedro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Paralelepipedo, kies \u0109iuj facoj estas romboj.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u043c\u0431\u043e\u044d\u0434\u0440"], "fr": ["rhombo\u00e8dre"], "en": ["rhombohedron"], "nl": ["rombo\u00ebder"], "pt": ["romboedro"], "ru": ["\u0440\u043e\u043c\u0431\u043e\u044d\u0434\u0440"], "de": ["Rhomboeder"], "hu": ["rombo\u00e9der"], "pl": ["romboedr"]}, "examples": [["la facoj de romboedro estas egalaj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "romboedr", "primary": true}, "dermatologiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri dermatologio, plejofte anka\u016d kuracisto de ha\u016dtmalsanoj.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u0440\u043c\u0430\u0442\u043e\u043b\u044f\u0433"], "fr": ["dermatologue"], "pt": ["dermatologista"], "ru": ["\u0434\u0435\u0440\u043c\u0430\u0442\u043e\u043b\u043e\u0433"], "de": ["Dermatologe", "Hautarzt"], "hu": ["dermatol\u00f3gus", "b\u0151rgy\u00f3gy\u00e1sz"], "sk": ["dermatol\u00f3g"], "pl": ["dermatolog"], "es": ["dermat\u00f3logo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "dermatologo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dermatologi", "primary": false}, "patronado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Protektado, publika subteno de eminentulo al institucio a\u016d homgrupo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043a\u0440\u043e\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u0448\u0435\u0444\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["patronnage"], "nl": ["bescherming", "auspici\u00ebn"], "hu": ["v\u00e9dn\u00f6ks\u00e9g", "p\u00e1rtfog\u00e1s", "patron\u00e1l\u00e1s"]}, "examples": [["helpi la tibetajn infanojn kaj rifu\u011dintojn en Hindio pere de patronado kaj donacado", "Robert Roze: Verkistino - orientalistino - esploristino, Monatojaro 1999a, numero 1a, p. 17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "patron", "primary": false}, "\u015dovsulko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Entran\u0109o farita la\u016dlonge en ligno a\u016d metalo por en\u015dovi ion en \u011din.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u0437"], "en": ["groove", "slot"], "nl": ["gleuf", "groef"], "it": ["scanalatura"], "hu": ["ereszt\u00e9khorony"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sulk", "primary": false}, "gliro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u043d\u044f-\u043f\u043e\u043b\u0447\u043e\u043a"], "fr": ["loir"], "nl": ["relmuis", "zevenslaper", "tuinslaper"], "pt": ["leir\u00e3o", "rato-dos-campos"], "de": ["Siebenschl\u00e4fer"], "tr": ["tarla s\u0131\u00e7an\u0131"], "hu": ["pele"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "glir", "primary": true}, "nomi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havi kiel nomon, esti nomata.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0437\u044b\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0437\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["s'appeler", "se nommer"], "en": ["be called"], "nl": ["heten"], "pt": ["chamar-se"], "ru": ["\u043d\u0430\u0437\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0437\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["hei\u00dfen"], "sv": ["heta", "kallas"], "hu": ["h\u00edvj\u00e1k", "nevezik"], "es": ["llamarse"], "br": ["beza\u00f1 graet anezha\u00f1"], "pl": ["nazywa\u0107 si\u0119"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nom", "primary": false}, "valvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de (precipe klapa) ventolilo.", "translations": {"be": ["\u0432\u044d\u043d\u0442\u044b\u043b\u044c", "\u043a\u043b\u0430\u043f\u0430\u043d"], "nl": ["ventiel", "klep"], "pt": ["v\u00e1lvula"], "ru": ["\u0432\u0435\u043d\u0442\u0438\u043b\u044c", "\u043a\u043b\u0430\u043f\u0430\u043d"], "de": ["Ventil", "Stellklappe"], "hu": ["szelep"], "es": ["valva"]}, "examples": [["diskovalvo, drenvalvo, ka\u016d\u0109ukoklapa valvo, premvalvo, ringa valvo, tuba valvo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Elektrona lampo.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0434\u044b\u0451\u043b\u044f\u043c\u043f\u0430", "\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u043e\u043d\u043d\u0430\u044f \u043b\u044f\u043c\u043f\u0430"], "nl": ["radiobuis", "radiolamp"], "ru": ["\u0440\u0430\u0434\u0438\u043e\u043b\u0430\u043c\u043f\u0430", "\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u043e\u043d\u043d\u0430\u044f \u043b\u0430\u043c\u043f\u0430"], "de": ["R\u00f6hre", "Elektronenr\u00f6hre"], "hu": ["elektroncs\u0151", "r\u00e1di\u00f3cs\u0151"], "es": ["v\u00e1alvula"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la du partoj de dupeca konko.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0432\u043e\u0440\u043a\u0430"], "nl": ["schaal (v.dier)"], "ru": ["\u0441\u0442\u0432\u043e\u0440\u043a\u0430"], "hu": ["kagyl\u00f3h\u00e9j"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu aparta parto de perikarpo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0432\u043e\u0440\u043a\u0430"], "nl": ["lob"], "es": ["valva", "ventalla"], "ru": ["\u0441\u0442\u0432\u043e\u0440\u043a\u0430"], "hu": ["term\u00e9sh\u00e9j"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "valv", "primary": true}, "tiel": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiamaniere, tiagrade.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043a", "\u0442\u0430\u043a\u0456\u043c \u0447\u044b\u043d\u0430\u043c"], "fr": ["ainsi"], "nl": ["zo", "op die manier"], "ru": ["\u0442\u0430\u043a"], "de": ["so", "auf diese Weise"], "pl": ["tak", "w taki spos\u00f3b", "w ten spos\u00f3b"], "vo": ["so"]}, "examples": [["tiel vi kontentigos \u0109iujn", null], ["se estas tiel", "Z"], ["estu tiel afabla kaj sciigu min", null], ["\u015dia patrino insultis \u015din, kial \u015di revenis tiel malfrue", "Z"]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiamaniere, tiagrade (referencante al tiasenca subfrazo).", "translations": {}, "examples": [["li estas tiel forta, kiel vi", "Z"], ["mi zorgas pri \u015di tiel, kiel mi zorgas pri mi mem", "Z"], ["ni ne estas tiel naivaj, kiel pensas pri ni kelkaj personoj", "Z"], ["elparolu tiel, kiel mi montris al vi", "Z"], ["vi agu tiel kiel vi decidos", "Z"], ["la kreado de vivipova lingvo ne estas tiel facila afero, kiel al multaj \u015dajnas", "Z"], ["timi, ke lingvo internacia detruos la lingvojn naciajn, estas tiel same ridinde, kiel timi, ke la po\u015dto minacas neniigi la bu\u015dajn interparoladojn", "Z"], ["tiel same kiel mi en la nuna momenta ne estas ia naciano, tiel same mi anka\u016d sentas ke mi estas nur homo", "Z"], ["kiel oni sternas, tiel oni dormas", "Proverbaro esperanta"], ["kiel oni vin taksas, tiel oni vin regalas", "Proverbaro esperanta"], ["kiel la antikvaj Hebreoj tri fojojn \u0109iujare kunvenadis en Jeruzalem, tiel ni \u0109iujare kunvenas", "Z"], ["kiel estas sendube, ke post la nokto venas mateno, tiel sendube estas, ke Esperanto estos enkondukita en komunan uzon", "Z"], ["tiuj \u0109i provoj estis farataj kiel de privataj personoj, tiel anka\u016d de tutaj societoj", "Z"], ["Kalifornio estas tre ri\u0109a lando kiel per mineraloj, tiel anka\u016d per produkta\u0135oj de la regno kreska\u0135a", null], ["mi konas lin tiel longan tempon, kian povas ampleksi mia memoro", "Z"], ["la suno estis tiel terure arda, kvaza\u016d la tero tro proksimi\u011dis al \u011di", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Tiamaniere, tiagrade (referencante al konsekvenco esprimata en subfrazo).", "translations": {}, "examples": [["la nokto estis tiel malluma, ke ni nenion povis vidi", "Z"], ["mi aran\u011dis plenan dismembrigon de la ideoj en memstarajn vortojn, tiel, ke la tuta lingvo konsistas sole nur el sen\u015dan\u011daj vortoj", "Z"], ["la provoj de la unua kategorio estis tiel komplikitaj kaj tiel nepraktikaj, ke \u0109iu el ili mortis tuj post la naski\u011do", "Z"], ["se vi ne akirus la amon de la princo, tiel ke li pro vi forgesu patron kaj patrinon...", "Z"], ["nur se homo vin tiel ekamus, ke vi estus por li pli ol patro kaj patrino...", "Z"]]}]}], "root": "tiel", "primary": true}, "malplekti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Disigi la plektitajn erojn.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u043f\u043b\u044f\u0442\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u043f\u043b\u0435\u0441\u044c\u0446\u0456"], "hu": ["felfejt", "sz\u00e9tfejt", "kibont"], "de": ["aufflechten", "entflechten", "entwirren"], "es": ["destrenzar"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u043f\u043b\u0435\u0441\u0442\u0438", "\u0440\u0430\u0441\u043f\u043b\u0435\u0442\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["malplekti trika\u0135on, nodon, intrigon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "plekt", "primary": false}, "pakpapero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Papero luksa a\u016d malluksa, per kiu oni pakas a\u0135ojn.", "translations": {"fr": ["papier cadeau", "papier d'emballage"], "de": ["Packpapier"], "nl": ["inpakpapier"], "pl": ["papier pakowy"], "bg": ["\u043e\u043f\u0430\u043a\u043e\u0432\u044a\u0447\u043d\u0430 \u0445\u0430\u0440\u0442\u0438\u044f"]}, "examples": [["Jen \u015di volis rehavi anka\u016d la pakpaperon", "Hans Kruppa, trad. Cezar, La donaco, satkulturo, 2004-02-10"], ["lia patro laboris en bu\u0109ejo kaj ofte alportis hejmen iujn pakpaperojn de viando", "\u0108ina Radio internacia, \u0108ina projektisto desegnis po\u015dtmarkon..., 2005-03-24"]], "subdefinitions": []}], "root": "paper", "primary": false}, "Fi\u011dio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Insulara, Oceania \u015dtato kun \u0109efurbo Suvo. Respubliko Insuloj Fi\u011dio. ISO-3166 kodo: FJ.", "translations": {"de": ["Fidschi"], "en": ["Fiji", "Republic of the Fiji Islands"], "pl": ["Fid\u017ci", "Republika Wysp Fid\u017ci"], "bg": ["\u0424\u0438\u0434\u0436\u0438", "\u0420\u0435\u043f\u0443\u0431\u043b\u0438\u043a\u0430 \u0424\u0438\u0434\u0436\u0438"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fi\u011di", "primary": true}, "enkavi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Enfali, i\u011di kava el anta\u016de plena formo.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043f\u0430\u0441\u0442\u044c", "\u0432\u043f\u0430\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["se creuser", "s'effondrer"], "nl": ["hol worden"], "pt": ["tornar-se c\u00f4ncavo", "tornar-se esburacado"], "pl": ["zag\u0142\u0119bia\u0107 si\u0119"], "hu": ["behorpad", "k\u00e1ty\u00faba jut"]}, "examples": [["liaj okuloj estis profunde enkavi\u011dintaj", "Fabeloj, volumo 4, la vento rakontas pri Valdemaro Doe kaj pri liaj filinoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "kav", "primary": false}, "senkaraktera": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senvola, cedema, facile subi\u011danta al la opinioj kaj influoj de la aliaj, al kiu mankas propra karaktero.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0441\u0445\u0430\u0440\u0430\u043a\u0442\u0435\u0440\u043d\u044b\u0439"], "de": ["charakterlos"], "en": ["characterless"], "nl": ["karakterloos"], "fr": ["sans caract\u00e8re (qui manque de volont\u00e9)", "faible (qui manque de volont\u00e9)", "falot (adj.)", "mou (qui manque de volont\u00e9)"]}, "examples": [["mia patro estis tre ri\u0109a homo, natura aristokrato, bonege edukita, sed beda\u016drinde senkaraktera", "V. Devjatnin: Arturo. Fundamenta Krestomatio."], ["certe vi, kiu legas tiujn \u0109i liniojn, ne apartenas al tiaj senpripensaj, facilanimaj kaj senkarakteraj homoj, kiuj turni\u011das la\u016d la vento", "H. Seppik: La tuta Esperanto."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Al kiu mankas propraj trajtoj karakteraj, banala, plata.", "translations": {"fr": ["sans caract\u00e8re (qui manque d'originalit\u00e9)", "incolore (qui manque d'originalit\u00e9)", "insipide (qui manque d'originalit\u00e9)", "p\u00e2le (qui manque d'originalit\u00e9)", "plat (adj., qui manque d'originalit\u00e9)", "terne (qui manque d'originalit\u00e9)"], "de": ["charakterlos"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "karakter", "primary": false}, "forvendi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Sin malembarasi je io per vendo, eventuale je malalta prezo a\u016d por detruo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u043f\u0440\u0430\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["brader", "bazarder", "liquider"], "nl": ["verkopen"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u043f\u0440\u043e\u0434\u0430\u0442\u044c"], "de": ["verkaufen"], "tr": ["ucuz fiyatla elden \u00e7\u0131karmak"], "hu": ["ki\u00e1rus\u00edt", "p\u00e9nzz\u00e9 tesz"]}, "examples": [["mi estis jam kun mia ha\u016dto forvendita al la anatomio", "Z"], ["tiuj lastaj forvendas sian tutan ri\u0109a\u0135on, nur por liberigi siajn hejmulojn", "Bardhyl Selimi: Voja\u011dimpresoj, somero 2000, Monatojaro 2001a, numero 1a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "vend", "primary": false}, "apogi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sin apogi sur iu a\u016d sur io.", "translations": {"fr": ["s'appuyer sur", "prendre appui sur"], "it": ["appoggiarsi"]}, "examples": [["Evidentas, ke la internacia lingvo devas apogi\u011di sur lingvaj faktoj, t.e. sur internacieco la\u016d la paragrafo 15a de sia Fundamento, kaj ne sur rapide evoluanta mito", null]], "subdefinitions": []}], "root": "apog", "primary": false}, "tempi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti la difinita, ta\u016dga tempo por io.", "translations": {"fr": ["c'est l'heure", "c'est le moment"], "en": ["be time for"], "it": ["essere in tempo per"], "pl": ["(ju\u017c) czas"], "hu": ["itt az ideje"]}, "examples": [["jam tempis bruligi lampon", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 106a, volumo 3a, p. 379a"]], "subdefinitions": []}], "root": "temp", "primary": false}, "tempo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Da\u016dro rigardata kiel universala interrilato, la\u016d kiu ordi\u011das la sinsekvaj okaza\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u0441", "\u0442\u044d\u0440\u043c\u0456\u043d"], "fr": ["temps (t. s. sauf m\u00e9t\u00e9o)"], "en": ["time"], "zh": ["\u65f6", "tr. \u6642 [sh\u00ed]", "\u65f6\u95f4", "tr. \u6642\u9593 [sh\u00edji\u0101n]", "\u65f6\u5019", "tr. \u6642\u5019 [sh\u00edhou]"], "de": ["Zeit"], "it": ["tempo"], "hu": ["id\u0151"], "cs": ["\u010das"], "vo": ["tim"], "es": ["tiempo"], "he": ["\u05d6\u05de\u05df"], "ru": ["\u0432\u0440\u0435\u043c\u044f"], "nl": ["tijd"], "tr": ["zaman", "vakit"], "sk": ["\u010das"], "ro": ["timp"], "pl": ["czas"]}, "examples": [["tempo estas mono", "Z"], ["konsolon tempo donas al la koro", "Z"], ["tempo toleras, sed vero aperas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ia aparta, pli-malpli longa parto de la universala da\u016dro.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0440\u0435\u043c\u044f"], "ca": ["temps"], "de": ["Zeit"], "pl": ["czas"], "es": ["tiempo"]}, "examples": [["la tempo pasinta jam neniam revenos", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 22"], ["la pastro, kiu mortis anta\u016d nelonga tempo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 25"], ["alia tempo, aliaj moroj", "Proverbaro esperanta"], ["en la bona malnova tempo", "Proverbaro esperanta"], ["en tempo de malvarmo", "Z"], ["ne konvenas pluvo en tempo de rikolto", "Z"], ["personoj povas en la unua tempo tute ne uzi la artikolon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 27"], ["en \u0109iu tempo amiko amas", "Z"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Difinita, konvena, libera tempo por io.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0440\u0435\u043c\u044f", "\u0441\u0440\u043e\u043a"], "de": ["Zeit"], "pl": ["pora"]}, "examples": [["jam estas tempo iri domen", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 28"], ["bona estas vorto en la \u011dusta tempo", "Z"], ["estas tempo por plori kaj tempo por ridi", "Z"], ["ne estas nun tempo por amuzi\u011di", null], ["la tempo de la ven\u011do", "Z"], ["tio ne okupos multe da tempo", "Z"], ["mi ne havas tempon", null], ["ne perdu vian tempon", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Baza fizika grando, esprimanta la da\u016dron de fenomeno a\u016d la momenton, en kiu \u011di okazas.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0440\u0435\u043c\u044f"], "fr": ["temps (grandeur physique)"], "pt": ["tempo"], "ca": ["temps"], "de": ["Zeit"], "pl": ["czas"], "es": ["tiempo"]}, "examples": [["la dimensioj de tempo estas M0L0T1", null]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Fleksio de verbo montranta, ke la priparolata ago estas nuna (prezenco), pasinta (preterito) a\u016d estonta (futuro).", "translations": {"ru": ["\u0432\u0440\u0435\u043c\u044f"], "de": ["Zeit", "Tempus"], "en": ["tense"], "it": ["tempo (gram.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0434\u043e\u043b\u044f (\u043c\u0443\u0437\u044b\u0447\u043d\u0430\u044f)"], "de": ["Zeit", "Takt"], "en": ["beat"], "it": ["tempo (mus.)"], "ru": ["\u0434\u043e\u043b\u044f (\u043c\u0443\u0437., \u0443\u0441\u0442.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "temp", "primary": true}, "kalva": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Perdinta la kapharojn.", "translations": {"be": ["\u043b\u044b\u0441\u044b"], "fr": ["chauve"], "en": ["bald", "bald-headed", "hairless"], "nl": ["kaal"], "ru": ["\u043b\u044b\u0441\u044b\u0439"], "de": ["kahl"], "hu": ["kopasz"], "fa": ["\u06a9\u0686\u0644", "\u062a\u0627\u0633 (\u06a9\u0686\u0644)"], "br": ["moal"], "es": ["calvo"]}, "examples": [["kapo malsa\u011da nek grizi\u011das, nek kalvi\u011das", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Senvegeta\u0135a.", "translations": {}, "examples": [["kalva monto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kalv", "primary": true}, "blokadi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u0108irka\u016dsie\u011di.", "translations": {"be": ["\u0431\u043b\u044f\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["assi\u00e9ger", "faire le blocus (de)", "faire le si\u00e8ge (de)"], "ru": ["\u0431\u043b\u043e\u043a\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["belagern", "umzingeln"], "fa": ["\u0645\u062d\u0627\u0635\u0631\u0647 \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "pl": ["prowadzi\u0107 blokad\u0119"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "blokad", "primary": false}, "blokado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108irka\u016dsie\u011dado, \u0109irka\u016dbaro de fortika\u0135o, urbo, haveno per seninterrompa gardo, por malhelpi la eniron de necesa\u0135oj.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043b\u043e\u043a\u0430\u0434\u0430"], "fr": ["blocus"], "pl": ["blokada"], "be": ["\u0431\u043b\u044f\u043a\u0430\u0434\u0430"], "de": ["Blockierung", "Blockade", "Absperrung"], "fa": ["\u0645\u062d\u0627\u0635\u0631\u0647"], "es": ["bloqu\u00e9o"]}, "examples": [["mi trovis vian adreson en jarlibro de 1991, \u0109ar pro la blokado de Sarajevo, mi ne povis ricevi novan", "Spomenka \u015ctimec: Saluton el Absurdistano, Monatojaro 1993a, numero 12a, p. 9a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "sie\u011do", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "blokad", "primary": true}, "Vinajo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mona\u0125a vivregularo, kolektata en la unua korbo de la tripitako.", "translations": {"fr": ["vinaya"], "hu": ["Vinaya"]}, "examples": [["200 jarojn post la morto de la Budao, la Re\u011do A\u015doko kunvenigis la Samganojn por surpaperigi la Instruojn, kiuj i\u011dis la Vinajo kaj la komenco de la Sutroj", "S. Schwichow, a musing journey, 2005-12-01"]], "subdefinitions": []}], "root": "Vinaj", "primary": true}, "naskantino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ino kiu naskas.", "translations": {"ru": ["\u0440\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0446\u0430"], "fr": ["parturiente"], "nl": ["barende vrouw"], "de": ["Geb\u00e4rende"], "pl": ["rodz\u0105ca"], "hu": ["sz\u00fcl\u0151"]}, "examples": [["spasmoj kaj doloroj ilin atakas, ili sin tordas, kiel naskantino", "La Malnova Testamento, Jesaja 13:8"]], "subdefinitions": []}], "root": "nask", "primary": false}, "amplifikatoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Amplifilo.", "translations": {"be": ["\u0443\u0437\u043c\u0430\u0446\u043d\u044f\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "en": ["amplifier"], "ru": ["\u0443\u0441\u0438\u043b\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"], "ca": ["amplificador"], "de": ["Verst\u00e4rker"], "es": ["amplificador"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "amplifikator", "primary": true}, "karbofornelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fornelo funkcianta per bruligo de karbo.", "translations": {"fr": ["fourneau"], "de": ["Kohleherd"], "pl": ["kuchnia w\u0119glowa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fornel", "primary": false}, "abelejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, kie abelbredisto aran\u011dis abelujojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u0435\u043a\u0430", "\u043f\u0447\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["rucher"], "bg": ["\u043a\u043e\u0448\u0435\u0440"], "de": ["Bienenstand"], "hu": ["m\u00e9hes"], "fa": ["\u06a9\u0646\u062f\u0648\u062e\u0627\u0646\u0647"], "en": ["apiary"], "br": ["gwenaneg"], "ja": ["\u990a\u8702\u5834 [\u3088\u3046\u307b\u3046\u3058\u3087\u3046]"], "es": ["colmenar", "abejera"], "he": ["\u05de\u05db\u05d5\u05d5\u05e8\u05ea"], "ru": ["\u043f\u0430\u0441\u0435\u043a\u0430"], "nl": ["bijenschans", "bijenstal"], "pt": ["colmeal"], "sk": ["v\u010del\u00edn"], "pl": ["pasieka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "abel", "primary": false}, "fleksi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kurbi\u011di.", "translations": {"be": ["\u0433\u043d\u0443\u0446\u0446\u0430", "\u0432\u044b\u0433\u0456\u043d\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0437\u0433\u0456\u043d\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["fl\u00e9chir (intr.)", "c\u00e9der (accepter)", "se couder", "s'infl\u00e9chir", "tourner (pr\u00e9senter un tournant)", "plier (intr.)", "ployer (intr.)"], "nl": ["buigen"], "ru": ["\u0433\u043d\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0441\u043e\u0433\u043d\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0438\u0437\u0433\u0438\u0431\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0438\u0437\u043e\u0433\u043d\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["sich biegen", "sich beugen", "sich kr\u00fcmmen"], "pl": ["gi\u0105\u0107 si\u0119", "zgina\u0107 si\u0119", "nagina\u0107 si\u0119", "wygina\u0107 si\u0119", "przegina\u0107 si\u0119", "dogina\u0107 si\u0119", "ugina\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["pli bone fleksi\u011di ol rompi\u011di", "Proverbaro esperanta"], ["fleksi\u011di sub peza \u015dar\u011do", null], ["bran\u0109oj fleksi\u011das pro pezo de la fruktoj", null], ["tie fleksi\u011das la vojo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Cedi, submeti\u011di.", "translations": {"be": ["\u0437\u0433\u0456\u043d\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0441\u0445\u0456\u043b\u044f\u0446\u0446\u0430 (\u043f\u0435\u0440\u0430\u0434 \u043a\u0456\u043c\u0441\u044c\u0446\u0456 /\u0447\u044b\u043c\u0441\u044c\u0446\u0456)", "\u0441\u0430\u0441\u0442\u0443\u043f\u0430\u0446\u044c"], "de": ["sich beugen"], "nl": ["zich buigen"], "pl": ["nagina\u0107 si\u0119", "ugina\u0107 si\u0119"], "ru": ["\u0441\u043a\u043b\u043e\u043d\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f (\u043f\u0435\u0440\u0435\u043d., \u043f\u0435\u0440\u0435\u0434 \u043a\u0435\u043c/\u0447\u0435\u043c-\u043b.)", "\u0443\u0441\u0442\u0443\u043f\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["fleksi\u011di anta\u016d la forto sub la destino", null], ["lia kura\u011do fleksi\u011dis", null], ["Esperanto kreskis regule, neniam fleksi\u011dante a\u016d kripli\u011dante", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "fleks", "primary": false}, "rukti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Eligi tra la bu\u015do stomakajn gasojn kun pla\u016dda bruo", "translations": {"be": ["\u0440\u044b\u0433\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["roter"], "en": ["belch", "burp"], "nl": ["boeren"], "pt": ["arrotar"], "ru": ["\u0440\u044b\u0433\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u044b\u0433\u043d\u0443\u0442\u044c"], "de": ["r\u00fclpsen"], "sv": ["rapa"], "hu": ["b\u00f6f\u00f6g", "b\u00fcf\u00f6g"], "es": ["eructar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rukt", "primary": true}, "fleksi\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Movo, per kiu io fleksi\u011das; formo de io fleksita.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0433\u0456\u043d"], "fr": ["fl\u00e9chissement", "flexion (fait de fl\u00e9chir)", "inflexion"], "de": ["Biegung", "Beugung", "Kr\u00fcmmung"], "nl": ["buiging", "bocht"], "ru": ["\u0438\u0437\u0433\u0438\u0431"]}, "examples": [["fleksi\u011do de risorto", null], ["\u0109e la fleksi\u011do de la rivero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fleks", "primary": false}, "\u015dmaci": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Kisi a\u016d man\u011di kun bruo: (f)", "translations": {"be": ["\u0446\u043c\u043e\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u0447\u043c\u044f\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u0447\u0432\u044f\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u0445\u043b\u044e\u043f\u0430\u0446\u044c"], "en": ["smack"], "nl": ["smakken"], "ru": ["\u0447\u0430\u0432\u043a\u0430\u0442\u044c", "\u0447\u043c\u043e\u043a\u0430\u0442\u044c (\u0433\u0443\u0431\u0430\u043c\u0438)", "\u0445\u043b\u044e\u043f\u0430\u0442\u044c (\u043e \u0433\u0440\u044f\u0437\u0438)"], "de": ["schmatzen"], "it": ["schioccare (con bocca o labbra)"], "hu": ["cs\u00e1mcsog", "cuppant", "cuppog"], "fa": ["\u0645\u0644\u0686\u200c\u0645\u0644\u0648\u0686 \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0645\u0627\u0686\u200c\u0648\u0645\u0648\u0686 \u06a9\u0631\u062f\u0646"]}, "examples": [["li time kra\u0109otusis k \u015dmacis per la lipoj", "K"], ["la \u015dmacado de 5 bu\u015doj, kiuj man\u011dis kun granda apetito", "B"], ["la koto \u015dmacis (klakis kiel \u015dmaco) sub la piedoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dmac", "primary": true}, "harstariga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stariganta la harojn sur la korpo pro emocio, tio estas terura, miriga, tre nervoziga a\u016d iel \u015doka.", "translations": {"fr": ["h\u00e9rissant", "horripilant"], "de": ["haarstr\u00e4ubend"], "br": ["hirisus"]}, "examples": [["la punoj, la\u016d la priskribo, estis harstarigaj", "A. L\u00f6wenstein, La \u015dtona urbo, FEL, 1999"], ["sur tiu pa\u011do oni legas multajn harhirtigajn aferojn kaj groteskajn opiniojn", "A. K\u00fcnzli, en: Probal Dasgupta volas mezuri..., libera folio, 2009-07-29"]], "subdefinitions": []}], "root": "har", "primary": false}, "radiki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Havi radikojn en io.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0440\u0435\u043d\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["\u00eatre enracin\u00e9"], "nl": ["wortelen"], "hu": ["gy\u00f6kerezik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "radik", "primary": false}, "granda\u011dulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ulo tre maljuna.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0430\u0440\u0438\u043a"], "fr": ["personne \u00e2g\u00e9e"], "en": ["elder", "person of great age", "doyen"], "tr": ["ya\u015fl\u0131 ki\u015fi"], "pl": ["cz\u0142owiek w podesz\u0142ym wieku"]}, "examples": [["ilia respektego anta\u016d la granda\u011dulo", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 10a, Babel"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u011d", "primary": false}, "dukujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fe\u016ddo a\u016d regno rajtiganta sian posedanton je la duka titolo.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0435\u0440\u0446\u043e\u0433\u0441\u0442\u0432\u043e"], "en": ["duchy"], "pl": ["ksi\u0119stwo"]}, "examples": [["oni ofte konsideras lin , erare, la 1-a duko de Normandio kaj fondinto de la dukujo de Normandio, sed li neniam portis la titolon \u00abduko de Normandio\u00bb", "Rollo"]], "subdefinitions": []}], "root": "duk", "primary": false}, "radika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Apartenanta al radiko.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u0430\u043d\u0451\u0432\u044b"], "fr": ["de racine", "racinaire"], "hu": ["gy\u00f6k\u00e9r-", "gy\u00f6keres"], "nl": ["radicaal"], "ru": ["\u043a\u043e\u0440\u043d\u0435\u0432\u043e\u0439"]}, "examples": [["radika ekstremo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Kiu koncernas la radikojn mem, do estas profunda, esenca, kerna, drasta, radikala, havas solidan bazon.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u044d\u043d\u043d\u044b"], "fr": ["radical"], "hu": ["gy\u00f6keres", "radik\u00e1lis"], "ru": ["\u043a\u043e\u0440\u0435\u043d\u043d\u043e\u0439"]}, "examples": [["radika renverso", null], ["radika \u015dan\u011do de metodo", null], ["la kura\u011do de Stockard kaj Vil\u0109jo estis la alglui\u011do al profundradikaj principoj", "Jack London, tr. Reto Rossetti: Dio de liaj prapatroj. NLR, 1/4."], ["multon mi devis \u0109irka\u016dhaki, anstata\u016digi, korekti kaj radike transformi", "Zamenhof tr. V. Gernet: Letero al N. Borovko."], ["la unua ismo estas nur sentimenta, senbaza aspiro, dum la dua, radike ligita al la laborista movado, anticipas la epokon, kiam la proletara mondrevolucio estos faliginta la landlimojn", "Vortoj de k-do Lanti, \u0108agrene parolis Pacisto..."]], "subdefinitions": []}], "root": "radik", "primary": false}, "holografio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arto fari lumajn tridimensiajn bildojn per interferoj.", "translations": {"fr": ["holographie"], "en": ["holography"], "it": ["olografia"], "pl": ["holografia"], "pt": ["holografia"]}, "examples": [["hungara sciencisto Dennis Gabor kreis holografion en 1947", "Vikipedio, artikolo \u00abholografio\u00bb, 2007-06"]], "subdefinitions": []}], "root": "holografi", "primary": true}, "orografio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Geografia priskribo de montoj.", "translations": {"el": ["\u03bf\u03c1\u03b5\u03bf\u03b3\u03c1\u03b1\u03c6\u03af\u03b1"], "bg": ["\u043e\u0440\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u044f"], "nl": ["orografie", "bergbeschrijving"], "pt": ["orografia"], "ru": ["\u043e\u0440\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u044f"], "de": ["Gebirgsbeschreibung", "Reliefbeschreibung"], "hu": ["hegyrajz", "orogr\u00e1fia"], "en": ["orography"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "orografi", "primary": true}, "lentugo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Flavru\u011da ha\u016dtmakulo precipe sur viza\u011do a\u016d sur brakoj.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0431\u0430\u0446\u0456\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["\u00e9ph\u00e9lide", "tache de rousseur"], "en": ["freckle"], "nl": ["sproet"], "pt": ["sarda"], "ru": ["\u0432\u0435\u0441\u043d\u0443\u0448\u043a\u0430"], "de": ["Sommersprosse"], "it": ["lentiggine"], "hu": ["szepl\u0151"], "es": ["peca"], "sv": ["fr\u00e4kne"], "pl": ["pieg"]}, "examples": [["longa kaj malgrasa, ru\u011dhara kaj plena de lentugoj, tia li estis", "Fabeloj, volumo 4, Malnova pre\u011deja sonorilo"], ["virino, kun hararo preska\u016d ru\u011da, kun sennombraj lentugoj, kiuj dum \u0109iu sezono kovris \u015diajn brakojn kaj viza\u011don", "Kiel akvo de l' rivero, 1:3"]], "subdefinitions": []}], "root": "lentug", "primary": true}, "disondo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sulko, kiun \u015dipo lasas malanta\u016d si.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0438\u043b\u044c\u0432\u0430\u0442\u0435\u0440\u043d\u0430\u044f \u0441\u0442\u0440\u0443\u044f"], "fr": ["sillage"], "de": ["Kielwasser"], "nl": ["kielzog"], "hu": ["haj\u00f3sodor", "nyomdokv\u00edz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ond", "primary": false}, "\u0109izileto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda \u0109izilo, speciale uzata de juvelistoj.", "translations": {"fr": ["ciselet"], "en": ["mini-chisel"], "it": ["bulino", "ciappola", "gradina"], "pl": ["d\u0142utko", "rylec"], "hu": ["cizell\u00e1l\u00f3 v\u00e9s\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109iz", "primary": false}, "alparoli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Direkti sian parolon al iu.", "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u0432\u044f\u0440\u043d\u0443\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["s'adresser (\u00e0)", "entreprendre (s'adresser \u00e0)"], "en": ["speak to", "address"], "nl": ["aanspreken"], "ru": ["\u043e\u0431\u0440\u0430\u0449\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f (\u043a \u043a\u043e\u043c\u0443-\u043b.)", "\u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f (\u043a \u043a\u043e\u043c\u0443-\u043b.)"], "de": ["ansprechen"], "it": ["arringare", "rivolgersi a", "parlare a"], "hu": ["megsz\u00f3l\u00edt"], "br": ["komz (ouzh)"], "pl": ["zagadn\u0105\u0107", "kierowa\u0107 s\u0142owa do (kogo\u015b)"]}, "examples": [["la franca ministro \u0109eestis kaj alparolis fremdajn ambasadorojn", "Stefan Maul: Lingvopakto, Monato, jaro 2000a, numero 12a, p. 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "parol", "primary": false}, "lebega mezuro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(super la borela \u03c3-algebro super la aro de reeloj) Mezuro, difinita per tio, ke sur intervalo ]a,b[ \u011di alprenas la valoron (b-a).", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0440\u0430 \u041b\u0435\u0431\u0435\u0433\u0430"], "fr": ["mesure de Lebesgue"], "en": ["Lebesgue['s] measure"], "br": ["muzul Lebesgue"], "de": ["Lebesguesches Ma\u00df"], "pl": ["miara Lebesgue'a"], "hu": ["Lebesgue-m\u00e9rt\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mezur", "primary": false}, "jarduono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Duono de la kalendara jaro, kiu komenci\u011das (la unua jarduono) a\u016d fini\u011das (la dua jarduono) kun tia jaro.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0443\u0433\u043e\u0434\u0438\u0435"], "fr": ["semestre"], "en": ["half year", "semester"], "pt": ["semestre"], "fi": ["vuosipuolisko"], "de": ["Halbjahr"], "pl": ["p\u00f3\u0142rocze"]}, "examples": [["la unua jarduono konsistas el la du unuaj jarkvaronoj, la dua jarduono konsistas el la du lastaj jarkvaronoj", null], ["la altigo de administrataj prezoj ka\u016dzos turnon en la inflacia evoluo en la dua jarduono", "Evgeni GEORGIEV: Inflacio jam ne estigas teruron. Monato"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fi": ["puoli vuotta"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0433\u043e\u0434\u0430"]}, "examples": [["ekde kiam last-a\u016dguste kelkaj el ni konferencis en la franca Montpeliero jam pasis preska\u016d jarduono", "M. La Torre, Kion fari por (kaj per) ILEI?, 1999-01-17"]], "subdefinitions": []}], "root": "du", "primary": false}, "retoriko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arto trafe kaj elokvente paroli.", "translations": {"be": ["\u0440\u044b\u0442\u043e\u0440\u044b\u043a\u0430"], "en": ["rhetoric"], "nl": ["retoriek"], "pt": ["ret\u00f3rica"], "ru": ["\u0440\u0438\u0442\u043e\u0440\u0438\u043a\u0430", "\u0438\u0441\u043a\u0443\u0441\u0441\u0442\u0432\u043e \u043a\u0440\u0430\u0441\u043d\u043e\u0440\u0435\u0447\u0438\u044f"], "de": ["Rhetorik", "Redekunst"], "hu": ["\u00e9kessz\u00f3l\u00e1s", "sz\u00f3noklattan", "retorika"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "retorik", "primary": true}, "\u0125orestro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Muzikisto, kiu trejnas kaj gvidas \u0125oron.", "translations": {"ru": ["\u0445\u043e\u0440\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0435\u0440", "\u0440\u0435\u0433\u0435\u043d\u0442"], "fr": ["ma\u00eetre de chapelle", "chef de ch\u0153ur"], "en": ["choirmaster", "choir director"], "nl": ["koordirigent", "dirigent (v.koor)"], "pt": ["regente de coro"], "de": ["Chorleiter"], "it": ["direttore del coro", "maestro del coro", "maestro di cappella"], "hu": ["karnagy", "k\u00f3rusvezet\u0151"], "fi": ["kuoronjohtaja"], "pl": ["dyrygent"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125or", "primary": false}, "inuita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u044d\u0441\u043a\u0456\u043c\u043e\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["esquimau (adj.)", "eskimo (adj.)", "inuit (adj.)"], "en": ["Inuit", "Eskimo"], "nl": ["inuit"], "ru": ["\u044d\u0441\u043a\u0438\u043c\u043e\u0441\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["eskimoisch"], "hu": ["inuit"], "es": ["esquimal (adj.)"]}, "examples": [["la inuita kaj la kria estas lingvoj de nordaj popoloj", "Garbhan MacAoidh, Korekto de verkinto, Monato, jaro 2002a, numero 7a, p. 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "inuit", "primary": false}, "singarda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Atenta por eviti malbonon, havanta singardon.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u0442\u043e\u0440\u043e\u0436\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["prudent"], "de": ["vorsichtig"], "nl": ["voorzichtig", "waakzaam"], "hu": ["\u00f3vatos", "\u00e9bers"]}, "examples": [["singarda kontra\u016d", "Z"], ["singarda pri", "Z"], ["ho, kun li oni devas esti singarda!", "La Revizo, akto 2a, sceno 8a"], ["estu singarda, ke vi ne faligu \u011din", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 5a, Lemuel aktivi\u011das"], ["ni \u0109iuj devas esti tre singardaj en la lingvaj demandoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "gard", "primary": false}, "elito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plej bona parto el aro, precipe el homgrupo.", "translations": {"be": ["\u044d\u043b\u0456\u0442\u0430"], "fr": ["\u00e9lite"], "en": ["elite"], "nl": ["elite"], "pt": ["elite", "fina-flor", "nata", "escol"], "ru": ["\u044d\u043b\u0438\u0442\u0430"], "de": ["Elite", "Auserw\u00e4hlte", "Bestenauslese"], "pl": ["elita"], "es": ["\u00e9lite"]}, "examples": [["la elito de la armeo, de la scienculoj", null], ["\u0109iu socio bezonas intelektan eliton", null], ["elita karaktero, animo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "elit", "primary": true}, "atomero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la konsistigaj partoj de atomo.", "translations": {"ru": ["\u044d\u043b\u0435\u043c\u0435\u043d\u0442\u0430\u0440\u043d\u0430\u044f \u0447\u0430\u0441\u0442\u0438\u0446\u0430", "\u0441\u0443\u0431\u0430\u0442\u043e\u043c\u043d\u0430\u044f \u0447\u0430\u0441\u0442\u0438\u0446\u0430"], "en": ["sub-atomic particle"], "nl": ["atoomdeeltje"], "de": ["Atomteilchen"], "it": ["particella sub-atomica"], "hu": ["atomr\u00e9szecske"], "es": ["part\u00edcula at\u00f3mica"], "pl": ["cz\u0105stka elementarna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "atom", "primary": false}, "singardo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Atento, prizorgo, detenemo pri siaj agoj a\u016d paroloj por eviti malbonon; sa\u011deco, per kiu oni senkulpe kaj sendan\u011dere kondutas.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u0442\u043e\u0440\u043e\u0436\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["prudence"], "de": ["Vorsicht", "Wachsamkeit"], "nl": ["voorzichtigheid", "waakzaamheid"], "hu": ["\u00f3vatoss\u00e1g", "\u00e9bers\u00e9g"]}, "examples": [["havu singardon kontra\u016d la fajro", null], ["oni devas kutimi al granda singardo por trapasi la stratojn de la modernaj urbegoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "gard", "primary": false}, "artefarita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Farita per homa arto, ne kreita de la naturo.", "translations": {"be": ["\u0448\u0442\u0443\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["artificiel"], "ru": ["\u0438\u0441\u043a\u0443\u0441\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "ca": ["artificial"], "de": ["k\u00fcnstlich"], "sv": ["konstgjord"], "hu": ["mesters\u00e9ges"], "sk": ["umel\u00fd"], "pl": ["sztuczny"]}, "examples": [["artefarita lago", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "art", "primary": false}, "katalepsio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nerva patologia stato, karakterizata per inerteco de la volaj muskoloj kaj perdo de sentpovo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0442\u0430\u043b\u0435\u043f\u0441\u0456\u044f", "\u0441\u043b\u0443\u043f\u043d\u044f\u043a"], "fr": ["catalepsie"], "en": ["catalepsy"], "nl": ["catalepsie", "verstijving"], "ru": ["\u043a\u0430\u0442\u0430\u043b\u0435\u043f\u0441\u0438\u044f", "\u0441\u0442\u043e\u043b\u0431\u043d\u044f\u043a"], "ca": ["catal\u00e8psia"], "de": ["Katalepsie", "Starrsucht"], "hu": ["katalepszia", "k\u00f3ros merevs\u00e9g"], "es": ["catalepsia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "katalepsi", "primary": true}, "sinjoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Titolo de \u011dentileco por la viroj.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u0441\u043f\u043e\u0434\u0438\u043d"], "fr": ["monsieur"], "en": ["Mister", "Mr.", "M.", "Sir"], "zh": ["\u5148\u751f [xi\u0101nsheng]"], "de": ["Herr"], "tr": ["bay", "bey"], "hu": ["\u00far"], "cs": ["p\u00e1n"], "nl": ["heer", "meneer"], "vo": ["s\u00f6l"], "pl": ["pan"]}, "examples": [["mi deziras al vi bonan tagon, sinjoro!", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 10"], ["sinjoro Petro kaj lia edzino tre amas miajn infanojn", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 18"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Supera \u0109efo, mastro.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u0441\u043f\u043e\u0434\u0438\u043d", "\u0445\u043e\u0437\u044f\u0438\u043d"], "fr": ["monsieur"], "hu": ["\u00far", "gazda"]}, "examples": [["ne kalumniu sklavon anta\u016d lia sinjoro", "Z"], ["li estas sia propra sinjoro", "Z"], ["estu sinjoro de via vorto (promeso)", "Proverbaro esperanta"], ["la plej granda sinjoro estas tiu, kiu bezonas la plej malmultan servadon", null], ["ne longe sinjora da\u016dras favoro", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En malnova socio, titolo de \u011dentileco por nobeloj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0435\u043d\u044c\u043e\u0440"], "fr": ["seigneur"], "hu": ["nemes\u00far"]}, "examples": [["al \u0109iu sinjoro estu la honoro", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Dio.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u0441\u043f\u043e\u0434\u044c"], "fr": ["le Seigneur"], "hu": ["az \u00dar"]}, "examples": [["venos en Sian templon la Sinjoro", "La Malnova Testamento, Mala\u0125i 3:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "sinjor", "primary": true}, "kolubro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio kolubredoj (Coluber), nevenena serpento.", "translations": {"be": ["\u0432\u0443\u0436"], "fr": ["couleuvre"], "nl": ["toornslang"], "pt": ["cobra"], "ru": ["\u0443\u0436"], "ca": ["colobra"], "de": ["Zornnatter"], "hu": ["sikl\u00f3"], "es": ["culebra"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kolubr", "primary": true}, "ambli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iri en aparta maniero de kvarpieduloj, levante samtempe amba\u016d piedojn de sama flanko.", "translations": {"fr": ["ambler"]}, "examples": [["ni suden amblis sur sableca voja\u0109o", "J. Ribillard, Vagado sub palmoj, UEA, 1956"]], "subdefinitions": []}], "root": "ambl", "primary": true}, "kaliforniumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 98, atompezo 251,0796, simbolo Cf. Transuranio, kies \u0109iuj izotopoj estas radioaktivaj. Aktinoido.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u0456\u0444\u043e\u0440\u043d\u0456\u0439"], "fr": ["californium"], "en": ["californium"], "nl": ["californium"], "pt": ["calif\u00f3rnio"], "la": ["Californium"], "de": ["Californium"], "it": ["californio"], "hu": ["kalifornium"], "es": ["californio"], "br": ["kaliforniom"], "ru": ["\u043a\u0430\u043b\u0438\u0444\u043e\u0440\u043d\u0438\u0439"], "pl": ["kaliforn"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kalifornium", "primary": true}, "preta": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Tiusenca radiko pret funkcias kvaza\u016dsufikse: batalpreta ta\u0109mento, funkcipreta aran\u011da\u0135o, komputopretaj datumoj, prespreta artikolo, spiritpreteco."], "primary definition": "Plene preparita; disponebla por tuja uzo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0442\u043e\u0432\u044b"], "fr": ["pr\u00eat"], "en": ["ready"], "nl": ["klaar"], "pt": ["pronto", "disposto", "lesto", "prestes"], "ru": ["\u0433\u043e\u0442\u043e\u0432\u044b\u0439"], "de": ["bereit"], "hu": ["k\u00e9sz"], "pl": ["gotowy"], "cs": ["hotov\u00fd"], "ro": ["gata"], "es": ["listo, -a"]}, "examples": [["la tagman\u011do estas preta", null], ["havi pretan respondon por \u0109iu demando", "Z"], ["\u015di estis preta sveni, ekplori", "Z"], ["alpa\u015di al priju\u011dado kun anta\u016de jam preta konvinko, kun malkonfido kaj anta\u016de preta penso", "Z"], ["meti la botelojn prete sur la tablo", "Z"], ["kun urso promenu, sed pafilon prete tenu", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Farinta ta\u016dgajn aran\u011dojn por agi.", "translations": {"es": ["preparado, -a"]}, "examples": [["mi estas preta forvoja\u011di, por vin a\u016dskulti, por obeado", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Plene preparita kaj volonte konsentanta por tuja ago.", "translations": {"es": ["dispuesto, -a"]}, "examples": [["mi estas preta riski la vivon", "Z"], ["preta je \u0109iuj oferoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "pret", "primary": true}, "Berlino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108efurbo kaj plej granda urbo de Germanujo (13\u00b025'E, 52\u00b031'N), samtempe propra federacia lando.", "translations": {"be": ["\u0411\u044d\u0440\u043b\u0456\u043d"], "fr": ["Berlin"], "en": ["Berlin"], "nl": ["Berlijn"], "ru": ["\u0411\u0435\u0440\u043b\u0438\u043d"], "de": ["Berlin"], "hu": ["Berlin"], "sk": ["Berl\u00edn"], "pl": ["Berlin"], "br": ["Berlin"], "lat": ["Berolinum"], "es": ["Berl\u00edn"]}, "examples": [["deputitoj, registoj kaj oficistoj transloki\u011dis el la provizora \u0109efurbo Bonn al Berlino", "Stefan Maul: En giganta truo, Monato, jaro 1999a, numero 9a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Berlin", "primary": true}, "amblo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Irmaniero de kvarpiedulo, kiu amblas.", "translations": {"sk": ["inochod"], "ru": ["\u0438\u043d\u043e\u0445\u043e\u0434\u044c"], "fr": ["amble"], "en": ["amble"], "nl": ["telgang"], "de": ["Passgang"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ambl", "primary": false}, "\u011dusta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io konforma al la vero a\u016d al sia celo.", "translations": {"nl": ["het juiste"], "hu": ["helyes dolog", "igaz dolog", "megfelel\u0151 dolog"]}, "examples": [["fari la \u011dusta\u0135on en \u011dusta tempo", null], ["mia bu\u015do parolos \u011dusta\u0135on", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011dust", "primary": false}, "determinismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Teorio, kiu konsideras \u0109ion en sia kampo kiel determinitan, anta\u016dkalkuleblan.", "translations": {"fr": ["d\u00e9terminisme"], "pl": ["determinizm"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Doktrino, kiu rigardas \u0109ion en la universo kiel determinitan, kaj ju\u011das hazardon, liberan volon a\u016d similajn nociojn iluziaj.", "translations": {}, "examples": [["Por Sp do ekzistas severa, neeskapebla determinismo", "S. Aarse, Spinoza..., Sennacieca Revuo, 1970, numero 98a, p. 28a-44a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Doktrino, la\u016d kiu \u0109io en la universo, e\u0109 la homaj voloj, estas la nepre necesa rezulto de anta\u016daj kondi\u0109oj.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u0442\u044d\u0440\u043c\u0456\u043d\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["d\u00e9terminisme"], "nl": ["determinisme"], "pt": ["determinismo"], "ru": ["\u0434\u0435\u0442\u0435\u0440\u043c\u0438\u043d\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Determinismus"], "hu": ["determinizmus"], "sk": ["determinizmus"], "fa": ["\u062c\u0628\u0631\u06af\u0631\u0627\u06cc\u06cc"], "es": ["determinismo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "determin", "primary": false}, "striptizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spektaklo en kiu homo malrapide senvestigas sin, tute a\u016d parte, vesta\u0135o post vesta\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0438\u043f\u0442\u0438\u0437"], "bg": ["\u0441\u0442\u0440\u0438\u043f\u0442\u0438\u0439\u0437"], "en": ["strip-tease"], "fa": ["\u0627\u0633\u062a\u0631\u06cc\u067e\u200c\u062a\u06cc\u0632"], "de": ["Striptease"], "hu": ["vetk\u0151z\u0151sz\u00e1m", "sztript\u00edz"]}, "examples": [["mi devos striptizi anta\u016d li kaj li petos de mi servojn", "Horst VogtPaperfoliojLa Gazeto, jaro 2005a, numero 117, p. 29a"]], "subdefinitions": []}], "root": "striptiz", "primary": true}, "krediti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Pruntedoni al iu a\u016d rajtigi iun pruntepreni sub via nomo difinitan sumon.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044d\u0434\u044b\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["cr\u00e9diter"], "en": ["arrange a credit to"], "nl": ["krediet toestaan"], "pt": ["creditar"], "ru": ["\u043a\u0440\u0435\u0434\u0438\u0442\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["einen Kredit geben", "leihen"]}, "examples": [["krediti iun per 10 000 frankoj", null], ["vila\u011dano kreditas, vila\u011destro pruntas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Enskribi en la konton de iu \u0109ion, kion oni \u015duldas al li.", "translations": {"en": ["credit to", "enter on the credit side"], "nl": ["crediteren"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kredit", "primary": false}, "kredito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konfido, kiun \u011duas prunteprenanto a\u016d nekontanta a\u0109etanto, pro sia akurateco en pagado de \u015duldoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044d\u0434\u044b\u0442"], "fr": ["cr\u00e9dit"], "en": ["credit"], "nl": ["krediet"], "pt": ["cr\u00e9dito"], "ru": ["\u043a\u0440\u0435\u0434\u0438\u0442"], "de": ["Soll", "Sollseite"]}, "examples": [["havi \u0109e iu krediton kaj meriton", "Proverbaro esperanta"], ["jam longe anta\u016d la bankroto li tute perdis la krediton", "B"], ["konsenti krediton al iu", null], ["rifuzi krediton al \u0109iuj", "Z"], ["a\u0109eti, vendi je kredito", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sumo, \u011dis kiu iu povas pruntepreni de bankiero a\u016d a\u0109eti de komercisto, ne pagante kontante.", "translations": {"de": ["Kredit", "Darlehen"], "nl": ["krediet"]}, "examples": [["havi krediton de cent mil dolaroj en la regna kaso", null], ["kreditletero", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sur la kontolibroj de komercisto a\u016d de bankiero, parto de la konto en kiun li enskribas la sumojn, kiujn li \u015duldas al kliento.", "translations": {"nl": ["credit"]}, "examples": [["malfermi krediton al iu", null], ["enskribi sumon, varon en ies krediton", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kredit", "primary": true}, "proksimuma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne tute \u011dusta, sed nur proksima al la \u011dusto.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0431\u043b\u0456\u0437\u043d\u044b"], "fr": ["approximatif"], "nl": ["benaderend"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0431\u043b\u0438\u0437\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u0438\u043c\u0435\u0440\u043d\u044b\u0439 (\u043f\u0440\u0438\u0431\u043b\u0438\u0437\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439)"], "de": ["ungef\u00e4hr"], "hu": ["k\u00f6r\u00fclbel\u00fcli", "megk\u00f6zel\u00edt\u0151"]}, "examples": [["proksimuma kalkulo de la lo\u011dantoj", null], ["proksimuma signifo de vorto", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "proksim", "primary": false}, "floslinio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nivelo, \u011dis kiu enakvi\u011das \u015dipo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0430\u0442\u0435\u0440\u043b\u0438\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["ligne de flottaison"], "de": ["Wasserlinie (Schiff)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flos", "primary": false}, "proksimume": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016d ne preciza takso, ne plene trafante la veron a\u016d celon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0431\u043b\u0456\u0437\u043d\u0430", "\u0431\u043b\u0456\u0437\u0443"], "fr": ["\u00e0 peu pr\u00e8s", "environ (\u00e0 peu pr\u00e8s)", "approximativement"], "hu": ["k\u00f6r\u00fclbel\u00fcl", "megk\u00f6zel\u00edt\u0151leg", "nagyj\u00e1b\u00f3l"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0431\u043b\u0438\u0437\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e", "\u043f\u0440\u0438\u043c\u0435\u0440\u043d\u043e (\u043f\u0440\u0438\u0431\u043b\u0438\u0437\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e)"]}, "examples": [["la biblioteko enhavas proksimume (\u0109irka\u016de) 100 volumojn", null], ["proksimume post unu horo la buso haltis", "Grigorij L. Arosev: Nerekonebla, Monato, jaro 2001a, numero 5a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "proksim", "primary": false}, "kredite": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne postulante a\u016d ne farante kontantan pagon.", "translations": {"be": ["\u0443 \u043a\u0440\u044d\u0434\u044b\u0442"], "fr": ["\u00e0 cr\u00e9dit"], "en": ["on credit"], "nl": ["op krediet"], "ru": ["\u0432 \u043a\u0440\u0435\u0434\u0438\u0442"], "de": ["auf Pump", "auf Kredit"]}, "examples": [["hodia\u016d pagi vi devas, morga\u016d kredite ricevos", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "kredit", "primary": false}, "suko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Organika nutra flua\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0441\u043e\u043a"], "fr": ["jus", "suc"], "bg": ["\u0441\u043e\u043a"], "nl": ["sap"], "ru": ["\u0441\u043e\u043a"], "ca": ["suc"], "de": ["Saft"], "sv": ["saft"], "tp": ["telo"], "hu": ["l\u00e9", "nedv"], "en": ["juice"], "es": ["zumo"]}, "examples": [["suko de viando", null], ["citronsuko", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Kerna esenco, plejgrava\u0135o.", "translations": {"de": ["Wesen", "Essenz"], "nl": ["essentie", "wezen (essentie)"], "sv": ["essens"], "hu": ["l\u00e9nyeg", "esszencia", "veleje"]}, "examples": [["tiu libreto enhavus la sukon de la doktrino", null]], "subdefinitions": []}], "root": "suk", "primary": true}, "suka": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "El suko.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u043a\u043e\u0432\u044b\u0439"], "fr": ["juteux"], "bg": ["\u0441\u043e\u0447\u0435\u043d"], "nl": ["sappig"], "de": ["saftig"], "en": ["juicy"], "hu": ["l\u00e9-", "leves-"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sukoplena.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043a\u0430\u0432\u0456\u0442\u044b"], "bg": ["\u0441\u043e\u0447\u0435\u043d"], "ru": ["\u0441\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["saftig"], "sv": ["saftig"], "hu": ["l\u00e9d\u00fas", "leveses"]}, "examples": [["suke verda folio", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "suk", "primary": false}, "rekanta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de kanta\u0135o, kiun oni rekantas post \u0109iu strofo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u043f\u0435\u045e", "\u0440\u044d\u0444\u0440\u044d\u043d"], "fr": ["refrain"], "nl": ["refrein"], "pt": ["refr\u00e3o", "estribilho"], "no": ["refregn"], "sv": ["refr\u00e4ng"], "it": ["ritornello"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043f\u0435\u0432", "\u0440\u0435\u0444\u0440\u0435\u043d"], "hu": ["refr\u00e9n"], "pl": ["refren"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kant", "primary": false}, "klakdanco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Usondevena danco, en kiu oni klake frapas la piedojn sur la planko, populara precipe en la unua duono de la 20a jarcento.", "translations": {"fr": ["claquettes"], "bg": ["\u0442\u0430\u043d\u0446 \u043d\u0430 \u0441\u0442\u0435\u043f"], "nl": ["stepdans"], "de": ["Stepptanz"], "it": ["tip-tap"], "hu": ["sztepp"], "en": ["tap dance"], "pl": ["stepowanie"]}, "examples": [["en la nokto a\u016ddi\u011dis iliaj babiladoj, kantoj kaj klakdancoj", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "danc", "primary": false}, "frutempe": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En frua tempo.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u043d\u0430"], "fr": ["t\u00f4t", "de bonne heure"], "en": ["early", "soon"], "nl": ["vroegtijdig"], "ru": ["\u0440\u0430\u043d\u043e"], "sv": ["tidigt"], "hu": ["kor\u00e1n"], "ro": ["devreme"], "pl": ["wcze\u015bnie"], "he": ["\u05de\u05d5\u05e7\u05d3\u05dd", "\u05d1\u05de\u05d5\u05e7\u05d3\u05dd"]}, "examples": [["frue levi\u011du kaj frue edzi\u011du", "Proverbaro esperanta"], ["kiu pli frue venas, pli bonan lokon prenas", "Proverbaro esperanta"], ["la horlo\u011do iras tro frue", "Z"], ["la komitato devas dissendi kiel eble plej frutempe inviton", "Z"], ["pli a\u016d malpli frue lingvo internacia nepre estos enkondukita", "Esenco kaj Estonte"], ["ne pli frue ol matene li venis hejmen", "Z"], ["ne pli frue ol kiam...", "Z"], ["oni ne devas tro frue fanfaroni", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fru", "primary": false}, "aprilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvara monato de la jaro.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u0430\u0441\u0430\u0432\u0456\u043a"], "fr": ["avril"], "bg": ["\u0430\u043f\u0440\u0438\u043b"], "de": ["April"], "it": ["aprile"], "hu": ["\u00e1prilis"], "en": ["April"], "br": ["Ebrel"], "cs": ["duben"], "vo": ["apul"], "ja": ["\u56db\u6708 [\u3057\u304c\u3064]"], "es": ["abril"], "he": ["\u05d0\u05e4\u05e8\u05d9\u05dc"], "ru": ["\u0430\u043f\u0440\u0435\u043b\u044c"], "nl": ["april"], "pt": ["abril"], "tr": ["nisan"], "sv": ["april"], "sk": ["apr\u00edl"], "ro": ["aprilie"], "pl": ["kwiecie\u0144"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "januaro, Rim.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "april", "primary": true}, "funkcionalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bildigo, kies fonto-aro konsistas el funkcioj kaj kies celo-aro konsistas el nombroj.", "translations": {"be": ["\u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u044b\u044f\u043d\u0430\u043b"], "fr": ["fonctionnelle (math.)"], "en": ["functional"], "nl": ["functionaal"], "pt": ["fun\u00e7\u00e3o de fun\u00e7\u00e3o", "funcional (subst., mat.)"], "ru": ["\u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u043e\u043d\u0430\u043b"], "de": ["Funktional"], "pl": ["funkcjona\u0142"]}, "examples": [["la bildigo, kiu \u0135etas funkcion al \u011dia integralo estas funkcionalo", null], ["distribucioj estas funkcionaloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "funkcional", "primary": true}, "malkompleta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u043f\u043e\u043b\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u043a\u043e\u043c\u043f\u043b\u0435\u043a\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0437\u0430\u0432\u0435\u0440\u0448\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["incomplet", "fragmentaire", "imparfait (incomplet)", "inachev\u00e9", "partiel"], "de": ["unvollst\u00e4ndig"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "komplet", "primary": false}, "amortizi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Nuligi \u015duldon a\u016d \u0109ioman elspezon por a\u0109etitaj ma\u015dinoj a\u016d aliaj laboriloj per iom-post-iomaj pagoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043c\u0430\u0440\u0442\u044b\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["amortir"], "en": ["amortize"], "ru": ["\u0430\u043c\u043e\u0440\u0442\u0438\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["amortisieren", "tilgen", "abtragen", "zur\u00fcckzahlen"], "it": ["ammortizzare (ammortamento)"], "hu": ["t\u00f6rleszt"], "sk": ["amortizova\u0165"], "es": ["amortizar"], "pl": ["amortyzowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malpligrandigi la sinsekvajn oscilojn de vibrado.", "translations": {"en": ["damp", "dampen"], "de": ["d\u00e4mpfen"], "it": ["ammortizzare"], "hu": ["csillap\u00edt (rezg\u00e9st)"], "es": ["amortiguar"], "pl": ["amortyzowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "amortiz", "primary": true}, "ampero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Baza mezurunuo de kurentintenso en la Internacia Sistemode unuoj; simb. A.", "translations": {"be": ["\u0430\u043c\u043f\u044d\u0440"], "fr": ["amp\u00e8re"], "en": ["ampere"], "nl": ["amp\u00e8re"], "ru": ["\u0430\u043c\u043f\u0435\u0440"], "de": ["Amper"], "it": ["ampere"], "hu": ["amper"], "sk": ["amp\u00e9r"], "pl": ["amper"]}, "examples": [["unu ampero egalas al la kurentintenso, kiu aplikite al du rektaj paralelaj kondukiloj kun senfina longo kaj neglektebla diametro kaj distancaj je unu metro unu de alia en vakuo estigas inter ili forton je 2.10-7 ne\u016dtonoj en \u0109iu metro da longo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "Amper", "primary": false}, "gasbotelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0437\u0430\u0432\u044b \u0431\u0430\u043b\u0451\u043d"], "fr": ["bouteille de gaz"], "pt": ["buj\u00e3o de g\u00e1s"], "ru": ["\u0433\u0430\u0437\u043e\u0432\u044b\u0439 \u0431\u0430\u043b\u043b\u043e\u043d"], "de": ["Gasflasche"], "hu": ["g\u00e1zpalack"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gas", "primary": false}, "peto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago peti.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u044c\u0431\u0430"], "fr": ["demande (objet, renseignement...)"], "en": ["request"], "nl": ["vraag (verzoek)", "verzoek"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u044c\u0431\u0430"], "de": ["Bitte"], "hu": ["k\u00e9r\u00e9s"], "br": ["goulenn (ak.)"], "he": ["\u05d1\u05e7\u05e9\u05d4"]}, "examples": [["la peto de \u0109efo estas ordono", null], ["direkti, fari, peti", "Z"], ["peton al iu", null], ["prema, insista peto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pet", "primary": false}, "ronki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Eligi bruon spirante dum la dormo.", "translations": {"be": ["\u0445\u0440\u0430\u043f\u0446\u0456"], "fr": ["ronfler"], "en": ["snore"], "nl": ["snurken"], "pt": ["roncar"], "ru": ["\u0445\u0440\u0430\u043f\u0435\u0442\u044c"], "ca": ["roncar", "rinxolar"], "de": ["schnarchen"], "sv": ["snarka"], "hu": ["horkol"], "es": ["roncar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Eligi bruon similantan al ronkado; grunti.", "translations": {"be": ["\u0440\u043e\u0445\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u044b\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u0444\u044b\u0440\u043a\u0430\u0446\u044c"], "nl": ["knorren", "grommen"], "ru": ["\u0445\u0440\u044e\u043a\u0430\u0442\u044c", "\u0444\u044b\u0440\u043a\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u044b\u0447\u0430\u0442\u044c"], "ca": ["roncar", "remorejar"], "hu": ["szuszog", "f\u00fajtat", "horkant"], "es": ["roncar"]}, "examples": [["li ronkis kiel porko, kiel kolera leonido", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "ronk", "primary": true}, "bofilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Edzo de la filino.", "translations": {"be": ["\u0437\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["beau-fils (gendre)", "gendre"], "en": ["son-in-law"], "nl": ["schoonzoon"], "pt": ["genro"], "ru": ["\u0437\u044f\u0442\u044c"], "ca": ["gendre"], "de": ["Schwiegersohn"], "tr": ["damat"], "hu": ["v\u0151"], "es": ["yerno"], "pl": ["zi\u0119\u0107"]}, "examples": [["Ned, kun la helpo de unu el siaj bofiloj, sekvis tiun instrukcion", "David Curtis, Koratako, Monato, jaro 2002a, numero 1a, p. 28-34a"]], "subdefinitions": []}], "root": "fil", "primary": false}, "kontradmiralo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Supera oficira rango en la maristaro, sub la vicadmiralo.", "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u043d\u0442\u0440-\u0430\u0434\u043c\u0456\u0440\u0430\u043b"], "en": ["(usone) commander"], "nl": ["schout-bij-nacht"], "pt": ["contra-almirante"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0442\u0440-\u0430\u0434\u043c\u0438\u0440\u0430\u043b"], "de": ["Konteradmiral"], "hu": ["ellentengernagy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kontradmiral", "primary": true}, "dancejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko a\u016d konstrua\u0135o uzata por danci, kun ta\u016dga areno.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043d\u0446\u043f\u043b\u044f\u0446\u043e\u045e\u043a\u0430", "\u0434\u0430\u043d\u0441\u0456\u043d\u0433", "\u0434\u044b\u0441\u043a\u0430\u0442\u044d\u043a\u0430", "\u0442\u0430\u043d\u0446\u0437\u0430\u043b\u044f"], "fr": ["dancing", "discoth\u00e8que (dancing)", "bo\u00eete (dancing)"], "bg": ["\u0442\u0430\u043d\u0446\u0443\u0432\u0430\u043b\u043d\u0430 \u0437\u0430\u043b\u0430"], "nl": ["discotheek", "danszaal", "dancing"], "ru": ["\u0442\u0430\u043d\u0446\u043f\u043b\u043e\u0449\u0430\u0434\u043a\u0430", "\u0434\u0430\u043d\u0441\u0438\u043d\u0433"], "de": ["Tanzsaal", "Diskothek", "Disko", "Discothek", "Disco", "Ballsaal"], "tr": ["diskotek"], "hu": ["t\u00e1nchelyis\u00e9g", "t\u00e1ncterem"], "en": ["ballroom", "dance hall"], "br": ["ti-da\u00f1sal", "korolldi"], "cs": ["tan\u010d\u00edrna"], "pl": ["dancing", "dyskoteka", "sala balowa"]}, "examples": [["sub\u0109iela dancejo", null], ["geja dancejo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "danc", "primary": false}, "sablo\u015dtono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0441\u0447\u0430\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["gr\u00e8s"], "nl": ["zandsteen"], "de": ["Sandstein"], "tr": ["kumta\u015f\u0131"], "it": ["arenaria"], "hu": ["homokk\u0151"], "pl": ["piaskowiec"], "he": ["\u05d0\u05d1\u05df \u05d7\u05d5\u05dc"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sabl", "primary": false}, "bajadero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hinda dancistino.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u044f\u0434\u044d\u0440\u043a\u0430"], "fr": ["bayad\u00e8re"], "en": ["bayad\u00e8re"], "nl": ["bajad\u00e8re"], "ru": ["\u0431\u0430\u044f\u0434\u0435\u0440\u043a\u0430"], "de": ["Bajadere"], "hu": ["bajad\u00e9r"], "fa": ["\u0631\u0642\u0627\u0635\u0647\u0654 \u0647\u0646\u062f\u06cc"], "pl": ["bajadera"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bajader", "primary": true}, "kvocienta aro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Troveblas \u0109i-sence anka\u016d \u00abkvocientaro\u00bb (en ), kiun ni ne konsideras bone formita, a\u016d \u00abkvocienta spaco\u00bb (en )."], "primary definition": "(de ekvivalento-rilato) Aro de \u0109iuj \u011diaj ekvivalento-klasoj.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0430\u043a\u0442\u043e\u0440-\u043c\u043d\u043e\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["ensemble quotient"], "en": ["quotient set"], "de": ["Quotientmenge"], "it": ["insieme quoziente"], "pl": ["iloraz (zbioru przez relacj\u0119 r\u00f3wnowa\u017cno\u015bci)", "przestrze\u0144 ilorazowa"]}, "examples": [["la kvocientan aron de rilato R en E oni signas per E/R", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ar", "primary": false}, "intrigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Ruze aran\u011di kombinon por sukcesigi a\u016d malsukcesigi aferon.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0442\u0440\u044b\u0433\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["intriguer (comploter)", "comploter", "man\u0153uvrer (intriguer)", "magouiller"], "en": ["intrigue", "plot", "scheme"], "nl": ["intrigeren", "konkelen"], "pt": ["intrigar", "enredar", "tecer intrigas"], "ru": ["\u0438\u043d\u0442\u0440\u0438\u0433\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["intrigieren"], "hu": ["intrik\u00e1l", "\u00e1rm\u00e1nykodik", "fondorkodik", "\u00e1sk\u00e1l\u00f3dik"], "es": ["intrigar"]}, "examples": [["intrigi por ricevi oficon, postenon", null], ["intrigi por, kontra\u016d iu", null]], "subdefinitions": []}], "root": "intrig", "primary": true}, "intrigo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ruza agado por sukcesigi a\u016d ne aferon.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0442\u0440\u0438\u0433\u0430"], "fr": ["intrigue (complot)", "cabale (complot)", "complot", "man\u0153uvre (intrigue)", "magouille"], "en": ["intrigue", "plot", "scheme"], "nl": ["intrige"], "pt": ["intriga"], "be": ["\u0456\u043d\u0442\u0440\u044b\u0433\u0430"], "de": ["Intrige"], "hu": ["cselsz\u00f6v\u00e9s", "\u00e1rm\u00e1ny", "fondorlat"], "es": ["intriga"]}, "examples": [["en politikaj aferoj pli ofte sukcesas intrigoj ol meritoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sinsekvo da implika\u0135oj, kiuj formas la bazon de teatra verko a\u016d romano.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0442\u0440\u0438\u0433\u0430"], "fr": ["intrigue (d'une \u0153uvre)"], "en": ["plot (of a novel, play)", "plotline (of a novel, play)", "story (of a novel, play)"], "pt": ["enredo"], "hu": ["bonyodalom (pl. dr\u00e1m\u00e1\u00e9)"]}, "examples": [["simpla, malsimpla intrigo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: \u0108u vere \u0109i tiu senco ekzistas en Esperanto? Mi dubas."], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0442\u0440\u0438\u0436\u043a\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "intrig", "primary": false}, "pilolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Medikamento sub formo de glutebla buleto.", "translations": {"be": ["\u043f\u0456\u043b\u044e\u043b\u044f"], "fr": ["pilule"], "en": ["pill"], "nl": ["pil"], "pt": ["p\u00edlula"], "ru": ["\u043f\u0438\u043b\u044e\u043b\u044f"], "ca": ["p\u00edndola"], "de": ["Pille", "Tablette"], "hu": ["pirula", "labdacs"], "bg": ["\u0442\u0430\u0431\u043b\u0435\u0442\u043a\u0430", "\u0445\u0430\u043f\u0447\u0435"], "es": ["p\u00edldora"], "br": ["pilulenn"], "pl": ["pigu\u0142ka", "tabletka"]}, "examples": [["ni devas gluti la maldol\u0109an pilolon", null], ["tiun noktmezon enlite, sentante doloron en la brusto, li metis du pilolojn sub la langon", "David Curtis, Koratako, Monato, jaro 2002a, numero 1a, p. 28-34a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pilol", "primary": true}, "lerteco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kapablo por rapide, facile, celtrafe fari ion.", "translations": {"ru": ["\u043b\u043e\u0432\u043a\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0441\u043d\u043e\u0440\u043e\u0432\u043a\u0430", "\u0443\u043c\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0438\u0441\u043a\u0443\u0441\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043c\u0430\u0441\u0442\u0435\u0440\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["adresse (habilet\u00e9)", "agilit\u00e9", "habilet\u00e9"], "de": ["geschickt"]}, "examples": [["kun lerteco de l' kato glitas li sur kornicoj", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "lert", "primary": false}, "ki\u0109a": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konforma al ki\u0109o.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0438\u0442\u0447\u0435\u0432\u044b\u0439", "\u0431\u0435\u0437\u0432\u043a\u0443\u0441\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["kitsch (adj.)"], "de": ["kitschig"], "nl": ["kitscherig"], "pl": ["kiczowaty"]}, "examples": [["tamen (e\u0109 se \u015dajnas ki\u0109a) mi donus mian vivon por dek tieaj lokoj, kelkaj uloj, havenoj, pinarbaroj", "J. E. Pacheco, trad. J. J. Schmitter, \u015ctatperfido, Flor' kaj kanto. - Meksika Esperanto-Federacio, 1998"], ["la \u0135urnalisto priskribis la konkurson kiel \u00abtiel sen\u0109arma kaj ki\u0109a kiel Esperanto\u00bb", "Eriketo, sen\u0109arma kaj ki\u0109a?, [blogo], 2006-05-19"]], "subdefinitions": []}], "root": "ki\u0109", "primary": false}, "ki\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stilo kun troigitaj imitoj de klasika\u0135oj, bombasta, tro brila, produktata je malalta kosto por amaskonsumo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0438\u0447"], "fr": ["kitsch (subst.)"], "bg": ["\u043a\u0438\u0447"], "nl": ["kitsch"], "de": ["Kitsch (Stil)"], "pl": ["kicz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ki\u0109", "primary": true}, "Krucolevo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unu el la kristanaj dekduopaj festoj, dedi\u0109ita al la rememoro pri retrovo de la kruco sur kiu Jesuo suferis la krucumon (festata la 14an de septembro).", "translations": {"el": ["\u038e\u03c8\u03c9\u03c3\u03b9\u03c2 \u03c4\u03bf\u03cd \u03a4\u03b9\u03bc\u03af\u03bf\u03c5 \u03a3\u03c4\u03b1\u03c5\u03c1\u03bf\u03cd"], "fr": ["Exaltation de la Croix"], "de": ["Kreuzerh\u00f6hung"], "ru": ["\u041a\u0440\u0435\u0441\u0442\u043e\u0432\u043e\u0437\u0434\u0432\u0438\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kruc", "primary": false}, "frostujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cranko en kiu regas konstanta frosta temperaturo, kaj en kiu oni povas konservi man\u011da\u0135ojn kaj trinka\u0135ojn dum pluraj monatoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0440\u0430\u0437\u0456\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "nl": ["diepvriezer"], "pt": ["freezer"], "ru": ["\u043c\u043e\u0440\u043e\u0437\u0438\u043b\u044c\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Gefrierschrank"], "pl": ["zamra\u017carka"], "hu": ["fagyaszt\u00f3szekr\u00e9ny", "m\u00e9lyh\u0171t\u0151szekr\u00e9ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "frost", "primary": false}, "altmaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu fazo de fluso, kiam la akvo atingas la plej altan nivelon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u043d\u0430\u044f \u0432\u043e\u0434\u0430"], "fr": ["mar\u00e9e haute"], "en": ["high tide"], "nl": ["hoge tij"], "ca": ["marea alta"], "de": ["Hochwasser"], "hu": ["dag\u00e1ly"], "br": ["uhelvor"], "es": ["marea alta, pleamar"]}, "examples": [["estas en ili ondado \u2015 kaj anka\u016d malfluso kaj altmaro \u2015 kaj en iliaj pensmanieroj kaj en iliaj sentoj", "H. Ibsen, trad. Odd Tangerud, La sinjorino el la maro"], ["mi reiris al la nordorienta marbordo, formetis la surtuton, \u015duojn kaj \u015dtrumpojn, kaj eniris la maron je duonhoro anta\u016d altmaro", "J. Swift, tr. M. Inman: Gulivero en Liliputo. ISBN 91-7303-178-X. \u0108ap. 5a, p. 43a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mar", "primary": false}, "alilando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043c\u0435\u0436\u0436\u0430"], "fr": ["\u00e9tranger (subst., pays \u00e9trangers)"], "nl": ["buitenland"], "br": ["arallvro (ak..)"], "ru": ["\u0437\u0430\u0433\u0440\u0430\u043d\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Ausland"], "hu": ["k\u00fclf\u00f6ld"]}, "examples": [["li vivis multajn jarojn en la alilando", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, la porcio da glacia\u0135o"]], "subdefinitions": []}], "root": "land", "primary": false}, "fil\u0109jo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karesvorto por filo.", "translations": {"fr": ["fiston"], "nl": ["jongen (=zoon)"], "pl": ["synek", "synu\u015b"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109j", "primary": false}, "sekurigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi sekura (iun a\u016d ion).", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0435\u0437\u043e\u043f\u0430\u0441\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["mettre en s\u00fbret\u00e9", "rendre s\u00fbr", "s\u00e9curiser(rendre s\u00fbr)", "mettere in sicurezza", "rendere sicuro", "mettere al sicuro"], "de": ["sichern", "absichern", "sch\u00fctzen"], "hu": ["biztos\u00edt (vesz\u00e9lytelen\u00edt)", "biztons\u00e1goss\u00e1 tesz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sekur", "primary": false}, "pekulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu pekadas.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u044d\u0448\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["p\u00eacheur (rel.)"], "de": ["S\u00fcnder"], "br": ["pec'her"], "hu": ["b\u0171n\u00f6s"]}, "examples": [["\u0109iuj impostistoj kaj pekuloj alproksimi\u011dis al li, por a\u016dskulti lin", "La Nova Testamento, S. Luko 15:1"], ["e\u0109 inter piuloj ne mankas pekuloj", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "pek", "primary": false}, "neceseja se\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Neceseja instala\u0135o por feki a\u016d urini, ordinare kun akvo\u015dprucigilo por elpeli la ekskrementojn.", "translations": {"hu": ["v\u00e9c\u00e9kagyl\u00f3"], "be": ["\u0443\u043d\u0456\u0442\u0430\u0437"], "fr": ["cuvette de toilettes"], "en": ["toilet seat", "toilet bowl"], "ru": ["\u0443\u043d\u0438\u0442\u0430\u0437"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "neces", "primary": false}, "publika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al publiko.", "translations": {"be": ["\u043f\u0443\u0431\u043b\u0456\u0447\u043d\u044b", "\u0433\u0440\u0430\u043c\u0430\u0434\u0437\u043a\u0456"], "nl": ["publiek"], "ru": ["\u043e\u0431\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0443\u0431\u043b\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["\u00f6ffentlich"], "tp": ["kulupu"], "hu": ["ny\u00edlt", "nyilv\u00e1nos"], "cs": ["ve\u0159ejn\u00fd"]}, "examples": [["la publika opinio estis tute alia ol la oficiala", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Unu sama afero tute bone povas esti kaj privata, kaj publika: ekzistas multege da privataj entreprenoj kiuj disponigas siajn servojn al la publiko (ekz-e privata restoracio, teatro, \u015doseo, avia kompanio kaj tiel plu)."], "primary definition": "Nefermita, disponebla al la tuta publiko.", "translations": {"hu": ["nyilv\u00e1nos", "publikus"]}, "examples": [["publika transporto, biblioteko, promenejo", null], ["publika sekreto", "Fabeloj, volumo 1, Galo\u015doj de feli\u0109o (4)"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Okazanta malka\u015de anta\u016d la publiko, tiel ke \u0109iu povas \u011din observi.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0443\u0431\u043b\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u043e\u0442\u043a\u0440\u044b\u0442\u044b\u0439", "\u0433\u043b\u0430\u0441\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["ny\u00edlt"]}, "examples": [["publika kunsido de la Akademio", null], ["ju laboro pli publika, des pli granda la kritiko", "Proverbaro esperanta"], ["la tuta publika historio de la lingvo, t.e. de kiam mi malka\u015de eliris kun \u011di", "Z"], ["publika debato", null], ["mi estis tro juna por eliri publike kun mia laboro", "Z"], ["publika letero", null], ["publika tago en oficejo", null], ["kiam aperis publike la libro", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: \u0108i tiun sencon, etimologian kaj francan, mi opinias evitinda kaj mal\u0109efa en Esperanto (kaj en la moderna uzado internacia). \u00abPublika\u00bb kontrastas ne nur kun \u00abprivata\u00bb, sed anka\u016d kun la \u00ab\u015dtat(ism)a\u00bb, komparu \u00abpublika sekreto\u00bb \u2015 \u00ab\u015dtata sekreto\u00bb, \u00abpublika televido\u00bb \u2015 \u00ab\u015dtata televido\u00bb, \u00abpublika opinio\u00bb \u2015 \u00aboficiala pozicio\u00bb kaj tiel plu."], "primary definition": "Rilata al tuta nacio.", "translations": {}, "examples": [["publikaj aferoj", null], ["publika funkciulo, deprunto, a\u016dtoritato", null]], "subdefinitions": []}], "root": "publik", "primary": false}, "naftokondukilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kondukilo por nafto.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0444\u0442\u0435\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u0434"], "fr": ["conduite de p\u00e9trole", "ol\u00e9oduc", "pipe-line"], "hu": ["olajvezet\u00e9k"]}, "examples": [["la ukraina registaro aprobis la interkonsenton kun Pollando pri utiligo de la ukraina naftokondukilo Odessa-Brody kaj \u011dia segmento \u011dis P\u0142ock", "Pola-ukraina interkonsento pri la naftokondukilo Odessa-P\u0142ock Pola Radio"]], "subdefinitions": []}], "root": "konduk", "primary": false}, "antropologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri la homo, subfako de la biologio.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0442\u0440\u0430\u043f\u0430\u043b\u0451\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["anthropologie"], "bg": ["\u0430\u043d\u0442\u0440\u043e\u043f\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "ru": ["\u0430\u043d\u0442\u0440\u043e\u043f\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "de": ["Anthropologie"], "hu": ["embertan", "antropol\u00f3gia"], "sk": ["antropol\u00f3gia"], "en": ["anthropology"], "es": ["antropolog\u00eda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "antropologi", "primary": true}, "hemerokalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0430\u0441\u043e\u0434\u043d\u0435\u0432", "\u043b\u0438\u043b\u0435\u0439\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["h\u00e9m\u00e9rocalle"], "nl": ["daglelie"], "pt": ["hemerocale"], "de": ["Taglilie"], "hu": ["s\u00e1sliliom"]}, "examples": [["hemerokalo ne nur estas dekoracia planto, sed anka\u016d \u011dia florbutono estas man\u011debla", "\u0108ina Radio Internacia, Panjo estas plej amata..., 2004-05-07"]], "subdefinitions": []}], "root": "hemerokal", "primary": true}, "bradipo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Centr-Amerika kaj Sud-Amerika mamulo (Bradypus), kiu pendas de arbobran\u0109oj per la hokaj ungegoj de siaj tre longaj dufingraj a\u016d trifingraj membroj, kaj sin movas tre malrapide.", "translations": {"fr": ["bradype", "a\u00ef", "paresseux (bradype)"], "de": ["Dreifinger-Faultier"], "en": ["three-toed sloth"], "pl": ["leniwiec"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bradip", "primary": true}, "naftoputo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Profunda kaj relative mallar\u011da puto borita por ekstrakti nafton el sub la tero.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0444\u0442\u044f\u043d\u0430\u044f \u0441\u043a\u0432\u0430\u0436\u0438\u043d\u0430"], "fr": ["puits de p\u00e9trole"], "en": ["oil well"], "nl": ["boorput"], "fa": ["\u0686\u0627\u0647 \u0646\u0641\u062a"], "de": ["\u00d6lquelle"], "hu": ["olajk\u00fat", "k\u0151olajk\u00fat"]}, "examples": [["tiuj rezervoj ekspluati\u011dis intense per granda nombro da naftoputoj", "Fatmir Shehu: La albana nafto kaj \u011diaj perspektivoj, Monatojaro 1997a, n-ro 5a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "naft", "primary": false}, "izoterma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta la saman meznombran temperaturon.", "translations": {"be": ["\u0456\u0437\u0430\u0442\u044d\u0440\u043c\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["isotherme (adj.)", "isothermique"], "nl": ["isothermisch"], "pt": ["isot\u00e9rmico (adj.)"], "ru": ["\u0438\u0437\u043e\u0442\u0435\u0440\u043c\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["isothermisch", "isotherm"], "hu": ["izoterm", "izotermikus"], "es": ["isotermo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Pasanta tra \u0109iuj lokoj de la tero, kiuj havas la saman meznombran temperaturon.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "izoterm", "primary": true}, "izotermo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Izoterma linio.", "translations": {"be": ["\u0456\u0437\u0430\u0442\u044d\u0440\u043c\u0430"], "fr": ["isotherme (subst.)"], "en": ["isotherm"], "pt": ["isoterma"], "ru": ["\u0438\u0437\u043e\u0442\u0435\u0440\u043c\u0430"], "de": ["Isotherme"], "hu": ["izoterma"], "es": ["isoterma"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "izoterm", "primary": false}, "epikura": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta la doktrinon de Epikuro.", "translations": {"be": ["\u044d\u043f\u0456\u043a\u0443\u0440\u044d\u0439\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["\u00e9picurien (adj.)"], "en": ["epicurean"], "nl": ["epicurisch"], "pt": ["de Epicuro"], "ru": ["\u044d\u043f\u0438\u043a\u0443\u0440\u0435\u0439\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["epikureisch"], "hu": ["epikureus", "epikuroszi"], "pl": ["epikurejski"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Epikur", "primary": false}, "kabalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komplika kaj enigma doktrino.", "translations": {"fi": ["(kuv.) salaoppi"], "nl": ["kabbala"]}, "examples": [["li faris al si el la \u0109asado kabalon a\u016d anta\u016ddiran rimedon", "La Faraono, volumo 1\u0109ap. 16"], ["senditoj de la Babela pastraro vendis ringojn \u0109iuspecajn kun kabalaj surskriboj", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 2"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["kabbala"]}, "examples": [["la kabalo influas ankora\u016d la judan ideologion, kulturon kaj religion, precipe post \u011dia revivigo fare de la usonano M.M. Kaplan post 1920", "http://members.tripod.com/persone/NEWAGE/terminaro.html"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["intrige (ontr.)", "valstrik (ontr.)", "arglist (ontr.)"]}, "examples": [["\u041a\u0430\u0431\u0430\u043b\u0430 \u0441\u0432\u044f\u0442\u043e\u0448 (\"La kabalo de bigotuloj\", teatra\u0135o, 1936)", "Mi\u0125ail Bulgakov Vikipedio"], ["\u0109u Kabila-kabalo?", "Z.N. Zola \u0108u Kabila-kabalo? Monato"]], "subdefinitions": []}], "root": "Kabal", "primary": false}, "hipotro\u0125oido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u043f\u0430\u0442\u0440\u0430\u0445\u043e\u0456\u0434\u0430"], "fr": ["hypotrocho\u00efde"], "en": ["hypotrochoid"], "nl": ["hypotrochoide"], "pt": ["hipocicl\u00f3ide", "hipotroc\u00f3ide"], "ru": ["\u0433\u0438\u043f\u043e\u0442\u0440\u043e\u0445\u043e\u0438\u0434\u0430"], "de": ["Hypotrochoide"], "it": ["ipotrocoide"], "hu": ["hipotrochoid"], "pl": ["hipotrochoida"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hipotro\u0125oid", "primary": true}, "paseo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u043d\u0443\u043b\u0430\u0435", "\u043c\u0456\u043d\u0443\u045e\u0448\u0447\u044b\u043d\u0430"], "fr": ["pass\u00e9 (subst.)"], "nl": ["verleden (zeldz.)"], "pt": ["passado"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0448\u043b\u043e\u0435", "\u0431\u044b\u043b\u043e\u0435", "\u043c\u0438\u043d\u0443\u0432\u0448\u0435\u0435"], "hu": ["m\u00falt"]}, "examples": [["dum kontemplado pri paseo li ignoris la stratan gajon", "Shi Chengtai, La kompensa kiso, Monato, jaro 1995a, numero 6a, p. 27a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pase", "primary": true}, "brazila nukso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nukso de brazilnuksarbo entenanta plurajn man\u011deblajn semojn, el kiuj oni anka\u016d elpremas oleon.", "translations": {"fr": ["noix d'Amazonie", "noix du br\u00e9sil"], "de": ["Paranuss"], "nl": ["paranoot"], "sv": ["paran\u00f6t"]}, "examples": [["trovi\u011dis priskribo egale \u011dusta kaj klara, \u00bbBrazilaj Nuksoj, Plej Bonaj, 4 pencoj por funto.\u201d", "G. K. Chesterton, trad. C. Bean, La Naiveco de Pastro Brown, Esperanto Publishing Co., 1937"]], "subdefinitions": []}], "root": "nuks", "primary": false}, "\u0109efpunkto geografia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La kvar gravaj punktoj de la horizonto: Nordo, Sudo, Oriento, Okcidento.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u044b \u0441\u0432\u0435\u0442\u0430"], "fr": ["point cardinal"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "punkt", "primary": false}, "endivio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de cikorio (Cichorium endivia), uzata kiel salato.", "translations": {"ru": ["\u044d\u043d\u0434\u0438\u0432\u0438\u0439"], "fr": ["endive"], "bg": ["\u0435\u043d\u0434\u0438\u0432\u0438\u044f"], "nl": ["andijvie"], "pt": ["end\u00edvia", "almeir\u00e3o", "chic\u00f3ria", "escarola"], "ca": ["end\u00edvia"], "de": ["Endivie"], "en": ["endive"], "es": ["endibia"], "pl": ["endywia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "endivi", "primary": true}, "nekropsia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al nekropsio.", "translations": {"de": ["bei der Obduktion", "aus der Obduktion"], "hu": ["boncol\u00e1si"]}, "examples": [["nekropsiaj konstatoj", "Wim M. A. De Smet: Gigantoj sur strandoj, Monatojaro 1998a, numero 11a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "nekropsi", "primary": false}, "nekropsio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esplora dissekco de kadavro.", "translations": {"be": ["\u0440\u043e\u0441\u043f\u0430\u043b\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["autopsie"], "en": ["autopsy", "necropsy"], "nl": ["sectie", "dissectie", "necropsie", "lijkschouwing"], "pt": ["aut\u00f3psia", "necropsia", "necroscopia"], "ru": ["\u0432\u0441\u043a\u0440\u044b\u0442\u0438\u0435 (\u043f\u043e\u0441\u043c\u0435\u0440\u0442\u043d\u043e\u0435)"], "de": ["Nekropsie", "Obduktion"], "hu": ["boncol\u00e1s"], "fa": ["\u06a9\u0627\u0644\u0628\u062f\u0634\u06a9\u0627\u0641\u06cc", "\u06a9\u0627\u0644\u0628\u062f\u06af\u0634\u0627\u06cc\u06cc"], "pl": ["sekcja zw\u0142ok"], "el": ["\u03bd\u03b5\u03ba\u03c1\u03bf\u03c8\u03af\u03b1"], "es": ["autopsia", "necropsia"]}, "examples": [["nekropsio evidentigis, ke li jam estis mortinta anta\u016d la infanoj", "Guido Van Damme: Tagluma ko\u015dmaro, Monatojaro 1996a, numero 11a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "nekropsi", "primary": true}, "kompato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sento de kompatanto.", "translations": {"be": ["\u0436\u0430\u043b\u044c", "\u0441\u043f\u0430\u0433\u0430\u0434\u0430", "\u0441\u043f\u0430\u0447\u0443\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["compassion", "apitoiement", "attendrissement (apitoiement)", "commis\u00e9ration", "piti\u00e9", "sympathie (compassion)"], "en": ["compassion", "mercy", "pity", "sympathy"], "nl": ["medelijden", "compassie"], "ru": ["\u0436\u0430\u043b\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u0436\u0430\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0441\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u0434\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u0441\u043e\u0447\u0443\u0432\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435"], "de": ["Mitleid", "Erbarmen"], "hu": ["sz\u00e1nalom", "k\u00f6ny\u00f6r\u00fclet", "sajn\u00e1lat"]}, "examples": [["mi ne volas baton, mi ne volas kompaton", "Proverbaro esperanta"], ["eksenti kompaton al iu", "Z"], ["granda kompato moligis ilian koron", null], ["rideto de kompato", "Z"], ["kompatplena Dio! donu Vi al \u015di la tomban ripozon, kiun mi ne povis havigi al \u015di!", "Fabeloj, volumo 3Historio"], ["li do aliris, unu post alia, la personojn, pri kies sinteno li dubis, proponante al ili siajn fruktojn, la\u016d la sama plenda, kompatveka maniero", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 14"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompat", "primary": false}, "tomismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doktrinaro de Tomaso el Akvino, esence konsistanta en adapto de la filozofio de Aristotelo al la kristanismaj dogmoj.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043c\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["thomisme"], "nl": ["thomisme"], "pt": ["tomismo"], "ru": ["\u0442\u043e\u043c\u0438\u0437\u043c"], "ca": ["tomisme"], "hu": ["tomizmus"], "es": ["tomismo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Doktrinaro apogita sur tiu de Tomaso.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tomism", "primary": true}, "kompati": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senti kortu\u015don pro ies malfeli\u0109o kaj deziron \u011din malakrigi.", "translations": {"be": ["\u0448\u043a\u0430\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u043f\u0430\u0433\u0430\u0434\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u043f\u0430\u0447\u0443\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["plaindre (avoir de la compassion)", "s'apitoyer (de, sur)", "s'attendrir (sur)", "avoir de la compassion (pour)", "compatir (\u00e0)", "avoir piti\u00e9 (de)"], "en": ["pity", "have compassion for", "feel compassion for", "have pity for", "have mercy on", "be sorry for", "commiserate with"], "nl": ["medelijden hebben met", "compassie hebben met"], "pt": ["compadecer-se", "lastimar", "ter compaix\u00e3o", "apiedar-se de", "condoer-se de"], "ru": ["\u0436\u0430\u043b\u0435\u0442\u044c (\u043a\u043e\u0433\u043e-\u043b.)", "\u0441\u043e\u0447\u0443\u0432\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["bemitleiden", "bedauern", "Mitleid haben"], "hu": ["megsz\u00e1n", "sajn\u00e1l"]}, "examples": [["kompati iun, al iu, ies doloron", null], ["pli feli\u0109a estas martelo insultata, ol amboso kompatata", "Proverbaro esperanta"], ["virtulo kompatas la vivon de sia bruto", "La Malnova TestamentoSentencoj 12:10"], ["Mi etendas Mian manon sur vin kaj pereigas vin Mi laci\u011dis de kompatado", "La Malnova TestamentoJeremia 15:6"], ["ne trovi\u011du kompatanto por liaj orfoj", "La Malnova TestamentoPsalmaro 109:12"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompat", "primary": true}, "grimpiga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karakterizas vojon, kiu devigas la vojirantojn grimpi.", "translations": {"nl": ["klimmend"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grimp", "primary": false}, "kompata": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Montranta kompaton, rilata al kompato.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0447\u0443\u0432\u0441\u0442\u0432\u0443\u044e\u0449\u0438\u0439", "\u0441\u043e\u0447\u0443\u0432\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u0434\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["compatissant", "bon (montrant la compassion)", "bienveillant", "de compassion", "humain (montrant la compassion)"], "nl": ["meewarig", "deelnemend"], "hu": ["sz\u00e1nakoz\u00f3", "sajn\u00e1lkoz\u00f3"]}, "examples": [["mi a\u016ddas kompatajn vortojn de virino, kiun mi tiel longe kaj tiel pasie amas", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo EsperantoArturo"], ["vidante tiujn eluzitajn mantelojn kaj tiujn viza\u011dojn, mizerajn de malsato, denove mi spertis kvaza\u016d kompatan senton", "H. Sienkiewicz trad. L. Zamenhof Quo vadis? \u0109ap. 28"], ["mi ne toleras, se knabo kompate min rigardas", "trad. K. Bein Internacia Krestomatio Patro"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompat", "primary": false}, "ne\u011dblovado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ventego kun ne\u011do.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0442\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["blizzard", "temp\u00eate de neige"], "nl": ["sneeuwstorm"], "be": ["\u0437\u0430\u0432\u0456\u0440\u0443\u0445\u0430", "\u0437\u0430\u0432\u0435\u044f", "\u0437\u0430\u043c\u0435\u0446\u044c", "\u043c\u044f\u0446\u0435\u043b\u0456\u0446\u0430"], "it": ["tormenta"], "hu": ["h\u00f3f\u00fav\u00e1s"], "fa": ["\u0628\u0648\u0631\u0627\u0646", "\u062a\u0648\u0641\u0627\u0646 \u0628\u0631\u0641"], "he": ["\u05e1\u05d5\u05e4\u05ea \u05e9\u05dc\u05d2\u05d9\u05dd"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ne\u011d", "primary": false}, "ekzistadismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doktrino, la\u016d kiu la homo, kies ekzisto estas komence preska\u016d nur metafizika, kreas sin mem per la elekto inter la diversaj eblaj agoj kaj per la plenumado de tiuj agoj.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0437\u044b\u0441\u0442\u044d\u043d\u0446\u044b\u044f\u043b\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["existentialisme"], "pt": ["existencialismo"], "ru": ["\u044d\u043a\u0437\u0438\u0441\u0442\u0435\u043d\u0446\u0438\u0430\u043b\u0438\u0437\u043c"], "es": ["existencialismo"], "pl": ["egzystencjalizm"]}, "examples": [["por tiu skolo, ekzisto anta\u016das esencon", null], ["liaj poemoj montras idearojn de ekzistisma literaturo", "A. Banhatti, Diras Tuka, [vidita en 2007-03]"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekzist", "primary": false}, "mal\u0109efa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne \u0109efa, duaranga, a\u016d e\u0109 malgrava.", "translations": {"fr": ["mineur (moins important)"], "it": ["accessorio (meno importante - agg.)"], "pl": ["podrz\u0119dny", "podw\u0142adny", "drugorz\u0119dny"]}, "examples": [["la cezuro, kiu difinas, kie devas fini\u011di vorto meze de verso, havas en la greka poezio tute mal\u0109efan signifon", "K. Kalocsay, La klasika metriko kaj Esperanto, Nica Literatura Revuo, 1959-05 \u011dis 06, numero 4/5, p. 164-171a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ef", "primary": false}, "trivi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["user"]}, "examples": [["sub ni estas trivita kaj malpura littuko", "B. Vaha, Adolesko, 1987"], ["la mort' ne estus tamen fin', / ni plu memore vivus, / \u0109ar nur forges' mortigus nin / kaj nian vivon trivus", "Cezar, Vivo kaj amo, [vidita en 2010]"]], "subdefinitions": []}], "root": "triv", "primary": true}, "eta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda, malintensa.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0431\u043e\u043b\u044c\u0448\u043e\u0439", "\u043c\u0435\u043b\u043a\u0438\u0439", "\u0441\u043b\u0430\u0431\u044b\u0439"], "fr": ["petit (adj.)"], "en": ["tiny"], "pt": ["pequeno"], "de": ["klein"], "tp": ["lili"], "hu": ["kis", "kicsi", "kicsiny"], "cs": ["drobn\u00fd", "malink\u00fd"], "pl": ["ma\u0142y", "malutki", "drobny", "tyci"]}, "examples": [["granda nubo, eta pluvo", "Proverbaro esperanta"], ["la plej etaj detaloj", null], ["etaj partumoj", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "et", "primary": true}, "deklinacii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Eldiri la kazaron de iu vorto.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u043b\u0430\u043d\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9cliner"], "en": ["decline"], "nl": ["verbuigen (taalk.)"], "ru": ["\u0441\u043a\u043b\u043e\u043d\u044f\u0442\u044c"], "de": ["durchdeklinieren"], "hu": ["ragoz (n\u00e9vsz\u00f3t)"], "sk": ["sklo\u0148ova\u0165"], "es": ["declinar"], "pl": ["odmienia\u0107 przez przypadki", "m\u00f3wi\u0107 deklinacj\u0119 s\u0142owa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "deklinaci", "primary": false}, "kontoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Oficejo, kiu peras al klientoj la servojn de komerca, industria kompanio.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0442\u043e\u0440\u0430", "\u043a\u0430\u043d\u0446\u044b\u043b\u044f\u0440\u044b\u044f", "\u0431\u044e\u0440\u043e"], "fr": ["comptoir", "succursale"], "en": ["countinghouse", "bureau", "accounting office"], "nl": ["kantoor"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0442\u043e\u0440\u0430", "\u043a\u0430\u043d\u0446\u0435\u043b\u044f\u0440\u0438\u044f"], "de": ["Handelskontor", "Fabrikb\u00fcro", "B\u00fcro"], "sv": ["kontor"], "hu": ["iroda"]}, "examples": [["la kontoro de la fabriko", null], ["en sabato \u2013 tre maloportune, \u0109ar \u0109iuj kontoroj kaj anka\u016d informejoj estas fermitaj", "nikst, Adresoj de Ortodoksa eklezio en RU/USA, soc.culture.esperanto, 1996-02-13"]], "subdefinitions": []}], "root": "kontor", "primary": true}, "pufa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cvelita.", "translations": {"be": ["\u043f\u0443\u043b\u044c\u0445\u043d\u044b", "\u043d\u0430\u0434\u0437\u044c\u043c\u0443\u0442\u044b"], "en": ["puffed", "puffy", "stuffed", "padded"], "nl": ["pofferig", "opgezwollen"], "pt": ["fofo", "inflado"], "ru": ["\u043d\u0430\u0434\u0443\u0442\u044b\u0439", "\u0432\u0437\u0434\u0443\u0442\u044b\u0439", "\u043f\u0443\u0445\u043b\u044b\u0439"], "de": ["bauschig"], "hu": ["buggyos", "puffadt", "puf\u00f3k"], "pl": ["wzd\u0119ty", "wyd\u0119ty", "spuchni\u0119ty", "wypchany"]}, "examples": [["pufaj vangoj, paka\u0135oj", null], ["vaste pufita kamizolo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "puf", "primary": false}, "deklinacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro de la modifoj, kiujn en kelkaj lingvoj ricevas substantivo, pronomo a\u016d adjektivo la\u016d \u011dia sekso (genro), nombro kaj gramatika rolo; kazaro.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u043b\u0430\u043d\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["d\u00e9clinaison"], "en": ["declension"], "nl": ["verbuiging", "declinatie", "vormverandering (taalk.)"], "pt": ["declina\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0441\u043a\u043b\u043e\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Deklination", "Beugung"], "hu": ["n\u00e9vsz\u00f3ragoz\u00e1s", "deklin\u00e1ci\u00f3"], "sk": ["p\u00e1d (gramatick\u00fd)"], "es": ["declinaci\u00f3n"], "pl": ["deklinacja", "odmiana przez przypadki"]}, "examples": [["esp-o havas dukazan, kaj latino seskazan deklinacion", null]], "subdefinitions": []}], "root": "deklinaci", "primary": true}, "teologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metoda studo pri Dio kaj diaj aferoj.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u0430\u043b\u0451\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["th\u00e9ologie"], "en": ["theology"], "nl": ["teologie"], "pt": ["teologia"], "ru": ["\u0442\u0435\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "hu": ["hittudom\u00e1ny", "teol\u00f3gia"], "pl": ["teologia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "teologi", "primary": true}, "epigramo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre mallonga poemo esprimanta satiran kritikon.", "translations": {"be": ["\u044d\u043f\u0456\u0433\u0440\u0430\u043c\u0430"], "fr": ["\u00e9pigramme"], "en": ["epigram"], "pt": ["epigrama"], "ru": ["\u044d\u043f\u0438\u0433\u0440\u0430\u043c\u043c\u0430"], "ca": ["epigrama"], "de": ["Sinngedicht", "Spottgedicht", "Epigramm"], "hu": ["epigramma"], "fa": ["\u0647\u062c\u0648\u0646\u0627\u0645\u0647", "\u0647\u062c\u0648\u06cc\u0647"], "es": ["epigrama"], "pl": ["fraszka", "epigram"]}, "examples": [["T\u00e1rkony regis la soneton petrarkan kaj la iom epigraman mallongan poemon", "Ne nur leteroj de plum-amikoj, esperanta poezio: mirakla rikolto"]], "subdefinitions": []}], "root": "epigram", "primary": true}, "funikularo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Transportilo konsistanta el veturilo tirata de kablo, uzata normale por suriro de kruta\u0135oj. Tipo de kablovojo.", "translations": {"pl": ["kolejka linowa (szynowa)", "kolejka g\u00f3rska (szynowa)", "wyci\u0105g"], "nl": ["kabelspoorweg"], "it": ["funicolare"], "pt": ["funicular"], "hu": ["sikl\u00f3(j\u00e1rm\u0171)"]}, "examples": [["Efektive multaj funikularoj havas nur unu relparon kun preterpasejo en la mezo", "Vikipedio, Funikularo"]], "subdefinitions": []}], "root": "funikular", "primary": true}, "kvarco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pura siliko.", "translations": {"be": ["\u043a\u0432\u0430\u0440\u0446"], "en": ["quartz"], "nl": ["kwarts"], "pt": ["quartzo"], "ru": ["\u043a\u0432\u0430\u0440\u0446"], "de": ["Quarz", "Kiesels\u00e4ure"], "hu": ["kvarc"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kvarc", "primary": true}, "silvio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio silviedoj (Sylvia), kampobirdo agrable kantanta.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u043b\u0430\u0441\u044f\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["fauvette"], "en": ["warbler"], "nl": ["grasmussen"], "ru": ["\u0441\u043b\u0430\u0432\u043a\u0430"], "de": ["Grasm\u00fccke"], "sv": ["s\u00e5ngf\u00e5gel"], "hu": ["posz\u00e1ta"], "cs": ["p\u011bnice"], "pl": ["pokrzewka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "silvi", "primary": true}, "vendimposto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Imposto surbaze de la vendoprezo je la vendo al konsumanto. Vendo-imposto, spezoimposto.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u043b\u043e\u0433 \u0441 \u043f\u0440\u043e\u0434\u0430\u0436"], "en": ["sales tax", "turnover tax"], "nl": ["omzetbelasting"], "pt": ["imposto sobre circula\u00e7\u00e3o de mercadoria, ICM"], "de": ["Umsatzsteuer", "USt", "Warenumsatzsteuer"], "hu": ["forgalmi ad\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "impost", "primary": false}, "diferenca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsama.", "translations": {"be": ["\u0440\u043e\u0437\u043d\u044b", "\u0430\u0434\u0440\u043e\u0437\u043d\u044b"], "fr": ["diff\u00e9rent"], "es": ["diferente"], "pl": ["r\u00f3\u017cny", "odmienny", "inny"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b\u0439", "\u043e\u0442\u043b\u0438\u0447\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439\u0441\u044f"]}, "examples": [["li estas tro diferenca je (de, ol) sia frato", null]], "subdefinitions": []}], "root": "diferenc", "primary": false}, "katalizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Reakcio pelata de katalizilo.", "translations": {"fr": ["catalyse"], "de": ["Katalyse"], "nl": ["katalyse"], "hu": ["katal\u00edzis"]}, "examples": [["La vivo estas \u0125emia fenomeno, kies fundamentaj me\u0125anismoj estas polimerizado kaj katalizo", "G. Lagrange, La Vivo, Sennacieca Revuo, 1965"]], "subdefinitions": []}], "root": "kataliz", "primary": false}, "katalizi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Faciligi \u0125emian \u015dan\u011don, ne estante mem \u015dan\u011dita.", "translations": {"fr": ["catalyser"], "de": ["katalysieren"], "nl": ["katalyseren"], "hu": ["kataliz\u00e1l"]}, "examples": [["fruan kernosintezon helpis \u2015 katalizis \u2015 la \u0109eesto de \u015dar\u011doportaj pezaj partikloj", "Don Harlow, Astronomio, 2007-05-26"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Vigligi, instigi.", "translations": {}, "examples": [["la Manifesto de Prago katalizis senteblan pliaktivi\u011don en UEA", "UEA, Lee Chong-yeong ne plu inter ni, Gazetaraj Komunikoj, 2008-07-04"]], "subdefinitions": []}], "root": "kataliz", "primary": true}, "diferenci": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti malsama.", "translations": {"be": ["\u0440\u043e\u0437\u044c\u043d\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u0430\u0434\u0440\u043e\u0437\u044c\u043d\u0456\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["diff\u00e9rer", "\u00eatre diff\u00e9rent"], "en": ["differ"], "pt": ["diferir", "ser diferente"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043b\u0438\u0447\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0440\u0430\u0437\u043d\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043e\u0442\u043b\u0438\u0447\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["abweichen", "sich unterscheiden", "differieren"], "pl": ["r\u00f3\u017cni\u0107 si\u0119", "odr\u00f3\u017cnia\u0107 si\u0119", "wyr\u00f3\u017cnia\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["diferenci de, je iu, per, pri, pro io", null], ["ili forte diferencas inter si per la sa\u011do", "Z"], ["\u0109iuj tiuj projektoj abisme diferencas de Esperanto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "diferenc", "primary": true}, "metaloida": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "De metaloido, el metaloido.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0442\u0430\u043b\u0451\u0456\u0434\u043d\u044b"], "en": ["metalloid"], "nl": ["metallo\u00efde-"], "ru": ["\u043c\u0435\u0442\u0430\u043b\u043b\u043e\u0438\u0434\u043d\u044b\u0439"], "de": ["metalloidisch"], "hu": ["metalloid", "f\u00e9lf\u00e9m"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "metaloid", "primary": false}, "mazdaano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo akceptanta la doktrinon kaj praktikon de mazdaismo.", "translations": {"fa": ["\u0632\u0631\u062a\u0634\u062a\u06cc", "\u0645\u0632\u062f\u0627\u06cc\u06cc"], "fr": ["gu\u00e8bre", "parsi", "mazd\u00e9en (subst.)", "zoroastrien"], "hu": ["Mazda-h\u00edv\u0151"], "ru": ["\u0433\u0435\u0431\u0440", "\u043f\u0430\u0440\u0441", "\u0437\u043e\u0440\u043e\u0430\u0441\u0442\u0440\u0438\u0435\u0446"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mazda", "primary": false}, "diferenco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsameco.", "translations": {"be": ["\u0440\u043e\u0437\u044c\u043d\u0456\u0446\u0430", "\u0430\u0434\u0440\u043e\u0437\u044c\u043d\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["diff\u00e9rence (ce qui distingue)"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043b\u0438\u0447\u0438\u0435", "\u0440\u0430\u0437\u043d\u0438\u0446\u0430"], "tp": ["ante"], "es": ["diferencia"], "cs": ["rozd\u00edl"], "pl": ["r\u00f3\u017cnica", "odmienno\u015b\u0107"]}, "examples": [["oni devas fari diferencon inter amba\u016d okazoj", "Z"], ["malgrava estas la diferenco inter profitemo kaj profitemeco", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rezulto de subtraho.", "translations": {"be": ["\u0440\u043e\u0437\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["diff\u00e9rence (de deux nombres)"], "en": ["difference (in subtraction)"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Differenz (bei der Subtraktion)"], "pl": ["r\u00f3\u017cnica (liczb)"]}, "examples": [["la diferenco inter 10 kaj 6 estas 4", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(de aritmetika progresio) La konstanta diferenco inter \u0109iu termo de \u011di kaj la anta\u016da.", "translations": {"be": ["\u0440\u043e\u0437\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c (\u0430\u0440\u044b\u0442\u043c\u044d\u0442\u044b\u0447\u043d\u0430\u0439 \u043f\u0440\u0430\u0433\u0440\u044d\u0441\u0456\u0456)"], "fr": ["raison (d'une progression arithm\u00e9tique)"], "en": ["difference (of an arithmetic progression)"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c (\u0430\u0440\u0438\u0433\u043c\u0435\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0439 \u043f\u0440\u043e\u0433\u0440\u044d\u0441\u0441\u0438\u0438)"], "de": ["Differenz (einer arithmetischen Progression)"], "pl": ["r\u00f3\u017cnica (ci\u0105gu arytmetycznego)"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(inter aroj E kaj F) Aro, konsistanta el la elementoj de E, kiuj ne apartenas al F.", "translations": {"be": ["\u0440\u043e\u0437\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c (\u043c\u043d\u043e\u0441\u0442\u0432\u0430\u045e)"], "fr": ["diff\u00e9rence (entre les ensembles E et F)"], "en": ["difference (of sets E and F)"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c (\u043c\u043d\u043e\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432 A \u0438 B)"], "de": ["Differenz (von Mengen E und F)"], "pl": ["r\u00f3\u017cnica (zbior\u00f3w)"]}, "examples": [["la diferencon inter E kaj F oni signas per E-F a\u016d E\\F", null], ["la diferenco inter la aro de reeloj kaj tiu de racionaloj estas la aro de neracionaloj", null], ["la diferencon (E\u222aF)\\(E\u2229F) oni nomas simetria diferenco de E kaj F kaj signas per E\u2206F", null]]}]}], "root": "diferenc", "primary": false}, "dra\u015dma\u015dino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ma\u015dino por dra\u015di.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043b\u0430\u0446\u0456\u043b\u043a\u0430"], "fr": ["batteuse (\u00e0 c\u00e9r\u00e9ales)"], "en": ["threshing machine"], "ru": ["\u043c\u043e\u043b\u043e\u0442\u0438\u043b\u043a\u0430"], "de": ["Dreschmaschine"], "pl": ["m\u0142ockarnia"], "hu": ["cs\u00e9pl\u0151g\u00e9p"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dra\u015d", "primary": false}, "profite de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pro favora okazo, cirkonstanco de.", "translations": {"fr": ["\u00e0 la faveur de"], "hu": ["kihaszn\u00e1lva", "haszn\u00e1ra"]}, "examples": [["profite de \u015danco por sin montri kapabla, oni vigladis en la mastrumado", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 71a, p. 506a"]], "subdefinitions": []}], "root": "profit", "primary": false}, "Patriko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo latindevena.", "translations": {"ru": ["\u041f\u0430\u0442\u0440\u0438\u043a"], "fr": ["Patrick"], "bg": ["\u041f\u0430\u0442\u0440\u0438\u043a"], "nl": ["Patrick"], "pt": ["Patrick"], "de": ["Patrick"], "it": ["Patrizio"]}, "examples": [["Patriko ne estis la unua Kristana misiito al Irlando", "Vikipedio, sankta Patriko, 2005-08-11"]], "subdefinitions": []}], "root": "Patrik", "primary": true}, "nememorebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malfacile konservebla en la memoro.", "translations": {"sk": ["nezapam\u00e4tate\u013en\u00fd"], "ru": ["\u043d\u0435\u0437\u0430\u043f\u043e\u043c\u0438\u043d\u0430\u0435\u043c\u044b\u0439"], "fr": ["imm\u00e9morial", "impossible \u00e0 retenir"], "hu": ["megjegyezhetetlen"]}, "examples": [["malsimpla nememorebla regulo", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne plu memorata de la homoj.", "translations": {"hu": ["feled\u00e9sbe mer\u00fclt"]}, "examples": [["de post tempo nememorebla", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "memor", "primary": false}, "gencianacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Gentianaceae).", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u0440\u0435\u0447\u0430\u0432\u043a\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["gentianac\u00e9es"], "nl": ["gentiaanfamilie"], "pt": ["gencian\u00e1ceas"], "de": ["Enziangew\u00e4chse"], "it": ["genzianacee"], "hu": ["t\u00e1rnicsf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gencianac", "primary": true}, "Mahometo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Muhamado.", "translations": {"ru": ["\u041c\u0430\u0433\u043e\u043c\u0435\u0442"], "en": ["Mohammed", "Muhammad"], "nl": ["Mohammed"], "pt": ["Maom\u00e9"], "de": ["Mohamed"], "hu": ["Mohamed"], "sk": ["Mohamed"], "es": ["Mahoma"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Mahomet", "primary": true}, "Blanka Nilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sudana alfluo al Nilo.", "translations": {"be": ["\u0411\u0435\u043b\u044b \u041d\u0456\u043b"], "nl": ["Witte Nijl"], "pt": ["Nilo Branco"], "ru": ["\u0411\u0435\u043b\u044b\u0439 \u041d\u0438\u043b"], "de": ["Wei\u00dfer Nil"], "hu": ["Feh\u00e9r-N\u00edlus"], "pl": ["Bia\u0142y Nil"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Nil", "primary": false}, "\u0135eleo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0436\u044d\u043b\u0435"], "fr": ["gel\u00e9e (de fruits)"], "bg": ["\u0436\u0435\u043b\u0435"], "nl": ["gelei"], "pt": ["gel\u00e9ia"], "ru": ["\u0436\u0435\u043b\u0435", "\u0441\u0442\u0443\u0434\u0435\u043d\u044c"], "de": ["Gelee"], "it": ["gelatina"], "hu": ["zsel\u00e9", "gy\u00fcm\u00f6lcskocsonya"], "fa": ["\u0698\u0644\u0647", "\u0644\u0631\u0632\u0627\u0646\u06a9"], "en": ["jelly"], "es": ["gelatina"], "pl": ["galareta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135ele", "primary": true}, "kvalifi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0432\u0430\u043b\u0456\u0444\u0456\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["qualifier"], "nl": ["kwalificeren"], "pt": ["qualificar", "classificar", "capitular"], "ru": ["\u043a\u0432\u0430\u043b\u0438\u0444\u0438\u0446\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["kennzeichnen", "qualifizieren"], "hu": ["oszt\u00e1lyoz", "min\u0151s\u00edt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kvalif", "primary": true}, "kvesti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Peti monon a\u016d rimedojn \u0109e diversaj personoj, por helpo al malri\u0109uloj a\u016d alia bona celo.", "translations": {"fa": ["\u0627\u0639\u0627\u0646\u0647 \u062c\u0645\u0639 \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "fr": ["qu\u00eater (collecter de l'argent)"], "de": ["sammeln (z.B. Geld)"], "nl": ["inzamelen (geld, kleding)", "ophalen (voor armen b.v.)"], "pt": ["angariar", "granjear"]}, "examples": [["nun mi devas kvesti el vi la rezulton de mia bu\u015da ekzameno", "H. Gravatt, Ava Grava-toto..., Ar\u011denta Filiko, 2005-03, numero 19a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kvest", "primary": true}, "frankolino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el la familio fazanedoj (Francolinus), simila al la perdriko.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0443\u0440\u0430\u0447"], "fr": ["francolin"], "en": ["francolin"], "nl": ["frankolijn", "frankolien"], "pt": ["francolino", "francolim"], "ca": ["francol\u00ed"], "de": ["Frankolin"], "hu": ["frankolin"], "es": ["francol\u00edn"], "cs": ["frankolin"], "pl": ["frankolin"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "frankolin", "primary": true}, "dilati": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Plilar\u011digi, plivastigi.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u0448\u044b\u0440\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0448\u044b\u0440\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u044c\u0446\u044f\u0433\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["dilater"], "pt": ["dilatar"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0448\u0438\u0440\u044f\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0442\u044f\u0433\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["dehnen"], "hu": ["(ki)t\u00e1g\u00edt"], "pl": ["rozszerza\u0107", "rozszerza\u0107", "rozwiera\u0107"], "es": ["dilatar"]}, "examples": [["varmo dilatas la korpojn", null], ["dilatado de la uretra kanalo", "Plena Ilustrita Vortaro"], ["angi(o)dilata drogo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dilat", "primary": true}, "dilato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fenomeno, en kiu la amplekso a\u016d la volumeno de gasa, likva a\u016d solida substanco pligrandi\u011das.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u0448\u044b\u0440\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043f\u0430\u0448\u044b\u0440\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0440\u0430\u0441\u044c\u0446\u044f\u0433\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["dilatation (ph\u00e9nom\u00e8ne)"], "pt": ["dilata\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0448\u0438\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0440\u0430\u0441\u0442\u044f\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Dehnung"], "hu": ["t\u00e1g\u00edt\u00e1s", "dilat\u00e1l\u00e1s"], "es": ["dilataci\u00f3n"], "pl": ["dylatacja", "rozszerzalno\u015b\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dilat", "primary": false}, "kvesto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rimed- a\u016d mon-kolekto por helpado.", "translations": {"fa": ["\u06af\u0631\u062f\u0622\u0648\u0631\u06cc \u0627\u0639\u0627\u0646\u0647"], "fr": ["qu\u00eate (collecte d'argent)"], "de": ["Sammelung (z.B. f\u00fcr Arme)"], "nl": ["collecte", "omhaling"]}, "examples": [["eble per nacia kvesto ni povus havigi rimedojn", "Milito kontra\u016d salamandr, libro 2a, \u0109apitro 3a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kvest", "primary": false}, "riskogrupo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homgrupo, en kiu la \u015dancoj por iu malsano pli altas ol en la cetera socio.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0443\u043f\u043f\u0430 \u0440\u0438\u0441\u043a\u0430"], "fr": ["groupe \u00e0 risque"], "de": ["Risikogruppe"], "en": ["risk group"], "hu": ["rizik\u00f3csoport"]}, "examples": [["inter la riskogrupoj de hepatito B oni kalkulas la sangoricevantojn..", "V. Lemelev, Virusaj hepatitoj, Monato, jaro 2003a, numero 1a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "grup", "primary": false}, "memkonjugita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri subgrupo) Konjugita kun si mem.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0432\u0430\u0440\u044b\u044f\u043d\u0442\u043d\u0430\u044f (\u043f\u0430\u0434\u0433\u0440\u0443\u043f\u0430)", "\u043d\u0430\u0440\u043c\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f (\u043f\u0430\u0434\u0433\u0440\u0443\u043f\u0430)", "\u0441\u0430\u043c\u0430\u0441\u043f\u0430\u043b\u0443\u0447\u0430\u043d\u0430\u044f (\u043f\u0430\u0434\u0433\u0440\u0443\u043f\u0430)", "\u043d\u0430\u0440\u043c\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b (\u0434\u0437\u0435\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a)"], "fr": ["(sous-groupe) invariant", "(sous-groupe) normal", "(sous-groupe) distingu\u00e9"], "en": ["invariant (subgroup)", "normal (subgroup)", "distinguished (subgroup)", "self-conjugate (subgroup)", "normal (divisor)"], "ru": ["\u0438\u043d\u0432\u0430\u0440\u0438\u0430\u043d\u0442\u043d\u0430\u044f (\u043f\u043e\u0434\u0433\u0440\u0443\u043f\u043f\u0430)", "\u043d\u043e\u0440\u043c\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f (\u043f\u043e\u0434\u0433\u0440\u0443\u043f\u043f\u0430)", "\u0441\u0430\u043c\u043e\u0441\u043e\u043f\u0440\u044f\u0436\u0451\u043d\u043d\u0430\u044f (\u043f\u043e\u0434\u0433\u0440\u0443\u043f\u043f\u0430)", "\u043d\u043e\u0440\u043c\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 (\u0434\u0435\u043b\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c)"], "de": ["invariant (-e Untergruppe)", "Normal-(teiler)", "selbst-konjugiert (-e Untergruppe)"], "pl": ["(podgrupa) niezmiennicza", "(podgrupa) normalna", "(dzielnik) normalny"], "hu": ["invari\u00e1ns (r\u00e9szcsoport)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konjug", "primary": false}, "Internacia Mona Fonduso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speciala organiza\u0135o de Unui\u011dintaj Nacioj, kiu kontrolas la internacian valutosistemon kaj provas ekvilibrigi la kreskadon de la monda komerco.", "translations": {"be": ["\u041c\u0456\u0436\u043d\u0430\u0440\u043e\u0434\u043d\u044b \u0432\u0430\u043b\u044e\u0442\u043d\u044b \u0444\u043e\u043d\u0434", "\u041c\u0412\u0424"], "fr": ["Fonds Mon\u00e9taire International", "FMI"], "en": ["International Monetary Fund", "IMF"], "nl": ["Internationaal Monetair Fonds", "IMF"], "pt": ["Fundo Monet\u00e1rio Internacional", "FMI"], "ru": ["\u041c\u0435\u0436\u0434\u0443\u043d\u0430\u0440\u043e\u0434\u043d\u044b\u0439 \u0412\u0430\u043b\u044e\u0442\u043d\u044b\u0439 \u0424\u043e\u043d\u0434", "\u041c\u0412\u0424"], "de": ["Internationale W\u00e4hrungsfonds", "IWF"], "hu": ["Nemzetk\u00f6zi Valutaalap", "IMF"], "fa": ["\u0635\u0646\u062f\u0648\u0642 \u0628\u06cc\u0646\u200c\u0627\u0644\u0645\u0644\u0644\u06cc \u067e\u0648\u0644"], "pl": ["Mi\u0119dzynarodowy Fundusz Walutowy"], "br": ["Font Moneizel Etrevroadel", "FME"], "es": ["Fondo Monetario Internacional", "FMI"]}, "examples": [["en Prago okazis la 55a jarkunsido de Internacia Mona Fonduso kaj de Monda Banko (MB), kun kunvenoj de ministroj pri financo, fakaj seminarioj, prelegoj, konferencoj, kaj tiel plu.", "J. Patera, Post la kunsido de financistoj en Prago, Monato, numero 2001-01"]], "subdefinitions": []}], "root": "mon", "primary": false}, "orumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La ago orumi, orumado", "translations": {}, "examples": [["Al \u0109ia land' la gloron de l' falsaj rev-orumoj", "Mallarm\u00e9, tr. G. Waringhien: Pafos, sur via nomo ferminte la volumojn. La Nica literatura revuo, 1:4"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rezulto de la ago orumi: la ortavolo a\u016d la objekto orumita.", "translations": {}, "examples": [["karakterizaj pri la renesanca lignogravurado estas la pompaj vegeta\u0135formaj relief-ornama\u0135oj, simbolaj bestofiguroj, orumo k.a.", "Evgeni GEORGIEV: Vidinda mona\u0125ejo. Monato"], ["La epoletoj. La galonoj... La orumo... \u0108io brilanta...", "Vo\u0109oj"], ["inter la binda\u0135oj, rimarkindan valoron havas la Veneciaj kun oruma\u0135oj kaj pentra\u0135oj sur ledo, ligno, veluro kaj anka\u016d sur perlamoto", "Venecio (gvidlibro). Venecio, 1923"], ["Tiel orumo, mebloj, gem', koliero Adaptis sin al \u015dia belo rara, Sen noci al \u015dia bril' perfekte klara, Kaj \u015dajnis servi \u015din kiel bordero", "Ch. Baudelaire: La floroj de l' malbono. Stafeto"]], "subdefinitions": []}], "root": "or", "primary": false}, "kunruli\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rule \u0109irka\u016d si mem movi\u011di a\u016d kunpremi\u011di.", "translations": {"fr": ["se pelotonner", "se rouler en boule"]}, "examples": [["la knabino vidis knabon kunruli\u011dintan sur la benko", "Doroteo kaj la Sor\u0109isto en Oz, \u00abla tertremo\u00bb"]], "subdefinitions": []}], "root": "rul", "primary": false}, "pediko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el la klaso insektoj (Pediculus), senflugila parazita insekto vivanta sur mamuloj.", "translations": {"be": ["\u0432\u043e\u0448"], "fr": ["pou"], "bg": ["\u0432\u044a\u0448\u043a\u0430"], "nl": ["luis"], "pt": ["piolho"], "ru": ["\u0432\u043e\u0448\u044c"], "de": ["Laus"], "hu": ["tet\u0171"], "fa": ["\u0634\u067e\u0634"], "en": ["louse"], "br": ["laouenn"], "pl": ["wesz", "menda (wesz \u0142onowa)"]}, "examples": [["La vestopediko vivas precipe en vestoj kaj la kapopediko en la haroj de homoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pedik", "primary": true}, "tomografo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tomografiilo; aparato kiu esploras objekton per sensadoj a\u016d mezuroj kaj bildigas \u011dian internon.", "translations": {"fr": ["tomographe"], "it": ["tomografo"]}, "examples": [["esploro per komputila tomografo rivelis, ke mi suferas pro cerba tumoro (gliblastomo) en la dekstra tempia lobo", "A. Burkhardt, Adolf salutas, ikue, 2003-07-22"], ["magnetresonanca tomografo", "B. Wennergren, Lambastonoj, 2007-10-02"]], "subdefinitions": []}], "root": "tomograf", "primary": true}, "koktelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mikstrinka\u0135o, el fruktosukoj, alkohola\u0135oj a\u016d aliaj.", "translations": {"fr": ["cocktail"], "en": ["cocktail"], "nl": ["cocktail"], "pt": ["coquetel (BR)", "cocktail"], "de": ["Cocktail"], "it": ["coktail"]}, "examples": [["Tomaso Archer, kiu sola aliris, foriris sola, plene malebria pro akra kolero malgra\u016d siaj kvar kokteloj", "Sylvan Zaft, Frostsezonaj Pekoj, Esperanto sub la Suda Kruco, 1997-05 \u011dis 06, numero 27a, p. 6-11a"], ["li konsumis malpli da kokteloj, pro malsano de l\u2019 hepato", "\u011cak Vans, trad. \u011c. \u016c. Starling, Domo de l\u2019 Se, 2002"]], "subdefinitions": []}], "root": "koktel", "primary": true}, "geumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio rozacoj (Geum).", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0430\u0432\u0438\u043b\u0430\u0442"], "nl": ["nagelkruid"], "pt": ["erva-benta"], "fa": ["\u0639\u0644\u0641 \u0645\u0628\u0627\u0631\u06a9"], "de": ["Nelkenwurz", "Erdrose"], "hu": ["gy\u00f6mb\u00e9rgy\u00f6k\u00e9r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "geum", "primary": true}, "pedika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta pedikoj", "translations": {"fr": ["pouilleux"], "bg": ["\u0432\u044a\u0448\u043b\u044f\u0441\u0430\u043b"], "de": ["verlaust"], "fa": ["\u0634\u067e\u0634\u0648"], "en": ["lousy"], "br": ["laouek"], "pl": ["zawszony"]}, "examples": [["Ho, mia kara Dio, kiel \u015di estis pedika! pedikoj gutis de sur \u015di", "Koviljka Tisma Jankovi\u0107, La vojo tra la tombejo, Monato, jaro 1999a, numero 4a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rilata al pedikoj.", "translations": {"fr": ["p\u00e9diculaire (adj.)"], "pl": ["wszawy"], "br": ["-al laou"]}, "examples": [["pedikaj ovoj", null], ["pedika malsano", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pedik", "primary": false}, "kolektivismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Socia sistemo, kiu starigas la kolektivan proprecon de \u0109iuj produktrimedoj, anstata\u016digas la kapitalistan konkuradon per socia organizo de la laboro, kaj dispartigas la kolektivajn produktojn proporcie je la kvanto de la plenumita laboro.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u0435\u043a\u0442\u044b\u0432\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["collectivisme"], "en": ["collectivism"], "nl": ["collectivisme"], "ru": ["\u043a\u043e\u043b\u043b\u0435\u043a\u0442\u0438\u0432\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Kollektivismus"], "hu": ["kollektivizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kolektiv", "primary": false}, "O\u0125ocka Maro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maro en la norda Pacifiko, okcidente de Kam\u0109atko kaj Kuriloj.", "translations": {"be": ["\u0410\u0445\u043e\u0446\u043a\u0430\u0435 \u043c\u043e\u0440\u0430"], "fr": ["Mer d'Okhotsk"], "en": ["Sea of Okhotsk"], "nl": ["Zee van Ochotsk"], "pt": ["mar de Okhotsk"], "ru": ["\u041e\u0445\u043e\u0442\u0441\u043a\u043e\u0435 \u043c\u043e\u0440\u0435"], "de": ["Ochotskisches Meer"], "hu": ["Ohotszki-tenger"], "pl": ["Morze Ochockie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mar", "primary": false}, "komanditanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu komanditas.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u0430\u043d\u0434\u044b\u0442\u044b\u0441\u0442"], "fr": ["commanditaire (d'une commandite)"], "de": ["Kommanditist", "stiller Gesellschafter", "stiller Teilhaber"], "nl": ["stille vennoot"], "en": ["sleeping partner", "silent partner"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "komandit", "primary": false}, "Bizanco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antikva nomo de Istanbulo, \u011dis la jaro 324a, post kiu Konstanteno la Granda alinomis \u011din Konstantinopolo.", "translations": {"be": ["\u0411\u0456\u0437\u0430\u043d\u0442\u044b\u0439"], "fr": ["byzance"], "bg": ["\u0412\u0438\u0437\u0430\u043d\u0442\u0438\u044f"], "ru": ["\u0412\u0438\u0437\u0430\u043d\u0442\u0438\u0439"], "de": ["Byzanz"], "it": ["Bisanzio"], "hu": ["Biz\u00e1nc"], "en": ["Byzantium"], "grc": ["\u0392\u03c5\u03b6\u03ac\u03bd\u03c4\u03b9\u03bf\u03bd"], "lat": ["Byzantium"], "pl": ["Bizancjum"]}, "examples": [["\u011di estis inventita proksimume en la 9a jarcento en Bizanco, de kie forko ekkonkeris la mondon", "Araneo: Forko, Monatojaro 2002a, numero 5a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Bizanc", "primary": true}, "entomologiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specialisto pri entomologio.", "translations": {"en": ["entomologist"], "pl": ["entomolog"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "entomologi", "primary": false}, "seka\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io seka.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u0445\u043e\u0435 (\u0441\u0443\u0449.)"]}, "examples": [["la patrino iras en la \u0109ambreton al la etulo, kiu \u0135us ekkriis, metas lin en seka\u0135on, donas al li botelon", "M. Martinson, Vespera ru\u011do anoncas ventegon, Monato"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La seka tero, kontraste al la oceano kaj maro kaj ceteraj akvujoj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u0448\u0430"], "fr": ["sec (subst.)"], "en": ["land", "mainland", "dry land"]}, "examples": [["kaj Dio nomis la seka\u0135on Tero, kaj la kolekti\u011dojn de la akvo Li nomis Maroj", "La Malnova Testamento, Genezo 1:10"], ["la seka\u0135o okupas proksimume trionon da tersurfaco, kies reston kovras la akvo", null], ["la kulivata tero okupas malpli ol 14% de la tuta seka\u0135o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sek", "primary": false}, "sendiismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u0442\u044d\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["ath\u00e9isme", "impi\u00e9t\u00e9"], "zh": ["\u65e0\u795e\u8bba", "tr. \u7121\u795e\u8ad6 [w\u00fash\u00e9nl\u00f9n]"], "ru": ["\u0430\u0442\u0435\u0438\u0437\u043c"], "ca": ["ateisme"], "sv": ["ateism"], "hu": ["ateizmus"], "sk": ["ateizmus"], "es": ["ateismo"], "pl": ["ateizm", "bezbo\u017cno\u015b\u0107"]}, "examples": [["la sendieco trapasis la mezuron, kaj proksimi\u011das la horo de l'ju\u011do", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 16a"], ["ni deklaras nin por la kreskado internacia de la sendieco, kiu estas la sola bazo de la vera homaranismo", "franca federacio de la Libera Penso, Alvoko al monda kongreso de la Libera Penso, 2004-07-10"]], "subdefinitions": []}], "root": "di", "primary": false}, "vaneledoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo \u0125aradrioformaj birdoj (Vanellidae).", "translations": {"de": ["Kiebitze (Familie)"], "nl": ["kievitten (fam.)"], "hu": ["b\u00edbicf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vaneled", "primary": true}, "ba\u016do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tratrabo, longa trabo, kiu trairas \u015dipon k kunligas la du kontra\u016dajn flankojn por pli fortikigi ilin k subporti la ferdekon.", "translations": {"be": ["\u0431\u0456\u043c\u0441"], "fr": ["barrot", "bau"], "en": ["bow"], "ru": ["\u0431\u0438\u043c\u0441"], "de": ["Deckbalken"], "it": ["baglio"], "hu": ["fed\u00e9lzettart\u00f3 keresztgerenda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ba\u016d", "primary": true}, "permuti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u015can\u011di la ordon de ciferoj, literoj ks.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["permuter"], "en": ["permute"], "nl": ["permuteren"], "be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0441\u0442\u0430\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c", "\u043c\u044f\u043d\u044f\u0446\u044c \u043c\u0435\u0441\u0446\u0430\u043c\u0456"], "de": ["permutieren"], "hu": ["permut\u00e1l", "felcser\u00e9l"], "fa": ["\u062c\u0627\u06cc\u06af\u0631\u062f\u0627\u0646\u062f\u0646"], "pl": ["permutowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "permut", "primary": true}, "irizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cajne movi\u011dantaj koloroj.", "translations": {"pl": ["iryzacja", "t\u0119czowa gra barw"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "iriz", "primary": false}, "permuto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bijekcio de aro al \u011di mem; pli speciale: bijekcio de aro {1,2,... ,n} al \u011di mem.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u045e\u043a\u0430"], "fr": ["permutation"], "en": ["permutation"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u043a\u0430"], "de": ["Vertauschung"], "hu": ["permut\u00e1ci\u00f3"], "fa": ["\u062c\u0627\u06cc\u06af\u0634\u062a"], "pl": ["permutacja"]}, "examples": [["cikla permuto", null], ["la rango de matrico ne \u015dan\u011di\u011das, se oni aplikas permuton al la indicoj de \u011diaj vertikaloj a\u016d de \u011diaj horizontaloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "permut", "primary": false}, "stiluso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la pistilo portanta la stigmon, sed ofte mankanta.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u043e\u043b\u0431\u0438\u043a (\u0447\u0430\u0441\u0442\u044c \u043f\u0435\u0441\u0442\u0438\u043a\u0430)"], "de": ["Griffel"], "nl": ["stijl (v..bloem)"], "hu": ["bibesz\u00e1l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stilus", "primary": true}, "neologismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Novvorto, vorto a\u016d esprimo kiu anta\u016de ne estis uzata.", "translations": {"be": ["\u043d\u044d\u0430\u043b\u044f\u0433\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["n\u00e9ologisme"], "en": ["neologism"], "nl": ["neologisme"], "pt": ["neologismo"], "el": ["\u03bd\u03b5\u03bf\u03bb\u03bf\u03b3\u03b9\u03c3\u03bc\u03cc\u03c2"], "de": ["Neologismus", "Wortneubildung"], "hu": ["neologizmus"], "fa": ["\u0646\u0648\u0648\u0627\u0698\u0647"], "br": ["nevezc'her"], "ru": ["\u043d\u0435\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u0437\u043c"]}, "examples": [["ofte necesas enkonduki neologismojn por novaj aparatoj kaj varoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Netradicia vorto kiu malbone enradiki\u011dis en la lingvo kaj plu estas perceptata kiel fremda a\u016d barbara.", "translations": {"de": ["Fremdwort"], "nl": ["vreemd woord"]}, "examples": [["la rezisto kontra\u016d \u0109iu el tiuj du specoj de neologismoj estas tute malsama: la ordinara esperantisto spertos nenian \u015dokon, se li renkontos bar\u0109o a\u016d burko por nomi tian brasiksupon a\u016d tian felan mantelon \u2015 sed anta\u016d orgojla a\u016d sublima li ne povos eviti la impreson, ke oni kvaza\u016d atencas lian propra\u0135on", "G. Waringhien: Lingvo kaj vivo. Roterdam: UEA, 1989, p.\u00a0246."], ["la vortoj kiel mava, kaputa, dirta kaj tiel plu, troveblaj en la \u00abParnasa gvidlibro\u00bb, plu restas neologismoj apartenantaj al la poezia \u0135argono, dum multe pli novaj komputilo a\u016d TTT i\u011dis parto de la komuna lingvo, neniel neologismaj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "neologism", "primary": true}, "termitoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la klaso insektoj (Isoptera), el tropikaj landoj, vivanta socie kiel la formikoj kaj konstruanta altajn, fortikajn lo\u011dejojn.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u0440\u043c\u0456\u0442\u044b (\u0430\u0442\u0440\u0430\u0434)"], "bg": ["\u0442\u0435\u0440\u043c\u0438\u0442\u0438"], "nl": ["termieten"], "pt": ["is\u00f3pteros"], "ru": ["\u0442\u0435\u0440\u043c\u0438\u0442\u044b (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434)"], "de": ["Termiten"], "hu": ["termeszek"], "en": ["termite"], "pl": ["termity"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "termit", "primary": true}, "plugetilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["spade"], "pt": ["cavadeira", "enxada"], "hu": ["\u00e1s\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "plug", "primary": false}, "eldorado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(figure) Loko kie ri\u0109a\u0135oj oftas kaj oni povas facile ri\u0109i\u011di.", "translations": {"ru": ["\u044d\u043b\u044c\u0434\u043e\u0440\u0430\u0434\u043e"], "nl": ["eldorado"], "pt": ["eldorado"], "pl": ["eldorado"], "hu": ["eldor\u00e1d\u00f3"]}, "examples": [["vi \u015dajne ankora\u016d iom kredas, ke tie ku\u015das ia eldorado, kiun pro mi vi maltrafis", "Cezaro RossettiKredu Min, Sinjorino!jaro 1990a, \u0109apitro 2a, p. 19a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nereala regiono en la nordo de Sud-Ameriko, kie la\u016ddire oro estas tiel abunda, ke \u011di estas nevalora.", "translations": {"ru": ["\u042d\u043b\u044c\u0434\u043e\u0440\u0430\u0434\u043e"], "nl": ["Eldorado"], "pt": ["Eldorado"], "pl": ["Eldorado"], "hu": ["Eldorado"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "eldorad", "primary": true}, "fandforno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0434\u043e\u043c\u043d\u0430", "\u0434\u043e\u043c\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f \u043f\u0435\u0447"], "fr": ["haut-fourneau"], "de": ["Hochofen"], "nl": ["hoogoven"], "ru": ["\u0434\u043e\u043c\u043d\u0430", "\u0434\u043e\u043c\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f \u043f\u0435\u0447\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "forn", "primary": false}, "kirko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kristana pre\u011dejo, destinita por liturgiaj diservoj.", "translations": {"be": ["\u0446\u0430\u0440\u043a\u0432\u0430", "\u043a\u0430\u0441\u044c\u0446\u0451\u043b", "\u043a\u0456\u0440\u0445\u0430", "\u0431\u0430\u0436\u043d\u0456\u0446\u0430"], "en": ["church"], "nl": ["kerk (gebouw)"], "ru": ["\u0446\u0435\u0440\u043a\u043e\u0432\u044c"], "de": ["Kirche"], "hu": ["templom"]}, "examples": [["apud la kirko \u0109e kies anta\u016dpordo petolas kelkaj knaboj, du seriozaj cipresoj staras, kvaza\u016d sombre verdaj pedeloj", "Jean RIBILLARD: Majorkaj azule\u0125oj. Nica Literatura Revuo, 3:6"], ["la duka placo, la olimpia teatro, loka kirko kaj la loka sinagogo estos uzataj por la diversaj programeroj", "La Civito naski\u011dos. LOdE, 2000, N-ro 11"]], "subdefinitions": []}], "root": "kirk", "primary": true}, "oferbu\u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ofere bu\u0109i viktimon.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043a\u043b\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["immoler"], "en": ["immolate"], "nl": ["een offerdier slachten"], "sv": ["offerslakta"], "hu": ["le\u00f6l (\u00e1ldozatul)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ofer", "primary": false}, "dolmeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Megalita monumento el pluraj \u015dtonegoj kiuj ofte prezenti\u011das en tabla formo.", "translations": {"fr": ["dolmen"], "de": ["H\u00fcnengrab"], "nl": ["hunebed", "dolmen"], "pl": ["dolmen"], "bg": ["\u0434\u043e\u043b\u043c\u0435\u043d"]}, "examples": [["Li prifosadas dolmenon \u0109e Longa Monteto, kaj trovis prahoman kranion, kiu plen\u011dojigas lin", "Conan Doyle, Arthur, trad.William Auld, La \u0109ashundo de la Baskerviloj, \u0109apitro 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "dolmen", "primary": true}, "kukolhorlo\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Horlo\u011do, entenanta artefaritan kukolon, kiu sin montras por anonci la horojn per sia krio.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0430\u0441\u044b \u0441 \u043a\u0443\u043a\u0443\u0448\u043a\u043e\u0439"], "fr": ["horloge \u00e0 coucou"], "en": ["cuckoo clock"], "nl": ["koekoeksklok"], "de": ["Kuckucksuhr"], "hu": ["kakukkos \u00f3ra"], "ro": ["ceas cu cuc"], "pl": ["zegar z kuku\u0142k\u0105"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kukol", "primary": false}, "akumuli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kolekti provizon da io.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0437\u0430\u043f\u0430\u0448\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u044c\u0431\u0456\u0440\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["accumuler", "amasser"], "en": ["hoard"], "nl": ["accumuleren"], "pt": ["acumular"], "ru": ["\u043a\u043e\u043f\u0438\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u043a\u043e\u043f\u043b\u044f\u0442\u044c", "\u0430\u043a\u043a\u0443\u043c\u0443\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "ca": ["acumular"], "de": ["anh\u00e4ufen", "sammeln", "horten", "raffen", "zusammenraffen"], "hu": ["felhalmoz", "akkumul\u00e1l"], "sk": ["hromadi\u0165"]}, "examples": [["akumuli kapitalon, pruvojn", null], ["akumuli energion", null], ["danke al similaj san-entuziasmuloj diverslandaj la tuta mondo akumulis kolosan neel\u0109erpeblan sperton pri sano", "Monato, Anatolo Gon\u0109arov: Via sano en viaj manoj"], ["Moskvo estis redonanta la ardon akumulitan en la asfalto dum la tago, kaj estis evidenta, ke la nokto ne alportos facili\u011don", "La majstro kaj Margarita, \u0109ap. 5a."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Uzi parton de la plusvaloro ne por persona konsumado, sed por pligrandigo de la produktiga kapitalo.", "translations": {"sk": ["akumulova\u0165"], "de": ["sparen", "ansparen"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "akumul", "primary": true}, "hiraganao": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pt": ["\"hiragana\""], "it": ["hiragana"], "pl": ["hiragana"]}, "examples": [["lernantoj de la japana tutegale devos lerni anka\u016d hiraganaon", "Z. Lapcionak, por traduko en la japana, diskutgrupo \u00abrevuloj\u00bb, 2007-08-27"]], "subdefinitions": []}], "root": "hiragana", "primary": true}, "tele-": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Teknika prefikso indikanta funkciadon el distanco.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u043b\u0435-"], "fr": ["t\u00e9l\u00e9-"], "en": ["tele-"], "nl": ["tele-"], "pt": ["tele-"], "ru": ["\u0442\u0435\u043b\u0435-"], "de": ["Tele-, Fern-"], "hu": ["tele-", "t\u00e1v-"], "pl": ["tele-"]}, "examples": [["telekomuniko, teleobjektivo, teletajpilo, televido.", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Pse\u016ddoprefikso en kelkaj radikoj.", "translations": {}, "examples": [["telefono, telegrafo, telegramo, telepatio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tele", "primary": true}, "kvanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de tio, kio estas mezurebla a\u016d nombrebla.", "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u043b\u044c\u043a\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["quantit\u00e9"], "en": ["quantity"], "nl": ["hoeveelheid"], "pt": ["quantidade"], "ru": ["\u043a\u043e\u043b\u0438\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Menge", "Quantit\u00e4t"], "tp": ["mute"], "hu": ["mennyis\u00e9g", "kvantit\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Pli malpli granda nombro da objektoj a\u016d personoj; kiomo.", "translations": {"de": ["Menge", "Anzahl"], "hu": ["mennyis\u00e9g", "sz\u00e1m"]}, "examples": [["kian kvanton da greno produktis la hektaro?", null], ["pago de \u015duldanto estas bona en \u0109iu kvanto", "Proverbaro esperanta"], ["kvanto da libera tempo", "Z"], ["glutkvanto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kvant", "primary": true}, "placento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spongeca kaj mola organo, kunliganta idon al la patrino anta\u016d la nasko.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u0430\u0446\u0435\u043d\u0442\u0430", "\u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u0434"], "de": ["Plazenta", "Mutterkuchen"], "en": ["placenta"], "nl": ["placenta", "moederkoek"], "hu": ["m\u00e9hlep\u00e9ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Angia parto de la perikarpo, al kiu estas fiksitaj la grajnoj per la funiklo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u0430\u0446\u0435\u043d\u0442\u0430"], "en": ["placenta"], "pt": ["placenta"], "de": ["Plazenta", "Samenleiste"], "hu": ["magl\u00e9c"], "pl": ["\u0142o\u017cysko (anatomia)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "placent", "primary": true}, "misagorda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Neagordita, mise agordita a\u016d perdinta agordon.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0441\u0442\u0440\u043e\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["d\u00e9saccord\u00e9"], "en": ["out of tune"], "pt": ["dissonante"], "de": ["verstimmt"], "it": ["scordato (mus.)"], "sk": ["rozladen\u00fd"], "br": ["didoniet"], "es": ["desafinado"]}, "examples": [["la falsaj sonoj de misagorda piano", null]], "subdefinitions": []}], "root": "agord", "primary": false}, "alkalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nomo de kelkaj metalaj oksidoj kaj hidroksidoj kun samaj reakcioj (potaso, (sodo, kc).", "translations": {"be": ["\u0448\u0447\u043e\u043b\u0430\u0447"], "fr": ["alcali"], "en": ["alkali"], "nl": ["alcali"], "pt": ["\u00e1lcali"], "ru": ["\u0449\u0451\u043b\u043e\u0447\u044c"], "de": ["Alkali", "Laugensalz"], "sk": ["z\u00e1sada (chemick\u00e1)"], "fa": ["\u0642\u0644\u06cc\u0627"], "pl": ["zasada", "\u0142ug", "alkalium"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "alkal", "primary": true}, "blankvosta maraglo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de maraglo ( Haliae\u00ebtus leucoryphus a\u016d Haliaeetus leucoryphus ).", "translations": {"en": ["white-tailed eagle"], "sv": ["havs\u00f6rn"], "pl": ["orze\u0142 bielik", "bielik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "agl", "primary": false}, "violego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specioj de violo (Viola tricolor, k. a.), kun grandaj, belaj tre diverskoloraj, plataj floroj.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u0451\u0445\u0446\u0432\u0435\u0442\u043d\u0430\u044f \u0444\u0438\u0430\u043b\u043a\u0430", "\u0430\u043d\u044e\u0442\u0438\u043d\u044b \u0433\u043b\u0430\u0437\u043a\u0438"], "fr": ["pens\u00e9e (botanique)"], "nl": ["driekleurig viooltje", ""], "fa": ["\u0628\u0646\u0641\u0634\u0647\u0654 \u0633\u0647\u200c\u0631\u0646\u06af"], "de": ["Stiefm\u00fctterchen"], "pl": ["bratek", "fio\u0142ek tr\u00f3jbarwn"], "hu": ["\u00e1rv\u00e1cska"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "viol", "primary": false}, "bu\u015dharmoniko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Blovinstrumento, konsistanta el vico da truoj garnitaj per vibrantaj lamenetoj, tra kiu oni blovas.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0443\u0431\u043d\u0430\u044f \u0433\u0430\u0440\u043c\u043e\u043d\u0438\u043a\u0430"], "fr": ["harmonica"], "en": ["harmonica", "(mouth) harp"], "nl": ["mondharmonica"], "pt": ["gaita (de boca)", "harm\u00f4nica (de boca)"], "de": ["Mundharmonika"], "it": ["armonica a bocca"], "hu": ["sz\u00e1jharmonika"], "es": ["harm\u00f3nica"], "br": ["harmonika"], "pl": ["harmonijka ustna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "harmonik", "primary": false}, "kolonio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Teritorio, lo\u011data kaj administrata de elmigrintoj en fremda lando a\u016d neokupita regiono; pli vaste: tereno, sur kiun oni instalis specifan lo\u011dantaron.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u0451\u043d\u0456\u044f"], "fr": ["colonie (de peuplement)"], "bg": ["\u043a\u043e\u043b\u043e\u043d\u0438\u044f"], "nl": ["kolonie"], "pt": ["col\u00f4nia"], "ru": ["\u043a\u043e\u043b\u043e\u043d\u0438\u044f"], "de": ["Kolonie"], "en": ["colony"], "pl": ["kolonia"]}, "examples": [["Marsejlo estis greka kolonio", null], ["kolonio komunista de A\u016dstraliaj elmigrantoj estas nun fondata en Paragvajo", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo EsperantoBagateloj"], ["venis ordono forkonduki \u015din en la orientan dezerton, kie apartigita de homoj, ekzistis kolonio de lepruloj", "La Faraono, volumo 2\u0109ap. 16"], ["\u0109iuj identas, dronante en verda\u0135o de legom\u011dardenoj, \u011dardenetoj kaj florejoj: tio estas la laboristaj kolonioj", "Metropoliteno\u0109ap. 1"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Lando, administrata kaj ekspluatata de \u015dtato ekster siaj landlimoj.", "translations": {"fr": ["colonie (territoire occup\u00e9)"], "pt": ["col\u00f4nia", "dom\u00ednio", "possess\u00e3o"], "pl": ["kolonia"]}, "examples": [["la transmaraj kolonioj de Germanujo akiris sendependecon", null], ["la \u0109efa vidinda\u0135o de la Kolonia Ekspozicio en Parizo estis la fama Templo de Angkor", "Raymond SchwartzLa Stranga Butiko Angkor' a\u016d!"], ["\u011denerale la koloniaj laboristoj estas ja pli ekspluatataj ol la laboristoj el la metropolo", "Vortoj de k-do LantiDenove pri la morto de araba SAT-ano"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aro da samnacianoj lo\u011dantaj eksterlande en sama urbo a\u016d regiono.", "translations": {"fr": ["communaut\u00e9 (d'une nation dans une autre)", "colonie (groupe d'immigr\u00e9s de m\u00eame nationalit\u00e9)"], "pt": ["col\u00f4nia", "comunidade"]}, "examples": [["la germana kolonio en Parizo", null], ["la pola kolonio en Usono", null]], "subdefinitions": []}], "root": "koloni", "primary": true}, "legato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Altranga ekleziulo komisiita por reprezenti la papon en ia difinita okazo.", "translations": {"be": ["\u043b\u0435\u0433\u0430\u0442"], "en": ["legate"], "nl": ["pauselijk gezant"], "pt": ["legado (rel.)"], "ru": ["\u043b\u0435\u0433\u0430\u0442"], "de": ["Gesandter", "Abgesandter"], "hu": ["p\u00e1pai k\u00f6vet", "leg\u00e1tus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Vo\u0109a a\u016d muzikila sonigo, kiu ligas la sinsekvajn tonojn kun kontinua efekto.", "translations": {"be": ["\u043b\u0435\u0433\u0430\u0442\u0430"], "fr": ["legato"], "nl": ["legato"], "ru": ["\u043b\u0435\u0433\u0430\u0442\u043e"], "it": ["legato"], "hu": ["legato", "k\u00f6t\u00f6tt el\u0151ad\u00e1sm\u00f3d"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "stakato", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "legato", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "legat", "primary": true}, "palisandro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Amerika violenigra ligno uzata por luksaj mebloj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u0456\u0441\u0430\u043d\u0434\u0430\u0440"], "fr": ["palissandre"], "nl": ["palissanderhout"], "pt": ["jacarand\u00e1", "carobagua\u00e7u", "palissandra"], "ru": ["\u043f\u0430\u043b\u0438\u0441\u0430\u043d\u0434\u0440"], "de": ["Palisanderholz"], "hu": ["paliszander"]}, "examples": [["li turnis sin al la palisandra tablo, sur kiu ku\u015dis la tapi\u015doj", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "palisandr", "primary": true}, "kakaujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el la familio sterkuliacoj (Theobroma).", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043a\u0430\u0432\u0430 (\u0434\u0440\u044d\u0432\u0430)"], "fr": ["cacaoyer", "cacaotier"], "en": ["cocoa tree"], "nl": ["cacaoboom"], "pt": ["cacaueiro"], "ru": ["\u043a\u0430\u043a\u0430\u043e (\u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e)"], "de": ["Kakaobaum"], "tr": ["kakao"], "hu": ["kaka\u00f3fa"], "es": ["cacao (\u00e1rbol)"], "fi": ["kaakaopuu"], "pl": ["kakaowiec"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kaka", "primary": false}, "uvulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karna apendico, pendanta \u0109e la mezo de la malsupera rando de la velo.", "translations": {"ru": ["\u044f\u0437\u044b\u0447\u043e\u043a", "\u0443\u0432\u0443\u043b\u0430"], "fr": ["luette"], "nl": ["huig"], "pt": ["\u00favula"], "de": ["Z\u00e4pfchen", "Uvula [science]"], "it": ["ugola"], "hu": ["nyelvcsap", "uvula"], "pl": ["j\u0119zyczek podniebienny"], "fi": ["kitakieleke"], "es": ["\u00favula"]}, "examples": [["uvula ro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "uvul", "primary": true}, "paraboloido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvadriko kun ekvacio de la tipo x2/a+y2/b = z.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u0431\u0430\u043b\u0451\u0456\u0434"], "fr": ["parabolo\u00efde"], "en": ["paraboloid"], "nl": ["parabolo\u00efde"], "pt": ["parabol\u00f3ide", "parabol\u00f3ide"], "ru": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u0431\u043e\u043b\u043e\u0438\u0434"], "de": ["Paraboloid"], "hu": ["paraboloid"], "es": ["paraboloide"], "pl": ["paraboloida"]}, "examples": [["elipsa paraboloido", null], ["hiperbola paraboloido", null], ["la sekcoj de rotacia a\u016d rivolua paraboloido per ebeno enhavanta la rotacian akson estas paraboloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "paraboloid", "primary": true}, "legate": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lige, ne disigante la sinsekvajn tonojn.", "translations": {"be": ["\u043b\u0435\u0433\u0430\u0442\u0430"], "fr": ["legato"], "nl": ["legato", "gebonden"], "ru": ["\u043b\u0435\u0433\u0430\u0442\u043e"], "it": ["legato"], "hu": ["legato", "k\u00f6t\u00f6tten"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "legat", "primary": false}, "zipi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fermi per tirado de zipo.", "translations": {"fr": ["fermer (une fermeture \u00e9clair)", "fermer (une fermeture \u00e9clair)"], "de": ["Rei\u00dfverschluss schlie\u00dfen"], "en": ["zip"], "pt": ["fechar (um z\u00edper)"], "hu": ["beh\u00fazza a cipz\u00e1rt (vmin)", "becipz\u00e1roz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "zip", "primary": false}, "zipo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fermilo de vesto a\u016d alia \u015dtofa\u0135o konsistanta el du rubandoj provizitaj per vico da metalaj dentoj kaj impliki\u011dantaj a\u016d malimpliki\u011dantaj unu en la alian per la inter\u015dovo de movpeco.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043b\u0430\u043d\u043a\u0430 (\u0437\u0430\u0441\u044c\u0446\u0435\u0436\u043a\u0430)"], "fr": ["fermeture \u00e0 glissi\u00e8re", "fermeture \u00e9clair"], "en": ["zip", "zipper"], "nl": ["ritssluiting"], "pt": ["z\u00edper"], "ru": ["\u043c\u043e\u043b\u043d\u0438\u044f (\u0437\u0430\u0441\u0442\u0451\u0436\u043a\u0430)"], "de": ["Rei\u00dfverschluss"], "it": ["chiusura lampo", "zip"], "hu": ["cipz\u00e1r", "vill\u00e1mz\u00e1r"], "sk": ["zips"], "fa": ["\u0632\u06cc\u067e"], "cs": ["zip", "zips", "zdrhovadlo"], "es": ["cremallera", "cierre"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "fulmofermilo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "zip", "primary": true}, "kvaza\u016dvokalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el la sonantoj, kiuj povas okaze ludi rolon de konsonanto; en Esperanto temas pri la vokaloj i kaj u (skribataj j kaj \u016d, kiam ili estas konsonantoj).", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u045e\u0433\u0430\u043b\u043e\u0441\u043d\u044b \u0433\u0443\u043a"], "fr": ["semi-voyelle"], "en": ["semivowel"], "nl": ["halfklinker"], "pt": ["semivogal"], "el": ["\u03b7\u03bc\u03b9\u03c6\u03c9\u03bd\u03af\u03b5\u03bd"], "hu": ["f\u00e9lhangz\u00f3"], "br": ["hantervogalenn"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0443\u0433\u043b\u0430\u0441\u043d\u044b\u0439"], "es": ["semivocal"], "he": ["\u05d7\u05e6\u05d9-\u05ea\u05e0\u05d5\u05e2\u05d4"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vokal", "primary": false}, "furunko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda dolora absceso de la ha\u016dto.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0443\u043b\u0430", "\u0444\u0443\u0440\u0443\u043d\u043a\u0443\u043b"], "fr": ["furoncle"], "en": ["furuncle", "boil"], "nl": ["steenpuist"], "pt": ["fur\u00fanculo", "leicen\u00e7o", "nascida"], "ru": ["\u0447\u0438\u0440\u0435\u0439", "\u0444\u0443\u0440\u0443\u043d\u043a\u0443\u043b"], "de": ["Furunkel"], "hu": ["kel\u00e9s", "furunkulus"]}, "examples": [["li frotetis sian dekstran sidvangon kaj konstatis simple: \u00abmi kredas, ke mi akiris furunkon sur maloportuna loko\u00bb", "Kiel akvo de l' rivero, 1:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "furunk", "primary": true}, "madejro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Madejrovino kaj komunlingve \u0109ia simila vinbera vino, al kiu oksidigo en barelo donis specialan guston.", "translations": {"fr": ["mad\u00e8re (vin)"], "nl": ["madeira (wijn)"], "pt": ["madeira (vinho)"], "de": ["Madeirawein", "Madeira"], "pl": ["madera (wino)"], "hu": ["madeira (bor)"]}, "examples": [["ni havas gubernian Madejron: \u011di ne imponas per ekstera\u0135o, sed e\u0109 elefanton \u011di renversos", "La Revizo, akto 2a, sceno 10a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Madejr", "primary": false}, "ar\u0125aika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "arkaika", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0445\u0430\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["archa\u00efque"], "en": ["archaic"], "pt": ["arcaico"], "ru": ["\u0430\u0440\u0445\u0430\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u0430\u0440\u0445\u0430\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u0443\u0441\u0442\u0430\u0440\u0435\u0432\u0448\u0438\u0439"], "hu": ["archaikus", "\u0151sr\u00e9gi"], "sk": ["zastaran\u00fd", "archaick\u00fd"], "es": ["arc\u00e1ico"]}, "examples": [["ar\u0125aika klas-sistemo", "W. H. Simcock, \u0108u en Britio?, Monato, jaro 1997a, numero 4a, p. 9a"], ["La eventoj estas rakontitaj en iom ar\u0125aika \u00abdi-okula\u00bb stilo", "Familio Macgill, June, nejune, pretertempe (John Ronald Reuel Tolkien, La Hobito a\u016d tien kaj reen), Monato, jaro 2001a, numero 7a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ar\u0125aik", "primary": true}, "fripona\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lerta trompo.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043e\u0448\u0435\u043d\u043d\u0438\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u0436\u0443\u043b\u044c\u043d\u0438\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u043d\u0430\u0434\u0443\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["embrouille", "fourberie"], "de": ["Gaunerei"], "en": ["con", "scam"], "es": ["timo"]}, "examples": [["\u0109u vi memoras, kiel ni kune suferis mizeron, tagman\u011dadis per fripona\u0135oj?", "La Revizo, akto 5a, sceno 8a"], ["ekzemple \u00abFripona\u0135oj de Skapeno\u00bb", "Ne nur leteroj de plum-amikoj, tradukoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "fripon", "primary": false}, "vortaristo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lingvisto studanta sencon kaj difinon de la vortoj, kompilanta vortarojn.", "translations": {"be": ["\u043b\u0435\u043a\u0441\u0456\u043a\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444"], "fr": ["lexicographe"], "br": ["geriadurour"], "pt": ["dicionarista", "lexic\u00f3logo", "lexic\u00f3grafo"], "ru": ["\u043b\u0435\u043a\u0441\u0438\u043a\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444"], "he": ["\u05de\u05d9\u05dc\u05d5\u05e0\u05d0\u05d9"], "hu": ["sz\u00f3t\u00e1rk\u00e9sz\u00edt\u0151", "lexikogr\u00e1fus"]}, "examples": [["oni ne povas ju\u011di lingvon la\u016d la vortaristoj", "La bona lingvo, p. 81a"]], "subdefinitions": []}], "root": "vort", "primary": false}, "interesi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Tenadi ies atenton, persistemon,", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0442\u0435\u0440\u0435\u0441\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["int\u00e9resser", "brancher (plaire)", "plaire (\u00e0)", "concerner", "importer (\u00e0)", "s'appliquer (\u00e0)", "se rapporter (\u00e0)", "relever (de)", "toucher (\u00e0)"], "en": ["interest"], "nl": ["interesseren"], "pt": ["interessar"], "hu": ["\u00e9rdekli", "\u00e9rdekelt (vmiben)"], "es": ["interesar"], "pl": ["interesowa\u0107", "zaciekawia\u0107", "zajmowa\u0107 (przest.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "vekante scivolemon, deziron pli detale koni.", "translations": {"de": ["interessieren"]}, "examples": [["hodia\u016d interesas la publikon, morga\u016d \u011di povas esti indiferenta por \u011di", "Marta"], ["kion do povas min interesi tio, kio fari\u011dos al vi?", "Marta"], ["la lingvistikaj demandoj interesas multajn esperantistojn", "Vortaro de Esperanto"], ["\u0109u la libro interesis vin?", null], ["me\u0125aniko tre interesas lin", null], ["elektu vi heroon ta\u016dgan por nin interesi", null], ["interesi infanon pri matematiko, per rakontoj", null], ["oratoro, kiu scias interesi siajn a\u016dskultantojn", null], ["ni la\u016dte kantadas Esperantajn kantojn kaj per \u0109i tio interesas la publikon", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "pro graveco, pro kapablo alporti utilon (materian a\u016d moralan) a\u016d malutilon.", "translations": {}, "examples": [["ni facile forgesas, kio nin ne interesas", "Proverbaro esperanta"], ["en la afero, kiu nun vin interesas, mi mem persone ne estas kompetenta ju\u011danto", "Marta"], ["per kio tiu afero povas vin interesi?", null], ["neniel \u011di min interesas", null], ["la nova le\u011do interesas multajn industriojn, \u0109iujn komercistojn", null], ["tiu eltrovo interesas la sciencon", null], ["tio interesas vian reputacion, vian sanon", null], ["la teksto estos disdonata al la interesatoj", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "vekante bonfareman senton.", "translations": {}, "examples": [["mi ekkonis anta\u016d nelonge iun malri\u0109an virinon, kiu min tre interesas", "Marta"], ["tiu malri\u0109a familio interesas multajn personojn", "Plena Vortaro de Esperanto"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Doni financan profiton en iu afero.", "translations": {"pl": ["interesowa\u0107"]}, "examples": [["interesi iun en komerca, industria societo", null], ["interesita oficisto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "interes", "primary": true}, "startigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Signali a\u016d ka\u016dzi starton.", "translations": {"fr": ["faire d\u00e9marrer", "donner le d\u00e9part", "mettre en marche", "mettre en route"], "de": ["starten lassen"], "nl": ["iets starten", "in gang zetten"], "en": ["start"]}, "examples": [["mi startigis la motoron, kaj veturis malrapide", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato, \u0109apitro 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "start", "primary": false}, "demarkacii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["aflijnen"], "pt": ["demarcar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "demarkaci", "primary": true}, "demarkacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Limmarkado.", "translations": {"nl": ["demarcatie"], "pt": ["demarca\u00e7\u00e3o"], "pl": ["demarkacja"]}, "examples": [["Yinzhen plenumis demarkacion de granda sekcio de la landlimo inter \u0108inio kaj Rusio", "\u0108ina Radio Internacia, \u0108ina ABC, 5, Prosperaj Epokoj, [vidita en 2007-04]"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pl": ["linia demarkacyjna"]}, "examples": [["Aureliano kaj Amaranta \u00darsula defendis sian mondon konstruante per kalkaj demarkacioj la lastajn tran\u0109eojn en la eterna milito inter homoj kaj formikoj", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "demarkaci", "primary": false}, "tjurka lingvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lingvo el la tjurka subfamilio de la Altaja lingvofamilio.", "translations": {"be": ["\u0446\u044e\u0440\u0441\u043a\u0430\u044f \u043c\u043e\u0432\u0430"], "en": ["Turkic language"], "nl": ["taal behorend tot de Turkse taalgroep"], "ru": ["\u0442\u044e\u0440\u043a\u0441\u043a\u0438\u0439 \u044f\u0437\u044b\u043a"], "de": ["Turksprache", "T\u00fcrksprache"], "hu": ["t\u00fcrk nyelv"], "cs": ["turkotatarsk\u00fd jazyk"], "pl": ["j\u0119zyk turecki"]}, "examples": [["iam en la filmo, Lo kantas al si en ia tjurka lingvo, kaj, \u0109ar evidente \u0109io okazas en la dezerto de \u015cin\u011diang, mi supozas lin ujguro.", "Don Harlow: Ka\u016dranta tigro, ka\u015dita drako (recenzo)"]], "subdefinitions": []}], "root": "tjurk", "primary": false}, "irlanda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta al Irlando a\u016d ties lo\u011dantoj.", "translations": {"be": ["\u0456\u0440\u043b\u044f\u043d\u0434\u0437\u043a\u0456"], "fr": ["irlandais (adj.)"], "nl": ["Iers"], "pt": ["irland\u00eas (relativo \u00e1 Irlanda; adj.)"], "ru": ["\u0438\u0440\u043b\u0430\u043d\u0434\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["irisch"], "hu": ["\u00edr", "\u00edrorsz\u00e1gi"], "pl": ["irlandzki"], "es": ["irland\u00e9s"]}, "examples": [["jam montri\u011das E\u016dropo, tio estas la Irlanda marbordo, kiu aperas, sed la pasa\u011deroj ankora\u016d dormas", "Fabeloj, volumo 3, Historio de unu patrino"], ["la monata fakrevuo Gluais en la gaela, eldonata en Belfasto, Nord-Irlando, kutime publikigas artikolojn en la du \u0109efaj variantoj de tiu kelta lingvo, nome irlanda kaj skotgaela.", "Garbhan MACAOIDH: Nova gaela numerala sistemo, Monato, n-ro 11/1993"]], "subdefinitions": []}], "root": "Irland", "primary": false}, "alpisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Montgrimpisto.", "translations": {"ru": ["\u0430\u043b\u044c\u043f\u0438\u043d\u0438\u0441\u0442"], "fr": ["alpiniste"], "de": ["Alpinist"], "pl": ["alpinista"], "hu": ["alpinista"]}, "examples": [["\u00abalpista vesperkanto\u00bb", "J. A. Henne, trad. Herbert Hammer, Svisa Antologio, 1909"], ["koncernaj departementoj kolektis pli ol 300 kamionojn da rubo el stabejo de alpistoj de Qomolangma sole de 1995 \u011dis 2001", "\u0108ina Radio Internacia, Por ke la loko restu pura, 2004-11-05"]], "subdefinitions": []}], "root": "alp", "primary": false}, "vazlavilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ma\u015dino por lavi la vazojn kaj aliajn man\u011dilojn post man\u011do.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0443\u0434\u043e\u043c\u043e\u0435\u0447\u043d\u0430\u044f \u043c\u0430\u0448\u0438\u043d\u0430"], "fr": ["lave-vaisselle"], "en": ["dishwasher"], "nl": ["vaatwasmachine"], "pt": ["m\u00e1quina de lavar lou\u00e7a"], "de": ["Geschirrsp\u00fclmaschine"], "hu": ["ed\u00e9nymosogat\u00f3", "mosogat\u00f3g\u00e9p"], "pl": ["zmywarka do naczy\u0144"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vaz", "primary": false}, "viruso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mikroorganismo, ka\u016dzanta infektajn malsanojn \u0109e animaloj, plantoj kaj bakterioj, ne povanta ekzisti sen gastiganta \u0109elo kaj nehavanta propran metabolon.", "translations": {"be": ["\u0432\u0456\u0440\u0443\u0441"], "fr": ["virus"], "en": ["virus"], "nl": ["virus"], "pt": ["v\u00edrus"], "ru": ["\u0432\u0438\u0440\u0443\u0441"], "de": ["Virus"], "sv": ["virus"], "hu": ["v\u00edrus"], "sk": ["v\u00edrus"], "fa": ["\u0648\u06cc\u0631\u0648\u0633"], "br": ["viruz"], "el": ["\u03af\u03bf\u03c2", "\u03bc\u03af\u03b1\u03c3\u03bc\u03b1"], "es": ["virus"], "he": ["\u05e0\u05d2\u05d9\u05e3"]}, "examples": [["La baza vojo de infektado de narkota\u0135emuloj estas la vasta aplikado de injektilo kune uzata kun personoj infektitaj de la viruso de aidoso", "Vladimir LEMELEV, Rusio kontra\u016d aidoso, Monato, numero 05/2001"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Komputila programo, kiu kapablas krei (ne necese tute indentajn) kopiojn de si mem kaj enigas tiujn en komputilajn dosierojn, sistemojn a\u016d aliajn programojn. La kopio plej ofte mem havas la kapablon krei pliajn kopiojn.", "translations": {"he": ["\u05d5\u05d9\u05e8\u05d5\u05e1"]}, "examples": [["mian personan komputilon neniam trafis viruso, kvankam mi sendis kaj ricevis centojn da retpo\u015dtaj leteroj, bultenoj kaj cirkuleroj", "Claude ROUGET, Internet ne (tiom) malbonas, Monato, numero 08/1997."]], "subdefinitions": []}], "root": "virus", "primary": true}, "kvintalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezurunuo de maso por peso de grandkvantaj komerca\u0135oj, diversvalora la\u016d la landoj.", "translations": {"fr": ["quintal"], "pt": ["quintal (unidade de massa)"]}, "examples": [["Sankta Anton\u0109jo nun helpu \u2013 li komencis pre\u011di en si, \u2013 kvintalon da kandeloj mi bruligos por vi post hejmreveno", "Julio Baghy, Kiel Mihok instruis angle, Dancu, marionetoj. - Budape\u015dto, 1927"]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Cent a\u016d centdekdu funtoj, proksimume kvindek kilogramoj.", "translations": {"pl": ["kwintal"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Cent kilogramoj.", "translations": {"pl": ["cetnar", "centnar"]}, "examples": [["449 kvintaloj en \u0109iu areo de 135 kvadrataj kilometroj", "E. Ramos,...horo de la resumo, Radio Sancti Sp\u00edritus, 2006-05-15"]]}]}], "root": "kvintal", "primary": true}, "kongrueco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de io kongrua.", "translations": {"fr": ["congruence (qualit\u00e9)", "ad\u00e9quation", "compatibilit\u00e9 (inf.)", "pertinence"]}, "examples": [["prof. \u017belazny esprimis sian aprezon pro la kongrueco de lastatempaj politikaj starpunktoj kaj de SAT kaj de la Civito", "La Konsulo salutis la SAT-kongreson Heroldo komunikas 2003-0-19"]], "subdefinitions": []}], "root": "kongru", "primary": false}, "singularo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0437\u0456\u043d\u043e\u0447\u043d\u044b \u043b\u0456\u043a"], "en": ["singular"], "nl": ["enkelvoud"], "ru": ["\u0435\u0434\u0438\u043d\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u0435 \u0447\u0438\u0441\u043b\u043e"], "de": ["Singular", "Einzahl"], "sv": ["singular"], "hu": ["egyes sz\u00e1m"], "es": ["singular"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "singular", "primary": true}, "\u0109irka\u016dskrapi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Skrapi \u0109e la \u0109irka\u016do; skrapi \u0109iuflanke.", "translations": {"hu": ["k\u00f6rbekapar", "k\u00f6rbevakar"]}, "examples": [["oni elrompis la \u015dtonojn kaj \u0109irka\u016dsskrapis la domon kaj kalkis", "La Malnova TestamentoLevidoj 14:43"]], "subdefinitions": []}], "root": "skrap", "primary": false}, "\u0108e\u0125oslovakujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iama \u015dtato situanta en Mez-E\u016dropo. Okupi\u011danta teritorion de nuntempaj: \u0108e\u0125ujo kaj Slovakujo.", "translations": {"en": ["Czechoslovakia"], "nl": ["Tsjechoslowakije"], "pl": ["Czechos\u0142owacja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109e\u0125", "primary": false}, "Bizancio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La anakronisma maniero nomi Konstantinopolon (kiu post la \u0109efurbi\u011do ricevis krome la oficialan nomon Nov-Romo) per la eksa nomo \u00abBizanco\u00bb aperis en la 14a jarcento en la Okcidenta E\u016dropo kun insulta intenco. Nun oni uzas \u011din ne\u016dtrale, ne plu konsciante tiun intencon.", "Rimarko: Oni anka\u016d uzas la terminon \u00abOrienta Imperio\u00bb; anka\u016d tio estas anakronisma, \u0109ar la\u016d la romianoj la Imperio estas unika\u0135o; imperiestroj povis esti multaj, Imperio povis esti nur unu. Tamen reale kaj histore ja temis pri apartaj \u015dtatoj."], "primary definition": "Malfrua Romio kun la \u0109efurbo en la eksa Bizanco, en la jaroj 330 \u2013 1453.", "translations": {"be": ["\u0411\u0456\u0437\u0430\u043d\u0442\u044b\u044f"], "fr": ["Empire byzantin"], "en": ["Byzantium"], "nl": ["Byzantium"], "pt": ["Imp\u00e9rio Bizantino"], "ru": ["\u0412\u0438\u0437\u0430\u043d\u0442\u0438\u044f"], "de": ["Byzanz", "Byzantinisches Reich"], "hu": ["Biz\u00e1nc (\u00e1llam)", "Biz\u00e1nci Birodalom"], "pl": ["Bizancjum"]}, "examples": [["post kvardekmonata aktivado en en la Grandmoravia Regno Konstanteno kaj Metodio volis reveni en Bizancion, de kie ilin elsendis la imperiestro Mi\u0125aelo la Tria", "S. Ko\u0161eck\u00fd, La grandmoravia tradicio da\u016dre viva, Esperantisto Slovaka, 1985:04, p. 3a."]], "subdefinitions": []}], "root": "Bizanci", "primary": true}, "sendukta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eliganta substancojn rekte en sangon, sen dukto.", "translations": {"fa": ["\u062f\u0631\u0648\u0646\u200c\u0631\u06cc\u0632", "\u0622\u0646\u062f\u0648\u06a9\u0631\u06cc\u0646"], "fr": ["endocrine"], "nl": ["endocrien"], "hu": ["endokrin", "bels\u0151 elv\u00e1laszt\u00e1s\u00fa"]}, "examples": [["aliaj estas tute senduktaj kaj ties sekrecia\u0135oj enfluas rekte en la sangofluon", "H. Schicke, Metabolaj kaj endokrinaj malsanoj, Naturkuracado.info, 2005"]], "subdefinitions": []}], "root": "dukt", "primary": false}, "Bizancia": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Samsence oni trovas kelkajn uzojn de malnecese aparta radikformo \u00abbizantina\u00bb: li... beda\u016dris, ke Francujo subtenas la bizantinan imperion de la caroj."], "primary definition": "Rilata al Bizancio, al \u011dia historio kaj kulturo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0438\u0437\u0430\u043d\u0442\u0438\u0439\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["byzantin (adj.)"], "nl": ["Byzantijns"], "pt": ["bizantino (adj.)"], "de": ["byzantinisch"], "pl": ["bizantyjski", "bizanty\u0144ski"], "hu": ["biz\u00e1nci"]}, "examples": [["Fotio estis la plej brila reprezentanto de tiu parto de la Bizancia intelektularo, kiu volis harmoniigi la rilatojn inter la profana scienco kaj teologio", "S. Pokrovskij: Slavonaj skriboj. N-ro 51 (1:1999)."]], "subdefinitions": []}], "root": "Bizanci", "primary": false}, "rustika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kampareca, kruda, eventuale solida kaj agrabla, sed ne rafinita....", "translations": {"fr": ["rustique"]}, "examples": [["\u0109irka\u016d rustika tablo lokita sub flikita tendo cirka sidis la delegitoj", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"], ["komence, mi ne povis konstati la celon de tiu rokamasego, krom eble prezenti rustikan kaj pitoreskan fonon por la scenoj prezentotaj en la areno", "E. R. Burroughs, trad. G. Mickle, \u0108e la koro de la Tero, \u0109apitro 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "rustik", "primary": true}, "judgermana": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al oriente\u016dropaj judoj, parolantaj \u011dermanan dialekton.", "translations": {"fr": ["yiddish (adj.)", "juif-allemand"], "de": ["jiddisch"], "nl": ["jiddisj (bn.)"], "it": ["yiddish (agg.)"], "pl": ["jidiszowy", "jidyszowy"]}, "examples": [["la judgermana kulturo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "german", "primary": false}, "poluado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La ago polui.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0431\u0440\u0443\u0434\u0436\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["pollution"], "en": ["pollution"], "nl": ["vervuiling", "pollutie", "verontreiniging"], "ru": ["\u0437\u0430\u0433\u0440\u044f\u0437\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435 \u043e\u043a\u0440\u0443\u0436\u0430\u044e\u0449\u0435\u0439 \u0441\u0440\u0435\u0434\u044b"], "de": ["Verschmutzung"], "hu": ["k\u00f6rnyezetszennyez\u00e9s"], "fa": ["\u0622\u0644\u0648\u062f\u0647\u200c\u0633\u0627\u0632\u06cc"]}, "examples": [["la poleno informas pri la atmosfera poluado", "Robert Roze, Vivisekcio de polenero, Monato, numero 11/1997."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "polucio", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "polu", "primary": false}, "hartufo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvasteto da elstaraj haroj.", "translations": {"fr": ["couette (de cheveux)"], "en": ["forelock", "lock of hair"], "pl": ["kosmyk", "czupryna", "czub", "kuku-ryku (na w\u0142osach)", "wicherek (na w\u0142osach)"], "hu": ["\u00fcst\u00f6k", "hajcsom\u00f3"]}, "examples": [["havante du hartufojn sur la kapo", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 63a, p. 372a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tuf", "primary": false}, "mona\u0125ejestro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La\u016d la konfesioj kaj tradicioj estas diversaj specialaj titoloj: abato, arkimandrito, igumeno, prioro kaj tiel plu."], "primary definition": "Estro de mona\u0125ejo.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0441\u0442\u0430\u044f\u0446\u0435\u043b\u044c (\u043c\u0430\u043d\u0430\u0441\u0442\u044b\u0440\u0430)"], "en": ["(Father) Superior"], "nl": ["abt", "prior"], "br": ["superior"], "ru": ["\u043d\u0430\u0441\u0442\u043e\u044f\u0442\u0435\u043b\u044c \u043c\u043e\u043d\u0430\u0441\u0442\u044b\u0440\u044f"], "de": ["Abt"], "hu": ["kolostorf\u0151n\u00f6k", "rendh\u00e1zf\u0151n\u00f6k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mona\u0125", "primary": false}, "ser\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tute a\u016d parte lana \u015dtofo densa, malmola, kun oblikva neegala reliefo, uzata ordinare por survestoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0440\u0436\u0430"], "fr": ["serge (tissu)"], "en": ["serge"], "nl": ["serge"], "ru": ["\u0441\u0430\u0440\u0436\u0430"], "de": ["Serge"], "it": ["saia", "sargia"], "hu": ["szerzs"], "fa": ["\u0633\u0631\u0698\u0647"], "es": ["sarga"]}, "examples": [["se oni donacus al mi sutanon el Florenca ser\u011do", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 1a, \u0109apitro 6a, p. 58a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ser\u011d", "primary": true}, "hektografi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Produkti ekzemplerojn de dokumento per hektografo.", "translations": {"fr": ["hectographier"], "it": ["poligrafare (tipografia)"]}, "examples": [["mi ellaboris la statutojn, hektografis kaj disdonis ilin", "R. I. Harris, N. Z. Maimon trad., Intervjuo kun d-ro Zamenhof (fino), Zamenhof kiel cionisto, La nica literatura revuo, 6/4, numero 34a, p. 121a-127a"]], "subdefinitions": []}], "root": "hektograf", "primary": false}, "asfalto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de bitumo, kiu servas por surkovri stratojn kiel pavimo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u0444\u0430\u043b\u044c\u0442"], "fr": ["asphalte"], "en": ["asphalt"], "nl": ["asfalt"], "ru": ["\u0430\u0441\u0444\u0430\u043b\u044c\u0442"], "de": ["Asphalt"], "sv": ["asfalt"], "hu": ["aszfalt"], "sk": ["asfalt"], "es": ["asfalto"], "pl": ["asfalt"]}, "examples": [["dum la rikolta sezono oni sur\u015dutas grenon sur la varmegan asfalton por sekigi \u011din", "E. Georgiev, Nova ponto sur Danubo, Monato, jaro 2001a, numero 1a, p. 11a"]], "subdefinitions": []}], "root": "asfalt", "primary": true}, "ringokolombo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de kolombo (Columba palumbus), kun blankaj kolmakuloj kaj blankaj flugilrandoj.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044f\u0445\u0438\u0440\u044c", "\u0432\u0438\u0442\u044e\u0442\u0435\u043d\u044c"], "fr": ["palombe", "pigeon ramier", "ramier"], "en": ["wood-pigeon"], "nl": ["houtduif"], "de": ["Ringeltaube"], "hu": ["\u00f6rv\u00f6s galamb"], "fa": ["\u06a9\u0628\u0648\u062a\u0631 \u062c\u0646\u06af\u0644\u06cc"], "cs": ["h\u0159ivn\u00e1\u010d obecn\u00fd"], "pl": ["grzywacz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kolomb", "primary": false}, "hektografo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Presma\u015dineto populara komence de la 20a jarcento, kiu prenas kopion de originalo sur gelatenan surfacon, kaj per tiu preme produktas ekzemplerojn.", "translations": {"fr": ["hectographe"], "it": ["poligrafo (tipografia)"], "pt": ["copi\u00f3grafo", "hect\u00f3grafo"]}, "examples": [["\u0109i tie estas malpermesate al privatuloj havi hektografon", "Czeslaw Kozlowski, Pri Esperanta gazetaro, La ondo de Esperanto, 1912, numero 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "hektograf", "primary": true}, "asfalti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Surkovri per asfalto.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u0444\u0430\u043b\u044c\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["asphalter"], "en": ["lay asphalt"], "nl": ["asfalteren"], "ru": ["\u0430\u0441\u0444\u0430\u043b\u044c\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["asphaltieren"], "sv": ["asfaltera"], "hu": ["aszfaltoz"], "sk": ["asfaltova\u0165"], "es": ["asfaltar"], "pl": ["asfaltowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "asfalt", "primary": false}, "suveniro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Memora\u0135o, objekto multokaze bagatela, kiun oni reportas el turisma loko.", "translations": {"fr": ["souvenir (de voyage)"], "de": ["Souvenir"], "pt": ["suvenir"], "bg": ["\u0441\u0443\u0432\u0435\u043d\u0438\u0440"], "it": ["souvenir", "ricordino"]}, "examples": [["eblos anka\u016d akiri amerikajn tipajn suvenirojn kaj arta\u0135etojn", "-, Nova\u0135letero de UEA-Komisiono por Ameriko Aktivameriko, numero 4a, 2000-06"]], "subdefinitions": []}], "root": "suvenir", "primary": true}, "foresto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato esti malproksima, ne \u0109eesti.", "translations": {"de": ["Abwesenheit"], "ro": ["absen\u0163\u0103", "lips\u0103"], "en": ["absence"], "pl": ["nieobecno\u015b\u0107"], "tp": ["weka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "est", "primary": false}, "foresti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti malproksima, ne \u0109eesti.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0441\u0443\u0442\u043d\u0456\u0447\u0430\u0446\u044c (\u0431\u044b\u0446\u044c \u0443 \u0456\u043d\u0448\u044b\u043c \u043c\u0435\u0441\u0446\u044b)"], "fr": ["\u00eatre absent"], "nl": ["afwezig zijn", "afwezig zijn"], "ru": ["\u043e\u0442\u0441\u0443\u0442\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c (\u0431\u044b\u0442\u044c \u0432 \u0434\u0440\u0443\u0433\u043e\u043c \u043c\u0435\u0441\u0442\u0435)"], "ca": ["ser absent"], "de": ["abwesend sein"], "it": ["assentarsi"], "hu": ["t\u00e1vol van"], "es": ["estar ausente"], "pl": ["by\u0107 nieobecnym"]}, "examples": [["mi forestis dum du tagoj", null], ["foresti el oficejo", null], ["esti kondamnita forestante", null], ["foresto de ofendo estas plej bona defendo", "Proverbaro esperanta"], ["la forestanto \u0109iam estas malprava", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "est", "primary": false}, "karbunkolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Helru\u011da juvel\u015dtono, ekzemple rubeno a\u016d grenato.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u0431\u0443\u043d\u043a\u0443\u043b (\u043a\u0430\u0448\u0442\u043e\u045e\u043d\u044b \u043a\u0430\u043c\u0435\u043d\u044c)"], "fr": ["escarboucle"], "en": ["carbuncle (gem)"], "nl": ["karbonkel"], "ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0431\u0443\u043d\u043a\u0443\u043b (\u043a\u0430\u043c\u0435\u043d\u044c)"], "de": ["Karfunkel", "Karfunkelstein"], "hu": ["karbunkulus (dr\u00e1gak\u0151)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "karbunkol", "primary": true}, "ha\u015di\u015do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Drogo preparata el hinda kanabo, ma\u0109ata a\u016d fumata sammaniere kiel tabako.", "translations": {"fa": ["\u062d\u0634\u06cc\u0634"], "fr": ["hachich", "marijuana"], "en": ["hashish"], "pt": ["haxixe"], "de": ["Haschisch", "Marihuana"], "it": ["hashish"], "pl": ["haszysz", "marihuana"]}, "examples": [["dum la du unuaj horoj mi sentis ion kvaza\u00f9 mi estus fuminta ha\u015di\u015don. Mi estis tre kvieta kaj serena", "trad. \u00c9. Coffinet, La protokolo de Lotsof, 1998-09"]], "subdefinitions": []}], "root": "ha\u015di\u015d", "primary": true}, "loteca": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u015cajnas, ke tiu ne tre uzata termino estas preska\u016d \u0109iam ta\u016dga anstata\u016danto por la internacia\u0135o \u00abaleatora\u00bb."], "primary definition": "Kvaza\u016d regata de hazardo , kiel estas la rezulto de lotado.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u0443\u0447\u0430\u0439\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["al\u00e9atoire"], "en": ["aleatory", "random"], "nl": ["aleatorisch", "aleatoir", "toevals-", "toevallig"], "de": ["zuf\u00e4llig", "Zufalls-"], "pl": ["losowy"], "hu": ["v\u00e9letlenszer\u0171"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lot", "primary": false}, "kvaza\u016da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Proksimuma, preska\u016da, iaspeca.", "translations": {"be": ["\u0443\u044f\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["une sorte de"], "nl": ["bijna", "om zo te zeggen"], "ru": ["\u043c\u043d\u0438\u043c\u044b\u0439"], "fi": ["jonkinlainen", "muka"]}, "examples": [["\u0109iu rakontado pri ia kvaza\u016da (\u015dajna, onidira) senviveco kaj senforteco de nia L.K. estas malvero", "Z"], ["\u011di estis kvaza\u016da longa \u011demo, kiu vagis en la nokto", null], ["estas kvaza\u016da trompo, se oni silentas pri la vero", null], ["oni povis ekkoni el tio kun kvaza\u016da certeco la evoluskalon de la astroj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kvaza\u016d", "primary": false}, "kvaza\u016de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Proksimume iamaniere; preska\u016d; se tiel oni povas diri.", "translations": {"be": ["\u044f\u043a \u0431\u044b\u0446\u0446\u0430\u043c"], "fr": ["quasiment"], "nl": ["bijna", "om zo te zeggen"], "ru": ["\u043a\u0430\u043a \u0431\u0443\u0434\u0442\u043e"], "fi": ["jollakin tavalla", "jos niin voi sanoa"], "hu": ["majdnem hogy"]}, "examples": [["li certe ne elektas tiujn lingvojn, kiuj kvaza\u016de estas konformaj al liaj organoj de parolado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kvaza\u016d", "primary": true}, "konver\u011da en distribuo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri vico de hazardaj variabloj, al limeso X) Tia, ke la vico de iliaj distribuaj funkcioj estas simple konver\u011da al la distribua funkcio de X.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0445\u043e\u0434\u044f\u0449\u0430\u044f\u0441\u044f \u043f\u043e \u0440\u0430\u0441\u043f\u0440\u0435\u0434\u0435\u043b\u0435\u043d\u0438\u044e (\u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c \u0441\u043b\u0443\u0447\u0430\u0439\u043d\u044b\u0445 \u043f\u0435\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b\u0445)"], "fr": ["(suite de variables al\u00e9atoires) convergente en loi"], "en": ["(sequence of random variables) convergent in distribution"], "de": ["(Folge von Zufallsvariablen -e) konvergent in Verteilung"], "pl": ["(ci\u0105g zmiennych losowych) zbie\u017cny wed\u0142ug dystrybuant"], "hu": ["eloszt\u00e1sban konvergens"]}, "examples": [["konver\u011do en probablo implicas konver\u011do en distribuo, sed ne inverse", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konver\u011d", "primary": false}, "arsenalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0441\u044d\u043d\u0430\u043b"], "fr": ["arsenal"], "en": ["arsenal"], "ru": ["\u0430\u0440\u0441\u0435\u043d\u0430\u043b"], "de": ["Arsenal", "Waffenlager", "Zeughaus [ark]", "R\u00fcstkammer [ark]"], "hu": ["fegyv\u00e1rt\u00e1r", "fegyverrakt\u00e1r", "arzen\u00e1l"], "sk": ["arzen\u00e1l"], "es": ["arsenal"]}, "examples": [["oni diras, ke la malamikaj trupoj okupis la arsenalon", "La Familio, \u0109apitro 20a, p. 257a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Impona armilaro.", "translations": {"de": ["Arsenal", "Waffensammlung"], "hu": ["arzen\u00e1l"]}, "examples": [["la bandito kunportis kun si tutan arsenalon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "arsenal", "primary": true}, "Jordanio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato situanta en okcidenta Azio kaj limanta okcidente al Israelo \u0109e Jordano, norde al Sirio, oriente al Irako, sud-oriente kaj sude al Sauda Arabujo. Amano estas la \u0109efurbo kaj plej granda urbo.", "translations": {"ru": ["\u0418\u043e\u0440\u0434\u0430\u043d\u0438\u044f"], "bg": ["\u0419\u043e\u0440\u0434\u0430\u043d\u0438\u044f"], "nl": ["Jordani\u00eb"], "pt": ["Jord\u00e2nia"], "ca": ["Jord\u00e0nia"], "de": ["Jordanien"], "it": ["Giordania"], "hu": ["Jord\u00e1nia"], "en": ["Jordan (country)"], "es": ["Jordania"], "pl": ["Jordania"], "he": ["\u05d9\u05e8\u05d3\u05df (\u05de\u05d3\u05d9\u05e0\u05d4)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Jordani", "primary": true}, "antisimetria": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Tiu termino estas vera beda\u016drinda\u0135o, kiun kreis la mallerta difino de malsimetria en , postulante, ke la komuna\u0135o de la rilato kun \u011dia inverso estu malplena, alidire, ke la rilato estu anka\u016d malrefleksiva. Tiun difinon sekvas , , kaj e\u0109 , kio devigas ilin enkonduki la neologismon \u00abantisimetria\u00bb (kaj \u011dian novan radikon) por la nocio pli utila, kiun ni nomas \u00abmalsimetria\u00bb. Ni preferis sekvi , kiu \u0109i-okaze rompis la tradicion de sia anta\u016dulo, \u0109ar ni konsentas, ke la \u0109efa nocio devas esti \u00abmalsimetria\u00bb, kiun oni eventuale precizigu (\u00abstrikte malsimetria\u00bb a\u016d \u00abmalrefleksiva kaj malsimetria\u00bb) por atingi la sencon prezentitan en."], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0442\u044b\u0441\u044b\u043c\u044d\u0442\u0440\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["antisym\u00e9trique"], "en": ["antisymmetric"], "ru": ["\u0430\u043d\u0442\u0438\u0441\u0438\u043c\u043c\u0435\u0442\u0440\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["antisymmetrisch"], "pl": ["(relacja) antysymetryczna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "antisimetri", "primary": true}, "rulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Cilindra peco de iu el diversaj aran\u011da\u0135oj, funkcianta per rotacio \u0109irka\u016d sia akso.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0430\u043b\u0438\u043a"], "de": ["Walze"], "pl": ["walec"]}, "examples": [["la rulo de tajpilo", null], ["la rulo de farbilo", null], ["la rulo de fonografo", null], ["kalandr/i = glad/rul/i: Glatigi tola\u0135ojn per forta premo helpe de rulo kaj premanta kestego, a\u016d inter premcilindroj, kun a\u016d sen varmego", "Hejma Vortaro"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u0438\u0442\u043e\u043a", "\u0441\u0432\u0451\u0440\u0442\u043e\u043a", "\u0440\u0443\u043b\u043e\u043d"], "fr": ["rouleau"], "de": ["Rolle", "Walze"], "nl": ["rol"], "hu": ["tekercs"]}, "examples": [["tion dirante, la juna knabino donis al la virino malgrandan rulon da monpaperetoj", "Marta"], ["dra\u015drulo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u0440\u043e\u043a\u0430\u0442\u043a\u0430"]}, "examples": [["dum la ruloj kaj tordoj de la postaj kelkaj minutoj, la teno de Tarzan dekfoje malfirmi\u011dis, \u011dis fine hazarda cirkonstanco de tiuj oftaj kaj variaj movoj donis al li novan dekstramanan fikson", "Edgar Rice BURROUGHS, tr. Donald J. HARLOW: Tarzan de la simioj, \u0109ap. 12a"], ["la agoj por atingi tabelelementojn parte estas plenumataj dum la tradukado, kio konsiderinde plirapidigas la rulon de pretaj programoj", "Komputada Leksiko, p. 116"], ["Oni rulis Moli\u00e8re En la ne\u011do por lin lavi Kaj per tio mem... \u0109efverkon Oni tuj sukcesis havi! \u00abLava rulo\u00bb de Moli\u00e8re....", "Raymond Schwartz: Verdkata Testamento"]], "subdefinitions": []}], "root": "rul", "primary": false}, "kometo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Astro, kiu kuntrenas longan strion, kiam \u011di proksimi\u011das al la suno.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u044d\u0442\u0430"], "fr": ["com\u00e8te"], "bg": ["\u043a\u043e\u043c\u0435\u0442\u0430"], "de": ["Komet", "Haarstern", "Schweifstern"], "it": ["cometa"], "da": ["komet"], "fa": ["\u062f\u0646\u0628\u0627\u0644\u0647\u200c\u062f\u0627\u0631", "\u0633\u062a\u0627\u0631\u0647\u0654 \u062f\u0646\u0628\u0627\u0644\u0647\u200c\u062f\u0627\u0631"], "en": ["comet"], "cs": ["kometa", "vlasatice"], "fi": ["pyrst\u00f6t\u00e4hti", "komeetta"], "hu": ["\u00fcst\u00f6k\u00f6s"], "ja": ["\u5f57\u661f [\u3059\u3044\u305b\u3044] [\u307b\u3046\u304d\u307c\u3057]"], "es": ["cometa"], "he": ["\u05db\u05d5\u05db\u05d1 \u05e9\u05d1\u05d9\u05d8"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u0435\u0442\u0430"], "nl": ["komeet", "staartster"], "pt": ["cometa"], "tr": ["kuyruklu y\u0131ld\u0131z"], "sv": ["komet"], "pl": ["kometa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "komet", "primary": true}, "piastro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ar\u011denta monero uzata en Hispanujo, Turkujo kaj orientaj landoj kun tre diversa valoro.", "translations": {"be": ["\u043f\u0456\u044f\u0441\u0442\u0430\u0440"], "nl": ["piaster"], "pt": ["piastra"], "ru": ["\u043f\u0438\u0430\u0441\u0442\u0440"], "de": ["Piaster"], "hu": ["piaszter"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "piastr", "primary": true}, "rula": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al rulado.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0443\u0433\u043b\u044b\u0439", "\u0440\u0430\u0441\u043a\u0430\u0442\u0438\u0441\u0442\u044b\u0439", "\u0441 \u0440\u0443\u043b\u0430\u0434\u0430\u043c\u0438"], "fr": ["roulant"], "de": ["mit Rollen", "Roll-", "rollend", "rollierend"], "hu": ["tekercs-", "gur\u00edt\u00f3", "gurgul\u00e1z\u00f3"]}, "examples": [["la inkaoj ludis per rulaj ludiloj, tamen ne uzis la radon en matura\u011da kulturo", "Vikipedio, Ludoj"], ["la meleagro plenblovis sin kiel \u015dipo kun etenditaj veloj, iris rekte al la anasido, kriis rulrule , kaj lia kapo fari\u011dis tute ru\u011da", "Fabeloj, volumo 2, malbela anasido"]], "subdefinitions": []}], "root": "rul", "primary": false}, "kilokalorio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malnova komunuza mezurunuo de varmo, egala al mil kalorioj; simb. kcal.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0438\u043b\u043e\u043a\u0430\u043b\u043e\u0440\u0438\u044f"], "fr": ["kilocalorie", "grande calorie"], "de": ["Kilokalorie"], "nl": ["kilocalorie"], "es": ["kilocalor\u00eda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kilokalori", "primary": true}, "polonio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 84, atompezo 208,9824, simbolo Po. \u0108iuj izotopoj de tiu elemento estas radioaktivaj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u0451\u043d\u0456\u0439"], "fr": ["polonium"], "bg": ["\u043f\u043e\u043b\u043e\u043d\u0438\u0439"], "nl": ["polonium"], "pt": ["pol\u00f4nio"], "la": ["Polonium"], "de": ["Polonium"], "it": ["polonio"], "hu": ["pol\u00f3nium"], "fa": ["\u067e\u0648\u0644\u0648\u0646\u06cc\u0645"], "en": ["polonium"], "es": ["polonio"], "br": ["poloniom"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u043e\u043d\u0438\u0439"], "pl": ["polon"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "poloni", "primary": true}, "gladiolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio iridacoj (Gladiolus), kun grandaj diverskoloraj floroj, kulturataj \u011dardene.", "translations": {"be": ["\u0433\u043b\u044f\u0434\u044b\u0451\u043b\u0443\u0441"], "fr": ["gla\u00efeul"], "nl": ["gladiool"], "pt": ["glad\u00edolo", "espadana", "palma-de-santa-rita"], "ru": ["\u0433\u043b\u0430\u0434\u0438\u043e\u043b\u0443\u0441", "\u0448\u043f\u0430\u0436\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Gladiole", "Siegwurz"], "hu": ["kardvir\u00e1g", "gladi\u00f3lusz", "d\u00e1koska"], "es": ["gladiola"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gladiol", "primary": true}, "mandiblo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La malsupra parto de makzelo.", "translations": {"be": ["\u043d\u0456\u0436\u043d\u044f\u044f \u0441\u043a\u0456\u0432\u0456\u0446\u0430"], "fr": ["mandibule"], "en": ["mandible"], "nl": ["onderkaak"], "pt": ["mand\u00edbula"], "ru": ["\u043d\u0438\u0436\u043d\u044f\u044f \u0447\u0435\u043b\u044e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Unterkiefer"], "hu": ["als\u00f3 \u00e1llkapocs"], "pl": ["\u017cuchwa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mandibl", "primary": true}, "nitjunto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nedisigebla kunigo de pecoj per nitoj.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043a\u043b\u0451\u043f\u043e\u0447\u043d\u043e\u0435 \u0441\u043e\u0435\u0434\u0438\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Nietverbindung"], "en": ["rivet(ed) joint"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nit", "primary": false}, "vitriolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Koncentrita sulfurida acido.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u043f\u0430\u0440\u0432\u0430\u0441"], "fr": ["vitriol (ch.)"], "en": ["vitriol", "concentrated sulfuric acid"], "nl": ["vitriool"], "pt": ["vitr\u00edolo"], "el": ["\u03b2\u03b9\u03c4\u03c1\u03b9\u03cc\u03bb\u03b9"], "de": ["Vitriol"], "hu": ["vitriol"], "ru": ["\u043a\u0443\u043f\u043e\u0440\u043e\u0441"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vitriol", "primary": true}, "surkolona\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0430\u043d\u0442\u0430\u0431\u043b\u0435\u043c\u0435\u043d\u0442"], "fr": ["entablement"], "en": ["entablature"], "de": ["Hauptgesims", "Geb\u00e4lk"], "pl": ["nads\u0142upie"], "hu": ["f\u0151p\u00e1rk\u00e1ny", "koronap\u00e1rk\u00e1ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kolon", "primary": false}, "difuzo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fenomeno en kiu gaso, lumo, varmo disi\u011das al \u0109iuj direktoj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0441\u0435\u044f\u043d\u0438\u0435", "\u0434\u0438\u0444\u0444\u0443\u0437\u0438\u044f"], "fr": ["diffusion (ph\u00e9nom\u00e8ne physique)"], "en": ["diffusion"], "pl": ["dyfuzja"], "de": ["Diffusion", "Zerstreuung", "Streuung"], "es": ["difusi\u00f3n"], "hu": ["sug\u00e1rz\u00e1s (f\u00e9ny, h\u0151)", "sz\u00f3r\u00e1s (f\u00e9nyt)", "diff\u00fazi\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "difuz", "primary": false}, "difuzi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) \u0108iudirekten disvasti\u011di.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0441\u0435\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0434\u0438\u0444\u0444\u0443\u043d\u0434\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["diffuser (se r\u00e9pandre)"], "en": ["diffuse"], "pt": ["difundir-se"], "de": ["diffundieren (W\u00e4rme)", "zerstreuen (Teilchen)", "streuen (Licht)"], "hu": ["sug\u00e1roz (f\u00e9nyt, h\u0151t)", "sz\u00f3r (f\u00e9nyt)", "diffund\u00e1l"], "pl": ["dyfuzowa\u0107"], "es": ["difundir"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "difuz", "primary": true}, "envolva\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io, kio envolvas.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0451\u0440\u0442\u043a\u0430"], "de": ["Einh\u00fcllende", "Umh\u00fcllungskurve", "Envolvente"], "en": ["envelope"], "hu": ["burkol\u00f3g\u00f6rbe"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de familio de ebenaj kurboj) Tia ebena kurbo, ke \u0109e \u0109iu \u011dia punkto tan\u011das \u011din iu kurbo de la familio, kaj \u0109iu kurbo el la familio tan\u011das \u011din en almena\u016d unu punkto.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0433\u0438\u0431\u0430\u044e\u0449\u0430\u044f (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u0430 \u043a\u0440\u0438\u0432\u044b\u0445)"], "fr": ["enveloppe (d'une famille de courbes)"], "pl": ["obwiednia (rodziny krzywych)"]}, "examples": [["la elvolvato de kurbo estas la envolva\u0135o de \u011diaj ortantoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "volv", "primary": false}, "ma\u015dkiraso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Militista \u015dirma tuniko el feraj interplektitaj ringetoj, uzita interalie en e\u016dropa mezepoko.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u044c\u0447\u0443\u0433\u0430"], "fr": ["cotte de maille"], "en": ["chainmail"], "nl": ["mali\u00ebnkolder"], "ru": ["\u043a\u043e\u043b\u044c\u0447\u0443\u0433\u0430"], "de": ["Kettenr\u00fcstung", "Kettenpanzer"], "it": ["cotta di maglia"], "hu": ["p\u00e1nc\u00e9ling", "ingv\u00e9rt"], "br": ["sae mailhet"], "pl": ["kolczuga", "misiurka"]}, "examples": [["vi devas plekti dek unu ma\u015dkirasojn", "Fabeloj, volumo 1, sova\u011daj cignoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "kiras", "primary": false}, "malcedema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti kontra\u016dstaranta, rezistema.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0443\u0441\u0442\u0443\u043f\u0447\u0438\u0432\u044b\u0439"], "fr": ["but\u00e9 (ent\u00eat\u00e9)", "ent\u00eat\u00e9"], "be": ["\u043d\u044f\u0437\u0433\u043e\u0434\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u043d\u044f\u045e\u0441\u0442\u0443\u043f\u043b\u0456\u0432\u044b"], "de": ["standhaft", "unbeugsam"], "it": ["resistente", "intransigente"], "pl": ["nieust\u0119pliwy", "nieugi\u0119ty"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ced", "primary": false}, "etskala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Neampleksa, relative malvasta, koncernanta malmultajn homojn.", "translations": {"hu": ["kis sk\u00e1l\u00e1j\u00fa", "nem sz\u00e9les k\u00f6r\u0171", "kis m\u00e9rt\u00e9k\u0171"], "be": ["\u043c\u0430\u043b\u0430\u043c\u0430\u0448\u0442\u0430\u0431\u043d\u044b", "\u0434\u0440\u043e\u0431\u043d\u044b", "\u0430\u0431\u043c\u0435\u0436\u0430\u0432\u0430\u043d\u044b"], "fr": ["\u00e0 petite \u00e9chelle (adj.)", "modeste (\u00e0 petite \u00e9chelle)"], "en": ["small scale"], "ru": ["\u043c\u0430\u043b\u043e\u043c\u0430\u0441\u0448\u0442\u0430\u0431\u043d\u044b\u0439", "\u043e\u0433\u0440\u0430\u043d\u0438\u0447\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["ruinigante la etskalan agrikulturon", "Roland Rotsaert, Jarmila konferenco \u0125aose malsukcesis, Monato, jaro 2000a, numero 2a, p. 10a"]], "subdefinitions": []}], "root": "skal", "primary": false}, "kriminala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Koncernanta la juron pri krimoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044b\u043c\u0456\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["criminel"], "en": ["criminal"], "nl": ["strafrechtelijk"], "pt": ["criminal"], "ru": ["\u0443\u0433\u043e\u043b\u043e\u0432\u043d\u044b\u0439", "\u043a\u0440\u0438\u043c\u0438\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["Kriminal-", "Straf-"], "hu": ["b\u0171n\u00fcgyi", "b\u0171ntet\u0151-", "krimin\u00e1l-"], "pl": ["kryminalny"], "es": ["criminal"]}, "examples": [["kriminala ju\u011disto", null], ["kriminala tribunalo", null], ["kriminala proceso", "B"], ["Ordu la \u0109ambrojn, \u0109ar sinjoroj de la Kriminala Ministerio balda\u016d venos", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 103a, volumo 3a, p. 338a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kriminal", "primary": true}, "ergo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mll. erg. Eksa unuo por energio, laboro kaj varmkvanto en la CGS-sistemo. Respondanta al la laboro produktata de unu dino, kies apoga punkto transloki\u011das je 1 cm al la direkto de la forto. Kohera unuo estas la \u0135ulo. 1 J = 10000000 erg.", "translations": {"be": ["\u044d\u0440\u0433"], "fr": ["erg"], "bg": ["\u0435\u0440\u0433"], "pt": ["erg"], "ru": ["\u044d\u0440\u0433"], "ca": ["erg"], "de": ["Erg"], "hu": ["erg"], "es": ["ergio"], "pl": ["erg"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "erg", "primary": true}, "egreto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tufo da surkapaj plumoj de iuj birdoj.", "translations": {"ru": ["\u0445\u043e\u0445\u043e\u043b\u043e\u043a (\u0438\u0437 \u043f\u0435\u0440\u044c\u0435\u0432)", "\u0441\u0443\u043b\u0442\u0430\u043d (\u0438\u0437 \u043f\u0435\u0440\u044c\u0435\u0432)"], "fr": ["aigrette (touffe de plumes)"], "nl": ["aigrette"], "pt": ["penacho", "topete (de ave)"], "de": ["Federkrone"], "pl": ["pi\u00f3ropusz", "czub"], "hu": ["b\u00f3bita"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "plumtufo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "egret", "primary": true}, "felpo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Velursimila teksa\u0135o, kun pli longaj plate ku\u015dantaj haroj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u044e\u0448", "\u0432\u0435\u043b\u044c\u0432\u0435\u0442\u0438\u043d", "\u043f\u0430\u043d"], "fr": ["peluche (tissu)"], "de": ["Felbel", "Halbsamt"], "es": ["felpa", "peluche"], "hu": ["f\u00e9lb\u00e1rsony", "pl\u00fcss"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "felp", "primary": true}, "narvalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el la familio narvaledoj (Monodon), kiu havas nur du dentojn, el kiuj unu \u0109e la masklo kreskas spirale \u011dis la longo de 2-3m.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0440\u0432\u0430\u043b"], "fr": ["narval"], "en": ["narwhal", "narwhale"], "nl": ["narwal"], "pt": ["narval"], "el": ["\u03b1\u03c1\u03ba\u03c4\u03bf\u03c6\u03ac\u03bb\u03b1\u03b9\u03bd\u03b1"], "de": ["Narwal"], "hu": ["narv\u00e1l"], "ru": ["\u043d\u0430\u0440\u0432\u0430\u043b"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "narval", "primary": true}, "Kri\u015dno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dio kaj oka avataro de Vi\u015dnuo, ofte prezentata en figuro de bluha\u016dta junulo amindumanta bovpa\u015dtistinojn, batalanto kontra\u016d demonoj....", "translations": {"fr": ["Krishna"], "nl": ["Krisjna"], "it": ["K\u1e5b\u1e63\u1e47a", "Krishna"]}, "examples": [["Kri\u015dno per sia flutludo ravas kaj allogas \u0109iujn esta\u0135ojn", "Vikipedio, artikolo \u00abKri\u015dno\u00bb, 2007-01-06"]], "subdefinitions": []}], "root": "Kri\u015dn", "primary": true}, "granda kriaglo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de aglo (Aquila clanga).", "translations": {"en": ["spotted eagle"], "sv": ["st\u00f6rre skrik\u00f6rn"], "pl": ["orlik grubodzioby"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "agl", "primary": false}, "etfirmao": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043b\u043e\u0435 \u043f\u0440\u0430\u0434\u043f\u0440\u044b\u0435\u043c\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["petite entreprise", "PME"], "nl": ["kmo (firma)", "mkb (firma)"], "pt": ["pequena empresa", "microempresa"], "ru": ["\u043c\u0430\u043b\u043e\u0435 \u043f\u0440\u0435\u0434\u043f\u0440\u0438\u044f\u0442\u0438\u0435"], "de": ["Kleinbetrieb", "Kleinunternehmen"], "hu": ["kis c\u00e9g"], "pl": ["firemka", "drobna przedsi\u0119biorczo\u015b\u0107"]}, "examples": [["la etfirmaoj, kiu fakte faras la laboron", "Paul Gubbins: Politiko elreligita, Monatojaro 2001a, numero 2a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "firma", "primary": false}, "hartubero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Torda\u0135o da haroj diversmaniere kunvolvitaj super la nuko.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0443\u0447\u043e\u043a (\u043f\u0440\u0438\u0447\u0451\u0441\u043a\u0430)", "\u0443\u0437\u0435\u043b (\u0432\u043e\u043b\u043e\u0441)"], "en": ["bun (hair)"], "nl": ["haarknoet"], "de": ["Dutt"], "pl": ["kok"], "hu": ["konty"]}, "examples": [["oni tiom tedis \u015din, por ke \u015di fortondu la kaskadon de siaj haroj jam longaj \u011dis la genuoj, kaj faru al si har-tuberon", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "tuber", "primary": false}, "anta\u016dzorgi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Zorgi pri io, kio ankora\u016d ne estas, ankora\u016d ne okazis, precipe por eviti a\u016d malhelpi iun malbonon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0441\u044c\u0446\u0435\u0440\u0430\u0433\u0447\u044b\u0441\u044f"], "fr": ["pr\u00e9venir (emp\u00eacher)"], "nl": ["voorzorgsmaatregelen treffen"], "pt": ["precaver-se", "prevenir-se"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u043e\u0441\u0442\u0435\u0440\u0435\u0447\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u043e\u0437\u0430\u0431\u043e\u0442\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f \u0437\u0430\u0440\u0430\u043d\u0435\u0435"], "de": ["vorsorgen", "Vorsorge treffen"], "it": ["cautelarsi", "premunirsi"], "hu": ["el\u0151re gondoskodik"], "pl": ["martwi\u0107 si\u0119 na zapas"]}, "examples": [["por anta\u016dzorgi oni devas anta\u016dvidi", null], ["vi devas esti anta\u016dzorga kaj asekuri vin", null]], "subdefinitions": []}], "root": "zorg", "primary": false}, "senhalta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sen\u0109esa, seninterrompa.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0437\u043e\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["sans arr\u00eat", "continuel", "incessant", "sans interruption"], "nl": ["ononderbroken"], "pt": ["direto (que n\u00e3o faz parada; adj.)"], "be": ["\u0431\u0435\u0441\u044c\u043f\u0435\u0440\u0430\u043f\u044b\u043d\u043d\u044b", "\u0431\u0435\u0437\u0443\u043f\u044b\u043d\u043d\u044b", "\u043f\u0430\u0441\u0442\u0430\u044f\u043d\u043d\u044b"], "de": ["ununterbrochen", "ohne Unterbrechung", "durchgehend"], "hu": ["meg\u00e1ll\u00e1s n\u00e9lk\u00fcli", "szakadatlan"], "ro": ["f\u0103r\u0103 oprire"], "pl": ["bezustanny", "nieustanny"]}, "examples": [["senhalta laborado", null], ["senhalta vagonaro", null], ["senhalte propagandi", null], ["nia afero kreskas regule kaj senhalte", "Paroloj"]], "subdefinitions": []}], "root": "halt", "primary": false}, "sablopapero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Papero a\u016d tolo kun surgluita tavolo el smirgopulvoro, subtilaj vitreroj... uzata por polurado a\u016d glatigo.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0436\u0434\u0430\u0447\u043d\u0430\u044f \u043f\u0430\u043f\u0435\u0440\u0430"], "fr": ["papier d'\u00e9meri", "papier de verre"], "nl": ["schuurpapier"], "ru": ["\u043d\u0430\u0436\u0434\u0430\u0447\u043d\u0430\u044f \u0431\u0443\u043c\u0430\u0433\u0430"], "de": ["Schmirgelpapier"], "sv": ["sandpapper"], "hu": ["d\u00f6rzspap\u00edr", "csiszol\u00f3pap\u00edr", "smirgli"], "pl": ["papier \u015bcierny"]}, "examples": [["defrotu kiel eble plej multan ruston per sablopapero", "K. Miner, Taglibro (blogo), 2004-11-20"]], "subdefinitions": []}], "root": "paper", "primary": false}, "brili": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Eligi a\u016d resendi helan lumon.", "translations": {"be": ["\u0431\u043b\u0456\u0448\u0447\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u044c\u0437\u044f\u0446\u044c", "\u0437\u0456\u0445\u0430\u0446\u0435\u0446\u044c", "\u0431\u043b\u0456\u0441\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u0431\u043b\u0456\u0441\u043a\u0430\u0446\u0435\u0446\u044c"], "fr": ["briller", "luire"], "en": ["bright"], "ru": ["\u0431\u043b\u0435\u0441\u0442\u0435\u0442\u044c", "\u0431\u043b\u0438\u0441\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u0432\u0435\u0442\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0441\u0438\u044f\u0442\u044c", "\u0441\u0432\u0435\u0440\u043a\u0430\u0442\u044c"], "de": ["gl\u00e4nzen", "scheinen"], "hu": ["ragyog"], "sk": ["\u017eiari\u0165"], "es": ["brillar"], "cs": ["z\u00e1\u0159it"], "pl": ["b\u0142yszcze\u0107", "l\u015bni\u0107", "ja\u015bnie\u0107"]}, "examples": [["brilas suno, oro, spegulo, polurita metalo, blanka ne\u011do", null], ["liaj okuloj brilis pro plezuro", null], ["ne \u0109io brilanta estas diamanto", "Proverbaro esperanta"], ["ne \u0109io utilas, kio brilas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Altiri la atenton per sia prospereco, eleganteco, lukso.", "translations": {}, "examples": [["brilanta sukceso, festo, societo, stato, sano", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bril", "primary": true}, "brila": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Brilanta.", "translations": {"be": ["\u0431\u043b\u0456\u0441\u043a\u0443\u0447\u044b", "\u0431\u043b\u0456\u0448\u0447\u0430\u0441\u0442\u044b", "\u0437\u0456\u0445\u043e\u0442\u043a\u0456", "\u0437\u0456\u0445\u0430\u0442\u043b\u0456\u0432\u044b"], "fr": ["brillant (adj.)"], "ru": ["\u0431\u043b\u0435\u0441\u0442\u044f\u0449\u0438\u0439", "\u0431\u043b\u0438\u0441\u0442\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u0438\u044f\u044e\u0449\u0438\u0439"], "de": ["gl\u00e4nzend"], "hu": ["ragyog\u00f3"], "sk": ["\u017eiariv\u00fd"], "es": ["brillante"], "pl": ["b\u0142yszcz\u0105cy", "l\u015bni\u0105cy", "ja\u015bniej\u0105cy"]}, "examples": [["brila festo, kura\u011da\u0135o, venko, stilo", null], ["brile glorigi iun", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "bril", "primary": false}, "ne\u016drotransmisiilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["neurotransmetteur"], "nl": ["neurotransmitter"], "it": ["neurotrasmettitore"]}, "examples": [["la serotonino estas la ne\u016drotransmisiilo de la parasimpata sistemo", "R. Goutarel k. a., trad. B. Coffinet, La ibogaino en psikoterapio..., 2005-12"], ["ne\u016drotransmisiiloj, kies nenormala produktado provokas deprimon, kapdoloron kaj aliajn malsanojn", "F. Fonseca, Saara Nousiainen, MusicExpress, [vidita en 2007-01]"]], "subdefinitions": []}], "root": "ne\u016drotransmisi", "primary": true}, "baroskopo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La ilo konsistas el du malsamdiametraj sferoj, situantaj \u0109e amba\u016d ekstremoj de pesilbrako. Kiam la aparato estas en aero la brako restas horizontala, sed en vakuo la ekvilibro rompi\u011das, kio evidentigas la ar\u0125imedan forton."], "primary definition": "Pesaparato, uzata por montri fenomenojn de la gasa premo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0440\u0430\u0441\u043a\u043e\u043f"], "fr": ["baroscope"], "en": ["baroscope"], "nl": ["baroscoop"], "ru": ["\u0431\u0430\u0440\u043e\u0441\u043a\u043e\u043f"], "hu": ["l\u00e9gnyom\u00e1smutat\u00f3", "baroszk\u00f3p"], "pl": ["baroskop"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "baroskop", "primary": true}, "tolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Teksa\u0135o farita el lino a\u016d kanabo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u0430\u0442\u043d\u043e"], "fr": ["toile (mati\u00e8re)"], "bg": ["\u043b\u0435\u043d"], "nl": ["linnen"], "pt": ["pano (de linho ou c\u00e2nhamo)"], "ru": ["\u0445\u043e\u043b\u0441\u0442", "\u043f\u043e\u043b\u043e\u0442\u043d\u043e"], "de": ["Leinen"], "hu": ["v\u00e1szon"], "en": ["linen", "cloth", "sheeting"], "pl": ["p\u0142\u00f3tno"]}, "examples": [["Pantelejeva anka\u016d sendis al lia edzino tri pecojn da tolo", "La Revizo, akto 4a, sceno 11a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tol", "primary": true}, "okaze de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dum parto de, hazarde a\u016d la\u016dcele \u0109e la okazo de.", "translations": {"be": ["\u0443 \u0432\u044b\u043f\u0430\u0434\u043a\u0443 (\u0447\u0430\u0433\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456)"], "fr": ["\u00e0 l'occasion de", "en cas de"], "en": ["in case of"], "ru": ["\u0432 \u0441\u043b\u0443\u0447\u0430\u0435 (\u043f\u0440\u0435\u0434\u043b\u043e\u0433)", "\u043f\u043e \u0441\u043b\u0443\u0447\u0430\u044e"], "de": ["anl\u00e4sslich"], "hu": ["alkalm\u00e1b\u00f3l"], "br": ["da ge\u00f1ver"], "pl": ["z okazji"]}, "examples": [["okaze de tio, mi deklaros, ke...", null], ["oni iluminaciis okaze de la nacia festo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "okaz", "primary": false}, "nefinita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiu ne estas finita, interalie \u0109ar la laboro estis interrompita pro la morto de la a\u016dtoro.", "translations": {"be": ["\u043d\u044f\u0441\u043a\u043e\u043d\u0447\u0430\u043d\u044b", "\u043d\u0435\u0437\u0430\u043a\u043e\u043d\u0447\u0430\u043d\u044b"], "fr": ["inachev\u00e9"], "nl": ["onvoltooid"], "ru": ["\u043d\u0435\u0437\u0430\u043a\u043e\u043d\u0447\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0437\u0430\u0432\u0435\u0440\u0448\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["unvollendet"], "hu": ["befejezetlen"], "pl": ["niesko\u0144czony"]}, "examples": [["\u00abla nefinita simfonio\u00bb", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Vidu rimarkon sub infinita."], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0441\u043a\u043e\u043d\u0435\u0447\u043d\u044b\u0439"], "nl": ["oneindig"], "pl": ["niesko\u0144czony"], "hu": ["v\u00e9gtelen"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fin", "primary": false}, "la\u016d": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prepozicio montranta.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430", "\u043f\u0430\u0432\u043e\u0434\u043b\u0435", "\u0443 \u0430\u0434\u043f\u0430\u0432\u0435\u0434\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456 \u0437", "\u0430\u0434\u043f\u0430\u0432\u0435\u0434\u043d\u0430", "\u0437\u0433\u043e\u0434\u043d\u0430"], "fr": ["selon", "\u00e0", "d'apr\u00e8s", "\u00e0 la mesure de", "dans la mesure de", "le long de", "en proportion de", "en fonction de", "conform\u00e9ment \u00e0", "en suivant (le long de)", "suivant (pr\u00e9p.)"], "pt": ["conforme", "segundo (de acordo com)", "consoante (de acordo com)"], "ru": ["\u043f\u043e", "\u0441\u043e\u0433\u043b\u0430\u0441\u043d\u043e", "\u0432 \u0441\u043e\u043e\u0442\u0432\u0435\u0442\u0441\u0442\u0432\u0438\u0438 \u0441"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Trovi\u011das ekzemploj, en kiuj la prepozicio enkondukas ne nomon de linio, sed de ia surfaco, sur kiu okazas la koncerna movo, kiel en: nuboj nigraj, pelataj de vento, rapide kuris la\u016d la malafabla \u0109ielo; la\u016d lia ru\u011da viza\u011do fluis \u015dvito; [fluganta cikonio kunpu\u015di\u011dis kun \u015dipo], glitis malsupren la\u016d la velo kaj bum! \u011di trovi\u011dis sur la ferdeko. En estas averto, ke tia uzado estas nekonsilinda, kaj ke oni prefere uzu sur. \u015cajnas tamen, ke la\u016d aldonas interesan nuancon, ke la movo sekvas linian trajektorion inkluzivatan en la koncerna surfaco."], "primary definition": "Sekvatan linion, itineron a\u016d direkton; longforman objekton, kies randon oni sekvas dum movo.", "translations": {"hu": ["ment\u00e9n"]}, "examples": [["ili elmovi\u011dis de la monto Hor la\u016d la vojo al la Ru\u011da Maro", "La Malnova TestamentoNombroj 21:4"], ["A\u0125ab iris aparte la\u016d unu direkto, kaj Obadja iris aparte la\u016d alia direkto", "La Malnova TestamentoI. Re\u011doj 18:6"], ["Li distran\u0109is la\u016d la mezo", "La Malnova TestamentoGenezo 15:10"], ["hiera\u016d mi vidis dek unu cignojn kun oraj kronoj sur la kapo, na\u011dantajn malsupren la\u016d la torento", "Fabeloj, volumo 1Sova\u011daj cignoj"], ["\u015di mallevi\u011dis la\u016d la trunko", "Fabeloj, volumo 4Filino de la mar\u0109a re\u011do"], ["li venas la\u016d la \u015dtuparo malla\u016dte, \u0109ar li havas sur la piedoj nur \u015dtrumpojn", "Fabeloj, volumo 2Dio de dormo"], ["la verda folio na\u011dis pluen, la\u016d la fluo de la rivero", "Fabeloj, volumo 1Elinjo-fingreto"], ["oni ne povas sin movi la\u016d \u0109iu vento aparte", "Proverbaro esperanta"], ["li amis promeni la\u016d la tombejo", "Plena Vortaro de Esperanto"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Obeatan ordonon, konsilon, senton, deziron, le\u011don, kutimon....", "translations": {"de": ["gem\u00e4\u00df"], "nl": ["volgens"], "hu": ["szerint"]}, "examples": [["mi restas tie \u0109i la\u016d la ordono de mia estro", "Fundamento de EsperantoEkzercaro, \u00a7 26"], ["en neniu havas la rajton fari arbitre la\u016d persona bontrovo ian \u015dan\u011don a\u016d aldonon", "Fundamento de EsperantoAnta\u016dparolo"], ["\u011di estu la\u016d viaj vortoj", "La Malnova TestamentoGenezo 44:10"], ["li pagu la\u016d decido de ju\u011dantoj", "La Malnova TestamentoEliro 21:22"], ["la\u016d iliaj le\u011doj ne kondutu", "La Malnova TestamentoLevidoj 18:3"], ["la\u016d signo de Herhar, Pentuer iris en la fundon de la kaverno", "La Faraono, volumo 1\u0109ap. 20"], ["la\u016d la konsilo de l' patro komencis noti la impresojn", "La Faraono, volumo 1\u0109ap. 21"], ["de kie vi scias, ke \u0109io \u0109i ne estas farata la\u016d la volo de l' faraono?", "La Faraono, volumo 2\u0109ap. 5"], ["la\u016d lia postulo, unu el la egiptaj oficiroj eltiris sian bronzan glavon", "La Faraono, volumo 2\u0109ap. 10"], ["Patroklo bruligita, la\u016d la greka moro", "La Faraono, volumo 2\u0109ap. 21"], ["la\u016d niaj sanktaj le\u011doj, mia dekreto ne sufi\u0109as por malfermi al ni la kelojn de Labirinto", "La Faraono, volumo 3\u0109ap. 10"], ["li volas agi la\u016d sia kapo", null], ["ni vagadis tie \u0109i kaj tie la\u016d nia pla\u0109o kaj bontrovo", null], ["mi agis la\u016d mia konscienco", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Cirkonstancon, de kiu dependas la maniero plenumi la agon a\u016d la karaktero de la objekto.", "translations": {"nl": ["naar", "volgens"], "hu": ["szerint"]}, "examples": [["birdo kantas la\u016d sia beko", "Proverbaro esperanta"], ["Ni kreu homon la\u016d Nia bildo, similan al Ni", "La Malnova TestamentoGenezo 1:26"], ["starigu la tabernaklon la\u016d \u011dia modelo, kiu estis montrita al vi", "La Malnova TestamentoEliro 26:30"], ["li donis al la urbo nomon la\u016d la nomo de sia filo", "La Malnova TestamentoGenezo 4:17"], ["ili sidi\u011dis anta\u016d li, pli maljuna la\u016d sia maljuneco kaj pli juna la\u016d sia juneco", "La Malnova TestamentoGenezo 43:33"], ["jen estas la nomoj de la filoj de Levi la\u016d naski\u011do", "La Malnova TestamentoEliro 6:16"], ["ar\u011denta kaliko de sepdek sikloj, la\u016d la sankta siklo", "La Malnova TestamentoNombroj 7:13"], ["la mu\u015do portis sian krepan veston la\u016d la sama fasono, kiel nun", "Fabeloj, volumo 4Filino de la mar\u0109a re\u011do"], ["kelkaj homoj, vestitaj la\u016d la tiuepoka modo, preteriris preter li", "Fabeloj, volumo 1Galo\u015doj de feli\u0109o"], ["\u015datu amikon la\u016d la dato de akiro", "Proverbaro esperanta"], ["niaj temploj estis konstruataj la\u016d plano, kiun desegnis la dioj mem", "La Faraono, volumo 2\u0109ap. 19"], ["ni montras la \u0109efajn direktojn, la\u016d kiuj oni konstruas templojn kaj fosas kanalojn", "La Faraono, volumo 3\u0109ap. 9"], ["\u0109iu povas agadi aparte, en sia sfero, la\u016d siaj fortoj", "Esenco kaj Estonte"], ["kvankam ili donis al vi klarigojn la\u016d sia povo, vi ne kontenti\u011dis", "La Faraono, volumo 2\u0109ap. 2"], ["administru nin viaj \u0109efoj konscience juste, ne la\u016d sia malbona volo", "La Faraono, volumo 2\u0109ap. 21"], ["danci la\u016d muziko, la\u016d muzikilo", null], ["danci la\u016d ies fajfilo", "Proverbaro esperanta"], ["dancigi iun la\u016d sia fajfilo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Fonton de konstato, pritakso, opinio, rakonto, kono....", "translations": {}, "examples": [["mi taksas \u0109iun homon nur la\u016d lia persona valoro kaj agoj, sed ne la\u016d lia deveno", "Homoarnismo"], ["poton taksu la\u016d sono, sinjoron la\u016d tono", "Proverbaro esperanta"], ["la\u016d la frukto oni arbon ekkonas", "Proverbaro esperanta"], ["la homaranismo la\u016d la opinio de s-ro D. estas kontra\u016dreligia", "Homoarnismo"], ["la pli juna filino estis la plena portreto de sia patro la\u016d sia boneco kaj honesteco", "Fundamento de EsperantoEkzercaro, \u00a7 11"], ["la\u016d la projekto de la in\u011denieroj tiu \u0109i fervojo estas konstruota en la da\u016dro de du jaroj", "Fundamento de EsperantoEkzercaro, \u00a7 25"], ["Jakob vidis la\u016d la viza\u011do de Laban, ke li ne estas rilate al li tia, kia li estis hiera\u016d", "La Malnova TestamentoGenezo 31:2"], ["la\u016d niaj legendoj, Adamo forlasis la paradizon por Eva", "La Faraono, volumo 1\u0109ap. 14"], ["la glora Istubar kunportis dokumentojn, la\u016d kiuj Sargon estas nomita ambasadoro", "La Faraono, volumo 2\u0109ap. 10"], ["la\u016d miaj scioj, a\u016ddis ion pri la traktato kaj indignas", "La Faraono, volumo 2\u0109ap. 12"], ["ili estis , kiel estis necese la\u016d la kalkuloj de l' faraono", "La Faraono, volumo 3\u0109ap. 15"]], "subdefinitions": []}], "root": "la\u016d", "primary": true}, "popolrakonto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rakonto originante ne de unuopa a\u016d konata a\u016dtoro, sed esti\u011dinta per plurakontado en la popolo, dum kio aldoni\u011dis pli kaj pli da detaloj kaj varia\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["conte populaire", "r\u00e9cit folklorique"], "en": ["folk tale"], "nl": ["volksverhaal"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u0441\u043a\u0430\u0437\u0430\u043d\u0438\u044f"], "fa": ["\u062f\u0627\u0633\u062a\u0627\u0646 \u0641\u0648\u0644\u06a9\u0644\u0648\u0631\u06cc\u06a9"], "hu": ["n\u00e9pmese"]}, "examples": [["unu el la dol\u0109egaj popolrakontoj kaj sor\u0109orakontoj, kiujn la popolaj orientaj poetoj kantas", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 2, fabeloj kaj legendoj, la naski\u011do de la tabako, araba legendo, la\u016d la hispana rakonto de Cervera Bachiller, tradukis Jayme Heinlein Ferreira."]], "subdefinitions": []}], "root": "rakont", "primary": false}, "komprena\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043d\u044f\u0446\u044c\u0446\u0435"], "fr": ["notion"], "nl": ["notie"], "ru": ["\u043f\u043e\u043d\u044f\u0442\u0438\u0435"], "es": ["noci\u00f3n"], "hu": ["fogalom"]}, "examples": [["dank' al tio, ke je lavado de tola\u0135o sin okupas ordinare virinoj, vi en \u0109iu lingvo havas vorton por esprimo de la komprena\u0135o \u00ablavistino\u00bb", "Esenco kaj Estonte"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompren", "primary": false}, "ekscelenco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iom altranga mo\u015dto, precipe oficista (ministra kaj tiel plu).", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0441\u0446\u044d\u043b\u0435\u043d\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["excellence (titre)"], "en": ["excellency (title)"], "pt": ["excel\u00eancia (t\u00edtulo)"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0432\u043e\u0441\u0445\u043e\u0434\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Exzellenz"], "sv": ["excellens"], "hu": ["excellencia"], "es": ["excelencia"], "pl": ["ekscelencja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekscelenc", "primary": true}, "interno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La interna parto, spaco.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043d\u0443\u0442\u0440\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0432\u043d\u0443\u0442\u0440\u0435\u043d\u043d\u044f\u044f \u0447\u0430\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["int\u00e9rieur (subst.)", "dedans (subst.)"], "en": ["interior"], "nl": ["inwendige", "binnenste"], "pt": ["interior"], "tp": ["insa"], "hu": ["bels\u0151", "belseje"], "pl": ["wn\u0119trze"]}, "examples": [["interno de domo, \u015dipo, lando", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0432\u043d\u0443\u0442\u0440\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u043a\u0440\u044b\u0442\u043e\u0435 \u044f\u0434\u0440\u043e"], "fr": ["int\u00e9rieur (d'un sous-ensemble)"], "pt": ["interior"], "de": ["Inneres", "offener Kern"], "hu": ["ny\u00edlt mag"], "pl": ["wn\u0119trze (zbioru)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "intern", "primary": false}, "fornomi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malkonfesi; rifuzi iun nomon al iu.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435 \u043d\u0430\u0437\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c \u0431\u043e\u043b\u0435\u0439 (\u043a\u0456\u043c\u0441\u044c\u0446\u0456)", "\u043d\u0435 \u045e\u0432\u0430\u0436\u0430\u0446\u044c \u0431\u043e\u043b\u0435\u0439 (\u0437\u0430 \u043a\u0430\u0433\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456)", "\u043d\u0435 \u043b\u0456\u0447\u044b\u0446\u044c \u0431\u043e\u043b\u0435\u0439 (\u043a\u0456\u043c\u0441\u044c\u0446\u0456)"], "fr": ["d\u00e9savouer"], "en": ["disown"], "pt": ["n\u00e3o chamar de"], "ru": ["\u043d\u0435 \u0441\u0447\u0438\u0442\u0430\u0442\u044c \u0431\u043e\u043b\u044c\u0448\u0435 (\u043a\u043e\u0433\u043e-\u043b. \u043a\u0435\u043c-\u043b.)", "\u043d\u0435 \u043d\u0430\u0437\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c \u0431\u043e\u043b\u044c\u0448\u0435 (\u043a\u043e\u0433\u043e-\u043b. \u043a\u0430\u043a-\u043b.)"], "de": ["verleugnen"], "hu": ["megtagad"], "br": ["dizanzav"]}, "examples": [["se vi tion faros, mi fornomos vin mia amiko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "nom", "primary": false}, "\u0109eko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mandato, kiu rajtigas iun ricevi monon el la banka konto de la subskribinto.", "translations": {"be": ["\u0447\u044d\u043a"], "fr": ["ch\u00e8que"], "en": ["cheque", "check"], "el": ["\u03b5\u03c0\u03b9\u03c4\u03b1\u03b3\u03ae"], "de": ["Scheck"], "it": ["assegno"], "hu": ["csekk"], "fa": ["\u0686\u06a9"], "es": ["cheque"], "he": ["\u05d4\u05de\u05d7\u05d0\u05d4", "\u05e9\u05d9\u05e7 (\u05d4\u05de\u05d7\u05d0\u05d4)", "\u05e6'\u05e7"], "ru": ["\u0447\u0435\u043a"], "nl": ["cheque"], "pt": ["cheque"], "tr": ["\u00e7ek"], "sk": ["\u0161ek"], "ro": ["cec"], "pl": ["czek"]}, "examples": [["la sinjorino vestita nigre subskribas mian nomon sur la \u0109ekon", "Spomenka \u015ctimec: Hejmo en Meze\u016dropo, Monatojaro 1996a, numero 1a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ek", "primary": true}, "mondkoncepto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mensa bildo pri la mondo, kia \u011di estas a\u016d devus esti.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0442\u0438\u043d\u0430 \u043c\u0438\u0440\u0430", "\u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u043e\u0441\u043f\u0440\u0438\u044f\u0442\u0438\u0435"], "fr": ["conception du monde", "vision du monde"], "nl": ["wereldbeeld"]}, "examples": [["Vitalij opiniis necesa trudi al Olga sian mondkoncepton", "Metropoliteno\u0109ap. 6"], ["eble la plej grava profito, kiun mi ricevis el mia uzado de Esperanto, estas drasta \u015dan\u011do de mia mondkoncepto", "Voja\u011do en Esperanto-lando J. Brozovsky Kial Usonano uzas Esperantonleciono 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "koncept", "primary": false}, "interna": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ena de la limoj de objekto, de korpo a\u016d de iu fermita spaco; malekstera.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043d\u0443\u0442\u0440\u0435\u043d\u043d\u0438\u0439"], "fr": ["interne (adj.)", "int\u00e9rieur (adj.)"], "en": ["internal"], "nl": ["intern", "binnen-"], "pt": ["interno (adj.)", "interior (adj.)"], "de": ["innen", "inwendig", "drinnen", "innerhalb", "intern"], "tp": ["insa"], "hu": ["bels\u0151", "bens\u0151", "bel-"], "pl": ["wewn\u0119trzny"], "es": ["interno"]}, "examples": [["interna parto de urbo, domo, korpo, ventro, kesto, frukto", null], ["interna flanko de muro, pordo", null], ["interna malsano, doloro", null], ["internaj organoj de ma\u015dino", null], ["interna korto", null], ["interna maro", null], ["interna lernanto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ena de la limoj de lando, kontraste al la eksterlando.", "translations": {"de": ["inl\u00e4ndisch", "binnenl\u00e4ndisch", "intern"], "nl": ["binnenlands"], "en": ["internal", "domestic"]}, "examples": [["interna milito", null], ["ministrejo pri internaj aferoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Koncernanta la spiritajn, moralajn ecojn, kontraste kun la korpaj, materiaj.", "translations": {"de": ["innerlich", "intern"], "en": ["inner"], "nl": ["intern"]}, "examples": [["la interna vivo", null], ["la interna kulto", null], ["la internaj sentoj, fortoj", null], ["la interna ideo de Esperanto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri punkto en topologia spaco, rilate al subaro A) Tia, ke A inkluzivas \u0109irka\u016da\u0135on de \u011di.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043d\u0443\u0442\u0440\u0435\u043d\u043d\u044f\u044f (\u0442\u043e\u0447\u043a\u0430)"], "fr": ["(point) int\u00e9rieur"], "de": ["inner (-er Punkt)"], "en": ["inner"], "pl": ["(punkt) wewn\u0119trzny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "intern", "primary": true}, "interne": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En interna parto.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043d\u0443\u0442\u0440\u0438"], "fr": ["\u00e0 l'int\u00e9rieur", "int\u00e9rieurement"], "en": ["in", "internally"], "nl": ["van binnen"], "pt": ["internamente"], "de": ["innen"], "hu": ["bel\u00fcl", "bent"], "es": ["internamente"], "pl": ["wewn\u0105trz", "w \u015brodku"]}, "examples": [["tiu frukto estas interne putra el, de interne", "Z"], ["interne prenota medikamento", null], ["li klini\u011das anta\u016d li, kaj lin mokas interne", null]], "subdefinitions": []}], "root": "intern", "primary": false}, "juano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Monunuo de \u0108inujo.", "translations": {"fr": ["yuan (monnaie chinoise)"], "en": ["yuan"], "pt": ["iuane", "yuan"], "de": ["Yuan"], "it": ["yuan"], "pl": ["juan"]}, "examples": [["la onklino ricevos nur akciojn valorantajn kvincent juanojn", "La Familio, \u0109apitro 35a, p. 505a"]], "subdefinitions": []}], "root": "juan", "primary": true}, "sekve al": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En la sekvo de, post, pro....", "translations": {"fr": ["en cons\u00e9quence de", "par suite de"]}, "examples": [["la servistoj, siavice, sekve de geedzi\u011doj pliigos la laborkapablojn", "N. Covelli, Vivo, historio kaj legendo de la etruska familio, 2005"], ["studento rajtas plen-umi anta\u016de aprobitan esplorlaboron kaj gajni kvin poentojn sekve al la pozitiva ju\u011do de la esplorraporto", "R. Moerbeek, La Katedro pri Interlingvistiko..., [2005]"]], "subdefinitions": []}], "root": "sekv", "primary": false}, "stofo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malnova rusa mezuro por flua\u0135oj, valoranta iom pli ol 1 litro.", "translations": {"be": ["\u0448\u0442\u043e\u0444"], "hu": ["(orosz) pint"], "de": ["Stof"], "nl": ["stoop"], "ru": ["\u0448\u0442\u043e\u0444"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stof", "primary": true}, "merizarbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sova\u011da formo de la dol\u0109a \u0109erizujo.", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u0440\u044d\u0448\u043d\u044f (\u0434\u0440\u044d\u0432\u0430)"], "fr": ["merisier"], "en": ["bird-cherry"], "nl": ["kriekelaar", "kriekenboom"], "pt": ["ginjeira", "cerejeira", "cerejeira-da-europa", "ginjeira-das-ginjas-galegas", "ginjeiro"], "ru": ["\u0447\u0435\u0440\u0435\u0448\u043d\u044f (\u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e)"], "de": ["Vogelkirsche"], "hu": ["mad\u00e1rcseresznyefa"], "pl": ["czere\u015bnia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "meriz", "primary": false}, "ekkompati": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Eksenti kompaton.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0436\u0430\u043b\u0435\u0442\u044c (\u043a\u043e\u0433\u043e-\u043b.)"], "fr": ["s'apitoyer (de, sur)", "s'attendrir (sur)", "prendre piti\u00e9 (de)"], "nl": ["medelijden krijgen met"], "hu": ["megsajn\u00e1l", "megsz\u00e1n", "megk\u00f6ny\u00f6r\u00fcl"]}, "examples": [["la Eternulo ekkompatos Jakobon, kaj denove elektos Izraelon, kaj relo\u011digos ilin en ilia lando", "La Malnova TestamentoJesaja 14:1"], ["seki\u011du la mano de tiu, kiu kurus helpi lin, ekkompatinte lian mizeron", "La Faraono, volumo 1\u0109ap. 25"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompat", "primary": false}, "smirga papero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0436\u0434\u0430\u0447\u043d\u0430\u044f \u043f\u0430\u043f\u0435\u0440\u0430"], "fr": ["papier d'\u00e9meri", "papier de verre"], "nl": ["schuurpapier"], "ru": ["\u043d\u0430\u0436\u0434\u0430\u0447\u043d\u0430\u044f \u0431\u0443\u043c\u0430\u0433\u0430"], "de": ["Schmirgelpapier"], "sv": ["sandpapper"], "hu": ["d\u00f6rzspap\u00edr", "csiszol\u00f3pap\u00edr", "smirgli"], "pl": ["papier \u015bcierny"]}, "examples": [["kiomfoje li malsuprenkuris por a\u0109eti \u0109e najbaraj butikistoj, kion Minna forgesis, egale \u0109u kafon a\u016d pipron, unufoje e\u0109 smirgopaperon", "Kiel akvo de l' rivero, 2:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "paper", "primary": false}, "laborloko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, kiu estas indikita en laborkontrakto kaj kie laboristo regule laboras.", "translations": {"be": ["\u043c\u0435\u0441\u0446\u0430 \u043f\u0440\u0430\u0446\u044b"], "fr": ["lieu de travail"], "en": ["place of employment"], "no": ["arbeidsplass"], "de": ["Arbeitsplatz"], "sv": ["arbetsplats"], "hu": ["munkahely"], "br": ["lec'h labour"], "ru": ["\u0440\u0430\u0431\u043e\u0447\u0435\u0435 \u043c\u0435\u0441\u0442\u043e"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "labor", "primary": false}, "dukato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malnova ora monero, komence emisiita de Venecio.", "translations": {"be": ["\u0434\u0443\u043a\u0430\u0442"], "fr": ["ducat"], "bg": ["\u0434\u0443\u043a\u0430\u0442"], "pt": ["ducado (moeda)"], "ru": ["\u0434\u0443\u043a\u0430\u0442"], "ca": ["ducat"], "de": ["Dukat", "Dukaten"], "hu": ["duk\u00e1t"], "fa": ["\u062f\u0648\u06a9\u0627\u062a"], "en": ["ducat"], "es": ["ducado"], "pl": ["dukat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dukat", "primary": true}, "malsanema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiu ofte kaj facile malsani\u011das.", "translations": {"be": ["\u0445\u0432\u0430\u0440\u0430\u0432\u0456\u0442\u044b", "\u0431\u0430\u043b\u0435\u0441\u043d\u044b"], "fr": ["fragile de sant\u00e9", "maladif"], "en": ["ailing", "sickly"], "nl": ["ziekelijk"], "ru": ["\u0431\u043e\u043b\u0435\u0437\u043d\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "tr": ["sa\u011fl\u0131\u011f\u0131 hasas"], "it": ["cagionevole", "malaticcio"]}, "examples": [["malsanema korpo bezonas nur malgrandan pu\u015don de ekstere por fali en malsanon", "Platono, trad. D. Broadribb, La Respubliko, parto 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "san", "primary": false}, "foriri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Iri for de iu loko.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0439\u0442\u0438"], "fr": ["partir"], "nl": ["weggaan"], "pt": ["partir"], "de": ["weggehen", "fortgehen"], "pl": ["wychodzi\u0107"], "hu": ["elmegy", "elt\u00e1vozik"]}, "examples": [["foriri de la urbo", null], ["foriri por libertempo", null], ["la servantino foriris ser\u0109i la kru\u0109on", null], ["foriru de homo malsa\u011da", null], ["miaj ordonoj ne foriru de viaj okuloj", "Z"], ["forpelu ilin kaj foriros malpaco", "Z"], ["se ne estus kun mi la Dio de mia patro, vi nun foririgus min kun nenio", "La Malnova TestamentoGenezo 31:42"], ["li foririgos la kapron en la dezerton", "La Malnova TestamentoLevidoj 16:22"], ["li foririgis la homojn, kiuj alportis la donacojn", "La Malnova TestamentoJu\u011distoj 3:18"]], "subdefinitions": []}], "root": "ir", "primary": false}, "pirakanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vepra arbeto el sudaj E\u016dropo kaj Azio, kultivata en plezur\u011dardenoj pro floretoj kaj pro flavaj a\u016d ru\u011daj beretoj, genro el familio rozacoj (Pyracantha).", "translations": {"fr": ["buisson ardent", "pyracantha"], "nl": ["vuurdoorn"], "pt": ["piracanto", "espinheiro-ardente"]}, "examples": [["tagon post tago maturi\u011das kaj pliru\u011di\u011das fruktoj de la ru\u011da pirakanto", "Vastalto, Akvosfero, 2007-10-22"]], "subdefinitions": []}], "root": "pirakant", "primary": true}, "benko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longa tabula sidilo por pli ol unu persono, kun a\u016d sen dorsapogilo, en hejmo, a\u016dto, vagono, kaj similaj.", "translations": {"be": ["\u043b\u0430\u0432\u0430", "\u043b\u0430\u045e\u043a\u0430", "\u0443\u0441\u043b\u043e\u043d", "\u0443\u0441\u043b\u043e\u043d\u0447\u044b\u043a", "\u0437\u044d\u0434\u043b\u0456\u043a", "\u0437\u044d\u0434\u043b\u0456\u0447\u0430\u043a", "\u0441\u044f\u0434\u0437\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435 (\u0443 \u0432\u0430\u0433\u043e\u043d\u0435, \u0430\u045e\u0442\u0430\u043c\u0430\u0431\u0456\u043b\u0456)"], "fr": ["banc", "banquette"], "en": ["bench"], "ru": ["\u0441\u043a\u0430\u043c\u044c\u044f", "\u0441\u043a\u0430\u043c\u0435\u0439\u043a\u0430", "\u043b\u0430\u0432\u043a\u0430", "\u0441\u0438\u0434\u0435\u043d\u044c\u0435 (\u0432 \u0430\u0432\u0442\u043e\u043c\u043e\u0431\u0438\u043b\u0435)"], "de": ["Bank", "Sitzbank"], "hu": ["pad"], "sk": ["lavica"], "es": ["banca (objeto usado para sentarse)", "banco (objeto usado para sentarse)", "asiento (...en medios de transpoerte)"], "br": ["skaon", "bank (skaon)"], "cs": ["lavice"], "pl": ["\u0142awa", "\u0142awka"]}, "examples": [["\u015di sidigis lin sur la benkon", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, la forgesita pipo, rakonto de A. Edelmann, tradukis I. Kaminski"], ["\u0109e la landlimo la senpasportulo devis ku\u015di sur la malanta\u016da benko de l' a\u016dto", "Stefan Maul, Pozitive pri EU, Monato, jaro 1997a, numero 8a, p. 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "benk", "primary": true}, "pintkunveno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kunveno de eminentuloj, precipe de politikaj estroj.", "translations": {"fr": ["rencontre au sommet"]}, "examples": [["En Helsinko, la 9-an de septembro, okazos pintkunvenoj inter E\u016dropa Unio kaj Korea Respubliko, kaj inter EU kaj \u0108inio", "-, Pintkunveno..., Conspectus rerum Latinus, 2006, numero 3a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ven", "primary": false}, "malpromocio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malaltigo en hierarkio, senigo je alta grado, ofico; malplirangigo.", "translations": {"fr": ["d\u00e9gradation (perte de rang)", "destitution"]}, "examples": [["mi akceptos mian malpromocion sen plendo", "B. Vaha, Adolesko, 1987"]], "subdefinitions": []}], "root": "promoci", "primary": false}, "pendponto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ponto, kies planko pendas de metalaj \u015dnuregoj.", "translations": {"fr": ["pont suspendu"], "nl": ["hangbrug"], "pl": ["most wisz\u0105cy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pont", "primary": false}, "insulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Terparto, \u0109iuflanke \u0109irka\u016data de akvo.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u0442\u0440\u043e\u0432"], "fr": ["ile", "\u00eele"], "bg": ["\u043e\u0441\u0442\u0440\u043e\u0432"], "nl": ["eiland"], "pt": ["ilha"], "no": ["\u00f8y"], "de": ["Insel"], "it": ["isola"], "vo": ["nisul"], "fa": ["\u062c\u0632\u06cc\u0631\u0647"], "en": ["island"], "es": ["isla"], "be": ["\u0432\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u045e", "\u0432\u044b\u0441\u043f\u0430"], "id": ["pulau"], "pl": ["wyspa"]}, "examples": [["ni devas transflugi la grandan maron, kaj sur nia vojo trovi\u011das neniu insulo, sur kiu ni povus pasigi la nokton", "Fabeloj, volumo 1, sova\u011daj cignoj"], ["akurate kombitaj insuletoj de la ru\u011daj haroj sur lia brila kalvo atestis sufi\u0109an atenton al sia propra persono", "Metropoliteno, \u0109apitro 3a"]], "subdefinitions": []}], "root": "insul", "primary": true}, "senpa\u015da klavo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Klavo de tajpila a\u016d komputila klavaro, kies premo ne avancas (ne pa\u015digas) la \u0109areton a\u016d kursoron, kaj kies kutima funkcio estas enigi diakritilon de plurelementa signo.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0451\u0440\u0442\u0432\u0430\u044f \u043a\u043b\u0430\u0432\u0438\u0448\u0430"], "fr": ["touche morte", "touche d'accent"], "en": ["dead key", "mute key", "accent key"], "nl": ["dode toets"], "hu": ["z\u00e1rt billenty\u0171", "\u00e9kezetbillenty\u0171"]}, "examples": [["\u00ab^\u00bb estas senpa\u015da klavo en la enigmetodo \u00abiso-accents-mode\u00bb de Emakso", null]], "subdefinitions": []}], "root": "klav", "primary": false}, "akacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio mimozacoj (Acacia) kun sescento da arbaj kaj arbustaj specioj ofte dornaj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["acacia"], "bg": ["\u0430\u043a\u0430\u0446\u0438\u044f"], "nl": ["acacia"], "pt": ["ac\u00e1cia"], "ru": ["\u0430\u043a\u0430\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Akazie"], "sv": ["akacia"], "hu": ["ak\u00e1c(fa)"], "sk": ["ak\u00e1cia"], "en": ["acacia"], "br": ["kasiaenn", "gwezenn-gasia"], "pl": ["akacja"]}, "examples": [["sole la\u016dbo el akacioj kaj siringoj donis belan ombron", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 5a, p. 21a"]], "subdefinitions": []}], "root": "akaci", "primary": true}, "teismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doktrina kredo je ekzisto de iu Dio, kreinto de la universo.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u0456\u0437\u043c"], "en": ["theism"], "nl": ["the\u00efsme"], "pt": ["teismo"], "ru": ["\u0442\u0435\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Theismus"], "hu": ["teizmus"], "fa": ["\u062e\u062f\u0627\u067e\u0631\u0633\u062a\u06cc", "\u062e\u062f\u0627\u0634\u0646\u0627\u0633\u06cc"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "teism", "primary": true}, "monopola kapitalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kapitalo akirita el monopolprofitoj. Ofte: Entrepren(ist)oj kiuj akiras monopolprofitojn.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u0430\u043f\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b \u043a\u0430\u043f\u0456\u0442\u0430\u043b"], "de": ["Monopolkapital"], "ru": ["\u043c\u043e\u043d\u043e\u043f\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u043a\u0430\u043f\u0438\u0442\u0430\u043b"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "monopol", "primary": false}, "mutacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subita \u015dan\u011di\u011do en geno, ka\u016dzanta \u0109e la koncerna individuo, ke la ecoj produktataj de tiu geno pli-malpli forte modifi\u011das.", "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u0442\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["mutation (g\u00e9n\u00e9tique)"], "en": ["mutation"], "nl": ["mutatie"], "pt": ["muta\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u043c\u0443\u0442\u0430\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Mutation"], "hu": ["mut\u00e1ci\u00f3"], "fa": ["\u062c\u0647\u0634 (\u0632\u06cc\u0633\u062a\u200c\u0634\u0646\u0627\u0633\u06cc)", "\u0645\u0648\u062a\u0627\u0633\u06cc\u0648\u0646"]}, "examples": [["per mutacioj, bakterioj povas akiri rezistopovon kontra\u016d fagoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mutaci", "primary": true}, "mutacii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Subite \u015dan\u011di\u011di, parolante pri geno.", "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u0446\u0456\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["muter (g\u00e9n\u00e9tique)"], "en": ["mutate"], "nl": ["muteren"], "ru": ["\u043c\u0443\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["mutieren"], "hu": ["mut\u00e1ci\u00f3n megy \u00e1t"], "fa": ["\u062c\u0647\u0634 \u06cc\u0627\u0641\u062a\u0646 (\u0632\u06cc\u0633\u062a\u200c\u0634\u0646\u0627\u0633\u06cc)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mutaci", "primary": false}, "senodorigilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Substanco a\u016d aparato, kiu forigas odorojn ekzemple en \u0109ambro, sur la korpo....", "translations": {"fr": ["d\u00e9odorant", "d\u00e9sodorisant"], "nl": ["deodorant"]}, "examples": [["mi esperas, ke mia senodorigilo, aplikita je la mateno, ankora\u016d ne malvenkis", "J. Borgerding, trad. Ro Ato, 10 kilometroj, 2003"]], "subdefinitions": []}], "root": "odor", "primary": false}, "raspilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Diversforma ilo, esence konsistanta el metala plato kun tran\u0109aj rondaj elstara\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u0440\u043a\u0430", "\u0440\u0430\u0448\u043f\u0456\u043b\u044c"], "fr": ["rabot", "r\u00e2pe"], "nl": ["rasp"], "ru": ["\u0442\u0451\u0440\u043a\u0430", "\u0440\u0430\u0448\u043f\u0438\u043b\u044c"], "de": ["Raspel"], "hu": ["reszel\u0151", "r\u00e1spoly"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rasp", "primary": false}, "faciligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi ion facile farebla.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u043b\u0435\u0433\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u0441\u043f\u0440\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["all\u00e9ger", "att\u00e9nuer", "faciliter", "simplifier", "soulager"], "en": ["facilitate"], "nl": ["vergemakkelijken", "vereenvoudigen"], "pt": ["facilitar"], "ru": ["\u043e\u0431\u043b\u0435\u0433\u0447\u0438\u0442\u044c", "\u0443\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c"], "de": ["vereinfachen", "erleichtern"], "tr": ["kolayla\u015ft\u0131rmak", "basitle\u015ftirmek"], "sv": ["underl\u00e4tta", "f\u00f6renkla"], "hu": ["k\u00f6nny\u00edt", "megk\u00f6nny\u00edt"], "pl": ["u\u0142atwia\u0107", "upraszcza\u0107"], "br": ["aesaat (v.k.)"], "es": ["facilitar"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05e7\u05dc"]}, "examples": [["faciligi al iu la laboron", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Mildigi, kvietigi.", "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u043c\u044f\u043a\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u0430\u0431\u043b\u0435\u0433\u0447\u044b\u0446\u044c (\u0434\u0443\u0448\u0443)"], "nl": ["verzachten"], "pt": ["aquietar"], "ru": ["\u0441\u043c\u044f\u0433\u0447\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u043b\u0435\u0433\u0447\u0438\u0442\u044c (\u0434\u0443\u0448\u0443)"], "sv": ["l\u00e4tta"], "pl": ["ul\u017cy\u0107", "przynosi\u0107 ulg\u0119", "zrzuca\u0107 kamie\u0144 (np. z serca)"]}, "examples": [["faciligi la koron", null], ["rakontu al mi vian mal\u011dojon, per tio vi eble faciligos vian animon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "facil", "primary": false}, "samseksemulino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Samseksama virino.", "translations": {"be": ["\u043b\u0435\u0441\u044c\u0431\u0456\u044f\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["homosexuelle (subst.)", "lesbienne"], "nl": ["lesbische", "lesbienne"], "ru": ["\u043b\u0435\u0441\u0431\u0438\u044f\u043d\u043a\u0430"], "de": ["Homosexuelle", "Lesbe"], "it": ["lesbica (sost.)"], "hu": ["leszbikus"], "sk": ["lesba"], "pl": ["homoseksualistka", "lesbijka (pot.)", "lesba (obra\u017aliwie)", "peda\u0142\u00f3wa (obra\u017aliwie)"], "he": ["\u05d4\u05d5\u05de\u05d5\u05e1\u05e7\u05e1\u05d5\u05d0\u05dc\u05d9\u05ea", "\u05dc\u05e1\u05d1\u05d9\u05ea"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "seks", "primary": false}, "afina subspaco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de afina spaco (E,+), direktata de V) Bildo per la operacio + de W\u00d7{a}, kie W estas vektora subspaco de V kaj a\u2208E, a\u016d la malplena aro.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0444\u0444\u0438\u043d\u043d\u043e\u0435 \u043c\u043d\u043e\u0433\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u0438\u0435"], "fr": ["vari\u00e9t\u00e9 affine"], "en": ["affine variety"], "de": ["affine Mannigfaltigkeit"], "pl": ["podprzestrze\u0144 afiniczna"], "hu": ["affin alt\u00e9r"]}, "examples": [["tian subspacon oni foje signas per W+a", null], ["la koncerna afina subspaco estas afina spaco, enhavanta la punkton a kaj direktata de vektora subspaco W", null], ["aro konsistanta el nur unu punkto estas afina subspaco, direktata de {0}", null]], "subdefinitions": []}], "root": "spac", "primary": false}, "fortikigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi ion fortika, a\u016d pli fortika.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043a\u0440\u0435\u043f\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["fortifier", "rendre robuste", "affermir (fortifier)"], "en": ["fortify"], "nl": ["versterken"], "be": ["\u0443\u043c\u0430\u0446\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0443\u0437\u043c\u0430\u0446\u043d\u044f\u0446\u044c"], "de": ["festigen", "befestigen"], "hu": ["er\u0151\u00edt", "szil\u00e1rd;\u00edt"]}, "examples": [["fortikigi palacon, vila\u011don", null], ["oni fortikigas per dika muro el tero", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 5, el la vivo kaj sciencoj, la lo\u011dejoj de la termitoj"], ["fortikigi la amon", "Z"], ["fortiki\u011dado de lingvo internacia", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "fortik", "primary": false}, "rozbero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cajnfrukto de rozo.", "translations": {"de": ["Hagebutte"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ber", "primary": false}, "omaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio omaredoj (Homarus), kies amba\u016d unuaj piedoj estas tre dikaj kaj pin\u0109ilformaj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043c\u0430\u0440"], "fr": ["homard"], "bg": ["\u043e\u043c\u0430\u0440"], "nl": ["kreeft (zee-)", "zeekreeft"], "pt": ["lagosta"], "el": ["\u03b1\u03c3\u03c4\u03b1\u03ba\u03cc\u03c2"], "de": ["Hummer"], "sv": ["hummer"], "hu": ["hom\u00e1r"], "en": ["lobster"], "br": ["legestr"], "ru": ["\u043e\u043c\u0430\u0440"], "pl": ["homar"]}, "examples": [["ru\u011da kiel kuirita omaro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "omar", "primary": true}, "konkretigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi pli facile imagebla, donante konkretan formon.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u043a\u0440\u044d\u0442\u044b\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["konkretisieren", "veranschaulichen", "fasslich machen"], "en": ["put into concrete form"], "nl": ["concretiseren"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u043a\u0440\u0435\u0442\u0438\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["konkretigi ideon per vortbildoj", null], ["tiu revo konkreti\u011dis en bela libro", null], ["niaj kunvenoj kaj kongresoj estas la plej klara konkretigo de Esp-ismo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konkret", "primary": false}, "indio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 49, atompezo 114,82, simbolo In. Ar\u011dente blanka posttransira metalo.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0434\u044b\u0439"], "fr": ["indium"], "en": ["indium"], "nl": ["indium"], "pt": ["\u00edndio (qu\u00edmica, bioqu\u00edmica)"], "la": ["Indium"], "de": ["Indium"], "it": ["indio"], "hu": ["indium"], "es": ["indio"], "br": ["indiom"], "ru": ["\u0438\u043d\u0434\u0438\u0439"], "pl": ["ind"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "indi", "primary": true}, "venkobati": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Venki en batalo.", "translations": {"sk": ["doby\u0165"], "be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u043c\u0430\u0433\u0447\u044b (\u0443 \u0431\u043e\u0439\u0446\u044b, \u0437\u043c\u0430\u0433\u0430\u043d\u044c\u043d\u0456)"], "fr": ["vaincre"], "en": ["conquer", "smite"], "de": ["besiegen", "schlagen"], "pl": ["podbi\u0107"], "hu": ["megver (legy\u0151z)"]}, "examples": [["Josuo venkobatis la tutan landon sur la monto", "La Malnova Testamento, Josuo 10:40"]], "subdefinitions": []}], "root": "bat", "primary": false}, "flavkrura mevo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de mevo (Larus fuscus intermedius).", "translations": {"en": ["lesser black-backed gull"], "sv": ["silltrut"], "pl": ["mewa \u017c\u00f3\u0142tonoga"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mev", "primary": false}, "celerio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de apio (Apium graveolens), kulturita kiel legomo.", "translations": {"be": ["\u0441\u044f\u043b\u0435\u0440\u0430"], "fr": ["c\u00e9leri"], "en": ["celery"], "nl": ["selderij"], "pt": ["aipo"], "el": ["\u03c3\u03ad\u03bb\u03b9\u03bd\u03bf"], "de": ["Sellerie"], "tr": ["kereviz"], "it": ["sedano"], "hu": ["zeller"], "es": ["apio"], "br": ["ach(enn)"], "ru": ["\u0441\u0435\u043b\u044c\u0434\u0435\u0440\u0435\u0439"], "sv": ["selleri"], "pl": ["seler"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "celeri", "primary": true}, "duonmaratono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vetkuro duone longa kiel maratono.", "translations": {"fr": ["semi-marathon"], "de": ["Halbmarathon"], "nl": ["halve marathon"], "pt": ["meia-maratona"], "en": ["half marathon"]}, "examples": [["du-tri fojojn jare mi kuras duonmaratonon (21 km)", "John Wells, Mia neprofesia pa\u011do, 1998-11-11"]], "subdefinitions": []}], "root": "maraton", "primary": false}, "Atalanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En la helena mito, juna heroino, tre lerta batalanto, fortega, nelacigebla kaj nesuperebla kuristino. Kiam \u015di estis vindinfanino, \u015di estis forlasita en la monto Partenio kaj kreskigita de ursino. \u015ci partoprenis al la ekspedicio de la Argona\u016dtoj. Por eviti la edzin\u011dio, \u015di defiis la aspirantoj pri arbarokuro kaj sekve \u015di mortigis la malgajnintojn.", "translations": {"el": ["\u1f08\u03c4\u03b1\u03bb\u03ac\u03bd\u03c4\u03b7"], "it": ["Atalanta"], "pl": ["Atalanta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Atalant", "primary": true}, "stud\u011dardeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u011cardeno, destinita por la scienca studo pri vegeta\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0442\u0430\u043d\u0456\u0447\u043d\u044b \u0441\u0430\u0434"], "fr": ["jardin botanique"], "en": ["botanical garden"], "nl": ["botanische tuin"], "pt": ["jardim bot\u00e2nico"], "la": ["hortus botanicus"], "de": ["botanischer Garten"], "it": ["orto botanico", "giardino botanico (raro)"], "sv": ["botanisk tr\u00e4dg\u00e5rd"], "es": ["jard\u00edn bot\u00e1nico"], "lat": ["hortus botanicus"], "hu": ["f\u0171v\u00e9szkert", "botanikuskert"], "pl": ["ogr\u00f3d botaniczny"], "he": ["\u05d2\u05df \u05d1\u05d5\u05d8\u05e0\u05d9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u011darden", "primary": false}, "malviglo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Manko je intenso, forto, energio, agemo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044f\u043b\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0430\u043f\u0430\u0442\u0438\u044f"], "fr": ["abattement", "morosit\u00e9"], "hu": ["tesped\u00e9s", "renyhes\u00e9g", "kedvetlens\u00e9g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vigl", "primary": false}, "brasiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio brasikacoj (Brassica).", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043f\u0443\u0441\u0442\u0430"], "fr": ["chou"], "bg": ["\u0437\u0435\u043b\u0435"], "nl": ["kool"], "pt": ["couve"], "ru": ["\u043a\u0430\u043f\u0443\u0441\u0442\u0430"], "de": ["Kohl"], "sv": ["k\u00e5l"], "hu": ["k\u00e1poszta"], "sk": ["kapusta"], "en": ["brassica", "cabbage"], "br": ["kaol(enn)"], "cs": ["zel\u00ed"], "ro": ["varz\u0103"], "pl": ["kapusta"]}, "examples": [["blanka brasiko", null], ["ru\u011da brasiko", null], ["acida brasiko", null], ["krispa brasiko", null], ["tigobrasiko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "brasik", "primary": true}, "malvigli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Ne a\u016d ne rapide agi, malhavi gajon a\u016d impeton.", "translations": {"ru": ["\u0431\u044b\u0442\u044c \u0432\u044f\u043b\u044b\u043c", "\u0442\u0430\u0449\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f (\u043c\u0435\u0434\u043b\u0435\u043d\u043d\u043e \u0434\u0432\u0438\u0433\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f)", "\u043f\u043b\u0435\u0441\u0442\u0438\u0441\u044c"], "fr": ["se trainer"], "hu": ["teng-leng", "tesped", "pang"]}, "examples": [["kaj kiam la fian\u0109o malfruis, ili \u0109iuj malviglis kaj dormis.", "La Nova Testamento, S. Mateo 25:5"]], "subdefinitions": []}], "root": "vigl", "primary": false}, "krenela": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta krenelojn.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0443\u0431\u0447\u0430\u0442\u044b\u0439"], "fr": ["cr\u00e9nel\u00e9"], "en": ["crenellated"], "nl": ["van kantelen voorzien (resultaat)"], "de": ["mit Schie\u00dfscharten versehen", "mit Zinnen versehen", "kreneliert"], "hu": ["csipk\u00e9zett"]}, "examples": [["krenela muro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Havanta tran\u0109ojn similajn al krenelo.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0443\u0431\u0447\u0430\u0442\u044b\u0439", "\u0437\u0430\u0437\u0443\u0431\u0440\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["gezackt", "gezahnt"], "nl": ["gekarteld"], "en": ["crenate", "notched", "scalloped", "toothed"], "hu": ["csipk\u00e9s sz\u00e9l\u0171"]}, "examples": [["krenelaj folioj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "krenel", "primary": false}, "masoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hebrea tradicio pri la tekstokritiko de la Hebrea Biblio, precipe la fiksado de vo\u0109legado, dispartigo en librojn kaj \u0109apitrojn, okazinta de la 7a jc \u011dis 1088, kiam aperis la nuna norma Hebrea Biblio.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u0441\u043e\u0440\u0430"], "hu": ["masz\u00f3ra(h)"], "de": ["Massora"], "nl": ["Masora"], "en": ["Masora(h)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "masor", "primary": true}, "girlando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ornama kunplekta\u0135o el floroj kaj folioj, en formo de kurba \u0109eno.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u0440\u043b\u044f\u043d\u0434\u0430"], "fr": ["guirlande"], "en": ["garland"], "nl": ["guirlande", "slinger"], "pt": ["coroa (de folhas e flores)", "grinalda"], "ru": ["\u0433\u0438\u0440\u043b\u044f\u043d\u0434\u0430"], "de": ["Girlande", "Blumengewinde", "Laubgewinde"], "tr": ["\u00e7i\u00e7ekten/yapraktan \u00e7elenk", "bezek kordonu"], "fa": ["\u06af\u0644\u0628\u0646\u062f", "\u062a\u0627\u062c \u06af\u0644"], "es": ["guirnalda"]}, "examples": [["girlandoj da artaj rozoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "girland", "primary": true}, "malvigla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senforta, senenergia, neagema.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u0440\u0443\u0445\u043e\u043c\u044b", "\u0432\u044f\u043b\u044b", "\u0431\u044f\u0437\u0436\u044b\u0437\u044c\u043d\u0435\u043d\u044b", "\u0441\u043b\u0430\u0431\u044b"], "fr": ["abattu", "\u00e9teint", "morne"], "nl": ["lusteloos"], "ru": ["\u0432\u044f\u043b\u044b\u0439", "\u0438\u043d\u0435\u0440\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u0430\u043f\u0430\u0442\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u0431\u0435\u0437\u0436\u0438\u0437\u043d\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["tr\u00e4ge", "m\u00fcde"], "hu": ["lomha", "renyhe", "kedvetlen"]}, "examples": [["\u011doja li venis al mi, rapide saltante, sed mal\u011doja, malvigla li foriris", "El vivo de \u0109uk\u0109oj, blindaj \u0109uk\u0109oj, (du skizoj), unua skizo: Filip Onkudimov, 4"], ["bruli iun per malvigla fajro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vigl", "primary": false}, "gangren(ig)i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi gangrena, ka\u016dzi gangrenon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0440\u0430\u0437\u0438\u0442\u044c \u0433\u0430\u043d\u0433\u0440\u0435\u043d\u043e\u0439"], "fr": ["gangr\u00e9ner"], "nl": ["door gangreen aantasten"], "pt": ["gangrenar"], "be": ["\u0432\u044b\u043a\u043b\u0456\u043a\u0430\u0446\u044c \u0433\u0430\u043d\u0433\u0440\u044d\u043d\u0443", "\u0437\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u0446\u0430 \u0433\u0430\u043d\u0433\u0440\u044d\u043d\u043e\u0437\u043d\u044b\u043c"], "de": ["verderben"], "hu": ["el\u00fcszk\u00f6s\u00edt"], "es": ["gangrenar"]}, "examples": [["gangrenita membro, spirito, mondo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "gangren", "primary": false}, "elektrodrato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Drato funkcianta kiel elektrokondukilo.", "translations": {"fr": ["fil \u00e9lectrique"]}, "examples": [["kupra elektrodrato kun plasta izola\u0135o", "PBworks, lumbestetoj, 2007"]], "subdefinitions": []}], "root": "drat", "primary": false}, "sono": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kontraste al bruo, sono prefere havas muzikan altecon."], "primary definition": "A\u016ddebla aervibrado.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0432\u0443\u043a"], "fr": ["son (audible)"], "nl": ["klank", "geluid"], "tp": ["kalama"], "hu": ["hang"]}, "examples": [["harmoniaj sonoj", null], ["movi sensone la lipojn", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "son", "primary": false}, "grogo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Varma trinka\u0135o farita el brando, sukero kaj akvo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u043e\u0433"], "fr": ["grog"], "en": ["grog"], "nl": ["grog"], "pt": ["grogue"], "ru": ["\u0433\u0440\u043e\u0433"], "de": ["Grog"], "hu": ["grog"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grog", "primary": true}, "burleska": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekstravagance komika, kontrastiganta la noblecon de la temo kun la trivialeco de la stilo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u0440\u043b\u0435\u0441\u043a\u043d\u044b"], "fr": ["burlesque"], "en": ["burlesque"], "ru": ["\u0431\u0443\u0440\u043b\u0435\u0441\u043a\u043d\u044b\u0439", "\u0432\u044b\u0447\u0443\u0440\u043d\u043e- \u043a\u043e\u043c\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["burlesk"], "it": ["burlesco"], "hu": ["burleszk", "kacagtat\u00f3"], "es": ["burlesca"], "pl": ["burleskowy", "krotochwilny"]}, "examples": [["burleska poemo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "burlesk", "primary": true}, "kreneli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari krenelojn.", "translations": {"de": ["mit Schie\u00dfscharten versehen", "krenelieren"], "en": ["crenellate"], "nl": ["van kantelen voorzien (daad)"], "hu": ["csipk\u00e9z (oromzatot)"]}, "examples": [["kreneli muron", null]], "subdefinitions": []}], "root": "krenel", "primary": false}, "burlesko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Burleska teatra\u0135o a\u016d poemo.", "translations": {"it": ["commedia burlesca"], "pl": ["burleska", "krotochwila"]}, "examples": [["\u011ci similas burleskan ske\u0109on, sed ne politikan satiron", "Etelo Liliano VOJNI\u0108, trad. Vladimir OKC, Ojstro verkas pamfletojn , Parto II, \u0108apitro 3"]], "subdefinitions": []}], "root": "burlesk", "primary": false}, "garnituro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro da samspecaj a\u016d samcelaj objektoj, kiuj prezentas unu tuta\u0135on, komplekson, sortimenton.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0431\u043e\u0440", "\u043a\u0430\u043c\u043f\u043b\u0435\u043a\u0442", "\u0433\u0430\u0440\u043d\u0456\u0442\u0443\u0440"], "fr": ["assortiment", "garniture (assortiment)"], "en": ["garniture", "accessories", "fittings", "trimmings", "kit"], "nl": ["stel", "assortiment", "garnituur"], "pt": ["guarni\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u043d\u0430\u0431\u043e\u0440", "\u043a\u043e\u043c\u043f\u043b\u0435\u043a\u0442", "\u0433\u0430\u0440\u043d\u0438\u0442\u0443\u0440"], "de": ["Satz", "Garnitur"], "tr": ["s\u00fcs", "s\u00fcs gere\u00e7leri", "donat\u0131m", "garnit\u00fcr"], "hu": ["k\u00e9szlet", "garnit\u00fara"]}, "examples": [["garnituro de kameno", null], ["garnituro da butonoj por robo", null], ["garnituro da \u015dra\u016db\u015dlosiloj", null], ["garnituro de skribotablo", null], ["garnituro por la ungoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "garnitur", "primary": true}, "ambulanco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Veturilo, ekipita por transporti kaj flegi vunditojn a\u016d malsanulojn.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0448\u044b\u043d\u0430 \u0445\u0443\u0442\u043a\u0430\u0439 \u0434\u0430\u043f\u0430\u043c\u043e\u0433\u0456"], "fr": ["ambulance"], "en": ["ambulance"], "nl": ["ziekenauto", "ziekenwagen", "ambulance"], "pt": ["ambul\u00e2ncia"], "ru": ["\u043c\u0430\u0448\u0438\u043d\u0430 \u0441\u043a\u043e\u0440\u043e\u0439 \u043f\u043e\u043c\u043e\u0449\u0438"], "de": ["Krankenwagen", "Krankentransportwagen", "Krankenauto", "Ambulanz"], "sk": ["sanitka"], "es": ["ambulancia"]}, "examples": [["en Germanio ambulanco atingas pacienton post meze ok \u011dis 14 minutoj", "Jomo Ipfelkofer: Esploroj kortu\u015daj, Monatojaro 2001a, numero 9a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Movebla milithospitalo; provizora vunditejo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u044f\u0432\u044b \u0448\u043f\u0456\u0442\u0430\u043b\u044c"], "fr": ["h\u00f4pital de campagne"], "en": ["field hospital", "M.A.S.H."], "nl": ["veldhospitaal"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0435\u0432\u043e\u0439 \u0433\u043e\u0441\u043f\u0438\u0442\u0430\u043b\u044c"], "de": ["Feldlazarett"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ambulanc", "primary": true}, "artilerio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Diversaj pafilegoj kaj negrandaj raketoj servantaj por la milito.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0442\u044b\u043b\u0435\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["artillerie"], "en": ["artillery"], "ru": ["\u0430\u0440\u0442\u0438\u043b\u043b\u0435\u0440\u0438\u044f"], "de": ["Artillerie"], "sv": ["artilleri"], "sk": ["artil\u00e9ria"], "es": ["artiller\u00eda"]}, "examples": [["armeo abunde provizita per artilerio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Speciala parto de armeo, provizita je artileriaj pecoj kaj priservanta ilin.", "translations": {}, "examples": [["baterio, regimento de artilerio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "artileri", "primary": true}, "Filipinoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Insulara \u015dtato en la sudorienta Azio kun \u0109efurbo Manilo. Respubliko Filipinoj. ISO-3166 kodo: PH.", "translations": {"bg": ["\u0424\u0438\u043b\u0438\u043f\u0438\u043d\u0438"], "nl": ["Filippijnen"], "de": ["Philippinen", "Republik der Philippinen"], "hu": ["F\u00fcl\u00f6p-szigetek"], "en": ["Philippines", "Republic of the Philippines"], "pl": ["Filipiny", "Republika Filipin"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Filipin", "primary": true}, "detrui\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Fari\u011di detruita.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0440\u0443\u0448\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["s'an\u00e9antir", "s'\u00e9crouler", "s'effondrer", "se g\u00e2ter (devenir inutilisable)", "se perdre (devenir inutilisable)", "sombrer (s'an\u00e9antir)"], "nl": ["vernietigd worden"], "be": ["\u0440\u0430\u0437\u0431\u0443\u0440\u044b\u0446\u0446\u0430", "\u0437\u0440\u0443\u0439\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "pl": ["niszczy\u0107 si\u0119", "burzy\u0107 si\u0119", "rozpada\u0107 si\u0119", "rozsypywa\u0107 si\u0119", "wali\u0107 si\u0119"], "hu": ["lerombol\u00f3dik", "leromlik", "megsemmis\u00fcl", "t\u00f6nkremegy"]}, "examples": [["kia granda homo detrui\u011dis!", "Z"], ["tiu profunda plano detrui\u011dis", "Z"], ["mallevi\u011dis la mano , falis \u011dia fundamento, detrui\u011dis \u011diaj muregoj", "La Malnova Testamento, Jeremia 50:15"], ["oni ne enver\u015das novan vinon en malnovajn felsakojn, alie la felsakoj detrui\u011dos", "La Nova Testamento, S. Mateo 9:17"], ["la detrui\u011do de la urbo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "detru", "primary": false}, "teatro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Belarto pri verkado kaj aran\u011dado de rakontoj prezentotaj de aktoroj a\u016d pupoj al spektantoj.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u0430\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["th\u00e9\u00e2tre"], "en": ["theatre"], "nl": ["theater", "toneel"], "pt": ["teatro"], "ru": ["\u0442\u0435\u0430\u0442\u0440"], "de": ["Theater"], "sv": ["teater"], "hu": ["sz\u00ednh\u00e1z"], "pl": ["teatr"]}, "examples": [["de miaj infanaj jaroj mi amas la teatron", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 2a, \u0109apitro 11a, p. 453a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pl": ["teatr"]}, "examples": [["la koncernan petskribon alportis en la teatron lia edzino", "La majstro kaj Margarita, epilogo, p. 338a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Spektantaro.", "translations": {}, "examples": [["la malla\u016ddo de kompetenta homo devas esti por vi pli grava ol la apla\u016ddoj de tuta teatro da aliaj personoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aktora profesio.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "teatr", "primary": true}, "volframo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 74, atompezo 183,85, simbolo W. Metalo malmola, griza, uzata por hardi \u015dtalon, tre alta boltemperaturo, pro tio uzata por fabriki filamentojn al inkandeskaj kaj elektronaj lampoj. Eksa nomo estas tungsteno.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u043b\u044c\u0444\u0440\u0430\u043c"], "fr": ["tungst\u00e8ne", "wolfram"], "en": ["tungsten", "wolfram"], "nl": ["wolfraam"], "pt": ["tungst\u00eanio"], "el": ["\u03c4\u03bf\u03c5\u03b3\u03b3\u03cc\u03c3\u03c4\u03b7\u03bd\u03bf"], "ca": ["wolframi", "tungst\u00e8", "w\u00f3lfram"], "la": ["Wolfram"], "it": ["tungsteno"], "hu": ["volfr\u00e1m"], "de": ["Wolfram"], "pl": ["wolfram"], "br": ["tungsten"], "ru": ["\u0432\u043e\u043b\u044c\u0444\u0440\u0430\u043c"], "es": ["wolframio", "tungsteno", "volframio", "w\u00f3lfram"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "volfram", "primary": true}, "krenelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dentoforma aperturo farita \u0109e la supro de muro tra kiu oni pafas.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0443\u0431\u0435\u0446 \u0441\u0442\u0435\u043d\u044b"], "en": ["crenel"], "nl": ["kanteel"], "pt": ["ameia"], "de": ["Schie\u00dfscharte"], "hu": ["l\u0151r\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Dentita masona\u0135o \u0109e la supro de turo, citadelo.", "translations": {"fr": ["cr\u00e9neau"], "de": ["Zinne"], "en": ["crenellation"], "hu": ["p\u00e1rtakorona", "oromcsipk\u00e9zet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "krenel", "primary": true}, "fokusdiseco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u044d\u043a\u0441\u0446\u0435\u043d\u0442\u0440\u0438\u0446\u0438\u0442\u0435\u0442", "\u044d\u043a\u0441\u0446\u0435\u043d\u0442\u0440\u0438\u0441\u0438\u0442\u0435\u0442"], "fr": ["excentricit\u00e9 (d'une conique)"], "en": ["eccentricity"], "pt": ["excentricidade"], "de": ["Exzentrizit\u00e4t"], "pl": ["mimo\u015br\u00f3d"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dis", "primary": false}, "Simeono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo hebredevena.", "translations": {"fr": ["Sim\u00e9on"], "it": ["Simeone"]}, "examples": [["en Jerusalem estis viro, kies nomo estis Simeon, kaj \u0109i tiu estis justa kaj pia", "La Nova Testamento, &Luk 2:25"]], "subdefinitions": []}], "root": "Simeon", "primary": true}, "pedagogiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sciencisto studanta la pedagogion.", "translations": {"be": ["\u043f\u044d\u0434\u0430\u0433\u043e\u0433 (\u043d\u0430\u0432\u0443\u043a\u043e\u0432\u0435\u0446)"], "fr": ["p\u00e9dagogue"], "en": ["pedagogue"], "nl": ["opvoedkundige", "pedagoog"], "ru": ["\u043f\u0435\u0434\u0430\u0433\u043e\u0433 (\u0443\u0447\u0451\u043d\u044b\u0439)"], "de": ["P\u00e4dagoge"], "hu": ["nevel\u00e9studom\u00e1nyi szakember", "pedag\u00f3gus (tud\u00f3s)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pedagogi", "primary": false}, "lavumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kolorigi surpaperan desegnon, etendante maldensan akvan kolorilon kaj pli kaj pli intensigante la nuancojn per plurfoja frotado de peniko post seki\u011do de anta\u016da kolortavolo.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0442\u0443\u0448\u0451\u0432\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["travailler au lavis"], "nl": ["wassen (v.tekening)"], "pl": ["lawowa\u0107"], "hu": ["elmos", "lav\u00edroz", "\u00e1rnyal"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lav", "primary": false}, "bobenego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda bobeno por \u0109irka\u016dvolvi \u015dnuregon \u0109irka\u016d \u011din.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0440\u0430\u0431\u0430\u043d (\u043d\u0430\u043f\u0440. \u043f\u0430\u0434'\u0451\u043c\u043d\u0430\u0433\u0430 \u043a\u0440\u0430\u043d\u0430)"], "fr": ["tambour enrouleur", "touret (d\u00e9vidoir)"], "en": ["spool", "reel"], "ru": ["\u0431\u0430\u0440\u0430\u0431\u0430\u043d (\u043f\u043e\u0434\u044a\u0451\u043c\u043d\u043e\u0433\u043e \u043a\u0440\u0430\u043d\u0430, \u043b\u0435\u0431\u0451\u0434\u043a\u0438)"], "pl": ["b\u0119ben nawojowy"], "hu": ["k\u00e1beldob"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "boben", "primary": false}, "lorneto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda, facile kunportebla lorno.", "translations": {"fr": ["lorgnette"], "pl": ["lunetka"]}, "examples": [["mi direktis al \u015di mian lorneton kaj rimarkis, ke \u015di ridetis al lia rigardo", "Princidino Mary"]], "subdefinitions": []}], "root": "lorn", "primary": false}, "Arkto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La regiono \u0109irka\u016d la norda poluso.", "translations": {"be": ["\u0410\u0440\u043a\u0442\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["Arctique"], "bg": ["\u0410\u0440\u043a\u0442\u0438\u043a\u0430"], "pt": ["\u00c1rtico"], "ru": ["\u0410\u0440\u043a\u0442\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Arktis"], "hu": ["\u00c9szaki-sark"], "sk": ["Arkt\u00edda"], "fa": ["\u0634\u0645\u0627\u0644\u06af\u0627\u0646"], "en": ["the Arctic"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Antarkto.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Arkt", "primary": true}, "ovo\u0109elo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Matura, fekundigebla inseksa \u0109elo de animalo a\u016d vegeta\u0135o.", "translations": {"be": ["\u044f\u0439\u0446\u0430\u043a\u043b\u0435\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["ovule"], "en": ["ovum", "ovule"], "nl": ["eicel"], "pt": ["\u00f3vulo"], "el": ["\u03c9\u03ac\u03c1\u03b9\u03bf"], "de": ["Eizelle"], "tr": ["yumurtac\u0131k", "yumurtac\u0131k\u011f\u0131"], "hu": ["petesejt"], "br": ["viell"], "ru": ["\u044f\u0439\u0446\u0435\u043a\u043b\u0435\u0442\u043a\u0430"], "pl": ["kom\u00f3rka jajowa"], "he": ["\u05d1\u05d9\u05e6\u05d9\u05ea"]}, "examples": [["la fekundigita ovo\u0109elo evoluas generale al kronlarvo kaj poste al vellarvo", "Molusko, Vikipedio"], ["ovujo: Organo de la ino, entenanta la ovo\u0109elojn", "Plena Vortaro de Esperanto"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "spermatozoo, ovujo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ov", "primary": false}, "pego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el familio pegedoj, birdo kun longa fortika beko, kiu, pikante \u015delon de arboj, man\u011das tie lo\u011dantajn insektojn.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u044f\u0446\u0435\u043b"], "fr": ["pic (oiseau)"], "bg": ["\u043a\u044a\u043b\u0432\u0430\u0447"], "nl": ["specht"], "pt": ["pica-pau"], "ru": ["\u0434\u044f\u0442\u0435\u043b"], "de": ["Specht"], "hu": ["hark\u00e1ly"], "en": ["woodpecker"], "pl": ["dzi\u0119cio\u0142"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio pegedoj (Picus).", "translations": {"cs": ["\u017eluna"], "ru": ["\u0437\u0435\u043b\u0451\u043d\u044b\u0435 \u0434\u044f\u0442\u043b\u044b (\u0440\u043e\u0434)"], "hu": ["k\u00fcll\u0151 (mad\u00e1r)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "peg", "primary": true}, "kalibrilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Instrumento por mezuri kalibrojn.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043b\u0438\u0431\u0440 (\u0438\u043d\u0441\u0442\u0440\u0443\u043c\u0435\u043d\u0442)", "\u043a\u0430\u043b\u0438\u0431\u0440\u0430\u0442\u043e\u0440"], "fr": ["calibreur (instrument)"], "nl": ["kaliber (instrument)"]}, "examples": [["li pesis ilin per apoteka pesilo kaj kalkulis ilian grandon per armista kalibrilo", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "kalibr", "primary": false}, "kabla televido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Televida sistemo, en kiu la programoj estas dissendataj al la klientoj pere de kabloj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0431\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u0442\u0435\u043b\u0435\u0432\u0438\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["t\u00e9l\u00e9vision par c\u00e2ble", "c\u00e2ble (t\u00e9l\u00e9vision par c\u00e2ble)"], "en": ["cable television"], "ca": ["televisi\u00f3 per cable"], "sv": ["kabel-TV"], "hu": ["k\u00e1belt\u00e9v\u00e9"], "es": ["televisi\u00f3n por cable"], "pl": ["telewizja kablowa", "TVK"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "televid", "primary": false}, "patroni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Protekti kiel patrono.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u0435\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0441\u0442\u0443\u043f\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["patronner", "soutenir (patronner)"], "hu": ["patron\u00e1l", "p\u00e1rtfogol"], "nl": ["beschermen"], "ru": ["\u043f\u043e\u043a\u0440\u043e\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0448\u0435\u0444\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "patron", "primary": false}, "rotacizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nepovo prononci la sonon R. Kp. lambdacizo.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0442\u0430\u0446\u044b\u0437\u043c"], "de": ["Rhotazismus"], "pt": ["rotacismo"], "hu": ["rotacizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rotaciz", "primary": true}, "invarianto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Tiu termino devus havi pli skemismajn ekvivalentojn, kiel nevarianto, sen\u015dan\u011da\u0135o, a\u016d e\u0109 sen\u015dan\u011dulo, sed ial ili ne aspektas kutimaj."], "primary definition": "Propra\u0135o de matematika objekto, kiu restas sen\u015dan\u011da, kiam oni aplikas al \u011di iujn bildigojn; la sen\u015dan\u011da objekto mem.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0432\u0430\u0440\u044b\u044f\u043d\u0442"], "fr": ["invariant (subst.)"], "en": ["invariant"], "pt": ["invariante (subst.; matem\u00e1tica)"], "ru": ["\u0438\u043d\u0432\u0430\u0440\u0438\u0430\u043d\u0442"], "de": ["Invariante"], "hu": ["invari\u00e1ns"], "pl": ["inwariant", "niezmiennik"]}, "examples": [["areo estas invarianto de geometriaj figuroj", null], ["la spuro de la matrico de endomorfio estas invarianto", null], ["la centro de ebena rotacio estas invarianto de \u011di", null], ["invariantokorpo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "invariant", "primary": true}, "hard(it)eco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Harditeco estas la kvalito de io, esti hardita. Se la esperantlingvaj vortfaraj reguloj estu observataj, tiu aspekto havas sur la kampo de metalprilaborado nur tre subrangan signifon. Hardeco estas dume difinita kiel \"la rezisto de unu korpo kontra\u016d la enpenetrado de alia korpo\". Tio estas eco, kiun havas pli - malpli \u0109iu ajn dura materialo, sendepende de eventuala submeto al la procedo de hardado. La koncerna kvalito de tiu eco estas indirekte mezurata \u0109e metaloj per la procedoj de Brinell, Rockwell kaj Vickers. Cetere \u011di devus priskribi anka\u016d rilate al karaktero kaj volo de homo la naturan staton sen speciala edukado.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043a\u0430\u043b\u0451\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["trempe (caract\u00e8re endurci)", "duret\u00e9", "endurcissement"], "nl": ["gehardheid"], "pt": ["dureza"], "be": ["\u0433\u0430\u0440\u0442", "\u0437\u0430\u0433\u0430\u0440\u0442\u0430\u0432\u0430\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "de": ["H\u00e4rte"], "it": ["tempra", "durezza"], "hu": ["edzetts\u00e9g"]}, "examples": [["harditeco de gipso, karaktero, volo; hardeco de \u015dtalo, gisfero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hard", "primary": false}, "invarianta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Estanta invarianto.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0432\u0430\u0440\u044b\u044f\u043d\u0442\u043d\u044b"], "fr": ["invariant (adj.)"], "en": ["invariant"], "pt": ["invariante (adj.; matem\u00e1tica)"], "ru": ["\u0438\u043d\u0432\u0430\u0440\u0438\u0430\u043d\u0442\u043d\u044b\u0439"], "de": ["invariant"], "hu": ["invari\u00e1ns"], "pl": ["inwariantny", "niezmienniczy"]}, "examples": [["figuro invarianta per iu transformo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Krom la du cititaj sinonimoj troveblas anka\u016d \u00absimetria subgrupo\u00bb, ekz-e en , kiu termino estas maloportuna pro la eventuala konfuzo kun simetria grupo."], "primary definition": "(parolante pri subgrupo H de grupo G) Invarianta per \u0109iu interna a\u016dtomorfio de G; alidire: tia, ke a.x.a-1\u2208H por \u0109iuj x\u2208H kaj a\u2208G.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0432\u0430\u0440\u044b\u044f\u043d\u0442\u043d\u0430\u044f (\u043f\u0430\u0434\u0433\u0440\u0443\u043f\u0430)", "\u043d\u0430\u0440\u043c\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f (\u043f\u0430\u0434\u0433\u0440\u0443\u043f\u0430)", "\u0441\u0430\u043c\u0430\u0441\u043f\u0430\u043b\u0443\u0447\u0430\u043d\u0430\u044f (\u043f\u0430\u0434\u0433\u0440\u0443\u043f\u0430)", "\u043d\u0430\u0440\u043c\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b (\u0434\u0437\u0435\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a)"], "fr": ["(sous-groupe) invariant", "(sous-groupe) normal", "(sous-groupe) distingu\u00e9"], "en": ["invariant (subgroup)", "normal (subgroup)", "distinguished (subgroup)", "self-conjugate (subgroup)", "normal (divisor)"], "ru": ["\u0438\u043d\u0432\u0430\u0440\u0438\u0430\u043d\u0442\u043d\u0430\u044f (\u043f\u043e\u0434\u0433\u0440\u0443\u043f\u043f\u0430)", "\u043d\u043e\u0440\u043c\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f (\u043f\u043e\u0434\u0433\u0440\u0443\u043f\u043f\u0430)", "\u0441\u0430\u043c\u043e\u0441\u043e\u043f\u0440\u044f\u0436\u0451\u043d\u043d\u0430\u044f (\u043f\u043e\u0434\u0433\u0440\u0443\u043f\u043f\u0430)", "\u043d\u043e\u0440\u043c\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 (\u0434\u0435\u043b\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c)"], "de": ["invariant (-e Untergruppe)", "Normal-(teiler)", "selbst-konjugiert (-e Untergruppe)"], "hu": ["norm\u00e1lis (r\u00e9szcsoport)", "invari\u00e1ns (r\u00e9szcsoport)"], "pl": ["(podgrupa) niezmiennicza", "(podgrupa) normalna", "(dzielnik) normalny"]}, "examples": [["\u0109iuj subgrupoj de komuteca grupo estas invariantaj", null], ["H estas invarianta subgrupo de G, se kaj nur se \u0109iu dekstra klaso de G rilate al H estas anka\u016d maldekstra klaso kaj inverse", null]], "subdefinitions": []}], "root": "invariant", "primary": false}, "infrastrukturo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Baza ekipa\u0135o por funkciado de domoj, industrio, moderna vivo.", "translations": {"fa": ["\u0632\u06cc\u0631\u0633\u0627\u062e\u062a", "\u0632\u06cc\u0631\u0628\u0646\u0627"], "fr": ["infrastructure"], "en": ["infrastructure"], "pl": ["infrastruktura"], "pt": ["infra-estrutura"]}, "examples": [["la elementoj de la infrastrukturo estas en malbonaj kondi\u0109oj, tiel ke e\u0109 fari telefonan vokon sukcese estas mirinda\u0135o", "Orlando, Gravaj informoj pri la retligo al Kubo, soc.culture.esperanto, 1993-11-05"], ["en la lando estas ruinigita la tuta infrastrukturo, la transporto, energio, akvo, nutra\u0135oj", "Sergio Pokrovskij, Elektu pacon!, soc.culture.esperanto, 1999-05-02"]], "subdefinitions": []}], "root": "infrastruktur", "primary": true}, "radiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsupren kreskanta parto de vegeta\u0135o, tute sen folioj, kaj servanta por fiksado kaj nutrado de la tigo.", "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u0440\u0430\u043d\u044c"], "nl": ["wortel"], "ru": ["\u043a\u043e\u0440\u0435\u043d\u044c"], "de": ["Wurzel"], "es": ["ra\u00edz"], "hu": ["gy\u00f6k\u00e9r"]}, "examples": [["pivotradiko", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Parto de organo, per kiu \u011di estas fiksita en alia.", "translations": {"nl": ["wortel"], "hu": ["gy\u00f6k", "gy\u00f6k\u00e9r", "t\u0151"]}, "examples": [["radikoj de la dentoj, ungoj, haroj", null], ["manradiko", null], ["nazradiko", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Esenca fundamento, kerna principo.", "translations": {"nl": ["wortel"], "hu": ["gy\u00f6k\u00e9r"]}, "examples": [["detrui la malbonon \u0109e \u011dia radiko", null], ["provi ekstermi \u011disfunde la radikojn de la milito", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Primitiva vorto, de kiu oni derivas aliajn vortojn per almetado de aliaj radikoj a\u016d afiksoj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0440\u0435\u043d\u044c (\u0441\u043b\u043e\u0432\u0430)"], "nl": ["stam (v.woord)"], "hu": ["abszol\u00fat sz\u00f3t\u0151", "sz\u00f3gy\u00f6k"]}, "examples": [["nia U.V. enhavas 3 mil radikojn", "B"], ["en Esperanto, por formi vortojn kunmetitajn oni prenas ordinare la purajn radikojn, sed, se la bonsoneco a\u016d la klareco postulas, oni povas anka\u016d preni la tutan vorton kune kun \u011dia gramatika fina\u0135o, ekz-e skribtablo a\u016d skribotablo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Radikalo.", "translations": {"nl": ["stam (v.woord)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de polinomo) Nuliganto de la responda polinoma funkcio.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0440\u0435\u043d\u044c (\u043c\u043d\u043e\u0433\u043e\u0447\u043b\u0435\u043d\u0430)"], "fr": ["racine (d'un polyn\u00f4me)", "z\u00e9ro (d'un polyn\u00f4me)"], "en": ["null (of a polynom)", "zero (of a polynom)"], "de": ["Nullstelle (eines Polynoms)", "Wurzel (eines Polynoms)"], "hu": ["gy\u00f6k (polin\u00f3m\u00e9)"], "pl": ["pierwiastek (wielomaniu)", "zero (wielomaniu)"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de ekvacio) Solvo de \u011di.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0440\u0435\u043d\u044c (\u0443\u0440\u0430\u0432\u043d\u0435\u043d\u0438\u044f)", "\u0440\u0435\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u0443\u0440\u0430\u0432\u043d\u0435\u043d\u0438\u044f)"], "fr": ["racine (d'une \u00e9quation)", "solution (d'une \u00e9quation)"], "en": ["root (of an equation)", "solution (of an equation)"], "de": ["L\u00f6sung (einer Gleichung)", "Wurzel (einer Gleichung)"], "hu": ["gy\u00f6k (egyenlet\u00e9)", "megold\u00e1s (egyenlet\u00e9)"], "pl": ["pierwiastek (r\u00f3wnania)", "rozwi\u0105zanie (r\u00f3wnania)"]}, "examples": [["la ekvacio x2+1 = 0 ne havas reelan radikon", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(de reelo x per entjero n) \u011cia n-a radiko.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0440\u0435\u043d\u044c (\u0447\u0438\u0441\u043b\u0430)"], "fr": ["racine (d'un nombre)"], "en": ["root (of a number)"], "de": ["Wurzel (aus einer Zahl)"], "hu": ["gy\u00f6k (sz\u00e1m\u00e9)"], "pl": ["pierwiastek (z liczby)"]}, "examples": [["radikon oni ofte signas per la radiksigno", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(en orientita grafeo) Tia vertico, ke ekzistas vojo \u011din liganta al ajna alia vertico de la grafeo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0440\u0435\u043d\u044c (\u0432 \u0433\u0440\u0430\u0444\u0435)"], "fr": ["racine (dans un graphe)"], "en": ["root (in a graph)"], "pt": ["raiz"], "de": ["Wurzel (in einem Graph)"], "hu": ["gy\u00f6k\u00e9r (gr\u00e1fban)"], "pl": ["korze\u0144 (w grafie)"]}, "examples": []}]}], "root": "radik", "primary": true}, "al super": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pri la prepoziciaj kuna\u0135oj kun al, vidu rimarkon sub al \u0109e."], "primary definition": "Al loko situanta super.", "translations": {"hu": ["f\u00f6l\u00e9"]}, "examples": [["la fi\u015doj elsaltis super la akvon", "Z"], ["etendu vian manon super la riverojn kaj la lagojn", "Z"], ["la suno levi\u011dis super la teron", "Z"], ["la akvo \u015dprucas alte super nin", "Z"], ["la aer\u015dipo flugas super la landon", "Z"], ["la potenca metala sono trakuris la kortojn, resaltis de la dikaj muroj de l' templo kaj forflugis super la tritikajn kampojn", "B"], ["dume Dio, la Eternulo, pretigis hederon, kaj \u011di elkreskis super lian kapon, por ke li havu ombron super sia kapo kaj liberi\u011du el sia suferado", "La Malnova Testamento, Jona 4:6"]], "subdefinitions": []}], "root": "super", "primary": false}, "Libano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato \u0109e la orienta bordo de la Mediteraneo.", "translations": {"be": ["\u041b\u0456\u0432\u0430\u043d"], "en": ["Lebanon"], "nl": ["Libanon"], "pt": ["L\u00edbano"], "de": ["Libanon"], "hu": ["Libanon"], "pl": ["Liban"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Liban", "primary": true}, "dekremento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nombro, kiu karakterizas la amortizon de osciloj.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u043a\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u0442 \u0437\u0430\u0442\u0443\u0445\u0430\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["d\u00e9cr\u00e9ment"], "pt": ["decremento", "decrescimento"], "de": ["Dekrement"], "es": ["decremento"], "hu": ["dekrementum"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dekrement", "primary": true}, "maldiskreta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senkonsidere babilanta.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0441\u0434\u0435\u0440\u0436\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0441\u043a\u0440\u043e\u043c\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0443\u043c\u0435\u0440\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["indiscret", "ind\u00e9licat (sans tact)", "excessif"], "en": ["indiscreet"], "nl": ["indiscreet"], "es": ["indiscreto"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sentakta, malmodera, sintruda.", "translations": {"en": ["indiscreet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Troa.", "translations": {"en": ["indiscreet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri aro) Ne numerebla.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u043f\u0440\u0435\u0440\u044b\u0432\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["continu (en p. d'un ensemble)"], "en": ["continuous"], "de": ["stetig"], "es": ["continuo"], "pl": ["(zbi\u00f3r) nieprzeliczalny", "(zmienna) ci\u0105g\u0142a"]}, "examples": [["maldiskreta funkcio, hazarda variablo", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": []}]}], "root": "diskret", "primary": false}, "kvalifiki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Karakterizi, atribuante iun kvaliton al io.", "translations": {"be": ["\u043a\u0432\u0430\u043b\u0456\u0444\u0456\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["qualifier"], "nl": ["kwalificeren"], "pt": ["qualificar", "classificar", "capitular"], "ru": ["\u043a\u0432\u0430\u043b\u0438\u0444\u0438\u0446\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["kennzeichnen", "qualifizieren"]}, "examples": [["la trompan forprenon la kodo kvalifikas \u015dtela", null], ["kvalifikita (havanta specialan kompetentecon) laboristo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Esprimi difinitan econ de io.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0437\u043d\u0430\u0447\u0430\u0446\u044c"], "nl": ["bepalen (ling.)"], "ru": ["\u043e\u043f\u0440\u0435\u0434\u0435\u043b\u044f\u0442\u044c"]}, "examples": [["la adverbo kvalifikas la verbon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kvalifik", "primary": true}, "kvalifiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Atestita kapablo por iu tasko, faro, posteno.", "translations": {"fr": ["qualification"]}, "examples": [["la estraro ekzamenis la kvalifikojn de \u0109iuj kandidatoj", "A. Grigorjevskij, Nomumo..., Gazetaraj Komunikoj de UEA, 2003-12-23, numero 173a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kvalifik", "primary": false}, "su\u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Eltiri flua\u0135on el io, alspirante per la bu\u015do.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0441\u0430\u0442\u044c"], "en": ["suck"], "nl": ["zuigen"], "de": ["saugen"], "es": ["chupar"], "hu": ["sz\u00edv"]}, "examples": [["la infano su\u0109as la mamon de la patrino", null], ["la abeloj su\u0109as la mielon el la floroj", null], ["su\u0109infano", null], ["en la su\u0109infana periodo de nia lingvo", "Z"], ["la radikoj su\u0109as la subteran malseka\u0135on", null], ["spongo ensu\u0109as akvon", "Z"], ["en la altlernejo li ensu\u0109is liberspiritan manieron de pensado", "Z"], ["su\u0109o de la pezoforto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "su\u0109", "primary": true}, "sportisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Profesia a\u016d kutima praktikanto de iu sporto.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u0440\u0442\u043e\u0432\u0435\u0446", "\u0441\u043f\u0430\u0440\u0442\u0441\u043c\u044d\u043d"], "fr": ["sportif (subst.)"], "bg": ["\u0441\u043f\u043e\u0440\u0442\u0438\u0441\u0442"], "ru": ["\u0441\u043f\u043e\u0440\u0442\u0441\u043c\u0435\u043d"], "de": ["Sportler"], "fa": ["\u0648\u0631\u0632\u0634\u06a9\u0627\u0631"], "hu": ["sportol\u00f3"]}, "examples": [["fortaj penegoj faras la sukcesplenan sportiston, mariston a\u016d soldaton", "[La Voja\u011doj kaj] Mirigaj Aventuroj de Barono M\u00fcnchhausen, \u0109apitro 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sport", "primary": false}, "latero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Streko, limanta plurlateron; alternative: la longo de tiu streko.", "translations": {"be": ["\u0431\u043e\u043a (\u0432\u0443\u0433\u043b\u0430 \u0430\u0431\u043e \u043c\u043d\u043e\u0433\u0430\u0432\u0443\u0433\u043e\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a\u0430)"], "fr": ["c\u00f4t\u00e9 (d'un angle ou polygone)"], "en": ["side (of a polygon)"], "nl": ["zijde (v.e.meetkundig voorwerp)"], "pt": ["lado"], "ru": ["\u0441\u0442\u043e\u0440\u043e\u043d\u0430 (\u0443\u0433\u043b\u0430 \u0438\u043b\u0438 \u043c\u043d\u043e\u0433\u043e\u0443\u0433\u043e\u043b\u044c\u043d\u0438\u043a\u0430)"], "de": ["Seite", "Schenkel"], "hu": ["oldal", "sz\u00e1r"], "pl": ["bok (wielok\u0105ta)"]}, "examples": [["la randojn de la lateroj oni nomas verticoj", null], ["la areo de rektangulo egalas al la produto de \u011dia granda latero per la malgranda", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de angulo) \u0108iu el la du duonrektoj, \u011din konsistigantaj.", "translations": {"en": ["side (of an angle)", "arm (of an angle)"], "pl": ["rami\u0119 (k\u0105ta)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "later", "primary": true}, "malbildo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bild", "primary": false}, "kalomelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hidrarga protoklorido, en pasinteco uzata kiel laksigilo a\u016d kontra\u016dvermilo, \u0125emie Hg2Cl2.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043b\u043e\u043c\u0435\u043b\u044c", "\u0445\u043b\u043e\u0440\u0438\u0441\u0442\u0430\u044f \u0440\u0442\u0443\u0442\u044c"], "fr": ["calomel"], "en": ["calomel"], "nl": ["kalomel"], "pt": ["calomelano"], "de": ["Quecksilberchlorid"], "hu": ["kalomel"]}, "examples": [["\u015di konsilis Fernandan preni dozon da kalomelo en vakan stomakon", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "kalomel", "primary": true}, "konsiliano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Membro de konsilio.", "translations": {"ru": ["\u0447\u043b\u0435\u043d \u0441\u043e\u0432\u0435\u0442\u0430"], "nl": ["raadslid"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konsili", "primary": false}, "Ugando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la centra Afriko kun \u0109efurbo Kampalo. Teritorio de Respubliko Ugando. ISO-3166 kodo: UG. \u011ci limas kun Kenjo, Kongo Kin\u015dasa, Ruando, Sudano kaj Tanzanio.", "translations": {"bg": ["\u0423\u0433\u0430\u043d\u0434\u0430"], "de": ["Uganda"], "it": ["Uganda"], "hu": ["Uganda"], "fa": ["\u0627\u0648\u06af\u0627\u0646\u062f\u0627"], "en": ["Uganda"], "pl": ["Uganda", "Republika Ugandy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Ugand", "primary": true}, "abelsvarmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Densa amaso da abeloj \u0109irka\u016d abelre\u011dino, en ser\u0109o de nova nestejo.", "translations": {"fr": ["essaim"], "it": ["sciame"], "pl": ["r\u00f3j pszcz\u00f3\u0142"], "sv": ["bisv\u00e4rm"]}, "examples": [["la tuta abelsvarmo brue enflugis", "Fabeloj, volumo 2, elfo de la rozo"]], "subdefinitions": []}], "root": "svarm", "primary": false}, "Gotamo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La formo Gotamo sekvas la version palian; oni anka\u016d trovas la formon \u00abGa\u016dtamo\u00bb (la\u016d Sanskrito)."], "primary definition": "Familia nomo de budao \u015cakjamunio, la fondinto de budaismo.", "translations": {"be": ["\u0413\u0430\u045e\u0442\u0430\u043c\u0430"], "fr": ["Gautama", "Gotama"], "en": ["Gautama", "Gotama"], "nl": ["Gautama"], "pt": ["Gautama"], "ru": ["\u0413\u0430\u0443\u0442\u0430\u043c\u0430", "\u0413\u043e\u0442\u0430\u043c\u0430"], "de": ["Gautama"], "hu": ["Gautama"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Gotam", "primary": true}, "rutino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lerto akirita per praktika ripetado kaj longa kutimo.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0440\u044b\u0442", "\u043d\u0430\u0432\u044b\u043a", "\u0434\u043e\u0441\u044c\u0432\u0435\u0434"], "en": ["routine", "habit"], "nl": ["routine"], "pt": ["experi\u00eancia", "pr\u00e1tica"], "ru": ["\u043d\u0430\u0432\u044b\u043a", "\u0441\u043d\u043e\u0440\u043e\u0432\u043a\u0430"], "ca": ["rutina"], "de": ["Erfahrung", "\u00dcbung", "Fertigkeit", "Routine"], "hu": ["rutin", "j\u00e1rtass\u00e1g"], "es": ["rutina"]}, "examples": [["tiuj interpretistoj bezonas eksterordinaran lingvan rutinon kaj penselastecon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nevenkebla kutimo, pro kiu oni konstante kaj senpense plenumas sammaniere samajn agojn.", "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u0441\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0440\u0443\u0442\u044b\u043d\u0430"], "nl": ["sleur"], "pt": ["rotina"], "ru": ["\u043a\u043e\u0441\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0440\u0443\u0442\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Automatismus", "Erstarrung", "Zwanghaftigkeit", "Routine"], "hu": ["megszok\u00e1s"]}, "examples": [["la kongreso estis blindigita per la rutinaj kutimoj", "Z"], ["resti kaptita de la paraliza rutino", null], ["fali en foson de rutino", null], ["la rutinaj ideoj de la amaso", "Z"], ["ne sufi\u0109as rutine balbuti kiel la papagoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rutin", "primary": true}, "lentuga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lentughava, havanta lentugojn sur la ha\u016dto.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u0441\u043d\u0443\u0448\u0447\u0430\u0442\u044b\u0439"], "de": ["sommersprossig"], "nl": ["met sproeten"], "en": ["freckled"]}, "examples": [["liaj manoj estas grandaj kaj lentugaj de la sunabundo", "Gustav Sandgren, tr. Ferenc Szil\u00e1gyi: Susuro de sekalo. Sveda novelaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "lentug", "primary": false}, "vivero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio viveredoj (Viverra), produktanta la cibeton.", "translations": {"be": ["\u0432\u0456\u0432\u044d\u0440\u0430"], "en": ["civet"], "pt": ["almiscareiro"], "ru": ["\u0432\u0438\u0432\u0435\u0440\u0440\u0430"], "de": ["Zibetkatze"], "hu": ["cibetmacska"], "fa": ["\u06af\u0631\u0628\u0647\u200c\u06cc \u0632\u0628\u0627\u062f"], "uk": ["\u0432\u0456\u0432\u0435\u0440\u0430"], "cs": ["cibetka"], "pl": ["wiwera", "cyweta", "cybeta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "viver", "primary": true}, "pilastro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvadrata kolono, ofte parte enigita en muro.", "translations": {"be": ["\u043f\u0456\u043b\u044f\u0441\u0442\u0440\u0430"], "fr": ["pilastre", "pilier"], "en": ["pilaster"], "nl": ["pilaster"], "ru": ["\u043f\u0438\u043b\u044f\u0441\u0442\u0440"], "de": ["Pilaster", "viereckiger Wandpfeiler"], "hu": ["pilaszter"], "pl": ["pilaster", "pilastr"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pilastr", "primary": true}, "makropedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la subklaso marsupialoj (Macropodidae).", "translations": {"be": ["\u043a\u0435\u043d\u0433\u0443\u0440\u043e\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "en": ["kangaroos"], "nl": ["kangoeroes (fam.)"], "pt": ["macropod\u00eddeos"], "ru": ["\u043a\u0435\u043d\u0433\u0443\u0440\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["K\u00e4ngurus (Familie)"], "hu": ["kenguruf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "makroped", "primary": true}, "\u015dtontran\u0109isto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metiisto, kiu formtran\u0109as \u015dtonojn por konstruo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u0435\u043d\u044f\u0440\u044d\u0437"], "fr": ["tailleur de pierre"], "nl": ["steenhouwer"], "it": ["scalpellino", "lapidario"], "sv": ["stenhuggare"], "pl": ["kamieniarz"], "hu": ["k\u0151farag\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dton", "primary": false}, "materiala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al materialo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0442\u044d\u0440\u044b\u044f\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["mat\u00e9riel (adj.)"], "nl": ["materieel", "stoffelijk"], "ru": ["\u043c\u0430\u0442\u0435\u0440\u0438\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0442\u0435\u043b\u0435\u0441\u043d\u044b\u0439", "\u0444\u0438\u0437\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["materiell"], "hu": ["anyag-", "anyagi", "materi\u00e1lis"]}, "examples": [["materiala provizo, manko, kvalito", null], ["la materialaj bezonoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la monrimedoj.", "translations": {}, "examples": [["sen rimedoj materialaj \u0109ia afero povas progresi nur tre malrapide", "Z"], ["subteni materiale la aferon", "Z"], ["materiala profito, malhelpo, privilegio", "Z"], ["se la a\u016dtoro havus la materialan eblon, li kun plezuro prenus la tutan aferon sur nian propran respondecon, sed beda\u016drinde li la eblon ne havas", "Zamenhof: OV, p. 64."], ["materiale helpi iun", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Materia, perceptebla por la sentumoj, videbla kaj palpebla.", "translations": {}, "examples": [["gravan forton materialan la ligo alportus al nia afero", "Z"], ["materiala mastro de Esperanto estas la tuta mondo", "Z"], ["tio certigas al li la materialan sendependecon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "material", "primary": false}, "bojkoto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Publike protesta nepartopreno.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0439\u043a\u043e\u0442"], "fr": ["boycott", "boycottage"], "en": ["boycott"], "ru": ["\u0431\u043e\u0439\u043a\u043e\u0442"], "de": ["Boykott"], "hu": ["bojkott"], "pl": ["bojkot"]}, "examples": [["ekstrem-maldekstra balotkoalicio plendis, ke \u011di perdis du mandatojn pro televida bojkoto", "Baard Hekland: Triumfas tedulo, Monatojaro 2001a, numero 11a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bojkot", "primary": false}, "malvolonte": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kontra\u016dvole, sen emo a\u016d plezuro.", "translations": {"fr": ["\u00e0 contre-c\u0153ur", "de mauvais gr\u00e9"], "de": ["unfreiwillig"], "nl": ["schoorvoetend", "ongaarne", "tegen zijn zin"], "en": ["unwillingly"]}, "examples": [["malvolonte obei", null], ["li anka\u016d patroprenis en la milito kontra\u016d la revoluciaj francoj sub Napoleono, kompreneble nur tre malvolonte, \u0109ar lia princo devigis lin.", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, dua libro, \u0109apitro 29a"]], "subdefinitions": []}], "root": "volont", "primary": false}, "radaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la radoj funkciigantaj aparaton.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0438\u0441\u0442\u0435\u043c\u0430 \u043a\u043e\u043b\u0451\u0441", "\u043a\u043e\u043b\u0451\u0441\u043d\u044b\u0439 \u043c\u0435\u0445\u0430\u043d\u0438\u0437\u043c"], "fr": ["rouage"], "de": ["Fahrwerk"], "nl": ["raderwerk"], "hu": ["hajt\u00f3m\u0171", "ker\u00e9khajt\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: La vorto estas mallongigo de anglaj vortoj \u00abradio detecting and ranging\u00bb.", "Rimarko: Ne konfuzu kun rad/ar/o."], "primary definition": "Radilokalizilo.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0434\u0430\u0440", "\u0440\u0430\u0434\u0438\u043e\u043b\u043e\u043a\u0430\u0442\u043e\u0440"], "de": ["Radar"], "nl": ["radar"], "pt": ["radar"], "en": ["radar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rad", "primary": false}, "gestadi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Fari multajn rimarkeblajn gestojn.", "translations": {"be": ["\u0436\u044d\u0441\u0442\u044b\u043a\u0443\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["gesticuler"], "en": ["make gestures", "gesticulate"], "nl": ["gebaren maken", "gesticuleren"], "pt": ["gesticular", "acenar"], "ru": ["\u0436\u0435\u0441\u0442\u0438\u043a\u0443\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["gestikulieren", "mit den H\u00e4nden herumfuchteln"], "hu": ["gesztikul\u00e1l"], "es": ["gesticular"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gest", "primary": false}, "rigardema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scivole vidama.", "translations": {"ru": ["\u043b\u044e\u0431\u043e\u043f\u044b\u0442\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["voyeur (adj., curieux)"], "hu": ["k\u00edv\u00e1ncsi"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rigard", "primary": false}, "vektora subspaco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de vektora spaco) Submodulo de tiu spaco.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0438\u043d\u0435\u0439\u043d\u043e\u0435 \u043f\u043e\u0434\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u0432\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440\u043d\u043e\u0435 \u043f\u043e\u0434\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["sous-espace vectoriel"], "en": ["vector subspace"], "de": ["Untervektorraum"], "pl": ["podprzestrze\u0144 liniowa"], "hu": ["line\u00e1ris alt\u00e9r"]}, "examples": [["vektora subspaco estas mem vektora spaco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "spac", "primary": false}, "hiki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Ne plore singulti.", "translations": {"be": ["\u0456\u043a\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["avoir le hoquet", "hoqueter"], "en": ["hiccup"], "pt": ["solu\u00e7ar"], "de": ["hicksen", "Schluckauf haben"], "it": ["singhiozzare (avere il singhiozzo)"], "hu": ["csuklik"], "fa": ["\u0633\u06a9\u0633\u06a9\u0647 \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "sv": ["hicka"], "es": ["tener hipo"]}, "examples": [["sattrinkinte, la literaturistoj tuj komencis hiki", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 1a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "hik", "primary": true}, "gastrotomio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Operacio, dum kiu oni malfermas stomakon elekstere kaj celas la forigon de fremda korpo a\u016d tubero.", "translations": {"el": ["\u03b3\u03b1\u03c3\u03c4\u03c1\u03bf\u03c4\u03bf\u03bc\u03af\u03b1"], "fr": ["gastrotomie"], "nl": ["gastrotomie"], "pt": ["gastrotomia"], "fa": ["\u06af\u0627\u0633\u062a\u0631\u0648\u062a\u0648\u0645\u06cc"], "de": ["Gastrotomie"], "hu": ["gyomor m\u0171t\u00e9ti megnyit\u00e1sa", "gastrotomia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gastrotomi", "primary": true}, "bebo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Infaneto.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043b\u0430\u0434\u0435\u043d\u0435\u0446"], "fr": ["b\u00e9b\u00e9"], "bg": ["\u0431\u0435\u0431\u0435"], "nl": ["baby", "kindje"], "be": ["\u0434\u0437\u0456\u0446\u044f", "\u043d\u0435\u043c\u0430\u045e\u043b\u044f"], "de": ["Baby"], "it": ["pupo", "pargolo", "infante", "beb\u00e8"], "hu": ["baba", "b\u00e9bi", "csecsem\u0151"], "sk": ["b\u00e1b\u00e4tko"], "en": ["baby"], "es": ["beb\u00e9"], "sv": ["bebis", "b\u00e4bis", "sp\u00e4dbarn"], "pl": ["dzidziu\u015b", "niemowl\u0119", "niemowlak", "osesek", "berbe\u0107", "bobo (rzadkie)"]}, "examples": [["li ploris kiel \u0109iuj beboj, su\u0109is, rampis, vo\u0109is", "Istv\u00e1n Ertl: La nekaptebla os', Monatojaro 1999a, numero 12a, p. 21a"]], "subdefinitions": []}], "root": "beb", "primary": true}, "digitalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio skrofulariacoj (Digitalis). Tre venena planto, kies floroj similas formon de gantofingro. La ekstraktitaj substancoj estas uzataj en medicino por influi la korbatojn.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u043f\u0435\u0440\u0441\u0442\u0430\u045e\u043a\u0430", "\u0434\u044b\u0433\u0456\u0442\u0430\u043b\u0456\u0441"], "fr": ["digitale"], "en": ["foxglove"], "ru": ["\u043d\u0430\u043f\u0435\u0440\u0441\u0442\u044f\u043d\u043a\u0430", "\u0434\u0438\u0433\u0438\u0442\u0430\u043b\u0438\u0441"], "de": ["Fingerhut"], "hu": ["gy\u0171sz\u0171vir\u00e1g"], "fa": ["\u06af\u0644 \u0627\u0646\u06af\u0634\u062a\u0627\u0646\u0647"], "pl": ["naparstnica"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "digital", "primary": true}, "pollandano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lo\u011danto de Pollando.", "translations": {"nl": ["Pools staatsburger"], "pl": ["Polak"]}, "examples": [["Same: polo \u2013 pollandano a\u016d polujano (= lo\u011danto de Polujo; li povas esti polo, judo, germano, ruso k.t.p.)", "La tuta Esperanto, Sepa leciono. 50."]], "subdefinitions": []}], "root": "pol", "primary": false}, "mudehara": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la mudeharoj.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0443\u0434\u0435\u0445\u0430\u0440\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["mud\u00e9jar (adj.)"], "de": ["mudejarisch"], "nl": ["mud\u00e9jar (adj.)"], "hu": ["mud\u00e9jar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Konforma al konstrua kaj ornama stilo hispana trovebla de la 13a \u011dis la 16a jarcento, kuniganta nordafrikajn kaj e\u016dropajn erojn.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mudehar", "primary": false}, "busa stacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Bushaltestelle"], "pl": ["dworzec autobusowy"], "pt": ["esta\u00e7\u00e3o rodovi\u00e1ria"]}, "examples": [["nove konstruita busa stacio en Rondonpolis, Brazilo, ricevis indikilojn en Esperanto", "Universala Esperanto-Asocio, Elstaraj agadoj 2001, Gazetaraj Komunikoj, jaro 2002a, numero 145a"]], "subdefinitions": []}], "root": "staci", "primary": false}, "mudeharo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el la islamanoj plu vivintaj en Hispanio sub kastilia regado inter la 11a kaj la 15a jarcentoj.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0443\u0434\u0435\u0445\u0430\u0440"], "fr": ["Mud\u00e9jar (subst.)"], "nl": ["Mud\u00e9jar (subst.)"], "pt": ["mud\u00e9jar", "moirisco", "mourisco"], "de": ["Mudejar"], "hu": ["(kereszt\u00e9ny uralom alatt \u00e9l\u0151) m\u00f3r"]}, "examples": [["mi \u0109irka\u016drigardis, \u0109u tie staras mudeharo", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha \u0109apitro 9a, p. 74a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mudehar", "primary": true}, "romkatolika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Propra al la Roma eklezio, kies estro estas la papo.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0438\u043c\u043e-\u043a\u0430\u0442\u043e\u043b\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u043a\u0430\u0442\u043e\u043b\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["catholique romain"], "en": ["Roman Catholic"], "nl": ["rooms-katholiek"], "de": ["r\u00f6misch-katholisch", "katholisch"], "pl": ["rzysmko-katolicki"], "hu": ["r\u00f3mai katolikus"]}, "examples": [["romkatolika dogmo, kredo, pre\u011dejo, eklezio, pastro", null], ["grek-katolikoj estas eklezie unui\u011dintaj al la rom-katolika eklezio, kaj sekve rekonas la roman papon, sed sekvas la orientkristanan liturgion", "Volodimir Hurtovenko: Kial la rusa ortodoksa eklezio malamas la papon?, Monatojaro 2002a, numero 2a, p. 15a"], ["pro tio ke ni estas progresemaj homoj ni tre bone scias pri la fia rolo de la romkatolika eklezio rilate al la judaro", "Ru Bossong: Kadi\u015d por Jedwabne, Monatojaro 2002a, numero 5a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "katolik", "primary": false}, "luli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Balanceti infaneton por \u011din dormigi.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u044b\u0445\u0430\u0446\u044c", "\u043b\u044e\u043b\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["bercer"], "en": ["lull"], "nl": ["wiegen"], "pt": ["embalar"], "ru": ["\u0443\u043a\u0430\u0447\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u0431\u0430\u044e\u043a\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0431\u0430\u044e\u043a\u0430\u0442\u044c"], "de": ["wiegen"], "hu": ["ringat", "elringat"], "br": ["luskella\u00f1"], "es": ["mecer"]}, "examples": [["luli iun al la dormo", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Balanceti.", "translations": {}, "examples": [["la ondoj sen\u0109ese pla\u016ddetadis lule, harmonie", null], ["lula pa\u015dado", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Kvietigi, kvaza\u016ddormigi.", "translations": {"es": ["calmar", "arrullar", "adormecer", "sosegar"]}, "examples": [["luli sian \u0109agrenon", null], ["luli sin en revoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lul", "primary": true}, "\u0109irka\u016dskribi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Marki limojn \u0109irka\u016d io; enfermi en limojn.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043f\u0438\u0441\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["circonscrire"], "de": ["umschreiben"], "hu": ["k\u00f6r\u00fcl\u00edr"]}, "examples": [["\u0109irka\u016dskribi temon, ser\u0109on", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Skribi \u0109iudirekten.", "translations": {"hu": ["k\u00f6rbe\u00edr"]}, "examples": [["anta\u016d li estas kelkaj libroj en la germana lingvo, aro da skiza\u0135oj, \u0109irka\u016dskribitaj folioj da papero", "Metropoliteno, \u0109apitro 1a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Trovi geometrian figuron desegneblan \u0109irka\u016d dua, tiel ke la dua estu enskribita en la unua.", "translations": {"fr": ["circonscrire"], "en": ["circumscribe"], "pl": ["opisa\u0107"], "hu": ["k\u00f6r\u00e9je rajzol"]}, "examples": [["\u0109irka\u016dskribi kubon \u0109irka\u016d sfero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "skrib", "primary": false}, "sen ajna": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La esprimo sen ajna ka\u016dzo signifas same kiel sen ia ka\u016dzo, sed estas pli firma, same kiel \u0109i-lasta estas pli firma ol la simpla sen ka\u016dzo. Eblas vidi teorian diferencon inter sen ajna ka\u016dzo kaj sen ioma ka\u016dzo, nome ke la unua insistas pri la tipo de ka\u016dzo kaj la dua pri \u011dia \u00abgrandeco\u00bb, sed en praktiko amba\u016d esprimoj sinonimas inter si kaj sinonimas anka\u016d kun sen ia e\u0109 plej malgranda ka\u016dzo."], "primary definition": "Tute, nerefuteble sen.", "translations": {"fi": ["ilman ainoatakaan", "ilman v\u00e4h\u00e4ist\u00e4k\u00e4\u00e4n"], "fr": ["sans le moindre...", "sans le plus petit...", "sans... d'aucune sorte"], "ru": ["\u0431\u0435\u0437 \u043a\u0430\u043a\u043e\u0433\u043e-\u0431\u044b \u0442\u043e \u043d\u0438 \u0431\u044b\u043b\u043e", "\u0431\u0435\u0437 \u043a\u0430\u043a\u043e\u0433\u043e-\u043b\u0438\u0431\u043e", "\u0431\u0435\u0437 \u0432\u0441\u044f\u043a\u043e\u0433\u043e", "\u0431\u0435\u0437\u043e \u0432\u0441\u044f\u043a\u043e\u0433\u043e"]}, "examples": [["estas \u015di, kiu sen ia ajn hezito estis prenonta sur sin la tutan pezon de la patrina devo", "Metropoliteno\u0109ap. 1"], ["sen ajna ka\u016dzo rompi\u011das vitroj en la nova konstrua\u0135o de Dramlit", "La majstro kaj Margarita, \u0109ap. 21"]], "subdefinitions": []}], "root": "ajn", "primary": false}, "negli\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hejma senceremonia vesto.", "translations": {"be": ["\u043d\u044d\u0433\u043b\u0456\u0436\u044d"], "fr": ["n\u00e9glig\u00e9 (v\u00eatement d'int\u00e9rieur)", "v\u00eatement d'int\u00e9rieur"], "en": ["negligee", "housedress"], "nl": ["neglig\u00e9"], "pt": ["roup\u00e3o", "chambre", "n\u00e9glig\u00e9"], "ru": ["\u043d\u0435\u0433\u043b\u0438\u0436\u0435", "\u0434\u0435\u0437\u0430\u0431\u0438\u043b\u044c\u0435"], "de": ["Morgenkleid", "Morgenrock", "Schlafrock", "Negligee"], "hu": ["pongyola", "h\u00e1ziruha", "neglizs\u00e9"]}, "examples": [["\u015di portis blankan negli\u011don, apena\u016d al\u011dustigitan \u0109e la talio", "Machado de Assis, trad. Paulo Viana, La divenistino kaj aliaj rakontoj, Oportuno, jaro 2005a, p. 29a"]], "subdefinitions": []}], "root": "negli\u011d", "primary": true}, "balailo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ilo por balai.", "translations": {"be": ["\u043c\u044f\u0442\u043b\u0430", "\u0432\u0435\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["balai"], "bg": ["\u043c\u0435\u0442\u043b\u0430"], "nl": ["bezem", "veger", "borstel (bezem)"], "pt": ["vassoura"], "ru": ["\u043c\u0435\u0442\u043b\u0430", "\u0432\u0435\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Besen"], "tr": ["s\u00fcp\u00fcrge"], "it": ["scopa", "ramazza"], "hu": ["sepr\u0171"], "en": ["broom", "sweeper"], "es": ["escoba"], "br": ["balaenn", "skubellenn"], "pl": ["miot\u0142a", "zmiotka"]}, "examples": [["sidi kiel muso sub balailo", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "bala", "primary": false}, "terhundo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hundo el raso malgranda, vigla, kun rekta hararo blanka kun makuloj.", "translations": {"ru": ["\u0444\u043e\u043a\u0441\u0442\u0435\u0440\u044c\u0435\u0440"], "fr": ["fox-terrier"], "en": ["terrier"], "fa": ["\u062a\u0631\u06cc\u200c\u06cc\u0631 (\u0633\u06af)"], "de": ["Foxterrier"], "it": ["fox terrier", "terrier"], "pl": ["terier"]}, "examples": [["\u011di ne estis pli granda ol, ni diru, pudelo a\u016d terhundo", "Karel \u010capek, trad. Josef Vondrou\u0161ek, Na\u016d fabeloj, Granda polica fabelo, [2002?]"]], "subdefinitions": []}], "root": "hund", "primary": false}, "Amoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dio de amo en antikvaj Grekujo, Romio kaj Hindujo prezentata per figuro de nuda, flugilhava knabo ark-pafanta al enami\u011dontoj.", "translations": {"ru": ["\u0410\u043c\u0443\u0440", "\u041a\u0443\u043f\u0438\u0434\u043e\u043d"], "fr": ["Amour (mythologie)", "Cupidon", "\u00c9ros"], "en": ["Amour", "Cupid", "Eros"], "nl": ["Amor", "Cupido", "Eros"], "pt": ["Amor"], "de": ["Amor", "Eros", "Gott der Liebe"], "it": ["Amore", "Cupido", "Eros"], "hu": ["\u00c1mor", "Cupido", "Er\u00f3sz"], "sk": ["Amor"], "pl": ["Amor", "Kupidyn", "Eros"], "es": ["Amor", "Cupido", "Eros"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "amor", "primary": true}, "vedismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antikva stato de hinduismo bazita sur la rakontoj kaj ritoj konservataj en la vedoj.", "translations": {"fr": ["v\u00e9disme"], "en": ["Vedism"], "it": ["vedismo"], "hu": ["v\u00e9dantizmus"]}, "examples": [["mantro devenas de vedismo kaj nuntempe pli hinduisma ol budhisma", "Budhisma Terminaro, 2006-11-21"]], "subdefinitions": []}], "root": "ved", "primary": false}, "elsalti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Subite kaj rapide eliri a\u016d eli\u011di.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0441\u043a\u0430\u0447\u044b\u0446\u044c"], "en": ["jump out"], "nl": ["uitspringen"], "ru": ["\u0432\u044b\u043f\u0440\u044b\u0433\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0441\u043a\u043e\u0447\u0438\u0442\u044c"], "de": ["rausspringen"], "sv": ["hoppa ut"], "hu": ["kiugrik"], "it": ["saltare via", "schizzare via (fig.)", "saltare fuori"]}, "examples": [["hoko elsaltis, afero haltis", "Z"], ["kio el la dentoj elsaltas, en la lipoj ne haltas", "Proverbaro esperanta"], ["ni ne povas elsalti el nia propra ha\u016dto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "salt", "primary": false}, "novedzino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0134us edzini\u011dinta ino.", "translations": {"ru": ["\u043d\u043e\u0432\u043e\u0431\u0440\u0430\u0447\u043d\u0430\u044f", "\u043c\u043e\u043b\u043e\u0434\u0430\u044f"], "pl": ["panna m\u0142oda"]}, "examples": [["\u00abKisu la novedzinon!\u00bb Vilcjo tondris, kaj Sturges Owen ne havis la forton malobei", "Jack LONDON, tr. Reto Rossetti: Dio de liaj prapatroj. La nica literatura revuo, 1:4."]], "subdefinitions": []}], "root": "edz", "primary": false}, "dipleksa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Povanta efektivigi samtempe du malsamajn sendojn sur du malsamaj ondlongoj; dupleksa.", "translations": {"be": ["\u0434\u0443\u043f\u043b\u0435\u043a\u0441\u043d\u044b"], "hu": ["diplex"], "pl": ["dwukierunkowy", "duplex"], "pt": ["d\u00faplex", "duplex"], "ru": ["\u0434\u0443\u043f\u043b\u0435\u043a\u0441\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dipleks", "primary": true}, "ekleziano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de eklezio, kleriko a\u016d laiko a\u016d mona\u0125o.", "translations": {"ru": ["\u0447\u043b\u0435\u043d \u0446\u0435\u0440\u043a\u0432\u0438"], "fr": ["fid\u00e8le (membre d'une \u00c9glise)"], "en": ["ecclesiastic", "churchman", "churchgoer", "church member"], "pl": ["wierny", "cz\u0142onek ko\u015bcio\u0142a", "dusza (pot.)"], "hu": ["egyh\u00e1z tagja"]}, "examples": [["la re\u011do Herodo etendis siajn manojn, por premi iujn el la eklezianoj", "La Nova Testamento, La agoj 12:1"], ["eklezianoj estas sub influo de senbazaj kredoj k supersti\u0109oj", "Vortoj de k-do Lanti, pri la Biblio"]], "subdefinitions": []}], "root": "eklezi", "primary": false}, "transviola": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvalifikas nevideblajn rapidege vibrantajn radiojn deviitajn de la prismo trans la violaj.", "translations": {"be": ["\u0443\u043b\u044c\u0442\u0440\u0430\u0444\u0456\u044f\u043b\u0435\u0442\u0430 \u0432\u044b"], "fr": ["ultraviolet"], "en": ["ultraviolet"], "nl": ["ultraviolet", "uv"], "pt": ["ultravioleta"], "ru": ["\u0443\u043b\u044c\u0442\u0440\u0430\u0444\u0438\u043e\u043b\u0435\u0442\u043e\u0432\u044b\u0439"], "de": ["ultraviolett"], "tr": ["mor\u00f6te"], "hu": ["ultraibolya", "ultraviola", "iboly\u00e1nt\u00fali"], "fa": ["\u0641\u0631\u0627\u0628\u0646\u0641\u0634", "\u0645\u0627\u0648\u0631\u0627\u0621\u0628\u0646\u0641\u0634"], "pl": ["ultrafioletowy", "nadfioletowy"]}, "examples": [["\u011dis nun oni konsideris nur du etapojn: la hereda difekto, kiu okazas en \u0109iu \u0109elo, kaj la efiko de transviolaj radioj sur unu \u0109elon", "Stevens Norvell, \u0108u anka\u016d genoj responsas pri melanomo?, Monato, jaro 1997a, numero 7a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "viol", "primary": false}, "analizisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo profesie observanta kaj analizanta.", "translations": {"fr": ["analyste"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo analizanta ekonomian situacion kaj \u011diajn ka\u016dzojn por faciligi prognozojn; ekonomia analizisto.", "translations": {}, "examples": [["analizisto de \u0108ina Komerca Banko", "\u0108ina Radio Internacia, Normala fenomeno..., 2008-12-25"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Komputisto analizanta la bezonojn de uzantoj kaj proponanta solvojn por ilia kontentigo.", "translations": {}, "examples": [["\u00abnia tuta mondo sidas sur komputilo \u00bb tiel plendis Angela Bennet, komputilsistema analizisto, en la minuto 78-a de la filmo \u00abla reto\u00bb", "F. Kraft, La reto..., Kajeroj el la Sudo, 1997-04, numero 34a"]]}]}], "root": "analiz", "primary": false}, "provcele": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Por fari provon.", "translations": {"hu": ["pr\u00f3bak\u00e9ppen"], "be": ["\u043d\u0430 \u0441\u043f\u0440\u043e\u0431\u0443", "\u0434\u043b\u044f \u0441\u043f\u0440\u043e\u0431\u044b"], "fr": ["\u00e0 titre exp\u00e9rimental", "pour essayer"], "de": ["zum Probieren", "testweise"], "ru": ["\u043d\u0430 \u043f\u0440\u043e\u0431\u0443", "\u0434\u043b\u044f \u043f\u0440\u043e\u0431\u044b"]}, "examples": [["ni provcele portis jam dum 15 km longa mar\u015dado, sen ekhavi problemojn", "Rudolf Fischer, paklisto por la Jakoba Vojo, http://medweb.uni-muenster..de/~fischru/paklist-o.html"]], "subdefinitions": []}], "root": "prov", "primary": false}, "stereotipa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Reproduktita per stereotipo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u044d\u0440\u044d\u0430\u0442\u044b\u043f\u043d\u044b", "\u043a\u043b\u0456\u0448\u0430\u0432\u0430\u043d\u044b"], "ru": ["\u0441\u0442\u0435\u0440\u0435\u043e\u0442\u0438\u043f\u043d\u044b\u0439", "\u043a\u043b\u0438\u0448\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["sztereotip", "t\u00f6m\u00f6nt\u00f6tt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Banala, maloriginala.", "translations": {"de": ["stereotyp"], "nl": ["stereotiep"], "pl": ["stereotypowy"], "hu": ["sztereotip", "sablonos"]}, "examples": [["li nur ripetas stereotipajn frazojn", null], ["mi komencis stereotipan rakonton, kiun mi ripetadis jam multajn fojojn", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "stereotip", "primary": false}, "langvoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malviglo, \u011denerala laco kun neintereso pri \u0109io ekstera.", "translations": {"be": ["\u043c\u043b\u044f\u0432\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043c\u043b\u043e\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0437\u044c\u043d\u044f\u043c\u043e\u0433\u0430"], "fr": ["alanguissement", "langueur"], "en": ["languor"], "nl": ["loomheid", "slapheid"], "hu": ["b\u00e1gyadts\u00e1g", "ernyedts\u00e9g", "lankad\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "langvor", "primary": true}, "prefikso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Afikso kiu, metite anta\u016d vorto, modifas ties sencon, formante alian novan vorton; ekz-e pra-, ge-, mal-.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0441\u0442\u0430\u0432\u043a\u0430"], "en": ["prefix"], "nl": ["voorvoegsel", "prefix"], "pt": ["prefixo"], "be": ["\u043f\u0440\u044b\u0441\u0442\u0430\u045e\u043a\u0430", "\u043f\u0440\u044d\u0444\u0456\u043a\u0441"], "ca": ["prefix"], "de": ["Pr\u00e4fix", "Vorsilbe"], "hu": ["el\u0151k\u00e9pz\u0151", "prefixum"], "fa": ["\u067e\u06cc\u0634\u0648\u0646\u062f"], "es": ["prefijo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prefiks", "primary": true}, "fasoni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Doni fasonon al vesto.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u0430\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["couper (un v\u00eatement)"], "en": ["fashion", "cut", "fit", "make to measure", "tailor"], "nl": ["snijden (v.kledingstuk)"], "ru": ["\u043a\u0440\u043e\u0438\u0442\u044c"], "hu": ["szab (ruh\u00e1t)"]}, "examples": [["bele, krude fasonita mantelo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fason", "primary": false}, "stereotipi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Reprodukti per stereotipo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043b\u0438\u0448\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["klischieren"], "hu": ["sztereotipet \u00f6nt", "t\u00f6m\u00f6nt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stereotip", "primary": false}, "Haloveno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Popola festo en la nokto de 31a de oktobro \u011dis 1a de novembro, kun maskoj, simboloj de magio kaj morto, populara precipe en anglalingvaj landoj de E\u016dropo kaj Ameriko.", "translations": {"fr": ["Halloween"], "bg": ["\u0425\u0435\u043b\u043e\u0443\u0438\u043d"], "en": ["Halloween"], "de": ["Halloween"], "it": ["Halloween"], "pl": ["Halloween", "wigilia \u015awi\u0119ta Zmar\u0142ych"], "hu": ["Halloween", "mindenszentek el\u0151est\u00e9je"]}, "examples": [["ni havas la kutimon, kiel en diversaj landoj, \u0109izi kukurbojn fari lanternojn por festi Halovenon", "Eriketo [blogo], 2008-10-24"], ["Saveno, la unua tago de la jaro kaj samtempe sankta tago de mortintoj en kelta tradicio estas la anta\u016dulo de la moderna Haloveno", "Y. Nevelsteen, H. Goes, PSKK, La Ondo de Esperanto, 2007:12 (158)"]], "subdefinitions": []}], "root": "Haloven", "primary": true}, "inuito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u044d\u0441\u043a\u0438\u043c\u043e\u0441"], "fr": ["Esquimau (subst.)", "Eskimo (subst.)", "Inuit (subst.)"], "en": ["Inuit", "Eskimo"], "nl": ["Inuit"], "pt": ["inu\u00edte"], "be": ["\u044d\u0441\u043a\u0456\u043c\u043e\u0441"], "de": ["Inuit", "Eskimo"], "hu": ["inuit"], "es": ["esquimal (sust.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "inuit", "primary": true}, "fasono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Formo, maniero, la\u016d kiu estas farita vesto.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0441\u043e\u043d", "\u043f\u0430\u043a\u0440\u043e\u0439"], "fr": ["fa\u00e7on", "facture (fa\u00e7on)", "coupe (d'un v\u00eatement)"], "en": ["tailoring"], "nl": ["snit"], "pt": ["feitio", "m\u00e3o-de-obra"], "ru": ["\u0444\u0430\u0441\u043e\u043d", "\u043f\u043e\u043a\u0440\u043e\u0439"], "de": ["Zuschneiden"], "hu": ["fazon", "szab\u00e1s"]}, "examples": [["la fasono de la kapzono estas tute Babela", "Pro I\u015dtar,\u0109ap. 3"], ["eleganta, la\u016dmoda fasono de robo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Laboro, per kiu oni donas formon al vesto.", "translations": {}, "examples": [["mi pagis tricent frankojn por la \u015dtofo, k kvarcent por la fasono", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fason", "primary": true}, "ka\u016dteriza\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia rimedo por sama celo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e \u0434\u043b\u044f \u043f\u0440\u0438\u0436\u0438\u0433\u0430\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["caut\u00e8re (substance)"], "en": ["cautery"], "nl": ["cauteriserende stof"], "de": ["Kauterisierungsmittel"], "hu": ["kauteriz\u00e1l\u00f3szer"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ka\u016dteriz", "primary": false}, "skribmaniero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ies persona stilo manskribi (precipe pri la aspekto de la literoj).", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0447\u0435\u0440\u043a"], "fr": ["\u00e9criture"], "en": ["handwriting"], "nl": ["schrijfwijze"], "de": ["Schreibweise"], "sv": ["handstil"], "hu": ["\u00edr\u00e1sm\u00f3d"]}, "examples": [["la koverto estis surskribita per junece nestabila, kvaza\u016d infaneca skribskribo", "N. Lavrentjeva, trad. A. Sidorov, Po\u015dtrestante, Nica Literatura Revuo, 3(1)."], ["datoj mankas, sed la malsamaj inkkoloro kaj skribmaniero pruvas, ke \u011di estis skribita en malsamaj tempoj", "Lusin, trad. Elpin, La Taglibro de Frenezulo, \u0108ina Antologio (1919-1949), Pekino: \u0108ina Esperanto-Eldonejo, 1986.2"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Maniero aran\u011di skribon (ortografiaj konvencioj, skriba sistemo kaj tiel plu).", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u043f\u0438\u0441\u0430\u043d\u0438\u0435"], "nl": ["zetwijze"]}, "examples": [["disa, kuna, minuskla skribmaniero", null], ["sed, se vi deziras anstata\u016digi la supersignon en \u0109 kaj \u015d, vi nepre devas anstata\u016digi \u011din anka\u016d en \u0135, \u0125 kaj \u011d, \u0109ar uzado de ia skribmaniero miksita estus jam arbitra\u0135o kaj kondukus al \u0125aoso", "Zamenhof, Lingva respondo 45, La Revuo, 1908, a\u016dg.."]], "subdefinitions": []}], "root": "skrib", "primary": false}, "aldo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La plej malalta virina vo\u0109o.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u044c\u0442"], "fr": ["alto"], "en": ["alto"], "nl": ["alt"], "pt": ["violeta"], "ru": ["\u0430\u043b\u044c\u0442"], "de": ["Altstimme", "Alt"], "it": ["viola"], "hu": ["m\u00e9lyheged\u0171"], "sk": ["viola"], "pl": ["alt\u00f3wka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Violono, intera inter violono kaj violon\u0109elo.", "translations": {"en": ["viola"], "nl": ["altviool"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ald", "primary": true}, "dinosa\u016dro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unu ekzemplero de dinosa\u016droj.", "translations": {"fr": ["dinosaur"], "en": ["dinosaur"], "pl": ["dinozaur"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dinosa\u016dr", "primary": false}, "skulpta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Figuro kreita per skulptado.", "translations": {"fr": ["sculpture (\u0153uvre)"], "pt": ["escultura (obra de escultura)"]}, "examples": [["sed \u011di estas skulpta\u0135o, oni ne povas meti \u011din sur muron", "Machado de Assis, trad. Paulo Viana, La divenistino kaj aliaj rakontoj, Oportuno, jaro 2005a, p. 36a"]], "subdefinitions": []}], "root": "skulpt", "primary": false}, "sanilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043b\u0435\u043a\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["rem\u00e8de"], "en": ["cure", "medicine", "remedy"], "nl": ["geneesmiddel", "medicijn"], "be": ["\u043b\u044f\u043a\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u0430", "\u043b\u0435\u043a\u0456"], "de": ["Medizin"], "tr": ["\u00e7are", "ila\u00e7"], "it": ["medicina (farmaco)"], "hu": ["gy\u00f3gy\u00e1szati eszk\u00f6z"], "he": ["\u05ea\u05e8\u05d5\u05e4\u05d4"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "san", "primary": false}, "meliacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Meliaceae), de plej ofte tropikaj arboj.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u043b\u0438\u0435\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Zedrachgew\u00e4chse"], "nl": ["mahoniefamilie"], "pt": ["m\u00e9li\u00e1ceas"], "hu": ["imaf\u00fcz\u00e9rfaf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "meliac", "primary": true}, "minareto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Turo de moskeo, de kiu oni alvokas la islamanojn al pre\u011dado.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u043d\u0430\u0440\u044d\u0442"], "fr": ["minaret"], "bg": ["\u043c\u0438\u043d\u0430\u0440\u0435"], "nl": ["minaret"], "pt": ["minarete (\u00ea)", "alm\u00e1dena"], "ru": ["\u043c\u0438\u043d\u0430\u0440\u0435\u0442"], "ca": ["minaret"], "de": ["Minarett"], "hu": ["minaret"], "sk": ["minaret"], "fa": ["\u0645\u0646\u0627\u0631\u0647"], "en": ["minaret"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "minaret", "primary": true}, "agapo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En la antikva eklezio, komuna vesperman\u011do kun e\u016d\u0125aristio, simbolanta gefratan amon de la kristanoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0433\u0430\u043f\u0430"], "en": ["agape"], "nl": ["agape", "liefdemaal", "vriendenmaal"], "pt": ["\u00e1gape"], "ru": ["\u0430\u0433\u0430\u043f\u0430"], "de": ["Agape", "Freundesmahl", "Liebesmahl"], "es": ["\u00e1gape"]}, "examples": [["ili estas la subakvaj rokoj en viaj agapoj, kun vi kunfestenante", "La Nova Testamento, De Judas 12."]], "subdefinitions": []}], "root": "agap", "primary": true}, "veko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago veki.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0431\u0443\u0434\u0436\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["r\u00e9veil"], "nl": ["het wekken"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0431\u0443\u0436\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Wecken"], "es": ["despertar", "despertamiento"], "hu": ["\u00e9breszt\u0151"]}, "examples": [["trumpetadi por la veko", null], ["malfeli\u0109o kaj peko levi\u011das sen veko", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "vek", "primary": false}, "muzescienco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri aran\u011do de muzeoj, pri konservo kaj konigo de iliaj hava\u0135oj.", "translations": {"fa": ["\u0645\u0648\u0632\u0647\u200c\u0634\u0646\u0627\u0633\u06cc"], "fr": ["mus\u00e9ologie"], "nl": ["museumkunde", "museologie"], "it": ["museologia"]}, "examples": [["\u015di studis historion kaj muzeosciencon en la Silezia Universitato", "V. Ko\u010dvara, Nia Esperanto-muzeo..., Starto 2006/4 (217)"]], "subdefinitions": []}], "root": "muze", "primary": false}, "veki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u0108esigi ies dormon.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0443\u0434\u0438\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0431\u0443\u0434\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["\u00e9veiller", "r\u00e9veiller"], "en": ["awaken"], "nl": ["wekken", "wakker maken"], "pt": ["acordar"], "be": ["\u0431\u0443\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c", "\u0430\u0431\u0443\u0434\u0436\u0430\u0446\u044c"], "de": ["wecken"], "tr": ["uyand\u0131rmak"], "hu": ["felkelt", "fel\u00e9breszt"], "cs": ["budit"], "es": ["despertar"]}, "examples": [["kiam mi venis al li, li dormis; sed mi lin vekis", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 20"], ["veki iun el profunda dormo", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) \u0108esigi la kvieton de io; vigligi, stimuli.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0431\u0443\u0436\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0431\u0443\u0434\u0438\u0442\u044c"], "pt": ["acordar"]}, "examples": [["ne veku malfeli\u0109on, kiam \u011di dormas", "Proverbaro esperanta"], ["por kio veki senbezone la dan\u011deron?", "B"], ["la kantoj vekas la e\u0125ojn de la montoj", "B"], ["veki la atenton de la a\u016dskultantoj, la kura\u011don de la soldatoj", null], ["veki kaj venki la apation", null], ["veku, ho veku, veku konstante, ne timu ridon, insulton!", "Z"], ["veki dormantajn energiojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Naski, estigi.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0431\u0443\u0436\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0431\u0443\u0434\u0438\u0442\u044c"], "pt": ["incitar"]}, "examples": [["veki deziron al io, apetiton, entuziasmon, esperon, iluzion, dubon, suspekton, publikan intereson por, simpatian e\u0125on \u0109e la legantoj, da\u016dran impreson, meditojn, apla\u016ddon, ridon, tumulton, ribelon", null], ["raportoj liaj vekis en Hamleto envion tiel grandan", "Z"], ["estas facile veki malamon, sed malfacile \u011din estingi", null], ["la glavo de la malamiko vekas teruron \u0109irka\u016de", "Z"], ["ravan senton \u0109iam vekis en mi \u015diaj grandaj lumaj okuloj", null], ["tiu demando vekis multe da disputoj kaj malpaco", "Z"], ["terurovekantaj legendoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "vek", "primary": true}, "rotacia centro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0446\u0435\u043d\u0442\u0440 \u0432\u0440\u0430\u0449\u0435\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["centre de rotation"], "en": ["center of rotation"], "br": ["kreizenn troiadur"], "de": ["Drehpunkt"], "it": ["centro di rotazione"], "pl": ["\u015brodek obrotu"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "centr", "primary": false}, "a\u016dkcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Procedo de vendo per publika konkuro, kie la pliproponanto ricevas la a\u0109etebla\u0135on.", "translations": {"be": ["\u0430\u045e\u043a\u0446\u044b\u0451\u043d"], "fr": ["vente aux ench\u00e8res"], "en": ["auction"], "nl": ["veiling", "vendu"], "ru": ["\u0430\u0443\u043a\u0446\u0438\u043e\u043d"], "de": ["Auktion", "Versteigerung"], "sv": ["auktion"], "hu": ["\u00e1rver\u00e9s", "aukci\u00f3"], "sk": ["dra\u017eba"], "es": ["subasta"]}, "examples": [["a\u016dkcia vendo, propono", null], ["la bienon de mia patro oni vendis per a\u016dkcio", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dkci", "primary": true}, "a\u016dkcii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Vendi per a\u016dkcio.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c \u0437 \u0430\u045e\u043a\u0446\u044b\u0451\u043d\u0443"], "fr": ["vendre aux ench\u00e8res"], "en": ["auction (off)"], "nl": ["veilen", "per opbod verkopen"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0434\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c \u0441 \u0430\u0443\u043a\u0446\u0438\u043e\u043d\u0430", "\u043f\u0440\u043e\u0434\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c \u0441 \u043c\u043e\u043b\u043e\u0442\u043a\u0430"], "de": ["verauktionieren", "versteigern (lassen)"], "sv": ["auktionera"], "hu": ["\u00e1rverez"], "sk": ["dra\u017ei\u0165"], "es": ["subastar"]}, "examples": [["oni a\u016dkciis la leterojn de iu usona poeto", "E. Grimley Evans, Re: afi\u015dado de retmesa\u011doj, soc.culture.esperanto, 2000-08-24"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dkci", "primary": false}, "rekvizicii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Preni rekvizicie.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u043a\u0432\u0456\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["requirieren"], "nl": ["rekwireren", "opvorderen"], "ru": ["\u0440\u0435\u043a\u0432\u0438\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["(hat\u00f3s\u00e1gilag) lefoglal", "(hat\u00f3s\u00e1gilag) ig\u00e9nybe vesz", "rekvir\u00e1l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rekvizici", "primary": false}, "rekvizicio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordono de iu publika a\u016dtoritato, ke oni disponigu al \u011di personojn a\u016d a\u0135ojn por ia publika servo.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u043a\u0432\u0456\u0437\u0456\u0446\u044b\u044f"], "nl": ["rekwisitie", "opvordering"], "pt": ["requisi\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0440\u0435\u043a\u0432\u0438\u0437\u0438\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Requisition"], "hu": ["(hat\u00f3s\u00e1gi) lefoglal\u00e1s", "(hat\u00f3s\u00e1gi) ig\u00e9nybev\u00e9tel", "rekvir\u00e1l\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rekvizici", "primary": true}, "cico": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: PV kaj la PIV-oj rezervas la vorton por la homaj mampintoj; tio estas iom stranga. La ekzemploj pruvas, ke tiu limigo en la reala lingvo ne ekzistas."], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0441\u043e\u043a"], "fr": ["mamelon", "t\u00eaton"], "en": ["nipple"], "nl": ["tepel"], "pt": ["mamilo"], "be": ["\u0441\u0430\u0441\u043e\u043a", "\u0441\u043c\u043e\u0447\u0430\u043a"], "ca": ["mugr\u00f3"], "de": ["Brustwarze"], "it": ["capezzolo"], "hu": ["csecs(bimb\u00f3)"], "sk": ["bradavka"], "es": ["pez\u00f3n"], "pl": ["sutka"], "he": ["\u05e4\u05d8\u05de\u05d4"]}, "examples": [["aldoni\u011das plia problemo: ordinara mamtenilo ne ta\u016dgas por bovino, \u0109ar la norma mamtenilo havas du pelvetojn por mamoj kun po unu cico, dum la bovino havas nur unu mamon kun po kvar cicoj", "Stefan MAUL: La bovino. KancerKliniko"], ["la argila porkino havas peze falantan ventron kun du vicoj da cicoj", "Novaj fruktoj en arkeologio. El popola \u0108inio"], ["la elstara\u0135oj sur la surfaco de la budhisma sonorilo simbolas cicojn kaj teneran virinan koron", "Saliko: Kolekti sonorilojn, Monatojaro 2001a, numero 2a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "cic", "primary": true}, "palmodiman\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Festo memoriganta la eniron de Jesuo en Jerusalemon sub honore svingataj palmoj a\u016d verdaj bran\u0109oj.", "translations": {"be": ["\u0432\u0435\u0440\u0431\u043d\u0456\u0446\u0430"], "fr": ["dimanche des rameaux"], "bg": ["\u0446\u0432\u0435\u0442\u043d\u0438\u0446\u0430"], "nl": ["Palmzondag"], "ru": ["\u0432\u0435\u0440\u0431\u043d\u043e\u0435 \u0432\u043e\u0441\u043a\u0440\u0435\u0441\u0435\u043d\u044c\u0435"], "de": ["Palmwedel"], "hu": ["vir\u00e1gvas\u00e1rnap"], "en": ["Palm Sunday"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "palm", "primary": false}, "-esk": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Anstata\u016d -eska oni povas uzi -eca, -simila, -stila..."], "primary definition": "Simila al, samstila kiel.", "translations": {"fr": ["-esque (suffixe adjectival)"], "es": ["-esco (sufijo adjetival)"], "pt": ["-esco (sufixo adjetivo)"]}, "examples": [["\u00abInvit' al japanesko\u00bb", "Miyamoto Masao, Ueyama Masao, Invit' al japanesko. - La Laguna: R\u00e9gulo, 1971"], ["mi foje uzis e\u0109 pli matematikeskan notadmetodon", "C. O. Kiselman, Vortkreaj procezoj de Esperanto, Scienca Revuo, 1991, numero 42a, p. 95\u2013109a"], ["la pentrarto de Chen Qi estas milda, delikata kaj fajna, kaj iom virineska", "Peng De, Ksilografo Chen Qi..., 2002-06"], ["la kunvenejo estis apud 5stela hotelo Grand, fama pro tradicia kaj \u0109ineska arkitekturo", "R. Kheirkhah, La unuaj kursoj..., 2006-07-17"]], "subdefinitions": []}], "root": "esk", "primary": true}, "a\u016dtentikeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de io a\u016dtentika.", "translations": {"be": ["\u0430\u045e\u0442\u044d\u043d\u0442\u044b\u0447\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0441\u0430\u043f\u0440\u0430\u045e\u0434\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043f\u044d\u045e\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["authenticit\u00e9"], "en": ["authenticity"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043b\u0438\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0434\u043e\u0441\u0442\u043e\u0432\u0435\u0440\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0430\u0443\u0442\u0435\u043d\u0442\u0438\u0447\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Authentizit\u00e4t", "Echtheit"], "es": ["autenticidad"], "hu": ["hiteless\u00e9g", "val\u00f3dis\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dtentik", "primary": false}, "sufi\u0109ega": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Abunda, pli ol sufi\u0109a.", "translations": {"fr": ["grandement suffisant"], "en": ["ample"], "nl": ["rijkelijk", "overvloedig"], "hu": ["b\u0151ven elegend\u0151", "kiad\u00f3s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sufi\u0109", "primary": false}, "trui": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari truon a\u016d truojn.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u0456\u0440\u0430\u0432\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["trouer"], "nl": ["een gat maken"], "pt": ["furar", "esburacar"], "ru": ["\u0434\u044b\u0440\u044f\u0432\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0434\u044b\u0440\u044f\u0432\u0438\u0442\u044c"], "ca": ["foradar", "perforar"], "de": ["l\u00f6chern", "ein Loch machen", "ein Loch bohren"], "vo": ["hog\u00f6n"], "hu": ["lyukaszt", "kilyukaszt"], "pl": ["dziurawi\u0107", "dziurkowa\u0107", "perforowa\u0107"], "he": ["\u05dc\u05d7\u05d5\u05e8\u05e8"]}, "examples": [["brako truita de kuglo", null], ["vesto truita de tineoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tru", "primary": false}, "lobio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043b\u043e\u0431\u0431\u0438", "\u0433\u0440\u0443\u043f\u043f\u0430 \u0434\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["groupe de pression", "lobby"], "en": ["lobby"], "nl": ["lobby", "pressiegroep"], "pt": ["lobby"], "pl": ["lobby"], "he": ["\u05e9\u05d3\u05d5\u05dc\u05d4", "\u05dc\u05d5\u05d1\u05d9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lobi", "primary": true}, "lobii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Agi kiel premgrupo, provante influi decidantojn, potenculojn.", "translations": {"ru": ["\u043b\u043e\u0431\u0431\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["faire du lobbying"], "en": ["lobby"], "nl": ["lobbyen (ww.)"], "pl": ["lobowa\u0107"], "he": ["\u05dc\u05e9\u05d3\u05dc", "\u05dc\u05e4\u05e2\u05d5\u05dc \u05d1\u05e9\u05d3\u05d5\u05dc\u05d4"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lobi", "primary": false}, "Irako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Araba nomo de la malsupra Mezopotamio.", "translations": {"be": ["\u0406\u0440\u0430\u043a"], "fr": ["Irak", "Iraq"], "en": ["Al-Iraq"], "ru": ["\u0418\u0440\u0430\u043a"], "de": ["Irak"], "hu": ["Irak"], "fa": ["\u0639\u0631\u0627\u0642"], "es": ["Iraq"]}, "examples": [["Irako formis la kernon de la abasida \u0125alifujo", null], ["la a\u016dtoroj kristanaj ofte nomas la mezepokan Irakon \u00abBabilonio\u00bb", null], ["en la 19a jc \u00abIrako\u00bb estis nomo de du provincoj en la regnoj Turka kaj Persa", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato en la Okcidenta Azio, kies \u0109efa parto estas Mezopotamio, kaj la \u0109efurbo, Bagdado.", "translations": {"en": ["Iraq"], "pt": ["Iraque"], "pl": ["Irak"]}, "examples": [["nur la brita \u0109efministro deklaras sin preta ekmiliti kun Bush kontra\u016d Irako kaj Sadam Husajn", "P. Gubbins: Ekfluas la ru\u011da akvo, Monato."]], "subdefinitions": []}], "root": "Irak", "primary": true}, "episkopujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eklezia distrikto estrata de episkopo.", "translations": {"be": ["\u044d\u043f\u0430\u0440\u0445\u0456\u044f"], "fr": ["\u00e9v\u00each\u00e9 (circonscription)"], "en": ["bishopric", "diocese"], "pt": ["diocese"], "ru": ["\u0435\u043f\u0430\u0440\u0445\u0438\u044f"], "de": ["Bistum"], "hu": ["p\u00fcsp\u00f6ks\u00e9g"], "fa": ["\u0642\u0644\u0645\u0631\u0648 \u0627\u0633\u0642\u0641"], "grc": ["\u03b5\u03c0\u03b1\u03c1\u03c7\u03af\u03b1"], "pl": ["biskupstwo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "episkop", "primary": false}, "butono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plata a\u016d globforma peceto el korno, metalo a\u016d \u015dtofo, uzata por kunteni partojn de vestoj a\u016d de aliaj objektoj, kaj kelkfoje nur por ornami.", "translations": {"be": ["\u0433\u0443\u0437\u0456\u043a"], "fr": ["bouton"], "bg": ["\u043a\u043e\u043f\u0447\u0435"], "nl": ["knoop"], "ru": ["\u043f\u0443\u0433\u043e\u0432\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Knopf"], "sv": ["knapp"], "hu": ["gomb"], "sk": ["gomb\u00edk"], "en": ["button"], "es": ["bot\u00f3n"], "pl": ["guzik"]}, "examples": [["butono de jako, de sako, de manumo, de \u015duo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Io similanta butonon.", "translations": {"be": ["\u0433\u0443\u0437\u0456\u043a", "\u043a\u043d\u043e\u043f\u043a\u0430"], "bg": ["\u0431\u0443\u0442\u043e\u043d"], "nl": ["knop"], "ru": ["\u043a\u043d\u043e\u043f\u043a\u0430 (\u0434\u043b\u044f \u043d\u0430\u0436\u0438\u043c\u0430\u043d\u0438\u044f)", "\u0433\u043e\u043b\u043e\u0432\u043a\u0430 (\u043a\u0430\u043a\u043e\u0433\u043e-\u043b. \u043f\u0440\u0435\u0434\u043c\u0435\u0442\u0430)"], "de": ["Knopf"], "sv": ["knapp"], "hu": ["gomb"], "sk": ["tla\u010didlo"], "en": ["button"], "pl": ["przycisk", "guzik"]}, "examples": [["prembutono de elektra sonorilo", null], ["maldekstra, meza, dekstra musbutono", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Bur\u011dono de floro; florkapeto.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0443\u0442\u043e\u043d"], "en": ["bud"], "nl": ["knop"], "hu": ["bimb\u00f3", "r\u00fcgy"], "lat": ["gemma, ae"], "pl": ["p\u0105k", "p\u0105czek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "buton", "primary": true}, "butoni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "butonumi", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0448\u043f\u0456\u043b\u044c\u0432\u0430\u0446\u044c (\u0433\u0443\u0437\u0456\u043a\u0456)", "\u0437\u0430\u0448\u043f\u0456\u043b\u0456\u0446\u044c (\u0433\u0443\u0437\u0456\u043a\u0456)"], "fr": ["boutonner"], "nl": ["knopen"], "ru": ["\u0437\u0430\u0441\u0442\u0451\u0433\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c (\u043d\u0430 \u043f\u0443\u0433\u043e\u0432\u0438\u0446\u044b)", "\u0437\u0430\u0441\u0442\u0435\u0433\u043d\u0443\u0442\u044c (\u043d\u0430 \u043f\u0443\u0433\u043e\u0432\u0438\u0446\u044b)"], "de": ["zukn\u00f6pfen"], "sv": ["kn\u00e4ppa"], "hu": ["begombol"], "es": ["abotonar"], "pl": ["zapina\u0107 na guziki", "zapina\u0107 guzik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "buton", "primary": false}, "stafeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Teama sporta konkuro (kura, na\u011da, skia kaj tiel plu), en kiu la teamanoj unu post alia trapasas la etapojn, transdonate la vicon per enmanigo de bastoneto a\u016d per simpla ektu\u015do.", "translations": {"be": ["\u044d\u0441\u0442\u0430\u0444\u044d\u0442\u0430"], "en": ["relay race"], "nl": ["estafette"], "ru": ["\u044d\u0441\u0442\u0430\u0444\u0435\u0442\u0430"], "de": ["Stafette", "Staffel"], "hu": ["v\u00e1lt\u00f3", "staf\u00e9ta"]}, "examples": [["ebenkura stafeto 4 po 400", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rajdanto kiu portas ordonojn a\u016d leterojn.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043d\u0435\u0446", "\u043a\u0443\u0440'\u0435\u0440", "\u043f\u0430\u0441\u044b\u043b\u044c\u043d\u044b"], "en": ["courier", "dispatch rider", "messenger"], "nl": ["koerier"], "ru": ["\u0433\u043e\u043d\u0435\u0446", "\u043a\u0443\u0440\u044c\u0435\u0440"], "de": ["Meldereiter"], "hu": ["lovas fut\u00e1r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stafet", "primary": true}, "akromata": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senigita je la aberacio, kiun ka\u016dzas la kolora disperso.", "translations": {"be": ["\u0430\u0445\u0440\u0430\u043c\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["achromatique"], "en": ["achromatic"], "nl": ["achromatisch"], "pt": ["acrom\u00e1tico"], "ru": ["\u0430\u0445\u0440\u043e\u043c\u0430\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["achromatisch"], "sv": ["akromatisk"], "it": ["acromatico"], "sk": ["achromatick\u00fd"], "cs": ["achromatick\u00fd"], "hu": ["akromatikus"], "da": ["akromatisk"], "es": ["acrom\u00e1tico"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "akromat", "primary": true}, "ilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "A\u0135o uzata kiel rimedo: aparato, instrumento, ma\u015dino.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u043b\u0430\u0434\u0430", "\u0441\u0440\u043e\u0434\u0430\u043a", "\u0456\u043d\u0441\u0442\u0440\u0443\u043c\u044d\u043d\u0442", "\u0430\u043f\u0430\u0440\u0430\u0442"], "fr": ["instrument", "outil"], "nl": ["werktuig", "instrument", "middel"], "pt": ["instrumento", "ferramenta"], "ru": ["\u043e\u0440\u0443\u0434\u0438\u0435", "\u0438\u043d\u0441\u0442\u0440\u0443\u043c\u0435\u043d\u0442", "\u0441\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u0430\u043f\u043f\u0430\u0440\u0430\u0442"], "de": ["Werkzeug", "Instrument"], "tp": ["ilo"], "hu": ["eszk\u00f6z", "szersz\u00e1m"]}, "examples": [["ilo ne devas fari\u011di celo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "il", "primary": true}, "forperdi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Malproksimi\u011di, elgliti kaj malaperi.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0442\u0435\u0440\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0437\u0430\u0442\u0435\u0440\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["dispara\u00eetre", "s'\u00e9vanouir (dispara\u00eetre)", "se noyer (dispara\u00eetre)", "se perdre (dispara\u00eetre)", "se volatiliser (dispara\u00eetre)", "s'\u00e9vaporer (dispara\u00eetre)"], "nl": ["verdwijnen"], "br": ["steuzia\u00f1 (kuit)"]}, "examples": [["diru, pro Dio, kien vi forperdi\u011dis!", "La Revizo, akto 1a, sceno 5a"], ["niaj kunvenoj forperdi\u011das en la amaso da aliaj kunvenoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "perd", "primary": false}, "mor\u0125elo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "morkelo", "translations": {"be": ["\u0441\u043c\u0430\u0440\u0436\u043e\u043a"], "fr": ["morille"], "nl": ["morille", "morielje"], "pt": ["fung\u00e3o (cogumelo do g\u00eanero Morchella)"], "ru": ["\u0441\u043c\u043e\u0440\u0447\u043e\u043a"], "de": ["Morchel"], "hu": ["kucsmagomba"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mor\u0125el", "primary": true}, "ili": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persona pronomo de la 3a persono en plurnombro, por \u0109iuj genroj.", "translations": {"be": ["\u044f\u043d\u044b"], "fr": ["ils", "elles", "eux"], "bg": ["\u0442\u0435"], "zh": ["\u4ed6\u4eec", "tr. \u4ed6\u5011", "\u5979\u4eec", "tr. \u5979\u5011", "\u5b83\u4eec", "tr. \u5b83\u5011 [t\u0101men]"], "de": ["sie"], "it": ["essi", "esse", "loro (pron. pers.)"], "hu": ["\u0151k"], "en": ["they"], "br": ["int", "i"], "fi": ["he", "ne"], "vo": ["oms [nur viroj]", "ofs [nur inoj]", "ons [en aliaj okazoj]"], "es": ["ellos", "ellas"], "he": ["\u05d4\u05dd", "\u05d4\u05df"], "ru": ["\u043e\u043d\u0438"], "nl": ["zij"], "pt": ["eles", "elas"], "sv": ["de"], "tp": ["ona"], "pl": ["oni"]}, "examples": [["mi \u015datas miajn paro\u0125anojn kaj ili \u015datas min", "Ulrich Matthias: Profanaj plezuroj, Monato jaro 1996a, numero 3a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ili", "primary": true}, "hidrargo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 80, atompezo 200,59, simbolo Hg; metalo ar\u011dentosimila, fluida je ordinaraj temperaturoj, kaj uzata por fabriki termometrojn kaj spegulojn.", "translations": {"be": ["\u0440\u0442\u0443\u0446\u044c"], "fr": ["mercure"], "en": ["mercury"], "nl": ["kwikzilver"], "pt": ["merc\u00fario"], "el": ["\u03c5\u03b4\u03c1\u03ac\u03c1\u03b3\u03c5\u03c1\u03bf\u03c2"], "de": ["Quecksilber"], "it": ["mercurio (ch.)"], "hu": ["higany"], "fa": ["\u062c\u06cc\u0648\u0647"], "pl": ["rt\u0119\u0107"], "br": ["merkur"], "ru": ["\u0440\u0442\u0443\u0442\u044c"], "es": ["mercurio", "azogue"]}, "examples": [["li estas vera hidrargo", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "hidrarg", "primary": true}, "Hektoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo grekdevena.", "translations": {"fr": ["Hector"], "bg": ["\u0425\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440"], "nl": ["Hector"], "pt": ["Heitor"], "de": ["Hektor"], "it": ["Ettore"], "fa": ["\u0647\u06a9\u062a\u0648\u0631"], "pl": ["Hektor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En Iliado, filo de la re\u011do Priamo, defendanto de Trojo.", "translations": {}, "examples": [["Hektoro en la sceno kun Androma\u0125o tute ne kisas sian edzinon, sed nur karesas \u015din per la mano", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 5, el la vivo kaj sciencoj, bagateloj"]], "subdefinitions": []}], "root": "Hektor", "primary": true}, "glicino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nomo de iu rivelilo.", "translations": {"be": ["\u0433\u043b\u0456\u0446\u044b\u043d"], "fr": ["glycin", "glycine (r\u00e9v\u00e9lateur)"], "ru": ["\u0433\u043b\u0438\u0446\u0438\u043d"], "de": ["Glyzin", "Leims\u00fc\u00df", "Aminoessigs\u00e4ure"], "fa": ["\u06af\u0644\u06cc\u0633\u06cc\u0646"], "hu": ["glicin", "glikokoll", "enyvcukor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "glicin", "primary": true}, "finofara": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lasta, definitiva, pereiga.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0447\u0430\u0442\u043a\u043e\u0432\u044b"], "fr": ["final (d\u00e9finitif)", "ultime (d\u00e9finitif)"], "nl": ["definitief", "ultiem"], "ru": ["\u043e\u043a\u043e\u043d\u0447\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 (\u0443\u0434\u0430\u0440 \u0438 \u0442.\u043f.)", "\u0437\u0430\u043a\u043b\u044e\u0447\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "pl": ["uko\u0144czony"], "hu": ["v\u00e9gs\u0151", "befejez\u0151", "v\u00e9gzetes"]}, "examples": [["doni la finofaran baton al iu", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "fin", "primary": false}, "sanktolei": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Konsekri, \u015dmirante per oleo sanktigita.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0432\u0435\u0440\u0448\u0430\u0442\u044c \u043e\u0431\u0440\u044f\u0434 \u043f\u043e\u043c\u0430\u0437\u0430\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["consacrer (par onction)", "oindre"], "nl": ["zalven"], "de": ["salben"], "hu": ["felken (szentelt olajjal"], "pl": ["namaszcza\u0107 olejkiem"], "br": ["olevi\u00f1"], "es": ["dar los santos \u00f3leos"]}, "examples": [["ili sanktoleis Davidon re\u011do super Izrael", "La Malnova Testamento, II. Samuel 5:3"], ["la Sanktoleito", null], ["la lasta sanktoleado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ole", "primary": false}, "koncentrigi": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ne konfuzu kun: koncentrigi"], "primary definition": "Igi koncentri.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u043e\u043d\u0446\u0435\u043d\u0442\u0440\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Ne konfuzu kun: koncentrigi"], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["koncentrigi la tutan administradon en la \u0109efurbo", null], ["koncentrigi la atenton sur nova penso", "Metropoliteno\u0109ap. 1"], ["\u015di decidis fari ian pa\u015don, kiun \u015di ne povis fari sen granda peno, sen koncentrigo de \u0109iuj fortoj de sia volo", "Marta"], ["la 16-an de Misori, la koncentrigo de la militistaro estis preska\u016d finita", "La Faraono, volumo 1\u0109ap. 1"]], "subdefinitions": []}], "root": "koncentr", "primary": false}, "arkaismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arkaika\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0445\u0430\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["archa\u00efsme"], "bg": ["\u0430\u0440\u0445\u0430\u0438\u0437\u044a\u043c"], "ru": ["\u0430\u0440\u0445\u0430\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Archaismus"], "hu": ["archaizmus"], "sk": ["archaizmus"], "en": ["archaism"], "es": ["arca\u00edsmo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Intenca imitado de malnova maniero a\u016d stilo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arkaism", "primary": true}, "lumba\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sama parto de la bu\u0109bestoj destinita por man\u011do.", "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u043b\u0435\u0439\u043d\u0430\u044f \u0447\u0430\u0441\u0442\u043a\u0430"], "en": ["loin"], "nl": ["lendestuk"], "pt": ["lombo"], "ru": ["\u0444\u0438\u043b\u0435\u0439\u043d\u0430\u044f \u0447\u0430\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Lende", "Lendenfilet"], "hu": ["vesepecsenye", "b\u00e9lsz\u00edn", "h\u00e1tsz\u00edn"], "es": ["lomo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lumb", "primary": false}, "sugestii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Estigi iun ideon, senton, deziron, agmanieron en la cerbo de hipnotigita persono.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043d\u0443\u0448\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u043d\u0443\u0448\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["sugg\u00e9rer (sous hypnose)"], "en": ["suggest (under hypnosis)"], "nl": ["voorstellen (door hypnose)", "suggereren (door hypnose)"], "de": ["suggerieren"], "hu": ["szugger\u00e1l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 \u043d\u0430 \u043c\u044b\u0441\u043b\u044c", "\u043f\u043e\u0434\u0441\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["inspirer (sugg\u00e9rer)", "laisser entendre", "sugg\u00e9rer"], "hu": ["sugall", "elhitet", "bebesz\u00e9l"]}, "examples": [["tian infana\u0135on nenia komitato povus fari se \u011di ne estus sugestiata de personoj, kiuj havas ian ka\u015ditan celon", null], ["rigardu ekzemple televidajn reklamojn kaj analizu la precizan signifon de uzitaj frazoj: oni klopodas sugestii, se eble sen (rimarkotaj) mensogoj", "William Auld: Dekadenco de lingvo, Monatojaro 1996a, numero 2a, p. 21a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sugesti", "primary": true}, "vaneco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senrezulteco, senfrukteco.", "translations": {"fr": ["st\u00e9rilit\u00e9 (fig.)", "vanit\u00e9 (inutilit\u00e9)"], "en": ["futility"], "es": ["vanidad (cualidad de vano, no de vanidoso)", "inutilidad", "ineficacia"], "pt": ["inutilidade", "futilidade"], "hu": ["hi\u00e1baval\u00f3s\u00e1g"]}, "examples": [["\u0109u vi fine konfesos la vanecon de viaj penoj?", null], ["la pensoj de Adaha sin okupis ne nur pri la vaneco de knabinaj revoj", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 23a, paca Betra\u0125"]], "subdefinitions": []}], "root": "van", "primary": false}, "islamisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adepto de islamismo.", "translations": {"be": ["\u0456\u0441\u043b\u0430\u043c\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["islamiste (subst.)"], "en": ["islamist"], "nl": ["islamist"], "ru": ["\u0438\u0441\u043b\u0430\u043c\u0438\u0441\u0442"], "ca": ["islamista"], "hu": ["iszlamista"], "fa": ["\u0627\u0633\u0644\u0627\u0645\u200c\u06af\u0631\u0627"], "es": ["islamita"], "pl": ["islamista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "islam", "primary": false}, "samkiel": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En sama maniero kiel.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0430\u043a \u0436\u0435, \u043a\u0430\u043a"], "fr": ["\u00e0 l'instar de", "de m\u00eame que", "tout comme"], "tr": ["ayn\u0131", "t\u0131pk\u0131"]}, "examples": [["samkiel la provincaj dialektoj estas neniigitaj , same okazos pri la naciaj lingvoj", "Vortoj de k-do Lanti, Ne\u016dtralismo \u2015 Ne\u016dtraluloj"]], "subdefinitions": []}], "root": "kiel", "primary": false}, "dekano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Administranto de eklezia distrikto el kelke da paro\u0125oj.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u043a\u0430\u043d"], "fr": ["doyen"], "en": ["dean"], "pt": ["decano", "de\u00e3o"], "de": ["Dekan"], "hu": ["esperes", "szuperintendens"], "pl": ["dziekan"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108efprofesoro de universitata fakultato.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u043a\u0430\u043d"], "de": ["Dekan"], "pl": ["dziekan"], "es": ["decano"], "hu": ["d\u00e9k\u00e1n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dekan", "primary": true}, "kompozito": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kompozitoj estas eksa nomo de vegeta\u0135a familio asteracoj."], "primary definition": "Kunmetita materialo farita el fibroj tegitaj per rezino.", "translations": {"fr": ["mat\u00e9riau composite"], "en": ["composite material"], "it": ["materiale composito"], "es": ["material compuesto"], "pt": ["material composto"]}, "examples": [["oni pretigas el tiuj kompozitoj e\u0109 boatojn a\u016d korektas la karoserion de la a\u016dtomobilo", "Vikipedio, artikolo \u00abpoliestero\u00bb, 2007-01-22"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompozit", "primary": false}, "statistiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bran\u0109o de matematiko, proksima al probablokalkulo kaj okupi\u011danta pri kolektado, analizo, interpreto kaj prezento de donita\u0135oj, influitaj de hazardo a\u016d necertaj, kadre de sociaj sciencoj, medicino a\u016d natursciencoj, ofte kun la celo tiri el ili sciojn pri la estonto.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u0442\u0435\u043c\u0430\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u0441\u0442\u0430\u0442\u0438\u0441\u0442\u0438\u043a\u0430"], "fr": ["statistique"], "en": ["statistics"], "nl": ["statistiek"], "be": ["\u0441\u0442\u0430\u0442\u044b\u0441\u0442\u044b\u043a\u0430"], "de": ["Statistik"], "sv": ["statistik"], "hu": ["statisztika"], "es": ["estad\u00edstica"], "pl": ["statystyka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Scienco celanta metodan klasigon de tiuj el la sociaj faktoj, kiuj estas mezureblaj kaj nombreblaj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0430\u0442\u0438\u0441\u0442\u0438\u043a\u0430"]}, "examples": [["tempo pasas inter \u015dan\u011do en la ekonomio kaj la observado de tiu \u015dan\u011do en la statistiko", "Bo Sandelin: Makroekonomiko en la 20a jarcento, Monatojaro 2001a, numero 9a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0430\u0442\u0438\u0441\u0442\u0438\u043a\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "statistik", "primary": true}, "profitkvoto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de farita profito.", "translations": {"be": ["\u0434\u043e\u043b\u044f \u043f\u0440\u044b\u0431\u044b\u0442\u043a\u0443"], "hu": ["haszonr\u00e9szesed\u00e9s", "nyeres\u00e9gr\u00e9szesed\u00e9s"], "de": ["Gewinnanteil"], "ru": ["\u0434\u043e\u043b\u044f \u043f\u0440\u0438\u0431\u044b\u043b\u0438"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rilato de la plusvaloro al la tuta kapitalo.", "translations": {"be": ["\u043d\u043e\u0440\u043c\u0430 \u043f\u0440\u044b\u0431\u044b\u0442\u043a\u0443"], "de": ["Rendite"], "nl": ["winstmarge"], "ru": ["\u043d\u043e\u0440\u043c\u0430 \u043f\u0440\u0438\u0431\u044b\u043b\u0438"], "hu": ["profitr\u00e1ta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kvot", "primary": false}, "recenzi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari en publika\u0135o mallongan kritikan raporton pri iu verko, spekta\u0135o, ludo, montrante kvalitojn kaj mankojn.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0446\u044d\u043d\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["faire la critique de", "critiquer (un ouvrage)"], "en": ["review"], "nl": ["recenseren", "bespreken"], "ru": ["\u0440\u0435\u0446\u0435\u043d\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["rezensieren", "besprechen"], "hu": ["ismertet (pl. k\u00f6nyvet, filmet)", "kritik\u00e1t \u00edr"]}, "examples": [["la recenzata libro aperis origine en la itala", "Boris Kolker: \u0108u la perfekta lingvo troveblas? (Umberto Eco, La ser\u0109ado de la perfekta lingvo), Monatojaro 1997a, numero 2a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "recenz", "primary": true}, "Ekvatora Gvineo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la centra Afriko kaj en kelkaj insuloj de Gvinea Golfo, kun \u0109efurbo Malabo. Teritorio de Respubliko Ekvatora Gvineo. ISO-3166 kodo: GQ. \u011ci limas kun Gabono, Kameruno kaj Atlantiko.", "translations": {"nl": ["Equatoriaal Guinee"], "de": ["\u00c4quatorialguinea"], "bg": ["\u0415\u043a\u0432\u0430\u0442\u043e\u0440\u0438\u0430\u043b\u043d\u0430 \u0413\u0432\u0438\u043d\u0435\u044f"], "en": ["Equatorial Guinea"], "pl": ["Gwinea R\u00f3wnikowa", "Republika Gwinei R\u00f3wnikowej"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gvine", "primary": false}, "recenzo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kritika raporteto pri verko, spekta\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0446\u044d\u043d\u0437\u0456\u044f"], "fr": ["critique (article critique)"], "en": ["review"], "nl": ["recensie"], "ru": ["\u0440\u0435\u0446\u0435\u043d\u0437\u0438\u044f"], "de": ["Rezension", "Besprechung"], "hu": ["kritika", "recenzi\u00f3"]}, "examples": [["mi \u011dis nun neniam reagis al recenzo, sed mi pli profitis, mi kredas, de kritikoj ol de la\u016ddoj", "Trevor Steele: Paranoja reago (1), Monatojaro 2001a, numero 4a, p. 4a"]], "subdefinitions": []}], "root": "recenz", "primary": false}, "glaco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fandver\u015dita travidebla vitro plej \u011denerale polurita sur amba\u016d surfacoj kaj uzata precipe por speguloj kaj fenestroj.", "translations": {"be": ["\u043b\u044e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u043e\u0435 \u0448\u043a\u043b\u043e"], "fr": ["glace (plaque de verre)"], "en": ["plate glass", "pane (of glass)"], "nl": ["glas (vensterglas)", "spiegelglas"], "pt": ["vidro (de espelho, de autom\u00f3vel etc.)"], "ru": ["\u0437\u0435\u0440\u043a\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u0441\u0442\u0435\u043a\u043b\u043e"], "de": ["Spiegelglas", "Schaufensterglas"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "glac", "primary": true}, "rabota\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maldikaj rubandaj pecetoj eltran\u0109itaj per rabotado.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0431\u043b\u044e\u0448\u043a\u0430"], "fr": ["copeau"], "nl": ["schaafkrullen"], "ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0443\u0436\u043a\u0430"], "de": ["Sp\u00e4ne", "Hobelsp\u00e4ne"], "sv": ["hyvelsp\u00e5n"], "hu": ["gyaluforg\u00e1cs"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rabot", "primary": false}, "arlekeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gaja burleskulo kun multkolora vesto, origine prezentita de la itala komedio.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u043b\u0435\u043a\u0456\u043d"], "fr": ["arlequin"], "en": ["harlequin"], "ru": ["\u0430\u0440\u043b\u0435\u043a\u0438\u043d"], "de": ["Harlekin"], "it": ["Arlecchino"], "hu": ["arlecchino", "arlequin", "boh\u00f3c"], "sk": ["harlek\u00fdn"], "es": ["arlequ\u00edn"]}, "examples": [["tia estas la homo kaj la vivo: arlekena ludo", "P. Haanp\u00e4\u00e4, trad. B. Lehtinen, Baraka artisto, La Ondo de Esperanto, 2002:12 (98)"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["la arlekeno de la unua re\u011dino venis al li", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "arleken", "primary": true}, "mallonga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta malgrandan etendon la\u016d sia plej granda dimensio.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0440\u043e\u0442\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["court (bref)"], "en": ["short"], "nl": ["kort"], "pt": ["curto"], "ca": ["corto"], "de": ["kurz"], "sv": ["kort"], "tp": ["lili"], "hu": ["r\u00f6vid"], "es": ["corto"], "vo": ["blefik"], "pl": ["kr\u00f3tki"]}, "examples": [["rekta vojo estas pli mallonga, ol kurba", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 33"], ["mallonga tenilo, vesto, barbo, frazo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Havanta malgrandan da\u016dron.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0440\u043e\u0442\u043a\u0438\u0439", "\u043a\u0440\u0430\u0442\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["bref"], "de": ["kurzdauernd", "kurzandauernd", "kurzzeitig"]}, "examples": [["mallonga kunsido, kolero, feli\u0109o", null], ["mallonge dirite", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Vidu rimarkon sub longa. Por lingvoj kun klara distingo inter longaj kaj mallongaj vokaloj, la difino estu prefereble: malfermita, kaj kies vokalo estas mallonga."], "primary definition": "(parolante pri silabo) Malfermita kaj senakcenta.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0430\u0442\u043a\u0438\u0439"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "long", "primary": false}, "trapu\u015di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Traigi pu\u015dante.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u043f\u0445\u043d\u0443\u0446\u044c"], "fr": ["se frayer un chemin"], "hu": ["\u00e1tl\u00f6k", "\u00e1ttasz\u00edt"], "nl": ["duwen door", "doorstoten"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0442\u043e\u043b\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u043f\u0438\u0445\u043d\u0443\u0442\u044c"]}, "examples": [["kiamaniere mi povos trapu\u015di min tra la mustruo?", "Z"], ["li trapu\u015di\u011dis tra la amasoj da pasantoj", null], ["sin trapu\u015dadi", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "pu\u015d", "primary": false}, "kupo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda klo\u015deto el vitro, kiun oni almetas sur parton de la korpo, kaj en kiu oni maldensigas la aeron, por allevi la ha\u016dton, kaj altiri tien la sangon.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043d\u044c\u043a\u0430 (\u043c\u044d\u0434\u044b\u0447\u043d\u0430\u044f)"], "fr": ["ventouse (en verre)"], "en": ["cupping glass"], "nl": ["laatkop", "zuignap"], "ru": ["\u0431\u0430\u043d\u043a\u0430 (\u043c\u0435\u0434\u0438\u0446\u0438\u043d\u0441\u043a\u0430\u044f)"], "de": ["Schr\u00f6pfkopf"], "hu": ["k\u00f6p\u00f6ly"], "br": ["mandoz (kloc'hig gwer)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kup", "primary": true}, "remi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Movi \u015dipon sur akvo, anta\u016denpu\u015dante \u011din per speciala plata ligna ilo.", "translations": {"be": ["\u0432\u0435\u0441\u043b\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["ramer"], "en": ["row"], "nl": ["roeien"], "pt": ["remar"], "ru": ["\u0433\u0440\u0435\u0441\u0442\u0438 (\u0432\u0451\u0441\u043b\u0430\u043c\u0438)"], "de": ["rudern"], "hu": ["evez"]}, "examples": [["en trankvila vetero \u0109iu remas sen dan\u011dero", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "rem", "primary": true}, "raspa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiu raspas a\u016d malglatas, gratas iom, kiam oni tu\u015das.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0435\u0440\u0448\u0430\u0432\u044b\u0439"], "fr": ["raboteux", "r\u00e2peux", "rugueux"], "nl": ["ruw"], "be": ["\u0448\u0443\u0440\u043f\u0430\u0442\u044b", "\u043a\u0430\u0441\u0442\u0440\u0443\u0431\u0430\u0432\u0430\u0442\u044b", "\u0436\u043e\u0440\u0441\u0442\u043a\u0456"], "de": ["rau"], "hu": ["\u00e9rdes", "reszel\u0151s"]}, "examples": [["raspa tabulo, ha\u016dto", null], ["raspa vo\u0109o (ra\u016dka)", null], ["raspa stilo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rasp", "primary": false}, "raspi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Skrapi per speciala ilo substancon ne tre malmolan por \u011din dispecetigi, pulvorigi a\u016d flokigi.", "translations": {"be": ["\u0446\u0435\u0440\u0446\u0456 \u043d\u0430 \u0442\u0430\u0440\u0446\u044b", "\u0430\u043f\u0440\u0430\u0446\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c \u0440\u0430\u0448\u043f\u0456\u043b\u0435\u043c"], "fr": ["raboter", "r\u00e2per"], "en": ["rasp"], "nl": ["raspen"], "ru": ["\u0442\u0435\u0440\u0435\u0442\u044c \u043d\u0430 \u0442\u0451\u0440\u043a\u0435", "\u043e\u0431\u0440\u0430\u0431\u0430\u0442\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c \u0440\u0430\u0448\u043f\u0438\u043b\u0435\u043c"], "de": ["raspeln"], "hu": ["reszel"]}, "examples": [["raspi sukeron, froma\u011don, karoton", null], ["panraspita\u0135o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rasp", "primary": true}, "superatuti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Meti superan atuton en la batalon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u043a\u043e\u0437\u044b\u0440\u0430\u043c"], "fr": ["surcouper"], "en": ["trump"], "de": ["\u00fcbertrumpfen", "ausstechen", "\u00fcberbieten"], "hu": ["fel\u00fcl\u00fct", "letromfol"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "atut", "primary": false}, "kateni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ligi per kateno.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043a\u043e\u0432\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c \u0432 \u043a\u0430\u043d\u0434\u0430\u043b\u044b (\u043e \u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u043a\u0435)", "\u0441\u0430\u0436\u0430\u0442\u044c \u043d\u0430 \u0446\u0435\u043f\u044c (\u043e \u0436\u0438\u0432\u043e\u0442\u043d\u043e\u043c)"], "fr": ["encha\u00eener", "entraver"], "en": ["fetter", "shackle", "restrain", "handcuff"], "nl": ["ketenen", "boeien"], "de": ["anketten", "in Ketten legen"], "hu": ["megbilincsel", "b\u00e9kly\u00f3ba ver", "l\u00e1ncraver"]}, "examples": [["kateni beston", null], ["mi estis katenita, kiam mi staris en la akuzitejo", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato, \u0109apitro 2a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Malhelpi ies liberan agadon.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043a\u043e\u0432\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "nl": ["ketenen (fig.)"], "hu": ["korl\u00e1toz", "g\u00e1tol"]}, "examples": [["kiu donacon prenas, tiu sin katenas", "Proverbaro esperanta"], ["ili sidis en mallumo, katenitaj de mizero", "Z"], ["kial do ni devas senbezone kateni nin?", "Z"], ["kiu sian langon katenas, Dio lin benas", "Proverbaro esperanta"], ["en lingvaj demandoj \u0109iu superflua decido malutile katenas", "Z"], ["dan\u011dere enkatenigi la lingvon", "Z"], ["li staris, kvaza\u016d katenite al la tero", null], ["katenis min tiu grandioza spektaklo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "katen", "primary": false}, "kateno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fortika \u0109eno, uzata por ligi malliberulojn a\u016d bestojn kaj malhelpi ilin forkuri.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043a\u043e\u0432\u044b", "\u043a\u0430\u043d\u0434\u0430\u043b\u044b"], "fr": ["cha\u00eenes", "fers", "entraves"], "en": ["restraint", "restriction"], "nl": ["keten (boei)", "boei"], "de": ["Kette"], "hu": ["bilincs", "b\u00e9kly\u00f3", "rabl\u00e1nc"]}, "examples": [["Jozef estis vendita kiel sklavo: oni enpremis liajn piedojn en katenojn", "La Malnova Testamento, Psalmaro 105:18"], ["venis al li Agag en katenoj", "La Malnova Testamento, I. Samuel 15:32"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) \u0108io, kio malhelpas libere agadi, forkuri kaj tiel plu.", "translations": {"nl": ["keten (fig.)"], "hu": ["korl\u00e1toz", "g\u00e1tol"]}, "examples": [["vi povas flugi, kien vi volas, sed ni havas katenojn sur la piedoj!", "Fabeloj, volumo 1, Metamorfozo de la skribisto"], [", kies manoj estas katenoj", "La Malnova Testamento, Predikanto 7:26"], ["\u0109u ne devis \u0109i tiu virino esti malligita el \u0109i tiu kateno en la sabata tago?", "La Nova Testamento, S. Luko 13:16"], ["via spirito estas katenita de memfor\u011ditaj katenoj", "Pro I\u015dtar,\u0109apitro 1a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ebena kurbo la\u016d la formo, kiun alprenas peza \u015dnuro, kies du ekstremoj estas ligitaj al fiksaj punktoj.", "translations": {"ru": ["\u0446\u0435\u043f\u043d\u0430\u044f \u043b\u0438\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["cha\u00eenette (courbe)"], "en": ["catenary (curve)"], "nl": ["kettinglijn"], "de": ["Kettenlinie"], "hu": ["l\u00e1ncg\u00f6rbe"], "pl": ["\u0142a\u0144cuchowa (linia)"]}, "examples": [["la kartezia ekvacio de kateno estas de la tipo y = a(ex/a+e-x/a)/2", null]], "subdefinitions": []}], "root": "katen", "primary": true}, "fotosintezo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En verdaj vegeta\u0135oj farado de sukero kaj oksigeno el karbondioksido kaj akvo sub la efiko de sunlumo.", "translations": {"ru": ["\u0444\u043e\u0442\u043e\u0441\u0438\u043d\u0442\u0435\u0437"], "fr": ["photosynth\u00e8se"], "pt": ["fotss\u00edntese"]}, "examples": [["tiu prelego temis pri fotosintezo", "Be\u0109jo, La mondo el mia vidpunkto, \u00abla naturo\u00bb, 2005-11-04"]], "subdefinitions": []}], "root": "fotosintez", "primary": true}, "Sudano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la nordorienta Afriko kun \u0109efurbo Kartumo. Teritorio de Respubliko Sudano. ISO-3166 kodo: SD. \u011ci limas kun Centr-Afriko, \u0108ado, Egiptujo, Eritreo, Etiopujo, Kenjo, Kongo Kin\u015dasa Libio, Ugando kaj Ru\u011da Mudano.", "translations": {"en": ["Sudan"], "nl": ["Soedan"], "no": ["Sudan"], "de": ["Sudan"], "it": ["Sudan"], "fa": ["\u0633\u0648\u062f\u0627\u0646"], "ar": ["\u0627\u0644\u0633\u0648\u062f\u0627\u0646"], "bg": ["\u0421\u0443\u0434\u0430\u043d"], "pl": ["Sudan", "Republika Sudanu"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sudan", "primary": true}, "suba baro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Vidu rimarkon sub supera baro."], "primary definition": "(de subaro A de orda aro (E,\u2264)) Baro de la sama aro, provizita per la inversa rilato.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0438\u0436\u043d\u044f\u044f \u0433\u0440\u0430\u043d\u044c"], "fr": ["minorant"], "en": ["lower bound"], "de": ["untere Schranke"], "hu": ["als\u00f3 korl\u00e1t"], "br": ["minorer"], "pl": ["element ograniczaj\u0105cy z do\u0142u", "granica dolna"]}, "examples": [["la aro de \u0109iuj subaj baroj de la reela intervalo [0,1[ estas la aro de strikte negativaj reeloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bar", "primary": false}, "malsukcesi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne sukcesi", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0442\u0435\u0440\u043f\u0435\u0442\u044c \u043d\u0435\u0443\u0434\u0430\u0447\u0443", "\u043d\u0435 \u0441\u043c\u043e\u0447\u044c", "\u043d\u0435 \u0441\u0443\u043c\u0435\u0442\u044c"], "de": ["missgl\u00fccken", "Misserfolg haben"], "en": ["fail"], "nl": ["mislukken"], "hu": ["nem siker\u00fcl", "meghi\u00fasul", "megbukik", "elbukik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sukces", "primary": false}, "informejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Informa oficejo, kontoro, gi\u0109eto ks.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0444\u0430\u0440\u043c\u0430\u0446\u044b\u0439\u043d\u0430\u0435 \u0431\u044e\u0440\u043e", "\u0434\u0430\u0432\u0435\u0434\u0430\u0447\u043d\u0430\u0435 \u0431\u044e\u0440\u043e"], "fr": ["point d'information"], "pt": ["guich\u00ea de informa\u00e7\u00e3o", "escrit\u00f3rio de informa\u00e7\u00e3o", "ag\u00eancia de informa\u00e7\u00e3o"], "hu": ["inform\u00e1ci\u00f3 (ablak, b\u00f3d\u00e9, iroda)"]}, "examples": [["mia butiko ne estas informejo", "Urd Hadda murdita!p. 14"]], "subdefinitions": []}], "root": "inform", "primary": false}, "cerkopiteko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio cerkopitekedoj (Cercopithecus).", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0440\u0442\u044b\u0448\u043a\u0430"], "fr": ["cercopith\u00e8que"], "nl": ["meerkat", "makako"], "ru": ["\u043c\u0430\u0440\u0442\u044b\u0448\u043a\u0430"], "de": ["Meerkatze"], "it": ["cercopiteco"], "hu": ["cerk\u00f3f"], "pl": ["koczkodan"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cerkopitek", "primary": true}, "brako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La supera membro \u0109e la homo.", "translations": {"be": ["\u0440\u0443\u043a\u0430 (\u0446\u0430\u043b\u043a\u0430\u043c)"], "fr": ["bras"], "bg": ["\u0440\u044a\u043a\u0430"], "nl": ["arm"], "br": ["brec'h"], "pt": ["bra\u00e7o"], "ru": ["\u0440\u0443\u043a\u0430 (\u0432\u0441\u044f)"], "de": ["Arm"], "tr": ["kol"], "sv": ["arm"], "tp": ["luka"], "hu": ["kar"], "sk": ["pa\u017ea"], "cs": ["pa\u017ee", "rameno"], "en": ["arm"], "es": ["brazo"], "ku": ["bask", "mil", "nig"], "it": ["braccio"], "vo": ["lam"], "pl": ["r\u0119ka"], "he": ["\u05d6\u05e8\u05d5\u05e2"]}, "examples": [["grandan paperujon mi portas sub la brako", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 40"], ["brako en brako ili iris", "Fabeloj, volumo 1, La virineto de maro"], ["\u015di pa\u015dis \u0109e la brako de sia edzo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Parto de tiu membro ekde \u015dultro \u011dis kubuto.", "translations": {"be": ["\u0440\u0443\u043a\u0430 (\u0430\u0434 \u043f\u043b\u044f\u0447\u0430 \u0434\u0430 \u043a\u0456\u0441\u044c\u0446\u0456)"], "en": ["upper arm"], "nl": ["bovenarm"], "ru": ["\u0440\u0443\u043a\u0430 (\u043e\u0442 \u043f\u043b\u0435\u0447\u0430 \u0434\u043e \u043a\u0438\u0441\u0442\u0438)"], "de": ["Oberarm"], "sv": ["\u00f6verarm"], "hu": ["felkar"], "sk": ["rameno"], "pl": ["rami\u0119"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Parto de objekto, kiu etendi\u011das, flanke de \u011di kiel brako.", "translations": {"be": ["\u0440\u0443\u0447\u043a\u0430", "\u0434\u0437\u044f\u0440\u0436\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430", "\u043f\u043b\u044f\u0447\u043e(\u0440\u044b\u0447\u0430\u0433\u0430)", "\u0440\u0443\u043a\u0430\u045e (\u0440\u0430\u043a\u0456)"], "nl": ["arm"], "ru": ["\u0440\u0443\u0447\u043a\u0430", "\u0440\u0443\u043a\u043e\u044f\u0442\u043a\u0430", "\u043f\u043b\u0435\u0447\u043e (\u0440\u044b\u0447\u0430\u0433\u0430)", "\u0440\u0443\u043a\u0430\u0432 (\u0440\u0435\u043a\u0438)"], "de": ["Arm"], "hu": ["kar"], "pl": ["rami\u0119"]}, "examples": [["brako de cirkelo, de argano, de kandelabro, de lustro, de helico, de levilo, de rivero", null], ["la mano, ku\u015danta sur brako de la se\u011do, tremetis", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 19a, la krizo"]], "subdefinitions": []}], "root": "brak", "primary": true}, "duonsfera": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta la formon de duonsfero.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0443\u0441\u0444\u0435\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["h\u00e9misph\u00e9rique"], "nl": ["half rond"], "pt": ["hemisf\u00e9rico"], "el": ["\u03b7\u03bc\u03b9\u03c3\u03c6\u03b1\u03b9\u03c1\u03b9\u03ba\u03cc\u03c2"], "pl": ["p\u00f3\u0142kulisty"]}, "examples": [["kupolo duonsfera konstruo en formo de renversita kaliko", "La Nova Plena Ilustrita Vortaro, Art. \u00abkupolo\u00bb"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Iel rilata al duonsfero.", "translations": {}, "examples": [["li iniciatis kelkajn projektojn de duonsfera skalo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sfer", "primary": false}, "ungoverniso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "ungolako", "translations": {"fr": ["vernis \u00e0 ongles"], "bg": ["\u043b\u0430\u043a \u0437\u0430 \u043d\u043e\u043a\u0442\u0438"], "nl": ["nagellak"], "de": ["Nagellack"], "it": ["lacca per unghie"], "pl": ["lakier do paznokci"], "en": ["nail varnish", "nail polish"]}, "examples": [["mi sercxis pri apoteko kaj tiu ajxo por demeti la ungo-vernison de la... ungoj", "Mirna Marino, Kiel organizi pli bone Universalajn Kongresojn? , komentoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "vernis", "primary": false}, "duonsfero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la du partoj de sfero, apartigitaj per ebeno trapasanta \u011dian centron.", "translations": {"el": ["\u03b7\u03bc\u03b9\u03c3\u03c6\u03b1\u03af\u03c1\u03b9\u03bf"], "fr": ["demie sph\u00e8re"], "en": ["half sphere"], "pt": ["semi-esfera"], "be": ["\u043f\u0430\u045e\u0441\u0444\u044d\u0440\u0430", "\u043f\u0430\u045e\u0448\u0430\u0440'\u0435", "\u043f\u0430\u045e\u043a\u0443\u043b\u044f"], "de": ["Halbkugel"], "pl": ["p\u00f3\u0142sfera"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0443\u0441\u0444\u0435\u0440\u0430", "\u043f\u043e\u043b\u0443\u0448\u0430\u0440\u0438\u0435"], "es": ["semiesfera"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la du partoj de la tersurfaco, dividitaj per la ekvatoro a\u016d meridiano.", "translations": {}, "examples": [["la Ekvatoro de Tero estas imaga ronda linio, egaldistanca al la norda kaj suda polusoj, kiu dividas la tersurfacon en nordan kaj sudan duonsferojn", "Vikipedio Ekvatoro"], ["estas la plej grava ekonomia centro kaj plej granda urbo kaj de Brazilo kaj de la suda duonsfero entute", "San-Pa\u016dlo"], ["Bondezirojn por la nova jaro anka\u016d el la okcidenta duonsfero!", "Don HARLOW: AEKO"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la du partoj de la \u0109ielosfero, apartigitaj per la ekvatora ebeno.", "translations": {}, "examples": [["kelkaj steloj komencis lumi, kaj se la in\u011deniero estus kun siaj kamaradoj, li certe rimarkus, ke tiuj \u0109i steloj ne apartenis al la norda duonsfero", "Jules Verne, tr. J. Wa\u0142aszek: La mistera insulo. \u0108ap. 3a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sfer", "primary": false}, "dioptrio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unuo de \"forteco\" de lenso, kiu estas inversa valoro de \u011dia fokusdistanco mezurita en metro.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0451\u043f\u0442\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["dioptrie"], "nl": ["dioptrie"], "pt": ["dioptria"], "ru": ["\u0434\u0438\u043e\u043f\u0442\u0440\u0438\u044f"], "de": ["Dioptrie", "Linsenbrechwert"], "hu": ["dioptria"], "fa": ["\u062f\u06cc\u0648\u067e\u062a\u0631\u06cc"], "es": ["dioptr\u00eda"], "pl": ["dioptria"]}, "examples": [["Se la lenso havas fokusdistancon de 10 cm (0,1 m), tiam \u011di havas 1/0,1 = 10 dioptriojn. Se f=100 cm, la lenso havas 1/1 = 1 dioptrion", "J\u00e1nos S\u00e1rk\u00f6zi, La fizika mondo. Optiko, La plej gravaj nocioj pri optiko, p. 39"]], "subdefinitions": []}], "root": "dioptri", "primary": true}, "sarkinda\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "For\u0135eta\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043f\u0443\u0441\u0442\u0430\u0437\u0435\u043b\u044c\u043b\u0435"], "fr": ["mauvaise herbe"], "hu": ["gyom"], "nl": ["onkruid"], "ru": ["\u0441\u043e\u0440\u043d\u044f\u043a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sark", "primary": false}, "sakuro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specioj kaj sub-specioj de prunuso, similaj al \u0109erizarboj, famaj precipe en Japanio pro belega kaj efemera helru\u011da florado.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043a\u0443\u0440\u0430"], "fr": ["cerisier-fleur"], "nl": ["Japanse kerselaar"], "ru": ["\u0441\u0430\u043a\u0443\u0440\u0430"], "de": ["japanische Kirsche", "Sakura-Kirsche"], "hu": ["szakura", "vadmeggy (jap\u00e1n)"], "sk": ["sakura"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sakur", "primary": true}, "miniatura": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al miniaturo a\u016d miniaturo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u043d\u0456\u044f\u0442\u0443\u0440\u043d\u044b"], "en": ["miniature"], "ru": ["\u043c\u0438\u043d\u0438\u0430\u0442\u044e\u0440\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["miniat\u0171r-"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tre malgranda, eta.", "translations": {"hu": ["miniat\u0171r (picike)>", "apr\u00f3cska", "picike"]}, "examples": [["en la pordo de l' akceptejo aperis miniatura figureto de Zoja Ivanovna", "Metropoliteno, \u0109ap. 2"], ["miniatura lampo, radioricevilo", "La Nova Plena Ilustrita Vortaro, p. 744"]], "subdefinitions": []}], "root": "miniatur", "primary": false}, "blunderbuzo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pulvopafilo \u015dargebla tra sia funelekstrema tubo, efika je mallonga distanco, en uzo dum la 17a jarcento.", "translations": {"fr": ["espingole", "tromblon"], "de": ["Donnerb\u00fcchse"], "en": ["blunderbuss"], "it": ["tromboncino"], "hu": ["mord\u00e1ly", "\u00f6bl\u00f6s puska"]}, "examples": [["vi povas lo\u011di \u0109i tie, ne \u0109ar vi havas \u0109e la pordo viajn banditojn kun blunderbuzoj, sed \u0109ar mi sentas respekton al viaj edzino kaj filinoj", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"], ["donu al Rikardo vergon, kaj al vi mem blunderbuzon", "A. N. Nimulo, La eskimino, [2002-04?]"]], "subdefinitions": []}], "root": "blunderbuz", "primary": true}, "heroldo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Regna militisto a\u016d oficisto, kies rolo estas anonci grava\u0135ojn (proklamo de kronado, de milito kaj tiel plu).", "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u0440\u043e\u043b\u044c\u0434", "\u0432\u044f\u0441\u0442\u0443\u043d", "\u0432\u044f\u0448\u0447\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["h\u00e9raut", "chantre", "messager"], "en": ["herald"], "nl": ["heraut"], "pt": ["arauto"], "ru": ["\u0433\u0435\u0440\u043e\u043b\u044c\u0434", "\u0433\u043b\u0430\u0448\u0430\u0442\u0430\u0439", "\u0432\u0435\u0441\u0442\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Ausrufer", "Verk\u00fcndiger", "Herold"], "it": ["araldo"], "hu": ["h\u00edrn\u00f6k", "kiki\u00e1lt\u00f3", "herold"], "cs": ["hlasatel"], "es": ["heraldo"]}, "examples": [["li estas \u0109iam la heroldo de sia propra gloro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "herold", "primary": true}, "kompaniano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de kompanio.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u043f\u0430\u043d\u044c\u0451\u043d"], "fr": ["associ\u00e9 (dans une compagnie)"], "en": ["associate"], "nl": ["vennoot"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043f\u0430\u043d\u044c\u043e\u043d"], "de": ["Gesellschafter"], "hu": ["t\u00e1rsas\u00e1gi tag", "c\u00e9gt\u00e1rs"], "he": ["\u05e9\u05d5\u05ea\u05e3"]}, "examples": [["aktiva kompanianino de mia edzo en industria entrepreno", "Marta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["compagnon (personne qui accompagne)", "accompagnateur", "membre de la suite"], "nl": ["metgezel"], "hu": ["t\u00e1rs", "k\u00eds\u00e9r\u0151"]}, "examples": [["ili donis al li tridek kompanianojn, ke ili estu kun li", "La Malnova TestamentoJu\u011distoj 14:11"], ["ili geste signis al siaj kompanianoj en la alia \u015dipeto, ke ili venu kaj helpu ilin", "La Nova TestamentoS. Luko 5:7"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompani", "primary": false}, "nia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Poseda adj. a\u016d pron. signifanta: \u00abposedata de ni, rilata al ni\u00bb.", "translations": {"el": ["\u03bc\u03b1\u03c2"], "fr": ["notre"], "en": ["our"], "zh": ["\u6211\u4eec\u7684", "tr. \u6211\u5011\u7684 [w\u01d2mende]"], "be": ["\u043d\u0430\u0448", "\u043d\u0430\u0448\u0430"], "de": ["unser"], "it": ["nostro"], "hu": ["mi -nk", "mi\u00e9nk"], "br": ["hol", "hon", "hor"], "fi": ["meid\u00e4n", "meid\u00e4n -mme", "-mme"], "vo": ["obsik"], "es": ["nuestro"], "he": ["\u05e9\u05dc\u05e0\u05d5"], "ru": ["\u043d\u0430\u0448"], "nl": ["ons"], "pt": ["nosso"], "sv": ["v\u00e5r"], "tp": ["mi"], "pl": ["nasz", "nasze", "nasi"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ni", "primary": false}, "igumenino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mona\u0125ino de la plej alta rango, kutime mona\u0125inejestrino (en la orienta kristanismo).", "translations": {"be": ["\u0456\u0433\u0443\u043c\u0435\u043d\u044c\u043d\u044f"], "hu": ["ap\u00e1tn\u0151 (g\u00f6r\u00f6gkeleti)"], "en": ["hegumenia", "hegumene", "hegumeness"], "it": ["egumenia"], "ru": ["\u0438\u0433\u0443\u043c\u0435\u043d\u044c\u044f"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "igumen", "primary": false}, "heroldi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kvaza\u016d heroldo diskonigi.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0432\u044f\u0448\u0447\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["annoncer", "se faire le h\u00e9raut (de)"], "en": ["herald"], "nl": ["uitbazuinen"], "pt": ["anunciar"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u0437\u0433\u043b\u0430\u0448\u0430\u0442\u044c"], "de": ["ausrufen", "verk\u00fcndigen"], "it": ["annunciare", "proclamare"], "hu": ["kiki\u00e1lt", "kihirdet"]}, "examples": [["heroldi la famon de eltrovinto", null], ["la suno heroldis la festan tagon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "herold", "primary": false}, "neintereso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Manko de intereso.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0437\u0430\u0438\u043d\u0442\u0435\u0440\u0435\u0441\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9sint\u00e9r\u00eat"], "pl": ["brak zainteresowanie"], "pt": ["desinteresse"], "de": ["Desinteresse"], "es": ["desinter\u00e9s"]}, "examples": [["pro la neinteresi\u011do de la ceteraj estraranoj, Renato Corsetti mem prenis je si la respondecon plutrakti kun BKC", "A. Grigorjevskij Mi estis elektita hazarde Libera Folio"], ["li a\u016ddis vo\u0109on, kiu malgra\u016d lia neintereso allogis lian attenton", "Mme d'Aulnoy trad. D.J. Harlow La flava gnomo http://donh.best.vwh.net/Esperanto/Literaturo/ Noveloj/blua/flava_gnomo.html"]], "subdefinitions": []}], "root": "interes", "primary": false}, "sciuredoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo ron\u011duloj (Sciuridae), kun grandaj okuloj kaj longa longhara vosto.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u0432\u0451\u0440\u043a\u0430\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["sciurid\u00e9s"], "nl": ["eekhoorns (fam.)"], "ru": ["\u0431\u0435\u043b\u0438\u0447\u044c\u0438 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["H\u00f6rnchen"], "it": ["sciuridi"], "hu": ["m\u00f3kusf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sciured", "primary": true}, "lanceto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124irurgia speciala tran\u0109ileto, por piki vejnon, entran\u0109i absceson, kc..", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u043d\u0446\u044d\u0442"], "en": ["lancet", "skalpel"], "nl": ["lancet"], "pt": ["bisturi", "escalpelo (\u00ea)"], "el": ["\u03bd\u03c5\u03c3\u03c4\u03ad\u03c1\u03b9"], "de": ["Lanzette"], "hu": ["lancetta"], "fa": ["\u0646\u06cc\u0634\u062a\u0631"], "ru": ["\u043b\u0430\u043d\u0446\u0435\u0442"], "pl": ["lancet", "skalpel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lanc", "primary": false}, "pastelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lentoforma bombono.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u0441\u0442\u0438\u043b\u043a\u0430"], "fr": ["pastille"], "en": ["lozenge", "pastille"], "nl": ["pastille"], "pt": ["pastilha"], "ca": ["pastilla"], "de": ["Pastille"], "hu": ["pasztilla"], "br": ["pastilhezenn"], "es": ["pastilla"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Lentoforma kuracilo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pastel", "primary": true}, "limeriko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Angladevena, \u015derca, kvinversa poemeto kutime priskribanta la strangan konduton de homo lo\u011danta en iu nomata urbo a\u016d lando.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u043c\u044d\u0440\u044b\u043a"], "fr": ["limerick"], "nl": ["limerick"], "pt": ["limerick"], "ru": ["\u043b\u0438\u043c\u0435\u0440\u0438\u043a"], "de": ["Limerick"], "hu": ["limerick"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "limerik", "primary": true}, "stilfiguro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esprimo, kiu uzas vortojn neordinare por atentiga a\u016d pla\u0109a efekto.", "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u0433\u0443\u0440\u0430 \u043c\u043e\u0432\u044b", "\u0444\u0456\u0433\u0443\u0440\u0430 \u0441\u0442\u044b\u043b\u0456\u0441\u0442\u044b\u0447\u043d\u0430\u044f", "\u0444\u0456\u0433\u0443\u0440\u0430 \u0440\u044b\u0442\u0430\u0440\u044b\u0447\u043d\u0430\u044f"], "fr": ["figure de style", "trope"], "nl": ["stijlfiguur"], "ru": ["\u0444\u0438\u0433\u0443\u0440\u0430 \u0440\u0435\u0447\u0438", "\u0444\u0438\u0433\u0443\u0440\u0430 \u0440\u0438\u0442\u043e\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f", "\u0444\u0438\u0433\u0443\u0440\u0430 \u0441\u0442\u0438\u043b\u0438\u0441\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f"], "de": ["Stilfigur"], "pl": ["figura retoryczna", "przeno\u015bnia", "paralela"], "hu": ["sz\u00f3k\u00e9p", "k\u00e9pes kifejez\u00e9s", "tr\u00f3pus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "figur", "primary": false}, "skalara potencialo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0430\u043b\u044f\u0440\u043d\u044b \u043f\u0430\u0442\u044d\u043d\u0446\u044b\u044f\u043b"], "fr": ["potentiel scalaire"], "en": ["scalar potential"], "ru": ["\u0441\u043a\u0430\u043b\u044f\u0440\u043d\u044b\u0439 \u043f\u043e\u0442\u0435\u043d\u0446\u0438\u0430\u043b"], "de": ["skalares Potenzial"], "pl": ["potencja\u0142 (pola wektorowego)"], "hu": ["skal\u00e1r potenci\u00e1l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "potencial", "primary": false}, "elstreki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Forigi, nuligi trastrekante; fari strekon sur io skribita por nuligi \u011din.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0447\u0435\u0440\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0447\u0435\u0440\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c"], "fr": ["barrer (biffer)", "biffer", "rayer (biffer)"], "en": ["strike out", "cross out"], "nl": ["doorstrepen"], "de": ["ausstreichen", "fortstreichen", "wegstreichen"], "hu": ["kih\u00faz (list\u00e1b\u00f3l)", "kit\u00f6r\u00f6l (list\u00e1b\u00f3l)", "\u00e1th\u00faz"]}, "examples": [["elstreki la viandon el sia tabelo de man\u011doj", "K"], ["nun volu pardoni ilian pekon; kaj se ne, tiam volu elstreki min el Via libro, kiun Vi skribis", "La Malnova Testamento, Eliro 32:32"], ["farita \u2015 elstrekita", "Proverbaro esperanta"], ["ili estas elstrekitaj el la libro de vivantoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "strek", "primary": false}, "olivoleo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Oleo el olivoj, uzata por kuiro kaj preparo de man\u011da\u0135oj.", "translations": {"pl": ["oliwa z oliwek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ole", "primary": false}, "trastreki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari oblikvajn strekojn tra io.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0447\u0435\u0440\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c"], "fr": ["barrer (d'un trait oblique)"], "en": ["strike through"], "nl": ["doorstrepen"], "de": ["durchstreichen"], "hu": ["\u00e1th\u00faz"]}, "examples": [["la tero estis trastrekita per longaj nealtaj muroj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "strek", "primary": false}, "seniluziigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Eltiri el iluzio.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043e\u0447\u0430\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9sillusionner", "enlever (\u00e0 qn) ses illusions", "d\u00e9tromper"], "nl": ["teleurstellen"], "pt": ["desiludir"], "de": ["entt\u00e4uschen"], "es": ["desilusionar"], "hu": ["ki\u00e1br\u00e1nd\u00edt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "iluzi", "primary": false}, "kurbigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari ion momente a\u016d definitive kurba.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0440\u044b\u0432\u0456\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u0433\u043d\u0443\u0446\u044c", "\u0441\u0430\u0433\u043d\u0443\u0446\u044c"], "fr": ["courber"], "en": ["curve", "arch", "bend", "turn", "warp"], "nl": ["krommen"], "ru": ["\u0438\u0441\u043a\u0440\u0438\u0432\u0438\u0442\u044c", "\u0438\u0437\u043e\u0433\u043d\u0443\u0442\u044c"], "de": ["biegen", "beugen", "kr\u00fcmmen"], "sv": ["kr\u00f6ka", "b\u00f6ja"], "hu": ["g\u00f6rb\u00edt", "megg\u00f6rb\u00edt", "meghajl\u00edt"], "br": ["kromma\u00f1"]}, "examples": [["la vento kurbigas la kanojn", null], ["kurbigi balena\u0135on, bran\u0109on, \u015dtallamenon", null], ["kurbigi per fajro ferstangon", null], ["la a\u011do kurbigas homon", null], ["la arboj kurbi\u011dis sub la fruktoj", null], ["kurbi\u011di anta\u016d iu ( riverenci, klini\u011di )", null], ["ne kurbi\u011di sub la jugo de despotismo", null], ["kurbi\u011dadi kiel diablo en akvo benita", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "kurb", "primary": false}, "Litovujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la orienta E\u016dropo \u0109e Balta Maro kun \u0109efurbo Vilno. Teritorio de Respubliko Litovujo. ISO-3166 kodo: LT. \u011ci limas kun Belorusujo, Latvujo, Pollando, Rusujo (Kaliningrada regiono) kaj Balta Maro.", "translations": {"fr": ["Lituanie"], "en": ["Lithuania"], "nl": ["Litouwen"], "pt": ["Litu\u00e2nia"], "fa": ["\u0644\u06cc\u062a\u0648\u0627\u0646\u06cc"], "pl": ["Litwa", "Republika Litewska"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "litov", "primary": false}, "entuziasmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Admira a\u016d espera fervorego.", "translations": {"be": ["\u044d\u043d\u0442\u0443\u0437\u0456\u044f\u0437\u043c", "\u043d\u0430\u0442\u0445\u043d\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0437\u0430\u0445\u0430\u043f\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["enthousiasme"], "bg": ["\u0435\u043d\u0442\u0443\u0441\u0438\u0430\u0437\u044a\u043c"], "pt": ["entusiasmo", "\u00e2nimo", "vida", "furor"], "ru": ["\u044d\u043d\u0442\u0443\u0437\u0438\u0430\u0437\u043c", "\u0432\u043e\u043e\u0434\u0443\u0448\u0435\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0443\u0432\u043b\u0435\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0430\u0437\u0430\u0440\u0442"], "de": ["Begeisterung", "Enthusiasmus"], "pl": ["entuzjazm", "zapa\u0142", "furora"], "es": ["entusiasmo"]}, "examples": [["\u0109iu eltrovinto parolas kun entuziasmo pri sia eltrova\u0135o", null], ["la entuziasmo forprenas la kritikan kapablon", null], ["blinda entuziasmo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "entuziasm", "primary": true}, "entuziasma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plena je entuziasmo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u043e\u0434\u0443\u0448\u0435\u0432\u043b\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["enthousiaste (adj.)"], "de": ["begeistert", "enthusiastisch"], "pl": ["entuzjastyczny", "zapalony", "napalony (na co\u015b)"], "be": ["\u044d\u043d\u0442\u0443\u0437\u0456\u044f\u0441\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b", "\u043d\u0430\u0442\u0445\u043d\u0451\u043d\u044b", "\u0437\u0430\u0445\u043e\u043f\u043b\u0435\u043d\u044b"]}, "examples": [["ili estas entuziasmaj al (por) esp-o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "entuziasm", "primary": false}, "Sa\u016dd-Arabujo EVI": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La nomo de tiu lando devenas de la nomo de \u011dia re\u011da familio, Saud, kaj ofta maniero fari landnomon el persona nomo en Esperanto estas per la sufikso -i/. Tial la pli mallonga formo \u00abSaudio\u00bb povas esti oportuna, kaj \u011dia sufiksa \u00ab-i/\u00bb hazarde kongruas kun la internacie konata adjektivigo de la familinomo en la araba lingvo.", "Rimarko: La nomo de la re\u011da familio de tiu lando estas Sa-ud, kun du plenaj vokaloj apartigitaj de konsonanto en la araba lingvo. Tial la formoj kun diftongo \u00aba\u016d\u00bb anstataux plenaj vokaloj estas evitindaj."], "primary definition": "\u015ctato konsistanta el la plejparto de Araba Duoninsulo. Riado estas la \u0109efurbo kaj plej granda urbo.", "translations": {"ru": ["\u0421\u0430\u0443\u0434\u043e\u0432\u0441\u043a\u0430\u044f \u0410\u0440\u0430\u0432\u0438\u044f"], "he": ["\u05e2\u05e8\u05d1 \u05d4\u05e1\u05e2\u05d5\u05d3\u05d9\u05ea", "\u05e1\u05e2\u05d5\u05d3\u05d9\u05d4"], "en": ["Saudi Arabia"], "pl": ["Arabia Saudyjska"], "de": ["Saudi-Arabien"], "es": ["Ar\u00e1bia Saudita"], "hu": ["Sza\u00fad-Ar\u00e1bia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arab", "primary": false}, "faksi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Sendi per faksilo.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u043a\u0441\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["faxer", "t\u00e9l\u00e9copier"], "en": ["fax"], "nl": ["faxen"], "pt": ["enviar um fax"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0441\u043b\u0430\u0442\u044c \u043f\u043e \u0444\u0430\u043a\u0441\u0443"], "ca": ["enviar un fax"], "de": ["fernkopieren", "faxen"], "tr": ["fakslamak"], "hu": ["faxol"], "pl": ["faksowa\u0107", "telefaksowa\u0107"]}, "examples": [["mi organizis \u0109ion, elspezis mono, faksis al la urbo por permeso", "D. Babec, Mil unuaj vortoj, alt.uu.lang.esperanto.misc, 1994-09-24"]], "subdefinitions": []}], "root": "faks", "primary": true}, "de anta\u016d": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "De loko situanta anta\u016d.", "translations": {"ru": ["\u0441", "\u043e\u0442"], "fr": ["d'avant", "de", "de devant", "depuis (pr\u00e9p., temps)", "devant"], "nl": ["van voor"], "pl": ["z przed"], "hu": ["el\u0151l"]}, "examples": [["la nuba kolono formovi\u011dis de anta\u016d ili kaj stari\u011dis post ili", "La Malnova Testamento, Eliro 14:19"], ["Marta forprenis la manplaton de anta\u016d la okuloj", "Marta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "De loko situanta anta\u016d.", "translations": {"pl": ["z przed"], "hu": ["el\u0151l"]}, "examples": [["Jakob eliris de anta\u016d sia patro Isaak", "La Malnova Testamento, Genezo 27:30"], ["forpelu de anta\u016d vi \u0109iujn lo\u011dantojn de la lando", "La Malnova Testamento, Nombroj 33:50"], ["ili estos ekstermitaj de anta\u016d vi", "La Malnova Testamento, Readmono 12:30"], ["ili forkuris de anta\u016d la lo\u011dantoj de Aj", "La Malnova Testamento, Josuo 7:4"], ["mi devas min ka\u015di de anta\u016d Via viza\u011do", "La Malnova Testamento, Genezo 4:14"], ["la an\u011delo de la Eternulo foriris de anta\u016d liaj okuloj", "La Malnova Testamento, Ju\u011distoj 6:21"], ["mi provis en \u015diaj brakoj ka\u015di min de anta\u016d la atakoj de \u015diaj infanoj", "La revadoj de soleca promenanto, Sepa promenado"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "De tempo anta\u016d.", "translations": {"pl": ["z przed"], "hu": ["\u00f3ta"]}, "examples": [["ideojn, per kiuj mia spirito nutris sin de anta\u016d kelkaj jaroj", "La revadoj de soleca promenanto, Dua promenado"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rilata al tempo anta\u016d.", "translations": {"pl": ["z przed"], "hu": ["el\u0151tti"]}, "examples": [["la fundamentojn de anta\u016d multaj generacioj vi restarigos", "La Malnova Testamento, Jesaja 58:12"], [", en kiu oni apena\u016d povis rekoni la financan direktoron de anta\u016d kelkaj tagoj, nepre malvolis diri la veron", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 27"]], "subdefinitions": []}], "root": "anta\u016d", "primary": false}, "fakso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Procedo kaj rimedoj por printi kopiojn de dokumentoj en malproksimaj lokoj, sendante ciferecajn bildojn de ili tra telekomunikaj retoj.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u043a\u0441\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["fax (t\u00e9l\u00e9copie)", "t\u00e9l\u00e9copie"], "pl": ["faksowanie", "telefaksowanie"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0441\u044b\u043b\u043a\u0430 \u043f\u043e \u0444\u0430\u043a\u0441\u0443"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Faxen"], "pl": ["faksowanie", "telefaksowanie"]}, "examples": [["mi ne kredas ke ni povas pagi por la faksoj aux telefonalvokoj de \u0109iuj homoj", "J. Kingdon, La po\u015dto, alt.talk.esperanto, 1996-03-23"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u043a\u0441 (\u043b\u0456\u0441\u0442)"], "bg": ["\u0444\u0430\u043a\u0441"], "nl": ["faxbericht"], "ru": ["\u0444\u0430\u043a\u0441 (\u0434\u043e\u043a\u0443\u043c\u0435\u043d\u0442)"], "ca": ["fax", "facs\u00edmil"], "de": ["Fernkopie", "Fax"], "hu": ["fax"], "en": ["fax message"], "pl": ["faks", "telefaks"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "faks", "primary": false}, "strutoformaj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la klaso birdoj (Struthioniformes), de plej ofte grandaj birdoj, ne kapablaj flugi.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u0443\u0441\u044b (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434)"], "en": ["ratites"], "nl": ["struisvogels"], "fa": ["\u0634\u062a\u0631\u0645\u0631\u063a\u06cc\u0627\u0646"], "de": ["Strau\u00dfenv\u00f6gel"], "hu": ["struccalak\u00faak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "strut", "primary": false}, "para\u015dito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mumiigisto preparanta kadavrojn per elpreno de interna\u0135oj.", "translations": {"fr": ["parachite", "paraschiste"], "pt": ["parachita"]}, "examples": [["\u011dustadire ili similis malpurajn para\u015ditojn, kiuj distran\u0109as la mortintojn por enbalzamigo", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 11a"]], "subdefinitions": []}], "root": "para\u015dit", "primary": true}, "arkado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arka\u0135o sur kolonoj, prezentanta sub si malplena\u0135on.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u043a\u0430\u0434\u0430"], "fr": ["arcade"], "en": ["arcade"], "ru": ["\u0430\u0440\u043a\u0430\u0434\u0430"], "de": ["Arkade"], "fa": ["\u062a\u0627\u0642\u06af\u0627\u0646"], "hu": ["\u00e1rk\u00e1d"]}, "examples": [["promeni sub la arkadoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "arkad", "primary": true}, "aerona\u016dtiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri aerveturado.", "translations": {"be": ["\u0430\u044d\u0440\u0430\u043d\u0430\u045e\u0442\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["a\u00e9ronautique"], "en": ["aeronautics"], "nl": ["a\u00ebronautiek"], "pt": ["aeron\u00e1utica"], "ru": ["\u0430\u044d\u0440\u043e\u043d\u0430\u0432\u0442\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Aeronautik"], "it": ["aeronautica"], "hu": ["aeronautika"], "sk": ["aeronautika"], "fa": ["\u0647\u0648\u0627\u0646\u0648\u0631\u062f\u06cc"], "es": ["aeron\u00e1utica"], "pl": ["aeronautyka", "lotnictwo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aerona\u016dtik", "primary": true}, "Plinio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo latindevena.", "translations": {"be": ["\u041f\u043b\u0456\u043d\u0456\u0439"], "fr": ["Pline"], "en": ["Pliny"], "nl": ["Plinius"], "pt": ["Pl\u00ednio"], "ru": ["\u041f\u043b\u0438\u043d\u0438\u0439"], "de": ["Plinius"], "it": ["Plinio"], "hu": ["Plinius"], "lat": ["Plinius"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Plini", "primary": true}, "frukto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108e floroplantoj, produkto esti\u011dinta el fekundi\u011dinta floro enhavanta la grajnojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u043e\u0434", "\u0444\u0440\u0443\u043a\u0442"], "fr": ["fruit"], "bg": ["\u043f\u043b\u043e\u0434"], "nl": ["vrucht"], "pt": ["fruto", "carpo"], "ru": ["\u043f\u043b\u043e\u0434"], "de": ["Frucht"], "tr": ["meyve"], "tp": ["kili"], "hu": ["gy\u00fcm\u00f6lcs"], "en": ["fruit"], "es": ["fruto"], "cs": ["plod", "ovoce"], "id": ["buah"], "pl": ["owoc"]}, "examples": [["la\u016d la frukto oni arbon ekkonas", "Proverbaro esperanta"], ["porti fruktojn", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Man\u011debla frukto a\u016d plurfrukto.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u043e\u0434", "\u0444\u0440\u0443\u043a\u0442"], "pt": ["fruta", "fruto"]}, "examples": [["pomo, avelo, frago, kukumo.", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu produkto devenanta de la tero a\u016d de la vivantaj estuloj.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u043e\u0434"], "pt": ["fruto"]}, "examples": [["la fruktoj de la tero, de brutaro", null], ["la infano, frukto de la patrina ventro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Rezulto.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u0451\u043d"], "pt": ["fruto"]}, "examples": [["lernado sen fruktoj ne restas", "Proverbaro esperanta"], ["mizero estas ofte frukto de mallaboremo", null], ["la lasta kongreso donis gravajn fruktojn", null], ["la fruktoj de la sperto de miljaroj", "Z"], ["frukto de l' imago", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "frukt", "primary": true}, "frukti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Doni fruktojn a\u016d idojn.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c \u043f\u043b\u0430\u0434\u044b", "\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c \u043f\u043b\u0451\u043d"], "fr": ["fructifier"], "nl": ["vruchten dragen"], "pl": ["owocowa\u0107", "dawa\u0107 owoce", "rodzi\u0107 owoce"], "ru": ["\u043f\u043b\u043e\u0434\u043e\u043d\u043e\u0441\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u043d\u043e\u0441\u0438\u0442\u044c \u043f\u043b\u043e\u0434\u044b", "\u0434\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c \u0440\u0435\u0437\u0443\u043b\u044c\u0442\u0430\u0442"], "es": ["dar fruto"], "hu": ["gy\u00fcm\u00f6lcs\u00f6zik", "gy\u00fcm\u00f6lcs\u00f6t ad", "gy\u00fcm\u00f6lcs\u00f6t hoz", "term\u00e9st hoz"]}, "examples": [["la Izraelidoj fruktis kaj diskreskis", "La Malnova Testamento, Eliro 1:7"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Doni rezultaton, sukcesi.", "translations": {}, "examples": [["la plano bone fruktis", null]], "subdefinitions": []}], "root": "frukt", "primary": false}, "harbulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kunturna\u0135o da haroj bule noditaj sur la verto a\u016d \u0109e la nuko.", "translations": {"fr": ["chignon"], "it": ["crocchia"], "pl": ["kok"]}, "examples": [["ho, \u015dia ebona hararo densa kaj brile glata! Jen hispana pinglo en helena harbulo", "Guo Moruo, trad. -, Karamela Knabino, \u0108ina Radio Internacia, 2003-12-26"]], "subdefinitions": []}], "root": "bul", "primary": false}, "dupunkto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interpunkcia signo (:) uzata precipe por enkonduki klarigon a\u016d cita\u0135on.", "translations": {"hu": ["kett\u0151spont"], "be": ["\u0434\u0432\u0443\u043a\u0440\u043e\u043f'\u0435"], "fr": ["deux-points"], "en": ["colon"], "ru": ["\u0434\u0432\u043e\u0435\u0442\u043e\u0447\u0438\u0435"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "punkt", "primary": false}, "metalurgo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Laboristo a\u016d fakulo pri metalurgio.", "translations": {"fr": ["m\u00e9tallurgiste"], "de": ["Metallurge"], "pl": ["metalurg"], "pt": ["metal\u00fargico (subst.)", "metalurgista"]}, "examples": [["tio estis la kripla metalurgo", "Lubovj Lukina, E\u016dgeno Lukin, trad. Jurij Finkel, La misiistoj, parto 4a"], ["hospitalo por ministoj kaj metalurgoj", "Montanesko, Graphical Timelines on Esperanto Wikipedia, 2004-09-26"]], "subdefinitions": []}], "root": "metalurg", "primary": true}, "postiri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iri post io a\u016d iu.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["suivre (marcher derri\u00e8re)"], "pl": ["pod\u0105\u017ca\u0107"], "pt": ["seguir", "ir atr\u00e1s"]}, "examples": [["duonturni\u011das sur la kalkanoj tiele, ke li frontas la postiranton", "Vortoj de k-do LantiLeteroj el Turkio"], ["\u015di postiris tra filiko kaj vepra\u0135o", "E. Grimley Evans La kluba mensogulo http://www.rano.org/saki/mensogul.html"], ["mi iris do reen kiel eble plej rapide kaj postiris lin sur la maldekstra flanko de V\u00e1clav-placo", "L. Vladyka trad. Moraviaj E-Pioniroj Mi en li http://www.mujweb.cz/Kultura/malovec/MIENLI4.HTM"]], "subdefinitions": []}], "root": "ir", "primary": false}, "pa\u016dlovnio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro de arboj el la familio skrofulariacoj, el kiu unu japandevena specio (Paulownia tomentosa) proksimume 10 metrojn alta, kun lar\u011daj folioj kaj printempaj flor-panikloj, ornamas \u011dardenojn kaj provizas malpezan lignon ta\u016dgan por mebloj kaj aliaj a\u0135oj.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0434\u0430\u043c\u043e\u0432\u043e \u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e", "\u043f\u0430\u0432\u043b\u043e\u0432\u043d\u0438\u044f \u0432\u043e\u0439\u043b\u043e\u0447\u043d\u0430\u044f"], "fr": ["paulownia"], "nl": ["Anna Paulownaboom", "keizersboom"], "pt": ["paul\u00f4nia-imperial"], "de": ["Paulownie"], "hu": ["cs\u00e1sz\u00e1rfa"]}, "examples": [["ligna bovlo estas farita el arboradiko a\u016d granda tubero de pa\u016dlovnio", "\u0108ina Radio Internacia, Popolaj metia\u0135oj de Tibeto (2), 2005-01-24"]], "subdefinitions": []}], "root": "pa\u016dlovni", "primary": true}, "paseroformaj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la klaso birdoj, (Passeres, Passeriformes) kies idoj malfermas la bekon \u0109e tu\u015do de la beko a\u016d \u0109e tremeto de la nesto ka\u016dzita de alveno de gepatra birdo.", "translations": {"be": ["\u0432\u0435\u0440\u0430\u0431'\u0456\u043d\u044b\u044f (\u0430\u0442\u0440\u0430\u0434)"], "fr": ["pass\u00e9riformes"], "ru": ["\u0432\u043e\u0440\u043e\u0431\u044c\u0438\u043d\u044b\u0435 (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434)"], "de": ["Sperlingsv\u00f6gel"], "sv": ["t\u00e4ttingar"], "hu": ["ver\u00e9balak\u00faak"], "br": ["golvaneged"], "pl": ["wr\u00f3blowate"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "paser", "primary": false}, "altaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rita tablo, sur kiu estas farataj religiaj oferoj.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0435\u0440\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["autel"], "en": ["altar"], "nl": ["offeraltaar"], "pt": ["altar"], "be": ["\u0430\u043b\u0442\u0430\u0440", "\u0430\u0445\u0432\u044f\u0440\u043d\u0456\u043a"], "de": ["Altar"], "it": ["altare"], "hu": ["olt\u00e1r"], "sk": ["olt\u00e1r"], "br": ["aoter"], "es": ["altar"]}, "examples": [["kaj Salomono alportadis tri fojojn en jaro bruloferojn kaj pacoferojn sur la altaron, kiun li konstruis al la Eternulo", "La Malnova Testamento, I. Re\u011doj 9:25."], ["la pastroj starigis sur alta\u0135o la altaron de Amon kaj komencis pre\u011di", "La Faraono, volumo 2, \u0109ap. 20."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: En la ortodoksaj altarejoj estas du tabloj, sur unu el kiuj estas preparata \u00abla ofero\u00bb (oni povus nomi \u011din prepartablo), kaj la dua, sur kiu okazas la e\u016d\u0125aristio. \u011custe tiu dua respondas al la okcidenta interpreto de altaro."], "primary definition": "Rita tablo, sur kiu okazas e\u016d\u0125aristio.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0441\u0442\u043e\u043b (\u0432 \u0430\u043b\u0442\u0430\u0440\u0435)"], "nl": ["altaar"], "be": ["\u0430\u043b\u0442\u0430\u0440", "\u043f\u0440\u0430\u0441\u0442\u043e\u043b"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Kirko a\u016d eklezio.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u0442\u0430\u0440"], "nl": ["altaar"], "ru": ["\u0430\u043b\u0442\u0430\u0440\u044c"]}, "examples": [["alianco de la Trono kun la Altaro", null], ["li \u015dtelas de najbaro por doni al altaro", "Proverbaro esperanta"], ["bela paro por altaro", "Proverbaro esperanta"], ["ricevi grizan haron ne vidinte altaron", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "altar", "primary": true}, "rilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Popola muzika\u0135o kaj danco irlanddevena, en kiu dancantoj \u015dan\u011das siajn lokojn irante la\u016d sinua vojo.", "translations": {"fr": ["reel"], "de": ["Reel"], "nl": ["reel"], "it": ["reel"], "en": ["reel"]}, "examples": [["da\u016dre ni inter\u015dan\u011dis poziciojn kiel homoj kiuj dancas rilon", "R. L. Stevenson, trad. A. Goodheir, Forkaptita, Kardo, 1976"], ["Ba\u0125a suito havas tiun saman intensan anta\u016denpelan potencon, kiun ni tiom aprezas en la irlandaj kaj skotlandaj \u0135igoj kaj riloj", "K. Miner, taglibro, 2003-10-20"]], "subdefinitions": []}], "root": "ril", "primary": true}, "nevo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Filo de frato a\u016d fratino.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u044f\u043c\u0435\u043d\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["neveu"], "bg": ["\u043f\u043b\u0435\u043c\u0435\u043d\u043d\u0438\u043a"], "el": ["\u03b1\u03bd\u03b7\u03c8\u03b9\u03cc\u03c2"], "de": ["Neffe"], "hu": ["unoka\u00f6ccs"], "fa": ["\u062e\u0648\u0627\u0647\u0631\u0632\u0627\u062f\u0647", "\u0628\u0631\u0627\u062f\u0631\u0632\u0627\u062f\u0647"], "en": ["nephew"], "br": ["niz"], "cs": ["synovec"], "es": ["sobrino"], "he": ["\u05d0\u05d7\u05d9\u05d9\u05df"], "ru": ["\u043f\u043b\u0435\u043c\u044f\u043d\u043d\u0438\u043a"], "nl": ["neef (zoon v. broer of zus)"], "pt": ["sobrinho"], "tr": ["erkek ye\u011fen"], "sv": ["syskonbarn (pojke)", "brorson", "systerson"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nev", "primary": true}, "cedo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago de tiu, kiu cedas.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0441\u0442\u0443\u043f\u043a\u0430 (\u0434\u0437\u0435\u044f\u043d\u044c\u043d\u0435)"], "fr": ["concession (fait de c\u00e9der)"], "pt": ["concess\u00e3o", "cess\u00e3o"], "ru": ["\u0443\u0441\u0442\u0443\u043f\u043a\u0430"], "de": ["Abtretung", "\u00dcberlassung"], "it": ["concessione"], "hu": ["enged\u00e9s"], "pl": ["ust\u0119pstwo", "zrzeczenie si\u0119"]}, "examples": [["mi ne povas fari pliajn cedojn", null], ["disciplina cedo de la malplimulto al la plimulto", "Z"], ["oni povas ripro\u0109i al tiu traduko tro da cedo al la apartaj kutimoj de la rusa lingvo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ced", "primary": false}, "cedi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Ne kontra\u016dstari.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0441\u0442\u0443\u043f\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0434\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["c\u00e9der", "conc\u00e9der"], "en": ["cede"], "pt": ["ceder", "conceder"], "ru": ["\u0443\u0441\u0442\u0443\u043f\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u0441\u0442\u0443\u043f\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0434\u0434\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u043e\u0434\u0434\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["nachgeben", "weichen"], "it": ["cedere"], "hu": ["enged"], "es": ["ceder"], "pl": ["ust\u0119powa\u0107"]}, "examples": [["fine la malamika armeo cedis", null], ["al tiu \u0109io cedas, kiu monon posedas", "Proverbaro esperanta"], ["hakilo estas tran\u0109a, sed ne cedas la bran\u0109o", "Proverbaro esperanta"], ["la rutino fine cedis al la sana prudento", null], ["cedi al nacia kutimo, al siaj pasioj, al la admonoj, al peto", "Z"], ["la faraono cedis al la deziro de sia fidela servisto", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 23a"], ["cedi al la kaprico de iu", "B"], ["cedi al via insistado", "Z"], ["la febro cedis", null], ["la nokto cedis al griza vintra tagi\u011do", "Z"], ["anta\u016d ol la tago cedos al la nokto", "La Malnova Testamento, Jesaja 38:13"], ["la sento de persona indeco ne cedis en \u015di anta\u016d la timo de mizero", "Z"], ["mi cedas, ke vi estas prava", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Lasi al iu ion, kion oni okupis, posedis a\u016d pretendis.", "translations": {"de": ["abtreten", "abgeben", "\u00fcberlassen"], "pl": ["cedowa\u0107", "oddawa\u0107", "ust\u0119powa\u0107", "zrzeka\u0107 si\u0119"], "hu": ["\u00e1tenged"]}, "examples": [["cedi sian lokon, se\u011don, la tronon, siajn rajtojn", "B"], ["la espero cedis lokon al plena disrevi\u011do", null], ["\u015dia anta\u016da paleco cedis la lokon al flama ru\u011do", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ced", "primary": true}, "pafarko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arkoforma armilo por pafi sagojn.", "translations": {"be": ["\u043b\u0443\u043a"], "fr": ["arc (arme)"], "en": ["bow"], "nl": ["boog (wapen)"], "ru": ["\u043b\u0443\u043a (\u043e\u0440\u0443\u0436\u0438\u0435)"], "de": ["Schie\u00dfbogen", "Flitzebogen"], "sv": ["pilb\u00e5ge"], "hu": ["\u00edj"]}, "examples": [["prenu do nun viajn armilojn, vian sagujon kaj vian pafarkon, kaj iru sur la kampon kaj \u0109asu por mi \u0109asa\u0135on", "La Malnova Testamento, Genezo 27:3"], ["trostre\u0109i la pafarkon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ark", "primary": false}, "kalvinano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Membro de kalvinisma konfesio.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u044c\u0432\u0456\u043d\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["calviniste"], "bg": ["\u043a\u0430\u043b\u0432\u0438\u043d\u0438\u0441\u0442"], "nl": ["calvinist"], "ru": ["\u043a\u0430\u043b\u044c\u0432\u0438\u043d\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Calvinist"], "it": ["calvinista"], "hu": ["k\u00e1lvinista"], "es": ["calvinista"]}, "examples": [["luteranoj kaj kalvinanoj estas kristanoj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a737."]], "subdefinitions": []}], "root": "Kalvin", "primary": false}, "seminario": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lernejo , kie oni instruas kandidatojn al pastreco a\u016d al instruisteco.", "translations": {"be": ["\u0441\u044d\u043c\u0456\u043d\u0430\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["s\u00e9minaire"], "en": ["seminary"], "nl": ["seminarie", "kweekschool"], "ru": ["\u0441\u0435\u043c\u0438\u043d\u0430\u0440\u0438\u044f"], "it": ["seminario"], "hu": ["szemin\u00e1rium"]}, "examples": [["la infano forlasis la hejmon kaj nur dek-tri-jara komencis lerni en la seminario de Stoutenburg", "Julian Modest: Sincere kaj honeste pri si mem (Gerrit Berveling: La unuaj 25 jaroj de mia memoro), Monatojaro 1995a, numero 7a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Praktika kurso pri iu scienco en universitato.", "translations": {"be": ["\u0441\u044d\u043c\u0456\u043d\u0430\u0440"], "de": ["Seminar"], "en": ["seminar"], "nl": ["seminar", "seminarie"], "ru": ["\u0441\u0435\u043c\u0438\u043d\u0430\u0440"]}, "examples": [["mia ministrejo igis min partopreni en dulingva, tutsemajna seminario por lerni kiel bone negoci \u00abbruselajn\u00bb aferojn", "Ami\u0109jo: E\u016dropaj negocoj en Mastri\u0125to, Monatojaro 2001a, numero 12a, p. 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "seminari", "primary": true}, "duonfilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Filo el anta\u016da edzi\u011do, rilate al la nova edzo a\u016d edzino.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u044b\u043d\u0430\u043a"], "fr": ["beau-fils (fils du conjoint)"], "en": ["stepson"], "nl": ["stiefzoon"], "pt": ["enteado"], "ru": ["\u043f\u0430\u0441\u044b\u043d\u043e\u043a"], "ca": ["fillastre"], "de": ["Stiefsohn"], "tr": ["damat"], "hu": ["mostohafi\u00fa"], "es": ["hijastro"], "pl": ["pasierb"], "he": ["\u05d1\u05df \u05d7\u05d5\u05e8\u05d2"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fil", "primary": false}, "larmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Guto de akveca flua\u0135o, kiu elfluas el la okuloj.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043b\u044f\u0437\u0430"], "fr": ["larme"], "en": ["tear"], "nl": ["traan"], "pt": ["l\u00e1grima"], "el": ["\u03b4\u03ac\u03ba\u03c1\u03c5"], "de": ["Tr\u00e4ne"], "tr": ["g\u00f6zya\u015f\u0131"], "sv": ["t\u00e5r"], "hu": ["k\u00f6nny"], "es": ["l\u00e1grima"], "br": ["daerenn"], "ru": ["\u0441\u043b\u0435\u0437\u0430"], "pl": ["\u0142za"]}, "examples": [["viza\u011do superver\u015dita de larmoj", null], ["larmoj de \u011dojo", null], ["vi man\u011digis al mi panon larman", "Z"], ["larme malsekaj okuloj", null], ["la larmoj de la roso", null], ["funebra nigra drapo kun ar\u011dentaj larmoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "larm", "primary": true}, "al anta\u016d": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pri la prepoziciaj kuna\u0135oj kun al, vidu rimarkon sub al \u0109e."], "primary definition": "Al loko situanta anta\u016d a\u016d.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0434 (\u043f\u0440\u0435\u0434\u043b\u043e\u0433)"], "fr": ["devant (avec mouvement vers)", "au devant de"], "nl": ["nar voor"], "pl": ["przed"], "hu": ["el\u00e9"]}, "examples": [["\u0109iuj militistoj venis anta\u016d la urbon", "La Malnova Testamento, Josuo 8:11"], ["li sin \u0135etis anta\u016d la piedojn de Jesuo", "La Nova Testamento, S. Luko 8:41"], ["\u0135eti perlojn anta\u016d la porkojn", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "anta\u016d", "primary": false}, "mizerulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu spertas mizeron.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0438\u0449\u0438\u0439 (\u0441\u0443\u0449.)", "\u043d\u0435\u0438\u043c\u0443\u0449\u0438\u0439 (\u0441\u0443\u0449.)"], "fr": ["mis\u00e9reux (subst.)", "n\u00e9cessiteux (subst.)"], "en": ["wretch"], "nl": ["ellendeling"], "br": ["ezhommeg", "reuzeudig", "tavanteg"], "pl": ["biedak", "n\u0119dzarz", "n\u0119dznik"], "he": ["\u05d0\u05d5\u05de\u05dc\u05dc", "\u05de\u05e1\u05db\u05df"]}, "examples": [["\u015di renkontis mizerulon, kiu diris: \u00abDonu al mi ion por man\u011di\u00bb", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, steloj talaroj"]], "subdefinitions": []}], "root": "mizer", "primary": false}, "kalkulilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rimedo por plenumi aritmetikajn operaciojn a\u016d kalkuli kelkajn simplajn funkciojn, nepriganta intervenon de manipulisto je \u0109iu pa\u015do de la kalkulado (ekz-e abako).", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u044c\u043a\u0443\u043b\u044f\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["calculateur"], "en": ["calculator"], "nl": ["rekenmachine"], "ru": ["\u043a\u0430\u043b\u044c\u043a\u0443\u043b\u044f\u0442\u043e\u0440"], "pl": ["liczyd\u0142o", "kalkulator", "maszyna licz\u0105ca"], "hu": ["sz\u00e1mol\u00f3g\u00e9p"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kalkul", "primary": false}, "plurgrafeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "n-Grafeo kun n > 1.", "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u043b\u044c\u0442\u044b\u0433\u0440\u0430\u0444"], "fr": ["multigraphe (orient\u00e9 ou non)"], "en": ["multigraph (oriented or non-oriented)"], "ru": ["\u043c\u0443\u043b\u044c\u0442\u0438\u0433\u0440\u0430\u0444 (\u043e\u0440\u0438\u0435\u043d\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0438\u043b\u0438 \u043d\u0435\u043e\u0440\u0438\u0435\u043d\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439)"], "de": ["Multigraph (gerichteter oder ungerichteter)"], "pl": ["multigraf (zorientowany lub niezorientowany)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grafe", "primary": false}, "balotado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago de balotanto (konsiderata kiel plenumo).", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u043b\u043e\u0441\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["vote (action)"], "en": ["vote", "election"], "de": ["W\u00e4hlen", "Abstimmen"], "hu": ["v\u00e1laszt\u00e1s"], "es": ["las elecciones"], "pl": ["g\u0142osowanie", "wyb\u00f3r"]}, "examples": [["gravas ne miksi la kandidatojn dum balotado", null], ["en kelkaj landoj balotado estas ne nur rajto, sed anka\u016d devigo", null], ["en la venontaj monatoj okazos tutlanda balotado en Britio", "W. H. SIMCOCK: \u0108u en Britio?, Monato, n-ro 04/1997"], ["la nova\u0135grupo soc.culture.esperanto, jam ekzistinte de anta\u016d 1990, balda\u016d estos oficiala nova\u0135grupo de Usenet pro balotado, kies rezulton oni anoncis la 18an de marto", "Edmund GRIMLEY EVANS: Esperanto en Usenet, Monato, n-ro 04/1997"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "baloto.", "translations": {"pl": ["g\u0142osowanie", "wybory"]}, "examples": [["la propono estis akceptita \u0109e la lasta balotado", "PV"]], "subdefinitions": []}], "root": "balot", "primary": false}, "pli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En grado a\u016d kvanto supera je iu alia.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u043b\u0435\u0435", "\u0431\u043e\u043b\u044c\u0448\u0435"], "fr": ["davantage", "plus"], "en": ["more"], "nl": ["meer"], "pt": ["mais (comparativo)"], "de": ["mehr"], "it": ["pi\u00f9"], "tp": ["mute"], "sv": ["mer"], "vo": ["-um"], "cs": ["v\u00edce"], "fi": ["enemm\u00e4n", "(komparatiivin merkki, suurempaa m\u00e4\u00e4r\u00e4\u00e4 ilmaiseva partikkeli )"], "hu": ["-bb (k\u00f6z\u00e9pfok)", "t\u00f6bb", "t\u00f6bbet"], "es": ["m\u00e1s"], "he": ["\u05d9\u05d5\u05ea\u05e8", "\u05e2\u05d5\u05d3"]}, "examples": [["\u0109u vi deziras pli da pano?", null], ["pli da okuloj, pli da certeco", "Proverbaro esperanta"], ["la papero estas tre blanka sed la ne\u011do estas pli blanka", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 10"], ["lakto estas pli nutra, ol vino", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 10"], ["li estas pli stulta ol malica", null], ["nu, iru pli rapide!", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 26"], ["du homoj povas pli multe fari ol unu", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 12"], ["li estas la pli a\u011da el amba\u016d", null], ["plibeligi, plimultigi, pligrandigi", null], ["li amas lin pli, ol sin mem", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 18"], ["ne estas permesite al mi pli diri", "Z"], ["li ne vivos pli, ol unu tagon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 31"], ["mi postulus nenion pli, krom ke oni montru al mi estimon", "Z"], ["diru nenion pli pri tio \u0109i", "Z"], ["lia mieno montris pli suferon, sed ne koleron", "Z"], ["mi pli volas iri al \u015di", "Z"], ["vi pli meritas ripro\u0109on ol li", "Z"], ["li pli drinkas ol laboras", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pli", "primary": true}, "enpaki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Meti en pakon.", "translations": {"be": ["\u0443\u043f\u0430\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["emballer"], "nl": ["inpakken"], "ru": ["\u0443\u043f\u0430\u043a\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["einpacken"], "hu": ["becsomagol"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pak", "primary": false}, "aerosolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Substanco el subtilaj eroj \u015dvebantaj en gaso.", "translations": {"fr": ["a\u00e9rosol"], "de": ["Aerosol"], "en": ["aerosol"], "pl": ["aerozol"]}, "examples": [["mi kun amiko ebrii\u011dis \u015dprucis \u0109irka\u016dsidantojn per kontra\u016dskabia aerosolo kaj kriis \"mi cin subpremos!\"", "junas, [blogo], 2007-08-05"], ["estis plenumataj mezuradoj de aerosolaj partikloj de la nuboj", "-, La Venusa Programo de Sovet-unio, [vidita en 2010]"]], "subdefinitions": []}], "root": "aerosol", "primary": true}, "ansero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genroj el la familio anasedoj (Anser, Branta k.a.).", "translations": {"be": ["\u0433\u0443\u0441\u044c"], "fr": ["oie"], "en": ["goose"], "nl": ["gans"], "no": ["g\u00e5s"], "de": ["Gans (dumme)"], "it": ["oca"], "hu": ["liba"], "sk": ["hus"], "es": ["ganso"], "br": ["gwaz (evn)"], "cs": ["husa"], "ru": ["\u0433\u0443\u0441\u044c"], "pl": ["g\u0119\u015b"], "he": ["\u05d0\u05d5\u05d5\u05d6"]}, "examples": [["celante anseron li trafis aeron", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Hejme bredata besto, deveninta de la specio Anser anser.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0443\u0441\u044c"], "en": ["goose"], "de": ["Gans"], "hu": ["liba"], "pl": ["g\u0119\u015b"], "he": ["\u05d0\u05d5\u05d5\u05d6 \u05d0\u05e4\u05d5\u05e8"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Malsa\u011da homo.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0443\u0441\u0430\u043a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anser", "primary": true}, "hejmpa\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108efpa\u011do de retejo, precipe de malgranda persona retejo.", "translations": {"fr": ["page perso (internet)"], "en": ["home page"], "nl": ["thuispagina", "homepage"], "pl": ["strona domowa (internetowa)"], "no": ["hjemmeside"]}, "examples": [["1512 adresoj de 1132 personoj el 63 landoj kun 256 hejmpa\u011doj", "D. Ederveen, Esperanto-Adresaro: nova versio kun pli ol 250 hejmpa\u011doj, soc.culture.esperanto, 1997-05-31"], ["la nombro da Esperantaj hejmpa\u011doj saltis de 330 en 1998 al 788 en 2003", "G. Brownell, trad. I. Fantom, Re: Newsweek: favora artikolo pri Esperanto, soc.culture.esperanto, 2003-08-10"]], "subdefinitions": []}], "root": "pa\u011d", "primary": false}, "linolea tolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Teksa\u0135o nepenetrebla de akvo, dense \u015dmirita per diversaj materioj kaj oleo, iam uzita por kovri plankon kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u043d\u043e\u043b\u0435\u0443\u043c"], "fr": ["linoleum"], "bg": ["\u043b\u0438\u043d\u043e\u043b\u0435\u0443\u043c"], "nl": ["linoleum"], "pt": ["lin\u00f3leo"], "ru": ["\u043b\u0438\u043d\u043e\u043b\u0435\u0443\u043c"], "de": ["Linoleum"], "hu": ["lin\u00f3leum"], "en": ["linoleum"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lin", "primary": false}, "manikuri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Manflegi.", "translations": {"fr": ["manucurer"], "nl": ["manicuren"]}, "examples": [["mi ne kredas, ke tia birdo manikurus siajn ungojn sola", "J. Rejt\u0151, trad. L. Bal\u00e1zs, La dekkvar karata a\u01d4tomobilo, 2002-03-11"], ["mia patrino \u015din vestas, kombas, nutras, manikuras kaj banas", "\u015cja\u016d\u015dja\u016d, E-budhana Retejo, 2005-09-27"]], "subdefinitions": []}], "root": "manikur", "primary": true}, "kuntara": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kalkulita kun la taro. Brutta [Z].", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u0443\u0442\u0430"], "nl": ["bruto"], "ru": ["\u0431\u0440\u0443\u0442\u0442\u043e"], "de": ["brutto"], "pl": ["brutto"], "hu": ["brutt\u00f3 (s\u00faly)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tar", "primary": false}, "manikuro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Manflego.", "translations": {"fr": ["manucure (activit\u00e9)"], "nl": ["manicure"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "manikur", "primary": false}, "ekzistokialo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Celo praviganta ekziston de iu afero, socia fenomeno kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0441\u0442\u0430\u0432\u0430 \u0434\u043b\u044f \u0456\u0441\u043d\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u044f"], "pl": ["pow\u00f3d istnienia", "przyczyna istnienia"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0443\u043c\u043d\u043e\u0435 \u043e\u0441\u043d\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [["aperis burokratia aparato, dominita jam de la komenco de subtenantoj de Jozefo Stalin, kies ekzistokialo estis la montrado de la neceso defendi la atingojn de la revolucio kontra\u016d atakoj de klasmalamikaj elementoj", "P. Zi\u0119ba, Enkonduko en la analizon de la bol\u015devisma formacio LEA/G-MAGAZINO, n-ro 28 (4:1999)"], ["servi la homaron estu la ekzistotialo tiom de la individua vivo kiom de la socia organizado", "Mesa\u011do de la Universala Domo de Justeco, Bahaa Monda Centro, La 23an de januaro 1995"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekzist", "primary": false}, "egalanima": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Trankvila, ne tu\u015data de emocioj.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0432\u043e\u0437\u043c\u0443\u0442\u0438\u043c\u044b\u0439", "\u0445\u043b\u0430\u0434\u043d\u043e\u043a\u0440\u043e\u0432\u043d\u044b\u0439", "\u0440\u0430\u0432\u043d\u043e\u0434\u0443\u0448\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["d'humeur \u00e9gale", "serein (sans \u00e9motions)"], "en": ["equanimous"], "it": ["equanime"], "he": ["\u05e9\u05dc\u05d5 \u05e0\u05e4\u05e9"]}, "examples": [["penante aspekti egalanima, \u015di aldiris: \u2013 Vere, vi igas min dezirema, renkonti tiun mirinda\u0135on", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 23a, paca Betra\u0125"]], "subdefinitions": []}], "root": "anim", "primary": false}, "merkatikisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["marketiste", "mercatiste"]}, "examples": [["bona merkatikisto kredas, ke la firmao devas servi la klientaron", "D. Keefe, merkatigo, libera folio, 2007-09-25"]], "subdefinitions": []}], "root": "merkatik", "primary": false}, "kantoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pre\u011deja kantisto.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["cantor", "chantre"], "en": ["cantor", "precentor", "choir member"], "nl": ["voorzanger", "cantor"], "ru": ["\u043f\u0435\u0432\u0447\u0438\u0439", "\u043a\u0430\u043d\u0442\u043e\u0440"], "de": ["Kantor"], "hu": ["k\u00e1ntor"], "es": ["cantor"]}, "examples": [["la solena\u0135on finis Jacob Malowany, vaste en la mondo konata kantoro el Usono", "Zofia Banet-Fornalowa: Kadi\u015d por Jedwabne, Monatojaro 2002a, numero 1a, p. 18-20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kantor", "primary": true}, "nociaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sistemo da nocioj de iu fako, teorio, verko kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u0441\u044b\u0441\u0442\u044d\u043c\u0430 \u043f\u0430\u043d\u044f\u0446\u044c\u0446\u044f\u045e"], "hu": ["fogalomrendszer"], "ru": ["\u0441\u0438\u0441\u0442\u0435\u043c\u0430 \u043f\u043e\u043d\u044f\u0442\u0438\u0439"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "noci", "primary": false}, "produktema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Multe produktanta.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0434\u0443\u043a\u0446\u044b\u0439\u043d\u044b", "\u043f\u0440\u0430\u0434\u0443\u043a\u0442\u044b\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["productif"], "en": ["productive"], "nl": ["productief"], "pt": ["produtivo"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u043e\u0434\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u043e\u0434\u0443\u043a\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439"], "de": ["produktiv"], "hu": ["termel\u00e9keny", "term\u00e9keny", "produkt\u00edv"], "es": ["productivo"], "pl": ["p\u0142odny", "\u017cyzny", "produktywny"]}, "examples": [["produktema tero", null], ["li al iliaj insuloj lokigis aliajn, konfideblajn, produktemajn gentojn, kiuj ne malpliigis, sed pliigis la jaran imposton", "Satiraj rakontoj, Pythagoras, 6"]], "subdefinitions": []}], "root": "produkt", "primary": false}, "dumpingo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vendo de komerca\u0135oj je prezo pli malalta ol la produkt- a\u016d akir-kosto por ruinigi konkurajn kompaniojn.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u043c\u043f\u0456\u043d\u0433"], "fr": ["dumping", "vente \u00e0 perte"], "en": ["dumping"], "nl": ["dumping"], "pt": ["dumping"], "ru": ["\u0434\u0435\u043c\u043f\u0438\u043d\u0433"], "de": ["Dumping"], "hu": ["d\u00f6mping"], "fa": ["\u0628\u0627\u0632\u0627\u0631\u0634\u06a9\u0646\u06cc", "\u062f\u0627\u0645\u067e\u06cc\u0646\u06af"], "pl": ["dumping"]}, "examples": [["en la nuna epoko, dumpingo estas tre disvastigita en multaj landoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dumping", "primary": true}, "postremilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Remilo, kiun oni uzas per tordaj movoj \u0109e la malanta\u016do de boato por \u011din anta\u016denigi kvaza\u016d per helico.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0440\u043c\u043e\u0432\u043e\u0435 \u0432\u0435\u0441\u043b\u043e"], "fr": ["godille (rame)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rem", "primary": false}, "eligilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato por eligi datumojn.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0441\u0442\u0440\u043e\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e \u0432\u044b\u0432\u043e\u0434\u0430"], "fr": ["p\u00e9riph\u00e9rique de sortie"], "en": ["output device"], "de": ["Ausgabeger\u00e4t", "Ausgabeeinheit"], "pl": ["urz\u0105dzenie wyj\u015bcia"], "he": ["\u05d4\u05ea\u05e7\u05df \u05e4\u05dc\u05d8", "\u05d9\u05d7\u05d9\u05d3\u05ea \u05e4\u05dc\u05d8"]}, "examples": [["ekrano kaj presilo estas eligiloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "el", "primary": false}, "familiara": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Intime senceremonia.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u043c\u0456\u043b\u044c\u044f\u0440\u043d\u044b"], "fr": ["familier (sans c\u00e9r\u00e9monie)"], "en": ["familiar", "friendly", "informal", "intimate"], "nl": ["familiair"], "pt": ["familiar", "\u00edntimo"], "ru": ["\u0444\u0430\u043c\u0438\u043b\u044c\u044f\u0440\u043d\u044b\u0439"], "de": ["famili\u00e4r"], "hu": ["csal\u00e1dias", "famili\u00e1ris"], "es": ["familiar"], "pl": ["famialiarny", "poufa\u0142y", "za\u017cy\u0142y"]}, "examples": [["familiara esprimo, stilo, gesto, tono", null], ["familiaraj manieroj", "B"], ["li estas tro familiara kun siaj superuloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "familiar", "primary": true}, "sendolorigilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rimedo, medikamento kiu mildigas a\u016d forigas doloron.", "translations": {"fr": ["analg\u00e9sique (subst.)", "antalgique (subst.)"], "en": ["analgesic", "pain remedy", "painkiller"], "nl": ["pijnstiller"], "it": ["analgesico (sost.)"], "pl": ["\u015brodek przeciwb\u00f3lowy", "\u015brodek u\u015bmierzaj\u0105cy b\u00f3l", "\u015brodek znieczulaj\u0105cy"]}, "examples": [["iu suferanto de frunta doloro prenis sendolorigilon dum unu semajno, sed la malsano pligravi\u011dis", "Zhang Zhaojun, Doktrino pri \u011cingluo-oj, 2004"], ["patrina lakto efikas al novnaskito kiel kontra\u016ddolorilo", "Vikipedio, artikolo \u00abpatrina lakto\u00bb, 2009-04-30"]], "subdefinitions": []}], "root": "dolor", "primary": false}, "makrocefaledoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo cetacoj (Physeteridae).", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0448\u0430\u043b\u0451\u0442\u0430\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["cachalot"], "en": ["sperm whale"], "nl": ["potvissen"], "pt": ["fiseter\u00eddeos"], "ru": ["\u043a\u0430\u0448\u0430\u043b\u043e\u0442\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Pottwale(Familie)"], "it": ["capodoglio"], "hu": ["fiz\u00e9ter-f\u00e9l\u00e9k"], "es": ["cachalote"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "makrocefaled", "primary": true}, "Lelistado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Urbo en la nederlanda provinco Flevolando.", "translations": {"de": ["Lelystad"], "nl": ["Lelystad"], "pt": ["Lelystad"], "hu": ["Lelystad"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Lelistad", "primary": true}, "radradio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Radio de rado.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043f\u0456\u0446\u0430"], "fr": ["rayon (de roue)"], "nl": ["spaak"], "ru": ["\u0441\u043f\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Speiche"], "hu": ["k\u00fcll\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rad", "primary": false}, "stako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Amaso da grenpajlo a\u016d da kunrastita fojno a\u016d da grengarboj kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u043e\u0433", "\u0441\u043a\u0456\u0440\u0434\u0430"], "fr": ["meule (foin, etc.)"], "en": ["stack"], "nl": ["hooiopper"], "ru": ["\u0441\u0442\u043e\u0433", "\u0441\u043a\u0438\u0440\u0434\u0430"], "de": ["Haufen"], "hu": ["kazal"], "pl": ["st\u00f3g", "sterta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aro da samformaj objektoj, metitaj unuj sur la aliajn.", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u043f\u0430", "\u0441\u0442\u043e\u043f\u043a\u0430"], "fr": ["pile (assiettes, livres, etc.)"], "nl": ["stapel"], "ru": ["\u043a\u0438\u043f\u0430", "\u0441\u0442\u043e\u043f\u043a\u0430"], "de": ["Stapel"], "hu": ["halom"], "pl": ["stos", "sterta"]}, "examples": [["stako da libroj, stako da teleroj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Inversvica memoro, datumstrukturo ebliganta aldoni a\u016d depreni anojn, kondi\u0109e ke la ordo de deprenoj estas inversa al tiu de la aldonoj (t.e. el \u0109iuj elementoj \u0109iam atingeblas nur la plej \u0135use aldonita el la ankora\u016d ne deprenitaj).", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0435\u043a", "\u043c\u0430\u0433\u0430\u0437\u0438\u043d"], "fr": ["pile (structure de donn\u00e9es)"], "nl": ["stapelgeheugen"], "pl": ["stos"], "hu": ["verem (adat\u00e9)"]}, "examples": [["surstakigi datumon", null], ["elstakigi datumon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "stak", "primary": true}, "hotelmastro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Posedanto a\u016d administranto de hotelo.", "translations": {"fr": ["h\u00f4telier (subst.)"], "nl": ["hotelhouder", "h\u00f4telier"], "pt": ["hoteleiro (dono ou administrador)"], "de": ["Hotelier", "Hotelbesitzer", "Gastwirt", "Herbergsvater"], "it": ["albergatore"], "sk": ["hoteli\u00e9r"], "br": ["letiour"], "es": ["hotelero"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hotel", "primary": false}, "kermeso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda publika jara festo, origine el Flandrujo kaj okazanta je la tago de iu loke grava sanktulo.", "translations": {"fr": ["kermesse"], "en": ["kermis", "country fair", "village fair"], "nl": ["kermis"], "pt": ["quermesse"], "de": ["Kirmes", "Kirchweih", "Kirtag"], "hu": ["b\u00facs\u00fa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kermes", "primary": true}, "Ruslando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plurnacia \u015dtato, situanta en orienta E\u016dropo kaj norda Azio, kies historia kerno estas la rusa nacio.", "translations": {"be": ["\u0420\u0430\u0441\u0435\u044f"], "fr": ["Russie"], "bg": ["\u0420\u0443\u0441\u0438\u044f"], "nl": ["Rusland"], "ru": ["\u0420\u043e\u0441\u0441\u0438\u044f"], "de": ["Russland"], "hu": ["Oroszorsz\u00e1g"], "en": ["Russia"], "zh": ["\u4fc4\u56fd", "tr. \u4fc4\u570b [\u00c9gu\u00f3]", "\u4fc4\u7f57\u65af [\u00c9lu\u00f3s\u012b]"], "vo": ["Lus\u00e4n"], "pl": ["Rosja"]}, "examples": [["La \u0109efurbo de Rusujo \u011dis 1712 kaj ekde 1918 estas Moskvo; de 1712 \u011dis 1918 la \u0109efurbo de Rusujo estis Peterburgo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rusio, Ruslanda Federacio", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rus", "primary": false}, "adiciato": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pro la komuteco de adicio nenio malhelpas nomi \u00abadiciato\u00bb anka\u016d la unuan termon. Se oni bazus la terminologion sur la metaforo \u00abpliigi\u00bb, kaj ne \u00abaldoni\u00bb, estus facile paroli pri \u00abpliigato\u00bb (unua termo) kaj \u00abpliiganto\u00bb (dua termo). Aspektas stranga anka\u016d la manko de la formo \u00abadicianto\u00bb, dum ekzistas \u00abmultiplikanto\u00bb. La kialo ku\u015das en tio, ke \u0109e \u00abmultipliki\u00bb, \u00abdividi\u00bb, \u00abpliigi\u00bb, \u00abmalpliigi\u00bb la dua argumento aperas kiel instrumento, kiu per facila semantika \u015dovo povas alpreni funkcion de subjekto. Male, \u0109e \u00abadicii\u00bb kaj \u00absubtrahi\u00bb, la dua argumento rolas kiel objekto kaj ne povas alpreni la funkcion de subjekto."], "primary definition": "Nombro, kiun oni adicias al alia nombro; alidire: dua termo en adicio.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0442\u043e\u0440\u043e\u0435 \u0441\u043b\u0430\u0433\u0430\u0435\u043c\u043e\u0435"], "fr": ["nombre \u00e0 ajouter", "second terme"], "en": ["addend"], "be": ["\u0441\u043a\u043b\u0430\u0434\u043d\u0456\u043a"], "de": ["Addend", "Auktor"], "hu": ["\u00f6sszeadand\u00f3"], "sk": ["s\u010d\u00edtanec"], "pl": ["drugi sk\u0142adnik dodawania"], "es": ["sumando"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "adici", "primary": false}, "skolto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de armea ta\u0109mento (soldato), \u015dipo, aviadilo k.s. okupi\u011danta pri kolekto de informoj pri kontra\u016dulo (ekz. \u011dia pozicio, forto a\u016d irota vojo) kaj ties teritorio.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0432\u0435\u0434\u0447\u0438\u043a"], "fr": ["\u00e9claireur"], "en": ["scout"], "nl": ["verkenner"], "be": ["\u0432\u044b\u0432\u0435\u0434\u043d\u0456\u043a", "\u0440\u0430\u0437\u044c\u0432\u0435\u0434\u0447\u044b\u043a", "\u0432\u0456\u0436"], "de": ["Aufkl\u00e4rer"], "hu": ["felder\u00edt\u0151"], "pl": ["skaut", "zwiadowca"], "es": ["explorador"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ano de la movado, kiun regas la principoj de skoltismo.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0430\u045e\u0442"], "fr": ["scout", "\u00e9claireur [m.]", "guide [f.]", "\u00e9claireuse [f.]"], "en": ["scout", "boy scout", "guide (girl scout)"], "nl": ["padvinder", "gids (padvinder) [f.]", "padvindster [f.]", "verkenner (padvinder) [m.]", "scout [m.]"], "pt": ["escoteiro [m.]", "escoteira [f.]", "guia [f.]"], "ru": ["\u0441\u043a\u0430\u0443\u0442"], "ca": ["boy scout"], "de": ["Pfadfinder"], "it": ["scout", "esploratore [m.]", "guida [f.]"], "hu": ["cserk\u00e9sz"], "pl": ["skaut (g\u0142\u00f3wnie w dawnych krajach kapitalistycznych)", "harcerz (w Polsce) [m.]", "harcerka (w Polsce) [f.]", "pionier (g\u0142\u00f3wnie w dawnych krajach socjalistycznych)"], "cs": ["skaut"], "es": ["boy scout", "explorador [m.]", "exploradora [f.]"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skolt", "primary": true}, "vapori\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Fari\u011di vaporo.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043f\u0430\u0440\u044b\u0446\u0446\u0430", "\u0432\u044b\u043f\u0430\u0440\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["s'\u00e9vaporer"], "nl": ["verdampen"], "pt": ["evaporar"], "ru": ["\u0438\u0441\u043f\u0430\u0440\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0438\u0441\u043f\u0430\u0440\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["verdampfen"], "it": ["evaporare", "bollire (per est.)"], "hu": ["p\u00e1rolog"], "sk": ["vyparova\u0165 sa"], "fa": ["\u062a\u0628\u062e\u06cc\u0631 \u0634\u062f\u0646", "\u0628\u062e\u0627\u0631 \u0634\u062f\u0646"], "pl": ["parowa\u0107"], "br": ["aezhenna\u00f1 (v.k.)", "diaezhenna\u00f1"], "es": ["evaporarse"]}, "examples": [["la akvo vapori\u011das je la ordinara temperaturo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vapor", "primary": false}, "Orienta Kongo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la centra Afriko kun \u0109efurbo Kin\u015daso. Teritorio de Demokratia Respubliko Kongo. \u011cis 1908 nomata Libera Kongo, poste - Belga Kongo. Inter 1971 kaj 1997 nomata Zairo, dum mallonga tempo anka\u016d Kongo-L\u00e9opoldville. ISO-3166 kodo: CD. \u011ci limas kun Angolo, Burundo, Centr-Afriko, Kongo Brazavila, Ruando, Sudano, Tanzanio, Ugando, Zambio kaj Atlantiko.", "translations": {"de": ["Demokratische Republik Kongo"], "bg": ["\u0414\u0435\u043c\u043e\u043a\u0440\u0430\u0442\u0438\u0447\u043d\u0430 \u0440\u0435\u043f\u0443\u0431\u043b\u0438\u043a\u0430 \u041a\u043e\u043d\u0433\u043e"], "en": ["Democratic Republic of the Congo"], "pl": ["Demokratyczna Republika Kongo"], "hu": ["Kong\u00f3i Demokratikus K\u00f6zt\u00e1rsas\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Kong", "primary": false}, "parkumejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, kie oni parkumas.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u0440\u043a\u043e\u0432\u043a\u0430", "\u043f\u0430\u0440\u043a\u0438\u043d\u0433"], "fr": ["parc de stationnement", "parking"], "nl": ["parkeerplaats"], "pl": ["parking"], "pt": ["estacionamento"]}, "examples": [["anka\u016d ekzistas parkumejo interne de la hotelo", "17a Internacia Esperanto-semajno de la kulturo kaj turismo 2009"], ["oni \u015derce diras, ke la \u0109efaj avanta\u011doj \u011duataj de la lordoj estas senpaga parkumejo en centra Londono kaj, due, la plej bona klubo", "W. H. Simcock, \u0108u en Britio?, Monato"]], "subdefinitions": []}], "root": "park", "primary": false}, "logaritma dekremento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Logaritmo de la rilato de la amplitudo de unu oscilo al la sekvanta oscilo.", "translations": {"ru": ["\u043b\u043e\u0433\u0430\u0440\u0438\u0444\u043c\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0434\u0435\u043a\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u0442 \u0437\u0430\u0442\u0443\u0445\u0430\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["d\u00e9cr\u00e9ment logarithmique"], "de": ["logarithmisches Dekrement"], "es": ["decremento logar\u00edtmico"], "hu": ["logaritmikus dekrementum"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dekrement", "primary": false}, "Demokrito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antikva greka filozofo, imaginto de atoma konsisto de materio (prokismume 460 a.K. \u2013 proksimume 370 a.K.).", "translations": {"fr": ["D\u00e9mocrite"], "bg": ["\u0414\u0435\u043c\u043e\u043a\u0440\u0438\u0442"], "pt": ["Dem\u00f3crito"], "de": ["Demokrit", "Demokritos"], "it": ["Democrito"], "pl": ["Demokryt"]}, "examples": [["mi ridos kiel Demokrito", "H. Sienkiewicz, trad. Lydia Zamenhof, Quo vadis?, 1933"], ["li komentis la tekstojn de Platono, Aristotelo kaj Demokrito", "E. Kusters, Alfred Nobel..., Monato, jaro 2006a, numero 12a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Demokrit", "primary": true}, "Frankfurto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nomo de du urboj en Germanujo kaj diversaj malgrandaj en Ameriko nomitaj la\u016d unu el tiuj.", "translations": {"be": ["\u0424\u0440\u0430\u043d\u043a\u0444\u0443\u0440\u0442"], "fr": ["Francfort"], "nl": ["Frankfurt"], "pt": ["Frankfurt", "Francoforte"], "ru": ["\u0424\u0440\u0430\u043d\u043a\u0444\u0443\u0440\u0442"], "de": ["Frankfurt"], "hu": ["Frankfurt"], "cs": ["Frankfurt"], "lat": ["Francofurtum"], "pl": ["Frankfurt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Frankfurt", "primary": true}, "emirlando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Emirujo.", "translations": {"be": ["\u044d\u043c\u0456\u0440\u0430\u0442"], "fa": ["\u0627\u0645\u06cc\u0631\u0646\u0634\u06cc\u0646"], "nl": ["emiraat"], "ru": ["\u044d\u043c\u0438\u0440\u0430\u0442"], "de": ["Emirat"], "pl": ["emirat"]}, "examples": [["Plej popularaj pavilonoj el inter la 40 sur la ekspozicia tereno estis tiuj de Germanio, Islando, Unui\u011dintaj Arabaj Emirlandoj, Francio kaj \u0108inio, kiujn vizitis po pli ol 1,5 milionoj da personoj.", "Gerhard WEBER/pg: Mankas milionoj , Monato, n-ro 12/2000"]], "subdefinitions": []}], "root": "emir", "primary": false}, "pse\u016ddoscienca\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aserto, demonstro, faro, kiu nur \u015dajne konformas al sciencaj reguloj.", "translations": {}, "examples": [["iuj sciencistoj proponis pse\u016ddoscienca\u0135ojn kiel kraniografio por rekonado de krimuloj", "Be\u0109jo, La mondo el mia vidpunkto, 2005-11-28"]], "subdefinitions": []}], "root": "pse\u016ddoscienc", "primary": false}, "gala veziko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la hepato, en kiu kolekti\u011das la galo.", "translations": {"be": ["\u0436\u0430\u045e\u0446\u044f\u043a"], "fr": ["v\u00e9sicule biliaire"], "bg": ["\u0436\u043b\u044a\u0447\u0435\u043d \u043c\u0435\u0445\u0443\u0440"], "nl": ["galblaas"], "pt": ["ves\u00edcula biliar"], "ru": ["\u0436\u0451\u043b\u0447\u043d\u044b\u0439 \u043f\u0443\u0437\u044b\u0440\u044c"], "de": ["Gallenblase"], "sv": ["gallbl\u00e5sa"], "hu": ["epeh\u00f3lyag"], "fa": ["\u06a9\u06cc\u0633\u0647\u0654 \u0635\u0641\u0631\u0627"], "es": ["ves\u00edcula biliar"], "it": ["cistifellea", "colecisti"], "pl": ["woreczek \u017c\u00f3\u0142ciowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gal", "primary": false}, "danco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ritma movado de la membroj; aparta speco de tia okupo.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043d\u0435\u0446", "\u0441\u043a\u043e\u043a\u0456"], "fr": ["danse (action, mani\u00e8re de danser)"], "bg": ["\u0442\u0430\u043d\u0446"], "nl": ["dans"], "ru": ["\u0442\u0430\u043d\u0435\u0446", "\u043f\u043b\u044f\u0441\u043a\u0430"], "de": ["Tanz"], "tr": ["dans"], "sv": ["dans"], "hu": ["t\u00e1nc"], "sk": ["tanec"], "en": ["dance"], "es": ["baile"], "br": ["da\u00f1s", "koroll"], "cs": ["tanec"], "pl": ["taniec", "pl\u0105s"]}, "examples": [["ili gloru Lian nomon en danco, per tamburino kaj harpo ili muziku al Li", "La Malnova Testamento, Psalmaro 149:3"]], "subdefinitions": []}], "root": "danc", "primary": false}, "danci": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La verbo estas netransitiva, sed akceptas nomon de danco kiel rektan objekton: danci valson."], "primary definition": "(netransitiva) Ritme movi la membrojn, ordinare kun akompano de muziko.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043d\u0446\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0442\u0430\u043d\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u0441\u043a\u0430\u043a\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["danser"], "bg": ["\u0442\u0430\u043d\u0446\u0443\u0432\u0430\u043c"], "ca": ["ballar", "dan\u00e7ar"], "de": ["tanzen"], "hu": ["t\u00e1ncol"], "en": ["dance"], "br": ["da\u00f1sal", "korolli\u00f1"], "cs": ["tan\u010dit"], "es": ["bailar"], "ru": ["\u0442\u0430\u043d\u0446\u0435\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043b\u044f\u0441\u0430\u0442\u044c"], "nl": ["dansen"], "pt": ["dan\u00e7ar", "bailar"], "tr": ["dansetmek"], "sv": ["dansa"], "sk": ["tancova\u0165"], "pl": ["ta\u0144czy\u0107", "pl\u0105sa\u0107"]}, "examples": [["\u015di volas danci", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 20"], ["kiam vi vidos, ke la knabinoj de \u015cilo eliras, por danci en rondoj, tiam kaptu al vi \u0109iu edzinon el la knabinoj", "La Malnova Testamento, Ju\u011distoj 21:21"], ["\u0109iuj virinoj eliris post \u015di kun tamburinoj kaj dancante", "La Malnova Testamento, Eliro 15:20"], ["kiam li alproksimi\u011dis al la tendaro kaj ekvidis la bovidon kaj la dancadon, tiam ekflamis la kolero de Moseo", "La Malnova Testamento, Eliro 32:19"], ["danci anta\u016d iu sur piedoj kaj manoj", "Proverbaro esperanta"], ["la \u015dipeto dancas sur la ondoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "danc", "primary": true}, "princujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando a\u016d sub\u015dtato regata de princo.", "translations": {"be": ["\u043a\u043d\u044f\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["principaut\u00e9"], "en": ["principality"], "nl": ["prinsdom"], "ru": ["\u043a\u043d\u044f\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["F\u00fcrstentum"], "hu": ["hercegs\u00e9g", "fejedelems\u00e9g"]}, "examples": [["Songo (\u0109ine Song) estis princujo en la 11a jarcento anta\u016d nia erao", "Bril.Jadov: Babilado en poezia \u011dardeno. Penseo, n-ro 63"], ["regneto kiel la princujo Sealand (Marlando), 550-kvadratmetra platformo staranta sur du pilieroj je sep maraj mejloj de la marbordo de Anglujo, kun propraj princo, pasportoj, moneroj", "Lingvaj manipulistoj. Libera folio, 2007"]], "subdefinitions": []}], "root": "princ", "primary": false}, "patino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Natura verdgriza tavolo krei\u011danta sur \u015dtono, vitro kaj plej ofte sur metaloj, pro malkompona efiko de aero, akvo a\u016d tero.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0446\u0456\u043d\u0430"], "nl": ["patina"], "pt": ["p\u00e1tina"], "ru": ["\u043f\u0430\u0442\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Patina"], "hu": ["patina", "r\u00e9zrozsda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "patin", "primary": true}, "dentingo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kava\u0135eto en la makzela osto, entenanta la radikon de dento.", "translations": {"fr": ["alv\u00e9ole dentaire"], "en": ["tooth socket"], "nl": ["tandholte"], "he": ["\u05de\u05db\u05ea\u05e9 \u05d4\u05e9\u05df"], "de": ["Kieferh\u00f6hle"], "pl": ["dzi\u0105s\u0142o"], "hu": ["fog\u00fcreg"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dent", "primary": false}, "spezo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Enkasigo a\u016d elkasigo de mono.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0430\u0440\u043e\u0442 (\u0433\u0440\u0430\u0448\u043e\u0432\u044b)"], "fr": ["transaction"], "en": ["turnover"], "nl": ["omzet"], "ru": ["\u0434\u0435\u043d\u0435\u0436\u043d\u044b\u0439 \u043e\u0431\u043e\u0440\u043e\u0442"], "de": ["Umsatz"], "hu": ["p\u00e9nzforgalom"], "es": ["transacci\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spez", "primary": true}, "insekto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda besto apartenanta al la klaso insektoj.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0441\u044f\u043a\u043e\u043c\u0430\u0435"], "fr": ["insecte"], "en": ["insect"], "nl": ["insect"], "pt": ["inseto"], "ru": ["\u043d\u0430\u0441\u0435\u043a\u043e\u043c\u043e\u0435"], "de": ["Insekt"], "tr": ["b\u00f6cek"], "sv": ["insekt"], "tp": ["pipi"], "hu": ["rovar"], "es": ["insecto"], "pl": ["owad"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "insekt", "primary": true}, "skolastikulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de la skolastika filozofia movado.", "translations": {"be": ["\u0441\u0445\u0430\u043b\u044f\u0441\u0442"], "fr": ["scolastique (individu)"], "en": ["scholastic"], "nl": ["scholasticus"]}, "examples": [["la skolastikuloj estis teologoj kaj filozofoj, kaj de tiu pozicio ili faris ekonomiajn eldirojn", "Bo Sandelin: Anta\u016dmerkantilisma ekonomia pensado, Monatojaro 2001a, numero 2a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "skolastik", "primary": false}, "singardeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "singardo", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u0442\u043e\u0440\u043e\u0436\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["prudence"], "de": ["Vorsicht", "Wachsamkeit"], "nl": ["voorzichtigheid", "waakzaamheid"], "hu": ["\u00f3vatoss\u00e1g", "\u00e9bers\u00e9g"]}, "examples": [["mi konsilas al vi aran\u011di singardecon: \u0109ar li povas alveturi en \u0109iu horo", "La Revizo, akto 1a, sceno 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "gard", "primary": false}, "transkapi\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kapriolo en kiu oni transpu\u015das la korpon super la mallevita kapo.", "translations": {"fr": ["coquillon", "roulade (gym.)"], "nl": ["kopstand"], "pt": ["cambalhota"], "pl": ["przewr\u00f3t", "fiko\u0142ek", "salto"], "hu": ["bukfencezik"]}, "examples": [["afi\u015doj kun transkapi\u011dantaj kla\u016dnoj, dancistinoj", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "kap", "primary": false}, "\u015cekspiro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Anglalingve William Shakespeare (1564 \u2013 1616), mondfama angla dramverkisto kaj poeto.", "translations": {"be": ["\u0428\u044d\u043a\u0441\u043f\u0456\u0440"], "fr": ["Shakespeare"], "bg": ["\u0423\u0438\u043b\u044f\u043c \u0428\u0435\u043a\u0441\u043f\u0438\u0440"], "nl": ["William Shakespeare"], "pt": ["Shakespeare"], "ru": ["\u0428\u0435\u043a\u0441\u043f\u0438\u0440"], "de": ["Shakespeare"], "it": ["Shakespeare"], "hu": ["Shakespeare"], "pl": ["Szekspir"]}, "examples": [["\u00abHamleto\u00bb estas fama tragedio de \u015cekspiro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015cekspir", "primary": true}, "sarongo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longa jupo vira a\u016d ina el unu \u015dtofpeco, diversmaniere volvebla \u0109irka\u016d la talio, tradicie portata en landoj de Sudorientazio.", "translations": {"fa": ["\u0633\u0627\u0631\u0648\u0646\u06af"], "fr": ["sarong"], "pt": ["sarongue"], "de": ["Sarong"], "it": ["sarong", "sarung"], "hu": ["szarong"]}, "examples": [["Adinda teksis sarongojn", "Multatuli, trad. M. Meeuwissen, Max Havelaar, 17, Saidjah kaj Adinda, [vidita je 2006-03-01]"], ["tri knabinetoj en la malhelbluaj sarongoj banas sin en la rivero", "Marzena, Wojtek, Voja\u011draporto, Laoso parto 2, 2005-05-21"]], "subdefinitions": []}], "root": "sarong", "primary": true}, "lebega integralo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Parolante pri la lebega integralo la\u016d mezuro \u03bc, oni ofte ellasas la adjektivon \u00ablebega\u00bb. Inverse, se oni parolas pri la lebega integralo sen precizigi la mezuron, tiam temas pri integralo la\u016d la lebega mezuro super la borela \u03c3-algebro."], "primary definition": "(de simpla funkcio f = \u2211ai.\u03c7Ai la\u016d mezuro \u03bc super \u03c3-algebro A) La sumo \u2211ai.\u03bc(Ai); simb. \u222bfd\u03bc (legu: integralo de fo do mu) a\u016d \u222bf(x)d\u03bc(x).", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0442\u044d\u0433\u0440\u0430\u043b \u041b\u0435\u0431\u044d\u0433\u0430"], "fr": ["int\u00e9grale de Lebesgue"], "en": ["Lebesgue['s] integral"], "nl": ["Lebesgue-integraal"], "ru": ["\u0438\u043d\u0442\u0435\u0433\u0440\u0430\u043b \u041b\u0435\u0431\u0435\u0433\u0430"], "de": ["Lebesguesches Integral"], "hu": ["Lebesgue-integr\u00e1l"], "pl": ["ca\u0142ka Lebesgue'a"]}, "examples": [["la lebega integralo de karakteriza funkcio de ajna elemento de A egalas al \u011dia mezuro", null], ["kvankam simpla funkcio povas prezenti\u011di diversmaniere kiel lineara kombina\u0135o de karakterizaj funkcioj, \u011dia lebega integralo estas unika", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de funkcio f) La komuna valoro, se \u011di ekzistas, de la supremo de la integraloj de simplaj funkcioj malpli grandaj ol f kaj de la infimo de la integraloj de simplaj funkcioj pli grandaj ol f; simb. \u222bfd\u03bc a\u016d \u222bf(x)d\u03bc(x).", "translations": {}, "examples": [["la lebega integralo de ajna funkcio f la\u016d la diraka mezuro \u0109e punkto a egalas al f(a)", null], ["la lebega integralo de funkcio f en subaro V", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Lebego.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "integral", "primary": false}, "versa\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Peco verkita en versoj, (nelonga) poezia\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0432\u0435\u0440\u0448"], "fr": ["po\u00e9sie (\u0153uvre en vers)"], "en": ["verse", "piece of verse"], "nl": ["gedicht"], "pt": ["poema"], "ru": ["\u0441\u0442\u0438\u0445\u043e\u0442\u0432\u043e\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Gedicht"], "tr": ["\u015fiir"], "hu": ["vers"], "pl": ["wiersz"]}, "examples": [["tiel ekzemple en la versa\u0135o \u00abAl la Esperantisto\u00bb estas ne malregule uzita la esprimo \u00abla celo estos alvenita\u00bb", "Lingvaj Respond, La Esperantisto, 1890"], ["kiam \u015di volis porti la kuleron al sia bu\u015do, \u015di rimarkis la papereton kun la ringo, elprenis \u011din el la glacia\u0135o kaj legis la versa\u0135on", "L. Dilling, trad. E. Hall, La porcio da glacia\u0135o. FK."], ["plena\u011duloj \u011duas liajn lirikajn versa\u0135ojn, grandajn poemojn kaj proza\u0135ojn", "B. Kolker, Senmorta Pu\u015dkin. Monato"]], "subdefinitions": []}], "root": "vers", "primary": false}, "strategiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri strategio.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u0442\u044d\u0433"], "fr": ["strat\u00e8ge"], "hu": ["strat\u00e9ga"], "ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u0442\u0435\u0433"]}, "examples": [["la strategiistoj de NATO mal\u011duste anta\u016dvidis la trapason de la operacoj", "Ji\u0159i Patera: Fatala fiasko, Monatojaro 1999a, numero 7a, p. 4a"]], "subdefinitions": []}], "root": "strategi", "primary": false}, "fandi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Likvigi per varmo solidajn korpojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u0430\u0432\u0456\u0446\u044c", "\u0442\u0430\u043f\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["fondre (du m\u00e9tal, un objet, etc.)", "liqu\u00e9fier", "couler (du m\u00e9tal, un objet, etc.)", "mouler (couler)"], "en": ["melt"], "nl": ["doen smelten"], "pt": ["derreter", "fundir"], "no": ["smelte (gj\u00f8re til en v\u00e6ske)"], "de": ["schmelzen (fl\u00fcssig machen)"], "hu": ["olvaszt"], "es": ["fundir"], "ru": ["\u043f\u043b\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c", "\u0442\u043e\u043f\u0438\u0442\u044c (\u0432\u043e\u0441\u043a, \u0436\u0438\u0440)"], "pl": ["topi\u0107", "roztapia\u0107"]}, "examples": [["fandi metalon, vakson, buteron, ne\u011don", "B"], ["unu posttagmezon fandis sur Kapitolo bronzan statuon de Cereso", "H. Sienkewicz, tr. Lidia Zamenhof: Quo vadis, \u0108ap. 58a"], ["fandas la asfalton", "Metropoliteno"], ["Mi ne scias, mi nur sentas, kaj turmento fandas min", "Catullus, tr. K. Kalocsay: Elegioj. Nica Literatura Revuo, 3:6, p. 221"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u043f\u043b\u0430\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c"], "pl": ["wytapia\u0107"]}, "examples": [["el \u015dtono oni fandas la kupron", "La Malnova Testamento, Ijob 28:2"], ["ar\u011dento, purigita en tera fandujo kaj sepfoje refandita", "La Malnova Testamento, Psalmaro 12:6"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: La\u016d UV kaj uzo Zamenhofa, fandi statuon povas havi tute kontra\u016dajn signifojn: krei (gisi) statuon; a\u016d malkrei (likvigi, disfandi) statuon. Tia konfuzo estas malakceptebla en racia lingvo kaj \u015doka por esperantistoj kies hejma lingvo neniam konfuzas tiujn kontra\u016dojn. Tial jam en PV aperis pli preciza verbo gisi (prunto el la germana) \u2015 cetere, mise difinita. Fojfoje Zamenhof provis eviti tiun \u011denon uzante la deriva\u0135on elfandi; tio tamen prezentas alian problemon, \u0109ar la\u016d la lingva logiko tia formo devas havi la signifon \u00abekstrakti per fando\u00bb (kaj tia logika uzo estas fakte atestita). Menciindas, ke en UV la indikitan konfuzon prezentas la tradukoj franca, germana kaj angla; dum la tradukoj rusa kaj pola donas nur la \u0109efsencon likvigi."], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0446\u044c (\u043c\u044d\u0442\u0430\u043b)", "\u0430\u0434\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c (\u043c\u044d\u0442\u0430\u043b)"], "nl": ["gieten (v.metaal)"], "ru": ["\u043b\u0438\u0442\u044c (\u0444\u043e\u0440\u043c\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c)", "\u043e\u0442\u043b\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c (\u0444\u043e\u0440\u043c\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c)"], "de": ["gie\u00dfen"], "hu": ["\u00f6nt"], "pl": ["wytapia\u0107", "odlewa\u0107", "la\u0107 (metal)"]}, "examples": [["li fandis por \u011di kvar orajn ringojn sur \u011diaj kvar anguloj", "La Malnova Testamento, Eliro 37:3"], ["ili faris al si fanditan bovidon kaj adorklini\u011dis al \u011di", "La Malnova Testamento, Eliro 32:8"]], "subdefinitions": []}], "root": "fand", "primary": true}, "kontenti\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Deziri nenion alian ol tion, kion oni havas.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0434\u043e\u0432\u043b\u0435\u0442\u0432\u043e\u0440\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "bg": ["\u0434\u043e\u0432\u043e\u043b\u0435\u043d \u0441\u044a\u043c"], "nl": ["tevreden zijn"], "be": ["\u0437\u0430\u0434\u0430\u0432\u043e\u043b\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u0437\u0434\u0430\u0432\u043e\u043b\u0456\u0446\u0446\u0430"], "de": ["zufrieden sein", "wunschlos gl\u00fccklich sein"], "es": ["contentarse"]}, "examples": [["li kontenti\u011dis per tiu faro", "Z"], ["li kontenti\u011dis farante, per tio ke li faris", "Z"], ["kontenti\u011di per vantaj paroloj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kontent", "primary": false}, "komika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ridiga, amuza.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u0456\u0447\u043d\u044b", "\u0441\u044c\u043c\u0435\u0448\u043d\u044b", "\u0444\u0430\u0446\u044d\u0442\u043d\u044b"], "fr": ["comique", "amusant", "cocasse", "dr\u00f4le (adj.)", "marrant", "plaisant (amusant)", "rigolo (adj.)"], "en": ["comic", "comical", "droll", "facetious", "humorous", "laughable", "ludicrous", "mirth-provoking", "witty"], "nl": ["komisch", "grappig"], "pt": ["c\u00f4mico"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u043a\u043e\u043c\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u043c\u0435\u0448\u043d\u043e\u0439", "\u0437\u0430\u0431\u0430\u0432\u043d\u044b\u0439"], "de": ["komisch"], "sv": ["komisk"], "hu": ["komikus", "mulats\u00e1gos"], "pl": ["komiczny", "zabawny", "\u015bmieszny"]}, "examples": [["komika aventuro, gesto, aspekto, situacio", null], ["li komike tiris sian \u0109apelon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "komik", "primary": true}, "insigno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Distingiga signo de rango, ofico, societo kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u0437\u043d\u0430\u043a", "\u0437\u043d\u0430\u0447\u043e\u043a", "\u044d\u043c\u0431\u043b\u0435\u043c\u0430"], "fr": ["embl\u00e8me", "insigne (subst.)", "logo"], "en": ["insignia"], "nl": ["insigne"], "pt": ["ins\u00edgnia"], "ru": ["\u0437\u043d\u0430\u0447\u043e\u043a"], "ca": ["ins\u00edgnia", "ensenya", "emblema"], "de": ["Abzeichen"], "hu": ["jelv\u00e9ny"], "es": ["insignia"]}, "examples": [["la esperantistoj alprenis verdan stelon kiel insignon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u0440\u0431"], "de": ["Wappen"], "nl": ["wapen", "blazoen"], "pt": ["bras\u00e3o", "emblema", "escudo de armas"], "hu": ["c\u00edmer"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "insign", "primary": true}, "senbukla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne havanta buklon.", "translations": {"pl": ["prosty (bez lok\u00f3w)"], "hu": ["sima (haj)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri grafeo) Tia, ke neniu e\u011do de \u011di estas buklo.", "translations": {"ru": ["(\u0433\u0440\u0430\u0444) \u0431\u0435\u0437 \u043f\u0435\u0442\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["(graphe) sans boucle"], "de": ["(Graph) ohne Schleife"], "en": ["loop-free (graph)"], "hu": ["hurok\u00e9lmentes (gr\u00e1f)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bukl", "primary": false}, "kinstudio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Studio por farado de kinofilmoj.", "translations": {"fr": ["studio de cin\u00e9ma"]}, "examples": [["li laboris en la Tallinna kinostudio", "-, Danco \u0109irka\u016d lokomobilo, Eesti raamat, 1984"]], "subdefinitions": []}], "root": "studi", "primary": false}, "ginekologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la medicino, kiu pritraktas la seksajn organojn de la virino, ilian fiziologion kaj malsanojn.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u043d\u044d\u043a\u0430\u043b\u0451\u0433\u0456\u044f"], "bg": ["\u0433\u0438\u043d\u0435\u043a\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "nl": ["gynecologie"], "pt": ["ginecologia"], "ru": ["\u0433\u0438\u043d\u0435\u043a\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "de": ["Frauenheilkunde", "Gyn\u00e4kologie"], "tr": ["nisaiye", "jinekoloji"], "hu": ["n\u0151gy\u00f3gy\u00e1szat", "ginekol\u00f3gia"], "en": ["gynecology"], "es": ["ginecolog\u00eda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ginekologi", "primary": true}, "Georgo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo grekdevena.", "translations": {"be": ["\u0413\u0435\u043e\u0440\u0433\u0456", "\u0420\u044b\u0433\u043e\u0440", "\u042e\u0440\u044b"], "fr": ["Georges"], "bg": ["\u0413\u0435\u043e\u0440\u0433\u0438"], "pt": ["Jorge", "George"], "ru": ["\u0413\u0435\u043e\u0440\u0433\u0438\u0439", "\u0415\u0433\u043e\u0440", "\u042e\u0440\u0438\u0439", "\u0413\u0435\u043e\u0440\u0433 (\u0438\u043d\u043e\u0441\u0442\u0440.)", "\u0414\u0436\u043e\u0440\u0434\u0436 (\u0438\u043d\u043e\u0441\u0442\u0440.)"], "de": ["Georg", "J\u00fcrgen"], "it": ["Giorgio"], "hu": ["Gy\u00f6rgy"], "grc": ["\u0393\u03b5\u03ce\u03c1\u03b3\u03b9\u03bf\u03c2"], "br": ["Jord", "Jorj"], "es": ["Jorge"]}, "examples": [["Georgo Va\u015dington estis naskita la dudek duan de Februaro de la jaro mil sepcent tridek dua", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a712."]], "subdefinitions": []}], "root": "Georg", "primary": true}, "Senegalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la orienta Afriko kun \u0109efurbo Dakaro. Teritorio de Respubliko Senegalo. ISO-3166 kodo: SN. \u011ci limas kun Gambio, Gvineo, Gvineo-Bisa\u016do, Malio, Ma\u016dritanio kaj Atlantiko.", "translations": {"fr": ["S\u00e9n\u00e9gal"], "bg": ["\u0421\u0435\u043d\u0435\u0433\u0430\u043b"], "de": ["Senegal"], "it": ["Senegal"], "hu": ["Szeneg\u00e1l"], "en": ["Senegal"], "pl": ["Senegal", "Republika Senegalu"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Senegal", "primary": true}, "forkego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda forko, kun fortikaj dentoj, uzata por levi fojnon, garbon, herbofaskon kaj ceterajn.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0438\u043b\u044b"], "fr": ["fourche"], "en": ["pitch fork", "hay fork"], "nl": ["riek"], "pt": ["forcado"], "be": ["\u0432\u0456\u043b\u044b", "\u0441\u0430\u0445\u043e\u0440 (\u0434\u043b\u044f \u043d\u0430\u0432\u043e\u0437\u0430)"], "de": ["Forke"], "sv": ["h\u00f6gaffel", "grep"], "hu": ["sz\u00e9navilla", "vasvilla"], "fa": ["\u0686\u0646\u06af\u06a9"], "pl": ["wid\u0142y"], "es": ["trinche"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fork", "primary": false}, "brave": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bravamaniere.", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u0430\u0432\u0430", "\u0441\u044c\u043c\u0435\u043b\u0430", "\u0430\u0434\u0432\u0430\u0436\u043d\u0430"], "fr": ["bravement"], "ru": ["\u0441\u043c\u0435\u043b\u043e", "\u043e\u0442\u0432\u0430\u0436\u043d\u043e"], "de": ["tapfer", "edel", "wacker", "brav", "treu", "fidel", "t\u00fcchtig", "g\u00fctig"], "hu": ["vit\u00e9z\u00fcl", "derekasan"], "sk": ["odv\u00e1\u017ene"], "pl": ["dzielnie", "m\u0119\u017cnie", "odwa\u017cnie", "\u015bmia\u0142o", "chwacko", "po chwacku", "dziarsko", "bitnie", "walecznie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Bone! (por aprobi kaj apla\u016ddi).", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u0430\u0432\u0430!"], "fr": ["bravo!"], "en": ["bravo!"], "ru": ["\u0431\u0440\u0430\u0432\u043e!"], "de": ["bravo"], "hu": ["brav\u00f3!"], "pl": ["brawo!"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "brav", "primary": false}, "brava": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lerta kaj preta por kontra\u016dstari dan\u011deron; kura\u011da, maltima , sentima.", "translations": {"be": ["\u0445\u0440\u0430\u0431\u0440\u044b", "\u0431\u0430\u0434\u0437\u0451\u0440\u044b", "\u0431\u0440\u0430\u0432\u044b", "\u0430\u0434\u0432\u0430\u0436\u043d\u044b"], "fr": ["brave", "courageux"], "en": ["worthy", "valiant", "gallant", "brave"], "ru": ["\u0445\u0440\u0430\u0431\u0440\u044b\u0439", "\u043e\u0442\u0432\u0430\u0436\u043d\u044b\u0439", "\u0431\u0440\u0430\u0432\u044b\u0439"], "de": ["tapfer", "edel", "wacker"], "hu": ["vit\u00e9z", "b\u00e1tor"], "sk": ["odv\u00e1\u017eny"], "pl": ["dzielny", "m\u0119\u017cny", "\u015bmia\u0142y", "chwacki", "dziarski", "bitny", "waleczny"]}, "examples": [["nia lando venkos, \u0109ar nia militistaro estas granda kaj brava", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a734."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Preta por plenumi sian devon, honesta, lojala.", "translations": {"be": ["\u0434\u043e\u0431\u0440\u044b", "\u0432\u0430\u0440\u0442\u044b"], "de": ["brav", "treu", "fidel", "t\u00fcchtig"], "ru": ["\u0434\u043e\u0441\u0442\u043e\u0439\u043d\u044b\u0439", "\u0434\u043e\u0431\u0440\u043e\u0434\u0435\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 (\u0431\u0438\u0431\u043b.)", "\u0434\u043e\u0431\u0440\u044b\u0439"], "pl": ["dzielny", "m\u0119\u017cny", "dobry"], "hu": ["der\u00e9k", "j\u00f3raval\u00f3"]}, "examples": [["brava virino estas krono por sia edzo, sed senhonora estas kiel puso en liaj ostoj", "La Malnova Testamento, Sentencoj 12:4."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Mi tre dubas ke brava posedas tiun sencon en Esperanto. La PIV-oj \u011din ne transprenis."], "primary definition": "Preta por fari komplezon al aliaj; bonkora.", "translations": {"de": ["g\u00fctig"], "hu": ["rendes"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "brav", "primary": true}, "terkontakto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Okaza kontakto de elektra kondukilo kun la tero, kien elfluas kaj perdi\u011das parto de la kurento de la cirkvito.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043c\u044b\u043a\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435 \u043d\u0430 \u0437\u044f\u043c\u043b\u044e"], "nl": ["aarding"], "ru": ["\u0437\u0430\u043c\u044b\u043a\u0430\u043d\u0438\u0435 \u043d\u0430 \u0437\u0435\u043c\u043b\u044e"], "he": ["\u05d4\u05d0\u05e8\u05e7\u05d4"], "pl": ["przebicie do ziemi"], "hu": ["f\u00f6ldr\u00f6vidz\u00e1rlat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ter", "primary": false}, "lertulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo kapabla rapide, efike fari ion, pli bone ol aliaj.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043c\u0435\u043b\u044b\u0439 \u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u043a", "\u0443\u043c\u0435\u043b\u0435\u0446"], "fr": ["homme habile", "malin (homme habile)"], "de": ["Meister"]}, "examples": [["farita\u0135o de lertuloj", "La Malnova Testamento, Jeremia 10:9"]], "subdefinitions": []}], "root": "lert", "primary": false}, "pargetero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la tabuletoj de pargeto.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u043a\u0435\u0442\u043d\u0430\u044f \u043f\u043b\u0456\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["lame de parquet"], "nl": ["parketlatje"], "br": ["plankenn (ar pla\u00f1chod)"], "ru": ["\u043f\u0430\u0440\u043a\u0435\u0442\u043d\u0430\u044f \u043f\u043b\u0438\u0442\u043a\u0430"], "hu": ["parkettalap", "parkettal\u00e9c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "parget", "primary": false}, "reklamacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kompensopeto.", "translations": {"fr": ["r\u00e9clamation"], "nl": ["bezwaar", "protest"], "it": ["reclamo"]}, "examples": [["la laboristoj redaktis liston de unuanimaj reklamacioj sed pasis multa tempo anta\u016d ol povis oficiale informi al la banan-kompanio", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "reklamaci", "primary": false}, "rekremento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Resta\u0135o el fruktoj, grenoj, herboj a\u016d aliaj vegeta\u0135aj partoj, el kiuj oni elpremis sukon, esencon a\u016d alian utiligebla\u0135on.", "translations": {"be": ["\u0436\u0430\u043c\u0435\u0440\u044b\u043d\u044b", "\u0441\u0430\u043b\u0430\u0434\u0437\u0456\u043d\u044b"], "en": ["draff", "dregs", "dross", "grounds", "husks", "lees", "refuse", "residue", "waste"], "nl": ["pulp"], "pt": ["res\u00edduo"], "ru": ["\u0432\u044b\u0436\u0438\u043c\u043a\u0438", "\u0436\u043c\u044b\u0445", "\u0431\u0430\u0440\u0434\u0430"], "de": ["Treber"], "hu": ["t\u00f6rk\u00f6ly"]}, "examples": [["bierrekremento, vinberrekremento, brandrekremento", null], ["a\u0109e odoris rekremento kaj mortintaj fi\u015doj", "Lubovj Lukina, E\u016dgeno Lukin, trad. Jurij Finkel, La misiistoj, parto 2a"]], "subdefinitions": []}], "root": "rekrement", "primary": true}, "vortprovizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iom da vortoj de lingvo nacia, de regiona dialekto, de profesia fako, de lerneja kurso kaj tiel plu.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u043e\u0432\u0430\u0440\u043d\u044b\u0439 \u0437\u0430\u043f\u0430\u0441"], "fr": ["vocabulaire"], "en": ["vocabulary"], "de": ["Wortschatz"], "hu": ["sz\u00f3k\u00e9szlet", "sz\u00f3\u00e1llom\u00e1ny"], "es": ["vocabulario"], "br": ["geriaoueg"], "pl": ["s\u0142ownictwo", "zas\u00f3b s\u0142\u00f3w"]}, "examples": [["dank' al ili koreoj tre facile konkeras la vortoprovizon de Esperanto", "Bak G., Esperanto sentata de koreoj, EK, numero 17a"], ["anta\u016d ilia efektivigo la ellaboro de konsekvenca vortoprovizo ne estas ebla", "E. W\u00fcster, Esperantologiaj studoj, Stafeto, 1978, p. 27a"]], "subdefinitions": []}], "root": "vort", "primary": false}, "atenci": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malrespekte krimi kontra\u016d iu a\u016d io.", "translations": {"be": ["\u043a\u0432\u0430\u043f\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u043f\u0430\u043a\u0432\u0430\u043f\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u0437\u0430\u043c\u0430\u0445\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0437\u0430\u043c\u0430\u0445\u043d\u0443\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["porter atteinte (\u00e0)", "outrager", "attenter (\u00e0)"], "en": ["assault"], "tp": ["utala"], "ru": ["\u043f\u043e\u043a\u0443\u0448\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u043e\u043a\u0443\u0441\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u043e\u0441\u044f\u0433\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0441\u044f\u0433\u043d\u0443\u0442\u044c"]}, "examples": [["atenci iun, kontra\u016d iu", "Z"], ["mortis tiuj, kiuj atencis la vivon de la knabeto", "La Nova Testamento, Mateo 2, 20"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malrespekte trakti respektinda\u0135on.", "translations": {}, "examples": [["atenci ies rajtojn", null], ["atenci la le\u011dojn, la liberecon", null], ["atenci la lingvon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "atenc", "primary": true}, "tarantulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de luparaneo (Lycosa tarentula), helbruna kun nigraj strioj sur la dorso, vivanta en tertruoj en Mediteraneo.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u0440\u0430\u043d\u0442\u0443\u043b"], "nl": ["tarantula"], "pt": ["tar\u00e2ntula"], "ru": ["\u0442\u0430\u0440\u0430\u043d\u0442\u0443\u043b"], "de": ["Tarantel"], "hu": ["tarantella(p\u00f3k)"], "fa": ["\u0631\u062a\u06cc\u0644\u0627\u0621", "\u0631\u062a\u06cc\u0644"], "pl": ["tarantula"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tarantul", "primary": true}, "nova mondo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ameriko rigardata kiel nova de e\u016dropanoj, afrikanoj, azianoj eksciantaj pri \u011di ekde la 16a jarcento.", "translations": {"ru": ["\u041d\u043e\u0432\u044b\u0439 \u0441\u0432\u0435\u0442"], "fr": ["Nouveau monde"], "bg": ["\u043d\u043e\u0432\u0438\u044f\u0442 \u0441\u0432\u044f\u0442 (\u0410\u043c\u0435\u0440\u0438\u043a\u0430)"], "br": ["Bed Nevez"], "de": ["Neue Welt"], "tr": ["yeni d\u00fcnya"], "hu": ["\u00dajvil\u00e1g"]}, "examples": [["la strandoj de la Nova Mondo", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 2a, \u0109apitro 8a, p. 437a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mond", "primary": false}, "plirangigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0432\u044b\u0441\u0438\u0442\u044c \u0432 \u0437\u0432\u0430\u043d\u0438\u0438", "\u043f\u043e\u0434\u043d\u044f\u0442\u044c \u0432 \u0437\u0432\u0430\u043d\u0438\u0438", "\u043f\u0440\u043e\u0434\u0432\u0438\u043d\u0443\u0442\u044c \u0432 \u0434\u043e\u043b\u0436\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438"], "fr": ["\u00e9lever (en dignit\u00e9)", "promouvoir (\u00e0 un poste)"], "pl": ["awansowa\u0107", "podnosi\u0107 rang\u0119"], "hu": ["el\u0151l\u00e9ptet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rang", "primary": false}, "lokalizi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fiksi ion en iu loko, malhelpante, ke \u011di disvasti\u011du eksteren.", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u043a\u0430\u043b\u0456\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "en": ["localize"], "nl": ["lokaliseren"], "pt": ["localizar"], "el": ["\u03b5\u03bd\u03c4\u03bf\u03c0\u03af\u03b6\u03c9"], "de": ["festmachen"], "hu": ["lokaliz\u00e1l", "elszigetel (egy helyre)"], "ru": ["\u043b\u043e\u043a\u0430\u043b\u0438\u0437\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "es": ["localizar"]}, "examples": [["lokalizi incendion, epidemion, erizipelon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Trovi, difini la lokon, kie io estas lokita.", "translations": {"ru": ["\u043b\u043e\u0446\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["orten", "aufsp\u00fcren", "lokalisieren"], "en": ["locate"], "pl": ["lokalizowa\u0107", "namierza\u0107"], "hu": ["helymeghat\u00e1roz\u00e1st v\u00e9gez", "meghat\u00e1rozza poz\u00edci\u00f3j\u00e1t", "meghat\u00e1rozza helyzet\u00e9t"]}, "examples": [["per radiografado oni povis precize lokalizi la tumoron", null], ["Kontra\u016dulo ne havas malfacila\u0135ojn lokalizi en kiom ajn fora mapkvadrato noktan bombaviadilon, kiu dum la flugado krias kvaza\u016d ansero", "Vladimir Beekman. Noktaj aviadistoj. El la estona tradukis Jaan Ojalo. Redaktis Henrik Seppik. 1989."], ["Same kiel baleno, blankna\u011dila delfeno povas elsendi ultrasonan ondon kaj havas la organon por lokalizi la resonon", "Zhang Shuang. La blankna\u011dila delfeno Qiqi"]], "subdefinitions": []}], "root": "lokaliz", "primary": true}, "burleskulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rolulo kiu prezentas malnoblan, komikan rolon, kontraste al pli noblaj.", "translations": {"be": ["\u0431\u043b\u0430\u0437\u0430\u043d"], "fr": ["bouffon", "amuseur", "comique burlesque (amuseur)"], "ru": ["\u0448\u0443\u0442"], "it": ["buffone", "comico"], "es": ["buf\u00f3n"], "hu": ["m\u00f3kamester", "nevettet\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "burlesk", "primary": false}, "en la mezo de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En loko a\u016d momento egaldistanca de ekstrema\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u044f\u0440\u044d\u0434\u0437\u0456\u043d\u0435", "\u043d\u0430 \u0441\u044f\u0440\u044d\u0434\u0437\u0456\u043d\u0435"], "fr": ["au milieu de", "parmi"], "en": ["amid", "among", "in the middle of"], "nl": ["te midden van", "middenin"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0435\u0440\u0435\u0434\u0438\u043d\u0435", "\u043d\u0430 \u0441\u0435\u0440\u0435\u0434\u0438\u043d\u0435"], "de": ["mitten in"], "hu": ["k\u00f6z\u00e9p\u00fctt", "k\u00f6z\u00e9pen"], "sk": ["v strede"], "es": ["en medio de"], "br": ["e-kreiz"], "ro": ["\u00een mijloc"], "pl": ["w \u015brodku"]}, "examples": [["meze de la nokto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En loko, kie oni estas \u0109iuflanke \u0109irka\u016data.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u044f\u0440\u043e\u0434", "\u0441\u044f\u0440\u043e\u0434", "\u0443 \u0441\u044f\u0440\u044d\u0434\u0437\u0456\u043d\u0435"], "de": ["mitten in"], "pl": ["w \u015brodku"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0440\u0435\u0434\u0438", "\u0441\u0440\u0435\u0434\u0438"]}, "examples": [["meze de la nebulo", null], ["meze en la akvo", null], ["mezen en la bukedon oni enmetadis kandelon", "Z"], ["la Eternulo parolis al ili el meze de la fajro", "Z"], ["li faligis \u0109ion mezen de ilia tendaro", "Z"], ["ne metu ilian nombron mezen de la Izraelidoj", "Z"], ["halti meze dum la danco", null], ["meze inter la malamikoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mez", "primary": false}, "malneto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unua prova skriba\u0135o kun korektoj, plibonigoj a\u016d makuloj, la\u016d kiu oni poste transskribas la neton.", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u0440\u043d\u0430\u0432\u0456\u043a", "\u043d\u0430\u043a\u0456\u0434"], "fr": ["brouillon (subst.)"], "en": ["rough draft", "first draft"], "nl": ["klad"], "ru": ["\u0447\u0435\u0440\u043d\u043e\u0432\u0438\u043a"], "de": ["Konzept", "Entwurf", "Kladde"], "hu": ["piszkozat"], "es": ["borrador"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "net", "primary": false}, "samurajo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de la militista klaso en malnova Japanio.", "translations": {"fr": ["samoura\u00ef"], "de": ["Samurai"], "pt": ["samurai"], "bg": ["\u0441\u0430\u043c\u0443\u0440\u0430\u0439"], "it": ["samurai"]}, "examples": [["juna samurajo kaj lia edzino vivis en malfrua periodo el la Militregna Epoko (1467-1568) de Japanio", "Vastalto, Akvosfero La Militregna Epoko..., 2006-02-26"]], "subdefinitions": []}], "root": "samuraj", "primary": true}, "flikisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu metie flikas.", "translations": {"fr": ["rapi\u00e9ceur"], "nl": ["oplapper"], "hu": ["foltoz\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flik", "primary": false}, "reptilioj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rampuloj.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u043f\u0442\u044b\u043b\u0456\u0456", "\u043f\u0430\u045e\u0437\u0443\u043d\u044b"], "nl": ["reptielen"], "ru": ["\u0440\u0435\u043f\u0442\u0438\u043b\u0438\u0438", "\u043f\u0440\u0435\u0441\u043c\u044b\u043a\u0430\u044e\u0449\u0438\u0435\u0441\u044f"], "de": ["Reptilien"], "tp": ["akesi"], "hu": ["h\u00fcll\u0151k", "cs\u00fasz\u00f3m\u00e1sz\u00f3k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "reptili", "primary": true}, "metroo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Urba eksterstrata fervojo por amasa rapida transportado de pasa\u011deroj. Metroo povas esti subtera, surtera a\u016d supertera.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0442\u0440\u043e"], "fr": ["m\u00e9tro"], "bg": ["\u043c\u0435\u0442\u0440\u043e"], "nl": ["metro"], "pt": ["metr\u00f4", "metropolitano (subst., transporte", "metro (PT, metropolitano)"], "be": ["\u043c\u044d\u0442\u0440\u043e", "\u043c\u044d\u0442\u0440\u0430\u043f\u0430\u043b\u0456\u0442\u044d\u043d"], "de": ["U-Bahn", "Untergrundbahn", "Metro"], "hu": ["metr\u00f3"], "fa": ["\u0642\u0637\u0627\u0631 \u0634\u0647\u0631\u06cc", "\u0645\u062a\u0631\u0648"], "en": ["subway", "underground", "metro", "rapid transit", "L"], "ro": ["metrou"], "pl": ["metro"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "metro", "primary": true}, "bufono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tia amuzisto, kiaj oficis en kortegoj, gajigante princojn per \u015dercoj, ironio kaj sensenca\u0135oj.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0443\u0442"], "fr": ["bouffon"], "de": ["Spa\u00dfmacher", "Hofnarr"], "pl": ["b\u0142azen"], "hu": ["udvari bolond"]}, "examples": [["kiam vi prezentas aferojn komplete fremdajn al la veraj principoj, vi montri\u011das bufono de bufonoj", "Bertilo Wennergren, Re: \u011cavo kaj Japanio, soc.culture.esperanto, 1998-04-29"]], "subdefinitions": []}], "root": "bufon", "primary": true}, "\u0109asakiri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Akiri, kapti per \u0109asado.", "translations": {"fr": ["attraper (\u00e0 la chasse)"]}, "examples": [["\u0109asakiro", "Z"], ["oni diris, ke li povas \u0109asakiri pli multe da bestoj ol ordinaraj \u0109asistoj", "LU Fuvej, La \u0109asisto en arba oceano, El popola \u0108inio, 1961:4, p. 185a-187a"]], "subdefinitions": []}], "root": "akir", "primary": false}, "konformeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de io a\u016d iu konforma.", "translations": {"fr": ["conformit\u00e9", "accord (ad\u00e9quation)", "ad\u00e9quation", "concordance"], "es": ["conformidad", "conrrespondencia", "concordancia"]}, "examples": [["konformeco de la kulturoj kun la grundo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konform", "primary": false}, "Sankt-Peterburgo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Urbo en Rusujo (30\u00b018'E, 59\u00b055'N), fondita en 1703 fare de caro Petro I; ekde 1712 \u011dis 1918 la \u0109efurbo de Rusujo; ekde 1914 \u011dis 1925 Peterburgo nomi\u011dis Petrogrado, kaj ekde 1924 \u011dis 1991 Leningrado.", "translations": {"ru": ["\u041f\u0435\u0442\u0435\u0440\u0431\u0443\u0440\u0433", "\u0421\u0430\u043d\u043a\u0442-\u041f\u0435\u0442\u0435\u0440\u0431\u0443\u0440\u0433"], "en": ["Saint-Petersburg"], "nl": ["Sint-Petersburg"], "be": ["\u041f\u0435\u0446\u044f\u0440\u0431\u0443\u0440\u0433", "\u0421\u0430\u043d\u043a\u0442-\u041f\u0435\u0446\u044f\u0440\u0431\u0443\u0440\u0433"], "de": ["Sankt Petersburg"], "hu": ["P\u00e9terv\u00e1r", "Szentp\u00e9terv\u00e1r"]}, "examples": [["Mi ekskribos pri \u0109io al Trjapi\u0109kin en Peterburgo.", "La Revizo"]], "subdefinitions": []}], "root": "Peterburg", "primary": false}, "kvaranteno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Deviga restado en izolita loko por personoj a\u016d komerca\u0135oj venantaj el infektita lando.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u0430\u043d\u0442\u044b\u043d"], "fr": ["quarantaine"], "nl": ["quarantaine"], "pt": ["quarentena"], "ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0430\u043d\u0442\u0438\u043d"], "de": ["Quarant\u00e4ne"], "hu": ["vesztegz\u00e1r", "karant\u00e9n"]}, "examples": [["jam de 1999 la parazito en tuta E\u016dropa Unio (EU) estas deklarita kiel dama\u011dulo metenda en kvarantenon", "Stefan Maul: Surprizo el ligna kesto, Monatojaro 2002a, numero 1a, p. 21a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kvaranten", "primary": true}, "laborakiri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Akiri ion per sia laboro.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0440\u0430\u0431\u043b\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["acqu\u00e9rir (par son travail)", "gagner (par son travail)"], "nl": ["verdienen"], "br": ["gounit (dre labourat)"], "ru": ["\u0437\u0430\u0440\u0430\u0431\u043e\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0440\u0430\u0431\u0430\u0442\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["sich erarbeiten", "sich verdienen"], "hu": ["keres (pl. p\u00e9nzt)"]}, "examples": [["\u015di devis perlabori la vivrimedojn de la tuta familio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "labor", "primary": false}, "patreco": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: E. W\u00fcster rimarkigis ke patrado a\u016d patresto pli konvenus al tiu senco."], "primary definition": "Stato de viro, kiu estas patro.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0446\u044c\u043a\u043e\u045e\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["paternit\u00e9"], "en": ["fatherhood"], "nl": ["vaderschap"], "no": ["farskap"], "de": ["Vaterschaft"], "hu": ["apas\u00e1g"], "br": ["tadelezh"], "ru": ["\u043e\u0442\u0446\u043e\u0432\u0441\u0442\u0432\u043e"], "pl": ["ojcostwo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Familiaj sentoj konvenaj al tiu stato.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "patr", "primary": false}, "demisii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eksofici\u011di, prezenti peton a\u016d deklaron per kiu oni rezignas pri sia posteno a\u016d ofico.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0439\u0442\u0438 \u0432 \u043e\u0442\u0441\u0442\u0430\u0432\u043a\u0443"], "fr": ["d\u00e9missionner", "se d\u00e9mettre"], "pt": ["demitir-se", "exonerar-se", "pedir demiss\u00e3o"], "be": ["\u043f\u0430\u0439\u0441\u044c\u0446\u0456 \u045e \u0430\u0434\u0441\u0442\u0430\u045e\u043a\u0443", "\u0441\u044b\u0441\u044c\u0446\u0456 \u045e \u0430\u0434\u0441\u0442\u0430\u045e\u043a\u0443"], "de": ["zur\u00fccktreten", "sein Amt niederlegen", "demissionieren"], "pl": ["zdymisjonowa\u0107", "z\u0142o\u017cy\u0107 dymisj\u0119"], "hu": ["lemond (hivatalr\u00f3l)", "beny\u00fajtja a lemond\u00e1s\u00e1t"]}, "examples": [["ministro demisiis pro skandalo", "Roland Rotsaert: Dioksino-krizo, Monatojaro 1999a, numero 7a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "demisi", "primary": true}, "\u0109efprinco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La titolo de la supera princo (klanestro de la rurikidoj) en la Kieva Regno kaj poste en la Moskva Regno.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u043b\u0438\u043a\u0438\u0439 \u043a\u043d\u044f\u0437\u044c"], "en": ["grand prince", "grand duke"], "nl": ["grootprins"]}, "examples": [["kiel senioro de la gento li havis \u0109iujn rajtojn kaj eblojn i\u011di \u0109efprinco de la Kieva Regno", "S. Pokrovskij: Moskvo jubileas. Monato"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En la orienta E\u016dropo, fe\u016ddestro de granda princujo havanta aliajn princojn inter siaj vasaloj.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "princ", "primary": false}, "demisio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Komparon de la sinonimoj vidu sub abdiki."], "primary definition": "Rezigna deklaro a\u016d peto.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0441\u0442\u0430\u0432\u043a\u0430"], "fr": ["d\u00e9mission"], "pt": ["demiss\u00e3o"], "be": ["\u0430\u0434\u0441\u0442\u0430\u045e\u043a\u0430"], "pl": ["dymisja"], "hu": ["lemond\u00e1s (hivatalr\u00f3l)"]}, "examples": [["rifuzi la demision de policestro, de sekretario", "La Nova Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Definitiva maldungo a\u016d eksoficigo.", "translations": {}, "examples": [["pluraj procesoj kondamnis urbestrojn a\u016d kunlaborantojn [...]; okazis multaj demisioj", "Adrien Durandard: FN-fono, Monatojaro 2002a, numero 7a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "demisi", "primary": false}, "kontinua kurento": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Tiu terminformo estas tute maltrafa kaj misgvida: anka\u016d la norma alterna kurento estas kontinua (la\u016d la normala senco de la vortoj), kaj regula kontra\u016do de \u00abkontinua\u00bb en elektrote\u0125niko estas ne \u00abalterna\u00bb sed \u00abimpulsa\u00bb, \u00abintermita\u00bb."], "primary definition": "Konstanta kurento.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kurent", "primary": false}, "mastodonto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de grandaj dikha\u016dtaj fosiliaj rostruloj, pli granda ol elefanto, kun karakteriza dentaro, vivinta en mioceno kaj plioceno.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0441\u0442\u0430\u0434\u043e\u043d\u0442"], "en": ["mastodon"], "nl": ["mastodont"], "pt": ["mastodonte"], "ru": ["\u043c\u0430\u0441\u0442\u043e\u0434\u043e\u043d\u0442"], "de": ["Mastodon"], "hu": ["masztodon"], "es": ["mastodonte"]}, "examples": [["oni renkontas mastodontojn ankora\u016d en pleistoceno kune kun homaj resta\u0135oj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mastodont", "primary": true}, "flora\u0135o": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La radiko flor evoluis de karaktero verba al la substantiva. Jam Zamenhofo uzis jen flora\u0135o jen floro samsence. Tamen floro plu retenas la verban karakteron de la radiko."], "primary definition": "Floro a\u016d floraro.", "translations": {}, "examples": [["en la alia fino de la \u011dardeno staris la\u016dbo el belaj arbeta\u0135oj de kaprifolioj flora\u0135oj estis similaj al grandaj pentritaj kornoj", "Fabeloj, volumo 2, Elfo de la rozo"], ["la pomarboj staris tute kovritaj de flora\u0135o", "Fabeloj, volumo 2, Malbela anasido"], ["grandaj blankaj sambukaj flora\u0135oj", "Fabeloj, volumo 2, Sambuka virineto"], ["\u0109iu folio estis fre\u015da kaj suke verda kaj \u0109iu flora\u0135o estis bela knabina kapo", "Fabeloj, volumo 3, Koboldo \u0109e la butikisto"], ["ekstere oni povis vidi blankru\u011dan pizan flora\u0135on plene elvolvi\u011dintan", "Fabeloj, volumo 3, Kvin en unu silikvo"], ["la lino neniam povis levi sian malgrandan bluan flora\u0135on", "Fabeloj, volumo 3, Lino"], ["tie disvolvi\u011das la fajroru\u011daj granataj flora\u0135oj", "Fabeloj, volumo 4, Historio el la dunoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "flor", "primary": false}, "envelopo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043e\u0433\u0438\u0431\u0430\u044e\u0449\u0430\u044f (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0441\u0442\u0432\u0430 \u043a\u0440\u0438\u0432\u044b\u0445)"], "fr": ["enveloppe (d'une famille de courbes)"], "en": ["envelope"], "nl": ["enveloppe", "omslag"], "pt": ["envelope", "involt\u00f3rio", "inv\u00f3lucro"], "de": ["Einh\u00fcllende", "Umh\u00fcllungskurve", "Envolvente"], "hu": ["burkol\u00f30g\u00f6rbe"], "pl": ["obwiednia (rodziny krzywych)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "envelop", "primary": true}, "kuraci": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Prizorgi malsanulon kaj fari \u0109ion necesan por lin resanigi.", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u0447\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["soigner (m\u00e9d.)", "traiter (m\u00e9d.)"], "en": ["doctor", "treat (medically)", "attend (a patient)", "apply remedies"], "nl": ["genezen (tr.)", "gezond maken", "helen (gezond maken)"], "ru": ["\u043b\u0435\u0447\u0438\u0442\u044c"], "de": ["behandeln", "verarzten"], "hu": ["gy\u00f3gy\u00edt", "meggy\u00f3gy\u00edt", "gy\u00f3gykezel", "orvosol"], "cs": ["l\u00e9\u010dit"]}, "examples": [["oni ne kuracas sole per medikamentoj", "B"], ["li kuracis sin de siaj vundoj", "Z"], ["unu vundo alian kuracas", "Proverbaro esperanta"], ["\u015duldon tempo ne kuracas", "Proverbaro esperanta"], ["nia kuracato estas mia konato", "Z"], ["nekuracebla kripla\u0135o, malsanulo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kurac", "primary": true}, "beliga\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ero intence metita por beligi tuton.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043a\u0440\u0430\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["embellissement", "ornement"], "br": ["kinkladur"], "pl": ["ozdoba"]}, "examples": [["perloj, el kiuj \u0109iu sola jam estus efektiva beliga\u0135o en la krono de re\u011dino", "Fabeloj, volumo 1, la virineto de maro"]], "subdefinitions": []}], "root": "bel", "primary": false}, "finio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nombro, punkto a\u016d simila objekto, kies \u00abgrando\u00bb (ekz-e, absoluta valoro, koordinatoj, nombro de elementoj kaj tiel plu) ne superas iun entjeron.", "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u043d\u0446\u044b \u0430\u0431'\u0435\u043a\u0442"], "fr": ["objet fini (math.)"], "en": ["finite object"], "pt": ["objeto finito"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0435\u0447\u043d\u044b\u0439 \u043e\u0431\u044a\u0435\u043a\u0442"], "de": ["endliche Zahl", "finite Zahl"]}, "examples": [["la nombroj 1, 2, 3.14, -100... estas finioj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fini", "primary": true}, "finia": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Vidu rimarkon sub infinita."], "primary definition": "Kies \u00abgrando\u00bb ne superas iun entjeron.", "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u043d\u0446\u044b"], "fr": ["fini (math.)"], "en": ["finite"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0435\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["endlich", "finit", "begrenzt"], "pl": ["sko\u0144czony"]}, "examples": [["finia aro, grupo, vico", null], ["finia distanco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fini", "primary": false}, "remonto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Livero de \u0109evaloj por armeo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043f\u043e\u043b\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435 \u043a\u043e\u043d\u0441\u043a\u0438\u043c \u0441\u043e\u0441\u0442\u0430\u0432\u043e\u043c"], "de": ["Remonte"], "nl": ["remonte"], "pt": ["remonta"], "hu": ["remonda", "l\u00f3\u00e1llom\u00e1ny friss\u00edt\u00e9se"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "remont", "primary": true}, "kromatografio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Analizo de miksa\u0135o per konduko tra sinsekvaj substancoj, kiuj adsorbas a\u016d solvas \u011diajn konsista\u0135ojn.", "translations": {"fr": ["chromatographie"], "nl": ["chromatografie"]}, "examples": [["maldikatavola kromatografio", "J. Hradil, Esperanta Medicina Terminaro, 1979"], ["la analizo de la likenaj substancoj estis farita per kromatografio sur silica \u0135elea\u0135o", "C. Roux, Precipaj Likenaj Substancoj..., Bull. Soc. linn. Provence, t. 38, 1986"]], "subdefinitions": []}], "root": "kromatografi", "primary": true}, "pe\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nigra glueca substanco ekstraktata el rezino.", "translations": {"be": ["\u0441\u043c\u0430\u043b\u0430"], "fr": ["poix"], "en": ["pitch"], "nl": ["pek"], "pt": ["pez", "breu", "piche"], "ru": ["\u0441\u043c\u043e\u043b\u0430"], "de": ["Pech"], "hu": ["szurok", "k\u00e1tr\u00e1ny"], "br": ["peg"]}, "examples": [["en la aero estis disver\u015dita aromo pe\u0109a de la betula foliaro kaj mielodora de kampaj floroj", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 36a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pe\u0109", "primary": true}, "altran\u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Doni \u011dustan formon per tran\u0109ado.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0440\u0430\u0437\u0430\u0446\u044c"], "hu": ["kiszab (anyagb\u00f3l)"], "nl": ["knippen (v.kledingstuk)"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0440\u0435\u0437\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["altran\u0109i drapon por vesto", null], ["vestojn, supervestojn kaj e\u0109 iom pli elegantan tola\u0135on mi altran\u0109i ne povus", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "tran\u0109", "primary": false}, "blindeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nekapablo vidi.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043b\u0435\u043f\u0430\u0442\u0430"], "fr": ["c\u00e9cit\u00e9"], "bg": ["\u0441\u043b\u0435\u043f\u043e\u0442\u0430"], "ru": ["\u0441\u043b\u0435\u043f\u043e\u0442\u0430"], "de": ["Blindheit"], "br": ["dallentez"], "pl": ["\u015blepota"]}, "examples": [["kaj Li frapis ilin per blindeco, konforme al la vorto de Eli\u015da", "La Malnova Testamento, II. Re\u011doj 6:18"]], "subdefinitions": []}], "root": "blind", "primary": false}, "rezervi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Apartigi kaj konservi por iu aparta destino.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u0437\u0435\u0440\u0432\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0440\u0435\u0437\u0435\u0440\u0432\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c \u043f\u0440\u043e \u0437\u0430\u043f\u0430\u0441"], "fr": ["r\u00e9server"], "en": ["reserve"], "nl": ["reserveren"], "pt": ["reservar"], "be": ["\u0440\u044d\u0437\u044d\u0440\u0432\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0440\u044d\u0437\u044d\u0440\u0432\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0445\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u043f\u0430\u0441\u0456\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u043a\u0456\u0434\u0430\u0446\u044c"], "de": ["reservieren"], "hu": ["tartal\u00e9kol", "tartogat"], "fa": ["\u06a9\u0646\u0627\u0631 \u06af\u0630\u0627\u0634\u062a\u0646", "\u0646\u06af\u0647\u200c\u062f\u0627\u0634\u062a\u0646", "\u0631\u0632\u0631\u0648 \u06a9\u0631\u062f\u0646"]}, "examples": [["rezervi parton de la rikolto", null], ["mi rezervis al vi sidlokon, bileton", null], ["al Dio servu, diablon rezervu", "Proverbaro esperanta"], ["rezerva armeo", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Apartigi kaj escepti por posta pridiskuto.", "translations": {"fa": ["\u0642\u06cc\u062f \u0648 \u0634\u0631\u0637 \u06af\u0630\u0627\u0634\u062a\u0646"], "hu": ["fenntart"]}, "examples": [["li konsentis nur kun rezervoj", null], ["ni alsendas vian kontresumon kun rezervo pri eraroj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Apartigi por ekskluzive disponigi al iu.", "translations": {"fa": ["\u062d\u0641\u0638 \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0645\u062d\u0641\u0648\u0638 \u062f\u0627\u0634\u062a\u0646"], "nl": ["voorbehouden"], "ru": ["\u0440\u0435\u0437\u0435\u0440\u0432\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0440\u0435\u0437\u0435\u0440\u0432\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u0445\u0440\u0430\u043d\u0438\u0442\u044c (\u0437\u0430 \u043a\u0435\u043c-\u043b.)"], "hu": ["fenntart", "biztos\u00edt"]}, "examples": [["oni ne rezervis por mi e\u0109 ian rajton de a\u016dtoreco", "Z"], ["rezervita \u0109aso", null], ["\u0109iuj rajtoj estas rezervitaj", null], ["oni rezervis al la estraro la povon decidi pri tio", null], ["la registaroj kutimas rezervi al si tiajn aplikadojn, plenan liberecon de agado", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "rezerv", "primary": true}, "tabuo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io tabuita (tabuita\u0135o); la ago tabui (malpermeso); la stato esti tabuita.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u0431\u0443"], "fr": ["tabou (subst.)"], "en": ["taboo"], "nl": ["taboe"], "pt": ["tabu"], "ru": ["\u0442\u0430\u0431\u0443"], "ca": ["tab\u00fa"], "de": ["Tabu"], "sv": ["tabu"], "hu": ["tabu"], "es": ["tab\u00fa"], "pl": ["tabu"]}, "examples": [["la malpermeso de incesto estas unu el la plej malnovaj tabuoj", "La Nova Plena Ilustrita Vortaro, p. 469 (art. \u00abincesto\u00bb)"], ["en praaj religioj la nomo de la etna dio estis tabuo", null], ["ili havas neniujn malbelegajn dietojn, tabuojn a\u016d sor\u0109ojn por malagrabligi kaj limigi iliajn vivojn", "Harry Harrison, tr. William Auld: La stratoj de A\u015dkelono."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Malpermeso ion fari a\u016d diri pro sociaj kutimoj.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Afero kiu pro sociaj kutimoj estas malpermesata.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tabu", "primary": false}, "pafilego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda pulvopafilo priservata de pluraj soldatoj (artileristoj).", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0440\u043c\u0430\u0442\u0430"], "fr": ["canon"], "en": ["cannon"], "nl": ["kanon"], "no": ["kanon"], "de": ["Gesch\u00fctz"], "hu": ["l\u00f6veg"], "ru": ["\u043e\u0440\u0443\u0434\u0438\u0435 (\u0430\u0440\u0442.)"]}, "examples": [["por mu\u015don mortigi oni pafilegon ne bezonas", "Proverbaro esperanta"], ["ne kunvenis regnestroj, nek ministroj, por \u015dan\u011di la politikan karton de la mondo, ne brilas luksaj vestoj kaj multego da imponantaj ordenoj en nia salono, ne bruas pafilegoj \u0109irka\u016d la modesta domo, en kiu ni trovi\u011das", "Zamenhof, La parolado anta\u016d la Unua Kongreso Esperantista (Boulogne sur Mer, 1905-08-05)."]], "subdefinitions": []}], "root": "paf", "primary": false}, "rezerva": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konservata por posta uzo, diskuto, dispono.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0437\u044d\u0440\u0432\u0430\u0432\u044b", "\u0437\u0430\u043f\u0430\u0441\u043d\u044b"], "fa": ["\u0630\u062e\u06cc\u0631\u0647\u200c\u0627\u06cc"], "fr": ["de rechange", "de r\u00e9serve"], "ru": ["\u0440\u0435\u0437\u0435\u0440\u0432\u043d\u044b\u0439", "\u0437\u0430\u043f\u0430\u0441\u043d\u043e\u0439"], "hu": ["tartal\u00e9k-", "p\u00f3t-"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rezerv", "primary": false}, "malbolti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Forigi boltojn, malfiksi, malmunti.", "translations": {"fr": ["d\u00e9boulonner"]}, "examples": [["oni fanfaronis pri nenio alia ol malbolti la norvegan feran vapor\u015dipon", "A. Allais, trad. CERL klubanoj, Mismanovro, 2009"]], "subdefinitions": []}], "root": "bolt", "primary": false}, "sepulto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de funebro kiam oni prizorgas la korpon de la mortinto.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0433\u0440\u0435\u0431\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["s\u00e9pulture (action)"], "pt": ["sepultamento"], "be": ["\u043f\u0430\u0445\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "it": ["sepoltura"], "hu": ["temet\u00e9s"]}, "examples": [["Vilela prizorgis la sepulton, la mortokultojn, kaj la inventaron", "Machado de Assis, trad. Paulo Viana La divenistino kaj aliaj rakontojOportuno, jaro 2005a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sepult", "primary": false}, "prunelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frukto de prunelarbo.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0451\u0440\u043d (\u043f\u043b\u043e\u0434)"], "fr": ["prunelle"], "en": ["blackthorn", "sloe"], "nl": ["sleedoorn"], "pt": ["abrunho", "ameixa", "brunho"], "hu": ["k\u00f6k\u00e9ny"]}, "examples": [["preteriris sova\u011da besto kaj dispremis per la piedoj la prunelon", "La Malnova Testamento, II. Kroniko 25:18"]], "subdefinitions": []}], "root": "prunel", "primary": true}, "sepulti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Prizorgi la kadavron de mortinto per entombigo, bruligo a\u016d alia mora procedo.", "translations": {"ru": ["\u0445\u043e\u0440\u043e\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0445\u043e\u0440\u043e\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0433\u0440\u0435\u0441\u0442\u0438"], "fr": ["faire la s\u00e9pulture de"], "pt": ["sepultar"], "be": ["\u0445\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c (\u043c\u0451\u0440\u0442\u0432\u0430\u0433\u0430)"], "it": ["seppellire (cer. funebre)", "cremare (cer. funebre)"], "hu": ["temet", "eltemet"]}, "examples": [["la re\u011dino Artemiza sepultis sian edzon en tombon grandiozan", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 2a, \u0109apitro 8a, p. 438a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sepult", "primary": true}, "daturo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre venena vegeta\u0135o, el fam. solanacoj (Datura).", "translations": {"be": ["\u0434\u0443\u0440\u043d\u0430\u043f'\u044f\u043d"], "fr": ["datura"], "en": ["thorn apple", "jimson weed"], "pt": ["estram\u00f4nio", "datura"], "ru": ["\u0434\u0443\u0440\u043c\u0430\u043d"], "de": ["Stechapfel"], "hu": ["maszlag"], "br": ["aval-spern", "mezverez (aval-spern)"], "pl": ["bielu\u0144"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "datur", "primary": true}, "mansako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ina galanteria\u0135o, malgranda ta\u015do mane a\u016d \u015dultre portebla por kunhavi ekstere diversajn utila\u0135ojn, kiaj tukoj, okulvitroj, \u015dminko, skribiloj...", "translations": {"ru": ["\u0434\u0430\u043c\u0441\u043a\u0430\u044f \u0441\u0443\u043c\u043e\u0447\u043a\u0430"], "fr": ["sac \u00e0 main"], "bg": ["\u0434\u0430\u043c\u0441\u043a\u0430 \u0447\u0430\u043d\u0442\u0430"], "nl": ["handtas"], "de": ["Handtasche", "Handt\u00e4schchen"], "it": ["borsetta"], "hu": ["k\u00e9zit\u00e1ska", "retik\u00fcl"], "pl": ["torebka damska"], "es": ["bolsa de mano"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sak", "primary": false}, "\u011dira\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u011cirita papero.", "translations": {"fr": ["effet endoss\u00e9"], "it": ["girata (di somma)"], "hu": ["\u00e1truh\u00e1zott \u00e9rt\u00e9kpap\u00edr", "forgatott v\u00e1lt\u00f3"]}, "examples": [["bilo, kambio, \u0109eko", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La \u011dirita sumo.", "translations": {"fr": ["virement (somme transf\u00e9r\u00e9e)"], "hu": ["\u00e1tutal\u00e1s (\u00f6sszeg)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u011dir", "primary": false}, "kortizono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kortikosurrena hormono, kontra\u016dinflama.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u0442\u044b\u0437\u043e\u043d"], "fr": ["cortisone"], "nl": ["cortisone"], "pt": ["cortisona"], "ru": ["\u043a\u043e\u0440\u0442\u0438\u0437\u043e\u043d"], "de": ["Kortison", "Cortison"], "hu": ["kortizon"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kortizon", "primary": true}, "po\u015dta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108ia po\u015dta senda\u0135o, kia letero, po\u015dtkarto, paka\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0447\u0442\u043e\u0432\u043e\u0435 \u043e\u0442\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["courrier (envoi postal)"], "en": ["letter"], "nl": ["postzending", "poststuk"], "he": ["\u05d3\u05d1\u05e8 \u05d3\u05d5\u05d0\u05e8"], "de": ["Postsache", "Postsendung"], "hu": ["postai k\u00fcldem\u00e9ny"]}, "examples": [["\u011di ekzemple ne havas funkciojn por a\u016dtomate ordigi la envenantajn po\u015dta\u0135ojn", "Edmund Grimley Evans: Uniksulo ekspertas Unikodon, Monatojaro 2000a, numero 2a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "po\u015dt", "primary": false}, "skeptiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nefidemo al la efiko a\u016d prospero de io.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0435\u043f\u0442\u044b\u0447\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["m\u00e9fiance", "scepticisme"], "en": ["skepticism", "scepticism"], "ru": ["\u0441\u043a\u0435\u043f\u0441\u0438\u0441"], "hu": ["k\u00e9ts\u00e9g", "szkepszis"]}, "examples": [["\u015dajnas ke e\u016dro spite al \u0109ia skeptiko venos", "Stefan Maul: Pozitive pri EU, Monatojaro 1997a, numero 8a, p. 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "skeptik", "primary": false}, "simila\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io simila.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u0448\u0442\u0430 \u043f\u0430\u0434\u043e\u0431\u043d\u0430\u0435"], "de": ["etwas \u00c4hnliches"], "hu": ["hasonl\u00f3s\u00e1g (jegy)", "hasonl\u00f3 dolog"]}, "examples": [["kian simila\u0135on vi kontra\u016dstarigos al li?", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "simil", "primary": false}, "ginekologo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u043d\u044d\u043a\u043e\u043b\u044f\u0433"], "fr": ["gyn\u00e9cologue"], "bg": ["\u0433\u0438\u043d\u0435\u043a\u043e\u043b\u043e\u0433"], "nl": ["gynecoloog"], "pt": ["ginec\u00f3logo", "ginecologista"], "ru": ["\u0433\u0438\u043d\u0435\u043a\u043e\u043b\u043e\u0433"], "de": ["Frauenarzt", "Gyn\u00e4kologe"], "tr": ["jinekolog"], "en": ["gynecologist"], "es": ["ginec\u00f3logo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ginekolog", "primary": true}, "pulbazaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda bazaro, kie estas a\u0109eteblaj diversaj brokanta\u0135oj.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0430\u0440\u0430\u0445\u043e\u043b\u043a\u0430", "\u0442\u043e\u043b\u043a\u0443\u0447\u043a\u0430", "\u0431\u043b\u043e\u0448\u0438\u043d\u044b\u0439 \u0440\u044b\u043d\u043e\u043a"], "fr": ["march\u00e9 aux puces"], "en": ["flea market"], "nl": ["vlooienmarkt"], "de": ["Flohmarkt", "Antikmarkt"], "hu": ["\u00f3cskapiac", "bolhapiac"], "pl": ["pchli targ", "targ staroci"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bazar", "primary": false}, "skeptika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inklina al dubo, dubema.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0435\u043f\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["dubitatif", "sceptique"], "en": ["skeptical", "sceptical"], "nl": ["sceptisch"], "ru": ["\u0441\u043a\u0435\u043f\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u0441\u043a\u0435\u043f\u0442\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["skeptisch", "zweiflerisch"], "hu": ["szkeptikus", "k\u00e9telked\u0151"]}, "examples": [["Investantoj i\u011das pli kaj pli skeptikaj pri la kapablo de retservoj gajni monon per reklamado kaj retkomerco", "Edmund Grimley Evans: Interreto senpage, Monatojaro 2000a, numero 11a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "skeptik", "primary": true}, "impostsistemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Le\u011daro kaj administraj aran\u011doj pri impostoj.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u043b\u043e\u0433\u043e\u0432\u0430\u044f \u0441\u0438\u0441\u0442\u0435\u043c\u0430"], "fr": ["fiscalit\u00e9"], "de": ["Steuersystem"], "nl": ["belastingsysteem", "belastingstelsel"], "hu": ["ad\u00f3rendszer"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sistem", "primary": false}, "konoido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Surfaco, naskita de \u0109iuj rektoj paralelaj al iu ebeno (\u011diaj naskantoj), kiuj sekcas fiksan kurbon (\u011dian direktanton) kaj fiksan rekton.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043d\u043e\u0438\u0434"], "fr": ["cono\u00efde"], "en": ["conoid"], "pt": ["con\u00f3ide"], "ca": ["conoide"], "de": ["Konoid"], "es": ["conoide"], "pl": ["konoida"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konoid", "primary": true}, "falafelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kikerbulo a\u016d fabobulo, kiun oni fritas kaj ofte prezentas en panpo\u015do kun legomoj, populara man\u011da\u0135o \u0109irka\u016d orienta mediteraneo.", "translations": {"fr": ["falafel"]}, "examples": [["la esperantistaro sidis en cirklo, \u011duis la bongustan falafelon kaj a\u016dskultis beduenan rakonton kiun Mo\u015de Ben-Portat' rakontis", "M. Merla, UK Tel-Avivo 2000, Kajeroj el la Sudo, 2000-10"], ["li kuiris en la familia falafelbudo", "Eliseo, Verda Angulo, 2008-08-06"]], "subdefinitions": []}], "root": "falafel", "primary": true}, "fenikopteroformaj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la klaso birdoj (Phoenicopteriformes).", "translations": {"ru": ["\u0444\u043b\u0430\u043c\u0438\u043d\u0433\u043e (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434)"], "fr": ["ph\u0153nicopt\u00e9riformes"], "hu": ["flaming\u00f3alak\u00faak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fenikopter", "primary": false}, "hortensio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio saksifragacoj, (Hydrangea).", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0440\u0442\u044d\u043d\u0437\u0456\u044f"], "fr": ["hortensia"], "nl": ["hortensia"], "pt": ["hort\u00eansia"], "el": ["\u03bf\u03c1\u03c4\u03b1\u03bd\u03c3\u03af\u03b1"], "de": ["Hortensie", "Wasserstrauch"], "hu": ["hortenzia"], "br": ["hortensia", "kaouled (hortensia)"], "ru": ["\u0433\u043e\u0440\u0442\u0435\u043d\u0437\u0438\u044f"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hortensi", "primary": true}, "tiktako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alterna regula sono, kiel tiu de horlo\u011do.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0438\u043a\u0430\u043d\u044c\u0435"], "fr": ["battement", "tic-tac"], "nl": ["tiktak"], "pt": ["tiquetaque", "tique-taque"], "de": ["Ticktack"], "pl": ["tykanie", "cykanie", "klekot", "stukot"], "hu": ["ketyeg\u00e9s", "tiktak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tiktak", "primary": false}, "Floriano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo latindevena.", "translations": {"fr": ["Florian"], "de": ["Florian"], "it": ["Floriano"], "pt": ["Floriano"], "hu": ["Fl\u00f3ris", "Fl\u00f3ri\u00e1n"]}, "examples": [["sinjoro Floriano ekskuis la kapon, dirante: \u00abLa hundoj el\u015diris sin el mia mano...\u00bb", "J. Arbes, trad. J. Gr\u0148a, Moderna Magdaleno, Rakontoj, eld. F. Boh\u00e1\u010dek, 1908"], ["en malluma angulo \u0109e tablo sidis super paperrula\u0135o Floriano Basjacki", "U. Karatkevi\u0109, trad. Z. Lapcionak, Kristo alteri\u011dis en Harodno, 2003"]], "subdefinitions": []}], "root": "Florian", "primary": true}, "tiktaki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) A\u016ddigi tiktakon.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0438\u043a\u0430\u0442\u044c (\u043e \u0447\u0430\u0441\u0430\u0445)"], "fr": ["battre (bruit)", "tambouriner"], "nl": ["tikken (v.klok)"], "de": ["ticken"], "pl": ["tyka\u0107 (np. o zegarze)", "cyka\u0107 (np. o bombie)", "klekota\u0107"], "hu": ["ketyeg", "tiktakol"]}, "examples": [["li tre balda\u016d konscii\u011dos pri sia atendata telefonfakturo, \u0109ar lia mono simple tiktakas for", "Pejno Simono: Bonvolu literumi!, Monato jaro 1996a, numero 1a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tiktak", "primary": false}, "\u015dargilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ujo, bendo a\u016d plato kiu provizas la ma\u015dinon per a\u0135o(j) por plenumo:.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0433\u0440\u0443\u0437\u0447\u044b\u043a"], "fr": ["chargeur"], "en": ["loader"], "ru": ["\u0437\u0430\u0433\u0440\u0443\u0437\u0447\u0438\u043a"], "it": ["caricatore"], "hu": ["bet\u00f6lt\u0151"]}, "examples": [["seskugla \u015dargilo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Operaciuma programo por legi programpecojn (la \u015dargomodulojn) en la \u0109efmemoron por plenumo.", "translations": {"it": ["loader"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015darg", "primary": false}, "surbordi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Ekiri sur bordon, ekzemple el\u015dipi\u011dinte.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0441\u0430\u0434\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f \u043d\u0430 \u0431\u0435\u0440\u0435\u0433", "\u0441\u043e\u0439\u0442\u0438 \u043d\u0430 \u0431\u0435\u0440\u0435\u0433"], "fr": ["toucher terre"], "pl": ["schodzi\u0107 na brzeg", "schodzi\u0107 na l\u0105d"]}, "examples": [["kiam li surbordi\u011dis, renkontis lin el la urbo viro, havanta demonojn", "La Nova Testamento, S. Luko 8:27"]], "subdefinitions": []}], "root": "bord", "primary": false}, "pogromo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Amasa prirabado kaj mortigado de judoj, sen oficiala malaprobo de la registaro.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0433\u0440\u043e\u043c"], "fr": ["pogrom", "pogrome"], "en": ["pogrom"], "nl": ["pogrom"], "pt": ["pogrom"], "ru": ["\u043f\u043e\u0433\u0440\u043e\u043c"], "de": ["Pogrom"], "hu": ["pogrom", "v\u00e9rf\u00fcrd\u0151"]}, "examples": [["kio faris tiujn pogromojn des pli signifaj, estis la fakto, ke temis ne nur pri plebaj kruela\u0135oj, sed ke ilin akompanis la silenta a\u016d e\u0109 rekta aprobo de la caraj a\u016dtoritatoj", "La dan\u011dera lingvo, studo pri la persekutoj kontra\u016d Esperanto, 1.1."]], "subdefinitions": []}], "root": "pogrom", "primary": true}, "jen... jen...": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alterne iu situacio kaj alia, iu okaza\u0135o kaj alia.", "translations": {"be": ["\u0442\u043e... \u0442\u043e"], "fr": ["parfois... parfois...", "tant\u00f4t... tant\u00f4t"], "nl": ["nu eens... dan weer"], "ru": ["\u0442\u043e... \u0442\u043e"], "de": ["bald....., bald...", "mal..., mal...", "jetzt..., dann...", "nun..., dann..."], "it": ["ora... ora..."], "hu": ["hol... hol"], "br": ["gwezh... gwezh..."], "fi": ["milloin... milloin", "vuoroin... vuoroin"], "sv": ["\u00e4n... \u00e4n"], "es": ["a veces... a veces..."]}, "examples": [["jen mar\u015dante, jen kurante li venis al la domo", null], ["\u015di kutimas havi \u0109e sia zono jen rozon, jen diamanton", "Z"], ["jen li veturis tra arbaroj, jen meze tra urbo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "foje... foje...,", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "iam.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "jen", "primary": false}, "latinidaj lingvoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grupo da parencaj hinde\u016dropaj lingvoj, devenintaj el Latino: la itala, la hispana, la portugala, la franca kaj aliaj.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u043c\u0430\u043d\u0441\u043a\u0456\u044f \u043c\u043e\u0432\u044b"], "fr": ["langues n\u00e9olatines", "langues romanes"], "en": ["Romance languages", "Romanic languages"], "nl": ["Romaanse talen"], "pt": ["l\u00ednguas latinas"], "ru": ["\u0440\u043e\u043c\u0430\u043d\u0441\u043a\u0438\u0435 \u044f\u0437\u044b\u043a\u0438"], "de": ["romanische Sprachen"], "hu": ["latin nyelvek"], "br": ["yezho\u00f9 latin", "yezho\u00f9 romanek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Latin", "primary": false}, "fermato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Signo, kiu haltigas momente la movon k montras, ke la da\u016dro de la noto k de la silento, super kiu \u011di estas lokita, povas esti plilongigata.", "translations": {"be": ["\u0444\u044d\u0440\u043c\u0430\u0442\u0430"], "fr": ["point d'orgue"], "en": ["fermata", "hold"], "nl": ["fermate", "pauzeteken"], "pt": ["fermata", "caldeir\u00e3o", "coroa"], "ru": ["\u0444\u0435\u0440\u043c\u0430\u0442\u043e"], "de": ["Fermate", "Haltezeichen"], "hu": ["korona (zene)", "ferm\u00e1ta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fermat", "primary": true}, "ar\u0125ipelago": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "arkipelago", "translations": {}, "examples": [["sur la atlantikaj ar\u0125ipelagoj", "Juan R\u00e9gulo P\u00e9rez, dracenoj \u0109e pentristoj de la 15a jarcento, norda prismo, 1957, numero 3a, p. 123-128a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ar\u0125ipelag", "primary": true}, "tjurko": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La rilato inter la nocioj tjurko kaj turko estas do simila al tiu inter \u011dermano kaj germano."], "primary definition": "Ano de tjurklingva etno.", "translations": {"be": ["\u0446\u044e\u0440\u0430\u043a", "\u0446\u044e\u0440\u043a"], "bg": ["\u0442\u044e\u0440\u043a"], "nl": ["persoon behorend tot de Turkse taalgroep"], "pt": ["turcomano"], "ru": ["\u0442\u044e\u0440\u043e\u043a", "\u0442\u044e\u0440\u043a"], "tr": ["T\u00fcrk"], "hu": ["t\u00fcrk"], "pl": ["Turek"]}, "examples": [["vana diskuto, \u0109u la uzbekoj estas tjurkigitaj ta\u011dikoj a\u016d ta\u011dikigitaj tjurkoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tjurk", "primary": true}, "perdi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Nevole seni\u011di je poseda\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0433\u0443\u0431\u043b\u044f\u0446\u044c", "\u0437\u0433\u0443\u0431\u0456\u0446\u044c", "\u0441\u0442\u0440\u0430\u0446\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["perdre"], "en": ["lose"], "nl": ["verliezen"], "pt": ["perder"], "ru": ["\u0442\u0435\u0440\u044f\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0442\u0435\u0440\u044f\u0442\u044c", "\u0443\u0442\u0440\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c"], "de": ["verlieren"], "br": ["koll"], "cs": ["ztratit"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u0108esi posedi, ne plu havi.", "translations": {"hu": ["elveszt", "elvesz\u00edt"]}, "examples": [["mi volis \u015dlosi la pordon, sed mi perdis la \u015dlosilon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 34."], ["dum la malsano, li perdis ses kilogramojn de sia pezo", null], ["perdi la vo\u0109on, la spiron, la apetiton, la dorman ripozon, la vivon, la paciencon, sian feli\u0109on, gajecon, influon, forton, kura\u011don, konscion", "Z"], ["perdi la favoron de iu, la konfidon de iu", null], ["perdi la konfidon al iu", "Z"], ["tie la bordoj de la rivero perdas sian ridantan mienon", "Z"], ["tiu argumento perdis nun sian valoron", null], ["la lingvo de tiu tempo perdis absolute nenion el sia valoro", "Z"], ["la entrepreno perdas \u0109ian sencon kaj celon", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ne gajni ion, kion oni povus ekposedi.", "translations": {"hu": ["vesz\u00edt", "veszt", "elveszt"]}, "examples": [["vi ne multon perdos per via foresto", null], ["perdi la batalon", null], ["perdi la ludon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Vane uzi.", "translations": {"hu": ["veszteget"]}, "examples": [["perdi la tempon kantante", null], ["vane vi perdis viajn vortojn", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ne plu vidi ion a\u016d iun malaperantan; ne povi plu retrovi.", "translations": {"hu": ["elvesz\u00edt", "elveszt"]}, "examples": [["perdi en la premado sian akompananton", null], ["perdi iun el la okuloj, el la vido", null], ["sidi en angulo perdita en ombro", null], ["perdi la vojon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ruinigi, malsukcesigi, neniigi.", "translations": {"hu": ["elv\u00e9sz"]}, "examples": [["ni estas perditaj (tuj pereontaj) senrevene", "Z"], ["\u0109io estas perdita", "Z"], ["bono farita ne estos perdita", "Z"], ["vi estas perditaj", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "perd", "primary": true}, "\u0109efrolulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el la \u0109efaj roluloj en fikcia\u0135o, ofte aperanta, ofte aganta.", "translations": {"fr": ["h\u00e9ros (de r\u00e9cit)"], "nl": ["hoofdrolspeler"], "it": ["protagonista (personaggio principale)", "personaggio principale", "eroe (personaggio principale)"], "hu": ["f\u0151szerepl\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rol", "primary": false}, "tjurka": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la tjurkoj.", "translations": {"be": ["\u0446\u044e\u0440\u0441\u043a\u0456"], "en": ["Turkic"], "nl": ["behorend tot de Turkse taalgroep"], "ru": ["\u0442\u044e\u0440\u043a\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["Turk-"], "pl": ["turecki"], "hu": ["t\u00fcrk"]}, "examples": [["la tjurkaj lingvoj", null], ["la tjurka mitologio, kalendaro", null], ["por en\u015dtatigi kristanismon en Bulgarujo, \u0125ano Boriso devis ekzekutigi grandan parton de la tjurka nobelaro", null], ["la tjurkaj popoloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tjurk", "primary": false}, "kvita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plene liberigita de \u015duldo.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0438\u0447\u0435\u0433\u043e \u043d\u0435 \u0434\u043e\u043b\u0436\u043d\u044b\u0439", "\u0440\u0430\u0441\u043a\u0432\u0438\u0442\u0430\u0432\u0448\u0438\u0439\u0441\u044f"], "fr": ["quitte", "lib\u00e9r\u00e9 (d'une dette, d'une obligation)"], "en": ["square", "even", "paid up", "debt-free", "free of debt"], "nl": ["quitte"], "pt": ["quite", "desobrigado"], "de": ["schuldenfrei", "quitt"], "hu": ["ad\u00f3ss\u00e1gmentes", "kvitt"]}, "examples": [["post tiu \u0109i pago mi estos kvita al vi", null], ["li ne estos kvita per dek mil dolaroj", null], ["bieno kvita de \u0109iu hipoteko", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Plene liberigita de devo.", "translations": {"de": ["im Reinen", "frei (von Verpflichtungen)"], "hu": ["mentes (k\u00f6telezetts\u00e9g al\u00f3l)"]}, "examples": [["li kredas per tio, esti tute kvita pri la devoj de amikeco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kvit", "primary": true}, "regilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aran\u011da\u0135o, per kiu oni regas aparaton.", "translations": {"fr": ["commande (de machine)"]}, "examples": [["mi ser\u0109is inter la regiloj, \u011dis mi trovis la \u015daltilon", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato, \u0109apitro 28a"]], "subdefinitions": []}], "root": "reg", "primary": false}, "klivi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fendi mineralon la\u016d natura direkto de \u011diaj tavoloj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u043a\u0430\u043b\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u043a\u043e\u043b\u043e\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0449\u0435\u043f\u043b\u044f\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0449\u0435\u043f\u0438\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0441\u043b\u0430\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0441\u043b\u043e\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["cliver (un min\u00e9ral)"], "de": ["spalten"], "nl": ["klieven", "kloven", "splijten"], "en": ["cleave", "split"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kliv", "primary": true}, "bazuko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tubo, kiu pafas kontra\u016dtankajn fuza\u0135ojn.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0437\u0443\u043a\u0430"], "fr": ["bazooka"], "bg": ["\u0431\u0430\u0437\u0443\u043a\u0430"], "ru": ["\u0431\u0430\u0437\u0443\u043a\u0430"], "de": ["Bazooka"], "it": ["bazooka"], "hu": ["rak\u00e9tavet\u0151", "p\u00e1nc\u00e9l\u00f6k\u00f6l", "bazooka"], "sk": ["bazuka"], "en": ["bazooka"], "pl": ["bazooka (przest.)", "bazuka (przest.)", "r\u0119czna wyrzutnia rakiet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bazuk", "primary": true}, "klivo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago klivi a\u016d la rezulto de tiu ago.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0449\u0435\u043f\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0441\u043a\u043e\u043b", "\u0440\u0430\u0441\u043a\u043e\u043b (\u043e \u043c\u0438\u043d\u0435\u0440\u0430\u043b\u0435)"], "fr": ["clivage (min\u00e9r.)"], "de": ["Spaltung"], "nl": ["kloof", "gekloof"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kliv", "primary": false}, "a\u011diotado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spekulado pri prezo\u015dan\u011doj je akcioj, komerca\u0135oj kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u0433\u0443\u043b\u044c\u043d\u044f \u043d\u0430 \u0431\u0456\u0440\u0436\u044b"], "de": ["Agiotage", "B\u00f6rsenspekulation"], "en": ["jobbing", "stockjobbing"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u011diot", "primary": false}, "konkurso": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En ekzameno oni atentas nur la individuan valoron de la kandidatoj, en konkurso oni atentas pri ilia relativa valoro."], "primary definition": "Anta\u016daran\u011dita konkuro, la\u016d difinitaj reguloj, kun apartaj ju\u011dantaro kaj premioj.", "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u043d\u043a\u0443\u0440\u0441"], "en": ["competition", "contest", "match"], "nl": ["wedstrijd", "prijskamp", "wedkamp"], "pt": ["concurso", "certame", "gincana"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u043a\u0443\u0440\u0441", "\u0441\u043e\u0441\u0442\u044f\u0437\u0430\u043d\u0438\u0435"], "ca": ["concurs"], "de": ["Wettbewerb", "Wettkampf", "Wettstreit", "Wettlauf"], "es": ["concurso"]}, "examples": [["konkurso inter lernantoj", null], ["kurkonkurso, remkonkurso", null], ["estigi, malfermi konkurson por tri vakantaj postenoj", null], ["konkursa ekzameno", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "konkurs", "primary": true}, "prosperi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti en kontentiga, sukcesa stato.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0446\u044c\u0432\u0456\u0442\u0430\u0446\u044c", "\u043a\u0432\u0456\u0442\u043d\u0435\u0446\u044c", "\u043c\u0435\u0446\u044c \u043f\u043e\u0441\u044c\u043f\u0435\u0445"], "fr": ["prosp\u00e9rer", "r\u00e9ussir"], "en": ["prosper"], "nl": ["bloeien", "gedijen", "prospereren", "geslaagd zijn"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0443\u0441\u043f\u0435\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0446\u0432\u0435\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u0438\u043c\u0435\u0442\u044c \u0443\u0441\u043f\u0435\u0445"], "de": ["gedeihen", "prosperieren", "Erfolg haben"], "hu": ["vir\u00e1gzik", "el\u0151rehalad"], "cs": ["poda\u0159it se"], "es": ["prosperar"]}, "examples": [["prosperas rozarbeto", "Z"], ["prosperas la aferoj, komerco, firmo", null], ["prosperaj urboj", null], ["prosperi en sia negoco", "Z"], ["prospera stato", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Atingi kontentigan rezulton.", "translations": {"hu": ["j\u00f3l megy", "siker\u00fcl"]}, "examples": [["mi prosperis mem eldoni mian unuan bro\u015duron en julio", "Z"], ["la versfarado ne prosperas al mi", "Z"], ["prosperis al mi vidi...", "Z"], ["\u0109u prosperos al la homoj veni al interkonsento pri tiu \u0109i elekto?", "Z"], ["la suriro al tiu monto \u011dis nun ne prosperis al multaj homoj, sed al li prosperis atingi e\u0109 la montpinton", null], ["tio cetere estis ne tute prospera komparo ( \u011dusta, ta\u016dga )", "Z"], ["diversaj malprosperaj provoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "prosper", "primary": true}, "frajta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Objekto ekspedata frajte.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e\u0437\u0438\u043c\u044b\u0439 \u0433\u0440\u0443\u0437"], "de": ["Fracht"], "nl": ["vrachtgoed"], "hu": ["teher\u00e1ru"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "frajt", "primary": false}, "virgulino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Virga ino.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u0432\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u0438\u0446\u0430"], "fr": ["pucelle", "vierge (subst.)"], "de": ["Jungfrau"], "nl": ["maagd"]}, "examples": [["la Sankta Virgulino", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 37"], ["se virgulino edzini\u011das, \u015di ne pekas", "La Nova Testamento, I. Korintanoj 7:28"]], "subdefinitions": []}], "root": "virg", "primary": false}, "kano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alta herbo, kies trunketoj i\u011das per seki\u011dado fortikaj, ordinare el familio poacoj, kiel ekzemple fragmito.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u044b\u0441\u044c\u043d\u0451\u0433"], "fr": ["roseau", "canne (bot.)"], "en": ["cane", "reed"], "nl": ["riet"], "pt": ["cana-de-vassoura", "junco"], "ru": ["\u0442\u0440\u043e\u0441\u0442\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Schilfrohr"], "hu": ["n\u00e1d"], "pl": ["trzcina"], "br": ["korzenn (plant)"], "es": ["ca\u00f1a"]}, "examples": [["inter la kanojn sur la bordo de la Rivero", "La Malnova Testamento, Eliro 2:3"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Trunketo de kano , uzata kiel materialo pro fari meblojn, a\u016d kiel iloj, ekzemple bastono por sin apogi, a\u016d por frapi.", "translations": {"fr": ["canne (b\u00e2ton)"], "nl": ["rietstengel"], "pt": ["cana", "cani\u00e7o", "vara", "bengala"], "de": ["Rattan", "Rohr-"], "hu": ["bambuszn\u00e1d"], "br": ["bazh", "gwialenn"]}, "examples": [["\u015di prenis por li keston el kanoj kaj \u0109irka\u016d\u015dmiris \u011din per asfalto kaj pe\u0109o", "La Malnova Testamento, Eliro 2:3"], ["vi fidas la apogon de Egiptujo, tiu kano rompita, kiu, se iu sin apogas sur \u011di, eniras en lian manon kaj trapikas \u011din", "La Malnova Testamento, II. Re\u011doj 18:21"], ["sin apogi sur rompita kano", null], ["ne malvolu puni knabon: se vi batos lin per kano, li ne mortos", "La Malnova Testamento, Sentencoj 23:13"], ["kano kaj instruo donas sa\u011don", "La Malnova Testamento, Sentencoj 29:15"], ["tia okazo mia \u015dultro defalu de la dorso, kaj mia brako rompi\u011du de kanoi", "La Malnova Testamento, Ijob 31:22"]], "subdefinitions": []}], "root": "kan", "primary": true}, "duramatro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La plej ekstera k la plej forta el la tri meningoj, kiuj envolvas la cerbon.", "translations": {"be": ["\u0446\u044c\u0432\u0451\u0440\u0434\u0430\u044f \u043c\u0430\u0437\u0433\u0430\u0432\u0430\u044f \u0430\u0431\u0430\u043b\u043e\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["dure-m\u00e8re"], "en": ["dura mater"], "pt": ["dura-m\u00e1ter"], "la": ["Dura mater"], "de": ["harte Hirnhaut", "Pachymeninx"], "hu": ["dura mater", "kem\u00e9ny agyh\u00e1rtya"], "ru": ["\u0442\u0432\u0451\u0440\u0434\u0430\u044f \u043c\u043e\u0437\u0433\u043e\u0432\u0430\u044f \u043e\u0431\u043e\u043b\u043e\u0447\u043a\u0430"], "pl": ["opona twarda m\u00f3zgu"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "duramatr", "primary": true}, "piamatro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La plej interna el la tri meningoj, kiuj envolvas la cerbon.", "translations": {"be": ["\u043c\u044f\u043a\u043a\u0430\u044f \u043c\u0430\u0437\u0433\u0430\u0432\u0430\u044f \u0430\u0431\u0430\u043b\u043e\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["pie-m\u00e8re"], "en": ["pia mater"], "nl": ["zacht hersenvlies"], "pt": ["pia-m\u00e1ter"], "ru": ["\u043c\u044f\u0433\u043a\u0430\u044f \u043c\u043e\u0437\u0433\u043e\u0432\u0430\u044f \u043e\u0431\u043e\u043b\u043e\u0447\u043a\u0430"], "de": ["Pia mater"], "hu": ["l\u00e1gy agyh\u00e1rtya", "pia mater"], "pl": ["opona mi\u0119kka (anatomia)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "piamatr", "primary": true}, "malema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne volonta, ne inklina al io.", "translations": {"be": ["\u043d\u044f\u0441\u0445\u0456\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["peu enclin", "r\u00e9ticent"], "ru": ["\u043d\u0435\u0441\u043a\u043b\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439"], "pl": ["niech\u0119tny", "nieskory (przest.)"], "hu": ["vonakod\u00f3", "kelletlen"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "em", "primary": false}, "gerundio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Verba formo en iuj lingvoj (latina, rusa, angla, franca...), havanta sencon de verba substantivo a\u016d aktiva participo (plejofte participa).", "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u0440\u0443\u043d\u0434\u044b\u0439", "\u0434\u0437\u0435\u0435\u043f\u0440\u044b\u0441\u043b\u043e\u045e\u0435"], "fr": ["g\u00e9rondif"], "nl": ["gerundium"], "pt": ["ger\u00fandio"], "ru": ["\u0433\u0435\u0440\u0443\u043d\u0434\u0438\u0439", "\u0434\u0435\u0435\u043f\u0440\u0438\u0447\u0430\u0441\u0442\u0438\u0435"], "de": ["Gerundium", "Gerundivum"], "hu": ["gerundium"], "es": ["gerundio"]}, "examples": [["la latina gerundio estas speco de deklinaciebla infinitivo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Adverba participo.", "translations": {}, "examples": [["en la frazo \u00aba\u016ddinte tian mensogon, li ekstaris\u00bb la vorto \u00aba\u016ddinte\u00bb estas gerundio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "gerundi", "primary": true}, "almozdonema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Volonte kaj malavare donanta almozojn.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u043b\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456\u0432\u044b"], "fr": ["charitable"], "en": ["charitable"], "br": ["aluzenus"], "pt": ["caridoso"], "de": ["wohlt\u00e4tig", "karitativ"], "es": ["caritativo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "almoz", "primary": false}, "\u015dra\u016dbpa\u015do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Distanco inter du homologaj punktoj de la kanelo de \u015dra\u016dbo, mezurata paralele al la akso.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0430\u0433 \u0440\u0435\u0437\u044c\u0431\u044b"], "hu": ["menetemelked\u00e9s"], "it": ["passo (di filettatura)"], "pl": ["skok gwintu"], "es": ["paso (de tornillo)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dra\u016db", "primary": false}, "disdoni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doni al multaj, distribui.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0434\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["distribuer", "r\u00e9partir"], "en": ["give out", "give away", "distribute"], "nl": ["uitdelen"], "de": ["verteilen"], "hu": ["kioszt", "sz\u00e9toszt", "eloszt"], "es": ["repartir"], "pl": ["rozda\u0107", "rozdawa\u0107", "wydziela\u0107"]}, "examples": [["nobelo promesojn disdonas kampulo promesojn plenumas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "don", "primary": false}, "scenejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko en teatrejo, kie la aktoroj ludas.", "translations": {"be": ["\u0441\u0446\u044d\u043d\u0430", "\u043f\u0430\u0434\u043c\u043e\u0441\u0442\u043a\u0456"], "fr": ["sc\u00e8ne (lieu)"], "bg": ["\u0441\u0446\u0435\u043d\u0430"], "nl": ["sc\u00e8ne", "toneel", "b\u00fchne"], "ru": ["\u0441\u0446\u0435\u043d\u0430", "\u043f\u043e\u0434\u043c\u043e\u0441\u0442\u043a\u0438"], "de": ["B\u00fchne"], "it": ["scena (palcoscenico)", "palcoscenico"], "hu": ["sz\u00ednpad"], "en": ["scene", "stage"], "pl": ["scena"], "he": ["\u05d6\u05d9\u05e8\u05d4", "\u05de\u05e7\u05d5\u05dd \u05d4\u05ea\u05e8\u05d7\u05e9\u05d5\u05ea", "\u05d1\u05de\u05d4"]}, "examples": [["Semplejarov propraokule vidis la magiiston sur la scenejo", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 27a, p. 288-289a"], ["tiu okazo \u015dovis la demandon pri Esperanto en la anta\u016dan scenejon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "scen", "primary": false}, "pajlo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Materialo el sekaj sengrajnigitaj trunketoj de greno.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043b\u043e\u043c\u0430"], "fr": ["paille"], "en": ["straw"], "nl": ["stro"], "pt": ["palha"], "no": ["str\u00e5"], "ca": ["palla"], "de": ["Stroh"], "sv": ["halm"], "hu": ["szalma"], "br": ["kolo", "plouz"], "cs": ["sl\u00e1ma"], "ru": ["\u0441\u043e\u043b\u043e\u043c\u0430"], "es": ["paja"]}, "examples": [["sekala, riza pajlo", null], ["garbo da pajlo", null], ["pajlokolora", "La Revizo, akto 3a, sceno 3a"], ["pajla matraco, tegmento", null], ["se\u011doj kun pajla reto kavigita", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "pajl", "primary": true}, "pozitono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pozitiva elektrono, kontra\u016dpartiklo de negatrono.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0437\u0456\u0442\u0440\u043e\u043d"], "fa": ["\u067e\u0648\u0632\u06cc\u062a\u0631\u0648\u0646", "\u0627\u0644\u06a9\u062a\u0631\u0648\u0646 \u0645\u062b\u0628\u062a"], "en": ["positron"], "nl": ["positron"], "ru": ["\u043f\u043e\u0437\u0438\u0442\u0440\u043e\u043d"], "de": ["Positon", "Positron"], "hu": ["pozitron"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "pozitrono", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "poziton", "primary": true}, "marini": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Trempi dum kelka tempo en vinagro, vino a\u016d oleo kun spicoj viandon a\u016d aliajn man\u011da\u0135ojn poste kuirotajn.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0440\u044b\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "en": ["marinate"], "nl": ["marineren"], "pt": ["p\u00f4r em marinada", "marinar", "p\u00f4r em escabeche", "p\u00f4r em vinha-d'alhos"], "ru": ["\u043c\u0430\u0440\u0438\u043d\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["marinieren"], "sv": ["marinera"], "hu": ["p\u00e1col", "marin\u00edroz"], "br": ["lakaat en hili"]}, "examples": [["marini kapreolan kruron, haringojn, betojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "marin", "primary": true}, "Hungarujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato situanta en meza E\u016dropo kaj limanta oriente al Ukrainujo kaj Rumanujo, okcidente al A\u016dstrujo, norde al Slovakujo kaj sude al Slovenujo, Kroatujo kaj Jugoslavio.", "translations": {"be": ["\u0412\u0443\u0433\u043e\u0440\u0448\u0447\u044b\u043d\u0430"], "fr": ["Hongrie"], "en": ["Hungary"], "nl": ["Hongarije"], "pt": ["Hungria"], "ru": ["\u0412\u0435\u043d\u0433\u0440\u0438\u044f"], "ca": ["Hongria"], "de": ["Ungarn"], "it": ["Ungheria"], "hu": ["Magyarorsz\u00e1g"], "sk": ["Ma\u010farsko"], "fa": ["\u0645\u062c\u0627\u0631\u0633\u062a\u0627\u0646"], "es": ["Hungr\u00eda"], "br": ["Hungaria"], "pl": ["W\u0119gry"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Hungario", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hungar", "primary": false}, "kortu\u015di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Eksciti ies sentojn; emocii; kompatigi iun.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u0430\u043d\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0447\u0443\u043b\u044c\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["attendrir", "\u00e9mouvoir", "toucher (\u00e9mouvoir)"], "nl": ["aangrijpen"], "ru": ["\u0443\u043c\u0438\u043b\u044f\u0442\u044c", "\u0442\u0440\u043e\u0433\u0430\u0442\u044c"], "de": ["anr\u00fchren (jemanden)", "r\u00fchren (jemanden)"], "it": ["toccare (emotivamente)"], "hu": ["meghat", "el\u00e9rz\u00e9keny\u00edt", "megind\u00edt (\u00e9rzelmileg)"], "fa": ["\u0645\u062a\u0623\u062b\u0631 \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0628\u0647 \u0631\u0642\u062a \u0622\u0648\u0631\u062f\u0646", "(\u0627\u062d\u0633\u0627\u0633\u0627\u062a \u06a9\u0633\u06cc \u0631\u0627) \u0628\u0631\u0627\u0646\u06af\u06cc\u062e\u062a\u0646"], "he": ["\u05dc\u05d2\u05e2\u05ea \\\u05e0\u05d2\u05e2\\ (\u05dc\u05dc\u05d1)"]}, "examples": [["kortu\u015da rakonto", null], ["vi kortu\u015dis min per unu ekrigardo de viaj okuloj", "La Malnova Testamento, Alta Kanto 4:9"], ["li elvenis kaj vidis grandan homamason kaj li kortu\u015di\u011dis pri ili, \u0109ar ili estis kiel \u015dafoj ne havantaj pa\u015dtiston", "La Nova Testamento, S. Marko 6:34?"], ["la sinjoro de tiu servisto kortu\u015dite liberigis lin kaj pardonis al li la \u015duldon", "La Nova Testamento, S. Mateo 18:27"], ["certe \u015di povus demandi kaj paroli pli sa\u011de, sed \u0109u tiam la filino apogus sin al \u015dia \u015dultro kaj rigardus \u015din kun tiu preska\u016d kortu\u015danta rideto?", "Fabeloj, volumo 4, Lasta son\u011do de maljuna kverko"]], "subdefinitions": []}], "root": "kor", "primary": false}, "multnombra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0448\u043c\u0430\u0442\u043b\u0456\u043a\u0456"], "fr": ["nombreux"], "nl": ["talrijk"], "pt": ["numeroso"], "ru": ["\u043c\u043d\u043e\u0433\u043e\u0447\u0438\u0441\u043b\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["zahlreich"], "hu": ["nagysz\u00e1m\u00fa", "sz\u00e1mos"], "br": ["niverus"], "es": ["numeroso"]}, "examples": [["ili estas pli multenombraj, ol la haroj sur mia kapo", "La Malnova Testamento, Psalmaro 40:12"], ["Josuo diris al ili: Se vi estas multnombra, iru supren en la arbaron, kaj elhaku al vi tie lokon", "La Malnova Testamento, Josuo 17:15"], ["kursoj kun multenombra lernantaro", "Vortoj de k-do Lanti, je la lumo de la sperto"]], "subdefinitions": []}], "root": "nombr", "primary": false}, "leksikologo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vortosciencisto.", "translations": {"fr": ["lexicologue"], "nl": ["lexicoloog"], "pt": ["lexic\u00f3logo"], "hu": ["lexikol\u00f3gus"]}, "examples": [["diligentaj leksikologoj insistas registri \u0109ion", "D. Harlow, Re: darfi, soc.culture.esperanto, 1998-01-05"]], "subdefinitions": []}], "root": "leksikolog", "primary": true}, "registaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la personoj, kiuj regas \u015dtaton.", "translations": {"be": ["\u0443\u0440\u0430\u0434"], "fr": ["gouvernement", "cabinet (ensemble des ministres, gouvernement)"], "nl": ["regering"], "ru": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Regierung"], "hu": ["korm\u00e1ny"]}, "examples": [["la registaroj de la plej \u0109efaj regnoj..", "Fundamento de Esperanto, anta\u016dparolo"]], "subdefinitions": []}], "root": "reg", "primary": false}, "flugi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Sin movi en la aero per tiucelaj membroj, kiel la birdoj kaj insektoj.", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u0446\u0435\u0446\u044c", "\u043b\u044f\u0442\u0430\u0446\u044c", "\u043b\u0451\u0442\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["voler (se d\u00e9placer dans l'air)"], "en": ["fly"], "nl": ["vliegen"], "pt": ["voar"], "ru": ["\u043b\u0435\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u043b\u0435\u0442\u0435\u0442\u044c"], "de": ["fliegen"], "hu": ["rep\u00fcl"], "es": ["volar"], "cs": ["let\u011bt"], "pl": ["lecie\u0107", "lata\u0107", "frun\u0105\u0107", "fruwa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Sin movi en la aero per tiucela aparato, avio, aerostato a\u016d alia.", "translations": {"pl": ["lecie\u0107", "lata\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Rapide trapasi de iu loko a\u016d momento en alian.", "translations": {"pl": ["lata\u0107", "fruwa\u0107"]}, "examples": [["dikaj nuboj flugis en la \u0109ielo", null], ["la rigardo flugadas super bluaj vasta\u0135oj", null], ["flugema kiel vento", "Proverbaro esperanta"], ["venis kun turbano kaj flugetanta beduena mantelo", "Fabeloj, volumo 1, \u011cardeno de la paradizo"], ["estis tia ventego, ke la tegoloj deflugis de la tegmentoj", "Fabeloj, volumo 1, Vojkamarado"], ["al li flugas mia kora danko", "Z"], ["la pulvo disflugas", null], ["disflugantaj haroj", null], ["la nova\u0135o rapide disflugis tra la lando", null], ["en la aero disflugis akraj krioj", null], ["murmuro de surprizi\u011do elflugis el la bu\u015doj, traflugas inter la \u0109eestantoj", null], ["traflugi senzorge la vivon", null], ["tiu penso traflugis lian spiriton", null], ["stranga ideo traflugis al li tra la kapo", null], ["la famo transflugis el unu bu\u015do en alian", "Z"], ["\u0135eti preterflugantan rigardon sur iun", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "flagri, flirti, flosi, flui, kuri, na\u011di, \u015dvebi.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flug", "primary": true}, "kinejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, ordinare konstrua\u0135o, en kiu oni publike projekcias filmojn.", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u043d\u043e", "\u043a\u0456\u043d\u0430\u0442\u044d\u0430\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["cin\u00e9ma (lieu)", "salle de cin\u00e9ma"], "en": ["movie theater", "cinema", "movie house"], "nl": ["bioscoop"], "ru": ["\u043a\u0438\u043d\u043e", "\u043a\u0438\u043d\u043e\u0442\u0435\u0430\u0442\u0440"], "de": ["Kino", "Filmtheater"], "tr": ["sinema salonu"], "hu": ["mozi", "filmsz\u00ednh\u00e1z"], "he": ["\u05d1\u05d9\u05ea \u05e7\u05d5\u05dc\u05e0\u05d5\u05e2"]}, "examples": [["ni kune dancis kaj vizitis restoraciojn kaj kinejojn", "G. Kama\u0109o: Berveling, poeto sen tabua, Monato, jaro 1994a, numero 12a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kin", "primary": false}, "cirklego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u043b\u044c\u0448\u043e\u0439 \u043a\u0440\u0443\u0433"], "fr": ["grand cercle"], "en": ["great circle"], "de": ["Hauptkreis"], "pl": ["okr\u0105g wielki"], "hu": ["f\u0151k\u00f6r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cirkl", "primary": false}, "topografo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["topographe"], "de": ["Topograf"], "en": ["topographer"], "it": ["topografo"], "pl": ["topograf"]}, "examples": [["merkrede alvenis in\u011denieroj, agronomoj, hidrologoj, topografoj kaj ter-mezuristoj", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"], ["li fari\u011dis membro de la instrubrigado poste li laboris kiel topografo", "H. Concepci\u00f3n Toledo, La krimo en La Chorrera, Radio Sancti Sp\u00edritus, 2007-04-13"]], "subdefinitions": []}], "root": "topograf", "primary": true}, "babiltruo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["bouche (vulg.)", "clapet (vulg. bouche)", "gueule (bouche)", "bo\u00eete \u00e0 camembert (vulg. bouche)"]}, "examples": [["poste fermu vian babiltruon kaj lasu paroli la alian", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, dua libro, \u0109apitro 28a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tru", "primary": false}, "konceptado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago koncepti, maniero koncepti.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0441\u043f\u0440\u0438\u044f\u0442\u0438\u0435", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["conception (fait de concevoir par l'esprit)", "\u00e9laboration", "cr\u00e9ation", "repr\u00e9sentation (conception)", "vision"], "nl": ["conceptie", "het concipi\u00ebren", "visie"], "ca": ["concepci\u00f3"], "de": ["Konzeption"], "es": ["concepci\u00f3n"]}, "examples": [["feli\u0109e, la\u016d mia konceptado, ne estas problemo, \u0109ar iras, kien \u011di iru, nome: al la fina venko", "C. Piron Kien Esperanto? http://www.helsinki.fi/~jslindst/piron_raumo.html"], ["\u011di estas unu el tiuj studoj kiujn ni ser\u0109as por instigi la kreskon de konceptado", "Platono trad. D. BroadribbLa RespublikoParto 7"], ["per pli bona konceptado de fasadoj oni povus plibonigi: (A) la elekton de materialoj, kaj (B) la formon de la fasado rilate al la distribuo de la akvo kaj la malpura\u0135oj sur kaj en la fasado", "F. van Mook Pluvo sur fasadoj de konstrua\u0135oj La Domo 1997-10"]], "subdefinitions": []}], "root": "koncept", "primary": false}, "kolporti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Vojadi kun komerca\u0135oj por ilin etkvante disvendi.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u0440\u0433\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c \u0432\u0440\u0430\u0437\u043d\u043e\u0441"], "fr": ["colporter (des marchandises)"], "en": ["peddle"], "nl": ["leuren", "colporteren", "verspreiden (huis aan huis)"], "pt": ["mascatear"], "fa": ["\u062f\u0633\u062a\u0641\u0631\u0648\u0634\u06cc \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "de": ["hausieren", "von Haus zu Haus verkaufen", "von Haus zu Haus feilbieten"]}, "examples": [["kiel knabo ja anka\u016d mi kriante kolportis gazetojn", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, dua libro, \u0109apitro 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kolport", "primary": true}, "egalanimeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Trankvilo pro konstanta humoro.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u043a\u043e\u0439\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0430\u0431\u044b\u044f\u043a\u0430\u0432\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043d\u0435\u043f\u0430\u0440\u0443\u0448\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0443\u0440\u0430\u045e\u043d\u0430\u0432\u0430\u0436\u0430\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u045e\u043d\u0430\u0434\u0443\u0448\u0448\u0430"], "fr": ["\u00e9galit\u00e9 de caract\u00e8re", "\u00e9quanimit\u00e9"], "en": ["equanimity"], "ru": ["\u043d\u0435\u0432\u043e\u0437\u043c\u0443\u0442\u0438\u043c\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0441\u043f\u043e\u043a\u043e\u0439\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435", "\u0443\u0440\u0430\u0432\u043d\u043e\u0432\u0435\u0448\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0445\u043b\u0430\u0434\u043d\u043e\u043a\u0440\u043e\u0432\u0438\u0435", "\u0440\u0430\u0432\u043d\u043e\u0434\u0443\u0448\u0438\u0435"], "ca": ["equ\u00e0nimement"], "de": ["Ausgeglichenheit"], "it": ["equanimit\u00e0"], "hu": ["egykedv\u0171s\u00e9g"], "sk": ["vyrovnanos\u0165"], "es": ["ecuanimidad"], "he": ["\u05e9\u05dc\u05d5\u05d5\u05ea \u05e0\u05e4\u05e9"]}, "examples": [["tamen li ne perdis sian kutiman egalanimecon", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 12a, Lemuel kaj Adaha"]], "subdefinitions": []}], "root": "anim", "primary": false}, "popolribelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grupa ribelo kontra\u016d \u015dtatpotenco.", "translations": {"fr": ["insurrection", "r\u00e9bellion", "soul\u00e8vement populaire"], "en": ["insurrection", "insurgency", "rebellion", "limited rebellion"]}, "examples": [["en Peruo, en novembro 2000, la prezidanto Alberto Fujimori, akuzita krome pro korupto, estis siavice renversita de popolribelo", "I. Ramonet, trad. V. Lutermano, Vivu Brazilo!, le Monde diplomatique, 2003-01"], ["tiu estas la flago de la kvintaga popola ribelo en Milano", "A. De Salvo, -, Radio Itala Internacia, 2005-01-08"]], "subdefinitions": []}], "root": "ribel", "primary": false}, "riparo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u043c\u043e\u043d\u0442", "\u043f\u043e\u0447\u0438\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["r\u00e9paration"], "en": ["repair"], "ca": ["reparaci\u00f3"], "de": ["Reparatur"], "es": ["reparaci\u00f3n"], "hu": ["jav\u00edt\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"hu": ["jav\u00edt\u00e1s (helye is)"]}, "examples": [["dum la tri pasintaj monatoj la vesto pli eluzi\u011dis, en diversaj lokoj \u011di vidigis riparojn kaj flikojn", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "ripar", "primary": false}, "fabela": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Apartenanta al fabelo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0437\u0430\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["fabuleux", "l\u00e9gendaire"], "en": ["fabulous"], "nl": ["fabelachtig"], "ru": ["\u0441\u043a\u0430\u0437\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["m\u00e4rchenhaft", "sagenhaft"], "sv": ["sago-"], "hu": ["mesebeli"], "bg": ["\u043f\u0440\u0438\u043a\u0430\u0437\u0435\u043d"], "es": ["fabuloso"], "br": ["mojennel"], "pl": ["bajkowy", "ba\u015bniowy"]}, "examples": [["fabelaj vortoj, fabela estulo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Eksterordinara, nekredebla.", "translations": {"sv": ["sagolik"], "en": ["fabulous"], "pl": ["bajeczny"], "br": ["marzhus"], "hu": ["mes\u00e9s"]}, "examples": [["fabela ri\u0109eco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fabel", "primary": false}, "ripari": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Remeti difektitan aferon en bonan, uzeblan staton.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u043c\u0430\u043d\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u043f\u0430\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["r\u00e9parer", "restaurer (r\u00e9parer)"], "en": ["repair"], "nl": ["repareren", "herstellen", "maken"], "pt": ["reparar", "consertar", "restaurar"], "ru": ["\u0447\u0438\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0447\u0438\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u0440\u0435\u043c\u043e\u043d\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u0440\u0435\u043c\u043e\u043d\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0438\u0441\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c", "\u0438\u0441\u043f\u0440\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c"], "ca": ["reparar"], "de": ["reparieren", "wiederherstellen"], "sv": ["reparera"], "tp": ["pona"], "hu": ["jav\u00edt", "helyre\u00e1ll\u00edt"], "cs": ["spravit"], "es": ["reparar", "arreglar (reparar)"]}, "examples": [["oni dungis \u015dtonhakistojn kaj \u0109arpentistojn por renovigi la domon de la Eternulo, anka\u016d fera\u0135istojn kaj kupra\u0135istojn por ripari la domon de la Eternulo", "La Malnova Testamento, II. Kroniko 24:12"], ["kiam Sanbalat kaj Tobija a\u016ddis, ke la muregoj de Jerusalem estas riparataj kaj ke la bre\u0109oj komencis esti fermataj ili tre ekkoleris", "La Malnova Testamento, Ne\u0125emja 4:7"], ["li vidis aliajn du fratojn en la \u015dipeto kun ilia patro Zebedeo riparantajn siajn retojn", "La Nova Testamento, S. Mateo 4:21"], ["mi iris por riparigi mian brakhorlo\u011don", "Marjorie Boulton, Dinomanio, Monato, jaro 1994a, numero 2a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ripar", "primary": true}, "sankta vespero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vespero anta\u016d kristnasko.", "translations": {"de": ["Heiliger Abend", "Heiligabend"], "nl": ["kerstavond"], "pl": ["wiecz\u00f3r wigilijny", "gwiazdka", "Wigilia Bo\u017cego Narodzenia"], "bg": ["\u0411\u044a\u0434\u043d\u0438 \u0432\u0435\u0447\u0435\u0440"], "hu": ["szenteste"]}, "examples": [["... kiun \u015di en la sankta vespero vidis tra la vitra pordo..", "Andersen, H. C. tradukita de L. L. Zamenhof, Knabineto kun alumetoj http://www.satesperanto.org/Knabineto-kun-alumetoj.html"]], "subdefinitions": []}], "root": "vesper", "primary": false}, "mikroelektroniko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de elektroniko kiu studas kaj konstruas tre malgrandajn cirkvitojn favore al pli rapida funkciado kaj pli facila portebleco.", "translations": {"fa": ["\u0631\u06cc\u0632\u0627\u0644\u06a9\u062a\u0631\u0648\u0646\u06cc\u06a9"], "fr": ["micro\u00e9lectronique (subst.)"], "pt": ["microeletr\u00f4nica"]}, "examples": [["formi\u011dis moderna strukturo kun industrioj de mikroelektroniko, moderna telekomunikado, novgeneraciaj familiaj elektraj aparatoj", "Ye G., Pudong - bona loko por investantoj, \u0108ina Interreta Informa Centro, 2001"]], "subdefinitions": []}], "root": "mikroelektronik", "primary": true}, "unuokula": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Perdinta la kapablon uzi unu el siaj okuloj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043d\u0430\u0432\u043e\u043a\u0456"], "fr": ["borgne"], "en": ["one-eyed"], "nl": ["met \u00e9\u00e9n oog", "eenogig"], "ru": ["\u043e\u0434\u043d\u043e\u0433\u043b\u0430\u0437\u044b\u0439"], "de": ["ein\u00e4ugig"], "sv": ["en\u00f6gd"], "hu": ["f\u00e9lszem\u0171"], "es": ["tuerto"], "br": ["born (ag.)"], "it": ["monocolo (agg.)", "cieco da un occhio", "guercio (cieco da un occhio)"], "pl": ["jednooki"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "blinda, straba.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "okul", "primary": false}, "pomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frukto de la pomarbo.", "translations": {"be": ["\u044f\u0431\u043b\u044b\u043a"], "fr": ["pomme"], "bg": ["\u044f\u0431\u044a\u043b\u043a\u0430"], "nl": ["appel"], "pt": ["ma\u00e7\u00e3"], "ru": ["\u044f\u0431\u043b\u043e\u043a\u043e"], "ca": ["poma"], "de": ["Apfel"], "tr": ["elma"], "sv": ["\u00e4pple"], "hu": ["alma"], "fa": ["\u0633\u06cc\u0628"], "en": ["apple"], "cs": ["jablko"], "pl": ["jab\u0142ko"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Objekto kun formo de pomo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pom", "primary": true}, "geometria figuro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro da punktoj, konsiderata de la vidpunkto de \u011diaj geometriaj ecoj.", "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u0433\u0443\u0440\u0430 (\u0433\u0435\u0430\u043c\u044d\u0442\u0440\u044b\u0447\u043d\u0430\u044f)"], "fr": ["figure g\u00e9om\u00e9trique"], "en": ["figure (geometric shape)"], "nl": ["figuur (geometrie)"], "ru": ["\u0444\u0438\u0433\u0443\u0440\u0430"], "de": ["Figur"], "hu": ["m\u00e9rtani alakzat"], "pl": ["figura geometryczna"]}, "examples": [["ebena figuro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "figur", "primary": false}, "duriujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda, alta tropika arbo \u0109iamverda; genro el familio malvacoj (Durio).", "translations": {"fr": ["durian (arbre)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "duri", "primary": false}, "seriozi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "I\u011di serioza.", "translations": {"fr": ["se rembrunir", "devenir s\u00e9rieux"]}, "examples": [["\u015di foje seriozi\u011dis, tre seriozi\u011dis, iom sulkante la frunton", "Machado de Assis, trad. Paulo Viana, La divenistino kaj aliaj rakontoj, Oportuno, jaro 2005a, p. 33a"]], "subdefinitions": []}], "root": "serioz", "primary": false}, "ondobrila": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prezentanta kvaza\u016d brilajn ondojn.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u043b\u0438\u0432\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439\u0441\u044f"], "fr": ["chatoyant"], "de": ["moiriert"], "hu": ["sz\u00ednj\u00e1tsz\u00f3"]}, "examples": [["ondobrila \u015dtofo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ond", "primary": false}, "karato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu dudekkvarono da pura oro, entenata en alojo el oro.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u0430\u0442"], "fr": ["carat (partie d'or pur)"], "en": ["carat", "karat"], "nl": ["karaat"], "ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0430\u0442"], "de": ["Karat"], "hu": ["kar\u00e1t"]}, "examples": [["oro je n karatoj", null], ["oro je 24 karatoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Mezurunuo de maso, por perloj kaj diamantoj, egala al 200 miligramoj.", "translations": {"fr": ["carat (unit\u00e9 de masse)"], "en": ["carat", "karat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "karat", "primary": true}, "veturigisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu direktas veturilon.", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u0440\u043e\u045e\u0446\u0430", "\u0432\u0430\u0434\u0437\u0456\u0446\u0435\u043b\u044c", "\u0432\u043e\u0437\u0447\u044b\u043a", "\u0444\u0443\u0440\u043c\u0430\u043d"], "fr": ["chauffeur", "conducteur", "pilote"], "ru": ["\u0432\u043e\u0437\u043d\u0438\u0446\u0430", "\u043a\u0443\u0447\u0435\u0440", "\u044f\u043c\u0449\u0438\u043a", "\u0438\u0437\u0432\u043e\u0437\u0447\u0438\u043a", "\u0432\u043e\u0434\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Fahrer"], "tr": ["s\u00fcr\u00fcc\u00fc", "\u015fof\u00f6r"], "sv": ["f\u00f6rare", "chauff\u00f6r"], "hu": ["(j\u00e1rm\u0171)vezet\u0151", "kocsis"], "pl": ["kierowca", "przewo\u017anik", "wo\u017anica (tylko dot. powoz\u00f3w konnych)", "powo\u017c\u0105cy (tylko dot. powoz\u00f3w konnych)", "furman (tylko dot. powoz\u00f3w konnych)", "fornal (tylko dot. powoz\u00f3w konnych)", "szofer (tylko dot. samochod\u00f3w i autobus\u00f3w)", "motorniczy (tylko dot. tramwaj\u00f3w i trolejbus\u00f3w)"]}, "examples": [["la veturigisto neniam ion senbezonan eldiris", "La ne\u011da blovado"]], "subdefinitions": []}], "root": "vetur", "primary": false}, "sortimenti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ta\u016dge elekti kaj kunmeti komerca\u0135ojn inter si diferencajn, sed \u0109iujn de sama speco.", "translations": {"en": ["stock"], "nl": ["assorteren"], "pt": ["fazer sortimento de"], "hu": ["\u00f6sszev\u00e1logat", "\u00f6ssze\u00e1ll\u00edt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sortiment", "primary": false}, "akvedukto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Masona\u0135a kondukilo, subtera a\u016d surponta, kiu kondukas akvon inter du malproksimaj lokoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0432\u044d\u0434\u0443\u043a", "\u0432\u0430\u0434\u0430\u043f\u0440\u0430\u0432\u043e\u0434"], "fr": ["aqueduc"], "en": ["aqueduct"], "nl": ["aquaduct"], "pt": ["aqueduto"], "ru": ["\u0430\u043a\u0432\u0435\u0434\u0443\u043a", "\u0432\u043e\u0434\u043e\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u0434"], "de": ["Aqu\u00e4dukt"], "hu": ["v\u00edzvezet\u00e9k (aquaeductus)"], "sk": ["vodovod"], "es": ["acueducto"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "akvedukt", "primary": true}, "muzelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Naza kaj bu\u015da elstara parto de la kapo de iuj bestoj.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043e\u0440\u0434\u0430"], "fr": ["museau"], "en": ["muzzle"], "nl": ["snuit"], "pt": ["focinho"], "de": ["Schnauze"], "pl": ["pysk", "morda", "paszcza"]}, "examples": [["per dentoj \u011di enkro\u0109i\u011dis en muzelon de la hundo", "L. Poshivana, legu, fido7.esperant o.rus, 1999-06-07"], ["kun la muzelo \u0109e la tero \u011di kuregis la\u016d la spuro, kvaza\u016d \u011di vidus plej klare", "Karel \u010capek, trad. Josef Vondrou\u0161ek, Na\u016d fabeloj, La granda katfabelo, [2002?]"]], "subdefinitions": []}], "root": "muzel", "primary": true}, "sortimento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro da diversaj samfakaj elmontrotaj komerca\u0135oj; specimenaro.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u0430\u0440\u0442\u044b\u043c\u044d\u043d\u0442"], "en": ["assortment", "collection"], "nl": ["assortiment"], "pt": ["sortimento", "estoque"], "ru": ["\u0430\u0441\u0441\u043e\u0440\u0442\u0438\u043c\u0435\u043d\u0442", "\u043d\u0430\u0431\u043e\u0440", "\u043a\u043e\u043c\u043f\u043b\u0435\u043a\u0442"], "de": ["Sortiment"], "sv": ["sortiment"], "hu": ["v\u00e1laszt\u00e9k", "szortiment"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aro da diversaj samspecaj a\u016d samcelaj objektoj.", "translations": {"pt": ["sortimento", "estoque"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sortiment", "primary": true}, "laniario": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de granda gardohundo (canis laniarius).", "translations": {"de": ["Hofhund", "Hirtenhund"], "nl": ["bulhond"], "hu": ["komondor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "laniari", "primary": true}, "datumtraktilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Programo prilaboranta datumojn de iu speciala tipo (ekz-e lingvotraktiloj: tradukilo, interpretilo, makrootraktilo kaj tiel plu).", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0446\u0435\u0441\u0441\u043e\u0440"], "en": ["processor"], "hu": ["processzor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "trakt", "primary": false}, "irigacii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Alkonduki akvon sur kulturatan terspacon.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0432\u043e\u0434\u043d\u044f\u0442\u044c", "\u043e\u0440\u043e\u0448\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["irriguer"], "nl": ["bevloeien", "irrigeren"], "pt": ["irrigar"], "de": ["bew\u00e4ssern"], "es": ["irrigar"], "hu": ["\u00f6nt\u00f6z"]}, "examples": [["la aztekaj kanaloj iam irigaciis la kultivejojn de Tenochtitlan (la malnova nomo de Meksikurbo)", "A. Orellana Rojas, La Kvina Tutamerika Kongreso, 5a TAKE, 2001"]], "subdefinitions": []}], "root": "irigaci", "primary": false}, "festi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari feston pro.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u0432\u044f\u0442\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["f\u00eater"], "en": ["party"], "nl": ["feesten"], "ru": ["\u043f\u0440\u0430\u0437\u0434\u043d\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["feiern", "feierlich begehen"], "sv": ["fira", "festa"], "hu": ["\u00fcnnepel"], "es": ["festejar"], "pl": ["\u015bwi\u0119towa\u0107"]}, "examples": [["festi feston, geedzi\u011don, jubileon, datrevenon", "Z"], ["festi iun per festeno", null], ["festu al mi tri fojojn \u0109iujare", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "fest", "primary": false}, "topografio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Detala priskribo de iu regiono, de \u011dia reliefo, per klarigoj kaj per mapoj.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043f\u0430\u0433\u0440\u0430\u0444\u0456\u044f"], "fr": ["topographie"], "en": ["topography"], "nl": ["topografie"], "pt": ["topografia"], "ru": ["\u0442\u043e\u043f\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u044f"], "de": ["Topographie", "Gel\u00e4ndebeschreibung"], "hu": ["helyrajz", "tereprajz", "helyle\u00edr\u00e1s", "topogr\u00e1fia"], "pl": ["topografia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "topografi", "primary": true}, "bevelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Klintran\u0109ita rando.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u043e\u0448\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 \u043a\u0440\u0430\u0439"], "fr": ["biseau"], "de": ["schr\u00e4ge Kante"], "en": ["beveled egde"], "hu": ["ferde sz\u00e9l", "fazetta"]}, "examples": [["bevele tran\u0109ita spegulo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bevel", "primary": true}, "fantomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Apero de mortinto sub videbla sed ne palpebla figuro.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u043d\u0442\u043e\u043c", "\u0437\u0434\u0430\u043d\u044c", "\u043f\u0440\u044b\u0432\u0456\u0434"], "fr": ["fant\u00f4me", "spectre (fant\u00f4me)", "ombre (fant\u00f4me)", "semblant"], "en": ["phantom", "ghost"], "nl": ["geest", "spook"], "pt": ["fantasma", "apari\u00e7\u00e3o", "alma do outro mundo", "abantesma"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0437\u0440\u0430\u043a", "\u043f\u0440\u0438\u0432\u0438\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0444\u0430\u043d\u0442\u043e\u043c"], "de": ["Phantom", "Scheinbild", "Trugbild"], "hu": ["k\u00eds\u00e9rtet", "fantom"], "fa": ["\u0634\u0628\u062d", "\u0631\u0648\u062d"], "es": ["fantasma"]}, "examples": [["la fantomo de la patro en Hamleto", null], ["fantoma apera\u0135o", null], ["lian palan viza\u011don la luno fantome prilumis", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Nura \u015dajno, sen realeco.", "translations": {"nl": ["waanbeeld"], "hu": ["fantom"]}, "examples": [["li estas senpova fantomo de re\u011do", null], ["post tiu longa malsano li estis nur la fantomo de si mem", null], ["postkuri la fantomon de la gloro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fantom", "primary": true}, "fantomi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Aperi kiel a\u016d kvaza\u016d fantomo.", "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u044f\u045e\u043b\u044f\u0446\u0446\u0430 \u044f\u043a \u043f\u0440\u044b\u0432\u0456\u0434"], "fr": ["hanter"], "en": ["haunt"], "nl": ["spoken"], "ru": ["\u043f\u043e\u044f\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f \u043a\u0430\u043a \u043f\u0440\u0438\u0432\u0438\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["spuken", "geistern"], "hu": ["k\u00eds\u00e9rt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fantom", "primary": false}, "muel\u015dtono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Platronda \u015dtono servanta por mueli.", "translations": {"be": ["\u0436\u043e\u0440\u043d\u044b"], "fr": ["meule"], "nl": ["molensteen"], "pl": ["kamie\u0144 m\u0142y\u0144ski"], "ru": ["\u0436\u0451\u0440\u043d\u043e\u0432"], "de": ["M\u00fchlstein", "Mahlstein"], "es": ["piedra de molino"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "muel", "primary": false}, "globulario": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio globulariacoj (Globularia), kun bluaj floroj, havantaj laksigan efikon.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0430\u0440\u043e\u0432\u043d\u0438\u0446\u0430", "\u0433\u043b\u043e\u0431\u0443\u043b\u044f\u0440\u0438\u044f"], "fr": ["globulaire (bot.)"], "nl": ["kogelbloem"], "pt": ["globul\u00e1ria"], "fa": ["\u06af\u0644 \u062a\u0648\u067e\u06cc"], "de": ["Kugelblume"], "hu": ["gub\u00f3vir\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "globulari", "primary": true}, "likopodio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio likopodiacoj (Lycopodium), sporoplanto kun skvamaj a\u016d pinglaj folietoj.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u0435\u0440\u0430\u0437\u0430"], "de": ["B\u00e4rlapp"], "nl": ["wolfsklauw"], "pt": ["licopodi\u00e1cea"], "ru": ["\u043f\u043b\u0430\u0443\u043d", "\u043b\u0438\u043a\u043e\u043f\u043e\u0434\u0438\u0439"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "likopodi", "primary": true}, "tualetejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108ambro por sinpurigado kaj sinvestado.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0443\u0430\u043b\u0435\u0442\u043d\u0430\u044f \u043a\u043e\u043c\u043d\u0430\u0442\u0430 (\u0434\u043b\u044f \u043e\u0434\u0435\u0432\u0430\u043d\u0438\u044f)", "\u0443\u0431\u043e\u0440\u043d\u0430\u044f (\u0430\u0440\u0442\u0438\u0441\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f)"], "fr": ["toilettes"], "en": ["dressing room"], "nl": ["kleedkamer"], "pl": ["toaleta (pok\u00f3j do toalety) (przest.)", "przebieralnia", "garderoba"], "hu": ["\u00f6lt\u0151z\u0151szoba"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tualet", "primary": false}, "gangreno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Detrua iom post iom etendi\u011danta putri\u011do de ia parto de vivanta korpo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043d\u0433\u0440\u044d\u043d\u0430"], "fr": ["gangr\u00e8ne"], "en": ["gangrene"], "nl": ["gangreen"], "pt": ["gangrena"], "el": ["\u03b3\u03ac\u03b3\u03b3\u03c1\u03b1\u03b9\u03bd\u03b1"], "de": ["Gangr\u00e4n"], "tr": ["kangren"], "hu": ["\u00fcsz\u00f6k", "\u00fcszk\u00f6s\u00f6d\u00e9s", "gangr\u00e9na"], "ru": ["\u0433\u0430\u043d\u0433\u0440\u0435\u043d\u0430"], "es": ["gangrena"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Morala infekti\u011do, malvirteco.", "translations": {"de": ["Verderbtheit"], "nl": ["verdorvenheid"], "hu": ["r\u00e1kfene"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gangren", "primary": true}, "nekonver\u011da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne konver\u011danta.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0445\u043e\u0434\u044f\u0449\u0438\u0439\u0441\u044f"], "fr": ["divergent"], "en": ["divergent"], "de": ["divergent"], "pl": ["rozbie\u017cny"], "hu": ["divergens", "sz\u00e9ttart\u00f3", "sz\u00e9tfut\u00f3"]}, "examples": [["nekonver\u011da serio", "Matematika Terminaro kaj Krestomatiop. 19"]], "subdefinitions": []}], "root": "konver\u011d", "primary": false}, "siesto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Posttagman\u011da dormo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0456\u0435\u0441\u0442\u0430"], "en": ["siesta"], "nl": ["si\u00ebsta"], "ru": ["\u0441\u0438\u0435\u0441\u0442\u0430", "\u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u043e\u0431\u0435\u0434\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 \u043e\u0442\u0434\u044b\u0445"], "de": ["Mittagsschlaf", "Siesta"], "es": ["siesta"], "hu": ["szieszta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "siest", "primary": true}, "firma\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io firma, solida, fidinda, precipe firma bazo a\u016d apogilo.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0432\u0435\u0440\u0434\u044c"], "pl": ["podstawa", "podwaliny", "opoka"]}, "examples": [["la tera firma\u0135o (= la seka tero, vi ne devas fari egan esploradon por krei firma\u0135on sur kiun aliaj konstruos entuziasme, sed vi devas esti sufi\u0109e pensema por aldoni viajn sciojn a\u016d korekti erarojn", "La perfekta \u011dermo de artikolo, Vikipedio"], ["jam de post kelkaj sekundoj \u015di komencis enrevi\u011di, ebriigite de la tiom konfuza kaj sentkirla sensacio ne plu havi firma\u0135on sub la piedaro", "Pejno S., Golem'o"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La mita kristala \u0109ielvolbo super la tero, responda al la iluzie videbla parto de la \u0109ielosfero", "translations": {"en": ["firmament"], "pl": ["firmament", "sklepienie niebieskie"]}, "examples": [["kaj Dio diris: Estu firma\u0135o inter la akvo, kaj \u011di apartigu akvon de akvo. Kaj Dio kreis la firma\u0135on, kaj apartigis la akvon, kiu estas sub la firma\u0135o, de la akvo, kiu estas super la firma\u0135o; kaj fari\u011dis tiel. Kaj Dio nomis la firma\u0135on \u0109ielo", "La Malnova Testamento, Genezo 1:6\u20138"]], "subdefinitions": []}], "root": "firm", "primary": false}, "nimfeacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj akvoplantoj (Nymphaeaceae).", "translations": {"ru": ["\u043a\u0443\u0432\u0448\u0438\u043d\u043a\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)", "\u043d\u0438\u043c\u0444\u0435\u0439\u043d\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Seerosengew\u00e4chse"], "nl": ["waterleliefamilie"], "pt": ["ninfe\u00e1ceas"], "hu": ["t\u00fcnd\u00e9rr\u00f3zsaf\u00e9l\u00e9k", "tavir\u00f3zsaf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nimfeac", "primary": true}, "Mozelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rivero ekfluanta en Francujo kaj enfluanta en Rejnon je Koblenco en Germanujo.", "translations": {"ru": ["\u041c\u043e\u0437\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["Moselle"], "nl": ["Moezel"], "pt": ["Mosela (rio)"], "de": ["Mosel"], "hu": ["Mosel"], "lat": ["Mosella"], "pl": ["Mozela"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Mozel", "primary": true}, "neordinara": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne ordinara.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u043e\u0431\u044b\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u043e\u0431\u044b\u043a\u043d\u043e\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043e\u0441\u043e\u0431\u044b\u0439"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Kelkaj matematikistoj uzas \u00absingulara\u00bb \u0109i-sence. Tio \u015dajnas malkonsilinda pro la \u011dis nun pure gramatika senco de \u00absingularo\u00bb. Bricard parolas pri \u00abneordinara punkto\u00bb de funkcio, sed ja pri \u00absingulara punkto\u00bb de kurbo. Tio ne aspektas tre konsekvenca uzado. Aliaj proponas \u00absingulara\u0135o\u00bb a\u016d \u00abaparta\u0135o\u00bb kun signifo \u00abneordinara punkto\u00bb. Supozante, ke tiaj mallongigaj formoj estus utilaj, sufi\u0109us diri \u00abneordinara\u0135o\u00bb."], "primary definition": "(parolante pri punkto a rilate al kompleksa funkcio f) Tia, ke f estas holomorfa en malfermita disko kun centro a, krom \u0109e a mem.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u043e\u0431\u0430\u044f (\u0442\u043e\u0447\u043a\u0430)"], "fr": ["(point) singulier"], "de": ["singul\u00e4r (-e Stelle)"], "en": ["singular (point)"]}, "examples": [["la funkcio (z-a)-1 akceptas neordinaran punkton en a", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ordinar", "primary": false}, "fajenca\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Objekto, bakita kaj glazurita, farita el tiu tero.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u044f\u043d\u0441\u0430\u0432\u044b \u0432\u044b\u0440\u0430\u0431"], "en": ["china", "faience"], "ru": ["\u0444\u0430\u044f\u043d\u0441\u043e\u0432\u043e\u0435 \u0438\u0437\u0434\u0435\u043b\u0438\u0435"], "de": ["Fayencegegenstand", "glasierte Tonware", "Steingut"], "sv": ["fajans"], "hu": ["fajansz", "\u00f3nm\u00e1zas cser\u00e9p"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fajenc", "primary": false}, "gerleno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cnurego konsistanta el kelkaj ha\u016dseroj.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u043e\u0439\u043d\u043e\u0439 \u043a\u0430\u043d\u0430\u0442"], "fr": ["grelin"], "nl": ["tros (zeewezen)"], "pt": ["calabre", "amarra"], "de": ["Greling", "Ankerseil", "kleines Kabeltau"], "hu": ["haj\u00f3k\u00f6t\u00e9l", "kik\u00f6t\u0151k\u00f6t\u00e9l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gerlen", "primary": true}, "\u011dino": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u011cino estas anka\u016d nomo de speco de naturspirito."], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0434\u0436\u044b\u043d (\u043d\u0430\u043f\u0456\u0442\u0430\u043a)"], "fr": ["gin"], "en": ["gin"], "nl": ["gin"], "pt": ["gim"], "ru": ["\u0434\u0436\u0438\u043d"], "ca": ["ginebra"], "de": ["Wacholderbranntwein", "Wacholderschnaps", "Gin"], "tr": ["cin(i\u00e7ecek)"], "it": ["gin"], "hu": ["gin", "bor\u00f3kap\u00e1linka"], "es": ["ginebra"], "pl": ["gin", "d\u017cin", "ja\u0142owc\u00f3wka"]}, "examples": [["ili kolektis botelon enhavintan \u011dinon, skatoletojn por sardeloj, poton por konfita\u0135oj", "Henri Vallienne, Kastelo de Prelongo, 1907"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: \u011cino anka\u016d estas nomo de brandospeco."], "primary definition": "Nevidebla spirito kapabla anka\u016d aperi en formo de besto a\u016d homo.", "translations": {"fa": ["\u062c\u0646"], "fr": ["djinn"], "bg": ["\u0434\u0436\u0438\u043d"], "pt": ["jinn", "djin", "djinn", "g\u00eanio"], "de": ["Dschinn"], "it": ["jinn", "genio"]}, "examples": [["\u00abLa \u011cinoj\u00bb", null], ["\u00abLa \u011cinoj\u00bb", "V. Hugo, trad. C. Bourlet, La \u011cinoj, Lingvo Internacia, 1902, p. 118a-119a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011din", "primary": true}, "\u015duti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Elglitigi substancon nefluidan, konsistantan el multaj apartaj, relative malgrandaj eroj, kiel seka sablo a\u016d greno.", "translations": {"be": ["\u0441\u044b\u043f\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["verser (un solide en grains)"], "en": ["pour"], "nl": ["uitschudden"], "ru": ["\u0441\u044b\u043f\u0430\u0442\u044c"], "de": ["sch\u00fctten"], "it": ["rovesciare (di sostanze in granuli)", "versare (di sostanze in granuli)"], "hu": ["sz\u00f3r"], "pl": ["sypa\u0107"]}, "examples": [["la enhavo de la sakoj estas \u015dutata en korbojn", null], ["la vento \u015dutis blankajn florojn sur niaj kapoj", "B"], ["kun\u015duti \u015dtonojn senorde", "B"], ["sur\u015duti la aleojn per sablo", "B"], ["sur\u015duti la plankon per floroj", "B"], ["kolekti per balailo la dis\u015dutitajn cindrojn", null], ["dis\u015duti per \u015dutilo", "Z"], ["\u015dutplenigi truon", null], ["\u015duti\u011dema (neligita) hararo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Grandnombre porti, doni.", "translations": {"be": ["\u0441\u044b\u043f\u0430\u0446\u044c"], "en": ["pour"], "nl": ["uitschudden"], "ru": ["\u0441\u044b\u043f\u0430\u0442\u044c"], "it": ["riversare"], "hu": ["el\u00e1raszt (\u00e1tv.)"], "pl": ["sypa\u0107"]}, "examples": [["la petoj pri sciigoj tuj al\u015duti\u011dis", null], ["la amaso dis\u015duti\u011dis kaj kuris en diversajn flankojn", "Z"], ["multaj anoj dis\u015dutitaj (dissemitaj) sur la tuta terglobo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: En la deriva\u0135oj al\u015duti kaj el\u015duti la prefiksoj esprimas rilaton al iu \u00abGranda Bitujo\u00bb (\u0109efmemoro, \u0109efkomputilo, servilo): oni al\u015dutas bitojn en \u011din kiel oni alver\u015das akvon en samovaron a\u016d teujon; oni el\u015dutas bitojn por sia uzo, kiel oni elver\u015das teon por sia aparta uzo."], "primary definition": "(transitiva) Transmeti datumojn amase kaj sen zorgi pri ilia strukturo a\u016d signifo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043c\u043f\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c (\u0444\u0430\u0439\u043b\u044b, \u0437\u044c\u0432\u0435\u0441\u0442\u043a\u0456)"], "en": ["dump (data)"], "nl": ["sponzen"], "ru": ["\u043a\u0430\u0447\u0430\u0442\u044c (\u0434\u0430\u043d\u043d\u044b\u0435)"], "hu": ["t\u00f6lt (adatot)"], "pl": ["zgra\u0107 (dane)", "zrzuca\u0107 (dane)"], "es": ["cargar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dut", "primary": true}, "oriente de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En la orienta parto de.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430 \u0432\u043e\u0441\u0442\u043e\u043a\u0435 (\u0447\u0435\u0433\u043e)"], "fr": ["\u00e0 l'est de"], "nl": ["in het oosten van"], "br": ["e reter"], "de": ["im Osten von"], "hu": ["(vmi) keleti r\u00e9sz\u00e9n"]}, "examples": [["Minejo de Bakuanga ekspluatas diamantojn oriente de Kasai-provinco", "RR, Historia fono, Monato, jaro 2001a, numero 3a, p. 9a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ekster, pli oriente ol.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430 \u0432\u043e\u0441\u0442\u043e\u043a\u0435 \u043e\u0442", "\u0432\u043e\u0441\u0442\u043e\u0447\u043d\u0435\u0435"], "de": ["\u00f6stlich von"], "nl": ["ten oosten van"], "br": ["er reter da"], "hu": ["(vmit\u0151l) keletre"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "orient", "primary": false}, "precizeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Klara, detala kaj severa difiniteco.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u0447\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["pr\u00e9cision (qualit\u00e9)"], "nl": ["nauwkeurigheid", "precisie"], "be": ["\u0434\u0430\u043a\u043b\u0430\u0434\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043f\u044d\u045e\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "ca": ["precisi\u00f3"], "de": ["Pr\u00e4zision", "Genauigkeit"], "hu": ["pontoss\u00e1g", "precizit\u00e1s"], "es": ["precisi\u00f3n"], "pl": ["dok\u0142adno\u015b\u0107", "precyzyjno\u015b\u0107", "\u015bcis\u0142o\u015b\u0107"]}, "examples": [["precizeco de desegno, stilo, le\u011do, kalkulo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "preciz", "primary": false}, "almiliti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0432\u043e\u0435\u0432\u0430\u0442\u044c"], "be": ["\u0437\u0430\u0432\u0430\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0445\u0430\u043f\u0456\u0446\u044c"], "nl": ["veroveren"], "br": ["gounit"], "hu": ["kiv\u00edv", "megh\u00f3d\u00edt"]}, "examples": [["Sed kion mi faru por almiliti simpation?", "Julio BAGHY, drameto sur la monto, NLR 2:2"]], "subdefinitions": []}], "root": "milit", "primary": false}, "akumulilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "= Akumulatoro.", "translations": {"ru": ["\u0430\u043a\u043a\u0443\u043c\u0443\u043b\u044f\u0442\u043e\u0440"], "hu": ["akkumul\u00e1tor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "akumul", "primary": false}, "filino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inseksa ido, rilate al la gepatroj.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0447\u043a\u0430"], "fr": ["fille (par rapport \u00e0 ses parents)"], "en": ["daughter"], "nl": ["dochter"], "pt": ["filha"], "ru": ["\u0434\u043e\u0447\u044c"], "ca": ["filla"], "de": ["Tochter"], "tr": ["k\u0131z \u00e7ocu\u011fu"], "hu": ["l\u00e1ny (vki l\u00e1nya)"], "es": ["hija"], "zh": ["\u5973\u513f", "tr. \u5973\u5152 [n\u01da'\u00e9r]"], "vo": ["jison"], "pl": ["c\u00f3rka"], "he": ["\u05d1\u05ea"]}, "examples": [["tio \u0109i estis la unua fojo, ke \u015di nomis \u015din sia filino", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 17, la feino"], ["mia plej juna filino naski\u011dis surda", "May Bijleveld, Je defendo de liplegado, Monato, jaro 2001a, numero 12a, p. 13a"]], "subdefinitions": []}], "root": "fil", "primary": false}, "lukano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0436\u0443\u043a-\u0430\u043b\u0435\u043d\u044c"], "bg": ["\u0431\u0440\u044a\u043c\u0431\u0430\u0440-\u0440\u043e\u0433\u0430\u0447"], "nl": ["vliegend hert"], "pt": ["lucan\u00eddeo"], "ru": ["\u0436\u0443\u043a-\u043e\u043b\u0435\u043d\u044c", "\u0440\u043e\u0433\u0430\u0447 (\u0436\u0443\u043a)"], "de": ["Hirschk\u00e4fer"], "hu": ["szarvasbog\u00e1r"], "en": ["stag beetle"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lukan", "primary": true}, "rundo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kontrola vizito, rondiro en iu loko, por sekureco, ordo, apliko de reguloj.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u0437\u043e\u0440", "\u043e\u0431\u0445\u043e\u0434", "\u043f\u0430\u0442\u0440\u0443\u043b\u044c"], "fr": ["ronde (de surveillance)"], "de": ["Kontrollgang", "Runde (Kontrollgang)"], "pt": ["ronda"], "hu": ["j\u00e1r\u0151r\u00f6z\u00e9s", "ellen\u0151rz\u0151 k\u00f6r\u00fat"]}, "examples": [["la junulo foriris, kaj la gubernatoro da\u016drigis sian rundon", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 2a, \u0109apitro 49a, p. 668a"]], "subdefinitions": []}], "root": "rund", "primary": false}, "rundi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rondiri tra loko por \u011din kontroli.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u043e\u0431\u0445\u043e\u0434", "\u043f\u0430\u0442\u0440\u0443\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["faire une ronde (de surveillance)"], "de": ["Kontrollgang machen", "Runde gehen (kontrollieren)"], "pt": ["rondar", "fazer a ronda"], "hu": ["j\u00e1r\u0151r\u00f6z", "cirk\u00e1l", "ellen\u0151rz\u0151 k\u00f6rutat tesz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rund", "primary": true}, "odonatoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la klaso insektoj (Odonata).", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u043a\u043e\u0437\u044b (\u0430\u0442\u0440\u0430\u0434)"], "nl": ["libellen", "waternimfen"], "pt": ["odonatos"], "ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0435\u043a\u043e\u0437\u044b (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434)"], "de": ["Libellen (Ordnung)"], "hu": ["szitak\u00f6t\u0151k (rend)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "odonat", "primary": true}, "aplanatismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro da fenomenoj rezultantaj el aplanateco.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u043b\u044f\u043d\u0430\u0442\u044b\u0437\u043c"], "fa": ["\u0622\u067e\u0644\u0627\u0646\u0627\u062a\u06cc\u0632\u0645"], "ru": ["\u0430\u043f\u043b\u0430\u043d\u0430\u0442\u0438\u0437\u043c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aplanat", "primary": false}, "Tadeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo hebredevena.", "translations": {"fr": ["Thadd\u00e9e"], "pt": ["Tadeu"], "it": ["Taddeo"], "pl": ["Tadeusz", "Tadek (zdrob.)"], "hu": ["T\u00e1d\u00e9", "Tadeus"]}, "examples": [["la nomoj de la apostoloj estas jenaj: Tadeo", "La Nova Testamento, &Mat 10:2"], ["\u00abSinjoro Tadeo\u00bb", null]], "subdefinitions": []}], "root": "Tade", "primary": true}, "mortokondamni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kondamni al morto.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0433\u043e\u0432\u043e\u0440\u0438\u0442\u044c \u043a \u0441\u043c\u0435\u0440\u0442\u0438"], "fr": ["condamner \u00e0 mort", "condamner \u00e0 la peine capitale"], "nl": ["ter dood veroordelen"], "pt": ["condenar \u00e0 morte"], "de": ["zum Tode verurteilen"], "hu": ["hal\u00e1lra \u00edt\u00e9l"]}, "examples": [["se la enketo pruvas, ke la gardisto estis mortigita, estos mortkondamnita kaj fatale ekzekutita", "H. Vallienne \u0108u li?\u0109ap. 5"], ["tute ne kompreninte kiel prava Sokrato estas, la ju\u011distoj mortkondamnis lin", "I. Kellerman A complete grammar of Esperanto http://www.gutenberg.org/dirs/etext05/esper10h.htm"], ["oni ne povas rigore kaj drakone mortkondamni \u0109iun novan vorton", "E. UrbanovA? Kiel vera pa\u0109jo Nica Literatura Revuo"], ["pro la mortkondamno de la kvarcent sklavoj de la prefekto Pedanius Secundus, preska\u016d eksplodis ribelo kaj civila milito", "H. Sienkiewicz trad. L. Zamenhof Quo vadis?\u0109ap. 43"]], "subdefinitions": []}], "root": "kondamn", "primary": false}, "Krono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Helena titano, dio de tempo, unue la re\u011do de la \u0109ielo, la patro de Ze\u016dso.", "translations": {"be": ["\u0425\u0440\u043e\u043d\u0430\u0441"], "fr": ["Cronos"], "nl": ["Cronos"], "pt": ["Cronos"], "el": ["\u039a\u03c1\u03cc\u03bd\u03bf\u03c2"], "de": ["Kronos"], "hu": ["Kronosz"], "ru": ["\u041a\u0440\u043e\u043d\u043e\u0441"], "pl": ["Kronos"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Kron", "primary": true}, "skito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de popolo vivinta en la stepo de Skitujo, proksimume inter la 10a kaj la 1a jarcentoj a. K., parte migre, parte fikshejme, parolinta hinde\u016dropan lingvon.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0456\u0444"], "fr": ["Scythe (subst.)"], "en": ["Scythian"], "ru": ["\u0441\u043a\u0438\u0444"], "de": ["Scythe"], "hu": ["szk\u00edta"]}, "examples": [["la Skitoj ne tro \u015datas paroladon", "Z"], ["la skitoj, tiel kruelaj, kiel ha\u016dtoblankaj", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha \u0109apitro 18a, p. 127a"]], "subdefinitions": []}], "root": "skit", "primary": true}, "aina": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta al la Ainoj.", "translations": {"de": ["Ainu-"], "en": ["Ainu"], "it": ["ainu"]}, "examples": [["aina lingvo; ainaj dancoj; ainaj kutimoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ain", "primary": false}, "abrikotujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de prunuso (Prunus armeniaca).", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0440\u044b\u043a\u043e\u0441\u0430\u0432\u0430\u0435 \u0434\u0440\u044d\u0432\u0430"], "fr": ["abricotier"], "en": ["apricot (tree)"], "nl": ["abrikozenboom"], "pt": ["abricoteiro"], "ru": ["\u0430\u0431\u0440\u0438\u043a\u043e\u0441\u043e\u0432\u043e\u0435 \u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e"], "de": ["Aprikosenbaum"], "tr": ["kay\u0131s\u0131"], "sv": ["aprikostr\u00e4d"], "hu": ["s\u00e1rgabarackfa", "kajszibarackfa"], "sk": ["marhu\u013ea (strom)"], "fa": ["\u062f\u0631\u062e\u062a \u0632\u0631\u062f\u0622\u0644\u0648"], "es": ["albaricoquero"], "br": ["abrikezenn", "gwezenn-abrikez"], "pl": ["morela (drzewo)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "abrikot", "primary": false}, "skita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al skitoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0456\u0444\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["scythe (adj.)"], "en": ["Scythian"], "ru": ["\u0441\u043a\u0438\u0444\u0441\u043a\u0438\u0439"], "ca": ["escita"], "de": ["scythisch"], "hu": ["szk\u00edta", "szittya"], "es": ["escita"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skit", "primary": false}, "galerio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longa tegmentohava ejo de domo, kies unu longa flanko estas nefermita.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043b\u0435\u0440\u044d\u044f"], "fr": ["galerie (t.s. sauf porte-bagages)"], "en": ["gallery"], "nl": ["galerij"], "pt": ["galeria"], "ru": ["\u0433\u0430\u043b\u0435\u0440\u0435\u044f"], "de": ["Galerie"], "tr": ["galeri", "si\u00e7anyolu"], "hu": ["torn\u00e1c", "kereng\u0151", "\u00e1rk\u00e1d"], "es": ["galer\u00eda"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tia ekstera verando (je la nivelo de la tereta\u011do) a\u016d longa balkono, funkcianta kiel trairejo (komparu koridoro).", "translations": {}, "examples": [["kaj li konstruis la galeriojn \u0109irka\u016d la tuta domo , havantajn la alton de kvin ulnoj", "La Malnova Testamento, I. Re\u011doj 6:10"], ["galerio de mona\u0125ejo", null], ["portiko galerio kiu malfermi\u011das, almena\u016d unuflanke, per kolonaro", "Plena Ilustrita Vortaro"], ["korto kun graciaj arkadaj galerioj", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Altigita \u0109emura a\u016d enmura platformo a\u016d balkono ene de halo, salonego, pre\u011dejo kaj tiel plu, por spektantoj a\u016d muzikistoj a\u016d por alia speciala funkcio.", "translations": {}, "examples": [["fine ili sin trovis en alta galerio, donanta vidon sur \u0109ambregon, en kiu unu parto de la solena ceremonio jam komenci\u011dis", "Pro I\u015dtar, \u0109ap. 11a"], ["teatra galerio", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "En teatra spektejo, la plej alta balkono kun la plej malmultekostaj sidlokoj.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043b\u0451\u0440\u043a\u0430"], "hu": ["karzat", "erk\u00e9ly"], "nl": ["balkon (in theater)", "galerij"], "ru": ["\u0433\u0430\u043b\u0451\u0440\u043a\u0430"]}, "examples": []}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Koridoro komunikiganta domojn, pavilonojn kaj tiel plu.", "translations": {}, "examples": [["la duaj eta\u011doj de tiuj domoj komuniki\u011das per vitra galerio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Alta, longa, bone prilumita salono en palaco a\u016d luksa domo, uzata kiel promenejo kaj (a\u016d) por elmontri arta\u0135ojn.", "translations": {}, "examples": [["la galerioj de la Vatikana palaco", "La Nova Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: \u0108i tiu senco estas evoluinta el galerio."], "primary definition": "Salonego a\u016d domo destinta por elmontri arta\u0135ojn a\u016d kurioza\u0135ojn; \u0109efelemento en la nomo de pluraj grandaj muzeoj belartaj.", "translations": {"nl": ["galerij"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kolekto da arta\u0135oj a\u016d kurioza\u0135oj.", "translations": {"nl": ["galerij"], "hu": ["m\u0171csarnok", "gal\u00e9ria", "m\u0171gy\u0171jtem\u00e9ny"]}, "examples": [["galerio de pentra\u0135oj", "Fabeloj, volumo 1, Kupra porko"], ["galerio pri naturscienco", null], ["la rakontoj prezentataj en Dekamerono parte estas galerio el malnovaj fabeloj, legendoj kaj anekdotoj, rakontitaj en diversaj landoj kaj epokoj preska\u016d ekde Adamo", "Sten JOHANSSON: Recenzo pri Dekamerono: Tri tagoj da \u011duo. Monato"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Subtera koridoro.", "translations": {"be": ["\u043b\u0451\u0445", "\u043f\u0430\u0434\u0437\u0435\u043c\u043d\u044b \u0445\u043e\u0434", "\u0448\u0442\u043e\u043b\u044c\u043d\u044f", "\u0448\u0442\u0440\u044d\u043a"], "nl": ["tunnel"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0437\u0435\u043c\u043d\u044b\u0439 \u0445\u043e\u0434", "\u0448\u0442\u0440\u0435\u043a", "\u0448\u0442\u043e\u043b\u044c\u043d\u044f"], "hu": ["v\u00e1gat", "t\u00e1rna", "j\u00e1rat"]}, "examples": [["galerio de minejo, galerio de subtera fervojo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "galeri", "primary": true}, "planlingvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lingvo konscie kreita la\u016d plano, almena\u016d je sia komenci\u011do.", "translations": {"fr": ["langue construite", "langue planifi\u00e9e"]}, "examples": [["Al Eugen W\u00fcster ni dankas por la enkonduko de terminoj \u00abplanlingvo\u00bb kaj \u00abesperantologio\u00bb", "V. Barandovsk\u00e1-Frank, Interlinguistische Beitr\u00e4ge [recenzo], IpI, 2006:2, numero 57a"]], "subdefinitions": []}], "root": "lingv", "primary": false}, "mezpunkto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["milieu"], "hu": ["k\u00f6z\u00e9ppont"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "punkt", "primary": false}, "kakto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Amerikdevenaj vegeta\u0135oj, plej ofte senfoliaj sed kun pikiloj, tenantaj akvon en la karneca tigo, el familio de dukotiledonaj vegeta\u0135oj (Cactaceae).", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043a\u0442\u0443\u0441"], "fr": ["cactus"], "bg": ["\u043a\u0430\u043a\u0442\u0443\u0441"], "nl": ["cactus"], "pt": ["cacto"], "ru": ["\u043a\u0430\u043a\u0442\u0443\u0441"], "de": ["Kaktus"], "tr": ["kakt\u00fcs"], "sv": ["kaktus"], "hu": ["kaktusz"], "en": ["cactus"], "pl": ["kaktus"], "fi": ["kaktus"], "es": ["cactus", "cacto"], "he": ["\u05e6\u05d1\u05e8", "\u05e7\u05e7\u05d8\u05d5\u05e1"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kakt", "primary": true}, "atavismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hereda influo de la prapatroj sur la postfiloj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0442\u0430\u0432\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["atavisme"], "en": ["atavism"], "ru": ["\u0430\u0442\u0430\u0432\u0438\u0437\u043c"], "ca": ["atavisme"], "de": ["Atavismus"], "hu": ["atavizmus", "vissza\u00fct\u00e9s"], "es": ["atavismo"]}, "examples": [["atavismo estas serioza\u0135o! se la patro sin dronigis, la avo sin mortpafis do, mia vivo anka\u016d sendube fiini\u011dos de mia propra mano", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "atavism", "primary": true}, "penegi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre peni, uzi sian tutan kapablon por io.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f (\u043d\u0430\u0434 \u0447\u0435\u043c-\u043b.)", "\u043f\u0440\u0438\u043b\u0430\u0433\u0430\u0442\u044c \u0432\u0441\u0435 \u0443\u0441\u0438\u043b\u0438\u044f (\u043a \u0447\u0435\u043c\u0443-\u043b.)"], "fr": ["s'escrimer \u00e0", "s'\u00e9vertuer \u00e0"], "nl": ["zich uitsloven"], "br": ["kia\u00f1"]}, "examples": [["vi kaj viaj kunkrimuloj penegis detrui min", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 21a, Zalmuna batalas kontra\u016d la \u0109efpastroj"]], "subdefinitions": []}], "root": "pen", "primary": false}, "cerbolavado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Premado al malliberulo, por perforte \u015dan\u011di liajn opiniojn, lian personecon.", "translations": {"fr": ["lavage de cerveau"], "nl": ["hersenspoeling"], "pl": ["pranie m\u00f3zgu"]}, "examples": [["la ideo estas tute identa al tiu \u0109e cerbolavado: vi zorgu ke iu perdu sian senton de realeco", "P. Desmet', Blogo, 2008-01-18"]], "subdefinitions": []}], "root": "lav", "primary": false}, "reelo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ankora\u016d troveblas \u00abreala nombro\u00bb en , sed \u00abreelo\u00bb anstata\u016dis \u011din. Eblas difini la reelojn pli rigore, kiel ekvivalento-klasojn de racionalaj ko\u015diaj vicoj rilate konver\u011don al nulo de ilia diferenco."], "primary definition": "\u0108ia nombro prezentebla per sumo de entjero kaj pozicia frakcio.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0447\u0430\u0456\u0441\u043d\u044b \u043b\u0456\u043a", "\u0441\u0430\u043f\u0440\u0430\u045e\u0434\u043d\u044b \u043b\u0456\u043a"], "fr": ["r\u00e9el (nombre)", "nombre r\u00e9el"], "en": ["real number"], "nl": ["re\u00ebel getal"], "ru": ["\u0432\u0435\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u0435 \u0447\u0438\u0441\u043b\u043e", "\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u0447\u0438\u0441\u043b\u043e"], "de": ["reelle Zahl"], "hu": ["val\u00f3s sz\u00e1m"], "pl": ["liczba rzeczywista"]}, "examples": [["\u0109iu racionalo estas anka\u016d reelo", null], ["\u221a2 estas reelo neracionala", null], ["la nombro \u03c0 estas reelo, prezentebla per la sumo de 3 kaj de senfina dekuma frakcio komenci\u011danta per 0,14159..", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En programlingvoj, raciono uzata por aproksimi reelan grandon.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0447\u0430\u0456\u0441\u043d\u044b \u043b\u0456\u043a"], "fr": ["r\u00e9el (subst., informatique)"], "ru": ["\u0432\u0435\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u0435 \u0447\u0438\u0441\u043b\u043e"], "hu": ["val\u00f3s sz\u00e1m"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "reel", "primary": true}, "penego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre granda sinstre\u0109o por iu celo.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0433\u0440\u043e\u043c\u043d\u043e\u0435 \u0443\u0441\u0438\u043b\u0438\u0435"], "fr": ["efforts \u00e9normes"], "nl": ["uitsloven (zn.)"], "br": ["striv bras-meurbet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pen", "primary": false}, "hostio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En diversaj konfesioj oni faras hostiojn malsamformajn kaj malsamspecajn. En ortodoksismo hostio estas relative granda pankuko el fermentigita pasto; la romkatolikoj uzas malgrandajn oblatojn macajn. \u0108e la protestantoj plejparte estas kiel \u0109e la romkatolikoj, tamen anka\u016d fermentigita pano estas uzata."], "primary definition": "Pano uzata en e\u016dkaristio.", "translations": {"el": ["\u03c0\u03c1\u03bf\u03c3\u03c6\u03bf\u03c1\u03ac", "\u03c0\u03c1\u03cc\u03c3\u03c6\u03bf\u03c1\u03bf", "\u03cc\u03c3\u03c4\u03b9\u03b1"], "fr": ["hostie"], "en": ["host"], "nl": ["hostie"], "pt": ["h\u00f3stia"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u0444\u043e\u0440\u0430", "\u043f\u0440\u043e\u0441\u0432\u0438\u0440\u0430", "\u0433\u043e\u0441\u0442\u0438\u044f"], "de": ["Hostie", "Abendmahlsbrot"], "it": ["ostia"], "hu": ["szent ostya", "\u00e1ldozati ostya"], "es": ["hostia"], "br": ["ostiv"], "fi": ["ehtoollisleip\u00e4", "\u00f6yl\u00e4tti"], "pl": ["hostia", "op\u0142atek (pot.)"]}, "examples": [["oni solenege elmontru la Sanktegan E\u016dkaristion, kaj je la fino oni donu al la \u0109eestantoj la Benon per la konsekrita Hostio", "Papo Leono la 13a: La unua encikliko pri la Rozario"], ["kaj li revenis, kaj mi prenis sanktan hostion la\u016d la vot'", "Imre Mad\u00e1ch, tr. K. Kalocsay: La tragedio de l'homo. 7a Bildo"]], "subdefinitions": []}], "root": "hosti", "primary": true}, "tio estas": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alivorte, nome, klarigante pli precize.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e \u0435\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["c'est-\u00e0-dire"], "en": ["that is", "i.e."], "ca": ["es a dir (formal i coloq.)", "o sigui (coloq.)"], "de": ["das hei\u00dft d.h."], "hu": ["azaz", "nevezetesen"], "pl": ["to jest (tj.)"], "es": ["es decir (formal y coloq.)", "o sea (coloq.)"]}, "examples": [["la simpla esperantisteco, t.e. la simpla lernado kaj uzado de Esperanto, neniun devigas ali\u011di al ia ideo", "Z"], ["la akuzativo montras direkton, t.e. movadon al ia loko", "Z"], ["por la hodia\u016da tago mi ricevis duoblan pagon, t. e. dek frankojn", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 14"], ["por esprimi direkton ni aldonas la fina\u0135on n, t.e. la fina\u0135o, kiu signas la akuzativon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "est", "primary": false}, "reela": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al reelo, estanta reelo.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0447\u0430\u0456\u0441\u043d\u044b", "\u0441\u0430\u043f\u0440\u0430\u045e\u0434\u043d\u044b"], "fr": ["r\u00e9el (adj., math., informatique)"], "en": ["real"], "nl": ["re\u00ebel"], "ru": ["\u0432\u0435\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["reell"], "hu": ["val\u00f3s", "val\u00f3di"], "pl": ["rzeczywisty"]}, "examples": [["reela nombro , variablo, funkcio , rekto , vektora spaco", null], ["reela parto de komplekso", null]], "subdefinitions": []}], "root": "reel", "primary": false}, "prilabori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Labori super io; fari la necesan laboron por meti ion en ta\u016dgan staton.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u0440\u0430\u0446\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["fa\u00e7onner", "travailler (tr.)"], "nl": ["bewerken"], "no": ["bearbeide"], "de": ["bearbeiten"], "tr": ["\u015fekillendirmek", "bi\u00e7imlendirmek"], "hu": ["kidolgoz", "megmunk\u00e1l"], "br": ["labourat (v.k.)", "merat (labourat)"], "ru": ["\u043e\u0431\u0440\u0430\u0431\u043e\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u0440\u0430\u0431\u0430\u0442\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["prilabori kampon, projekton (trapensi), verkon", null], ["vi ne prilaboris sufi\u0109e vian talenton", "Z"], ["belaspekta, delikata prilaboriteco de juvelo, vazo (fasono)", "Z"], ["prilaborita menso", "Z"], ["prilabori iun per bastono", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "labor", "primary": false}, "kokoformaj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la klaso birdoj (Galliformes).", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u0440\u0430\u043f\u0430\u0434\u043e\u0431\u043d\u044b\u044f (\u0430\u0442\u0440\u0430\u0434)"], "fr": ["galliformes"], "nl": ["hoenderachtigen"], "ru": ["\u043a\u0443\u0440\u0438\u043d\u044b\u0435 (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434)"], "de": ["H\u00fchnerv\u00f6gel"], "it": ["galliformi"], "hu": ["ty\u00fakalak\u00faak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kok", "primary": false}, "kiele": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u044f\u043a", "\u044f\u043a \u0436\u0430"], "fr": ["comment", "de quelle fa\u00e7on", "de quelle mani\u00e8re"], "hu": ["mi m\u00f3don"], "ru": ["\u043a\u0430\u043a", "\u043a\u0430\u043a \u0436\u0435"]}, "examples": [["kiele vi pereis, vi, lo\u011data de maristoj, glora urbo", "La Malnova Testamento, Je\u0125ezkel 26:17"]], "subdefinitions": []}], "root": "kiel", "primary": false}, "kiela": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u044f\u043a\u0456", "\u044f\u043a\u0456 \u0436"], "fr": ["quel", "quelle sorte de"], "hu": ["milyen", "mifajta", "mif\u00e9le"], "ru": ["\u043a\u0430\u043a\u043e\u0439", "\u043a\u0430\u043a\u043e\u0439 \u0436\u0435"]}, "examples": [["anta\u016d \u0109io demandu, kielaj Danoj lo\u011das en Parizo, de kia speco", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kiel", "primary": false}, "angino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gor\u011dinflamo.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0433\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["angine"], "en": ["angina"], "nl": ["angina", "keelontsteking"], "ru": ["\u0430\u043d\u0433\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Angina", "Halsentz\u00fcndung"], "sv": ["halsfluss"], "hu": ["torokgyullad\u00e1s", "angina"], "sk": ["ang\u00edna"], "fa": ["\u0622\u0646\u0698\u06cc\u0646"], "es": ["angina"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "angin", "primary": true}, "kielo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metodo a\u016d maniero, per kiu oni faras ion.", "translations": {"fr": ["fa\u00e7on", "truc (proc\u00e9d\u00e9)"], "tr": ["bi\u00e7im", "hal", "tarz", "tav\u0131r", "g\u00f6r\u00fcn\u00fc\u015f"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kiel", "primary": false}, "nigrigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari nigra.", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u0440\u043d\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["noircir"], "en": ["blacken"], "nl": ["zwart maken"], "ru": ["\u0447\u0435\u0440\u043d\u0438\u0442\u044c"], "de": ["schw\u00e4rzen"], "tr": ["karalamak"], "br": ["dua\u00f1"], "es": ["ennegrecer"]}, "examples": [["nigrigi grizajn harojn", null], ["nigraj traboj transsaltis super niaj kapoj, kun fumnigrigita plafono super ili", "A Giridhar RAO, La triumfo de rezono, Monato, 2001"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Malgajigi.", "translations": {"be": ["\u0430\u0437\u043c\u0440\u043e\u0447\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["attrister", "noircir (attrister)"], "de": ["verdunkeln"], "nl": ["bedroeven"], "ru": ["\u043e\u043c\u0440\u0430\u0447\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["la malsano nigrigis lian spiriton, vivon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Malbonfamigi.", "translations": {"be": ["\u0430\u0447\u0430\u0440\u043d\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["calomnier", "m\u00e9dire de", "noircir (calomnier)"], "de": ["anschw\u00e4rzen"], "nl": ["zwart maken"], "ru": ["\u043e\u0447\u0435\u0440\u043d\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["kalumniante konstante, oni e\u0109 an\u011delojn nigrigas", "Z"], ["nigrigi ies intencojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "nigr", "primary": false}, "blua paruo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio el la genro paruoj (Parus caeruleus) kun blua krono, blankaj frunto kaj vangoj kun nigra streko tra la okulo kaj blanka streko super \u011di, nigra gor\u011do, flavaj subaj partoj kun iom da blueca nuanco ventre, bluaj flugiloj kaj vosto, olivverda dorso.", "translations": {"fr": ["m\u00e9sange bleue"], "de": ["Blaumeise"], "nl": ["pimpelmees"], "pl": ["sikora modra", "modraszka"], "en": ["blue tit"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "paru", "primary": false}, "mejtnerio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: IUPAC en 1997 jaro findecidis pri la nomo mejtnerio, anta\u016de estis uzata provizore la nomo unnilenio (la: Unnilentium)."], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 109, atompezo 266, simbolo Mt. Transuranio. \u0108iuj izotopoj de tiu elemento estas radioaktivaj.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0439\u0442\u043d\u044d\u0440\u044b\u0439"], "nl": ["meitnerium"], "pt": ["meitn\u00e9rio"], "la": ["Meitnerium"], "de": ["Meitnerium"], "hu": ["meitnerium"], "ru": ["\u043c\u0435\u0439\u0442\u043d\u0435\u0440\u0438\u0439"], "pl": ["meitner"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mejtneri", "primary": true}, "sterledo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de acipensero (Acipenser ruthenus).", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u0446\u0435\u0440\u043b\u044f\u0434\u0437\u044c"], "fr": ["esturgeon sterlet"], "nl": ["sterlet"], "ru": ["\u0441\u0442\u0435\u0440\u043b\u044f\u0434\u044c"], "de": ["Sterlet"], "hu": ["kecsege"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sterled", "primary": true}, "na\u011dilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Membro, per kiu sin movas ekzemple fi\u015doj en akvo.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u0430\u045e\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["nageoire"], "bg": ["\u043f\u0435\u0440\u043a\u0430 \u043d\u0430 \u0440\u0438\u0431\u0430"], "nl": ["vin"], "pt": ["nadadeira"], "ru": ["\u043f\u043b\u0430\u0432\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Flosse"], "tr": ["y\u00fczge\u00e7"], "sv": ["fena"], "hu": ["uszony"], "en": ["fin"], "es": ["aleta"], "br": ["angell"], "pl": ["p\u0142etwa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "na\u011d", "primary": false}, "tro\u0125oido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0430\u0445\u043e\u0456\u0434\u0430"], "fr": ["trocho\u00efde"], "en": ["trochoid"], "pt": ["troc\u00f3ide"], "ru": ["\u0442\u0440\u043e\u0445\u043e\u0438\u0434\u0430"], "de": ["Trochoide"], "it": ["trocoide (mat.)"], "hu": ["trochoid"], "pl": ["trochoida"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tro\u0125oid", "primary": true}, "gardo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Restado por protekti ion a\u016d iun.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0445\u0440\u0430\u043d\u0430", "\u043a\u0430\u0440\u0430\u0443\u043b"], "fr": ["garde"], "nl": ["wacht"], "pt": ["guarda (a\u00e7\u00e3o de guardar)"], "de": ["Wache"], "tr": ["n\u00f6bet\u00e7i"], "hu": ["\u0151rs\u00e9g"]}, "examples": [["ni starigis pro ili gardon tage kaj nokte kontra\u016d ili", "La Malnova Testamento, Ne\u0125emja 4:9"], ["la domo estas sub lia gardo", "Voja\u011dimpresoj, en Peterburgo"], ["fari noktogardon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Gardantaro.", "translations": {}, "examples": [["arestitoj \u0109irka\u016ditaj de forta grandanombra gardo", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, Arturo, (rakonto de V. Devjatnin), 5"]], "subdefinitions": []}], "root": "gard", "primary": false}, "pentristo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo profesie a\u016d kutime faranta pentra\u0135ojn.", "translations": {"fr": ["peintre"], "nl": ["schilder (kunstschilder)", "kunstschilder"]}, "examples": [["fi, kiel tedas al mi la bulgaraj pentristoj...", "P. Stan\u0109ev, trad. Vedi, La kolora knabino, Paco, 1989-2, p. 8a-9a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pentr", "primary": false}, "gardi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Atenti, zorgi por eviti minacantan dan\u011deron a\u016d eblan malbonon al iu a\u016d io.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0445\u0440\u0430\u043d\u044f\u0442\u044c", "\u0441\u0442\u0435\u0440\u0435\u0447\u044c", "\u043a\u0430\u0440\u0430\u0443\u043b\u0438\u0442\u044c", "\u0445\u0440\u0430\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u0431\u0435\u0440\u0435\u0447\u044c"], "fr": ["garder"], "en": ["guard"], "nl": ["beschermen"], "pt": ["guardar"], "de": ["sch\u00fctzen"], "tr": ["g\u00f6zetlemek", "korumak"], "tp": ["awen"], "hu": ["\u0151riz", "vigy\u00e1z r\u00e1"]}, "examples": [["gardi iun kiel la globon de la okulo", "Z"], ["li lokis anta\u016d la Edena \u011dardeno la kerubon kaj flaman glavon por gardi la vojon", "La Malnova Testamento, Genezo 3:24"], ["gardi iun kontra\u016d malrespekto", "Z"], ["por gardi niajn venontajn batalontojn kontra\u016d similaj surprizoj...", "Paroloj"], ["por gardi sin kontra\u016d troaj superakvoj ili konstruis potencajn digojn", "La Faraono, volumo 1, anta\u016dparolo"], ["kontra\u016d sufero Vi min gardos", "La Malnova Testamento, Psalmaro 32:7"], ["la Eternulo gardos vian piedon kontra\u016d reto", "La Malnova Testamento, Sentencoj 3:26"], ["estas tia odoro de brasiko, ke oni devas gardi sian nazon", "La Revizo, akto 1a, sceno 3a"], ["gardu vin de tia malpaci\u011do", null], ["bone gardanta hundo", null], ["\u015di mem tute ne zorgas pri si kaj tute sin ne gardas", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 18"], ["\u015di estis por mi \u0109iam kara gardata\u0135o", "Z"], ["gardi la interesojn de iu", null], ["\u011di estas kreita nur por gardi la ekstreme necesan kontinuecon en nia lingvo", "Zamenhof, parolo anta\u016d la Kvara Kongreso Esperantista en Dresden, 1908"], ["sin gardi, ke ne...u", null], ["gardu vin, ke vi ne falu", "Z"], ["gardu vin, ke vi ne plu faru tian eraron", "Z"], ["oni ordonis, ke mi min gardu, ke neniu vidu min", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Atenti, zorgi, por eviti, ke iu faru malbonon a\u016d ka\u016dzu dan\u011deron.", "translations": {"de": ["bewachen"], "nl": ["bewaken"], "pt": ["vigiar"], "hu": ["\u0151riz"]}, "examples": [["gardi krimulon, malliberulon", null], ["kiu gardas sian langon, tiu gardas sian animon kontra\u016d malfeli\u0109oj", "La Malnova Testamento, Sentencoj 21:23"], ["gardu vin", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Servi por evitigi dan\u011deron a\u016d malbonon; \u015dirmi.", "translations": {"de": ["sch\u00fctzen"], "nl": ["beschermen"], "pt": ["proteger"], "hu": ["\u0151riz", "v\u00e9d"]}, "examples": [["remparo gardas la urbon", null], ["tuko gardis la nukon kontra\u016d la suno", null], ["la severa netu\u015debleco de la \u00abFundamento\u00bb gardos \u0109iam la unuecon de nia lingvo", "Fundamento de Esperanto, anta\u016dparolo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Konservi por balda\u016da uzo; teni nedifektita a\u016d ne\u015dan\u011dita por difinita destino.", "translations": {"de": ["aufheben", "behalten"], "nl": ["bewaren"], "pt": ["reservar"], "hu": ["meg\u0151riz"]}, "examples": [["gardu kandelon por la nokto", "Proverbaro esperanta"], ["gardi lokon por plua enskribo", null], ["gardu miajn vortojn en via memoro", "Z"], ["gardu miajn konsilojn, moralinstruojn en via koro", "Z"], ["gardu vian monon, mi ne bezonas \u011din", null], ["kiu gardas sa\u011don, tiu trovas bonon", "La Malnova Testamento, Sentencoj 19:8"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Konservi, reteni.", "translations": {"de": ["bewahren"], "nl": ["bewaren"], "pt": ["manter"], "hu": ["meg\u0151riz", "megtart"]}, "examples": [["gardi sekreton, pozon, dokumenton", null], ["gardi fidelecon al iu, la memoron pri bonfaro", null], ["mi gardas la esperon, ke venos pli favoraj tempoj", null], ["gardi sian personan dignon", "Z"], ["gardi sian opinion, konvinkon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "gard", "primary": true}, "notico": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mallonga informa teksto ofte farita la\u016d \u015dablono.", "translations": {"fr": ["br\u00e8ve (journalistique)", "notice"], "it": ["notizia"]}, "examples": [["la retejo \u011cangalo proponas senpage la legadon de noticoj per po\u015dtelefono", "L. Domm\u00e9e, La Amikeco, 2006-10-13, numero 14a"], ["la vikipedio ne estas la \u011dusta loko por listigi biografiajn noticojn", "V. Markov Vikipediista diskuto... 2005-06-26"]], "subdefinitions": []}], "root": "notic", "primary": true}, "garde": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gardante, por gardi.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0441\u0442\u043e\u0440\u043e\u0436\u0435"], "fr": ["de garde", "pr\u00e9cautionneusement"], "nl": ["waakzaam", "voorzichtig"], "pt": ["de guarda (adv.)"], "de": ["wachsam", "vorsichtig"], "hu": ["\u0151rizve", "\u0151rk\u00f6dve"]}, "examples": [["en la posta nokto staris garde la dua filo", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, La ora birdo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Gardeme, atente al eblaj dan\u011deroj.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u0442\u043e\u0440\u043e\u0436\u043d\u043e"], "hu": ["\u00f3vatosan"]}, "examples": [["li sidis sur la dorso de la orienta vento, kiu tre garde lin tenis", "Fabeloj, volumo 1, \u011dardeno de la paradizo"], ["garde porti paka\u0135eton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "gard", "primary": false}, "maldekstre de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Apud, \u0109e la maldekstra flanko de.", "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u043b\u0435\u0432\u0430 \u0430\u0434", "\u043b\u0435\u0432\u0430\u0440\u0443\u0447"], "fr": ["\u00e0 gauche de"], "de": ["links von"], "pl": ["po lewej", "z lewej"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dekstr", "primary": false}, "vojevodlando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["vo\u00efvodie"], "hu": ["vajdas\u00e1g"]}, "examples": [["li gravi\u011dis en vojevodlando, / Havante Soplicanojn kvaza\u016d sub komando", "A. Mickiewicz, trad. A. Grabowski Sinjoro Tadeo, libro dua 1918"]], "subdefinitions": []}], "root": "vojevod", "primary": false}, "facilanima": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senpripensa, senkonsidera, neserioza.", "translations": {"be": ["\u043b\u0435\u0433\u043a\u0430\u0434\u0443\u043c\u043d\u044b"], "fr": ["insouciant", "l\u00e9ger (insouciant)"], "en": ["light-minded", "frivolous", "flippant"], "nl": ["ondoordacht"], "ru": ["\u043b\u0435\u0433\u043a\u043e\u043c\u044b\u0441\u043b\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["leichtfertig"], "it": ["allegro (frivolo)", "leggero (frivolo)", "spensierato", "avventato"], "hu": ["k\u00f6nnyelm\u0171"], "he": ["\u05e7\u05dc \u05d3\u05e2\u05ea", "\u05e4\u05d6\u05d9\u05d6"]}, "examples": [["la virinoj estas tiel facilanimaj", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "anim", "primary": false}, "tria mondo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La tuto de malri\u0109aj landoj, en kiuj la industria revolucio ne komfortigis la vivkondi\u0109ojn de plej multaj homoj.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u044d\u0446\u0456 \u0441\u044c\u0432\u0435\u0442"], "fr": ["tiers-monde"], "bg": ["\u0442\u0440\u0435\u0442\u0438\u044f\u0442 \u0441\u0432\u044f\u0442"], "ru": ["\u0442\u0440\u0435\u0442\u0438\u0439 \u043c\u0438\u0440"], "de": ["Dritte Welt"], "tr": ["\u00fc\u00e7\u00fcnc\u00fc d\u00fcnya \u00fclkeleri"], "hu": ["harmadik vil\u00e1g"], "br": ["Trede Bed"]}, "examples": [["Sud-Ameriko kiel parto de la tria mondo ne plu restu mar\u011dene", "Maritza Guti\u00e9rrez Gonz\u00e1lez, a\u016ddi\u011das komuna vo\u0109o, Monato, jaro 1993a, numero 12a, p. 10a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mond", "primary": false}, "akrobato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cnurdancisto kaj gimnastikisto.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0440\u0430\u0431\u0430\u0442"], "fr": ["acrobate"], "bg": ["\u0430\u043a\u0440\u043e\u0431\u0430\u0442"], "nl": ["acrobaat"], "pt": ["acrobata", "acr\u00f3bata"], "ru": ["\u0430\u043a\u0440\u043e\u0431\u0430\u0442"], "de": ["Zirkust\u00e4nzer", "Akrobat"], "sv": ["akrobat"], "hu": ["akrobata"], "sk": ["akrobat"], "en": ["acrobat"], "es": ["acr\u00f3bata"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "akrobat", "primary": true}, "retikulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ret-aspekta parto de organo, \u0109elo....", "translations": {"fr": ["r\u00e9ticulum"]}, "examples": [["proteinoj transprenitaj el la endoplasma retikulo", "Vikipedio, artikolo \u00abGol\u011di-aparato\u00bb, 2006-03"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["Yel elprenis po\u015dtukon el la retikulo de Minda kaj sekigis \u015diajn okulojn", "Satiraj rakontoj, honorigo"], ["estis sur la tablo virina retikulo", "A. C. Doyle, trad. D. Booton, La aventuro de la dancantoj, [vidita en 2006-03]"]], "subdefinitions": []}], "root": "retikul", "primary": true}, "datumportilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fizika objekto destinita por konservi datumojn, ekz-e magneta disko.", "translations": {"ru": ["\u043d\u043e\u0441\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c \u0434\u0430\u043d\u043d\u044b\u0445"], "fr": ["support (de donn\u00e9es informatique)"], "en": ["data medium", "data volume"], "de": ["Datentr\u00e4ger"], "hu": ["adathordoz\u00f3"], "pl": ["no\u015bnik danych"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "datum", "primary": false}, "Benjamen": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo hebredevena.", "translations": {"fr": ["Benjamin"], "de": ["Benjamin"], "it": ["Beniamino"], "pl": ["Beniamin"]}, "examples": [["la surskribo sur la bareloj estis farita de armilisto Benjameno Ellian en Pondi\u0109ero", "A. Grin, trad. J. Finkel, Skarlataj veloj, 2008"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Plej juna filo de Jakobo.", "translations": {"pl": ["Beniamin"]}, "examples": [["li \u0135etis sin sur la kolon de sia frato Benjamen kaj ploris, kaj Benjamen ploris sur lia kolo", "La Malnova Testamento, &Gen 45:14"]], "subdefinitions": []}], "root": "Benjamen", "primary": false}, "kloroformado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago kloroformi.", "translations": {"be": ["\u0445\u043b\u044f\u0440\u0430\u0444\u0430\u0440\u043c\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["chloroformisation"], "nl": ["chloroformisatie"], "ru": ["\u0445\u043b\u043e\u0440\u043e\u0444\u043e\u0440\u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Chloroformierung"], "hu": ["kloroformoz\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kloroform", "primary": false}, "aforismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konciza, sencori\u0109a sentenco, rilata al scienco a\u016d arto, resumanta iun principon \u011dian.", "translations": {"be": ["\u0430\u0444\u0430\u0440\u044b\u0437\u043c"], "fr": ["aphorisme"], "en": ["aphorism"], "nl": ["aforisme"], "pt": ["aforismo"], "ru": ["\u0430\u0444\u043e\u0440\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Aphorismus", "Sinnspruch"], "it": ["aforisma"], "hu": ["aforizma"], "sk": ["aforizmus"], "es": ["aforismo"]}, "examples": [["lia decido estis firma, kiel se li praktike montras veraj la aforismojn, per kiuj lia instruisto stimulis knabojn puranimajn", "Ueyama M., Pardonon!, l' omnibuso, 1970"]], "subdefinitions": []}], "root": "aforism", "primary": true}, "grafo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nobelo kies rango estas pli alta ol tiu de barono kaj malpli alta ol tiu de markizo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0430\u0444"], "fr": ["comte"], "en": ["count", "earl"], "nl": ["graaf"], "pt": ["conde (t\u00edtulo)"], "ru": ["\u0433\u0440\u0430\u0444"], "de": ["Graf"], "tr": ["kont"], "it": ["conte"], "hu": ["gr\u00f3f"], "pl": ["hrabia", "graf (w dawnych krajach Cesarstwa Niemieckiego)", "margrabia (w dawnych krajach Cesarstwa Niemieckiego)", "komes"], "sv": ["greve"], "es": ["conde"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0430\u0444"], "fr": ["graphe (sommets et ar\u00eates)"], "en": ["graph"], "nl": ["graaf (wisk.)"], "pt": ["grafo", "gr\u00e1fico"], "de": ["Graph"], "hu": ["gr\u00e1f"], "pl": ["graf"], "es": ["grafo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "grafo (nobelo)", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "graf", "primary": true}, "floraro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u043a\u0432\u0435\u0446\u044c\u0446\u0435"], "fr": ["inflorescence"], "hu": ["vir\u00e1gzat"], "pl": ["kwiatostan"], "ru": ["\u0441\u043e\u0446\u0432\u0435\u0442\u0438\u0435"]}, "examples": [["Kiel floraro de kofero estas por mi mia amato, En la vinber\u011dardenoj de En-Gedi", "La Malnova Testamento, Alta Kanto 1:14"], ["la\u016d la formo oni distingas inter cumaj kaj necumaj floraroj", "Floraroj (Infloreskoj)"]], "subdefinitions": []}], "root": "flor", "primary": false}, "abatino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mona\u0125inejestrino de abatinejo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0430\u0442\u044b\u0441\u0430"], "fr": ["abbesse"], "en": ["abbess"], "nl": ["abdis"], "pt": ["abadessa"], "ru": ["\u0430\u0431\u0431\u0430\u0442\u0438\u0441\u0430"], "de": ["\u00c4btissin"], "it": ["badessa"], "hu": ["ap\u00e1tn\u0151"], "sk": ["abati\u0161a"], "fa": ["\u0631\u0627\u0647\u0628\u0647\u0654 \u0628\u0632\u0631\u06af", "\u0631\u0626\u06cc\u0633\u0647\u0654 \u062f\u0650\u06cc\u0631"], "br": ["abadez"], "cs": ["abaty\u0161e"], "pl": ["ksieni (tytu\u0142 prze\u0142o\u017conych w klasztorach mniszek)", "humenia (w ko\u015bciele bizantyjskim)", "ihumenia (w ko\u015bciele bizantyjskim)", "humenica (w ko\u015bciele bizantyjskim)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "abat", "primary": false}, "erozio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Geologia difekti\u011do de la rokoj, ka\u016dzata de akvo a\u016d vento.", "translations": {"be": ["\u044d\u0440\u043e\u0437\u0456\u044f"], "fr": ["\u00e9rosion"], "nl": ["erosie"], "pt": ["eros\u00e3o"], "ru": ["\u044d\u0440\u043e\u0437\u0438\u044f"], "de": ["Erosion", "Abtragung", "Abschwemmung"], "sv": ["erosion"], "hu": ["er\u00f3zi\u00f3", "lehord\u00e1s", "lepusztul\u00e1s"], "fa": ["\u0641\u0631\u0633\u0627\u06cc\u0634"], "es": ["eroci\u00f3n"], "pl": ["erozja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "erozi", "primary": true}, "estingi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) \u0108esi bruli, ardi, lumi; iom post iom malaktivi, malaperi.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0430\u0441\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0433\u0430\u0441\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0443\u0433\u0430\u0441\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0442\u0443\u0445\u043d\u0443\u0442\u044c"], "fr": ["s'\u00e9teindre"], "ro": ["a se stinge"], "es": ["extinguirse"], "de": ["verl\u00f6schen"], "pl": ["gasn\u0105\u0107"]}, "examples": [["la lumilo estingi\u011dos", "La Malnova Testamento, Sentencoj 13, 9"], ["la vespera \u0109ielru\u011do estingi\u011das", null], ["la roza brilo estingi\u011dis sur la maro", "Fabeloj, volumo 1, la virineto de maro"], ["lia fervoro komencos estingi\u011di", null], ["estingi\u011dis ilia bonkoreco kaj iliaj ridetoj", null], ["lia revado estingi\u011dis \u0109e la brilo de nova pasio", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 7a"], ["\u0109iutage estingi\u011das multaj homaj vivoj", "Z"], ["lia memkonfido estingi\u011dis", "B"], ["tiu familio estingi\u011dis", null], ["estingi\u011danta vo\u0109o, rigardo, okulo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "esting", "primary": false}, "ideisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adepto de sistemo ideisma.", "translations": {"be": ["\u0456\u0434\u044d\u0430\u043b\u0456\u0441\u0442 (\u0444\u0456\u043b\u044f\u0437.)"], "fr": ["id\u00e9aliste (phil.)"], "nl": ["idealist"], "ru": ["\u0438\u0434\u0435\u0430\u043b\u0438\u0441\u0442 (\u0444\u0438\u043b\u043e\u0441.)"], "it": ["idealista (fil.)"], "pl": ["idealista (wyznawca idealizmu)"], "hu": ["idealista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ide", "primary": false}, "kliko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eta grupa\u0109o de homoj, kiuj intrigas por malhelpi al aliaj kaj, ofte, bruas pri si por altiri \u0109ies atenton.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043b\u0438\u043a\u0430"], "fr": ["clique", "coterie"], "en": ["clique", "coterie", "set"], "nl": ["troep", "bende"], "be": ["\u043a\u043b\u0456\u043a\u0430", "\u0445\u0430\u045e\u0440\u0443\u0441"], "de": ["Kl\u00fcngel"], "pl": ["klika"]}, "examples": [["regantaj militistaj klikoj en tiuj landoj", "Ji\u0159\u00ed Patera, Post la kunsido de financistoj en Prago, Monato, jaro 2001a, numero 1a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de grafeo) Kompleta subgrafeo de \u011di.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043b\u0438\u043a\u0430"], "fr": ["clique (d'un graphe)"], "en": ["clique"], "de": ["Clique", "Sippe"], "pl": ["klika (grafu)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "kliko", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malgranda dentforma intermetilo, servanta \u0109u por haltigi la movon de dentrado, \u0109u por ebligi \u011dian turni\u011don nur en unu direkton.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0431\u0430\u0447\u043a\u0430", "\u0441\u0442\u043e\u043f\u043e\u0440", "\u0437\u0430\u0449\u0451\u043b\u043a\u0430"], "fr": ["cliquet"], "de": ["Klinke"], "nl": ["pal (z.nw.)"], "en": ["ratchet", "(safety) catch", "click", "pawl"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "kliko", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "klik", "primary": true}, "bavaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lo\u011danto de Bavarujo.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0430\u0432\u0430\u0440\u0435\u0446"], "en": ["Bavarian"], "es": ["b\u00e1varo"], "be": ["\u0431\u0430\u0432\u0430\u0440\u0430\u0446"], "de": ["Bayer"], "pl": ["Bawarczyk", "Baier (region.)"], "hu": ["bajor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Lo\u011danto de Malnovbavarujo kaj nomo de ano de iama \u011dermana tribo.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0430\u0432\u0430\u0440"], "de": ["Baier"], "es": ["b\u00e1varo"], "hu": ["bajor", "bajuvar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bavar", "primary": true}, "bavara": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta al bavaroj, ilia nacieco a\u016d \u015dtato.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0432\u0430\u0440\u0441\u043a\u0456"], "en": ["Bavarian"], "es": ["b\u00e1varo"], "ru": ["\u0431\u0430\u0432\u0430\u0440\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["bayrisch", "bayerisch"], "pl": ["bawarski"], "hu": ["bajor", "bajuvar"]}, "examples": [["bavaraj dialektoj, a\u016dtoroj", null], ["bavara konstitucio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta al bavaroj, ilia kulturo a\u016d iama \u015dtato.", "translations": {"de": ["bairisch"], "pl": ["bawarski"], "hu": ["Baier"]}, "examples": [["bavaraj dialektoj, a\u016dtoroj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bavar", "primary": false}, "\u011dentlemano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Viro rimarkinda pro sia delikata \u011dentileco kaj elegantaj manieroj.", "translations": {"be": ["\u0434\u0436\u044d\u043d\u0442\u043b\u044c\u043c\u044d\u043d"], "fr": ["gentilhomme (homme de bonne \u00e9ducation)", "gentleman (homme de bonne \u00e9ducation)"], "en": ["gentleman"], "nl": ["gentleman"], "pt": ["cavalheiro", "gentil-homem"], "ru": ["\u0434\u0436\u0435\u043d\u0442\u043b\u044c\u043c\u0435\u043d"], "de": ["Ehrenmann", "Gentleman"], "it": ["gentiluomo"], "hu": ["\u00fariember", "gentleman"], "es": ["caballero"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u011dentleman", "primary": true}, "integralhava": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri funkcio) Posedanta integralon.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0442\u0435\u0433\u0440\u0438\u0440\u0443\u0435\u043c\u044b\u0439"], "fr": ["int\u00e9grable"], "en": ["integrable"], "nl": ["integreerbaar"], "pt": ["integr\u00e1vel (matem\u00e1tica)"], "de": ["integrierbar"], "hu": ["integr\u00e1lhat\u00f3"], "pl": ["ca\u0142kowalny"]}, "examples": [["eksponencialo estas integralebla en \u0109iu finia intervalo, sed ne estas en intervaloj de la tipo [a, +\u221e[", null], ["la karakteriza funkcio de la aro de racionalaj nombroj ne estas rimane integralebla, sed ja lebege", null]], "subdefinitions": []}], "root": "integral", "primary": false}, "klupeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fi\u015do migranta en grandaj grupoj tra la maroj, genro el familio klupeedoj (Clupea).", "translations": {"ru": ["\u0441\u0435\u043b\u044c\u0434\u044c", "\u0441\u0435\u043b\u0451\u0434\u043a\u0430"], "fr": ["hareng"], "de": ["Hering"], "nl": ["haring"], "hu": ["hering"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "klupe", "primary": true}, "poleno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La fekundiga polvo de floroj.", "translations": {"be": ["\u043f\u044b\u043b\u043e\u043a (\u0440\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u043d\u0430\u0432\u044b)"], "fr": ["pollen"], "en": ["pollen"], "nl": ["pollen", "stuifmeel"], "pt": ["p\u00f3len"], "ru": ["\u043f\u044b\u043b\u044c\u0446\u0430"], "de": ["Pollen"], "sv": ["pollen"], "hu": ["pollen", "vir\u00e1gpor", "h\u00edpor"]}, "examples": [["la \u0109efa celo de la poleno estas fekundigi la inajn flororganojn", "Robert Roze: Vivisekcio de polenero, Monatojaro 1997a, numero 11a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "polen", "primary": true}, "bulvardo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108irka\u016drempara promenejo interne de urbo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u043b\u044c\u0432\u0430\u0440"], "fr": ["boulevard"], "en": ["boulevard"], "nl": ["boulevard"], "ru": ["\u0431\u0443\u043b\u044c\u0432\u0430\u0440", "\u0430\u043b\u043b\u0435\u044f"], "de": ["Boulevard (Prachtstra\u00dfe)"], "hu": ["k\u00f6r\u00fat", "sug\u00e1r\u00fat", "bulv\u00e1r"], "fa": ["\u0628\u0644\u0648\u0627\u0631"], "es": ["bulevar"], "pl": ["bulwar", "promenada"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Lar\u011da strato borderita per arboj.", "translations": {}, "examples": [["proklamas la ri\u0109on de l' urba kulturo butikoj, bulvardoj lumfeste kronitaj", "Krys Ungar, Meznokto metropola, p. 97"], ["la granda bulvardo trairanta la \u0109efurbon", "Bardhyl Selimi: Tirana politiko renversita, Monatojaro 2002a, numero 5a, p. 17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bulvard", "primary": true}, "moruso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Man\u011debla frukto de specio de morusujo (Morus nigra), simila al violenigra frambo.", "translations": {"be": ["\u0442\u0443\u0442\u0430\u0432\u0430\u044f \u044f\u0433\u0430\u0434\u0430"], "en": ["mulberry"], "nl": ["moerbei"], "ru": ["\u0442\u0443\u0442\u043e\u0432\u0430\u044f \u044f\u0433\u043e\u0434\u0430"], "de": ["Maulbeere"], "tr": ["dut"], "hu": ["eper"], "fa": ["\u062a\u0648\u062a", "\u0634\u0627\u0647\u200c\u062a\u0648\u062a"], "pl": ["morwa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "morus", "primary": true}, "soldo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malnova mona subunuo de Francujo, egala al kvin centimoj; tiomvalora kupra a\u016d nikela monero.", "translations": {"be": ["\u0441\u043e\u043b\u044c\u0434\u0430"], "fr": ["sou (ancienne monnaie)"], "en": ["sou"], "nl": ["sou", "stuiver"], "ru": ["\u0441\u043e\u043b\u044c\u0434\u043e"], "de": ["Sou"], "hu": ["garas", "solidus", "sou"]}, "examples": [["mi gajnis, pli rapide ol mi supozis, la dek soldojn", "Kiel akvo de l' rivero, 1:1"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Militista salajro.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0430\u0448\u043e\u0432\u0430\u0435 \u0437\u0430\u0431\u0435\u0441\u044c\u043f\u044f\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435 (\u0432\u0430\u0439\u0441\u043a\u043e\u045e\u0446\u0430)", "\u043f\u043b\u0430\u0442\u0430 (\u0437\u0430 \u0432\u0430\u0439\u0441\u043a\u043e\u0432\u0443\u044e \u0441\u043b\u0443\u0436\u0431\u0443)"], "fr": ["solde (salaire)"], "nl": ["soldij"], "ru": ["\u0434\u0435\u043d\u0435\u0436\u043d\u043e\u0435 \u0434\u043e\u0432\u043e\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435 (\u0432\u043e\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u043b\u0443\u0436\u0430\u0449\u0435\u0433\u043e)", "\u0436\u0430\u043b\u043e\u0432\u0430\u043d\u044c\u0435 (\u0432 \u043d\u0430\u0451\u043c\u043d\u043e\u0439 \u0430\u0440\u043c\u0438\u0438)"], "de": ["Sold"], "hu": ["zsold"]}, "examples": [["la soldo de la regimentoj", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "sold", "primary": true}, "epiteto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frazparto gramatike subordigita al nomo kaj esprimanta ties econ, kvaliton, apartenon.", "translations": {"be": ["\u0430\u0437\u043d\u0430\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435 (\u0433\u0440\u0430\u043c\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u0430\u0435)"], "fr": ["\u00e9pith\u00e8te"], "pt": ["ep\u00edteto"], "ru": ["\u043e\u043f\u0440\u0435\u0434\u0435\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Epitheton", "Beiwort"], "hu": ["jelz\u0151"], "es": ["ep\u00edteto"], "pl": ["przydawka przymiotna"]}, "examples": [["en \u00abbela homo\u00bb kaj \u00abgranda domo\u00bb la adjektivoj esprimas epitetojn", null], ["en la frazo \u00abli rememoris la domon kun grandaj fenestroj\u00bb la prepozicio \u00abkun\u00bb enkondukas postmetitan epiteton", null], ["adverba epiteto povas indiki kvanton, gradon, intenson a\u016d emocian aprezon: tre bona, iom surda, terure malbela", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Priskriba vorto (plej ofte adjektivo) a\u016d pluraj vortoj, esprimantaj karakterizan trajton propran a\u016d speciale konvenan al persono a\u016d objekto.", "translations": {"be": ["\u044d\u043f\u0456\u0442\u044d\u0442"], "pl": ["epitet"], "ru": ["\u044d\u043f\u0438\u0442\u0435\u0442"]}, "examples": [["la kli\u015daj folkloraj epitetoj, kiel \u00abla blua \u0109ielo\u00bb a\u016d \u00abla hela tago\u00bb", null], ["ornama epiteto", "La Nova Plena Ilustrita Vortaro"], ["ne ekzistas tie e\u0109 unu epiteto, kiu karakterizus la bu\u015don de Heleno", "Zamenhof, citite la\u016d PIV2, p. 293"], ["la kritikistoj super\u015dutis lin per insultaj epitetoj", null], ["kaj vi mem, \u0109efa militestro, permesu aldoni al via nomo la epiteton: \u00abVenka\u00bb", "La Faraono, volumo 3, \u0109ap. 2"], ["nur tri papoj havas la epiteton \u00abGranda\u00bb", "Sergio Pokrovskij: Slavonaj skriboj (1), La Ondo de Esperanto1998, n-ro 12(50)."]], "subdefinitions": []}], "root": "epitet", "primary": true}, "pacismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0446\u044b\u0444\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["pacifisme"], "nl": ["pacifisme"], "ru": ["\u043f\u0430\u0446\u0438\u0444\u0438\u0437\u043c"], "ca": ["pacifisme"], "de": ["Pazifismus"], "sv": ["pacifism"], "hu": ["pacifizmus"], "it": ["pacifismo"], "zh": ["\u548c\u5e73\u4e3b\u4e49", "tr. \u548c\u5e73\u4e3b\u7fa9 [h\u00e9p\u00edngzh\u01d4y\u00ec]"], "es": ["pacifismo"], "he": ["\u05e4\u05e6\u05d9\u05e4\u05d9\u05d6\u05dd"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pac", "primary": false}, "idento-rilato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(en aro E) Interna rilato, konsistanta el \u0109iuj paroj (a,a) kun a\u2208E.", "translations": {"fr": ["identit\u00e9 (relation)", "relation identique"], "pl": ["to\u017csamo\u015b\u0107"], "hu": ["azonoss\u00e1g (viszony)", "azonoss\u00e1gi rel\u00e1ci\u00f3"]}, "examples": [["la idento-rilaton en E oni foje signas per idE", null], ["la idento-rilato estas bildigo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rilat", "primary": false}, "oligopolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Merkata situacio, en kiu malmultaj kompanioj regas la vendan flankon kaj tiel povas dikti la prezojn a\u016d liverkondi\u0109ojn al la klientoj. Tamen, unu de tiuj kompanioj sole ne estas sufi\u0109e forta por malatenti la reagon de siaj konkurencantoj. Pro tio, tiuj kompanioj ofte konsistigas kartelon kaj tiam havas merkatan forton similan al monopolo kaj duopolo. Similan situacion formas polipolo.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u0456\u0433\u0430\u043f\u043e\u043b\u0456\u044f"], "en": ["oligopoly"], "nl": ["oligopolie"], "pt": ["oligop\u00f3lio"], "ru": ["\u043e\u043b\u0438\u0433\u043e\u043f\u043e\u043b\u0438\u044f"], "de": ["Oligopol"], "hu": ["oligop\u00f3lium"], "es": ["oligopolio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "oligopol", "primary": true}, "mahajana": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Apartenanta al Mahajano, al \u011dia doktrino.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u0445\u0430\u044f\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Mahajan", "primary": false}, "pufo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plenblovita a\u016d plen\u015dtopita objekto, kuseno a\u016d sako, kaj precipe plenblovita faldo de vesto.", "translations": {"be": ["\u043f\u0443\u0444", "\u043f\u0443\u0444\u0456\u043a"], "en": ["puff", "stuffing", "pad", "padding", "wad"], "nl": ["poef", "pof"], "pt": ["pufe", "fofo (de vestido)"], "ru": ["\u043f\u0443\u0444", "\u043f\u0443\u0444\u0438\u043a", "\u0431\u0443\u0444"], "de": ["Puff"], "hu": ["buggy", "puff"], "pl": ["puf"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "puf", "primary": true}, "deficito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sumo, kiu mankas por ke la enspezoj egalu la elspezojn en bilanco.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u0444\u0456\u0446\u044b\u0442"], "fr": ["d\u00e9ficit (financier)"], "en": ["deficit"], "pt": ["deficit"], "ru": ["\u0434\u0435\u0444\u0438\u0446\u0438\u0442", "\u043d\u0435\u0434\u043e\u0441\u0442\u0430\u0447\u0430"], "de": ["Defizit", "Fehlbetrag", "Unterdeckung"], "hu": ["hi\u00e1ny", "deficit"], "sk": ["deficit"], "es": ["d\u00e9ficit"], "pl": ["deficyt", "niedob\u00f3r", "manko"]}, "examples": [["la regiona registaro, tiu de Malsupra Saksio, anoncis, ke \u011di ne povos kovri la grandi\u011dintan deficiton, kiun nun plejparte devos pagi la federacia registaro", "Gerhard Weber: Mankas milionoj, Monatojaro 2000a, numero 12a, p. 15a"]], "subdefinitions": []}], "root": "deficit", "primary": true}, "pordo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malferma\u0135o en muro de urbo, konstrua\u0135o, \u0109ambro, en flanko de veturilo a\u016d ma\u015dino por lasi en- kaj el-iron.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u044c\u0432\u0435\u0440\u044b"], "fr": ["porte"], "bg": ["\u0432\u0440\u0430\u0442\u0430"], "nl": ["doorgang"], "pt": ["porta"], "ru": ["\u0434\u0432\u0435\u0440\u044c"], "de": ["T\u00fcr"], "sv": ["d\u00f6rr"], "tp": ["lupa"], "hu": ["ajt\u00f3"], "en": ["door", "gate"], "cs": ["dve\u0159e"], "id": ["pintu"], "es": ["portal"]}, "examples": [["li ne povas trairi tra nia mallar\u011da pordo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 33"], ["\u0109e la eniro tra la pordoj", "Z"], ["centporda Tebo", null], ["a\u0109eti siajn biletojn je la pordo de l' teatro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Plato, kiu fermas pordan spacon, kaj klape a\u016d glite formovi\u011das por ebligi trairon.", "translations": {"de": ["T\u00fcr"], "nl": ["deur"], "es": ["puerta"]}, "examples": [["\u015dlosi la pordon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 34"], ["vitra, krada pordo", null], ["kolere fermi pordon", "Z"], ["frapi \u0109e la pordo de iu", null], ["lasi malfermita la pordon por novaj traktadoj", null], ["la pordoj de \u015dranko, forno", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pord", "primary": true}, "kontra\u016drimedo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rimedo por ion kontra\u016di, pribatali, por sin \u015dirmi de \u011di.", "translations": {"fr": ["moyen de lutte", "parade (protection)"], "nl": ["tegenmaatregel"]}, "examples": [["okaze de la internacia financa krizo komerca protektismo ne estas bona kontra\u016drimedo", "\u0108ina Radio Internacia, Estas pli bone..., 2009-08-20"]], "subdefinitions": []}], "root": "rimed", "primary": false}, "rombo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Egallatera kvarlatero.", "translations": {"be": ["\u0440\u043e\u043c\u0431"], "fr": ["losange", "rhombe (losange)"], "en": ["rhombus"], "nl": ["ruit"], "pt": ["losango", "rombo"], "ru": ["\u0440\u043e\u043c\u0431"], "de": ["Rhombus", "Raute"], "hu": ["rombusz"], "fa": ["\u0644\u0648\u0632\u06cc"], "pl": ["romb"], "es": ["rombo", "rombo"]}, "examples": [["rombo estas \u0109iu kvarlatero, kies diagonaloj estas ortaj kaj kruci\u011das \u0109e siaj mezoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Delikatgusta plata romboforma marfi\u015do samfamilia kiel ple\u016dronekto (rhombus maximus).", "translations": {"ru": ["\u0442\u044e\u0440\u0431\u043e"], "de": ["Glattbutt"], "nl": ["tarbot"], "hu": ["nagy rombuszhal"]}, "examples": [["ili tuj obeis, kaj nun alportis rombon sur ar\u011denta telero, kun sa\u016dco sur \u011di", "Doroteo kaj la Sor\u0109isto en Oz, \u00abJa\u0109jo la Kale\u015do-\u0108evalo\u00bb"]], "subdefinitions": []}], "root": "romb", "primary": true}, "paladio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 46, atompezo 106,4, simbolo Pd. Multekosta griza transirmetalo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u044f\u0434\u044b\u0439"], "fr": ["palladium"], "en": ["palladium"], "nl": ["palladium"], "pt": ["pal\u00e1dio"], "la": ["Palladium"], "de": ["Palladium"], "it": ["palladio"], "hu": ["pall\u00e1dium"], "es": ["paladio"], "br": ["palladiom"], "ru": ["\u043f\u0430\u043b\u043b\u0430\u0434\u0438\u0439"], "pl": ["pallad"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "paladi", "primary": true}, "akademio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Societo, konstanta kaj oficiala, de sciencistoj, literaturistoj a\u016d artistoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0430\u0434\u044d\u043c\u0456\u044f"], "fr": ["acad\u00e9mie", "soci\u00e9t\u00e9 savante"], "bg": ["\u0430\u043a\u0430\u0434\u0435\u043c\u0438\u044f"], "ca": ["acad\u00e8mia"], "de": ["Akademie"], "it": ["accademia"], "hu": ["akad\u00e9mia", "tud\u00f3s t\u00e1rsas\u00e1g"], "en": ["academy"], "ia": ["academia"], "vo": ["kadem"], "ie": ["academie"], "es": ["academia"], "ru": ["\u0430\u043a\u0430\u0434\u0435\u043c\u0438\u044f"], "nl": ["academie"], "pt": ["universidade"], "sv": ["akademi"], "sk": ["akad\u00e9mia"], "pl": ["akademia"]}, "examples": [["la franca Akademio estis fondita en 1634", null], ["la Esperanta Akademio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Supera lernejo.", "translations": {"fr": ["acad\u00e9mie (\u00e9cole artistique)", "\u00e9cole artistique"], "de": ["Universit\u00e4t", "Hochschule"]}, "examples": [["mi vizitados la akademion, mi lernos desegni, mi estos nomata ar\u0125itekturisto, -- tio estas io, tio estas multe!", "Fabeloj, volumo 3, Io"]], "subdefinitions": []}], "root": "akademi", "primary": true}, "klaviceno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "E\u016drop-devena granda klavara kordinstrumento populara precipe en la 17a 18a jarcentoj, en kiu kordojn pin\u0109as plumtuboj.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u044f\u0432\u044d\u0441\u0456\u043d"], "fr": ["clavecin"], "bg": ["\u043a\u043b\u0430\u0432\u0435\u0441\u0438\u043d", "\u0447\u0435\u043c\u0431\u0430\u043b\u043e"], "nl": ["klavecimbel"], "ru": ["\u043a\u043b\u0430\u0432\u0435\u0441\u0438\u043d"], "de": ["Cembalo"], "hu": ["csembal\u00f3"], "en": ["harpsichord"], "pl": ["klawesyn"]}, "examples": [["la klaviceno estis tiel malnova, ke ties kordoj kantis da\u016dre kaj malla\u016dte responde al \u0109iuj \u0109irka\u016de estigitaj sonoj", "Konstantin Paustovskij, trad. A. Sidorov, Blinda kuiristo, Nica Literatura Revuo, 1957-09 \u011dis 10, numero 3/1, p. 10-14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "klavicen", "primary": true}, "melhundo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hundo el raso mallongkrura, aparte ta\u016dga por \u0109asi bestojn lo\u011dantajn en tertruoj.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043a\u0441\u0430 (\u0441\u0430\u0431\u0430\u043a\u0430)"], "fr": ["basset", "teckel"], "bg": ["\u0434\u0430\u043a\u0435\u043b"], "nl": ["dashond"], "pt": ["bass\u00ea"], "ru": ["\u0442\u0430\u043a\u0441\u0430 (\u043f\u043e\u0440\u043e\u0434\u0430 \u0441\u043e\u0431\u0430\u043a)"], "de": ["Dackel"], "it": ["bassotto (cane)"], "hu": ["tacsk\u00f3", "dakszli", "borzeb"], "fa": ["\u0633\u06af \u067e\u0627\u06a9\u0648\u062a\u0627\u0647", "\u062f\u0627\u06a9\u0633\u0648\u0646\u062f"], "en": ["dachshund"], "br": ["ki-douar"], "cs": ["jezev\u010d\u00edk"], "pl": ["jamnik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hund", "primary": false}, "senkulpigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rigardi iun kiel nekulpan pri io; deklari ies nekulpecon.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u0440\u0430\u045e\u0434\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u044c\u043d\u044f\u0446\u044c \u0430\u0431\u0432\u0456\u043d\u0430\u0432\u0430\u0447\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "hu": ["felment", "menteget"], "de": ["entschuldigen"], "nl": ["verontschuldigen"], "ru": ["\u043e\u043f\u0440\u0430\u0432\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043d\u044f\u0442\u044c \u043e\u0431\u0432\u0438\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [["li volis senkulpigi sin anta\u016d la tribunalo", null], ["tiu konfeso senkulpigas lin", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kulp", "primary": false}, "advento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La kvar semajnoj anta\u016d Kristnasko.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u044f\u0434\u043d\u044b \u043f\u043e\u0441\u0442"], "fr": ["avent"], "en": ["Advent"], "nl": ["advent"], "pt": ["Advento"], "ru": ["\u0440\u043e\u0436\u0434\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439 \u043f\u043e\u0441\u0442", "\u0430\u0434\u0432\u0435\u043d\u0442"], "ca": ["Advent"], "de": ["Advent"], "sv": ["advent"], "hu": ["advent"], "sk": ["advent"], "es": ["Adviento"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "advent", "primary": true}, "interferigaj speguloj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La speciale aran\u011ditaj speguloj, per kiuj oni reflektigas la radiojn de la fasko, por ke interfero okazu.", "translations": {"hu": ["interferenciat\u00fckr\u00f6k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "interfer", "primary": false}, "ina\u016dguri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Solene malfermi, komenci.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043a\u0440\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c (\u0443\u0440\u0430\u0447\u044b\u0441\u0442\u0430)"], "fr": ["inaugurer"], "nl": ["inwijden"], "pt": ["inaugurar"], "ru": ["\u0442\u043e\u0440\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e \u043e\u0442\u043a\u0440\u044b\u0442\u044c"], "ca": ["inaugurar"], "de": ["einweihen", "er\u00f6ffnen", "enth\u00fcllen"], "hu": ["felavat", "megnyit (int\u00e9zm\u00e9nyt)", "leleplez (szobrot)"], "fa": ["\u0627\u0641\u062a\u062a\u0627\u062d \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "es": ["inaugurar"]}, "examples": [["ina\u016dguri ekspozicion, monumenton, kurson, novan metodon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ina\u016dgur", "primary": true}, "ina\u016dguro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Solena malfermo, komenco.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043a\u0440\u044b\u0446\u044c\u0446\u0451 (\u0443\u0440\u0430\u0447\u044b\u0441\u0442\u0430\u0435)", "\u0456\u043d\u0430\u045e\u0433\u0443\u0440\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["inauguration"], "nl": ["inwijding"], "pt": ["inaugura\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0442\u043e\u0440\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u0435 \u043e\u0442\u043a\u0440\u044b\u0442\u0438\u0435", "\u0438\u043d\u0430\u0443\u0433\u0443\u0440\u0430\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Einweihung", "Er\u00f6ffnung", "Er\u00f6ffnungsfeier", "Enth\u00fcllung"], "hu": ["felavat\u00e1s", "megnyit\u00e1s (int\u00e9zm\u00e9ny\u00e9)", "avat\u00f3\u00fcnneps\u00e9g", "leleplez\u00e9s (szobor\u00e9)"], "fa": ["\u06af\u0634\u0627\u06cc\u0634", "\u0627\u0641\u062a\u062a\u0627\u062d"], "es": ["inaguraci\u00f3n"]}, "examples": [["fari ina\u016dguron", "Z"], ["ina\u016dgurado de la tomba monumento de D-ro Zamenhof okazis en a\u016dgusto 1927", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ina\u016dgur", "primary": false}, "krei\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti\u011di, komenci\u011di, aperi.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0437\u0434\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0441\u043e\u0437\u0434\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u043e\u044f\u0432\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u043e\u044f\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0432\u043e\u0437\u043d\u0438\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0432\u043e\u0437\u043d\u0438\u043a\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["apparaitre", "appara\u00eetre", "se cr\u00e9er", "se former"], "nl": ["ontstaan"]}, "examples": [["brilantaj perspektivoj krei\u011dis anta\u016d \u015diaj okuloj", "Marta"], ["tiam krei\u011dis kondi\u0109oj por plilar\u011di\u011do de la homaj grupi\u011doj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kre", "primary": false}, "blovharmoniko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0433\u0443\u0431\u043d\u0430\u044f \u0433\u0430\u0440\u043c\u043e\u043d\u0438\u043a\u0430"], "fr": ["harmonica"], "en": ["harmonica", "(mouth) harp"], "nl": ["mondharmonica"], "pt": ["gaita (de boca)", "harm\u00f4nica (de boca)"], "it": ["armonica a bocca"], "hu": ["sz\u00e1jharmonika"], "pl": ["harmonijka ustna"], "br": ["harmonika"], "es": ["herm\u00f3nica"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "harmonik", "primary": false}, "odekolono": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La Esperanta termino bazi\u011das sur la franca formo, signifanta \u00abkolonja akvo\u00bb, \u0109ar tian substancon origine kreis la italo Johann (Giovanni) Maria Farina en 1709 en la germana urbo Kolonjo. \u011ci plu estas tie produktata de la firmao \u00ab4711\u00bb."], "primary definition": "Neforta parfumo kun 2 \u011dis 5 elcentoj da odoriga substanco.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u044d\u043a\u0430\u043b\u0451\u043d"], "fr": ["eau de Cologne"], "en": ["cologne", "eau de cologne", "toilet water"], "nl": ["eau de cologne"], "pt": ["\u00e1gua-de-col\u00f4nia", "col\u00f4nia", "\u00e1gua-da-col\u00f4nia", "\u00e1gua-de-cheiro"], "ru": ["\u043e\u0434\u0435\u043a\u043e\u043b\u043e\u043d"], "de": ["K\u00f6lnisch Wasser"], "hu": ["k\u00f6lni", "k\u00f6lniv\u00edz", "toilet water"]}, "examples": [["Pa\u016dlo Petrovi\u0109 frotis sian frunton per odekolono kaj fermis la okulojn", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 24a, p. 171a"]], "subdefinitions": []}], "root": "odekolon", "primary": true}, "deficita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prezentanta mankon de enspezoj por kompensi elspezojn.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u0444\u0456\u0446\u044b\u0442\u043d\u044b"], "fr": ["d\u00e9ficitaire"], "hu": ["deficites"], "pl": ["deficytowy"], "ru": ["\u0434\u0435\u0444\u0438\u0446\u0438\u0442\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["la pagobilanco estis ege deficita en 1968", "Donald Rogers: Ekonomia miraklo a\u016d malsano?, Monatojaro 1997a, numero 2a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "deficit", "primary": false}, "glicerio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio poacoj (Glyceria).", "translations": {"fa": ["\u0634\u06cc\u0631\u06cc\u0646\u200c\u0686\u0645\u0646"], "de": ["Schwaden", "Mannagras"], "nl": ["liesgras"], "pt": ["glic\u00e9ria"], "ru": ["\u043c\u0430\u043d\u043d\u0438\u043a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gliceri", "primary": true}, "dentskrapi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Man\u011di ion \u0109irka\u016dskrapante per la dentoj.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u044b\u0437\u0442\u044c"], "fr": ["ronger"], "de": ["nagen"], "pl": ["obgryza\u0107"], "hu": ["r\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skrap", "primary": false}, "madrigalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aminduma, delikate sprita komplimento, plej ofte versa.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0434\u0440\u044b\u0433\u0430\u043b"], "fr": ["madrigal"], "en": ["madrigal"], "nl": ["madrigaal"], "pt": ["madrigal"], "ru": ["\u043c\u0430\u0434\u0440\u0438\u0433\u0430\u043b"], "de": ["Madrigal"], "hu": ["madrig\u00e1l"], "es": ["madrigal"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "madrigal", "primary": true}, "neinvershava": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne inversigebla.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0434\u043e\u043f\u0443\u0441\u043a\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439 \u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["non inversible"], "en": ["non-inversible"], "nl": ["onomkeerbaar"], "pt": ["n\u00e3o invert\u00edvel"], "de": ["unumkehrbar"], "hu": ["nem invert\u00e1lhat\u00f3"], "pl": ["nieodwracalny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "invers", "primary": false}, "prezo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vendvaloro de objekto.", "translations": {"be": ["\u0446\u0430\u043d\u0430"], "fr": ["prix"], "bg": ["\u0446\u0435\u043d\u0430"], "nl": ["prijs"], "pt": ["pre\u00e7o"], "ru": ["\u0446\u0435\u043d\u0430"], "de": ["Preis"], "it": ["prezzo"], "hu": ["\u00e1r"], "fa": ["\u0628\u0647\u0627", "\u0642\u06cc\u0645\u062a"], "en": ["price"], "es": ["precio"], "pl": ["cena"]}, "examples": [["por tiu ma\u015dino kies kosto estis mil markoj, la fabrikanto postulas prezon de du mil dum \u011dia valoro ne atingas e\u0109 kvincent markojn", null], ["prezaro", null], ["anonci prezon por la kapo de krimulo (premio)", null], ["malgranda pezo, sed granda prezo", "Proverbaro esperanta"], ["ju pli da a\u0109etantoj, des pli alta la prezo", "Proverbaro esperanta"], ["la prezoj falis tre malalten", null], ["grandapreza", null]], "subdefinitions": []}], "root": "prez", "primary": true}, "alfari": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Al\u011dustigi, ta\u016dgigi por, konformigi al.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0441\u0442\u0430\u0441\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u044b\u043b\u0430\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u044b\u043c\u0430\u0439\u0441\u0442\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["adapter"], "nl": ["aanpassen"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0441\u043f\u043e\u0441\u043e\u0431\u0438\u0442\u044c"], "de": ["anpassen"], "hu": ["hozz\u00e1igaz\u00edt", "hozz\u00e1illeszt"]}, "examples": [["Bone alfarita vesto", null], ["alfari stenografian sistemon al Esperanto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "far", "primary": false}, "kuncentri\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0446\u044d\u043d\u0442\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["se concentrer"], "it": ["concentrarsi (radunarsi)", "raccogliersi (radunarsi)"], "pl": ["koncentrowa\u0107 si\u0119"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0446\u0435\u043d\u0442\u0440\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"]}, "examples": [["en literaturo kaj eklezio kuncentri\u011das la naciaj sentoj", "Vivo de Zamenhof \u0109apitro 7a, p. 73a"]], "subdefinitions": []}], "root": "centr", "primary": false}, "helianto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0441\u043b\u0430\u043d\u0435\u0447\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["h\u00e9lianthe", "tournesol"], "en": ["sunflower"], "nl": ["zonnebloem"], "pt": ["girassol"], "el": ["\u03b7\u03bb\u03b9\u03bf\u03c4\u03c1\u03cc\u03c0\u03b9\u03bf"], "de": ["Sonnenblume"], "tr": ["ay\u00e7i\u00e7e\u011fi"], "it": ["girasole (gen. helianthus)"], "hu": ["napraforg\u00f3"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0441\u043e\u043b\u043d\u0443\u0445", "\u043f\u043e\u0434\u0441\u043e\u043b\u043d\u0435\u0447\u043d\u0438\u043a"], "es": ["girasol"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "heliant", "primary": true}, "Lombardujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Regiono de norda Italujo. \u011cia \u0109efurbo estas Milano", "translations": {"en": ["Lombardy"], "nl": ["Lombardije"], "it": ["Lombardia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lombard", "primary": false}, "karnokoloro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Tiu vorto estas tre malofta, tre mallogika kaj tute misgvida (logike devus temi pri ru\u011da viandokoloro). Ruslingve \u011di nomi\u011das \u00abkorpa koloro\u00bb, kio estas iom malpli absurda, tamen ne konvenas por socio kie kunestas homoj kun diversaj ha\u016dtkoloroj. Mi ne trovas ta\u016dgan vorton, tamen \u00abkarnokoloro\u00bb tutcerte estas absolute malta\u016dga kaj tre malofta. PIV2 \u011din ne konas."], "primary definition": "Koloro de ha\u016dto de ne sunbruni\u011dinta blankulo.", "translations": {"fr": ["couleur chair"], "nl": ["huidskleur"]}, "examples": [["karnokoloraj \u015dtrumpoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "karn", "primary": false}, "le\u016dso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sedimento el la kvaternara epoko kaj kiu formas nuntempe la suprojn de malmulte sulki\u011dintaj ebenoj a\u016d valoj.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0451\u0441\u0441", "\u0436\u0435\u043b\u0442\u043e\u0437\u0451\u043c"], "de": ["L\u00f6ss"], "nl": ["l\u00f6ss"], "pt": ["loess", "loesse", "loessito"], "hu": ["l\u00f6sz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "le\u016ds", "primary": true}, "balena\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u0442\u043e\u0432\u044b \u0432\u0443\u0441"], "hu": ["halcsontlemez", "szila"], "nl": ["baard (v.walvis)"], "pl": ["fiszbin"], "ru": ["\u043a\u0438\u0442\u043e\u0432\u044b\u0439 \u0443\u0441"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "balen", "primary": false}, "tajdo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Perioda diurna alti\u011do kaj malalti\u011do de la mara akvo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u043b\u0456\u045e \u0456 \u0430\u0434\u043b\u0456\u045e"], "fr": ["mar\u00e9e"], "en": ["tide"], "nl": ["getij"], "pt": ["mar\u00e9"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043b\u0438\u0432 \u0438 \u043e\u0442\u043b\u0438\u0432"], "de": ["Gezeit", "Gezeiten", "Tide", "Tiden", "Ebbe und Flut"], "sv": ["tidvatten"], "hu": ["\u00e1rap\u00e1ly"], "es": ["marea"], "pl": ["p\u0142yw morza"]}, "examples": [["la tajdo flusas kaj malflusas", null], ["Ho kial, Majstro granda, vi \u011diajn ondojn ligis Per monotona tajdo, en samakcenta rond' \u2015 Kaj mian rusan koron katenis kaj poligis En via mezurita, horlo\u011de-pulsa mond'!", "N. Hohlov, Plendo"]], "subdefinitions": []}], "root": "tajd", "primary": true}, "adianto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Filiko pro delikate dentetaj folioj anka\u016d kromnomata \u00abharfiliko\u00bb, genro el familio pteridacoj (Adiantum).", "translations": {"fr": ["capillaire (subst., foug\u00e8re)"], "nl": ["vrouwenhaar (plant)", "venushaar"], "pt": ["avenca"], "de": ["Frauenhaarfarn"], "sv": ["adiantumsl\u00e4ktet"], "hu": ["v\u00e9nuszfodorka"], "fa": ["\u067e\u0631\u0633\u06cc\u0627\u0648\u0634"], "pl": ["adiantum"]}, "examples": [["\u015di alkondukis siajn kaprinojn \u015di plezuris vidi ilin man\u011dantajn la adiantojn", "H. Bernardin de Saint-Pierre, trad. H. Hodler, Pa\u016dlo kaj Virginio, 1905"], ["mi rikoltos florojn, adiantojn belajn, en la verdaj kampoj, de vi alnomataj la \u011carden' de Di'", "P. C. Pinheiro, J. de Aquino, trad. I. Magalh\u00e3es , Voja\u011do, [vidita en 2008-01]"]], "subdefinitions": []}], "root": "adiant", "primary": true}, "Al\u011derio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la norda Afriko kun \u0109efurbo Al\u011dero. Teritorio de Demokrata Popolrespubliko Al\u011derio. ISO-3166 kodo: DZ. \u011ci limas kun Libio, Malio, Maroko, Ma\u016dritanio, Ni\u011dero, Okcidenta Saharo, Tunizio kaj Mediteraneo.", "translations": {"bg": ["\u0410\u043b\u0436\u0438\u0440"], "de": ["Algerien"], "it": ["algeria"], "fa": ["\u0627\u0644\u062c\u0632\u0627\u06cc\u0631"], "ar": ["\u0627\u0644\u062c\u0632\u0627\u0626\u0631", "\u0627\u0644\u062c\u0645\u0647\u0648\u0631\u064a\u0629 \u0627\u0644\u062c\u0632\u0627\u0626\u0631\u064a\u0629 \u0627\u0644\u062f\u064a\u0645\u0642\u0631\u0627\u0637\u064a\u0629 \u0627\u0644\u0634\u0639\u0628\u064a\u0629"], "en": ["Algeria"], "pl": ["Algieria", "Algierska Republika Ludowo-Demokratyczna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "al\u011deri", "primary": true}, "vivukrio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Krio por deziresprimi al iu longan vivon.", "translations": {"be": ["\u0437\u0434\u0440\u0430\u0432\u0456\u0446\u0430", "\u043d\u044f\u0445\u0430\u0439 \u0436\u044b\u0432\u0435"], "fr": ["acclamation", "vivat"], "nl": ["hoerageroep"], "ru": ["\u0437\u0434\u0440\u0430\u0432\u0438\u0446\u0430", "\u0432\u0438\u0432\u0430\u0442"], "he": ["\u05ea\u05e8\u05d5\u05e2\u05d4"], "hu": ["\u00e9ljen", "viv\u00e1t"]}, "examples": [["diri vivuon pri iu", null], ["vivui faman oratoron", null]], "subdefinitions": []}], "root": "viv", "primary": false}, "rida\u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malice, triviale, malkonvene ridi.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0436\u0430\u0442\u044c", "\u0433\u043e\u0433\u043e\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0443\u0431\u043e\u0441\u043a\u0430\u043b\u0438\u0442\u044c", "\u0443\u0445\u043c\u044b\u043b\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["ricaner"], "nl": ["grijnzen"], "hu": ["r\u00f6h\u00f6g"]}, "examples": [["iu rida\u0109is responde", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "rid", "primary": false}, "rida\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mal\u011dentila, malagrabla rido.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0436\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u0443\u0445\u043c\u044b\u043b\u043a\u0430"], "fr": ["ricanement"], "nl": ["grijnslach"], "hu": ["r\u00f6h\u00f6g\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rid", "primary": false}, "koncipi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Formi en si post fekundi\u011do la \u011dermon de vivanta esta\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0447\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["concevoir (engendrer)", "engendrer", "devenir enceinte"], "en": ["conceive", "become pregnant"], "nl": ["ontvangen"], "pt": ["conceber", "gerar"], "ru": ["\u0437\u0430\u0447\u0430\u0442\u044c"], "ca": ["concebre"], "de": ["empfangen", "schwanger werden"], "hu": ["fogan"], "es": ["concebir", "quedar embarazada"]}, "examples": [["la\u016d la katolika dogmo, la Dipatrino estis koncipita senpeke", null], ["Sankta Virgulino, kiu estis koncipinta senpeke, faru, ke mi peku senkoncipe", "L. Beaucaire Kruko kaj Baniko en Bervalo Pre\u011daro por katolikoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "koncip", "primary": true}, "koncipo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago koncipi.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0447\u0430\u0442\u0438\u0435"], "ca": ["concepci\u00f3"], "fr": ["conception (cr\u00e9ation d'un \u00eatre)"], "es": ["concepci\u00f3n"]}, "examples": [["koncipon ka\u016dzis mitrala kuglo, kiu unue trafis la skroton de iu soldato, kaj poste penetris la uteron de virino", "\u011cangalo Senmakula koncipi\u011do \u2015 moderna versio http://gxangalo.com/noticoj/temo26/de30.html"]], "subdefinitions": []}], "root": "koncip", "primary": false}, "kevlaro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kevlar estas komerca markonomo."], "primary definition": "Arta fibro poliamida tre elasta kaj rezista, uzata por objektoj elmetitaj al batoj.", "translations": {"fr": ["kevlar"], "de": ["Kevlar"], "bg": ["\u043a\u0435\u0432\u043b\u0430\u0440"]}, "examples": [["oni uzas la kevlaron en pafrezista vesto, kaskoj, fortigo de veturiloj, sportaj iloj", "Vikipedio, kevlaro, 2010-02-18"], ["ni preterpasas la moskeon Putra, kies tegmento konsistas el Kevlaro", "C. Pinardon. R. Sanz, Du Bicikloj je la Horizonto, Malajzio, 2010"]], "subdefinitions": []}], "root": "kevlar", "primary": true}, "nur se": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La efiko de tiu konjukcio estas simila al tiu de \u00abse\u00bb, sed \u011di enkondukas la duan propozicion de la implico, ne la unuan."], "primary definition": "Konjunkcio signifanta, ke la implico de du propozicioj estas vera.", "translations": {"be": ["\u0442\u043e\u043b\u044c\u043a\u0456 \u043a\u0430\u043b\u0456"], "fr": ["seulement si"], "en": ["only if"], "nl": ["enkel als"], "no": ["kun hvis", "bare hvis"], "de": ["nur wenn"], "sv": ["endast om"], "hu": ["csak akkor, ha"], "ru": ["\u0442\u043e\u043b\u044c\u043a\u043e \u0435\u0441\u043b\u0438"], "pl": ["tylko je\u015bli", "pod warunkiem, \u017ce"]}, "examples": [["nombro estas dividebla per 4, nur se \u011di estas dividebla per 2", null]], "subdefinitions": []}], "root": "se", "primary": false}, "diferenciala kalkulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bran\u0109o de matematiko, kiu sin bazas sur la nocioj diferencialo kaj deriva\u0135o, kaj okupi\u011das pri solvado de diferencialaj ekvacioj.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0438\u0444\u0444\u0435\u0440\u0435\u043d\u0446\u0438\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u0438\u0441\u0447\u0438\u0441\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["calcul diff\u00e9rentiel"], "en": ["differential calculus"], "nl": ["differentiaalrekenen"], "de": ["Differenzialrechnung"], "pl": ["rachunek r\u00f3\u017cniczkowy"], "hu": ["differenci\u00e1lsz\u00e1m\u00edt\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kalkul", "primary": false}, "balzaminacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Balsaminaceae).", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043b\u044c\u0437\u0430\u043c\u0456\u043d\u0430\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["balsaminac\u00e9es"], "en": ["Balsaminaceae"], "nl": ["balsemienfamilie"], "ru": ["\u0431\u0430\u043b\u044c\u0437\u0430\u043c\u0438\u043d\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Balsaminengew\u00e4chse"], "sv": ["balsaminv\u00e4xter"], "hu": ["f\u00e1jvir\u00e1gf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "balzaminac", "primary": true}, "forko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Man\u011dilo konsistanta el tenilo kaj plateto provizita per pluraj pikiloj, servanta por piki ion kaj levi \u011din al la bu\u015do.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0438\u043b\u043a\u0430"], "fr": ["fourchette"], "bg": ["\u0432\u0438\u043b\u0438\u0446\u0430"], "pt": ["garfo"], "de": ["Gabel"], "tr": ["\u00e7atal"], "hu": ["villa"], "fa": ["\u0686\u0646\u06af\u0627\u0644"], "en": ["fork"], "es": ["tenedor"], "cs": ["vidli\u010dka"], "pl": ["widelec"]}, "examples": [["Oni metis anta\u016d mi man\u011dilaron, kiu konsistis el telero, kulero, tran\u0109ilo, forko, glaseto por brando, glaso por vino kaj telertuketo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 34"], ["la ansero elsaltis el la plado kaj kun forko kaj tran\u0109ilo en sia dorso balanci\u011dante ekiris sur la planko", "Fabeloj, volumo 2, knabineto kun alumetoj"], ["se iu bu\u0109is oferon tiam venadis knabo de la pastro dum la kuirado de la viando havante en sia mano tridentan forkon kaj li enpu\u015dadis \u011din en la kaldronon a\u016d en la poton kaj \u0109ion, kion trafis la forko prenadis la pastro", "La Malnova Testamento, I. Samuel 2:13"], ["fruktodona valo kiu havis formon de forko, kies dentoj estis ka\u015ditaj inter la \u015dtonoj", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 3a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Samforma objekto.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0438\u043b\u044b", "\u0432\u0438\u043b\u043a\u0430"], "nl": ["vork"], "be": ["\u0432\u0456\u043b\u044b", "\u0432\u0456\u0434\u044d\u043b\u0435\u0446"], "sv": ["gaffel"], "hu": ["villa"], "pl": ["widelec"]}, "examples": [["kaj ili uzis la forkon, kiun ili havis malanta\u016de \u0109e la vosto por pin\u0109i la skarabon je lia barbo", "Fabeloj, volumo 4, sterkskarabo"], ["sonforketo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Disbran\u0109i\u011do.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0432\u0438\u043b\u043a\u0430", "\u0440\u0430\u0437\u0432\u0435\u0442\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "be": ["\u0440\u0430\u0437\u0432\u0456\u043b\u043a\u0430", "\u0440\u0430\u0437\u0433\u0430\u043b\u0456\u043d\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0440\u043e\u0441\u0442\u0430\u043d\u044c"], "hu": ["el\u00e1gaz\u00e1s"], "fa": ["\u0627\u0646\u0634\u0639\u0627\u0628"], "es": ["bifurcaci\u00f3n"], "pl": ["ga\u0142\u0105\u017a"]}, "examples": [["forko de arbo, bran\u0109o", null], ["vojforko", null], ["forki\u011do de komputila programo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fork", "primary": true}, "ru\u011da pipro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Papriko.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0430\u0441\u043d\u044b\u0439 \u043f\u0435\u0440\u0435\u0446"], "hu": ["paprika (por)"], "br": ["paprika"], "pl": ["papryka (zmielona przyprawa)"], "be": ["\u0447\u044b\u0440\u0432\u043e\u043d\u044b \u043f\u0435\u0440\u0430\u0446"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pipr", "primary": false}, "Bahamoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando lokita sur la samnoma insularo en la Kariba Maro kun \u0109efurbo Nasa\u016do. Teritorio de Komunumo de Bahamaj Insuloj. ISO-3166 kodo: BS.", "translations": {"de": ["Bahamas"], "pl": ["Bahamy", "Wsp\u00f3lnota Baham\u00f3w"], "hu": ["Bahama-szigetek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Baham", "primary": true}, "manikuristo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Manflegisto.", "translations": {"fr": ["manucure (personne)"], "nl": ["manicuurder"]}, "examples": [["la du viroj estis \u00ab\u0108efoj de la Manikuristoj en la Re\u011da Palaco\u00bb", "K. Lendon, Pri samseksamo en antikva Egiptio, soc.culture.esperanto, 2001-03-19"]], "subdefinitions": []}], "root": "manikur", "primary": false}, "kamloto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctofo origine el kamelaj haroj, poste miksitaj kun silko a\u016d lano, i\u011dinta dika kaj maldelikata speco.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043c\u043b\u043e\u0442"], "fr": ["camelot (\u00e9toffe)"], "en": ["camlet"], "nl": ["kamelot"], "de": ["Kamelott"], "hu": ["kamelot"]}, "examples": [["vestita kun lar\u011da mantelo el kamloto muara", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, dua parto, \u0109apitro 44a, p. 634a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kamlot", "primary": true}, "skermisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Praktikanto de skermo.", "translations": {"fr": ["bretteur", "escrimeur"], "de": ["Fechter"], "en": ["fencer"], "bg": ["\u0444\u0435\u0445\u0442\u0443\u0432\u0430\u0447"]}, "examples": [["ekpluvis, la skermisto eltiris la spadon kaj eksvingis \u011din super la kapo: neniu guto falis sur lin", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, tri fratoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "skerm", "primary": false}, "kunglui": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Glui kune du objektojn.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u043b\u0435\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["coller (ensemble)", "maintenir ensemble"], "nl": ["samenkleven (ov.)"], "ru": ["\u0441\u043a\u043b\u0435\u0438\u0442\u044c", "\u0441\u043b\u0435\u043f\u0438\u0442\u044c"], "de": ["zusammenkleben"], "pl": ["sklei\u0107"], "hu": ["\u00f6sszeragaszt"]}, "examples": [["kunglui dis\u015diritajn pecojn de letero", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "glu", "primary": false}, "hepata\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hepato de iuj bestoj uzata kiel nutra\u0135o.", "translations": {"el": ["\u03c3\u03c5\u03ba\u03ce\u03c4\u03b9"], "fr": ["foie (comme aliment)"], "en": ["liver"], "nl": ["lever (gerecht)"], "pt": ["f\u00edgado (como alimento; prato)"], "ru": ["\u043f\u0435\u0447\u0451\u043d\u043a\u0430"], "de": ["Leber"], "it": ["fegato (cuc.)"], "hu": ["m\u00e1j (\u00e9tel)"], "es": ["h\u00edgado"], "br": ["avu (boued)"], "be": ["\u043f\u044f\u0447\u043e\u043d\u043a\u0430 (\u043f\u0440\u044b\u0433\u0430\u0442\u0430\u0432\u0430\u043d\u0430\u044f, \u043a\u0430\u0431 \u0435\u0441\u044c\u0446\u0456)", "\u043f\u0435\u0447\u0430\u043d\u044c (\u043f\u0440\u044b\u0433\u0430\u0442\u0430\u0432\u0430\u043d\u0430\u044f, \u043a\u0430\u0431 \u0435\u0441\u044c\u0446\u0456)"], "pl": ["w\u0105tr\u00f3bka"]}, "examples": [["hepata\u0135o de bovido", null], ["grashepata\u0135o", null], ["paste\u0109o de grashepata\u0135o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hepat", "primary": false}, "fandvazo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0442\u044b\u0433\u0435\u043b\u044c", "\u0433\u043e\u0440\u0430\u043d"], "fr": ["creuset"], "en": ["crucible"], "nl": ["smeltkroes"], "ru": ["\u0442\u0438\u0433\u0435\u043b\u044c", "\u0433\u043e\u0440\u043d\u0438\u043b\u043e"], "de": ["Schmelztiegel"], "hu": ["\u00f6nt\u0151\u00fcst", "olvaszt\u00f3t\u00e9gely"], "pl": ["tygiel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vaz", "primary": false}, "gramofono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato kiu povas reprodukti sonon el bendo, disko a\u016d alia registra\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0430\u043c\u0430\u0444\u043e\u043d", "\u043f\u0440\u0430\u0439\u0433\u043d\u0430\u0432\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a (\u043a\u0440\u0443\u0436\u044d\u043b\u0430\u043a)"], "fr": ["chaine (mus.)", "gramophone", "tourne-disque (mus.)"], "en": ["gramophone", "record player", "phonograph", "turntable", "stereo"], "nl": ["platenspeler", "grammofoon"], "pt": ["gramofone"], "ru": ["\u0433\u0440\u0430\u043c\u043c\u043e\u0444\u043e\u043d (arkaika)", "\u043f\u0440\u043e\u0438\u0433\u0440\u044b\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Plattenspieler", "Grammophon (arkaika)", "CD-Spieler"], "sv": ["grammofon", "skivspelare", "gramafon"], "hu": ["gramofon"], "es": ["gram\u00f3fono"]}, "examples": [["neniam vi sukcesos, ke la homoj abonu radioa\u016ddadon. Ili jam havas gramofonojn", "Aventuroj de pioniro, \u0109apitro 55a, p. 124a"]], "subdefinitions": []}], "root": "gramofon", "primary": true}, "subalterna": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dependanta de superulo kaj devigata obei ties ordonojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u043f\u0430\u0440\u0430\u0434\u043a\u0430\u0432\u0430\u043d\u044b", "\u043f\u0430\u0434\u043d\u0430\u0447\u0430\u043b\u0435\u043d\u044b"], "fr": ["subalterne"], "nl": ["ondergeschikt"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0447\u0438\u043d\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["subaltern", "untergeordnet"], "fa": ["\u0632\u06cc\u0631\u062f\u0633\u062a"], "hu": ["al\u00e1rendelt", "beosztott"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "subaltern", "primary": true}, "Toskanio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Toskanujo", "translations": {"fr": ["Toscane"], "bg": ["\u0422\u043e\u0441\u043a\u0430\u043d\u0430"], "en": ["Tuscany"], "de": ["Toskana"], "it": ["Toscana"], "pl": ["Toskania"]}, "examples": [["Toskanio havas submediteranean moderan klimaton, kun pli oftaj pluvoj a\u016dtune kaj vintre kaj sekeco somera", "-, Toskanio, UK 2006"]], "subdefinitions": []}], "root": "Toskani", "primary": true}, "lapiso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Solida ar\u011denta nitrato, uzata kiel ka\u016dterizilo, kaj anka\u016d nomata: infera \u015dtono.", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u043f\u0456\u0441"], "en": ["lunar caustic"], "nl": ["lapis", "helse steen"], "pt": ["l\u00e1pis infernal"], "ru": ["\u043b\u044f\u043f\u0438\u0441", "\u043d\u0438\u0442\u0440\u0430\u0442 \u0441\u0435\u0440\u0435\u0431\u0440\u0430"], "ca": ["nitrat de plata"], "de": ["H\u00f6llenstein", "Silbernitrat"], "hu": ["ez\u00fcstnitr\u00e1t", "pokolk\u0151"], "es": ["nitrato de plata"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lapis", "primary": true}, "ulgenro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La koncepto \"uleco\" povas estas malsama en diversaj lingvoj. Ekz-e en Esperanto la uloj estas principe intelektohavaj esta\u0135oj, dum en la slavaj lingvoj temas pri la animaloj (sed ne pri la vegeta\u0135oj)."], "primary definition": "Genro asociata kun la uloj (personoj), kontraste al a\u0135oj (a\u0135genro).", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0443\u0448\u0430\u045e\u043b\u0451\u043d\u044b \u0440\u043e\u0434"], "fr": ["genre anim\u00e9"], "en": ["animate gender"], "nl": ["levend geslacht"], "ru": ["\u043e\u0434\u0443\u0448\u0435\u0432\u043b\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0440\u043e\u0434"], "de": ["belebtes Geschlecht"], "it": ["genere animato (gram)"], "hu": ["\u00e9l\u0151nem"], "es": ["g\u00e9nero animado"]}, "examples": [["ulgenra objekto \u0109e la verbo \u00abdanki\u00bb indikas la ricevanton: \u00abdanki iun\u00bb = \u00abdanki al iu\u00bb", null], ["la vortoj \u00abhomo\u00bb, \u00abstudento\u00bb estas ulgenraj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "genr", "primary": false}, "feli\u0109ego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekstrema feli\u0109o.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043b\u0430\u0436\u0435\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["f\u00e9licit\u00e9"], "hu": ["\u00f6r\u00f6mm\u00e1mor"]}, "examples": [["la \u0109iela feli\u0109ego de la dioj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "feli\u0109", "primary": false}, "gumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Glua suko el iaj arboj, kiun oni uzas por glui, apreturi, briligi, a\u016d kiel dol\u0109iga\u0135on en bombonoj, pasteloj, kc.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u0437\u0438\u043d\u0430", "\u043a\u0430\u043c\u0435\u0434\u044c", "\u0433\u0443\u043c\u043c\u0438"], "fr": ["gomme"], "en": ["gum"], "nl": ["gom (kleefstof)"], "pt": ["goma (de \u00e1rvore)"], "de": ["Gummi", "Rohgummi", "Gummiharz"], "tp": ["ko"], "hu": ["gumi", "gumim\u00e9zga"]}, "examples": [["araba, elasta gumo", null], ["lakgumo", null], ["skrapgumo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "gum", "primary": true}, "\u0109irka\u016dkapti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kapti \u0109e la \u0109irka\u016do; kapti rondirante.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0445\u0432\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u0445\u0432\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["attraper (en entourant)", "prendre (en entourant)", "embrasser (prendre en entourant)"], "pl": ["ob\u0142apia\u0107"]}, "examples": [["\u0109irka\u016dkaptinte unu el la knabinoj kaj sidiginte \u015din sur la genuojn, komencis fortiri de \u015di la bluzeton", "Metropoliteno, \u0109apitro 8a"], ["kvaza\u016d blua serpenteto \u0109irka\u016dkaptis rivereto Vi\u015da sep krispajn montetojn", "Metropoliteno, \u0109apitro 9a"], ["\u015cipova trankvile levi\u011dis de sia loko kaj per enuantaj okuloj \u0109irka\u016dkaptis la kunvenon", "Metropoliteno, \u0109apitro 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kapt", "primary": false}, "pluvarko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0432\u044f\u0441\u0451\u043b\u043a\u0430"], "fr": ["arc-en-ciel"], "en": ["rainbow"], "nl": ["regenboog"], "ru": ["\u0440\u0430\u0434\u0443\u0433\u0430"], "de": ["Regenbogen"], "sv": ["regnb\u00e5ge"], "hu": ["sziv\u00e1rv\u00e1ny"], "sk": ["d\u00faha"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ark", "primary": false}, "nura": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ne konfuzu \u00abnura\u00bb kaj sola: li estas nura fiulo (nenio alia ol fiulo); li estas (la) sola fiulo (ununura, senkomplica)."], "primary definition": "Ne plia ol, ne alia ol, tute apartenanta al unu speco, unukaraktera, simpla , pura.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0437\u0456\u043d\u044b", "\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u044b"], "fr": ["simple (pur et simple)"], "en": ["mere"], "nl": ["zuiver (louter)", "louter"], "pt": ["mero"], "ru": ["\u043e\u0434\u0438\u043d \u0442\u043e\u043b\u044c\u043a\u043e", "\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u043e\u0439"], "de": ["blo\u00df", "rein"], "hu": ["csupa", "mer\u0151"], "br": ["hep mui ken", "ha netra ken"], "cs": ["pouh\u00fd"], "fi": ["pelkk\u00e4", "silkka", "jo (pelkk\u00e4)"], "es": ["\u00fanico"], "he": ["\u05d2\u05e8\u05d9\u05d3\u05d0"]}, "examples": [["tio estas nura eraro", null], ["tio estas nura hazardo", null], ["la nura bleko de leono timigas \u0109iujn bestojn", null], ["lia nura alproksimi\u011do kompromitis virinon", "Marta, p. 168a"]], "subdefinitions": []}], "root": "nur", "primary": false}, "filozofii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esplori kaj pritrakti la filozofion.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0438\u043b\u043e\u0441\u043e\u0444\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u043d\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f \u0444\u0438\u043b\u043e\u0441\u043e\u0444\u0438\u0435\u0439"], "fr": ["philosopher"], "bg": ["\u0444\u0438\u043b\u043e\u0441\u043e\u0444\u0441\u0442\u0432\u0430\u043c"], "nl": ["filosoferen"], "de": ["philosophieren"], "sv": ["filosofera"], "es": ["filosofar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "filozofi", "primary": false}, "filozofio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri la esencaj plej \u011deneralaj principoj kaj ka\u016dzoj de la estado.", "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u043b\u044f\u0437\u043e\u0444\u0456\u044f"], "fr": ["philosophie"], "bg": ["\u0444\u0438\u043b\u043e\u0441\u043e\u0444\u0438\u044f"], "nl": ["filosofie"], "pt": ["filosofia"], "ru": ["\u0444\u0438\u043b\u043e\u0441\u043e\u0444\u0438\u044f"], "de": ["Philosophie"], "sv": ["filosofi"], "en": ["philosophy"], "es": ["filosof\u00eda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tuto de \u0109iuj natursciencoj (fiziko, \u0125emio, zoologio, botaniko...) kaj kultursciencoj (historio, filologio, psikologio...).", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "filozofi", "primary": true}, "azilrajto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rajto de persekutato al sekureco en difinita rifu\u011dloko.", "translations": {"fr": ["droit d'asile"], "nl": ["asielrecht"], "pl": ["prawo azylu"]}, "examples": [["azilrajto: la rajto obteni azilon estas garantiita, respektante la dispoziciojn de la \u011ceneva Konvencio de la 28a de Julio 1951", "-, E\u016dropa Konstitucio, dua parto, 2005"], ["okcent romaoj submetis al Grekio peton pri rifu\u011drajto", "-, Krizo pri romaaj rifu\u011dintoj..., RomNet, 2003-05-20"]], "subdefinitions": []}], "root": "rajt", "primary": false}, "premii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Rekompenci per premio.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044d\u043c\u0456\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["gratifier", "primer", "r\u00e9compenser (par une prix)"], "nl": ["bekronen"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["pr\u00e4mieren", "pr\u00e4miieren", "auszeichnen"], "hu": ["jutalmaz", "d\u00edjaz"]}, "examples": [["oftaj rideksplodoj kaj apla\u016dda uragano premiis la majstran publikan lecionon", null], ["poemo premiita en 1999 en Belartaj konkursoj de UEA", "Grigori Arosev: Poezio sed ne poemoj (Gon\u00e7alo Neves, Simptomoj), Monatojaro 2000a, numero 12a, p. 28a"], ["la balotoj montras, ke la slovena popolo premiis Drnov\u0161ek-on pro lia \u011disnuna stirado de la ekonomio", "Zlatko Ti\u015dljar: Ordo tordita - dekstren maldekstren, Monatojaro 2001a, numero 1a, p. 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "premi", "primary": false}, "premio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rekompenco, donacata al la plej indaj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044d\u043c\u0456\u044f"], "fr": ["prix (r\u00e9compense)", "prime (r\u00e9compense)"], "en": ["prize"], "nl": ["prijs (beloning)"], "pt": ["pr\u00eamio", "recompensa", "sorte", "galard\u00e3o"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u043c\u0438\u044f"], "de": ["Preis"], "hu": ["jutalom", "d\u00edj"]}, "examples": [["disdoni premiojn al la la\u016dreatoj", null], ["anonci premion por la kapo de krimulo", null], ["kial vi ne deziris gajni la premion?", "Will Green: Gantoj, Monatojaro 1997a, numero 5a, p. 24a"], ["\u011di jam meritis premiojn \u0109e pluraj internaciaj kinofestivaloj", "Marteno Ecott: Inkubo en kubo, Monatojaro 2000a, numero 3a, p. 17a"], ["pro kiuj meritoj la premio estos atribuata, \u0109i-momente ne klaras", "Last: Kurioza parko allogas turistojn, Monatojaro 2002a, numero 2a, p. 30a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Donaco proponata al a\u0109etantoj a\u016d abonantoj, por stimuli eblajn klientojn.", "translations": {"fr": ["cadeau promotionnel", "gratification"], "de": ["Pr\u00e4mie"], "nl": ["premie"]}, "examples": [["nun ili nur atentas pri tio kion mi diras, kiam ni lotumas premiojn en la kunvenoj", "Gilbert R. Ledon: Senutilaj sindikatoj, Monatojaro 1999a, numero 6a, p. 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "premi", "primary": true}, "gama\u015do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senplanda piedvesto por \u015dirmi la supron de la \u015duo kaj la malsupran parton de la kruro.", "translations": {"el": ["\u03b3\u03ba\u03ad\u03c4\u03c4\u03b1"], "fr": ["gu\u00eatre"], "nl": ["slobkous", "beenkap"], "pt": ["polaina"], "ru": ["\u0433\u0430\u043c\u0430\u0448\u0430", "\u0433\u0435\u0442\u0440\u0430"], "de": ["Gamasche"], "sv": ["damask"], "hu": ["bokav\u00e9d\u0151", "l\u00e1bsz\u00e1rv\u00e9d\u0151", "kam\u00e1sli"], "fa": ["\u067e\u0627\u062a\u0627\u0628\u0647", "\u0645\u0686\u200c\u067e\u06cc\u0686", "\u06af\u0650\u062a\u0631"]}, "examples": [["sur \u011di estis gama\u015doj el kapra felo kaj herba aldona\u0135o", "Evgeni Georgiev: Pa\u015dtisto de la pasinteco, Monatojaro 2001a, numero 3a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "gama\u015d", "primary": true}, "areo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la tera surfaco, kun difinitaj limoj a\u016d difinita uzo.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u043e\u0448\u0447\u0430", "\u043f\u0440\u0430\u0441\u0442\u043e\u0440\u0430", "\u043f\u0430\u0432\u0435\u0440\u0445\u043d\u044f", "\u0437\u043e\u043d\u0430"], "fr": ["aire", "superficie", "surface (superficie)"], "en": ["area"], "nl": ["oppervlakte"], "ru": ["\u043f\u043b\u043e\u0449\u0430\u0434\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u043f\u043e\u0432\u0435\u0440\u0445\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0437\u043e\u043d\u0430", "\u0443\u0447\u0430\u0441\u0442\u043e\u043a"], "de": ["Fl\u00e4che"], "hu": ["ter\u00fclet", "fel\u00fclet (ter\u00fcletr\u00e9sz)"], "sk": ["plocha"], "es": ["\u00e1rea", "superficie"], "pl": ["powierzchnia", "area\u0142", "obszar"]}, "examples": [["la inundo kovris milhektaran areon", null], ["alteri\u011da areo", null], ["tie estas parka areo, kie oni povas promeni", "Na\u016da Oficiala Aldono al la Universala Vortaro"], ["kulturata areo", "Na\u016da Oficiala Aldono al la Universala Vortaro"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezuro de surfaco.", "translations": {"nl": ["oppervlakte"], "de": ["Fl\u00e4cheninhalt"], "en": ["area (of a surface)"], "pl": ["pole powierzchni"], "ru": ["\u043f\u043b\u043e\u0449\u0430\u0434\u044c (\u043f\u043e\u0432\u0435\u0440\u0445\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438)"]}, "examples": [["la areo de rektangulo egalas al la produto de du el \u011diaj sinsekvaj lateroj", null], ["la areo de cirklo estas proporcia al la kvadrato de \u011dia radiuso", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": []}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Fizika grando, esprimanta la mezuron de surfaco.", "translations": {"pl": ["pole powierzchni"]}, "examples": [["la dimensioj de areo estas M0L2T0", null], ["la areo de la \u0109ambro estas 20 kvadrataj metroj", "Na\u016da Oficiala Aldono al la Universala Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "are", "primary": true}, "volismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Filozofia skolo kiu prezentas la volon kiel la \u0109efprincipon de la estado (a\u016d komprenado).", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u043b\u044e\u043d\u0442\u0430\u0440\u0438\u0437\u043c"], "fr": ["volontarisme"], "en": ["voluntarism"], "hu": ["voluntarizmus"]}, "examples": [["Kartezio mem dependigis \u0109ion de la volo \u2015 la\u016d tiu volismo, de dia volo dependas la logikaj principoj, kaj de dia volo dependas la eterneco de la animo, kiu do ne estus per si mem senmorta", "Concursus Dei"], ["volismo kontraste al la raciismo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Skolo kiu rigardas la volon kiel la \u0109effaktoron de la mensa vivo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Agado, precipe agado politika, kiu ne sufi\u0109e atentas la reala\u0135ojn kaj sin direktas per arbitraj decidoj de la agantoj (de la politika estraro).", "translations": {}, "examples": [["volismo kontraste al la raciismo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vol", "primary": false}, "Kubo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Insula lando en la Centra Ameriko en Kariba Maro kun \u0109efurbo Havano. Teritorio de Respubliko Kubo. ISO-3166-1 kodo: CU.", "translations": {"de": ["Kuba"], "bg": ["\u041a\u0443\u0431\u0430"], "en": ["Cuba"], "pl": ["Kuba", "Republika Kuby"]}, "examples": [["La 66-a Internacia Junulara Kongreso, IJK okazu en Los Cocos, Santa Cruz del Norte, Kubo.", "Esperanto-Centro Eventoj Ret-Info ,"]], "subdefinitions": []}], "root": "kub", "primary": false}, "transdoni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doni al iu ion ricevitan de alia.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0434\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["transmettre (donner ce qu'on a re\u00e7u)"], "en": ["give over", "hand over", "transfer"], "nl": ["overhandigen"], "de": ["\u00fcbergeben"], "pl": ["przekaza\u0107", "przekazywa\u0107"], "hu": ["\u00e1tad", "\u00e1tny\u00fajt"]}, "examples": [["transdoni hereditan bienon", null], ["leginte \u011din, vi ne hontos transdoni vian ekzempleron al amiko", "Donald Broadribb, Vi ne hontos transdoni vian ekzempleron (Harry Harrison, La kaptita universo), Monato, jaro 2002a, numero 3a, p. 25-26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "don", "primary": false}, "mal\u015duldigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Liberigi iun je tio, kion li \u015duldas.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043f\u0443\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c \u0434\u043e\u043b\u0433"], "fr": ["acquitter (d'une dette)"], "nl": ["een schuld kwijtschelden"], "pt": ["perdoar (uma d\u00edvida)"], "de": ["entschulden"], "it": ["svincolare"], "hu": ["elenged (ad\u00f3ss\u00e1got)"]}, "examples": [["mal\u015duldigi al iu lian \u015duldon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015duld", "primary": false}, "liano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tropika ligneca grimpanta veg.", "translations": {"el": ["\u03ba\u03bb\u03b7\u03bc\u03b1\u03c4\u03af\u03b4\u03b1"], "en": ["liana", "tropical climbing vine"], "nl": ["liaan"], "pt": ["cip\u00f3", "icip\u00f3", "corda (STP)", "liana"], "be": ["\u043b\u0456\u044f\u043d\u0430"], "de": ["Liane"], "sv": ["lian"], "hu": ["li\u00e1n"], "ru": ["\u043b\u0438\u0430\u043d\u0430"], "es": ["liana"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lian", "primary": true}, "ne\u016dtrono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nukleono kun maso 1840-oble pli granda ol tiu de elektrono, spino 1/2 kaj nula elektra \u015dargo.", "translations": {"be": ["\u043d\u044d\u045e\u0442\u0440\u043e\u043d"], "fr": ["neutron"], "en": ["neutron"], "nl": ["neutron"], "pt": ["n\u00eautron", "neutr\u00e3o (Port.)", "n"], "el": ["\u03bf\u03c5\u03b4\u03b5\u03c4\u03b5\u03c1\u03cc\u03bd\u03b9\u03bf"], "de": ["Neutron"], "hu": ["neutron"], "fa": ["\u0646\u0648\u062a\u0631\u0648\u0646"], "es": ["neutr\u00f3n"], "ru": ["\u043d\u0435\u0439\u0442\u0440\u043e\u043d"], "pl": ["neutron"]}, "examples": [["libera ne\u016dtrono ne estas stabila, sed post kelkaj minutoj spontanee diseri\u011das al protono, elektrono kaj ne\u016dtrino", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ne\u016dtron", "primary": true}, "metaloido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento, kiu ne havas specialan brilon, estas malbona kondukanto de varmo kaj elektro, kaj kies oksigenaj kombinoj estas a\u016d ne\u016dtraj a\u016d acidaj oksidoj. La \u0109efaj metaloidoj estas: antimono, arseno, azoto, boro, bromo, fluoro, fosforo, jodo, karbono, kloro, oksigeno, seleno, silicio, sulfuro.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0442\u0430\u043b\u0451\u0456\u0434"], "en": ["metalloid"], "nl": ["metallo\u00efde"], "pt": ["metal\u00f3ide"], "ru": ["\u043c\u0435\u0442\u0430\u043b\u043b\u043e\u0438\u0434"], "ca": ["metal\u00b7loide"], "de": ["Metalloid"], "es": ["metaloide", "semimetal"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "metaloid", "primary": true}, "Ko\u015dio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Franclingve: Augustin Cauchy, 1789-1857. Franca matematikisto.", "translations": {"be": ["\u041a\u0430\u0448\u044b"], "bg": ["\u041a\u043e\u0448\u0438"], "pt": ["Cauchy"], "ru": ["\u041a\u043e\u0448\u0438"], "de": ["Cauchy"], "it": ["Cauchy"], "hu": ["Cauchy"], "en": ["Cauchy"], "pl": ["Cauchy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Ko\u015di", "primary": true}, "meningo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nomo de la tri membranoj, kiuj \u0109irka\u016das la cerbon, cerbeton kaj la mjelon.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0437\u0433\u0430\u0432\u0430\u044f \u0430\u0431\u0430\u043b\u043e\u043d\u043a\u0430"], "en": ["meninges"], "nl": ["hersenvlies"], "pt": ["meninge"], "ru": ["\u043c\u043e\u0437\u0433\u043e\u0432\u0430\u044f \u043e\u0431\u043e\u043b\u043e\u0447\u043a\u0430"], "ca": ["meninge"], "de": ["Hirnhaut"], "hu": ["agyh\u00e1rtya"], "es": ["meninge"], "pl": ["opona m\u00f3zgowa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mening", "primary": true}, "kontrolturo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Turo \u0109e flughaveno, de kiu oni observas kaj regas la avian trafikon.", "translations": {"fr": ["tour de contr\u00f4le"]}, "examples": [["la atmosferaj kondi\u0109oj malebligis, ke la regturo vidu la akcidenton", "Vikipedio, Aviadila kolizio..., 2010-02-03"], ["infana vo\u0109o a\u016ddi\u011dis el la kontrolturo de novjorka flughaveno JFK", "D. Karthaus, Radio Verda, RV161, 2010-03-14"]], "subdefinitions": []}], "root": "tur", "primary": false}, "varmegsanga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Varmega, pasii\u011dema.", "translations": {"ru": ["\u043f\u044b\u043b\u043a\u0438\u0439", "\u0441\u0442\u0440\u0430\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439"], "en": ["ardent", "fiery", "passionate"], "it": ["ardente (fig.)", "dal sangue bollente", "passionale"], "pl": ["gor\u0105cej krwi"]}, "examples": [["\u00abTiam mi estis juna, sova\u011da kaj varmegsanga, tamen honesta, tion mi kura\u011de povas aserti anta\u016d la viza\u011do de Dio!\u00bb diris la lavistino", "Fabeloj, volumo 3, \u015ci estis tute senta\u016dga"], ["kontra\u016de, mi estas varmegsanga, kaj fajro degeligas glacion", "Ch. Bront\u00eb, tr. H.J. Bulhuis. Jane Eyre. ISBN 91-7303-123-2. Parto Dua, \u0109ap. 33a, p. 571a."]], "subdefinitions": []}], "root": "sang", "primary": false}, "komikeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de komika persono a\u016d situacio.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u0456\u0447\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043a\u0430\u043c\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["comique (de qc)", "cocasserie", "dr\u00f4lerie"], "en": ["comedy", "comicality", "comicalness", "drollery", "drollness", "funniness", "humoursness", "wittiness"], "nl": ["het grappige", "het komische"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u0438\u0447\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043a\u043e\u043c\u0438\u0437\u043c", "\u0437\u0430\u0431\u0430\u0432\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "ca": ["c\u00f2mic"], "hu": ["komikuss\u00e1g", "mulats\u00e1goss\u00e1g"], "es": ["c\u00f3mico"], "pl": ["komizm", "komiczno\u015b\u0107"]}, "examples": [["la komikeco de la aventuro estas, ke..", null]], "subdefinitions": []}], "root": "komik", "primary": false}, "vojiri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iri piede al malproksima celo.", "translations": {"fr": ["cheminer", "voyager (\u00e0 pied)"], "pl": ["w\u0119drowa\u0107"], "pt": ["ir a lugar distante"], "hu": ["v\u00e1ndorol"]}, "examples": [["se iu estos en malproksima vojiro, tamen li faru Paskon al la Eternulo", "La Malnova TestamentoNombroj 9:10"], ["krom tio li faris sufi\u0109e grandan vojiron flanken, \u0109ar li volis anta\u016de esti en Fjaltring", "Fabeloj, volumo 4Historio el la dunoj"], ["ni vojiras al tiu loko, pri kiu la Eternulo diris: \u011cin Mi donos al vi", "La Malnova TestamentoNombroj 10:29"], ["ili ekvojiris for de la monto de la Eternulo vojon de tri tagoj", "La Malnova TestamentoNombroj 10:33"], ["la Eternulo vojirigis vin, kaj diris: iru kaj ekstermu la pekulojn", "La Malnova TestamentoI. Samuel 15:18"], ["la vojoj senhomi\u011dis, vojiranto jam ne pasas", "La Malnova TestamentoJesaja 33:8"]], "subdefinitions": []}], "root": "ir", "primary": false}, "klado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Taksono difinita la\u016d la principoj de kladismo kaj rigardata kiel kohera la\u016d natura evoluo.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0438\u043b\u043e\u0433\u0435\u043d\u0435\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u0433\u0440\u0443\u043f\u043f\u0430"], "fr": ["clade"]}, "examples": [["la klado estas grupo kiu enhavas unu praulon kaj \u0109iujn posteulojn", "J. Badger, Re: filumo/klado, soc.culture.esperanto, 2001-01-18"]], "subdefinitions": []}], "root": "klad", "primary": true}, "ekzistencialismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pl": ["egzystencjalizm"], "pt": ["existencialismo"]}, "examples": [["mi legis pri ekzistencialismo, materialismo, pozitivismo kaj tiel plu.", "U. Matthias, Fajron sentas mi interne, Pro Esperanto, 1990"], ["Jean-Paul Sartre estas la plej tipa reprezentanto de ateisma Ekzistencialismo", "Vikipedio, artikolo \u00abJean-Paul Sartre\u00bb, 2007-02"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekzistencialism", "primary": true}, "po\u015dtmarko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Po\u015dtmarko estas papera marko kun difinita valoro. \u011ci estas eldonita de po\u015dtoj por faciligi la pagadon de afranko.", "translations": {"de": ["Briefmarke"], "bg": ["\u043f\u043e\u0449\u0435\u043d\u0441\u043a\u0430 \u043c\u0430\u0440\u043a\u0430"], "en": ["postage stamp"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mark", "primary": false}, "lambastono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bastono kun transversa trabeto, sur kiu kripluloj sin apogas por pa\u015di.", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u0439", "\u0442\u0440\u044b\u0441\u044c\u0446\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["b\u00e9quille"], "bg": ["\u043f\u0430\u0442\u0435\u0440\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Kr\u00fccke"], "hu": ["mank\u00f3"], "sk": ["barla"], "en": ["crutch"], "es": ["muleta"], "pl": ["laska", "kula (inwalidzka)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "baston", "primary": false}, "nenifaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senageco.", "translations": {"fr": ["inaction", "inactivit\u00e9", "oisivet\u00e9"]}, "examples": [["plej ver\u015dajne li dedi\u0109as siajn tagojn al neniofaro, kiel la aliaj dibo\u0109uloj", "Kiel akvo de l' rivero, 3:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "far", "primary": false}, "botanikisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu kiu sin okupas pri botaniko.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0442\u0430\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["botaniste"], "en": ["botanist"], "nl": ["plantkundige", "botanicus"], "ru": ["\u0431\u043e\u0442\u0430\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Botaniker"], "hu": ["botanikus"], "sk": ["botanik"], "pl": ["botanik"], "es": ["bot\u00e1nico"]}, "examples": [["la botanikistoj asertas, ke post 50 jaroj 60 000 plantspecioj estos malaperintaj", "Robert Roze, Vivisekcio de polenero, Monato, jaro 1997a, numero 11a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "botanik", "primary": false}, "malsimetria": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pri la sencevoluo de tiu termino vidu rimarkon sub antisimetria."], "primary definition": "(parolante pri interna rilato R) Tia, ke la komuna\u0135o inter \u011di kaj \u011dia inverso estas subaro de la idento-rilato; simb. R\u2229R-1\u2282idE.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u044b\u043c\u044d\u0442\u0440\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["antisym\u00e9trique"], "en": ["antisymmetric"], "ru": ["\u0430\u043d\u0442\u0438\u0441\u0438\u043c\u043c\u0435\u0442\u0440\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["antisymmetrisch", "identitiv"], "pl": ["(relacja) antysymetryczna"], "hu": ["aszimmetrikus"]}, "examples": [["se R estas malsimetria, de la fakto, ke xRy kaj yRx, sekvas, ke x = y", null]], "subdefinitions": []}], "root": "simetri", "primary": false}, "kontra\u016dhaloilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cirmilo kontra\u016d la haloo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u043e\u043e\u0440\u0435\u043e\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u043f\u043e\u043a\u0440\u044b\u0442\u0438\u0435"], "fr": ["antihalo (subst.)"], "it": ["filtro antialone"], "hu": ["f\u00e9nyudvar-mentes\u00edt\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "halo", "primary": false}, "reputacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Opinio de la publiko pri iu.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u043f\u0443\u0442\u0430\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["image publique", "r\u00e9putation"], "en": ["reputation"], "nl": ["reputatie"], "pt": ["reputa\u00e7\u00e3o"], "be": ["\u0440\u044d\u043f\u0443\u0442\u0430\u0446\u044b\u044f", "\u0441\u043b\u0430\u0432\u0430"], "ca": ["reputaci\u00f3"], "de": ["Reputation", "Ruf", "\u00f6ffentlicher Ruf", "Ansehen", "\u00f6ffentliches Ansehen"], "hu": ["h\u00edrn\u00e9v", "tekint\u00e9ly", "reput\u00e1ci\u00f3"], "es": ["reputaci\u00f3n"]}, "examples": [["per la akcidento anka\u016d grave makuli\u011dis la belga reputacio.", "Guido Van Damme: Pli bone unu birdo en la mano, Monatojaro 1996a, numero 11a, p. 19a"]], "subdefinitions": []}], "root": "reputaci", "primary": true}, "karavanejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Haltejo por karavanoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u0430\u0432\u0430\u043d-\u0441\u0430\u0440\u0430\u0439"], "fr": ["caravans\u00e9rail"], "en": ["caravanasary"], "nl": ["karavaanserai"], "ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0430\u0432\u0430\u043d-\u0441\u0430\u0440\u0430\u0439"], "de": ["Karawanserei"], "it": ["caravanserraglio"], "hu": ["karav\u00e1nszer\u00e1j"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "karavan", "primary": false}, "Almato": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Oni anka\u016d trovas malnovan formon \u00abAlma-Ato\u00bb, kiu estas popoletimologia provo interpreti la kaza\u0125an nomon (kiu signifas \u00abpomoza\u00bb, \u00abpomhava\u00bb) kiel \u00abPom-Patro\u00bb. Tiu interpreto estas erara, \u00abPom-Patro\u00bb estus kaza\u0125e \u00ab\u0410\u043b\u043c\u0430 \u0410\u0442\u0430\u0441\u044b\u00bb. La fina vokalo de la kaza\u0125a nomo estas aparta sono kiu ne ekzistas en Esperanto, tial anstata\u016digi \u011din per -o estas neniom pli malbona elekto ol ia ajn alia el la vidpunkto de la kaza\u0125a lingvo; sed tio havas evidentan avanta\u011don el la vidpunkto de Esperanto."], "primary definition": "La plej granda urbo kaj eksa (1929\u20131998) \u0109efurbo de Kaza\u0125ujo.", "translations": {"be": ["\u0410\u043b\u043c\u0430-\u0410\u0442\u0430", "\u0410\u043b\u043c\u0430\u0442\u044b"], "bg": ["\u0410\u043b\u043c\u0430\u0442\u0438"], "nl": ["Almati", "Alma-Ata"], "ru": ["\u0410\u043b\u043c\u0430-\u0410\u0442\u0430", "\u0410\u043b\u043c\u0430\u0442\u044b"], "de": ["Almaty", "Alma-Ata (1921 bis 1994)"], "en": ["Almaty"], "hu": ["Alma-Ata", "Almati"]}, "examples": [["Almato estis fondita en 1854 kiel fortreso Vernij", null]], "subdefinitions": []}], "root": "Almat", "primary": true}, "sporujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de kapsula sako, enfermanta la sporojn.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u0440\u0430\u043d\u0433\u0456\u0439"], "nl": ["sporenhouder"], "ru": ["\u0441\u043f\u043e\u0440\u0430\u043d\u0433\u0438\u0439"], "de": ["Sporangie"], "it": ["sporangio"], "hu": ["sp\u00f3ratart\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spor", "primary": false}, "krom\u0109aro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gondolforma \u0109areto alkro\u0109ita \u0109e la flanko de motorciklo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u044f\u0441\u043a\u0430 (\u043c\u043e\u0442\u043e\u0446\u0438\u043a\u043b\u0430)"], "fr": ["side-car"], "en": ["sidecar"], "nl": ["zijspan"], "de": ["Beiwagen (Motorradgespann)"], "it": ["sidecar"], "hu": ["oldalkocsi"], "pl": ["przyczepka boczna (motocykla)", "gondola (motocykla)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ar", "primary": false}, "perilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rimedo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0440\u043e\u0434\u0430\u043a"], "hu": ["k\u00f6zvet\u00edt\u0151eszk\u00f6z"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "per", "primary": false}, "fojno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Matura herbo, kiun oni fal\u0109as kaj sekigas \u0109e la suno por \u011din konservi kiel nutra\u0135on por la brutoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0435\u043d\u0430"], "fr": ["foin (herbe)"], "en": ["hay"], "nl": ["hooi"], "pt": ["feno"], "ru": ["\u0441\u0435\u043d\u043e"], "de": ["Heu"], "hu": ["sz\u00e9na"]}, "examples": [["\u00abFal\u0109ita kiel fojno\u00bb", "Paul Veenman: Krimoj... por \u0109iuj temperamentoj (Sten Johansson, Fal\u0109ita kiel fojno), Monatojaro 1997a, numero 10a, p. 19a"]], "subdefinitions": []}], "root": "fojn", "primary": true}, "Babilono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La plej granda urbo de la antikva Mezopotamio, \u0109e E\u016dfrato, proks. 300 km anta\u016d ties kunflui\u011do kun Tigriso (44\u00b025\u2032E, 32\u00b035\u2032N) kaj la \u0109efurbo de Babilonio.", "translations": {"be": ["\u0411\u0430\u0431\u0456\u043b\u0451\u043d"], "fr": ["Babylone"], "bg": ["\u0412\u0430\u0432\u0438\u043b\u043e\u043d"], "nl": ["Babylon"], "ru": ["\u0412\u0430\u0432\u0438\u043b\u043e\u043d"], "de": ["Babylon"], "sv": ["Babylon"], "hu": ["Babilon"], "sk": ["Babylon"], "fa": ["\u0628\u0627\u0628\u0650\u0644 (\u0634\u0647\u0631)"], "en": ["Babylon"], "pl": ["Babilon"]}, "examples": [["kiu ne renkontis ofte en sia vivo homojn, kiuj ploras super la riveroj de Babilono, \u0109irka\u016dfluantaj la ruinojn de ilia perdita bonstato?", "Marta"], ["\u0108e la river' de Babilono Ni sidis kaj amare ploris, Kiam ni tie pri Ciono Kun afliktita kor' memoris", "tr. K. Kalocsay: Ps. 137. Tutmonda Sonoro, I:55."], ["la babilona Talmudo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "Babilon", "primary": true}, "monopoligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u011cui monopolon pri io.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u0430\u043f\u0430\u043b\u0456\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["monopolisieren"], "nl": ["monopoliseren"], "ru": ["\u043c\u043e\u043d\u043e\u043f\u043e\u043b\u0438\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["la trusto monopoligas la petrolon", null], ["spiri liberan, de neniu monopoligitan aeron", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "monopol", "primary": false}, "stango": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iaspeca, multe pli longa ol dika, peco el ligno a\u016d metalo.", "translations": {"be": ["\u0448\u043e\u0441\u0442", "\u0441\u0442\u043e\u043b\u0431", "\u0436\u044d\u0440\u0434\u043a\u0430", "\u0448\u0442\u0430\u043d\u0433\u0430"], "fr": ["barre"], "en": ["rod", "pole"], "nl": ["stang", "paal"], "ru": ["\u0448\u0435\u0441\u0442", "\u0441\u0442\u043e\u043b\u0431", "\u0436\u0435\u0440\u0434\u044c", "\u0448\u0442\u0430\u043d\u0433\u0430"], "de": ["Stange"], "hu": ["r\u00fad", "p\u00f3zna"], "es": ["barra", "barilla"]}, "examples": [["stango de telegrafo", null], ["la giganto prenis grandan feran stangon kaj per unu bato disrompis la liton", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, la kura\u011da tajloreto"]], "subdefinitions": []}], "root": "stang", "primary": true}, "masiv(a\u0135)o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aran\u011do el materiaj a\u0135oj tre densigitaj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0441\u0456\u045e"], "fr": ["massif (subst.)"], "nl": ["massief"], "br": ["tolzenn"], "ru": ["\u043c\u0430\u0441\u0441\u0438\u0432"], "de": ["Massiv"], "hu": ["massz\u00edvum", "t\u00f6mb"]}, "examples": [["masivo da floroj, da montoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "masiv", "primary": false}, "na\u011dobarelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de flosanta barelo alfiksita \u0109e fundo de maro a\u016d rivero, kaj uzata kiel signalo por montri dan\u011deran lokon a\u016d por alligi \u015dipon", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u0439", "\u0431\u0443\u0451\u043a", "\u0431\u0430\u043a\u0435\u043d"], "fr": ["bou\u00e9e"], "en": ["buoy"], "nl": ["boei"], "ru": ["\u0431\u0443\u0439", "\u0431\u0443\u0451\u043a", "\u0431\u0430\u043a\u0435\u043d"], "de": ["Boje"], "hu": ["\u00fasz\u00f3", "b\u00f3ja"], "br": ["boue (merdeadurezh)"], "pl": ["boja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "na\u011d", "primary": false}, "Galezo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Povas esti duboj, kiel esperantigi tiun familian nomon, prononcata \u00abgal\u016da'\u00bb en la franca. Jam ekzistas pluraj okazoj de transskribo de \u00ab\u016da\u00bb per \u00abua\u00bb, sed tio malmulte ta\u016dgas vortfine. Cetere la franca fina\u0135o \u00ab-ois\u00bb estas varia\u0135o de \u00ab-ais\u00bb kaj ekzistas en multaj ekzemploj de transskribo per reveno al la etimologia formo: \u00abArtezo (Artois)\u00bb, \u00abBlezo (Blois)\u00bb, \u00abKalezo (Calais)\u00bb, \u00abRabelezo (Rabelais)\u00bb, \u00abValezo (Valais)\u00bb kaj, iom malsame, \u00abValezio (Valois)\u00bb. Ni do sekvis tiun \u0109i vojon, prefere al tiu de , kiu uzas \u00abGalojo\u00bb surbaze de angla prononco."], "primary definition": "Franclingve: \u00c9variste Galois, 1811-1832. Franca matematikisto.", "translations": {"ru": ["\u0413\u0430\u043b\u0443\u0430"], "en": ["Galois"], "pt": ["Galois"], "de": ["Galois"], "pl": ["Galois"], "hu": ["Galois"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Galez", "primary": true}, "skaldo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antikva norde\u016dropa poeto-kantisto.", "translations": {"sv": ["skald"], "pl": ["skald"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skald", "primary": true}, "anta\u016dtraktado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Datumtraktado plenumata super dona\u0135oj por pretigi ilin al \u0109efa komputado (akordigi interfacojn, kontroli la validon, forigi redunda\u0135ojn kaj tiel plu).", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u0432\u0430\u0440\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u043e\u0431\u0440\u0430\u0431\u043e\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["pr\u00e9traitement"], "de": ["Vorverarbeitung"], "en": ["preprocessing"], "hu": ["el\u0151feldolgoz\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "trakt", "primary": false}, "neniom": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adv. signifanta: \u00abnenia kvanto da\u00bb.", "translations": {"be": ["\u043d\u0456\u043a\u043e\u043b\u044c\u043a\u0456"], "fa": ["\u0647\u06cc\u0686 \u0627\u0646\u062f\u0627\u0632\u0647", "\u0647\u06cc\u0686 \u0645\u0642\u062f\u0627\u0631", "\u0647\u06cc\u0686 \u062a\u0639\u062f\u0627\u062f"], "nl": ["niets"], "pt": ["nada", "em quantidade alguma"], "ru": ["\u043d\u0438\u0441\u043a\u043e\u043b\u044c\u043a\u043e"], "de": ["nichts"], "hu": ["semennyi"]}, "examples": [["multe da sprito sed neniom da profito", "Proverbaro esperanta"], ["ni havis jam neniom da mono", null], ["vi neniom \u015duldas al mi", null], ["multe da peno, neniom da pano", "Proverbaro esperanta"], ["\u0109u li neniom pli havas por diri al ni?", "Z"], ["neniom da amikoj", "Z"], ["neniom ta\u016dgi", "Z"], ["tio min neniom tu\u015das", "Z"], ["mi neniom komprenas el iliaj strangaj lingvoj", null], ["da homoj estas tie preska\u016d neniom", "Z"], ["li havas neniom da persona gloramo", null], ["en tia maniero la dismembri\u011do de la lingvo neniom embarasas la lernanton", "Z"], ["mi simpligis \u011dis nekredebleco la gramatikon, neniom deprenante per tio \u0109i de la lingvo la klarecon, precizecon, flekseblecon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "neniom", "primary": true}, "deke": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dekarange, post na\u016d anta\u016daj.", "translations": {"ru": ["\u0432-\u0434\u0435\u0441\u044f\u0442\u044b\u0445"], "nl": ["ten tiende"], "br": ["da zekvet"], "pt": ["em d\u00e9cimo lugar (adv.)"], "fi": ["kymmenenneksi"], "de": ["zehntens"], "pl": ["na dziesi\u0105tym miejscu", "na dziesi\u0105tej pozycji", "po dziesi\u0105te"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dek", "primary": false}, "deka": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dekaranga, venanta post na\u016d anta\u016daj.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u044f\u0441\u044f\u0442\u044b"], "zh": ["\u7b2c\u5341 [d\u00ecsh\u00ed]"], "pt": ["d\u00e9cimo (adj.)"], "ru": ["\u0434\u0435\u0441\u044f\u0442\u044b\u0439"], "de": ["zehnte"], "es": ["d\u00e9cimo"], "br": ["dekvet"], "fi": ["kymmenes"], "nl": ["tiende"], "pl": ["dziesi\u0105ty"], "he": ["\u05e2\u05e9\u05d9\u05e8\u05d9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dek", "primary": false}, "malblindi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Akiri vidkapablon (pri blindulo).", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u0446\u044c \u0432\u0456\u0434\u0443\u0448\u0447\u044b\u043c", "\u043f\u0430\u0447\u0430\u0446\u044c \u0431\u0430\u0447\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["retrouver la vue"], "nl": ["opnieuw gaan zien"], "br": ["dizalla\u00f1 (v.g.)"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0437\u0440\u0435\u0442\u044c"], "pl": ["odzyska\u0107 wzrok"], "hu": ["visszanyeri a l\u00e1t\u00e1s\u00e1t"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Retrovi la prudenton kaj ju\u011dokapablon, \u011duste kompreni situacion pri kiu anta\u016de oni havis iluziojn.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043a\u0440\u044b\u0446\u044c \u0432\u043e\u0447\u044b (\u043d\u0430 \u0448\u0442\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456)", "\u043f\u0430\u0447\u0430\u0446\u044c \u0440\u0430\u0437\u0443\u043c\u0435\u0446\u044c", "\u0437\u0440\u0430\u0437\u0443\u043c\u0435\u0446\u044c", "\u0443\u0446\u044f\u043c\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["ouvrir les yeux (prendre conscience de)"], "nl": ["de ogen openen (fig.)"], "pl": ["przejrze\u0107 na oczy"], "hu": ["felny\u00edlik a szeme (\u00e1tv.)"]}, "examples": [["Kaj subite Vatalij malblindi\u011dis. Kion li faras?.", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "blind", "primary": false}, "triremo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Milit\u015dipo kun tri remilo-vicoj sur \u0109iu flanko, uzata antikve en Mediteraneo.", "translations": {"fr": ["tri\u00e8re", "trir\u00e8me"]}, "examples": [["kablo \u0109irka\u016dis la cirkonferencon de triremo por teni firma la strukturon de la \u015dipo", "Platono, trad. D. Broadribb, La Respubliko, [noto], 1993-2000"], ["grandeguloj de \u0109irka\u016d duonstadia staturo alnavigis sur egaj insuloj kvaza\u016d sur triremoj", "Lukiano, trad. G. Berveling, veraj rakontoj. - 2005"]], "subdefinitions": []}], "root": "trirem", "primary": true}, "\u0124inujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u041a\u0456\u0442\u0430\u0439"], "fr": ["Chine"], "en": ["China"], "nl": ["China"], "el": ["\u039a\u03af\u03bd\u03b1"], "de": ["China"], "sv": ["Kina"], "hu": ["K\u00edna"], "sk": ["\u010c\u00edna"], "es": ["China"], "it": ["Cina"], "ru": ["\u041a\u0438\u0442\u0430\u0439"], "zh": ["\u4e2d\u56fd"], "pl": ["Chiny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125in", "primary": false}, "a\u016dtodafeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Punbruligo de herezuloj.", "translations": {"be": ["\u0430\u045e\u0442\u0430\u0434\u0430\u0444\u044d"], "fr": ["autodaf\u00e9"], "en": ["burning at the stake"], "nl": ["autodaf\u00e9"], "ru": ["\u0430\u0443\u0442\u043e\u0434\u0430\u0444\u0435", "\u0441\u043e\u0436\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435 \u043d\u0430 \u043a\u043e\u0441\u0442\u0440\u0435"], "de": ["Autodaf\u00e9"], "hu": ["m\u00e1glyahal\u00e1l", "autodaf\u00e9"], "pl": ["palenie na stosie", "auto-da-f\u00e9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dtodafe", "primary": true}, "vazlavma\u015dino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ma\u015dino por lavi la vazojn kaj aliajn man\u011dilojn post man\u011do.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0443\u0434\u043e\u043c\u043e\u0435\u0447\u043d\u0430\u044f \u043c\u0430\u0448\u0438\u043d\u0430"], "fr": ["lave-vaisselle"], "en": ["dishwasher"], "nl": ["vaatwasmachine"], "pt": ["m\u00e1quina de lavar lou\u00e7a"], "de": ["Geschirrsp\u00fclmaschine"], "hu": ["ed\u00e9nymosogat\u00f3", "mosogat\u00f3g\u00e9p"], "pl": ["zmywarka do naczy\u0144"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vaz", "primary": false}, "dekduopa festo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En orienta kristanisimo, \u0109iu el la dek du speciale gravaj festoj.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0432\u0443\u043d\u0430\u0434\u0435\u0441\u044f\u0442\u044b\u0439 \u043f\u0440\u0430\u0437\u0434\u043d\u0438\u043a"]}, "examples": [["Kristnasko kaj Epifanio estas dekduopaj festoj", null], ["Pasko estas ekster la listo da dekduopaj festoj, \u0109ar \u011di estas nekompareble pli grava ol \u0109iuj aliaj festoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fest", "primary": false}, "alkado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ju\u011disto kun urb-administraj funkcioj en malnovaj Hispanujo kaj hispanaj kolonioj.", "translations": {"fr": ["alcade"], "es": ["alcaide"], "hu": ["b\u00edr\u00f3", "el\u00f6lj\u00e1r\u00f3"]}, "examples": [["la sceno, kie la alkado de Antequera arestas kaj en\u015dlosas lin", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha \u0109apitro 5a, p. 52a"]], "subdefinitions": []}], "root": "alkad", "primary": true}, "fenestrobreto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tabulo muntita horizontale sur la fundo de fenestra embrazuro internen en la \u0109ambron.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0432\u0430\u043a\u043e\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043f\u0430\u0434\u0430\u043a\u043e\u043d\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fa": ["\u06a9\u0641 \u067e\u0646\u062c\u0631\u0647"], "en": ["window sill", "window-sill"], "nl": ["vensterbank"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043e\u043a\u043e\u043d\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Fensterbrett"], "pl": ["parapet"]}, "examples": [["sur la fenestrobreto staras floroj", null], ["oni vidis nigran katon sidi sur fenestrobreto kaj sin varmigi \u0109e la suno", "La majstro kaj Margarita, \u0109ap. 27."]], "subdefinitions": []}], "root": "bret", "primary": false}, "cinamo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aroma \u015delo de cinamujo, uzata kiel spico.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u044b\u0446\u0430"], "fr": ["cannelle"], "bg": ["\u043a\u0430\u043d\u0435\u043b\u0430"], "nl": ["kaneel"], "pt": ["canela"], "ru": ["\u043a\u043e\u0440\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Zimt"], "tr": ["tar\u00e7\u0131n"], "it": ["cannella"], "hu": ["fah\u00e9j"], "en": ["cinnamon"], "es": ["canela"], "br": ["kanell (keginerezh)"], "pl": ["cynamon"], "he": ["\u05e7\u05d9\u05e0\u05de\u05d5\u05df"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cinam", "primary": true}, "inokuli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Enkonduki en vivantan organismon la mikrobon de iu infekta malsano, \u0109u akcidente, \u0109u intence por studi ties efikon a\u016d por krei imunan respondon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0448\u0447\u0430\u043f\u043b\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["inoculer (un germe pathog\u00e8ne)"], "en": ["inoculate"], "nl": ["inenten", "vaccineren"], "pt": ["inocular", "vacinar (inocular)"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0432\u0438\u0442\u044c"], "de": ["(mit einer Lanzette) impfen"], "hu": ["beleolt (\u00e1tv.)"], "es": ["inocular"]}, "examples": [["inokuli mikrobon en beston por produktado de serumo", "La Nova Plena Ilustrita Vortaro"], ["inokuli iun kontra\u016d la variolo", "Plena Vortaro de Esperanto"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Komuniki al iu ian senton, kutimon.", "translations": {"fr": ["inculquer", "inoculer (une passion)", "transmettre (une tradition)"], "de": ["einimpfen", "durchdringen", "erf\u00fcllen"], "nl": ["besmetten"], "pt": ["passar (um sentimento)", "transmitir (uma tradi\u00e7\u00e3o)"]}, "examples": [["inokuli sa\u011don al iu", "Z"], ["la kredo forte estis inokulita al li en la mizera dometo de lia hejmo", "Fabeloj, volumo 4Historio el la dunoj"], ["vi inokulis al la timon de l' morto", "La Faraono, volumo 1\u0109ap. 14"], ["\u0109iu nacio, \u0109iu patrio tre zorge inokulas la spiriton de siaj regatoj per ideologio ta\u016dga por la pluigo de siaj apartaj interesoj", "Vortoj de k-do LantiPri Pacismo"], ["inokuli en ies animo la abomenon al la milito", "B"], ["la mahometanoj inokulis multe el sia civilizo al la negroj", "Plena Vortaro de Esperanto"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["pfropfen", "veredeln"], "nl": ["enten"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "inokul", "primary": true}, "konfita\u0135o": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ne konfuzu kun la marmelado, kiu estas fruktoka\u0109o, la \u0135eleo, kiu estas koagulita fruktosuko, kaj la kompoto, kiu konsistas el fruktoj mallonge kuiritaj kaj malmulte sukeritaj."], "primary definition": "Franda\u0135o, konsistanta el fruktoj, pecigitaj a\u016d ne, kuiritaj kun rafinita a\u016d kristaligita sukero, kaj konservitaj en la siropo, kiun ilia suko faris kun la fandita sukero.", "translations": {"be": ["\u0441\u043e\u0447\u044b\u0432\u0430", "\u0432\u0430\u0440\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043a\u0430\u043d\u0444\u0456\u0446\u044e\u0440"], "fr": ["confiserie (nourriture)", "fruit confit"], "en": ["preserve", "jam"], "nl": ["confituur", "gekonfijte vruchten"], "ru": ["\u0432\u0430\u0440\u0435\u043d\u044c\u0435", "\u043a\u043e\u043d\u0444\u0438\u0442\u044e\u0440"], "de": ["Marmelade"], "hu": ["bef\u0151tt"], "es": ["confite"]}, "examples": [["brilis vitraj vazoj kun konfita\u0135oj, preparitaj en la pasinta jaro", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 8a, p. 38a"]], "subdefinitions": []}], "root": "konfit", "primary": false}, "maniko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de vesto, kiu kovras brakon.", "translations": {"be": ["\u0440\u0443\u043a\u0430\u045e"], "fr": ["manche (de v\u00eatement)"], "en": ["sleeve"], "nl": ["mouw"], "pt": ["manga (de roupa)"], "ru": ["\u0440\u0443\u043a\u0430\u0432"], "ca": ["m\u00e0niga"], "de": ["\u00c4rmel"], "sv": ["\u00e4rm"], "hu": ["ruhaujj"], "br": ["milgin"], "es": ["manga"]}, "examples": [["ne butonumitaj, la manikoj nature falis", "Machado de Assis, trad. Paulo Viana La divenistino kaj aliaj rakontojOportuno, jaro 2005a, p. 32a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Maniko", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "manik", "primary": true}, "fre\u015de bakita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(figure) \u0134us fininstruita, ankora\u016d ne sperta pri iu temo.", "translations": {"fr": ["b\u00e9jaune (adj.)", "bleu (nouveau, adj.)"], "pl": ["\u015bwie\u017co upieczony", "zielony (nowicjusz)"]}, "examples": [["la fre\u015de bakita abituriento povis sin imagi librosperta erudito", "Kiel akvo de l' rivero, 1:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "bak", "primary": false}, "enciklopedio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Verko, enhavanta la resuman tuton de la homaj konoj pri unu a\u016d \u0109iuj sciencoj, ordinare farata en formo de vortaro.", "translations": {"be": ["\u044d\u043d\u0446\u044b\u043a\u043b\u044f\u043f\u044d\u0434\u044b\u044f"], "fr": ["encyclop\u00e9die"], "bg": ["\u0435\u043d\u0446\u0438\u043a\u043b\u043e\u043f\u0435\u0434\u0438\u044f"], "nl": ["encyclopedie"], "pt": ["enciclop\u00e9dia"], "ru": ["\u044d\u043d\u0446\u0438\u043a\u043b\u043e\u043f\u0435\u0434\u0438\u044f"], "de": ["Enzyklop\u00e4die", "Konversationslexikon", "Lexikon", "Universallexikon", "universelles Nachschlagewerk"], "hu": ["enciklop\u00e9dia", "tudom\u00e1nyt\u00e1r"], "pl": ["encyklopedia"]}, "examples": [["la\u016dlonge de la muro staris du libro\u015drankoj, el kiuj tra vitroj estis vidataj luksaj binda\u0135oj de enciklopedio kaj aliaj libroj", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 11a"]], "subdefinitions": []}], "root": "enciklopedi", "primary": true}, "talpedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo insektoman\u011duloj (Talpidae).", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u0430\u0442\u044b (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "nl": ["mollen (fam.)"], "pt": ["talp\u00eddeos"], "ru": ["\u043a\u0440\u043e\u0442\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Maulw\u00fcrfe (Familie)"], "hu": ["vakondokf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "talped", "primary": true}, "silkra\u016dpo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ra\u016dpo de bombikso, bredata por la kruda silko.", "translations": {"fr": ["vers \u00e0 soie"], "en": ["silkworm"], "nl": ["zijderups"], "pt": ["bicho-da-seda"], "pl": ["jedwabnik"]}, "examples": [["mi iris al la \u00abInstituto de la Silkra\u016dpoj\u00bb, kie mi preparas la temon de mia disertacio", "Lina Gabrielli, Karnavalo. - Romo: International Center of Arts, 1973, p. 48a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ra\u016dp", "primary": false}, "enciklopedia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Resumanta la tuton de la homaj konoj pri unu a\u016d \u0109iuj fakoj.", "translations": {"be": ["\u044d\u043d\u0446\u044b\u043a\u043b\u044f\u043f\u044d\u0434\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["encyclop\u00e9dique"], "nl": ["encyclopedisch"], "ru": ["\u044d\u043d\u0446\u0438\u043a\u043b\u043e\u043f\u0435\u0434\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["enzyklop\u00e4disch", "allumfassend", "umfassend"], "pl": ["encyklopedyczny"], "hu": ["enciklop\u00e9dikus"]}, "examples": [["enciklopedia vortaro, spirito", null]], "subdefinitions": []}], "root": "enciklopedi", "primary": false}, "efemeroformaj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la klaso insektoj (Ephemeroptera), kies anoj vivas en matura stato nur plurajn horojn.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0451\u043d\u043a\u0438 (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434 \u043d\u0430\u0441\u0435\u043a\u043e\u043c\u044b\u0445)"], "fr": ["\u00e9ph\u00e9m\u00e9ropt\u00e8res"], "de": ["Eintagsfliegen (Ordnung)"], "nl": ["eendagsvliegen (orde)"], "hu": ["k\u00e9r\u00e9szek (rend)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "efemer", "primary": false}, "necesbezono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Manko de \u0109io necesa por la vivo; ekstrema senhaveco.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043b\u0435\u0447\u0430"], "fr": ["besoin (\u00eatre dans le besoin etc.)"], "nl": ["nooddruft"], "ru": ["\u043d\u0438\u0449\u0435\u0442\u0430"], "hu": ["sz\u00fcks\u00e9g(\u00edns\u00e9g)", "sz\u0171k\u00f6lk\u00f6d\u00e9s", "\u00edns\u00e9g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "neces", "primary": false}, "paleozoiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La unua erao de fanerozoiko, en kiu maraj viva\u0135oj diversi\u011dis kaj multi\u011dis, proksimume anta\u016d inter 570 kaj 245 milionoj da jaroj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u043b\u0435\u043e\u0437\u043e\u0439", "\u043f\u0430\u043b\u0435\u043e\u0437\u043e\u0439\u0441\u043a\u0430\u044f \u044d\u0440\u0430"], "fr": ["pal\u00e9ozo\u00efque"], "nl": ["paleozo\u00efcum", "primair (paleozo\u00efcum)"], "pt": ["paleoz\u00f3ico"], "de": ["Pal\u00e4ozoikum", "Erdaltertum"], "pl": ["paleozoik", "era paleozoiczna"]}, "examples": [["karbona\u0135o el la dua duono de la paleozoiko", "Homoj man\u011dantaj, \u00abman\u011di la nigron\u00bb, p. 81a"], ["al paleozoiko apartenas periodoj: kambrio, ordovico, silurio, devonio, karbonio kaj permio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "paleozoik", "primary": true}, "sinteno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maniero, la\u016d kiu oni sin tenas , kondutas, rilatas al aliaj homoj a\u016d al la cirkonstancoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0432\u043e\u0434\u0437\u0456\u043d\u044b", "\u043c\u0430\u043d\u044d\u0440\u0430 (\u0442\u0440\u044b\u043c\u0430\u0446\u0446\u0430)", "\u043c\u0430\u043d\u044d\u0440\u044b"], "fr": ["comportement", "conduite (comportement)", "attitude (comportement)"], "hu": ["magatart\u00e1s", "viselked\u00e9s"], "pl": ["stosunek (do czego\u015b)", "zachowanie", "spos\u00f3b bycia", "maniery"], "ru": ["\u043f\u043e\u0432\u0435\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043c\u0430\u043d\u0435\u0440\u0430 \u0434\u0435\u0440\u0436\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"]}, "examples": [["la interveno de Kant \u0135etis falsan noton en la reciproke \u011dentilan sintenon, kiun la enketestro kaj la pridemandato estis adoptintaj", "Urd Hadda murdita!, p. 6"], ["\u0109u en tio ku\u015dis la kialo de \u015dia tiom ordinar\u015dajna sinteno?", "Urd Hadda murdita!, p. 12"], ["estis tiel enuetigaj, \u011dia sintenado tiel senverva, tiel mallerta, ke mi eliris el ili pli afliktite ol \u011dojigite", "La revadoj de soleca promenanto, Na\u016da promenado"]], "subdefinitions": []}], "root": "ten", "primary": false}, "cembro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el kelkaj specioj de pino, konifero kun kvinopaj pinglofaskoj kaj man\u011deblaj nukssimilaj semoj (cembraj nuksoj).", "translations": {"ru": ["\u043a\u0435\u0434\u0440\u043e\u0432\u0430\u044f \u0441\u043e\u0441\u043d\u0430"], "fr": ["arol", "arolle", "pin cembro"], "nl": ["arve", "alpenden"], "de": ["Zirbelkiefer", "Arve"], "it": ["pino (subgen: strobus)"], "hu": ["cirbolyafeny\u0151"], "pl": ["limba"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["Europese alpenden"], "it": ["cembro", "pino cembro"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cembr", "primary": true}, "bofratino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fratino de la edzino rilate al la edzo.", "translations": {"be": ["\u0448\u0432\u0430\u0433\u0435\u0440\u043a\u0430"], "fr": ["belle-s\u0153ur"], "en": ["sister-in-law"], "nl": ["schoonzuster"], "ru": ["\u0441\u0432\u043e\u044f\u0447\u0435\u043d\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Schw\u00e4gerin"], "hu": ["s\u00f3gorn\u0151"], "pl": ["szwagierka"], "es": ["cu\u00f1ada"]}, "examples": [["\u0109iuj parencoj de mia edzino estas miaj boparencoj, sekve \u015dia fratino estas mia bofratino", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 36"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Fratino de la edzo rilate al la edzino.", "translations": {"ru": ["\u0437\u043e\u043b\u043e\u0432\u043a\u0430"], "de": ["Schw\u00e4gerin"], "es": ["cu\u00f1ada"], "be": ["\u0437\u0430\u043b\u043e\u045e\u043a\u0430", "\u0437\u0430\u043b\u0432\u0456\u0446\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La edzino de frato rilate al liaj gefratoj.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0432\u0435\u0441\u0442\u043a\u0430"], "es": ["cu\u00f1ada"], "be": ["\u0431\u0440\u0430\u0442\u0430\u0432\u0430\u044f", "\u043d\u044f\u0432\u0435\u0441\u0442\u043a\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La edzino de bofrato.", "translations": {"be": ["\u044f\u0442\u0440\u043e\u045e\u043a\u0430"], "de": ["Schw\u00e4gerin"], "es": ["concu\u00f1a"], "ru": ["\u043d\u0435\u0432\u0435\u0441\u0442\u043a\u0430"]}, "examples": [["inter si la edzinoj de fratoj estas bofratinoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "frat", "primary": false}, "gavialedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo krokodiluloj (Gavialidae), kun tre mallar\u011da bu\u015do, al kiu apartenas nur la genro gavialo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0432\u0456\u044f\u043b\u044b (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["gavialid\u00e9s"], "pt": ["gavial\u00eddeos"], "ru": ["\u0433\u0430\u0432\u0438\u0430\u043b\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Gaviale"], "hu": ["gavi\u00e1lf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gavialed", "primary": true}, "kebabejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Man\u011dejo a\u016d man\u011da\u0135vendejo proponanta kebabojn.", "translations": {"fr": ["kebab (lieu)"], "nl": ["kebabkraampje"], "pl": ["bar kebab"]}, "examples": [["kebabejo kie oni parolas la turkan", "F. Arnaud, Novaj uzretaj grupoj..., soc.culture.esperanto, 1997-01-09"]], "subdefinitions": []}], "root": "kebab", "primary": false}, "nekomprenebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u043f\u043e\u043d\u044f\u0442\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["incompr\u00e9hensible", "impardonnable", "inexcusable", "inexplicable", "inintelligible"], "nl": ["onbegrijpelijk", "onverstaanbaar"], "hu": ["\u00e9rthetetlen"]}, "examples": [["ne al popolo kun nekomprenebla lingvo kaj malfacila parolado vi estas sendata, sed al la domo de Izrael", "La Malnova TestamentoJe\u0125ezkel 3:5"], ["ju pli longe li parolis kun la boatistoj, des pli nekompreneblaj ili fari\u011dis por li", "Fabeloj, volumo 1Galo\u015doj de feli\u0109o"], ["tio estas por mi tute nekomprena!", "Fabeloj, volumo 2Ne\u011da re\u011dino"], ["eble estas sprita, sed tro malkomprenebla oni vin mokos", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 1"], ["Benoe post sia mirinda venko alproksimi\u011dis al la knabino kun esprimo de gaja triumfo en la viza\u011do kaj nemalkomprenebla sopiro en la okuloj", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 9"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompren", "primary": false}, "spontanea": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari\u011danta per si mem, sen ia ekstera influo; propramova, propravola, meminiciata.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043f\u043e\u043d\u0442\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u0430\u043c\u043e\u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u0442\u0438\u0445\u0438\u0439\u043d\u044b\u0439"], "en": ["spontaneous"], "nl": ["spontaan"], "be": ["\u0441\u043f\u0430\u043d\u0442\u0430\u043d\u043d\u044b", "\u0441\u0430\u043c\u0430\u0430\u0434\u0432\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u0441\u0442\u044b\u0445\u0456\u0439\u043d\u044b"], "de": ["spontan"], "hu": ["spont\u00e1n", "\u00f6nk\u00e9nytelen"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spontane", "primary": true}, "tabako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0442\u044b\u0442\u0443\u043d\u044c"], "fr": ["tabac"], "en": ["tobacco"], "nl": ["tabak"], "pt": ["tabaco", "fumno"], "ru": ["\u0442\u0430\u0431\u0430\u043a"], "ca": ["tabac"], "de": ["Tabak"], "tr": ["t\u00fct\u00fcn"], "sv": ["tobak"], "hu": ["doh\u00e1ny"], "sk": ["tabak"], "br": ["butun"], "it": ["tabacco"], "pl": ["tyto\u0144"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sekigitaj, diversmaniere preparitaj folioj de tabakplanto, uzataj por fumado, ma\u0109ado a\u016d ennazigo.", "translations": {"pl": ["tyto\u0144", "tabaka", "machorka"]}, "examples": [["ne bone estas, ke \u0109e vi la malsanuloj fumas tian fortan tabakon, ke oni \u0109iam ekternas, kiam oni eniras", "La Revizo, akto 1a, sceno 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tabak", "primary": true}, "prologo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Enkonduko de teatra\u0135o, kiu anoncas kaj preparas la agon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u043b\u0451\u0433"], "fr": ["prologue"], "en": ["prolog", "prologue"], "nl": ["voorrede", "proloog"], "pt": ["pr\u00f3logo"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043b\u043e\u0433"], "de": ["Vorrede", "Vorspiel", "Prolog"], "sv": ["prolog"], "hu": ["el\u0151hang", "el\u0151j\u00e1t\u00e9k", "el\u0151verseng\u00e9s", "prol\u00f3gus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prolog", "primary": true}, "varmeta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne\u016dtrale varma, kiu nek varmigas, nek malvarmigas.", "translations": {"el": ["\u03c7\u03bb\u03b9\u03b1\u03c1\u03cc\u03c2"], "fr": ["ti\u00e8de"], "en": ["lukewarm", "tepid"], "nl": ["lauw"], "pt": ["morno"], "ru": ["\u0442\u0435\u043f\u043b\u043e\u0432\u0430\u0442\u044b\u0439"], "de": ["lauwarm", "lau", "handwarm"], "tr": ["\u0131l\u0131k"], "sv": ["ljum"], "hu": ["langyos"], "br": ["klouar"], "be": ["\u043b\u0435\u0442\u043d\u0456 (\u043f\u0440\u0430 \u0442\u044d\u043c\u043f\u0435\u0440\u0430\u0442\u0443\u0440\u0443)", "\u0446\u0435\u043f\u043b\u0430\u0432\u0430\u0442\u044b"], "es": ["templado"], "he": ["\u05e4\u05d5\u05e9\u05e8", "\u05d7\u05de\u05d9\u05dd"]}, "examples": [["lavi vundon per varmeta akvo", "B"], ["mi scias viajn farojn, ke vi estas nek malvarma, nek varmega; mi volus, ke vi estu a\u016d malvarma a\u016d varmega. Tial, \u0109ar vi estas varmeta, kaj nek malvarma nek varmega, mi elsputos vin el mia bu\u015do", "La Nova Testamento, Apokalipso 3:15\u201316."]], "subdefinitions": []}], "root": "varm", "primary": false}, "bonodori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Eligi bonan odoron.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u0432\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0430\u0440\u043e\u043c\u0430\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u0443\u0445\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439"], "fr": ["sentir bon"], "nl": ["lekker ruiken", "geuren"], "de": ["duften"], "es": ["oler bien"], "hu": ["illatozik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "odor", "primary": false}, "landido": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Mi neniam vidis a\u016d a\u016ddis tiun vorton uzata; probable \u011di estas vortarista elpensa\u0135o.. Kaj se iu \u011din uzus, mi atendus alian sencon: \u00abhomo naskita en la koncerna lando, filo de la lando\u00bb \u2015 sendepende tion, \u0109u liaj prapatroj lo\u011dis tie a\u016d ne (ekz-e usonano naskita en Usono de enmigrintaj gepatroj)."], "primary definition": "Homo, kiu lo\u011das en la lando kiel \u0109iam anta\u016de liaj avoj.", "translations": {"de": ["Eingeborener", "Einheimischer"], "nl": ["inboorling"], "hu": ["orsz\u00e1g sz\u00fcl\u00f6tte"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "land", "primary": false}, "sajmirio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vigla simieto el Mez- kaj Sudameriko, sociema, vivanta en arboj, kie \u011di kaptas la insektojn kaj fruktojn, kiujn \u011di man\u011das; genro el familio cebedoj (Saimiri).", "translations": {"fr": ["sa\u00efmiri"]}, "examples": [["Timberloo II estas la dua sajmirio, kiun la kapitano posedis", "trad. S. Waldron k. a., Talismano de Brita Petrol\u015dipo..., La Verda Drako, 2007-08"]], "subdefinitions": []}], "root": "sajmiri", "primary": true}, "kristano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kredanto je la doktrino de Kristo.", "translations": {"be": ["\u0445\u0440\u044b\u0441\u044c\u0446\u0456\u044f\u043d\u0456\u043d"], "fr": ["chr\u00e9tien (subst.)"], "bg": ["\u0445\u0440\u0438\u0441\u0442\u0438\u044f\u043d\u0438\u043d"], "nl": ["christen", "christenmens"], "ru": ["\u0445\u0440\u0438\u0441\u0442\u0438\u0430\u043d\u0438\u043d"], "de": ["Christ"], "hu": ["kereszt\u00e9ny"], "en": ["christian"], "pl": ["chrze\u015bcijanin"]}, "examples": [["la predikisto metis al \u015di la manon sur la kapon kaj parolis pri la sankta bapto kaj ke \u015di de nun devas konduti kiel plenkreska kristanino", "Fabeloj, volumo 2, Ru\u011daj \u015duoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "Krist", "primary": false}, "litotuko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda tola a\u016d kotona tuko, per kiu oni kovras litan matracon a\u016d kiun oni surtiras super sin por dormi.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u044b\u043d\u044f"], "fr": ["drap de lit"], "bg": ["\u0447\u0430\u0440\u0448\u0430\u0444"], "nl": ["laken", "beddelaken"], "pt": ["len\u00e7ol"], "ca": ["llen\u00e7ol"], "de": ["Bettlaken"], "it": ["lenzuolo"], "hu": ["leped\u0151"], "en": ["sheet"], "es": ["s\u00e1bana"], "pl": ["prze\u015bcierad\u0142o"]}, "examples": [["por envolvo servis maldelikata lana litotuko, oni disponigas la necesan matracon, kusenon, littukon, kovrilon", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, dua libro, \u0109apitro 27a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tuk", "primary": false}, "adekvata": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Klare kaj tute ampleksanta \u0109iujn karakterojn de la objekto.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u044d\u043a\u0432\u0430\u0442\u043d\u044b", "\u0430\u0434\u043f\u0430\u0432\u0435\u0434\u043d\u044b"], "fr": ["ad\u00e9quat", "adapt\u00e9", "appropri\u00e9", "juste (appropri\u00e9)", "propre (appropri\u00e9)", "opportun (appropri\u00e9)"], "bg": ["\u0430\u0434\u0435\u043a\u0432\u0430\u0442\u0435\u043d"], "nl": ["geschikt", "adequaat"], "pt": ["adequado", "apropriado"], "ru": ["\u0430\u0434\u0435\u043a\u0432\u0430\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u043e\u043e\u0442\u0432\u0435\u0442\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["ad\u00e4quat", "entsprechend", "angemessen"], "it": ["adeguato"], "sv": ["adekvat", "tillfredst\u00e4llande", "passande", "l\u00e4mplig"], "sk": ["primeran\u00fd"], "en": ["adequate", "appropriate", "sufficient"], "es": ["adecuado"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["parto de la nuntempe laboranta lektoraro ne havas adekvatajn kvalifikojn", "Stanis\u0142aw \u015amigielski: Instruisto de la angla ser\u0109ata, Monatojaro 2001a, numero 2a, p. 19a"], ["tia antologio devas enteni kiom eble plej adekvatajn tradukojn de elektitaj pecoj", "Nikolao Gudskov: Provo ektu\u015di serban poezion (Srdj Arandjelovi\u0107, Antologio de la serba poezio (1200-2000)), Monatojaro 2002a, numero 2a, p. 32a"]], "subdefinitions": []}], "root": "adekvat", "primary": true}, "perfektigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Peni por igi perfekta.", "translations": {"be": ["\u0443\u0434\u0430\u0441\u043a\u0430\u043d\u0430\u043b\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["perfectionner"], "nl": ["vervolmaken"], "ru": ["\u0441\u043e\u0432\u0435\u0440\u0448\u0435\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u0441\u043e\u0432\u0435\u0440\u0448\u0435\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["perfektionieren"], "hu": ["t\u00f6k\u00e9letes\u00edt"], "br": ["peurwellaat"], "pl": ["udoskonala\u0107"]}, "examples": [["perfektigi lernanton per ekzercado", null], ["li multe perfekti\u011dis en kalkulado", null], ["ri\u0109i\u011dado kaj perfekti\u011dado de la lingvo", "Z"], ["homo estas erarema sed perfektigebla", null]], "subdefinitions": []}], "root": "perfekt", "primary": false}, "deismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doktrino, kiu asertas la ekzistadon de Dio, bazante sin nur sur raciaj pruvoj k malakceptante revelacion.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["d\u00e9isme"], "en": ["deism"], "pt": ["de\u00edsmo"], "ru": ["\u0434\u0435\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Deismus", "Gottglaube"], "it": ["deismo"], "hu": ["deizmus"], "sk": ["deizmus"], "fa": ["\u062e\u062f\u0627\u06af\u0631\u0627\u06cc\u06cc", "\u062e\u062f\u0627\u0628\u0627\u0648\u0631\u06cc"], "pl": ["deizm"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "deism", "primary": true}, "pintarko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arka\u0135o kun formo de du kurboj sin renkontaj je meza pinto.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0435\u043b\u044c\u0447\u0430\u0442\u044b\u0439 \u0441\u0432\u043e\u0434"], "fr": ["arc bris\u00e9"], "en": ["ogive"], "nl": ["spitsboog"], "de": ["Spitzbogen"], "sv": ["spetsb\u00e5ge"], "hu": ["cs\u00facs\u00edv"]}, "examples": [["pre\u011dejoj kun altaj turoj kaj pintarkaj fenestroj", "Fabeloj, volumo 1, sova\u011daj cignoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "ark", "primary": false}, "frapado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago de frapanto.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0443\u043a"], "nl": ["het slaan"], "pl": ["uderzanie", "r\u0105banie", "stukanie", "trzaskanie", "walenie"]}, "examples": [["almozula frapado \u0109e multaj pordoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "frap", "primary": false}, "sudano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo naskita a\u016d lo\u011danta en la sudo.", "translations": {"ru": ["\u044e\u0436\u0430\u043d\u0438\u043d"], "de": ["S\u00fcdl\u00e4nder"], "it": ["meridionale (sost.)"], "hu": ["d\u00e9li"]}, "examples": [["kaj la sudanoj ekposedos la monton de Esav", "La Malnova Testamento, &Oba 1:19"]], "subdefinitions": []}], "root": "sud", "primary": false}, "hebrea lingvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cemida lingvo, kiun uzis antikvaj hebreoj; poste estis uzata kiel religia lingvo en judismo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0431\u0440\u044d\u0439\u0441\u043a\u0430\u044f \u043c\u043e\u0432\u0430"], "fr": ["h\u00e9breu (langue de la Bible)"], "bg": ["\u0435\u0432\u0440\u0435\u0439\u0441\u043a\u0438"], "el": ["\u03b7 \u03b5\u03b2\u03c1\u03b1\u03ca\u03ba\u03ae \u03b3\u03bb\u03ce\u03c3\u03c3\u03b1"], "de": ["Hebr\u00e4isch"], "it": ["ebraico (sost.)"], "hu": ["h\u00e9ber nyelv"], "en": ["Hebrew"], "br": ["hebraeg"], "es": ["hebreo"], "he": ["\u05e2\u05d1\u05e8\u05d9\u05ea"], "ru": ["\u0434\u0440\u0435\u0432\u043d\u0435\u0435\u0432\u0440\u0435\u0439\u0441\u043a\u0438\u0439 \u044f\u0437\u044b\u043a"], "nl": ["Hebreeuws"], "pt": ["hebraico (l\u00edngua)"], "pl": ["j\u0119zyk hebrajski"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Moderna lingvo, kreita surbaze de la antikva hebrea, uzata nun en Israelo.", "translations": {"be": ["\u0456\u045e\u0440\u044b\u0442"], "fr": ["h\u00e9breu isra\u00e9lien", "h\u00e9breu moderne", "ivrit"], "bg": ["\u043d\u043e\u0432\u043e\u0435\u0432\u0440\u0435\u0439\u0441\u043a\u0438"], "nl": ["Ivriet"], "ru": ["\u0438\u0432\u0440\u0438\u0442"], "de": ["Neuhebr\u00e4isch"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hebre", "primary": false}, "ekskui": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ion subite vigle movi, a\u016d malfirmigi sur \u011dia bazo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0441\u0442\u0440\u044f\u0445\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0442\u0440\u044f\u0441\u0442\u0438"], "fr": ["agiter (secouer)", "\u00e9branler"], "pl": ["wstrz\u0105sn\u0105\u0107", "potrz\u0105sn\u0105\u0107"], "hu": ["megr\u00e1z"]}, "examples": [["leono venis kaj ekskuis la kolhararon", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Du fratoj"], ["ia interna \u015danceli\u011dado ekskuis la intencon, kiu naski\u011dis en \u015di anta\u016d momento", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "sku", "primary": false}, "Gastono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo \u011dermandevena.", "translations": {"ru": ["\u0413\u0430\u0441\u0442\u043e\u043d"], "fr": ["Gaston"], "de": ["Gaston"], "it": ["Gastone"], "pt": ["Gast\u00e3o"]}, "examples": [["Gastono skribis al sia patrino dum la vespero mem", "Henri Vallienne, Kastelo de Prelongo, 1907"]], "subdefinitions": []}], "root": "Gaston", "primary": true}, "orepoko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mita parto de la homa historio, kiam la homoj estis junaj, ne konis zorgojn kaj mal\u011dojon, sed ja estis submetitaj al la morto kiu venis al ili kiel dol\u0109a dormo; figure \u2015 feli\u0109a, favora parto en la historio de iu fako (arto, metio, scienco), a\u016d \u015dtato, a\u016d homgrupo.", "translations": {"ru": ["\u0437\u043e\u043b\u043e\u0442\u043e\u0439 \u0432\u0435\u043a"], "fr": ["\u00e2ge d'or"], "en": ["golden age"], "pl": ["z\u0142ota era"], "hu": ["aranykor"]}, "examples": [["la\u016d la opinio de Padre Marchena, per tiu \u0109i evento alvenis la dua orepoko!", "S. Szathm\u00e1ri, supersti\u0109o"]], "subdefinitions": []}], "root": "epok", "primary": false}, "fotokromio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Procedo de fotografio donanta bildojn en naturaj koloroj.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0442\u0430\u0445\u0440\u043e\u043c\u0456\u044f"], "fr": ["photochromie"], "nl": ["fotochromie"], "pt": ["fotocromia", "cromofotografia"], "hu": ["fotokr\u00f3mia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fotokromi", "primary": true}, "kredigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari, ke iu kredu.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0432\u0435\u0440\u044f\u0442\u044c"], "fr": ["faire croire (\u00e0)"], "de": ["einreden", "weismachen", "glauben machen"], "nl": ["doen geloven"], "hu": ["elhitet"]}, "examples": [["kiel mensoge kredigas niaj kontra\u016duloj", "Z"], ["ili kredigis Jakobon pri la morto de Jozef", null], ["se miaj vortoj estas ne sufi\u0109e kredigaj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari, ke io estu kredata.", "translations": {}, "examples": [["kredigi ion al iu", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kred", "primary": false}, "vanigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Senigi je esperita rezulto, senfruktigi, fiaskigi.", "translations": {"fr": ["rendre vain", "ruiner les espoirs de"], "en": ["frustrate", "thwart"], "es": ["inutilizar", "quitar importancia"], "pt": ["tornar v\u00e3o", "tornar in\u00fatil"], "hu": ["meghi\u00fas\u00edt"]}, "examples": [["mi ne vanigas la gracon de Dio", "La Nova Testamento, Al la Galatoj 2:21"]], "subdefinitions": []}], "root": "van", "primary": false}, "amaskomunikilo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La vorto amaskomunikilo eble konvenus por la Interreto, kie efektive okazas komunikado; sed por la tradiciaj gazetaro kaj televido pli konvenas la vorto \u00abinformilo\u00bb, \u0109ar ili estas unudirektaj."], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "amas", "primary": false}, "grimacema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kutimanta grimaci.", "translations": {"fr": ["grimacier"], "pt": ["careteiro"], "pl": ["gryma\u015bny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grimac", "primary": false}, "Bavarujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unu el la federaciaj \u015dtatoj de Germanujo. Regurbo kaj plej granda urbo estas Munkeno. Aliaj urboj estas ekz-e Nurenbergo, A\u016dgsburgo, Regensburgo. Inkluzivas la historiajn regionojn Malnovbavarujo, Frankujo kaj Supra \u015cvabujo.", "translations": {"be": ["\u0411\u0430\u0432\u0430\u0440\u044b\u044f"], "en": ["Bavaria"], "ru": ["\u0411\u0430\u0432\u0430\u0440\u0438\u044f"], "de": ["Bayern"], "hu": ["Bajororsz\u00e1g"], "es": ["Baviera"], "lat": ["Bavaria"], "pl": ["Bawaria", "Baiery (region.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Iama \u015dtato de la bavara tribo, duklando. Kerno de la poste de Napoleono kreita re\u011dlando Bavarujo, parto de la germana imperio ekde 1871.", "translations": {"lat": ["Bavaria"], "de": ["Baiern"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bavar", "primary": false}, "sinagogo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Juda pre\u011dejo.", "translations": {"be": ["\u0441\u044b\u043d\u0430\u0433\u043e\u0433\u0430"], "fr": ["synagogue"], "en": ["synagogue"], "nl": ["synagoge"], "ru": ["\u0441\u0438\u043d\u0430\u0433\u043e\u0433\u0430"], "de": ["Synagoge"], "it": ["sinagoga"], "hu": ["zsid\u00f3 templom", "zsinag\u00f3ga"], "pl": ["synagoga"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: \u015cajnas ke tiu uzo de la vorto imitas la terminon de iuj kristanaj konfesioj, kiuj prezentas sinagogon kiel embrion de la kristana eklezio; mi dubas, ke tia vortuzo estas rekomendinda. PIV2 \u011din ne indikas (sed anstata\u016de prezentas la sencon, analogian al paro\u0125o)."], "primary definition": "Tuto de la juda religio.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sinagog", "primary": true}, "kardioido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ebena kurbo, naskita de punkto apartenanta al cirklo, kiu ruli\u011das sur la ekstera periferio de alia samradiusa cirklo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u0434\u044b\u0451\u0456\u0434\u0430"], "fr": ["cardio\u00efde"], "en": ["cardioid"], "ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0434\u0438\u043e\u0438\u0434\u0430"], "de": ["Kardioide"], "pl": ["kardioida"], "hu": ["sz\u00edvg\u00f6rbe", "kardioid"]}, "examples": [["kardioido estas speco de epicikloido", null], ["la polusa ekvacio de kardioido estas de la tipo \u03c1 = 2a(1-cos\u03b8)", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kardioid", "primary": true}, "malsezono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La malo de sezono, periodo kiun karakterizas nenia a\u016d tre malforta ekonomia aktiveco.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043b\u0443\u0445\u0430\u044f \u043f\u043e\u0440\u0430", "\u043d\u0435\u0441\u0435\u0437\u043e\u043d", "\u043c\u0451\u0440\u0442\u0432\u044b\u0439 \u0441\u0435\u0437\u043e\u043d"], "fr": ["morte saison"], "en": ["dead season", "low season", "off-season", "slack season"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sezon", "primary": false}, "memkondamnita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sin kondamninta.", "translations": {"fr": ["condamn\u00e9 (adj.) par ses actes"], "pt": ["auto-condenado"]}, "examples": [["tia homo perversi\u011dis kaj pekas, estante memkondamnita", "La Nova TestamentoAl Tito 13:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "kondamn", "primary": false}, "oratori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Paroladi kiel oratoro.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0441\u0442\u0443\u043f\u0430\u0446\u044c (\u0437 \u043f\u0443\u0431\u043b\u0456\u0447\u043d\u0430\u0439 \u043f\u0440\u0430\u043c\u043e\u0432\u0430\u0439)"], "en": ["deliver an oration"], "nl": ["een redevoering houden"], "pt": ["discursar", "orar"], "el": ["\u03c0\u03c1\u03bf\u03c6\u03ad\u03c1\u03c9 \u03bf\u03bc\u03b9\u03bb\u03af\u03b1"], "de": ["(\u00f6ffentlich) reden", "(\u00f6ffentlich) sprechen"], "hu": ["sz\u00f3nokol"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "orator", "primary": false}, "postkolekto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kolekto de tio, kio restas post la unua kolekto.", "translations": {"fr": ["grappillage (cueillette)"], "nl": ["naoogst (arch.)"], "hu": ["b\u00f6ng\u00e9sz\u00e9s", "tall\u00f3z\u00e1s"]}, "examples": [["\u0109u la postkolekto de Efraim ne estas pli bona ol la tuta vinberkolekto de Abiezer?", "La Malnova TestamentoJu\u011distoj 8:2"]], "subdefinitions": []}], "root": "kolekt", "primary": false}, "oratoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu kutimas publike paroladi.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0440\u0430\u0442\u043e\u0440"], "en": ["speaker"], "nl": ["redenaar"], "pt": ["orador"], "be": ["\u0430\u0440\u0430\u0442\u0430\u0440", "\u043f\u0440\u0430\u043c\u043e\u045e\u0446\u0430"], "de": ["(\u00f6ffentlicher) Redner", "Orator", "Rhetor"], "hu": ["sz\u00f3nok"], "el": ["\u03bf\u03bc\u03b9\u03bb\u03b7\u03c4\u03ae\u03c2", "\u03c1\u03ae\u03c4\u03bf\u03c1\u03b1\u03c2"]}, "examples": [["ju\u011deja, politika, eklezia oratoro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu parolas en la nomo de kolegoj.", "translations": {"nl": ["spreekbuis"], "de": ["Sprecher"], "en": ["spokesperson"], "hu": ["sz\u00f3sz\u00f3l\u00f3"]}, "examples": [["li estis la oratoro de la grupo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "orator", "primary": true}, "oratora": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al oratoro.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0430\u0442\u0430\u0440\u0441\u043a\u0456"], "hu": ["sz\u00f3noki"], "en": ["oratorical"], "nl": ["redenaars-"], "ru": ["\u043e\u0440\u0430\u0442\u043e\u0440\u0441\u043a\u0438\u0439"]}, "examples": [["oratora arto, frazo, periodo kadenco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "orator", "primary": false}, "hiperbolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Koniko kun discentreco pli granda ol unu.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u043f\u044d\u0440\u0431\u0430\u043b\u0430 (\u0433\u0435\u0430\u043c\u044d\u0442\u0440\u044b\u0447\u043d\u0430\u044f \u0444\u0456\u0433\u0443\u0440\u0430)"], "fr": ["hyperbole"], "en": ["hyperbola"], "nl": ["hyperbool"], "pt": ["hip\u00e9rbole"], "el": ["\u03c5\u03c0\u03b5\u03c1\u03b2\u03bf\u03bb\u03ae"], "de": ["Hyperbel"], "it": ["iperbole"], "hu": ["hiperbola"], "pl": ["hiperbola"], "ru": ["\u0433\u0438\u043f\u0435\u0440\u0431\u043e\u043b\u0430"], "es": ["hip\u00e9rbola"]}, "examples": [["hiperbolo havas du fokusojn kaj la diferenco inter la distancoj de \u0109iu punkto de la hiperbolo al \u011diaj fokusoj estas konstanta", null], ["hiperbolo estas intersekco de cirkla konuso kun ebeno paralela al la konusa akso", null], ["la kartezia ekvacio de hiperbolo estas de la tipo (x/a)2-(y/b)2 = 1", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Troigo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0443\u0432\u0435\u043b\u0438\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435"], "hu": ["t\u00falz\u00e1s", "hiperbola"], "es": ["hip\u00e9rbole"], "be": ["\u0433\u0456\u043f\u044d\u0440\u0431\u0430\u043b\u0430 (\u0442\u0440\u043e\u043f)", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u0431\u043e\u043b\u044c\u0448\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"]}, "examples": [["\u00abli estas morte ebria\u00bb estas hiperbolo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hiperbol", "primary": true}, "eterna": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta nek komenci\u011don nek fini\u011don.", "translations": {"be": ["\u0432\u0435\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["\u00e9ternel"], "pt": ["eterno", "perp\u00e9tuo", "imperec\u00edvel", "perene"], "ru": ["\u0432\u0435\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["ewig"], "sv": ["evig"], "hu": ["\u00f6r\u00f6k", "\u00f6r\u00f6kk\u00e9val\u00f3"], "pl": ["wieczny"], "cs": ["v\u011b\u010dn\u00fd"], "ro": ["etern"], "es": ["eterno"]}, "examples": [["Epikuro supozis eternajn atomojn", null], ["eterneco", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Havanta neniun finon.", "translations": {}, "examples": [["inter ili komenci\u011dis eterna milito", "Z"], ["la eterna dormo", null], ["por eterne", "La Malnova Testamento, II. Samuel 7:25"], ["eternigi diskutadon, ies nomon, ies virtojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tia, ke \u011dian finon oni ne anta\u016dvidas.", "translations": {}, "examples": [["la eterna Urbo", null], ["la regiono de la eternaj ne\u011doj", null], ["eternan dankemon \u0135uri al iu", null]], "subdefinitions": []}], "root": "etern", "primary": true}, "eterne": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sen tempa limo, almena\u016d la\u016d homa vidpunkto.", "translations": {"be": ["\u0432\u0435\u0447\u043d\u0430"], "fr": ["\u00e9ternellement"], "ru": ["\u0432\u0435\u0447\u043d\u043e"], "pl": ["wiecznie"], "hu": ["\u00f6r\u00f6kk\u00e9", "\u00f6r\u00f6k\u00f6sen"]}, "examples": [["nek \u011dojo nek mal\u011dojo da\u016dras eterne", "Proverbaro esperanta"], ["en la da\u016dro de multaj miljaroj ili eterne bataladis inter si", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "etern", "primary": false}, "po\u015dlibro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda libro portebla en po\u015do, precipe speco glue bindita kaj malaltpreza.", "translations": {"fr": ["livre de poche"]}, "examples": [["la verkoj de Lenino estis en la GDR \u0109iam denove eldonitaj kiel praktikaj po\u015dlibroj", "O. Meyer, Teologio de liberigo..., Monda Asembleo Socia, 2010-02-02"]], "subdefinitions": []}], "root": "libr", "primary": false}, "harmoniumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Klavara orgensimila blovinstrumento sen tuboj sed kun liberaj an\u0109oj, kiujn piede premataj balgoj vibrigas.", "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u0441\u0433\u0430\u0440\u043c\u043e\u043d\u0456\u044f"], "fr": ["harmonium"], "nl": ["harmonium"], "br": ["armolud"], "pt": ["harm\u00f4nio", "harm\u00f4nico (subst.)"], "ru": ["\u0444\u0438\u0441\u0433\u0430\u0440\u043c\u043e\u043d\u0438\u044f"], "de": ["Harmonium"], "it": ["armonium"], "hu": ["harm\u00f3nium"], "uk": ["\u0444\u0456\u0441\u0433\u0430\u0440\u043c\u043e\u043d\u0456\u044f"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "harmonium", "primary": true}, "elizii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Forigi la finan vokalon de vorto.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u043f\u0443\u0441\u043a\u0430\u0442\u044c (\u043a\u043e\u043d\u0435\u0447\u043d\u044b\u0439 \u0433\u043b\u0430\u0441\u043d\u044b\u0439)"], "fr": ["\u00e9lider"], "nl": ["afkappen", "weglaten"], "pt": ["elidir", "fazer elis\u00e3o"], "de": ["elidieren", "aussto\u00dfen", "weglassen"], "hu": ["hangkies\u00e9s", "hangkivet\u00e9s"], "es": ["elidir"], "pl": ["wyrzuca\u0107 (j\u0119z.)", "podlega\u0107 elizji"]}, "examples": [["en E-o nur la substantivo kaj la artikolo povas esti eliziataj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "elizi", "primary": true}, "elizio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Forigo de la fina vokalo de vorto.", "translations": {"ru": ["\u044d\u043b\u0438\u0437\u0438\u044f"], "fr": ["\u00e9lision"], "nl": ["weglating"], "pt": ["elis\u00e3o"], "de": ["Elision", "Auslassung", "Vokalauslassung"], "pl": ["wyrzutnia j\u0119zykowa", "elizja"]}, "examples": [["elizio estas stilefekto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "elizi", "primary": false}, "fortimigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malproksimigi ka\u016dzante timon.", "translations": {"fr": ["effaroucher", "effrayer (faire fuire)", "faire fuire"], "pl": ["odstrasza\u0107", "p\u0142oszy\u0107"]}, "examples": [["brutaroj tie pa\u015dti\u011dos, kaj neniu ilin fortimigos", "La Malnova Testamento, Jesaja 17:2"], ["li fortimigis la lupon per fortega \u00abtju!\u00bb", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 2, kiu estas la plej bona amiko de la viro?"]], "subdefinitions": []}], "root": "tim", "primary": false}, "diferenciala formo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La \u0109i-supra difino limi\u011das al unuagradaj diferencialaj formoj kun skalaraj valoroj. Ekzistas pli \u011denerala difino por p-gradaj diferencialaj formoj kun vektoraj valoroj."], "primary definition": "(super topologia vektora spaco, kun skalaraj valoroj) Bildigo de tiu spaco al \u011dia topologia dualo.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0444\u044d\u0440\u044d\u043d\u0446\u044b\u044f\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u0444\u043e\u0440\u043c\u0430"], "fr": ["forme diff\u00e9rentielle"], "en": ["differential form"], "ru": ["\u0434\u0438\u0444\u0444\u0435\u0440\u0435\u043d\u0446\u0438\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u0444\u043e\u0440\u043c\u0430"], "de": ["Differentialform"], "pl": ["forma r\u00f3\u017cniczkowa"], "hu": ["differenci\u00e1lforma"]}, "examples": [["diferencialo de bildigo de vektora spaco E al \u011dia baza korpo K estas diferenciala formo", null], ["la diferencialan formon f(x,y).dx+g (x,y).dy oni nomas ekzakta, se \u011di estas diferencialo de iu duvariabla reela funkcio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "form", "primary": false}, "klarvida": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bone komprenanta situaciojn.", "translations": {"fr": ["claivoyant", "perspicace"], "de": ["scharfsichtig", "durchblickend"], "pl": ["jasnowidz\u0105cy"]}, "examples": [["la knabineto ja rimarkis \u0109ion per okuletoj tre klarvidaj", "Vivo de Zamenhof, 11"]], "subdefinitions": []}], "root": "vid", "primary": false}, "derompi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Preni rompante.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043b\u0430\u043c\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["arracher"], "hu": ["let\u00f6r"], "nl": ["afbreken"], "ru": ["\u043e\u0442\u043b\u043e\u043c\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u043b\u043e\u043c\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["se la arbo falis, \u0109iu bran\u0109on derompas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "romp", "primary": false}, "planimetrio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de geometrio, kiu pli speciale okupi\u011das pri la ecoj de ebenaj geometriaj figuroj.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u044f\u043d\u0456\u043c\u044d\u0442\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["planim\u00e9trie"], "en": ["planimetry"], "nl": ["planimetrie"], "pt": ["planimetria"], "ru": ["\u043f\u043b\u0430\u043d\u0438\u043c\u0435\u0442\u0440\u0438\u044f"], "de": ["Planimetrie"], "hu": ["s\u00edkm\u00e9rtan"], "pl": ["planimetria"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "planimetri", "primary": true}, "\u0134ulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Anglalingve: James Joule, 1818-1889. Angla fizikisto.", "translations": {"be": ["\u0414\u0436\u043e\u045e\u043b\u044c (\u0430\u043d\u0433\u0435\u043b\u044c\u0441\u043a\u0456 \u0444\u0456\u0437\u0456\u043a)"], "fr": ["Joule"], "nl": ["James Joule"], "pt": ["James Joule"], "ru": ["\u0414\u0436\u043e\u0443\u043b\u044c"], "de": ["Joule"], "it": ["Joule"], "hu": ["Joule"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0134ul", "primary": true}, "Frederiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo \u011dermandevena.", "translations": {"ru": ["\u0424\u0440\u0438\u0434\u0440\u0438\u0445", "\u0424\u0440\u0435\u0434\u0435\u0440\u0438\u043a"], "fr": ["Fr\u00e9d\u00e9ric"], "en": ["Frederick"], "nl": ["Frederik"], "pt": ["Frederico"], "de": ["Friedrich"], "it": ["Federico"], "hu": ["Frigyes"]}, "examples": [["en la mizera dometo de la vila\u011danino staris Frederiko la Sesa kaj skribis sian nomon per kreto sur la trabo", "Fabeloj, volumo 2, dano Holger"]], "subdefinitions": []}], "root": "Frederik", "primary": true}, "meza": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Estanta en la mezo.", "translations": {"be": ["\u0441\u044f\u0440\u044d\u0434\u043d\u0456"], "fr": ["m\u00e9dian", "moyen"], "en": ["middle"], "nl": ["midden-", "middelbaar", "gemiddeld"], "ru": ["\u0441\u0440\u0435\u0434\u043d\u0438\u0439"], "hu": ["k\u00f6z\u00e9p-", "k\u00f6z\u00e9ps\u0151", "k\u00f6z\u00e9pponti", "k\u00f6zepes", "\u00e1tlagos"], "sk": ["prostredn\u00fd"], "pl": ["\u015brodkowy"], "br": ["-kreiz", "krenn"], "ro": ["central", "de mijloc"], "es": ["medio"]}, "examples": [["meza parto", null], ["meza pezo, kresko, lernejo", null], ["mezkvalita lano", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mez", "primary": false}, "ega": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Supermezure, eksterorinare granda, forta a\u016d intensa.", "translations": {"be": ["\u0432\u0435\u043b\u0456\u0437\u0430\u0440\u043d\u044b", "\u0433\u0456\u0433\u0430\u043d\u0446\u043a\u0456"], "fr": ["\u00e9norme", "extraordinaire", "gigantesque"], "ru": ["\u043e\u0433\u0440\u043e\u043c\u043d\u044b\u0439", "\u0433\u0440\u043e\u043c\u0430\u0434\u043d\u044b\u0439"], "de": ["gro\u00df", "riesig", "gewaltig", "enorm"], "pl": ["ogromny", "olbrzymi", "wielki"], "hu": ["nagy", "hatalmas", "er\u0151s", "intenz\u00edv"]}, "examples": [["ega entuziasmo, atento, sukceso, homamaso", null], ["la kamparano tie en la valo, sidanta sur rikoltma\u015dino, plenumas sen granda peno taskon, kiu postulis anta\u016de \u015dviton kaj egan laci\u011don de eble dek laboristoj", "Vortoj de k-do Lanti, La kamentubo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "eta", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "enorma, giganta, kolosa", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "eg", "primary": false}, "trejni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Prepari por sporto, batalado kaj tiel plu, ekzercante kaj hardante.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u044d\u043d\u0456\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["entrainer (sport etc.)"], "en": ["coach", "train"], "nl": ["trainen"], "ru": ["\u0442\u0440\u0435\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "es": ["entrenar"], "hu": ["edz"]}, "examples": [["trejni \u0109evalon por vetkurado, soldaton por skermado", null], ["intensa trejnado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "trejn", "primary": true}, "inklinigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi inklina.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u043b\u043e\u043d\u0438\u0442\u044c (\u043a\u043e\u0433\u043e-\u043b. \u043a \u0447\u0435\u043c\u0443-\u043b.)"], "fr": ["incliner (\u00e0) (tr.)", "disposer (\u00e0) (rendre enclin)", "faire pencher (pour)", "inciter (\u00e0) (rendre enclin)", "porter (\u00e0) (rendre enclin)", "rendre enclin (\u00e0)"], "en": ["induce"], "nl": ["doen neigen"], "pt": ["produzir inclina\u00e7\u00e3o"], "de": ["gewogen machen", "(jmd. f\u00fcr etwas) gewinnen"], "hu": ["hajlamos\u00edt", "hajlamoss\u00e1 tesz"], "pl": ["nak\u0142ania\u0107", "usposabia\u0107"]}, "examples": [["tio, anstata\u016d inklinigi ilin al nia afero, ankora\u016d pli ilin malproksimigas de ni", "Z"], ["sincera pento inklinigas la mastron al pardono", null], ["\u0109iuj, kiujn inklinigis la koro, alportis oran oferdonon al la Eternulo", "La Malnova TestamentoEliro 35:22"], ["via orelo atente a\u016dskultos sa\u011don kaj vian koron vi inklinigos al komprenado", "La Malnova TestamentoSentencoj 2:2"]], "subdefinitions": []}], "root": "inklin", "primary": false}, "filateliisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u043b\u044f\u0442\u044d\u043b\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["philat\u00e9liste"], "nl": ["filatelist", "postzegelverzamelaar"], "pt": ["filatelista"], "ru": ["\u0444\u0438\u043b\u0430\u0442\u0435\u043b\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Philatelist", "Briefmarkensammler"], "hu": ["b\u00e9lyeggy\u0171jt\u0151", "filat\u00e9lista"]}, "examples": [["komercisto kaj filateliisto", "Vikipedio, artikolo \u00abRen\u00e9 Lemaire\u00bb, 2006-01-17"]], "subdefinitions": []}], "root": "filateli", "primary": false}, "kordo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fadeno el bestaj intestoj a\u016d el metalo, uzata en tianomaj kordinstrumentoj, kiun oni vibrigas per fingra pin\u0109ado (ekzemple en gitaro), per plektro (en \u015damiseno), per ar\u0109o (en violono), per bastonetoj (en zimbalono), a\u016d per me\u0125anikaj marteletoj (en piano).", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0443\u043d\u0430"], "fr": ["corde (d'instrument de musique)"], "en": ["string", "cord"], "nl": ["snaar"], "pt": ["corda (m\u00fas.)"], "be": ["\u0441\u0442\u0440\u0443\u043d\u0430"], "de": ["Saite"], "hu": ["h\u00far"], "es": ["cuerda (de instrumento musical)"]}, "examples": [["la \u011dis ekstremeco stre\u0109ita kordo de sentoj krevis", "Z"], ["la propono tu\u015dis kordon de ni mem \u011dis hodia\u016d ne rimarkitan", "Z"], ["\u00abStre\u0109ita kordo\u00bb", "Kalocsay K\u00e1lm\u00e1n, Stre\u0109ita kordo: poemoj. - Budape\u015dto: Literatura Mondo, 1931"]], "subdefinitions": []}], "root": "kord", "primary": true}, "ailanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio simarubacoj (Ailanthus), orientaziaj kaj a\u016dstraliaj arboj kun longaj, akre odorantaj folioj, kulturataj por bredado de silkra\u016dpoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0439\u043b\u044f\u043d\u0442"], "fr": ["ailante"], "en": ["Ailanthus", "tree of heaven"], "nl": ["hemelboom"], "pt": ["ailanto"], "ru": ["\u0430\u0439\u043b\u0430\u043d\u0442"], "de": ["G\u00f6tterbaum"], "hu": ["b\u00e1lv\u00e1nyfa"], "uk": ["\u0430\u0439\u043b\u044f\u043d\u0442"], "pl": ["bo\u017codrzew"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ailant", "primary": true}, "rotacia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rotacianta; rilata al rotacio.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0440\u0430\u0449\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["giratoire (adj.)", "rotatif", "de rotation", "rotatoire"]}, "examples": [["rotacia presilo", "Plena Ilustrita Vortaro"], ["rotacia akso de rado", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kies turni\u011da movo estas senpere produktata.", "translations": {"de": ["rotierend", "drehbar"], "nl": ["roterend", "draaiend"]}, "examples": [["rotacia ma\u015dino", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri solido a\u016d surfaco) Rivolua.", "translations": {"ru": ["(\u0442\u0435\u043b\u043e, \u043f\u043e\u0432\u0435\u0440\u0445\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c) \u0432\u0440\u0430\u0449\u0435\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["(solide) de r\u00e9volution", "(surface) de r\u00e9volution"], "en": ["(body, surface) of revolution"], "nl": ["omwentelings-"], "de": ["Dreh-(k\u00f6rper, fl\u00e4che)"], "pl": ["(bry\u0142a) obrotowa", "(powierzchnia) obrotowa"]}, "examples": [["rotacia konuso", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": []}]}], "root": "rotaci", "primary": false}, "liaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Geologia formacio de la sekundara epoko.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0435\u0439\u0430\u0441"], "fr": ["Lias"], "en": ["lias", "blue limestone"], "nl": ["lias"], "pt": ["li\u00e1ssico", "li\u00e1sico"], "de": ["Lias"], "hu": ["li\u00e1sz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lias", "primary": true}, "rotacii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Turni\u011di \u0109irka\u016d interna akso.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0440\u0430\u0449\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["\u00eatre en rotation", "tourner (sur soi-m\u00eame)"], "en": ["rotate"], "nl": ["roteren", "draaien"], "pt": ["rodar", "rotar"], "de": ["rotieren"], "hu": ["forog", "p\u00f6r\u00f6g"]}, "examples": [["nia tero rotacias", null], ["rotacii sur pivoto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rotaci", "primary": true}, "rotacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago rotacii; movo de io, kio rotacias.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0440\u0430\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["giration (mouvement de rotation)", "rotation (mouvement, alternance, math.)"], "de": ["Rotation"], "nl": ["rotatie"], "hu": ["forg\u00e1s"]}, "examples": [["rotacio de planedo, de turbino", null], ["rotacirapido", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Regula \u015dan\u011do, sinsekvo.", "translations": {"ru": ["\u0440\u043e\u0442\u0430\u0446\u0438\u044f"], "hu": ["rot\u00e1ci\u00f3"]}, "examples": [["la novico okupas \u0109iujn postenojn en rotacio", null], ["rotacio de kulturoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de solido) Tia movo, ke almena\u016d du punktoj de la solido restas senmovaj.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0440\u0430\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435"], "hu": ["k\u00f6rforg\u00e1s"]}, "examples": [["\u0109iuj punktoj senmovaj dum rotacio apartenas al unu sama rekto", null], ["dum rotacio la trajektorio de \u0109iu punkto ekster la akso estas cirklo a\u016d parto de cirklo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0432\u0440\u0430\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["rotation"], "en": ["rotation"], "de": ["Drehung", "Rotation"], "pl": ["obr\u00f3t"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(en finidimensia e\u016dklida vektora spaco) Izometria a\u016dtomorfio kun determinanto egala al 1.", "translations": {}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(en finidimensia e\u016dklida afina spaco) Afina bildigo, asociita al rotacio.", "translations": {}, "examples": [["en ebeno, rotacio estas kunliga\u0135o de du ortaj simetrioj rilate al rektoj, kies intersekco estas la centro de la rotacio", null], ["se O estas la centro de rotacio kaj M' estas la bildo per \u011di de punkto M, la mezuro de la angulo randata de duonrektoj OM kaj OM' ne dependas de M kaj estas nomata la angulo de la rotacio", null], ["en tridimensia spaco, rotacio estas kunliga\u0135o de du ortaj simetrioj rilate al ebenoj, kies intersekco estas la akso de la rotacio", null]]}]}], "root": "rotaci", "primary": false}, "orumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "ori.", "translations": {"ru": ["\u0437\u043e\u043b\u043e\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0437\u043e\u043b\u043e\u0442\u0438\u0442\u044c"], "pl": ["poz\u0142oci\u0107"]}, "examples": [["\u0109e proksima stratangulo oni povas vidi la por pend\u015dildo uzatan \u00abOran \u015cipon\u00bb, belege cizelitan, orumitan vel\u015dipon el kupro, objekton de entuziasmo por \u0109iuj infanoj", "Jozefo HORV\u00c1TH: Gyoer a\u016d kie ekkokerikis ventokoko. Monato."], ["morga\u016d, kiam birdoj kantos sur bran\u0109oj kaj la matensuno orumos arbopintojn kaj disgutos sennombrajn brilajn perlojn sur la akvon, \u015di jam estos ferminta la okulojn por \u0109iam", "Bakin, tr. Vejdo: La Familio. \u0109ap. 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "or", "primary": false}, "liro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el diversaj kordinstrumentoj kun sonkesto, du ortaj stangoj supre kunigitaj per transversa stango, kaj kordoj fiksitaj inter la sonkesto kaj la transverso; ofta simbolo de poezio; komparu kun citroj, harpoj, liutoj.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0440\u0430"], "fr": ["lyre"], "bg": ["\u043b\u0438\u0440\u0430"], "nl": ["lier"], "pt": ["lira"], "el": ["\u03bb\u03cd\u03c1\u03b1"], "de": ["Leier", "Lyra"], "hu": ["l\u00edra"], "en": ["lyre"], "es": ["lira"], "ru": ["\u043b\u0438\u0440\u0430"], "pl": ["lira"]}, "examples": [["\u00abSub la signo de liro kaj verda stelo\u00bb", "titolo de verko de M. Abolskaja: Moskvo: Impeto, 1999."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne konfuzu kun liro.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Iama monunuo de Italujo, nun anstata\u016dita de e\u016dro.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0440\u0430"], "fr": ["lire"], "en": ["lira"], "nl": ["lira"], "pt": ["lira"], "el": ["\u03bb\u03b9\u03c1\u03ad\u03c4\u03c4\u03b1"], "de": ["Lire", "Lira"], "it": ["lira"], "hu": ["l\u00edra"], "es": ["lira"], "ru": ["\u043b\u0438\u0440\u0430"], "pl": ["lir"]}, "examples": [["la patra letero anoncis dungi\u011don kaj \u011duste po\u015dtmandaton je kvin liroj", "Armando Zecchin: La kokino de nia najbarino, Monatojaro 1999a, numero 3a, p. 27a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne konfuzu kun liro.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lir", "primary": true}, "superrealisma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konforma al superrealismo.", "translations": {"be": ["\u0441\u044e\u0440\u0440\u044d\u0430\u043b\u0456\u0441\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["surr\u00e9aliste"], "hu": ["sz\u00fcrrealisztikus"], "nl": ["surrealistisch"], "ru": ["\u0441\u044e\u0440\u0440\u0435\u0430\u043b\u0438\u0441\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u0441\u044e\u0440\u0440\u0435\u0430\u043b\u0438\u0441\u0442\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "real", "primary": false}, "lontana": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u043b\u0451\u043a\u0456"], "fr": ["distant"], "nl": ["ver (ontr.)"], "pt": ["distante"], "fa": ["\u062f\u0648\u0631"], "de": ["fern", "entfernt"]}, "examples": [["por meznivela leganto restas nur gvate gapi la drolan miksa\u0135on de raraj vortoj kaj lontana senco", "Grigori Arosev Poezio sed ne poemoj Monatojaro 2000a, numero 12a, p. 28a"], ["povus veturi pli kaj pli lontanen, \u011dis la insuloj feli\u0109aj", "Jon Mirande, trad. Joxemari Sarasua La BaptofilinoFonto, jaro 2002a, p. 15a"]], "subdefinitions": []}], "root": "lontan", "primary": true}, "terurigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi teruranta.", "translations": {"be": ["\u0437\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u043a\u0430\u0433\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456 \u0436\u0430\u0445\u043b\u0456\u0432\u044b\u043c"], "fr": ["rendre terrible"], "nl": ["schrikwekkend maken"], "ru": ["\u0441\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u043a\u043e\u0433\u043e-\u043b. \u0443\u0436\u0430\u0441\u043d\u044b\u043c"], "pl": ["przera\u017ca\u0107", "budzi\u0107 groz\u0119", "trwo\u017cy\u0107"], "hu": ["megr\u00e9m\u00edt", "megrettent", "elborzaszt"]}, "examples": [["la kolero terurigis lin", null]], "subdefinitions": []}], "root": "terur", "primary": false}, "bumerango": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0134etklabo; armo, kiu pro sia formo turni\u011das flugante; iuj specoj revenas al la \u0135etinto.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0443\u043c\u0435\u0440\u0430\u043d\u0433"], "fr": ["boomerang"], "bg": ["\u0431\u0443\u043c\u0435\u0440\u0430\u043d\u0433"], "nl": ["boemerang"], "pt": ["bumerangue"], "de": ["Bumerang"], "hu": ["bumer\u00e1ng"], "fa": ["\u0628\u0648\u0645\u0631\u0646\u06af"], "en": ["boomerang"], "es": ["boomerang"], "pl": ["bumerang"]}, "examples": [["por \u0109asi kanguruon, emuojn kaj sova\u011dajn meleagrojn, la viroj anstata\u016digis la bumerangon de siaj praavoj per fusilo", "M. Robineau, A\u016dstralio: reveno al la tero de revado, LEA/G-Magazino, numero 27a, 1999:3"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Faro, kiu neatendite retrafas la farinton.", "translations": {}, "examples": [["kiel bumerango revenas al la piedoj de la \u0135etinto, tiel peko refrapas tiun, kiu \u011din plenumis", "Lidja Zamenhof La vojoj de Dio"], ["se ili decidas iniciati novan ju\u011don, \u011di povus transformi\u011di en bumerangon por Va\u015dingtono", "Radio Habana Cuba, Usona prokuroro ser\u0109as novajn agresojn kontra\u016d La Kvinopo, 2005-08-30"]], "subdefinitions": []}], "root": "bumerang", "primary": true}, "bumerangi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(figure) Subite reveni, rebati\u011di, simile al ronde fluga bumerango.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u0440\u043d\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f \u0431\u0443\u043c\u0435\u0440\u0430\u043d\u0433\u043e\u043c"], "fr": ["rebondir", "ricocher"], "nl": ["als een boemerang terugkomen"], "pl": ["wraca\u0107 jak bumerang"], "hu": ["vissza\u00fct"]}, "examples": [["mia mesa\u011do al \u015di bumerangis du fojojn", "C. Minnaja, Re: [universitato] Proponoj kaj demandoj, Universitata Esperanto-Ligo, 2000-10-16"]], "subdefinitions": []}], "root": "bumerang", "primary": false}, "erarlumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lumeto vaganta super la mar\u0109oj, produktata de malkomponi\u011do de organikaj substancoj; vaglumo.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043b\u0443\u0436\u0434\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439\u043e\u0433\u043e\u043d\u0451\u043a"], "fr": ["feu follet"], "nl": ["dwaallicht"], "de": ["Irrlicht"], "it": ["fuoco fatuo"], "hu": ["lid\u00e9rcf\u00e9ny", "bolyg\u00f3t\u0171z"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lum", "primary": false}, "superbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Belego.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u043b\u0438\u043a\u043e\u043b\u0435\u043f\u0438\u0435", "\u0431\u043b\u0435\u0441\u043a", "\u043f\u044b\u0448\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["magnificence", "splendeur"], "hu": ["gy\u00f6ny\u00f6r\u0171s\u00e9g", "fens\u00e9g"]}, "examples": [["regis pompo kaj superbo..", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 75a, p. 586a"]], "subdefinitions": []}], "root": "superb", "primary": false}, "subtaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Telereto metata sub tason por ke la trinka\u0135o ver\u015dante ne malpurigu tablon.", "translations": {"pl": ["spodek", "podstawek"]}, "examples": [["La taso, abrupte tintinte \u0109e la subtaso, renversigis, kaj densa teo, aromanta je mento, versi\u011dis sur tablotukon.", "Vjaceslavo Rybako, trad. Jurij Finke, Gravitavio \u00abCarido\u00bb, Denove Peterburgo, \u0109. 5"]], "subdefinitions": []}], "root": "tas", "primary": false}, "kolegeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilato inter kolegoj.", "translations": {}, "examples": [["rajtoj de kolegeco", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "koleg", "primary": false}, "superba": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u043b\u0438\u043a\u043e\u043b\u0435\u043f\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u0435\u043a\u0440\u0430\u0441\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["superbe (adj.)"], "hu": ["gy\u00f6ny\u00f6r\u0171", "fens\u00e9ges"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "superb", "primary": true}, "hontigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari, ke iu hontu.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0440\u043e\u043c\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["faire honte (\u00e0)"], "nl": ["beschamen"], "pt": ["envergonhar"], "ru": ["\u0441\u0442\u044b\u0434\u0438\u0442\u044c"], "de": ["besch\u00e4men"], "it": ["svergognare"], "hu": ["megsz\u00e9gyen\u00edt"], "pl": ["zawstydza\u0107"], "br": ["mezhekaat (v.k.)"], "es": ["avergonzar"]}, "examples": [["hontigi mallaboreman lernanton", null], ["kunulo de mal\u0109astuloj hontigas sian patron", "La Malnova Testamento, Sentencoj 28:7"]], "subdefinitions": []}], "root": "hont", "primary": false}, "repliki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Responde rebati en diskuto.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0437\u0440\u0430\u0437\u0438\u0442\u044c", "\u0432\u043e\u0437\u0440\u0430\u0436\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["r\u00e9pliquer (r\u00e9pondre)"], "en": ["retort"], "pt": ["replicar"], "hu": ["visszav\u00e1g", "csattan\u00f3san megfelel"]}, "examples": [["mi replikis, ke mi nur deziras vivi en konstanta soleco", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 1a, \u0109apitro 14a, p. 101a"], ["\u2013 mi ne komprenas, \u2013 seke replikis la kato", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 22a, p. 221a"]], "subdefinitions": []}], "root": "replik", "primary": true}, "repliko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parola rebato.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u043f\u043b\u0438\u043a\u0430", "\u0432\u043e\u0437\u0440\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["r\u00e9plique (r\u00e9ponse)"], "en": ["retort", "riposte", "rejoinder"], "hu": ["csattan\u00f3s felelet", "visszav\u00e1g\u00e1s", "replika"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "replik", "primary": false}, "embuskejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Embusko.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0441\u0430\u0434\u0430 (\u043c\u0435\u0441\u0446\u0430)"], "de": ["Hinterhalt"], "pl": ["zasadzkia (miejsce)", "czatownia"], "ru": ["\u043c\u0435\u0441\u0442\u043e \u0437\u0430\u0441\u0430\u0434\u044b"]}, "examples": [["estas la plej bona embuskejo por iu, kiu volas konservi la ermitecon en la privata vivo", "F. Szil\u00e1gyi Portreto memore al B.C. Norda Prismo, 56/6"]], "subdefinitions": []}], "root": "embusk", "primary": false}, "spiregi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malfacile kaj forte spiri.", "translations": {"be": ["\u0446\u044f\u0436\u043a\u0430 \u0434\u044b\u0445\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["\u00eatre essoufl\u00e9,", "haleter"], "nl": ["hijgen"], "ru": ["\u0442\u044f\u0436\u0435\u043b\u043e \u0434\u044b\u0448\u0430\u0442\u044c"], "de": ["schnaufen"], "fa": ["\u0646\u0641\u0633 \u0632\u062f\u0646"], "hu": ["liheg"]}, "examples": [["li balda\u016d renkontis ku\u015dantan \u0109ashundon, kiu spiregis kiel iu, kiu laci\u011dis de la kurado", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, la bremenaj muzikistoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "spir", "primary": false}, "antemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio asteracoj (Anthemis).", "translations": {"ru": ["\u0430\u043d\u0442\u0435\u043c\u0438\u0441", "\u043f\u0443\u043f\u0430\u0432\u043a\u0430"], "de": ["Hundskamille"], "sv": ["kulla"], "hu": ["pipit\u00e9r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "antem", "primary": true}, "makrobiotika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konforma a\u016d rilata al makrobiotiko.", "translations": {"fr": ["macrobiotique (adj.)"], "it": ["macrobiotico"]}, "examples": [["Georges Ohsawa fondadis skolojn kaj makrobiotikajn centrojn en norda Ameriko kaj E\u016dropo", "A. Mantovani, L. Mantaut, Makrobiotika sintezo, [2006]"]], "subdefinitions": []}], "root": "makrobiotik", "primary": false}, "vira genro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro implicanta faktan a\u016d metaforan apartenon al la vira sekso.", "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u0436\u0447\u044b\u043d\u0441\u043a\u0456 \u0440\u043e\u0434"], "fr": ["genre masculin"], "en": ["masculine gender"], "nl": ["mannelijk geslacht"], "ru": ["\u043c\u0443\u0436\u0441\u043a\u043e\u0439 \u0440\u043e\u0434"], "de": ["m\u00e4nnliches Geschlecht"], "it": ["maschile (gram)"], "hu": ["h\u00edmnem"], "es": ["g\u00e9nero masculino"]}, "examples": [["la vortoj \u00abviro\u00bb, \u00abedzo\u00bb, \u00abre\u011do\u00bb estas virgenraj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "genr", "primary": false}, "pitagorismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doktrino de Pitagoro.", "translations": {"be": ["\u043f\u0456\u0444\u0430\u0433\u0430\u0440\u044d\u0439\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["pythagorisme"], "en": ["pythagoreanism"], "ru": ["\u043f\u0438\u0444\u0430\u0433\u043e\u0440\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Pythagorismus"], "it": ["scuola pitagorica", "pitagorismo"], "hu": ["pitagoreizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Pitagor", "primary": false}, "okuma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0441\u044c\u043c\u0435\u0440\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["octal"], "en": ["octal"], "nl": ["octaal", "achtdelig"], "pt": ["octal"], "de": ["oktal"], "hu": ["nyolcas alap\u00fa", "okt\u00e1lis"], "fa": ["\u0647\u0634\u062a\u200c\u0647\u0634\u062a\u06cc"], "fi": ["kahdeksankantainen", "oktaali-"], "pl": ["\u00f3siemkowy"], "he": ["\u05d0\u05d5\u05e7\u05d8\u05dc\u05d9", "\u05d1\u05d1\u05e1\u05d9\u05e1 \u05e9\u05de\u05d5\u05e0\u05d4"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ok", "primary": false}, "makrobiotiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doktrino inspirita en la teoria flanko precipe de da\u016dismo, kaj en la praktika flanko precipe atenta al sanfavora man\u011dado.", "translations": {"fr": ["macrobiotique (subst.)"], "it": ["macrobiotica"]}, "examples": [["nia filino komencis havi siajn proprajn opiniojn pri man\u011dado. \u015di ekinteresi\u011dis pri makrobiotiko", "L. Carol, Guto da feli\u0109o, La Karavelo, 2007-10 (1)"]], "subdefinitions": []}], "root": "makrobiotik", "primary": true}, "vakcinio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sova\u011da arbedo kun man\u011deblaj nigraj (mirtelo, k.a.) a\u016d ru\u011daj beroj, genro el familio erikacoj (Vaccinium).", "translations": {"ru": ["\u0431\u0440\u0443\u0441\u043d\u0438\u043a\u0430"], "fr": ["airelle rouge"], "en": ["vaccinium", "blueberry", "cranberry", "huckleberry", "bilberry"], "nl": ["bosbes"], "pt": ["airela", "arando"], "no": ["tytteb\u00e6r"], "de": ["Heidelbeere (nigra)", "Preiselbeere (ru\u011da)"], "sv": ["lingon"], "hu": ["\u00e1fonya"], "fa": ["\u0633\u06cc\u0627\u0647\u200c\u06af\u06cc\u0644\u0647"], "br": ["gwezenn-lus"], "be": ["\u0431\u0440\u0443\u0441\u044c\u043d\u0456\u043a\u0430", "\u0431\u0440\u0443\u0441\u044c\u043d\u0456\u0446\u044b"], "pl": ["bor\u00f3wka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vakcini", "primary": true}, "na\u011dveziko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aerplena organo en la ventro de fi\u015do, dank' al kiu \u011di en akvo \u015dvebas, levi\u011das, mallevi\u011das.", "translations": {"fr": ["vessie natatoire"], "it": ["vescica natatoria"], "hu": ["\u00fasz\u00f3h\u00f3lyag"]}, "examples": [["ekzistas fi\u015doj kun brankoj kiuj spiras aeron solvitan en akvo, kaj anka\u016d spiras gasan aeron en siaj na\u011dvezikoj", "La Origino de Speci, \u0109apitro 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "vezik", "primary": false}, "pagro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezgranda fi\u015do kun mallar\u011da korpo, dika kapo, vivanta sur la grundoj de diversaj maroj, genro el familio sparedoj.", "translations": {"fr": ["pagre"], "nl": ["pagrus"], "la": ["pagrus"]}, "examples": [["Pagro estas plej grava man\u011debla fi\u015do en Japanio. \u011cia blanka karno estas dentorezista kaj negrasa", "Vastalto, Akvosfero, 2008-01-09"], ["vjetnamano ne kuiras pagron kun pagra kapo", "Rejko, kajero de Rejko, 2009-07-06"]], "subdefinitions": []}], "root": "pagr", "primary": true}, "TTT-pa\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Peco de hiperteksto trovebla en TTT per retadreso (URL).", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u0440\u043e\u043d\u043a\u0430 \u045e \u0406\u043d\u0442\u044d\u0440\u043d\u044d\u0446\u0435", "\u0432\u044d\u0431-\u0441\u0442\u0430\u0440\u043e\u043d\u043a\u0430"], "en": ["web page"], "nl": ["webbladzijde"], "ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0438\u0447\u043a\u0430 \u0432 \u0418\u043d\u0442\u0435\u0440\u043d\u0435\u0442\u0435", "\u0432\u0435\u0431-\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Webseite", "Internetseite"], "pl": ["strona internetowa", "strona WWW"], "hu": ["h\u00e1l\u00f3lap", "weblap", "web-page"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "TTT", "primary": false}, "malgravigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi malpli grava, rigardi, prezenti kiel ne tiom gravan.", "translations": {"fr": ["minimiser", "minorer (l'importance de)"], "pl": ["umniejsza\u0107 wag\u0119, znaczenie (czego\u015b)", "bagatelizowa\u0107", "marginalizowa\u0107", "pozbawia\u0107 znaczenia", "pozbawia\u0107 wa\u017cno\u015bci"]}, "examples": [["La domvendisto, iom embarasita, provas malgravigi la fenomenon: \u00abVi sciu, oni audas tiun bruon nur la unuajn du au tri tagojn\u00bb", "-, Multe da bruo..., [Anekdotoj kaj \u015dercoj 7, vidita en 2008-09]"]], "subdefinitions": []}], "root": "grav", "primary": false}, "sin orienti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Determini la direkton, kiu devas esti sekvata.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u044b\u0435\u043d\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["s'orienter"], "nl": ["zich ori\u00ebnteren"], "br": ["en em reteri\u00f1"], "ru": ["\u043e\u0440\u0438\u0435\u043d\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["sich orientieren"], "hu": ["t\u00e1j\u00e9koz\u00f3dik", "eligazodik"]}, "examples": [["sin orienti en arbaro, en nekonata urbo", null], ["la aviadistoj ne povis plu sin orienti pro la densa nebulo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Klare kompreni la situacion, en kiu oni trovi\u011das, kaj difini, kion oni devas fari.", "translations": {"de": ["entscheiden"], "nl": ["beslissen"], "hu": ["eligazodik"]}, "examples": [["la prezidanto de kunsido devas sin rapide orienti en la debatoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "orient", "primary": false}, "karlino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio asteracoj (Carlina).", "translations": {"be": ["\u0443\u0440\u043e\u0447\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["carline"], "nl": ["driedistel"], "ru": ["\u043a\u043e\u043b\u044e\u0447\u0435\u043b\u0438\u0441\u0442\u043d\u0438\u043a", "\u043a\u043e\u043b\u044e\u0447\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Eberwurz", "Silberdistel"], "fa": ["\u0633\u0631\u0637\u0644\u0627\u06cc\u06cc"], "hu": ["b\u00e1bakal\u00e1cs (n\u00f6v\u00e9ny)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "karlin", "primary": true}, "benjeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frita\u0135o el franda\u0135o \u2013 ekzemple frukto, viandopeco... \u2013 envolvita en pasto.", "translations": {"be": ["\u043f\u0456\u0440\u0430\u0436\u043e\u043a", "\u043f\u043e\u043d\u0447\u044b\u043a"], "fr": ["beignet"], "bg": ["\u043f\u043e\u043d\u0438\u0447\u043a\u0430"], "nl": ["beignet", "smoutebol", "oliebol"], "pt": ["bolinho"], "ru": ["\u043f\u0438\u0440\u043e\u0436\u043e\u043a", "\u043f\u043e\u043d\u0447\u0438\u043a"], "de": ["Krapfen", "Beignet"], "hu": ["t\u00f6lt\u00f6tt f\u00e1nk", "pirog"], "pl": ["p\u0105czek"]}, "examples": [["ekzistas personoj, kiuj skribas kaj eldonas libron facile kaj sen\u011dene kvaza\u016d ili farus benjetojn", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, dua parto, \u0109apitro 3a, p. 412a-413a"]], "subdefinitions": []}], "root": "benjet", "primary": true}, "kringo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda ringoforma seka sukerita kuko.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0430\u0440\u0430\u043d\u0430\u043a"], "fr": ["craquelin"], "nl": ["kringel", "kransje"], "pt": ["rosquinha", "rosquilha", "sequilho"], "ru": ["\u043a\u0440\u0435\u043d\u0434\u0435\u043b\u044c", "\u0431\u0430\u0440\u0430\u043d\u043a\u0430"], "de": ["Kringel"], "hu": ["perec (\u00e9des)"], "pl": ["obwarzanek"]}, "examples": [["krustetaj kringoj, kringetoj en formoj de \u0109iuj dombestoj, katoj, hundoj, bovoj, \u0109evaloj, azenoj, \u015dafoj kaj e\u0109 kunikloj", "Kiel akvo de l' rivero, 1:3"]], "subdefinitions": []}], "root": "kring", "primary": true}, "evikcii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Senigi je la posedo de bonafide akirita havo..", "translations": {"ru": ["\u043b\u0438\u0448\u0438\u0442\u044c \u0438\u043c\u0443\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u0430 \u043f\u043e \u0441\u0443\u0434\u0443"], "fr": ["\u00e9vincer (d\u00e9poss\u00e9der juridiquement)"], "en": ["evict"], "pt": ["evencer", "desapossar", "destituir"], "be": ["\u043f\u0430\u0437\u0431\u0430\u0432\u0456\u0446\u044c \u043c\u0430\u0451\u043c\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456 (\u043f\u0440\u0430\u0437 \u043f\u0440\u044b\u0441\u0443\u0434)", "\u043a\u0430\u043d\u0444\u0456\u0441\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c (\u043f\u0440\u0430\u0437 \u043f\u0440\u044b\u0441\u0443\u0434)"], "de": ["evinzieren", "exmittieren", "entziehen"], "hu": ["kisemmiz", "megfoszt (vagyont\u00f3l)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "evikci", "primary": true}, "vigli\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Ekagi iom vive, verve, rapide.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0436\u0438\u0432\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043e\u0431\u043e\u0434\u0440\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u0440\u0438\u043e\u0431\u043e\u0434\u0440\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["booster", "s'animer"], "hu": ["meg\u00e9l\u00e9nk\u00fcl", "felpezsd\u00fcl"]}, "examples": [["nun la bovinoj vigli\u011dis. Mi a\u016ddis ilin rapide trotantajn malanta\u016d mi", "La Kiso kaj dek tri aliaj noveloj, la bovinoj de la paro\u0125estro"]], "subdefinitions": []}], "root": "vigl", "primary": false}, "Tongo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Insularo en la suda Pacifiko. Teritorio de Re\u011dujo Tongo.", "translations": {"de": ["Tonga"], "bg": ["\u0422\u043e\u043d\u0433\u0430"], "en": ["Tonga"], "pl": ["Tonga"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato en la samnoma insularo kun \u0109efurbo Nukualofo. Re\u011dujo Tongo. ISO-3166 kodo: TO.", "translations": {"de": ["Tonga", "K\u00f6nigreich Tonga"], "bg": ["\u0422\u043e\u043d\u0433\u0430", "\u041a\u0440\u0430\u043b\u0441\u0442\u0432\u043e \u0422\u043e\u043d\u0433\u0430"], "en": ["Tonga", "Kingdom of Tonga"], "pl": ["Tonga", "Kr\u00f3lestwo Tonga"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tong", "primary": true}, "kosmoso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro de jaraj a\u016d plurjaraj herboj kun lar\u011daj, koloraj floroj el sudo de Nordameriko kaj Centrameriko, el familio asteracoj (Cosmos).", "translations": {"fa": ["\u0634\u0650\u0648\u06cc\u062f\u06cc"], "fr": ["Cosmos (fleurs)"], "de": ["Cosmos (Pflanzengattung)", "Kosmee (Pflanzengattung)", "Schmuckk\u00f6rbchen (Pflanzengattung)"], "nl": ["cosmos", "cosmosbloem"], "pt": ["cosmos (bot.)"]}, "examples": [["la kosmoso, kiun mia edzino plantis, hodia\u016d havas kvar rozkolorajn florojn", "Vastalto, Akvosfero, La kosmoso floras, 2005-09-14"]], "subdefinitions": []}], "root": "kosmos", "primary": true}, "detondi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Forigi tondante, preni tondante.", "translations": {"fr": ["\u00f4ter (en coupant)", "enlever (en coupant)", "d\u00e9couper (prendre en coupant avec des ciseaux)", "tailler (enlever en coupant)"], "pl": ["wycina\u0107 (no\u017cycami)", "odcina\u0107 (no\u017cycami)", "odkraja\u0107 (no\u017cycami)", "odkrawa\u0107 (no\u017cycami)"], "hu": ["leny\u00edr", "lev\u00e1g (oll\u00f3val)"]}, "examples": [["detondu viajn harojn kaj for\u0135etu ilin", "La Malnova TestamentoJeremia 7:29"], ["la maljunulo detondis de la kovrilo kaj enkadrigis \u011din", "Wang Jianbing El Popola \u0108inio Mia maljuna amiko Liu Bingjun"]], "subdefinitions": []}], "root": "tond", "primary": false}, "integralsigno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Signo \u222b, aperanta en skriba\u0135oj pri integraloj.", "translations": {"ru": ["\u0437\u043d\u0430\u043a \u0438\u043d\u0442\u0435\u0433\u0440\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["signe d'int\u00e9gration", "signe somme (signe d'int\u00e9gration)"], "en": ["integral sign"], "nl": ["integraalteken"], "pt": ["sinal de integra\u00e7\u00e3o (matem\u00e1tica)"], "be": ["\u0456\u043d\u0442\u044d\u0433\u0440\u0430\u043b (\u0437\u043d\u0430\u043a)", "\u0437\u043d\u0430\u043a \u0456\u043d\u0442\u044d\u0433\u0440\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u044f"], "de": ["Integralzeichen"], "hu": ["integr\u00e1ljel"], "pl": ["znak ca\u0142ki"]}, "examples": [["derivi sub la integralsigno", null]], "subdefinitions": []}], "root": "integral", "primary": false}, "piedpremi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u043f\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0442\u043e\u043f\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0442\u043e\u043f\u0442\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["bafouer", "\u00e9craser", "fouler", "pi\u00e9tiner"], "en": ["tread", "trample", "crush under foot"], "pl": ["depta\u0107"], "hu": ["tapos"]}, "examples": [["liaj soldatoj piedpremadis la grenon sur la kampo kaj forbruligadis la domojn de la vila\u011danoj", "Fabeloj, volumo 4, Malbona princo"], ["li pa\u015das sur potenculoj kiel sur koto, kaj kiel potfaristo piedpremas argilon", "La Malnova Testamento, Jesaja 41:25"], ["per Via nomo ni piedpremos niajn kontra\u016dbatalantojn", "La Malnova Testamento, Psalmaro 44:5"], ["kial do vi piedpremas Mian bu\u0109oferon kaj farunoferon, kiujn Mi starigis por la lo\u011dejo?", "La Malnova Testamento, I. Samuel 2:29"]], "subdefinitions": []}], "root": "prem", "primary": false}, "kvarangula": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta kvar angulojn.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0435\u0442\u044b\u0440\u0451\u0445\u0443\u0433\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["quadrangulaire"], "en": ["quadrangular"], "nl": ["vierhoekig"], "be": ["\u0447\u0430\u0442\u044b\u0440\u043e\u0445\u0432\u0443\u0433\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u0447\u0430\u0442\u044b\u0440\u043e\u0445\u043a\u0443\u0442\u043d\u044b"], "de": ["viereckig"], "hu": ["n\u00e9gysz\u00f6g\u0171"], "es": ["cuadrangular"], "br": ["pevarc'hornek"], "fi": ["nelikulmainen"], "pl": ["czterok\u0105tny"], "he": ["\u05de\u05e8\u05d5\u05d1\u05e2"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kvar", "primary": false}, "cetera": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu restanta, \u0109iu alia; \u0109iu, kiun oni ankora\u016d ne menciis.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u0442\u0430\u0442\u043d\u0456", "\u0456\u043d\u0448\u044b"], "fr": ["autre", "restant (adj.)"], "en": ["remaining"], "nl": ["overige"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0447\u0438\u0439", "\u0434\u0440\u0443\u0433\u043e\u0439", "\u043e\u0441\u0442\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e\u0439"], "de": ["\u00fcbrig", "restlich"], "it": ["rimanente (agg.)"], "tp": ["awen"], "hu": ["egy\u00e9b", "m\u00e1s"], "sk": ["ostatn\u00fd"], "es": ["dem\u00e1s"], "cs": ["ostatn\u00ed"], "sv": ["\u00f6vrig", "resterande"], "pl": ["inny", "pozosta\u0142y"]}, "examples": [["unuj jesas, aliaj neas, ceteraj silentas", null], ["la ceteraj lingvoj havas akcenton malregulan", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ceter", "primary": true}, "oftalmito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inflamo de l' okulo.", "translations": {"el": ["\u03bf\u03c6\u03b8\u03b1\u03bb\u03bc\u03af\u03b1"], "fr": ["ophtalmie"], "nl": ["oogontsteking"], "pt": ["oftalmia"], "ru": ["\u043e\u0444\u0442\u0430\u043b\u044c\u043c\u0438\u0442", "\u043e\u0444\u0442\u0430\u043b\u044c\u043c\u0438\u044f", "\u0432\u043e\u0441\u043f\u0430\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435 \u0433\u043b\u0430\u0437\u0430"], "de": ["Augenentz\u00fcndung"], "hu": ["szemgyullad\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "okulinflamo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "oftalmit", "primary": true}, "sazanko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malalta arbeto kultivata pro odoraj, blankaj \u011dis ru\u011daj floroj kun unu petalvico, specio el genro kamelio (Camellia sasanqua).", "translations": {"fr": ["cam\u00e9lia sasanqua"], "nl": ["kerstcamellia", "kleine camellia"], "it": ["camelia sasanqua"], "pl": ["kamelia ma\u0142a"], "hu": ["szaszanka kam\u00e9lia"]}, "examples": [["la ra\u016dpoj \u015datas man\u011di folion de teo, sazanko, kaj kamelio", "bonulo, bone kaj malbone, 2006-05-25"], ["en vintro sazanko elstaras kun belaj ru\u011daj floroj", "Vastalto, Akvosfero, 2008-01-07"]], "subdefinitions": []}], "root": "sazank", "primary": true}, "knabo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Virseksa infano.", "translations": {"be": ["\u0445\u043b\u043e\u043f\u0447\u044b\u043a"], "fr": ["gar\u00e7on (enfant m\u00e2le, jeune homme)", "jeune homme", "gars"], "en": ["boy"], "nl": ["jongen"], "ru": ["\u043c\u0430\u043b\u044c\u0447\u0438\u043a"], "de": ["Junge", "Knabe", "Bub"], "tr": ["erkek \u00e7ocuk", "o\u011flan", "delikanl\u0131", "gen\u00e7 erkek"], "it": ["ragazzo"], "sv": ["pojke"], "es": ["chico"], "br": ["paotr"], "cs": ["chlapec"], "pl": ["ch\u0142opiec", "ch\u0142opak", "ch\u0142opczyna", "ch\u0142opi\u0119 (staromodne)"]}, "examples": [["mi vokas la knabon, kaj li venas", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 16"]], "subdefinitions": []}], "root": "knab", "primary": true}, "flankeni\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Deklini\u011di de iu loko, vojo; devoji\u011di", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043a\u043b\u043e\u043d\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043e\u0442\u043a\u043b\u043e\u043d\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0443\u043a\u043b\u043e\u043d\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0443\u043a\u043b\u043e\u043d\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["d\u00e9vier (intr.)", "s'\u00e9carter (du chemin, de son devoir)", "s'\u00e9garer (changer de sujet)"], "nl": ["afwijken"], "de": ["abweichen"], "pl": ["zbacza\u0107"], "hu": ["elkalandozik (t\u00e9m\u00e1t\u00f3l)"]}, "examples": [["fine \u011di devis forflanki\u011di de la vojo", "Fabeloj, volumo 4, Kuristoj"], ["la kun \u015di renkonti\u011dantaj kaj de \u015di dispu\u015dataj pasantoj komence rigardis \u015din kun miro a\u016d timo, e\u0109 forflanki\u011dis anta\u016d \u015di, supozante, ke \u015di estas frenezulino a\u016d ke \u015di havas ian ur\u011degan bezonon rapidi", "Marta"], ["la kurtenoj flankeni\u011das, a\u016d almena\u016d ek\u015dvebas", "B. E. H\u00f6ijer, trad. F. Szil\u00e1gyi, Ankora\u016d iom da hela tempo. en: Vespera ru\u011do anoncas ventegon, 2001."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Deklini\u011di de iu devo, temo; ekstertemi\u011di.", "translations": {}, "examples": [["mi flanki\u011dadis de tiuj \u0109i reguloj nur tie, kie tion \u0109i postulis apartaj cirkonstancoj", "Z"], ["deflanki\u011da respondo, demando", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "deflanki\u011di", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flank", "primary": false}, "klasigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u044f\u0441\u044b\u0444\u0456\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["classer", "arranger", "cat\u00e9goriser", "classifier", "ordonner", "trier", "ranger"], "hu": ["oszt\u00e1lyoz"], "nl": ["classificeren"], "ru": ["\u043a\u043b\u0430\u0441\u0441\u0438\u0444\u0438\u0446\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u0440\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["la korea estas malcerte klasigita kiel ural-altaja lingvo", "B. Kendal, La korea, Monato, jaro 2002a, numero 3a, p. 21-23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "klas", "primary": false}, "kreoli\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Krei novan kulturon, novan lingvon en fremda lando el influoj de sia devena kulturo kaj de la loka.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0435\u043e\u043b\u0438\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["se cr\u00e9oliser"], "nl": ["creoliseren"]}, "examples": [["kiel difini la punkton kie la pi\u011dino kreoli\u011das?", "J. S. Larsen, Re: Plue pri dialektoj, soc.culture.esperanto, 2001-12-11"]], "subdefinitions": []}], "root": "kreol", "primary": false}, "bukfermi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "buki", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "buk", "primary": false}, "minimumejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"en": ["point of minimum"], "pl": ["punkt minimum"], "pt": ["ponto de m\u00ednimo"], "hu": ["minimaliz\u00e1l\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "minimum", "primary": false}, "anta\u016dkorto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Korto, anta\u016danta la \u0109efan korton.", "translations": {"fa": ["\u062d\u06cc\u0627\u0637 \u0628\u06cc\u0631\u0648\u0646\u06cc"], "fr": ["avant-cour"], "nl": ["voorhof"], "hu": ["el\u0151udvar"]}, "examples": [["li aran\u011dis la korton de la pastroj kaj la grandan anta\u016dkorton kaj pordojn por la anta\u016dkorto", "La Malnova Testamento, II. Kroniko 4:9"]], "subdefinitions": []}], "root": "kort", "primary": false}, "memorsigno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Memoriga\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u043f\u043e\u043c\u0438\u043d\u0430\u043d\u0438\u0435"], "nl": ["gedenkteken"], "hu": ["eml\u00e9km\u0171", "eml\u00e9keztet\u0151 (t\u00e1rgy)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "memor", "primary": false}, "antirino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio skrofulariacoj (Antirrhinum), kies floro similas iomete la bu\u015degon de leono.", "translations": {"ru": ["\u0430\u043d\u0442\u0438\u0440\u0440\u0438\u043d\u0443\u043c", "\u043b\u044c\u0432\u0438\u043d\u044b\u0439 \u0437\u0435\u0432"], "fr": ["muflier", "gueule-de-loup"], "en": ["snapdragon"], "nl": ["leeuwenbek"], "de": ["L\u00f6wenmaul"], "hu": ["oroszl\u00e1nsz\u00e1j"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "antirin", "primary": true}, "lernolibro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Libro por lernantoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0440\u0443\u0447\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["livre de classe", "manuel"], "bg": ["\u0443\u0447\u0435\u0431\u043d\u0438\u043a"], "nl": ["leerboek"], "ru": ["\u0443\u0447\u0435\u0431\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Lehrbuch"], "hu": ["tank\u00f6nyv"], "sk": ["u\u010debnica"], "br": ["levr-skol", "dornlevr"]}, "examples": [["lernolibron oni devas ne tralegi, sed tralerni", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 31"]], "subdefinitions": []}], "root": "lern", "primary": false}, "ciruso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre maldensa nubo, aspektanta kiel plumaro.", "translations": {"el": ["\u03c8\u03b1\u03bb\u03af\u03b4\u03b1"], "fr": ["cirrus"], "nl": ["cirruswolk"], "pt": ["cirro"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0438\u0441\u0442\u043e\u0435 \u043e\u0431\u043b\u0430\u043a\u043e"], "de": ["Federwolke", "Zirruswolke", "Haarlockenwolke"], "it": ["cirro"], "hu": ["pehelyfelh\u0151", "cirrus"], "fa": ["\u0633\u06cc\u0631\u0648\u0633 (\u0627\u0628\u0631)"], "pl": ["cirrus", "chmura pierzasta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cirus", "primary": true}, "celtabulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Trafota tabulo, kiu servas en pafekzercoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u0448\u044d\u043d\u044c"], "fr": ["cible"], "nl": ["schietschijf"], "pt": ["alvo (t\u00e1bua de alvo)"], "ru": ["\u043c\u0438\u0448\u0435\u043d\u044c"], "de": ["Zielscheibe"], "hu": ["c\u00e9lt\u00e1bla"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tabul", "primary": false}, "sin mortigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Vole, konscie mortigi sin mem.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0432\u0435\u0440\u0448\u0438\u0442\u044c \u0441\u0430\u043c\u043e\u0443\u0431\u0438\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u043d\u0430\u043b\u043e\u0436\u0438\u0442\u044c \u043d\u0430 \u0441\u0435\u0431\u044f \u0440\u0443\u043a\u0438", "\u043f\u043e\u043a\u043e\u043d\u0447\u0438\u0442\u044c \u0441 \u0441\u043e\u0431\u043e\u0439"], "fr": ["se suicider"], "nl": ["zelfmoord plegen"], "pt": ["suicidar-se"], "de": ["Selbstmord begehen"], "it": ["suicidarsi"], "hu": ["\u00f6ngyilkoss\u00e1got k\u00f6vet el", "\u00f6ngyilkos lesz"], "pl": ["pope\u0142ni\u0107 samob\u00f3jstwo"]}, "examples": [["La Judoj do diris: \u0108u li sin mortigos? \u0109ar li diras: Kien mi iras, tien vi ne povas veni", "La Nova Testamento, S. Johano 8:22"], ["fine jena terura nova\u011do diskoni\u011dis: Uzibitum, la granda \u0109efpastro, sin mortigis!", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 19a"], ["la junulino preferis sin mortigi ol esti forkondukita kiel sklavino de la turkoj", "Evgeni GEORGIEV, Fantastaj rok-formita\u0135oj \u0109e Belograd\u0109ik , Monato"]], "subdefinitions": []}], "root": "mort", "primary": false}, "bergamoto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frukto de varia\u0135o de oran\u011darbo (Citrus aurantium bergamia), el kies \u015delo oni ekstraktas bonodoran oleon.", "translations": {"be": ["\u0431\u044d\u0440\u0433\u0430\u043c\u043e\u0442"], "fr": ["bergamote"], "en": ["bergamot"], "nl": ["bergamot", "maatjespeer"], "pt": ["bergamota"], "ru": ["\u0431\u0435\u0440\u0433\u0430\u043c\u043e\u0442"], "ca": ["bergamota"], "de": ["Bergamotte-Frucht"], "sv": ["bergamott"], "hu": ["bergamott"], "es": ["bergamota"], "pl": ["bergamota"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bergamot", "primary": true}, "Hercegovino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la suda E\u016dropo nuntempe parto de la teritorio de Bosnujo kaj Hercegovino.", "translations": {"de": ["Herzegowina"], "bg": ["\u0425\u0435\u0440\u0446\u0435\u0433\u043e\u0432\u0438\u043d\u0430"], "en": ["Herzegovina"], "it": ["Erzegovina"], "pl": ["Hercegowina"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hercegovin", "primary": true}, "balenbarko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Barko kun pintformaj ekstrema\u0135oj, uzata por \u0109asi balenojn.", "translations": {"sk": ["b\u00e1rka"], "fr": ["baleini\u00e8re"], "en": ["whaleboat"], "nl": ["walvisvaarder"], "de": ["Walf\u00e4nger", "Walfangboot"], "hu": ["b\u00e1lnavad\u00e1szcs\u00f3nak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bark", "primary": false}, "krepuski\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Proksimi\u011di, veni, parolante pritago.", "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u043c\u044f\u0440\u043a\u0430\u0446\u0446\u0430"], "de": ["d\u00e4mmern"], "nl": ["beginnen te schemeren"], "pl": ["zmierzcha\u0107"], "ru": ["\u0441\u043c\u0435\u0440\u043a\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ekkaduki\u011di.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043b\u043e\u043d\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f \u043a \u0437\u0430\u043a\u0430\u0442\u0443"], "de": ["in D\u00e4mmerung fallen"], "nl": ["verzwakken", "tanen"]}, "examples": [["lia spirito krepuski\u011das", null]], "subdefinitions": []}], "root": "krepusk", "primary": false}, "brido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kaprimeno por konduki \u0109evalon a\u016d alian beston.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0440\u043e\u0446\u044c"], "fr": ["bride"], "en": ["bridle"], "pt": ["freio (para cavalos)", "entrave"], "ru": ["\u0443\u0437\u0434\u0430", "\u0443\u0437\u0434\u0435\u0447\u043a\u0430"], "hu": ["k\u00f6t\u0151f\u00e9k"], "sk": ["uzda"], "es": ["brida", "rienda"], "pl": ["cugle", "uzda", "lejce", "wodze", "smycz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "brid", "primary": true}, "lameno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mallar\u011da, tre maldika, plejofte metala plato.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456\u043d\u0430", "\u043f\u043b\u0456\u0442\u0430 (\u0442\u043e\u043d\u043a\u0430\u044f)", "\u043b\u0456\u0441\u0442 (\u043c\u044d\u0442\u0430\u043b\u0451\u0432\u044b \u0456 \u0434\u0430 \u0433.\u043f.)", "\u0430\u0440\u043a\u0443\u0448 (\u043c\u044d\u0442\u0430\u043b\u0451\u0432\u044b \u0456 \u0434\u0430 \u0433.\u043f.)"], "en": ["lamina", "plate", "layer"], "nl": ["lamel"], "pt": ["l\u00e2mina", "chapa", "placa"], "ru": ["\u043f\u043b\u0430\u0441\u0442\u0438\u043d\u0430", "\u043b\u0438\u0441\u0442 (\u043c\u0435\u0442\u0430\u043b\u043b\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439, \u0444\u0430\u043d\u0435\u0440\u043d\u044b\u0439 \u0438 \u0442.\u043f.)"], "de": ["Pl\u00e4ttchen", "Sch\u00fcppchen"], "hu": ["lemez"]}, "examples": [["\u015dtala, ligna lameno", null], ["balenlameno", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lamen", "primary": true}, "centiaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komunuza mezurunuo de areo, centono de aro, egala al unu kvadrata metro; simbolo ca.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0430\u043d\u0442\u0438\u0430\u0440"], "fr": ["centiare"], "en": ["centiare", "centare"], "nl": ["centiare"], "pt": ["centiare"], "it": ["centiara"], "hu": ["centi\u00e1r"], "es": ["centi\u00e1rea"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "centiar", "primary": true}, "kaprompa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Cerbostre\u0109a.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043b\u0430\u0432\u0430\u043b\u043e\u043c\u043d\u044b"], "fr": ["ardu", "\u00e9pineux (tr\u00e8s difficile)"], "hu": ["fejt\u00f6r\u0151", "tal\u00e1l\u00f3s"], "nl": ["hoofdbrekend"], "ru": ["\u0433\u043e\u043b\u043e\u0432\u043e\u043b\u043e\u043c\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["kiel kaprompaj estas la devoj de urbestro!", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0440\u0438\u0441\u043a\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["casse-cou (adj., p\u00e9rilleux)", "p\u00e9rilleux"], "en": ["fatal"], "nl": ["fataal"], "hu": ["nyakt\u00f6r\u0151"]}, "examples": [["romprompa salto", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "romp", "primary": false}, "puruma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiu ne plu bezonas vinda\u0135ojn.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043f\u0440\u044f\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u0447\u0438\u0441\u0442\u043e\u043f\u043b\u043e\u0442\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["propre (enfant)"], "en": ["toilet trained", "potty trained"], "nl": ["zindelijk"], "pt": ["que n\u00e3o mais usa fralda"], "de": ["sauber (Kind)"], "hu": ["szobatiszta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pur", "primary": false}, "eklezio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Religia organiza\u0135o posedanta dogmaron, kulton kaj hierarkion (ofte kun disdivido en klerikaron kaj laikojn).", "translations": {"ru": ["\u0446\u0435\u0440\u043a\u043e\u0432\u044c (\u043e\u0440\u0433\u0430\u043d\u0438\u0437\u0430\u0446\u0438\u044f)"], "fr": ["\u00e9glise"], "bg": ["\u0446\u044a\u0440\u043a\u0432\u0430 (\u0438\u043d\u0441\u0442\u0438\u0442\u0443\u0446\u0438\u044f)"], "pt": ["Igreja"], "be": ["\u0446\u0430\u0440\u043a\u0432\u0430 (\u0430\u0440\u0433\u0430\u043d\u0456\u0437\u0430\u0446\u044b\u044f)", "\u043a\u0430\u0441\u044c\u0446\u0451\u043b (\u0430\u0440\u0433\u0430\u043d\u0456\u0437\u0430\u0446\u044b\u044f)"], "de": ["Kirche"], "hu": ["egyh\u00e1z"], "en": ["church (organization)"], "grc": ["\u03b5\u03ba\u03ba\u03bb\u03b7\u03c3\u03af\u03b1"], "pl": ["ko\u015bci\u00f3\u0142"]}, "examples": [["lamaisma, romkatolika, evangelia eklezio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Tiu mistika senco estas alternativo al la administracia interpreto de la nocio katolika, identiganta eklezion kun eklezio , la\u016d la PV-difino kaj ekzemplo: \u00ab2 KAT La katolika eklezio: la papo estas la estro de l' eklezio \u00bb."], "primary definition": "La tuta kristanaro estanta en mistika unui\u011do kun Dio.", "translations": {"pl": ["ko\u015bci\u00f3\u0142"]}, "examples": [["la eklezio estas la korpo de Kristo, la fian\u0109ino de Kristo", null], ["Kristo estas kapo de la eklezio", "La Nova Testamento, Al la Efesanoj 5:23"], ["la eklezio militanta", null], ["la eklezio triumfanta", null], ["jam komence de la 2a jarcento sankta Ignaco de Antio\u0125io deklaris ke ne gravas la aritmetika plimulto, sed ke \u00abkie estas Kristo, tie estas la katolika eklezio\u00bb", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pl": ["duchowie\u0144stwo", "kler"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "eklezi", "primary": true}, "umbeliferoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tradicia nomo de apiacoj (Umbelliferae).", "translations": {"ru": ["\u0437\u043e\u043d\u0442\u0438\u0447\u043d\u044b\u0435"], "nl": ["schermbloemigen"], "fi": ["(vanh.) sarjakukkaiset"], "de": ["Doldenpflanzen"], "it": ["ombrellifere", "apiacee", "umbellifere"], "es": ["umbel\u00edferas"], "hu": ["erny\u0151s\u00f6k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "umbelifer", "primary": true}, "ne\u016drastenio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsano karakterizata per malforti\u011do de nervoj, laco, timemo, kapdoloro...", "translations": {"be": ["\u043d\u044d\u045e\u0440\u0430\u0441\u0442\u044d\u043d\u0456\u044f"], "fr": ["neurasth\u00e9nie"], "nl": ["zenuwzwakte", "neurastenie"], "pt": ["neurastenia"], "ru": ["\u043d\u0435\u0432\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u044f"], "de": ["Neurasthenie", "Nervenschw\u00e4che"], "hu": ["ideggyenges\u00e9g", "neuraszt\u00e9nia"], "fa": ["\u062e\u0633\u062a\u0647\u200c\u0631\u0648\u0627\u0646\u06cc", "\u0636\u0639\u0641 \u0627\u0639\u0635\u0627\u0628", "\u0646\u0648\u0631\u0627\u0633\u062a\u0650\u0646\u06cc"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ne\u016drasteni", "primary": true}, "novao": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stelo abrupte aperanta, brilega dum kelkaj tagoj kaj poste malheli\u011danta.", "translations": {"ru": ["\u043d\u043e\u0432\u0430\u044f"], "fr": ["nova"], "en": ["nova"], "nl": ["nova"], "pt": ["nova"], "de": ["Nova"], "it": ["nova"], "hu": ["n\u00f3va"], "cs": ["nova"]}, "examples": [["masegaj steloj kaj novaoj", "Helio J. Rocha-Pinto, La Kemia Evoluado de la Galaksio, Virtuala Biblioteko de AEKo, 2000-01-21"]], "subdefinitions": []}], "root": "nova", "primary": true}, "traflueti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Traguteti.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0446\u044f\u043a\u0430\u0446\u044c (\u043f\u0440\u0430\u0437 \u0448\u0442\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456)"], "fr": ["fuire (couler par une fente)"], "nl": ["lekken"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0442\u0435\u043a\u0430\u0442\u044c"], "pl": ["przecieka\u0107"], "hu": ["\u00e1tfolyik", "\u00e1t\u00f6mlik", "v\u00e9gigfolyik"]}, "examples": [["pluvo trafluetis tra fendo de la tegmento", null]], "subdefinitions": []}], "root": "flu", "primary": false}, "sapumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Froti per sapo ion lavotan.", "translations": {"be": ["\u043c\u044b\u043b\u0456\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u043c\u044b\u043b\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["savonner"], "nl": ["inzepen"], "ru": ["\u043c\u044b\u043b\u0438\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u043c\u044b\u043b\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u043c\u044b\u043b\u0438\u0442\u044c"], "ca": ["ensabonar"], "de": ["einseifen"], "it": ["insaponare"], "hu": ["(be)szappanoz"], "es": ["enjabonar"], "sv": ["tv\u00e5la in"], "pl": ["mydli\u0107", "namydla\u0107"]}, "examples": [["sapumi la okulojn al iu", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "sap", "primary": false}, "lia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Posedata de li, rilata al li.", "translations": {"be": ["\u044f\u0433\u043e"], "fr": ["son", "sa"], "en": ["his"], "zh": ["\u4ed6\u7684 [t\u0101de]"], "pt": ["seu", "dele (\u00ea)"], "el": ["\u03c4\u03bf\u03c5"], "de": ["sein"], "sv": ["hans"], "tp": ["ona"], "vo": ["omik"], "nl": ["zijn"], "pl": ["jego"], "br": ["e (dezha\u00f1)"], "fi": ["h\u00e4nen... -nsa, -ns\u00e4"], "hu": ["\u00f6v\u00e9", "\u0151...-a"], "ru": ["\u0435\u0433\u043e"], "he": ["\u05e9\u05dc\u05d5"]}, "examples": [["sinjoro Petro kaj lia edzino tre amas miajn infanojn", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a718."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Posedata de li, rilata al li.", "translations": {"en": ["his", "their", "his or her"]}, "examples": [["la homon kreis lia kulturo", "W. Auld: Kulturo kaj Internacia Lingvo. Fonto, 1986, \u0109ap. 1a, p. 9a"]], "subdefinitions": []}], "root": "li", "primary": false}, "lio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108ina mezurunuo de vojlongo, kun historie variaj valoroj de 442 \u011dis 576 metroj, en la 20a jarcento fiksita je 500 metroj.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456"], "fr": ["li (unit\u00e9 de longueur)"], "nl": ["li"], "ru": ["\u043b\u0438"], "zh": ["\u91cc [l\u01d0]"], "de": ["Li (altes chinesisches L\u00e4ngenma\u00df)"], "hu": ["li (hosszm\u00e9rt\u00e9k)"]}, "examples": [["ili ja akompanis en la voja\u011do de pli ol dumil lioj", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 67a, volumo 2a, p. 430a"]], "subdefinitions": []}], "root": "li", "primary": false}, "propileo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kolonaro a\u016d portiko funkcianta kiel solena enirejo de templo a\u016d alia monumento.", "translations": {"fr": ["propyl\u00e9e"], "de": ["Propylon"], "nl": ["propyleum"]}, "examples": [["vidalvide al la propileo li starigis du statuojn", "Herodoto, trad. S. Sarafian, Historio, 2006"], ["la placon K\u00f6nigsplatz li igis kadri per tri konstrua\u0135oj imitantaj la tri gravajn klasikajn grekajn stilojn; unu estas kopio de la akropola propileo de Ateno", "Vikipedio, artikolo \u00abLudoviko la 1-a (Bavario)\u00bb, 2008_05-16"]], "subdefinitions": []}], "root": "propile", "primary": true}, "putoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de mustelo (Mustela putorius), kun helaj makuloj malanta\u016d la okuloj.", "translations": {"ru": ["\u0445\u043e\u0440\u0451\u043a"], "fr": ["putois"], "en": ["polecat"], "nl": ["bunzing"], "pt": ["put\u00f3rio", "doninha"], "be": ["\u0442\u0445\u043e\u0440", "\u0448\u0430\u0448\u043e\u043a"], "de": ["Iltis"], "hu": ["g\u00f6r\u00e9ny"], "cs": ["tcho\u0159"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "putor", "primary": true}, "averii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Ricevi averiojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0446\u044f\u0440\u043f\u0435\u0446\u044c \u0430\u0432\u0430\u0440\u044b\u044e"], "fr": ["subir une avarie"], "en": ["suffer damage"], "nl": ["averij oplopen"], "ru": ["\u043f\u043e\u043d\u0435\u0441\u0442\u0438 \u0443\u0449\u0435\u0440\u0431", "\u043f\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u0434\u0430\u0442\u044c (\u043e\u0442 \u0448\u0442\u043e\u0440\u043c\u0430)", "\u043f\u043e\u0442\u0435\u0440\u043f\u0435\u0442\u044c \u0430\u0432\u0430\u0440\u0438\u044e (\u043e \u043a\u043e\u0440\u0430\u0431\u043b\u0435)"], "es": ["averiarse"], "hu": ["k\u00e1rt szenved"]}, "examples": [["la \u015dipo grave averiis dum la \u015dtormo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "averi", "primary": false}, "arbarstepo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Regiono en kiu stepo alternas kun arbaro.", "translations": {"be": ["\u043b\u0435\u0441\u0430\u0441\u0442\u044d\u043f"], "en": ["wooded steppe"], "ru": ["\u043b\u0435\u0441\u043e\u0441\u0442\u0435\u043f\u044c"], "de": ["Waldsteppe"], "pl": ["lasostep"], "hu": ["erd\u0151s sztyepp", "erd\u0151s puszta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "step", "primary": false}, "averio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Difekto al \u015dipo a\u016d al \u011dia \u015dar\u011da\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0430\u0432\u0430\u0440\u044b\u044f (\u043d\u0430 \u043c\u043e\u0440\u044b)"], "fr": ["avarie", "dommage"], "en": ["average (damage)"], "nl": ["averij"], "ru": ["\u0443\u0449\u0435\u0440\u0431", "\u0430\u0432\u0430\u0440\u0438\u044f (\u043e \u043a\u043e\u0440\u0430\u0431\u043b\u0435)"], "de": ["Havarie", "Seeschaden"], "hu": ["haj\u00f3k\u00e1r"], "es": ["aver\u00eda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Difekto okazanta al \u0109iuspecaj varoj.", "translations": {"de": ["Transportschaden", "Schaden (w\u00e4hrend des Transports)", "Besch\u00e4digung (w\u00e4hrend des Transports)", "Bruch (w\u00e4hrend des Transports)"], "hu": ["sz\u00e1ll\u00edt\u00e1si k\u00e1r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "averi", "primary": true}, "kosmopolito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mondcivitano.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0441\u043c\u043e\u043f\u043e\u043b\u0438\u0442"], "fr": ["cosmopolite (subst.)"], "en": ["cosmopolitan", "cosmopolite"], "pt": ["cosmopolita (subst.)"], "be": ["\u043a\u0430\u0441\u043c\u0430\u043f\u0430\u043b\u0456\u0442"], "ca": ["cosmopolita"], "de": ["Weltb\u00fcrger", "Kosmopolit"], "hu": ["vil\u00e1gpolg\u00e1r"], "es": ["cosmopolita"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Homo, ordinare ri\u0109a kaj monduma, kiu pasigas sian vivda\u016dron vo\u0135a\u011dante tra diversaj landoj.", "translations": {"hu": ["kozmopolita"]}, "examples": [["kosmopolita aventuristo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kosmopolit", "primary": true}, "promenado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Promenado estas la piedirado ne pro ia devo, sed pro distri\u011do, edifo a\u016d plezuro.", "translations": {"de": ["Spaziergang"], "nl": ["wandeling"], "bg": ["\u0440\u0430\u0437\u0445\u043e\u0434\u043a\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "promen", "primary": false}, "pa\u015dtelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Krajono farita el pulvorigita kolorilo kaj gumo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u0442\u044d\u043b\u044c"], "fr": ["pastel"], "en": ["pastel"], "nl": ["pastel"], "ru": ["\u043f\u0430\u0441\u0442\u0435\u043b\u044c"], "ca": ["pastel"], "de": ["Pastellstift"], "hu": ["pasztell"], "es": ["pastel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Pastellgem\u00e4lde"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pa\u015dtel", "primary": true}, "aksa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al akso.", "translations": {"be": ["\u0432\u043e\u0441\u0435\u0432\u044b"], "fr": ["axial"], "en": ["axial"], "pt": ["axial"], "ru": ["\u043e\u0441\u0435\u0432\u043e\u0439"], "de": ["Achsen-", "Axial-"], "hu": ["tengely-", "tengelyes", "axi\u00e1lis"], "sk": ["osov\u00fd"], "fa": ["\u0645\u062d\u0648\u0631\u06cc"], "br": ["ahelel", "-ahel"], "pl": ["osiowy"]}, "examples": [["aksa simetrio", "Matematika Vortaro, Esperanta-\u0108e\u0125a-Germana"]], "subdefinitions": []}], "root": "aks", "primary": false}, "akso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Cilindroforma stango, \u0109irka\u016d kiu turni\u011das peco de ma\u015dino.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u044c"], "fr": ["axe", "essieu"], "en": ["axle"], "nl": ["as"], "pt": ["eixo"], "be": ["\u0432\u043e\u0441\u044c", "\u0432\u0430\u043b"], "de": ["Achse [nemoviga (pasiva) stango]", "Welle [moviga stango]"], "sv": ["axel"], "hu": ["tengely"], "sk": ["os"], "fa": ["\u0645\u062d\u0648\u0631"], "br": ["ahel"], "es": ["eje"]}, "examples": [["akso de rado, pulio, ekscentriko", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Imaga rekto, \u0109irka\u016d kiu turni\u011das korpo.", "translations": {"de": ["Achse"], "en": ["axis"]}, "examples": [["la akso de nia terglobo trairas tra amba\u016d polusoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rimarkinda rekto, interalie.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u044c"], "fr": ["axe"], "de": ["Achse"], "en": ["axis"], "pl": ["o\u015b"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Simetriakso.", "translations": {}, "examples": [["akso de cirklo", null], ["akso de sfero", null], ["fokusa a\u016d nefokusa akso de elipso", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(de afina rotacio en tridimensia spaco) La rekto sen\u015dan\u011da per \u011di.", "translations": {}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de kartezia koordinatsistemo) Rekto, enhavanta la originan punkton kaj direktata de unu el la bazvektoroj.", "translations": {}, "examples": [["abscisa akso a\u016d", null], ["x-akso, ordinata akso a\u016d", null], ["y-akso, z-akso", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(de polusa koordinatsistemo) Duonrekto, servanta por difini la polusan angulon.", "translations": {}, "examples": []}]}, {"remarks": ["Rimarko: Senco neinternacia, malklara kaj evitinda. \u00abLa meza linio\u00bb estas pli racia kaj klara tiusence."], "primary definition": "Meza linio, e\u0109 se ne rekta, de io, konsiderata la\u016dlonge.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0440\u0435\u0434\u043d\u044f\u044f \u043b\u0438\u043d\u0438\u044f", "\u043e\u0441\u0435\u0432\u0430\u044f \u043b\u0438\u043d\u0438\u044f"], "de": ["Mittellinie"], "nl": ["middellijn"]}, "examples": [["akso de vojo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Senco neinternacia, malklara kaj evitinda. Neniam mi vidis ion similan en Esperanto. \u00abTrunko\u00bb a\u016d \u00abkerno\u00bb estus pli klaraj tiusence."], "primary definition": "(figure) Centra, plej grava organo en iu organizo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0435\u0440\u0436\u0435\u043d\u044c"], "de": ["tragende S\u00e4ule"]}, "examples": [["tiu komitato estas la \u0109efa akso de la societo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Politika alianco, a\u016d simpla interkonsento pri certa punkto.", "translations": {"en": ["Axis", "alliance"]}, "examples": [["la Akso", null], ["la akso Parizo-Berlino", null]], "subdefinitions": []}], "root": "aks", "primary": true}, "triamonda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la malri\u0109aj landoj.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u0435\u0442\u044c\u0435\u0433\u043e \u043c\u0438\u0440\u0430"], "fr": ["du tiers-monde"], "de": ["Dritte-Welt-", "Drittwelt-"], "br": ["eus an Trede Bed"], "hu": ["harmadik vil\u00e1gbeli"]}, "examples": [["la solvo por la problemoj de la triamondaj landoj estas \u0109esigi la pagon de ekstera \u015duldo", "Miguel Vianna, ri\u0109aj landoj kaj Kongo, Monato, jaro 2002a, numero 5a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mond", "primary": false}, "licenciulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanto de licencia rango.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0446\u044d\u043d\u0446\u044b\u044f\u0442 (\u0442\u043e\u0439, \u0445\u0442\u043e \u0430\u0442\u0440\u044b\u043c\u0430\u045e \u0441\u0442\u0443\u043f\u0435\u043d\u044c)"], "fr": ["licenci\u00e9 (titre univ.)"], "en": ["licentiate"], "nl": ["licentiaat (persoon)"], "ru": ["\u043b\u0438\u0446\u0435\u043d\u0446\u0438\u0430\u0442 (\u043b\u0438\u0446\u043e, \u043f\u043e\u043b\u0443\u0447\u0438\u0432\u0448\u0435\u0435 \u0441\u0442\u0435\u043f\u0435\u043d\u044c)"], "hu": ["licenci\u00e1tusi fokozatot szerzett", "fels\u0151fok\u00fa v\u00e9gzetts\u00e9g\u0171"], "br": ["aotreeg"], "es": ["licenciado"]}, "examples": [["licenciulino pri sociaj komunikoj kaj profesia instruistino", "NikSt: Legu, ludu, ridu! (Gilena, Ludi por ridi), Monatojaro 1993a, numero 9a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "licenci", "primary": false}, "certe": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En certa maniero.", "translations": {"be": ["\u043f\u044d\u045e\u043d\u0430", "\u043d\u0435\u0441\u0443\u043c\u043d\u0435\u045e\u043d\u0430", "\u0432\u044f\u0434\u043e\u043c\u0430", "\u0434\u0430\u043a\u043b\u0430\u0434\u043d\u0430"], "fr": ["assur\u00e9ment", "certainement (assur\u00e9ment)"], "nl": ["zeker"], "pt": ["certamente"], "ru": ["\u043d\u0435\u0441\u043e\u043c\u043d\u0435\u043d\u043d\u043e", "\u043a\u043e\u043d\u0435\u0447\u043d\u043e", "\u0432\u0435\u0440\u043d\u043e"], "de": ["sicher"], "it": ["certo (interiez., avv.)", "certamente"], "hu": ["biztosan", "bizonyosan"], "sk": ["iste"], "cs": ["jist\u011b", "ur\u010dit\u011b"], "pl": ["z pewno\u015bci\u0105", "zapewne", "na pewno", "oczywi\u015bcie", "owszem", "jasne (pot.)"]}, "examples": [["certe kiel duoble du kvar", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "cert", "primary": false}, "glitfoldo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Foldo por ion en\u015dovi kaj movi en \u011di.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u0437 (\u0434\u043b\u044f \u0441\u043a\u043e\u043b\u044c\u0436\u0435\u043d\u0438\u044f)"], "fr": ["coulisse (rainure)"], "de": ["Gleitnut"], "hu": ["cs\u00fasz\u00f3vezet\u00e9k", "kulissza (horony)"]}, "examples": [["glitfoldo por tabulo, tirkesto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fold", "primary": false}, "racionala funkcio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La\u016d la modelo de iuj naciaj lingvoj trovi\u011das la formo \u00abracionala frakcia funkcio\u00bb en."], "primary definition": "Kvociento de du polinomaj funkcioj.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0446\u044b\u044f\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u044b\u044f", "\u0434\u0440\u043e\u0431\u0430\u0432\u0430-\u0440\u0430\u0446\u044b\u044f\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["fonction rationnelle"], "en": ["rational function"], "ru": ["\u0440\u0430\u0446\u0438\u043e\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u044f", "\u0434\u0440\u043e\u0431\u043d\u043e-\u0440\u0430\u0446\u0438\u043e\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u044f"], "de": ["rationale Funktion", "gebrochen-rationale Funktion"], "pl": ["funkcja wymierna"], "hu": ["racion\u00e1lis f\u00fcggv\u00e9ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "funkci", "primary": false}, "hejmama": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015catanta restadi hejme.", "translations": {"fr": ["casanier", "pantouflard", "s\u00e9dentaire (casanier)"], "nl": ["huiselijk"], "pt": ["caseiro (adj.)"], "de": ["h\u00e4uslich"], "it": ["casalingo", "pantofolaio (fig.)"], "hu": ["otthonszeret\u0151"], "es": ["hogare\u00f1o (que sale poco de casa)", "casero (que sale poco de casa)"], "pl": ["domatorski"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "fornosida, hejmosida", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hejm", "primary": false}, "profilaktiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fako de la medicino, kiu esploras kiel preventi malsanojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0444\u0456\u043b\u044f\u043a\u0442\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["prophylaxie"], "bg": ["\u043f\u0440\u043e\u0444\u0438\u043b\u0430\u043a\u0442\u0438\u043a\u0430"], "nl": ["profylaxis"], "pt": ["profilaxia"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0444\u0438\u043b\u0430\u043a\u0442\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Prophylaxe", "Pr\u00e4ventivbehandlung", "Vorbeugung"], "it": ["profilassi"], "hu": ["betegs\u00e9gmegel\u0151z\u00e9s", "profilaxis", "profilaktika"], "es": ["profil\u00e1ctica"], "pl": ["profilaktyka"]}, "examples": [["Pri la terapio kaj profilaktiko de kancero diskutis 9000 medicinistoj dum la 10a E\u016dropa Kancerkongreso", "Evgeni Georgiev: Novaj kuracmetodoj kaj prevento, Monato, n-ro 04/2001"]], "subdefinitions": []}], "root": "profilaktik", "primary": true}, "postulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nepra kaj severa peto de io.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0442\u0440\u0430\u0431\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "nl": ["eis"], "pt": ["exig\u00eancia", "reclama\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0442\u0440\u0435\u0431\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Forderung"], "sv": ["krav"], "hu": ["k\u00f6vetel\u00e9s"], "cs": ["po\u017eadavek"], "es": ["demanda"]}, "examples": [["liaj postuloj estas netolereblaj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Peto pri io, kion oni bezonas: a oferta de trabalho supera a procura", "translations": {"be": ["\u043f\u043e\u043f\u044b\u0442"], "nl": ["vraag"], "pt": ["exig\u00eancia", "demanda", "procura"], "ru": ["\u0441\u043f\u0440\u043e\u0441"], "de": ["Nachfrage"], "sv": ["efterfr\u00e5gan"], "hu": ["kereslet"]}, "examples": [["tro alta postulo a\u0109etanton ne \u015dar\u011das", "Proverbaro esperanta"], ["postulo ne pretendas, rifuzo ne ofendas", "Proverbaro esperanta"], ["la proponado de laboro superas la postulon", "B"], ["la ekonomia le\u011do pri proponado kaj postulado", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tio, kion necesigas la ekzisto a\u016d prospero de io.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0442\u0440\u0430\u0431\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "nl": ["eis"], "pt": ["exig\u00eancia"], "ru": ["\u0442\u0440\u0435\u0431\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Anforderung"], "sv": ["krav"], "hu": ["k\u00f6vetelm\u00e9ny"]}, "examples": [["Esperanto bonege kontentigas \u0109iujn postulojn, kiuj povas esti farataj al lingvo internacia", "Z"], ["la\u016d la postulo de la cirkonstancoj", "Z"], ["la erara opinio, ke la sola postulo de lingvo tutmonda estas \u011dia plej granda komprenebleco por instruitaj homoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "postul", "primary": false}, "postuli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Severe peti ion pro sia rajto, a\u016dtoritato a\u016d forto.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0442\u0440\u0430\u0431\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u0441\u0442\u043e\u0439\u043b\u0456\u0432\u0430 \u043f\u0440\u0430\u0441\u0456\u0446\u044c"], "en": ["demand"], "nl": ["eisen"], "pt": ["exigir", "postular", "reclamar", "demandar", "requerer", "pedir"], "ru": ["\u0442\u0440\u0435\u0431\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["fordern", "verlangen"], "sv": ["kr\u00e4va"], "hu": ["k\u00f6vetel"], "es": ["demandar"]}, "examples": [["postuli sian parton de hereda\u0135o, la prezon de sia laboro, beda\u016dresprimojn", null], ["\u015diru vin en du partojn, la mondo trian postulos", "Proverbaro esperanta"], ["kion Dio ne donis, perforte ne postulu", "Proverbaro esperanta"], ["donu al la lupo iom, li postulos \u0109iom", null], ["repostuli rajton", null], ["la pago estas tuj postulebla", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi nepre necesa.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0442\u0440\u0430\u0431\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["fordern", "erfordern"], "hu": ["megk\u00f6vetel"]}, "examples": [["la rapida industrii\u011do de la lando nepre postulas novajn vendejojn", null], ["tiu demando postulas pripenson", null], ["tiu verko postulis de ni trijaran laboron", null], ["\u0109iu prep. per si mem postulas la nominativon", "Z"], ["mi profunde kredas, ke tion postulas la interesoj de l' afero", "Z"], ["tasko, kiu postulas grandan sperton", "B"], ["por ellernado de esp. estas postulataj de la lernanto neniaj anta\u016daj scioj", "Z"], ["\u0109i tiu tumulto, tertremo postulis multajn viktimojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "postul", "primary": true}, "senkomuniki\u011da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tute izolita.", "translations": {"fr": ["d\u00e9sert (adj., inaccessible)", "inaccessible", "isol\u00e9"], "de": ["unverbunden", "getrennt", "isoliert"], "nl": ["ge\u00efsoleerd (arch.)"]}, "examples": [["la kapro forportos sur si \u0109iujn iliajn malbonagojn en landon senkomuniki\u011dan", "La Malnova Testamento, Levidoj 16:22"]], "subdefinitions": []}], "root": "komunik", "primary": false}, "\u0125alkolitiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La tempoperiodo inter epokoj de \u015dtono kaj bronzo.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0434\u043d\u044b\u0439 \u0432\u0435\u043a", "\u0445\u0430\u043b\u043a\u043e\u043b\u0438\u0442", "\u044d\u043d\u0435\u043e\u043b\u0438\u0442"], "nl": ["kopertijd", "kopersteentijd", "chalcolithicum", "\u00e4neolithicum"], "pt": ["calcol\u00edtico", "eneol\u00edtico"], "de": ["Kupfersteinzeit", "Kupferzeit", "Chalkolithikum", "\u00c4neolithikum"], "it": ["eneolitico", "et\u00e0 del rame"], "hu": ["r\u00e9zkor"], "fi": ["kuparikausi", "kalkoliittinen kausi"], "pl": ["chalkolit", "eneolit", "epoka miedzi"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125alkolitik", "primary": true}, "juki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Inciti ies ha\u016dton, kvaza\u016d per multaj piketoj, ka\u016dzante deziron sin grati.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u0432\u044f\u0440\u0431\u0435\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9manger"], "en": ["itch"], "nl": ["jeuken"], "pt": ["co\u00e7ar", "causar comi\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0447\u0435\u0441\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0437\u0443\u0434\u0435\u0442\u044c"], "ca": ["picar"], "de": ["jucken"], "it": ["prudere"], "hu": ["viszket"], "es": ["picar"], "br": ["debroni\u00f1"], "pl": ["sw\u0119dzi\u0107", "\u015bwierzbie\u0107"]}, "examples": [["grati la jukantan vangon", null], ["la \u015dtrumpo jukas min", null], ["la mano lin jukas", "Proverbaro esperanta"], ["grati iun, kie jukas al li", null]], "subdefinitions": []}], "root": "juk", "primary": true}, "juko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sento de piketoj en la ha\u016dto, ka\u016dzanta deziron sin grati.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u0432\u0435\u0440\u0431"], "fr": ["d\u00e9mangeaison", "prurit"], "en": ["itch"], "nl": ["jeuk"], "pt": ["coceira", "comi\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0437\u0443\u0434"], "de": ["Jucken"], "it": ["prurito"], "hu": ["viszket\u00e9s"], "es": ["picor"], "br": ["debron"], "pl": ["sw\u0119dzenie", "\u015bwierzbienie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "juk", "primary": false}, "senkura\u011digi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senigi je kura\u011do, timigi, deadmoni, malinstigi.", "translations": {"fr": ["d\u00e9courager"]}, "examples": [["lia malsukceso tute senkura\u011digis lin", null], ["Vanderlieb e\u0109 ne malkura\u011digis la senoficialajn vizitojn de Fred Ka\u016dser", "J. Francis, Misio sen Alveno, tk-stafeto, 1982"]], "subdefinitions": []}], "root": "kura\u011d", "primary": false}, "histerie": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kun eksterordinara maltrankvilo, konfuza agado.", "translations": {"be": ["\u0456\u0441\u0442\u044d\u0440\u044b\u0447\u043d\u0430"], "fr": ["hyst\u00e9riquement"], "en": ["hysterically"], "pt": ["histericamente"], "ru": ["\u0438\u0441\u0442\u0435\u0440\u0438\u0447\u043d\u043e", "\u0438\u0441\u0442\u0435\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438"], "de": ["hysterisch"], "it": ["istericamente"], "hu": ["hiszt\u00e9ri\u00e1san", "hiszt\u00e9rikusan"]}, "examples": [["elektrejo, kontra\u016d kiu nun iuj a\u016dstraj politikistoj tiom histerie agitas", "Ji\u0159i Patera: \u0108e\u0125a opinio pri atomelektrejo en Temelin, Monatojaro 2002a, numero 6a, p. 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "histeri", "primary": false}, "objekto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kvankam en tiu lasta ekzemplo kaj plejofte oni kontrastigas la objektojn kun la personoj, estas okazoj, kie objekto povas signifi anka\u016d personon: sub tri objektoj tremas la tero, sklavo, malsa\u011dulo kaj sklavino."], "primary definition": "\u0108io, kio estas videbla, tu\u015debla, perceptebla per sentumoj; a\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0434\u043c\u0435\u0442", "\u0440\u044d\u0447", "\u0430\u0431'\u0435\u043a\u0442"], "fr": ["objet"], "en": ["object"], "nl": ["voorwerp", "object"], "pt": ["obje(c)to"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u043c\u0435\u0442", "\u0432\u0435\u0449\u044c", "\u043e\u0431\u044a\u0435\u043a\u0442"], "de": ["Objekt"], "tp": ["ijo"], "hu": ["t\u00e1rgy", "dolog"], "cs": ["p\u0159edm\u011bt"], "el": ["\u03b1\u03bd\u03c4\u03b9\u03ba\u03b5\u03af\u03bc\u03b5\u03bd\u03bf"], "es": ["objeto"]}, "examples": [["sur la tablo ku\u015das diversaj objektoj", null], ["\u015di prenis siajn ru\u011dajn \u015duojn, la plej karan objekton, kiun \u015di posedis", "Z"], ["domobjektoj", "Z"], ["valoron de objekto ni ekkonas post difekto", "Proverbaro esperanta"], ["en \u0109iu objekto trovi\u011das difekto", "Proverbaro esperanta"], ["la artikolo la estas uzata kiam ni parolas pri personoj a\u016d", null], ["objektoj konataj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108io ajn abstrakta, kio estas konceptebla de la spirito; afero.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0434\u043c\u0435\u0442", "\u0440\u044d\u0447", "\u0441\u043f\u0440\u0430\u0432\u0430"], "nl": ["ding"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u043c\u0435\u0442", "\u0432\u0435\u0449\u044c", "\u0434\u0435\u043b\u043e"], "hu": ["dolog"]}, "examples": [["lingvo internacia kaj lingvo tutmonda estas du tute malsamaj objektoj", "Z"], ["la tutan nian civilizon ni dankas nur al unu objekto, al la posedado de lingvo", "Z"], ["kun scienca aplombo ili kredigas, kvaza\u016d lingvo estus objekto natura, organa", "Z"], ["ili parolis pri multaj objektoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u043c\u0435\u0442"], "be": ["\u043f\u0440\u0430\u0434\u043c\u0435\u0442", "\u0442\u044d\u043c\u0430"], "nl": ["voorwerp"], "hu": ["t\u00e9ma"]}, "examples": [["la objekto de la leciono, de la diskuto", null], ["multaj leteroj mi ricevis pri tiu objekto", "Z"], ["objekto de studo", "B"], ["la legita objekto", "Z"], ["kiajn objektojn vi kapablas instrui?", null], ["decidi la enkondukon de Esperanto en lernejojn, kiel nedeviga objekto de la instruado", null], ["la plejmulto de la publikaj paroladoj havis por objekto Azion", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108io, kio estigas ian senton, kio liveras okazon al ia ago.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u044a\u0435\u043a\u0442"], "be": ["\u043f\u0440\u0430\u0434\u043c\u0435\u0442", "\u0430\u0431'\u0435\u043a\u0442"], "nl": ["voorwerp"], "hu": ["t\u00e1rgy"]}, "examples": [["objekto de mokoj, de \u015derco", null], ["la infanoj estis objekto de plej zorga flegado", null], ["objekto de deziro, de intereso", null], ["\u015din hontigis la kompato, kies objekto \u015di estis", "Z"], ["la inda objekto de la admiro de du grandaj nacioj", null], ["tiu granda poeto estis objekto de multaj monumentoj", null], ["la amata objekto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La ekstera a\u0135o, kiu estas pensata de la pensanta subjekto.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431'\u0435\u043a\u0442"], "nl": ["object"], "ru": ["\u043e\u0431\u044a\u0435\u043a\u0442"], "hu": ["objektum"]}, "examples": [["la ideo, kiun ni havas pri iu afero povas esti ne konforma al sia objekto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tio, kion atingas la ago de la subjekto.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u043f\u0430\u045e\u043d\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "nl": ["voorwerp"], "ru": ["\u0434\u043e\u043f\u043e\u043b\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435"], "hu": ["t\u00e1rgy"]}, "examples": [["oni distingas en Esperanto la objektojn per prepozicio a\u016d per la fina\u0135o -n", null]], "subdefinitions": []}], "root": "objekt", "primary": true}, "objekta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Objektiva.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431'\u044f\u043a\u0442\u044b\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["objectif"], "nl": ["objectief"], "pt": ["obje(c)tivo"], "el": ["\u03b1\u03bd\u03c4\u03b9\u03ba\u03b5\u03b9\u03bc\u03b5\u03bd\u03b9\u03ba\u03cc\u03c2"], "de": ["objektiv"], "hu": ["objekt\u00edv", "t\u00e1rgyi"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rilata al objekto.", "translations": {"nl": ["voorwerpelijk"], "hu": ["t\u00e1rgyi"]}, "examples": [["objekta komplemento", null]], "subdefinitions": []}], "root": "objekt", "primary": false}, "admono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago kaj vortoj de admonanto.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0432\u0435\u0449\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u0443\u0433\u043e\u0432\u043e\u0440\u044b"], "fr": ["exhortation", "r\u00e9primande", "admonestation", "avertissement (r\u00e9primande)", "mise en garde", "ordre (exhortation)", "reproche"], "en": ["admonition"], "br": ["atizadur", "skandal"], "it": ["ammonizione", "ammonimento", "esortazione", "avvertimento (monito)", "monito", "diffida", "lezione (consiglio)"], "hu": ["buzd\u00edt\u00e1s", "int\u00e9s", "dorg\u00e1l\u00e1s", "intelem", "figyelmeztet\u00e9s"]}, "examples": [["oni pli facile donas admonon ol monon", "Z"], ["al malsa\u011dulo ne helpas admono, nur bastono", "Proverbaro esperanta"], ["e\u0109 mia Bub' stari\u011dis sen admono", "P. Peneter, Sekretaj Sonetoj, 15"], ["kvalito bona ne bezonas admonon", "Proverbaro esperanta"], ["vorto sona estas plej admona", "Proverbaro esperanta"], ["li ne povis elpeli el sia kapo strangan anta\u016dtimon, sinadmonon, ke lia pasia amo al Zalmuna enhavas en si ion nebonan", "Pro I\u015dtar, \u0109ap. 3"]], "subdefinitions": []}], "root": "admon", "primary": false}, "profilaktika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilate al profilaktiko.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0444\u0456\u043b\u044f\u043a\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["prophylactique"], "bg": ["\u043f\u0440\u043e\u0444\u0438\u043b\u0430\u043a\u0442\u0438\u0447\u0435\u043d"], "nl": ["profylactisch", "preventief"], "pt": ["profil\u00e1ctico", "preventivo"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0444\u0438\u043b\u0430\u043a\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["prophylaktisch", "vorbeugend"], "it": ["profilattico (agg.)"], "hu": ["betegs\u00e9gmegel\u0151z\u0151", "profilaktikus"], "es": ["profil\u00e1ctico"], "pl": ["profilaktyczny"]}, "examples": [["Lastatempe denove aperis la bezono trovi novajn kuracilojn kaj profilaktikajn metodojn por multaj malsanoj", "Vladimir Lemelev: Malamikoj de bakterioj, Monato, n-ro 01/2001"]], "subdefinitions": []}], "root": "profilaktik", "primary": false}, "sidvango": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la du muskolaj masoj, sur kiuj homo sidas; simila korpoparto de iuj bestoj.", "translations": {"el": ["\u03b3\u03bb\u03bf\u03c5\u03c4\u03cc\u03c2"], "fr": ["fesse"], "en": ["buttocks"], "nl": ["bil"], "pt": ["n\u00e1dega"], "ru": ["\u044f\u0433\u043e\u0434\u0438\u0446\u0430"], "sv": ["skinka (kroppsdel)"], "hu": ["farpofa", "f\u00e9l fen\u00e9k"], "fa": ["\u0646\u0634\u06cc\u0645\u0646\u06af\u0627\u0647", "\u06a9\u0641\u0644", "\u06a9\u067e\u0644", "\u0633\u064f\u0631\u06cc\u0646"], "es": ["nalga"], "br": ["feskenn", "pe\u00f1s"], "be": ["\u044f\u0433\u0430\u0434\u0437\u0456\u0446\u0430", "\u0441\u0435\u0434\u0430\u045e\u043a\u0430"], "pl": ["po\u015bladek"], "he": ["\u05e2\u05db\u05d5\u05d6"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vang", "primary": false}, "admoni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Instigi, kura\u011digi per firma parolo al ia bona ago a\u016d plenumo de devo.", "translations": {"be": ["\u0443\u0433\u0430\u0432\u043e\u0440\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u0445\u0456\u043b\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["exhorter", "appeler (\u00e0 faire qc)", "\u00e9difier (exhorter \u00e0 se bien comporter)", "mettre en garde", "ordonner (exhorter)"], "en": ["admonish"], "nl": ["aanmanen"], "pt": ["exortar", "induzir"], "ru": ["\u0443\u0433\u043e\u0432\u0430\u0440\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u0431\u0435\u0436\u0434\u0430\u0442\u044c"], "de": ["anhalten", "auffordern"], "sv": ["uppmana"], "hu": ["int", "buzd\u00edt"], "sk": ["vyz\u00fdva\u0165", "nab\u00e1da\u0165"], "br": ["atiza\u00f1", "brouda\u00f1"], "it": ["ammonire", "diffidare"], "es": ["exhortar"]}, "examples": [["admoni la lernantojn al diligenteco", "Z"], ["admoni la popolojn al paco", null], ["la policano admonis la popolamason disiri", "B"], ["mi admonas vin sekvi tiun ekzemplon", null], ["admonu vian edzon, ke li solvu al ni la enigmon, alie ni forbruligos per fajro vin", "La Malnova Testamento, Ju\u011distoj 14:15"], ["tiam li admonis la dis\u0109iplojn, ke ili diru al neniu, ke li estas la Kristo", "La Nova Testamento, S. Mateo 16:20"], ["la kamentubisto admonis \u015din per prudento", "Fabeloj, volumo 2, Pa\u015dtistino kaj kamentubisto"], ["admonu vin reciproke kaj edifu unu la alian", "La Nova Testamento, I. Tesalonikanoj 5:11"], ["la homaranismo varbos siajn adeptojn ne per blinda kredigado, sed per admonado.", "Homoarnismo, Ruslanda Esperantisto 1906 n-ro 5, p. 102-106"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Admoni al pli bona konduto, malla\u016ddante kaj ripro\u0109ante pasintajn agojn.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0433\u0430\u0432\u043e\u0440\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["r\u00e9primander", "admonester", "avertir (r\u00e9primander)", "bl\u00e2mer (r\u00e9primander)", "disputer (r\u00e9primander)", "gronder (r\u00e9primander)", "menacer (r\u00e9primander)", "reprocher (\u00e0)"], "en": ["censure", "reprimand"], "nl": ["berispen"], "pt": ["admoestar", "advertir", "repreender"], "ru": ["\u043e\u0442\u0433\u043e\u0432\u0430\u0440\u0438\u0432\u0430\u0442 \u044c"], "de": ["ermahnen", "verwarnen", "r\u00fcgen"], "sv": ["f\u00f6rmana"], "hu": ["int (dorg\u00e1l)", "dorg\u00e1l"], "sk": ["napom\u00edna\u0165"], "br": ["skandalat", "krozal da"]}, "examples": [["la instruisto admonis la lernantojn pro ilia maldiligenteco", null], ["admonu vian proksimulon, por ke vi ne portu sur vi pekon pro li", "La Malnova Testamento, Levidoj 19:17"], ["admonis ilin, sed \u0109i tiuj ne atentis", "La Malnova Testamento, II. Kroniko 24:19"], ["se homo ofte admonita restos obstina, li subite pereos sen ia helpo", "La Malnova Testamento, Sentencoj 29:1"], ["li levi\u011dis, kaj admonis la ventojn kaj la maron, kaj fari\u011dis granda sereno", "La Nova Testamento, S. Mateo 8:26"]], "subdefinitions": []}], "root": "admon", "primary": true}, "malpurigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Enmeti, enmiksi fremdan, misan a\u016d na\u016dzan substancon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u0447\u043a\u0430\u0442\u044c", "\u0438\u0441\u043f\u0430\u0447\u043a\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u043f\u0430\u0447\u043a\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0433\u0440\u044f\u0437\u043d\u044f\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0433\u0440\u044f\u0437\u043d\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["salir", "souiller"], "en": ["soil"], "nl": ["vuil maken", "vervuilen (vuil maken)"], "pt": ["sujar", "emporcalhar"], "ca": ["embrutar", "embrutir"], "de": ["beschmutzen", "verschmutzen"], "sv": ["smutsa ner"], "tp": ["jaki"], "hu": ["bepiszkol", "beszennyez"], "es": ["ensuciar"]}, "examples": [["malpurigi pantalonon per sa\u016dco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pur", "primary": false}, "princino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Edzino de princo, akirinta la titolon per edzini\u011do.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043d\u0446\u0435\u0441\u0441\u0430"], "de": ["Prinzessin"], "nl": ["prinses"], "sv": ["prinsessa"]}, "examples": [["ke li estis tre instruita, alte estimata, amata de la princoj kaj princinoj, kaj ke li partoprenadis en \u0109iuj iliaj festoj", "Fabeloj, volumo 3, \u0108io sur sian \u011dustan lokon!"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["en son\u011do princinon mi vidis", "H. Heine, tr. Zamenhof; Fundamenta Krestomatio"]], "subdefinitions": []}], "root": "princ", "primary": false}, "fagoto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ligna blovinstrumento, kun langeto kaj klapetoj, por ludi la malakutajn partiojn.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0433\u043e\u0442"], "fr": ["basson"], "en": ["bassoon"], "nl": ["fagot"], "pt": ["fagote"], "ru": ["\u0444\u0430\u0433\u043e\u0442"], "de": ["Fagott"], "hu": ["fagott"], "pl": ["fagot"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fagot", "primary": true}, "gimnastikisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Profesiulo a\u016d spertulo pri gimnastiko.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u043c\u043d\u0430\u0441\u0442"], "fr": ["gymnaste"], "en": ["gymnast"], "nl": ["gymnast", "turner"], "pt": ["ginasta"], "ru": ["\u0433\u0438\u043c\u043d\u0430\u0441\u0442"], "de": ["Turner"], "sv": ["gymnast"], "hu": ["torn\u00e1sz"], "es": ["gimnasta"], "he": ["\u05de\u05ea\u05e2\u05de\u05dc"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gimnastik", "primary": false}, "ka\u016dze de": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Oni komprenu \u00abka\u016dze de\u00bb la\u016d pasiva senco \u00abka\u016dzate de\u00bb. Plej multaj prepozicia\u0135oj funkcias aktive, kiel ekzemple la samsenca \u00absekve de\u00bb."], "primary definition": "Pro senpera efiko de.", "translations": {"fr": ["\u00e0 cause de", "du fait de", "par"], "nl": ["veroorzaakt door"], "br": ["abalamour da", "en abeg da", "en arbenn (a, da, eus)"], "pl": ["z powodu", "przez"]}, "examples": [["la fratino ka\u016dze de enuo kaj de malboneco malpacas kun la tuta familio", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "ka\u016dz", "primary": false}, "adstringa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta la econ kuntiri la histojn, kiujn \u011di tu\u015das.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u043a\u043e\u043c\u0456\u0441\u0442\u044b", "\u0434\u0430\u045e\u043a\u0456", "\u0441\u0430\u0434\u043a\u0456"], "fr": ["astringent"], "en": ["astringent"], "nl": ["astringent"], "pt": ["adstringente"], "ru": ["\u0442\u0435\u0440\u043f\u043a\u0438\u0439", "\u0432\u044f\u0436\u0443\u0449\u0438\u0439"], "sk": ["s\u0165ahuj\u00faci (tkanivo)"], "es": ["astringente"]}, "examples": [["aluno estas adstringa substanco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "adstring", "primary": true}, "hororigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ka\u016dzi hororon.", "translations": {"fr": ["horrifier"], "it": ["inorridire (tr.)"], "pl": ["przera\u017ca\u0107"]}, "examples": [["la ideo eklo\u011di en tia loko hororigis min", "A. L\u00f6wenstein, La \u015dtona urbo, 1999"]], "subdefinitions": []}], "root": "horor", "primary": false}, "(oficiala) kurzo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iutage en la borso notata kurzo.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0444\u0438\u0446\u0438\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u043a\u0443\u0440\u0441"], "be": ["\u0431\u0456\u0440\u0436\u0430\u0432\u044b \u043a\u0443\u0440\u0441", "\u0430\u0444\u0456\u0446\u044b\u0439\u043d\u044b \u043a\u0443\u0440\u0441"], "de": ["B\u00f6rsenkurs", "b\u00f6rslicher Kurs", "offizieller Kurs"], "nl": ["offici\u00eble koers", "beurskoers"], "hu": ["t\u0151zsde\u00e1rfolyam", "hivatalos \u00e1rfolyam"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kurz", "primary": false}, "angio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Organa tubo tra kiu fluas sango a\u016d alia korpa fluida\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0434\u0437\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["vaisseau sanguin"], "en": ["blood vessel"], "nl": ["ader"], "ru": ["\u0441\u043e\u0441\u0443\u0434 (\u0430\u043d\u0430\u0442., \u0431\u043e\u0442.)"], "ca": ["vas"], "de": ["Gef\u00e4\u00df"], "hu": ["\u00e9r", "ed\u00e9ny (\u00e1llati, n\u00f6v\u00e9nyi)"], "sk": ["cieva"], "es": ["vaso"], "pl": ["naczynie (anatomiczne)"], "he": ["\u05db\u05dc\u05d9 \u05d3\u05dd"]}, "examples": [["etaj vejnaj angioj en la cerbo", "Evgeni Georgiev: multobla sklerozo, novaj esperoj pri efikaj terapioj, Monato, jaro 1998a, numero 4a, p. 19a"]], "subdefinitions": []}], "root": "angi", "primary": true}, "probabla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta plimulto da \u015dancoj por efektivi\u011di, a\u016d plimulto da motivoj por esti vera.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u0440\u043e\u044f\u0442\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["probable"], "nl": ["waarschijnlijk"], "pt": ["prov\u00e1vel"], "de": ["wahrscheinlich", "voraussichtlich"], "hu": ["val\u00f3sz\u00edn\u0171"]}, "examples": [["ke viro, kia li, havas malamikojn, tio estas ebla \u2015 e\u0109 probabla", "Urd Hadda murdita!, p. 13"]], "subdefinitions": []}], "root": "probabl", "primary": true}, "probable": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre eble, kvankam ne certe.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u0440\u043e\u044f\u0442\u043d\u043e"], "fr": ["probablement"], "hu": ["val\u00f3sz\u00edn\u0171leg"]}, "examples": [["la pli maljuna estas probable sepjara", "La revadoj de soleca promenanto, na\u016da promenado"], ["la bebo fartas sufi\u0109e bone kaj probable pluvivos", "Is, Vegetanta homo naskas mem, Monato, jaro 1996a, numero 5a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "probabl", "primary": false}, "ofteco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Relativa abundo de okazado.", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u0441\u0442\u0430\u0442\u0430"], "fr": ["fr\u00e9quence"], "en": ["frequency"], "nl": ["frequentie"], "ru": ["\u0447\u0430\u0441\u0442\u043e\u0442\u0430", "\u0447\u0430\u0441\u0442\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["H\u00e4ufigkeit"], "sv": ["vanlighet", "frekvens"], "hu": ["gyakoris\u00e1g"], "pl": ["cz\u0119sto\u015b\u0107"], "br": ["aliested"], "es": ["frecuencia"]}, "examples": [["man\u011dkutimo alta je graso, aparte bestdevena graso, ligi\u011das kun plia ofteco de arteriosklerozo", "Krys Ungar: Vivu vigle kaj vegetare!, Monatojaro 1995a, numero 7a, p. 18a"], ["malofteco", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "ofto", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "oft", "primary": false}, "probablo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(super \u03c3-algebro super aro \u03a9) Tia mezuro P, ke \u011diaj valoroj estas pozitivaj, kaj ke P(\u03a9) = 1.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u0440\u043e\u044f\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u043d\u0430\u044f \u043c\u0435\u0440\u0430"], "fr": ["probabilit\u00e9", "loi de probabilit\u00e9", "mesure de probabilit\u00e9"], "en": ["probability measure"], "de": ["Wahrscheinlichkeitsma\u00df"], "hu": ["val\u00f3sz\u00edn\u0171s\u00e9gi m\u00e9rt\u00e9k"], "pl": ["prawdopodobie\u0144stwo (funkcja)"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de okazo, kadre de iu probablospaco) La bildo per la koncerna probablo de tiu okazo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u0440\u043e\u044f\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c (\u0441\u043e\u0431\u044b\u0442\u0438\u044f )"], "fr": ["probabilit\u00e9 (d'un \u00e9v\u00e9nement)"], "en": ["probability (of an event)"], "de": ["Wahrscheinlichkeit (eines Ereignisses)"], "hu": ["val\u00f3sz\u00edn\u0171 (esem\u00e9ny\u00e9)"], "pl": ["prawdopodobie\u0144stwo (zdarzenia)"]}, "examples": []}]}], "root": "probabl", "primary": false}, "filistro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu ne estas studento de universitato, a\u016d ne militisto; fibur\u011do.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0438\u043b\u0438\u0441\u0442\u0435\u0440", "\u043e\u0431\u044b\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u043c\u0435\u0449\u0430\u043d\u0438\u043d"], "fr": ["philistin (personne vulgaire, conformiste)"], "nl": ["filister", "bourgeois"], "pt": ["filisteu", "burgu\u00eas"], "de": ["Philister", "Zivilist"], "hu": ["filiszter"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Homo sen idealo, kiu zorgas nur pri la \u0109iutagaj, vulgaraj aferoj, k estas indiferenta pri la altaj, noblaj ideoj.", "translations": {"de": ["Spie\u00dfb\u00fcrger"], "en": ["philistine"], "hu": ["ny\u00e1rspolg\u00e1r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "filistr", "primary": true}, "hedero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio araliacoj (Hedera), grimpanta vegeta\u0135o, dedi\u0109ita de la antikvuloj al Bakuso. \u011ci alteni\u011das per kro\u0109radiketoj al arboj kaj muroj, kiujn \u011di kovras per sia \u0109iamverda foliaro.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u044e\u0448\u0447"], "fr": ["lierre"], "en": ["ivy"], "nl": ["klimop"], "pt": ["hera", "hedra"], "ru": ["\u043f\u043b\u044e\u0449"], "de": ["Efeu"], "it": ["edera"], "hu": ["borosty\u00e1n"], "fa": ["\u067e\u0627\u067e\u062a\u06cc\u0627\u0644", "\u0639\u0634\u0642\u0647"], "br": ["iliav(enn)"], "es": ["hiedra"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "heder", "primary": true}, "klubo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Societo, kiun konsistigas homoj kun komunaj interesoj a\u016d okupi\u011doj politikaj, sciencaj, artaj, sportaj a\u016d ludaj.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u044e\u0431 (\u0437\u0430\u0434\u0437\u0456\u043d\u043e\u0447\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435 \u043f\u0430\u0432\u043e\u0434\u043b\u0435 \u0456\u043d\u0442\u0430\u0440\u044d\u0441\u0430\u045e)"], "fr": ["club (soci\u00e9t\u00e9)"], "en": ["club"], "nl": ["club"], "ru": ["\u043a\u043b\u0443\u0431"], "de": ["Klub", "Verein"], "hu": ["egyes\u00fclet", "klub"], "es": ["club"]}, "examples": [["tre fama loka Volapuka klubo", "Pejno Simono: Faligas la fundamentojn de esperantismo (Ziko Marcus Sikosek, Esperanto sen mitoj), Monatojaro 1999a, numero 6a, p. 27a"]], "subdefinitions": []}], "root": "klub", "primary": true}, "\u0125ameleonedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rampuloj kun envolvebla vosto, el\u0135etebla lango por kapti insektojn kaj kolor\u015dan\u011dema ha\u016dto, familio el ordo skvamuloj (Chamaeleonidae).", "translations": {"be": ["\u0445\u0430\u043c\u044d\u043b\u0435\u043e\u043d\u044b (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["cam\u00e9l\u00e9onid\u00e9s", "chamael\u00e9onid\u00e9s"], "en": ["chamaeleonidae"], "nl": ["kameleons (fam.)"], "ru": ["\u0445\u0430\u043c\u0435\u043b\u0435\u043e\u043d\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Cham\u00e4leons (Familie)"], "hu": ["kam\u00e9leonf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125ameleoned", "primary": true}, "biergisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gisto de la speco kiun oni trovas en bierfe\u0109o, uzata en fermenta\u0135oj por pan- kaj bier-farado.", "translations": {"be": ["\u043f\u0456\u045e\u043d\u044b\u044f \u0434\u0440\u043e\u0436\u0434\u0436\u044b"], "fr": ["levure de bi\u00e8re"], "nl": ["biergist"], "pt": ["levedura de cerveja"], "ru": ["\u043f\u0438\u0432\u043d\u044b\u0435 \u0434\u0440\u043e\u0436\u0436\u0438"], "de": ["Bierhefe"], "hu": ["s\u00f6r\u00e9leszt\u0151"], "fa": ["\u0645\u062e\u0645\u0651\u0631 \u0622\u0628\u062c\u0648"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gist", "primary": false}, "bigota": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Afekte a\u016d tro religiema, ritema.", "translations": {"fr": ["cul-b\u00e9ni (adj.)", "bigot (adj.)"], "en": ["bigoted", "fanatical"], "nl": ["kwezelachtig", "bigot"], "de": ["bigott"], "hu": ["bigott"], "pl": ["\u015bwi\u0119toszkowaty"]}, "examples": [["diference de la anta\u016daj libroj, \u0109i tie estas motivo de iom bigota kristana mistikismo", "Nikolao Gudskov: Reveno al literaturo (Julian Modest, La fermita konko), Monatojaro 2002a, numero 4a, p. 21a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bigot", "primary": false}, "biome\u0125aniko": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ne konfuzu kun bioniko."], "primary definition": "Studo de vivuloj la\u016d la me\u0125anika funkciado de iliaj korpoj, parto de biofiziko.", "translations": {"fr": ["biom\u00e9canique"], "nl": ["biomechanica"]}, "examples": [["oni jam identigis pli ol 30 ekzemplerojn de \u00abTyrannosaurus rex\u00bb kio permesis profundan esploradon pri multaj aspektoj de \u011dia biologio, inkluzive \u011dian vivhistorion kaj biome\u0125anikon", "Vikipedio, artikolo \u00abtiranosa\u016dro\u00bb, 2009-08-01"]], "subdefinitions": []}], "root": "biome\u0125anik", "primary": true}, "provbudo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Budo en vestvendejo, en kiu oni povas lasi la vestojn kaj surmeti aliajn por provo.", "translations": {"fr": ["cabine d'essayage"], "bg": ["\u0441\u044a\u0431\u043b\u0435\u043a\u0430\u043b\u043d\u044f"], "nl": ["pashokje"], "de": ["Umkleidekabine"], "fa": ["\u06a9\u0627\u0628\u06cc\u0646 \u067e\u0631\u0648 (\u0644\u0628\u0627\u0633)"], "pl": ["przymierzalnia"]}, "examples": [["\u00abmi volus provmeti tiun mamzonon en la montrofenestro.\u00bb \u00abNu vidu, sinjorino\u00bb respondas la vendistino, \u00abprefere vi faru tion en la provbudo...\u00bb", "R. Cash, esperanto-anekdotoj, [vidita en 2007-03]"]], "subdefinitions": []}], "root": "bud", "primary": false}, "hektaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Praktika mezurunuo de areo, egala al cent aroj kaj dek mil kvadrataj metroj; simbolo ha.", "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u043a\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["hectare"], "bg": ["\u0445\u0435\u043a\u0442\u0430\u0440"], "nl": ["hectare"], "pt": ["hectare"], "el": ["\u03b5\u03ba\u03c4\u03ac\u03c1\u03b9\u03bf"], "de": ["Hektar"], "it": ["ettaro"], "hu": ["hekt\u00e1r"], "en": ["hectare"], "es": ["hect\u00e1rea"], "br": ["hektar"], "ru": ["\u0433\u0435\u043a\u0442\u0430\u0440"], "pl": ["hektar"]}, "examples": [["la nova tombejo, malfermita lastjare, kovras areon de du hektaroj", "Hamza Baksi\u0107: La fino de la mondo komenci\u011das en Sarajevo, Monato jaro 1993a, numero 10a, p. 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "hektar", "primary": true}, "bigoto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo ekscese fervora en plenumo de la eksteraj religiaj devoj, pedante kaj afekte pia.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u044f\u0442\u043e\u0448\u0430", "\u0445\u0430\u043d\u0436\u0430"], "fr": ["bigot (subst.)"], "en": ["bigot", "fanatic"], "nl": ["kwezel"], "hu": ["bigott"], "pl": ["bigot", "\u015bwi\u0119toszek"]}, "examples": [["Berveling atakas la hipokriton de, ekzemple, bigotoj kaj zelotoj", "Georgo Kama\u0109o: Berveling, poeto sen tabua, Monatojaro 1994a, numero 12a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bigot", "primary": true}, "frajtisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kies profesio estas frajti.", "translations": {"ru": ["\u044d\u043a\u0441\u043f\u0435\u0434\u0438\u0442\u043e\u0440", "\u0444\u0440\u0430\u0445\u0442\u043e\u0432\u0449\u0438\u043a"], "de": ["Frachtspediteur"], "nl": ["expediteur"], "hu": ["sz\u00e1ll\u00edtm\u00e1nyoz\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "frajt", "primary": false}, "Markso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Germane Karl Marx (1818-1883). Pensulo kaj socia aganto, fondinto de marksismo. Ellaboris principojn de materiisma kompreno de la historio (historia materiismo), teorion de plusvaloro, esploris evoluon de kapitalismo kaj asertis neeviteblon de \u011dia pereo kaj transiro al komunismo rezulte de proleta revolucio. La ideoj de Markso faris grandan influon al socia penso kaj socia historio en fino de la 19-a jc kaj en la 20-a jc.", "translations": {"be": ["\u041a\u0430\u0440\u043b \u041c\u0430\u0440\u043a\u0441"], "en": ["Marx"], "nl": ["Karl Marx"], "pt": ["Karl Marx"], "ru": ["\u041a\u0430\u0440\u043b \u041c\u0430\u0440\u043a\u0441"], "it": ["Marx"], "hu": ["Marx K\u00e1roly"], "sk": ["Marx"], "ja": ["\u30de\u30eb\u30af\u30b9 [\u307e\u308b\u304f\u3059]"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Marks", "primary": true}, "ligustro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio oleacoj (Ligustrum), arbedo kun bonodoraj blankaj floroj.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0438\u0440\u044e\u0447\u0438\u043d\u0430 (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "en": ["ligustrum"], "nl": ["liguster"], "pt": ["ligustro"], "fa": ["\u0645\u0650\u0646\u062f\u0627\u0631\u0686\u0647", "\u0628\u0631\u06af \u0646\u0648"], "de": ["Liguster"], "hu": ["fagyal"]}, "examples": [["he\u011do el ligustroj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ligustr", "primary": true}, "akcipitro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio akcipitredoj (Accipiter).", "translations": {"be": ["\u044f\u0441\u0442\u0440\u0430\u0431", "\u0441\u044c\u0446\u044f\u0440\u0432\u044f\u0442\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["autour (oiseau)", "\u00e9pervier"], "bg": ["\u0433\u043e\u043b\u044f\u043c \u044f\u0441\u0442\u0440\u0435\u0431"], "nl": ["havik"], "pt": ["a\u00e7or", "ac\u00edpitre"], "ru": ["\u044f\u0441\u0442\u0440\u0435\u0431", "\u0442\u0435\u0442\u0435\u0440\u0435\u0432\u044f\u0442\u043d\u0438\u043a", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u043f\u0435\u043b\u044f\u0442\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Habicht", "Sperber"], "sv": ["h\u00f6k"], "hu": ["h\u00e9ja"], "sk": ["jastrab"], "fa": ["\u0628\u0627\u0632 (\u067e\u0631\u0646\u062f\u0647)"], "en": ["hawk"], "br": ["spalouer", "gwazfalc'hun"], "cs": ["jestr\u00e1b"], "pl": ["jastrz\u0105b"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "akcipitr", "primary": true}, "foreskorti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "forkonduki eskortante.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438", "\u0432\u044b\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438", "\u0432\u044b\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["reconduire (qn chez lui)"], "nl": ["begeleiden"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "for", "primary": false}, "lanugo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre delikata, maldika kaj malpeza plumaro, kovranta la ventron de la birdoj sub la pli dikaj plumoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0443\u0445", "\u043f\u0443\u0448\u043e\u043a"], "fr": ["duvet"], "en": ["down"], "nl": ["dons"], "pt": ["lanugem"], "ru": ["\u043f\u0443\u0445", "\u043f\u0443\u0448\u043e\u043a"], "de": ["Daune", "Flaumfeder"], "sv": ["dun"], "hu": ["pihe", "tollpihe"], "br": ["marblu\u00f1v"]}, "examples": [["lanuga litkuseno", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tre delikata hararo unuafoje kreskanta sur lipoj, vangoj kaj mentono de junuloj.", "translations": {"en": ["fluff", "nap"], "pt": ["bu\u00e7o"], "de": ["Flaum", "Milchbart"], "sv": ["fjun"], "hu": ["pihesz\u0151rzet"], "br": ["marblev"]}, "examples": [["inter la nazo kaj la bu\u015do de la junulo estas komenco de projekto de lanugo", "Machado de Assis, trad. Paulo Viana La divenistino kaj aliaj rakontojOportuno, jaro 2005a, p. 45a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Io simila al lanugo.", "translations": {"de": ["Flaum"], "sv": ["fjun"], "pt": ["cot\u00e3o"], "hu": ["pihe"]}, "examples": [["la lanugo de persiko", null], ["lanugaj folioj, florbutonoj", null], ["la bran\u0109oj lanugaj de ne\u011do", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "lanug", "primary": true}, "boto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alta \u015duo ka\u016d\u0109uka a\u016d leda, kiu atingas \u011dis genuo.", "translations": {"be": ["\u0431\u043e\u0442"], "fr": ["botte"], "bg": ["\u0431\u043e\u0442\u0443\u0448"], "ru": ["\u0441\u0430\u043f\u043e\u0433"], "de": ["Stiefel"], "sv": ["st\u00f6vel"], "en": ["boot"], "br": ["heuz"], "pl": ["kozak"]}, "examples": [["najbaro ne \u011demas, kiam boto nin premas", "Proverbaro esperanta"], ["la afero ne mar\u015das per sepmejlaj botoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bot", "primary": true}, "skolopo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio skolopedoj (Scolopax) de longbekaj arbaraj birdoj, vivantaj en mezvarma klimato, \u0109asataj pro sia karno.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043a\u0430\u0441", "\u0441\u043b\u043e\u043d\u043a\u0430", "\u0432\u0430\u043b\u044c\u0434\u0448\u043d\u044d\u043f"], "fr": ["b\u00e9casse des bois"], "en": ["woodcock"], "nl": ["houtsnip"], "ru": ["\u0431\u0435\u043a\u0430\u0441", "\u0432\u0430\u043b\u044c\u0434\u0448\u043d\u0435\u043f"], "de": ["Waldschnepfe"], "hu": ["erdei szalonka"], "cs": ["sluka lesn\u00ed"], "pl": ["s\u0142onka"]}, "examples": [["mi fortimigis kvin, ses skolopojn; vi povas motpafi ilin, Arkadio", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 6a, p. 27a"]], "subdefinitions": []}], "root": "skolop", "primary": true}, "membiografio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Verko rakonta pri la propra vivo de la verkinto.", "translations": {"sk": ["autobiografia"], "be": ["\u0430\u045e\u0442\u0430\u0431\u0456\u044f\u0433\u0440\u0430\u0444\u0456\u044f"], "fr": ["autobiographie"], "pl": ["autobiografia"], "ru": ["\u0430\u0432\u0442\u043e\u0431\u0438\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u044f"], "es": ["autobiograf\u00eda"], "hu": ["\u00f6n\u00e9letrajz", "autobiogr\u00e1fia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "a\u016dtobiografio", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "biografi", "primary": false}, "heraldiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri blazonoj.", "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u0440\u0430\u043b\u044c\u0434\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["h\u00e9raldique"], "nl": ["heraldiek", "wapenkunde"], "pt": ["her\u00e1ldica"], "el": ["\u03bf\u03b9\u03ba\u03bf\u03c3\u03b7\u03bc\u03bf\u03bb\u03bf\u03b3\u03af\u03b1"], "de": ["Heraldik", "Wappenkunde"], "it": ["araldica"], "hu": ["c\u00edmertan", "heraldika"], "pl": ["heraldyka"], "ru": ["\u0433\u0435\u0440\u0430\u043b\u044c\u0434\u0438\u043a\u0430"], "es": ["her\u00e1ldica"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "heraldik", "primary": true}, "krurringo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Braceleto portata \u0109e la kruro.", "translations": {"fr": ["bracelet (de cheville)"], "nl": ["enkelband"], "pl": ["bransoleta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "krur", "primary": false}, "argano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metala \u0109arpenta\u0135o, portanta la borilegon de petrolputo.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0448\u043a\u0430 (\u043d\u0430\u0444\u0442\u0430\u0432\u0430\u044f)"], "fr": ["derrick"], "en": ["oil well derrick"], "nl": ["boortoren"], "ru": ["\u043d\u0435\u0444\u0442\u044f\u043d\u0430\u044f \u0432\u044b\u0448\u043a\u0430"], "hu": ["f\u00far\u00f3torony"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "gruo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "argan", "primary": true}, "Panamo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato en la centra Ameriko kun \u0109efurbo Panamurbo. Teritorio de Respubliko Panamo. ISO-3166 kodo: PA. \u011ci limas kun Kolombio, Kostariko kaj oceanoj: Atlantiko kaj Pacifiko.", "translations": {"nl": ["Panama"], "de": ["Panama"], "bg": ["\u041f\u0430\u043d\u0430\u043c\u0430"], "en": ["Panama"], "pl": ["Panama", "Republika Panamy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "panam", "primary": true}, "Tripitako": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La nomo etime signifas \u00abtrikorbo\u00bbn pro la tri partoj de la verko."], "primary definition": "Kolekto de antikvaj sanktaj libroj de budaismo kun pluraj versioj, kiuj entenas instruojn pri mona\u0125a vivo, sutrojn, kaj trakta\u0135ojn.", "translations": {"fr": ["tripitaka"], "de": ["Tripitaka"], "en": ["tripitaka"], "it": ["tripitaka"], "pt": ["Tripitaka"]}, "examples": [["en la pluraj versioj de la budhisma kanono, \u00abTripitako\u00bb , la tria korbo enhavas esence nur psikologian analizon", "Gunnar G\u00e4llmo, Svedio: Dalai Lamao en Gotenburgo, Raporto.info, 2005-06-15"]], "subdefinitions": []}], "root": "Tripitak", "primary": true}, "maloportuna": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malfacile uzebla; misadaptita al sia destino; laciga.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0443\u0434\u043e\u0431\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["inopportun", "intempestif", "pas pratique"], "nl": ["ongeschikt"], "pt": ["inconveniente"], "be": ["\u043d\u044f\u0437\u0440\u0443\u0447\u043d\u044b", "\u043d\u0435\u0434\u0430\u0440\u044d\u0447\u043d\u044b"], "de": ["importun", "ung\u00fcnstig", "unzweckm\u00e4\u00dfig", "unpassend", "unangebracht"], "hu": ["k\u00e9nyelmetlen", "alkalmatlan", "nem megfelel\u0151"]}, "examples": [["maloportuna krajono", null], ["maloportuna klasifiko", null], ["oni devas distingi la agrablajn iluziojn de la maloportunaj", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne esperiganta sukceson pro nekonveneco.", "translations": {}, "examples": [["maloportuna demando", null], ["ni ju\u011das ne maloportuna akompanigi la supran bildon per pluaj klarigoj", null], ["vi estus tre maloportuna al li en tiu momento", null], ["neoportuna tempo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "oportun", "primary": false}, "komunikado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago komuniki.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u043e\u0431\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043a\u043e\u043c\u043c\u0443\u043d\u0438\u043a\u0430\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["communication", "annonce", "d\u00e9claration", "expos\u00e9 (subst.)", "information", "transmission"], "de": ["Kommunikation", "Mitteilung", "Mitteilen", "Bekanntmachung"], "nl": ["communicatie"]}, "examples": [["komunikado de sciigo, de movo", null], ["estas unu el tiuj komunaj hava\u0135oj, kies komunikado ne senigas je \u011di tiun, kiu \u011din donas", "La revadoj de soleca promenantoKvara promenado"], ["priskribis simplan, bazan projekton de lingvo por faciligi la internacian komunikadon", "Voja\u011do en Esperanto-lando H. Tonkin Venas nun la periodo de disvastigoleciono 24a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["communication (t\u00e9l\u00e9communication)", "transmission"]}, "examples": [["interrompi, tran\u0109i la komunikadon telefonan", null], ["dum mia militservo mi soldatis en unuo specialigita pri komunikado", "Lasu min paroli plu!Mi atendas gravan leteron"], ["reto estas aro da komunikadaj vojoj, per kiuj oni interkonektas \u2015 interalie \u2015 komputilojn tiel, ke ili povas kune uzi kaj inter\u015dan\u011di informojn", "Voja\u011do en Esperanto-lando B. Kolker Pri Interreto per simplaj vortoj leciono 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "komunik", "primary": false}, "seksologo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["sexologue"], "it": ["sessuologo"]}, "examples": [["post studado en Kanado li enprofundi\u011dis en la seksan vivon de la homoj kaj fari\u011dis seksologo", "Mirejo, Yamamoto Senji, 2009-03-05"]], "subdefinitions": []}], "root": "seksolog", "primary": true}, "maloportuni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti maloportuna, embarasi iun.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0435\u0441\u043d\u044f\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0447\u0438\u043d\u044f\u0442\u044c \u043d\u0435\u0443\u0434\u043e\u0431\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["encombrer", "importuner"], "hu": ["alkalmatlankodik", "zavar"]}, "examples": [["tiam mi vin ne pli longe maloportunos", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, la porcio da glacia\u0135o, (rakonto de L. Dilling, tradukita de Eduard Hall el Joensuu (Finnlando))"]], "subdefinitions": []}], "root": "oportun", "primary": false}, "iniciatemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kapablo de tiu, kiu emas iniciati.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0456\u0446\u044b\u044f\u0442\u044b\u045e\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["initiative (qualit\u00e9)", "esprit d'initiative", "esprit d'entreprise"], "en": ["enterprising"], "nl": ["ondernemingsgeest"], "pt": ["iniciativa (capacidade)", "esp\u00edrito de iniciativa"], "ru": ["\u0438\u043d\u0438\u0446\u0438\u0430\u0442\u0438\u0432\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u043f\u0440\u0438\u0438\u043c\u0447\u0438\u0432\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Unternehmungslust", "Unternehmungsgeist", "Entschlusskraft"], "hu": ["kezdem\u00e9nyez\u0151k\u00e9szs\u00e9g"], "es": ["iniciativa"]}, "examples": [["homo sen iniciatemo", null], ["iniciatema karaktero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "iniciat", "primary": false}, "cunamo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maraj ondegoj, \u011dis 50 m altaj, precipe tiuj esti\u011dantaj sekve de marfunda sismo, erupcio a\u016d \u015dovo de la tektonaj platoj, kaj ka\u016dzantaj grandajn detruojn en la apudbordaj regionoj de la seka tero.", "translations": {"ru": ["\u0446\u0443\u043d\u0430\u043c\u0438"], "en": ["tsunami"], "nl": ["tsunami", "vloedgolf"], "de": ["Tsunami"], "it": ["maremoto"], "hu": ["sz\u00f6k\u0151\u00e1r"], "fa": ["\u0622\u0628\u0644\u0631\u0632\u0647", "\u063a\u0631\u06cc\u0627\u0644\u0647", "\u0633\u0648\u0646\u0627\u0645\u06cc"], "pl": ["tsunami"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cunam", "primary": true}, "kiom": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Demanda adverbo pri kvanto, nombro, mezuro.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u043e\u043b\u044c\u043a\u043e"], "fr": ["combien", "que", "(en) quelle quantit\u00e9", "dans la quantit\u00e9 que", "(\u00e0) quel point", "\u00e0 ce que", "autant que (+subj.)"], "nl": ["hoeveel"], "be": ["\u043a\u043e\u043b\u044c\u043a\u0456", "\u043d\u0430\u043a\u043e\u043b\u044c\u043a\u0456"], "de": ["wieviel", "wieviele"], "tr": ["ne kadar"], "hu": ["mennyi", "mennyit"], "he": ["\u05db\u05db\u05dc"]}, "examples": [["kiom estas la duoblo de 6?", null], ["kiom da lingvoj vi parolas?", null], ["kiom vi a\u011das?", null], ["kiom estas la jaroj de via vivo?", "Pro I\u015dtar, \u0109ap. 10a"], ["kiom estas la tempo?", null], ["kiom estas la rapideco de sono en la aero?", "Kio estas la scienca metodo? Inter ni, n-ro 215, marto 2004"], ["kiom mi \u015duldas?", null], ["kiom estas la prezo?", null], ["po kiom vi vendas?", null], ["\u00abKaj kiom estas la pago?\u00bb \u2015 \u00abEstas po 4 pundoj semajne.\u00bb", "A. Conan Doyle, tr. Darold Booton: La ligo de la ru\u011dkapuloj"], ["\u00abKaj kiom estas la resta\u0135o?\u00bb \u2015 \u00abSepcent kvardek mil pundoj.\u00bb", "A. Conan Doyle, tr. William Auld: La \u0109ashundo de la Baskerviloj. Jekaterinburg: Sezonoj, 1998."], ["kiom estas la da\u016dro de la studoj por bakala\u016dri\u011do kaj magistri\u011do \u0109e vi?", "Bulteno de la Albana esperanto-instituto, n-ro 57. Feb. 2005"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ekkria adverbo, esprmanta miron pri kvanto a\u016d mezuro.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u043e\u043b\u044c\u043a\u043e", "\u043a\u0430\u043a", "\u043a\u0430\u043a \u043c\u043d\u043e\u0433\u043e"], "de": ["wieviel", "wieviele"], "nl": ["hoeveel"], "hu": ["mennyi", "mennyit"]}, "examples": [["kiom ofte ni kune promenis!", null], ["kiom ofte li tion diris!", null], ["kiom da soldatoj tie \u0109i pereis!", null], ["kiom multe vi suferis!", "Z"], ["kiom da tempo kaj laboroj estas perdata por la ellernado de fremdaj lingvoj!", "Z"], ["kiom multe vi donus por tio, se vi povus vidi", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nerekte demanda konjunkcio, kun sama signifo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u043e\u043b\u044c\u043a\u043e", "\u043a\u0430\u043a \u043c\u043d\u043e\u0433\u043e"], "de": ["wieviel", "wieviele"], "nl": ["hoeveel"], "hu": ["mennyi", "mennyit"]}, "examples": [["diru al li, kiom da gastoj venos", null], ["mi volus scii, kiom de la \u015dtofo ili pretigis", "Z"], ["temperaturaj sensiloj diras al la komandilo kiom estas la temperaturo en la \u0109ambro", "Politika in\u011denierado"], ["mi volus scii, kiom estas vera via humileco", "B"], ["la malgranda farita\u0135o malaperas \u0109e la rigardo, kiom fari restas", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Relativa konjunkcio, signifanta \u00ab(tiel granda nombro a\u016d kvanto,) kiel\u00bb.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u043e\u043b\u044c\u043a\u043e"], "de": ["so viel", "so viele"], "nl": ["zoveel"], "hu": ["amennyi", "amennyit"]}, "examples": [["kiom da kapoj, tiom da \u0109apoj", "Z"], ["kiom da homoj, tiom da gustoj", "Proverbaro esperanta"], ["mi havas tiom da mono, kiom vi", null], ["mi prenas kiel atestantojn vin \u0109iujn, tiom kiom vi estas", "Z"], ["\u0109iuj donas al mi prunte , kiom mi volas", "Z"], ["tiom malproksime, kiom iras la rigardo", null], ["kolektu \u011din \u0109iu en tia kvanto, kiom li bezonas por man\u011di", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: La esenca senco de kiel estas la maniero, tiu de kiom estas la mezuro. Sed \u0109ar kiel signifas anka\u016d la gradon, kaj kiom la metaforan mezuron, oni vidas, ke la du konjunkcioj povas kelkfoje esti sendiference uzataj (Kp. kiel eble plej; kiom nur eble )"], "primary definition": "Relativa konjunkcio, signifanta \u00abla\u016d la mezuro, la\u016d kiu...\u00bb.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u043e\u043b\u044c\u043a\u043e", "\u043d\u0430\u0441\u043a\u043e\u043b\u044c\u043a\u043e"], "hu": ["amennyire", "amilyen m\u00e9rt\u00e9kben"], "de": ["so viel"], "nl": ["zoveel"], "he": ["\u05db\u05de\u05d4"]}, "examples": [["kiom mi vidas, vi havas nur unu filon", null], ["la apero, kiom mi komprenas, al nia land' malbonon anta\u016ddiras", "Z"], ["mi estas je unu jaro pli juna, kaj tamen je kiom mi estas pli sa\u011da ol vi!", "Z"], ["\u011di estas pli da malbono, ol kiom mia kapo povas elpensi", "Z"], ["la azeno jam ne iros pli rapide, kiom ajn vi lin batos", "Z"], ["kiom ajn ni rompis al ni la kapon, ni ne povis kompreni", "Z"], ["la lingvo Esperanto malgra\u016d sia absoluta reguleco kaj facileco penis, kiom nur eble, konservi la ne\u015dan\u011ditan formon de la vortoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kiom", "primary": true}, "belstatura": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta iom altan korpon kaj agrablajn proporciojn de membroj.", "translations": {"fr": ["qui a de l'allure", "de belle prestance"], "hu": ["deli", "d\u00e9lceg", "sz\u00e9p termet\u0171>"]}, "examples": [["vestita je parada uniformo, li estis belstatura kaj tre imponanta", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "statur", "primary": false}, "limnologiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mar\u0109osciencisto, fakulo pri limnologio.", "translations": {"fr": ["limnologiste", "limnologue"], "de": ["Limnologe"], "nl": ["zoetwaterbioloog", "limnoloog"], "pt": ["limnologista", "limn\u00f3logo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "limnologi", "primary": false}, "napo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de brasiko (Brassica napus), kies tubera radiko estas man\u011debla.", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u0443\u0447\u043a\u0430"], "fr": ["navet"], "en": ["rape", "rapeseed", "canola"], "nl": ["koolraap"], "pt": ["nabo"], "el": ["\u03b3\u03bf\u03b3\u03b3\u03cd\u03bb\u03b9"], "de": ["Kohlr\u00fcbe"], "sv": ["k\u00e5lrot"], "hu": ["kar\u00f3r\u00e9pa"], "br": ["irvinenn"], "ru": ["\u0431\u0440\u044e\u043a\u0432\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nap", "primary": true}, "konuro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subfamilio de papagedoj (Aratinginae), kun svelta korpo kaj longa konusa vosto.", "translations": {"hu": ["\u00e9kfark\u00fa papag\u00e1lyok"], "de": ["Keilschwanzsittiche"], "nl": ["parkiet"], "pt": ["Aratinginae"], "en": ["conures"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konur", "primary": true}, "absido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Duonronda funda parto de pre\u011dejo, formanta ekstremon de la navo kaj enhavanta la \u0125orejon kaj altaron.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0441\u044b\u0434\u0430"], "fr": ["abside"], "bg": ["\u0430\u043f\u0441\u0438\u0434\u0430"], "nl": ["absis", "apsis", "abside", "overwelfde koornis"], "pt": ["\u00e1bside"], "ru": ["\u0430\u0431\u0441\u0438\u0434\u0430", "\u0430\u043f\u0441\u0438\u0434\u0430"], "de": ["Absis", "Apsis", "Apside", "Chornische"], "hu": ["apszis"], "en": ["apse"], "es": ["\u00e1bside"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "absid", "primary": true}, "romantikisma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al romantikismo.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u043c\u0430\u043d\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["romantique (adj.)"], "de": ["romantisch"], "en": ["romantic"], "ru": ["\u0440\u043e\u043c\u0430\u043d\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "romantik", "primary": false}, "romantikismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mondopercepto en kiu la sentimenta, subjektiva, kreema romantiko pli gravas ol la racio, prudento kaj realo.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u043c\u0430\u043d\u0442\u044b\u0437\u043c"], "fr": ["romantisme"], "en": ["romanticism"], "nl": ["romantiek"], "ru": ["\u0440\u043e\u043c\u0430\u043d\u0442\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Romantik"], "hu": ["romantika (st\u00edlusir\u00e1ny)", "romanticizmus"]}, "examples": [["romantikismo aperis kiel reago kontra\u016d klerismo en filozofio kaj klasikismo en artoj", null], ["plej klare kaj tipe la romantikismo montri\u011dis en Germanujo, en la unua kvarono de la 19a jc", null], ["ekzistadismo estas moderna speco de romantikismo filozofia", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Arta stilo prospera en la eko de la 19a jarcento, favoranta romantikan etoson, ne-obeon al klasikaj \u015dablonoj, intereson al sova\u011da naturo, historiaj kaj ekzotaj temoj, naciaj popolaj tradicioj.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "romantiko, romantismo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "romantik", "primary": false}, "angiledoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de angiloformaj fi\u015doj (Anguillidae), kun muka, skvama ha\u016dto.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u0447\u043d\u044b\u0435 \u0443\u0433\u0440\u0438 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)", "\u043f\u0440\u0435\u0441\u043d\u043e\u0432\u043e\u0434\u043d\u044b\u0435 \u0443\u0433\u0440\u0438 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Aale"], "hu": ["angolnaf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "angiled", "primary": true}, "rublo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Monunuo de Rusujo kaj Belarusujo, pasintece - de Sovetunio, centoblo de kopeko.", "translations": {"be": ["\u0440\u0443\u0431\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["rouble"], "en": ["ruble"], "nl": ["roebel"], "pt": ["rublo"], "ru": ["\u0440\u0443\u0431\u043b\u044c"], "de": ["Rubel"], "hu": ["rubel"], "pl": ["rubel"]}, "examples": [["\u00abnur dek na\u016d rublojn mi elspezas en monato\u00bb, li skribis", "Vivo de Zamenhof \u0109apitro 4a, p. 39a"]], "subdefinitions": []}], "root": "rubl", "primary": true}, "folklora": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Popolarta.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u043b\u044c\u043a\u043b\u0451\u0440\u043d\u044b"], "fr": ["folklorique"], "en": ["folkloric"], "nl": ["folkloristisch"], "ru": ["\u0444\u043e\u043b\u044c\u043a\u043b\u043e\u0440\u043d\u044b\u0439"], "de": ["folkloristisch"], "hu": ["n\u00e9pm\u0171v\u00e9szeti", "folkl\u00f3r"]}, "examples": [["subtenado de minoritataj kulturcentroj, folkloraj festivaloj", "S. Brylska, \u0108u reiri al naciaj radikoj?, Monato, jaro 1993a, numero 8a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "folklor", "primary": false}, "dol\u0109a": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Agrable impresanta guston, kiel sukero a\u016d mielo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u0430\u0434\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["doux", "sucr\u00e9"], "bg": ["\u0441\u043b\u0430\u0434\u044a\u043a"], "nl": ["zoet"], "pt": ["doce"], "be": ["\u0441\u0430\u043b\u043e\u0434\u043a\u0456"], "de": ["s\u00fc\u00df", "lieblich"], "fa": ["\u0634\u06cc\u0631\u06cc\u0646"], "en": ["sweet"], "es": ["dulce"], "cs": ["sladk\u00fd"], "pl": ["s\u0142odki"]}, "examples": [["dol\u0109a pomo, suko, vino", null], ["dol\u0109a\u0135oj", "La Malnova Testamento, Jeremia 51:34"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Agrabla por la sentumoj.", "translations": {"fa": ["\u0634\u06cc\u0631\u06cc\u0646", "\u062e\u0648\u0634\u0627\u06cc\u0646\u062f", "\u062f\u0644\u0646\u0634\u06cc\u0646", "\u062f\u0644\u067e\u0630\u06cc\u0631"], "fr": ["agr\u00e9able", "doux"], "pt": ["doce", "suave", "ameno", "fagueiro", "meigo", "agrad\u00e1vel"], "ru": ["\u0441\u043b\u0430\u0434\u043e\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u0438\u044f\u0442\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["dol\u0109a melodio, vo\u0109o, bonodoro, tapi\u015do, \u015dtofo, fantazio, veluro", "Z"], ["lia parolo fluis dol\u0109e kaj agrable", null], ["dol\u0109e dormadi", "Fabeloj, volumo 2, Elfo de la rozo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Agrabla por la korsento, milda, malsevera, karesa.", "translations": {"fa": ["\u0634\u06cc\u0631\u06cc\u0646", "\u0645\u0644\u0627\u06cc\u0645", "\u0646\u0631\u0645", "\u0644\u0637\u06cc\u0641"], "fr": ["doux"], "pt": ["doce", "suave", "ameno", "fagueiro", "meigo", "agrad\u00e1vel"], "ru": ["\u0441\u043b\u0430\u0434\u043e\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u0438\u044f\u0442\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["dol\u0109a homo, viza\u011do", null], ["dol\u0109aj vortoj", null], ["flustri dol\u0109a\u0135ojn al amatino (malakra, glata, miela, modera, facila, kvieta, delikata 2)", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dol\u0109", "primary": true}, "folkloro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Popolarto, popola kulturo.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u043b\u044c\u043a\u043b\u0451\u0440", "\u043d\u0430\u0440\u043e\u0434\u043d\u0430\u044f \u0442\u0432\u043e\u0440\u0447\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["arts et traditions populaires", "folklore"], "en": ["folklore"], "nl": ["folklore"], "pt": ["folclore", "cultura popular", "popul\u00e1rio"], "ru": ["\u043d\u0430\u0440\u043e\u0434\u043d\u043e\u0435 \u0442\u0432\u043e\u0440\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u0444\u043e\u043b\u044c\u043a\u043b\u043e\u0440"], "ca": ["folklore"], "de": ["Folklore", "Volkskultur"], "hu": ["folkl\u00f3r", "n\u00e9pm\u0171v\u00e9szet"], "es": ["folclore"]}, "examples": [["trovi\u011das en la \u015detlanda folkloro, mallonga versa\u0135o [...] en kiu iu patrino el insulo Unst [...] fieras pri tio, ke \u015dia filo lernas la skotan a\u016d skotanglan", "G. MacAoidh, La \u015detlanda..., Monato, jaro 2001a, numero 11a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "folklor", "primary": true}, "\u0109arpenti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Prilabori lignon a\u016d feron por konstrui.", "translations": {"be": ["\u0446\u044f\u0441\u044c\u043b\u044f\u0440\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["charpenter"], "en": ["carpenter", "build", "construct"], "nl": ["timmeren"], "pt": ["carpintejar"], "ru": ["\u043f\u043b\u043e\u0442\u043d\u0438\u0447\u0430\u0442\u044c"], "de": ["zimmern"], "hu": ["\u00e1csol"], "sk": ["tesa\u0165"], "pl": ["ciosa\u0107"]}, "examples": [["\u0109arpenti kolonojn", "La Malnova Testamento, Sentencoj 9:1"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kunmeti trabojn por fari konstruojn.", "translations": {"pl": ["zbija\u0107"]}, "examples": [["malforte \u0109arpentita domo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Forte konstrui.", "translations": {"pl": ["budowa\u0107"]}, "examples": [["homo fortike \u0109arpentita", null], ["bone \u0109arpentita dramo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109arpent", "primary": true}, "konkur(ad)o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vetbatalo inter pluraj personoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u0431\u043e\u0440\u043d\u0456\u0446\u0442\u0432\u0430", "\u0441\u0443\u043f\u0435\u0440\u043d\u0456\u0446\u0442\u0432\u0430", "\u043a\u0430\u043d\u043a\u0443\u0440\u044d\u043d\u0446\u044b\u044f"], "en": ["competition"], "nl": ["wedijver"], "ru": ["\u0441\u043e\u0440\u0435\u0432\u043d\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u0441\u043e\u043f\u0435\u0440\u043d\u0438\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"], "ca": ["competici\u00f3"], "de": ["Wettbewerb", "Wettstreit", "Wettlauf"], "tp": ["utala"], "es": ["competici\u00f3n"]}, "examples": [["lojala konkuro", "B"], ["konkuro pri profito", null], ["konkurado al feli\u0109o, en militpreparoj", null], ["la ka\u016dzo de la intergenta malamo ne estas la konkurado ekonomia", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "konkur", "primary": false}, "stre\u0109a": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malpufa.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u043b\u0435\u0433\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439", "\u043d\u0430\u0442\u044f\u043d\u0443\u0442\u044b\u0439"], "fr": ["sous tension", "tendu"], "nl": ["strak"], "hu": ["feszes", "szoros"]}, "examples": [["stre\u0109a vesto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ekstreme energia.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u043f\u0440\u044f\u0436\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["anstrengend"], "hu": ["fesz\u00fclt", "meger\u0151ltet\u0151"]}, "examples": [["la vivo estas stre\u0109a batalo", "Z"], ["stre\u0109a atendado", null], ["esti \u0109iam en stre\u0109a preteco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "stre\u0109", "primary": false}, "spama\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Trudmesa\u011do sendita per retpo\u015dto.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u043c (\u043f\u0430\u0432\u0435\u0434\u0430\u043c\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435)"], "fr": ["spam (message publicitaire)"], "nl": ["spambericht"], "ru": ["\u0441\u043f\u0430\u043c (\u0441\u043e\u043e\u0431\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "de": ["E-Mail-Spam"], "hu": ["spamlev\u00e9l", "rekl\u00e1mlev\u00e9l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spam", "primary": false}, "frapkratero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Krateroforma baseno, kiun ka\u016dzis meteor\u015dtono falegante sur la grundon de solida planedo.", "translations": {"fr": ["crat\u00e8re d'impact"]}, "examples": [["la teamo de la Universitato de Padovo aldonas, ke la drenada skemo en la ringo estas tre simila al tiuj trovitaj en granda frapkrateroj en humidaj medioj", "-, Nova frapkratero eltrovita en Afriko, eventeo, 2010-03-15"]], "subdefinitions": []}], "root": "krater", "primary": false}, "pa\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el la du flankoj de paperfolio, sur kiu oni skribas a\u016d presas.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u0440\u043e\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["page"], "en": ["page"], "nl": ["bladzijde"], "pt": ["p\u00e1gina"], "no": ["side"], "mo": ["\u043f\u0430\u04c2\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Seite"], "tr": ["sayfa"], "sv": ["sida"], "hu": ["oldal"], "br": ["pajenn"], "cs": ["str\u00e1nka"], "ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0438\u0446\u0430"], "pl": ["strona"]}, "examples": [["tiu \u0109i libro havas sesdek pa\u011dojn", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 14"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Skriba\u0135o aperanta sur iu el la flankoj de paperfolio.", "translations": {}, "examples": [["relegu tiun pa\u011don", null], ["transturni, transigi la pa\u011dojn", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Parto de verko a\u016d okaza\u0135aro.", "translations": {}, "examples": [["oni trovas admirindajn pa\u011dojn en tiu libro", null], ["tiu kongreso enskribis tre gravan pa\u011don en la historion de nia afero", "Z"], ["la sveda periodo estas la plej hela pa\u011do de la historio de Latvolando", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Fizika rikordo, aro da la memor\u0109eloj havantaj identajn komencajn bitojn de la adreso, traktebla kiel unu tuto en iuj operacioj.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En TTT, logika parto de hiperteksto traktebla kiel unu tuto \u0109e datumtransmeto.", "translations": {}, "examples": [["per rapida esploro mi trovis dekojn da retpa\u011doj pri Hamurabo", "R. Rotsaert, Babilona le\u011daro , Monato, numero 08/1999"]], "subdefinitions": []}], "root": "pa\u011d", "primary": true}, "facilpieda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Facile movanta la piedojn, lerta en irado.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0435\u0433\u043a\u043e\u043d\u043e\u0433\u0438\u0439", "\u0431\u044b\u0441\u0442\u0440\u043e\u043d\u043e\u0433\u0438\u0439"], "fr": ["agile", "alerte (ingambe)", "ingambe"], "en": ["easy-going"], "nl": ["lichtvoetig"], "pt": ["lesto", "l\u00e9pido", "\u00e1gil"], "de": ["leichtf\u00fc\u00dfig"], "hu": ["k\u00f6nny\u0171 l\u00e9pt\u0171", "k\u00f6nnyed j\u00e1r\u00e1s\u00fa"], "br": ["mibin a droad", "ska\u00f1v e c'har"], "pl": ["szybkonogi", "lekkostopy"], "he": ["\u05e7\u05dc \u05e8\u05d2\u05dc\u05d9\u05d9\u05dd"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "facil", "primary": false}, "pruntvorto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vorto prenita el alia lingvo, eventuale skribe a\u016d elparole adaptita.", "translations": {"fr": ["emprunt linguistique", "mot emprunt\u00e9"], "pl": ["zapo\u017cyczenie j\u0119zykowe"]}, "examples": [["parolado de Filipinanoj havas multajn pruntvortojn el la Hispana kaj la Angla", "V. Medrano, Lingvoj en Filipinoj, 2005-11-08"]], "subdefinitions": []}], "root": "vort", "primary": false}, "Kvirino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Origine, sabena kaj romia dio de la milito kaj de la printempo. Sekve, la Romianoj konfuzis lin kun Marso kaj poste kun Romulo diigita.", "translations": {"nl": ["Quirinus"], "it": ["Quirino"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Kvirin", "primary": true}, "determinilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lingva rimedo en formo de vorto, prepozicia\u0135o a\u016d vortero, esprimanta determinon.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u0442\u044d\u0440\u043c\u0456\u043d\u0430\u0442\u044b\u045e"], "ca": ["determinatiu"], "en": ["determiner"], "ru": ["\u0434\u0435\u0442\u0435\u0440\u043c\u0438\u043d\u0430\u0442\u0438\u0432"], "hu": ["determin\u00e1ns"]}, "examples": [["la artikolo estas determinilo, kiu servas por klarigi la frazon precizigante ke la priparolato estas konata al la a\u016dskultanto", "PAG, \u00a776.."]], "subdefinitions": []}], "root": "determin", "primary": false}, "importa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al importado.", "translations": {"be": ["\u0456\u043c\u043f\u0430\u0440\u0442\u043d\u044b"], "en": ["import"], "ru": ["\u0438\u043c\u043f\u043e\u0440\u0442\u043d\u044b\u0439"], "pt": ["importador (adj.; economia, com\u00e9rcio)"], "hu": ["behozatali", "import-"]}, "examples": [["importa komerco, statistiko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "import", "primary": false}, "petroselo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio apiacoj (Petroselinum), uzata kiel spicherbo.", "translations": {"be": ["\u043f\u044f\u0442\u0440\u0443\u0448\u043a\u0430"], "fr": ["persil"], "bg": ["\u043c\u0430\u0433\u0434\u0430\u043d\u043e\u0437"], "nl": ["peterselie"], "ru": ["\u043f\u0435\u0442\u0440\u0443\u0448\u043a\u0430"], "de": ["Petersilie"], "tr": ["maydanoz"], "hu": ["petrezselyem"], "fa": ["\u062c\u0639\u0641\u0631\u06cc"], "en": ["parsley"], "br": ["perisilh"], "pl": ["pietruszka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "petrosel", "primary": true}, "sangadi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Ellasi sangon.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044b\u0432\u0430\u0442\u043e\u0447\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["saigner (intr.)"], "nl": ["bloeden"], "ru": ["\u043a\u0440\u043e\u0432\u043e\u0442\u043e\u0447\u0438\u0442\u044c", "\u0438\u0441\u0442\u0435\u043a\u0430\u0442\u044c \u043a\u0440\u043e\u0432\u044c\u044e"], "de": ["bluten"], "tr": ["kanamak"], "sv": ["bl\u00f6da"], "it": ["sanguinare"], "sk": ["krv\u00e1ca\u0165"], "hu": ["v\u00e9rzik"], "pl": ["krwawi\u0107"]}, "examples": [["sangadi el la nazo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Esti ru\u011da kiel sango.", "translations": {"fr": ["rougeoyer"], "pl": ["czerwienie\u0107"]}, "examples": [["\u0109e la horizonto la suno sangadis sur la maro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Kruele suferi kvaza\u016d pro sangadanta vundo.", "translations": {"fr": ["saigner (intr., fig.)"], "pl": ["krwawi\u0107"]}, "examples": [["pro tio sangas mia koro", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "sang", "primary": false}, "kolrimeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rimeno \u0109irka\u016dliganta la kolon.", "translations": {"fr": ["collier (bride)"], "en": ["collar"], "nl": ["halsband"], "sv": ["halsband (rem)"]}, "examples": [["\u011duste al li kuris, flarante la aeron, la malgranda hundeto Memeka kun mallar\u011da, eleganta kolrimeno", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 25a"]], "subdefinitions": []}], "root": "rimen", "primary": false}, "dusako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longa sako (pli \u011duste, ta\u015do) fermita \u0109e amba\u016d ekstrema\u0135oj, kun malfermo en la mezo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u043a\u0438\u0434\u043d\u0430\u044f \u0441\u0443\u043c\u0430"], "fr": ["besace", "bissac"], "nl": ["plunjezak"], "it": ["bisaccia"], "hu": ["\u00e1ltalvet\u0151", "\u00e1talvet\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sak", "primary": false}, "okulta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al misteraj fenomenoj, kiujn kelkaj homoj opinias supernaturaj, kaj kies majstradon provizas parte sekretaj artoj (magio, astrologio, elvokado de mortintoj...).", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0443\u043b\u044c\u0442\u043d\u044b"], "fr": ["occulte"], "en": ["occult"], "nl": ["occult"], "pt": ["oculto"], "ru": ["\u043e\u043a\u043a\u0443\u043b\u044c\u0442\u043d\u044b\u0439"], "de": ["okkult"], "hu": ["okkult"]}, "examples": [["promeson pri okultaj povoj (telepatio, klarvideco, klara\u016ddeco, prekogno, a\u016dgurado), \u015di ne plenumas", "Christian Declerck: A\u016ddace honesta romano (Eli Urbanov\u00e1, Hetajro dancas), Monatojaro 1996a, numero 4a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "okult", "primary": true}, "pajlo\u015dtopi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Remburi per pajlo felon de mortinta besto por konservi al \u011di aspekton de vivulo.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0431\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c \u0441\u0430\u043b\u043e\u043c\u0430\u0439"], "fr": ["empailler"], "nl": ["opzetten (v.dieren)"], "br": ["plouza\u00f1"], "ru": ["\u043d\u0430\u0431\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c \u0441\u043e\u043b\u043e\u043c\u043e\u0439"], "de": ["ausstopfen"], "hu": ["kit\u00f6m (szalm\u00e1val)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pajl", "primary": false}, "fajrobrigadisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de fajrobrigado, speciale trejnita precipe por estingi brulegojn kaj tuje helpi la viktimojn.", "translations": {"en": ["firefighter", "fireman"], "nl": ["brandweerman"], "pl": ["stra\u017cak"], "pt": ["corpo de bombeiros", "brigada de inc\u00eandio"], "de": ["Feuerwehrmann"], "es": ["bombero"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "brigad", "primary": false}, "skorio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de vitreca materio, kiu per fandado aparti\u011das de metalmina\u0135oj = metal\u015da\u016dmo.", "translations": {"be": ["\u0448\u043b\u0430\u043a", "\u0430\u043a\u0430\u043b\u0456\u043d\u0430"], "nl": ["metaalschuim"], "ru": ["\u0448\u043b\u0430\u043a", "\u043e\u043a\u0430\u043b\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Schlacke"], "pl": ["\u017cu\u017cel", "szlaka"], "hu": ["salak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) For\u0135etinda\u0135o, senvalora\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u0448\u043b\u0430\u043a", "\u043e\u0442\u0431\u0440\u043e\u0441\u044b"], "be": ["\u0430\u0434\u043a\u0456\u0434\u044b", "\u043f\u0430\u0437\u0430\u0434\u043a\u0456"], "pl": ["ch\u0142am"], "pt": ["esc\u00f3ria"], "hu": ["ocs\u00fa", "szem\u00e9t"]}, "examples": [["via ar\u011dento fari\u011dis skorio", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "skori", "primary": true}, "me\u0125anismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la pecoj de ma\u015dino a\u016d aparato.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0445\u0430\u043d\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["m\u00e9canisme"], "en": ["mechanism"], "nl": ["mechanisme"], "pt": ["mecanismo"], "ru": ["\u043c\u0435\u0445\u0430\u043d\u0438\u0437\u043c"], "ca": ["mecanisme"], "de": ["Mechanismus"], "sv": ["mekanism"], "es": ["mecanismo"]}, "examples": [["komputoraj cirkvitoj kaj me\u0125anismo", "J. Francis, Misio sen Alveno, tk-stafeto, 1982"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Rimedaro, per kiu plenumi\u011das iu ago a\u016d funkcio; strukturo de kunaran\u011ditaj elementoj kaj ilia maniero kune funkcii.", "translations": {"ca": ["mecanisme"], "de": ["Mechanismus"], "sv": ["mekanism"], "es": ["mecanismo"]}, "examples": [["me\u0125anismo de la digestado", "B"], ["la me\u0125anismo de la lingvo, de la penso", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Filozofia teorio, kiu strebas komprenigi tuton per studado de \u011diaj partoj.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "me\u0125anism", "primary": true}, "konkordanco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Indekso de \u0109iuj vortoj de iu verko (speciale pri Bb.) kun cito de \u0109iuj lokoj, kie la vorto estas uzata.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043d\u043a\u043e\u0440\u0434\u0430\u043d\u0446\u0438\u044f", "\u043a\u043e\u043d\u043a\u043e\u0440\u0434\u0430\u043d\u0441"], "de": ["Konkordanz"], "nl": ["concordantie"], "pt": ["concord\u00e2ncia"], "en": ["concordance"]}, "examples": [["konkordanco de l' Ekzercaro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konkordanc", "primary": true}, "koncesii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Doni koncesion.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0434\u0430\u0446\u044c \u0443 \u043a\u0430\u043d\u0446\u044d\u0441\u0456\u044e"], "fr": ["conc\u00e9der (donner en concession)", "donner en concession"], "en": ["to license", "to franchise", "to concede"], "nl": ["in concessie geven"], "pt": ["dar em concess\u00e3o"], "ru": ["\u0441\u0434\u0430\u0442\u044c \u0432 \u043a\u043e\u043d\u0446\u0435\u0441\u0441\u0438\u044e"], "ca": ["concedir"], "de": ["konzessionieren"], "hu": ["koncesszi\u00f3ba ad", "koncesszion\u00e1l"], "es": ["conceder"]}, "examples": [["koncesii fervojon, minejon, teron en kolonio", null], ["tiajn privilegiojn oni koncesias malfacile", null], ["koncesiita drinkejo", "Z"], ["koncesii patenton al ies eksluziva uzo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "koncesi", "primary": true}, "koncesio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Privilegio, rajto donita de rajtigita instanco por ekspluati ion.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0446\u044d\u0441\u0456\u044f"], "fr": ["concession (commerciale)"], "en": ["concession", "franchise"], "nl": ["concessie"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0446\u0435\u0441\u0441\u0438\u044f"], "ca": ["concessi\u00f3"], "de": ["Konzession"], "hu": ["koncesszi\u00f3", "kihaszn\u00e1l\u00e1si enged\u00e9ly"], "es": ["concesi\u00f3n"]}, "examples": [["por vendi tabakon a\u016d alkoholon oni bezonas en preska\u016d \u0109iuj \u015dtatoj koncesion", null]], "subdefinitions": []}], "root": "koncesi", "primary": false}, "frakseno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arbo el mezvarmaj landoj, kies fleksebla ligno estas uzata por fari tenilojn, meblojn, bastonojn... kaj kies folioj servas por prepari sanigan trinka\u0135on, genro el familio oleacoj (Fraxinus).", "translations": {"be": ["\u044f\u0441\u0435\u043d\u044c"], "fr": ["fr\u00eane"], "nl": ["es"], "pt": ["freixo"], "ru": ["\u044f\u0441\u0435\u043d\u044c"], "de": ["Esche"], "hu": ["k\u0151ris"], "fa": ["\u0648\u0646", "\u0632\u0628\u0627\u0646\u200c\u06af\u0646\u062c\u0634\u06a9"], "pl": ["jesion"]}, "examples": [["kie la tero iom pli humidas, tie levi\u011dis svelta hela frakseno", "J. Kozarac, trad. D. Klobu\u010dar, Slavonia Arbaro, Kroata Esperanto-Ligo, 2006"]], "subdefinitions": []}], "root": "fraksen", "primary": true}, "lemno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro de eta flosaj plantoj el familio lemnacoj (Lemna) amase aperantaj sur stagnaj akvejoj, kun du a\u016d tri folietoj kaj simplaj radikoj.", "translations": {"fr": ["lentille d'eau"], "nl": ["kroos"], "pt": ["lemn\u00e1ceas"]}, "examples": [["nikso kun junko \u0109irka\u016d la haroj kaj lemno en la barbo", "Fabeloj, volumo 4, sonorila profundo"], ["Xiangyun deklamis: \u00abNi kantas pri la blanka lemno \u0109e river' a\u016dtuna\u00bb", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 108a, volumo 3a, p. 410a"]], "subdefinitions": []}], "root": "lemn", "primary": true}, "ka\u016dstikeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de tio, kio estas ka\u016dstika.", "translations": {"ru": ["\u0435\u0434\u043a\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0436\u0433\u0443\u0447\u0435\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["causticit\u00e9"], "en": ["causticity"], "nl": ["agressiviteit (v.stoffen)"], "de": ["Kaustizit\u00e4t", "\u00c4tzkraft", "Brennverm\u00f6gen", "Beizst\u00e4rke"], "hu": ["mar\u00f3 hat\u00e1s", "\u00e9get\u0151 hat\u00e1s", "kausztikuss\u00e1g"]}, "examples": [["la ka\u016dstikeco de acidoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ka\u016dstik", "primary": false}, "flirti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Delikate movi\u011di en la aero tien kaj reen, flugi \u0109irka\u016d io tien kaj returnen.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0440\u0445\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["virevolter", "voleter", "voltiger"], "en": ["flirt"], "nl": ["wapperen"], "pt": ["esvoa\u00e7ar", "flutuar", "tremular", "adejar", "voejar", "borboletear"], "be": ["\u043f\u044b\u0440\u0445\u0430\u0446\u044c", "\u043b\u0451\u0442\u0430\u0446\u044c"], "de": ["flattern"], "hu": ["repdes", "lobog"], "es": ["revolotear", "ondear", "aletear"]}, "examples": [["la papilioj flirtis \u0109irka\u016d floroj", "B"], ["la flagoj flirtas en la aero, en la vento", "Z"], ["gaje flirtanta pluma\u0135o", "Fabeloj, volumo 2, Malgranda Tuk"], ["gracie flirtantaj dancistinoj", null], ["tra la bran\u0109oj flirtadis sunradio", null], ["la flamoj flirtis", null], ["lasi flirti siajn rigardojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Amindumi kvaza\u016d flugetante de unu al alia kaj ne celante edzi\u011don.", "translations": {"ru": ["\u0444\u043b\u0438\u0440\u0442\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["flirter", "coqueter (faire la cour)", "faire la cour", "draguer (qn)"], "bg": ["\u0444\u043b\u0438\u0440\u0442\u0443\u0432\u0430\u043c"], "nl": ["flirten"], "pt": ["flertar", "namorar", "namoricar", "galantear", "fazer a corte a"], "be": ["\u0444\u043b\u0456\u0440\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u043b\u044f\u0446\u0430\u0446\u0446\u0430"], "de": ["flirten"], "hu": ["kac\u00e9rkodik", "fl\u00f6rt\u00f6l"], "es": ["coquetear", "flirtear", "ligar"]}, "examples": [["\u015di havas sian preferitan flirtanton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "flirt", "primary": true}, "ple\u016drito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inflamo de ple\u016dro.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u0435\u045e\u0440\u044b\u0442"], "fr": ["pleur\u00e9sie"], "nl": ["pleuritis", "borstvliesontsteking"], "pt": ["pleurisia", "pleurite", "pleuris"], "ru": ["\u043f\u043b\u0435\u0432\u0440\u0438\u0442"], "de": ["Pleuritis", "Rippenfellentz\u00fcndung"], "hu": ["mellh\u00e1rtyagyullad\u00e1s", "pleuritis"], "fa": ["\u0630\u0627\u062a\u200c\u0627\u0644\u062c\u0646\u0628"]}, "examples": [["akuta, senakva a\u016d seka, pusa ple\u016drito", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ple\u016drit", "primary": true}, "deprimi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sperti da\u016dran senkura\u011don, malfervoron kaj sekvan neagemon.", "translations": {"be": ["\u0443\u043f\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456 \u045e \u0434\u044d\u043f\u0440\u044d\u0441\u0456\u044e", "\u043f\u0430\u0433\u0440\u0443\u0437\u0456\u0446\u0446\u0430 \u045e \u0434\u044d\u043f\u0440\u044d\u0441\u0456\u044e"], "fr": ["d\u00e9primer (intr.)"], "nl": ["neerslachtig worden", "ontmoedigd worden"], "pl": ["popada\u0107 w przygn\u0119bienie", "wpada\u0107 w depresj\u0119"], "es": ["deprimirse"], "hu": ["elkedvetlenedik", "deprim\u00e1l\u00f3dik"]}, "examples": [["Vi sentas vin bone nun, sed memoru, ke nun via sango estas plena de adrenalino pro la anestezilo, sed poste vi eble deprimi\u011dos", "D. Curtis, Koratako, Monato, jaro 2002a, numero 1a, p. 28a"]], "subdefinitions": []}], "root": "deprim", "primary": false}, "ideologiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Porparolanto de iu idearo.", "translations": {"fr": ["id\u00e9ologue"], "en": ["ideologue"]}, "examples": [["partiaj ideologiistoj volis difini tiun enhavon", "Pilch H., Honkongo redonita al \u0108inujo, soc.culture.esperanto, 1997-07-27"]], "subdefinitions": []}], "root": "ideologi", "primary": false}, "Pacifiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la oceano inter Ameriko, Azio kaj Oceanio.", "translations": {"be": ["\u0426\u0456\u0445\u0456 \u0430\u043a\u0456\u044f\u043d"], "fr": ["oc\u00e9an pacifique"], "en": ["Pacific Ocean"], "nl": ["Stille Oceaan"], "pt": ["Oceano Pac\u00edfico"], "ru": ["\u0422\u0438\u0445\u0438\u0439 \u043e\u043a\u0435\u0430\u043d"], "de": ["Stiller Ozean", "Pazifik"], "hu": ["Csendes-\u00f3ce\u00e1n"], "es": ["oc\u00e9ano Pac\u00edfico"], "pl": ["Pacyfik", "Ocean Spokojny"]}, "examples": [["vulkanoj el la eksplodema tipo trovi\u011das la\u016dlonge de zono \u0109irka\u016d Pacifiko", "Evgeni Georgiev: Vulkanoj, Monatojaro 2001a, numero 2a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Pacifik", "primary": true}, "hipertrofio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nenormala trograndi\u011do de organo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u043f\u044d\u0440\u0442\u0440\u0430\u0444\u0456\u044f"], "fr": ["hypertrophie"], "nl": ["hypertrofie", "opzwelling"], "pt": ["hipertrofia"], "el": ["\u03c5\u03c0\u03b5\u03c1\u03c4\u03c1\u03bf\u03c6\u03af\u03b1"], "de": ["Hypertrophie", "Aufbl\u00e4hung"], "it": ["ipertrofia"], "hu": ["hipertr\u00f3fia", "t\u00falteng\u00e9s"], "ru": ["\u0433\u0438\u043f\u0435\u0440\u0442\u0440\u043e\u0444\u0438\u044f"], "es": ["hipertrofia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hipertrofi", "primary": true}, "cirkulado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La movi\u011dado de io cirkulanta.", "translations": {"be": ["\u0446\u044b\u0440\u043a\u0443\u043b\u044f\u0446\u044b\u044f", "\u0430\u0431\u0430\u0440\u0430\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["circulation"], "en": ["circulation"], "pt": ["circula\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0446\u0438\u0440\u043a\u0443\u043b\u044f\u0446\u0438\u044f", "\u043e\u0431\u0440\u0430\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0434\u0432\u0438\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Zirkulation"], "it": ["circolazione"], "hu": ["kering\u00e9s", "cirkul\u00e1ci\u00f3", "k\u00f6zleked\u00e9s"], "es": ["circulaci\u00f3n"], "pl": ["cyrkulacja", "kr\u0105\u017cenie", "obieg"]}, "examples": [["cirkulado de sango, sangocirkulado", null], ["pli grave estas ke \u011di ludas \u015dlosilan rolon por reguligi la cirkuladon de akvo surtera kaj subtera", "Zuo Yan, Mediprotektado de mar\u0109o Lalu 2004"], ["cirkulado de de narkota\u0135oj kaj aidoso estas publika higiena kaj grava socia problemoj en \u0108inio", "- \u0108inio komencis projekton... 2006."]], "subdefinitions": []}], "root": "cirkul", "primary": false}, "kontemplado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Observado kaj enpensi\u011do, meditado.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0437\u0435\u0440\u0446\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["contemplation"], "nl": ["meditatie", "contemplatie"]}, "examples": [["li pasigis plurajn jarojn de sola vivo, sindonanta al kontemplado kaj verkado", "C. Marvin, trad. rB,...Al Ghazali, Hilelisto, 2003-04-15, numero 32a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kontempl", "primary": false}, "trudmesa\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Reklama a\u016d propaganda mesa\u011do distribuata al celatoj sen ties konsento.", "translations": {"nl": ["spambericht", "spammail", "spam"], "pl": ["spam"], "hu": ["rekl\u00e1mlev\u00e9l", "k\u00e9retlen lev\u00e9l"]}, "examples": [["tiel la trudmesa\u011doj do haltos \u0109e via peranto, kaj vi ne el\u015dutos ilin", "P. Peeraerts, Trudata reklamo: \u0109u haltigebla, Monato, jaro 1998a, numero 4a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mesa\u011d", "primary": false}, "kolektisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Oficisto, kiu kolektas la impostojn.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0431\u043e\u0440\u0449\u0438\u043a \u043d\u0430\u043b\u043e\u0433\u043e\u0432"], "fr": ["receveur (des imp\u00f4ts)"], "nl": ["ontvanger"], "hu": ["ad\u00f3szed\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kolekt", "primary": false}, "surogato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Anstata\u016dilo, produkto kiun oni povas uzi anstata\u016d iu alia, \u0109ar \u011di posedas proksimume samajn ecojn, sed \u011di estas malpli kosta, a\u016d malpli bonkvalita.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0440\u0430\u0433\u0430\u0442", "\u0437\u0430\u043c\u044f\u043d\u044f\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["ersatz", "substitut", "succ\u00e9dan\u00e9"], "nl": ["surrogaat"], "ru": ["\u0441\u0443\u0440\u0440\u043e\u0433\u0430\u0442", "\u044d\u0440\u0437\u0430\u0446", "\u0437\u0430\u043c\u0435\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Surrogat", "Ersatzstoff", "Notbehelf"], "it": ["surrogato"], "hu": ["p\u00f3tl\u00e9k", "p\u00f3tszer", "p\u00f3tanyag", "szurrog\u00e1tum"]}, "examples": [["glano uzatas kiel surogato por kafo , kaj tiucele oni sekigas \u011din en specialaj dometoj", "J. Kozarac, trad. D. Klobu\u010dar, Slavonia Arbaro, Kroata Esperanto-Ligo, 2006"]], "subdefinitions": []}], "root": "surogat", "primary": true}, "diskriminacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago diskriminacii.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0441\u043a\u0440\u044b\u043c\u0456\u043d\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["discrimination"], "en": ["discrimination"], "nl": ["discriminatie", "achterstelling"], "pt": ["discrimina\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0434\u0438\u0441\u043a\u0440\u0438\u043c\u0438\u043d\u0430\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Diskriminierung", "Benachteiligung"], "hu": ["megk\u00fcl\u00f6nb\u00f6ztet\u00e9s (diszkrimin\u00e1ci\u00f3)", "diszkrimin\u00e1ci\u00f3"], "sk": ["diskrimin\u00e1cia"], "pl": ["dyskryminacja"], "es": ["discriminaci\u00f3n"]}, "examples": [["seksa diskriminacio", "Na\u016da Oficiala Aldono al la Universala Vortaro"], ["rasa diskriminacio", "Na\u016da Oficiala Aldono al la Universala Vortaro"], ["lingva diskriminacio", null], ["genta diskriminacio", null], ["diskriminacio kontra\u016d virinoj", "Na\u016da Oficiala Aldono al la Universala Vortaro"], ["diskriminacio la\u016d a\u011do", "Na\u016da Oficiala Aldono al la Universala Vortaro"], ["imposta diskriminacio", null], ["pozitiva diskriminacio;", "Na\u016da Oficiala Aldono al la Universala Vortaro"], ["\u0109iuj homoj estas jure egalaj, kaj rajtas sen diskriminacio al egala jura protekto", "Unui\u011dinta Naciaro, trad. I. Lapenna, R. Harry k.a., Universala Deklaracio de Homaj Rajtoj, 1963. - artikolo 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "diskriminaci", "primary": false}, "buteo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el la familio akcipitredoj (Buteo).", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u044e\u043a"], "fr": ["buse"], "bg": ["\u043e\u0431\u0438\u043a\u043d\u043e\u0432\u0435\u043d \u043c\u0438\u0448\u0435\u043b\u043e\u0432"], "ru": ["\u043a\u0430\u043d\u044e\u043a"], "de": ["Bussard"], "hu": ["\u00f6lyv"], "en": ["buzzard"], "cs": ["k\u00e1n\u011b"], "pl": ["myszo\u0142\u00f3w"], "he": ["\u05d0\u05d9\u05d4"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bute", "primary": true}, "diskriminacii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Oficiale a\u016d efektive fari distingon inter personoj, tiel ke oni rifuzas al parto el ili rajton, kiun oni donas al aliaj el ili.", "translations": {"fr": ["discriminer"], "en": ["discriminate"], "nl": ["discrimineren"], "pl": ["dyskryminowa\u0107"]}, "examples": [["diskriminacii eksterlandanojn , malplimulton", "Na\u016da Oficiala Aldono al la Universala Vortaro"], ["diskriminaciata popolo", "Na\u016da Oficiala Aldono al la Universala Vortaro"], ["ne diskriminaciu \u2013 \u0109i tiuj rajtoj apartenas al \u0109iu, malgra\u016d niaj diferencoj", "Max, homaj rajtoj, [vidita en 2007-10]"]], "subdefinitions": []}], "root": "diskriminaci", "primary": true}, "fajrobirdo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Folklora birdo de fora lando, simila al pavo kun fajraj plumoj, la celo de la aventuroj en fabeloj; la plumoj de la fajrobirdo kaj la fajrobirdo mem posedas magian forton.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0430\u0440-\u043f\u0442\u0438\u0446\u0430"], "fr": ["oiseau de feu"], "de": ["Feuervogel"], "en": ["Firebird"], "pl": ["\u017car-ptak"]}, "examples": [["Djagilev kaj komponisto Igor Stravinskij kombinis siajn talentojn por konduki rusan folkloron al vivo en \u00abLa Fajrobirdo\u00bb kaj \u00abPetru\u015dka\u00bb", "Historio de baleto. Vikipedio"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fajr", "primary": false}, "kanzono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Versa\u0135o, plejofte gaja, sprita a\u016d moka, konsistanta el egalaj strofoj fini\u011dantaj per rekanta\u0135o kaj destinita por esti kantata.", "translations": {"be": ["\u0448\u0430\u043d\u0441\u043e\u043d"], "fr": ["chanson"], "en": ["song", "ballad", "chanson", "canzone"], "nl": ["lied", "luisterlied", "chanson"], "ru": ["\u043f\u0435\u0441\u043d\u044f", "\u0431\u0430\u043b\u043b\u0430\u0434\u0430", "\u043a\u0430\u043d\u0446\u043e\u043d\u0430", "\u0448\u0430\u043d\u0441\u043e\u043d"], "de": ["Kanzone", "Chanson"], "hu": ["dal", "n\u00f3ta"], "br": ["kanaouenn"]}, "examples": [["la kanzonoj de B\u00e9ranger", null], ["la vinkanzonoj de Horacio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kanzon", "primary": true}, "punlaborejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malliberejo, en kiu restantoj plenumas devigajn, ordinare pezajn laborojn.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0442\u043e\u0440\u0433\u0430", "\u0438\u0441\u043f\u0440\u0430\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e-\u0442\u0440\u0443\u0434\u043e\u0432\u043e\u0439 \u043b\u0430\u0433\u0435\u0440\u044c"], "fr": ["bagne"], "br": ["galeo\u00f9"], "hu": ["fegyenctelep", "fegyint\u00e9zet", "k\u00e9nyszermunkat\u00e1bor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "labor", "primary": false}, "rokkolombo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de kolombo (Columba livia), kun blanka dorso.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0438\u0437\u044b\u0439 \u0433\u043e\u043b\u0443\u0431\u044c", "\u0433\u043e\u043b\u0443\u0431\u044c \u043e\u0431\u044b\u043a\u043d\u043e\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0433\u043e\u043b\u0443\u0431\u044c \u043f\u043e\u043b\u0435\u0432\u043e\u0439"], "fr": ["pigeon biset"], "en": ["rock-dove"], "nl": ["rotsduif"], "de": ["Felsentaube"], "hu": ["szirti galamb"], "fa": ["\u06a9\u0628\u0648\u062a\u0631 \u0686\u0627\u0647\u06cc"], "cs": ["holub skalni"], "pl": ["go\u0142\u0105b skalny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kolomb", "primary": false}, "erizipelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Infekta malsano, karakterizata de febro kaj inflamo de la ha\u016dto, precipe kaj plej ofte de la viza\u011da ha\u016dto.", "translations": {"ru": ["\u0440\u043e\u0436\u0430 (\u0431\u043e\u043b\u0435\u0437\u043d\u044c)", "\u0440\u043e\u0436\u0438\u0441\u0442\u043e\u0435 \u0432\u043e\u0441\u043f\u0430\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["\u00e9r\u00e9sip\u00e8le", "\u00e9rysip\u00e8le"], "pt": ["erisipela"], "ca": ["erisipela"], "de": ["Wundrose", "Erysipel"], "hu": ["orb\u00e1nc"], "es": ["erisipela"], "pl": ["r\u00f3\u017ca", "r\u00f3\u017cyczka (pot.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "erizipel", "primary": true}, "rilato de ekvivalento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interna rilato samtempe refleksiva, simetria kaj transitiva.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043d\u043e\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435 \u044d\u043a\u0432\u0438\u0432\u0430\u043b\u0435\u043d\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438"], "fr": ["relation d'\u00e9quivalence"], "en": ["equivalence relation"], "de": ["\u00c4quivalenzrelation"], "hu": ["ekvivalenciarel\u00e1ci\u00f3"], "pl": ["relacja r\u00f3wnowa\u017cno\u015bciowa", "relacja r\u00f3wnowa\u017cno\u015bci"]}, "examples": [["en la aro de \u0109iuj homoj la rilato \u00abx estas parenco de y\u00bb estas ekvivalento-rilato", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rilat", "primary": false}, "albino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo kies haroj estas blanke senkoloraj pro denaska manko de pigmentoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u044c\u0431\u0456\u043d\u043e\u0441"], "fr": ["albinos"], "en": ["albino"], "nl": ["albino"], "pt": ["albino"], "ru": ["\u0430\u043b\u044c\u0431\u0438\u043d\u043e\u0441"], "de": ["Albino"], "hu": ["albin\u00f3"], "sk": ["alb\u00edn"], "es": ["albino"]}, "examples": [["la albinoj havas karminru\u011dajn okulojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "albin", "primary": true}, "tropepiteto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tropa epiteto, plej ofte adjektiva, entenata implican komparon; kutima ornamo de folklora poezio, ofta anka\u016d \u0109e Homero (\u00abla bovinokula Ateno\u00bb kaj tiel plu).", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u043e\u0435 \u043e\u043f\u0440\u0435\u0434\u0435\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u044d\u043f\u0438\u0442\u0435\u0442"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "epitet", "primary": false}, "subjugigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0443\u0433\u043d\u0435\u0442\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["subjuguer (assujettir)", "assujettir", "asservir", "soumettre (assujettir)"], "en": ["subjugate"], "nl": ["onderdrukken"], "pt": ["escravizar"], "be": ["\u043f\u0440\u044b\u0433\u043d\u044f\u0442\u0430\u0446\u044c", "\u0433\u0432\u0430\u043b\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["unterjochen"], "it": ["aggiogare", "soggiogare"], "hu": ["leig\u00e1z", "ig\u00e1ba t\u00f6r"], "es": ["subyugar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "jug", "primary": false}, "superimposti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Meti kroman imposton sur ion a\u016d iun.", "translations": {"de": ["mehrfach besteuern", "doppelt besteuern", "Steuer mehrfach erheben"], "pt": ["onerar com imposto adicional"], "pl": ["nak\u0142ada\u0107 dodatkowy podatek", "ok\u0142ada\u0107 dodatkowym podatkiem"], "hu": ["p\u00f3tad\u00f3t vet ki"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "impost", "primary": false}, "amara": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maldol\u0109a por la gusto, kiel galo, aloo, genciano, leontodo, kakao.", "translations": {"be": ["\u0433\u043e\u0440\u043a\u0456"], "fr": ["amer"], "en": ["bitter"], "nl": ["bitter"], "ru": ["\u0433\u043e\u0440\u044c\u043a\u0438\u0439"], "de": ["bitter"], "it": ["amaro"], "sk": ["hork\u00fd"], "es": ["amargo"]}, "examples": [["por bu\u015do amara, por koro dol\u0109a", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tiel maldol\u0109a por la koro, kiel por la lipoj; akra, malmilda.", "translations": {}, "examples": [["morto de patrino estas amara doloro", null], ["amara beda\u016dro, moko, parolo, kritiko, ripro\u0109o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "amar", "primary": true}, "forsalti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Rapide deklini\u011di.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0441\u043a\u0430\u043a\u0430\u0442\u044c"], "en": ["jump away", "bound off"], "nl": ["wegspringen"], "de": ["wegspringen"], "it": ["saltare via", "saltare (essere rimosso dall'impiego)"], "hu": ["elugrik"]}, "examples": [["laboro ne estas leporo, \u011di haltos, ne forsaltos", "Proverbaro esperanta"], ["ne forsaltu de mia komisio", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "salt", "primary": false}, "sendito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Oficiala reprezentanto de unu regno \u0109e alia regno, havanta rangon malsuperan al tiu de ambasadoro.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u043b\u0430\u043d\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["envoy\u00e9", "\u00e9missaire"], "en": ["envoy", "bearer", "messenger", "representative"], "nl": ["gezant"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u043b\u0430\u043d\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Gesandter"], "sv": ["s\u00e4ndebud"], "hu": ["k\u00fcld\u00f6tt"], "it": ["inviato (pol.)", "emissario"]}, "examples": [["senditon oni ne punas nek insultas", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "send", "primary": false}, "urbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iom granda aro da domoj, aran\u011ditaj la\u016d pluraj stratoj, iam (historie) \u0109irka\u016dita de murego.", "translations": {"el": ["\u03c0\u03cc\u03bb\u03b7"], "fr": ["ville"], "en": ["city"], "be": ["\u0433\u043e\u0440\u0430\u0434", "\u043c\u0435\u0441\u0442\u0430"], "de": ["Stadt"], "it": ["citt\u00e0"], "vo": ["zif"], "fa": ["\u0634\u0647\u0631"], "bg": ["\u0433\u0440\u0430\u0434"], "br": ["k\u00ear"], "cs": ["m\u011bsto"], "fi": ["kaupunki"], "hu": ["v\u00e1ros"], "es": ["ciudad"], "ru": ["\u0433\u043e\u0440\u043e\u0434"], "nl": ["stad"], "pt": ["cidade"], "tr": ["\u015fehir"], "sv": ["stad"], "sk": ["mesto"], "ku": ["bajar"], "pl": ["miasto"]}, "examples": [["mi konas neniun en tiu \u0109i urbo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 28"], ["\u011di plu ne estos urbo, sed amaso da ruina\u0135oj", "Z"], ["fortika urbo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "urb", "primary": true}, "paradi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) La\u016dvice kaj ceremonie mar\u015di \u0109e revuo.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0445\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c \u0441\u0442\u0440\u043e\u0435\u043c"], "fr": ["parader"], "en": ["parade"], "nl": ["paraderen"], "pt": ["desfilar", "marchar em coluna (numa parada>"], "de": ["paradieren"], "hu": ["d\u00edszmenetben felvonul", "d\u00edszmenetben elvonul"], "br": ["dibuna\u00f1 (soudarded)"]}, "examples": [["la regimento paradis anta\u016d la ministro", null], ["parada placo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Fiere kaj afekte fanfaroni.", "translations": {"de": ["prunken"], "nl": ["pronken"], "pt": ["alardear", "pavonear-se"], "br": ["bragal"], "hu": ["par\u00e1d\u00e9zik"]}, "examples": [["vi paradis per longa silka po\u015dtuko", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "parad", "primary": true}, "centralizi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kunigi en komunan punkton.", "translations": {"be": ["\u0446\u044d\u043d\u0442\u0440\u0430\u043b\u0456\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["centraliser"], "pt": ["centralizar"], "el": ["\u03c3\u03c5\u03b3\u03ba\u03b5\u03bd\u03c4\u03c1\u03ce\u03bd\u03c9"], "de": ["zentralisieren"], "it": ["centralizzare"], "hu": ["k\u00f6zpontos\u00edt", "centraliz\u00e1l"], "sk": ["centralizova\u0165"], "pl": ["centralizowa\u0107"], "br": ["kreizenna\u00f1"], "ru": ["\u0446\u0435\u043d\u0442\u0440\u0430\u043b\u0438\u0437\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "es": ["centralizar"]}, "examples": [["centralizi la komercon de la diamantoj", null], ["centralizi administradon", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "centraliz", "primary": true}, "parado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Solena armea revuo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u0434"], "fr": ["parade (mil.)"], "nl": ["parade"], "br": ["gweladeg"], "ru": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u0434"], "de": ["Parade"], "hu": ["d\u00edsszemle", "katonai par\u00e1d\u00e9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Fanfarone vanta a\u016d solene pompa elmontrado celanta altiri atenton de publiko.", "translations": {"br": ["bragerezh"], "hu": ["par\u00e1d\u00e9"]}, "examples": [["en la palaco \u0109io estis en festa parado", "Z"], ["senenhava vortparado", "Z"], ["li havas dentojn ne por parado", "Proverbaro esperanta"], ["parade vivi", "Z"], ["ka\u015dita enterigo sen funebroj formoj kaj parado", "Z"], ["en plena parada uniformo", "Z"], ["servistoj en parada livreo", "Z"], ["parada iro", null], ["parada \u0109ambro, se\u011do, lito, \u015dtuparo, korto", null], ["parade vestita", null]], "subdefinitions": []}], "root": "parad", "primary": false}, "Gujano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato en la nordo de Sudameriko. ISO-3166 kodo: GY. \u011ci limas kun Venezuelo, Brazilo, Surinamo kaj Atlantiko.", "translations": {"de": ["Guyana"], "bg": ["\u0413\u0432\u0438\u0430\u043d\u0430"], "en": ["Guyana"], "pl": ["Gujana", "Kooperacyjna Republika Gujany"], "pt": ["Guiana"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gujan", "primary": true}, "Barato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0406\u043d\u0434\u044b\u044f"], "fr": ["Inde"], "bg": ["\u0418\u043d\u0434\u0438\u044f"], "nl": ["India"], "ru": ["\u0418\u043d\u0434\u0438\u044f"], "de": ["Indien"], "hu": ["India"], "en": ["India"], "es": ["India"], "pl": ["Indie"]}, "examples": [["la grandaj ebena\u0135oj \u0109irka\u016d la rivero Induso en la nunaj Pakistano kaj okcidenta Barato", "A. Giridhar Rao: La plej frua skribo, Monatojaro 1999a, numero 8a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Barat", "primary": true}, "regato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu estas submetata al la regado de iu \u015dtato.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0434\u0430\u043d\u044b"], "fr": ["sujet (pol., d'un \u00e9tat)"], "nl": ["onderdaan"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0434\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["Untertan"], "hu": ["alattval\u00f3"]}, "examples": [["\u0109iu regnano sciu, ke li devas obei fundamentajn le\u011dojn de sia lando, kiuj estas egale devigaj por la regantoj kaj regatoj", "Fundamento de Esperanto, anta\u016dparolo"]], "subdefinitions": []}], "root": "reg", "primary": false}, "eltrinki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Trinki \u011dis fino; trinke malplenigi ion.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043f\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["boire enti\u00e8rement", "vider (son verre etc.)"], "hu": ["kiiszik"], "ru": ["\u0432\u044b\u043f\u0438\u0442\u044c", "\u0438\u0441\u043f\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["la \u015da\u016dmantan ebriigantan kalikon vi eltrinkis \u011dis la fundo", "La Malnova Testamento, Jesaja 51:17"], ["vi eltrinkos \u011din \u011disfunde kaj vi \u0109irka\u016dlekos \u011diajn rompopecetojn kaj vi dis\u015diros vian bruston", "La Malnova Testamento, Je\u0125ezkel 23:34"]], "subdefinitions": []}], "root": "trink", "primary": false}, "dorso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malanta\u016da parto de la homa korpo, de \u015dultroj \u011dis pelvo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043f\u0438\u043d\u0430"], "fr": ["dos"], "bg": ["\u0433\u0440\u044a\u0431"], "nl": ["rug"], "pt": ["costas", "dorso"], "be": ["\u0441\u044c\u043f\u0456\u043d\u0430", "\u043f\u043b\u0435\u0447\u044b"], "de": ["R\u00fccken"], "hu": ["h\u00e1t"], "en": ["back"], "es": ["dorso"], "pl": ["plecy"], "he": ["\u05d2\u05d1"]}, "examples": [["mortigi iun de post la dorso", null], ["viajn malamikojn mi turnos al vi dorse", "La Malnova Testamento, Eliro 23:27"], ["fali dorsen", "Z"], ["montri, turni la dorson al iu", null], ["post la dorso de iu", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Supera parto de la korpo de bestoj, de kapo \u011dis vosto.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043f\u0456\u043d\u0430"], "pl": ["grzbiet"], "ru": ["\u0441\u043f\u0438\u043d\u0430"]}, "examples": [["grimpi sur la dorson de \u0109evalo", null], ["la kato \u011dibigis la dorson", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Malanta\u016da parto de staranta objekto.", "translations": {"ru": ["\u0442\u044b\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u0441\u0442\u043e\u0440\u043e\u043d\u0430", "\u043e\u0431\u043e\u0440\u043e\u0442\u043d\u0430\u044f \u0441\u0442\u043e\u0440\u043e\u043d\u0430"], "pl": ["plecy"]}, "examples": [["dorso de klingo, de libro, de mano, de folio", null], ["mi ekfumis, rekti\u011dante kaj min apogante al la se\u011ddorso", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 19a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Supera kurba parto de ku\u015danta objekto.", "translations": {"pl": ["grzbiet"]}, "examples": [["la nuda dorso de l' monto", null], ["la \u015da\u016dmaj dorsoj de la ondoj.", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dors", "primary": true}, "na\u016d": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ok kaj unu. Matematika simbolo 9.", "translations": {"el": ["\u03b5\u03bd\u03bd\u03ad\u03b1", "\u03b5\u03bd\u03bd\u03b9\u03ac"], "fr": ["neuf (nombre)"], "en": ["nine"], "zh": ["\u4e5d [ji\u01d4]"], "be": ["\u0434\u0437\u0435\u0432\u044f\u0446\u044c"], "de": ["neun"], "it": ["nove"], "vo": ["z\u00fcl"], "bg": ["\u0434\u0435\u0432\u0435\u0442"], "br": ["nav"], "cs": ["dev\u011bt"], "fi": ["yhdeks\u00e4n"], "hu": ["kilenc"], "ja": ["\u4e5d [\u304d\u3085\u3046] [\u304f]"], "es": ["nueve"], "he": ["\u05ea\u05e9\u05e2"], "ru": ["\u0434\u0435\u0432\u044f\u0442\u044c"], "nl": ["negen"], "pt": ["nove"], "tr": ["dokuz"], "sv": ["nio"], "ku": ["neh"], "pl": ["dziewi\u0119\u0107"]}, "examples": [["se oni komencas je nul, por alveni \u011dis 10 oni devas halti je na\u016d", "Andr\u00e9 Cherpillod: Nula debato, Monatojaro 1999a, numero 5a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "na\u016d", "primary": true}, "tendro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speciala vagono, ligita senpere al la lokomotivo kaj sur kiu trovi\u011das rezervoj de karbo kaj akvo, necesaj por la lokomotivo.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u043d\u0434\u044d\u0440 (\u0432\u0430\u0433\u043e\u043d)"], "en": ["tender"], "nl": ["tender"], "pt": ["t\u00eander"], "ru": ["\u0442\u0435\u043d\u0434\u0435\u0440"], "de": ["Tender", "Kohlewagen"], "hu": ["szerkocsi"], "pl": ["tender"], "es": ["t\u00e9nder"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tendr", "primary": true}, "bijekcia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri bildigo) Havanta la ecojn de bijekcio.", "translations": {"be": ["\u0431\u0456\u0435\u043a\u0442\u044b\u045e\u043d\u044b", "\u0443\u0437\u0430\u0435\u043c\u043d\u0430 \u0430\u0434\u043d\u0430\u0437\u043d\u0430\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["bijectif", "biunivoque"], "en": ["bijective", "one-to-one"], "pl": ["bijektywny", "odwracalny", "wzajemnie jednoznaczny"], "ru": ["\u0431\u0438\u0435\u043a\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439", "\u0432\u0437\u0430\u0438\u043c\u043d\u043e \u043e\u0434\u043d\u043e\u0437\u043d\u0430\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["bijektiv", "eineindeutig"], "es": ["biyectiva"]}, "examples": [["konstanta reela funkcio ne estas bijekcia", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bijekci", "primary": false}, "\u015daltilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato, provizita per prem- a\u016d baskulbutono, kaj servanta jen por \u015dalti, jen por mal\u015dalti elektran kurenton.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u043a\u043b\u044e\u0447\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["interrupteur"], "en": ["switch"], "nl": ["schakelaar"], "pt": ["interruptor"], "be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u043a\u043b\u044e\u0447\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a", "\u0443\u043a\u043b\u044e\u0447\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a", "\u0432\u044b\u043a\u043b\u044e\u0447\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "de": ["Schalter"], "it": ["interruttore"], "hu": ["kapcsol\u00f3"], "bg": ["(\u0435\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438) \u043a\u043b\u044e\u0447", "\u0448\u0430\u043b\u0442\u0435\u0440"], "es": ["interruptor", "conmutador"]}, "examples": [["duvoja \u015daltilo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dalt", "primary": false}, "bijekcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bildigo, kiu estas enjekcio kaj surjekcio.", "translations": {"be": ["\u0431\u0456\u0435\u043a\u0446\u044b\u044f", "\u0443\u0437\u0430\u0435\u043c\u043d\u0430 \u0430\u0434\u043d\u0430\u0437\u043d\u0430\u0447\u043d\u0430\u044f \u0430\u0434\u043f\u0430\u0432\u0435\u0434\u043d\u0430\u0441\u0446\u044c"], "fr": ["bijection", "application bijective"], "en": ["bijection", "biunique correspondence", "one-to-one mapping"], "ru": ["\u0432\u0437\u0430\u0438\u043c\u043d\u043e \u043e\u0434\u043d\u043e\u0437\u043d\u0430\u0447\u043d\u043e\u0435 \u0441\u043e\u043e\u0442\u0432\u0435\u0442\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435", "\u0431\u0438\u0435\u043a\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Bijektion"], "hu": ["k\u00e9tir\u00e1ny\u00fa kibocs\u00e1t\u00e1s", "k\u00f6lcs\u00f6n\u00f6sen egy\u00e9rtelm\u0171 megfeleltet\u00e9s", "one-to-one mapping"], "sk": ["bijekcia"], "es": ["biyecci\u00f3n", "funci\u00f3n biyectiva"], "pl": ["funkcja odwracalna", "funkcja wzajemnie jednoznaczna", "bijekcja"]}, "examples": [["bijekcio \u0109iam estas inversigebla", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bijekci", "primary": true}, "ta\u0109mento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homgrupo komisiita pri iu misio a\u016d tasko.", "translations": {"fr": ["d\u00e9tachement", "\u00e9quipe", "mission (\u00e9quipe)"], "hu": ["csapat"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de regimento mar\u015danta a\u016d operacianta izole.", "translations": {"be": ["\u0430\u0442\u0440\u0430\u0434"], "en": ["detachment (military unit)"], "nl": ["detachement"], "pt": ["destacamento"], "ru": ["\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434"], "de": ["Trupp", "Abteilung"], "sv": ["truppavdelning"], "pl": ["oddzia\u0142"]}, "examples": [["tuta ta\u0109mento da tamburistoj", "Fabeloj, volumo 1, galo\u015doj de feli\u0109o, II, kio okazis al la jura konsilisto"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Aro da homoj farantaj apartan laboron, a\u016d periode laborantaj dum alia aro ripozas.", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u044b\u0433\u0430\u0434\u0430 (\u0440\u0430\u0431\u043e\u0447\u044b\u0445)"], "en": ["team", "shift", "gang"], "nl": ["ploeg"], "ru": ["\u0431\u0440\u0438\u0433\u0430\u0434\u0430 (\u0440\u0430\u0431\u043e\u0447\u0438\u0445)"], "de": ["Trupp", "Abteilung"], "pl": ["zmiana", "hufiec", "brygada"]}, "examples": [["kun studentaj konstruta\u0109mentoj mi estis en Sa\u0125alin", "Oni ne pafas en Jamburg, \u0109apitro 18a, p. 108a"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Kunludantoj en konkurso.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u0430\u043d\u0434\u0430 (\u0441\u043f\u0430\u0440\u0442.)"], "en": ["team"], "nl": ["partij"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u0430\u043d\u0434\u0430 (\u0441\u043f\u043e\u0440\u0442\u0438\u0432\u043d\u0430\u044f)"], "de": ["Mannschaft", "Truppe", "Gruppe", "Elf [futbalo]"], "pl": ["dru\u017cyna"]}, "examples": []}]}], "root": "ta\u0109ment", "primary": true}, "golejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kadro tra kiu devas pasi la pilko por atingi golon.", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u0430\u043c\u0430 (\u0443 \u0433\u0443\u043b\u044c\u043d\u0456)"], "fr": ["but (cage de but)", "cage de but"], "nl": ["doel", "goal"], "pt": ["balizas (futebol)", "traves (futebol)"], "ru": ["\u0432\u043e\u0440\u043e\u0442\u0430"], "de": ["Tor"], "tr": ["kale (gol)"], "hu": ["kapu (sport)"], "es": ["porter\u00eda"], "pl": ["bramka (w pi\u0142ce no\u017cnej, r\u0119cznj, hokeju, itp.)", "kosz (w koszyk\u00f3wce)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gol", "primary": false}, "instruado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago, arto de tiu, kiu instruas.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0432\u0443\u0447\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043f\u0430\u0432\u0443\u0447\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0432\u044b\u043a\u043b\u0430\u0434\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0430\u0434\u0443\u043a\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["enseignement (fait d'enseigner)", "instruction (fait d'instruire)"], "en": ["teaching", "instruction"], "nl": ["onderwijs"], "pt": ["instru\u00e7\u00e3o (a\u00e7\u00e3o de instruir)", "ensino (a\u00e7\u00e3o de instruir)"], "ru": ["\u043e\u0431\u0443\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u0440\u0435\u043f\u043e\u0434\u0430\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Lehre", "Unterricht"], "vo": ["tid\u00fcp"], "es": ["ense\u00f1anza"], "hu": ["tan\u00edt\u00e1s", "oktat\u00e1s"], "pl": ["uczenie", "nauczanie", "pouczanie", "instruowanie", "kszta\u0142cenie"]}, "examples": [["nova metodo por instruado", null], ["la ministro de la publika instruado", "(Zamenhof: Parolo anta\u016d la Unua Kongreso Esperantista en Boulogne sur Mer, 1905)"], ["ricevi bonan instruadon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "instru", "primary": false}, "sinkopo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Intenca alilokigo de regula akcento, kutime per akcentado de malforta parto de mezuro.", "translations": {"be": ["\u0441\u044b\u043d\u043a\u043e\u043f\u0430"], "fr": ["syncope (musique)"], "en": ["syncopation"], "ru": ["\u0441\u0438\u043d\u043a\u043e\u043f\u0430"], "hu": ["szink\u00f3pa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u043f\u0440\u044b\u0442\u043e\u043c\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["\u00e9vanouissement", "syncope (\u00e9vanouissement)"], "en": ["syncope"], "nl": ["flauwte", "syncope"], "ru": ["\u043e\u0431\u043c\u043e\u0440\u043e\u043a"], "de": ["Synkope"], "hu": ["\u00e1jul\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sinkop", "primary": true}, "emer\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Eliri el iu medio, trairinte \u011din.", "translations": {"fr": ["\u00e9merger (phys.)"], "nl": ["oprijzen", "bovenkomen", "opdoemen", "opdagen", "opduiken", "uitsteken", "aan de oppervlakte komen"], "es": ["emerger"], "pt": ["emergir"], "de": ["austreten", "auftauchen", "sich erheben", "emporkommen", "zum Vorschein kommen", "in Erscheinung treten"], "pl": ["wynurza\u0107 si\u0119", "pojawia\u0107 si\u0119", "wychodzi\u0107"]}, "examples": [["kiam radio emer\u011das el iu medio, \u011di estas nomata emer\u011danta radio", null], ["la emer\u011da ebeno estas ebeno normala je la emer\u011da faco de la medio, kaj kiu entenas la emer\u011dantan radion", null], ["la emer\u011da angulo estas formata de la emer\u011danta radio kun la normalo \u0109e la emer\u011da punkto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "emer\u011d", "primary": true}, "distribucio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: El la difino sekvas, ke la vektora spaco de distribucioj estas la topologia dualo de iu spaco de testaj funkcioj. Tiun \u0109i spacon eblas elekti diversmaniere kaj ju pli oni postulas drastajn ecojn por la testaj funkcioj, des pli oni ricevas vastan spacon de distribucioj. Oni ofte elektas la spacon de reelaj funkcioj kun unu a\u016d pluraj reelaj argumentoj, senfine deriveblaj kaj kun barita subtenanto."], "primary definition": "Kontinua lineara formo super iu vektora spaco el reelaj funkcioj (la t.n. testaj funkcioj).", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u043f\u0440\u0435\u0434\u0435\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043e\u0431\u043e\u0431\u0449\u0451\u043d\u043d\u0430\u044f \u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["distribution (fonction g\u00e9n\u00e9ralis\u00e9e)", "fonction g\u00e9n\u00e9ralis\u00e9e"], "en": ["distribution (generalized function)", "generalized function"], "nl": ["distributie", "veralgemeende functie"], "pt": ["distribui\u00e7\u00e3o"], "de": ["Distribution (verallgemeinerte Funktion)", "verallgemeinerte Funktion"], "fa": ["\u062a\u0648\u0632\u06cc\u0639", "\u062a\u0627\u0628\u0639 \u062a\u0639\u0645\u06cc\u0645\u200c\u06cc\u0627\u0641\u062a\u0647"], "pl": ["dystrybucja", "funkcja uog\u00f3lniona"]}, "examples": [["la bildon de testa funkcio \u03c6 per distribucio T oni ofte signas per anstata\u016d T(\u03c6)", null], ["ne \u0109iu distribucio estas regula", null], ["oni diras, ke distribucio estas nula super subaro V de la fonto-aro de \u011diaj testaj funkcioj, se la bildo per \u011di de \u0109iu testa funkcio kun subtenanto inkluzivata en V estas nula", null]], "subdefinitions": []}], "root": "distribuci", "primary": true}, "sako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mola ujo el tolo, ledo, papero a\u016d cetera materialo kun malferma\u0135o \u0109e la supro, por enteni iajn a\u0135ojn, precipe objektojn \u015duteblajn (grenon, terpomojn, karbojn, sukeron, sablon, po\u015dta\u0135ojn kaj tiel plu).", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0448\u043e\u043a"], "fr": ["sac"], "bg": ["\u0447\u0443\u0432\u0430\u043b"], "nl": ["zak"], "pt": ["saco"], "de": ["Sack"], "it": ["sacco"], "hu": ["t\u00e1ska", "sz\u00e1k"], "en": ["bag"], "cs": ["pytel"], "pl": ["worek", "sak", "mieszek (przest.)"]}, "examples": [["se sako tro pleni\u011das, \u011di balda\u016d dis\u015diri\u011das", "Proverbaro esperanta"], ["kaj Jozef ordonis plenigi iliajn sakojn per greno", "La Malnova Testamento, Genezo 42:25"], ["jen estas sako da terpomoj", "E. Weilshaeuser: La hejmo de la metiisto. Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto. 4. Rakontoj"], ["\u0109iu sako estas fermita per \u015dnuro, kiun oni povas kuntiri", "El la po\u015dto. Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto. 5. El la vivo kaj sciencoj."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Monujo: bourse (sac d'argent) p\u00e9nzeszs\u00e1k sakiewka, mieszek (przest.) \u043a\u043e\u0448\u0435\u043b\u0451\u043a, \u043c\u043e\u0448\u043d\u0430", "translations": {"de": ["Geldsack", "Geldbeutel", "Geldkatze", "Portemonnaie"]}, "examples": [["kiam sako mizeras, amo malaperas", "Proverbaro esperanta"], ["vortoj sakon ne plenigas", "Proverbaro esperanta"], ["edzi\u011do pro amo flamanta al sako sonanta", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sak", "primary": true}, "poluri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Glatigi kaj briligi ion per frotado.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u0456\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0448\u043b\u0456\u0444\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["polir"], "en": ["polish"], "nl": ["oppoetsen"], "pt": ["polir"], "no": ["polere", "finpusse"], "de": ["polieren"], "sv": ["polera", "putsa"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0448\u043b\u0438\u0444\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["poluri lignon, vitron, marmoron", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Perfekte ellabori, plidelikatigi, plirafini.", "translations": {}, "examples": [["poluri sian verkon", null], ["li ne sufi\u0109e poluras sian stilon", null], ["li estas frotita kaj polurita", "Proverbaro esperanta"], ["nepolurita homo (senkultura, kruda)", null]], "subdefinitions": []}], "root": "polur", "primary": true}, "spondeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Verspiedo konsistanta el du longaj a\u016d akcentaj silaboj; simbole /\u2015\u2015/.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u043d\u0434\u044d\u0439"], "fr": ["spond\u00e9e"], "en": ["spondee"], "nl": ["spondee"], "ru": ["\u0441\u043f\u043e\u043d\u0434\u0435\u0439"], "de": ["Spondeus"], "it": ["spondeo"], "hu": ["spondeus"]}, "examples": [["\u0109ar du akcentaj silaboj ne povas stari sinsekve, en Esperanto la spondeo ne estas ebla", "Lingvo, Stilo, Formo, p. 131"]], "subdefinitions": []}], "root": "sponde", "primary": true}, "memstira": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiu mem sin stiras.", "translations": {"ru": ["\u0441 \u0430\u0432\u0442\u043e\u043c\u0430\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u043c \u0443\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435\u043c"], "hu": ["\u00f6nir\u00e1ny\u00edt\u00f3", "\u00f6nvez\u00e9relt"]}, "examples": [["memstira raketo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "stir", "primary": false}, "retrovi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Trovi ion perditan, ne plu havatan.", "translations": {"be": ["\u0437\u043d\u0430\u0445\u043e\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c (\u0440\u0430\u043d\u0435\u0439 \u0437\u0433\u0443\u0431\u043b\u0435\u043d\u0430\u0435)"], "fr": ["retrouver"], "nl": ["terugvinden"], "ru": ["\u043d\u0430\u0439\u0442\u0438 \u0432\u043d\u043e\u0432\u044c"], "de": ["wieder finden"], "hu": ["megtal\u00e1l (elveszettet)"], "es": ["reencontrar", "recuperar"], "pl": ["odnajdywa\u0107", "odszukiwa\u0107"]}, "examples": [["retrovi perditan braceleton", null], ["iu malsanulo retrovis la sanon", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 15a"], ["mi tiel kuris, por esprimi al vi mian respekton, ke mi ne povas retrovi la spiron", "La Revizo, akto 3a, sceno 2a"], ["la perditan tempon oni ne povas retrovi", null]], "subdefinitions": []}], "root": "trov", "primary": false}, "konfiti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Prepari fruktojn, restadigante ilin en densa siropo, kiu ilin penetras kaj konservas.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u0440\u044b\u0446\u044c (\u0443 \u0446\u0443\u043a\u0440\u044b)"], "fr": ["confire (au sucre)"], "en": ["preserve"], "nl": ["konfijten"], "pt": ["confeitar"], "ru": ["\u0432\u0430\u0440\u0438\u0442\u044c \u0432 \u0441\u0430\u0445\u0430\u0440\u0435"], "de": ["einkochen"], "hu": ["bef\u0151z"], "es": ["confitar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konfit", "primary": true}, "trinomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Polinomo kun tri termoj; alidire, en elementa algebro: algebra esprimo, konsistanta el tri termoj kunligitaj per adicio a\u016d subtraho.", "translations": {"de": ["Trinom"], "en": ["trinomial"], "it": ["trinomio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "trinom", "primary": true}, "sistema programaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ilprogramoj de komputa sistemo necesaj por funkciigi aplikajn programojn.", "translations": {"be": ["\u0441\u044b\u0441\u0442\u044d\u043c\u043d\u0430\u0435 \u043f\u0440\u0430\u0433\u0440\u0430\u043c\u043d\u0430\u0435 \u0437\u0430\u0431\u0435\u0441\u044c\u043f\u044f\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "en": ["system software"], "nl": ["systeemprogrammatuur"], "ru": ["\u0441\u0438\u0441\u0442\u0435\u043c\u043d\u043e\u0435 \u043f\u0440\u043e\u0433\u0440\u0430\u043c\u043c\u043d\u043e\u0435 \u043e\u0431\u0435\u0441\u043f\u0435\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Systemsoftware"], "hu": ["rendszerszoftver"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "program", "primary": false}, "hejmosida": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["casanier", "s\u00e9dentaire (casanier)"], "nl": ["huiselijk"], "pt": ["caseiro (adj.)"], "de": ["h\u00e4uslich"], "it": ["casalingo", "pantofolaio (fig.)", "sedentario (pantofolaio)"], "hu": ["otthon\u00fcl\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hejm", "primary": false}, "miligramo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezurunuo de maso, milono de gramo; simb. mg.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u043b\u0456\u0433\u0440\u0430\u043c"], "fr": ["milligramme"], "en": ["milligram"], "nl": ["milligram"], "pt": ["miligrama"], "ru": ["\u043c\u0438\u043b\u043b\u0438\u0433\u0440\u0430\u043c\u043c"], "ca": ["mil\u00b7ligram"], "de": ["Milligramm"], "hu": ["milligramm"], "es": ["miligramo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "miligram", "primary": true}, "grafeteorio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u043e\u0440\u044b\u044f \u0433\u0440\u0430\u0444\u0430\u045e"], "fr": ["th\u00e9orie des graphes"], "en": ["graph theory"], "nl": ["grafentheorie"], "ru": ["\u0442\u0435\u043e\u0440\u0438\u044f \u0433\u0440\u0430\u0444\u043e\u0432"], "de": ["Graphentheorie"], "pl": ["teoria graf\u00f3w"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grafe", "primary": false}, "gnomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0433\u043d\u043e\u043c"], "fr": ["gnome", "kobold", "lutin", "nain (myth.)"], "en": ["gnome"], "nl": ["gnoom", "berggeest", "aardgeest"], "pt": ["gnomo"], "ru": ["\u0433\u043d\u043e\u043c"], "de": ["Gnom"], "tr": ["c\u00fcce"], "it": ["gnomo"], "hu": ["t\u00f6rpe", "gn\u00f3m"], "es": ["gnomo"], "pl": ["gnom", "krasnolud"]}, "examples": [["flanke de homoj, rolas elfoj, gnomoj", "Familio MacgillJune, nejune, pretertempe (J. R. R. Tolkien: La kunularo de l' ringo) Monatojaro 1996a, numero 4a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "gnom", "primary": true}, "resta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, kio restas.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0448\u0442\u0430", "\u0440\u044d\u0448\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["reste"], "ru": ["\u043e\u0441\u0442\u0430\u0442\u043e\u043a"], "de": ["Rest"], "es": ["resto (\u00fasase tambi\u00e9n en pl.)"], "hu": ["maradv\u00e1ny"]}, "examples": [["la reston vi poste finos", null], ["kolekti panresta\u0135ojn sub la tablo", "Z"], ["tio estas resta\u0135o el la tempoj barbaraj", "Z"], ["ili estas la lasta resta\u0135o el ekstermita raso", null], ["la postresta\u0135on de via rikolto ne kolektu", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "rest", "primary": false}, "ido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Naskito, filo a\u016d filino rilate al amba\u016d a\u016d ajna el siaj gepatroj.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u0442\u0451\u043d\u044b\u0448", "\u043f\u043e\u0442\u043e\u043c\u043e\u043a", "\u043f\u043e\u0440\u043e\u0436\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["petit (d'un animal)", "descendant", "disciple", "h\u00e9ritier (disciple)", "rejeton"], "en": ["young"], "be": ["\u0434\u0437\u0456\u0446\u044f", "\u043d\u0430\u0448\u0447\u0430\u0434\u0430\u043a"]}, "examples": [["justa kaj helpema li estas, humila kaj rajdanta sur azeno, sur ido de azenino", "La Malnova Testamento, Ze\u0125arja 9:9"], ["\u0109i tiuj transmaraj barbuloj, idoj de hundoj, fratoj de Fenicianoj kaj Hebreoj!", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 2a."], ["\u0109e la marbordo alvenis la idoj de aero", "Szathm\u00e1ri: La guarbo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Homa ido, infano, filo a\u016d filino.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0438\u0442\u044f", "\u0447\u0430\u0434\u043e"], "nl": ["kind"], "pt": ["filho"], "de": ["Baby", "Kind", "Spr\u00f6ssling"], "sv": ["bebis", "barn"], "hu": ["gyerek", "k\u00f6ly\u00f6k", "sarj"]}, "examples": [["geedzoj kun multaj idoj", null], ["la infanoj devos esti idoj de kiel eble plej kapablaj personoj", "Platono, tr. D. Broadribb: La Respubliko. Parto 7a."], ["sed venu \u0109i tien vi, ho filoj de sor\u0109istino, idoj de adultulo kaj mal\u0109astulino!", "La Malnova Testamento, Jesaja 57:3"], ["\u0109u povas virino forgesi sian infaneton kaj ne kompati la idon de sia ventro?", "La Malnova Testamento, Jesaja 49:15"], ["\u0109u vi ne estas infanoj de krimo, idoj de mensogo?", "La Malnova Testamento, Jesaja 57:4"], ["Berveling estas vera ido de la ekumenisma epoko", "Gon\u00e7alo NEVES: Nia pado Monato"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0434\u0438\u0442\u044f", "\u043f\u043e\u0442\u043e\u043c\u043e\u043a"], "nl": ["afstammeling"], "pt": ["descendente"], "de": ["Nachkomme"], "sv": ["avkomma"], "hu": ["ivad\u00e9k", "ut\u00f3d"]}, "examples": [["mi estas filo de sa\u011duloj, ido de antikvaj re\u011doj", "La Malnova Testamento, Jesaja 19:11"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u043f\u0438\u0442\u043e\u043c\u0435\u0446"], "nl": ["discipel"], "hu": ["k\u00f6vet\u0151"]}, "examples": [["la idoj de Apolono, de Orfeo, de Platono, de Lutero, de sankta Bruno", null]], "subdefinitions": []}], "root": "id", "primary": true}, "trati": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari traton.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c \u0432\u0435\u043a\u0441\u0435\u043b\u044c"], "nl": ["trekken (een wissel)"], "pl": ["wystawia\u0107 weksel"], "pt": ["sacar"], "de": ["einen Wechsel ziehen"], "es": ["tratar, hacer un trato (entorno comercial)"], "hu": ["int\u00e9zv\u00e9nyez", "v\u00e1lt\u00f3t kibocs\u00e1t"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "trat", "primary": false}, "trato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de kambio, per kiu iu persono, nomata tratanto, devigas alian personon, nomatan tratato, pagi je difinita tempo, ian monsumon la\u016d ordono de tria persono, nomata prenanto.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u0430\u0442\u0442\u0430", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e\u0434\u043d\u043e\u0439 \u0432\u0435\u043a\u0441\u0435\u043b\u044c"], "nl": ["traite", "wissel"], "pl": ["trata", "weksel trasowany"], "pt": ["saque"], "de": ["Tratte", "gezogener Wechsel"], "es": ["trato (comercial)"], "hu": ["idegen v\u00e1lt\u00f3", "int\u00e9zv\u00e9ny", "int\u00e9zv\u00e9nyezett v\u00e1lt\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "trat", "primary": true}, "anta\u016dbrako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la supera membro, de kubuto \u011dis mano.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0434\u043f\u043b\u0435\u0447\u0447\u0430"], "fr": ["avant-bras"], "en": ["forearm"], "nl": ["onderarm"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u043f\u043b\u0435\u0447\u044c\u0435"], "de": ["Unterarm"], "sv": ["underarm"], "hu": ["alkar"], "sk": ["predlaktie"], "es": ["antebrazo"], "br": ["arvrec'h"], "it": ["avanbraccio"], "pl": ["przedrami\u0119"], "he": ["\u05d1\u05d9\u05ea \u05d4\u05e9\u05d7\u05d9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "brak", "primary": false}, "refre\u015diga\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Refre\u015diga trinka\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u044c\u0432\u044f\u0436\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b \u043d\u0430\u043f\u0456\u0442\u0430\u043a"], "fr": ["rafraichissement (boisson)"], "nl": ["frisdrank"], "es": ["refresco"], "pl": ["nap\u00f3j orze\u017awiaj\u0105cy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fre\u015d", "primary": false}, "iluminilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ornama lumilo.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u0432\u0435\u0442\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u043f\u0440\u0438\u0431\u043e\u0440", "\u0441\u043e\u0444\u0438\u0442"], "de": ["Leuchte", "Strahler"], "pt": ["l\u00e2mpada (ornamental)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ilumin", "primary": false}, "\u015dpinturnilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cpinilo el bastoneto, kies unu ekstremo tenas implikon da fibroj de kanabo, lino, silko a\u016d simila, kiujn oni iom post iom tiras kaj torde fadenigas.", "translations": {"be": ["\u0432\u0435\u0440\u0430\u0446\u044f\u043d\u043e", "\u0440\u0443\u0447\u0430\u0439\u043a\u0430"], "fr": ["quenouille"], "nl": ["spoel"], "ru": ["\u0432\u0435\u0440\u0435\u0442\u0435\u043d\u043e"], "it": ["conocchia", "rocca (per filare)"], "hu": ["guzsaly"]}, "examples": [["\u015diaj fingroj tenas la \u015dpinturnilon", "La Malnova Testamento, Sentencoj 31:19"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dpin", "primary": false}, "erikejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Regiono, loko surkreskata de erikoj.", "translations": {"fr": ["brande", "bruy\u00e8re (lieu)", "lande (\u00e0 bruy\u00e8res)"], "en": ["heath", "moor"]}, "examples": [["ni lo\u011das sur la erikejo, sur la seka erikejo", "A. Kivi, trad. H. Hall La Botistoj 1919"]], "subdefinitions": []}], "root": "erik", "primary": false}, "Haitio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato en la Kariba Maro okupanta la okcidentan parton de la insulo Hispaniolo kaj aron da \u0109irka\u016daj insuloj, kun \u0109efurbo Portoprinco. ISO-3166 kodo: HT. \u011ci limas kun Dominika Respubliko.", "translations": {"bg": ["\u0425\u0430\u0438\u0442\u0438"], "nl": ["Ha\u00efti"], "de": ["Haiti"], "it": ["Haiti"], "en": ["Haiti"], "pl": ["Haiti", "Republika Haiti"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "haiti", "primary": true}, "enradiki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "radik", "primary": false}, "\u0109iufoje": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En \u0109iuj okazoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u0436\u043d\u044b \u0440\u0430\u0437", "\u0448\u0442\u043e\u0440\u0430\u0437"], "fr": ["chaque fois", "syst\u00e9matiquement (chaque fois)"], "nl": ["iedere keer"], "ru": ["\u043a\u0430\u0436\u0434\u044b\u0439 \u0440\u0430\u0437", "\u0432\u0441\u0435\u0433\u0434\u0430"], "de": ["immer"], "pl": ["w ka\u017cdym razie", "za ka\u017cdym razem"]}, "examples": [["\u0109iufoje, kiam vi venos, oni akceptos vin plezure", null], ["\u0109iufoje kiam mi vidas vin, vi \u015dajnas al mi alia", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "foj", "primary": false}, "ferlo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago ferli kaj rezulto de tiu ago.", "translations": {"de": ["Festmachen", "Festzurren", "Einziehen"], "hu": ["vitorlabevon\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ferl", "primary": false}, "kritika\u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Insiste, malice kritiki, \u0109iam emfazante samajn misojn.", "translations": {"fr": ["d\u00e9nigrer", "d\u00e9pr\u00e9cier", "d\u00e9tracter"], "nl": ["bekritiseren"]}, "examples": [["mi kredis la aforismon: iru vian vojon kaj lasu al aliaj kritika\u0109i", "Wang Chongfang, Mia revo \u0109e la sojlo de la 1a jarcento, Penseo, numero 101a, 2000-03"]], "subdefinitions": []}], "root": "kritik", "primary": false}, "bankbileto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pl": ["banknot"]}, "examples": [["Jo\u0109jo, malgra\u016d longa kaj obstina rifuzado, estis devigita preni de la kolonelo unu centrublan bankbileton", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 13a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bilet", "primary": false}, "straso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Juvel-imita\u0135o el senvalora materialo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u0437"], "fr": ["faux bijou", "strass", "toc (subst., faux)", "verroterie"], "nl": ["stras", "namaakjuweel"], "pt": ["bijuteria", "mi\u00e7anga", "\"strass\""], "be": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u0437", "\u0456\u043c\u0456\u0442\u0430\u0446\u044b\u044f (\u043a\u0430\u0448\u0442\u043e\u045e\u043d\u0430\u0433\u0430 \u043a\u0430\u043c\u0435\u043d\u044f)"], "de": ["Strass"], "hu": ["strassz", "dr\u00e1gak\u0151ut\u00e1nzat", "hamis gy\u00e9m\u00e1nt"], "es": ["bisuter\u00eda"]}, "examples": [["l' urbon ornamas ne gemoj sed straso", "Krys Ungar, Meznokto metropola, p. 97"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "falsi, tombako", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stras", "primary": true}, "strasa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "El imita\u0135o de valora materialo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u0437\u0430\u0432\u044b"], "fr": ["factice", "faux (adj., bijou, m\u00e9tal)", "tape-\u00e0-l'oeil"], "nl": ["namaak-"], "pt": ["de bijuteria"], "ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u0437\u043e\u0432\u044b\u0439"], "de": ["aus Strass"], "hu": ["hamis", "ut\u00e1nzat"]}, "examples": [["la \u0109efo taksas la planon \u00abstrasa labora\u0109o\u00bb", "Irl, \u0108u polica plano nelica?, Monato, jaro 1999a, numero 11a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "stras", "primary": false}, "pezi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Fari, pro la altiro de la tero, konstantan premon sur subtenantan objekton, a\u016d konstantan tiron sur pendigantan objekton.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u0436\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["peser (avoir un poids donn\u00e9)"], "bg": ["\u043f\u0440\u0435\u0442\u0435\u0433\u043b\u044f\u043c"], "nl": ["wegen (zwaar zijn)"], "ru": ["\u0432\u0435\u0441\u0438\u0442\u044c", "\u0438\u043c\u0435\u0442\u044c \u0432\u0435\u0441"], "ca": ["pesar"], "de": ["wiegen"], "hu": ["nyom (vmennyit)"], "en": ["weigh"], "br": ["poueza\u00f1 (v.g.)"], "es": ["pesar (tener un peso dado)"]}, "examples": [["la libro pezas duonon da kilogramo", "B"], ["\u0109iu hajlero pezis pli ol 50 gramojn", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Sentigi al iu tian premon a\u016d tiron.", "translations": {"fr": ["peser (appuyer)", "avoir du poids (de l'influence)"], "de": ["dr\u00fccken", "lasten"], "hu": ["nyom", "nehezedik", "nyomaszt"]}, "examples": [["sur \u0109eval' de najbaro la \u015dar\u011do ne pezas", "Proverbaro esperanta"], ["tiuj vualoj pezas sur min", null], ["homo, kies vorto pezas", null], ["mia mano pezos sur iliaj \u015dultroj", null], ["tio pezas sur mia koro", null], ["pezas sur la lando \u011dia krimeco", "Z"], ["mal\u011dojiga sorto pezas sur ili", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pez", "primary": true}, "pezo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Forto rezultanta de la tera altiro, per kiu la korpoj pezas.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u0433\u0430"], "fr": ["poids", "charge", "fardeau", "force (port\u00e9e)", "lourdeur", "pesanteur (lourdeur)", "port\u00e9e (fig.., impact)", "souci"], "bg": ["\u0442\u0435\u0433\u043b\u043e"], "nl": ["gewicht"], "ru": ["\u0432\u0435\u0441", "\u0442\u044f\u0436\u0435\u0441\u0442\u044c"], "ca": ["pes"], "de": ["Gewicht"], "hu": ["s\u00faly"], "en": ["weight"], "br": ["pouez"], "es": ["peso"]}, "examples": [["fali sub pezo", null], ["la pezo, kiun povas elteni ponto", null], ["malgranda pezo, sed granda prezo", "Proverbaro esperanta"], ["kurbi\u011di sub la pezo de la jaroj", null], ["ni portas la pezon de ilia potenco", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 20a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Mezuro de tiu forto rilate al konvencia unuo.", "translations": {"hu": ["s\u00faly(m\u00e9rt\u00e9k)"]}, "examples": [["la internacia unuo de la pezo estas la kilogramo", "B"], ["kioma estas la pezo de tiu sako?", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pez", "primary": false}, "peza": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta ian pezon..", "translations": {"ru": ["\u0442\u044f\u0436\u0451\u043b\u044b\u0439"], "fr": ["lourd", "pesant", "accablant", "astreignant", "\u00e9crasant", "oppressant", "p\u00e9nible"], "bg": ["\u0442\u0435\u0436\u044a\u043a"], "nl": ["zwaar"], "be": ["\u0446\u044f\u0436\u043a\u0456", "\u0432\u0430\u0436\u043a\u0456"], "ca": ["pesat"], "de": ["schwer"], "hu": ["s\u00falyos", "neh\u00e9z"], "en": ["heavy"], "br": ["pouezant"], "cs": ["t\u011b\u017ek\u00fd"], "es": ["pesado"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta grandan pezon.", "translations": {"de": ["schwer"], "br": ["pounner"]}, "examples": [["peza kiel plumbo", null], ["peza pa\u015dado", null], ["oro estas pli peza ol fero, pli malpeza ol aero", "Proverbaro esperanta"], ["peza atmosfero, vetero", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Grava, peniga, teda.", "translations": {"de": ["schwer"], "br": ["a-bouez", "pouezus"]}, "examples": [["peza kolero", "Z"], ["vi sentigis al via popolo pezan sorton", "Z"], ["tio peze ku\u015das sur mia konscienco", "Z"], ["ilia salajro peze \u015dar\u011dis la bud\u011deton de la monar\u0125io", "B"]]}]}], "root": "pez", "primary": false}, "ka\u015dbuo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Babilonia mezurunuo de tempo, sesono de hela tago a\u016d de nokto.", "translations": {"nl": ["kasboe (Babylonische tijdseenheid)"], "hu": ["kasbu (2 \u00f3ra)"]}, "examples": [["aro da gvardianoj foriris anta\u016d unu ka\u015dbuo", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 21a, Zalmuna batalas kontra\u016d la \u0109efpastroj"]], "subdefinitions": []}], "root": "ka\u015dbu", "primary": true}, "simbola logiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "formala logiko", "translations": {"it": ["logica simbolica"], "pl": ["logika symboliczna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "logik", "primary": false}, "brindzo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Muelita \u015daffroma\u011do, blanka kaj iom fortgusta.", "translations": {"sk": ["bryndza"], "ru": ["\u0431\u0440\u044b\u043d\u0437\u0430"], "cs": ["brynza"], "de": ["Brinsenk\u00e4se"], "pl": ["bryndza"], "hu": ["brindza"]}, "examples": [["brindzo neniam estas verda, pri tio oni vin trompis, \u011di devas esti blanka", "La majstro kaj Margarita, \u0109ap. 18a, p. 178"]], "subdefinitions": []}], "root": "brindz", "primary": true}, "bakisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu, kiu profesie bakas.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u043a\u0430\u0440"], "fr": ["boulanger"], "en": ["baker"], "nl": ["bakker"], "ru": ["\u043f\u0435\u043a\u0430\u0440\u044c"], "de": ["B\u00e4cker"], "hu": ["p\u00e9k"], "sk": ["pek\u00e1r"], "bg": ["\u0445\u043b\u0435\u0431\u0430\u0440", "\u043f\u0435\u043a\u0430\u0440"], "br": ["pober"], "pl": ["piekarz"], "he": ["\u05d0\u05d5\u05e4\u05d4"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bak", "primary": false}, "reen": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Returnire.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0437\u0430\u0434", "\u0437\u0432\u0430\u0440\u043e\u0442\u043d\u0430"], "de": ["zur\u00fcck"], "nl": ["terug"], "ru": ["\u043d\u0430\u0437\u0430\u0434", "\u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u043d\u043e"], "hu": ["vissza", "visszafel\u00e9"]}, "examples": [["la pendolo iradis tien kaj reen", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Posteni\u011dante, dorsire.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0437\u0430\u0434", "\u0430\u0434\u0432\u0430\u0440\u043e\u0442\u043d\u0430"], "de": ["dahinter"], "ru": ["\u043d\u0430\u0437\u0430\u0434", "\u0437\u0430\u0434\u043e\u043c \u043d\u0430\u043f\u0435\u0440\u0451\u0434"], "hu": ["h\u00e1tra", "h\u00e1trafel\u00e9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "re", "primary": false}, "okulario": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Optike farita lenso, kiu direktas al la okulo la radiojn, kiuj iris tra la tuta optika instrumento.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0443\u043b\u044f\u0440"], "fr": ["oculaire"], "en": ["eyepiece"], "nl": ["oculair", "ooglens"], "pt": ["ocular"], "ru": ["\u043e\u043a\u0443\u043b\u044f\u0440"], "de": ["Okular"], "tr": ["ok\u00fcler", "g\u00f6z merce\u011fi"], "it": ["oculare"], "hu": ["szemlencse"], "fa": ["\u0639\u062f\u0633\u06cc \u0686\u0634\u0645\u06cc"], "cs": ["okul\u00e1r"], "fi": ["okulaari"], "pl": ["okular"]}, "examples": [["astronomo ne tu\u015das la objektivon de sia lornego, li nur \u015dan\u011das la okulariojn por akrigi la forton de la lornego", null]], "subdefinitions": []}], "root": "okulari", "primary": true}, "grinci": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Brui akre, malagrable kaj tre akute pro kunfroti\u011do kun alia malmola objekto.", "translations": {"be": ["\u0440\u044b\u043f\u0435\u0446\u044c", "\u0441\u043a\u0440\u044b\u0433\u0430\u0442\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u043a\u0440\u044b\u043f\u0435\u0446\u044c"], "fr": ["crisser (en \u00e9mettant un son suraigu)", "couiner (en \u00e9mettant un son suraigu)", "grincer (en \u00e9mettant un son suraigu)", "striduler"], "en": ["make a grinding sound", "grind", "creak", "squeak"], "nl": ["knarsen"], "pt": ["ranger"], "ru": ["\u0441\u043a\u0440\u0438\u043f\u0435\u0442\u044c", "\u0441\u043a\u0440\u0435\u0436\u0435\u0442\u0430\u0442\u044c"], "ca": ["grinyolar", "carrisquejar", "xerricar"], "de": ["knirschen", "kreischen"], "hu": ["csikorog", "nyikorog"], "es": ["rechinar", "chirriar"]}, "examples": [["fero grincas sur vitro", "B"], ["\u015dlosilo grincas en seruro", null], ["grincas orgeneto, grilo, ma\u015dino", "B"], ["grincas segilo", "Z"], ["grincas dentoj", "Z"], ["grinci per la dentoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "grinc", "primary": true}, "konstitucio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro de fundamentaj le\u011doj, kiuj difinas la formon de politika re\u011dimo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0441\u0442\u044b\u0442\u0443\u0446\u044b\u044f"], "bg": ["\u043a\u043e\u043d\u0441\u0442\u0438\u0442\u0443\u0446\u0438\u044f"], "nl": ["grondwet"], "pt": ["constitui\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0441\u0442\u0438\u0442\u0443\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Verfassung", "Grundgesetz"], "en": ["constitution"], "pl": ["konstytucja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konstituci", "primary": true}, "konstitucia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al konstitucio.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0441\u0442\u044b\u0442\u0443\u0446\u044b\u0439\u043d\u044b"], "en": ["constitutional"], "nl": ["grondwettelijk", "constitutioneel"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0441\u0442\u0438\u0442\u0443\u0446\u0438\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["verfassungsm\u00e4\u00dfig", "verfassungsgem\u00e4\u00df", "konstitutionell"], "pl": ["konstytucyjny"]}, "examples": [["konstituciaj le\u011doj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Posedanta konstitucion.", "translations": {"de": ["verfasst", "konstitutionell"]}, "examples": [["konstitucia lando", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konstituci", "primary": false}, "baka\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108ia objekto, kiun oni bakis.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Man\u011da\u0135o, kiun oni bake kuiris.", "translations": {"pl": ["pieczywo", "wypiek"]}, "examples": [["prilabora\u0135oj en formo de faruno pano, baka\u0135o kaj faruna\u0135o de diversaj specoj", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 5, el la vivo kaj sciencoj, bagateloj"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Vazo a\u016d alia argila\u0135o malmoligita per bakado.", "translations": {"pl": ["wypiek"]}, "examples": []}]}], "root": "bak", "primary": false}, "kabalisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo a\u016d adepto pri Kabalo.", "translations": {"fi": ["kabbalisti"], "fr": ["cabaliste", "kabbaliste"], "nl": ["kabbalist"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Kabal", "primary": false}, "prediko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parolado pri religia temo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u043e\u043f\u0430\u0432\u0435\u0434\u0437\u044c"], "fr": ["pr\u00eache", "pr\u00e9dication", "sermon"], "en": ["sermon"], "nl": ["preek"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043f\u043e\u0432\u0435\u0434\u044c"], "de": ["Predigt"], "hu": ["pr\u00e9dik\u00e1ci\u00f3", "igehirdet\u00e9s"]}, "examples": [["edifa, profeta prediko", "Z"], ["fari al iu predikon pri moroj", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "predik", "primary": false}, "prediki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Konigi al publiko religiajn verojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u043f\u0430\u0432\u0435\u0434\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["pr\u00eacher"], "en": ["preach"], "nl": ["preken", "prediken"], "pt": ["pregar (religi\u00e3o)", "predicar", "fazer serm\u00e3o"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043f\u043e\u0432\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["predigen"], "hu": ["pr\u00e9dik\u00e1l", "ig\u00e9t hirdet"]}, "examples": [["prediki evangelion, Jesuo-Kriston", null], ["Esperantismo predikas amon", "Z"], ["prediki malverajn viziojn", "Z"], ["prediki mensogojn, prediki (rekomendi) akvon kaj trinki brandon", null], ["prediki al surduloj", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "predik", "primary": true}, "judaismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u044e\u0434\u0430\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["juda\u00efsme"], "nl": ["jodendom"], "pt": ["juda\u00edsmo"], "el": ["\u03b9\u03bf\u03c5\u03b4\u03b1\u03ca\u03c3\u03bc\u03cc\u03c2"], "de": ["Judaismus", "Judentum"], "sv": ["judendom"], "it": ["ebraismo", "giudaismo"], "ru": ["\u0438\u0443\u0434\u0430\u0438\u0437\u043c"], "es": ["juda\u00edsmo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "judaism", "primary": true}, "metalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nomo de diversaj \u0125emiaj elementoj facile kondukantaj varmon kaj elektron kaj produktantaj bazojn per sia kombini\u011do kun oksigeno, ekzemple: aluminio, fero, kupro, zinko, oro.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0442\u0430\u043b"], "fr": ["m\u00e9tal"], "en": ["metal"], "nl": ["metaal"], "pt": ["metal (qu\u00edm.)"], "ru": ["\u043c\u0435\u0442\u0430\u043b\u043b"], "de": ["Metall"], "tp": ["kiwen"], "hu": ["f\u00e9m"], "fa": ["\u0641\u0644\u0632"], "es": ["metal"], "br": ["metal"], "pl": ["metal"]}, "examples": [["metalfadeno", "Fundamento de Esperanto, Universala Vortaro, \u0109e \u00abfadeno\u00bb"]], "subdefinitions": []}], "root": "metal", "primary": true}, "kalandri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Glatigi tola\u0135ojn, \u015dtofon, paperon per specialaj rulcilindroj, por doni al ili brilecon.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0442\u0430\u0442\u044c (\u0431\u0435\u043b\u044c\u0451)", "\u043b\u043e\u0449\u0438\u0442\u044c (\u0431\u0443\u043c\u0430\u0433\u0443)"], "fr": ["calandrer", "lustrer (\u00e0 la calandre)"], "en": ["mangle"], "nl": ["kalanderen"], "pt": ["calandrar"], "de": ["mangeln"], "sv": ["mangla"], "hu": ["m\u00e1ngorol", "kalanderez (sz\u00f6vetet)"], "fi": ["mankeloida", "kalanteroida (paperon en fabriko)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kalandr", "primary": false}, "etenda\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io etendi\u011danta iom vaste la\u016d \u0109iu direkto.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0446\u044f\u0433\u043b\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0430\u0431\u0448\u0430\u0440", "\u0430\u0431\u0441\u044f\u0433", "\u043f\u0440\u0430\u0441\u0442\u043e\u0440\u0430", "\u043f\u043b\u043e\u0448\u0447\u0430"], "fr": ["\u00e9tendue"], "de": ["Fl\u00e4che"], "es": ["extensi\u00f3n"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0442\u044f\u0436\u0451\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u043f\u043b\u043e\u0449\u0430\u0434\u044c", "\u0448\u0438\u0440\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u043e\u0440"]}, "examples": [["granda etenda\u0135o da akvo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "etend", "primary": false}, "domego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda domo ofte entenanta multajn lo\u011dejojn a\u016d oficejojn.", "translations": {"nl": ["gebouw"], "fr": ["batisse", "immeuble"], "tr": ["bina"], "pl": ["gmach", "blok (np. mieszkalny)"]}, "examples": [["magazenoj, fabrikoj kaj laboristaj domegoj", "La Kiso kaj dek tri aliaj noveloj, tombeja arabesko"]], "subdefinitions": []}], "root": "dom", "primary": false}, "prerogativo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekskluziva privilegio.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044d\u0440\u0430\u0433\u0430\u0442\u044b\u0432\u0430", "\u0432\u044b\u043a\u043b\u044e\u0447\u043d\u0430\u0435 \u043f\u0440\u0430\u0432\u0430"], "fr": ["pr\u00e9rogative"], "en": ["prerogative"], "nl": ["prerogatief", "voorrecht", "privilege"], "pt": ["prerrogativa", "regalia"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0440\u043e\u0433\u0430\u0442\u0438\u0432\u0430", "\u0438\u0441\u043a\u043b\u044e\u0447\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u043f\u0440\u0430\u0432\u043e"], "de": ["Pr\u00e4rogativ", "Pr\u00e4rogative", "Vorrecht", "Privileg"], "hu": ["prerogat\u00edva", "el\u0151jog", "kiv\u00e1lts\u00e1g"]}, "examples": [["la posteno jam ne estas prerogativo de Terzini, kaj Iqbal bonvenigas la \u015dancon for\u015dteli \u011din", "J. Francis, Misio sen Alveno, tk-stafeto, 1982"]], "subdefinitions": []}], "root": "prerogativ", "primary": true}, "flava": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Samkolora kiel interna bulo de kokinovo, citrono, oro, matura tritiko.", "translations": {"be": ["\u0436\u043e\u045e\u0442\u044b"], "fr": ["jaune (adj.)"], "bg": ["\u0436\u044a\u043b\u0442"], "de": ["gelb"], "hu": ["s\u00e1rga"], "en": ["yellow"], "cs": ["\u017elut\u00fd"], "vo": ["yelibik"], "es": ["amarillo"], "ru": ["\u0436\u0451\u043b\u0442\u044b\u0439"], "nl": ["geel"], "pt": ["amarelo", "louro", "fulvo", "dourado"], "tr": ["sar\u0131"], "sv": ["gul"], "tp": ["jelo"], "pl": ["\u017c\u00f3\u0142ty"]}, "examples": [["la neimageblaj ebloj de la flava florpolvo", "Robert Roze: Vivisekcio de polenero, Monato jaro 1997a, numero 11a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "flav", "primary": true}, "dra\u015di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Bati la grenon por eligi la grajnojn.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043b\u0430\u0446\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["battre (une c\u00e9r\u00e9ale)"], "en": ["thresh", "thrash"], "pt": ["bater (cereais)", "debulhar", "trilhar", "malhar"], "ru": ["\u043c\u043e\u043b\u043e\u0442\u0438\u0442\u044c"], "de": ["dreschen"], "hu": ["cs\u00e9pel"], "es": ["trillar"], "pl": ["m\u0142\u00f3ci\u0107"]}, "examples": [["dra\u015di fojnon", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Forte bati, bategi.", "translations": {"fr": ["frotter (battre)", "rouer (de coups)", "taper (battre)"], "pt": ["bater", "espancar", "esbordoar", "sovar"], "pl": ["m\u0142\u00f3ci\u0107", "la\u0107 (bi\u0107)", "spuszcza\u0107 manto (pot.)", "spuszcza\u0107 \u0142omot (pot.)"], "hu": ["p\u00fcf\u00f6l", "p\u00e1hol", "elt\u00e1ng\u00e1l"]}, "examples": [["dra\u015di al iu la dorson (tani)", "Z"], ["dra\u015di pianon", null], ["agu anstata\u016d sen\u0109ese dra\u015di nur vortojn (vana)", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dra\u015d", "primary": true}, "bastkorbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Korbo farita el bastfibroj.", "translations": {"be": ["\u043b\u0443\u0431\u044f\u043d\u044b \u043a\u043e\u0440\u0430\u0431"], "hu": ["h\u00e1ncskos\u00e1r"], "de": ["Bastkorb"], "ru": ["\u043b\u0443\u0431\u044f\u043d\u0430\u044f \u043a\u043e\u0440\u0437\u0438\u043d\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bast", "primary": false}, "aktoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Teatra a\u016d kina ludisto, plenumanta rolojn.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0442\u043e\u0440"], "fr": ["acteur"], "bg": ["\u0430\u043a\u0442\u044c\u043e\u0440"], "nl": ["acteur", "toneelspeler"], "pt": ["ator", "artista"], "ru": ["\u0430\u043a\u0442\u0451\u0440", "\u0430\u0440\u0442\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Schauspieler", "Darsteller"], "it": ["attore"], "hu": ["sz\u00edn\u00e9sz"], "sk": ["herec"], "en": ["actor"], "cs": ["herec"], "es": ["actor"], "he": ["\u05e9\u05d7\u05e7\u05df (\u05ea\u05d9\u05d0\u05d8\u05e8\u05d5\u05df, \u05e7\u05d5\u05dc\u05e0\u05d5\u05e2)"]}, "examples": [["kroataj teatra\u0135oj kaj aktoroj multe kontribuis al la esperanta teatro", "Hecimovic Branko, Antologio de kroataj unuaktaj dramoj, Monato, jaro 1998a, numero 3a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "aktor", "primary": true}, "aktori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Surprenadi rolojn en teatra\u0135oj, kina\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0430\u0446\u044c (\u0440\u043e\u043b\u044e)"], "fr": ["jouer un r\u00f4le (th\u00e9\u00e2tre)"], "ru": ["\u0438\u0433\u0440\u0430\u0442\u044c \u0440\u043e\u043b\u044c"], "de": ["schauspielern", "im Theater auftreten"], "hu": ["szerepel (mint sz\u00edn\u00e9sz)", "j\u00e1tszik (mint sz\u00edn\u00e9sz)"], "sk": ["hra\u0165"], "cs": ["hr\u00e1t"], "he": ["\u05dc\u05e9\u05d7\u05e7 (\u05ea\u05e4\u05e7\u05d9\u05d3)"]}, "examples": [["Nikolaj Rytjkov trovis eblojn anka\u016d profesie aktori", "Boris Kolker, Aktoro malliberigita (Sub la signo de Liro kaj Verda Stelo), Monato, jaro 2001a, numero 2a, p. 28a"], ["la \u015dipestro aktoris delikate", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, dua libro, \u0109apitro 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "aktor", "primary": false}, "paludismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["paludisme", "malaria"]}, "examples": [["tiu juna anarkiisto mortis en 1910, kiam li estis 30-jara, pro paludismo", "-, La evangelio de la horo [recenzo], Sennaciulo, 1990-06"], ["flegistino metis al ili sur la langon pilolon bluan, sen atenti, \u0109u ili suferas paludismon, blenoragion a\u016d konstipon", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "paludism", "primary": true}, "osto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malmola, fortika, kalkeca substanco, el kiu konsistas la skeleto de vertebruloj.", "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u0441\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["os"], "bg": ["\u043a\u043e\u0441\u0442"], "el": ["\u03ba\u03cc\u03ba\u03b1\u03bb\u03bf", "\u03cc\u03c3\u03c4\u03bf\u03c5\u03bd"], "de": ["Knochen", "Bein"], "it": ["osso"], "hu": ["csont"], "en": ["bone"], "br": ["askorn"], "es": ["hueso"], "he": ["\u05e2\u05e6\u05dd"], "ru": ["\u043a\u043e\u0441\u0442\u044c"], "nl": ["been (skelet)"], "pt": ["osso"], "sv": ["ben (i skelettet)"], "pl": ["ko\u015b\u0107", "o\u015b\u0107"]}, "examples": [["jen estas li proprakorpe kun karno kaj ostoj", "Z"], ["por malfrua gasto restas nur osto", "Proverbaro esperanta"], ["\u011di fari\u011dis por mi osto en la gor\u011do", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "ost", "primary": true}, "koro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Muskola organo kun formo de renversita konuso, kiu estas centro kaj \u0109efa aganto de cirkulado de sango.", "translations": {"be": ["\u0441\u044d\u0440\u0446\u0430"], "fr": ["c\u0153ur"], "bg": ["\u0441\u044a\u0440\u0446\u0435"], "zh": ["\u5fc3 [x\u012bn]"], "de": ["Herz"], "it": ["cuore"], "hu": ["sz\u00edv"], "fa": ["\u0642\u0644\u0628", "\u062f\u0644"], "en": ["heart"], "cs": ["srdce"], "vo": ["lad"], "es": ["coraz\u00f3n"], "he": ["\u05dc\u05d1"], "ru": ["\u0441\u0435\u0440\u0434\u0446\u0435"], "nl": ["hart"], "pt": ["cora\u00e7\u00e3o"], "sv": ["hj\u00e4rta"], "pl": ["serce"]}, "examples": [["senti batojn \u0109e l' koro", null], ["la sango alfluas al la koro", null], ["e\u0109 pinglo povas koron trapiki", "Proverbaro esperanta"], ["tio premas la koron", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tiu organo, konsiderata kiel sidejo de la sentoj (deziro, \u011dojo, sufero).", "translations": {}, "examples": [["havi, kiom la koro deziras", "Z"], ["frakasi, rompi, \u015diri, trabori, fendi, mueli ies koron", "Z"], ["kio iras el koro, venas al koro", "Proverbaro esperanta"], ["se okulo ne vidas, koro ne acidas", "Z"], ["mal\u015dar\u011di la koron", "Z"], ["se la koro tiras vin", "Z"], ["alpreni ion al la koro", "Z"], ["ami, \u011doji, ridi, labori el (per) la tuta koro", "Z"], ["koro aroganta, \u011doja, kontenta, malica, malmola, milda, prudenta, sa\u011da, suferanta", "Z"], ["mia koro neniel emas al rido", "Z"], ["peza \u015dar\u011do falis al mi sur la koron", "Z"], ["havi koron", null], ["\u0109u vi havas iometon da koro kaj konscienco?", "Z"], ["homoj sen koro", "Z"], ["havi bonan koron , puran koron", "Z"], ["koro el oro", "Z"], ["korprema, kortira, korkreviga spektaklo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tiu organo, konsiderata kiel sidejo de amo, de pasio.", "translations": {}, "examples": [["belecon taksas ne okulo, sed koro", "Proverbaro esperanta"], ["edzi\u011di la\u016d koro", "Z"], ["doto koron ne varmigas", "Proverbaro esperanta"], ["for de l' okuloj, for de la koro", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Centro, \u0109efa punkto.", "translations": {"zh": ["\u4e2d\u5fc3 [zh\u014dngx\u012bn]"]}, "examples": [["pomkoro", null], ["li lo\u011das \u0109e la koro de la urbo", null], ["penetri \u011dis la koro de la temo", "Z"], ["Parizo estas la koro de Francujo", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "kor", "primary": true}, "kora": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la funkciado de koro.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0440\u0434\u044d\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["cardiaque"], "ru": ["\u0441\u0435\u0440\u0434\u0435\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["herzlich"], "it": ["cardiaco"], "sv": ["hj\u00e4rtlig"], "fa": ["\u0642\u0644\u0628\u06cc"], "pl": ["serdeczny"], "hu": ["sz\u00edv-", "sz\u00edv\u00e9lyes", "sz\u00edvb\u0151l j\u00f6v\u0151"], "vo": ["ladlik"], "es": ["cordial"], "he": ["\u05dc\u05d1\u05d1\u05d9"]}, "examples": [["kora malsano", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Venanta el koro; amika, sincera, favora.", "translations": {"fr": ["cordial"], "it": ["cordiale"]}, "examples": [["kora akcepto, saluto, danko", null], ["kore sindona amiko", null], ["mi salutas vin tutkore", null], ["pre\u011du kore kaj laboru fervore", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "kor", "primary": false}, "osta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al osto.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0441\u044c\u0446\u044f\u0432\u044b"], "fr": ["en os", "osseux"], "bg": ["\u043a\u043e\u0441\u0442\u0435\u043b\u0438\u0432"], "nl": ["beender-"], "pt": ["\u00f3sseo"], "ru": ["\u043a\u043e\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439"], "de": ["Knochen-"], "it": ["osseo"], "hu": ["csont-", "csontos"], "en": ["bone"], "br": ["-eskern"], "el": ["\u03bf\u03c3\u03c4\u03b5\u03ce\u03b4\u03b7\u03c2"], "pl": ["kostny", "ostny"], "he": ["\u05de\u05dc\u05d0 \u05e2\u05e6\u05de\u05d5\u05ea", "\u05e9\u05dc \u05e2\u05e6\u05de\u05d5\u05ea", "\u05d2\u05e8\u05de\u05d9"]}, "examples": [["osta malsano", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Farita el osto.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0441\u044c\u0446\u044f\u043d\u044b"], "en": ["bony", "bone"], "nl": ["benen (uit been)"], "ru": ["\u043a\u043e\u0441\u0442\u044f\u043d\u043e\u0439"], "de": ["kn\u00f6chern", "knochig"], "it": ["di osso", "osseo"], "br": ["en askorn"], "he": ["\u05de\u05e2\u05e6\u05dd"]}, "examples": [["osta \u0135etkubo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Havanta dikajn ostojn.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0441\u0442\u043b\u044f\u0432\u044b\u0439"], "en": ["large-boned", "thick-boned", "large-framed"], "be": ["\u043a\u0430\u0448\u0447\u0430\u0432\u044b"], "de": ["grobknochig"], "it": ["ossuto (attenzione: con ossa grandi o sporgenti, ma indif. se magro o no)"], "br": ["askornek"], "es": ["huesudo"]}, "examples": [["osta viro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ost", "primary": false}, "esprimisma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konforma al la stilo de esprimismo, el la esprimismo.", "translations": {"fa": ["\u0627\u06a9\u0633\u067e\u0631\u0633\u06cc\u0648\u0646\u06cc\u0633\u062a"], "fr": ["expressioniste (adj.)"], "it": ["espressionistico"]}, "examples": [["\u00abLa krio\u00bb estas unu el la plej reprezentaj arta\u0135oj de la esprimisma movado", "\u011cangalo, Oni ofertas konsiderindan monrekompencon..., 2004-08-25"]], "subdefinitions": []}], "root": "esprim", "primary": false}, "frandema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre \u015datanta bongusta\u0135ojn.", "translations": {"be": ["\u043b\u0430\u0441\u044b (\u043d\u0430 \u0448\u0442\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456)"], "fr": ["gourmet", "gourmand (gourmet)"], "en": ["sweet-toothed"], "nl": ["snoeperig", "snoepachtig"], "pt": ["guloso"], "ru": ["\u043b\u044e\u0431\u044f\u0449\u0438\u0439 \u043f\u043e\u043b\u0430\u043a\u043e\u043c\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "hu": ["\u00ednyenc", "nyal\u00e1nk", "p\u00e1kosztos"], "pl": ["\u0142asy", "\u0142akomy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "frand", "primary": false}, "anarkiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adepto de anarkiismo", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0430\u0440\u0445\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["anarchiste (subst.)"], "en": ["anarchist"], "nl": ["anarchist"], "ru": ["\u0430\u043d\u0430\u0440\u0445\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Anarchist"], "sv": ["anarkist"], "hu": ["anarchista"], "sk": ["anarchista"], "es": ["anarquista"], "pl": ["anarchista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anarki", "primary": false}, "mankloko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mankanta parto.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043f\u0443\u0441\u043a (\u043e\u0442\u0441\u0443\u0442\u0441\u0442\u0432\u0443\u044e\u0449\u0435\u0435 \u043c\u0435\u0441\u0442\u043e)", "\u043b\u0430\u043a\u0443\u043d\u0430"], "fr": ["d\u00e9faut (manque)"], "nl": ["hiaat"], "hu": ["hi\u00e1nyoss\u00e1g", "megszakad\u00e1s", "folyamatoss\u00e1gi hi\u00e1ny", "hi\u00e1tus"]}, "examples": [["plenigi, \u015dtopi manklokon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mank", "primary": false}, "infanmurdinto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Viro, kiu murdis infanon.", "translations": {"nl": ["kindermoordenaar"], "it": ["infanticida"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "murd", "primary": false}, "fridujo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kvankam la vorto \u00abfrida\u00bb estas konsiderata neologismo, la deriva\u0135o \u00abfridujo\u00bb enpenetris la \u0109iutagan vivon."], "primary definition": "\u015cranko en kiu regas konstanta temperaturo pli malalta ol tiu de la \u0109irka\u016da\u0135o, uzata por fre\u015de konservi man\u011da\u0135ojn kaj trinka\u0135ojn dum kelkaj tagoj.", "translations": {"be": ["\u0445\u0430\u043b\u0430\u0434\u0437\u0456\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["refrig\u00e9rateur"], "en": ["refrigerator"], "nl": ["koelkast"], "pt": ["refrigerador", "geladeira"], "ru": ["\u0445\u043e\u043b\u043e\u0434\u0438\u043b\u044c\u043d\u0438\u043a"], "de": ["K\u00fchlschrank"], "fa": ["\u06cc\u062e\u0686\u0627\u0644"], "ar": ["\u062b\u064e\u0644\u0651\u064e\u0627\u062c\u064e\u0629\u064c \u062c \u0627\u062a"], "bg": ["\u0445\u043b\u0430\u0434\u0438\u043b\u043d\u0438\u043a"], "es": ["refrigerador"]}, "examples": [["en tiuj cirkonstancoj kompreneble ne estas bezono je kolortelevidilo, lavma\u015dino, fridujo, k.a.", "Mu Binghua: Elektraj aparatoj mankas en la kamparo, Monatojaro 2000a, numero 12a, p. 11a"]], "subdefinitions": []}], "root": "frid", "primary": false}, "malversacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctelo de komuna, kompania a\u016d administra mono por persona profito.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u0440\u0430\u0442\u0430", "\u0441\u043b\u0443\u0436\u0431\u043e\u0432\u0430\u0435 \u0437\u043b\u043e\u045e\u0436\u044b\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["malversation"], "nl": ["verduistering (v.geld)", "malversatie"], "pt": ["malversa\u00e7\u00e3o"], "fa": ["\u0627\u062e\u062a\u0644\u0627\u0633"], "de": ["Amtsmi\u00dfbrauch", "Unterschlagung", "Veruntreuung"], "hu": ["sikkaszt\u00e1s", "h\u0171tlen kezel\u00e9s"]}, "examples": [["foje li a\u016ddis ion pri proprigo de kolektita greno, pri malversacio de lokaj oficistoj", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 99a, volumo 3a, p. 278a"]], "subdefinitions": []}], "root": "malversaci", "primary": true}, "disventi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Disperdi\u011di.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u044c\u0432\u0435\u044f\u0446\u0446\u0430 \u043f\u0430 \u0432\u0435\u0442\u0440\u044b"], "fr": ["s'\u00e9parpiller", "se diss\u00e9miner"], "it": ["disperdersi"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0432\u0435\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f \u043f\u043e \u0432\u0435\u0442\u0440\u0443"], "hu": ["sz\u00e9tsz\u00f3r\u00f3dik", "sz\u00e9thullik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vent", "primary": false}, "korupti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u043a\u0443\u043f\u0430\u0446\u044c", "\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c \u0445\u0430\u0431\u0430\u0440"], "fr": ["corrompre"], "en": ["corrupt"], "nl": ["omkopen", "corrumperen", "corrupt maken"], "pt": ["corromper", "fazer corrup\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043a\u0443\u043f\u0430\u0442\u044c", "\u0434\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c \u0432\u0437\u044f\u0442\u043a\u0443"], "de": ["bestechen"], "hu": ["megv\u00e1s\u00e1rol (megveszteget)", "megveszteget"], "es": ["sobornar"]}, "examples": [["korupti ju\u011diston", "B"], ["nekoruptebla oficisto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Morale putrigi, morale difekti, malvirtigi, defaligi, malbonigi, a\u0109igi.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u0443\u043c\u043f\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "en": ["corrupt", "taint"], "nl": ["bederven"], "ru": ["\u043a\u043e\u0440\u0440\u0443\u043c\u043f\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["verderben"], "hu": ["megront (erk\u00f6lcsileg)", "korrump\u00e1l"], "es": ["corromper"]}, "examples": [["simpluloj ne koruptitaj de la civilizo", null], ["korupti la stilon", null], ["trovi\u011das grajno de korupto en tiaj plezuroj", null], ["la homaj karakteroj havas plej ofte signojn de disfalo kaj korupto", null], ["la spiritaj kaj korpaj koruptitoj de nia epoko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "korupt", "primary": true}, "kolonii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi kolonio ,.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u044f\u043d\u0456\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["coloniser"], "bg": ["\u043a\u043e\u043b\u043e\u043d\u0438\u0437\u0438\u0440\u0430\u043c"], "nl": ["koloniseren", "kolonialiseren"], "ru": ["\u043a\u043e\u043b\u043e\u043d\u0438\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["kolonisieren", "besiedeln"], "en": ["colonize"], "pl": ["kolonizowa\u0107"]}, "examples": [["Rusoj koloniis Siberion", null], ["koloniadon de la Norda Ameriko komencis britoj", "Voja\u011do en Esperanto-lando B. Kolker Galope tra la historio de Usono leciono 2a"]], "subdefinitions": []}], "root": "koloni", "primary": false}, "sputnika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al sputniko, funkcianta per sputniko.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u0434\u0430\u0440\u043e\u0436\u043d\u0456\u043a\u0430\u0432\u044b"], "hu": ["m\u0171holdas"], "it": ["satellitare"], "pl": ["sputnikowy"], "ru": ["\u0441\u043f\u0443\u0442\u043d\u0438\u043a\u043e\u0432\u044b\u0439"]}, "examples": [["sputnika anteno, sputnika telefono, sputnika televido", null], ["en 1985 oficisto de Unesko rimarkis la miraklan regionon pere de sputnikaj fotoj kaj malsekretigis \u011din al la mondo", "Xin Hua: Regiono Paralele Trafluata de Tri Riveroj. EP\u0108"]], "subdefinitions": []}], "root": "sputnik", "primary": false}, "muelisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu profesie muelas, precipe tiu, kiu muelas grenon.", "translations": {"fr": ["meunier"], "de": ["M\u00fcller"], "pl": ["m\u0142ynarz"]}, "examples": [["Oreko-la-muelisto povis mueli tritikon por la kamparanoj pli malmultekoste ol iu ajn alia muelisto", "D. K. Jordan, La Avara Muelisto, La Fabeloj de Jordan, [vidita en 2006-05-24]"]], "subdefinitions": []}], "root": "muel", "primary": false}, "sputniko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kosma aparato rivoluanta la\u016d orbito \u0109irka\u016d Tero a\u016d alia astro kiel ties artefarita satelito.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u0434\u0430\u0440\u043e\u0436\u043d\u0456\u043a (\u0448\u0442\u0443\u0447\u043d\u044b)"], "en": ["satellite"], "pt": ["sat\u00e9lite"], "ru": ["\u0441\u043f\u0443\u0442\u043d\u0438\u043a (\u0438\u0441\u043a\u0443\u0441\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439)"], "it": ["satellite artificiale"], "hu": ["m\u0171hold", "szputnyik"], "es": ["sat\u00e9lite artificial"], "pl": ["sputnik"]}, "examples": [["oni ne povas enorbitigi sputnikojn pere de pulvo!", "Donald J. HARLOW: Noveveninto. Norda Prismo, 1963:1"], ["en la lastaj 10 jaroj \u0108inio jam sukcese pafis 27 sputnikojn por pli ol 10 landoj", "\u0108ina Radio Internacia, 2002-11-08"], ["komunika, esplora, meteologia, spiona sputniko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sputnik", "primary": true}, "interlingvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lingvo komune uzata de malsamlingvanoj por sin interkompreni.", "translations": {"fr": ["langue v\u00e9hiculaire"]}, "examples": [["la rusa kiel interlingvo en orienta Euxropo", "C. Blome, Temo de la Monato..., soc.culture.esperanto, 2004-07-19"], ["en Afganujo la Persa estas la \u011denerala interlingvo", "Landoj kaj lingvoj de la mon, Notoj, 2005-08-24"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["oni enkondukas interlingvon, tiel ke \u0109iu traduko iru el ajna fonta lingvo al la interlingvo kaj de tie plu al la dezirataj celaj lingvoj", "K. Schubert, DLT - faktoj pri finita projekto, 1996-02-20"]], "subdefinitions": []}], "root": "lingv", "primary": false}, "jordaniano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctatano de Jordanio.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043e\u0440\u0434\u0430\u043d\u0435\u0446"], "bg": ["\u0439\u043e\u0440\u0434\u0430\u043d\u0435\u0446"], "nl": ["Jordani\u00ebr"], "ca": ["jord\u00e0"], "de": ["Jordanier"], "it": ["giordano"], "hu": ["jord\u00e1niai (lakos)"], "en": ["Jordanian"], "es": ["jordano"], "pl": ["Jorda\u0144czyk"], "he": ["\u05d9\u05e8\u05d3\u05e0\u05d9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Jordani", "primary": false}, "farmi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Lue preni la\u016d kontrakto por difinita tempo teron, bienon por \u011din kulturi kaj uzi je sia propra risko kaj profito (farme preni).", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0430\u043d\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c (\u0437\u044f\u043c\u043b\u044e)"], "fr": ["affermer (prendre en location un bien rural)"], "en": ["lease"], "nl": ["pachten"], "pt": ["arrendar"], "ru": ["\u0430\u0440\u0435\u043d\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c (\u0437\u0435\u043c\u043b\u044e)"], "de": ["pachten (und bewirtschaften)"], "hu": ["b\u00e9rel (f\u00f6ldet)", "haszonb\u00e9rletbe vesz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "farm", "primary": true}, "farmo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En kelkaj kunmeta\u0135oj de \u00abfarmo\u00bb, kiel estas \u0109e \u00abfarmbieno\u00bb kaj \u00abfarmdomo\u00bb, la ideo pri luado povas malaperi kaj restas nur la ideo pri agrokultura entrepreno."], "primary definition": "Farma prenado.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u044d\u043d\u0434\u0430 (\u0437\u044f\u043c\u043b\u0456)"], "fr": ["fermage"], "nl": ["pacht"], "ru": ["\u0430\u0440\u0435\u043d\u0434\u0430 (\u0437\u0435\u043c\u043b\u0438)"], "de": ["Pachtsache", "Bauernhof", "Farm"], "hu": ["haszonb\u00e9rlet", "f\u00f6ldb\u00e9rlet", "\u00e1renda", "farm"]}, "examples": [["hereda farmo", "Z"], ["farmbieno", null], ["farmdomo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "farm", "primary": false}, "sondilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ilo, ma\u015dino, rimedo por sondi.", "translations": {"be": ["\u0437\u043e\u043d\u0434"], "fr": ["sonde"], "hu": ["szonda"]}, "examples": [["vidi kiel la spacsondilo Galileo preteriras Saturnon", "Anne Tilmont: Arthur C. Clarke, kosmopolita civitano kun okulo al la universo, Monatojaro 1998a, numero 4a, p. 9a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sond", "primary": false}, "egalvenko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sportludo kiu fini\u011dis egale (mal)sukcese por amba\u016d partioj.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0438\u0447\u044c\u044f"], "fr": ["match nul"], "en": ["draw (game)"], "it": ["pareggio (sport)"], "hu": ["d\u00f6ntetlen"]}, "examples": [["proponi, akcepti, malakcepti egalvenkon", null], ["male al la okcidenta \u015dako, se vi patigas vian kontra\u016dulon, vi venkas kaj ne estas egalvenko", "\u0108ina \u015dako"]], "subdefinitions": []}], "root": "venk", "primary": false}, "konver\u011da en mezuro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri vico de funkcioj (fn) de mezurhava spaco al metrika spaco, al limeso f) Tia, ke por ajna reelo \u03b5 la mezuro de la aro de tiaj x, ke la distanco de fn(x) al f(x) superas \u03b5, strebas al nulo, kiam n strebas al nefinio.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0445\u043e\u0434\u044f\u0449\u0430\u044f\u0441\u044f \u043f\u043e \u043c\u0435\u0440\u0435 (\u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c \u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u0439)"], "fr": ["(suite de fonctions) convergente en mesure"], "en": ["(function sequence) convergent in measure"], "de": ["(Funktionsfolge -e) konvergent dem Ma\u00dfe nach"], "pl": ["(ci\u0105g funkcyjny) zbie\u017cny wed\u0142ug miary"], "hu": ["majdnem minden\u00fctt konvergens(m\u00e9rt\u00e9k szerint)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konver\u011d", "primary": false}, "koano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Enigma demando a\u016d respondo instiganta al pripenso, aparte kulturata en zeno.", "translations": {"fr": ["koan"], "nl": ["koan"], "hu": ["k\u00f3an"]}, "examples": [["Dogen, elstara japana zena majstro, en eseo titolita \u00abPrintempo kaj a\u016dtuno\u00bb verkita en 1244, komentas koanon de \u0109ina majstro de la 9a jarcento", "F. Lorrain, Goo kaj budhismo en Japanujo, la naska fasko, 2005, 12"], ["konsideru prefere la koanon de Bhu Hsu, kiu diris: \u00abMi volas morti en mia naski\u011dloko.\u00bb \u0108u Bhu Hsu do volis morti?", "K. Miner, taglibro, 2006-06-06"]], "subdefinitions": []}], "root": "koan", "primary": true}, "frekventi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ofte venadi, vizitadi, \u0109eestadi; kutime interrilati kun.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0432\u0435\u0434\u0432\u0430\u0446\u044c (\u0447\u0430\u0441\u0442\u0430, \u0440\u044d\u0433\u0443\u043b\u044f\u0440\u043d\u0430)"], "fr": ["fr\u00e9quenter", "courir (fr\u00e9quenter)", "peupler (fr\u00e9quenter)"], "en": ["frequent", "habitually visit"], "nl": ["(geregeld) bezoeken"], "pt": ["freq\u00fcentar"], "ru": ["\u0440\u0435\u0433\u0443\u043b\u044f\u0440\u043d\u043e \u043f\u043e\u0441\u0435\u0449\u0430\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u0432\u0435\u0434\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["oft besuchen", "verkehren", "Umgang haben", "frequentieren"], "es": ["frecuentar"]}, "examples": [["frekventi personon, lokon, kurson, muzeon, teatron", null], ["tre frekventita promenejo", null], ["frekventi eminentulojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "frekvent", "primary": true}, "profundeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de tio, kio estas profunda.", "translations": {"be": ["\u0433\u043b\u044b\u0431\u0456\u043d\u044f"], "fr": ["profondeur (fait d'\u00eatre profond)"], "nl": ["diepte"], "ru": ["\u0433\u043b\u0443\u0431\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Tiefe"], "sv": ["djup"], "hu": ["m\u00e9lys\u00e9g (tulajdons\u00e1g)"]}, "examples": [["mi ne kapablas penetri la profundecon de liaj pensoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Profundo.", "translations": {}, "examples": [["ne konante la profundecon ne iru en la riveron", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "profund", "primary": false}, "pakumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Entenanta\u0135o, kovra\u0135o uzata por paki.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043f\u0430\u043a\u043e\u0432\u043a\u0430", "\u0442\u0430\u0440\u0430"], "fr": ["emballage"], "de": ["Verpackung"], "nl": ["verpakking"], "hu": ["csomagol\u00e1s(g\u00f6ngy\u00f6leg)", "csomagol\u00f3anyag", "g\u00f6ngy\u00f6leg"]}, "examples": [["kvankam pakumo estas vesto de varo kaj povas beligi \u011din, tamen por simpla varo troa pakumo ne nur pliigas la koston, sed anka\u016d ka\u016dzas grandan mal\u015dparon de naturaj ri\u0109fontoj", "Mu Binghua, Arbarego por pakumi \u0109emizojn, Monato, numero 2001-09, p. 10a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pak", "primary": false}, "heterogena": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "De malsama naturo, de malsama deveno.", "translations": {"el": ["\u03b5\u03c4\u03b5\u03c1\u03bf\u03b3\u03b5\u03bd\u03ae\u03c2"], "fr": ["h\u00e9t\u00e9rog\u00e8ne"], "en": ["heterogeneous"], "nl": ["heterogeen", "ongelijksoortig"], "pt": ["heterog\u00eanio"], "be": ["\u0433\u0435\u0442\u044d\u0440\u0430\u0433\u0435\u043d\u043d\u044b", "\u0440\u0430\u0437\u043d\u0430\u0440\u043e\u0434\u043d\u044b", "\u043d\u0435\u0430\u0434\u043d\u0430\u0440\u043e\u0434\u043d\u044b"], "de": ["heterogen", "ungleichartig", "verschiedenartig"], "it": ["eterogeneo"], "hu": ["heterog\u00e9n"], "es": ["heterog\u00e9neo"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043d\u043e\u0440\u043e\u0434\u043d\u044b\u0439", "\u0433\u0435\u0442\u0435\u0440\u043e\u0433\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "pl": ["heterogenicny", "r\u00f3\u017cnorodny", "niejednorodny"]}, "examples": [["heterogenaj ecoj, principoj", null], ["korpo konsistanta el heterogenaj elementoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "heterogen", "primary": true}, "rektifi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Purigi likva\u0135on per nova distilo a\u016d alia \u0125emia procedo.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u043a\u0442\u0438\u0444\u0438\u0446\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0447\u0438\u0449\u0430\u0442\u044c (\u0445\u0438\u043c.)"], "fr": ["rectifier (chimie)"], "nl": ["zuiveren (door distillatie)"], "pt": ["retificar"], "de": ["rektifizieren"], "hu": ["rektifik\u00e1l (k\u00e9mia)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (kurbon) Per simplaj desegnaj iloj konstrui strekon samlongan kiel donita segmento de la kurbo.", "translations": {"hu": ["kiegyenes\u00edt", "rektifik\u00e1l"]}, "examples": [["neeblas rektifi cirklon per rektilo kaj cirkelo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Rektigi alternan kurenton, transformi \u011din en rektan a\u016d (pli speciale) en konstantan kurenton.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u043f\u0440\u044f\u043c\u043b\u044f\u0442\u044c (\u044d\u043b. \u0442\u043e\u043a)"], "fr": ["redresser (\u00e9lectricit\u00e9)"], "nl": ["gelijkrichten"], "de": ["gleichrichten"], "hu": ["egyenir\u00e1ny\u00edt"], "es": ["rectificar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rektif", "primary": true}, "tavolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maldika etendita\u0135o da iu substanco sur io alia.", "translations": {"be": ["\u0441\u043b\u043e\u0439", "\u043f\u043b\u0430\u0441\u0442"], "fr": ["couche"], "nl": ["laag"], "ru": ["\u0441\u043b\u043e\u0439", "\u043f\u043b\u0430\u0441\u0442"], "de": ["Schicht"], "hu": ["r\u00e9teg"], "es": ["estrato", "capa", "estrato (social)", "clase (social)"], "pl": ["warstwa"]}, "examples": [["dika tavolo da fojno, da ne\u011do, da nuboj", null], ["maldika tavolo da akvo, da butero", null], ["glacia tavolo da anta\u016dju\u011doj kontra\u016dstaris al ni", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Parto de la socio konsiderata kompare kun pli superaj kaj pli malsuperaj partoj.", "translations": {}, "examples": [["la diversaj tavoloj de la socio", null], ["la registaro subpremas la laborulajn tavolojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tavol", "primary": true}, "koheremo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Forto, per kiu molekuloj kunteni\u011das.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0446\u0435\u043f\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043a\u043e\u0433\u0435\u0437\u0438\u044f", "\u043f\u0440\u0438\u043b\u0438\u043f\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u0441\u043b\u0438\u043f\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["coh\u00e9sion (phys.)"], "nl": ["cohesie"], "hu": ["koh\u00e9zi\u00f3", "\u00f6sszetart\u00f3 er\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "koher", "primary": false}, "leporedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo leporuloj (Leporidae).", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0439\u0446\u044b (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "nl": ["hazen en konijnen (fam.)"], "pt": ["lepor\u00eddeos"], "ru": ["\u0437\u0430\u044f\u0447\u044c\u0438", "\u0437\u0430\u0439\u0446\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Hasen (Familie)"], "hu": ["ny\u00falf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lepored", "primary": true}, "\u011cemeloj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stelaro kaj signo de la zodiako (Gemini).", "translations": {"be": ["\u0411\u043b\u0456\u0437\u044c\u043d\u044f\u0442\u044b"], "fr": ["G\u00e9meaux"], "en": ["Gemini"], "nl": ["tweeling"], "pt": ["G\u00eameos"], "ru": ["\u0411\u043b\u0438\u0437\u043d\u0435\u0446\u044b"], "de": ["Gemini", "Zwillinge"], "sv": ["Tvillingarna"], "hu": ["Ikrek"], "fa": ["\u062f\u0648\u067e\u06cc\u06a9\u0631", "\u062c\u0648\u0632\u0627"], "es": ["G\u00e9minis"], "br": ["Gevelled"], "it": ["Gemini", "Gemelli"], "pl": ["bli\u017ani\u0119ta"], "he": ["\u05ea\u05d0\u05d5\u05de\u05d9\u05dd"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u011demel", "primary": false}, "bobsledo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Alia esperantigo: Bobsleo."], "primary definition": "Sportsledo por du a\u016d kvar veturantoj, tre rapide iranta sur anta\u016dpreparita glitvojo \u2013 la\u016dvorte \u00abskusledo\u00bb.", "translations": {"fr": ["bobsleigh"], "bg": ["\u0431\u043e\u0431\u0441\u043b\u0435\u0439"], "de": ["Bob", "Bobschlitten"], "it": ["bob", "guidoslitta"], "pl": ["bobslej"]}, "examples": [["tagoj pasigitaj sur la ne\u011dokampoj je skiado, se\u011dglitado, bobsledado", "R. Frison-Roche, trad. R. Bernard, La ne\u011do estas \u011dojo!, Nica Literatura Revuo, 1958-03 \u011dis 04, numero 3-4a, p. 140a-142a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bobsled", "primary": true}, "diserigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Disigi en elementojn.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u0434\u0440\u0430\u0431\u043d\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9composer (en ses \u00e9l\u00e9ments)", "d\u00e9sagr\u00e9ger", "disloquer", "diss\u00e9quer", "morceler"], "en": ["decompose", "disassemble", "disintegrate", "separate into elements"], "pl": ["rozdziela\u0107 na cz\u0119\u015bci", "dzieli\u0107 na cz\u0119\u015bci", "rozk\u0142ada\u0107 na cz\u0119\u015bci", "drobi\u0107", "rozdrabnia\u0107", "rozkawa\u0142kowywa\u0107"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0434\u0440\u043e\u0431\u0438\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u043c\u0435\u043b\u044c\u0447\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["anta\u016de en A\u016dstrio oni malkovris la skarabon kaj devis 50 arbojn diserigi kaj poste bruligi", "Stefan Maul: Surprizo el ligna kesto, Monatojaro 2002a, numero 1a, p. 21a"]], "subdefinitions": []}], "root": "er", "primary": false}, "\u0109irka\u016dflari": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Flari \u0109iuflanke.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u043d\u044e\u0445\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["flairer (de toutes parts)", "renifler (tr., de toutes parts)"], "ru": ["\u043e\u0431\u043d\u044e\u0445\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u043d\u044e\u0445\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["\u0109irka\u016dflaris la abion kaj traglitis inter \u011diaj bran\u0109oj", "Fabeloj, volumo 2, Abio"], ["la princo profunde klini\u011dis, la hundo \u0109irka\u016dflaris lin kaj ree ku\u015di\u011dis", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "flar", "primary": false}, "semiotiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Signoscienco.", "translations": {"fa": ["\u0646\u0634\u0627\u0646\u0647\u200c\u0634\u0646\u0627\u0633\u06cc"], "fr": ["s\u00e9miologie (linguistique)", "s\u00e9miotique"], "it": ["semiotica"], "es": ["semiolog\u00eda (ling\u00fc\u00edstica)", "semi\u00f3tica"], "ru": ["\u0441\u0435\u043c\u0438\u043e\u0442\u0438\u043a\u0430"]}, "examples": [["docento pri semiotiko de la teksto", "F. Amerio, Informitale 9, soc.culture.esperanto, 2004-03-04"]], "subdefinitions": []}], "root": "semiotik", "primary": true}, "alkoholismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsana stato ka\u016dzita de trouzado de alkohola\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u044c\u043a\u0430\u0433\u0430\u043b\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["alcoolisme"], "bg": ["\u0430\u043b\u043a\u043e\u0445\u043e\u043b\u0438\u0437\u044a\u043c"], "nl": ["alcoholisme"], "pt": ["alcoolismo"], "ru": ["\u0430\u043b\u043a\u043e\u0433\u043e\u043b\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Alkoholismus", "Alkoholsucht", "Alkoholabh\u00e4ngigkeit"], "it": ["alcolismo"], "hu": ["r\u00e9szegesked\u00e9s", "alkoholizmus", "alkoholfogyaszt\u00e1s"], "sk": ["alkoholizmus"], "fa": ["\u0627\u0644\u06a9\u0644\u06cc\u0633\u0645"], "en": ["alcoholism"], "es": ["alcoholismo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "alkohol", "primary": false}, "latenta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nevidebla, sed ekzistanta kaj aperigebla.", "translations": {"el": ["\u03bb\u03b1\u03bd\u03b8\u03ac\u03bd\u03c9\u03bd"], "fr": ["latent"], "en": ["latent", "hidden", "dormant"], "nl": ["latent"], "pt": ["latente"], "be": ["\u043b\u044f\u0442\u044d\u043d\u0442\u043d\u044b", "\u0441\u0445\u0430\u0432\u0430\u043d\u044b", "\u043d\u044f\u0431\u0430\u0447\u043d\u044b"], "de": ["latent", "verborgen"], "hu": ["lappang\u00f3", "rejtett", "latens"], "ru": ["\u043b\u0430\u0442\u0435\u043d\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u043a\u0440\u044b\u0442\u044b\u0439"], "es": ["latente"]}, "examples": [["latenta ideo, kontrasto, inklino", null], ["latenta militostato", null], ["latenta forto de elektra motoro", null], ["homo eble pro sia anta\u016da sorto estas latenta esperantisto \u011dis la momento, kiam la lingvo internacia kaptas lian atenton", "Stefan Maul, El verva vivo \u0135urnalista, p. 7"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nevidebla, sensimptoma.", "translations": {"de": ["ruhend"]}, "examples": [["latenta malsano", null]], "subdefinitions": []}], "root": "latent", "primary": true}, "latenti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti latenta.", "translations": {"nl": ["latent aanwezig zijn"], "hu": ["lappang", "rejtve marad", "l\u00e1thatatlan"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "latent", "primary": false}, "prusujano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lo\u011danto de Prusujo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0443\u0441\u0430\u043a"], "hu": ["porosz"], "de": ["Preu\u00dfe"], "pl": ["Prusak"], "ru": ["\u043f\u0440\u0443\u0441\u0441\u0430\u043a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prus", "primary": false}, "latento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nevidebla kapablo a\u016d eco, kiu povos aperi.", "translations": {"nl": ["latente eigenschap"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "latent", "primary": false}, "kartludi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ludi per ludkartoj.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0433\u0440\u0430\u0442\u044c \u0432 \u043a\u0430\u0440\u0442\u044b"], "fr": ["jouer aux cartes"], "br": ["c'hoari karto\u00f9", "c'hoari ar c'harto\u00f9"], "de": ["Karten spielen"], "pl": ["gra\u0107 w karty"], "hu": ["k\u00e1rty\u00e1zik"]}, "examples": [["Anna Sergeevna majstre kartludis", "Patroj kaj filoj, \u0109apitro 16a, p. 89a"]], "subdefinitions": []}], "root": "lud", "primary": false}, "protaktinio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 91, atompezo 231,0359, simbolo Pa. \u0108iuj izotopoj de tiu elemento estas radioaktivaj. Aktinido.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0442\u0430\u043a\u0442\u044b\u043d\u0456\u0439"], "fr": ["protactinium"], "bg": ["\u043f\u0440\u043e\u0442\u0430\u043a\u0442\u0438\u043d\u0438\u0439"], "nl": ["protactinium"], "pt": ["protact\u00ednio"], "la": ["Protactinium"], "de": ["Protactinium"], "it": ["protattinio"], "hu": ["protakt\u00ednium"], "fa": ["\u067e\u0631\u0648\u062a\u0627\u06a9\u062a\u06cc\u0646\u06cc\u0645"], "en": ["protactinium"], "es": ["protactinio"], "br": ["protaktiniom"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0442\u0430\u043a\u0442\u0438\u043d\u0438\u0439"], "pl": ["proaktyn"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "protaktini", "primary": true}, "blito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specioj de kenopodio (Chenopodium foliosum, Chenopodium capitatum), kies floroj formas ru\u011dajn fragsimilajn bulojn (fragspinaco).", "translations": {"ru": ["\u0436\u043c\u0438\u043d\u0434\u0430", "\u043c\u0430\u0440\u044c \u0433\u043e\u043b\u043e\u0432\u0447\u0430\u0442\u0430\u044f"], "de": ["Erdbeerspinat"], "sv": ["b\u00e4rm\u00e5lla", "smultronm\u00e5lla"], "hu": ["libatop", "libapar\u00e9j"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "blit", "primary": true}, "lignonajlo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pinta ligna bastoneto similanta najlon, uzata por \u015dtopi trueton, kunigi lignajn pecojn kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u043e\u043a", "\u0434\u0440\u0430\u045e\u043b\u044f\u043d\u044b \u0446\u044c\u0432\u0456\u043a"], "fr": ["cheville"], "nl": ["pin"], "pt": ["pino"], "ru": ["\u043a\u043e\u043b\u044b\u0448\u0435\u043a", "\u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u044f\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0433\u0432\u043e\u0437\u0434\u044c"], "de": ["Holzstift"], "hu": ["faszeg"], "br": ["ibil"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "najl", "primary": false}, "kolazioni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Man\u011deti iam inter tag- kaj vesper-man\u011do.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0434\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["go\u00fbter (faire un go\u00fbter)"]}, "examples": [["li kaj Don Quijote matenman\u011dis, tagman\u011dis, kolazionis kaj versperman\u011dis per unu fojo", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha \u0109apitro 19a, p. 135a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kolazion", "primary": true}, "volumena\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Solido, precipe se \u011di havas finian volumenon.", "translations": {"es": ["volumen"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kromsubstanco aldonata al la \u0109efa substanco por plenigi volumenon, kompaktigi, remburi kaj tiel plu.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u043f\u043e\u043b\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Zuschlag"], "en": ["aggregate"]}, "examples": [["asfalto estas kapabla ligi la grajnojn de volumena\u0135o kaj tiel konsistigi firman kaj elastan materialon", "Jan Werner: Terminaro de betono kaj betonistaj laboroj"], ["\u015da\u016dmigita volumena\u0135o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "volumen", "primary": false}, "kolaziono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Posttagmeza interkolazioneto.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0434\u043d\u0438\u0447\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["go\u00fbter (subst.)"], "ro": ["gustare"], "pl": ["podwieczorek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kolazion", "primary": false}, "celo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, kion oni celas.", "translations": {"ru": ["\u0446\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["but", "fin (objectif)", "dessein (objectif)", "objectif"], "en": ["goal", "purpose", "target", "objective"], "pt": ["obje(c)tivo"], "be": ["\u0446\u044d\u043b\u044c", "\u043c\u044d\u0442\u0430"], "de": ["Ziel"], "it": ["obiettivo", "meta", "bersaglio", "scopo"], "hu": ["c\u00e9l"], "sk": ["cie\u013e"], "es": ["objetivo"], "cs": ["c\u00edl", "\u00fa\u010del"], "pl": ["cel"]}, "examples": [["ni volas montri, ke la \u011dardeno estis la celo de la flugado", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 28"], ["la libro tute ta\u016dgas por sia celo", null], ["oni ofte kulpigas nin pri celoj, kiujn ni neniam havis", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "cel", "primary": false}, "celi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aldirekti \u0135eton, pafon a\u016d atakon por trafi ion.", "translations": {"be": ["\u0446\u044d\u043b\u0456\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u0432\u043e\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c (\u043d\u0430 \u0446\u044d\u043b\u044c)"], "fr": ["avoir pour objectif", "viser"], "en": ["aim"], "pt": ["ter por obje(c)tivo", "ter inten\u00e7\u00e3o", "intentar"], "ru": ["\u0446\u0435\u043b\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043c\u0435\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u0432\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c"], "de": ["richten", "trachten"], "it": ["puntare", "mirare"], "hu": ["c\u00e9loz", "megc\u00e9loz"], "sk": ["mieri\u0165"], "es": ["apuntar"], "cs": ["sm\u011b\u0159ovat"], "pl": ["celowa\u0107", "mierzy\u0107 (do czego\u015b/kogo\u015b)"]}, "examples": [["celi anseron, trafi aeron", "Proverbaro esperanta"], ["celi leporon per pafilo", "Z"], ["celi al leporo", null], ["\u0109u tio celas min?", null], ["insidis kontra\u016d mi tiuj, kiuj celas mian vivon", "La Malnova Testamento, Psalmaro 38:12"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Aldirekti rigardon, deziron a\u016d klopodon al io, peni por atingi, por plenumi ion.", "translations": {"be": ["\u0456\u043c\u043a\u043d\u0443\u0446\u0446\u0430", "\u043c\u0435\u0446\u044c \u043d\u0430 \u043c\u044d\u0446\u0435", "\u043d\u0430\u043c\u0435\u0440\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "pl": ["celowa\u0107", "d\u0105\u017cy\u0107 do", "zamierza\u0107"], "ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0435\u043c\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c \u0441\u0435\u0431\u0435 \u0446\u0435\u043b\u044c\u044e", "\u043d\u0430\u043c\u0435\u0440\u0435\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f \u0441\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["nia ekskurso celis la akvofalon", null], ["\u0109iuj okuloj ekcelis lin", null], ["celi justecon, sukceson, profiton, al profito", null], ["celadi \u0109iuj al unu vero, al unu feli\u0109o", "Z"], ["la Esp-ismo celas reciprokan komprenadon inter \u0109iuj homoj", "Z"], ["la Esp-ismo celas nur al tio, ke ia ta\u016dga kaj vivipova komprenilo inter la popoloj ekzistu", "Z"], ["celi mortigi iun", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "cel", "primary": true}, "forteni": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Tre ofte oni povas uzi indiferente \u00abdeteni\u00bb anstata\u016d \u00abforteni\u00bb, tamen \u0109i-lasta ne posedas la figuran sencon \"malhelpi\", \"malpermesi\"."], "primary definition": "(transitiva) Teni malproksima.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u044b\u043c\u0430\u0446\u044c (\u043d\u0430 \u043d\u0435\u0439\u043a\u0430\u0439 \u0430\u0434\u043b\u0435\u0433\u043b\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456, \u0434\u0430\u043b\u0451\u043a\u0430)", "\u0443\u0442\u0440\u044b\u043c\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c (\u043d\u0430 \u043d\u0435\u0439\u043a\u0430\u0439 \u0430\u0434\u043b\u0435\u0433\u043b\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456, \u0434\u0430\u043b\u0451\u043a\u0430)"], "fr": ["tenir \u00e9loign\u00e9", "tenir \u00e0 l'\u00e9cart"], "nl": ["weghouden"], "de": ["abhalten"], "pl": ["powstrzymywa\u0107", "trzyma\u0107 z dala", "op\u0119dza\u0107 si\u0119", "by\u0107 pow\u015bci\u0105gliwym"], "hu": ["t\u00e1vol tart"]}, "examples": [["mi fortenis mian koron de nenia \u011dojo", "La Malnova Testamento, Predikanto 2:10"], ["alia maloportuna\u0135o pli fortenas min nun for de ili", "La revadoj de soleca promenanto, na\u016da promenado"], ["la tro honora titolo de majstro fortenas de Esperanto multajn personojn", "Paroloj, malferma parolado de la 8a UK en Krak\u00f3w (1912-08-11)"], ["forteni la minacantan finon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ten", "primary": false}, "cele": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016dcele.", "translations": {"be": ["\u0437 \u043c\u044d\u0442\u0430\u0439"], "fr": ["\u00e0 dessein"], "ru": ["\u0441 \u0446\u0435\u043b\u044c\u044e"], "it": ["ad hoc", "indicato", "adatto", "apposito"], "pl": ["celowo", "zamierzenie", "specjalnie"], "hu": ["c\u00e9lzatosan"]}, "examples": [["\u015derce dirite, cele pensite", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "cel", "primary": false}, "silueto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bildo formata de ombro de profila viza\u011do.", "translations": {"be": ["\u0441\u044b\u043b\u044e\u044d\u0442"], "fr": ["silhouette"], "en": ["silhouette"], "nl": ["silhouet"], "pt": ["silhueta"], "ru": ["\u0441\u0438\u043b\u0443\u044d\u0442"], "de": ["Umriss", "Silhouette"], "it": ["profilo (figura)", "sagoma (disegno)", "silhouette"], "hu": ["\u00e1rnyk\u00e9p"], "fa": ["\u0636\u062f\u0651\u0646\u0648\u0631", "\u0633\u06cc\u0644\u0648\u0626\u062a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Desegno montranta nur la eksterajn konturojn.", "translations": {"pt": ["silhueta"], "hu": ["\u00e1rnyrajz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Vida\u0135o de io, kio nete kontrastas el la fono.", "translations": {"pt": ["silhueta"], "hu": ["sziluett", "k\u00f6rvonal"]}, "examples": [["de tie oni ekvidas la pitoreskan silueton de la urbo", null], ["la turoj grandioze silueti\u011das kontra\u016d la ru\u011da fono de l' okcidento", null]], "subdefinitions": []}], "root": "siluet", "primary": true}, "letargio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de \u015dajna morto, karakterizata per preska\u016d tuta halto de spirado kaj de sanga cirkulado.", "translations": {"el": ["\u03bb\u03b7\u03b8\u03b1\u03c1\u03b3\u03af\u03b1", "\u03bb\u03ae\u03b8\u03b1\u03c1\u03b3\u03bf\u03c2"], "en": ["torpidity"], "nl": ["schijndood"], "pt": ["letargia"], "be": ["\u043b\u0435\u0442\u0430\u0440\u0433\u0456\u044f"], "de": ["Lethargie", "Schlafsucht"], "hu": ["\u00e1lomk\u00f3r"], "ru": ["\u043b\u0435\u0442\u0430\u0440\u0433\u0438\u044f"], "es": ["letargo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Plena inerteco kaj indiferenteco.", "translations": {"nl": ["lethargie", "onverschilligheid"], "de": ["Lethargie", "Teilnahmslosigkeit"], "en": ["lethargy", "drowsiness", "inertness", "apathy"], "hu": ["leverts\u00e9g", "letargia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "letargi", "primary": true}, "forteno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago forteni.", "translations": {"pl": ["pow\u015bci\u0105gliwo\u015b\u0107"], "hu": ["t\u00e1voltart\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malferma a\u016d vastiga movo, kiu konsistigas la trian parton el kompleta konsonanto kaj preparas la gliton al sekvanta sono.", "translations": {"fr": ["d\u00e9tente (phon.)"], "hu": ["z\u00e1r megsz\u00fcntet\u00e9se", "expl\u00f3zi\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ten", "primary": false}, "aritmetika progresio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tia progresio, ke \u0109iu \u011dia termo, esceptante la unuan, estas la aritmetika meznombro de la anta\u016da kaj de la posta.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u044b\u0442\u043c\u044d\u0442\u044b\u0447\u043d\u0430\u044f \u043f\u0440\u0430\u0433\u0440\u044d\u0441\u0456\u044f"], "fr": ["suite arithm\u00e9tique", "progression arithm\u00e9tique"], "en": ["arithmetic sequence", "arithmetic progression"], "nl": ["rekenkundige rij", "rekenkundige reeks"], "ru": ["\u0430\u0440\u0438\u0444\u043c\u0435\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u043f\u0440\u043e\u0433\u0440\u0435\u0441\u0441\u0438\u044f"], "de": ["arithmetische Folge", "arithmetische Progression"], "hu": ["sz\u00e1mtani sorozat"], "fa": ["\u062a\u0635\u0627\u0639\u062f \u062d\u0633\u0627\u0628\u06cc", "\u062f\u0646\u0628\u0627\u0644\u0647\u0654 \u062d\u0633\u0627\u0628\u06cc"], "pl": ["ci\u0105g arytmetyczny", "post\u0119p arytmetyczny"]}, "examples": [["la n-a termo de tia progresio egalas al la sumo de konstanto kun la anta\u016da termo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "progresi", "primary": false}, "efemera": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unutaga, neda\u016dra, rapide pasanta.", "translations": {"be": ["\u044d\u0444\u044d\u043c\u044d\u0440\u043d\u044b", "\u0445\u0443\u0442\u043a\u0430\u0431\u0435\u0436\u043d\u044b", "\u043c\u0456\u043d\u0443\u0447\u044b"], "fr": ["\u00e9ph\u00e9m\u00e8re", "fugace", "passager (\u00e9ph\u00e9m\u00e8re)"], "en": ["ephemeral"], "nl": ["kortstondig"], "ru": ["\u044d\u0444\u0435\u043c\u0435\u0440\u043d\u044b\u0439", "\u043c\u0438\u043c\u043e\u043b\u0451\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u0431\u044b\u0441\u0442\u0440\u043e\u0442\u0435\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u0435\u0445\u043e\u0434\u044f\u0449\u0438\u0439"], "de": ["verg\u00e4nglich"], "sv": ["kortvarig"], "hu": ["m\u00fal\u00e9kony", "k\u00e9r\u00e9sz\u00e9let\u0171"], "fa": ["\u0632\u0648\u062f\u06af\u0630\u0631", "\u06af\u0630\u0631\u0627", "\u0646\u0627\u067e\u0627\u06cc\u062f\u0627\u0631"], "ro": ["efemer"], "pl": ["efemeryczny", "przelotny", "ulotny", "znikomy"]}, "examples": [["beleco de rozoj estas efemera", null], ["la proponataj sistemoj estas nur nepripensitaj efemeraj provoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "efemer", "primary": false}, "lirikisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Verkanto de lirikoj.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0440\u044b\u043a"], "fr": ["po\u00e8te lyrique"], "en": ["lyric poet"], "nl": ["lyricus"], "ru": ["\u043b\u0438\u0440\u0438\u043a"], "de": ["Lyriker"], "hu": ["l\u00edrikus"], "fa": ["\u063a\u0632\u0644\u0633\u0631\u0627"]}, "examples": [["bonega lirikisto, kvankam mallertaj tradukoj faras tian ju\u011don nur supozo", "Nikolao Gudskov, Provo ektu\u015di serban poezion (Srdj Arandjelovic, Antologio de la serba poezio (1200-2000)), Monato, jaro 2002a, numero 2a, p. 32a"]], "subdefinitions": []}], "root": "lirik", "primary": false}, "efemero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el la familio efemeredoj (Ephemera).", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0451\u043d\u043a\u0430 (\u043d\u0430\u0441\u0435\u043a\u043e\u043c\u043e\u0435)"], "fr": ["\u00e9ph\u00e9m\u00e8re (insecte)"], "en": ["mayfly"], "nl": ["eendagsvlieg"], "pt": ["Ephemera"], "be": ["\u0430\u045e\u0441\u044f\u043d\u0456\u043a", "\u044d\u0444\u044d\u043c\u044d\u0440\u044b\u0434\u0430"], "de": ["Eintagsfliege"], "hu": ["k\u00e9r\u00e9sz"], "pl": ["j\u0119tka", "jednodni\u00f3wka (pot.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "efemer", "primary": true}, "amba\u016dseksa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira kaj ina, havanta amba\u016d seksojn.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u043e\u0435\u043f\u043e\u043b\u044b\u0439"], "fr": ["androgyne (adj.)", "bissexu\u00e9", "hermaphrodite (adj.)"], "it": ["androgino (agg.)", "ermafrodita (agg.)"], "pl": ["obojnaczy", "dwup\u0142ciowy"]}, "examples": [["kelkaj arb-specioj estas amba\u016dseksaj", "Vikipedio, artikolo \u00abarbo\u00bb, 2006-04-07"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["des deux sexes", "mixte (des deux sexes)"]}, "examples": [["supergrasaj, misformaj dikventruloj amba\u016dseksaj", "V. Sapo\u0135nikov, Humura\u0135etoj, Jekaterinburg: Sezonoj, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "seks", "primary": false}, "kvitigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari iun kvita.", "translations": {"fr": ["dispenser (d'une obligation)", "exon\u00e9rer", "tenir quitte"], "en": ["clear", "release from debt"], "nl": ["kwijtschelden"], "hu": ["mentes\u00edt (ad\u00f3ss\u00e1g, k\u00f6telezetts\u00e9g al\u00f3l)"]}, "examples": [["mi kvitigas vin de la resto de via \u015duldo, de via vizito", null], ["mi kviti\u011dos al vi la venontan monaton", null], ["kviti\u011das servo per reservo", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "kvit", "primary": false}, "romboido": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La termino devenas de E\u016dklido (Unua libro, difino 22), kaj eble tial oni pie konservis \u011din apud \u00abparalelogramo\u00bb, kvankam la eventuala sencnuanco tion ne pravigas. Ja la e\u016dklida sistemo estas ekskluziviga (ortangulo a\u016d rombo ne rajtas esti kvadrato, paralelogramo ne rajtas esti rombo, kaj tiel plu), dum nia estas inkluziviga (kvadrato estas speco de rombo kaj de ortangulo, rombo estas speco de paralelogramo kaj tiel plu, kiel montras la ilustra\u0135o pri kvarlateroj)."], "primary definition": "Paralelogramo, precipe se temas nek pri ortangulo, nek pri rombo.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u043c\u0431\u043e\u0456\u0434"], "fr": ["rhombo\u00efde"], "en": ["rhomboid"], "nl": ["rombo\u00efde", "parallellogram"], "pt": ["paralelogramo", "romb\u00f3ide"], "ru": ["\u0440\u043e\u043c\u0431\u043e\u0438\u0434"], "ca": ["romboide"], "de": ["Rhomboid"], "hu": ["romboid"], "es": ["romboide"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "romboid", "primary": true}, "\u0125oreo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nerva malsano, karakterizata per sen\u0109esaj konvulsiaj senvolaj movoj.", "translations": {"ru": ["\u0445\u043e\u0440\u0435\u044f", "\u043f\u043b\u044f\u0441\u043a\u0430 \u0441\u0432\u044f\u0442\u043e\u0433\u043e \u0412\u0438\u0442\u0442\u0430"], "fr": ["chor\u00e9e", "danse de Saint-Guy"], "en": ["(Sydenham's) chorea", "St. Vitus' dance"], "nl": ["St.-Vitusdans"], "pt": ["cor\u00e9ia (medicina)"], "la": ["chorea"], "ca": ["corea", "ball de Sant Vito"], "de": ["Chorea", "Veitstanz"], "it": ["corea (patologia)", "ballo di San Vito"], "hu": ["chorea", "vitust\u00e1nc"], "es": ["corea", "baile de San Vito"], "fi": ["tanssitauti", "chorea"], "pl": ["pl\u0105sawica", "chorea", "choroba \u015bw. Wita (przest.)"]}, "examples": [["elektra, falsa, fibretara, hereda, histeria, paraliza \u0125oreo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125ore", "primary": true}, "enskribita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri plurlatero rilate al cirklo a\u016d parolante pri pluredro rilate al sfero) Tia, ke \u0109iuj \u011diaj verticoj situas sur la cirklo, a\u016d sur la sfero.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043f\u0438\u0441\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["inscrit (en p. d'une figure dans une autre)", "inscriptible (en p. d'une figure dans une autre)"], "en": ["inscribed"], "de": ["einbeschrieben"], "pl": ["wpisany"], "hu": ["berajzolt"]}, "examples": [["\u0109iuj verticoj de enskribita pluredro situas egaldistance al iu punkto, kiu estas la centro de sfero, en kiu \u011di estas enskribita", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri cirklo rilate al plurlatero a\u016d parolante pri sfero rilate al pluredro) Tia, ke \u011di tan\u011das \u0109iujn laterojn de la plurlatero, a\u016d \u0109iujn facojn de la pluredro.", "translations": {}, "examples": [["por \u0109iu triangulo kaj por \u0109iu regula plurlatero ekzistas enskribita cirklo", null], ["por \u0109iu kvaredro kaj por \u0109iu regula pluredro ekzistas enskribita sfero", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri sfero rilate al konuso a\u016d cilindro) Tia, ke \u011di tan\u011das \u0109iujn naskantojn de la dua figuro.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skrib", "primary": false}, "noktuedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo lepidopteroj (Noctuidae), de noktaj papilioj kun strigsimila koloraran\u011do sur la anta\u016daj flugiloj.", "translations": {"be": ["\u0441\u043e\u045e\u043a\u0456 (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "nl": ["nachtuiltjes (fam.)"], "pt": ["noctu\u00eddeos"], "ru": ["\u0441\u043e\u0432\u043a\u0438 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e \u0431\u0430\u0431\u043e\u0447\u0435\u043a)", "\u043d\u043e\u0447\u043d\u0438\u0446\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e \u0431\u0430\u0431\u043e\u0447\u0435\u043a)"], "de": ["Eulenschmetterlinge"], "hu": ["bagolypill\u00e9k (csal\u00e1d)", "bagolylepk\u00e9k (csal\u00e1d)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "noktued", "primary": true}, "endoplasmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interna iom pli malproksime de \u0109ela surfaco trovi\u011danta parto de protoplasmo.", "translations": {"be": ["\u044d\u043d\u0434\u0430\u043f\u043b\u044f\u0437\u043c\u0430"], "fr": ["endoplasme"], "en": ["endoplasm"], "pt": ["endoplasma"], "ru": ["\u044d\u043d\u0434\u043e\u043f\u043b\u0430\u0437\u043c\u0430"], "de": ["Endoplasma [fak]", "innere Plasmaschicht (um den Zellkern)"], "hu": ["endoplazma"], "pl": ["endoplazma"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "endoplasm", "primary": true}, "formolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Akva solva\u0135o de formaldehido.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0440\u043c\u0430\u043b\u0456\u043d"], "fr": ["formol"], "bg": ["\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430\u043b\u0438\u043d"], "pt": ["formol", "formalina"], "ru": ["\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430\u043b\u0438\u043d"], "de": ["Formalin"], "hu": ["formalin"], "en": ["formalin"], "es": ["formol"], "pl": ["formalina"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "formol", "primary": true}, "komediisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aktoro, ludanta komedion.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043c\u0435\u0434\u0438\u0430\u043d\u0442"], "fr": ["com\u00e9dien (subst.)"], "de": ["Kom\u00f6diant"], "en": ["comedian"], "pl": ["komediant"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "komedi", "primary": false}, "violenta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senbride perforta.", "translations": {"es": ["violento, -a"]}, "examples": [["meti sur iun violentajn manojn", null], ["(analoge) violent morto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "violent", "primary": true}, "violento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Uzo de la forto por trudi al iu kontra\u016dvolan agon a\u016d sintenon.", "translations": {"es": ["violencia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "violent", "primary": false}, "kapreolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio cervedoj (Capreolus), rekonebla per la blanka posta\u0135o kaj la blankmakulita felo de la idoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0437\u0443\u043b\u044f"], "fr": ["chevreuil", "chevrette (femelle du chevreuil)"], "en": ["roe deer"], "nl": ["ree"], "ru": ["\u043a\u043e\u0441\u0443\u043b\u044f"], "de": ["Reh"], "hu": ["\u0151z"], "fa": ["\u0634\u0648\u06a9\u0627"], "br": ["yourc'h"], "es": ["corzo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kapreol", "primary": true}, "violenti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Agi violente.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "violent", "primary": false}, "konfidul(in)o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["confident(e)", "personne de confiance"], "hu": ["vki bizalmasa", "bizalmi ember"]}, "examples": [["Walter de Stetten, oficiro husara, estis la fian\u0109o de Mathilde, kaj pro tio li estis anka\u016d la konfidulo de la du amikinoj", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo EsperantoNur unu vorton!"]], "subdefinitions": []}], "root": "konfid", "primary": false}, "ekvinoksa punkto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la du punktoj de la \u0109ielsfero, kie la \u0109iela ekvatoro pasas tra la ekliptiko.", "translations": {"be": ["\u043f\u0443\u043d\u043a\u0442 \u0440\u0430\u045e\u043d\u0430\u0434\u0437\u0435\u043d\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["point \u00e9quinoxial"], "en": ["equinoctial point"], "nl": ["lentepunt", "herfstpunt"], "pt": ["ponto equinocial"], "hu": ["nap\u00e9jegyenl\u0151s\u00e9gi pont"], "fa": ["\u0646\u0642\u0637\u0647\u0654 \u0627\u0639\u062a\u062f\u0627\u0644"], "pl": ["punkt r\u00f3wnonocy"], "es": ["punto equinoccial"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekvinoks", "primary": false}, "hiera\u016d": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En la \u0135us anta\u016da tago, unu tagon anta\u016d la nuna.", "translations": {"el": ["\u03c7\u03b8\u03b5\u03c2", "\u03c7\u03c4\u03b5\u03c2"], "fr": ["hier"], "en": ["yesterday"], "be": ["\u0443\u0447\u043e\u0440\u0430"], "ca": ["ahir"], "de": ["gestern"], "it": ["ieri"], "vo": ["yesdel"], "br": ["dec'h"], "cs": ["v\u010dera"], "fi": ["eilen"], "hu": ["tegnap"], "ja": ["\u6628\u65e5 [\u304d\u306e\u3046]"], "es": ["ayer"], "he": ["\u05d0\u05ea\u05de\u05d5\u05dc"], "ru": ["\u0432\u0447\u0435\u0440\u0430"], "nl": ["gisteren"], "pt": ["ontem"], "tr": ["d\u00fcn"], "sv": ["i g\u00e5r"], "ro": ["ieri"], "pl": ["wczoraj"]}, "examples": [["hiera\u016d nokte", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hiera\u016d", "primary": true}, "agaci": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ka\u016dzi malagrablan, incitan senton \u0109e la dentoj a\u016d \u0109e la nervaro.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0431\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c \u0430\u0441\u043a\u043e\u043c\u0456\u043d\u0443", "\u0440\u0430\u0437\u0434\u0440\u0430\u0436\u043d\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["agacer (les dents)", "porter sur les nerfs"], "en": ["aggravate", "annoy", "irritate"], "nl": ["pijn doen aan de tanden of aan de zenuwen"], "ru": ["\u0432\u044b\u0437\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c \u043e\u0441\u043a\u043e\u043c\u0438\u043d\u0443", "\u0440\u0430\u0437\u0434\u0440\u0430\u0436\u0430\u0442\u044c"], "de": ["reizen"], "br": ["tozona\u00f1"], "es": ["dentera"]}, "examples": [["frotado de fajlilo agacas", null], ["la patroj man\u011dis nematurajn vinberojn, kaj la dentoj de la filoj agaci\u011dis", "La Malnova Testamento, Jeremia 31:29"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0434\u0440\u0430\u0436\u0430\u0442\u044c"], "nl": ["op de zenuwen werken"], "br": ["hegazi\u00f1"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "agac", "primary": true}, "aldiri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Dirante aldoni.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0434\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u043a\u0430\u0437\u0430\u0446\u044c \u0443 \u0434\u0430\u0434\u0430\u0442\u0430\u043a"], "fr": ["ajouter (en parlant)"], "ru": ["\u0434\u043e\u0431\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c", "\u0441\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u044c \u0432 \u0434\u043e\u043f\u043e\u043b\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["hinzuf\u00fcgen"], "pl": ["doda\u0107", "dopowiedzie\u0107"], "hu": ["hozz\u00e1tesz (besz\u00e9dben)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dir", "primary": false}, "\u0109asdomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Domo en sova\u011dejo, por restado dum plurtaga \u0109asado a\u016d plezurekskurso.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0445\u043e\u0442\u043d\u0438\u0447\u0438\u0439 \u0434\u043e\u043c\u0438\u043a"], "fr": ["pavillon de chasse"], "nl": ["jachthuisje"], "sv": ["jaktstuga"], "pl": ["chatka my\u015bliwska", "schronisko"]}, "examples": [["\u015di eltrovis, ke la vojo kondukas nur al re\u011da \u0109asdomo; kaj ke tiu domo trovi\u011das en la mezo de vasta arbaro", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 17a, Adaha ser\u0109as Omaron"]], "subdefinitions": []}], "root": "dom", "primary": false}, "ankilozo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senmoveco de artiko.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u043a\u0456\u043b\u043e\u0437"], "fr": ["ankylose"], "nl": ["ankylosis", "gewrichtsverstijving"], "ru": ["\u0430\u043d\u043a\u0438\u043b\u043e\u0437", "\u0430\u043d\u043a\u0438\u043b\u043e\u0437", "\u043d\u0435\u043f\u043e\u0434\u0432\u0438\u0436\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c \u0441\u0443\u0441\u0442\u0430\u0432\u043e\u0432"], "de": ["Versteifung"], "hu": ["iz\u00fcleti merevs\u00e9g", "ankylosis"], "sk": ["ankyl\u00f3za"], "fa": ["\u062c\u0645\u0648\u062f \u0645\u0641\u0635\u0644\u06cc", "\u0622\u0646\u06a9\u06cc\u0644\u0648\u0632"]}, "examples": [["suferi je ankilozo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ankiloz", "primary": true}, "dentisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kuracisto pri dentoj.", "translations": {"de": ["Zahnarzt"], "en": ["dentist"], "pl": ["dentysta", "stomatolog"], "bg": ["\u0437\u044a\u0431\u043e\u043b\u0435\u043a\u0430\u0440"]}, "examples": [["En la kampo de la dentkuracado la dentisto estas la \u011denerala kuracisto", "Vikipedio, http://eo.wikipedia.org/wiki/Dentokuracado"]], "subdefinitions": []}], "root": "dent", "primary": false}, "homotetia\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de geometria figuro) \u011cia bildo per homotetio.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u043c\u043e\u0442\u0435\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u0444\u0438\u0433\u0443\u0440\u0430"], "fr": ["figure homoth\u00e9tique", "homoth\u00e9tique (subst.)"], "de": ["homothetische Figur"], "en": ["homothetic figure"], "it": ["figura omotetica"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "homoteti", "primary": false}, "rido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vo\u0109a, senparola esprimo de subita gajo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043c\u0435\u0445"], "fr": ["rire (subst.)"], "bg": ["\u0441\u043c\u044f\u0445"], "nl": ["lach (zn.)"], "de": ["Lachen"], "hu": ["nevet\u00e9s"]}, "examples": [["eksonis en la \u0109ambro sonora infana rido", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, la forgesita pipo, rakonto de A. Edelmann, tradukis I. Kaminski"], ["eksplodi per rido", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "rid", "primary": false}, "ridi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Montri subitan gajecon per karakteriza stre\u0109o de la bu\u015do kaj esprimo de la viza\u011do, ofte akompanataj de \u011doja vo\u0109bruo.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043c\u044f\u044f\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["rire (verbe)"], "bg": ["\u0441\u043c\u0435\u044f \u0441\u0435"], "nl": ["lachen"], "pt": ["rir"], "ru": ["\u0441\u043c\u0435\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["lachen"], "sv": ["skratta"], "hu": ["nevet"], "en": ["laugh"], "cs": ["sm\u00e1t se"]}, "examples": [["mi ridas je lia naiveco", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 29"], ["mi ridas pro lia naiveco", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 29"], ["mi ridas lian naivecon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 29"], ["plej bone ridas, kiu laste ridas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Montri agrablan, bonstatan, feli\u0109an aspekton.", "translations": {}, "examples": [["ridanta pejza\u011do", null], ["bone tiu sidas, al kiu la sorto ridas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "rid", "primary": true}, "tigropitono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sudazia, tre granda serpento kun makuloj similaj al tiuj de tigro (Python molurus).", "translations": {"fr": ["python molure"], "de": ["Tigerpython"], "nl": ["tijgerpython"], "pl": ["pyton tygrysi"], "pt": ["p\u00edton", "pit\u00e3o"]}, "examples": [["la tigro-pitonoj trovi\u011das en Hindio, Srilanko, Suda \u0108inio, Malajzio, Vjetnamio kaj Indonezio", "K. MacGill, \u0109io interesa pri tigro-pitonoj, Juna amiko, 2004-01"]], "subdefinitions": []}], "root": "piton", "primary": false}, "nocio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unuo de pensado, kutime esprimata per vorto, termino a\u016d simbolo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043d\u044f\u0446\u044c\u0446\u0435"], "fr": ["notion"], "nl": ["begrip"], "pt": ["no\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u043f\u043e\u043d\u044f\u0442\u0438\u0435"], "de": ["Notion", "Begriff", "klar definierte Idee"], "hu": ["fogalom"]}, "examples": [["kaj se estas permesite korektadi la nociojn la\u016d la objektoj mem, kial ne estu permesite adapti la lingvon, por ke \u011di esprimu pli bone la korektitajn nociojn?", "El la sa\u011do de Komenio, kompilis kaj tradukis Miroslav Malovec."], ["enhavo de nocio", "Terminologia Kurso, Roudnice nad Labem, 1986.. \u00a72.6."], ["amplekso de nocio estas aro, klaso de \u0109iuj objektoj, al kiuj la nocio rilatas", "Terminologia Kurso, Roudnice nad Labem, 1986. \u00a72.7."], ["termino estas nomo de nocio difinita kaj lokita en la nocisistemo de koncerna scienca fako", null]], "subdefinitions": []}], "root": "noci", "primary": true}, "stupao": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Budaisma kupola pre\u011dejo ordinare ne enirebla, entenanta relikvojn a\u016d sanktajn tekstojn, anta\u016d kiu oni pre\u011das, kaj kiun oni rite \u0109irka\u016diras.", "translations": {"fr": ["st\u00fbpa"]}, "examples": [["la montodeklivoj estis plene kovritaj de domoj, stupaoj kaj kavernoj", "\u0108ina Radio Internacia, Tie estis la antikva re\u011dlando Guge, 2005-03-30"]], "subdefinitions": []}], "root": "stupa", "primary": true}, "labora\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Produkto de la laborado.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0434\u0443\u043a\u0442", "\u0432\u044b\u0440\u0430\u0431", "\u043f\u0440\u0430\u0446\u0430"], "hu": ["term\u00e9k", "elk\u00e9sz\u00fclt munka", "munkadarab"], "de": ["Werk", "Produkt", "Arbeitsergebnis"], "nl": ["werkstuk"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0434\u0443\u043a\u0442", "\u0438\u0437\u0434\u0435\u043b\u0438\u0435", "\u0442\u0440\u0443\u0434", "\u0440\u0430\u0431\u043e\u0442\u0430"]}, "examples": [["labora\u0135o de artisto", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "labor", "primary": false}, "ordo-rilato": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kune kun ordo-rilato R oni ofte konsideras \u011dian malvastigitan version, nome la rilaton \u00abxRy kaj x\u2260y\u00bb. Tia rilato ne estas ordo-rilato la\u016d la \u0109i-supra difino, sed oni ofte nomas \u011din \u00abstrikta\u00bb, \u00abmalvastsenca\u00bb a\u016d \u00abrigora ordo-rilato\u00bb. \u011ci estas malrefleksiva, malsimetria kaj transitiva.", "Rimarko: Kiam necesas eviti ambiguecon inter la refleksiva rilato kaj \u011dia malvastiga\u0135o, eblas uzi klarigan lingva\u0135on de la tipo \u00aba estas strikte pli granda ol b\u00bb (a > b), a\u016d \u00aba estas pli granda ol b, a\u016d egala (al \u011di)\u00bb (a \u2265 b)."], "primary definition": "Interna rilato samtempe refleksiva, malsimetria kaj transitiva.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043d\u043e\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435 \u043f\u043e\u0440\u044f\u0434\u043a\u0430"], "fr": ["relation d'ordre"], "en": ["order relation"], "de": ["Ordnungsrelation"], "hu": ["rendez\u00e9si rel\u00e1ci\u00f3"], "pl": ["relacja porz\u0105dkowa", "relacja porz\u0105dku", "porz\u0105dek"]}, "examples": [["en aro de subaroj de E la rilato A\u2282B estas ordo-rilato", null], ["ordo-rilaton oni ofte signas per \u2264 kaj \u011dian inverson per \u2265", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rilat", "primary": false}, "punktoparo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ni ne trovis a\u016dtoritatan terminon por tiu nocio. \u015cajnas, ke \u00abpunktoparo\u00bb estas bona, \u0109ar priskriba. Ebla anstata\u016da\u0135o povus esti \u00abdupunkto\u00bb."], "primary definition": "Paro, konsistanta el du punktoj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u044f\u0437\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0432\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440"], "fr": ["bipoint", "vecteur li\u00e9"], "en": ["bound vector"], "de": ["gebundener Vektor"], "pl": ["wektor zaczepiony", "wektor zwi\u0105zany", "para punkt\u00f3w"], "hu": ["pontp\u00e1r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "par", "primary": false}, "kromse\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Se\u011do aldonita al ia regula, kutima nombro, en teatro, a\u016dlo kc.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043f\u043e\u043b\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0441\u0442\u0443\u043b (\u043d\u0430\u043f\u0440. \u0432 \u0442\u0435\u0430\u0442\u0440\u0435)"], "nl": ["bijzetstoel"], "pl": ["dostawka"], "hu": ["p\u00f3tsz\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "krom", "primary": false}, "ba\u015dliko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longa tuko pendanta \u0109e la dorso, surtirebla por servi kiel kapvesto, uzata de ka\u016dkazaj nacioj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0448\u043b\u044b\u043a"], "fr": ["bachelick", "bachlick", "bachlyk"], "ru": ["\u0431\u0430\u0448\u043b\u044b\u043a"]}, "examples": [["se facila venteto okaze ne flirtigus la randa\u0135on de lia ba\u015dlikosimila kapovesto, oni pensus, ke \u011di estas senviva statuo", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 1a, Renkonto"], ["li klare vidis la elegantan oran kvasteton, kiu balanci\u011dis malanta\u016de sur la ekstrema\u0135o de \u015dia ba\u015dliko", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 9a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ba\u015dlik", "primary": true}, "Bana\u0125o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pollingve: Stefan Stefan Banach, 1892-1945. Pola matematikisto.", "translations": {"be": ["\u0411\u0430\u043d\u0430\u0445"], "fr": ["Banach"], "en": ["Banach"], "ru": ["\u0411\u0430\u043d\u0430\u0445"], "de": ["Banach"], "it": ["Banach"], "hu": ["Banach"], "fa": ["\u0628\u0627\u0646\u0627\u062e"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Bana\u0125", "primary": true}, "kisi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Tu\u015di per la lipoj por esprimi amon a\u016d respekton.", "translations": {"ru": ["\u0446\u0435\u043b\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["embrasser (avec les l\u00e8vres)", "donner un baiser (\u00e0)", "faire la bise (\u00e0)", "baiser (embrasser)"], "bg": ["\u0446\u0435\u043b\u0443\u0432\u0430\u043c"], "nl": ["kussen (ww.)"], "be": ["\u0446\u0430\u043b\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0446\u0430\u043b\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "ca": ["besar"], "de": ["k\u00fcssen"], "tr": ["\u00f6pmek"], "hu": ["cs\u00f3kol"], "sk": ["bozka\u0165"], "fa": ["\u0628\u0648\u0633\u06cc\u062f\u0646"], "en": ["kiss"], "es": ["dar un beso", "besar"], "he": ["\u05dc\u05e0\u05e9\u05e7"]}, "examples": [["kisi la manon al iu", "Z"], ["kisi iun sur la vangoj", null], ["kisi krucifikson", null], ["batu malbonulon, li vin flatos, kisu, li vin batos", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Milde, delikate tu\u015deti.", "translations": {"fr": ["effleurer", "caresser (effleurer)", "l\u00e9cher (effleurer)"], "es": ["acariciar (fig.)"], "he": ["\u05dc\u05e0\u05e9\u05d5\u05e7 \u05dc- \\\u05e0\u05e9\u05e7\\"]}, "examples": [["la ondoj alkisas la kolonojn", null], ["la bran\u0109oj kisas la klaran spegulon de la akvo", "Z"], ["la lastaj radioj de la suno silente kisis la supron de la montoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kis", "primary": true}, "postveni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Veni post iu a\u016d io.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["suivre (venir apr\u00e8s)", "succ\u00e9der (\u00e0) (venir apr\u00e8s)", "venir apr\u00e8s"], "hu": ["k\u00f6vetkezik (vmi ut\u00e1n)"]}, "examples": [["hodia\u016d la internaciismo estas \u0109e la sojlo de l' venko, kaj jen postvenas malforta, apena\u016d pensebla koncepto: la sennaciismo", "Vortoj de k-do Lanti, Internaciismo \u2015 Sennaciismo"], ["tie minoj, abismoj, for\u011dejoj, fornoj postvenas la mildajn bildojn de l' kampaj laboroj", "La revadoj de soleca promenanto, Sepa promenado"]], "subdefinitions": []}], "root": "ven", "primary": false}, "neniofaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senageco.", "translations": {"fr": ["inaction", "inactivit\u00e9", "oisivet\u00e9"]}, "examples": [["plej ver\u015dajne li dedi\u0109as siajn tagojn al neniofaro, kiel la aliaj dibo\u0109uloj", "Kiel akvo de l' rivero, 3:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "far", "primary": false}, "fiksita disko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Diskaparato muntita en komputilon (kontraste al la demeteblaj disketoj kaj diskaparatoj).", "translations": {"be": ["\u0432\u0456\u043d\u0447\u044d\u0441\u0442\u0430\u0440", "\u0436\u043e\u0440\u0441\u0442\u043a\u0456 \u0434\u044b\u0441\u043a"], "fr": ["disque fixe (informatique)"], "en": ["fixed disk", "hard disk"], "nl": ["harde schijf"], "ru": ["\u0432\u0438\u043d\u0447\u0435\u0441\u0442\u0435\u0440", "\u043f\u043e\u0441\u0442\u043e\u044f\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0434\u0438\u0441\u043a"], "de": ["Festplatte"], "hu": ["merevlemez", "winchester"], "sk": ["pevn\u00fd disk"], "pl": ["twardy dysk"], "es": ["disco duro"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "disk", "primary": false}, "blua\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io blua, blua makulo, blua parto.", "translations": {"be": ["\u0441\u0456\u043d\u044c", "\u0441\u0456\u043d\u044f\u043a"], "fr": ["chose bleue"], "en": ["blue"], "nl": ["iets blauws"], "ru": ["\u0441\u0438\u043d\u0435\u0432\u0430", "\u0441\u0438\u043d\u044f\u043a"], "pl": ["siniak", "sinienie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Blui\u011dinta batmakulo, livido.", "translations": {"fr": ["bleu (h\u00e9matome)"], "nl": ["blauwe vlek", "hematoom"]}, "examples": [["li, pro ordo, al \u0109iu batas blua\u0135ojn sub la okuloj", "La Revizo, akto 1a, sceno 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "blu", "primary": false}, "memfido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fido je si mem, je sia sa\u011do, kapablo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0430\u043c\u043e\u0443\u0432\u0435\u0440\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0441\u0430\u043c\u043e\u043d\u0430\u0434\u0435\u044f\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["assurance (confiance en soi)", "confiance en soi"], "nl": ["zelfvertrouwen"], "de": ["Selbstvertrauen"], "es": ["fe en s\u00ed mismo"], "hu": ["\u00f6nbizalom;"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fid", "primary": false}, "senpintigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malaperigi la pinton de io.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0442\u0443\u043f\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["\u00e9mousser la pointe", "\u00e9pointer"], "es": ["quitarle la punta", "gastarle la punta"], "ru": ["\u0437\u0430\u0442\u0443\u043f\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["senpintigi plumon, glavon", null], ["senpintigi argumenton, aserton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pint", "primary": false}, "reflektoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lum\u0135etilo kun reflektiloj por alfokusigi la lumon.", "translations": {"fr": ["feux (projecteurs, phares etc.)", "projecteur (lumi\u00e8re)"], "en": ["headlight", "spotlight"], "it": ["faro (di automobile)", "proiettore (lampada)", "riflettore (lampada)"], "pl": ["reflektor"], "hu": ["f\u00e9nysz\u00f3r\u00f3", "reflektor"]}, "examples": [["dekoj da reflektoroj tran\u0109as per bluaj radioj la densi\u011dintan krepuskon", "Metropoliteno"], ["ie-tie ekbrilis reflektoroj de solecaj a\u016dtoj", "Julian Modest, En la taksio, La Ondo de Esperanto, jaro 2001a, numero 11a"]], "subdefinitions": []}], "root": "reflektor", "primary": true}, "tu\u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Desegni a\u016d skribi per tu\u0109o.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0443\u0448\u0435\u0432\u0430\u0442\u044c"], "nl": ["met Oostindische inkt schrijven"], "de": ["mit Tusche schreiben"], "sv": ["rita eller skriva med tusch"], "hu": ["tussal \u00edr", "tussal rajzol"], "pl": ["rysowa\u0107 tuszem", "kre\u015bli\u0107 w tuszu"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Lavumi.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0442\u0443\u0448\u0451\u0432\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["elmos (\u00e1rnyal)", "lav\u00edroz (\u00e1rnyal)", "\u00e1rnyal"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tu\u0109", "primary": false}, "tu\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inko farita el fumnigro.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0443\u0448\u044c"], "nl": ["Oostindische inkt"], "pt": ["tinta nanquim>"], "de": ["Tusche"], "sv": ["tusch"], "pl": ["tusz"], "hu": ["tus(tinta)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tu\u0109", "primary": true}, "\u011dajno": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Alia esperantigo: \u011daino."], "primary definition": "Ano de \u011dajnismo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0436\u0430\u0439\u043d"], "fr": ["ja\u00efn (subst.)"], "nl": ["ja\u00efnist"], "pt": ["jainista"], "de": ["Jaina"], "it": ["giainista (sost.)"], "pl": ["d\u017cina"]}, "examples": [["iu re\u011do fari\u011dis \u011dajno. \u011cajnismo estas tre kompatema al \u0109iu viva\u0135o. La re\u011do severe gardis la dogmon kaj mortis pro malsato", "iriza, Mi volas vidi irizon!!, 2008-04-14"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011dajn", "primary": true}, "probableco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de io probabla; grado de tiu eco.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u0440\u043e\u044f\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["probabilit\u00e9"], "hu": ["val\u00f3sz\u00edn\u0171s\u00e9g"]}, "examples": [["\u0109e manko de certeco oni devas kontenti\u011di je probableco", "Plena Vortaro de Esperanto"], ["la probableco de lia vizito \u0109e tia horo estas tre malgranda", "Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "probabl", "primary": false}, "viandejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Viandovendejo.", "translations": {"ru": ["\u043c\u044f\u0441\u043d\u0430\u044f \u043b\u0430\u0432\u043a\u0430"], "pl": ["sklep mi\u0119sny", "sklep mi\u0119sny (pot.)", "masarnia"], "hu": ["h\u00fasbolt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "viand", "primary": false}, "su\u0109botelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Utila botelo uzata por nutri bebojn kaj bestajn idojn kiam mamnutro ne eblas.", "translations": {"fr": ["biberon"]}, "examples": [["Ni esperantistoj scias paroli pri lingva egaleco, lingvaj rajtoj, demokratio, akuzativo, korelativoj sed malmultaj scias la signifon de \u00bbvinda\u0135o\u201d a\u016d \u00bbsu\u0109botelo\u201d.", "El la radio \"Parolu, Mondo!\" ,"]], "subdefinitions": []}], "root": "botel", "primary": false}, "vojkruci\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, en kiu du a\u016d pluraj vojoj renkonti\u011das transverse.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0440\u044b\u0436\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c \u043d\u0435"], "fr": ["carrefour", "crois\u00e9e des chemins", "croisement"], "nl": ["kruispunt"], "pt": ["encruzilhada"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u043a\u0440\u0451\u0441\u0442\u043e\u043a"], "de": ["Kreuzung"], "it": ["incrocio (di strade e sim.)"], "hu": ["\u00fatkeresztez\u0151d\u00e9s"], "es": ["encrucijada"], "pl": ["skry\u017cowanie", "krzy\u017c\u00f3wka dr\u00f3g", "przejazd (np. kolejowy)"], "he": ["\u05e6\u05d5\u05de\u05ea"]}, "examples": [["\u011di staras apud la vojo, \u0109e la vojkruci\u011doj", "La Malnova Testamento, &Sen 8:2"]], "subdefinitions": []}], "root": "voj", "primary": false}, "mugilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio mugiledoj (Mugil), tre \u015datata fi\u015do.", "translations": {"be": ["\u043a\u0435\u0444\u0430\u043b\u044c"], "fr": ["muge", "mulet"], "en": ["mullet"], "nl": ["harder"], "pt": ["tainha (zool.)", "cambira (zool.)", "curim\u00e3 (zool.)", "curum\u00e3 (zool.)", "mugem (zool.)", "tapiara (zool.)", "targana (zool.)"], "ru": ["\u043a\u0435\u0444\u0430\u043b\u044c"], "de": ["Meer\u00e4sche"], "it": ["muggine", "cefalo"], "hu": ["p\u00e9rhal"], "es": ["mujol", "lisa", "galupe"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mugil", "primary": true}, "demoralizi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Senkura\u011digi, senfervorigi.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u043c\u0430\u0440\u0430\u043b\u0456\u0437\u0430\u0432 \u0430\u0446\u044c"], "fr": ["abattre (moralement)", "d\u00e9moraliser"], "pl": ["demoralizowa\u0107", "odbiera\u0107 odwag\u0119", "zniech\u0119ca\u0107"], "pt": ["desanimar", "acovardar", "desmoralizar", "aniquilar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "demoraliz", "primary": true}, "kra\u015di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Falegi kaj frakasi\u011di.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u044c\u0431\u0456\u0446\u0446\u0430 (\u043f\u0440\u0430 \u0441\u0430\u043c\u0430\u043b\u0451\u0442)", "\u043f\u0430\u0446\u044f\u0440\u043f\u0435\u0446\u044c \u043a\u0430\u0442\u0430\u0441\u0442\u0440\u043e\u0444\u0443"], "fr": ["se crasher", "s'\u00e9craser (\u00e0 terre)"], "nl": ["neerstorten"], "pt": ["espatifar-se", "esborrachar-se"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0431\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f (\u043e \u0441\u0430\u043c\u043e\u043b\u0451\u0442\u0435)", "\u043f\u043e\u0442\u0435\u0440\u043f\u0435\u0442\u044c \u043a\u0430\u0442\u0430\u0441\u0442\u0440\u043e\u0444\u0443"], "it": ["schiantarsi", "fracassarsi", "sfracellarsi"], "hu": ["lezuhan (rep\u00fcl\u0151g\u00e9p)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kra\u015d", "primary": true}, "demoralizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malinstigado, ruinigo de ies volo a\u016d kura\u011do.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u043c\u0430\u0440\u0430\u043b\u0456\u0437\u0430\u0446 \u044b\u044f"], "fr": ["d\u00e9moralisation"], "pl": ["demoralizacja", "zniech\u0119cenie"]}, "examples": [["\u011di estas demoralizo de la tuta psikologio de l' infano!", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "demoraliz", "primary": false}, "kra\u015do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Brua, impona falego, subita ruini\u011do.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0442\u0430\u0441\u0442\u0440\u043e\u0444\u0430", "\u043a\u0440\u0430\u0445"], "fr": ["crash (falego)", "krach (ruini\u011do)"], "nl": ["crash"], "pt": ["queda ou desastre com avi\u00e3o"], "ru": ["\u043a\u0430\u0442\u0430\u0441\u0442\u0440\u043e\u0444\u0430", "\u043a\u0440\u0430\u0445"], "it": ["schianto", "fracassamento", "sfracellamento", "disastro aereo", "crack (econ.)", "patatrac"], "hu": ["krach", "zuhan\u00e1s", "puffan\u00e1s"]}, "examples": [["misfaroj , kiuj ka\u016dzis la borsokra\u015don en 1987", "Donald E. Rogers, Ekonomia miraklo a\u016d malsano?, Monato, jaro 1997a, numero 2a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kra\u015d", "primary": false}, "itrio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 39, atompezo 88,9059, simbolo Y. Malofta transirmetalo.", "translations": {"be": ["\u0456\u0442\u0440\u044b\u0439"], "fr": ["yttrium"], "en": ["yttrium"], "nl": ["yttrium"], "pt": ["\u00edtrio (qu\u00edmica)"], "la": ["Yttrium"], "de": ["Yttrium"], "it": ["ittrio"], "hu": ["ittrium"], "es": ["itrio"], "br": ["itriom"], "ru": ["\u0438\u0442\u0442\u0440\u0438\u0439"], "pl": ["itr"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "itri", "primary": true}, "Plinio la Juna": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Advokato, registo kaj beletristo romia (proksimume 61 \u2013 proksimume 114), a\u016dtoro de latinaj retora\u0135oj kaj leteroj, nepo kaj adoptita filo de Plinio la Maljuna.", "translations": {"be": ["\u041f\u043b\u0456\u043d\u0456\u0439 \u041c\u0430\u043b\u043e\u0434\u0448\u044b"], "fr": ["Pline le Jeune"], "en": ["Pliny the Younger"], "nl": ["Plinius de Jongere"], "pt": ["Pl\u00ednio, o Mo\u00e7o"], "ru": ["\u041f\u043b\u0438\u043d\u0438\u0439 \u041c\u043b\u0430\u0434\u0448\u0438\u0439"], "de": ["Plinius der J\u00fcngere"], "it": ["Plinio il Giovane"], "hu": ["ifjabb Plinius"], "lat": ["Caius Plinius Caecilius Secundus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Plini", "primary": false}, "rondvermoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Filumo de la bestoj (Platyhelminthes), vermoj kun cilindra nedividita korpo.", "translations": {"de": ["Rundw\u00fcrmer", "Schlauchw\u00fcrmer"], "nl": ["rondwormen"], "it": ["vermi cilindrici (phylum)", "nemathelmintes"], "pl": ["Oble\u0144ce", "robaki ob\u0142e"], "hu": ["hengeresf\u00e9rgek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "verm", "primary": false}, "instruejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0443\u0447\u0435\u0431\u043d\u043e\u0435 \u0437\u0430\u0432\u0435\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["\u00e9cole", "\u00e9tablissement scolaire"], "en": ["school"], "nl": ["onderwijsinstelling"], "pt": ["escola"], "de": ["Schule", "Unterrichtsraum", "Seminarraum"], "hu": ["iskola", "oktat\u00f3terem", "oktat\u00e1si helyis\u00e9g"], "es": ["escuela"], "pl": ["szko\u0142a", "uczelnia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "instru", "primary": false}, "flugfolio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unufolia a\u016d malmultfolia presa\u0135o, ne bro\u015durita, ordinare uzata por propagando a\u016d reklamo.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0438\u0441\u0442\u043e\u0432\u043a\u0430"], "fr": ["prospectus"], "nl": ["strooibiljet", "pamflet"], "pl": ["ulotka"], "de": ["Flugblatt"], "es": ["Panfleto"], "hu": ["r\u00f6plap", "prospektus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "foli", "primary": false}, "aleatora": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["aleatorisch", "aleatoir", "toevals-", "toevallig"]}, "examples": [["mi uzas iun servon de mia banko kiu permesas ne doni en la reto sian kreditkartan numeron sed nur specialan aleatoran kreitan numeron", "M. Corobu, News Individual Net, soc.culture.esperanto, 2006-02-19"]], "subdefinitions": []}], "root": "aleator", "primary": true}, "elvi\u015di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Komplete vi\u015di.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u0446\u0456\u0440\u0430\u0446\u044c"], "hu": ["kit\u00f6r\u00f6l"], "de": ["auswischen"], "nl": ["wissen", "uitwissen", "wegvegen", "wegwissen"], "ru": ["\u0441\u0442\u0435\u0440\u0435\u0442\u044c"]}, "examples": [["mi elvi\u015dos Jeruzalemon, kiel oni elvi\u015das pladon", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Forvi\u015di.", "translations": {"de": ["wegwischen"]}, "examples": [["la jaroj elvi\u015dis tiujn rememorojn el la kapo de la homoj", "Z"], ["elvi\u015di pekon", "Z"], ["lia honto ne elvi\u015di\u011das", "Z"], ["tiu tempo jam de longe elvi\u015di\u011dis el la memoro de la homaro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vi\u015d", "primary": false}, "argilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Glueca knedebla tero, konsistanta el alumino kaj silico, el kiu oni faras per kuirado brikojn, tegolojn, vazojn, statuetojn kc.", "translations": {"be": ["\u0433\u043b\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["argile"], "en": ["clay"], "nl": ["leem"], "br": ["pri"], "ru": ["\u0433\u043b\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Lehm"], "sv": ["lera"], "tp": ["kiwen"], "hu": ["agyag"], "sk": ["hlina"], "uk": ["\u0433\u043b\u0438\u043d\u0430"], "pl": ["glina"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "argil", "primary": true}, "te\u0125nologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0442\u0435\u0445\u043d\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "fr": ["technologie"], "pt": ["tecnologia"], "fa": ["\u0641\u0646\u0627\u0648\u0631\u06cc", "\u062a\u06a9\u0646\u0648\u0644\u0698\u06cc"], "sv": ["teknologi"], "pl": ["technologia"], "hu": ["technol\u00f3gia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tuto de formalaj metodoj kaj rimedoj dedi\u0109itaj al iu celo kaj ma\u015dine a\u016d industrie realigeblaj.", "translations": {}, "examples": [["ili deziras posedi modernan te\u0125nologion", "L.-J. Raymond, Observoj humilaj..., soc.culture.esperanto, 2002-09-11"]], "subdefinitions": []}], "root": "te\u0125nologi", "primary": true}, "litografa\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Verko, kiun oni prese faris per litografio.", "translations": {"fr": ["lithographie (\u0153uvre)"]}, "examples": [["sur la muro estis bone koloritaj litografa\u0135oj \u2013 pli belaj, multe pli belaj, ol oleaj pentra\u0135oj", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, la hejmo de la metiisto, (de nov-jorka kuracisto, rerakontita de E. Weilsh\u00e4user)"]], "subdefinitions": []}], "root": "litograf", "primary": false}, "geomorfologiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri geomorfologio.", "translations": {"fr": ["g\u00e9omorphologiste", "g\u00e9omorphologue"], "hu": ["geomorfol\u00f3gus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "geomorfologi", "primary": false}, "te\u0125nologia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al te\u0125nologio a\u016d al te\u0125nologiaj rimedoj.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0435\u0445\u043d\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u0442\u0435\u0445\u043d\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["technologique"], "sv": ["teknologisk"], "pl": ["technologiczny"], "hu": ["technol\u00f3giai"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "te\u0125nologi", "primary": false}, "intelekta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al intelekto.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043c\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0438\u043d\u0442\u0435\u043b\u043b\u0435\u043a\u0442\u0443\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["intellectuel (adj.)"], "en": ["intellectual"], "nl": ["intellectueel"], "pt": ["intelectual (adj.)"], "de": ["intellektuell"], "hu": ["\u00e9rtelmi", "intellektu\u00e1lis"], "es": ["intelectual"]}, "examples": [["la intelektaj kapabloj, fortoj", null], ["homo havas ne nur korpajn sed anka\u016d intelektajn bezonojn", null], ["intelektaj motivoj", null], ["malgranda aspekte, sed granda intelekte", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "intelekt", "primary": false}, "impresario": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Entreprenisto de cirkaj, teatraj, \u0109iuspecaj spektakloj a\u016d koncertoj.", "translations": {"be": ["\u0456\u043c\u043f\u0440\u044d\u0441\u0430\u0440\u044b\u0451"], "fr": ["impr\u00e9sario"], "nl": ["impresario"], "pt": ["empres\u00e1rio (de representa\u00e7\u00f5es teatrais, circenses, ou de concertos)"], "ru": ["\u0438\u043c\u043f\u0440\u0435\u0441\u0430\u0440\u0438\u043e"], "de": ["Theateragent", "Konzertagent", "Impressario"], "hu": ["impressz\u00e1ri\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "impresari", "primary": true}, "intelekto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kapablo pensi, koncepti kaj kompreni, per racio kaj intuicio (sed sen konsideri, ekz-e, la emociajn partojn de la menso).", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0443\u043c", "\u0443\u043c", "\u0438\u043d\u0442\u0435\u043b\u043b\u0435\u043a\u0442"], "fr": ["intellect", "intelligence"], "en": ["intellect"], "nl": ["intellect", "verstand"], "pt": ["intelig\u00eancia", "intelecto", "faculdades intelectuais"], "de": ["Intellekt", "Verstand"], "hu": ["\u00e9sz", "\u00e9rtelem", "felfog\u00f3k\u00e9pess\u00e9g", "intellektus"], "es": ["intelecto", "inteligencia"]}, "examples": [["homo estas animalo nature dotita je intelekto", null], ["la bestoj posedas ian specon de intelekto", null], ["la internacia vorto intelekto devenas de du latinaj vortoj, kiuj signifas \u00abelekti inter\u00bb", null]], "subdefinitions": []}], "root": "intelekt", "primary": true}, "mufo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Remburita cilindro el pelto kun centra tubo, en kiu oni enmetas amba\u016dflanke la manojn por varmigi ilin.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0443\u0444\u0442\u0430"], "fr": ["manchon (v\u00eatement)"], "en": ["muff"], "nl": ["mof"], "pt": ["regalo (vest.)", "manguito (vest.)"]}, "examples": [["ha-a! \u2013 \u015di ekkriis subite. \u2013 mi perdis mian mufon, \u011di falis!", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 42a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Varmiga ganto kun unusola aparta fingringo por la dikfingro; mufganto.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0430\u0440\u0435\u0436\u043a\u0430"], "fr": ["moufle"], "en": ["mitten"], "nl": ["want"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Cilindroforma teksa\u0135o el ardigebla ne brulebla substanco, uzata por plibriligi lumflamon.", "translations": {"en": ["gas mantle"], "nl": ["gloeikousje"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "muf", "primary": true}, "globo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sferforma, bulforma korpo a\u016d objekto.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0430\u0440"], "fr": ["globe", "boule"], "nl": ["bol"], "pt": ["globo", "bola", "orbe"], "be": ["\u0448\u0430\u0440", "\u043a\u0443\u043b\u044f", "\u0441\u0444\u044d\u0440\u0430"], "de": ["Kugel"], "hu": ["bili\u00e1rdgoly\u00f3"], "es": ["globo"]}, "examples": [["ronda balono estas globo", null], ["terglobo", null], ["kartona geografia globo", null], ["okulglobo", null], ["globo de bilardo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(kun centro a kaj radiuso \u03c1, en metrika spaco) Subaro konsistanta el \u0109iuj punktoj, kies distanco al a estas malpli granda ol \u03c1.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0430\u0440 (\u0432 \u043c\u0435\u0442\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u043c \u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u0435)"], "fr": ["boule (dans un espace m\u00e9trique)"], "de": ["Kugel"], "en": ["ball (in a metric space)"], "pl": ["kula (w przestrzeni metrycznej)"]}, "examples": [["globoj estas malfermitaj subaroj", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0448\u0430\u0440 (\u0442\u0435\u043b\u043e)"], "fr": ["sph\u00e8re", "boule (volume sph\u00e9rique)"], "de": ["Kugel"], "en": ["sphere", "ball (solid)"], "pl": ["kula (bry\u0142a)"]}, "examples": []}]}], "root": "glob", "primary": true}, "koruso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "= \u0125oro.", "translations": {"be": ["\u0445\u043e\u0440"], "fr": ["choeur (troupe)"], "nl": ["koor"], "pt": ["coro (\u00f4)"], "ru": ["\u0445\u043e\u0440"], "de": ["Chor"], "sv": ["k\u00f6r (mus.)"], "hu": ["\u00e9nekkar", "k\u00f3rus", "kar (sz\u00ednpadi)"]}, "examples": [["japana virina koruso parkere kantis hungarajn melodiojn", "Juh\u00e1sz K\u00e1roly: Korusa konkurso, Monatojaro 2000a, numero 12a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "korus", "primary": true}, "mallibera": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne havanta liberon.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0441\u0432\u043e\u0431\u043e\u0434\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["prisonnier (adj.)", "captif", "priv\u00e9 de libert\u00e9"], "nl": ["gevangen"], "be": ["\u043d\u0435\u0441\u0432\u0430\u0431\u043e\u0434\u043d\u044b", "\u043d\u044f\u0432\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b"], "de": ["unfrei"], "it": ["prigioniero (aggettivo)"], "hu": ["rab"], "ku": ["darazxwar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "liber", "primary": false}, "ekstremeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La plej alta grado.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u0430\u0439\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043a\u0440\u0430\u0439\u043d\u044f\u044f \u0441\u0442\u0443\u043f\u0435\u043d\u044c"], "fr": ["extr\u00eame (subst.)"], "ru": ["\u043a\u0440\u0430\u0439\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043a\u0440\u0430\u0439\u043d\u044f\u044f \u0441\u0442\u0435\u043f\u0435\u043d\u044c"], "de": ["\u00c4u\u00dferstes", "Extrem"], "pl": ["kraniec", "skraj"], "hu": ["v\u00e9glet", "extremit\u00e1s"]}, "examples": [["la \u011dis ekstremeco stre\u0109ita kordo krevis", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekstrem", "primary": false}, "konekti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Tiamaniere kunigi, interligi objektojn per ia kondukilo a\u016d tubo, ke ili funkciu kiel partoj de unu tuto (de cirkvito, de komputila a\u016d telefona reto kaj tiel plu.).", "translations": {"be": ["\u0437\u043b\u0443\u0447\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0434\u043a\u043b\u044e\u0447\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["connecter", "brancher", "raccorder"], "nl": ["verbinden"], "pt": ["conectar", "ligar"], "ru": ["\u0441\u043e\u0435\u0434\u0438\u043d\u044f\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0434\u043a\u043b\u044e\u0447\u0430\u0442\u044c"], "de": ["koppeln", "kuppeln", "verbinden"], "hu": ["csatlakoztat", "\u00f6sszekapcsol (villamosan)"], "es": ["conectar"]}, "examples": [["li konektis la komputilon kun la po\u015dtelefono per kablo", null], ["\u0109i tiu kablo konektas partojn de la cirkvito", null], ["la paciento estas konektita al artefarita reno", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konekt", "primary": true}, "globa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Globforma.", "translations": {"be": ["\u0448\u0430\u0440\u0430\u0430\u0431\u0440\u044b\u0441\u043d\u044b", "\u0448\u0430\u0440\u0430\u043f\u0430\u0434\u043e\u0431\u043d\u044b", "\u043a\u0440\u0443\u0433\u043b\u044b", "\u0441\u0444\u044d\u0440\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["rond (sph\u00e9rique)", "sph\u00e9rique"], "nl": ["bolvormig"], "pt": ["globular"], "ru": ["\u0448\u0430\u0440\u043e\u0432\u0438\u0434\u043d\u044b\u0439", "\u0448\u0430\u0440\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b\u0439", "\u043a\u0440\u0443\u0433\u043b\u044b\u0439"], "de": ["kugelig"], "hu": ["g\u00f6mb alak\u00fa"], "pl": ["kulisty"]}, "examples": [["globe kunvolvita tuketo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "glob", "primary": false}, "Sanskrito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antikva hinda lingvo, ano de la hinde\u016dropa lingvofamilio. La nomo signifas \u00abreguligita\u00bb. Sanskrito estas normigita literaturlingvo surbaze de la malnovhinda lingvo. La klasikan lingvon priskribis la fama gramatikisto Panini en la 4a jc a.K. En la epoko kiam oni skribis la Vedojn en tiu lingvo \u011di ne plu estis parole uzata.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043d\u0441\u043a\u0440\u044b\u0442"], "fr": ["sanscrit"], "en": ["Sanskrit"], "nl": ["Sanskriet"], "pt": ["s\u00e2nscrito"], "ru": ["\u0441\u0430\u043d\u0441\u043a\u0440\u0438\u0442"], "de": ["Sanskrit"], "it": ["sanscrito"], "hu": ["szanszkrit"], "es": ["s\u00e1nscrito"]}, "examples": [["\u015di veturis milojn da kilometroj tra la orientaj kaj centraj aziaj landoj, studis Sanskriton, la antikvan sanktan lingvon de norda Hindio", "Robert Roze: Verkistino - orientalistino - esploristino, Monatojaro 1999a, numero 1a, p. 17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Sanskrit", "primary": true}, "despoto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Regnestro, kies a\u016dtoritato estas absoluta, a\u016dtokrata, tirana.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u0441\u043f\u0430\u0442"], "fr": ["despote"], "bg": ["\u0434\u0435\u0441\u043f\u043e\u0442"], "pt": ["d\u00e9spota"], "ru": ["\u0434\u0435\u0441\u043f\u043e\u0442", "\u0442\u0438\u0440\u0430\u043d"], "de": ["Gewaltherrscher", "Despot"], "hu": ["despota", "k\u00e9ny\u00far", "zsarnok"], "sk": ["tyran", "despota"], "en": ["despot"], "pl": ["despota"], "es": ["d\u00e9spota"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "despot", "primary": true}, "granda duonakso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de elipso) \u0108iu el la du strekoj de \u011dia fokusa akso, kunligantaj la centron al la elipso; longo de tia streko.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u043b\u044c\u0448\u0430\u044f \u043f\u043e\u043b\u0443\u043e\u0441\u044c"], "fr": ["demi-axe focal", "demi grand axe"], "en": ["semi-major axis"], "pt": ["semi-eixo maior"], "de": ["gro\u00dfe Halbachse"], "it": ["semiasse maggiore"], "hu": ["f\u00e9l nagytengely"], "sk": ["ve\u013ek\u00e1 poloos"], "fa": ["\u0646\u06cc\u0645\u0642\u0637\u0631 \u0627\u0637\u0648\u0644"], "es": ["semieje mayor"], "cs": ["velk\u00e1 poloosa"], "pl": ["p\u00f3\u0142o\u015b wielka"]}, "examples": [["la kvadratoj de periodo de rivoluo de du planedoj rilatas inter si, kiel la kuboj de iliaj grandaj duonaksoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "aks", "primary": false}, "apika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Krute vertikala.", "translations": {"sk": ["strm\u00fd"], "be": ["\u0441\u0442\u0440\u043e\u043c\u044b", "\u0441\u0442\u0440\u043e\u043c\u043a\u0456", "\u0432\u044d\u0440\u0442\u044b\u043a\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["\u00e0 pic", "escarp\u00e9"], "en": ["tilted"], "ru": ["\u043a\u0440\u0443\u0442\u043e\u0439", "\u0432\u0435\u0440\u0442\u0438\u043a\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["steil", "fast senkrecht", "nahezu senkrecht"], "hu": ["meredek"]}, "examples": [["apika roko", null], ["la \u015dipo alfundi\u011dis apike", null]], "subdefinitions": []}], "root": "apik", "primary": true}, "impertinenta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spite sen\u011dena ago, senhonta\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0445\u0430\u0431\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["impertinence (acte)"], "en": ["impertinence", "cheekiness", "impudence", "insolence"], "nl": ["brutaliteit", "iets impertinents"], "pt": ["impertin\u00eancia (ato, a\u00e7\u00e3o)"], "ru": ["\u043d\u0430\u0433\u043b\u043e\u0441\u0442\u044c (\u043f\u043e\u0441\u0442\u0443\u043f\u043e\u043a)", "\u043d\u0430\u0445\u0430\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e (\u043f\u043e\u0441\u0442\u0443\u043f\u043e\u043a)", "\u0445\u0430\u043c\u0441\u0442\u0432\u043e (\u043f\u043e\u0441\u0442\u0443\u043f\u043e\u043a)"], "de": ["Frechheit"]}, "examples": [["la manon disrompis al mi via \u0109uk\u0109a amika\u0109o, kaj li jam perdis siajn okulojn pro la impertinenta\u0135o", "El vivo de \u0109uk\u0109oj, la trimova \u015dakproblemo, (tria skizo el la \u0109uk\u0109a vivo), 7, la nesolvebla problemo"]], "subdefinitions": []}], "root": "impertinent", "primary": false}, "ekgenui": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["se mettre \u00e0 genoux", "s'agenouiller"], "hu": ["let\u00e9rdel", "let\u00e9rdepel"]}, "examples": [["nun stari\u011dis sur ekgenuis anta\u016d la tuta komunumo de Izrael", "La Malnova TestamentoII. Kroniko 6:13"]], "subdefinitions": []}], "root": "genu", "primary": false}, "ar\u015dino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malnova orienta mezurunuo de longo. Rusa ar\u015dino = 0,7112 m. Bulgara, estona, litova, rumana, serba kaj historia turka ar\u015dinoj longis inter 0,68 kaj 0,69 m. Moderna turka ar\u015dino = 1 m.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0448\u044b\u043d"], "fr": ["archine"], "en": ["archine"], "ru": ["\u0430\u0440\u0448\u0438\u043d"], "de": ["Arschin"], "tr": ["ar\u015f\u0131n", "endaze"], "hu": ["arsin"]}, "examples": [["li donis al vi por uniformo du ar\u015dinojn da drapo", "La Revizo, akto 1a, sceno 4a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ar\u015din", "primary": true}, "doma\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Timi beda\u016drinda\u0135on, difekton, perdon pri io; deziri \u015dpari, konservi, ne elspezi, ne difekti ion.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u043a\u0440\u0443\u0448\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0436\u0430\u043b\u0435\u0442\u044c (\u043e \u0447\u0451\u043c-\u043b.)"], "fr": ["m\u00e9nager", "\u00e9conomiser", "\u00e9pargner"], "pl": ["\u017ca\u0142owa\u0107"], "be": ["\u0448\u043a\u0430\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"]}, "examples": [["li ne a\u0109etis la libron, \u0109ar li doma\u011dis la monon", "Z"], ["li ne eliris en la pluva vetero, \u0109ar li doma\u011dis sian veston", null], ["kiu doma\u011das gro\u015don perdas la tutan po\u015don", "Proverbaro esperanta"], ["pafu sur \u011din, ne doma\u011du sagojn", "La Malnova Testamento, Jeremia 50:14"], ["ne doma\u011di sian penon", null], ["li forkuris, \u0109ar li doma\u011dis sian vivon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Timi malutili, timi ofendi a\u016d dolorigi, voli indulgi.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0440\u0435\u0447\u044c", "\u0449\u0430\u0434\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["m\u00e9nager"], "pl": ["\u017ca\u0142owa\u0107", "oszcz\u0119dza\u0107 (kogo\u015b, czego\u015b)"]}, "examples": [["pro sprita\u0135o li e\u0109 patron ne doma\u011dus", "Z"], ["vi doma\u011das la hederon, pri kiu vi ne laboris kaj kiun vi ne edukis, kiu dum unu nokto elkreskis kaj dum unu nokto pereis --- kaj \u0109u mi povus ne doma\u011di Nineven, la grandan urbon, en kiu trovi\u011das pli ol cent dudek mil homoj ne povantaj distingi inter sia dekstra mano kaj sia maldekstra, kaj krom tio multe da brutoj", "La Malnova Testamento, Jona 4:10-11."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Difekti, dama\u011di.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "doma\u011d", "primary": false}, "preskoboldo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cerce imagita respondeculo pri preseraroj.", "translations": {"fr": ["Titi Vilus (resp. myth. des fautes d'impression)"], "de": ["Druckfehlerteufel"], "nl": ["zetduivel"], "pl": ["chochlik drukarski"], "hu": ["sajt\u00f3 \u00f6rd\u00f6ge"]}, "examples": [["la preskoboldo forrabis la titolon", "Christian Declerck, Dua kvaropo, sproniva kiel la unua, Monato, jaro 1994a, numero 4a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kobold", "primary": false}, "doma\u011da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Beda\u016drinda.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u0440\u0442\u044b \u0436\u0430\u043b\u044e"], "fr": ["regrettable"], "de": ["bedauerlich", "schade"], "pl": ["przykry", "\u017ca\u0142osny", "nieprzyjemny", "niefajny (pot.)"]}, "examples": [["tio estas doma\u011da afero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "doma\u011d", "primary": false}, "altranga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta en hierarkio a\u016d en socio gravan, influan a\u016d presti\u011dan funkcion.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0441\u043e\u043a\u043e\u043f\u043e\u0441\u0442\u0430\u0432\u043b\u0435 \u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["haut (haut plac\u00e9)", "haut plac\u00e9", "\u00e9minent"], "pl": ["wysoko postawiony"], "hu": ["magas rang\u00fa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rang", "primary": false}, "doma\u011de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Beda\u016drinde.", "translations": {"be": ["\u0448\u043a\u0430\u0434\u0430", "\u043d\u0430\u0436\u0430\u043b\u044c"], "de": ["bedauerlich", "schade"], "pl": ["przykro", "\u017ca\u0142osnnie", "nieprzyjemnie", "niefajnie (pot.)"], "ru": ["\u0436\u0430\u043b\u044c", "\u0436\u0430\u043b\u043a\u043e", "\u0434\u043e\u0441\u0430\u0434\u043d\u043e"]}, "examples": [["estas doma\u011de, ke", null], ["kiel doma\u011de!", null]], "subdefinitions": []}], "root": "doma\u011d", "primary": false}, "libertempo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tempo, dum kiu oni ne devas labori (precipe pri lernantoj a\u016d oficistoj).", "translations": {"be": ["\u0432\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b \u0447\u0430\u0441"], "fr": ["temps libre"], "en": ["free time", "leave (time)", "holiday", "vacation"], "nl": ["vrije tijd"], "ru": ["\u0441\u0432\u043e\u0431\u043e\u0434\u043d\u043e\u0435 \u0432\u0440\u0435\u043c\u044f"], "de": ["Freizeit"], "it": ["tempo librero"], "hu": ["szabadid\u0151", "szabads\u00e1g"], "ro": ["concediu", "vacan\u0163\u0103"], "pl": ["urlop", "wakacje"], "he": ["\u05d7\u05d5\u05e4\u05e9\u05d4 (\u05de\u05e2\u05d1\u05d5\u05d3\u05d4 \u05d0\u05d5 \u05de\u05dc\u05d9\u05de\u05d5\u05d3\u05d9\u05dd)", "\u05e4\u05d2\u05e8\u05d4"]}, "examples": [["kaj mi havos du monatojn da libertempo?", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "temp", "primary": false}, "kropo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Membrana po\u015do, kiun la birdoj havas sub gor\u011do, kaj en kiu restadas la nutra\u0135oj anta\u016d ol penetri en stomakon.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u043b\u044c\u043b\u0451"], "fr": ["jabot"], "en": ["craw", "crop", "gullet", "pouch"], "nl": ["krop"], "pt": ["papo (zool.)"], "ru": ["\u0437\u043e\u0431 (\u0443 \u043f\u0442\u0438\u0446)"], "de": ["Kropf"], "hu": ["begy"], "fa": ["\u0686\u06cc\u0646\u0647\u200c\u062f\u0627\u0646"], "pl": ["wole"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nedolora tumoro de la homa tiroida glando formanta pendantan sakon sur la kolo.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u043b\u044c\u043b\u044f\u043a (\u043f\u0443\u0445\u043b\u0456\u043d\u0430)"], "fr": ["goitre"], "en": ["goiter"], "nl": ["kropziekte", "kropgezwel", "krop (ziekte", "struma"], "pt": ["papo (med.)"], "ru": ["\u0437\u043e\u0431 (\u0443 \u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u043a\u0430)"], "de": ["Kropf", "Schilddr\u00fcsenschwellung"], "hu": ["golyva"], "fa": ["\u06af\u0648\u0627\u062a\u0631"], "pl": ["wole"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "krop", "primary": true}, "liofilizi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["lyophiliser"], "de": ["gefriertrocknen"], "pl": ["liofilizowa\u0107"]}, "examples": [["oni liofilizas \u011din, t.e. samtempe malsekigas kaj malvarmigas \u011din je minus 60\u00b0 C", "R. Roze, Vivisekcio de polenero, Monato, jaro 1997a, numero 11a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "liofiliz", "primary": true}, "libertinismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Seneco je religiaj kredoj kaj praktikoj kontra\u016d la komuna moro.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0431\u044d\u0440\u0442\u044b\u043d\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["libertinage"], "nl": ["vrijdenkerij"], "pt": ["libertinismo"], "ru": ["\u043b\u0438\u0431\u0435\u0440\u0442\u0438\u043d\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Freigeistigkeit", "Freidenkerei", "Libertinismus"], "hu": ["libertinizmus", "szabadoss\u00e1g (vall\u00e1si)"], "fa": ["\u0622\u0632\u0627\u062f \u0627\u0646\u062f\u06cc\u0634\u06cc"]}, "examples": [["lia tuta libertinismismo falis anta\u016d la vereco de l' fakto, ke ne estas permesite al iu ajn ridi la titolojn de l' faraono", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "libertinism", "primary": true}, "postmeti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Tiel meti, ke la koncerna objekto trovi\u011du malanta\u016de.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456 (\u043f\u0430\u0441\u044c\u043b\u044f \u0447\u0430\u0433\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456 / \u043a\u0430\u0433\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456)", "\u0441\u0442\u0430\u0432\u0456\u0446\u044c (\u043f\u0430\u0441\u044c\u043b\u044f \u0447\u0430\u0433\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456 / \u043a\u0430\u0433\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456)"], "fr": ["postposer", "placer apr\u00e8s"], "br": ["lakaat war-lerc'h"], "pl": ["po\u0142o\u017cy\u0107 z ty\u0142u"], "sv": ["st\u00e4lla bakom"]}, "examples": [["postmetitaj komencliteroj estas tipa kancelaria\u0135o", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 19, notoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "met", "primary": false}, "rankoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Da\u016dra postsento kontra\u016d iu pro ne kompensita ofendo; nepardonemo.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u0440\u0435\u0447\u044c (\u043e\u0442 \u043e\u0431\u0438\u0434\u044b)", "\u0437\u043b\u043e\u043f\u0430\u043c\u044f\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0437\u043b\u043e\u0431\u0430"], "fr": ["rancoeur", "rancune", "ressentiment"], "nl": ["wrok", "rancune"], "pt": ["rancor", "m\u00e1goa", "ressentimento"], "de": ["Groll", "Hass", "Verbitterung"], "hu": ["neheztel\u00e9s", "s\u00e9relem"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rankor", "primary": true}, "geometro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u044f\u0434\u0435\u043d\u0438\u0446\u0430", "\u0437\u0435\u043c\u043b\u0435\u043c\u0435\u0440 (\u0431\u0430\u0431\u043e\u0447\u043a\u0430)"], "fr": ["g\u00e9om\u00e8tre (t.s.)", "arpenteur", "chenille arpenteuse"], "en": ["geometer", "geometrician"], "nl": ["meetkundige"], "pt": ["ge\u00f4metra"], "tr": ["jeometre"], "hu": ["m\u00e9rtantud\u00f3s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "= Termezuristo.", "translations": {"de": ["Landmesser", "Feldmesser", "Geod\u00e4t"], "nl": ["landmeter"], "hu": ["f\u00f6ldm\u00e9r\u0151", "geod\u00e9ta"]}, "examples": [["tuj post la tagman\u011do venis la geometristo \u015cmidt kun lipharoj kaj pikradetoj \u0109e la botoj", "A. Pu\u015dkin, tr. A. Grabowski: La ne\u011da blovado. Jekaterinburg: Sezonoj, 1993."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio geometredoj (Geometra), nokta papilio.", "translations": {"en": ["geometer moths", "Geometra"], "nl": ["spanrups"], "hu": ["araszol\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "geometr", "primary": true}, "kontra\u016ddumpinga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Celanta \u0109esigi dumpingon a\u016d \u011dian malutilan efekton.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0442\u044b\u0434\u044d\u043c\u043f\u0456\u043d\u0433\u0430\u0432\u044b"], "nl": ["antidumping-"], "pt": ["antidumping"], "ru": ["\u0430\u043d\u0442\u0438\u0434\u0435\u043c\u043f\u0438\u043d\u0433\u043e\u0432\u044b\u0439"], "de": ["Antidumping"], "pl": ["antydumpingowy"], "hu": ["d\u00f6mpingellenes"]}, "examples": [["kontra\u016ddumpingaj rimedoj, kontra\u016ddumpinga politiko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dumping", "primary": false}, "akvisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu konstelacio (Aquarius).", "translations": {"fa": ["\u062f\u0644\u0648 (\u0635\u0648\u0631\u062a \u0641\u0644\u06a9\u06cc)"], "fr": ["Verseau (constellation)"], "de": ["Wassermann (Sternbild)"], "nl": ["Waterman (sterrebeeld)"], "ja": ["\u5b9d\u74f6\u5bae [\u307b\u3046\u3078\u3044\u304d\u3085\u3046]"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "akv", "primary": false}, "fruktoporta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ri\u0109a, donanta multajn fruktojn, fekunda.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u0430\u0434\u0430\u043d\u043e\u0441\u043d\u044b", "\u043f\u043b\u0430\u0434\u0430\u0440\u043e\u0434\u043d\u044b", "\u043f\u043b\u0430\u0434\u0430\u0432\u0456\u0442\u044b", "\u043f\u043b\u0451\u043d\u043d\u044b"], "fr": ["f\u00e9cond", "fertile"], "nl": ["vruchtbaar"], "ru": ["\u043f\u043b\u043e\u0434\u043e\u043d\u043e\u0441\u044f\u0449\u0438\u0439", "\u043f\u043b\u043e\u0434\u043e\u0440\u043e\u0434\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u043b\u043e\u0434\u043e\u0442\u0432\u043e\u0440\u043d\u044b\u0439"], "de": ["fruchtbar"], "pl": ["owocny"], "hu": ["term\u00e9keny", "gy\u00fcm\u00f6lcs\u00f6z\u0151", "gy\u00fcm\u00f6lcsad\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "frukt", "primary": false}, "konstelacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0437\u043e\u0440'\u0435"], "bg": ["\u043a\u043e\u043d\u0441\u0442\u0435\u043b\u0430\u0446\u0438\u044f"], "nl": ["constellatie", "sterrenbeeld"], "pt": ["constela\u00e7\u00e3o"], "de": ["Konstellation", "Sternenkonstellation", "Sternbild"], "hu": ["csillagk\u00e9p", "csillagcsoport"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Momenta situacio en la \u0109ielo, la relativaj pozicioj de la stelfiguroj kaj planedoj, tiaj kiajn ilin vidas surtera observanto.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0441\u0442\u0435\u043b\u043b\u044f\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Konstellation", "Himmelkonstellation"], "bg": ["\u043a\u043e\u043d\u0441\u0442\u0435\u043b\u0430\u0446\u0438\u044f"]}, "examples": [["favora, malfavora konstelacio", null], ["anka\u016d ne klaras al mi, diris li, ke de \u0109iaj krea\u0135oj nur la homoj estas influataj de la stelaj konstelacioj", "B. Bre\u0125to, tr. Vilhelmo Lutermano: Historioj pri sinjoro Kojno"], ["la steloj estis en la sama konstelacio, kiel dum la unua mateno, dum la kreo de l' mondo", "Dante Alighieri, tr. K. Kalocsay: Infero. La Chaux-de-Fonds/Milano, 1979. P. 32."], ["Dio mia, sinjoro doktoro, sub kiel malbona konstelacio vi naski\u011dis", "S\u00fct\u0151, Andr\u00e1s, tr. Jozefo Horvath: Stelo sur brul\u015dtiparo"]], "subdefinitions": []}], "root": "konstelaci", "primary": true}, "\u0109irka\u016dblovi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u0108irka\u016di blovante, blovi al la \u0109irka\u016do de.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0434\u0443\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u0434\u0443\u0432\u0430\u0442\u044c"], "pl": ["owiewa\u0107"], "hu": ["k\u00f6rbef\u00faj"]}, "examples": [["la akra vento \u0109irka\u016dblovis lian korpon", "Fabeloj, volumo 1, \u011dardeno de la paradizo"]], "subdefinitions": []}], "root": "blov", "primary": false}, "himnaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Libroforma kolekto da himnoj religiaj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0431\u043e\u0440\u043d\u0438\u043a \u0433\u0438\u043c\u043d\u043e\u0432", "\u0441\u0431\u043e\u0440\u043d\u0438\u043a \u043f\u0435\u0441\u043d\u043e\u043f\u0435\u043d\u0438\u0439"], "fr": ["hymnaire"], "de": ["Hymnen-Sammlung"], "it": ["innario", "innodia"]}, "examples": [["Montague Butler (kiu estis Kvakero) tradukis multajn himnojn kaj kompilis la himnaron esperantan", "El nia bulteneto, Okt. 2002"]], "subdefinitions": []}], "root": "himn", "primary": false}, "mensmalsanulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu anime ne bone fartas, ne sane rezonas, sentas....", "translations": {"fr": ["malade mental", "psychopathe"], "en": ["mentally ill person"], "nl": ["geesteszieke", "psychopaat"]}, "examples": [["se homoj vomas kaj abomenas la religiojn, kaj e\u0109 Dion, tio estas \u011duste pro tiaj ekscesoj de religiuloj sencerbaj kaj senkoraj, de mensmalsanuloj, kiuj pensas nur per siaj tripoj", "H. Masson, Esperanto serve al la vivo..., esper-inform, 2003-05-15"]], "subdefinitions": []}], "root": "san", "primary": false}, "paro\u0125ismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mallar\u011da pensmaniero influata nur de la interesoj de malvasta regiono.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0433\u0440\u0430\u043d\u0438\u0447\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c \u0438\u043d\u0442\u0435\u0440\u0435\u0441\u043e\u0432", "\u0443\u0437\u043e\u0441\u0442\u044c \u0432\u0437\u0433\u043b\u044f\u0434\u043e\u0432"], "fr": ["esprit de clocher"], "en": ["parochialism"], "nl": ["bekrompenheid"], "br": ["spered parrez"], "de": ["Engstirnigkeit", "Spie\u00dfb\u00fcrgertum"], "hu": ["sz\u0171kl\u00e1t\u00f3k\u00f6r\u0171s\u00e9g", "korl\u00e1tolts\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "paro\u0125", "primary": false}, "kunsenco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Flanka, kroma senco, kiu povas aperi depende je la kunteksto a\u016d la cirkonstancoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0442\u0435\u043a\u0441\u0442", "\u0441\u043a\u0440\u044b\u0442\u044b\u0439 \u0441\u043c\u044b\u0441\u043b", "\u043a\u043e\u043d\u043d\u043e\u0442\u0430\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["connotation"], "en": ["connotation"], "it": ["connotazione"], "hu": ["jelent\u00e9s\u00e1rnyalat", "konnot\u00e1ci\u00f3"], "es": ["connotaci\u00f3n"], "pl": ["podtekst", "zapis mi\u0119dzy wierszami"], "he": ["\u05e7\u05d5\u05e0\u05d5\u05d8\u05e6\u05d9\u05d4", "\u05de\u05e9\u05de\u05e9\u05e2\u05d5\u05ea \u05dc\u05d5\u05d5\u05d0\u05d9"]}, "examples": [["\u00abkredo\u00bb ja havas tro da gnoseologiaj kunsencoj; \u0109e Pa\u016dlo temas pri la \u00abfido\u00bb", "Gerrit Berveling: Pri kelkaj radikoj de la kristana kontra\u016djudismo (Peter J. Tomson, La afero Jesuo kaj la Judoj), Monato, jaro 2001a, numero 10a, p. 25a"]], "subdefinitions": []}], "root": "senc", "primary": false}, "tegoli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kovri tegmenton per tegoloj.", "translations": {"en": ["tile", "shingle"], "pl": ["kry\u0107 dach\u00f3wk\u0105", "k\u0142a\u015b\u0107 dach\u00f3wki"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aran\u011di ion tiel ke la elementoj parte kovras unu la alian simile al tegoloj sur tegmento.", "translations": {"pl": ["ukada\u0107 na zak\u0142adk\u0119", "ukada\u0107 w kaskad\u0119"]}, "examples": [["tegoli fenestrojn", "Komputeko"]], "subdefinitions": []}], "root": "tegol", "primary": false}, "tegolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Diversforma maldika plato el kuirita argilo a\u016d cemento, per aro da kiuj oni faras tegmenton, fiksante ilin tiel, ke ili sin parte interkovras.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0435\u0440\u0435\u043f\u0438\u0446\u0430"], "fr": ["tuile"], "en": ["roofing tile", "shingle"], "nl": ["dakpan"], "pt": ["telha"], "be": ["\u0434\u0430\u0445\u043e\u045e\u043a\u0430", "\u0447\u0430\u0440\u0430\u043f\u0456\u0446\u0430"], "de": ["Ziegel"], "hu": ["tet\u0151cser\u00e9p"], "pl": ["dach\u00f3wka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tegol", "primary": true}, "feino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ina feo.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0435\u044f"], "fr": ["f\u00e9e"], "nl": ["fee"], "pt": ["fada"], "de": ["Fee"], "hu": ["t\u00fcnd\u00e9rl\u00e1ny"], "es": ["hada"], "pl": ["wr\u00f3\u017cka", "wieszczka (przest.)"]}, "examples": [["tio \u0109i estis feino, kiu prenis sur sin la formon de malri\u0109a vila\u011da virino", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 15"], ["vartistinaj rakontoj pri feinoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fe", "primary": false}, "a\u0109a": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malbona, malbela, malagrabla.", "translations": {"fr": ["d\u00e9gueulasse", "horrible", "mauvais"], "de": ["schei\u00dfe", "schlecht", "klapprig", "\u00fcbel"], "tp": ["ike"], "hu": ["\u00f3cska", "vacak", "sil\u00e1ny"]}, "examples": [["a\u0109a, senvalora vo\u0109o de publikulino", null]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u0109", "primary": false}, "foko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mara amfibia felhava mambesto, genro el familio fokedoj (Phoca).", "translations": {"be": ["\u0446\u044e\u043b\u0435\u043d\u044c"], "fr": ["phoque"], "en": ["seal (animal)"], "nl": ["zeehond", "rob"], "pt": ["foca"], "ru": ["\u0442\u044e\u043b\u0435\u043d\u044c"], "de": ["Seehund"], "tr": ["fok"], "hu": ["f\u00f3ka"], "fa": ["\u0641\u064f\u06a9"], "es": ["foca"]}, "examples": [["mi apena\u016d eraras komparante \u015diajn vo\u0109ovibrojn kun tiuj de gaja fokido", "Poul Thorsen, Stokita vino. - Edistudio, 1995, Very well, Hortensia"]], "subdefinitions": []}], "root": "fok", "primary": true}, "militestro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo \u2013 pliofte oficiro \u2013 kiu decidas pri strategio, gvidas dum bataloj.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0435\u043d\u0430\u0447\u0430\u043b\u044c\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["chef de guerre"], "nl": ["legeraanvoerder", "bevelhebber"], "br": ["penn-brezel"]}, "examples": [["Moseo ekkoleris kontra\u016d la militestroj, la milestroj kaj centestroj, kiuj venis el la milito", "La Malnova Testamento, Nombroj 31:14"]], "subdefinitions": []}], "root": "milit", "primary": false}, "ara\u016dkario": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio ara\u016dkariacoj (Araucaria), kreskanta en tropikaj landoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0430\u045e\u043a\u0430\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["araucaria"], "en": ["monkey puzzle", "Chili pine"], "ru": ["\u0430\u0440\u0430\u0443\u043a\u0430\u0440\u0438\u044f"], "de": ["Zimmertanne", "Araukarie"], "hu": ["arauk\u00e1ria"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ara\u016dkari", "primary": true}, "mastiki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u015ctopi a\u016d kunigi per mastiko.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0434\u0435\u043b\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c \u0437\u0430\u043c\u0430\u0437\u043a\u043e\u0439"], "fr": ["mastiquer (mettre du mastic)"], "nl": ["plamuren"], "pt": ["calafetar", "almecegar", "aplicar m\u00e1stique"], "be": ["\u043a\u0456\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u043c\u0430\u0437\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["kitten"], "hu": ["gittel"], "br": ["mastika\u00f1"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mastik", "primary": false}, "mastiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nomo de diversaj pastecaj substancoj uzataj por \u015dtopi truojn a\u016d kunigi objektojn.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043c\u0430\u0437\u043a\u0430"], "fr": ["mastic"], "nl": ["stopverf"], "pt": ["m\u00e1stique", "massa de vidraceiro"], "be": ["\u043a\u0456\u0442", "\u0437\u0430\u043c\u0430\u0437\u043a\u0430"], "de": ["Kitt"], "hu": ["masztix", "gyantaragaszt\u00f3", "ragaszt\u00f3m\u00e9zga"], "br": ["mastik"]}, "examples": [["li sigelis la \u0109erkon per mastiko", "La Familio, \u0109apitro 32a, p. 464a"]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Miksa\u0135o el kreto kaj oleo, kiu malmoli\u011das seki\u011dante kaj servas por alfiksi vitrojn al fenestroj.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u0441\u0442\u0438\u043a\u0430"], "nl": ["mastiek"], "hu": ["gitt", "kitt", "ablakragasz"]}, "examples": []}]}], "root": "mastik", "primary": true}, "supernatura": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Superanta la povon, la le\u011dojn de la naturo.", "translations": {"be": ["\u0437\u0432\u044b\u0448\u043d\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["surnaturel"], "nl": ["bovennatuurlijk"], "pt": ["sobrenatural"], "el": ["\u03c5\u03c0\u03b5\u03c1\u03c6\u03c5\u03c3\u03b9\u03ba\u03cc\u03c2"], "de": ["\u00fcbernat\u00fcrlich"], "sv": ["\u00f6vernaturlig"], "hu": ["term\u00e9szetfeletti"], "br": ["dreistnatur"], "ru": ["\u0441\u0432\u0435\u0440\u0445\u044a\u0435\u0441\u0442\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "es": ["sobrenatural"]}, "examples": [["okazis io ne normala, io pli malpli supernatura", "Lasu min paroli plu!, 7 \u00aboni venis el alia mondo\u00bb"]], "subdefinitions": []}], "root": "natur", "primary": false}, "tabo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komando, kiu en redaktilo movas la tajplokon al fiksita horizontala pozicio; registrita en Askio kiel signo kun numero 9.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0430\u0431\u0443\u043b\u044f\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["tabulation"], "pl": ["tabulacja", "TAB (pot.)"], "pt": ["tabula\u00e7\u00e3o", "TAB"], "hu": ["tabul\u00e1tor"]}, "examples": [["lar\u011do de tabo", "Y. Finkel, Unired, Helpo, \u0109apitro \u00abDosieraj agordoj\u00bb, 2003-01-27"]], "subdefinitions": []}], "root": "tab", "primary": true}, "medalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metala disketo surhavanta amba\u016dflanke bildon, signojn a\u016d surskribojn, stampita kiel memora\u0135o pri grava okazinta\u0135o a\u016d kiel honora\u0135o al merita homo.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0434\u0430\u043b\u044c"], "fr": ["m\u00e9daille"], "bg": ["\u043c\u0435\u0434\u0430\u043b"], "nl": ["medaille"], "pt": ["medalha"], "ru": ["\u043c\u0435\u0434\u0430\u043b\u044c"], "de": ["Medaille"], "hu": ["\u00e9rem", "\u00e9rdem\u00e9rem", "med\u00e1lia"], "sk": ["medaila"], "fa": ["\u0645\u062f\u0627\u0644", "\u0646\u0634\u0627\u0646"], "en": ["medal"], "br": ["medalenn"]}, "examples": [["la ora medalo de la Geografio-societo de Antverpeno", "Wim M. A. De Smet: Anta\u016d cent jaroj, Monatojaro 1998a, numero 5a, p. 25a"], ["\u0109iu medalo du flankojn posedas.", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "medal", "primary": true}, "sikomoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de figujo (Ficus sycomorus), arbo kies ligno estas neputri\u011dema.", "translations": {"be": ["\u0441\u0456\u043a\u0430\u043c\u043e\u0440"], "fr": ["sycomore"], "en": ["sycamore", "sycamore fig", "fig mulberry", "mulberry fig", "sycomore"], "nl": ["wilde vijgenboom", "sycomore"], "ru": ["\u0441\u0438\u043a\u043e\u043c\u043e\u0440"], "de": ["Maulbeer-Feige", "Eselsfeige", "Sykomore"], "hu": ["szikomorfa", "szikomorf\u00fcge"], "pl": ["sykomor"]}, "examples": [["malhela arbareto de akacioj, sikomoroj kaj tamarindoj", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sikomor", "primary": true}, "sorpo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La drupo de (birda) sorpujo.", "translations": {"ru": ["\u0440\u044f\u0431\u0438\u043d\u0430 (\u044f\u0433\u043e\u0434\u0430)"], "fr": ["sorbe"], "en": ["sorb", "sorbus"], "nl": ["lijsterbes (vrucht)"], "de": ["Vogelbeere"], "pl": ["jarz\u0105b"], "hu": ["berkenye (gy\u00fcm\u00f6lcs)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sorp", "primary": true}, "saksofono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kupra blovinstrumento kun klapoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043a\u0441\u0430\u0444\u043e\u043d"], "fr": ["saxophone"], "bg": ["\u0441\u0430\u043a\u0441\u043e\u0444\u043e\u043d"], "nl": ["sax", "saxofoon"], "pt": ["saxofone"], "ru": ["\u0441\u0430\u043a\u0441\u043e\u0444\u043e\u043d"], "de": ["Saxophon"], "it": ["sax", "sassofono", "saxofono"], "hu": ["szakszofon"], "en": ["saxophone"], "pl": ["saksofon"], "es": ["saxof\u00f3n", "sax\u00f3fono", "saxo (abrev.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "saksofon", "primary": true}, "centa\u016dreo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio asteracoj (Centaurea).", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u043b\u043e\u0448\u043a\u0430"], "fr": ["centaur\u00e9e"], "pt": ["cent\u00e1urea"], "ru": ["\u0432\u0430\u0441\u0438\u043b\u0451\u043a"], "de": ["Flockenblume"], "it": ["centaurea (bot.)"], "hu": ["b\u00fazavir\u00e1g", "imola"], "fa": ["\u06af\u0644 \u06af\u0646\u062f\u0645"], "pl": ["chaber", "modrak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "centa\u016dre", "primary": true}, "alterna": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alternanta.", "translations": {"be": ["\u044f\u043a\u0456 \u0447\u0430\u0440\u0433\u0443\u0435\u0446\u0446\u0430", "\u043f\u0430\u043f\u0435\u0440\u0430\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b"], "fr": ["altern\u00e9", "alternatif"], "en": ["alternating (form)"], "ru": ["\u0447\u0435\u0440\u0435\u0434\u0443\u044e\u0449\u0438\u0439\u0441\u044f", "\u043f\u043e\u043f\u0435\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["abwechselnd", "sich abl\u00f6send", "alternierend"], "sk": ["striedav\u00fd"], "pl": ["przemienny", "zmienny"]}, "examples": [["alterna elektra fluo", null], ["alterna kurento", null], ["alternaj rimoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri plurlineara formo) Tia, ke se du \u011diaj argumentoj estas egalaj, \u011di alprenas nulan valoron.", "translations": {"ru": ["\u0437\u043d\u0430\u043a\u043e\u043f\u0435\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f (\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430)"], "fr": ["(forme) altern\u00e9e"], "en": ["alternating (form)"], "be": ["\u0437\u043d\u0430\u043a\u0430\u0437\u044c\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b", "\u0437\u043d\u0430\u043a\u0430\u0447\u0430\u0440\u0433\u0430\u0432\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "de": ["alternierend (-e Form)"], "sk": ["alternuj\u00faca (forma)"]}, "examples": [["alterna formo \u0135etas \u0109iujn opojn kun permutitaj du termoj al reciprokaj kontra\u016degaloj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Tiun difinon oni vastigas anka\u016d al la okazo, kiam la du \u00abunuaj\u00bb rektoj ne estas paralelaj, sed se ili ja estas paralelaj, la kvar el la ok alternaj anguloj havas unu saman mezuron kaj la kvar aliaj estas suplementaj de la unuaj."], "primary definition": "(parolante pri anguloj) Situantaj malsamflanke de rekto sekcanta du paralelajn rektojn, sed amba\u016d \u00abinterne\u00bb de la paraleloj a\u016d \u00abekstere\u00bb de ili.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u043a\u0440\u0435\u0441\u0442\u043b\u0435\u0436\u0430\u0449\u0438\u0439 (\u0443\u0433\u043e\u043b)"], "fr": ["(angle) alterne"], "de": ["Wechsel-(winkel)"], "en": ["alternate (angle)"], "pl": ["(k\u0105t) naprzemianleg\u0142y"]}, "examples": [["angulo ekstere alterna kun alia", null]], "subdefinitions": []}], "root": "altern", "primary": false}, "alterni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Sekvi la\u016dvice unu la alian, kun pli a\u016d malpli da reguleco.", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u0440\u0433\u0430\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0437\u044c\u043c\u0435\u043d\u044c\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["alterner"], "en": ["alternate"], "nl": ["wisselen"], "ru": ["\u0447\u0435\u0440\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0441\u043c\u0435\u043d\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["sich abl\u00f6sen", "sich abwechseln"], "it": ["alternare"], "sk": ["strieda\u0165 sa"], "es": ["alternar"], "ro": ["a alterna"], "pl": ["przemienia\u0107", "wyst\u0119powa\u0107 na przemian (po sobie, jedno za drugim)", "wyst\u0119powa\u0107 naprzemiennie (po sobie, jedno za drugim)", "post\u0119powa\u0107 na przemian (po sobie, jedno za drugim)", "post\u0119powa\u0107 naprzemiennie (po sobie, jedno za drugim)"]}, "examples": [["la sezonoj alternas", null], ["la suno kaj la luno alternas en la \u0109ielo", null], ["\u0109irka\u016d la tablo, oni alternigis la virojn kaj la virinojn (a\u016d: kun la virinoj)", null]], "subdefinitions": []}], "root": "altern", "primary": true}, "vertico": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rimarkinda punkto en geometria figuro, interalie.", "translations": {"be": ["\u0432\u044f\u0440\u0448\u044b\u043d\u044f (\u0433\u0435\u0430\u043c\u044d\u0442\u0440\u044b\u0447\u043d\u0430\u0439 \u0444\u0456\u0433\u0443\u0440\u044b)"], "fr": ["sommet (d'une figure g\u00e9ometrique)"], "en": ["vertex"], "nl": ["top (v.e.driehoek)"], "pt": ["v\u00e9rtice"], "ru": ["\u0432\u0435\u0440\u0448\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Scheitel", "Spitze"], "hu": ["cs\u00facs"], "es": ["v\u00e9rtice"], "el": ["\u03b3\u03c9\u03bd\u03af\u03b1"], "pl": ["wierzcho\u0142ek (k\u0105ta, wielok\u0105ta, wielo\u015bcianu)"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de plurlatero) \u0109iu rando de \u011diaj lateroj;", "translations": {}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de pluredro) \u0109iu vertico de \u011diaj facoj;", "translations": {}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de konuso) la komuna punkto de \u011diaj naskantoj;", "translations": {}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de angulo) la komuna origino de \u011diaj lateroj.", "translations": {}, "examples": []}]}, {"remarks": ["Rimarko: Anstata\u016de trovi\u011das \u00abnodo\u00bb en."], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0432\u044f\u0440\u0448\u044b\u043d\u044f", "\u0432\u0443\u0437\u0435\u043b"], "fr": ["sommet (d'un graphe)", "n\u0153ud (d'un graphe)"], "en": ["vertex", "node"], "ru": ["\u0432\u0435\u0440\u0448\u0438\u043d\u0430", "\u0443\u0437\u0435\u043b"], "de": ["Knotenpunkt", "Ecke"], "pl": ["wierzcho\u0142ek (grafu)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vertic", "primary": true}, "voki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) La\u016dtigi la vo\u0109on por komprenigi al iu, ke li devas veni.", "translations": {"be": ["\u0437\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043a\u043b\u0456\u043a\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["appeler"], "en": ["call"], "nl": ["roepen"], "pt": ["chamar"], "ru": ["\u0437\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0437\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0437\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["rufen"], "hu": ["h\u00edv"], "cs": ["volat"], "bg": ["\u043f\u043e\u0432\u0438\u043a\u0432\u0430\u043c", "\u043f\u043e\u0432\u0438\u043a\u0430\u043c"], "el": ["\u03c6\u03c9\u03bd\u03ac\u03b6\u03c9"], "vo": ["vok\u00f6n"], "es": ["llamar"], "he": ["\u05dc\u05e7\u05e8\u05d5\u05d0 \u05dc-"]}, "examples": [["voki helpanton kontra\u016d rabisto", "B"], ["al vi, ho viroj, mi vokas", "Z"], ["ne voku diablon, \u0109ar li povas aperi", "Proverbaro esperanta"], ["oni vokas la bovojn ne festeni, sed treni", "Z"], ["voki por helpo, helpon, al batalo", null], ["kaj en tiu tago la Eternulo vokis, ke oni ploru kaj kriu", "Z"], ["voki sian hundon fajfante", null], ["li ne a\u016ddis vian vokon", null], ["sonoriloj vokas al pre\u011dejo kaj mem neniam eniras", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Sciigi al iu, ke li devas veni; inviti.", "translations": {"be": ["\u0437\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0437\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043a\u043b\u0456\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u043a\u043b\u0456\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u043f\u0440\u0430\u0448\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u043f\u0440\u0430\u0441\u0456\u0446\u044c"], "ru": ["\u0437\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0437\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["voki iun per gesto, letero", null], ["vi alvenas kvaza\u016d vokita kaj petita", "Z"], ["oni vokis min al la kortego", null], ["sendi voki la kuraciston", null], ["mia sorto min vokas", "Z"], ["la tasko vokas min", null], ["multaj vokitoj, sed ne multaj elektitoj", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Elvoki 2.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vok", "primary": true}, "voko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago voki.", "translations": {"ru": ["\u0437\u043e\u0432", "\u043f\u0440\u0438\u0437\u044b\u0432", "\u043a\u043b\u0438\u0447"], "de": ["Rufen"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rezulto de la ago voki.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0437\u043e\u0432", "\u043f\u0440\u0438\u0437\u044b\u0432"], "de": ["Ruf"], "vo": ["vok"], "hu": ["h\u00edv\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vok", "primary": false}, "dubo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Intelekta stato de tiu, kiu dubas.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u043c\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["doute", "incertitude"], "bg": ["\u0441\u044a\u043c\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435"], "be": ["\u0441\u0443\u043c\u043d\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0441\u0443\u043c\u043d\u0435\u045e"], "de": ["Zweifel"], "pl": ["w\u0105tpliwo\u015b\u0107", "zw\u0105tpienie"], "hu": ["k\u00e9tely", "k\u00e9ts\u00e9g"]}, "examples": [["senti dubon pri io", null], ["esti en dubo pri", "Z"], ["esti atakita, kaptita de dubo", null], ["tio forigas \u0109iujn dubojn", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "dub", "primary": false}, "dubi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne esti certa pri io, ne scii, \u0109u \u011di estas vera a\u016d ne.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u043c\u043d\u044f\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["douter"], "bg": ["\u0441\u044a\u043c\u043d\u044f\u0432\u0430\u043c \u0441\u0435"], "pt": ["duvidar", "ter d\u00favida", "estar em d\u00favida"], "ru": ["\u0441\u043e\u043c\u043d\u0435\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["zweifeln", "bezweifeln"], "hu": ["k\u00e9telkedik", "k\u00e9ts\u00e9gbe von"], "en": ["doubt"], "es": ["dudar"], "pl": ["w\u0105tpi\u0107", "pow\u0105tpiewa\u0107"]}, "examples": [["dubi ion, pri io", "Z"], ["dubi la utilecon de io", "Z"], ["\u0109u vi ne dubas pri via sukceso?", null], ["mi dubas, \u0109u vi estas feli\u0109a", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 26"], ["mi forte dubas, \u0109u iu serioze konsilus enkonduki tian grandan rompadon en nian aferon", "Z"], ["neniu dubos, ke konstanta regulo estas mil fojojn pli bona", "Z"], ["ni ne povis dubi, ke oni devis sen ia \u015danceli\u011do akcepti", "Z"], ["kiu dubas sin detenu!", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dub", "primary": true}, "kanario": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio fringedoj (Serinus), kies unu specio vivas sur Kanariaj insuloj, kun diversflava plumaro kaj kun tipa trila kantado, ofte tenata en ka\u011do.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0430\u0440\u044d\u0439\u043a\u0430"], "fr": ["serin", "canari"], "en": ["canary"], "nl": ["kanarie"], "ru": ["\u043a\u0430\u043d\u0430\u0440\u0435\u0439\u043a\u0430"], "de": ["Kanarienvogel", "Girlitz"], "hu": ["kan\u00e1ri"], "es": ["canario"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kanari", "primary": true}, "karto\u0109ego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kunmeta\u0135o de obusingo kaj de obuso uzata por rapidpafaj kanonoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u043d\u0430\u0440\u0430\u0434"], "hu": ["t\u00fcz\u00e9rs\u00e9gi l\u00f6ved\u00e9k"], "en": ["shell"], "ru": ["\u0441\u043d\u0430\u0440\u044f\u0434"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "karto\u0109", "primary": false}, "duba": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pri kio oni povas dubi.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u043c\u043d\u0435\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["douteux (incertain)"], "bg": ["\u0441\u044a\u043c\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u0435\u043d"], "ru": ["\u0441\u043e\u043c\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["zweifelhaft"], "hu": ["k\u00e9ts\u00e9ges", "k\u00e9ts\u00e9gbe vonhat\u00f3"], "es": ["dudoso"], "pl": ["w\u0105tpliwy", "niepewny"]}, "examples": [["duba formo, rezultato", null], ["la respondo ne povas esti duba", null], ["tre duba plibona\u0135o", "Z"], ["en \u0109iuj dubaj okazoj, oni preferu la nominativon", "Z"], ["la deziro al la paco estas nedubebla realo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dub", "primary": false}, "epigastro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Superventra parto de la abdomeno.", "translations": {"ru": ["\u044d\u043f\u0438\u0433\u0430\u0441\u0442\u0440\u0438\u0439", "\u043d\u0430\u0434\u0447\u0440\u0435\u0432\u043d\u0430\u044f \u043e\u0431\u043b\u0430\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["\u00e9pigastre"], "pl": ["nadbrzusze"], "pt": ["epig\u00e1strio"], "ca": ["epigastri"], "de": ["Magengegend", "Oberbauchgegend", "Epigastrium [fak]"], "es": ["epigastrio"]}, "examples": [["epigastra kavo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "epigastr", "primary": true}, "arkaika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malnovi\u011dinta, ne estanta plu en uzado (precipe pri vortoj kaj esprimoj).", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0445\u0430\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["archa\u00efque"], "en": ["archaic"], "nl": ["archa\u00efsch"], "pt": ["arcaico"], "ru": ["\u0430\u0440\u0445\u0430\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u0430\u0440\u0445\u0430\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u0443\u0441\u0442\u0430\u0440\u0435\u0432\u0448\u0438\u0439"], "de": ["archaisch"], "hu": ["archaikus", "\u0151sr\u00e9gi"], "sk": ["zastaran\u00fd", "archaick\u00fd"], "es": ["arc\u00e1ico"], "ro": ["arhaic"], "pl": ["archaiczny"]}, "examples": [["tie talibanoj (koran-dis\u0109iploj) establis obskuran re\u011dimon, arkaikan teokration", "Stefan Maul: Murdi je nomo de dio, Monatojaro 2001a, numero 10a, p. 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "arkaik", "primary": true}, "elsorbi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre malrapide elguteti el ia materio.", "translations": {"nl": ["doorsijpelen"], "hu": ["kicsepeg", "kisziv\u00e1rog"]}, "examples": [["la akvo trasorbi\u011dadis el la alta musko", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "sorb", "primary": false}, "flosbazaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Surakva bazaro, kie oni komercas de sur boatoj.", "translations": {"fr": ["march\u00e9 flottant"], "en": ["floating market"]}, "examples": [["Koda\u011daso estas \u00ablando de asaio\u00bb. Tie estas flosa bazaro", "R. da Silva Ribeiro, Voja\u011dtaglibro al Amazonio, La Karavelo, 2009-09 (18), p. 15a"], ["ni piediras al malfama flosbazaro de Bangkoko", "C. Pinardon. R. Sanz, Du Bicikloj je la Horizonto, Tajlando, 2010"]], "subdefinitions": []}], "root": "bazar", "primary": false}, "likeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el grupo de vegeta\u0135oj (Lichenes) formitaj per simbiozo de fungo kaj algo; kreskantaj sur muroj, arboj, \u015dtonegoj.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0448\u0430\u0439\u043d\u0456\u043a (\u0440\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u043d\u0430)"], "en": ["lichen"], "nl": ["korstmos"], "pt": ["l\u00edquen"], "ru": ["\u043b\u0438\u0448\u0430\u0439\u043d\u0438\u043a (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "de": ["Flechte"], "hu": ["zuzm\u00f3"], "el": ["\u03bb\u03b5\u03b9\u03c7\u03ae\u03bd\u03b1"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ha\u016dta malsano karakterizata de ha\u016dtdifektoj liken\u015dajnaj.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0448\u0430\u0439 (\u0445\u0432\u0430\u0440\u043e\u0431\u0430)"], "ru": ["\u043b\u0438\u0448\u0430\u0439 (\u0431\u043e\u043b\u0435\u0437\u043d\u044c)"], "hu": ["s\u00f6m\u00f6r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "liken", "primary": true}, "lorno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Optika tuba instrumento, kiu ebligas vidi malproksimajn objektojn, malpliigante ilian \u015dajnan distancon.", "translations": {"el": ["\u03bc\u03bf\u03bd\u03cd\u03b5\u03bb\u03bf\u03c2"], "fr": ["lunette (d'approche)"], "en": ["spyglass", "spy glass"], "nl": ["enkele verrekijker"], "pt": ["luneta"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0437\u043e\u0440\u043d\u0430\u044f \u0442\u0440\u0443\u0431\u0430"], "de": ["Fernrohr"], "hu": ["t\u00e1vcs\u0151", "messzel\u00e1t\u00f3"], "fa": ["\u062f\u0631\u0648\u0628\u06cc\u0646"], "br": ["lunedenn"], "pl": ["luneta"]}, "examples": [["anta\u016d ili hodia\u016d montri\u011dis kvar \u015dipoj, kaj \u015dajnis al li, ke inter ili li rimarkas per la lorno la \u00abKaren Bronne\u00bb", "Fabeloj, volumo 4, historio el la dunoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "lorn", "primary": true}, "kolapso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsano karakterizata per sensinkopa, sed rapida malplii\u011do de fortoj a\u016d funkcioj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u044f\u043f\u0441"], "fr": ["collapsus"], "en": ["collapse"], "nl": ["instorting", "inzinking"], "ru": ["\u043a\u043e\u043b\u043b\u0430\u043f\u0441"], "de": ["Kollaps", "Kreislaufversagen", "Zusammenbruch"]}, "examples": [["la kolapso estas ofta kaj grava simptomo de venenigoj", null], ["cerba, kora kolapso", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) (parolante pri asocio, entrepreno, politika sistemo...) Subita nekapablo funkcii.", "translations": {"fr": ["chute", "affaissement", "d\u00e9faite", "d\u00e9gringolade", "\u00e9croulement", "effondrement", "faillite"]}, "examples": [["la kolapso de Sovet-Unio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kolaps", "primary": true}, "sukceso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Feli\u0109a atingita rezultato.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0441\u043f\u0435\u0445", "\u0443\u0434\u0430\u0447\u0430"], "bg": ["\u0443\u0441\u043f\u0435\u0445"], "nl": ["succes"], "pt": ["sucesso"], "de": ["Erfolg"], "en": ["success"], "hu": ["siker"]}, "examples": [["liaj verkoj havis, akiris, ricevis, \u011duis, atingis entuziasman sukceson", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sukces", "primary": false}, "sukcesi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Havi feli\u0109an rezultaton.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043c\u0435\u0442\u044c \u0443\u0441\u043f\u0435\u0445", "\u0443\u0434\u0430\u0441\u0442\u044c\u0441\u044f"], "en": ["succeed"], "nl": ["slagen", "succes hebben"], "de": ["gelingen", "gl\u00fccken", "erfolgreich verlaufen"], "tp": ["kama"], "hu": ["siker\u00fcl"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Atingi feli\u0109an deziratan rezultaton en entrepreno.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0443\u0441\u043f\u0435\u0442\u044c", "\u0434\u043e\u0441\u0442\u0438\u0433\u043d\u0443\u0442\u044c \u0443\u0441\u043f\u0435\u0445\u0430", "\u0441\u043c\u043e\u0447\u044c", "\u0441\u0443\u043c\u0435\u0442\u044c"], "de": ["Erfolg haben", "erfolgreich sein"], "hu": ["sikeres", "siker\u00fcl neki"]}, "examples": [["se malri\u0109ulo sukcesas, li \u0109iujn forgesas", "Proverbaro esperanta"], ["kiun la sorto karesos tiu sukcesos", "Proverbaro esperanta"], ["sukcesi en, pri io", null], ["fine li sukcesis altiri la atenton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sukces", "primary": true}, "kolapsi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Suferi kolapson; rapide fali.", "translations": {"fr": ["\u00eatre victime d'un collapsus", "s'abattre", "s'affaler", "s'affaisser", "s'\u00e9crouler", "s'effondrer", "craquer", "crouler", "d\u00e9gringoler"], "de": ["kollabieren", "zusammenbrechen"]}, "examples": [["miaj dikfingroj pu\u015dis profunden en lian ha\u016dton, kaj li kolapsis", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato\u0109ap. 27"], ["mi \u015daltis la 3V-on, ricevante la finon de la nova\u0135oj, kolapsis en la banujon kaj a\u016dskultis duonorele", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato\u0109ap. 10"]], "subdefinitions": []}], "root": "kolaps", "primary": false}, "kompona\u0135o": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pli vasta difino troveblas en , nome \u00abio komponita\u00bb, kio supozigas, ke ne nur la muzika senco eblas, sed ekzemploj de tio malmultas. Aliflanke, oni ne uzas \u00abkompona\u0135o\u00bb en \u0125emio: \u0109i-sence oni uzu \u00abkombina\u0135o\u00bb."], "primary definition": "Muzika verko.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043f\u043e\u0437\u0438\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["composition (musicale)", "\u0153uvre musicale"], "de": ["Komposition", "Tonst\u00fcck"], "en": ["composition"], "nl": ["compositie"]}, "examples": [["la junaj fra\u016dlinoj \u0109ie ludadis \u00abla Pri\u00e8re d'une vierge\u00bb, tiun sentimentalan kompona\u0135on, kies tonoj melankolie kunfandi\u011dadis kun la lunaj radioj", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompon", "primary": false}, "sukcesa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tia, ke \u011di sukcesis.", "translations": {"fr": ["r\u00e9ussi(e)"], "de": ["erfolgreich"]}, "examples": [["Kaj nun mi deziras al vi \u0109iuj gajan feston kaj sukcesan laboron.", "Paroloj, Sepa Kongreso 1911 en Antwerpen"]], "subdefinitions": []}], "root": "sukces", "primary": false}, "kontra\u016di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti kontra\u016da al.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u043e\u0441\u0442\u043e\u044f\u0442\u044c"], "fr": ["s'opposer \u00e0"], "en": ["against"], "nl": ["ertegen zijn"], "de": ["dagegen sein"], "hu": ["szemben van", "szemk\u00f6zt van"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Agi kontra\u016d, malhelpi al, bari.", "translations": {"de": ["behindern"], "nl": ["verhinderen"], "hu": ["akad\u00e1lyoz", "ellene van"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) kontra\u016ddiri al.", "translations": {"de": ["entgegnen"], "nl": ["tegenspreken"], "hu": ["ellentmond", "ellene sz\u00f3l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kontra\u016d", "primary": false}, "perla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Simila al perlo, perlokolora.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0435\u043c\u0447\u0443\u0436\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["de perle", "perl\u00e9"], "en": ["pearly"], "nl": ["parelachtig"], "de": ["Perlmutt-"], "hu": ["gy\u00f6ngy-", "gy\u00f6ngyszer\u0171"], "br": ["-perlez"], "pl": ["per\u0142owy"]}, "examples": [["perlaj dentoj", null], ["perla \u0109ielo, roso", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "perl", "primary": false}, "kontra\u016da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Estanta kontra\u016d iu a\u016d io; mala, malfavora, malamika, malhelpa.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u043e\u043f\u043e\u043b\u043e\u0436\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u043e\u0441\u0442\u043e\u044f\u0449\u0438\u0439"], "fr": ["contraire", "oppos\u00e9"], "nl": ["tegengesteld"], "hu": ["szemben l\u00e9v\u0151", "szemk\u00f6zti", "ellent\u00e9tes", "ellenkez\u0151", "ellenz\u0151"]}, "examples": [["kontra\u016da direkto", null], ["kontra\u016da signifo", null], ["kontra\u016da flanko", null], ["kontra\u016da propono", null], ["ni estas kontra\u016daj al via projekto", null], ["estas multaj kontra\u016da\u0135oj en lia konduto", null], ["kiom da kontra\u016da\u0135oj kaj \u0109agrenoj povus esti evitataj, se en la turismo estus enkondukata internacia lingvo", null], ["akra kaj profunda kontra\u016deco ( abismo, antipodo )", null], ["kontra\u016dulo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri du duonrektoj) Kies origino estas ilia nura komuna punkto, kaj inkluzivataj de unu komuna rekto; alidire: ilia kuna\u0135o estas rekto.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043f\u043e\u043b\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f (\u043f\u043e\u043b\u0443\u043f\u0440\u044f\u043c\u0430\u044f)"], "fr": ["(demi-droite) oppos\u00e9e"], "en": ["opposite (half-line)"], "de": ["zueinander entgegengesetzt (-er Strahl)"], "hu": ["ellent\u00e9tes (f\u00e9legyenes)"], "pl": ["(p\u00f3\u0142prosta) przeciwna"]}, "examples": [["du kontra\u016daj duonrektoj formas stre\u0109itan angulon", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri latero kaj vertico en triangulo) Tiaj, ke la vertico ne apartenas al la latero.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u043e\u043b\u0435\u0436\u0430\u0449\u0430\u044f (\u0441\u0442\u043e\u0440\u043e\u043d\u0430, \u0432\u0435\u0440\u0448\u0438\u043d\u0430)"], "fr": ["(c\u00f4t\u00e9) oppos\u00e9 (\u00e0 un sommet)", "(sommet) oppos\u00e9 (\u00e0 un \u0109ot\u00e9)"], "en": ["opposite (side, vertex)"], "nl": ["tegenoverliggend"], "de": ["gegen\u00fcberliegend (-e Seite, Ecke)"], "hu": ["szemk\u00f6zti (oldal)"], "pl": ["(bok, wierzcho\u0142ek) przeciwleg\u0142y"]}, "examples": [["streki tra vertico ortanton al la kontra\u016da latero", null], ["latero kontra\u016da je vertico", null], ["\u0109iu mezortanto de regula triangulo dusekcas la kontra\u016dan angulon", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri lateroj en kvarlatero) Sen komuna vertico.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u043e\u043f\u043e\u043b\u043e\u0436\u043d\u0430\u044f (\u0441\u0442\u043e\u0440\u043e\u043d\u0430 \u0447\u0435\u0442\u044b\u0440\u0451\u0445\u0443\u0433\u043e\u043b\u044c\u043d\u0438\u043a\u0430)"], "fr": ["(c\u00f4t\u00e9) oppos\u00e9 (\u00e0 un autre c\u00f4t\u00e9)"], "de": ["gegen\u00fcberliegend (-e Seite)"], "en": ["opposite (side wrt side)"], "hu": ["ellent\u00e9tes (oldal)"]}, "examples": [["la kontra\u016daj lateroj de paralelogramo estas paralelaj", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri faco kaj vertico en kvaredro) Tiaj, ke la vertico ne apartenas al la faco.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u043e\u043b\u0435\u0436\u0430\u0449\u0430\u044f (\u0433\u0440\u0430\u043d\u044c, \u0432\u0435\u0440\u0448\u0438\u043d\u0430)"], "fr": ["(face) oppos\u00e9e (\u00e0 un sommet)", "(sommet) oppos\u00e9 (\u00e0 une face)"], "de": ["gegen\u00fcberliegend (-e Seite, Ecke)"], "en": ["opposite (face, vertex)"], "hu": ["szemk\u00f6zti (lap)"]}, "examples": [["streki tra vertico ortanton al la kontra\u016da faco", null]]}]}], "root": "kontra\u016d", "primary": false}, "perlo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Brilblanka globeto formi\u011danta en kelkaj specoj de markonkoj kaj uzata kiel juvelo.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0435\u043c\u0447\u0443\u0433", "\u0436\u0435\u043c\u0447\u0443\u0436\u0438\u043d\u0430", "\u043f\u0435\u0440\u043b"], "fr": ["perle"], "en": ["pearl"], "nl": ["parel", "kraal"], "pt": ["p\u00e9rola"], "de": ["Perle"], "hu": ["gy\u00f6ngy", "gy\u00f6ngyszem"], "br": ["perlezenn"], "pl": ["per\u0142a"]}, "examples": [["la virino estis ornamita per oro kaj altvaloraj \u015dtonoj kaj perloj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Vitra, emajla a\u016d metala globeto, kiun oni traboras kaj surfadenigas por fari diversajn ornama\u0135ojn.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0438\u0441\u0435\u0440"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Altvalora\u0135o, perfekta\u0135o, plej bela a\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u043b"]}, "examples": [["tio estas la perlo el la kolekto", null], ["li estas la perlo el la edzoj", null], ["literatura perlo", null], ["ne donu sankta\u0135on al la hundoj, nek \u0135etu viajn perlojn anta\u016d la porkoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "perl", "primary": true}, "kontra\u016de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Anta\u016de, sed aparte de io a\u016d iu.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432"], "fr": ["en face"], "de": ["gegen\u00fcber"], "nl": ["er tegenover"], "hu": ["szemben", "ellent\u00e9tes oldalon", "szemk\u00f6zt"]}, "examples": [["la pre\u011dejo staras \u0109e la placo, kaj la urbdomo staras kontra\u016de", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Male, en inversa pozicio, direkto, senco a\u016d intenco.", "translations": {"fr": ["par contre"], "de": ["dagegen"], "nl": ["daarentegen"], "hu": ["ellenben", "ellent\u00e9tesen"]}, "examples": [["la vento blovis kontra\u016den", null], ["mi tre bone fartas, \u015di kontra\u016de estas \u0109iam malsana", null], ["paroli kontra\u016de de sia konscienco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kontra\u016d", "primary": false}, "gnostiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de gnostikismo.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438\u043a"], "fr": ["gnostique (subst.)"], "de": ["Gnostiker"], "pt": ["gn\u00f3stico"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gnostik", "primary": true}, "statistika\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rezulto a\u016d rezultaro de statistika observado de fenomenoj ofte prezentata kiel tabelo a\u016d grafika\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0430\u0442\u0438\u0441\u0442\u0438\u043a\u0430", "\u0441\u0442\u0430\u0442\u0438\u0441\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0435 \u0434\u0430\u043d\u043d\u044b\u0435"], "fr": ["statistique (r\u00e9sultats)"], "nl": ["een statistiek"], "es": ["estad\u00edstica (datos)"], "hu": ["statisztikai adat"]}, "examples": [["estas interese observi la cititajn statistika\u0135ojn pri tiuj punktoj", "B. Kolker, Oni ne kulpigu la spegulon (Nikola Rasic, La rondo familia), Monato, jaro 1997a, numero 2a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "statistik", "primary": false}, "gnostika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la gnostikoj, al ilia agado.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["gnostique (adj.)"], "de": ["gnostisch"], "pt": ["gn\u00f3stico"]}, "examples": [["la gnostikaj evangelioj", "P. A. Foche, Re: EU kaj Turkio, soc.culture.esperanto, 2004-10-08"]], "subdefinitions": []}], "root": "gnostik", "primary": false}, "siberiano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lo\u011danto de Siberio.", "translations": {"be": ["\u0441\u0456\u0431\u0456\u0440\u0430\u043a"], "fr": ["sib\u00e9rien (subst.)"], "nl": ["Siberi\u00ebr"], "ru": ["\u0441\u0438\u0431\u0438\u0440\u044f\u043a"], "de": ["Sibirier"], "pl": ["sybirak"], "hu": ["szib\u00e9riai (lakos)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Siberi", "primary": false}, "perigeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu punkto de la orbito de ter-\u0109irka\u016danta objekto, \u0109e kiu tiu estas plej proksima al la tero.", "translations": {"be": ["\u043f\u044d\u0440\u044b\u0433\u0435\u0439"], "fr": ["p\u00e9rig\u00e9e"], "en": ["perigee"], "nl": ["perigeum"], "pt": ["perigeu"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0438\u0433\u0435\u0439"], "ca": ["perigeu"], "de": ["Erdn\u00e4he", "Perigeum", "Perig\u00e4um"], "it": ["perigeo"], "hu": ["f\u00f6ldk\u00f6zel", "perigeum"], "es": ["perigeo"], "cs": ["p\u0159\u00edzem\u00ed", "perigeum"], "ja": ["\u8fd1\u5730\u70b9 [\u304d\u3093\u3061\u3066\u3093]"], "pl": ["perygeum"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "perige", "primary": true}, "halucinulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsanulo, kiu sentas halucinojn.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0430\u043b\u043b\u044e\u0446\u0438\u043d\u0438\u0440\u0443\u044e\u0449\u0438\u0439 (\u0441\u0443\u0449.)"], "fr": ["hallucin\u00e9 (subst.)"], "nl": ["persoon met hallucinaties"], "pt": ["alucinado (pessoa)"], "de": ["an Halluzinationen Leidender", "an Sinnest\u00e4uschung Leidender", "Wahrnehmungsgest\u00f6rter", "Spinner"], "it": ["allucinato"], "hu": ["hallucin\u00e1l\u00f3", "r\u00e9meket l\u00e1t\u00f3", "betegesen k\u00e9pzel\u0151d\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "halucin", "primary": false}, "borio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: IUPAC en 1997 jaro findecidis pri la nomo borio, anta\u016de estis uzata provizore la nomo unnilseptio (la: Unnilseptium)."], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 107, atompezo 262,1229 , simbolo Bh, nomita la\u016d la dana fizikisto Nils Bohr. Transuranio. \u0108iuj izotopoj de tiu elemento estas radioaktivaj.", "translations": {"be": ["\u0431\u043e\u0440\u044b\u0439"], "nl": ["bohrium"], "la": ["Bohrium"], "de": ["Bohrium"], "hu": ["bohrium"], "sk": ["b\u00f3rium"], "fa": ["\u0628\u0648\u0631\u06cc\u0645"], "ru": ["\u0431\u043e\u0440\u0438\u0439"], "pl": ["Bohr"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bori", "primary": true}, "magistrato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Urba regantaro; urbestraro.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0433\u0456\u0441\u0442\u0440\u0430\u0442", "\u043c\u0443\u043d\u0456\u0446\u044b\u043f\u0430\u043b\u0456\u0442\u044d\u0442", "\u043c\u044d\u0440\u044b\u044f"], "en": ["city council", "town council"], "nl": ["stadsbestuur", "gemeentebestuur"], "pt": ["conselho municipal", "c\u00e2mara municipal", "edilidade", "verea\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u043c\u0430\u0433\u0438\u0441\u0442\u0440\u0430\u0442", "\u043c\u0443\u043d\u0438\u0446\u0438\u043f\u0430\u043b\u0438\u0442\u0435\u0442", "\u043c\u044d\u0440\u0438\u044f"], "de": ["Magistrat", "Stadtverwaltung"], "hu": ["el\u00f6lj\u00e1r\u00f3s\u00e1g", "v\u00e1rosi hat\u00f3s\u00e1g", "v\u00e1rosi tan\u00e1cs"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "magistrat", "primary": true}, "devia angulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Angulo formata per la direktoj de la radio anta\u016d kaj post la deviado.", "translations": {"be": ["\u0432\u0443\u0433\u0430\u043b \u0430\u0434\u0445\u0456\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u044f"], "hu": ["kit\u00e9r\u00e9si sz\u00f6g"], "pl": ["k\u0105t za\u0142amania"], "ru": ["\u0443\u0433\u043e\u043b \u043e\u0442\u043a\u043b\u043e\u043d\u0435\u043d\u0438\u044f"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "devi", "primary": false}, "ne\u011dofloro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La sama popola nomo aperas en naciaj lingvoj por diversaj vintrofinaj floroj, ekzemple anka\u016d por galanto (normale ne\u011dborulo)."], "primary definition": "Specio de edelvejso (Leontopodium alpinum).", "translations": {"be": ["\u044d\u0434\u044d\u043b\u044c\u0432\u044d\u0439\u0441"], "fr": ["edelweiss"], "nl": ["sneeuwklokje"], "ru": ["\u044d\u0434\u0435\u043b\u044c\u0432\u0435\u0439\u0441"], "he": ["\u05dc\u05d1\u05e0\u05d1\u05df (\u05d0\u05d3\u05dc\u05d5\u05d5\u05d9\u05e1)", "\u05d0\u05d3\u05dc\u05d5\u05d5\u05d9\u05e1"], "de": ["Edelwei\u00df"], "hu": ["gyop\u00e1r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flor", "primary": false}, "okcidento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unu el la kvar geografiaj \u0109efpunktoj, parto de la horizonto, kie oni vidas la sunon subiri.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0445\u0430\u0434"], "fr": ["ouest"], "en": ["west"], "zh": ["\u897f [x\u012b]", "\u897f\u65b9 [x\u012bf\u0101ng]"], "el": ["\u03b4\u03cd\u03c3\u03b7"], "hr": ["zapad"], "de": ["Westen"], "hu": ["nyugat"], "br": ["korn\u00f4g", "kuzh-heol"], "cs": ["z\u00e1pad"], "vo": ["ves\u00fcd"], "es": ["oeste", "occidente"], "ru": ["\u0437\u0430\u043f\u0430\u0434"], "nl": ["westen"], "pt": ["ocidente", "oeste", "poente", "ocaso"], "sv": ["v\u00e4st"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Terparto, regiono direktata al la okcidento.", "translations": {"de": ["Westen", "Okzident"]}, "examples": [["disvasti\u011di okcidenten kaj orienten", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "okcident", "primary": true}, "jordania": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al jordanianoj, ilia nacieco a\u016d \u015dtato.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043e\u0440\u0434\u0430\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439"], "bg": ["\u0439\u043e\u0440\u0434\u0430\u043d\u0441\u043a\u0438"], "nl": ["Jordaans", "Jordanisch"], "ca": ["jord\u00e0"], "de": ["jordanisch"], "it": ["giordano (agg.)"], "hu": ["jord\u00e1niai"], "en": ["jordanian"], "es": ["jordano"], "pl": ["jorda\u0144ski"], "he": ["\u05d9\u05e8\u05d3\u05e0\u05d9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Jordani", "primary": false}, "duenaskito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu el la idoj, naskita la dua.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0442\u043e\u0440\u043e\u0439 (\u0441\u0443\u0449., \u043e \u0440\u0435\u0431\u0451\u043d\u043a\u0435 \u0432 \u0441\u0435\u043c\u044c\u0435)"], "fr": ["puin\u00e9 (subst.)", "cadet (subst., pu\u00een\u00e9)"], "de": ["Zweitgeborene", "Zweitgeborener"]}, "examples": [["mia duanaskito sin difinas por la armprofesio", "H. Vallienne, Kastelo de Prelongo, 1907"]], "subdefinitions": []}], "root": "nask", "primary": false}, "senviva": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Perdinta la vivon.", "translations": {"el": ["\u03c0\u03b5\u03b8\u03b1\u03bc\u03ad\u03bd\u03bf\u03c2"], "fr": ["inanim\u00e9"], "nl": ["levenloos"], "pt": ["morto"], "ru": ["\u0431\u0435\u0437\u0436\u0438\u0437\u043d\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["\u00e9lettelen"], "be": ["\u0431\u0435\u0437\u0436\u044b\u0446\u044c\u0446\u0451\u0432\u044b", "\u0437\u044c\u043c\u044f\u0440\u0446\u044c\u0432\u0435\u043b\u044b"], "he": ["\u05e0\u05d8\u05d5\u05dc \u05d7\u05d9\u05d9\u05dd"]}, "examples": [["senviva korpo", null], ["senviva\u0135o", "Z"], ["estas feli\u0109o, ke la maljuna avino jam ne vivis, alie li senvivigus \u015din", "Z"], ["en tiu tago senvivi\u011dos la koro de la re\u011do", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "viv", "primary": false}, "subtenilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ilo, kiu subtenas.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u043e\u0440\u0430", "\u0430\u043f\u0456\u0440\u044b\u0448\u0447\u0430", "\u043f\u0430\u0434\u0441\u0442\u0430\u045e\u043a\u0430"], "fr": ["\u00e9tai", "soutien (\u00e9tai)"], "hu": ["t\u00e1maszt\u00e9k", "t\u00e1masz", "bak"], "pl": ["wspornik", "podpora", "oparcie", "podstawa", "no\u015bnik"], "ru": ["\u0434\u0435\u0440\u0436\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u043e\u043f\u043e\u0440\u0430", "\u043f\u043e\u0434\u0441\u0442\u0430\u0432\u043a\u0430"]}, "examples": [["dek du kupraj bovoj, kiuj servis kiel subtenilo por la domo de la Eternulo", "La Malnova Testamento, Jeremia 52:20"], ["la longaj brakoj apogi\u011dis sur la genuoj kvaza\u016d ili servus kiel subteniloj por lia masiva torso", "Urd Hadda murdita!, p. 7"]], "subdefinitions": []}], "root": "ten", "primary": false}, "Aleksandro la Granda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aleksandro la 3a de Makedonujo (356 a. K. \u2013 323 a. K.), konkerinto de vasta efemera imperio de Grekujo okcidente \u011dis nordokcidenta Hindujo oriente, kiu vastigis la influon de la helena kulturo.", "translations": {"be": ["\u0410\u043b\u044f\u043a\u0441\u0430\u043d\u0434\u0430\u0440 \u0412\u044f\u043b\u0456\u043a\u0456"], "fr": ["Alexandre le grand"], "en": ["Alexander the Great"], "ru": ["\u0410\u043b\u0435\u043a\u0441\u0430\u043d\u0434\u0440 \u0412\u0435\u043b\u0438\u043a\u0438\u0439", "\u0410\u043b\u0435\u043a\u0441\u0430\u043d\u0434\u0440 \u041c\u0430\u043a\u0435\u0434\u043e\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["Alexander der Gro\u00dfe"], "it": ["Alessandro Magno", "Alessandro il macedone"], "pl": ["Aleksander Wielki", "Aleksander Macedo\u0144ski"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Aleksandr", "primary": false}, "karvio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La fruktoj de karvio uzataj kiel spico por froma\u011do, pano, terpomoj kaj kiel kuracilo.", "translations": {"be": ["\u043a\u043c\u0435\u043d"], "fr": ["carvi"], "en": ["caraway"], "nl": ["karwij", "hofkomijn", "komijn"], "ru": ["\u0442\u043c\u0438\u043d"], "de": ["K\u00fcmmel"], "tr": ["kimyon"], "hu": ["k\u00f6m\u00e9nymag"]}, "examples": [["la kareo estas spicomiksa\u0135o el almena\u016d ses diversaj muelitaj spicoj, ekzemple: kajena pipro, kurkumo, kariofilo, karvio, kardamomo, koriandro, zingibro, cinamo kaj pipro", "Vikipedio, kareo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Pli bone eble estus nomi la planton karviujo la\u016d la modelo pipro/piprujo."], "primary definition": "Specio el la familio apiacoj (Carum carvi), kies fruktoj estas uzataj kiel spico.", "translations": {"hu": ["k\u00f6m\u00e9ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "karvi", "primary": true}, "plenforma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "= formala 4; meritanta sian nomon.", "translations": {"be": ["\u0444\u043e\u0440\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b"], "fr": ["en bonne et due forme"], "ru": ["\u0444\u043e\u0440\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "pl": ["ukszta\u0142towany", "wykszta\u0142cony (ukszta\u0142towany)", "uformowany"], "hu": ["igazi", "rendes", "val\u00f3di"]}, "examples": [["havi plenforman kapdoloron", "Z"], ["plenforma vojo tie trakondukas", "Fabeloj, volumo 2, Dano Holger"], ["pri tio mi havis kun la re\u011do plenforman disputon", "Fabeloj, volumo 2, Monteto de elfoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "form", "primary": false}, "komuniki\u011dema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inklina komuniki kun aliaj homoj.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0449\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["communicatif (qui communique volontiers)", "causant", "expansif", "extraverti", "ouvert (qui communique volontiers)"], "de": ["kommunikationsfreudig", "mitteilsam"], "nl": ["mededeelzaam"]}, "examples": [["lanternisto estas ordinare homo maljuna, malgaja kaj ne komuniki\u011dema", "B"], ["lia ekscelenco Herhor estis homo kvardekjara, kun fortika korpo, ne komunikema", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 1"], ["ekster la ofica medio la usonano estas tre komuniki\u011dema", "Voja\u011do en Esperanto-lando M. Knjazkov, trad. B. Kolker Usonanoj vidataj de proksimoleciono 22a"], ["cia malfeli\u0109o konsistas en tio, ke ci estas tro malkomunikema kaj tute perdis la fidon je la homoj", "La majstro kaj Margarita, \u0109ap. 2"]], "subdefinitions": []}], "root": "komunik", "primary": false}, "Kalvario": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0413\u043e\u043b\u0433\u043e\u0444\u0430"], "fr": ["Calvaire", "Mont du Calvaire", "Golgotha"], "en": ["Calvary"], "nl": ["Golgotha"], "de": ["Kalvarienberg"], "hu": ["K\u00e1lv\u00e1ria", "Golgota"], "br": ["Kalvar"], "es": ["Calvario"]}, "examples": [["\u0109u ni estus tiel senkompataj kaj ka\u016dzus al grandajn vundojn sur la manoj kaj piedoj, kiel tion faris al li soldatoj sur Kalvario?", "J. Filip Mortigis Jesueton Dio benu"]], "subdefinitions": []}], "root": "Kalvari", "primary": true}, "realigo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Realigado a\u016d realiga\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0430\u043b\u0456\u0437\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["implantation", "impl\u00e9mentation"], "en": ["implementation"], "nl": ["realisatie", "implementatie"], "ru": ["\u0440\u0435\u0430\u043b\u0438\u0437\u0430\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Implementierung"], "hu": ["megval\u00f3s\u00edt\u00e1s", "implement\u00e1l\u00e1s"]}, "examples": [["por tiu komputilo estas pluraj realigoj de C", null]], "subdefinitions": []}], "root": "real", "primary": false}, "mamzono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subvesto uzata de inoj, kiu \u0109irka\u016das la bruston, subtenante la mamojn.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0438\u0444", "\u043b\u0438\u0444\u0447\u0438\u043a", "\u0431\u044e\u0441\u0442\u0433\u0430\u043b\u044c\u0442\u0435\u0440"], "fr": ["soutien-gorge"], "en": ["bra", "brassiere"], "nl": ["bh", "bustenhouder"], "pt": ["porta-seios", "suti\u00e3"], "ca": ["sostenidors"], "de": ["B\u00fcstenhalter", "BH"], "it": ["reggiseno"], "hu": ["melltart\u00f3"], "br": ["brennidenn"], "sv": ["bysth\u00e5llare", "bh"], "pl": ["stanik", "biustonosz"], "he": ["\u05d7\u05d6\u05d9\u05d4"]}, "examples": [["afi\u015doj kun reklamo de sportistinaj mamzonoj", "S. \u015amigielski, Belulinoj en tenisejoj, Monato, jaro 2002a, numero 2a, p. 21a"]], "subdefinitions": []}], "root": "zon", "primary": false}, "amegi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pasie ami.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u043e\u0436\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["adorer", "\u00eatre \u00e9pris (de)", "raffoler (de)"], "nl": ["aanbidden"], "pl": ["uwielbia\u0107"], "hu": ["im\u00e1d (\u00e1tv.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "am", "primary": false}, "federacia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Koncerna al la funkciado de grupo de institucioj.", "translations": {"be": ["\u0444\u044d\u0434\u044d\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u0444\u044d\u0434\u044d\u0440\u0430\u0446\u044b\u0439\u043d\u044b"], "fr": ["f\u00e9d\u00e9ral"], "en": ["federal"], "nl": ["federaal"], "ru": ["\u0444\u0435\u0434\u0435\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0444\u0435\u0434\u0435\u0440\u0430\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439"], "de": ["Bundes-"], "it": ["federale"], "hu": ["sz\u00f6vets\u00e9gi", "f\u00f6der\u00e1lis"], "pl": ["federalny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "federaci", "primary": false}, "realigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari ion (planitan, projektitan, kontraktitan) reale ekzistanta.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u0430\u043b\u0438\u0437\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["accomplir", "effectuer", "r\u00e9aliser (effectuer)"], "bg": ["\u043e\u0441\u044a\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u044f\u0432\u0430\u043c"], "nl": ["verwerkelijken", "realiseren"], "be": ["\u0440\u044d\u0430\u043b\u0456\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u044c\u0434\u0437\u0435\u0439\u0441\u044c\u043d\u0456\u0446\u044c"], "de": ["verwirklichen", "realisieren"], "hu": ["megval\u00f3s\u00edt", "realiz\u00e1l", "beteljes\u00edt"], "en": ["implement"], "es": ["realizar"]}, "examples": [["mia revo komencas reali\u011di", "Z"], ["realigi sian programon", null], ["kiam la a\u016dtoroj de tiuj \u0109i projektoj alpa\u015das al ilia realigado, ili tuj konvinki\u011das... ke tio, kio en teorio \u015dajnis afero tiel facila, en la praktiko montri\u011das tre malfacila kaj neplenumebla.", "Esenco kaj Estonte, VI"]], "subdefinitions": []}], "root": "real", "primary": false}, "duonkompreni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u043c\u0443\u0442\u043d\u043e \u043f\u043e\u043d\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u0447\u0430\u0441\u0442\u0438 \u043f\u043e\u043d\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c", "\u0447\u0430\u0441\u0442\u0438\u0447\u043d\u043e \u043f\u043e\u043d\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["comprendre confus\u00e9ment", "comprendre \u00e0 moiti\u00e9", "commencer \u00e0 comprendre", "entrevoir", "deviner", "flairer (deviner)", "s'apercevoir (de qc)", "se douter (de qc)", "se rendre compte"], "nl": ["half en half begrijpen"], "hu": ["nem eg\u00e9szen \u00e9rt", "f\u00e9lig \u00e9rt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kompren", "primary": false}, "stato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ies (parolante pri io a\u016d iu) maniero esti rilate al ties \u0109efaj atributoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u043d"], "en": ["condition", "state"], "nl": ["toestand", "gesteldheid", "staat", "situatie"], "ru": ["\u0441\u043e\u0441\u0442\u043e\u044f\u043d\u0438\u0435"], "sv": ["tillst\u00e5nd", "skick"], "hu": ["\u00e1llapot"]}, "examples": [["la solida, likva, gasa stato de akvo", null], ["la stato de la aferoj, de la animo, de la trafiko", null], ["ne forgesu la nunan staton de Esperanto", "Z"], ["estas dan\u011dera da\u016drigi \u0109i tiun staton de l' necerteco", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Socipolitika klaso en hierarkia socio.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0441\u043b\u043e\u045e\u0435"], "ru": ["\u0441\u043e\u0441\u043b\u043e\u0432\u0438\u0435"], "hu": ["rend"]}, "examples": [["ili reprezentas per si \u0109iujn landojn, \u0109iujn rangojn, statojn kaj klasojn de la homoj", "Z"], ["la Tria stato", null], ["\u011cenerala Statasembleo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "stat", "primary": true}, "federacii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kunigi per federacio.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431'\u044f\u0434\u043d\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c \u0443 \u0444\u044d\u0434\u044d\u0440\u0430\u0446\u044b\u044e"], "fr": ["f\u00e9d\u00e9rer"], "en": ["federate"], "nl": ["federeren"], "ru": ["\u043e\u0431\u044a\u0435\u0434\u0438\u043d\u044f\u0442\u044c \u0432 \u0444\u0435\u0434\u0435\u0440\u0430\u0446\u0438\u044e"], "de": ["f\u00f6derieren", "zu einem Bund vereinigen"], "it": ["federare"], "hu": ["sz\u00f6vets\u00e9gben egyes\u00edt", "f\u00f6deraliz\u00e1l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "federaci", "primary": false}, "deruli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Forigi, faligi rulante.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["rouler (tr., d'un endroit)"], "hu": ["elg\u00f6rd\u00edt", "elgur\u00edt", "elhengerget"]}, "examples": [["Jakob derulis la \u015dtonon de sur la aperturo de la puto", "La Malnova Testamento, Genezo 29:10"], ["hodia\u016d Mi derulis de vi la hontinda\u0135on de Egiptujo", "La Malnova Testamento, Josuo 5:9"]], "subdefinitions": []}], "root": "rul", "primary": false}, "stati": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti en iu stat\u043e.", "translations": {"be": ["\u0431\u044b\u0446\u044c (\u0443 \u043d\u0435\u0439\u043a\u0456\u043c \u0441\u0442\u0430\u043d\u0435)", "\u0437\u043d\u0430\u0445\u043e\u0434\u0437\u0456\u0446\u0446\u0430 (\u0443 \u043d\u0435\u0439\u043a\u0456\u043c \u0441\u0442\u0430\u043d\u0435)", "\u0456\u0441\u044c\u0446\u0456 (\u043f\u0440\u0430 \u0441\u043f\u0440\u0430\u0432\u044b)"], "hu": ["\u00e1ll (dolog)", "van", "tal\u00e1lhat\u00f3"], "ru": ["\u043e\u0431\u0441\u0442\u043e\u044f\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u0445\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f (\u0432 \u043a\u0430\u043a\u043e\u043c-\u043b. \u0441\u043e\u0441\u0442\u043e\u044f\u043d\u0438\u0438)"]}, "examples": [["kiel statas la aferoj?", null], ["la pordo statis malfermita", null]], "subdefinitions": []}], "root": "stat", "primary": false}, "senvestigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Demeti ies vestojn.", "translations": {"el": ["\u03b3\u03b4\u03cd\u03bd\u03c9"], "fr": ["d\u00e9shabiller", "d\u00e9v\u00eatir"], "en": ["undress"], "nl": ["uitkleden"], "pt": ["despir"], "be": ["\u0440\u0430\u0441\u043f\u0440\u0430\u043d\u0443\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u044c\u0434\u0437\u0435\u0446\u044c"], "de": ["ausziehen", "entkleiden"], "hu": ["levetk\u0151ztet"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0434\u0435\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0434\u0435\u0442\u044c"], "es": ["desvestir"]}, "examples": [["kaj ili senvestigis lin, kaj surmetis al li skarlatan mantelon", "La Nova Testamento, S. Mateo 27:28"]], "subdefinitions": []}], "root": "vest", "primary": false}, "apeli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "apel", "primary": true}, "Ru\u011da Maro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maro en Hinda Oceano inter nord-orienta Afriko kaj Araba Duoninsulo.", "translations": {"ru": ["\u041a\u0440\u0430\u0441\u043d\u043e\u0435 \u041c\u043e\u0440\u0435"], "fr": ["Mer Rouge"], "bg": ["\u0427\u0435\u0440\u0432\u0435\u043d\u043e \u043c\u043e\u0440\u0435"], "nl": ["Rode Zee"], "de": ["Rotes Meer"], "hu": ["V\u00f6r\u00f6s-tenger"], "en": ["Red Sea"], "ja": ["\u7d05\u6d77 [\u3053\u3046\u304b\u3044]"], "he": ["\u05d9\u05dd \u05e1\u05d5\u05e3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mar", "primary": false}, "kontra\u016d": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prepozicio montranta.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ion anta\u016d iu persono a\u016d objekto, de \u011di apartigita per libera interspaco.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432", "\u043d\u0430\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432"], "fr": ["en face de", "face \u00e0"], "de": ["gegen\u00fcber"], "nl": ["tegen", "tegenover"], "hu": ["szemben"]}, "examples": [["la urbdomo staras kontra\u016d la katedralo", null], ["la du mimikistoj sidi\u011dis unu kontra\u016d la dua", "K"], ["li distran\u0109is ilin la\u016d la mezo kaj metis tiujn partojn unu kontra\u016d la alia", "Z"], ["vila\u011doj ku\u015das sur la dekstra kaj maldekstra bordo, unu kontra\u016d la alia", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Personon a\u016d objekton, kun kiu oni komparas alian.", "translations": {"fr": ["compar\u00e9 \u00e0", "face \u00e0 (compar\u00e9 \u00e0)"], "de": ["gegen\u00fcber"], "nl": ["tegenover"], "hu": ["k\u00e9pest"]}, "examples": [["supereco de homo kontra\u016d bruto ne ekzistas", "Z"], ["multigu vin miloble kontra\u016d via nuna nombro", null], ["tiuj popoloj vivas sub regado, kontra\u016d kiu ili preferus la Turkan", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Objekton, por kiu oni \u015dan\u011das ion.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430", "\u043d\u0430 (\u043f\u0440\u0438 \u043e\u0431\u043c\u0435\u043d\u0435)"], "fr": ["contre (en \u00e9change de)", "en \u00e9change de"], "nl": ["tegen"], "de": ["gegen"], "vo": ["kota"], "hu": ["ellen\u00e9ben"]}, "examples": [["Damasko donis komerce al Tiro grenon kontra\u016d armiloj", null], ["du kamaradoj a\u0109etis de li la birdon kontra\u016d kelke da spesdekoj", "Z"], ["kontra\u016d dek svisaj frankoj mi sendas serion da a\u016dstraj po\u015dtmarkoj", null], ["\u015dan\u011di varojn kontra\u016d varoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Personon a\u016d objekton, al kiu estas direktata ago a\u016d sento.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432"], "fr": ["envers", "vers (direction)"], "de": ["gegen"], "nl": ["tegen"], "hu": ["fel\u00e9", "ir\u00e1ny\u00e1ban"]}, "examples": [["\u015di eltiras siajn blankajn manojn kontra\u016d la \u015dipo", "Z"], ["frapi sin kontra\u016d muron", "Z"], ["levi la viza\u011don kontra\u016d la plafonon", "Z"], ["\u015di levis kontra\u016d la junan virinon siajn okulojn", "Z"], ["vi estas tro bona kontra\u016d mi", null], ["agi fiere kontra\u016d iu", null], ["anka\u016d \u015di ne estas indiferenta kontra\u016d li", "Z"], ["kontra\u016d neniu oni devas esti maljusta", null], ["esti favore agordita kontra\u016d iu", null], ["kiel li agis kontra\u016d mi, tiel mi agos kontra\u016d li", "Z"], ["se iu \u015dtopas sian orelon kontra\u016d kriado de malri\u0109ulo, li anka\u016d vokos kaj ne estos a\u016dskultata", "Z"], ["malobeemaj vi estis kontra\u016d la Eternulo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Objekton, kies naturan pozicion, direkton a\u016d tendencon oni inversigas.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432"], "fr": ["contre (en opposition avec)", "en opposition avec"], "de": ["gegen"], "nl": ["tegen"], "hu": ["ellen\u00e9ben"]}, "examples": [["ne karesu la katon kontra\u016d la haroj", "Z"], ["na\u011di kontra\u016d la fluo", null], ["agi kontra\u016d la kutimoj, la le\u011don", null], ["paroli kontra\u016d sia penso, konscienco", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Objekton a\u016d personon, al kiu estas direktata malamika, malutila, malfavora a\u016d malhelpa ago.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432"], "fr": ["contre (d\u00e9favorablement \u00e0)"], "nl": ["tegen"], "pt": ["contra", "em frente de", "defronte de", "em face de", "para com", "para", "em troca de", "em rela\u00e7\u00e3o a", "por"], "de": ["gegen"], "hu": ["ellen"]}, "examples": [["kuracilo kontra\u016d febro", null], ["panon vi donas al ili kontra\u016d ilia malsato", "Z"], ["kontra\u016d malfeli\u0109o baroj ne ekzistas", null], ["dubo gardas kontra\u016d risko", "Proverbaro esperanta"], ["li savis Danielon kontra\u016d leonoj", "Z"], ["kion vi volas, ke mi faru kontra\u016d tio?", "Z"], ["diskuti pri la por kaj la kontra\u016d", null], ["e\u0109 kontra\u016d pastra prediko trovi\u011das kritiko", "Proverbaro esperanta"], ["kontra\u016d peko batalu, sed pekanton ne tu\u015du", "Proverbaro esperanta"], ["militi, elpa\u015di, ribeli, konspiri, komploti, iri, mar\u015di, batali, ekpafi kontra\u016d iu(n)", null], ["kontra\u016d tuta kohorto e\u0109 Herkulo estas malforta", "Proverbaro esperanta"], ["\u015di levas la bastonon kontra\u016d lin", "Z"], ["kiu ne estas kontra\u016d vi, estas kun vi", null], ["la komitato nenion havas (ripro\u0109as) kontra\u016d Svisujo", "Z"], ["lia agado indignigis \u0109iujn kontra\u016d li", null], ["gardu min Dio kontra\u016d miaj amikoj, kontra\u016d miaj malamikoj mi gardos min mem", null], ["kontra\u016d min mem sin turnis mia ruzo", "Z"], ["mi levos kontra\u016d vin nacion, kiu premos vin", "Z"], ["Kaino levi\u011dis kontra\u016d sian fraton kaj mortigis lin", "Z"], ["kontra\u016d \u0109i tiun le\u011don protestas la laboristaro", null], ["mi ricevis neniun plendon kontra\u016d li", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kontra\u016d", "primary": true}, "fanerozoiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La 3a eono ampleksanta la geologiajn tempojn de la komenco de paleozoiko \u011dis nun; fanerozoiko da\u016dras proksimume de 600 milionoj da jaroj.", "translations": {"fr": ["Phan\u00e9rozo\u00efque"], "pt": ["Faneroz\u00f3ico"]}, "examples": [["dum fanerozoiko la spuroj de vivo estas abundaj", "La Nova Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "fanerozoik", "primary": true}, "omaredoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo dekpiedaj krustuloj (Homaridae).", "translations": {"nl": ["kreeften (fam.)"], "hu": ["hom\u00e1rf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "omared", "primary": true}, "rajto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Povo, pravigita de le\u011do a\u016d moro, nepre fari ion a\u016d postuli ion de aliuloj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u0430"], "fr": ["droit (juridique)"], "en": ["right"], "nl": ["recht"], "pt": ["direito"], "ru": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u043e"], "de": ["Recht"], "tp": ["ken"], "hu": ["jog (jogosults\u00e1g)"], "es": ["derecho (jur\u00eddico)"], "cs": ["pr\u00e1vo"], "pl": ["prawo"], "he": ["\u05d6\u05db\u05d5\u05ea"]}, "examples": [["nur la devoj estas la fundamento de la rajtoj", null], ["la patro havas la rajton puni siajn infanojn", "B"], ["havi la rajton de vo\u0109donado", null], ["mi havas rajton sur la danan tronon", "Z"], ["vi havas plenan rajton uzi tiun formon", "Z"], ["kiu havas forton, havas rajton", "Proverbaro esperanta"], ["defendi siajn rajtojn", null], ["perdi siajn politikajn rajtojn", null], ["Ligo pri la homaj rajtoj", null], ["rajto de sindefendo", null], ["rajtoj de a\u016dtoreco", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "rajt", "primary": true}, "rajti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Havi la rajton pri.", "translations": {"be": ["\u043c\u0435\u0446\u044c \u043f\u0440\u0430\u0432\u0430"], "fr": ["avoir le droit"], "nl": ["het recht hebben", "mogen"], "ru": ["\u0438\u043c\u0435\u0442\u044c \u043f\u0440\u0430\u0432\u043e"], "de": ["das Recht haben", "d\u00fcrfen"], "tp": ["ken"], "hu": ["joga van", "jogosult"], "pl": ["mie\u0107 prawo"], "cs": ["m\u00edt pr\u00e1vo", "sm\u011bt"], "es": ["tener derecho"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05d9\u05d5\u05ea \u05d6\u05db\u05d0\u05d9 \u05dc-", "\u05dc\u05d4\u05d9\u05d5\u05ea \u05e8\u05e9\u05d0\u05d9 \u05dc-"]}, "examples": [["rajti pri io, rajti ion, rajti fari", null], ["kion rajtas leono, ne rajtas azeno", "Proverbaro esperanta"], ["vi rajtas ricevi kompenson pro la perdo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rajt", "primary": false}, "rajte": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konforme al ia rajto.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e \u043f\u0440\u0430\u0432\u0443"], "fr": ["\u00e0 bon droit", "de plein doit"], "nl": ["rechtens"], "he": ["\u05d1\u05e8\u05e9\u05d5\u05ea"], "de": ["rechtens"], "pl": ["prawnie", "zgodnie z prawem"], "hu": ["joggal", "jogosan"]}, "examples": [["rajte plendi", null], ["senrajte agi", null], ["rajte posedi", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rajt", "primary": false}, "eskarpo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interna tera a\u016d masona\u0135a deklivo de fosa\u0135o a\u016d fortika\u0135o.", "translations": {"be": ["\u044d\u0441\u043a\u0430\u0440\u043f"], "fr": ["escarpe"], "pt": ["escarpa"], "ru": ["\u0432\u043d\u0443\u0442\u0440\u0435\u043d\u043d\u0438\u0439 \u043e\u0442\u043a\u043e\u0441", "\u0441\u043a\u0430\u0442", "\u044d\u0441\u043a\u0430\u0440\u043f"], "de": ["innere Grabenb\u00f6schung"], "pl": ["skarpa", "\u015bciana wykopu"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "eskarp", "primary": true}, "redunda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plia ol minimume necesa, precipe por sekurigi pli fidindan funkciadon.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u0431\u044b\u0442\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["redondant"], "en": ["redundant"], "nl": ["overladen"], "be": ["\u043b\u0456\u0448\u043d\u0456", "\u0437\u0430\u043b\u0456\u0448\u043d\u0456"], "ca": ["redundant"], "de": ["\u00fcberflussig"], "it": ["ridondante"], "hu": ["redund\u00e1ns"], "es": ["redundante"]}, "examples": [["redunda parecbito por kontroli datumtransmeton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "redund", "primary": true}, "skemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Teoria simpligita figura\u0135o, prezentanta maldetale ne la formon sed la aran\u011don kaj la rilatojn de io.", "translations": {"be": ["\u0441\u0445\u0435\u043c\u0430"], "fr": ["organigramme", "sch\u00e9ma"], "en": ["schema", "diagram"], "nl": ["model", "schema"], "ru": ["\u0441\u0445\u0435\u043c\u0430"], "de": ["Schema"], "it": ["schema"], "hu": ["s\u00e9ma", "v\u00e1zlat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "diagramo, grafika\u0135o, plano, skeleto, skizo, resumo,", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skem", "primary": true}, "skema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al skemo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0445\u0435\u043c\u043d\u044b"], "fr": ["sch\u00e9matique"], "ru": ["\u0441\u0445\u0435\u043c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["schematisch"], "it": ["schematico (a schema)"], "hu": ["s\u00e9ma-", "v\u00e1zlat"]}, "examples": [["la skemaj konvencioj", null], ["skema metodo", null], ["skema nivelo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0441\u0445\u0435\u043c\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "hu": ["sematikus", "v\u00e1zlatos"], "ru": ["\u0441\u0445\u0435\u043c\u0430\u0442\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skem", "primary": false}, "redundo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Enesto de pluraj ekzempleroj de iu peco en elektronika a\u016d me\u0125anika ekipa\u0135o, por ke la ekipa\u0135o povu plu funkcii post paneo de koncerna peco.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u0431\u044b\u0442\u043e\u0447\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["redondance"], "en": ["redundancy"], "it": ["ridondanza"], "es": ["redundancia"], "hu": ["redundancia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Uzo de kromdatumoj \u0109e datumtransmeto, por kontrolo kaj eventuala riparo de transmetaj eraroj.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "redund", "primary": false}, "harmonio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Efekto de objekto, kies diversaj partoj pla\u0109e akordas inter si, a\u016d de la akordo inter diversaj objektoj.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0440\u043c\u043e\u043d\u0456\u044f"], "fr": ["harmonie (effet esth\u00e9tique)", "accord (ad\u00e9quation)", "ad\u00e9quation", "affinit\u00e9 (harmonie)", "concordance"], "nl": ["harmonie"], "pt": ["harmonia"], "el": ["\u03b1\u03c1\u03bc\u03bf\u03bd\u03af\u03b1"], "de": ["Harmonie", "Wohlklang", "Zusammenklang"], "it": ["armonia"], "hu": ["harm\u00f3nia", "\u00f6sszhang"], "cs": ["soulad"], "ru": ["\u0433\u0430\u0440\u043c\u043e\u043d\u0438\u044f"], "es": ["armon\u00eda"]}, "examples": [["harmonio de l' Universo", null], ["harmonio de bone komponita disertacio", null], ["Esperanto estas plena je harmonio kaj estetiko kaj memorigas per si la lingvon italan", "Esenco kaj Estonte"], ["necesas ia ekvilibro inter la tri aspektoj de lingva planado, do ia kunefiko kaj harmonio inter statusa, korpusa kaj akira planado", "C. Kiselman La sveda faklingvo en tekniko, matematiko kaj natursciencoj Lingvoplanado kaj lingvopolitiko"]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Agrabla samtempa sonado de tonoj.", "translations": {"fr": ["harmonie (mus.)"]}, "examples": [["harmonio de vo\u0109o, de versoj", null], ["harmoniaj kantoj", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Baza principo de versfarado, konsistanta en ripetado a\u016d kontrastigo de iuj sonoj; tiuj sonefektoj mem.", "translations": {"fr": ["harmonie (po\u00e9.)"]}, "examples": []}]}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Interakordo, paco inter pluraj personoj.", "translations": {"fr": ["harmonie (dans les rapports humains)", "accord (fait d'\u00eatre en accord)", "entente (accord)", "concorde"]}, "examples": [["la harmonio de edzoparo", null], ["konfuzi la harmonion de la \u015dtato", null], ["en nia societo plene regas harmonio", "B"], ["en malsata familio mankas harmonio", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "harmoni", "primary": true}, "emanigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eligi.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0434\u0435\u043b\u044f\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9gager", "lib\u00e9rer (une \u00e9manation)"], "de": ["ausstr\u00f6men", "aussenden", "ausstrahlen"], "be": ["\u0432\u044b\u0434\u0437\u044f\u043b\u044f\u0446\u044c", "\u044d\u043c\u0430\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"]}, "examples": [["radiumo emanigas energion", null]], "subdefinitions": []}], "root": "eman", "primary": false}, "holoturio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["concombre de mer", "holothurie"], "nl": ["zeekomkommer", "holothurie"], "it": ["oloturia"], "pt": ["pepino-do-mar", "holot\u00faria"], "hu": ["tengeri ugorka"]}, "examples": [["longformaj fi\u015doj tage dormas en la korpo de holoturioj kaj nokte elna\u011das", "-, El \u0109inaj gazetoj, El popola \u0108inio, 1998-07"]], "subdefinitions": []}], "root": "holoturi", "primary": true}, "harmonii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti en harmonio kun.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0440\u043c\u0430\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["\u00eatre en harmonie", "s'harmoniser", "s'accorder (\u00eatre en harmonie)", "s'allier (\u00eatre en harmonie)", "s'assembler (\u00eatre en harmonie)", "s'associer (\u00eatre en harmonie)", "s'assortir (\u00eatre en harmonie)", "s'harmoniser (\u00eatre en harmonie)", "se marier (\u00eatre en harmonie)", "aller avec"], "nl": ["in harmonie zijn"], "pt": ["estar em harmonia"], "ru": ["\u0433\u0430\u0440\u043c\u043e\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["harmonieren"], "it": ["essere in armonia", "armonizzarsi"], "hu": ["harmoniz\u00e1l", "\u00f6sszhangban van"], "es": ["armonizar"]}, "examples": [["niaj animoj harmoniis", "Z"], ["tio malmulte harmonias kun via nobla spirito", null], ["tiuj tapetoj bone harmonias kun la meblaro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "harmoni", "primary": false}, "neolitiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prahistoria epoko, dum kiu oni uzadis ilojn el poluritaj \u015dtonoj.", "translations": {"be": ["\u043d\u044d\u0430\u043b\u0456\u0442"], "fr": ["\u00e2ge de la pierre polie", "n\u00e9olithique (subst.)"], "en": ["Neolithic", "Late Stone Age"], "nl": ["Neolithicum"], "pt": ["neol\u00edtico"], "el": ["\u03bd\u03b5\u03bf\u03bb\u03b9\u03b8\u03b9\u03ba\u03ae \u03b5\u03c0\u03bf\u03c7\u03ae"], "de": ["Neolithikum", "Jungsteinzeit"], "hu": ["neolitikum", "\u00fajk\u0151kor", "csiszoltk\u0151-kor"], "fa": ["\u062f\u0648\u0631\u0647\u0654 \u0646\u0648\u0633\u0646\u06af\u06cc"], "ru": ["\u043d\u0435\u043e\u043b\u0438\u0442"], "es": ["neol\u00edtico"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "neolitik", "primary": true}, "ciano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "CN. Radikalo formita de karbono kaj nitrogeno.", "translations": {"be": ["\u0446\u044b\u044f\u043d (\u0440\u0430\u0434\u044b\u043a\u0430\u043b)"], "en": ["cyanogen"], "nl": ["cyaangroep"], "ru": ["\u0446\u0438\u0430\u043d (\u0440\u0430\u0434\u0438\u043a\u0430\u043b)"], "de": ["Cyangruppe"], "hu": ["ci\u00e1n", "ci\u00e1ncsoport"], "pl": ["cyjan"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(CN)2. Diciano. Senkolora, tre venena gaso, formita de karbono kaj nitrogeno.", "translations": {"be": ["\u0446\u044b\u044f\u043d (\u0433\u0430\u0437)", "\u0434\u044b\u0446\u044b\u044f\u043d"], "fr": ["cyanog\u00e8ne"], "en": ["cyanogen"], "nl": ["diciaan"], "ru": ["\u0446\u0438\u0430\u043d", "\u0434\u0438\u0446\u0438\u0430\u043d"], "de": ["Dicyan"], "it": ["cianogeno"], "hu": ["dici\u00e1n"], "pl": ["cyjan"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cian", "primary": true}, "harmonia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al harmonio, prezentanta harmonion.", "translations": {"fr": ["d'harmonie", "harmonieux", "en harmonie (loc. adj.)", "\u00e9l\u00e9gant", "\u00e9quilibr\u00e9", "esth\u00e9tique", "gracieux", "m\u00e9lodieux", "musical (m\u00e9lodieux)", "r\u00e9gulier"], "it": ["armonico"]}, "examples": [["\u015dafaro harmonia lupon ne timas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "harmoni", "primary": false}, "trafikilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Veturilo, transportilo, ordinara rimedo por trafiki.", "translations": {"fr": ["moyen de transport"], "pl": ["\u015brodek komunikacji", "\u015brodek transportu"], "hu": ["k\u00f6zleked\u00e9si eszk\u00f6z"]}, "examples": [["la plej oportuna trafikilo por tia voja\u011do estus aeroplano", null]], "subdefinitions": []}], "root": "trafik", "primary": false}, "bronza": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "El bronzo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u043e\u043d\u0437\u0430\u0432\u044b"], "fr": ["en bronze", "de bronze"], "en": ["bronze"], "ru": ["\u0431\u0440\u043e\u043d\u0437\u043e\u0432\u044b\u0439"], "de": ["aus Bronze", "bronzen"], "hu": ["bronz-", "bronzb\u00f3l k\u00e9sz\u00fclt"], "sk": ["bronzov\u00fd"], "fa": ["\u0628\u0631\u0646\u0632\u06cc"], "es": ["de bronce"], "br": ["arem"], "pl": ["kamienny (np. o twarzy)", "z kamienia (np. o sercu)", "szary (np. o kolorze twarzy)"]}, "examples": [["bronza vazo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Simila al bronzo.", "translations": {"fa": ["\u0628\u0631\u0646\u0632\u0647", "\u0622\u0641\u062a\u0627\u0628\u200c\u0633\u0648\u062e\u062a\u0647"], "de": ["butterweich", "wie Butter"], "hu": ["bronzos", "bronzszer\u0171"]}, "examples": [["bronza koro", null], ["bronza viza\u011do", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bronz", "primary": false}, "neperfekta vaskulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "tra\u0125oido", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "ksilemo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vaskul", "primary": false}, "metrostacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stacio , kie metroo haltas por preni a\u016d lasi la pasa\u011derojn.", "translations": {"fr": ["station de m\u00e9tro"], "pl": ["stacja metra"], "pt": ["esta\u00e7\u00e3o de metr\u00f4"]}, "examples": [["iu ordenano verkis romanon \u00abRapsodio pri metrostacio\u00bb, kiun Pi\u0109 priskribas jene", "C. Declerck, Pliaj novaj vortoj poiradas!, Monato, Tekstaro de Esperanto"], ["\u0109efe en la metrostacioj, pasa\u011derojn sie\u011das distribuantoj de varbfolioj", "R. Dobrzy\u0144ski, La herooj de la lingva imperiismo, La Ondo de Esperanto, jaro 2003a, numero 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "staci", "primary": false}, "likopodioplantoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Divizio de la plantoj (Lycopodiophyta), apartenanta al la angiohavaj sporoplantoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u0430\u0443\u043d\u043e\u0432\u0438\u0434\u043d\u044b\u0435", "\u043f\u043b\u0430\u0443\u043d\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b\u0435"], "en": ["club-mosses"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "likopodi", "primary": false}, "plibonigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Meti en pli bonan staton, forigante difektojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u044f\u043f\u0448\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u043b\u0435\u043f\u0448\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["am\u00e9liorer"], "en": ["improve"], "nl": ["verbeteren"], "ru": ["\u0443\u043b\u0443\u0447\u0448\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u043b\u0443\u0447\u0448\u0438\u0442\u044c"], "de": ["verbessern"], "sw": ["-boresha"], "tp": ["pona"], "sk": ["zlep\u0161i\u0165"], "es": ["mejorar"], "br": ["gwellaat (v.k.)"], "pl": ["polepsza\u0107", "poprawia\u0107"]}, "examples": [["plibonigi aparaton, metodon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bon", "primary": false}, "terurismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u0440\u043e\u0440"], "fr": ["terreur (politique)", "terrore (politica)"], "nl": ["terreur"], "ru": ["\u0442\u0435\u0440\u0440\u043e\u0440"], "de": ["Schrecken"], "pl": ["terror"], "hu": ["terror"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "terur", "primary": false}, "frazrolo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: PIV1 kaj PIV2 nomas tion \u00abfrazelemento\u00bb \u2015 tio ne harmonias kun la sencoj de la vorto \u00abelemento\u00bb."], "primary definition": "Funkcio de frazparto en la tuta frazo.", "translations": {"ru": ["\u0447\u043b\u0435\u043d \u043f\u0440\u0435\u0434\u043b\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u044f"], "hu": ["mondatfunkci\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fraz", "primary": false}, "kazerno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konstrua\u0135o destinita por lo\u011digi soldatojn.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0437\u0430\u0440\u043c\u0430"], "fr": ["caserne"], "en": ["barracks", "soldiers' quarters"], "nl": ["kazerne"], "ru": ["\u043a\u0430\u0437\u0430\u0440\u043c\u0430"], "de": ["Kaserne"], "hu": ["laktanya", "kasz\u00farnya"], "br": ["kazarn"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kazern", "primary": true}, "entomologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri la insektoj.", "translations": {"be": ["\u044d\u043d\u0442\u0430\u043c\u0430\u043b\u0451\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["entomologie"], "bg": ["e\u043d\u0442\u043e\u043c\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "nl": ["insectenkunde", "entomologie"], "pt": ["entomologia"], "ru": ["\u044d\u043d\u0442\u043e\u043c\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "de": ["Insektenkunde", "Insektologie [ark]", "Entomologie [fak]"], "hu": ["rovartan", "entomol\u00f3gia"], "en": ["entomology"], "es": ["entomolog\u00eda"], "pl": ["entomologia"], "he": ["\u05d0\u05e0\u05d8\u05d5\u05de\u05d5\u05dc\u05d5\u05d2\u05d9\u05d4"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "entomologi", "primary": true}, "kava": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kavoforma a\u016d enhavanta kavojn.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043f\u0430\u043b\u044b"], "fr": ["creux (adj.)", "creus\u00e9 (adj.)", "cave (creus\u00e9)", "encaiss\u00e9 (creux)"], "nl": ["hol", "concaaf"], "pt": ["vazio", "oco", "cavo", "cavado", "c\u00f4ncavo"], "ru": ["\u0432\u043f\u0430\u043b\u044b\u0439"], "de": ["hohl"], "hu": ["\u00fcreges", "g\u00f6dr\u00f6s", "odvas", "k\u00e1ty\u00fas"], "pl": ["zag\u0142\u0119biony"]}, "examples": [["kava vojo, relo, dento", null], ["kavaj okuloj, vangoj", null], ["kaveca vo\u0109o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kav", "primary": false}, "kavo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malplena\u0135o en solida materio a\u016d en organo.", "translations": {"be": ["\u044f\u043c\u0430", "\u0440\u043e\u045e", "\u0443\u043f\u0430\u0434\u0437\u0456\u043d\u0430", "\u0437\u0430\u043f\u0430\u0434\u0437\u0456\u043d\u0430", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u0445\u043b\u044f\u0431\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["cavit\u00e9", "creux (subst., cavit\u00e9)", "d\u00e9pression (cavit\u00e9)", "fosse (cavit\u00e9)", "renfoncement (cavit\u00e9)", "retrait (cavit\u00e9)", "trou (cavit\u00e9)", "vide (subst., cavit\u00e9)"], "nl": ["holte", "kuil"], "pt": ["cava", "cavidade", "fosso", "buraco"], "ru": ["\u044f\u043c\u0430", "\u0432\u043f\u0430\u0434\u0438\u043d\u0430", "\u0443\u0433\u043b\u0443\u0431\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["H\u00f6hle", "H\u00f6hlung", "Hohlraum"], "hu": ["\u00fcreg", "g\u00f6d\u00f6r"], "es": ["cavidad"], "pl": ["d\u00f3\u0142", "jama", "zag\u0142\u0119bienie"]}, "examples": [["kavoj en tero, en arbo, en pano, en froma\u011do", null], ["pelis pavon, falis kavon", "Z"], ["kavvojo", null], ["kotkava\u0135o", null], ["kavego en monto", null], ["la \u0109armaj kavetoj de fra\u016dlinaj vangoj", "Z"], ["korkavetoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kav", "primary": true}, "platona": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la doktrino de Platono.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u044f\u0442\u043e\u043d\u0430\u0432\u044b", "\u041f\u043b\u044f\u0442\u043e\u043d\u0430"], "fr": ["de Platon", "platonicien"], "nl": ["platonisch"], "pt": ["plat\u00f4nico", "plat\u00f3nico"], "ru": ["\u041f\u043b\u0430\u0442\u043e\u043d\u0430", "\u043f\u043b\u0430\u0442\u043e\u043d\u043e\u0432\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u043f\u043b\u0430\u0442\u043e\u043d\u043e\u0432"], "de": ["platonisch"], "it": ["platonico"], "hu": ["plat\u00f3ni", "platonikus"], "sk": ["Plat\u00f3nov"], "es": ["plat\u00f3nico"]}, "examples": [["la kvin platonaj solidoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Pure ideala, praktike neefektiva.", "translations": {"sk": ["platonick\u00fd"], "be": ["\u043f\u043b\u044f\u0442\u0430\u043d\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["platonique"], "ru": ["\u043f\u043b\u0430\u0442\u043e\u043d\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "hu": ["pl\u00e1t\u00f3i"]}, "examples": [["admirado platona de virinaj \u0109armoj", "Z"], ["platona amo", null], ["platonaj decidoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "Platon", "primary": false}, "kavi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti kava.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0438\u044f\u0442\u044c"], "fr": ["\u00eatre creux", "\u00eatre cave", "\u00eatre encaiss\u00e9", "b\u00e9er"], "nl": ["hol zijn"], "pt": ["ser cavado"], "de": ["H\u00f6hle sein", "Hohlraum sein"], "es": ["estar cavado"], "hu": ["\u00fcreges", "g\u00f6dr\u00f6s"]}, "examples": [["Nigrajn rokojn ondoj lavas, || nur malla\u016dte, lulmurmure; || \u0109ar belego ilin ravas: || son\u011das, kie rokoj kavas, || blond-harara \u015cuna pure", "J. Francis, Hebridea Romanco. La Nica literatura revuo, numero 4:4"]], "subdefinitions": []}], "root": "kav", "primary": false}, "silogismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Logika rezono, per kiu oni tiras aserton el alia aserto pere de tria aserto.", "translations": {"be": ["\u0441\u044b\u043b\u044f\u0433\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["syllogisme"], "en": ["syllogism"], "nl": ["syllogisme", "sluitrede"], "ru": ["\u0441\u0438\u043b\u043b\u043e\u0433\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Syllogismus"], "it": ["sillogismo"], "hu": ["szillogizmus"]}, "examples": [["mi eklernis pri silogismoj nur dek tri jarojn post \u0109i tio", "B. Vaha, Adolesko, 1987"]], "subdefinitions": []}], "root": "silogism", "primary": true}, "fondi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Krei, starigi organizon.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0441\u043d\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["fonder (ts sauf servir de base)", "asseoir (fonder)", "\u00e9tablir", "\u00e9difier", "instaurer"], "en": ["establish"], "nl": ["stichten"], "ru": ["\u043e\u0441\u043d\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u0447\u0440\u0435\u0434\u0438\u0442\u044c"], "de": ["gr\u00fcnden"], "hu": ["alap\u00edt"], "es": ["fundar"]}, "examples": [["fondi institucion, societon, foiron, premion, urbon, familion", "B"], ["kiel fondinto de Esperanto mi ricevis multajn gratulajn leterojn", "Z"], ["fondo de laborista klubo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Motivi, bazi.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0433\u0440\u0443\u043d\u0442\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043c\u0430\u0442\u044b\u0432\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "nl": ["z. baseren"], "ru": ["\u043e\u0431\u043e\u0441\u043d\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043c\u043e\u0442\u0438\u0432\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "es": ["fundamentar"], "hu": ["alapoz (\u00e1tv.)"]}, "examples": [["tiu opinio estas fondita sur nesciado de la historio", "Z"], ["sensenca\u0135o fondita sur nenio", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "bazi, fundamenti, krei", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fond", "primary": true}, "provizado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago provizi.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043d\u0430\u0431\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["approvisionnement"], "en": ["provision", "supply"], "es": ["provisi\u00f3n"], "hu": ["ell\u00e1t\u00e1s", "felszerel\u00e9s"]}, "examples": [["prizorgi la provizadon de ta\u0109mento", null], ["provizado al la gazetaro per eksterlandaj artikoloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "proviz", "primary": false}, "fokstroto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Para danco uson-devena, kvar-takta, vigla, populara meze de la 20a jarcento.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u043a\u0441\u0442\u0440\u043e\u0442"], "fr": ["fox-trot"], "en": ["foxtrot"], "pt": ["foxtrote", "fox"], "ru": ["\u0444\u043e\u043a\u0441\u0442\u0440\u043e\u0442"], "de": ["Foxtrott"], "it": ["fox-trot"], "hu": ["foxtrott"], "uk": ["\u0444\u043e\u043a\u0441\u0442\u0440\u043e\u0442"], "es": ["fox-trot"]}, "examples": [["ili prenis unu la alian je la manoj, ekdancis iun varianton de \u00bbfokstroto\u201d kaj forkuris", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Muzika\u0135o ta\u016dga por fokstrot-danco.", "translations": {"pt": ["foxtrote", "fox"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fokstrot", "primary": true}, "tra\u016dmato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sekvoj de lezo, de difekto ka\u016dzita en organo.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0430\u045e\u043c\u0430"], "fr": ["traumatisme"], "bg": ["\u0442\u0440\u0430\u0432\u043c\u0430"], "nl": ["trauma"], "pt": ["trauma"], "ru": ["\u0442\u0440\u0430\u0432\u043c\u0430"], "ca": ["trauma"], "de": ["Trauma"], "it": ["trauma"], "hu": ["s\u00e9r\u00fcl\u00e9s", "trauma", "lelki megr\u00e1zk\u00f3dtat\u00e1s"], "fa": ["\u0622\u0633\u06cc\u0628", "\u062c\u0631\u0627\u062d\u062a"], "es": ["trauma"]}, "examples": [["\u015dokego en sporto - pro tra\u016dmato de la kapo, ricevita dum piedpilka mat\u0109o", "G. Arosev, Tragika morto de golulo, Monato, 2001/11, p. 11"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sekvoj de perturba emocia \u015dokego.", "translations": {"fa": ["\u0636\u0631\u0628\u0647\u0654 \u0631\u0648\u062d\u06cc"], "hu": ["trauma", "lelki megr\u00e1zk\u00f3dtat\u00e1s"]}, "examples": [["ofte intermiksi\u011das ven\u011demaj sentoj de tiuj, kiuj suferis psikajn tra\u016dmatojn a\u016d e\u0109 perdis proksimulojn", "W. Schad, Al pli justa mondo, Monato, 2000/9, p. 7"]], "subdefinitions": []}], "root": "tra\u016dmat", "primary": true}, "jeri\u0125orozo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plurjara surgrunda herbo kun densa foliaro, kunbuli\u011danta dum sekeco kaj disfaldi\u011danta dum malsekeco, trovebla en Ameriko de suda Usono \u011dis Peruo (Selaginella lepidophylla).", "translations": {"fr": ["rose de J\u00e9richo"], "de": ["unechte Rose von Jericho"]}, "examples": [["li altiris el la fajrujo flamantan stangeton de roza rozo kaj ekbruligis per \u011di la pipon", "H. Sienkiewicz, trad. M. Sygnarski, Tra dezerto kaj praarbaro, Varsovio, 1978"]], "subdefinitions": []}], "root": "roz", "primary": false}, "brulofero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ofero per bruligo de viktimo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0441\u0435\u0441\u043e\u0436\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["holocauste"], "en": ["burnt offering"], "nl": ["brandoffer"], "de": ["Brandopfer"], "sv": ["eldoffer"], "hu": ["\u00e9g\u0151 \u00e1ldozat"], "he": ["\u05e2\u05d5\u05dc\u05d4 (\u05d6\u05d1\u05d7)"]}, "examples": [["brulofero ne pla\u0109as al Vi", "La Malnova Testamento, Psalmaro 51:16"]], "subdefinitions": []}], "root": "ofer", "primary": false}, "humero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Osto de la brako, liganta la kubuton al la \u015dultro.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u043c\u0451\u043d\u0430\u043a"], "fr": ["hum\u00e9rus"], "en": ["humerus"], "nl": ["opperarmbeen", "humerus"], "pt": ["\u00famero"], "ru": ["\u043f\u043b\u0435\u0447\u0435\u0432\u0430\u044f \u043a\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Oberarmknochen", "Humerus [anatomio]"], "it": ["omero"], "hu": ["felkarcsont"], "es": ["h\u00famero"], "br": ["paler"], "pl": ["ko\u015b\u0107 ramieniowa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "humer", "primary": true}, "sekalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio poacoj (Secale).", "translations": {"be": ["\u0436\u044b\u0442\u0430"], "fr": ["seigle"], "bg": ["\u0440\u044a\u0436"], "nl": ["rogge"], "ru": ["\u0440\u043e\u0436\u044c"], "ca": ["s\u00e8gol"], "de": ["Roggen"], "it": ["segale"], "hu": ["rozs"], "en": ["rye"], "es": ["centeno"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Specio el la genro sekalo (Secale cereale), kulturata kiel greno por produkti grizan farunon, uzatan precipe por pano.", "translations": {"hu": ["k\u00f6z\u00f6ns\u00e9ges rozs", "termesztett rozs"]}, "examples": [["flugis odoro de varma sekala pano", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 1a, p.. 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sekal", "primary": true}, "Koreujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la Orienta Azio, situanta plejparte sur samnoma duoninsulo inter la Japana Maro kaj la Maro Flava.", "translations": {"be": ["\u041a\u0430\u0440\u044d\u044f"], "en": ["Korea"], "nl": ["Korea"], "ru": ["\u041a\u043e\u0440\u0435\u044f"], "ca": ["Corea"], "de": ["Korea"], "es": ["Corea"], "pl": ["Korea"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kore", "primary": false}, "matematika logiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bran\u0109o de matematiko, studanta la formalajn rilatojn inter propozicioj kaj ilian aplikon al la demonstrado de matematikaj teoremoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0442\u044d\u043c\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u0430\u044f \u043b\u0451\u0433\u0456\u043a\u0430"], "fr": ["logique math\u00e9matique", "logistique (logique math\u00e9matique)"], "en": ["mathematical logic", "logistics"], "pt": ["l\u00f3gica matem\u00e1tica"], "ru": ["\u043c\u0430\u0442\u0435\u043c\u0430\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u043b\u043e\u0433\u0438\u043a\u0430", "\u043b\u043e\u0433\u0438\u0441\u0442\u0438\u043a\u0430 (\u0443\u0441\u0442.)"], "de": ["mathematische Logik", "Logistik"], "it": ["logica matematica"], "hu": ["matematikai logika"], "sk": ["matematick\u00e1 logika"], "pl": ["logika matematyczna", "logistyka (przest.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "logik", "primary": false}, "Okcidento": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Tiusence, Okcidento pliofte aperas kun majusklo.", "Rimarko: La nocio tre varias la\u016d parolantoj. \u011ci ofte inkludas Nordamerikon, foje etendi\u011das al tuta E\u016dropo norda, suda kaj orienta \u011dis Turkujo a\u016d Rusujo. Ekonomikaj a\u016d politikaj difinoj, kiaj \u00abri\u0109aj landoj\u00bb a\u016d \u00abkapitalismaj landoj\u00bb ne plene koincidas kun iu ajn el la celataj sencoj."], "primary definition": "Okcidenta E\u016dropo kaj diversaj landoj iam koloniitaj de e\u016dropanoj kaj spertintaj la industrian revolucion.", "translations": {"ru": ["\u0417\u0430\u043f\u0430\u0434"], "fr": ["Occident"], "nl": ["het Westen (Europa + Amerika)"], "br": ["ar C'horn\u00f4g", "ar C'huzh-Heol"], "hu": ["Nyugat"]}, "examples": [["pro la malapero de la Varsovia Pakto kaj de Sovetio Okcidento perdis gravan militan kaj politikan rivalon", "Hamza Baksi\u0107, La fino de la mondo komenci\u011das en Sarajevo, Monato, jaro 1993a, numero 10a, p. 8a"], ["la Gregoria kalendaro, uzata en Okcidento", "Evgeni Georgiev, \u0108u kalendar-reformo estos bezonata?, Monato, jaro 1998a, numero 2a, p. 11a"], ["en la tuta Okcidento, neniu lernejo uzas nur la gestlingvon", "Francis Jeggli, \u0108u defendi la liplegadon?, Monato, jaro 2002a, numero 3a, p.. 6a"], ["en okcidento landnomo estas derivata el gentnomo; en oriento inverse", "Yamasaki Seik\u00f4, Landnomoj: homaj frenezigiloj, Monato, jaro 2003a, numero 2a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "okcident", "primary": false}, "malinflacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "deflacio.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u0444\u043b\u044f\u0446\u044b\u044f"], "en": ["deflation"], "pt": ["defla\u00e7\u00e3o"], "fa": ["\u062a\u0648\u0631\u0645 \u0645\u0646\u0641\u06cc"], "de": ["Deflation"], "es": ["deflaci\u00f3n"], "hu": ["defl\u00e1ci\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "inflaci", "primary": false}, "insularo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grupo da insuloj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0445\u0456\u043f\u044d\u043b\u044f\u0433"], "fr": ["archipel", "chapelet d'\u00eeles"], "en": ["archipelago"], "nl": ["archipel"], "pt": ["arquip\u00e9lago"], "no": ["arkipel"], "de": ["Inselgruppe", "Archipel"], "it": ["arcipelago"], "fa": ["\u0645\u062c\u0645\u0639\u200c\u0627\u0644\u062c\u0632\u0627\u06cc\u0631"], "es": ["archipi\u00e9lago"], "ru": ["\u0430\u0440\u0445\u0438\u043f\u0435\u043b\u0430\u0433"], "pl": ["archipelag"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "insul", "primary": false}, "surtabligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Meti sur tablon, tiel disponigi.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0430\u0442\u044c \u043d\u0430 \u0441\u0442\u043e\u043b"], "fr": ["mettre sur la table", "servir (mettre sur la table)"], "pl": ["k\u0142a\u015b\u0107 co\u015b na st\u00f3\u0142", "k\u0142a\u015b\u0107 co\u015b na stole"], "hu": ["asztalra helyez", "t\u00e1lal"]}, "examples": [["servoknabinoj venis ver\u015di vinon kaj surtabligi pladojn", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 85a, volumo 3a, p. 79a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tabl", "primary": false}, "astmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsano karakterizata de malfacila spirado kun konvulsioj de la spiraj muskoloj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u0442\u043c\u0430"], "fr": ["asthme"], "en": ["asthma"], "nl": ["aamborstigheid", "astma"], "ru": ["\u0430\u0441\u0442\u043c\u0430"], "de": ["Asthma"], "hu": ["asztma"], "sk": ["astma"], "es": ["asma"]}, "examples": [["diversaj pulmaj malsanoj, kiel ekz. astmo", "Krys Ungar: Vivu vigle kaj vegetare!, Monatojaro 1995a, numero 7a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "astm", "primary": true}, "\u0109irka\u016dleki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Leki \u0109e la \u0109irka\u016do.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u043b\u0438\u0437\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u043b\u0438\u0437\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "pl": ["obliza\u0107", "wyliza\u0107"]}, "examples": [["vi eltrinkos \u011disfunde, kaj vi \u0109irka\u016dlekos \u011diajn rompopecetojn", "La Malnova TestamentoJe\u0125ezkel 23:34"], ["\u0109irka\u016dlekante per la lango febrantajn lipojn, Ivagin samtempe sentis, kiel la \u0109emizo, \u015dvitpleni\u011dante, glui\u011das al la korpo", "Metropoliteno\u0109ap. 10"]], "subdefinitions": []}], "root": "lek", "primary": false}, "tufanaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0445\u043e\u0445\u043b\u0430\u0442\u0430\u044f \u0447\u0435\u0440\u043d\u0435\u0442\u044c"], "fr": ["fuligule"], "en": ["tufted duck"], "nl": ["kuifeend"], "pt": ["ful\u00edgula", "negrina"], "la": ["Aythya fuligula"], "de": ["Reiherente"], "sv": ["vigg"], "hu": ["kontyos r\u00e9ce"], "br": ["houad du", "kanig du [komune]"], "cs": ["kachna chocholat\u00e1"], "pl": ["czernica"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anas", "primary": false}, "mizantropa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nesociema.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u0437\u0430\u043d\u0442\u0440\u0430\u043f\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["insociable", "misanthrope (adj.)"], "en": ["misanthropic"], "nl": ["asociaal", "misantropisch"]}, "examples": [["\u015di, tiel mizantropa kaj orgojla, ke neniu povas pla\u0109i al \u015di", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 63a, p. 369a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mizantrop", "primary": false}, "mizantropo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homevitulo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u0437\u0430\u043d\u0442\u0440\u043e\u043f"], "fr": ["misanthrope (subst.)"], "en": ["misanthrope"], "nl": ["mensenhater", "misantroop"], "pt": ["misantropo", "antrop\u00f3fobo"], "ru": ["\u043c\u0438\u0437\u0430\u043d\u0442\u0440\u043e\u043f"], "de": ["Menschenhasser", "Menschenfeind", "Misanthrop"], "hu": ["emberker\u00fcl\u0151", "mizantr\u00f3p"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mizantrop", "primary": true}, "alcentrigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Centralizi, koncentrigi.", "translations": {"el": ["\u03c3\u03c5\u03b3\u03ba\u03b5\u03bd\u03c4\u03c1\u03ce\u03bd\u03c9", "\u03ba\u03b5\u03bd\u03c4\u03c1\u03bf\u03b8\u03b5\u03c4\u03ce"], "fr": ["centrer"], "pt": ["centrar", "centralizar"], "be": ["\u0446\u044d\u043d\u0442\u0440\u0430\u043b\u0456\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "it": ["accentrare"], "hu": ["k\u00f6zpontos\u00edt", "centraliz\u00e1l"], "br": ["kreizenna\u00f1"], "ru": ["\u0446\u0435\u043d\u0442\u0440\u0430\u043b\u0438\u0437\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "pl": ["centrowa\u0107", "centralizowa\u0107", "do\u015brodkowywa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "centr", "primary": false}, "\u0109iu": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nedifina kolektiva pronomo signifanta: esceptante neniun kaj sendistinge.", "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u0436\u043d\u044b"], "fr": ["chacun (singulier)", "tous (pluriel)"], "en": ["each (singulare)", "every (plurale)"], "nl": ["ieder", "elk", "alle"], "ru": ["\u043a\u0430\u0436\u0434\u044b\u0439 (singulare)", "\u0432\u0441\u0435 (plurale)"], "de": ["jeder"], "vo": ["alik"], "sk": ["ka\u017ed\u00fd"], "cs": ["ka\u017ed\u00fd"], "hu": ["mindenki", "mindegyik", "minden", "minden egyes", "\u00f6sszes"], "pl": ["wszyscy (plur.)", "ka\u017cdy (sing.)"]}, "examples": [["\u0109iu amas ordinare personon, kiu estas simila al li", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 13"], ["li estas sola kontra\u016d \u0109iuj", null], ["mi pli \u015datas lin ol \u0109iun alian", null], ["ankora\u016d neniu pla\u0109is al \u0109iu", "Proverbaro esperanta"], ["facile komprenas \u0109iu, kiu nur deziras kompreni", "Z"], ["\u0109iuj enterigitoj estas plenaj de meritoj", "Proverbaro esperanta"], ["mi ne volas tiujn a\u016d tiujn librojn, mi volas \u0109iujn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nedifina kolektiva adjektivo samsignifa.", "translations": {}, "examples": [["\u0109iu homo estas mortema", null], ["\u0109iu vulpo sian voston la\u016ddas", "Proverbaro esperanta"], ["\u0109iuj anoj \u0109eestis", null], ["\u0109iuokaze", "Fabeloj, volumo 2, Flikilo"], ["\u015di legis \u0109iun libron, kiun \u015di povis ricevi", "Z"], ["ni \u0109iuj kunvenis, por priparoli tre gravan aferon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 42"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nedifina disdivida a\u016d apartiga pronomo, signifanta senesceptan dispartigon kaj montranta, ke la persono a\u016d afero pri kiu temas, estas konsiderata individue, aparte de la kolektivo al kiu \u011di apartenas.", "translations": {}, "examples": [["\u0109iu havas sian propran guston", "Proverbaro esperanta"], ["\u0109iuj forkuris, \u0109iu al sia tendo (neniu Rim.)", "La Malnova Testamento, II. Samuel 18:17"], ["\u0109iu por si, por \u0109iuj Di'", "Proverbaro esperanta"], ["\u0109iu kreas sian forton, \u0109iu for\u011das sian sorton", "Proverbaro esperanta"], ["mi ne nomos \u0109iun el ili aparte", "Z"], ["la diversnaciaj tradukoj de \u0109iu el ili", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Kiam la pronomo \u0109iu ne anstata\u016das anta\u016dan difinitan substantivon, \u011di havas nedifinitan sencon, kaj reprezentas nur personojn: \u0109iu(j) diras ke...; \u0109iu havas sian propran guston \u0109iu estis junulo, \u0109iu estis pekulo Tiu \u0109i rimarko valoras anka\u016d por iu, neniu, tiu."], "primary definition": "Nedifina disdivida a\u016d apartiga adjektivo samsignifa.", "translations": {}, "examples": [["mi donis 3 pomojn al \u0109iu infano", null], ["por \u0109iu faro estas horo", "Proverbaro esperanta"], ["\u0109iu medalo du flankojn posedas", "Proverbaro esperanta"], ["\u0109iutage", null], ["grandajn oferojn postulas la lernado de \u0109iu lingvo natura", "Z"], ["ni devas taksi \u0109iun homon la\u016d liaj meritoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109iu", "primary": true}, "rekompenci": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Doni a\u016d fari al iu ion bonan por montri al li sian kontentecon pro ricevita servo a\u016d bonfaro.", "translations": {"be": ["\u0443\u0437\u043d\u0430\u0433\u0430\u0440\u043e\u0434\u0436\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["r\u00e9compenser (donner une r\u00e9compense)", "donner une r\u00e9compense", "donner une gratification", "payer de retour"], "en": ["reward"], "nl": ["belonen"], "pt": ["recompensar"], "ru": ["\u0432\u043e\u0437\u043d\u0430\u0433\u0440\u0430\u0436\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u043e\u0437\u043d\u0430\u0433\u0440\u0430\u0434\u0438\u0442\u044c"], "de": ["belohnen"], "hu": ["megjutalmaz", "megh\u00e1l\u00e1l"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["rekompenci iun pro/por io", null], ["la patro rekompencis la filon por la diligenta lernado", "Vortaro de Esperanto"], ["la Eternulo rekompencas min la\u016d mia justeco", "La Malnova Testamento, II. Samuel 22:21"]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["rekompenci ion al iu", null], ["tia persisteco estas rekompencata", "Fabeloj, volumo 4, la vento rakontas pri Valdemaro Doe kaj pri liaj filinoj"], ["la cezaro rekompencis al vi la zorgemon, kiun vi montris al li en lia juneco", "H. Sienkiewicz, trad. L. Zamenhof Quo vadis?, \u0109apitro 5a"], ["nun vi devas rekompenci mian helpon", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, la ora birdo"]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["Tycho Brahe, kiu levis \u011dis la steloj la nomon de Danujo kaj kiun oni pro tio rekompencis per afliktoj kaj \u0109agreno", "Fabeloj, volumo 3, dorna vojo de la honoro"], ["vian konduton Mi rekompencos sur vi , kaj viaj abomeninda\u0135oj estos meze de vi", "La Malnova Testamento, Je\u0125ezkel 7:4"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Esti rekompenco al.", "translations": {"fr": ["r\u00e9compenser (\u00eatre une r\u00e9compense)", "\u00eatre une r\u00e9compense", "\u00eatre une gratification"]}, "examples": [["pekulojn persekutas malbono, sed virtulojn rekompencas bono", "La Malnova Testamento, Sentencoj 13:21"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kompensi al.", "translations": {}, "examples": [["Mi rekompencos vin pro tiuj jaroj, kiam \u0109ion forman\u011dis la akridoj", "La Malnova Testamento, Joel 2:25"]], "subdefinitions": []}], "root": "rekompenc", "primary": true}, "acetilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "C2H3O. Radikalo de acetata acido.", "translations": {"be": ["\u0430\u0446\u044d\u0442\u044b\u043b"], "fr": ["ac\u00e9tyle"], "nl": ["acetyl"], "pt": ["acetilo", "acetila"], "ru": ["\u0430\u0446\u0435\u0442\u0438\u043b"], "de": ["Azetyl"], "sv": ["acetyl"], "hu": ["acetilgy\u00f6k", "ecetsavgy\u00f6k"], "sk": ["acetyl"], "fa": ["\u0627\u0633\u062a\u06cc\u0644"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "acetil", "primary": true}, "rekompenco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, per kio oni rekompencas.", "translations": {"be": ["\u0443\u0437\u043d\u0430\u0433\u0430\u0440\u043e\u0434\u0430"], "fr": ["r\u00e9compense", "gratification"], "nl": ["beloning"], "ru": ["\u0432\u043e\u0437\u043d\u0430\u0433\u0440\u0430\u0436\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Lohn"], "hu": ["jutalom", "h\u00e1lad\u00edj"]}, "examples": [["ili havas bonan rekompencon por sia laborado", "La Malnova Testamento, Predikanto 4:9"], ["Dio donis al mi rekompencon por tio, ke mi donis mian sklavinon al mia edzo", "La Malnova Testamento, Genezo 30:17"], ["batoj kaj pu\u015doj estas lia rekompenco", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, la vivolongo"], ["se vi sukcesos , vi rekompence ricevos mian filinon", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, la ora birdo"], ["estus efektive tro mizere, se tiuj personoj saltus senrekompence", "Fabeloj, volumo 2, konkurso de saltado"]], "subdefinitions": []}], "root": "rekompenc", "primary": false}, "embriogenezo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Embria evoluo, serio da formoj, kiujn trapasas embrio anta\u016d la naski\u011do.", "translations": {"be": ["\u044d\u043c\u0431\u0440\u044b\u044f\u0433\u0435\u043d\u044d\u0437"], "fr": ["embryog\u00e9n\u00e8se", "embryog\u00e9nie"], "pt": ["embriog\u00eanese", "embriogenia"], "ru": ["\u044d\u043c\u0431\u0440\u0438\u043e\u0433\u0435\u043d\u0435\u0437"], "de": ["Embryonalentwicklung", "Embryonalgenese"], "hu": ["embri\u00f3genezis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "embriogenez", "primary": true}, "\u0109ie": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En \u0109iu loko.", "translations": {"be": ["\u0443\u0441\u044e\u0434\u044b", "\u043f\u0430\u045e\u0441\u044e\u0434\u043d\u0430", "\u0441\u043a\u0440\u043e\u0437\u044c"], "fr": ["partout"], "bg": ["\u043d\u0430\u0432\u0441\u044f\u043a\u044a\u0434\u0435"], "nl": ["overal"], "ru": ["\u0432\u0435\u0437\u0434\u0435", "\u0432\u0441\u044e\u0434\u0443"], "de": ["\u00fcberall"], "sv": ["\u00f6verallt"], "vo": ["\u00fcbal"], "sk": ["v\u0161ade"], "en": ["everywhere"], "pl": ["wsz\u0119dzie"], "hu": ["mindenhol", "minden\u00fctt"], "es": ["por todas partes", "en todas partes"]}, "examples": [["li voja\u011das \u0109ien, kaj \u0109ie oni lin renkontas", null], ["nenie semata, \u0109ie trovata", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ie", "primary": true}, "\u0109ia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "De \u0109iu speco, kvalito.", "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u0436\u043d\u044b", "\u0443\u0441\u044f\u043a\u0456", "\u0443\u0441\u044f\u043b\u044f\u043a\u0456"], "fr": ["de toute sorte"], "ru": ["\u0432\u0441\u044f\u043a\u0438\u0439", "\u0432\u0441\u044f\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["jederart"], "sv": ["all slags"], "hu": ["mindenf\u00e9le", "mindenfajta"], "sk": ["ka\u017ed\u00fd"], "pl": ["wszelki", "wszelaki", "ka\u017cdy"]}, "examples": [["\u0109ia homo povas tion fari", null], ["\u0109ia dono estas bono", "Proverbaro esperanta"], ["\u015di meritis \u0109ian la\u016ddon", "Fabeloj, volumo 1, La virineto de maro"], ["ne \u0109ian penson metu sur la langon", "Z"], ["\u0109e \u0109ia vetero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ia", "primary": true}, "\u0109io": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kolektiva pronomo, uzata nur pri a\u0135oj, kaj montranta, ke oni konsideras la tuton de la koncernataj aferoj.", "translations": {"be": ["\u0443\u0441\u0451"], "fr": ["tout"], "en": ["everything"], "nl": ["alles"], "pt": ["tudo"], "ru": ["\u0432\u0441\u0451"], "de": ["alles"], "it": ["tutto (ogni cosa)"], "tp": ["ale", "ali"], "hu": ["minden"], "sk": ["v\u0161etko"], "es": ["todo"], "vo": ["valikos"], "pl": ["wszystko"], "he": ["\u05db\u05dc \u05d3\u05d1\u05e8"]}, "examples": [["\u015dia fratino en \u0109io estas kulpa", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 21"], ["ne \u0109io brilanta estas diamanto", "Proverbaro esperanta"], ["al \u0109io oni povas alkutimi\u011di", "Z"], ["\u0109io, kio servas al la fratigado de la gentoj, apartenas al la verda standardo", "Z"], ["li amas sian monon pli ol \u0109ion en la mondo", null], ["mi faris \u0109ion, kion mi devis fari", "Fabeloj, volumo 2, Monteto de elfoj"], ["\u0109iopova", "Z"], ["\u0109iopardona", "La Malnova Testamento, Eliro 30:10"], ["\u0109ionsciado", "La Malnova Testamento, Sentencoj 3:20"], ["\u0109ionpova", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109io", "primary": true}, "kamparano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lo\u011danto en la kamparo, precipe terkulturisto.", "translations": {"be": ["\u0441\u0435\u043b\u044f\u043d\u0456\u043d"], "fr": ["paysan"], "nl": ["boer", "landbouwer"], "ru": ["\u043a\u0440\u0435\u0441\u0442\u044c\u044f\u043d\u0438\u043d"], "de": ["Bauer"], "it": ["campagnolo (sost.)", "contadino"], "hu": ["paraszt"], "es": ["campesino"], "pl": ["wie\u015bniak", "ch\u0142op", "w\u0142o\u015bcianin (przest.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kamp", "primary": false}, "\u015dtipkapulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nekomprenema, obstina stultulo.", "translations": {"fr": ["\u00e2ne b\u00e2t\u00e9", "t\u00eate de mule"], "nl": ["domoor", "sufferd"], "pt": ["cabe\u00e7a-dura"], "pl": ["baran", "barani \u0142eb"], "hu": ["fajank\u00f3", "t\u00f6kfilk\u00f3"]}, "examples": [["ho, Stanislav, mi opiniis vin inteligenta viro, sed vi estas ja la plej granda \u015dtipkapulo sur nia planedo", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, dua libro, \u0109apitro 34a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kap", "primary": false}, "magazeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u043b\u0430\u0434"], "fr": ["magasin (r\u00e9serve)", "r\u00e9serve (lieu)"], "en": ["warehouse"], "nl": ["magazijn"], "pt": ["dep\u00f3sito", "armaz\u00e9m"], "ru": ["\u0441\u043a\u043b\u0430\u0434"], "de": ["Lager", "Lagerhaus", "Speicher", "Magazin"], "hu": ["rakt\u00e1r", "t\u00e1rh\u00e1z"], "fa": ["\u0627\u0646\u0628\u0627\u0631", "\u0645\u062e\u0632\u0646"], "br": ["ti-dastum"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Luksa butiko.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u0430\u043c\u0430"], "fr": ["magasin (lieu de vente)"], "en": ["department store"], "nl": ["winkel"], "pt": ["butique", "boutique"], "ru": ["\u043c\u0430\u0433\u0430\u0437\u0438\u043d"], "de": ["Gesch\u00e4ft", "Laden"], "hu": ["\u00fczlet"], "fa": ["\u0645\u063a\u0627\u0632\u0647", "\u0641\u0631\u0648\u0634\u06af\u0627\u0647"], "br": ["stal"]}, "examples": [["magazeno, en kiu oni vendas cigarojn, estas cigarejo", "Z"], ["se kliento en magazeno pagas per nacia valuto, \u0109u la magazeno devos redoni nacian valuton a\u016d e\u016drojn?", "Marc Vanden Bempt: Al nova komuna epoko, Monatojaro 1997a, numero 3a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "magazen", "primary": true}, "Kieva Regno": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Oni ne konfuzu la Kievan Regnon kun la Granda Princujo Kieva, kiu estis ties centra, sed relative malgranda parto."], "primary definition": "La antikva regno de la orientaj slavoj, regata de la rurikidoj, teritorie la plej granda \u015dtato de la Mezepoka E\u016dropo, kies \u0109efurbo (ekde la jaro 862a) estis Kievo.", "translations": {"ru": ["\u041a\u0438\u0435\u0432\u0441\u043a\u0430\u044f \u0420\u0443\u0441\u044c"], "hu": ["Kijevi Rusz"], "en": ["Kievan Rus'"], "uk": ["\u041a\u0438\u0457\u0432\u0441\u044c\u043a\u0430 \u0420\u0443\u0441\u044c"], "fi": ["Kiovan Rus", "Kiovan Ven\u00e4j\u00e4"]}, "examples": [["\u0124azario \u0109e la malsupra Volgo kaj la Kieva Regno esti\u011dis \u0109e interkruci\u011do de tiuj du direktoj", "Sergio Pokrovskij: La granda stepo. La Ondo de Esperanto, 2003:2"]], "subdefinitions": []}], "root": "Kiev", "primary": false}, "perfekta vaskulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "tra\u0125eo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vaskul", "primary": false}, "maksimumiganto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ial preferas nomi tion \u00abmaksimumejo\u00bb, eble imite al la germana. Ni tamen ne vidas firman kialon por rompi la tradicion \u0109i-koncerne, des malpli ke \u00ab-ejo\u00bb a\u016d \u00abloko\u00bb pensigas pli pri aro da punktoj, ol pri ununura punkto."], "primary definition": "(de bildigo kun valoroj en orda aro) Punkto de la fonto-aro, \u0109e kiu la bildigo atingas maksimumon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0443\u043d\u043a\u0442 \u043c\u0430\u043a\u0441\u0456\u043c\u0443\u043c\u0443"], "fr": ["point de maximum"], "en": ["point of maximum"], "ru": ["\u0442\u043e\u0447\u043a\u0430 \u043c\u0430\u043a\u0441\u0438\u043c\u0443\u043c\u0430"], "de": ["Maximumstelle"], "it": ["maggiorante (mat.)"], "hu": ["maximumhely"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "maksimum", "primary": false}, "atolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ringoforma insulo formita de koraloj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0442\u043e\u043b"], "fr": ["atoll"], "en": ["atoll"], "nl": ["atol"], "ru": ["\u0430\u0442\u043e\u043b\u043b"], "de": ["Atoll"], "sv": ["atoll", "korall\u00f6"], "hu": ["atoll", "korallz\u00e1tony"], "sk": ["atol"], "es": ["atol\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "atol", "primary": true}, "Barejno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Insula lando en la Persa Golfo kun \u0109efurbo Manamo. Teritorio de Regno Barejno. ISO-3166 kodo: BH.", "translations": {"tr": ["Bahreyn"], "pl": ["Bahrajn", "Kr\u00f3lestwo Bahrajnu"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "barejn", "primary": true}, "ri\u0109i\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Ekhavi pli da mono, da valora\u0135oj, da enhavo.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u043e\u0433\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["s'enrichir"], "nl": ["rijk worden"], "ca": ["enriquir-se"], "de": ["sich bereichern"], "tr": ["zenginle\u015fmek"], "hu": ["(meg)gazdagodik"], "es": ["enriquecerse"]}, "examples": [["nia lingvo havos la plenan eblon konstante ri\u0109i\u011dadi", "Fundamento de Esperanto, anta\u016dparolo"]], "subdefinitions": []}], "root": "ri\u0109", "primary": false}, "sensignifa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne havanta signifon, gravon a\u016d valoron en la koncerna situacio, rigardebla kiel malgrava.", "translations": {"fr": ["d\u00e9pourvu d'importance", "insignifiant", "n\u00e9gligeable"], "nl": ["betekenisloos", "onbelangrijk"], "pl": ["bez znaczenia"]}, "examples": [["mi notis la faktojn \u015dajne plej sensignifajn, \u015diajn plej malgrandajn gestojn, \u015diajn plej senvalorajn parolojn", "H. Vallienne, \u0108u li?, 1908"]], "subdefinitions": []}], "root": "signif", "primary": false}, "denaskulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu ion havas, scias, faras de naskotempo a\u016d de tre frua a\u011do.", "translations": {"fr": ["natif (subst.)"], "nl": ["moedertaalspreker", "native speaker"], "br": ["henvroad"], "de": ["Muttersprachler"], "pl": ["rodowity"], "hu": ["sz\u00fcletett besz\u00e9l\u0151", "vmire sz\u00fcletett"]}, "examples": [["post tri tagoj mi senprobleme elturni\u011dis, kaj parolis kvaza\u016d denaskulo!", "HoRo, HoRo 2002 en Salamanca, Hispanio, soc.culture.esperanto, 2002-06-28"]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu lernis la Lingvon Internacian infana\u011de en hejma medio.", "translations": {"de": ["Esperanto-Muttersprachler"], "hu": ["sz\u00fcletett eszperantista"]}, "examples": []}]}], "root": "nask", "primary": false}, "ludoni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u0434\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c \u0432\u043d\u0430\u0451\u043c", "\u0441\u0434\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c \u043d\u0430\u043f\u0440\u043e\u043a\u0430\u0442", "\u0441\u0434\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c \u0432 \u0430\u0440\u0435\u043d\u0434\u0443"], "fr": ["louer (donner en location)"], "en": ["rent", "lease"], "nl": ["verhuren"], "de": ["verleihen"], "pl": ["dawa\u0107 w najem (wynajmowa\u0107)", "dawa\u0107 w dzier\u017caw\u0119 (dzier\u017cawi\u0107)"], "hu": ["b\u00e9rbe ad", "kiad"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "don", "primary": false}, "sufiksado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Apliko de sufikso, vortofarado per sufikso(j).", "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u0444\u0444\u0438\u043a\u0441\u0430\u0446\u0438\u044f"], "nl": ["het gebruik van achtervoegsels", "het gebruik van suffixen"], "it": ["suffissazione"]}, "examples": [["la reguleco de la sufiksado malhavigas al Esperanto grandan nombron da internaciaj vortoj", "P. Ronai: Babel & Antibabel. Sao Paulo, 1970"]], "subdefinitions": []}], "root": "sufiks", "primary": false}, "Lebego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Franclingve: Henri Lebesgue, 1875-1941. Franca matematikisto.", "translations": {"be": ["\u041b\u0435\u0431\u044d\u0433"], "en": ["Lebesgue"], "nl": ["Henri Lebesgue"], "pt": ["Lebesgue"], "ru": ["\u041b\u0435\u0431\u0435\u0433"], "de": ["Lebesgue"], "it": ["Lebesgue"], "hu": ["Lebesgue"], "pl": ["Lebesgue"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Lebeg", "primary": true}, "kontra\u016dsigna": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri nombroj) Havantaj malsaman signon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u043e\u043f\u043e\u043b\u043e\u0436\u043d\u043e\u0433\u043e \u0437\u043d\u0430\u043a\u0430"], "fr": ["de signe contraire"], "en": ["opposite-signed"], "de": ["mit entgegengesetzten Vorzeichen"], "pl": ["przeciwny"], "hu": ["ellenkez\u0151 el\u0151jel\u0171"]}, "examples": [["produto de du kontra\u016dsignaj faktoroj estas negativa", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sign", "primary": false}, "Amudarjo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La plej granda rivero de la Interna Azio, 2540km longa, naski\u011danta el kunfluo de Pjan\u011do kaj Va\u0125\u015do, kaj enfluanta en (la Grandan) Aralon.", "translations": {"be": ["\u0410\u043c\u0443\u0434\u0430\u0440'\u044f"], "bg": ["\u0410\u043c\u0443\u0434\u0430\u0440\u044f"], "ru": ["\u0410\u043c\u0443", "\u0410\u043c\u0443\u0434\u0430\u0440\u044c\u044f", "\u0411\u0430\u043b\u0445", "\u041e\u043a\u0441"], "de": ["Amudarja"], "tr": ["Amuderya"], "hu": ["Amu-darja"], "fa": ["\u0622\u0645\u0648\u062f\u0631\u06cc\u0627", "\u062c\u06cc\u062d\u0648\u0646", "\u0648\u062e\u0634\u0648"], "en": ["Amu Darya", "Oxus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Amudarj", "primary": true}, "trinki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Preni flua\u0135on en la bu\u015don kaj gluti.", "translations": {"be": ["\u043f\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["boire"], "bg": ["\u043f\u0438\u044f"], "nl": ["drinken"], "pt": ["beber"], "ru": ["\u043f\u0438\u0442\u044c"], "de": ["trinken"], "tp": ["moku"], "hu": ["iszik"], "cs": ["p\u00edt"], "en": ["drink"], "ku": ["vexwarin"], "lat": ["bibo, ere", "poto, are"], "es": ["beber"]}, "examples": [["mi ne volis trinki la vinon, \u0109ar \u011di enhavis en si ian suspektan malklara\u0135on", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 35"], ["mi alportis ar\u011dentan vazon por doni trinki al tiu \u0109i sinjorino", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 19"], ["donu al la birdoj akvon \u0109ar ili volas trinki", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 9"], ["mi foje kuris nuda kiam mi trinkis tro multe da vino", "La Faraono, volumo 3, \u0109ap. 12"], ["ne kra\u0109u en puton \u0109ar vi trinki bezonos", "Proverbaro esperanta"], ["eltrinki per unu tiro", "Proverbaro esperanta"], ["de lia vivo aran\u011do estas trinko kaj man\u011do", "Proverbaro esperanta"], ["ili venis kaj \u0109erpis akvon kaj plenigis la trogojn por trinkigi la \u015dafojn", "La Malnova Testamento, Eliro 2:16"], ["vi frapos la rokon kaj eliros el \u011di akvo kaj la popolo trinkos", "La Malnova Testamento, Eliro 17:6"], ["\u0109iun, kiu lektrinkos akvon per sia lango kiel lektrinkas hundo, tiun starigu aparte", "La Malnova Testamento, Ju\u011distoj 7:5"], ["man\u011di sian ekskrementon kaj trinki sian urinon", "La Malnova Testamento, II. Re\u011doj 18:27"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) (poezia esprimo) Ricevi a\u016d preni ion.", "translations": {}, "examples": [["ellasu min mi volas trinki lian sangon", "La Faraono, volumo 3, \u0109ap. 14"], ["\u0109ar la sagoj de la Plejpotenculo estas en mi, ilian venenon trinkas mia spirito", "La Malnova Testamento, Ijob 6:4"], ["homo abomeninda kaj malbona, kiu trinkas malbonagojn kiel akvon", "La Malnova Testamento, Ijob 15:15"], ["kiu homo estas simila al Ijob, kiu trinkas mokojn kiel akvon", "La Malnova Testamento, Ijob 34:7"], ["veki\u011du, levi\u011du ho Jerusalem, vi, kiu trinkis el la mano de la Eternulo la kalikon de Lia kolero", "La Malnova Testamento, Jesaja 51:16"], ["oni ne disdonos inter ili panon de funebro por konsoli ilin pri la mortinto kaj oni ne trinkigos al ili kalikon de konsolo pri ilia patro kaj pri ilia patrino", "La Malnova Testamento, Jeremia 16:7"]], "subdefinitions": []}], "root": "trink", "primary": true}, "kumuluso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "blanka, supre pufa nubo, ordinare amase aperanta.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0443\u0447\u0435\u0432\u043e\u0435 \u043e\u0431\u043b\u0430\u043a\u043e"], "fr": ["cumulus (nuage)"], "en": ["cumulus", "woolpack"], "nl": ["cumulus", "stapelwolk"], "pt": ["c\u00famulo (meteor.)", "c\u00famulos (meteor.)"], "ca": ["c\u00famul"], "de": ["Kumuluswolke", "Haufenwolke", "Quellwolke"], "sv": ["cumulusmoln", "stackmoln"], "hu": ["gomolyfelh\u0151", "kumulusz"], "fa": ["\u06a9\u0648\u0645\u0648\u0644\u0648\u0633"], "es": ["c\u00famulo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kumulus", "primary": true}, "berilio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 4, atompezo 9,0122, simbolo Be. Malofta elemento, teralkala metalo.", "translations": {"be": ["\u0431\u044d\u0440\u044b\u043b\u0456\u0439"], "fr": ["b\u00e9ryllium"], "bg": ["\u0431\u0435\u0440\u0438\u043b\u0438\u0439"], "nl": ["beryllium"], "pt": ["ber\u00edlio"], "la": ["Beryllium"], "de": ["Beryllium"], "it": ["berillio"], "hu": ["berillium"], "fa": ["\u0628\u0631\u06cc\u0644\u06cc\u064f\u0645"], "en": ["beryllium"], "es": ["berilio"], "br": ["beriliom"], "ru": ["\u0431\u0435\u0440\u0438\u043b\u043b\u0438\u0439"], "pl": ["beryl"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "berili", "primary": true}, "periferio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de ebena surfaco) \u011cia rando.", "translations": {"be": ["\u043f\u044d\u0440\u044b\u0444\u044d\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["p\u00e9riph\u00e9rie"], "en": ["periphery"], "nl": ["periferie", "omtrek", "buitenkant"], "pt": ["periferia (geom.)"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0438\u0444\u0435\u0440\u0438\u044f", "\u043e\u043a\u0440\u0430\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Peripherie"], "hu": ["ker\u00fclet (sz\u00e9l)", "sz\u00e9l", "perif\u00e9ria"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "periferi", "primary": true}, "impresionisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de la impresionismo.", "translations": {"be": ["\u0456\u043c\u043f\u0440\u044d\u0441\u0456\u044f\u043d\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["impressionniste"], "en": ["impressionist"], "nl": ["impressionist"], "pt": ["impressionista"], "ru": ["\u0438\u043c\u043f\u0440\u0435\u0441\u0441\u0438\u043e\u043d\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Impressionist"], "hu": ["impresszionista"], "es": ["impresionista"]}, "examples": [["Degas, Renoir, Monet estis impresionistoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "impresionist", "primary": true}, "amika\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "amika ago, montro de amikeco.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0440\u0443\u0436\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439 \u043f\u043e\u0441\u0442\u0443\u043f\u043e\u043a", "\u043f\u0440\u043e\u044f\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435 \u0434\u0440\u0443\u0436\u0431\u044b", "\u0437\u043d\u0430\u043a \u0434\u0440\u0443\u0436\u0431\u044b"], "fr": ["amiti\u00e9 (acte amical)"], "nl": ["vriendendienst"], "fa": ["\u0644\u0637\u0641", "\u0645\u062d\u0628\u062a"], "de": ["Freundschaftsdienst"], "pl": ["oznaka przyja\u017ani", "dow\u00f3d przyja\u017ani", "przyjacielska przys\u0142uga", "przyjacielskie pozdrowienie"], "hu": ["bar\u00e1ti sz\u00edvess\u00e9g", "bar\u00e1ti gesztus", "bar\u00e1ti megnyilv\u00e1nul\u00e1s"]}, "examples": [["fari amika\u0135on al iu", null], ["prezentu al via patro miajn amika\u0135ojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "amik", "primary": false}, "orioledoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo paseroformaj birdoj (Oriolidae).", "translations": {"ru": ["\u0438\u0432\u043e\u043b\u0433\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["loriots"], "en": ["orioles (family)"], "nl": ["wielewalen (fam.)"], "pt": ["oriol\u00eddeos"], "be": ["\u0456\u0432\u0430\u043b\u0433\u0430\u0432\u044b\u044f", "\u0432\u0456\u0448\u043d\u0435\u045e\u043a\u0456 (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "de": ["Pirole (Familie)"], "hu": ["s\u00e1rgarig\u00f3f\u00e9l\u00e9k", "m\u00e1link\u00f3f\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "orioled", "primary": true}, "biblioteko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Publika servo kaj ties ejo (\u0109ambro, domo), kie oni konservas librojn, gazetojn kaj eventuale anka\u016d aliajn registritajn datumojn (sondiskojn, filmojn kaj tiel plu) por ebligi al la homoj legi, uzi a\u016d pruntepreni ilin.", "translations": {"be": ["\u0431\u0456\u0431\u043b\u0456\u044f\u0442\u044d\u043a\u0430"], "fr": ["biblioth\u00e8que"], "en": ["library"], "nl": ["bibliotheek", "boekerij"], "ru": ["\u0431\u0438\u0431\u043b\u0438\u043e\u0442\u0435\u043a\u0430"], "de": ["Bibliothek", "B\u00fccherei"], "sv": ["bibliotek"], "hu": ["k\u00f6nyvt\u00e1r"], "sk": ["kni\u017enica"], "es": ["biblioteca"], "pl": ["biblioteka"]}, "examples": [["urba, \u015dtata, lerneja biblioteko", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kolekto da libroj, privata a\u016d publika.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0438\u0431\u043b\u0438\u043e\u0442\u0435\u043a\u0430"], "pl": ["biblioteka", "ksi\u0119gozbi\u00f3r"], "be": ["\u0431\u0456\u0431\u043b\u0456\u044f\u0442\u044d\u043a\u0430", "\u043a\u043d\u0456\u0433\u0430\u0437\u0431\u043e\u0440"]}, "examples": [["li havas ri\u0109an bibliotekon", "PIV1"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Sinonimo de serio en kelkaj seriotitoloj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0456\u0431\u043b\u0456\u044f\u0442\u044d\u043a\u0430"], "ru": ["\u0431\u0438\u0431\u043b\u0438\u043e\u0442\u0435\u043a\u0430"]}, "examples": [["\u00abBiblioteko Tutmonda\u00bb", null], ["\u00abEsperanta Biblioteko Internacia\u00bb", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Speciale aran\u011dita dosiero, entenata programajn partojn (subprogramojn: procedurojn, makroojn, konstantojn kaj tiel plu), atingeblajn per ilia nomo dum bindado kun programo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0456\u0431\u043b\u0456\u044f\u0442\u044d\u043a\u0430"], "pl": ["biblioteka"], "ru": ["\u0431\u0438\u0431\u043b\u0438\u043e\u0442\u0435\u043a\u0430"]}, "examples": [["dinamike bindebla biblioteko", null], ["biblioteko de matematikaj, grafikaj funkcioj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: PIV2 retenas tiun sencon, sed por mi \u011di estas surpriza kaj fremda. Neniam mi nomus meblon biblioteko. Kiel atestas diskuto en soc.culture.esperanto, por plimulto da esperantistoj la esperanta vorto biblioteko ne havas \u0109i tiun sencon. Tiu senco malestas en pluraj gravaj tradukvortaroj. Eksterdube la vortoj \u00ablibro\u015dranko\u00bb kaj \u00ablibrobretaro\u00bb estas bone atestitaj en la literaturo kaj de \u0109iuj bone komprenataj; ekzemploj pri mebla biblioteko maloftas kaj ne estas imitindaj."], "primary definition": "Libro\u015dranko a\u016d librobretaro.", "translations": {"be": ["\u043a\u043d\u0456\u0436\u043d\u0430\u044f \u0448\u0430\u0444\u0430"], "en": ["book case"], "pl": ["biblioteczka"], "ru": ["\u043a\u043d\u0438\u0436\u043d\u044b\u0439 \u0448\u043a\u0430\u0444", "\u0441\u0442\u0435\u043b\u043b\u0430\u0436 \u0434\u043b\u044f \u043a\u043d\u0438\u0433"]}, "examples": [["apud la kameno pendis malgranda biblioteko", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, la hejmo de la metiisto, (de nov-jorka kuracisto, rerakontita de E. Weilsh\u00e4user)"], ["dekstre de la pordo dormetis iu meblo bibliotek-simila, kiun oni nur malofte vekis. \u011ci estis sufi\u0109e alta kaj \u011dia supra parto havis vitrajn pordetojn kun malhelru\u011daj kurtenoj", "Raymond Schwarz, Kiel akvo de l' rivero"]], "subdefinitions": []}], "root": "bibliotek", "primary": true}, "ru\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lipa \u015dminko ordinare ru\u011da kaj konservata kiel solida entuba bastoneto.", "translations": {"be": ["\u0433\u0443\u0431\u043d\u0430\u044f \u043f\u0430\u043c\u0430\u0434\u0430"], "fr": ["rouge \u00e0 l\u00e8vres"], "nl": ["lippenstift"], "pt": ["batom"], "ru": ["\u0433\u0443\u0431\u043d\u0430\u044f \u043f\u043e\u043c\u0430\u0434\u0430"], "de": ["Lippenrouge"], "hu": ["r\u00fazs"]}, "examples": [["pudro, \u015dminko, ru\u0135o kaj pomado", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 67a, p. 431a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ru\u0135", "primary": true}, "\u015dakri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Komerci ka\u015de kaj kontra\u016dle\u011de.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u044d\u043a\u0443\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["arnaquer (intr.)", "escroquer (intr.)"], "bg": ["\u043f\u0430\u0437\u0430\u0440\u044f \u0441\u0435"], "nl": ["sjacheren"], "pt": ["chatinar", "mercadejar", "traficar"], "ru": ["\u0431\u0430\u0440\u044b\u0448\u043d\u0438\u0447\u0430\u0442\u044c", "\u0444\u0430\u0440\u0446\u0435\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0442\u043e\u0440\u0433\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c \u0438\u0437-\u043f\u043e\u0434 \u043f\u043e\u043b\u044b", "\u0441\u043f\u0435\u043a\u0443\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["schachern"], "it": ["trafficare (comm. illegal.)"], "hu": ["kuf\u00e1rkodik", "\u00fcz\u00e9rkedik"]}, "examples": [["mi rigardas mia devo informi vin, ke nia prezidanto \u015dakras per valuto", "La majstro kaj Margarita, \u0109ap. 9a"], ["jen la granda socia cunamo, la disfalo de la ordo kun senfina banditismo, \u015dakrado, narkota\u0135-komerco...", "Gilbert LEDON: Cunamoj tutmonde. Monato"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dakr", "primary": true}, "ejnstejnio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u044d\u0439\u043d\u0448\u0442\u044d\u0439\u043d\u0456\u0439"], "fr": ["einsteinium"], "en": ["einsteinium"], "nl": ["einsteinium"], "pt": ["einst\u00eainio"], "la": ["Einsteinium"], "de": ["Einsteinium"], "it": ["einstenio"], "hu": ["einsteinium"], "es": ["einstenio"], "br": ["einsteiniom"], "ru": ["\u044d\u0439\u043d\u0448\u0442\u0435\u0439\u043d\u0438\u0439"], "pl": ["einstein"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ejnstejni", "primary": true}, "boluso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda pilolo, kiu pezas pli ol kvindek centigramojn.", "translations": {"be": ["\u0431\u043e\u043b\u044e\u0441"], "fr": ["bol (grosse pilule)"], "en": ["bolus"], "nl": ["bolus"], "ru": ["\u0431\u043e\u043b\u044e\u0441"], "de": ["Bissen"], "it": ["bolo"], "hu": ["bolus (nagyobb tabletta)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rezulto de la unua parto de la digestado, post ma\u0109ado kaj ensalivado de la nutra\u0135oj.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bolus", "primary": true}, "porviva\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rimedoj por sin nutri, vivpano.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0434\u043e\u0432\u043e\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435"], "fr": ["vivres", "n\u00e9cessaire (objets de n\u00e9cessit\u00e9)"], "nl": ["levensonderhoud"], "be": ["\u0445\u0430\u0440\u0447\u044b", "\u043f\u0440\u0430\u0434\u0443\u043a\u0442\u044b"], "de": ["Lebensnotwendiges", "Lebensunterhalt"], "hu": ["\u00e9letsz\u00fcks\u00e9glet", "meg\u00e9lhet\u00e9s"]}, "examples": [["ili ekstermadis la produktojn de la tero kaj ne restigadis porviva\u0135on \u0109e la Izraelidoj", "Z"], ["la malri\u0109ulo devas klopodi per ungoj kaj dentoj por gajni sian porvivon", "A. Kivi, trad. H. Hall La Botistoj 1919"]], "subdefinitions": []}], "root": "viv", "primary": false}, "dependiga konjunkcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konjunkcio, kiu dependigas unu propozicion de alia, ekzemple kc.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0447\u0438\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0441\u043e\u044e\u0437"], "fr": ["conjonction de subordination", "subjonction"], "de": ["unterordnende Konjunktion", "unterordnendes Bindewort"], "en": ["subordinating conjunction"], "nl": ["onderschikkend voegwoord"]}, "examples": [["ke, kvankam, se", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konjunkci", "primary": false}, "universitata areo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda tereno kun universitataj kursejoj, bibliotekoj, man\u011dejoj, lo\u011dejoj....", "translations": {"fi": ["korkeakoulualue", "kampus"], "de": ["Campus"], "en": ["campus"], "it": ["campus"]}, "examples": [["Bonn havas belan urbocentron kun universitata parko", "-, Esperanto NRW, 2002-06"], ["la subita studenta ribelo ekis mardon 10an de junio sur la universitata areo de Teherano", "P. M. de La Gorce, trad. J. M. Cash, La islama Respubliko Irano sub premo, le Monde diplomatique, 2003-07"]], "subdefinitions": []}], "root": "universitat", "primary": false}, "pluko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fingra kaptado, permana rikoltado.", "translations": {"fr": ["cueillette"], "de": ["Pfl\u00fccken"], "nl": ["oogst", "plukken (zn.)"], "es": ["recolecci\u00f3n"], "en": ["pluck"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pluk", "primary": false}, "pluki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fingre kapti, eventuale \u015dire, per kunprema, pin\u0109a movo.", "translations": {"be": ["\u0456\u0440\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0440\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u044c\u0431\u0456\u0440\u0430\u0446\u044c (\u0437\u0440\u044b\u0432\u0430\u044e\u0447\u044b)"], "fr": ["cueillir"], "en": ["pluck"], "nl": ["plukken"], "pt": ["colher (\u00ea)"], "de": ["pfl\u00fccken"], "hu": ["szak\u00edt (sz\u00fcretel)", "szed", "felcs\u00edp"], "es": ["recolectar"]}, "examples": [["ili pli multe plukus fruktojn a\u016d \u015dirus florojn en la nomo de iu mastrino", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 56a, volumo 2a, p. 246a"], ["pluki el longa teksto a\u016d parolado unu solan frazon", "Stefan Maul, Supra\u0135eco super \u0109io, Monato, jaro 2001a, numero 5a, p. 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pluk", "primary": true}, "kaja\u016do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "a\u016do (pli emfaza termino, kontraste al disa\u016do).", "translations": {"ru": ["\u043e\u043f\u0435\u0440\u0430\u0446\u0438\u044f \u0418\u041b\u0418", "\u043b\u043e\u0433\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0435 \u0441\u043b\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0441\u043b\u0430\u0431\u0430\u044f \u0434\u0438\u0437\u044a\u044e\u043d\u043a\u0446\u0438\u044f"], "en": ["OR operator", "(inclusive) disjunction"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016d", "primary": false}, "Aristotelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo grekdevena.", "translations": {"be": ["\u0410\u0440\u044b\u0441\u0442\u043e\u0442\u044d\u043b\u044c"], "fr": ["Aristote"], "en": ["Aristotle"], "nl": ["Aristoteles"], "ru": ["\u0410\u0440\u0438\u0441\u0442\u043e\u0442\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Aristoteles"], "it": ["Aristotele"], "hu": ["Arisztotel\u00e9sz"], "sk": ["Aristoteles"], "es": ["Arist\u00f3teles"], "br": ["Aristoteles"], "pl": ["Arystoteles"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Greklingve \u0386\u03c1\u03b9\u03c3\u03c4\u03bf\u03c4\u03ad\u03bb\u03b7\u03c2. Fama helena filozofo kaj sciencisto (384 \u2013 322 a. K.), dis\u0109iplo de Platono. Liaj verkoj ege influis evoluon de tuta posta filozofio kaj naturscienco.", "translations": {}, "examples": [["la\u016d Aristotelo estas \u00abnature\u00bb inter\u015dan\u011di unu konsumvaron kontra\u016d alia konsumvaro", "Bo Sandelin, Anta\u016dmerkantilisma ekonomia pensado, Monato, jaro 2001a, numero 2a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Aristotel", "primary": true}, "muono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Leptono kun maso inter 200-oble kaj 220-oble pli granda ol tiu de elektrono.", "translations": {"be": ["\u043c\u044e\u043e\u043d"], "fr": ["muon"], "en": ["muon"], "nl": ["muon"], "pt": ["m\u00faon (f\u00eds.)", "m\u00faon-menos (f\u00eds.)"], "ru": ["\u043c\u044e\u043e\u043d"], "de": ["Myon"], "hu": ["m\u00fcon"], "fa": ["\u0645\u0648\u0626\u0648\u0646"], "es": ["mu\u00f3n"], "pl": ["mion"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "muon", "primary": true}, "palafito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Surfosta domo, konstruata kutime super akvo a\u016d mar\u0109oj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u0430\u0439\u043d\u0430\u044f \u043f\u043e\u0441\u0442\u0440\u043e\u0439\u043a\u0430", "\u0434\u043e\u043c \u043d\u0430 \u0432\u044b\u0441\u043e\u043a\u0438\u0445 \u0441\u0432\u0430\u044f\u0445"], "fr": ["maison sur pilotis", "palafitte"], "nl": ["paalwoning"], "pt": ["palafita"], "de": ["Pfahlbau"], "es": ["palafito"], "hu": ["c\u00f6l\u00f6ph\u00e1z"]}, "examples": [["la senvandaj palafitoj de la vila\u011deto situis inter forhakitaj bran\u0109oj en subakvigita mar\u0109o", "Werner Schad: Orinoko-delto: Indianoj, mar\u0109oj, arbarego, Monatojaro 2000a, numero 11a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "palafit", "primary": true}, "kozako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En 15-17 jarcentoj en Ukrainujo kaj Rusujo: ano de milita-terkultura komunumo de liberaj novlo\u011dantoj en nenies limlando, ekster la povo de iulanda regado.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0437\u0430\u043a"], "en": ["Cossack"], "nl": ["kozak"], "pt": ["cossaco"], "ru": ["\u043a\u0430\u0437\u0430\u043a"], "de": ["Kosak"], "hu": ["koz\u00e1k"], "fa": ["\u0642\u0632\u0627\u0642"]}, "examples": [["Hej, kozak' sur \u0109evalo! vi kien rapidas? || \u0108u leporon, saltantan sur stepo, vi vidas? || \u0108u, ludiginte pensojn, en liber' senfina || Vi kuras pro la veto kun vent' ukraina?", "A. Malczewski, tr. A. Grabowski: Kozako en stepo."], ["la kozako sur sia malgranda \u0109evalo galopis rapidege sur la ebena\u0135o", "Fabeloj, volumo 1, \u011cardeno de la paradizo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108e Dono, Kubanjo, Tereko, Amuro kaj en aliaj milit-trupaj regionoj de Rusujo: kamparano, posteulo de tiaj novlo\u011dantoj, kaj (\u011dis 1920 kaj dum la Granda Patruja milito) soldato de kavaleria trupo, konsistanta el tiaj kamparanoj.", "translations": {}, "examples": [["Restis kvin verstoj \u011dis Jessentuki \u2015 kozaka stacio, kie mi povus \u015dan\u011di \u0109evalon", "Terminologia Kurso"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nuntempe: posteulo de tiaj kamparanoj a\u016d soldatoj.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kozak", "primary": true}, "mambestoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043c\u043b\u0435\u043a\u043e\u043f\u0438\u0442\u0430\u044e\u0449\u0438\u0435"], "fr": ["mammif\u00e8res"], "en": ["mammals"], "nl": ["zoogdieren"], "ca": ["mam\u00edfers"], "de": ["S\u00e4ugetiere"], "tr": ["memeliler"], "hu": ["eml\u0151s\u00e1llatok"], "br": ["bronneged"], "pl": ["ssaki"], "he": ["\u05d9\u05d5\u05e0\u05e7\u05d9\u05dd"]}, "examples": [["la ovo kovi\u011das en la organismo de la mambesto", "Gilbert R. Ledon: Ovo kaj kokino, Monato jaro 2001a, numero 11a, p. 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "best", "primary": false}, "afektul(in)o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu kutime afektas.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0437\u0451\u0440"], "fr": ["personne affect\u00e9e", "faiseur (personne affect\u00e9e)", "poseur (personne affect\u00e9e)"], "en": ["poseur"]}, "examples": [["la viroj nomis lin afektulo, sed sekrete enviis lin", "Patroj kaj filoj\u0109ap. 7"], ["hipokritulo \u015dajnigas por ka\u015di, afektulo por paradi", null], ["\u00abafektulino!\u00bb moke respondis la kolumo", "Fabeloj, volumo 3Kolumo"], ["pruduloj, hipokrituloj, \u0109astafektuloj, rancaj gevirguloj, vi ver\u015dajne malatente legis la titolon de tiu \u0109i anekdotaro", "L. Beaucaire Kruko kaj Baniko en Bervalo Averto"]], "subdefinitions": []}], "root": "afekt", "primary": false}, "artisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu praktikas arton, precipe belarton.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0441\u0442\u0430\u043a", "\u0434\u0437\u0435\u044f\u0447 \u043a\u0443\u043b\u044c\u0442\u0443\u0440\u044b"], "fr": ["artiste"], "ru": ["\u0434\u0435\u044f\u0442\u0435\u043b\u044c \u0438\u0441\u043a\u0443\u0441 \u0441\u0442\u0432\u0430", "\u0445\u0443\u0434\u043e\u0436\u043d\u0438\u043a (\u0432 \u0448\u0438\u0440\u043e\u043a\u043e\u043c \u0441\u043c\u044b\u0441\u043b\u0435 \u0441\u043b\u043e\u0432\u0430)"], "ca": ["artista"], "de": ["K\u00fcnstler"], "sv": ["artist", "konstn\u00e4r"], "hu": ["m\u0171v\u00e9sz"], "sk": ["umelec"], "pl": ["artysta"]}, "examples": [["artistoj ludas koncertojn, oni donas spektaklojn", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 5, el la vivo kaj sciencoj, bagateloj"]], "subdefinitions": []}], "root": "art", "primary": false}, "pasero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio paseredoj (Passer), vivanta precipe en urboj.", "translations": {"be": ["\u0432\u0435\u0440\u0430\u0431\u0435\u0439"], "fr": ["passereaux"], "en": ["sparrow"], "nl": ["mus"], "ru": ["\u0432\u043e\u0440\u043e\u0431\u0435\u0439"], "de": ["Sperling", "Spatz"], "sv": ["sparv"], "hu": ["ver\u00e9b"], "br": ["filip (evn)", "golvan"], "cs": ["vrabec"], "pl": ["wr\u00f3bel"]}, "examples": [["\u011di estas ankora\u016d pasero en la aero", "Z"], ["pri tio jam \u0109iuj paseroj babilas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "paser", "primary": true}, "bioniko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Naturimito, studo de naturaj procedoj por ilin te\u0125nike refari.", "translations": {"fr": ["bionique (subst.)"], "bg": ["\u0431\u0438\u043e\u043d\u0438\u043a\u0430"], "en": ["bionics"], "de": ["Bionik"], "it": ["bionica"], "pl": ["bionika"]}, "examples": [["blankna\u011dila delfeno valoras ne nur por homa distrado, sed anka\u016d por scienca esplorado rilate bionikon, biologion kaj multajn aliajn fakojn", "-, Savu blankna\u011dilajn delfenojn..., \u0108ina Interreta Informa Centro, [vidita en 2006-11]"]], "subdefinitions": []}], "root": "bionik", "primary": true}, "mararaneo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda dorna krabo kun longaj kruroj, \u015date man\u011data en iuj landoj, genro el familio majedoj (Maja).", "translations": {"fr": ["araign\u00e9e de mer"], "en": ["spider crab"], "de": ["Dreieckskrabbe", "Seespinne"]}, "examples": [["- Belegaj estas \u0109i tiuj soleoj!... - Bongustegaj estas \u0109i tiuj mararaneoj!", "C. Collodi, trad. G. Croatini, La aventuroj de Pinokjo, 2002"]], "subdefinitions": []}], "root": "arane", "primary": false}, "hiperbola kosinuso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Reela funkcio, kiu \u0135etas reelon x al \u00bd(ex+e-x); simb. cosh a\u016d kosh.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u043f\u044d\u0440\u0431\u0430\u043b\u0456\u0447\u043d\u044b \u043a\u043e\u0441\u0456\u043d\u0443\u0441"], "fr": ["cosinus hyperbolique"], "en": ["hyperbolic cosine"], "pt": ["co-seno hiperb\u00f3lico"], "ru": ["\u0433\u0438\u043f\u0435\u0440\u0431\u043e\u043b\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439 \u043a\u043e\u0441\u0438\u043d\u0443\u0441"], "de": ["Hyperbelkosinus", "hyperbolischer Kosinus"], "hu": ["koszinusz hiperbolikusz"], "pl": ["cosinus hiperboliczny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kosinus", "primary": false}, "\u015dlako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0448\u043b\u0430\u043a"], "nl": ["metaalschuim"], "pt": ["esc\u00f3ria"], "ru": ["\u0448\u043b\u0430\u043a"], "de": ["Schlacke"], "it": ["scoria (metallurgica)"], "hu": ["salak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dlak", "primary": true}, "konjekto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Supoza sed ne certa opinio, konkludo a\u016d klarigo.", "translations": {"be": ["\u0437\u0434\u0430\u0433\u0430\u0434\u043a\u0430"], "fr": ["conjecture", "pr\u00e9somption"], "en": ["conjecture", "guess", "supposition", "surmise"], "nl": ["gissing", "veronderstelling"], "ru": ["\u0434\u043e\u0433\u0430\u0434\u043a\u0430", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u043f\u043e\u043b\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fa": ["\u062d\u062f\u0633", "\u06af\u0645\u0627\u0646"], "es": ["conjetura", "suposici\u00f3n"]}, "examples": [["oni vane faris tiujn eblajn konjektojn pri lia morto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aserto, kiun oni opinias vera, sed ankora\u016d ne sukcesis demonstri.", "translations": {"be": ["\u0437\u0434\u0430\u0433\u0430\u0434\u043a\u0430", "\u0433\u0456\u043f\u043e\u0442\u044d\u0437\u0430"], "fr": ["conjecture"], "en": ["conjecture"], "nl": ["vooronderstelling", "hypothese"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u043f\u043e\u043b\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0433\u0438\u043f\u043e\u0442\u0435\u0437\u0430"], "de": ["Vermutung"], "fa": ["\u062d\u062f\u0633", "\u062d\u062f\u0633\u06cc\u0647"], "pl": ["hipoteza"]}, "examples": [["la konjekto pri la kvar koloroj ricevis solvon helpe de komputilo", null], ["\u011dis anta\u016d nelonge la t.n. \u00abteoremo de Fermat\u00bb estis nura konjekto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konjekt", "primary": false}, "gluteo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0441\u0435\u0434\u0430\u045e\u043a\u0430", "\u044f\u0433\u0430\u0434\u0437\u0456\u0446\u0430"], "fr": ["fesse"], "nl": ["bil"], "pt": ["n\u00e1degas", "gl\u00fateo"], "ru": ["\u044f\u0433\u043e\u0434\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Ges\u00e4\u00dfbacke", "Hinterbacke"], "hu": ["far"], "es": ["gl\u00fateo"], "pl": ["pupa", "ty\u0142ek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "glute", "primary": true}, "nevola": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sen partopreno de volo.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0432\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["involontaire"], "en": ["unwilling"], "hu": ["akaratlan"]}, "examples": [["ili estis nevola elfluo el \u015dirita, senespera koro", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 22a, La fino de la intrigoj"], ["nun mi havas nevolan ripozon", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "vol", "primary": false}, "Pompejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antikva urbo en Italio, en provinco Kampanio, fondita en la 6a jarcento a. K., subcindri\u011dinta pro elsputado de vulkano Vezuvio en a\u016dgusto 79, retrovita per elfosadoj ekde la 18a jarcento.", "translations": {"be": ["\u041f\u0430\u043c\u043f\u044d\u044f"], "fr": ["Pomp\u00e9i"], "en": ["Pompeii"], "pt": ["Pomp\u00e9ia"], "ru": ["\u041f\u043e\u043c\u043f\u0435\u0438"], "de": ["Pompeji"], "hu": ["Pompeji"], "lat": ["Pompeii"], "es": ["Pompeya"]}, "examples": [["Pompejo trovi\u011das 24 km de Napolo", "Interesa arkeologio, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Pompej", "primary": true}, "grenskarabo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio kurkuliedoj (Sitophilus), kies larvo kreskas ene de grengrajnoj.", "translations": {"ru": ["\u0445\u043b\u0435\u0431\u043d\u044b\u0439 \u0434\u043e\u043b\u0433\u043e\u043d\u043e\u0441\u0438\u043a"], "fr": ["calandre (charan\u00e7on)", "charan\u00e7on"], "en": ["corn weevil"], "nl": ["kalander"], "fi": ["jyv\u00e4k\u00e4rs\u00e4k\u00e4s", "(Sitophilus-suvun) k\u00e4rs\u00e4k\u00e4s"], "de": ["Kornk\u00e4fer"], "hu": ["zsizsik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skarab", "primary": false}, "ruli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Anta\u016denirigi objekton turnante \u011din \u0109irka\u016d \u011di mem.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u0441\u043a\u0430\u0442\u0430\u0442\u044c (\u0441\u0432\u0438\u0442\u043e\u043a \u0438 \u0442.\u043f.)"], "fr": ["rouler", "faire rouler"], "en": ["roll"], "nl": ["(doen) rollen", "wentelen"], "pt": ["rolar"], "de": ["rollen"], "hu": ["g\u00f6rget", "gur\u00edt"], "es": ["rodar"]}, "examples": [["ruli \u015dtonon, \u015dtipon, barelon anta\u016d si", null], ["\u0109iu el la sanktaj insektoj rulis anta\u016d si argilan buleton, tra la vojo, al la sabloj", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 1a"], ["tiam mi komencis ruladi min en la delikata libera sablo kaj turnoblovis \u011din alten en formo de grandaj kolonoj. Kia danco tio estis!", "Fabeloj, volumo 1, \u011dardeno de la paradizo"], ["zonu vin per saka\u0135o, rulu vin en cindro, funebru kiel pro sola filo, ploru maldol\u0109e, \u0109ar subite venos sur nin la pereiganto", "La Malnova Testamento, Jeremia 6:25"], ["la maro rulis pezajn ondegojn sur la bordon", "Fabeloj, volumo 4, lasta son\u011do de maljuna kverko"], ["rozoj floris kaj tritikaj spikoj rulis ondojn da oro", "Marta"], ["la bu\u015do de l' poetoj pligrandigante rulas tiun agon", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Plenumigi komputilan programon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0433\u043d\u0430\u0442\u044c (\u043f\u0440\u043e\u0433\u0440\u0430\u043c\u043c\u0443)"], "fr": ["ex\u00e9cuter (info.)"], "en": ["run (a program)"], "nl": ["uitvoeren"], "pt": ["rodar"], "de": ["ausf\u00fchren", "laufen lassen"], "hu": ["futtat (programot)"], "es": ["ejecutar"]}, "examples": [["mi rulis tiun teston sur \u0109iuj platformoj", null], ["la programo bone ruli\u011das per plej diversaj komputiloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rul", "primary": true}, "idearo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sistemo de ideoj de homo a\u016d de homgrupo.", "translations": {"fr": ["id\u00e9ologie"], "it": ["ideologia"], "pl": ["idea\u0142y", "ideologia"]}, "examples": [["la plej terura idearo ligita kun la Fina Venko estas agado por la Tria Mondo", "W. Zelazny, Pri la rilatoj inter inteligencio kaj plebo, La Ondo de Esperanto, 200:03 (65)"], ["peco da pano estas pli valora ol grandaj idearoj", "Stellan Engholm, Al Torento, 1930"]], "subdefinitions": []}], "root": "ide", "primary": false}, "komuniksistemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro da informaj vojoj inter diversaj lokoj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0438\u0441\u0442\u0435\u043c\u0430 \u0441\u0432\u044f\u0437\u0438"], "fr": ["syst\u00e8me de communication"], "nl": ["communicatiesyteem"], "hu": ["kommunik\u00e1ci\u00f3s rendszer"]}, "examples": [["tion ebligis modernaj komunik-sistemoj, laste kaj precipe la mondvasta reto", "S. Maul, Redakto-laboro, Monato, jaro 2002a, numero 2a, p. 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sistem", "primary": false}, "po": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prepozicio signifanta disdividon kaj uzata.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e"], "fr": ["\u00e0 raison de"], "en": ["at the rate of", "apiece", "@"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Anta\u016d numeralo determinanta substantivon kiu estas cirkonstanca komplemento, por montri, ke la kvanto a\u016d mezuro esprimata de tiu numeralo ne rilatas unufoje al \u0109iuj objektoj a\u016d personoj kune konsiderataj, sed rilatas ripete kaj sinsekve al \u0109iu el ili aparte.", "translations": {}, "examples": [["mi fumadis cigaredojn po 20 rubloj por cento", "Z"], ["\u015di ricevis iel du lecionojn po dudek spesdekoj por horo", "Marta"], ["mi kudrados po 10 horoj \u0109iutage por 20 spesdekoj", "Z"], ["la drapo kostas po 2 dolaroj por metro", null], ["oni trovas biletojn po 8 frankoj \u0109e la sekretario", null], ["la komitato estas rebalotota \u0109iun trian jaron po triono", null], ["la infanoj estis venditaj por tuta jaro po 1 dra\u0125mo \u0109iu", "B"], ["oni povas nokti po 6 frankoj", null], ["la kurso da\u016dras dum 10 tagoj po 30 minutoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Kvankam \u0109i tiu uzado de la vorteto po estas Zamenhofa, sekve bonstila, \u011di ofte embarasas iujn esperantistojn, kies gepatra lingvo ne havas similan esprimilon. Por facile forigi tiun embarason, oni povas a\u016d simple eviti uzi la prepozicion po, anstata\u016digante \u011din per la vorto \u0109iu, kiu havas saman disdividan sencon (Vidu la suprajn ekzemplojn metitajn en parentezoj), a\u016d alglui \u011din al la numeralo kiel disdividan prefikson, a\u016d anka\u016d rigardi \u011din kiel adverbon samvaloran kiel prefikso kaj seninfluan sur la kazo de la sekvanta komplemento, konforme al la konsiloj de Lippmann, Bennemann, k.a. kaj al la plurfoja uzado de bonaj verkantoj: vi donos po 5 talentojn jare; 5-5 talentumot li devis trovi po 13 reprezentantojn de l' metiistoj. Z mem skribis: al tiu li donis po 5 dolarojn kaj deklaris en siaj L. R.: \u00abInter la esprimoj doni po 2 pecojn kaj doni po 2 pecoj estas malfacile diri, kiu estas la pli bona kaj tial amba\u016d esprimoj estas uzeblaj kaj bonaj\u00bb.", "Rimarko: \u00ab\u0108iu\u00bb per si mem ne neprigas egalan a\u016d sammanieran distribuon, do la rimedo proponita en la anta\u016da rimarkigo ne estas plenvalora anstata\u016da\u0135o: jen 100 spesoj, pagu al \u0109iu kaj ni finu la aferon (ne temas pri egala distribuo, kaj 100 spesoj estas ne poa sed la suma kvanto). Krome, la distribuado ne nepre koncernas \u0109iun: al iuj el la servistoj li donis po 10 spesojn."], "primary definition": "Anta\u016d numeralo determinanta substantivon, kiu la\u016dlogike estas objekta komplemento a\u016d kelkfoje subjekto, por montri, ke la kvanto a\u016d mezuro esprimata de tiu numeralo rilatas ne sume al \u0109iuj objektoj a\u016d personoj kune konsiderataj, sed rilatas dise, ripete a\u016d sinsekve al \u0109iu el ili aparte.", "translations": {}, "examples": [["el \u0109iuj brutoj puraj prenu al vi po sep paroj, virbestojn kaj iliajn inojn", "La Malnova Testamento, Genezo 7:2"], ["la gastoj trinkis po glaseto da vino", "Z"], ["ili ricevis po 5 pomoj", "Z"], ["al \u0109iu el la infanoj mi donis po 3 pomoj", "Z"], ["se mi legos en \u0109iu tago po 15 pa\u011doj, mi finos la tutan libron en 4 tagoj", "Z"], ["elektu al vi po 3 homoj el \u0109iu tribo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "po", "primary": true}, "pieco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sincera, volonta praktikado de religio.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0431\u043e\u0436\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u0447\u0435\u0441\u0442\u0438\u0435"], "fr": ["d\u00e9votion", "pi\u00e9t\u00e9"], "nl": ["vroomheid"], "br": ["deoliezh", "devosion"]}, "examples": [["peli la piecon \u011dis bigoteco", null], ["ekzercu vin al pieco; \u0109ar korpa ekzercado malmulte utilas; sed pieco utilas al \u0109io", "La Nova Testamento, I. Timoteo 4:7-8"]], "subdefinitions": []}], "root": "pi", "primary": false}, "balta-slava": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al tiu minimuma grupo da hinde\u016dropaj lingvoj, kiu entenas la lingvojn baltajn kaj slavajn.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043b\u0442\u0430- \u0441\u043b\u0430\u0432\u044f\u043d\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["balto-slave"], "en": ["Balto-Slavic", "Balto-Slavonic"], "ru": ["\u0431\u0430\u043b\u0442\u043e- \u0441\u043b\u0430\u0432\u044f\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["baltoslawisch"], "hu": ["balti-szl\u00e1v"], "pl": ["ba\u0142to-s\u0142owia\u0144ski"], "es": ["baltoeslavo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "balt", "primary": false}, "drapiri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ornami, kovri per pendanta, multfalda \u015dtofo.", "translations": {"be": ["\u0434\u0440\u0430\u043f\u0456\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["draper"], "bg": ["\u0434\u0440\u0430\u043f\u0438\u0440\u0430\u043c"], "nl": ["draperen"], "pt": ["drapejar"], "ru": ["\u0434\u0440\u0430\u043f\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["drapieren", "k\u00fcnstlerisch beh\u00e4ngen"], "en": ["drape"], "pl": ["drapowa\u0107"]}, "examples": [["drapiri liton, fenestron", null], ["la grekaj statuoj estas admirinde drapiritaj", null], ["la \u0109ielo subite drapiri\u011dis per malhelaj nuboj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "drapir", "primary": true}, "stre\u0109rigideco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0442\u0440\u0430\u043a\u0442\u0443\u0440\u0430"], "hu": ["izomr\u00f6vid\u00fcl\u00e9s", "izomzsugorod\u00e1s", "kontrakt\u00fara"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rigid", "primary": false}, "\u015dippereo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pereo de \u015dipo pro subakvi\u011do, frakasi\u011do....", "translations": {"fr": ["naufrage"]}, "examples": [["estos multaj la \u015dippereoj pro tia vetero", "H. Vallienne,Kastelo de Prelongo,1907"]], "subdefinitions": []}], "root": "pere", "primary": false}, "klasikismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La arta kaj literatura skolo bazita sur reguloj \u0109erpitaj el la verkoj de la antikvaj grekaj kaj Latinaj klasikaj a\u016dtoroj.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u044f\u0441\u044b\u0446\u044b\u0437\u043c"], "fr": ["classicisme"], "en": ["classicism"], "nl": ["classicisme"], "ru": ["\u043a\u043b\u0430\u0441\u0441\u0438\u0446\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Klassizismus"], "hu": ["klasszicizmus"], "es": ["clasicismo"]}, "examples": [["la reguloj pri la tempa, loka kaj aga unuecoj de la klasikisma teatro", null], ["verko, kiu esploras temojn hodia\u016d validajn: arto kaj naturo, racio kaj instinkto, klasikismo kaj romantikismo, sed anta\u016d \u0109io: la homo", "P. Gubbins: Ekvivas klasika\u0135o (recenzo pri Fa\u016dsto-traduko) Monato"]], "subdefinitions": []}], "root": "klasik", "primary": false}, "sinmortigo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Intenca ago por sin mortigi.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0430\u043c\u043e\u0443\u0431\u0438\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["suicide"], "nl": ["zelfmoord"], "pt": ["suic\u00eddio"], "de": ["Selbstmord"], "it": ["suicidio"], "hu": ["\u00f6ngyilkoss\u00e1g"], "ro": ["sinucidere"], "pl": ["samob\u00f3jstwo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "suicido", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mort", "primary": false}, "\u0109efcirklo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de sfero) Cirklo , inkluzivata de la sfera surfaco kaj samcentra kiel \u011di.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u043b\u044c\u0448\u043e\u0439 \u043a\u0440\u0443\u0433"], "fr": ["grand cercle"], "en": ["great circle"], "de": ["Hauptkreis"], "pl": ["okr\u0105g wielki"], "hu": ["f\u0151k\u00f6r"]}, "examples": [["\u0109efcirklo estas \u0109iu intersekco inter la sfero kaj ebeno trairanta \u011dian centron", null], ["la meridianoj kaj la ekvatoro estas \u0109efcirkloj de la tera sfero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "cirkl", "primary": false}, "okuli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Rigardi iel videble a\u016d insiste, ekzemple pro deziro.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043b\u0443\u043f\u043b\u044f\u0446\u0446\u0430", "\u0432\u044b\u0442\u0430\u0440\u044d\u0448\u0447\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["lorgner", "loucher sur", "zyeuter"], "en": ["ogle"], "nl": ["lonken"], "ru": ["\u0433\u043b\u0430\u0437\u0435\u0442\u044c", "\u0442\u0430\u0440\u0430\u0449\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["\u00e4ugeln", "(jmd.) Augen machen", "(jmd.) sch\u00f6ne Augen machen"], "it": ["fissare (guardare)", "guardare (con espressione o fissamente)", "occhieggiare", "addocchiare"], "hu": ["kacsint", "szemez"], "br": ["ober lagadenn"], "pl": ["zerka\u0107"]}, "examples": [["\u015di ekfiksis la rigardon kaj malvarme okulis la knabon", "I. Asztalos, Kiel malfacile estas sekreti la amon, Nica Literatura Revuo, 1958-05 \u011dis 06, numero 3/5, p. 180-186a"]], "subdefinitions": []}], "root": "okul", "primary": false}, "\u011dirato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La posta havanto de bilo, \u0109eko, kambio.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0434\u043e\u0441\u0441\u0430\u0442"], "fr": ["endossataire"], "en": ["endorsee", "holder (in due course)"], "it": ["giratario"], "hu": ["int\u00e9zv\u00e9nyezett", "forgatm\u00e1nyos"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u011dir", "primary": false}, "gelozo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "C6H10O5. Substanco simila al gelateno, ekstraktata el iuj algoj kaj uzata kiel kulturmedio por bakterioj.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0433\u0430\u0440-\u0430\u0433\u0430\u0440"], "fr": ["g\u00e9lose"], "nl": ["agar-agarcultuur"], "pt": ["\u00e1gar", "\u00e1gar-\u00e1gar", "gelose"], "de": ["Gelose"], "hu": ["agaragar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "geloz", "primary": true}, "asistado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato kaj agado de tiu, kiu asistas", "translations": {"de": ["Assistenz"], "nl": ["bijstand", "hulp (assistentie)", "assistentie"], "pl": ["asysta", "asystowanie"]}, "examples": [["publika asistado al laborkripluloj", "La Nova Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "asist", "primary": false}, "embriologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco, parto de biologio, kiu pritraktas la disvolvi\u011don de organismoj ekde ilia stato de embrio \u011dis ilia naski\u011do.", "translations": {"be": ["\u044d\u043c\u0431\u0440\u044b\u044f\u043b\u0451\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["embryologie"], "nl": ["embryologie"], "pt": ["embriologia"], "ru": ["\u044d\u043c\u0431\u0440\u0438\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "de": ["Embryologie"], "hu": ["embriol\u00f3gia"], "es": ["embriolog\u00eda"], "pl": ["embriologia"]}, "examples": [["embriologio fari\u011das tre interesa, kiam oni konsideras la embrion kiel bildon, pli malpli malklaran, de la komuna gepatra formo de \u0109iu granda klaso de animaloj", "La Origino de Speci, \u0109apitro 13a"]], "subdefinitions": []}], "root": "embriologi", "primary": true}, "lumminuto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Praktika mezurunuo de longo, uzata por mezuri grandegajn interastrajn distancojn, egala al la distanco, kiun la lumo voja\u011das dum unu minuto.", "translations": {"de": ["Lichtminute"], "nl": ["lichtminuut"], "it": ["minuto luce"], "pt": ["minuto-luz"], "en": ["light-minute"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lum", "primary": false}, "melankolio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Da\u016dra reva, ordinare milda malgajo.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u043b\u044f\u043d\u0445\u043e\u043b\u0456\u044f"], "fr": ["mal de vivre", "m\u00e9lancolie"], "nl": ["melancholie", "zwaarmoedigheid"], "pt": ["melancolia"], "ru": ["\u0433\u0440\u0443\u0441\u0442\u044c", "\u0443\u043d\u044b\u043d\u0438\u0435", "\u0445\u0430\u043d\u0434\u0440\u0430", "\u043c\u0435\u043b\u0430\u043d\u0445\u043e\u043b\u0438\u044f"], "de": ["Melancholie", "Schwermut", "Tr\u00fcbsinn"], "it": ["melanconia"], "hu": ["melank\u00f3lia", "m\u00e9lab\u00fa", "b\u00faskomors\u00e1g"], "br": ["melkoni"]}, "examples": [["la franca vorto elvokas ian dol\u0109an melankolion, mankon de forto", "La bona lingvo, p. 104a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "spleno", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "melankoli", "primary": true}, "pon\u011deo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Japandevena, maldika, supla \u015dtofo el silko kun brunecaj, krudaj silkofadenoj.", "translations": {"fr": ["pong\u00e9"], "de": ["Pong\u00e9"], "nl": ["pong\u00e9zijde"], "pt": ["ponj\u00ea"], "hu": ["pong\u00e9"]}, "examples": [["du ruloj da pon\u011deo, ta\u016dga por \u0135aketo kaj jupo", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 42a, volumo 2a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pon\u011de", "primary": true}, "samopinieco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de personoj same opiniantaj.", "translations": {"ru": ["\u0435\u0434\u0438\u043d\u043e\u043c\u044b\u0441\u043b\u0438\u0435"], "fr": ["accord (fait d'\u00eatre en accord)", "identit\u00e9 de vues"], "nl": ["akkoord"], "pl": ["jednomy\u015blno\u015b\u0107"]}, "examples": [["la ideologia debato inter komunismo kaj kapitalismo okazis surbaze de plena samopinieco pri la moderna estonteco de l' homaro", "M. Fettes Moderno kaj postmoderno en nia kulturo Esperanto 1997-11"]], "subdefinitions": []}], "root": "opini", "primary": false}, "svingpordo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pordo kun ferma\u0135o egale pu\u015debla a\u016d tirebla, kiun risorto a\u016dtomate relokas.", "translations": {"de": ["Schwingt\u00fcr"], "hu": ["leng\u0151ajt\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pord", "primary": false}, "melankolia": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u00abMelankolia\u00bb celas precipe la internan senton de homo, \u00abMoroza\u00bb prefere lian eksteran aspekton. \u00abMorna\u00bb prefere la etoson de loko a\u016d cirkonstancoj. Praktike, \u0109ar etoso, sento kaj aspekto sin influas, \u0109iu el la vortoj povas surpreni alterne \u0109iun nuancon."], "primary definition": "Malgajeta, sentanta melankolion.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0443\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u043c\u0435\u043b\u0430\u043d\u0445\u043e\u043b\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["m\u00e9lancolique"], "br": ["melkonius"], "pt": ["melanc\u00f3lico"], "de": ["melankolisch"], "it": ["melanconico"], "hu": ["melankolikus", "m\u00e9lab\u00fas", "b\u00faskomor"]}, "examples": [["la viro sidis melankolia dum longa tempo", "Will Green, Gantoj, Monato jaro 1997a, numero 5a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Propra al melankoliulo.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u043b\u0430\u043d\u0445\u043e\u043b\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"]}, "examples": [["la melankolia temperamento", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0447\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0443\u043d\u044b\u043b\u044b\u0439"], "hu": ["komor"]}, "examples": [["jen lia vida\u0135o de tiu \u00abmelankolia montetaro\u00bb", "A. Giridhar Rao, La triumfo de rezono (Arthur Conan Doyle, La \u0108ashundo de la Baskerviloj), Monato jaro 2000a, numero 10a, p. 30a"]], "subdefinitions": []}], "root": "melankoli", "primary": false}, "kameleonedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0125ameleonedoj", "translations": {"be": ["\u0445\u0430\u043c\u044d\u043b\u0435\u043e\u043d\u044b (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["cam\u00e9l\u00e9onid\u00e9s", "chamael\u00e9onid\u00e9s"], "nl": ["kameleons (fam.)"], "ru": ["\u0445\u0430\u043c\u0435\u043b\u0435\u043e\u043d\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Cham\u00e4leons (Familie)"], "hu": ["kam\u00e9leonf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kameleoned", "primary": true}, "\u015duldi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Devi la\u016dle\u011de pagi iun sumon.", "translations": {"el": ["\u03bf\u03c6\u03b5\u03af\u03bb\u03c9"], "fr": ["devoir (de l'argent)"], "en": ["owe"], "nl": ["iets schuldig zijn"], "pt": ["dever"], "ru": ["\u0431\u044b\u0442\u044c \u0434\u043e\u043b\u0436\u043d\u044b\u043c (\u043a\u043e\u043c\u0443-\u043b. \u0434\u0435\u043d\u044c\u0433\u0438)", "\u0437\u0430\u0434\u043e\u043b\u0436\u0430\u0442\u044c (\u043a\u043e\u043c\u0443-\u043b.)"], "de": ["schulden"], "it": ["essere debitore"], "hu": ["tartozik"], "es": ["deber"]}, "examples": [["vi \u015duldas al mi mil frankojn", null], ["ri\u0109a estas tiu, kiu \u015duldas al neniu", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Havi moralan devon esti danka al iu pro ia servo; danki.", "translations": {"it": ["dovere (essere moralmente debitore)"], "hu": ["k\u00f6sz\u00f6nhet (vkinek vmit)"]}, "examples": [["mi \u015duldas al vi grandan dankon", null], ["mi \u015duldas al tiu artikolo mian konverton", "B"], ["al lia senlaca laborado ni \u015duldas la tutan kongreson kaj la \u011dojojn, kiujn \u011di alportis al ni", "Z"], ["la lando \u015duldas sian prosperon al la terkulturo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Devi fari ion pro morala devo.", "translations": {"it": ["dovere (moralmente)"], "hu": ["tartozik (pl. h\u00e1l\u00e1val)"]}, "examples": [["ni \u015duldas al la anoj klarigojn pri nia sinteno", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015duld", "primary": true}, "\u015duldo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, kion oni \u015duldas.", "translations": {"el": ["\u03c7\u03c1\u03ad\u03bf\u03c2"], "fr": ["dette"], "nl": ["schuld"], "pt": ["d\u00edvida"], "ru": ["\u0434\u043e\u043b\u0433 (\u0434\u0435\u043d\u0435\u0436\u043d\u044b\u0439)"], "de": ["Schuld"], "es": ["deuda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Schuld"], "it": ["debito"], "hu": ["ad\u00f3ss\u00e1g", "tartoz\u00e1s"]}, "examples": [["droni en la \u015duldoj", "B"], ["sidi en \u015duldoj \u011dis super la \u015dultroj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"it": ["riconoscenza"], "hu": ["tartoz\u00e1s (erk\u00f6lcsi)"]}, "examples": [["tio estas por mi sankta dank\u015duldo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"it": ["dovere (obbligo)", "obbligo (dovere)"], "hu": ["k\u00f6telezetts\u00e9g"]}, "examples": [["al vi obei estas mia \u015duldo", "Z"], ["la filo, la\u016d la \u015duldo de infano, funebri devas kelkan tempon", "Z"], ["amo kaj \u015duldo ordonas \u011din al ni", "Z"], ["miaj \u015duldoj de mastrino min vokas", "K"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015duld", "primary": false}, "krevmaizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prepara\u0135o el aparta maizospeco, kies grajnoj sub varmego pufi\u011das, krevas, elfluas kaj solidi\u011das kiel elasta \u015dvela\u0135o.", "translations": {"fa": ["\u06af\u0644 \u0628\u0644\u0627\u0644", "\u0630\u0631\u062a \u0628\u0648\u062f\u0627\u062f\u0647", "\u0686\u0633\u200c\u0641\u06cc\u0644", "\u067e\u0627\u067e\u200c\u06a9\u0648\u0631\u0646"], "fr": ["pop-corn"], "bg": ["\u043f\u0443\u043a\u0430\u043d\u043a\u0438"], "nl": ["popcorn"], "de": ["Popcorn"], "pl": ["pop-corn", "popkorn"], "en": ["pop-corn"]}, "examples": [["pli kaj pli oni uzadas mikroondajn fornojn por prepari bongustan kaj bonodoran krevmaizon", "J. Tenorjo, Kreivmaizo, ILEIbr-Artikoloj, 2008-04-21"], ["Trot man\u011dis pufmaizon kaj trovis \u011din firma kaj iom varma, anka\u016d bele salumita kaj buterumita", "L. Frank Baum, trad. D. Broadribb, La Birdotimigilo de Oz, [2003?]"]], "subdefinitions": []}], "root": "maiz", "primary": false}, "folibeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de beto kun man\u011deblaj folioj.", "translations": {"fr": ["bette", "blette"], "de": ["Mangold"], "en": ["Chard"], "pl": ["bo\u0107wina"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bet", "primary": false}, "\u0109efredaktoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Estro de redakcio, respondeca pri la enhavo de tuta verko, gazeto a\u016d programo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043b\u043e\u045e\u043d\u044b \u0440\u044d\u0434\u0430\u043a\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["r\u00e9dacteur en chef"], "en": ["editor in chief"], "nl": ["hoofdredacteur"], "ru": ["\u0433\u043b\u0430\u0432\u043d\u044b\u0439 \u0440\u0435\u0434\u0430\u043a\u0442\u043e\u0440"], "hu": ["f\u0151szerkeszt\u0151"]}, "examples": [["mi ne plu eltenis kaj por pluraj jaroj devis rezigni pri la posteno de \u0109efredaktoro", "Stefan Maul: Redakto-laboro, Monatojaro 2002a, numero 2a, p. 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "redaktor", "primary": false}, "vomnukso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Globa nukso de vomnuksarbo entenanta strikninon.", "translations": {"fr": ["noix vomique"], "en": ["strychnine (nut)"], "nl": ["braaknoot"], "sv": ["kr\u00e4kn\u00f6t"]}, "examples": [["\u011di havis dozon da vom-nukso sufi\u0109an por mortigi \u0109evalon", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "nuks", "primary": false}, "fluejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kava\u0135o pli malpli profunda, en kiu fluas rivero.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0443\u0441\u043b\u043e"], "fr": ["cours (d'une rivi\u00e8re)", "lit (d'une rivi\u00e8re)"], "nl": ["bedding"], "be": ["\u0440\u044d\u0447\u044b\u0448\u0447\u0430", "\u043b\u043e\u0436\u0430 (\u0440\u0430\u043a\u0456)"], "de": ["Flussbett"], "pl": ["koryto rzeki, potoku"], "hu": ["meder", "foly\u00f3\u00e1gy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flu", "primary": false}, "tinkturisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kies metio estas kolorigi a\u016d senmakuligi teksa\u0135ojn.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0430\u0441\u0438\u043b\u044c\u0449\u0438\u043a"], "fr": ["teinturier"], "en": ["dyer"], "nl": ["verver"], "de": ["F\u00e4rber"], "it": ["tintore"], "hu": ["textilfest\u0151", "kelmefest\u0151"], "pl": ["farbiarz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tinktur", "primary": false}, "popolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Etno.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0440\u043e\u0434"], "en": ["people"], "nl": ["volk"], "pt": ["povo"], "ru": ["\u043d\u0430\u0440\u043e\u0434"], "ca": ["poble"], "de": ["Volk"], "hu": ["n\u00e9p"], "es": ["pueblo"]}, "examples": [["la popoloj faros en konsento unu grandan rondon familian", "Z"], ["mi kredas, ke \u0109iuj popoloj estas egalaj kaj mi taksas \u0109iun homon nur la\u016d lia persona valoro kaj agoj, sed ne la\u016d lia deveno", "Zamenhof: Deklaracio de Hilelisto. Art. 2."], ["formikoj, popolo ne forta", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Regataro kontraste kun regantaro.", "translations": {"de": ["Volk", "Bev\u00f6lkerung"], "nl": ["bevolking"]}, "examples": [["la senato kaj la popolo romaj", null], ["grandeco de popolo estas gloro de re\u011do", "Z"], ["kiam regas malvirtulo, la popolo \u011demas", "Z"], ["popola tumulto", null], ["popola kunveno", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Plimulto de nacio kontraste kun kleruloj, ri\u0109uloj kaj tiel plu.", "translations": {"de": ["Volk", "gemeines Volk", "Plebs"], "nl": ["gepeupel"]}, "examples": [["popolo diras, Dio diras", "Proverbaro esperanta"], ["la popolo nomas elokventeco la kapablon paroli la\u016dtege kaj longe", null], ["popola kutimo", null], ["venas proverbo el popola cerbo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "popol", "primary": true}, "segmento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu parto de geometria figuro.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0435\u0433\u043c\u0435\u043d\u0442"], "nl": ["segment"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de linio) Parto de \u011di, entenata inter du \u011diaj punktoj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0443\u0441\u043e\u043a (\u043a\u0440\u0438\u0432\u043e\u0439)"], "fr": ["segment (de courbe)"], "en": ["segment (of a curve)"], "ca": ["segment"], "de": ["Kurvenst\u00fcck"], "it": ["segmento"], "hu": ["szakasz (g\u00f6rb\u00e9\u00e9)"], "pl": ["odcinek (krzywej)"], "es": ["segmento"]}, "examples": [["segmento de hiperbolo", null], ["la du punktojn, limantajn segmenton, oni nomas \u011diaj randoj", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(de rekto)", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0440\u0435\u0437\u043e\u043a"], "fr": ["segment de droite"], "en": ["line segment"], "de": ["Strecke"], "it": ["segmento"], "hu": ["szakasz (egyenes\u00e9)"], "pl": ["odcinek (prostej)"], "es": ["segmento de recta"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de cirklo ) Parto de \u011di, entenata inter segmento de \u011dia rando kaj la responda \u015dnuro.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0443\u0433\u043e\u0432\u043e\u0439 \u0441\u0435\u0433\u043c\u0435\u043d\u0442"], "fr": ["segment (de cercle)"], "en": ["circular segment"], "de": ["Kreisabschnitt"], "it": ["segmento circolare"], "hu": ["k\u00f6rszelet"], "pl": ["odcinek (ko\u0142owy)"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de sfero ) \u0108iu el \u011diaj partoj situantaj amba\u016dflanke de \u011din sekcanta ebeno.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0430\u0440\u043e\u0432\u043e\u0439 \u0441\u0435\u0433\u043c\u0435\u043d\u0442"], "fr": ["segment (sph\u00e9rique)"], "en": ["spherical segment"], "de": ["Kugelabschnitt"], "it": ["segmento sferico"], "hu": ["g\u00f6mbszelet"], "pl": ["odcinek kulisty", "odcinek kuli"]}, "examples": []}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Fermita reela intervalo.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043c\u043a\u043d\u0443\u0442\u044b\u0439 \u0438\u043d\u0442\u0435\u0440\u0432\u0430\u043b", "\u043e\u0442\u0440\u0435\u0437\u043e\u043a (\u0438\u043d\u0442\u0435\u0440\u0432\u0430\u043b)"], "fr": ["intervalle ferm\u00e9", "segment (intervalle)"], "en": ["closed interval", "segment (interval)"], "de": ["abgeschlossenes Intervall", "Segment (Intervall)"], "it": ["segmento (intervallo)"], "hu": ["z\u00e1rt intervallum"], "es": ["intervalo cerrado"], "pl": ["przedzia\u0142 domkni\u0119tny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "segment", "primary": true}, "leviero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komandostango kun baza akso, kiun oni pu\u015das supren, malsupren a\u016d flanken, uzebla kiel regilo de aparato.", "translations": {"fr": ["manette", "levier"], "de": ["Joystick"], "nl": ["knuppel (stuurstang)", "stuurstang"], "pt": ["manete", "joystick (EN)"]}, "examples": [["dum minuto a\u016ddis li longajn zumojn, poste premis la levieron kaj telefonis al Jamburg", "Oni ne pafas en Jamburg, \u0109apitro 16a, p. 100a"]], "subdefinitions": []}], "root": "levier", "primary": true}, "komerc\u015dipo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cipo por transporto de komerca\u0135oj.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u0440\u0433\u043e\u0432\u043e\u0435 \u0441\u0443\u0434\u043d\u043e"], "fr": ["navire de commerce"], "en": ["merchant vessel", "cargo ship", "freighter", "bulk carrier", "container ship", "tanker"], "de": ["Handelsschiff"], "it": ["mercantile (nave)"], "pl": ["statek handlowy"], "hu": ["kereskedelmi haj\u00f3"]}, "examples": [["malnovaj nederlandaj komerc\u015dipoj", "La Kiso kaj dek tri aliaj noveloj, la brulanta urbo"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dip", "primary": false}, "afranki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Anta\u016dpagi la sendkostojn de letero a\u016d paka\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u043b\u043e\u0447\u0432\u0430\u0446\u044c (\u043f\u0430\u0448\u0442\u043e\u0432\u044b\u044f \u0430\u0434\u043f\u0440\u0430\u045e\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0456)"], "fr": ["affranchir"], "en": ["prepay postage"], "nl": ["frankeren"], "pt": ["franquear", "selar (carta ou pacote)"], "ru": ["\u0444\u0440\u0430\u043d\u043a\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u043f\u043b\u0430\u0447\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c \u043f\u043e\u0447\u0442\u043e\u0432\u044b\u043c\u0438 \u043c\u0430\u0440\u043a\u0430\u043c\u0438"], "de": ["frankieren", "freimachen"], "tr": ["pulunu yap\u0131\u015ft\u0131rmak", "\u00f6nceden \u00f6demek(masraf\u0131n\u0131)", "\u00f6zg\u00fcr k\u0131lmak", "vergiyi kald\u0131rmak"], "it": ["affrancare"], "sv": ["frankera"], "es": ["franquear (correos)"]}, "examples": [["nesufi\u0109e afrankita letero estigas monpunon por la adresato", null]], "subdefinitions": []}], "root": "afrank", "primary": true}, "volterano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Imitanto de Voltero, ema al raciisma kritiko de moroj kaj institucioj per ironiaj paroloj.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u043b\u044c\u0442\u044d\u0440\u044b\u044f\u043d\u0435\u0446"], "fr": ["voltairien (subst.)"], "nl": ["aanhanger van Voltaire"], "ru": ["\u0432\u043e\u043b\u044c\u0442\u0435\u0440\u044c\u044f\u043d\u0435\u0446"], "de": ["Voltaire-Anh\u00e4nger"], "it": ["volterriano (sost.)"], "hu": ["volteri\u00e1nus"]}, "examples": [["la volteranoj vane kontra\u016d tio \u0109i parolas", "La Revizo, akto 1a, sceno 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Volter", "primary": false}, "tajli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Doni formon al io, disigante pecetojn a\u016d erojn el \u011di; eltran\u0109i.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u043e\u0456\u0446\u044c", "\u0430\u0431\u0447\u044d\u0441\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0431\u0440\u0430\u0437\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0434\u0440\u0430\u0437\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["tailler", "couper"], "en": ["carve", "sculpt"], "nl": ["fatsoeneren", "slijpen", "knippen"], "pt": ["talhar", "esculpir", "recortar"], "ru": ["\u043a\u0440\u043e\u0438\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0440\u0435\u0437\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u0442\u0451\u0441\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0433\u0440\u0430\u043d\u0438\u0442\u044c"], "de": ["zuschneiden"], "hu": ["szab", "kiszab"], "pl": ["przycina\u0107", "wykrawa\u0107", "wyrzyna\u0107", "obciosywa\u0107"]}, "examples": [["tajli \u015dtonon, drapon, arbon, diamanton, fajfilon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tajl", "primary": true}, "pardono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago pardoni.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0440\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043f\u0440\u0430\u0431\u0430\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["pardon"], "nl": ["vergeving"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0438\u0437\u0432\u0438\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Vergebung", "Verzeihung"], "hu": ["megbocs\u00e1t\u00e1s", "bocs\u00e1nat", "pardon"], "br": ["pardon"], "lat": ["uenia, ae"]}, "examples": [["peti pardonon de iu", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pardon", "primary": false}, "vid-al-vide al": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kontra\u016d, kun viza\u011do a\u016d fronto rigardanta al.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0438\u0446\u043e\u043c \u043a \u043b\u0438\u0446\u0443 \u0441"], "fr": ["vis-\u00e0-vis de"], "pl": ["naprzeciwko", "naprzeciw", "twarz\u0105 w twarz", "oko w oko", "vis-\u00e0-vis"], "hu": ["szemk\u00f6zt", "\u00e1tellenben"]}, "examples": [["la grafino sidis vidalvide al mi \u0109e la tablo", "Voja\u011dimpresoj, \u0109e Lev Tolstoj en Jasnaja Poljana"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kontra\u016d, iel reagante al la \u0109eesto de.", "translations": {"pl": ["w obliczu", "twarz\u0105 w twarz", "oko w oko", "vis-\u00e0-vis"], "hu": ["ir\u00e1nt"]}, "examples": [["kvankam irlandanoj da\u016dre montras sin gastamaj, multaj lastatempe i\u011das suspektemaj kaj malamikaj vid-al-vide al fremduloj", "Garbhan MacAoidh, ni hontas kaj postulas, Monato, jaro 2000a, numero 11a, p. 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "vid", "primary": false}, "pardoni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rezigni punon a\u016d ven\u011don pro suferita ofendo a\u016d maljusta\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u0430\u0431\u0430\u0447\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u0431\u0430\u0447\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["excuser", "pardonner"], "en": ["pardon"], "nl": ["vergeven"], "pt": ["perdoar"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0449\u0430\u0442\u044c", "\u0438\u0437\u0432\u0438\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u0438\u0437\u0432\u0438\u043d\u044f\u0442\u044c"], "de": ["vergeben", "verzeihen"], "hu": ["megbocs\u00e1t"], "cs": ["prominout", "odpustit"], "br": ["pardoni\u00f1"], "lat": ["excuso, are", "ignosco, ere"]}, "examples": [["pardoni ion al iu", null], ["pardoni iun", null], ["mi ne pardonas, ke vi malobeis", null], ["nepardonebla krimo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Toleri ion senkolere.", "translations": {}, "examples": [["pardonu al mi, ke mi restis tiel longe", "Z"], ["pardonu min, ke mi nur aludas tion", "Z"], ["pardonu, ke mi \u011dis nun ne respondis vian leteron", "Z"], ["pardonu, \u0109u vi volus doni al mi la salujon?", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pardon", "primary": true}, "intesto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la digesta aparato de homo kaj bestoj, en formo de elasta tubo, lokita en la ventro.", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u0448\u043a\u0430"], "fr": ["intestin"], "bg": ["\u0447\u0435\u0440\u0432\u043e"], "nl": ["darm"], "pt": ["intestino", "tripa"], "ru": ["\u043a\u0438\u0448\u043a\u0430"], "de": ["Darm"], "tr": ["ba\u011f\u0131rsak"], "hu": ["b\u00e9l"], "en": ["intestine"], "es": ["intestino"], "pl": ["jelito"]}, "examples": [["dika, maldika, rekta, blinda intesto", null], ["kaj al tio ankora\u016d la malsato \u2015 baldaux \u015di havis la senton, kvaza\u016d \u015diaj intestoj sin mem forman\u011das kaj \u015di fari\u011das interne tute malplena, terure malplena", "Fabeloj, volumo 4, Knabino, kiu pa\u015dis sur panon"], ["poste li distran\u0109is la ventron kaj tra la truo rapide eltiris la intestojn, koron kaj pulmojn", "La Faraono, volumo 3, \u0109ap. 4a"], ["\u0109e bestoj senstomakaj ne estas ezofago, kaj tuj post la fa\u016dko komenci\u011das intesto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "intest", "primary": true}, "efekto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Forta impreso farita sur la koron a\u016d spiriton, precipe de belarta verko, spektaklo, kc..", "translations": {"be": ["\u044d\u0444\u044d\u043a\u0442", "\u0443\u0440\u0430\u0436\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0443\u0437\u044c\u0434\u0437\u0435\u044f\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["effet (impression frappante)", "effet (de style)", "impression (que fait qc)"], "en": ["effect", "impression"], "nl": ["effect", "indruk"], "pt": ["efeito", "impress\u00e3o (sobre o esp\u00edrito)"], "ru": ["\u044d\u0444\u0444\u0435\u043a\u0442", "\u0432\u043f\u0435\u0447\u0430\u0442\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435"], "de": ["Effekt", "Wirkung", "Auswirkung", "Eindruck"], "hu": ["hat\u00e1s", "effektus"], "pl": ["efekt"]}, "examples": [["tiu parolado faris eksterordinaran efekton \u0109e la a\u016dskultantoj", null], ["aspiri sensacian efekton", "Z"], ["ili ne esperas atingi praktikan celon, sed volas nur fari efekton", null], ["lumefektoj en pentra\u0135o", null], ["grandefekta frazo, titolo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "efekt", "primary": true}, "harmoniigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Aran\u011di la\u016d harmonio, krei harmonion inter.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0440\u043c\u0430\u043d\u0456\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["harmoniser (mettre en harmonie)", "accorder (harmoniser)", "mettre en accord", "faire s'entendre", "allier (harmoniser)", "assembler (harmoniser)", "assortir (harmoniser)", "associer (harmoniser)", "marier (harmoniser)"], "nl": ["harmoni\u00ebren"], "pt": ["harmonizar"], "el": ["\u03b5\u03bd\u03b1\u03c1\u03bc\u03bf\u03bd\u03af\u03b6\u03c9"], "it": ["armonizzare"], "hu": ["\u00f6sszhangba hoz"], "ru": ["\u0433\u0430\u0440\u043c\u043e\u043d\u0438\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "es": ["armonizar"]}, "examples": [["harmoniigi la kolorojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "harmoni", "primary": false}, "forci": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kultivi subvitre plantojn, donante al ili la plej bonajn kondi\u0109ojn, por ke ili rapide kresku.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0440\u0430\u0449\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c \u0432 \u0442\u0435\u043f\u043b\u0438\u0447\u043d\u044b\u0445 \u0443\u0441\u043b\u043e\u0432\u0438\u044f\u0445", "\u0443\u0441\u043a\u043e\u0440\u0438\u0442\u044c \u0441\u043e\u0437\u0440\u0435\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["forcer"], "nl": ["forceren"], "pt": ["cultivar em estufa"], "hu": ["\u00fcvegh\u00e1zban nevel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Perforte \u015dan\u011di la kondi\u0109ojn por pli facile povi atingi ion.", "translations": {"hu": ["er\u0151ltet", "forsz\u00edroz"]}, "examples": [["sed kompreneble kaj beda\u016drinde oni ne volas trankvile \u011disatendi la naturan plenumi\u011don de tiu evoluo, sed klopodas forci \u011din", "William Auld, Pri lingvo kaj aliaj artoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "forc", "primary": true}, "puritano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de angladevena presbiteriana eklezio, kiu celis purisman kristanismon kaj kies multaj anoj pro persekutoj en la 17a jarcento migradis al Ameriko.", "translations": {"be": ["\u043f\u0443\u0440\u044b\u0442\u0430\u043d\u0456\u043d"], "fr": ["puritain"], "en": ["puritan"], "nl": ["puritein"], "pt": ["puritano"], "ru": ["\u043f\u0443\u0440\u0438\u0442\u0430\u043d\u0438\u043d"], "de": ["Puritaner"], "hu": ["purit\u00e1n"], "pl": ["purytanin"]}, "examples": [["ne necesas esti romkatoliko por \u011dui la poezion de Dante, nek puritano por \u011dui la poezion de Milton", "William Auld: El kolza kampo (Gla\u016dka lum': Geja antologio), Monatojaro 1995a, numero 9a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tre severmora homo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "puritan", "primary": true}, "ekvipolenta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri du strekoj) Egalaj kaj paralelaj.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0432\u0456\u043f\u0430\u043b\u0435\u043d\u0442\u043d\u044b"], "fr": ["\u00e9quipollent"], "en": ["equipollent"], "nl": ["equipollent"], "pt": ["eq\u00fcipolente"], "ru": ["\u044d\u043a\u0432\u0438\u043f\u043e\u043b\u043b\u0435\u043d\u0442\u043d\u044b\u0439"], "de": ["\u00e4quipollent"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri du punktoparoj (A,B) kaj (C,D)) Tiaj, ke la mezo de (A,D) egalas al tiu de (B,C).", "translations": {}, "examples": [["ekvipolentaj punktoparoj formas paralelogramon", null], ["ekvipolenteco estas ekvivalento-rilato", null], ["la kvocienta aro de ekvipolenteco estas vektora spaco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ekvipolent", "primary": true}, "cenzoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Romia ofico. La du cenzoroj havis komence (ekde 443 a.K.) la taskon preskribi popolnombradon kaj censadon, kaj sekve (pro Ovinia plebiscito en 312 a.K.) anka\u016d la taskon kontroli la senatanojn kaj la \u015dtatan administradon.", "translations": {"it": ["censore"], "pl": ["cenzor"]}, "examples": [["Katono la Cenzoro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "cenzor", "primary": true}, "goto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de \u011dermanlingva popolo el norda E\u016dropo, en la 3a jarcento lo\u011dinta nordokcidente de la Nigra Maro, poste disi\u011dinta al Italujo kaj Hispanujo.", "translations": {"be": ["\u0433\u043e\u0442"], "fr": ["Goth"], "pt": ["godo (indiv\u00edduo dos godos)"], "ru": ["\u0433\u043e\u0442"], "de": ["Gote"], "hu": ["g\u00f3t"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "got", "primary": true}, "basko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pendanta parto de vesto, plejofte trunka,", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044b\u0441\u043e"], "fr": ["basque (d'une veste)", "pan (d'un v\u00eatement)", "rabat (d'un v\u00eatement)", "giron (pan d'un v\u00eatement, sein)"], "en": ["coattails", "train (of a dress or robe)"], "br": ["pastell (dilhad)"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0430 (\u043e\u0434\u0435\u0436\u0434\u044b)"], "de": ["Rockscho\u00df"], "hu": ["ruhasz\u00e1rny", "hajt\u00f3ka", "kab\u00e1tsz\u00e1rny"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "refaldebla.", "translations": {}, "examples": [["jen homo portis sanktigitan viandon en la basko de sia vesto", "La Malnova Testamento, \u0124agaj 2:12"], ["per kiu ne plenigas rikoltanto sian manon nek garbiganto sian baskon", "La Malnova Testamento, Psalmaro 129:7"], ["Lemuel ree ku\u015di\u011dis kaj tiris la baskojn de sia kapovesto sur la viza\u011don", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 6"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "a\u016d nur ornamcela.", "translations": {"pl": ["po\u0142a (np. marynarki)", "tren (sukni)"]}, "examples": [["baskojn de l' frako vivige agitis vento petola tra vintra pejza\u011d'", "R. Schwartz La Stranga Butiko Tro homa sorto de iu ne\u011dhomo"], ["mi vidis la Sinjoron, sidantan sur alta kaj levita trono, kaj Liaj baskoj plenigis la templon", "La Malnova Testamento, Jesaja 6:1"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Tia parto de vesto, konsiderata kiel \u015dirmilo por valora poseda\u0135o, a\u016d simbolanta la povon de \u011dia portanto.", "translations": {}, "examples": [["ili venigos viajn filojn en la baskoj, kaj viajn filinojn ili portos sur la \u015dultroj", "La Malnova Testamento, Jesaja 49:22"], ["malbenita estu, kiu ku\u015das kun la edzino de sia patro, \u0109ar li malkovris la baskon de sia patro", "La Malnova Testamento, Readmono 27:20"], ["\u0109io, pri kio anta\u016de vi ne kura\u011dis e\u0109 revi, dum vi vivis sub basko de la drinkulo edzo", "A. Kruzs Voja\u011do en Esperanto-lando La lingvo de okuloj leciono 15a"], ["vivi sub ies basko", null], ["la friponoj tie sub la basko pretigas jam petoskribojn", "La Revizo, 1:4"], ["fari ion sub la basko", null], ["en tiu tempo forte kaptos dek homoj el \u0109ialingvaj nacioj la baskon de Judo , kaj diros: \u00abNi iros kun vi, \u0109ar ni a\u016ddis, ke Dio estas kun vi\u00bb", "La Malnova Testamento, Ze\u0125arja 8:23"], ["tiri ies baskon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bask", "primary": true}, "enprofundi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Iri profunde en ion.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0433\u043b\u044b\u0431\u043b\u044f\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["s'engouffrer", "s'enfoncer"], "nl": ["wegzinken", "verzinken"], "ru": ["\u0443\u0433\u043b\u0443\u0431\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "hu": ["elm\u00e9ly\u00fcl", "elmer\u00fcl", "belemer\u00fcl"]}, "examples": [["enprofundi\u011dintaj okuloj", null], ["ne estas tie \u0109i la loko por enprofundi\u011di en detalojn teknikajn", null], ["enprofundi\u011dinta en la legado, en la rigardado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "profund", "primary": false}, "tipo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ideala modelo prezentanta altagrade en si la karakterajn ecojn de iu speco da personoj a\u016d objektoj.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0438\u043f"], "fr": ["type"], "bg": ["\u0442\u0438\u043f"], "nl": ["type"], "pt": ["tipo", "modelo"], "be": ["\u0442\u044b\u043f"], "de": ["Typus", "Typ"], "hu": ["bet\u0171t\u00edpus"], "en": ["type"], "pl": ["typ"]}, "examples": [["li estas vera tipo de honestulo", null], ["li havas la japanan tipon", null], ["la plej perfekta tipo de plena kaj ri\u0109a lingvo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Modela peco la\u016d kiu oni fabrikas similajn pecojn; speciale la plumbaj prestipoj kiajn oni iam uzis en presado.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0438\u0442\u0435\u0440\u0430"], "nl": ["lettertype"], "pt": ["tipo", "modelo", "padr\u00e3o"], "hu": ["minta", "bet\u0171minta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0442\u0438\u043f"], "pt": ["tipo"], "pl": ["typ danej, zmiennej"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tip", "primary": true}, "restigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lasi reste.", "translations": {"hu": ["hagy (vhol)", "otthagy"], "be": ["\u043f\u0430\u043a\u0456\u0434\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u043a\u0456\u043d\u0443\u0446\u044c"], "fr": ["laisser", "abandonner"], "de": ["\u00fcbrig lassen"], "ru": ["\u043e\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0441\u0442\u0430\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c"]}, "examples": [["restigi ion al iu kiel hereda\u0135on", "Z"], ["la venonta tago restigos al ili nek radikon, nek bran\u0109on", "Z"], ["la akridoj forman\u011dis \u0109ion, kion restigis la hajlo", "Z"], ["la defluanta ondo restigis belajn konkojn sur la sablo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rest", "primary": false}, "blovinstrumento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Muzikinstrumento en kiu sono estas produktata per blovado.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0443\u0445\u043e\u0432\u043e\u0439 \u0438\u043d\u0441\u0442\u0440\u0443\u043c\u0435\u043d\u0442"], "fr": ["(instrument de musique \u00e0) vent"], "en": ["wind instrument"], "nl": ["blaasinstrument"], "pt": ["instrumento de sopro"], "de": ["Blasinstrument"], "it": ["strumento a fiato"], "hu": ["f\u00fav\u00f3s hangszer"], "fa": ["\u0633\u0627\u0632 \u0628\u0627\u062f\u06cc"], "es": ["instrumento de viento"], "pl": ["instrument d\u0119ty"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "instrument", "primary": false}, "bakujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Varmimuna kava\u0135o en kiu oni bakas.", "translations": {"sk": ["pec"], "fr": ["four (chambre de cuisson)"], "en": ["oven"], "nl": ["oven"], "br": ["forn"], "de": ["Ofen"], "hu": ["s\u00fct\u0151 (t\u0171zhelyen)"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malfermebla kesto en kuirforno, en kiu oni bakas viandon, kukojn kaj aliajn.", "translations": {"be": ["\u0434\u0443\u0445\u043e\u045e\u043a\u0430"], "de": ["Backform", "Brotform", "Kuchenform"], "ru": ["\u0434\u0443\u0445\u043e\u0432\u043a\u0430"], "pl": ["piekarnik"], "he": ["\u05ea\u05d1\u05e0\u05d9\u05ea \u05d0\u05e4\u05d9\u05d4"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Profunda, mallar\u011da volba masona\u0135o, en kiu oni bakas panon, potojn...", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0447"], "de": ["Backofen"], "ru": ["\u043f\u0435\u0447\u044c"], "pl": ["piec"], "he": ["\u05ea\u05e0\u05d5\u05e8"]}, "examples": []}]}], "root": "bak", "primary": false}, "enklitiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vorto sen propra akcento, kiu faras kun la anta\u016da vorto unu solan fonetikan unua\u0135on.", "translations": {"be": ["\u044d\u043d\u043a\u043b\u0456\u0442\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["enclitique"], "en": ["enclitic"], "pt": ["encl\u00edtica"], "ru": ["\u044d\u043d\u043a\u043b\u0438\u0442\u0438\u043a\u0430", "\u0431\u0435\u0437\u0443\u0434\u0430\u0440\u043d\u043e\u0435 \u0441\u043b\u043e\u0432\u043e"], "de": ["Enklitikon", "Enklitikum", "schwach betontes Wort"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: La paralelo inter la greka kaj E-a difinoj estas pli ol lama. Cetere, havi apartan terminon nur por la duonakcentaj dusilaboj ne aperas tre utile, \u0109ar la duonakcentaj unusilaboj ludas tute similan rolon de ritmaj \u0135okeroj en versfarado.", "Rimarko: PIV2002 ne havas tiun duan sencon el Parnasa Gvidlibro; \u011di havas difinojn por \"enklitiko\" (= \"enkliza\u0135o\") kaj \"proklitiko\" (= \"prokliza\u0135o\"), kiuj kongruas kun internacia uzado. (Sed mankas la supertermino \"klitiko\", kiu enhavu amba\u016d!)"], "primary definition": "Duonakcenta dusilabo.", "translations": {"de": ["halbdiftongisches (Esperanto-)Wort", "schwach betontes zweisilbiges (Esperanto-)Wort"], "pt": ["encl\u00edtica"]}, "examples": [["enklitikoj estas: (1) la tabelvortoj krom la demandaj kaj la negaj; (2) la posedaj adjektivoj; (3) la sekvantaj vortoj: dua, tria, apud, preter, super, ili, unu, estas, kvaza\u016d", "Parnasa Gvidlibro, p. 14"]], "subdefinitions": []}], "root": "enklitik", "primary": true}, "pulko": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Alia esperantigo: pulkvo."], "primary definition": "Malforta alkohola\u0135o meksika el suko de agavoj.", "translations": {"fr": ["pulque"], "en": ["pulque"], "nl": ["pulque"], "pt": ["pulque"], "it": ["pulque"], "pl": ["pulque"]}, "examples": [["kvarjara\u011de li envenis en Meksikurbon kaj tie li konati\u011dis kun la pulko-drinkejoj", "Vikipedio, artikolo \u00abGabriel Vargas\u00bb, 2006-06-21"]], "subdefinitions": []}], "root": "pulk", "primary": true}, "Hinduku\u015do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Montaro en la Interna Azio, proks. 800km longa, formanta akvodislimon inter la basenoj de Amudarjo nordokcidente kaj Induso sudoriente.", "translations": {"be": ["\u0413\u0456\u043d\u0434\u0443\u043a\u0443\u0448"], "fr": ["Hindu Kush", "Hindou Kouch"], "en": ["Hindu Kush"], "pt": ["Indocuche"], "ru": ["\u0413\u0438\u043d\u0434\u0443\u043a\u0443\u0448"], "de": ["Hindukusch"], "it": ["Hindu Kush", "Hindukush"], "hu": ["Hindukus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Hinduku\u015d", "primary": true}, "renversa\u0135o": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Eblas diri anka\u016d, ke temas pri la duopo (\u03c3(i),\u03c3(j)), kiel faras Bricard."], "primary definition": "(de permuto \u03c3 super orda aro) \u0108iu tia duopo (i,j), ke i < j, kaj \u03c3(i) > \u03c3(j).", "translations": {"be": ["\u0431\u0435\u0441\u043f\u0430\u0440\u0430\u0434\u0430\u043a"], "fr": ["inversion (dans une permutation)", "d\u00e9rangement (dans une permutation)"], "en": ["inversion (in a permutation)"], "ru": ["\u0431\u0435\u0441\u043f\u043e\u0440\u044f\u0434\u043e\u043a"], "de": ["Inversion", "Derangement"], "hu": ["inverzi\u00f3 (permut\u00e1ci\u00f3ban)", "megford\u00edt\u00e1s (permut\u00e1ci\u00f3ban)"]}, "examples": [["la permuto abc\u2192acb enhavas unu renversa\u0135on, nome (b,c)", null]], "subdefinitions": []}], "root": "renvers", "primary": false}, "devoji\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Deklini\u011di de la \u011dusta vojo.", "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u0431\u0456\u0446\u0446\u0430 \u0437 \u0434\u0430 \u0440\u043e\u0433\u0456"], "fr": ["d\u00e9vier (intr.)", "perdre son chemin"], "ru": ["\u0441\u0431\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f \u0441 \u043f\u0443\u0442\u0438"], "he": ["\u05dc\u05e1\u05d8\u05d5\u05ea \u05de\u05d4\u05de\u05e1 \u05dc\u05d5\u05dc"], "it": ["deviare (intr.)", "perdersi"], "pl": ["zej\u015b\u0107 z drogi", "zjecha\u0107 z drogi", "zej\u015b\u0107 na manowce", "wykolei\u0107 si\u0119 (tak\u017ce w przeno\u015bni)"], "hu": ["let\u00e9r az \u00fatr\u00f3l"]}, "examples": [["ni ne devoji\u011dos sur kampon a\u016d en vinber\u011dardenon", "La Malnova Testamento, &Nom 21:22"], ["lia senprudenteco lin devojigos", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "voj", "primary": false}, "rimaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordigita listo de rimi\u011dantaj vortoj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u043e\u0432\u0430\u0440\u044c \u0440\u0438\u0444\u043c"], "fr": ["dictionnaire de rimes"], "en": ["rhyming dictionary"], "nl": ["rijmwoordenboek"], "he": ["\u05de\u05d9\u05dc\u05d5\u05df \u05d7\u05e8\u05d5\u05d6\u05d9\u05dd"], "de": ["Reimw\u00f6rterbuch"], "hu": ["r\u00edmsz\u00f3t\u00e1r"]}, "examples": [["por certigi la kompletecon de tiu rimaro, mi pedante kontrolis \u011din per \u00abInversa Vortaro\u00bb de D-ro Schl\u00fcter", "Parnasa Gvidlibro, p. 111"]], "subdefinitions": []}], "root": "rim", "primary": false}, "pejotlo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eta kakto lanuga, sendorna, el Meksiko kaj Teksaso, tradicie man\u011data de lokaj indianoj, entenanta meskalinon (Lophophora williamsii).", "translations": {"fr": ["peyote", "peyotl"], "bg": ["\u043f\u0435\u0439\u043e\u0442"], "nl": ["peyote", "peyotl"], "de": ["Peyote"], "it": ["peiote"], "hu": ["peyote-kaktusz"]}, "examples": [["li taglibre rakontas kaj poste analizas siajn spertojn pri drogi\u011do per pejotlo", "J. Camacho, La \u0109apo de la sterko-vermo, eld. La Kancerkliniko, 1995"], ["por ili estas permesita la konsumado de pejotlo-kakto", "Vikipedio, artikolo \u00abhui\u0109oloj\u00bb, 2006-05-27"]], "subdefinitions": []}], "root": "pejotl", "primary": true}, "aikido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Japan-devena korpogarda, senperforta luktarto, kompilita de Ueshiba Morihei, per kiu oni evitas atakanton, alidirektadas \u011dian energion kaj senpovigas per artiko-tordo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0439\u043a\u0456\u0434\u043e"], "fr": ["a\u00efkido"], "en": ["aikido"], "nl": ["aikido"], "pt": ["aiquid\u00f4"], "ru": ["\u0430\u0439\u043a\u0438\u0434\u043e"], "de": ["Aikido"], "it": ["aikido"], "hu": ["aikido"], "sk": ["aikido"], "es": ["aikido"], "ja": ["\u5408\u6c17\u9053 [\u3042\u3044\u304d\u3069\u3046]"], "pl": ["aikido"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aikid", "primary": true}, "elitro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la eksteraj surflugiloj, kiuj kovras la alian, veran paron da flugiloj \u0109e multaj insektoj.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0434\u043a\u0440\u044b\u043b\u044c\u043b\u0435"], "fr": ["\u00e9lytre"], "nl": ["dekschild"], "pt": ["\u00e9litro"], "ru": ["\u043d\u0430\u0434\u043a\u0440\u044b\u043b\u044c\u0435"], "ca": ["\u00e8litre"], "de": ["Deckfl\u00fcgel", "Fl\u00fcgeldecke"], "hu": ["kem\u00e9ny sz\u00e1rnyfed\u00e9l"], "fa": ["\u0628\u0627\u0644\u200c\u067e\u0648\u0634"], "es": ["\u00e9litro"], "pl": ["pokrywa skrzyd\u0142owa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "elitr", "primary": true}, "ondadi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Levi\u011di kaj mallevi\u011di a\u016d iom post iom disvasti\u011di, kiel ondoj.", "translations": {"be": ["\u0445\u0432\u0430\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430 (\u043d\u0430\u043f\u0440., \u043f\u0440\u0430 \u043c\u043e\u0440\u0430)"], "fr": ["fluctuer"], "nl": ["fluctueren", "golven"], "pt": ["ondular"], "ru": ["\u0432\u043e\u043b\u043d\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f (\u043e \u043c\u043e\u0440\u0435 \u0438 \u0442.\u043f.)"], "de": ["sich heben und senken"], "hu": ["hull\u00e1mzik"], "es": ["ondular", "fluctuar", "dispersarse"]}, "examples": [["ondas flamo (flagri)", null], ["la ondanta amaso", "B"], ["ondis seninterrompe \u0109eno da veturiloj", "B"], ["la popolo en senordaj grupoj ondadis tien kaj reen", "Z"], ["el centoj da gor\u011doj ondas la konataj sonoj de l' himno", null], ["en mia brusto ondas malkviete kura\u011da entrepreno", "Z"], ["tra la tuta lando ekondas granda intereso por tiu afero", null], ["melodioj fluas trans la korton kaj \u0109irka\u016dondas nin", null], ["la plorego de l' ondi\u011dantaj lagoj", "B"], ["la spikoj ondi\u011das", "Z"], ["en la profundo ondi\u011dadis palmaj arbaroj", "Z"], ["\u015diaj longaj haroj ondi\u011dadis \u0109irka\u016d la kapo", "Z"], ["ondi\u011dantaj \u015dtofoj", null], ["kontra\u016daj sentoj ondi\u011dis en li", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ond", "primary": false}, "integralebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri funkcio) Posedanta integralon.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0442\u0435\u0433\u0440\u0438\u0440\u0443\u0435\u043c\u044b\u0439"], "fr": ["int\u00e9grable"], "en": ["integrable"], "nl": ["integreerbaar"], "pt": ["integr\u00e1vel (matem\u00e1tica)"], "de": ["integrierbar"], "hu": ["integr\u00e1lhat\u00f3"], "pl": ["ca\u0142kowalny"]}, "examples": [["eksponencialo estas integralebla en \u0109iu finia intervalo, sed ne estas en intervaloj de la tipo [a, +\u221e[", null], ["la karakteriza funkcio de la aro de racionalaj nombroj ne estas rimane integralebla, sed ja lebege", null]], "subdefinitions": []}], "root": "integral", "primary": false}, "elmeti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Prezenti al la vido.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0441\u0442\u0430\u0432\u0456\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u043a\u043b\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456"], "fr": ["exposer"], "nl": ["uitstallen"], "ru": ["\u0432\u044b\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u043b\u043e\u0436\u0438\u0442\u044c"], "sv": ["st\u00e4lla ut"], "hu": ["kitesz", "kirak"], "br": ["lakaat war wel"], "pl": ["wyk\u0142ada\u0107"]}, "examples": [["elmeti libron \u0109e la montrofenestro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Prezenti, mal\u015dirmi al ia efiko.", "translations": {"nl": ["blootstellen"], "sv": ["uts\u00e4tta"]}, "examples": [["elmeti al la sunaj radioj", null], ["la naturo elmetis nin nudaj kaj mizeraj sur la bordon de tiu \u0109i granda mondo", "Z"], ["sin elmeti al mokado", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Prezenti al pripenso.", "translations": {"nl": ["voorleggen"], "sv": ["l\u00e4gga fram"]}, "examples": [["elmeti demandon, problemon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "met", "primary": false}, "A\u016dreliano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo latindevena.", "translations": {"fr": ["Aur\u00e9lien"], "nl": ["Aurelialus"], "pt": ["Aureliano"], "de": ["Aurelian"], "it": ["Aureliano"], "pl": ["Aurelian"], "hu": ["Aurelianus", "Aureli\u00e1n"]}, "examples": [["la festo de la \u00abNevenkebla Suno\u00bb, fiksita de imperiestro A\u016dreliano", "trad. B. C., Kial la 25-a de decembro?, Espero katolika, 1982-11"]], "subdefinitions": []}], "root": "A\u016drelian", "primary": true}, "aldoniteco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Emo servi \u0109iuokaze al iu.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u0430\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9vouement"], "nl": ["toewijding"], "de": ["Hingabe"], "pl": ["oddanie"], "hu": ["odaad\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "don", "primary": false}, "barko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iuspeca senferdeka \u015dipeto.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0440\u043b\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["barque"], "en": ["barque", "boat", "small ship"], "nl": ["sloep"], "ru": ["\u0431\u0430\u0440\u043a\u0430"], "de": ["Barke", "Nachen"], "hu": ["b\u00e1rka"], "pl": ["barka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bark", "primary": true}, "armo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Tia uzo de la vorto armo estas tre malofta, kvankam Zamenhofa."], "primary definition": "Armilo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u043e\u0440\u0443\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043e\u0440\u0443\u0436\u0438\u0435"], "de": ["Waffe", "R\u00fcstzeug"], "es": ["arma"], "hu": ["fegyver"]}, "examples": [["ne servas larmo anstata\u016d armo", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "arm", "primary": true}, "Liero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Urbo en la belga provinco Antverpeno, en norda Belgujo (4\u00b004'E, 51\u00b007'N).", "translations": {"fr": ["Lierre"], "de": ["Lier (Belgien)"], "nl": ["Lier"], "pt": ["Lierre"], "hu": ["Lier"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Lier", "primary": true}, "armi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Provizi per armiloj.", "translations": {"sk": ["vyzbroji\u0165"], "ru": ["\u0432\u043e\u043e\u0440\u0443\u0436\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["armer"], "de": ["bewaffnen", "r\u00fcsten"], "hu": ["felfegyverez"]}, "examples": [["armi soldatojn per pafiloj", null], ["per fal\u0109iloj armitaj kamparanoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Plifortigi per diversaj rimedoj, subtraba\u0135o, la\u016dcela ilo, kc.", "translations": {"be": ["\u0443\u0437\u0431\u0440\u043e\u0439\u0432\u0430\u0446\u044c"], "hu": ["megvasal (meger\u0151s\u00edt)", "meger\u0151s\u00edt (pl. vasal\u00e1ssal)"], "de": ["armieren", "bewaffnen"], "ru": ["\u0430\u0440\u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["konstruo el armita betono", null], ["per nearmita okulo", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "arm", "primary": false}, "noktuo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio el la familio strigedoj (Athene noctua).", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043c\u043e\u0432\u044b\u0439 \u0441\u044b\u0447"], "fr": ["chev\u00eache", "chouette chev\u00eache"], "en": ["little owl"], "nl": ["steenuil"], "pt": ["coruja", "bufo", "mocho (subst., zool.>", "coruj\u00e3o"], "de": ["Steinkauz"], "hu": ["kuvik", "hal\u00e1lbagoly", "hal\u00e1lmad\u00e1r", "csuvik"], "cs": ["s\u00fdc obecn\u00fd"], "pl": ["p\u00f3jd\u017aka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio noktuedoj (Noctua), nokta papilio.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0432\u043a\u0430 (\u0431\u0430\u0431\u043e\u0447\u043a\u0430)"], "de": ["Hausmutter (k.a.)"], "nl": ["nachtvlinder"], "hu": ["bagolylepke", "bagolypille"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "noktu", "primary": true}, "apana\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bienoj donataj de regnestro al princoj de la reganta familio, kaj redonotaj \u0109e la morto de la apana\u011dulo se li havas neniun idon.", "translations": {"sk": ["apan\u00e1\u017e"], "ru": ["\u0443\u0434\u0435\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u0437\u0435\u043c\u043b\u044f"], "fr": ["apanage (possession seigneuriale)"], "en": ["fee tail estate"], "be": ["\u0430\u043f\u0430\u043d\u0430\u0436", "\u0437\u044f\u043c\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b \u043d\u0430\u0434\u0437\u0435\u043b"], "de": ["Apanage"], "hu": ["apan\u00e1zs"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "apana\u011d", "primary": true}, "pluredro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Bricard , kiel estas \u0109e li kutime, uzas la prefikson \u00abmult\u00bb anstata\u016d \u00abplur\u00bb. Li konas anka\u016d la internacian formon \u00abpoliedro\u00bb."], "primary definition": "Pluredro , kiun limas finia nombro da tiaj plurlateroj, ke \u0109iu el \u011diaj lateroj estas latero de unu alia plurlatero.", "translations": {"be": ["\u043c\u043d\u0430\u0433\u0430\u0433\u0440\u0430\u043d\u044c\u043d\u0456\u043a", "\u043f\u0430\u043b\u0456\u044d\u0434\u0440"], "fr": ["poly\u00e8dre"], "en": ["polyhedron"], "nl": ["veelvlak"], "ru": ["\u043c\u043d\u043e\u0433\u043e\u0433\u0440\u0430\u043d\u043d\u0438\u043a", "\u043f\u043e\u043b\u0438\u044d\u0434\u0440"], "de": ["Polyeder"], "it": ["poliedro"], "hu": ["poli\u00e9der", "soklap"], "fa": ["\u0686\u0646\u062f\u0648\u062c\u0647\u06cc"], "pl": ["wielo\u015bcian"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "edr", "primary": false}, "seninfana": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiu ne naskis a\u016d naskigis, ne havas a\u016d ne plu havas idojn.", "translations": {"be": ["\u0431\u044f\u0437\u044c\u0434\u0437\u0435\u0442\u043d\u044b"], "fr": ["sans descendance"], "pt": ["sem filho"], "ru": ["\u0431\u0435\u0437\u0434\u0435\u0442\u043d\u044b\u0439"], "de": ["kinderlos"], "pl": ["bezdzietny", "bezpotomny"]}, "examples": [["estis do sep fratoj; kaj la unua edzi\u011dis, kaj mortis seninfana", "La Nova Testamento, S. Luko 20:29"]], "subdefinitions": []}], "root": "infan", "primary": false}, "amasmurdisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plenuminto a\u016d ordoninto de amasmurdo.", "translations": {"fr": ["boucher (massacreur)", "massacreur"], "de": ["Massenm\u00f6rder"], "nl": ["massamoordenaar"], "it": ["massacratore", "stragista"], "hu": ["t\u00f6meggyilkos"]}, "examples": [["\u0109u ili mislernis, \u0109ar kronikistoj raportis pri \u00abgrandaj viroj\u00bb, kiuj vere ne malofte estis amasmurdistoj?", "Jomo Ipfelkofer: Maksimo ankora\u016d lernenda, Monatojaro 2001a, numero 3a, p. 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "murd", "primary": false}, "pre\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Sin turni al dio, diino a\u016d alia objekto de kulto, petante ties protekton, favoron a\u016d dankante pro favoro.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043b\u0456\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["prier"], "en": ["pray"], "nl": ["bidden"], "pt": ["orar", "rezar", "fazer prece"], "ru": ["\u043c\u043e\u043b\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["beten"], "sv": ["bedja"], "hu": ["im\u00e1dkozik"], "pl": ["modli\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["pre\u011du al la Sankta Virgulino", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 37"], ["pre\u011du kore kaj laboru fervore", "Proverbaro esperanta"], ["\u015di portadis mem en la longa nokto sian malsanan infanon kisadis \u011din kaj pre\u011dis por \u011di al Dio", "Fabeloj, volumo 3, Plej bela rozo de la mondo"], ["kaj la tuta popolo diris al Samuel: Pre\u011du por viaj sklavoj al la Eternulo, via Dio, por ke ni ne mortu", "La Malnova Testamento, I. Samuel 12:19"], ["ili pre\u011du pri la vivo de la re\u011do kaj de liaj infanoj", "La Malnova Testamento, Ezra 6:10"], ["li pre\u011dos pri vi, kaj vi restos viva", "La Malnova Testamento, Genezo 20:7"], ["ordonu al mi, por kiu tempo mi devas pre\u011di pro vi kaj pro viaj servantoj kaj pro via popolo, ke malaperu la ranoj", "La Malnova Testamento, Eliro 8:9"], ["\u015di pre\u011dis sian vesperan pre\u011don", "Z"], ["a\u016dskultu la pre\u011don, per kiu via servanto pre\u011das anta\u016d Vi hodia\u016d", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "pre\u011d", "primary": true}, "instala\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Instalita ekipa\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u043a\u0430"], "fr": ["installation (\u00e9quipement install\u00e9)", "\u00e9quipement"], "en": ["installation"], "nl": ["installatie", "inrichting"], "de": ["Anlage"], "hu": ["l\u00e9tes\u00edtm\u00e9ny"], "es": ["instalaci\u00f3nequipamiento instalado"]}, "examples": [["bideo: neceseja instala\u0135o por lavi la pubon kaj posta\u0135on", "Hejma Vortaro"], ["fontano: ornama instala\u0135o kun supren \u0135eti\u011danta kaj \u015dprucanta akvo", "Bazaj Radikoj Esperanto-Esperanto"], ["rimarkindaj instala\u0135oj por malsanuloj", null], ["povas pligrandigi la rendimenton de programaro verkita speciale por la koncerna instala\u0135o", "Komputada Leksikodialekto"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la instalitaj ekipa\u0135oj; ejo, kie ili trovi\u011das.", "translations": {"fr": ["installations", "\u00e9tablissement"]}, "examples": [["estas via firmao, kiu faris la instala\u0135on", "La Ondo de Esperanto2000:2(64)"], ["komplika elektromekanika instala\u0135o enhavas dek milojn da hermetaj relajsoj", "http://www.esperanto.mv.ru/Arkivoj/TSIT/tsit3.html"], ["la alarminstala\u0135o estis en\u015daltita", "Urd Hadda murdita!p. 21"], ["viziti la instala\u0135on de fabriko, minejo, kazerno, foiro", null], ["jam en la jaro 1836 hospitalo kiel instala\u0135o de bur\u011da solidareco", "http://www.aliaflanko.de/urbo/radolfzell/hist9.html"], ["Vanunu laboris de 1976 \u011dis 1985 kiel te\u0125nikisto \u0109e instala\u0135o en suda Israelo", "Baard HeklandMonatohttp://www.esperanto.be/fel/mon/007502.html"], ["Va\u015dingtono insistis anka\u016d, ke estu etigitaj la inspektadoj de militistaj instala\u0135oj", "Le Monde Diplomatique en Esperanto2001-11"]], "subdefinitions": []}], "root": "instal", "primary": false}, "klozonea": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "El klozoneo.", "translations": {"fr": ["en cloisonn\u00e9"], "nl": ["cloisonn\u00e9 (bn.)"], "hu": ["rekeszzom\u00e1ncb\u00f3l k\u00e9sz\u00fclt", "rekeszzom\u00e1nc"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "klozone", "primary": false}, "embriologiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri embriologio.", "translations": {"be": ["\u044d\u043c\u0431\u0440\u044b\u0451\u043b\u044f\u0433"], "fr": ["embryologue"], "nl": ["embryoloog"], "pt": ["embri\u00f3logo", "embriologista"], "ru": ["\u044d\u043c\u0431\u0440\u0438\u043e\u043b\u043e\u0433"], "de": ["Embryologe"], "hu": ["embriol\u00f3gus"], "es": ["embri\u00f3logo"], "pl": ["embriolog"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "embriologo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "embriologi", "primary": false}, "peoniacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Paeoniaceae).", "translations": {"ru": ["\u043f\u0438\u043e\u043d\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Pfingstrosengew\u00e4chse"], "nl": ["pioenroosfamilie"], "pt": ["peoni\u00e1ceas"], "hu": ["bazsar\u00f3zsaf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "peoniac", "primary": true}, "flori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Naski florojn.", "translations": {"ru": ["\u0446\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438"], "fr": ["fleurir (\u00eatre en fleurs)", "\u00eatre en fleurs", "cro\u00eetre", "s'\u00e9panouir (fleurir)", "prosp\u00e9rer"], "nl": ["bloeien"], "be": ["\u0446\u044c\u0432\u0456\u0441\u044c\u0446\u0456", "\u043a\u0440\u0430\u0441\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043a\u0432\u0456\u0442\u043d\u0435\u0446\u044c"], "de": ["bl\u00fchen"], "sv": ["att blomma"], "hu": ["vir\u00e1gzik", "kivir\u00e1gzik"], "es": ["florear"], "pl": ["rozkwita\u0107", "zakwita\u0107", "kwitn\u0105\u0107"]}, "examples": [["ekfloros kiel lilio", "La Malnova Testamento, Jesaja 34:17"], ["la vegeta\u0135oj floras en printempo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Brile prosperi.", "translations": {}, "examples": [["\u011di forte ekfloros kaj triumfos, triumfos kaj kantos", "La Malnova Testamento, Jesaja 35:2"], ["vivu kaj floru!", "B"], ["floranta sano, a\u011do, viza\u011do, knabina kapo", "Z"], ["en la florantaj tagoj de Romo", null], ["la artoj longe floradis en Grekujo", null], ["la komerco floras", null], ["la gajeco de l' vivo en mi neniam plu refloros", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Disvolvi\u011di simile al floroj.", "translations": {}, "examples": [["se la lepro disfloros sur la ha\u016dto kaj la lepro kovros la tutan ha\u016dton", "La Malnova Testamento, Levidoj 13:12"]], "subdefinitions": []}], "root": "flor", "primary": false}, "floro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el floroplantoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0432\u0435\u0442\u043a\u0430", "\u043a\u0440\u0430\u0441\u043a\u0430"], "fr": ["fleur"], "en": ["flower"], "de": ["Blume"], "hu": ["vir\u00e1g"], "cs": ["kv\u011bt", "kv\u011btina"], "es": ["flor"], "ru": ["\u0446\u0432\u0435\u0442\u043e\u043a"], "nl": ["bloem"], "pt": ["flor"], "sv": ["blomma"], "ku": ["kul\u00eelk", "\u00e7\u00ee\u00e7ek"], "ro": ["floare"], "pl": ["kwiat"]}, "examples": [["florpoto", null], ["anta\u016d la pordego de la granda palaco trovi\u011das la bela \u011dardeno kun la multo da floroj", "Fabeloj, volumo 1, Floroj de la malgranda Ida"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Okulfrapa, kutime kolora, parto de planto, kun floroj.", "translations": {"de": ["Blume"], "nl": ["bloem"]}, "examples": [["bukedo da floroj", null], ["flordesegna \u015dtofo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Parto de floroplantoj kun la reproduktaj organoj.", "translations": {"de": ["Bl\u00fcte"], "nl": ["bloem"], "pt": ["flor"]}, "examples": [["kaj lia floro defalos kiel \u0109e olivarbo", "La Malnova Testamento, Ijob 15:33"], ["kiam la florado fini\u011dis kaj la floro fari\u011dis matura bero, Li detran\u0109os la bran\u0109ojn per tran\u0109iloj kaj deprenos la vinberbran\u0109ojn", "La Malnova Testamento, Jesaja 18:5"], ["ni rigardu, \u0109u la vinbertrunko jam bur\u011donis, \u0109u \u011diaj floroj jam malfermi\u011dis", "La Malnova Testamento, Alta Kanto 7:12"], ["doni florojn", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Florado, la plej bela kaj brila periodo de io.", "translations": {"ru": ["\u0446\u0432\u0435\u0442"], "de": ["Bl\u00fcte"], "nl": ["fleur", "bloei", "flor"]}, "examples": [["en la floro de la juneco, de beleco, de siaj jaroj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "flor", "primary": true}, "jasmeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio oleacoj (Jasminum), arbusto kun nepare plumaj folioj kaj funelformaj, blankaj a\u016d flavaj, bonodoraj floroj.", "translations": {"be": ["\u044f\u0437\u044c\u043c\u0456\u043d"], "fr": ["jasmin"], "en": ["jasmine"], "nl": ["jasmijn"], "pt": ["jasmin"], "el": ["\u03b3\u03b9\u03b1\u03c3\u03b5\u03bc\u03af"], "de": ["Jasmin"], "tr": ["yasemin"], "it": ["gelsomino"], "hu": ["j\u00e1zmin"], "sk": ["jazm\u00edn"], "fa": ["\u06cc\u0627\u0633\u0645\u0646"], "br": ["jesmi"], "ru": ["\u0436\u0430\u0441\u043c\u0438\u043d"], "sv": ["jasmin"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "jasmen", "primary": true}, "\u015darkedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de kartilagofi\u015doj (Carchariidae).", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0441\u0447\u0430\u043d\u044b\u0435 \u0430\u043a\u0443\u043b\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Sandhaie"], "nl": ["zandhaaien"], "it": ["squali (famiglia)"], "hu": ["emberev\u0151 c\u00e1paf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015darked", "primary": true}, "kokino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inseksa koko.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u0440\u044b\u0446\u0430"], "fr": ["poule"], "bg": ["\u043a\u043e\u043a\u043e\u0448\u043a\u0430"], "nl": ["hen (zn.)"], "ru": ["\u043a\u0443\u0440\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Huhn"], "it": ["gallina"], "br": ["yar"], "pl": ["kura"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kok", "primary": false}, "vodko": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La\u016d la E\u016dropuniaj normoj, vodko estas purigita brando, sed landoj de \"vodka zono\" strebas ke \u011di estu aparta speco de alkohola\u0135o farata distilante terpomojn, sukerbetojn a\u016d grajnon (\u0109efe de sekalo)."], "primary definition": "Senkolora tre pura brando minimume 37-elcente alkohola, el greno a\u016d el radikoj, tradicie produktata en Rusujo, Polujo, Finlando, Litovujo, Latvujo, Estonujo kaj Svedujo.", "translations": {"fr": ["vodka"], "en": ["vodka"], "sv": ["vodka"], "pl": ["w\u00f3dka czysta", "w\u00f3dka \u017cytnia", "gorza\u0142ka"]}, "examples": [["mi ja ne postulas de vi tri rublojn por vodko", "V. \u015cuk\u015din, trad. N. Lozga\u0109ev, Simbolo de kredo, La Ondo de Esperanto, 1994:3-4"], ["\u2015 Kio okazos se oni trinkos tro multe da vodko? \u2015 Estos postmorga\u016d", "esperantistoj el Olsztyn, Ridu kun poloj, La Ondo de Esperanto, 2007:5 (151)"]], "subdefinitions": []}], "root": "vodk", "primary": true}, "paro\u0125estro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Respondeculo pri precipaj religia\u0135oj en paro\u0125o.", "translations": {"fr": ["cur\u00e9 (charg\u00e9 de paroisse)"], "en": ["rector", "vicar"], "nl": ["pastoor"], "br": ["beleg-parrez", "person (beleg)"], "de": ["Pfarrgemeindevorsteher"], "hu": ["pl\u00e9b\u00e1nos"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pastro al kiu episkopo komisiis predikadon kaj sakramentadon en unu paro\u0125o de la episkopujo.", "translations": {}, "examples": [["atente Jozefo \u0109iudiman\u0109e a\u016dskultis la predikon de la paro\u0125estro", "Ulrich Matthias: Profanaj plezuroj, Monatojaro 1996a, numero 3a, p. 20a"], ["la duban sintenon de tiuj, kiuj ne pretas alfronti la \u015dokan veron, montris anka\u016d la loka paro\u0125estro", "Zofia Banet-Fornalowa: Kadi\u015d por Jedwabne, Monatojaro 2002a, numero 1a, p. 18a"]]}]}], "root": "paro\u0125", "primary": false}, "endokardo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interna membrano de la koro.", "translations": {"be": ["\u044d\u043d\u0434\u0430\u043a\u0430\u0440\u0434"], "fr": ["endocarde"], "nl": ["endocardium"], "pt": ["endoc\u00e1rdio"], "ru": ["\u044d\u043d\u0434\u043e\u043a\u0430\u0440\u0434"], "de": ["Endokard [fak]", "Herzinnenhaut"], "pl": ["wsierdzie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "endokard", "primary": true}, "principe": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016d teoriaj principoj (kontraste kun \"efektive\").", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u043d\u0446\u044b\u043f\u043e\u0432\u0430"], "fa": ["\u0627\u0635\u0648\u0644\u0627\u064b", "\u0627\u0633\u0627\u0633\u0627\u064b"], "de": ["grunds\u00e4tzlich", "prinzipiell"], "nl": ["in principe", "principieel"], "ru": ["\u0432 \u043f\u0440\u0438\u043d\u0446\u0438\u043f\u0435", "\u043f\u0440\u0438\u043d\u0446\u0438\u043f\u0438\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e"]}, "examples": [["tio, kio estos principe decidita de ili kiel dezirinda", "Z"], ["principe mi konsentas, sed praktike mi hezitas", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Koncernante la principojn, funde, esence.", "translations": {}, "examples": [["se ni malkonsentas principe, kial paroli pri detaloj?", null]], "subdefinitions": []}], "root": "princip", "primary": false}, "sata": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kies man\u011dobezono estas plene kvietigita.", "translations": {"be": ["\u0441\u044b\u0442\u044b"], "fr": ["combl\u00e9 (satisfait)", "repus", "satisfait"], "en": ["satisfied"], "nl": ["verzadigd", "voldaan"], "ru": ["\u0441\u044b\u0442\u044b\u0439"], "de": ["satt"], "it": ["sazio"], "hu": ["j\u00f3llakott"], "cs": ["syt\u00fd"], "sv": ["m\u00e4tt"], "es": ["satisfecho"]}, "examples": [["sata malsatan ne povas kompreni", "Proverbaro esperanta"], ["\u011dissate man\u011di, trinki", "Millidge"], ["havi sate (sufi\u0109e) da pano", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Kies deziro estas plene kontentigita.", "translations": {"hu": ["elege van vmib\u0151l"]}, "examples": [["li mortis profunda\u011da kaj sata de vivo", "Z"], ["satdormi", null], ["li estas sata je vulupto, per plezuroj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sat", "primary": true}, "elektrizi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u044b\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["\u00e9lectriser"], "es": ["electrizar"], "pt": ["eletrificar"], "ru": ["\u043d\u0430\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u0438\u0437\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["elektrisieren"], "pl": ["elektryzowa\u0107", "naelektryzowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "elektriz", "primary": true}, "amplifiki": {"definitions": [], "root": "amplifik", "primary": true}, "drenilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subtera tubo, por elfluigi akvon el tro malseka grundo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0440\u0435\u043d\u0430\u0436\u043d\u044b\u0439 \u0441\u0442\u043e\u043a", "\u043a\u0430\u043d\u0430\u0432\u0430"], "fr": ["drain"], "en": ["drain"], "es": ["drenaje"], "pt": ["dreno"], "de": ["Dr\u00e4nrohr", "Dr\u00e4nager\u00f6hre"], "pl": ["dren", "rura drenarska", "drena\u017c (ca\u0142y system)", "s\u0105czek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dren", "primary": false}, "komentisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu komentas (verkon, sportajn a\u016d politikajn eventojn kaj tiel plu), a\u016dtoro de komento a\u016d komentaro.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u044d\u043d\u0442\u0430\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["commentateur"], "nl": ["commentaar"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043c\u0435\u043d\u0442\u0430\u0442\u043e\u0440"], "de": ["Kommentator"], "hu": ["jegyzet\u00edr\u00f3", "sz\u00f6vegmagyar\u00e1z\u00f3", "komment\u00e1tor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "koment", "primary": false}, "lokomobilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vapormotoro provizita per radoj por sinmovi sur vojoj.", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u043a\u0430\u043c\u0430\u0431\u0456\u043b\u044c"], "en": ["traction engine"], "nl": ["locomobiel"], "pt": ["locom\u00f3vel"], "ru": ["\u043b\u043e\u043a\u043e\u043c\u043e\u0431\u0438\u043b\u044c"], "de": ["Lokomobile", "Fahrdampfmaschine"], "hu": ["\u00f6nj\u00e1r\u00f3 g\u0151zg\u00e9p", "lokomobil"], "es": ["locom\u00f3vil"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lokomobil", "primary": true}, "leksikografio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arto fari vortarojn.", "translations": {"fr": ["lexicographie"], "nl": ["lexicografie"], "pt": ["lexicografia"], "ca": ["lexicografia"], "es": ["lexicograf\u00eda"], "hu": ["lexikogr\u00e1fia", "sz\u00f3t\u00e1r\u00edr\u00e1s"]}, "examples": [["por moderna kaj altkvalita priskriba leksikografio necesas uzi komputilajn tekstarojn", "E. Grimley-Evans, Re: Esperanto: A Planned Language, naturally evolving..., soc.culture.esperanto, 1994-01-19"]], "subdefinitions": []}], "root": "leksikografi", "primary": true}, "aktisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Oficisto, kiu konservas a\u016d skribas la oficialajn aktojn.", "translations": {"fr": ["clerc de notaire", "greffier"], "en": ["clerk", "recorder"], "nl": ["actuaris"], "pt": ["escriv\u00e3o", "not\u00e1rio"], "de": ["Aktenverwalter"], "hu": ["t\u00f6rv\u00e9nysz\u00e9ki \u00edrnok", "b\u00edr\u00f3s\u00e1gi jegyz\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "notario", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "akt", "primary": false}, "principo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La fonto, origino, praka\u016dzo, fundamenta elemento el kiu io devenas.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0447\u0430\u0442\u0430\u043a", "\u043f\u0435\u0440\u0448\u0430\u043f\u0440\u044b\u0447\u044b\u043d\u0430"], "en": ["principle"], "nl": ["principe", "grondbeginsel"], "pt": ["princ\u00edpio (regra, lei)"], "ru": ["\u043d\u0430\u0447\u0430\u043b\u043e", "\u043f\u0435\u0440\u0432\u043e\u043f\u0440\u0438\u0447\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Grundsatz", "Prinzip"], "fa": ["\u0627\u0635\u0644"]}, "examples": [["la laboro estas la principo de ri\u0109i\u011do", null], ["la atomoj estas la principo de la korpoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Fundamenta vera\u0135o a\u016d regulo, sur kiu bazi\u011das rezonado a\u016d konduto.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u043d\u0446\u044b\u043f"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043d\u0446\u0438\u043f"]}, "examples": [["iri de la principo al la konsekvencoj", null], ["la principoj de la geometrio", null], ["la momento en kiu ni ektu\u015dus tiun principon estus la komenco de nia morto", "Fundamento de Esperanto, Anta\u016dparolo"], ["mi havas kiel principon, neniam prokrasti la aferojn", null], ["homo sen principoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "princip", "primary": true}, "patoso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Emocia, solena a\u016d entuziasma esprimo de altaj pensoj a\u016d intensaj sentoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0442\u0430\u0441"], "en": ["passion", "feeling", "bombast", "rant", "fervor", "expression"], "nl": ["pathos"], "pt": ["patos"], "ru": ["\u043f\u0430\u0444\u043e\u0441"], "de": ["Pathos"], "hu": ["p\u00e1tosz", "emelkedetts\u00e9g"]}, "examples": [["la patoso de Pindaro, V. Hugo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "patos", "primary": true}, "minio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pb3O4 Oran\u011dru\u011da plumba oksido uzatai. a. por \u015dmiri feron kontra\u016d \u011dia oksidi\u011do, rusti\u011do.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0440\u044b\u043a", "\u0432\u043e\u043a\u0456\u0441 \u0441\u044c\u0432\u0456\u043d\u0446\u0443"], "en": ["minium", "lead tetroxide", "triplumbic tetroxide", "red lead"], "nl": ["menie"], "pt": ["m\u00ednio", "acarto", "azarc\u00e3o", "zarc\u00e3o"], "ru": ["\u0441\u0443\u0440\u0438\u043a", "\u043e\u043a\u0438\u0441\u044c \u0441\u0432\u0438\u043d\u0446\u0430"], "de": ["Mennige"], "hu": ["m\u00ednium"], "fa": ["\u0633\u0631\u0646\u062c"], "pl": ["minia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mini", "primary": true}, "gladiatoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En Romio cirke spektata batalanto kontra\u016d homo a\u016d besto.", "translations": {"be": ["\u0433\u043b\u044f\u0434\u044b\u044f\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["gladiateur"], "en": ["gladiator"], "nl": ["gladiator"], "pt": ["gladiador"], "ru": ["\u0433\u043b\u0430\u0434\u0438\u0430\u0442\u043e\u0440"], "de": ["Gladiator"], "tr": ["gladyat\u00f6r"], "hu": ["gladi\u00e1tor"], "es": ["gladiador"]}, "examples": [["du skandaloj: unu filo fari\u011dis gladiatoro; unu filino fari\u011dis kristano", "Donald Broadribb: Utilaj por distraj klubkunvenoj (Maurice Baring, Arthur Hopkins, Kvin etaj humuraj dramoj), Monatojaro 2002a, numero 5a, p. 30a"]], "subdefinitions": []}], "root": "gladiator", "primary": true}, "sproto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio klupeedoj (Sprattus), el kiu oni faras an\u0109ovojn.", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u043b\u044c\u043a\u0430", "\u0448\u043f\u0440\u043e\u0442\u044b"], "fr": ["sprat", "harenguet"], "en": ["sprat"], "nl": ["sprot"], "pt": ["espadilha", "lavadilha"], "ru": ["\u043a\u0438\u043b\u044c\u043a\u0430", "\u0448\u043f\u0440\u043e\u0442", "\u0448\u043f\u0440\u043e\u0442\u0430"], "de": ["Sprotte"], "it": ["spratto", "papalina"], "hu": ["spratt", "sprotni"], "es": ["espadin"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sprot", "primary": true}, "organika": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ne konfuzu la vortojn organika kaj organisma a\u016d organa!"], "primary definition": "Rilata al karbonkombina\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0433\u0430\u043d\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["organique"], "en": ["organic"], "nl": ["organisch"], "pt": ["org\u00e2nico"], "ru": ["\u043e\u0440\u0433\u0430\u043d\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["organisch"], "hu": ["szerves", "organikus"], "fa": ["\u0622\u0644\u06cc", "\u0627\u0631\u06af\u0627\u0646\u06cc\u06a9"]}, "examples": [["organika \u0125emio", null], ["organikaj kombina\u0135oj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la substanco de korpoj de animaloj a\u016d vegeta\u0135oj.", "translations": {}, "examples": [["organikaj fosilioj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "organik", "primary": true}, "dekanti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Forver\u015di likva\u0135on el ujo, lasante en \u011di la funde falintajn nesolva\u0135ojn.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u043a\u0430\u043d\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9canter"], "pt": ["decantar"], "ru": ["\u0434\u0435\u043a\u0430\u043d\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["dekantieren", "abgie\u00dfen"], "hu": ["lesz\u0171r", "le\u00f6nt (folyad\u00e9kot)"], "es": ["decantar"], "pl": ["zlewa\u0107 (p\u0142yn)", "odlewa\u0107 (p\u0142yn)", "dekantowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dekant", "primary": true}, "nudigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi nuda.", "translations": {"be": ["\u0430\u0433\u0430\u043b\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9nuder"], "nl": ["ontbloten"], "pt": ["despir"], "ru": ["\u043e\u0431\u043d\u0430\u0436\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0433\u043e\u043b\u0438\u0442\u044c"], "de": ["entbl\u00f6\u00dfen"], "hu": ["lemeztelen\u00edt", "lecsupasz\u00edt"], "fa": ["\u0628\u0631\u0647\u0646\u0647 \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0644\u062e\u062a \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "br": ["noashaat"]}, "examples": [["nudigi la brakon, ponardegon", "Z"], ["la arbaro nudi\u011das", null], ["nudi\u011dis la fundamento de la muro", "Z"], ["nudigi (senvualigi) la sekretan intrigon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "nud", "primary": false}, "ta\u016dzi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Tirskue a\u016d \u0109ife malordigi.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0432\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c \u0432 \u0431\u0435\u0441\u043f\u043e\u0440\u044f\u0434\u043e\u043a", "\u043c\u044f\u0442\u044c", "\u043a\u043e\u043c\u043a\u0430\u0442\u044c", "\u0442\u0440\u0435\u043f\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9coiffer", "d\u00e9ranger", "\u00e9bouriffer", "\u00e9cheveler"], "en": ["tousle"], "nl": ["verfomfaaien"], "pt": ["desalinhar"], "hu": ["kusz\u00e1l", "borzol", "zil\u00e1l", "k\u00f3col"], "pl": ["szarpa\u0107", "tarmosi\u0107", "targa\u0107", "potarga\u0107"]}, "examples": [["la uragano ta\u016dzas la salikarojn kaj igos la rigidajn piceojn riverenci", null], ["la vento ta\u016dzas la flagon flirtantan sur la citadelo", null], ["ordigu viajn dista\u016dzitajn harojn", null], ["la ta\u016dzita pajla\u0135o de la tegmento", null], ["li forkuris kun mieno ta\u016dzita de teruro", null], ["li ekridis amare kaj liaj trajtoj ta\u016dzi\u011dis", null], ["la rimo ne devas ta\u016dzi la sencon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Tirskue malkonfuzi harojn.", "translations": {"ru": ["\u0435\u0440\u043e\u0448\u0438\u0442\u044c", "\u0432\u0437\u044a\u0435\u0440\u043e\u0448\u0438\u0442\u044c", "\u0442\u0440\u0435\u043f\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0442\u0440\u0435\u043f\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["agiter (p. ex. cheveux)", "secouer (p. ex. cheveux)"], "nl": ["in de war brengen (v.haar)"], "pl": ["czochra\u0107", "rozczochra\u0107", "targa\u0107", "potarga\u0107"], "hu": ["tilol"]}, "examples": [["ta\u016dzi lanon, \u0109evalharojn, matracon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Tirskue mistrakti iun.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u0440\u043c\u043e\u0448\u0438\u0442\u044c", "\u0442\u0440\u044f\u0441\u0442\u0438"], "fr": ["secouer (quelqu'un)"], "nl": ["ruw behandelen"], "pl": ["szarpa\u0107", "tarmosi\u0107"], "hu": ["r\u00e1ngat", "cib\u00e1l"]}, "examples": [["la patro ta\u016dzis la tro petoleman filon", null], ["la policanoj ta\u016dzis la \u015dteliston", null], ["la plora infana vo\u0109o ta\u016dzis lian koron", null], ["li vivis ta\u016dzitan vivon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0109arpiigi, pin\u0109i, \u015diri", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ta\u016dz", "primary": true}, "teruro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Timego: hororo,", "translations": {"be": ["\u0436\u0430\u0445"], "fr": ["terreur (sentiment)"], "en": ["terror", "fright", "fear"], "nl": ["schrik", "ontzetting"], "pt": ["terror", "horror"], "ru": ["\u0443\u0436\u0430\u0441"], "de": ["Schrecken"], "it": ["terrore"], "hu": ["r\u00e9m\u00fclet"], "pl": ["przera\u017cenie", "zgroza", "trwoga", "terror"], "cs": ["hr\u016fza"], "es": ["terror"]}, "examples": [["tra vitro de teruro pligrandi\u011das la mezuro", "Proverbaro esperanta"], ["atakis teruro, ektremis la kruro", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "terur", "primary": true}, "lupeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "lupino", "translations": {"nl": ["lupine"]}, "examples": [["sur la nigra tero svarmis kamparanoj, kiuj semis lupenon, pizon, fazeolon kaj hordeon", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "lupen", "primary": true}, "terure": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Timegige.", "translations": {"be": ["\u0436\u0430\u0445\u043b\u0456\u0432\u0430"], "fr": ["terriblement"], "en": ["terribly"], "nl": ["verschrikkelijk", "ontzettend"], "ru": ["\u0443\u0436\u0430\u0441\u043d\u043e", "\u0441\u0442\u0440\u0430\u0448\u043d\u043e"], "de": ["schrecklich"], "it": ["terribilmente"], "hu": ["rettenetesen", "sz\u00f6rnyen"], "es": ["terriblemente"], "pl": ["przera\u017caj\u0105co", "budz\u0105c przera\u017cenie", "budz\u0105c zgroz\u0119", "zatrwa\u017caj\u0105co", "okropnie"]}, "examples": [["li terure punis la kulpulojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Tre forte, ekstreme, eksterordinare.", "translations": {"pl": ["przera\u017caj\u0105co", "zatrwa\u017caj\u0105co", "strasznie", "horendalnie", "okropnie", "wstrz\u0105saj\u0105co"]}, "examples": [["terure gajaj \u015dajnis al ili iliaj propraj \u015dercoj", "Z"], ["vi trovos \u0109ion terure malorda", null], ["estas terure, kiel mi volas man\u011di", "Z"], ["terure malbela virino", "Z"], ["terure granda, sendanka, sola", "Z"], ["terure malbona vetero", "Z"], ["tiu forto de inercio terure malhelpis \u0109iun nian pa\u015don", "Z"], ["terure suferi", null]], "subdefinitions": []}], "root": "terur", "primary": false}, "sat-": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prefikso de verboj, indikanta plenumon de la ago \u011dis plena kontento, satureco kaj tiel plu.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430...\u0441\u044f"], "fr": ["... son content (jusqu'\u00e0 pleine satisfaction)"]}, "examples": [["satdormi, satman\u011di, satparoli, satplori, sattrinki", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sat", "primary": false}, "terura": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Timegiga.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0436\u0430\u0441\u043d\u044b\u0439", "\u0443\u0436\u0430\u0441\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439", "\u0441\u0442\u0440\u0430\u0448\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["terrible"], "en": ["terrible"], "nl": ["verschrikkelijk", "ontzettend"], "be": ["\u0436\u0430\u0445\u043b\u0456\u0432\u044b"], "de": ["schrecklich"], "it": ["terribile", "terrificante"], "hu": ["r\u00e9m\u00edt\u0151", "sz\u00f6rny\u0171", "iszonyatos", "rettenetes"], "bg": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u0448\u0435\u043d", "\u0443\u0436\u0430\u0441\u0435\u043d"], "es": ["terrible"], "pl": ["przera\u017caj\u0105cy", "przera\u017aliwy", "wiej\u0105cy groz\u0105", "zatrwa\u017caj\u0105cy", "okropny"]}, "examples": [["terura akcidento", null], ["terura estas la stato de la aferoj", "Z"], ["tiuj kalumnioj donis terurajn fruktojn", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Tre forta.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0436\u0430\u0441\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u0442\u0440\u0430\u0448\u043d\u044b\u0439"], "pl": ["przera\u017caj\u0105cy", "zatrwa\u017caj\u0105cy", "straszny", "horendalny", "okropny", "wstrz\u0105saj\u0105cy"]}, "examples": [["\u015di havis teruran malamon kontra\u016d li", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "terur", "primary": false}, "pasema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Facile pasanta, ne stabila, ne longatempa.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0445\u043e\u0434\u044f\u0449\u0438\u0439", "\u043c\u0438\u043c\u043e\u043b\u0451\u0442\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["passager (adj.)"], "nl": ["voorbijgaand"], "br": ["o tremen", "berrbad"], "ro": ["trec\u0103tor"], "pl": ["przej\u015bciowy", "przelotny"], "hu": ["m\u00fal\u00e9kony"]}, "examples": [["\u015dan\u011di\u011demaj kaj pasemaj kiel akvaj ondoj", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "pas", "primary": false}, "pavezo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Supra\u0135o de \u015diprando.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u043b\u044c\u0448\u0431\u043e\u0440\u0442"], "fr": ["bastingage", "pavois (bastingage)"], "en": ["bulwarks", "topsides"], "nl": ["verschansing (v.schip)"], "pt": ["pav\u00eas"], "ru": ["\u0444\u0430\u043b\u044c\u0448\u0431\u043e\u0440\u0442"], "de": ["Schanzkleid"], "hu": ["mellv\u00e9d (haj\u00f3n)", "habv\u00e9d", "fed\u00e9lzeti korl\u00e1t"]}, "examples": [["transdono de la respondecoj \u00abtrans la pavezon de la \u015dipo\u00bb", "-: Inkotermoj 2000, Monatojaro 2001a, numero 3a, p. 29a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pavez", "primary": true}, "teleskopo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Optika instrumento por observi tre malproksimajn objektojn, precipe astrojn.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u043b\u0435\u0441\u043a\u043e\u043f"], "fr": ["lunette astronomique", "t\u00e9lescope"], "bg": ["\u0442\u0435\u043b\u0435\u0441\u043a\u043e\u043f"], "nl": ["telescoop"], "pt": ["telesc\u00f3pio"], "ru": ["\u0442\u0435\u043b\u0435\u0441\u043a\u043e\u043f"], "de": ["Fernrohr", "Teleskop"], "sv": ["teleskop"], "hu": ["t\u00e1vcs\u0151", "teleszk\u00f3p"], "sk": ["teleskop"], "en": ["telescope"], "pl": ["teleskop"]}, "examples": [["En la 19a jarcento tie estis konstruita \u00abla astronomia levjatano\u00bb, tiam la plej granda teleskopo en la mondo", "Irl, Astronomia festivalo, Monato, jaro 1999a, numero 3a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "teleskop", "primary": true}, "dece": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiel decas : \u043d\u0430\u043b\u0435\u0436\u043d\u0430, \u043f\u0440\u044b\u0441\u0442\u043e\u0439\u043d\u0430 anst\u00e4ndig decentemente illend\u0151en, illdomosan, ill\u0151 m\u00f3don", "translations": {"sk": ["vhodne"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043b\u0438\u0447\u043d\u043e", "\u043d\u0430\u0434\u043b\u0435\u0436\u0430\u0449\u0438\u043c \u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043e\u043c", "\u043f\u043e\u0434\u043e\u0431\u0430\u044e\u0449\u0438\u043c \u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043e\u043c"], "fr": ["convenablement", "d\u00e9cemment"], "nl": ["betamelijk (bw.)", "fatsoenlijk (bw.)"], "br": ["dereat (adv.)"], "pl": ["przyzwoicie", "nale\u017cycie", "odpowiednio", "w\u0142a\u015bciwie"]}, "examples": [["dece akcepti iun", null], ["oficisto en dece butonumita uniformo", "B"], ["vestita malri\u0109e sed dece", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kiel decas.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0433\u043e\u0434\u043d\u0430", "\u043f\u0440\u044b\u0434\u0430\u0442\u043d\u0430", "\u0437\u0434\u0430\u0442\u043d\u0430"], "nl": ["zoals het behoort (ontr.)"], "pl": ["godziwie", "nale\u017cycie"], "hu": ["megillet\u0151 m\u00f3don"]}, "examples": [["mi lernis dece lin \u015dati", null], ["lernante fremdajn lingvojn, ni ne havas la eblon dece fordoni nin e\u0109 al unu el ili", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "dec", "primary": false}, "deca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiu decas.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u043b\u0435\u0436\u043d\u044b", "\u043f\u0440\u044b\u0441\u0442\u043e\u0439\u043d\u044b"], "fr": ["appropri\u00e9", "convenable (appropri\u00e9)", "convenable (d\u00e9cent)", "d\u00e9cent"], "en": ["decent"], "nl": ["betamelijk (bn.)", "fatsoenlijk (bn.)"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043b\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0430\u0434\u043b\u0435\u0436\u0430\u0449\u0438\u0439", "\u043f\u043e\u0434\u043e\u0431\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439", "\u043f\u0440\u0438\u0441\u0442\u043e\u0439\u043d\u044b\u0439"], "sv": ["anst\u00e4ndig"], "hu": ["ill\u0151", "illemtud\u00f3", "tisztes"], "sk": ["vhodn\u00fd"], "pl": ["licuj\u0105cy", "przyzwoity", "nale\u017cyty", "odpowiedni", "w\u0142a\u015bciwy"], "br": ["dereat (ag.)"], "es": ["decente"]}, "examples": [["ne estas nun deca tempo por viziti lin", null], ["elektu pli decajn esprimojn", null], ["akcepton decan ni al li faros", "Z"], ["la simpla dececo ordonas al vi silenti", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kiu decas.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0433\u043e\u0434\u043d\u044b", "\u043f\u0440\u044b\u0434\u0430\u0442\u043d\u044b", "\u0437\u0434\u0430\u0442\u043d\u044b"], "nl": ["zoals het hoort (ontr.)"], "pl": ["godziwy", "nale\u017cyty"], "hu": ["neki kij\u00e1r\u00f3", "\u0151t megillet\u0151"]}, "examples": [["tio estas por li deca puno", "Z"], ["deca rekompenco", null], ["en \u0109io devas esti observata la deca mezuro", null], ["Esperanto jam gajnis por si decan postenon en la interpopolaj rilatoj", null], ["tio tute ne estas deca ka\u016dzo por fieri\u011do", "Fabeloj, volumo 2, Pa\u015dtistino kaj kamentubisto"]], "subdefinitions": []}], "root": "dec", "primary": false}, "neekvacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Matematika problemo, konsistanta en ser\u0109ado de \u0109iuj valoroj de nekonato, por kiuj validas iu neegala\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043d\u044f\u0440\u043e\u045e\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["in\u00e9quation"], "en": ["inequality"], "ru": ["\u043d\u0435\u0440\u0430\u0432\u0435\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Ungleichung"], "pl": ["nier\u00f3wno\u015b\u0107"], "hu": ["egyenl\u0151tlens\u00e9g"]}, "examples": [["la solvoj de neekvacio x2+y2 < 1 konsistigas malfermitan diskon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ekvaci", "primary": false}, "lagopo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio tetraonedoj (Lagopus), koke grandaj birdoj vivantaj tre norde en Ameriko kaj E\u016drazio, aliloke en altaj montaroj, ofte \u0109asataj.", "translations": {"fr": ["lagop\u00e8de"], "en": ["grouse"], "nl": ["sneeuwhoen"], "de": ["Schneehuhn"], "it": ["pernice bianca"], "hu": ["h\u00f3fajd"], "sv": ["ripa"], "pl": ["pardwa"]}, "examples": [["ermenoj, leporoj kaj lagopoj \u015dan\u011das siajn kolorojn por adapti\u011di al la la\u016dsezone \u015dan\u011di\u011danta medio", "Saliko, Vizito al la nacia parko Vanoise , Monato, jaro 2005a, numero 2a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Specio de lagopo.", "translations": {"sv": ["dalripa"], "en": ["willow ptarmigan", "willow grouse"], "it": ["pernice bianca nordica"], "pl": ["pardwa mszarna"], "la": ["Lagopus lagopus", "Lagopus lagopus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lagop", "primary": true}, "akto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de teatra\u0135o enhavanta kelkajn scenojn.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0442"], "fr": ["acte"], "en": ["act"], "nl": ["bedrijf"], "pt": ["ato"], "ru": ["\u0430\u043a\u0442"], "ca": ["acte"], "de": ["Akt"], "hu": ["felvon\u00e1s"], "sk": ["akt"], "es": ["acto"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Oficiala dokumento atestanta ion.", "translations": {"nl": ["akte"], "pt": ["auto", "instrumento", "escritura"], "ca": ["acta"], "de": ["Akte", "Dokument"], "hu": ["akta", "okm\u00e1ny", "irat"], "es": ["acta"]}, "examples": [["testamento estas le\u011da akto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Oficiala grave faro a\u016d decido.", "translations": {"de": ["offizieller Akt", "offizieller Beschluss"], "nl": ["daad"], "pt": ["ato"], "hu": ["aktus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "akt", "primary": true}, "heleno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antikva nomo de ano de la hinde\u016dropaj triboj, kiuj fiksi\u011dis en Grekujo.", "translations": {"be": ["\u044d\u043b\u0456\u043d", "\u0433\u0440\u044d\u043a (\u0441\u0442\u0430\u0440\u0430\u0436\u044b\u0442\u043d\u044b)"], "fr": ["Hell\u00e8ne", "Grec"], "nl": ["Helleen", "Griek (antique)"], "pt": ["heleno", "grego"], "ru": ["\u044d\u043b\u043b\u0438\u043d", "\u0434\u0440\u0435\u0432\u043d\u0438\u0439 \u0433\u0440\u0435\u043a"], "de": ["Hellene"], "it": ["elleno"], "hu": ["hell\u00e9n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "helen", "primary": true}, "Ligurio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ligurujo", "translations": {"fr": ["Ligurie"], "nl": ["Liguri\u00eb"], "it": ["Liguria"]}, "examples": [["anka\u016d en Ligurio estas lokoj pli malvarmaj", "Tiguliano, Vintro ne venis, soc.culture.esperanto, 2008-02-24"]], "subdefinitions": []}], "root": "Liguri", "primary": true}, "hundherbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u044b\u0440\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["chiendent"], "nl": ["kweek"], "pt": ["grama"], "ru": ["\u043f\u044b\u0440\u0435\u0439"], "de": ["Quecke"], "hu": ["b\u00fazaf\u0171"], "es": ["grama"], "br": ["treuzgeotenn"], "pl": ["perz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "herb", "primary": false}, "civilizacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0446\u044b\u0432\u0456\u043b\u0456\u0437\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["civilisation"], "en": ["civilization"], "nl": ["beschaving"], "pt": ["civiliza\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0446\u0438\u0432\u0438\u043b\u0438\u0437\u0430\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Zivilisation"], "it": ["civilit\u00e0 (civilizzazione)"], "hu": ["civiliz\u00e1ci\u00f3"], "es": ["civilizaci\u00f3n"], "pl": ["cywilizacja"]}, "examples": [["la azteka civilizacio priskribita estas pli-malpli simila al tiu, pri kiu oni legas en antropologiaj studoj", "Donald Broadribb: Vi ne hontos transdoni vian ekzempleron (Harry Harrison, La kaptita universo), Monatojaro 2002a, numero 3a, p. 25-26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "civilizaci", "primary": true}, "artiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, kie kunligi\u011das du ostoj a\u016d membroj, tiel ke ili povas movi\u011di unu rilate al alia.", "translations": {"fr": ["articulation"], "en": ["joint", "hinge"], "ca": ["articulaci\u00f3"], "de": ["Gelenk"], "hu": ["csukl\u00f3"], "br": ["koubl", "mell", "kenvell"], "es": ["articulaci\u00f3n"], "ru": ["\u0448\u0430\u0440\u043d\u0438\u0440", "\u043a\u043e\u043b\u0435\u043d\u043e", "\u0441\u043e\u0447\u043b\u0435\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435"], "sv": ["led"], "sk": ["k\u013ab"], "pl": ["kolanko (BOT)"]}, "examples": [["piedartiko", "Fabeloj, volumo 2, ru\u011daj \u015duoj"], ["vertebra artiko", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Me\u0125anika kunligo de du pecoj, kiuj povas movi\u011di \u0109irka\u016d la punkto de kunligo.", "translations": {"pl": ["zawiasa", "przegub"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "artik", "primary": true}, "apogeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu punkto de la orbito de ter-\u0109irkka\u016danta objekto, \u0109e kiu tiu estas plej malproksima de la tero.", "translations": {"sk": ["apogeum"], "be": ["\u0430\u043f\u0430\u0433\u0435\u0439"], "fr": ["apog\u00e9e"], "pt": ["apogeu"], "es": ["apog\u00e9o"], "hu": ["f\u00f6ldt\u00e1vol", "apogeum"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0430\u043f\u043e\u0433\u0435\u0439", "\u0440\u0430\u0441\u0446\u0432\u0435\u0442"], "de": ["erdfernster Punkt", "Erdferne", "Apog\u00e4um", "H\u00f6hepunkt", "Gipfel"], "en": ["apogee", "zenith", "pinnacle", "acme", "apex"], "hu": ["cs\u00facs", "cs\u00facspont"]}, "examples": [["esti \u0109e la apogeo de famo, de sukceso", null]], "subdefinitions": []}], "root": "apoge", "primary": true}, "marono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frukto de greftita ka\u015dtanujo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0448\u0442\u0430\u043d (\u044f\u0434\u043e\u043c\u044b \u043f\u043b\u043e\u0434)"], "fr": ["marron"], "nl": ["tamme kastanje"], "pt": ["castanha comest\u00edvel"], "ru": ["\u043a\u0430\u0448\u0442\u0430\u043d (\u0441\u044a\u0435\u0434\u043e\u0431\u043d\u044b\u0439 \u043f\u043b\u043e\u0434)"], "de": ["Marone", "Edelkastanie", "Esskastanie"], "hu": ["szel\u00eddgesztenye", "nemesgesztenye", "mar\u00f3ni"], "fa": ["\u0634\u0627\u0647\u200c\u0628\u0644\u0648\u0637"], "pl": ["kasztan jadalny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "maron", "primary": true}, "multiplikendo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043c\u043d\u043e\u0436\u044b\u0432\u0430"], "fr": ["multiplicande"], "nl": ["vermenigvuldigtal"], "pt": ["multiplicando (mat.)"], "ru": ["\u043c\u043d\u043e\u0436\u0438\u043c\u043e\u0435"], "ca": ["multiplicand"], "hu": ["szorzand\u00f3"], "es": ["multiplicando"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "multiplikend", "primary": true}, "kikeriki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u043a\u0430\u0440\u044d\u043a\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["chanter (en p. d'un coq)", "faire cocorico"], "de": ["kr\u00e4hen"], "nl": ["kraaien (als een haan)"], "hu": ["kukor\u00e9kol"]}, "examples": [["li \u0109irka\u016drigardis kikerikantan kokon, saltantan korvon.", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "kikerik", "primary": true}, "unuopa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Izolita, aparta, individua.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0434\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0435\u0434\u0438\u043d\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["individuel", "particulier (adj.)", "singulier (individuel)"], "nl": ["individueel", "apart"], "pt": ["individual"], "de": ["einzeln"], "sv": ["individuell"], "hu": ["egyes", "k\u00fcl\u00f6n"], "pl": ["pojedynczy"]}, "examples": [["en Esperanto la uzado de la prepozicioj estas tute logika kaj regula kaj oni ne bezonas lerni parkere \u0109iun unuopan esprimon", "La tuta Esperanto, Sepa leciono"]], "subdefinitions": []}], "root": "op", "primary": false}, "matematikisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo a\u016d profesiulo pri matematiko.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u0442\u0435\u043c\u0430\u0442\u0438\u043a"], "fr": ["math\u00e9maticien (subst.)"], "bg": ["\u043c\u0430\u0442\u0435\u043c\u0430\u0442\u0438\u043a"], "nl": ["mathematicus", "wiskundige"], "de": ["Mathematiker"], "hu": ["matematikus"], "fa": ["\u0631\u06cc\u0627\u0636\u06cc\u062f\u0627\u0646"], "en": ["mathematician"], "br": ["matematikour"]}, "examples": [["mi konati\u011dis kun samlandano mia, Pierre C\u00e9r\u00e9sole, in\u011deniero kaj lerta matematikisto", "Aventuroj de pioniro, \u0109apitro 45a, p. 103a"]], "subdefinitions": []}], "root": "matematik", "primary": false}, "entomologo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"en": ["entomologist"], "pl": ["entomolog"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "entomolog", "primary": true}, "roksalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Salo ekstraktata el tero, ofte malpura - kun sablo kaj \u015dtonpecetoj.", "translations": {"nl": ["steenzout", "mijnzout"], "it": ["salgemma"], "pl": ["s\u00f3l kamienna", "s\u00f3l kopalna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sal", "primary": false}, "karapaco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Osteca, korneca a\u016d kalkeca \u015delo, kiu \u0109irka\u016das la korpon de multaj animaloj kiel ekz. tiun de testudoj a\u016d krustacoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043d\u0446\u044b\u0440"], "fr": ["carapace"], "bg": ["\u043a\u0430\u0440\u0430\u043f\u0430\u043a\u0441"], "nl": ["schild (bijv.v.schildpad)"], "ru": ["\u043f\u0430\u043d\u0446\u0438\u0440\u044c"], "de": ["R\u00fcckenschild", "Schild", "R\u00fcckenpanzer", "Panzer (bei Schildkr\u00f6ten)", "Schale (bei Krebsen)"], "hu": ["p\u00e1nc\u00e9l"], "en": ["carapace", "upper shell"], "pl": ["skorupa", "pancerz"]}, "examples": [["la karapaco de krokodilo estas nedifektebla per kuglo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "karapac", "primary": true}, "kompromiti\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "I\u011di kompromitita, kompromiti sin.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u043e\u043c\u043f\u0440\u043e\u043c\u0435\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c \u0441\u0435\u0431\u044f", "\u0434\u0438\u0441\u043a\u0440\u0435\u0434\u0438\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c \u0441\u0435\u0431\u044f"], "fr": ["se compromettre", "\u00eatre impliqu\u00e9 (dans une affaire embarrassante)", "\u00eatre m\u00eal\u00e9 (s'impliquer dans une affaire embarrassante)", "\u00eatre mouill\u00e9 (s'impliquer dans une affaire embarrassante)", "se discr\u00e9diter", "se faire du tort", "se porter pr\u00e9judice", "se porter tort", "se m\u00ealer (s'impliquer dans une affaire embarrassante)", "se mouiller (s'impliquer dans une affaire embarrassante)", "se salir (se porter pr\u00e9judice)", "s'immiscer (dans une affaire embarrassante)", "s'impliquer (dans une affaire embarrassante)"], "nl": ["in opspraak komen"], "hu": ["kompromitt\u00e1l\u00f3dik", "lej\u00e1rat\u00f3dik", "rossz h\u00edrbe keveredik"]}, "examples": [["parolas kaj agas sentakte, elmetante sin al malhonoro, kaj la institucion, en kiu ili kvaza\u016d laboras, al kompromiti\u011do", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompromit", "primary": false}, "escepti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Apartigi kaj ne kunkalkuli; intence preterlasi; malakcepti.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043a\u043b\u044e\u0447\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u0432\u044b\u043a\u043b\u044e\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["excepter", "exclure"], "en": ["except"], "pt": ["excetuar"], "ru": ["\u0438\u0441\u043a\u043b\u044e\u0447\u0430\u0442\u044c", "\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u0438\u0441\u043a\u043b\u044e\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["ausnehmen", "ausschlie\u00dfen"], "hu": ["kiz\u00e1r (vmib\u0151l)", "kivesz (\u00e1tv.)"], "es": ["exceptuar"], "pl": ["wyklucza\u0107", "wy\u0142\u0105cza\u0107 (z jakiej\u015b grupy)"]}, "examples": [["escepti iun el kunveno", null], ["escepti iun de, el komuna le\u011do", null], ["\u0109ia konkurado estus por \u0109iam esceptita", "Z"], ["celadon al Lingvo internacia ne devas escepti e\u0109 la plej varmega blinda \u015dovinismo", "Z"], ["se ni esceptos ian kriantan erarpa\u015don, \u0109iu devas konsenti ke", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "escept", "primary": true}, "n-amfibra\u0125o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metro, \u0109efe konsistanta el n amfibra\u0125oj; simbole /\u03c5\u2015\u03c5/n.", "translations": {"ru": ["n-\u0441\u0442\u043e\u043f\u043d\u044b\u0439 \u0430\u043c\u0444\u0438\u0431\u0440\u0430\u0445\u0438\u0439"]}, "examples": [["triamfibra\u0125o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "amfibra\u0125", "primary": false}, "escepta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eksterordinara.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043a\u043b\u044e\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["exceptionnel"], "ru": ["\u0438\u0441\u043a\u043b\u044e\u0447\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["au\u00dfergew\u00f6hnlich"], "pl": ["wyj\u0105tkowy"], "hu": ["kiv\u00e9teles"]}, "examples": [["li okupis gravan postenon, dank' al esceptaj kapabloj", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 1"], ["en momento de escepta sincereco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "escept", "primary": false}, "antiprotono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kontra\u016dpartiklo de protono.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0442\u044b\u043f\u0440\u0430\u0442\u043e\u043d"], "en": ["antiproton"], "nl": ["antiproton"], "ru": ["\u0430\u043d\u0442\u0438\u043f\u0440\u043e\u0442\u043e\u043d"], "de": ["Antiproton"], "hu": ["antiproton"], "fa": ["\u067e\u0627\u062f\u067e\u0631\u0648\u062a\u0648\u0646"], "es": ["antiprot\u00f3n"], "pl": ["antyproton"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "proton", "primary": false}, "escepte": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En escepta maniero; per, pro escepto.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0441\u043a\u043b\u044e\u0447\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e"], "fr": ["exceptionnellement"], "pl": ["wyj\u0105tkowo", "wy\u0142\u0105cznie"], "hu": ["kiv\u00e9telesen"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["li pardonis al \u0109iuj, escepte sian filon", null], ["La aspekto de la bro\u015duro \u2013 escepte la bildon sur la frontpa\u011do \u2013 estas eminenta.", "Janos Sark\u00f6zi: Kompreno pri manekeno (Gilbert R. Ledon, Manekenoj kaj ni), Monato, jaro 1997a, numero 9a, p. 21a"]], "subdefinitions": []}], "root": "escept", "primary": false}, "inserti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Enigi unu parton de planto en alian.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c"], "nl": ["inlassen", "griffelen"], "pt": ["inserir (bot\u00e2nica)"], "be": ["\u0443\u0441\u0442\u0430\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c", "\u0443\u0441\u0442\u0430\u0432\u0456\u0446\u044c"], "de": ["transplantieren", "veredeln", "okulieren", "propfen"], "hu": ["beilleszt (testr\u00e9szt, n\u00f6v\u00e9nydarabot)", "be\u00fcltet", "tapaszt (testr\u00e9szt, n\u00f6v\u00e9nydarabot)"], "pl": ["sczepia\u0107"]}, "examples": [["inserti stamenojn sur la ovarion", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Alfiksi, enfiksi unu parton de korpo kun la alia.", "translations": {"de": ["transplantieren", "verpflanzen", "\u00fcbertragen"], "pt": ["enxertar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "insert", "primary": true}, "inserto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago inserti; stato de tio, kio estas insertata.", "translations": {"be": ["\u0443\u0441\u0442\u0430\u045e\u043a\u0430 (\u0434\u0437\u0435\u044f\u043d\u044c\u043d\u0435)"], "fr": ["insertion (attache)", "attache"], "nl": ["het inzetten"], "ru": ["\u0432\u0441\u0442\u0430\u0432\u043a\u0430 (\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435)"], "de": ["Ansetzen", "Anf\u00fcgung", "Insertion"], "pl": ["sczepienie"], "hu": ["be\u00fcltet\u00e9s", "inszerci\u00f3"]}, "examples": [["muskola, ligamenta, surosta inserto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "insert", "primary": false}, "juvelujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Skatolo por juveloj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u0444\u044d\u0440\u0430\u043a (\u0434\u043b\u044f \u043a\u0430\u0448\u0442\u043e\u045e\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044f\u045e)"], "fr": ["boite \u00e0 bijoux", "\u00e9crin (\u00e0 bijoux)"], "en": ["jewelry box"], "nl": ["juwelenkistje"], "ru": ["\u043b\u0430\u0440\u0435\u0446 (\u0434\u043b\u044f \u0434\u0440\u0430\u0433\u043e\u0446\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u0435\u0439)", "\u0444\u0443\u0442\u043b\u044f\u0440 (\u0434\u043b\u044f \u0434\u0440\u0430\u0433\u043e\u0446\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u0435\u0439)", "\u0448\u043a\u0430\u0442\u0443\u043b\u043a\u0430 (\u0434\u043b\u044f \u0434\u0440\u0430\u0433\u043e\u0446\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u0435\u0439)"], "de": ["Juwelenk\u00e4stchen", "Schmuckk\u00e4stchen", "Schmuckschatulle"], "it": ["portagioie", "scrigno"], "hu": ["\u00e9kszerdoboz"], "br": ["skrin"]}, "examples": [["la dukino malfermis sian juvelujon kaj donis al la policisto la duan braceleton", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, la karaj braceletoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "juvel", "primary": false}, "personigo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adaptado de io al la personaj aparta\u0135oj individuo, persono.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0434\u0438\u0432\u0438\u0434\u0443\u0430\u043b\u0438\u0437\u0430\u0446\u0438\u044f"], "en": ["personalization"]}, "examples": [["personigo de reklamaj trudleteroj", null], ["personigo de la agordoj en retumilo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Speco de tropo, stilfiguro prezentanta abstraktan nocion a\u016d senvivan fenomenon kiel vivan esta\u0135on, a\u016d atribuanta al ili ecojn a\u016d konduton de vivulo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0437\u043e\u043f\u043e\u043f\u0435\u044f", "\u043e\u043b\u0438\u0446\u0435\u0442\u0432\u043e\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u0435\u0440\u0441\u043e\u043d\u0438\u0444\u0438\u043a\u0430\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["prosopop\u00e9e", "personnification"], "en": ["personification"], "nl": ["prosopopeia", "personificatie"], "pt": ["prosopop\u00e9ia"], "de": ["Prosopop\u00f6ie"], "hu": ["megszem\u00e9lyes\u00edt\u00e9s"]}, "examples": [["kutime odorigas la frazon personigo de objektoj ( lampo palpebrumis sur la tablo, la motoro singultis kaj tiel plu.)", "M. Malovec: Gramatiko de Esperanto. \u0108ap. 9a"], ["A. Tolstoj neordinare uzas personigon: \u00abLa historio estis spronita, la historio ekgalopis, kaj sub \u011diaj oraj hufoj ektintis la kranioj de la stultuloj\u00bb", "J. Mura\u015dkovskij kaj I. Mura\u015dkovska: Kien fluas roj' Castalie? Literatura Skatolo/Survoje"]], "subdefinitions": []}], "root": "person", "primary": false}, "kartezia ovalo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Verdire Bricard havas la formon \u00abkarteza ovalo\u00bb, sed tio respegulas lian heziton inter \u00abkarteza\u00bb kaj \u00abkartezia\u00bb, kiu ja aperas aliloke."], "primary definition": "Ebena kurbo, konsistanta el \u0109iuj tiaj punktoj M, ke ar+br' = c, kie r kaj r' respektive signas la distancojn de M al du fiksaj punktoj (la fokusoj de la kurbo) kaj a, b, c estas fiksaj nombroj.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u043a\u0430\u0440\u0442\u043e\u0432 \u043e\u0432\u0430\u043b"], "fr": ["ovale de Descartes"], "en": ["Cartesian oval"], "br": ["ovalenn Descartes"], "de": ["Descartessches Oval"], "pl": ["owal Kartezjusza"], "hu": ["Descartes-f\u00e9le ov\u00e1lis"]}, "examples": [["elipsoj kaj hiperboloj estas specoj de kartezia ovalo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "oval", "primary": false}, "\u0125ato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Domo kun pajla tegmento.", "translations": {"fr": ["chaumi\u00e8re"]}, "examples": [["du fojojn li nokte eniris \u0125atojn dum la lo\u011dantoj ku\u015dis dormantaj sur siaj matoj", "E. R. Burroughs, trad. D. J. Harlow, Tarzan de la simioj, 2005"], ["la komunumo \u0141yse estas centro de la popola arto kun ligna pre\u011dejo plena de popolartaj pentra\u0135oj kaj lignaj vila\u011daj \u0125atoj", "Pola Radio, \u0141yse i Lipniki, 2008-03-15"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125at", "primary": true}, "\u015dildeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tabuleto montranta nomon a\u016d aliaj informojn, lokita \u0109e pordoj kaj sonoriloj, sur la tabloj, sur la sidlokoj kaj sur la brusto.", "translations": {"en": ["sign", "tag"], "it": ["targhetta"]}, "examples": [["\u00ab\u0108i tie. Kaj jen la \u015dildeto: O.L. Latunskij.\u00bb", "M. A. Bulgakov - trad. S. Pokrovskij La majstro kaj Margarita"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dild", "primary": false}, "trufi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Garni per trufoj.", "translations": {"fr": ["truffer"], "nl": ["met truffels garneren"], "hu": ["szarvasgomb\u00e1val t\u00f6lt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "truf", "primary": false}, "porcelano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ceramika substanco delikata, diafaneta, bakita el kaolino.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0430\u0440\u0444\u043e\u0440"], "fr": ["porcelaine (mat\u00e9riau)"], "en": ["porcelain"], "nl": ["porselein"], "pt": ["porcelana"], "be": ["\u043f\u0430\u0440\u0446\u0430\u043b\u044f\u043d\u0430", "\u0444\u0430\u0440\u0444\u043e\u0440"], "de": ["Porzellan"], "sv": ["porslin"], "hu": ["porcel\u00e1n"], "pl": ["porcelana"]}, "examples": [["statuetoj, teleroj el porcelano", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["\u0109inaj porcelanoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "porcelan", "primary": true}, "\u015dtoni\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "I\u011di \u015dtona, simila al \u015dtono.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0430\u043c\u044f\u043d\u0435\u0446\u044c"], "fr": ["se p\u00e9trifier"], "nl": ["verstenen"], "ru": ["\u043e\u043a\u0430\u043c\u0435\u043d\u0435\u0442\u044c"], "it": ["pietrificarsi", "pietrificare (intr.)"], "hu": ["elk\u0151vesedik", "k\u0151v\u00e9 v\u00e1lik"], "sv": ["f\u00f6rstenas"], "pl": ["skamienie\u0107", "obraca\u0107 si\u0119 w kamie\u0144", "zmienia\u0107 si\u0119 w kamie\u0144"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Rigidi\u011di, senmovigi, i\u011di neprogrespova.", "translations": {"pl": ["skamienie\u0107"], "hu": ["k\u0151v\u00e9 dermed"]}, "examples": [["\u015dia viza\u011do aspektis kiel \u015dtoni\u011dinta", "Marta"], ["mi preska\u016d \u015dtoni\u011dis \u0109e la ekvido de leono", "[La Voja\u011doj kaj] Mirigaj Aventuroj de Barono M\u00fcnchhausen, \u0109apitro 1a"], ["vivanta lingvo ne \u015dtoni\u011das", null], ["homo kun \u015dtoni\u011dintaj ideoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dton", "primary": false}, "vin\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Horizontala bobenego sur kiu oni volvas, per mana a\u016d mekanika turnado, kablon por suprenlevi a\u016d tiri ion.", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u0431\u0451\u0434\u043a\u0430 (\u043f\u0440\u044b\u043b\u0430\u0434\u0430)"], "bg": ["\u043b\u0435\u0431\u0435\u0434\u043a\u0430", "winch"], "nl": ["windas", "lier"], "pt": ["sarilho"], "el": ["\u03c4\u03c5\u03bb\u03b9\u03b3\u03ac\u03b4\u03b9"], "de": ["Winde"], "hu": ["cs\u00f6rl\u0151"], "ru": ["\u043b\u0435\u0431\u0451\u0434\u043a\u0430"]}, "examples": [["puto kun bona, \u0109iam fre\u015da akvo, kiun oni elprenis per vin\u0109o provizita per longa \u0109eno kun sitelo", "Stefan Maul, El verva vivo \u0135urnalista, p. 26"]], "subdefinitions": []}], "root": "vin\u0109", "primary": true}, "paralelogramo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvarlatero, kies kontra\u016daj lateroj estas duope paralelaj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u043b\u0435\u043b\u0430\u0433\u0440\u0430\u043c"], "fr": ["parall\u00e9logramme"], "en": ["parallelogram"], "nl": ["parallellogram"], "pt": ["paralelogramo"], "ru": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u043b\u043b\u0435\u043b\u043e\u0433\u0440\u0430\u043c\u043c"], "de": ["Parallelogramm"], "hu": ["paralelogramma"], "pl": ["r\u00f3wnoleg\u0142obok"]}, "examples": [["la paralelaj lateroj de paralelogramo estas anka\u016d egalaj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "paralelogram", "primary": true}, "desegni\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti desegnita.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0440\u0438\u0441\u043e\u0432\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["se dessiner", "s'\u00e9baucher"], "pl": ["rysowa\u0107 si\u0119", "zarysowywa\u0107 si\u0119", "szkicowa\u0107 si\u0119", "kre\u015bli\u0107 si\u0119 (rys. tech.)", "wykre\u015bla\u0107 si\u0119 (rys. tech.)"], "hu": ["kirajzol\u00f3dik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Montri siajn konturojn.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0440\u0438\u0441\u043e\u0432\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043d\u0430\u043c\u0435\u0447\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "pl": ["rysowa\u0107 si\u0119", "zarysowywa\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["la muro de la libiaj montoj desegni\u011dis ne tre klare", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 8"], ["la figuroj de l' amaso desegni\u011dis pli klare", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 21"]], "subdefinitions": []}], "root": "desegn", "primary": false}, "maizflokoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kuira\u0135o el maizo, sukero kaj vitaminoj en tre maldikaj plataj flokoj.", "translations": {"fr": ["cornflakes", "flocons de ma\u00efs"], "en": ["corn flakes"], "nl": ["cornflakes"], "pt": ["flocos de milho"], "de": ["Cornflakes"], "hu": ["kukoricapehely"], "fa": ["\u06a9\u0648\u0631\u0646\u200c\u0641\u0644\u06a9\u0633"], "bg": ["\u0446\u0430\u0440\u0435\u0432\u0438\u0447\u043d\u0438 \u043f\u0440\u044a\u0447\u0438\u0446\u0438", "\u043a\u043e\u0440\u043d\u0444\u043b\u0435\u0439\u043a\u0441"], "pl": ["p\u0142atki kukurydziane"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "maiz", "primary": false}, "ob\u0135eto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kontra\u016dparolo, kontra\u016dargumentado.", "translations": {"fr": ["objection"], "nl": ["objectie", "tegenwerping", "bezwaar"]}, "examples": [["pli serioza estas la ob\u0135eto la\u016d kiu la homaro ne kapablus, la\u016d kvalita vidpunkto, funkciigi anar\u0125ian socion", "S. Dagerman, trad. Phil, La anar\u0125iismo kaj mi, [vidita en 2007-07]"]], "subdefinitions": []}], "root": "ob\u0135et", "primary": false}, "fajli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malkrudigi a\u016d glatigi \u0109u metalon, \u0109u lignon, skrapante \u011din per speciala ilo.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u0440\u0430\u0446\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c \u043d\u0430\u043f\u0456\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a\u0430\u043c", "\u0448\u043b\u0456\u0444\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["limer", "peaufiner", "fignoler"], "en": ["file"], "nl": ["vijlen"], "pt": ["limar", "polir (com lima)"], "ru": ["\u043e\u0431\u0440\u0430\u0431\u0430\u0442\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c \u043d\u0430\u043f\u0438\u043b\u044c\u043d\u0438\u043a\u043e\u043c", "\u0448\u043b\u0438\u0444\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["feilen"], "sv": ["fila"], "hu": ["reszel"], "bg": ["\u043f\u0438\u043b\u044f"], "pl": ["pi\u0142owa\u0107 (pilnikiem)", "g\u0142adzi\u0107 (pilnikiem)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Delikatigi, perfektigi, detale finpretigi iun verkon.", "translations": {"ru": ["\u0448\u043b\u0438\u0444\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c (\u043f\u0435\u0440\u0435\u043d.)"], "be": ["\u0448\u043b\u0456\u0444\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0443\u0434\u0430\u0441\u043a\u0430\u043d\u0430\u043b\u044c\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["feilen"], "pl": ["polerowa\u0107", "wyg\u0142adza\u0107"], "hu": ["csiszol"]}, "examples": [["dum longaj jaroj Z obstine fajlis sian lingvon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fajl", "primary": true}, "ob\u0135eti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kontra\u016dparoli kontra\u016d iu faro, kontra\u016d iu decido, provante \u011din bari.", "translations": {"fr": ["objecter"], "nl": ["aanvoeren tegenwerpen", "tegenwerpen", "inbrengen"]}, "examples": [["mi tamen ne ob\u0135etas, ke anka\u016d la mallogika senco estu registrita", "S. Pokrovskij, malvarma sango, revuloj 2007-03-15"]], "subdefinitions": []}], "root": "ob\u0135et", "primary": true}, "jen vi havas": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio devis okazi, estis fatala malfeli\u0109o.", "translations": {"fi": ["siin\u00e4 sit\u00e4 nyt ollaan!"], "fr": ["et voil\u00e0 (face \u00e0 une d\u00e9convenue)", "je l'avais bien dit"], "nl": ["daar heb je het"], "it": ["et voil\u00e0", "e ti pareva", "ecco"], "ru": ["\u0432\u043e\u0442 \u0442\u0435 \u043d\u0430"]}, "examples": [["Osip eniras. \u2013 Tie alveturis ial la urbestro, li informi\u011das kaj demandas pri vi. \u0124lestakov ektiminte. \u2013 Jen vi havas!", "La Revizo, akto 2a, sceno 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "jen", "primary": false}, "glatigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi glata.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u0433\u043b\u0430\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u0440\u0430\u045e\u043d\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["lisser", "aplanir (rendre lisse, supprim\u00e9 les difficult\u00e9s)", "peaufiner", "polir (peaufiner)"], "en": ["smooth", "smoothen"], "nl": ["glad maken", "glad strijken", "polijsten"], "pt": ["alisar", "polir"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0433\u043b\u0430\u0434\u0438\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0440\u043e\u0432\u043d\u044f\u0442\u044c"], "de": ["gl\u00e4tten", "glatt streichen"], "es": ["alisar", "suavizar (figurativo)", "pulir"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05d7\u05dc\u05d9\u05e7", "\u05dc\u05dc\u05d8\u05e9"]}, "examples": [["glatigi sian barbon", null], ["karese glatigi al knabo la harojn", null], ["plugas, ree glatigas, tordas, alpelas novajn akvajn montojn", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 11"], ["glatigi la vojon al iu", null], ["glatigi sian stilon", null], ["glatigi la malfacila\u0135ojn", null], ["lia malafabla viza\u011do iom glati\u011dis", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "glat", "primary": false}, "kenopodio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ofta herbo el mezvarmaj kaj varmaj landoj, genro el familio kenopodiacoj (Chenopodium).", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u0440\u044c"], "fr": ["ans\u00e9rine (ch\u00e9nopode)", "ch\u00e9nopode"], "nl": ["ganzevoet"], "de": ["G\u00e4nsefu\u00df"], "pl": ["komosa"], "hu": ["libatop", "libapar\u00e9j"]}, "examples": [["\u015di rimarkis ian konfuzi\u011don de la naturo: la rozoj odoris je kenopodio, totumo kun kikeroj falis el \u015dia mano", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"], ["Kvinoo (Chenopodium quinoa) \u2013 speco de unujara vegeta\u0135o el familio Chenopodiaceae - kultivata en Suda Ameriko. Parenca al ofta en Pollando blanka kenopodio (Chenopodium album)", "Komosa ry\u017cowa Vikipedio"]], "subdefinitions": []}], "root": "kenopodi", "primary": true}, "starti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Ekpa\u015di, ekkuri, ekfunkcii.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u0440\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9marrer"], "en": ["start"], "nl": ["starten"], "ru": ["\u0441\u0442\u0430\u0440\u0442\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["starten"], "sv": ["starta"], "hu": ["indul", "startol"]}, "examples": [["starti al kuro, al luktokonkuro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "start", "primary": true}, "tagalogo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de popolo el Filipinoj.", "translations": {"fr": ["tagalog (peuple)"], "de": ["Tagale"], "nl": ["Tagalog (volk)"], "hu": ["tagalog"]}, "examples": [["la Tagaloga, la lingvo de la plej potenca etno (la Tagalogoj), estas la tut-Filipina komunikilo", "Victor Medrano, Lingvoj en Filipinoj, 2005-11-08"]], "subdefinitions": []}], "root": "tagalog", "primary": true}, "delegato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "deleg", "primary": false}, "grado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezuro de kvalito, forto, intenso.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0435\u043f\u0435\u043d\u044c"], "fr": ["degr\u00e9"], "nl": ["graad", "trap"], "pt": ["grau"], "de": ["Grad"], "tr": ["derece"], "hu": ["fok", "fokozat", "m\u00e9rt\u00e9k"], "es": ["grado"], "pl": ["stopie\u0144"]}, "examples": [["krimo, kiel virto, havas siajn gradojn", null], ["eleganteco de alta grado", null], ["la plej alta grado de amo, teruro", null], ["grado da bonstato, da perfekteco, da kapableco", "Z"], ["malforta grado", "Z"], ["sufi\u0109a grado", "Z"], ["\u011dis kia grado", "Z"], ["li malsani\u011dis en tia grado, ke oni malesperas lin savi", null], ["grado post grado", null], ["gradoj de ofico, de honoroj", null], ["gradoj de komparo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la egalaj dividoj de skalo, termometro, kc.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0430\u0434\u0443\u0441 (\u0442\u0435\u043c\u043f\u0435\u0440\u0430\u0442\u0443\u0440\u044b)", "\u0434\u0435\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u0448\u043a\u0430\u043b\u044b)"], "pl": ["stopie\u0144"], "hu": ["fok"]}, "examples": [["en januaro oni havas 10 gradojn super la nulo", "La Faraono, volumo 1, Anta\u016dparolo"], ["39 gradoj de febro", null], ["kioma grado da malvarmo estas?", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"en": ["degree"], "pl": ["stopie\u0144"], "hu": ["fok"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komunuza mezurunuo de ebena angulo, egala al la 180a parto de stre\u0109ita angulo; simb. \u00b0.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0430\u0434\u0443\u0441 (\u0443\u0433\u043b\u0430)"]}, "examples": [["grado egalas al \u03c0/180 radianoj", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(de polinomo) La plej granda indico de \u011diaj termoj.", "translations": {}, "examples": [["la grado de konstanta polinomo estas 0", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(de algebra ekvacio) La grado de la polinomo \u011din difinanta.", "translations": {}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de korpo K' rilate al subkorpo K) Dimensio de K', konsiderata kiel vektora spaco super K.", "translations": {}, "examples": [["la gradon de K' rilate al K oni signas per [K':K]", null], ["la grado de la korpo de kompleksoj rilate al tiu de reeloj estas 2", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(de vertico v de grafeo) Nombro de e\u011doj incidaj al \u011di; simb. grad(v).", "translations": {}, "examples": [["la grado de izolita vertico estas nulo", null], ["la grado de vertico egalas al la sumo de \u011diaj elira kaj enira duongradoj", null]]}]}], "root": "grad", "primary": true}, "elkrani": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Elver\u015di per krano.", "translations": {"hu": ["kiereszt (csapb\u00f3l)"], "de": ["zapfen"], "nl": ["aftappen"], "en": ["draw off"]}, "examples": [["oni \u0109i tie elkranis bieron, enver\u015dis vinon, komercis", "-, Muzeo de Sumava, 2003"]], "subdefinitions": []}], "root": "kran", "primary": false}, "dreliko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maldelikata kanabo\u015dtofo, tola\u0135o por sakoj, laborvestoj kaj aliaj.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u0440\u044e\u0433\u0430", "\u0440\u043e\u0433\u043e\u0436\u0430", "\u0431\u0440\u0435\u0437\u0435\u043d\u0442"], "fr": ["treillis (toile de chanvre)"], "en": ["denim"], "pl": ["drelich"], "pt": ["lona", "riscado grosso", "pano para saco"], "de": ["Drillich", "Drell"], "es": ["tela vaquera"]}, "examples": [["li portis uniformon el ordinara dreliko, tute sen insignoj", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "drelik", "primary": true}, "grada": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al grado.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0430\u0434\u0443\u0441\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u0442\u0435\u043f\u0435\u043d\u043d\u043e\u0439"], "fr": ["quantitatif", "de degr\u00e9"], "nl": ["gradueel"], "pt": ["gradual"], "pl": ["stopniowy"], "hu": ["fokozati", "m\u00e9rt\u00e9kbeli"]}, "examples": [["diferenco ne esenca, sed grada", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Iompostioma, malsubita; (adv.) la\u016dgrade kiel (a\u016d kiom); proporcie kiel.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0442\u0435\u043f\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["graduel", "progressif"], "tr": ["dereceli", "kerteli"], "pt": ["paulatino (gradual)"], "hu": ["fokozatos"]}, "examples": [["oni rimarkis en li gradan \u015dan\u011di\u011don", "PIV1"]], "subdefinitions": []}], "root": "grad", "primary": false}, "vo\u0109kordo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el amba\u016d membranaj tendenoj de gloto, per kies vibrado kaj stre\u0109ado produkti\u011das la vo\u0109o..", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u043b\u043e\u0441\u043e\u0432\u0430\u044f \u0441\u0432\u044f\u0437\u043a\u0430"], "fr": ["corde vocale"], "en": ["vocal cord"], "nl": ["stemband"], "pt": ["pregas vocais", "cordas vocais"], "de": ["Stimmband"], "hu": ["hangszalag"], "pl": ["struna g\u0142osowa"], "he": ["\u05de\u05d9\u05ea\u05e8 \u05e7\u05d5\u05dc"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vo\u0109", "primary": false}, "spinaco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio kenopodiacoj (Spinacia); la verdajn foliojn de unu specio (Spinacia oleracea) oni man\u011das kiel legomo.", "translations": {"be": ["\u0448\u043f\u0456\u043d\u0430\u0442"], "fr": ["\u00e9pinard"], "bg": ["\u0441\u043f\u0438\u043d\u0430\u043a"], "nl": ["spinazie"], "ru": ["\u0448\u043f\u0438\u043d\u0430\u0442"], "de": ["Spinat"], "tr": ["\u0131spanak"], "hu": ["spen\u00f3t", "paraj"], "fa": ["\u0627\u0633\u0641\u0646\u0627\u062c"], "en": ["spinach"], "pl": ["szpinak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spinac", "primary": true}, "blagi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) \u015cerce, mistifike mensogi.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0443\u0440\u0430\u0447\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0431\u043b\u0430\u0436\u0438\u0442\u044c", "\u0448\u0443\u0442\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["blaguer", "raconter des bobards"], "en": ["pull someone's leg", "talk tongue in cheek"], "pl": ["blagowa\u0107", "bajerowa\u0107", "wkr\u0119ca\u0107 kogo\u015b", "wpuszcza\u0107 kogo\u015b w kana\u0142", "wpuszcza\u0107 kogo\u015b w maliny", "wciska\u0107 komu\u015b kit"], "hu": ["f\u00fcllent"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "blag", "primary": false}, "blago": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cerca mensogo.", "translations": {"ru": ["\u0440\u043e\u0437\u044b\u0433\u0440\u044b\u0448", "\u0448\u0443\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["blague(mystification)", "bobard"], "en": ["blarney", "fib", "humbug", "nonsense"], "pl": ["blaga", "bajer (pot.)", "wkr\u0119t (pot.)", "kit (pot.)"], "hu": ["f\u00fcllent\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "blag", "primary": true}, "komutatoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u0443\u0442\u0430\u0442\u0430\u0440"], "de": ["Umschalter"], "nl": ["schakelaar"], "pt": ["comutador"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043c\u0443\u0442\u0430\u0442\u043e\u0440"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "komutator", "primary": true}, "proksimi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "I\u011di proksima.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0431\u043b\u0456\u0436\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u043d\u0430\u0431\u043b\u0456\u0436\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["approcher (intr.)", "s'approcher de"], "nl": ["naderbij komen"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0431\u043b\u0438\u0437\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u0440\u0438\u0431\u043b\u0438\u0436\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["sich n\u00e4hern"], "hu": ["k\u00f6zeledik"]}, "examples": [["ne proksimi\u011du al la pordo de \u015dia domo", "Z"], ["via tasko proksimi\u011das al la fino", null], ["la vintro alproksimi\u011das", null], ["tiuj, kiuj malproksimi\u011das de Dio, pereas", "Z"], ["la popoloj interproksimi\u011das kiel unu familio", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "proksim", "primary": false}, "gamelano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Muzikilaro el Javo, Balio a\u016d sundaj insuloj, el akordaj gongaj kaj metaltubaj kariljonoj, ordinare kompletigita de kelkaj blov- kaj kord-instrumentoj.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0430\u043c\u0435\u043b\u0430\u043d"], "fr": ["gamelan"], "nl": ["gamelan"], "pt": ["gamel\u00e3o"], "de": ["Gamelan"], "hu": ["gamel\u00e1n"]}, "examples": [["\u00abPagodes\u00bb spegulas sonorojn de la perkutilaro de gamelano", "MusicExpress, Sonia Rubinsky, [vidita je 2006-04-11]"]], "subdefinitions": []}], "root": "gamelan", "primary": true}, "kilovolto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezurunuo de elektromova forto kaj tensio, egala al mil voltoj; simb. kV.", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u043b\u0430\u0432\u043e\u043b\u044c\u0442"], "fr": ["kilovolt"], "en": ["kilovolt"], "nl": ["kilovolt"], "ru": ["\u043a\u0438\u043b\u043e\u0432\u043e\u043b\u044c\u0442"], "ca": ["quilovolt"], "de": ["Kilovolt"], "hu": ["kilovolt"], "fa": ["\u06a9\u06cc\u0644\u0648\u0648\u0644\u062a"], "es": ["kilovoltio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kilovolt", "primary": true}, "variko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inflamo de la vejnaj parioj.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u0448\u044b\u0440\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435 \u0432\u0435\u043d\u0430\u045e"], "en": ["varix"], "nl": ["spatader"], "pt": ["variz"], "el": ["\u03ba\u03b9\u03c1\u03c3\u03cc\u03c2"], "de": ["Krampfader", "Varize"], "hu": ["visszaeres csom\u00f3", "g\u00f6rcs\u00e9r"], "fa": ["\u0648\u0627\u0631\u06cc\u0633"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0448\u0438\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435 \u0432\u0435\u043d"], "es": ["variz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "varik", "primary": true}, "anizujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de pimpinelo (Pimpinella anisum).", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0456\u0441 (\u0440\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u043d\u0430)"], "fr": ["anis"], "bg": ["\u0430\u043d\u0430\u0441\u043e\u043d"], "nl": ["anijs"], "ru": ["\u0430\u043d\u0438\u0441 (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "de": ["Anis"], "sv": ["anis"], "hu": ["\u00e1nizs (n\u00f6v\u00e9ny)", "illatos angyalgy\u00f6k\u00e9r", "k\u00f6z\u00f6ns\u00e9ges angyalgy\u00f6k\u00e9r", "f\u0171szerangyalgy\u00f6k\u00e9r"], "sk": ["an\u00edz (rastlina)"], "fa": ["\u0631\u0627\u0632\u06cc\u0627\u0646\u0647\u0654\u200c \u0631\u0648\u0645\u06cc", "\u0627\u0646\u06cc\u0633\u0648\u0646"], "en": ["anise"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aniz", "primary": false}, "e\u016dforbio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio e\u016dforbiacoj (Euphorbia), kun blanka venena suko, kaj kies radikoj efikas laksige.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0433\u0430\u0442\u043a\u0456"], "fr": ["euphorbe"], "pt": ["euf\u00f3rbia"], "ru": ["\u043c\u043e\u043b\u043e\u0447\u0430\u0439"], "de": ["Wolfsmilch"], "hu": ["kutyatej"], "fa": ["\u0641\u0631\u0641\u06cc\u0648\u0646"], "pl": ["wilczomlecz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "e\u016dforbi", "primary": true}, "nikotiano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio solanacoj (Nicotiana), el kies sekigitaj folioj oni faras tabakon.", "translations": {"be": ["\u0442\u044b\u0442\u0443\u043d\u044c (\u0440\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u043d\u0430)"], "nl": ["tabaksplant"], "pt": ["nicociana"], "ru": ["\u043d\u0438\u043a\u043e\u0442\u0438\u0430\u043d\u0430", "\u0442\u0430\u0431\u0430\u043a (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "de": ["Tabakpflanze"], "tr": ["t\u00fct\u00fcn"], "hu": ["doh\u00e1ny (n\u00f6v\u00e9ny)"], "pl": ["tyto\u0144"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nikotian", "primary": true}, "en akompano de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0432 \u043a\u043e\u043c\u043f\u0430\u043d\u0438\u0438 \u0441"], "fr": ["avec (en compagnie de)", "en compagnie de", "accompagn\u00e9 de"], "br": ["e-ser (ub.)", "e kompagnunezh (ub.)", "e kavandenn (ub.)"]}, "examples": [["aperis unu el la pordistoj de la instituto, akompanate de oficisto el la re\u011da palaco", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 15"], ["unu el \u015diaj laboristinoj pasas la korton en akompano de la nevenkebla Ale\u0109jo", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "akompan", "primary": false}, "ksilografa\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bilda a\u016d teksta verko, kiun oni faris per ksilografio.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0441\u0438\u043b\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u044f", "\u0433\u0440\u0430\u0432\u044e\u0440\u0430 \u043f\u043e \u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u0443"], "fr": ["xylographie (\u0153uvre)"], "de": ["Holzschnitt"], "nl": ["xylografie (het gedrukte)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ksilograf", "primary": false}, "konserva\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io, \u011denerale man\u011da\u0135o, kion oni konservis.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0441\u0435\u0440\u0432\u044b"], "de": ["Konserve"], "hu": ["konzerv"]}, "examples": [["fari konserva\u0135ojn el fi\u015doj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konserv", "primary": false}, "brilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hellumo sendata de io.", "translations": {"be": ["\u0431\u043b\u044f\u0441\u043a", "\u0437\u044c\u0437\u044f\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0437\u0456\u0445\u0430\u0446\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["\u00e9clat (lueur)", "lueur"], "ru": ["\u0431\u043b\u0435\u0441\u043a", "\u0441\u0438\u044f\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Glanz", "Schein"], "hu": ["ragyog\u00e1s"], "sk": ["\u017eiara"], "es": ["brillo"], "pl": ["blask", "l\u015bnienie"]}, "examples": [["brilo de fajro, de kvarco", null], ["\u0109e la brilo de la luno", null], ["ni ne lasu nin trompi per la brilo de la vortoj", null], ["brileto de kontenteco \u015dteliris trans lia viza\u011do", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bril", "primary": false}, "kosmopolitismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sennaciismo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0441\u043c\u0430\u043f\u0430\u043b\u0456\u0442\u044b\u0437\u043c"], "en": ["cosmopolitanism"], "ru": ["\u043a\u043e\u0441\u043c\u043e\u043f\u043e\u043b\u0438\u0442\u0438\u0437\u043c"], "ca": ["cosmopolitisme"], "de": ["Weltb\u00fcrgerschaft", "Kosmopolitismus"], "es": ["cosmopolitismo"], "hu": ["kozmopolitizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kosmopolit", "primary": false}, "metakarpeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La kvin ostoj, kiuj formas la skeleton de la polmo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u044f\u0441\u0442\u044c"], "en": ["metacarpal"], "nl": ["middenhandsbeen"], "pt": ["metacarpo"], "de": ["Mittelhand"], "pl": ["\u015br\u00f3dr\u0119cze"], "hu": ["k\u00e9zk\u00f6z\u00e9p"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "metakarpe", "primary": true}, "lav\u0109ambro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108ambro en kiu oni lavas sin a\u016d tola\u0135on.", "translations": {"fa": ["\u0627\u062a\u0627\u0642 \u0634\u0633\u062a\u0634\u0648"], "fr": ["buanderie"], "de": ["Waschzimmer", "Waschraum"], "it": ["bagno (stanza)"], "pl": ["\u0142azienka", "pralnia"]}, "examples": [["Adamo estas en lav\u0109ambro kaj lavas sin.", "Lekcje Esperanto 1-15 , Leciono dekdua"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ambr", "primary": false}, "jojko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tradicia lapona gor\u011dokanto.", "translations": {"fr": ["jo\u00efk (chant lapon)", "yo\u00efk (chant lapon)"], "de": ["Joik"], "pt": ["yoik"]}, "examples": [["Estas stranga, sed amuza traviva\u0135o a\u016dskulti la tradician jojkon de \u00c1nde Somby kune kun la feina violono de Kristin Mellem kaj la elektronika sonpejza\u011do de Nils Johansen", "-, Vajas, en amaskomunikiloj, 2004-07"], ["muzikistoj kiel Mari Boine miksis jojkon kun popo kaj aliaj modernaj muzik-\u011denroj", "Vikipedio, artikolo \u00abSameoj\u00bb, 2006-05-31"]], "subdefinitions": []}], "root": "jojk", "primary": true}, "tavolkuko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kuko kiu tavoli\u011das \u0109e bakado; pastofolia kuko.", "translations": {"be": ["\u0441\u043b\u0430\u0451\u043d\u044b \u043f\u0456\u0440\u043e\u0433", "\u0441\u043b\u043e\u0435\u043d\u044b \u043f\u0456\u0440\u043e\u0433"], "fr": ["millefeuille"], "en": ["layer cake"], "nl": ["tompoes"], "pt": ["bolo folhado"], "ru": ["\u0441\u043b\u043e\u0451\u043d\u044b\u0439 \u043f\u0438\u0440\u043e\u0436\u043e\u043a", "\u0441\u043b\u043e\u0439\u043a\u0430"], "de": ["Schichtkuchen"], "hu": ["r\u00e9tes"], "es": ["hojaldre"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kuk", "primary": false}, "fotografa aparato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["fotoapparaat"], "de": ["Fotoapparat", "Fotokamera"], "en": ["camera"]}, "examples": [["Karolo do alportas grandan fotografan aparaton kun platega\u0135o", "Voja\u011do en Esperanto-lando Jean Forge Saltego trans jarmiloj leciono 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "fotograf", "primary": false}, "linotipo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ma\u015dino por perlinia kompostado kaj fandado de presliteroj, iam uzita en la presarto.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u043d\u0430\u0442\u044b\u043f"], "nl": ["regelzetmachine"], "pt": ["linotipo"], "ru": ["\u043b\u0438\u043d\u043e\u0442\u0438\u043f"], "de": ["Linotype-Setzmaschine"], "es": ["linotipia", "linotipo"], "hu": ["sorszed\u0151g\u00e9p", "linotype"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "linotip", "primary": true}, "asparago": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vegeta\u0135o kies tigojn ankora\u016d subterajn oni man\u011das kiel legomo, genro el familio liliacoj (Asparagus).", "translations": {"be": ["\u0448\u043f\u0430\u0440\u0430\u0433", "\u0441\u043f\u0430\u0440\u0436\u0430"], "fr": ["asperge"], "bg": ["\u0430\u0441\u043f\u0435\u0440\u0436\u0430"], "nl": ["asperge"], "ru": ["\u0430\u0441\u043f\u0430\u0440\u0430\u0433\u0443\u0441", "\u0441\u043f\u0430\u0440\u0436\u0430"], "de": ["Spargel"], "sv": ["sparris"], "hu": ["sp\u00e1rga (n\u00f6v\u00e9ny)"], "fa": ["\u0645\u0627\u0631\u0686\u0648\u0628\u0647"], "en": ["asparagus"], "es": ["esp\u00e1rrago"], "br": ["asperjezenn"], "pl": ["szparag", "asparagus (jako ozdoba do bukiet\u00f3w)"]}, "examples": [["kiel \u015dildojn ili uzis fungojn, kaj tigojn de asparagoj kiel lancojn", "Lukiano, trad. G. Berveling, veraj rakontoj. - 2005"]], "subdefinitions": []}], "root": "asparag", "primary": true}, "hilumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kunliga punkto inter la placento kaj ovolo, per kiu la grajno ricevas sian nutra\u0135on de sia planto.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0443\u0431\u0447\u0438\u043a"], "nl": ["navel (v.zaadkorrel)"], "pt": ["hilo"], "de": ["Hilum", "Nabel", "Samennabel"], "pl": ["osadka", "osadnik zal\u0105\u017ckowy"], "hu": ["k\u00f6ld\u00f6k (magban)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hilum", "primary": true}, "la\u016ddano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Likva medikamento, kies bazo estas opia alkohola\u0135o kaj kiu estas uzata por kvietigi nervojn.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0441\u0442\u043e\u0439\u043a\u0430 \u043e\u043f\u0456\u044e"], "fr": ["laudanum"], "en": ["laudanum"], "nl": ["laudanum"], "pt": ["l\u00e1udano"], "el": ["\u03bb\u03b1\u03cd\u03b4\u03b1\u03bd\u03bf"], "ca": ["l\u00e0udanum", "l\u00e0udan"], "de": ["Opiumtinktur", "Laudanum"], "hu": ["laudanum"], "fa": ["\u0634\u0631\u0628\u062a \u062a\u0631\u06cc\u0627\u06a9", "\u062a\u0646\u062a\u0648\u0631 \u062a\u0631\u06cc\u0627\u06a9", "\u0644\u0648\u062f\u0627\u0646\u0648\u0645"], "ru": ["\u043d\u0430\u0441\u0442\u043e\u0439\u043a\u0430 \u043e\u043f\u0438\u044f"], "es": ["l\u00e1udano"]}, "examples": [["\u015di decidis , ke la fatala dato estus la lasta vendredo anta\u016dnupta, kaj la maniero, la elver\u015do de la\u016ddano en la kaf-tason de Rebeca", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "la\u016ddan", "primary": true}, "trifolio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio fabacoj (Trifolium), kun tripartaj folioj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043b\u0435\u0432\u0435\u0440", "\u0442\u0440\u0438\u043b\u0438\u0441\u0442\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["tr\u00e8fle"], "nl": ["klaver"], "pl": ["koniczyna"], "de": ["Klee"], "es": ["Trebol"], "hu": ["l\u00f3here"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "foli", "primary": false}, "hordo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kontraste al la modernaj \u015dtatoj, kies unu el la precipaj atributoj estas la lando (teritorio), hordo estas precipe la homoj; hordo ja posedas teritorion kie \u011di nomadas, sed la\u016d cirkonstancoj \u011di povas migri je miloj da kilometroj kaj konkeri alian teritorion, restante la sama hordo. Aliflanke, kontraste al nacio, hordo povas konsisti el diversaj triboj kaj gentoj, kaj pli akcentas la organizajn strukturoj, kiel \u0109e milita-politika alianco, libervola a\u016d trudita.", "Rimarko: En la tjurkaj lingvoj la etimo de tiu vorto havas multajn aliajn signifojn, kiuj en Esperanto ne ekzistas."], "primary definition": "Nomada \u015dtato.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0434\u0430"], "fr": ["horde"], "nl": ["horde"], "pt": ["horda"], "ru": ["\u043e\u0440\u0434\u0430"], "de": ["Horde"], "it": ["orda"], "hu": ["horda"], "es": ["horda"]}, "examples": [["la mongoloj forpelis kumanajn hordojn en Hungarujon", null], ["la\u016d la \u0109ina-tjurka simbolaro, la hordoj ofte ricevis kolorajn simbolojn kaj nomepitetojn:", null], ["la Blanka hordo, la Blua hordo, la Ora hordo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Multnombrega invadantaro (ofte plurnombra en tia uzo).", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0447\u0438\u0449\u0435", "\u043e\u0440\u0434\u0430"], "nl": ["woeste bende"]}, "examples": [["la Eternulo sendis hordojn da \u0124aldeoj sur Judujon", "La Malnova Testamento, &Re2 24:2."], ["Jam unu fojon ni al fremdaj bordoj Iris batale kontra\u016d fa\u015disthordoj", "William Auld: La perfidita juno."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Mi malkonsentas ke temas pri regula senco de la vorto: \u011di povas aperi okaze, en \u015derco a\u016d metaforo, sed tio ne estas leksikografie registrinda senco."], "primary definition": "(figure) Bando.", "translations": {"nl": ["bende"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hord", "primary": true}, "pupitro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Meblo kies supera parto havas deklivon, sur kiu oni metas libron, kajeron, por pli komforte legi a\u016d skribi.", "translations": {"fr": ["pupitre"], "en": ["desk"], "nl": ["lessenaar"], "pt": ["carteira (escolar)", "estante (de m\u00fasica)"], "ca": ["pupitre"], "de": ["Pult"], "es": ["pupitre"], "pl": ["pulpit"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tia, \u0109e kiu oni laboras side.", "translations": {"ru": ["\u043f\u044e\u043f\u0438\u0442\u0440"], "hu": ["pulpitus"]}, "examples": [["pupitro de lernejano", null], ["pupitro de violonisto", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Alta skribotablo, \u0109e kiu oni laboras stare.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0442\u043e\u0440\u043a\u0430"], "hu": ["\u00edr\u00f3pult"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Meblo sur kiun direktanto de orkestro metas la partituron.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0443\u043b\u044c\u0442"], "hu": ["karmesteri pult"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tia meblo en kristana pre\u011dejo, staranta anta\u016d la altarejo, sur kiun dum la diservo oni metas diservajn librojn a\u016d ikonojn.", "translations": {"ru": ["\u0430\u043d\u0430\u043b\u043e\u0439"], "fr": ["lutrin"], "en": ["lectern"], "hu": ["olvas\u00f3\u00e1llv\u00e1ny"]}, "examples": []}]}, {"remarks": [], "primary definition": "tribuno", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pupitr", "primary": true}, "\u011dirafedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo parhufuloj (Giraffidae).", "translations": {"be": ["\u0436\u044b\u0440\u0430\u0444\u044b (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["giraffid\u00e9s"], "en": ["Giraffidae"], "pt": ["giraf\u00eddeos"], "ru": ["\u0436\u0438\u0440\u0430\u0444\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Giraffen"], "it": ["giraffidi"], "hu": ["zsir\u00e1ff\u00e9l\u00e9k"], "pl": ["\u017cyrafowate"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u011dirafed", "primary": true}, "lampingo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Objekto, en kiun oni \u015dovas lampon por \u011din fiksi.", "translations": {"fr": ["chandelier", "support de lampe"], "nl": ["lamphouder", "fitting"], "pl": ["klosz"], "hu": ["l\u00e1mpafoglalat"]}, "examples": [["\u0109u lampo enporti\u011das, por esti metita sub grenmezurilon a\u016d sub liton, kaj ne por stari sur la lampingo?", "La Nova Testamento, S. Marko 4:21"]], "subdefinitions": []}], "root": "lamp", "primary": false}, "elektema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subtile rafinanta kaj malfacile kontentigebla \u0109e la elektado.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u0431\u043e\u0440\u043b\u0456\u0432\u044b"], "fr": ["difficile (exigeant)", "exigeant", "s\u00e9lectif"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0431\u043e\u0440\u0447\u0438\u0432\u044b\u0439"], "de": ["w\u00e4hlerisch"], "pl": ["wybredny"], "hu": ["v\u00e1logat\u00f3s"]}, "examples": [["tro elektema ricevas nenion", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "elekt", "primary": false}, "malvastiga\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io malvastigita.", "translations": {"hu": ["sz\u0171k\u00fclet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Por \u0109i tiu senco troveblas \u00abmalplivastigo\u00bb en. La elemento \u00abpli\u00bb ne aspektas tre utila, sed estas \u011duste, ke anka\u016d la sufikso \u00ab-a\u0135\u00bb en nia termino, kiu teorie povus servi por distingi la agon disde \u011dia rezulto, en praktiko estas balasta."], "primary definition": "(de bildigo f la\u016d subaro A de \u011dia fonto-aro) Tia bildigo g de A al la celo-aro de f, ke g(x) = f(x) por \u0109iu x\u2208A.", "translations": {"be": ["\u0437\u0432\u0443\u0436\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["restriction (d'une application)", "sous-application", "trace (d'une application)"], "en": ["restriction (of a mapping)", "partial mapping"], "ru": ["\u0441\u0443\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u043e\u0442\u043e\u0431\u0440\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u044f)", "\u043e\u0433\u0440\u0430\u043d\u0438\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u043e\u0442\u043e\u0431\u0440\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u044f)"], "de": ["Einschr\u00e4nkung (einer Abbildung)"], "hu": ["lesz\u0171k\u00edt\u00e9s (pl. lek\u00e9pez\u00e9s\u00e9)"], "pl": ["zacie\u015bnienie (funkcji)", "obci\u0119cie (funkcji)"]}, "examples": [["la entjera adicio estas malvastiga\u0135o de la reela la\u016d la aro de entjeroj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vast", "primary": false}, "Svisujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato situanta en meza E\u016dropo kaj limanta oriente al A\u016dstrujo, okcidente al Francujo, norde al Germanujo kaj sude al Italujo.", "translations": {"el": ["\u0395\u03bb\u03b2\u03b5\u03c4\u03af\u03b1"], "fr": ["Suisse"], "en": ["Switzerland"], "be": ["\u0428\u0432\u0430\u0439\u0446\u0430\u0440\u044b\u044f"], "ca": ["Su\u00efssa"], "de": ["Schweiz"], "it": ["Svizzera"], "vo": ["Jveiz"], "lat": ["Helvetia"], "gd": ["an Eilv\u00e9is"], "bg": ["\u0428\u0432\u0435\u0439\u0446\u0430\u0440\u0438\u044f"], "cs": ["\u0160v\u00fdcarsko"], "da": ["Svejts"], "ru": ["\u0428\u0432\u0435\u0439\u0446\u0430\u0440\u0438\u044f"], "nl": ["Zwitserland"], "pt": ["Su\u00ed\u00e7a"], "no": ["Sveits"], "tr": ["\u0130svi\u00e7re"], "sv": ["Svejts"], "lv": ["\u0160veice"], "lt": ["\u0160veicarija"], "sk": ["\u0160vaj\u010diarsko"], "hu": ["Sv\u00e1jc"], "is": ["Sviss"], "pl": ["Szwajcaria"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Svisio, Svislando", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "svis", "primary": false}, "magra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0445\u0443\u0434\u044b", "\u043f\u043e\u0441\u043d\u044b"], "fr": ["maigre"], "nl": ["mager"], "pt": ["magro", "pobre (fig.)", "sem subst\u00e2ncia"], "ru": ["\u0445\u0443\u0434\u043e\u0439", "\u0442\u043e\u0449\u0438\u0439", "\u043f\u043e\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439"], "de": ["mager"], "hu": ["sov\u00e1ny"]}, "examples": [["li konstatis, ke Jaspa fari\u011dis ankora\u016d pli kompatinde magra", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 58a, p. 283a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0431\u0435\u0434\u043d\u044b"], "ru": ["\u0441\u043a\u0443\u0434\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["sz\u0171k\u00f6s"]}, "examples": [["la komforto de la lo\u011dejoj estas magra", "Bardhyl Selimi: Albanio, la homa disvolvi\u011do dum la lastaj dek jaroj, Monatojaro 2002a, numero 3a, p. 12-14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "magr", "primary": true}, "stakato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vo\u0109a a\u016d muzikila sonigo, kiu disigas la sinsekvajn tonojn per abruptaj ekoj a\u016d e\u0109 pa\u016dzetoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u043a\u0430\u0442\u0430"], "fr": ["staccato"], "it": ["staccato"], "ru": ["\u0441\u0442\u0430\u043a\u043a\u0430\u0442\u043e"], "hu": ["szaggatott el\u0151ad\u00e1sm\u00f3d", "staccato"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "legato", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stakat", "primary": true}, "iusence": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iel rigardate, la\u016d iu vidpunkto.", "translations": {"ru": ["\u0432 \u043a\u0430\u043a\u043e\u043c-\u0442\u043e \u0441\u043c\u044b\u0441\u043b\u0435", "\u0432 \u043e\u043f\u0440\u0435\u0434\u0435\u043b\u0451\u043d\u043d\u043e\u043c \u0441\u043c\u044b\u0441\u043b\u0435"], "fr": ["dans un certain sens"], "en": ["in some sense"], "de": ["in gewissem Sinne"], "it": ["in un certo senso"], "hu": ["bizonyos \u00e9rtelemben"], "es": ["en cierto sentido"], "pl": ["w pewnym sensie"], "he": ["\u05d1\u05d0\u05d9\u05d6\u05e9\u05d4\u05d5 \u05de\u05d5\u05d1\u05df"]}, "examples": [["agrabla, reviga kaj e\u0109 iusence animpuriga muziko", "Jefim Zajdman, Pavel Mo\u0135ajev: Ege ri\u0109aj harmonie (Tom Jobin, Tom Jobin en Esperanto), Monato, jaro 2002a, numero 11a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "senc", "primary": false}, "maldiligentulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ulo maldiligenta.", "translations": {"be": ["\u0433\u0443\u043b\u044c\u0442\u0430\u0439", "\u043b\u043e\u0440\u0442\u0430"], "fr": ["paresseux (subst.)"], "ru": ["\u043b\u0435\u043d\u0442\u044f\u0439", "\u043b\u043e\u0434\u044b\u0440\u044c"], "de": ["Faulpelz"], "pl": ["le\u0144", "pr\u00f3\u017cniak", "wa\u0142ko\u0144", "nygus"], "hu": ["lusta(ember)"]}, "examples": [["iru al la formiko, vi maldiligentulo, rigardu \u011dian agadon, kaj sa\u011di\u011du", "La Malnova Testamento, Sentencoj 6:6"], ["Wicek, kiu hodia\u016d, maldiligentulo, ne iris en la lernejon", "E. Orzeszko, tr. Kabe: La bona sinjorino"]], "subdefinitions": []}], "root": "diligent", "primary": false}, "vattohoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "vathoro.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Vatt", "primary": false}, "senfina \u015dra\u016dbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de dentrado. \u015cra\u016dbo kiu transmisias movon.", "translations": {"it": ["vite senzafine"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dra\u016db", "primary": false}, "sciencfikcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rakonta \u011denro, kiu prezentas imaga\u0135ojn pri estontaj sekvoj de scienco kaj te\u0125niko, pri aliaj planedoj ol la tero kaj pri aliaj similaj temoj.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0443\u0447\u043d\u0430\u044f \u0444\u0430\u043d\u0442\u0430\u0441\u0442\u0438\u043a\u0430"], "fr": ["science-fiction"], "en": ["science fiction"], "de": ["Science Fiction"], "it": ["fantascienza"], "es": ["ciencia ficci\u00f3n"]}, "examples": [["Sferoj \u2013 sciencfikcio kaj fantasto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fikci", "primary": false}, "pa\u016dzejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, korto, \u0109ambro uzata por pa\u016dzoj.", "translations": {"fr": ["cour de r\u00e9cr\u00e9ation", "salle de d\u00e9tente"], "nl": ["foyer"]}, "examples": [["mi iras en la pa\u016dzejon, halon konsistantan el du lar\u011daj koridoroj", "U. Matthias, Fajron sentas mi interne, Pro Esperanto, 1990"]], "subdefinitions": []}], "root": "pa\u016dz", "primary": false}, "vortoprovizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iom da vortoj de lingvo nacia, de regiona dialekto, de profesia fako, de lerneja kurso kaj tiel plu.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u043e\u0432\u0430\u0440\u043d\u044b\u0439 \u0437\u0430\u043f\u0430\u0441"], "fr": ["vocabulaire"], "en": ["vocabulary"], "de": ["Wortschatz"], "hu": ["sz\u00f3k\u00e9szlet", "sz\u00f3\u00e1llom\u00e1ny"], "es": ["vocabulario"], "br": ["geriaoueg"], "pl": ["s\u0142ownictwo", "zas\u00f3b s\u0142\u00f3w"]}, "examples": [["dank' al ili koreoj tre facile konkeras la vortoprovizon de Esperanto", "Bak G., Esperanto sentata de koreoj, EK, numero 17a"], ["anta\u016d ilia efektivigo la ellaboro de konsekvenca vortoprovizo ne estas ebla", "E. W\u00fcster, Esperantologiaj studoj, Stafeto, 1978, p. 27a"]], "subdefinitions": []}], "root": "vort", "primary": false}, "\u0109agreni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ka\u016dzi malplezuron al iu, kontra\u016dstarante al liaj intencoj a\u016d deziroj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0434\u0440\u0430\u0436\u0430\u0442\u044c", "\u0434\u043e\u0441\u0430\u0436\u0434\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["chagriner (contrarier)", "contrarier", "f\u00e2cher (contrarier)"], "en": ["vex"], "nl": ["ergeren", "ontstemmen", "irriteren"], "pt": ["afligir", "incomodar", "magoar"], "be": ["\u0440\u0430\u0437\u0434\u0440\u0430\u0436\u043d\u044f\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u0437\u0430\u043b\u044f\u0446\u044c", "\u0434\u0430\u043f\u044f\u043a\u0430\u0446\u044c"], "de": ["\u00e4rgern"], "it": ["angustiare", "contrariare", "rammaricare"], "hu": ["bosszant", "b\u00e1nt (bosszant)"], "es": ["molestar"], "pl": ["frasowa\u0107", "gniewa\u0107", "martwi\u0107 (kogo\u015b)", "niepokoi\u0107", "smuci\u0107", "zasmuca\u0107", "trapi\u0107"]}, "examples": [["tiu perdo de tempo \u0109agrenis min", null], ["\u0109agrenita, ke oni lin tiel trompis", "Z"], ["se ni ne trovos pli bonan esprimon, tio ne devas nin \u0109agreni", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0441\u043c\u0443\u0447\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["chagriner (affliger)", "accabler (affliger)", "affliger", "affecter (peiner)", "atteindre (peiner)", "attrister", "d\u00e9soler", "navrer", "peiner (chagriner)", "toucher (peiner)"], "ru": ["\u043e\u0433\u043e\u0440\u0447\u0430\u0442\u044c"], "it": ["addolorare", "rattristare", "rammaricare"], "hu": ["elkeser\u00edt"], "pl": ["bole\u0107 (nad czym\u015b)", "frasowa\u0107 si\u0119", "by\u0107 zafrasowanym", "gry\u017a\u0107 si\u0119 (jakim\u015b problemem)", "martwi\u0107 si\u0119", "niepokoi\u0107 si\u0119", "by\u0107 nieszcz\u0119\u015bliwym", "by\u0107 zatroskanym", "smuci\u0107 si\u0119", "trapi\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["tiu morto tre \u0109agrenis min", null], ["\u0109agrenita viza\u011do", "La Malnova TestamentoSentencoj 25:23"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109agren", "primary": true}, "\u0109agreno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sento kaj stato de iu \u0109agrenita.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0441\u043c\u0443\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043f\u0440\u044b\u043a\u0440\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["chagrin (sentiment)", "accablement", "affliction", "contrari\u00e9t\u00e9", "peine (affliction)", "tristesse"], "nl": ["ergernis", "ontstemming"], "ru": ["\u043e\u0433\u043e\u0440\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0434\u043e\u0441\u0430\u0434\u0430"], "de": ["\u00c4rger"], "it": ["dolore", "afflizione", "dispiacere", "cruccio", "patema", "rammarico"], "hu": ["bossz\u00fas\u00e1g", "elkeseredetts\u00e9g"], "pl": ["bol\u0105czka", "frasunek", "gniew", "nieszcz\u0119\u015bcie", "niepok\u00f3j", "smutek", "strapienie", "troska", "zgryzota", "zmartwenie"]}, "examples": [["\u0109e \u0109agreno de la koro", "La Malnova TestamentoSentencoj 15:13"], ["por unu festeno, por alia \u0109agreno", "Proverbaro esperanta"], ["grandan \u011dojon akompanas grandaj \u0109agrenoj", "La Faraono, volumo 2\u0109ap. 21"], ["beda\u016dro kaj \u0109agreno \u015duldon ne kovras", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109agren", "primary": false}, "\u0109agrena": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108agrenanta.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u043a\u0440\u044b", "\u043d\u0435\u043f\u0440\u044b\u0435\u043c\u043d\u044b"], "fr": ["affligeant", "contrariant", "d\u00e9solant"], "nl": ["ergerlijk", "irriterend"], "ru": ["\u0434\u043e\u0441\u0430\u0434\u043d\u044b\u0439", "\u043e\u0433\u043e\u0440\u0447\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["\u00e4rgerlich"], "hu": ["bosszant\u00f3"], "es": ["molesto"], "pl": ["obola\u0142y", "zafrasowany", "zagniewany", "nieszcz\u0119\u015bliwy", "niespokojny", "zaniepokojony", "smutny", "zasmucony", "strapiony", "zatroskany", "zmartwiony"]}, "examples": [["la modo estas por mi tre \u0109agrena afero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109agren", "primary": false}, "kompromisi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Fari kompromison.", "translations": {"fr": ["faire un compromis", "composer (transiger)", "transiger"], "nl": ["een compromis sluiten"]}, "examples": [["la bur\u011daro kompromisis kaj cedadis, kio donis al Yuan Shikai, \u0109efo de la nordaj militaristoj, \u015dancon uzurpi la frukton de la revolucio", "Anta\u016dmoderna historio El Popola \u0108inio"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompromis", "primary": false}, "kvarto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Intervalo inter la du ekstremaj el kvar sinsekvaj tonoj de gamo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0432\u0430\u0440\u0442\u0430 (\u043c\u0443\u0437\u044b\u0447\u043d\u044b \u0456\u043d\u0442\u044d\u0440\u0432\u0430\u043b)"], "fr": ["quarte (intervalle musical)"], "en": ["fourth (musical)"], "nl": ["kwart"], "pt": ["quarta (m\u00fas.)"], "ru": ["\u043a\u0432\u0430\u0440\u0442\u0430"], "de": ["Quart"], "hu": ["kvart"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kvara tono de gamo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kvart", "primary": true}, "kompromiso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interkonsento, aran\u011dita pro reciprokaj cedoj de du kontra\u016duloj pri la diskutita\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u043f\u0440\u0430\u043c\u0456\u0441"], "fr": ["compromis (subst.)", "accommodement", "arrangement (accord avec concessions)", "transaction (accord avec concessions)"], "en": ["compromise"], "nl": ["tussenoplossing", "schikking (compromis)", "compromis"], "pt": ["solu\u00e7\u00e3o de compromisso"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043f\u0440\u043e\u043c\u0438\u0441\u0441"], "de": ["Kompromiss", "Vergleich", "Ausgleich"]}, "examples": [["finveni al kompromiso", null], ["aran\u011di, fari kompromison", "Z"], ["ne ser\u0109u vanajn kompromisojn, kiuj flikas unu lokon krevigante alian", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompromis", "primary": true}, "retiri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Revenigi returne.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 \u043d\u0430\u0437\u0430\u0434"], "fr": ["retirer"], "de": ["zur\u00fcckziehen"], "nl": ["terugtrekken"], "hu": ["visszah\u00faz", "visszavon"]}, "examples": [["la luno estis retirinta sin malanta\u016d nigrajn nubojn", null], ["retiri la etenditan manon", null], ["kiam vorto eliris, vi \u011din jam ne retiros", "Proverbaro esperanta"], ["la malamika armeo, la superakvo retiri\u011dis", null], ["\u015di rigardis lin silente, retireme", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tir", "primary": false}, "krepido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio asteracoj (Crepis).", "translations": {"be": ["\u0437\u0443\u0431\u043d\u0456\u043a"], "en": ["hawksbeard"], "nl": ["streepzaad"], "pt": ["cr\u00e9pis"], "ru": ["\u0441\u043a\u0435\u0440\u0434\u0430"], "de": ["Pippau"], "sv": ["fibbla"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "krepid", "primary": true}, "akordigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi akorda.", "translations": {"be": ["\u0443\u0437\u0433\u0430\u0434\u043d\u044f\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u044b\u0432\u043e\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c \u0434\u0430 \u0437\u0433\u043e\u0434\u044b"], "fr": ["accorder (harmoniser)", "accorder (gramm.)", "mettre d'accord", "mettre en accord", "faire s'entendre", "allier (harmoniser)", "assembler (harmoniser)", "assortir (harmoniser)", "associer (harmoniser)", "concilier", "harmoniser (mettre en harmonie)", "marier (harmoniser)"], "en": ["place in accord"], "nl": ["doen overeenstemmen"], "pt": ["p\u00f4r de acordo", "concordar"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0432\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c \u043a \u0441\u043e\u0433\u043b\u0430\u0441\u0438\u044e (\u043b\u044e\u0434\u0435\u0439)", "\u0441\u043e\u0433\u043b\u0430\u0441\u043e\u0432\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c (\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u0438\u044f)"], "de": ["Gleichklang hervorrufen", "\u00dcbereinstimmung bewirken", "\u00dcbereinstimmung herbeif\u00fchren"], "sk": ["zladi\u0165"]}, "examples": [["kaze akordigi vorton kun alia", "Z"], ["peni por akordigi la naciajn fierecojn", null], ["akordigi horlo\u011dojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "akord", "primary": false}, "lombardejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ejo, komunuma a\u016d privata, kie oni pruntedonas monon kontra\u016d movebla garantia\u0135o.", "translations": {"fr": ["mont-de-pi\u00e9t\u00e9"], "en": ["pawnshop"], "nl": ["bank van lening", "pandhuis", "lommerd"], "it": ["monte di piet\u00e0", "banco dei pegni", "monte dei pegni"], "de": ["Leihhaus", "Pfandhaus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lombard", "primary": false}, "pumiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Porori\u0109a malpeza vulkan\u015dtono.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u043c\u0437\u0430"], "fr": ["ponce (min\u00e9ral)"], "nl": ["puimsteen"], "pt": ["p\u00famice", "pedra-pomes"], "de": ["Bimsstein"], "hu": ["habk\u0151", "tajt\u00e9kk\u0151", "horzsak\u0151"]}, "examples": [["la pumikoj \u0135etitaj en alton de pli ol 50 km falis en la sekvaj dek tagoj ene de radiuso de pli ol 5000 km", "Evgeni Georgiev: Vulkanoj, Monatojaro 2001a, numero 2a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pumik", "primary": true}, "suba\u0109eti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Maljuste akiri ies favoron per mono, donacoj a\u016d promesoj por faciligi sukceson de afero.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u043a\u0443\u043f\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["acheter (soudoyer)", "corrompre (par de l'argent)", "graisser la patte (\u00e0)", "payer (soudoyer)", "soudoyer", "suborner (par de l'argent)"], "en": ["bribe", "corrupt"], "nl": ["omkopen", "corrumperen", "corrupt maken"], "pt": ["subornar", "corromper"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043a\u0443\u043f\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0434\u043a\u0443\u043f\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0434\u043c\u0430\u0437\u0430\u0442\u044c", "\u0434\u0430\u0442\u044c \u0432\u0437\u044f\u0442\u043a\u0443"], "hr": ["potkupiti", "podmititi"], "de": ["schmieren", "bestechen"], "tr": ["r\u00fc\u015fvet vermek", "ba\u015ftan \u00e7\u0131karmak", "bozmak"], "sv": ["muta"], "it": ["corrompere"], "sk": ["podplati\u0165"], "fa": ["\u0631\u0634\u0648\u0647 \u062f\u0627\u062f\u0646", "\u062a\u0637\u0645\u06cc\u0639 \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "es": ["sobornar", "comprar (la voluntad)"], "br": ["gouestlaoua"], "hu": ["lefizet (korrump\u00e1l)", "megv\u00e1s\u00e1rol (korrump\u00e1l)"], "pl": ["przekupywa\u0107", "dawa\u0107 w \u0142ap\u0119 (pot.)", "dawa\u0107 w kiesze\u0144 (pot.)"], "he": ["\u05dc\u05e9\u05d7\u05d3"]}, "examples": [["\u0109u usonaj kompanioj (kiel tiuj en aliaj landoj) ne suba\u0109etas funkciulojn por ricevi profitigajn kontraktojn kaj sukoplenajn mendojn?", "Werner Schad: Nenio perfektas, Monatojaro 2002a, numero 4a, p. 9a"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u0109et", "primary": false}, "pledi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Paroli anta\u016d ju\u011disto por defendi sian propran aferon a\u016d tiun de sia kliento.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u043c\u0430\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c \u0443 \u0430\u0431\u0430\u0440\u043e\u043d\u0443 (\u0443 \u0441\u0443\u0434\u0437\u0435)", "\u0432\u044b\u0441\u0442\u0443\u043f\u0430\u0446\u044c \u0443 \u0430\u0431\u0430\u0440\u043e\u043d\u0443 (\u0443 \u0441\u0443\u0434\u0437\u0435)", "\u0430\u0431\u0430\u0440\u0430\u043d\u044f\u0446\u044c (\u0441\u043b\u043e\u0432\u0430\u043c\u0456)"], "en": ["plead (in court)"], "nl": ["pleiten"], "pt": ["solicitar", "pleitear", "litigar", "advogar"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u043d\u043e\u0441\u0438\u0442\u044c \u0437\u0430\u0449\u0438\u0442\u043d\u0443\u044e \u0440\u0435\u0447\u044c (\u0432 \u0441\u0443\u0434\u0435)", "\u0437\u0430\u0449\u0438\u0449\u0430\u0442\u044c (\u0441\u043b\u043e\u0432\u0430\u043c\u0438)"], "de": ["pl\u00e4dieren"], "hu": ["v\u00e9d\u0151besz\u00e9det mond", "s\u00edkra sz\u00e1ll", "sz\u00f3l az \u00e9rdek\u00e9ben"]}, "examples": [["vi ne trovos advokaton por pledi en tia afero", null], ["gravaj argumentoj pledas por la \u011denerala akcepto de Esperanto kiel internacia lingvo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pled", "primary": true}, "paruedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo paseroformaj birdoj (Paridae).", "translations": {"be": ["\u0441\u0456\u043d\u0456\u0446\u044b (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "nl": ["mezen (fam.)"], "pt": ["par\u00eddeos"], "ru": ["\u0441\u0438\u043d\u0438\u0446\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)", "\u0441\u0438\u043d\u0438\u0446\u0435\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "cs": ["sy\u0161koroviti\u00e1"], "de": ["Meisen (Familie)"], "hu": ["cinegef\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "parued", "primary": true}, "polujano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lo\u011danto de Pollando.", "translations": {"nl": ["Pools staatsburger"], "pl": ["Polak"]}, "examples": [["Same: polo \u2013 pollandano a\u016d polujano (= lo\u011danto de Polujo; li povas esti polo, judo, germano, ruso k.t.p.)", "La tuta Esperanto, Sepa leciono. 50."]], "subdefinitions": []}], "root": "pol", "primary": false}, "biofiziko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Apliko de fizikaj metodoj, mezuroj kaj principoj en biologia studo de viva\u0135oj.", "translations": {"fr": ["biophysique"], "nl": ["biofysica"], "es": ["biof\u00edsica"]}, "examples": [["Bruce Alberts estas profesoro de bio\u0125emio kaj biofiziko en Kalifornia Universitato", "B. Alberts, k.a., Baza \u0109ela biologio, Espero Publishing, [2001?]"]], "subdefinitions": []}], "root": "biofizik", "primary": true}, "kunflagrado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u011cenerala brulego.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) \u011cenerala konfliktego, tumultego.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flagr", "primary": false}, "topologio de simpla konver\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(super aro de funkcioj) Topologio, rilate al kiu vico de funkcio estas konver\u011da, se kaj nur se \u011di estas simple konver\u011da.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u043f\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f \u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u043e\u0439 \u0441\u0445\u043e\u0434\u0438\u043c\u043e\u0441\u0442\u0438"], "fr": ["topologie de la convergence simple"], "de": ["Topologie der punktweisen Konvergenz"], "en": ["topology of pointwise convergence"], "hu": ["pontonk\u00e9nti konvergencia topol\u00f3gi\u00e1ja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "topologi", "primary": false}, "paliso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Forta ligna stango, malsupre pintigita, kiun oni starigas en teron.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b"], "fr": ["pal", "palis", "pieu", "piquet"], "en": ["stake", "post", "pale", "stick"], "nl": ["paal"], "pt": ["estaca", "tanch\u00e3o"], "be": ["\u043a\u043e\u043b", "\u0436\u044d\u0440\u0434\u043a\u0430"], "de": ["Pfahl"], "hu": ["c\u00f6l\u00f6p", "kar\u00f3"], "no": ["p\u00e5l", "staur"], "es": ["poste"]}, "examples": [["Arne fosas truojn por la palisoj de la nova barilparto", "Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, dua parto, \u0109apitro 3a"]], "subdefinitions": []}], "root": "palis", "primary": true}, "empirismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "empiriismo.", "translations": {"be": ["\u044d\u043c\u043f\u0456\u0440\u044b\u0437\u043c"], "hu": ["empirizmus"], "ru": ["\u044d\u043c\u043f\u0438\u0440\u0438\u0437\u043c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "empirism", "primary": true}, "apogse\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Se\u011do kun dors- kaj brakapogiloj por pli komforta sido.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0435\u0441\u043b\u043e"], "fr": ["fauteuil"], "en": ["armchair"], "nl": ["leunstoel"], "de": ["Lehnstuhl"], "it": ["sedia con braccioli"], "hu": ["karossz\u00e9k"], "sv": ["karmstol"], "he": ["\u05db\u05d5\u05e8\u05e1\u05d4"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "se\u011d", "primary": false}, "ofero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0436\u0435\u0440\u0442\u0432\u0430"], "sv": ["uppoffring"], "hu": ["\u00e1ldozat"]}, "examples": [["la lernado de iu ajn nacia lingvo postulas grandajn oferojn de tempo kaj mono", "Z"], ["la aztekoj devis prezenti solenan, grandan oferon dum la konsekrada festotago", "Satiraj rakontoj, la guarbo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"sv": ["offer"]}, "examples": [["lasu tie vian oferon anta\u016d la altaro, kaj foriru, unue paci\u011du kun via frato", "La Nova Testamento, S. Mateo 5:24"]], "subdefinitions": []}], "root": "ofer", "primary": false}, "oferi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Rite fordonaci ion multvaloran a\u016d mortigi ion vivan sur altaro de dio, por akiri ties favoron, protekton.", "translations": {"be": ["\u0430\u0445\u0432\u044f\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u044b\u043d\u043e\u0441\u0456\u0446\u044c \u0443 \u0430\u0445\u0432\u044f\u0440\u0443"], "fr": ["faire une offrande", "sacrifier"], "en": ["sacrifice", "offer"], "nl": ["offeren", "opofferen"], "pt": ["sacrificar", "oferecer", "imolar"], "ru": ["\u0436\u0435\u0440\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0436\u0435\u0440\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u043d\u0435\u0441\u0442\u0438 \u0432 \u0436\u0435\u0440\u0442\u0432\u0443"], "de": ["opfern", "darbringen"], "sv": ["offra"], "hu": ["\u00e1ldoz", "fel\u00e1ldoz", "\u00e1ldozatot hoz"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05e7\u05e8\u05d9\u05d1", "\u05dc\u05d6\u05d1\u05d5\u05d7", "\u05dc\u05ea\u05e8\u05d5\u05dd"]}, "examples": [["la unuaj homoj oferis nur herbon", null], ["oferi bovon, \u015dafojn, kolombojn", null], ["Abraham volis oferi sian filon", "B"], ["al malgrava principo, elmetita pro montro kaj allogo, estas oferitaj la principoj plej gravaj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fordoni multvalora\u0135on por servo, uzo, utilo de io a\u016d iu.", "translations": {"de": ["opfern"], "nl": ["offeren", "opofferen"], "pt": ["oferecer"]}, "examples": [["oferi sian tempon", "Z"], ["oferi sian servon, al Esperanto", null], ["oferi iom da pacienco al la afero", "Z"], ["mi lin flegos, mi lin amos, mi oferos al li mian vivon!", "Fabeloj, volumo 1, La virineto de maro"], ["oferi sumon por la propagando", null], ["multego da laboroj iris ofere por tiu ideo", "Z"], ["al la afero, kiun mi nun proponas al la publiko, mi oferis miajn plej bonajn jarojn", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 6, artikoloj pri esperanto, el la unua libro de la lingvo esperanto"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: PV donis \u0109e tiu \u0109i senco difinon kaj ekzemplojn kiujn mi opinias mal\u011dustaj kaj evitindaj (pli similajn al la franca offrir) \u2015 mi uzus tiusence oferti a\u016d proponi a\u016d oferi: oferi monon al amiko; oferi sian \u0109evalon, a\u016dtomobilon al invitito; oferi sian manon al virino, sian brakon al maljunulo; la urbo Bulonjo bonvole oferis gastamon al nia kongreso. PIV2 tiujn ekzemplojn ne transprenis, krom la lastan pri Bulonjo."], "primary definition": "(transitiva) Helpe, donace prezenti, kontribui por iu celo publika, filantropia kaj tiel plu.", "translations": {"de": ["anbieten"], "nl": ["aanbieden"], "pt": ["oferecer"]}, "examples": [["oferi monon por la malri\u0109uloj, por konstruado de kirko", null], ["bonvolu oferi al ni iom da inko", "Z"], ["montru al li dankon, se pli oferi vi al li ne povas", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ofer", "primary": true}, "harmona progresio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tia progresio, ke \u0109iu \u011dia termo, esceptante la unuan, estas la harmona meznombro de la anta\u016da kaj de la posta.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0440\u043c\u0430\u043d\u0456\u0447\u043d\u0430\u044f \u043f\u0440\u0430\u0433\u0440\u044d\u0441\u0456\u044f"], "fr": ["suite harmonique", "progression harmonique"], "en": ["harmonic sequence", "harmonic progression"], "nl": ["harmonische rij", "harmonische reeks"], "ru": ["\u0433\u0430\u0440\u043c\u043e\u043d\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u043f\u0440\u043e\u0433\u0440\u0435\u0441\u0441\u0438\u044f"], "de": ["harmonische Folge", "harmonische Progression"], "hu": ["harmonikus sorozat"], "fa": ["\u062a\u0635\u0627\u0639\u062f \u0647\u0645\u0633\u0627\u0632", "\u062f\u0646\u0628\u0627\u0644\u0647\u0654 \u0647\u0645\u0633\u0627\u0632"], "pl": ["ci\u0105g harmoniczny", "post\u0119p harmoniczny"]}, "examples": [["la termoj de tia progresio estas inversoj de la termoj de iu aritmetika progresio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "progresi", "primary": false}, "franciumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 87, atompezo 223,0197, simbolo Fr. \u0108iuj izotopoj de tiu elemento estas radioaktivaj.", "translations": {"be": ["\u0444\u0440\u0430\u043d\u0446\u044b\u0439"], "fr": ["francium"], "en": ["francium"], "nl": ["francium"], "pt": ["fr\u00e2ncio"], "la": ["Francium"], "de": ["Francium"], "it": ["francio"], "hu": ["francium"], "fa": ["\u0641\u0631\u0627\u0646\u0633\u06cc\u064f\u0645"], "es": ["francio"], "br": ["fra\u00f1siom"], "ru": ["\u0444\u0440\u0430\u043d\u0446\u0438\u0439"], "pl": ["frans"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "francio", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "francium", "primary": true}, "elektrigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi elektra, funkciigi per elektro.", "translations": {"be": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u044b\u0444\u0456\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["\u00e9lectrifier"], "bg": ["\u0435\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u0438\u0444\u0438\u0446\u0438\u0440\u0430\u043c"], "nl": ["elektrificeren"], "ru": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u0438\u0444\u0438\u0446\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c (\u043e\u0431\u0435\u0441\u043f\u0435\u0447\u0438\u0442\u044c \u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e\u043c)"], "de": ["elektrifizieren"], "hu": ["villamos\u00edt"], "es": ["electrificar"], "pl": ["elektryfikowa\u0107"]}, "examples": [["oni elektrigis la fervojon en nia lando", null]], "subdefinitions": []}], "root": "elektr", "primary": false}, "idioteco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsano de idioto.", "translations": {"be": ["\u0456\u0434\u044b\u044f\u0442\u044b\u0437\u043c"], "fr": ["idiotie (\u00e9tat, maladie)"], "en": ["idiocy"], "nl": ["idiotie"], "pt": ["idiotice (subst.)"], "ru": ["\u0438\u0434\u0438\u043e\u0442\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Idiotismus"], "hu": ["gyengeelm\u00e9j\u0171s\u00e9g", "idi\u00f3tizmus"], "es": ["idiotez"], "pl": ["idiotyzm"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Stato de idioto.", "translations": {"de": ["Idiotie"], "pl": ["idiotyzm", "g\u0142upota"], "hu": ["h\u00fclyes\u00e9g", "ostobas\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "idiot", "primary": false}, "kamparo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro de la kampoj, precipe kontraste al la urboj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0435\u043b\u044c\u0441\u043a\u0430\u044f \u043c\u0435\u0441\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["campagne (contr\u00e9e rurale)"], "nl": ["platteland"], "be": ["\u0441\u0435\u043b\u044c\u0441\u043a\u0430\u044f \u043c\u044f\u0441\u0446\u043e\u0432\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0432\u0451\u0441\u043a\u0430"], "de": ["Land"], "it": ["campagna"], "hu": ["mez\u0151s\u00e9g"], "pl": ["wie\u015b"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kamp", "primary": false}, "muldilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La ujo por muldi.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0443\u0430\u043d\u0441\u043e\u043d", "\u043b\u0438\u0442\u0435\u0439\u043d\u0430\u044f \u0444\u043e\u0440\u043c\u0430"], "fr": ["moule"], "de": ["Gussform"], "nl": ["gietvorm"], "hu": ["\u00f6nt\u0151forma"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "muld", "primary": false}, "visko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio lorantacoj (Viscum), duonparazita vegeta\u0135o kun blanketaj \u015dajnberoj, kreskanta sur arboj, el \u011di oni ekstraktas gluon.", "translations": {"be": ["\u0430\u043c\u044f\u043b\u0430"], "bg": ["\u0431\u044f\u043b \u0438\u043c\u0435\u043b"], "nl": ["maretak"], "pt": ["visco", "visgo"], "ru": ["\u043e\u043c\u0435\u043b\u0430"], "de": ["Mistel"], "hu": ["fagy\u00f6ngy"], "en": ["mistletoe"], "es": ["mu\u00e9rdago"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "visk", "primary": true}, "doli\u0125ocefalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kies kranio estas plilonga je unu kvarono ol \u011dia lar\u011do.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043b\u0438\u0445\u043e\u0446\u0435\u0444\u0430\u043b", "\u0434\u043b\u0438\u043d\u043d\u043e\u0433\u043e\u043b\u043e\u0432\u044b\u0439"], "fr": ["dolichoc\u00e9phale (subst.)"], "en": ["dolichocephal"], "pt": ["dolicoc\u00e9falo"], "de": ["Langsch\u00e4del", "Dolichozephalus"], "pl": ["d\u0142ugoczaszkowiec"], "hu": ["dolichocephal", "dolichokephal", "hossz\u00fafej\u0171"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "doli\u0125ocefal", "primary": true}, "dekstrulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu uzas kutime la dekstran manon por skribi, labori ks.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u0448\u0430"], "fr": ["droitier (subst.)"], "be": ["\u043f\u0440\u0430\u045e\u0448\u0430", "\u043f\u0440\u0430\u045e\u0448\u0443\u043d"], "de": ["Rechtsh\u00e4nder"], "hu": ["jobbkezes"], "sk": ["prav\u00e1k"], "es": ["diestro"], "pl": ["prawor\u0119czny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Persono apartenanta al la konservemaj a\u016d reakciaj partioj, kiuj tradicie sidas en Parlamentejo dekstre de la prezidanto.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u044b (\u043f\u0430\u043b\u0456\u0442\u044b\u043a)"], "fr": ["droitier (politique, subst.)"], "nl": ["rechtse"], "ru": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u044b\u0439 (\u043f\u043e\u043b., \u0441\u0443\u0449.)"], "de": ["Rechter"], "tr": ["sa\u011fc\u0131"], "hu": ["jobboldali"], "sk": ["pravi\u010diar"], "pl": ["prawicowiec"], "es": ["derechista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dekstr", "primary": false}, "lumhoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Praktika mezurunuo de longo, uzata por mezuri grandegajn interastrajn distancojn, egala al la distanco kiun la lumo voja\u011das dum unu horo.", "translations": {"de": ["Lichtstunde"], "nl": ["lichtuur"], "it": ["ora luce"], "pt": ["hora-luz"], "en": ["light-hour"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lum", "primary": false}, "laborabelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En abela familio, abelino sen la reprodukta funkcio, kiu sen\u0109ese laboras.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0431\u043e\u0447\u0430\u044f \u043f\u0447\u0435\u043b\u0430"], "fr": ["ouvri\u00e8re (abeille)"], "en": ["worker (bee)"], "nl": ["werkster (bij)"], "pt": ["abelha-oper\u00e1ria"], "de": ["Arbeiterin (Biene)"], "hu": ["dolgoz\u00f3 (m\u00e9h)"], "fa": ["\u0632\u0646\u0628\u0648\u0631 \u06a9\u0627\u0631\u06af\u0631"], "es": ["(abeja) obrera"], "br": ["labourerez (gwenanenn)"], "pl": ["pszczo\u0142a robotnica"]}, "examples": [["interesa aspekto de la evoluado estas, ke la distingo inter laborabeloj kaj abelre\u011dinoj bazi\u011das nur sur nutra\u0135o", "John Adcock, tr. Donald Rogers: De kie? Kien? Kaj kiel?"]], "subdefinitions": []}], "root": "abel", "primary": false}, "mar\u0109andi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Diskuti pri la prezo de io por a\u0109eti \u011din pli malkare.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u0440\u0433\u0430\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["marchander"], "en": ["bargain", "haggle"], "nl": ["marchanderen (ww.)", "afdingen (ww.)"], "pt": ["regatear", "pechinchar", "barganhar"], "ru": ["\u0442\u043e\u0440\u0433\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["feilschen"], "hu": ["alkudozik"], "fa": ["\u0686\u0627\u0646\u0647 \u0632\u062f\u0646"], "br": ["marc'hata"]}, "examples": [["\u015di iam diris, ke por akiri ion oni devas kelkfoje mar\u0109andi per kiu ajn metodo", "Wim De Smet: Kiu murdis Dian Fossey?, Monato jaro 1995a, numero 12a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mar\u0109and", "primary": true}, "kunliga\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io kunligita.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u044f\u0437\u043a\u0430"], "pl": ["zwi\u0105zek", "po\u0142\u0105czenie"], "hu": ["k\u00f6t\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de du rilatoj R\u2282E\u00d7F kaj S\u2282F\u00d7G) Rilato T\u2282E\u00d7G, konsistanta el \u0109iuj tiaj elementoj (a,c), ke ekzistas almena\u016d unu tia elemento b\u2208F, ke (a,b)\u2208R kaj (b,c)\u2208S.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u043e\u0436\u043d\u043e\u0435 \u043e\u0442\u043e\u0431\u0440\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u0435\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u043e\u0442\u043e\u0431\u0440\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u0439, \u043e\u0442\u043d\u043e\u0448\u0435\u043d\u0438\u0439)"], "fr": ["application compos\u00e9e", "relation compos\u00e9e", "compos\u00e9e (d'applications, de relations)"], "en": ["product mapping", "relative product", "composition product (of mapping, relations)"], "de": ["Produktabbildung", "Produktrelation", "Produkt (von Abbildungen, Relationen)"], "hu": ["kompoz\u00edci\u00f3"], "pl": ["funkcja z\u0142o\u017cona", "z\u0142o\u017cenie (funkcji lub relacji)"]}, "examples": [["la kunliga\u0135on de rilatoj R kaj S oni signas per S\u25e6R", null], ["la kunliga\u0135o de rilato R kun idento-rilato egalas al R", null], ["la kunliga\u0135o de du bildigoj mem estas bildigo", null], ["la kunliga\u0135o de bildigo kun \u011dia inverso egalas al idento-rilato", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(de du tiaj vojoj \u03c6 kaj \u03c8, ke la fina punkto de \u03c6 egalas al la komenca de \u03c8) Tia vojo \u03c9, ke \u03c9(t) = \u03c6(2t) por ajna t \u2264 \u00bd, kaj \u03c9(t) = \u03c8(2t-1) por ajna t > \u00bd.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u043e\u0436\u043d\u044b\u0439 \u043f\u0443\u0442\u044c"], "fr": ["chemin compos\u00e9"], "en": ["product path"], "de": ["Produktweg"], "hu": ["egyes\u00edt\u00e9s"], "pl": ["droga z\u0142o\u017cona", "iloczyn dr\u00f3g"]}, "examples": []}]}], "root": "lig", "primary": false}, "arigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kolekti, kunvenigi, kungrupigi.", "translations": {"fr": ["assembler", "grouper", "rassembler"], "de": ["ansammeln", "zusammentragen"], "it": ["raggruppare"]}, "examples": [["arigi multajn dokumentojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ar", "primary": false}, "presbiteriano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de presbiterianismo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044d\u0441\u044c\u0432\u0456\u0442\u044d\u0440\u044b\u044f\u043d\u0456\u043d"], "en": ["presbyterian"], "nl": ["presbyteriaan"], "pt": ["presbiteriano"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0441\u0432\u0438\u0442\u0435\u0440\u0438\u0430\u043d\u0438\u043d"], "de": ["Presbyterianer"], "hu": ["presbiteri\u00e1nus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "presbiterian", "primary": true}, "frontvelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Velo, fiksita \u0109e la anta\u016dmasto.", "translations": {"ru": ["\u0444\u043e\u043a"], "fr": ["foc", "misaine"], "de": ["Fock", "Focksegel"], "en": ["foresail"], "hu": ["orrvitorla", "el\u0151t\u00f6rzsvitorla"]}, "examples": [["suprenlevinte la anta\u016dvelon kontra\u016d la vento, ili sin direktis al la sabla\u0135o", "La Nova TestamentoLa agoj 27:40"]], "subdefinitions": []}], "root": "vel", "primary": false}, "forflugi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Foriri flugante.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u044f\u0446\u0435\u0446\u044c"], "fr": ["s'envoler (au loin, dispara\u00eetre)", "dispara\u00eetre"], "nl": ["wegvliegen"], "ru": ["\u0443\u043b\u0435\u0442\u0435\u0442\u044c"], "de": ["wegfliegen"], "hu": ["elrep\u00fcl"], "pl": ["odlatywa\u0107", "odfruwa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Malaperi, fori\u011di.", "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u043d\u0456\u043a\u043d\u0443\u0446\u044c"], "nl": ["vervliegen"], "ru": ["\u0443\u043b\u0435\u0442\u0443\u0447\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["verfliegen"], "hu": ["elsz\u00e1ll"], "pl": ["odlatywa\u0107"]}, "examples": [["jam de longe forflugis mia juneco", null], ["la dormo forflugis de liaj okuloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "flug", "primary": false}, "elpa\u015di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Eliri el la vico, anta\u016deniri.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0439\u0442\u0438 (\u0438\u0437 \u0440\u044f\u0434\u0430)"], "be": ["\u0432\u044b\u0439\u0441\u044c\u0446\u0456", "\u0432\u044b\u0441\u0442\u0443\u043f\u0456\u0446\u044c"], "nl": ["naar buiten treden"], "hu": ["kil\u00e9p"]}, "examples": [["kvar soldatoj elpa\u015dis", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Iniciati iun interrompantan diron a\u016d faron.", "translations": {"nl": ["tussenbeide komen"], "hu": ["el\u0151\u00e1ll (vmivel)"]}, "examples": [["kiam la avino rakontis historion, li \u0109iam elpa\u015dadis kun ia \u00absed\u00bb", "Z"], ["li sciigis min, ke, se mi ne elpa\u015dos kun radikalaj reformoj, li \u0109esos eldonadi la gazeton", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Publike iniciati a\u016d deklari.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0441\u0442\u0443\u043f\u0438\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0441\u0442\u0443\u043f\u0430\u0442\u044c"], "nl": ["optreden"], "hu": ["fell\u00e9p", "ki\u00e1ll", "s\u00edkrasz\u00e1ll"]}, "examples": [["malkura\u011de elpa\u015di", "Z"], ["Z devis promesi al sia patro, ke li almena\u016d ne elpa\u015dos publike kun sia laboro, anta\u016d ol li finos la studadon en la universitato", null], ["la deputito elpa\u015dis kontra\u016d militismo", null], ["la pastroj elpa\u015dis kontra\u016d la dancoj", null], ["la \u015dtato elpa\u015das en la ekposedo de l' produktrimedoj", null], ["tiu panegiro ne estas deklamado nek polemika ekpa\u015do", null], ["\u0109u efektive ekzistis homoj, kiuj elpa\u015dadis kontra\u016d la pioniroj de tiu ideo kun tiaj sensencaj kontra\u016dparoloj?", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "eliri", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pa\u015d", "primary": false}, "supremenciita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sama, pli frue dum parolado a\u016d en teksto jam menciita.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0448\u044d\u0439\u0437\u0433\u0430\u0434\u0430\u043d\u044b", "\u0432\u044b\u0448\u044d\u0439\u043f\u0430\u043c\u044f\u043d\u0451\u043d\u044b", "\u0432\u044b\u0448\u044d\u0439\u043d\u0430\u0437\u0432\u0430\u043d\u044b"], "fr": ["susdit", "susmentionn\u00e9", "susnomm\u00e9"], "br": ["meneget uheloc'h"], "ru": ["\u0432\u044b\u0448\u0435\u0443\u043f\u043e\u043c\u044f\u043d\u0443\u0442\u044b\u0439", "\u0432\u044b\u0448\u0435\u043d\u0430\u0437\u0432\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["obenerw\u00e4hnente"], "hu": ["fent eml\u00edtett"]}, "examples": [["la supremenciita internacia kongreso", "Vladimir Lemelev: Grava bazo por preventi aidoson, Monatojaro 2001a, numero 5a, p. 15a"]], "subdefinitions": []}], "root": "menci", "primary": false}, "kantiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sekvanto a\u016d estimanto de filozofiaj metodoj kaj teorioj de Kantio.", "translations": {"fa": ["\u06a9\u0627\u0646\u062a\u200c\u06af\u0631\u0627"], "it": ["kantiano"], "pl": ["kantysta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kanti", "primary": false}, "mal\u0109asteco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vivado, sinteno sekse dibo\u0109a.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0432\u0440\u0430\u0442", "\u0440\u0430\u0441\u043f\u0443\u0442\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u0440\u0430\u0437\u0432\u0440\u0430\u0449\u0451\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9bauche (qualit\u00e9)", "d\u00e9pravation (qualit\u00e9)", "impudicit\u00e9"], "it": ["immoralit\u00e0", "impudicizia", "dissolutezza"], "pl": ["rozpusta", "wyuzdanie", "deprawacja"], "hu": ["fesletts\u00e9g", "romlotts\u00e1g", "erk\u00f6lcstelens\u00e9g"]}, "examples": [["la piecon anstata\u016dis la lukso, la sa\u011don la mal\u0109asteco", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 9a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ast", "primary": false}, "fuzela\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108efa struktura korpo de aviadilo, al kiu adapti\u011das la flugiloj, empenoj kaj subekipa\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0444\u044e\u0437\u044d\u043b\u044f\u0436"], "fr": ["fuselage"], "en": ["fuselage", "hull"], "nl": ["romp (van vliegtuig)"], "pt": ["fuselagem"], "ru": ["\u0444\u044e\u0437\u0435\u043b\u044f\u0436"], "de": ["Rumpf"], "it": ["fusoliera"], "hu": ["rep\u00fcl\u0151g\u00e9pt\u00f6rzs"], "es": ["fuselaje"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fuzela\u011d", "primary": true}, "korvetkapitano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En mararmeo, oficiro kun rango ekvivalenta al tiu de majoro.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043f\u0438\u0442\u0430\u043d \u0442\u0440\u0435\u0442\u044c\u0435\u0433\u043e \u0440\u0430\u043d\u0433\u0430"], "fr": ["capitaine de corvette"], "en": ["lieutenant commander"], "nl": ["luitenant-ter-zee eerste klas", "korvetkapitein"], "it": ["capitano di corvetta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kapitan", "primary": false}, "busprito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Masto, kiu elstaras el la \u015dipo anta\u016den kaj al kiu oni fiksas stajon por porti anta\u016dvelojn, ekz. \u0135ibon, stajvelon.", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u0448\u043f\u0440\u044b\u0442"], "fr": ["beaupr\u00e9"], "bg": ["\u0431\u0443\u0448\u043f\u0440\u0438\u0442"], "ru": ["\u0431\u0443\u0448\u043f\u0440\u0438\u0442"], "de": ["Bugspriet"], "hu": ["orr\u00e1rboc"], "en": ["bowsprit"], "pl": ["bukszpryt"]}, "examples": [["kun siaj longaj brakoj anta\u016detenditaj kiel la buspritoj de aro de velboatoj", "Doroteo kaj la Sor\u0109isto en Oz, \u00abili renkontas la lignajn gargojlojn\u00bb"]], "subdefinitions": []}], "root": "busprit", "primary": true}, "barblano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0443\u0448\u043e\u043a (\u043d\u0430 \u043f\u0430\u0434\u0431\u0430\u0440\u043e\u0434\u0437\u044c\u0434\u0437\u0456)"], "fr": ["duvet (poils)"], "en": ["fuzz"], "ru": ["\u043f\u0443\u0448\u043e\u043a (\u043d\u0430 \u043f\u043e\u0434\u0431\u043e\u0440\u043e\u0434\u043a\u0435)"], "ca": ["p\u00e8l moix\u00ed"], "sv": ["fjun"], "hu": ["sz\u0151rpihe"], "br": ["marblev"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "barb", "primary": false}, "harvosto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fasko da haroj libere pendantaj el kuntena la\u0109o a\u016d banto.", "translations": {"fr": ["queue de cheval"], "de": ["Pferdeschwanz (Frisur)"], "it": ["coda di cavallo"], "sv": ["h\u00e4stsvans (frisyr)"]}, "examples": [["Marley kun sia harvosto, kutima ve\u015dto, pantalono, kaj botoj", "C. Dickens, trad. M. Westcott, Kristnaska kanto, 1905"]], "subdefinitions": []}], "root": "vost", "primary": false}, "legaleco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016dle\u011deco, le\u011dkonformo.", "translations": {"be": ["\u043b\u0435\u0433\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u043a\u043e\u043d\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "nl": ["legaliteit (ontr.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "legal", "primary": false}, "diskriminanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu funkcio de la koeficientoj de polinoma ekvacio.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0441\u043a\u0440\u044b\u043c\u0456\u043d\u0430\u043d\u0442"], "fr": ["discriminant"], "en": ["discriminant"], "pt": ["discriminante"], "ru": ["\u0434\u0438\u0441\u043a\u0440\u0438\u043c\u0438\u043d\u0430\u043d\u0442"], "ca": ["discriminant"], "de": ["Diskriminante"], "sk": ["diskriminant"], "es": ["discriminante"], "pl": ["wyr\u00f3\u017cnik", "dyskryminant"]}, "examples": [["la diskriminanto de la duagrada ekvacio ax2+bx+c = 0 egalas al b2-4ac", null], ["nuli\u011do de diskriminanto signifas, ke la duagrada ekvacio havas duoblan radikon, kaj se la diskriminanto estas negativa, la radikoj estas kompleksaj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "diskriminant", "primary": true}, "kreola lingvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Miksita, intergenta lingvo, ofte unue pi\u011dina, kiu i\u011dis gepatra lingvo de novaj generacioj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0435\u043e\u043b\u044c\u0441\u043a\u0438\u0439 \u044f\u0437\u044b\u043a"], "fr": ["cr\u00e9ole (langue)"], "nl": ["creools"]}, "examples": [["lingvistoj ne rekonas lingvajn familiojn de kreolaj lingvoj", "R. S. Wise, Re: Nova E-revuo - Mankas komuna signolingvo, soc.culture.esperanto, 2003-04-12"]], "subdefinitions": []}], "root": "kreol", "primary": false}, "tremeri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Fari unuopan tremmovon.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0440\u043e\u0433\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0432\u0437\u0434\u0440\u043e\u0433\u043d\u0443\u0442\u044c"], "fr": ["sursauter"], "en": ["to start"], "nl": ["ineenkrimpen (v.d.schrik)"], "de": ["zusammenzucken"], "hu": ["megremeg", "\u00f6sszerezzen"]}, "examples": [["parolante, la gasto plurfoje angore tremeris", "La majstro kaj Margarita, \u0109ap.13a"], ["sed se \u015di estis ekparolanta, do tiel subite kaj la\u016dte, ke oni tremeris", "Ivan Bunin, tr. G. Arosev: Rusja. Rusaj amnoveloj. Jekaterinburg: Sezonoj, 2000."]], "subdefinitions": []}], "root": "trem", "primary": false}, "paralelprojekcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Oblikva projekcio al ebeno.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u043b\u043b\u0435\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u043f\u0440\u043e\u0435\u043a\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["projection parall\u00e8le"], "en": ["parallel projection"], "de": ["Parallelprojektion"], "pl": ["rzut r\u00f3wnoleg\u0142y"], "hu": ["p\u00e1rhuzamos vet\u00edt\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "projekci", "primary": false}, "flami\u011dema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Facile flamanta.", "translations": {"be": ["\u0432\u043e\u0433\u043d\u0435\u043d\u0435\u0431\u044f\u0441\u043f\u0435\u0447\u043d\u044b", "\u0437\u0430\u043f\u0430\u043b\u044c\u0447\u044b\u0432\u044b"], "fr": ["inflammable"], "en": ["flammable", "inflammable"], "nl": ["brandbaar"], "ru": ["\u043b\u0435\u0433\u043a\u043e \u0432\u043e\u0441\u043f\u043b\u0430\u043c\u0435\u043d\u044f\u044e\u0449\u0438\u0439\u0441\u044f", "\u0432\u043e\u0441\u043f\u043b\u0430\u043c\u0435\u043d\u0438\u043c\u044b\u0439", "\u043e\u0433\u043d\u0435\u043e\u043f\u0430\u0441\u043d\u044b\u0439", "\u0432\u0441\u043f\u044b\u043b\u044c\u0447\u0438\u0432\u044b\u0439"], "de": ["entz\u00fcndlich", "brennbar"], "hu": ["gy\u00fal\u00e9kony", "lobban\u00e9kony"], "pl": ["\u0142atwopalny"], "es": ["inflamable"], "he": ["\u05d3\u05dc\u05d9\u05e7"]}, "examples": [["flami\u011dema substanco", null], ["flami\u011dema karaktero", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "flam", "primary": false}, "grajnigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari grajnojn el ia maso.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043c\u0435\u043b\u044c\u0447\u0430\u0442\u044c \u0432 \u043a\u0440\u0443\u043f\u0443"], "fr": ["concasser", "grainer (r\u00e9duire en grains)", "grener (r\u00e9duire en grains)"], "en": ["granulate"], "nl": ["verpulveren"], "pt": ["granar (reduzir a gr\u00e3os)", "granular (reduzir a gr\u00e3os)"], "hu": ["granul\u00e1l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grajn", "primary": false}, "telekopio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0444\u0430\u043a\u0441 (\u0441\u043e\u043e\u0431\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "fr": ["fax (t\u00e9l\u00e9copie)", "t\u00e9l\u00e9copie"], "nl": ["fax"], "pt": ["fax", "telec\u00f3pia"], "be": ["\u0444\u0430\u043a\u0441", "\u0444\u0430\u043a\u0441\u0430\u0432\u0430\u0435 \u043f\u0430\u0432\u0435\u0434\u0430\u043c\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "de": ["Fax"], "hu": ["fax"], "pl": ["faks"]}, "examples": [["se vi deziras specialajn informojn, sendu telekopion al +42.2.290-225", "Reinhard Foessmeier, AIS-sesio en \u0108e\u0125io, soc.culture.esperanto, 1992-03-10"]], "subdefinitions": []}], "root": "telekopi", "primary": true}, "telekopii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u043a\u0441\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["faxer", "t\u00e9l\u00e9copier"], "nl": ["faxen"], "pt": ["passar um fax", "teleccopiar"], "ru": ["\u0441\u043b\u0430\u0442\u044c \u0444\u0430\u043a\u0441"], "de": ["faxen"], "hu": ["faxol"], "pl": ["faksowa\u0107", "wysy\u0142a\u0107 faks"]}, "examples": [["la gekamaradoj petas, \u0109u ni povus telekopii al la jenaj turkaj institucioj..", "V. Bespalov, turkoj bezonas solidarecon, soc.culture.esperanto, 2001-01-03"]], "subdefinitions": []}], "root": "telekopi", "primary": false}, "Bulgarujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato en sudorienta E\u016dropo (Balkano), kies \u0109efurbo estas Sofio.", "translations": {"be": ["\u0411\u0430\u045e\u0433\u0430\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["Bulgarie"], "bg": ["\u0411\u044a\u043b\u0433\u0430\u0440\u0438\u044f"], "pt": ["Bulg\u00e1ria"], "ru": ["\u0411\u043e\u043b\u0433\u0430\u0440\u0438\u044f"], "de": ["Bulgarien"], "hu": ["Bulg\u00e1ria"], "sk": ["Bulharsko"], "en": ["Bulgaria"], "es": ["Bulgaria"], "pl": ["Bu\u0142garia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bulgar", "primary": false}, "nomfesto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En iuj landoj festo al homoj kun sama persona nomo, okazanta en jartago dedi\u0109ita al tiu nomo.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043c\u0435\u043d\u0438\u043d\u044b"], "fr": ["f\u00eate (d'un pr\u00e9nom)"], "ro": ["zi onomastic\u0103"], "pl": ["imieniny"]}, "examples": [["lia nomfesto estas en la tago de la sankta Antono", "La Revizo, akto 4a, sceno 10a"]], "subdefinitions": []}], "root": "fest", "primary": false}, "relativigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Montri kiel ne absolutan, ne unuflankan, alimaniere rigardeblan.", "translations": {"fr": ["relativiser"], "pl": ["relatywizowa\u0107"]}, "examples": [["oni relativigu kaj konsideru en \u011dusta kunteksto la dira\u0135on de Germain", "D. Van Herpe, Digest Number 67, lingva-demokratio, 2001-02-07"]], "subdefinitions": []}], "root": "relativ", "primary": false}, "publikulino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["prostitu\u00e9e", "fille publique", "fille de joie", "grue", "p\u00e9ripat\u00e9ticienne", "putain", "tapineuse"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "publik", "primary": false}, "\u015dparvojo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vojo pli mallonga ol al la normala vojo, \u015dparanta iradon.", "translations": {"fr": ["raccourci (subst.)"], "it": ["scorciatoia"], "hu": ["r\u00f6videbb \u00fat"]}, "examples": [["li estis kurinta tra \u015dpar-vojo, por \u015din atendi en la interkonsentita loko", "A. Manzoni, trad. B. Cadei, La Gefian\u0109oj, FEI, 2006"]], "subdefinitions": []}], "root": "voj", "primary": false}, "muzikskatolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Amuzilo el skatolo entenanta tintan muzika\u016dtomaton.", "translations": {"fr": ["boite \u00e0 musique"], "de": ["Spieldose"], "it": ["carillon"]}, "examples": [["eksterordinaraj ludiloj: a\u016dtomataj dancistinoj, muzik-skatoloj, akrobataj simioj..", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "skatol", "primary": false}, "traveturi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Trairi veturante.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0435\u0445\u0430\u0446\u044c (\u0441\u043a\u0440\u043e\u0437\u044c \u043d\u0435\u0448\u0442\u0430, \u0446\u0430\u043b\u043a\u0430\u043c)"], "fr": ["passer par (en v\u00e9hicule)", "parcourir (en v\u00e9hicule)"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0435\u0445\u0430\u0442\u044c (\u0446\u0435\u043b\u0438\u043a\u043e\u043c, \u0447\u0435\u0440\u0435\u0437)"], "sv": ["\u00e5ka igenom"], "pl": ["przeje\u017cd\u017ca\u0107"], "hu": ["\u00e1tutazik (vmin)"]}, "examples": [["traveturi la tutan E\u016dropon", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "vetur", "primary": false}, "hektolitro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Praktika mezurunuo de kapacito, egala al cent litroj; simb. hl.", "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u043a\u0442\u0430\u043b\u0456\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["hectolitre"], "bg": ["\u0445\u0435\u043a\u0442\u043e\u043b\u0438\u0442\u044a\u0440"], "nl": ["hectoliter"], "pt": ["hectolitro"], "el": ["\u03b5\u03ba\u03b1\u03c4\u03cc\u03bb\u03b9\u03c4\u03c1\u03bf"], "de": ["Hektoliter"], "it": ["ettolitro"], "hu": ["hektoliter"], "en": ["hectoliter", "hectolitre"], "br": ["hektolitr(ad)"], "ru": ["\u0433\u0435\u043a\u0442\u043e\u043b\u0438\u0442\u0440"], "es": ["hectolitro"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hektolitr", "primary": true}, "tonakcento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Akcento efikanta per variado de la tonalto de la akcentata silabo.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0443\u0437\u044b\u043a\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u0443\u0434\u0430\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435"], "en": ["tonic accent", "pitch accent"], "nl": ["toonaccent"], "pt": ["acento de altura"], "de": ["Tonh\u00f6henbetonung", "Tonh\u00f6henakzent", "musikalischer Akzent"], "pl": ["akcent toniczny"], "hu": ["zenei hangs\u00faly"]}, "examples": [["la malnovgreka lingvo uzas tonakcenton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "akcent", "primary": false}, "senfamulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nekonata homo.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0438\u043a\u043e\u043c\u0443 \u043d\u0435 \u0438\u0437\u0432\u0435\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439 \u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u043a", "\u043d\u0438\u0447\u0442\u043e\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u043d\u0443\u043b\u044c (\u043e \u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u043a\u0435)"], "fr": ["anonyme (personne sans renomm\u00e9e)", "inconnu (personne sans renomm\u00e9e)"], "pl": ["szarak", "szary obywatel"], "de": ["Niemand"], "es": ["desconocido"], "hu": ["ismeretlen", "egy senki"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "obskura", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fam", "primary": false}, "pisti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Dispecetigi a\u016d pulvorigi per batado, froto kaj premo.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u045e\u0447\u044b"], "en": ["pound"], "nl": ["stampen (fijnstampen)", "fijnstampen"], "pt": ["pisar (no gral)", "triturar", "socar"], "ru": ["\u0442\u043e\u043b\u043e\u0447\u044c"], "de": ["zersto\u00dfen"], "hu": ["apr\u00f3ra t\u00f6r"], "fa": ["\u06a9\u0648\u0628\u06cc\u062f\u0646", "\u0633\u0627\u06cc\u06cc\u062f\u0646", "\u062e\u0631\u062f \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "pl": ["t\u0142uc (na proszek)", "roziera\u0107 (na proszek)"]}, "examples": [["pisti pipron, salon, gria\u0135on", null], ["se vi pistos malsa\u011dulon en pistujo, lia malsa\u011deco de li ne aparti\u011dos", "Z"], ["dispisti la pastraron", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "pist", "primary": true}, "malprospero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Neatingo de ia bona\u0135o a\u016d dezirata\u0135o.", "translations": {"fr": ["d\u00e9cadence", "d\u00e9p\u00e9rissement", "\u00e9chec", "insucc\u00e8s"], "nl": ["tegenspoed"]}, "examples": [["mi vagis tien kaj reen sur la ferdeko, kun kuspita kolumo kaj la manoj enpo\u015de, pensante pri mia malprospero en la lernejo", "La Kiso kaj dek tri aliaj noveloj, la sakramento de la komunio"]], "subdefinitions": []}], "root": "prosper", "primary": false}, "malprosperi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Resti en malbona situacio, ne atingante la dezirindan staton.", "translations": {"fr": ["d\u00e9cliner (d\u00e9p\u00e9rir)", "d\u00e9p\u00e9rir", "\u00e9chouer", "p\u00e9ricliter"], "nl": ["tegenspoed beleven"]}, "examples": [["malprosperos al ili atingi, en la sama tago, la domon de Kedar", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "prosper", "primary": false}, "konstrui": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Starigi sur la tero masona\u0135on a\u016d \u0109arpenta\u0135on.", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0431\u0443\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["construire"], "en": ["build", "construct", "erect", "make", "put up", "set up"], "nl": ["bouwen"], "pt": ["construir", "edificar", "erigir", "arquitetar", "fabricar"], "ru": ["\u0441\u0442\u0440\u043e\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0441\u0442\u0440\u043e\u0438\u0442\u044c"], "de": ["errichten", "aufbauen", "konstruieren"], "it": ["costruire"], "hu": ["k\u00e9pez", "alak\u00edt"], "bg": ["\u0441\u0442\u0440\u043e\u044f"], "cs": ["stav\u011bt", "budovat"], "es": ["construir"]}, "examples": [["konstrui domon, ponton, podion, turon, altaron", "Z"], ["konstrui kastelojn en la aero", null], ["kiu \u0109e l' vojo konstruas, tiun \u0109iu instruas", "Proverbaro esperanta"], ["konstrui neston, vojon, \u015dipon", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Aran\u011di erojn de tuto la\u016d ia ordo.", "translations": {"fr": ["former", "organiser"], "de": ["bilden", "konstruieren"], "en": ["establish", "organize"], "hu": ["szerkeszt", "\u00f6ssze\u00e1ll\u00edt"]}, "examples": [["konstrui ideojn, konstrui libron, verkon, poemon", null], ["bone konstruita homo", "B"], ["bestoj konstruitaj kiel la homo", "Z"], ["bonege konstruitaj organoj de vo\u0109o", "Z"], ["\u0109iu lingvo natura konstrui\u011dis blinde per la vojo de amasi\u011dado de la plej diversaj kaj pure okazaj cirkonstancoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Organizi ion abstraktan la\u016d difinita formo.", "translations": {"fr": ["former", "organiser"], "de": ["bilden"], "en": ["construct", "craft"], "hu": ["\u00e9p\u00edt", "alak\u00edt"]}, "examples": [["konstrui sian fizikan ekzistadon sur iu", "Z"], ["tiu tutmonda amo, kiu \u0109ion konstruas, konservas kaj feli\u0109igas", "Z"], ["oni provas konstrui la e\u016dropan unuecon kaj la pacon de l' mondo", null], ["nia ligo ne povis esti konstruita sur tiuj samaj principoj, kiel aliaj societoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Regule kunmeti vorton kun alia vorto a\u016d speciala formo de vorto.", "translations": {"fr": ["former (un mot, une phrase)"], "de": ["bilden", "formen"]}, "examples": [["oni konstruas \u0109iujn esperantajn verbojn kun la helpa verbo \u00abesti\u00bb", null], ["tiu prepozicio latine konstrui\u011das kun la akuzativo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konstru", "primary": true}, "konstruo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago konstrui.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0440\u043e\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["construction"], "en": ["construction"], "nl": ["constructie"], "be": ["\u0431\u0443\u0434\u043e\u045e\u043b\u044f", "\u0431\u0443\u0434\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "de": ["Errichtung", "Konstruieren"], "it": ["costruzione"], "hu": ["\u00e9p\u00edt\u00e9s"]}, "examples": [["la konstruo da\u016dris tri jarojn", null], ["nenia konstruo povas esti sen bruo", "Proverbaro esperanta"], ["alporti sian briketon al konstruo, sian \u015dtonon por konstruo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Maniero, la\u016d kiu io estas konstruita.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0441\u0442\u0440\u0443\u043a\u0446\u044b\u044f", "\u0431\u0443\u0434\u043e\u0432\u0430", "\u043f\u0430\u0431\u0443\u0434\u043e\u0432\u0430", "\u0441\u0442\u0440\u0443\u043a\u0442\u0443\u0440\u0430"], "fr": ["b\u00e2ti", "structure"], "en": ["construction"], "nl": ["constructie"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0441\u0442\u0440\u0443\u043a\u0446\u0438\u044f", "\u043f\u043e\u0441\u0442\u0440\u043e\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Bau", "Aufbau"], "hu": ["konstrukci\u00f3", "fel\u00e9p\u00edt\u00e9s", "szerkezet"]}, "examples": [["la konstruo de la regno", "Z"], ["tio venas de la konstruo de niaj organoj", "Z"], ["konstruo de l' korpo, de lingvo", "Z"], ["vi ne scias la konstruon de tiu verbo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u0434\u044b\u043d\u0430\u043a", "\u0437\u0431\u0443\u0434\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["b\u00e2timent", "\u00e9difice"], "nl": ["gebouw"], "ru": ["\u0437\u0434\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u043e\u0441\u0442\u0440\u043e\u0439\u043a\u0430"], "de": ["Geb\u00e4ude", "Konstruktion"], "hu": ["\u00e9p\u00fclet"]}, "examples": [["ni ekvidis altan konstruon", null], ["en la granda blanka konstruo", "Z"], ["ruinige renversi la tutan konstruon de la morala mondo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "konstru", "primary": false}, "tempa\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u044d\u043f\u043e\u0445\u0430"], "fr": ["p\u00e9riode (historique)", "si\u00e8cles (longue \u00e9poque)"], "en": ["epoch", "period (geological)"], "br": ["oadvezh"], "ro": ["epoc\u0103"], "pl": ["epoka"]}, "examples": [["kie estas la diskutisto de \u0109i tiu tempa\u011do?", "La Nova Testamento, I. Korintanoj 1:20"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u011d", "primary": false}, "balanci": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Movi ion tiel, ke \u011di alterne levi\u011das kaj mallevi\u011das.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u044b\u0445\u0430\u0446\u044c", "\u0433\u0430\u0439\u0434\u0430\u0446\u044c", "\u0433\u0443\u0448\u043a\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["balancer (tr.)", "bercer"], "en": ["swing"], "nl": ["schommelen"], "ru": ["\u043a\u0430\u0447\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u043a\u0430\u0447\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u043c\u0430\u0445\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["wiegen", "schaukeln", "nicken", "wippen", "schwenken"], "sv": ["gunga (n\u00e5gon eller n\u00e5got)"], "hu": ["hint\u00e1ztat", "ingat", "lenget"], "es": ["balancear"], "pl": ["hu\u015bta\u0107"]}, "examples": [["sin balanci sur tabulo", "B"], ["oni balancas la kapon por jesi kaj oni skuas \u011din por nei", null], ["balanci kontente, senkrede la kapon", null], ["balancadi la kapon la\u016d la takto de la muziko", "Fabeloj, volumo 1, Floroj de la malgranda Ida"], ["la pastroj balancadis la fumilojn", "Fabeloj, volumo 1, La virineto de maro"], ["balanci\u011di tien kaj reen", "Z"], ["cignoj balanci\u011das sur la akvo", "Fabeloj, volumo 1, Sova\u011daj cignoj"], ["lia animo balanci\u011dos kiel \u015dipeto dum la ventego", "La Faraono, volumo 3, \u0109ap. 11"]], "subdefinitions": []}], "root": "balanc", "primary": true}, "ekspertizi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Komisie esplori a\u016d taksi iun aferon, kiel faka spertulo.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u044d\u043a\u0441\u043f\u044d\u0440\u0442\u044b\u0437\u0443"], "fr": ["expertiser"], "pt": ["fazer vistoria", "examinar (por meio de peritos)"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c \u044d\u043a\u0441\u043f\u0435\u0440\u0442\u0438\u0437\u0443"], "de": ["begutachten"], "pl": ["przeprowadza\u0107 ekspertyz\u0119"], "hu": ["szak\u00e9rt\u0151i vizsg\u00e1latot folytat", "szakv\u00e9lem\u00e9nyez"]}, "examples": [["la ministro petis ekspertizon de tri profesoroj pri la demando", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ekspertiz", "primary": true}, "ba\u016d": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sono de hunda bleko.", "translations": {"pl": ["hau"]}, "examples": [["ba\u016d-ba\u016d", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ba\u016d", "primary": false}, "Malavio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato en la sudorienta Afriko kun \u0109efurbo Lilongvo. Teritorio de Respubliko Malavio. ISO-3166 kodo: MW. Iam nomata Niaso. \u011ci limas kun Mozambiko, Tanzanio, kaj Zambio.", "translations": {"nl": ["Malawi"], "de": ["Malawi"], "bg": ["\u041c\u0430\u043b\u0430\u0432\u0438"], "en": ["Malawi"], "pl": ["Malawi", "Republika Malawi"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "malavi", "primary": true}, "ekspertizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakula esploro a\u016d taksado de iu afero la\u016d mendo de institucio a\u016d kompanio.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0441\u043f\u044d\u0440\u0442\u044b\u0437\u0430"], "pl": ["ekspertyza"], "ru": ["\u044d\u043a\u0441\u043f\u0435\u0440\u0442\u0438\u0437\u0430"], "de": ["Gutachten", "Expertise"], "es": ["esperticia"], "hu": ["szak\u00e9rt\u0151i vizsg\u00e1lat", "szakv\u00e9lem\u00e9ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekspertiz", "primary": false}, "cinismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0446\u044b\u043d\u0456\u0437\u043c"], "it": ["cinismo (comun.)"], "es": ["cinismo"]}, "examples": [["la cinismo de Bazarov malagrable impresis Arkadion", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 14a, p. 78a"]], "subdefinitions": []}], "root": "cinism", "primary": true}, "eni\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Penetri, enprofundi\u011di.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0439\u0442\u0438", "\u0432\u0441\u0442\u0440\u044f\u0442\u044c"], "fr": ["entrer", "p\u00e9n\u00e9trer", "s'introduire"], "de": ["hineingehen", "eindringen"], "pl": ["wchodzi\u0107", "wtyka\u0107 si\u0119", "wtr\u0105ca\u0107 si\u0119", "pogr\u0105\u017ca\u0107 si\u0119"], "he": ["\u05dc\u05d7\u05d3\u05d5\u05e8"]}, "examples": [["kiam fratoj batalas, fremdulo ne eni\u011du", "Proverbaro esperanta"], ["la gazetoj ne trovas necesa eni\u011di en tion, pri kio ili skribas", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "en", "primary": false}, "avelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La man\u011debla nukso de avelujo.", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u0448\u0447\u044b\u043d\u0430", "\u043b\u044f\u0441\u043d\u044b \u0430\u0440\u044d\u0445"], "fr": ["noisette"], "en": ["hazelnut", "filbert"], "nl": ["hazelnoot"], "br": ["krao\u00f1enn-gelvez"], "ru": ["\u043b\u0435\u0449\u0438\u043d\u0430", "\u043b\u0435\u0441\u043d\u043e\u0439 \u043e\u0440\u0435\u0445"], "de": ["Haselnuss"], "tr": ["f\u0131nd\u0131k"], "sv": ["hasseln\u00f6t"], "hu": ["mogyor\u00f3"], "es": ["avellana"], "uk": ["\u0433\u043e\u0440\u0456\u0445 (\u0437\u0432\u0438\u0447\u0430\u0439\u043d\u0438\u0439)"], "pl": ["orzech laskowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "avel", "primary": true}, "partenogenezo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Generado el ovo\u0109elo sen fekundigo fare de vira semo.", "translations": {"fr": ["parth\u00e9nog\u00e9n\u00e8se"], "en": ["parthenogenesis"], "nl": ["parthenogenese"]}, "examples": [["se la evoluo de individuo ekestas el nefekundigita ovo, oni nomas tion partenogenezo", "C. St\u00f8p-Bowitz, M. B\u00e9la, Enkonduko en la biologion, Fokuso, numero 1987-04, p. 8a"], ["partenogeneza ido estas genetika kopio de sia patrino", "V. Melnikov, Abstinencu kaj estu sana!, 1999-09-07"]], "subdefinitions": []}], "root": "partenogenez", "primary": true}, "rediri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Raporti, ripeti a\u016dditan parolon al iu.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0441\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u044c", "\u0438\u0437\u043b\u043e\u0436\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["rapporter (des paroles)", "relater", "r\u00e9p\u00e9ter (les paroles de qn)"], "en": ["repeat"], "pl": ["powtarza\u0107 (tekst z pami\u0119ci)", "relacjonowa\u0107"], "hu": ["ism\u00e9tel (vki szavait)"]}, "examples": [["ili rediris al li \u0109iujn vortojn de Jozef, kiujn li diris al ili", "La Malnova Testamento, Genezo 45:27"], ["Daniel faris sa\u011dan kaj prudentan rediron al Arjo\u0125", "La Malnova Testamento, Daniel 2:14"]], "subdefinitions": []}], "root": "dir", "primary": false}, "placeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda placo.", "translations": {"fr": ["placette", "petite place"], "en": ["patch (small square, public place)"], "nl": ["pleintje"]}, "examples": [["Baduroc havas la aspekton kaj la amplekson de urbeto, kun longa \u0109efstrato, kun pluraj, e\u0109 kruci\u011dantaj vojoj kaj pitoreska placeto \u0109irka\u016d fontanmonumento", "Raymond SCHWARTZ, Kankro-rula\u0135oj, La nica literatura revuo, 4:6."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Negranda libera loko ebena destinita a\u016d ta\u016dga por iu celo.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u044f\u0446\u043e\u045e\u043a\u0430"], "nl": ["plaatsje"], "ru": ["\u043f\u043b\u043e\u0449\u0430\u0434\u043a\u0430"]}, "examples": [["\u0109i tie estas \u0109io por \u0109iaj formoj de la sporto: bicikloj kaj kurvojetoj, placetoj \u0109iuspecaj, akvobaseno", "Metropoliteno"], ["mi renkontadis \u015din sur la placeto de nia \u015dtuparo", "PIV2"], ["la venantaj per la \u0109efa \u015dtuparo dume jam atingis la placeton de la tria eta\u011do", "Metropoliteno"], ["la ne\u011da kovro kvaza\u016d trafalis en la teron kaj jen sur unu jen sur alia loko elmontri\u011dis verda placeto, kie tuj eksvarmis paseroj", "Fabeloj, volumo 3, historio de la jaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "plac", "primary": false}, "malmolnuka": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fiere obstina, kvaza\u016d ne klinanta obee la kolon.", "translations": {"be": ["\u0443\u043f\u0430\u0440\u0442\u044b"], "fr": ["intransigeant", "obstin\u00e9"], "en": ["obstinate", "intransigent", "stubborn", "mulish", "stiff-necked"], "nl": ["hardnekkig"], "pt": ["teimoso", "obstinado", "cabe\u00e7a-dura"], "ru": ["\u0443\u043f\u0440\u044f\u043c\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u043f\u0440\u0435\u043a\u043b\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0441\u0433\u0438\u0431\u0430\u0435\u043c\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u043f\u0440\u0438\u043c\u0438\u0440\u0438\u043c\u044b\u0439"], "de": ["hartn\u00e4ckig"], "sv": ["styvnackad"], "hu": ["hajthatatlan", "kem\u00e9ny", "nyakas"], "fa": ["\u0633\u0631\u0633\u062e\u062a", "\u06cc\u06a9\u062f\u0646\u062f\u0647", "\u0644\u062c\u0648\u062c"], "br": ["dibleg"]}, "examples": [["sed ili kaj niaj patroj fari\u011dis fieraj kaj malmolnukaj kaj ne obeis Viajn ordonojn", "La Malnova Testamento Ne\u0125emja 9:16"]], "subdefinitions": []}], "root": "nuk", "primary": false}, "tutslavismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kultura kaj politika movado celanta unuigi la slavojn (18-19 jc).", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043d\u0441\u043b\u0430\u0432\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["panslavisme"], "en": ["Panslavism"], "nl": ["panslavisme"], "ru": ["\u043f\u0430\u043d\u0441\u043b\u0430\u0432(\u044f\u043d)\u0438\u0437\u043c"], "ca": ["paneslavisme"], "de": ["Panslawismus"], "hu": ["p\u00e1nszl\u00e1vizmus"], "es": ["paneslavismo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "slav", "primary": false}, "kovra\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Substanco, kiu tavole kovras.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043a\u0440\u044b\u0446\u044c\u0446\u0451"], "ru": ["\u043f\u043e\u043a\u0440\u044b\u0442\u0438\u0435", "\u043f\u043e\u043a\u0440\u043e\u0432", "\u0443\u0431\u043e\u0440"], "hu": ["burkolat", "fed\u0151r\u00e9teg", "takar\u00f3r\u00e9teg"]}, "examples": [["dika ne\u011da kovra\u0135o", null], ["kovra\u0135o el pajlo, el tegoloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kovr", "primary": false}, "diferencii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "diferenci", "primary": true}, "postkolero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malafabla sento, kiu restas post kolero.", "translations": {"hu": ["neheztel\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "koler", "primary": false}, "provokisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu provoke agas komisie de a\u016dtoritato deziranta pretekston por \u011denerala subpremado.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u043a\u0430\u0442\u043e\u0440", "\u043f\u043e\u0434\u0441\u0442\u0440\u0435\u043a\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["provocateur (subst.)"]}, "examples": [["kiuj krias: \u00abFor la ne\u016dtralismon!\u00bb en la terorlandoj, tiuj, en plej bona okazo, estas blindaj fanatikuloj, a\u016d simple provokistoj", "Vortoj de k-do Lanti, Vivu la ne\u016dtralismo!"]], "subdefinitions": []}], "root": "provok", "primary": false}, "rema\u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Denove ma\u0109i.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0436\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["rem\u00e2cher", "ruminer"], "nl": ["herkauwen"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0436\u0451\u0432\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["nochmals kauen"], "hu": ["megr\u00e1g (megfontol)"], "cs": ["p\u0159e\u017evykovat"], "pl": ["prze\u017cuwa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Revenigi nutra\u0135on el la stomako en la bu\u015don por denove ma\u0109i \u011din, kiel faras iuj bestoj, ekzemple bovo, kamelo.", "translations": {"de": ["wiederk\u00e4uen"], "en": ["chew the cud", "ruminate"], "br": ["daskiriat"], "hu": ["k\u00e9r\u0151dzik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Ripete pripensi.", "translations": {"de": ["hin und her \u00fcberlegen"], "en": ["ruminate", "reflect on", "ponder"]}, "examples": [["konstante rema\u0109i projekton, reakciajn ideojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ma\u0109", "primary": false}, "adia\u016d": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vorto, per kiu oni salutas iun, kiam oni foriras de li, \u0109efe se por longa tempo a\u016d definitive.", "translations": {"be": ["\u0431\u044b\u0432\u0430\u0439"], "fr": ["adieu (interj.)"], "bg": ["\u0441\u0431\u043e\u0433\u043e\u043c"], "nl": ["adieu", "vaarwel", "tot ziens", "tot kijk"], "pt": ["adeus"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0449\u0430\u0439"], "de": ["tsch\u00fcss"], "sv": ["adj\u00f6"], "hu": ["Isten veled", "Isten \u00f6nnel"], "sk": ["zbohom"], "en": ["farewell"], "es": ["adi\u00f3s"], "br": ["\u0441kenavo"], "pl": ["bywaj", "do zobaczenia", "\u017cegnaj"], "he": ["\u05e9\u05dc\u05d5\u05dd (\u05d1\u05e8\u05db\u05ea \u05e4\u05e8\u05d9\u05d3\u05d4)"]}, "examples": [["adia\u016d kara amiko, \u011dis revido en la plej proksima kongreso!", "Vortaro de Esperanto"], ["mi diris adia\u016d al miaj lastaj esperoj", null], ["li diris adia\u016d al la mondo surtera", "Proverbaro esperanta"], ["kapsigni adia\u016don al iu", "Z"], ["ni faris por la foriro de nia prezidanto adia\u016dan kunvenon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "adia\u016d", "primary": true}, "homonimo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Por eviti konfuzon inter iuj homonimoj, &Z en la Biblio metis apostrofon post la radiko de la pli malofta homonimo: tritiko \u011dis cent kor'oj, vino \u011dis cent bat'oj (kor'o kaj bat'o estas nomoj de hebreaj mezurunuoj)."], "primary definition": "Vorto, kiu havas la saman formon kiel alia, sed malsaman sencon.", "translations": {"be": ["\u0430\u043c\u043e\u043d\u0456\u043c"], "fr": ["homonyme"], "en": ["homonym"], "nl": ["homoniem"], "pt": ["hom\u00f4nimo"], "ru": ["\u043e\u043c\u043e\u043d\u0438\u043c"], "de": ["Homonym"], "it": ["omonimo"], "hu": ["homonima"], "br": ["ger he\u00f1velstumm"], "es": ["hom\u00f3nimo"]}, "examples": [["ero kaj ero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "homonim", "primary": true}, "arka\u0135aro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u043a\u0430\u0434\u0430"], "en": ["arcade"], "nl": ["arcade"], "ru": ["\u0430\u0440\u043a\u0430\u0434\u0430"], "de": ["Arkade", "Bogenreihe"], "sv": ["arkad"], "hu": ["\u00e1rk\u00e1dsor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ark", "primary": false}, "stimuli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Peni por ke iu jam aganta agu pli vigle.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u044b\u043c\u0443\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u044b\u043c\u0443\u0448\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0430\u0445\u0432\u043e\u0447\u0432\u0430\u0446\u044c"], "en": ["stimulate"], "nl": ["stimuleren", "aansporen"], "ru": ["\u0441\u0442\u0438\u043c\u0443\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0431\u0443\u0436\u0434\u0430\u0442\u044c"], "de": ["stimulieren", "anregen", "anreizen", "antreiben", "vorantreiben", "anstacheln", "anspornen"], "hu": ["sarkall", "\u00f6szt\u00f6n\u00f6z"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Plivigligi la aktivecon de iu a\u016d io.", "translations": {}, "examples": [["tiu ideo estas la stimulo de ilia laborado", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "stimul", "primary": true}, "gravedigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari inon graveda.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u0431\u0435\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u043d\u043e\u0439", "\u043e\u0431\u0440\u044e\u0445\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c (\u0440\u0430\u0437\u0433.)"], "fr": ["mettre enceinte", "engrosser"], "en": ["impregnate"], "nl": ["zwanger maken", "bevruchten (zwanger maken)"], "pt": ["engravidar"], "de": ["schw\u00e4ngern"], "hu": ["teherbe ejt"], "fa": ["\u0622\u0628\u0633\u062a\u0646 \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0628\u0627\u0631\u062f\u0627\u0631 \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u062d\u0627\u0645\u0644\u0647 \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "es": ["embarazar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "graved", "primary": false}, "rotestro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0440\u043e\u0442\u043c\u0438\u0441\u0442\u0440", "\u0440\u043e\u0442\u043d\u044b\u0439 \u043a\u043e\u043c\u0430\u043d\u0434\u0438\u0440"], "fr": ["capitaine (grade militaire)"], "pl": ["rotmistrz"]}, "examples": [["la hetmanoj kaj centestroj, rotestroj kun siaj rotoj, kaj dolmanoj kun siaj ta\u0109mentoj", "Rudyard Kipling, tr. Wouter F. Pilger: Tiel do. Rakontoj por malgrandaj infanoj. Lelystad: Vulpo-Libroj, 1992. ISBN 90-70074-36-2"]], "subdefinitions": []}], "root": "rot", "primary": false}, "glacipluvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pluvo, kiu glitige glacii\u011das tu\u015dante la teron.", "translations": {"fr": ["pluie vergla\u00e7ante"], "en": ["sleet"], "nl": ["sneeuwwater"], "pt": ["chuva de gelo"], "de": ["Eisregen"], "es": ["granizo"], "hu": ["j\u00e9ges\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "glaci", "primary": false}, "praktiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Apliko de la reguloj a\u016d principoj de arto a\u016d scienco, kontraste al teorio.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u043a\u0442\u044b\u043a\u0430"], "en": ["practice"], "nl": ["praktijk"], "pt": ["pr\u00e1tica"], "ru": ["\u043f\u0440\u0430\u043a\u0442\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Praxis"], "hu": ["gyakorlat"]}, "examples": [["mi finis la universitaton kaj komencis mian medicinan praktikon", "Z"], ["koni la praktikon de la navigado", null], ["plej efika prediko estas praktiko", null], ["la praktiko konvinkis min, ke la lingvo bezonas ian nekapteblan \u00abion\u00bb", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "praktik", "primary": true}, "praktiki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Apliki la principojn de arto a\u016d scienco.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u043a\u0442\u044b\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "en": ["put into practice"], "nl": ["uitoefenen", "in praktijk brengen"], "ru": ["\u043f\u0440\u0430\u043a\u0442\u0438\u043a\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["praktizieren"], "hu": ["gyakorol", "praktiz\u00e1l"]}, "examples": [["praktiki kiel kuracisto", "Z"], ["praktiki iun arton, medicinon, la sportojn, Esperanton", null], ["kelkaj jam praktikas tiun regulan sendadon", null], ["instruita praktikulo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Efektivigi, realigi.", "translations": {"be": ["\u0443\u0436\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c \u043d\u0430 \u043f\u0440\u0430\u043a\u0442\u044b\u0446\u044b"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043c\u0435\u043d\u044f\u0442\u044c \u043d\u0430 \u043f\u0440\u0430\u043a\u0442\u0438\u043a\u0435"], "hu": ["gyakorlatban alkalmaz"]}, "examples": [["praktiki la konsilojn de iu", null], ["honesta homo praktikas siajn opiniojn", null], ["praktiki sian religion, la virtojn, la toleron", null]], "subdefinitions": []}], "root": "praktik", "primary": false}, "sentenco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mallonga frazo enhavanta \u011deneralan moralan principon.", "translations": {"be": ["\u0441\u044d\u043d\u0442\u044d\u043d\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["aphorisme", "sentence"], "en": ["maxim", "pithy saying"], "nl": ["spreuk"], "ru": ["\u0441\u0435\u043d\u0442\u0435\u043d\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Sentenz"], "it": ["sentenza (motto)"], "hu": ["szentencia", "b\u00f6lcs mond\u00e1s"], "es": ["sentencia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sentenc", "primary": true}, "praktika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al aplikado de principoj a\u016d reguloj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0430\u043a\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "bg": ["\u043f\u0440\u0430\u043a\u0442\u0438\u0447\u0435\u043d"], "nl": ["praktisch"], "be": ["\u043f\u0440\u0430\u043a\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "cs": ["praktick\u00fd"], "de": ["praktisch"], "hu": ["gyakorlati"]}, "examples": [["praktika malfacila\u0135o", "B"], ["fari longajn kaj vastajn praktikajn provojn kun sia projekto", "Z"], ["praktika konkludo", null], ["praktika uzebleco", "Z"], ["regularo fondita sur la praktika sperto, kiun dujara laborado donis al mi", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Konforma al sia destino a\u016d celo; facile kaj oportune uzebla.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0430\u043a\u0442\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["praktikus"]}, "examples": [["praktika instrumento", null], ["senbrua sed praktika kaj efika laboro", null], ["se kelkaj flankoj de la regularo poste montri\u011dos nepraktikaj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Celanta nur materialajn utilojn; scianta apliki la teorion kaj efektive plenumi la aferojn.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0430\u043a\u0442\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["gyakorlatias"]}, "examples": [["revuloj, nepraktikaj homoj", null], ["la homoj miras, kiamaniere en nia praktika tempo povas aperi tiaj malsa\u011daj fantaziuloj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "praktik", "primary": false}, "dialektiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u044f\u043b\u0435\u043a\u0442\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["dialectique"], "en": ["dialectic", "dialectic"], "pt": ["dial\u00e9tica"], "ru": ["\u0434\u0438\u0430\u043b\u0435\u043a\u0442\u0438\u043a\u0430"], "ca": ["dial\u00e8ctica"], "de": ["Dialektik"], "hu": ["dialektika"], "fa": ["\u062f\u06cc\u0627\u0644\u06a9\u062a\u06cc\u06a9"], "es": ["dial\u00e9ctica"], "pl": ["dialektyka"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108e la antikvaj Grekaj pensuloj, dialoga metodo por konvinki (sofistoj), por atingi la verecon (Platono) kaj por argumentadi pri ver\u015dajnaj opinioj (Aristotelo).", "translations": {}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En la Mezepoko, formala logiko.", "translations": {}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Arto konvinki per metoda rezonado.", "translations": {}, "examples": [["li agordis la a\u016dskultantaron entuziasme per sia lerta dialektiko", null], ["la pacistoj ne provu do per sofisma dialektiko starigi ian similon inter homaranismo kaj sennaciismo", "(Lanti)"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108e Kantio, kapablo de la racio formi klarigajn ideojn sen reala fundamento (sen empiria enhavo kaj ontologia valoro).", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108e Hegelo, ekpenso, kiu, ekde kaj per du reciproke kontra\u016ddiraj tezoj (la tezo kaj la antitezo), atingas novan tezon (la sintezon), kiu transpasas tiujn kontra\u016ddirojn, sed en kiu ili konservi\u011das.", "translations": {}, "examples": [["La Hegela dialektiko ne estas nur transpaso de kontra\u016ddiroj, \u011di faras necesaj kaj kunefikaj reciproke koliziantajn procezojn a\u016d instancojn", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Rilato inter du aferoj, kiujn oni ne povas koncepti sendepende unu de la alia.", "translations": {}, "examples": [["Dialektiko de l'\u0109eesto kaj foresto, dialektiko mastroj-sklavoj. Dialektika rilato inter la tuto kaj la partoj. Oni nur dialektike povas koncepti la rilaton inter la signifanto kaj la signifato. Dialektiko de la flus-refluo / eternas en konstruo kaj detruo", "(William Auld: Eklogo pri la sankta afero)"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Teorio uzata de Marks kaj lia skolo por klasigi la historiajn faktojn kaj por klarigi la evoluon de la realo rigardata kiel konstante transiranta de iu difinita ekvilibro (tezo) al rompi\u011do de ekvilibro (antitezo), \u011dis nova ekvilibro (sintezo) stari\u011das.", "translations": {}, "examples": []}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Tro subtila rezonmaniero.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dialektik", "primary": true}, "maltrankvila": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sentanta moralan malkvieton kaj konsternan anta\u016dtimon.", "translations": {"be": ["\u0431\u0435\u0441\u043f\u0430\u043a\u043e\u0439\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u043d\u0435\u0441\u043f\u0430\u043a\u043e\u0439\u043d\u044b", "\u0442\u0440\u044b\u0432\u043e\u0436\u043d\u044b"], "fr": ["\u00e9nerv\u00e9", "perturb\u00e9"], "nl": ["ongerust", "onrustig", "zenuwachtig"], "ru": ["\u0431\u0435\u0441\u043f\u043e\u043a\u043e\u0439\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0441\u043f\u043e\u043a\u043e\u0439\u043d\u044b\u0439", "\u0442\u0440\u0435\u0432\u043e\u0436\u043d\u044b\u0439"], "de": ["unruhig"], "hu": ["nyugtalan", "ideges"]}, "examples": [["la du pastroj faris maltrankvilan movon", "B"], ["maltrankvile demandi", null], ["ho mia kor', ne batu maltrankvile", "Z"], ["maltrankvilo regis \u0109e la lo\u011dantaro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "trankvil", "primary": false}, "muflo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de movebla ujo el fajroargilo, en kiu oni povas varmigi la entena\u0135on \u015dirme de la flamoj.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0443\u0444\u0435\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u043f\u0435\u0447\u044c"], "de": ["Muffelofen", "Muffel"], "nl": ["muffeloven"], "pt": ["mufla (qu\u00edm.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mufl", "primary": true}, "kondi\u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Meti kiel kondi\u0109on en kontrakto, trudi kiel kondi\u0109on.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0443\u043c\u043e\u045e\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0431\u0443\u043c\u043e\u0432\u0456\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u0437\u043d\u0430\u0447\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["mettre comme condition"], "nl": ["conditioneren"], "ru": ["\u043e\u0431\u0443\u0441\u043b\u043e\u0432\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u0443\u0441\u043b\u0430\u0432\u043b\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["bedingen"], "hu": ["kik\u00f6t (felt\u00e9tel\u00fcl)"]}, "examples": [["la arbitracio povas esti petata, a\u016d kondi\u0109ita per anta\u016da traktato", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kuntreni, sekvigi kiel kondi\u0109on.", "translations": {"fr": ["entra\u00eener", "impliquer", "pr\u00e9supposer (impliquer)"], "de": ["voraussetzen"], "hu": ["el\u0151felt\u00e9telez"]}, "examples": [["la ali\u011do al la societo kondi\u0109as la akcepton de \u011diaj statutoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Esti kondi\u0109o por.", "translations": {"fr": ["constituer un pr\u00e9alable", "conditionner (\u00eatre une condition)", "d\u00e9terminer (\u00eatre une condition)"]}, "examples": [["konvinki niajn K-dojn, ke iliaj volo, persisto kaj sindonemo kondi\u0109as grandparte la sukceson de nia movado", "Vortoj de k-do Lanti\u0108u kreo a\u016d nur iniciato?"]], "subdefinitions": []}], "root": "kondi\u0109", "primary": false}, "lagrio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio lagriedoj (Lagria), malgranda koleoptero kun flavbrunaj lanecaj flugilkovriloj.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043e\u0445\u043d\u0430\u0442\u043a\u0430"], "de": ["Wollk\u00e4fer"], "nl": ["ruigkever"], "pt": ["idiamim", "bicho-capixaba", "capixabinha"], "hu": ["gyapjasbog\u00e1r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lagri", "primary": true}, "kondi\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Cirkonstanco, fakto, de kiu dependas la efektivi\u011do de io.", "translations": {"be": ["\u0443\u043c\u043e\u0432\u0430", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u0434\u0443\u043c\u043e\u0432\u0430"], "fr": ["condition (ce qui conditionne)", "hypoth\u00e8se", "pr\u00e9alable (subst.)", "pr\u00e9requis"], "en": ["terms"], "nl": ["voorwaarde"], "pt": ["condi\u00e7\u00e3o", "cl\u00e1usula"], "ru": ["\u0443\u0441\u043b\u043e\u0432\u0438\u0435"], "de": ["Bedingung"], "hu": ["el\u0151felt\u00e9tel"], "cs": ["podm\u00ednka"], "es": ["condici\u00f3n"]}, "examples": [["la unueco estas la \u0109efa kondi\u0109o de nia sukceso", null], ["fari el io la unuan kondi\u0109on de io", "Z"], ["la kondi\u0109oj de bona regado", null], ["plenumi la kondi\u0109ojn postulatajn por konkursi", null], ["la kondi\u0109oj de problemo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Deviga interkonsentita aran\u011do, de kies respekto dependas la valideco de kontrakto.", "translations": {"be": ["\u0443\u043c\u043e\u0432\u0430"], "fr": ["condition (clause \u00e0 respecter)", "clause", "convention", "modalit\u00e9", "disposition", "stipulation"], "hu": ["felt\u00e9tel"]}, "examples": [["diskuti la kondi\u0109ojn de afero, de kapitulaco", null], ["trudi, suferi severajn kondi\u0109ojn", null], ["meti siajn kondi\u0109ojn al io", null], ["meti la kondi\u0109on, ke...u", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ekstera cirkonstanco, al kiu persono a\u016d objekto estas submetata, kaj de kiu dependas lia a\u016d \u011dia stato.", "translations": {"be": ["\u0443\u043c\u043e\u0432\u0430"], "fr": ["condition (circonstance)", "circonstance", "climat (circonstance)", "contexte"], "de": ["Umstand"], "hu": ["k\u00f6r\u00fclm\u00e9ny"]}, "examples": [["la ekonomiaj kondi\u0109oj ludas grandan rolon en la sociaj rilatoj", null], ["esti en bonaj, malbonaj kondi\u0109oj por labori, verki, instrui\u011di", null], ["vegeta\u0135o metita al favoraj kondi\u0109oj de temperaturo", null], ["la vivkondi\u0109oj multe pliboni\u011dis", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kondi\u0109", "primary": true}, "spasmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nevola forta stre\u0109o de la muskoloj.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u0437\u043c\u0430", "\u0441\u0443\u0442\u0430\u0440\u0433\u0430"], "en": ["spasmo"], "nl": ["kramp", "spasme"], "ru": ["\u0441\u043f\u0430\u0437\u043c", "\u0441\u043f\u0430\u0437\u043c\u0430", "\u0441\u0443\u0434\u043e\u0440\u043e\u0433\u0430"], "de": ["Krampf"], "sv": ["spasm"], "hu": ["g\u00f6rcs"]}, "examples": [["la infana koreto batadis per forto spasma kaj dis\u015diranta", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "spasm", "primary": true}, "kondi\u0109a": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dependanta de kondi\u0109o.", "translations": {"be": ["\u0443\u043c\u043e\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["conditionnel (adj.)", "conditionn\u00e9", "conventionnel", "hypoth\u00e9tique"], "nl": ["voorwaardelijk"], "ru": ["\u0443\u0441\u043b\u043e\u0432\u043d\u044b\u0439"], "de": ["bedingt"], "hu": ["felt\u00e9teles"]}, "examples": [["kondi\u0109a promeso, a\u0109eto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Esprimanta kondi\u0109on.", "translations": {"de": ["Bedingungs-"]}, "examples": [["kondi\u0109a modo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Interkonsentita, konvencia.", "translations": {"de": ["gesetzt"]}, "examples": [["la oferoj estu enportataj ne sub ilia nomo, sed sub iaj kondi\u0109aj literoj a\u016d signoj", "Z"], ["la lingvo internacia prezentas pure kondi\u0109an rimedon de reciproka komuniki\u011dado", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kondi\u0109", "primary": false}, "kondi\u0109e": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kun tiu kondi\u0109o, ke....", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b \u045e\u043c\u043e\u0432\u0435, \u0448\u0442\u043e"], "fr": ["\u00e0 condition que", "pourvu que", "si"], "nl": ["op voorwaarde dat"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438 \u0443\u0441\u043b\u043e\u0432\u0438\u0438, \u0447\u0442\u043e..."], "de": ["vorausgesetzt dass"], "hu": ["felt\u00e9ve, hogy"]}, "examples": [["mi venos, kondi\u0109e ke la vetero estos bela", "B"], ["kondi\u0109e ke...u", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kondi\u0109", "primary": false}, "divizio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de armeo (\u011denerale 4 regimentoj).", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0432\u0456\u0437\u0456\u044f"], "fr": ["division (militaire)"], "en": ["division"], "ru": ["\u0434\u0438\u0432\u0438\u0437\u0438\u044f"], "de": ["Division"], "hu": ["hadoszt\u00e1ly", "div\u00edzi\u00f3"], "pl": ["dywizja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u015ctupo de la botanika klasifiko, super klaso.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0434\u0437\u0435\u043b"], "en": ["division"], "pt": ["divis\u00e3o"], "ru": ["\u043e\u0442\u0434\u0435\u043b"], "de": ["Abteilung"], "hu": ["t\u00f6rzs (botanikai)"], "es": ["divisi\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "divizi", "primary": true}, "desolvi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dei\u011di pro solvado en iu flua\u0135o.", "translations": {"hu": ["lev\u00e1lik (old\u00f3d\u00e1ssal)"]}, "examples": [["kiam la ekstera falsbrila\u0135o desolvi\u011das, tiam oni pentas pri sia nesingarda elekto", "Fabeloj, volumo 4Bela"]], "subdefinitions": []}], "root": "solv", "primary": false}, "embaraso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u011ceno al la movoj, al la agado, ka\u016dzita de materiaj malhelpoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0448\u043a\u043e\u0434\u0430", "\u0446\u044f\u0436\u043a\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["embarras", "encombrement", "g\u00eane", "souci", "tracas"], "en": ["difficulty", "complication", "perplexity"], "pt": ["embara\u00e7o", "perplexidade", "aperto", "estorvo", "\u00f3bice"], "ru": ["\u0437\u0430\u0442\u0440\u0443\u0434\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u043e\u043c\u0435\u0445\u0430", "\u0437\u0430\u0433\u0432\u043e\u0437\u0434\u043a\u0430"], "de": ["Enge", "Not", "Verlegenheit", "Problem"], "hu": ["zavar", "akad\u00e1ly"], "pl": ["blokada", "korek (uliczny)"]}, "examples": [["embaraso de strato, de veturiloj, de stomako", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Situacio, el kiu oni ne povas facile eliri, \u015danceli\u011do en la decido.", "translations": {"en": ["embarrassment"], "pl": ["ambaras", "k\u0142opot", "opa\u0142y", "tarapty"], "hu": ["zavar(odotts\u00e1g)", "baj", "neh\u00e9zs\u00e9g", "kellemetlens\u00e9g"]}, "examples": [["esti en granda mona embaraso", "Z"], ["embaraso de ri\u0109eco", "Z"], ["eltiri iun el embaraso", "B"], ["por forigi \u0109iujn embarasojn, uzu nur la lastan formon", "Z"], ["\u0109iuj rimarkis lian embarason", null], ["senfina embaraso montri\u011dis en \u0109iuj liaj trajtoj", "Z"], ["la embarasoj de la \u015dtato", "La Faraono, volumo 2, \u0109ap. 23"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "bari, ekstrema, impliki, obstrukco, senelira, \u015dtopi.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "helpi, fino.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "embaras", "primary": true}, "banderolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rubando el papero por \u0109irka\u016dligi ion.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043d\u0434\u044d\u0440\u043e\u043b\u044c", "\u0430\u0431\u0433\u043e\u0440\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["bande-\u00e9tiquette"], "en": ["paper band (neniam banderole!"], "nl": ["wikkel"], "ru": ["\u043e\u0431\u0451\u0440\u0442\u043a\u0430", "\u0431\u0430\u043d\u0434\u0435\u0440\u043e\u043b\u044c"], "de": ["Banderole"], "hu": ["keresztk\u00f6t\u00e9s (pap\u00edrszalag)", "pap\u00edrszalag"], "pl": ["banderola"]}, "examples": [["gazeto sendita sub banderolo kun adreso", null]], "subdefinitions": []}], "root": "banderol", "primary": true}, "kazaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u0438\u0441\u0442\u0435\u043c\u0430 \u043f\u0430\u0434\u0435\u0436\u0435\u0439"], "de": ["Deklination", "Beugung"], "nl": ["verbuiging"], "pt": ["declina\u00e7\u00e3o"], "hu": ["n\u00e9vragoz\u00e1s", "esetrendszer"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kaz", "primary": false}, "kamuflado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago kamufli.", "translations": {"fr": ["camouflage (action)"], "de": ["Tarnen"], "nl": ["het camoufleren"], "pt": ["camuflagem"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kamufl", "primary": false}, "Romio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antikva \u015dtato esti\u011dinta \u0109irka\u016d Romo, unue kiel re\u011dlando, poste respubliko, poste imperio.", "translations": {"be": ["\u0421\u0442\u0430\u0440\u0430\u0436\u044b\u0442\u043d\u044b \u0420\u044b\u043c"], "en": ["Ancient Rome"], "nl": ["het oude Rome"], "ru": ["\u0414\u0440\u0435\u0432\u043d\u0435\u0440\u0438\u043c\u0441\u043a\u043e\u0435 \u0433\u043e\u0441\u0443\u0434\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u0414\u0440\u0435\u0432\u043d\u0438\u0439 \u0420\u0438\u043c"], "de": ["Rom", "Altes Rom", "R\u00f6merreich"], "es": ["Antigua Roma"], "hu": ["R\u00f3ma (\u00f3kori \u00e1llam)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Romi", "primary": true}, "maparo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Libroforma kolekto da mapoj, kutime kun indeksoj kaj krominformoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0442\u043b\u0430\u0441 (\u0433\u0435\u0430\u0433\u0440\u0430\u0444\u0456\u0447\u043d\u044b)"], "fr": ["atlas (g\u00e9ographique)"], "en": ["atlas"], "pt": ["atlas", "mapoteca"], "ru": ["\u0430\u0442\u043b\u0430\u0441 (\u0433\u0435\u043e\u0433\u0440.)"], "ca": ["atlas", "atles"], "de": ["Atlas", "Kartenwerk"], "sk": ["atlas"], "es": ["atlas"], "br": ["atlas"], "pl": ["atlas"]}, "examples": [["instigas min trovi en la maparo anta\u016de nekonatajn loknomojn, ekzemple, Jenisejo", "A. P. Warren, La Ondo de Esperanto, numero 71 (2000:8\u20139)"]], "subdefinitions": []}], "root": "map", "primary": false}, "filamenteca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta karakteron de filamento.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u043b\u043e\u043a\u043d\u0438\u0441\u0442\u044b\u0439"], "fr": ["filamenteux"], "en": ["filament"], "hu": ["sz\u00e1las", "rostos"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "filament", "primary": false}, "kur\u0109aso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108aso, en kiu oni persekutigas beston per rapide kurantaj \u0109ashundoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0433\u043e\u043d\u044f"], "fr": ["chasse \u00e0 courre"], "nl": ["jacht"], "de": ["Hetzjagd"], "pl": ["pogo\u0144 (na polowaniu)"], "hu": ["hajt\u00f3vad\u00e1szat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109as", "primary": false}, "densa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tia, ke \u011diaj eroj tre proksimas unu al alia, multnombras en malgranda volumeno.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0443\u0441\u0442\u043e\u0439", "\u0447\u0430\u0441\u0442\u044b\u0439", "\u043f\u043b\u043e\u0442\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["dense", "dru", "serr\u00e9", "touffu"], "en": ["dense"], "pt": ["denso"], "be": ["\u0433\u0443\u0441\u0442\u044b", "\u0448\u0447\u044b\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u0447\u0430\u0441\u0442\u044b"], "de": ["dicht"], "hu": ["s\u0171r\u0171"], "sk": ["hust\u00fd"], "es": ["denso"], "pl": ["g\u0119sty"]}, "examples": [["en somero ni trovas malvarmeton en densaj arbaroj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 38"], ["densa nebulo, pluvo, mallumo, solva\u0135o, trupo, popolamaso", null], ["viaj nigraj densegaj haroj", "Marta"], ["densfoliaj arboj", null], ["dense lo\u011data lando", null], ["vesto dense brodita per oro", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 10a"], ["la grizeco dense ar\u011dentis liajn harojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: La sama termino aperas anka\u016d en , tamen nur alude.", "Rimarko: Notindas, ke foje oni anstata\u016digas \u00abadhera\u00bb per \u00abakumuli\u011da\u00bb en la difino, el kio sekvas, ke subaro ne nepre estas densa rilate al si."], "primary definition": "(parolante pri subaro A de topologia spaco, rilate al subaro B de la sama spaco) Tia, ke \u0109iu punkto en B estas adhera al A.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u043e\u0442\u043d\u043e\u0435 (\u043f\u043e\u0434\u043c\u043d\u043e\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["(sous-ensemble) dense"], "de": ["dicht (-e Teilmenge)"], "en": ["dense (subset)"], "pl": ["(podzbi\u00f3r) g\u0119sty"]}, "examples": [["\u0109iu subaro estas densa rilate al si mem", null], ["A estas densa rilate al B, se kaj nur se la adhera\u0135o de A inkluzivas B", null], ["subaron densan rilate al la tuta spaco oni nomas \u0109ie densa", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dens", "primary": true}, "denso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u043e\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["densit\u00e9"], "de": ["Dichte"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: La\u016d la ekzemplo de pluraj lingvoj, kiuj identigas \u00abdenson\u00bb kun \u00abvolumena maso\u00bb, eblus nomi tiun \u0109i grandon \u00abrelativa denso\u00bb."], "primary definition": "Sendimensia fizika grando, esprimanta la rilaton de la maso de difinita volumeno de la substanco al la maso de sama volumeno da pura akvo (je 4 \u00b0C), a\u016d da aero (je 0 \u00b0C kaj 1 atm), se temas pri gaso.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043d\u043e\u0441\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u043f\u043b\u043e\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["densit\u00e9 (grandeur physique)"], "pl": ["g\u0119sto\u015b\u0107"]}, "examples": [["la denso de hidrargo estas 13,6", null], ["la denso de oksigeno estas 1,105", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dens", "primary": false}, "jujubo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frukto de jujubarbo.", "translations": {"be": ["\u044e\u044e\u0431\u0430"], "fr": ["jujube"], "en": ["jujube"], "nl": ["jujube"], "pt": ["jujuba"], "ru": ["\u044e\u044e\u0431\u0430", "\u0433\u0440\u0443\u0434\u043d\u0430\u044f \u044f\u0433\u043e\u0434\u0430"], "de": ["Jujube", "rote Brustbeere"], "hu": ["jujubadatolya", "zsid\u00f3t\u00f6visbogy\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Suko ekstraktata el zizifo.", "translations": {"nl": ["jujubesap"], "hu": ["jujubal\u00e9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "jujub", "primary": true}, "adulta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["Mi vidis \u0109iujn adulta\u0135ojn de la defalinta Izrael, kaj Mi forpelis \u015din kaj donis al \u015di eksedzigan leteron", "La Malnova TestamentoJeremia 3:8"]], "subdefinitions": []}], "root": "adult", "primary": false}, "statuso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Relativa pozicio, rango, situacio, oficiale agnoskita funkcio de persono, organiza\u0135o, verko kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u0442\u0443\u0441"], "fr": ["statut"], "ru": ["\u0441\u0442\u0430\u0442\u0443\u0441"], "hu": ["st\u00e1tusz", "helyzet", "jog\u00e1llapot", "min\u0151s\u00e9g (helyzet\u00e9)"]}, "examples": [["li jam atingis la statuson de adolta persono", null], ["la debatoj en UN pri la statuso de Jerusalemo", null], ["nur tre malfrue Apokalipso ricevis la statuson de libro kanona", null], ["civila statuso de iu persono", null], ["pro sia statuso de specialaj konsultaj rilatoj kun Unui\u011dintaj Nacioj, UEA estas membro de CONGO", "La Ondo de Esperanto, 1998:11."], ["la skota estis la \u015dtata lingvo de Skotlando dum \u011dia sendependeco (kaj longa alianco kun Francio), sed nun \u011di ne havas le\u011dan statuson", "Lingvoj en Skotlando, Esperanto-Asocio de Skotlando"], ["la privatuloj havos la statuson de observantoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "status", "primary": true}, "konsulti\u011da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rajtanta doni sian opinion pri demando, sed ne decidi pri \u011di.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0441\u0443\u043b\u044c\u0442\u0430\u0446\u044b\u0439\u043d\u044b"], "bg": ["\u0441\u044a\u0432\u0435\u0449\u0430\u0442\u0435\u043b\u0435\u043d"], "nl": ["adviserend"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0441\u0443\u043b\u044c\u0442\u0430\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u043e\u0432\u0435\u0449\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["beratend"], "hu": ["tan\u00e1cskoz\u00f3", "tan\u00e1cskoz\u00f3", "tan\u00e1cskoz\u00e1si"], "en": ["advisory"], "es": ["de consulta", "consultor, consultora"]}, "examples": [["konsulti\u011da komitato", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konsult", "primary": false}, "samtempe kun": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En la sama momento, tempero a\u016d epoko kiel.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0434\u043d\u043e\u0432\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441"], "fr": ["en m\u00eame temps que"], "en": ["at the same time as"], "nl": ["tegelijker tijd"], "be": ["\u0430\u0434\u043d\u0430\u0447\u0430\u0441\u043d\u0430", "\u0430\u0434\u043d\u0430\u0447\u0430\u0441\u043e\u0432\u0430"], "it": ["contemporaneamente a"], "hu": ["egy id\u0151ben", "egyidej\u0171leg"], "pl": ["jednocze\u015bnie", "r\u00f3wnocze\u015bnie"]}, "examples": [["ili ekaperis samtempe kun la stalinaj soldatoj", "Volodimir Hurtovenko, Kial la rusa ortodoksa eklezio malamas la papon?, Monato, jaro 2002a, numero 2a, p. 15a"]], "subdefinitions": []}], "root": "temp", "primary": false}, "senmaskigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Demeti maskon de iu.", "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u043d\u044f\u0446\u044c \u043c\u0430\u0441\u043a\u0443 (\u0437 \u043a\u0430\u0433\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456)", "\u0441\u0430\u0440\u0432\u0430\u0446\u044c \u043c\u0430\u0441\u043a\u0443"], "fr": ["d\u00e9masquer"], "br": ["divaskla\u00f1"], "ru": ["\u0441\u043e\u0440\u0432\u0430\u0442\u044c \u043c\u0430\u0441\u043a\u0443"], "de": ["demaskieren"], "pl": ["demaskowa\u0107"], "hu": ["ler\u00e1ntja r\u00f3la az \u00e1larcot", "leleplez"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Montri la veran karakteron de iu a\u016d io.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043e\u0431\u043b\u0430\u0447\u0438\u0442\u044c"], "be": ["\u0441\u0430\u0440\u0432\u0430\u0446\u044c \u043c\u0430\u0441\u043a\u0443", "\u0432\u044b\u043a\u0440\u044b\u0446\u044c"]}, "examples": [["senmaskigi perfidulon", null], ["la Moskvaj komunistaj esperantistoj entreprenis nenion por senmaskigi la intrigon", "Vortoj de k-do Lanti, Tri semajnoj en Rusio"]], "subdefinitions": []}], "root": "mask", "primary": false}, "vinberujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio vitacoj (Vitis), arbeto produktanta vinberojn; vito.", "translations": {"el": ["\u03ba\u03bb\u03b7\u03bc\u03b1\u03c4\u03b1\u03c1\u03b9\u03ac"], "fr": ["cep de vigne"], "en": ["grapevine"], "nl": ["wijnstok"], "pt": ["parreira"], "ru": ["\u0432\u0438\u043d\u043e\u0433\u0440\u0430\u0434"], "de": ["Weinrebe"], "tr": ["asma"], "hu": ["sz\u0151l\u0151t\u0151ke"], "sk": ["vini\u010d"], "fa": ["(\u062f\u0631\u062e\u062a) \u0645\u0648", "\u062a\u0627\u06a9"], "he": ["\u05d2\u05e4\u05df"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vin", "primary": false}, "boli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (Pri flua\u0135o) Esti en stato de gasi\u011do, svarma formi\u011do de vaporaj veziketoj, krevantaj \u0109e la supra\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0438\u043f\u0435\u0442\u044c"], "fr": ["bouillir (intr.)", "bouillonner"], "en": ["boil"], "nl": ["koken", "zieden"], "be": ["\u043a\u0456\u043f\u0435\u0446\u044c"], "de": ["sieden", "kochen"], "sv": ["koka"], "hu": ["forr"], "sk": ["vrie\u0165"], "es": ["hervir"], "br": ["birvi\u00f1 (v.g.)"], "pl": ["wrze\u0107", "gotowa\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["\u0109e la normalaj kondi\u0109oj la pura akvo bolas je la temperaturo 100 gradoj Celsiaj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Esti en stato de forta malkvieto kaj eksciti\u011do.", "translations": {"fr": ["bouillir (piaffer)", "piaffer"], "pl": ["wrze\u0107", "kipie\u0107"]}, "examples": [["la maro bolas", "B"], ["boli de kolero", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 22"], ["boli senpacienco", null], ["boli pro \u011dojo", null], ["la popolo, preta ribeli, bolas", "B"], ["bolis terura tumulto", "La Faraono, volumo 2, \u0109ap. 18"], ["lia sango bolis de pasio", "B"], ["bolantaj paroloj", null], ["bolas kolero en lia koro", null], ["la batalo bolis en la animo de l' princo", "La Faraono, volumo 2, \u0109ap. 3"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Esti tre vigla, fervori.", "translations": {"fr": ["bouillonner (fig.)"], "pl": ["wrze\u0107", "kipie\u0107", "tryska\u0107 energi\u0105"]}, "examples": [["la laboro bolis e\u0109 dum la nokto", "B"], ["esti plena je bolanta energio", null], ["trabori la bruston plenan de bolanta vivo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "bol", "primary": true}, "veselkapitano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En mararmeo, oficiro kun rango ekvivalenta al tiu de kolonelo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043f\u0438\u0442\u0430\u043d \u043f\u0435\u0440\u0432\u043e\u0433\u043e \u0440\u0430\u043d\u0433\u0430"], "fr": ["capitaine de vaisseau"], "en": ["captain"], "nl": ["kapitein-ter-zee"], "it": ["capitano di vascello"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kapitan", "primary": false}, "kruca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prezentanta formon de kruco.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044b\u0436\u043e\u0432\u044b", "\u043a\u0440\u044b\u0436\u0430\u043f\u0430\u0434\u043e\u0431\u043d\u044b"], "fr": ["crois\u00e9 (en forme de croix)", "cruciforme"], "en": ["cruciform"], "nl": ["kruis-", "kruiselings"], "ru": ["\u043a\u0440\u0435\u0441\u0442\u043e\u0432\u044b\u0439", "\u043a\u0440\u0435\u0441\u0442\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u043a\u0440\u0451\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439"], "de": ["Kreuz-"], "hu": ["kereszt-", "kereszt alak\u00fa"]}, "examples": [["kruca signo, entran\u0109o", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la kruco de Jesuo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044b\u0436\u043e\u0432\u044b"], "fr": ["crois\u00e9 (relatif aux croisades)"], "ru": ["\u043a\u0440\u0435\u0441\u0442\u043e\u0432\u044b\u0439"], "hu": ["keresztes"]}, "examples": [["kruca militiro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kruc", "primary": false}, "disfali": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Diseri\u011dante ruini\u011di, perei.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u0432\u0430\u043b\u044c\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0440\u0430\u0441\u043f\u0430\u0434\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["se d\u00e9composer", "se d\u00e9sagr\u00e9ger", "se disloquer", "se morceler", "tomber en morceaux"], "nl": ["uiteenvallen"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0432\u0430\u043b\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0440\u0430\u0441\u043f\u0430\u0441\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["zerfallen", "auseinander fallen"], "tp": ["pakala"], "hu": ["sz\u00e9tesik", "sz\u00e9thullik"], "pl": ["rozpada\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["pro la tertremo multaj domoj disfalis", null], ["de guto post guto disfalas granito", "Proverbaro esperanta"], ["la kadavro jam disfalis en putra\u0135on", null], ["disfalo de societo, entrepreno, regno", null], ["ni devas eviti la disfalon de la lingvo en dialektojn", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "fal", "primary": false}, "fla\u016dro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "= Vegeta\u0135aro.", "translations": {"be": ["\u0444\u043b\u0451\u0440\u0430", "\u0440\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u043d\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "en": ["flora"], "nl": ["flora"], "pt": ["flora"], "ru": ["\u0444\u043b\u043e\u0440\u0430", "\u0440\u0430\u0441\u0442\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Flora", "Pflanzenwelt"], "hu": ["fl\u00f3ra", "n\u00f6v\u00e9nyzet", "n\u00f6v\u00e9nyvil\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fla\u016dr", "primary": true}, "super": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prepozicio montranta.", "translations": {"hu": ["felett", "f\u00f6l\u00f6tt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Pri uzo de super kun akuzativo, vidu al super, super...-n."], "primary definition": "Lokon pli altan ol la indikita per la dependa vorto.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0434"], "de": ["\u00fcber"], "nl": ["boven"], "en": ["above", "over"]}, "examples": [["la suno estas ankora\u016d super la horizonto", null], ["super la tero sin trovas aero", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 26"], ["mi donis pluvon super iu urbo kaj ne alia", "Z"], ["unu fenestreto, malfermi\u011danta super la tegmento, donis ne sufi\u0109an lumon", "Z"], ["tenante la manojn super la okuloj li rigardadis", "Z"], ["saliko staras super la rivero", "Z"], ["la termometro montras du gradojn super la nulo", null], ["niaj kapoj en la da\u016dro de tutaj horoj estis klinitaj super la laboro", "Z"], ["Josef kisis siajn fratojn kaj ploris super ili", "Z"], ["li sidas en \u015duldoj \u011dis super la \u015dultroj", "Proverbaro esperanta"], ["levu standardon super la popoloj", "Z"], ["flugilojn viajn super mi etendu", "Z"], ["lia okulo vagadis super la bela \u0109irka\u016da\u0135o", "Z"], ["la vespera ombro etendi\u011das super la kamparo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Pozicion de io a\u016d iu, kies forto, grado a\u016d rango estas pli alta ol tiu de alia.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0434", "\u0441\u0432\u0435\u0440\u0445"], "de": ["\u00fcber"], "nl": ["boven"]}, "examples": [["tio estas super \u0109iuj homaj fortoj, super mia povo", null], ["kaj oni metis super ilin laborestrojn, por premi ilin per malfacilaj laboroj", "La Malnova Testamento, Eliro 1:11"], ["ni devas meti nian komunan celon super \u0109iuj forgesindaj disputoj", null], ["vi devas suprenlevi vin super tiuj malprofundaj babiloj", null], ["kiam insistis super li liaj servantoj, li obeis ilian vo\u0109on", "Z"], ["ne konvenas al sklavo regi super princoj", "Z"], ["vi havas super mi senliman potencon", "Z"], ["havi monopolon super la merkato", null], ["vi volas havi Davidon kiel re\u011don super vi", "Z"], ["super la trezoroj de la re\u011do estis Azmavet", "Z"], ["la generalo estas super la kolonelo", "B"], ["kampulo volas levi\u011di super sian staton", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Staton de iu, kies atento direkti\u011das al ia laboro.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0434"], "de": ["\u00fcber"]}, "examples": [["la trompantoj laboradis super la malplenaj teksiloj", "Z"], ["li \u015dvitas ankora\u016d super la alfabeto", "Proverbaro esperanta"], ["\u015di sidis super peco da tolo, kiun \u015di kudris diligente", "Z"], ["kiam ajn oni venas, li \u0109iam sidas super laboro", "Z"], ["li laboris energie super la projekto de lingvo internacia", null], ["laboru anka\u016d iom super la muziko", "Z"], ["laborante super mi mem mi kompletigus miajn sciojn", "Z"], ["mediti super io", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "super", "primary": true}, "kruco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Figuro el du transversaj strekoj, a\u016d objekto el du transversaj pecoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044b\u0436"], "fr": ["croix"], "en": ["cross"], "nl": ["kruis"], "pt": ["cruz"], "ru": ["\u043a\u0440\u0435\u0441\u0442"], "de": ["Kreuz"], "it": ["croce"], "sv": ["kors"], "hu": ["kereszt", "fesz\u00fclet"], "es": ["cruz"]}, "examples": [["desegni krucon sur papero", null], ["la du bastonoj formis krucon", null], ["krucoforma tenilo de glavo", null]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En Romio kaj najbaraj kulturoj antikvaj, pendigilo el fostego kun transversa trabo, sur kiu oni ligis a\u016d alnajlis krimulojn por mortigo.", "translations": {}, "examples": [["la Readmono ordonis dependigi la turmentitojn de la kruco anta\u016d la sunsubiro", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "La kruco sur kiu mortis Jesuo, figurata kiel simbolo de kristana religio.", "translations": {}, "examples": [["la mistero de la kruco", null], ["la pre\u011dejturoj estas kronitaj per kruco", null], ["porti krucon en procesio", null], ["fari la signon de la kruco", null]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Turmento, torturo.", "translations": {}, "examples": [["la ortografio en la plimulto da lingvoj prezentas veran krucon por la lernanto", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kruc", "primary": true}, "botaglo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de aglo ( Hieraa\u00ebtus pennatus a\u016d Hieraaetus pennatus ).", "translations": {"sv": ["dv\u00e4rg\u00f6rn"], "pl": ["orze\u0142ek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "agl", "primary": false}, "scenaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Skizo de teatra\u0135o a\u016d kina\u0135o, prezentanta la rolulojn, lokojn, situaciojn, \u0109efajn scenojn.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0446\u0435\u043d\u0430\u0440\u0438\u0439"], "fr": ["sc\u00e9nario"], "en": ["scenario", "screenplay"], "nl": ["draaiboek", "scenario"], "it": ["scenario (sequenza di scene)", "sceneggiatura"], "hu": ["forgat\u00f3k\u00f6nyv"], "pl": ["scenariusz"], "he": ["\u05ea\u05e1\u05e8\u05d9\u05d8", "\u05ea\u05e8\u05d7\u05d9\u05e9"]}, "examples": [["advokato deklaris, ke la saman scenaron uzis la polico anta\u016d du jaroj", "Guido Van Damme: Kiu faris kion?, Monato, jaro 1996a, numero 11a, p. 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "scen", "primary": false}, "vertago": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "melhundo.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043a\u0441\u0430 (\u0441\u0430\u0431\u0430\u043a\u0430)"], "fr": ["basset", "teckel"], "bg": ["\u0434\u0430\u043a\u0435\u043b"], "nl": ["dashond"], "pt": ["bass\u00ea"], "ru": ["\u0442\u0430\u043a\u0441\u0430 (\u043f\u043e\u0440\u043e\u0434\u0430 \u0441\u043e\u0431\u0430\u043a)"], "de": ["Dackel"], "hu": ["tacsk\u00f3", "dakszli", "borzeb"], "en": ["dachshund"], "cs": ["jezev\u010d\u00edk"], "pl": ["jamnik"]}, "examples": [["el la du hundoj de miaj geavoj, vertago kaj miksrasulo Bunda\u015d, mi amas precipe la duan", "Stefan Maul, El verva vivo \u0135urnalista, p. 12"]], "subdefinitions": []}], "root": "vertag", "primary": true}, "burbono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0431\u0443\u0440\u0431\u043e\u043d (\u043a\u0443\u043a\u0443\u0440\u0443\u0437\u043d\u043e\u0435 \u0432\u0438\u0441\u043a\u0438)"], "fr": ["bourbon (boisson)"], "de": ["Bourbon (Whiskey)"], "pl": ["burbon"]}, "examples": [["la nomo burbono devenas de la nomo de la graflando \u00abBourbon\u00bb, en Kentukio", "Vikipedio, burbono (viskio), 2005-06-19"]], "subdefinitions": []}], "root": "burbon", "primary": true}, "krena\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spica\u0135o el raspita radiko de kampara kreno.", "translations": {"be": ["\u0445\u0440\u044d\u043d (\u0441\u043f\u044d\u0446\u044b\u044f)"], "nl": ["mierikswortelsaus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kren", "primary": false}, "alegoria": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al alegorio.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u0435\u0433\u0430\u0440\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["all\u00e9gorique"], "nl": ["allegorisch"], "pt": ["aleg\u00f3rico"], "ru": ["\u0430\u043b\u043b\u0435\u0433\u043e\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["gleichnishaft", "allegorisch"], "it": ["allegorico"], "hu": ["allegorikus"], "sk": ["alegorick\u00fd"], "es": ["aleg\u00f3rico"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "alegori", "primary": false}, "alegorio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Literatura a\u016d plastika prezento, per kiu oni homigas abstraktajn ideojn.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u0435\u0433\u043e\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["all\u00e9gorie"], "bg": ["\u0430\u043b\u0435\u0433\u043e\u0440\u0438\u044f"], "nl": ["allegorie"], "pt": ["alegoria"], "ru": ["\u0430\u043b\u043b\u0435\u0433\u043e\u0440\u0438\u044f"], "de": ["Gleichnis", "Allegorie"], "it": ["allegoria"], "hu": ["alleg\u00f3ria"], "sk": ["inotaj", "aleg\u00f3ria"], "en": ["allegory"], "es": ["alegor\u00eda"]}, "examples": [["la Justeco kun siaj pesiloj estas alegorio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "alegori", "primary": true}, "suba\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sub\u015dtofo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u043a\u043b\u0430\u0434\u043a\u0430", "\u043f\u0430\u0434\u0448\u044d\u045e\u043a\u0430", "\u043f\u0430\u0434\u0431\u0456\u045e\u043a\u0430"], "fr": ["dessous (v\u00eatement de dessous)"], "nl": ["voering"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043a\u043b\u0430\u0434\u043a\u0430"], "de": ["Unterstoff"], "hu": ["b\u00e9l\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Fono.", "translations": {"be": ["\u0444\u043e\u043d"], "fr": ["fond (arri\u00e8re-plan)"], "nl": ["ondergrond"], "ru": ["\u0444\u043e\u043d"], "de": ["Untergrund"], "hu": ["aljzat", "h\u00e1tt\u00e9r"]}, "examples": [["la korvoj faris bonan efekton sur la blanka suba\u0135o de la ne\u011do", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "sub", "primary": false}, "enfoldigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loki iun pecon en foldon.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c \u0432 \u043f\u0430\u0437"], "fr": ["encastrer (dans une rainure)"], "hu": ["beilleszt (horonyba)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fold", "primary": false}, "vokto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kontrolisto, intendanto.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0433\u043b\u044f\u0434\u0447\u044b\u043a", "\u043d\u0430\u043c\u0435\u0441\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["contremaitre"], "nl": ["opziener"], "pt": ["intendente", "alcaide", "bailio", "zelador,", "fiscal"], "ru": ["\u043d\u0430\u0434\u0441\u043c\u043e\u0442\u0440\u0449\u0438\u043a", "\u0443\u043f\u0440\u0430\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u043d\u0430\u043c\u0435\u0441\u0442\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Vogt"], "hu": ["isp\u00e1n", "pall\u00e9r", "munkafel\u00fcgyel\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vokt", "primary": true}, "landano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lo\u011danto de lando.", "translations": {"be": ["\u043c\u044f\u0441\u0446\u043e\u0432\u044b \u0436\u044b\u0445\u0430\u0440", "\u043d\u0430\u0441\u0435\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["habitant (d'un pays)"], "nl": ["bewoner (v.e.land)"], "br": ["broad (annezad)", "broadour"], "ru": ["\u043c\u0435\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439 \u0436\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u043e\u0431\u0438\u0442\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Einwohner", "Bewohner"], "hu": ["orsz\u00e1glak\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "land", "primary": false}, "ekologiismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Socia kaj politika movado emfazanta nedifektadon de la naturo.", "translations": {"ru": ["\u044d\u043a\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0435 \u0434\u0432\u0438\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0437\u0435\u043b\u0451\u043d\u043e\u0435 \u0434\u0432\u0438\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0434\u0432\u0438\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435 \u0437\u0430\u0449\u0438\u0442\u043d\u0438\u043a\u043e\u0432 \u043f\u0440\u0438\u0440\u043e\u0434\u044b"], "fr": ["\u00e9cologie (politique)", "mouvement \u00e9cologiste"], "en": ["ecological movement", "environmental movement", "environmentalism", "green movement"], "nl": ["ecologische beweging", "groene beweging"], "pt": ["ecologismo", "ecologia"], "de": ["\u00f6kologische Bewegung", "\u00d6kologiebewegung"], "hu": ["\u00f6kol\u00f3giai mozgalom", "z\u00f6ldmozgalom"], "pl": ["ruch ekologiczny", "ruch zielonych (pot.)"]}, "examples": [["ekologiismo, vegetaranismo, domokupado k.a. malpli fortas ol en centra E\u016dropo, sed estas rimarkinde pli disvolvitaj ol en Hispanio", "H\u00e8ctor Al\u00f2s i Font Katalunio 2005 La Ondo de Esperanto 2005:3(125)"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekologi", "primary": false}, "stelulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fama, elstara artisto.", "translations": {"be": ["\u0437\u043e\u0440\u043a\u0430 (\u0432\u044f\u0434\u043e\u043c\u044b \u0447\u0430\u043b\u0430\u0432\u0435\u043a)"], "fr": ["star", "vedette (star)"], "bg": ["\u0437\u0432\u0435\u0437\u0434\u0430"], "nl": ["ster"], "pt": ["estrela"], "ru": ["\u0437\u0432\u0435\u0437\u0434\u0430 (\u043e \u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u043a\u0435)"], "de": ["Star"], "it": ["star", "stella (del cinema)"], "hu": ["csillag", "szt\u00e1r"], "en": ["star"], "es": ["estrella"]}, "examples": [["tiuj aktoroj mem, nomataj \u00absteluloj\u00bb, estis same naive diigataj, kiel sportistoj", "Ivan Efremov, trad. Jurij Finkel, Horo de Bovo, \u0109apitro 3a"]], "subdefinitions": []}], "root": "stel", "primary": false}, "lignokarbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bruliga\u0135o, produktata per malrapida kaj nekompleta brulo de ligno en senaera atmosfero.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0440\u0435\u0432\u0435\u0441\u043d\u044b\u0439 \u0443\u0433\u043e\u043b\u044c"], "fr": ["charbon de bois"], "bg": ["\u0434\u044a\u0440\u0432\u0435\u043d\u0438 \u0432\u044a\u0433\u043b\u0438\u0449\u0430"], "nl": ["houtskool"], "de": ["Holzkohle"], "sv": ["tr\u00e4kol"], "hu": ["fasz\u00e9n"], "br": ["glaou-koad"], "pl": ["w\u0119giel drzewny"]}, "examples": [["en portebla fajrujo brulis amaseto da lignokarbo, plenigante la \u0109ambron per komfortiga ardo", "Pro I\u015dtar"], ["Zalmuna malmoligis la cilindrojn super la ardantaj lignokarboj", "Pro I\u015dtar"]], "subdefinitions": []}], "root": "karb", "primary": false}, "la\u016dvice": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu je sia vico; alterne.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430 \u0447\u0430\u0440\u0437\u0435"], "fr": ["successivement", "tour \u00e0 tour"], "hu": ["sorrendben"], "nl": ["beurtelings"], "ru": ["\u043f\u043e\u043e\u0447\u0435\u0440\u0451\u0434\u043d\u043e"]}, "examples": [["la\u016dvice kanti", null], ["mi faras bonon kaj malbonon la\u016dvice", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vic", "primary": false}, "kataplasmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kuracilo konsistanta el varma, mola kaj malseka maso da medicinaj substancoj, entenata en maldensa \u015dtofo, kaj metata sur korpa parto.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u043f\u0430\u0440\u043a\u0430"], "fr": ["cataplasme"], "en": ["plaster", "poultice"], "nl": ["pap", "warme omslag"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043f\u0430\u0440\u043a\u0430"], "ca": ["cataplasma"], "de": ["Kataplasma", "hei\u00dfer Breiumschlag"], "hu": ["meleg borogat\u00e1s", "kataplazma"], "fa": ["\u0645\u0631\u0647\u0645", "\u0636\u0645\u0627\u062f"], "es": ["cataplasma"]}, "examples": [["Fernanda aplikis al \u015di kataplasmojn sur la ventro kaj saketojn da glacio sur la kapo", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "kataplasm", "primary": true}, "oftalmologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la medicino, kiu rilatas al la kuracado de la okuloj; Okulkuracarto.", "translations": {"be": ["\u0430\u0444\u0442\u0430\u043b\u044c\u043c\u0430\u043b\u0451\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["ophtalmologie"], "bg": ["\u043e\u0444\u0442\u0430\u043b\u043c\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "nl": ["oftalmologie", "oogheelkunde"], "pt": ["oftalmologia", "ocul\u00edstica", "oftalmiatria"], "ru": ["\u043e\u0444\u0442\u0430\u043b\u044c\u043c\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "ca": ["oftalmologia"], "de": ["Augenheilkunde"], "hu": ["szem\u00e9szet", "oftalmol\u00f3gia"], "en": ["ophthalmology"], "es": ["oftalmolog\u00eda"]}, "examples": [["li voja\u011dis al Vieno por studadi oftalmologion", "Vivo de Zamenhof \u0109apitro 5a, p. 49a"], ["mi estis malvolonte enkarcerigita pro grava okulo-malsano en oftalmologia malsanulejo", "Garbhan MAC AOIDH, Perdita paradizo, Monato, 2002/08, p. 8"]], "subdefinitions": []}], "root": "oftalmologi", "primary": true}, "duedro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la kvar nebaritaj solidoj, estigitaj de du ebenoj kun komuna rekto; alternative: la paro konsistanta el la du duonebenoj, kiuj limas \u0109i tiun solidon.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0432\u0443\u0433\u0440\u0430\u043d\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["di\u00e8dre"], "en": ["dihedron"], "nl": ["tweevlak", "di\u00ebder"], "be": ["\u0434\u0437\u044c\u0432\u044e\u0445\u0433\u0440\u0430\u043d\u044c\u043d\u0456\u043a", "\u0434\u0437\u0432\u044e\u0445\u0433\u0440\u0430\u043d\u0435\u0432\u044b \u0432\u0443\u0433\u0430\u043b", "\u0434\u0437\u0432\u044e\u0445\u0433\u0440\u0430\u043d\u0435\u0432\u044b \u043a\u0443\u0442"], "de": ["Dieder"], "it": ["diedro"], "hu": ["di\u00e9der", "k\u00e9tlap"], "fa": ["\u062f\u0648\u0648\u062c\u0647\u06cc"], "pl": ["dwu\u015bcian", "k\u0105t dwu\u015bcienny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "edr", "primary": false}, "celulito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inflamo de kuniga histo, povanta okazigi \u015dvelon.", "translations": {"be": ["\u0446\u044d\u043b\u044e\u043b\u0456\u0442"], "fr": ["cellulite"], "en": ["cellulite"], "nl": ["cellulitis"], "pt": ["celulite"], "ru": ["\u0446\u0435\u043b\u043b\u044e\u043b\u0438\u0442"], "de": ["Zellulitis"], "it": ["cellulite"], "hu": ["narancsb\u0151r", "cellulitis"], "pl": ["cellulit"]}, "examples": [["subha\u016dta, pelva celulito", null]], "subdefinitions": []}], "root": "celulit", "primary": true}, "ulmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arbo el mezvarmaj landoj de la norda terglobduono, kies fibreca, elasta ligno estas uzata por fari objektojn, kies strukturo a\u016d uzado postulas fortikecon, genro el familio ulmacoj (Ulmus).", "translations": {"be": ["\u0432\u044f\u0437"], "fr": ["orme"], "en": ["elm"], "el": ["\u03c6\u03c4\u03b5\u03bb\u03b9\u03ac"], "de": ["Ulme"], "it": ["olmo"], "hu": ["szil(fa)"], "br": ["gwezenn-oulm", "oulmenn"], "fi": ["jalava"], "es": ["olmo"], "he": ["\u05d1\u05d5\u05e7\u05d9\u05e6\u05d4"], "ru": ["\u0432\u044f\u0437"], "nl": ["olm", "iep", "iepenboom"], "pt": ["olmo", "ulmo"], "sv": ["alm"], "pl": ["wi\u0105z"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ulm", "primary": true}, "montrilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Objekto servanta por montri.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u0443\u043a\u0430\u0437\u043a\u0430 \u0438 \u0442.\u043f."], "fr": ["indicateur (objet)"], "nl": ["wijzer"]}, "examples": [["montriloj de horlo\u011do", null]], "subdefinitions": []}], "root": "montr", "primary": false}, "bero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fermfrukto kun suka, karneca perikarpo.", "translations": {"be": ["\u044f\u0433\u0430\u0434\u0430"], "fr": ["baie (fruit)"], "en": ["berry"], "nl": ["bes"], "ru": ["\u044f\u0433\u043e\u0434\u0430"], "de": ["Beere"], "sv": ["b\u00e4r"], "hu": ["bogy\u00f3"], "es": ["baya"], "br": ["hugenn"], "pl": ["jagoda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ia ajn eta karneca frukto: frago, frambo, sorpo.", "translations": {"pl": ["jagoda"]}, "examples": [["ofte ili solaj kuris en la arbaro kaj kolektis ru\u011dajn berojn", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Ne\u011dulino kaj Rozulino"], ["li estras firmaon, kiu okupi\u011das pri konservado de beroj kaj fungoj", "Last, Kurioza parko allogas turistojn, Monato, jaro 2002a, numero 2a, p. 30a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ber", "primary": true}, "insula": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al insulo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u0442\u0440\u0430\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["insulaire (adj.)"], "pt": ["insular"], "no": ["\u00f8y-"], "de": ["Insel-"], "it": ["insulare"], "fa": ["\u062c\u0632\u06cc\u0631\u0647\u200c\u0627\u06cc"], "es": ["insular"], "pl": ["wyspiarski"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "insul", "primary": false}, "sutano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longa \u011dispieda a\u016d \u011disgenua robo de pastroj butonumata sur la anta\u016da flanko.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0442\u0430\u043d\u0430"], "fr": ["soutane"], "en": ["soutane", "cassock"], "nl": ["soutane"], "ru": ["\u0441\u0443\u0442\u0430\u043d\u0430", "\u0440\u044f\u0441\u0430"], "de": ["Sutane"], "it": ["talare", "abito talare"], "hu": ["reverenda"], "pl": ["sutanna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sutan", "primary": true}, "bonrasa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Estanta ano de raso kun bonaj, utilaj ecoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0440\u043e\u0434\u0438\u0441\u0442\u044b\u0439"], "fr": ["de bonne race"], "nl": ["van een goed ras"], "hu": ["faj- (j\u00f3 fajt\u00e1j\u00fa)"]}, "examples": [["kurieroj sur bone kurantaj bonrasaj \u0109evaloj", "La Malnova Testamento, Ester 8:10"]], "subdefinitions": []}], "root": "ras", "primary": false}, "skeleto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ostaro, precipe de mortinta besto a\u016d homo, senkarni\u011dinta.", "translations": {"be": ["\u0448\u043a\u0456\u043b\u0435\u0442", "\u043a\u0430\u0441\u044c\u0446\u044f\u043a"], "fr": ["ossements", "squelette"], "en": ["skeleton"], "nl": ["skelet"], "ru": ["\u0441\u043a\u0435\u043b\u0435\u0442", "\u043a\u043e\u0441\u0442\u044f\u043a", "\u043e\u0441\u0442\u043e\u0432"], "de": ["Skelett", "Gerippe"], "sv": ["skelett"], "hu": ["csontv\u00e1z"], "pl": ["szkielet"]}, "examples": [["la arboj, sur kiuj pendis la skeletoj, \u0109iuminute fleksis sin", "Fabeloj, volumo 1, vojkamarado"], ["seki\u011dintaj skeletoj de fi\u015doj", "Fabeloj, volumo 4, historio el la dunoj"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Trabaro de konstruo, de \u015dipo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u043a\u0430\u0441"], "ru": ["\u043a\u0430\u0440\u043a\u0430\u0441", "\u043e\u0441\u0442\u043e\u0432"], "pl": ["szkielet"], "hu": ["v\u00e1z"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Skiza plano de verko; precipaj trajtoj de organiza\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u044f\u043d", "\u0441\u0445\u0435\u043c\u0430"], "ru": ["\u043f\u043b\u0430\u043d", "\u0441\u0445\u0435\u043c\u0430", "\u043e\u0441\u0442\u043e\u0432"], "pl": ["szkielet"], "hu": ["v\u00e1z", "s\u00e9ma"]}, "examples": [["la naturo mem de Egipto, postulante grandan, sen\u0109esan kaj regulan laboron, kreis la skeleton de la socia organizo de \u0109i tiu lando", "La Faraono, volumo 1, anta\u016dparolo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Tre malgrasa homo.", "translations": {"be": ["\u0445\u0443\u0434\u0430\u0440\u043b\u044f\u0432\u044b \u0447\u0430\u043b\u0430\u0432\u0435\u043a"], "ru": ["\u0441\u043a\u0435\u043b\u0435\u0442"], "pl": ["szkielet"], "hu": ["csontv\u00e1z"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skelet", "primary": true}, "skeleta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prezentanta nur la \u0109efajn liniojn a\u016d ideojn, sendetala.", "translations": {"be": ["\u0441\u0445\u0435\u043c\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "hu": ["v\u00e1zszer\u0171", "v\u00e1zlatos"], "pl": ["szkieletowy"], "ru": ["\u0441\u0445\u0435\u043c\u0430\u0442\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malgrasega, senkarna.", "translations": {"be": ["\u0445\u0443\u0434\u0430\u0440\u043b\u044f\u0432\u044b"], "fr": ["squelettique"], "ru": ["\u043a\u043e\u0441\u0442\u043b\u044f\u0432\u044b\u0439"], "pl": ["szkieletowy"], "hu": ["csontsov\u00e1ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skelet", "primary": false}, "lacigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Konsumi la fortojn, la viglon.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0442\u043e\u043c\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["fatiguer"], "de": ["m\u00fcde machen"], "nl": ["moe maken"], "br": ["skuizha\u00f1 (v.k.)"]}, "examples": [["la tro multa parolado lacigas lin", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 40"], ["larme lacigitaj okuloj", null], ["laciga laboro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lac", "primary": false}, "proporcia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta kun alia kvanto rilaton de proporcio 3 a\u016d 4.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u043f\u0430\u0440\u0446\u044b\u0439\u043d\u044b"], "fr": ["proportionnel"], "nl": ["evenredig"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043f\u043e\u0440\u0446\u0438\u043e\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["proportional"], "es": ["proporcional"], "hu": ["ar\u00e1nyos"]}, "examples": [["la pezo kaj la volumeno estas proporciaj", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "proporci", "primary": false}, "observa\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108io, kion oni rimarkis a\u016d notis observante.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0437\u0456\u0440\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435 (\u043d\u0435\u0448\u0442\u0430 \u0430\u0434\u0437\u043d\u0430\u0447\u0430\u043d\u0430\u0435)"], "fr": ["observation (fait)"], "nl": ["waarneming"], "pt": ["observa\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u043d\u0430\u0431\u043b\u044e\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u043e\u0442\u043c\u0435\u0447\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0444\u0430\u043a\u0442)"], "de": ["Wahrnehmung"], "hu": ["\u00e9szrev\u00e9tel"], "es": ["observaci\u00f3n"], "pl": ["spostrze\u017cenie", "zapisek z obserwacji"]}, "examples": [["kolekto da observoj pri la tifoida febro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "observo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "observ", "primary": false}, "\u0109iujara": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Revenanta a\u016d rekomenci\u011danta \u0109iun jaron.", "translations": {"be": ["\u0448\u0442\u043e\u0433\u0430\u0434\u043e\u0432\u044b"], "fr": ["annuel"], "en": ["annual"], "nl": ["jaarlijks"], "pt": ["anual"], "ru": ["\u0435\u0436\u0435\u0433\u043e\u0434\u043d\u044b\u0439"], "de": ["j\u00e4hrlich"], "it": ["annuale"], "sv": ["\u00e5rlig"], "sk": ["ka\u017edoro\u010dn\u00fd"], "es": ["anual"], "br": ["bloaziek", "bloavezhiek"], "el": ["\u03b5\u03c4\u03ae\u03c3\u03b9\u03bf\u03c2", "\u03c7\u03c1\u03bf\u03bd\u03b9\u03ac\u03c4\u03b9\u03ba\u03bf\u03c2"], "hu": ["\u00e9venk\u00e9nti", "\u00e9vel\u0151"], "pl": ["coroczny"]}, "examples": [["la \u0109iujara renkonti\u011do de el multaj diversaj regionoj", "Vortoj de k-do Lanti, la signifo de niaj Kongresoj"], ["\u0109iujara vegeta\u0135o, ceremonio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "jar", "primary": false}, "proporcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilato de la partoj inter si kaj kun la tuto.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u043f\u043e\u0440\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["proportion"], "nl": ["proportie", "verhouding"], "pt": ["propor\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043f\u043e\u0440\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Proportion"], "hu": ["ar\u00e1ny"], "es": ["proporci\u00f3n"]}, "examples": [["la proporcio inter statuo kaj \u011dia piedestalo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Grandeco de objekto, rilate al alia analoga konsiderata kiel tipo.", "translations": {"nl": ["proportie", "verhouding"]}, "examples": [["statuo la\u016d kolosaj proporcioj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Grandeco de afero rilate al alia, kiu kreskas a\u016d malkreskas samtempe kaj samgrade, kiel la unua.", "translations": {"nl": ["proportie", "verhouding"]}, "examples": [["devas esti severa proporcio inter la kulpoj kaj la punoj", null], ["rekompenci iun proporcie kun la faritaj servoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Oni trovas en difinon pli vastan, kiu ebligas nomi proporcion egala\u0135on inter frakcioj (geometria proporcio) a\u016d du diferencoj (aritmetika proporcio). Tia uzo, \u015dajne ne plu aktuala, rilatas kun la difino de aritmetika kaj geometria meznombroj (la koncerna meznombro estas la komuna meza termo de samspeca proporcio)."], "primary definition": "Egala\u0135o inter du algebraj frakcioj.", "translations": {"en": ["proportion"], "nl": ["evenredigheid"], "pl": ["proporcja"]}, "examples": [["a/b = c/d estas proporcio kun termoj (a,b,c,d)", null]], "subdefinitions": []}], "root": "proporci", "primary": true}, "okupi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Preni en posedon iun lokon.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0439\u043c\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u043a\u0443\u043f\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["occuper"], "en": ["occupy"], "nl": ["bezetten"], "pt": ["ocupar"], "ru": ["\u0437\u0430\u043d\u044f\u0442\u044c", "\u043e\u043a\u043a\u0443\u043f\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["besetzen", "einnehmen"], "hu": ["elfoglal", "bevesz"], "es": ["ocupar"]}, "examples": [["malamikaj trupoj okupis la urbon kaj la havenon", null], ["mia \u011deneva gazeto certe \u011dojis presi dekon da artikoloj pri okupata Polujo", "Aventuroj de pioniro, \u0109apitro 34a, p. 82a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Teni en posedo iun lokon a\u016d tempon; da\u016dre loki\u011di ie.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0439\u043c\u0430\u0446\u044c"], "hu": ["foglal", "lefoglal"], "de": ["einnehmen", "versperren"], "nl": ["in beslag nemen"], "ru": ["\u0437\u0430\u043d\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["la libroj okupas la tutan skribotablon", "B"], ["okupi spacon, se\u011don", null], ["la bieno okupas 10 hektarojn", null], ["nia gramatiko okupas nur unu pa\u011don", "Z"], ["la raporto okupis tri horojn", "B"], ["tio ne okupas multe da tempo", "Z"], ["okupi postenon, oficon", null], ["en la evoluo de civilizo la Grekoj okupas gravegan pozicion", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Tiri al si la atenton, intereson a\u016d aktivecon de iu.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0439\u043c\u0430\u0446\u044c"], "hu": ["foglalkoztat", "elfoglal"], "de": ["besch\u00e4ftigt sein (mit)", "eingenommen sein (von)"], "nl": ["bezig houden"], "ru": ["\u0437\u0430\u043d\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["li estas okupita nur de sia propra persono", null], ["du demandoj okupis lian spiriton", "B"], ["la foiro okupis 300 oficistojn", null], ["je kio li okupas liajn servistojn?", "Z"], ["kiu sin okupas je \u0125emio estas \u0125emiisto", "Z"], ["sin okupi pri komerco, scienco, arto, politiko, vanta\u0135oj", null], ["mi estas okupita, mi neniun volas vidi", null], ["tiu \u0109i laboro lin profunde okupas", "Z"], ["multaj artikoloj anstata\u016d paroli pure pri nia lingvo, sin okupas de la komenco \u011dis la fino je komparado \u011din kun Volap\u00fckaj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "okup", "primary": true}, "okupo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, kio okupas.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043d\u044f\u0442\u0430\u043a"], "fr": ["occupation"], "nl": ["bezigheid"], "pt": ["ocupa\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0437\u0430\u043d\u044f\u0442\u0438\u0435"], "de": ["Besch\u00e4ftigung", "Besetzung"], "hu": ["foglalkoz\u00e1s", "elfoglalts\u00e1g"], "cs": ["zam\u011bstn\u00e1n\u00ed"]}, "examples": [["havi nenian okupon", "B"], ["la kantado estas agrabla okupo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 40"]], "subdefinitions": []}], "root": "okup", "primary": false}, "literumilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Programo por kontroli ortografion de homlingva teksto, ofte disponebla dialoge en teksta redaktilo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0433\u0440\u0430\u043c\u0430 \u043f\u0440\u0430\u0432\u0435\u0440\u043a\u0456 \u043f\u0440\u0430\u0432\u0430\u043f\u0456\u0441\u0443", "\u043c\u043e\u0434\u0443\u043b\u044c \u043f\u0440\u0430\u0432\u0435\u0440\u043a\u0456 \u043f\u0440\u0430\u0432\u0430\u043f\u0456\u0441\u0443"], "fr": ["correcteur (d'orthographe)"], "en": ["speller", "spelling checker", "spell-checker"], "nl": ["spellingcontroleprogramma"], "pt": ["corretor ortogr\u00e1fico"], "ru": ["\u043a\u043e\u0440\u0440\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440 (\u043f\u0440\u043e\u0433\u0440\u0430\u043c\u043c\u0430)", "\u0441\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0432\u043e \u043e\u0440\u0444\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0433\u043e \u043a\u043e\u043d\u0442\u0440\u043e\u043b\u044f"], "de": ["Rechtschreibkontrolle"], "it": ["correttore ortografico (automatico)"], "hu": ["helyes\u00edr\u00e1sellen\u0151rz\u0151"], "pl": ["korektor pisowni"]}, "examples": [["UniRed entenas potencan esperantan literumilon kaj havas kelkajn vere pintajn pliajn propra\u0135ojn", "Pejno Simono: Sidi\u011du kaj tajpu, Monato, n-ro 01/2001."]], "subdefinitions": []}], "root": "liter", "primary": false}, "apetitiga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "apetit", "primary": false}, "almena\u016d": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adv. signifanta.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u043d\u0430\u043c\u0441\u0456"], "fr": ["au moins"], "de": ["mindestens", "wenigstens"], "it": ["almeno"], "hu": ["legal\u00e1bb"], "fa": ["\u062f\u0633\u062a\u200c\u06a9\u0645", "\u0644\u0627\u0627\u0642\u0644"], "br": ["da nebeuta\u00f1", "da vihana\u00f1"], "cs": ["aspo\u0148"], "fi": ["ainakin", "ainakaan [en nea frazo]", "joka tapauksessa"], "es": ["al menos"], "he": ["\u05dc\u05e4\u05d7\u05d5\u05ea"], "ru": ["\u043f\u043e \u043a\u0440\u0430\u0439\u043d\u0435\u0439 \u043c\u0435\u0440\u0435"], "nl": ["minstens"], "pt": ["ao menos", "pelo menos", "aldemenos (ark.)"], "sk": ["aspo\u0148"], "pl": ["przynajmniej", "co najmniej"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Kiam oni indikas santempe la superan kaj la malsuperan limon, oni prefere uzu minimume."], "primary definition": "E\u0109 limigante sin je la plej malgranda kvanto; ne malpli ol; se ne pli.", "translations": {"en": ["at least"]}, "examples": [["por iri vi bezonos almena\u016d tri horojn", null], ["la foso, por preni la plej malmulte, havis almena\u016d ok futojn da lar\u011deco", "Z"], ["tio kostos almena\u016d dek milionojn", null], ["lingvo arta estas almena\u016d kvindek fojojn pli facila ol \u0109ia lingvo natura", "Z"], ["io tia, kio alproksimigus la celon almena\u016d je unu pa\u015do", "Z"], ["neniu povas dubi, ke \u0109iujn, a\u016d almena\u016d la grandan plimulton da personoj ligas unu komuna ideo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "E\u0109 en la plej malfavora okazo; se estas neeble fari pli bone; se ne estas pli kontentiga solvo.", "translations": {"en": ["at (the very) least"]}, "examples": [["vi povas tute \u011din (la artikolon) ne uzadi, almena\u016d \u011dis la tempo, kiam vi tute bone scios \u011dian signifon", "Z"], ["la vera stilo E-a estas, a\u016d almena\u016d devas esti, nur stilo simpla kaj logika", "Z"], ["ha, mia Dio! almena\u016d ian simplan brasika\u0135on!", "Z"], ["almena\u016d neniun ili havu viva!", "Z"], ["sed mi almena\u016d estas trankvila en mia koro", "Z"], ["tio prezentas estontecon malgajan, nudan, sed almena\u016d jam klare difinitan", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Se ne aliaj.", "translations": {"en": ["if nothing else"]}, "examples": [["e\u0109 se vi obeas, almena\u016d mi kontra\u016dstaros tiun ordonon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "almena\u016d", "primary": true}, "periskopo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Optika instrumento, kies elstaranta tubo vidigas horizonton super kiu \u011di elstaras.", "translations": {"be": ["\u043f\u044d\u0440\u044b\u0441\u043a\u043e\u043f"], "fr": ["p\u00e9riscope"], "en": ["periscope"], "nl": ["periscoop"], "pt": ["perisc\u00f3pio"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0438\u0441\u043a\u043e\u043f"], "ca": ["periscopi"], "de": ["Periskop"], "hu": ["periszk\u00f3p"], "fa": ["\u067e\u0631\u06cc\u0633\u06a9\u067e"], "es": ["periscopio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "periskop", "primary": true}, "antero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Supra parto de la stameno konsistanta el du paroj da po du polenujoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u044b\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["anth\u00e8re"], "ru": ["\u043f\u044b\u043b\u044c\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Anthere", "Staubbeutel"], "es": ["antera"], "hu": ["portok", "porz\u00f3tok"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anter", "primary": true}, "reklamisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Profesia helpanto al vendado per diskonigo, la\u016ddado, reklamado de komerca\u0135o a\u016d afero per \u0109iaj komunikrimedoj.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u043a\u043b\u044f\u043c\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["publicitaire (subst.)"], "ru": ["\u0440\u0435\u043a\u043b\u0430\u043c\u0438\u0441\u0442", "\u0440\u0435\u043a\u043b\u0430\u043c\u0449\u0438\u043a"], "de": ["Werbefachfrau", "Werbefachmann"], "es": ["publicitario", "publicista"], "hu": ["rekl\u00e1mszakember", "hirdet\u00e9si szakember"]}, "examples": [["a\u0109', mi revis esti poeto, kaj nun vidu... reklamisto!", "Alberto Garc\u00eda Fumero: Kura\u011do, Monato jaro 2002a, numero 2a, p. 23\u201325a"]], "subdefinitions": []}], "root": "reklam", "primary": false}, "enbu\u015da\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Transversa stangeto, kiun oni \u015dovas en la bu\u015don de \u0109evalo por direkti \u011din per alfiksitaj bridoj.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0434\u0438\u043b\u0430", "\u043c\u0443\u043d\u0434\u0448\u0442\u0443\u043a (\u0443 \u043b\u043e\u0448\u0430\u0434\u0438)"], "fr": ["mors"], "en": ["bridle bit"], "nl": ["mondstuk"], "hu": ["zabla"], "fa": ["\u062f\u0647\u0627\u0646\u0647 (\u0627\u0641\u0633\u0627\u0631)"], "br": ["gweskenn"], "pl": ["w\u0119dzid\u0142o"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bu\u015d", "primary": false}, "la\u016dvorte": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konforme al anta\u016de diritaj vortoj, sen modifo, kun nur minimuma interpreto.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u0441\u043b\u043e\u0432\u043d\u043e"], "fr": ["\u00e0 la lettre", "mot pour mot", "litt\u00e9ralement"], "br": ["ger-ha-ger"], "pl": ["dos\u0142ownie", "s\u0142owo w s\u0142owo"]}, "examples": [["la\u016dvorte tradukite", "Satiraj rakontoj, budape\u015dta ekzameno"]], "subdefinitions": []}], "root": "vort", "primary": false}, "izotropa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Posedanta la samajn fizikajn proprecojn en \u0109iuj direktoj.", "translations": {"be": ["\u0456\u0437\u0430\u0442\u0440\u043e\u043f\u043d\u044b"], "fr": ["isotrope"], "nl": ["isotroop"], "pt": ["isotr\u00f3pico", "is\u00f3tropo"], "ru": ["\u0438\u0437\u043e\u0442\u0440\u043e\u043f\u043d\u044b\u0439"], "de": ["isotrop"], "hu": ["izotrop", "izotropikus"], "es": ["isotr\u00f3pico"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "izotrop", "primary": true}, "visto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malnova kartludo angladevena por kvar personoj, nun forpu\u015dita de bri\u011do.", "translations": {"be": ["\u0432\u0456\u0441\u0442"], "en": ["whist"], "nl": ["whist"], "pt": ["u\u00edste"], "ru": ["\u0432\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Whist"], "hu": ["whist"]}, "examples": [["ili ludas viston, sin vestas malbele kaj terure parolas france", "Princidino Mary"]], "subdefinitions": []}], "root": "vist", "primary": true}, "malizotropa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne posedanta la samajn fizikajn proprecojn en \u0109iuj direktoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0456\u0437\u0430\u0442\u0440\u043e\u043f\u043d\u044b"], "fr": ["anisotrope"], "nl": ["anisotroop"], "pt": ["anisotr\u00f3pico"], "ru": ["\u0430\u043d\u0438\u0437\u043e\u0442\u0440\u043e\u043f\u043d\u044b\u0439"], "de": ["anisotrop"], "hu": ["anizotrop", "anizotropikus"], "es": ["anisotr\u00f3pico"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "izotrop", "primary": false}, "ekscepcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Defenda rimedo por prokrasti la finon de la proceso a\u016d por kritiki \u011dian formon.", "translations": {"be": ["\u043f\u044f\u0440\u044d\u0447\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435 (\u0443 \u0441\u0443\u0434\u0437\u0435)"], "fr": ["exception (droit)"], "pt": ["exce\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u043e\u0442\u0432\u043e\u0434"], "de": ["Vorbehalt", "Einwand", "Einrede"], "pl": ["wy\u0142\u0105czenie"], "hu": ["kifog\u00e1s", "ellentmond\u00e1s", "\u00f3v\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekscepci", "primary": true}, "selekto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago selekti a\u016d rezulto de tiu ago.", "translations": {"be": ["\u0441\u044d\u043b\u0435\u043a\u0446\u044b\u044f", "\u0430\u0434\u0431\u043e\u0440"], "nl": ["selectie"], "ru": ["\u0441\u0435\u043b\u0435\u043a\u0446\u0438\u044f", "\u043e\u0442\u0431\u043e\u0440"], "de": ["Selektion"], "it": ["selezione (agr, allev, nat.)"], "hu": ["kiv\u00e1laszt\u00f3d\u00e1s", "szelekci\u00f3"]}, "examples": [["natura selekto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "selekt", "primary": false}, "munti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fikse kunmeti la diversajn partojn de aparato, ma\u015dino sur la \u011dustajn lokojn.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043e\u043d\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043c\u043e\u043d\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["assembler", "monter (assembler)"], "en": ["assemble", "mount", "set"], "nl": ["monteren", "assembleren", "samenstellen"], "pt": ["engastar (pedra preciosa em metal)"], "de": ["montieren"], "hu": ["szerel", "\u00f6sszeszerel"]}, "examples": [["do, mi kapablas a\u0109eti komputilon muntitan de malgranda \u0109ina kompanio", "Liu Xiaozhe: Interreto en malfacilo, Monatojaro 1997a, numero 8a, p. 15a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Enfiksi juvel\u015dtonon.", "translations": {"de": ["einsetzen"], "nl": ["zetten (v.edelstenen)"], "hu": ["befoglal (dr\u00e1gak\u00f6vet)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "munt", "primary": true}, "\u0109in\u0109ilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eta ron\u011dulo el la sudamerika montaro bredata pro sia felo, genro el familio \u0109in\u0109iledoj (Chinchilla).", "translations": {"fr": ["chinchilla"], "it": ["cincill\u00e0"], "pl": ["szynszyla"]}, "examples": [["la\u016d sinjoro Vaterha\u016ds, de \u0109iuj Ron\u011duloj, la \u0109in\u0109ilo plej proksime rilatas al la Marsupiuloj", "La Origino de Speci, \u0109apitro 13a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109in\u0109il", "primary": true}, "arestito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo arestita.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u044b\u0448\u0442\u0430\u0432\u0430\u043d\u044b", "\u0430\u0440\u044b\u0448\u0442\u0430\u043d\u0442", "\u0432\u044f\u0437\u0435\u043d\u044c"], "fr": ["pr\u00e9venu"], "en": ["arrestee", "detainee"], "ru": ["\u0430\u0440\u0435\u0441\u0442\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0430\u0440\u0435\u0441\u0442\u0430\u043d\u0442", "\u0437\u0430\u043a\u043b\u044e\u0447\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["Festgenommener", "Verhafteter"], "hu": ["letart\u00f3ztatott", "\u0151rizetbe vett", "\u0151rizetes"], "br": ["den harzet"], "pl": ["aresztant", "aresztowany"]}, "examples": [["la soldatoj kondukis la arestitojn tra la stratoj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 22"]], "subdefinitions": []}], "root": "arest", "primary": false}, "pelikanoformaj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la klaso birdoj (Pelecaniformes).", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u0441\u043b\u043e\u043d\u043e\u0433\u0438\u0435 (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434 \u043f\u0442\u0438\u0446)"], "de": ["Ruderf\u00fc\u00dfer"], "nl": ["roeivoetigen"], "pl": ["pe\u0142nop\u0142etwe", "wios\u0142onogie"], "hu": ["g\u00f6d\u00e9nyalak\u00faak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pelikan", "primary": false}, "senpolvigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senigi ion je polvo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0431\u0438\u0442\u044c \u043f\u044b\u043b\u044c"], "fr": ["d\u00e9poussi\u00e9rer"], "en": ["dust"], "nl": ["afstoffen"], "de": ["entstauben"], "pl": ["odkurza\u0107", "odpyla\u0107", "\u015bciera\u0107 kurze", "wyciera\u0107 kurze"], "hu": ["portalan\u00edt", "port t\u00f6r\u00f6l"]}, "examples": [["senpolvigi \u015duojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "polv", "primary": false}, "stoko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Disponebla kvanto da varoj.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u044f\u045e\u043d\u044b \u0437\u0430\u043f\u0430\u0441 \u0442\u0430\u0432\u0430\u0440\u0430\u045e"], "fr": ["provision", "r\u00e9serve (provision)", "stock"], "en": ["stock"], "nl": ["voorraad"], "ru": ["\u043d\u0430\u043b\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439 \u0437\u0430\u043f\u0430\u0441 \u0442\u043e\u0432\u0430\u0440\u043e\u0432"], "de": ["Lager", "Bestand", "Vorrat"], "hu": ["\u00e1ruk\u00e9szlet", "k\u00e9szlet"], "pl": ["zas\u00f3b", "zapas", "stan"]}, "examples": [["la ministro devigis Coca-Cola detrui sian tutan stokon", "Roland Rotsaert: Dioksino-krizo, Monatojaro 1999a, numero 7a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "stok", "primary": true}, "stoki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Arigi komerca\u0135ojn, proviza\u0135ojn en ta\u016dgajn ejojn.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u0437\u0430\u043f\u0430\u0441\u044b", "\u0445\u0440\u0430\u043d\u0438\u0442\u044c \u043d\u0430 \u0441\u043a\u043b\u0430\u0434\u0435"], "fr": ["emmagasiner", "entreposer", "th\u00e9sauriser", "stocker"], "en": ["stock"], "de": ["lagern"], "pl": ["sk\u0142adowa\u0107", "robi\u0107 zapasy", "bra\u0107 co\u015b na stan"], "hu": ["k\u00e9szletez", "t\u00e1rol", "felhalmoz"]}, "examples": [["\u0109u la fabrikistoj demandis al si mem, kiuj povos a\u0109eti la stokitajn a\u016dtojn, kiuj akumuli\u011das en la parkejoj?", "Gilbert R. Ledon: Senutilaj sindikatoj, Monatojaro 1999a, numero 6a, p 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "stok", "primary": false}, "amnezio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parta a\u016d kompleta perdo de la memoro.", "translations": {"ru": ["\u0430\u043c\u043d\u0435\u0437\u0438\u044f"], "fr": ["amn\u00e9sie"], "en": ["amnesia"], "nl": ["amnesie"], "be": ["\u0430\u043c\u043d\u044d\u0437\u0456\u044f", "\u0441\u0442\u0440\u0430\u0442\u0430 \u043f\u0430\u043c\u044f\u0446\u0456"], "de": ["Ged\u00e4chtnisverlust", "Amnesie"], "sk": ["amn\u00e9zia"], "fa": ["\u0641\u0631\u0627\u0645\u0648\u0634\u06cc"], "es": ["amnesia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "amnezi", "primary": true}, "nenegativa": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Tiun vorton oni uzas por eviti la ambiguecon de \u00abpozitiva\u00bb... sed, kompreneble, oni devas fronti tiun de \u00abnegativa\u00bb, kiu reaperas, kiam oni analizas la kunmeta\u0135on."], "primary definition": "(parolante pri nombro) Pli granda ol 0 a\u016d egala al \u011di.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u0430\u0434\u043c\u043e\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["non n\u00e9gatif"], "en": ["non-negative"], "nl": ["niet-negatief"], "ru": ["\u043d\u0435\u043e\u0442\u0440\u0438\u0446\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["nichtnegativ"], "hu": ["nemnegat\u00edv"], "pl": ["nieujemny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "negativ", "primary": false}, "parcelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de tero apartigita de tuta bieno.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0435\u043c\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0443\u0447\u0430\u0441\u0442\u043e\u043a", "\u043d\u0430\u0434\u0435\u043b", "\u043f\u0430\u0440\u0446\u0435\u043b\u043b\u0430"], "fr": ["parcelle (terrain)", "terrain"], "en": ["parcel (of land)"], "nl": ["perceel", "kavel"], "pt": ["parcela (de terreno)", "lote"], "hu": ["telek", "parcella"]}, "examples": [["en sia apuddoma parcelo el 9 aroj li aran\u011dis japanstilan \u011dardenon", "Laimius Straznickas: Entuziasmulo pri Japanio, Monatojaro 2002a, numero 5a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "parcel", "primary": true}, "kiras\u015dranko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metala, fortika \u015dranko kun speciala seruro por konservo de multekosta\u0135oj.", "translations": {"fr": ["coffre-fort"], "it": ["cassaforte"], "sv": ["kassask\u00e5p"]}, "examples": [["la mono estis en la kiras\u015dranko", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato, \u0109apitro 13a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015drank", "primary": false}, "laktosukero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043c\u043e\u043b\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439 \u0441\u0430\u0445\u0430\u0440", "\u043b\u0430\u043a\u0442\u043e\u0437\u0430"], "fr": ["lactose"], "de": ["Milchzucker", "Laktose"], "it": ["lattosio"], "hu": ["tejcukor", "lakt\u00f3z"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "suker", "primary": false}, "apologo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mallonga alegoria moralinstrua rakonto, formale nedistingebla disde proza parabolo a\u016d versa fablo (la diferenco estas, ke la terminon apologo oni kutime rezervas por fabloj a\u016d paraboloj de antikvaj a\u016d orientaj tradicioj).", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u043e\u043b\u044f\u0433", "\u043f\u0440\u044b\u0442\u0447\u0430"], "fr": ["apologue"], "en": ["apologue"], "nl": ["apoloog"], "ru": ["\u0431\u0430\u0441\u043d\u044f", "\u043f\u0440\u0438\u0442\u0447\u0430", "\u0430\u043f\u043e\u043b\u043e\u0433"], "ca": ["ap\u00f2leg"], "de": ["Apolog", "Gleichnis", "Lehrfabel"], "sv": ["fabel"], "hu": ["tanmese"], "lat": ["apologus, i"], "es": ["ap\u00f3logo"]}, "examples": [["\u2015 Tre sa\u011da pastro elpensis sekvantan apologon: La faraono estas la suno, la kronprinco la luno. Kiam la lumantan dion sekvas de malproksime la luno, ni havas la helecon tage kaj la helecon nokte", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 14a."]], "subdefinitions": []}], "root": "apolog", "primary": true}, "lempiro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Monunuo de Honduro.", "translations": {"bg": ["\u043b\u0435\u043c\u043f\u0438\u0440\u0430"], "nl": ["lempira"], "pt": ["lempira"], "de": ["Lempira"], "es": ["lempira"], "en": ["lempira"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lempir", "primary": true}, "\u015derpo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de nepala popolo konata pro efikaj gvidistoj kaj portistoj en la himalaja montaro.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0435\u0440\u043f"], "fr": ["sherpa"], "nl": ["sherpa"], "fa": ["\u0634\u0650\u0631\u067e\u0627"], "it": ["sherpa"], "hu": ["serpa"]}, "examples": [["Khumbu estas konata komune kiel Everesto-regiono kaj la hejmo de la \u015cerpo-popolo", "4a Azia Kongreso... 2005, Dua bulteno"], ["la \u015derpoj man\u011das terpomojn du a\u016d tri foje en tago", "Tulsi \u0108aran \u0108hu\u011du, La Nepala Kuirado, Montejo, 2000-03"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015derp", "primary": true}, "duriarbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda, alta tropika arbo \u0109iamverda; genro el familio malvacoj (Durio).", "translations": {"fr": ["durian (arbre)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "duri", "primary": false}, "malmanka": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sufi\u0109ega, abunda.", "translations": {"nl": ["overvloedig"], "br": ["fonnus (stank)", "stank (fonnus)"], "hu": ["b\u0151s\u00e9ges"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mank", "primary": false}, "grotesko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Murpentra ornama stilo populara en la 1a jarcento en Romio, imitita en e\u016dropa manierismo, el fantazia kunmeto de bestoj, folioj, floroj, homoj kaj aliaj.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0430\u0442\u044d\u0441\u043a"], "fr": ["style grotesque"], "hu": ["groteszk (st\u00edlus)"], "pl": ["groteska"], "ru": ["\u0433\u0440\u043e\u0442\u0435\u0441\u043a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grotesk", "primary": false}, "\u0125irurgia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al \u0125irurgio, al \u011diaj operaciaj metodoj kaj rimedoj; kirurgia.", "translations": {"ru": ["\u0445\u0438\u0440\u0443\u0440\u0433\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["chirurgical"], "bg": ["\u0445\u0438\u0440\u0443\u0440\u0433\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438"], "pt": ["cir\u00fargico"], "de": ["chirurgisch"], "sv": ["kirurgisk"], "it": ["chirurgico"], "pl": ["chirurgiczny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125irurgi", "primary": false}, "segi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Tran\u0109i malmolan materion per \u015dtala klingo provizita per dentoj, kiun oni alterne anta\u016den kaj malanta\u016den sur\u015dovas.", "translations": {"be": ["\u043f\u0456\u043b\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "bg": ["\u0440\u0435\u0436\u0430 \u0441 \u0442\u0440\u0438\u043e\u043d"], "nl": ["zagen"], "ru": ["\u043f\u0438\u043b\u0438\u0442\u044c"], "ca": ["serrar"], "de": ["s\u00e4gen"], "it": ["segare"], "hu": ["f\u0171r\u00e9szel"], "fa": ["\u0627\u0631\u0651\u0647 \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "en": ["saw"], "sv": ["s\u00e5ga"], "es": ["serrar"], "he": ["\u05dc\u05e0\u05e1\u05e8"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "seg", "primary": true}, "Sambro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rivero, fluanta el Francujo al Belgujo, kie \u011di fluas en la riveron Mozo apud la urbo Namuro.", "translations": {"be": ["\u0421\u0430\u043c\u0431\u0440"], "fr": ["Sambre"], "nl": ["Samber"], "ru": ["\u0421\u0430\u043c\u0431\u0440"], "de": ["Sambre"], "it": ["Sambre"], "hu": ["Sambre"]}, "examples": [["kunfluejo, aludo al la loko kie, en Namur, Mozo kaj Sambro kunfluas.", "Claude PIRON: Renkonte al Esperanto, La Ondo de Esperanto, n-ro 04/2001"]], "subdefinitions": []}], "root": "Sambr", "primary": true}, "\u0125irurgio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la medicino pritraktanta la kuracadon de malsanoj per operacioj; kirurgio.", "translations": {"be": ["\u0445\u0456\u0440\u0443\u0440\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["chirurgie"], "bg": ["\u0445\u0438\u0440\u0443\u0440\u0433\u0438\u044f"], "nl": ["chirurgie"], "pt": ["chirurgia"], "ru": ["\u0445\u0438\u0440\u0443\u0440\u0433\u0438\u044f"], "de": ["Chirurgie"], "sv": ["kirurgi"], "hu": ["seb\u00e9szet"], "sk": ["chirurgia"], "en": ["surgery"], "es": ["cirug\u00eda"], "it": ["chirurgia"], "pl": ["chirurgia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125irurgi", "primary": true}, "kolorilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0430\u0441\u043a\u0430", "\u043a\u0440\u0430\u0441\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["peinture (produit \u00e0 base de pigments)", "couleur (peinture)"], "en": ["paint"], "nl": ["verf"], "de": ["Farbe"], "tr": ["boya"], "pl": ["barwnik", "pigment"]}, "examples": [["son\u011doj pentris pejza\u011don per koloriloj el smeraldoj, ar\u011dento, rubenoj", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 3a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kolor", "primary": false}, "konfesigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi konfesi.", "translations": {"fr": ["confesser (qn)", "faire confesser (qc \u00e0 qn)", "faire se confesser (qn de qc)", "recevoir la confession (de)"], "pl": ["spowiada\u0107"]}, "examples": [["la punlaboro rompos lin, kaj per la promeso de pli bona traktado ni provos konfesigi lin", "trad L. Bal\u00e1zs La skeleta brigado http://verkoj.fw.hu/09.htm"], ["la torturatoj, kiujn oni konfesigas en iu el la nigraj keloj", "Inkubo \u0108ina Radio Internacia"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konfes", "primary": false}, "malvigligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Senigi je emo al agado, malgajigi, malfortigi.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u043e\u043c\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0441\u043b\u0430\u0431\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0434\u043a\u043e\u0441\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["abattre (rendre abattu)", "refroidir (l'ambiance etc.)"], "hu": ["ellanyh\u00edt", "tesped\u00e9sre k\u00e9sztet", "elkedvetlen\u00edt"]}, "examples": [["lia longa malsano tute malvigligis lin", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vigl", "primary": false}, "bonspeca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bona la\u016d sia speco, konsisto, propra kvalito.", "translations": {"fr": ["de bonne qualit\u00e9"], "nl": ["van goede kwaliteit"], "hu": ["j\u00f3fajta"]}, "examples": [["plej bonspeca pano", "Fabeloj, volumo 3, kolo de botelo"]], "subdefinitions": []}], "root": "spec", "primary": false}, "suicido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043c\u0430\u0433\u0443\u0431\u0441\u0442\u0432\u0430", "\u0441\u0430\u043c\u0430\u0437\u0430\u0431\u043e\u0439\u0441\u0442\u0432\u0430", "\u0441\u0443\u0456\u0446\u044b\u0434"], "fr": ["suicide"], "pt": ["suic\u00eddio"], "ru": ["\u0441\u0443\u0438\u0446\u0438\u0434", "\u0441\u0430\u043c\u043e\u0443\u0431\u0438\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e"], "ro": ["suicid"], "pl": ["samob\u00f3jstwo"], "hu": ["\u00f6ngyilkoss\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "suicid", "primary": false}, "suicidi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043a\u043e\u043d\u0447\u0438\u0442\u044c \u0441 \u0441\u043e\u0431\u043e\u0439"], "fr": ["se suicider"], "pt": ["suicidar-se"], "be": ["\u0437\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u0441\u044f\u0431\u0435", "\u0437\u044c\u0434\u0437\u0435\u0439\u0441\u044c\u043d\u0456\u0446\u044c \u0441\u0430\u043c\u0430\u0433\u0443\u0431\u0441\u0442\u0432\u0430"], "pl": ["samob\u00f3jstwo pope\u0142ni\u0107"], "hu": ["\u00f6ngyilkoss\u00e1got k\u00f6vet el", "\u00f6ngyilkos lesz"]}, "examples": [["\u015di timis, ke Siqi suicidos \u0109i-nokte post ilia foriro", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 74a, p. 567a"]], "subdefinitions": []}], "root": "suicid", "primary": true}, "estkonfesi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["la unuenaskiton li devas estkonfesi, por doni al li duoblan parton el \u0109io, kio trovi\u011das \u0109e li", "La Malnova Testamento, Readmono 21:17"]], "subdefinitions": []}], "root": "konfes", "primary": false}, "fre\u015deco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de io fre\u015da.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u0432\u0435\u0436\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["fraicheur"], "nl": ["frisheid"], "pl": ["\u015bwie\u017co\u015b\u0107"], "ru": ["\u0441\u0432\u0435\u0436\u0435\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Frische"], "es": ["frescura"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fre\u015d", "primary": false}, "forsto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metode flegata arbaro.", "translations": {"be": ["\u043b\u0435\u0441 (\u044d\u043a\u0441\u043f\u043b\u044e\u0430\u0442\u0443\u0435\u043c\u044b)"], "fr": ["exploitation foresti\u00e8re"], "en": ["cultivated forest"], "pt": ["floresta plantada"], "ru": ["\u043b\u0435\u0441 (\u044d\u043a\u0441\u043f\u043b\u0443\u0430\u0442\u0438\u0440\u0443\u0435\u043c\u044b\u0439)"], "de": ["Forst"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "forst", "primary": true}, "encerbigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Profunde firmigi en la menson.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0431\u0438\u0442\u044c \u0432 \u0433\u043e\u043b\u043e\u0432\u0443"], "fr": ["enfoncer dans la t\u00eate"], "nl": ["inprenten"], "be": ["\u0431\u0440\u0430\u0446\u044c \u0434\u0430 \u0433\u0430\u043b\u0430\u0432\u044b", "\u0443\u0431\u0456\u0446\u044c \u0443 \u0433\u0430\u043b\u0430\u0432\u0443"], "de": ["einh\u00e4mmern", "eintrichtern"], "it": ["inculcare"], "hu": ["esz\u00e9be v\u00e9s"], "sk": ["vzia\u0165 si do hlavy"], "pl": ["wbi\u0107 do g\u0142owy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cerb", "primary": false}, "genitivo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Deklinacia kazo, kiu montras posedon, kvaliton, la tuton, de kiu oni prenas parton kaj tiel plu, ordinare tradukita en Esperanto per la prepozicioj kaj", "translations": {"be": ["\u0440\u043e\u0434\u043d\u044b \u0441\u043a\u043b\u043e\u043d"], "fr": ["g\u00e9nitif"], "en": ["genitive"], "nl": ["genitief"], "pt": ["genitivo (gram\u00e1tica)"], "ru": ["\u0440\u043e\u0434\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u043f\u0430\u0434\u0435\u0436"], "de": ["Genitiv", "Wesfall", "zweiter Fall"], "sv": ["genitiv"], "hu": ["birtokos eset", "genitivus"], "br": ["genitiv", "tro-c'henel"], "es": ["genitivo"]}, "examples": [["de", null], ["da", null]], "subdefinitions": []}], "root": "genitiv", "primary": true}, "Peruo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sudamerika \u015dtato, limanta al Brazilo, Bolivio, \u0108ilio, Ekvadoro kaj Kolombio, kaj anka\u016d al Pacifiko.", "translations": {"en": ["Peru"], "nl": ["Peru"], "pt": ["Peru"], "pl": ["Peru"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Peru", "primary": true}, "speciala": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: aparta, faka, precipa. Speciala montras destinon por difinita celo: oni uzas por tio specialan ma\u015dinon; mi venis speciale por la festo. Aparta montras malkunecon, diferencon: ni pritraktos la du aferojn aparte; li tenis sin aparte. Ofte \u011di montras elstarecon, eminentecon, distingindecon: la lasta ero en la programo estis aparte (precipe) \u015datinda. Precipa rilatas al grado de kompara graveco: mi atentigas vin precipe pri tio; mi \u015datis precipe lian lastan verkon; \u0109iuj devos iri, sed precipe la plej junaj."], "primary definition": "Destinita por iu aparta celo, ne\u011denerala, nekomuna.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043f\u0435\u0446\u0438\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "en": ["special"], "nl": ["speciaal"], "be": ["\u0441\u043f\u044d\u0446\u044b\u044f\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u0430\u0434\u043c\u044b\u0441\u043b\u043e\u0432\u044b"], "ca": ["especial"], "de": ["speziell"], "hu": ["speci\u00e1lis", "saj\u00e1tos", "k\u00fcl\u00f6n"], "fa": ["\u0648\u06cc\u0698\u0647", "\u0645\u062e\u0635\u0648\u0635", "\u062e\u0627\u0635"], "es": ["especial"]}, "examples": [["pri tiuj \u0109i ka\u016dzoj, kiel tro specialaj, ni tie \u0109i detale ne parolos", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "special", "primary": true}, "absideto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la akcesoraj absidformaj kapeletoj, kiuj kronas la absidon en iuj pre\u011dejoj.", "translations": {"fr": ["absidiole"], "nl": ["apsiskapel", "absidiool"], "hu": ["apszidiola", "apszisk\u00e1polna", "fi\u00f3kapszis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "absid", "primary": false}, "aku\u015digistino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "aku\u015distino", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0443\u0448\u044d\u0440\u043a\u0430"], "fr": ["sage-femme", "accoucheuse"], "en": ["midwife"], "nl": ["vroedvrouw"], "pt": ["parteira", "obstetriz"], "ru": ["\u0430\u043a\u0443\u0448\u0435\u0440\u043a\u0430"], "de": ["Hebamme"], "it": ["ostetrica", "levatrice"], "fa": ["\u0645\u0627\u0645\u0627", "\u0642\u0627\u0628\u0644\u0647"], "br": ["amiegez"], "es": ["partera"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aku\u015d", "primary": false}, "dia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "De dio.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u0436\u0438\u0439"], "fr": ["divin"], "nl": ["goddelijk"], "be": ["\u0431\u043e\u0441\u043a\u0456"], "ca": ["div\u00ed"], "de": ["g\u00f6ttlich"], "sv": ["gudomlig"], "hu": ["isteni"], "es": ["divino"], "pl": ["boski"]}, "examples": [["la dia potenco", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 18a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Perfekta, kvaza\u016d \u011di estus de dio.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["\u015di havis dian vo\u0109on, diajn formojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "di", "primary": false}, "miksrasulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ulo de gepatroj el diversaj rasoj, sekve kun mikso de rasaj karakterizoj.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0442\u0438\u0441", "\u043f\u043e\u043c\u0435\u0441\u044c"], "fr": ["b\u00e2tard (m\u00e9tis)", "m\u00e9tis"], "nl": ["halfbloed"], "de": ["Mischling"], "tr": ["k\u0131rma", "melez", "kar\u0131\u015f\u0131k"], "hu": ["kever\u00e9k (fajta)", "korcs"]}, "examples": [["kio pri miksrasuloj \u2013 duone blankaj duone nigraj?", "Bertilo Wennergren, Re: La milito en Kosovo, soc.culture.esperanto, 1999-07-07"]], "subdefinitions": []}], "root": "ras", "primary": false}, "kompostilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato, per kiu oni kompostas:.", "translations": {"fr": ["machine \u00e0 composer"], "de": ["Setzmaschine", "Zeilensetzmaschine"], "nl": ["zetmachine"]}, "examples": [["Atari-komputiloj estis speciale interesaj por grafikaj laboroj, kaj iom post iom ili anstata\u016dis la kompostilojn", "Paul Peeraerts: Komposta revolucio kaj presada stabileco, Monato, 2004/05, p. 8;"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompost", "primary": false}, "duonkondukanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Duonkonduka materialo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0443\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u0434\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["semi-conducteur (subst.)", "semiconducteur (subst.)"], "hu": ["f\u00e9lvezet\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konduk", "primary": false}, "pruvi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Montri per rezonado a\u016d fakto, ke io estas vera.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0432\u043e\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c", "\u0434\u0430\u043a\u0430\u0437\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["prouver", "d\u00e9montrer"], "en": ["prove"], "nl": ["bewijzen"], "pt": ["provar (demonstrar)", "demonstrar", "fazer f\u00e9", "fazer prova de"], "ru": ["\u0434\u043e\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u044c", "\u0434\u043e\u043a\u0430\u0437\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["beweisen"], "sv": ["bevisa"], "hu": ["bizony\u00edt", "igazol"], "pl": ["dowodzi\u0107"]}, "examples": [["pruvi la ekziston a\u016d neekziston de Dio, sian senkulpecon", "B"], ["mi pruvos al vi, ke vi eraras", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Esti la pruvo de.", "translations": {}, "examples": [["tio pruvas la facilan lerneblecon de Esperanto", null], ["tiu ekspozicio elokvente pruvas pri la progresoj faritaj", null], ["larmoj pravecon ne pruvas", "Proverbaro esperanta"], ["nigro sur blanko pruvas sen manko", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Plene kaj nepre montri la verecon de matematika propozicio per dedukto.", "translations": {}, "examples": [["pruvi geometrian teoremon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pruv", "primary": true}, "surskribo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Skriba\u0135o sur objekto a\u016d monumento.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0434\u043f\u0438\u0441\u044c"], "fr": ["\u00e9pigraphe (subst.)", "inscription"], "de": ["Aufschrift"], "nl": ["opschrift", "grafschrift"], "hu": ["felirat"]}, "examples": [["fragmento de \u015dtono kun hebrea surskribo", "Annice Taylor Szrajbman, Kadi\u015d por Jedwabne (2), Monato, jaro 2002a, numero 6a, p. 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "skrib", "primary": false}, "montrofenestro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fenestro en butiko por elmontri la komerca\u0135ojn.", "translations": {"be": ["\u0432\u0456\u0442\u0440\u044b\u043d\u0430"], "fr": ["vitrine", "devanture"], "bg": ["\u0432\u0438\u0442\u0440\u0438\u043d\u0430"], "nl": ["vitrine"], "ru": ["\u0432\u0438\u0442\u0440\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Schaufenster"], "hu": ["kirakat"], "pl": ["witryna", "okno wystawowe", "wystawa (pot.)"]}, "examples": [["infanoj \u0109e montrofenestro", "K. Kalocsay, Stre\u0109ita kordo , \u0109apitro: Viza\u011doj kaj pejza\u011doj"]], "subdefinitions": []}], "root": "fenestr", "primary": false}, "embolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ensanga koagula\u0135o ka\u016dzanta la embolion.", "translations": {"be": ["\u044d\u043c\u0431\u043e\u043b"], "fr": ["embole"], "bg": ["\u0435\u043c\u0431\u043e\u043b"], "pt": ["\u00eambolo"], "ru": ["\u044d\u043c\u0431\u043e\u043b"], "de": ["Blutgerinnsel", "Embolus"], "pl": ["skrzep krwi", "embolus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "embol", "primary": true}, "pruvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Argumento a\u016d fakto, per kiu oni povas montri la verecon de io.", "translations": {"be": ["\u0434\u043e\u043a\u0430\u0437"], "fr": ["d\u00e9monstration (preuve)", "preuve (d\u00e9monstration)"], "nl": ["bewijs"], "ru": ["\u0434\u043e\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Beweis"], "sv": ["bevis"], "hu": ["bizony\u00edt\u00e9k", "bizony\u00edt\u00e1s"], "pl": ["dow\u00f3d"]}, "examples": [["komparo ne estas pruvo", "Proverbaro esperanta"], ["suspekto pruvon ne egalas", "Proverbaro esperanta"], ["martelbataj pruvoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ago a\u016d maniero pruvi.", "translations": {"en": ["proof"]}, "examples": [["via pruvo estas tre eleganta", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pruv", "primary": false}, "pruve": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adverbo montranta, ke la sekvanta frazo estas la pruvo de la anta\u016da.", "translations": {"fr": ["\u00e0 preuve"], "nl": ["want", "namelijk"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pruv", "primary": false}, "Slovakio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Slovakujo", "translations": {"pl": ["S\u0142owacja", "Republika S\u0142owacji"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "slovaki", "primary": true}, "survesto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["aperis nealta homo en ru\u011da survesto, brodita per bizare sinuantaj oraj serpentoj", "I. Efremov, trad. J. Finkel, Horo de Bovo, \u0109apitro 3a"]], "subdefinitions": []}], "root": "vest", "primary": false}, "boonklo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Edzo de onklino:.", "translations": {"ru": ["\u0434\u044f\u0434\u044f (\u043f\u043e \u0431\u0440\u0430\u043a\u0443, \u043d\u0435 \u043a\u0440\u043e\u0432\u043d\u044b\u0439)"], "de": ["Schwiegeronkel"], "nl": ["oom (broer v. tante)"], "br": ["eontr-da-heul"], "pl": ["wuj"]}, "examples": [["mi ne neas, ke Orwell aludis kaj aldonis, per sia NewSpeak, iom da ironio al Esperanto kaj ties ideologiemaj uzantoj: siaj onklino kaj boonklo", "Tani Hiroyuki: Re: Socialistoj, stranguloj, kaj esperantistoj s.c.e., brmqgg$2aqt$1@nwall2.odn.ne.jp"]], "subdefinitions": []}], "root": "onkl", "primary": false}, "finigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari, ke io fini\u011du.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u043e\u043d\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u043a\u043e\u043d\u0447\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["mettre fin \u00e0", "faire finir (qc par qn)"], "nl": ["doen eindigen"], "ru": ["\u0437\u0430\u043a\u043e\u043d\u0447\u0438\u0442\u044c (\u043f\u043e\u0441\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0432\u043e\u043c \u043a\u043e\u0433\u043e-\u043b. \u0434\u0440\u0443\u0433\u043e\u0433\u043e)", "\u0437\u0430\u0432\u0435\u0440\u0448\u0438\u0442\u044c (\u043f\u043e\u0441\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0432\u043e\u043c \u043a\u043e\u0433\u043e-\u043b. \u0434\u0440\u0443\u0433\u043e\u0433\u043e)", "\u043f\u043e\u043b\u043e\u0436\u0438\u0442\u044c \u043a\u043e\u043d\u0435\u0446 (\u0447\u0435\u043c\u0443-\u043b.)"], "pl": ["zako\u0144czy\u0107"], "hu": ["befejeztet", "v\u00e9get vettet"]}, "examples": [["Li finigis iliajn tagojn en vanteco kaj iliajn jarojn en teruro", "La Malnova Testamento, Psalmaro 78:33"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Fari, ke iu finu ion.", "translations": {}, "examples": [["finigi la komencitan kurson de alia instruanto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fin", "primary": false}, "bloko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Peza, unupeca maso da materio.", "translations": {"be": ["\u0431\u043b\u0451\u043a", "\u043a\u0430\u0432\u0430\u043b\u0430\u043a"], "fr": ["bloc"], "en": ["block"], "es": ["bloque"], "ru": ["\u0431\u043b\u043e\u043a"], "de": ["Block", "Klotz"], "pl": ["blok", "kloc"]}, "examples": [["lignobloko, \u015dtonbloko, \u015dtofbloko", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kune muntita aro da aparatpecoj, facile demetebla kaj anstata\u016digebla.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0437\u0435\u043b"], "de": ["Aggregat", "(Motor-)Block"], "pl": ["blok", "jednostka"], "be": ["\u0431\u043b\u0451\u043a", "\u0430\u0433\u0440\u044d\u0433\u0430\u0442", "\u0432\u0443\u0437\u0435\u043b (\u043c\u044d\u0445\u0430\u043d\u0456\u0437\u043c\u0430)"]}, "examples": [["nutrobloko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "blok", "primary": true}, "interdikto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eklezia puno, kiu malpermesas al pastro doni la sakramentojn kaj fari la meson.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0442\u044d\u0440\u0434\u044b\u043a\u0442"], "fr": ["interdit (sentence eccl\u00e9siastique)"], "en": ["interdict (Catholic)"], "nl": ["interdict"], "pt": ["interdito (catolicismo)"], "ru": ["\u0438\u043d\u0442\u0435\u0440\u0434\u0438\u043a\u0442"], "de": ["Interdikt"], "hu": ["interdiktum", "egyh\u00e1zi tilalom"], "pl": ["interdykt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "interdikt", "primary": true}, "bloki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Bari per blokoj.", "translations": {"be": ["\u0431\u043b\u044f\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["bloquer"], "de": ["blockieren", "abblocken", "abriegeln", "absperren"], "pl": ["blokowa\u0107", "tarasowa\u0107"], "ru": ["\u0431\u043b\u043e\u043a\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "blok", "primary": false}, "malpia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malrespekta al dio, al religia\u0135oj.", "translations": {"fr": ["impie (adj.)", "sacril\u00e8ge (adj.)"], "nl": ["goddeloos", "godslasterlijk"], "br": ["dizeol"]}, "examples": [["tiel agi povas nur senkonsidera junulo, kiu same facile faras maljustajn agojn kaj diras malpiajn vortojn", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pi", "primary": false}, "tajloro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kies metio estas fari vestojn.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u0430\u0432\u0435\u0446"], "fr": ["styliste", "tailleur"], "en": ["tailor"], "nl": ["kleermaker"], "pt": ["costureiro", "alfaiate"], "ru": ["\u043f\u043e\u0440\u0442\u043d\u043e\u0439"], "ca": ["sastre"], "de": ["Schneider"], "sv": ["skr\u00e4ddare"], "hu": ["szab\u00f3"], "es": ["sastre"], "pl": ["krawiec"]}, "examples": [["\u0109iu tajloro havas sian tran\u0109manieron", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "tajlor", "primary": true}, "superkonduka": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri materialo) Kondukanta elektron kun preska\u016d nula rezistanco.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u0435\u0440\u0445\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u0434\u044f\u0449\u0438\u0439", "\u0441\u0432\u0435\u0440\u0445\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u0434\u043d\u0438\u043a\u043e\u0432\u044b\u0439"], "fr": ["supraconducteur (adj.)", "superconducteur (adj.)"], "hu": ["supraleitend", "szupravezet\u0151"]}, "examples": [["kiam la temperaturo alproksimi\u011das al 0\u00a0K pluraj metaloj, alojoj kaj ceramika\u0135oj i\u011das superkondukaj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konduk", "primary": false}, "alto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vertikala dimensio de objekto.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0448\u044b\u043d\u044f"], "fr": ["hauteur (dimension verticale)", "taille (hauteur)"], "en": ["height"], "nl": ["hoogte"], "pt": ["altura"], "ru": ["\u0432\u044b\u0441\u043e\u0442\u0430"], "it": ["altezza"], "tp": ["sewi"], "sk": ["v\u00fd\u0161ka"], "pl": ["wysoko\u015b\u0107"], "fi": ["korkeus", "pituus (pystysuunnassa)"], "es": ["altura"], "he": ["\u05d2\u05d5\u05d1\u05d4"]}, "examples": [["tricent ulnoj estu la longo de la arkeo, kvindek ulnoj \u011dia lar\u011do, kaj tridek ulnoj \u011dia alto", "La Malnova Testamento, Genezo 6:15"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["hauteur (g\u00e9om.)"], "de": ["H\u00f6he"], "en": ["altitude"], "he": ["\u05e0\u05d9\u05e6\u05d1 (\u05d1\u05d4\u05e0\u05d3\u05e1\u05d4)"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de triangulo) Ortanto al latero de \u011di, trairanta la kontra\u016dan verticon; alternative: la streko kunliganta tiun verticon kaj la sekcopunkton de la ortanto kun la latero; la longo de tiu streko.", "translations": {"nl": ["hoogte (v.e.hoek)"]}, "examples": [["piedo de alto", null], ["la tri altoj de triangulo havas unu komunan punkton", null], ["areo de triangulo egalas al duono de la produto de unu \u011dia latero per la responda alto", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(de trapezo a\u016d paralelogramo) \u0108iu streko orte kunliganta punktojn de du paralelaj lateroj; la longo de tia streko.", "translations": {}, "examples": [["areo de paralelogramo egalas al la produto de unu \u011dia bazo per la responda alto", null]]}]}], "root": "alt", "primary": false}, "instituto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nomo de diversaj institucioj, precipe uzata pri altlernejoj, a\u016d korporacioj sciencaj kaj artistaj.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0441\u0442\u044b\u0442\u0443\u0442 (\u043d\u0430\u0432\u0443\u0447\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b \u0430\u0431\u043e \u043d\u0430\u0432\u0443\u043a\u043e\u0432\u044b)"], "fr": ["institut (scientifique ou artistique)"], "en": ["institute"], "nl": ["instituut"], "pt": ["instituto"], "ru": ["\u0438\u043d\u0441\u0442\u0438\u0442\u0443\u0442 (\u043d\u0430\u0443\u0447\u043d\u044b\u0439, \u0443\u0447\u0435\u0431\u043d\u044b\u0439 \u0438 \u0442.\u043f.)"], "de": ["Institut"], "hu": ["int\u00e9zet"], "es": ["instituto"], "pl": ["instytut"]}, "examples": [["instituto de \u0125emio, de in\u011denierarto, de komerco", null], ["la Franca Instituto", null], ["\u015dtata instituto de junaj blinduloj, surdmutuloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "institut", "primary": true}, "preska\u016d certe konver\u011da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri vico de hazardaj variabloj (Xn), al limeso X) Tia, ke la probablo de la aro de \u0109iuj \u03c9, por kiuj la vico (Xn(\u03c9)) ne konver\u011das al X(\u03c9), estas nula.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0447\u0442\u0438 \u043d\u0430\u0432\u0435\u0440\u043d\u043e\u0435 \u0441\u0445\u043e\u0434\u044f\u0449\u0430\u044f\u0441\u044f (\u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c \u0441\u043b\u0443\u0447\u0430\u0439\u043d\u044b\u0445 \u043f\u0435\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b\u0445)", "\u0441\u0445\u043e\u0434\u044f\u0449\u0430\u044f\u0441\u044f \u0441 \u0432\u0435\u0440\u043e\u044f\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c\u044e \u0435\u0434\u0438\u043d\u0438\u0446\u0430 (\u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c \u0441\u043b\u0443\u0447\u0430\u0439\u043d\u044b\u0445 \u043f\u0435\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b\u0445)"], "fr": ["(suite de variables al\u00e9atoires) convergeant presque s\u00fbrement"], "en": ["(sequence of random variables) almost surely convergent", "(sequence of random variables) convergent with probability one"], "de": ["(Folge von Zufallsvariablen -e) fast sicher konvergent", "(Folge von Zufallsvariablen -e) konvergent mit der Wahrscheinlichkeit Eins"], "pl": ["(ci\u0105g zmiennych losowych) zbie\u017cny z prawdopodobie\u0144stwem 1"], "hu": ["majdnem minden\u00fctt konvergens"]}, "examples": [["konver\u011do preska\u016d certa implicas konver\u011do en probablo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konver\u011d", "primary": false}, "imuneco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de iu imuna.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043c\u043c\u0443\u043d\u0438\u0442\u0435\u0442"], "fr": ["immunit\u00e9"], "en": ["immunity"], "es": ["inmunidad"], "pt": ["imunidade"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0456\u043c\u0443\u043d\u0456\u0442\u044d\u0442", "\u043d\u0435\u045e\u0441\u043f\u0440\u044b\u043c\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "de": ["Immunit\u00e4t"], "nl": ["immuniteit"], "hu": ["v\u00e9detts\u00e9g (betegs\u00e9ggel szemben)", "ellen\u00e1ll\u00f3k\u00e9pess\u00e9g (betegs\u00e9ggel szemben)", "immunit\u00e1s"]}, "examples": [["imuneco kontra\u016d tifoida febro povus esti akirita per serumo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u043f\u0440\u0438\u043a\u043e\u0441\u043d\u043e\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "be": ["\u0456\u043c\u0443\u043d\u0456\u0442\u044d\u0442", "\u043d\u0435\u0434\u0430\u0442\u044b\u043a\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "de": ["Immunit\u00e4t"], "nl": ["onschendbaarheid"], "hu": ["mentess\u00e9g"]}, "examples": [["imuneco de la parlamentanoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "imun", "primary": false}, "kralo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda brutokorto \u0109irka\u016data de palisoj a\u016d konstrua\u0135oj.", "translations": {"fr": ["corral"], "es": ["corral"], "pt": ["curral"], "hu": ["cser\u00e9ny", "kar\u00e1m"]}, "examples": [["tiam ili decidis iri en la kralon", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha \u0109apitro 17a, p. 121a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kral", "primary": true}, "konfirmacii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Doni la konfirmacion al iu.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0444\u0456\u0440\u043c\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u043a\u0430\u043d\u0444\u0456\u0440\u043c\u0430\u0446\u044b\u044e"], "fr": ["confirmer (christ.)", "donner la confirmation (christ.)"], "de": ["firmen [katolika]", "konfirmieren [protestanta]"], "nl": ["vormen (r.k.)"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0444\u0438\u0440\u043c\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u0432\u0435\u0440\u0448\u0438\u0442\u044c \u043a\u043e\u043d\u0444\u0438\u0440\u043c\u0430\u0446\u0438\u044e"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konfirmaci", "primary": false}, "bambuo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda tropika kano, el kies lignaj tigoj oni faras meblojn, konstruojn; genro el familio poacoj (Bambusa).", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043c\u0431\u0443\u043a"], "fr": ["bambou"], "bg": ["\u0431\u0430\u043c\u0431\u0443\u043a"], "nl": ["bamboe"], "pt": ["bambu"], "ru": ["\u0431\u0430\u043c\u0431\u0443\u043a"], "de": ["Bambus"], "sv": ["bambu"], "hu": ["bambusz"], "sk": ["bambus"], "en": ["bamboo"], "es": ["bamb\u00fa"], "br": ["bambouz"], "pl": ["babmbus"]}, "examples": [["la pintoj de iliaj bambuaj lancoj brilis en la suno kiel flametoj", "H. Sienkewicz, trad. L. Zamenhof, Quo vadis?, 1933"]], "subdefinitions": []}], "root": "bambu", "primary": true}, "alta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda la\u016d la dimensio alto; havanta difinitan grandon la\u016d tiu dimensio.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0441\u043e\u043a\u0456"], "fr": ["\u00e9lev\u00e9 (haut)", "haut"], "en": ["tall"], "de": ["hoch"], "it": ["alto"], "cs": ["vysok\u00fd"], "fi": ["korkea (s\u00e4vel)"], "es": ["alto"], "he": ["\u05d2\u05d1\u05d5\u05d4"], "ru": ["\u0432\u044b\u0441\u043e\u043a\u0438\u0439"], "nl": ["hoog"], "pt": ["alto", "elevado"], "tr": ["y\u00fcksek"], "sv": ["h\u00f6g"], "tp": ["sewi", "suli"], "sk": ["vysok\u00fd"], "pl": ["wysoki"]}, "examples": [["alta arbo, monto, domo", null], ["de rigardo tro alta malsani\u011das la okulo", "Z"], ["rokaj muroj tie staris alte", "Fabeloj, volumo 1, Ligo de amikeco"], ["la ne\u011do ku\u015dis ekstere tiel alte", "Fabeloj, volumo 1, Ligo de amikeco"], ["muro duonmetron alta", null], ["hometo alta je iom pli ol unu klafto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Trovi\u011danta je granda distanco super la tero.", "translations": {"fi": ["korkea(lla oleva)", "yl\u00e4-"], "en": ["high"], "it": ["alto"]}, "examples": [["altaj nuboj", null], ["li supreniris alten", "La Nova Testamento, Al la Efesanoj 4:8"], ["\u0135eti alten en la aeron", "Z"], ["la luno estis grandega nokta lampo, alte supre", "Fabeloj, volumo 1, Vojkamarado"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Granda la\u016d metafora senco; nobla, supera.", "translations": {"fi": ["suuri", "korkea"], "en": ["high"], "it": ["alto"]}, "examples": [["alta frekvenco, pezo, prezo, temperaturo", null], ["alta penso, sento, celo, lernejo, ofico, rango, \u015dato, sa\u011do", null], ["mal\u015date rigardi iun de alte", "Z"], ["en plej alta mizero al Dio esperu", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Enhavanta multajn vibrojn en difinita tempoda\u016dro, altfrekvenca.", "translations": {"en": ["alto"], "it": ["alto", "acuto"]}, "examples": [["la tono de tiu piano estas tro alta por mia vo\u0109o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "alt", "primary": true}, "kvitanco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Skriba\u0135o per kiu oni kvitigas iun pri sumo, kiun li devis pagi; kvitatesto.", "translations": {"be": ["\u043a\u0432\u0456\u0442\u0430\u043d\u0446\u044b\u044f", "\u0446\u044d\u0442\u043b\u0456\u043a"], "fr": ["quittance"], "bg": ["\u043a\u0432\u0438\u0442\u0430\u043d\u0446\u0438\u044f"], "nl": ["ontvangstbewijs"], "pt": ["recibo (documento)", "quita\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u043a\u0432\u0438\u0442\u0430\u043d\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Quittung"], "sv": ["kvitto"], "hu": ["nyugta"], "en": ["receipt", "written acknowledgment of receipt"], "br": ["kuita\u00f1s"], "es": ["recibo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Skriba\u0135o per kiu oni atestas, ke oni bone ricevis leteron a\u016d paka\u0135on; ricevatesto.", "translations": {"de": ["Empfangsbest\u00e4tigung"]}, "examples": [["\u0109e la ricevo de nia letero, ni petas vin resendi kvitancon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kvitanc", "primary": true}, "kvitanci": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Doni kvitancon al iu.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0434\u0430\u0442\u044c \u043a\u0432\u0438\u0442\u0430\u043d\u0446\u0438\u044e"], "fr": ["quittancer"], "en": ["give a receipt", "acknowledge receipt of something"], "nl": ["kwijten"], "be": ["\u0432\u044b\u0434\u0430\u0446\u044c \u043a\u0432\u0456\u0442\u0430\u043d\u0446\u044b\u044e", "\u0432\u044b\u0434\u0430\u0446\u044c \u0440\u0430\u0441\u044c\u043f\u0456\u0441\u043a\u0443"], "de": ["quittieren"], "hu": ["nyugt\u00e1z", "nyugt\u00e1t ad"], "br": ["kuiteza\u00f1"]}, "examples": [["li kvitancis min pri mia lupago", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kvitanc", "primary": false}, "fina\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0435\u0446", "\u043a\u043e\u043d\u0447\u044b\u043a", "\u043d\u0430\u043a\u0430\u043d\u0435\u0447\u043d\u0456\u043a"], "nl": ["einde"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0435\u0446", "\u043e\u043a\u043e\u043d\u0447\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u043d\u0430\u043a\u043e\u043d\u0435\u0447\u043d\u0438\u043a"], "pl": ["ko\u0144c\u00f3wka"], "hu": ["v\u00e9gz\u0151d\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Lasta parto de vorto, varianta la\u016d ties gramatika rolo (deklinacio a\u016d konjugacio).", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0447\u0430\u0442\u0430\u043a"], "fr": ["terminaison (gramm.)"], "nl": ["uitgang (gramm.)"], "ru": ["\u043e\u043a\u043e\u043d\u0447\u0430\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Endung"], "hu": ["rag", "v\u00e9gz\u0151d\u00e9s"], "pl": ["ko\u0144c\u00f3wka gramatyczna"]}, "examples": [["la fina silabo \u00aba\u016d\u00bb ne estas en Esperanto fina\u0135o, sed nur vortfino", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fin", "primary": false}, "mitingo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La angla vorto \"meeting\" estas tre \u011denerala, kaj povas temi pri komerco, religio, amuzo, kaj tiel plu; iel \u011di internacii\u011dis kun ege specifa politika senco."], "primary definition": "Amasa publika kunveno, celanta esprimi publikan opinion a\u016d prezenti postulojn, esprimi aprobon a\u016d malaprobon pri socipolitikaj aferoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u0442\u044b\u043d\u0433"], "fr": ["meeting"], "en": ["political rally"], "pt": ["com\u00edcio", "meeting"], "ru": ["\u043c\u0438\u0442\u0438\u043d\u0433", "\u0441\u0445\u043e\u0434\u043a\u0430"], "ca": ["m\u00edting"], "it": ["meeting (attenzione: uso parzialm. diverso)"], "hu": ["nagygy\u0171l\u00e9s"], "es": ["mitin"]}, "examples": [["mitingo protesta, pacifista, elektokampanja", null], ["mitingo de strikantoj, de ekologiismanoj", null], ["aran\u011di, malfermi mitingon", null], ["malpermesi la mitingojn", null], ["mi malvarmumis, \u015dajne, hiera\u016d sub tiu \u0109i pluvego, revenante de la mitingo", "Metropoliteno"], ["preska\u016d samtempe sur la urboplaco mi trafis mitingon de loka filio de \u00abRusa movado de Krimeo\u00bb", "JeZo: Krimoj en Krimeo. Monato"], ["En mitingo okazigita en Sabadell pri la vo\u0109donado al Kataluna Parlamento, s-ro Julio Anguita, diris: \u00abEstas bone posedi la du lingvojn, la katalunan kaj la kastilian, kaj por la internaciaj rilatoj oni devas uzi tiun belan kaj mirindan lingvon, kiu estas Esperanto\u00bb", "La Ondo de Esperanto"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "manifestacio", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "miting", "primary": true}, "korimbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Infloresko, \u0109e kiu la lango de la pedunkloj estas diversa, sed tamen la portataj floroj atingas la saman alton kaj imitas umbelon.", "translations": {"be": ["\u0448\u0447\u044b\u0442\u043e\u043a (\u0441\u0443\u043a\u0432\u0435\u0446\u044c\u0446\u0435)"], "en": ["corymb"], "pt": ["corimbo"], "ru": ["\u0449\u0438\u0442\u043e\u043a (\u0441\u043e\u0446\u0432\u0435\u0442\u0438\u0435)"], "de": ["Schirmtraube", "Doldentraube"], "hu": ["s\u00e1torvir\u00e1gzat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "korimb", "primary": true}, "interedzi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0436\u0430\u043d\u0456\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["se marier"], "nl": ["huwen"], "ru": ["\u043f\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["heiraten"], "pl": ["pobiera\u0107 si\u0119", "bra\u0107 \u015blub"], "hu": ["\u00f6sszeh\u00e1zasodik"]}, "examples": [["interedzi\u011di kun iu", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "edz", "primary": false}, "al inter": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pri la prepoziciaj kuna\u0135oj kun al, vidu rimarkon sub al \u0109e."], "primary definition": "Al loko situanta inter a\u016d.", "translations": {}, "examples": [["la vojo iris en la mondon, inter la misterajn alta\u0135ojn kaj nekonatajn spacojn, inter la barojn kaj dan\u011derojn", "Z"], ["en\u015dovinte la kapon inter la arbetojn", "La Faraono, volumo 1\u0109ap. 3"], ["vi ne povos eliri inter ilin", "La Malnova Testamento, Je\u0125ezkel 3:25"]], "subdefinitions": []}], "root": "inter", "primary": false}, "korimba": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(pri floroj). Kreskanta korimbe.", "translations": {"de": ["schirmtraubig", "doldentraubig"], "hu": ["s\u00e1tor alak\u00fa (vir\u00e1gzat)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "korimb", "primary": false}, "pera": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne efikanta nur per si mem; ne rekte trafanta; bezonanta interan rimedon por atingi celon.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043f\u043e\u0441\u0440\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u043f\u0440\u044f\u043c\u043e\u0439"], "fr": ["interm\u00e9diaire (adj.)"], "en": ["by"], "nl": ["door", "door middel van", "met"], "hu": ["k\u00f6zvetett", "indirekt"]}, "examples": [["pera agento", null]], "subdefinitions": []}], "root": "per", "primary": false}, "franco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctatano de Francujo.", "translations": {"be": ["\u0444\u0440\u0430\u043d\u0446\u0443\u0437"], "fr": ["Fran\u00e7ais"], "bg": ["\u0444\u0440\u0430\u043d\u0446\u0443\u0437\u0438\u043d"], "nl": ["Fransman"], "pt": ["franc\u00eas (subst.)"], "no": ["franskmann"], "de": ["Franzose"], "hu": ["francia"], "en": ["Frenchman"], "es": ["franc\u00e9s"], "cs": ["Francouz"], "ru": ["\u0444\u0440\u0430\u043d\u0446\u0443\u0437"], "vo": ["flentel"], "pl": ["Francuz {m.}", "Francuzka {f.}"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Homo kun franca nacieco.", "translations": {}, "examples": [["se ekzemple iu franco a\u016d hispano ne komprenus la principon de la sengenteco de la tero mi ne mirus, ili tiel kutimi\u011dis vidi \u0109irka\u016d si nur samgentanojn, a\u016ddi nur unu lingvon, ke estus tute pardoneble se ili profunde kredus ke lando kaj lingvo kaj religio estas identaj", "Homoarnismo"], ["tutajn jarojn devas uzi franco a\u016d anglo por tio, ke li ekpovu regule skribi en sia patra lingvo", "Esenco kaj Estonte, \u0109ap. 5"]], "subdefinitions": []}], "root": "franc", "primary": true}, "peri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Helpi al iu atingo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u044f\u0440\u044d\u0434\u043d\u0456\u0447\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["s'entremettre", "faire avoir", "fournir", "procurer"], "nl": ["bemidddelen"], "es": ["intermediar"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0440\u0435\u0434\u043d\u0438\u0447\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interhelpi por efektivigi ion.", "translations": {"hu": ["k\u00f6zvet\u00edt"]}, "examples": [["li peris por akordigi ilin", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Havigi ion al iu per sia helpo, klopodo, efiko.", "translations": {"hu": ["k\u00f6zvet\u00edt", "szolg\u00e1ltat"]}, "examples": [["peri al iu oficon", "Z"], ["peri informon", null], ["ni peras \u0109iujn librojn kontra\u016d anta\u016dpago", null], ["teatraj prezentadoj peras plej agrablan distri\u011don", null], ["ofta vo\u0109a legado estas bona rimedo por peri al la lernanto ri\u0109an provizon da vortoj", null]]}]}], "root": "per", "primary": false}, "franca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta al francoj, ilia nacieco a\u016d \u015dtato.", "translations": {"be": ["\u0444\u0440\u0430\u043d\u0446\u0443\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["fran\u00e7ais"], "bg": ["\u0444\u0440\u0435\u043d\u0441\u043a\u0438"], "nl": ["Frans"], "pt": ["franc\u00eas (adj.)"], "no": ["fransk"], "de": ["franz\u00f6sisch"], "hu": ["francia"], "en": ["French"], "es": ["franc\u00e9s"], "cs": ["francouzsk\u00fd"], "ru": ["\u0444\u0440\u0430\u043d\u0446\u0443\u0437\u0441\u043a\u0438\u0439"], "vo": ["flentik"], "pl": ["francuski"]}, "examples": [["en A\u016dgusto 1905 en la franca urbo Boulogne sur Mer havis lokon la unua tutmonda kongreso de esperantistoj, kies sukceso superis \u0109iujn atendojn", "Homoarnismo"], ["li ne estis amanto de la francaj romanoj kiuj estas preparitaj el vento kaj sekvinberaj trunketoj", "Fabeloj, volumo 4, Turgardisto Ole"], ["ekzemple en la lingvo germana kapo havas viran sekson, en la lingvo franca virinan kaj en la lingvo latina ne\u016dtralan", "Esenco kaj Estonte, \u0109ap. 5"]], "subdefinitions": []}], "root": "franc", "primary": false}, "argiltabulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tabuleto el argila tero, precipe tia, kiajn uzis mezopotamiaj antikvuloj por surpremi la signojn de sia skribo.", "translations": {"fr": ["tablette d'argile"], "pl": ["gliniana tabliczka"], "pt": ["t\u00e1bua de argila", "tabuleta de argila"], "hu": ["agyagt\u00e1bla"]}, "examples": [["en 1925 Hrozn\u00fd elfosis en Malgrandazio \u0109irka\u016d mil kojnoskribajn argiltabulojn kun kontraktoj kaj leteroj de asiriaj komercistoj", "Vikipedio, artikolo \u00abBed\u0159ich Hrozn\u00fd\u00bb, 2006-04-29"]], "subdefinitions": []}], "root": "tabul", "primary": false}, "anta\u016dpremisi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["vooropstellen (ontr.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "premis", "primary": false}, "subtavolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Suba, malsupra tavolo.", "translations": {"fr": ["sous-couche", "substrat"], "pl": ["podk\u0142ad", "baza"]}, "examples": [["gazeto servis kiel subtavolo por tapeto", "W. Usakiewicz, Trarigardo de la E-gazetaro, Pola Radio, 2006-07-11"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Anta\u016da bazo de io postveninta.", "translations": {}, "examples": [["la plej influa subtavola lingvo estas kutime la lingvo parolata kun la samklasanoj kaj kunludantoj dum la jaroj lernejaj", "C. Piron, \u0108u la jida influis Esperanton?, Israela esperantisto, 2004-07"]], "subdefinitions": []}], "root": "tavol", "primary": false}, "Meksiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u041c\u0435\u0445\u0438\u043a\u043e"], "fr": ["Mexico"]}, "examples": [["por fari diferencon inter la urbo kaj la samnoma lando, mi konsilas fari tion, kion ni faris kun aliaj similcirkonstancaj landoj, t.e. nomi la urbon \u00abMeksiko\u00bb kaj la landon \u00abMeksikio\u00bb", "Lingvaj Respond, Respondo 47a, Oficiala Gazeto, III, 1911, p. 291"], ["ne forgesu ke Meksiko estas urbo konstruita sur lago", "Enrique: Meksiko-Urbo. 5a Tut-Amerika Kongreso de Esperanto, 2001"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u041c\u0435\u043a\u0441\u0438\u043a\u0430"], "fr": ["Mexique"], "bg": ["\u041c\u0435\u043a\u0441\u0438\u043a\u043e"], "de": ["Mexiko"], "en": ["Mexico"], "pl": ["Meksyk", "Meksyka\u0144skie Stany Zjednoczone"], "es": ["M\u00e9xico", "M\u00e9jico", "Estados Unidos Mexicanos"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Provinco (sub\u015dtato) de Meksiklando.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0442\u0430\u0442 \u041c\u0435\u0445\u0438\u043a\u043e"], "en": ["Mexico State"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Meksik", "primary": true}, "arkadaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vico da arkadoj.", "translations": {"de": ["Arkaden"], "hu": ["\u00e1rk\u00e1dok", "\u00e1rk\u00e1dsor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arkad", "primary": false}, "zingibro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio zingibracoj (Zingiber), kun tubereca olehava rizomo, kiu estas uzata kiel spico.", "translations": {"be": ["\u0456\u043c\u0431\u0456\u0440"], "fr": ["gingembre"], "bg": ["\u0434\u0436\u0438\u043d\u0434\u0436\u0438\u0444\u0438\u043b"], "nl": ["gember"], "pt": ["gengibre"], "el": ["\u03c0\u03b9\u03c0\u03b5\u03c1\u03cc\u03c1\u03c1\u03b9\u03b6\u03b1"], "de": ["Ingwer"], "sv": ["ingef\u00e4ra"], "hu": ["gy\u00f6mb\u00e9r"], "en": ["ginger"], "it": ["zenzero", "ginger"], "ru": ["\u0438\u043c\u0431\u0438\u0440\u044c"], "es": ["jengibre"], "he": ["\u05d6\u05e0\u05d2\u05d1\u05d9\u05dc"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "zingibr", "primary": true}, "ambasadoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Oficiala, plej alta reprezentanto, konstanta a\u016d ne, de iu regno \u0109e alia regno.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0441\u043e\u043b"], "fr": ["ambassadeur"], "en": ["ambassador"], "nl": ["ambassadeur"], "be": ["\u0430\u043c\u0431\u0430\u0441\u0430\u0434\u0430\u0440", "\u043f\u0430\u0441\u043e\u043b"], "de": ["Botschafter"], "tr": ["b\u00fcy\u00fckel\u00e7i"], "sk": ["ve\u013evyslanec"], "es": ["embajador"]}, "examples": [["la franca ministro \u0109eestis kaj alparolis fremdajn ambasadorojn", "Stefan Maul: Lingvopakto, Monatojaro 2000a, numero 12a, p. 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ambasador", "primary": true}, "olivujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de oleo (Olea europea).", "translations": {"el": ["\u03b5\u03bb\u03b1\u03b9\u03ac"], "fr": ["olivier"], "nl": ["olijfboom"], "pt": ["oliva", "oliveira"], "la": ["Olea europaea"], "de": ["Olivenbaum", "\u00d6lbaum"], "sv": ["olivtr\u00e4d"], "hu": ["olajfa"], "fa": ["\u062f\u0631\u062e\u062a \u0632\u06cc\u062a\u0648\u0646"], "br": ["gwezenn-olivez", "olivezenn (gwezenn)"], "ru": ["\u043e\u043b\u0438\u0432\u043a\u043e\u0432\u043e\u0435 \u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e"], "be": ["\u0430\u043b\u0456\u045e\u043a\u0430\u0432\u0430\u0435 \u0434\u0440\u044d\u0432\u0430", "\u043c\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u043d\u0430 (\u0440\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u043d\u0430)"], "pl": ["drzewo oliwne"], "he": ["\u05e2\u05e5 \u05d6\u05d9\u05ea"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "oliv", "primary": false}, "arbeta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nealta ligneca a\u016d herbeca vegeta\u0135o, kies bran\u0109oj a\u016d tigoj disi\u011das sub a\u016d tuj sur la ternivelo.", "translations": {"be": ["\u043b\u043e\u045e\u0436"], "fr": ["*arbrisseau", "*buisson"], "en": ["*shrub", "*bush"], "br": ["bod", "bodenn"], "ru": ["*\u043a\u0443\u0441\u0442"], "de": ["*Strauch"], "pl": ["krzak", "krzew", "krzewina", "kierz (dawn.)"]}, "examples": [["birdeto kantanta sur siringa arbeta\u0135o", "Marta"], ["kaj li vidis, ke jen la arbeta\u0135o brulas en la fajro, kaj tamen la arbeta\u0135o ne forbrulas", "La Malnova Testamento, Eliro 3:2"], ["la verdaj juniperaj arbeta\u0135oj kaj la fre\u015daj kverkidoj simile al florbukedoj levi\u011dis el la eriko", "Fabeloj, volumo 4, Historio el la dunoj"], ["la malgranda najtingalo, kiu kantis en la tamarinda arb eta\u0135o, ankaux intencis balda\u016d forflugi norden", "Fabeloj, volumo 4, Filino de la mar\u0109a re\u011do"], ["la\u016dbo el belaj arbeta\u0135oj de kaprifolioj", "Fabeloj, volumo 2, Elfo de la rozo"], ["tio estis plej bela sambuka arbeta\u0135o, tuta arbo, kiu penetris e\u0109 en la liton kaj for\u015dovis flanken la kurtenojn", "Fabeloj, volumo 4, Sambuka virineto"], ["anta\u016d la pordoj atendis la juna mona\u0125ino por peti pardonon, kaj malanta\u016d arbeta\u0135o \u015dia amiko pacience atendis \u015din", "E. Georgiev, Fantastaj rok-formita\u0135oj cxe Belograd\u0109ik. Monato"], ["malsupre la \u0109asistoj pafas en arbeta\u0135on", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, la kura\u011da tajloreto"]], "subdefinitions": []}], "root": "arb", "primary": false}, "jerala\u015do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malnova kartludo rusa, simila al visto.", "translations": {"be": ["\u0435\u0440\u0430\u043b\u0430\u0448 (\u043a\u0430\u0440\u0442\u0430\u0447\u043d\u0430\u044f \u0433\u0443\u043b\u044c\u043d\u044f)"], "fr": ["i\u00e9ralache"], "nl": ["jeralasj", "Russische whist"], "pt": ["u\u00edste"], "ru": ["\u0435\u0440\u0430\u043b\u0430\u0448 (\u043a\u0430\u0440\u0442\u043e\u0447\u043d\u0430\u044f \u0438\u0433\u0440\u0430)"], "de": ["Bridge"], "hu": ["orosz whist"]}, "examples": [["post la tagman\u011do ni sidi\u011dos por ludi jerala\u015don", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 21a, p. 136a"]], "subdefinitions": []}], "root": "jerala\u015d", "primary": true}, "kosmona\u016dtiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Praktika esplorado de la kosmo per kosmo\u015dipoj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0441\u043c\u043e\u043d\u0430\u0432\u0442\u0438\u043a\u0430"], "fr": ["astronautique (subst.)"], "nl": ["ruimteonderzoek"], "it": ["astronautica (sost.)", "cosmonautica (sost.)"], "pt": ["cosmon\u00e1utica"]}, "examples": [["kosto de tuta rusia kosmona\u016dtiko estas multe malplia, ol ekstera \u015duldo de Rusio", "J. Finkel Re: Funebro pri rusia kosmona\u016dtiko soc.culture.esperanto, 2001-03-22"]], "subdefinitions": []}], "root": "kosmona\u016dtik", "primary": true}, "malhumila": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Publike kaj senmotive sin altiganta pro tro bona opinio pri si mem, aroganta, trofiera.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043d\u0430\u0440\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u043d\u0435\u043f\u0430\u043a\u043e\u0440\u043b\u0456\u0432\u044b"], "fr": ["fier (sans humilit\u00e9)", "hautain"], "en": ["arrogant", "haughty", "proud"], "nl": ["hoogmoedig"], "pt": ["orgulhoso (adj.)"], "ru": ["\u043d\u0435\u043f\u043e\u043a\u043e\u0440\u043d\u044b\u0439", "\u0433\u043e\u0440\u0434\u044b\u0439"], "it": ["superbo (senza umilt\u00e0)", "altezzoso"], "hu": ["g\u0151g\u0151s", "d\u00f6lyf\u00f6s", "r\u00e1tarti"], "br": ["balc'h", "lorc'hus"], "pl": ["niepokorny", "wynios\u0142y"]}, "examples": [["malhumila majstro, kortegano, oficisto", null], ["de malhumileco venas malpaco", "La Malnova Testamento, Sentencoj 13:10"], ["malhumileco estas kara plezuro", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Montranta, pruvanta malhumilecon.", "translations": {}, "examples": [["malhumila teni\u011do, rigardo, projekto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "maltima, malrespekta.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "humil", "primary": false}, "toreadoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo batalanta kontra\u016d la bovoj en la hispanaj bovaj kurludoj.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u0440\u044d\u0430\u0434\u043e\u0440", "\u0442\u0430\u0440\u044d\u0440\u0430"], "en": ["bullfighter", "toreador"], "nl": ["stierenvechter", "torero", "toreador"], "pt": ["toureiro", "toreador"], "ru": ["\u0442\u043e\u0440\u0435\u0430\u0434\u043e\u0440", "\u0442\u043e\u0440\u0435\u0440\u043e"], "de": ["Torero", "Stierk\u00e4mpfer"], "hu": ["torre\u00e1dor", "bikaviador"], "es": ["torero"], "pl": ["toreador", "torero (pieszy toreador)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "toreador", "primary": true}, "latiro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio fabacoj (Lathyrus), kies kelkaj specioj estas kulturataj kiel fura\u011do.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0440\u0430\u0448\u043e\u043a"], "en": ["vetchling", "everlasting pea", "meadow pea"], "nl": ["lathyrus"], "pt": ["l\u00e1tiro"], "ru": ["\u0447\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Platterbse"], "hu": ["lednek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "latir", "primary": true}, "\u0125irurgo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0445\u0456\u0440\u0443\u0440\u0433"], "fr": ["chirurgien"], "bg": ["\u0445\u0438\u0440\u0443\u0440\u0433"], "nl": ["chirurg"], "pt": ["cirurgi\u00e3o"], "ru": ["\u0445\u0438\u0440\u0443\u0440\u0433"], "ca": ["cirurgi\u00e0"], "de": ["Chirurg", "Knochenarzt", "Knochenflicker [pej]"], "sv": ["kirurg"], "hu": ["seb\u00e9sz"], "sk": ["chirurg"], "es": ["cirujano"], "it": ["chirurgo"], "pl": ["chirurg"]}, "examples": [["mi devis elpensi ian mizeran senkulpigon por tiu angla \u0125irurgo, kial mi ne redonis al li la libron", "Edward Everett Hale, trad. E. L. Robinson, trad. Don Harlow, La viro senpatria, 1907 kaj 1994"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0125irurg", "primary": true}, "emocia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kortu\u015danta.", "translations": {"be": ["\u044d\u043c\u0430\u0446\u044b\u0439\u043d\u044b"], "en": ["emotional"], "nl": ["emotioneel"], "ru": ["\u044d\u043c\u043e\u0446\u0438\u043e\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["bewegt", "emotional", "emotionell", "ergreifend", "ger\u00fchrt", "seelisch erregt"], "pl": ["emocjonalny", "wzruszaj\u0105cy"], "hu": ["megind\u00edt\u00f3", "meghat\u00f3"]}, "examples": [["emocia rakonto, situacio, gesto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "emoci", "primary": false}, "formala polinomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0440\u043c\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b \u043f\u0430\u043b\u0456\u043d\u043e\u043c"], "fr": ["polyn\u00f4me formel"], "en": ["formal polynomial"], "ru": ["\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u043f\u043e\u043b\u0438\u043d\u043e\u043c"], "de": ["formales Polynom"], "es": ["polinomio formal"], "hu": ["form\u00e1lis polinom"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "polinom", "primary": false}, "\u0109irka\u016ddirekti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Direkti \u0109iuflanken.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0432\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["tourner (qc dans toutes les directions)"]}, "examples": [["li \u0109irka\u016ddirektis siajn okulojn sur la publikon, por vidi, kiaspecaj homoj tie trovi\u011das", "Fabeloj, volumo 3, Bona humoro"]], "subdefinitions": []}], "root": "direkt", "primary": false}, "lukanedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo koleopteroj (Lucanidae).", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0433\u0430\u0447\u044b (\u0441\u044f\u043c'\u044f \u0436\u0443\u043a\u043e\u045e)"], "nl": ["vliegende herten (fam.)"], "pt": ["lucan\u00eddeos"], "ru": ["\u0440\u043e\u0433\u0430\u0447\u0438 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e \u0436\u0443\u043a\u043e\u0432)", "\u0433\u0440\u0435\u0431\u0435\u043d\u0447\u0430\u0442\u043e\u0443\u0441\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e \u0436\u0443\u043a\u043e\u0432)"], "de": ["Schr\u00f6ter (K\u00e4fer)"], "hu": ["szarvasbog\u00e1rf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lukaned", "primary": true}, "aspra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0448\u0443\u0440\u043f\u0430\u0442\u044b", "\u043d\u044f\u0440\u043e\u045e\u043d\u044b", "\u043d\u044f\u0433\u043b\u0430\u0434\u043a\u0456"], "fr": ["r\u00eache", "rugueux"], "en": ["rough"], "pt": ["\u00e1spero"], "ru": ["\u0448\u0435\u0440\u0448\u0430\u0432\u044b\u0439", "\u0448\u0435\u0440\u043e\u0445\u043e\u0432\u0430\u0442\u044b\u0439"], "ca": ["aspre"], "de": ["rau"], "es": ["\u00e1spero"]}, "examples": [["kvar aspraj tabuloj sur du stabloj", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 1a, \u0109apitro 16a, p. 111a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Malkomforta, peniga, ka\u016dzanta malfacilojn.", "translations": {"be": ["\u0436\u043e\u0440\u0441\u0442\u043a\u0456", "\u0441\u0443\u0440\u043e\u0432\u044b"], "fr": ["\u00e2pre (fig.)"], "ru": ["\u0441\u0443\u0440\u043e\u0432\u044b\u0439", "\u0437\u0430\u0442\u0440\u0443\u0434\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0442\u0435\u0440\u043d\u0438\u0441\u0442\u044b\u0439"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aspr", "primary": true}, "meteologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco, kiu studas la atmosferajn fenomenojn kaj provas konjekti la estontan veteron.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0442\u044d\u0430\u0440\u0430\u043b\u0451\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["m\u00e9t\u00e9orologie (science)"], "nl": ["weerkunde", "meteorologie"], "pt": ["meteorologia"], "ru": ["\u043c\u0435\u0442\u0435\u043e\u0440\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "de": ["Meteorologie"], "hu": ["meteorol\u00f3gia", "id\u0151j\u00e1r\u00e1stan", "l\u00e9gk\u00f6rtan"], "pl": ["meteorologia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "meteologi", "primary": true}, "disidento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Enlanda kontra\u016danto de registaro, elmetata al malpermesoj a\u016d persekutoj.", "translations": {"fr": ["dissident (subst.)"], "pt": ["dissidente"], "pl": ["dysydent", "opozycjonista"]}, "examples": [["\u015di rakontis pri \u00abdisidentoj\u00bb, persekutataj en Leningrado kaj ne nur tie", "Oni ne pafas en Jamburg, \u0109apitro 6a, p. 35a"]], "subdefinitions": []}], "root": "disident", "primary": true}, "ka\u016dstika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Brulanta, ka\u016dteriza, mordanta.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u045e\u0441\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b", "\u0435\u0434\u043a\u0456"], "fr": ["caustique (adj.)", "corrosif"], "en": ["caustic", "burning", "corrosive"], "nl": ["bijtend", "brandend", "corrosief", "agressief"], "ru": ["\u0435\u0434\u043a\u0438\u0439", "\u043a\u0430\u0443\u0441\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["kaustisch", "\u00e4tzend", "brennend", "bei\u00dfend"], "hu": ["mar\u00f3", "\u00e9get\u0151", "kausztikus"], "es": ["ca\u00fastico", "corrosivo"]}, "examples": [["ka\u016dstikaj rimedoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ka\u016dstik", "primary": true}, "Polio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Polujo", "translations": {"be": ["\u041f\u043e\u043b\u044c\u0448\u0447\u0430"], "fr": ["Pologne"], "en": ["Poland"], "nl": ["Polen"], "pt": ["Pol\u00f3nia"], "la": ["Polonia"], "de": ["Polen"], "it": ["Polonia"], "hu": ["Lengyelorsz\u00e1g"], "sk": ["Po\u013esko"], "lt": ["Lenkija"], "pl": ["Polska"], "uk": ["\u041f\u043e\u043b\u044c\u0449\u0430"], "cs": ["Polsko"], "ru": ["\u041f\u043e\u043b\u044c\u0448\u0430"], "es": ["Polonia"]}, "examples": [["Tie \u0109i mi kolektos informojn pri unu el ili, Gdinjo, en norda Polio", "Gdynia, Polska, \u011cemelurbo de Seatlo"]], "subdefinitions": []}], "root": "Poli", "primary": true}, "korneo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Travidebla anta\u016da membrano de okulo.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0433\u0430\u0432\u0456\u0446\u0430"], "fr": ["corn\u00e9e"], "en": ["cornea"], "nl": ["hoornvlies", "cornea"], "pt": ["c\u00f3rnea"], "ru": ["\u0440\u043e\u0433\u043e\u0432\u0430\u044f \u043e\u0431\u043e\u043b\u043e\u0447\u043a\u0430 \u0433\u043b\u0430\u0437\u0430", "\u0440\u043e\u0433\u043e\u0432\u0438\u0446\u0430"], "ca": ["c\u00f2rnia"], "de": ["Hornhaut"], "hu": ["szaruh\u00e1rtya"], "es": ["c\u00f3rnea"], "pl": ["rog\u00f3wka"], "he": ["\u05e7\u05e8\u05e0\u05d9\u05ea"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "korne", "primary": true}, "portalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108efa monumenta enirejo de pre\u011dejo a\u016d granda konstruo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u0442\u0430\u043b"], "en": ["portal"], "nl": ["portaal"], "pt": ["portal"], "ru": ["\u043f\u043e\u0440\u0442\u0430\u043b"], "de": ["Portal"], "hu": ["d\u00edszkapu", "f\u0151bej\u00e1rat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "portal", "primary": true}, "bareli\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(figure) Ventrodiki\u011di kiel barelo.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u0430\u045e\u0441\u044c\u0446\u0435\u0446\u044c \u044f\u043a \u0431\u043e\u0447\u043a\u0430"], "fr": ["enfler (comme un tonneau)", "prendre de la bedaine", "prendre de la brioche"], "en": ["put on weight"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u043e\u043b\u0441\u0442\u0435\u0442\u044c \u043a\u0430\u043a \u0431\u043e\u0447\u043a\u0430"], "de": ["zunehmen", "Fett ansetzen", "kugelrund werden"], "hu": ["pocakosodik"], "br": ["dont da veza\u00f1 tev evel ur varrikenn"], "pl": ["uty\u0107 jak beka", "spa\u015b\u0107 si\u0119 jak beka"]}, "examples": [["kiam via ventro bareli\u011das kaj vi plene \u015dtopas al vi la po\u015dojn, tiam vi levas la nazon", "La Revizo, akto 5a, sceno 2a"]], "subdefinitions": []}], "root": "barel", "primary": false}, "senbrida": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Liberigita el brido.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u043a\u0456\u043b\u0437\u0430\u043d\u044b"], "fr": ["d\u00e9brid\u00e9"], "pt": ["desenfreado", "imoderado", "impetuoso", "\u00e1rdego"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043d\u0443\u0437\u0434\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u043e\u0431\u0443\u0437\u0434\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["f\u00e9ktelen"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Senmodera, senlima, trolibera.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u0431\u044d\u0448\u0447\u0430\u043d\u044b", "\u0440\u0430\u0441\u043f\u0443\u0448\u0447\u0430\u043d\u044b"], "es": ["\"sin riendas\"", "desrriendado, -a"], "pl": ["nieokie\u0142zany"]}, "examples": [["senbrida kolero, ambicio, fantazio, pasio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "brid", "primary": false}, "betulacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj arboj kaj arbedoj (Betulaceae).", "translations": {"be": ["\u0431\u044f\u0440\u043e\u0437\u0430\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["b\u00e9tulac\u00e9es"], "en": ["birches"], "ru": ["\u0431\u0435\u0440\u0451\u0437\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Birkengew\u00e4chse"], "sv": ["bj\u00f6rkv\u00e4xter"], "hu": ["ny\u00edrf\u00e9l\u00e9k", "ny\u00edrfaf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "betulac", "primary": true}, "dua mondmilito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Milito da\u016drinta depende je la landoj de 1939 \u011dis 1945, ekinta en E\u016dropo, vasti\u011dinta al diversaj e\u016dropaj kolonioj, al orienta Azio, Ameriko, ka\u016dzinta inter 40 kaj 52 milionoj da hommortoj.", "translations": {"be": ["\u0414\u0440\u0443\u0433\u0430\u044f \u0441\u0443\u0441\u044c\u0432\u0435\u0442\u043d\u0430\u044f \u0432\u0430\u0439\u043d\u0430"], "fr": ["deuxi\u00e8me guerre mondiale", "seconde guerre mondiale"], "nl": ["tweede wereldoorlog"], "br": ["eil brezel-bed"], "ru": ["\u0412\u0442\u043e\u0440\u0430\u044f \u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u044f \u0432\u043e\u0439\u043d\u0430"], "de": ["zweiter Weltkrieg"], "hu": ["m\u00e1sodik vil\u00e1gh\u00e1bor\u00fa"]}, "examples": [["post la dua mondmilito li dedi\u0109is sin plene al teatra laboro", "La skandalo pro Jozefo, pri la a\u016dtoro"]], "subdefinitions": []}], "root": "milit", "primary": false}, "virgeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de iu a\u016d io virga.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u0432\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["virginit\u00e9"], "nl": ["maagdelijkheid"], "be": ["\u043d\u044f\u0432\u0456\u043d\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0446\u043d\u0430\u0442\u043b\u0456\u0432\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"]}, "examples": [["mi iros sur la montojn kaj priploros mian virgecon", "La Malnova Testamento, Ju\u011distoj 11:37"], ["konservi sian virgecon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "virg", "primary": false}, "kafeino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alkaloido ekstraktita el kafo, uzata en la medicino por fortigi kaj stimuli la koron a\u016d nervojn. Alia nomo estas teino.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0444\u044d\u0456\u043d"], "fr": ["caf\u00e9ine"], "en": ["caffeine"], "nl": ["cafe\u00efne"], "pt": ["cafe\u00edna"], "ru": ["\u043a\u043e\u0444\u0435\u0438\u043d"], "de": ["Koffein"], "tr": ["kafein"], "sv": ["koffein"], "hu": ["koffein"], "es": ["cafe\u00edna"], "fi": ["kofeiini"], "pl": ["kofeina"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kafein", "primary": true}, "usklo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(pri litero, vorto) En la e\u016dropaj alfabetoj, la karakteriza\u0135o kiu kontrastigas la majusklan kaj minusklan formojn de la\u016dsignife egalaj literoj.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0433\u0456\u0441\u0442\u0430\u0440 (\u043b\u0456\u0442\u0430\u0440\u044b, \u0441\u043b\u043e\u0432\u0430)"], "fr": ["casse (d'un caract\u00e8re)"], "en": ["case (of a letter, word)"], "nl": ["kast (v.e.letter)"], "pt": ["caixa (de um car\u00e1ter)"], "ru": ["\u0440\u0435\u0433\u0438\u0441\u0442\u0440 (\u0431\u0443\u043a\u0432\u044b, \u0441\u043b\u043e\u0432\u0430)"], "de": ["Gro\u00df-/Kleinschrift"], "hu": ["kis- vagy nagybet\u0171s \u00edr\u00e1sm\u00f3d"], "fi": ["aakkoslaji (\u201dkirjainkoko\u201d: ABC abc)"]}, "examples": [["\u015dan\u011di uskl(ec)on de vorto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "uskl", "primary": true}, "gerilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Partizana milito el malgrandaj bataloj kaj embuskoj.", "translations": {"fr": ["gu\u00e9rilla"], "en": ["guerilla war"], "nl": ["guerrilla"], "pt": ["guerrilha"], "de": ["Guerilla"], "es": ["guerrilla"], "hu": ["gerillaharc"]}, "examples": [["liaj gamboj estas harditaj per montmigrado en la tempo de gerilo kontra\u016d Japanio", "Homoj man\u011dantaj, \u00abtragedio de man\u011do en la insulo Mindanao\u00bb, p. 33a"], ["gerilmilito", null], ["mar\u015di gerile", null], ["politikaj geriloj", "Paul Gubbins, BRITIO: Politikaj geriloj, Monato, 1989/06, p. 10"]], "subdefinitions": []}], "root": "geril", "primary": true}, "akurata": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Faranta la farota\u0135on \u011dustatempe, je la interkonsentita horo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0443\u043d\u043a\u0442\u0443\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["ponctuel", "exact"], "en": ["punctual", "on-time"], "nl": ["accuraat", "punctueel", "stipt"], "pt": ["pontual", "acurado", "exato"], "ru": ["\u043f\u0443\u043d\u043a\u0442\u0443\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["genau", "pr\u00e4zise", "exakt", "akkurat"], "sk": ["presn\u00fd"], "fa": ["\u0648\u0642\u062a\u200c\u0634\u0646\u0627\u0633", "\u062e\u0648\u0634\u200c\u0642\u0648\u0644"], "pl": ["punktualny"], "ro": ["punctual"], "es": ["puntual"]}, "examples": [["akurata oficisto", null], ["akurate veni al la servo", "Z"], ["li venas \u0109iun tagon akurate je la oka", null], ["akurate pagi", "Z"], ["la akurateco, kun kiu la suno levi\u011das matene", "B"], ["mi promesas akurate servi al viaj mo\u015dtoj", "Z"], ["akurate resendi la pruntitajn librojn", null], ["observi akuratege la interkonsentojn de internacia juro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ekzakta.", "translations": {"fa": ["\u062f\u0642\u06cc\u0642"], "en": ["precise", "exact"], "es": ["exacto"], "be": ["\u0434\u0430\u043a\u043b\u0430\u0434\u043d\u044b", "\u0430\u043a\u0443\u0440\u0430\u0442\u043d\u044b"]}, "examples": [["ni amu nin frate, sed ni kalkulu akurate", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "akurat", "primary": true}, "vikio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de interligitaj dokumentoj informaj pri iu temo, videbla kaj modifebla tra interreto.", "translations": {"fr": ["wiki"], "en": ["wiki"], "nl": ["wiki"], "pt": ["wiki"], "de": ["Wiki"], "pl": ["wiki"], "hu": ["wiki"]}, "examples": [["la plej grava eo-vikio estas nuntempe la vikipedio", "X. Godivier, Plia eo-vikio en la TTT, soc.culture. esperanto, 2002-05-05"], ["la Germana Esperanto-Junularo uzas por la interna komunikado vikiojn", "Uzado De La Vikio, 2006-01-09"]], "subdefinitions": []}], "root": "viki", "primary": true}, "revpensi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Akcepti agrablan iluzion kiel veron kaj premison.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f \u0438\u043b\u043b\u044e\u0437\u0438\u044f\u043c", "\u0441\u0442\u0440\u043e\u0438\u0442\u044c \u0438\u043b\u043b\u044e\u0437\u0438\u0438"], "fr": ["s'illusionner", "prendre ses d\u00e9sirs pour des r\u00e9alit\u00e9s"], "de": ["Wunschdenken"], "hu": ["\u00e1br\u00e1ndozik", "\u00e1lmodozik"]}, "examples": [["ne priskribas la realon, sed preskribas \u011din la\u016d me\u0125anismo, kiun angloj nomas \u00abwishful thinking\u00bb \u2015 revpensado", "J. Camacho, La liturgio de l' foiro, 1999"]], "subdefinitions": []}], "root": "pens", "primary": false}, "boato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda akvoveturilo ta\u016dga por kelkaj homoj.", "translations": {"be": ["\u0447\u043e\u0432\u0435\u043d", "\u043b\u043e\u0434\u043a\u0430", "\u0448\u043b\u044e\u043f\u043a\u0430"], "fr": ["canot"], "bg": ["\u043b\u043e\u0434\u043a\u0430"], "ru": ["\u043b\u043e\u0434\u043a\u0430", "\u0448\u043b\u044e\u043f\u043a\u0430"], "cs": ["\u010dlun", "lo\u010fka"], "de": ["Boot"], "pl": ["\u0142\u00f3d\u017a", "\u0142\u00f3dka"]}, "examples": [["\u015di venis al granda lago, kie oni vidis nek \u015dipon nek boaton", "Fabeloj, volumo 3, historio de unu patrino"], ["ili helpis al si reciproke tiri la boatojn pli alten sur la sablon", "Fabeloj, volumo 4, historio el la dunoj"], ["ni plenblovis la boaton, enmetis la paka\u0135on kaj remis al la proksima akvofunelo", "Werner Schad, Tra la Andoj boate, Monato, jaro 2001a, numero 12a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "boat", "primary": true}, "postnelonge": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Post malmulta tempo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0441\u043a\u043e\u0440\u0435"], "fr": ["peu apr\u00e8s"], "hu": ["csakhamar", "hamarosan", "kisv\u00e1rtatva"]}, "examples": [["post nelonge li malaperis en la mallumo", "J. Rejt\u0151, trad. L. Bal\u00e1zs, La anta\u016den\u015dovita garnizono"], ["postnelonge mura indikilo eklumis", "J. Francis, Misio sen Alveno, tk-stafeto, 1982"]], "subdefinitions": []}], "root": "long", "primary": false}, "elvapori\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Malaperi vapori\u011dante.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043f\u0430\u0440\u044b\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["s'\u00e9vaporer"], "nl": ["uitdampen"], "pt": ["evaporar"], "ru": ["\u0438\u0441\u043f\u0430\u0440\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["verdampfen"], "it": ["evaporare", "vaporizzarsi", "svanire (fig.)"], "hu": ["elp\u00e1rolog"], "sk": ["vypari\u0165 sa"], "fa": ["\u0646\u06cc\u0633\u062a \u0634\u062f\u0646", "\u0646\u0627\u067e\u062f\u06cc\u062f \u0634\u062f\u0646"], "pl": ["wyparowa\u0107"], "br": ["aezhenna\u00f1 (v.k.)", "diaezhenna\u00f1"], "es": ["evaporarse"]}, "examples": [["la akvo el la kaserolo elvapori\u011dis", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vapor", "primary": false}, "teluro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 52, atompezo 127,60, simbolo Te. Metaloido.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u043b\u044e\u0440"], "fr": ["tellure"], "en": ["tellurium"], "nl": ["telluur"], "pt": ["tel\u00fario"], "la": ["Tellurium"], "ca": ["tel\u00b7luri"], "de": ["Tellur"], "it": ["tellurio"], "hu": ["tell\u00far"], "es": ["telurio"], "br": ["tellur"], "ru": ["\u0442\u0435\u043b\u043b\u0443\u0440"], "pl": ["tellur"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "telur", "primary": true}, "manpilko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pilko uzata en manpilkado.", "translations": {"de": ["Handball"], "nl": ["de handbal"], "pl": ["pi\u0142ka do pi\u0142ki r\u0119cznej", "pi\u0142ka do szczypiorniaka"]}, "examples": [["Internacia vira manpilko-turniro", "La sporta lingvo en Esperanto (projekto) Tibor Ujlaky-Nagy"]], "subdefinitions": []}], "root": "pilk", "primary": false}, "haloo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nebula heleco \u0109irka\u016danta lumfonton.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043b\u043e"], "fr": ["halo"], "en": ["halo"], "pt": ["halo"], "ru": ["\u0433\u0430\u043b\u043e", "\u043e\u0440\u0435\u043e\u043b"], "ca": ["halo"], "it": ["alone"], "hu": ["halo", "f\u00e9nyudvar"], "fa": ["\u0647\u0627\u0644\u0647"], "es": ["halo"], "pl": ["halo", "aureola"]}, "examples": [["la ru\u011da lumo de la neonlampo brilis kun haloo en silka kurteno de printempa pluvo", "Ueyama M., Pardonon!, l' omnibuso, 1970"]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Luma cirklo, ringo, kiu \u0109irka\u016das ofte astrojn.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0430\u043b\u043e"], "de": ["Hof", "Halo"], "nl": ["halo"]}, "examples": [["suna, luna haloo", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Luma difuzo, kiu \u0109irka\u016das la fotografan figuron de brilanta punkto ricevita sur impresebla plako.", "translations": {"de": ["Lichthof"]}, "examples": []}]}], "root": "halo", "primary": true}, "limesinfimo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043d\u0438\u0436\u043d\u0438\u0439 \u043f\u0440\u0435\u0434\u0435\u043b"], "fr": ["limite inf\u00e9rieure"], "en": ["lower limit", "inferior limit"], "de": ["unterer Limes", "limes inferior"], "pl": ["granica dolna", "limes inferior"], "hu": ["limesz inferior", "als\u00f3 hat\u00e1r"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de subaro el reeloj) \u011cia plej malgranda akumuli\u011da punkto.", "translations": {}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de reela funkcio f, \u0109e punkto a de ties fonto-aro) La infimo de la aro de punktoj, adheraj al f \u0109e a; simb. lim infx\u2192a f(x).", "translations": {}, "examples": []}]}], "root": "infim", "primary": false}, "senrezultata": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senutila, vana.", "translations": {"be": ["\u0431\u0435\u0437\u0432\u044b\u043d\u0456\u043a\u043e\u0432\u044b"], "hu": ["eredm\u00e9nytelen", "medd\u0151", "hi\u00e1baval\u00f3"], "ru": ["\u0431\u0435\u0437\u0440\u0435\u0437\u0443\u043b\u044c\u0442\u0430\u0442\u043d\u044b\u0439"], "fa": ["\u0628\u06cc\u200c\u0646\u062a\u06cc\u062c\u0647", "\u0628\u06cc\u200c\u062b\u0645\u0631"]}, "examples": [["senrezultata peno", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rezultat", "primary": false}, "\u0109efadjudanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En terarmeo kaj aerarmeo, suboficiro, kiu rangas super adjudanto.", "translations": {"fa": ["\u0627\u0633\u062a\u0648\u0627\u0631 \u06cc\u06a9\u0645"], "fr": ["adjudant-chef"], "nl": ["adjudant-chef"], "it": ["maresciallo maggiore"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "adjudant", "primary": false}, "satridi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ridi \u011dis la stato en kiu oni ne plu deziras rid.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0441\u043c\u0435\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043e\u0431\u0445\u043e\u0445\u043e\u0442\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "nl": ["zich slap lachen"]}, "examples": [["satridis la lo\u011dantaro, sed poste ili beda\u016dris sinjoron paro\u0125estron kaj nur tio mirigis ilin, kiel povis kura\u011digi bovido ataki sinjoron paro\u0125estron", "La koboldo Ondra"], ["vi satridos, \u2015 flustris la du junuloj, transpasante la \u0109ambron kaj sin lokante netrudeme malanta\u016d la dorson de la profesoro", "Jerome K. Jerome, tr. G. Badash: Tri viroj en boato."]], "subdefinitions": []}], "root": "rid", "primary": false}, "e\u016dklida": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u044d\u045e\u043a\u043b\u0456\u0434\u0430\u045e"], "fr": ["d'Euclide", "euclidien"], "en": ["Euclid['s]", "Euclidean"], "ru": ["\u0415\u0432\u043a\u043b\u0438\u0434\u0430", "\u0435\u0432\u043a\u043b\u0438\u0434\u043e\u0432"], "de": ["von Euklid", "Euklids", "euklidisch"], "sv": ["euklidisk"], "hu": ["euklideszi"], "br": ["euklidel", "euklidian"], "pl": ["Euklidesa", "euklidesowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "E\u016dklid", "primary": false}, "mozaiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bildo el koloraj \u015dtonaj a\u016d vitraj kubetoj kuncementitaj, uzata por ornami grundon a\u016d muron.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0437\u0430\u0456\u043a\u0430"], "fr": ["mosa\u00efque"], "bg": ["\u043c\u043e\u0437\u0430\u0439\u043a\u0430"], "nl": ["moza\u00efek"], "pt": ["mosaico (artes, arq.)"], "ru": ["\u043c\u043e\u0437\u0430\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Mosaik"], "hu": ["mozaik"], "fa": ["\u0645\u0639\u0631\u0642\u06a9\u0627\u0631\u06cc"], "en": ["mosaic"]}, "examples": [["la libro estas agrabla mozaiko da rakontoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mozaik", "primary": true}, "traakvigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Alkonduki akvon sur kulturatan terspacon.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0432\u043e\u0434\u043d\u044f\u0442\u044c", "\u043e\u0440\u043e\u0448\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["irriguer"], "en": ["irrigate"], "nl": ["bevloeien", "irrigeren"], "pt": ["irrigar"], "de": ["bew\u00e4ssern"], "hu": ["\u00f6nt\u00f6z"], "sk": ["zavla\u017ei\u0165"], "fa": ["\u0622\u0628\u06cc\u0627\u0631\u06cc \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "es": ["irrigar"], "br": ["doura\u00f1 (un dachenn douar)"], "pl": ["irygowa\u0107", "nawadnia\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "akv", "primary": false}, "ka\u015dilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Objekto, malanta\u016d kiu oni ka\u015das sin a\u016d ion.", "translations": {"fr": ["cache (objet qui masque)"], "nl": ["masker"], "pl": ["zas\u0142ona", "maska", "maskownica", "poz\u00f3r"], "hu": ["\u00e1lca", "fedez\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ka\u015d", "primary": false}, "kamelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio kameledoj (Camelus), kun unu a\u016d du \u011diboj \u0109e la dorso, vivanta en Azio kaj Afriko.", "translations": {"be": ["\u0432\u044f\u0440\u0431\u043b\u044e\u0434"], "fr": ["*chameau"], "bg": ["\u043a\u0430\u043c\u0438\u043b\u0430"], "nl": ["kameel"], "ru": ["*\u0432\u0435\u0440\u0431\u043b\u044e\u0434"], "de": ["*Kamel"], "tr": ["deve"], "sv": ["kamel"], "hu": ["teve"], "en": ["camel"], "es": ["camello"], "br": ["ka\u00f1val"], "pl": ["*wielb\u0142\u0105d"]}, "examples": [["en la komenco pa\u015dis unu\u011diba kamelo kun blankaj haroj, unu el la unuaj kiujn oni kaptis en la dezerto", "La Faraono, volumo 2, \u0109ap. 21a."], ["estas pli facile por kamelo iri tra trueton de kudrilo, ol por ri\u0109ulo eniri en la regnon de Dio", "La Nova Testamento. S. Marko 10:25"], ["kion vi faris, juna kamelino rapidpieda, petolanta sur sia vojo", "La Malnova Testamento, Jeremia 2:23"]], "subdefinitions": []}], "root": "kamel", "primary": true}, "kvocienta frakcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frakcio prezentita per numeratoro kaj denominatoro (kontraste al pozicia frakcio).", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u0430\u044f \u0434\u0440\u043e\u0431\u044c"], "fr": ["fraction ordinaire"], "en": ["common fraction", "vulgar fraction"], "nl": ["gewone breuk"], "de": ["gew\u00f6hnlicher Bruch"], "pl": ["u\u0142amek zwyk\u0142y"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "frakci", "primary": false}, "mikrorganismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["microorganisme"], "pl": ["mikroorganizm"]}, "examples": [["malkonvena temperaturo povas forte \u011deni la vivkapablon de la mikrorganismoj", "Mosonyi J., Teknika disvolvo kaj novaj produktoj..., Fokuso, 1987:4, p. 58a"], ["ni mortigas la mikrorganismojn lavante niajn manojn", "L. Kordylewski, Rajtigita mortigado, Saluton!, 2007-03"]], "subdefinitions": []}], "root": "mikrorganism", "primary": true}, "terpoto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Poto el bakita argilo:.", "translations": {"fr": ["pot de fa\u00efence"], "de": ["Keramiktopf"], "nl": ["pot uit aardewerk"], "pl": ["donica", "doniczka"]}, "examples": [["paste\u0109o estas bakita en tega\u0135o el pasto a\u016d en terpoto", "Plena Ilustrita Vortaro de Esperanto 2005"]], "subdefinitions": []}], "root": "pot", "primary": false}, "doktrino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kohera tuto de principoj a\u016d teorioj, kiujn iu religio, filozofio, scienco a\u016d aparta skolo de ili instruas.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u043a\u0442\u0440\u044b\u043d\u0430"], "fr": ["doctrine"], "en": ["doctrine"], "nl": ["doctrine", "leerstelling"], "pt": ["doutrina"], "ru": ["\u0434\u043e\u043a\u0442\u0440\u0438\u043d\u0430", "\u0443\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Doktrin"], "hu": ["doktr\u00edna"], "fa": ["\u0622\u0645\u0648\u0632\u0647", "\u062f\u064f\u06a9\u062a\u0631\u06cc\u0646"], "es": ["doctrina"], "pl": ["doktryna", "szko\u0142a"]}, "examples": [["la doktrino de Epikuro", null], ["vi estos bona servanto de Kristo Jesuo, nutrita per la vortoj de la fido kaj de la bona doktrino; sed forrifuzu profanajn kaj avinajn fabelojn", "La Nova Testamento, I. Timoteo 4:6-7"]], "subdefinitions": []}], "root": "doktrin", "primary": true}, "Kamo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rivero en la Orient-E\u016dropa Rusujo, 2030 km longa, maldekstra kaj la plej granda alfluanto de Volgo.", "translations": {"be": ["\u041a\u0430\u043c\u0430"], "fr": ["Kama"], "en": ["Kama"], "nl": ["Kama"], "ru": ["\u041a\u0430\u043c\u0430"], "de": ["Kama"], "hu": ["K\u00e1ma"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Kam", "primary": true}, "buduaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eleganta intima saloneto, kie virino vestas sin a\u016d akceptas kelkajn intimajn amikojn.", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u0434\u0443\u0430\u0440"], "fr": ["boudoir (salon)"], "en": ["boudoir"], "ru": ["\u0431\u0443\u0434\u0443\u0430\u0440"], "pl": ["buduar"], "hu": ["budo\u00e1r", "\u00f6lt\u00f6z\u0151szoba"]}, "examples": [["la fra\u016dlino \u0109iam akceptis Pierre en buduaro, kiun \u015di havis apud sia \u0109ambro", "Kiel akvo de l' rivero, 1:3"]], "subdefinitions": []}], "root": "buduar", "primary": true}, "Luksemburgo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Urbo en la centro de la \u015dtato Luksemburgo (6\u00b08'E, 49\u00b036'N).", "translations": {"el": ["\u039b\u03bf\u03c5\u03be\u03b5\u03bc\u03b2\u03bf\u03cd\u03c1\u03b3\u03bf"], "fr": ["Luxembourg"], "en": ["Luxemburg"], "br": ["Luksembourg"], "be": ["\u041b\u044e\u043a\u0441\u044d\u043c\u0431\u0443\u0440\u0433"], "ca": ["Luxemburg"], "de": ["Luxemburg"], "it": ["Lussemburgo"], "da": ["Luxembourg"], "fa": ["\u0644\u0648\u06a9\u0632\u0627\u0645\u0628\u0648\u0631\u06af"], "gd": ["Lucsamburg"], "bg": ["\u041b\u044e\u043a\u0441\u0435\u043c\u0431\u0443\u0440\u0433"], "cs": ["Lucemburk"], "fi": ["Luxemburg"], "hu": ["Luxemburg"], "es": ["Luxemburgo"], "ru": ["\u041b\u044e\u043a\u0441\u0435\u043c\u0431\u0443\u0440\u0433"], "nl": ["Luxemburg"], "pt": ["Luxemburgo"], "tr": ["L\u00fcksenburg"], "sv": ["Luxemburg"], "lv": ["Luksemburga"], "lt": ["Liuksemburgas"], "sk": ["Luxemburg"], "sl": ["Luksemburg"], "is": ["L\u00faxemborg"], "pl": ["Luksemburg"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Provinco en Valonujo (suda Belgujo).", "translations": {}, "examples": [["la E\u016dregiono Mozo-Rejno konsistas el la belgaj provincoj Limburgo kaj Luksemburgo, el la suda parto de nederlanda Limburgo, kaj el la subregiono Akeno", "Jean-Marie JACQUES: Senlime,"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato situanta en okcidenta E\u016dropo kaj limanta okcidente al Belgujo, oriente al Germanujo, sude al Francujo.", "translations": {"cs": ["Lucembursko"]}, "examples": [["Fogra kolektis grason en deponejoj en suda Belgio, norda Francio kaj Luksemburgo", "Roland ROTSAERT: Dioksino-krizo, Monato, n-ro 07/1999"]], "subdefinitions": []}], "root": "Luksemburg", "primary": true}, "mitaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kolekto de mitoj de unu kulturo.", "translations": {"sk": ["mytol\u00f3gia"], "be": ["\u043c\u0456\u0442\u0430\u043b\u0451\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["mythologie (collection de mythes)"], "en": ["mythology", "myths"], "pl": ["mitologia"], "ru": ["\u043c\u0438\u0444\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "es": ["mitolog\u00eda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mit", "primary": false}, "a\u011diotisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spekulanto pri prezo\u015dan\u011doj je akcioj, komerca\u0135oj kaj tiel plu.", "translations": {"de": ["Spekulant", "B\u00f6rsenspekulant"], "en": ["stock jobber", "stockjobber"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u011diot", "primary": false}, "taksono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ajnaranga klaso en sistematiko.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0430\u043a\u0441\u043e\u043d"], "fr": ["taxon"], "pt": ["t\u00e1xon"]}, "examples": [["numerado de la taksonoj", "De Schepper P., the trimeral system in biological nomenclature, soc.culture.esperanto, 1997-01-29"]], "subdefinitions": []}], "root": "takson", "primary": true}, "luparaneedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo araneuloj (Lycosidae), flavbrunaj \u011dis nigraj, kiuj kaptas la bredon per rapida kuro.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u0440\u0430\u043d\u0442\u0443\u043b\u044b (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "nl": ["wolfsspinnen (fam.)"], "pt": ["licos\u00eddeos"], "ru": ["\u0442\u0430\u0440\u0430\u043d\u0442\u0443\u043b\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Wolfsspinnen (Familie)"], "hu": ["farkasp\u00f3kf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "luparaneed", "primary": true}, "kanino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0456\u043a\u043e\u043b"], "fr": ["canine"], "en": ["eye tooth"], "nl": ["hoektand"], "ru": ["\u043a\u043b\u044b\u043a"], "de": ["Eckzahn"], "hu": ["szemfog"], "es": ["canino (diente)"], "pl": ["kie\u0142"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kanin", "primary": true}, "Magrebo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La araba okcidento, la nordokcidenta parto de Afriko, kiun limas Mediteraneo norde kaj Saharo sude.", "translations": {"ru": ["\u041c\u0430\u0433\u0440\u0438\u0431"], "fr": ["Maghreb"], "nl": ["Maghreb"], "pt": ["Magreb", "Maghreb"], "de": ["Maghreb"], "hu": ["Magreb", "Maghreb"]}, "examples": [["En Magrebo, Maroko nuntempe preti\u011das la plej granda biblioteko de tuta Afriko", "-, Esperantoland.org, Esperanto-nova\u0135oj, Esperanto-librojn..., 2005-01-25"]], "subdefinitions": []}], "root": "Magreb", "primary": true}, "tialo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0447\u044b\u043d\u0430"], "fr": ["raison", "pourquoi (subst.)"], "nl": ["reden"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0447\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Grund"], "hu": ["ok"], "pl": ["pow\u00f3d", "motyw", "przyczyna"]}, "examples": [["eble jen la tialo, kial la kovrila \u0109impanzo, kvaza\u016d averte, mankovras la okulojn", "PEJNO Simono, Foliaro plukinda, Monato, numero 1999-12"]], "subdefinitions": []}], "root": "tial", "primary": false}, "observanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Atenta, zorga rigardanto.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0431\u043b\u044e\u0434\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["observateur (subst.)"], "nl": ["waarnemer"], "be": ["\u043d\u0430\u0437\u0456\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a", "\u043d\u0430\u0433\u043b\u044f\u0434\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "de": ["Beobachter"], "hu": ["megfigyel\u0151"], "es": ["observador"], "pl": ["obserwator", "obserwant", "osoba \u015bci\u015ble prestrzegaj\u0105ca prawa, obyczaju, przepisu, itp."]}, "examples": [["observanto povus rimarki, ke la viza\u011do de la prokuratoro esprimas malpaciencon", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 25a, p. 260a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Diplomato, kiun registaro sendas al konferenco, en kiu \u011di ne volas oficiale partopreni, sed pri kiu \u011di volas esti informita.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "observ", "primary": false}, "proteino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda molekulo plenumanta esencan funkcion en vivula \u0109elo.", "translations": {"fr": ["prot\u00e9ine"], "en": ["protein"], "nl": ["prote\u00efne"], "pt": ["prote\u00edna"], "de": ["Protein"], "sv": ["protein"], "hu": ["feh\u00e9rje"], "fa": ["\u067e\u0631\u0648\u062a\u0626\u06cc\u0646"], "es": ["prote\u00edna"], "pl": ["proteina", "bia\u0142ko"]}, "examples": [["oni priskribas la kvaliton de proteino per unuo nomita neta proteina utileco", "JesCed, \u0108u vi estas vegetarano..., lernu!, 2007-07-18"]], "subdefinitions": []}], "root": "protein", "primary": true}, "virino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homino, kontraste kun virhomo.", "translations": {"be": ["\u0436\u0430\u043d\u0447\u044b\u043d\u0430"], "fr": ["femme"], "en": ["woman"], "nl": ["vrouw"], "pt": ["mulher"], "el": ["\u03b3\u03c5\u03bd\u03b1\u03af\u03ba\u03b1"], "de": ["Frau"], "vo": ["vom"], "sk": ["\u017eena"], "es": ["mujer"], "ru": ["\u0436\u0435\u043d\u0449\u0438\u043d\u0430"], "hu": ["n\u0151"], "zh": ["\u5973 [n\u01da]", "\u5973\u4eba [n\u01dar\u00e9n]", "\u5987\u5973", "tr. \u5a66\u5973 [f\u00f9n\u01da]", "\u5973\u5b50 [n\u01daz\u01d0]"], "pl": ["kobieta"], "he": ["\u05d0\u05e9\u05d4"]}, "examples": [["adulta, aminda, bela, malsa\u011da virino", "Z"], ["kie diablo ne povas, tien virinon li \u015dovas", "Proverbaro esperanta"], ["la eterna virineco altiras nin supren", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Matura\u011da homino, kontraste kun infano.", "translations": {"vo": ["vom"]}, "examples": [["virini\u011danta knabino", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vir", "primary": false}, "flughaveno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aerodromo kun administrejoj, riparejoj, doganejoj, a\u016d ejoj por komerca\u0135oj kaj pasa\u011deroj, kiuj faciligas intensan trafikon de grandaj avioj.", "translations": {"be": ["\u0430\u044d\u0440\u0430\u043f\u043e\u0440\u0442"], "fr": ["a\u00e9roport"], "bg": ["\u0430\u0435\u0440\u043e\u0433\u0430\u0440\u0430", "\u043b\u0435\u0442\u0438\u0449\u0435"], "pt": ["aeroporto"], "ru": ["\u0430\u044d\u0440\u043e\u043f\u043e\u0440\u0442"], "de": ["Flughafen"], "it": ["aeroporto"], "hu": ["l\u00e9gikik\u00f6t\u0151"], "br": ["aerborzh"]}, "examples": [["luita a\u016dto devis veturigi nin al la flughaveno", "J. de N. Marques, Voja\u011do al Ushuaia, Monatojaro 2002a, numero 2a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "haven", "primary": false}, "kortiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekstera \u015delo a\u016d kovra\u0135o de organo.", "translations": {"fr": ["cortex"], "nl": ["cortex", "hersenschors"]}, "examples": [["\u0109iu skvameto konsistas el supra kortiko, alga tavolo kaj medolo; malsupra kortiko malestas", "L. Abbassi Maaf, C. Roux, Hypocenomyce stoechadiana nova likenspecio, Bull. Soc. linn. Provence, t. 36, 1984"], ["la homa cerbo ne estas masiva globo. Sub \u011dia sulkoplena kortiko estas multaj malplenaj kanaloj, \u0109ambroj, tuboj kaj kavoj", "\u0108ina Radio Internacia, Rivereto en la homa cerbo, 2004-12-08"]], "subdefinitions": []}], "root": "kortik", "primary": true}, "virina": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karakterizanta hominon, kontraste kun virhomo.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0435\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439"], "nl": ["vrouwelijk"], "pt": ["feminino"], "be": ["\u0436\u0430\u043d\u043e\u0447\u044b", "\u0436\u0430\u043d\u043e\u0446\u043a\u0456"], "de": ["weiblich"], "hu": ["n\u0151i"], "sk": ["\u017eensk\u00fd"], "el": ["\u03b8\u03b7\u03bb\u03c5\u03ba\u03cc\u03c2", "\u03b3\u03c5\u03bd\u03b1\u03b9\u03ba\u03b5\u03af\u03bf\u03c2"], "zh": ["\u5973 [n\u01da]"], "vo": ["vomik"], "es": ["femenino"], "he": ["\u05e0\u05e9\u05d9"]}, "examples": [["la virina frivoleco, babilemo, amemo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vir", "primary": false}, "disver\u015di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Disigi per ver\u015dado.", "translations": {"sk": ["rozlia\u0165"], "be": ["\u0440\u0430\u0437\u044c\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["r\u00e9pandre"], "nl": ["naar alle kanten uitgieten"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043b\u0438\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u043b\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["aussch\u00fctten", "versch\u00fctten"], "hu": ["sz\u00e9t\u00f6nt", "sz\u00e9tlocsol"]}, "examples": [["disver\u015di inkon sur paperojn", "B"], ["la lar\u011de disver\u015dita Volgo", null], ["disver\u015di koloniojn en tutan mondon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ver\u015d", "primary": false}, "ekzili": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Devigi iun foriri el sia patrujo, malpermesante, ke li tien revenu.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0433\u043d\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["exiler"], "en": ["exile"], "pt": ["exilar", "banir", "degredar", "desterrar"], "ru": ["\u0438\u0437\u0433\u043d\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0441\u043b\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u0441\u043b\u0430\u0442\u044c"], "de": ["verbannen"], "sv": ["landsf\u00f6rvisa", "utvisa"], "pl": ["deportowa\u0107", "wydala\u0107 (z kraju)", "wygna\u0107", "zsy\u0142a\u0107"], "es": ["exiliar"]}, "examples": [["Atenanoj ekzilis Temistoklon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ekzil", "primary": true}, "takto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Skemo de muzika ritmo, de la alterno de la pulsoj.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043a\u0442"], "fr": ["mesure (musique)", "tact"], "en": ["tact"], "nl": ["maat", "ritme"], "pt": ["tino", "ta(c)to"], "ru": ["\u0442\u0430\u043a\u0442"], "de": ["Takt"], "sv": ["takt"], "hu": ["\u00fctem", "taktus"], "pl": ["takt"]}, "examples": [["la muziko fari\u011dis pli energia kaj la dancoj iris en pli viva takto", "Z"], ["observi la takton", null], ["bati la takton", null], ["la\u016d la takto de tamburo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Regula intermita bruo.", "translations": {"en": ["regular beating", "beat"], "nl": ["maat", "ritme"], "hu": ["\u00fctem", "taktus"]}, "examples": [["mia pulso en takto batas", "Z"], ["oni a\u016ddis la eternan takton de la teksma\u015dinoj", null], ["la la\u016dtakta bato de la remiloj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Kapablo sagace ju\u011di kaj konvene paroli a\u016d agi konforme al la cirkonstancoj, montrante \u0109iam \u011dentilecon kaj delikatecon.", "translations": {"nl": ["tact"], "hu": ["tapintat"]}, "examples": [["en tiu malfacila okazo li montris grandan takton, li estis taktoplena", null], ["dum en \u0109iuj internaciaj kongresoj la ne\u016dtraleco estas simpla afero de takto, \u0109e ni \u011di estas la \u0109efa principo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "takt", "primary": true}, "atomismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doktrino pri la atoma konsisto de la materio kaj universo, kaj ilia formi\u011do per kuni\u011do de atomoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0442\u0430\u043c\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["atomisme"], "en": ["atomism"], "nl": ["atomisme"], "ru": ["\u0430\u0442\u043e\u043c\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Atomismus"], "it": ["atomismo"], "hu": ["atomizmus", "atomisztika"], "sk": ["atomizmus"], "es": ["atomismo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "atom", "primary": false}, "ekzilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Deviga foriro el sia patrujo, sen ebleco tien reveni.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0433\u043d\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u044d\u043a\u0437\u044b\u043b\u044c"], "fr": ["exil (acte, \u00e9tat)"], "pl": ["deportacja", "wydalenie (z kraju)", "wygnanie", "zsy\u0142ka"]}, "examples": [["neniun ni ekzilu, \u0109ar malpia estas la ekzilo!", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ekzil", "primary": false}, "kapitalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la ri\u0109a\u0135oj uzata por produktado; profiton donanta propruma\u0135o; tuto de la proviza\u0135oj kaj iloj, t. e. laborrimedoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043f\u0456\u0442\u0430\u043b"], "fr": ["capital (nom, econ.)"], "en": ["capital"], "nl": ["kapitaal"], "ru": ["\u043a\u0430\u043f\u0438\u0442\u0430\u043b"], "de": ["Kapital"], "tp": ["mani"], "hu": ["t\u0151ke"], "es": ["capital"]}, "examples": [["enmeti en siajn verkojn grandan kapitalon da tempo, laboro, povosciado kaj ekzerciteco", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sumo de posedata mono, konsiderata kiel \u0109efa\u0135o, kontraste kun la rento, konsiderata kiel akcesora\u0135o.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Valoraro (produktiloj, laborforto kaj mono), kiun propra\u0135ulo ne uzas por sia persona laboro kaj kiu kreas plusvaloron, dank' al la fakto, ke \u011di estas monopolo de la ekspluatanta klaso.", "translations": {}, "examples": [["dum sia rondira cirkulado la kapitalo sen\u0109ese form\u015dan\u011das: mono, varo, mono kaj tiel plu", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kapital", "primary": true}, "alianco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Regna a\u016d alia politika interligo.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u044c\u044f\u043d\u0441", "\u0441\u0430\u044e\u0437", "\u0437\u044c\u0432\u044f\u0437", "\u0445\u0430\u045e\u0440\u0443\u0441"], "fr": ["alliance (pol.)", "coalition"], "en": ["alliance"], "nl": ["alliantie", "verbintenis", "verbond"], "pt": ["alian\u00e7a"], "ru": ["\u0430\u043b\u044c\u044f\u043d\u0441", "\u0441\u043e\u044e\u0437"], "de": ["Allianz", "B\u00fcndnis"], "sv": ["allians"], "hu": ["sz\u00f6vets\u00e9g"], "sk": ["aliancia"], "es": ["alianza"]}, "examples": [["la Alianco (politika partiaro) subtenas la manifeston", "Donald E. Rogers, Ekonomia miraklo a\u016d malsano?, Monato, jaro 1997a, numero 2a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "alianc", "primary": true}, "respektinda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pro siaj kvalitoj, a\u011do, rango meritanta respekton.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u0441\u043f\u0435\u043a\u0442\u0430\u0431\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["respectable"], "hu": ["tisztelend\u0151", "becs\u00fclend\u0151"]}, "examples": [["vivas ja la respektinda re\u011dino Nikotris, al \u015di do apartenas la trono", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "respekt", "primary": false}, "ron\u011duloj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la klaso mamuloj (Rodentia), havanta en \u0109iu makzelo po du \u0109izilspecajn incizivojn.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u044b\u0437\u0443\u043d\u044b"], "fr": ["rongeurs"], "en": ["rodents"], "nl": ["knaagdieren"], "ru": ["\u0433\u0440\u044b\u0437\u0443\u043d\u044b (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434)"], "de": ["Nagetiere"], "hu": ["r\u00e1gcs\u00e1l\u00f3k"], "pl": ["gryzonie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ron\u011d", "primary": false}, "kakapulvoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pulvoro preparita el kakaoj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043a\u0430\u043e-\u043f\u043e\u0440\u043e\u0448\u043e\u043a"], "fr": ["cacao (en poudre)", "poudre de cacao"], "bg": ["\u043a\u0430\u043a\u0430\u043e (\u043d\u0430 \u043f\u0440\u0430\u0445)"], "nl": ["cacaopoeder"], "de": ["Kakaopulver"], "tr": ["pudra kakao"], "fa": ["\u067e\u0648\u062f\u0631 \u06a9\u0627\u06a9\u0627\u0626\u0648"], "en": ["cocoa powder"], "pl": ["kakao w proszku"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pulvor", "primary": false}, "gisisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metiisto pri gisado.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0438\u0442\u0435\u0439\u0449\u0438\u043a"], "de": ["Gie\u00dfer"]}, "examples": [["Johano konstatis, ke tiutempaj for\u011distoj kaj gisistoj estis same lertaj, kiel la nuntempaj. Arne komentis, ke ili certe havis pli grandan senton por belo ol la nunaj", "S. Engholm: Vivo vokas. INKO elibro, 2001. \u0108ap. 4a, p. 79"], ["finis kun merito metian lernejon kun la profesio muldisto-gisisto", "GAGARIN Jurij Alekseevi\u0109. Rusia kosmona\u016dtiko"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gis", "primary": false}, "apla\u016ddi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Montri aprobon per klakfrapo de la manoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u043b\u0430\u0434\u0437\u0456\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u043b\u044f\u0441\u043a\u0430\u0446\u044c \u0443 \u0434\u0430\u043b\u043e\u043d\u0456"], "fr": ["applaudir"], "bg": ["\u0430\u043f\u043b\u043e\u0434\u0438\u0440\u0430\u043c"], "nl": ["applaudisseren", "in de handen klappen"], "pt": ["aplaudir"], "ru": ["\u0430\u043f\u043b\u043e\u0434\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0443\u043a\u043e\u043f\u043b\u0435\u0441\u043a\u0430\u0442\u044c"], "de": ["applaudieren", "begr\u00fc\u00dfen", "Beifall klatschen", "klatschen"], "it": ["applaudire"], "hu": ["tapsol", "megtapsol"], "sk": ["tlieska\u0165"], "en": ["applaud", "clap"], "br": ["stlakal an daouarn (da)"], "es": ["aplaudir"]}, "examples": [["apla\u016ddi oratoron, al oratoro, spektaklon", null], ["fari apla\u016ddon sur la vangon", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Forte aprobi, samopinii.", "translations": {"sk": ["chv\u00e1li\u0165"], "be": ["\u0443\u0445\u0432\u0430\u043b\u044f\u0446\u044c", "\u0432\u0456\u0442\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0434\u043e\u0431\u0440\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c"], "nl": ["begroeten"], "ru": ["\u043e\u0434\u043e\u0431\u0440\u044f\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0432\u0435\u0442\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["\u00fcdv\u00f6z\u00f6l"]}, "examples": [["mi apla\u016ddas vian iniciaton, al via iniciato", null], ["alian ne malla\u016ddu, vin mem ne apla\u016ddu", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "apla\u016dd", "primary": true}, "polmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u043b\u043e\u043d\u044c"], "fr": ["paume", "plat de la main"], "nl": ["handpalm"], "pt": ["palma (da m\u00e3o)"], "ru": ["\u043b\u0430\u0434\u043e\u043d\u044c"], "ca": ["palma"], "hu": ["teny\u00e9r"], "pl": ["d\u0142o\u0144"], "es": ["palma (de la mano)"]}, "examples": [["kuniginte la polmojn, li kriis \u00ab...\u00bb", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 67a, volumo 2a, p. 429a"]], "subdefinitions": []}], "root": "polm", "primary": true}, "meropo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u043e\u0435\u0434"], "fr": ["gu\u00eapier (oiseau)"], "en": ["bee-eater"], "nl": ["bijeneter"], "pt": ["abelaruco (comum)"], "la": ["Merops apiaster"], "de": ["Bienenfresser"], "sv": ["bi\u00e4tare"], "hu": ["gyurgyalag"], "pl": ["\u017co\u0142na (nie: pszczo\u0142ojad!)"]}, "examples": [["meropoj, supre rozaj kaj sube hel-bluaj, flugis en la sunbrilo, kaptante en la aero abelojn kaj cikadojn", "H. Sienkiewicz, trad. M. Sygnarski, Tra dezerto kaj praarbaro, Varsovio, 1978"], ["balda\u016d ne nur lia propra domo sed anka\u016d la ceteraj plenis de meropoj, kanarioj, kalandroj", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "merop", "primary": true}, "skanilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Enigilo por ciferecigi optikan bildon, ekz-e por enkomputiligi ilustra\u0135on, foton, a\u016d (kombine kun tekstorekonilo) enigi presitan a\u016d manskribitan tekston sen klavi \u011din.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0430\u043d\u044d\u0440"], "en": ["scanner"], "nl": ["scanner"], "ru": ["\u0441\u043a\u0430\u043d\u0435\u0440"], "hu": ["lapolvas\u00f3", "szkenner"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skan", "primary": false}, "perforti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Per forto devigi, trudi, akiri.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0441\u0438\u043b\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["faire violence (\u00e0)", "violenter", "violer"], "en": ["assault", "force"], "be": ["\u0433\u0432\u0430\u043b\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0433\u0432\u0430\u043b\u0446\u0456\u0446\u044c"], "de": ["gewaltt\u00e4tig sein gegen", "vergewaltigen"], "fa": ["\u0627\u0639\u0645\u0627\u0644 \u0632\u0648\u0631 \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0627\u0639\u0645\u0627\u0644 \u062e\u0634\u0648\u0646\u062a \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u062a\u062c\u0627\u0648\u0632 \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "es": ["forzar"], "pl": ["zmusza\u0107", "gwa\u0142ci\u0107", "bra\u0107 si\u0142\u0105", "zniewala\u0107"]}, "examples": [["vi perfortis virinon dum \u015dia monata\u0135o", "La Malnova Testamento, Je\u0125ezkel 22:10"], ["perforti infanon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fort", "primary": false}, "perforto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Uzo de fizika forto por trudi sian volon.", "translations": {"fa": ["\u062e\u0634\u0648\u0646\u062a"], "en": ["violence"], "pl": ["przymus", "gwa\u0142t", "zniewolenie"], "ru": ["\u043d\u0430\u0441\u0438\u043b\u0438\u0435"]}, "examples": [["la deziro de krimuloj estas perforto", "La Malnova Testamento, Sentencoj \u0109ap. 13:2"]], "subdefinitions": []}], "root": "fort", "primary": false}, "gratula": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esprimanta gratulon.", "translations": {"be": ["\u0432\u0456\u043d\u0448\u0430\u0432\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["de f\u00e9licitations"], "nl": ["gelukwens-"], "pt": ["gratulat\u00f3rio (adj.)"], "ru": ["\u043f\u043e\u0437\u0434\u0440\u0430\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "es": ["de felicitaci\u00f3n"]}, "examples": [["gratulaj paroloj, gratula letero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "gratul", "primary": false}, "gratulo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Plurala uzo estas nemalofta, sed neniel deviga."], "primary definition": "Vortoj por gratuli.", "translations": {"be": ["\u0432\u0456\u043d\u0448\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["f\u00e9licitation(s)", "compliment(s)"], "nl": ["felicitatie", "gelukwens"], "pt": ["congratula\u00e7\u00e3o", "felicita\u00e7\u00e3o", "parab\u00e9ns"], "ru": ["\u043f\u043e\u0437\u0434\u0440\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Gratulation", "Gl\u00fcckwunsch"], "es": ["felicitaci\u00f3n"]}, "examples": [["gratulon, gratulegon!", "Z"], ["prezenti al iu siajn gratulojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "gratul", "primary": false}, "sin konfidi": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La novtestamenta ekzemplo Jesuo ne konfidis sin al ili supozeble havas alian sencon. \u011ci povas esti interpretata per la senco (\u00abtransdoni sin fidante\u00bb), sed pluraj nacilingvaj versioj tradukas per simpla \u00abJesuo ne konfidis al ili\u00bb."], "primary definition": "Konfidi siajn intimajn pensojn, zorgojn k.s..", "translations": {"fr": ["se confier (faire des confidences)", "s'abandonner", "se livrer", "s'ouvrir (se confier)"], "hu": ["kit\u00e1rulkozik (vki el\u0151tt)", "megny\u00edlik (vki el\u0151tt)"]}, "examples": [["ho, se estus permesite al \u015di sin konfidi al , konfesi al li sian suferadon!", "Fabeloj, volumo 1Sova\u011daj cignoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "konfid", "primary": false}, "gratuli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Esprimi al iu per \u011dentilaj vortoj sian kontentecon pro sukceso a\u016d feli\u0109o okazinta al li.", "translations": {"be": ["\u0432\u0456\u043d\u0448\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["f\u00e9liciter", "complimenter", "congratuler"], "en": ["congratulate"], "nl": ["gelukwensen", "feliciteren"], "pt": ["dar parab\u00e9ns", "felicitar", "gratular"], "ru": ["\u043f\u043e\u0437\u0434\u0440\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c"], "de": ["gratulieren", "begl\u00fcckw\u00fcnschen"], "es": ["felicitar"]}, "examples": [["mi sincere gratulas vin pro via elekto", null], ["mi gratulis telegrafe la junajn geedzojn", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 36"]], "subdefinitions": []}], "root": "gratul", "primary": true}, "feli\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sento, stato de plenkontenteco.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0447\u0430\u0441\u0442\u044c\u0435"], "fr": ["bonheur", "chance", "veine (chance)", "satisfaction"], "pt": ["felicidade"], "be": ["\u0448\u0447\u0430\u0441\u044c\u0446\u0435", "\u0443\u0434\u0430\u0447\u0430"], "es": ["felicidad"], "hu": ["boldogs\u00e1g", "szerencse"]}, "examples": [["ne estas sur la tero senmanka feli\u0109o", null], ["nemiksita feli\u0109o", "Z"], ["feli\u0109o de koro", "Z"], ["la naski\u011do de filo estis por li granda feli\u0109o", null], ["ebria de feli\u0109o", "Z"], ["mi sopiras je mia perdita feli\u0109o", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 29"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Bon\u015danco.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0434\u0430\u0447\u0430"]}, "examples": [["la feli\u0109o lin akompanas", null], ["havi feli\u0109on \u0109e virinoj", "Z"], ["ne veku malfeli\u0109on, kiam \u011di dormas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Feli\u0109a okaza\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0447\u0430\u0441\u0442\u044c\u0435", "\u0443\u0434\u0430\u0447\u0430"]}, "examples": [["feli\u0109o fierigas, malfeli\u0109o sa\u011digas", "Proverbaro esperanta"], ["ne \u0109iu havas egalan feli\u0109on", "Proverbaro esperanta"], ["malfeli\u0109o malofte venas sole", "Proverbaro esperanta"], ["erareco en la nacia traduko de vorto ne prezentas grandan malfeli\u0109on", "Fundamento de Esperanto, Anta\u016dparolo"]], "subdefinitions": []}], "root": "feli\u0109", "primary": false}, "feli\u0109a": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sentanta animan plenkontentecon.", "translations": {"be": ["\u0448\u0447\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u0432\u044b"], "fr": ["heureux", "avantageux", "chanceux (adj.)", "content", "opportun", "propice"], "en": ["happy", "lucky"], "pt": ["feliz"], "ru": ["\u0441\u0447\u0430\u0441\u0442\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439"], "de": ["gl\u00fccklich"], "hu": ["boldog", "szerencs\u00e9s"], "cs": ["\u0161\u0165astn\u00fd"], "es": ["feliz"]}, "examples": [["feli\u0109a homo", null], ["mi estas feli\u0109a vin renkonti", null], ["havi feli\u0109an mienon", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Favorata de la sorto; sukcesanta, bon\u015danca.", "translations": {"de": ["Gl\u00fcck habend"]}, "examples": [["feli\u0109a en siaj entreprenoj", null], ["feli\u0109a je monludo", null], ["al feli\u0109ulo e\u0109 koko donas ovojn", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Plenkontentiganta la animon.", "translations": {"de": ["froh", "erfolgreich"]}, "examples": [["feli\u0109a vivo", null], ["deziri al iu feli\u0109an feston", null], ["feli\u0109a karaktero", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Favora, sukcesa, bonokaza.", "translations": {"de": ["froh", "zufrieden"]}, "examples": [["feli\u0109a renkonto, situacio, cirkonstanco", null], ["feli\u0109a aku\u015do", null], ["la operacio havis feli\u0109an sekvon", null], ["alkonduki aferon al feli\u0109a fino", "Z"], ["kelkaj feli\u0109aj ideoj kura\u011digis min", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "feli\u0109", "primary": true}, "fenolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "C6H6O a\u016d C6H5(OH). Solida korpo, senkolora, de akra, malagrabla odoro, kristali\u011danta en belajn pintojn kaj ekstraktata el karba gudro.", "translations": {"be": ["\u0444\u044d\u043d\u043e\u043b"], "fr": ["ph\u00e9nol"], "nl": ["fenol"], "pt": ["fenol"], "ru": ["\u0444\u0435\u043d\u043e\u043b"], "de": ["Phenol", "Karbols\u00e4ure"], "hu": ["fenol", "karbolsav"], "es": ["fenol"]}, "examples": [["fenolo estas bona desinfektilo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fenol", "primary": true}, "feli\u0109e": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En feli\u0109a maniero.", "translations": {"be": ["\u0448\u0447\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u0432\u0430"], "fr": ["heureusement", "avec bonheur", "d'heureuse mani\u00e8re", "par bonheur", "par chance"], "pt": ["felizmente"], "ru": ["\u0441\u0447\u0430\u0441\u0442\u043b\u0438\u0432\u043e"], "es": ["felizmente"], "hu": ["boldogan", "szerencs\u00e9sen"]}, "examples": [["feli\u0109e vivi", null], ["feli\u0109e solvi la problemojn", null], ["la na\u011danto feli\u0109e atingis la bordon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Bon\u015dance, malbeda\u016drinde, maldoma\u011de.", "translations": {"be": ["\u0443\u0434\u0430\u043b\u0430", "\u043d\u0430 \u0448\u0447\u0430\u0441\u044c\u0446\u0435"], "ru": ["\u0443\u0434\u0430\u0447\u043d\u043e", "\u043a \u0441\u0447\u0430\u0441\u0442\u044c\u044e", "\u043f\u043e \u0441\u0447\u0430\u0441\u0442\u044c\u044e"]}, "examples": [["feli\u0109e tiu periodo da\u016dris ne longe", "Z"], ["feli\u0109e la entrepreno ne sukcesis", "Z"], ["feli\u0109e la akcidento ne estis grava", null], ["feli\u0109e estas, ke..", null]], "subdefinitions": []}], "root": "feli\u0109", "primary": false}, "\u015dtata": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Apartenanta al la \u015dtato, administrata de la \u015dtato, rilata al la \u015dtato.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u044f\u0440\u0436\u0430\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["\u00e9tatique", "nationale (\u00e9tatique)"], "nl": ["staats-"], "ru": ["\u0433\u043e\u0441\u0443\u0434\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["staatlich"], "it": ["statale"], "sv": ["statlig"], "hu": ["\u00e1llami", "\u00e1llam-"], "es": ["estatal"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dtat", "primary": false}, "tigro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de pantero (Panther tigris), kun la\u016dlar\u011de nigre striata felo.", "translations": {"be": ["\u0442\u044b\u0433\u0440"], "fr": ["tigre"], "bg": ["\u0442\u0438\u0433\u044a\u0440"], "nl": ["tijger"], "pt": ["tigre"], "ru": ["\u0442\u0438\u0433\u0440"], "de": ["Tiger"], "tr": ["kaplan"], "sv": ["tiger"], "hu": ["tigris"], "sk": ["tiger"], "en": ["tiger"], "pl": ["tygrys"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tigr", "primary": true}, "Vorto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eterna sa\u011do de Dio, enkarni\u011dinta en Jesuo.", "translations": {"ru": ["\u0421\u043b\u043e\u0432\u043e"], "fr": ["verbe (christianisme)"], "br": ["Verb (kristeniezh)"], "lat": ["verbum"], "de": ["Wort (biblisch)"], "pl": ["S\u0142owo"], "hu": ["ige (Krisztus)"]}, "examples": [["en la komenco estis la Vorto, kaj la Vorto estis kun Dio, kaj la Vorto estis Dio", "La Nova Testamento, S. Johano 1:1"], ["la Vorto fari\u011dis karno", "La Nova Testamento, S. Johano 1:14"]], "subdefinitions": []}], "root": "vort", "primary": false}, "alkohola\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Trinka\u0135o enhavanta pli a\u016d malpli da alkoholo.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043f\u0456\u0440\u0442\u043d\u043e\u0435", "\u0430\u043b\u044c\u043a\u0430\u0433\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b \u043d\u0430\u043f\u0456\u0442\u0430\u043a"], "fr": ["alcool", "spiritueux"], "en": ["(alcoholic) drink"], "nl": ["alcoholische drank"], "pt": ["bebida alco\u00f3lica"], "ru": ["\u0441\u043f\u0438\u0440\u0442\u043d\u043e\u0435", "\u0430\u043b\u043a\u043e\u0433\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u043d\u0430\u043f\u0438\u0442\u043e\u043a"], "de": ["alkoholisches Getr\u00e4nk", "Spirituose"], "tr": ["i\u00e7ki"], "hu": ["szeszes ital"], "sk": ["alkoholick\u00fd n\u00e1poj"], "fa": ["\u0646\u0648\u0634\u0627\u0628\u0647\u0654 \u0627\u0644\u06a9\u0644\u06cc"]}, "examples": [["biero, brando, vino", null]], "subdefinitions": []}], "root": "alkohol", "primary": false}, "\u015dtato": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kontraste al regno, \u015dtato ofte implicas rilaton al siaj \u015dtatanoj, kaj ne nepre estas sendependa."], "primary definition": "Politika formo de organizita socio kun propra teritorio kaj registaro.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u0441\u0443\u0434\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["\u00c9tat"], "en": ["state"], "nl": ["staat"], "pt": ["estado"], "be": ["\u0434\u0437\u044f\u0440\u0436\u0430\u0432\u0430", "\u043a\u0440\u0430\u0456\u043d\u0430"], "de": ["Staat"], "tr": ["devlet"], "it": ["stato (pol.)"], "hu": ["\u00e1llam"], "cs": ["st\u00e1t"], "sv": ["stat"], "es": ["estado"]}, "examples": [["Frederiko la Dua multe pligrandigis ne nur la teritorion kaj la potencon de la prusa regno kontra\u016d la aliaj regnoj, sed anka\u016d la povon de la prusa \u015dtato kontra\u016d la prusaj regnanoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dtat", "primary": true}, "ministro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plej supera \u0109efo, kiu, estante ano de \u015dtata registaro, estras unu el la specialaj administraj fakoj de la \u015dtataj aferoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u043d\u0456\u0441\u0442\u0440"], "fr": ["ministre"], "en": ["minister (of state)"], "nl": ["minister"], "ru": ["\u043c\u0438\u043d\u0438\u0441\u0442\u0440"], "de": ["Minister"], "it": ["ministro"], "hu": ["miniszter"], "fa": ["\u0648\u0632\u06cc\u0631"], "sv": ["minister"], "es": ["ministro", "secretario"]}, "examples": [["nova ministro pri eksteraj aferoj", "Baard Hekland: Nova registaro, Monatojaro 2001a, numero 12a, p. 7a"], ["la ministro pri \u015dtata sindefendo elbu\u015digas aerbobelojn pri \u00abtradicio\u00bb kaj \u00abmilitistaj virtoj\u00bb", "Trevor Steele, Kvaza\u016d \u0109io dependus de mi, p. 139"]], "subdefinitions": []}], "root": "ministr", "primary": true}, "etrusko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de popolo reginta norditalajn urbojn precipe en Toskanio kaj Po-valo inter 700 kaj 300 a. K., kontribuinta al la romia kulturo.", "translations": {"be": ["\u044d\u0442\u0440\u0443\u0441\u043a"], "fr": ["\u00c9trusque (subst.)"], "en": ["Etruscan"], "pt": ["etrusco"], "ru": ["\u044d\u0442\u0440\u0443\u0441\u043a"], "de": ["Etrusker"], "hu": ["etruszk"], "pl": ["Etrusk"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "etrusk", "primary": true}, "\u0109efepiskopo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Altranga episkopo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0446\u044b\u0431\u0456\u0441\u043a\u0443\u043f"], "fr": ["archev\u00eaque"], "en": ["archbishop"], "pt": ["arcebispo"], "ru": ["\u0430\u0440\u0445\u0438\u0435\u043f\u0438\u0441\u043a\u043e\u043f"], "de": ["Erzbischof"], "hu": ["\u00e9rsek"], "fa": ["\u0627\u0633\u0642\u0641 \u0627\u0639\u0638\u0645"], "grc": ["\u03b1\u03c1\u03c7\u03b9\u03b5\u03c0\u03af\u03c3\u03ba\u03bf\u03c0\u03bf\u03c2"], "pl": ["arcybiskup"]}, "examples": [["la \u0109efepiskopo esprimis la opinion, ke anka\u016d la judoj devas peti pardonon..", "Zofia Banet-Fornalowa: Kadi\u015d por Jedwabne, Monatojaro 2002a, numero 1a, p. 18-20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "episkop", "primary": false}, "etruska": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la etruskoj.", "translations": {"be": ["\u044d\u0442\u0440\u0443\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["\u00e9trusque (adj.)"], "en": ["Etruscan"], "ru": ["\u044d\u0442\u0440\u0443\u0441\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["etruskisch"], "pl": ["etruski"], "hu": ["etruszk"]}, "examples": [["La etruska idiomo ne estas hinde\u016dropa lingvo", "G. Gimelli, Etruska lingvo: \u0109u da\u016dra mistero?, Literatura Foiro, jaro 1986a, numero 95a, p. 12-14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "etrusk", "primary": false}, "fikcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arbitra krea\u0135o de la fantazio.", "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u043a\u0446\u044b\u044f", "\u0432\u044b\u0434\u0443\u043c\u043a\u0430"], "fr": ["fiction", "invention (fiction)"], "en": ["fiction"], "nl": ["fictie"], "pt": ["fic\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0444\u0438\u043a\u0446\u0438\u044f", "\u0432\u044b\u043c\u044b\u0441\u0435\u043b"], "de": ["Dichtung", "Fiktion"], "it": ["finzione"], "hu": ["fikci\u00f3", "kital\u00e1l\u00e1s", "elmesz\u00fclem\u00e9ny"], "es": ["ficci\u00f3n"]}, "examples": [["poezia fikcio", null], ["fabelaj fikcioj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fikci", "primary": true}, "sektano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ali\u011dinto al sekto.", "translations": {"fa": ["\u0639\u0636\u0648 \u0641\u0631\u0642\u0647"], "fr": ["membre d'une secte"], "en": ["member of a sect"], "it": ["adepto (di setta)"], "es": ["miembro de una secta"], "hu": ["szektatag"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sekt", "primary": false}, "magnolioplantoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Divizio de la plantoj, havantaj angiojn kaj reprodukti\u011dantaj per semgrajnoj, kiuj estas enfermitaj en ovario; oni klasigas la magnolioplantojn en unukotiledonajn kaj dukotiledonajn.", "translations": {"ru": ["\u0446\u0432\u0435\u0442\u043a\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u043e\u0442\u0434\u0435\u043b \u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0439)", "\u043f\u043e\u043a\u0440\u044b\u0442\u043e\u0441\u0435\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b\u0435 (tradicie)"], "hu": ["liliomf\u00e1k"], "de": ["bedecktsamige Pflanzen", "Decksamer"], "la": ["Magnoliophyta", "Angiospermae (tradicie)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "magnoli", "primary": false}, "fikcia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Imagita, nereala, nur \u015dajna, konvencia.", "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u043a\u0446\u044b\u0439\u043d\u044b", "\u0444\u0456\u043a\u0442\u044b\u045e\u043d\u044b", "\u0432\u044b\u0434\u0443\u043c\u0430\u043d\u044b", "\u0443\u044f\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["fictif", "imaginaire", "invent\u00e9 (fictif)"], "en": ["fictional", "fictitious"], "nl": ["fictief"], "ru": ["\u0444\u0438\u043a\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439", "\u0432\u044b\u043c\u044b\u0448\u043b\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043c\u043d\u0438\u043c\u044b\u0439"], "de": ["angenommen", "erdichtet", "fingiert"], "it": ["fittizio", "immaginario"], "hu": ["fikt\u00edv", "kital\u00e1lt"], "es": ["ficticio"]}, "examples": [["bonega enkonduko en la fikcian prozon esperantan estas la antologio 33 rakontoj (1964), redaktita de Reto Rossetti kaj Ferenc Szil\u00e1gyi", "Ne nur leteroj de plum-amikoj, prozo fikcia"], ["fikcia bilanco", null], ["bankbiletoj estos nur fikcia mono", null], ["komitato havanta forton ne fikcian sed efektivan", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "fikci", "primary": false}, "interrompi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u0108esigi la kontinuecon de io.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0440\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u043f\u044b\u043d\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["interrompre"], "en": ["interrupt"], "nl": ["onderbreken"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0440\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0435\u0440\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["unterbrechen"], "hu": ["megszak\u00edt", "f\u00e9lbeszak\u00edt"]}, "examples": [["seninterrompa aktiveco", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Mem ekparolante, \u0109esigi la parolon al iu.", "translations": {}, "examples": [["Mario interrompis \u015din", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "romp", "primary": false}, "koverto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plata papera saketo, en kiun oni metas leteron kaj sur kiu oni skribas la adreson.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0432\u0435\u0440\u0442"], "fr": ["enveloppe (de lettre)"], "en": ["envelope"], "nl": ["enveloppe"], "pt": ["enveloper"], "be": ["\u043a\u0430\u043d\u0432\u044d\u0440\u0442", "\u043a\u0430\u043f\u044d\u0440\u0442\u0430"], "de": ["Umschlag", "Kuvert"], "hu": ["bor\u00edt\u00e9k"], "cs": ["ob\u00e1lka"], "es": ["sobre"]}, "examples": [["Jo\u0109jo konfuzi\u011deme mallevis la okulojn kaj elprenis el la tirkesto de la tablo malgrandan koverton", "I. G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 39a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kovert", "primary": true}, "komisionano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Partoprenanto en laborado de komisiono.", "translations": {"be": ["\u0447\u043b\u0435\u043d \u043a\u0430\u043c\u0456\u0441\u0456\u0456"], "fr": ["membre de la commission"], "de": ["Ausschussmitglied"], "nl": ["lid van een commissie"], "ru": ["\u0447\u043b\u0435\u043d \u043a\u043e\u043c\u0438\u0441\u0441\u0438\u0438"]}, "examples": [["komisionanoj disponas pri interpretistoj", "Dafydd ap Fergus: Patenta (mal)sukceso, Monatojaro 2000a, numero 11a, p. 11a"]], "subdefinitions": []}], "root": "komision", "primary": false}, "teleregi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Regi, stiri de malproksime per telekomuniko.", "translations": {"fr": ["t\u00e9l\u00e9commander"], "pl": ["zdalne sterowanie"]}, "examples": [["oni povas teleregi la elektroaparatojn en hejmo de malproksime per po\u015dtelefono", "\u0108ina Radio Internacia, Inteligenta hejmo..., 2006-04-28"]], "subdefinitions": []}], "root": "telereg", "primary": true}, "longigita epicikloido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ebena kurbo, naskita de punkto ligita al cirklo kaj ekstera al \u011di, kiu cirklo ruli\u011das sur la ekstera periferio de alia cirklo.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0434\u043b\u0438\u043d\u0451\u043d\u043d\u0430\u044f \u044d\u043f\u0438\u0446\u0438\u043a\u043b\u043e\u0438\u0434\u0430"], "fr": ["\u00e9picyclo\u00efde allong\u00e9e"], "de": ["verl\u00e4ngerte Epizykloide"], "en": ["prolate epicycloid"], "pl": ["epicykloida wyd\u0142u\u017cona"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "epicikloid", "primary": false}, "kontinua tensio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tensio, konstanta la\u016d grando kaj direkto.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0442\u043e\u044f\u043d\u043d\u043e\u0435 \u043d\u0430\u043f\u0440\u044f\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440.)"], "fr": ["tension continue"], "pl": ["sta\u0142e napi\u0119cie"], "hu": ["egyenfesz\u00fclts\u00e9g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tensi", "primary": false}, "Marteno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo latindevena.", "translations": {"fr": ["Martin"], "bg": ["\u041c\u0430\u0440\u0442\u0438\u043d"], "nl": ["Maarten"], "pt": ["Martinho", "Martim", "Martins", "Martiniano", "Martino"], "de": ["Martin"], "it": ["Martino"]}, "examples": [["al li venas la kura\u011da maristo Marteno Alonzo Pinzon", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, nokto, (de Eube el Odeso)"]], "subdefinitions": []}], "root": "Marten", "primary": true}, "Mozambiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la sudorienta Afriko kun \u0109efurbo Maputo. Teritorio de Respubliko Mozambiko. ISO-3166 kodo: MZ. \u011ci limas kun Malavio, Sud-Afriko, Svazilando, Tanzanio Zambio, Zimbabvo kaj Hinda Oceano (Mozambika Kanalo).", "translations": {"bg": ["\u041c\u043e\u0437\u0430\u043c\u0431\u0438\u043a"], "nl": ["Mozambique"], "de": ["Mosambik"], "fa": ["\u0645\u0648\u0632\u0627\u0645\u0628\u06cc\u06a9"], "en": ["Mozambique"], "pl": ["Mozambik", "Republika Mozambiku"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mozambik", "primary": true}, "fingro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la moveblaj ekstrema\u0135oj de la manoj (manfingroj) kaj piedoj (piedfingroj) \u0109e la homo kaj besto.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u043b\u0435\u0446"], "fr": ["doigt"], "en": ["finger"], "nl": ["vinger"], "pt": ["dedo"], "de": ["Finger"], "tr": ["parmak"], "sv": ["finger"], "hu": ["ujj"], "pl": ["palec"], "cs": ["prst"], "es": ["dedo"]}, "examples": [["li faris \u0109ion per la dek fingroj de siaj manoj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 12"], ["la kvin fingroj de la mano: dika fingro, montra fingro, longa fingro, ringa fingro, malgranda fingro", null], ["mar\u015di sur la fingroj de la piedoj", null], ["meti la fingron sur ion", "Z"], ["tu\u015di kvaza\u016d per fingro la ekonomian faktoron", null], ["bruligi siajn fingrojn en ia afero", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Lar\u011do de fingro, rigardata kiel proksimuma mezurunuo.", "translations": {"de": ["Fingerbreite"], "nl": ["vinger (vingerbreedte)", "vingerbreedte"], "hu": ["ujjnyi"]}, "examples": [["\u011dia diko estis kvar fingroj", "La Malnova Testamento, Jeremia 52:21"], ["ne estas e\u0109 duonfingro da simileco", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "fingr", "primary": true}, "virusologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri la virusoj, parto de mikrobiologio.", "translations": {"fa": ["\u0648\u06cc\u0631\u0648\u0633\u200c\u0634\u0646\u0627\u0633\u06cc"], "fr": ["virologie"]}, "examples": [["la virusologio esploras la strukturon kaj reproduktociklon de virusoj", "Vikipedio, artikolo \u00abmikrobiologio\u00bb, 2006-03-19"]], "subdefinitions": []}], "root": "virusologi", "primary": true}, "\u0109i\u0109imeka": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al \u0109i\u0109imekoj.", "translations": {"fr": ["chichim\u00e8que (adj.)"], "it": ["cicimeco (agg.)"], "pl": ["chichimecki", "cziczimecki"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109i\u0109imek", "primary": false}, "vi\u015dtuko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuko ofte \u0109ifona, uzata por purige vi\u015di a\u0135ojn.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u043e\u0442\u0435\u043d\u0446\u0435"], "fr": ["chiffon", "serpill\u00e8re"], "nl": ["poetsdoek"], "pt": ["toalha de m\u00e3o", "toalha rosto", "pano de enxugar"], "ca": ["drap"], "de": ["Wischtuch"], "it": ["strofinaccio"], "hu": ["t\u00f6rl\u0151rongy"], "es": ["pa\u00f1o"], "pl": ["\u015bciereczka do wycierania", "\u015bcierka", "r\u0119cznik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tuk", "primary": false}, "batiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Indonezidevena procedo por tinkturo de \u015dtofoj rezervanta lokojn per vakso.", "translations": {"fa": ["\u0686\u0627\u067e \u06a9\u0644\u0627\u0642\u0647\u200c\u0627\u06cc", "\u0628\u0627\u062a\u06cc\u06a9"], "fr": ["batik"], "en": ["Batik"], "pt": ["batique"], "de": ["Batik"], "pl": ["batik"]}, "examples": [["konkursantoj partoprenos en 14 laborkampoj ceramiko, kro\u0109etado, batiko, pentrado kaj tiel plu.", "La 6a internacia abilimpiada konkurso..., Informilo, 2003-11"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Batika\u0135o, \u015dtofo batike kolorigita.", "translations": {"pl": ["batik"]}, "examples": [["verk' sur batiko / anta\u016d kaj post tinkturo", "Mao Zifu, ekspliko de son\u011doj, La Kancerkliniko, 1997-01, numero 81a"]], "subdefinitions": []}], "root": "batik", "primary": true}, "riado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108efurbo de Sauda Arabujo.", "translations": {"sv": ["Riyadh"], "pl": ["Rijad"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "riad", "primary": true}, "kunteni\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kune teni\u011di, ne diseri\u011di.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0435\u0434\u0438\u043d\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["se tenir (\u00eatre li\u00e9)"], "be": ["\u0442\u0440\u044b\u043c\u0430\u0446\u0446\u0430 (\u0440\u0430\u0437\u0430\u043c)", "\u0437\u043b\u0443\u0447\u0430\u0446\u0446\u0430"]}, "examples": [["kiam la sa\u016dco kunteni\u011dos, forprenu \u011din for de la fajro", null], ["kunteni\u011dema krema\u0135o, pulvoro", null], ["bona kunteni\u011do inter la eroj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ten", "primary": false}, "\u0109i\u0109imeko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Indiano de iu el la nomadaj popoloj, kiuj vivis norde de azteka Mezameriko.", "translations": {"fr": ["Chichim\u00e8que (subst.)"], "de": ["Chichimeke"], "it": ["cicimeco (sost.)"], "pl": ["Chichimek", "Cziczimek"]}, "examples": [["\u0109i\u0109imekoj el Ksolotlo alvenis al Apano, en nuna Meksikio", "Vikipedio, \u00ab1224\u00bb, 2005-07-25"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109i\u0109imek", "primary": true}, "pirueti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Rapide turni\u011di starante sur la pinto de unu piedo.", "translations": {"fr": ["pirouetter"], "nl": ["pirouetteren"]}, "examples": [["li vidis la pajacojn pirueti \u0109e la vosto de la parado", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"], ["se vi plu, se vi plu piruetos, / la \u0109apelon mi demetos kaj surmetos", "R. Valens, trad. M. Zocato, La Bambo, vikiokantaro, 2007-02"]], "subdefinitions": []}], "root": "piruet", "primary": true}, "kulako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ri\u0109i\u011dinta kamparano, kiajn kontra\u016dbatalis bol\u015devismo en Sovetio komence de la 20a jarcento.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u043b\u0430\u043a"], "fr": ["koulak"], "bg": ["\u043a\u0443\u043b\u0430\u043a"], "nl": ["koelak"], "pt": ["c\u00falaque", "kulak"], "ru": ["\u043a\u0443\u043b\u0430\u043a"], "de": ["Kulak"]}, "examples": [["la partio nia, oni diras, kulakojn nur kontentigas!", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "kulak", "primary": true}, "mokripeti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Refari a\u016d rediri mise, moke imiti.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0434\u0440\u0430\u0437\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0434\u0440\u0430\u0437\u043d\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["contrefaire (par moquerie)"]}, "examples": [["\u00ab\u0108io sur sian \u011dustan lokon!\u00bb li mokripetis la vortojn de la bienmastro", "Fabeloj, volumo 3, \u00ab\u0108io sur sian \u011dustan lokon!\u00bb"]], "subdefinitions": []}], "root": "ripet", "primary": false}, "el\u015dovi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u015covante eligi ion el io.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0441\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u0446\u044f\u0433\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["\u00e9tendre (hors de)", "tirer (qqch de qqch)"], "nl": ["uitsteken"], "ru": ["\u0432\u044b\u0441\u043e\u0432\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0441\u0443\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0434\u0432\u0438\u0433\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0434\u0432\u0438\u043d\u0443\u0442\u044c"], "de": ["z\u00fccken"], "it": ["porgere (tirar fuori)"], "hu": ["kitol", "kidug", "kics\u00fasztat"]}, "examples": [["el\u015dovi la langon", "Z"], ["birdeto el\u015dovas la kapeton el la nesto", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Subite prezenti ion.", "translations": {}, "examples": [["el\u015dovi demandon", null], ["ka\u015du kiom vi povos, mensogo sin el\u015dovos", "Proverbaro esperanta"], ["miljaroj ne povis, minuto el\u015dovis", "Proverbaro esperanta"], ["tiaj personoj diras malveron kaj post unu refutita mal\u011dusta\u0135o balda\u016d el\u015dovus dek aliajn", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dov", "primary": false}, "Babelturo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Simbolo de la lingva \u0125aoso, aludo al mito el la Hebrea Biblio.", "translations": {"be": ["\u0411\u0430\u0431\u0456\u043b\u0451\u043d\u0441\u043a\u0430\u044f \u0432\u0435\u0436\u0430"], "fr": ["tour de Babel"], "bg": ["\u0412\u0430\u0432\u0438\u043b\u043e\u043d\u0441\u043a\u0430 \u043a\u0443\u043b\u0430"], "nl": ["toren van Babel"], "ru": ["\u0412\u0430\u0432\u0438\u043b\u043e\u043d\u0441\u043a\u043e\u0435 \u0441\u0442\u043e\u043b\u043f\u043e\u0442\u0432\u043e\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435"], "ca": ["torre de Babel"], "de": ["Turm von Babel", "Turm zu Babel"], "tr": ["Babil kulesi"], "it": ["Torre di Babele"], "sv": ["Babels torn"], "sk": ["Babylonsk\u00e1 ve\u017ea"], "fa": ["\u0628\u0631\u062c \u0628\u0627\u0628\u0650\u0644"], "en": ["Tower of Babel"], "pl": ["wie\u017ca Babel"], "hu": ["B\u00e1bel tornya", "b\u00e1beli torony"], "es": ["Torre de Babel"], "he": ["\u05de\u05d2\u05d3\u05dc \u05d1\u05d1\u05dc"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Babel", "primary": false}, "plekti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kunigi plurajn fadenformajn objektojn, multfoje kaj regule interkrucigante ilin.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u0435\u0441\u044c\u0446\u0456", "\u0437\u0430\u043f\u043b\u044f\u0442\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u043f\u043b\u0435\u0441\u044c\u0446\u0456"], "fr": ["tresser"], "en": ["braid"], "nl": ["vlechten"], "pt": ["entran\u00e7ar", "tran\u00e7ar"], "ru": ["\u043f\u043b\u0435\u0441\u0442\u0438", "\u0437\u0430\u043f\u043b\u0435\u0442\u0430\u0442\u044c"], "de": ["flechten"], "hu": ["fon", "befon"], "es": ["trenzar"]}, "examples": [["plekti harojn, \u015dnurojn, pajlon", null], ["plekti reton el junko", "Z"], ["lia lango plektas falsa\u0135on", "Z"], ["kunplekti inter la anoj fortikan ligilon de solidareco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "plekt", "primary": true}, "trioleto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fiksforma okversa poemeto kun ripeto de la unua verso post la tria kaj de la du unuaj post la sesa.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u044b\u044f\u043b\u0435\u0442"], "fr": ["triolet"], "nl": ["triolet"], "pt": ["triol\u00e9"], "ru": ["\u0442\u0440\u0438\u043e\u043b\u0435\u0442"], "de": ["Triolett"], "hu": ["triolett"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "triolet", "primary": true}, "plebano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordinarulo havanta nul privilegion.", "translations": {"fr": ["pl\u00e9b\u00e9ien (subst.)"], "de": ["Plebejer (Person)"], "nl": ["plebejer"], "en": ["plebian", "commoner"]}, "examples": [["mi ja estas plebano, mi ne havas blazonon", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 21a, p. 126a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pleb", "primary": false}, "Zambio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la suda Afriko kun \u0109efurbo Lusako. Teritorio de Respubliko Zambio. ISO-3166 kodo: ZM. \u011ci limas kun Angolo, Bocvano, Kongo Kin\u015dasa, Malavio, Mozambiko, Namibio, Tanzanio , kaj Zimbabvo.", "translations": {"bg": ["\u0417\u0430\u043c\u0431\u0438\u044f"], "de": ["Sambia"], "it": ["Zambia"], "hu": ["Zambia"], "en": ["Zambia"], "pl": ["Zambia", "Republika Zambii"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Zambi", "primary": true}, "skoldi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malmilde a\u016d kolere ripro\u0109i a\u016d malla\u016ddi.", "translations": {"be": ["\u043b\u0430\u044f\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u044c\u043f\u044f\u043a\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["bl\u00e2mer (r\u00e9primander)", "disputer (r\u00e9primander)", "gronder (r\u00e9primander)", "r\u00e9primander"], "en": ["scold"], "nl": ["een standje geven", "berispen"], "ru": ["\u0431\u0440\u0430\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u0440\u0443\u0433\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u043f\u0435\u043a\u0430\u0442\u044c"], "de": ["vorwerfen", "einen Vorwurf machen", "tadeln"], "hu": ["megszid", "megfedd"]}, "examples": [["pli a\u011daj knabinoj povas puni a\u016d skoldi \u015din", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 58a, p. 285a"], ["kria\u0109a vo\u0109o de l' princino sonis en la mansardo: \u015di skoldis sian \u0109ambristinon", "I. Turgenev: La unua amo. Jekaterinburg: Sezonoj, 1993."]], "subdefinitions": []}], "root": "skold", "primary": true}, "fregato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Trimasta milita vel\u015dipo kun kvadrataj veloj, mezgranda inter korveto kaj veselo.", "translations": {"fr": ["fr\u00e9gate (navire)"], "en": ["frigate"], "nl": ["fregat"], "pt": ["fragata"], "de": ["Fregatte"], "hu": ["fregatt"], "pl": ["fregata"], "es": ["fragata"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Mi nenie trovis latinan nomon \"tachypedes\", nur \"fregata\" (Fregata magnificens, Fregata minor, Fregata aquila, Fregata ariel, Fregata andrewsi)."], "primary definition": "Mara palmopieda birdo, kies flugo estas tre rapida (tachypedes).", "translations": {"be": ["\u0444\u0440\u044d\u0433\u0430\u0442"], "fr": ["fr\u00e9gate (oiseau)"], "en": ["frigate bird", "frigatebird"], "nl": ["fregatvogel"], "pt": ["fragata (zool.)", "tesour\u00e3o (zool.)"], "la": ["fregata"], "de": ["Pracht-Fregattvogel"], "hu": ["fregattmad\u00e1r", "haj\u00f3smad\u00e1r"], "ru": ["\u0444\u0440\u0435\u0433\u0430\u0442"], "pl": ["fregata"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fregat", "primary": true}, "ebonito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ka\u016d\u0109uko malmoligita per vulkanizo, uzata kiel izolilo en elektraj aparatoj.", "translations": {"be": ["\u044d\u0431\u0430\u043d\u0456\u0442"], "fr": ["\u00e9bonite"], "en": ["ebonite"], "nl": ["eboniet"], "pt": ["ebonite"], "ru": ["\u044d\u0431\u043e\u043d\u0438\u0442"], "ca": ["ebonita"], "de": ["Ebonit", "Hartgummi"], "hu": ["ebonit", "kem\u00e9nygumi"], "fa": ["\u0627\u0628\u0648\u0646\u06cc\u062a"], "es": ["ebonita"], "pl": ["ebonit"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ebonit", "primary": true}, "gvati": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ka\u015de, \u015dtelume observi, atendi.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u0441\u043e\u0447\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0434\u043f\u0456\u043b\u044c\u043d\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0434\u0430\u043f\u0456\u043b\u044c\u043d\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["guetter", "\u00e9pier"], "nl": ["bespieden"], "pt": ["espiar"], "ru": ["\u0441\u043b\u0435\u0434\u0438\u0442\u044c"], "de": ["heimlich beobachten", "lauern", "belauern", "spannen"], "hu": ["les"]}, "examples": [["trans la kurteno de la kabareto li gvatis la eliradon de la kudristinoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) De\u0135ore observi.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u0437\u0456\u0440\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["faire le guet"], "nl": ["bewaken", "uitkijken"], "pt": ["espionar", "tocaiar"], "de": ["Wache schieben", "wachen", "bewachen"], "hu": ["figyel (k\u00e9mlel)", "k\u00e9mlel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gvat", "primary": true}, "ostaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la ostoj de homo a\u016d besto.", "translations": {"el": ["\u03c3\u03ba\u03b5\u03bb\u03b5\u03c4\u03cc\u03c2"], "fr": ["ossature"], "bg": ["\u0441\u043a\u0435\u043b\u0435\u0442"], "nl": ["skelet", "geraamte"], "pt": ["esqueleto"], "be": ["\u0448\u043a\u0456\u043b\u0435\u0442", "\u043a\u0430\u0441\u044c\u0446\u044f\u043a"], "de": ["Gebein", "Gebeine", "Skelett"], "it": ["scheletro"], "hu": ["csontozat"], "en": ["skeleton"], "pl": ["ko\u015bciec"], "br": ["skeledenn"], "ru": ["\u043a\u043e\u0441\u0442\u044f\u043a", "\u043e\u0441\u0442\u043e\u0432", "\u0441\u043a\u0435\u043b\u0435\u0442"], "es": ["esqueleto", "osamenta"], "he": ["\u05e9\u05dc\u05d3"]}, "examples": [["li kune kun sia medicina ilaro kaj libraro alveturigis anka\u016d tiun \u0109i homan ostaron, kiu anta\u016de staris en lia kabineto apud la skribotablo", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 20a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "skeleto", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ost", "primary": false}, "sinforgeso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Abnegacio, malegoismo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043c\u0430\u0437\u0430\u0431\u044b\u0446\u0446\u0451"], "fr": ["renoncement", "sacrifice (abn\u00e9gation)"], "ru": ["\u0441\u0430\u043c\u043e\u0437\u0430\u0431\u0432\u0435\u043d\u0438\u0435"], "ca": ["abnegaci\u00f3"], "de": ["Selbstlosigkeit", "Selbstvergessenheit"], "pl": ["po\u015bwi\u0119cenie", "oddanie", "abnegacja"], "hu": ["\u00f6nzetlens\u00e9g", "\u00f6nfel\u00e1ldoz\u00e1s"]}, "examples": [["en tiu okazo li montris plenan sinforgeson", null]], "subdefinitions": []}], "root": "forges", "primary": false}, "da\u016dra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Da\u016dranta.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0446\u044f\u0433\u043b\u044b", "\u0434\u043e\u045e\u0433\u0456"], "fr": ["durable", "persistant"], "en": ["enduring"], "nl": ["blijvend", "duurzaam"], "ru": ["\u0434\u043b\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u043e\u0434\u043e\u043b\u0436\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0434\u043e\u043b\u0433\u0438\u0439"], "hu": ["tart\u00f3s", "hossz\u00fa (id\u0151ben)"], "br": ["padus"], "pl": ["trwaj\u0105cy", "b\u0119d\u0105cy w toku"]}, "examples": [["da\u016dra sukceso", null], ["jarda\u016dra vegeta\u0135o", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kies teno da\u016dras ioman tempon kaj povas esti da\u016drigata.", "translations": {"fr": ["continu (phon.)"]}, "examples": [["vokaloj kaj frikativoj estas da\u016draj sonoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "da\u016dr", "primary": false}, "fordoni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tute kaj definitive doni.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0434\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["faire don (de)", "sacrifier (faire don de qc)"], "en": ["give away", "give up", "abandon"], "nl": ["weggeven", "wegschenken"], "es": ["entregar"], "pl": ["odda\u0107", "oddawa\u0107"], "hu": ["odaad"]}, "examples": [["li fordonis al la grupo sian tutan profiton", null], ["sin fordoni al la propagando, al sporto, al siaj pasioj", null], ["kun plena amo \u015di fordoni\u011dis al la objekto de sia laborado", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "don", "primary": false}, "al\u015dtatigo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Transmeto de io el privata en \u015dtatan posedon a\u016d administradon.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0446\u044b\u044f\u043d\u0430\u043b\u0456\u0437\u0430\u0446\u044b\u044f", "\u0430\u0434\u0437\u044f\u0440\u0436\u0430\u045e\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["nationalisation"], "nl": ["nationalisatie"], "ru": ["\u043d\u0430\u0446\u0438\u043e\u043d\u0430\u043b\u0438\u0437\u0430\u0446\u0438\u044f", "\u043e\u0433\u043e\u0441\u0443\u0434\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Verstaatlichung"], "it": ["nazionalizzazione"], "hu": ["\u00e1llamos\u00edt"], "es": ["nacionalizaci\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dtat", "primary": false}, "da\u016dre": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Malkonsilinda estas la uzo de da\u016dre samsence kiel plu, \u0109ar ili ne estas sinonimaj: da\u016dre labori signifas propre longtempe labori, sed korekte \u011di ne povas signifi da\u016drigi la laboron, plue labori."], "primary definition": "Plue estante en sama stato, kiel anta\u016de, ne fini\u011dante.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043b\u0433\u043e"], "en": ["continually"], "nl": ["gedurig", "continu"], "be": ["\u043f\u0440\u0430\u0446\u044f\u0433\u043b\u0430", "\u0434\u043e\u045e\u0433\u0430"], "de": ["dauerhaft", "fortw\u00e4hrend"], "pl": ["nadal", "ci\u0105gle", "wci\u0105\u017c"], "hu": ["tart\u00f3san", "hosszan"]}, "examples": [["Esperanto da\u016dre vivos kaj floras", "Z"], ["mi da\u016dre suferis", null], ["da\u016dre resti", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Dum longa tempo, malmomente.", "translations": {"fr": ["durablement"]}, "examples": [["neniam la civitoj da\u016dre kuni\u011dis por formi pli grandan unuon", null], ["da\u016dre lo\u011di, kreski", null]], "subdefinitions": []}], "root": "da\u016dr", "primary": false}, "digna": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Meritanta respekton.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u0441\u0442\u043e\u0439\u043d\u044b\u0439", "\u0437\u0430\u0441\u043b\u0443\u0436\u0438\u0432\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439 \u0434\u043e\u0441\u0442\u043e\u0439\u043d\u043e\u0433\u043e \u0443\u0432\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["digne (m\u00e9ritant le respect)"], "en": ["dignified"], "be": ["\u0433\u043e\u0434\u043d\u044b"], "de": ["respektgebietend", "respektheischend"], "pl": ["godny", "dostojny"]}, "examples": [["digna socia pozicio", "Z"], ["nia vojo \u0109iam devas esti digna kaj rekta", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Konscia, ke oni meritas respekton; kondutanta tiel, ke la aliaj homoj sentas tian konscion; dignoplena.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u0440\u0436\u0430\u0449\u0438\u0439\u0441\u044f \u0441 \u0434\u043e\u0441\u0442\u043e\u0438\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e\u043c"], "fr": ["digne (grave, conscient de son m\u00e9rite)"], "de": ["w\u00fcrdig"], "pl": ["godny", "dostojny", "dystyngowany"]}, "examples": [["estas alta viro, kiu sin tenas tre digne", "Gerda malaperis, \u0109apitro 20a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Inda, kapabla, meritanta.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u0441\u0442\u043e\u0439\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["digne (m\u00e9ritant de)"], "de": ["w\u00fcrdig"], "pl": ["godny", "godzien"]}, "examples": [["rigardu, kiu estas la plej bona kaj plej digna el la filoj de via sinjoro", "La Malnova Testamento, II. Re\u011doj 10:3"], ["li mem ne sentis sin plu nedigna, por eniri en la sanktejon", "Fabeloj, volumo 1, \u0108efa momento"], ["kiel longe vi funebros pri Saul, kiun Mi trovis nedigna re\u011di super Izrael?", "La Malnova Testamento, I. Samuel 16:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "dign", "primary": false}, "digno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Respekto, \u015duldata al io (pro ties valoro), iu (pro ties konduto a\u016d pozicio) a\u016d sin mem.", "translations": {"be": ["\u0433\u043e\u0434\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0433\u043e\u043d\u0430\u0440"], "fr": ["dignit\u00e9"], "en": ["dignity", "respect", "worth"], "pt": ["dignidade", "decoro", "brio", "pundonor"], "ru": ["\u0447\u0435\u0441\u0442\u044c", "\u0434\u043e\u0441\u0442\u043e\u0438\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["schuldiger Respekt"], "sv": ["dignitet", "v\u00e4rdighet"], "pl": ["godno\u015b\u0107", "szacunek"]}, "examples": [["atenco kontra\u016d la digno de la homa persono", null], ["inter la potoj ne estis e\u0109 unu, kiu ne havus la senton de sia potenco kaj digno", "Fabeloj, volumo 1, Fluganta kofro"], ["ni trovos al vi situacion indan je via digno", null], ["mia digno devigis min forlasi la prezidantan postenon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sindetenema konduto de iu konscia pri la respekto, kiun li meritas.", "translations": {"de": ["W\u00fcrde"], "en": ["dignity", "self-respect", "self-worth"], "pl": ["godno\u015b\u0107", "dostojno\u015b\u0107", "cze\u015b\u0107"]}, "examples": [["la sinjoroj degnis danci kun la kampulinoj, sed la sinjorinoj gardis sian dignon", "La revadoj de soleca promenanto, Na\u016da promenado"], ["eksplodo de virina fiereco kaj de homa digno", "Z"], ["kun dignoplena teni\u011do", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "sindeteno, indigni.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dign", "primary": true}, "maldungi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (iun) \u0108esigi ties dungitecon.", "translations": {"fr": ["cong\u00e9dier (licencier)", "chasser (licencier)", "d\u00e9gager de ses obligations", "d\u00e9mettre de ses fonctions", "d\u00e9missionner (tr, d\u00e9mettre)", "licencier (limoger)", "limoger", "radier des effectifs", "rayer de dessus l'\u00e9tat (vx, limoger)", "rayer des cadres", "rayer des effectifs", "relever de ses fonctions", "remercier (licencier)", "renvoyer (licencier)", "r\u00e9voquer (limoger)", "mettre \u00e0 la porte (licencier)", "lourder (licencier)", "vider (fam., licencier)", "virer (fam., licencier)"], "pl": ["zwolni\u0107 z pracy", "wym\u00f3wi\u0107 prac\u0119", "rozwi\u0105za\u0107 umow\u0119 o prac\u0119"]}, "examples": [["mi maldungis lin pro malhonesteco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dung", "primary": false}, "da\u016dro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tempo dum kiu io da\u016dras.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0446\u044f\u0433\u043b\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0434\u0430\u045e\u0436\u044b\u043d\u044f"], "fr": ["dur\u00e9e"], "en": ["duration"], "nl": ["duur"], "pt": ["dura\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0434\u043b\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0434\u043e\u043b\u0436\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Dauer"], "hu": ["tartam", "id\u0151tartam"], "sk": ["trvanie"], "es": ["duraci\u00f3n"], "br": ["pad", "padelezh"], "pl": ["tok", "trwanie", "czas"]}, "examples": [["en la da\u016dro de du jaroj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 25"], ["en la da\u016dro de kelke da minutoj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 40"], ["en la da\u016dro de la pasinta jaro", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "da\u016dr", "primary": false}, "edipa komplekso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016d psi\u0125analizo komplekso aperanta \u0109e infano inter la 3a kaj la 6a jara\u011do, pro kiu \u011di deziras kaj \u0135aluzas la aliseksan el la gepatroj.", "translations": {"fr": ["complexe d'\u0152dipe"]}, "examples": [["Freud nomis tion la edipa komplekso, lau la antikva helena dramtemo pri Princo Edipo, kiu estis destinita de la dioj murdi sian patron kaj amori kun sia patrino", "D. Broadribb, La Komenco de Psikanalizo, Mirmekobo, 2009-04"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompleks", "primary": false}, "fu\u015da\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fu\u015dita tasko, objekto.", "translations": {"be": ["\u0445\u0430\u043b\u0442\u0443\u0440\u043d\u0430\u044f \u043f\u0440\u0430\u0446\u0430", "\u0431\u0440\u0430\u043a"], "fr": ["bousillage", "g\u00e2chis", "rebut (qc de bousill\u00e9)"], "nl": ["geknoei"], "ru": ["\u0445\u0430\u043b\u0442\u0443\u0440\u043d\u0430\u044f \u0440\u0430\u0431\u043e\u0442\u0430", "\u0431\u0440\u0430\u043a"], "de": ["Pfusch", "Pfuscherei", "Murks"], "hu": ["kont\u00e1r", "pancser"]}, "examples": [["tia libro estas nur fu\u015da\u0135o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fu\u015d", "primary": false}, "palpebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Povanta esti palpata.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0447\u0443\u0432\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b \u043d\u0430 \u0434\u043e\u0442\u044b\u043a", "\u0434\u0430\u0442\u044b\u043a\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "nl": ["tastbaar"], "ru": ["\u043e\u0441\u044f\u0437\u0430\u0435\u043c\u044b\u0439"], "de": ["f\u00fchlbar", "tastbar"], "es": ["palpable"], "hu": ["(ki)tapinthat\u00f3", "\u00e9rz\u00e9kelhet\u0151"]}, "examples": [["la vento estas sentebla sed ne palpebla", null], ["palpebla mallumo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Tute evidenta, facile rimarkebla.", "translations": {"be": ["\u0432\u0456\u0434\u0430\u0432\u043e\u0447\u043d\u044b", "\u0437\u0430\u045e\u0432\u0430\u0436\u043d\u044b"]}, "examples": [["palpebla pruvo", null], ["la kresko de la kursoj estas manpalpebla", null]], "subdefinitions": []}], "root": "palp", "primary": false}, "\u0109u... \u0109u...": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eble tiel, eble alie, oni ne scias a\u016d tio ne gravas.", "translations": {"fr": ["que ce soit... ou...", "soit... soit..."], "nl": ["of... of..."], "fi": ["-ko... vai", "olipa... tai sitten"], "de": ["ob... oder..."], "it": ["o... o..."], "pl": ["czy... czy..."]}, "examples": [["\u0109u pro timo, \u0109u pro fiereco li nenion respondis", null], ["\u0109u li koleras, \u0109u li ridas, li ne havas trankvilon", "La Malnova Testamento, Sentencoj 29:9"], ["ties animo ekstermi\u011dos, \u0109u li estas fremdulo, \u0109u li estas indi\u011deno", "La Malnova Testamento, Eliro 12:19"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109u", "primary": false}, "Kroatujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la suda E\u016dropo kun \u0109efurbo Zagrebo. Teritorio de Respubliko Kroatujo. ISO-3166 kodo: HR. \u011ci limas kun Bosnujo kaj Hercegovino, Hungarujo, Montenegro, Serbujo, Slovenujo kaj Adriatiko.", "translations": {"nl": ["Kroati\u00eb"], "de": ["Kroatien"], "bg": ["\u0425\u044a\u0440\u0432\u0430\u0442\u0438\u044f"], "en": ["Croatia"], "pl": ["Chorwacja", "Republika Chorwacji"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kroat", "primary": true}, "ceramikisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Faristo de ceramika\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0435\u0440\u0430\u043c\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["c\u00e9ramiste", "potier"], "en": ["ceramist", "ceramic artist", "potter"], "ru": ["\u0433\u043e\u043d\u0447\u0430\u0440", "\u043a\u0435\u0440\u0430\u043c\u0438\u0441\u0442"], "ca": ["ceramista"], "de": ["T\u00f6pfer"], "it": ["ceramista"], "br": ["poder"], "pl": ["ceramik"]}, "examples": [["dek kvin bildpa\u011doj [...] montrantaj \u0109efverkojn de \u0109inaj ceramikistoj", "Bernard Golden: \u0108ina ceramika historio (Zhao Hongsheng, \u0108ina ceramiko), Monatojaro 1995a, numero 8a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ceramik", "primary": false}, "pomarbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio rozacoj (Malus), unu specio (Malus domestica) estas kulturata en multaj varia\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u044f\u0431\u043b\u044b\u043d\u044f"], "fr": ["pommier"], "nl": ["appelboom"], "ru": ["\u044f\u0431\u043b\u043e\u043d\u044f"], "ca": ["pomera"], "de": ["Apfelbaum"], "sv": ["\u00e4ppeltr\u00e4d"], "hu": ["almafa"], "fa": ["\u062f\u0631\u062e\u062a \u0633\u06cc\u0628"], "pl": ["jab\u0142o\u0144"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pom", "primary": false}, "masa\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Premfrotado kaj knedado per manoj je artikoj kaj muskoloj por kuracaj a\u016d ripozigaj celoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0441\u0430\u0436"], "fr": ["massage"], "en": ["massage"], "nl": ["massage"], "pt": ["massagem", "fric\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u043c\u0430\u0441\u0441\u0430\u0436"], "ca": ["massatge"], "de": ["Massage"], "hu": ["massz\u00e1zs", "massz\u00edroz\u00e1s", "gy\u00far\u00e1s"], "sk": ["mas\u00e1\u017e"], "br": ["meratadenn"], "es": ["masaje"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "masa\u011d", "primary": true}, "aventuro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Neatendita kaj riska neordinara okaza\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0433\u043e\u0434\u0430", "\u0430\u0432\u0430\u043d\u0442\u0443\u0440\u0430"], "fr": ["aventure"], "en": ["adventure"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043a\u043b\u044e\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u043e\u0445\u043e\u0436\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Abenteuer"], "hu": ["kaland"], "sk": ["dobrodru\u017estvo"], "br": ["avantur"], "es": ["aventura"]}, "examples": [["certe ne malmultaj plenkreskuloj \u011duis la fantastajn aventurojn de Alico", "Garbhan Macaoidh, Inversigita mondo (Lewis Carroll, Trans la spegulo kaj kion Alico trovis tie), Monato, jaro 2002a, numero 1a, p. 25a"]], "subdefinitions": []}], "root": "aventur", "primary": true}, "masa\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari masa\u011don pri.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0441\u0430\u0436\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043c\u0430\u0441\u0456\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["masser"], "en": ["massage"], "nl": ["masseren"], "ru": ["\u043c\u0430\u0441\u0441\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043c\u0430\u0441\u0441\u0430\u0436\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["massieren"], "hu": ["massz\u00edroz", "gy\u00far"], "sk": ["mas\u00edrova\u0165"], "br": ["merata"], "es": ["dar masaje", "dar un masaje", "masajear"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "masa\u011d", "primary": false}, "frakcio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Por \u0109i tiu nocio Bricard proponis la formon \u00abfracio\u00bb, kiu ne enradiki\u011dis.", "Rimarko: La tradicia matematika lingva\u0135o ne rigore distingas inter la skriba\u0135o montranta dividon de numeratoro per denominatoro, kaj la racionala nombro rezultanta el tia divido. Depende de la vidpunktoj eblas do diri, ke 1/2 kaj 2/4 estas identaj a\u016d ne. En pli rigora lingva\u0135o oni nomas frakcio la paron (p,q) kaj racionala nombro la ekvivalento-klason de \u0109iuj tiaj frakcioj (P,Q), ke pQ = Pq.", "Rimarko: La maniero, la\u016d kiu oni kreis la korpon de racionalaj nombroj surbaze de la ringo de entjeroj, estas aplikebla anka\u016d al aliaj ringoj (ekz-e la polinomringoj): la tiel konstruita korpo nomi\u011das frakcikorpo de la koncerna ringo."], "primary definition": "Nombro, prezentita kiel kvociento de entjero a (la numeratoro) per nenula entjero b (la denominatoro); simb. a/b (legu: a sur bo).", "translations": {"ru": ["\u0434\u0440\u043e\u0431\u044c"], "fr": ["fraction"], "en": ["fraction"], "nl": ["breuk (wisk.)"], "es": ["fracci\u00f3n"], "de": ["Bruch"], "pl": ["u\u0142amek"]}, "examples": [["norma, vera a\u016d propra frakcio", "Matematika Vortaro, Esperanta-\u0108e\u0125a-Germana"], ["nenorma a\u016d nepropra frakcio", "La Nova Plena Ilustrita Vortaro"], ["reduktebla frakcio", "Matematika Vortaro, Esperanta-\u0108e\u0125a-Germana"], ["nereduktebla frakcio", "Matematika Vortaro, Esperanta-\u0108e\u0125a-Germana"], ["miksa frakcio a\u016d frakcia nombro", "La Nova Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Organizita grupo de samopiniantoj ene de politika partio a\u016d parlamento.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0440\u0430\u043a\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["groupe (politique)", "fraction (politique)", "courant (politique)"], "en": ["faction"], "nl": ["fractie (pol.)"], "pt": ["fac\u00e7\u00e3o"], "de": ["Fraktion", "Kreis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "frakci", "primary": true}, "Filiberto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo \u011dermandevena.", "translations": {"fr": ["Philibert"], "nl": ["Filibert"], "it": ["Filiberto"]}, "examples": [["se sinjoro Filiberto diris tion, li certe havis siajn bonajn motivojn", "C. Goldoni, trad. Mevo, Kurioza okaza\u0135o, L'Esperanto, 1933"], ["la filino de Kruko, Amanda, edzini\u011dis al Filiberto", "L. Beaucaire, Kruko kaj Baniko el Bervalo, 1970"]], "subdefinitions": []}], "root": "Filibert", "primary": true}, "brogi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Trempi en bolantan akvon a\u016d surver\u015di per bolanta akvo.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0448\u043f\u0430\u0440\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0448\u043f\u0430\u0440\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["blanchir (\u00e9bouillanter)", "bouillir (tr., nourriture)", "\u00e9bouillanter (cuis.)", "pocher (\u00e9bouillanter)"], "en": ["scald"], "nl": ["blancheren"], "de": ["br\u00fchen", "blanchieren"], "hu": ["forr\u00e1z"], "pl": ["parzy\u0107", "sparzy\u0107", "blanszowa\u0107"]}, "examples": [["brogu la lavitajn legomojn kaj dishaku ilin", null], ["brogi tomatojn por povi sen\u015deligi ilin", null], ["oni brogas kokidon por \u011din senplumigi", "Vortaro de Esperanto"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Brulvundi iun per bolanta flua\u0135o.", "translations": {"fr": ["\u00e9bouillanter (\u00e9chauder)", "\u00e9chauder (\u00e9bouillanter)", "br\u00fbler (en \u00e9bouillantant)"], "de": ["verbr\u00fchen"], "pl": ["oparzy\u0107", "poparzy\u0107", "sparzy\u0107 si\u0119"], "hu": ["leforr\u00e1z"]}, "examples": [["propra supo brogas, fremda allogas", "Proverbaro esperanta"], ["brogita e\u0109 sur akvon blovas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "brog", "primary": true}, "fanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ludkarto malsupera al damo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0430\u043b\u0435\u0442"], "fr": ["valet (aux cartes)"], "en": ["jack", "knave"], "nl": ["boer (v.kaartspel)"], "pt": ["valete (baralho)", "conde (baralho)"], "de": ["Bube [francaj bildoj]", "Unter [germanaj bildoj]"], "hu": ["bubi", "als\u00f3 (k\u00e1rty\u00e1ban)"], "es": ["sota", "joto", "jack"], "pl": ["walet", "ch\u0142opek (pot.)", "dupek (pot.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fant", "primary": true}, "vaporigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari ion vaporo.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043f\u0430\u0440\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u043f\u0430\u0440\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["brumiser", "\u00e9vaporer", "vaporiser"], "nl": ["doen verdampen"], "pt": ["vaporizar"], "ru": ["\u0438\u0441\u043f\u0430\u0440\u0438\u0442\u044c", "\u0438\u0441\u043f\u0430\u0440\u044f\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u043f\u0430\u0440\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["abdampfen"], "it": ["vaporizzare", "far evaporare", "far bollire"], "hu": ["g\u0151z\u00f6l\u00f6gtet", "p\u00e1rologtat"], "sk": ["vyparova\u0165"], "fa": ["\u062a\u0628\u062e\u06cc\u0631 \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0627\u0633\u067e\u0631\u06cc \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "pl": ["parowa\u0107"], "br": ["aezhenna\u00f1 (v.k.)"], "es": ["evaporar"]}, "examples": [["vaporigi akvon en kaldrono", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vapor", "primary": false}, "lekanteto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el la familio asteracoj (Bellis perennis), kies floraro tre similas al tiu de lekanto", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u0440\u0433\u0430\u0440\u0438\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["p\u00e2querette"], "en": ["English daisy"], "nl": ["madeliefje"], "de": ["G\u00e4nsebl\u00fcmchen (sova\u011da)", "Tausendsch\u00f6n (kulturita, rozkolora)"], "hu": ["sz\u00e1zszorsz\u00e9p"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lekant", "primary": false}, "Pokalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nord-hemisfera stelfiguro (Crater).", "translations": {"de": ["Becher"], "nl": ["Beker (sterrenbeeld)"], "es": ["Copa"], "en": ["Crater"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pokal", "primary": false}, "maizviskio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Brando ordinare usondevena, viskio el maizgrajnoj.", "translations": {"fr": ["bourbon (boisson)"]}, "examples": [["maiza viskio aux maizviskio", "Vikipedio, burbono, 2005-06-15"]], "subdefinitions": []}], "root": "viski", "primary": false}, "repo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Usondevena kantostilo populari\u011dinta fine de la 1970aj jaroj, kun rapida ritma parolado unu- a\u016d du-tona.", "translations": {"ru": ["\u0440\u044d\u043f"], "fr": ["rap"], "nl": ["rap (muziek)", "rapmuziek"], "pt": ["rap"], "fa": ["\u0631\u067e"], "de": ["Rap"], "hu": ["repp"]}, "examples": [["mi ie legis, ke ekzistis rep-muzika grupo en esperanto nomita \u00abLa Mondanoj\u00bb", "Pablo, rep-muziko, soc.culture.esperanto, 1998-09-04"]], "subdefinitions": []}], "root": "rep", "primary": true}, "nizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de akcipitro (Accipiter nisus) okaze bredata por \u0109asado.", "translations": {"ru": ["\u044f\u0441\u0442\u0440\u0435\u0431-\u043f\u0435\u0440\u0435\u043f\u0435\u043b\u044f\u0442\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["\u00e9pervier (oiseau)"], "en": ["sparrow-hawk"], "nl": ["sperwer"], "pt": ["gavi\u00e3o"], "de": ["Sperber"], "sv": ["sparvh\u00f6k"], "hu": ["karvaly"], "br": ["sparfell c'hlas"], "cs": ["krahujec obecn\u00fd"], "pl": ["krogulec"]}, "examples": [["sur la supro de arbo sonis la nesilenti\u011danta pepo de juna nizo", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 21a, p. 129a"]], "subdefinitions": []}], "root": "niz", "primary": true}, "kongresano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108eestanto de kongreso.", "translations": {"be": ["\u0443\u0434\u0437\u0435\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a \u043a\u0430\u043d\u0433\u0440\u044d\u0441\u0443"], "fr": ["congressiste"], "en": ["conventioner"], "nl": ["congresganger", "congresdeelnemer"], "ru": ["\u0443\u0447\u0430\u0441\u0442\u043d\u0438\u043a \u0441\u044a\u0435\u0437\u0434\u0430", "\u0443\u0447\u0430\u0441\u0442\u043d\u0438\u043a \u043a\u043e\u043d\u0433\u0440\u0435\u0441\u0441\u0430"], "de": ["Kongressteilnehmer", "Tagungsteilnehmer"], "it": ["congressista", "convegnista"], "hu": ["kongresszusi k\u00fcld\u00f6tt", "kongresszus r\u00e9sztvev\u0151je"]}, "examples": [["pluraj kongresanoj a\u0109etis tiun libreton", "Wim M. A. De Smet: Ekzotaj arboj en Esperantujo (Lilli Giloteaux, Arboj en A\u016dstralio kaj suda E\u016dropo), Monatojaro 1997a, numero 10a, p. 19a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kongres", "primary": false}, "klukkluki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u043b\u044c\u043a\u0430\u0442\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["gargouiller", "glouglouter"], "en": ["gurgle", "glug"], "nl": ["klokken (v.vloeistof)"], "ru": ["\u0431\u0443\u043b\u044c\u043a\u0430\u0442\u044c"], "de": ["glucksen", "gluckern"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kluk", "primary": false}, "aviso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Milit\u015dipo rapida, nearmita, uzata por transporti leterojn, telegramojn kc.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u0441\u0442\u043e\u0432\u043e\u0435 \u0441\u0443\u0434\u043d\u043e"], "fr": ["aviso"], "en": ["cutter"], "de": ["Aviso"], "es": ["aviso"], "hu": ["\u0151rnasz\u00e1d"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "avis", "primary": true}, "travestii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u0440\u043e\u0434\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["parodier", "pasticher"], "en": ["travesty", "parody", "burlesque"], "nl": ["travesteren", "parodi\u00ebren", "verkleden"], "de": ["travestieren", "parodieren"], "es": ["parodiar"], "hu": ["parodiz\u00e1l", "kifigur\u00e1z"]}, "examples": [["travestii Eneidon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "travesti", "primary": true}, "travestio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["parodie"]}, "examples": [["plej eleganta vira formo estas mizera travestio de la ina", "J. Francis, Misio sen Alveno, tk-stafeto, 1982"]], "subdefinitions": []}], "root": "travesti", "primary": false}, "terkapo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "promontoro", "translations": {"be": ["\u043c\u044b\u0441"], "fr": ["cap", "promontoire"], "en": ["cape", "promontory"], "nl": ["kaap", "voorgebergte"], "de": ["Kap", "Landspitze"], "tr": ["burun"], "sv": ["udde"], "hu": ["fok (tengerbe ny\u00fal\u00f3)", "hegyfok"], "es": ["cabo"], "pl": ["cypel", "przyl\u0105dek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "terlango", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "kabo, kapo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ter", "primary": false}, "skvamuloj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la klaso rampuloj (Squamata).", "translations": {"ru": ["\u0447\u0435\u0448\u0443\u0439\u0447\u0430\u0442\u044b\u0435 (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434)"], "fr": ["squamates"], "nl": ["squamata"], "de": ["Schuppenkriechtiere"], "pl": ["\u0142uskosk\u00f3re", "\u0142uskono\u015bne"], "hu": ["pikkelyes h\u00fcll\u0151k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skvam", "primary": false}, "neracionalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Reela nombro, kiu ne estas racionala.", "translations": {"be": ["\u0456\u0440\u0430\u0446\u044b\u044f\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b \u043b\u0456\u043a"], "fr": ["nombre irrationnel"], "en": ["irrational number"], "ru": ["\u0438\u0440\u0440\u0430\u0446\u0438\u043e\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u0447\u0438\u0441\u043b\u043e"], "de": ["irrationale Zahl"], "sv": ["irrationellt tal"], "hu": ["irracion\u00e1lis sz\u00e1m"], "pl": ["liczba niewymierna"]}, "examples": [["oni pruvas per redukto al absurdo, ke la kvadrata radiko de 2 estas neracionalo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "racional", "primary": false}, "Timoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Insulo la sudorienta Azio, norde de A\u016dstralio. Teritorio de Indonezio kaj Orienta Timoro.", "translations": {"de": ["Timor"], "bg": ["\u0422\u0438\u043c\u043e\u0440"], "en": ["Timor"], "pl": ["Timor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "timor", "primary": true}, "mankateno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kateno kun du \u015dloseblaj ringoj, per kiuj oni ligas la manartikojn de arestito.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0440\u0443\u0447\u043d\u0438\u043a\u0438"], "fr": ["menottes"], "en": ["handcuff", "handcuffs", "manacle", "manacles"], "nl": ["handboei"], "de": ["Handfesseln"], "hu": ["k\u00e9zbilincs"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "katen", "primary": false}, "limaedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo fadenbrankuloj (Limidae).", "translations": {"de": ["Feilenmuscheln (Familie)"], "nl": ["vijlschelpen (fam.)", "raspschelpen (fam.)"], "hu": ["reszel\u0151kagyl\u00f3k (csal\u00e1d)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "limaed", "primary": true}, "surbaze de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016d, uzante kiel bazon, kiel modelon.", "translations": {"fr": ["\u00e0 partir de (en prenant pour base)", "sur la base de"]}, "examples": [["surbaze de tiu \u0109i dokumento, oni povus elverki specifajn planojn", "Strategia Plano de Universala Esperanto-Asocio, Esperanto, jaro 1988a, numero 10a (994a), p. 168a"]], "subdefinitions": []}], "root": "baz", "primary": false}, "malanta\u016da\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loke malanta\u016da parto.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0434", "\u0437\u0430\u0434\u043d\u0438\u043a", "\u0437\u0430\u0434\u043d\u044f\u044f \u0447\u0430\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["arri\u00e8re (subst.)", "derri\u00e8re (subst.)", "fond (l'arri\u00e8re)"], "nl": ["achterzijde"], "pl": ["ty\u0142", "zad", "tylna cz\u0119\u015b\u0107"], "hu": ["h\u00e1tuls\u00f3 r\u00e9sz", "h\u00e1tulj"]}, "examples": [["kunvolvitaj sur la malanta\u016do de la kapo en formo de bulo", "Marta"], ["en la malanta\u016da\u0135o ka\u016dras maljuna dervi\u015do", "Vortoj de k-do Lanti, Leteroj el Turkio"], ["ili \u0135etis kvar ankrojn el la \u015dipmal anta\u016do", "La Nova Testamento, La agoj 27:29"]], "subdefinitions": []}], "root": "anta\u016d", "primary": false}, "rutenio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 44, atompezo 101,07, simbolo Ru. Transirmetalo kun amfotera karaktero.", "translations": {"be": ["\u0440\u0443\u0442\u044d\u043d\u0456\u0439"], "fr": ["ruth\u00e9nium"], "en": ["ruthenium"], "nl": ["ruthenium"], "pt": ["rut\u00eanio", "rut\u00e9nio"], "la": ["Ruthenium"], "de": ["Ruthenium"], "it": ["rutenio"], "hu": ["rut\u00e9nium"], "es": ["rutenio"], "br": ["ruteniom"], "ru": ["\u0440\u0443\u0442\u0435\u043d\u0438\u0439"], "pl": ["ruten"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ruteni", "primary": true}, "imiti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Agi same, kiel alia persono, ordinare rigardata kiel modelo.", "translations": {"be": ["\u0456\u043c\u0456\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u0439\u043c\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["imiter", "mimer (imiter)", "reproduire (imiter)"], "en": ["imitate"], "nl": ["imiteren", "nabootsen"], "pt": ["imitar", "reproduzir (imitar)", "copiar (imitar)"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0440\u0430\u0436\u0430\u0442\u044c", "\u0438\u043c\u0438\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["imitieren", "nach\u00e4ffen", "nachmachen"], "hu": ["ut\u00e1noz", "imit\u00e1l"], "es": ["imitar"], "pl": ["imitowa\u0107", "na\u015bladowa\u0107", "emulowa\u0107"]}, "examples": [["simie imiti iun", null], ["imiti la patron, aktoron", null], ["imitu lian ekzemplon", null], ["imiti Vergilion, Ciceronon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari objekton tute similan al alia objekto, rigardata kiel modelo.", "translations": {"pl": ["imitowa\u0107", "na\u015bladowa\u0107", "podrabia\u0107"], "es": ["reproducir (imitar)", "hacer una reproducci\u00f3n"]}, "examples": [["imiti statueton, romanon, ies subskribon, diamanton, malnovan modon", null], ["tiu dramo estas imitita de multaj fremdaj verkistoj", null], ["rakonto imitita la\u016d, el malnova legendo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "imit", "primary": true}, "imito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0439\u043c\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0456\u043c\u0456\u0442\u0430\u0446\u044b\u044f (\u0434\u0437\u0435\u044f\u043d\u044c\u043d\u0435)"], "fr": ["imitation (action)"], "nl": ["imiteren", "nabootsen"], "pt": ["imita\u00e7\u00e3o (a\u00e7\u00e3o de imitar)"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0440\u0430\u0436\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u0438\u043c\u0438\u0442\u0430\u0446\u0438\u044f (\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435)"], "de": ["Imitieren", "Imitation"], "hu": ["ut\u00e1nz\u00e1s", "imit\u00e1l\u00e1s"], "pl": ["imitacja", "na\u015bladownictwo"]}, "examples": [["li! \u2013 diris Karolino kun imito de patoso", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "imit", "primary": false}, "geometrio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bran\u0109o de matematiko, kiu studas la tridimensian spacon pere de \u011diaj punktoj, linioj, surfacoj kaj solidoj.", "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u0430\u043c\u044d\u0442\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["g\u00e9om\u00e9trie"], "en": ["geometry"], "nl": ["meetkunde", "geometrie"], "pt": ["geometria"], "ru": ["\u0433\u0435\u043e\u043c\u0435\u0442\u0440\u0438\u044f"], "de": ["Geometrie"], "sv": ["geometri"], "hu": ["m\u00e9rtan", "geometria"], "fa": ["\u0647\u0646\u062f\u0633\u0647"], "es": ["geometr\u00eda"], "pl": ["geometria"]}, "examples": [["afina geometrio", null], ["elementa geometrio", null], ["e\u016dklida geometrio", null], ["nee\u016dklida geometrio", null], ["priskriba geometrio", null], ["analitika geometrio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la geometriaj formoj de iu objekto kaj ilia influo sur \u011dia uzo.", "translations": {"hu": ["geometria"]}, "examples": [["niaj in\u011denieroj longe pripensis la geometrion de tiu nova aviadilo", null], ["la geometrio de la \u0109ambro ebligis optimuman aran\u011dadon de la mebloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "geometri", "primary": true}, "geometria": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iel rilatanta al geometrio.", "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u0430\u043c\u044d\u0442\u0440\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["g\u00e9om\u00e9trique"], "en": ["geometric"], "pt": ["geom\u00e9trico"], "ru": ["\u0433\u0435\u043e\u043c\u0435\u0442\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["geometrisch"], "hu": ["geometriai", "m\u00e9rtani", "geometrikus"], "fa": ["\u0647\u0646\u062f\u0633\u06cc"], "es": ["geom\u00e9trico"], "pl": ["geometryczny"]}, "examples": [["geometria problemo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "geometri", "primary": false}, "posedi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Havi rajton a\u016d eblon uzadi ion.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u043b\u043e\u0434\u0430\u0446\u044c", "\u043c\u0435\u0446\u044c"], "fr": ["poss\u00e9der"], "en": ["possess"], "nl": ["bezitten"], "ru": ["\u0432\u043b\u0430\u0434\u0435\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u043b\u0430\u0434\u0430\u0442\u044c"], "de": ["besitzen"], "vo": ["lab\u00f6n"], "hu": ["b\u00edr", "birtokol", "van neki"]}, "examples": [["posedi ri\u0109a\u0135ojn, bienon, plurajn domojn", null], ["longa posedado kreas proprecon", null], ["lia koro forte jam decidis posedi vin", "Z"], ["rajto de posedmastreco", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Havi je sia dispono.", "translations": {"vo": ["labed\u00f6n"]}, "examples": [["posedi ies sekreton, bonan organizon", null], ["al posedanto de metio mankas nenio", "Proverbaro esperanta"], ["mi posedas anka\u016d tre malbone la anglan lingvon", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Havi kiel kvaliton a\u016d karakteriza\u0135on.", "translations": {}, "examples": [["posedi \u0109armon, ioman sperton pri io, grandan prudenton, famon de kura\u011dulo", "B"], ["sa\u011do estas fonto de vivo por \u011dia posedanto", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Havi.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "posed", "primary": true}, "dusekci": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (angulon) Sekci \u011din en du egalajn partojn.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u043b\u0438\u0442\u044c \u043f\u043e\u043f\u043e\u043b\u0430\u043c"], "fr": ["diviser en deux parties \u00e9gales"], "en": ["bisect"], "de": ["halbieren"], "it": ["bisecare"], "pl": ["dzieli\u0107 na po\u0142owy"], "hu": ["felez"]}, "examples": [["\u0109iu mezortanto de regula triangulo dusekcas la kontra\u016dan angulon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sekc", "primary": false}, "spekulacii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Negoci, esperante profiton nur el hazardaj okazoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u044d\u043a\u0443\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["sp\u00e9culer"], "en": ["speculate (business)"], "nl": ["speculeren"], "ru": ["\u0441\u043f\u0435\u043a\u0443\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["spekulieren"], "hu": ["spekul\u00e1l"], "fa": ["\u0633\u0648\u062f\u0627\u06af\u0631\u06cc \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0633\u0641\u062a\u0647\u200c\u0628\u0627\u0632\u06cc \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "es": ["especular (comercial/financieramente)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spekulaci", "primary": true}, "deadmoni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Admoni ne fari, admoni al la malo.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0433\u043e\u0432\u0430\u0440\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["dissuader", "d\u00e9courager (de faire qc)", "d\u00e9tourner (de l'intention de faire qc)", "mettre en garde (contre qc/qn)"], "en": ["dissuade from", "advise against"], "br": ["dibennadi\u00f1", "dizalia\u00f1"], "it": ["dissuadere", "sconsigliare"], "es": ["disuadir"], "hu": ["lebesz\u00e9l", "\u00f3va int"]}, "examples": [["la \u015dajne senkulpa vorteto \u00abaliel\u00bb kunportas tiom da \u015dan\u011doj, ke oni devas strikte deadmoni de \u011dia uzo", "Plena Manlibro de Esperanta Gramati, http://www.bertilow.com/pmeg/gramatiko/tabelvortoj/ali-vortoj.php"], ["vidinte lin bati knabon, vi pensas, ke vi devas lin deadmoni", "\u0108ina Radio Internacio http://esperanto.cri.com.cn/esperanto/2003/Jul/144986.htm"], ["malgra\u016d sia granda a\u011do kaj nia insista deadmono li iris al la trajnhaltejo por nin atendi", "El Popola \u0108inio http://www.china.org.cn/EL/EL/ElPopolaCxinio/9910/bd99-10-9.html"]], "subdefinitions": []}], "root": "admon", "primary": false}, "aristolokiacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotelidonaj plantoj (Aristolochiaceae).", "translations": {"ru": ["\u043a\u0438\u0440\u043a\u0430\u0437\u043e\u043d\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["aristolochiac\u00e9es"], "de": ["Osterluzeigew\u00e4chse"], "sv": ["piprankev\u00e4xter"], "hu": ["farkasalmaf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aristolokiac", "primary": true}, "ferhava": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Enhavanta ferajn substancojn.", "translations": {"be": ["\u0436\u0430\u043b\u0435\u0437\u0456\u0441\u0442\u044b"], "fr": ["ferreux", "ferrugineux"], "nl": ["ijzerhoudend"], "ru": ["\u0436\u0435\u043b\u0435\u0437\u0438\u0441\u0442\u044b\u0439"], "de": ["eisenhaltig"], "hu": ["vasas", "vastartalm\u00fa"], "br": ["houarnek"], "pl": ["\u017celazisty"]}, "examples": [["fereca tero, akvo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fer", "primary": false}, "malscio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plena senscio.", "translations": {"be": ["\u043d\u044f\u0432\u0435\u0434\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["ignorance"], "ru": ["\u043d\u0435\u0437\u043d\u0430\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Unwissen"], "tr": ["cahillik"], "hu": ["tudatlans\u00e1g"]}, "examples": [["ili tre miris pro nia malscio", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 5, el la vivo kaj sciencoj, bagateloj"]], "subdefinitions": []}], "root": "sci", "primary": false}, "trudi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti nepre necese konsiderota a\u016d allasota.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0432\u044f\u0437\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["s'imposer"], "nl": ["zich opdringen"], "ru": ["\u043d\u0430\u0432\u044f\u0437\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043d\u0430\u0432\u044f\u0437\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "hu": ["k\u00e9nyszer\u00fcl"], "es": ["imponerse"], "pl": ["narzuca\u0107 si\u0119", "naprzykrza\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["anka\u016d aliaj pensoj trudi\u011dis al \u011di", "Fabeloj, volumo 2, malnova strata lanterno"], ["la ekzisto de tia gazeto altrudi\u011das", null]], "subdefinitions": []}], "root": "trud", "primary": false}, "hoko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kurbigita, \u011denerale pinta ferpeco, uzata por altiri al si ion a\u016d por pendigi ion sur \u011di.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u044e\u043a", "\u043a\u0440\u044e\u0447\u043e\u043a"], "fr": ["crochet", "pat\u00e8re"], "bg": ["\u0437\u0430\u043a\u0430\u0447\u0430\u043b\u043a\u0430"], "nl": ["haak"], "pt": ["anzol"], "de": ["Haken"], "it": ["gancio", "uncino"], "hu": ["horog", "kamp\u00f3", "akaszt\u00f3"], "en": ["hook"], "es": ["anzuelo"], "br": ["krog"], "pl": ["hak"]}, "examples": [["la blanka vesto, kiu pendas tie sur la hoko", "Fabeloj, volumo 2, Ne\u011da re\u011dino"], ["pendigu vian mantelon sur la hoko", null], ["kurbi\u011du hoko la\u016d postuloj de l' loko", "Proverbaro esperanta"], ["faru kvindek orajn hoketojn, kaj kunigu la tapi\u015dojn unu kun la alia per la hoketoj", "La Malnova Testamento, &Eli 26:6"], ["sur la breto sub la vesthokaro ku\u015dis vintra \u0109apo", "La majstro kaj Margarita, \u0109ap. 4"], ["inter la \u015dtipojn kaj per la fajrohoko ta\u016dzis la foliojn", "La majstro kaj Margarita, \u0109ap. 13"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Pordhoko.", "translations": {"fr": ["gond"], "pt": ["dobradi\u00e7a"], "de": ["Angel (T\u00fcr)"], "it": ["gangero", "cardine"], "hu": ["sarokvas (ajt\u00f3n)"], "br": ["mudurun"]}, "examples": [["pordo turni\u011das sur sia hoko, kaj maldiligentulo sur sia lito", "La Malnova Testamento, &Sen 26:14"], ["la pordoj de la pre\u011dejo knarante turnas sin sur siaj hokoj", "Fabeloj, volumo 1, Kupra porko"], ["la pordo delevi\u011dis de unu hoko kaj pendis tiel malrekte", "Fabeloj, volumo 2, Malbela anasido"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Fi\u015dhoko.", "translations": {"fr": ["hame\u00e7on"], "de": ["(T\u00fcr)Angel"], "it": ["amo"], "br": ["higenn"], "hu": ["horog"]}, "examples": [["ankora\u016d la ezoko ne estas sur la hoko", "Proverbaro esperanta"], ["kapti fi\u015don sur hokon", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ronda hokforma kromsigno kiel tiu super u \u0109e Esperanta litero \u016d, unikoda mallongigo: \u00ab\u016d\u00bb.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0430\u0442\u043a\u0430"], "en": ["breve"], "la": ["brevis"], "de": ["K\u00fcrzezeichen"], "it": ["breve (fon.)"], "pl": ["brevis"]}, "examples": [["la kromsignon super la esperanta litero ux oni tradicie nomas (ronda) hoketo anstataux ronda hokto la vortaro angla-esperanta (benson 1995) proponas la neologismon brevo", "Grimley Evans, nomoj de kromsignoj , ronda hoketo, pinta hoketo"], ["La diakritilo \u02d8, i.a. la supersigno de la Esperanta \u016d, rondigita hoketo kutime indikanta mallongan prononcon de vokalo", "Sergio Pokrovskij, lunarko , Komputada Leksiko"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Pinta hokforma kromsigno kiel tiu super c \u0109e \u0109e\u0125a litero \u010d, unikoda mallongigo: \u00ab\u010d\u00bb.", "translations": {"cs": ["h\u00e1\u010dek"], "sr": ["kva\u0109ica"], "en": ["caron", "hacek", "wedge", "inverted circumflex", "inverted hat"], "it": ["pipa (fon.)", "accento anticirconflesso", "hacek"], "pl": ["daszek"]}, "examples": [["anstata\u016d pinta hoketo PIV havas la esprimon duobla korno, kiun benson 1995 \u015dan\u011dis al dukorno", "Grimley Evans, nomoj de kromsignoj , ronda hoketo, pinta hoketo"], ["Kojnoforma supersigno \u02c7(renversita \u0109apelo), inventita de \u0109e\u0125aj skribistoj kaj uzata en multaj Orient-E\u016dropaj (\u0109e\u0125a, latva, litova, kroata, slovaka, slovena) kaj Orientaj lingvoj (ofte en transskriboj), precipe por esprimi la \u015du\u015dajn sonojn \u015d, \u0135, \u0109 (per \u0161, \u017e, \u010d), a\u016d molan prononcon (\u010e, \u011a, \u0147, \u0158, \u0164)", "Sergio Pokrovskij, dukorno , Komputada Leksiko"]], "subdefinitions": []}], "root": "hok", "primary": true}, "hoki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kro\u0109i per hoko.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0439\u043c\u0430\u0442\u044c \u043d\u0430 \u043a\u0440\u044e\u0447\u043e\u043a", "\u0437\u0430\u0446\u0435\u043f\u0438\u0442\u044c \u043a\u0440\u044e\u0447\u043a\u043e\u043c"], "nl": ["aan de haak slaan"], "pt": ["fisgar"], "it": ["agganciare", "uncinare"], "hu": ["kihorg\u00e1szik", "beakaszt (horoggal)", "megfog (horoggal)"], "pl": ["haczy\u0107", "zahacza\u0107"]}, "examples": [["hoki fi\u015don", null], ["\"Kara mia, via klopodo emociigis min. Jen la magia fi\u015dhoko, kiu nur apartenas al la plej sa\u011da homo. Kion vi volas, tion \u011di hokas.\" Li trovis ta\u016dgan lokon kaj ekfi\u015dkaptis. Vere, tuj post lia alvoko, fi\u015do jam estas hokita", "Wei Yubin, Ravema Fi\u015dkaptisto , PENSEO, n-ro 167, p. 4"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari hokforma.", "translations": {"it": ["incurvare (piegare)"]}, "examples": [["la fuliko havas parte lobojn en siaj longaj fortaj fingroj kiuj kun la verdecaj kruroj hokas dumfluge", "Nigra fuliko , Vikipedio, Aspekto"]], "subdefinitions": []}], "root": "hok", "primary": false}, "enzimo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Proteino a\u016d proteinkuni\u011do katalize vigliganta bio\u0125emiajn reakciojn.", "translations": {"fr": ["enzyme"], "en": ["enzyme"], "pt": ["enzima"], "de": ["Enzym"], "it": ["enzima"], "hu": ["enzim"], "fa": ["\u0622\u0646\u0632\u06cc\u0645"], "es": ["enzima"], "sv": ["enzym"], "pl": ["enzym"]}, "examples": [["la plimulto da enzimoj, aktivaj biokombina\u0135oj estas konstruitaj el albumenoj", "C. St\u00f8p-Bowitz, M. B\u00e9la, Enkonduko en la biologion, Fokuso, numero 1987-4, p. 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "enzim", "primary": true}, "edikto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Le\u011dforta ordono de regnestro.", "translations": {"be": ["\u044d\u0434\u044b\u043a\u0442", "\u0443\u043a\u0430\u0437"], "fr": ["\u00e9dit"], "en": ["edict", "order", "decree"], "nl": ["edict"], "pt": ["edito"], "ru": ["\u0443\u043a\u0430\u0437", "\u043f\u043e\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u044d\u0434\u0438\u043a\u0442"], "de": ["Erlass", "Edikt"], "sv": ["p\u00e5bud"], "hu": ["ediktum", "uralkod\u00f3i rendelet"], "fa": ["\u062d\u064f\u06a9\u0645", "\u0641\u0631\u0645\u0627\u0646"], "pl": ["edykt", "postanowienie", "zarz\u0105dzenie", "roporz\u0105dzenie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "edikt", "primary": true}, "hoka": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kurba kiel hoko.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u044e\u043a\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b\u0439", "\u043a\u0440\u044e\u0447\u043a\u043e\u0432\u0430\u0442\u044b\u0439"], "fr": ["aquilin", "busqu\u00e9", "crochu", "recourb\u00e9"], "nl": ["haakvormig", "krom"], "pt": ["adunco", "curvo (como anzol)"], "it": ["a uncino"], "hu": ["horgas", "kamp\u00f3s"], "pl": ["haczykowaty"], "br": ["krogek", "kromm"], "es": ["ganchudo, -a", "curvo (como anzuelo)"]}, "examples": [["hoka nazo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hok", "primary": false}, "jesigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0446\u044c\u0432\u0435\u0440\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["confirmer"], "en": ["certify", "confirm"], "nl": ["bevestigen"], "pt": ["certificar"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0442\u0432\u0435\u0440\u0434\u0438\u0442\u044c"], "it": ["confermare", "affermare (in conferma)"], "br": ["kadarnaat"], "fi": ["vahvistaa"], "pl": ["potwierdza\u0107"]}, "examples": [["li jesigis al mi sian alvenon", "Plena Vortaro de Esperanto"], ["kamaradoj, li mensogas in\u011deniero Bobrov jesigos tion, \u0109u ne?", "Metropoliteno\u0109ap. 12"]], "subdefinitions": []}], "root": "jes", "primary": false}, "valorizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Baza operacio en programlingvoj, haviganta al variablo valoron.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0441\u0432\u043e\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043f\u0440\u0438\u0441\u0432\u0430\u0438\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["affectation"], "en": ["assignment"], "de": ["Zuweisung", "Wertzuweisung"], "hu": ["\u00e9rt\u00e9kad\u00e1s", "hozz\u00e1rendel\u00e9s (\u00e9rt\u00e9k\u00e9)", "valoriz\u00e1l\u00e1s"]}, "examples": [["la\u016d Fortrana tradicio la valorizo estas signata per =, por la egala\u0135o uzendas ==", "Komputada Leksiko, Pri C (p. 52)"], ["tio forte kontrastas kun tradiciaj ordonemaj lingvoj, en kiuj valorizo estas esenca koncepto kaj en kiuj la ordo de la ordonoj estas gravega al la signifo de la programo", "Vikipedio, Funkciaj lingvoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "valoriz", "primary": false}, "valorizi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) En programlingvoj, havigi valoron al variablo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0441\u0432\u043e\u0438\u0442\u044c (\u0437\u043d\u0430\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "en": ["assign (a value to a variable)"], "hu": ["\u00e9rt\u00e9ket ad", "\u00e9rt\u00e9ket hozz\u00e1rendel"]}, "examples": [["en Pitono, vi povas valorizi plurajn variablojn samtempe", "Instruilo por la programlingvo Pitono"], ["variablo, ricevanta valoron en valorizo, estas valorizato", null]], "subdefinitions": []}], "root": "valoriz", "primary": true}, "akvario": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Akvujo, \u011denerale vitra, por akvaj vegeta\u0135oj kaj fi\u015doj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0432\u0430\u0440\u044b\u044e\u043c"], "fr": ["aquarium"], "en": ["aquarium"], "nl": ["aquarium"], "pt": ["aqu\u00e1rio"], "ru": ["\u0430\u043a\u0432\u0430\u0440\u0438\u0443\u043c"], "it": ["acquario"], "hu": ["akv\u00e1rium"], "sk": ["akv\u00e1rium"], "fa": ["\u0622\u06a9\u0648\u0627\u0631\u06cc\u0648\u0645", "\u0622\u0628\u0632\u06cc\u062f\u0627\u0646"], "es": ["acuario"], "pl": ["akwarium"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "akvari", "primary": true}, "valoriza": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al valorizo.", "translations": {"hu": ["\u00e9rt\u00e9kad\u00f3", "hozz\u00e1rendel\u0151"]}, "examples": [["valoriza ordono", null], ["la dekstra parto de tiu \u0109i valoriza frazo plenumas la metodon length() kiu estas membro de cxeno2", "Gian Piero Savio: Komputiko kaj Programado"]], "subdefinitions": []}], "root": "valoriz", "primary": false}, "rapidigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi rapida.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u043a\u043e\u0440\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["acc\u00e9l\u00e9rer (tr.)", "h\u00e2ter"], "nl": ["versnellen (tr.)"], "ru": ["\u0443\u0441\u043a\u043e\u0440\u0438\u0442\u044c", "\u0443\u0441\u043a\u043e\u0440\u044f\u0442\u044c"], "de": ["beschleunigen", "antreiben"], "hu": ["felgyors\u00edt", "meggyors\u00edt"], "es": ["apresurar", "dar velocidad", "apurar (americanismo)"], "pl": ["przyspiesza\u0107"]}, "examples": [["rapidigi konstruon", "B"], ["mi rapidigis mian laboron", "Z"], ["enkonduki novajn faciligojn kaj rapidigojn por la transsendo de la internaciaj po\u015dta\u0135oj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rapid", "primary": false}, "kordono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plektogalono, \u015dnurpasamento, uzata por garni vestojn.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u0441\u044c\u043c\u0430"], "en": ["cordon"], "nl": ["lint"], "pt": ["cord\u00e3o (ornamento)", "gal\u00e3o (ornamento)", "grega (ornamento)"], "ru": ["\u0442\u0435\u0441\u044c\u043c\u0430"], "de": ["Kordel", "Zierkordel", "Schnur"], "hu": ["d\u00edszzsin\u00f3r", "zsin\u00f3rd\u00edsz"]}, "examples": [["la kordono de kardinala \u0109apelo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Lar\u011da rubando, tra\u015dultre portata kiel honorsigno de iuj ordenoj.", "translations": {"be": ["\u043e\u0440\u0434\u044d\u043d\u0441\u043a\u0430\u044f \u0441\u0442\u0443\u0436\u043a\u0430"], "nl": ["ordelint", "sjerp"], "pt": ["cord\u00e3o (ornamento)", "gal\u00e3o (ornamento)", "grega (ornamento)"], "ru": ["\u043e\u0440\u0434\u0435\u043d\u0441\u043a\u0430\u044f \u043b\u0435\u043d\u0442\u0430"], "de": ["Ordensband"], "hu": ["rendszalag"]}, "examples": [["kordono de la Honora Legio", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kontinua vico.", "translations": {"be": ["\u0448\u044d\u0440\u0430\u0433"], "de": ["Reihe", "fortlaufende Reihe"], "nl": ["rij"], "pt": ["cord\u00e3o (fila cont\u00ednua)"], "hu": ["sor", "kordon"]}, "examples": [["kordono da arboj \u0109irka\u016d placo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Vico da soldataj postenoj por gardi limon a\u016d por malhelpi penetron de epidemio.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u0434\u043e\u043d (\u0432\u0430\u0439\u0441\u043a\u043e\u0432\u044b)"], "hu": ["kordon", "sorfal"], "de": ["Kordon", "Postenkette", "Absperrung"], "nl": ["kordon"], "ru": ["\u043a\u043e\u0440\u0434\u043e\u043d"]}, "examples": [["rajdistoj aran\u011das kordonon \u0109irka\u016d la arbaro", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kordon", "primary": true}, "katetero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maldika tubeto uzata por enfluigo en organon a\u016d defluigo de \u011di.", "translations": {"fr": ["cath\u00e9ter", "sonde m\u00e9dicale"], "nl": ["katheter", "sonde (med.)"]}, "examples": [["la injekto de kontrastiga substanco per la katetero, permesas vidi la urinvezikon", "M. Casartelli, Simptomoj de la Urogenitala Sistemo, 2006-07-16"]], "subdefinitions": []}], "root": "kateter", "primary": true}, "lubrikilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato por lubriki.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0441\u044c\u043b\u0451\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["lubrificateur"], "en": ["oilcan"], "nl": ["smeerapparaat"], "ru": ["\u043c\u0430\u0441\u043b\u0451\u043d\u043a\u0430 (\u0434\u043b\u044f \u0441\u043c\u0430\u0437\u043a\u0438)", "\u043b\u0443\u0431\u0440\u0438\u043a\u0430\u0442\u043e\u0440"], "de": ["Schmiernippel", "\u00d6lkanne"], "hu": ["ken\u0151k\u00e9sz\u00fcl\u00e9k"], "fa": ["\u0631\u0648\u063a\u0646\u200c\u062f\u0627\u0646"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lubrik", "primary": false}, "fora\u0109eti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malaperigi la varojn el la merkato a\u0109etante \u0109iom.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u0443\u043f\u0438\u0442\u044c (\u0432\u0435\u0441\u044c \u0442\u043e\u0432\u0430\u0440)"], "fr": ["d\u00e9valiser (tout acheter)"], "de": ["aufkaufen", "aufkaufen", "leerkaufen", "wegkaufen"], "nl": ["opkopen"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "for", "primary": false}, "kreditletero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0440\u044d\u0434\u044b\u0442\u044b\u045e"], "fr": ["accr\u00e9ditif", "lettre de cr\u00e9dit"], "de": ["Akkreditiv"], "en": ["letter of credit"], "nl": ["accreditief"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kredit", "primary": false}, "pufmaizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prepara\u0135o el aparta maizospeco, kies grajnoj sub varmego pufi\u011das, krevas, elfluas kaj solidi\u011das kiel elasta \u015dvela\u0135o.", "translations": {"fa": ["\u06af\u0644 \u0628\u0644\u0627\u0644", "\u0630\u0631\u062a \u0628\u0648\u062f\u0627\u062f\u0647", "\u0686\u0633\u200c\u0641\u06cc\u0644", "\u067e\u0627\u067e\u200c\u06a9\u0648\u0631\u0646"], "fr": ["pop-corn"], "bg": ["\u043f\u0443\u043a\u0430\u043d\u043a\u0438"], "nl": ["popcorn"], "de": ["Popcorn"], "pl": ["pop-corn", "popkorn"], "en": ["pop-corn"]}, "examples": [["pli kaj pli oni uzadas mikroondajn fornojn por prepari bongustan kaj bonodoran krevmaizon", "J. Tenorjo, Kreivmaizo, ILEIbr-Artikoloj, 2008-04-21"], ["Trot man\u011dis pufmaizon kaj trovis \u011din firma kaj iom varma, anka\u016d bele salumita kaj buterumita", "L. Frank Baum, trad. D. Broadribb, La Birdotimigilo de Oz, [2003?]"]], "subdefinitions": []}], "root": "maiz", "primary": false}, "maro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iel apartigita parto de la oceano.", "translations": {"be": ["\u043c\u043e\u0440\u0430"], "fr": ["mer"], "bg": ["\u043c\u043e\u0440\u0435"], "ca": ["mar"], "de": ["Meer"], "it": ["mare"], "hu": ["tenger"], "en": ["sea"], "br": ["mor"], "es": ["mar"], "ru": ["\u043c\u043e\u0440\u0435"], "nl": ["zee"], "pt": ["mar"], "tr": ["deniz"], "sv": ["hav"], "sk": ["more"], "ku": ["derya"], "pl": ["morze"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "oceano", "translations": {"ar": ["\u0628\u064e\u062d\u0652\u0631\u064c \u062c \u0628\u0650\u062d\u064e\u0627\u0631\u064c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Grandega kvanto.", "translations": {}, "examples": [["maro da sango", "Z"], ["maro da sablo, da polvo, da mizeroj", "Z"], ["la urbo disvolvis anta\u016d li ondi\u011dantan maron da tegmentoj", null], ["li englutis maron da teo", "B"], ["inter diro kaj faro estas maro abismo, monto", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "mar", "primary": true}, "industrio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arto, metio a\u016d plej \u011denerale aparta agado per kiu oni produktas ri\u0109a\u0135ojn a\u016d plivalora\u0135ojn per transformado de krudaj materioj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u043c\u044b\u0441\u043b\u043e\u0432\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0456\u043d\u0434\u0443\u0441\u0442\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["industrie"], "en": ["industry"], "nl": ["industrie"], "pt": ["ind\u00fastria"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043c\u044b\u0448\u043b\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0438\u043d\u0434\u0443\u0441\u0442\u0440\u0438\u044f"], "de": ["Industrie"], "hu": ["ipar", "mesters\u00e9g"], "fa": ["\u0635\u0646\u0639\u062a"], "bg": ["\u0438\u043d\u0434\u0443\u0441\u0442\u0440\u0438\u044f", "\u043f\u0440\u043e\u043c\u0438\u0448\u043b\u0435\u043d\u043e\u0441\u0442"], "es": ["industria"]}, "examples": [["la industrio de fero, minoj, libro, ledo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la artoj kaj metioj per kiuj oni produktas ri\u0109a\u0135ojn per transformado de krudaj materioj, kontraste kun terkulturo kaj komerco.", "translations": {}, "examples": [["la \u015dtato devas interakordigi la bezonojn de terkulturo kaj industrio", null], ["lando kun prospera, naski\u011danta industrio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "industri", "primary": true}, "gazelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio bovedoj, (Gazella), tre eleganta, sveltkrura, rapidkura rema\u0109ulo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0437\u044d\u043b\u044c"], "fr": ["gazelle"], "nl": ["gazelle"], "pt": ["gazela"], "el": ["\u03b3\u03b1\u03b6\u03ad\u03bb\u03b1"], "de": ["Gazelle"], "tr": ["ceylan"], "sv": ["gasell"], "hu": ["gazella"], "ru": ["\u0433\u0430\u0437\u0435\u043b\u044c"], "es": ["gacela"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gazel", "primary": true}, "honestulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo honesta.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0435\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439 \u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u043a", "\u043f\u043e\u0440\u044f\u0434\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439 \u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u043a"], "fr": ["homme de bien"], "br": ["den onest"], "pt": ["honesto (pessoa)"], "de": ["ehrliche Haut", "vertrauensw\u00fcrdige Person"], "it": ["onesto (sost.)"], "hu": ["becs\u00fcletes ember", "tisztess\u00e9ges ember"]}, "examples": [["ne kredas fripono, ke honestuloj ekzistas", null]], "subdefinitions": []}], "root": "honest", "primary": false}, "jarlibro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Libro \u0109iujare aperanta kaj prezentanta la \u0109efajn okazonta\u0135ojn de la jaro koncernantajn ian societon a\u016d fakon.", "translations": {"be": ["\u0448\u0442\u043e\u0433\u043e\u0434\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["annuaire"], "en": ["yearbook"], "nl": ["jaarboek"], "ru": ["\u0435\u0436\u0435\u0433\u043e\u0434\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Jahrbuch"], "sv": ["\u00e5rsbok"], "hu": ["\u00e9vk\u00f6nyv"], "sk": ["ro\u010denka"], "es": ["anuario"], "ro": ["anuar"], "pl": ["rocznik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "libr", "primary": false}, "enigilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Apartato por enigi datumojn.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0432\u043e\u0434\u043d\u043e\u0435 \u0443\u0441\u0442\u0440\u043e\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["p\u00e9riph\u00e9rique d'entr\u00e9e"], "en": ["input device"], "de": ["Eingabeger\u00e4t"], "pl": ["wej\u015bcie", "urz\u0105dzenie wej\u015bciowe"], "he": ["\u05d4\u05ea\u05e7\u05df \u05e7\u05dc\u05d8", "\u05d9\u05d7\u05d9\u05d3\u05ea \u05e7\u05dc\u05d8"]}, "examples": [["klavaro kaj skanilo estas enigiloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "en", "primary": false}, "anta\u016da\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0451\u0434", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0434 (\u0441\u0443\u0449.)", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0434\u043d\u044f\u044f \u0447\u0430\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["devant (subst.)", "avant (subst.)"], "en": ["front"], "nl": ["voorkant", "voorzijde"], "de": ["Vorderteil", "Front"], "hu": ["el\u00fcls\u0151 r\u00e9sz", "homlokr\u00e9sz"], "pl": ["prz\u00f3d", "front", "przednia cz\u0119\u015b\u0107"]}, "examples": [["estis destinita por ornami la anta\u016da\u0135on de \u015dipo", "Fabeloj, volumo 2, Dano Holger"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Io jam okazinta, anta\u016da fakto.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u0448\u0435\u0441\u0442\u0432\u0443\u044e\u0449 \u0435\u0435", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u044b\u0434\u0443\u0449\u0435\u0435", "\u043f\u0440\u043e\u0448\u043b\u043e\u0435"], "fr": ["ce qui pr\u00e9c\u00e8de", "ant\u00e9c\u00e9dent"], "en": ["prelude", "antecedent"], "nl": ["het vorige"], "de": ["Vorheriges", "Vorangegangenes"], "hu": ["el\u0151zm\u00e9ny", "el\u0151t\u00f6rt\u00e9net"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anta\u016d", "primary": false}, "i\u0125tiosa\u016dro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro de grandegaj sa\u016droj, vivinta en maroj dum la sekundara epoko.", "translations": {"be": ["\u0456\u0445\u0442\u044b\u044f\u0437\u0430\u045e\u0440"], "fr": ["ichtyosaure"], "nl": ["ichthyosaurus"], "pt": ["ictioss\u00e1urio"], "ru": ["\u0438\u0445\u0442\u0438\u043e\u0437\u0430\u0432\u0440"], "de": ["Ichthyosaurus", "Fischsaurier"], "hu": ["Ichtyosaurus"], "pl": ["ichtiozaur", "ichtiozaurus", "rybojaszczur"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "i\u0125tiosa\u016dr", "primary": true}, "duontu\u015di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Delikate apena\u016d tu\u015di", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u0435\u0433\u043a\u0430 \u043a\u043e\u0441\u043d\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0437\u0430\u0434\u0435\u0442\u044c"], "fr": ["effleurer"], "de": ["streicheln"], "pl": ["musn\u0105\u0107"], "hu": ["\u00e9parolante prihogy \u00e9rint"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tu\u015d", "primary": false}, "industria": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al industrio.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u043c\u044b\u0441\u043b\u043e\u0432\u044b", "\u0456\u043d\u0434\u0443\u0441\u0442\u0440\u044b\u0439\u043d\u044b"], "fr": ["industriel (adj.)", "industrialis\u00e9"], "en": ["industrial"], "nl": ["industrieel"], "pt": ["industrial (adj.)"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043c\u044b\u0448\u043b\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0438\u043d\u0434\u0443\u0441\u0442\u0440\u0438\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["industriell"], "hu": ["ipari"], "fa": ["\u0635\u0646\u0639\u062a\u06cc"], "es": ["industrial"]}, "examples": [["industria ekspozicio, societo, lernejo, laboristo", null], ["industriaj artoj, produktoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Havanta fortan industrion.", "translations": {}, "examples": [["industria lando, urbo", null], ["industriigo de l' kolonioj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "industri", "primary": false}, "foladedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la klaso duvalvuloj (Pholadidae).", "translations": {"ru": ["\u0444\u043e\u043b\u0430\u0434\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Bohrmuscheln (Familie)"], "nl": ["boormosselen (fam.)"], "pt": ["folad\u00eddeos"], "hu": ["f\u00far\u00f3kagyl\u00f3k (csal\u00e1d)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "foladed", "primary": true}, "operaciesploro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Matematika fako studanta metodojn por prepari decidojn per matematika priskribo de la esencaj faktoroj rolantaj en malsimplaj sistemoj el diversaj terenoj de la homa agado (militaj, ekonomiaj, industriaj).", "translations": {"ru": ["\u0438\u0441\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435 \u043e\u043f\u0435\u0440\u0430\u0446\u0438\u0439"], "fr": ["recherche op\u00e9rationnelle"], "en": ["operational research", "operations research"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "operaci", "primary": false}, "teino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alkaloido ekstraktita el teo, \u0125emie identa al kafeino.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u0456\u043d"], "fr": ["th\u00e9ine"], "nl": ["the\u00efne"], "pt": ["te\u00edna"], "ru": ["\u0442\u0435\u0438\u043d"], "de": ["Teein"], "hu": ["tein"], "pl": ["teina"], "es": ["te\u00edna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tein", "primary": true}, "endokrina": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fa": ["\u062f\u0631\u0648\u0646\u200c\u0631\u06cc\u0632", "\u0622\u0646\u062f\u0648\u06a9\u0631\u06cc\u0646"], "nl": ["endocrien"], "pt": ["end\u00f3crino"]}, "examples": [["\u00abdiabeto kaj aliaj endokrinaj malsanoj en la nuntempo\u00bb", "F. Montenegro, prelego \u0109e 5-a TutAmerika Kongreso de Esperanto, Meksikurbo, 2001"]], "subdefinitions": []}], "root": "endokrin", "primary": true}, "punika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "De nordafrika kulturo kun \u0109efurbo Kartago, fondita de fenicoj, da\u016drinta de la 9a jarcento a. K. \u011dis la 2a jarcento a. K..", "translations": {"ru": ["\u043f\u0443\u043d\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["punique"], "bg": ["\u043f\u0443\u043d\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a"], "nl": ["punisch"], "pt": ["cartagin\u00eas", "p\u00fanico"], "ca": ["p\u00fanic"], "de": ["punisch"], "en": ["punic"], "es": ["p\u00fanico"]}, "examples": [["la punika \u0109efo Hanibalo preska\u016d sie\u011dis Romon", "A. Pareja, Re: Turkio ante portas?????, soc.culture.esperanto, 2005-01-10"]], "subdefinitions": []}], "root": "punik", "primary": true}, "\u015dternmevo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"en": ["sabine's gull"], "sv": ["t\u00e4rnm\u00e5s"], "pl": ["mewa obro\u017cna"], "la": ["Larus sabini", "Xema sabini"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mev", "primary": false}, "nankeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unukolora, ordinare helflava teksa\u0135o el kotono, origine fabrikata en la \u0109ina urbo Nankeno.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["nankin"], "en": ["nankeen"], "nl": ["nanking"], "pt": ["nanquim (tecido)"], "de": ["Nanking"], "hu": ["nanken"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nanken", "primary": true}, "malzipi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malfermi per tirado de zipo.", "translations": {"fr": ["ouvrir (une fermeture \u00e9clair)"], "de": ["Rei\u00dfverschluss \u00f6ffnen"], "en": ["unzip"], "pt": ["abrir (um z\u00edper)"], "hu": ["kinyitja a cipz\u00e1rt (vmin)", "kicipz\u00e1roz"]}, "examples": [["diris fama esperantisto: Se Esperanto estus zipo nuntempe jam la tuta mondo zipus kaj malzipus sian pantalonon per gxi", "E. Fabian, vivrajto, soc.culture.esperanto, 1998-09-12"]], "subdefinitions": []}], "root": "zip", "primary": false}, "frunaskito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Infano vivpova, sed naski\u011dinta anta\u016d la 39a semajno de gravedeco.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u045e\u0447\u0430\u0441\u043d\u0430 \u043d\u0430\u0440\u043e\u0434\u0436\u0430\u043d\u044b"], "fr": ["enfant pr\u00e9matur\u00e9", "pr\u00e9matur\u00e9 (subst.)"], "nl": ["prematuurtje"], "ru": ["\u043d\u0435\u0434\u043e\u043d\u043e\u0441\u043e\u043a", "\u043d\u0435\u0434\u043e\u043d\u043e\u0448\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0440\u0435\u0431\u0451\u043d\u043e\u043a"], "de": ["Fr\u00fchgeborenes"], "hu": ["korasz\u00fcl\u00f6tt"], "br": ["krouadur deuet a-raok e amzer"], "pl": ["wcze\u015bniak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nask", "primary": false}, "senhomigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Senigi je lo\u011dantoj.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0435\u0437\u043b\u044e\u0434\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9peupler", "vider (de sa population)"], "nl": ["uitroeien", "ontvolken"], "de": ["entv\u00f6lkern"], "it": ["spopolare"], "hu": ["eln\u00e9ptelen\u00edt"], "es": ["deshabitar"], "br": ["diduda\u00f1 (v.k.)"], "pl": ["eksterminowa\u0107", "wyludni\u0107"]}, "examples": [["pesto kaj milito senhomigis la tutan landon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hom", "primary": false}, "neandertalulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prahomo el specio a\u016d subspecio de homedoj vivinta en la Malnova Mondo inter 350000 kaj 24000 jaroj a.K., nomita la\u016d resttrovejo en Germanujo.", "translations": {"fr": ["homme de n\u00e9andertal"], "de": ["Neandertaler"], "nl": ["neanderthaler"], "it": ["Uomo di Neandertal"], "sv": ["neandertalm\u00e4nniska", "neandertalare"]}, "examples": [["la neandertalulo ne konis la skribon", "K. Pi\u0109, La prahomo, Nica Literatura Revuo, 1961-01 \u011dis 02, numero 6/3, p. 118a"], ["groto \u0160ipka fami\u011dis en sciencista mondo per malkovro de ostoparto de neandertala homo", "J. Tom\u00ed\u0161ek, L. L\u00e1ni, IFEF-Skisemajno en 2003, 2004-05-07"]], "subdefinitions": []}], "root": "neandertal", "primary": false}, "polpo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Marbesto havanta ok brakojn kun su\u0109iloj, genro el familio cefalopodoj (Octopoda).", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u0441\u044c\u043c\u0456\u043d\u043e\u0433", "\u0441\u043f\u0440\u0443\u0442"], "fr": ["pieuvre", "poulpe"], "en": ["octopus"], "nl": ["octopus"], "pt": ["polvo"], "ru": ["\u043e\u0441\u044c\u043c\u0438\u043d\u043e\u0433", "\u0441\u043f\u0440\u0443\u0442"], "hu": ["nyolckar\u00fa polip"]}, "examples": [["a\u016dstraliaj sciencistoj malkovris polpojn en Indonezio, kiuj kolektas kokos\u015delojn kiel \u015dirmilojn", "Arono kaj Karlina, Radio Verda, 2009-12-23"]], "subdefinitions": []}], "root": "polp", "primary": true}, "pelvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Portebla malprofunda kaj lar\u011da vazo por enteni flua\u0135on.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u0437 (\u043f\u043e\u0441\u0443\u0434)"], "fr": ["bassin", "bassine"], "en": ["basin", "bowl"], "nl": ["kom", "bekken"], "ru": ["\u0442\u0430\u0437"], "de": ["Sch\u00fcssel"], "hu": ["medence(csont)"], "br": ["basin"], "pl": ["miednica"]}, "examples": [["lavopelvo", "Z"], ["donu la pelvon kun la terpomoj \u0109i tien", "E. Kumi\u010di\u0107, trad. S. Rukelj, Surprizitaj nuptofestantoj, inko, 2001"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Speco de osta zono, konsistiganta la bazon de la trunko kaj kuniganta \u011din kun la kruroj.", "translations": {"nl": ["bekken"], "de": ["Becken"], "en": ["pelvis"], "br": ["divgroazell"], "be": ["\u0442\u0430\u0437 (\u0447\u0430\u0441\u0442\u043a\u0430 \u0448\u043a\u0456\u043b\u0435\u0442\u0430)", "\u043b\u0430\u0433\u0432\u043e"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pelv", "primary": true}, "teritorio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de tersurfaco posedanta klarajn limojn.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u0440\u044b\u0442\u043e\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["territoire"], "en": ["territory"], "nl": ["grondgebied", "territorium"], "ru": ["\u0442\u0435\u0440\u0440\u0438\u0442\u043e\u0440\u0438\u044f"], "de": ["Territorium"], "hu": ["ter\u00fclet"], "pl": ["terytorium"], "es": ["territorio"]}, "examples": [["sur la tuta teritorio de la palaco malaperis la ordo, kiel ordinare anta\u016d la ekmar\u015do", "La Faraono, volumo 2, \u0108ap. 16a"], ["malgrandi\u011do de la fruktodona teritorio", "La Faraono, volumo 2, \u0108ap. 13a"], ["la praposedanto de la a\u016dtorrajto rajtas malimplice limigi la teritorion de distribuado de la Programo", "\u011cenerala Publika Permesilo"], ["La ruino de la burgo Dev\u00edn trovi\u011das sur la teritorio de la slovaka cefurbo Bratislava; La montaro Mal\u00e9 Karpaty \u2015 Malgrandaj Karpatoj \u2015 estas unu sola grandarea naturprotektata teritorio de vitkultura tipo", "La 77a kongreso de SAT"], ["\u0109io estas limigita sur nia planedo: krudaj materialoj, akvo, teritorio, renovigeblaj ri\u0109ofontoj", "Konstitua \u0109arto de la Ekologiista Movado Sendependa"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Difinita parto de tera surfaco, eventuale kun la apudaj a\u016d internaj akva kaj aera spacoj, konsiderata kiel submetita al iu regado a\u016d administrado; administra, politika unuo.", "translations": {}, "examples": [["la teritorio de la urbo", null], ["la Turkoj invadis a\u016dstran teritorion", null], ["privilegio pri eksterteritorieco", null], ["da\u016dras inter Estonio kaj Rusio politikaj intertraktadoj, por ke i.a. foriru la rusa armeo el estona teritorio", "Helju Viires: Hejmen la rusoj...?, Monatojaro 1993a, numero 9a, p. 9a"]], "subdefinitions": []}], "root": "teritori", "primary": true}, "aranea\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "aranea reto.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u0443\u0442\u0438\u043d\u0430"], "fr": ["toile d'araign\u00e9e"], "bg": ["\u043f\u0430\u044f\u0436\u0438\u043d\u0430"], "nl": ["spinnenweb"], "be": ["\u043f\u0430\u0432\u0443\u0446\u0456\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043f\u0430\u0432\u0443\u0446\u0456\u043d\u0430"], "de": ["Spinnennetz"], "sv": ["spindelv\u00e4v"], "hu": ["p\u00f3kh\u00e1l\u00f3"], "sk": ["pavu\u010dina"], "en": ["spiderweb"], "br": ["gwiad-kevnid"], "pl": ["paj\u0119czyna"], "he": ["\u05e7\u05d5\u05e8\u05d9 \u05e2\u05db\u05d1\u05d9\u05e9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arane", "primary": false}, "kura\u011da": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kura\u011da ago estas pripensita de la intelekto kaj decidita de la volo; maltima a\u016d a\u016ddaca ago povas esti senpripensa, eventuale malprudenta efiko de memfidemo a\u016d de individua temperamento. Kura\u011do estas virto kaj la\u016ddinda kvalito; maltimo a\u016d a\u016ddaco povas esti troa a\u016d malla\u016ddinda eco."], "primary definition": "Konservanta memregadon kaj celkonforman agemon anta\u016d dan\u011dero, malhelpo a\u016d malfacila\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0445\u0440\u0430\u0431\u0440\u044b", "\u0441\u044c\u043c\u0435\u043b\u044b", "\u0430\u0434\u0432\u0430\u0436\u043d\u044b"], "fr": ["courageux"], "en": ["audacious", "courageous", "bold", "brave", "dauntless", "fearless", "intrepid", "plucky", "lion-hearted"], "nl": ["dapper", "moedig"], "ru": ["\u0434\u043e\u0431\u043b\u0435\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u0445\u0440\u0430\u0431\u0440\u044b\u0439", "\u043e\u0442\u0432\u0430\u0436\u043d\u044b\u0439"], "de": ["mutig", "tapfer", "k\u00fchn"], "sv": ["modig"], "vo": ["kinik"], "br": ["kalonek"], "hu": ["b\u00e1tor"]}, "examples": [["kura\u011da maristo, konduto", null], ["kura\u011da mieno anta\u016d propra kameno", "Proverbaro esperanta"], ["kura\u011de batali", "Z"], ["vi povas kura\u011de skribi al li kun la certeco, ke li vin komprenos", "Z"], ["kiu kura\u011de aliras, facile akiras", "Proverbaro esperanta"], ["post la fino de la batalo estas multe da kura\u011duloj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kura\u011d", "primary": true}, "hejma pre\u011dejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pre\u011dejo aran\u011dita en domo a\u016d palaco de mo\u015dtulo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043c\u043e\u0432\u0430\u044f \u0446\u0435\u0440\u043a\u043e\u0432\u044c"], "fr": ["chapelle priv\u00e9e", "oratoire"], "en": ["(private) oratory"], "nl": ["huiskapel"]}, "examples": [["la eklezio diversmaniere limigis la diservojn kiujn oni povas fari en la hejmaj pre\u011dejoj", null], ["sur la tegmento de la Vintra palaco en Peterburgo oni vidas la malgrandan kupolon de la hejma pre\u011dejo de la imperiestra familio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pre\u011d", "primary": false}, "kura\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Havi kura\u011don.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0432\u0430\u0436\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0441\u044c\u043c\u0435\u0446\u044c"], "fr": ["avoir le courage de", "oser"], "en": ["be bold enough (to)", "dare to", "venture to"], "nl": ["durven", "aandurven", "de moed hebben"], "ru": ["\u0441\u043c\u0435\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u0432\u0430\u0436\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["wagen"], "sv": ["v\u00e5ga"], "hu": ["b\u00e1tor"], "br": ["kalonekaat (v.g.)"]}, "examples": [["li kura\u011dis eldiri sian opinion meze de la kontra\u016duloj", null], ["kiu kura\u011das rajdi sur leono?", "Z"], ["mi ne kura\u011dis tion diri al vi", "B"], ["ne kura\u011di havi propran ju\u011don", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kura\u011d", "primary": false}, "kura\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Firmeco de la koro anta\u016d dan\u011dero a\u016d baro; sentimeco.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043c\u0435\u043b\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0430\u0434\u0432\u0430\u0433\u0430", "\u0445\u0440\u0430\u0431\u0440\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "bg": ["\u0441\u043c\u0435\u043b\u043e\u0441\u0442"], "nl": ["moed"], "ru": ["\u0441\u043c\u0435\u043b\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0445\u0440\u0430\u0431\u0440\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0434\u043e\u0431\u043b\u0435\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Mut", "Tapferkeit", "K\u00fchnheit"], "sv": ["mod"], "vo": ["kin"], "en": ["audacity", "boldness", "bravery", "courage", "fortitude", "mettle", "pluck", "spirit", "valor"], "br": ["kalon (nerzh-kalon)", "nerzh-kalon"], "hu": ["b\u00e1tors\u00e1g"]}, "examples": [["doni kura\u011don al iu", "Z"], ["perdi la kura\u011don", "Proverbaro esperanta"], ["havi la kura\u011don por fari ion", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kura\u011d", "primary": false}, "homaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La tuta homa gento.", "translations": {"el": ["\u03b1\u03bd\u03b8\u03c1\u03c9\u03c0\u03cc\u03c4\u03b7\u03c4\u03b1"], "fr": ["genre humain", "humanit\u00e9 (genre humain)"], "zh": ["\u4eba\u7c7b", "tr. \u4eba\u985e [r\u00e9nl\u00e8i]"], "de": ["Menschheit"], "it": ["genere umano", "umanit\u00e0 (genere umano)"], "hu": ["emberis\u00e9g"], "br": ["denelezh"], "vo": ["menad"], "es": ["humanidad"], "he": ["\u05d4\u05d0\u05e0\u05d5\u05e9\u05d5\u05ea"], "ru": ["\u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"], "nl": ["mensheid"], "pt": ["humanidade"], "tr": ["insanl\u0131k"], "sk": ["\u013eudstvo"], "pl": ["ludzko\u015b\u0107"]}, "examples": [["grandegan signifon havus por la homaro la enkonduko de unu komune akceptita lingvo", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 6, artikoloj pri esperanto, el la unua libro de la lingvo esperanto"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "socio", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hom", "primary": false}, "scipovi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kapabli fari ion danke al akiritaj scioj kaj praktika ekzercado.", "translations": {"be": ["\u0443\u043c\u0435\u0446\u044c"], "fr": ["savoir (une langue, nager, etc.)"], "ru": ["\u0443\u043c\u0435\u0442\u044c"], "hu": ["tud (k\u00e9pes)"], "de": ["k\u00f6nnen"], "tr": ["bilmek"], "vo": ["kan\u00f6n"]}, "examples": [["scipovi la hispanan lingvon", null], ["la kvinjara Ludoviko jam scipovis legi kaj skribi ruse", "Gerrit Berveling, La gepatra de Zamenhof (2), Monato, jaro 2003a, numero 2a, p. 8a"], ["ili scipovis konservi sufi\u0109e liberan komunuman aran\u011don", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "sci", "primary": false}, "senvola": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne kapabla voli.", "translations": {"be": ["\u0431\u044f\u0437\u0432\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["aboulique", "sans volont\u00e9"], "nl": ["willoos"], "ru": ["\u0431\u0435\u0437\u0432\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["willenlos"], "hu": ["akarat n\u00e9lk\u00fcli", "nem sz\u00e1nd\u00e9kos"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vol", "primary": false}, "\u0109esi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komenci \u0109esi, iom post iom \u0109esi.", "translations": {"sk": ["skon\u010di\u0165"], "be": ["\u0441\u043f\u044b\u043d\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u043f\u044b\u043d\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u0441\u043a\u043e\u043d\u0447\u044b\u0446\u0446\u0430", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u0440\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "it": ["smettere (iniziare a cessare)"], "pl": ["przestawa\u0107", "zatrzymywa\u0107 si\u0119"], "hu": ["sz\u0171nni kezd"]}, "examples": [["\u0109esi\u011dis la pluvo", "La Malnova Testamento, Genezo 8:2"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109es", "primary": false}, "ellerni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Lerni plene kaj akiri la koncernajn sciojn.", "translations": {"sk": ["nau\u010di\u0165 sa"], "be": ["\u0432\u044b\u0432\u0443\u0447\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["s'approprier (un sujet)", "\u00e9tudier \u00e0 fond"], "br": ["deski\u00f1 da vat"], "ru": ["\u0438\u0437\u0443\u0447\u0438\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0443\u0447\u0438\u0442\u044c"], "de": ["durchstudieren", "vollst\u00e4ndig studieren", "auslernen"], "hu": ["megtanul"]}, "examples": [["la montritajn na\u016d vortojn ni konsilas bone ellerni", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 30"]], "subdefinitions": []}], "root": "lern", "primary": false}, "milmilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Multego da nombreblaj a\u0135oj.", "translations": {"fr": ["multitude"], "it": ["moltitudine"]}, "examples": [["milmiloj da sanktuloj", "La Malnova Testamento, Readmono 33:2"], ["jen brakumoj al milmiloj", "F. Schiller, trad. K. Kalocsay, Al la \u011dojo, Norda Prismo 1958:1, p. 65-66a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mil", "primary": false}, "kelta lingvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lingvo apartenanta al la kelta bran\u0109o de la hinde\u016dropa lingvofamilio: la ejra, la kimra, la ga\u016dla kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u043a\u0435\u043b\u044c\u0446\u043a\u0430\u044f \u043c\u043e\u0432\u0430"], "fr": ["celte (langue)", "celtique (langue)", "langue celtique"], "en": ["celtic language"], "nl": ["Keltisch"], "ru": ["\u043a\u0435\u043b\u044c\u0442\u0441\u043a\u0438\u0439 \u044f\u0437\u044b\u043a"], "de": ["Keltisch"], "hu": ["kelta nyelv"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kelt", "primary": false}, "kadre de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En la donitaj cirkonstancoj, la\u016d la koncerna organizo.", "translations": {"be": ["\u0443 \u0440\u0430\u043c\u043a\u0430\u0445"], "fr": ["dans le cadre de"], "en": ["in the framework of"], "nl": ["in het kader van"], "ru": ["\u0432 \u0440\u0430\u043c\u043a\u0430\u0445"], "hu": ["(vminek a )keret\u00e9ben"], "es": ["en el marco de"], "fi": ["(jonkin) puitteissa (t. \u201dpuitteissa\u201d)"], "pl": ["w ramach"], "he": ["\u05d1\u05de\u05e1\u05d2\u05e8\u05ea"]}, "examples": [["ili trovus trafan esprimon, kadre de la kutima lingvo", "La bona lingvo, p. 70a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kadr", "primary": false}, "embriologo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u044d\u043c\u0431\u0440\u044b\u0451\u043b\u044f\u0433"], "fr": ["embryologue"], "nl": ["embryoloog"], "ru": ["\u044d\u043c\u0431\u0440\u0438\u043e\u043b\u043e\u0433"], "de": ["Embryologe"], "hu": ["embriol\u00f3gus"], "es": ["embri\u00f3logo"], "pl": ["embriolog"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "embriolog", "primary": true}, "nekomparebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u043f\u0430\u0440\u0430\u045e\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["incomparable", "in\u00e9galable", "hors pair", "sans pareil", "unique (hors pair)"], "de": ["nicht vergleichbar", "unvergleichbar", "unvergleichlich"], "nl": ["onvergelijkelijk"], "ru": ["\u043d\u0435\u0441\u0440\u0430\u0432\u043d\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0431\u0435\u0441\u043f\u043e\u0434\u043e\u0431\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["nekomparebla beleco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kompar", "primary": false}, "en ordo!": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konsentite, tio bonas, ta\u016dgas, \u011dustas.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0441\u0451 \u0432 \u043f\u043e\u0440\u044f\u0434\u043a\u0435!", "\u043b\u0430\u0434\u043d\u043e!", "\u0445\u043e\u0440\u043e\u0448\u043e!"], "fr": ["d'accord!", "OK!"], "pl": ["w porz\u0105dku!", "dobra!", "OK!", "zgoda!"], "pt": ["tudo bem!", "o.k."], "de": ["in Ordnung!", "einverstanden!", "OK!", "okay!"], "tp": ["pona"], "hu": ["rendben!", "ok\u00e9!"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ord", "primary": false}, "inerteco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Natura eco de la materio, la\u016d kiu korpo emas resti en la sama stato de movo a\u016d senmovo kaj ne povas mem modifi tiun staton.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0435\u0440\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["inertie (phys.)"], "en": ["inertia"], "nl": ["traagheid"], "pt": ["in\u00e9rcia"], "be": ["\u0456\u043d\u044d\u0440\u0446\u044b\u044f", "\u0456\u043d\u044d\u0440\u0442\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "de": ["Tr\u00e4gheit"], "hu": ["tehetetlens\u00e9g"], "es": ["inercia"]}, "examples": [["la inerteco de korpo mezuri\u011das per ties maso", null], ["inertoforto", null], ["inertorado", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Manko de iniciato, neagemo, senenergieco.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0435\u0440\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043a\u043e\u0441\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["inertie", "apathie", "inaction", "l\u00e9thargie"], "hu": ["tunyas\u00e1g", "tehetetlens\u00e9g"]}, "examples": [["al \u0109iuj admonoj li respondas per nevenkebla inerteco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "inert", "primary": false}, "hufobati": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Forte bati per hufpiedo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u044b\u043a\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0431\u0456\u0446\u044c \u043a\u0430\u043f\u044b\u0442\u0430\u043c\u0456"], "fr": ["piaffer (en p. d'un cheval)", "battre des sabots"], "nl": ["stampen (v.paarden)"], "pt": ["coicear"], "ru": ["\u0431\u0440\u044b\u043a\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0431\u0438\u0442\u044c \u043a\u043e\u043f\u044b\u0442\u0430\u043c\u0438"], "it": ["scalciare (di ungulato)"], "hu": ["megr\u00fag (l\u00f3)"], "br": ["pavata"], "pl": ["wierzga\u0107 (kopa\u0107)", "bi\u0107 kopytami"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "huf", "primary": false}, "paliumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Koltuko portata de altrangaj kristanaj ekleziuloj, kiu ku\u015das sur la \u015dultroj kaj pendas anta\u016d la brusto.", "translations": {"lat": ["pallium"], "fr": ["pallium"], "de": ["Pallium"], "it": ["pallio"]}, "examples": [["en la cipresa \u0109erko estis enfermitaj: notaria akto pri la entombigo; po unu ekzemplero de \u0109iuj moneroj eldonitaj dum la papeco; la paliumo uzita de la Papo kiel roma episkopo", "trad. A. De Salvo, La Morto de Pa\u016dlo 6-a, Espero Katolika, 1978, numero 9a"], ["survoje al Romo por ricevi la paliumon de la papo, li estis prirabta", "Vikipedio, Aelfheah de Canterbury, 2009-12-26"]], "subdefinitions": []}], "root": "palium", "primary": true}, "ftizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuberkulozo, precipe de la pulmoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0445\u043e\u0442\u044b", "\u0442\u0443\u0431\u044d\u0440\u043a\u0443\u043b\u0451\u0437"], "fr": ["phtisie", "tuberculose"], "en": ["phthisis", "consumption", "pulmonary tuberculosis"], "nl": ["ftisis", "tering", "longtering", "turberculose", "longtuberculose"], "pt": ["tuberculose pulmonar", "pulmotuberculose", "t\u00edsica"], "ru": ["\u0442\u0443\u0431\u0435\u0440\u043a\u0443\u043b\u0451\u0437", "\u0447\u0430\u0445\u043e\u0442\u043a\u0430"], "de": ["Schwindsucht", "Tuberkulose"], "it": ["tisi"], "hu": ["g\u00fcm\u0151k\u00f3r", "tbc", "turberkul\u00f3zis"], "fa": ["\u0633\u0650\u0644\u0651", "\u062a\u0628 \u0644\u0627\u0632\u0645"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ftiz", "primary": true}, "inerteca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al inerteco.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u044d\u0440\u0446\u044b\u044f\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["d'inertie", "inertiel"], "en": ["inertial"], "pt": ["inercial"], "ru": ["\u0438\u043d\u0435\u0440\u0446\u0438\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0438\u043d\u0435\u0440\u0446\u0438\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["tehetetlens\u00e9gi", "inerci\u00e1lis"]}, "examples": [["inerteca principo", null], ["inerteca referenco-sistemo", null], ["inerteca forto", "Plena Vortaro de Esperantoalia difino"]], "subdefinitions": []}], "root": "inert", "primary": false}, "fera dra\u015dilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dra\u015dilo konsistanta el framo kun subaj nadloj, tirata de bruto.", "translations": {"fr": ["traineau \u00e0 battre"]}, "examples": [["ili dra\u015dis Gileadon per fera dra\u015dilo", "La Malnova Testamento, Amos 1:3"]], "subdefinitions": []}], "root": "dra\u015d", "primary": false}, "vakero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rajda gardisto de brutoj en Nord-Amerika stepo, adoptinta la vivmanieron de meksikiaj pa\u015dtistoj (hispane \u00abvaqueros\u00bb); en romanoj kaj filmoj kutime temas pri vakeroj el eks-Meksikiaj provincoj Usonaj (Teksaso kaj tiel plu), en la unua duono de la 19a jc.", "translations": {"el": ["\u03b3\u03b5\u03bb\u03b1\u03b4\u03ac\u03c1\u03b7\u03c2"], "fr": ["cow-boy"], "en": ["cowboy"], "nl": ["cowboy"], "pt": ["vaqueiro"], "ru": ["\u043a\u043e\u0432\u0431\u043e\u0439"], "de": ["Kuhhirte", "Cowboy"], "it": ["cow-boy"], "hu": ["cowboy"], "be": ["\u043a\u0430\u045e\u0431\u043e\u0439", "\u0432\u0430\u043a\u0435\u0440\u0430"], "es": ["vaquero"], "he": ["\u05d1\u05d5\u05e7\u05e8 (\u05e7\u05d0\u05d5\u05d1\u05d5\u05d9)", "\u05e7\u05d0\u05d5\u05d1\u05d5\u05d9"]}, "examples": [["folkloraj dancoj de usonaj vakeroj", "Starto 5-6/2000."], ["vakerfilmo", null], ["iu el la plej malnovaj koloraj Holivudaj vakera\u0135oj", "PEJNO Simono, La voja\u011danto."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "ga\u016d\u0109o, kozako, pioniro", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vaker", "primary": true}, "rad\u015duo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0440\u043e\u043b\u0456\u043a\u0430\u0432\u044b \u043a\u0430\u043d\u0451\u043a"], "fr": ["patin \u00e0 roulettes", "roller"], "nl": ["rolschaats"], "ru": ["\u0440\u043e\u043b\u0438\u043a\u043e\u0432\u044b\u0439 \u043a\u043e\u043d\u0451\u043a"], "ca": ["pat\u00ed (de rodes)"], "de": ["Rollschuh"], "it": ["pattino a rotelle"], "hu": ["g\u00f6rkorcsolya"], "es": ["pat\u00edn (de ruedas)"], "sv": ["rullskridsko"], "pl": ["wrotka z butem"], "he": ["\u05d2\u05dc\u05d2\u05d9\u05dc\u05d9\u05ea"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015du", "primary": false}, "plumingo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bastoneto, al kiu oni adaptas skriboplumon.", "translations": {"be": ["\u0440\u0443\u0447\u043a\u0430 (\u0443 \u044f\u043a\u0443\u044e \u045e\u0441\u0442\u0430\u045e\u043b\u044f\u0435\u0446\u0446\u0430 \u043f\u044f\u0440\u043e)"], "fr": ["porte-plume"], "nl": ["pennenstok", "pennenhouder"], "ru": ["\u0440\u0443\u0447\u043a\u0430 (\u0432 \u043a\u043e\u0442\u043e\u0440\u0443\u044e \u0432\u0441\u0442\u0430\u0432\u043b\u044f\u044e\u0442 \u043f\u0435\u0440\u043e)"], "de": ["Federhalter"], "hu": ["tollsz\u00e1r"]}, "examples": [["bastoneto, en kiu oni tenas plumon por skribado, estas plumingo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 40"]], "subdefinitions": []}], "root": "plum", "primary": false}, "ma\u0109stomako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0432\u0442\u043e\u0440\u043e\u0439 \u0436\u0435\u043b\u0443\u0434\u043e\u043a"], "fr": ["g\u00e9sier"], "de": ["Kaumagen"], "nl": ["spiermaag"], "hu": ["r\u00e1g\u00f3gyomor", "z\u00faza"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stomak", "primary": false}, "meznombro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Bricard \u0109i-sence uzis nur \u00abmezo\u00bb, kio en difinita kunteksto estas sufi\u0109e klara, sed ial ne enradiki\u011dis en la uzon."], "primary definition": "En aro el n nombroj, nombro situanta inter la plej granda kaj la plej malgranda, kaj iasence tipa de la koncerna aro.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0440\u0435\u0434\u043d\u0435\u0435"], "fr": ["moyenne"], "en": ["average", "mean"], "pt": ["m\u00e9dia"], "de": ["Mittel"], "hu": ["\u00e1tlag", "k\u00f6z\u00e9p\u00e9rt\u00e9k"], "br": ["keidenn"], "pl": ["\u015brednia"]}, "examples": [["aritmetika meznombro", null], ["geometria meznombro", null], ["harmona meznombro", null], ["pesita meznombro", "Matematika Vortaro, Esperanta-\u0108e\u0125a-Germana"], ["la geometria meznombro de du nombroj estas tiu nombro, al kiu la unua rilatas kiel \u011di mem rilatas al la dua", null]], "subdefinitions": []}], "root": "nombr", "primary": false}, "\u0109efstrato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pli granda a\u016d pli grava strato en vila\u011do, kvartalo, urbo.", "translations": {"fr": ["art\u00e8re (rue)", "grand-rue", "rue principale"], "nl": ["hoofdstraat"], "hu": ["f\u0151utca"]}, "examples": [["ili iris silente, \u011dis ili atingis unu el la \u0109efstratoj", "Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, \u0109apitro 3a"]], "subdefinitions": []}], "root": "strat", "primary": false}, "\u011duste": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konforme al la vero a\u016d ta\u016dgeco.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u0447\u043d\u043e", "\u043f\u0440\u0430\u0432\u0438\u043b\u044c\u043d\u043e", "\u0432 \u0442\u043e\u0447\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438", "\u043a\u0430\u043a \u0440\u0430\u0437"], "fr": ["juste (adv.)", "justement", "bien", "convenablement", "correctement", "exactement", "pr\u00e9cis\u00e9ment"], "en": ["correctly", "precisely"], "nl": ["juist"], "pt": ["adequadamente", "corretamente", "justamente"], "de": ["richtig", "genau"], "it": ["giustamente (correttamente, proprio)", "corretamente", "precisamente", "proprio (avv.)"], "hu": ["helyesen"], "es": ["justamente"], "cs": ["spr\u00e1vn\u011b", "pr\u00e1v\u011b"], "pl": ["akurat", "dok\u0142adnie", "odpowiedno", "s\u0142usznie", "trafnie", "w\u0142a\u015bciwie", "w sam raz"]}, "examples": [["\u011duste difini vorton", null], ["la \u011duste nomita rimo estas la samsoneco de du akcentitaj vokaloj kaj de \u0109iuj fonetikaj sekvantaj elementoj", null], ["por \u011duste vidi kaj juste ju\u011di", "Fabeloj, volumo 2, Ne\u011da re\u011dino"], ["tio ne estas malfamo, por \u011duste diri", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tute precize.", "translations": {"hu": ["\u00e9ppen"]}, "examples": [["\u011duste anta\u016d monato li mortis", null], ["\u011duste pro tio mi ne volas respondi", null], ["li sidi\u011dis \u011duste anta\u016d mi", null], ["\u011duste en la sama tago ili alvenis", null], ["li estas \u011duste la sama homo, kiun mi renkontis", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011dust", "primary": false}, "\u011dusta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Severe konforma al la vero a\u016d regulo.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u0430\u0432\u0438\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0432\u0435\u0440\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["juste", "bon", "convenable", "correct", "exact", "propre"], "en": ["correct", "right"], "nl": ["juist"], "pt": ["justo", "adequado", "certo"], "de": ["richtiger", "rechter (richtiger)"], "it": ["giusto (appropriato, adatto, preciso)", "adatto (giusto)", "appropriato (giusto)", "preciso (giusto)", "esatto (senza errori)", "corretto (giusto)"], "hu": ["helyes", "megfelel\u0151", "igazi"], "es": ["justo", "adecuado"], "pl": ["akurat", "odpowiedni", "s\u0142uszny", "trafny", "w\u0142a\u015bciwy", "w sam raz"]}, "examples": [["\u011dusta sentenco, ago, esprimo", "B"], ["kiu estas verama, tiu diras tion, kio estas \u011dusta", "La Malnova Testamento, Sentencoj 12:17"], ["\u011dusta pesilo, horlo\u011do, vorto, vojo, kalkulo, respondo", "Z"], ["mal\u011dusta lingvistika metodo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Severe konforma al sia celo.", "translations": {}, "examples": [["multe da fian\u0109oj, sed la \u011dusta ne venas", "Proverbaro esperanta"], ["vort' en \u011dusta momento faras pli ol ar\u011dento", "Proverbaro esperanta"], ["li estas la \u011dusta homo por tio", null], ["\u0109iuj konfesas, ke la esenco de nia lingvo estas \u011dusta", "(Zamenhof: Parolo anta\u016d la Kvara Kongreso Esperantista en Dresden, 1908)"], ["\u011dustalfarita vesto", null], ["\u011dusteco de pafo", null], ["sprit' en tempo ne\u011dusta estas tre malbongusta", "Proverbaro esperanta"], ["\u011dustatempe", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011dust", "primary": true}, "alglui": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Glui objekton al pli granda.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u043a\u043b\u0435\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["coller (tr. dir.)"], "nl": ["opplakken"], "pt": ["colar", "grudar"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043a\u043b\u0435\u0438\u0442\u044c"], "de": ["aufkleben", "ankleben", "anheften"], "hu": ["r\u00e1ragaszt"], "pl": ["naklei\u0107"]}, "examples": [["alglui po\u015dtmarkon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "glu", "primary": false}, "humanismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doktrino, ser\u0109anta en la helenlatina civilizo la plej bonan rimedon por humanigi kaj klerigi la homaron.", "translations": {"be": ["\u0433\u0443\u043c\u0430\u043d\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["humanisme"], "bg": ["\u0445\u0443\u043c\u0430\u043d\u0438\u0437\u043c"], "nl": ["humanisme"], "pt": ["humanismo"], "ru": ["\u0433\u0443\u043c\u0430\u043d\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Humanismus", "Menschlichkeit"], "it": ["umanesimo"], "en": ["humanism"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "human", "primary": false}, "sepultejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko por resta\u0135oj de mortintoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0433\u0456\u043b\u0430", "\u043c\u0435\u0441\u0446\u0430 \u043f\u0430\u0445\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u044f"], "fr": ["s\u00e9pulture (lieu)"], "pt": ["sepultura"], "ru": ["\u043c\u043e\u0433\u0438\u043b\u0430"], "it": ["sepolcreto", "sepolcro"], "hu": ["temetkez\u00e9si hely"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sepult", "primary": false}, "\u015dra\u016dbtenilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fiksilo kun du makzeloj \u015dra\u016dbe moveblaj por firme premteni prilaboratan objekton.", "translations": {"be": ["\u0446\u0456\u0441\u043a\u0456", "\u043a\u043b\u044e\u0431\u044b", "\u043a\u043b\u044f\u0448\u0447\u043e\u0442\u043a\u0430", "\u043b\u0456\u0441\u0456\u0446\u0430 (\u043f\u0440\u044b\u043b\u0430\u0434\u0430)"], "fr": ["\u00e9tau"], "en": ["vice"], "ru": ["\u0442\u0438\u0441\u043a\u0438"], "pl": ["\u015bcisk", "imad\u0142o"], "hu": ["satu"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u015cra\u016dbhava junto por kune premteni plurajn objekton (ekz-e kungluatajn pecojn).", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0440\u0443\u0431\u0446\u044b\u043d\u0430"], "hu": ["csavarszor\u00edt\u00f3", "asztalosszor\u00edt\u00f3"], "en": ["screw clamp"], "ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0443\u0431\u0446\u0438\u043d\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ten", "primary": false}, "tran\u0109odento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el la anta\u016daj dentoj, kiuj distran\u0109as nutra\u0135on.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u0435\u0446 (\u0437\u0443\u0431)"], "fr": ["incisive (dent)"], "en": ["incisor"], "nl": ["snijtand"], "ru": ["\u0440\u0435\u0437\u0435\u0446 (\u0437\u0443\u0431)"], "de": ["Schneidezahn"], "hu": ["metsz\u0151fog"], "es": ["incisivo"], "pl": ["siekacz (z\u0105b)"], "he": ["\u05e9\u05df \u05d7\u05d5\u05ea\u05db\u05ea"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dent", "primary": false}, "koaguli": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En \u00abQuo vadis\u00bb de Lidja Zamenhof aperas kelkaj ekzemploj de netransitiva uzo."], "primary definition": "(transitiva) Transigi al solida a\u016d duonsolida stato; malfluidigi, kazeigi.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u0451\u0440\u0442\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u0442\u0432\u043e\u0440\u0430\u0436\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0437\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c \u043a\u043e\u0430\u0433\u0443\u043b\u044f\u0446\u0438\u044e"], "fr": ["coaguler (tr.)"], "en": ["(cause to) coagulate"], "nl": ["doen coaguleren", "doen stollen"], "ca": ["coagular"], "de": ["gerinnen lassen", "verklumpen"], "tr": ["p\u0131ht\u0131la\u015ft\u0131rmak", "dondurmak"], "hu": ["megalvaszt", "megdermeszt", "koagul\u00e1l"], "es": ["coagular"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "koagul", "primary": true}, "kotangento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de angulo \u03b1) Tangento de \u011dia komplemento; simb. cotg \u03b1 a\u016d kotang \u03b1.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0442\u0430\u043d\u0433\u0435\u043d\u0441"], "fr": ["cotangente"], "en": ["cotangent"], "pt": ["co-tangente"], "ru": ["\u043a\u043e\u0442\u0430\u043d\u0433\u0435\u043d\u0441"], "de": ["Kotangens"], "hu": ["kotangens"], "pl": ["cotangens"]}, "examples": [["la kotangento de angulo estas anka\u016d la inverso de \u011dia tangento", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Reela funkcio, kiu \u0135etas reelon x al la kotangento de angulo, kies mezuro en radianoj diferencas de x per oblo de \u03c0; simb. cotg a\u016d kotang.", "translations": {}, "examples": [["kotangento estas perioda funkcio, kun periodo \u03c0", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kotangent", "primary": true}, "utila laboro": {"definitions": [], "root": "labor", "primary": false}, "Somalio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Somalujo", "translations": {"nl": ["Somali\u00eb"], "de": ["Somalia"], "bg": ["\u0421\u043e\u043c\u0430\u043b\u0438\u044f"], "en": ["Somalia"], "pl": ["Somalia", "Republika Somalijska"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "somali", "primary": true}, "fonduo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plado el varmega oleo, froma\u011do, \u0109okolado... prezentata en komuna poto, en kiu \u0109iu trempe kuiras pecetojn de viando, pano, legomoj, fruktoj.", "translations": {"fa": ["\u0641\u0648\u0646\u062f\u0648"], "fr": ["fondue (cuisine)"], "de": ["Fondue"], "pt": ["fondue"], "bg": ["\u0444\u043e\u043d\u0434\u044e"]}, "examples": [["sabate vespere, fonduo \u011dojigis la \u0109eestantojn", "-, La Informilo, 1975, numero 11a"], ["s-ino Anita invitas al fonduo kun froma\u011doj", "K. Long, Ve al la verda arbo, Esperanto, 1993"]], "subdefinitions": []}], "root": "fondu", "primary": true}, "operkulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de klapeto kiun iuj bestoj posedas a\u016d produktas por sin \u015dirmi de eksteraj dan\u011deroj.", "translations": {"fr": ["opercule"], "nl": ["deksel (operculum)", "operculum"], "pl": ["operkulum"], "pt": ["op\u00e9rculo"]}, "examples": [["Maraj gastropodoj, kiel ekzemple litorinoj, sin ka\u015das funden de sia konko kaj fermas sian operkulon kiam ili perceptas dan\u011deron", null], ["La operkuloj de iuj fi\u015doj estas ostaj kaj \u015dirmas la brankojn", null], ["En abelujoj seslateraj operkuloj fermas la alveolojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "operkul", "primary": true}, "livreo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Distingiga vesto, ordinare kolora kaj galonita, kiun portas la servistoj de sama domo a\u016d mastro.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u045e\u0440\u044d\u044f"], "fr": ["livr\u00e9e (uniforme)", "uniforme (livr\u00e9e)"], "en": ["livery"], "nl": ["livrei"], "pt": ["libr\u00e9"], "el": ["\u03bb\u03b9\u03b2\u03c1\u03ad\u03b1"], "de": ["Livree"], "hu": ["lak\u00e1jruha", "inasruha", "lib\u00e9ria"], "ru": ["\u043b\u0438\u0432\u0440\u0435\u044f"]}, "examples": [["vestita per griza livrea jako", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 3a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "livre", "primary": true}, "ortografio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maniero \u011duste skribi la vortojn de iu lingvo.", "translations": {"el": ["\u03bf\u03c1\u03b8\u03bf\u03b3\u03c1\u03b1\u03c6\u03af\u03b1"], "en": ["orthography"], "nl": ["orthografie", "spelling"], "pt": ["ortografia"], "be": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u0430\u043f\u0456\u0441", "\u0430\u0440\u0442\u0430\u0433\u0440\u0430\u0444\u0456\u044f"], "de": ["Rechtschreibung", "Orthografie"], "vo": ["lotogaf"], "ru": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u043e\u043f\u0438\u0441\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u043e\u0440\u0444\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u044f"], "hu": ["helyes\u00edr\u00e1s"]}, "examples": [["racia, fonetika, etimologia ortografio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Maniero skribi la vortojn.", "translations": {"de": ["Schreibung", "Schreibweise"]}, "examples": [["\u011dusta, erara ortografio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ortografi", "primary": true}, "fluida": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kies molekuloj malmulte alteni\u011das inter si kaj facile glitas unu sur alia, kiel okazas en fluecaj kaj gasaj substancoj.", "translations": {"be": ["\u0446\u044f\u043a\u0443\u0447\u044b", "\u0432\u0430\u0434\u043a\u0456"], "fr": ["fluide (adj.)"], "nl": ["vloeibaar"], "pt": ["fluido", "l\u00edquido"], "ru": ["\u0442\u0435\u043a\u0443\u0447\u0438\u0439", "\u0436\u0438\u0434\u043a\u0438\u0439"], "de": ["fl\u00fcssig"], "hu": ["cseppfoly\u00f3s", "foly\u00e9kony halmaz\u00e1llapot\u00fa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fluid", "primary": true}, "alnajli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(figure) Senmovigi kvaza\u016d per najlo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0446\u044c\u0432\u0456\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["clouer (fig.)"], "nl": ["vastspijkeren"], "pt": ["pregar"], "el": ["\u03c1\u03af\u03c7\u03bd\u03c9"], "de": ["annageln"], "hu": ["odaszegez"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0433\u0432\u043e\u0437\u0434\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["surprizo, teruro alnajlis lin al la tero", null], ["alnajlita al la lito per la malsano", null], ["\u015di estis kvaza\u016d alnajlita al la loko \u0109e la vido de la amasigitaj juveloj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "najl", "primary": false}, "\u0109asputoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"cs": ["fretka"], "fr": ["furet (zoo.)"], "de": ["Frettchen"], "nl": ["fret"], "hu": ["vad\u00e1szg\u00f6r\u00e9ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "putor", "primary": false}, "nafto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Natura minerala brulema flua\u0135o, uzata kiel krudmaterialo por ekstrakti petrolon.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0444\u0442\u0430"], "fr": ["brut (p\u00e9trole)", "naphte", "p\u00e9trole brut"], "en": ["oil", "crude oil"], "nl": ["ruwe olie", "aardolie"], "pt": ["nafta"], "ru": ["\u043d\u0435\u0444\u0442\u044c (\u0441\u044b\u0440\u0430\u044f)"], "de": ["Erd\u00f6l", "Roh\u00f6l"], "tr": ["petrol"], "hu": ["k\u0151olaj", "nyersolaj"], "fa": ["\u0646\u0641\u062a \u062e\u0627\u0645"], "el": ["\u03bd\u03ac\u03c6\u03b8\u03b1"]}, "examples": [["la naturo de la ekspluatata nafto en Albanio estas tre viskoza, e\u0109 bitumeca", "Fatmir Shehu: La albana nafto kaj \u011diaj perspektivoj, Monatojaro 1997a, n-ro 5a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "naft", "primary": true}, "monomanio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de frenezeto en kiu la spirito estas tute absorbita de unusola sen\u015dan\u011da ideo.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043e\u043d\u043e\u043c\u0430\u043d\u0438\u044f", "\u043d\u0430\u0432\u044f\u0437\u0447\u0438\u0432\u0430\u044f \u0438\u0434\u0435\u044f"], "nl": ["idee-fixe"], "pt": ["monomania", "id\u00e9ia fixa", "obceca\u00e7\u00e3o"], "hu": ["r\u00f6geszme", "monom\u00e1nia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "monomani", "primary": true}, "kalko estingita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La produkto de reago inter kalko ka\u016dstika kaj akvo, Ca(OH)2.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u0432\u0435\u0441\u0442\u044c \u0433\u0430\u0448\u0451\u043d\u0430\u044f", "\u043f\u0443\u0448\u043e\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["chaux \u00e9teinte"], "en": ["slaked lime", "slack lime"], "nl": ["gebluste kalk", "calciumhydroxide"], "br": ["raz distan"], "de": ["gel\u00f6schter Kalk"], "hu": ["oltott m\u00e9sz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kalk", "primary": false}, "astronomia a\u016d geografia latitudo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Angulo inter la ekvatora ebeno kaj la ortanto je la surfaco \u0109e iu punkto.", "translations": {"de": ["geografische Breite"], "hu": ["f\u00f6ldrajzi sz\u00e9less\u00e9g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "latitud", "primary": false}, "de trans": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "De ,, loko situanta trans.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437-\u0437\u0430 (\u043e\u0442\u043a\u0443\u0434\u0430)"], "fr": ["d'au-del\u00e0 de"], "hu": ["t\u00falr\u00f3l", "m\u00f6g\u00fcl"]}, "examples": [["venis kontra\u016d vin granda multo da homoj de trans la maro", "La Malnova TestamentoII. Kroniko 20:2"], ["li regis super \u0109iuj re\u011doj de trans la Rivero", "La Malnova TestamentoI. Re\u011doj 4:24"]], "subdefinitions": []}], "root": "trans", "primary": false}, "higiena": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al higieno.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u0433\u0456\u0435\u043d\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["d'hygi\u00e8ne", "hygi\u00e9nique"], "en": ["hygienic"], "nl": ["hygi\u00ebnisch"], "pt": ["higi\u00eanico"], "el": ["\u03c5\u03b3\u03b9\u03b5\u03b9\u03bd\u03cc\u03c2"], "de": ["hygienisch"], "it": ["igienico"], "hu": ["higi\u00e9niai", "eg\u00e9szs\u00e9g\u00fcgy"], "es": ["higi\u00e9nico"], "br": ["yec'hedus"], "ru": ["\u0433\u0438\u0433\u0438\u0435\u043d\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "sv": ["hygienisk"], "pl": ["higieniczny"]}, "examples": [["higiena traktato", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Saniga, konforma al higieno.", "translations": {"hu": ["higi\u00e9nikus", "eg\u00e9szs\u00e9ges"]}, "examples": [["higiena vivo, promenado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "higien", "primary": false}, "higieno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco studanta la rimedojn por konservi la sanon.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u0433\u0456\u0435\u043d\u0430"], "fr": ["hygi\u00e8ne"], "en": ["hygiene"], "nl": ["hygi\u00ebne"], "pt": ["higiene"], "el": ["\u03c5\u03b3\u03b9\u03b5\u03b9\u03bd\u03ae"], "de": ["Hygiene"], "it": ["igiene"], "sv": ["hygien"], "es": ["higiene"], "br": ["yec'hedouriezh"], "cs": ["hygiena"], "ru": ["\u0433\u0438\u0433\u0438\u0435\u043d\u0430"], "hu": ["higi\u00e9nia", "higi\u00e9n\u00e9", "eg\u00e9szs\u00e9gtan", "eg\u00e9szs\u00e9g\u00fcgy"], "pl": ["higiena"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "higien", "primary": true}, "a\u0109etanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Akiranto de vendata komerca\u0135o a\u016d servo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043a\u0443\u043f\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["acheteur (qn qui ach\u00e8te)", "acqu\u00e9reur"], "en": ["buyer", "purchaser"], "nl": ["koper", "aankoper"], "hr": ["kupac"], "de": ["K\u00e4ufer"], "tr": ["al\u0131c\u0131"], "sv": ["k\u00f6pare"], "hu": ["vev\u0151", "v\u00e1s\u00e1rl\u00f3"], "sk": ["kupec"], "fa": ["\u062e\u0631\u06cc\u062f\u0627\u0631"], "pl": ["kupiec", "kupuj\u0105cy", "nabywca"], "br": ["prener"], "es": ["comprador"], "he": ["\u05e7\u05e0\u05d9\u05d9\u05df (\u05e7\u05d5\u05e0\u05d4)", "\u05e7\u05d5\u05e0\u05d4"]}, "examples": [["kvankam loknomo povas sugesti al a\u0109etantoj kvaliton, \u011di tute malsamas al marko, protektata de la \u015dtato", "Mu Binghua, Rizo sen fama marko, Monatojaro 2002a, numero 1a, p. 13a"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u0109et", "primary": false}, "koketa": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: galanteco aperas precipe en agoj kaj konduto, koketeco en vestoj kaj gestoj. Galanteco estas aktiva; koketeco pasiva: tial galanta karakterizas pli ofte la virojn, koketa la virinojn."], "primary definition": "Penanta pla\u0109i, precipe al personoj de alia sekso, per elegantaj vestoj kaj logaj manieroj; ornamama kaj flirtema.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043a\u0435\u0442\u043b\u0456\u0432\u044b"], "fr": ["coquet", "cosy", "\u00e9l\u00e9gant", "mignon"], "nl": ["koket"], "ru": ["\u043a\u043e\u043a\u0435\u0442\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439"], "de": ["kokett", "gefalls\u00fcchtig"], "es": ["coqueta"], "hu": ["kac\u00e9r", "kokett", "tetszelg\u0151"]}, "examples": [["koketa maljunulino", null], ["\u015di \u015dajnigas sin kokete naiva", "Z"], ["kokete rideti", "B"], ["koketeco", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rimarkinda pro loga eleganteco.", "translations": {"de": ["kokett"], "hu": ["vonz\u00f3", "tetszet\u0151s"]}, "examples": [["koketa anta\u016dtuko, vesto, meblaro, hejmo", null], ["la urbo havas koketan aspekton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "koket", "primary": true}, "klera": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kapabla pro instruiteco kaj kulturo ju\u011di klare kaj rekte.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0443\u043a\u0430\u0432\u0430\u043d\u044b", "\u043f\u0456\u0441\u044c\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b"], "fr": ["cultiv\u00e9 (ayant de la culture)", "\u00e9clair\u00e9 (cultiv\u00e9)", "instruit (cultiv\u00e9)", "lettr\u00e9 (adj.)", "savant (adj.)"], "en": ["educated", "cultured", "enlightened", "learned", "well informed"], "nl": ["ontwikkeld", "geleerd", "knap"], "ru": ["\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u043e\u0441\u0432\u0435\u0449\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["gebildet", "gelehrt", "aufgekl\u00e4rt"], "hu": ["m\u0171velt", "k\u00e9pzett", "kultur\u00e1lt"]}, "examples": [["akademie klera homo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kler", "primary": true}, "helvelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio helvelacoj (Helvella), fungo man\u011debla nur post kuirado kaj forver\u015do de la kuirakvo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u0447\u043e\u043a"], "fr": ["helvelle"], "nl": ["kluifjeszwam"], "ru": ["\u0441\u0442\u0440\u043e\u0447\u043e\u043a"], "de": ["Lorchel"], "it": ["elvella"], "hu": ["papsapkagomba"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "helvel", "primary": true}, "koketi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Peni pla\u0109i, precipe al eventuala seksaj kunuloj, per sia ekstera\u0135o kaj konduto.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043a\u0435\u0442\u043d\u0456\u0447\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["coqueter (faire la cour)", "faire la cour", "draguer (qn)", "flirter"], "en": ["flirt"], "nl": ["koketteren"], "ru": ["\u043a\u043e\u043a\u0435\u0442\u043d\u0438\u0447\u0430\u0442\u044c"], "ca": ["coquetejar"], "de": ["kokettieren", "sch\u00f6ntun"], "hu": ["kac\u00e9rkodik", "tetszeleg", "kokett\u00e1l"], "es": ["coquetear"]}, "examples": [["vane \u015di koketis la malvarman junulon", "B"], ["koketi al, kun iu", null], ["\u015di estas teda pro siaj \u0109iamaj koketadoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "koket", "primary": false}, "trapezo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvarlatero, du lateroj el kiu estas paralelaj.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0430\u043f\u044d\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["trap\u00e8ze"], "en": ["trapeze"], "nl": ["trapeze"], "ru": ["\u0442\u0440\u0430\u043f\u0435\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Trapez"], "hu": ["trap\u00e9ze"], "es": ["trapecio"], "pl": ["trapez"]}, "examples": [["ortangula trapezo", null], ["se la du paralelaj lateroj estas egalaj, la trapezon oni prefere nomas paralelogramo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Gimnastika aparato, konsistanta el stangeto pendigita per du \u015dnuroj fiksitaj \u0109e \u011diaj ekstremoj.", "translations": {}, "examples": [["cirkokla\u016dno ek svingas trapezon alten \u2015 printempa luno", "Vastalto, Akvosfero, 2010-04-18"]], "subdefinitions": []}], "root": "trapez", "primary": true}, "re\u011da molanaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de molanaso (Somateria spectabilis).", "translations": {"en": ["king eider"], "sv": ["praktejder"], "pl": ["turkan"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anas", "primary": false}, "kronometria": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta al kronometrio.", "translations": {"be": ["\u0445\u0440\u0430\u043d\u0430\u043c\u044d\u0442\u0440\u044b\u0447\u043d\u044b"], "de": ["chronometrisch", "zeitlich (eingeordnet)"], "en": ["chronometric"], "ru": ["\u0445\u0440\u043e\u043d\u043e\u043c\u0435\u0442\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "hu": ["kronometriai", "id\u0151m\u00e9r\u00e9stani"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kronometri", "primary": false}, "subringo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de ringo (E,\u2020,\u00d7)) Tia ringo (A,\u2020A,\u00d7A), ke A\u2282E, (A,\u2020A) estas subgrupo de (E,\u2020) kaj x\u00d7Ay = x\u00d7y\u2208A por \u0109iuj x, y\u2208A.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043a\u043e\u043b\u044c\u0446\u043e"], "fr": ["sous-anneau"], "en": ["subring"], "de": ["Unterring"], "pl": ["podpier\u015bcie\u0144"], "hu": ["r\u00e9szgy\u0171r\u0171"]}, "examples": [["la ringo de entjeroj estas subringo de la ringo de reeloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ring", "primary": false}, "ikono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En la antikva kaj orienta kristanismo, sankta bildo, tempere farita sur tabuleto, prezentanta (kaj reprezentanta) Jesuon, la Dipatrinon, sanktulon a\u016d an\u011delon, uzata por pre\u011di (kontraste al ilustraj bildoj prezentantaj epizodojn el la Sankta Skribo instrucele).", "translations": {"ru": ["\u0438\u043a\u043e\u043d\u0430"], "fr": ["ic\u00f4ne (rel.)"], "en": ["icon", "ikon"], "nl": ["icoon"], "pt": ["\u00edcone (cristianismo)"], "be": ["\u0430\u0431\u0440\u0430\u0437", "\u0456\u043a\u043e\u043d\u0430"], "de": ["Ikone"], "hu": ["ikon"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "simbolo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ikon", "primary": true}, "vivo\u0109ambro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familia \u0109ambro, \u0109efa parto de la lo\u011dejo, kie la familio kunvenas.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u0441\u0442\u0438\u043d\u0430\u044f"], "fr": ["salle de s\u00e9jour", "vivoir"], "nl": ["woonkamer"], "pt": ["sala de estar"], "de": ["Wohnzimmer"], "tr": ["oturma odas\u0131"], "it": ["soggiorno (stanza)", "sala (soggiorno)"], "hu": ["nappali (szoba)"], "sk": ["ob\u00fdva\u010dka"], "fa": ["\u0627\u062a\u0627\u0642 \u0646\u0634\u06cc\u0645\u0646"], "pl": ["pok\u00f3j dzienny"], "es": ["sala"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ambr", "primary": false}, "balto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de e\u016dropa superetno, kiu en la 1a jarmilo p.K. prilo\u011dis la teritorion de la sudorienta bordo de la Balta Maro \u011dis la norda Dnepro kaj la baseno de Okao, kaj kies modernaj reprezentantoj estas latvoj kaj litovoj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043b\u0442"], "fr": ["Balte"], "en": ["Balt"], "ru": ["\u0431\u0430\u043b\u0442"], "de": ["Balte"], "tr": ["Balt\u0131k"], "hu": ["balti (ember)"], "es": ["balto"], "pl": ["Ba\u0142t"]}, "examples": [["okcidentaj baltoj estis prusoj", "P. \u010celiauskas: Litovio dum jarcentoj. Kaunas, 2002. P. 13."]], "subdefinitions": []}], "root": "balt", "primary": true}, "balta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al baltoj, ilia lingvo kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043b\u0442\u044b\u0439\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["balte"], "ru": ["\u0431\u0430\u043b\u0442\u0438\u0439\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["baltisch"], "tr": ["Balt\u0131k"], "pl": ["ba\u0142tycki"], "hu": ["balti"]}, "examples": [["hodia\u016d el baltaj lingvoj vivas nur du: la litova kaj la latva", "P. \u010celiauskas: Litovio dum jarcentoj. Kaunas, 2002. P. 7."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Baltia, rilata al la Balta Maro.", "translations": {}, "examples": [["la baltaj \u015dtatoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "balt", "primary": false}, "galvanizi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Surkovri ion per maldika tavolo de metalo helpe de elektroliza kontinua kurento.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0430\u043b\u044c\u0432\u0430\u043d\u0438\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["galvaniser"], "nl": ["galvaniseren", "verzinken"], "pt": ["galvanizar"], "be": ["\u0433\u0430\u043b\u044c\u0432\u0430\u043d\u0456\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["galvanisieren"], "tr": ["galvanizlemek"], "sv": ["galvanisera"], "hu": ["galvaniz\u00e1l", "galv\u00e1noz"], "el": ["\u03b3\u03b1\u03bb\u03b2\u03b1\u03bd\u03af\u03b6\u03c9"], "es": ["galvanizar"]}, "examples": [["oni ordinare galvanizas metalajn surfacojn per zinka tavolo, tiele defendante ilin kontra\u016d rusti\u011do", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Submeti al kontinua kurento.", "translations": {"de": ["galvanisieren", "mit Gleichstrom behandeln"], "nl": ["galvaniseren"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "galvaniz", "primary": true}, "pulmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Organo de la aerspirado.", "translations": {"be": ["\u043b\u0451\u0433\u043a\u0430\u0435 (\u0432\u043e\u0440\u0433\u0430\u043d)"], "fr": ["poumon"], "bg": ["\u0431\u044f\u043b \u0434\u0440\u043e\u0431"], "nl": ["long"], "pt": ["pulm\u00e3o"], "ru": ["\u043b\u0451\u0433\u043a\u043e\u0435 (\u043e\u0440\u0433\u0430\u043d)"], "de": ["Lunge"], "hu": ["t\u00fcd\u0151"], "fa": ["\u0634\u064f\u0634", "\u0631\u06cc\u0647"], "en": ["lung"], "es": ["pulm\u00f3n"], "pl": ["p\u0142uco"]}, "examples": [["trejnitaj helpantoj povas atingi viktimojn inter tri kaj kvar minutoj: tiam ankora\u016d restas oksigeno en la pulmoj", "Jomo Ipfelkofer: Esploroj kortu\u015daj, Monatojaro 2001a, numero 9a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pulm", "primary": true}, "pulma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al pulmoj.", "translations": {"be": ["\u043b\u0451\u0433\u0430\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["pulmonaire"], "en": ["pulmonary"], "nl": ["long-"], "hu": ["t\u00fcd\u0151-"], "fa": ["\u0631\u06cc\u0648\u06cc"], "es": ["pulmonar"], "pl": ["p\u0142ucny"]}, "examples": [["inter la mortintoj pro fumado 45 % suferis pro kronika malsano \u0109e pulmo, 15 % malsani\u011dis je pulma kancero", "Mu Binghua: Mortintoj pro fumado, Monatojaro 2000a, numero 3a, p. 21a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pulm", "primary": false}, "koregidoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Reprezentanto de \u015dtata a\u016dtoritato en urbo, kun plenumaj, ju\u011daj kaj militaj funkcioj, kiaj oficis en klasika Hispanio kaj hispanaj kolonioj.", "translations": {"fr": ["corr\u00e9gidor"], "nl": ["corregidor"]}, "examples": [["post kelkaj tagoj Jos\u00e9 Arcadio Buend\u00eda havigis lo\u011dejon al la koregidora familio", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"], ["la \u0109efaj funkciuloj de la registaro de Nov-Hispanio estis la vicre\u011do, la provincestroj, la koregidoroj", "J. L. Mu\u00f1oz, La Meksika Historio, [2000?]"]], "subdefinitions": []}], "root": "koregidor", "primary": true}, "rul\u0135eti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Faligante ruligi.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c"], "de": ["hinabrollen", "hinabw\u00e4lzen"], "hu": ["felbuktat"]}, "examples": [["mi rul\u0135etos vin de la rokoj", "La Malnova Testamento, Jeremia 51:25"]], "subdefinitions": []}], "root": "rul", "primary": false}, "apio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio apiacoj (Apium), la specio celerio estas kulturata kiel legomo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043b\u0435\u0440\u0430"], "fr": ["ache"], "en": ["wild celery"], "ru": ["\u0441\u0435\u043b\u044c\u0434\u0435\u0440\u0435\u0439"], "de": ["Sellerie"], "sv": ["floka"], "hu": ["zeller"], "es": ["apio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "api", "primary": true}, "nova\u0135letero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430\u0446\u0438\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439 \u043b\u0438\u0441\u0442\u043e\u043a"], "fr": ["lettre d'information"], "en": ["news letter"], "nl": ["nieuwsbrief"], "fa": ["\u062e\u0628\u0631\u0646\u0627\u0645\u0647"], "it": ["comunicato", "news letter"], "hu": ["h\u00edrlev\u00e9l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "leter", "primary": false}, "municipo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loka administracio de vila\u011do, urbo a\u016d urbega distrikto.", "translations": {"fr": ["commune (municipalit\u00e9)", "municipalit\u00e9"], "bg": ["\u043e\u0431\u0449\u0438\u043d\u0430"], "nl": ["gemeente"], "en": ["municipality"], "de": ["Gemeinde"], "it": ["municipio"], "sv": ["kommun"]}, "examples": [["li sukcesis levi Macondon al la kategorio de municipo", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"], ["oni diskutis pri senpaga disponigo de ejoj, kiuj apartenas al la urba municipo", "P. Jegorovas, Litovia Kalejdoskopo, La Ondo de Esperanto, 2004:4 (114)"]], "subdefinitions": []}], "root": "municip", "primary": true}, "farmigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Luigi sian bienon al farmanto (farme doni).", "translations": {"be": ["\u0437\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c \u0443 \u0430\u0440\u044d\u043d\u0434\u0443 (\u0437\u044f\u043c\u043b\u044e)"], "fr": ["affermer (donner en location un bien rural)"], "hu": ["haszonb\u00e9rletbe ad (f\u00f6ldet)"], "nl": ["verpachten"], "ru": ["\u0441\u0434\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c \u0432 \u0430\u0440\u0435\u043d\u0434\u0443 (\u0437\u0435\u043c\u043b\u044e)"]}, "examples": [["tiam oni povus ricevi rikoltojn, kiuj sufi\u0109as ne nur por resemado kaj por nutri la terkulturiston kaj liajn dungitojn, sed anka\u016d por nutri la terposedantan klason, kiu mem ne prilaboras la teron sed farmigas \u011din", "Bo Sandelin: Historio de la ekonomika pensado, Monato, n-ro 02/2001."]], "subdefinitions": []}], "root": "farm", "primary": false}, "establejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Restadejo de funkcianta organiza\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0443\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u0430"], "fr": ["\u00e9tablissement (d'une entreprise, d'une organisation)"], "nl": ["zetel (v.vestiging)"], "pl": ["zak\u0142ad", "siedziba (organizacji, fundacji)"], "pt": ["estabelecimento (sede)"], "ru": ["\u0443\u0447\u0440\u0435\u0436\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u0437\u0434\u0430\u043d\u0438\u0435)", "\u0437\u0430\u0432\u0435\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "es": ["establecimiento"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "establ", "primary": false}, "pruvo de ekzisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pruvo , kiu montras, ke la ser\u0109ata objekto ekzistas, kvankam ne nepre ebligas \u011din difini precize.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e \u0441\u0443\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["d\u00e9monstration d'existence"], "en": ["proof of existence"], "de": ["Existenzbeweis"], "pl": ["dow\u00f3d istnienia"], "hu": ["egzisztencia-bizony\u00edt\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pruv", "primary": false}, "vanui": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["s'estomper (disparaitre)", "s'\u00e9vanouir (disparaitre)"], "pt": ["desvanecer", "esvanecer"], "hu": ["elhal (\u00e1tv)", "elt\u0171nik (\u00e1tv)"]}, "examples": [["lastaj steloj de l\u2019 \u0109iel\u2019 vanuas", "Igorj Guberman, trad. Valentin Melnikov, Mi vivas pie..., Cerbe kaj Kore, 1999-12"], ["la hiera\u016daj emocioj vanuis", "Ivan Turgenev, trad. A. Kor\u0135enkov, La unua amo, Jekaterinburg: Sezonoj, 1993"]], "subdefinitions": []}], "root": "vanu", "primary": true}, "infana\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unua vivotempo inter nasko kaj juna\u011do.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u0442\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["enfance (\u00e2ge)"], "en": ["infancy (age)"], "de": ["Kindheit"], "sv": ["barndom"], "br": ["bugaleaj", "bugeliezh"], "ro": ["copil\u0103rie"], "pl": ["dzieci\u0144stwo"]}, "examples": [["li komencis blindi\u011di jam en sia infana\u011do", "El vivo de \u0109uk\u0109oj, blindaj \u0109uk\u0109oj, (du skizoj), unua skizo: Filip Onkudimov, 1"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u011d", "primary": false}, "dispersa angulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Angulo formata de ekstremaj radioj, kiuj iras \u011dis la ekstremoj de la spektro.", "translations": {"be": ["\u0432\u0443\u0433\u0430\u043b \u0440\u0430\u0441\u044c\u0441\u0435\u0439\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u044f"], "fr": ["angle de dispersion"], "de": ["Dispersionswinkel", "Streuungswinkel"], "pt": ["\u00e2ngulo de dispers\u00e3o"], "ru": ["\u0443\u0433\u043e\u043b \u0440\u0430\u0441\u0441\u0435\u044f\u043d\u0438\u044f"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dispers", "primary": false}, "binomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Polinomo kun du termoj; alidire, en elementa algebro: algebra esprimo, konsistanta el du termoj kunligitaj per adicio a\u016d subtraho.", "translations": {"be": ["\u0431\u0456\u043d\u043e\u043c"], "fr": ["bin\u00f4me"], "en": ["binomial"], "nl": ["binomium"], "ru": ["\u0434\u0432\u0443\u0447\u043b\u0435\u043d", "\u0431\u0438\u043d\u043e\u043c"], "de": ["Binom"], "it": ["binomio"], "hu": ["k\u00e9ttag\u00fa kifejez\u00e9s", "binom"], "sk": ["mnoho\u010dlen", "bin\u00f3m"], "fa": ["\u062f\u0648\u062c\u0645\u0644\u0647\u200c\u0627\u06cc"], "es": ["binomio"], "pl": ["dwumian"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "binom", "primary": true}, "Horlo\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nord-hemisfera stelfiguro (Horologium).", "translations": {"en": ["Horologium"], "nl": ["Slingeruurwerk"], "es": ["Reloj"], "de": ["Pendeluhr"], "it": ["Orologio (ast.)"], "pl": ["Zegar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "horlo\u011d", "primary": false}, "arobo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antikva e\u016dropa mezurunuo de kapacito kaj maso, valoranta inter 12 kaj 15 kilogramojn la\u016d lokoj kaj epokoj.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0440\u0440\u043e\u0431\u0430"], "fr": ["arrobe"], "nl": ["arroba"], "es": ["arroba"], "hu": ["arroba"]}, "examples": [["ses aroboj da ru\u011da vino", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, \u0109apitro 37a, p. 281a"]], "subdefinitions": []}], "root": "arob", "primary": true}, "\u015dparkonto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bankkonto, el kiu deponinto longe ne elprenas, sed kiu kompense havigas al li konstantan renton.", "translations": {"be": ["\u0430\u0448\u0447\u0430\u0434\u043d\u044b \u0440\u0430\u0445\u0443\u043d\u0430\u043a"], "fr": ["compte d'\u00e9pargne"], "de": ["Sparkonto"], "nl": ["spaarrekening"], "hu": ["takar\u00e9kbet\u00e9t", "takar\u00e9kbet\u00e9t-sz\u00e1mla"]}, "examples": [["oni deponus similan sumon en \u015dparkonto \u0109e banko", "R. Rotsaert, Piramidaj investoj..., Monato, jaro 1997a, numero 7a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kont", "primary": false}, "diablo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Estro de la malbonaj spiritoj.", "translations": {"ru": ["\u0434\u044c\u044f\u0432\u043e\u043b"], "fr": ["diable"], "en": ["devil"], "nl": ["duivel"], "pt": ["diabo"], "be": ["\u0434'\u044f\u0431\u0430\u043b", "\u0447\u043e\u0440\u0442", "\u0448\u0430\u0442\u0430\u043d"], "de": ["Teufel"], "hu": ["\u00f6rd\u00f6g"], "sk": ["\u010dert", "diabol"], "grc": ["\u03b4\u03b9\u03ac\u03b2\u03bf\u03bb\u03bf\u03c2"], "es": ["diablo"], "cs": ["\u010f\u00e1bel", "\u010dert"], "pl": ["Antychryst", "Belzebub", "Lucyfer"], "he": ["\u05e9\u05d8\u05df"]}, "examples": [["kaj li ekkaptis la drakon, la antikvan serpenton, kiu estas la Diablo kaj Satano", "La Nova Testamento, Apokalipso 20:2"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0447\u0451\u0440\u0442", "\u0431\u0435\u0441"], "de": ["Teufel", "D\u00e4mon"], "pl": ["diabe\u0142", "bies", "czart", "czort"]}, "examples": [["la diabloj vin prenu", "Z"], ["ne pentru diablon sur la muro", "Proverbaro esperanta"], ["al \u0109iuj diabloj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Tre malica homo a\u016d aganto.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0451\u0440\u0442", "\u0447\u0435\u0440\u0442\u044f\u043a\u0430"], "de": ["Teufel", "Satan"], "bg": ["\u0434\u044f\u0432\u043e\u043b"], "pl": ["diabe\u0142", "czort"]}, "examples": [["li estas vera diablo kun la virinoj!", "B"], ["diablino", null], ["\u015dajnis normala ke ni pensu ke granda diablo de la mezepoka E\u016dropo estis Katolikismo", "Be\u0109jo, La mondo el mia vidpunkto, \u00abPri toleremo\u00bb, 2005-11-07"]], "subdefinitions": []}], "root": "diabl", "primary": true}, "anso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kurba elstara kaj nemovebla tenilo de objekto, por preni, porti, tiri, levi a\u016d malfermi \u011din.", "translations": {"be": ["\u0440\u0443\u0447\u043a\u0430", "\u0434\u0437\u044f\u0440\u0436\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430"], "fr": ["poign\u00e9e (pour saisir)", "anse (poign\u00e9e)"], "en": ["knob", "handle"], "nl": ["oor (v.kopje)"], "ru": ["\u0440\u0443\u0447\u043a\u0430", "\u0440\u0443\u043a\u043e\u044f\u0442\u043a\u0430"], "de": ["Henkel"], "hu": ["foganty\u00fa", "fog\u00f3 (pl. l\u00e1bas\u00e9)", "f\u00fcl (pl. l\u00e1bas\u00e9)"], "es": ["asa"]}, "examples": [["anso de ujo, vazo, kru\u0109o, korbo, tirkesto, pordo, klapo", null], ["tie staris ansopoto kun ardantaj karboj kion ili tie nomas \u00abmarito\u00bb", "Fabeloj, volumo 1, Kupra porko"], ["senbrue \u011di eltiris la stangon, singarde \u011di forprenis la \u015dtipeton kiu estis \u015dovita sub la anson", "Fabeloj, volumo 4, Filino de la mar\u0109a re\u011do"], ["li estu maldika kiel drateto kaj elasta kiel angilo por tragliti tra taso-anso, \u015dlosiltruo, pordotrueto, murfendeto", "La unua rabista fabe"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Klinke"], "en": ["latch"]}, "examples": [["\u015di premis la rusti\u011dintan anson tiel longe \u011dis \u011di cedis kaj la pordo malfermi\u011dis", "Fabeloj, volumo 2, Ne\u011da re\u011dino"]], "subdefinitions": []}], "root": "ans", "primary": true}, "diabla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "De diablo, havanta ties ecojn; inda je diablo; grandefekta.", "translations": {"be": ["\u0434'\u044f\u0431\u0430\u043b\u044c\u0441\u043a\u0456", "\u0447\u0430\u0440\u0442\u043e\u045e\u0441\u043a\u0456", "\u0447\u043e\u0440\u0442\u0430\u045e", "\u0448\u0430\u0442\u0430\u043d\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["diabolique", "d\u00e9moniaque"], "en": ["diabolic", "diabolical", "devilish"], "nl": ["duivels", "verduiveld"], "ru": ["\u0434\u044c\u044f\u0432\u043e\u043b\u044c\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u0447\u0435\u0440\u0442\u043e\u0432\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["teuflisch", "satanisch"], "hu": ["\u00f6rd\u00f6gi", "\u00f6rd\u00f6ng\u0151s"], "sk": ["\u010dertovsk\u00fd", "diabolsk\u00fd"], "es": ["diab\u00f3lico"], "pl": ["diabelski", "diaboliczny"], "he": ["\u05e9\u05d8\u05e0\u05d9"]}, "examples": [["diabla kulto", null], ["diabla ruzo, kaptilo", null], ["kia diabla petolulo!", null]], "subdefinitions": []}], "root": "diabl", "primary": false}, "unuenaskito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu el la idoj, naskita la unua.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0432\u043e\u0440\u043e\u0434\u043d\u044b\u0439 (\u0441\u0443\u0449.)"], "fr": ["ain\u00e9 (subst.)", "premier-n\u00e9"], "de": ["Erstgeborene", "Erstgeborener"], "nl": ["eerstgeborene"]}, "examples": [["Habel anka\u016d alportis el la unuenaskitoj de siaj \u015dafoj kaj el ilia graso", "La Malnova TestamentoGenezo 4:4"], ["Jakob diris al sia patro: Mi estas Esav, via unuenaskito", "La Malnova TestamentoGenezo 27:19"], ["kvankam ne estis unuenaskito, tamen lia patro faris lin \u0109efo", "La Malnova TestamentoI. Kroniko 26:10"], ["se lia edzino ne rekonis sian sangon en sia unuanaskito, li siavice ne rekonis la sian en la dua", "H. Vallienne, Kastelo de Prelongo, 1907"]], "subdefinitions": []}], "root": "nask", "primary": false}, "burdo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio abeledoj (Bombus), pli peza ol abelo.", "translations": {"be": ["\u0447\u043c\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["bourdon (insecte)"], "bg": ["\u0437\u0435\u043c\u043d\u0430 \u043f\u0447\u0435\u043b\u0430"], "nl": ["hommel"], "ru": ["\u0448\u043c\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Hummel"], "sv": ["humla"], "hu": ["poszm\u00e9h"], "en": ["bumblebee"], "es": ["abejorro"], "pl": ["trzmiel"]}, "examples": [["grafoj kaj princoj tie sin pu\u015das kaj zumas, kiel burdoj, oni nur a\u016ddas \u00ab\u0135... \u0135... \u0135...\u00bb", "La Revizo, akto 3a, sceno 6a"], ["kelkaj burdoj, kviete gustumintaj flornektaron, levi\u011das super la bedo", "Oni ne pafas en Jamburg, \u0109apitro 14a, p. 80a"]], "subdefinitions": []}], "root": "burd", "primary": true}, "diakrita\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Diakritita litero.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0443\u043a\u0432\u0430 \u0441 \u0434\u0438\u0430\u043a\u0440\u0438\u0442\u0438\u043a\u043e\u0439"], "fr": ["lettre accentu\u00e9e", "lettre \u00e0 diacritique"], "en": ["accented letter"], "be": ["\u043b\u0456\u0442\u0430\u0440\u0430 \u0437 \u0434\u044b\u044f\u043a\u0440\u044b\u0442\u044b\u043a\u0430\u0439"], "hu": ["\u00e9kezetes bet\u0171"], "es": ["letra con un signo diacr\u00edtico"], "pl": ["litera diakrytyczna"]}, "examples": [["atentu ke \u0125 kaj la majusklaj diakrita\u0135oj elstaras en la interlinian spacon", null], ["en esperantlingva teksto proksimume 2% de la literoj estas diakrita\u0135oj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "diakrit", "primary": false}, "denaska": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekzistanta jam de la naski\u011do.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0440\u043e\u0434\u0436\u0430\u043d\u044b"], "fr": ["inn\u00e9"], "nl": ["aangeboren"], "ru": ["\u0432\u0440\u043e\u0436\u0434\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u0438\u0440\u043e\u0436\u0434\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["angeboren"], "hu": ["sz\u00fcletett"], "br": ["enganet"], "ro": ["\u00eenn\u0103scut"], "pl": ["od urodzenia", "wrodzony"]}, "examples": [["denaska surdeco", null], ["lia denaski\u011da bona humoro", "Fabeloj, volumo 4, pupludisto"], ["mi havas denaskan pasion spiti", "Terminologia Kurso"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Asimilita jam en la frua infana\u011do de la medio, precipe de la familio.", "translations": {"be": ["\u0440\u043e\u0434\u043d\u044b"], "ru": ["\u0440\u043e\u0434\u043d\u043e\u0439", "\u043f\u0440\u0438\u0440\u043e\u0436\u0434\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["sz\u00fclet\u00e9si"]}, "examples": [["oni uzas tamen \u00abgepatra lingvo\u00bb anka\u016d kiel \u011deneralan esprimon por denaska lingvo, \u0109ar tian lingvon oni plej ofte lernas de amba\u016d gepatroj", "PMEG"]], "subdefinitions": []}], "root": "nask", "primary": false}, "rikani": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Duonridi a\u016d pro stulteco a\u016d pro malica moko.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0441\u043a\u0430\u043b\u044f\u0446\u0446\u0430"], "en": ["sneer", "laugh derisively"], "nl": ["grijnzen"], "pt": ["ca\u00e7oar", "escarnecer"], "ru": ["\u0437\u0443\u0431\u043e\u0441\u043a\u0430\u043b\u0438\u0442\u044c"], "de": ["grinsen"], "hu": ["vigyorog"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rikan", "primary": true}, "gimnastikilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "A\u0135o a\u016d aparato uzata por gimnastikaj ekzercoj.", "translations": {"fr": ["mat\u00e9riel de gymnastique"]}, "examples": [["unu el plej bonaj gimnastikiloj, kiuj tenas homon en la bona korpa kondi\u0109o estas hundo. Havante \u011din oni vole nevole devas kelkfoje \u0109iutage promeni", "Aleksandra, Noktolibro, 2007-09-28"]], "subdefinitions": []}], "root": "gimnastik", "primary": false}, "geodo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Minerala, kavforma maso, sfereca, interne kovrita de kristaloj.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0435\u043e\u0434\u0430"], "fr": ["g\u00e9ode"], "nl": ["geode"], "pt": ["geode"], "de": ["Geode", "Druse"], "hu": ["geoda", "druza"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "geod", "primary": true}, "astragalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio fabacoj (Astragalus).", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u0440\u0430\u0432\u0430\u0439"], "fr": ["astragale (plante)"], "en": ["milk vetch"], "ru": ["\u0430\u0441\u0442\u0440\u0430\u0433\u0430\u043b"], "de": ["Tragant"], "hu": ["cs\u00fcdf\u0171", "b\u00f3ka"], "pl": ["ko\u015b\u0107 skokowa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Modluro, kiu \u0109irka\u016das la supran ekstremon de kolono.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u0442\u0440\u0430\u0433\u0430\u043b"], "fr": ["astragale (moulure)"], "en": ["astragal"], "hu": ["asztragalosz"]}, "examples": [["astragaloj trovi\u011das \u0109efe \u0109e romanordaj kolonoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La artikaj kalkaneaj surfacoj: malanta\u016da kaj meza.", "translations": {"fr": ["astragale (os)"], "hu": ["bokacsont", "ugr\u00f3csont"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "astragal", "primary": true}, "diakritilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kromsigno uzata por diakriti.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u044f\u043a\u0440\u044b\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b \u0437\u043d\u0430\u043a"], "fr": ["signe diacritique", "diacritique (signe diacritique)", "accent (signe diacritique)"], "en": ["diacritic mark", "accent (=diacritic)"], "ru": ["\u0434\u0438\u0430\u043a\u0440\u0438\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0437\u043d\u0430\u043a"], "de": ["diakritisches Zeichen"], "hu": ["diakritikus jel", "mell\u00e9kjel"], "sk": ["diakritick\u00e9 znamienko"], "es": ["signo diacr\u00edtico"], "pl": ["znak diakrytyczny"]}, "examples": [["la\u016d ilia pozicio rilate al la baza litero oni klasas diakritilojn en supersignojn (kiel \u0109), subsignojn (kiel \u00e7) kaj enliniajn diakritilojn (kiel en la hebrea \ufb31, komparu \u05d1)", null], ["Esperanto uzas du diakritilojn: \u0109apelon super \u0109, \u011d, \u0125, \u0135, \u015d, kaj lunarkon super \u016d", null]], "subdefinitions": []}], "root": "diakrit", "primary": false}, "pu\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u0443\u0442\u0447"], "fr": ["coup d'\u00e9tat", "putch"], "nl": ["staatsgreep", "putch"], "pt": ["putsch", "golpe de estado"], "no": ["kuppfors\u00f8k"], "de": ["Putsch", "Staatsstreich"], "hu": ["\u00e1llamcs\u00edny", "puccs"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pu\u0109", "primary": true}, "po\u015dtkesto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Publika kesto por enmeti sendotajn leterojn a\u016d papera\u0135ojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0448\u0442\u043e\u0432\u0430\u044f \u0441\u043a\u0440\u044b\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["bo\u00eete \u00e0 lettres (publique)"], "nl": ["postbus (voor verzending)"], "ru": ["\u043f\u043e\u0447\u0442\u043e\u0432\u044b\u0439 \u044f\u0449\u0438\u043a"], "de": ["Briefkasten"], "it": ["cassetta postale"], "hu": ["postafi\u00f3k"], "br": ["boest-lizhero\u00f9 (post)"], "sv": ["brevl\u00e5da"], "es": ["buz\u00f3n (p\u00fablico para env\u00edo de cartas)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kest", "primary": false}, "komuneco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de io komuna.", "translations": {"lat": ["communitas, atis"], "ru": ["\u043e\u0431\u0449\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["communaut\u00e9 (propri\u00e9t\u00e9 de ce qui est commun)", "partage (fait d'avoir en commun)"], "de": ["Gemeinschaft", "Gemeinsamkeit"], "es": ["comunidad (caracter\u00edstica)", "\"comunidosidad\""]}, "examples": [["komuneco de lingvo kreas komunecon de kulturo kaj de sentoj", null], ["komuneco de la bienoj", null], ["vivi en malvasta komuneco", "Z"], ["en tiu momento, la komuneco de iliaj kondolencoj min dolorus", "H. Vallienne Kastelo de Prelongo\u0109ap. 11"]], "subdefinitions": []}], "root": "komun", "primary": false}, "turnebla ponto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ponto, kies planko povas turni\u011di \u0109irka\u016d vertikala akso.", "translations": {"fr": ["pont tournant"], "nl": ["draaibrug"], "pl": ["most obrotowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pont", "primary": false}, "kale\u015do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvarrada veturilo por personoj, \u011denerale kovrita, movata de tirbestoj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u044f\u0441\u043a\u0430", "\u044d\u043a\u0438\u043f\u0430\u0436"], "fr": ["cal\u00e8che"], "en": ["carriage"], "nl": ["koets"], "de": ["Kalesche"], "it": ["carrozza"], "fa": ["\u06a9\u0627\u0644\u0633\u06a9\u0647"], "br": ["rederig"], "pl": ["kolasa", "pow\u00f3z", "bryczka"]}, "examples": [["vojo neirebla por kale\u015doj", null], ["la re\u011do volis, ke li eniru en la re\u011dan kale\u015don por da\u016drigi la promenadon", "C. Perrault, trad. P. Sarpy, La Majstro Kato, Rakontoj pri feinoj, Hachette, 1904"]], "subdefinitions": []}], "root": "kale\u015d", "primary": true}, "ora sparo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de fi\u015do trovebla en Mediteraneo, kun orkoloraj makuloj sur la kapo, man\u011danta konkojn (Sparus aurata).", "translations": {"fr": ["daurade royale"], "de": ["Goldbrasse"], "nl": ["goudbrasem"], "hu": ["aranydurbincs", "aranyfej\u0171 tengeri keszeg"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spar", "primary": false}, "malsorbi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre malrapide elguteti el ia materio.", "translations": {"nl": ["doorsijpelen"], "hu": ["kicsepeg", "kisziv\u00e1rog"]}, "examples": [["la akvo trasorbi\u011dadis el la alta musko", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "sorb", "primary": false}, "konjunkcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senfleksia vorto uzata por kunigi vortojn, propoziciojn a\u016d frazojn.", "translations": {"be": ["\u0437\u043b\u0443\u0447\u043d\u0456\u043a"], "en": ["conjunction"], "nl": ["voegwoord"], "pt": ["conjun\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0441\u043e\u044e\u0437"], "de": ["Konjunktion", "Bindewort"], "es": ["conjunci\u00f3n"], "pl": ["sp\u00f3jnik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Pli esperanteca, tradicia kaj nemalkohera termino estas kajo. La uzo de la vorto konjunkcio por nomi nur unu ligilon sekvas mistradicion latinidan, kaj estas logike difekta en lingvoj, kiuj per la sama nomo signas la pli \u011deneralan koncepton gramatikan (kaj Esperanto estas tia lingvo, \u0109ar la gramatika senco de la vorto konjunkcio estas por \u011di fundamenta \u2015 dum la uzo por nomi logikan operacion, tute fre\u015ddata: PIV1 \u011din ne konas). Ekz-e \u00abkaj\u00bb, \u00aba\u016d\u00bb, \u00abse\u00bb estas konjunkcioj \u2015 sed ial (kial?!) nur \u00abkaj\u00bb estas konjunkcio. Kiel pruvis diskuto en soc.culture.esperanto, iuj latinidlingvaj esperantistoj efektive konfuzas la sencon fundamentan kun la speciala senco matematika."], "primary definition": "Logika operacio, kiu al du propozicioj asocias la propozicion, kiu estas vera, se kaj nur se amba\u016d estas veraj; rezulto de tiu operacio.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u044c\u044e\u043d\u043a\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["conjonction (produit logique)", "produit logique"], "en": ["conjunction"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u044a\u044e\u043d\u043a\u0446\u0438\u044f", "\u043e\u043f\u0435\u0440\u0430\u0446\u0438\u044f \u0418", "\u043b\u043e\u0433\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0435 \u0443\u043c\u043d\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Konjunktion", "logisches Produkt"], "pl": ["koniunkcja", "iloczyn logiczny"]}, "examples": [["la konjunkcion de P kaj Q oni foje signas per P\u2227Q", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konjunkci", "primary": true}, "malmodera": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Troa, ekscesa, ekstrema.", "translations": {"be": ["\u043d\u044f\u0441\u0442\u0440\u044b\u043c\u0430\u043d\u044b"], "fr": ["excessif", "immod\u00e9r\u00e9", "outr\u00e9"], "nl": ["onmatig", "buitensporig"], "ru": ["\u043d\u0435\u0443\u043c\u0435\u0440\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fa": ["\u0627\u0641\u0631\u0627\u0637\u06cc", "\u062a\u0646\u062f\u0631\u0648"], "es": ["desmesurado", "excesivo"], "hu": ["m\u00e9rt\u00e9ktelen", "szertelen"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "moder", "primary": false}, "en\u015dovi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Enigi \u015dovante.", "translations": {"be": ["\u0443\u0441\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0441\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["glisser (dans)"], "nl": ["instoppen"], "ru": ["\u0432\u0441\u043e\u0432\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u0441\u0443\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0432\u0434\u0432\u0438\u0433\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u0434\u0432\u0438\u043d\u0443\u0442\u044c"], "de": ["hineinschieben", "eindr\u00fccken"], "it": ["introdurre (insinuare)", "insinuare (mettere)", "intrufolare", "immettere", "ficcare", "cacciare (mettere dentro)"], "hu": ["betol", "becs\u00fasztat", "bedug"]}, "examples": [["en\u015dovi paperujon en sian po\u015don", null], ["li de\u015diris unu rozon kaj en\u015dovis \u011din sur la \u0109apelon", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Delikate a\u016d ka\u015de meti.", "translations": {}, "examples": [["en\u015dovi la kapon en kusenon", "B"], ["estas necese en\u015dovi en nian propagandon praktikan spiriton", null], ["\u015di reen\u015dovi\u011dis en sian melankolion", null], ["li en\u015dovi\u011dis en la \u0109ambron", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dov", "primary": false}, "pueblo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Indiano el vila\u011d-lo\u011da popolo vivanta per \u0109aso, kultivo de maizo, fazeolo, kotono en Novmeksiko kaj Arizono.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0443\u044d\u0431\u043b\u043e (\u0438\u043d\u0434\u0435\u0435\u0446)"], "fr": ["Pueblo (subst.)"], "en": ["Pueblo"], "nl": ["Pueblo-indiaan"], "pt": ["pueblo"], "ca": ["indi pueblo"], "de": ["Puebloindianer"], "hu": ["puebl\u00f3indi\u00e1n"]}, "examples": [["puebloj [...] ricevis sian nomon pro la konstruado de specialaj vila\u011doj (hispane \u00abpueblos\u00bb)", "Tazio Carlevaro: Skize pri indianaj kulturoj, Literatura foiro, numero 115a, 1998-10, p. 32-37a"]], "subdefinitions": []}], "root": "puebl", "primary": true}, "torio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 90, atompezo 232,0381, simbolo Th. \u0108iuj izotopoj de tiu elemento estas radioaktivaj.", "translations": {"be": ["\u0442\u043e\u0440\u044b\u0439"], "fr": ["thorium"], "en": ["thorium"], "nl": ["thorium"], "pt": ["t\u00f3rio"], "la": ["Thorium"], "ca": ["tori"], "de": ["Thorium"], "it": ["torio"], "hu": ["t\u00f3rium"], "es": ["torio"], "br": ["toriom"], "ru": ["\u0442\u043e\u0440\u0438\u0439"], "pl": ["tor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tori", "primary": true}, "puebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la puebloj.", "translations": {"fr": ["pueblo (adj.)"], "en": ["pueblo"], "nl": ["Pueblo-indiaans"], "pt": ["do pueblo"], "de": ["puebloindianisch"], "hu": ["puebl\u00f3indi\u00e1n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "puebl", "primary": false}, "neakcentita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(pri silabo) Ne portanta la akcenton.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0437\u0443\u0434\u0430\u0440\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["atone (phon.)", "inaccentu\u00e9e"], "en": ["unaccented", "unstressed"], "nl": ["onbeklemtoond"], "pt": ["\u00e1tono"], "be": ["\u043d\u0435\u043d\u0430\u0446\u0456\u0441\u043a\u043d\u044b"], "de": ["unbetont", "keinen Akzent tragend"], "hu": ["hangs\u00falytalan"], "sk": ["nepr\u00edzvu\u010dn\u00fd"], "br": ["dibouezmouezh"], "pl": ["nieakcentowany", "bezakcentowy"]}, "examples": [["senakcenta vorto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "akcent", "primary": false}, "bukceno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Praa metala blovinstrumento, rekta-tuba trumpeto sen klavoj, ordinare jam kun funelforma klo\u015do.", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u043a\u0446\u044b\u043d\u0443\u043c"], "fr": ["buccin"], "it": ["buccina"], "es": ["bocina"], "ru": ["\u0431\u0443\u043a\u0446\u0438\u043d\u0443\u043c"]}, "examples": [["kornetoj, kornoj, klarionoj, trumpetoj, bukcenoj..", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 2a, \u0109apitro 30a, p. 590a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bukcen", "primary": true}, "ensiligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Meti en silon.", "translations": {"be": ["\u0441\u0456\u043b\u0430\u0441\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["ensiler"], "hu": ["sil\u00f3z"], "es": ["ensilar"], "ru": ["\u0441\u0438\u043b\u043e\u0441\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sil", "primary": false}, "kuiri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Prepari nutra\u0135on, elmetante \u011din al varmego por igi \u011din man\u011debla.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u0440\u044b\u0446\u044c", "\u0433\u0430\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c (\u0441\u0442\u0440\u0430\u0432\u0443)", "\u043a\u0443\u0445\u0430\u0440\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["cuire"], "bg": ["\u0433\u043e\u0442\u0432\u044f"], "nl": ["koken (van voedsel)"], "pt": ["cozinhar", "cozer"], "ru": ["\u0432\u0430\u0440\u0438\u0442\u044c", "\u0433\u043e\u0442\u043e\u0432\u0438\u0442\u044c (\u043f\u0438\u0449\u0443)"], "de": ["kochen", "zubereiten"], "tr": ["pi\u015firmek"], "sv": ["laga mat"], "tp": ["seli"], "hu": ["k\u00e9sz\u00edt (\u00e9ltelt)", "f\u0151z", "s\u00fct"], "en": ["cook"], "cs": ["va\u0159it"], "es": ["cocinar"]}, "examples": [["kuiri viandon, supon, teon", "Z"], ["kuiri terpomojn sub la cindro", null], ["malmole kuirita ovo", null], ["restoracio kun bonfama kuirado", null], ["plej kuirita kampulo \u0109iam restos krudulo", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "kuir", "primary": true}, "cilio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rigidaj haroj, kiuj trovi\u011das sur la korpo de iuj insektoj, a\u016d \u0109e randoj de vegeta\u0135aj organoj.", "translations": {"be": ["\u0432\u0435\u0439\u043a\u0430"], "fr": ["cil"], "en": ["cilia"], "pt": ["c\u00edlio"], "ru": ["\u0440\u0435\u0441\u043d\u0438\u0447\u043a\u0430"], "de": ["Wimperhaar", "Zilie"], "hu": ["pillasz\u0151r", "csill\u00f3", "csillang\u00f3"], "pl": ["rz\u0119ska", "rz\u0119sa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Moveblaj harformaj elstara\u0135oj de protoplasmo, kiuj trovi\u011das \u0109e iuj \u0109eloj.", "translations": {"pl": ["rz\u0119ska"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cili", "primary": true}, "a\u016ddienco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Akcepto de oficialulo al vizitantoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u045e\u0434\u044b\u0435\u043d\u0446\u044b\u044f", "\u043f\u0440\u044b\u0451\u043c (\u0430\u0444\u0456\u0446\u044b\u0439\u043d\u044b)"], "fr": ["audience"], "en": ["audience"], "ru": ["\u0430\u0443\u0434\u0438\u0435\u043d\u0446\u0438\u044f", "\u043f\u0440\u0438\u0451\u043c (\u043e\u0444\u0438\u0446\u0438\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439)"], "sv": ["audiens"], "hu": ["audiencia", "kihallgat\u00e1s"], "sk": ["audiencia"], "es": ["audiencia"]}, "examples": [["peti a\u016ddiencon \u0109e", "Z"], ["aran\u011di a\u016ddiencon por iu", "Z"], ["ricevi a\u016ddiencon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016ddienc", "primary": true}, "tributi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Tribute liveri.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u0430\u0446\u0456\u0446\u044c \u0434\u0430\u043d\u0456\u043d\u0443"], "en": ["pay tribute"], "nl": ["schatting betalen"], "pt": ["tributar"], "ru": ["\u043f\u043b\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c \u0434\u0430\u043d\u044c"], "de": ["entrichten", "Tribut zollen"], "hu": ["h\u0171b\u00e9rad\u00f3t fizet"]}, "examples": [["tributu al Dio gloron kaj potencon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "tribut", "primary": false}, "kontra\u016dutopio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bildigo de terura, malesperiga mondo, \u011duste kontra\u016da al utopio.", "translations": {"fr": ["antiutopie"]}, "examples": [["se a\u016dtoro montras disvolvigitan bildon de nedezirinda estonteco, tio estas malutopio", "J. Mura\u015dkovskij, Pritakso de fantastikaj verkoj, 1985"]], "subdefinitions": []}], "root": "utopi", "primary": false}, "pluso": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Troveblas \u00abplussigno\u00bb en."], "primary definition": "La krucforma signo +, uzata kiel simbolo de plus, kaj por diversaj aliaj celoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u044e\u0441 (\u0437\u043d\u0430\u043a)"], "fr": ["signe plus"], "en": ["plus sign"], "nl": ["pluspunt"], "pt": ["mais (+)", "sinal de adi\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0437\u043d\u0430\u043a \u043f\u043b\u044e\u0441"], "de": ["Additionszeichen", "Pluszeichen"], "sv": ["plus"], "hu": ["\u00f6sszead\u00e1sjel", "pluszjel"], "pl": ["plus"], "cs": ["plus"], "es": ["m\u00e1s"]}, "examples": [["la \u015dakistoj uzas pluson por indiki \u015dakon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Pozitiva nombro, avanta\u011do, malmanko.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u044e\u0441", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u0432\u0430\u0433\u0430"], "fr": ["exc\u00e9dent", "gain", "plus (gain)", "surplus"], "en": ["surplus"], "nl": ["overschot"], "pt": ["excedente"], "ru": ["\u043f\u043b\u044e\u0441", "\u0434\u043e\u0431\u0430\u0432\u043a\u0430", "\u043f\u0440\u0438\u0431\u044b\u043b\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0440\u043e\u0441\u0442", "\u043f\u0440\u0435\u0432\u044b\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Mehr", "Plus", "\u00dcberschuss"], "hu": ["plusz (t\u00f6bblet)", "t\u00f6bblet"], "pl": ["zaleta"]}, "examples": [["naski\u011da pluso", "Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "plus", "primary": false}, "oponulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu oponas, ekz-e politike a\u016d ideologie:.", "translations": {"en": ["opponent"], "nl": ["opponent", "tegenstander"], "pt": ["advers\u00e1rio"], "de": ["Opponent", "Gegner", "Gegenspieler"], "es": ["opositor"], "hu": ["ellenf\u00e9l", "opponens"]}, "examples": [["oponuloj akuzis Holzmann je degne aristokrata stilo", "Trevor Steele, Kvaza\u016d \u0109io dependus de mi, p. 91"]], "subdefinitions": []}], "root": "opon", "primary": false}, "rafini": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u0124emie plipurigi substancon per iaj procedoj.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0444\u0456\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0447\u044b\u0448\u0447\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["raffiner"], "en": ["refine"], "nl": ["raffineren"], "pt": ["refinar"], "ru": ["\u0440\u0430\u0444\u0438\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0447\u0438\u0449\u0430\u0442\u044c"], "ca": ["refinar"], "de": ["raffinieren"], "hu": ["finom\u00edt"], "es": ["refinar"]}, "examples": [["rafini sukeron, petrolon, oleon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Plidelikatigi, plisubtiligi.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0444\u0456\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "hu": ["finom\u00edt", "kifinom\u00edt"], "de": ["verfeinern"], "nl": ["verfijnen"], "ru": ["\u0440\u0430\u0444\u0438\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["rafini sian stilon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rafin", "primary": true}, "disurio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malfacileco en urinado.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0437\u0443\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["dysurie"], "pt": ["dis\u00faria"], "ru": ["\u0434\u0438\u0437\u0443\u0440\u0438\u044f"], "ca": ["dis\u00faria"], "de": ["Harnzwang", "Dysurie"], "pl": ["dysuria"], "es": ["disuria"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "disuri", "primary": true}, "\u0109estari": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stari proksime de io okazanta, \u0109eesti starante.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u044f\u0446\u044c (\u043f\u043e\u0431\u0430\u0447)"], "fr": ["se tenir debout \u00e0 c\u00f4t\u00e9 de"], "ru": ["\u0441\u0442\u043e\u044f\u0442\u044c (\u0440\u044f\u0434\u043e\u043c)"], "hu": ["ott \u00e1ll", "mellette \u00e1ll"]}, "examples": [["li \u0109estaris malafable", "Urd Hadda murdita!, p. 4a"]], "subdefinitions": []}], "root": "star", "primary": false}, "senskue": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malabrupte, kun glata, konstanta iro.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u0430\u0432\u043d\u043e", "\u0431\u0435\u0437 \u043f\u043e\u0442\u0440\u044f\u0441\u0435\u043d\u0438\u0439"], "fr": ["continument", "sans secousses"], "hu": ["megr\u00e1zk\u00f3dtat\u00e1sok n\u00e9lk\u00fcl", "sim\u00e1n (\u00e1tv.)"]}, "examples": [["senskue kaj regule da\u016dras kaj disvolvi\u011das tiu proceso de la homa movi\u011dado, pensado kaj sentado, kiu estas nomata vivo", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "sku", "primary": false}, "ka\u016dri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Sidi sur la kalkanoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u044f\u0434\u0437\u0435\u0446\u044c \u043d\u0430 \u043a\u0443\u043a\u0456\u0448\u043a\u0430\u0445"], "fr": ["se tenir accroupi"], "en": ["crouch", "squat"], "nl": ["hurken"], "ru": ["\u0441\u0438\u0434\u0435\u0442\u044c \u043d\u0430 \u043a\u043e\u0440\u0442\u043e\u0447\u043a\u0430\u0445"], "de": ["kauern", "hocken"], "hu": ["guggol"], "pl": ["kuca\u0107"], "es": ["acuclillarse"]}, "examples": [["la malfeli\u0109a knabino ka\u016dris en angulo de la \u0109ambro", null], ["ka\u016dre sidi\u011di.", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Sidi kuntiri\u011dante por sin ka\u015di a\u016d por eksalti.", "translations": {"fr": ["\u00eatre tapi"], "de": ["kauern"], "hu": ["kuporog"]}, "examples": [["la tigro ka\u016dris en la altaj herboj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ka\u016dr", "primary": true}, "junularo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iuj junuloj a\u016d junulinoj.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043e\u043b\u043e\u0434\u0451\u0436\u044c"], "fr": ["jeunesse (ensemble des jeunes)"], "nl": ["jeugd"], "de": ["Jugend"], "it": ["giovent\u00f9 (insieme)"], "br": ["yaouankiz (an dud yaouank)", "yaouankizo\u00f9"], "ro": ["tineret"], "pl": ["m\u0142odzie\u017c"]}, "examples": [["pli bone estos, se tion faros Luka Luki\u0109, kiel kleriganto de la junularo", "La Revizo, akto 4a, sceno 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "jun", "primary": false}, "grafujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezgranda administra unuo, kiel tiu estrata de grafo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0430\u0444\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["comt\u00e9"], "en": ["county", "earldom"], "nl": ["graafschap"], "ru": ["\u0433\u0440\u0430\u0444\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Grafschaft"], "it": ["contea"], "hu": ["gr\u00f3fs\u00e1g", "megye"], "pl": ["hrabstwo"], "es": ["condado"]}, "examples": [["la departemento, en kiu situas Mussidan, havas la nomon Dordonjo kaj anstata\u016dis la malnovan grafujon Perigordo", "Mussidan."]], "subdefinitions": []}], "root": "graf", "primary": false}, "hermetika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lasanta eniri a\u016d eliri neniun fluida\u0135on; provizita per tia fermosistemo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u0440\u043c\u0435\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["\u00e9tanche", "herm\u00e9tique"], "en": ["hermetic"], "nl": ["hermetisch"], "pt": ["herm\u00e9tico"], "el": ["\u03b5\u03c1\u03bc\u03b7\u03c4\u03b9\u03ba\u03cc\u03c2"], "de": ["hermetisch", "luft- und wasserdicht"], "it": ["ermetico (a chiusura stagna)"], "hu": ["hermetikus", "t\u00f6m\u00edtett", "szigetelt"], "es": ["herm\u00e9tico"], "ru": ["\u0433\u0435\u0440\u043c\u0435\u0442\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u0433\u0435\u0440\u043c\u0435\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u043f\u043b\u043e\u0442\u043d\u043e \u0437\u0430\u043a\u0440\u044b\u0442\u044b\u0439"], "pl": ["hermetyczny", "szczelny"]}, "examples": [["hermetika fermo", null], ["hermetike \u015dtopita botelo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hermetik", "primary": true}, "skolopendroj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la klaso miriapodoj (Scolopendridae).", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0430\u043b\u044f\u043f\u044d\u043d\u0434\u0440\u044b (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "hu": ["szkolopendraflk"], "pl": ["jednoparce"], "ru": ["\u0441\u043a\u043e\u043b\u043e\u043f\u0435\u043d\u0434\u0440\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skolopendr", "primary": false}, "eksporta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komerca\u0135o transportata al eksterlando por vendo.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0441\u043f\u0430\u0440\u0442\u043d\u044b \u0442\u0430\u0432\u0430\u0440"], "fr": ["exportation (bien)"], "en": ["export"], "nl": ["exportgoed"], "ru": ["\u044d\u043a\u0441\u043f\u043e\u0440\u0442\u043d\u044b\u0439 \u0442\u043e\u0432\u0430\u0440"], "de": ["Export", "Exportgut", "exportierte Ware", "Ausfuhr", "Ausfuhrgut", "ausgef\u00fchrte Ware"], "hu": ["export\u00e1ru"], "pl": ["towar eksportowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "eksport", "primary": false}, "prapatrino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malproksima parencino de kiu iu devenas, efektiva a\u016d imagata fondintino de popolo, tribo a\u016d gento (familio).", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u043c\u0430\u0446\u0456"], "fr": ["a\u00efeule (anc\u00eatre f\u00e9minin)", "anc\u00eatre (f\u00e9minin)"], "en": ["foremother"], "ru": ["\u043f\u0440\u0430\u043c\u0430\u0442\u0435\u0440\u044c", "\u043f\u0440\u0430\u0440\u043e\u0434\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u0438\u0446\u0430"], "pl": ["pramatka"], "hu": ["\u0151sanya"]}, "examples": [["la prapatrino Eva", null]], "subdefinitions": []}], "root": "patr", "primary": false}, "depoto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la trupunuo, kiu restas dum la milita tempo en la garnizono.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0441\u0442\u0440\u043e\u0435\u0432\u0430\u044f \u0432\u043e\u0438\u043d\u0441\u043a\u0430\u044f \u0447\u0430\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9p\u00f4t (soldats qui restent en garnison)"], "pt": ["escal\u00e3o territorial"], "hu": ["hely\u0151rs\u00e9gi tartal\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "depot", "primary": true}, "psalmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hebrea religia kantiko.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0441\u0430\u043b\u043e\u043c"], "fr": ["psaume"], "bg": ["\u043f\u0441\u0430\u043b\u0442\u0438\u0440"], "nl": ["psalm"], "pt": ["salmo"], "de": ["Psalm"], "sv": ["psalm"], "hu": ["zsolt\u00e1r"], "en": ["psalm"]}, "examples": [["kantado de Pre\u011do de Abrahamo kaj de kelkaj psalmoj", "Zofia Banet-Fornalowa: Kadi\u015d por Jedwabne, Monatojaro 2002a, numero 1a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "psalm", "primary": true}, "prazeodimo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento, malofta ar\u011dentgriza metalo kun atomnumero 59, atompezo 140,907, simbolo Pr. Lantanoido.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0437\u044d\u0430\u0434\u044b\u043c"], "fr": ["pras\u00e9odyme"], "bg": ["\u043f\u0440\u0430\u0437\u0435\u043e\u0434\u0438\u043c"], "nl": ["praseodymium"], "pt": ["praseod\u00edmio"], "la": ["Praseodymium"], "de": ["Praseodym"], "it": ["praseodimio"], "hu": ["prazeod\u00edmium"], "fa": ["\u067e\u0631\u0627\u0632\u0626\u0648\u062f\u06cc\u0645\u06cc\u064f\u0645"], "en": ["praseodymum"], "es": ["praseodimio"], "br": ["prazeodim"], "ru": ["\u043f\u0440\u0430\u0437\u0435\u043e\u0434\u0438\u043c"], "pl": ["prazeodym"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prazeodim", "primary": true}, "\u0109arlatano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Migranta foira vendisto de kuraciloj.", "translations": {"be": ["\u0448\u0430\u0440\u043b\u044f\u0442\u0430\u043d"], "fr": ["charlatan"], "en": ["charlatan"], "pt": ["charlat\u00e3o"], "ru": ["\u0448\u0430\u0440\u043b\u0430\u0442\u0430\u043d"], "de": ["Scharlatan"], "it": ["ciarlatano"], "hu": ["sarlat\u00e1n"], "sk": ["\u0161arlat\u00e1n"], "es": ["charlat\u00e1n"], "pl": ["szarlatan", "szalbierz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Trompisto trouzanta la publikan kredemon, brue ser\u0109anta la popularecon.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109arlatan", "primary": true}, "defroti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Frotante forigi.", "translations": {"sk": ["zotrie\u0165"], "ru": ["\u0441\u0442\u0435\u0440\u0435\u0442\u044c"], "fr": ["effacer (en frottant)"], "nl": ["afwrijven"], "be": ["\u0441\u044c\u0446\u0456\u0440\u0430\u0446\u044c"], "de": ["abreiben"]}, "examples": [["la surskribo sur la tomba \u015dtono preska\u016d tute defroti\u011dis", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Supra\u0135e skrapdifekti.", "translations": {"fr": ["rayer", "\u00e9rafler"], "de": ["absch\u00fcrfen"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "frot", "primary": false}, "dividstreko": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Askio kaj tajpiloj konfuzas dividstrekon kun minuso; tamen en normala presarto ili klare diferencas."], "primary definition": "Interpunkcia signo (-) i.a. uzata por dividi kunmetitajn vortojn, por transporti parton de vorto al alia linio.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u0444\u0438\u0441", "\u0447\u0451\u0440\u0442\u043e\u0447\u043a\u0430"], "en": ["hyphen"], "nl": ["koppelteken"], "hu": ["elv\u00e1laszt\u00f3jel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "strek", "primary": false}, "ku\u015dejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, kie iu ku\u015das.", "translations": {"be": ["\u043b\u043e\u0436\u0430", "\u043b\u044f\u0436\u0430\u043d\u043a\u0430", "\u043b\u0435\u0436\u043d\u044f", "\u043b\u043e\u0433\u0430\u0432\u0456\u0448\u0447\u0430"], "fr": ["couche"], "nl": ["ligplaats"], "ru": ["\u043b\u043e\u0436\u0435", "\u043b\u0435\u0436\u0430\u043d\u043a\u0430", "\u043b\u0435\u0436\u0431\u0438\u0449\u0435"], "de": ["Lager", "Liegestatt"], "hu": ["fekhely"]}, "examples": [["mi parfumis mian ku\u015dejon", "Z"], ["\u015di ripozis en ku\u015dejo de floroj", null], ["ku\u015dejo de sova\u011da besto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Fluejo.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0447\u044b\u0448\u0447\u0430"], "fr": ["lit (de rivi\u00e8re)"], "nl": ["bedding"], "ru": ["\u0440\u0443\u0441\u043b\u043e"], "de": ["Bett", "Flussbett"], "hu": ["foly\u00f3\u00e1gy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Mintavolo.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043b\u0435\u0436\u044c"], "hu": ["tel\u00e9r", "telep (\u00e1sv\u00e1ny\u00e9)", "\u00e1sv\u00e1nyr\u00e9teg", "lel\u0151hely (\u00e1sv\u00e1ny\u00e9)"], "de": ["Lagerst\u00e4tte"], "nl": ["mijnader"], "be": ["\u043f\u0430\u043a\u043b\u0430\u0434", "\u0437\u0430\u043b\u0435\u0436"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ku\u015d", "primary": false}, "inkludi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0432\u043a\u043b\u044e\u0447\u0430\u0442\u044c (\u0432 \u0441\u0435\u0431\u044f)"], "fr": ["inclure (comporter)", "comporter (inclure)", "comprendre (inclure)", "contenir (inclure)", "renfermer (inclure)"], "nl": ["insluiten"], "pt": ["incluir", "abranger", "abarcar"], "be": ["\u0443\u043a\u043b\u044e\u0447\u0430\u0446\u044c \u0443 \u0441\u044f\u0431\u0435", "\u0443\u0442\u0440\u044b\u043c\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["einschlie\u00dfen", "beinhalten", "enthalten"], "hu": ["bevesz (vmi k\u00f6z\u00e9)", "belevesz", "felvesz (vmibe)"], "es": ["incluir"]}, "examples": [["ne \u0109iuj leksikografoj inkludis \u011din en vortaroj", "Bernard Golden: Katamito: seksologia faktermino, Monato jaro 1996a, numero 12a, p. 16a"], ["la misiistoj lastatempe volas inkludi e\u0109 la gardantojn en la rondon familian \u2015 \u0109u pro kristana amo, \u0109u pro taktiko", "Sten Johansson: Garantiulo. En: Denaska kongresano, ISBN 91-7303-070-0, p. 11a."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0432\u043a\u043b\u044e\u0447\u0430\u0442\u044c (\u0432\u043e \u0447\u0442\u043e-\u043b.)"], "de": ["einschlie\u00dfen"], "nl": ["bevatten"]}, "examples": [["estas \u011dojige, ke \u0109i tiu esperanta versio inkludas belajn ilustra\u0135ojn de John Tenniel, kiu aperis en la unua angla originalo", "Garbhan MACAOIDH: Inversigita mondo. Monato"], ["\u00abmondoparto\u00bb estas geografia regiono kiu inkludas la apudajn insulojn: E\u016dropo, Azio, Oceanio estas mondopartoj", "Sergio Pokrovskij: Internaciismo kaj purismo. La Ondo de Esperanto. 2000:10."]], "subdefinitions": []}], "root": "inklud", "primary": true}, "suspekti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Supozi, diveni, sen certa pruvo, ke iu estas kulpa a\u016d malbonintenca.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043e\u0437\u0440\u0435\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["soup\u00e7onner", "suspecter"], "en": ["suspect"], "nl": ["verdenken"], "pt": ["suspeitar", "andar desconfiado", "desconfiar de"], "de": ["verd\u00e4chtigen", "in Verdacht haben"], "it": ["sospettare"], "hu": ["gyan\u00fas\u00edt", "meggyan\u00fas\u00edt"]}, "examples": [["suspekti iun pri \u015dtelo", "Z"], ["li suspektis, ke oni volis lin trompi", "B"], ["kie \u0135uron vi a\u016ddas, malbonon suspektu", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Supozi, opinii ion sen certa pruvo.", "translations": {"de": ["argw\u00f6hnen", "bef\u00fcrchten"], "nl": ["verwachten", "veronderstellen"], "hu": ["gyan\u00edt"]}, "examples": [["mi suspektis, ke vi estis venonta", "Z"], ["ili e\u0109 ne suspektas, ke mi povas...i", "Z"], ["sen tiuj pomarboj oni neniam povus suspekti, ke tio estas \u011dardeno", "Z"], ["la rozoj ne suspektis, ke ili estas belegaj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "suspekt", "primary": true}, "dissur\u0135eto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0432\u0437\u0430\u0438\u043c\u043d\u043e \u043e\u0434\u043d\u043e\u0437\u043d\u0430\u0447\u043d\u043e\u0435 \u0441\u043e\u043e\u0442\u0432\u0435\u0442\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435", "\u0431\u0438\u0435\u043a\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["bijection", "application bijective"], "en": ["bijection", "biunique correspondence", "one-to-one mapping"], "de": ["Bijektion"], "pl": ["funkcja odwracalna", "funkcja wzajemnie jednoznaczna", "bijekcja"], "hu": ["bijekci\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135et", "primary": false}, "suspekto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Opinio, \u011denerale malfavora, pri io a\u016d iu, supozo.", "translations": {"fr": ["m\u00e9fiance", "soup\u00e7on"], "en": ["suspicion"], "it": ["sospetto (sost.)"], "pt": ["suspeita (subst.)"]}, "examples": [["suspekto pruvon ne egalas", "Proverbaro esperanta"], ["tio povos enkonduki nian aferon en suspekton \u0109e la registaroj", "Z"], ["\u011dis la lasta momento ni ne havis e\u0109 la plej malgrandan suspekton, ke li havas ian ka\u015ditan intencon", "Z"], ["ekaperi post tiom da monatoj estus konfirmi la suspekton a\u016d denuncon", "Machado de Assis, trad. Paulo Viana La divenistino kaj aliaj rakontoj, Oportuno, jaro 2005a, p. 15a"]], "subdefinitions": []}], "root": "suspekt", "primary": false}, "suspekta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043e\u0437\u0440\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "en": ["suspicious"], "nl": ["verdacht"], "pt": ["suspeito (adj.)"], "de": ["verd\u00e4chtig"], "it": ["sospetto (agg.)"], "hu": ["gyan\u00fas"]}, "examples": [["mi ne volis trinki la vinon, \u0109ar \u011di enhavis en si ian suspektan malklara\u0135on", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 35"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"it": ["sospettoso", "diffidente"]}, "examples": [["Li estis suspekta, kaj \u0109agrenita, sed ne \u015dercema", "Arthur Conan Doyle, trad. Darold Booton, La aventuro de la sangofagoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "suspekt", "primary": false}, "dissur\u0135eta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0431\u0438\u0435\u043a\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439", "\u0432\u0437\u0430\u0438\u043c\u043d\u043e \u043e\u0434\u043d\u043e\u0437\u043d\u0430\u0447\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["bijectif", "biunivoque"], "en": ["bijective", "one-to-one"], "de": ["bijektiv", "eineindeutig"], "pl": ["bijektywny", "odwracalny", "wzajemnie jednoznaczny"], "hu": ["bijekt\u00edv", "egy-egy\u00e9rtelm\u0171"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135et", "primary": false}, "radumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Torture mortigi iun, rompante al li membrojn kaj lasante lin ku\u015di sur rado.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u0435\u0441\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["rouer (supplicier)", "faire subir le supplice de la roue"], "nl": ["radbraken"], "ru": ["\u043a\u043e\u043b\u0435\u0441\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c (\u043a\u0430\u0437\u043d\u0438\u0442\u044c)"], "de": ["r\u00e4dern"], "hu": ["ker\u00e9kbe t\u00f6r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rad", "primary": false}, "lojala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aganta konforme al la le\u011doj de honoro, sincereco, fideleco, dank\u015duldo, a\u016d al siaj promesoj.", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u044f\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u0430\u0434\u0434\u0430\u043d\u044b", "\u0432\u0435\u0440\u043d\u044b"], "fr": ["droit (loyal)", "loyal"], "en": ["loyal"], "nl": ["loyaal", "trouw"], "pt": ["leal"], "ru": ["\u043b\u043e\u044f\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0432\u0435\u0440\u043d\u044b\u0439"], "de": ["loyal", "gesetzestreu", "rechtschaffen", "redlich", "aufrichtig"], "sv": ["lojal"], "hu": ["h\u0171s\u00e9ges", "h\u0171", "loj\u00e1lis"], "br": ["leal"], "es": ["leal"]}, "examples": [["lojala regnano, malamiko", null], ["lojala konduto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lojal", "primary": true}, "alju\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Asigni al iu ion.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0441\u0443\u0434\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["adjuger", "attribuer"], "nl": ["toewijzen", "toekennen"], "pt": ["adjudicar"], "hu": ["oda\u00edt\u00e9l", "neki \u00edt\u00e9l"], "it": ["aggiudicare", "attribuire (tramite giudizio)", "assegnare"], "sv": ["tilld\u00f6ma"]}, "examples": [["mi alju\u011dis la unuan premion al la leporo kaj la duan al la limako", "Fabeloj, volumo 4, Kuristoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "ju\u011d", "primary": false}, "paseismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Forta tradiciemo la\u016dda al estintaj aferoj, nefavora al novaj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u0441\u0441\u0435\u0438\u0437\u043c", "\u0443\u0445\u043e\u0434 \u0432 \u043f\u0440\u043e\u0448\u043b\u043e\u0435"], "fr": ["pass\u00e9isme"], "nl": ["traditionalisme (zeldz.)"], "hu": ["m\u00faltba n\u00e9z\u00e9s"]}, "examples": [["li, ankora\u016d ne longe en nia lando, ne konas niajn liberalajn opiniojn; do li ankora\u016d reagas paseisme", "Gerrit Berveling, Samseksemo kaj islamo, Monato, jaro 2001a, numero 10a, p. 15a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pase", "primary": false}, "osta\u011digi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Preni, teni kiel osta\u011don.", "translations": {"fr": ["prendre en otage"], "nl": ["gijzelen"]}, "examples": [["la teroristoj osta\u011digis instruistinon kaj dek du lernejanojn", "-, E\u016dropo: Osta\u011digi infanojn oni komencis ankora\u016d en sovetiaj tempoj, \u011cangalo, 2004-09-19"]], "subdefinitions": []}], "root": "osta\u011d", "primary": false}, "meza\u011dulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ulo de meza a\u011do, nek tre juna, nek tre maljuna.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u043a \u0441\u0440\u0435\u0434\u043d\u0435\u0433\u043e \u0432\u043e\u0437\u0440\u0430\u0441\u0442\u0430"], "fr": ["homme d'\u00e2ge moyen"], "en": ["middle-aged person"], "sv": ["medel\u00e5lders person"], "pl": ["cz\u0142owiek w \u015brednim wieku"]}, "examples": [["la viro, meza\u011dulo, estis Hagaj, iama sklavo", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 2a, antikva foiro"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u011d", "primary": false}, "aligatoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio aligatoredoj (Alligator).", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u0456\u0433\u0430\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["alligator"], "bg": ["\u0430\u043b\u0438\u0433\u0430\u0442\u043e\u0440"], "nl": ["alligator"], "ru": ["\u0430\u043b\u043b\u0438\u0433\u0430\u0442\u043e\u0440"], "de": ["Alligator"], "hu": ["alig\u00e1tor"], "sk": ["alig\u00e1tor"], "fa": ["\u0622\u0644\u06cc\u06af\u0627\u062a\u0648\u0631"], "en": ["alligator"], "es": ["alig\u00e1tor"], "he": ["\u05ea\u05e0\u05d9\u05df"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aligator", "primary": true}, "abelino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inseksa individuo el la genro abeloj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0430\u043c\u043a\u0430 \u043f\u0447\u0435\u043b\u044b"], "fr": ["abeille femelle"], "nl": ["wijfjesbij"], "pt": ["abelha f\u00eamea"], "fa": ["\u0632\u0646\u0628\u0648\u0631 \u0645\u0627\u062f\u0647"], "hu": ["n\u0151st\u00e9ny m\u00e9h"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "abel", "primary": false}, "na\u016dzo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sento de vomemo a\u016d abomeneto.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u0448\u043d\u043e\u0442\u0430"], "fr": ["\u00e9c\u0153urement", "naus\u00e9e"], "en": ["nausea"], "nl": ["walging"], "pt": ["n\u00e1usea"], "be": ["\u043d\u0443\u0434\u043e\u0442\u0430", "\u043c\u043b\u043e\u0441\u044c\u0446\u044c"], "de": ["Ekel", "\u00dcbelkeit"], "sv": ["\u00e4ckel"], "hu": ["h\u00e1nyinger", "undor"], "es": ["n\u00e1useas"]}, "examples": [["senti na\u016dzon al, pri io", null]], "subdefinitions": []}], "root": "na\u016dz", "primary": false}, "sismologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco, kiu studas la tertremojn kaj iliajn efikojn.", "translations": {"be": ["\u0441\u044d\u0439\u0441\u043c\u0430\u043b\u0451\u0433\u0456\u044f"], "fa": ["\u0632\u0644\u0632\u0644\u0647\u200c\u0634\u0646\u0627\u0633\u06cc"], "bg": ["\u0441\u0435\u0438\u0437\u043c\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "nl": ["seismologie"], "ru": ["\u0441\u0435\u0439\u0441\u043c\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "de": ["Seismologie"], "hu": ["f\u00f6ldreng\u00e9stan", "szeizmol\u00f3gia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sismologi", "primary": true}, "na\u016dzi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ka\u016dzi vomemon.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0437\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c \u0442\u043e\u0448\u043d\u043e\u0442\u0443"], "fr": ["d\u00e9gouter", "\u00e9c\u0153urer", "donner la naus\u00e9e"], "en": ["nauseate"], "nl": ["doen walgen"], "pt": ["nausear"], "be": ["\u0432\u044b\u043a\u043b\u0456\u043a\u0430\u0446\u044c \u043d\u0443\u0434\u043e\u0442\u0443", "\u0432\u044b\u043a\u043b\u0456\u043a\u0430\u0446\u044c \u043c\u043b\u043e\u0441\u044c\u0446\u044c"], "de": ["ekeln", "anekeln", "anwidern"], "sv": ["\u00e4ckla"], "tp": ["jaki"], "hu": ["\u00e9mely\u00edt"], "es": ["producir n\u00e1useas", "nausear"]}, "examples": [["tiu putra viando na\u016dzas min", null], ["na\u016dzi al iu", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Ka\u016dzi senton de mallogo, abomeneto, tedego.", "translations": {"hu": ["undor\u00edt", "visszatasz\u00edt"]}, "examples": [["na\u016dzi \u0109iujn per siaj hipokrita\u0135oj", null], ["mi ne volas vin na\u016dzi", null], ["la tro ofta pritraktado de tiu demando efikas na\u016dze", null], ["na\u016dze ripetata fabelo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "na\u016dz", "primary": true}, "prodo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bravulo plenuminta noblajn, dan\u011derajn agojn.", "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u0440\u043e\u0439"], "fr": ["preux (subst.)"], "nl": ["koene strijder"], "pt": ["bravo"], "ru": ["\u0431\u043e\u0433\u0430\u0442\u044b\u0440\u044c", "\u0432\u0438\u0442\u044f\u0437\u044c", "\u0445\u0440\u0430\u0431\u0440\u0435\u0446", "\u0433\u0435\u0440\u043e\u0439"], "hu": ["h\u0151s lovag", "vit\u00e9z"]}, "examples": [["ekzistis inter ili tiaj prodoj, ke ili savis, ne nur unu regnon, sed multajn", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, dua parto, \u0109apitro 6a, p. 426a"]], "subdefinitions": []}], "root": "prod", "primary": true}, "motor\u015dipo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cipo movata de motoro.", "translations": {"fr": ["bateau \u00e0 moteur"], "en": ["motor ship"], "it": ["motonave", "nave a motore"], "pl": ["motorowiec", "statek motorowy"], "hu": ["motoros haj\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dip", "primary": false}, "vibri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti agitata de interna movo, pro kiu molekuloj de korpo iras kaj reiras trans fiksa punkto, kaj kiu komuniki\u011das al la medio.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0440\u043e\u0436\u0430\u0442\u044c", "\u043a\u043e\u043b\u0435\u0431\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0432\u0438\u0431\u0440\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["vibrer"], "en": ["vibrate"], "nl": ["trillen"], "pt": ["vibrar"], "de": ["vibrieren"], "hu": ["rezeg", "vibr\u00e1l"]}, "examples": [["vibras kristala glaso, sonorilo, tamtamo", null], ["\u0109iuj vibras (eksciti\u011das) pro \u011dojo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Formovi\u011di el sia ekvilibra pozicio kaj tien reveni per alterna rapida movo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0440\u043e\u0436\u0430\u0442\u044c", "\u043a\u043e\u043b\u0435\u0431\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0432\u0438\u0431\u0440\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["vibras kordoj, vergeto, molekuloj", null], ["vibrigi la internajn kordojn de la koro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Sonori la\u016d alternaj la\u016dti\u011doj kaj malla\u016dti\u011doj.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0440\u043e\u0436\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u0438\u0431\u0440\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["iafoje ekvibris en la aero malklaraj sonoj de flutoj", "B"], ["li diris per flama, vibranta vo\u0109o", null], ["liaj pa\u015doj vibris tra la silento", null], ["entuziasmo vibras tra la tuta parolado", null], ["mil \u011dojaj sentoj vibras tra l' koroj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vibr", "primary": true}, "\u0109irka\u016dbruli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Bruli \u0109e la \u0109irka\u016do.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0433\u0430\u0440\u044d\u0446\u044c"], "fr": ["bruler (intr., en p\u00e9riph\u00e9rie)"]}, "examples": [["miaj ostoj \u0109irka\u016dbrulis kiel en forno", "La Malnova TestamentoPsalmaro 102:3"], ["komencis kolekti kaj glatigi la \u0109irka\u016dbrulintajn foliojn", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 14"]], "subdefinitions": []}], "root": "brul", "primary": false}, "\u015dorbeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Glacia\u0135o el fruktosuko sen ovoflava\u0135o kaj ordinare sen lakto.", "translations": {"fr": ["sorbet"], "it": ["sorbetto", "granita"]}, "examples": [["ili sidigis lin kaj proponis al li \u015dorbetojn kaj rozakvon", "-, [trad. E. Galvin?], La Rakonto pri Ta\u0135 al-Muluk..., el Mil kaj Unu Noktoj, [2000]"], ["iom acida sed anka\u016d dol\u0109a kiel \u015dorbeto", "iriza, Mi volas vidi irizon!! , 2006-01-08"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dorbet", "primary": true}, "datumprilaboro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iuj operacioj ebligantaj enkomputiligi, kontroli, aran\u011di, konservi, transformi, vidigi kaj ekstrakti informojn el datumoj.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0440\u0430\u0431\u043e\u0442\u043a\u0430 \u0434\u0430\u043d\u043d\u044b\u0445"], "fr": ["traitement de donn\u00e9es"], "en": ["data processing"], "hu": ["adatkezel\u00e9s", "adatfeldolgoz\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "trakt", "primary": false}, "fonologiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri fonologio.", "translations": {"fa": ["\u0648\u0627\u062c\u200c\u0634\u0646\u0627\u0633"], "fr": ["phonologiste"], "de": ["Phonologe"], "en": ["phonologist"], "pt": ["fon\u00f3logo", "fonologista"]}, "examples": [["kutime fonologiistoj disigas la silabon en du partoj: la atako kaj la rimo", "M. van Oostendorp, Mediteraneaj silaboj kaj la universala fonologio, [prelego \u0109e UK 1998]"]], "subdefinitions": []}], "root": "fonologi", "primary": false}, "duongrupo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Asocieca grupoido.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0443\u0433\u0440\u0443\u043f\u043f\u0430"], "fr": ["demi-groupe", "semi-groupe"], "en": ["semigroup"], "de": ["Halbgruppe"], "pl": ["p\u00f3\u0142grupa"], "hu": ["f\u00e9lcsoport"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grup", "primary": false}, "sufi\u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti sufi\u0109a.", "translations": {"be": ["\u0431\u044b\u0446\u044c \u0434\u0430\u0441\u0442\u0430\u0442\u043a\u043e\u0432\u044b\u043c", "\u0445\u0430\u043f\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["suffire"], "en": ["suffice"], "nl": ["voldoende zijn", "genoeg zijn"], "ru": ["\u0445\u0432\u0430\u0442\u0430\u0442\u044c (\u0431\u044b\u0442\u044c \u0434\u043e\u0441\u0442\u0430\u0442\u043e\u0447\u043d\u044b\u043c)", "\u0431\u044b\u0442\u044c \u0434\u043e\u0441\u0442\u0430\u0442\u043e\u0447\u043d\u044b\u043c"], "de": ["ausreichen", "gen\u00fcgen", "langen"], "hu": ["elegend\u0151", "el\u00e9gs\u00e9ges"], "cs": ["sta\u010dit"], "es": ["ser suficiente"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05e1\u05e4\u05d9\u05e7"]}, "examples": [["tio sufi\u0109os por ni", null], ["tiu sumo ne sufi\u0109as", null], ["sufi\u0109as, ke vi promesis", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sufi\u0109", "primary": false}, "senpeka": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Neniel pekinta.", "translations": {"be": ["\u0431\u044f\u0437\u0433\u0440\u044d\u0448\u043d\u044b"], "fr": ["impeccable", "sans p\u00e9ch\u00e9"], "nl": ["onbevlekt"], "br": ["dibec'hed"], "ru": ["\u0431\u0435\u0437\u0433\u0440\u0435\u0448\u043d\u044b\u0439"], "de": ["unschuldig"], "hu": ["b\u0171ntelen", "v\u00e9tlen"]}, "examples": [["homo senpeka neniam ekzistis", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Tute sendifekta, tute korekta, tute konvena, perfekta.", "translations": {"hu": ["v\u00e9tlen"]}, "examples": [["senpeka \u011dentileco, elokventeco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pek", "primary": false}, "krespo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maldika pasta\u0135o farita el faruno miksita kun lakto kaj ovoj, kiun oni fritas en pato kaj man\u011das kun sukerpulvoro; patkuko.", "translations": {"be": ["\u0431\u043b\u0456\u043d", "\u0430\u043b\u0430\u0434\u043a\u0430"], "fr": ["cr\u00eape"], "en": ["crepe", "pancake"], "nl": ["pannenkoek", "flensje"], "pt": ["filh\u00f3", "coscor\u00e3o"], "ru": ["\u0431\u043b\u0438\u043d", "\u043e\u043b\u0430\u0434\u044c\u044f"], "de": ["Pfannkuchen", "Cr\u00eape"], "hu": ["palacsinta"], "br": ["krampouezhenn"], "pl": ["nale\u015bnik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kresp", "primary": true}, "suspektinda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Meritanta suspekton, ne fidinda.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043e\u0437\u0440\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 (\u043a\u043e\u0442\u043e\u0440\u043e\u0433\u043e \u043f\u043e\u0434\u043e\u0437\u0440\u0435\u0432\u0430\u044e\u0442)"], "fr": ["suspect (adj.)"], "nl": ["verdacht"], "pt": ["suspeito (adj.)"], "de": ["verd\u00e4chtig"], "it": ["sospettabile"], "hu": ["gyan\u00fas", "gyan\u00fas\u00edthat\u00f3"]}, "examples": [["la \u0135urnalon li opiniis tre dan\u011dera kaj suspektinda, pro tio li anta\u016d la okuloj de la fra\u016dlino dis\u015diris \u011din je pecetoj", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 33a"]], "subdefinitions": []}], "root": "suspekt", "primary": false}, "kafskatolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ujo por konservi la kafgrajnojn.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0444\u0435\u0439\u043d\u0438\u0446\u0430 (\u043a\u043e\u0440\u043e\u0431\u043a\u0430 \u0434\u043b\u044f \u043a\u043e\u0444\u0435)"], "fr": ["bo\u00eete \u00e0 caf\u00e9"], "en": ["coffee tin", "coffee cannister"], "nl": ["koffieblik"], "pt": ["lata de caf\u00e9"], "de": ["Kaffeedose"], "sv": ["kaffeburk"], "hu": ["k\u00e1v\u00e9tart\u00f3", "k\u00e1v\u00e9sdoboz"], "br": ["boest kafe"], "fi": ["kahvit\u00f6lkki"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kaf", "primary": false}, "dungitaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro de \u0109iuj dungitoj.", "translations": {"fr": ["personnel (ensemble des employ\u00e9s)", "effectif (ensemble des employ\u00e9s)", "employ\u00e9s"], "pl": ["pracownicy"]}, "examples": [["kiam deputito efektive volas uzi sian propran lingvon, ofte necesas improvize ser\u0109i hazardan angligonton inter la parlamenteja dungitaro", "Istv\u00e1n Ertl La angla efikas naci-unuige La Ondo de Esperanto 2003:3 (101)"]], "subdefinitions": []}], "root": "dung", "primary": false}, "menestrelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezeopoka poet-muzikisto. Kantisto de peozio de trobadoroj, ofte ilia servanto.", "translations": {"pl": ["minstrel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "menestrel", "primary": true}, "sufi\u0109e": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ne uzu sufi\u0109e kun la senco de iom, ete, meze."], "primary definition": "Tiom, kiom estas bezone.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0441\u0442\u0430\u0442\u043a\u043e\u0432\u0430", "\u0434\u0430\u0432\u043e\u043b\u0456", "\u0434\u043e\u0441\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["suffisamment", "assez"], "en": ["enough", "sufficiently"], "nl": ["voldoende", "genoeg"], "ru": ["\u0434\u043e\u0441\u0442\u0430\u0442\u043e\u0447\u043d\u043e", "\u0434\u043e\u0432\u043e\u043b\u044c\u043d\u043e", "\u0445\u0432\u0430\u0442\u0438\u0442"], "de": ["genug", "gen\u00fcgend", "zur Gen\u00fcge", "ausreichend"], "hu": ["el\u00e9g", "eleget", "el\u00e9gg\u00e9"], "cs": ["dost"], "es": ["suficientemente"], "he": ["\u05de\u05e1\u05e4\u05d9\u05e7"]}, "examples": [["estas sufi\u0109e da lakto por vin nutri", "Z"], ["mi pensas, ke estos sufi\u0109e dek metroj", "K"], ["ni havas nesufi\u0109e energian policestron", "Z"], ["sufi\u0109e pri tio", "Z"], ["estos sufi\u0109e, se ni diros la jenon", "Z"], ["vi havas sufi\u0109e da tempo por", null], ["ne sufi\u0109e kuirita viando", null], ["ankora\u016d ne sufi\u0109e bone posedi la lingvon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "sufi\u0109", "primary": false}, "responsi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Anta\u016dakcepti porti la sekvojn de iu ago; garantii ties realigon kaj preti kontentigi a\u016d iel respondi al la eventualaj plendoj rilataj al tiu ago; zorgi pri ta\u016dga plenumo de io.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043a\u0430\u0437\u0432\u0430\u0446\u044c (\u0437\u0430 \u0448\u0442\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456)", "\u0431\u044b\u0446\u044c \u0430\u0434\u043a\u0430\u0437\u043d\u044b\u043c"], "nl": ["verantwoordelijk zijn"], "pt": ["responsabilizar-se"], "ru": ["\u043e\u0442\u0432\u0435\u0447\u0430\u0442\u044c (\u0437\u0430 \u0447\u0442\u043e-\u043b.)", "\u0431\u044b\u0442\u044c \u043e\u0442\u0432\u0435\u0442\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u043c (\u0437\u0430 \u0447\u0442\u043e-\u043b.)"], "de": ["verantworten"], "hu": ["felel\u0151ss\u00e9get visel", "felel\u0151ss\u00e9ggel tartozik", "felel\u0151s"]}, "examples": [["en la sama kajero aperas la jenaj misteraj linioj efektive rilataj \u2015 kaj mi responsas pri la aserto \u2015 al la okaza\u0135o", "Fern\u00e1ndez-Fl\u00f3rez, Wenceslao, Fernando de Diego: La malica komizo, \u0109ap. 8a."], ["la Konsulo (a\u016d la Vickonsulo pri informado) responsas pri la retagentejo \u00abHeroldo Komunikas\u00bb", "La pa\u011daro de la \u00abEsperanta Civito\u00bb"], ["oni rajtas supozi, ke anoj de tiuj familioj heredas genon, kiu responsas pri hereda (familia) kancero", "Stevens NORVELL: \u0108u anka\u016d genoj responsas pri melanomo?, Monato"]], "subdefinitions": []}], "root": "respons", "primary": true}, "responso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La stato esti responsa pri io.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043a\u0430\u0437\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "hu": ["felel\u0151ss\u00e9g"], "de": ["Verantwortung"], "nl": ["verantwoordelijkheid"], "ru": ["\u043e\u0442\u0432\u0435\u0442\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"]}, "examples": [["sinjoro Povondra subite decidi\u011dis surpreni la tutan responson", "K. \u010capek, trad. J. Vondrou\u0161ek: Milito kontra\u016d salamandroj. Libro 1a, \u0109ap. 3a."], ["la administra komitato de la Civita Banko agas a\u016dtonome kaj sub individua responso", "Propono de Konstitucia \u0108arto de la Esperanta Civito, Art. 28, \u00a73."], ["\u0109i-kadre devas havi prioritaton medioprotektado, sociala sekureco kaj tergloba responso", "Programaj Gvidlinioj de la E\u016dropa Federacio de Verdaj Partioj"]], "subdefinitions": []}], "root": "respons", "primary": false}, "ju\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) La\u016dle\u011de kaj jure decidi, \u0109u iu estas kulpa a\u016d ne, prava a\u016d ne.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u0434\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0441\u0443\u0434\u0438\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u043d\u043e\u0441\u0438\u0442\u044c \u043f\u0440\u0438\u0433\u043e\u0432\u043e\u0440", "\u0432\u044b\u043d\u0435\u0441\u0442\u0438 \u043f\u0440\u0438\u0433\u043e\u0432\u043e\u0440"], "fr": ["juger"], "en": ["judge"], "pt": ["julgar"], "de": ["urteilen"], "sv": ["d\u00f6ma"], "hu": ["\u00edt\u00e9l", "\u00edt\u00e9lkezik", "b\u00edr\u00e1skodik"], "br": ["barn"], "it": ["giudicare"], "es": ["juzgar"], "he": ["\u05dc\u05e9\u05e4\u05d5\u05d8 \\\u05e9\u05e4\u05d8\\", "\u05dc\u05d3\u05d5\u05df (\u05dc\u05e9\u05e4\u05d5\u05d8)", "\u05dc\u05d7\u05e8\u05d5\u05e5 \u05d3\u05d9\u05df \\\u05d7\u05e8\u05e5\\", "\u05dc\u05e4\u05e1\u05d5\u05e7 \\\u05e4\u05e1\u05e7\\"]}, "examples": [["ju\u011di juste", null], ["homo, kiun oni devas ju\u011di estas ju\u011doto", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 22"], ["la proceso, kiu estis ju\u011dita hiera\u016d", null], ["ju\u011di kiel arbitraciulo", null], ["ne ju\u011du, por ke vi ne estu ju\u011dataj", "La Nova Testamento, S. Mateo 7:1"], ["li ju\u011du inter vi kaj mi", null], ["la historio lin ju\u011dos senindulge", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Esplori aferon, libron kaj tiel plu, kaj esprimi sian opinion pri tio.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u0434\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u0441\u0443\u0436\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0435\u0448\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u043b\u0430\u0433\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u0447\u0438\u0442\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["estimer"], "nl": ["oordelen", "beoordelen"], "de": ["beurteilen", "rezensieren"], "sv": ["bed\u00f6ma"], "hu": ["\u00edt\u00e9l (min\u0151s\u00edt)", "meg\u00edt\u00e9l"]}, "examples": [["la recenzistoj severe ju\u011dis la verkon", null], ["ju\u011di pri ies konduto", null], ["\u015dajnon ne fidu, ju\u011di ne rapidu", "Proverbaro esperanta"], ["arbon oni ju\u011das la\u016d la fruktoj", "Z"], ["ne ju\u011du pri afero la\u016d \u011dia ekstero", "Proverbaro esperanta"], ["pri propra afero neniu ju\u011das libere", "Proverbaro esperanta"], ["ju\u011di ion perfekta, iun tro severa", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ju\u011d", "primary": true}, "ju\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago ju\u011di, ju\u011dado.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u0434 (\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435)"], "fr": ["jugement"], "nl": ["oordeel"], "pt": ["julgamento"], "it": ["giudizio"], "sv": ["dom"], "br": ["barnadenn", "barnedigezh"], "hu": ["\u00edt\u00e9lkez\u00e9s", "meg\u00edt\u00e9l\u00e9s"], "es": ["juicio"], "he": ["\u05d3\u05d9\u05df", "\u05de\u05e9\u05e4\u05d8", "\u05e9\u05e4\u05d9\u05d8\u05d4", "\u05e4\u05e1\u05e7 \u05d3\u05d9\u05df"]}, "examples": [["peti la ju\u011don de iu", "Z"], ["mondfina, lasta ju\u011do", "Z"], ["fripona atestanto mokas ju\u011don", "Z"], ["kiu komencas ju\u011don iras sub jugon", "Proverbaro esperanta"], ["tiu ideo devas trairi la ju\u011don de la publiko", "Z"], ["konsideri personojn \u0109e ju\u011dado ne estas bone", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rezulto de la ago ju\u011di, ju\u011da\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u0436\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [["ellabori al si tute klaran ju\u011don pri io", "Z"], ["kiom da ju\u011dantoj, tiom da ju\u011doj (kapo)", "Proverbaro esperanta"], ["propraju\u011de", "Z"], ["elparoli, eldiri ju\u011don favore por iu", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ju\u011d", "primary": false}, "bruligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Konsumigi per fajro.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u0456\u0446\u044c", "\u0441\u043f\u0430\u043b\u0456\u0446\u044c", "\u0430\u0431\u043f\u0430\u043b\u044c\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0431\u043f\u0430\u043b\u0456\u0446\u044c", "\u0430\u043f\u044f\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u043f\u044f\u0447\u044b"], "fr": ["bruler (tr.)"], "en": ["burn"], "nl": ["verbranden"], "pt": ["queimar", "atear (fogo)", "acender (o fogo)", "incendiar", "p\u00f4r fogo", "tacar (fogo)"], "ru": ["\u0436\u0435\u0447\u044c", "\u043e\u0431\u0436\u0438\u0433\u0430\u0442\u044c"], "de": ["verbrennen"], "hu": ["\u00e9get", "el\u00e9get"], "sk": ["p\u00e1li\u0165"], "pl": ["pali\u0107", "spala\u0107", "parzy\u0107"]}, "examples": [["bruligi lignon, paperon, herezulon, domon", null], ["post infekta malsano oni ofte bruligas la vestojn de la malsanulo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 39"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"hu": ["meg\u00e9get"]}, "examples": [["ne estingu la fajron, kiu vin ne bruligas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "brul", "primary": false}, "frajo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ovoj de fi\u015doj kaj ranoj.", "translations": {"be": ["\u0456\u043a\u0440\u0430"], "fr": ["frai (\u0153ufs)", "\u0153ufs (de poisson)"], "en": ["fry", "spawn", "roe", "fish eggs"], "nl": ["kuit (viskuit)", "viskuit", "kikkerdril", "kikkerrit"], "pt": ["ova"], "ru": ["\u0438\u043a\u0440\u0430"], "de": ["Laich", "Fischbrut", "Rogen"], "hu": ["ikra"], "fa": ["\u062a\u062e\u0645 \u0645\u0627\u0647\u06cc", "\u0627\u0634\u067e\u0644"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fraj", "primary": true}, "bebmurdo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kiel infanmurdo, anka\u016d bebomurdo rilatas al krimo kaj estas jura vorto, bebomortigo simple rilatas al faro \u016d okazo: bebomortiga viruso"], "primary definition": "Intenca krima mortigo de infaneto.", "translations": {"nl": ["kindermoord"], "it": ["infanticidio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "murd", "primary": false}, "mezortanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de streko) Rekto orta al \u011di kaj trairanta \u011dian mezon.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0434\u0438\u0430\u0442\u0440\u0438\u0441\u0430 (\u043e\u0442\u0440\u0435\u0437\u043a\u0430)"], "fr": ["m\u00e9diatrice (d'un segment)"], "en": ["mid-perpendicular (of a segment)"], "pt": ["mediatriz"], "de": ["Mittelsenkrechte"], "pl": ["symetralna"], "hu": ["szakaszfelel\u0151 mer\u0151leges"]}, "examples": [["la mezortantoj de triangulo intersekci\u011das en la centro de la \u0109irka\u016dskribita cirklo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ort", "primary": false}, "fraji": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Demeti sian frajon.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0442\u0430\u0442\u044c \u0438\u043a\u0440\u0443"], "fr": ["frayer"], "en": ["spawn"], "nl": ["kuit schieten"], "be": ["\u0430\u0434\u043a\u043b\u0430\u0434\u0432\u0430\u0446\u044c \u0456\u043a\u0440\u0443", "\u043a\u043b\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456 \u0456\u043a\u0440\u0443"], "de": ["laichen"], "hu": ["ikr\u00e1t rak"], "fa": ["\u062a\u062e\u0645\u200c\u0631\u06cc\u0632\u06cc \u06a9\u0631\u062f\u0646"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fraj", "primary": false}, "frivola": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malserioza, bagatela, vanta.", "translations": {"be": ["\u0444\u0440\u044b\u0432\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u043b\u0435\u0433\u043a\u0430\u0434\u0443\u043c\u043d\u044b"], "fr": ["frivole", "futile", "insignifiant", "superficiel"], "en": ["frivolous"], "nl": ["onbelangrijk"], "pt": ["fr\u00edvolo", "f\u00fatil", "leviano"], "ru": ["\u0444\u0440\u0438\u0432\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043b\u0435\u0433\u043a\u043e\u043c\u044b\u0441\u043b\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0432\u0435\u0442\u0440\u0435\u043d\u044b\u0439"], "de": ["nichtig", "geringf\u00fcgig"], "hu": ["komolytalan", "l\u00e9ha"], "fa": ["\u0628\u06cc\u200c\u0627\u0647\u0645\u06cc\u062a", "\u0628\u06cc\u0647\u0648\u062f\u0647"], "es": ["fr\u00edvolo"]}, "examples": [["frivolaj aferoj, pensoj", null], ["frivola konduto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Inklina al malseriozaj, vantaj aferoj.", "translations": {"fa": ["\u0633\u0637\u062d\u06cc", "\u0633\u0628\u06a9\u200c\u0633\u0631"], "de": ["frivol", "leichtsinnig", "lose", "locker"], "nl": ["frivool", "lichtzinnig"], "pt": ["fr\u00edvolo", "f\u00fatil", "leviano"], "hu": ["k\u00f6nnyelm\u0171", "l\u00e9ha", "frivol"]}, "examples": [["frivola virino", null]], "subdefinitions": []}], "root": "frivol", "primary": true}, "Kristiano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo grekdevena.", "translations": {"fr": ["Christian"], "nl": ["Kristiaan", "Kris"], "it": ["Cristiano"], "pt": ["Cristiano"]}, "examples": [["la re\u011do Kristiano la Sepa sidis sur la Dana trono kaj estis tiam juna homo", "Fabeloj, volumo 4, historio el la dunoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "Kristian", "primary": true}, "sevrugo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de acipensero (Acipenser stellatus).", "translations": {"be": ["\u0441\u044f\u045e\u0440\u0443\u0433\u0430"], "en": ["starry sturgeon", "stellate sturgeon", "stellated sturgeon"], "nl": ["stersteur"], "ru": ["\u0441\u0435\u0432\u0440\u044e\u0433\u0430"], "de": ["Scherg", "Sternhausen"], "hu": ["s\u0151regtok"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sevrug", "primary": true}, "malprogreso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Perdo de atingita nivelo de disvolvi\u011do, kaduki\u011do, degenero, malkresko, dekadenco.", "translations": {"fa": ["\u067e\u0633\u0631\u0641\u062a"], "fr": ["r\u00e9gression"], "nl": ["achteruitgang"], "ru": ["\u0440\u0435\u0433\u0440\u0435\u0441\u0441"]}, "examples": [["nun en la simfonia \u011denro ni observas gravan malprogreson nur iomete diluitan per eksperimentoj de I. Stravinskij kaj S. Prokofjev", "J. Mura\u015dkovskij, I. Mura\u015dkovska, Kien fluas roj\u2019 Castalie?, 1984-1987"]], "subdefinitions": []}], "root": "progres", "primary": false}, "alkaloido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Organika alkaleca substanco, kiaj kafeino, kokaino, morfino.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u044c\u043a\u0430\u043b\u0451\u0456\u0434"], "fr": ["alcalo\u00efde"], "bg": ["\u0430\u043b\u043a\u0430\u043b\u043e\u0438\u0434"], "nl": ["alcalo\u00efde"], "pt": ["alcal\u00f3ide"], "ru": ["\u0430\u043b\u043a\u0430\u043b\u043e\u0438\u0434"], "de": ["Alkaloid"], "sv": ["alkaloid"], "sk": ["alkaloid"], "en": ["alkaloid"], "es": ["alcaloide"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "alkaloid", "primary": true}, "anta\u016dripeti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Anticipe ripeti, ordinare por parkeri a\u016d bone lerni.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u043f\u0435\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["r\u00e9p\u00e9ter (\u00e0 l'avance)"]}, "examples": [["li volis diri ion plu: frazon, kiun li jam formulis kaj anta\u016dripetadis al si multfoje", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 10a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ripet", "primary": false}, "forhavi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne posedi kaj ne bezoni.", "translations": {"fr": ["se passer (de)"], "en": ["do without"], "nl": ["missen (ontberen)", "ontberen"], "de": ["entbehren"], "pl": ["nie posiada\u0107", "nie potrzebowa\u0107"], "hu": ["n\u00e9lk\u00fcl\u00f6z"]}, "examples": [["oni povas forhavi lin", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "hav", "primary": false}, "difuzilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato (ajuto a\u016d lenso) por difuzi.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0438\u0444\u0444\u0443\u0437\u043e\u0440", "\u0440\u0430\u0441\u0441\u0435\u0438\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["diffuseur"], "en": ["diffusor"], "pl": ["dyfuzor"], "de": ["Diffusor", "Zerstreuungsvorrichtung"], "es": ["difusor"], "hu": ["sz\u00f3r\u00f3test", "diff\u00fazor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "difuz", "primary": false}, "infana": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata, apartenanta al infano.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u0456\u0446\u044f\u0447\u044b"], "fr": ["enfantin", "infantile"], "ro": ["de copil"], "nl": ["kinder-"], "pt": ["infantil"], "ru": ["\u0434\u0435\u0442\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["Kinder-"], "it": ["infantile", "bambinesco"], "hu": ["gyerek-", "gyermek-"], "pl": ["dzieci\u0119cy"], "uk": ["\u0434\u0438\u0442\u044f\u0447\u0438\u0439"], "vo": ["cilik"], "es": ["infantil"]}, "examples": [["infana ludo, vesto, pupo, klaso", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Naive sensperta kaj senprudenta.", "translations": {"de": ["kindlich", "kindisch"], "nl": ["kinderlijk"], "sv": ["barnslig"], "hu": ["gyerekes", "gyermekes", "gyermeki"]}, "examples": [["infana argumento", "Z"], ["infana senzorgeco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "infan", "primary": false}, "infano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homido kontraste al plenkreskinta homo, \u011dis la 12a jaro proksimume.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u0456\u0446\u044f", "\u0434\u0437\u0456\u0446\u0451"], "fr": ["enfant"], "bg": ["\u0434\u0435\u0442\u0435"], "zh": ["\u5b69\u5b50 [h\u00e1izi]", "\u5b50 [z\u01d0]", "\u513f", "tr. \u5152 [\u00e9r]"], "uk": ["\u0434\u0438\u0442\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Kind"], "it": ["bambino"], "vo": ["cil"], "en": ["child"], "cs": ["d\u00edt\u011b"], "hu": ["gyerek", "gyermek"], "es": ["ni\u00f1o"], "ru": ["\u0440\u0435\u0431\u0451\u043d\u043e\u043a", "\u0434\u0438\u0442\u044f"], "nl": ["kind"], "pt": ["crian\u00e7a"], "tr": ["\u00e7ocuk"], "sv": ["barn"], "ku": ["zarok", "mindal"], "ro": ["copil"], "pl": ["dziecko"]}, "examples": [["la infano ploras, \u0109ar \u011di volas man\u011di", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 16"], ["en infano vidi\u011das, kia homo fari\u011dos", "Proverbaro esperanta"], ["gardejo por infanoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["li havas dek unu infanojn", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 12"], ["por patrino ne ekzistas infano malbela", "Proverbaro esperanta"], ["li kondukis la patron de la infanino", "La Nova Testamento, S. Marko 5:40"]], "subdefinitions": []}], "root": "infan", "primary": true}, "Cerbero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mitologia trikapa hundo, gardanta la subteran mondon.", "translations": {"el": ["\u039a\u03ad\u03c1\u03b2\u03b5\u03c1\u03bf\u03c2"], "fr": ["cerb\u00e8re"], "pt": ["c\u00e9rbero"], "ru": ["\u041a\u0435\u0440\u0431\u0435\u0440", "\u0426\u0435\u0440\u0431\u0435\u0440"], "de": ["Kerberos"], "it": ["cerbero"], "hu": ["cerberus"], "sk": ["Kerberos"], "es": ["Cancerbero"], "be": ["\u0446\u044d\u0440\u0431\u044d\u0440"], "pl": ["cerber"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) (cerbero:) Tre severa kaj malafabla pordisto.", "translations": {"ru": ["\u0446\u0435\u0440\u0431\u0435\u0440"]}, "examples": [["ekpreninte la kulpilon, la cerbero saltegis mezen de infanoj, kriante: \u2015 Aro da buboj, al kiu apartenas tiu sageto?", "Henri Vallienne: Kastelo de Prelongo. Inko Tyres\u00f6, 2002."]], "subdefinitions": []}], "root": "Cerber", "primary": true}, "instruoplena": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0443\u0447\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["instructif"], "hu": ["tanuls\u00e1gos"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "instru", "primary": false}, "utopiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo volonte pripensanta utopiojn, pli-malpli naive imaganta idealan socion; revulo.", "translations": {"fr": ["utopiste"]}, "examples": [["la esperantistojn oni longe taksis utopiistoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "utopi", "primary": false}, "oka": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Okaranga, venanta post sep anta\u016daj.", "translations": {"be": ["\u0432\u043e\u0441\u044c\u043c\u044b"], "fr": ["huiti\u00e8me"], "zh": ["\u7b2c\u516b [d\u00ecb\u0101]"], "ru": ["\u0432\u043e\u0441\u044c\u043c\u043e\u0439"], "de": ["achter"], "hu": ["nyolcadik"], "fa": ["\u0647\u0634\u062a\u0645"], "br": ["eizhvet"], "fi": ["kahdeksas"], "nl": ["achtste"], "he": ["\u05e9\u05de\u05d9\u05e0\u05d9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ok", "primary": false}, "mandareno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Altranga diplomita \u0109ina \u015dtatoficisto.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u0434\u0430\u0440\u044b\u043d (\u0447\u044b\u043d\u043e\u045e\u043d\u0456\u043a \u0443 \u041a\u0456\u0442\u0430\u0456)"], "fr": ["mandarin"], "en": ["mandarin"], "nl": ["mandarijn (Chinees ambtenaar)"], "ru": ["\u043c\u0430\u043d\u0434\u0430\u0440\u0438\u043d (\u043a\u0438\u0442\u0430\u0439\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0432\u0435\u043b\u044c\u043c\u043e\u0436\u0430)"], "ca": ["mandar\u00ed"], "de": ["Mandarin"], "hu": ["mandarin (hivatalnok)"], "sk": ["mandar\u00edn"], "es": ["mandar\u00edn"], "br": ["mandarin (den)"], "pl": ["mandaryn"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mandaren", "primary": true}, "oke": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Okarange, post sep anta\u016daj.", "translations": {"ru": ["\u0432-\u0432\u043e\u0441\u044c\u043c\u044b\u0445"], "fr": ["huiti\u00e8mement"], "nl": ["ten achtste"], "de": ["achtes"], "hu": ["nyolcadszor"], "fa": ["\u0647\u0634\u062a\u0645 \u0622\u0646\u06a9\u0647"], "br": ["da eizhvet"], "fi": ["kahdeksanneksi"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ok", "primary": false}, "legitima\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dokumento a\u016d alia atestilo, kiu legitimas.", "translations": {"fr": ["papiers (d'identit\u00e9 etc.)", "pi\u00e8ces justificatives"], "nl": ["legitimatiebewijs"]}, "examples": [["poseda\u0135oj rapide vendeblaj per falsaj legitima\u0135oj", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato, \u0109apitro 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "legitim", "primary": false}, "simpatia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Simpatia, sentanta a\u016d montranta simpation por iu; simpatiplena.", "translations": {"be": ["\u0441\u044b\u043c\u043f\u0430\u0442\u044b\u0437\u0443\u044e\u0447\u044b"], "en": ["sympathetic"], "nl": ["sympathiek"], "ru": ["\u0441\u0438\u043c\u043f\u0430\u0442\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "it": ["simpatico (benevolenza)"], "es": ["simp\u00e1tico/a"], "hu": ["rokonszenves", "szimpatikus"]}, "examples": [["Jaspa simpatie suspiris", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 57a, p. 274a"], ["la simpatia etoso, kiu regis dum la simpozio.", "Carlo Minnaja, Du akademioj kune (Geraldo Mattos kaj Christer Kiselman, Lingva planado kaj leksikologio), Monato, jaro 2002a, numero 1a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Estiganta simpation de iu; simpatiinda, simpativeka, pla\u0109a.", "translations": {"be": ["\u0441\u044b\u043c\u043f\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["sympathique"], "de": ["sympathisch"]}, "examples": [["personoj, al kiuj mi ne estis simpatia", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "simpati", "primary": false}, "organizi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Starigi ion, kunordigante \u011diajn partojn por plenumi difinitan funkcion; doni al io la necesajn organojn por funkciadi.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0433\u0430\u043d\u0456\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "en": ["organize"], "nl": ["organiseren"], "pt": ["organizar"], "ru": ["\u043e\u0440\u0433\u0430\u043d\u0438\u0437\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["organisieren"], "hu": ["szervez"], "es": ["organizar"]}, "examples": [["organizi armeon, \u015dtaton, kurson, ekskurson, oficejon, societon, kongreson", null], ["organizata memlernado", "Z"], ["esta\u0135o alte organizita", null]], "subdefinitions": []}], "root": "organiz", "primary": true}, "titoli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Nomi iun per titolo 1.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0438\u0442\u0443\u043b\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["titulieren"], "pl": ["tytu\u0142owa\u0107"], "hu": ["sz\u00f3l\u00edt (titul\u00e1l)", "titul\u00e1l"]}, "examples": [["ne forgesu dum la a\u016ddienco \u0109iam titoli la \u0109efon generalo", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Surskribi ion per titolo 2.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0437\u0430\u0433\u043b\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u0437\u0432\u0430\u0442\u044c (\u043a\u043d\u0438\u0433\u0443 \u0438 \u0442.\u043f.)"], "de": ["betiteln"], "nl": ["betitelen"], "pl": ["tytu\u0142owa\u0107", "opatrza\u0107 tytu\u0142em"], "hu": ["c\u00edmet ad (pl. k\u00f6nyvnek)"]}, "examples": [["kiel vi titolos vian novan verkon?", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "titol", "primary": false}, "kaco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homa peniso.", "translations": {"be": ["\u0445\u0443\u0439"], "fr": ["bite (p\u00e9nis)", "bitte (p\u00e9nis)", "paf (p\u00e9nis)", "p\u00e9nis", "pine", "queue (p\u00e9nis)", "vit"], "en": ["cock", "dick", "prick", "wang"], "nl": ["penis", "lul"], "pt": ["pau", "pinto"], "ca": ["cigala (penis, vulgar)", "titola (penis, vulgar)", "pixa (penis, vulgar)", "ocell (penis, vulgar)", "pardal (penis, vulgar)"], "de": ["Schwanz (Penis)"], "tr": ["sik(penis)"], "sv": ["kuk"], "hu": ["farok (p\u00e9nisz)", "fasz"], "pl": ["chuj"], "fi": ["(miehen) kalu", "kulli"], "es": ["polla (pene, vulgar)"]}, "examples": [["kaj se temas pri kacoj, mi a\u016ddis, ke \u0109iu viro, kiu ali\u011das al la kulto de la judoj", "Anna L\u00f6wensteinLa \u015ctona Urbojaro 1999a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kac", "primary": true}, "porti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Subteni pezan objekton.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0441\u0442\u0438", "\u043d\u043e\u0441\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["porter", "supporter"], "en": ["carry"], "nl": ["dragen", "brengen"], "pt": ["carregar", "levar"], "be": ["\u043d\u0430\u0441\u0456\u0446\u044c", "\u043d\u0435\u0441\u044c\u0446\u0456"], "de": ["tragen"], "tr": ["ta\u015f\u0131mak"], "sv": ["b\u00e4ra"], "hu": ["hoz", "visz", "hord", "visel"], "cs": ["n\u00e9st"], "pl": ["nosi\u0107"]}, "examples": [["la pastroj portas la keston", "La Malnova Testamento, Josuo 3:8"], ["plenigu la sakojn de tiuj homoj per greno tiom, kiom ili nur povas porti", "La Malnova Testamento, Genezo 44:1"], ["porti infanon en la brakoj", null], ["porti valizon sur sia \u015dultro", null], ["arbo portanta fruktojn", null], ["unu el ili estis tiel laca, ke \u011diaj flugiloj jam apena\u016d povis \u011din porti", "Fabeloj, volumo 2, dio de dormo, merkredo"], ["li konsentas porti \u0109iujn elspezojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0441\u0442\u0438"], "de": ["bringen", "herbeibringen", "herbeitragen"]}, "examples": [["porti leterojn \u0109e la po\u015dtejon, infanon hejmen", null], ["li ordonis, ke oni portu tion en la grandan salonon", "Z"], ["porti al iu sciigon", "Z"], ["\u011dis maro fluu mia sang', portante malbenon al la bordo de l' barbaroj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Havi sur si a\u016d kun si, kutime a\u016d ne.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0441\u0442\u0438", "\u043d\u043e\u0441\u0438\u0442\u044c"], "de": ["bei sich haben", "tragen"]}, "examples": [["en la mano li portis bastonegon", "Fabeloj, volumo 1, \u011dardeno de la paradizo"], ["li portas rozokoloran superveston", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 31"], ["\u0109iu volas porti grandegajn perukojn", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 9a"], ["porti la verdan stelon", "Z"], ["en la po\u015do de mia pantalono mi portas monujon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 40"], ["hundo bojas, vento portas la bojon", "Z"], ["se via spir' en si venenon portus", "Z"], ["mi portas la nomon Petro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Senti sur sian konsciencon ian moralan pezon.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0441\u0442\u0438"], "de": ["tragen"]}, "examples": [["vi portos la sekvojn de via senatento", null], ["porti grandan respondecon", null], ["la tuta gento portas sur si la koleron de la dioj", "Z"], ["li portas sur si la kulpon de parencmortigo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Havi sufi\u0109an forton por ne esti premegata de morala pezo; toleri.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u043d\u043e\u0441\u0456\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u043d\u043e\u0441\u0456\u0446\u044c"], "de": ["ertragen", "aushalten"], "ru": ["\u043d\u0435\u0441\u0442\u0438", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u043d\u043e\u0441\u0438\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u043d\u043e\u0441\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["porti sian malfeli\u0109on", "B"], ["sorton malsa\u011duloj timas, sa\u011duloj portas", null], ["porti la \u015dar\u011dojn de la homa vivo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Havi ian senton en sia koro.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0441\u0442\u0438", "\u043d\u043e\u0441\u0438\u0442\u044c"], "de": ["tragen"]}, "examples": [["en mia brusto portas mi deziron malnovan", "Z"], ["mi portas por vi amon varmegan en mia koro", "Z"], ["li estas tre ekkolerema; tamen li ne portas longe la koleron", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 41"]], "subdefinitions": []}], "root": "port", "primary": true}, "enkapigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Pene komprenigi a\u016d almena\u016d enmemorigi.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0431\u0438\u0442\u044c \u0447\u0442\u043e-\u043b. \u0432 \u0433\u043e\u043b\u043e\u0432\u0443"], "fr": ["mettre (\u00e0 qn qc) dans la t\u00eate"], "nl": ["onthouden"], "pt": ["meter na cabe\u00e7a"], "pl": ["wbija\u0107 do g\u0142owy", "wbija\u0107 do \u0142ba"], "hu": ["meg\u00e9rtet"]}, "examples": [["Ajna komencis enkapigi al li la venontajn lecionojn", "Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, dua parto, \u0109apitro 2a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kap", "primary": false}, "paronimo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vorto preska\u016d samsona kiel alia, sed sence malsama.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u043e\u043d\u0456\u043c"], "fr": ["paronyme"], "nl": ["paroniem"], "pt": ["par\u00f4nimo"], "ru": ["\u043f\u0430\u0440\u043e\u043d\u0438\u043c"], "de": ["Paronym"], "hu": ["paronima", "rokon hangz\u00e1s\u00fa sz\u00f3"]}, "examples": [["\u00abpesi\u00bb kaj \u00abpezi\u00bb estas paronimoj", null], ["estas klarigataj sufi\u0109e komplikaj fenomenoj, ekzemple, uzo de sinonimoj kaj paronimoj", "Boris Kolker: Kreskigi la vortprovizon (Christiane De Vleminck kaj Emile Van Damme, Leksikaj ekskursoj, unua volumo), Monatojaro 1998a, numero 6a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "paronim", "primary": true}, "premateco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de iu premata de la homoj a\u016d okaza\u0135oj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["assuj\u00e9tissement", "oppression", "suj\u00e9tion"], "en": ["pressure"], "nl": ["druk", "onderdrukking"], "de": ["Unterdr\u00fcckung"], "pl": ["ucisk (sytuacja)"], "hu": ["szorults\u00e1g", "szorongatotts\u00e1g"]}, "examples": [["la Eternulo vidis nian mizeron kaj nian laboradon kaj nian prematecon", "La Malnova Testamento, Readmono 26:7"], ["en mia premiteco mi vokis la Eternulon", "La Malnova Testamento, II. Samuel 22:7"], ["mi parolos en la premiteco de mia spirito, mi plendos en la maldol\u0109eco de mia animo", "La Malnova Testamento, Ijob 7:11"], ["anka\u016d vin Li elkondukus el la suferoj en spacon vastan, kie ne ekzistas premateco", "La Malnova Testamento, Ijob 36:16"]], "subdefinitions": []}], "root": "prem", "primary": false}, "parlamentario": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Porparolanto delegita al la malamika flanko en milito a\u016d batalo.", "translations": {"fr": ["parlementaire (subst.)"], "nl": ["parlamentari\u00ebr"], "pl": ["parlamentariusz"], "pt": ["parlament\u00e1rio (mil., jur.)"]}, "examples": [["kaj li, komandanto de la urbo, kriis al franca parlamentario: \u00abSciigu al via imperiestro, ke mi ne kapitulacos...\u00bb", "Jaroslav Ha\u0161ek, trad. Vladim\u00edr V\u00e1\u0148a , Aventuroj de la brava soldato \u0160vejk..., 3 - Glora batregalo, 1 - Trans Hungarion"], ["la fingro ku\u015dis sur la \u0109ano, do la parlamentario ne devus fari abruptajn movojn", "Lubovj Lukina, E\u016dgeno Lukin, trad. Jurij Finkel , La misiistoj, parto 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "parlamentari", "primary": true}, "Lamio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Amantino de Ze\u016dso, transformi\u011dita en envia kaj sendorma infanmortiga monstro pro la doloro por la mortigo de siaj infanoj.", "translations": {"de": ["Lamia"], "nl": ["Lamia"], "it": ["Lamia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lami", "primary": false}, "brutigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi iun bruta.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u043a\u043e\u0442\u0438\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u0434\u043e\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 \u0434\u043e \u0441\u043a\u043e\u0442\u0441\u043a\u043e\u0433\u043e \u0441\u043e\u0441\u0442\u043e\u044f\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["abrutir"], "en": ["brutalize"], "hu": ["lealjas\u00edt"], "br": ["anevalaat"], "pl": ["zbydl\u0119ca\u0107", "zezwierz\u0119ca\u0107"]}, "examples": [["alkoholo brutigas la homon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "brut", "primary": false}, "hidra\u016dliko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco kaj te\u0125niko pri la fortoj kaj efikoj produktataj de flua\u0135oj kaj precipe de akvo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u0434\u0440\u0430\u045e\u043b\u0456\u043a\u0430"], "fr": ["hydraulique (subst.)"], "en": ["hydraulics"], "nl": ["hydraulica"], "pt": ["hidr\u00e1ulica"], "el": ["\u03c5\u03b4\u03c1\u03b1\u03c5\u03bb\u03b9\u03ba\u03ae"], "de": ["Hydraulik"], "it": ["idraulica (scienza)"], "es": ["hidr\u00e1ulica"], "ru": ["\u0433\u0438\u0434\u0440\u0430\u0432\u043b\u0438\u043a\u0430"], "pl": ["hydraulika"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hidra\u016dlik", "primary": true}, "stenografado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago stenografi a\u016d stenografarto.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u044d\u043d\u0430\u0433\u0440\u0430\u0444\u0456\u044f"], "fr": ["st\u00e9nographie"], "nl": ["stenografie"], "ru": ["\u0441\u0442\u0435\u043d\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u044f", "\u0441\u0442\u0435\u043d\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Stenografie"], "sv": ["stenografi"], "hu": ["gyors\u00edr\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stenograf", "primary": false}, "risorti\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Reagi kiel risorto.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0440\u0443\u0436\u044b\u043d\u0456\u0446\u044c"], "hu": ["rug\u00f3zik"], "de": ["federn", "abfedern", "zur\u00fcckfedern"], "ru": ["\u043f\u0440\u0443\u0436\u0438\u043d\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "risort", "primary": false}, "gla\u016dcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio papavacoj (Glaucium), kun longaj korne kurbaj fruktoj.", "translations": {"fa": ["\u0634\u0642\u0627\u06cc\u0642"], "de": ["Hornmohn"], "nl": ["hoornpapaver"], "pt": ["gl\u00e1ucio (bot\u00e2nica)", "gl\u00e1ucia (bot\u00e2nica)"], "ru": ["\u0433\u043b\u0430\u0443\u0446\u0438\u0443\u043c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gla\u016dci", "primary": true}, "hidra\u016dlika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al hidra\u016dliko a\u016d al akvo, konsiderata de la vidpunkto de tiu scienco.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u0434\u0440\u0430\u045e\u043b\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["hydraulique (adj.)"], "en": ["hydraulic"], "nl": ["water-"], "pt": ["hidr\u00e1ulico"], "el": ["\u03c5\u03b4\u03c1\u03b1\u03c5\u03bb\u03b9\u03ba\u03cc\u03c2"], "de": ["Wasser-"], "it": ["idraulico (agg.)"], "ru": ["\u0433\u0438\u0434\u0440\u0430\u0432\u043b\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "es": ["hidr\u00e1ulico"]}, "examples": [["hidra\u016dlika forto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Funkcianta per akvo.", "translations": {"de": ["hydraulisch"], "nl": ["hydraulisch"]}, "examples": [["hidra\u016dlika bremso, ma\u015dino, premilo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malmoli\u011danta en akvo.", "translations": {}, "examples": [["hidra\u016dlika kalko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hidra\u016dlik", "primary": false}, "interfingrigi la manojn": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Intermeti la fingrojn de unu mano alterne inter la fingrojn de la alia.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0446\u0435\u043f\u0438\u0442\u044c \u0440\u0443\u043a\u0438"], "fr": ["croiser les mains"], "nl": ["de handen vouwen"], "de": ["H\u00e4nde falten"], "pl": ["sple\u015b\u0107 d\u0142onie", "sple\u015b\u0107 palce"], "hu": ["\u00f6sszekulcsolja a kez\u00e9t"]}, "examples": [["la juna homo faris sopiran \u011demon, interfingrigis la manojn kaj klinis la kapon sur la bruston", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "fingr", "primary": false}, "censado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nombrado kaj taksado de hava\u0135oj.", "translations": {"de": ["Inventur"], "nl": ["vermogensbepaling"], "it": ["censimento delle ricchezze"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cens", "primary": false}, "kamerunianino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Civitanino a\u016d lo\u011dantino de Kamerunio.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043c\u0435\u0440\u0443\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["camerounaise (subst.)"], "nl": ["Kameroense"], "it": ["camerunese (sost. f.)", "camerunense (sost. f.)"]}, "examples": [["partoprenis 6 togolandanoj kaj unu kamerunianino", "GBEGLO Koffi: Unuaj Esperantologoj en Afriko"]], "subdefinitions": []}], "root": "Kameruni", "primary": false}, "dukino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Edzino de duko.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0435\u0440\u0446\u043e\u0433\u0438\u043d\u044f"], "pl": ["ksi\u0119\u017cna"], "pt": ["duquesa"]}, "examples": [["fine, mia kara Matildo, morga\u016d vi estos dukino de Blasano", "Henri Vallienne: Kastelo de Prelongo. Inko Tyres\u00f6, 2002."]], "subdefinitions": []}], "root": "duk", "primary": false}, "fontolingvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lingvo el kiu oni tradukas.", "translations": {"be": ["\u0437\u044b\u0445\u043e\u0434\u043d\u0430\u044f \u043c\u043e\u0432\u0430"], "fr": ["langue source"], "en": ["source language"], "nl": ["brontaal"], "ru": ["\u0438\u0441\u0445\u043e\u0434\u043d\u044b\u0439 \u044f\u0437\u044b\u043a"], "de": ["Herkunftssprache"], "hu": ["forr\u00e1snyelv"], "he": ["\u05e9\u05e4\u05ea \u05de\u05e7\u05d5\u05e8"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Lingvo el kiu alia lingvo pruntas vorton, parolmanieron a\u016d alian lingvan trajton.", "translations": {"be": ["\u043c\u043e\u0432\u0430-\u043a\u0440\u044b\u043d\u0456\u0446\u0430"], "ru": ["\u044f\u0437\u044b\u043a-\u0438\u0441\u0442\u043e\u0447\u043d\u0438\u043a"]}, "examples": [["se la fontolingvo uzas nelatinan alfabeton, la vorto do devas esti \u00abtransskribata\u00bb en la esperantan alfabeton", "E. W\u00fcster, Esperantologiaj Studoj, Stafeto, 1978, p.117"]], "subdefinitions": []}], "root": "lingv", "primary": false}, "meduzo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Libere na\u011danta formo de hidrozooj.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0434\u0443\u0437\u0430"], "fr": ["m\u00e9duse"], "nl": ["kwal"], "pt": ["medusa"], "ru": ["\u043c\u0435\u0434\u0443\u0437\u0430"], "de": ["Qualle"], "it": ["medusa"], "hu": ["med\u00faza"], "es": ["medusa"], "br": ["morgaoulenn"], "pl": ["meduza"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "meduz", "primary": true}, "dorsen": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Returnen.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0437\u0430\u0434"], "fr": ["en arri\u00e8re"], "nl": ["achteruit"], "ru": ["\u043d\u0430\u0437\u0430\u0434"], "de": ["zur\u00fcck"], "hu": ["h\u00e1trafel\u00e9"], "pl": ["wstecz", "do ty\u0142u"], "he": ["\u05d0\u05d7\u05d5\u05e8\u05d4"]}, "examples": [["la anasoj iris dorsen", "Fabeloj, volumo 2, Dio de dormo"]], "subdefinitions": []}], "root": "dors", "primary": false}, "ununorma": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La formo \u00abununorma\u00bb prezentas teorian problemeton, nome oni povus kompreni \u011din kiel \u00abhavanta unu normon\u00bb. Tamen tiu principa ambigueco \u015dajnas apena\u016d ebla kaj jam ekzistas precedenco de tiaj kunmeta\u0135oj (ekz-e \u00abunuvalenta\u00bb, a\u016d \u00abdekbaza\u00bb)."], "primary definition": null, "translations": {"pt": ["normal"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri vektoro) Kies normo egalas al 1.", "translations": {"ru": ["\u043d\u043e\u0440\u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439 (\u0432\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440)"], "fr": ["(vecteur) norm\u00e9", "(vecteur) unitaire"], "en": ["normalized (vector)"], "de": ["normiert (-er Vektor)"], "hu": ["norm\u00e1lt (vektor)"], "pl": ["(wektor) jednostkowy", "(wektor) unormowany"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri bazo) Kies elementoj estas ununormaj.", "translations": {"ru": ["\u043d\u043e\u0440\u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439 (\u0431\u0430\u0437\u0438\u0441)"], "fr": ["(base) norm\u00e9e"], "en": ["normalized (basis)"], "de": ["normiert (-e Basis)"], "hu": ["norm\u00e1lt (b\u00e1zis)"], "pl": ["(baza) unormowana"]}, "examples": []}]}], "root": "norm", "primary": false}, "terminalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato por atingi foran komputilon, al kiu lasta la terminalo estas konektita per datumtransmeta lineo. Ofte terminalo estas persona komputilo.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u0440\u043c\u0456\u043d\u0430\u043b"], "en": ["terminal"], "nl": ["werkstation"], "ru": ["\u0442\u0435\u0440\u043c\u0438\u043d\u0430\u043b"], "ca": ["terminal"], "de": ["Terminal"], "hu": ["termin\u00e1l", "v\u00e9gberendez\u00e9s", "h\u00e1l\u00f3zati munkahely", "munka\u00e1llom\u00e1s"], "pl": ["terminal"], "es": ["terminal"]}, "examples": [["terminalo kapabla meme (a\u016dtonome) registri kaj trakti datumojn estas \u00abinteligenta terminalo\u00bb", null], ["terminalo sen propra memoro kaj kapablo fari ion sen konekto al komputilo estas \u00absencerba terminalo\u00bb", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Terminalo anka\u016d estas nomo de aparato por dialogi kun malproksima komputilo."], "primary definition": "Loko, konstrua\u0135aro aran\u011dita por atendo, enveturili\u011do a\u016d elveturili\u011do de voja\u011dantoj a\u016d transporta\u0135oj.", "translations": {"fr": ["terminal (portuaire)"], "de": ["Terminal (Empfangsgeb\u00e4ude)"], "nl": ["terminal (v. lucht- of scheepvaartlijn)"], "it": ["terminal"], "pl": ["terminal"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tia parto de flughaveno.", "translations": {"pl": ["terminal lotniczy"], "hu": ["utasforgalmi \u00e9p\u00fclet", "termin\u00e1l"]}, "examples": [["parto de Terminalo 3 de la flughaveno disfalis je la 28-a de septembro 2004", "Vikipedio, artikolo \u00abDubaja Internacia Flughaveno\u00bb, 2008-03-03"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Tia parto de haveno.", "translations": {"pl": ["terminal morski"], "hu": ["fejkik\u00f6t\u0151"]}, "examples": [["post tri horoj la \u015doforo liberigas la pasa\u011derojn en la haveno de Kalezo front\u2019 al la kompaniterminalo", "C. Pinardon, Normandeca Anglio, 1996-09"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "stacio", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "terminal", "primary": true}, "Paska semajno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La unua semajno sekvanta la Paskan diman\u0109on.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u0441\u0445\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u043d\u0435\u0434\u0435\u043b\u044f", "\u0421\u0432\u0435\u0442\u043b\u0430\u044f \u0421\u0435\u0434\u043c\u0438\u0446\u0430"], "fr": ["semaine sainte"], "bg": ["\u0441\u0435\u0434\u043c\u0438\u0446\u0430\u0442\u0430 \u043f\u0440\u0435\u0434\u0438 \u0412\u0435\u043b\u0438\u043a\u0434\u0435\u043d"], "nl": ["Paasweek"], "de": ["Osterwoche"], "hu": ["h\u00fasv\u00e9t hete"], "en": ["Easter Week", "octave of Easter"], "pl": ["Wielki Tydzie\u0144"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Pask", "primary": false}, "sindeteno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago sin deteni.", "translations": {"be": ["\u0443\u0441\u0442\u0440\u044b\u043c\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["abstention", "r\u00e9ticence"], "pl": ["powstrzymywanie si\u0119", "abstynencja", "pow\u015bci\u0105gliwo\u015b\u0107"], "hu": ["tart\u00f3zkod\u00e1s (vmit\u0151l)"]}, "examples": [["vo\u0109doni per jes, ne a\u016d sindeteno", "Plena Ilustrita Vortaro"], ["estas eble per sindetenado kaj korpureco atingi ian mistikan unuecon kun malsupera dia\u0135o", "Pro I\u015dtar,\u0109ap. 6"]], "subdefinitions": []}], "root": "ten", "primary": false}, "stulta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Misago pro ne sufi\u0109a pripenso, pro misrezono.", "translations": {"be": ["\u0433\u043b\u0443\u043f\u0441\u0442\u0432\u0430", "\u0431\u044f\u0437\u0433\u043b\u0443\u0437\u044c\u0434\u0437\u0456\u0446\u0430", "\u043d\u0435\u0434\u0430\u0440\u044d\u0447\u043d\u044b \u045e\u0447\u044b\u043d\u0430\u043a"], "ru": ["\u0433\u043b\u0443\u043f\u043e\u0441\u0442\u044c (\u043f\u043e\u0441\u0442\u0443\u043f\u043e\u043a)"], "fr": ["b\u00eatise (acte)", "idiotie (acte)"], "en": ["stupidity"], "hu": ["ostoba dolog", "buta dolog", "h\u00fclye dolog"]}, "examples": [["la patro \u0109iam opiniis la celibaton stulta\u0135o", "U. Matthias, Profanaj plezuroj, Monato, jaro 1996a, numero 3a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "stult", "primary": false}, "fenestrokruceto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la fostetoj, kiuj kruce dividas fenestron.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043a\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439 \u043f\u0435\u0440\u0435\u043f\u043b\u0451\u0442", "\u043a\u0440\u0435\u0441\u0442\u043e\u0432\u0438\u043d\u0430"], "fr": ["croisillon (d'une fen\u00eatre)"], "de": ["Fensterkreuz"], "pl": ["szpros"], "hu": ["ablakkereszt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fenestr", "primary": false}, "intenci": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Konscie kaj klare ekvoli fari ion en nedifinita tempo.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u043c\u0435\u0440\u0435\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["avoir l'intention de", "projeter de", "viser \u00e0"], "en": ["intend"], "nl": ["van plan zijn"], "pt": ["tencionar", "intentar", "pretender"], "de": ["beabsichtigen", "intendieren"], "hu": ["sz\u00e1nd\u00e9kozik"]}, "examples": [["intenci fari ion", "Z"], ["li intencis plibonigi sian konduton, sed lia volo estas tro malforta", null], ["intenci malbonon, malicon, ian fripona\u0135on", "Z"], ["jam de longe mi intencas viziti vin, sed mi nescias, \u0109u mi povos dum tiu \u0109i monato", null]], "subdefinitions": []}], "root": "intenc", "primary": true}, "piloto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maristo komisiita por gvidi la \u015dipojn en malfacilaj trairejoj \u0109e eniro a\u016d eliro de haveno; \u015dipgvidisto.", "translations": {"be": ["\u043b\u043e\u0446\u043c\u0430\u043d"], "fr": ["pilote"], "en": ["pilot"], "nl": ["loods"], "pt": ["pr\u00e1tico", "timoneiro", "patr\u00e3o", "piloto"], "ru": ["\u043b\u043e\u0446\u043c\u0430\u043d"], "de": ["Lotse"], "it": ["pilota"], "hu": ["r\u00e9vkalauz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kondukisto de aviadilo, a\u016d aparato, kiu kondukas aviadilon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0456\u043b\u043e\u0442", "\u043b\u0451\u0442\u0447\u044b\u043a"], "bg": ["\u043f\u0438\u043b\u043e\u0442"], "nl": ["piloot"], "ru": ["\u043f\u0438\u043b\u043e\u0442", "\u043b\u0451\u0442\u0447\u0438\u043a"], "hu": ["pil\u00f3ta", "rep\u00fcl\u0151"]}, "examples": [["li \u015daltas la a\u016dtomatan piloton kaj hup hup, \u011dis kvin minutojn anta\u016d la surteri\u011do, ili, nu, vi scias ja.", "Paul VEENMAN: Diverskvalita erotiko, Monato, n-ro 04/1996"], ["io tre simila okazas, se la pilotoj de pluraj aviadiloj hazarde decidas samtempe komuniki kun la regturo.", "PEJNO Simono: Prefere pakete, Monato, n-ro 02/2001"]], "subdefinitions": []}], "root": "pilot", "primary": true}, "beatigo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Validigo kaj proklamo de ies beateco.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0430\u0442\u0438\u0444\u0438\u043a\u0430\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["b\u00e9atification"], "en": ["beatification"], "pl": ["beatyfikacja"]}, "examples": [["proceso de beatigo \u0109e Vatikano", "Augusto Casquero : 2002 - Internacia jaro de Antoni Gaud\u00ed, Monatojaro 2002a, numero 6a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "beat", "primary": false}, "intenca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konscie volita.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u043c\u0435\u0440\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u043d\u0430\u043c\u0435\u0440\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0443\u043c\u044b\u0448\u043b\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["d\u00e9lib\u00e9r\u00e9", "intentionnel", "voulu"], "nl": ["gewild"], "pt": ["intencional"], "de": ["beabsichtigt", "absichtlich"], "hu": ["sz\u00e1nd\u00e9kos", "akaratlagos"]}, "examples": [["tio estas intenca mallerta\u0135o", null], ["sabotado kaj intenca malhelpado", "Metropoliteno"], ["parenc' al parenco ne malhelpas intence", "Proverbaro esperanta"], ["tutintence mi parolas la\u016dte", null]], "subdefinitions": []}], "root": "intenc", "primary": false}, "kampuso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["ni promenadis tra la belega kampuso, ekzamenis la skulpta\u0135ojn kaj vizitis la radio-stacion", "R. F. Grossman, Tria Amerika Kongreso de Esperanto, Novjorka prismo, 1996-03, numero 52a"], ["\u0109iuj miaj lernantoj eksciis pri la kurso per siaj kolegoj \u2013 neniu per la malmultaj afi\u015doj kiujn mi gluis en la kampuso", "M. Mila, Punka Esperanto-programo..., soc.culture.esperanto, 2004-01-18"]], "subdefinitions": []}], "root": "kampus", "primary": true}, "pistujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speciala vazo, en kiu oni pistas.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0443\u043f\u0430"], "fa": ["\u0647\u0627\u0648\u0646"], "nl": ["vijzel", "mortier"], "ru": ["\u0441\u0442\u0443\u043f\u0430"], "de": ["M\u00f6rser"], "pl": ["mo\u017adzierz"], "hu": ["mozs\u00e1r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pist", "primary": false}, "memkritiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malla\u016ddo de si mem, agnosko de propraj misoj kaj misagoj.", "translations": {"fr": ["autocritique"], "nl": ["zelfkritiek"], "es": ["autocr\u00edtica"], "hu": ["\u00f6nkritika"]}, "examples": [["\u00abMemkritiko\u00bb", "Sadler Victor, Memkritiko. - Roskilde: eld. Koko, 1967"]], "subdefinitions": []}], "root": "kritik", "primary": false}, "rimarkigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparte atentigi pri.", "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u0432\u044f\u0440\u043d\u0443\u0446\u044c \u0443\u0432\u0430\u0433\u0443", "\u043f\u0440\u044b\u0446\u044f\u0433\u043d\u0443\u0446\u044c \u0443\u0432\u0430\u0433\u0443"], "ru": ["\u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c \u0447\u044c\u0451-\u043b. \u0432\u043d\u0438\u043c\u0430\u043d\u0438\u0435 (\u043d\u0430 \u0447\u0442\u043e-\u043b.)"], "fr": ["faire remarquer"], "de": ["bemerken", "anmerken", "dazusagen"], "hu": ["figyelmeztet", "megjegyez", "felh\u00edvja a figyelmet"]}, "examples": [["mi devas rimarkigi vin pri tio", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "rimark", "primary": false}, "portulako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Herbo kun karnaj folioj, ordinare unujara, kreskanta en sabla tero en mezvarmaj a\u016d varmaj landoj, genro el familio portulakacoj (Portulaca).", "translations": {"fa": ["\u062e\u0631\u0641\u0647"], "fr": ["pourpier"], "en": ["purslane"], "nl": ["postelein"], "hu": ["porcsin"]}, "examples": [["\u015di faru al li siajn supojn kun la ri\u0109iga aldono de portulako kaj de aroma mento", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "portulak", "primary": true}, "kelke": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Analoge kun multe, iom kc, tiu adverbo estas uzata kun la senco de substantivo montranta nedifinitan, sed ne tre grandan kvanton.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u043a\u0430\u043b\u044c\u043a\u0456"], "hu": ["n\u00e9h\u00e1ny"], "ru": ["\u043d\u0435\u0441\u043a\u043e\u043b\u044c\u043a\u043e"]}, "examples": [["nur kelke da homoj sidis en la \u0109ambro", null], ["kelke da ni", "Z"], ["permesu diri al vi kelke da vortoj", "Z"], ["mi volis doni al \u015di kelke da violoj", "Z"], ["oni ne povus tion fari la\u016d mendo en la da\u016dro de kelke (malmulte) da semajnoj", "Z"], ["li donis al la almozulo la kelke da spesdekoj, kiujn li havis", "Z"], ["dum la kelke da minutoj de \u0109i tiu rigardado", "Z"], ["ili ellernis tiun lingvon en la da\u016dro de iaj kelke da semajnoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kelk", "primary": false}, "retadreso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Signo\u0109eno uzata en komputila reto por indiki komputilon kaj komputadan objekton (ekz-e dosieron per Interreta adreso) a\u016d uzanton (per retpo\u015dta adreso).", "translations": {"be": ["\u0441\u0435\u0446\u0435\u0432\u044b \u0430\u0434\u0440\u0430\u0441", "\u0406\u043d\u0442\u044d\u0440\u043d\u044d\u0442-\u0430\u0434\u0440\u0430\u0441", "\u0430\u0434\u0440\u0430\u0441 \u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u043e\u043d \u043d\u0430\u0439 \u043f\u043e\u0448\u0442\u044b"], "fr": ["adresse \u00e9lectronique"], "bg": ["\u0438\u043c\u0435\u0439\u043b \u0430\u0434\u0440\u0435\u0441"], "nl": ["mailadres"], "pt": ["endere\u00e7o eletr\u00f4nico"], "ru": ["\u0441\u0435\u0442\u0435\u0432\u043e\u0439 \u0430\u0434\u0440\u0435\u0441", "\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0430\u0434\u0440\u0435\u0441"], "de": ["E-Mail-Adresse", "elektronische Adresse"], "hu": ["e-mail c\u00edm", "dr\u00f3tpostac\u00edm"], "sk": ["internetov\u00e1 adresa"], "en": ["email address"], "br": ["chomlec'h postel"], "es": ["direcci\u00f3n de internet"], "he": ["\u05db\u05ea\u05d5\u05d1\u05ea \u05d3\u05d5\u05d0\"\u05dc"]}, "examples": [["bonvenaj estos mallongaj salutmesa\u011doj tra mia retadreso", "H. Masson, ret-info: infanfestivalo, soc.culture.esperanto, 1998-10-09"]], "subdefinitions": []}], "root": "adres", "primary": false}, "divorco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rompo de edzi\u011do, decidita de jura instanco la\u016d postulo de unu a\u016d de amba\u016d geedzoj.", "translations": {"fr": ["divorce"], "de": ["Scheidung"], "en": ["divorce"], "pl": ["rozw\u00f3d"], "bg": ["\u0440\u0430\u0437\u0432\u043e\u0434"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "divorc", "primary": false}, "kazeiga\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fermento, \u011denerale ekstraktata el stomako de junaj, ankora\u016d laktonutrataj rema\u0109uloj, kiu servas por kazeigi lakton.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043a\u0432\u0430\u0441\u043a\u0430"], "fr": ["pr\u00e9sure"], "en": ["rennet"], "nl": ["stremsel"], "br": ["tro (evit lakaat al laezh da gaouledi\u00f1)"], "hu": ["tejolt\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kaze", "primary": false}, "Okao": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rivero en e\u016dropa Rusujo, 1480 km longa, la plej granda dekstra alfluanto de Volgo.", "translations": {"be": ["\u0410\u043a\u0430"], "en": ["Oka"], "nl": ["Oka"], "pt": ["Oka"], "ru": ["\u041e\u043a\u0430"], "de": ["Oka"], "hu": ["Oka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rivero en sudorienta Siberio, 630 km longa, maldekstra alfluanto de Angaro.", "translations": {"de": ["Oka"], "hu": ["Oka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Oka", "primary": true}, "florfolio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kalika a\u016d korola folio de la floro.", "translations": {"be": ["\u043f\u044f\u043b\u0451\u0441\u0442\u0430\u043a"], "fr": ["p\u00e9tale", "s\u00e9pale"], "nl": ["bloemblad"], "pl": ["p\u0142atek"], "ru": ["\u043b\u0435\u043f\u0435\u0441\u0442\u043e\u043a"], "es": ["p\u00e9talo"], "hu": ["vir\u00e1glev\u00e9l", "szirom"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flor", "primary": false}, "celulozo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Solida substanco, el kiu precipe konsistas la vegeta\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0446\u044d\u043b\u044e\u043b\u0451\u0437\u0430"], "fr": ["cellulose"], "nl": ["cellulose"], "pt": ["celulose"], "el": ["\u03c3\u03b5\u03bb\u03bf\u03c5\u03bb\u03cc\u03b6", "\u03ba\u03c5\u03c4\u03c4\u03b1\u03c1\u03af\u03bd\u03b7"], "de": ["Zellulose"], "it": ["cellulosa"], "hu": ["cellul\u00f3z"], "sk": ["celul\u00f3za"], "pl": ["celuloza"], "br": ["keluloz"], "ru": ["\u0446\u0435\u043b\u043b\u044e\u043b\u043e\u0437\u0430", "\u043a\u043b\u0435\u0442\u0447\u0430\u0442\u043a\u0430"], "es": ["celuluza"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "celuloz", "primary": true}, "elturmenti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Plene turmenti \u011dis senrezisto a\u016d senespero.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u043c\u0443\u0447\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["\u00e9puiser par la souffrance"], "pl": ["zadr\u0119cza\u0107", "zam\u0119cza\u0107"], "hu": ["v\u00e9gs\u0151kig elgy\u00f6t\u00f6r"]}, "examples": [["per sen\u0109esa enlo\u011digado de soldatoj li tute nin elturmentis, ni ne scias jam kiel nin savi", "La Revizo, akto 4a, sceno 10a"]], "subdefinitions": []}], "root": "turment", "primary": false}, "slavona\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vorto, fraza\u0135o a\u016d gramatika\u0135o el Slavono uzata en alia lingvo (precipe en la rusa), ofte por stila efekto a\u016d por terminfarado.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u0430\u0432\u044f\u043d\u0438\u0437\u043c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Slavon", "primary": false}, "militkrimo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago kontra\u016da al militjuro.", "translations": {"fr": ["crime de guerre"]}, "examples": [["kvin supervivantaj gvidantoj estas ju\u011dotaj pro militkrimoj", "-, Kambo\u011do..., eventeo, 2009-01-09"]], "subdefinitions": []}], "root": "krim", "primary": false}, "sekretariejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, kie funkcias sekretario", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043a\u0440\u0430\u0442\u0430\u0440\u044b\u044f\u0442"], "nl": ["secretariaat"], "ru": ["\u0441\u0435\u043a\u0440\u0435\u0442\u0430\u0440\u0438\u0430\u0442"], "ca": ["secretaria"], "de": ["Sekretariat"], "it": ["segreteria"], "hu": ["titk\u00e1rs\u00e1g"], "es": ["secretar\u00eda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sekretari", "primary": false}, "a\u016dtoktono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dtokton", "primary": true}, "an\u011deluso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Katolika pre\u011do je la 6a, 12a kaj 18a horoj kaj la \u011din anoncanta sonorado.", "translations": {"be": ["\u0410\u043d\u0451\u043b \u041f\u0430\u043d\u0441\u043a\u0456 (\u043c\u0430\u043b\u0456\u0442\u0432\u0430 \u0456 \u0431\u0456\u0446\u044c\u0446\u0451 \u045e \u0437\u0432\u0430\u043d\u044b)"], "fr": ["ang\u00e9lus"], "en": ["the angelus"], "nl": ["angelus"], "de": ["Angelus"], "hu": ["angelus (harangsz\u00f3)"], "sk": ["Anjel P\u00e1na (modlitba, zvonenie)"], "pl": ["Anio\u0142 Pa\u0144ski"]}, "examples": [["mi esperas, ke ni atingos hejmen \u011dis la vespera An\u011deluso", "E. Kumi\u010di\u0107, trad. S. Rukelj, Surprizitaj nuptofestantoj, inko, 2001"]], "subdefinitions": []}], "root": "an\u011delus", "primary": true}, "a\u016dtoktona": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["la esperanta prononco estas tre malsimila al la landnomo a\u016dtoktona", "Remush, Asia esperanto, soc.culture.esperanto, 2004-07-10"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dtokton", "primary": false}, "\u0109efministro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Estro de \u015dtata registaro, kunordiganto de la diversfakaj ministroj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044d\u043c'\u0435\u0440-\u043c\u0456\u043d\u0456\u0441\u0442\u0440"], "fr": ["premier ministre"], "en": ["prime minister"], "nl": ["eerste minister"], "fa": ["\u0646\u062e\u0633\u062a\u200c\u0648\u0632\u06cc\u0631"], "it": ["primo ministro", "premier", "capo del Consiglio", "capo di Gabinetto"]}, "examples": [["la \u0109efministro petis la fidon, alivorte la subtenon, de la parlamento por la nova minoritata registaro", "D. E. Rogers: Kolapsas koalicio, Monatojaro 1998a, numero 12a, p. 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ministr", "primary": false}, "ri\u0109eco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u0433\u0430\u0442\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["richesse (situation)"], "de": ["Reichtum"], "nl": ["rijkdom"], "hu": ["gazdags\u00e1g (\u00e1llapot)"]}, "examples": [["la ri\u0109eco de tiu \u0109i homo estas granda", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 35"], ["ri\u0109eco estas frato de fiereco", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "ri\u0109", "primary": false}, "razilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speciala tran\u0109ilo, kun tre akretran\u0109a klingo, destinita por razi.", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u044b\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["rasoir"], "nl": ["scheermes", "scheerapparaat"], "ru": ["\u0431\u0440\u0438\u0442\u0432\u0430"], "de": ["Rasiermesser"], "tr": ["ustura", "t\u0131ra\u015f b\u0131\u00e7a\u011f\u0131"], "sv": ["rakhyvel"], "hu": ["borotva"], "pl": ["golarka"], "lat": ["nouacula, ae"], "es": ["cuchilla de afeitar", "maquina de afeitar", "maquinilla de afeitar"]}, "examples": [["oni ne bezonas razilon por tran\u0109i lignon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "raz", "primary": false}, "man\u011digi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi man\u011danta.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0440\u043c\u0438\u0442\u044c (\u043a\u043e\u0433\u043e-\u043b. \u0447\u0435\u043c-\u043b.)"], "fr": ["faire manger", "nourrir (faire manger)"], "nl": ["te eten geven"], "be": ["\u043a\u0430\u0440\u043c\u0456\u0446\u044c", "\u0445\u0430\u0440\u0447\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["f\u00fcttern"], "tr": ["yedirmek"], "hu": ["etet"], "es": ["dar de comer"], "br": ["lakaat da zebri\u00f1"], "pl": ["karmi\u0107", "posila\u0107"]}, "examples": [["man\u011digi infanon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Igi man\u011data.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0430\u0440\u043c\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c"], "br": ["boueta", "maga\u00f1"], "ru": ["\u0434\u0430\u0442\u044c \u043f\u043e\u0435\u0441\u0442\u044c", "\u0441\u043a\u043e\u0440\u043c\u0438\u0442\u044c (\u0447\u0442\u043e-\u043b. \u043a\u043e\u043c\u0443-\u043b.)"]}, "examples": [["man\u011digi supon al infano", null]], "subdefinitions": []}], "root": "man\u011d", "primary": false}, "rimoido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nepura rimo, en kiu la tuj postakcentaj konsonantoj iom malsimilas.", "translations": {"en": ["assonant rhyme", "approximate rhyme", "imperfect rhyme", "near rhyme", "oblique rhyme", "off rhyme", "slant rhyme"], "nl": ["halfrijm"], "pt": ["rima toante"], "hu": ["mag\u00e1nhangz\u00f3s asszon\u00e1nc"]}, "examples": [["\u00abruzo-ruso\u00bb, \u00abaltrangaj-blankaj\u00bb , \u00abneniam-sub li jam\u00bb konsistigas rimoidojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rimoid", "primary": true}, "son\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bildoj kaj ideoj, plej ofte senordaj kaj senlogikaj, aperantaj en nia imago dum dormo.", "translations": {"be": ["\u0441\u043e\u043d"], "en": ["dream"], "nl": ["droom"], "ru": ["\u0441\u043e\u043d (\u0441\u043d\u043e\u0432\u0438\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435)", "\u0441\u043d\u043e\u0432\u0438\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Traum"], "it": ["sogno"], "hu": ["\u00e1lom"], "cs": ["sen"], "sv": ["dr\u00f6m"], "es": ["sue\u00f1o"]}, "examples": [["mi havis tre strangan son\u011don", "Z"], ["son\u011do teruras, son\u011do forkuras", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "son\u011d", "primary": true}, "ebriiga\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ebriiga trinka\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u044c\u043a\u0430\u0433\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b \u043d\u0430\u043f\u043e\u0439, \u043f\u0456\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["boisson (alcoolis\u00e9e)"], "nl": ["alcoholische drank"], "ru": ["\u0430\u043b\u044c\u043a\u043e\u0433\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u043d\u0430\u043f\u0438\u0442\u043e\u043a"], "de": ["Ges\u00f6ff"], "hu": ["r\u00e9szeg\u00edt\u0151 ital"], "fa": ["\u0646\u0648\u0634\u0627\u0628\u0647\u0654 \u0627\u0644\u06a9\u0644\u06cc", "\u0645\u0634\u0631\u0648\u0628"], "pl": ["nap\u00f3j alkoholowy", "nap\u00f3j wyskokowy", "woda ognista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ebri", "primary": false}, "son\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Vidi image dum la dormo.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043d\u0456\u0446\u044c", "\u0431\u0430\u0447\u044b\u0446\u044c \u0443 \u0441\u044c\u043d\u0435", "\u0431\u0430\u0447\u044b\u0446\u044c \u0441\u043e\u043d"], "nl": ["dromen"], "ru": ["\u0432\u0438\u0434\u0435\u0442\u044c \u0441\u043e\u043d", "\u0432\u0438\u0434\u0435\u0442\u044c \u0432\u043e \u0441\u043d\u0435 (\u0447\u0442\u043e-\u043b.)"], "de": ["tr\u00e4umen"], "sv": ["dr\u00f6mma"], "it": ["sognare"], "hu": ["\u00e1lmodik"], "es": ["so\u00f1ar"]}, "examples": [["kiel malsatanto son\u011das, ke li man\u011das", "Z"], ["\u015di son\u011dis kvaza\u016d \u015di estas ankora\u016d juna knabino", "K"]], "subdefinitions": []}], "root": "son\u011d", "primary": false}, "disbran\u0109i\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Disdividi\u011di.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u0433\u0430\u043b\u0456\u043d\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["se ramifier", "se subdiviser", "se s\u00e9parer"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0432\u0435\u0442\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["sich verzweigen"], "hu": ["el\u00e1gazik", "sz\u00e9t\u00e1gazik"], "sk": ["rozvetvi\u0165 sa"], "br": ["gaolia\u00f1 (gwez)", "gaoli\u00f1"], "pl": ["rozga\u0142\u0119zia\u0107", "odga\u0142\u0119zia\u0107"]}, "examples": [["sur la tombejo en Lu\u0109ica estis granda disbran\u0109i\u011dinta tilio", "E. Kumi\u010di\u0107, trad. S. Rukelj, Surprizitaj nuptofestantoj, inko, 2001"]], "subdefinitions": []}], "root": "bran\u0109", "primary": false}, "viktimo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Viva esta\u0135o oferita al dio.", "translations": {"el": ["\u03c3\u03c6\u03ac\u03b3\u03b9\u03bf"], "fr": ["victime"], "en": ["sacrifice"], "nl": ["slachtoffer"], "pt": ["v\u00edtima"], "be": ["\u0430\u0445\u0432\u044f\u0440\u0430"], "de": ["Opfer"], "hu": ["\u00e9l\u0151\u00e1ldozat"], "sk": ["obe\u0165"], "uk": ["\u0436\u0435\u0440\u0442\u0432\u0430"], "ru": ["\u0436\u0435\u0440\u0442\u0432\u0430"], "es": ["v\u00edctima"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Tiu, kiu suferas pro io.", "translations": {"el": ["\u03b8\u03cd\u03bc\u03b1"], "en": ["victim"], "hu": ["\u00e1ldozat"]}, "examples": [["la proletaro estis la unua viktimo de tiu krizo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "viktim", "primary": true}, "tinkturi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kolorigi per tinkturo.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043a\u0440\u0430\u0448\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c (\u0442\u043a\u0430\u043d\u044c)"], "fr": ["teindre"], "en": ["dye"], "nl": ["verven (v.stoffen)"], "de": ["f\u00e4rben"], "it": ["tingere (tessuti)"], "hu": ["fest (kelm\u00e9t)"], "pl": ["barwi\u0107", "zabarwia\u0107", "farbowa\u0107", "bejcowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tinktur", "primary": false}, "tinkturo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Flua\u0135a substanco por kolorigi teksa\u0135ojn a\u016d fadenojn per ensorbado.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0430\u0441\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c (\u0434\u043b\u044f \u0442\u043a\u0430\u043d\u0435\u0439)"], "fr": ["teinture"], "en": ["tincture"], "nl": ["tinctuur"], "pt": ["tintura"], "de": ["Tinktur"], "it": ["tintura", "tinta (sost.)"], "hu": ["textilfest\u00e9k", "kelmefest\u00e9k"], "pl": ["tynktura", "bejca", "farba (do tkanin)", "barwnik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Solva\u0135o de iu substanco en alkoholo.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0438\u043d\u043a\u0442\u0443\u0440\u0430", "\u043d\u0430\u0441\u0442\u043e\u0439\u043a\u0430"], "pt": ["alcoolatura", "tintura"], "it": ["tintura"], "pl": ["tynktura"], "hu": ["alkoholos oldat"]}, "examples": [["joda tinkturo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tinktur", "primary": true}, "suvereno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu en regno havas la plej superan povon kaj sendependa potenco, dio en teokratio, la monarko en monarkio, la popolo en respubliko.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0432\u044d\u0440\u044d\u043d"], "fr": ["souverain"], "en": ["sovereign"], "nl": ["soeverein"], "ru": ["\u0441\u0443\u0432\u0435\u0440\u0435\u043d", "\u0432\u044b\u0441\u0448\u0430\u044f \u0432\u043b\u0430\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Machthaber", "Herrscher", "Souver\u00e4n", "Landesherr"], "it": ["sovrano (sost.)"], "hu": ["legf\u0151bb hatalom", "n\u00e9pfels\u00e9g", "egyeduralkod\u00f3"], "es": ["soberano"]}, "examples": [["la suvereno de Rusio", null], ["en demokratio, la popolo mem estas la suvereno", null]], "subdefinitions": []}], "root": "suveren", "primary": true}, "bonodorfumigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["encenser"], "nl": ["bewieroken"], "ru": ["\u043a\u0430\u0434\u0438\u0442\u044c"], "de": ["mit Weihrauch ber\u00e4uchern", "beweihr\u00e4uchern"], "hu": ["t\u00f6mj\u00e9nez (f\u00fcst\u00f6l)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "odor", "primary": false}, "socia kapitalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sumo de \u0109iuj kapitaloj funkciantaj en la homa socio.", "translations": {"hu": ["t\u00e1rsadalmi t\u0151ke"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kapital", "primary": false}, "de\u015diri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u015cire depreni, disigi de tuto.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0430\u0440\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u0430\u0434\u0440\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u0430\u0440\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9tacher", "cueillir"], "hu": ["let\u00e9p", "leszak\u00edt"], "it": ["strappare", "staccare", "cogliere (di fiori)"], "ru": ["\u043e\u0442\u043e\u0440\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u0440\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u0440\u0432\u0430\u0442\u044c (\u0447\u0442\u043e-\u043b. \u0441 \u0447\u0435\u0433\u043e-\u043b.)", "\u0441\u0440\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c (\u0447\u0442\u043e-\u043b. \u0441 \u0447\u0435\u0433\u043e-\u043b.)"]}, "examples": [["de\u015diri por si la florojn de la plezuro", "Z"], ["de\u015diri felon de bovo", "Z"], ["mi ne povis de\u015diri min, de\u015diri miajn okulojn de tiu grandioza spektaklo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dir", "primary": false}, "pa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda \u0109agreno, beda\u016dro.", "translations": {"fr": ["bah!"], "nl": ["ba!"], "it": ["bah"], "pt": ["bah!"], "sv": ["\u00e4sch!", "\u00e4h!", "bah!"]}, "examples": [["pa! sensenca\u0135o!", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 16a, heroa sinofero"]], "subdefinitions": []}], "root": "pa", "primary": true}, "suverena": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plejpotenca, sendependa kaj senkontrola.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u0432\u0435\u0440\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "en": ["sovereign"], "nl": ["soeverein", "almachtig", "oppermachtig"], "be": ["\u0441\u0443\u0432\u044d\u0440\u044d\u043d\u043d\u044b"], "de": ["souver\u00e4n"], "it": ["sovrano (agg.)"], "hu": ["szuver\u00e9n", "f\u00fcggetlen"], "es": ["soberano, -a"]}, "examples": [["suverena decido", null], ["suverena \u015dtato", null]], "subdefinitions": []}], "root": "suveren", "primary": false}, "superpezi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Pli pezi, pli gravi, venki.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0432\u0435\u0448\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0432\u0435\u0441\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9passer (l'emporter sur)", "l'emporter sur"], "br": ["beza\u00f1 trec'h war"], "hu": ["t\u00f6bbet nyom", "fel\u00fclm\u00fal"]}, "examples": [["la kompatinda virino pensis , ke la eta nuna momento iros sur la pesilon kontra\u016d la tuta pasinteco kaj superpezos \u011din", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "pez", "primary": false}, "superpezo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, kio superpasas la norman, normalan, komparatan pezon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0432\u0435\u0441", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0432\u0435\u0441"], "fr": ["surcharge"], "nl": ["overgewicht"], "br": ["soulgarg"], "hu": ["t\u00fals\u00faly"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pez", "primary": false}, "skribisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kies profesio estas skribi a\u016d transskribi.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0438\u0441\u0435\u0446", "\u043f\u0438\u0441\u0430\u0440\u044c"], "fr": ["copiste", "\u00e9crivain public", "scribe"], "nl": ["schrijver", "typist"], "de": ["Schreiber", "Berufsschreiber", "Schriftsteller"], "sv": ["skrivare (yrke)"], "es": ["escriba"], "hu": ["\u00edrnok"]}, "examples": [["skribisto simple transskribas paperojn", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 37"]], "subdefinitions": []}], "root": "skrib", "primary": false}, "fluto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el diversaj blovinstrumentoj konsistantaj el solida, rekta tubo kun fingre a\u016d klave \u015dtopeblaj truoj, kiun oni sonigas blovante al e\u011do de la ekstremo au de flanka truo.", "translations": {"be": ["\u0444\u043b\u0435\u0439\u0442\u0430"], "fr": ["fl\u00fbte"], "en": ["flute"], "nl": ["fluit"], "pt": ["flauta"], "ru": ["\u0444\u043b\u0435\u0439\u0442\u0430"], "de": ["Fl\u00f6te"], "it": ["flauto"], "hu": ["fuvola"], "es": ["flauta"], "pl": ["flet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flut", "primary": true}, "fluti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Muziki per fluto a\u016d kvaza\u016d per fluto.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0433\u0440\u0430\u0442\u044c \u043d\u0430 \u0444\u043b\u0435\u0439\u0442\u0435"], "fr": ["jouer de la fl\u00fbte", "siffler (ex. en p. d'un oiseau)"], "nl": ["fluit spelen", "fluiten"], "be": ["\u0433\u0440\u0430\u0446\u044c \u043d\u0430 \u0444\u043b\u0435\u0439\u0446\u0435"], "de": ["Fl\u00f6te spielen", "fl\u00f6ten"], "it": ["suonare con il flauto"], "hu": ["fuvol\u00e1zik"], "pl": ["gra\u0107 na flecie"]}, "examples": [["la merlo flutas sian kanton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "flut", "primary": false}, "bojkoti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Rifuzi komercadon, dungi\u011don, partoprenon, por protesti kontra\u016d la politiko de iu institucio kaj premi al \u011dia modifo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0439\u043a\u0430\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["boycotter"], "en": ["boycott"], "ru": ["\u0431\u043e\u0439\u043a\u043e\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["boykottieren", "schneiden"], "hu": ["bojkott\u00e1l"], "sk": ["bojkotova\u0165"], "pl": ["bojkotowa\u0107"]}, "examples": [["Berlino pasintjare e\u0109 bojkotis EU-konferencojn sub prezidado de Finnlando", "Stefan Maul: Lingvopakto, Monatojaro 2000a, numero 12a, p. 7a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bojkot", "primary": true}, "solvi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u0432\u0430\u0440\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["dissoudre", "d\u00e9layer (dissoudre)"], "en": ["dissolve"], "nl": ["oplossen"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u0432\u043e\u0440\u044f\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0442\u0432\u043e\u0440\u0438\u0442\u044c"], "de": ["l\u00f6sen"], "cs": ["\u0159e\u0161it"], "es": ["disolver"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiamaniere miksi kun flua\u0135o solidon, gason a\u016d alian flua\u0135on, ke la rezulto estas stabila kaj homogena flua\u0135o.", "translations": {"hu": ["felold"]}, "examples": [["solvi salon en akvo", "Vortaro de Esperanto"], ["natria jodido solvita en acetono", "La Nova Plena Ilustrita Vortaro"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri flua\u0135o) Esti tia, ke eblas solvi aliajn substancojn en \u011di.", "translations": {"hu": ["old"]}, "examples": [["akvo solvas salon", null]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Trovi la nekonaton de problemo, la respondon al demando, la rimedon al malfacila\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0448\u0430\u0446\u044c (\u0437\u0430\u0434\u0430\u0447\u0443, \u043f\u0440\u0430\u0431\u043b\u0435\u043c\u0443)"], "fr": ["r\u00e9soudre (un probl\u00e8me)", "d\u00e9brouiller (qc d'embrouill\u00e9)", "d\u00e9m\u00ealer (un probl\u00e8me compliqu\u00e9)", "d\u00e9nouer (un probl\u00e8me compliqu\u00e9)", "r\u00e9gler (un probl\u00e8me)"], "ru": ["\u0440\u0435\u0448\u0430\u0442\u044c (\u0437\u0430\u0434\u0430\u0447\u0443)", "\u0440\u0435\u0448\u0438\u0442\u044c (\u0437\u0430\u0434\u0430\u0447\u0443)"], "es": ["resolver", "solucionar"], "hu": ["megold", "megfejt"]}, "examples": [["solvi enigmon, malhelpa\u0135on, konflikton, malfacila\u0135on", null], ["solvi \u0109iujn disputojn kaj dubojn en lojala interkonsento", "Z"], ["la vivo mem jam longe solvis la demandon", "Z"], ["Salomono mem ne solvos, kio en \u011di estas vera kaj kio malvera", "La Revizo1:4"], ["nesolvebla problemo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "solv", "primary": true}, "flikteno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inflama veziketo sur ha\u016dto a\u016d mukmembrano.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0434\u044f\u043d\u0438\u0441\u0442\u044b\u0439 \u0432\u043e\u043b\u0434\u044b\u0440\u044c"], "fr": ["phlyct\u00e8ne"], "pt": ["flictena", "ampola", "empola"], "de": ["Phlykt\u00e4ne"], "it": ["vescica (della pelle)", "vescichetta", "vescicola"], "es": ["flictena"], "hu": ["h\u00f3lyag", "p\u00f6rsen\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flikten", "primary": true}, "ginekologiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienculo studanta ginekologion; specialisto en ginekologio.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u043d\u044d\u043a\u043e\u043b\u044f\u0433"], "fr": ["gyn\u00e9cologue"], "bg": ["\u0433\u0438\u043d\u0435\u043a\u043e\u043b\u043e\u0433"], "nl": ["", "vrouwenarts", "gynecoloog"], "pt": ["ginec\u00f3logo", "ginecologista"], "ru": ["\u0433\u0438\u043d\u0435\u043a\u043e\u043b\u043e\u0433"], "de": ["Frauenarzt", "Gyn\u00e4kologe"], "tr": ["jinekolog"], "hu": ["n\u0151gy\u00f3gy\u00e1sz", "ginekol\u00f3gus"], "en": ["gynecologist"], "es": ["ginec\u00f3logo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ginekologi", "primary": false}, "eskima": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la eskimoj.", "translations": {"be": ["\u044d\u0441\u043a\u0456\u043c\u043e\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["esquimau (adj.)", "eskimo (adj.)", "inuit (adj.)"], "bg": ["\u0435\u0441\u043a\u0438\u043c\u043e\u0441\u043a\u0438"], "nl": ["eskimo-"], "ru": ["\u044d\u0441\u043a\u0438\u043c\u043e\u0441\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["Eskimo..."], "hu": ["eszkim\u00f3"], "en": ["Inuit", "Eskimo"], "pl": ["eskimoski"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "eskim", "primary": false}, "mediano": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Por tiu \u0109i nocio Bricard uzis la terminon \u00abmezanto\u00bb. La sama termino trovi\u011das anka\u016d en , sed la a\u016dtoroj de tiu verko nemalprave opiniis, ke \u00abmezanto\u00bb ne bone sidas sub radiko \u00abmez\u00bb kaj havigis al \u011di propran radikon. La situacio renversi\u011dis en , kie \u00abmezanto\u00bb estas signita kiel evitinda."], "primary definition": "(de triangulo) Rekto, trairanta verticon de \u011di kaj la mezon de la kontra\u016da latero.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0434\u044b\u044f\u043d\u0430"], "fr": ["m\u00e9diane"], "bg": ["\u043c\u0435\u0434\u0438\u0430\u043d\u0430"], "nl": ["mediaan"], "pt": ["mediana"], "ru": ["\u043c\u0435\u0434\u0438\u0430\u043d\u0430"], "de": ["Mediane"], "hu": ["s\u00falyvonal"], "fa": ["\u0645\u06cc\u0627\u0646\u0647"], "en": ["median"], "pl": ["\u015brodkowa"]}, "examples": [["la tri medianoj de triangulo sin intersekcas en \u011dia pezocentro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de kvaredro) Rekto, trairanta verticon de \u011di kaj la pezocentron de la kontra\u016da faco.", "translations": {}, "examples": [["la kvar medianoj de kvaredro sin intersekcas en \u011dia pezocentro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "median", "primary": true}, "eskimo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de popolo lo\u011danta en Arkto, precipe en Grenlando, Norda Kanado, Alasko kaj orienta Siberio.", "translations": {"be": ["\u044d\u0441\u043a\u0456\u043c\u043e\u0441"], "fr": ["Esquimau (subst.)", "Eskimo (subst.)", "Inuit (subst.)"], "bg": ["\u0435\u0441\u043a\u0438\u043c\u043e\u0441"], "nl": ["eskimo"], "pt": ["esquim\u00f3", "esquimau"], "ru": ["\u044d\u0441\u043a\u0438\u043c\u043e\u0441"], "de": ["Eskimo"], "hu": ["eszkim\u00f3"], "en": ["Inuit", "Eskimo"], "pl": ["Eskimos"]}, "examples": [["man\u011dkutimo alta je graso ligi\u011das kun plia ofteco de arteriosklerozo kaj korinfarkto, kvankam eskimoj estas esceptoj al tiu regulo", "Krys Ungar: Vivu vigle kaj vegetare!, Monatojaro 1995a, numero 7a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "eskim", "primary": true}, "ta\u016dro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0431\u044b\u043a"], "fr": ["taureau"], "nl": ["stier"], "pt": ["touro"], "ru": ["\u0431\u044b\u043a"], "de": ["Stier"], "hu": ["bika"], "fa": ["\u06af\u0627\u0648 \u0646\u0631"], "lat": ["taurus, i"], "pl": ["byk", "buhaj"]}, "examples": [["du sova\u011dajn ta\u016drojn ni arkpafe \u0109asis", "Lukiano, trad. G. Berveling, veraj rakontoj. - 2005"]], "subdefinitions": []}], "root": "ta\u016dr", "primary": true}, "zorgato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono pri kiu oni zorgas, precipe neplena\u011da infano.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0430\u043f\u0435\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["prot\u00e9g\u00e9 (subst.)"], "en": ["ward"], "nl": ["pupil (leerling)"], "pt": ["pupilo"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043e\u043f\u0435\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u043e\u043f\u0435\u043a\u0430\u0435\u043c\u044b\u0439"], "de": ["Pflegeperson", "Pflegling"], "it": ["pupillo"], "hu": ["gondozott", "gy\u00e1mfi\u00fa"], "pl": ["wychowanek", "pupil (daw.)"]}, "examples": [["Ijob estis irinta al Padar, por bonvenigi la malnovan amikon kaj liajn zorgatojn, alvenontajn per la granda karavano", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 23a, paca Betra\u0125"], ["la zorgataro de paro\u0125estro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "zorg", "primary": false}, "azimuto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Angulo inter la meridiano astronomia a\u016d magneta kaj la vertikala ebeno a\u016d la vertikalo, kiu trapasas tra difinita astro a\u016d tra difinita terpunkto.", "translations": {"be": ["\u0430\u0437\u0456\u043c\u0443\u0442"], "fr": ["azimut"], "en": ["azimuth"], "nl": ["azimut"], "ru": ["\u0430\u0437\u0438\u043c\u0443\u0442"], "de": ["Azimut"], "hu": ["azimut"], "sk": ["azimut"], "fa": ["\u0633\u0645\u062a (\u0627\u062e\u062a\u0631\u0634\u0646\u0627\u0633\u06cc)"], "es": ["acimut", "azimut"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "azimut", "primary": true}, "mino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Entera a\u016d subtera loko, el kiu oni elfosas metalojn kaj mineralojn.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0434\u043e\u0432\u0456\u0448\u0447\u0430", "\u0440\u0443\u0434\u043d\u0456\u043a"], "nl": ["mijn"], "br": ["min"], "ru": ["\u043c\u0435\u0441\u0442\u043e\u0440\u043e\u0436\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0440\u0443\u0434\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Mine"], "hu": ["b\u00e1nya", "lel\u0151hely", "fejt\u0151"]}, "examples": [["fermino, ormino, \u015dtonmino", "Z"], ["mingaso", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Fosa\u0135o subtera a\u016d kava\u0135o en muro, ponto, roko kc, kie oni metas eksplodan substancon por renversi kaj detrui ion.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u043d\u0430"], "en": ["mine"], "ru": ["\u043c\u0438\u043d\u0430"], "hu": ["akna(folyos\u00f3)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Eksplodkesto metita en maro por eksplodigi la \u015dipojn, kiuj \u011din tu\u015dos.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u043d\u0430"], "en": ["mine"], "ru": ["\u043c\u0438\u043d\u0430"], "hu": ["akna (robban\u00f3szer)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Samforma fundamenta vorto mino signifas lokon de elfosado de \u015dtonoj a\u016d mineraloj."], "primary definition": "Antikva Mezurunuo de pezo, 60-ono de talanto, ordinare \u0109irka\u016d 400 a\u016d 500 gramojn valora.", "translations": {"fr": ["mine (unit\u00e9 de mesure)"], "pt": ["mina >(antiga medida de peso", "mina (antiga moeda)"]}, "examples": [["unu soldato povas porti sur la dorso 26 minojn da \u015dar\u011do", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 2a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Antikva monunuo 60-ono de talanto.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "min", "primary": true}, "nubo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Amaso da densaj akvovaporoj pendanta en la supra atmosfero kaj ka\u015danta la \u0109ielon.", "translations": {"el": ["\u03c3\u03cd\u03bd\u03bd\u03b5\u03c6\u03bf"], "fr": ["nuage"], "en": ["cloud"], "nl": ["wolk"], "pt": ["nuvem"], "ru": ["\u043e\u0431\u043b\u0430\u043a\u043e"], "de": ["Wolke"], "hu": ["felh\u0151"], "br": ["koumoulenn"], "cs": ["mrak"], "be": ["\u0432\u043e\u0431\u043b\u0430\u043a\u0430", "\u0445\u043c\u0430\u0440\u0430"], "es": ["nube"]}, "examples": [["grizaj nuboj pelitaj de la vento", null], ["la ennuba luno", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) La amaso, kiu malklarigas a\u016d malhelpas la vidon.", "translations": {}, "examples": [["nubo da polvo levi\u011dis sur la strato", null], ["nubo el fumo, el incenso", null], ["nubo da korvoj, da akridoj, da \u015dipetoj", "B"], ["sanga nubo kovris liajn okulojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) \u0108io, kio malserenigas, maltrankviligas, mal\u011dojigas a\u016d malklarigas la spiriton.", "translations": {}, "examples": [["tiu malkonsento metis nubon en ilian amikecon", null], ["nubo pasis sur lia viza\u011do, sur ilia feli\u0109o", null], ["nubo da \u0109agreno kovris lian frunton", null], ["droni en nuboj kaj \u0125imeroj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "nub", "primary": true}, "nuba": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kovrita de nuboj.", "translations": {"be": ["\u0432\u043e\u0431\u043b\u0430\u0447\u043d\u044b", "\u0445\u043c\u0443\u0440\u043d\u044b", "\u043f\u0430\u0445\u043c\u0443\u0440\u043d\u044b"], "fr": ["nuageux"], "en": ["cloudy"], "nl": ["bewolkt"], "pt": ["nublado"], "ru": ["\u043e\u0431\u043b\u0430\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0430\u0441\u043c\u0443\u0440\u043d\u044b\u0439"], "de": ["bew\u00f6lkt", "wolkig"], "hu": ["felh\u0151s"], "br": ["koumoulek"], "el": ["\u03bd\u03b5\u03c6\u03b5\u03bb\u03ce\u03b4\u03b7\u03c2"], "es": ["nublado, -a"]}, "examples": [["nuba \u0109ielo, vetero", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Malklara.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0443\u043c\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["n\u00e9buleux (fig.)", "obscur (fig.)"], "en": ["unclear", "obscure"], "be": ["\u043d\u044f\u044f\u0441\u043d\u044b", "\u0442\u0443\u043c\u0430\u043d\u043d\u044b"], "de": ["vage", "unklar"], "hu": ["k\u00f6d\u00f6s", "zavaros"]}, "examples": [["nuba stilo, teorio, spirito", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Malserena, maltrankvila, mal\u011doja: \u0445\u043c\u0443\u0440\u043d\u044b, \u043f\u0430\u0445\u043c\u0443\u0440\u043d\u044b, \u043f\u0430\u043d\u0443\u0440\u044b k\u00f6d\u00f6s, felh\u0151s", "translations": {"ru": ["\u0445\u043c\u0443\u0440\u044b\u0439"], "en": ["gloomy"]}, "examples": [["malgaja kaj nuba rigardo", "B"], ["la sennubaj idilioj de la unua juneco", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "nub", "primary": false}, "nomaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tabelo, listo da nomoj.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u043c\u044d\u043d\u043a\u043b\u044f\u0442\u0443\u0440\u0430"], "fr": ["liste de noms", "nomenclature"], "nl": ["naamlijst"], "pt": ["lista de nomes", "diret\u00f3rio"], "ru": ["\u0438\u043c\u0435\u043d\u043d\u0438\u043a", "\u043d\u043e\u043c\u0435\u043d\u043a\u043b\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430"], "de": ["Namensliste", "Namensregister", "Namenstabelle"], "hu": ["n\u00e9vjegyz\u00e9k"], "br": ["anvadurezh"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nom", "primary": false}, "dramarto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0434\u0440\u0430\u043c\u0430\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0435 \u0438\u0441\u043a\u0443\u0441\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u0442\u0435\u0430\u0442\u0440 (\u0438\u0441\u043a\u0443\u0441\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["art dramatique", "th\u00e9\u00e2tre (art dramatique)"], "pl": ["sztuka dramatyczna", "dramat", "teatr dramatyczny"]}, "examples": [["la historio de la esperanta dramarto", "Ne nur leteroj de plum-amikoj, dramoj en esperanto"]], "subdefinitions": []}], "root": "art", "primary": false}, "Vatto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vato.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Vatt", "primary": true}, "ar\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vergeto kun \u015dtre\u0109itaj \u0109evalharoj por ludi sur kordinstrumento.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043c\u044b\u0447\u043e\u043a"], "fr": ["archet"], "en": ["bow"], "be": ["\u0441\u043c\u044b\u043a", "\u0441\u043c\u044b\u0447\u043e\u043a"], "de": ["Bogen"], "sv": ["str\u00e5ke"], "hu": ["von\u00f3"], "sk": ["sl\u00e1k"], "br": ["gwareg (sonerezh)"], "pl": ["smyczek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ar\u0109", "primary": true}, "repeli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Peli malanta\u016den, retroirigi, malakcepti.", "translations": {"fr": ["repousser"]}, "examples": [["ili estis el nedetruebla plasta materialo kiu repelas preska\u016d \u0109iun alian substancon", "J. Francis, Misio sen Alveno, tk-stafeto, 1982"]], "subdefinitions": []}], "root": "pel", "primary": false}, "fini": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u0108esi fari, ne da\u016drigi plue ian agadon.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0430\u043d\u0447\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u043a\u043e\u043d\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u043a\u043e\u043d\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u0441\u043f\u044b\u043d\u044f\u0446\u044c", "\u0441\u043f\u044b\u043d\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["finir (tr.)", "achever (terminer)", "arr\u00eater (terminer)", "terminer"], "en": ["finish"], "nl": ["be\u00ebindigen"], "pt": ["acabar", "terminar", "finalizar", "encerrar", "rematar"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0447\u0438\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u043a\u043e\u043d\u0447\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u043a\u043e\u043d\u0447\u0438\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0432\u0435\u0440\u0448\u0438\u0442\u044c"], "de": ["beenden", "abschlie\u00dfen", "schlie\u00dfen"], "hu": ["befejez", "(el)v\u00e9gez", "abbahagy"], "cs": ["kon\u010dit"], "ro": ["a \u00eencheia"], "pl": ["ko\u0144czy\u0107"]}, "examples": [["kiam mi finos mian laboron, mi ser\u0109os mian horlo\u011don", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 20"], ["finu do, mi petas!", "Z"], ["\u0109u vi finis?", null], ["mi finis labori", null], ["fini paroli, ludi, danci", "Z"], ["estas tempo fini vian revadon", null], ["fini vivi", null], ["fini sian vivon", "Z"], ["fini la diskutadon, la bruon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: La radiko fin estas anka\u016d kunmetite pse\u016ddoprefikse uzata en \u0109i tiu senco: finlabori, finkonstrui, fin\u0109erpi, finpagi, finverki. el , tute"], "primary definition": "(transitiva) Komplete fari, plenumi, konduki ian aferon \u011dis la punkto a\u016d momento, kiam \u011di estas kompleta kaj \u0109esas.", "translations": {}, "examples": [["mi finos la tutan libron en kvar tagoj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 14"], ["mi finis mian labora\u0135on, verkon, taskon, raporton", null], ["fini la klasojn de la gimnazio", "Z"], ["de la plej maljuna li komencis kaj per la plej juna li finis", "La Malnova Testamento, Genezo 44:12"], ["la kurso, kunsido estas finita", null], ["finita pentra\u0135o", null], ["unu, du, tri, kvar kaj finita la far'", "Proverbaro esperanta"], ["la reston vi poste al mi finos", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Konsistigi la lastan parton de iu.", "translations": {}, "examples": [["komuna kantado finis la kunvenon", null], ["tiu konkludo finas inde vian paroladan", null], ["kapitelo finas la kolonon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fin", "primary": true}, "fino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108eso de agado.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0435\u0446"], "fr": ["fin (ach\u00e8vement)", "ach\u00e8vement", "arr\u00eat (ach\u00e8vement)"], "ro": ["sf\u00e2r\u015fit"], "nl": ["einde"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0435\u0446"], "de": ["Ende", "Schluss", "Abschluss"], "vo": ["fin"], "cs": ["konec"], "hu": ["v\u00e9g", "z\u00e1r\u00e1s", "befejez\u00e9s"], "pl": ["koniec"]}, "examples": [["la fino de kantado", null], ["meti finon al la diskutado, al iu stato, al la milito", "Z"], ["Cezaro havis malfeli\u0109an finon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Lasta parto de io, en tempo a\u016d spaco.", "translations": {}, "examples": [["por esprimi direkton, ni aldonas al la vorto la finon \u00abn\u00bb", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 28"], ["de unu fino de la tero \u011dis la alia fino", "La Malnova Testamento, Readmono 28:64"], ["de la komenco \u011dis la fino", "La Malnova Testamento, Predikanto 3:11"], ["la fino de libro, de kanto", null], ["lo\u011di en la fino de la mondo", "Proverbaro esperanta"], ["la du finoj de bastono", null], ["\u015di kunpremis en amba\u016d manoj la finojn de la tuko", "Z"], ["la finetoj de \u015diaj piedoj", "Z"], ["venis fino al mia latino", "Proverbaro esperanta"], ["bona vino al la fino", "Proverbaro esperanta"], ["je la fino de la monato", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0430\u0439\u043d\u044f\u044f \u0442\u043e\u0447\u043a\u0430 (\u0438\u043d\u0442\u0435\u0440\u0432\u0430\u043b\u0430)"], "fr": ["extr\u00e9mit\u00e9 (d'un intervalle)"], "en": ["end (of an interval)"], "de": ["Endpunkt", "Intervallgrenze"], "hu": ["v\u00e9g (intervallum\u00e9)"], "pl": ["koniec (przedzia\u0142u)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fin", "primary": false}, "fina": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Finanta.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0447\u0430\u0442\u043a\u043e\u0432\u044b", "\u043a\u0430\u043d\u0446\u0430\u0432\u044b", "\u043a\u0430\u043d\u0435\u0447\u043d\u044b", "\u0437\u0430\u043a\u043b\u044e\u0447\u043d\u044b", "\u0444\u0456\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["final", "terminal", "ultime (final)"], "nl": ["laatst", "ultiem"], "ru": ["\u0437\u0430\u043a\u043b\u044e\u0447\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043a\u043e\u043d\u0435\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u043e\u043a\u043e\u043d\u0447\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043a\u043e\u043d\u0446\u0435\u0432\u043e\u0439", "\u0444\u0438\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "pl": ["ko\u0144cowy"], "hu": ["v\u00e9g-", "befejez\u0151", "z\u00e1r\u00f3"]}, "examples": [["la fina bato", "Z"], ["la fina vorto apartenas al li", null], ["la finaj notoj de muzika\u0135o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fin", "primary": false}, "subtrahato": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Vidu rimarkon sub adiciato."], "primary definition": "Nombro, kiun oni subtrahas de alia nombro; alidire: dua termo en subtraho.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0447\u0438\u0442\u0430\u0435\u043c\u043e\u0435"], "fr": ["nombre \u00e0 soustraire"], "en": ["subtrahend"], "be": ["\u0430\u0434\u043d\u0456\u043c\u043d\u0456\u043a", "\u0430\u0434\u043d\u0456\u043c\u0430\u0435\u043c\u0430\u0435"], "de": ["Subtrahend"], "it": ["sottraendo"], "hu": ["kivonand\u00f3"], "es": ["sustraendo"], "pl": ["odjemnik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "subtrah", "primary": false}, "fine": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108e la fino (tempe a\u016d loke), laste.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u043a\u043e\u043d\u0435\u0446"], "fr": ["au final", "finalement", "enfin (finalement)"], "nl": ["eindelijk"], "be": ["\u0443\u0440\u044d\u0448\u0446\u0435", "\u043d\u0430\u0440\u044d\u0448\u0446\u0435"], "de": ["endlich", "schlie\u00dflich"], "hu": ["v\u00e9g\u00fcl", "v\u00e9gre"], "cs": ["kone\u010dn\u011b"], "ro": ["\u00een sf\u00e2r\u015fit"], "pl": ["nareszcie"]}, "examples": [["longe \u015dtelas \u015dtelisto, tamen fine li pendos", "Proverbaro esperanta"], ["unue mar\u015dis muzikistaro, poste la urbestraro kaj fine la kongresanoj", null], ["fine, sed certe ne malplej grave", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Post longa atendado.", "translations": {}, "examples": [["fine vi alvenas!", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fin", "primary": false}, "elkovi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Elovigi, el\u015deligi idojn post sufi\u0109a kovado.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0441\u0438\u0434\u0435\u0442\u044c (\u043f\u0442\u0435\u043d\u0446\u043e\u0432)"], "de": ["ausbr\u00fcten"], "en": ["hatch out"], "fr": ["faire \u00e9clore", "accoucher (d'une id\u00e9e)"], "hu": ["kik\u00f6lt"]}, "examples": [["oni konsili\u011dis kun la hirundo, kiu vidis multe da landoj, kaj kun la maljuna korta kokino, kiu kvin fojojn elkovis kokidojn", "Fabeloj, volumo 2Dio de dormo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Ekaperigi, naski.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 \u043d\u0430 \u0441\u0432\u0435\u0442"], "de": ["geb\u00e4ren"], "en": ["give birth to", "give rise to"], "hu": ["sz\u00fcl (kitervel)", "kif\u0151z"]}, "examples": [["elkovas novajn planojn", "Pro I\u015dtar\u0109ap.. 20"], ["libereco elkovas grandajn entreprenojn", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kov", "primary": false}, "fidelulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo fidela, precipe al sia religio.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0445\u0456\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["fid\u00e8le (subst.)"], "en": ["believer"], "bg": ["\u0432\u0435\u0440\u0435\u043d \u0447\u043e\u0432\u0435\u043a", "\u043f\u0440\u0438\u0431\u043b\u0438\u0436\u0435\u043d"], "de": ["Getreuer"], "hu": ["h\u00edv\u0151", "h\u0171s\u00e9ges ember"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fidel", "primary": false}, "le\u011daro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kolekto a\u016d sistemo de le\u011doj, referencaj por iu homgrupo.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043a\u0430\u043d\u0430\u0434\u0430\u045e\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["l\u00e9gislation"], "en": ["laws", "statutes"], "br": ["lezennaoueg"], "ru": ["\u0437\u0430\u043a\u043e\u043d\u043e\u0434\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e"], "ca": ["legislaci\u00f3"], "es": ["legislaci\u00f3n"]}, "examples": [["le\u011daro pli justa inter homoj", "Vivo de Zamenhof \u0109apitro 7a, p. 76a"]], "subdefinitions": []}], "root": "le\u011d", "primary": false}, "historia gramatiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco studanta la historion de la \u015dan\u011doj en lingvaj reguloj.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0441\u0442\u043e\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u0433\u0440\u0430\u043c\u043c\u0430\u0442\u0438\u043a\u0430"], "fr": ["grammaire historique"], "pt": ["gram\u00e1tica hist\u00f3rica"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gramatik", "primary": false}, "deklivo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Oblikva, klinita supra\u0135o rilate al la horizontalo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0445\u0456\u043b", "\u0430\u0434\u0445\u043e\u043d", "\u0441\u043f\u0430\u0434"], "fr": ["d\u00e9clivit\u00e9", "pente", "versant"], "en": ["slope"], "nl": ["helling"], "pt": ["declive", "ladeira", "rampa", "vertente", "encosta"], "ru": ["\u0441\u043a\u043b\u043e\u043d", "\u043e\u0442\u043a\u043e\u0441", "\u0441\u043a\u0430\u0442"], "de": ["Abhang"], "hu": ["lejt\u0151"], "es": ["declive"], "pl": ["pochy\u0142o\u015b\u0107", "stok", "zbocze", "spadek", "spad", "pochylnia", "podjazd"]}, "examples": [["kruta deklivo de monto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "dekliv", "primary": true}, "siliciato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kombina\u0135o de silicio kun oksigeno (SixOy).", "translations": {"pl": ["krzemian", "sylilkat", "tlenek krzemu"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "silici", "primary": false}, "deklivi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havi alsupre a\u016d alsube klinitan surfacon.", "translations": {"fr": ["s'incliner (\u00eatre en pente)", "\u00eatre en pente"], "en": ["slope"], "nl": ["hellen", "glooien"], "pl": ["mie\u0107 spad", "by\u0107 pochy\u0142ym"]}, "examples": [["la vojo zigzagis \u0109iudirekten, deklivante unue supren kaj poste malsupren", "Doroteo kaj la Sor\u0109isto en Oz, \u00abla kavo de la draketoj\u00bb"]], "subdefinitions": []}], "root": "dekliv", "primary": false}, "apogarko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arka\u0135o servanta por apogi muron, konstrua\u0135on kontra\u016d elfalo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043f\u043e\u0440\u043d\u0430\u044f \u0430\u0440\u043a\u0430", "\u0430\u0440\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439 \u043a\u043e\u043d\u0442\u0440\u0444\u043e\u0440\u0441"], "fr": ["arc-boutant"], "en": ["flying buttress"], "nl": ["steunbeer"], "de": ["Bogenst\u00fctze"], "hu": ["t\u00e1m\u00edv"]}, "examples": [["la gotikaj katedraloj havas grandajn ornamitajn apogarkojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ark", "primary": false}, "vicigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aran\u011di la\u016d vicoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0442\u0440\u043e\u0438\u0442\u044c (\u0440\u044f\u0434\u0430\u043c\u0438)"], "fr": ["aligner (mettre en file)", "mettre en file", "ranger (mettre en rang)"], "nl": ["in een rij opstellen"], "pt": ["enfileirar"], "hu": ["sorba \u00e1ll\u00edt", "sorol"]}, "examples": [["vicigi soldatojn por parado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vic", "primary": false}, "maljuneco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vivperiodo post la matura a\u011do, kiam okazas iompostioma velkado, malforti\u011do de la vivfunkcioj de la organismo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0430\u0440\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["vieillesse"], "nl": ["ouderdom", "hoge leeftijd"], "de": ["Alter"], "it": ["vecchiaia"], "br": ["kozhni"], "ro": ["batr\u00e2ne\u0163e"], "pl": ["staro\u015b\u0107"]}, "examples": [["\u011dis la maljuneco kaj grizeco ne forlasu min", "La Malnova Testamento, Psalmaro 71:18"], ["juneco ne scias, maljuneco ne povas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "jun", "primary": false}, "antarkta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al Antarkto; tia, kiel (en) Antarkto.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0442\u0430\u0440\u043a\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["antarctique"], "bg": ["\u0430\u043d\u0442\u0430\u0440\u043a\u0442\u0438\u0447\u0435\u043d"], "nl": ["antarctisch"], "ru": ["\u0430\u043d\u0442\u0430\u0440\u043a\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["antarktisch"], "hu": ["d\u00e9li-sarki"], "sk": ["antarktick\u00fd"], "en": ["antarctic"], "es": ["ant\u00e1rtico"]}, "examples": [["la Antarkta Cirklo", "Na\u016da Oficiala Aldono al la Universala Vortaro"], ["la Antarkta Oceano", null], ["antarkta klimato", "Na\u016da Oficiala Aldono al la Universala Vortaro"], ["antarkta glacio", "Na\u016da Oficiala Aldono al la Universala Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "Antarkt", "primary": false}, "aliancano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Regno, partio, kontraktinta en alianco.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u044e\u0437\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["alli\u00e9 (membre d'une alliance)", "partenaire (d'une coalition)"], "en": ["ally"], "be": ["\u0441\u0430\u044e\u0437\u044c\u043d\u0456\u043a", "\u0445\u0430\u045e\u0440\u0443\u0441\u044c\u043d\u0456\u043a"]}, "examples": [["Japanio senkondi\u0109e kapitulacis je la aliancanoj la 15an de a\u016dgusto 1945", "Igarasi Takeo, Hontinda vizito, Monato, jaro 2001a, numero 12a, p. 4a"]], "subdefinitions": []}], "root": "alianc", "primary": false}, "Estonujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato en nordorienta E\u016dropo apud la Balta maro.", "translations": {"fr": ["Estonie"], "bg": ["\u0415\u0441\u0442\u043e\u043d\u0438\u044f"], "nl": ["Estland"], "no": ["Estland"], "de": ["Estland"], "sv": ["Estland"], "da": ["Estland"], "en": ["Estonia"], "pl": ["Estonia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "eston", "primary": false}, "favora\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043c\u0438\u043b\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u0432\u043e\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u0441\u043a\u043b\u043e\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["faveur (bienfait)", "bienfait"], "nl": ["gunst"], "es": ["favor"], "hu": ["kedvezm\u00e9ny", "el\u0151ny", "kegyes cselekedet"]}, "examples": [["montru al ni la eniron en la urbon, kaj ni faros al vi favora\u0135on", "La Malnova Testamento, Ju\u011distoj 7:24"]], "subdefinitions": []}], "root": "favor", "primary": false}, "konvolvulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio konvolvulacoj (Convolvulus), volvegrimpanta herbo kun funelformaj floroj.", "translations": {"be": ["\u0431\u044f\u0440\u043e\u0437\u043a\u0430 (\u0442\u0440\u0430\u0432\u0430)"], "en": ["convolvulus", "bindweed"], "pt": ["conv\u00f3lvulo"], "ru": ["\u0432\u044c\u044e\u043d\u043e\u043a"], "de": ["Winde"], "hu": ["szul\u00e1k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konvolvul", "primary": true}, "\u015dargi": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La \u011denerala regmodelo de la verbo estas kiel tiu de \u00abplenigi\u00bb: \u015dargi pafilon per kuglo. Tamen la\u016d la angla modelo komputikistoj ofte uzas \u015dargi simile al legi: \u015dargi programon en la \u0109efmemoron, \u015dargebla tiparo (kio estas same stranga kiel \u00ab\u015dargebla kuglo\u00bb). Aliflanke, \u00ab\u015dargi per\u00bb \u015dajnas enkonduki ilon por \u015dargado; tial \u015dargi ion je io per \u015dargilo estas preferinda."], "primary definition": "(transitiva) Provizi aparaton je konsuma\u0135o, forto, energio necesa por \u011dia funkciado.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0440\u0430\u0434\u0436\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["charger"], "nl": ["laden"], "pt": ["carregar"], "ru": ["\u0437\u0430\u0440\u044f\u0436\u0430\u0442\u044c"], "de": ["laden", "best\u00fccken"], "it": ["caricare"], "hu": ["felt\u00f6lt (pl. akkut)"]}, "examples": [["\u015dargi akumulatoron, fotokameron, kondensatoron", null]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Enmeti eksploda\u0135on kaj pafa\u0135on en ian ajn pafilon.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0440\u0430\u0434\u0436\u0430\u0446\u044c"], "de": ["laden"], "ru": ["\u0437\u0430\u0440\u044f\u0436\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["megt\u00f6lt (pl. pusk\u00e1t)"]}, "examples": [["li propramane finis \u015dargi la kanonon", "Edward Everett Hale, trad. E. L. Robinson, trad. Don Harlow, La viro senpatria, 1907 kaj 1994"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Provizi koncernan parton de komputila memoro je datumo necesa (programo, tiparo, valoro de variablo) por plua komputado.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0433\u0440\u0443\u0436\u0430\u0446\u044c (\u043d\u0435\u0448\u0442\u0430 \u045e \u043a\u0430\u043c\u043f\u0443\u0442\u0430\u0440\u043d\u0443\u044e \u043f\u0430\u043c\u044f\u0446\u044c)"], "de": ["laden", "hochfahren", "booten"], "ru": ["\u0437\u0430\u0433\u0440\u0443\u0436\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["be\u00f6lt (pl. programot)"]}, "examples": []}]}], "root": "\u015darg", "primary": true}, "kontrabanda\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komerca\u0135o kontra\u016dle\u011de enlandigita.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0442\u0440\u0430\u0431\u0430\u043d\u0434\u0430 (\u0442\u0430\u0432\u0430\u0440)"], "fr": ["marchandise de contrebande"], "nl": ["smokkelwaar"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0442\u0440\u0430\u0431\u0430\u043d\u0434\u0430 (\u0442\u043e\u0432\u0430\u0440)"], "ca": ["g\u00e8nere de contraban", "matuta"], "de": ["Schmuggelware"], "hu": ["csemp\u00e9sz\u00e1ru"], "es": ["contrabando", "mercanc\u00eda de contrabando"]}, "examples": [["la ebloj ke Albanio fari\u011du transira lando de krimeco kaj kontrabanda\u0135oj de orienta al okcidenta E\u016dropo", "Bardhyl Selimi: Albanio, la homa disvolvi\u011do dum la lastaj dek jaroj, Monatojaro 2002a, numero 3a, p. 12-14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kontraband", "primary": false}, "tralegi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Legi de la komenco \u011dis la fino.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0447\u044b\u0442\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["lire d'un bout \u00e0 l'autre"], "nl": ["doorlezen"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0447\u0438\u0442\u0430\u0442\u044c"], "de": ["durchlesen"], "hu": ["v\u00e9gigolvas"], "br": ["lenn penn-da-benn"], "pl": ["przeczyta\u0107", "czyta\u0107 od deski do deski (pot.)"]}, "examples": [["\u0109iu, anta\u016d ol komenci la legadon de la esperanta literaturo, tralegu atente la Fundamentan Krestomation", "Zamenhof: Anta\u016dparolo al la unua eldono de la Fundamenta Krestomatio."], ["mi tre dankas ilin kaj tute aparte la plej akrevidan erar\u0109asiston, s-ron Edmund Grimley Evans, kiu tralegis la tutan tekston", "Harri LAINE: Teknikaj notoj pri prezentado de \u00abProverbaro Esperanta\u00bb"]], "subdefinitions": []}], "root": "leg", "primary": false}, "\u015dargo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eksploda\u0135o kaj pafa\u0135o enmetebla en ian ajn pafilon.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0440\u0430\u0434"], "fr": ["charge"], "nl": ["lading"], "pt": ["carga"], "ru": ["\u0437\u0430\u0440\u044f\u0434"], "de": ["Ladung (Munition)"], "it": ["carica"], "hu": ["t\u00f6lt\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Forto a\u016d io necesa por funkciigi aparaton.", "translations": {}, "examples": [["\u015dargo de akumulatoro, de fotokamero", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108ia korpo, kiu pasante en elektra kampo, devias de sia anta\u016da trajektorio.", "translations": {}, "examples": [["\u015dargo estas korpo, kies nombro de elektronoj malsamas kun la nombro de protonoj", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Fizika grando, esprimanta la direkton kaj intenson de devio de \u015dargo en elektra kampo kaj anka\u016d la produton de kurentintenso per la tempo, dum kiu pasis la koncerna kurento.", "translations": {}, "examples": [["la dimensioj de \u015dargo estas M0L0T1I1", null], ["pozitiva, negativa \u015dargo", null], ["\u015dargo de kondensatoro", null]]}]}], "root": "\u015darg", "primary": false}, "\u015dtelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago \u015dteli.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0430\u0436\u0430"], "fr": ["vol (du bien d'autrui)"], "en": ["theft"], "nl": ["diefstal"], "pt": ["furto", "roubo"], "be": ["\u043a\u0440\u0430\u0434\u0437\u0451\u0436", "\u0437\u043b\u0430\u0434\u0437\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u0430"], "de": ["Diebstahl"], "sv": ["st\u00f6ld"], "hu": ["lop\u00e1s"], "it": ["furto", "sottrazione (furto)"]}, "examples": [["faras rabon kaj \u015dtelon, por oferi al Dio kandelon", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dtel", "primary": false}, "\u015dteli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ka\u015de forkapti kaj proprigi al si poseda\u0135on de aliulo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456", "\u0443\u043a\u0440\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456", "\u0432\u044b\u043a\u0440\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456", "\u0441\u044c\u0446\u044f\u0433\u043d\u0443\u0446\u044c"], "fr": ["voler (d\u00e9rober)", "d\u00e9rober"], "en": ["steal"], "nl": ["stelen", "pikken", "jatten"], "pt": ["furtar", "roubar"], "ru": ["\u0432\u043e\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043a\u0440\u0430\u0441\u0442\u044c", "\u0443\u043a\u0440\u0430\u0441\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0445\u0438\u0449\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0445\u0438\u0442\u0438\u0442\u044c"], "de": ["stehlen"], "sv": ["stj\u00e4la"], "hu": ["lop"], "bg": ["\u043a\u0440\u0430\u0434\u0430", "\u043e\u0442\u043a\u0440\u0430\u0434\u0432\u0430\u043c"], "it": ["rubare", "sottrarre (rubare)"], "es": ["robar", "hurtar"]}, "examples": [["gro\u015don \u015dtelis, ho \u015dtelisto, milojn \u015dtelis, financisto", "Proverbaro esperanta"], ["unu al alia \u015dtelis la butonojn de la vestoj", "Z"], ["li \u015dtelas de najbaro por doni al altaro", "Proverbaro esperanta"], ["vi \u015dtelis al mi mian filon el la brakoj", "Z"], ["vi \u015dtelis de mi karan horon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dtel", "primary": true}, "\u015dtele": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Per \u015dtelo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430-\u0437\u043b\u0430\u0434\u0437\u0435\u0439\u0441\u043a\u0443"], "nl": ["steels"], "ru": ["\u0432\u043e\u0440\u043e\u0432\u0441\u043a\u0438"], "hu": ["lop\u00e1ssal"]}, "examples": [["\u015dtele proprigi ion al si", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ka\u015de kaj sekrete, kvaza\u016d \u015dtelisto.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u0430\u0434\u043a\u043e\u043c", "\u043a\u0440\u0430\u0434\u0443\u0447\u044b\u0441\u044f", "\u0443\u043f\u043e\u0442\u0430\u0439", "\u0443\u043f\u043e\u0442\u0430\u0439\u043a\u0456", "\u0446\u0456\u0448\u043a\u043e\u043c"], "fr": ["furtivement", "\u00e0 la d\u00e9rob\u00e9e"], "nl": ["heimelijk"], "ru": ["\u043a\u0440\u0430\u0434\u0443\u0447\u0438\u0441\u044c", "\u0443\u043a\u0440\u0430\u0434\u043a\u043e\u0439"], "sv": ["i smyg"], "it": ["furtivamente"], "hu": ["lopva"]}, "examples": [["\u015di \u015dtele forkondukis lin el la domo", "Z"], ["\u015dtele en\u015dovi\u011di kaj embuski", null], ["\u015dtelmove eliri", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dtel", "primary": false}, "kaskedo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108apo kun viziero.", "translations": {"be": ["\u0444\u0443\u0440\u0430\u0436\u043a\u0430"], "fr": ["casquette"], "en": ["cap (with visor)"], "nl": ["pet (met klep)"], "ru": ["\u0444\u0443\u0440\u0430\u0436\u043a\u0430"], "de": ["Schirmm\u00fctze"], "hu": ["ellenz\u0151s sapka"], "fa": ["\u06a9\u0650\u067e\u06cc", "\u06a9\u0627\u0633\u06a9\u062a"]}, "examples": [["li \u0135etis la kaskedon kun la gantoj sur tablon", "Princidino Mary"]], "subdefinitions": []}], "root": "kasked", "primary": true}, "man\u011deti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Iomete, nemulte man\u011di, precipe kiam temas pri kroma interman\u011deto.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u043a\u0443\u0441\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["grignoter"], "nl": ["knabbelen"], "br": ["krignat (debri\u00f1 nebeut)"], "tr": ["at\u0131\u015ft\u0131rmak"], "pl": ["przek\u0105si\u0107"]}, "examples": [["aldoni al la tagman\u011do vi ne bezonas, \u0109ar ni man\u011detos en la kadukulejo, \u0109e Artemij Filippovi\u0109", "La Revizo"]], "subdefinitions": []}], "root": "man\u011d", "primary": false}, "vino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alkohola trinka\u0135o, ekstraktita el fermentintaj vinberoj.", "translations": {"be": ["\u0432\u0456\u043d\u043e"], "fr": ["vin"], "bg": ["\u0432\u0438\u043d\u043e"], "el": ["\u03ba\u03c1\u03b1\u03c3\u03af"], "hr": ["vino"], "de": ["Wein"], "hu": ["bor"], "fa": ["\u0634\u0631\u0627\u0628", "\u0645\u06cc"], "en": ["wine"], "cs": ["v\u00edno"], "he": ["\u05d9\u05d9\u05df"], "ru": ["\u0432\u0438\u043d\u043e"], "nl": ["wijn"], "pt": ["vinho"], "tr": ["\u015farap"], "sv": ["vin"], "sk": ["v\u00edno"], "pl": ["wino"]}, "examples": [["mi ne volis trinki la vinon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 35"], ["blanka, ru\u011da, juna vino", "Z"], ["la vino gajigas la koron de la homo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "vin", "primary": true}, "lo\u011dantaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la homoj lo\u011dantaj en loko, urbo, provinco, lando....", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0441\u0435\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["habitants", "nombre d'habitants", "population"], "en": ["population"]}, "examples": [["bruis la lo\u011dantaro de la granda urbo sur la vasta trotuaro", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "lo\u011d", "primary": false}, "Kroatio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kroatujo", "translations": {"nl": ["Kroati\u00eb"], "de": ["Kroatien"], "bg": ["\u0425\u044a\u0440\u0432\u0430\u0442\u0438\u044f"], "en": ["Croatia"], "pl": ["Chorwacja", "Republika Chorwacji"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kroati", "primary": true}, "karbdesegna\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Desegna\u0135o farita per karbkrajono.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0438\u0441\u0443\u043d\u043e\u043a \u0443\u0433\u043b\u0435\u043c"], "fr": ["fusain (dessin)"], "nl": ["houtskooltekening"], "de": ["Kohlezeichnung"], "pl": ["rysunek w\u0119glem"], "hu": ["sz\u00e9nrajz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "karb", "primary": false}, "Beovulfo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La heroo de sentitola eposo en anglosaksa lingvo.", "translations": {"en": ["Beowulf"], "pt": ["Beowulf"], "pl": ["Beowulf"], "it": ["Beowulf"]}, "examples": [["En la poemo Beovulfo, heroo de la Geata nacio, batalis kontra\u016d tri antagonistoj - Grendel, kiu detruas la palacon Heorot; la mastro de Grendel; kaj (post kiam li i\u011dis re\u011do) drakon. La drako mortvundis lin, kaj oni entombigis lin en tumulo", "Vikipedio http://eo.wikipedia.org/wiki/Beowulf"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La eposo pri Beovulfo mem (kvankam sentitola) estas konata sub tiu titolo.", "translations": {"en": ["Beowulf"], "pt": ["Beowulf"], "pl": ["Beowulf"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Beovulf", "primary": true}, "navedo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda, \u011denerale ligna ilo, kun pintaj ekstremoj, helpe de kiu teksisto pasigas sur la teksma\u015dino la veftofadenon inter la varpofadenojn.", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u045e\u043d\u043e\u043a (\u0442\u043a\u0430\u0446\u043a\u0456)"], "fr": ["navette (tissage)"], "en": ["shuttle"], "nl": ["schietspoel", "weefspoel", "weversspoel"], "pt": ["lan\u00e7adeira"], "ru": ["\u0442\u043a\u0430\u0446\u043a\u0438\u0439 \u0447\u0435\u043b\u043d\u043e\u043a"], "de": ["Schiffchen"], "sv": ["skyttel"], "hu": ["vet\u00e9l\u0151"], "br": ["bulzun"], "pl": ["cz\u00f3\u0142enko tkackie", "nawetka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "naved", "primary": true}, "foliigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Platigi metalon en folion.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043a\u0430\u0442\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u0430\u043b\u044c\u0446\u0435\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043b\u044e\u0449\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["laminer"], "es": ["laminar", "Hacer planchas"], "hu": ["lamin\u00e1l"]}, "examples": [["foliigita ar\u011dento", "La Malnova Testamento, Jeremia 10:9"]], "subdefinitions": []}], "root": "foli", "primary": false}, "prefektujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Teritorio administrata de prefekto.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044d\u0444\u044d\u043a\u0442\u0443\u0440\u0430"], "fr": ["d\u00e9partement (circonscript. administrative)", "r\u00e9gion (circonscript. administrative)"], "en": ["prefecture"], "nl": ["prefectuur"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0444\u0435\u043a\u0442\u0443\u0440\u0430"], "hu": ["prefekt\u00fara"]}, "examples": [["prefektujo estas la plej granda administra subunuo en Japanujo", null], ["en 111 a. K. estis starigita la prefektujo Dunhuang, okcidente de kiu estis Xinjiang kaj mezaziaj landoj", "Pang Naying: Fascinanta Dunhuang"], ["la programo inkluzivos vizitojn al la urbodomo por saluti la vicurbestron, , al la vicestro de la Prefektujo Kumamoto \u0109e la Prefekta Domo", "Gazetaraj Komunikoj de UEA, n-ro 98 (2000-10-09)."]], "subdefinitions": []}], "root": "prefekt", "primary": false}, "polekso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dikfingro mana.", "translations": {"be": ["\u0432\u044f\u043b\u0456\u043a\u0456 \u043f\u0430\u043b\u0435\u0446 \u0440\u0443\u043a\u0456"], "fr": ["pouce"], "en": ["thumb"], "nl": ["duim"], "pt": ["dedo polegar", "polegar", "p\u00f3lex"], "ru": ["\u0431\u043e\u043b\u044c\u0448\u043e\u0439 \u043f\u0430\u043b\u0435\u0446 \u0440\u0443\u043a\u0438"], "de": ["Daumen"], "hu": ["h\u00fcvelykujj"], "fa": ["\u0634\u0633\u062a", "\u0627\u0646\u06af\u0634\u062a \u0634\u0633\u062a"], "pl": ["kciuk"]}, "examples": [["jen tion \u0109i mi komprenas! \u2013 levas la polekson Sa\u015dka", "Oni ne pafas en Jamburg, \u0109apitro 21a, p. 122a"]], "subdefinitions": []}], "root": "poleks", "primary": true}, "penetra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Facile kaj profunde penetranta.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u043d\u0456\u043a\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["p\u00e9n\u00e9trant"], "hu": ["behat\u00f3", "\u00e1that\u00f3", "penetr\u00e1ns"], "nl": ["doordringend"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043d\u0438\u043a\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439", "\u0432\u0441\u0435\u043f\u0440\u043e\u043d\u0438\u043a\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439"]}, "examples": [["penetra odoro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Klarvida, rimarkanta kaj komprenanta ka\u015dita\u0135on.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u043d\u0456\u043a\u043b\u0456\u0432\u044b"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043d\u0438\u0446\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["la pastrino penetre lin rigardis", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 19a"]], "subdefinitions": []}], "root": "penetr", "primary": false}, "sarkofago": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctona \u0109erko, ofte garnita per bareliefoj, surskriboj, kaj similaj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0440\u043a\u0430\u0444\u0430\u0433"], "fr": ["sarcophage"], "bg": ["\u0441\u0430\u0440\u043a\u043e\u0444\u0430\u0433"], "nl": ["sarcofaag"], "ru": ["\u0441\u0430\u0440\u043a\u043e\u0444\u0430\u0433"], "de": ["Sarkophag"], "it": ["sarcofago"], "hu": ["szarkof\u00e1g"]}, "examples": [["francaj soldatoj prirabis kelkajn sarkofagojn", "Franz-Georg R\u00f6ssler: Katedralaj trezoroj en nova aran\u011do, Monato, jaro 2001a, numero 11a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sarkofag", "primary": true}, "penetri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eni\u011di en ion, trairante la eblajn barojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u043d\u0456\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u0430\u043d\u0456\u043a\u043d\u0443\u0446\u044c"], "fr": ["p\u00e9n\u00e9trer"], "en": ["penetrate"], "nl": ["doordringen", "penetreren", "binnendringen"], "pt": ["penetrar"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043d\u0438\u043a\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u043d\u0438\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c"], "hu": ["behatol", "\u00e1that"]}, "examples": [["la radikoj profunde penetras en la teron", null], ["la kuglo penetris \u011dis la osto", "B"], ["\u015dtelisto penetris en la domon, lupo en la \u015dafejon", null], ["e\u0109 unu radio de la suno ne povis penetri tra la densaj bran\u0109oj de la arboj", "Fabeloj, volumo 1, Sova\u011daj cignoj"], ["\u015diaj vestoj, penetritaj per peza akvo, \u015din malsupren tiris", "Z"], ["frosta vento penetris \u011dis la ostoj", null], ["epidemio penetras en la landon", "B"], ["la nova\u0135o penetris \u011dis tie", null], ["tiu principo devas penetri en \u0109iujn spiritojn", null], ["la racio ankora\u016d ne multe penetris en la homajn cerbojn", null], ["kiel ponardo en mi penetras \u0109iu vorto", "Z"], ["en Esperanto vortaro kaj gramatiko interpenetras unu la alian", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Plene ekposedi, emocii, absorbi.", "translations": {}, "examples": [["iom da melankolio penetris la animojn", null], ["li estas penetrita de \u011dojo, de tiu ideo", null], ["penetros vin la spirito de la Eternulo", "La Malnova Testamento, I. Samuel 10:6"], ["la Hindoj estas profunde penetritaj de religio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malkovri, diveni.", "translations": {}, "examples": [["penetri sekreton, la misterojn de la naturo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "penetr", "primary": true}, "\u0109arto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezepoka dokumento konsentanta privilegion.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0430\u043c\u0430\u0442\u0430", "\u0445\u0430\u0440\u0442\u044b\u044f"], "fr": ["charte (acte m\u00e9di\u00e9val)"], "en": ["charter"], "nl": ["handvest", "charter"], "ru": ["\u0433\u0440\u0430\u043c\u043e\u0442\u0430", "\u0445\u0430\u0440\u0442\u0438\u044f"], "de": ["Charta"], "it": ["carta (docum. mediev.)"], "hu": ["szabadalomlev\u00e9l", "kiv\u00e1lts\u00e1glev\u00e9l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kontrakto fiksanta \u011deneralajn principojn por la rilatoj inter diversaj partoj de la socio a\u016d por diplomatiaj celoj.", "translations": {"be": ["\u0445\u0430\u0440\u0442\u044b\u044f"], "fr": ["charte (domaine social)"], "nl": ["charter"], "ru": ["\u0445\u0430\u0440\u0442\u0438\u044f"], "de": ["Verfassungsurkunde", "Charta"], "it": ["carta (pol.)", "statuto (pol.)"], "hu": ["karta", "bulla"], "pl": ["karta"]}, "examples": [["\u0108arto de Unui\u011dintaj Nacioj , Atlantika \u0108arto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kontrakto inter la luanto kaj la luiganto de \u015dipo a\u016d aviadilo por la transporto de varoj a\u016d pasa\u011deroj.", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u0440\u0442\u044d\u0440 (\u043a\u0430\u043d\u0442\u0440\u0430\u043a\u0442)"], "fr": ["charte-partie", "contrat d'affr\u00e8tement"], "nl": ["vrachtcontract"], "ru": ["\u0447\u0430\u0440\u0442\u0435\u0440", "\u043a\u043e\u043d\u0442\u0440\u0430\u043a\u0442 \u043d\u0430 \u0430\u0440\u0435\u043d\u0434\u0443"], "de": ["Befrachtungsvertrag", "Chartervertrag"], "it": ["contratto di noleggio ( naut. e aeron.)"], "hu": ["haj\u00f3b\u00e9rleti szerz\u0151d\u00e9s", "rep\u00fcl\u0151b\u00e9rleti szerz\u0151d\u00e9s"], "pl": ["charter", "kontrakt frachtowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109art", "primary": true}, "nevuso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ha\u016dtmakulo hela a\u016d bruna, kelkfoje hara, ofte denaska.", "translations": {"fa": ["\u062e\u0627\u0644 \u0645\u0627\u062f\u0631\u0632\u0627\u062f\u06cc"], "fr": ["grain de beaut\u00e9", "n\u00e9vus"], "nl": ["moedervlek", "wijnvlek (moedervlek)", "pigmentvlek", "naevus", "nevus"], "pt": ["nevo"]}, "examples": [["li ekrigardis al la abismo de \u0135us lavita nudo, pri kies ha\u016dtaj nuancoj, lanugaj densoj kaj sekretaj nevusoj li senmanke imagis", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"], ["mia edzino eliris el la ban\u0109ambro kaj diris al mi: \u00abKial aperis nigra nevuso sur mia piedo?\u00bb", "Lin Sheng, red. Xin zhimei, Forpasis mia plej intima karulino, 2005-09"]], "subdefinitions": []}], "root": "nevus", "primary": true}, "supozeble": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiel oni povas supozi.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u043f\u043e\u043b\u043e\u0436\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e"], "fr": ["vraisemblablement"], "de": ["vermutlich"], "hu": ["feltehet\u0151en"]}, "examples": [["supozeble inter ili ne estis e\u0109 unu, kiu kredus la vortojn de sinjorino Szwejc", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "supoz", "primary": false}, "\u0109arpio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fadena\u0135o el diserigita eluzita tola\u0135o por surkovri vundojn (nun ne plu uzata).", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0440\u043f\u0438\u044f"], "fr": ["charpie"], "pt": ["mecha"], "be": ["\u043a\u043e\u0440\u043f\u0456\u044f"], "de": ["Charpie", "Zupflinnen"], "it": ["filaccia"], "hu": ["t\u00e9p\u00e9s (sebre)"], "pl": ["szarpie", "skubanka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109arpi", "primary": true}, "milita servado": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Tia servado povas esti profesia, a\u016d portempa, por milita trejnado a\u016d por defendi sian landon."], "primary definition": "Servado, kiun plenumas soldato.", "translations": {"fr": ["service militaire", "carri\u00e8re des armes (m\u00e9tier militaire)", "m\u00e9tier militaire", "service des armes (m\u00e9tier militaire)"], "it": ["servizio militare"]}, "examples": [["kvankam Nikolao Petrovi\u0109 tute ne posedis famon de kura\u011dulo kaj e\u0109 estis nomata timulo, oni destinis lin, kiel filon de generalo, por la milita servado, same kiel lian fraton Pa\u016dlon", "Patroj kaj filoj\u0109ap. 1"], ["\u0109ar lia farto iom malfortigita de la malsano, ne ebligis la reprenon de militservo tiel lacegiga kiel tiu de l\u2019 Afrika militado, li skribis al sia regimentestro kaj petis de li da\u016drigon de sia libertempo", "H. Vallienne Kastelo de Prelongo\u0109ap. 7;"], ["\u0109ar li pro subtendevo al patrino estis liberigita de militservo, li volas almena\u016d iom ripari sian mankon tiurilate", "Stellan Engholm Vivo vokas 1946"]], "subdefinitions": []}], "root": "serv", "primary": false}, "telefonlibro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adresaro de telefonhavantoj kun iliaj numeroj kaj eventuale aliaj informoj.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0435\u043b\u0435\u0444\u043e\u043d\u043d\u0430\u044f \u043a\u043d\u0438\u0433\u0430"], "fr": ["annuaire t\u00e9l\u00e9phonique"], "ro": ["carte telefonic\u0103"], "de": ["Telefonbuch"], "pl": ["ksi\u0105\u017cka telefoniczna"], "hu": ["telefonk\u00f6nyv"]}, "examples": [["maltrankvile, \u015di priser\u0109as sian telefonlibron", "P. Brewer, Gorilo Forigi Servo, soc.culture.esperanto, 1990-12-20"]], "subdefinitions": []}], "root": "libr", "primary": false}, "manpilkado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sporto en kiu du grupoj (teamoj) gajnas poentojn \u0135etante pilkon tiel ke \u011di eniru la golejon (en la formo de ortangulo) de kontra\u016duloj.", "translations": {"de": ["Handball"], "nl": ["het handbal"], "pl": ["pi\u0142ka r\u0119czna (dyscyplina sportu)", "szczypiorniak"], "bg": ["\u0445\u0430\u043d\u0434\u0431\u0430\u043b"]}, "examples": [["Pli longaj esprimoj kun epitetoj: [...] olimpika \u0109ampionado de manpilkado, [...] La nederlanda manpilkoteamo venkis la meksikan teamon en forta batalo kun golproporcio 12:10", "La sporta lingvo en Esperanto (projekto) Tibor Ujlaky-Nagy"]], "subdefinitions": []}], "root": "pilk", "primary": false}, "konigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi iun a\u016d ion konata de iu a\u016d de multaj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0437\u043d\u0430\u0451\u043c\u0456\u0446\u044c", "\u0430\u0437\u043d\u0430\u0451\u043c\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["faire connaitre"], "nl": ["doen kennen"], "ru": ["\u043f\u043e\u0437\u043d\u0430\u043a\u043e\u043c\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0437\u043d\u0430\u043a\u043e\u043c\u0438\u0442\u044c"], "de": ["bekannt machen", "vorstellen"], "hu": ["ismertet", "tudat"]}, "examples": [["mi konigos al vi mian advokaton", null], ["konigi al iu la dokumentojn", "B"], ["lia sonora vo\u0109o konigis lin en la tuta urbo", null], ["li konigis la motivojn de sia decido", null], ["konigi urbon al iu", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kon", "primary": false}, "nudelo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En la reala uzo ekzistas hezito, \u0109u nudelo estas ara (kiel \u00abrizo\u00bb kaj tiel plu) a\u016d indikas unuopan pecon da pasta\u0135o (nudelpecon)."], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043b\u0430\u043f\u0448\u0430"], "en": ["noodle"], "nl": ["noedel"], "pt": ["talharim"], "be": ["\u043b\u0430\u043f\u0448\u0430"], "de": ["Nudel"], "hu": ["t\u00e9szta", "met\u00e9lt t\u00e9szta"], "es": ["pasta"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pasta\u0135o el faruno kaj ovo, distran\u0109ita en mallar\u011dajn rubandojn, kaj eventuale sekgita, por posta bolkuirado.", "translations": {}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Man\u011da\u0135o farita el bolkuirita nudelo.", "translations": {}, "examples": []}]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108ia ajn pasta\u0135o simila al nudelo, destinita por bolkuirado.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u043a\u0430\u0440\u043e\u043d\u043d\u044b\u0435 \u0438\u0437\u0434\u0435\u043b\u0438\u044f"]}, "examples": [["li travivis unu semajnon nur sin nutrante per kilogramo da nudelo", "Xiang Hong: Vivo estas en alia loko. ElP\u0108"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108ia ajn man\u011da\u0135o simila al nudelo, preparita per bolkuirado.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0443\u0447\u043d\u043e\u0435 \u0431\u043b\u044e\u0434\u043e"]}, "examples": [["la unua man\u011da\u0135o kiu nun impresas temante pri bongusta\u0135oj en Nagojo estas \u00abKi\u015dimen\u00bb, lar\u011da blanka nudelo", "Ki\u015dimen"]]}]}], "root": "nudel", "primary": true}, "elektro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unu el la formoj de la fizika energio, kiu montri\u011das per lumaj, termikaj kaj me\u0125anikaj fenomenoj.", "translations": {"be": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u044b\u0447\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["\u00e9lectricit\u00e9"], "bg": ["\u0435\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"], "nl": ["elektriciteit"], "pt": ["eletricidade"], "ru": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Elektrizit\u00e4t"], "sv": ["elektricitet"], "hu": ["villamoss\u00e1g", "elektromoss\u00e1g"], "en": ["electricity"], "es": ["electricidad"], "pl": ["elektryczno\u015b\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "elektr", "primary": true}, "surtronigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havigi la (re\u011dan) potencon.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0437\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 \u043d\u0430 \u043f\u0440\u0435\u0441\u0442\u043e\u043b"], "fr": ["introniser (mettre sur le tr\u00f4ne)", "couronner (un souverain)", "porter au pouvoir", "mettre sur le tr\u00f4ne"], "en": ["enthrone"], "nl": ["op de troon zetten"], "be": ["\u043f\u0430\u0441\u0430\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c \u043d\u0430 \u0442\u0440\u043e\u043d", "\u0443\u0437\u044c\u0432\u0435\u0441\u044c\u0446\u0456 \u043d\u0430 \u0442\u0440\u043e\u043d", "\u043f\u0430\u0441\u0430\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c \u043d\u0430 \u043f\u0430\u0441\u0430\u0434"], "de": ["inthronieren"], "hu": ["tr\u00f3nra emel"], "pl": ["osadza\u0107 na tronie", "posadzi\u0107 na tronie", "wyniosi\u0107 na tron"]}, "examples": [["la posteuloj de tiu sama hereda \u0109efpastraro, kiu havis la povon surtronigi, nun havas la povon detronigi ilin", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 19"]], "subdefinitions": []}], "root": "tron", "primary": false}, "anapesto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Verspiedo konsistanta el tri silaboj, el kiuj la du unuaj estas mallongaj a\u016d senakcentaj, kaj la tria longa a\u016d akcenta; simb. /\u03c5\u03c5\u2015/.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0430\u043f\u044d\u0441\u0442"], "fr": ["anapeste"], "en": ["anapest", "anaepest", "antidactylus"], "nl": ["anapest"], "pt": ["anapesto"], "ru": ["\u0430\u043d\u0430\u043f\u0435\u0441\u0442"], "de": ["Anap\u00e4st"], "hu": ["anapesztus"]}, "examples": [["\u00abapostol'\u00bb konsistigas anapeston", null]], "subdefinitions": []}], "root": "anapest", "primary": true}, "elektra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Produktata de elektro.", "translations": {"be": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["\u00e9lectrique"], "bg": ["\u0435\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438"], "nl": ["elektrisch"], "ru": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["elektrisch"], "sv": ["elektrisk"], "hu": ["villamos", "elektromos"], "es": ["el\u00e9ctrico"], "pl": ["elektryczny"]}, "examples": [["elektra fajrero, lumo", null], ["elektraj fenomenoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta al elektro.", "translations": {"pl": ["elektryczny"]}, "examples": [["elektra ma\u015dino, kondukilo", null], ["elektra forno", null], ["elektraj unuoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "elektr", "primary": false}, "mioceno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eta\u011do de la terciara epoko inter la oligoceno kaj plioceno.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u044f\u0446\u044d\u043d"], "fr": ["Mioc\u00e8ne"], "nl": ["mioceen"], "pt": ["Mioceno"], "ru": ["\u043c\u0438\u043e\u0446\u0435\u043d"], "de": ["Mioz\u00e4n"], "hu": ["mioc\u00e9n"], "pl": ["miocen"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "miocen", "primary": true}, "freto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Listelforma, ronda a\u016d plata ornamo, ortangule kurbigita.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u044f\u043c\u043e\u0443\u0433\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u043e\u0440\u043d\u0430\u043c\u0435\u043d\u0442"], "fr": ["frette (archi.)"], "de": ["Reliefverzierung"], "nl": ["meanderfries", "zaagtandfries"], "pt": ["moldura"]}, "examples": [["ekzistas fretoj konkavaj, konveksaj a\u016d nur pentrataj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fret", "primary": true}, "freti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari freton.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043a\u0440\u0430\u0448\u0430\u0442\u044c \u043f\u0440\u044f\u043c\u043e\u0443\u0433\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b\u043c \u043e\u0440\u043d\u0430\u043c\u0435\u043d\u0442\u043e\u043c"], "fr": ["fretter"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fret", "primary": false}, "ondumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Doni al io ondoformon.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c \u0445\u0432\u0430\u043b\u0435\u043f\u0430\u0434\u043e\u0431\u043d\u0443\u044e \u0444\u043e\u0440\u043c\u0443"], "fr": ["faire onduler"], "nl": ["doen golven"], "pt": ["ondular"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0434\u0430\u0442\u044c \u0432\u043e\u043b\u043d\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u0443\u044e \u0444\u043e\u0440\u043c\u0443"], "de": ["in Wellen legen", "ondulieren"], "hu": ["hull\u00e1mos\u00edt", "ondol\u00e1l"], "es": ["ondular"]}, "examples": [["ondumi la harojn", null], ["ondumita lado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ond", "primary": false}, "nukleono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Barjono, konsistiganta atoman kernon: protono a\u016d ne\u016dtrono.", "translations": {"be": ["\u043d\u0443\u043a\u043b\u043e\u043d"], "en": ["nucleon"], "nl": ["nucleon"], "pt": ["n\u00facleon"], "ru": ["\u043d\u0443\u043a\u043b\u043e\u043d"], "de": ["Nukleon"], "hu": ["nukleon"], "fa": ["\u0646\u0648\u06a9\u0644\u0626\u0648\u0646", "\u0647\u0633\u062a\u06a9"], "es": ["nucle\u00f3n"], "pl": ["nukleon"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nukleon", "primary": true}, "fulmotondro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Neda\u016dra pluvego kun fulmoj kaj tondroj.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0432\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u0446\u0430"], "fr": ["orage"], "bg": ["\u0431\u0443\u0440\u044f"], "nl": ["onweer"], "ru": ["\u0433\u0440\u043e\u0437\u0430"], "de": ["Gewitter"], "sv": ["\u00e5ska"], "hu": ["zivatar", "\u00e9gih\u00e1bor\u00fa"], "fa": ["\u062a\u0648\u0641\u0627\u0646 \u062a\u0646\u062f\u0631\u06cc"], "pl": ["burza z piorunami"]}, "examples": [["kiu semas venton, rikoltos fulmotondron", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "fulm", "primary": false}, "akridedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo de ortopteroj (Acrididae), de saltantaj insektoj, kun multegaj specioj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0440\u0430\u043d\u0447\u043e\u0432\u044b\u044f \u0441\u0430\u043f\u0440\u0430\u045e\u0434\u043d\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["acridiens"], "en": ["Acrididae"], "ru": ["\u043d\u0430\u0441\u0442\u043e\u044f\u0449\u0438\u0435 \u0441\u0430\u0440\u0430\u043d\u0447\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Feldheuschrecken"], "sv": ["markgr\u00e4shoppor"], "hu": ["s\u00e1skaf\u00e9l\u00e9k"], "pl": ["szara\u0144czowate"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "akrided", "primary": true}, "sportludo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ludforma konkuro en kiu la partoprenantoj strebas per konvencia ludilo (plej ofte, pilko) trafi konvencian celon (ekz-e golejon).", "translations": {"fa": ["\u0628\u0627\u0632\u06cc \u0648\u0631\u0632\u0634\u06cc"], "ru": ["\u0441\u043f\u043e\u0440\u0442\u0438\u0432\u043d\u0430\u044f \u0438\u0433\u0440\u0430"]}, "examples": [["el la sportludoj, plej popularaj en Ruslando estas la pilkoludoj, precipe la piedpilko", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "sporto", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sport", "primary": false}, "portepeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Balteo, rimeno por subteni glavon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u0442\u0443\u043f\u044d\u044f"], "fr": ["porte-\u00e9p\u00e9e"], "nl": ["koppelriem"], "pt": ["cinto", "cintur\u00e3o"], "ru": ["\u043f\u043e\u0440\u0442\u0443\u043f\u0435\u044f"], "de": ["Portepee"], "hu": ["kardsz\u00edj"]}, "examples": [["li ekfajfis malla\u016dte ian gajan melodion, ludante per la manoj je la kvastetoj de la portepeo", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 19a"]], "subdefinitions": []}], "root": "portepe", "primary": true}, "kim\u0109io": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Korea man\u011da\u0135o el brasiko, ajlo, aliaj legomoj kaj spicoj longe fermentintaj en granda vazo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0438\u043c\u0447\u0438"], "fr": ["kimchi"], "de": ["Kimchi"], "nl": ["kimtsji"], "hu": ["kimcsi"]}, "examples": [["krome trovi\u011das kruda fi\u015do, miso-supo, riza\u0135o kun koka\u0135o kaj ova\u0135o, kim\u0109io", "Homoj man\u011dantaj, \u00absolidareco de stomakoj\u00bb, p. 46a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kim\u0109i", "primary": true}, "nudisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "nudismano.", "translations": {"fa": ["\u0628\u0631\u0647\u0646\u0647\u200c\u06af\u0631\u0627", "\u0639\u0631\u06cc\u0627\u0646\u200c\u06af\u0631\u0627"], "fr": ["nudiste"], "nl": ["nudist", "naturist"]}, "examples": [["se eblas, ni ne uzas bankostumon. \u0108u neniam vi a\u016ddis pri nudistoj? Ne gapu, ni estas nudistoj!", "J. S\u00e1rk\u00f6zi, Filmo por pli ol 16 jaruloj kaj aliaj noveloj, 1995"]], "subdefinitions": []}], "root": "nud", "primary": false}, "eksterborsa kurzo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kurzo notata kaj uzata ekster la borso (= neoficiala kurzo).", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0437\u0430\u0431\u0456\u0440\u0436\u0430\u0432\u044b \u043a\u0443\u0440\u0441"], "de": ["au\u00dferb\u00f6rslicher Kurs"], "hu": ["t\u0151zsd\u00e9n k\u00edv\u00fcli \u00e1rfolyam", "nem hivatalos \u00e1rfolyam"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kurz", "primary": false}, "pezilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maso ordinare metala servanta kiel pezunuo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u0440\u0430"], "fr": ["masse marqu\u00e9e", "poids (masse marqu\u00e9e)"], "en": ["weight"], "nl": ["gewicht (om te wegen)"], "ru": ["\u0433\u0438\u0440\u044f"], "hu": ["(m\u00e9r\u0151)s\u00faly"], "br": ["pouez (tamm metal)"], "es": ["peso (balanza)"]}, "examples": [["pezilo de du kilogramoj", null], ["pezil\u015dtonoj", "La Malnova Testamento, Sentencoj 16:11"]], "subdefinitions": []}], "root": "pez", "primary": false}, "komparado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago kompari.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u045e\u043d\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["comparaison", "mise en parall\u00e8le", "rapprochement (comparaison)"], "de": ["Vergleichung"], "nl": ["het vergelijken"], "ru": ["\u0441\u0440\u0430\u0432\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [["la komparado tie \u0109i ne estas ebla", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u045e\u043d\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435 (\u0443 \u0433\u0440\u0430\u043c\u0430\u0442\u044b\u0446\u044b)"], "fr": ["comparaison (gramm.)"], "en": ["comparison"], "nl": ["trappen van vergelijking"], "ru": ["\u0441\u0440\u0430\u0432\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u0433\u0440\u0430\u043c.)"], "de": ["Komparation", "Steigerung"], "es": ["comparaci\u00f3n"]}, "examples": [["gradoj de komparado kiel \u0109e la adjektivoj", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo EsperantoPlena gramatiko de Esperanto"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompar", "primary": false}, "Sokrato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo grekdevena.", "translations": {"be": ["\u0421\u0430\u043a\u0440\u0430\u0442"], "fr": ["Socrate"], "en": ["Socrates"], "nl": ["Socrates"], "ru": ["\u0421\u043e\u043a\u0440\u0430\u0442"], "ca": ["S\u00f2crates"], "de": ["Sokrates"], "it": ["Socrate"], "hu": ["Sz\u00f3krat\u00e9sz"], "sk": ["Sokrates"], "es": ["S\u00f3crates"], "br": ["Sokrates"], "pl": ["Sokrates"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Greklingve \u03a3\u03c9\u03ba\u03c1\u03ac\u03c4\u03b7\u03c2 , fama helena filozofo (470 a\u016d 469 \u2013 399 a. K.), predikinta sian instruon sur stratoj kaj placoj, pri kies vivo kaj doktrino raportas verkoj de liaj dis\u0109iploj Ksenofonto kaj Platono kaj de Aristotelo. Estis akuzita pri delogo de junularo kaj mortkondamnita; la\u016d la verdikto li trinkis venenon kaj mortis.", "translations": {}, "examples": [["Zantipe estis la edzino de la antikva greka filozofo Sokrato, kaj tradicie estis konsiderata ripro\u0109ema kaj tre kritikema virino", "Donald Broadribb, Utilaj por distraj klubkunvenoj (Maurice Baring, Arthur Hopkins, Kvin etaj humuraj dramoj), Monato, jaro 2002a, numero 5a, p. 30a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Sokrat", "primary": true}, "Vergilio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo latindevena.", "translations": {"ru": ["\u0412\u0435\u0440\u0433\u0438\u043b\u0438\u0439"], "fr": ["Virgile"], "nl": ["Vergilius"], "be": ["\u0412\u044d\u0440\u0433\u0456\u043b\u0456\u0439"], "de": ["Vergil"], "it": ["Virgilio"], "hu": ["Virgil"], "br": ["Virgilius"], "lat": ["Vergilius"], "es": ["Virgilio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Beletristo latina (proksimume 70 a. K. \u2013 19 a. K.) vivinta en Italio, a\u016dtoro de pa\u015dtistaj poemoj kaj de la eposo Eneado.", "translations": {"lat": ["Publius Vergilius Maro"], "de": ["Vergilius"], "nl": ["Publius Vergilius Maro"], "hu": ["Vergilius"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Vergili", "primary": true}, "hadiso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Raporto pri diroj kaj faroj de la profeto Mohamedo, parto de la sunao.", "translations": {"ru": ["\u0445\u0430\u0434\u0438\u0441"], "fr": ["hadith"], "bg": ["\u0445\u0430\u0434\u0438\u0441"], "pt": ["hadith"], "de": ["Hadith"], "tr": ["hadis"], "it": ["hadith"], "hu": ["hadisz"], "fa": ["\u062d\u062f\u06cc\u062b"], "en": ["hadith"], "pl": ["hadis"]}, "examples": [["sur la randoj de la tombo\u015dtono videblas instruaj sentencoj pri la agoj kaj eldiroj de profeto Mohameto (hadisoj)", "A. Ionesov, Perlo \u0109e la Silka Vojo, Monato, jaro 2006a, numero 8-9a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "hadis", "primary": true}, "postparolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Akcesora posta parto de iu parolado a\u016d verko, destinita por \u011din konkludi, a\u016d aldoni rilatantajn informojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u044c\u043b\u044f\u0441\u043b\u043e\u045e\u0435"], "fr": ["postface", "\u00e9pilogue (postface)"], "en": ["afterword", "epilogue", "conclusion"], "nl": ["nawoord", "epiloog", "narede", "nabericht"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u0441\u043b\u043e\u0432\u0438\u0435"], "de": ["Nachwort"], "it": ["postfazione", "epilogo", "conclusione (capitolo)"], "hu": ["ut\u00f3sz\u00f3"], "br": ["goude-skrid", "gourfennskrid"], "pl": ["pos\u0142owie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "parol", "primary": false}, "detalado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Preciza kaj aparta konsiderado pri \u0109iuj partoj de tuto.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u0442\u0430\u043b\u0438\u0437\u0430\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["d\u00e9tail (\u00e9num\u00e9ration compl\u00e8te)", "examen d\u00e9taill\u00e9", "revue (examen d\u00e9taill\u00e9)"], "de": ["Einzelaufstellung", "genaue Aufstellung", "genaue Auff\u00fchrung", "Detaillierung"], "nl": ["detailleren (z.nw.)"], "hu": ["r\u00e9szletez\u00e9s"]}, "examples": [["mi ekokupis min pri la priskribado de \u0109iuj plantoj de la insulo kun sufi\u0109a detalado por okupi min dum la cetero de miaj vivotagoj", "La revadoj de soleca promenanto, Kvina promenado"], ["fari la detaladon de konto", null], ["la detaligo tamen ne estas signo de kvalito", "Enkonduka lernolibro de interlingvistiko"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Pomalgranda vendado.", "translations": {"ru": ["\u0440\u043e\u0437\u043d\u0438\u0447\u043d\u0430\u044f \u0442\u043e\u0440\u0433\u043e\u0432\u043b\u044f"], "fr": ["d\u00e9tail (action de vendre au d\u00e9tail)"], "nl": ["kleinhandel"], "de": ["Einzelverkauf", "Verkauf im Kleinen", "Verkauf en detail", "Kleinvertrieb", "Einzelhandel"], "hu": ["kiskereskedelem", "kicsiben elad\u00e1s"], "pl": ["sprzeda\u017c detaliczna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "detal", "primary": false}, "bio\u0125emiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri bio\u0125emio.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0438\u043e\u0445\u0438\u043c\u0438\u043a"], "fr": ["biochimiste"], "en": ["biochemist"], "nl": ["biochemicus"], "ca": ["bioqu\u00edmic"], "de": ["Biochemiker"], "es": ["bioqu\u00edmico"], "pl": ["biochemik"], "he": ["\u05d1\u05d9\u05d5\u05db\u05d9\u05de\u05d0\u05d9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bio\u0125emi", "primary": false}, "bandomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Domo a\u016d dometo aran\u011dita kiel banejo.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0430\u043d\u044f (\u0434\u043e\u043c)"], "fr": ["bains publics", "hammam"], "nl": ["badhuis"], "tr": ["hamam"], "sv": ["badhus"], "pl": ["\u0142a\u017ania"]}, "examples": [["kiam la princino iris en la bandomon, li saltis al \u015di", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, La ora birdo"]], "subdefinitions": []}], "root": "dom", "primary": false}, "E\u016dzebio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: alia esperantigo: E\u016dzebo."], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo grekdevena.", "translations": {"fr": ["Eus\u00e8be (pr\u00e9nom masculin)"], "pt": ["Eus\u00e9bio"], "it": ["Eusebio"], "pl": ["Euzebiusz", "Zibi (zdrobnienie)"]}, "examples": [["historiisto de tiuj tempoj E\u016dzebio skribis, ke anta\u016d la ekzekuto, Jakobo kisis sian ekzekutiston", "J. Zielonka, Predikoj en Kromie\u0135i\u015d, esperanto.pl, 2002"], ["fine de tiu \u0109i strato, kaj meze de tiu, kiu bordas la kanalon, staris kolono kun kruco, nomita kruco de sankta E\u016dzebio", "A. Manzoni, trad. B. Cadei, La Gefian\u0109oj, FEI, 2006"]], "subdefinitions": []}], "root": "E\u016dzebi", "primary": true}, "Turkmenujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato en la centra Azio kun \u0109efurbo A\u015dgabato. \u011cis 1991 Sovetunia respubliko. \u011ci limas kun Afganujo, Irano, Kaza\u0125ujo, Uzbekujo kaj kun Kaspio.", "translations": {"bg": ["\u0422\u0443\u0440\u043a\u043c\u0435\u043d\u0438\u0441\u0442\u0430\u043d"], "de": ["Turkmenistan"], "it": ["Turkmenistan"], "hu": ["T\u00fcrkmeniszt\u00e1n"], "fa": ["\u062a\u0631\u06a9\u0645\u0646\u0633\u062a\u0627\u0646"], "en": ["Turkmenistan"], "pl": ["Turkmenistan"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "turkmen", "primary": true}, "finlerni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Plenumi lernadon (eventuale, iam komencitan kaj interrompitan) \u011dis la fino.", "translations": {"sk": ["nau\u010di\u0165 sa"], "be": ["\u0432\u044b\u0432\u0443\u0447\u044b\u0446\u044c"], "hu": ["v\u00e9gig megtanul"], "de": ["fertig lernen", "auslernen"], "ru": ["\u0434\u043e\u0443\u0447\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["mi militservis en Acoroj kaj tie plu lernetis per mendita libro. Reveninte al la civila vivo, mi finlernis per koresponda kurso", "A. Martins\u2013Tuv\u00e1lkin: Jen forpasis la versama \u00ab\u0109apelsinjoro\u00bb"], ["anka\u016d \u0124risto Nikolov, mia kuzo Koljo kaj aliaj kamaradoj komencis lerni esperanton, sed finlernis \u011din nur \u0124risto", "T. \u0124ristovski, tr. N. Aleksiev. Mia vivo. Sofia Press, 1981. \u0108ap. 14a"], ["homo neniam finlernas", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lern", "primary": false}, "barometro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Instrumento por mezuri aerpremon.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0440\u043e\u043c\u044d\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["barom\u00e8tre"], "en": ["barometer"], "nl": ["barometer"], "ru": ["\u0431\u0430\u0440\u043e\u043c\u0435\u0442\u0440"], "de": ["Barometer", "Luftdruckmessger\u00e4t"], "tr": ["bas\u0131n\u00e7\u00f6l\u00e7er", "barometre"], "hu": ["nyom\u00e1sm\u00e9r\u0151", "barom\u00e9ter"], "sk": ["barometer"], "es": ["bar\u00f3metro"], "br": ["barometr"], "pl": ["barometr"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "barometr", "primary": true}, "elektromova forto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fizika grando, esprimanta \u0109ian ka\u016dzon a\u016d procedon, kapablan subteni potencialan diferencon inter du punktoj de malfermita cirkvito, a\u016d kurenton en fermita cirkvito.", "translations": {"be": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u0430\u0440\u0443\u0445\u0430\u044e\u0447\u0430\u044f \u0441\u0456\u043b\u0430"], "fr": ["force \u00e9lectromotrice"], "fa": ["\u0646\u06cc\u0631\u0648\u06cc \u0645\u062d\u0631\u06a9\u0647\u0654 \u0627\u0644\u06a9\u062a\u0631\u06cc\u06a9\u06cc", "\u0645\u062d\u0631\u06a9\u0647\u0654 \u0627\u0644\u06a9\u062a\u0631\u06cc\u06a9\u06cc"], "pl": ["si\u0142a elektromotoryczna"], "ru": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u043e\u0434\u0432\u0438\u0436\u0443\u0449\u0430\u044f \u0441\u0438\u043b\u0430", "\u042d\u0414\u0421"]}, "examples": [["la dimensioj de elektromova forto estas M1L2T-3I-1", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fort", "primary": false}, "de\u0109ifri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u0448\u044b\u0444\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9chiffrer"], "bg": ["\u0434\u0435\u0448\u0438\u0444\u0440\u0438\u0440\u0430\u043c"], "nl": ["ontcijferen"], "pt": ["decifrar"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0448\u0438\u0444\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["entschl\u00fcsseln", "dechiffrieren"], "hu": ["megfejt (titkos\u00edr\u00e1st)", "dek\u00f3dol", "desifr\u00edroz"], "sk": ["l\u00fa\u0161ti\u0165"], "en": ["decipher"], "es": ["descifrar"], "pl": ["deszyfrowa\u0107", "dekodowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Pene legi malbone skribitan tekston a\u016d malklare esprimitan penson.", "translations": {"de": ["entziffern"], "pl": ["odszyfrowa\u0107"], "hu": ["kisilabiz\u00e1l"]}, "examples": [["de\u0109ifri papiruson", null], ["sur lia indiferenta viza\u011do \u015di penis de\u0109ifri lian deziron", null]], "subdefinitions": []}], "root": "de\u0109ifr", "primary": true}, "\u015dablondesegni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Desegni sur io travidebla, sekvante per la krajono la liniojn montritajn de submetita \u015dablono.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043b\u044c\u043a\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["calquer"], "pl": ["kalkowa\u0107", "odrysowywa\u0107"], "hu": ["\u00e1tm\u00e1sol (pausszal)"]}, "examples": [["\u015dablondesegni bluzon, jupon", "Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "desegn", "primary": false}, "delfenedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo cetacoj (Delphinidae).", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u043b\u044c\u0444\u0456\u043d\u044b (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["delphinid\u00e9s"], "pt": ["delfin\u00eddeos"], "ru": ["\u0434\u0435\u043b\u044c\u0444\u0438\u043d\u043e\u0432\u044b\u0435", "\u0434\u0435\u043b\u044c\u0444\u0438\u043d\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Delphine (Familie)"], "hu": ["delfinf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "delfened", "primary": true}, "varsoviano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Civitano de Varsovio.", "translations": {"pl": ["Warszawiak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta al Varsovio. ,", "translations": {"pl": ["warszawski"]}, "examples": [["En la pola \u0109efurbo komenci\u011das vendrede la 51-a Internacia Festivalo de la Nuntempa Muziko, \u00bbVarsovia A\u016dtuno\u201d", "Pola Radio, \u00bbVarsovia A\u016dtuno\u201d"], ["Varsovia Kastelo, Varsovia Geto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "Varsovi", "primary": false}, "italo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctatano de Italujo.", "translations": {"be": ["\u0456\u0442\u0430\u043b\u044c\u044f\u043d\u0435\u0446"], "fr": ["Italien"], "bg": ["\u0438\u0442\u0430\u043b\u0438\u0430\u043d\u0435\u0446"], "nl": ["Italiaan"], "pt": ["italiano (pessoa; subst.)"], "no": ["italiener"], "de": ["Italiener"], "hu": ["olasz"], "es": ["Italiano, Italiana"], "ru": ["\u0438\u0442\u0430\u043b\u044c\u044f\u043d\u0435\u0446"], "vo": ["t\u00e4lel"], "pl": ["W\u0142och"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ital", "primary": true}, "esperantisteco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scio kaj uzado de Esperanto.", "translations": {"it": ["esperantismo"], "pt": ["esperantismo"], "hu": ["eszperantistas\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Esperant", "primary": false}, "gazalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pers-devena lirika versa\u0135o kun amaj, subtone mistikaj temoj, memalvoko de la poeto en la lastaj versoj, rimskemo aabacada....", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0437\u044d\u043b\u044c (\u0432\u0435\u0440\u0448)"], "fr": ["ghazal"], "de": ["Ghasel"], "pt": ["gazel", "gazal"]}, "examples": [["versego imitas la persan gazalon", "N. Vessella, www.lernado.it, S\u016dahila kulturo, 2005-10-16."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Duonklasika kanta\u0135o la\u016d gazal-poemo tradicia de Irano \u011dis Nordhindujo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gazal", "primary": true}, "basto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plej interna parto de la arbo\u015delo.", "translations": {"be": ["\u043b\u0443\u0431"], "fr": ["phlo\u00e8me", "liber", "int\u00e9rieur de l'\u00e9corce"], "en": ["bast", "inner bark"], "ru": ["\u043b\u0443\u0431"], "de": ["Bast"], "sv": ["bast"], "hu": ["h\u00e1ncs"], "pl": ["\u0142yko"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bast", "primary": true}, "ruto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iom ligna herbo kun forta odoro, kurace uzata, kreskanta de Mediteraneo \u011dis Okcidentazio, genro el familio rutacoj (Ruta).", "translations": {"be": ["\u0440\u0443\u0442\u0430"], "fr": ["rue (plante)"], "en": ["rue"], "nl": ["wijnruit"], "pt": ["arruda"], "ru": ["\u0440\u0443\u0442\u0430"], "de": ["Raute"], "hu": ["ruta"]}, "examples": [["la edzino de \u015cafi metis ungventon sur la \u015dveldikan vangon kaj fumigis ruton", "Mahbube Mirkadiri, Donaco el voja\u011do, La Ondo de Esperanto, 2003:3 (101)"]], "subdefinitions": []}], "root": "rut", "primary": true}, "laktumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Semo de viraj fi\u015doj, kiu fruktigas la ovojn.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043e\u043b\u043e\u043a\u0438"], "en": ["milt"], "nl": ["hom"], "br": ["laezhenn"], "tr": ["s\u00fct"], "hu": ["haltej"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lakt", "primary": false}, "estimo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago estimi kaj rezultato de tiu ago.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0432\u0430\u0433\u0430", "\u043f\u0430\u0448\u0430\u043d\u0430"], "fr": ["estime"], "en": ["esteem", "regard", "respect"], "nl": ["achting"], "ru": ["\u0443\u0432\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Wertsch\u00e4tzung", "Achtung", "Hochachtung"], "vo": ["stim"], "es": ["estima"], "hu": ["tisztelet", "megbecs\u00fcl\u00e9s"], "pl": ["szacunek", "poszanowanie", "powa\u017canie"]}, "examples": [["bona estimo valoras pli ol oro kaj ar\u011dento", null], ["lia merito altiris al li la estimon de la kompetentuloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "estim", "primary": false}, "estimi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Alte taksi ies moralan a\u016d spiritan valoron.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0432\u0430\u0436\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["estimer"], "en": ["esteem", "regard", "respect"], "nl": ["achten", "hoogachten"], "pt": ["estimar", "avaliar", "gostar de", "prezar", "apreciar"], "be": ["\u043f\u0430\u0432\u0430\u0436\u0430\u0446\u044c", "\u0448\u0430\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["achten", "sehr sch\u00e4tzen", "hochsch\u00e4tzen", "hochachten", "hoch achten", "ehren [leterstilo]"], "vo": ["stim\u00f6n"], "es": ["estimar"], "cs": ["v\u00e1\u017eit si"], "hu": ["tisztel", "becs\u00fcl"], "pl": ["szanowa\u0107", "powa\u017ca\u0107"]}, "examples": [["oni \u015datas la talenton, oni estimas la honestecon", "B"], ["se vi scius, kia li estas, vi lin pli estimus", null], ["estimi iun, la meriton de iu, la farojn de iu", null]], "subdefinitions": []}], "root": "estim", "primary": true}, "paganismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Praa formo de religio, plejofte plurdia, tipa por la socioj tribe gentaj a\u016d frue sklavismaj, kontraste al historiaj, precipe unudiaj religioj.", "translations": {"ru": ["\u044f\u0437\u044b\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["paganisme"], "en": ["paganism"], "nl": ["heidendom"], "be": ["\u043f\u0430\u0433\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u0430", "\u044f\u0437\u044b\u0447\u043d\u0456\u0446\u0442\u0432\u0430"], "de": ["Paganismus", "Heidentum"], "sv": ["hedendom"], "hu": ["pog\u00e1nys\u00e1g"], "es": ["paganismo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pagan", "primary": false}, "rabato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malpliigo de prezo, konsentita al a\u0109etanto.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u0438\u0434\u043a\u0430"], "fr": ["rabais", "remise (rabais)", "solde"], "en": ["discount", "rebate"], "nl": ["korting"], "pt": ["desconto"], "be": ["\u0441\u043a\u0456\u0434\u043a\u0430", "\u0437\u044c\u043d\u0456\u0436\u043a\u0430"], "ca": ["rebaixa", "descompte"], "de": ["Rabatt", "Preisnachlass"], "sv": ["rabatt (prisneds\u00e4ttning)"], "hu": ["\u00e1rengedm\u00e9ny"], "cs": ["sleva"], "es": ["rebaja", "descuento"]}, "examples": [["peti, ricevi, \u011dui rabaton", null], ["senrabate", null], ["la registaro pliigis impost-rabatojn por tiuj, kiuj ricevas malaltajn salajrojn", "D. E. Rogers: Kolapsas koalicio, Monatojaro 1998a, numero 12a, p. 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "rabat", "primary": true}, "strobilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Infloresko spikforma kun ligneca akso kaj folioj.", "translations": {"be": ["\u0448\u044b\u0448\u043a\u0430"], "hu": ["toboz"], "de": ["Zapfen"], "nl": ["dennenappel", "sparappel"], "ru": ["\u0448\u0438\u0448\u043a\u0430 (\u0435\u043b\u043e\u0432\u0430\u044f, \u0441\u043e\u0441\u043d\u043e\u0432\u0430\u044f \u0438 \u0442.\u043f.)"]}, "examples": [["strobilo de abio, pino, alno", null]], "subdefinitions": []}], "root": "strobil", "primary": true}, "tolerebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Povanta esti tolerata.", "translations": {"be": ["\u0446\u044f\u0440\u043f\u0456\u043c\u044b"], "en": ["tolerable"], "nl": ["duldbaar", "draaglijk"], "ru": ["\u0442\u0435\u0440\u043f\u0438\u043c\u044b\u0439", "\u0441\u043d\u043e\u0441\u043d\u044b\u0439"], "ca": ["tolerable"], "de": ["tolerierbar"], "hu": ["t\u0171rhet\u0151"], "es": ["tolerable"], "pl": ["tolerowalny", "zno\u015bny"]}, "examples": [["tolerebla eraro", null], ["kutimo tolerebla, kvankam ne la\u016ddinda", null], ["netolerebla jugo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "toler", "primary": false}, "rabati": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Konsenti rabaton de.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u0441\u043a\u0456\u0434\u043a\u0443", "\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u0437\u044c\u043d\u0456\u0436\u043a\u0443"], "fr": ["faire une remise"], "en": ["(give a) discount"], "nl": ["korting geven"], "ru": ["\u0441\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u0441\u043a\u0438\u0434\u043a\u0443"], "de": ["rabattieren", "Preis nachlassen", "Preisnachlass geben"], "hu": ["\u00e1rengedm\u00e9nyt ad"]}, "examples": [["mi povas rabati nur unu dolaron", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rabat", "primary": false}, "cirklo de latitudo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Cirklo sur la terglobo, paralela al la ekvatoro.", "translations": {"hu": ["sz\u00e9less\u00e9gi k\u00f6r"], "be": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u043b\u0435\u043b\u044c (\u0433\u0435\u0430\u0433\u0440\u0430\u0444\u0456\u0447\u043d\u0430\u044f)"], "fr": ["parall\u00e8le (subst., g\u00e9og.)"], "de": ["Breitenkreis"], "ru": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u043b\u043b\u0435\u043b\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "latitud", "primary": false}, "radistudio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Studio por farado de radielsenda\u0135oj.", "translations": {"fr": ["studio radiophonique"]}, "examples": [["La regiona radiostudio en Pardubice invitis la prezidantinon de AEH por preska\u016d 50minuta viva interparolo", "-, Radio-elsendo..., Informilo 2005-6"]], "subdefinitions": []}], "root": "studi", "primary": false}, "glicirizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio fabacoj (Glycyrrhiza), el kies radiko oni ekstraktas dol\u0109an sukon, uzatan kontra\u016d tuso a\u016d kaj por dol\u0109a\u0135oj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u043b\u043e\u0434\u043a\u0430", "\u043b\u0430\u043a\u0440\u0438\u0447\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["r\u00e9glisse (plante)"], "en": ["liquorice", "licorice"], "nl": ["zoethout"], "pt": ["alca\u00e7uz (bot\u00e2nica)"], "ca": ["regal\u00edssia", "regal\u00e8ssia"], "de": ["S\u00fc\u00dfholz"], "tr": ["meyank\u00f6k\u00fc"], "fa": ["\u0634\u06cc\u0631\u06cc\u0646\u200c\u0628\u06cc\u0627\u0646"], "es": ["regaliz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gliciriz", "primary": true}, "flago": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Peco de kolorita tolo, adaptita al stango, kiu servas kiel ornamo en festoj a\u016d por fari signalojn.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u0446\u044f\u0433"], "fr": ["drapeau", "pavillon (drapeau)"], "en": ["flag"], "nl": ["vlag"], "pt": ["bandeira", "pend\u00e3o", "pavilh\u00e3o", "galhardete"], "ru": ["\u0444\u043b\u0430\u0433"], "de": ["Flagge"], "hu": ["z\u00e1szl\u00f3"], "es": ["bandera"], "cs": ["vlajka"], "pl": ["flaga"]}, "examples": [["la Esperanta flago", null], ["la \u015dipoj elmetis la flagojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "flag", "primary": true}, "garantianto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu garantias.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0430\u0440\u0430\u043d\u0442", "\u043f\u043e\u0440\u0443\u0447\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["garant", "r\u00e9pondant (garant)"], "nl": ["borgsteller"], "de": ["B\u00fcrge", "Garant"], "tr": ["kefil"], "hu": ["garant\u00e1l\u00f3", "j\u00f3t\u00e1ll\u00f3", "kezesked\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "garanti", "primary": false}, "flagi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ornami per flagoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0437\u0434\u0430\u0431\u043b\u044f\u0446\u044c \u0441\u044c\u0446\u044f\u0433\u0430\u043c\u0456"], "fr": ["pavoiser (orner de drapeaux)"], "nl": ["met vlaggen versieren"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0446\u0432\u0435\u0447\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c \u0444\u043b\u0430\u0433\u0430\u043c\u0438", "\u0443\u043a\u0440\u0430\u0448\u0430\u0442\u044c \u0444\u043b\u0430\u0433\u0430\u043c\u0438"], "de": ["flaggen"], "pl": ["oflagowywa\u0107", "wci\u0105ga\u0107 flag\u0119"], "hu": ["fellobog\u00f3z"]}, "examples": [["diverskolore flagitaj \u015dipoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "flag", "primary": false}, "silkpapero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre maldika papero iom diafana, uzata en dekoracio, por volvo de cigaredoj kaj simile.", "translations": {"fr": ["papier \u00e0 cigarette", "papier de soie"], "nl": ["zijdepapier"], "sv": ["silkespapper"], "pl": ["bibu\u0142a", "bibu\u0142ka"]}, "examples": [["Elder transdonis spegulon, pakitan en silkopaperon", "Jen\u00f5 Rejt\u00f5, trad. L\u00e1szl\u00f3 Bal\u00e1zs, Sub kvaranteno la Grand-hotelo, \u0109apitro 39a, [vidita je 2006-02-07]"]], "subdefinitions": []}], "root": "paper", "primary": false}, "sperta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Posedanta sciojn kaj lertecon akiritajn per praktika observado kaj agado.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0441\u044c\u0432\u0435\u0434\u0447\u0430\u043d\u044b", "\u0441\u043f\u0440\u0430\u043a\u0442\u044b\u043a\u0430\u0432\u0430\u043d\u044b"], "fr": ["exp\u00e9riment\u00e9"], "en": ["experienced"], "nl": ["ervaren", "geoefend"], "ru": ["\u043e\u043f\u044b\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u0432\u0435\u0434\u0443\u0449\u0438\u0439"], "de": ["erfahren"], "hu": ["tapasztalt"], "cs": ["zku\u0161en\u00fd"], "es": ["experimentado, -a"]}, "examples": [["sperta homo", null], ["ne demandu scienculon, demandu spertulon", "Proverbaro esperanta"], ["senspertulo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Spertula, montranta lertecon akiritan per praktikado.", "translations": {"hu": ["rutinos"]}, "examples": [["sperta gvidado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "spert", "primary": true}, "urala lingvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Etna lingvo el granda lingvofamilio de popoloj lo\u011dantaj en Rusujo kaj Orienta E\u016dropo (interalie, la lingvoj hungara kaj suoma).", "translations": {"be": ["\u0443\u0440\u0430\u043b\u044c\u0441\u043a\u0430\u044f \u043c\u043e\u0432\u0430"], "fi": ["uralilainen kieli"], "nl": ["Oeralisch"], "ru": ["\u0443\u0440\u0430\u043b\u044c\u0441\u043a\u0438\u0439 \u044f\u0437\u044b\u043a"], "hu": ["ur\u00e1li nyelv"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Ural", "primary": false}, "\u0109irka\u016d\u0109izi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u0108izi \u0109e la \u0109irka\u016do, por doni proksimuman formon, ekz-e al statuo.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0442\u0451\u0441\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u0442\u0435\u0441\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["fa\u00e7onner (au ciseau, sur le pourtour)", "d\u00e9grossir (au ciseau)"], "it": ["sgrossare", "dirozzare"], "pl": ["ociosywa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109iz", "primary": false}, "pruvo per (redukto al) absurdo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e \u043e\u0442 \u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u043d\u043e\u0433\u043e"], "fr": ["d\u00e9monstration par l'absurde"], "en": ["proof by reductio ad absurdum"], "de": ["Widerspruchsbeweis"], "pl": ["dow\u00f3d nie wprost"], "hu": ["k\u00f6zvetett bizony\u00edt\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pruv", "primary": false}, "asesoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Asistanto helpanta ju\u011diston en kunsidoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u044d\u0441\u0430\u0440"], "fr": ["assesseur"], "en": ["assessor", "advisor"], "ru": ["\u0430\u0441\u0435\u0441\u0441\u043e\u0440", "\u0437\u0430\u0441\u0435\u0434\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Assessor"], "sk": ["pr\u00edsediaci"], "pl": ["asesor", "\u0142awnik"], "es": ["asesor\u00eda"]}, "examples": [["gubernatoroj manke de propa klero, helpas sin per asesoroj", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, dua parto, \u0109apitro 32a, p. 579a"]], "subdefinitions": []}], "root": "asesor", "primary": true}, "submodulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de modulo (M,+,\u2219)) Tia subaro de M, ke \u011di egalas al la subaro, kiun \u011di naskas.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u043c\u043e\u0434\u0443\u043b\u044c"], "fr": ["sous-module"], "en": ["submodule"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043c\u043e\u0434\u0443\u043b\u044c"], "de": ["Untermodul"], "hu": ["r\u00e9szmodulus"], "pl": ["podmodu\u0142"]}, "examples": [["la kerno kaj bildaro de homomorfio inter moduloj estas submoduloj respektive de \u011diaj fonto-aro kaj celo-aro", null], ["submodulo estas mem modulo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "modul", "primary": false}, "fajrujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de forno a\u016d kameno destinita por enteni la fajron.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0447\u0430\u0433"], "fr": ["foyer (\u00e2tre)", "\u00e2tre"], "en": ["firebox", "brazier", "grate"], "br": ["oaled"], "be": ["\u0430\u0447\u0430\u0433", "\u0433\u0430\u0440\u043d\u043e"], "pl": ["palenisko"], "hu": ["t\u0171zt\u00e9r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fajr", "primary": false}, "rimedo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, kio servas por atingi celon.", "translations": {"be": ["\u0441\u0440\u043e\u0434\u0430\u043a"], "fr": ["moyen (subst.)"], "en": ["resources"], "nl": ["middel (remedie)", "remedie"], "pt": ["meio", "recurso", "expediente"], "ru": ["\u0441\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Mittel"], "sv": ["medel"], "hu": ["eszk\u00f6z"], "es": ["medio (forma de conseguir un abjetivo)", "remedio"]}, "examples": [["kontra\u016d \u0109iu tedo ekzistas rimedo", "Proverbaro esperanta"], ["la celo ne pravigas la rimedojn", "B"], ["\u015di uzis \u0109iujn rimedojn por lin allogi", null], ["oni ne havas rimedon kontra\u016d tiu malbono", "B"], ["grandaj malbonoj, grandaj rimedoj", "Proverbaro esperanta"], ["uzi, apliki \u0109iujn eblajn rimedojn", null], ["vivrimedoj", null], ["ni plene utiligu la ekzistantajn rimedojn de nia lingvo anta\u016d ol malsimpligi kaj malfaciligi \u011din", null], ["tio estas ebla nur por personoj posedantaj grandajn monajn rimedojn", "Z"], ["ili estas senrimede perditaj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rimed", "primary": true}, "materialisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo ser\u0109anta \u011duojn de la vivo, profiton, posedon de ri\u0109a\u0135oj.", "translations": {"fr": ["mat\u00e9rialiste (subst., attach\u00e9 aux choses)"], "hu": ["materialista", "anyagelv\u0171"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "material", "primary": false}, "tubjo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda latuna blovinstrumento kun valvoj.", "translations": {"en": ["tuba"], "it": ["tuba", "flicorno (basso o contrabbasso)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tubj", "primary": true}, "iluzia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Estanta nur iluzio, ka\u016dzanta falsan \u011dojon.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043b\u043b\u044e\u0437\u043e\u0440\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u0438\u0437\u0440\u0430\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u043e\u0431\u043c\u0430\u043d\u0447\u0438\u0432\u044b\u0439"], "fr": ["illusoire"], "nl": ["illusoir", "bedrieglijk"], "pt": ["ilus\u00f3rio"], "de": ["tr\u00fcgerisch", "illusorisch"], "vo": ["citik"], "hu": ["illuz\u00f3rikus", "csal\u00f3ka", "l\u00e1tsz\u00f3lagos"]}, "examples": [["iluzia promeso, projekto, espero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "iluzi", "primary": false}, "mankavo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interna flanko de mano kave tenata.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u0440\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["creux de la main"], "nl": ["handpalm", "palm (v.d.hand)"], "pt": ["c\u00f4ncavo (das m\u00e3os)", "concavidade (das m\u00e3os)"], "de": ["hohle Hand"], "hu": ["marok"]}, "examples": [["kiu mezuris per sia mankavo la akvon?", "La Malnova Testamento, Jesaja 40:12"]], "subdefinitions": []}], "root": "kav", "primary": false}, "aparta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparta rezervata loko.", "translations": {"sk": ["vyhraden\u00e9 miesto"], "ru": ["\u043e\u0442\u0434\u0435\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [["\u015di venis supre en la aparta\u0135on de la virinoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Karakteriza propra\u0135o, speciala\u0135o: characteristic, pecularity, particularity", "translations": {"sk": ["zvl\u00e1\u0161tnos\u0165"], "be": ["\u0430\u0441\u0430\u0431\u043b\u0456\u0432\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["particularit\u00e9"], "de": ["Besonderheit"], "ru": ["\u043e\u0441\u043e\u0431\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"]}, "examples": [["tio estas aparta\u0135o de la slavaj lingvoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "apart", "primary": false}, "murego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda, fortika muro por \u015dirmo kontra\u016d naturaj a\u016d homaj dan\u011deroj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u0440", "\u0446\u044b\u0442\u0430\u0434\u044d\u043b\u044c\u043d\u044b \u0432\u0430\u043b"], "fr": ["muraille"], "nl": ["ommuring", "vestingmuur"], "pt": ["muralha"], "ru": ["\u043a\u0440\u0435\u043f\u043e\u0441\u0442\u043d\u0430\u044f \u0441\u0442\u0435\u043d\u0430", "\u0433\u043e\u0440\u043e\u0434\u0441\u043a\u0430\u044f \u0441\u0442\u0435\u043d\u0430"], "sv": ["mur"], "hu": ["v\u00e1rfal"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mur", "primary": false}, "radiuso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La pli mallonga osto de l' anta\u016dbrako, kiu respondas al la dika fingro.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u043c\u044f\u043d\u0451\u0432\u0430\u044f \u043a\u043e\u0441\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["radius"], "nl": ["spaakbeen"], "pt": ["r\u00e1dio"], "ru": ["\u043b\u0443\u0447\u0435\u0432\u0430\u044f \u043a\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Speiche"], "hu": ["ors\u00f3csont"], "pl": ["ko\u015b\u0107 promieniowa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de cirklo a\u016d sfero) \u0108iu el la strekoj, kunligantaj punkton de la koncerna figuro al \u011dia centro; la longo de tia streko.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0434\u044b\u044e\u0441"], "fr": ["rayon (d'un cercle ou d'une sph\u00e8re)"], "bg": ["\u0440\u0430\u0434\u0438\u0443\u0441"], "nl": ["straal (v.e.cirkel)"], "ru": ["\u0440\u0430\u0434\u0438\u0443\u0441"], "de": ["Radius", "Halbmesser"], "hu": ["sug\u00e1r (f\u00e9l \u00e1tm\u00e9r\u0151)"], "en": ["radius"], "pl": ["promie\u0144 (ko\u0142a lub sfery)"]}, "examples": [["areo de cirklo a\u016d sfero estas proporcia al la kvadrato de \u011dia radiuso", null]], "subdefinitions": []}], "root": "radius", "primary": true}, "alligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fiksi ion ligante al io.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0432\u044f\u0437\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["attacher (\u00e0)"], "nl": ["binden", "binden", "aanbinden"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0432\u044f\u0437\u0430\u0442\u044c"], "pl": ["przywi\u0105zywa\u0107"], "hu": ["odak\u00f6t", "r\u00e1k\u00f6t"]}, "examples": [["alligi boaton al bordo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kunigi du aferojn per intima rilato.", "translations": {"pl": ["przywi\u0105zywa\u0107"], "hu": ["kapcsol (\u00e1tv.)", "tulajdon\u00edt"]}, "examples": [["alligi multe da graveco al io", "Z"], ["alligi signifon al sono", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kunigi du personojn per forta sento.", "translations": {"pl": ["przywi\u0105zywa\u0107"]}, "examples": [["servisto alligita al la mastro", null], ["alligiteco al familio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lig", "primary": false}, "drak\u015dipo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antikva rapida rem- kaj vel\u015dipo, kun drakokapa prufiguro, kiun uzadis vikingoj.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0440\u0430\u043a\u043a\u0430\u0440"], "fr": ["drakkar"], "it": ["drakar"], "pl": ["drakar"], "hu": ["drakkar", "vikinghaj\u00f3"]}, "examples": [["da\u016dras ankora\u016d hodia\u016d la \u00abrabekskursoj\u00bb de islandanoj al Irlando kaj Skotlando, kvankam ili alvenas, ne per longaj drak\u015dipoj, sed aviadile", "Garbhan MacAoidh, Frua irlanda migrado al Islando, Monato, jaro 1998a, numero 7a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dip", "primary": false}, "Samoo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Insularo en la Pacifiko. Teritorio de \u015dtato Samoo.", "translations": {"fa": ["\u0633\u0627\u0645\u0648\u0622"], "bg": ["\u0421\u0430\u043c\u043e\u0430"], "nl": ["Samoa"], "de": ["Samoa"], "it": ["Samoa"], "pl": ["Wyspy Samoa"], "en": ["Samoa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato en la samnoma insularo kun \u0109efurbo Apio. ISO-3166 kodo: WS.", "translations": {"pl": ["Niezale\u017cne Pa\u0144stwo Samoa", "Samoa Zachodnie (przest.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "samo", "primary": true}, "skalpelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda tran\u0109ilo por sekci.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0430\u043b\u044c\u043f\u044d\u043b\u044c"], "bg": ["\u0441\u043a\u0430\u043b\u043f\u0435\u043b"], "nl": ["scalpel", "ontleedmes"], "ru": ["\u0441\u043a\u0430\u043b\u044c\u043f\u0435\u043b\u044c"], "la": ["scalprum"], "it": ["scalpello (coltello chirurgico)"], "hu": ["szike", "bonck\u00e9s"], "de": ["Skalpell"], "lat": ["scalprum"], "pl": ["skalpel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skalpel", "primary": true}, "strigoformaj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la klaso birdoj (Striges).", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0432\u044b (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434)"], "fr": ["Strigiformes"], "de": ["Eulen"], "nl": ["uilen"], "hu": ["baglyok (rend)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "strig", "primary": false}, "sporoplantoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grupo de plantoj reprodukti\u011dantaj per sporoj kaj havantaj alternadon de generacioj.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u043e\u0440\u0430\u0432\u044b\u044f \u0440\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u043d\u044b"], "hu": ["sp\u00f3r\u00e1s n\u00f6v\u00e9nyek"], "de": ["Kryptogamen", "Sporenpflanzen"], "nl": ["sporenplanten"], "ru": ["\u0441\u043f\u043e\u0440\u043e\u0432\u044b\u0435 \u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u044f"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spor", "primary": false}, "metamorfozi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Transformi.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u045e\u0442\u0432\u0430\u0440\u0430\u0446\u044c", "\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0444\u0430\u0440\u043c\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "en": ["transform"], "nl": ["van gedaante doen veranderen"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0432\u0440\u0430\u0449\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0435\u0432\u0440\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c"], "de": ["verwandeln", "umwandeln"], "hu": ["\u00e1talak\u00edt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "metamorfoz", "primary": false}, "\u015delako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gumo de arbo, kreskanta en Hindujo, produktata per pikvundoj de insektoj, renkontata en la komerco kiel flavaj a\u016d brunaj folioj kaj uzata multe en elektro por \u015dmiri ekz. bobenan volvaron.", "translations": {"be": ["\u0448\u044d\u043b\u0430\u043a"], "bg": ["\u0448\u0435\u043b\u043b\u0430\u043a"], "nl": ["schellak"], "pt": ["goma-laca"], "ru": ["\u0448\u0435\u043b\u043b\u0430\u043a"], "de": ["Schellack"], "it": ["gommalacca"], "hu": ["sellak", "lakkgumi", "lakkm\u00e9zga"], "en": ["shellac"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015delak", "primary": true}, "metamorfozo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Transformi\u011do de iu esta\u0135o en alian.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0442\u0430\u043c\u0430\u0440\u0444\u043e\u0437\u0430", "\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0444\u0430\u0440\u043c\u0430\u0446\u044b\u044f", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u045e\u0442\u0432\u0430\u0440\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "en": ["metamorphosis", "transformation"], "nl": ["gedaanteverandering", "metamorfose"], "pt": ["metamorfose"], "ru": ["\u043c\u0435\u0442\u0430\u043c\u043e\u0440\u0444\u043e\u0437\u0430", "\u043f\u0440\u0435\u0432\u0440\u0430\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Verwandlung", "Metamorphose"], "hu": ["metamorf\u00f3zis", "\u00e1talakul\u00e1s"]}, "examples": [["la metamorfozoj de Jupitero", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aliformi\u011do.", "translations": {}, "examples": [["metamorfozo de ra\u016dpo en pupon kaj en papilion", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Plena a\u016d grava \u015dan\u011do en la stato a\u016d ecoj de iu.", "translations": {}, "examples": [["okazis feli\u0109a metamorfozo de lia karaktero", null]], "subdefinitions": []}], "root": "metamorfoz", "primary": true}, "muela dento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el la malanta\u016daj, plataj dentoj, kiuj dispremas nutra\u0135on.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043b\u043e\u0447\u043d\u044b \u0437\u0443\u0431"], "fr": ["molaire (dent)"], "nl": ["kies", "baktand", "maaltand"], "ru": ["\u043a\u043e\u0440\u0435\u043d\u043d\u043e\u0439 \u0437\u0443\u0431"], "he": ["(\u05e9\u05df) \u05d8\u05d5\u05d7\u05e0\u05ea"], "pl": ["z\u0105b trzonowy", "trzonowiec (z\u0105b)"], "hu": ["z\u00e1pfog", "\u0151rl\u0151fog"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dent", "primary": false}, "\u0108uk\u0109a Maro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Periferia maro en la Arkta Oceano, lavanta la bordojn de la \u0108ara Duoninsulo kaj Alasko, komuniki\u011danta kun la Beringa Maro per la Beringa Markolo.", "translations": {"be": ["\u0427\u0443\u043a\u043e\u0446\u043a\u0430\u0435 \u043c\u043e\u0440\u0430"], "fr": ["Mer des Tchouktches"], "en": ["Chukchee Sea"], "ru": ["\u0427\u0443\u043a\u043e\u0442\u0441\u043a\u043e\u0435 \u043c\u043e\u0440\u0435"], "de": ["Tschuktschensee"], "hu": ["Csukcs-tenger"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mar", "primary": false}, "montra fingro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "montrofingro", "translations": {}, "examples": [["la montran fingron li etendis al la pordo de la kabineto", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "fingr", "primary": false}, "la\u016dlonge de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016d la pli granda flanko de.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0434\u043e\u043b\u044c", "\u0432 \u0434\u043b\u0438\u043d\u0443"], "fr": ["le long de"], "en": ["along"], "nl": ["langs"], "hu": ["ment\u00e9n"]}, "examples": [["\u015di nun iris la\u016dlonge de la marbordo", "Fabeloj, volumo 4, Anneto"], ["la\u016dlonge de strato eblas vidi la antikvajn vesti\u011dojn de la Romia Teatro", "Turisma skabenejo de la urbo Torino, Torino, 1984"]], "subdefinitions": []}], "root": "long", "primary": false}, "terebinto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rezineca diafana duonflua\u0135o, kiu elfluas \u015dvite el terebintarbo.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0438\u0432\u0438\u0446\u0430", "\u0442\u0435\u0440\u043f\u0435\u043d\u0442\u0438\u043d"], "de": ["Terpentin"], "nl": ["terpentijn"], "pl": ["terpentyna"], "hu": ["terpentin"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Simila substanco el\u015dvitata el diversaj koniferoj.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "terebint", "primary": true}, "laboristo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu laboras.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0446\u0430\u045e\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["ouvrier", "travailleur (subst.)"], "nl": ["arbeider"], "pt": ["trabalhador"], "ru": ["\u0440\u0430\u0431\u043e\u0442\u043d\u0438\u043a", "\u0442\u0440\u0443\u0436\u0435\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Arbeitender"], "tr": ["i\u015f\u00e7i"], "sv": ["arbetare"], "hu": ["dolgoz\u00f3"], "no": ["arbeider"], "br": ["labourer", "micherour"], "el": ["\u03b5\u03c1\u03b3\u03b1\u03b6\u03cc\u03bc\u03b5\u03bd\u03bf\u03c2"], "es": ["trabajador (nomb.)"]}, "examples": [["la laboristoj de la penso", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu metie kaj korpe laboras por akiri vivrimedojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0446\u043e\u045e\u043d\u044b (\u043d\u0430\u0437.)"], "de": ["Arbeiter"], "en": ["laborer", "working man"], "ru": ["\u0440\u0430\u0431\u043e\u0447\u0438\u0439 (\u0441\u0443\u0449.)"], "hu": ["munk\u00e1s"]}, "examples": [["kampolaboristo", null], ["la laborista klaso", null]], "subdefinitions": []}], "root": "labor", "primary": false}, "progresio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tia vico de nombroj, ke \u0109iu el ili esprimi\u011das kiel \u00absimpla\u00bb funkcio de la anta\u016daj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0433\u0440\u044d\u0441\u0456\u044f"], "fr": ["progression (math., suite)"], "en": ["progression"], "nl": ["rij (wisk.)", "reeks (wisk.)"], "pt": ["progress\u00e3o"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0433\u0440\u0435\u0441\u0441\u0438\u044f"], "de": ["Progression", "Zahlenfolge", "fortschreitende Reihe"], "hu": ["sorozat", "haladv\u00e1ny"], "fa": ["\u062a\u0635\u0627\u0639\u062f"], "pl": ["post\u0119p", "ci\u0105g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "progresi", "primary": true}, "premejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ejo, kie oni premas fruktojn.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0430\u0432\u0438\u043b\u044c\u043d\u044f"], "fr": ["pressoir (lieu)"], "en": ["fruit press"], "nl": ["pershuis", "perskamer"], "de": ["Kelter"], "pl": ["t\u0142oczarnia"], "hu": ["pr\u00e9sh\u00e1z"]}, "examples": [["la grenejoj pleni\u011dos de greno, kaj la premejoj superpleni\u011dos de mosto kaj de oleo", "La Malnova Testamento, Joel 2:24"], ["ne forsendu lin kun malplenaj manoj, sed havigu al li iom el viaj brutoj kaj el via garbejo kaj el via vinpremejo", "La Malnova Testamento, Readmono 15:4"]], "subdefinitions": []}], "root": "prem", "primary": false}, "terasa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Formanta terasojn.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u0440\u0430\u0441\u043d\u044b"], "nl": ["terrasvormig"], "ru": ["\u0442\u0435\u0440\u0440\u0430\u0441\u043d\u044b\u0439"], "de": ["terrassenf\u00f6rmig"], "pl": ["tarasowy"], "hu": ["teraszos"]}, "examples": [["la urbo sin levas terase", null]], "subdefinitions": []}], "root": "teras", "primary": false}, "spliti\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Disfendi\u011di a\u016d disrompi\u011di en multajn pecojn.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u0448\u0447\u0430\u043f\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u0440\u0430\u0441\u043a\u0430\u043b\u043e\u0446\u0446\u0430"], "hu": ["hasad", "forg\u00e1csol\u00f3dik"], "de": ["zersplittern", "in St\u00fccke gehen"], "nl": ["uiteenvallen"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0449\u0435\u043f\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0440\u0430\u0441\u043a\u043e\u043b\u043e\u0442\u044c\u0441\u044f"]}, "examples": [["grandaj ondoj disspliti\u011dis kontra\u016d la rokoj", null], ["la lingvo forspliti\u011dis en dialektojn", null], ["disspliti\u011do de l' laboristaro en diversajn partiojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "split", "primary": false}, "radiotelegramo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Radiogramo.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0434\u044b\u0451\u0442\u044d\u043b\u0435\u0433\u0440\u0430\u043c\u0430"], "nl": ["radiotelegram"], "pt": ["radiotelegrama"], "ru": ["\u0440\u0430\u0434\u0438\u043e\u0442\u0435\u043b\u0435\u0433\u0440\u0430\u043c\u043c\u0430"], "de": ["Funktelegramm"], "hu": ["r\u00e1di\u00f3s\u00fcrg\u00f6ny", "r\u00e1di\u00f3telegram"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "radiotelegram", "primary": true}, "Vjetnamio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vjetnamujo", "translations": {"nl": ["Vietnam"], "pl": ["Wietnam"], "hu": ["Vietnam"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Vjetnami", "primary": true}, "kvadraturo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de geometria figuro) Geometria problemo, celanta desegni kvadraton, kies areo egalas al tiu de la koncerna figuro.", "translations": {"be": ["\u043a\u0432\u0430\u0434\u0440\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430"], "fr": ["quadrature"], "en": ["quadrature"], "nl": ["kwadratuur"], "pt": ["quadratura", "quadra\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u043a\u0432\u0430\u0434\u0440\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430"], "de": ["Quadratur"], "hu": ["n\u00e9gysz\u00f6ges\u00edt\u00e9s", "kvadrat\u00fara"], "pl": ["kwadratura"]}, "examples": [["la kvadraturo de cirklo per rektilo kaj cirkelo estas nesolvebla", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kalkulo de difinita integralo.", "translations": {}, "examples": [["kelkaj diferencialaj ekvacioj estas redukteblaj al kvadraturoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kvadratur", "primary": true}, "teraso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alta ebena teramaso subtenita per masona\u0135o kaj aran\u011dita en \u011dardeno por \u011dui belvidon a\u016d faciligi promenadon.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u0440\u0430\u0441\u0430"], "fr": ["terrasse"], "en": ["terrace"], "nl": ["terras"], "pt": ["terra\u00e7o"], "ru": ["\u0442\u0435\u0440\u0440\u0430\u0441\u0430"], "de": ["Terrasse"], "hu": ["terasz"], "pl": ["taras"]}, "examples": [["anta\u016d la kastelo etendi\u011das vasta teraso", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ebena tegmento kun balustrado.", "translations": {"pl": ["taras"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "teras", "primary": true}, "David": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo hebredevena.", "translations": {"fr": ["David"], "nl": ["David"], "pt": ["Davi", "David"], "de": ["David"], "it": ["Davide"], "pl": ["Dawid"], "sv": ["David"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Re\u011do de Izraelo (proksimume 1000 a.K. \u2013 proksimume 972 a.K.), fondinto de ties precipa dinastio, tradicie rigardata kiel poeto, muzikisto kaj a\u016dtoro de la biblia Psalmaro.", "translations": {"pl": ["Dawid"]}, "examples": [["psalmo de David", "La Malnova Testamento, &Psa 3"], ["tiam venis la viroj de Jehuda kaj sanktoleis tie Davidon kiel re\u011don super la domo de Jehuda", "La Malnova Testamento, &Sa2 2:4"]], "subdefinitions": []}], "root": "David", "primary": false}, "cerbujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0447\u044d\u0440\u0430\u043f"], "fr": ["bo\u00eete cr\u00e2nienne"], "bg": ["\u0447\u0435\u0440\u0435\u043f"], "el": ["\u03ba\u03c1\u03b1\u03bd\u03af\u03bf"], "de": ["Sch\u00e4del"], "it": ["cranio"], "hu": ["koponya", "kobak (koponya)"], "en": ["brainpan", "braincase", "cranium"], "br": ["klopenn"], "es": ["cr\u00e1neo"], "he": ["\u05d2\u05d5\u05dc\u05d2\u05d5\u05dc\u05ea"], "ru": ["\u0447\u0435\u0440\u0435\u043f"], "nl": ["schedel"], "pt": ["cr\u00e2nio"], "sk": ["lebka"], "pl": ["czaszka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cerb", "primary": false}, "pla\u0109ivola": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Deziranta pla\u0109i.", "translations": {"fr": ["s\u00e9ducteur (adj.)"], "nl": ["behaagziek"], "hu": ["tetszelg\u0151"]}, "examples": [["ridetoj, jen pla\u0109ivolaj, jen petolaj, jen \u015dercemaj", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "pla\u0109", "primary": false}, "en\u015dipi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Suriri \u015dipon, ordinare ekveturonte.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0430\u0434\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f \u043d\u0430 \u043a\u043e\u0440\u0430\u0431\u043b\u044c"], "fr": ["embarquer (dans un navire)"], "en": ["embark", "go aboard", "go on board"], "it": ["imbarcarsi (salire)"], "pl": ["zaokr\u0119towywa\u0107 si\u0119", "wchodzi\u0107 na statku"], "hu": ["haj\u00f3ra sz\u00e1ll"]}, "examples": [["\u0109i tiu proksimi\u011dis kaj invitis lin en\u015dipi\u011di", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, tri oraj haroj de la diablo"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dip", "primary": false}, "drama": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Teatra, rilata al dramo.", "translations": {"be": ["\u0434\u0440\u0430\u043c\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["dramatique"], "es": ["dram\u00e1tico"], "de": ["Theater-"], "sv": ["teatrisk"], "pl": ["dramatyczny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Tre emociiga.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0440\u0430\u043c\u0430\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["dramatisch"], "sv": ["dramatisk"], "pl": ["dramatyczny"]}, "examples": [["vi imagis ion draman, dum temas pri tute natura okaza\u0135o", "Gerda malaperis, \u0109apitro 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "dram", "primary": false}, "ka\u0135ola": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ka\u0135olanta.", "translations": {"ru": ["\u043b\u044c\u0441\u0442\u0438\u0432\u044b\u0439"], "fr": ["cajoleur (adj.)", "enjoleur (adj.)", "c\u00e2lin (adj.)"], "nl": ["vleiend"], "fi": ["hellytt\u00e4v\u00e4", "mairea"], "tr": ["pohpoh\u00e7u", "seven"], "hu": ["babusgatva", "d\u00e9delgetve", "h\u00edzelg\u0151n"]}, "examples": [["ka\u0135ola konduto, gestoj, vo\u0109o:", null], ["sed kial li min bezonas? \u2013 ka\u0135ole demandis Margarita", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 19a, p. 197a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ka\u0135ol", "primary": false}, "ka\u0135oli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Karesi, ame prizorgi, peni por pla\u0109i al iu, ofte por ricevi ian favoron.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0441\u044c\u0446\u0456\u0446\u044c", "\u043b\u0430\u0448\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u0434\u0430\u0433\u0430\u0434\u0436\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["cajoler", "c\u00e2liner", "dorloter", "enj\u00f4ler"], "nl": ["vleien", "zoete broodjes bakken"], "pt": ["bajular"], "ru": ["\u043b\u044c\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0434\u043b\u0438\u0437\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0443\u0433\u043e\u0436\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u0433\u043e\u0434\u043d\u0438\u0447\u0430\u0442\u044c"], "tr": ["ok\u015famak", "sevmek", "tavlamak", "piyazlamak"], "hu": ["babusgat", "cir\u00f3gat", "d\u00e9delget", "gazsul\u00e1l", "h\u00edzelkedik"], "fi": ["mairitella (suostumaan)", "suostutella (hell\u00e4sti)", "mielistell\u00e4"]}, "examples": [["ka\u0135oli infanon", null], ["ili tiom ka\u0135olas al la ekonomoj", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 71a, volumo 2a, p. 502a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ka\u0135ol", "primary": true}, "mameto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0441\u043e\u043a"], "fr": ["mamelon", "t\u00eaton"], "en": ["nipple"], "nl": ["tepel"], "pt": ["mamilo;"], "ca": ["mugr\u00f3"], "de": ["Brustwarze"], "tr": ["meme ba\u015f\u0131"], "sv": ["br\u00f6stv\u00e5rta"], "hu": ["mellbimb\u00f3"], "br": ["beg ar vronn"], "lat": ["papilla, ae"], "pl": ["brodawka"], "he": ["\u05e4\u05d8\u05de\u05d4"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mam", "primary": false}, "korto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sentegmenta spaco, \u0109irka\u016dita de konstruoj, muroj a\u016d bariloj apud domo.", "translations": {"be": ["\u0434\u0432\u043e\u0440"], "fr": ["cour (de maison)", "parvis"], "bg": ["\u0434\u0432\u043e\u0440"], "nl": ["hof", "binnenplaats"], "pt": ["p\u00e1tio", "quintal", "terreiro", "eirado"], "ru": ["\u0434\u0432\u043e\u0440"], "de": ["Hof"], "sv": ["g\u00e5rdsplan"], "hu": ["udvar"], "fa": ["\u062d\u06cc\u0627\u0637", "\u0635\u062d\u0646"], "en": ["court", "enclosed area", "quadrangle", "yard"], "cs": ["dv\u016fr"], "pl": ["podw\u00f3rko", "podw\u00f3rze", "dziedziniec"]}, "examples": [["oni malfermis la pordegon, kaj la kale\u015do enveturis en la korton", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 38"], ["\u015di malsupreniris sur la korton", "Z"], ["en sia korto \u0109iu kok' estas forta", "Proverbaro esperanta"], ["starus la morto jam en la korto", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kort", "primary": true}, "proskribo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senju\u011da kondamno al ekzilo.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u0433\u043d\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u0432\u044b\u0441\u044b\u043b\u043a\u0430", "\u043f\u0440\u043e\u0441\u043a\u0440\u0438\u043f\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["proscription"], "de": ["Proskription", "\u00c4chtung"], "nl": ["proscriptie", "vogelvrijverklaring"], "hu": ["sz\u00e1m\u0171zet\u00e9s (\u00edt\u00e9let n\u00e9lk\u00fcli)", "t\u00f6rv\u00e9nyen k\u00edv\u00fcl helyez\u00e9s", "proskripci\u00f3"]}, "examples": [["\u0109ie oni diris ke Alan pafis la kuglon kaj oni jam faris proskribon kontra\u016d li", "R. L. Stevenson, trad. A. Goodheir, Forkaptita, Kardo, 1976"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "proskripcio", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "proskrib", "primary": false}, "proskribi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Senju\u011de ekzili, en tempo de ekstera a\u016d interna milito.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u0433\u043d\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u0441\u043b\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u044a\u044f\u0432\u0438\u0442\u044c \u0432\u043d\u0435 \u0437\u0430\u043a\u043e\u043d\u0430"], "fr": ["proscrire"], "nl": ["vogelvrij verklaren"], "pt": ["proscrever", "exilar", "banir", "degredar", "deportar"], "de": ["\u00e4chten"], "hu": ["sz\u00e1m\u0171z (\u00edt\u00e9let n\u00e9lk\u00fcl)", "t\u00f6rv\u00e9nyen k\u00edv\u00fcl helyez", "proskrib\u00e1l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "proskrib", "primary": true}, "diver\u011digi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi diver\u011da.", "translations": {}, "examples": [["diver\u011diga lenso", null]], "subdefinitions": []}], "root": "diver\u011d", "primary": false}, "estulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ula esta\u0135o, ekzistanta homo, besto, a\u016d spirito.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e (\u0436\u0438\u0432\u043e\u0435)"], "fr": ["\u00eatre (subst.)"], "en": ["being"], "nl": ["levend wezen"], "be": ["\u0456\u0441\u0442\u043e\u0442\u0430", "\u0441\u0442\u0432\u0430\u0440\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "ca": ["\u00e9sser", "ens"], "de": ["Lebewesen"], "it": ["essere umano"], "tp": ["jan"], "hu": ["\u00e9l\u0151l\u00e9ny"], "es": ["ser", "ente"], "pl": ["istota", "stworzenie", "byt", "osobnik"]}, "examples": [["feo, kiun oni povus uzi, por montri fablan estulon, ekz-e Oberono, kaj kiun oni povas devenigi de feino", "\u00c9. Boirac, Pri la deveno de la vorto \u00abedzo\u00bb Oficiala Gazeto, 1913, Decembro (eniris la Lingvajn Respondojn)."]], "subdefinitions": []}], "root": "est", "primary": false}, "postrigardi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Rigardi de malanta\u016de, al iu malproksimi\u011danta.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043b\u044f\u0434\u0435\u0442\u044c \u0432\u0441\u043b\u0435\u0434"], "fr": ["suivre du regard"], "hu": ["ut\u00e1nan\u00e9z"]}, "examples": [["la aliaj rozoj postrigardis sian fratinon kaj demandis unu la alian: Kien \u015di veturas?", "Fabeloj, volumo 2, Najbaraj familioj"], ["Zalmuna sin turnis al Ilu-ulba, kiu postrigardis la elirantan edzinon kun mieno, esprimanta koleron, honton kaj anta\u016dtimon", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 21a"]], "subdefinitions": []}], "root": "rigard", "primary": false}, "\u0109irka\u016dfortika\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fortika\u0135o, kiun malamika armeo konstruas \u0109irka\u016d urbon por \u011din sie\u011di.", "translations": {"fr": ["fortification des assi\u00e9geants", "circonvallation (et contrevallation)", "contrevallation (et circonvallation)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fortik", "primary": false}, "palinuro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio palinuredoj (Palinurus), man\u011debla krustulo.", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u043d\u0433\u0443\u0441\u0442\u0430"], "bg": ["\u043b\u0430\u043d\u0433\u0443\u0441\u0442\u0430"], "nl": ["langoest"], "pt": ["lagosta", "palinuro"], "ru": ["\u043b\u0430\u043d\u0433\u0443\u0441\u0442", "\u043b\u0430\u043d\u0433\u0443\u0441\u0442\u0430"], "de": ["Languste"], "hu": ["languszta"], "en": ["spiny lobster", "rock lobster", "sea crayfish", "langouste"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "palinur", "primary": true}, "la\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cnureto, kiun oni trapasigas tra specialaj truetoj por stre\u0109i kaj kunligi du partojn de vestoj, korseto, \u015duo kaj ceteraj.", "translations": {"be": ["\u0448\u043d\u0443\u0440"], "fr": ["lacet"], "en": ["lace"], "nl": ["veter"], "pt": ["la\u00e7o"], "ru": ["\u0448\u043d\u0443\u0440\u043e\u043a"], "de": ["Schn\u00fcrband", "Schn\u00fcrriemen", "Schn\u00fcrsenkel [por \u015duoj]", "Schuhb\u00e4ndel [por \u015duoj, sudgermane]"], "hu": ["f\u0171z\u0151", "cip\u0151f\u0171z\u0151", "ruhaf\u0171z\u0151", "f\u0171z\u0151zsin\u00f3r"], "br": ["las"], "es": ["lazo", "cord\u00f3n"]}, "examples": [["vi e\u0109 ne povas atingi viajn \u015dula\u0109ojn, kiam vi klini\u011das", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato, \u0109apitro 4a"]], "subdefinitions": []}], "root": "la\u0109", "primary": true}, "bantkravato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kravato kun \u015dvela, banta nodo.", "translations": {"fr": ["noeud papillon"], "nl": ["vlinderdas"]}, "examples": [["mi trovis foton , sur kiu Marut staras kun bantkravato kaj proleto\u0109apo", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, dua libro, \u0109apitro 43a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kravat", "primary": false}, "nepera logaritmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043d\u044d\u043f\u044d\u0440\u0430\u045e \u043b\u0430\u0433\u0430\u0440\u044b\u0442\u043c"], "fr": ["logarithme n\u00e9p\u00e9rien"], "en": ["Napierian logarithm"], "nl": ["logaritme van Neper"], "pt": ["logaritmo neperiano"], "ru": ["\u043d\u0435\u043f\u0435\u0440\u043e\u0432 \u043b\u043e\u0433\u0430\u0440\u0438\u0444\u043c"], "de": ["Neperscher Logarithmus"], "hu": ["Napier-f\u00e9le logaritmus"], "pl": ["logarytm Nepera"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "logaritm", "primary": false}, "la\u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kunligi per la\u0109o.", "translations": {"be": ["\u0448\u043d\u0443\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["lacer"], "en": ["lace"], "nl": ["rijgen (met een veter)"], "pt": ["la\u00e7ar"], "ru": ["\u0448\u043d\u0443\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u0432\u044f\u0437\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c (\u0432 \u043f\u0435\u0440\u0435\u043d\u043e\u0441\u043d\u043e\u043c \u0441\u043c\u044b\u0441\u043b\u0435)"], "de": ["schn\u00fcren", "zuschn\u00fcren", "einschn\u00fcren", "einengen [volon, elekteblon kaj tiel plu]"], "hu": ["\u00f6sszef\u0171z", "\u00f6sszezsin\u00f3roz"], "br": ["lasa\u00f1"], "es": ["enlazar"]}, "examples": [["la\u0109i \u015duojn", null], ["mi ne volas la\u0109i mian volon per le\u011doj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "la\u0109", "primary": false}, "grafologo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0430\u0444\u043e\u043b\u044f\u0433"], "fr": ["graphologue"], "en": ["graphologist", "handwriting analyst", "handwriting expert"], "nl": ["grafoloog"], "pt": ["graf\u00f3logo"], "ru": ["\u0433\u0440\u0430\u0444\u043e\u043b\u043e\u0433"], "de": ["Graphologe"], "hu": ["grafol\u00f3gus"], "es": ["graf\u00f3logo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grafolog", "primary": true}, "stirako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda arbo trovebla en Nordameriko, E\u016dropo kaj Azio, kun malpezaj foliaroj kaj blankaj floroj grapole pendantaj de novaj bran\u0109oj en printempo a\u016d somero, genro el familio stirakacoj, (Styrax).", "translations": {"fr": ["styrax"], "de": ["Storaxb\u00e4ume"], "pl": ["styrak"], "hu": ["sztiraxfa", "szt\u00f3raxfa"]}, "examples": [["pluvas kaj pluvas / blankaj floroj stirakaj / tintas sen sono", "Vastalto, Akvosfero, 2006-05-06"]], "subdefinitions": []}], "root": "stirak", "primary": true}, "konvaleski": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ripozi post malsano \u011dis reakiro de plena forto.", "translations": {"fr": ["\u00eatre en convalescence"], "pt": ["convalescer"], "es": ["estar convaleciente", "convalecer"], "hu": ["l\u00e1badozik"]}, "examples": [["avino diris, ke li bone konvalesku almena\u016d cent tagojn", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 79a, volumo 2a, p. 665a"]], "subdefinitions": []}], "root": "konvalesk", "primary": true}, "konvalesko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Resaniga ripozo.", "translations": {"fr": ["convalescence"], "hu": ["l\u00e1badoz\u00e1s"]}, "examples": [["li forlasis unuafoje la balanc-se\u011don, kiun \u00darsula a\u0109etis por lia konvalesko", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "konvalesk", "primary": false}, "societo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Da\u016dra kuni\u011do de pli malpli multaj personoj sub komuna regularo por atingi komunan celon, \u0109u plezuran, \u0109u profitan, \u0109u komercan.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u0432\u0430\u0440\u044b\u0441\u0442\u0432\u0430", "\u0433\u0440\u0430\u043c\u0430\u0434\u0430", "\u0441\u0443\u043f\u043e\u043b\u043a\u0430", "\u0433\u0443\u0440\u0442"], "fr": ["soci\u00e9t\u00e9"], "nl": ["gezelschap", "vereniging"], "ru": ["\u043a\u0440\u0443\u0436\u043e\u043a", "\u043e\u0431\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u043e\u0431\u044a\u0435\u0434\u0438\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043a\u043e\u043c\u043f\u0430\u043d\u0438\u044f"], "de": ["Gesellschaft", "Verein"], "tr": ["\u015firket"], "hu": ["t\u00e1rsas\u00e1g", "t\u00e1rsask\u00f6r"], "cs": ["spolek"]}, "examples": [["Esperantismo devas esti movado ne nur societa sed socia", null], ["precipe ni turnas nin al diversaj sciencaj societoj kaj kongresoj", "Esenco kaj Estonte, \u0109ap. 8a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Grupo a\u016d klaso da homoj interrilatantaj surbaze de komuna socia rango, kutimoj a\u016d moroj.", "translations": {"hu": ["(bar\u00e1ti) t\u00e1rsas\u00e1g"]}, "examples": [["mi malamas societon de malbonfarantoj, kaj kun malpiuloj mi ne sidos", "La Malnova Testamento, Psalmaro 26:5"], ["mi estas almena\u016d en bona societo, en kompanio kun la levi\u011danta suno!", "Fabeloj, volumo 4, Abocolibro"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Jura persono kun laule\u011de difinitaj rajtoj kaj devoj.", "translations": {"hu": ["t\u00e1rsas\u00e1g (gazdas\u00e1gi)"]}, "examples": [["akcia societo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["ni havus sekve ne lingvon internacian en la vera senco de tiu \u0109i vorto, sed nur lingvon internacian por la pli altaj klasoj de la societo", "Esenco kaj Estonte, \u0109ap. 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "societ", "primary": true}, "plantejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko (grundo, akvujo) priplantita per kulturaj vegeta\u0135oj, precipe se temas pri vegeta\u0135oj sudaj a\u016d plurjaraj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u0430\u043d\u0442\u0430\u0446\u0438\u044f", "\u043f\u043e\u043b\u0435"], "de": ["Plantage"], "nl": ["plantage", "aanplanting"], "hu": ["\u00fcltetv\u00e9ny"]}, "examples": [["kafoplantejo, teplantejo, sukerkana plantejo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "plant", "primary": false}, "serio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Finita aro da samspecaj kaj iel ordigitaj objektoj a\u016d aferoj.", "translations": {"de": ["Serie"], "nl": ["serie", "reeks"], "en": ["series"]}, "examples": [["serio da kaseroloj", null], ["serio da \u015dlosiloj", null], ["serio da koloroj", null], ["serio da sonoj (gamo)", null], ["la plena serio de la elektromagnetaj ondoj", "J. S\u00e1rk\u00f6zi, La fizika mondo, Optiko"], ["serio da poemoj (ciklo)", null], ["por la intervaloj ekzistas du serioj de nomoj", "Roko kaj Popo, Popularmuzika Terminaro en Esperan"]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro da iel similaj publikiga\u0135oj, eldonitaj kun unuforma aspekto, kelkfoje numeritaj, kaj kies totala nombro ne estas anta\u016ddifinita.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0435\u0440\u0438\u044f"], "fr": ["collection"], "hu": ["sorozat"]}, "examples": [["serio Oriento-Okcidento", null], ["serio \"Stafeto\"", null], ["seriotitolo", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Teme a\u016d tempe difinita subkolekto de perioda\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0448\u0438\u0432\u043a\u0430", "\u043f\u043e\u0434\u0431\u043e\u0440\u043a\u0430"], "fr": ["s\u00e9rie"], "hu": ["sorozat"]}, "examples": [["Informilo por Interlingvistoj, 7-a jaro, tria serio", null], ["nova serio", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["s\u00e9rie (de films)"]}, "examples": [["la \u0109efa aktoro forlasis la serion", "Kunar, La vivo de Kunar, 2007-05-08"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Vico da analogaj aferoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0440\u044f\u0434", "\u0441\u0435\u0440\u0438\u044f"], "hu": ["sor"]}, "examples": [["el tiuj vortoj \u0109iu povas jam fari al si grandan serion da aliaj", "Z"], ["anta\u016d ili staris granda serio da pafilegoj", "Z"], ["serio da artikoloj", null], ["serio da interparoloj", null], ["serio de eksplodoj", null], ["tra serio da \u0109ambroj", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 6a"], ["serio da katastrofoj (lavango)", null], ["serio da demandoj (kaskado)", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Ne ekzistas formala diferenco inter la nocioj vico kaj serio. \u0108iun vicon oni povas konsideri anka\u016d kiel serion. La diferenco aperas nur, kiam temas pri konver\u011do, \u0109ar por serio oni interesi\u011das pli pri la konver\u011do de la vico v, ol pri tiu de u."], "primary definition": "Vico u, konsiderata kune kun ties vico v de partaj sumoj (vn = u0+u1+... +un).", "translations": {"ru": ["\u0440\u044f\u0434 (\u043c\u0430\u0442)"], "fr": ["s\u00e9rie (math.)"], "de": ["Reihe"], "pl": ["szereg"], "hu": ["sor"]}, "examples": [["la harmona serio ne konver\u011das", null], ["geometria serio konver\u011das, se kaj nur se la absoluta valoro de \u011dia kvociento estas strikte malpli granda ol 1", null]], "subdefinitions": []}], "root": "seri", "primary": true}, "anobiedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo koleopteroj (Anobiidae), kies larvoj boras en ligno kaj sekaj materialoj.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u0447\u0438\u043b\u044c\u0449\u0438\u043a\u0438 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e \u0436\u0443\u043a\u043e\u0432)"], "de": ["Pochk\u00e4fer", "Klopfk\u00e4fer"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anobied", "primary": true}, "antitezo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Retorika figuro, per kiu oni kontra\u016dmetas du malajn vortojn a\u016d ideojn por plireliefigi ilin.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0442\u044b\u0442\u044d\u0437\u0430", "\u0441\u0443\u043f\u0440\u0430\u0446\u044c\u043f\u0430\u0441\u0442\u0430\u045e\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["antith\u00e8se"], "en": ["antithesis"], "ru": ["\u0430\u043d\u0442\u0438\u0442\u0435\u0437\u0430", "\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u043e\u043f\u043e\u0441\u0442\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Antithese"], "sk": ["protiklad", "antit\u00e9za"], "fa": ["\u0628\u0631\u0627\u0628\u0631\u0646\u0647\u0627\u062f", "\u0622\u0646\u062a\u06cc\u200c\u062a\u0632"], "es": ["ant\u00edtesis"]}, "examples": [["feli\u0109o venas gute, malfeli\u0109o venas flue", "Proverbaro esperanta"], ["en bu\u015do Biblio, en koro malpio", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Filozofia argumento, kiun oni kontra\u016dstarigas al tezo por kontroli \u011dian pravecon.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0442\u044b\u0442\u044d\u0437\u0456\u0441"], "de": ["Gegenbehauptung"], "ru": ["\u0430\u043d\u0442\u0438\u0442\u0435\u0437\u0438\u0441"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "antitez", "primary": true}, "karito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u043b\u0430\u0441\u044d\u0440\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["amour du prochain", "charit\u00e9"], "en": ["benevolence", "benignance", "goodwill", "Christian love of fellow men"], "nl": ["naastenliefde", "caritas"], "pt": ["caridade"], "ru": ["\u043c\u0438\u043b\u043e\u0441\u0435\u0440\u0434\u0438\u0435", "\u043b\u044e\u0431\u043e\u0432\u044c \u043a \u0431\u043b\u0438\u0436\u043d\u0435\u043c\u0443"], "de": ["christliche N\u00e4chstenliebe", "Barmherzigkeit", "Karitas", "Caritas"], "hu": ["felebar\u00e1ti szeretet", "karit\u00e1sz"]}, "examples": [["ne via dol\u0109humana karito logas min / sed la terura devo", "A. M. de Guerra Junqueiro, trad. L. H. Knoedt, La karitato kaj la justeco, Monda Kulturo, a\u016dtuno 1965, p. 97a-98a"]], "subdefinitions": []}], "root": "karit", "primary": true}, "valora": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta ian konsiderindan meriton, kvaliton a\u016d prezon.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0448\u0442\u043e\u045e\u043d\u044b", "\u0437\u043d\u0430\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["couteux", "de valeur"], "nl": ["waardevol"], "pt": ["valioso"], "ru": ["\u0446\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0437\u043d\u0430\u0447\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "tr": ["de\u011ferli(e\u015fya)"], "hu": ["\u00e9rt\u00e9kes"], "br": ["talvoudek", "talvoudus"], "cs": ["hodnotn\u00fd"], "es": ["valioso"], "he": ["\u05d1\u05e2\u05dc \u05e2\u05e8\u05da", "\u05de\u05d5\u05e2\u05e8\u05da"]}, "examples": [["la malgranda \u00abPlena vortaro de esperanto\u00bb, kune kun sia \u00abSuplemento\u00bb estas tre valora normiga vortaro", "Ne nur leteroj de plum-amikoj, kelkaj specialaj verkoj"], ["por skribi fantazia\u0135ojn la tempo estas tro mallonga kaj tro valora", null], ["mezvalora lernanto", null], ["la ideo de evoluo estas valora anka\u016d en la astronomio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["wertvoll"]}, "examples": [["la korespondado forrabas valoran tempon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "valor", "primary": false}, "konferenco": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Foje konferencoj gastigas prelegojn, sed la diskutoj povas okazi en maniero pli interaga. Male, en kolokvoj kaj simpozioj la prelegoj ludas centran rolon kaj la diskutoj fontas el ili.", "Rimarko: Mi malkonsentas kun la anonima kolego verkinta la \u0109i-supran rimarkon. En scienca konferenco la prelegoj havas neniom malpli gravan rolon ol en simpozioj a\u016d sciencaj kongresoj. Tiel estas internacie kaj tiel estas en Esperantujo (ekz-e en la tradiciaj AEST-konferencoj pri \u00abApliko de Esperanto en Scienco kaj Te\u0125niko\u00bb). Alia afero estas, ke la vorto konferenco estas aplikata anka\u016d al aran\u011doj politikaj (packonferenco, sindikata tld/>o, partia tld/>o), \u0135urnalistaj kaj tiel plu; sed en tiaj okazoj temas pri aliaj signifoj de la vorto, malrekte rilataj al la termino scienc-te\u0125nika \u2015 samkiel la vorto \u00abkongreso\u00bb estas aplikata kaj al fakaj kunvenoj (Tutmonda matematika kongreso), kaj al institucioj politikaj (ekz-e en la usona parlamento a\u016d en la nomo de iuj politikaj partioj). La\u016d mi, la diferenco inter la fakaj kongreso \u2015 konferenco \u2015 simpozio konsistas en la skalo: kongreso estas aran\u011do tutmonda a\u016d tutkontinenta; konferenco estas mezgranda (ofte internacia, sed eble tutlanda, tamen sufi\u0109e reprezenta kaj geografie, kaj la\u016d la temaro); simpozio estas pli modesta kaj kutime pli specialtema. \u00abKolokvo\u00bb estas nacia varianto de la vorto \u00absimpozio\u00bb, la\u016d mi evitinda en Esperanto."], "primary definition": "Kunsido de kompetentuloj, kiuj debatas kaj interkonsili\u011das pri gravaj aferoj en difinita kampo (ekz-e scienca, politika, diplomatia k.a.).", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0444\u044d\u0440\u044d\u043d\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["conf\u00e9rence", "assises (conf\u00e9rence)", "carrefour (conf\u00e9rence)", "colloque", "forum (conf\u00e9rence)", "symposium"], "en": ["conference"], "nl": ["conferentie"], "pt": ["confer\u00eancia"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0444\u0435\u0440\u0435\u043d\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Konferenz"], "tr": ["konferans"], "es": ["conferencia"], "pl": ["konferencja", "narada"]}, "examples": [["rondtabla konferenco", null], ["la \u011cenerala Konferenco de UNESKO", null], ["anta\u016d nelonge okazis internacia konferenco por la apliko de esperanto en la scienca k komerca fakoj", "Vortoj de k-do LantiSigno pri maturi\u011do de klaso"], ["\u00abApliko de Esperanto en Scienco kaj Te\u0125niko\u00bb: Kolekto de refera\u0135oj de konferenco okazinta je 1981-08-14/17 en \u017dilina", null], ["la 5-a laborkonferenco \u00abInterlingvistiko en Scienco kaj Klerigo\u00bb (1980)", null], ["en la luksa palaco \u00abDomo de Amikeco kun Alilandaj Popoloj\u00bb (strato Vozdvi\u0135enka, No 16) okazis fonda konferenco de", "Voja\u011do en Esperanto-lando B. Kolker Esperantaj memorigaj lokoj en Moskvo leciono 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "konferenc", "primary": true}, "originala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karakterizas la unuan primitivan formon de io, kontraste al kopioj, tradukoj a\u016d misformoj, kiujn oni devenigis de \u011di.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u044b\u0433\u0456\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u0441\u0430\u043f\u0440\u0430\u045e\u0434\u043d\u044b"], "fr": ["original (adj.)", "d'origine"], "en": ["original"], "nl": ["origineel"], "pt": ["original (adj.)"], "ru": ["\u043e\u0440\u0438\u0433\u0438\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u043e\u0434\u043b\u0438\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["original"], "hu": ["eredeti (mell\u00e9kn\u00e9v)"]}, "examples": [["tio estas nur kopio de la originala pentra\u0135o", null], ["la originala teksto de libro", null], ["traduki verkon el la originala lingvo", null], ["originale verkita de", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Karakterizas iun, kiu ne imitas aliajn, sed tiras siajn ideojn el sia propra spirito.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u044b\u0433\u0456\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u0441\u0430\u043c\u0430\u0431\u044b\u0442\u043d\u044b"], "fr": ["original (adj.)"], "de": ["originell"], "pt": ["original (adj.)", "t\u00edpico"], "ru": ["\u043e\u0440\u0438\u0433\u0438\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u0430\u043c\u043e\u0431\u044b\u0442\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["ju pli da sprito oni havas, des pli da originalaj homoj oni trovas", null], ["originala stilo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne simila al aliaj kaj iom stranga.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u044b\u0433\u0456\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u0441\u0432\u043e\u0435\u0430\u0441\u0430\u0431\u043b\u0456\u0432\u044b"], "fr": ["excentrique", "farfelu", "singulier"], "pt": ["original (adj.)", "exc\u00eantrico"], "ru": ["\u043e\u0440\u0438\u0433\u0438\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u0432\u043e\u0435\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u0438\u0447\u0443\u0434\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439"]}, "examples": [["originala maljuna fra\u016dlo", null], ["li afektas originalajn dirmanierojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "original", "primary": true}, "valori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti ju\u011data kiel havanta ian kvaliton a\u016d meriton.", "translations": {"be": ["\u0431\u044b\u0446\u044c \u0432\u0430\u0440\u0442\u044b\u043c", "\u0431\u044b\u0446\u044c \u043a\u0430\u0448\u0442\u043e\u045e\u043d\u044b\u043c", "\u043c\u0435\u0446\u044c \u0437\u043d\u0430\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["valoir"], "en": ["worth"], "nl": ["waard zijn"], "pt": ["ter valor"], "ru": ["\u0438\u043c\u0435\u0442\u044c \u0446\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0438\u043c\u0435\u0442\u044c \u0437\u043d\u0430\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0441\u0442\u043e\u0438\u0442\u044c"], "de": ["wert sein", "gelten"], "tr": ["de\u011fmek(de\u011fer)"], "hu": ["\u00e9r (vmennyit)"], "br": ["talvezout", "talvout"], "es": ["valer"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05d9\u05d5\u05ea \u05d1\u05e2\u05dc \u05e2\u05e8\u05da"]}, "examples": [["\u0109u tiu lernanto valoras?", null], ["via hiera\u016da parolado ne multe valoris", null], ["la elpensitaj historioj neniom valoras", "Z"], ["valoras ne la vesto, valoras la enesto", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Esti ju\u011data kompare kun iu a\u016d io.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u043e\u0438\u0442\u044c"], "pt": ["valer"], "be": ["\u0431\u044b\u0446\u044c \u0432\u0430\u0440\u0442\u044b\u043c", "\u043a\u0430\u0448\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["f\u00fcr wert halten", "sch\u00e4tzen"], "hu": ["fel\u00e9r (vmivel)", "meg\u00e9r (vmennyit)"], "es": ["valorar"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05d9\u05d5\u05ea \u05e9\u05d5\u05d5\u05d4 \u05e2\u05e8\u05da \u05dc-"]}, "examples": [["Vergilio ne valoras Homeron", null], ["unu pasero alian valoras", "Proverbaro esperanta"], ["la sukceso ne \u0109iam (egal)valoras la laboron", null], ["pli valoras oro ol ar\u011dento, kontenteco ol profito", null], ["pli valoras io ol nenio", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Esti ju\u011data kiel inda, merita je io.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u043e\u0438\u0442\u044c"], "pt": ["valer"], "be": ["\u0431\u044b\u0446\u044c \u0432\u0430\u0440\u0442\u044b\u043c"], "de": ["wert sein", "lohnen", "rentieren"], "hu": ["\u00e9rdemes (vmire)"], "es": ["merecer la pena"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05d9\u05d5\u05ea \u05db\u05d3\u05d0\u05d9", "\u05dc\u05d4\u05e6\u05d3\u05d9\u05e7"]}, "examples": [["ne valoras paroli pri tio", null], ["\u011di estis \u015derco, kiun ne valoras a\u016dskulti", "Z"], ["vi konsolis min , kvankam mi ne valoras esti egala al iu el viaj sklavinoj", "La Malnova Testamento, Rut 2:13"], ["la profito ne valoras la penojn", null], ["via mono ne valoras la maltrankvilon, kiun \u011di ka\u016dzas al mi", "B"], ["la ludo ne valoras la kandelon", "Z"], ["la felo tanadon ne valoros", "Z"], ["la diablo aspektas malbele, ne penvaloras lin vidi", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Esti taksata je ia prezo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u043e\u0438\u0442\u044c"], "pt": ["valer"], "be": ["\u043a\u0430\u0448\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0431\u044b\u0446\u044c \u0432\u0430\u0440\u0442\u044b\u043c", "\u043c\u0435\u0446\u044c \u0432\u0430\u0440\u0442\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "de": ["wert sein"], "hu": ["meg\u00e9r (pl. p\u00e9nzt)"], "es": ["valer"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05d9\u05d5\u05ea \u05e9\u05d5\u05d5\u05d4"]}, "examples": [["tiu \u015dtofo ne valoras pli ol dek frankojn por metro kvankam \u011di kostas duoble", null], ["kio multe kostas, multe valoras", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Esti konsiderata kiel egala je ia kvanto.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0432\u043d\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f (\u0447\u0435\u043c\u0443-\u043b.)"], "pt": ["valer"], "be": ["\u0440\u0430\u045e\u043d\u044f\u0446\u0446\u0430 (\u0447\u0430\u043c\u0443\u0441\u044c\u0446\u0456)"], "de": ["entsprechen", "sein", "wert sein"], "hu": ["megfelel (\u00e9rt\u00e9knek)"], "es": ["valer"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05d9\u05d5\u05ea \u05e9\u05d5\u05d5\u05d4"]}, "examples": [["unu metro valoras 100 centimetrojn", null], ["unu germana marko valoris proksimume 6 francajn frankojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "valor", "primary": true}, "vektora potencialo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de vektora kampo E) Tia vektora kampo A, se \u011di ekzistas, ke E egalas al la kirlo de A; simb. E = rot A.", "translations": {"be": ["\u0432\u044d\u043a\u0442\u0430\u0440\u043d\u044b \u043f\u0430\u0442\u044d\u043d\u0446\u044b\u044f\u043b"], "fr": ["potentiel vecteur"], "en": ["vector potential"], "ru": ["\u0432\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440\u043d\u044b\u0439 \u043f\u043e\u0442\u0435\u043d\u0446\u0438\u0430\u043b"], "de": ["Vektorpotenzial"], "pl": ["potencja\u0142 wektorowy"], "hu": ["vektor potenci\u00e1l"]}, "examples": [["sub sufi\u0109e \u011deneralaj kondi\u0109oj kampo akceptas vektoran potencialon, se \u011di estas sendiver\u011denca, kaj nur tiam", null]], "subdefinitions": []}], "root": "potencial", "primary": false}, "valoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grado de \u015datebleco; grado, je kiu iu a\u016d io estas \u015datata pro siaj kvalitoj a\u016d meritoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0448\u0442\u043e\u045e\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0432\u0430\u0440\u0442\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["valeur"], "en": ["value"], "nl": ["waarde"], "pt": ["valor"], "ru": ["\u0446\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0437\u043d\u0430\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Wert"], "tr": ["de\u011fer"], "hu": ["\u00e9rt\u00e9k"], "br": ["talvoudegezh"], "cs": ["hodnota", "cena"], "es": ["valor"], "he": ["\u05e2\u05e8\u05da"]}, "examples": [["tiuj \u0109i ar\u0125aismoj neniam estos el\u0135etitaj kaj tiamaniere neniu verko Esperanta e\u0109 el la plej frua tempo iam perdos sian valoron kaj kompreneblecon", "Fundamento de Esperanto, anta\u016dparolo"], ["kia estas via laboro tia estas via valoro", "Proverbaro esperanta"], ["se iu trovis kapablan edzinon, \u015dia valoro estas pli granda ol perloj", "La Malnova Testamento, Sentencoj 31:10"], ["scienculo de alta valoro", null], ["esploradi la komparan valoron de \u0109iuj religioj", "Z"], ["amba\u016d floroj de samaj valoroj", "Proverbaro esperanta"], ["tiu argumento nenion perdis el sia valoro", null], ["koni la valoron de la vortoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Grado de taksebleco; sumo, je kiu io estas mone taksata.", "translations": {"be": ["\u0446\u0430\u043d\u0430", "\u043a\u043e\u0448\u0442", "\u0432\u0430\u0440\u0442\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "br": ["gwerzh (talvoud)", "talvoud"], "ru": ["\u0446\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0446\u0435\u043d\u0430"]}, "examples": [["la oro havas neniun valoron en la dezerto", "B"], ["la valoro de tiu varo malalti\u011dis en la lastaj monatoj", null], ["la prezo de tiu ma\u015dino estas de 2000 markoj, sed \u011dia vera valoro ne superas 500", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Io iel valoranta.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0448\u0442\u043e\u045e\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "ru": ["\u0446\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"]}, "examples": [["en malfacila horo e\u0109 gro\u015d' estas valoro", "Proverbaro esperanta"], ["ni devas klopodi, ke la veraj valoroj de tiu nacio estu konigataj al la mondo", null], ["valorpapero", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Individua elemento de studata aro a\u016d datumtipo, indikita per variablo, konstanto a\u016d esprimo (formulo, ekvacio).", "translations": {"ru": ["\u0437\u043d\u0430\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435"], "pl": ["warto\u015b\u0107"], "br": ["talvoud"], "be": ["\u0437\u043d\u0430\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0432\u0435\u043b\u0456\u0447\u044b\u043d\u044f"]}, "examples": [["determini la valoron de nekonato", null]], "subdefinitions": []}], "root": "valor", "primary": false}, "elingigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eligi ion el (\u011dia) ingo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0442\u0430\u0449\u0438\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u043d\u0443\u0442\u044c"], "fr": ["extraire (qc de son \u00e9tui)", "tirer (du fourreau)"], "hu": ["kih\u00faz", "kivon"]}, "examples": [["elingigi glavon post iu", "La Malnova TestamentoJe\u0125ezkel 12:14"]], "subdefinitions": []}], "root": "ing", "primary": false}, "fiziko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco, kiu studas la proprecojn de la korpoj kaj la fenomenojn, kiuj okazas \u0109e ili ne \u015dan\u011dante ilian molekulan strukturon.", "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u0437\u0456\u043a\u0430"], "fr": ["physique (science)"], "en": ["physics"], "nl": ["fysica"], "pt": ["f\u00edsica"], "ru": ["\u0444\u0438\u0437\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Physik"], "sv": ["fysik"], "hu": ["fizika"], "fa": ["\u0641\u06cc\u0632\u06cc\u06a9"], "es": ["f\u00edsica (ciencia)"], "pl": ["fizyka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fizik", "primary": true}, "Erasmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nederlanda verkisto latinlingva (\u0109. 1467 \u2013 1536), guvernisto, eseisto, editoro de antikvaj greklingvaj kaj latinaj verkoj, ano de la renesanca humanisma movado.", "translations": {"be": ["\u042d\u0440\u0430\u0437\u043c \u0420\u0430\u0442\u044d\u0440\u0434\u0430\u043c\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["Didier \u00c9rasme de Rotterdam"], "bg": ["\u0415\u0440\u0430\u0437\u044a\u043c \u0420\u043e\u0442\u0435\u0440\u0434\u0430\u043c\u0441\u043a\u0438"], "pt": ["Erasmo de Rotterdam"], "ru": ["\u042d\u0440\u0430\u0437\u043c \u0420\u043e\u0442\u0442\u0435\u0440\u0434\u0430\u043c\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["Erasmus von Rotterdam"], "lat": ["Desiderius Erasmus"], "pl": ["Erazm z Rotterdamu"]}, "examples": [["angla filozofo kaj kanceliero gastigis Erasmon kaj Holbein en sia Londona hejmo", "Aventuroj de pioniro, \u0109apitro 52a, p. 117a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Erasm", "primary": true}, "komplezema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inklina fari komplezojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u043b\u0443\u0436\u043b\u0456\u0432\u044b"], "fr": ["obligeant", "complaisant (obligeant)", "serviable"], "en": ["kindly", "benevolent", "complaisant", "courteous", "friendly", "good natured", "obliging", "willing"], "nl": ["welwillend"], "ru": ["\u0443\u0441\u043b\u0443\u0436\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439", "\u043b\u044e\u0431\u0435\u0437\u043d\u044b\u0439"], "de": ["gef\u00e4llig", "freundlich", "entgegenkommend", "zuvorkommend"], "hu": ["el\u0151z\u00e9keny", "udvarias", "rendes (el\u0151z\u00e9keny)"]}, "examples": [["komplezema malsa\u011dulo estas pli dan\u011dera ol malamiko", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "komplez", "primary": false}, "fizika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al fiziko.", "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u0437\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["physique (adj.)"], "en": ["physical"], "nl": ["fysisch"], "ru": ["\u0444\u0438\u0437\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["physikalisch"], "sv": ["fysisk"], "hu": ["fizikai"], "fa": ["\u0641\u06cc\u0632\u06cc\u06a9\u06cc"], "es": ["f\u00edsico (adj.)"], "pl": ["fizyczny"]}, "examples": [["la fizikaj le\u011doj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Materia, korpa (kontraste al morala, spirita).", "translations": {"fa": ["\u0645\u0627\u062f\u0651\u06cc", "\u062c\u0633\u0645\u06cc"], "de": ["physisch"]}, "examples": [["fizikaj bezonoj", null], ["la fizika mondo", null], ["la fizika kaj morala flankoj", null], ["respondi al tiuj aparte estas por mi fizike neeble", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "fizik", "primary": false}, "nigro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nigra koloro.", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u0440\u043d\u0430\u0442\u0430", "\u0447\u043e\u0440\u043d\u044b \u043a\u043e\u043b\u0435\u0440"], "fr": ["noir (subst. couleur)"], "bg": ["\u0447\u0435\u0440\u0435\u043d \u0446\u0432\u044f\u0442"], "nl": ["zwart (zn.)"], "br": ["du (ak.)"], "pt": ["negro", "preto"], "ru": ["\u0447\u0435\u0440\u043d\u043e\u0442\u0430", "\u0447\u0451\u0440\u043d\u044b\u0439 \u0446\u0432\u0435\u0442"], "de": ["Schw\u00e4rze"], "en": ["black"], "ku": ["re\u015f"], "ja": ["\u9ed2 [\u304f\u308d]"], "es": ["negro"]}, "examples": [["nigro sur blanko (= skriba\u0135o) pruvas sen manko", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Unu el la du ludantoj en ludoj kiel \u015dako, goo, damoj, kaj tiel plu.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nigr", "primary": false}, "faktoreca": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La unikeco ne estas absoluta. La faktoroj en du malkompona\u0135oj de la sama elemento povas diferenci per inversigebla faktoro. Ekz-e 6 = 2\u00d73 = (-2)\u00d7(-3)."], "primary definition": "(parolante pri komuteca, integra, unuhava ringo) Tia, ke \u0109iu \u011dia elemento esprimi\u011das unike kiel produto de neredukteblaj faktoroj.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0430\u043a\u0442\u043e\u0440\u0438\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 (\u043a\u043e\u043b\u044c\u0446\u043e)"], "fr": ["(anneau) factoriel", "(anneau) de Gauss"], "en": ["factorial (ring)", "unique factorization (ring)"], "de": ["(Ring) mit eindeutiger Primfaktorzerlegung", "ZPE-(Ring)"], "pl": ["(pier\u015bcie\u0144) z jednoznaczno\u015bci\u0105 rozk\u0142adu", "(pier\u015bcie\u0144) Gaussa"], "hu": ["egy\u00e9rtelm\u0171en faktoriz\u00e1lhat\u00f3"]}, "examples": [["la ringo de entjeroj estas faktoreca", null], ["\u0109iu \u0109efideala ringo estas faktoreca", null]], "subdefinitions": []}], "root": "faktor", "primary": false}, "glitkoma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la maniero prezenti nombron en la formo M\u00d7bE, kie b estas la bazo de pozicia nombrosistemo; M estas la mantiso (b-uma frakcio) kaj E estas la eksponento.", "translations": {"ru": ["\u0441 \u043f\u043b\u0430\u0432\u0430\u044e\u0449\u0435\u0439 \u0442\u043e\u0447\u043a\u043e\u0439 (\u0438\u043b\u0438 \u0437\u0430\u043f\u044f\u0442\u043e\u0439)"], "fr": ["\u00e0 virgule flottante"], "en": ["floating-point"], "de": ["Gleitkomma-"], "sv": ["flyttals-"], "pl": ["zmiennoprzecinkowy"], "hu": ["lebeg\u0151pontos"]}, "examples": [["12.3\u00d7101, 1.23\u00d7102, 0.123\u00d7103 estas egalaj nombroprezentoj glitpunktaj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "glit", "primary": false}, "arseno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 33, atompezo 74,92, simbolo As. Solida metaloido de ferogriza koloro.", "translations": {"be": ["\u043c\u044b\u0448'\u044f\u043a"], "fr": ["arsenic (corps simple)"], "bg": ["\u0430\u0440\u0441\u0435\u043d"], "de": ["Arsen", "Fliegenstein"], "it": ["arsenico"], "hu": ["arz\u00e9n"], "en": ["arsenic"], "br": ["arsenik (elfenn eeun"], "es": ["ars\u00e9nico"], "ru": ["\u043c\u044b\u0448\u044c\u044f\u043a"], "nl": ["arseen", "arsenicum"], "pt": ["ars\u00eanio"], "la": ["Arsenium"], "tr": ["arsenik"], "sk": ["arz\u00e9n"], "pl": ["arsen"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arsen", "primary": true}, "nigra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "De koloro plej kontra\u016da al blanko, samkolora kiel karbo kaj fulgo.", "translations": {"be": ["\u0447\u043e\u0440\u043d\u044b"], "fr": ["noir"], "bg": ["\u0447\u0435\u0440\u0435\u043d"], "el": ["\u03bc\u03b1\u03cd\u03c1\u03bf\u03c2"], "de": ["schwarz"], "vo": ["bl\u00e4gik"], "en": ["black"], "br": ["du (ag.)"], "cs": ["\u010dern\u00fd"], "ja": ["\u9ed2\u3044 [\u304f\u308d\u3044]"], "es": ["negro"], "ru": ["\u0447\u0451\u0440\u043d\u044b\u0439"], "nl": ["zwart (bn.)"], "pt": ["negro", "preto"], "tr": ["kara", "siyah"], "sv": ["svart"], "tp": ["pimeja"], "pl": ["czarny"]}, "examples": [["nigra kiel inko, korva flugilo", null], ["nigra frako", null], ["sed post kelkaj tagoj li plene hejmi\u011dis inter la fulgonigraj viroj de la Torentaj uzinoj", "Stellan Engholm, Al Torento"], ["nigre vestita", null], ["karbonigra", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malluma.", "translations": {}, "examples": [["nigra nokto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Funebra, malgaja, pesimisma.", "translations": {}, "examples": [["nigra humoro", null], ["nigra (profunda) mizero", null], ["nigraj ideoj (melankolio)", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Malicega, abomeninda.", "translations": {"tr": ["kara"]}, "examples": [["nigra animo, koro, krimo", null], ["vi, nigraj semantoj de malpaco", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "nigr", "primary": true}, "\u0109iakoste": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Firme provante, e\u0109 kun granda peno, ofero, elspezo.", "translations": {"fr": ["\u00e0 tout prix"], "hu": ["minden \u00e1ron", "b\u00e1rmi \u00e1ron"]}, "examples": [["la vic-re\u011do ordonis eltrovi \u0109iakoste, kiu li estas", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 2a, \u0109apitro 64a, p. 765a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kost", "primary": false}, "A\u015doko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Re\u011do militakirinta la nordan duonon de Hindujo, reginta inter proksimume 273 a.K. kaj 232 a.K., fama kiel propaginto de budaismo en sia regno.", "translations": {"fr": ["Ashoka"], "de": ["Ashoka"], "nl": ["Asjoka"], "it": ["A\u015boka Moriya il Grande", "Ashoka"], "hu": ["As\u00f3ka"]}, "examples": [["\u00abla admono kaj vivo de Re\u011do A\u015doko\u00bb", "trad. Reimu Okazaki, Japana Budhana Ligo Esperantista, 1937"], ["Budhismo anka\u016d penetris la okcidenton pere de la misiistoj senditaj de la granda re\u011do A\u015doko", "trad. T. T. Anuruddha, La Vojo al Nirvano a\u016d la Dhammapado, enkonduko, B\u1ed3-T\u00e1t-Csoma-Instituto por Budhologio, 1973"]], "subdefinitions": []}], "root": "A\u015dok", "primary": true}, "mesa\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Sendi mesa\u011don al iu.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0441\u043b\u0430\u0446\u044c \u043f\u0430\u0432\u0435\u0434\u0430\u043c\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["envoyer un message"], "en": ["send a message"], "nl": ["een bericht zenden"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u043b\u0430\u0442\u044c \u0441\u043e\u043e\u0431\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["benachrichtigen", "mitteilen"], "hu": ["\u00fczen"], "pl": ["wysy\u0142a\u0107 wiadomo\u015b\u0107", "komunikowa\u0107"]}, "examples": [["oni mesa\u011dis al la familianoj \u0109e kiu tombejo ku\u015das nekonata korpo", "S. \u015ctimec, Morto en Melburna tramo, Monato, jaro 1997a, numero 8a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mesa\u011d", "primary": false}, "mesa\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parola a\u016d skriba informo , sendita de unu persono al alia.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0432\u0435\u0434\u0430\u043c\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043f\u0430\u0441\u043b\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0437\u0432\u0430\u0440\u043e\u0442"], "fr": ["message"], "en": ["message"], "nl": ["bericht"], "pt": ["mensagem", "comunica\u00e7\u00e3o (oral ou escrita)"], "ru": ["\u0441\u043e\u043e\u0431\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Nachricht", "Mitteilung", "Bescheid"], "hu": ["\u00fczenet"], "pl": ["wiadomo\u015b\u0107", "komunikat"]}, "examples": [["la uzantoj devas pagi monon ne nur sendante mesa\u011dojn, sed anka\u016d ricevante ilin", "Liu Xiaozhe, Interreto en malfacilo, Monato, jaro 1997a, numero 8a, p. 15a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mesa\u011d", "primary": true}, "papo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En la antikva kaj orientaj eklezioj, honora titolo de la episkopoj de Aleksandrio (nun la estro de la kopta eklezio) kaj de Romo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043f\u0430"], "bg": ["\u043f\u0430\u043f\u0430"], "nl": ["paus"], "pt": ["papa"], "ru": ["\u043f\u0430\u043f\u0430"], "de": ["Pope"], "hu": ["p\u00e1pa"], "br": ["pab", "pape"], "el": ["\u03c0\u03ac\u03c0\u03b1\u03c2"], "pl": ["papie\u017c"]}, "examples": [["post la skandalo de la jaro 387-a, imperiestro Teodozo komisiis al la papo de Aleksandrio prepari precizan paskaron", "S. Pokrovskij: Kristanaj kalendaroj, La Ondo de Esperanto, 1998 n-ro 2, p.8"], ["se ili ne konsentos forigi la Filioque, la roma papo kaj lia episkoparo sinkos en plena herezo", "G. Waringhien: Ni kaj \u011ci. La Laguna: Stafeto, 1972. P. 190."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En la okcidenta kristanismo, la episkopo de Romo, estro de la romkatolika eklezio.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043f\u0430 \u0440\u044b\u043c\u0441\u043a\u0456"], "de": ["Papst"], "ru": ["\u043f\u0430\u043f\u0430 \u0440\u0438\u043c\u0441\u043a\u0438\u0439"]}, "examples": [["esti en Romo kaj ne vidi la papon", "Proverbaro esperanta"], ["en 1073 papo Gregorio la Sepa dekretis ke nur la episkopo de Romo rajtas je tiu titolo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pap", "primary": true}, "knari": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Seke, akre brui pro skrapado a\u016d frotado, malpli akute ol grincado.", "translations": {"be": ["\u0440\u044b\u043f\u0435\u0446\u044c", "\u0440\u044b\u043f\u0430\u0446\u044c", "\u0445\u0440\u0430\u0431\u0443\u0441\u044c\u0446\u0435\u0446\u044c", "\u043b\u0443\u0441\u043a\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["crisser (en \u00e9mettant un son plut\u00f4t bas)", "couiner (en \u00e9mettant un son plut\u00f4t bas)", "gratter (\u00e9mettre un bruit de grattement)", "grincer (en \u00e9mettant un son plut\u00f4t bas)"], "en": ["grince", "grate", "grind", "scrape", "scratch", "squeak"], "nl": ["kraken", "knarsen"], "ru": ["\u0441\u043a\u0440\u0438\u043f\u0435\u0442\u044c", "\u0445\u0440\u0443\u0441\u0442\u0435\u0442\u044c", "\u0442\u0440\u0435\u0449\u0430\u0442\u044c"], "de": ["knarren"], "hu": ["nyikorog", "ropog", "serceg"]}, "examples": [["knaras plumo sur papero", null], ["knaras seka felo, rado, pordo, tondilo, novaj botoj, motoro, ne\u011do sub la piedoj", "Z"], ["la malnova planko knaras", null], ["knaras la vekhorlo\u011do", null], ["knaranta vo\u0109o", "B"], ["knarantaj mevoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Pene funkcii, kun misoj, malakordoj, protestoj.", "translations": {"hu": ["nyikorog"]}, "examples": [["la nova maniero administri la bienon knaris kiel ne\u015dmirita rado", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 8a, p. 36a"]], "subdefinitions": []}], "root": "knar", "primary": true}, "ekspreso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rapidira vagonaro, kiu haltas nur \u0109e \u0109efaj stacioj.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0441\u043f\u0440\u044d\u0441 (\u0446\u044f\u0433\u043d\u0456\u043a)"], "fr": ["express (subst.)"], "en": ["express train"], "pt": ["expresso"], "ru": ["\u044d\u043a\u0441\u043f\u0440\u0435\u0441\u0441"], "de": ["Eilzug", "D-Zug", "Schnellzug", "Fernschnellzug"], "hu": ["expressz (vonat)"], "pl": ["ekspres"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Speciala kuriero.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043c\u044b\u0441\u043b\u043e\u0432\u044b \u043a\u0443\u0440'\u0435\u0440"], "fr": ["porteur sp\u00e9cial"], "en": ["express courier", "express messenger", "special delivery"], "pt": ["expresso"], "ru": ["\u043d\u0430\u0440\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439 (\u0441\u0443\u0449.)"], "de": ["Eilbote", "Eilkurier", "Expresskurier"], "hu": ["gyorsfut\u00e1r"], "pl": ["ekspres", "priorytet"]}, "examples": [["jam mi estis vokinta la kurieron, por forsendi la leteron per ekspreso", "La Revizo, akto 5a, sceno 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekspres", "primary": false}, "komisie de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016d komisio de.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e \u043f\u043e\u0440\u0443\u0447\u0435\u043d\u0438\u044e"], "fr": ["sur commission de", "au nom de", "de la part de"], "de": ["im Auftrag von"], "nl": ["in opdracht van"]}, "examples": [["salutu lin komisie de mi", null]], "subdefinitions": []}], "root": "komisi", "primary": false}, "interpoli": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Vidu rimarkon sub eksterpoli."], "primary definition": "(transitiva) (funkcion) Aproksimi \u011din en intervalo situanta inter du punktoj, por kiuj la valoroj de la funkcio estas jam konataj, per funkcio konstruita surbaze de tiuj du konataj valoroj.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0442\u044d\u0440\u043f\u0430\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["interpoler"], "en": ["interpolate"], "nl": ["toevoegen"], "pt": ["interpolar"], "ru": ["\u0438\u043d\u0442\u0435\u0440\u043f\u043e\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["interpolieren"], "hu": ["ut\u00f3lag besz\u00far"], "fa": ["\u062f\u0631\u0648\u0646\u200c\u06cc\u0627\u0628\u06cc \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "pl": ["interpolowa\u0107"], "es": ["interpolar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Enkonduki senaverte en tekston vortojn, frazojn a\u016d e\u0109 longajn partojn, kiuj ne apartenas al la originalo.", "translations": {"fa": ["\u062a\u062d\u0631\u06cc\u0641 \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0627\u0641\u0632\u0648\u062f\u0646 (\u0628\u0647 \u0645\u062a\u0646 \u0627\u0635\u0644\u06cc)", "\u06af\u0646\u062c\u0627\u0646\u062f\u0646 (\u062f\u0631 \u0645\u062a\u0646 \u0627\u0635\u0644\u06cc)"], "de": ["einschieben", "einf\u00fcgen"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Poli funkcion kun reelaj variabloj \u0109e punkto inter (en la konveksa tega\u0135o) la uzataj punktoj.", "translations": {"cs": ["interpolovat"], "de": ["interpolieren"], "nl": ["interpoleren"], "pl": ["interpolowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "interpol", "primary": true}, "ekspresa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre rapida.", "translations": {"be": ["\u0445\u0443\u0442\u043a\u0456", "\u043a\u0443\u0440'\u0435\u0440\u0441\u043a\u0456"], "fr": ["express (adj.)"], "en": ["express"], "pt": ["expresso"], "ru": ["\u0441\u043a\u043e\u0440\u044b\u0439", "\u043a\u0443\u0440\u044c\u0435\u0440\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["Schnell-", "Eil-", "D-"], "hu": ["expressz-", "gyors-"], "pl": ["ekspresowy"]}, "examples": [["tie staris la ekspresa trajno al Parizo", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, unua libro, \u0109apitro 9a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sendita por speciala celo.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u0440\u043c\u0456\u043d\u043e\u0432\u044b", "\u043a\u0443\u0440'\u0435\u0440\u0441\u043a\u0456", "\u044d\u043a\u0441\u043f\u0440\u044d\u0441\u043d\u044b"], "fr": ["expr\u00e8s (lettre, porteur,...)"], "pt": ["expresso"], "ru": ["\u0441\u0440\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u043a\u0443\u0440\u044c\u0435\u0440\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["Express-", "Eil-"], "pl": ["ekspresowy", "priorytetowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekspres", "primary": true}, "bakteriologiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri bakteriologio.", "translations": {"fr": ["bact\u00e9riologiste"], "pt": ["bacteriologista", "bacteri\u00f3logo"], "pl": ["bakteriolog"]}, "examples": [["tie estis formitaj kuracistoj, bakteriologiistoj, mikrobiologiistoj", "Liga Colombiana de Esperanto, Manuel Elkin Patarroyo, [vidita je 2006-06-21]"]], "subdefinitions": []}], "root": "bakteriologi", "primary": false}, "flavmalsano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Akra inflamo de la hepato, unu el kies simptomoj estas flavi\u011do de la ha\u016dto, mukozoj kaj okuloj.", "translations": {"be": ["\u0436\u0430\u045e\u0442\u0443\u0445\u0430"], "fr": ["jaunisse", "h\u00e9patite aigu\u00eb A"], "en": ["acute hepatitis A"], "nl": ["geelzucht"], "ru": ["\u0436\u0435\u043b\u0442\u0443\u0445\u0430 (\u0431\u043e\u043b\u0435\u0437\u043d\u044c)", "\u0433\u0435\u043f\u0430\u0442\u0438\u0442 A"], "de": ["Gelbsucht"], "tr": ["sar\u0131l\u0131k"], "it": ["epatite acuta tipo A"], "hu": ["s\u00e1rgas\u00e1g"], "sv": ["gulsot"], "he": ["\u05e6\u05d4\u05d1\u05ea"]}, "examples": [["\u00abEstas \u0109i tie kamparano, kiu estas malsana je iktero...\u00bb \u2015 \u00abTio estas je flavmalsano?\u00bb", "Patroj kaj filoj, \u0109ap. 21a"], ["\u0108u tio estas flavmalsano, a\u016d ftizo?", "M. Martinson, trad. F. Szil\u00e1gyi, Vespera ru\u011do anoncas ventegon, Inko Tyres\u00f6, 2001."]], "subdefinitions": []}], "root": "san", "primary": false}, "kirli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Komuniki al likva\u0135o rapidan turni\u011dan movon, kiu foje naskas \u015da\u016dmon; komuniki similan movon al gaso a\u016d pulvoraj substancoj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043c\u0435\u0448\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u0437\u0431\u0430\u043b\u0442\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u0437\u0431\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["agiter (un liquide, par ex.)", "battre (agiter vigoureusement)", "brasser (remuer en m\u00e9langeant)", "remuer (agiter)", "touiller", "tourner (touiller)", "faire tourbillonner"], "en": ["stir"], "nl": ["roeren"], "ca": ["batre", "remenar (batre)", "deixatar (ous)"], "de": ["quirlen"], "sv": ["vispa"], "it": ["agitare (un liquido)", "battere (agitare vigorosamente)"], "es": ["batir"], "hu": ["kever", "kavar"], "pl": ["miesza\u0107", "kr\u0119ci\u0107"]}, "examples": [["kirli ovojn, kirlita kremo", null], ["la uragano kirlis la ondegojn de la maro", null], ["la folioj pelitaj de l' vento kirle flugis", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kirl", "primary": true}, "kirlo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rapida rondirado de likva\u0135o ks.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0438\u0445\u0440\u044c"], "fr": ["tourbillon", "maelstr\u00f6m"], "nl": ["dwarreling"], "de": ["Wirbel"], "sv": ["virvel"], "hu": ["\u00f6rv\u00e9ny", "forgatag"]}, "examples": [["akvokirlo", null], ["ventokirlo", "Z"], ["kirloventego (ciklono)", null], ["kirlego da tumultaj emocioj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de kampo E, alprenanta valorojn en reela tridimensia vektora spaco) Vektora kampo kun valoroj en la sama spaco, kies komponantoj \u0109e \u0109iu punkto egalas al (\u22022E3-\u22023E2, \u22023E1-\u22021E3, \u22021E2-\u22022E1), kie Ei signas la i-an komponanton de E.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0438\u0445\u0440\u044c (\u0432\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440\u043d\u043e\u0433\u043e \u043f\u043e\u043b\u044f)", "\u0440\u043e\u0442\u043e\u0440 (\u0432\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440\u043d\u043e\u0433\u043e \u043f\u043e\u043b\u044f)", "\u0440\u043e\u0442\u0430\u0446\u0438\u044f (\u0432\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440\u043d\u043e\u0433\u043e \u043f\u043e\u043b\u044f)"], "fr": ["rotationnel", "tourbillon (d'un champ vectoriel)"], "en": ["curl (of a vector field)", "rotor (of a vector field)"], "de": ["Rotation", "Rotor", "Quirl", "Wirbel"], "sv": ["rotation"], "it": ["rotore (di un campo vettoriale)"], "hu": ["rot\u00e1ci\u00f3"], "pl": ["wirowo\u015b\u0107 (pola wektorowego)", "rotacja"]}, "examples": [["la kirlon de E oni kutime signas per \u2207\u2227E, kirl E a\u016d rot E", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kirl", "primary": false}, "litcimo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de cimo (Cimex lectularius), kiu trovi\u011das precipe en litoj, kaj su\u0109as la sangon de homoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u043e\u043f"], "fr": ["punaise des lits"], "en": ["bedbug"], "pt": ["perecevejo-de-cama"], "ru": ["\u043a\u043b\u043e\u043f"], "de": ["Bettwanze"], "it": ["cimice dei letti"], "hu": ["h\u00e1zi poloska", "\u00e1gyi poloska"], "pl": ["pluskwa domowa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cim", "primary": false}, "Taleso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Greklingve: \u0398\u03b1\u03bb\u03ae\u03c2. Greka filozofo kaj matematikisto, inter la 7a kaj 6a jc a.K.", "translations": {"ru": ["\u0424\u0430\u043b\u0435\u0441"], "fr": ["Thal\u00e8s"], "bg": ["\u0422\u0430\u043b\u0435\u0441"], "nl": ["Thales"], "pt": ["Tales"], "de": ["Thales"], "it": ["Talete"], "hu": ["Thal\u00e9sz"], "fa": ["\u0637\u0627\u0644\u0633"], "en": ["Thales"], "br": ["Thales"], "pl": ["Tales"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Tales", "primary": true}, "timosento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u0445"], "hu": ["f\u00e9lelem\u00e9rz\u00e9s"], "nl": ["angstgevoel"], "pl": ["strach", "boja\u017a\u0144", "obawa", "l\u0119k", "trwoga"], "ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u0445", "\u0447\u0443\u0432\u0441\u0442\u0432\u043e \u0441\u0442\u0440\u0430\u0445\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tim", "primary": false}, "kvoto de interezoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Jara proporcio inter la interezoj kaj la \u011din donanta kapitalo.", "translations": {"be": ["\u043d\u043e\u0440\u043c\u0430 \u043f\u0440\u044b\u0431\u044b\u0442\u043a\u0443"], "de": ["Zinssatz"], "nl": ["rente"], "ru": ["\u043d\u043e\u0440\u043c\u0430 \u043f\u0440\u0438\u0431\u044b\u043b\u0438"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kvot", "primary": false}, "fosilii\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari\u011di fosilio.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u0446\u044c \u0432\u044b\u043a\u0430\u043f\u043d\u0435\u043c"], "fr": ["se fossiliser"], "en": ["fossilize"], "nl": ["verstenen", "fossiliseren"], "ru": ["\u0441\u0442\u0430\u0442\u044c \u0438\u0441\u043a\u043e\u043f\u0430\u0435\u043c\u044b\u043c"], "de": ["versteinern"], "hu": ["megk\u00f6vesedik", "megk\u00f6v\u00fcl"], "es": ["fosilizarse"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fosili", "primary": false}, "anunciacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Festo memoriganta la anoncon pri la naski\u011do de Jesuo, faritan de an\u011delo al Maria.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u0432\u0435\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["Annonciation"], "en": ["annunciation"], "be": ["\u0417\u044c\u0432\u0435\u0441\u0442\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0414\u0430\u0431\u0440\u0430\u0432\u0435\u0448\u0447\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "de": ["Mari\u00e4 Verk\u00fcndigung"], "hu": ["Gy\u00fcm\u00f6lcsolt\u00f3 Boldogasszony (\u00fcnnep)"], "br": ["gouel Maria-Veurzh"], "es": ["Anunciaci\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anunciaci", "primary": true}, "Ka\u016dkazio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ka\u016dkazo.", "translations": {"be": ["\u041a\u0430\u045e\u043a\u0430\u0437"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Ka\u016dkazi", "primary": true}, "sensperteco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de iu ne havinta spertojn, ne konanta per propra travivado.", "translations": {"fr": ["inexp\u00e9rience"]}, "examples": [["\u011duste pro nia sensperteco, iuj malsimplaj aferoj \u015dajnis al ni tute simplaj", "R. Radiguet, trad. M. Duc Goninaz, Kun Diablo en la korpo, Mondial, 2006"]], "subdefinitions": []}], "root": "spert", "primary": false}, "kilobitoko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezurunuo de ciferecaj datumoj, bitokmilo.", "translations": {"fr": ["kilooctet"], "de": ["Kilobyte (kB)"], "nl": ["kilobyte"], "it": ["kilobyte"]}, "examples": [["pezas 199 kilobitokojn", "[enhavtabelo], Sennaciulo, 2000-07"]], "subdefinitions": []}], "root": "kilobitok", "primary": true}, "pacema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Deziranta, favoranta kaj helpanta pacon, evitanta batalojn a\u016d malkonsentojn.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0438\u0440\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["doux (pacifique)", "pacifique (adj.)"], "de": ["friedliebend"], "it": ["pacifico"], "hu": ["b\u00e9keszeret\u0151", "b\u00e9k\u00e9s term\u00e9szet\u0171"]}, "examples": [["\u0109ar estontecon havas homo pacema", "La Malnova Testamento, Psalmaro 37:37"]], "subdefinitions": []}], "root": "pac", "primary": false}, "brigado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de armeo enhavanta \u011denerale du infanteriajn regimentojn.", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u044b\u0433\u0430\u0434\u0430"], "fr": ["brigade"], "en": ["brigade"], "nl": ["brigade"], "pt": ["brigada"], "ru": ["\u0431\u0440\u0438\u0433\u0430\u0434\u0430"], "de": ["Brigade"], "hu": ["brig\u00e1d"], "sk": ["brig\u00e1da"], "es": ["brigada"], "pl": ["brygada"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Organizita propracela aro.", "translations": {"pt": ["brigada"], "pl": ["brygada"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "brigad", "primary": true}, "montra fenestro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fenestr", "primary": false}, "antipoda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tute kontra\u016da.", "translations": {"fa": ["\u0645\u062a\u0636\u0627\u062f"], "be": ["\u0430\u043d\u0442\u044b\u043f\u043e\u0434\u043d\u044b", "\u043f\u0440\u043e\u0446\u0456\u043b\u0435\u0433\u043b\u044b", "\u0441\u0443\u043f\u0440\u0430\u0446\u044c\u043b\u0435\u0433\u043b\u044b"], "de": ["gegens\u00e4tzlich", "gegen\u00fcberstehend", "antipodisch", "kontr\u00e4r"], "en": ["antipodal"], "ru": ["\u0430\u043d\u0442\u0438\u043f\u043e\u0434\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u043e\u043f\u043e\u043b\u043e\u0436\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["antipodaj opinioj", null], ["nacio tute fremda kaj e\u0109 antipoda por ni", null]], "subdefinitions": []}], "root": "antipod", "primary": false}, "kompensi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "I\u011di kompensata.", "translations": {"fr": ["se compenser", "se contrebalancer (s'\u00e9quilibrer)", "se neutraliser", "s'\u00e9quilibrer", "se r\u00e9compenser (se d\u00e9dommager)"], "hu": ["kompenz\u00e1l\u00f3dik", "megt\u00e9r\u00fcl"]}, "examples": [["grandegaj elspezoj de homa laboro en la sfero de priservado kaj komerco kompensi\u011das per alta kosto de la servoj", "Voja\u011do en Esperanto-lando I. Lati\u015dev trad. B. Kolker Priservado la\u016d la japana maniero leciono 17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompens", "primary": false}, "pasigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Irigi iun a\u016d ion tra iu loko al alia.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438"], "fr": ["passer (tr.)"], "nl": ["laten doortrekken"], "br": ["tremen (v.k..)"], "pl": ["przeprawi\u0107", "przeprowadzi\u0107", "sp\u0119dzi\u0107 (czas)"], "hu": ["\u00e1tvisz", "\u00e1tad", "\u00e1tny\u00fajt"]}, "examples": [["la pramisto pasigis nin trans la rivero", null], ["fendis la maron kaj pasigis ilin", "La Malnova Testamento, Psalmaro 78:13"], ["bonvolu pasigi al mi la salon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Uzi la tempon por io.", "translations": {"nl": ["doorbrengen"], "hu": ["t\u00f6lt (id\u0151t)", "elt\u00f6lt"]}, "examples": [["tie mi pasigis du jarojn", null], ["la libertempon mi pasigos en la montaro", null], ["la malsanulo pasigis malkvietan nokton", null], ["agrabla tempopasigo", "Fabeloj, volumo 1, fluganta kofro"]], "subdefinitions": []}], "root": "pas", "primary": false}, "antipodo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko de la tero, ku\u015danta sub niaj piedoj sur la alia duonglobo, kaj diametre kontra\u016da al la loko, sur kiu ni staras.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0442\u044b\u043f\u043e\u0434", "\u0434\u044b\u044f\u043c\u044d\u0442\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430 \u043f\u0440\u043e\u0446\u0456\u043b\u0435\u0433\u043b\u044b \u043f\u0443\u043d\u043a\u0442"], "fr": ["antipode"], "en": ["antipode"], "fa": ["\u067e\u0627\u062f\u067e\u0627"], "de": ["Gegenort", "Antipode"], "es": ["ant\u00edpoda"]}, "examples": [["kiam estas tagmezo en iu loko, estas noktomezo en \u011dia antipodo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "antipod", "primary": true}, "pliko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsano de kraniha\u016dto, karakterizata per troa grasa sekrecio.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u045e\u0442\u0443\u043d"], "nl": ["Poolse vlecht"], "pt": ["plica", "tricoma"], "ru": ["\u043a\u043e\u043b\u0442\u0443\u043d"], "de": ["Weichselzopf"], "hu": ["lengyelf\u00fcrt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "plik", "primary": true}, "akvumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsekigi per surver\u015do a\u016d trafluigo de akvo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["arroser", "irriguer"], "en": ["flush", "rinse", "irrigate", "water"], "nl": ["gieten", "begieten", "spoelen"], "pt": ["banhar", "molhar", "regar"], "be": ["\u043f\u0430\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0440\u0430\u0448\u0430\u0446\u044c"], "de": ["gie\u00dfen", "w\u00e4ssern"], "sv": ["vattna", "bevattna"], "sk": ["polia\u0165"], "fa": ["\u0622\u0628 \u062f\u0627\u062f\u0646", "\u0622\u0628\u06cc\u0627\u0631\u06cc \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "br": ["doura [akvoprovizi]", "doura\u00f1"], "pl": ["nawadnia\u0107", "podlewa\u0107", "zrasza\u0107", "irygowa\u0107"]}, "examples": [["vi estas kiel \u011dardeno akvumata", "La Malnova Testamento, Jesaja 58:11"], ["tirbestoj akvumis sin en la rivero", "Voja\u011dimpresoj, \u0109e Lev Tolstoj en Jasnaja Poljana"], ["oni devas akvumi florojn post la sunsubiro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "akv", "primary": false}, "aceracoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Aceraceae), arboj kaj arbedoj, kies fruktoj havas du flugilojn.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u044f\u043d\u043e\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["ac\u00e9rac\u00e9es"], "en": ["maple family"], "ru": ["\u043a\u043b\u0435\u043d\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Ahorngew\u00e4chse"], "sv": ["l\u00f6nnv\u00e4xter"], "hu": ["juharfaf\u00e9l\u00e9k"], "fa": ["\u0627\u0641\u0631\u0627\u06cc\u06cc\u0627\u0646"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "acerac", "primary": true}, "langvori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malvigli, pro korpa kaj spirita laco sin lasi al iom malgaja revado.", "translations": {"fr": ["languir"], "en": ["languish"], "nl": ["kwijnen"], "hu": ["b\u00e1gyadt", "ernyedt", "lankadt"]}, "examples": [["la subaj uloj permesis al si jen langvori, jen formi klikon", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 58a, p. 277a"]], "subdefinitions": []}], "root": "langvor", "primary": false}, "deskrapi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Forigi skrapante.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0441\u043a\u0440\u0435\u0431\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u0441\u043a\u0440\u0435\u0441\u0442\u0438", "\u043e\u0442\u0441\u043a\u043e\u0431\u043b\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["\u00f4ter (en raclant)", "racler (pour \u00f4ter)"], "de": ["abschaben", "abkratzen"], "pl": ["zeskroba\u0107", "obskroba\u0107"], "hu": ["levakar", "lekapar", "abschaben", "abkratzen"]}, "examples": [["la domon oni priskrapu interne \u0109irka\u016de, kaj la kalka\u0135on, kiun oni deskrapis, oni \u0135etu ekster la urbon", "La Malnova TestamentoLevidoj 14:41"]], "subdefinitions": []}], "root": "skrap", "primary": false}, "integri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti integra, kunesti kiel integraj partojn de unu tuto.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0447\u0435\u0442\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"]}, "examples": [["Ur\u011de mi vokas la masojn pelantajn sin \u0109irka\u016d la Globo: | Vi, alianco de \u015dtormo kaj fajro, kaj akvo kaj \u0109io, | kio tensie integras en kresko kaj forto de l'vivo, | \u0109iuj lum-son-elementoj, kaj \u0109io kun \u011di kombinita, | maso atoma amasa mi \u2015 vokas: Indulgu la Teron!", "Poul Thorsen: Ribelo de l'atomoj"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: \u0108i tiun formon naturisme preferas PIV2, kvankam \u011di ne estas akordigebla kun la adjektiva \u0109efsenco (tiu de integra). La a\u016dtoroj de PIV1 pli klare konsciis tion, kaj tial la matematikan homonimon integri prezentis en aparta artikolo (cetere, tiun sencon matematikan pli sisteme kaj klare esprimas integrali)."], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: En la \u0109i-supra fontindiko Bricard parolas nur pri \u00abintegri diferencialan ekvacion\u00bb, sed certe la senco \u00abintegri funkcion\u00bb ne estis al li fremda."], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0442\u044d\u0433\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "hu": ["integr\u00e1l"], "de": ["integrieren"], "pt": ["integrar (mat.)"], "ru": ["\u0438\u043d\u0442\u0435\u0433\u0440\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "integr", "primary": false}, "integra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tute kompleta; el kiu oni forprenis neniun parton.", "translations": {"ru": ["\u0446\u0435\u043b\u043e\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["int\u00e8gre (entier)"], "nl": ["ongeschonden", "integer", "volledig"], "pt": ["integral"], "hu": ["hi\u00e1nytalan", "teljes"]}, "examples": [["integra kvanto, sumo, livera\u0135o", null], ["konservi la integrecon de la lando", null], ["la integreco de depona\u0135o", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kiu prezentas koheran tuton harmonian en siaj partoj.", "translations": {"ru": ["\u0446\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["integr\u00e1ns", "szervesen hozz\u00e1tartoz\u00f3"]}, "examples": [["la poemo, la\u016d modernaj kriterioj, estas longa... tamen \u011di havas maloftan integron", "William AULD: La urbo de terura nokto. La Nica literatura revuo, 2/1."], ["oni devas anta\u016d \u0109io integri\u011di al sia \u0109irka\u016do", "Plena Ilustrita Vortaro"], ["Esperanto integri\u011das en la homa psiko je nivelo pli profunda ol \u0109iu ajn alia fremda lingvo", "Claude Piron: Psikologiaj aspektoj de la monda lingvoproblemo kaj de Esperanto, Prelego prezentita en Bazelo dum la Trilanda Renkonti\u011do la 21-an de marto 1998"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Anstata\u016d \u00abintegra ringo\u00bb trovi\u011das anka\u016d \u00abintegreca domajno\u00bb, ekz-e en , kiu pa\u016dsas similajn nacilingvajn formojn. Oni \u0109iuokaze ne konfuzu la radikon \u00abintegr\u00bb kun la homonimo, kiu signifas \u00abintegral\u00bb kaj ne traduku \u00abintegreca domajno\u00bb per \u00abregiono de integralado\u00bb!"], "primary definition": "(parolante pri ringo) Sen nuldivizoroj.", "translations": {"ru": ["\u0446\u0435\u043b\u043e\u0441\u0442\u043d\u043e\u0435 (\u043a\u043e\u043b\u044c\u0446\u043e)"], "fr": ["(anneau) int\u00e8gre"], "en": ["integral (ring)"], "de": ["Integrit\u00e4ts-(ring)"], "hu": ["nulloszt\u00f3n\u00e9lk\u00fcli"], "pl": ["(pier\u015bcie\u0144) ca\u0142kowity"]}, "examples": [["korpo estas integra ringo", null], ["finia, komuteca, unuhava, integra ringo estas korpo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "integr", "primary": true}, "interne de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En, inter la limoj de, sub la ekstera\u0135o de.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043d\u0443\u0442\u0440\u0438"], "fr": ["\u00e0 l'int\u00e9rieur de"], "en": ["in", "inside"], "pt": ["dentro de"], "pl": ["wewn\u0105trz", "w \u015brodku"], "hu": ["vmin bel\u00fcl", "vmi belsej\u00e9ben"]}, "examples": [["interne de domo", null], ["iri internen de Egiptujo", "Z"], ["fiereco kaj zorgo batalis interne de li", "Z"], ["kio do okazos tiam, kiam vi estos interne de la lando?", "Rabi Na\u0125man el Braclav, N. Z. Maimon trad., Fabelo pri sep Almozuloj, Oficiala organo de Oomoto kaj UHA, 1978:1, p. 45a"]], "subdefinitions": []}], "root": "intern", "primary": false}, "kobajedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo ron\u011duloj (Caviidae).", "translations": {"fr": ["caviid\u00e9s"], "de": ["Meerschweinchenartige"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kobajed", "primary": true}, "diluvio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u043b\u044e\u0432\u0456\u0439"], "fr": ["diluvium"], "de": ["Diluvium", "Pleistoz\u00e4n"], "pt": ["diluvi\u00e3o"], "ru": ["\u0434\u0438\u043b\u044e\u0432\u0438\u0439"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "diluvi", "primary": true}, "ku\u015di\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sin ku\u015di.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456\u0441\u044f", "\u043b\u0435\u0433\u0447\u044b", "\u0443\u043b\u0435\u0433\u0447\u044b\u0441\u044f"], "fr": ["se coucher (s'\u00e9tendre)"], "nl": ["gaan liggen"], "ru": ["\u043b\u0435\u0447\u044c", "\u0443\u043b\u0435\u0447\u044c\u0441\u044f"], "de": ["sich hinlegen", "sich niederlegen"], "es": ["tumbarse", "acostarse"], "hu": ["lefekszik"]}, "examples": [["ku\u015di\u011di sur pajlo", null], ["hundo ku\u015di\u011das \u0109e la piedoj de sia mastro", null], ["ili terenku\u015di\u011dis anta\u016d la re\u011do", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ku\u015d", "primary": false}, "transmisio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pero de movo,impulso, energio, informo....", "translations": {"fr": ["transmission (m\u00e9canique etc.)"], "it": ["trasmissione (mecc. ecc.)"]}, "examples": [["biciklo kun muntita transmisio", "M. Cruz, Bicikle vivi, 2003-09"]], "subdefinitions": []}], "root": "transmisi", "primary": false}, "militkaptito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Batalinto, kiun malamikoj kaptis kaj tenas mallibera.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u0435\u043d\u043d\u0430\u043f\u0430\u043b\u043e\u043d\u043d\u044b"], "fr": ["prisonnier de guerre"], "en": ["prisoner of war"], "ru": ["\u0432\u043e\u0435\u043d\u043d\u043e\u043f\u043b\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["Kriegsgefangener"], "pl": ["jeniec wojenny"], "hu": ["hadifogoly"]}, "examples": [["klopodi informi la familiojn de militkaptitoj pri iliaj filoj en la kontra\u016da lando", "Aventuroj de pioniro, \u0109apitro 21a, p. 56a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kapt", "primary": false}, "fadenbrankuloj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la klaso duvalvuloj (Filibranchia).", "translations": {"ru": ["\u043d\u0438\u0442\u0435\u0436\u0430\u0431\u0435\u0440\u043d\u044b\u0435"], "fr": ["filibranches"], "de": ["Fadenkiemer"], "hu": ["fon\u00e1lkopolty\u00fasok"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "brank", "primary": false}, "ekslibriso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Surskribo a\u016d bildo, kiun iu surmetas sur la libroj de sia biblioteko, por montri, ke ili estas lia propra\u0135o.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0441\u043b\u0456\u0431\u0440\u044b\u0441"], "fr": ["ex-libris"], "pt": ["ex-libris"], "ru": ["\u044d\u043a\u0441\u043b\u0438\u0431\u0440\u0438\u0441"], "ca": ["ex-libris"], "de": ["Exlibris"], "hu": ["ex libris"], "es": ["ex libris"], "pl": ["ekslibris", "ex-libris"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekslibris", "primary": true}, "samseksema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sekse kaj emocie altirata de individuoj de la sama sekso.", "translations": {"be": ["\u0433\u043e\u043c\u0430\u0441\u044d\u043a\u0441\u0443\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["homosexuel (adj.)"], "en": ["homosexual"], "nl": ["homoseksueel"], "ru": ["\u0433\u043e\u043c\u043e\u0441\u0435\u043a\u0441\u0443\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "de": ["homosexuell"], "it": ["omosessuale (agg.)"], "hu": ["homoszexu\u00e1lis"], "pl": ["homoseksualny"], "he": ["\u05d7\u05d3-\u05de\u05d9\u05e0\u05d9", "\u05d4\u05d5\u05de\u05d5\u05e1\u05e7\u05e1\u05d5\u05d0\u05dc\u05d9"]}, "examples": [["por defendi amrilaton samseksaman", "Georgo Kama\u0109o, Berveling, poeto sentabua, Monato, numero 12/1994"]], "subdefinitions": []}], "root": "seks", "primary": false}, "klapkonkoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lamelibrankoj.", "translations": {"nl": ["plaatkieuwigen"], "hu": ["lemezeskopolty\u00fasok"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konk", "primary": false}, "koniferoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Klaso de koniferoplantoj (Coniferopsida).", "translations": {"ru": ["\u0445\u0432\u043e\u0439\u043d\u044b\u0435"], "nl": ["coniferen"], "hu": ["tobozterm\u0151k", "tobozos nyitvaterm\u0151k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konifer", "primary": false}, "gajni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Akiri ion bonan per sia penado.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0440\u0430\u0431\u043b\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["gagner (de l'argent, une bataille, au jeu, etc.)", "conqu\u00e9rir", "l'emporter"], "en": ["gain"], "nl": ["verdienen"], "pt": ["ganhar"], "ru": ["\u0432\u044b\u0438\u0433\u0440\u0430\u0442\u044c"], "de": ["gewinnen"], "tr": ["kazanmak (para; bir m\u00fccadeleyi,sava\u015fi; oyunu kazanmak, \u00f6rnek: loto, sport)"], "hu": ["nyer", "megnyer"], "cs": ["vyhr\u00e1t", "z\u00edskat"], "es": ["ganar"]}, "examples": [["gajni monon, premion, batalon, sperton, salajron, la vivrimedojn, sian vivopanon, ies favoron, konfidon, \u0109ies korojn", null], ["gajni ion el io", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Akiri ion bonan per favoro de la sorto.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0439\u0433\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "nl": ["overwinnen", "winnen"]}, "examples": [["gajni en loterio, en kartludo", "B"], ["gajni veton", null], ["gajni proceson", null], ["kiu ne riskas, tiu ne gajnas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "atingi, enspezi, konkeri, perlabori, profiti, ricevi, rikolti", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gajn", "primary": true}, "stereotipo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Reliefe muldita plato uzata anstata\u016d moveblaj karakteroj por reprodukti multekzemplere ian presan komposta\u0135on.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u044d\u0440\u044d\u0430\u0442\u044b\u043f", "\u043a\u043b\u0456\u0448\u044d"], "de": ["Klischee"], "en": ["stereotype"], "ru": ["\u043a\u043b\u0438\u0448\u0435", "\u0441\u0442\u0435\u0440\u0435\u043e\u0442\u0438\u043f"], "hu": ["sztereotip", "t\u00f6m\u00f6ntv\u00e9ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Io banala, maloriginala.", "translations": {"pl": ["stereotyp"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stereotip", "primary": true}, "tetrao": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio tetraonedoj (Tetrastes).", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0431\u0447\u044b\u043a"], "fr": ["g\u00e9linotte"], "en": ["hazel hen"], "nl": ["hazelhoen"], "pt": ["tetraz", "galo-da-charneca"], "ru": ["\u0440\u044f\u0431\u0447\u0438\u043a"], "de": ["Haselhuhn"], "hu": ["cs\u00e1sz\u00e1rmad\u00e1r"], "cs": ["je\u0159\u00e1bek lesni"], "pl": ["jarz\u0105bek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tetra", "primary": true}, "gajno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago gajni.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0439\u0433\u0440\u044b\u0448"], "fr": ["gain", "revenu (gain)"], "nl": ["het winnen"], "pt": ["ganho"], "ru": ["\u0432\u044b\u0438\u0433\u0440\u044b\u0448"], "de": ["Gewinnen"], "tr": ["kazan\u00e7"], "hu": ["nyer\u00e9s"], "es": ["ganancia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Gajnita\u0135o.", "translations": {"de": ["Gewinn"], "nl": ["winst"], "hu": ["nyerem\u00e9ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gajn", "primary": false}, "brazilnuksarbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Altakreska arbo vivanta en tropikaj arbaroj de Sudameriko, produktanta brazilajn nuksojn (Bertholletia excelsa).", "translations": {"fr": ["noyer d'Amazonie", "noyer du br\u00e9sil"], "de": ["Paranussbaum"], "nl": ["paranotelaar"], "sv": ["paran\u00f6tstr\u00e4d"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nuks", "primary": false}, "dispartigo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago dispartigi; rezulto a\u016d maniero de tiu ago.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0434\u0435\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["partition", "fractionnement", "morcellement"], "hu": ["sz\u00e9tszed\u00e9s", "sz\u00e9tdarabol\u00e1s"], "pl": ["podzia\u0142", "rozdzia\u0142"], "be": ["\u0434\u0437\u044f\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043f\u0430\u0434\u0437\u0435\u043b"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de aro E) Tia disa familio de subaroj de E, ke la kuna\u0135o de \u011diaj termoj egalas al E.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u044c\u0431\u0456\u045e\u043a\u0430"], "fr": ["partition (d'un ensemble)"], "en": ["partition (of a set)"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0431\u0438\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u043c\u043d\u043e\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u0430)"], "de": ["Zerlegung (einer Menge)"], "pl": ["podzia\u0142 (zbioru)", "rozbicie (zbioru)"]}, "examples": [["\u0109iu dispartigo ebligas difini unikan ekvivalento-rilaton, kies ekvivalento-klasoj estas \u011diaj termoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "part", "primary": false}, "dispartigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Disigi en partojn.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0434\u0435\u043b\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["partager", "diviser (partager)", "morceler"], "nl": ["verdelen"], "be": ["\u043f\u0430\u0434\u0437\u044f\u043b\u0456\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u044c\u0434\u0437\u044f\u043b\u0456\u0446\u044c"], "pl": ["partycjonowa\u0107", "rozdziela\u0107"], "hu": ["sz\u00e9tszed", "sz\u00e9tdarabol", "sz\u00e9toszt"]}, "examples": [["dispartigu al vi la landon per loto konforme al viaj familioj", "La Malnova Testamento, Nombroj 33:54"]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Apartigi logikajn pecojn de memoro a\u016d datumo, ebligante trakti ilin samrange kiel la tuton.", "translations": {"en": ["to partition"]}, "examples": [["dispartigi fiksitan diskon en subdiskojn C: kaj D:", null], ["dispartigi tabelon per sekcoj", null], ["dispartigi datumbazon la\u016d valoro de \u0109ef\u015dlosilo", null]]}]}], "root": "part", "primary": false}, "orientalismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco, konaro pri la orientaj popoloj, lingvoj kaj moroj.", "translations": {"be": ["\u0443\u0441\u0445\u043e\u0434\u0430\u0437\u043d\u0430\u045e\u0441\u0442\u0432\u0430", "\u0430\u0440\u044b\u0435\u043d\u0442\u0430\u043b\u0456\u0441\u0442\u044b\u043a\u0430"], "nl": ["ori\u00ebntalisme"], "pt": ["orientalismo"], "ru": ["\u0432\u043e\u0441\u0442\u043e\u043a\u043e\u0432\u0435\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043e\u0440\u0438\u0435\u043d\u0442\u0430\u043b\u0438\u0441\u0442\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Orientalistik", "Orientwissenschaft"], "hu": ["orientalisztika", "keletkutat\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "orientalism", "primary": true}, "harsapo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0448\u0430\u043c\u043f\u0443\u043d\u044c"], "fr": ["shampoing"], "en": ["shampoo"], "nl": ["shampoo"], "pt": ["xampu"], "ru": ["\u0448\u0430\u043c\u043f\u0443\u043d\u044c"], "de": ["Haarwaschmittel"], "it": ["shampoo"], "hu": ["sampon"], "es": ["champ\u00fa"], "sv": ["schampo"], "pl": ["szampon"]}, "examples": [["harsapo por tre maldika kaj delikata hararo", "Nu skin, [vidita je 2006-06-05]"]], "subdefinitions": []}], "root": "sap", "primary": false}, "lepro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Infekta ha\u016dta malsano, karakterizata per ulceroj kaj gangrenoj, kiuj iom post iom difektas kaj man\u011detas la ha\u016dton kaj karnon.", "translations": {"el": ["\u03bb\u03ad\u03c0\u03c1\u03b1"], "fr": ["l\u00e8pre"], "en": ["leprosy"], "nl": ["lepra", "melaatsheid"], "pt": ["hansen\u00edase", "lepra"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043a\u0430\u0437\u0430 (\u0431\u043e\u043b\u0435\u0437\u043d\u044c)"], "de": ["Aussatz", "Lepra", "Hansensche Krankheit [fak]"], "hu": ["lepra"], "br": ["lovrnez"], "be": ["\u043f\u0440\u0430\u043a\u0430\u0437\u0430", "\u043b\u0435\u043f\u0440\u0430"], "es": ["lepra"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lepr", "primary": true}, "rapidumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la diversaj gradoj de akcelo de motorveturilo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0434\u0430\u0447\u0430 (\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u043c\u0456\u0441\u0456\u0456)"], "fr": ["rapport (de bo\u00eete de vitesse)", "vitesse (rapport)"], "nl": ["versnelling", "verzet"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0434\u0430\u0447\u0430 (\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u043c\u0438\u0441\u0441\u0438\u0438)"], "de": ["Gang"], "hu": ["sebess\u00e9gfokozat"], "pl": ["bieg (pojazd)"], "ro": ["vitez\u0103"], "es": ["velocidad (de motor)"]}, "examples": [["pasi de la 2a al la 3a rapidumo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rapid", "primary": false}, "sino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Intima, centra parto de homo.", "translations": {"nl": ["schoot"], "fr": ["sein (int\u00e9rieur)"], "de": ["Scho\u00df"], "en": ["lap"], "hu": ["\u00f6l"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homa brusto kaj ventro, trunkanta\u016do.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0443\u0434\u044c"], "en": ["bosom"], "nl": ["borst", "boezem"], "de": ["Brust", "Busen"], "hu": ["kebel", "mell"], "pl": ["\u0142ono"]}, "examples": [["\u015di premis la infanon al sia sino", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Homa interna\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u043b\u043e\u043d\u043e"], "nl": ["buik"], "hu": ["anyam\u00e9h"]}, "examples": [["kiam mi estis ankora\u016d en la sino de mia patrino", null], ["Jesuo enkarni\u011dis en la sino de Mario", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Koro, sidejo de la sentoj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0435\u0440\u0434\u0446\u0435 (f)"], "hu": ["bens\u0151", "kebel"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Parto de la vesto, kiu kovras la bruston.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u0437\u0443\u0445\u0430"], "pl": ["pazucha"], "hu": ["kebel (ruhar\u00e9sz)"]}, "examples": [["li metis sian manon en sian sinon", "Z"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Mezo, ka\u015dita parto de io.", "translations": {"ru": ["\u043b\u043e\u043d\u043e"], "de": ["Inneres"], "hu": ["bens\u0151", "m\u00e9h"]}, "examples": [["ni ne scias, kion ka\u015das en sia sino la estonteco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sin", "primary": true}, "miasmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsanigaj haladzoj eli\u011dantaj el nevideblaj putri\u011dantaj eroj de organikaj substancoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u044f\u0437\u043c\u044b"], "nl": ["miasma", "moerasdamp"], "pt": ["miasma"], "ru": ["\u043c\u0438\u0430\u0437\u043c\u044b"], "de": ["Miasma", "verseuchte Ausd\u00fcnstung", "Pesthauch"], "hu": ["miazma"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "miasm", "primary": true}, "vesta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la pecoj de plurpeca vesto.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0434\u0435\u0436\u0434\u0430 (\u0447\u0430\u0441\u0442\u044c)"], "fr": ["pi\u00e8ce de v\u00eatement"], "bg": ["\u0434\u0440\u0435\u0445\u0430"], "nl": ["kledingstuk"], "de": ["Kleidungsst\u00fcck"], "tp": ["len"], "hu": ["ruhadarab"], "es": ["prenda de vestir"]}, "examples": [["\u015di metis siajn vesta\u0135ojn tiel orde, dum la aliaj \u0135etis la siajn pelmele", "La Kiso kaj dek tri aliaj noveloj, la bovinoj de la paro\u0125estro"]], "subdefinitions": []}], "root": "vest", "primary": false}, "miljaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Jahrtausend"], "ro": ["mileniu"], "it": ["millennio"], "pl": ["tysi\u0105clecie"], "hu": ["\u00e9vezred"]}, "examples": [["mil jaroj (a\u016d milo da jaroj) faras miljaron", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 14"]], "subdefinitions": []}], "root": "jar", "primary": false}, "palindromo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vorto a\u016d frazo, kiu havas saman sencon \u0109u legate dekstren \u0109u maldekstren.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u0456\u043d\u0434\u0440\u043e\u043c"], "fr": ["palindrome"], "en": ["palindrome"], "nl": ["omkeerwoord", "spiegelwoord", "palindroom"], "pt": ["pal\u00edndromo"], "ru": ["\u043f\u0430\u043b\u0438\u043d\u0434\u0440\u043e\u043c"], "de": ["Palindrom"], "sv": ["palindrom"], "hu": ["t\u00fck\u00f6rmondat", "palindr\u00f3ma"]}, "examples": [["jen palindromo: ne mateno, bone tamen", null]], "subdefinitions": []}], "root": "palindrom", "primary": true}, "telegrafo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato optika a\u016d elektra por transsendi per videblaj a\u016d skribitaj signoj sciigojn \u011dis granda distanco.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u043b\u0435\u0433\u0440\u0430\u0444"], "fr": ["t\u00e9l\u00e9graphe"], "en": ["telegraph"], "nl": ["telegraaf"], "pt": ["tel\u00e9grafo"], "ru": ["\u0442\u0435\u043b\u0435\u0433\u0440\u0430\u0444"], "de": ["Telegraf"], "hu": ["t\u00e1v\u00edr\u00f3(k\u00e9sz\u00fcl\u00e9k)", "telegr\u00e1f"], "sk": ["telegraf"], "es": ["tel\u00e9grafo"], "pl": ["telegraf"]}, "examples": [["Aureliano Buend\u00eda redaktis telegrafon por la prezidanto de la respubliko, sed la telegrafisto rifuzis \u011din transsendi", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "telegraf", "primary": true}, "kokcigo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Osto finanta la spinon, formita per kunfandi\u011do de kelkaj vostaj vertebroj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043f\u0447\u0438\u043a"], "fr": ["coccyx"], "en": ["coccyc"], "nl": ["stuitbeen"], "be": ["\u0445\u0432\u0430\u0441\u044c\u0446\u0435\u0446", "\u043a\u043e\u043f\u0447\u044b\u043a"], "ca": ["c\u00f2ccix"], "de": ["Stei\u00dfbein"], "es": ["coxis"], "pl": ["ko\u015b\u0107 ogonowa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kokcig", "primary": true}, "telegrafi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Sciigi per telegrafo.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u043b\u0435\u0433\u0440\u0430\u0444\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["t\u00e9l\u00e9graphier"], "en": ["telegraph"], "nl": ["telegraferen"], "pt": ["telegrafar"], "ru": ["\u0442\u0435\u043b\u0435\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["telegrafieren"], "hu": ["t\u00e1viratozik"], "sk": ["telegrafova\u0165"], "pl": ["telegrafowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "telegraf", "primary": false}, "senha\u016dtigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senigi je la ha\u016dto.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043d\u044f\u0442\u044c \u043a\u043e\u0436\u0443"], "fr": ["d\u00e9pecer", "d\u00e9piauter", "d\u00e9pouiller (d\u00e9pecer)", "\u00e9corcher"], "nl": ["villen", "scalperen"], "pt": ["pelar", "tirar a pele"], "de": ["enth\u00e4uten", "skalpieren (kapha\u016dton)"], "sv": ["fl\u00e5"], "hu": ["megny\u00faz", "megskalpol"], "br": ["digroc'hena\u00f1"], "pl": ["skalpowa\u0107"]}, "examples": [["senha\u016dtigi la kranion de la malamikoj", null], ["senha\u016dtigi porkon, angilon", "B"], ["senlanigu, sed ne senha\u016dtigu", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "ha\u016dt", "primary": false}, "neptunio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 93, atompezo 237,0482, simbolo Np. Transuranio. \u0108iuj izotopoj de tiu elemento estas radioaktivaj. Aktinoido.", "translations": {"be": ["\u043d\u044d\u043f\u0442\u0443\u043d\u0456\u0439"], "fr": ["neptunium"], "en": ["neptunium"], "nl": ["neptunium"], "pt": ["net\u00fanio"], "la": ["Neptunium"], "ca": ["neptuni"], "de": ["Neptunium"], "it": ["nettunio"], "hu": ["nept\u00fanium"], "es": ["neptunio"], "br": ["neptuniom"], "ru": ["\u043d\u0435\u043f\u0442\u0443\u043d\u0438\u0439"], "pl": ["neptun"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "neptuni", "primary": true}, "limi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti limo, signo de limo de, formi mem la limon de.", "translations": {"be": ["\u043c\u0435\u0436\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0431\u043c\u044f\u0436\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c (\u0441\u0430\u0431\u043e\u0439)"], "fr": ["limiter (former la limite de)", "former la limite (de)"], "nl": ["grenzen"], "pt": ["limitar"], "ru": ["\u0433\u0440\u0430\u043d\u0438\u0447\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0433\u0440\u0430\u043d\u0438\u0447\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c (\u0441\u043e\u0431\u043e\u0439)"], "de": ["angrenzen", "begrenzen", "eine Grenze bilden"], "hu": ["hat\u00e1rol"], "pl": ["graniczy\u0107"]}, "examples": [["rivero, muro limas la bienon", null], ["Jordano limas oriente la landon", "Z"], ["al la provinco limas montaro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lim", "primary": false}, "limo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, kie fini\u011das iu difinita spaco.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0430\u043d\u0438\u0446\u0430"], "fr": ["limite"], "en": ["limit"], "nl": ["grens", "rand"], "pt": ["limite"], "be": ["\u043c\u044f\u0436\u0430", "\u0433\u0440\u0430\u043d\u0456\u0446\u0430", "\u043b\u0456\u043c\u0456\u0442"], "de": ["Grenze"], "hu": ["hat\u00e1r\u00e9rt\u00e9k"], "es": ["l\u00edmite"], "cs": ["hranice"], "pl": ["kres"]}, "examples": [["limo de kampo, arbaro, voja\u011do", null], ["kaj ili komencis petegi lin, ke li foriru el iliaj limoj", "La Nova Testamento, S. Marko 5:17;"], ["\u0109ie lingvaj limoj baras la vojojn inter la popoloj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Momento, kiam fini\u011das iu difinita tempo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0440\u043e\u043a"], "nl": ["termijn"], "pt": ["t\u00e9rmino"], "de": ["Zeitpunkt", "Termin"], "hu": ["hat\u00e1rid\u0151"], "pl": ["termin"]}, "examples": [["morga\u016d estas la lasta limo de mia libertempo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Punkto, kie fini\u011das fizika a\u016d morala povo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u0435\u043b"], "nl": ["rand"], "pt": ["limite"], "de": ["Grenze", "Rand"], "hu": ["hat\u00e1r"], "pl": ["kres"]}, "examples": [["esti \u0109e la limo de sia pacienco", null], ["meti limojn al siaj elspezoj", null], ["transpa\u015di la limojn de siaj fortoj, de sia povo, de deco, de permesata polemiko", null], ["li fari\u011dadis tute sova\u011da kaj petola kaj transiradis \u0109iajn limojn", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Grenzwert"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lim", "primary": true}, "senigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari, ke iu a\u016d io i\u011du sen io, malhavu ion.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0437\u0431\u0430\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c"], "nl": ["ontdoen", "beroven"], "it": ["privare", "togliere"], "ru": ["\u043b\u0438\u0448\u0438\u0442\u044c"], "hu": ["megfoszt", "mentes\u00edt", "megszabad\u00edt"]}, "examples": [["li estis senigita de sia mono", null], ["arboj senigitaj je folioj de la vento", null], ["senigi iun je la vivo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sen", "primary": false}, "lima": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al limo; konsistiganta limon; estanta \u0109e limo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0435\u0436\u0430\u0432\u044b", "\u0433\u0440\u0430\u043d\u0456\u0447\u043d\u044b", "\u043f\u0430\u0433\u0440\u0430\u043d\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["limitatif", "limitrophe"], "pt": ["limitante", "fronteiri\u00e7o"], "ru": ["\u0433\u0440\u0430\u043d\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u043e\u0433\u0440\u0430\u043d\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["angrenzend", "begrenzend", "eine Grenze bildend", "grenzwertig"], "pl": ["graniczny"], "hu": ["hat\u00e1ros", "hat\u00e1r-"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lim", "primary": false}, "harniso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rimena ekipa\u0135o de rajdo- a\u016d \u015dar\u011do-besto: bridoj, kondukiloj kaj aliaj.", "translations": {"be": ["\u0437\u0431\u0440\u0443\u044f"], "fr": ["harnais"], "en": ["harness"], "pt": ["arn\u00eas", "arreios", "arreio"], "ru": ["\u0443\u043f\u0440\u044f\u0436\u044c", "\u0441\u0431\u0440\u0443\u044f"], "it": ["finimenti"], "hu": ["h\u00e1m", "l\u00f3szersz\u00e1m"], "fa": ["\u0633\u0627\u0632 \u0648 \u0628\u0631\u06af"], "es": ["arn\u00e9s"]}, "examples": [["pompa harniso de \u0109evalo", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, \u0109apitro 55a, p.. 340a"]], "subdefinitions": []}], "root": "harnis", "primary": true}, "Teobaldo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo \u011dermandevena.", "translations": {"fr": ["Th\u00e9obald", "Thibault", "Thiebaut"], "de": ["Theobald"], "en": ["Theobald", "Tedbald"]}, "examples": [["Teobaldo Vanderlieb portis sian dignon nek kiel pluvombrelon nek kiel karapacon, sed kiel esencan kaj naturan atributon de homo kiu scias propran meriton", "J. Francis, Misio sen Alveno, tk-stafeto, 1982"], ["de 1151 al 1153 Teobaldo ludis gravan rolon en la intertraktadoj kiuj kondukis al la fino de la enlanda milito", "Vikipedio, artikolo \u00abTeobaldo \u0109efepiskopo de Canterbury\u00bb, 2009-04-10"]], "subdefinitions": []}], "root": "Teobald", "primary": true}, "dalmatiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Diakona vesto por diservo.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u043b\u043c\u0430\u0442\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["dalmatique (v\u00eatement liturgique)"], "en": ["dalmatic"], "pt": ["dalm\u00e1tica"], "ru": ["\u0434\u0430\u043b\u043c\u0430\u0442\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Dalmatika"], "hu": ["dalmatika"], "es": ["dalm\u00e1tica"], "cs": ["dalmatika"], "pl": ["dalmatynka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dalmatik", "primary": true}, "metro en kvadrata sekundo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezurunuo de akcelo en la Internacia Sistemo de unuoj; simb. m.s-2, m/s2 a\u016d m/s/s.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0442\u0430\u0440 \u0437\u0430 \u0441\u044d\u043a\u0443\u043d\u0434\u0443 \u0437\u0430 \u0441\u044d\u043a\u0443\u043d\u0434\u0443"], "fr": ["m\u00e8tre par seconde par seconde"], "nl": ["meter per seconde per seconde"], "ru": ["\u043c\u0435\u0442\u0440 \u0432 \u0441\u0435\u043a\u0443\u043d\u0434\u0443 \u0437\u0430 \u0441\u0435\u043a\u0443\u043d\u0434\u0443"], "de": ["Meter pro Sekundequadrat"], "hu": ["m\u00e9ter per n\u00e9gyzetszekundum"], "br": ["metr dre eilenn-garrez"], "pl": ["metr na sekund\u0119 do kwadratu", "metr na sekund\u0119 kwadrat (pot.)"]}, "examples": [["unu metro en kvadrata sekundo estas la akcelo de korpo kun unuforme akcelata movado, kies rapido varias je unu metro en sekundo dum unu sekundo", null], ["la akcelo de la tera gravito egalas proksimume al 9,81 metroj en kvadrata sekundo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "metr", "primary": false}, "konfidat(in)o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono, al kiu oni konfidas.", "translations": {"fr": ["confident(e)", "personne de confiance"], "hu": ["megb\u00edzott"]}, "examples": [["e\u0109 mia konfidato, kiun mi fidis, kiu man\u011dis mian panon, levis kontra\u016d min la piedon", "La Malnova TestamentoPsalmaro 41:9"], ["al la ankora\u016d anta\u016dnelonga konfidatino de viaj junecaj revoj vi devas diri, kiamaniere vi venkis tiun fatalismon", "Marta"], ["la ministro en Peterburgo trovis necesa sendi konfidaton kun la komisio esplori \u0109ion en la urbo mem", "Patroj kaj filoj\u0109ap. 12"]], "subdefinitions": []}], "root": "konfid", "primary": false}, "termorelajso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Regelemento kiu \u015daltas a\u016d mal\u015daltas aparaton kiam la temperaturo estas en a\u016d ekster la priskribita intervalo.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0435\u0440\u043c\u043e\u0440\u0435\u043b\u0435"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "relajs", "primary": false}, "individueco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco, kiu karakterizas individuon.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0434\u044b\u0432\u0456\u0434\u0443\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["individualit\u00e9"], "en": ["individuality"], "nl": ["individualiteit"], "pt": ["individualidade"], "ru": ["\u0438\u043d\u0434\u0438\u0432\u0438\u0434\u0443\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Individualit\u00e4t"], "hu": ["egy\u00e9nis\u00e9g"], "es": ["individualidad"]}, "examples": [["tiu homo havas sian propran individuecon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "individu", "primary": false}, "Honduro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la centra Ameriko kun \u0109efurbo Tegucigalpo. Teritorio de Respubliko Honduro. ISO-3166 kodo: HN. \u011ci limas kun Gvatemalo, Nikaragvo, Salvadoro kaj oceanoj: Atlantiko kaj Pacifiko.", "translations": {"bg": ["\u0425\u043e\u043d\u0434\u0443\u0440\u0430\u0441"], "nl": ["Honduras"], "de": ["Honduras"], "it": ["Honduras"], "en": ["Honduras"], "pl": ["Honduras", "Republika Hondurasu"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hondur", "primary": true}, "ferrubo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rubo konsistanta precipe el fera\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0442\u0430\u043b\u0430\u043b\u043e\u043c"], "fr": ["ferraille"], "nl": ["schroot"], "ru": ["\u0436\u0435\u043b\u0435\u0437\u043d\u044b\u0439 \u043b\u043e\u043c", "\u043c\u0435\u0442\u0430\u043b\u043b\u043e\u043b\u043e\u043c"], "de": ["Schrott"], "hu": ["vashullad\u00e9k"], "br": ["kozh-houarn"], "pl": ["z\u0142om \u017celazny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fer", "primary": false}, "senkomprena": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne komprenanta.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0443\u043f\u043e\u0439"], "fr": ["bouch\u00e9 (obtus)", "b\u00eate (obtus)", "born\u00e9 (obtus)", "idiot (adj.)", "imb\u00e9cile (adj.)", "inintelligent", "lourdaud (obtus)", "obtus (idiot)"], "nl": ["niet begrijpend", "dom"], "hu": ["\u00e9rtetlen"]}, "examples": [["Liaj gardistoj \u0109iuj estas blindaj, senkomprenaj: ili \u0109iuj estas hundoj mutaj, kiuj ne povas boji", "La Malnova TestamentoJesaja 56:10"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompren", "primary": false}, "senkondi\u0109a": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nepra, absoluta.", "translations": {"be": ["\u0431\u0435\u0437\u0443\u043c\u043e\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["inconditionnel"], "nl": ["onvoorwaardelijk"], "ru": ["\u0431\u0435\u0437\u0443\u0441\u043b\u043e\u0432\u043d\u044b\u0439"], "de": ["bedingungslos"], "hu": ["felt\u00e9tlen"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kondi\u0109", "primary": false}, "perkuti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "frapi", "translations": {"nl": ["slaan (drummen)", "drummen"], "pt": ["percutir", "bater"]}, "examples": [["la apartamenton oni zorge traser\u0109is, perkutis \u011diajn murojn, esploris la kamentubojn", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 27a, p. 288a"], ["la du rakontistinoj perkutis jen rapide, jen lante, tute ritme", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 54a, volumo 2a, p. 213a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "frapi", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "perkut", "primary": true}, "klinsaluto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Saluto per klino de la busto.", "translations": {"fr": ["salut (en s'inclinant)"], "sv": ["buga sig (som en h\u00e4lsning)"], "it": ["inchino"], "pl": ["uk\u0142on", "dygni\u0119cie"], "hu": ["f\u0151hajt\u00e1s", "meghajl\u00e1s"]}, "examples": [["li bonvenigis Lemuelon kun multaj profundaj klinsalutoj", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 2a, antikva foiro"]], "subdefinitions": []}], "root": "salut", "primary": false}, "altaja lingvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lingvo de la Altaja lingvofamilio.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u0442\u0430\u0439\u0441\u043a\u0430\u044f \u043c\u043e\u0432\u0430"], "fr": ["langue alta\u00efque"], "en": ["Altai"], "nl": ["Alta\u00efsche taal", "Alta\u00efsch"], "ru": ["\u0430\u043b\u0442\u0430\u0439\u0441\u043a\u0438\u0439 \u044f\u0437\u044b\u043a"], "de": ["Altaisch"], "hu": ["altaj nyelv", "altaj nyelv", "altaj nyelv", "ojrot"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la indi\u011denaj lingvoj de Altajo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La \u0109efa indi\u011dena lingvo de Altaja Respubliko en Ruslando (ekse \u00abla ojrota\u00bb, el la tjurka lingvofamilio).", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Altaj", "primary": false}, "formala potencoserio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(super komuteca unuhava ringo) Vico (un)n\u2208N, kutime prezentata kvaza\u016d temus pri \u00absenfina polinomo\u00bb per skriba\u0135o de la tipo \u2211unXn.", "translations": {"ru": ["\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0441\u0442\u0435\u043f\u0435\u043d\u043d\u043e\u0439 \u0440\u044f\u0434", "\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0440\u044f\u0434"], "fr": ["s\u00e9rie enti\u00e8re formelle", "s\u00e9rie formelle"], "en": ["formal power series", "formal series"], "de": ["formale Potenzreihe", "formale Reihe"], "pl": ["szereg formalny"], "hu": ["form\u00e1lis hatv\u00e1nysor"]}, "examples": [["la ringon de formalaj potencoserioj super ringo R oni kutime signas per R[[X]]", null], ["la frakcikorpon de \u0109i tiu ringo oni kutime nomas korpo de formalaj potencoserioj kaj signas per R((X))", null], ["la reela polinomo 1-X akceptas kiel inverson la formalan potencoserion \u2211Xn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "seri", "primary": false}, "kuniga\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u044a\u0435\u0434\u0438\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u043c\u043d\u043e\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432)"], "hu": ["uni\u00f3 (halmaz\u00e9)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kun", "primary": false}, "da": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Principe, \u00abA de B\u00bb estas A (iel rilata al B); dum \u00abA da B\u00bb estas a\u016d \u00abA kun B\u00bb, a\u016d \u00abB en la mezuro indikita per A\u00bb. Tial \u00abskatolo da bombonoj\u00bb estas kaj la skatolo, kaj la bombonoj; sed \u00abskatolo de kakao\u00bb estas nur skatolo: \u00abDo, kien vi ilin (la dolarojn) \u015dovis?\u00bb \u2015 \u00abEn la kelon, en skatolon de kakao Einem\u00bb. Simile, li verkis grandan nombron da artikoloj (li verkis artikolojn, ne nombron); la nombro de liaj artikoloj estas para, tricifera, ronda (temas pri la nombro, la entjero).", "Rimarko: La nomo kiun la prepozicio da enkondukas estas nedifinite determinita: en li a\u0109etis du metrojn da \u015dtofo ne estas indikite, kiujn du metrojn oni a\u0109etis, la logika akcento estas sur la kiomo. Se temas pri situacie difinita parto, oni ne uzu da, sed alian esprimmanieron (adjektivan epiteton, a\u016d de-epiteton, a\u016d vortkunmeton kaj tiel plu). Komparu en septembro la betulo perdis duonon da sia foliaro (sen precizigi, kiun duonon); la fajro difektis la okcidentan duonon de \u011dia foliaro (da ne estas konvena kiam temas pri klare indikita parto); la pli ri\u0109a duono de lia regno situis en Azio \u2015 komparu \u0108evalon! Duonon da mia regno kontra\u016d \u0109evalo! (sen precizigi, kiun duonon, la emfazo estas sur kiom multe da tiu regno oni pretas cedi). Zamenhof klarigis tion per simila ekzemplo: ekzemple \u00abmonato\u00bb estas parto da tempo, \u0109ar \u011di esprimas simple mezuron, sed \u00abJanuaro\u00bb estas parto de jaro, \u0109ar \u011di esprimas ne mezuron, sed difinitan limigitan aparta\u0135on; \u00abkvaronjaro\u00bb (= mezuro) estas parto da jaro, sed \u00abprintempo\u00bb (= speciale montrita parto) estas parto de jaro. Simile, oni povas diri: Estu A, B aroj da entjeroj (la fakta konsisto ne gravas), sed oni ja uzu de en la frazo: la aro P de \u0109iuj pozitivaj entjeroj (la fakta konsisto estas precize indikita). La diferencon montras anka\u016d la malsama matematika simbolaro: A, B \u2286 \u2124 kontraste al P={i : i>0}).", "Rimarko: El la \u0109i-supra konstato pri nedifiniteco de la parto, plimulto da niaj gramatikistoj tiras eraran konkludon ke la prepozicion da oni ne uzu anta\u016d determiniloj (\u00abanta\u016d la artikolo la, anta\u016d la demonstrativaj a\u016d posedaj adjektivoj\u00bb, la\u016d PV). Tiu tabuo sekvas el konfuzo inter nedifinita parto entenata (prave) kaj la tuto el kiu tiu parto estas \u0109erpita (erare: la tuto ja eventuale povas esti difine determinita): kvar metroj da \u0109i tiu \u015dtofo kostas na\u016d frankojn; tiuj zigzagoj de la historio i\u011dis fatalaj por la e\u016dropa Esperanto-movado, kiu perdis centojn da siaj membroj; estas multe da ni kaj da niaj filoj kaj filinoj; tio \u0109i forkonsumigis centon da miaj cigaredoj; por pagi tian \u015duldon sufi\u0109os malgranda parto da miaj enspezoj; mi havas multe da liaj kvitancoj; ekzistas cetere multe da miaj verkoj; eble estas malfacile kompreni kial Dogeno redonis al la rivero duonon da la akvo \u0109erpita; tia pensado konsistigas preska\u016d \u0109iom da nia pensado."], "primary definition": "Prepozicio esprimanta kunon de fizika a\u016d metafora ujo kaj \u011dia enhavo.", "translations": {"fr": ["de (apr\u00e8s un mot exprimant une quantit\u00e9)"], "en": ["(quantity) of"], "pt": ["de"], "ca": ["de (quantitat)"], "de": ["des", "von (glaso da vino - Glas Wein)"], "sv": ["(m\u00e4ngd) av"], "hu": ["-nyi (mennyis\u00e9g vmib\u0151l)"], "cs": ["p\u0159edlo\u017eka m\u00edry (glaso da vino - sklenice v\u00edna)"], "es": ["de (glaso da vino - vaso de vino)"]}, "examples": [["glaso da vino estas glaso plena je vino", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a732."], ["sur la tablo staris botelo da vino, ku\u015dis skatolo da bombonoj", "N. Lavrentjeva, tr. A. Sidorov: Po\u015dtrestante. Nica Literatura Revuo, 3:1"], ["ili komercis kun vi per belegaj \u015dtofoj, purpuraj kaj broditaj tukoj, kestoj da multekostaj \u015dtofoj, \u0109irka\u016dligitaj per \u015dnuroj kaj cedrokovritaj", "La Malnova Testamento, Je\u0125ezkel 27:24"], ["ho, se mia kapo havus sufi\u0109e da akvo kaj miaj okuloj estus fonto da larmoj!", "La Malnova Testamento, Jeremia 9:1"], ["sistemo da sonoj por la esprimado de pensoj, kiun kreos homa inteligenteco konscie kaj la\u016d severe difinitaj kaj logikaj le\u011doj, devos esti multe pli facila, ol tia sistemo da sonoj, kiu konstrui\u011dis okaze kaj senkonscie", "Esenco kaj Estonte, \u0109ap. 5a"], ["\u0109u \u015dtipon da ligno mi adoros?", "La Malnova Testamento, Jesaja 44:19"], ["60 pa\u011doj da teksto", null], ["guto da veneno", null], ["dika tavolo da fojno", null], ["\u015di ne havis jam konsciencon, kiu dronis en la maro da maldol\u0109o, kiu kolekti\u011dis en \u015dia brusto", "E. Orzeszkowa, trad. Zamenhof: Marta."], ["vasta kaj ondanta maro da ideoj kaj sentoj, kiu unuavide povus aperi \u0125aosa", "G. Waringhien: Recenzo: La Infana Raso La Nica literatura revuo, 2:3"], ["peco da \u015dtofo", "Fabeloj, volumo 1, La novaj vestoj de la re\u011do"], ["matene estis tavolo da roso \u0109irka\u016d la tendaro", "La Malnova Testamento, Eliro 16:13"], ["aro da aparatoj kaj iloj por fari kaj surskribi tabuletojn kaj cilindrojn", "Pro I\u015dtar, \u0109ap. 6a"], ["jen Damasko ne plu estos urbo, sed \u011di estos amaso da ruina\u0135oj", "La Malnova Testamento, Jesaja 17:1"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: La mezurvorto iam estas neesprimita: mi faros, ke da vidvinoj \u0109e ili estos pli ol da sablo \u0109e la maro.", "Rimarko: PV kaj amba\u016d PIV-oj ial tabuas la uzon de da \u00abAnta\u016d la mezurvortoj: 60 markoj da rekompenco, mil frankoj da rento...\u00bb [PV] kaj \u00abla substantivoj, kiuj venas post da, ne povas mem esprimi precizan kvanton\u00bb [PIV2]. Tamen kontra\u016dekzemplojn oni abunde trovas \u0109e Zamenhof kaj aliaj bonaj a\u016dtoroj: Kaj en la flankaj \u0109ambretoj li mezuris unu stangon da longo kaj unu stangon da lar\u011do; \u00abkvaronjaro\u00bb (= mezuro) estas parto da jaro, sed \u00abprintempo\u00bb (= speciale montrita parto) estas parto de jaro; muro... duonon da metro lar\u011da; la spektaklo da\u016dris duonon da horo."], "primary definition": "Prepozicio uzata por rilatigi kun iliaj komplementoj la vortojn, kiuj esprimas precizan a\u016d neprecizan kvanton, nombron, mezuron, pezon.", "translations": {}, "examples": [["dekduo da pomoj", null], ["da \u0109evaloj ili havis sepcent tridek ses", "La Malnova Testamento, Ezra 2:66"], ["unu kilogramo da teo, dekdu jaroj da laborado", null], ["plenmanoj da cindro", "La Malnova Testamento, Eliro 9:8"], ["multe da papero, pli da akvo", null], ["po unu dekono da delikata faruno", "La Malnova Testamento, Nombroj 28:13"], ["estas duono da tio, kion fabrikas la amerika \u00abGeneral Electric Company\u00bb", "Metropoliteno"], ["hajlo da kugloj", null], ["svarmo da veturiloj", "Z"], ["torentoj da lumo", null], ["nokto pasigita inter torento da larmoj kaj flamoj de honto", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "da", "primary": true}, "drapo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Teksa\u0135o el lano uzata por vestoj.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0440\u0430\u043f", "\u0441\u0443\u043a\u043d\u043e"], "fr": ["drap"], "en": ["wool cloth"], "pt": ["pano", "tecido de l\u00e3", "fazenda (para vestu\u00e1rio)"], "fa": ["\u0645\u0627\u0647\u0648\u062a"], "de": ["Tuch"], "pl": ["materia\u0142 (we\u0142niany)", "sukno"]}, "examples": [["kia drapo, tia vesto", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "drap", "primary": true}, "re\u011dino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Virino, kiu re\u011das.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0440\u043e\u043b\u0435\u0432\u0430", "\u0446\u0430\u0440\u0438\u0446\u0430"], "fr": ["reine"], "en": ["queen"], "nl": ["koningin"], "pt": ["rainha"], "be": ["\u043a\u0430\u0440\u0430\u043b\u0435\u0432\u0430", "\u0446\u0430\u0440\u044b\u0446\u0430"], "de": ["K\u00f6nigin"], "hu": ["kir\u00e1lyn\u0151"], "es": ["reina"], "vo": ["jireg"], "pl": ["kr\u00f3lowa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La edzino de re\u011do.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0440\u043e\u043b\u0435\u0432\u0430", "\u0446\u0430\u0440\u0438\u0446\u0430"], "be": ["\u043a\u0430\u0440\u0430\u043b\u0435\u0432\u0430", "\u0446\u0430\u0440\u044b\u0446\u0430"], "pt": ["rainha"], "pl": ["kr\u00f3lowa"], "hu": ["kir\u00e1lyn\u00e9"]}, "examples": [["la re\u011dino duonku\u015dis sur divano inter molaj kusenoj", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 14a, ruzo kontra\u016d ruzo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ludkarto figuranta re\u011dinon.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u043c\u0430 (\u0443 \u043a\u0430\u0440\u0442\u0430\u0445)"], "pt": ["rainha", "dama"], "pl": ["dama", "kr\u00f3lowa"], "ru": ["\u0434\u0430\u043c\u0430 (\u0432 \u043a\u0430\u0440\u0442\u0430\u0445)"], "hu": ["d\u00e1ma"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "re\u011d", "primary": false}, "lineo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Medio tra kiu la signaloj pasas de la sendilo al la ricevilo. Unu lineo servas por samtempe transsendi plurajn mesa\u011dojn, \u0109iu el kiuj uzas apartan kanalon. Unu lineo povas havi multajn kanalojn.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u043d\u0456\u044f \u0441\u0443\u0432\u044f\u0437\u0456"], "fr": ["ligne (t\u00e9l\u00e9com.)"], "en": ["line (of communication)"], "nl": ["lijn (verbinding, bv. telefoon)"], "pt": ["linha (inform., telecom.)"], "ru": ["\u043b\u0438\u043d\u0438\u044f \u0441\u0432\u044f\u0437\u0438"], "de": ["Leitung"], "hu": ["vezet\u00e9k (t\u00e1vk\u00f6zl\u00e9si)"]}, "examples": [["anta\u016d nelonge en \u0108inio la internaciajn lineojn de du gravaj Interret-perantoj mal\u015daltis la Pekina Telegrafa Departemento", "Liu Xiaozhe: Interreto en malfacilo, Monatojaro 1997a, numero 8a, p. 15a"]], "subdefinitions": []}], "root": "line", "primary": true}, "\u0109erizbrando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Brando farita el \u0109erizoj.", "translations": {"pl": ["wi\u015bni\u00f3wka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "brand", "primary": false}, "vastega": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre ampleksa, tre etendita.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u043e\u0431\u044a\u044f\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u043e\u0433\u0440\u043e\u043c\u043d\u044b\u0439", "\u0433\u0440\u043e\u043c\u0430\u0434\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["immense"]}, "examples": [["balda\u016d jam mankis libera loko sur la vastega placo", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "vast", "primary": false}, "alciono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio alcionedoj (Alcedo), birdo kun lazura dorso kaj rustkolora ventro, vivanta \u0109e fi\u015dori\u0109aj akvejoj.", "translations": {"be": ["\u0437\u0456\u043c\u0430\u0440\u043e\u0434\u0430\u043a"], "fr": ["martin-p\u00eacheur"], "en": ["kingfisher"], "nl": ["ijsvogel"], "pt": ["alc\u00edone", "alcedo"], "ru": ["\u0437\u0438\u043c\u043e\u0440\u043e\u0434\u043e\u043a"], "de": ["Eisvogel"], "hu": ["j\u00e9gmad\u00e1r"], "br": ["diredig"], "cs": ["led\u0148\u00e1\u010dek"], "pl": ["zimorodek"], "he": ["\u05e9\u05dc\u05d3\u05d2"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "alcion", "primary": true}, "deviigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari, ke io deviu.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0445\u0456\u043b\u0456\u0446\u044c", "\u0437\u0440\u0443\u0448\u044b\u0446\u044c", "\u0441\u043a\u0440\u044b\u0432\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9vier (tr.)", "d\u00e9tourner"], "es": ["desviar"], "pl": ["odchyla\u0107"], "hu": ["elt\u00e9r\u00edt", "let\u00e9r\u00edt", "kit\u00e9r\u00edt"]}, "examples": [["\u015dtoneto deviigis la radon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "devi", "primary": false}, "ne\u011dbulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bulo el ne\u011do.", "translations": {"fa": ["\u06af\u0644\u0648\u0644\u0647\u0654 \u0628\u0631\u0641"], "fr": ["boule de neige"], "en": ["snowball"], "nl": ["sneeuwbal"], "de": ["Schneeball"], "it": ["palla di neve"], "sv": ["sn\u00f6boll"]}, "examples": [["batu lin!... \u0134etu ne\u011dobulojn al li! \u2013 ili kriis", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ne\u011d", "primary": false}, "futo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezurunuo de longo, diversa la\u016d la landoj, valoranta proksimume trionon de metro (do \u0109. longon de piedo). 1 futo = 12 coloj.. Futo Argentina = 28,9 cm. Futo Babilona = 26,45 cm.. Futo Badena (Germanujo) = 30 cm. Futo Bavara (Germanujo) = 29,18 cm. Futoj Belgaj = 28,6 cm, 29,5 cm kaj 32,49 cm. Futo Berlina (Germanujo) = 39 cm. Futo Brita = 30,48 cm. Futo \u0108ilia = 28 cm. Futo Dana = 31,4 cm. Futo de Frankfurto \u0109e Majno (Germanujo) = 28,5 cm. Futo Franca = 32,5 cm [pied du roi], kp. Futo Pariza. Futo Hamburga (Germanujo) = 28,66 cm. Futo Hispana = 27,86 cm. Futo Hungara = 31,6 cm. Futo Itala = 30 cm. Futo Japana = 30,3 cm. Futo Nederlanda = 28,3 cm. Futo Norvega = 31,4 cm. Futo Olimpa = 30,24 cm. Futo Pariza = 32,5 cm. Futo Pola = 28,8 cm. Futo Portugala = 33 cm. Futoj Prusaj = 31,4 cm, 37,6 cm. Futo Romia = 29,6 cm. Futo Rusa = 28,3 cm [fut: 30,5 cm]. Futo Sveda = 29,7 cm. Futo Svisa = 30 cm. Futo Usona = 30,48 cm. Futo Viena = 28,8 cm. Futo Virtemberga (Germanujo) = 28,6 cm.", "translations": {"be": ["\u0444\u0443\u0442"], "fr": ["pied (mesure)"], "en": ["foot"], "nl": ["voet (lengtemaat)"], "pt": ["p\u00e9 (medida de comprimento)"], "ru": ["\u0444\u0443\u0442"], "de": ["Fu\u00df", "Schuh [ark]"], "hu": ["l\u00e1b (hosszm\u00e9rt\u00e9k)"], "es": ["pie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fut", "primary": true}, "pse\u016ddoskorpioj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Skorpisimilaj bestoj kun pin\u0109iloj sed sen venena pikilo, du \u011dis ok milimetrojn longaj, vivantaj en grundo, en hejmoj, ordo el klaso araneoidoj (Pseudoscorpiones).", "translations": {"fr": ["pseudoscorpions"]}, "examples": [["pse\u016ddoskorpioj vivantaj inter defalintaj folioj, muskoj, arbo\u015delo kaj en talpaj kaj birdaj nestoj", "E. Nieuwenhuys, trad. L. De Cooman, Araneo, [2004]"]], "subdefinitions": []}], "root": "pse\u016ddoskorpi", "primary": true}, "haki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Frapi por tran\u0109e dispartigi per akra ilo.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0443\u0431\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["abattre (un arbre)", "couper (\u00e0 la hache)", "d\u00e9couper (en frappant avec un instrument tranchant)", "gr\u00ealer (d\u00e9vaster par la gr\u00eale)", "hacher (couper, couper en petits morceaux, interrompre, d\u00e9chiqueter)", "tailler (en frappant avec un instrument tranchant)", "trancher (en frappant avec un instrument tranchant)"], "en": ["hack"], "nl": ["hakken"], "pt": ["cortar com machado"], "be": ["\u0441\u044f\u0447\u044b", "\u043f\u043b\u044f\u0436\u044b\u0446\u044c", "\u043a\u0430\u043b\u043e\u0446\u044c (\u0434\u0440\u043e\u0432\u044b)"], "de": ["hacken"], "it": ["abbattere (di albero)", "mozzare", "spaccare (di legna)", "troncare"], "hu": ["v\u00e1g (\u00fct\u00e9ssel)", "csap (v\u00e1gva)"], "br": ["bouc'halia\u00f1"]}, "examples": [["per hakilo ni hakas", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 34"], ["haki arbon, bovokorpon", null], ["haki per glavo", "Z"], ["haki pajlon, viandon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Maldelikate tran\u0109i kvaza\u016d per batado de hakilo.", "translations": {"pt": ["rachar"]}, "examples": [["elhaki sian vojon tra arbaro", null], ["vojo trahakita en \u015dtonegoj", null], ["\u0109irka\u016dhaki statuon", null], ["hakita vo\u0109o, prononco, parolo", null], ["li diris per glacie malvarma, akre hakata tono", "Z"], ["hakita stilo", null], ["hakmaniere paroli", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Difekti a\u016d detrui kvaza\u016d per batado de hakilo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0431\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0441\u0435\u0447\u044c"], "pt": ["machadar"]}, "examples": [["la hajlo hakis la rikoltojn, la grenojn", null], ["troa laboro subhakis lian farton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hak", "primary": true}, "kondomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ka\u016d\u0109uka protektilo de la peniso, uzata dum koito por preventi infekti\u011don a\u016d gravedi\u011don.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0434\u043e\u043c", "\u043f\u0440\u044d\u0437\u044d\u0440\u0432\u0430\u0442\u044b\u045e"], "fr": ["pr\u00e9servatif", "capote (pr\u00e9servatif)", "capote anglaise", "condom"], "en": ["condom"], "nl": ["condoom"], "pt": ["preservativo", "camisa-de-v\u00eanus", "camisinha", "preventivo", "condom"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0434\u043e\u043c", "\u043f\u0440\u0435\u0437\u0435\u0440\u0432\u0430\u0442\u0438\u0432"], "ca": ["preservatiu", "condom", "cond\u00f3", "profil\u00e0ctic"], "de": ["Kondom", "Pariser"], "es": ["preservativo", "cond\u00f3n", "profil\u00e1ctico", "goma (coloquial)"], "pl": ["kondom", "prezerwatywa"]}, "examples": [["multjara uzado de kondomoj fare de la prostituitinoj, kondukis al redukti\u011do de aidoso", "Vladimir Lemelev: Grava bazo por preventi aidoson, Monatojaro 2001a, numero 5a, p. 15a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kondom", "primary": true}, "menhiro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Megalita monumento starigita vertikale.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u043d\u0433\u0456\u0440"], "fr": ["menhir", "pierre lev\u00e9e"], "en": ["menhir"], "nl": ["menhir"], "pt": ["menir"], "ru": ["\u043c\u0435\u043d\u0433\u0438\u0440"], "ca": ["menhir"], "de": ["H\u00fcnenstein", "Menhir"], "hu": ["menhir"], "sk": ["menhir"], "br": ["maen-hir", "peulvan"], "es": ["menhir"]}, "examples": [["\u00abMerlo sur menhiro\u00bb", "Goodheir Albert, Merlo sur menhiro. - Glasgovo: Glasgova Esperanto-Societo, 1974"]], "subdefinitions": []}], "root": "menhir", "primary": true}, "alkalkuli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Aldoni per kalkulo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0447\u0438\u0441\u043b\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["ajouter (\u00e0 un nombre)", "compter (qn/qc au nombre de...)"], "nl": ["bijtellen"], "be": ["\u043f\u0440\u044b\u043b\u0456\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u044b\u0440\u0430\u0445\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "pl": ["zalicza\u0107"], "hu": ["hozz\u00e1sz\u00e1m\u00edt", "hozz\u00e1ad"]}, "examples": [["li timas, ke oni alkalkulos lin mem al la nombro de tiuj malsa\u011duloj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Atribui, imputi.", "translations": {"fr": ["attribuer", "imputer"], "nl": ["rekenen tot"], "pl": ["zalicza\u0107"], "hu": ["besorol"]}, "examples": [["je la demando, al kiu popolo oni alkalkulas min, mi respondas..", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kalkul", "primary": false}, "seskvilineara": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ni ne trovis a\u016dtoritatan fonton pro \u0109i tiu radiko, tamen sufi\u0109e internacia. Ne havus sencon provi traduki la etimologian kalemburon. Vidu rimarkon sub konjuglineara."], "primary definition": "(parolante pri bildigo de kartezia produto E\u00d7E al F, kie E kaj F estas vektoraj spacoj super la korpo de kompleksoj) Tia, ke \u011di estas lineara rilate al la unua argumento kaj konjuglineara rilate al la dua.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0443\u0442\u043e\u0440\u0430\u043b\u0438\u043d\u0435\u0439\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["sesquilin\u00e9aire"], "en": ["sesquilinear"], "de": ["sesquilinear"], "it": ["sesquilineare"], "pl": ["p\u00f3\u0142toraliniowy"], "hu": ["m\u00e1sf\u00e9lline\u00e1ris", "szeszkviline\u00e1ris"]}, "examples": [["la bildigo f(x,y) = xy\u0305 super la algebro de kompleksoj estas seskvilineara", null]], "subdefinitions": []}], "root": "seskvilinear", "primary": true}, "transfuzi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Enfluigi sangon, plasmon, plaketojn en korpon per injekto.", "translations": {"fr": ["transfuser (du sang)"], "nl": ["een bloedtransfusie toedienen"], "it": ["trasfondere (sangue)"], "es": ["transfundir (sangre)"], "hu": ["v\u00e9r\u00e1t\u00f6mleszt\u00e9st v\u00e9gez"]}, "examples": [["juna kuracisto Wu Dengyun sciis, ke \u015di estos savebla nur per sangotransfuzo", "-, Wu Dengyun, filo de Pamiro, 2004"]], "subdefinitions": []}], "root": "transfuz", "primary": true}, "transfuzo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Injekto de sango a\u016d sangokonsista\u0135oj.", "translations": {"fr": ["transfusion sanguine"], "nl": ["bloedtransfusie", "transfusie"], "it": ["trasfusione (di sangue)"], "es": ["transfusi\u00f3n sangu\u00ednea"], "hu": ["v\u00e9r\u00e1t\u00f6mleszt\u00e9s", "transzf\u00fazi\u00f3"]}, "examples": [["por eviti \u0109iujn infektajn riskojn al malsanuloj okaze de sanga transfuzo, oni petas la personojn, kies risko kontakti\u011di kun virusaj malsanoj estas pli ver\u015dajna, ne doni sian sangon", "trad. A. Bertin, La Sangodono, [vidita en 2009]"]], "subdefinitions": []}], "root": "transfuz", "primary": false}, "tra\u0125eo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spirtubo \u0109e vertebruloj kondukanta la aeron de la laringo al la pulmoj kaj dividi\u011danta \u0109e la malsupra parto en du bran\u0109ojn nomatajn bronkoj.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0430\u0445\u0435\u044f"], "fr": ["trach\u00e9e"], "en": ["trachea", "wind pipe"], "nl": ["luchtpijp"], "pt": ["traqu\u00e9ia"], "la": ["trachea"], "ca": ["tr\u00e0quea"], "de": ["Luftr\u00f6hre", "Trachee"], "hu": ["l\u00e9gcs\u0151"], "pl": ["tchawica"], "ru": ["\u0442\u0440\u0430\u0445\u0435\u044f"], "es": ["tr\u00e1quea"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Spirtubo cxe surteraj artikpieduloj.", "translations": {"pl": ["tchawka"], "la": ["trachea"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Vaskulo, kies \u0109elo malhavas transversajn septojn.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tra\u0125e", "primary": true}, "kontinuigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari, ke io estu kontinua.", "translations": {"fr": ["continuer (tr.)"], "ro": ["a continua"], "nl": ["voortzetten"], "es": ["\"continuizar\""], "de": ["(etwas) verstetigen"], "pl": ["kontynuowa\u0107"], "hu": ["folytat", "folyamatoss\u00e1 tesz"]}, "examples": [["li kontinuigis la laboron de siaj anta\u016dintoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kontinu", "primary": false}, "sango\u0109elo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108elo ajnspeca normale trovebla en la sango.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u043e\u0432\u044f\u043d\u043e\u0435 \u0442\u0435\u043b\u044c\u0446\u0435"], "en": ["blood cell"], "de": ["Blutzelle"], "it": ["globulo (cellula ematica)", "cellula ematica"], "pl": ["krwinka"], "hu": ["v\u00e9rsejt"]}, "examples": [["blanka sango\u0109elo", null], ["ru\u011da sango\u0109elo", null], ["oni uzas gin por kompreni la genojn kiuj partoprenas en la formi\u011do de la koro, de la sango\u0109eloj, de la muskoloj, de la renoj", "Konsekro de la mutaciulo. Le Monde diplomatique"]], "subdefinitions": []}], "root": "sang", "primary": false}, "sonato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kompona\u0135o por unu muzikilo a\u016d eta bando konsistanta el tri a\u016d kvar partoj kun kontrastaj rapidoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043d\u0430\u0442\u0430"], "fr": ["sonate"], "en": ["sonata"], "nl": ["sonate"], "ru": ["\u0441\u043e\u043d\u0430\u0442\u0430"], "de": ["Sonate"], "it": ["sonata"], "hu": ["szon\u00e1ta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sonat", "primary": true}, "bizono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio bovedoj (Bison), granda sova\u011da mamulo kun du nordamerikaj kaj du e\u016dropaj specioj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0456\u0437\u043e\u043d (nordamerika)", "\u0437\u0443\u0431\u0440 (e\u016dropa)"], "fr": ["bison"], "bg": ["\u0431\u0438\u0437\u043e\u043d"], "nl": ["bizon (nordamerika)", "wisent (e\u016dropa)"], "ru": ["\u0431\u0438\u0437\u043e\u043d (nordamerika)", "\u0437\u0443\u0431\u0440 (e\u016dropa)"], "de": ["Bison (nordamerika)", "Wisent (e\u016dropa)"], "hu": ["b\u00f6l\u00e9ny (nordamerika)", "eur\u00f3pai b\u00f6l\u00e9ny (e\u016dropa)"], "en": ["bison", "buffalo (apokrife)"], "pl": ["\u017cubr"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bizon", "primary": true}, "maljesi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043d\u0435 \u043f\u0430\u0433\u0430\u0434\u0437\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u0430\u0434\u043c\u043e\u0432\u0456\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["dire non", "r\u00e9pondre par non"], "en": ["say no"], "nl": ["ontkennen"], "pt": ["negar"], "ru": ["\u0441\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u044c \u043d\u0435\u0442", "\u043e\u0442\u0432\u0435\u0442\u0438\u0442\u044c \u043e\u0442\u0440\u0438\u0446\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e", "\u043e\u0442\u0440\u0438\u0446\u0430\u0442\u044c"], "de": ["verneinen"], "sv": ["neka"], "hu": ["tagad"], "es": ["negar"], "it": ["negare (dire di no)", "dissentire (dire di no)"], "fi": ["vastata kielt\u00e4v\u00e4sti", "ei suostua"], "pl": ["negowa\u0107", "m\u00f3wi\u0107 \"nie\"", "odmawia\u0107", "przeczy\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "jes", "primary": false}, "sontruo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Truo, aran\u011dita en io, por ke la sono povu el tio eliri.", "translations": {"fr": ["baie (d'un clocher)", "bouche (d'un violon)", "ou\u00efe (d'un violon)"]}, "examples": [["la vento bruas al tra aperturoj kaj sontruoj, tra \u0109iu fendo", "Fabeloj, volumo 4, Sonorila profundo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sonellasa truo en la resonanca skatolo de akustika instrumento.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tru", "primary": false}, "Olimpo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plej alta monto de Grekujo, supozita restadloko de la helenaj dioj.", "translations": {"be": ["\u0410\u043b\u0456\u043c\u043f"], "bg": ["\u041e\u043b\u0438\u043c\u043f"], "nl": ["Olympus"], "pt": ["Olimpo"], "ru": ["\u041e\u043b\u0438\u043c\u043f"], "de": ["Olymp"], "hu": ["Olimposz", "Ol\u00fcmposz"], "en": ["Olympus"], "lat": ["Olympus"], "pl": ["Olimp (g\u00f3ra)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Olimp", "primary": true}, "Toskanujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Provinco en centra Italujo kun \u0109efurbo Florenco.", "translations": {"fr": ["Toscane"], "en": ["Tuscany"], "it": ["Toscana"], "pl": ["Toskania"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "toskan", "primary": false}, "kosma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En la kosmo, al \u011di rilata.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0441\u044c\u043c\u0456\u0447\u043d\u044b", "\u0441\u0443\u0441\u044c\u0432\u0435\u0442\u043d\u044b"], "fa": ["\u06a9\u06cc\u0647\u0627\u0646\u06cc"], "nl": ["kosmisch"], "ru": ["\u043a\u043e\u0441\u043c\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["kosmisch", "Weltraum-"], "hu": ["kozmikus", "\u0171rbeli"]}, "examples": [["\u00abkosma polico\u00bb", "titolo de novelaro eldonita en Santander: Grupo Nifo, 2000"]], "subdefinitions": []}], "root": "kosm", "primary": false}, "kosmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La fizika universo, precipe la astroj kaj la spaco ekster la tero, kontraste al la homa mondo.", "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u0441\u043c\u0430\u0441", "\u0441\u0443\u0441\u044c\u0432\u0435\u0442"], "fr": ["cosmos", "univers"], "bg": ["\u0432\u0441\u0435\u043b\u0435\u043d\u0430", "\u043a\u043e\u0441\u043c\u043e\u0441"], "nl": ["heelal", "kosmos"], "pt": ["cosm\u00f3dromo", "centro espacial"], "ru": ["\u043a\u043e\u0441\u043c\u043e\u0441"], "de": ["Weltall", "All", "Weltraum", "Kosmos"], "hu": ["vil\u00e1gegyetem", "kozmosz", "vil\u00e1g\u0171r"], "fa": ["\u06a9\u06cc\u0647\u0627\u0646"], "en": ["(outer) space", "universe", "cosmos"]}, "examples": [["\u00abla kosmo kaj ni: galaksioj, planedoj kaj vivo en la universo\u00bb", "La kosmo kaj ni \u2015 Galaksioj, planedoj kaj vivo en la universo"]], "subdefinitions": []}], "root": "kosm", "primary": true}, "timbalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frapinstrumento kun latuna sonkesto, kies tono estas regebla per pedalo.", "translations": {"fr": ["timbale (musique)"], "bg": ["\u0442\u0438\u043c\u043f\u0430\u043d"], "nl": ["pauk", "keteltrom"], "de": ["Pauke"], "it": ["timballo", "timpano"], "hu": ["cimbalom"], "en": ["timpani", "kettle drum", "kettledrum"], "pl": ["kocio\u0142 (instrument)"]}, "examples": [["Ili ludas timbalojn / mane sen sova\u011d'. / Kelkaj flustras kaj tenas / lumojn \u0109e la viza\u011d'.", "G. Heym, trad. Cezar, \u0108iuj pejza\u011doj, Cezarpoezio, [2004?]"], ["franca uverturo estas ofte aran\u011dita kun trumpeto kaj timbalo", "Vikipedio, artikolo \u00abfranca uverturo\u00bb, 2007-03-13"]], "subdefinitions": []}], "root": "timbal", "primary": true}, "arkeologo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "arkeologiisto", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0445\u0435\u043e\u043b\u044f\u0433"], "fr": ["arch\u00e9ologue"], "ru": ["\u0430\u0440\u0445\u0435\u043e\u043b\u043e\u0433"], "de": ["Arch\u00e4ologe"], "sv": ["arkeolog"], "hu": ["r\u00e9g\u00e9sz", "archeol\u00f3gus"], "sk": ["archeol\u00f3g"], "es": ["arque\u00f3logo"]}, "examples": [["rompopecoj elfositaj de arkeologoj", "Bernard Golden: \u0108ina ceramika historio (Zhao Hongsheng, \u0108ina ceramiko), Monatojaro 1995a, numero 8a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "arkeolog", "primary": true}, "arkokotangento": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Vidu rimarkon sub arko."], "primary definition": "Inversa bildigo de la malvastiga\u0135o de funkcio kotangento al la intervalo ]0,\u03c0[; simb. arccotg a\u016d arkkotang.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u043a\u043a\u0430\u0442\u0430\u043d\u0433\u0435\u043d\u0441"], "fr": ["arc cotangente"], "en": ["arc cotangent"], "ru": ["\u0430\u0440\u043a\u043a\u043e\u0442\u0430\u043d\u0433\u0435\u043d\u0441"], "de": ["Arkuskotangens"], "pl": ["arcus cotangens"], "hu": ["arkusz kotangens"]}, "examples": [["arkkotangento de 0 egalas al \u03c0/2", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kotangent", "primary": false}, "frazisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu kutimas frazi.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0440\u0430\u0437\u0451\u0440"], "fr": ["phraseur"], "de": ["Schw\u00e4tzer"], "hu": ["fraz\u0151r"]}, "examples": [["frazista sensenca\u0135o", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "fraz", "primary": false}, "Bremeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havena urbo en norda Germanujo (8\u00b071'E, 53\u00b021'N), situanta \u0109e la rivero Vesero, regurbo de la federacia lando Bremeno.", "translations": {"be": ["\u0411\u0440\u044d\u043c\u044d\u043d"], "fr": ["Br\u00eame"], "nl": ["Bremen"], "ru": ["\u0411\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d"], "de": ["Bremen"], "hu": ["Br\u00e9ma"], "lat": ["Brema"], "pl": ["Brema"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La plej malgranda el la federaciaj \u015dtatoj de Germanujo. Regurbo kaj plej granda urbo estas Bremeno, dua plej granda urbo estas Bremerhaveno.", "translations": {"de": ["(Stadtstaat) Bremen"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Bremen", "primary": true}, "refaldi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Supren faldi.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043a\u0430\u0442\u0430\u0442\u044c (\u0440\u0443\u043a\u0430\u0432\u0430)"], "fr": ["replier"], "nl": ["opstropen"], "de": ["hochkrempeln"], "pl": ["podwija\u0107 (nogawki)", "zak\u0142ada\u0107", "zakasywa\u0107 (r\u0119kawy)"], "hu": ["visszahajt (hajtogat\u00e1ssal)", "felt\u0171r"]}, "examples": [["refaldi la manikon \u011dis la kubuto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Pluroble faldi, zigzage fleksi.", "translations": {"nl": ["opvouwen"], "pl": ["sk\u0142ada\u0107 w harmonijk\u0119"], "hu": ["red\u0151z"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fald", "primary": false}, "mistrakti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Senzorge, mallerte, difekte trakti iun au ion.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u0435\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0433\u0440\u0443\u0431\u043e \u043e\u0431\u0445\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u043b\u043e\u0445\u043e \u043e\u0431\u0440\u0430\u0449\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["brimer", "maltraiter"], "hu": ["rosszul b\u00e1nik", "b\u00e1nt", "b\u00e1ntalmaz", "elint\u00e9z (pej.)"]}, "examples": [["se oni neglektas a\u016d iel mistraktas \u011din, \u011di malsani\u011das", "Hori Yasuo: \u00abPurikula\u00bb piko, Monato, jaro 1997a, numero 8a, p. 13a"]], "subdefinitions": []}], "root": "trakt", "primary": false}, "refaldo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de vesto returnita eksteren.", "translations": {"fr": ["revers (de v\u00eatement)"], "pl": ["wy\u0142\u00f3g", "zak\u0142adka"]}, "examples": [["li \u0109iuminute rigardis la roversojn kaj manikajn refaldojn, kaj sin tutan en la spegulo", "F. Dostojevskij, trad. A. Kor\u0135enkov, La centjarulino, La Ondo de Esperanto, 1999:7 (57)"]], "subdefinitions": []}], "root": "fald", "primary": false}, "ornamado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Provizado de loko a\u016d objekto per ornama\u0135oj.", "translations": {"el": ["\u03b4\u03b9\u03b1\u03ba\u03cc\u03c3\u03bc\u03b7\u03c3\u03b7"], "fr": ["d\u00e9coration (action)"], "pt": ["ornamenta\u00e7\u00e3o", "decora\u00e7\u00e3o"], "be": ["\u0443\u043f\u0440\u044b\u0433\u043e\u0436\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0430\u0437\u0434\u0430\u0431\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "ru": ["\u0443\u043a\u0440\u0430\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435)"], "de": ["Schm\u00fccken", "Verzieren"], "hu": ["d\u00edsz\u00edtm\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ornam", "primary": false}, "eben(a\u0135)o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko a\u016d lando ebena.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0432\u043d\u0438\u043d\u0430"], "fr": ["plaine"], "en": ["plain"], "nl": ["vlakte"], "be": ["\u0440\u0430\u045e\u043d\u0456\u043d\u0430", "\u0440\u043e\u045e\u043d\u044f\u0434\u0437\u044c"], "de": ["Ebene"], "hu": ["s\u00edks\u00e1g"], "fa": ["\u062f\u0634\u062a", "\u062c\u0644\u06af\u0647"], "pl": ["r\u00f3wnina"]}, "examples": [["la ruslanda ebeno estas plilongiga\u0135o de la vastega nordazia ebeno", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "ebenejo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "eben", "primary": false}, "lernejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko destinata por lerni.", "translations": {"el": ["\u03c3\u03c7\u03bf\u03bb\u03b5\u03af\u03bf"], "fr": ["\u00e9cole"], "bg": ["\u0443\u0447\u0438\u043b\u0438\u0449\u0435"], "nl": ["school"], "pt": ["escola"], "be": ["\u0448\u043a\u043e\u043b\u0430", "\u0432\u0443\u0447\u044d\u043b\u044c\u043d\u044f", "\u043d\u0430\u0432\u0443\u0447\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u045e\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u0430"], "de": ["Schule"], "hu": ["iskola"], "sk": ["\u0161kola"], "br": ["skol"], "ru": ["\u0448\u043a\u043e\u043b\u0430", "\u0443\u0447\u0438\u043b\u0438\u0449\u0435", "\u0443\u0447\u0435\u0431\u043d\u043e\u0435 \u0437\u0430\u0432\u0435\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "zh": ["\u5b66\u6821", "tr. \u5b78\u6821 [xu\u00e9xi\u00e0o]"]}, "examples": [["la domo, en kiu oni lernas, estas lernejo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 40"], ["mezgrada, elementa, supera lernejo", null], ["lernejo por in\u011denieroj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) \u0108io, kio donas scion kaj sperton.", "translations": {"be": ["\u0448\u043a\u043e\u043b\u0430 (\u043f\u0435\u0440\u0430\u043d.)"], "de": ["Schule"], "vo": ["jul"], "ru": ["\u0448\u043a\u043e\u043b\u0430"]}, "examples": [["li trapasis la severan lernejon de la vivo", null], ["instruita \u0109e la lernejo de la malri\u0109o, malfeli\u0109o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lern", "primary": false}, "prunelarbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de prunuso (Prunus spinosa) kun nigre bluaj \u0109erizgrandaj fruktoj.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0451\u0440\u043d (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435)", "\u0442\u0435\u0440\u043d\u043e\u0432\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["prunellier"], "en": ["blackthorn", "sloe"], "nl": ["sleedoorn"], "pt": ["abrunheiro", "abrunheiro-bravo", "abrunho", "ac\u00e1cia-dos-alem\u00e3es", "ameixeira-brava"], "de": ["Schlehe"], "hu": ["k\u00f6k\u00e9nybokor"]}, "examples": [["la prunelarbo havis sur si ankora\u016d fruktojn, kiuj cetere estis sufi\u0109e akragustaj", "Fabeloj, volumo 2, ne\u011da re\u011dino, 3a rakonto, la flor\u011dardeno de la virino kiu povosciis sor\u0109i"]], "subdefinitions": []}], "root": "prunel", "primary": false}, "koneksa komponanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de grafeo) \u0108iu el la ekvivalento-klasoj la\u016d la rilato \u00abekzistas \u0109eno liganta A kun B\u00bb.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u044f\u0437\u043d\u0430\u044f \u043a\u043e\u043c\u043f\u043e\u043d\u0435\u043d\u0442\u0430 (\u0433\u0440\u0430\u0444\u0430)"], "fr": ["composante connexe (d'un graphe)"], "de": ["zusammenh\u00e4ngender Bestandteil"], "en": ["connected component"], "pl": ["sk\u0142adowa sp\u00f3jna (grafu)"]}, "examples": [["koneksa grafeo havas nur unu koneksan komponanton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kompon", "primary": false}, "almezuri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari mezuradon por al\u011dustigi ion.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043c\u0435\u0440\u0438\u0442\u044c"], "nl": ["aanpassen"], "hu": ["felpr\u00f3b\u00e1l", "hozz\u00e1m\u00e9r"]}, "examples": [["almezuri veston al iu", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "mezur", "primary": false}, "susuri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Brui malforte kaj iom seke kiel \u0109ifata papero, silka\u0135o, teksa\u0135o, arbofolioj kaj similaj.", "translations": {"be": ["\u0448\u0430\u043c\u0430\u0446\u0435\u0446\u044c", "\u0448\u0430\u043b\u044f\u0441\u044c\u0446\u0435\u0446\u044c", "\u0448\u0430\u0441\u0442\u0430\u0446\u044c", "\u0448\u0430\u043f\u0430\u0446\u0435\u0446\u044c"], "fr": ["susurrer"], "en": ["rustle", "swish"], "nl": ["ritselen", "ruisen (werkw.)"], "ru": ["\u0448\u0435\u043b\u0435\u0441\u0442\u0435\u0442\u044c", "\u0448\u0443\u0440\u0448\u0430\u0442\u044c"], "de": ["knistern", "rauschen", "rascheln"], "it": ["mormorare"], "hu": ["susog", "suhog", "zizeg"], "cs": ["\u0161ustit"], "es": ["susurrar"]}, "examples": [["facila venteto susuras inter la olivarboj", null], ["la fontano susuradis kun pla\u0109a murmureto", null], ["la longa trena\u0135o de \u015dia vesto susuris sur la pargeto", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "susur", "primary": true}, "kukurbeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kultivoformo de kukurbo (Cucurbita pepo) tre kultivata en la mediteranea regiono kun verda longforma frukto, ofte man\u011data juna.", "translations": {"de": ["Zucchino"], "nl": ["courgette"], "pl": ["cukinia"], "bg": ["\u0442\u0438\u043a\u0432\u0438\u0447\u043a\u0430"], "en": ["zucchini"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kukurb", "primary": false}, "susuro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malla\u016dta frota bruo.", "translations": {"fr": ["susurrement"], "en": ["rustle", "swish"], "nl": ["ruisen (subst.)"], "it": ["mormorazione", "brusio", "sussurro (fig.)"], "es": ["susurro"], "hu": ["susog\u00e1s", "suhog\u00e1s", "zizeg\u00e9s"]}, "examples": [["la susurado de la radoj, helicoj", null], ["kun facila susuro la boato sursabli\u011dis", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "susur", "primary": false}, "mazuto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Petrola frakcio, restanta post fordistilado de benzino kaj keroseno; uzata por hejtado, por pr\u043edukti bitumojn, koakson, lubrika\u0135ojn.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0437\u0443\u0442"], "fr": ["mazout"], "en": ["mazut"], "nl": ["stookolie", "mazout"], "pt": ["mazurca"], "ru": ["\u043c\u0430\u0437\u0443\u0442"], "de": ["Masut"], "hu": ["pakura", "mazut"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mazut", "primary": true}, "evakui": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La du sencoj de la vorto gramatike kontra\u016ddiras unu al la alia, sed amba\u016d renkonteblas en la viva lingvo. Evidente, la uzo ankora\u016d ne stabili\u011dis."], "primary definition": "(transitiva) Organizite transporti homojn a\u016d a\u0135ojn el unu loko en alian por savi el dan\u011dero kaj (plej ofte) kun la intenco poste revenigi en la konstantan lokon:.", "translations": {"ru": ["\u044d\u0432\u0430\u043a\u0443\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["\u00e9vacuer"], "en": ["evacuate"], "pt": ["evacuar"], "be": ["\u044d\u0432\u0430\u043a\u0443\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["evakuieren", "r\u00e4umen"], "sv": ["evakuera"], "hu": ["evaku\u00e1l", "ki\u00fcr\u00edt"], "pl": ["ewakuowa\u0107"], "es": ["evacuar"]}, "examples": [["evakuito", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Amase forlasi lo\u011dlokon, urbon, regionon pro proksima dan\u011dero.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043a\u0438\u043d\u0443\u0442\u044c (\u043c\u0435\u0441\u0442\u043e)", "\u043e\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c (\u0442\u0435\u0440\u0440\u0438\u0442\u043e\u0440\u0438\u044e)"]}, "examples": [["evakui fortika\u0135on, hospitalon", null], ["la malamiko evakuis la okupitan teritorion", null], ["du miloj da vila\u011danoj, \u0109iuj evakuis kaj la vila\u011do fari\u011dis tute senhoma", "Homoj man\u011dantaj, \u00abla vila\u011do kie bonodoras tilio\u00bb, p. 93a"]], "subdefinitions": []}], "root": "evaku", "primary": true}, "evakuo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Amasa forlaso de anta\u016de lo\u011data, okupata loko.", "translations": {"be": ["\u044d\u0432\u0430\u043a\u0443\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["\u00e9vacuation"], "en": ["evacuation"], "ru": ["\u044d\u0432\u0430\u043a\u0443\u0430\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Evakuierung", "R\u00e4umung"], "hu": ["evaku\u00e1l\u00e1s", "ki\u00fcr\u00edt\u00e9s"], "pl": ["ewakuacja"], "es": ["avacuaci\u00f3n"]}, "examples": [["la rapida evakuo devigis nian armeon lasi la artilerion al malamikoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "evaku", "primary": false}, "eldonisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Profesiulo, kiu mendas a\u016d akceptas manuskriptojn, korektas ilin, planas ilian presadon kaj disvendadon.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0437\u0434\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["\u00e9diteur"], "en": ["publisher"], "nl": ["uitgever"], "de": ["Herausgeber", "Verleger"], "hu": ["(k\u00f6nyv)kiad\u00f3"], "pl": ["wydawca"], "es": ["editor"]}, "examples": [["junaj legantoj de la recenzata rakonto povus danki la tradukistinon kaj la eldonistojn", "Gudrun Pausewang, Infanoj en la arboj, Monato, jaro 1996a, numero 12a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "don", "primary": false}, "arterio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tubeto, kiu kondukas la sangon el la koro \u011dis \u0109iuj partoj de la korpo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0442\u044d\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["art\u00e8re"], "en": ["artery"], "nl": ["slagader"], "ru": ["\u0430\u0440\u0442\u0435\u0440\u0438\u044f"], "ca": ["art\u00e8ria"], "de": ["Arterie", "Schlagader"], "sk": ["tepna", "art\u00e9ria"], "es": ["arteria"], "pl": ["arteria"], "he": ["\u05e2\u05d5\u05e8\u05e7"]}, "examples": [["la efiko estas plilar\u011digi arteriojn, kaj tio plifaciligas la fluon de oksigenita sango al la koro", "David Curtis: Koratako, Monatojaro 2002a, numero 1a, p. 28-34a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Trafikvojo.", "translations": {"de": ["Verkehrsader"], "en": ["(traffic) artery"], "nl": ["verkeersader"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arteri", "primary": true}, "kradi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Provizi per krado.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u0432\u0456\u0446\u044c \u043a\u0440\u0430\u0442\u044b", "\u0441\u0442\u0430\u0432\u0456\u0446\u044c \u0440\u0430\u0448\u043e\u0442\u043a\u0443"], "ru": ["\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c \u0440\u0435\u0448\u0451\u0442\u043a\u0438"], "fr": ["grillager"], "hu": ["r\u00e1csoz", "ber\u00e1csoz"]}, "examples": [["malgranda birdo alflugas al la kradita fenestro", "Fabeloj, volumo 2, Bildo el kastelremparo"]], "subdefinitions": []}], "root": "krad", "primary": false}, "persona\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Individua trajto, aparta\u0135o kiu povas servi por rekoni a\u016d karakterizi iun \u2015 en legitimilo, ser\u0109a ordono, en biografia priskribo kaj tiel plu.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u043e\u0431\u0430\u044f \u043f\u0440\u0438\u043c\u0435\u0442\u0430", "\u0445\u0430\u0440\u0430\u043a\u0442\u0435\u0440\u043d\u0430\u044f \u0447\u0435\u0440\u0442\u0430"], "en": ["personal trait"]}, "examples": [["la polico diskonigis la persona\u0135ojn de la bandito: alta, blonda, proksimume 30-jara, kun cikatro sur la dekstra vango", null], ["\u2015 Mi postulas restituon de miaj normalaj persona\u0135oj, \u2015 subite stertoris kaj ekgruntis la eksporko", "La majstro kaj Margarita, \u0109ap. 21a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["personage (ontr.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "person", "primary": false}, "krado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro da lignaj a\u016d feraj stangoj, interspace kunigitaj per transversaj samspecaj stangoj, kaj servanta kiel forta barilo.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u0448\u0451\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["grillage", "grille"], "en": ["crossbars (parolante pri malliberejo)", "grating", "grill", "grate", "grille", "lattice"], "pt": ["grade", "gradil", "gradeamento", "cancela"], "be": ["\u043a\u0440\u0430\u0442\u0430", "\u043a\u0440\u0430\u0442\u044b", "\u0440\u0430\u0448\u043e\u0442\u043a\u0430"], "de": ["Lattenzaun", "Raute"], "hu": ["r\u00e1cs", "rost\u00e9ly", "l\u00e9cker\u00edt\u00e9s"]}, "examples": [["la kradoj de parko, domo, fenestro, mona\u0125ejo, malliberejo", null], ["kameno \u0109irka\u016dita de arte aran\u011dita krada\u0135o", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: En Askion la signo trafis pro la Usona negocista tradicio, kie \u011di servis por enkonduki numeron (\u00abtrack #3\u00bb t.e. \u00abtrako n-ro 3\u00bb) a\u016d funtojn (\u00aba 5# sack of sugar\u00bb t.e. \u00abkvinfunta sukersako\u00bb). En komputado \u011di balda\u016d ricevis aliajn uzojn, ofte tute senrilatajn kun la indikitaj (ekz-e kiel surogato por signi neegalon, anstata\u016d \u2260). La nomoj \u00abnumersigno\u00bb kaj \u00abfuntsigno\u00bb estas nerekomendindaj \u0109ar ekster Usono ili estas malklaraj kaj eble e\u0109 erarigaj (oni povas havi aliajn \u00abnumersignojn\u00bb, ekz-e \u2116 en Rusio)."], "primary definition": "Nomo de la signo # (Askie 35).", "translations": {"fr": ["di\u00e8se (symbole graphique)"], "en": ["number sign", "hash", "pound sign", "grid", "octothorpe", "sharp"], "pt": ["cerquilha", "tralha", "quadrado", "sustenido"], "hu": ["sz\u00e1mjel", "kett\u0151s kereszt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "krad", "primary": true}, "tage kaj nokte": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konstante, sen\u0109ese, persiste.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043d\u0451\u043c \u0438 \u043d\u043e\u0447\u044c\u044e"], "fr": ["nuit et jour"], "nl": ["dag en nacht"], "de": ["Tag und Nacht"], "tr": ["g\u00fcnd\u00fcz ve gece"], "pl": ["dniem i noc\u0105"]}, "examples": [["tage kaj nokte apud \u011di staris gardostaranto", "Fabeloj, volumo 3, folio el la \u0109ielo"]], "subdefinitions": []}], "root": "tag", "primary": false}, "delokigo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago delokigi.", "translations": {"fr": ["d\u00e9placement (transfert)", "transfert"], "hu": ["elmozd\u00edt\u00e1s", "\u00e1thelyez\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Pluraj naciaj lingvoj sugestas, ke \u00abmovo\u00bb povus esti bona anstata\u016danto, sed \u011dia ebla interpretado per \u00abmovado\u00bb a\u016d \u00abmovi\u011do\u00bb (en kinematiko) iom malhelpas, dum \u00abdelokigo\u00bb havas a\u016dtoritatajn fontojn (Bricard, Werner). Plie, en la koncernaj lingvoj, kaj anka\u016d en , la termino \u00abmovo\u00bb ofte fari\u011das nura sinonimo de \u00abafina izometrio\u00bb kaj oni sentas bezonon aldoni precizigan adjektivon de la tipo \u00abpozitiva\u00bb, \u00abpropra\u00bb a\u016d simile."], "primary definition": "Pozitiva afina izometrio.", "translations": {"ru": ["(\u0441\u043e\u0431\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u0435) \u0434\u0432\u0438\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["d\u00e9placement", "isom\u00e9trie directe", "isom\u00e9trie positive"], "en": ["displacement", "(proper) motion", "(proper) movement"], "de": ["(eigentliche) Bewegung"], "hu": ["mozg\u00e1s"], "pl": ["izometria parzysta"]}, "examples": [["\u0109iu delokigo en e\u016dklida ebeno estas kunliga\u0135o de translacio kaj rotacio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lok", "primary": false}, "operacii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari \u0125irurgian operacion.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043f\u0435\u0440\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["op\u00e9rer"], "bg": ["\u043e\u043f\u0435\u0440\u0438\u0440\u0430\u043c"], "nl": ["opereren"], "pt": ["operar"], "de": ["operieren"], "sv": ["operera"], "en": ["operate"], "es": ["operar"]}, "examples": [["oni operaciis mian fraton pri apendicito", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Funkcii, manipuli plenumante operaciojn.", "translations": {"de": ["arbeiten"], "nl": ["werken"]}, "examples": [["la programo operacias per longaj reeloj, operacii per algebraj kvantoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Diri, ke aro R operacias super aro E, signifas, ke ekzistas iu ekstera operacio de R super E, pri kiu oni fokusi\u011das: Simila metaforo validas anka\u016d por la elementoj de R, kiam oni parolas pri ilia ekstera operacio super E.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["operieren"], "en": ["act", "operate"]}, "examples": [["la ringo, kiu operacias super modulo", null], ["la vektora spaco, kiu operacias super afina spaco", null], ["\u0109iu vektoro operacias enjekcie super afina spaco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "operaci", "primary": false}, "retpirato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu tra interretoj atingas malproksimajn komputilojn kaj dama\u011das ilian enhavon, programojn, a\u016d nelice uzas ilin por propraj celoj.", "translations": {"ru": ["\u0445\u0430\u043a\u0435\u0440"], "fr": ["pirate informatique"], "nl": ["hacker", "computerkraker"], "pt": ["pirata eletr\u00f4nico", "ciberpirata", "hacker"], "de": ["Netzpirat"], "it": ["pirata informatico"], "hu": ["hacker"], "es": ["pirata inform\u00e1tico"]}, "examples": [["Retpiratoj, tre inventemaj kaj lertaj, ofte uzas tre simplajn metodojn", "Stefan Maul: Militado sen bataliloj, Monatojaro 2001a, numero 1a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pirat", "primary": false}, "budaismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Filozofio (a\u016d, la\u016d la kutima opinio, religio) fondita de budao Sidarto Gotamo kaj disvasti\u011dinta el Hindujo en la Orientan Azion (\u0108inujo, Koreujo, Japanujo, Vjetnamujo, Siberio kaj tiel plu).", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u0434\u044b\u0437\u043c"], "fr": ["bouddhisme"], "en": ["Buddhism"], "nl": ["boeddhisme"], "ru": ["\u0431\u0443\u0434\u0434\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Buddhismus"], "tr": ["budizm", "budistlik"], "it": ["buddismo"], "hu": ["buddhizmus"], "sk": ["budhizmus"], "pl": ["buddyzm"]}, "examples": [["en la unua jarcento p. K. budaismo estis enkondukita orienten el la Silka Vojo, kaj eniris en diversajn lokojn de la centra parto de \u0108inio", "China ABC, Kunfluejo de Multaj Religioj"], ["majstro Congkapa, kreinto de la Flava Sekto de la \u0109ina tibeta budaismo", "Tri mirinda\u0135oj en Tar-templo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "budhismo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "buda", "primary": false}, "turbano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira kapvesto \u0109e Orientaj popoloj, konsistanta el tukstrio plurfoje volvita \u0109irka\u016d la kapo.", "translations": {"be": ["\u0442\u0443\u0440\u0431\u0430\u043d", "\u0446\u044e\u0440\u0431\u0430\u043d", "\u0447\u0430\u043b\u043c\u0430"], "fr": ["turban"], "en": ["turban"], "nl": ["tulband"], "pt": ["turbante"], "ru": ["\u0442\u044e\u0440\u0431\u0430\u043d", "\u0447\u0430\u043b\u043c\u0430"], "ca": ["turbant"], "de": ["Turban"], "sv": ["turban"], "hu": ["turb\u00e1n"], "es": ["turbante"], "pl": ["turban", "zaw\u00f3j"]}, "examples": [["kiel anoj de la sika religio tutmonde, la sika komunumo en Irlando uzas turbanojn kaj tondas nek la barbon, nek la hararon, la\u016d la postuloj de sia tradicio", "GMA: Irlandaj sikoj razas sin, Monatojaro 2002a, numero 2a, p. 17a"]], "subdefinitions": []}], "root": "turban", "primary": true}, "funkcivico": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En troveblas \u00abfunkciala vico\u00bb, kun la ekzota adjektiva formo responda al \u00abfunkcio\u00bb."], "primary definition": "Vico, kies termoj estas funkcioj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c \u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u0439"], "fr": ["suite de fonctions"], "en": ["function sequence", "sequence of functions"], "de": ["Funktionsfolge", "Funktionenfolge"], "pl": ["ci\u0105g funkcyjny"], "hu": ["f\u00fcggv\u00e9nysorozat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vic", "primary": false}, "melampiro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio skrofulariacoj (Melampyrum), duonparazita planto.", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u0430\u0442\u043a\u0456"], "fr": ["m\u00e9lampyre"], "en": ["cow wheat"], "nl": ["zwartkoren"], "pt": ["mel\u00e2mpiro"], "ru": ["\u0438\u0432\u0430\u043d-\u0434\u0430-\u043c\u0430\u0440\u044c\u044f", "\u043c\u0430\u0440\u044c\u044f\u043d\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Wachtelweizen"], "hu": ["csormolya"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "melampir", "primary": true}, "anakardiacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Anacardiaceae), tropikaj lignoplantoj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u043c\u0430\u0445\u043e\u0432\u044b\u0435", "\u0430\u043d\u0430\u043a\u0430\u0440\u0434\u0438\u0435\u0432\u044b\u0435", "\u0444\u0438\u0441\u0442\u0430\u0448\u043a\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Sumachgew\u00e4chse"], "hu": ["sz\u00f6m\u00f6rcef\u00e9l\u00e9k", "kesufaf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anakardiac", "primary": true}, "dependa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dependanta, nelibera.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0432\u0438\u0441\u0438\u043c\u044b\u0439"], "fr": ["d\u00e9pendant"], "en": ["dependent"], "nl": ["afhankelijk"], "be": ["\u0437\u0430\u043b\u0435\u0436\u043d\u044b"], "de": ["abh\u00e4ngig"], "br": ["e-dalc'h"], "es": ["dependiente"]}, "examples": [["dependa situacio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0432\u0438\u0441\u0438\u043c\u044b\u0439"], "fr": ["d\u00e9pendant"], "en": ["dependent"], "de": ["abh\u00e4ngig"], "hu": ["f\u00fcgg\u0151"], "br": ["depantus"], "pl": ["zale\u017cny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pend", "primary": false}, "eksceso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de tio, kio transpasas la moderecon; ega troeco.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0448\u0430\u043a", "\u043f\u0440\u0430\u0437\u044c\u043c\u0435\u0440\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["exc\u00e8s"], "pt": ["excesso"], "ru": ["\u0438\u0437\u0431\u044b\u0442\u043e\u043a", "\u0438\u0437\u043b\u0438\u0448\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u0447\u0440\u0435\u0437\u043c\u0435\u0440\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Exzess", "\u00dcberma\u00df"], "hu": ["sz\u00e9ls\u0151s\u00e9g", "m\u00e9rt\u00e9ktelens\u00e9g"], "es": ["exceso"], "pl": ["nadmiar", "przesada"]}, "examples": [["\u0109ia eksceso estas malbono", null], ["mi ne povas kredi je la eksceso de mia feli\u0109o", null], ["eksceso de malseko", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ago transpasanta la limojn de modereco, sobreco, justeco, humaneco; maljusta\u0135o, tirana\u0135o, malhumana\u0135o.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0441\u0446\u044d\u0441"], "en": ["excess"], "ru": ["\u044d\u043a\u0441\u0446\u0435\u0441\u0441"], "de": ["Exzess", "Ma\u00dflosigkeit"], "hu": ["t\u00falkap\u00e1s", "kileng\u00e9s"], "pl": ["eksces", "wybryk", "wyskok"]}, "examples": [["eksceso de tirano", null], ["ekscesoj en la man\u011dado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "eksces", "primary": true}, "zirkonio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 40, atompezo 91,22, simbolo Zr. Helgriza substanco kun amfotera karaktero. Transirmetalo.", "translations": {"be": ["\u0446\u044b\u0440\u043a\u043e\u043d\u0456\u0439"], "fr": ["zirconium"], "en": ["zirconium"], "nl": ["zirkonium"], "pt": ["zirc\u00f3nio", "zirc\u00f4nio (bras.)"], "el": ["\u03b6\u03b9\u03c1\u03ba\u03cc\u03bd\u03b9\u03bf"], "la": ["Zirconium"], "it": ["zirconio"], "hu": ["cirk\u00f3nium"], "de": ["Zirkonium", "Zirkon"], "pl": ["cyrkon"], "br": ["zirkoniom"], "ru": ["\u0446\u0438\u0440\u043a\u043e\u043d\u0438\u0439"], "es": ["circonio", "zirconio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "zirkoni", "primary": true}, "ekscesa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Transpasanta la moderecon, ege troa.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0437\u044c\u043c\u0435\u0440\u043d\u044b", "\u0437\u0430\u043b\u0456\u0448\u043d\u0456", "\u043b\u0456\u0448\u043d\u0456"], "fr": ["excessif"], "en": ["excessive", "immoderate", "too much"], "ru": ["\u0447\u0440\u0435\u0437\u043c\u0435\u0440\u043d\u044b\u0439", "\u0438\u0437\u0431\u044b\u0442\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["exzessiv", "ma\u00dflos", "\u00fcberm\u00e4\u00dfig"], "hu": ["sz\u00e9ls\u0151s\u00e9ges", "m\u00e9rt\u00e9ktelen", "t\u00falteng\u0151"], "es": ["excesivo"], "pl": ["zbytni", "nadmierny", "nadmiarowy", "przesadny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "eksces", "primary": false}, "franko": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Komence de la dudeka jarcento la franko estis prototipo de internacia monunuo ene de la Mona Unio. \u011ci egalis al la valoro de kvin gramoj da ar\u011dento. Tiam la belga, svisa kaj franca frankoj estis inter si egalaj, kaj egalaj anka\u016d al la itala liro, al la greka dra\u0125mo kaj al la bulgara levo."], "primary definition": "Monunuo, interalie de Svisujo kaj pluraj afrikaj \u015dtatoj, kaj iama monunuo de Belgujo, Francujo kaj Luksemburgo, anstata\u016dita de e\u016dro.", "translations": {"be": ["\u0444\u0440\u0430\u043d\u043a (\u0433\u0440\u0430\u0448\u043e\u0432\u0430\u044f \u0430\u0434\u0437\u0456\u043d\u043a\u0430)"], "fr": ["franc (unit\u00e9 mon\u00e9taire)"], "en": ["franc"], "nl": ["frank"], "pt": ["franco (moeda)"], "ru": ["\u0444\u0440\u0430\u043d\u043a"], "de": ["Franken [svisa]", "Franc [franca, belga kaj afrika]"], "hu": ["frank"], "es": ["franco"], "pl": ["frank"]}, "examples": [["kvar metroj da tiu \u0109i \u015dtofo kostas na\u016d frankojn, tial du metroj kostas kvar kaj duonon frankojn", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 14"]], "subdefinitions": []}], "root": "frank", "primary": true}, "cikuto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio apiacoj (Cicuta), tre venena, simila al konio.", "translations": {"be": ["\u0446\u044b\u043a\u0443\u0442\u0430"], "fr": ["cigu\u00eb"], "pt": ["cicuta"], "el": ["\u03ba\u03ce\u03bd\u03b5\u03b9\u03bf"], "de": ["Wasserschierling"], "it": ["cicuta"], "hu": ["csomorika"], "br": ["kegid"], "ru": ["\u0446\u0438\u043a\u0443\u0442\u0430"], "sv": ["spr\u00e4ng\u00f6rt"], "pl": ["szalej jadowity"]}, "examples": [["salatoj el semoj de fungoj, malsekaj bu\u015doj de musoj kaj cikuto", "Fabeloj, volumo 2, Monteto de elfoj"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Venena suko el tiu vegeta\u0135o.", "translations": {"pl": ["cykuta"], "hu": ["b\u00fcr\u00f6k"]}, "examples": [["la Atenanoj kondamnis Sokraton trinki cikuton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "cikut", "primary": true}, "korpogardisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Protektisto, kiu akompanas gravulon kaj defendas lin kontra\u016d atakoj.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0435\u043b\u043e\u0445\u0440\u0430\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["garde du corps"], "bg": ["\u043b\u0438\u0447\u043d\u0430 \u043e\u0445\u0440\u0430\u043d\u0430"], "en": ["bodyguard"], "pt": ["guarda-costas"], "de": ["Leibw\u00e4chter"], "hu": ["test\u0151r"]}, "examples": [["la korpogardistoj stari\u011dis, \u0109iu kun siaj bataliloj en la mano", "La Malnova Testamento, II. Re\u011doj 11:11"]], "subdefinitions": []}], "root": "gard", "primary": false}, "aka\u0135uujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de anakardio (Anacardium occidentale).", "translations": {"be": ["\u043a\u044d\u0448'\u044e (\u0434\u0440\u044d\u0432\u0430)"], "fr": ["anacardier"], "bg": ["\u043a\u0435\u0448\u0443"], "nl": ["acajouboom"], "pt": ["cajueiro"], "ru": ["\u0430\u043a\u0430\u0436\u0443", "\u043a\u0435\u0448\u044c\u044e"], "de": ["Nierenbaum", "Cashewbaum", "Akajoubaum"], "hu": ["indusdi\u00f3fa", "akazsufa"], "en": ["cashew"], "es": ["anacardo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aka\u0135u", "primary": false}, "lapo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio asteracoj (Arctium).", "translations": {"ru": ["\u043b\u043e\u043f\u0443\u0445"], "nl": ["kleefkruid"], "pt": ["bardana", "bardana-maior", "erva-dos-pergamassos", "erva-dos-tinhosos", "pergamassa", "pergamasso", "pergamasso-maior"], "be": ["\u043b\u043e\u043f\u0443\u0445", "\u0434\u0437\u044f\u0434\u043e\u045e\u043d\u0456\u043a"], "de": ["Klette"], "sv": ["kardborre"], "hu": ["bojtorj\u00e1n (n\u00f6v\u00e9ny)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La alkro\u0109i\u011dema fruktaro de la planto.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u043f\u0435\u0439"], "en": ["burdock"], "nl": ["klit"], "hu": ["bojtorj\u00e1n (term\u00e9s)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lap", "primary": true}, "luma\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lumanta objekto, precipe astro.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u0435\u0442\u0438\u043b\u043e", "\u0438\u0441\u0442\u043e\u0447\u043d\u0438\u043a \u0441\u0432\u0435\u0442\u0430"], "nl": ["lichtend voorwerp"]}, "examples": [["kaj Dio faris la du grandajn luma\u0135ojn: la pli grandan luma\u0135on, por regi la tagon, kaj la malpli grandan luma\u0135on, por regi la nokton", "La Malnova Testamento, Genezo 1:16"]], "subdefinitions": []}], "root": "lum", "primary": false}, "negro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo de nigra raso; nigrulo.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0433\u0440"], "en": ["Negro"], "nl": ["zwarte", "neger"], "pt": ["negro"], "be": ["\u043d\u044d\u0433\u0430\u0440"], "de": ["Schwarzer", "Neger"], "tr": ["zenci"], "sv": ["neger"], "hu": ["n\u00e9ger", "fekete"], "fa": ["\u0633\u06cc\u0627\u0647\u067e\u0648\u0633\u062a"], "br": ["morian"], "he": ["\u05db\u05d5\u05e9\u05d9", "\u05e9\u05d7\u05d5\u05e8 (\u05db\u05d5\u05e9\u05d9)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "negr", "primary": true}, "fre\u015ddata": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Okazinta, aperinta en proksima anta\u016da dato.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u0435\u0436\u0438\u0439 (\u043d\u043e\u0432\u044b\u0439)", "\u043d\u0435\u0434\u0430\u0432\u043d\u0438\u0439", "\u043d\u043e\u0432\u044b\u0439"], "fr": ["r\u00e9cent"], "en": ["recent"], "nl": ["recent"], "pt": ["recente"], "de": ["j\u00fcngst", "k\u00fcrzlich", "soeben"], "tr": ["yeni(zaman)", "yak\u0131n(zaman)"], "hu": ["friss keltez\u00e9s\u0171"], "br": ["nevez"], "pl": ["\u015bwie\u017cy (o dacie)"]}, "examples": [["fre\u015ddata, novdata gazeto", null], ["mi turnis min plurfoje al la du plej fre\u015ddataj", "Michel Duc Goninaz, La Nova Plena Ilustrita Vortaro, Anta\u016dparolo, p. 21a"]], "subdefinitions": []}], "root": "dat", "primary": false}, "Mendelevo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rusa \u0125emiisto Demetrio Mendelevo, (1834\u20131907), a\u016dtoro de la Perioda tabelo.", "translations": {"be": ["\u041c\u0435\u043d\u044c\u0434\u0437\u044f\u043b\u0435\u0435\u045e"], "en": ["Mendeleev"], "nl": ["Dmitri Mendelejev"], "pt": ["Mendeleyev, Dimitri Ivanovich"], "ru": ["\u0414\u043c\u0438\u0442\u0440\u0438\u0439 \u0418\u0432\u0430\u043d\u043e\u0432\u0438\u0447 \u041c\u0435\u043d\u0434\u0435\u043b\u0435\u0435\u0432"], "de": ["Mendelejew"], "it": ["Mendeleev"], "hu": ["Mengyelejev"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "mendelevio", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Mendelev", "primary": true}, "funto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Praktika mezurunuo de maso, diversvalora la\u016d la landoj, proksimume egala al duono de kilogramo.", "translations": {"be": ["\u0444\u0443\u043d\u0442"], "fr": ["livre (mesure de masse)"], "en": ["pound"], "nl": ["pond (500 g)"], "pt": ["libra"], "ru": ["\u0444\u0443\u043d\u0442 (\u0435\u0434\u0438\u043d\u0438\u0446\u0430 \u0432\u0435\u0441\u0430)"], "de": ["Pfund [500 g]"], "hu": ["font"], "fa": ["\u067e\u0648\u0646\u062f (\u06cc\u06a9\u0627\u06cc \u062c\u0631\u0645)", "\u06af\u06cc\u0631\u0648\u0627\u0646\u06a9\u0647"], "es": ["libra"], "pl": ["funt"]}, "examples": [["li havis egan tabakujon, kiu ampleksis funton da flartabako", "La unua rabista fabe"]], "subdefinitions": []}], "root": "funt", "primary": true}, "ankro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Peza\u0135o, ordinare fera kun du hokegoj, kiun oni enakvigas por fiksi \u015dipon.", "translations": {"be": ["\u044f\u043a\u0430\u0440"], "fr": ["ancre"], "en": ["anchor"], "nl": ["anker"], "ru": ["\u044f\u043a\u043e\u0440\u044c"], "de": ["Anker"], "it": ["ancora"], "sv": ["ankare"], "sk": ["kotva"], "br": ["eor"], "hu": ["horgony", "vasmacska"], "es": ["ancla"]}, "examples": [["Johano ordonis levi la ankron", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, fidela Johano"], ["\u0135eti ankron", null], ["kun bruo la ankroj estas delasitaj", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 5, el la vivo kaj sciencoj, el la po\u015dto"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Similspeca objekto por alterigi balonojn.", "translations": {"de": ["Luftanker"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ankr", "primary": true}, "ankri": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Estas ne klare, \u0109u \"ankri\" estas netransitiva a\u016d transitiva. En la literaturo okazas amba\u016d uzoj, do \"\u015dipo ankras en haveno\" kaj \"maristo ankras \u015dipon en haveno\". PV/PIV \u015dan\u011dis la difinon tien kaj reen tra la jaroj."], "primary definition": "(netransitiva) Restadi en loko, kie oni \u0135etis ankron.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0441\u0442\u0430\u0442\u044c \u043d\u0430 \u044f\u043a\u043e\u0440\u044c"], "fr": ["mouiller", "s'ancrer"], "en": ["anchor"], "nl": ["ankeren"], "de": ["ankern", "vor Anker liegen"], "sv": ["ankra"], "hu": ["lehorgonyoz", "horgonyt vet"], "sk": ["kotvi\u0165"], "br": ["eoria\u00f1", "beza\u00f1 war eor"], "it": ["ancorare", "ancorarsi"], "es": ["anclar"]}, "examples": [["ni devis ankri \u011dis la difekto estis riparita", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, dua libro, \u0109apitro 33a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ankr", "primary": false}, "pruno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frukto de prunujo, drupo flava, ru\u011da a\u016d violkolora, kun bona acideta a\u016d dol\u0109a gusto.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043b\u0456\u0432\u0430 (\u043f\u043b\u043e\u0434)"], "fr": ["prune"], "bg": ["\u0441\u043b\u0438\u0432\u0430"], "nl": ["pruim"], "pt": ["ameixa"], "ru": ["\u0441\u043b\u0438\u0432\u0430"], "de": ["Pflaume"], "tr": ["erik"], "hu": ["szilva"], "fa": ["\u0622\u0644\u0648\u0632\u0631\u062f", "\u0622\u0644\u0648\u0686\u0647", "\u06af\u0648\u062c\u0647"], "en": ["plum", "prune"], "cs": ["\u0161vestka"], "pl": ["\u015bliwka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prun", "primary": true}, "liliputa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgrandega, kiel la lo\u011dantoj de la fantazia samnoma lando imagita de Swift.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u043b\u0456\u043f\u0443\u0446\u043a\u0456", "\u043a\u0430\u0440\u043b\u0456\u043a\u0430\u0432\u044b"], "en": ["Lilliputian", "diminutive", "dwarf", "tiny"], "nl": ["dwergachtig"], "pt": ["liliputiano"], "ru": ["\u043b\u0438\u043b\u0438\u043f\u0443\u0442\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u043a\u0430\u0440\u043b\u0438\u043a\u043e\u0432\u044b\u0439"], "de": ["lilliputanisch", "zwergenhaft"], "hu": ["liliputi"], "es": ["liliputiense"]}, "examples": [["kresko mamuta, sed sa\u011do liliputa..", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "liliput", "primary": true}, "histo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sistemo da samfunkciaj kaj samdevenaj \u0109eloj, kune kun la inter\u0109elaj substancoj kaj la strukturoj produktitaj de la \u0109eloj.", "translations": {"be": ["\u0442\u043a\u0430\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["tissu (cellulaire)"], "en": ["tissue"], "nl": ["weefsel (organisch)"], "pt": ["tecido (celular)"], "el": ["\u03b9\u03c3\u03c4\u03cc\u03c2"], "de": ["(organisches) Gewebe"], "it": ["tessuto (anat.)"], "hu": ["sz\u00f6vet (szerves)"], "es": ["tejido (org\u00e1nico)"], "ru": ["\u0442\u043a\u0430\u043d\u044c (\u0431\u0438\u043e\u043b.)"], "pl": ["tkanka"]}, "examples": [["mola histo", null], ["kuniga histo", null], ["ostohisto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hist", "primary": true}, "oktobra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Okazanta en oktobro, rilata al oktobro.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0441\u0442\u0440\u044b\u0447\u043d\u0456\u0446\u043a\u0456"], "fr": ["d'octobre"], "nl": ["oktober-"], "ru": ["\u043e\u043a\u0442\u044f\u0431\u0440\u044c\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["Oktober-"], "it": ["di ottobre"], "vo": ["otulik"], "ja": ["\u5341\u6708\u306e [\u3058\u3085\u3046\u304c\u3064\u306e]"], "pl": ["pa\u017adziernikowy"]}, "examples": [["min atingis la oktobra numero de \u00abMonato\u00bb", "Boris Kolker: Oktobra Monato, Monatojaro 2001a, numero 12a, p. 4a"]], "subdefinitions": []}], "root": "oktobr", "primary": false}, "beletro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arta literaturo plezurocela a\u016d distrocela, precipe tia, kiu rakontas pri okaza\u0135oj kaj personoj imagitaj.", "translations": {"ru": ["\u0445\u0443\u0434\u043e\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f \u043b\u0438\u0442\u0435\u0440\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430"], "fr": ["art de l'\u00e9crivain", "litt\u00e9rature (art de l'\u00e9crivain)", "lettres (art de l'\u00e9crivain)"], "en": ["literature", "letters", "belles lettres"], "be": ["\u043c\u0430\u0441\u0442\u0430\u0446\u043a\u0430\u044f \u043b\u0456\u0442\u0430\u0440\u0430\u0442\u0443\u0440\u0430"], "it": ["lettere", "belle lettere"], "hu": ["sz\u00e9pirodalom"], "sk": ["beletria"], "pl": ["beletrystyka"], "es": ["letras"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "beletr", "primary": true}, "sklerozo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malmoli\u011do de histoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u043b\u0435\u0440\u043e\u0437"], "fr": ["scl\u00e9rose"], "bg": ["\u0441\u043a\u043b\u0435\u0440\u043e\u0437\u0430"], "nl": ["sclerose"], "ru": ["\u0441\u043a\u043b\u0435\u0440\u043e\u0437"], "de": ["Sklerose"], "hu": ["szkler\u00f3zis", "elmeszesed\u00e9s", "kem\u00e9nyed\u00e9s"], "en": ["sclerosis"]}, "examples": [["en Germanio \u0109irka\u016d 120 000 personoj malsanas de multobla sklerozo, kiu kondukas 85 procentojn de la pacientoj al rulse\u011do", "Martin Cziesla: kio kulpas pri multobla sklerozo?, Monatojaro 1999a, numero 3a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "skleroz", "primary": true}, "kalkaneo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kalkana osto.", "translations": {"ru": ["\u043f\u044f\u0442\u043e\u0447\u043d\u0430\u044f \u043a\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["calcan\u00e9um"], "en": ["heel bone"], "nl": ["hielbeen"], "pt": ["calc\u00e2neo"], "la": ["calcaneum"], "ca": ["calcani", "calcany"], "de": ["Fersenbein"], "hu": ["sarokcsont"], "es": ["calc\u00e1neo"], "pl": ["ko\u015b\u0107 pi\u0119towa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kalkane", "primary": true}, "himenio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Membrano kovranta la receptaklon de la fungoj kaj kiu portas la sporojn.", "translations": {"fr": ["hym\u00e9nium"], "nl": ["hymenium"], "pt": ["him\u00eanio"], "de": ["Hymenium", "Sporenlager"], "pl": ["hymenium", "ob\u0142ocznia"], "hu": ["term\u0151r\u00e9teg (gomba)", "hymenium"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "himeni", "primary": true}, "spekulanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu spekulas.", "translations": {"nl": ["speculant"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spekul", "primary": false}, "degni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Bonvole komplezi al subulo.", "translations": {"fr": ["condescendre", "daigner"], "pt": ["dignar-se"]}, "examples": [["vi tion, ver\u015dajne, ne degnas kompreni", "Fjodor Dostojevskij, trad. A. Kor\u0135enkov, Noticoj el la kelo, La Ondo de Esperanto, 2002, numero 7a"], ["nur grandaj sinjoroj scias esti tiom degnaj", "Milito kontra\u016d salamandr, libro 2a, \u0109apitro 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "degn", "primary": true}, "kondoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de la genro vulturo (Vultur gryphus) tre granda rabobirdo, vivanta en Sudameriko.", "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u043d\u0434\u0430\u0440"], "fr": ["condor"], "en": ["condor"], "nl": ["condor"], "pt": ["condor (\u00f4)", "abutre-do-novo-mundo", "condor-dos-andes"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0434\u043e\u0440"], "ca": ["c\u00f2ndor"], "de": ["Kondor"], "es": ["c\u00f3ndor"], "pl": ["kondor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kondor", "primary": true}, "pretere": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Preter tio.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u043c\u0430", "\u043c\u0456\u043c\u0430\u0445\u043e\u0434\u0437\u044c", "\u043c\u0456\u043c\u0430\u0445\u043e\u0434\u0430\u043c", "\u043c\u0456\u043c\u0430\u0435\u0437\u0434\u0430\u043c"], "fr": ["au-del\u00e0"], "hu": ["mellette", "mellesleg", "fut\u00f3lag"], "nl": ["daar voorbij"], "ru": ["\u043c\u0438\u043c\u043e", "\u043c\u0438\u043c\u043e\u0445\u043e\u0434\u043e\u043c"]}, "examples": [["la arboj estis maldensaj, kaj pretere oni vidis grandan kastelon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "preter", "primary": false}, "miel\u0109elaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro de vaksaj sesangulaj \u0109eloj en abelujo kiuj enhavas la larvojn kaj en kiuj la abeloj staplas mielon.", "translations": {"de": ["Honigwaben"], "en": ["honeycomb"], "es": ["panal"], "pl": ["plaster (miodu)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "miel", "primary": false}, "fu\u015dformi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malaperigi la donitan formon, doni malbonan formon, defaligi de la bona formo.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u0444\u0430\u0440\u043c\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9former"], "ru": ["\u0434\u0435\u0444\u043e\u0440\u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["verformen"], "pl": ["zniekszta\u0142ca\u0107", "odkszta\u0142ca\u0107", "deformowa\u0107"], "hu": ["deform\u00e1l", "eltorz\u00edt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "form", "primary": false}, "kompensilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato por restarigi ekvilibron en elektra cirkvito.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u043f\u044d\u043d\u0441\u0430\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["compensateur"], "en": ["compensator"], "nl": ["compensator"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043f\u0435\u043d\u0441\u0430\u0442\u043e\u0440", "\u0443\u0440\u0430\u0432\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Kompensator"], "hu": ["kompenz\u00e1tor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kompens", "primary": false}, "elperfidi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Nevolante lasi vidi ion.", "translations": {"fr": ["laisser voir"], "br": ["diskulia\u00f1"]}, "examples": [["kiu iras kun kalumnioj, tiu elperfidas sekreton", "La Malnova Testamento, Sentencoj 11:13"]], "subdefinitions": []}], "root": "perfid", "primary": false}, "pasa\u011dero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Veturanto per fervojo, vapor\u015dipo, aer\u015dipo a\u016d ajna veturilo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u0430\u0436\u044b\u0440"], "en": ["passenger"], "nl": ["passagier"], "ru": ["\u043f\u0430\u0441\u0441\u0430\u0436\u0438\u0440"], "ca": ["passatger", "viatger"], "de": ["Passagier", "Reisender", "Fahrgast", "Fluggast"], "hu": ["utas"], "es": ["pasajero", "viajero"]}, "examples": [["turismaj a\u016dtobusoj revenis duonplenaj al Litovio: iliaj pasa\u011deroj restis en Britio por ser\u0109i sukceson kaj feli\u0109on", "Antanas Grin\u010devi\u010dius: Ruze eniri, akuze eliri, Monatojaro 2000a, numero 11a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pasa\u011der", "primary": true}, "fatala\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malfeli\u0109a\u0135o, malbon\u015danco.", "translations": {"be": ["\u043d\u044f\u045e\u0434\u0430\u0447\u0430", "\u043d\u044f\u0448\u0447\u0430\u0441\u044c\u0446\u0435"], "fr": ["malheur (accident)"], "en": ["calamity"], "ru": ["\u043d\u0435\u0443\u0434\u0430\u0447\u0430", "\u043d\u0435\u0441\u0447\u0430\u0441\u0442\u044c\u0435", "\u043d\u0435\u0432\u0437\u0433\u043e\u0434\u0430"], "de": ["Unannehmlichkeit", "Missgeschick"], "es": ["fatalidad"], "hu": ["v\u00e9gzetes esem\u00e9ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fatal", "primary": false}, "kriptono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 36, atompezo 83,80, simbolo Kr. Malofta nobla gaso.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044b\u043f\u0442\u043e\u043d"], "fr": ["krypton"], "bg": ["\u043a\u0440\u0438\u043f\u0442\u043e\u043d"], "ca": ["cript\u00f3"], "de": ["Krypton"], "it": ["krypton"], "hu": ["kripton"], "en": ["krypton"], "br": ["kripton"], "es": ["cript\u00f3n"], "ru": ["\u043a\u0440\u0438\u043f\u0442\u043e\u043d"], "nl": ["krypton"], "pt": ["cript\u00f4nio", "cr\u00edton", "cripto"], "la": ["Krypton"], "sv": ["krypton"], "pl": ["krypton"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kripton", "primary": true}, "masto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longa vertikala ronda trabo, ordinare el ligno, de kiu oni pendigas la velojn de \u015dipo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0447\u0442\u0430"], "fr": ["m\u00e2t"], "en": ["mast"], "nl": ["mast"], "pt": ["mastro"], "ru": ["\u043c\u0430\u0447\u0442\u0430"], "de": ["Mast"], "hu": ["\u00e1rboc"], "br": ["gwern (ur vag)"], "es": ["palo", "m\u00e1stil", "mastelero"]}, "examples": [["fumtuboj kaj mastoj de l\u2019 vapor\u015dipoj", "Voja\u011dimpresoj, en Peterburgo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Simila stangego starigita por diversaj celoj.", "translations": {"hu": ["p\u00f3zna"]}, "examples": [["la strato estis ornamita per mastoj kun flagoj", null], ["grimpmasto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mast", "primary": true}, "supervesto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vesto kiun oni surmetas sur aliajn vestojn, precipe tiaj kiujn oni portas eksterdome por sin protekti kontra\u016d malvarmo a\u016d pluvo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u0440\u0445\u043d\u044f\u044f \u043e\u0434\u0435\u0436\u0434\u0430", "\u0432\u0435\u0440\u0445\u043d\u0435\u0435 \u043f\u043b\u0430\u0442\u044c\u0435"], "fr": ["v\u00eatement d'ext\u00e9rieur"], "de": ["\u00dcberbekleidung", "Oberbekleidung"], "en": ["overcoat", "outer clothing"], "hu": ["fel\u00f6lt\u0151", "fels\u0151kab\u00e1t", "k\u00f6peny"]}, "examples": [["li portas rozokoloran superveston kaj teleroforman \u0109apelon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 31"], ["li detiris siajn \u015damajn gantojn kaj disbutonumas la superveston", "I. Lojko, kulereto, Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto"], ["li prenis sian superveston kaj forlasis la balon anta\u016d kelkaj minutoj, diris Olsen", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, , la porcio da glacia\u0135o"], ["ni enrigardu iom en la anta\u016d\u0109ambron, kie trovis rifu\u011don la supervestoj, bastonoj, pluvombreloj kaj galo\u015doj", "Fabeloj, volumo 1, galo\u015doj de feli\u0109o"], ["oni povus diri, ke \u015din kaptis forta malvarmo, \u0109ar \u015di iom tremis sub la pelta supervesto, kaj ke \u015di ion profunde hontis, \u0109ar \u015di ne povis forlevi la okulojn de la \u015dtonoj de la trotuaro", "Marta"], ["du sinjorinoj en veluraj supervestoj, apogante sin reciproke unu al la alia, iris rapide kaj interparolis gaje", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "vest", "primary": false}, "cerio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 58, atompezo 140,12, simbolo Ce. Malofta metalo mola kaj griza. Lantanoido.", "translations": {"be": ["\u0446\u044d\u0440\u044b\u0439"], "fr": ["c\u00e9rium"], "en": ["cerium"], "nl": ["cerium"], "pt": ["c\u00e9rio"], "el": ["\u03b4\u03b7\u03bc\u03ae\u03c4\u03c1\u03b9\u03bf"], "de": ["Cer"], "it": ["cerio"], "hu": ["c\u00e9rium"], "sk": ["c\u00e9rium"], "fa": ["\u0633\u0631\u06cc\u0645"], "es": ["cerio"], "br": ["seriom"], "ru": ["\u0446\u0435\u0440\u0438\u0439"], "pl": ["Cerium", "cer"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ceri", "primary": true}, "formalismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tro pedanta atento kaj obeo al la formala\u0135oj; formalemo.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0440\u043c\u0430\u043b\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["formalisme"], "en": ["formalism"], "nl": ["formalisme"], "pt": ["formalismo"], "ru": ["\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430\u043b\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Formalismus"], "hu": ["formalizmus"], "es": ["formalismo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "formal", "primary": false}, "Litovio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Litovujo", "translations": {"fr": ["Lituanie"], "bg": ["\u041b\u0438\u0442\u0432\u0430"], "nl": ["Litouwen"], "de": ["Litauen"], "en": ["Lithuania"], "pl": ["Litwa", "Republika Litewska"]}, "examples": [["Litovio estas lando en la nordoriento de E\u016dropo, \u0109e la Balta maro.", "Vikipedio, Litovio"]], "subdefinitions": []}], "root": "Litovi", "primary": true}, "tukpin\u0109ilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pin\u0109ilo per kiu oni pendigas seki\u011dontan tukon a\u016d veston je \u015dnuro.", "translations": {"fr": ["pince \u00e0 linge"]}, "examples": [["ili postlasis al Usono plurajn inventa\u0135ojn, ekzemple vaste uzatan specon de tukpin\u0109ilo", "R. Haruo, Jen donaco : Simpleco, [vidita en 2010]"]], "subdefinitions": []}], "root": "pin\u0109", "primary": false}, "sendolora": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sentiganta nenian doloron.", "translations": {"be": ["\u0431\u044f\u0437\u0431\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["indolore"], "en": ["painless"], "nl": ["pijnloos", "gevoelloos"], "ru": ["\u0431\u0435\u0437\u0431\u043e\u043b\u0435\u0437\u043d\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["schmerzfrei"], "it": ["indolore"], "hu": ["f\u00e1jdalommentes"], "pl": ["bezbolesny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dolor", "primary": false}, "farenhejta": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La farenhejtan skalon oni ankora\u016d uzas en Usono; en sciencoj kaj en plimulto de aliaj landoj oni uzas la celsian skalon.", "Rimarko: La formulo por konverti celsian temperaturon C en farenhejtan F estas F = 9C/5 + 32; la inversa konverto estas C = 5(F - 32)/9.", "Rimarko: La intenco estis, ke la temperaturo de la glacii\u011do estu 30\u00b0F kaj la temperaturo de la homa korpo estu 90\u00b0F; nu, post precizigo tiuj valoroj korekti\u011dis al 32\u00b0F kaj 98.6\u00b0F."], "primary definition": "Rilata al la mezursistemo por temperaturo, la\u016d kiu, \u0109e la normala atmosfera premo, la akvo glacii\u011das je 32 farenhejtaj gradoj (32\u00b0F) kaj ekbolas je 212 farenhejtaj gradoj (212\u00b0F), kiu intervalo estas dividita en 180 egalajn partojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0432\u043e\u0434\u043b\u0435 \u0424\u0430\u0440\u044d\u043d\u0433\u0430\u0439\u0442\u0430"], "fr": ["(selon l'\u00e9chelle de) Fahrenheit"], "bg": ["\u0424\u0430\u0440\u0435\u043d\u0445\u0430\u0439\u0442"], "nl": ["fahrenheit"], "ru": ["\u043f\u043e \u0424\u0430\u0440\u0435\u043d\u0433\u0435\u0439\u0442\u0443"], "de": ["Fahrenheit"], "hu": ["Fahrenheit-"], "en": ["fahrenheit"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Farenhejt", "primary": false}, "hektometro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezurunuo de longo, egala al cent metroj; simb. hm.", "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u043a\u0442\u0430\u043c\u044d\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["hectom\u00e8tre"], "en": ["hectometer", "hectometre"], "nl": ["hectometer"], "pt": ["hect\u00f4metro"], "el": ["\u03b5\u03ba\u03b1\u03c4\u03cc\u03bc\u03b5\u03c4\u03c1\u03bf"], "de": ["Hektometer"], "it": ["ettometro"], "fa": ["\u0647\u06a9\u062a\u0648\u0645\u062a\u0631"], "br": ["hektometr(ad)"], "ru": ["\u0433\u0435\u043a\u0442\u043e\u043c\u0435\u0442\u0440"], "es": ["hect\u00f3metro"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hektometr", "primary": true}, "teflono": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u00abTeflon\u00bb estas rezervita marknomo por politetrafluoroetileno. Komunlingve oni same nomas kelkajn aliajn polimerojn kun similaj ecoj."], "primary definition": "Plasta substanco imuna kontra\u016d akvo, varmego, reakcioj, uzata kiel izolilo en kuirvazoj, tuboj, vestoj kaj aliaj a\u0135oj.", "translations": {"fr": ["t\u00e9flon"], "de": ["Teflon"], "pl": ["teflon"], "pt": ["teflon", "tefl\u00e3o"]}, "examples": [["Roy J. PLUNKETT, (1910-1994), eltrovanto de Teflono", "Vikipedio, artikolo \u00ablisto de kemiistoj\u00bb, 2005-12-30"]], "subdefinitions": []}], "root": "teflon", "primary": true}, "dramaturgio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arto de teatra verkado.", "translations": {"be": ["\u0434\u0440\u0430\u043c\u0430\u0442\u0443\u0440\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["dramaturgie"], "en": ["dramaturgy"], "pt": ["dramaturgia"], "ru": ["\u0434\u0440\u0430\u043c\u0430\u0442\u0443\u0440\u0433\u0438\u044f"], "de": ["Dramaturgie"], "hu": ["dramaturgia"], "es": ["dramaturgia"], "pl": ["dramaturgia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Teorio pri tiu arto.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dramaturgi", "primary": true}, "sunbano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elmetado de la korpo al la sunradioj.", "translations": {"be": ["\u0441\u043e\u043d\u0435\u0447\u043d\u0430\u044f \u0432\u0430\u043d\u043d\u0430"], "fr": ["bain de soleil"], "en": ["sunbath"], "nl": ["zonnebad"], "ru": ["\u0441\u043e\u043b\u043d\u0435\u0447\u043d\u0430\u044f \u0432\u0430\u043d\u043d\u0430"], "de": ["Sonnenbad"], "hu": ["napf\u00fcrd\u0151"], "sk": ["opa\u013eovanie"], "br": ["heoliadenn"], "pl": ["k\u0105piel s\u0142oneczna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ban", "primary": false}, "edukisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu profesie edukas infanojn a\u016d junulojn a\u016d bestojn.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0445\u0430\u0432\u0430\u0446\u0435\u043b\u044c", "\u0432\u044b\u0445\u0430\u0432\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a", "\u043d\u0430\u0441\u0442\u0430\u045e\u043d\u0456\u043a", "\u0434\u0440\u044d\u0441\u0456\u0440\u043e\u045e\u0447\u0448\u044b\u043a"], "fr": ["\u00e9ducateur", "dresseur"], "nl": ["opvoeder"], "ru": ["\u0432\u043e\u0441\u043f\u0438\u0442\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u043d\u0430\u0441\u0442\u0430\u0432\u043d\u0438\u043a", "\u0434\u0440\u0435\u0441\u0441\u0438\u0440\u043e\u0432\u0449\u0438\u043a"], "de": ["Erzieher", "Ausbilder"], "hu": ["nevel\u0151"], "es": ["educador"], "pl": ["wychowawca", "nauczyciel"]}, "examples": [["mankis edukistoj por prizorgi la knabon", "Guido Van Damme: Puno ne sen peno, Monatojaro 2002a, numero 4a, p. 15a"]], "subdefinitions": []}], "root": "eduk", "primary": false}, "stivi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fiksaran\u011di la \u015dar\u011dojn de la \u015dipo en la holdo, por ke ili ne movi\u011du dum la osciloj de la \u015dipo.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043c\u0430\u0446\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c \u0433\u0440\u0443\u0437 (\u043d\u0430 \u0441\u0443\u0434\u043d\u0435)"], "hu": ["rakom\u00e1nyt r\u00f6gz\u00edt (haj\u00f3n )", "rakom\u00e1nyt elrendez (haj\u00f3n )"], "de": ["verstauen", "stauen"], "nl": ["stuwen (v.scheepslading)"], "ru": ["\u0437\u0430\u043a\u0440\u0435\u043f\u043b\u044f\u0442\u044c \u0433\u0440\u0443\u0437 (\u043d\u0430 \u0441\u0443\u0434\u043d\u0435)"]}, "examples": [["karba \u015dar\u011do ne estas stivata", null]], "subdefinitions": []}], "root": "stiv", "primary": true}, "\u0109uk\u0109a": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la \u0109uk\u0109oj, ilia vivmaniero kaj lo\u011dloko.", "translations": {"be": ["\u0447\u0443\u043a\u043e\u0446\u043a\u0456"], "ru": ["\u0447\u0443\u043a\u043e\u0442\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["tschuktschisch"], "it": ["dei chukci", "dei ciukci"], "pl": ["czukocki"], "hu": ["csukcs"]}, "examples": [["la\u016d nia \u0109uk\u0109a kutimo, niaj maljunuloj rajtas siavole forlasi tiun \u0109i vivon, se \u011di i\u011das por ili malfacila, dolora, se ili sentas, ke \u011di i\u011das por ili \u015dar\u011do ne plu portebla, ke ili i\u011das \u015dar\u011do por siaj parencoj kaj amikoj kaj por si mem", "V. Ero\u015denko: El vivo de \u0109uk\u0109oj. La trimova \u015dakproblemo."], ["la \u0109uk\u0109a lingvo", null], ["\u0108uk\u0109a maro, duoninsulo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109uk\u0109", "primary": false}, "el\u015duti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Eligi \u015dutante.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0441\u044b\u043f\u0430\u0446\u044c"], "nl": ["uitschudden"], "ru": ["\u0432\u044b\u0441\u044b\u043f\u0430\u0442\u044c"], "it": ["scaricare"], "es": ["descargar"], "hu": ["kisz\u00f3r"]}, "examples": [["el\u015duti sablon el kamiono", "Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Transmeti programon a\u016d datumon el \u0109efmemoro a\u016d servilo al krommemoro a\u016d periferia komputilo, la malo de al\u015duti.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u0446\u044f\u0433\u043d\u0443\u0446\u044c (\u0444\u0430\u0439\u043b\u044b, \u0437\u044c\u0432\u0435\u0441\u0442\u043a\u0456)"], "fr": ["t\u00e9l\u00e9charger"], "en": ["download (data)"], "nl": ["sponzen (v.data)", "downloaden", "binnenhalen (v.data)"], "ru": ["\u0441\u043a\u0430\u0447\u0430\u0442\u044c (\u0434\u0430\u043d\u043d\u044b\u0435)"], "de": ["herunterladen"], "hu": ["let\u00f6lt (adatokat)"], "pl": ["zgra\u0107 (dane)", "zrzuca\u0107 (dane)"], "es": ["bajar (datos)", "descargar (datos)"]}, "examples": [["modernan Unikod-kapablan foliumilon vi povas senpage el\u015duti de Microsoft a\u016d Netscape", "Londona Esperanto-Klubo."]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dut", "primary": false}, "kapstano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vertikala vin\u0109o kun horizontalaj stangoj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0431\u0435\u0441\u0442\u0430\u043d", "\u0448\u043f\u0438\u043b\u044c (\u0432\u0438\u0434 \u043b\u0435\u0431\u0451\u0434\u043a\u0438)"], "fr": ["cabestan"], "en": ["capstan", "winding gear"], "nl": ["kaapstander"], "de": ["Spill"], "es": ["cabrestante"], "hu": ["horgonycs\u00f6rl\u0151", "gugora"]}, "examples": [["oni levas la ankron de \u015dipo per kapstano a\u016d vindaso", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kapstan", "primary": true}, "po\u015dlampo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda, facile kunportebla lampo.", "translations": {"fr": ["lampe de poche"], "de": ["Taschenlampe"], "nl": ["zaklamp"], "pl": ["latarka"]}, "examples": [["du akre brilaj po\u015dlampoj celis al mi", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, unua libro, \u0109apitro 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "lamp", "primary": false}, "insistema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ema insisti.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0441\u0442\u043e\u0439\u043b\u0456\u0432\u044b"], "fr": ["insistant"], "en": ["insistent"], "nl": ["aandringend", "opdringerig"], "pt": ["insistente (adj.)"], "ru": ["\u043d\u0430\u0441\u0442\u043e\u0439\u0447\u0438\u0432\u044b\u0439"], "hu": ["kitart\u00f3", "\u00e1llhatatos"], "es": ["insistente"]}, "examples": [["tamen insistema Qiu Ming neniel volis forlasi sian hobion", "\u0108ina Radio Internaciahttp://esperanto.cri.com.cn/esperanto/2002/Aug/83489.htm"], ["la teatro estis sie\u011data de la homa maro, ribela kaj insistema", "Nikolaj Ostrovskij, trad. Solomon CinsKiel la \u015dtalo estis hardatahttp://www.sezonoj.itgo.com/Stal2-6.htm"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: En \u0109i tiu malofta senco eblus vidi la nuancon, ke la insisto estas tamen vualita."], "primary definition": "Insista.", "translations": {}, "examples": [["subite mi komprenas tiujn rigardojn kaj insistemajn movojn, kiuj tiel ne pla\u0109is al mi en Vitalij", "Metropoliteno\u0109ap. 10"], ["obtuza, sed insistema timo", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 11"]], "subdefinitions": []}], "root": "insist", "primary": false}, "manato": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Manato estas anka\u016d la nomo de monunuo."], "primary definition": "Na\u011da mamulo vivanta en estuaroj kaj riveroj de tropika zono atlantika, genro el familio tri\u0125e\u0125edoj el ordo sirenoj (Trichechus).", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u043c\u0430\u043d\u0442\u044b\u043d"], "fr": ["lamantin"], "en": ["manatee"], "nl": ["zeekoe"], "pt": ["peixe-boi", "manati"], "ru": ["\u043b\u0430\u043c\u0430\u043d\u0442\u0438\u043d"], "de": ["Manati"], "hu": ["man\u00e1ti", "lamantin"], "pl": ["manat", "brzegowiec", "lamantyna"]}, "examples": [["la kariba manato (Trichechus manatus) vivas apud la karibmaraj insuloj, la amazona manato (Trichechus inunguis) vivas en la estuaroj de Amazono kaj Orinoko, dum la afrika manato (Trichechus senegalensis) vivas en estuaroj de riveroj la\u016d la okcidenta marbordo de Afriko inter la Senegalo en Gambio kaj la Kvanzo en Angolo", "Vikipedio, artikolo \u00abmanato\u00bb, 2006-12-24"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Manato estas anka\u016d la nomo de mamulo vivanta en akvo."], "primary definition": "Monunuo, uzata en Azerbaj\u011dano (nova simbolo YAM, malnova AZM) kaj en Turkmenio (TMM).", "translations": {"fa": ["\u0645\u0646\u0627\u062a"], "de": ["Manat"], "nl": ["manat"], "pt": ["manat"], "pl": ["manat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "manat", "primary": true}, "cicero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Preslitero, kies grandeco estas dekdupunkta, kaj servas kiel unuo de tipografia mezuro.", "translations": {"be": ["\u0446\u044b\u0446\u044d\u0440\u0430"], "fr": ["cic\u00e9ro"], "nl": ["cicero"], "ru": ["\u0446\u0438\u0446\u0435\u0440\u043e"], "ca": ["c\u00edcero"], "de": ["Cicero"], "it": ["cicero"], "hu": ["cicer\u00f3"], "pl": ["cycero"], "es": ["c\u00edcero"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cicer", "primary": true}, "substrato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ia ajn reala\u0135o, substanca a\u016d fenomena, kiu ebligas la ekziston de alia, kaj kvaza\u016d subportas \u011din.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0431\u0441\u0442\u0440\u0430\u0442"], "nl": ["substraat"], "ru": ["\u0441\u0443\u0431\u0441\u0442\u0440\u0430\u0442", "\u043e\u0441\u043d\u043e\u0432\u0430"], "de": ["Substrat"], "it": ["substrato (fil.)", "sostrato (fil.)"], "hu": ["szubsztr\u00e1tum"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Bazo, fundamenta ideo de doktrino.", "translations": {"hu": ["eszmei alap"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "substrat", "primary": true}, "enrigardi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Rigardi al la interno de.", "translations": {"fr": ["regarder \u00e0 l'int\u00e9rieur (de)"]}, "examples": [["\u015di demande enrigardas miajn okulojn", "Ueyama M., Pardonon!, l' omnibuso, 1970"]], "subdefinitions": []}], "root": "rigard", "primary": false}, "sukeri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Dol\u0109igi per sukero.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043b\u0430\u0441\u0442\u044c \u0441\u0430\u0445\u0430\u0440 (\u0432\u043e \u0447\u0442\u043e-\u043b.)"], "fr": ["sucrer"], "nl": ["zoeten"], "hu": ["cukroz"], "de": ["zuckern"], "sv": ["sockra"], "it": ["zuccherare"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "suker", "primary": false}, "sukero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Blanka dol\u0109a substanco, konsistanta el karbono, hidrogeno kaj oksigeno, kaj elprenita el diversaj vegeta\u0135oj, precipe el sukerkano kaj el beto.", "translations": {"be": ["\u0446\u0443\u043a\u0430\u0440"], "fr": ["sucre"], "bg": ["\u0437\u0430\u0445\u0430\u0440"], "nl": ["suiker"], "ru": ["\u0441\u0430\u0445\u0430\u0440"], "de": ["Zucker"], "tr": ["\u015feker"], "it": ["zucchero"], "hu": ["cukor"], "en": ["sugar"], "cs": ["cukr"], "sv": ["socker"]}, "examples": [["li donis al mi teon kun sukero", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 26"], ["la pli vaste konataj sukeroj, glukozo kaj fruktozo, havas en \u0109iu molekulo ses karbon-atomojn", "Ste\u0109jo Norvell, Riboj, Monato, jaro 2000a, numero 11a, p. 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "suker", "primary": true}, "Japanio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Japanujo", "translations": {"fr": ["Japon"], "bg": ["\u042f\u043f\u043e\u043d\u0438\u044f"], "pt": ["Jap\u00e3o"], "de": ["Japan"], "it": ["Giappone"], "hu": ["Jap\u00e1n"], "en": ["Japan"], "sv": ["Japan"], "pl": ["Japonia", "Kraj Kwitn\u0105cej Wi\u015bni (poet.)"]}, "examples": [["fine venis respondo el Japanio. Pasis jam kvin semajnoj, de kiam mi skribis tien", "Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio,\u0109apitro 2a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Japani", "primary": true}, "terpiro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sunfloro kreskanta precipe en norda Ameriko, kies tubera radiko estas uzata kiel man\u011da\u0135o por homoj a\u016d brutoj (Helianthus tuberosus).", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043f\u0456\u043d\u0430\u043c\u0431\u0443\u0440", "\u0442\u0430\u043f\u0456\u043d\u0430\u043c\u0431\u0443\u0440"], "fr": ["topinambour"], "en": ["Jerusalem artichoke"], "nl": ["aardpeer"], "ru": ["\u0442\u043e\u043f\u0438\u043d\u0430\u043c\u0431\u0443\u0440"], "de": ["Topinambur", "Erdbirne", "Topinambur", "Erdbirne"], "hu": ["csics\u00f3ka"], "br": ["perenn-douar"], "pl": ["s\u0142onecznik bulwiasty", "topinambur"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pir", "primary": false}, "instruitulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0443\u043a\u0430\u0432\u0430\u043d\u044b \u0447\u0430\u043b\u0430\u0432\u0435\u043a"], "fr": ["clerc (personne cultiv\u00e9e)", "lettr\u00e9 (subst.)", "savant (subst.)"], "nl": ["ontwikkeld man"], "pt": ["s\u00e1bio", "homem instru\u00eddo"], "ru": ["\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u043a"], "de": ["Gelehrter"], "hu": ["tanult ember", "m\u0171velt ember"], "pl": ["kto\u015b wyszkolony", "kto\u015b wyedukowany", "kto\u015b wykszta\u0142cony", "kto\u015b nauczony"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "instru", "primary": false}, "muskoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Klaso de muskoplantoj (Musci), sen vera radiko kaj kun mallar\u011daj folietoj, ofte dense kreskantaj sur malsekaj \u015dtonoj, arboj, kc.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0438\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0435 \u043c\u0445\u0438 (\u043a\u043b\u0430\u0441\u0441)", "\u043b\u0438\u0441\u0442\u043e\u0441\u0442\u0435\u0431\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0435 \u043c\u0445\u0438 (\u043a\u043b\u0430\u0441\u0441)"], "en": ["mosses"], "nl": ["mossen"], "pt": ["musgos"], "de": ["Laubmoose"], "hu": ["lombos moh\u00e1k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "musk", "primary": true}, "progresi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Anta\u016deniri al supera grado de disvolvi\u011do, perfekti\u011di.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0433\u0440\u044d\u0441\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u044c\u0432\u0456\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["progresser"], "en": ["progress"], "nl": ["vooruitgaan (vorderen)", "vorderingen maken", "vorderen"], "pt": ["progredir"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0433\u0440\u0435\u0441\u0441\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0432\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["Fortschritte machen", "voranschreiten", "sich weiterentwickeln"], "hu": ["halad", "el\u0151remegy", "fejl\u0151dik"], "fa": ["\u067e\u06cc\u0634\u0631\u0641\u062a \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u062a\u0631\u0642\u06cc \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "cs": ["d\u011blat pokroky"]}, "examples": [["tie li povis pli bone esti instruata kaj pli bone progresi", null], ["progresi en la studado, en la civilizo", null], ["la afero rapide progresas", null], ["la preparoj por la ekspozicio kontentige progresas", null], ["la scienco, moralo \u0109iutage progresas", null], ["malgra\u016d progresinta le\u011daro la indianoj vivas mizere", null], ["nuntempe muzika kulturo de Esperantujo iom malpli progresas kompare al poezi-kulturo", "J. Zajdman, P. Mo\u0135ajev, Ege ri\u0109aj harmonie, Monato"], ["\u015dajnas, ke la plej populara libreto pri gramatiko por progresantoj, plene en Esperanto anta\u016de estis \u00abLa tuta esperanto\u00bb de Henrik Seppik", "C. Keysers, Gramatiko facile asimilebla, Monato"]], "subdefinitions": []}], "root": "progres", "primary": true}, "nebulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Amaso da densa akva vaporo formi\u011danta en malsupra atmosfero kaj malklariganta la vidon.", "translations": {"be": ["\u0442\u0443\u043c\u0430\u043d"], "fr": ["brouillard", "brume"], "bg": ["\u043c\u044a\u0433\u043b\u0430"], "nl": ["nevel", "mist"], "pt": ["n\u00e9voa", "neblina", "nevoeira"], "ru": ["\u0442\u0443\u043c\u0430\u043d"], "de": ["Nebel"], "sv": ["dimma"], "hu": ["k\u00f6d", "p\u00e1ra"], "en": ["fog"], "br": ["latar", "lusenn", "nivlenn (latar)", "mogidell", "mougenn", "morenn"], "es": ["niebla", "neblina"], "he": ["\u05e2\u05e8\u05e4\u05dc"]}, "examples": [["griza nebulo kovras la valon", null], ["\u011di ankora\u016d ne eliris el malproksima nebulo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Io simila al nebulo.", "translations": {"es": ["niebla"]}, "examples": [["polva nebulo", null], ["okuloj vualataj de larma nebulo", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Malklara\u0135o, malpreciza\u0135o.", "translations": {"es": ["niebla"]}, "examples": [["en la nebulo de jam longe pasintaj jaroj", null], ["la instruo dispelis la kvincentjaran nebulon", null], ["ia nebula\u0135o ankora\u016d \u0109irka\u016d\u015dvebas la demandon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "nebul", "primary": true}, "padeli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Remi per unu sola remilo.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0435\u0441\u0442\u0438"], "en": ["paddle"], "nl": ["paddelen"], "de": ["paddeln"], "sv": ["paddla"], "hu": ["lap\u00e1tol (evez)"], "it": ["pagaiare"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Pene vadi en \u015dlimo; pla\u016ddi 2.", "translations": {"ru": ["\u0448\u043b\u0451\u043f\u0430\u0442\u044c (\u0431\u0440\u0435\u0441\u0442\u0438 \u043f\u043e \u0432\u043e\u0434\u0435)"], "nl": ["ploeteren"], "it": ["guazzare", "sguazzare"], "hu": ["tocsog"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "padel", "primary": false}, "padelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plata parto de aparato interaganta kun fluida\u0135o por transformi me\u0125anikan movon al fluo a\u016d fluon al me\u0125anika movo.", "translations": {"ru": ["\u043b\u043e\u043f\u0430\u0441\u0442\u044c"], "nl": ["paddel"], "pt": ["p\u00e1 (de roda, h\u00e9lice, turbina, remo)"], "sv": ["paddel", "skovel"], "de": ["Fl\u00fcgel (Windm\u00fchle)", "Blatt (Turbine, M\u00fchlrad, Ruder)"], "it": ["pala (di remo, di elica, di turbina)"], "hu": ["lap\u00e1t (ker\u00e9k\u00e9)", "toll (evez\u0151\u00e9)"]}, "examples": [["padelo de remilo, padelrado", null], ["stirpadelo de raketo", null], ["tra vitromuro mi vidis, ke padeloj de kelkaj vento-energiaj radoj turni\u011das malrapide", "Sun Aijun: en Dabancheng"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "alo, flugilo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "padel", "primary": true}, "Pluto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En la helena mito, anta\u016de alegorio de la tera fekundeco kaj poste blinda dio de la ri\u0109eco.", "translations": {"en": ["Pluto"], "nl": ["Pluto"], "pt": ["Pluto"], "no": ["Pluto"], "it": ["Pluto"], "hu": ["Plutosz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Hundo de Mi\u0109jo Muso, kartunkina persono kreita de Walt Disney.", "translations": {"pt": ["Pluto"], "pl": ["Pluto"], "hu": ["Plut\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Plut", "primary": true}, "astato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u0442\u0430\u0442"], "fr": ["astate"], "en": ["astatine"], "nl": ["astaat"], "la": ["Astatinum"], "ca": ["\u00e0stat"], "de": ["Astat"], "hu": ["aszt\u00e1cium"], "sk": ["ast\u00e1t"], "es": ["\u00e1stato"], "br": ["astat"], "ru": ["\u0430\u0441\u0442\u0430\u0442", "\u0430\u0441\u0442\u0430\u0442\u0438\u043d"], "pl": ["astat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "astat", "primary": true}, "turka": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la turkoj.", "translations": {"be": ["\u0442\u0443\u0440\u044d\u0446\u043a\u0456"], "fr": ["turc (adj.)"], "bg": ["\u0442\u0443\u0440\u0441\u043a\u0438"], "nl": ["Turks"], "ru": ["\u0442\u0443\u0440\u0435\u0446\u043a\u0438\u0439"], "de": ["t\u00fcrkisch"], "sv": ["turkisk"], "hu": ["t\u00f6r\u00f6k"], "fa": ["\u062a\u0631\u06a9\u06cc", "\u062a\u0631\u06a9"], "en": ["Turkish"], "pl": ["turecki"]}, "examples": [["la turka lingvo apartenas al la oguza bran\u0109o de la tjurkaj lingvoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "turk", "primary": false}, "supersateco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de tiu, kiu estas pli ol sata.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0441\u044b\u0447\u0430\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["repl\u00e9tion", "sati\u00e9t\u00e9"], "nl": ["oververzadigdheid"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0441\u044b\u0449\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "sv": ["\u00f6verm\u00e4tt", "d\u00e4st"], "it": ["satollo", "rimpinzato"], "hu": ["eltelt", "t\u00fallakott"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sat", "primary": false}, "dekuri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Malproksimi\u011di de io kurante.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0431\u0435\u0433\u0447\u044b"], "br": ["redek eus"], "hu": ["elfut (vhonnan)"]}, "examples": [["li dekuris de la katedro kaj per siaj tutaj fortoj li \u0135etegis la se\u011don sur la plankon", "La Revizo1"], ["la kronprinco dekuris de la monteto kaj sidi\u011dis sur \u0109evalon", "La Faraono, volumo 2\u0109ap. 18"]], "subdefinitions": []}], "root": "kur", "primary": false}, "turko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de la tjurklingva nacio konsistiganta la plej grandan parton de la lo\u011dantaro de Turkujo.", "translations": {"be": ["\u0442\u0443\u0440\u0430\u043a"], "fr": ["turc"], "bg": ["\u0442\u0443\u0440\u0447\u0438\u043d"], "pt": ["turco"], "ru": ["\u0442\u0443\u0440\u043e\u043a"], "de": ["T\u00fcrke"], "tr": ["T\u00fcrk"], "sv": ["turk"], "hu": ["t\u00f6r\u00f6k"], "fa": ["\u062a\u0631\u06a9"], "en": ["Turk", "Ottoman"], "pl": ["Turek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "turk", "primary": true}, "inkvizitoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Membro de la inkvizicia tribunalo.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u043a\u0432\u0456\u0437\u0456\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["inquisiteur"], "en": ["inquisitor"], "nl": ["inquisiteur"], "pt": ["inquisidor"], "ru": ["\u0438\u043d\u043a\u0432\u0438\u0437\u0438\u0442\u043e\u0440"], "de": ["Inquisitor"], "hu": ["inkvizitor"], "es": ["inquisidor"], "pl": ["\u015bwi\u0119ty inkwizytor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "inkvizitor", "primary": true}, "tangao": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda subvesto el intergamba bendo fiksita ventre kaj dorse \u0109e zona parto.", "translations": {"es": ["tanga"], "fr": ["string (culotte)"], "pl": ["tanga (majtki)"], "pt": ["tanga"]}, "examples": [["kiam la belulinoj turni\u011dis, \u015diaj etaj jupoj levi\u011dis kaj ili montris siajn tangaojn", "F\u00e1tima, La sekreta \u011dardeno, 2005-12-07"], ["la nomo tangao venas tra la portugala lingvo el bantua vorto kun la signifo \u00abtuko\u00bb", "Vikipedio, artikolo \u00abtangao\u00bb, 2006-03-06"]], "subdefinitions": []}], "root": "tanga", "primary": true}, "hipoteki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u015car\u011di nemoveblan havon per hipoteko.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043a\u043b\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456 (\u043c\u0430\u0451\u043c\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c \u0434\u043b\u044f \u0430\u0442\u0440\u044b\u043c\u0430\u043d\u044c\u043d\u044f \u043a\u0440\u044d\u0434\u044b\u0442\u0443)"], "fr": ["hypoth\u00e9quer"], "en": ["mortgage"], "nl": ["hypothekeren"], "pt": ["hipotecar"], "el": ["\u03c5\u03c0\u03bf\u03b8\u03b7\u03ba\u03b5\u03cd\u03c9"], "de": ["mit einer Hypothek belasten", "hypothekarisch belasten", "ein Grundpfand geben"], "it": ["ipotecare"], "hu": ["elz\u00e1logos\u00edt", "jelz\u00e1loggal terhel"], "es": ["hipotecar"], "br": ["arouestla\u00f1"], "ru": ["\u0437\u0430\u043b\u043e\u0436\u0438\u0442\u044c (\u0438\u043c\u0443\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "pl": ["zak\u0142ada\u0107 hipotek\u0119", "obci\u0105\u017ca\u0107 hipotek\u0105"]}, "examples": [["li hipotekis \u0109iujn siajn domojn.", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hipotek", "primary": false}, "hipoteko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rajto donita al kreditoro pri nemovebla havo, kiel garantia\u0135o de ia \u015duldo.", "translations": {"el": ["\u03c5\u03c0\u03bf\u03b8\u03ae\u03ba\u03b7"], "fr": ["hypoth\u00e8que"], "bg": ["\u0438\u043f\u043e\u0442\u0435\u043a\u0430"], "nl": ["hypotheek"], "pt": ["hipoteca"], "be": ["\u0456\u043f\u0430\u0442\u044d\u043a\u0430", "\u0437\u0430\u043a\u043b\u0430\u0434 \u043d\u0435\u0440\u0443\u0445\u043e\u043c\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456"], "de": ["Hypothek", "Grundpfandrecht"], "it": ["ipoteca"], "hu": ["jelz\u00e1log"], "en": ["mortgage"], "es": ["hipoteca"], "br": ["arouestl"], "ru": ["\u0438\u043f\u043e\u0442\u0435\u043a\u0430", "\u0437\u0430\u043b\u043e\u0433 \u043d\u0435\u0434\u0432\u0438\u0436\u0438\u043c\u043e\u0441\u0442\u0438"], "pl": ["hipoteka"]}, "examples": [["preni, doni hipotekon", null], ["\u015diphipoteko", null], ["hipoteka akto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hipotek", "primary": true}, "surmerkatigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ekvendi novan produkton, aran\u011dante \u011dian prireklamadon, liveradon, uzhelpon.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u043f\u0443\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c \u043d\u0430 \u0440\u044b\u043d\u043e\u043a"], "fr": ["commercialiser", "lancer (un produit)", "mettre sur le march\u00e9"], "de": ["auf den Markt bringen"], "nl": ["commercialiseren", "op de markt brengen"], "es": ["comercializar"]}, "examples": [["eta kompanio, kiu surmerkatigis komputilan programon, kiu tuj tutmonde furoras, i\u011das ege valora", "R. Rotsaert, Piramidaj investoj..., Monato, jaro 1997a, numero 7a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "merkat", "primary": false}, "seleno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 34, atompezo 78,96, simbolo Se. Metaloido.", "translations": {"be": ["\u0441\u044d\u043b\u0435\u043d"], "fr": ["s\u00e9l\u00e9nium"], "bg": ["\u0441\u0435\u043b\u0435\u043d"], "nl": ["selenium"], "pt": ["sel\u00e9nio"], "la": ["Selenium"], "de": ["Selen"], "it": ["selenio"], "hu": ["szel\u00e9n"], "fa": ["\u0633\u0644\u0646\u06cc\u064f\u0645"], "en": ["selenium"], "es": ["selenio"], "br": ["seleniom"], "ru": ["\u0441\u0435\u043b\u0435\u043d"], "pl": ["selen"]}, "examples": [["oni el\u0109erpas anka\u016d rarajn metalojn, interalie: indion, germanion, galion, selenon", "Bardhyl Mezini: La vera ka\u016dzo de la milito, Monatojaro 1999a, numero 5a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "selen", "primary": true}, "kanabeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de kardelo (Carduelis cannabina), kun ru\u011da brusto.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0430\u043f\u043b\u044f\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["linotte m\u00e9lodieuse"], "en": ["linnet"], "nl": ["kneu", "robijntje", "vlasvink", "hennepvink", "kneuter"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u043e\u043f\u043b\u044f\u043d\u043a\u0430"], "de": ["Bluth\u00e4nfling"], "hu": ["kenderike"], "cs": ["konopka obecn\u00e1"], "pl": ["makol\u0105gwa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kanaben", "primary": true}, "Monda Organiza\u0135o pri Turismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speciala organiza\u0135o de Unui\u011dintaj Nacioj por akceli inter\u015dtatan turismon.", "translations": {"be": ["\u0421\u0443\u0441\u044c\u0432\u0435\u0442\u043d\u0430\u044f \u0442\u0443\u0440\u044b\u0441\u0442\u044b\u0447\u043d\u0430\u044f \u0430\u0440\u0433\u0430\u043d\u0456\u0437\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["Organisation Mondiale du Tourisme", "OMT"], "en": ["World Tourism Organisation", "WTO"], "nl": ["Wereldorganisatie voor Toerisme", "WOT"], "pt": ["Organiza\u00e7\u00e3o Mundial do Turismo", "OMT"], "ru": ["\u0412\u0441\u0435\u043c\u0438\u0440\u043d\u0430\u044f \u0442\u0443\u0440\u0438\u0441\u0442\u0441\u043a\u0430\u044f \u043e\u0440\u0433\u0430\u043d\u0438\u0437\u0430\u0446\u0438\u044f", "\u0412\u0422\u041e"], "hu": ["Idegenforgalmi Vil\u00e1gsz\u00f6vets\u00e9g", "IVSZ"], "es": ["Organizaci\u00f3n Mundial del Turismo", "OMT"], "pl": ["\u015awiatowa Organizacja Turystyki"]}, "examples": [["fakuloj de Monda Organiza\u0135o pri Turismo (MOT) la\u016ddis Latvion kaj Estonion pro progreso, atingita en turismo.", "LAST: Pozitiva evoluo, Monato, n-ro 08/2000"]], "subdefinitions": []}], "root": "turism", "primary": false}, "konservativa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Politike kaj sociale konservema; kontra\u016da al \u015dan\u011doj kaj reformoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0441\u044d\u0440\u0432\u0430\u0442\u044b\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["conservateur (adj., politique)"], "en": ["conservative"], "nl": ["conservatief (bn.)", "behoudend"], "pt": ["conservador (adj.)"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0441\u0435\u0440\u0432\u0430\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439"], "de": ["konservativ", "altmodisch"], "es": ["conservador"]}, "examples": [["la Nacia Partio, tradicie konservativa, teorie favora al libera merkato, sed fakte intervenema", "Donald Rogers: Ekonomia miraklo a\u016d malsano?, Monato jaro 1997a, numero 2a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "konservisma", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konservativ", "primary": true}, "bigamiulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu vivas bigamie.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0432\u043e\u0435\u0436\u0451\u043d\u0435\u0446"], "fr": ["bigame"], "en": ["bigamist"], "nl": ["bigamist"], "de": ["Bigamist"], "hu": ["k\u00e9tnej\u0171", "big\u00e1mista"], "sk": ["bigamista"], "es": ["b\u00edgamo"], "pl": ["bigamista {m}", "bigamistka {f}"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bigami", "primary": false}, "kormorano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio kormoranedoj (Phalacrocorax), sin nutranta per fi\u015doj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043a\u043b\u0430\u043d"], "fr": ["cormoran"], "en": ["cormorant", "shag"], "nl": ["aalscholver"], "pt": ["bigu\u00e1", "cormor\u00e3o", "corvo-marinho"], "ru": ["\u0431\u0430\u043a\u043b\u0430\u043d"], "de": ["Kormoran", "Scharbe"], "hu": ["k\u00e1r\u00f3katona"], "es": ["cormor\u00e1n"], "cs": ["kormor\u00e1n"], "pl": ["kormoran"]}, "examples": [["en \u0108inujo oni dresas kormoranojn al fi\u015dkaptado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kormoran", "primary": true}, "rezulti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Logike sekvi el io.", "translations": {"ru": ["\u044f\u0432\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f \u0440\u0435\u0437\u0443\u043b\u044c\u0442\u0430\u0442\u043e\u043c", "\u043f\u0440\u043e\u0438\u0441\u0442\u0435\u0447\u044c", "\u0440\u0435\u0437\u0443\u043b\u044c\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "en": ["result"], "nl": ["opleveren", "volgen"], "pt": ["resultar"], "be": ["\u0432\u044b\u043d\u0456\u043a\u0430\u0446\u044c"], "de": ["resultieren"], "hu": ["ad\u00f3dik", "kij\u00f6n (eredm\u00e9nyk\u00e9nt)", "k\u00f6vetkezik", "sz\u00e1rmazik"], "es": ["resultar", "dar como resultado"]}, "examples": [["el tiu principo rezultas, ke", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Rezultati.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0439\u0442\u0438 (\u043a\u0430\u043a \u0440\u0435\u0437\u0443\u043b\u044c\u0442\u0430\u0442)"]}, "examples": [["alia aran\u011do eble rezultos el via diskutado", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "rezult", "primary": true}, "\u015dereo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vino kun aldona alkoholo el suda Hispanio.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0435\u0440\u0440\u0438", "\u0445\u0435\u0440\u0435\u0441"], "fr": ["x\u00e9r\u00e8s"], "bg": ["\u0448\u0435\u0440\u0438"], "nl": ["sherry", "xeres"], "pt": ["xerez"], "de": ["Sherry"], "it": ["sherry"], "fa": ["\u0634\u0650\u0631\u06cc"], "en": ["sherry"]}, "examples": [["\u015di uzis la \u015dancon por indulgi sin per plia glaso da \u015dereo", "-, Fra\u016dlino Emily Barlaston (Ordeno de la Brita Imperio) , recenzoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dere", "primary": true}, "\u015dtalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metalo tre malmola, kvankam fleksebla, produktata per kombino de fero kun karbono.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u043b\u044c"], "fr": ["acier"], "en": ["steel"], "nl": ["staal"], "pt": ["a\u00e7o"], "ru": ["\u0441\u0442\u0430\u043b\u044c"], "de": ["Stahl"], "tr": ["\u00e7elik"], "it": ["acciaio"], "hu": ["ac\u00e9l"], "fa": ["\u0641\u0648\u0644\u0627\u062f"], "el": ["\u03b1\u03c4\u03c3\u03ac\u03bb\u03b9", "\u03c7\u03ac\u03bb\u03c5\u03b2\u03b1\u03c2"], "sv": ["st\u00e5l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dtal", "primary": true}, "nostalgie": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kun nostalgia sento, kun da\u016dra sopiro al io malproksima.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0441\u0442\u0430\u043b\u044c\u0433\u0456\u0447\u043d\u0430", "\u0437 \u043d\u0430\u0441\u0442\u0430\u043b\u044c\u0433\u0456\u044f\u0439"], "fr": ["avec nostalgie"], "en": ["nostalgically"], "nl": ["nostalgisch (bw.)"], "ru": ["\u043d\u043e\u0441\u0442\u0430\u043b\u044c\u0433\u0438\u0447\u043d\u043e", "\u043d\u043e\u0441\u0442\u0430\u043b\u044c\u0433\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438", "\u0441 \u043d\u043e\u0441\u0442\u0430\u043b\u044c\u0433\u0438\u0435\u0439"], "de": ["nostalgisch"], "hu": ["nosztalgi\u00e1val", "nosztalgikusan", "s\u00f3v\u00e1rogva"], "br": ["gant hiraezh"]}, "examples": [["vidante la kretmarkojn sur la trotuaro, mi estis tuj nostalgie reportata al la (beda\u016drinde nun tre foraj) jaroj de mia juneco", "Garbhan MacAoidh: Perdita paradizo, Monato jaro 2001a, numero 10a, p. 13a"]], "subdefinitions": []}], "root": "nostalgi", "primary": false}, "\u015dtala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "El \u015dtalo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u043b\u0451\u0432\u044b"], "fr": ["d'acier"], "en": ["steel"], "nl": ["stalen"], "ru": ["\u0441\u0442\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e\u0439"], "de": ["st\u00e4hlern"], "it": ["di acciaio"], "hu": ["ac\u00e9l-", "ac\u00e9los", "ac\u00e9lkem\u00e9ny"], "fa": ["\u0641\u0648\u0644\u0627\u062f\u06cc", "\u0641\u0648\u0644\u0627\u062f\u06cc\u0646", "\u067e\u0648\u0644\u0627\u062f\u06cc\u0646"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Malmola, necedema kiel \u015dtalo.", "translations": {}, "examples": [["\u015dtala energio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dtal", "primary": false}, "Valtero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo \u011dermandevena.", "translations": {"fr": ["Gauthier", "Walter"], "de": ["Walter"], "en": ["Walter"]}, "examples": [["Valtero la 6-a de Brienne estis francdevena militisto kaj generalo", "Vikipedio, Valtero la 6-a, 2010"], ["Valtero, la frato de Frederiko, mortis hiera\u016d", "M. Lennartz Komo 2009"]], "subdefinitions": []}], "root": "Valter", "primary": true}, "kaligrafio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["calligraphie"], "de": ["Kalligrafie"], "pt": ["caligrafia"], "hu": ["kalligr\u00e1fia", "sz\u00e9p\u00edr\u00e1s"]}, "examples": [["en kaligrafio kaj la rusa lingvo mi neniam povis vin atingi", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "kaligrafi", "primary": true}, "sufi\u0109a kondi\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri propozicioj P kaj Q) Diri, ke P estas sufi\u0109a kondi\u0109o por Q, signifas, ke P implicas Q.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0441\u0442\u0430\u0442\u043a\u043e\u0432\u0430\u044f \u045e\u043c\u043e\u0432\u0430"], "fr": ["condition suffisante"], "en": ["sufficient condition"], "ru": ["\u0434\u043e\u0441\u0442\u0430\u0442\u043e\u0447\u043d\u043e\u0435 \u0443\u0441\u043b\u043e\u0432\u0438\u0435"], "de": ["hinreichende Bedingung"], "pl": ["warunek dostateczny", "warunek wystarczaj\u0105cy"], "hu": ["el\u00e9gs\u00e9ges felt\u00e9tel"]}, "examples": [["sufi\u0109a kondi\u0109o, por ke entjero estu dividebla per 2, estas, ke \u011di estu dividebla per 4", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kondi\u0109", "primary": false}, "kalikoto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kotona teksa\u0135o, similanta tolon sed pli dika ol perkalo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u0435\u043d\u043a\u043e\u0440"], "fr": ["calicot (tissu)"], "en": ["calico"], "nl": ["calicot"], "ru": ["\u043a\u043e\u043b\u0435\u043d\u043a\u043e\u0440"], "es": ["calic\u00f3"], "hu": ["pamutv\u00e1szon", "kalik\u00f3"]}, "examples": [["tabio estas farata el silko, kotono, veluro kaj tiel plu. kun plandumo el kalikoto", "Enciklopedieto japana artikolo \u00abtabio\u00bb, p. 162a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "katuno", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kalikot", "primary": true}, "mafio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda, hierarkia organiza\u0135o de krimuloj, aganta en urbo a\u016d en tuta lando.", "translations": {"fr": ["mafia"], "bg": ["\u043c\u0430\u0444\u0438\u044f"], "nl": ["maffia"], "de": ["Mafia"], "it": ["mafia"], "pl": ["mafia"], "sv": ["maffia"]}, "examples": [["estas stulta\u0135ego pensi ke la mafioj da\u016dros", "L. Marder, Karesemio, 2006-04-19"]], "subdefinitions": []}], "root": "mafi", "primary": true}, "arabo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Membro de semida popolo devena de Araba Duoninsulo kaj nun lo\u011danta en granda parto de okcidenta Azio kaj norda Afriko.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0440\u0430\u0431"], "he": ["\u05e2\u05e8\u05d1\u05d9"], "en": ["Arab"], "pl": ["Arab"], "de": ["Araber"], "es": ["\u00e1rabe"], "hu": ["arab"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arab", "primary": true}, "Leporo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sud-hemisfera stelfiguro (Lepus).", "translations": {"de": ["Hase"], "nl": ["Haas (sterrenbeeld)"], "es": ["Liebre"], "pl": ["zaj\u0105c"], "en": ["Lepus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lepor", "primary": false}, "mafia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Apartenanta al mafio, aganta kiel mafio.", "translations": {"fr": ["maffieux (adj.)", "mafieux (adj.)"], "nl": ["maffia-"], "de": ["mafi\u00f6s"], "it": ["mafioso (agg.)"], "pl": ["mafijny"], "sv": ["maffia-"]}, "examples": [["ekzistas mafiaj klanoj, korupto, ekonomiaj problemoj. Sed mi rimarkis, ke dum lastaj jaroj la vivo pliboni\u011das", "A. Junusov, Dagestano..., Betula Folio, 60a IJK, 2004, p. 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mafi", "primary": false}, "veni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Movi\u011di tien, kie estas la persono, kiu parolas, a\u016d al kiu oni parolas.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0439\u0442\u0438", "\u043f\u0440\u0438\u0445\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["venir"], "bg": ["\u0438\u0434\u0432\u0430\u043c"], "nl": ["komen"], "pt": ["vir"], "de": ["kommen"], "tp": ["kama"], "hu": ["j\u00f6n"], "en": ["come"], "cs": ["p\u0159ij\u00edt"]}, "examples": [["mi vokas la knabon kaj li venas", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 16"], ["mi kredeble ne povos veni al vi hodia\u016d", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 41"], ["malamiko venis en nian landon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 33"], ["li venu kaj mi pardonos al li", "Z"], ["venu, ni atendas vin", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 22"], ["\u0109u mi venis tien \u0109i por doni al vi trinki?", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 19"], ["la unue veninta", null], ["venigi kuraciston, fiakron, librojn el Parizo", "Z"], ["malfeli\u0109on Mi venigas de Nordo", "Z"], ["maldiligentulo \u015dovas sian manon en la po\u015don kaj ne volas venigi \u011din al sia bu\u015do", "Z"], ["estu bonveninta", null], ["mi salutas kaj bonvenigas la novan verkon", null], ["sa\u011do venas al via koro", "Z"], ["venos en vian koron diversaj deziroj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Movi\u011di de la loko, kie oni estis, \u011dis alia loko.", "translations": {"pt": ["vir"], "hu": ["j\u00f6n"]}, "examples": [["mi venas de la avo, kaj mi iras nun al la onklo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 9"], ["li venas de Usono", null], ["greno, kiu venas de Siberio", null], ["la vento venas de Nordo", null], ["el Dia bu\u015do venas sa\u011do", "Z"], ["la helpo venas de Dio", "Z"], ["la redakcio decidis akcepti lingvajn artikolojn venantajn nur de mi", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Atingi difinitan lokon, kien oni intencis iri.", "translations": {"pt": ["chegar", "vir"], "hu": ["\u00e9rkezik"]}, "examples": [["kiam tiu \u0109i knabino venis domen, \u015dia patrino insultis \u015din", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 17"], ["apena\u016d \u015di venis al la fonto, \u015di vidis unu sinjorinon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 19"], ["tiu famo venis \u011dis miaj oreloj", null], ["kiam oni bone scipovas lingvon, la vortoj venas flue kaj glate sur la lango", null], ["beno venas sur la kapon de tiu, kiu disdonas grenon", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Trafi celon, atingi rezulton.", "translations": {"pt": ["chegar", "atingir"], "hu": ["jut (\u00e1tv.)"]}, "examples": [["veni al celo", "Z"], ["jam longe mi venis al la konvinko, ke...", "Z"], ["la konkludo al kia mi venis...", "Z"], ["veni al interkonsento, al erara opinio", null], ["fine veni al la demando, al la diskutota\u0135o", null], ["se al sento kaj prudento ankora\u016d iom estas \u011di venebla", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti la rezulto de.", "translations": {"pt": ["vir", "resultar"], "hu": ["ered", "sz\u00e1rmazik"]}, "examples": [["tio venas de apartaj cirkonstancoj", "Z"], ["de tio venas la malbono", null], ["nur de malhumileco venas malpaco", "Z"], ["ofte leteroj perdi\u011das en la vojo, kaj de tio venas neatenditaj malagrabla\u0135oj", "Z"], ["tio ne povas venigi \u011deneralan senarmi\u011don", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Okazi siatempe, parolante pri momento a\u016d fakto.", "translations": {"pt": ["vir"], "hu": ["elj\u00f6n", "meg\u00e9rkezik"]}, "examples": [["fine venis la horo, la tempo", null], ["bona ideo venas post la pereo", "Proverbaro esperanta"], ["venko venas per multe da konsili\u011do", "Z"], ["al \u0109iu ebleco estas limo, kaj nun la limo venis", "Z"], ["kiam venos la printempo", null], ["la tempon venontan ankora\u016d neniu konas", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 22"], ["la venontan semajnon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Sekskuni\u011di kun.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0439\u0442\u0438"], "hu": ["egy\u00fctt van (szexu\u00e1lisan)"]}, "examples": [["kaj li venis al Hagar, kaj \u015di gravedi\u011dis", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ven", "primary": true}, "stebi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kudri per tiucela ma\u015dino.", "translations": {"be": ["\u0448\u044b\u0446\u044c (\u043d\u0430 \u0448\u0432\u0435\u0439\u043d\u0430\u0439 \u043c\u0430\u0448\u044b\u043d\u0446\u044b)", "\u0441\u0442\u0440\u0430\u0447\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["coudre \u00e0 la machine"], "en": ["sew (with a sewing machine)"], "nl": ["stikken (m.naaimachine)"], "ru": ["\u0448\u0438\u0442\u044c \u043d\u0430 \u0448\u0432\u0435\u0439\u043d\u043e\u0439 \u043c\u0430\u0448\u0438\u043d\u043a\u0435", "\u0441\u0442\u0440\u043e\u0447\u0438\u0442\u044c"], "de": ["steppen"], "hu": ["varr (g\u00e9ppel)"], "fa": ["\u062f\u0648\u062e\u062a\u0646 (\u0628\u0627 \u0686\u0631\u062e \u062e\u06cc\u0627\u0637\u06cc)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "steb", "primary": true}, "konverti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Alkonduki iun al pieco, a\u016d ene de propra religio a\u016d san\u011dante por nova religio.", "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u0432\u044f\u0440\u043d\u0443\u0446\u044c (\u0443 \u0432\u0435\u0440\u0443)", "\u043d\u0430\u0432\u044f\u0440\u043d\u0443\u0446\u044c (\u0443 \u0432\u0435\u0440\u0443)", "\u043f\u0430\u0432\u044f\u0440\u043d\u0443\u0446\u044c (\u0433\u0440\u044d\u0448\u043d\u0456\u043a\u0430)", "\u043d\u0430\u0432\u044f\u0440\u043d\u0443\u0446\u044c (\u0433\u0440\u044d\u0448\u043d\u0456\u043a\u0430)"], "fr": ["convertir"], "en": ["convert", "cause spiritual regeneration"], "pt": ["converter"], "ru": ["\u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c (\u0432 \u0432\u0435\u0440\u0443)", "\u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c (\u0433\u0440\u0435\u0448\u043d\u0438\u043a\u0430)"], "de": ["bekehren"], "hu": ["megt\u00e9r\u00edt"]}, "examples": [["konverti pekinton", null], ["konverti kristanojn al islamo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Per persvado alkonduki iun al nova opinio, partio.", "translations": {"be": ["\u0441\u0445\u0456\u043b\u0456\u0446\u044c (\u0434\u0430 \u0434\u0443\u043c\u043a\u0456, \u043f\u0435\u0440\u0430\u043a\u0430\u043d\u0430\u043d\u044c\u043d\u044f)"], "de": ["bekehren"], "en": ["proselytize"], "ru": ["\u0441\u043a\u043b\u043e\u043d\u0438\u0442\u044c (\u043a \u0443\u0431\u0435\u0436\u0434\u0435\u043d\u0438\u044e)"], "hu": ["megt\u00e9r\u00edt"]}, "examples": [["mi estas tro maljuna por esti ankora\u016d konvertita al tiuj novaj doktrinoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Transformi datumon, konservante la sencon de la prezentata informo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "en": ["transform"], "pt": ["converter"], "be": ["\u043a\u0430\u043d\u0432\u044d\u0440\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u0442\u0432\u0430\u0440\u044b\u0446\u044c"], "de": ["konvertieren"], "hu": ["konvert\u00e1l", "\u00e1talak\u00edt"]}, "examples": [["konverti la entjeron 1000000 en egalvaloran glitpunktan reelon 0.1e7", null], ["konverti mesa\u011don el Unikodo en x-surogaton", null], ["konverti minusklajn nomojn al majuskloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konvert", "primary": true}, "fortepiano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda kordinstrumento kun horizontalaj kordoj kaj klavaro.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0440\u0442\u044d\u043f\u0456\u044f\u043d\u0430", "\u0440\u0430\u044f\u043b\u044c"], "fr": ["piano \u00e0 queue"], "en": ["piano", "grand piano"], "nl": ["vleugelpiano"], "pt": ["piano", "piano de cauda", "pianoforte"], "ru": ["\u0444\u043e\u0440\u0442\u0435\u043f\u0438\u0430\u043d\u043e", "\u0440\u043e\u044f\u043b\u044c"], "de": ["Fl\u00fcgel"], "it": ["pianoforte a coda"], "hu": ["zongora"], "sv": ["flygel"], "pl": ["fortepian"]}, "examples": [["ekzistis multaj kajutoj a\u016d dometoj kun fortepianoj, kie knabinoj povis ekzerci je sia muziko", "Aventuroj de pioniro, \u0109apitro 12a, p. 37a"]], "subdefinitions": []}], "root": "fortepian", "primary": true}, "samesenca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kunhavanta la saman esencon kiel iu alia (uzata pri la personoj de la Triunuo).", "translations": {"ru": ["\u0435\u0434\u0438\u043d\u043e\u0441\u0443\u0449\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["consubstantiel"], "en": ["consubstantial"], "grc": ["\u03bf\u03bc\u03bf\u03bf\u03cd\u03c3\u03b9\u03bf \u03c2"], "hu": ["egyl\u00e9nyeg\u0171", "homousziosz"]}, "examples": [["ni kredas unu solan Dion kaj unu solan Sinjoron Jesu-Kriston, ununuran filon de Dio, generitan de la Patro kaj kreitan, samesencan kiel la Patro", "G. Waringhien, Ni kaj \u011ci. La Laguna: Stafeto, 1972. p. 188a"]], "subdefinitions": []}], "root": "esenc", "primary": false}, "rialo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nomo de monunuo de Irano, Sauda Arabujo, Jemeno kaj kelkaj emirlandoj.", "translations": {"fr": ["rial (unit\u00e9 mon\u00e9taire)"], "de": ["Rial (W\u00e4hrung)"]}, "examples": [["bileto por la nove konstruita metroo kostas 500 rialojn", "M. Lahtinen, Kvar Semajnoj en Armenio kaj Irano, 2002"], ["Ali Abdullah Saleh, la jemena prezidento, petis al la parlamento aprobi 20 miliardoj da rialoj (100 milionoj da usonaj dolaroj) kiel krizofinancoj", "-, Jemeno en ur\u011da situacio..., eventeo, 2008-10-28"]], "subdefinitions": []}], "root": "rial", "primary": true}, "ripozi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Resti dum kelka tempo nelaborante, nenion farante, por refre\u015digi siajn fortojn.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043f\u0430\u0447\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["reposer", "se reposer"], "en": ["rest"], "nl": ["uitrusten", "pauzeren"], "pt": ["descansar"], "ru": ["\u043e\u0442\u0434\u044b\u0445\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u0434\u043e\u0445\u043d\u0443\u0442\u044c"], "de": ["ruhen", "ausruhen"], "sv": ["vila"], "tp": ["lape"], "hu": ["pihen", "nyugszik"], "fa": ["\u0627\u0633\u062a\u0631\u0627\u062d\u062a \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "cs": ["odpo\u010dinout"], "es": ["descansar", "reposar"]}, "examples": [["mi estas laca, mi devas iom ripozi de la stre\u0109oj", null], ["la lando ripozis (\u011duis pacon) dum 80 jaroj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Senmove kviete ku\u015di.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u0447\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fa": ["\u0622\u0631\u0645\u06cc\u062f\u0646", "\u0622\u0631\u0627\u0645\u06cc\u062f\u0646"], "de": ["ruhen"], "nl": ["rusten"], "ru": ["\u043f\u043e\u043a\u043e\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"]}, "examples": [["lia kapo ripozis sur lia brusto", "Z"], ["en la koro de sa\u011dulo ripozas sa\u011do", "Z"], ["ripozpurigi akvon", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Resti morte ku\u015danta.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u0447\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["ruhen"], "nl": ["rusten"], "ru": ["\u043f\u043e\u043a\u043e\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fa": ["\u0622\u0631\u0645\u06cc\u062f\u0646"]}, "examples": [["sub la palmoj ripozas la resta\u0135oj de viaj edzinoj", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0109esi, halti, kvieta, ku\u015di, pa\u016dzi", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ripoz", "primary": true}, "filatelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konado kaj kolektado de po\u015dtmarkoj.", "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u043b\u044f\u0442\u044d\u043b\u0456\u044f"], "fr": ["philat\u00e9lie"], "nl": ["filatelie"], "pt": ["filatelia"], "ru": ["\u0444\u0438\u043b\u0430\u0442\u0435\u043b\u0438\u044f"], "de": ["Philatelie", "Briefmarkenkunde", "Briefmarkensammeln"], "hu": ["b\u00e9lyeggy\u0171jt\u00e9s", "filat\u00e9lia"], "es": ["filatelia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "filatel", "primary": true}, "partuma parto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "part", "primary": false}, "ripozo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de iu ripozanta.", "translations": {"fa": ["\u0627\u0633\u062a\u0631\u0627\u062d\u062a", "\u0622\u0631\u0627\u0645\u0634", "\u0622\u0633\u0627\u06cc\u0634"], "fr": ["repos"], "hu": ["pihen\u00e9s", "nyugv\u00e1s"], "tp": ["lape"], "ru": ["\u043e\u0442\u0434\u044b\u0445", "\u043f\u043e\u043a\u043e\u0439"]}, "examples": [["laboro finita, ripozo merita", "Proverbaro esperanta"], ["li perdis la dorman ripozon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ripoz", "primary": false}, "feroca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kruela, venkavida kaj senkompata en batalo a\u016d disputo.", "translations": {"be": ["\u0436\u043e\u0440\u0441\u0442\u043a\u0456", "\u0431\u044f\u0437\u044c\u043b\u0456\u0442\u0430\u0441\u043d\u044b", "\u043b\u044e\u0442\u044b", "\u0431\u0435\u0441\u0447\u0430\u043b\u0430\u0432\u0435\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["f\u00e9roce"], "pt": ["feroz", "cruel"], "ru": ["\u0436\u0435\u0441\u0442\u043e\u043a\u0438\u0439", "\u0441\u0432\u0438\u0440\u0435\u043f\u044b\u0439", "\u043a\u0440\u043e\u0432\u043e\u0436\u0430\u0434\u043d\u044b\u0439", "\u043b\u044e\u0442\u044b\u0439"]}, "examples": [["doni du batojn tiel ferocajn", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha \u0109apitro 9a, p. 73a"], ["la ferocaj \u011dermanoj preska\u016d dis\u015diris la giganton Ratobu\u0109ulo", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 26a, p. 276a"]], "subdefinitions": []}], "root": "feroc", "primary": true}, "Renaski\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0440\u0430\u0434\u0436\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0440\u044d\u043d\u044d\u0441\u0430\u043d\u0441"], "fr": ["Renaissance"], "en": ["renaissance"], "nl": ["renaissance"], "ru": ["\u0440\u0435\u043d\u0435\u0441\u0441\u0430\u043d\u0441", "\u0412\u043e\u0437\u0440\u043e\u0436\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Renaissance"], "hu": ["renesz\u00e1nsz"], "br": ["Azginivelezh"], "pl": ["Odrodzenie"]}, "examples": [["en E\u016dropo dum centjaroj de la brila Renaski\u011do", "Vivo de Zamenhof, \u0109apitro 3a, p. 32a"]], "subdefinitions": []}], "root": "nask", "primary": false}, "dreni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Sekigi tro malsekan grundon per subteraj tuboj.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u0443\u0448\u0430\u0442\u044c \u043f\u043e\u0447\u0432\u0443", "\u0434\u0440\u0435\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["drainer"], "en": ["drain"], "pl": ["drenowa\u0107", "odwadnia\u0107", "osusza\u0107"], "pt": ["drenar", "drainar"], "de": ["dr\u00e4nieren", "dr\u00e4nen", "trockenlegen"], "es": ["drenar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dren", "primary": true}, "Jamao": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dio reganta inferon.", "translations": {"fr": ["Yama"], "de": ["Yama (Todesgott)"], "it": ["Yama"]}, "examples": [["Jamao, infera re\u011do, ju\u011dos, \u0109u la vivo estis honesta kaj bonfara", "Tani H., Budhismo, Hilelisto, 2001-04-01, numero 13a"], ["tiam li rigardis la \u015dtonan statuon de Jamao senintence, kaj konsterni\u011dis", "Aoyama T., La Anstata\u016danto-Jamao, 2002-05-27"]], "subdefinitions": []}], "root": "Jama", "primary": true}, "tondilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Instrumento, konsistanta el du interkruci\u011dantaj almoveblaj klingoj, kies interna rando estas tran\u0109a.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0436\u043d\u0456\u0446\u044b"], "fr": ["ciseaux"], "nl": ["schaar"], "ru": ["\u043d\u043e\u0436\u043d\u0438\u0446\u044b"], "de": ["Schere"], "hu": ["oll\u00f3"], "sk": ["no\u017enice"], "pl": ["no\u017cyce", "no\u017cyczki"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tond", "primary": false}, "metastazo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Apera\u0135o de malsano en alia korpoparto ol jam trafita.", "translations": {"fr": ["m\u00e9tastase"]}, "examples": [["post 6-monata uzado, se la tumoro a\u016d metastazo ne plu estas detektebla, oni prenu dumtage po 1 tablojdon hore", "-,... Culevit-tablojdoj, [vidita en 2008-09]"]], "subdefinitions": []}], "root": "metastaz", "primary": true}, "bombardi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Da\u016dre kanoni ion.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043c\u0431\u0430\u0440\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["bombarder"], "en": ["bombard"], "ru": ["\u0431\u043e\u043c\u0431\u0430\u0440\u0434\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["bombardieren"], "sk": ["bombardova\u0165"], "es": ["bombardear"], "pl": ["bombardowa\u0107", "prowadzi\u0107 ostrza\u0142"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Ripete senpaciencige direkti postulojn al iu.", "translations": {"pl": ["bombardowa\u0107"]}, "examples": [["bombardi iun per leteroj", null], ["sub la konstanta bombardado de tiuj personoj, kiuj postulis \u015dan\u011dojn, mi fine cedis", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "bombard", "primary": true}, "almozisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu elvivas per almozoj.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0438\u0449\u0438\u0439"], "en": ["beggar", "mendicant", "almsman"], "nl": ["bedelaar"], "pt": ["mendigo"], "be": ["\u0436\u0430\u0431\u0440\u0430\u043a", "\u043f\u0430\u043f\u0440\u0430\u0441\u0456\u043c\u0435\u0446", "\u043f\u0430\u0431\u0456\u0440\u0430\u0445\u0430"], "de": ["Bettler"], "sv": ["tiggare"], "sk": ["\u017eobr\u00e1k"], "br": ["klasker-bara", "klasker-boued"], "es": ["limosnero", "pordiosero", "mendigo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "almoz", "primary": false}, "mendelevio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento, transuranio kun atomnumero 101, atompezo 258,0986, simbolo Md. \u0108iuj izotopoj de tiu elemento estas radioaktivaj. Aktinoido.", "translations": {"be": ["\u043c\u0435\u043d\u044c\u0434\u0437\u044f\u043b\u0435\u0432\u0456\u0439"], "fr": ["mend\u00e9l\u00e9vium"], "en": ["mendelevium"], "nl": ["mendelevium"], "pt": ["mendel\u00e9vio"], "la": ["Mendelevium"], "de": ["Mendelevium"], "it": ["mendelevio"], "hu": ["mendel\u00e9vium"], "es": ["mendelevio"], "br": ["mendeleviom"], "ru": ["\u043c\u0435\u043d\u0434\u0435\u043b\u0435\u0432\u0438\u0439"], "pl": ["Mendelew"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mendelevi", "primary": true}, "eldorloti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ekscese dorloti.", "translations": {"fr": ["g\u00e2ter", "choyer"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dorlot", "primary": false}, "ventmontrilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Simpla meteologia instrumento me\u0125anika indikanta la direkton (kaj eventuale anka\u016d la rapidon) de vento, en formo de metala flageto (a\u016d koko, a\u016d alia figuro) turni\u011danta sur vertikala akso, a\u016d en formo de teksa\u0135a maniko fiksita \u0109e turnebla ringo sur masto.", "translations": {"ru": ["\u0444\u043b\u044e\u0433\u0435\u0440"], "fr": ["girouette"], "en": ["weather vane"], "de": ["Windrichtungsgeber"], "it": ["segnavento"], "pl": ["wiatrowskaz"]}, "examples": [["sed li sidis sur la ventmontrilo de la turo, \u011di konstante turni\u011dadis kun li, kaj tial li pensis, ke \u0109iam blovas la sama vento", "Fabeloj, volumo 3, \u015ctono de la sa\u011duloj"], ["kurioza\u0135o estas sur la tegmento de la pre\u011dejo: la ventomontrilo konsistas el du simboloj: koko kutima franca simbolo kaj porkokapo, alia simbolo, da\u016dra memora\u0135o pri loka legendo", "Vikipedio, Flagy (Seine-et-Marne)"]], "subdefinitions": []}], "root": "vent", "primary": false}, "cerealo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Greno a\u016d grensimila vegeta\u0135o; panherbo.", "translations": {"el": ["\u03b4\u03b7\u03bc\u03b7\u03c4\u03c1\u03b9\u03b1\u03ba\u03cc\u03c2"], "fr": ["c\u00e9r\u00e9ale"], "en": ["cereal"], "nl": ["koren"], "pt": ["cereal"], "ru": ["\u0437\u043b\u0430\u043a"], "de": ["Getreide"], "it": ["cereale"], "hu": ["gabonan\u00f6v\u00e9ny", "gabonaf\u00e9le"], "sk": ["obilie"], "es": ["cereal"], "be": ["\u0437\u0431\u043e\u0436\u0436\u0430", "\u0437\u0431\u0430\u0436\u044b\u043d\u0430", "\u0437\u043b\u0430\u043a"], "pl": ["zbo\u017ce"]}, "examples": [["sova\u011da cerealo", null], ["hordeo, aveno, sekalo, tritiko estas kulturaj cerealoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "cereal", "primary": true}, "abelre\u011dino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En abela familio, la sola abel ino kun plene evoluintaj seksaj organoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0447\u0435\u043b\u0438\u043d\u0430\u044f \u043c\u0430\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["reine (abeille)"], "bg": ["\u043f\u0447\u0435\u043b\u0430 \u043c\u0430\u0439\u043a\u0430"], "nl": ["bijenkoningin"], "pt": ["abelha-mestra", "rainha"], "de": ["Bienenk\u00f6nigin"], "hu": ["m\u00e9hkir\u00e1lyn\u0151"], "fa": ["\u0645\u0644\u06a9\u0647 (\u0632\u0646\u0628\u0648\u0631)", "\u0632\u0646\u0628\u0648\u0631 \u0645\u0644\u06a9\u0647"], "en": ["queen"], "es": ["reina"], "br": ["mamm-wenan"], "pl": ["kr\u00f3lowa", "pszczo\u0142a matka"]}, "examples": [["kaj tien flugis la abel re\u011dino kun sia svarmo kaj demetis vakson kaj mielon", "Fabeloj, volumo 3, Elfo de la rozo"]], "subdefinitions": []}], "root": "abel", "primary": false}, "filo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Virseksa ido, rilate al la gepatroj.", "translations": {"be": ["\u0441\u044b\u043d"], "fr": ["fils"], "en": ["son"], "zh": ["\u513f\u5b50", "tr. \u5152\u5b50 [\u00e9rzi]"], "ca": ["fill"], "de": ["Sohn"], "hu": ["fi\u00fa (vki fia)"], "cs": ["syn"], "vo": ["son"], "es": ["hijo"], "he": ["\u05d1\u05df"], "ru": ["\u0441\u044b\u043d"], "nl": ["zoon"], "pt": ["filho"], "tr": ["o\u011ful"], "pl": ["syn"]}, "examples": [["hiera\u016d mi renkontis vian filon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 20"], ["Georgo instalis siajn pli a\u011dajn filojn \u00aben la Rusa lando\u00bb", "Sergio Pokrovskij, Moskvo jubileas, Monato, jaro 1997a, numero 9a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "fil", "primary": true}, "pindo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tradicia mezurunuo de kapacito por trinka\u0135oj, diversvalora la\u016d landoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0456\u043d\u0442\u0430"], "fr": ["pinte (mesure)"], "en": ["pint"], "nl": ["pint"], "pt": ["pint"], "ru": ["\u043f\u0438\u043d\u0442\u0430"], "hu": ["pint"], "es": ["pinta (unidad de medida)"]}, "examples": [["li trinkis pli ol unu pindon el la kvanto", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha \u0109apitro 17a, p. 119a"]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "brita pindo: 0,568 da litroj.", "translations": {}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "hungara kaj Viena pindoj: 1,5 da litroj.", "translations": {}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "kanada pindo: 1,136 da litroj.", "translations": {}, "examples": []}]}], "root": "pind", "primary": true}, "temporelajso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Relajso kies funkcio estas prokrasti la trans\u015dalton je necesa tempoda\u016dro.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u043b\u0435 \u0432\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u0438"], "de": ["Zeitrelais"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "relajs", "primary": false}, "finita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiun oni finis, interalie tiel ke \u011di estas tute plenumita, perfekta, definitiva.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u043e\u043d\u0447\u0430\u043d\u044b", "\u0437\u0430\u043a\u043e\u043d\u0447\u0430\u043d\u044b"], "fr": ["accompli", "achev\u00e9"], "nl": ["voltooid", "be\u00ebindigd"], "ru": ["\u0437\u0430\u043a\u043e\u043d\u0447\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043e\u043a\u043e\u043d\u0447\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["beendet"], "hu": ["befejezett", "elv\u00e9gzett"], "pl": ["sko\u0144czony"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Vidu rimarkon sub infinita."], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0435\u0447\u043d\u044b\u0439"], "nl": ["eindig"], "pl": ["sko\u0144czony"], "hu": ["v\u00e9ges"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fin", "primary": false}, "analizilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Programa a\u016d aparata rimedo por trovi atributojn a\u016d komponantojn de datumo.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0430\u043b\u0456\u0437\u0430\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["analyseur"], "en": ["analyser"], "nl": ["analysator"], "ru": ["\u0430\u043d\u0430\u043b\u0438\u0437\u0430\u0442\u043e\u0440"]}, "examples": [["leksika analizilo, sintaksa analizilo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "analiz", "primary": false}, "blovi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Pu\u015di, ekmovi la aeron iamaniere.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u044c\u043c\u0443\u0446\u044c", "\u0434\u0437\u044c\u043c\u0443\u0445\u0430\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u0434\u0437\u0456\u043c\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["souffler"], "en": ["blow"], "ru": ["\u0434\u0443\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u0434\u0443\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u0434\u0443\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["blasen", "wehen", "pusten"], "hu": ["f\u00faj"], "sk": ["via\u0165"], "es": ["soplar"], "br": ["c'hwezha\u00f1"], "cs": ["vanout"], "pl": ["dmucha\u0107", "d\u0105\u0107", "wia\u0107"]}, "examples": [["fortega vento blovas", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 11a"], ["blovi sur la varman supon", null], ["blovi sur la fajron por \u011din eksciti", null], ["blovi en fluton", null], ["blovu per trumpeto inter la nacioj", "La Malnova Testamento, Jeremia 51:27"], ["blovi per la korno de ribelo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Pu\u015di la aeron sur a\u016d en ion.", "translations": {"sk": ["f\u00faka\u0165"], "pl": ["dmucha\u0107 na co\u015b, w co\u015b", "d\u0105\u0107 w co\u015b"]}, "examples": [["blovi la supon", "Z"], ["blovi la teon", "Z"], ["blovi trumpeton", "Z"], ["tiu espero blovas fre\u015dan forton en niajn brustojn", null], ["reblovi en iu la fajron de l' ven\u011demo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "blov", "primary": true}, "blovo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pu\u015do de aero.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0443\u043d\u043e\u0432\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["souffle"], "pl": ["podmuch", "powiew", "dmuchni\u0119cie", "tchnienie"], "hu": ["f\u00faj\u00e1s", "fuvallat"]}, "examples": [["diru al mi, \u0109u ni parolos pri la vetero kaj blovo, a\u016d \u0109u ni estos sinceraj?", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, la porcio da glacia\u0135o, (rakonto de L. Dilling, tradukita de Eduard Hall el Joensuu (Finnlando))"]], "subdefinitions": []}], "root": "blov", "primary": false}, "protektanteco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043a\u0440\u043e\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u044d\u0433\u0438\u0434\u0430"], "fr": ["\u00e9gide"], "nl": ["beschermheerschap"], "hu": ["v\u00e9dn\u00f6ks\u00e9g", "\u00e9gisz"]}, "examples": [["la re\u011do prenis sur sin la protektantecon super la kongreso", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "protekt", "primary": false}, "proklamo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Publika, solena anonco.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u043a\u043b\u044f\u043c\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["manifeste", "proclamation"], "en": ["proclamation"], "nl": ["proclamatie", "uitvaardiging"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043a\u043b\u0430\u043c\u0430\u0446\u0438\u044f"], "hu": ["proklam\u00e1ci\u00f3"]}, "examples": [["la proklamoj de Napoleono al sia armeo", null], ["Proklamo de Voss", "ILEI, Proklamo de Voss, 1991"]], "subdefinitions": []}], "root": "proklam", "primary": false}, "iom": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adverbo montranta nedifinitan sed plej ofte, en praktiko, malgrandan kvanton a\u016d nombron.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0441\u043a\u043e\u043b\u044c\u043a\u043e", "\u0441\u043a\u043e\u043b\u044c\u043a\u043e-\u0442\u043e", "\u043d\u0435\u043a\u043e\u0442\u043e\u0440\u043e\u0435 \u043a\u043e\u043b\u0438\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["un peu"], "nl": ["een beetje"], "pt": ["um pouco (adv.)", "um tanto (adv.)", "alguma quantidade (adv.)"], "be": ["\u043d\u0435\u043a\u0430\u043b\u044c\u043a\u0456"], "de": ["etwas", "ein wenig", "ein bisschen"], "hu": ["valamennyi"]}, "examples": [["donu al mi iom da teo, iom da pano", null], ["preni iom el la sango", "Z"], ["mi volus havi iom de tiu kuko, iom el via ri\u0109eco", null], ["iom da tempo", null], ["en \u0109iu malbono estas iom da bono", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Adverbo montranta nedifinitan sed plej ofte, en praktiko, malaltan gradon a\u016d mezuron.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0441\u043a\u043e\u043b\u044c\u043a\u043e", "\u0432 \u043a\u0430\u043a\u043e\u0439-\u0442\u043e \u043c\u0435\u0440\u0435"], "hu": ["kiss\u00e9", "kicsit", "valamennyire"]}, "examples": [["post du horoj estis nur iom varmeta", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 38"], ["per helpo de vortaro mi komprenis iom vian leteron", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 34"], ["iom malfrue", null], ["mi anka\u016d a\u016ddis kaj mi iom kredas", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "iom", "primary": true}, "trako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de vojo, lar\u011da por iro de unu veturilo.", "translations": {"fr": ["voie (partie de route)"], "pt": ["pista"], "pl": ["pas ruchu"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Instalita relparo ebliganta iron de unu vagonaro.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u0435\u044f (\u0436\u0435\u043b\u0435\u0437\u043d\u043e\u0434\u043e\u0440\u043e\u0436\u043d\u0430\u044f)"], "en": ["track"], "pl": ["tor (kolejowy)"], "pt": ["linha"]}, "examples": [["projekto Stuttgart 21 anstata\u016dos kapstacion kun 16 trakoj per subtera stacidomo kun nur 8 trakoj", "S. Kr\u00fcger, \u0108e germanaj fervojistoj, La Ondo de Esperanto, 2002-12"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Paro da sulkoj, enpremitaj de la radoj de multaj veturiloj pasintaj per la koncerna vojo (precipe en vojo grunda, kvankam anka\u016d en asfalta \u015doseo povas esti\u011di tia difekto).", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u0435\u044f (\u0434\u043e\u0440\u043e\u0436\u043d\u0430\u044f)"], "de": ["Fahrgleis", "Spurrille"], "en": ["rut"]}, "examples": [["kun tritaga stoko de rizo, ni startis kun granda scivolo, kien gvidos nin tiu \u0109i nekredeble ru\u011da, argila trako", "Marzena: Voja\u011draporto. Vjetnamio, parto 2a"]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"en": ["traffic lane"]}, "examples": [["la policano fermigis la kvartrakan straton, interrompante la bus- kaj tramliniojn", "Novkastela esperanta societo, Newsletter, 2004-01"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Parto de sonregistra\u0135o apartiganta vo\u0109on.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0432\u0443\u043a\u043e\u0432\u0430\u044f \u0434\u043e\u0440\u043e\u0436\u043a\u0430"], "fr": ["piste (d'enregistrement)"], "en": ["track"], "pt": ["trilha"], "pl": ["\u015bcie\u017cka d\u017awi\u0119kowa"]}, "examples": [["ni disponas pri magnetofono kvartraka kun rapideco 9,5 cm/sek", "Universala Esperanto-Asocio, Oficiala Informilo, 1963-01, numero 353a, anoncetoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "trak", "primary": true}, "proklami": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Oficiale kaj publike anonci.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u043a\u043b\u044f\u043c\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0431\u0432\u044f\u0448\u0447\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u043f\u0430\u0432\u044f\u0448\u0447\u0430\u0446\u044c"], "en": ["proclaim"], "nl": ["proclameren", "uitvaardigen", "uitroepen"], "pt": ["proclamar"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u0437\u0433\u043b\u0430\u0441\u0438\u0442\u044c", "\u0432\u043e\u0437\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c"], "de": ["proklamieren", "ausrufen", "erkl\u00e4ren"], "hu": ["hirdet", "kihirdet", "kiki\u00e1lt", "proklam\u00e1l"]}, "examples": [["proklami siajn principojn en kunveno, la rezultaton de vo\u0109donado, la respublikon", null], ["proklami iun re\u011do", null], ["\u0109iuj nacioj, inter kiuj estos proklamata Mia nomo", "Z"], ["la kokoj jam proklamis la noktomezon", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "proklam", "primary": true}, "novelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mallonga beletra rakonto, \u011denerale ne pli ol 50-pa\u011da, kun malmultaj rolantoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u043e\u0432\u0435\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u0432\u044d\u043b\u0430"], "fr": ["nouvelle (litt\u00e9rature)"], "en": ["novelette", "short story"], "nl": ["novelle"], "pt": ["novela"], "ru": ["\u043f\u043e\u0432\u0435\u0441\u0442\u044c", "\u043d\u043e\u0432\u0435\u043b\u043b\u0430"], "de": ["Novelle"], "sv": ["novell"], "hu": ["novella", "elbesz\u00e9l\u00e9s"], "br": ["danevell"], "it": ["novella", "racconto breve"]}, "examples": [["Estas noveloj tute fantaziaj, estas aliaj duoninspiritaj de faktoj; la \u0109i suba priskribas sole faktojn", "Armando Zecchin: La kokino de nia najbarino, Monatojaro 1999a, numero 3a, p. 27a"]], "subdefinitions": []}], "root": "novel", "primary": true}, "noveli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Verki novelojn.", "translations": {"nl": ["een novelle schrijven"], "it": ["scrivere novelle", "novellare"], "hu": ["novell\u00e1t \u00edr", "elbesz\u00e9l\u00e9st \u00edr"]}, "examples": [["Piron produktas abunde, li prelegas, li novelas", "Carlo Minnaja: Meritanta ne nur reeldonon (Joh\u00e1n Valano, Malmalice), Monatojaro 2001a, numero 7a, p. 28a"]], "subdefinitions": []}], "root": "novel", "primary": false}, "kardamomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La kapsuloj de diversaj specioj el la familio zingibracoj, uzataj kiel spico kaj kuracilo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u0434\u0430\u043c\u043e\u043d"], "fr": ["cardamome"], "nl": ["kardemom"], "ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0434\u0430\u043c\u043e\u043d"], "de": ["Kardamom"], "tr": ["kakule"], "hu": ["kardamom"], "fa": ["\u0647\u0644"]}, "examples": [["unu kulereto da kardamomo", null], ["fanda\u0135oj de kukurbetoj kun kardamomo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Pli bone eble estus uzi kardamomujo la\u016d la modelo pipro/piprujo por tiu \u0109i senco."], "primary definition": "Iu el pluraj specioj, ekzemple Elettaria cardamomum, Amomum compactum k.a., kies kapsuloj a\u016d aromaj semgrajnoj estas uzataj kiel spico.", "translations": {}, "examples": [["de la kardamomo kuiristoj uzas la semojn", "Vikipedio, kardamomo"]], "subdefinitions": []}], "root": "kardamom", "primary": true}, "Gontrano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo \u011dermandevena.", "translations": {"fr": ["Gontran"], "de": ["Gontran"], "pt": ["Gontr\u00e3o"]}, "examples": [["Gontrano, nobela junulo, sciigas al la grafino: \u2014 Patrino, mi amas", "Louis Beaucaire, Kruko kaj Baniko el Bervalo, 1970"]], "subdefinitions": []}], "root": "Gontran", "primary": true}, "nevropteroj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo de insektoj, kies flugiloj havas videblan nervuron.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0435\u0442\u0447\u0430\u0442\u043e\u043a\u0440\u044b\u043b\u044b\u0435 \u043d\u0430\u0441\u0435\u043a\u043e\u043c\u044b\u0435"], "nl": ["netvleugeligen"], "pt": ["neur\u00f3pteros"], "hu": ["rec\u00e9ssz\u00e1rny\u00faak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nevropter", "primary": true}, "lektoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Titolo de Instruisto, universitata profesoro, diverse uzata la\u016d la landoj, kaj plej ofte koncernanta instruiston pri lingvoj.", "translations": {"be": ["\u043b\u0435\u043a\u0442\u0430\u0440", "\u0432\u044b\u043a\u043b\u0430\u0434\u0447\u044b\u043a"], "fr": ["lecteur (universit\u00e9)"], "nl": ["lector"], "pt": ["professor (universit\u00e1rio, especialmente de l\u00ednguas)"], "ru": ["\u043b\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440", "\u043f\u0440\u0435\u043f\u043e\u0434\u0430\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Dozent"], "hu": ["lektor (egyetemi)"]}, "examples": [["el 580 000 instruistoj laborantaj en la pola eduksistemo nur \u0109irka\u016d 30 000 estas lektoroj de fremdaj lingvoj", "Stanis\u0142aw \u015amigielski, Instruisto de la angla ser\u0109ata, Monato, jaro 2001a, numero 2a, p. 19a"], ["lektoro pri matematiko en la universitato de Oksfordo", "Garbhan Macaoidh, Inversigita mondo (Lewis Carroll, Trans la spegulo kaj kion Alico trovis tie), Monato, jaro 2002a, numero 1a, p. 25a"]], "subdefinitions": []}], "root": "lektor", "primary": true}, "kolzo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Varia\u0135o de napo (Brassica napus var. napus), kies semoj donas sengustan oleon.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u043f\u0441", "\u043a\u043e\u043b\u044c\u0437\u0430"], "fr": ["colza"], "bg": ["\u0440\u0430\u043f\u0438\u0446\u0430"], "nl": ["koolzaad"], "pt": ["colza"], "ru": ["\u0440\u0430\u043f\u0441", "\u043a\u043e\u043b\u044c\u0437\u0430"], "de": ["Raps"], "hu": ["repce"], "fa": ["\u06a9\u064f\u0644\u0632\u0627"], "en": ["colza", "winter rape"], "uk": ["\u0440\u0430\u043f\u0441", "\u043a\u043e\u043b\u044c\u0437\u0430"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kolz", "primary": true}, "abismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Profundega\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0431\u0435\u0437\u0434\u0430\u043d\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0440\u0432\u0430"], "fr": ["ab\u00eeme", "abysse", "gouffre", "pr\u00e9cipice", "tr\u00e9fonds"], "en": ["abyss"], "nl": ["afgrond"], "pt": ["abismo"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043f\u0430\u0441\u0442\u044c (\u0441\u0443\u0449.)", "\u0431\u0435\u0437\u0434\u043d\u0430"], "it": ["abisso"], "de": ["Abgrund"], "tr": ["u\u00e7urum"], "sv": ["avgrund"], "hu": ["m\u00e9lys\u00e9g"], "sk": ["priepas\u0165"], "fa": ["\u0642\u0639\u0631", "\u0698\u0631\u0641\u0646\u0627"], "es": ["abismo"], "br": ["isfont", "islonk"], "cs": ["propast"], "pl": ["czelu\u015b\u0107", "przepa\u015b\u0107", "otch\u0142a\u0144"]}, "examples": [["la \u015dipo, renkontinte glacitavolegon, enabismi\u011dis", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Plena, \u011disfunda ruini\u011do.", "translations": {"en": ["oblivion"], "nl": ["afgrond"], "pl": ["przepa\u015b\u0107", "niebyt", "nico\u015b\u0107"], "hu": ["t\u00f6nk"]}, "examples": [["miaj esperoj forfalis en la abismon", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Plena, esenca neakordigebla malsameco.", "translations": {"nl": ["kloof"], "pl": ["przepa\u015b\u0107"], "hu": ["szakad\u00e9k"]}, "examples": [["estas abismo inter amba\u016d opinioj", null], ["fremda animo estas abismo sen limo", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "abism", "primary": true}, "alko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio cervedoj (Alces), altkrura kaj kun lar\u011daj kornoj.", "translations": {"be": ["\u043b\u043e\u0441\u044c"], "fr": ["\u00e9lan"], "bg": ["\u043b\u043e\u0441"], "de": ["Elch"], "hu": ["j\u00e1vorszarvas"], "en": ["elk"], "br": ["eln", "karv-dour"], "es": ["alce"], "he": ["\u05d3\u05d9\u05e9\u05d5\u05df"], "ru": ["\u043b\u043e\u0441\u044c"], "nl": ["eland"], "pt": ["alce"], "no": ["elg"], "sv": ["\u00e4lg"], "sk": ["los"], "pl": ["\u0142o\u015b"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "alk", "primary": true}, "\u015dintaido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Japandevena gimnastika arto celanta malstre\u0109adon korpan kaj mensan.", "translations": {"fr": ["shinta\u00efdo"]}, "examples": [["en \u015dintaido koksartiko estas grava", "-, Hodia\u016da Lignponto2, 2008-01-13"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dintaid", "primary": true}, "sekreta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Restanta a\u016d devanta resti ka\u015dita.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043a\u0440\u044d\u0442\u043d\u044b", "\u0442\u0430\u0435\u043c\u043d\u044b"], "fr": ["cach\u00e9", "dissimul\u00e9 (cach\u00e9)", "d\u00e9rob\u00e9 (cach\u00e9)", "occulte", "secret (adj.)"], "nl": ["geheim"], "ru": ["\u0441\u0435\u043a\u0440\u0435\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u0442\u0430\u0439\u043d\u044b\u0439"], "de": ["geheim"], "sv": ["hemlig"], "it": ["segreto (agg.)"], "sk": ["tajn\u00fd"], "hu": ["titkos"]}, "examples": [["sekreta donaco", "Z"], ["vundo sekreta doloras plej multe", "Proverbaro esperanta"], ["sekreta amo", null], ["liaj gepatroj nutris la sekretan esperon fari el li pastron", "Urd Hadda murdita!, p. 9"], ["sekreta pordo", "Urd Hadda murdita!, p. 4"], ["sekreta societo", null], ["\u015dovas \u0109i tie la nazojn anka\u016d maltrankvilaj kaj scivolemaj sekretaj agentoj", "Metropoliteno, \u0109ap. 6"], ["\u015di rememoris la principojn de tiu sekreta lingvo, kaj \u015di sukcesis kompreni \u0109ion", "Gerda malaperis, \u0109ap. 18"]], "subdefinitions": []}], "root": "sekret", "primary": false}, "sekrete": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En sekreta maniero.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043a\u0440\u044d\u0442\u043d\u0430", "\u0442\u0430\u0435\u043c\u043d\u0430"], "fr": ["en cachette", "\u00e0 la d\u00e9rob\u00e9e", "secr\u00e8tement", "en secret"], "nl": ["heimelijk", "in het geheim"], "ru": ["\u0441\u0435\u043a\u0440\u0435\u0442\u043d\u043e", "\u043f\u043e \u0441\u0435\u043a\u0440\u0435\u0442\u0443", "\u0442\u0430\u0439\u043d\u043e", "\u0432 \u0442\u0430\u0439\u043d\u0435"], "de": ["geheim"], "it": ["segretamente"], "sv": ["i hemlighet"], "sk": ["tajne"], "hu": ["titokban", "titkosan"]}, "examples": [["vi sekrete vorton diros, \u011di tra l' tuta mondo iros", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "sekret", "primary": false}, "apreturo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speciala glazuro por finpretigi teksa\u0135ojn, ledojn kc.", "translations": {"sk": ["apret\u00e1cia"], "ru": ["\u0430\u043f\u043f\u0440\u0435\u0442\u0443\u0440\u0430", "\u043b\u043e\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["appr\u00eat"], "en": ["appreture"], "nl": ["appret"], "de": ["Appretur"], "hu": ["kik\u00e9sz\u00edt\u00e9s (textil\u00e9)", "csinoz\u00e1s", "appret\u00fara"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "apretur", "primary": true}, "sekreti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gardi sekreton pri io.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0430\u0437\u0430\u0446\u044c \u043f\u0430\u0434 \u0441\u0430\u043a\u0440\u044d\u0442\u0430\u043c"], "fr": ["avoir un secret", "garder le secret"], "nl": ["toevertrouwen"], "ru": ["\u0441\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u044c \u043f\u043e \u0441\u0435\u043a\u0440\u0435\u0442\u0443", "\u0441\u0435\u043a\u0440\u0435\u0442\u043d\u0438\u0447\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["titkol\u00f3dzik", "eltitkol"], "it": ["avere un segreto", "conservare un segreto"], "sv": ["h\u00e5lla en hemlighet"]}, "examples": [["pri kio amikoj sekretas, ili vian ju\u011don ne petas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["confier un secret"], "sv": ["anf\u00f6rtro en hemlighet"], "it": ["confidare un segreto"]}, "examples": [["vi sekretos al edzino, \u015di sekretos al fratino, kaj tiel la sekreto promenados sen fino", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "sekret", "primary": false}, "libervolismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doktrino, kiu agnoskas liberan volon en homoj.", "translations": {}, "examples": [["Aliaj temoj estas la debato inter libervolismo kaj determinismo, kaj la naturo de la realo", "Vikipedio, artikolo \u00abThe Matrix\u00bb, 2007-01-30"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "determinismo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vol", "primary": false}, "sekreto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io, kio restas a\u016d devas resti ka\u015dita kaj ne de \u0109iu ajn konata.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043a\u0440\u044d\u0442", "\u0442\u0430\u0439\u043d\u0430"], "fr": ["secret (subst.)"], "en": ["secret"], "nl": ["geheim"], "ru": ["\u0441\u0435\u043a\u0440\u0435\u0442", "\u0442\u0430\u0439\u043d\u0430"], "de": ["Geheimnis"], "it": ["segreto (sost.)"], "hu": ["titok"], "sk": ["tajomstvo"], "sv": ["hemlighet"]}, "examples": [["nenia peketo restas longe sekreto", "Proverbaro esperanta"], ["teni ion en sekreto :", "Z"], ["teni fabrikprocedon en plej granda sekreto", null], ["gardi (la) sekreton pri io", "La revadoj de soleca promenanto, Kvara promenado"], ["(el)perfidi sekreton, babili sekreton", "B"], ["eltiri de iu la sekreton", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "sekret", "primary": true}, "apreturi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Finpretigi per tia glazuro.", "translations": {"sk": ["apretova\u0165"], "ru": ["\u0430\u043f\u043f\u0440\u0435\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043b\u043e\u0449\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["appr\u00eater"], "nl": ["appreteren"], "de": ["Appretur aufbringen"], "hu": ["kik\u00e9sz\u00edt (textilt)", "csinoz", "appret\u00e1l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "apretur", "primary": false}, "fajenco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de argila tero, el kiu oni faras potojn.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u044f\u043d\u0441"], "fr": ["fa\u00efence"], "nl": ["faience"], "pt": ["faian\u00e7a"], "ru": ["\u0444\u0430\u044f\u043d\u0441"], "ca": ["pisa"], "de": ["Fayence", "glasierter Ton", "Steingut"], "tr": ["fayans"], "hu": ["fajansz"], "es": ["loza"], "br": ["feilha\u00f1s"], "pl": ["fajans"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fajenc", "primary": true}, "\u0109urasko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Viando rostita.", "translations": {"de": ["Churrasco"], "en": ["churrasco"], "it": ["churrasco"], "es": ["churrasco"], "pt": ["churrasco"]}, "examples": [["ga\u016d\u0109oj \u015dategas \u0109uraskon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109urask", "primary": true}, "laki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u015cmiri per lako.", "translations": {"be": ["\u043b\u0430\u043a\u0456\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["laquer", "vernir"], "en": ["lacquer"], "nl": ["lakken"], "ru": ["\u043b\u0430\u043a\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["lackieren"], "hu": ["lakkoz"], "br": ["lakenna\u00f1"], "pl": ["lakierowa\u0107"]}, "examples": [["dek du se\u011doj gravuritaj kaj lakitaj", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 53a, volumo 2a, p. 192a"]], "subdefinitions": []}], "root": "lak", "primary": false}, "rebati": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Trafe kontra\u016dagi, kontra\u016dmeti.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0431\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["r\u00e9pliquer", "riposter", "contre-attaquer"], "en": ["strike back", "rebut"], "ru": ["\u043e\u0442\u0431\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u0431\u0438\u0442\u044c"], "de": ["zur\u00fcckschlagen"], "pl": ["odbi\u0107", "odparowa\u0107", "parowa\u0107 (odpiera\u0107)"], "hu": ["visszaver", "vissza\u00fct"]}, "examples": [["rebati ekbaton, argumenton", "B"], ["mi povus facile per malmulte da vortoj rebati tiajn atakojn", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "bat", "primary": false}, "humida": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ekster scienca kunteksto oni prefere uzu la sinonimon \u00abmalseka\u00bb."], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0432\u0456\u043b\u044c\u0433\u043e\u0442\u043d\u044b"], "fr": ["humide"], "en": ["humid", "moist"], "nl": ["vochtig"], "pt": ["\u00famido"], "el": ["\u03c5\u03b3\u03c1\u03cc\u03c2"], "de": ["feucht"], "it": ["umido (agg.)"], "hu": ["nedves", "p\u00e1r\u00e1s"], "ru": ["\u0432\u043b\u0430\u0436\u043d\u044b\u0439"], "es": ["h\u00famedo"]}, "examples": [["humida aero, klimato", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "humid", "primary": true}, "lako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de rezina solva\u0135o uzata por surkovri kaj glazurbriligi objektojn.", "translations": {"be": ["\u043b\u0430\u043a"], "fr": ["laque", "vernis"], "en": ["lacquer"], "nl": ["lak"], "pt": ["verniz", "(goma-)laca"], "el": ["\u03bb\u03ac\u03ba\u03b1"], "de": ["Lackfirnis"], "hu": ["lakk"], "br": ["lakenn"], "ru": ["\u043b\u0430\u043a"], "pl": ["lakier"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lak", "primary": true}, "kampi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Lo\u011di en kampoj, stariginte provizorajn lo\u011dejojn a\u016d tendojn por trupo a\u016d armeo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u044f\u0446\u044c \u043b\u044f\u0433\u0435\u0440\u0430\u043c"], "fr": ["camper"], "nl": ["kamperen"], "ru": ["\u0441\u0442\u043e\u044f\u0442\u044c \u043b\u0430\u0433\u0435\u0440\u0435\u043c"], "de": ["lagern"], "it": ["accamparsi"], "hu": ["t\u00e1borozik", "kempingezik"], "es": ["acampar"], "pl": ["obozowa\u0107", "by\u0107 na kempingu"]}, "examples": [["la Romanoj kampis en tiu valo", null], ["la skoltoj kampas en la arbaro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kamp", "primary": false}, "humido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvanto de gasstata akvo en la aero.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043b\u0430\u0436\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["humidit\u00e9"], "pt": ["umidade"], "be": ["\u0432\u0456\u043b\u044c\u0433\u043e\u0442\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "de": ["Feuchtigkeit", "Feuchte"], "it": ["umidit\u00e0"], "hu": ["nedvess\u00e9g"]}, "examples": [["absoluta humido", null], ["aeron kies relativa humido estas malpli granda ol 60% oni perceptas seka", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malseko, elvapora\u0135o, akvo dise (kaj ne flue) entenata en io.", "translations": {}, "examples": [["grunda humido ensorbata en la aeron", null], ["la aero saturita je humido", null]], "subdefinitions": []}], "root": "humid", "primary": false}, "kampo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ebena a\u016d limigita spaco, en kiu okazas io.", "translations": {"be": ["\u043f\u043e\u043b\u0435"], "fr": ["champ"], "en": ["field"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0435"], "it": ["campo"], "es": ["campo"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Terpeco, ebena a\u016d preska\u016d ebena, kulturita a\u016d kulturebla.", "translations": {"de": ["Feld", "Acker"], "nl": ["veld", "akker"], "it": ["prato"], "hu": ["f\u00f6ld (term\u0151-)", "term\u0151f\u00f6ld"]}, "examples": [["tritikaj kaj hordeaj kampoj", null], ["kampaj floroj", "Z"], ["la ne\u011daj kampoj", "Z"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Loko, en kiu io okazis.", "translations": {"de": ["Feld", "Gebiet"], "nl": ["veld", "gebied"], "hu": ["mez\u0151", "t\u00e9r"]}, "examples": [["kampo de l' mortintoj", "Z"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Loko, inter kies limoj efikas ia ago.", "translations": {"de": ["Feld", "Gebiet"], "nl": ["veld"], "hu": ["ter\u00fclet"]}, "examples": [["operacia kampo", null], ["magneta kampo", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Sumo de la aferoj, kiujn atingas ia agado.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0438\u0432\u0430", "\u043f\u043e\u043b\u0435", "\u043f\u043e\u0447\u0432\u0430"], "de": ["Feld", "Bereich"], "pl": ["pole"], "hu": ["ter\u00fclet", "t\u00e9r"]}, "examples": [["kampo de laboro, de aktiveco", null], ["la kampo de la historio prezentas multegajn enigmojn", null], ["tiu temo malfermas kampon al plej granda fantazio", null], ["prepari kampon por mondpaco", null]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Bildigo de iu parto de finidimensia e\u016dklida afina spaco , provizita per orta ununorma koordinatsistemo, al iu reela vektora spaco.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0435"], "fr": ["champ"], "en": ["field"], "de": ["Feld"], "hu": ["mez\u0151"], "ku": ["zev\u00ee"], "pl": ["pole"]}, "examples": [["skalara kampo , vektora kampo", null], ["studi la kampon de temperaturoj en varmigita objekto, la kampon de rapidoj en movi\u011danta solido", null], ["elektra kampo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ero de formularo a\u016d ano de rikordo.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0430\u0444\u0430", "\u043f\u043e\u043b\u0435"], "de": ["Feld", "K\u00e4stchen"], "nl": ["veld"], "pl": ["pole"], "hu": ["mez\u0151", "kocka"]}, "examples": [["en la kampo \u00abNomo:\u00bb indiku vian familinomon en \u011dia nacilingva formo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kamp", "primary": true}, "a\u016dtisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu profesie funkciigas kaj uzas a\u016dton.", "translations": {"be": ["\u0430\u045e\u0442\u0430\u043c\u0430\u0431\u0456\u043b\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["automobiliste"], "en": ["driver", "motorist"], "nl": ["chauffeur"], "ru": ["\u0430\u0432\u0442\u043e\u043c\u043e\u0431\u0438\u043b\u0438\u0441\u0442"], "ca": ["automobilista"], "de": ["Autofahrer"], "it": ["autista"], "hu": ["aut\u00f3s"], "es": ["automovilista"], "sv": ["bilf\u00f6rare"], "pl": ["kierowca samochodu", "kierowca auta", "szofer", "automobilista (przestarz.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dt", "primary": false}, "Huberto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo \u011dermandevena.", "translations": {"fr": ["Hubert"], "en": ["Hubert"], "pt": ["Hubert"], "de": ["Hubert", "Hubertus"], "it": ["Uberto", "Oberto"], "pl": ["Hubert"]}, "examples": [["vi a\u016ddis sendube pri Sankta Huberto, la sanktulo kaj protektanto de \u0109asistoj kaj sportistoj", "[La Voja\u011doj kaj] Mirigaj Aventuroj de Barono M\u00fcnchhausen, \u0109apitro 4a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Hubert", "primary": true}, "uskleco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(pri litero, vorto) En la e\u016dropaj alfabetoj, la karakteriza\u0135o kiu kontrastigas la majusklan kaj minusklan formojn de la\u016dsignife egalaj literoj.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0433\u0456\u0441\u0442\u0430\u0440 (\u043b\u0456\u0442\u0430\u0440\u044b, \u0441\u043b\u043e\u0432\u0430)"], "fr": ["casse (d'un caract\u00e8re)"], "en": ["case (of a letter, word)"], "nl": ["kast (v.e.letter)"], "pt": ["caixa (de um car\u00e1ter)"], "ru": ["\u0440\u0435\u0433\u0438\u0441\u0442\u0440 (\u0431\u0443\u043a\u0432\u044b, \u0441\u043b\u043e\u0432\u0430)"], "de": ["Gro\u00df-/Kleinschrift"], "hu": ["kis- vagy nagybet\u0171s \u00edr\u00e1sm\u00f3d"], "fi": ["aakkoslaji (\u201dkirjainkoko\u201d: ABC abc)"]}, "examples": [["\u015dan\u011di uskl(ec)on de vorto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "uskl", "primary": false}, "okazalgebro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La termino trovi\u011das en , sub la formo \u00abokazalgebrao\u00bb, sed kun mal\u011dusta difino kaj mal\u011dusta franca traduko."], "primary definition": "(kadre de iu probablospaco (\u03a9,A,P)) La \u03c3-algebro A.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0435 \u0441\u043e\u0431\u044b\u0442\u0438\u0439", "\u0430\u043b\u0433\u0435\u0431\u0440\u0430 \u0441\u043e\u0431\u044b\u0442\u0438\u0439"], "fr": ["alg\u00e8bre d'\u00e9v\u00e9nements"], "en": ["field of events", "algebra of events"], "de": ["Ereignisalgebra"], "pl": ["cia\u0142o zdarze\u0144 (losowych)"], "hu": ["esem\u00e9nyalgebra"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "algebr", "primary": false}, "glicerino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "C3H8O3. Densa, dol\u0109a flua\u0135o, ekstraktata el grasoj, kaj uzata por \u015dmiri la ha\u016dton, fabriki eksploda\u0135ojn kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u0433\u043b\u0456\u0446\u044d\u0440\u044b\u043d"], "fr": ["glyc\u00e9rine", "glyc\u00e9rol"], "nl": ["glycerol", "glycerine"], "pt": ["glicerina", "glicerol"], "ru": ["\u0433\u043b\u0438\u0446\u0435\u0440\u0438\u043d"], "de": ["Glyzerin", "\u00d6ls\u00fc\u00df"], "tr": ["gliserin"], "hu": ["glicerin"], "es": ["glicerina"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "glicerin", "primary": true}, "Kambo\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la sudorienta Azio kun \u0109efurbo Pnompeno. Teritorio de Regno Kambo\u011do. ISO-3166 kodo: KH. \u011ci limas kun Laoso, Tajlando, Vjetnamujo kaj Taja Golfo.", "translations": {"de": ["Kambodscha"], "bg": ["\u041a\u0430\u043c\u0431\u043e\u0434\u0436\u0430"], "en": ["Cambodia"], "pl": ["Kambod\u017ca", "Kr\u00f3lestwo Kambod\u017cy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kambo\u011d", "primary": true}, "kanibalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Voranto de sam-speciuloj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0456\u0431\u0430\u043b", "\u043b\u044e\u0434\u0430\u0435\u0434", "\u043b\u044e\u0434\u0430\u0436\u044d\u0440", "\u043b\u044e\u0434\u0430\u0436\u044d\u0440\u0446\u0430"], "fr": ["cannibale (subst.)", "anthopophage (subst.)", "mangeur d'hommes"], "en": ["cannibal"], "nl": ["kannibaal", "menseneter"], "ru": ["\u043a\u0430\u043d\u043d\u0438\u0431\u0430\u043b", "\u043b\u044e\u0434\u043e\u0435\u0434"], "de": ["Kannibale"], "hu": ["kannib\u00e1l"], "es": ["can\u00edbal"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Menschenfresser"], "hu": ["emberev\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kanibal", "primary": true}, "metropolito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En la tradicia kristanismo altranga ekleziulo kun statuso ordinare supera al episkopo.", "translations": {"fr": ["m\u00e9tropolite"], "nl": ["metropoliet"]}, "examples": [["post la prediko okazis la ceremonio por la surmeto de la paliumoj al la novaj metropolitoj", "-, La Pa\u015dtista Servado..., ikue.org, [2006]"], ["en anglikanismo, metropolito estas \u011denerale estro de nacia bran\u0109o de la eklezio", "Vikipedio, artikolo \u00abmetropolito\u00bb, 2009-03-29"]], "subdefinitions": []}], "root": "metropolit", "primary": true}, "kojlo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la dika intesto malanta\u016d la cekumo.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u043e\u0434\u043e\u0447\u043d\u0430\u044f \u043a\u0438\u0448\u043a\u0430"], "fr": ["c\u00f4lon"], "en": ["colon"], "nl": ["karteldarm", "colon (karteldarm)"], "ca": ["c\u00f2lon"], "de": ["Kolon", "Grimmdarm"], "hu": ["vastagb\u00e9l"], "pl": ["okr\u0119\u017cnica"], "es": ["colon"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kojl", "primary": true}, "transpono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de (n,p)-matrico A) Operacio, kies rezulto estas la (p,n)-matrico B, kies elementoj kun indico (i,j) egalas al la elementoj de A kun indico (j,i).", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u043f\u0430\u043d\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["transposition (de matrice)"], "en": ["transposition"], "nl": ["transpositie"], "ru": ["\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u043f\u043e\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Transponieren"], "hu": ["transzpon\u00e1l\u00e1s"]}, "examples": [["transpono transformas horizontalojn al vertikaloj kaj inverse", null], ["transpono estas involucio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "transpon", "primary": false}, "transponi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (matricon) Apliki la operacion transpono.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u043f\u0430\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["transposer (une matrice)"], "en": ["transpose"], "nl": ["transponeren"], "ru": ["\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u043f\u043e\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["transponieren"], "hu": ["transzpon\u00e1l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "transpon", "primary": true}, "egocentra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatiganta \u0109ion al sia egoo.", "translations": {"be": ["\u044d\u0433\u0430\u0446\u044d\u043d\u0442\u0440\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["\u00e9gocentrique"], "en": ["egocentric"], "nl": ["egocentrisch"], "ru": ["\u044d\u0433\u043e\u0446\u0435\u043d\u0442\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u044d\u0433\u043e\u0446\u0435\u043d\u0442\u0440\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["ichbezogen", "egozentrisch"], "hu": ["\u00e9nk\u00f6zpont\u00fa", "egocentrikus"], "pl": ["egocentryczny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ego", "primary": false}, "raciigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi konforma al la racio.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0446\u044b\u044f\u043d\u0430\u043b\u0456\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["vern\u00fcnftig gestalten"], "en": ["rationalize"], "ru": ["\u0440\u0430\u0446\u0438\u043e\u043d\u0430\u043b\u0438\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["\u00e9szszer\u0171s\u00edt", "racionaliz\u00e1l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Metode plibonigi kaj pliefikigi.", "translations": {"fr": ["rationaliser"], "de": ["rationalisieren"], "nl": ["rationaliseren"]}, "examples": [["raciigi la laboron en la industrio, raciigi la produktadon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "raci", "primary": false}, "sofo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kanapo kun dikaj kusenoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0444\u0430"], "en": ["sofa"], "nl": ["sofa"], "ru": ["\u0441\u043e\u0444\u0430"], "ca": ["sof\u00e0"], "de": ["Sofa"], "sv": ["soffa"], "hu": ["sz\u00f3fa", "hever\u0151"], "bg": ["\u043a\u0430\u043d\u0430\u043f\u0435", "\u0434\u0438\u0432\u0430\u043d"], "es": ["sof\u00e1"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sof", "primary": true}, "bremso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mekanika aparato por malakceli, haltigi a\u016d reguligi movon a\u016d funkciadon de ma\u015dino.", "translations": {"be": ["\u0442\u043e\u0440\u043c\u0430\u0437"], "fr": ["frein"], "bg": ["\u0441\u043f\u0438\u0440\u0430\u0447\u043a\u0430"], "nl": ["rem"], "ru": ["\u0442\u043e\u0440\u043c\u043e\u0437"], "de": ["Bremse"], "tr": ["fren"], "it": ["freno"], "hu": ["f\u00e9k"], "sk": ["brzda"], "en": ["brake"], "es": ["freno"], "ro": ["fr\u00e2n\u0103"], "pl": ["hamulec"]}, "examples": [["aerprema bremso por trajnoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "brems", "primary": true}, "bremsi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Haltigi a\u016d malrapidigi ion per bremso.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u0440\u043c\u0430\u0437\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["freiner"], "bg": ["\u0441\u043f\u0438\u0440\u0430\u043c"], "ru": ["\u0442\u043e\u0440\u043c\u043e\u0437\u0438\u0442\u044c"], "de": ["bremsen"], "tr": ["fren yapmak"], "it": ["frenare"], "hu": ["f\u00e9kez"], "sk": ["brzdi\u0165"], "es": ["frenar"], "ro": ["a fr\u00e2na"], "pl": ["hamowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Moderigi, reteni.", "translations": {"pl": ["hamowa\u0107", "spowalnia\u0107"]}, "examples": [["mi devis bremsi tiun junulan riskemon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "brems", "primary": false}, "konstipeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malfacilo feki.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043f\u043e\u0440"], "de": ["Verstopfung"], "nl": ["verstopping"], "hu": ["szorul\u00e1s", "sz\u00e9kreked\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konstip", "primary": false}, "lamelikornoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subordo de koleopteroj, entenanta la skarabojn, kies antenoj estas lamenformaj.", "translations": {"fr": ["lamellicornes"], "hu": ["lemezescs\u00e1p\u00fa bogarak"], "nl": ["bladsprietigen"], "pt": ["lamelic\u00f3rneos"], "la": ["Lamellicornia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lamelikorn", "primary": true}, "tombmonteto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tera a\u016d \u015dtona amaso super tombo, \u011din \u015dirmanta kontra\u016d besta a\u016d homa rabado.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u0440\u0433\u0430\u043d"], "fr": ["tumulus"], "en": ["(burial) mound"], "pl": ["kurchan"], "ru": ["\u043a\u0443\u0440\u0433\u0430\u043d"], "de": ["Grabh\u00fcgel"], "es": ["t\u00famulo"]}, "examples": [["diference de la anta\u016dhistoria tombmonteto, havanta konusan formon, la vikingaj tombmontetoj estas kutime plataj", "Interesa arkeologio, p. 41a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mont", "primary": false}, "Vladimiro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo slavdevena.", "translations": {"ru": ["\u0412\u043b\u0430\u0434\u0438\u043c\u0438\u0440"], "fr": ["Vladimir"], "bg": ["\u0412\u043b\u0430\u0434\u0438\u043c\u0438\u0440"], "nl": ["Vladimir"], "pt": ["Vladimir"], "be": ["\u0423\u043b\u0430\u0434\u0437\u0456\u043c\u0435\u0440", "\u0423\u043b\u0430\u0434\u0437\u0456\u043c\u0456\u0440"], "de": ["Vladimir"], "it": ["Vladimiro"], "hu": ["Vlagyimir"]}, "examples": [["mi estas rekomendita por la ordeno de Vladimiro de kvara grado", "La Revizo, akto 4a, sceno 3a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Vladimir", "primary": true}, "sinekdo\u0125o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stilfiguro, speco de metonimio, \u0109e kiu oni indikas ion per alia io surbaze de kvanta rilato inter ili (tuton per parto, ion specialan per io \u011denerala a\u016d inverse).", "translations": {"be": ["\u0441\u044b\u043d\u044d\u043a\u0434\u0430\u0445\u0430"], "fa": ["\u0645\u062c\u0627\u0632 \u0645\u0631\u0633\u0644"], "bg": ["\u0421\u0438\u043d\u0435\u043a\u0434\u043e\u0445\u0430"], "en": ["synecdoche"], "ru": ["\u0441\u0438\u043d\u0435\u043a\u0434\u043e\u0445\u0430"], "de": ["Synekdoche"], "hu": ["szinekdoch\u00e9"]}, "examples": [["en \u00absen gro\u015do en po\u015do\u00bb la vorto \u00abgro\u015do\u00bb estas sinekdo\u0125o signifanta: mono", null], ["en \u00abli estas instruita kapo\u00bb la vorto \u00abkapo\u00bb estas sinekdo\u0125o signifanta: homo", null], ["en \u00abli ekprenis la bridon de la azeno, kaj trotigis la beston\u00bb la uzo de genra nomo \u00abbesto\u00bb anstata\u016d speciala \u00abazeno\u00bb estas sinekdo\u0125o celanta eviti ripeton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sinekdo\u0125", "primary": true}, "umbiliko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ronda kaveto meze de ventro de mamuloj, produktita de cikatro de la umbilika \u015dnuro.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0443\u043f\u043e\u043a"], "fr": ["nombril", "ombilic"], "bg": ["\u043f\u044a\u043f"], "nl": ["navel"], "pt": ["umbigo"], "de": ["Nabel"], "it": ["ombelico"], "sv": ["navel"], "en": ["navel"], "pl": ["p\u0119pek"], "br": ["begel"], "fi": ["napa (anat.)"], "hu": ["k\u00f6ld\u00f6k"], "es": ["ombligo"], "he": ["\u05d8\u05d1\u05d5\u05e8 (\"\u05e4\u05d5\u05e4\u05d9\u05e7\")"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Hilumo.", "translations": {"fi": ["(siemenen) arpi"], "nl": ["hilum", "zaadnavel"], "pl": ["osadka"], "ru": ["\u0440\u0443\u0431\u0447\u0438\u043a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "umbilik", "primary": true}, "presa\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io, ia dokumento presita.", "translations": {"be": ["\u0434\u0440\u0443\u043a\u0430\u0432\u0430\u043d\u0430\u0435 \u0432\u044b\u0434\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["imprim\u00e9 (subst.)"], "en": ["printed matter", "print"], "nl": ["drukwerk"], "ru": ["\u043f\u0435\u0447\u0430\u0442\u043d\u043e\u0435 \u0438\u0437\u0434\u0430\u043d\u0438\u0435"], "hu": ["nyomtatv\u00e1ny"]}, "examples": [["servanto donis al \u0109iu el ni ekzempleron de presa\u0135o kun la nomo de la mortinto en nigra kadro", "La Kiso kaj dek tri aliaj noveloj, tombeja arabesko"]], "subdefinitions": []}], "root": "pres", "primary": false}, "movado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago movi 2.", "translations": {"be": ["\u0440\u0443\u0445"], "fr": ["d\u00e9placement", "mouvement"], "en": ["movement"], "nl": ["beweging"], "ru": ["\u0434\u0432\u0438\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [["re\u016dmatismo malfaciligas al mi la movadon de la brako", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Serio da movoj per kiuj okazas \u015dan\u011do de loko a\u016d stato.", "translations": {}, "examples": [["akuzativo montras movadon al ia loko", null], ["la strata movado", "B"], ["en la urbo ili trovis ne malpli grandan movadon", "Z"], ["la movado de la \u015dipo estis tre malrapida", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Tuto de la agado de iu organizo por atingi difinitan celon.", "translations": {}, "examples": [["politika, esperantista movado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mov", "primary": false}, "havi lokon": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043c\u0435\u0446\u044c \u043c\u0435\u0441\u0446\u0430", "\u0430\u0434\u0431\u044b\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0437\u0434\u0430\u0440\u0430\u0446\u0446\u0430"], "hu": ["v\u00e9gbemegy", "lej\u00e1tsz\u00f3dik"]}, "examples": [["\u015di alproksimi\u011dis al la tablo, \u0109e kiu havis lokon la interparolado", "Z"], ["post kelke da tagoj havis lokon la balo \u0109e la guberniestro", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 14a, p. 73a"]], "subdefinitions": []}], "root": "lok", "primary": false}, "histologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienca esplorado de histoj.", "translations": {"fr": ["histologie"], "en": ["histology"], "nl": ["histologie"], "pt": ["histologia"], "de": ["Histologie"], "it": ["istologia"], "es": ["histolog\u00eda"]}, "examples": [["Fabien sta\u011das en Instituto pri Embriologio kaj Histologio", "AGP, Nia Bulteno, 2005, numero 87a, Oporte studcele..., p. 3a"]], "subdefinitions": []}], "root": "histologi", "primary": true}, "Buleo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Anglalingve: George Boole, 1815-1864. Angla matematikisto.", "translations": {"be": ["\u0411\u0443\u043b\u044c"], "fr": ["Boole"], "bg": ["\u0411\u0443\u043b"], "nl": ["George Boole"], "ru": ["\u0411\u0443\u043b\u044c"], "de": ["Boole"], "it": ["Boole"], "hu": ["Boole"], "pl": ["Boole"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Bule", "primary": true}, "mansardo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subtegmenta \u0109ambro.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u0441\u0430\u0440\u0434\u0430"], "fr": ["mansarde"], "en": ["attic", "garret"], "nl": ["mansarde", "zolderkamer"], "pt": ["mansarda", "s\u00f3t\u00e3o"], "ru": ["\u043c\u0430\u043d\u0441\u0430\u0440\u0434\u0430"], "de": ["Mansarde", "Dachstube"], "sv": ["(hus-)vind"], "hu": ["padl\u00e1sszoba", "manz\u00e1rd"], "fa": ["\u0627\u062a\u0627\u0642 \u0632\u06cc\u0631\u0634\u06cc\u0631\u0648\u0627\u0646\u06cc"], "br": ["ma\u00f1sardenn"]}, "examples": [["dum labortagoj Inge lo\u011dis en modesta mansardo", "Stefan Maul, El verva vivo \u0135urnalista, p. 21"]], "subdefinitions": []}], "root": "mansard", "primary": true}, "gladi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Glatigi per varmega ilo, \u011din prem\u015dovante tien k reen (sur tukoj, vestoj kaj tiel plu).", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0441\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["repasser (avec un fer)", "lisser"], "bg": ["\u0433\u043b\u0430\u0434\u044f (\u0441 \u044e\u0442\u0438\u044f)"], "nl": ["strijken"], "pt": ["passar a ferro", "alisar roupa (com ferro de passar)"], "ru": ["\u0433\u043b\u0430\u0434\u0438\u0442\u044c (\u0443\u0442\u044e\u0433\u043e\u043c)"], "de": ["pl\u00e4tten", "b\u00fcgeln"], "tr": ["\u00fct\u00fclemek"], "hu": ["vasal"], "en": ["iron"], "es": ["planchar"], "pl": ["prasowa\u0107 (\u017celazkiem)"]}, "examples": [["tiel dirante, \u015di gladis per la mano la silkan litkovrilon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "glad", "primary": true}, "negoca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al negoco, al vendaj kaj a\u0109etaj aferoj.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u043b\u043e\u0432\u043e\u0439", "\u043a\u043e\u043c\u043c\u0435\u0440\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["commercial (adj.)"], "en": ["commercial", "business"], "nl": ["zakelijk"], "pt": ["negocial"], "de": ["gesch\u00e4ftlich"], "hu": ["\u00fczleti"]}, "examples": [["malkareco en nia negoca tempo \u0109iuokaze meritas prikonsideron", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "negoc", "primary": false}, "trezoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Amaso da multvaloraj objektoj \u2013 oro, ar\u011dento, juveloj.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0430\u0440\u0431"], "fr": ["tr\u00e9sor"], "en": ["treasure"], "nl": ["schat"], "pt": ["tesouro"], "ru": ["\u0441\u043e\u043a\u0440\u043e\u0432\u0438\u0449\u0435"], "ca": ["tresor"], "de": ["Schatz"], "hu": ["kincs", "dr\u00e1gas\u00e1g"], "lat": ["thesaurus, i"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rezerve tenata.", "translations": {}, "examples": [["pli bona estas malmulto kun timo anta\u016d la Eternulo, Ol granda trezoro kun maltrankvileco \u0109e \u011di", "La Malnova Testamento, Sentencoj 15:16"], ["la \u015dtata trezoro", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Enterigita a\u016d iel ka\u015dita, precipe tia, ke la posedanto ne plu vivas kaj la situo ne estas sciata.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043b\u0430\u0434"]}, "examples": [["la regno de la \u0109ielo similas al ka\u015dita en kampo trezoro, kiun viro trovis kaj ka\u015dis, kaj pro \u011dojo li iras kaj vendas \u0109ion, kion li posedas, kaj a\u0109etas tiun kampon", "La Nova Testamento, S. Mateo 13:44"], ["trovi trezoron en ruinoj", "B"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Io tre valora, tre \u015datinda.", "translations": {}, "examples": [["tiu libro estas vera trezoro de scienco", null], ["arkitektura, lingva trezoro", null], ["la verko de Zamenhof estas trezoro por la homaro", null], ["amiko fidela estas trezoro plej bela", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karesa vorto pri io a\u016d iu tre kara al oni.", "translations": {}, "examples": [["mia an\u011delo, mia trezoro", "B"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Kolekto da valoraj lingvaj ekzemploj a\u016d tekstoj, precipe.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["la Trezoro de la anglaj poemoj", "La Nova Plena Ilustrita Vortaro"]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["la Trezoro de la greka lingvo", "La Nova Plena Ilustrita Vortaro"]]}]}], "root": "trezor", "primary": true}, "rondiri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Iri la\u016d ronda vojo, la\u016d fermita kurbo.", "translations": {"ru": ["\u0445\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c \u043a\u0440\u0443\u0433\u043e\u043c", "\u0445\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c \u043f\u043e \u043a\u0440\u0443\u0433\u0443", "\u0446\u0438\u0440\u043a\u0443\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["tourner (autour de)", "faire le tour (de)"], "de": ["herumgehen", "im Kreis laufen"], "hu": ["k\u00f6rbej\u00e1r"]}, "examples": [["la montriloj rondiradis", "Fabeloj, volumo 2Malnova domo"], ["dezirante rondiri \u0109irka\u016d Montmartro mi trapasis la vila\u011don Clignancourt", "La revadoj de soleca promenantoNa\u016da promenado"], ["la sango rondiras en la korpo", "Plena Vortaro de Esperanto"], ["sur unu rando de la \u0109ielo estas \u011dia levi\u011do, kaj \u011dia rondiro estas \u011dis aliaj randoj", "La Malnova Testamento, Psalmaro 19:6"], ["li rondiras \u0109irka\u016d \u015di, kiel papilio \u0109irka\u016d lumilo", "Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Sinsekve viziti multajn lokojn.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0445\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c (\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b\u0435 \u043c\u0435\u0441\u0442\u0430)", "\u043e\u0431\u043e\u0439\u0442\u0438 (\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b\u0435 \u043c\u0435\u0441\u0442\u0430)"], "fr": ["courir (en p. d'une rumeur)", "parcourir (en tous sens)", "r\u00f4der"], "pt": ["rodear"], "pl": ["kr\u0105\u017cy\u0107"], "hu": ["k\u00f6rbel\u00e1togat", "sorra l\u00e1togat"]}, "examples": [["Satano respondis al la Eternulo : Mi vagadis sur la tero kaj rondiradis sur \u011di", "La Malnova Testamento, Ijob 1:7"], ["ili lernas esti senutilaj, rondirante de domo al domo", "La Nova Testamento, I. Timoteo 5:13"], ["la historio komencis rondiri de kokinejo al kokinejo", "Fabeloj, volumo 3, Estas tute certe"]], "subdefinitions": []}], "root": "ir", "primary": false}, "mineralogio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri la mineraloj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u043d\u044d\u0440\u0430\u043b\u0451\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["min\u00e9ralogie"], "en": ["mineralogy"], "nl": ["mineralogie"], "pt": ["mineralogia"], "ru": ["\u043c\u0438\u043d\u0435\u0440\u0430\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "ca": ["mineralogia"], "de": ["Mineralogie"], "hu": ["\u00e1sv\u00e1nytan"], "fa": ["\u06a9\u0627\u0646\u06cc\u200c\u0634\u0646\u0627\u0633\u06cc", "\u0645\u0639\u062f\u0646\u200c\u0634\u0646\u0627\u0633\u06cc"], "es": ["mineralog\u00eda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mineralogi", "primary": true}, "rekordulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu atingis kaj konservas rekordon.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u043a\u0430\u0440\u0434\u0441\u043c\u044d\u043d"], "bg": ["\u0440\u0435\u043a\u043e\u0440\u0434\u044c\u043e\u0440"], "nl": ["recordhouder"], "pt": ["recordista"], "ru": ["\u0440\u0435\u043a\u043e\u0440\u0434\u0441\u043c\u0435\u043d"], "de": ["Rekordhalter"], "sv": ["rekordh\u00e5llare"], "hu": ["cs\u00facstart\u00f3", "rekorder"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rekord", "primary": false}, "malnobla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Morale malbona, hontinda, malestiminda, fia.", "translations": {"be": ["\u043f\u043e\u0434\u043b\u044b", "\u043d\u0456\u0437\u043a\u0456"], "en": ["ignoble", "base", "vile"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043b\u044b\u0439", "\u043d\u0438\u0437\u043a\u0438\u0439"]}, "examples": [["ho, kiel mi estas malnobla, kanajla, krima!", "Marta"], ["ni forte malestimas tiun \u0109i malnoblan homon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a733."]], "subdefinitions": []}], "root": "nobl", "primary": false}, "vizio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kontraste al halucino a\u016d deliro, vizio povas esti rigardata kiel io valora \u2015 ekz-e religie a\u016d arte a\u016d ideologie."], "primary definition": "Nereala sed viveca kaj mensa bildo, estigita per dia revelacio, fantazio, pasio kaj tiel plu.", "translations": {"el": ["\u03cc\u03c1\u03b1\u03bc\u03b1"], "en": ["vision"], "nl": ["visie"], "pt": ["vis\u00e3o"], "ru": ["\u0432\u0438\u0434\u0415\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Vision"], "hu": ["l\u00e1tom\u00e1s", "v\u00edzi\u00f3"], "sk": ["v\u00edzia"], "be": ["\u043f\u0440\u044b\u0432\u0456\u0434", "\u0437\u0434\u0430\u043d\u044c"], "es": ["visi\u00f3n"]}, "examples": [["vizio de Jesaja, kiun li vidis pri Judujo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "vizi", "primary": true}, "reveno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Reiro al sia devena loko.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0437\u0432\u0440\u0430\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["retour"], "hu": ["visszat\u00e9r\u00e9s"]}, "examples": [["trankvile nun atendu la revenon de la sendito", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ven", "primary": false}, "vizii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Vidi en vizio.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0432\u0438\u0434\u0435\u0442\u044c", "\u0438\u043c\u0435\u0442\u044c \u0432\u0438\u0434\u0415\u043d\u0438\u0435"], "hu": ["l\u00e1tom\u00e1sa van", "vizion\u00e1l"]}, "examples": [["profeta\u0135o pri Babel, kiun viziis Jesaja", "La Malnova Testamento, Jesaja 13:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "vizi", "primary": false}, "vidvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Viro perdinta sian edzinon kaj ne reedzi\u011dinta.", "translations": {"be": ["\u0443\u0434\u0430\u0432\u0435\u0446"], "fr": ["veuf"], "en": ["widower"], "nl": ["weduwnaar"], "pt": ["vi\u00favo"], "el": ["\u03c7\u03ae\u03c1\u03bf\u03c2"], "ca": ["viudo"], "de": ["Witwer"], "hu": ["\u00f6zvegy(ember)"], "sk": ["vdovec"], "fa": ["(\u0645\u0631\u062f) \u0628\u06cc\u0648\u0647"], "cs": ["vdovec"], "ru": ["\u0432\u0434\u043e\u0432\u0435\u0446"], "es": ["viudo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vidv", "primary": true}, "malpia\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Faro ofenda al religio.", "translations": {"fr": ["impi\u00e9t\u00e9 (action)"], "nl": ["godslasterlijke daad"], "br": ["taol disakr"]}, "examples": [["mia mano seki\u011dus \u011dis la kubuto pro tia malpia\u0135o", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 11a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pi", "primary": false}, "Ezopo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Supozata a\u016dtoro de antikvaj grekaj fabloj el la 7a a\u016d 6a jarcento a.K..", "translations": {"fr": ["\u00c9sope"], "grc": ["\u0391\u1f34\u03c3\u03c9\u03c0\u03bf\u03c2"], "pt": ["Esopo"], "de": ["Aesop"], "it": ["Esopo"], "pl": ["Ezop"]}, "examples": [["\u00abEzopa Sa\u011do\u00bb", "K. Kalocsay, Ezopa Sa\u011do, Koko, 1956"]], "subdefinitions": []}], "root": "Ezop", "primary": true}, "dentalo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La amplekso de la difino povas varii la\u016d la koncerna lingvo. De terminologia vidpunkto indas rimarki, ke la pli skemisma termino \u00abdenta konsonanto\u00bb estas anka\u016d tre bona."], "primary definition": "Parolsono, prononcata per la malfermo a\u016d la malvastigo de la bu\u015dkanalo per alproksimigo de la langa pinto al la supraj dentoj (pura dentalo) a\u016d al la supraj dentalveoloj (alveola dentalo, kiun oni anka\u016d nomas alveolaro); la dentaloj en Esperanto estas t, d, s, z, c, dz, \u0109, \u011d, l, n.", "translations": {"be": ["\u0437\u0443\u0431\u043d\u044b \u0437\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["dentale (consonne)"], "pt": ["dental", "consoante dental"], "ru": ["\u0437\u0443\u0431\u043d\u043e\u0439 \u0441\u043e\u0433\u043b\u0430\u0441\u043d\u044b\u0439"], "de": ["Dental", "Zahnlaut"], "es": ["dental"], "hu": ["foghang", "dent\u00e1lis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dental", "primary": true}, "bonfido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senartifika, tute fidinda sincereco.", "translations": {"es": ["buena fe"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fid", "primary": false}, "reveni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Denove veni tien, de kie oni jam foriris.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u0440\u043d\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0432\u043e\u0437\u0432\u0440\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["revenir"], "de": ["zur\u00fcckkommen"], "nl": ["terugkomen"], "hu": ["visszaj\u00f6n", "visszat\u00e9r"]}, "examples": [["la filo de la re\u011do, kiu revenis de \u0109aso, \u015din renkontis", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 21"], ["kiel hundo revenas al sia vomita\u0135o, tiel malsa\u011dulo ripetas sian malsa\u011da\u0135on", "Z"], ["reveni hejmen al la difinita tago", "Z"], ["ni revenu al la demando", null], ["mi \u0109iam revenadis al mia revo", "Z"], ["reveni al sia unua ideo", "B"], ["kiam la fratinon vi revenigos en la grekan landon", "Z"], ["al \u011dia fonto riveron neniu povas revenigi", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ven", "primary": false}, "koman\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Indiano el popolo vivinta \u0109asiste en la usona ebena\u0135o, nun restanta en Oklahomo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u0430\u043d\u0447"], "fr": ["comanche (subst.)"], "pt": ["comanche"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u0430\u043d\u0447"], "de": ["Komantsche"], "hu": ["komancs"]}, "examples": [["tie vivis la apa\u0109oj , kiujn tamen \u0109. 1750 p.K. for\u0109asis timiga popolo, la koman\u0109oj", "Tazio Carlevaro: Skize pri indianaj kulturoj, Literatura foiro, numero 115a, 1998-10, p. 32-37a"]], "subdefinitions": []}], "root": "koman\u0109", "primary": true}, "gazeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Perioda presa\u0135o sciiganta la aktuala\u0135ojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u044d\u0440\u044b\u044f\u0434\u044b\u0447\u043d\u0430\u0435 \u0432\u044b\u0434\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0433\u0430\u0437\u044d\u0442\u0430", "\u0447\u0430\u0441\u043e\u043f\u0456\u0441"], "fr": ["gazette", "journal", "p\u00e9riodique (publication)", "revue"], "en": ["gazette"], "nl": ["krant", "tijdschrift"], "pt": ["gazeta", "folha (gazeta)"], "ru": ["\u0433\u0430\u0437\u0435\u0442\u0430", "\u0436\u0443\u0440\u043d\u0430\u043b", "\u043f\u0435\u0440\u0438\u043e\u0434\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0435 \u0438\u0437\u0434\u0430\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Zeitung", "Zeitschrift"], "tr": ["gazete"], "hu": ["h\u00edrlap", "\u00fajs\u00e1g"], "fa": ["\u0645\u062c\u0644\u0647", "\u0646\u0634\u0631\u06cc\u0647", "\u0631\u0648\u0632\u0646\u0627\u0645\u0647"], "ar": ["\u062c\u064e\u0631\u0650\u064a\u062f\u064e\u0629\u064c \u062c \u062c\u064e\u0631\u064e\u0627\u0626\u0650\u062f\u064f"], "es": ["revista"], "bg": ["\u0432\u0435\u0441\u0442\u043d\u0438\u043a"], "cs": ["\u010dasopis"], "pl": ["gazeta", "bibu\u0142a (nielegalna gazeta)", "szmat\u0142awiec (obra\u017aliwie)", "dziennik", "periodyk", "magazyn", "\u017curnal"]}, "examples": [["duonmonata, semajna gazeto", null], ["mensogas kiel gazeto", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "gazet", "primary": true}, "koman\u0109a": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la koman\u0109oj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043c\u0430\u043d\u0447\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["comanche (adj.)"], "de": ["komantschisch"], "hu": ["komancs"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "koman\u0109", "primary": false}, "nandino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iamverda arbeto el Hindujo, \u0108inujo, Japanujo, kun plumformaj folioj, blankaj-flavaj floroj, ru\u011daj globofruktetoj, unuspecia genro el familio berberisacoj (Nandina domestica).", "translations": {"fa": ["\u0646\u06cc \u0645\u0642\u062f\u0633"], "fr": ["nandina (bot.)"], "de": ["Himmelsbambus", "Nandine"], "nl": ["hemelse bamboe"], "pt": ["nandina"]}, "examples": [["oni kune metis pinon, bambuon, umeon, nandinon kaj ornambrasikon en unu poto", "Vastalto, Akvosfero, Pinornamoj por la nova jaro, 2005-12-25"]], "subdefinitions": []}], "root": "nandin", "primary": true}, "faksalta ludo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043a\u043b\u0430\u0441\u0441\u0438\u043a\u0438 (\u0438\u0433\u0440\u0430)"], "fr": ["marelle"], "pl": ["gra w klasy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fak", "primary": false}, "brano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gren\u015delo apartigita de la faruno per muelado.", "translations": {"be": ["\u0432\u043e\u0442\u0440\u0443\u0431'\u0435"], "fr": ["son (de c\u00e9r\u00e9ale)", "bran", "bren"], "en": ["brano"], "nl": ["zemelen"], "ru": ["\u043e\u0442\u0440\u0443\u0431\u0438"], "ca": ["seg\u00f3", "bren"], "de": ["Kleie"], "hu": ["korpa"], "sk": ["otruby"], "pl": ["otr\u0119by {pl.}"], "br": ["brenn"], "es": ["salvado"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bran", "primary": true}, "rekta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komplemento kunigata sen prepozicio al sia determinato.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u044f\u043c\u043e\u0435 \u0434\u043e\u043f\u043e\u043b\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["compl\u00e9ment direct"], "nl": ["direct object", "direct voorwerp"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nekurba.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u044f\u043c\u043e\u0439"], "fr": ["droit (adj.)", "direct"], "en": ["straight"], "nl": ["recht", "rechtstreeks"], "pt": ["reto"], "de": ["gerade"], "hu": ["egyenes"], "es": ["recto"], "cs": ["p\u0159\u00edm\u00fd"], "pl": ["prosty"]}, "examples": [["rekta vojo estas pli mallonga, ol kurba", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 33"], ["rekta kiel cipreso", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nedeflanki\u011dante alcela, nedevoji\u011da, senpera, senornama.", "translations": {"de": ["direkt"], "pl": ["prosty", "bezpo\u015bredni", "naturalny"], "es": ["directo"], "hu": ["k\u00f6zvetlen"]}, "examples": [["mi irigos vin sur rekta vojstreko", "Z"], ["la domo kiu staris rekte kontra\u016d la lo\u011dejo de la scienculo", "Z"], ["en rekta direkto al", null], ["\u015di iris rekte al sia lo\u011dejo", "Marta"], ["rekte paroli", "B"], ["trafi per la parolo rekte en la viza\u011don", "Proverbaro esperanta"], ["nedeklini\u011da irado rekte anta\u016den", "Z"], ["alpa\u015di rekte al la afero", "Z"], ["la verko estis skribata rekte en Esperanto.", "Z"], ["tiu laboro estus rekte malutila", "Z"], ["frazo ne tute bonstila, sed ne rekte erara", "Z"], ["tiam vi faros rekte (certe) eraron", "Z"], ["rekta stilo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Vertikale staranta.", "translations": {"de": ["aufrecht"], "pl": ["prosty", "sztywny", "wyprostowany"], "es": ["derecho"], "hu": ["egyenes (f\u00fcgg\u0151leges)"]}, "examples": [["kun kapo rekta kiel koko", null], ["virinoj sidis a\u016d staris rekte", "Z"], ["tenu vin rekte", null], ["li subite rekti\u011dis", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Senpera, senprepozicia.", "translations": {"de": ["direkt"], "pl": ["bli\u017csze (o dope\u0142nieniu)"], "es": ["directo"], "hu": ["k\u00f6zvetlen"]}, "examples": [["la rektan komplementon oni montras per akuzativo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri angulo)", "translations": {"de": ["recht"], "pl": ["prosty"], "es": ["recto"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri sumo de vektoraj subspacoj) Tia, ke ajna \u011dia elemento esprimi\u011das nur unumaniere kiel sumo de elementoj en la subspacoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u044f\u043c\u0430\u044f (\u0441\u0443\u043c\u043c\u0430)"], "fr": ["(somme) directe"], "en": ["direct (sum)"], "de": ["direkt (-e Summe)"], "hu": ["direkt (\u00f6sszeg)"], "pl": ["(suma) prosta"]}, "examples": [["se la sumo de du subspacoj estas rekta, tiam ilia komuna\u0135o egalas al {0}", null]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Unudirekta (pri kurento). Vidu \u0109e rekta kurento.", "translations": {"cs": ["stejnosm\u011brn\u00fd"], "en": ["direct (current)"], "pl": ["sta\u0142y"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "komplement", "primary": false}, "agrafi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kunigi, fermi per agraf\u043e.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0448\u043f\u0456\u043b\u0456\u0446\u044c", "\u0441\u0430\u0448\u0447\u0430\u043f\u0456\u0446\u044c", "\u0437\u043c\u0430\u0446\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c (\u043d\u0430\u043f\u0440., \u0441\u0430\u0448\u0447\u044d\u043f\u043a\u0430\u0439)"], "fr": ["agrafer (un v\u00eatement)"], "en": ["clamp together"], "pt": ["acolchetear", "abrochar"], "ru": ["\u0437\u0430\u0441\u0442\u0435\u0433\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0441\u0448\u0438\u0442\u044c"], "tr": ["kop\u00e7alamak"], "hu": ["\u00f6sszekapcsol", "\u00f6sszecs\u00edptet"], "sk": ["zopn\u00fa\u0165"]}, "examples": [["agrafi robon, kolieron", "PIV1"]], "subdefinitions": []}], "root": "agraf", "primary": false}, "rekto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u044f\u043c\u0430\u044f (\u043b\u0438\u043d\u0438\u044f)"], "fr": ["droite (g\u00e9om.)"], "en": ["straight line"], "nl": ["rechte"], "de": ["Gerade"], "pl": ["prosta"], "hu": ["egyenes"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nekurba linio, amba\u016dflanke senfina.", "translations": {"de": ["Gerade"], "es": ["recta"]}, "examples": [["tra du punktoj trairas multaj kurboj, sed nur unu rekto", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Afina rekto a\u016d vektora rekto, la\u016d la kunteksto.", "translations": {}, "examples": []}]}], "root": "rekt", "primary": true}, "skorpeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio skorpenedoj (Scorpaena).", "translations": {"ru": ["\u043c\u043e\u0440\u0441\u043a\u043e\u0439 \u0451\u0440\u0448"], "de": ["Drachenkopf"], "nl": ["zeeschorpioen"], "hu": ["sziklahal"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skorpen", "primary": true}, "aliflanke": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Atente al alia aspekto de priparolata afero.", "translations": {"be": ["\u0437 \u0434\u0440\u0443\u0433\u043e\u0433\u0430 \u0431\u043e\u043a\u0443"], "en": ["on the other hand"], "nl": ["anderzijds"], "pt": ["por outro lado"], "ru": ["\u0441 \u0434\u0440\u0443\u0433\u043e\u0439 \u0441\u0442\u043e\u0440\u043e\u043d\u044b"], "ca": ["per altra banda"], "sk": ["na druhej strane (metaforicky)"], "fi": ["toisella puolen", "toisaalta"], "pl": ["z drugiej strony", "z innej strony"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ali", "primary": false}, "balbuti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Diri, parolante kun malfacilo, kriplige, nedistingeble: (abs.)", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0440\u043c\u044b\u0442\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["balbutier", "bredouiller"], "en": ["stutter", "stammer"], "nl": ["stotteren"], "ru": ["\u0431\u043e\u0440\u043c\u043e\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u043b\u0435\u043f\u0435\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u043d\u0435\u0432\u043d\u044f\u0442\u043d\u043e \u0433\u043e\u0432\u043e\u0440\u0438\u0442\u044c"], "de": ["stammeln", "lallen"], "sv": ["stamma"], "hu": ["motyog"], "sk": ["kokta\u0165"], "fa": ["\u0628\u0627 \u0644\u06a9\u0646\u062a \u06af\u0641\u062a\u0646", "\u0632\u06cc\u0631 \u0644\u0628 \u06af\u0641\u062a\u0646", "\u0628\u0631\u06cc\u062f\u0647 \u0628\u0631\u06cc\u062f\u0647 \u06af\u0641\u062a\u0646"], "pl": ["be\u0142kota\u0107", "mamrota\u0107"], "es": ["balbucear"]}, "examples": [["\u015di balbutis kelkajn vortojn, kiujn tamen neniu povis kompreni", "Fabeloj, volumo 4, Historio el la dunoj"], ["la infaneto apena\u016d komencas balbuti", null], ["ili posedas la lingvon tre malbone k malfacile balbutas anstata\u016d paroli flue", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Havi elparolan difekton, pro kiu oni parolas kun haltetoj kaj ripetoj de silaboj.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0456\u043a\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["b\u00e9gayer (intr.)"], "ru": ["\u0437\u0430\u0438\u043a\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0437\u0430\u043f\u0438\u043d\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["stottern"], "hu": ["dadog"], "fa": ["\u0644\u06a9\u0646\u062a \u0632\u0628\u0627\u0646 \u062f\u0627\u0634\u062a\u0646", "\u0628\u0627 \u0644\u06a9\u0646\u062a \u062d\u0631\u0641 \u0632\u062f\u0646"], "cs": ["koktat"], "pl": ["j\u0105ka\u0107 si\u0119", "zacina\u0107 si\u0119 (pot.)"]}, "examples": [["ofte tiu, kiu balbutas parolante, \u0109esas balbuti kantante", null]], "subdefinitions": []}], "root": "balbut", "primary": true}, "trabaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kuna\u0135o da traboj, \u0109arpenta\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0437\u0440\u0443\u0431"], "fr": ["charpente", "poutrage"], "en": ["scaffold", "scaffolding", "framework"], "ru": ["\u0441\u0440\u0443\u0431"], "pl": ["belkowanie"], "hu": ["gerend\u00e1zat", "\u00e1csolat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "trab", "primary": false}, "stirilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aran\u011da\u0135o por stirado, ekzemple stirrado de a\u016dtomobilo, stirstango de avio kaj tiel plu. (ekzemple pri senpilota avio a\u016d raketo).", "translations": {"ru": ["\u0443\u0441\u0442\u0440\u043e\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e \u0443\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u044f", "\u0440\u0443\u043b\u044c"], "nl": ["stuur", "stuurstang"], "hu": ["korm\u00e1ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stir", "primary": false}, "kalvinismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Religia instruo de Kalvino, bazita sur anta\u016ddestinismo kaj nerezistebla graco.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u044c\u0432\u0456\u043d\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["calvinisme"], "bg": ["\u043a\u0430\u043b\u0432\u0438\u043d\u0438\u0437\u044a\u043c"], "nl": ["calvinisme"], "ru": ["\u043a\u0430\u043b\u044c\u0432\u0438\u043d\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Calvinismus"], "it": ["calvinismo"], "hu": ["k\u00e1lvinizmus"], "en": ["Calvinism"], "es": ["calvinismo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la protestantaj konfesioj, bazitaj sur la teologiaj kaj ekleziologiaj principoj de Kalvino, ekz-e presbiterianismo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Kalvin", "primary": false}, "gloro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Famobrilo; admiro de la plejmulto por ies merito, talento, genio.", "translations": {"be": ["\u0441\u043b\u0430\u0432\u0430"], "fr": ["gloire", "c\u00e9l\u00e9brit\u00e9", "fleuron"], "nl": ["eer", "roem"], "pt": ["gl\u00f3ria"], "ru": ["\u0441\u043b\u0430\u0432\u0430"], "de": ["Ruhm", "Ehre"], "hu": ["dics\u0151s\u00e9g"]}, "examples": [["sen laboro nenia gloro", "Z"], ["la gloro estas la suno de la mortintoj", null], ["oni ne pagas per gloro al sia tajloro", "Proverbaro esperanta"], ["konfesi, la\u016ddi, prikanti ies gloron", null], ["bona gloro pli valoras ol oro", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Gloriga persono a\u016d afero; fierinda\u0135o.", "translations": {}, "examples": [["li estas gloro de la nacio", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "glor", "primary": false}, "densejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko en arbaro, kie arboj kaj arbetoj estas densaj.", "translations": {"sk": ["h\u00fa\u0161tina"], "be": ["\u0433\u0443\u0448\u0447\u0430\u0440"], "fr": ["broussaille", "fourr\u00e9", "endroit touffu"], "ru": ["\u0447\u0430\u0449\u0430"], "pl": ["g\u0119stwina", "g\u0105szcz"], "hu": ["erd\u0151 s\u0171r\u0171je"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dens", "primary": false}, "glori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Honori iun donante al li grandan famecon, konigante \u0109ien lian indecon, publikigante sian admiron; la\u016ddegi.", "translations": {"be": ["\u0441\u043b\u0430\u0432\u0456\u0446\u044c", "\u0443\u0441\u043b\u0430\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u0430\u0441\u043b\u0430\u045e\u043b\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["glorifier", "rendre gloire (\u00e0)"], "en": ["glorify"], "nl": ["eren", "roemen"], "pt": ["glorificar", "celebrar"], "ru": ["\u0441\u043b\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0441\u043b\u0430\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c"], "de": ["r\u00fchmen", "ehren"], "tr": ["ululamak", "y\u00fcceltmek"], "hu": ["dics\u0151\u00edt", "magasztal"]}, "examples": [["glori la heroojn", null], ["glori scienculon per statuo", null], ["glori la belajn agojn, genian poeton, Dion", null], ["estu glorata la nomo de Dio!", null]], "subdefinitions": []}], "root": "glor", "primary": true}, "glore": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016d glora maniero.", "translations": {"be": ["\u0441\u043b\u0430\u045e\u043d\u0430"], "nl": ["eervol", "roemrijk"], "pt": ["gloriosamente"], "ru": ["\u0441\u043b\u0430\u0432\u043d\u043e"], "de": ["r\u00fchmlich", "glorreich"], "hu": ["dics\u0151s\u00e9gesen", "dics\u0151 m\u00f3don"]}, "examples": [["glore morti", null], ["ne glore estas ser\u0109i sian gloron", "La Malnova Testamento, Sentencoj 25:27"]], "subdefinitions": []}], "root": "glor", "primary": false}, "glora": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Posedanta gloron.", "translations": {"be": ["\u0441\u043b\u0430\u045e\u043d\u044b", "\u0443\u0441\u043b\u0430\u045e\u043b\u0435\u043d\u044b"], "fr": ["glorieux", "illustre"], "nl": ["eervol", "roemrijk"], "pt": ["glorioso"], "ru": ["\u0441\u043b\u0430\u0432\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u043e\u0441\u043b\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["r\u00fchmlich", "glorreich"], "hu": ["dics\u0151", "dics\u0151s\u00e9ges"]}, "examples": [["glora poeto, scienculo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Donanta gloron, gloriga.", "translations": {}, "examples": [["glora venko, okazo, laboro, kanto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "glor", "primary": false}, "duro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malnova monunuo de Hispanujo kaj Portugalujo. Ar\u011denta monero.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0443\u0440\u043e (\u043c\u043e\u043d\u0435\u0442\u0430)"], "fr": ["douro"], "pt": ["duro", "peso duro"], "de": ["Duro"], "es": ["duro (moneda)"], "hu": ["duro (p\u00e9nz)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dur", "primary": true}, "korundo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Multekosta \u015dtono el pura alumino Al2O3, ortorombe kristali\u011danta, la plej malmola post la diamanto.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u0443\u043d\u0434"], "en": ["corundum"], "nl": ["korund"], "pt": ["cor\u00edndon", "corindo", "corundo"], "ru": ["\u043a\u043e\u0440\u0443\u043d\u0434"], "de": ["Korund"], "hu": ["korund"], "pl": ["korund"]}, "examples": [["ekzistas multaj varioj de nepura korundo: safiro, smirgo, kaj tiel plu", null]], "subdefinitions": []}], "root": "korund", "primary": true}, "supremo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kelkaj preferas la pli skemisman \u00absupera limo\u00bb kiel en."], "primary definition": "(de subaro A de orda aro (E,\u2264)) La minimumo de la aro de \u011diaj superaj baroj; alidire: la plej malgranda supera baro; simb. sup A.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u043f\u0440\u0435\u043c\u0443\u043c", "\u0442\u043e\u0447\u043d\u0430\u044f \u0432\u0435\u0440\u0445\u043d\u044f\u044f \u0433\u0440\u0430\u043d\u044c"], "fr": ["borne sup\u00e9rieure"], "en": ["least upper bound"], "pt": ["supremo"], "de": ["Supremum", "obere Grenze"], "hu": ["szupr\u00e9mum"], "pl": ["kres g\u00f3rny"], "es": ["l\u00edmite superior"]}, "examples": [["se \u011di ekzistas, la supremo de A povas ne aparteni al A", null], ["\u0109iu reela subaro kun superaj baroj akceptas reelan supremon, sed tio ne veras en la aro de racionalaj nombroj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "suprem", "primary": true}, "pia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vive, sincere kaj ame respektoplena al Dio kaj religia\u0135oj.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u0447\u0435\u0441\u0442\u0438\u0432\u044b\u0439", "\u043d\u0430\u0431\u043e\u0436\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["d\u00e9vot", "pieux"], "en": ["pious"], "nl": ["vroom", "godvruchtig", "devoot", "stichtelijk"], "de": ["fromm", "gottesf\u00fcrchtig"], "sv": ["from"], "hu": ["j\u00e1mbor", "istenf\u00e9l\u0151"], "br": ["deol", "devot"], "he": ["\u05d0\u05d3\u05d5\u05e7", "\u05d3\u05ea\u05d9"]}, "examples": [["estu bonaj, honestaj kaj piaj, kaj tiam la tero vin prenos, fajro vin bruligos, hundoj vin dis\u015diros!", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 3, anekdotoj"], ["se ezoko pii\u011dis, gobio ne dormu", "Proverbaro esperanta"], ["al la ombroj de \u0109iuj mortintaj esperantistoj la kongreso esprimas sian respekton kaj pian saluton", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "pi", "primary": true}, "\u011dis": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prepozicio montranta.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": ["Rimarko: Fojfoje oni povas uzi preska\u016d indiferente la prepoziciojn \u011dis a\u016d anta\u016d: li ne skribis \u011dis hodia\u016d, a\u016d: li ne skribis anta\u016d hodia\u016d. Tamen anta\u016d estas \u011denerale preferinda, \u0109ar pli preciza, dum \u011dis estas ofte dubsenca: li certe alvenos \u011dis (prefere: anta\u016d) diman\u0109o; la tasko nepre d\"evas esti finita \u011dis (prefere: anta\u016d) la komenco de la monato; mi dubas, \u0109u la aran\u011doj estos pretaj \u011dis (prefere: anta\u016d) la Kongreso."], "primary definition": "Punkton de la spaco a\u016d de la tempo, a\u016d mezuron, kiun la ago atingas, sed ne transpasas a\u016d preterpasas.", "translations": {}, "examples": [["post la vesperman\u011do niaj fratoj eliris kun la gastoj el sia domo kaj akompanis ilin \u011dis ilia domo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a718."], ["li vidas nur \u011dis la pinto de sia nazo", "Proverbaro esperanta"], ["tute ru\u011da li estas de la kapo \u011dis la piedoj", null], ["li veturis de Berlino \u011dis Parizo en fiakro", null], ["\u011dis \u0109i tie aliru sed ne plu", "La Malnova Testamento, Ijob 38:10"], ["mi ne forgesos lin \u011dis mia morto", null], ["mi restos \u011dis morga\u016d", null], ["li restas senokupa de mateno \u011dis vespero", null], ["la proceso estas prokrastita \u011dis semajno", null], ["\u011dis kiam vi ju\u011dos maljuste kaj privilegios la personojn de malvirtuloj?", "La Malnova Testamento, Psalmaro 82:2"], ["\u011dis anta\u016d kelkaj jaroj la japana popolo devis ka\u015di sian viza\u011don, kiam la imperiestro pasis", null], ["ilia kalkulo kreskis en la da\u016dro de tri tagoj \u011dis kelkaj centoj da frankoj", null], ["la kolonoj havis 4 \u011dis 5 eta\u011dojn da alto", "B"], ["mi ekstermos de la homo \u011dis la bruto", "La Malnova Testamento, Genezo 6:7"], ["de majesta \u011dis ridinda estas nur unu pa\u015do", "Proverbaro esperanta"], ["sidi en laboroj \u011dis super la oreloj", "Proverbaro esperanta"]]}, {"remarks": ["Rimarko: \u011cis kiam, kelkfoje uzata anstata\u016d la simpla konjunkcio \u011dis, estas senutila pleonasmo. En la citita ekzemplo de Zamenhof la vorto \u011dis estas prepozicio, ne konjunkcio, kaj kiam estas adverbo."], "primary definition": "\u011cis la momento, en kiu.", "translations": {}, "examples": [["longe \u0109erpas la kru\u0109o, \u011dis \u011di fine rompi\u011das", "Proverbaro esperanta"], ["mi ne kredis al la diroj, \u011dis mi venis", "La Malnova Testamento, I. Re\u011doj 10:7"], ["mi atendos, \u011dis venos tempo pli oportuna", null], ["ili jam ne trankvili\u011dos tiel longe, \u011dis la demando estos solvita", "Esenco kaj Estonte, \u0109ap. 4"], ["ni batalados pro nia ideo, tiel longe \u011dis \u011di pli a\u016d malpli frue estos plene efektivigita", "Esenco kaj Estonte, \u0109ap. 4"], ["oni ne devas atendi, \u011dis la domo renversi\u011dus", "Z"]]}]}], "root": "\u011dis", "primary": true}, "dura": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"hu": ["kem\u00e9ny"], "pl": ["twardy"], "pt": ["duro"], "no": ["hard"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dur", "primary": false}, "glutamato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Salo de iu aminoacido uzata kiel gustofortigilo, eltirata el fermentintaj algoj a\u016d aliaj vegeta\u0135oj.", "translations": {"fa": ["\u06af\u0644\u0648\u062a\u0627\u0645\u0627\u062a"], "fr": ["glutamate"], "de": ["Glutamins\u00e4ure", "Glutamat"], "pt": ["glutamato"]}, "examples": [["vaporumita ovokrema\u0135o: Kirli du ovojn en bovlo, aldoni iom da salo, glutamato kaj porkograso", "Xiang Hong, Iom pri \u0109inaj pladoj, El Popola \u0108inio, 2000-02"]], "subdefinitions": []}], "root": "glutamat", "primary": true}, "\u011dia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Apartenanta al \u011di.", "translations": {"el": ["\u03c4\u03bf\u03c5"], "fr": ["son (adj. poss.)"], "en": ["its"], "zh": ["\u5b83\u7684 [t\u0101de]"], "be": ["\u044f\u0433\u043e"], "de": ["sein (Besitz)"], "it": ["suo (di esso, di essa)"], "hu": ["\u00f6v\u00e9 (az\u00e9)", "az\u00e9"], "fi": ["sen"], "vo": ["onik"], "he": ["\u05e9\u05dc \u05d6\u05d5", "\u05e9\u05dc \u05d6\u05d4", "\u05e9\u05dc\u05d4", "\u05e9\u05dc\u05d5"], "ru": ["\u0435\u0433\u043e"], "pt": ["seu", "sua"], "sv": ["dess"], "tp": ["ona"], "pl": ["jego", "jej", "tego"]}, "examples": [["domo kaj \u011diaj dependa\u0135oj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011di", "primary": false}, "Saksujo-Anhalto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unu el la federaciaj \u015dtatoj de Germanujo. Regurbo estas Magdeburgo.", "translations": {"fr": ["Saxe-Anhalt"], "de": ["Sachsen-Anhalt", "Bundesland Sachsen-Anhalt"], "nl": ["Saksen-Anhalt"], "it": ["Sassonia-Anhalt"], "hu": ["Sz\u00e1szorsz\u00e1g-Anhalt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "saks", "primary": false}, "versto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rusa mezurunuo de vojlongo valoranta 1067 metrojn.", "translations": {"be": ["\u0432\u044f\u0440\u0441\u0442\u0430"], "fr": ["verste"], "en": ["verst"], "nl": ["werst"], "ru": ["\u0432\u0435\u0440\u0441\u0442\u0430"], "de": ["Werst"], "hu": ["verszta"], "fa": ["\u0648\u0650\u0631\u0633"]}, "examples": [["la kale\u015do veturis ne malpli ol duonon de versto", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 3a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "verst", "primary": true}, "urinado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ellasado de urino.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043e\u0447\u0435\u0438\u0441\u043f\u0443\u0441\u043a\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["diur\u00e8se", "miction"], "en": ["urination"], "nl": ["urineren (subst.)", "plassen (subst.)"], "de": ["Urinieren"], "it": ["minzione", "diuresi", "pisciata (volg.)"], "hu": ["vizel\u00e9s"], "br": ["troazhadenn [homoj]", "staotadenn [bestoj]"], "fi": ["virtsaaminen"], "sv": ["urinerande (handling)", "kissande (handling)"], "pl": ["oddawanie moczu"]}, "examples": [["li ne maltrankvili\u011dis pri urinado, \u0109ar per tiu tubo lia veziko dreni\u011dis al sublita botelo", "David Curtis: Koratako, Monatojaro 2002a, numero 1a, p. 28a"]], "subdefinitions": []}], "root": "urin", "primary": false}, "unuaklasa soldato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Soldato ricevinta distingon.", "translations": {"fr": ["premi\u00e8re classe (soldat)", "soldat de premi\u00e8re classe"], "nl": ["1ste soldaat"], "it": ["(soldato) scelto", "soldato di prima classe"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "soldat", "primary": false}, "konsistenco": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Oni ne uzu \u00abkonsistenco\u00bbn por esprimi ideon de harmonia, konsekvenca, senkontra\u016ddira tuto: \u0109i tiun ideon en Esperanto tradicie esprimas kohero. Ekz-e al la angla \u00abconsistent theory\u00bb respondas \u00abkohera teorio\u00bb."], "primary definition": "Fizika strukturo de solida, amorfa a\u016d likva substanco, karakterizata per tiaj ecoj, kiel moleco, rigideco, elasto, viskozeco, kompakteco kaj tiel plu.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0441\u0438\u0441\u0442\u0435\u043d\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Konsistenz"], "nl": ["consistentie", "dichtheid"], "pt": ["consist\u00eancia"], "hu": ["\u00e1llag", "konzisztencia"]}, "examples": [["la konsistenco de koto, butero, \u0135eleo, granito, lakto", null], ["konsistenco likva, pasta, elasta, spongeca, kompakta", null], ["boligi sukon \u011dis la konsistenco de densa siropo", null], ["al\u015dutu al la spicita legomka\u0109o farunon por ricevi konsistencon de pasto", "Je. Katajeva: Recepto de legomaj benjetoj. Vegetarismo: komforto sen perforto"]], "subdefinitions": []}], "root": "konsistenc", "primary": true}, "\u0109irka\u016dtondi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Tondi \u0109iuflanke.", "translations": {"fr": ["tondre"], "pl": ["ostrzyc", "obcina\u0107 dooko\u0142a"], "hu": ["k\u00f6rbev\u00e1g (oll\u00f3val)", "k\u00f6rbeny\u00edr"]}, "examples": [["ne \u0109irka\u016dtondu la flankojn de via kapo kaj ne fordifektu la flankojn de via barbo", "La Malnova TestamentoLevidoj 19:27"], ["hundeto, \u0109irka\u016dtondita tiel mallonge, ke oni povis vidi \u011dian rozokoloran ha\u016dton", "Fabeloj, volumo 1Kupra porko"]], "subdefinitions": []}], "root": "tond", "primary": false}, "Ruslanda Imperio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Oficiala nomo de Rusujo ekde 1721 \u011dis 1917.", "translations": {"be": ["\u0420\u0430\u0441\u0435\u0439\u0441\u043a\u0430\u044f \u0406\u043c\u043f\u044d\u0440\u044b\u044f"], "en": ["Russian Empire"], "nl": ["Russische Rijk"], "ru": ["\u0420\u043e\u0441\u0441\u0438\u0439\u0441\u043a\u0430\u044f \u0418\u043c\u043f\u0435\u0440\u0438\u044f"], "de": ["Russisches Reich"], "pl": ["Imperium Rosyjskie", "Wielka Rosja"], "hu": ["Orosz Birodalom"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rus", "primary": false}, "kopeko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rusa tre malgranda monero, centono de rublo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043f\u0435\u0439\u043a\u0430"], "en": ["copeck", "kopeck", "kopek"], "nl": ["kopek", "kopeke"], "pt": ["copeque"], "ru": ["\u043a\u043e\u043f\u0435\u0439\u043a\u0430"], "de": ["Kopeke"], "hu": ["kopek", "kopejka"], "pl": ["kopiejka"]}, "examples": [["unukopeka kandelo bruligis Moskvon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kopek", "primary": true}, "urbego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre granda urbokomplekso, ofte entenanta plurajn eksurbojn.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0433\u0430\u043f\u043e\u043b\u0438\u0441"], "fr": ["m\u00e9galopole"], "bg": ["\u0433\u043e\u043b\u044f\u043c \u0433\u0440\u0430\u0434"], "nl": ["grootstad"], "de": ["Gro\u00dfstadt"], "it": ["megalopoli", "metropoli"], "vo": ["lezif"], "fa": ["\u06a9\u0644\u0627\u0646\u200c\u0634\u0647\u0631"], "en": ["megalopolis"], "cs": ["velkom\u011bsto"], "fi": ["suurkaupunki"], "hu": ["nagyv\u00e1ros", "metropolisz"]}, "examples": [["en la urbegoj, \u0109iuj (neri\u0109uloj) lo\u011das en anta\u016durboj kaj \u0109iutage iras longan distancon buse a\u016d metroe", "B. Hekland, Kompreni \u0109i-landon? Neniam!, La Ondo de Esperanto, 1999:3, numero 53a"], ["la plej \u00abdelegitoza\u00bb urbo plu restas la brazila urbego Rio de Janeiro", "Preska\u016d du mil delegitoj, La Ondo de Esperanto, 2000:8-9, numero 71a"]], "subdefinitions": []}], "root": "urb", "primary": false}, "eksplodi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Forte kaj brue skui aeron, pro subita plivolumeni\u011do de gaso.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0431\u0443\u0445\u043d\u0443\u0446\u044c"], "fr": ["\u00e9clater", "exploser", "sauter (exploser)"], "en": ["explode"], "nl": ["ontploffen", "exploderen"], "pt": ["explodir", "estourar"], "ru": ["\u0432\u0437\u043e\u0440\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["explodieren", "ausbrechen"], "sv": ["explodera"], "es": ["explotar"], "pl": ["eksplodowa\u0107", "wybucha\u0107"]}, "examples": [["dinamito facile eksplodas", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Brue diskrevi, pro granda interna premo de l' gasoj.", "translations": {}, "examples": [["bombo, mino, vaporma\u015dino, torpedo eksplodas", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Subite kaj brue eksterigi fortan senton a\u016d pasion, kiun oni ne povas plu deteni.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0441\u043f\u044b\u043b\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [["eksplodi de furiozo, de kolero, pro \u011dojo, per rido, per larmoj", "B"], ["li eksplodis, dirante, ke...", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Subite kaj brue komenci\u011di.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0440\u0430\u0437\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0432\u0441\u043f\u044b\u0445\u043d\u0443\u0442\u044c"]}, "examples": [["balda\u016d la ventego devis eksplodi, rompi la glacion, kaj \u0109iuj tie devis nesaveble droni", "Fabeloj, volumo 3, Io"], ["la milito eksplodis neatendite", null], ["eksplodas \u011dojo, striko, ribelo, katastrofo, krio", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "eksplod", "primary": true}, "eksplodo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Brua subita plivolumeni\u011do de naski\u011dantaj gasoj.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0431\u0443\u0445"], "fr": ["d\u00e9tonation", "explosion (bombe, rire,...)", "flamb\u00e9e (explosion, fig.)"], "nl": ["ontploffing", "explosie"], "pt": ["explos\u00e3o"], "ru": ["\u0432\u0437\u0440\u044b\u0432"], "de": ["Explosion", "Ausbruch"], "sv": ["explosion"], "hu": ["robban", "felrobban", "kirobban"], "pl": ["eksplozja", "wybuch"]}, "examples": [["eksplodo de lumgaso, de mingaso", null], ["eksplodmotoro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Brua subita diskrevo pro interna premado de gasoj.", "translations": {"pt": ["estouro"]}, "examples": [["eksplodo de kaldronego, de vulkano", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Subita brua eksteri\u011do de forta sento a\u016d pasio.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0441\u043f\u044b\u0448\u043a\u0430"]}, "examples": [["eksplodo da kolero, \u011dojo, amo", null], ["vo\u0109o plena de flamecaj eksplodoj", null], ["la kamparano trankviligis la eksplodojn de sia edzino", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 12"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Subita brua komenci\u011do.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0441\u043f\u044b\u0448\u043a\u0430"]}, "examples": [["eksplodo de milito, ribelo, kriego", null]], "subdefinitions": []}], "root": "eksplod", "primary": false}, "fizikisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono, kiu profesie okupas sin pri fiziko.", "translations": {"nl": ["fysicus"]}, "examples": [["Merkel la\u016dprofesie estas fizikisto \u2013 a\u016d \u0109u anka\u016d \u0109i-okaze ni devas skribi \u00abfizikistino\u201d?", "Stefan Maul, Kancelierino , Monato, 2006/1, p. 5"]], "subdefinitions": []}], "root": "fizik", "primary": false}, "membro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la moveblaj pecoj de la korpo \u2015 krom kapo \u2015 kunigitaj kun la trunko per artiko.", "translations": {"be": ["\u0447\u043b\u0435\u043d"], "fr": ["membre"], "en": ["limb"], "nl": ["lidmaat"], "pt": ["membro"], "ru": ["\u0447\u043b\u0435\u043d"], "de": ["Glied"], "br": ["ezel", "mempr"], "cs": ["\u010dlen"], "pl": ["cz\u0142onek", "ko\u0144czyna"]}, "examples": [["la superaj (brakoj) kaj malsuperaj (kruroj) membroj de homo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Ano de societo, partio, familio kc.", "translations": {"be": ["\u0443\u0434\u0437\u0435\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a", "\u0447\u0430\u043b\u0435\u0446"], "de": ["Mitglied"], "nl": ["lid"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Aparta difinita ero de tuta\u0135o.", "translations": {"de": ["Glied"], "nl": ["deel"]}, "examples": [["membro de frazo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Kvankam tiu tre fakeca termino trovi\u011das anka\u016d en modernaj fontoj kiel , ne estus absurde preferi la pli ordinaran kaj klaran flankon."], "primary definition": "(de egala\u0135o, neegala\u0135o a\u016d ekvacio) \u0108iu el la du esprimoj, situantaj amba\u016dflanke de la signo de egaleco a\u016d neegaleco.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0430\u0441\u0442\u044c (\u0443\u0440\u0430\u0432\u043d\u0435\u043d\u0438\u044f: \u043b\u0435\u0432\u0430\u044f, \u043f\u0440\u0430\u0432\u0430\u044f)"], "fr": ["terme (d'une \u00e9galit\u00e9)", "membre (d'une \u00e9galit\u00e9)"], "de": ["Seite", "Glied"], "en": ["member (of an equation)", "term (of an equation)"], "pl": ["strona (r\u00f3wnania)"]}, "examples": [["\u015dovu la konstantan termon de la unua membro de la ekvacio al la dua, \u015dan\u011dinte ties signon", null], ["dividi amba\u016d membrojn de la neegala\u0135o per la nekonato", null]], "subdefinitions": []}], "root": "membr", "primary": true}, "fakta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Reale, vere okazinta a\u016d okazanta.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u043a\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["factuel", "effectif"], "pl": ["faktyczny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fakt", "primary": false}, "fakte": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Sekvata de dupunkto, tiu adverbo samsignifas kiel \u00abjen la pruvo, konfirmo, pravigo\u00bb."], "primary definition": "Se konsideri tion, kio okazis a\u016d okazos; se paroli pli precize, pli \u011duste; por nenion ka\u015di.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u043a\u0442\u044b\u0447\u043d\u0430"], "fr": ["en fait"], "en": ["actually", "as a matter of fact", "in fact"], "nl": ["feitelijk"], "ru": ["\u0444\u0430\u043a\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438"], "de": ["tats\u00e4chlich"], "hu": ["t\u00e9nyleg", "val\u00f3j\u00e1ban", "t\u00e9nylegesen"], "pl": ["faktycznie"], "es": ["de hecho"]}, "examples": [["li volis veni, sed, fakte, ne povis", null], ["fakte, multaj el tiuj mallar\u011daj stratoj ne estas tre puraj", "Lasu min paroli plu!, Ho, bela naski\u011durbo"], ["mi perdis la forton pensi anta\u016d multe da tempo: kiam mi estis juna, fakte", "Lasu min paroli plu!, La ulo, kiu ne plu pensas"]], "subdefinitions": []}], "root": "fakt", "primary": false}, "Namuro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Urbo en la samnoma belga provinco Namuro, \u0109e la bordo de la riveroj Mozo kaj Sambro (4\u00b052'E, 50\u00b027'N).", "translations": {"be": ["\u041d\u0430\u043c\u044e\u0440"], "fr": ["Namur"], "nl": ["Namen"], "pt": ["Namur"], "ru": ["\u041d\u0430\u043c\u044e\u0440"], "de": ["Namur"], "sv": ["Namur"], "hu": ["Namur"]}, "examples": [["post Varsovio mi sidis kaj dormis trankvile en alia pola vagono sur sidlokoj \u011dis Namuro.", "Bruno HENRY"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Provinco en Valonujo (suda Belgujo) kies \u0109efurbo anka\u016d nomi\u011das Namuro.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Namur", "primary": true}, "fakto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Reala, nefikcia okaza\u0135o, evento, fenomeno, pri kiu oni fidinde scias kaj kiun oni povas uzi kiel bazon por konkludo, rezonado a\u016d pruvo.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u043a\u0442"], "fr": ["fait"], "en": ["fact"], "nl": ["feit"], "pt": ["fato", "acontecimento", "ocorr\u00eancia"], "ru": ["\u0444\u0430\u043a\u0442"], "de": ["Tatsache", "Faktum", "Fakt"], "hu": ["t\u00e9ny"], "es": ["hecho"], "cs": ["fakt"], "pl": ["fakt"]}, "examples": [["Esperanto vivas, tio estas fakto", null], ["esploro bazita sur la historiaj faktoj", null], ["la a\u016dtoro prezentas faktojn kaj nombrojn kaj komentas ilin", null], ["fakto, la\u016d la komuna dirmaniero, estas fakto, kaj oni ne povas simple \u011din malatenti", "La majstro kaj Margarita, epilogo, p. 333a"]], "subdefinitions": []}], "root": "fakt", "primary": true}, "\u0109irpi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Eligi akran, vibran sonon, kiel iuj insektoj, precipe cikadoj kaj griloj.", "translations": {"be": ["\u0446\u0432\u044b\u0440\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u0446\u044b\u0440\u044b\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u0448\u0447\u0430\u0431\u044f\u0442\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u0442\u0440\u0430\u043a\u0430\u0442\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["striduler"], "en": ["chirp"], "nl": ["tsjirpen", "tjirpen"], "ru": ["\u0447\u0438\u0440\u0438\u043a\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u0442\u0440\u0435\u043a\u043e\u0442\u0430\u0442\u044c"], "de": ["zirpen"], "it": ["stridere", "frinire"], "hu": ["ciripel"], "fa": ["\u062c\u06cc\u0631\u062c\u06cc\u0631 \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "es": ["chirriar"], "pl": ["\u0107wierka\u0107"]}, "examples": [["du griloj, jen unu, jen la alia, dormige \u0109irpis post la forno", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 20a, p. 123-124a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109irp", "primary": true}, "senpezigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u043b\u0435\u0433\u0447\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["soulager"], "br": ["divec'hia\u00f1"], "es": ["aliviar"], "hu": ["s\u00falytalann\u00e1 tesz", "megk\u00f6nny\u00edt"]}, "examples": [["senpezigita kaj feli\u0109e tu\u015dita koro", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "pez", "primary": false}, "insida\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io, per kio oni insidas.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0441\u0430\u0434\u0430", "\u043b\u043e\u0432\u0443\u0448\u043a\u0430"], "fr": ["emb\u00fbche", "pi\u00e8ge (emb\u00fbche)", "traquenard"], "en": ["ambush", "trap"], "nl": ["arglist", "list", "valstrik"], "pt": ["ins\u00eddia"], "de": ["T\u00fccke", "Machenschaft"], "hu": ["\u00e1sk\u00e1l\u00f3d\u00e1s", "\u00e1rm\u00e1ny", "mesterked\u00e9s", "csapda (\u00e1tv.)"], "fa": ["\u062f\u0633\u06cc\u0633\u0647", "\u062a\u0648\u0637\u0626\u0647"]}, "examples": [["la demandoj de la ju\u011disto estis plenaj je insidoj", null], ["por kontra\u016dbatali la insidojn de la konspirantaro, li penis havigi al si pruvojn", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 15"], ["fari\u011dis klare, ke estas preparata nova insida\u0135o", "Metropoliteno, \u0109apitro 5"], ["ili ordonis al la Benjamenidoj jene: Iru kaj faru insidon en la vinber\u011dardenoj", "La Malnova Testamento, Ju\u011distoj 21:20"]], "subdefinitions": []}], "root": "insid", "primary": false}, "kanalizi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Provizi per kanaloj a\u016d.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043d\u0430\u043b\u0438\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c \u043a\u0430\u043d\u0430\u043b\u0438\u0437\u0430\u0446\u0438\u044e"], "fr": ["canaliser (pourvoir en canaux, en canalisations)", "installer les canalisations"], "en": ["canalize", "ditch"], "nl": ["kanaliseren"], "de": ["kanalisieren"], "es": ["canalizar"], "hu": ["csatorn\u00e1z", "kanaliz\u00e1l"]}, "examples": [["kanalizi urbon", "Vortaro de Esperanto"], ["\u0109i tie mankis plankoj, tegmentoj, elektra lumo, kanalizo", "Metropoliteno\u0109ap. 11"], ["sur trotuaroj supre aperos kradoj similaj al tiuj, kiuj estas aran\u011dataj super la kanalizaj kavoj", "Metropoliteno\u0109ap. 2"]], "subdefinitions": []}], "root": "kanaliz", "primary": true}, "pario": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo el la lasta, plej mal\u015datata kasto \u0109e la Hindoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u0440\u0438\u044f"], "en": ["untouchable"], "nl": ["paria"], "pt": ["p\u00e1ria"], "ca": ["p\u00e0ria"], "de": ["Wandung"], "hu": ["p\u00e1ria"], "pl": ["parias"], "es": ["paria"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Mizerulo de \u0109iuj mal\u015datata.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u0440\u0438\u044f", "\u0438\u0437\u0433\u043e\u0439", "\u043e\u0442\u0432\u0435\u0440\u0436\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "en": ["pariah", "outcaste"], "nl": ["paria"], "pt": ["p\u00e1ria"], "ca": ["p\u00e0ria"], "de": ["Paria", "Au\u00dfenseiter"], "hu": ["p\u00e1ria"], "es": ["paria"], "pl": ["parias"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Interna surfaco de cilindro, vazo, tubo, a\u016d alispeca objekto.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043d\u0443\u0442\u0440\u0435\u043d\u043d\u044f\u044f \u043f\u043e\u0432\u0435\u0440\u0445\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "nl": ["binnenwand"], "pt": ["parede interna"], "de": ["Innenfl\u00e4che"], "hu": ["bels\u0151 fel\u00fclet (testszervben)"], "pl": ["\u015bcianka wewn\u0119trzna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Interna surfaco de organa kava\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0435\u043d\u043a\u0430 (\u043e\u0440\u0433\u0430\u043d\u0430)"], "nl": ["binnenwand"], "pt": ["parede interna (de um \u00f3rg\u00e3o>"], "pl": ["\u015bcianka wewn\u0119trzna"], "hu": ["paries", "fal (anat\u00f3miai)"]}, "examples": [["parioj de kranio, de stomako", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pari", "primary": true}, "kartaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kompleto el ludkartoj, tradicie 32 a\u016d 52.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u043e\u0434\u0430 (\u043a\u0430\u0440\u0442)"], "fr": ["jeu de cartes (ensemble de cartes)"], "en": ["card deck"], "nl": ["spel kaarten"], "de": ["Kartenspiel"], "tr": ["oyun kart\u0131"], "hu": ["k\u00e1rtya (egy csomag)"], "br": ["c'hoari garto\u00f9"], "pl": ["talia kart"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kart", "primary": false}, "fulardo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malpeza silka teksa\u0135o por vestoj, kravatoj kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u0444\u0443\u043b\u044f\u0440"], "fr": ["foulard"], "nl": ["foulard"], "pt": ["foulard", "echarpe", "cachen\u00ea"], "ru": ["\u0444\u0443\u043b\u044f\u0440"], "de": ["Foulard"], "hu": ["selyemkelme"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Silka koltuko.", "translations": {"de": ["Seidenhalstuch"], "nl": ["halsdoekje"], "hu": ["selyemkend\u0151", "selyems\u00e1l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fulard", "primary": true}, "\u0109otedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo skorpenoformaj fi\u015doj (Cottidae).", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043a\u0430\u043c\u0435\u043d\u0449\u0438\u043a\u0438", "\u043a\u0435\u0440\u0447\u0430\u043a\u043e\u0432\u044b\u0435", "\u0431\u044b\u0447\u043a\u0438-\u0440\u043e\u0433\u0430\u0442\u043a\u0438 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Groppen"], "it": ["cottidi"], "pl": ["g\u0142owaczowate"], "hu": ["k\u00f6l\u00f6ntef\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109oted", "primary": true}, "rugbeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pilkoludo por du teamoj, en kiu oni penas porti la ovoforman pilkon trans la gollinion de la kontra\u016da teamo.", "translations": {"fa": ["\u0631\u0627\u06af\u0628\u06cc"], "fr": ["rugby"], "de": ["Rugby"], "it": ["Rugby"], "pt": ["r\u00fagbi", "rugby"]}, "examples": [["mi ludas rugbeon \u0109iun sabaton matene en la rugbeoklubo de nia urbo", "T. Lauffenburger-Hashido, Internacia Infana Kongreseto 2003, Sinprezento, 2003-06-25"]], "subdefinitions": []}], "root": "rugbe", "primary": true}, "po\u015dtelefono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Portebla sen\u015dnura telefono.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0431\u0456\u043b\u044c\u043d\u044b \u0442\u044d\u043b\u0435\u0444\u043e\u043d", "\u0441\u043e\u0442\u0430\u0432\u044b \u0442\u044d\u043b\u0435\u0444\u043e\u043d"], "fr": ["t\u00e9l\u00e9phone cellulaire", "portable", "GSM (Belgujo)", "Natel (Svislando)"], "bg": ["\u043c\u043e\u0431\u0438\u043b\u0435\u043d \u0442\u0435\u043b\u0435\u0444\u043e\u043d", "\u043c\u043e\u0431\u0438\u0444\u043e\u043d"], "nl": ["GSM", "mobieltje (Nederlando)", "zaktelefoon", "draagbare telefoon"], "pt": ["celular"], "ru": ["\u043c\u043e\u0431\u0438\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0442\u0435\u043b\u0435\u0444\u043e\u043d", "\u0441\u043e\u0442\u043e\u0432\u044b\u0439 \u0442\u0435\u043b\u0435\u0444\u043e\u043d"], "de": ["Handy", "Funktelefon"], "it": ["telefonino"], "sv": ["mobiltelefon"], "en": ["mobile telephone", "cellular telephone (usone)", "cell phone"], "es": ["(tel\u00e9fono) m\u00f3vil", "celular"], "hu": ["mobil(telefon)", "maroktelefon"], "pl": ["kom\u00f3rka", "telefon kom\u00f3rkowy"]}, "examples": [["\u011duste tio okazas en \u0109iu po\u015dtelefono. La po\u015dtelefona reto mem transportas nur datumojn kaj tute ne la paroladon mem en la formo, kiel \u011di alvenas de la mikrofono.", "PEJNO Simono: Prefere pakete, Monato, n-ro 02/2001"]], "subdefinitions": []}], "root": "telefon", "primary": false}, "garb\u015dedo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kampara garbejo por fre\u015de rikoltita greno.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u044b\u0442\u043e\u0435 \u0433\u0443\u043c\u043d\u043e", "\u0440\u0438\u0433\u0430", "\u0437\u0435\u0440\u043d\u043e\u0441\u043a\u043b\u0430\u0434"], "fr": ["grange"], "it": ["pagliaio (capanno)"], "hu": ["cs\u0171r", "mag\u00e1r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015ded", "primary": false}, "preriomevo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de mevo.", "translations": {"en": ["franklin's gull", "Larus pipixcan"], "sv": ["pr\u00e4riem\u00e5s"], "pl": ["mewa preriowa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mev", "primary": false}, "epilobio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el la familio enoteracoj (Epilobium).", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0440\u044b\u043f\u0435\u043d\u044c"], "fr": ["\u00e9pilobe"], "pt": ["epil\u00f3bio"], "ru": ["\u043a\u0438\u043f\u0440\u0435\u0439"], "de": ["Weidenr\u00f6schen"], "pl": ["wierzbownica"], "hu": ["f\u00fczike", "der\u00e9ce"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "epilobi", "primary": true}, "dispensario": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kuracejo provizanta senpagajn flegojn al vizitantaj malsanuloj, ordinare sen aran\u011doj por ilia restado.", "translations": {"fr": ["dispensaire"], "nl": ["dispensarium"], "pt": ["dispens\u00e1rio", "ambulat\u00f3rio"], "de": ["Dispensarium", "Ambulanz f\u00fcr Unbemittelte", "Armenapotheke"], "it": ["ambulatorio", "dispensario"], "pl": ["ambulatorium"]}, "examples": [["la kompani-kuracisto, anstata\u016d esplori la malsanajn, igis ilin stari en vico anta\u016d la dispensario", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"], ["Lucien rimarkas ke la koloniuloj alportis pli da alkoholejoj kaj tabakejoj ol da dispensarioj kaj lernejoj", "Vikipedio, artikolo \u00abLucien P\u00e9raire\u00bb, 2007-03"]], "subdefinitions": []}], "root": "dispensari", "primary": true}, "kapableco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u043f\u043e\u0441\u043e\u0431\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["aptitude", "capacit\u00e9 (aptitude)"], "nl": ["bekwaamheid", "capaciteit (bekwaamheid)", "vermogen (bekwaamheid)"], "be": ["\u0437\u0434\u043e\u043b\u044c\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0437\u0434\u0430\u0442\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "de": ["F\u00e4higkeit"], "es": ["capacidad"], "hu": ["k\u00e9pess\u00e9g", "tud\u00e1s"]}, "examples": [["kapableco por desegnado", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "kapabl", "primary": false}, "Ne\u011dulino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Knabino blanka kiel ne\u011do, \u0109efpersono de fabelo de la fratoj Grimm.", "translations": {"be": ["\u0411\u0435\u043b\u0430\u0441\u044c\u043d\u0435\u0436\u043a\u0430"], "fr": ["Blanche Neige"], "en": ["Snowhite"], "nl": ["Sneeuwwitje"], "pt": ["Branca de Neve"], "ru": ["\u0411\u0435\u043b\u043e\u0441\u043d\u0435\u0436\u043a\u0430"], "de": ["Schneewittchen"], "it": ["Biancaneve"], "hu": ["H\u00f3feh\u00e9rke"], "fa": ["\u0633\u0641\u06cc\u062f\u0628\u0631\u0641\u06cc"], "es": ["Blanca Nieves"], "he": ["\u05e9\u05dc\u05d2\u05d9\u05d4"]}, "examples": [["Plej bela vi estas \u0109e ni, ho re\u011dino, Sed miloble pli bela estas Ne\u011dulino", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Ne\u011dulino"]], "subdefinitions": []}], "root": "ne\u011d", "primary": false}, "konfederacii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kunigi per konfederacio.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431'\u044f\u0434\u043d\u0430\u0446\u044c \u0443 \u043a\u0430\u043d\u0444\u044d\u0434\u044d\u0440\u0430\u0446\u044b\u044e"], "fr": ["conf\u00e9d\u00e9rer", "unir en une conf\u00e9d\u00e9ration"], "en": ["confederate"], "nl": ["tot een confederatie verenigen"], "ru": ["\u043e\u0431\u044a\u0435\u0434\u0438\u043d\u0438\u0442\u044c \u0432 \u043a\u043e\u043d\u0444\u0435\u0434\u0435\u0440\u0430\u0446\u0438\u044e"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konfederaci", "primary": false}, "konfederacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Da\u016dra asocii\u011do de apartaj \u015dtatoj, sendependaj pri ilia interna politiko, kaj formantaj unu kolektivan \u015dtaton pri la \u011denerala ekstera politiko.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0444\u044d\u0434\u044d\u0440\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["conf\u00e9d\u00e9ration"], "en": ["confederation"], "nl": ["confederatie"], "pt": ["confedera\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0444\u0435\u0434\u0435\u0440\u0430\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Bund", "Staatengemeinschaft", "Konf\u00f6deration"]}, "examples": [["la konfederacio de Svisujo inter 1798 kaj 1815; la Germana Unio de 1815 \u011dis 1866; la Brita Komonvelto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aro da statute ligitaj federacioj de sindikatoj a\u016d similaj organizoj.", "translations": {"de": ["Bund", "Verband", "Vereinigung"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konfederaci", "primary": true}, "malagrabla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malplezuriga, malpla\u0109a, teda, koleretiga.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u043f\u0440\u044b\u0435\u043c\u043d\u044b"], "fr": ["d\u00e9sagr\u00e9able"], "en": ["unpleasant"], "nl": ["onaangenaam"], "pt": ["desagrad\u00e1vel"], "ru": ["\u043d\u0435\u043f\u0440\u0438\u044f\u0442\u043d\u044b\u0439"], "de": ["unangenehm"], "tr": ["tats\u0131z", "ho\u015f olmayan"], "sv": ["otrevlig"], "hu": ["kellemetlen"], "sk": ["nepr\u00edjemn\u00fd"], "es": ["desagradable"], "br": ["displijus"], "cs": ["nep\u0159\u00edjemn\u00fd"], "pl": ["nieprzyjemny", "niemi\u0142y", "niefajny", "niezno\u015bny", "k\u0142opotliwy", "niesympatyczny", "niewdzi\u0119czny", "odpychaj\u0105cy", "odstr\u0119czaj\u0105cy", "paskudny", "przykry"]}, "examples": [["malagrabla odoro, vo\u0109o, kuko, renkonto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "agrabl", "primary": false}, "laktofrato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ido mamnutrita de fremda patrino, rilate al \u015diaj propraj idoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043b\u043e\u0447\u043d\u044b \u0431\u0440\u0430\u0442"], "fr": ["fr\u00e8re de lait"], "ru": ["\u043c\u043e\u043b\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439 \u0431\u0440\u0430\u0442"], "de": ["Milchbruder"], "pl": ["mleczny brat"], "hu": ["tejtestv\u00e9r"]}, "examples": [["iufoje vizitadis \u015din \u015dia laktofrato, la filo de Zoja Petrovna, sed li estis gasto malofta en la domo", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 8a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "mamnutristino", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "frat", "primary": false}, "pirito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grajnoforma kombina\u0135o de sulfuro kaj metalo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0456\u0440\u044b\u0442", "\u0441\u0435\u0440\u043d\u044b \u043a\u0430\u043b\u0447\u0430\u0434\u0430\u043d"], "fr": ["pyrite"], "en": ["pyrite"], "nl": ["pyriet", "ijzerkies", "zwavelkies"], "pt": ["pirita", "diamante-alpino", "diamante da Pensilv\u00e2nia", "diamante-de-enxofre", "pedra-inca", "pirita-de-ferro"], "ru": ["\u0441\u0435\u0440\u043d\u044b\u0439 \u043a\u043e\u043b\u0447\u0435\u0434\u0430\u043d", "\u043f\u0438\u0440\u0438\u0442"], "de": ["Pyrit", "Schwefelkies"], "hu": ["pirit"]}, "examples": [["fera pirito", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Gruzo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pirit", "primary": true}, "reakcia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aganta por reakcio , malprogresema.", "translations": {"fr": ["r\u00e9actionnaire"]}, "examples": [["mi lernis en la lernejo, ke dum la kapitalismo intelektuloj kaj etbur\u011doj estis reakciaj, malutilaj al la popolo", "B. Vaha, Adolesko, 1987"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rilata al reakcio.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "reakci", "primary": false}, "konformigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi konforma.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 \u0432 \u0441\u043e\u043e\u0442\u0432\u0435\u0442\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435", "\u043f\u043e\u0434\u0441\u0442\u0440\u043e\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0434\u043b\u0430\u0434\u0438\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u0433\u043b\u0430\u0441\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["conformer", "accorder (adapter)", "adapter"], "nl": ["in overeenstemming brengen"], "de": ["angleichen", "anpassen", "in \u00dcbereinstimmung bringen", "in Einklang bringen"], "es": ["volver conforme", "hacer conrresponder", "hacer concordar"], "hu": ["illeszt", "hozz\u00e1alak\u00edt", "\u00f6sszhangba hoz"]}, "examples": [["niaj artikoloj devas esti konformigitaj al la bezonoj kaj gustoj de la gazetoj", "Z"], ["konformigi sian parolon al la publiko, al sia celo", null], ["konformigi dieton al temperamento de malsanulo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konform", "primary": false}, "polinoma multipliko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dua operacio en polinom-ringo.", "translations": {"be": ["\u043c\u043d\u043e\u0436\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435 \u043c\u043d\u0430\u0433\u0430\u0441\u043a\u043b\u0430\u0434\u0430\u045e"], "fr": ["multiplication polynomiale"], "en": ["polynomial multiplication"], "ru": ["\u0443\u043c\u043d\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435 \u043c\u043d\u043e\u0433\u043e\u0447\u043b\u0435\u043d\u043e\u0432"], "de": ["Polynommultiplikation"], "sv": ["polynommultiplikation"], "hu": ["polinomszorz\u00e1s"], "pl": ["mno\u017cenie wielomian\u00f3w"]}, "examples": [["la \u011denerala termo Sn de la rezulto de multipliko de P kun Q estas \u2211p+q=n Pp.Qq", null], ["la rezulto de multipliko de Xi per Xj estas Xi+j", null]], "subdefinitions": []}], "root": "multiplik", "primary": false}, "TTT": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Legu \u00abto to to\u00bb."], "primary definition": "Mallongigo de \u00abTut-Tera Teksa\u0135o\u00bb, hiperteksta sistemo en la Interreto.", "translations": {"be": ["www", "\u0441\u0443\u0441\u044c\u0432\u0435\u0442\u043d\u0430\u0435 \u043f\u0430\u0432\u0443\u0447\u044b\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0432\u044d\u0431"], "en": ["WWW (World Wide Web)", "Web"], "nl": ["WWW", "web"], "pt": ["WWW"], "ru": ["\u0412\u0441\u0435\u043c\u0438\u0440\u043d\u0430\u044f \u041f\u0430\u0443\u0442\u0438\u043d\u0430", "\u041f\u041f\u041f (\u041f\u043e\u0432\u0441\u0435\u043c\u0435\u0441\u0442\u043d\u043e \u041f\u0440\u043e\u0442\u044f\u043d\u0443\u0442\u0430\u044f \u041f\u0430\u0443\u0442\u0438\u043d\u0430)", "\u0412\u0435\u0431"], "de": ["WWW"], "hu": ["vil\u00e1gh\u00e1l\u00f3", "www", "web"], "pl": ["WWW", "og\u00f3lno\u015bwiatowa sie\u0107", "og\u00f3lno\u015bwiatowa paj\u0119czyna (poet. hum.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "TTT", "primary": true}, "kornobran\u0109aro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bran\u0109formaj kornoj de cervedoj.", "translations": {"be": ["\u0440\u043e\u0433\u0456 (\u0440\u0430\u0437\u0433\u0430\u043b\u0456\u0441\u0442\u044b\u044f - \u044f\u043a \u0443 \u0430\u043b\u0435\u043d\u044f, \u043b\u0430\u0441\u044f)"], "fr": ["andouiller", "bois (de cervid\u00e9)", "cors (de cervid\u00e9)", "massacre (de cervid\u00e9)", "ramure (de cervid\u00e9)"], "en": ["antlers"], "nl": ["hoornachtig"], "ru": ["\u0440\u043e\u0433\u0430 (\u0432\u0435\u0442\u0432\u0438\u0441\u0442\u044b\u0435)"], "hu": ["agancs"]}, "examples": [["bela cervo kun majesta kornaro", "Fabeloj, volumo 1, \u011dardeno de la paradizo"]], "subdefinitions": []}], "root": "korn", "primary": false}, "krea\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io, kion iu kreis.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0432\u0430\u0440\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435 (\u043d\u0435\u0448\u0442\u0430)", "\u0442\u0432\u043e\u0440"], "fr": ["cr\u00e9ation (chose cr\u00e9\u00e9e)", "cr\u00e9ature"], "hu": ["alkot\u00e1s", "teremt\u00e9s(teremtett dolog)"], "nl": ["schepping (resultaat)"], "ru": ["\u0441\u043e\u0437\u0434\u0430\u043d\u0438\u0435 (\u043d\u0435\u0447\u0442\u043e)", "\u0442\u0432\u043e\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u043d\u0435\u0447\u0442\u043e)"]}, "examples": [["la krea\u0135o de Zamenhof estas nun mirinda lingvo", "Vortoj de k-do Lanti, nia pozicio"], ["la dioj ne rigardas tian krea\u0135on, kiu havas manojn nur por la laboro, bu\u015don nur por la ploro, kaj dorson por la bastonoj", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 2a"], ["neniu krea\u0135o estas por mi tiel abomena, kiel araneo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kre", "primary": false}, "fasciolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el la ordo trematodoj (Fasciola), parazita platvermo, kiu vivas en la hepato de brutoj kaj homoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u043e\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0433\u043b\u0438\u0441\u0442"], "fr": ["douve (ver)", "fasciole"], "nl": ["leverbot"], "pt": ["fasc\u00edola", "barata-do-f\u00edgado", "baratinha-do-f\u00edgado", "d\u00favia", "saguaip\u00e9"], "de": ["Leberegel"], "hu": ["m\u00e1jm\u00e9tely"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fasciol", "primary": true}, "tohuvabohuo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konfuzo, malorda kunmikso de \u0109iaj aferoj a\u016d agadoj.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0440\u043c\u0456\u0434\u0430\u0440", "\u0431\u044f\u0437\u043b\u0430\u0434\u0437\u0456\u0446\u0430", "\u0431\u044f\u0437\u043b\u0430\u0434\u0437\u044c\u0434\u0437\u0435", "\u0431\u043b\u044b\u0442\u0430\u043d\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["tohu-bohu"], "en": ["tohubohu"], "pt": ["muvuca(g\u00edria)"], "ru": ["\u0431\u0435\u0441\u043f\u043e\u0440\u044f\u0434\u043e\u043a", "\u0441\u0443\u043c\u0430\u0442\u043e\u0445\u0430", "\u0441\u0443\u0442\u043e\u043b\u043e\u043a\u0430"], "ca": ["agitaci\u00f3", "bull\u00edcia", "confusi\u00f3", "desgavell", "gran desordre", "enrenou", "merder (fig)", "renou"], "de": ["Tohuwabohu"], "hu": ["z\u0171rzavar", "tohuvabohu"], "es": ["agitaci\u00f3n"], "pl": ["galimatias", "ba\u0142agan", "bajzel (pot.)", "pl\u0105tanina", "nieporz\u0105dek"], "he": ["\u05ea\u05d5\u05d4\u05d5 \u05d5\u05d1\u05d5\u05d4\u05d5"]}, "examples": [["balda\u016d la ejo fari\u011dis tohuvabohuo", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 61a, p. 320a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tohuvabohu", "primary": true}, "lodo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malnova mezurunuo de maso en kelkaj e\u016dropaj landoj, ekzemple en Germanujo; 1 lodo estis plej ofte inter 15,6 kaj 17,5 gramoj, escepte de la rusa lodo, kiu egalis 12,797 g.", "translations": {"ru": ["\u043b\u043e\u0442 (\u043f\u043e\u043b-\u0443\u043d\u0446\u0438\u0438)"], "en": ["lot (obsolete unit of weight)"], "nl": ["lood (decagram)"], "pt": ["meia-on\u00e7a"], "de": ["Lot"], "hu": ["lat"]}, "examples": [["\u015dtelisto rajtas havi en la korpo nur unu funton da ostoj kaj sur la korpo tri lodojn da karno", "La unua rabista fabe"]], "subdefinitions": []}], "root": "lod", "primary": true}, "precesio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Movo \u0109irka\u016d fiksa punkto de la akso de turni\u011danta objekto kiel turbo a\u016d giroskopo. \u011ci povas esti \u00abrekta\u00bb a\u016d \u00abretroira\u00bb.", "translations": {"fr": ["pr\u00e9cesion"], "en": ["precession"], "nl": ["precessie"], "pt": ["precess\u00e3o"], "de": ["Pr\u00e4zession"], "it": ["precessione"], "es": ["precesi\u00f3n"], "pl": ["precesja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Retroira progresado de la ekvinoksa linio sur la ekliptiko.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "precesi", "primary": true}, "kesto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ujo ligna, metala, plasta a\u016d el alia materialo, ofte en formo de orta paralelepipedo.", "translations": {"ru": ["\u044f\u0449\u0438\u043a"], "fr": ["caisse (r\u00e9cipient)", "arche (coffre)", "boite", "bo\u00eete", "carton (caisse en carton)", "coffre", "corbeille (r\u00e9cipient)"], "bg": ["\u0441\u0430\u043d\u0434\u044a\u043a"], "nl": ["kist", "bak", "krat"], "be": ["\u0441\u043a\u0440\u044b\u043d\u044f", "\u0441\u043a\u0440\u044b\u043d\u043a\u0430"], "de": ["Kiste", "Kasten", "Lade"], "it": ["cassa", "cassetta"], "hu": ["l\u00e1da"], "en": ["case", "chest"], "br": ["kased", "arc'hig"], "cs": ["sk\u0159\u00ed\u0148ka"], "es": ["caja, arca"]}, "examples": [["ili faru keston el akacia ligno kaj tegu \u011din per pura oro", "La Malnova Testamento, &Eli 25:10"], ["\u015di prenis por li keston el kanoj kaj \u0109irka\u016d\u015dmiris \u011din per asfalto kaj pe\u0109o", "La Malnova Testamento, &Eli 2:3"], ["formeti la aferon en la keston de forgeso", "Proverbaro esperanta"], ["ofta festo &dash malplena kesto", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "kest", "primary": true}, "rampi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Anta\u016deniri, trenante sin sur la ventro.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u045e\u0437\u044c\u0446\u0456", "\u043f\u043e\u045e\u0437\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["ramper"], "en": ["crawl"], "nl": ["kruipen"], "pt": ["arrastar(-se)"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0437\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u043b\u0437\u0442\u0438"], "de": ["kriechen"], "hu": ["k\u00faszik", "m\u00e1szik"], "pl": ["czo\u0142ga\u0107 si\u0119", "pe\u0142za\u0107"], "cs": ["l\u00e9zt", "plazit se"], "ro": ["a se t\u00e2r\u00ee"], "es": ["reptar"]}, "examples": [["rampas serpento, limakoj vermo, ra\u016dpo", null], ["ili devis rampi sur la manoj kaj piedoj", "Z"], ["la tigro alproksimi\u011dis rampante", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Pene, malfacile kaj malrapide anta\u016deniri.", "translations": {"es": ["arrastrarse"]}, "examples": [["li devis rampi trans grandajn blokojn da \u015dtono", "Z"], ["li grimpis sur la arbon kaj rampis tra la truo malsupren", "Z"], ["nea\u016ddeble elrampi (sin malrapide el\u015dovi) el la lito", "Z"], ["glitveturilo kaj du homoj rampis sur la ebena\u0135o", null], ["li perdas la vojon kaj tute ne povas elrampi el la arbaro", "Z"], ["se \u0109iu volas krei novajn sistemojn, ni neniam elrampos el la sfero de projektoj", "Z"], ["la tempo iafoje flugas kiel birdo, iafoje rampas kiel vermo", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Pene kaj malfacile supreniri.", "translations": {"es": ["treparse"]}, "examples": [["\u015di rampis sur la arbon", "Z"], ["rampi sur krutan rokon, sur altan muron", null], ["la vojo rampas sur la senarbaj suproj", null], ["li suprenrampis la veturilon", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Sin etendi sur iun supra\u0135on.", "translations": {"es": ["regarse", "extenderse"]}, "examples": [["sur la muro rampis sova\u011daj vinberujoj", "B"], ["rampaj kreska\u0135oj", "Z"], ["la ru\u011daj briloj de l' fajro rampis sur la plafono", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Malnoble sin humiligi.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0441\u043c\u044b\u043a\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "es": ["arrastrarse (ante alguien)"]}, "examples": [["rampi anta\u016d la potenculoj", null], ["ne \u0109iam \u015diaj pensoj rampis tiel malalte", "Z"], ["genuojn homoj fleksas nur tiam, se la rampado profiton donas", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ramp", "primary": true}, "amuleto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Objekto, kiu, per supozata magia efiko, \u015dirmas kontra\u016d dan\u011dero, malsano, sor\u0109o, kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u0430\u043c\u0443\u043b\u0435\u0442"], "fr": ["amulette"], "en": ["amulet", "talisman", "mojo"], "nl": ["amulet", "talisman"], "ru": ["\u0430\u043c\u0443\u043b\u0435\u0442", "\u043b\u0430\u0434\u0430\u043d\u043a\u0430", "\u0442\u0430\u043b\u0438\u0441\u043c\u0430\u043d"], "de": ["Amulett", "Talisman"], "hu": ["amulett"], "sk": ["talizman", "amulet"], "es": ["amuleto"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "amulet", "primary": true}, "kvocienta ringo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de ringo R rilate al idealo I de \u011di) La kvocienta grupo de R rilate al I, provizita per la multipliko (a+I)\u00d7(b+I) = (a\u00d7b)+I; simb. R/I.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0430\u043a\u0442\u043e\u0440-\u043a\u043e\u043b\u044c\u0446\u043e"], "fr": ["anneau quotient"], "en": ["quotient ring"], "de": ["Quotientenring"], "pl": ["pier\u015bcie\u0144 ilorazowy"], "hu": ["faktorgy\u0171r\u0171"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ring", "primary": false}, "senfeligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Detiri la felon.", "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u0434\u0437\u0456\u0440\u0430\u0446\u044c \u0448\u043a\u0443\u0440\u0443", "\u0437\u043b\u0443\u043f\u0456\u0446\u044c \u0448\u043a\u0443\u0440\u0443"], "fr": ["d\u00e9pecer"], "hu": ["megny\u00faz"], "nl": ["villen"], "ru": ["\u0441\u0434\u0438\u0440\u0430\u0442\u044c \u0448\u043a\u0443\u0440\u0443", "\u0441\u0432\u0435\u0436\u0435\u0432\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["senlanigu, sed ne senfeligu", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "fel", "primary": false}, "kulvualo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vualo el gazo, kiun oni metas \u0109e fenestroj a\u016d \u0109irka\u016d litoj, por sin \u015dirmi kontra\u016d kuloj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0435\u0442\u043a\u0430 \u0430\u0434 \u043a\u0430\u043c\u0430\u0440\u043e\u045e"], "fr": ["moustiquaire"], "en": ["mosquito net", "mosquito netting"], "nl": ["hor", "muggengordijn"], "pt": ["mosquiteiro"], "ru": ["\u0441\u0435\u0442\u043a\u0430 \u043e\u0442 \u043a\u043e\u043c\u0430\u0440\u043e\u0432"], "de": ["M\u00fcckennetz"], "sv": ["myggn\u00e4t"], "hu": ["sz\u00fanyogh\u00e1l\u00f3"]}, "examples": [["levinte la kulvualon, li vidis fortajn brilojn filtri\u011di tra la fermitaj fenestro kaj pordo", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 49a, p. 122a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kul", "primary": false}, "malfacila": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ka\u016dzanta penon, peza, malagrable intensa.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u0443\u0434\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u043b\u043e\u0436\u043d\u044b\u0439 (\u0442\u0440\u0443\u0434\u043d\u044b\u0439)", "\u0437\u0430\u0442\u0440\u0443\u0434\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["difficile"], "nl": ["moeilijk"], "pt": ["dif\u00edcil"], "de": ["schwer", "schwierig"], "tr": ["zor"], "pl": ["trudny"], "br": ["diaes"], "es": ["dif\u00edcil"]}, "examples": [["la brusto levi\u011dadis per malfacilaj \u011demoj", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "facil", "primary": false}, "malligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Liberigi el ligiloj.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u044c\u0432\u044f\u0437\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0434\u0432\u044f\u0437\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9lier"], "hu": ["eloldoz", "kibont (k\u00f6tel\u00e9kb\u0151l)"], "pl": ["rozwi\u0105zywa\u0107", "odwi\u0105zywa\u0107"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0432\u044f\u0437\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u0432\u044f\u0437\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["malligi\u011di de partio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lig", "primary": false}, "forumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Placo de antikva Romo, kie la popolo pritraktis la publikajn aferojn.", "translations": {"ru": ["\u0444\u043e\u0440\u0443\u043c"], "fr": ["forum", "groupe de discussion (Internet)", "lieu de d\u00e9bat", "tribunal (jugement de l'opinion)"], "nl": ["forum romanum"], "pt": ["foro", "f\u00f3rum"], "be": ["\u0444\u043e\u0440\u0443\u043c"], "de": ["Forum"], "hu": ["f\u00f3rum", "vitaf\u00f3rum (Internet)"], "es": ["foro"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Loko, kie oni diskutas pri publikaj aferoj; centro de la publika vivo.", "translations": {"ru": ["\u0444\u043e\u0440\u0443\u043c", "\u0442\u043e\u0440\u0436\u0438\u0449\u0435", "\u0432\u0435\u0447\u0435"], "nl": ["forum"], "pt": ["foro", "tribuna", "f\u00f3rum"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Ju\u011dopovo de la publika opinio.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u0434 (\u043e\u0431\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u0433\u043e \u043c\u043d\u0435\u043d\u0438\u044f, \u043f\u0443\u0431\u043b\u0438\u043a\u0438)"], "nl": ["forum"], "pt": ["foro", "tribunal", "f\u00f3rum", "ju\u00edzo", "circunscri\u00e7\u00e3o judici\u00e1ria"]}, "examples": [["sin prezenti anta\u016d la forumo de la scienco", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nefermita diskutgrupo en malloka komputila reto.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0435\u043b\u0435\u043a\u043e\u043d\u0444\u0435\u0440\u0435\u043d\u0446\u0438\u044f", "\u0434\u0438\u0441\u043a\u0443\u0441\u0441\u0438\u043e\u043d\u043d\u0430\u044f \u0433\u0440\u0443\u043f\u043f\u0430"], "en": ["forum", "newsgroup"], "nl": ["nieuwsgroep (Internet)"], "pt": ["f\u00f3rum", "newsgroup"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "forum", "primary": true}, "fibri\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari\u011di tia, ke la fibroj aparti\u011das el la tuto.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u043f\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456\u0441\u044f \u043d\u0430 \u0432\u0430\u043b\u043e\u043a\u043d\u044b"], "fr": ["s'effilocher", "s'effranger"], "en": ["fray"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u043f\u0430\u0441\u0442\u044c\u0441\u044f \u043d\u0430 \u0432\u043e\u043b\u043e\u043a\u043d\u0430"], "de": ["zerfasern", "ausfransen"], "hu": ["kirojtosodik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fibr", "primary": false}, "ebona": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "El ebono.", "translations": {"ru": ["\u044d\u0431\u0435\u043d\u043e\u0432\u044b\u0439"], "fr": ["d'\u00e9b\u00e8ne", "en \u00e9b\u00e8ne"], "en": ["ebony"], "fa": ["\u0622\u0628\u0646\u0648\u0633\u06cc"], "pl": ["hebanowy"], "hu": ["\u00e9benfa", "\u00e9ben"]}, "examples": [["ebona skatolo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ebonkolora.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0451\u0440\u043d\u044b\u0439 \u043a\u0430\u043a \u0441\u043c\u043e\u043b\u044c"], "en": ["ebony"]}, "examples": [["ebonaj haroj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ebon", "primary": false}, "ebono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de bele nigra kaj tre malmola ligno.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0451\u0440\u043d\u043e\u0435 \u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e", "\u044d\u0431\u0435\u043d\u043e\u0432\u043e\u0435 \u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e"], "fr": ["\u00e9b\u00e8ne"], "en": ["ebony"], "nl": ["ebbenhout"], "pt": ["\u00e9bano"], "ca": ["eben"], "de": ["Ebenholz"], "sv": ["ebenholts"], "hu": ["\u00e9ben(fa)"], "fa": ["\u0622\u0628\u0646\u0648\u0633"], "es": ["\u00e9bano"], "pl": ["heban"]}, "examples": [["eburon kaj ebonon ili vendadis al vi", "La Malnova Testamento, Je\u0125ezkel 27:15"]], "subdefinitions": []}], "root": "ebon", "primary": true}, "Bazilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo grekdevena.", "translations": {"be": ["\u0412\u0430\u0441\u0456\u043b\u044c", "\u0411\u0430\u0437\u044b\u043b\u044c"], "fr": ["Basile"], "nl": ["Baziel"], "ru": ["\u0412\u0430\u0441\u0438\u043b\u0438\u0439", "\u0411\u0430\u0437\u0438\u043b\u044c (\u0438\u043d\u043e\u0441\u0442\u0440.)"], "de": ["Basil"], "pl": ["Bazyli"], "hu": ["Vazul"]}, "examples": [["li alveturis en la tago de Bazilo Egiptano", "La Revizo, akto 1a, sceno 3a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Bazil", "primary": true}, "Herkulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Herkules: latinigita nomo de la helena heroo Heraklo, eble devenanta de la etruska formo Herklo (Herkles). Pri tiu heroo ekzistas romia-itala origina mito, kiu pritraktas la \u0109eeston de Herkulo en Italujo.", "translations": {"lat": ["Herkules"], "fa": ["\u0647\u0631\u06a9\u0648\u0644", "\u0647\u0631\u0627\u06a9\u0644\u0633"], "en": ["Herkules"], "it": ["Ercole"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Fortulo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo latindevena.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Herkul", "primary": true}, "babila\u0109i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tro multe paroli, pri negravaj, pri ne bone sciataj aferoj.", "translations": {"fa": ["\u0648\u0631\u0627\u062c\u06cc \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u067e\u0631\u062d\u0631\u0641\u06cc \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "fr": ["cancaner (dire des cancans)"], "nl": ["kletsen"], "sv": ["babbla", "svamla", "tjattra"], "pl": ["gada\u0107", "gl\u0119dzi\u0107", "nawija\u0107 (pot.)", "klecha\u0107 (pot.)", "marudzi\u0107", "zrz\u0119dzi\u0107"]}, "examples": [["jen vi nehaltigeble babila\u0109is dum Fortunato simple staris kaj a\u016dskultadis", "A. L\u00f6wenstein, La \u015dtona urbo, FEL, 1999"]], "subdefinitions": []}], "root": "babil", "primary": false}, "\u0135inzo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0434\u0436\u044b\u043d\u0441\u044b"], "fr": ["jeans"], "en": ["jeans"], "nl": ["jeans"], "pt": ["jeans"], "ru": ["\u0434\u0436\u0438\u043d\u0441\u044b"], "de": ["Jeans", "Nietenhose"], "it": ["blue-jeans"], "hu": ["farmernadr\u00e1g"], "pl": ["d\u017cinsy"], "cs": ["d\u017ein(s)y"], "es": ["(pantalones) vaqueros", "jeans", "pantal\u00f3n de mezclilla"]}, "examples": [["ni denove vidas ilin \u0109iujn, la dancistojn kaj kantistojn kaj iliajn inojn, en trivitaj \u0135inzoj, kun violkoloraj pluvmanteloj", "Cezar, Cezar-prozpoemoj 05, 7, Adia\u016d, rusoj!"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135inz", "primary": true}, "surkorekti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Korekti skribante \u011dustan formon sur ne\u011dustan.", "translations": {"fr": ["surcharger (un document)"], "de": ["ausbessern", "\u00fcberschreiben"], "nl": ["overschr\u00edjven"], "hu": ["fel\u00fcl\u00edr"]}, "examples": [["estas malpermesite surkorekti oficialajn dokumentojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "korekt", "primary": false}, "duondiri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Alude diri, komprenigi sen rekta eldiro.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u043c\u044f\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u0434\u0430\u0446\u044c \u0437\u0440\u0430\u0437\u0443\u043c\u0435\u0446\u044c"], "fr": ["insinuer (laisser entendre)", "laisser entendre", "sugg\u00e9rer (laisser entendre)"], "en": ["insinuate", "suggest"], "ru": ["\u043d\u0430\u043c\u0435\u043a\u0430\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u043c\u0435\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u0434\u0430\u0442\u044c \u043f\u043e\u043d\u044f\u0442\u044c"], "de": ["andeuten"], "pl": ["napomyka\u0107", "sugerowa\u0107", "insynuowa\u0107", "dawa\u0107 do zrozumienia"], "hu": ["c\u00e9loz vmire", "sejtet", "csak f\u00e9lig mond ki"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dir", "primary": false}, "konservejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, kie oni konservas diversajn aferojn.", "translations": {"ru": ["\u0445\u0440\u0430\u043d\u0438\u043b\u0438\u0449\u0435"], "de": ["Aufbewahrungsort", "Aufbewahrungsraum"], "nl": ["bewaarplaats"], "hu": ["t\u00e1rol\u00f3hely", "\u0151rz\u0151hely"]}, "examples": [["konservejo por man\u011da\u0135oj, varoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konserv", "primary": false}, "abundeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato karakterizata de abundo.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0441\u0442\u0430\u0442\u0430\u043a", "\u0431\u0430\u0433\u0430\u0446\u044c\u0446\u0435"], "fr": ["abondance", "ampleur (profusion)", "foison", "g\u00e9n\u00e9rosit\u00e9 (profusion)", "luxuriance", "multitude", "nombre", "opulence", "profusion", "richesse"], "en": ["abundance"], "nl": ["overvloed"], "pt": ["abund\u00e2ncia", "fartura"], "ru": ["\u043e\u0431\u0438\u043b\u0438\u0435", "\u0438\u0437\u043e\u0431\u0438\u043b\u0438\u0435"], "de": ["F\u00fclle", "\u00dcberma\u00df"], "it": ["abbondanza"], "hu": ["b\u0151s\u00e9g"], "sk": ["hojnos\u0165"], "sv": ["\u00f6verfl\u00f6d", "rikedom"], "es": ["abundancia"]}, "examples": [["jen venos sep jaroj de abundeco en la tuta Egipta lando", "La Malnova Testamento, Genezo 41:29"], ["el la abundeco de koro la bu\u015do parolas.", "La Nova Testamento, S. Mateo 12:34"]], "subdefinitions": []}], "root": "abund", "primary": false}, "muso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio musedoj (Mus), tre malgranda rodulo vivanta kutime en domoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u044b\u0448"], "fr": ["souris"], "bg": ["\u043c\u0438\u0448\u043a\u0430"], "nl": ["muis"], "pt": ["rato (zool.)"], "ru": ["\u043c\u044b\u0448\u044c"], "de": ["Maus"], "tr": ["fare"], "it": ["topo"], "sv": ["mus"], "en": ["mouse"], "es": ["rat\u00f3n"], "hu": ["eg\u00e9r"], "pl": ["mysz"]}, "examples": [["muso la katon \u0109iam ofendis (rabia)", "Proverbaro esperanta"], ["kuradi kiel venenita muso", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Enigilo (dialoga dispona\u0135o) kiun la uzanto movas (\u0135argone: \u00abtrenas\u00bb) sur horizontala ebeno (ekz-e sur sia tablo, prefere kovrita per musmato), tiel movante muskursoron sur la ekrano de sia komputilo. La elekton de la montrata pozicio kaj de la responda ekrana\u0135o la uzanto indikas per premo (kutime akompanata de \u00abklako\u00bb) sur klavon provizitan sur la dorso de la muso.", "translations": {"it": ["mouse (inform.)"], "pt": ["mouse (inform.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mus", "primary": true}, "metodaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kolekto da metodoj, reguloj kaj kutimoj praktikataj en iu fako.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0442\u043e\u0434\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["m\u00e9thodologie"], "en": ["methodology"], "ru": ["\u043c\u0435\u0442\u043e\u0434\u0438\u043a\u0430"], "fa": ["\u0631\u0648\u0634\u200c\u0634\u0646\u0627\u0633\u06cc"], "es": ["metodolog\u00eda"], "hu": ["m\u00f3dszertan", "metodika"]}, "examples": [["metodaro de scienca esploro", null], ["metodaro de instruado", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "skolo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "metod", "primary": false}, "naiva": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sensperte malka\u015dema kaj kredema kiel infano.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0456\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["ing\u00e9nu", "na\u00eff", "simple (na\u00eff)"], "en": ["naive", "artless", "ingenuous"], "nl": ["na\u00efef"], "pt": ["inocente", "ing\u00eanuo"], "ru": ["\u043d\u0430\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u043e\u0434\u0443\u0448\u043d\u044b\u0439"], "de": ["unbefangen", "naiv"], "tr": ["Saf", "deneyimsiz", "sade", "do\u011fal"], "sv": ["naiv", "barnslig"], "hu": ["na\u00edv", "gyan\u00fatlan"]}, "examples": [["naiva knabino", null], ["ne ekzistas naiva vulpo", "Z"], ["iom naiva entuziasmo", null], ["naivaj iluzioj", null], ["en tiu tempo tiuj \u0109i naivaj kontra\u016dparoloj estis rigardataj kiel veroj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tute la\u016dnatura, senartifika.", "translations": {"en": ["innocent", "natural", "simple", "unaffected", "unsophisticated"], "hu": ["term\u00e9szetes", "mesterk\u00e9letlen"]}, "examples": [["naiva respondo, rakonto, desegna\u0135o", null], ["la naivaj amoj de pa\u015dtistoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "naiv", "primary": true}, "\u011doja": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sentanta a\u016d montranta \u011dojon.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0434\u0430\u0441\u043d\u044b", "\u0432\u044f\u0441\u0451\u043b\u044b"], "fr": ["joyeux"], "en": ["joyful", "glad"], "nl": ["bevreugd", "blij"], "pt": ["alegre", "contente", "feliz"], "ru": ["\u0440\u0430\u0434\u043e\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439"], "de": ["froh"], "sv": ["glad", "gl\u00e4djefull"], "it": ["gioioso", "felice", "giulivo", "gaudioso"], "pl": ["radosny", "ucieszony"], "hu": ["\u00f6rvendez\u0151", "\u00f6rvendetes", "vid\u00e1m"], "vo": ["g\u00e4lik"], "es": ["alegre", "contento, -a", "feliz"]}, "examples": [["\u011doja homo, koro, viza\u011do, rideto, krio, lumo, festo", null], ["\u011dojaj petoluloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011doj", "primary": false}, "samvolumena": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri solidoj) Havantaj saman volumenon.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0432\u043d\u043e\u043e\u0431\u044a\u0451\u043c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["de m\u00eame volume"], "en": ["of the same volume"], "he": ["\u05e9\u05d5\u05d5\u05d4 \u05e0\u05e4\u05d7"], "de": ["mit gleichem Volumen"], "hu": ["azonos t\u00e9rfogat\u00fa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "volumen", "primary": false}, "aplanata": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Estanta de tia surfaco, ke \u0109iuj lumaj radioj elirantaj el la sama punkto renkonti\u011das \u0109e la sama fokuso.", "translations": {"sk": ["aplanatick\u00fd"], "be": ["\u0430\u043f\u043b\u044f\u043d\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["aplan\u00e9tique"], "en": ["aplanatic"], "ru": ["\u0430\u043f\u043b\u0430\u043d\u0430\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u0430\u043f\u043b\u0430\u043d\u0430\u0442\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["aplanatisch"], "fa": ["\u0627\u064e\u067e\u062e\u0634", "\u0622\u067e\u0644\u0627\u0646\u0627\u062a\u06cc\u06a9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aplanat", "primary": true}, "fortreso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fortika\u0135o kun propra garnizono kaj necesa\u0135oj, por la defendo de urbo a\u016d lo\u011data areo.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0440\u0442\u044d\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["forteresse"], "en": ["fortress"], "pt": ["forte", "fortifica\u00e7\u00e3o", "fortaleza", "pra\u00e7a-forte", "pra\u00e7a-de-guerra"], "ca": ["fortalesa"], "es": ["fortaleza"], "hu": ["er\u0151d\u00edtm\u00e9ny", "er\u0151d"]}, "examples": [["oni povis lin vidi rajdanta al la Fortreso Antonia, kiu situis norde, tuj apud la Granda Templo", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 26a, p. 269a"]], "subdefinitions": []}], "root": "fortres", "primary": true}, "paf\u0109esigo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Batalhaltigo, aran\u011do per kiu intermilitantaj landoj a\u016d interbatalantaj homoj haltigas interbataladon.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043c\u0456\u0440\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435 (\u0443 \u0432\u0430\u0439\u043d\u0435)"], "fr": ["cessez-le-feu"], "en": ["ceasefire"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u043a\u0440\u0430\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435 \u043e\u0433\u043d\u044f"], "de": ["Feuereinstellung"], "it": ["cessate il fuoco"], "sv": ["eldupph\u00f6r", "vapenstillest\u00e5nd", "vapenvila"], "pl": ["zawieszenie broni", "wstrzymanie ostrza\u0142u", "wstrzymanie ognia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109es", "primary": false}, "aplanato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aplanata objektivo.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u043b\u044f\u043d\u0430\u0442"], "fr": ["aplanat"], "de": ["Aplanat"], "ru": ["\u0430\u043f\u043b\u0430\u043d\u0430\u0442"], "fa": ["\u0634\u06cc\u0626\u06cc \u0627\u064e\u067e\u062e\u0634", "\u0634\u06cc\u0626\u06cc \u0622\u067e\u0644\u0627\u0646\u0627\u062a\u06cc\u06a9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aplanat", "primary": false}, "post nelonge": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Post malmulta tempo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0441\u043a\u043e\u0440\u0435"], "fr": ["peu apr\u00e8s"], "hu": ["csakhamar", "hamarosan", "kisv\u00e1rtatva"]}, "examples": [["post nelonge li malaperis en la mallumo", "J. Rejt\u0151, trad. L. Bal\u00e1zs, La anta\u016den\u015dovita garnizono"], ["postnelonge mura indikilo eklumis", "J. Francis, Misio sen Alveno, tk-stafeto, 1982"]], "subdefinitions": []}], "root": "long", "primary": false}, "stoplo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stumpigita trunketo de greno restanta post la fal\u0109ado.", "translations": {"be": ["\u0456\u0440\u0436\u044b\u0448\u0447\u0430", "\u0456\u0440\u0436\u044d\u045e\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["chaume"], "en": ["stubble"], "nl": ["stoppel"], "ru": ["\u0436\u043d\u0438\u0432\u044c\u0451", "\u0441\u0442\u0435\u0440\u043d\u044f"], "de": ["Stoppel"], "hu": ["torzs"], "es": ["estopa"]}, "examples": [["la nudaj sekaj stoploj elstaris el la tero", "Z"], ["iri sur la stoplejo de la pasinteco por kolekti rememorojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "stopl", "primary": true}, "\u0109apitro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Divida\u0135o de libro, dokumento, signita per iu titolo a\u016d numero.", "translations": {"el": ["\u03ba\u03b5\u03c6\u03ac\u03bb\u03b1\u03b9\u03bf"], "fr": ["chapitre"], "en": ["chapter"], "be": ["\u0440\u0430\u0437\u044c\u0434\u0437\u0435\u043b,", "\u0447\u0430\u0441\u0442\u043a\u0430 (\u043a\u043d\u0456\u0433\u0456)"], "de": ["Kapitel"], "it": ["capitolo"], "hu": ["fejezet"], "vo": ["kapit"], "es": ["cap\u00edtulo"], "he": ["\u05e4\u05e8\u05e7"], "ru": ["\u0433\u043b\u0430\u0432\u0430 (\u043a\u043d\u0438\u0433\u0438)"], "nl": ["hoofdstuk"], "pt": ["cap\u00edtulo"], "sv": ["kapitel"], "sk": ["kapitola"], "pl": ["rozdzia\u0142"]}, "examples": [["la libro estas organizita en dek na\u016d \u0109apitroj", "C. Kiselman, La anta\u016diranto de Esperanto (A. Cherpillod: Konciza gramatiko de Volapuko), Monato, jaro 1995a, numero 9a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109apitr", "primary": true}, "Solutreo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prahistoria kulturepoko, malfrua parto de e\u016dropa paleolitiko (20000 a.K. \u2013 15000 a.K.).", "translations": {"fr": ["Solutr\u00e9en (subst., \u00e9poque)"], "pt": ["solutreano"]}, "examples": [["oni trovis praepokajn resta\u0135ojn de kulturoj solutrea kaj magdalena", "Vikipedio, artikolo \u00abBaj\u00f3t\u00bb, 2008-03-25"]], "subdefinitions": []}], "root": "Solutre", "primary": true}, "flugado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Movo de io a\u016d iu fluganta.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u0451\u0442"], "fr": ["vol (dans l'air)"], "nl": ["vlucht"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0451\u0442"], "de": ["Flug"], "hu": ["rep\u00fcl\u00e9s"], "es": ["vuelo"], "pl": ["lot"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flug", "primary": false}, "enspezi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Enkasigi; ricevi monon por liverita varo a\u016d servo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0443\u0447\u0430\u0442\u044c \u0434\u043e\u0445\u043e\u0434"], "fr": ["gagner (de l'argent)", "entrer (de l'argent)"], "en": ["receive (money)"], "nl": ["verdienen"], "be": ["\u0430\u0442\u0440\u044b\u043c\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c \u0434\u0430\u0445\u043e\u0434", "\u0430\u0442\u0440\u044b\u043c\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c \u0433\u0440\u043e\u0448\u044b"], "de": ["einnehmen", "umsetzen", "verdienen"], "hu": ["beszed (p\u00e9nzt)", "bev\u00e9telez (p\u00e9nzt)", "inkassz\u00e1l", "keres (p\u00e9nzt)", "felvesz (p\u00e9nzt)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spez", "primary": false}, "anar\u0125iulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "anarkiulo", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0430\u0440\u0445\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["anarchiste (subst.)"], "bg": ["\u0430\u043d\u0430\u0440\u0445\u0438\u0441\u0442"], "en": ["anarchist"], "ru": ["\u0430\u043d\u0430\u0440\u0445\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Anarch", "Chaot"], "es": ["anarquista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anar\u0125i", "primary": false}, "\u011dojo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Viva plezuro de la animo.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0434\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["joie"], "en": ["joy"], "nl": ["vreugde"], "pt": ["alegria", "contentamento", "felicidade"], "ru": ["\u0440\u0430\u0434\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Freude"], "sv": ["gl\u00e4dje"], "it": ["gioia"], "vo": ["g\u00e4l"], "es": ["alegr\u00eda"], "hu": ["\u00f6r\u00f6m"], "pl": ["rado\u015b\u0107", "uciecha"]}, "examples": [["havi \u011dojon de io, pro io, pri io", null], ["ka\u016dzi \u011dojon al iu", null], ["difekti, fu\u015di ies \u011dojon", null], ["amiko en \u011dojo kaj ploro", "Proverbaro esperanta"], ["vivi en silko kaj veluro, en \u011dojo kaj plezuro (gajvivi)", "Proverbaro esperanta"], ["sa\u011da filo estas \u011dojo por sia patro", "La Malnova Testamento, Sentencoj 10:1"], ["por malsa\u011dulo estas \u011dojo fari malbonon", "La Malnova Testamento, Sentencoj 10:23"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011doj", "primary": false}, "\u015dnuro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kuntorditaj fadenoj uzataj por ligi.", "translations": {"be": ["\u0432\u044f\u0440\u043e\u045e\u043a\u0430", "\u0448\u043f\u0430\u0433\u0430\u0442", "\u0448\u043d\u0443\u0440"], "fr": ["corde", "ficelle"], "en": ["rope"], "nl": ["touw"], "pt": ["corda"], "ru": ["\u0432\u0435\u0440\u0451\u0432\u043a\u0430", "\u0448\u043d\u0443\u0440", "\u043a\u0430\u043d\u0430\u0442"], "de": ["Schnur"], "tp": ["linja"], "hu": ["k\u00f6t\u00e9l", "zsin\u00f3r", "madzag"]}, "examples": [["en dom' de pendigito pri \u015dnuro ne parolu", "Proverbaro esperanta"], ["tordi \u015dnurojn el sablo", "Proverbaro esperanta"], ["trostre\u0109i la \u015dnuron", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Ekzistas balasta sinonimo \u00abkordo\u00bb."], "primary definition": "Streko, kiu kunligas du punktojn de cirklo, plejofte, a\u016d de alia kurbo.", "translations": {"ru": ["\u0445\u043e\u0440\u0434\u0430"], "fr": ["corde"], "en": ["chord"], "nl": ["koorde"], "de": ["Sehne"], "it": ["corda"], "hu": ["h\u00far (geometriai)"], "pl": ["ci\u0119ciwa"]}, "examples": [["la longo de \u015dnuro maksimume egalas al la diametro de la koncerna cirklo", null], ["mezortanto de \u015dnuro trairas la centron", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dnur", "primary": true}, "horizonto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108irka\u016da linio, kie fini\u011das nia vidkapablo, kaj kie la tero \u015dajnas kuni\u011di kun la \u0109ielo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0440\u044b\u0437\u043e\u043d\u0442"], "fr": ["horizon"], "en": ["horizon"], "nl": ["horizon"], "pt": ["horizonte"], "el": ["\u03bf\u03c1\u03af\u03b6\u03bf\u03bd\u03c4\u03b1\u03c2"], "de": ["Horizont"], "it": ["orizzonte"], "hu": ["l\u00e1that\u00e1r", "horizont"], "br": ["dremmwel"], "ru": ["\u0433\u043e\u0440\u0438\u0437\u043e\u043d\u0442"], "es": ["horizonte"]}, "examples": [["anta\u016d liaj okuloj etendi\u011dis vasta horizonto", null], ["la suno staris proksime al la horizonto", "Z"], ["malaperi de la horizonto", null], ["tiuj projektoj aperas kaj tuj malaperas de la horizonto", "Esenco kaj Estonte, \u0109ap. 6"], ["la politika horizonto nubi\u011dis", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Limigita regiono, el kiu ne eliras la spirito; amplekso de la penso.", "translations": {"hu": ["l\u00e1t\u00f3k\u00f6r", "horizont"]}, "examples": [["tio plivastigis lian spiritan horizonton", null], ["la horizonto de tiaj homoj ne transpasas la limojn de ilia malvasta lando", null], ["tiu scienca eltrovo malfermas novajn horizontojn", null], ["griza, senhorizonta vivo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "horizont", "primary": true}, "polusa a\u016droro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["aurore polaire"], "pl": ["zorza polarna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dror", "primary": false}, "gladistino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Virino, kies metio estas gladi.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0441\u0430\u0432\u0430\u043b\u044c\u0448\u0447\u044b\u0446\u0430"], "fr": ["repasseuse (de linge)"], "nl": ["strijkster (van kleren)"], "pt": ["passadeira (de roupa)"], "ru": ["\u0433\u043b\u0430\u0434\u0438\u043b\u044c\u0449\u0438\u0446\u0430"], "pl": ["prasowaczka"], "hu": ["vasal\u00f3n\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "glad", "primary": false}, "kebabo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rosta\u0135o, ordinare el pecoj da marinita viando kuirita sur turnostango, prezentita kun rizo, salato... a\u016d en pano kiel sandvi\u0109o.", "translations": {"fr": ["kebab (plat)"], "nl": ["kebab"], "pl": ["kebab"]}, "examples": [["iri al bona restoracio, a\u016d, pli malmultekoste, vendejo por fi\u015doj, kebaboj", "Miland, lernu.net, 2008-06-21"]], "subdefinitions": []}], "root": "kebab", "primary": true}, "sfinktero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ringforma muskolo, kiu stre\u0109i\u011dante fermas iujn tubformajn organojn.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u0444\u0456\u043d\u043a\u0442\u0430\u0440"], "en": ["sphincter"], "nl": ["kringspier", "sluitspier"], "ru": ["\u0441\u0444\u0438\u043d\u043a\u0442\u0435\u0440"], "ca": ["esf\u00ednter"], "de": ["Sphinkter", "Ringmuskel", "Schlie\u00dfmuskel"], "hu": ["z\u00e1r\u00f3izom"], "fa": ["\u0627\u0633\u0641\u0646\u06a9\u062a\u0631", "\u0639\u0636\u0644\u0647\u0654 \u062d\u0644\u0642\u0648\u06cc", "\u0639\u0636\u0644\u0647\u0654 \u0647\u0645\u200c\u06a9\u0634"], "pl": ["zwieracz (mi\u0119sie\u0144)"], "es": ["esf\u00ednter"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sfinkter", "primary": true}, "fornosida": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(figure) Frostotima.", "translations": {"ru": ["\u0437\u044f\u0431\u043a\u0438\u0439", "\u0447\u0443\u0432\u0441\u0442\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u043a \u0445\u043e\u043b\u043e\u0434\u0443", "\u0442\u0435\u043f\u043b\u043e\u043b\u044e\u0431\u0438\u0432\u044b\u0439"], "fr": ["frileux (adj.)"], "pl": ["domatorski"], "hu": ["f\u00e1z\u00e9kony"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043c\u043e\u0441\u0435\u0434\u043d\u044b\u0439", "\u043b\u044e\u0431\u044f\u0449\u0438\u0439 \u0441\u0438\u0434\u0435\u0442\u044c \u0434\u043e\u043c\u0430"], "fr": ["casanier", "pantouflard", "s\u00e9dentaire (casanier)"], "pl": ["domatorski"], "hu": ["otthon\u00fcl\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sid", "primary": false}, "ha\u016dso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u011cenerala, persista alti\u011do de borsaj kurzoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0432\u044b\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435 \u043a\u0443\u0440\u0441\u043e\u0432 \u0446\u0435\u043d\u043d\u044b\u0445 \u0431\u0443\u043c\u0430\u0433"], "de": ["Hausse"], "it": ["boom economico", "congiuntura favorevole"], "pt": ["alta (econ.)"], "hu": ["hossz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Alta konjunkturo. Tempintervalo de ekonomia florado. Kp. depresio.", "translations": {"ru": ["\u044d\u043a\u043e\u043d\u043e\u043c\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439 \u043f\u043e\u0434\u044a\u0451\u043c", "\u0431\u0443\u043c"], "de": ["Hochkonjunktur", "Aufschwung"], "en": ["boom"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ha\u016ds", "primary": true}, "traigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari, ke io iru trae de io.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 (\u0447\u0442\u043e-\u043b. \u0441\u043a\u0432\u043e\u0437\u044c \u0447\u0442\u043e-\u043b.)", "\u043f\u0440\u043e\u0434\u0435\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u043d\u0437\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["traverser"], "hu": ["\u00e1tvezet (vmin kereszt\u00fcl)", "\u00e1tvisz (vmin kereszt\u00fcl)"]}, "examples": [["traigi iun per glavo", null], ["bonhumoro trai\u011das la tutan kurson", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tra", "primary": false}, "Orienta \u0108ina Maro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pacifika maro oriente de la kontinenta \u0108inujo.", "translations": {"be": ["\u0423\u0441\u0445\u043e\u0434\u043d\u0435-\u043a\u0456\u0442\u0430\u0439\u0441\u043a\u0430\u0435 \u043c\u043e\u0440\u0430"], "fr": ["Mer de Chine orientale"], "en": ["East China Sea"], "nl": ["Oost-Chinese zee"], "ru": ["\u0412\u043e\u0441\u0442\u043e\u0447\u043d\u043e-\u041a\u0438\u0442\u0430\u0439\u0441\u043a\u043e\u0435 \u043c\u043e\u0440\u0435"], "de": ["Ostchinesisches Meer"], "hu": ["Kelet-k\u00ednai-tenger"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mar", "primary": false}, "malfidela": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["infid\u00e8le (adj.)", "adult\u00e8re (adj.)", "d\u00e9form\u00e9 (pas fid\u00e8le)", "d\u00e9loyal", "pas fid\u00e8le (adj.)", "impr\u00e9cis (pas fid\u00e8le)", "inconstant", "parjure (adj.)", "volage (adj.)"], "de": ["untreu"], "en": ["unfaithful"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fidel", "primary": false}, "generacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la proksimume sama\u011daj homoj vivantaj dum la sama tempoperiodo kalkulata la\u016d la mezkvanta da\u016dro de la tiama homa vivo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043a\u0430\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["g\u00e9n\u00e9ration (tranche d'\u00e2ge)"], "en": ["generation"], "nl": ["generatie"], "pt": ["gera\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u043f\u043e\u043a\u043e\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Generation"], "tr": ["ku\u015fak", "nesil"], "sv": ["generation"], "hu": ["nemzed\u00e9k", "gener\u00e1ci\u00f3"], "es": ["generaci\u00f3n"]}, "examples": [["la nuntempa generacio malamas la militon", "B"], ["travivis jam tutan homan generacion", "L. L. Zamenhof, Parolado anta\u016d la Oka Kongreso Esperantista en Krak\u00f3w, 1912"], ["kaj mortis Jozef kaj \u0109iuj liaj fratoj kaj tiu tuta generacio", "La Malnova Testamento, Eliro 1:6"], ["oni kalkulas proksimume kvin generaciojn en unu jarcento", null], ["\u0109ar ri\u0109eco ne da\u016dras eterne, kaj krono ne restas por \u0109iuj generacioj", "La Malnova Testamento, Sentencoj 27:24"], ["liaj heroaj faroj transrakonti\u011das de generacio al generacio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Tuto de samepokaj, samte\u0125nikaj iloj, kontraste al anta\u016daj pli krudaj, a\u016d al postaj pli povaj.", "translations": {}, "examples": [["la triageneracia sistemo de telekomunikado estis sukcese farita", "-, 10 gravaj scienc-teknikaj atingoj, [2004]"], ["post kelkaj jaroj la tekniko atingis pli altan nivelon kaj liveris kompostilojn de la dua generacio", "P. Peeraerts, Komposta revolucio kaj presada stabileco, Monato, jaro 2004a, numero 5a, p. 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "generaci", "primary": true}, "obsidiano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vulkandevena \u015dtonspeco vitreca, tre malmola.", "translations": {"fr": ["obsidienne"], "en": ["obsidian"], "nl": ["obsidiaan"], "it": ["ossidiana"], "pl": ["obsydian"], "sv": ["obsidian"]}, "examples": [["metaloj mankis en Pacifiko, sed de loko al loko trovi\u011dis la vulkana vitro, obsidiano, el kiu ili splitis tran\u0109ilojn", "B. Fox, La Maorioj de Nov-Zelando, [1997?]"]], "subdefinitions": []}], "root": "obsidian", "primary": true}, "ankilozi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti trafita de ankilozo.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u0435\u043d\u0435\u0442\u044c (\u043e \u0441\u0443\u0441\u0442\u0430\u0432\u0430\u0445)", "\u043f\u043e\u0442\u0435\u0440\u044f\u0442\u044c \u043f\u043e\u0434\u0432\u0438\u0436\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c (\u043e \u0441\u0443\u0441\u0442\u0430\u0432\u0430\u0445)"], "fr": ["s'ankyloser"], "de": ["versteifen"], "nl": ["verstijven (v.gewrichten)"], "hu": ["megmerevedik (iz\u00fclet)>"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ankiloz", "primary": false}, "terni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Spasme kaj brue elspiri aeron per nazo kaj bu\u015do pro subita ekscito de la nazaj nervoj.", "translations": {"be": ["\u0447\u0445\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["\u00e9ternuer"], "en": ["sneeze"], "nl": ["niezen"], "pt": ["espirrar"], "ru": ["\u0447\u0438\u0445\u0430\u0442\u044c", "\u0447\u0438\u0445\u043d\u0443\u0442\u044c"], "ca": ["esternudar"], "de": ["niesen"], "sv": ["nysa"], "hu": ["t\u00fcsszent"], "fa": ["\u0639\u0637\u0633\u0647 \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "es": ["estornudar"], "pl": ["kicha\u0107"]}, "examples": [["ne ekzistas terno sen nazo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "tern", "primary": true}, "a\u016dguristo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Anta\u016ddiristo anoncanta okazonta\u0135ojn per interpreto de a\u016dguroj.", "translations": {"hu": ["(mad\u00e1r)j\u00f3s", "j\u00f6vend\u0151mond\u00f3"], "be": ["\u043f\u0440\u0430\u0434\u043a\u0430\u0437\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["augure (devin)", "devin"], "en": ["diviner", "soothsayer"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u0441\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u0430\u0432\u0433\u0443\u0440"]}, "examples": [["la Fili\u015dtoj vokis la pastrojn kaj la a\u016dguristojn, kaj diris: Kion ni faru kun la kesto de la Eternulo?", "La Malnova Testamento, I. Samuel 6:2"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En Romio pastro interpretanta el la flugo a\u016d kanto de birdoj estonton.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dgur", "primary": false}, "pasa\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grava, atentinda intermomento en da\u016dra tuto.", "translations": {"fr": ["moment d\u00e9cisif", "transition"], "nl": ["gebeurtenis"], "pl": ["pasa\u017c"], "hu": ["esem\u00e9ny", "t\u00f6rt\u00e9n\u00e9s"]}, "examples": [["ha kia pasa\u0135o!", "La Revizo, akto 4a, sceno 13a"], ["\u015diaj fingroj konfuzi\u011dadis sur la klavoj , \u015di eraradis en la pasa\u0135oj", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "pas", "primary": false}, "hakilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Instrumento por haki, konsistanta el lar\u011da, dika, peza klingo padelforma kaj pli-malpli longa tenilo.", "translations": {"be": ["\u0441\u044f\u043a\u0435\u0440\u0430"], "fr": ["hache", "cogn\u00e9e", "merlin (hache)"], "nl": ["bijl"], "pt": ["machado"], "ru": ["\u0442\u043e\u043f\u043e\u0440"], "de": ["Axt", "Beil"], "it": ["ascia", "scure", "accetta"], "hu": ["balta", "fejsze"], "br": ["bouc'hal"], "es": ["hacha"]}, "examples": [["per hakilo ni hakas, per segilo ni segas", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 34"], ["hakilo de arbohakisto, \u0109arpentisto", null], ["hakileto de hejtisto, de ligno\u015dufaristo", null], ["hakilo estas tran\u0109a, sed ne cedas la bran\u0109o", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Diversforma fraptran\u0109a instrumento por distran\u0109i en pecetojn.", "translations": {"fr": ["couperet", "hachoir"], "nl": ["hakmes"], "pt": ["instrumento de corte"], "it": ["mannaia"], "hu": ["v\u00e1g\u00f3eszk\u00f6z"], "br": ["mi\u00f1serez"]}, "examples": [["hakilo por pajlo, viando", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hak", "primary": false}, "nufaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043a\u0443\u0431\u044b\u0448\u043a\u0430 (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435)", "\u0436\u0451\u043b\u0442\u0430\u044f \u043a\u0443\u0432\u0448\u0438\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["n\u00e9nuphar"], "nl": ["gele plomp"], "pt": ["g\u00f3lf\u00e3o", "aguap\u00e9", "gigoga", "golfo", "jigoga", "l\u00edrio-d'\u00e1gua"], "de": ["Teichrose", "Mummel"], "hu": ["tavir\u00f3zsa", "v\u00edzit\u00f6k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nufar", "primary": true}, "afina rotacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["rotation affine"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rotaci", "primary": false}, "etlitero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda litero.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043b\u0430\u044f \u043b\u0456\u0442\u0430\u0440\u0430"], "nl": ["kleine letter"], "de": ["Kleinbuchstabe", "Minuskel"], "it": ["minuscolo"], "pl": ["literka", "ma\u0142a litera", "minusku\u0142a"], "hu": ["kisbet\u0171"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "liter", "primary": false}, "konsulejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Administraciejo kaj laborloko de konsulo en fremda lando, kie samregnanoj de la konsulo povas viziti lin.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0441\u0443\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["consulat"], "nl": ["consulaat"], "be": ["\u043a\u043e\u043d\u0441\u0443\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u0430", "\u043a\u0430\u043d\u0441\u0443\u043b\u044f\u0442"], "de": ["Konsulat"], "hu": ["konzul\u00e1tus"], "fa": ["\u06a9\u0646\u0633\u0648\u0644\u06af\u0631\u06cc"], "es": ["Consulado"]}, "examples": [["samtage estis malfermita en Edinburgo konsulejo de la Irlanda Respubliko", "Irl: Historia pa\u015do, Monatojaro 1999a, numero 7a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "konsul", "primary": false}, "somere": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dum somero.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0435\u0442\u043e\u043c"], "fr": ["en \u00e9t\u00e9"], "nl": ["'s zomers"], "sv": ["p\u00e5 sommaren"], "be": ["\u0443\u043b\u0435\u0442\u043a\u0443", "\u043b\u0435\u0442\u0430\u043c"], "ca": ["a l'estiu"], "de": ["im Sommer", "sommers"], "tr": ["yaz\u0131n"], "it": ["in estate"], "hu": ["ny\u00e1ron"], "vo": ["solatimo"], "ja": ["\u590f\u306b [\u306a\u3064\u306b]"], "pl": ["w lecie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "somer", "primary": false}, "dormegi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Profunde dormi.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u0446\u044c \u0433\u043b\u044b\u0431\u043e\u043a\u0456\u043c \u0441\u043d\u043e\u043c"], "fr": ["dormir d'un sommeil de plomb"], "nl": ["diep slapen"], "ru": ["\u0441\u043f\u0430\u0442\u044c \u0433\u043b\u0443\u0431\u043e\u043a\u0438\u043c \u0441\u043d\u043e\u043c", "\u0434\u0440\u044b\u0445\u043d\u0443\u0442\u044c"], "pl": ["spa\u0107 g\u0142\u0119bokim snem", "spa\u0107 g\u0142\u0119boko", "spa\u0107 mocnym snem", "spa\u0107 mocno", "spa\u0107 kamiennym snem", "spa\u0107 jak kamie\u0144"], "hu": ["m\u00e9lyen alszik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dorm", "primary": false}, "centimetro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mezurunuo de longo, centono de metro; simb. cm.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043d\u0442\u044b\u043c\u044d\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["centim\u00e8tre"], "en": ["centimeter", "centimetre"], "nl": ["centimeter"], "pt": ["cent\u00edmetro"], "el": ["\u03b5\u03ba\u03b1\u03c4\u03bf\u03c3\u03c4\u03cc\u03bc\u03b5\u03c4\u03c1\u03bf"], "de": ["Zentimeter"], "it": ["centimetro"], "hu": ["centim\u00e9ter"], "sk": ["centimeter"], "fa": ["\u0633\u0627\u0646\u062a\u06cc\u0645\u062a\u0631"], "pl": ["centymetr"], "no": ["sentimeter"], "ru": ["\u0441\u0430\u043d\u0442\u0438\u043c\u0435\u0442\u0440"], "sv": ["centimeter"], "es": ["cent\u00edmetro"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "centimetr", "primary": true}, "topologio de unuforma konver\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(super aro de funkcioj al metrika spaco) Topologio, difinita per la metriko, kiu difinas distancon inter du funkcioj per la supremo de la distancoj inter \u011diaj valoroj.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u043f\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f \u0440\u0430\u0432\u043d\u043e\u043c\u0435\u0440\u043d\u043e\u0439 \u0441\u0445\u043e\u0434\u0438\u043c\u043e\u0441\u0442\u0438"], "fr": ["topologie de la convergence uniforme"], "de": ["Topologie der gleichm\u00e4\u00dfigen Konvergenz"], "en": ["topology of uniform convergence"], "hu": ["egyenletes konvergencia topol\u00f3gi\u00e1ja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "topologi", "primary": false}, "kontakti\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "I\u011di en kontakto.", "translations": {"fr": ["contacter", "prendre contact", "se mettre en contact"]}, "examples": [["li planis kontakti\u011di kun tiu servo kiel eble plej balda\u016d", "Urd Hadda murdita!p. 19"], ["Spukavatem unue kontakti\u011dis kun La Ligo anta\u016d pli ol dek jaroj", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato\u0109ap. 19"], ["la spirita kontakti\u011do inter la diverslandaj proletoj fakte okazas nur pere de poliglotaj intelektuloj", "Vortoj de k-do LantiPensoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "kontakt", "primary": false}, "amika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Propra al la rilatoj inter amikoj.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0440\u0443\u0436\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u0434\u0440\u0443\u0436\u0435\u043b\u044e\u0431\u043d\u044b\u0439", "\u0434\u0440\u0443\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u0438\u044f\u0442\u0435\u043b\u044c\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["amical"], "nl": ["vriendelijk", "vriendschappelijk"], "ca": ["amist\u00f3s", "amical"], "de": ["freundschaftlich"], "hu": ["bar\u00e1ti", "bar\u00e1ts\u00e1gos"], "sk": ["priate\u013esk\u00fd"], "fa": ["\u062f\u0648\u0633\u062a\u0627\u0646\u0647"], "es": ["amistoso"], "br": ["karadek"], "pl": ["przyjacielski", "przyjazny"]}, "examples": [["amika helpo, konsilo, ripro\u0109o", null], ["ili iris viziti unue Palliason, kiu bone konis ilin amba\u016d, kaj kun kiu ili estis en intima, amika kontakto", "Satiraj rakontoj, Pythagoras, 2"], ["amike via", null]], "subdefinitions": []}], "root": "amik", "primary": false}, "tempio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Flanka parto de la kapo inter okulangulo kaj supro de orelo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0438\u0441\u043e\u043a"], "fr": ["tempe"], "en": ["temple"], "nl": ["slaap (v.hoofd)"], "pt": ["t\u00eampora"], "be": ["\u0441\u043a\u0440\u043e\u043d\u044c", "\u0441\u043a\u0440\u043e\u043d\u044f"], "ca": ["templa"], "de": ["Schl\u00e4fe"], "sv": ["tinning"], "hu": ["hal\u00e1nt\u00e9k"], "es": ["sien"], "pl": ["skro\u0144"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tempi", "primary": true}, "amiki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti en amikaj rilatoj.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0440\u0443\u0436\u0438\u0442\u044c"], "nl": ["bevriend zijn met"], "de": ["lieben", "befreundet sein"], "hu": ["bar\u00e1tkozik", "bar\u00e1ts\u00e1gban van"], "sk": ["priateli\u0165 sa"], "fa": ["\u062f\u0648\u0633\u062a \u0628\u0648\u062f\u0646"], "pl": ["przyja\u017ani\u0107 si\u0119"], "es": ["ser amigo (de)"]}, "examples": [["kiam la Poeto amikas kun Muzo, \u015di kantas per juna, pura, bela, gaja, ama vo\u0109o", "Boris Kolker, Poeto de amo kaj revolucio (E\u016dgeno Mi\u0125alski, Plena poemaro), Monato, jaro 1996a, numero 9a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "amik", "primary": false}, "amiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono, amata kaj amanta, kiu estas korligita kun alia pro inklino sed ne pro seksamo, nek pro familianeco.", "translations": {"be": ["\u0441\u044f\u0431\u0440\u0430", "\u0434\u0440\u0443\u0433", "\u043f\u0440\u044b\u044f\u0446\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["ami"], "en": ["friend"], "ca": ["amic"], "de": ["Freund"], "it": ["amico"], "hu": ["bar\u00e1t"], "fa": ["\u062f\u0648\u0633\u062a", "\u06cc\u0627\u0631", "\u0631\u0641\u06cc\u0642"], "br": ["keneil", "mignon"], "cs": ["p\u0159\u00edtel"], "es": ["amigo"], "ru": ["\u0434\u0440\u0443\u0433", "\u043f\u0440\u0438\u044f\u0442\u0435\u043b\u044c"], "nl": ["vriend"], "tr": ["arkada\u015f", "dost"], "sv": ["v\u00e4n"], "sk": ["priate\u013e"], "ku": ["hewal"], "pl": ["przyjaciel"]}, "examples": [["ne ripro\u0109u vian amikon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 22"], ["amiko en \u011dojo kaj ploro", "Proverbaro esperanta"], ["amikon montras malfeli\u0109o", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "amik", "primary": true}, "sensa\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["sensation"], "nl": ["zintuiglijke waarneming"], "it": ["sensazione"], "hu": ["\u00e9rz\u00e9kel\u00e9s", "\u00e9rz\u00e9klet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sens", "primary": false}, "pu\u015di\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti pu\u015data; ricevi pu\u015dojn.", "translations": {"be": ["\u0443\u0434\u0430\u0440\u044b\u0446\u0446\u0430", "\u0441\u0443\u0442\u044b\u043a\u043d\u0443\u0446\u0446\u0430", "\u0441\u0442\u0443\u043a\u043d\u0443\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["se heurter"], "nl": ["z. stoten", "aanbotsen", "geduwd worden"], "ru": ["\u0443\u0434\u0430\u0440\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0443\u0434\u0430\u0440\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043d\u0430\u0442\u043e\u043b\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0441\u0442\u0430\u043b\u043a\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0441\u0442\u043e\u043b\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["getrieben sein"], "hu": ["\u00fctk\u00f6zik", "l\u00f6k\u0151dik"]}, "examples": [["pu\u015di\u011di per la kapo al la muro", null], ["ili pu\u015di\u011das je tiom da malhelpoj ke ili perdas \u0109ian paciencon", "Esenco kaj Estonte, \u0109ap. 7a"], ["vi iros sendan\u011dere vian vojon kaj via piedo ne pu\u015di\u011dos", "Z"], ["\u0109ies libero limi\u011das tie, kie \u011di pu\u015das kontra\u016d la libero de aliaj", null], ["falpu\u015di\u011di je \u015dtono", "Z"], ["la entrepreno pu\u015di\u011dis je malhelpoj", "Z"], ["longe kunpu\u015di\u011dis kun la indiferenteco de la publiko", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "pu\u015d", "primary": false}, "dista": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u043b\u0451\u043a\u0456"], "fr": ["distant"], "de": ["fern"], "pl": ["daleki", "odleg\u0142y"], "pt": ["distante", "long\u00ednquo", "longe"]}, "examples": [["la tuta konstruo estas e\u0109 pli granda ol ili anta\u016de supozis estante ja pli dista", "J. Francis, Misio sen Alveno, tk-stafeto, 1982"]], "subdefinitions": []}], "root": "dist", "primary": true}, "involucia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Egala al sia inverso.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0432\u0430\u043b\u044e\u0446\u044b\u0439\u043d\u044b", "\u0456\u043d\u0432\u0430\u043b\u044e\u0442\u044b\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["involutif"], "en": ["involutory", "involutorial"], "nl": ["involutief"], "ru": ["\u0438\u043d\u0432\u043e\u043b\u044e\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439", "\u0438\u043d\u0432\u043e\u043b\u044e\u0446\u0438\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["involutorisch"], "hu": ["reciprok"], "pl": ["inwolutywny"]}, "examples": [["involucia matrico, bildigo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "involuci", "primary": false}, "Turkio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Turkujo", "translations": {"ru": ["\u0422\u0443\u0440\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["Turquie"], "bg": ["\u0422\u0443\u0440\u0446\u0438\u044f"], "nl": ["Turkije"], "pt": ["Turquia"], "de": ["T\u00fcrkei"], "tr": ["T\u00fcrkiye"], "sv": ["Turkiet"], "pl": ["Turcja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "turki", "primary": true}, "palaceto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konsiderine granda kaj impona urba domo de nobelo a\u016d ri\u0109ulo.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u043e\u0431\u043d\u044f\u043a"], "en": ["mansion"], "nl": ["herenhuis"], "pl": ["pa\u0142acyk"], "hu": ["v\u00e1rosi palota"]}, "examples": [["nur \u0109e la anguloj de la palaceto el la pluvtuboj fluis kun unutona murmuro mallar\u011daj akvaj strioj", "La bona sinjorino"], ["la malnova, dueta\u011da, kremkolora palaceto situis \u0109e la Bulvardoringo, meze de magra \u011dardeno apartigita disde la trotuaro per punte gisita, fera krado", "La majstro kaj Margarita, P.45."]], "subdefinitions": []}], "root": "palac", "primary": false}, "fonti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Eli\u011di el fonto.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0446\u044f\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u0431\u0456\u0446\u044c (\u043f\u0440\u0430 \u0432\u0430\u0434\u0443 \u0437 \u043a\u0440\u044b\u043d\u0456\u0446\u044b)"], "fr": ["sourdre", "surgir (sourdre)", "jaillir (sourdre)", "d\u00e9couler", "prendre sa source", "provenir"], "nl": ["ontspringen"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0438\u0441\u0442\u0435\u043a\u0430\u0442\u044c"], "de": ["entspringen", "quellen"], "hu": ["ered"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Deveni de.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0445\u043e\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c"], "de": ["entspringen"], "nl": ["ontspruiten"]}, "examples": [["oni miras, ke tia verko povas fonti el la cerbo de moderna homo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "font", "primary": false}, "fermentado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malkomponi\u011do per fermento.", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u0430\u0434\u0436\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0441\u043a\u0456\u0441\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0444\u044d\u0440\u043c\u044d\u043d\u0442\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["fermentation"], "en": ["fermentation"], "nl": ["fermentatie"], "ru": ["\u0431\u0440\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0441\u043a\u0438\u0441\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u0444\u0435\u0440\u043c\u0435\u043d\u0442\u0430\u0446\u0438\u044f"], "de": ["G\u00e4rung", "Fermentation"], "hu": ["erjed\u00e9s", "kel\u00e9s(t\u00e9szta)"], "es": ["fermentaci\u00f3n"]}, "examples": [["fermentado de vino produktas vinagron", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ferment", "primary": false}, "fonto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, kie akvo a\u016d alia flua\u0135o eliras el la tero.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0441\u0442\u043e\u0447\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["source", "puits (de p\u00e9trole)", "cause (origine)", "origine (source)"], "en": ["spring"], "nl": ["bron"], "pt": ["fonte", "nascente", "olho-d'\u00e1gua", "manancial"], "be": ["\u043a\u0440\u044b\u043d\u0456\u0446\u0430"], "de": ["Quelle"], "sv": ["k\u00e4lla"], "hu": ["forr\u00e1s"], "pl": ["\u017ar\u00f3d\u0142o"], "es": ["fuente"]}, "examples": [["\u0109e la fonto de rivero", null], ["\u0109erpi akvon el la fonto", null], ["fonto de petrolo, de natura gaso", "Plena Ilustrita Vortaro"], ["fonto da akvo", "La Malnova Testamento, Genezo 24:13"], ["subtera fonto", null], ["la fonto senakvi\u011dis", "Z"], ["miaj okuloj estus fonto da larmoj", "La Malnova Testamento, Jeremia 9:1"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La elflua\u0135o mem.", "translations": {}, "examples": [["pura, varma, abunda, sulfureca fonto", null], ["kapti, a\u0109eti fonton", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Origino de materia forto.", "translations": {}, "examples": [["fonto de lumo, de energio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Origino, deveno, ka\u016dzo.", "translations": {}, "examples": [["\u0109erpi dokumentojn el la fonto", null], ["a\u016dtoritata fonto de informoj", null], ["mi konas la fonton de tiuj mensogoj", null], ["tiuj militoj estis la \u0109efa fonto de la inspiro de la poetoj", null], ["troa ambicio estas fonto de malfeli\u0109o", null], ["fonto de profito, de enspezoj", null], ["monavido estis fonto de multaj militoj", null], ["pro elseki\u011do de la materialaj fontoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "font", "primary": true}, "interkoni\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Ekkoni unu la alian, interparoli por ekhavi ian familiarecon.", "translations": {"fr": ["faire connaissance"], "nl": ["kennismaken"]}, "examples": [["ankora\u016d ili ne havis okazon por interkonati\u011di", "J. S\u00e1rk\u00f6zi, Filmo por pli ol 16 jaruloj kaj aliaj noveloj, 1995"]], "subdefinitions": []}], "root": "kon", "primary": false}, "malprofunda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta malgrandan profundecon.", "translations": {"be": ["\u043c\u0435\u043b\u043a\u0456", "\u043d\u0435\u0433\u043b\u044b\u0431\u043e\u043a\u0456", "\u043f\u043b\u044b\u0442\u043a\u0456"], "fr": ["peu profond", "superficiel"], "nl": ["ondiep", "oppervlakkig"], "ru": ["\u043c\u0435\u043b\u043a\u0438\u0439 (\u043d\u0435\u0433\u043b\u0443\u0431\u043e\u043a\u0438\u0439)", "\u043d\u0435\u0433\u043b\u0443\u0431\u043e\u043a\u0438\u0439", "\u043f\u043e\u0432\u0435\u0440\u0445\u043d\u043e\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439"], "de": ["flach", "seicht", "oberfl\u00e4chlich"], "sv": ["grund"], "hu": ["sek\u00e9ly", "felsz\u00ednes"]}, "examples": [["apude estis ronda, malprofunda golfeto", "Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, unua parto, \u0109apitro 1a"], ["eble \u015dajnis al vi tro malprofundaj?", "Fabeloj, volumo 2, dio de dormo, merkredo"]], "subdefinitions": []}], "root": "profund", "primary": false}, "opereto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mallonga opero ofte kun facila a\u016d komika temo.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u044d\u0440\u044d\u0442\u0430"], "fr": ["op\u00e9ra bouffe", "op\u00e9rette"], "nl": ["operette"], "pt": ["opereta"], "el": ["\u03bf\u03c0\u03b5\u03c1\u03ad\u03c4\u03c4\u03b1"], "de": ["Operette"], "hu": ["operett"], "ru": ["\u043e\u043f\u0435\u0440\u0435\u0442\u0442\u0430"]}, "examples": [["\u015di ekkantetis malla\u016dte kanton el la opereto \u00abDek Filinoj Kandidatinoj\u00bb", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "oper", "primary": false}, "tombako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Latuno (kunfanda\u0135o el kupro kaj zinko) kun ru\u011dflava koloro, havanta inter 5 kaj 28 elcentoj da zinko.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u043c\u043f\u0430\u043a", "\u043a\u0440\u0430\u0441\u043d\u0430\u044f \u043b\u0430\u0442\u0443\u043d\u044c"], "nl": ["tombak"], "pt": ["pechisbeque", "ouro falso"], "de": ["Tombak"], "pl": ["tombak", "fa\u0142szywe z\u0142oto"], "hu": ["tombak", "r\u00e9zarany"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tombak", "primary": true}, "\u015driki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Akute kaj tre la\u016dte krii pro doloro, timego, subita \u015dokego.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0438\u0437\u0436\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["hurler (de peur etc.)"], "it": ["strillare (di paura o dolore)", "gridare (di paura o dolore)", "urlare (di paura o dolore)"], "pt": ["guinchar"], "hu": ["sik\u00edt", "sikolt"]}, "examples": [["\u011di \u015drikas tiom la\u016dtege, ke tiu, kiu eltiras \u011din, tuj mortas", "Satiraj rakontoj, supersti\u0109o"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015drik", "primary": true}, "librotenisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komerca kontisto.", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u0433\u0430\u043b\u044c\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["comptable"], "nl": ["boekhouder"], "ru": ["\u0431\u0443\u0445\u0433\u0430\u043b\u0442\u0435\u0440"], "de": ["Buchhalter"], "hu": ["k\u00f6nyvel\u0151"], "es": ["contable"], "pl": ["ksi\u0119gowy"]}, "examples": [["kiam la librotenisto forkuris, li minacadis anka\u016d al vi, ke li ja aran\u011dos radikale miajn aferojn \u0109e la magistratoj", "Satiraj rakontoj, la fluidumo de la \u0109iovido"]], "subdefinitions": []}], "root": "libr", "primary": false}, "cerefolio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el la familio apiacoj (Anthriscus). La folioj de unu specio (Anthriscus cerefolium) estas uzataj en supoj kaj salatoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0435\u0440\u0432\u044d\u043b\u044c"], "fr": ["cerfeuil"], "nl": ["kervel"], "pt": ["ceref\u00f3lio"], "el": ["\u03c7\u03b1\u03b9\u03c1\u03ad\u03c6\u03c5\u03bb\u03bb\u03bf"], "de": ["Kerbel"], "it": ["cerfoglio"], "hu": ["turbolya"], "ru": ["\u043a\u0435\u0440\u0432\u0435\u043b\u044c"], "sv": ["sm\u00e5k\u00f6rvlar"], "pl": ["trybula"]}, "examples": [["cerefolion oni uzas kune kun a\u016d anstata\u016d petroselo. Supo farita de delikataj folioj vere bongustas", "A. Dagmarsdotter, Sur la spicobreto, \u0109a\u016d, 1999"]], "subdefinitions": []}], "root": "cerefoli", "primary": true}, "pafejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, kie oni sin ekzercas por pafado.", "translations": {"be": ["\u0446\u0456\u0440"], "fr": ["stand de tir"], "en": ["firing range", "shooting range"], "nl": ["schietstand"], "ru": ["\u0442\u0438\u0440"], "de": ["Schie\u00dfstand"], "sv": ["skjutf\u00e4lt", "skjutbana"], "hu": ["l\u0151t\u00e9r"], "he": ["\u05de\u05d8\u05d5\u05d5\u05d7"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "paf", "primary": false}, "konstipi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti mallaksa.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u0434\u0430\u0442\u044c \u0437\u0430\u043f\u043e\u0440\u043e\u043c"], "de": ["unter Verstopfung leiden"], "nl": ["aan verstopping lijden"], "hu": ["szorul\u00e1sa van", "sz\u00e9kreked\u00e9se van"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konstip", "primary": false}, "Andromedo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La \u00abNebulozo de Andromedo\u00bb estas spiralforma galaksio, \u0109e la tria stelo de la konstelacio."], "primary definition": "Nord-hemisfera stelfiguro (Andromeda).", "translations": {"fr": ["Androm\u00e8de"], "en": ["Andromeda"], "es": ["Andr\u00f3meda"], "de": ["Andromeda"], "it": ["Andromeda"], "pl": ["Andromeda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Helena mitologia junulino, filino de Kasiopeo kaj oferviktimo savita de Perseo. Post la morto, \u015d estis transformita en la samnoma stelaro.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Andromed", "primary": true}, "Kolombo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nord-hemisfera stelfiguro (Columba).", "translations": {"fa": ["\u06a9\u0628\u0648\u062a\u0631 (\u0635\u0648\u0631\u062a \u0641\u0644\u06a9\u06cc)"], "de": ["Taube"], "nl": ["Duif (sterrenbeeld)"], "es": ["Paloma"], "en": ["Columba"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kolomb", "primary": false}, "man\u015dtupo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kunigo de la manoj kun interplektitaj fingroj, sur kiu alia homo povas piedi kaj tiel sin levi pli alten.", "translations": {"fr": ["courte-\u00e9chelle"], "nl": ["opzetje"], "it": ["scaletta (con le mani)"]}, "examples": [["la pli juna stari\u011dinte sur la proponita man\u015dtupo, kun lerteco se sciuro kaj kun ties gracio, facile povis tu\u015di la statueton", "Kiel akvo de l' rivero, 1:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dtup", "primary": false}, "predikato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frazrolo esprimanta la agon a\u016d staton de la subjekto.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043a\u0430\u0437\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["pr\u00e9dicat"], "en": ["predicate"], "nl": ["gezegde"], "pt": ["predicado"], "ru": ["\u0441\u043a\u0430\u0437\u0443\u0435\u043c\u043e\u0435"], "de": ["Pr\u00e4dikat"], "sv": ["predikat"], "hu": ["\u00e1ll\u00edtm\u00e1ny"], "pl": ["orzeczenie"], "es": ["predicado"]}, "examples": [["en la frazoj \u00abli sidi\u011dis\u00bb, \u00ab\u015di \u015dajnas juna\u00bb, \u00abfor la ne\u016dtralismon\u00bb, la frazpartoj \u00absidi\u011dis\u00bb, \u00ab\u015dajnas juna\u00bb, \u00abfor\u00bb estas predikatoj; plejofte la predikaton esprimas verbo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Propozicio, entenanta variablon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044d\u0434\u044b\u043a\u0430\u0442"], "fr": ["pr\u00e9dicat"], "en": ["predicate"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u0438\u043a\u0430\u0442"], "de": ["Pr\u00e4dikat"], "hu": ["predik\u00e1tum"], "pl": ["predykat"]}, "examples": [["\u00abx estas para nombro\u00bb", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "predikat", "primary": true}, "ajn": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vorteto, kiu almeti\u011das apud vortoj demandaj a\u016d sendifinaj por insisti pri la nedifiniteco.", "translations": {"ru": ["\u0431\u044b \u043d\u0438"], "en": ["any", "at all"], "nl": ["dan ook"], "pt": ["quer que seja"], "de": ["beliebig", "(wer/was/wie/wo/wann) auch immer"], "sv": ["som helst"], "vo": ["sem-"], "sk": ["hoci-", "-ko\u013evek"], "fi": ["(vahvistussana iu-, \u0109iu- ja kiu-sarjan sanojen kanssa) [kuka, mik\u00e4] tahansa", "hyv\u00e4ns\u00e4", "vain", "vaikka [kuka, mik\u00e4]"]}, "examples": [["la eniro estas libera por iu ajn (a\u016d por \u0109iu ajn)", null], ["iu ajn posedanto de bieno donas al siaj brutoj konvenan man\u011don", "La Faraono, volumo 3, \u0109ap. 3"], ["\u015di scias nenion pri io ajn", null], ["donu al mi ion ajn por trinki", null], ["la esperantaj \u015dlosiloj donas la eblon al homo de ia ajn nacio tuj kompreni la skriba\u0135on", "Z"], ["neniu esprimo, kiun la gazetaro ne akceptas, havas ian ajn \u015dancon triumfi", null], ["de kiu ajn flanko la vento blovas, ni estas \u015dirmataj", null], ["\u0109iu ajn ne estas kapabla fari \u0109ion ajn", null], ["la spertaj esperantistoj skribas per stilo preska\u016d simila, al kiu ajn nacio ili apartenas", null], ["tiel ni devas agi, kiaj ajn estas niaj politikaj opinioj", null], ["kiam ajn vi venos, mi vin volonte akceptos", null], ["la lingvo internacia fine nepre triumfos, kiom ajn la rutinistoj batalos kontra\u016d \u011di", null], ["kiom ajn vi lin batos, li ne iros", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ajn", "primary": true}, "nebulastro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0442\u0443\u043c\u0430\u043d\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["n\u00e9buleuse (astr.)"], "en": ["nebula"], "nl": ["nevelvlek"], "pt": ["nebulosa"], "el": ["\u03bd\u03b5\u03c6\u03ad\u03bb\u03c9\u03bc\u03b1"], "de": ["Sternennebel"], "sv": ["nebulosa"], "hu": ["csillagk\u00f6d"], "br": ["nivlenn (steredon.)"], "ru": ["\u0442\u0443\u043c\u0430\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "es": ["nebulosa"], "he": ["\u05e2\u05e8\u05e4\u05d9\u05dc\u05d9\u05ea"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "astr", "primary": false}, "ka\u016dzo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, pro kio io estas a\u016d i\u011das tia, kiel \u011di estas.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0447\u044b\u043d\u0430"], "fr": ["cause", "motif (cause)", "origine (cause)", "pourquoi (subst., cause)", "raison (cause)"], "nl": ["oorzaak", "reden"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0447\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Grund", "Ursache"], "sv": ["orsak"], "hu": ["ok"], "br": ["abeg", "arbenn (abeg)", "kaoz (abeg)", "pennabeg", "pennkaoz"], "pl": ["pow\u00f3d", "przyczyna"]}, "examples": [["la unua ka\u016dzo", null], ["la efika ka\u016dzo", null], ["la cela ka\u016dzo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tio, pro kio io okazas; kialo.", "translations": {}, "examples": [["ka\u016dzo de milito, de malsano", null], ["ne esti sen ka\u016dzo", "Z"], ["la proceso, al kiu tiu \u0109i bela loko donas la ka\u016dzon", "Z"], ["tiam min malbeno ne miaka\u016dza subite min apartigis de la amatoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tio, pro kio oni faras ian agon.", "translations": {}, "examples": [["mi havis multajn ka\u016dzojn, agante tiel", null], ["\u015di havis plenan ka\u016dzon por triumfi", "Marta"], ["mi ekvidas nun la ka\u016dzon de lia kolero", null], ["doni al iu ka\u016dzon por plendi", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ka\u016dz", "primary": true}, "na\u011dobirdo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Birdo havanta na\u011dokapablon.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u0434\u0430\u043f\u043b\u0430\u045e\u043d\u0430\u044f \u043f\u0442\u0443\u0448\u043a\u0430"], "fr": ["oiseau d'eau"], "nl": ["zwemvogel"], "ru": ["\u0432\u043e\u0434\u043e\u043f\u043b\u0430\u0432\u0430\u044e\u0449\u0430\u044f \u043f\u0442\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Schwimmvogel"], "tr": ["su ku\u015fu"], "hu": ["\u00fasz\u00f3mad\u00e1r"], "br": ["evn palvezek"]}, "examples": [["anaso, cigno, mevo estas na\u011dobirdoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bird", "primary": false}, "imperfekto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Verba tempo, uzata en kelkaj lingvoj (latina, franca, slavona kc), kaj montranta.", "translations": {"be": ["\u0456\u043c\u043f\u044d\u0440\u0444\u044d\u043a\u0442", "\u043f\u0440\u043e\u0448\u043b\u044b \u043d\u0435\u0437\u0430\u043a\u043e\u043d\u0447\u0430\u043d\u044b \u0447\u0430\u0441", "\u043f\u0440\u043e\u0448\u043b\u044b \u0447\u0430\u0441 \u043d\u0435\u0437\u0430\u043a\u043e\u043d\u0447\u0430\u043d\u0430\u0433\u0430 \u0442\u0440\u044b\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u044f"], "fr": ["imparfait (subst., gramm.)"], "nl": ["imperfectum", "onvoltooid verleden tijd"], "pt": ["imperfeito (subst.; gram\u00e1tica)"], "ru": ["\u0438\u043c\u043f\u0435\u0440\u0444\u0435\u043a\u0442", "\u043f\u0440\u043e\u0448\u0435\u0434\u0448\u0435\u0435 \u043d\u0435\u0441\u043e\u0432\u0435\u0440\u0448\u0435\u043d\u043d\u043e\u0435 \u0432\u0440\u0435\u043c\u044f"], "de": ["Imperfekt", "Vergangenheitsform"], "hu": ["elbesz\u00e9l\u0151 m\u00falt", "imperfektum"], "ro": ["imperfect"], "pl": ["czas przesz\u0142y niedokonany"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "pasintan agon, konsideratan kiel okazantan samtempe kun alia pasinta ago. En E-o tiu ideo traduki\u011das jen per simpla preterito: jen per preterito de la helpverbo kaj prezenca participo de la radikverbo.", "translations": {}, "examples": [["kiam mi eniris, li fumis, \u0109e la sama momento, kiam \u015di ploregis, li estis ridetanta", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Kelkaj gramatikistoj nelogike difinas la nomon imperfekto por la sola verba \u0109irka\u016dfrazo estis -anta."], "primary definition": "longeda\u016dran a\u016d kutiman pasintan agon. En E-o tiu ideo traduki\u011das ordinare per preterito de la verbo, al kiu oni aldonas la sufikson ad.", "translations": {}, "examples": [["tie \u015di sidadis kaj rigardadis la junan re\u011didon", "Fabeloj, volumo 1, La virineto de maro"], ["kiam estis suno, ili etendadis kaj sekigadis la velojn", null], ["ofte la fratinoj \u0109irka\u016dprenadis unu la alian kaj suprenna\u011dadis super la akvon", "Fabeloj, volumo 1, La virineto de maro"]], "subdefinitions": []}], "root": "imperfekt", "primary": true}, "homama": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Zorganta pri la feli\u0109o de l' homoj.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u043a\u043e\u043b\u044e\u0431\u0438\u0432\u044b\u0439"], "fr": ["philanthrope (adj.)"], "nl": ["menslievend"], "tr": ["insansever"], "it": ["filantropico"], "hu": ["emberszeret\u0151"], "br": ["dengarour"], "es": ["fil\u00e1ntropo"], "he": ["\u05d0\u05d5\u05d4\u05d1 \u05d1\u05e8\u05d9\u05d5\u05ea"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hom", "primary": false}, "kikero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vegeta\u0135o kultivata en Hindio, Okcidentazio, \u0109irka\u016d Mediteraneo kaj en aliaj iom varmaj landoj pro siaj grajnoj, el familio fabacoj (Cicer arietinum).", "translations": {"fr": ["pois chiche"], "de": ["Kichererbse"], "tr": ["nohut"], "hu": ["csicseribors\u00f3", "bagolybors\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Man\u011debla grajno el gu\u015do de kikero, iom pli granda ol verda pizo, bruna.", "translations": {}, "examples": [["la provinco estas produktanto de avokadoj, sed anka\u016d de kikeroj kaj aliaj fruktoj kaj legomoj", "Vikipedio, Michoac\u00e1n, 2005-08-29"]], "subdefinitions": []}], "root": "kiker", "primary": true}, "idiotigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi iun idioto.", "translations": {"fr": ["rendre idiot", "abrutir", "cr\u00e9tiniser"], "de": ["verbl\u00f6den"], "es": ["idiotizar"], "pl": ["og\u0142upia\u0107"], "pt": ["idiotizar"]}, "examples": [["la kutima ebrieco idiotigas", null]], "subdefinitions": []}], "root": "idiot", "primary": false}, "gudro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nigra glua substanco, resta\u0135o el distilado de keno a\u016d karbo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043c\u043e\u043b\u0430", "\u0434\u0451\u0433\u043e\u0442\u044c", "\u0433\u0443\u0434\u0440\u043e\u043d"], "fr": ["goudron"], "en": ["tar"], "nl": ["teer"], "pt": ["alcatr\u00e3o"], "de": ["Teer"], "hu": ["k\u00e1tr\u00e1ny"], "pl": ["smo\u0142a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gudr", "primary": true}, "gudri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u015cmiri per gudro.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043c\u043e\u043b\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["goudronner"], "en": ["tar"], "nl": ["teren"], "pt": ["alcatroar"], "de": ["teeren"], "hu": ["bek\u00e1tr\u00e1nyoz"], "pl": ["smo\u0142owa\u0107"]}, "examples": [["gudri \u015dipon, \u015dnuron", null], ["gudrita pavimo de strato", null]], "subdefinitions": []}], "root": "gudr", "primary": false}, "kunligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kunigi ligante.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u044f\u0437\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["assembler (lier ensemble)"], "nl": ["samenbinden"], "be": ["\u0437\u044c\u0432\u044f\u0437\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u043b\u0443\u0447\u0430\u0446\u044c"], "pl": ["wi\u0105za\u0107", "zwi\u0105zywa\u0107", "\u0142\u0105czy\u0107"], "hu": ["\u00f6ssek\u00f6t", "\u00f6sszekapcsol"]}, "examples": [["kunligi du malfortojn por kontra\u016dstari al forto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lig", "primary": false}, "kunligo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago kunligi.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0432\u044f\u0437\u044c"], "hu": ["\u00f6sszek\u00f6t\u00e9s", "\u00f6sszekapcsol\u00e1s"], "pl": ["wi\u0105zanie", "zwi\u0105zywanie", "\u0142\u0105czenie"], "ru": ["\u0441\u0432\u044f\u0437\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Operacio, kiu \u0135etas du objektojn al ilia kunliga\u0135o; la kunliga\u0135o mem.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u043f\u0435\u0440\u043f\u043e\u0437\u0438\u0446\u0438\u044f", "\u043a\u043e\u043c\u043f\u043e\u0437\u0438\u0446\u0438\u044f (\u043e\u0442\u043e\u0431\u0440\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u0439 \u0438\u043b\u0438 \u043e\u0442\u043d\u043e\u0448\u0435\u043d\u0438\u0439)"], "fr": ["composition (d'applications, de correspondances)"], "en": ["composition (of applications or relations)"], "de": ["Hintereinanderausf\u00fchrung (von Abbildungen oder Relationen)", "Verkettung (von Abbildungen oder Relationen)"], "hu": ["egyes\u00edt\u00e9s"], "pl": ["sk\u0142adanie (funkcji lub relacji)", "superpozycja (funkcji lub relacji)"]}, "examples": [["la kunligo de bildigoj ne estas komuteca", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lig", "primary": false}, "recito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eldiro de rakonto a\u016d alia teksto, ordinare anta\u016d publiko.", "translations": {"be": ["\u0447\u044b\u0442\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435 \u043d\u0430\u043f\u0430\u043c\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["r\u00e9citation"], "nl": ["voordracht"], "hu": ["el\u0151ad\u00e1s", "szavalat"]}, "examples": [["vivecaj recitoj, en poezia formo, pri fabelaj heroa\u0135oj de Gilgame\u015d", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 3a, Lemuel da\u016drigas sian esploron"]], "subdefinitions": []}], "root": "recit", "primary": true}, "reciti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) La\u016dte, la\u016dvorte, eventuale iom me\u0125anike ripeti ion parkere lernitan.", "translations": {"be": ["\u0447\u044b\u0442\u0430\u0446\u044c \u043d\u0430\u043f\u0430\u043c\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["r\u00e9citer"], "en": ["recite"], "pt": ["recitar"], "ru": ["\u0447\u0438\u0442\u0430\u0442\u044c \u043d\u0430\u0438\u0437\u0443\u0441\u0442\u044c"], "de": ["vortragen", "rezitieren"], "it": ["recitare (dire)"], "hu": ["felmond (ism\u00e9tel)", "ism\u00e9tel"], "sk": ["recitova\u0165"], "es": ["recitar"], "pl": ["recytowa\u0107"]}, "examples": [["reciti lecionon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Parkere eldiri tutan tekston.", "translations": {"be": ["\u0447\u044b\u0442\u0430\u0446\u044c \u043d\u0430\u043f\u0430\u043c\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["r\u00e9citer"], "nl": ["voordragen", "reciteren"], "hu": ["felmond", "el\u0151ad", "elszaval", "elmond"]}, "examples": [["la aliaj du venkitoj recitis respektive proverbon", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 62a, volumo 2a, p. 341a"]], "subdefinitions": []}], "root": "cit", "primary": false}, "racionalismo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pli racia (kvankam neoficiala) vorto estas \u00abraciismo\u00bb."], "primary definition": "Doktrino, kontra\u016da al mistiko kaj pragmatismo, kiu akceptas nur la konojn bazitajn sur la racio, malakceptante la senton kaj la kredon kiel ilojn de konado kaj fontojn de vero.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0446\u044b\u044f\u043d\u0430\u043b\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["rationalisme"], "en": ["rationalism"], "nl": ["rationalisme"], "ru": ["\u0440\u0430\u0446\u0438\u043e\u043d\u0430\u043b\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Rationalismus"], "sv": ["rationalism"], "hu": ["racionalizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Doktrino, kontra\u016da al empirismo kaj la\u016d kiu ekzistas veroj kaj principoj, kiuj ne devenas de empirio, sed estas liverataj a\u016d asertataj de la racio.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "racional", "primary": false}, "likva\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u0434\u043a\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["liquide (subst.)"], "en": ["liquid"], "nl": ["vloeistof"], "pt": ["l\u00edquido (subst.)", "l\u00edq\u00fc\u00eddo (subst.)"], "el": ["\u03c5\u03b3\u03c1\u03cc"], "ca": ["l\u00edquid"], "de": ["Fl\u00fcssigkeit"], "tp": ["telo"], "hu": ["folyad\u00e9k"], "ru": ["\u0436\u0438\u0434\u043a\u043e\u0441\u0442\u044c"], "es": ["l\u00edquido"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "likv", "primary": false}, "primuso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eta, portebla kuirma\u015dino, pliofte kun propra rezervo de bruli\u011da\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u043c\u0443\u0441"], "fr": ["r\u00e9chaud"], "nl": ["komfoor"], "pt": ["fogareiro", "r\u00e9chaud"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043c\u0443\u0441"], "fa": ["\u067e\u0631\u06cc\u0645\u0648\u0633"], "hu": ["gyorsf\u0151z\u0151", "g\u00e1zrezs\u00f3", "spirituszf\u0151z\u0151", "primusz"]}, "examples": [["mi metos la tekru\u0109on sur la primuson kaj ni preparos la teon", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "primus", "primary": true}, "policano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo oficanta en polico.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0438\u0446\u0435\u0439\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["policier"], "de": ["Polizist"], "nl": ["politieagent"]}, "examples": [["nia urbo havas bonajn policanojn", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 37"]], "subdefinitions": []}], "root": "polic", "primary": false}, "jambo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Verspiedo konsistanta el du silaboj, el kiuj la unua estas mallonga a\u016d senakcenta, kaj la dua longa a\u016d akcenta; simb. /\u03c5\u2015/.", "translations": {"be": ["\u044f\u043c\u0431"], "fr": ["iambe", "\u00efambe"], "en": ["iamb"], "nl": ["jambe"], "pt": ["iambo", "jambo"], "ru": ["\u044f\u043c\u0431"], "de": ["Jambe", "Jambus"], "sv": ["jamb"], "hu": ["jambus"], "pl": ["jamb"], "it": ["giambo"], "es": ["yambo"]}, "examples": [["\u00abornam'\u00bb konsistigas jambon", null], ["ne kredu nome, ke en jamb' aplombe / tiktakas teda takt' seninterrompe", "Parnasa Gvidlibro, p. 100"]], "subdefinitions": []}], "root": "jamb", "primary": true}, "erpilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Denta instrumento por erpi.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0440\u0430\u043d\u0430"], "fr": ["herse"], "nl": ["eg", "egge"], "ru": ["\u0431\u043e\u0440\u043e\u043d\u0430"], "de": ["Egge"], "pl": ["brona"], "hu": ["borona"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "erp", "primary": false}, "imagpovo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kapablo imagi.", "translations": {"be": ["\u0443\u044f\u045e\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["imagination (facult\u00e9)", "invention (facult\u00e9)"], "en": ["imagination"], "pt": ["imagina\u00e7\u00e3o (capacidade de imaginar)"], "ru": ["\u0432\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "es": ["imaginaci\u00f3n"], "hu": ["k\u00e9pzel\u0151er\u0151", "fant\u00e1zia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Vorstellungskraft", "Einbildung", "Fantasie"], "nl": ["verbeeldingskracht"]}, "examples": [["havi viglan, malfortan imagon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["malsanulo pro imago", null], ["lia ekscitita imago faris al li petola\u0135on", "Fabeloj, volumo 1, Galo\u015doj de feli\u0109o"], ["tiu poeto havas drastan imagadon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "imag", "primary": false}, "trematodoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Klaso el la filumo platvermoj (Trematoda), parazitantaj en a\u016d sur diversaj vertebruloj.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u0435\u043c\u0430\u0442\u043e\u0434\u044b (\u043a\u043b\u0430\u0441\u0441)"], "en": ["trematode"], "nl": ["zuigwormen"], "pt": ["tremat\u00f3deos"], "de": ["Saugw\u00fcrmer"], "hu": ["m\u00e9telyek", "sz\u00edv\u00f3f\u00e9rgek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "trematod", "primary": true}, "leterkolombo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Domkolombo uzata por transporti leterojn reflugante hejmen.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0447\u0442\u043e\u0432\u044b\u0439 \u0433\u043e\u043b\u0443\u0431\u044c"], "fr": ["pigeon voyageur"], "en": ["messenger pigeon", "carrier pigeon"], "nl": ["postduif"], "de": ["Brieftaube"], "hu": ["postagalamb"], "fa": ["\u06a9\u0628\u0648\u062a\u0631 \u0646\u0627\u0645\u0647\u200c\u0628\u0631"], "pl": ["go\u0142\u0105b pocztowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kolomb", "primary": false}, "kareno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La malsupra parto de \u015dipo, kiu trovi\u011das sub la akvolinio.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0432\u043e\u0434\u043d\u0430\u044f \u0447\u0430\u0441\u0442\u043a\u0430 (\u043a\u0430\u0440\u0430\u0431\u043b\u044f, \u043b\u043e\u0434\u043a\u0456)"], "fr": ["car\u00e8ne"], "en": ["underwater sides of the hull"], "nl": ["romp (onder de waterlijn)"], "ru": ["\u0434\u043d\u043e", "\u0434\u043d\u0438\u0449\u0435", "\u043f\u043e\u0434\u0432\u043e\u0434\u043d\u0430\u044f \u0447\u0430\u0441\u0442\u044c \u0441\u0443\u0434\u043d\u0430"], "de": ["Unterwasserteil des Schiffsrumpfes"], "hu": ["haj\u00f3test v\u00edz alatti r\u00e9sze"]}, "examples": [["la karenoj estas ofte tegitaj per kupro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "karen", "primary": true}, "pagelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Marfi\u015do el subtropikaj maroj vivanta mezprofunde en grandaj grupoj, en sia vivo sinsekve ina kaj vira, genro el familio sparedoj (Pagellus).", "translations": {"fr": ["pageot"], "nl": ["zeebrasem"]}, "examples": [["li lerte manipulis per la hokkaptilo, li atente rigardis la nigrajn fadenojn, \u0109u orfi\u015do, tinuso, salvelino a\u016d pagelo ekavidos", "E. Kumi\u010di\u0107, trad. S. Rukelj, Surprizitaj nuptofestantoj, inko, 2001"]], "subdefinitions": []}], "root": "pagel", "primary": true}, "eskapi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sukcese eviti per forkuro.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0437\u044c\u0431\u0435\u0433\u043d\u0443\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u0440\u0430\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430 (\u0431\u0435\u0433\u0441\u0442\u0432\u0430\u043c)"], "fr": ["\u00e9chapper (\u00e0)", "\u00e9viter (\u00e9chapper \u00e0)"], "en": ["escape"], "pt": ["escapar (de)", "fugir (de)"], "ru": ["\u0438\u0437\u0431\u0435\u0436\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043f\u0430\u0441\u0442\u0438\u0441\u044c"], "de": ["entkommen", "entrinnen", "entwischen", "entfliehen"], "es": ["escapar"], "pl": ["uciec", "zbiec", "zwia\u0107 (pot.)", "umkn\u0105\u0107", "wymkn\u0105\u0107 si\u0119", "wy\u015blizgn\u0105\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["eskapi ion, de io, el io", null]], "subdefinitions": []}], "root": "eskap", "primary": true}, "pintvostanaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de anaso (Anas acuta).", "translations": {"en": ["northern pintail"], "sv": ["stj\u00e4rtand"], "pl": ["ro\u017ceniec"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anas", "primary": false}, "ebenigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi ebena 1 kaj 2.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0440\u043e\u0432\u043d\u044f\u0442\u044c"], "fr": ["aplanir"], "en": ["level", "smooth"], "nl": ["vlak maken"], "be": ["\u0440\u0430\u0437\u0440\u0430\u045e\u043d\u044f\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0440\u0430\u045e\u043d\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0433\u043b\u0430\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c"], "de": ["ebenen"], "hu": ["elegyenget", "plan\u00edroz"], "fa": ["\u0647\u0645\u0648\u0627\u0631 \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0645\u0633\u0637\u062d \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "pl": ["r\u00f3wna\u0107", "wyr\u00f3wnywa\u0107", "sp\u0142aszcza\u0107"]}, "examples": [["ebenigi vojon", null], ["\u0109io tie estis ebenigita kun la tero", "Fabeloj, volumo 2, Malnova domo"], ["ebenigi \u0109iujn malfacila\u0135ojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "eben", "primary": false}, "kro\u0109triki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "trik", "primary": false}, "florpoto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Poto por kultivado de ornamaj plantoj.", "translations": {"ru": ["\u0446\u0432\u0435\u0442\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439 \u0433\u043e\u0440\u0448\u043e\u043a"], "fr": ["pot de fleurs"], "nl": ["bloempot"], "de": ["Blumentopf"], "hu": ["vir\u00e1gcser\u00e9p"], "pl": ["wazon"]}, "examples": [["el la florpoto elkreskis du malgrandaj verdaj folietoj", "Fabeloj, volumo 3"], ["kaj ili plantis la kernon en florpoton", "Fabeloj, volumo 3"]], "subdefinitions": []}], "root": "pot", "primary": false}, "eskudo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Monunuo de diversaj landoj kaj epokoj (\u0108ilio, Francujo, Portugalujo).", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u044e", "\u044d\u0441\u043a\u0443\u0434\u0430"], "fr": ["\u00e9cu (monnaie)", "escudo"], "bg": ["\u0435\u0441\u043a\u0443\u0434\u043e"], "pt": ["escudo"], "ca": ["escut"], "de": ["Escudo"], "en": ["escudo"], "pl": ["escudo"], "es": ["escudo"]}, "examples": [["li trovis en kunnodita naztuko amaseton da oraj eskudoj", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 1a, \u0109apitro 23a, p. 165a"]], "subdefinitions": []}], "root": "eskud", "primary": true}, "grafologiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specialisto pri grafologio.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0430\u0444\u043e\u043b\u044f\u0433"], "fr": ["graphologue"], "en": ["graphologist", "handwriting analyst", "handwriting expert"], "nl": ["grafoloog"], "pt": ["graf\u00f3logo"], "ru": ["\u0433\u0440\u0430\u0444\u043e\u043b\u043e\u0433"], "de": ["Graphologe"], "hu": ["grafol\u00f3gus", "\u00edr\u00e1sszak\u00e9rt\u0151"], "es": ["graf\u00f3logo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grafologi", "primary": false}, "bik\u015duo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Budaisma mona\u0125o.", "translations": {"fr": ["bikshu"], "de": ["Bhikkhu"], "pl": ["bikszu"], "hu": ["biksu"]}, "examples": [["la bik\u015duo kuris tra la bordo de la rivero, eniris en la akvon kaj prenis la besteton per sia mano", "trad. R. de Carvalho Mendon\u00e7a, seokoblog-da-lela, 2006-08-27"]], "subdefinitions": []}], "root": "bik\u015du", "primary": true}, "verto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Supro de kapo.", "translations": {"be": ["\u0446\u0435\u043c\u044f", "\u043c\u0430\u043a\u0430\u045e\u043a\u0430"], "fr": ["point culminant", "sommet", "sommet du cr\u00e2ne", "vertex"], "en": ["pate", "crown of the head", "top of the head"], "nl": ["kruin"], "ru": ["\u0442\u0435\u043c\u044f", "\u043c\u0430\u043a\u0443\u0448\u043a\u0430"], "de": ["Scheitel"], "hu": ["fejtet\u0151", "koponyatet\u0151"], "fa": ["\u0641\u0631\u0642 (\u0633\u0631)", "\u06a9\u0644\u0651\u0647"], "pl": ["ciemi\u0119", "szczyt (g\u0142owy)"]}, "examples": [["la Sinjoro senharigos la verton de la filinoj de Cion", "Z"], ["de la plando de liaj piedoj \u011dis lia verto estis en li nenia malla\u016ddinda\u0135o", "Z"], ["frakasi ies verton", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Supro.", "translations": {"fa": ["\u0642\u0644\u0647", "\u0633\u062a\u06cc\u063a"], "en": ["top"], "nl": ["top"], "hu": ["cs\u00facs (\u00e1tv)", "tet\u0151 (\u00e1tv)"]}, "examples": [["la luno ekstaris sur la verto de la monto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vert", "primary": true}, "tibio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longa dika osto inter genuo kaj maleolo.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u043b\u044c\u0448\u0430\u044f \u0431\u0435\u0440\u0446\u043e\u0432\u0430\u044f \u043a\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0433\u043e\u043b\u0435\u043d\u044c"], "fr": ["tibia (os)"], "en": ["tibia"], "nl": ["scheenbeen"], "pt": ["t\u00edbia"], "la": ["tibi(a"], "ca": ["tibia"], "de": ["Schienbein"], "hu": ["s\u00edpcsont"], "fa": ["(\u0627\u0633\u062a\u062e\u0648\u0627\u0646) \u062f\u0631\u0634\u062a\u200c\u0646\u06cc"], "es": ["tibia"], "pl": ["ko\u015b\u0107 goleniowa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tibi", "primary": true}, "terparto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u0441\u0442\u043a\u0430 \u0441\u044c\u0432\u0435\u0442\u0443"], "fr": ["r\u00e9gion du monde"], "nl": ["werelddeel"], "ru": ["\u0447\u0430\u0441\u0442\u044c \u0441\u0432\u0435\u0442\u0430"], "pl": ["kontynent"], "hu": ["f\u00f6ldr\u00e9sz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ter", "primary": false}, "heredigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari, ke iu heredu ion.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0434\u0430\u0446\u044c \u0443 \u0441\u043f\u0430\u0434\u0447\u044b\u043d\u0443 (\u0448\u0442\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456)", "\u0437\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u0441\u043f\u0430\u0434\u0447\u044b\u043d\u044c\u043d\u0456\u043a\u0430\u043c (\u043a\u0430\u0433\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456)"], "fr": ["l\u00e9guer", "laisser (en h\u00e9ritage)", "transmettre (en h\u00e9ritage)", "d\u00e9signer comme h\u00e9ritier"], "en": ["bequeath"], "nl": ["nalaten (erfenis)"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0434\u0430\u0442\u044c \u043f\u043e \u043d\u0430\u0441\u043b\u0435\u0434\u0441\u0442\u0432\u0443 (\u0447\u0442\u043e-\u043b.)", "\u0441\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u043d\u0430\u0441\u043b\u0435\u0434\u043d\u0438\u043a\u043e\u043c (\u043a\u043e\u0433\u043e-\u043b.)"], "de": ["vererben"], "it": ["includere nella succesione", "lasciare in eredit\u00e0", "far testamento (in favore di)"], "hu": ["r\u00e1hagy", "\u00e1t\u00f6r\u00f6k\u00edt"], "es": ["heredar"], "br": ["legadi\u00f1"], "pl": ["przekazywa\u0107 w spadku"]}, "examples": [["heredigi ion al iu", "Z"], ["heredigi iun pri io", null], ["posedu \u0109i tiun bonan landon kaj heredigu \u011din al viaj infanoj post vi eterne", "La Malnova Testamento, &Kr1 28:8"], ["bonulo heredigas la nepojn", "La Malnova Testamento, &Sen 13:22"]], "subdefinitions": []}], "root": "hered", "primary": false}, "Rafaelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo hebredevena.", "translations": {"fr": ["Rapha\u00ebl"], "bg": ["\u0420\u0430\u0444\u0430\u0435\u043b\u043e"], "nl": ["Rafael"], "pt": ["Rafael"], "de": ["Raffael"], "it": ["Raffaello"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Itala pentristo kaj arkitekto (1483 \u2013 1520), plennome Rafaelo Sanzio.", "translations": {}, "examples": [["\u00abla\u016d mia opinio\u00bb, respondis Bazarov, \u00abRafaelo ne valoras unu kupran gro\u015don\u00bb", "Patroj kaj filoj, \u0109apitro 10a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Rafael", "primary": true}, "fomenta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kuracilo, per kiu oni fomentas.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0433\u0440\u0435\u0432\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439 \u043a\u043e\u043c\u043f\u0440\u0435\u0441\u0441"], "fr": ["topique (m\u00e9d.)"], "hu": ["meleg borogat\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "foment", "primary": false}, "plutonio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento, transuranio kun atomnumero 94, atompezo 244,0642, simbolo Pu. \u0108iuj izotopoj de tiu elemento estas radioaktivaj. Aktinoido.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u044e\u0442\u043e\u043d\u0456\u0439"], "fr": ["plutonium"], "en": ["plutonium"], "nl": ["plutonium"], "pt": ["plut\u00f4nio"], "la": ["Plutonium"], "de": ["Plutonium"], "it": ["plutonio"], "hu": ["plut\u00f3nium"], "es": ["plutonio"], "br": ["plutoniom"], "ru": ["\u043f\u043b\u0443\u0442\u043e\u043d\u0438\u0439"], "pl": ["pluton"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "plutoni", "primary": true}, "astakedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo de dekpiedaj krustuloj (Astacidae).", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0447\u043d\u044b\u044f \u0440\u0430\u043a\u0456 (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "hu": ["folyami r\u00e1kok (csal\u00e1d)"], "de": ["Flusskrebse"], "ru": ["\u0440\u0435\u0447\u043d\u044b\u0435 \u0440\u0430\u043a\u0438 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "astaked", "primary": true}, "glando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Organo, kies funkcio estas produkti sekrecion.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043b\u043e\u0437\u0430"], "fr": ["glande"], "nl": ["klier"], "pt": ["gl\u00e2ndula"], "ru": ["\u0436\u0435\u043b\u0435\u0437\u0430"], "de": ["Dr\u00fcse"], "tr": ["salg\u0131bezi"], "sv": ["k\u00f6rtel"], "pl": ["gruczo\u0142"], "es": ["gl\u00e1ndula"]}, "examples": [["ekstera, interna glando", null]], "subdefinitions": []}], "root": "gland", "primary": true}, "Kandelfesto": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Tiu enigma nomo, kiu eble pli bone konvenus al la juda \u0124anuko, estas \u015duldata al la kutimo beni je tiu tago kandelojn por la altaro kaj por aliaj ritaj uzoj. Sergio Pokrovskij"], "primary definition": "Unu el la dekduopaj festoj (festata je la 2a de februaro), per kiu la Eklezio rememoras renkonton de la infano Jesuo kun Simeono en la Templo (Luko, 2:22\u201338).", "translations": {"ru": ["\u0421\u0440\u0435\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["Chandeleur"], "en": ["Candlemass"], "nl": ["Maria-Lichtmis"], "de": ["Kerzenfest", "Mari\u00e4 Lichtmess"]}, "examples": [["de unu Kandelfesto \u011dis la alia la koro havas multe sur sia kalkultabelo, la kalkulon pri tuta jaro", "Fabeloj, volumo 4, Anneto"], ["en la Kandelfesto okazis mia edzini\u011do", "Fabeloj, volumo 3, \u015ci estis tute senta\u016dga"]], "subdefinitions": []}], "root": "kandel", "primary": false}, "eklektika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elektanta el diversaj sistemoj la opiniojn, kiuj \u015dajnas plej oportunaj a\u016d plej veraj por elfari sian propran sistemon.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u043b\u0435\u043a\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["\u00e9clectique (adj.)"], "en": ["eclectic"], "nl": ["eclectisch"], "pt": ["ecl\u00e9tico"], "ru": ["\u044d\u043a\u043b\u0435\u043a\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["eklektisch"], "hu": ["ekletikus"], "pl": ["eklektyczny"]}, "examples": [["eklektikulo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Plej originala en siaj gustoj kaj elektoj.", "translations": {"de": ["w\u00e4hlerisch"], "pl": ["eklektyczny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "eklektik", "primary": true}, "pecigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malkunigi la partojn de a\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u0430\u0431\u0440\u0430\u0446\u044c (\u043d\u0435\u0448\u0442\u0430 \u043d\u0430 \u0447\u0430\u0441\u0442\u043a\u0456)"], "fr": ["d\u00e9sosser (fig.)", "mettre en pi\u00e8ces"], "nl": ["in stukken doen"], "es": ["fragmentar"], "hu": ["darabol"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pec", "primary": false}, "bonstila": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eleganta kaj pla\u0109a per sia stilo, sen eraroj, krudo a\u016d pezeco.", "translations": {"fr": ["bien tourn\u00e9"]}, "examples": [["ege interesa kaj bonstila letero", "E. Bar-Jahalom, Kiu lingvo pli facilas, soc.culture.esperanto, 1993-02-10"]], "subdefinitions": []}], "root": "stil", "primary": false}, "heliostato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Instrumento, kiu permesas projekcii la radiojn de la suno al unu fiksita direkto malgra\u016d la movi\u011do de la tero.", "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u043b\u0456\u044f\u0441\u0442\u0430\u0442"], "fr": ["h\u00e9liostat"], "nl": ["heliostaat"], "pt": ["heli\u00f3stato"], "ru": ["\u0433\u0435\u043b\u0438\u043e\u0441\u0442\u0430\u0442"], "de": ["Heliostat"], "it": ["eliostato"], "hu": ["nap\u00e1ll\u00edt\u00f3 (k\u00e9sz\u00fcl\u00e9k)", "helioszt\u00e1t"], "pl": ["heliostat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "heliostat", "primary": true}, "galimatio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konfuzega, sensenca, tute nekomprenebla dira\u0135o a\u016d skriba\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0431\u044f\u0441\u0441\u044d\u043d\u0441\u0456\u0446\u0430", "\u0431\u044f\u0437\u0433\u043b\u0443\u0437\u044c\u0434\u0437\u0456\u0446\u0430", "\u043b\u0443\u0445\u0442\u0430"], "fr": ["galimatias"], "en": ["farrago", "balderdash", "gibberish", "nonsense"], "nl": ["onzin", "wartaal"], "pt": ["galimatias"], "ru": ["\u0433\u0430\u043b\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c\u044f", "\u0431\u0435\u043b\u0438\u0431\u0435\u0440\u0434\u0430"], "de": ["Galimathias", "verworrenes Gerede", "Kauderwelsch"], "hu": ["badars\u00e1g", "zagyvas\u00e1g"], "fa": ["\u062d\u0631\u0641 \u0628\u06cc\u200c\u0633\u0631\u0648\u062a\u0647", "\u062e\u0632\u0639\u0628\u0644\u0627\u062a"], "es": ["galimat\u00edas"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "galimati", "primary": true}, "balgo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Regule zigzage refaldita ledo, tolo k. s. kunliganta du moveblajn partojn de iu aparato, tiel ke oni povas ilin proksimigi a\u016d malproksimigi.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0445 (\u043a\u0443\u0437\u043d\u0435\u0447\u043d\u044b\u0439, \u0430\u043a\u043a\u043e\u0440\u0434\u0435\u043e\u043d\u0430 \u0438 \u0442.\u043f.)", "\u0433\u0430\u0440\u043c\u043e\u0448\u043a\u0430 (\u043c\u0435\u0436\u0434\u0443 \u0432\u0430\u0433\u043e\u043d\u0430\u043c\u0438)", "\u043e\u0442\u043a\u0438\u0434\u043d\u043e\u0439 \u0432\u0435\u0440\u0445 (\u044d\u043a\u0438\u043f\u0430\u0436\u0430, \u0430\u0432\u0442\u043e\u043c\u043e\u0431\u0438\u043b\u044f)"], "fr": ["soufflet (d'accord\u00e9on)"], "en": ["bellows"], "nl": ["balg"], "de": ["Balg"], "hu": ["harmonika (red\u0151ny)", "l\u00e9gharmonika", "kihuzat (f\u00e9nyk\u00e9pez\u0151g\u00e9pen)"], "es": ["fuelle"], "pl": ["miech", "mieszek", "harmonijka"]}, "examples": [["balgo de akordiono, de fotografaparato, de fajroblovilo", null], ["intervagona balgo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "balg", "primary": true}, "memore de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Por memorigo pri.", "translations": {"be": ["\u0443 \u043f\u0430\u043c\u044f\u0446\u044c (\u043a\u0430\u0433\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456, \u0447\u0430\u0433\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456)"], "fr": ["en m\u00e9moire de"], "nl": ["ter nagedachtenis van"], "ru": ["\u0432 \u043f\u0430\u043c\u044f\u0442\u044c (\u043e \u043a\u043e\u043c, \u0447\u0451\u043c-\u043b.)"], "sv": ["till minne av"], "hu": ["eml\u00e9k\u00e9re"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "memor", "primary": false}, "sie\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Restadigi militistajn trupojn \u0109irka\u016d fortika\u0135o por preni \u011din.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u043b\u043e\u0436\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0441\u0430\u0434\u0436\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["assi\u00e9ger", "faire le si\u00e8ge de"], "bg": ["\u043e\u0431\u0441\u0430\u0436\u0434\u0430\u043c"], "nl": ["belegeren"], "ru": ["\u043e\u0441\u0430\u0434\u0438\u0442\u044c (\u0432\u043e\u0435\u043d.)", "\u043e\u0441\u0430\u0436\u0434\u0430\u0442\u044c (\u0432\u043e\u0435\u043d.)"], "de": ["belagern"], "hu": ["ostromol"], "fa": ["\u0645\u062d\u0627\u0635\u0631\u0647 \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "en": ["besiege"], "pl": ["oblega\u0107", "prowadzi\u0107 obl\u0119\u017cenie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Amase a\u016d longe minaci, tedi.", "translations": {"es": ["sitiar", "asediar"]}, "examples": [["sie\u011di ies pordon", "Proverbaro esperanta"], ["botpurigistoj are sie\u011das la trapasantojn", null], ["ili tute min \u0109irka\u016dsie\u011das", "Z"], ["dan\u011dero sie\u011das, al Dio ni pre\u011das, dan\u011dero \u0109esas, ni Dion forgesas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "sie\u011d", "primary": true}, "pliofti\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Pli kaj pli abunde, ofte aperi.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0447\u0430\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["s'intensifier", "se multiplier (devenir fr\u00e9quent)", "se r\u00e9pandre (devenir fr\u00e9quent)"], "nl": ["meer algemeen worden"], "be": ["\u043f\u0430\u0447\u0430\u0448\u0447\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u043f\u0430\u0447\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456\u0446\u0446\u0430"], "de": ["h\u00e4ufiger werden", "sich zunehmend h\u00e4ufen"], "hu": ["gyakoribb\u00e1 v\u00e1lik", "szaparodik (id\u0151ben)"], "br": ["aliesaat (v.g.)"], "pl": ["zwi\u0119kszy\u0107 (cz\u0119stotliwo\u015b\u0107)"]}, "examples": [["falsaj monbiletoj pliofti\u011das", "Mu Binghua: Falsaj monbiletoj pliofti\u011das, Monatojaro 1999a, numero 11a, p. 9a"]], "subdefinitions": []}], "root": "oft", "primary": false}, "veturilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ilo por transportado, konsistanta esence el iaforma kesto, kaj plejofte radoj a\u016d glitiloj.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u043f\u0430\u0440\u0442", "\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u043f\u0430\u0440\u0442\u043d\u044b \u0441\u0440\u043e\u0434\u0430\u043a", "\u043a\u0430\u043b\u0451\u0441\u044b", "\u043f\u0430\u0432\u043e\u0437\u043a\u0430"], "fr": ["moyen de transport", "v\u00e9hicule"], "nl": ["voertuig"], "ru": ["\u0441\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0432\u043e \u043f\u0435\u0440\u0435\u0434\u0432\u0438\u0436\u0435\u043d\u0438\u044f", "\u044d\u043a\u0438\u043f\u0430\u0436", "\u043f\u043e\u0432\u043e\u0437\u043a\u0430", "\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u043f\u043e\u0440\u0442"], "de": ["Fahrzeug"], "tr": ["ta\u015f\u0131ma arac\u0131"], "sv": ["fordon"], "hu": ["j\u00e1rm\u0171"], "zh": ["\u8f66", "tr. \u8eca [ch\u0113]"], "pl": ["pojazd", "w\u00f3z", "pow\u00f3z", "fura (tak\u017ce pot.)"]}, "examples": [["en somero ni veturas per diversaj veturiloj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 34"], ["na\u011dveturilo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "vetur", "primary": false}, "raportisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gazetisto, kiu profesie raportas pri la okazaj aktuala\u0135oj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u043f\u043e\u0440\u0442\u0451\u0440"], "fr": ["reporter"], "en": ["reporter"], "nl": ["verslaggever", "journalist", "reporter"], "pt": ["rep\u00f3rter", "relator"], "de": ["Berichterstatter"], "hu": ["tud\u00f3s\u00edt\u00f3", "riporter", "jelent\u00e9stev\u0151"], "fa": ["\u06af\u0632\u0627\u0631\u0634\u06af\u0631"], "pl": ["reporter", "sprawozdawca"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "raport", "primary": false}, "fi\u015do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vertebrulo, kun brankoj kaj na\u011diloj, vivanta en akvo.", "translations": {"be": ["\u0440\u044b\u0431\u0430"], "fr": ["poisson"], "bg": ["\u0440\u0438\u0431\u0430"], "ca": ["peix"], "de": ["Fisch"], "hu": ["hal"], "en": ["fish"], "vo": ["fit"], "es": ["pez"], "he": ["\u05d3\u05d2"], "ru": ["\u0440\u044b\u0431\u0430"], "nl": ["vis"], "pt": ["peixe"], "tr": ["bal\u0131k"], "tp": ["kala"], "sk": ["ryba"], "pl": ["ryba"]}, "examples": [["la man\u011dota fi\u015do estas ankora\u016d en la rivero", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "fi\u015d", "primary": true}, "vojevodujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["vo\u00efvodie"], "hu": ["vajdas\u00e1g"]}, "examples": [["li gravi\u011dis en vojevodlando, / Havante Soplicanojn kvaza\u016d sub komando", "A. Mickiewicz, trad. A. Grabowski Sinjoro Tadeo, libro dua 1918"]], "subdefinitions": []}], "root": "vojevod", "primary": false}, "citronmeliso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de meliso (Melissa officinalis), havanta citronan odoron kaj guston kaj uzata kiel spico kaj en farmacio.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u043b\u0438\u0441\u0441\u0430 \u043b\u0435\u043a\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f", "\u043b\u0438\u043c\u043e\u043d\u043d\u0430\u044f \u043c\u044f\u0442\u0430"], "en": ["lemon balm"], "nl": ["citroenmelisse"], "br": ["begar"], "de": ["Zitronenmelisse"], "hu": ["citromszag\u00fa m\u00e9zf\u0171", "kertim\u00e9hf\u0171", "m\u00e9regnyom\u00f3f\u0171", "citromszag\u00fa melissza"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "melis", "primary": false}, "kotono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Teksebla blanka delikata lanugo \u0109irka\u016dvolvanta la grajnojn de kotonarbo kaj el kiu oni fabrikas tolsimilan \u015dtofon.", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0432\u043e\u045e\u043d\u0430"], "fr": ["coton"], "en": ["cotton"], "pt": ["algod\u00e3o"], "ru": ["\u0445\u043b\u043e\u043f\u043e\u043a"], "de": ["Baumwolle"], "hu": ["gyapot", "pamut"]}, "examples": [["kotona drapo, kotonhava \u015dtofo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "koton", "primary": true}, "\u015dilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124ilo.", "translations": {"be": ["\u0445\u0456\u043b\u0443\u0441"], "en": ["chyle"], "nl": ["chijl"], "ru": ["\u043c\u043b\u0435\u0447\u043d\u044b\u0439 \u0441\u043e\u043a", "\u0445\u0438\u043b\u0443\u0441"], "de": ["Chylus"], "it": ["chilo (fisiologia)"], "hu": ["nyiroknedv", "chylus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dil", "primary": true}, "decidigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari, ke iu decidu.", "translations": {"fr": ["d\u00e9cider (qn \u00e0 faire qc)"], "de": ["zur Entscheidung bringen", "einer Entscheidung zuf\u00fchren", "eine Entscheidung fordern"], "pl": ["nak\u0142ania\u0107"], "hu": ["eld\u00f6ntet (vkivel vmit)"]}, "examples": [["la \u0109efpastroj kaj plia\u011duloj decidigis la homamason postuli Barabason kaj pereigi Jesuon", "La Nova Testamento, S. Mateo 27:20"], ["mi decidigis mian amikon veni en la teatron", null], ["nur monmanko decidigis nin halti", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Fari, ke io estu decidata.", "translations": {"fr": ["d\u00e9cider (entra\u00eener)", "provoquer (entra\u00eener)", "entra\u00eener", "d\u00e9terminer (entra\u00eener)"]}, "examples": [["tio decidigis la militon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "decid", "primary": false}, "rejso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iama portugala kaj brazila monunuo.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0439\u0441 (\u0433\u0440\u0430\u0448\u043e\u0432\u0430\u044f \u0430\u0434\u0437\u0456\u043d\u043a\u0430)"], "de": ["Reis"], "nl": ["reis (munt)"], "pt": ["r\u00e9is"], "hu": ["reis"]}, "examples": [["la ordinara prezo estis du mil rejsoj", "Machado de Assis, trad. Paulo Viana La divenistino kaj aliaj rakontojOportuno, jaro 2005a, p. 21a"]], "subdefinitions": []}], "root": "rejs", "primary": true}, "pizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Legomo kun globformaj verdaj semgrajnoj, genro el familio fabacoj (Pisum).", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0440\u043e\u0445"], "fr": ["petit pois"], "bg": ["\u0433\u0440\u0430\u0445"], "nl": ["erwt"], "pt": ["ervilha"], "ru": ["\u0433\u043e\u0440\u043e\u0445"], "de": ["Erbse"], "hu": ["bors\u00f3"], "en": ["green pea"], "pl": ["groch"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Pizosemo, la grajno mem de pizo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0440\u043e\u0448\u044b\u043d\u0430"], "ru": ["\u0433\u043e\u0440\u043e\u0448\u0438\u043d\u0430"], "hu": ["bors\u00f3szem"]}, "examples": [["mi sidis en la sunlumo por sen\u015deligi pizojn", "A. L\u00f6wenstein, La \u015dtona urbo, FEL, 1999"]], "subdefinitions": []}], "root": "piz", "primary": true}, "toniko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Medikamento kun vigliga, fortiga efiko, kontra\u016d korpa malforto.", "translations": {"be": ["\u0442\u043e\u043d\u0456\u043a", "\u0442\u0430\u043d\u0456\u0437\u0443\u044e\u0447\u044b \u0441\u0440\u043e\u0434\u0430\u043a"], "fr": ["tonique (subst.)"], "nl": ["tonicum"], "pt": ["t\u00f4nico"], "ru": ["\u0442\u043e\u043d\u0438\u043a", "\u0442\u043e\u043d\u0438\u0437\u0438\u0440\u0443\u044e\u0449\u0435\u0435 \u0441\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Tonic", "Tonic Water"], "it": ["tonico (sost.)"], "hu": ["er\u0151s\u00edt\u0151(szer)", "toniz\u00e1l\u00f3(szer)"], "pl": ["tonik"]}, "examples": [["mi donu al \u015di tonikon por \u015din refortigi", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 74a, volumo 2a, p. 567a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La baza tono de gamo", "translations": {"fr": ["tonique (subst.)"], "pl": ["tonika", "tonacja"], "nl": ["stamtoon"], "it": ["tonica (sost.)"], "pt": ["t\u00f4nica"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tonik", "primary": true}, "Benedikto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo latindevena.", "translations": {"fa": ["\u0628\u0650\u0646\u0650\u062f\u06cc\u06a9\u062a", "\u0628\u0646\u0648\u0627"], "fr": ["Benoit", "Beno\u00eet"], "de": ["Benedikt"], "it": ["Benedetto"], "pl": ["Benedykt"]}, "examples": [["liaj fratoj Eriko kaj Benedikto staris garde", "Fabeloj, volumo 4, sonorila profundo"]], "subdefinitions": []}], "root": "Benedikt", "primary": true}, "poemaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kolekto da poemoj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0431\u0440\u0430\u043d\u0438\u0435 \u043f\u043e\u044d\u043c"], "fr": ["recueil de po\u00e8mes"], "hu": ["versesk\u00f6tet"], "nl": ["gedichtenbundel"], "be": ["\u0437\u0431\u043e\u0440\u043d\u0456\u043a \u043f\u0430\u044d\u043c\u0430\u045e"]}, "examples": [["tradicia majstroverko de orienta poeto estis poemaro el kvin poemoj, nomata \u00abKvinopo\u00bb", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kolekto da poezia\u0135oj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u044d\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0441\u0431\u043e\u0440\u043d\u0438\u043a"]}, "examples": [["\u00abPlena poemaro\u00bb de E\u016dgeno Mi\u0125alski, eldonita en Serio Stafeto (numero 18a, 1994)", null]], "subdefinitions": []}], "root": "poem", "primary": false}, "kampanjo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016dplana agado por difinita celo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u043f\u0430\u043d\u0456\u044f"], "fr": ["campagne (action syst\u00e9matique)"], "en": ["campaign"], "nl": ["campagne"], "ru": ["\u043a\u0430\u043c\u043f\u0430\u043d\u0438\u044f"], "de": ["Feldzug", "Kampagne"], "hu": ["kamp\u00e1ny"], "es": ["campa\u00f1a"], "pl": ["kampania"]}, "examples": [["entrepreni energian kampanjon por la popolklerigado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kampanj", "primary": true}, "kampanji": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aran\u011di kaj fari kampanjon.", "translations": {"fr": ["faire une campagne", "promouvoir"], "en": ["campaign"], "pl": ["prowadzi\u0107 kampani\u0119"]}, "examples": [["La Loko kampanjas por ke la Esperanto-teamo partoprenu en la FIFA Monda Pokalo en SudAfriko en 2010", "O. Olsson, D. Salomon, la loko, esperanta futbala teamo, 2007-04"]], "subdefinitions": []}], "root": "kampanj", "primary": false}, "ekesti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Komenci esti, da\u016dre (esti\u011di) a\u016d nur por nelonga tempo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043e\u0437\u043d\u0438\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c"], "fr": ["survenir"], "be": ["\u0443\u0437\u044c\u043d\u0456\u043a\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u045e\u0441\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "ca": ["compar\u00e8ixer"], "pl": ["zaistnie\u0107 (na kr\u00f3tko)"], "hu": ["be\u00e1ll (hirtelen)", "lenni kezd"]}, "examples": [["por unu minuto ekestis embarasa silento", "Metropoliteno"], ["li anka\u016d devis demandi, kiel Komenio kondutu en la situacio, kiu ekestis post la duelo kun Nigrin", "F. Ko\u017e\u00edk, trad. Z. Rus\u00edn kaj M. Malovec, Lumo en tenebroj."], ["la problemo estas kompreneble solvita \u00abitisme\u00bb, \u0109ar la lingvo \u011din tiel solvis jam anta\u016d ol la fama disputo ekestis", "J. Lindstedt, Recenza eseo pri PAG, Planlingvistiko, 1982, 1"]], "subdefinitions": []}], "root": "est", "primary": false}, "depozicii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Atesti en akto, responde al oficiala enketo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u0438\u0434\u0435\u0442\u0435\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0434\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c \u043f\u043e\u043a\u0430\u0437\u0430\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["d\u00e9poser (jur.)", "faire une d\u00e9position"], "nl": ["getuigen", "getuigenis afleggen"], "pt": ["depor", "prestar depoimento"], "de": ["aussagen", "bezeugen"], "pl": ["sk\u0142ada\u0107 zeznanie"], "hu": ["tan\u00favallom\u00e1st tesz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "depozici", "primary": true}, "depozicio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Oficiala parola a\u016d skriba atesto en jurafero.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043a\u0430\u0437\u0430\u043d\u0438\u0435 (\u044e\u0440.)"], "fr": ["d\u00e9position (jur.)"], "nl": ["getuigenverklaring", "depositie", "getuigenis", "verklaring"], "pt": ["depoimento"], "de": ["Zeugenaussage", "Aussage(vor Beh\u00f6rden)"], "pl": ["zeznanie \u015bwiadka", "depozycja"], "hu": ["tan\u00favallom\u00e1s"]}, "examples": [["la sekretario kurbi\u011dante super la malalta tablo protokolis la depozicion", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 2a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "depozici", "primary": false}, "beda\u016drinde": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016d beda\u016drinda maniero, doma\u011de.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0436\u0430\u043b\u044c"], "fr": ["malheureusement (de fa\u00e7on regrettable)"], "en": ["unfortunately"], "nl": ["helaas", "spijtig genoeg"], "ru": ["\u043a \u0441\u043e\u0436\u0430\u043b\u0435\u043d\u0438\u044e"], "de": ["bedauerlicherweise", "leider"], "hu": ["lamentablemente", "sajnos"], "es": ["desgraciadamente", "lamentablemente"], "br": ["siwazh", "male\u00fcruzamant"], "pl": ["niestety"], "he": ["\u05dc\u05de\u05e8\u05d1\u05d4 \u05d4\u05e6\u05e2\u05e8", "\u05dc\u05e6\u05e2\u05e8\u05d9"]}, "examples": [["beda\u016drinde mi ne povos veni", null]], "subdefinitions": []}], "root": "beda\u016dr", "primary": false}, "beda\u016drinda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiu meritas, naskas beda\u016dron.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u0440\u0442\u044b \u0436\u0430\u043b\u044e"], "fr": ["regrettable", "f\u00e2cheux"], "en": ["regrettable", "unfortunate"], "nl": ["spijtig"], "ru": ["\u0437\u0430\u0441\u043b\u0443\u0436\u0438\u0432\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439 \u0441\u043e\u0436\u0430\u043b\u0435\u043d\u0438\u044f"], "de": ["bedauerlich", "bedauernswert"], "hu": ["sajn\u00e1latos"], "br": ["keuzius", "male\u00fcrus"], "pl": ["\u017ca\u0142osny", "godny po\u017ca\u0142owania"], "he": ["\u05de\u05e6\u05e2\u05e8"]}, "examples": [["beda\u016drinda okaza\u0135o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "beda\u016dr", "primary": false}, "\u0109asta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pura, senpeka pri seksaj aferoj.", "translations": {"ru": ["\u0446\u0435\u043b\u043e\u043c\u0443\u0434\u0440\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0432\u0438\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u043f\u043e\u0440\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["chaste"], "en": ["chaste"], "nl": ["kuis"], "pt": ["casto"], "de": ["keusch", "z\u00fcchtig", "unbefleckt"], "it": ["casto"], "hu": ["sz\u0171zies", "romlatlan", "er\u00e9nyes"], "es": ["casto"], "sv": ["kysk"], "pl": ["czysty", "niewinny", "dziewiczy"]}, "examples": [["mi estas \u0109asta knabino, ne virino malpura", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 14a"], ["\u0109asta konduto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne ekscitanta voluptajn dezirojn.", "translations": {"de": ["rein", "sittsam"], "pl": ["przyzwoity", "pruderyjny"], "hu": ["erk\u00f6lcs\u00f6s"]}, "examples": [["\u0109asta romano", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109ast", "primary": true}, "abatejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Cenobita mona\u0125ejo, a\u016dtonoma, la\u016dkanone fondita kaj oficialigita, en kiu membras almena\u016d 12 mona\u0125oj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0430\u0446\u0442\u0432\u0430 (\u043c\u0443\u0436\u0447\u044b\u043d\u0441\u043a\u0430\u0435)"], "fr": ["abbaye (de moines)"], "en": ["abbey"], "nl": ["abdij"], "pt": ["abadia"], "ru": ["\u0430\u0431\u0431\u0430\u0442\u0441\u0442\u0432\u043e (\u043c\u0443\u0436\u0441\u043a\u043e\u0435)"], "de": ["Abtei"], "it": ["abbazia"], "hu": ["ap\u00e1ts\u00e1g"], "sk": ["op\u00e1tstvo"], "fa": ["\u062f\u0650\u06cc\u0631", "\u0635\u0648\u0645\u0639\u0647", "\u0631\u064f\u0647\u0628\u0627\u0646\u06af\u0627\u0647"], "br": ["abati (menec'h)"], "cs": ["opatstv\u00ed"], "pl": ["opactwo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "abat", "primary": false}, "zoologia \u011dardeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["jardin zoologique", "zoo"], "it": ["giardino zoologico", "zoo"], "pl": ["ogr\u00f3d zoologiczny", "ZOO"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u011darden", "primary": false}, "brunulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Viro brunhara.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0430\u0442\u0435\u043d"], "nl": ["man met bruin haar"], "br": ["rouz (rouzard)", "rouzard"], "pl": ["brunet"]}, "examples": [["la brunuloj devas solidari, venki la blondulojn, kaj tio \u0109i alportos la eternan pacon", "Satiraj rakontoj, Kain kaj Abel"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Viro brunha\u016dta.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043c\u0443\u0433\u043b\u044b\u0439 (\u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u043a)"], "fr": ["brun (homme brun)"], "nl": ["man met bruine huid"], "pl": ["\u015bniady cz\u0142owiek", "smag\u0142y cz\u0142owiek", "ogorza\u0142y cz\u0142owiek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "brun", "primary": false}, "helikso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elstaro, kiu borderas la orelkonkon.", "translations": {"el": ["\u03ad\u03bb\u03b9\u03be"], "fr": ["h\u00e9lix"], "nl": ["oorrand"], "pt": ["h\u00e9lix", "h\u00e9lice"], "ru": ["\u0437\u0430\u0432\u0438\u0442\u043e\u043a \u0443\u0448\u043d\u043e\u0439 \u0440\u0430\u043a\u043e\u0432\u0438\u043d\u044b"], "de": ["Helix", "Ohrkrempe"], "it": ["elice"], "hu": ["tekerv\u00e9ny (f\u00fcl)", "f\u00fclkarima", "f\u00fcll\u00e9c", "h\u00e9lix"], "pl": ["obr\u0105bek uszny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "heliks", "primary": true}, "infuzi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ver\u015di bolantan akvon a\u016d flua\u0135on sur ian substancon, por ke tiu flua\u0135o prenu la esencajn sukojn el tiu substanco.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0432\u0430\u0440\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u0441\u0442\u0430\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["infuser (tr.)", "faire infuser"], "en": ["infuse"], "nl": ["een aftreksel maken door opgieting van een vloeistof"], "pt": ["infundir"], "de": ["aufgie\u00dfen", "aufbr\u00fchen", "ziehen lassen"], "tr": ["demlemek"], "hu": ["forr\u00e1z", "leforr\u00e1z"]}, "examples": [["Hajjat infuzis teon", "Mahbube Mirkadiri, Donaco el voja\u011do, La Ondo de Esperanto, 2003:3 (101)"], ["\u015di surmetis sur en brando longtempe infuzitajn liliflorojn", "La revadoj de soleca promenanto, kvara promenado"]], "subdefinitions": []}], "root": "infuz", "primary": true}, "propra\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparta karakteriza trajto.", "translations": {"be": ["\u0443\u043b\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456\u0432\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["propri\u00e9t\u00e9"], "nl": ["eigenschap"], "ru": ["\u0441\u0432\u043e\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e"], "es": ["propiedad"], "hu": ["jellemz\u0151 von\u00e1s", "saj\u00e1toss\u00e1g"]}, "examples": [["racio estas propra\u0135o de la homo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Io, kio apartenas jure al iu.", "translations": {"be": ["\u0443\u043b\u0430\u0441\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043c\u0430\u0451\u043c\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["possession (chose poss\u00e9d\u00e9e)"], "nl": ["eigendom"], "ru": ["\u0441\u043e\u0431\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Eigentum"], "hu": ["tulajdon"]}, "examples": [["Esperanto estas nenies propra\u0135o", null], ["privata, hereda propra\u0135o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "propr", "primary": false}, "sonsento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homa kapablo rekoni muzikajn sonojn sen instrumento.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0443\u0437\u044b\u043a\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0441\u043b\u0443\u0445"], "nl": ["gehoor"], "hu": ["hall\u00e1s (k\u00e9pess\u00e9g)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "son", "primary": false}, "retmesa\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0432\u0435\u0434\u0430\u043c\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435 \u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u043e\u043d\u043d\u0430\u0439 \u043f\u043e\u0448\u0442\u044b"], "fr": ["e-mail", "m\u00e8l", "message \u00e9lectronique"], "nl": ["e-mail (bericht)", "e-mailtje"], "ru": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u043e\u043d\u043d\u0430\u044f \u043f\u043e\u0447\u0442\u0430", "\u0441\u043e\u043e\u0431\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435 \u043f\u043e \u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u043e\u043d\u043d\u043e\u0439 \u043f\u043e\u0447\u0442\u0435"], "de": ["E-Mail"], "pl": ["poczta elektroniczna", "e-mail"], "hu": ["e-mail", "elektronikus lev\u00e9l", "dr\u00f3tposta", "e-lev\u00e9l"]}, "examples": [["La firmao sendas al tiu retmesa\u011don, ke trovi\u011das po\u015dtkarto por li a\u016d \u015di en la cifereca po\u015dtejo", "B. Pabst, Sendu elektronikan po\u015dtkarton, Monato, jaro 1999a, numero 6a, p. 15a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mesa\u011d", "primary": false}, "fekado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago feki.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u0444\u0435\u043a\u0430\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["d\u00e9f\u00e9cation"], "en": ["defecation"], "nl": ["stoelgang (handeling)", "ontlasting (handeling)"], "sv": ["bajsande (handling)", "skitande (handling)"], "pl": ["wypr\u00f3\u017cnienie"], "hu": ["sz\u00e9kel\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fek", "primary": false}, "kareo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spico, deveninta el Orienta Azio, konsistanta el diversaj pulvorigitaj spicoj kiel kurkumo, zingibro, pipro, muskatfloro, kariofilo, pimento, papriko, cinamo k.a..", "translations": {"fr": ["curry (\u00e9pice)", "carry (\u00e9pice)", "cary (\u00e9pice)", "cari (\u00e9pice)"], "bg": ["\u043a\u044a\u0440\u0438"], "nl": ["kerrie"], "ca": ["curry"], "de": ["Curry"], "tr": ["hint baharat\u0131", "k\u00f6ri"], "hu": ["curry"], "en": ["curry"], "es": ["curry"]}, "examples": [["la kareo estas spicomiksa\u0135o venanta el Orienta Azio", "Vikipedio"]], "subdefinitions": []}], "root": "kare", "primary": true}, "kolonia stilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konstru- kaj ornamstilo de domoj en tropika klimato, kun balkonoj, verandoj kaj similaj plezuraran\u011doj, origine uzita de e\u016dropaj kolonianoj.", "translations": {"fr": ["style colonial"]}, "examples": [["apud belaj kolonistilaj vilaoj kun \u011dardenoj kaj komfortaj apartamentoj, etendi\u011das implika\u0135o de malpuraj stratetoj lo\u011dataj de amaso da malri\u0109uloj", "W. Kristianasen, trad. J.-M. Cash, Enrigardo en la islaman Baraton, le Monde diplomatique, 2009-01"]], "subdefinitions": []}], "root": "stil", "primary": false}, "akuz(a\u0135)o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io, pri kio oni akuzas iun.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0432\u0456\u043d\u0430\u0432\u0430\u0447\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["accusation"], "en": ["charge", "accusation"], "nl": ["beschuldiging"], "pt": ["acusa\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u043e\u0431\u0432\u0438\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Anklage", "Beschuldigung"], "it": ["accusa"], "hu": ["v\u00e1d"], "sk": ["obvinenie"], "fa": ["\u0627\u062a\u0647\u0627\u0645"], "br": ["tamall (ak.)"], "es": ["acusaci\u00f3n"]}, "examples": [["li devas respondi pri tri malsamaj akuza\u0135oj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "akuz", "primary": false}, "bingo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loterio en kiu ludanto gajnas, kriante \u00abbingo!\u00bb kiam la markoj de lotitaj nombroj desegnas difinitan figuron sur lia nombrotabelo.", "translations": {"fr": ["bingo (jeu)"], "en": ["bingo"], "nl": ["bingo (spel)"], "pt": ["bingo"], "de": ["Bingo (Lotteriespiel)"], "it": ["bingo (gioco)"], "hu": ["bing\u00f3"], "es": ["bingo"], "pl": ["bingo"]}, "examples": [["la infanoj envici\u011dis plurfoje kaj anstata\u016d gluti la pilolojn, portis ilin hejmen por ilin uzi kiel lud-markojn de bingo", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"], ["Flora gvidis bingo-ludon kun multaj donacoj", "R. Kheir-khah, Zamenhoffesto en Ping Tung, Tajvano, 2005-12-15"]], "subdefinitions": []}], "root": "bing", "primary": true}, "faldebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiun oni povas facile faldi.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u043b\u0430\u0434\u043d\u043e\u0439"], "fr": ["pliable"], "nl": ["plooibaar"], "de": ["faltbar", "klappbar"], "tr": ["katlanabilen(e\u015fya)"], "sv": ["vikbar"], "hu": ["\u00f6sszecsukhat\u00f3", "\u00f6sszehajthat\u00f3"], "pl": ["sk\u0142adany"]}, "examples": [["faldebla se\u011do", null], ["faldebla aparato", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fald", "primary": false}, "sesterco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Romia mona subunuo, kvarono de denaro.", "translations": {"fr": ["sesterce"], "it": ["sesterzo"]}, "examples": [["li respondis, ke dum la tuta vivo li \u015dparis sestercon post sesterco, por ela\u0109eti sian amatan filon", "H. Sienkewicz, trad. L. Zamenhof, Quo vadis?, 1933"], ["tri mil sestercojn tio kostas por junulino de via a\u011do", "A. L\u00f6wenstein, La \u015dtona urbo, FEL, 1999"]], "subdefinitions": []}], "root": "sesterc", "primary": true}, "elira duongrado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de vertico v de orientita grafeo) Nombro de e\u011doj, kies komenca rando estas la koncerna vertico; simb. grad+(v).", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0443\u0441\u0442\u0435\u043f\u0435\u043d\u044c \u0438\u0441\u0445\u043e\u0434\u0430"], "fr": ["demi-degr\u00e9 ext\u00e9rieur"], "en": ["out-degree", "demi-degree outward"], "de": ["Ausgangsgrad"], "pl": ["stopie\u0144 wyj\u015bciowy"], "hu": ["kifok"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grad", "primary": false}, "marioneto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pupo kun mane, fadene a\u016d risorte movataj membroj uzata en pupteatro.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0440\u044b\u044f\u043d\u044d\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["marionnette"], "en": ["marionette"], "nl": ["marionet"], "pt": ["marionete", "marioneta", "boneco (marionete)", "bonifrate", "fantoche", "mamulengo", "presepe (marionete)", "t\u00edtere"], "ru": ["\u043c\u0430\u0440\u0438\u043e\u043d\u0435\u0442\u043a\u0430"], "de": ["Marionette"], "it": ["marionetta", "burattino"], "hu": ["b\u00e1b", "b\u00e1bu"], "fa": ["\u0639\u0631\u0648\u0633\u06a9 \u062e\u06cc\u0645\u0647\u200c\u0634\u0628\u200c\u0628\u0627\u0632\u06cc"], "br": ["margodenn"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Homo sen karaktero, sen propra volo.", "translations": {"fa": ["\u0628\u0627\u0632\u06cc\u0686\u0647", "\u0622\u0644\u062a \u062f\u0633\u062a"], "fr": ["fantoche"], "it": ["fantoccio", "burattino", "marionetta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "marionet", "primary": true}, "kongrua": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kongruanta.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0432\u043c\u0435\u0441\u0442\u0438\u043c\u044b\u0439"], "de": ["kompatibel"], "en": ["compatible"], "fr": ["congru", "ad\u00e9quat", "appropri\u00e9", "compatible (inf.)", "convenable (appropri\u00e9)", "pertinent (appropri\u00e9)"]}, "examples": [["elegantaj oran\u011dkoloraj gantoj, kongruaj kun la pulovero, ka\u015dis miajn banda\u011ditajn manojn", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato\u0109ap. 13"], ["li povus turni sin por akiri lo\u011don kaj man\u011don kongruajn kun simpla vivo", "trad S. Johannsson Policisto kaj Himno Anglalingva literaturo en Esperanto"], ["kongruaj komputiloj, programoj, interfacoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri du reeloj x kaj y, la\u016d la reela modulo \u03bc) Tiaj, ke ilia diferenco estas entjera opo de \u03bc; simb. x \u2261 y [\u03bc].", "translations": {"ru": ["\u0441\u0440\u0430\u0432\u043d\u0438\u043c\u044b\u0439 (\u043f\u043e \u043c\u043e\u0434\u0443\u043b\u044e N)"], "fr": ["congru (modulo N)"], "de": ["kongruent (modulo N)"], "en": ["congruent (modulo N)"], "pl": ["przystaj\u0105cy (modulo N)", "kongruentny (modulo N)"]}, "examples": [["1111 kaj 4 estas kongruaj la\u016d modulo 9", null], ["la kvocienta ringo de la ringo de entjeroj per la rilato de kongrueco la\u016d modulo 5 estas korpo", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri du geometriaj figuroj) Egalaj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0433\u0440\u0443\u044d\u043d\u0442\u043d\u044b\u0439"], "pl": ["(figura) przystaj\u0105ca"]}, "examples": [["kongruaj trianguloj", null]]}]}], "root": "kongru", "primary": false}, "implica": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subkomprenata.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u0440\u044b\u0442\u044b\u0439", "\u043f\u043e\u0434\u0440\u0430\u0437\u0443\u043c\u0435\u0432\u0430\u0435\u043c\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u044f\u0432\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["implicite"], "en": ["implicative"], "de": ["implizit"], "hu": ["implicit"]}, "examples": [["implica kondi\u0109o, senco, minaco, interkonsento", null], ["la tenantoj de la a\u016dtorrajto kaja\u016d aliaj partioj disponigas la Programon \u00abtia, kia \u011di estas\u00bb sen ia ajn garantio, nek esprimita nek implica, interalie sen la implica garantio pri surmerkatigeblo, a\u016d ta\u016dgeco por konkreta uzo Programo", "\u011cenerala Publika Permesilo, \u00a711."], ["tio implice sekvas el la regulo", null], ["Perec literature prilaboris judan popolan rakonton, kiu ilustras la internan konflikton implican en \u0109iu religio: la problemon de relativa valoro inter formo de la religio (diversaj, ceremoniaj preskriboj kaj specifaj kredoj) kaj ties spirita enhavo", "I. L. Perec, tr. Marek WAJSBLUM: Se ne pli alten. Norda Prismo, n-ro 57:5."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Difinita malrekte, per ekvacio a\u016d alia rilato al aliaj matematikaj objektoj.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u044f\u0432\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["implicite"], "en": ["implicit"]}, "examples": [["la ekvacio x+5=0 estas implica difino de x, kontraste al la malimplica difino x=5", null], ["ekzemplo pri implica difino de objektoj en matematika teorio estas aksiomsistemo, kiu ne difinas rekte la objektojn mem, sed la rilatojn inter ili", null], ["implica funkcio", null], ["implica difino", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "implic", "primary": false}, "implico": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago implici a\u016d rezulto de tia ago.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0442\u0435\u043a\u0441\u0442", "\u043f\u043e\u0434\u0440\u0430\u0437\u0443\u043c\u0435\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u0437\u0430\u043a\u043b\u044e\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0441\u043a\u0440\u044b\u0442\u044b\u0439 \u0441\u043c\u044b\u0441\u043b"], "fr": ["implication"]}, "examples": [["nenio en \u0109i tiu Deklaracio estu interpretita kiel implico, ke iu ajn \u015ctato, grupo a\u016d persono iel ajn rajtas entrepreni ian ajn agadon a\u016d plenumi ian ajn agon, kiu celus detrui kiun ajn el la rajtoj kaj liberecoj \u0109i-ene difinitaj", "Universala Deklaracio de Homaj Rajtoj, Art. 30a."], ["la redakcio ne deziras alpreni starpunkton rilate al politikaj au diplomatiaj implicoj de la geografiaj nomoj a\u016d kontinentaj grupigoj uzitaj", "Notoj pri Jarlibro de internaciaj organizoj"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: \u0108i tiu termino havas sian tradicion en Esperanto, sed mi opinias \u011din malta\u016dga: \u011di kolizias kun la senco implica, kiu estas praktike pli ofta en matematiko; \u011di anka\u016d konfuzeblas kun logikaj derivreguloj, kiuj anka\u016d estas speco de implico (ekz-e \u00abelkajigo\u00bb, la regulo ebliganta el A&B derivi A, anka\u016d estas \u00abimplico\u00bb en la komuna senco de la vorto). Krome, kvankam veras, ke la formulo (A&B) implicas propozicion (B), tamen la formulo A&B\u21d2B asertas tion kiel eble plej klare, malka\u015de kaj malimplice! Pli bone estas uzi por tiu speciala senco tute precizan kaj nekonfuzeblan terminon implikacio."], "primary definition": "Logika operacio, kiu al du propozicioj P kaj Q asocias la propozicion \u00acP\u2228Q (legu: ne po a\u016d kuo); rezulto de tiu operacio.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043c\u043f\u043b\u0438\u043a\u0430\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["implication"], "en": ["implication"], "de": ["Implikation"], "hu": ["implik\u00e1ci\u00f3", "felt\u00e9teles k\u00f6vetkeztet\u00e9s"], "pl": ["implikacja"]}, "examples": [["la implicon de P al Q oni kutime signas per P\u21d2Q", null], ["implico estas falsa, se kaj nur se la unua argumento estas vera kaj la dua falsa", null]], "subdefinitions": []}], "root": "implic", "primary": false}, "konvalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043b\u0430\u043d\u0434\u044b\u0448"], "fr": ["muguet"], "en": ["lilly of the valley"], "nl": ["meiklokje"], "ru": ["\u043b\u0430\u043d\u0434\u044b\u0448"], "de": ["Maigl\u00f6ckchen"], "hu": ["gy\u00f6ngyvir\u00e1g"], "pl": ["konwalia"]}, "examples": [["\u0109u efektive mi estas tiu senkulpa, naiva, ideala Karonjo, kiu pasie amis blankajn rozojn kaj la odoron de konvaloj?", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "konval", "primary": true}, "implici": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: PV kaj la PIV-oj prezentas la vortojn \u00abimplicita\u00bb, \u00abimplicite\u00bb kiel deriva\u0135ojn de implici: implicita kondi\u0109o, senco; tiuj kromaj ecoj ne estas esencaj por la difino, sed ili estas implicitaj en \u011di; tio implicite rezultas el la regulo. Tio preska\u016d \u0109iam estas naturisma misprezento (senpripensa imito de la naciaj \u00abimplicit\u00bb kaj tiel plu); \u0109ar la senco normale postulus -ata, -ate, kiel en similsencaj \u00absubkomprenAta\u00bb, \u00abentenAta\u00bb). Komparu la formo \u00abmalfinia\u00bb, kie mi uzus simple \u00abnefinia\u00bb, inspiras leganton pensi pri la supozeble implicata, pure esperanta, kurioza ebleco distingi inter tri klasoj (finiaj, nefiniaj kaj malfiniaj matematikaj entoj...). Por la indikita senco oni prefere uzu pli simplajn vortojn implica, implice, kaj \u00abimplicita\u00bb estas traktenda kiel aparta vorto (samkiel \u00abrezultato\u00bb ne estas deriva\u0135o el \u00abrezulti\u00bb)."], "primary definition": "(transitiva) (Kun ula subjekto:) Nerekte ion indiki a\u016d supozigi kiel neesprimitan premison, sekvon a\u016d cirkonstancon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0440\u0430\u0437\u0443\u043c\u0435\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043d\u0435\u044f\u0432\u043d\u043e \u043e\u0437\u043d\u0430\u0447\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u043d\u0430\u0447\u0438\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u0434\u0435\u0440\u0436\u0430\u0442\u044c \u0432 \u0441\u0435\u0431\u0435"], "fr": ["impliquer (logiquement)", "entra\u00eener (logiquement)"], "en": ["imply"], "nl": ["impliceren"], "pt": ["implicar em"], "de": ["beinhalten", "einschlie\u00dfen", "implizieren"], "hu": ["mag\u00e1ban foglal", "mag\u00e1ban rejt", "felt\u00e9telez", "implik\u00e1l"]}, "examples": [["li tion ne asertis, sed \u015dajne li tion implicis", null], ["estus nematematika implici, ke la nombroj nepre estas entjeroj kaj enkonduki, kiel SPIV, specialan vorton \u00abkompti\u00bb por grandoj kontinuaj", "Komputada Leksiko, nombri"], ["per tio mi neniel volas implici, ke EVA estas ripro\u0109inda a\u016d sektisma", "Bertil Nilsson: Kio estas sekto en Esperantio? Heroldo Komunikas n-ro 193"], ["oni ne parolas pri \u00abgehundoj\u00bb se ne gravas, ke la priparolitaj bestoj estas de amba\u016d seksoj \u2015 oni diru simple \u00abhundoj\u00bb, tute sen implici, ke \u0109iuj el ili estas viraj", "VerdLanco, Vikipedia diskutlisto"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (Kun a\u0135a subjekto:) Koncepte a\u016d logike enteni, ion neprigi kiel necesan premison, sekvon a\u016d probablan cirkonstancon.", "translations": {}, "examples": [["la ideo de ordo implicas la ideon de ordiganta inteligento", "La Nova Plena Ilustrita Vortaro, implici"], ["lia silento implicis konsenton", null], ["milito implicas mortigojn", null], ["la partopreno en la Forumo implicas neniun financan \u015dar\u011don a\u016d moralan enga\u011don", "Jorge Camacho: La liturgio de l' foiro (Elementoj por ekzegezo). (cita\u0135o)"], ["tamen, manko de senco ne necese implicas mankon de plezuro", "Don HARLOW: \u00abE\u016dlalia\u00bb de Lorjak (recenzo)."]], "subdefinitions": []}], "root": "implic", "primary": true}, "a\u011dioti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Spekuli pri la prezo\u015dan\u011do de la borsaj valora\u0135oj a\u016d de komerca\u0135oj.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0433\u0440\u0430\u0442\u044c \u043d\u0430 \u0431\u0438\u0440\u0436\u0435"], "fr": ["agioter"], "en": ["stockjobbing", "speculate in stocks"], "pt": ["agiotar", "praticar agiotagem"], "be": ["\u0433\u0443\u043b\u044f\u0446\u044c \u043d\u0430 \u0431\u0456\u0440\u0436\u044b", "\u0441\u043f\u044d\u043a\u0443\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c \u043d\u0430 \u0431\u0456\u0440\u0436\u044b"], "de": ["spekulieren", "in Differenzgesch\u00e4ften spekulieren", "Agiotage betreiben"], "hu": ["\u00fcz\u00e9rkedik", "spekul\u00e1l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u011diot", "primary": true}, "kvinto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Intervalo inter la du ekstremaj el kvin sinsekvaj tonoj de gamo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0432\u0456\u043d\u0442\u0430"], "fr": ["quinte (intervalle musical)"], "bg": ["\u043a\u0432\u0438\u043d\u0442\u0430"], "nl": ["quintool"], "pt": ["quinta (m\u00fas.)"], "ru": ["\u043a\u0432\u0438\u043d\u0442\u0430"], "de": ["Quinte"], "hu": ["kvint"], "en": ["fifth"]}, "examples": [["en Islando konservi\u011dis duvo\u0109a kanto, tielnomata kvint-kanto, \u0109ar plejparte la interspaco inter la du vo\u0109oj estas kvintoj", "Stefan Sigurdsson, fluge super la islanda kulturo, norda prismo, 1956, numero 3a, p. 104-106a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kvina tono de gamo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kvint", "primary": true}, "okulglobo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Globo formita de la okulo kaj enprofundigita en la okulkavo.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043b\u0430\u0437\u043d\u043e\u0435 \u044f\u0431\u043b\u043e\u043a\u043e"], "fr": ["globe oculaire"], "en": ["eye", "eyeball"], "nl": ["oogbal"], "pt": ["globo ocular"], "de": ["Augapfel"], "it": ["globo oculare"], "hu": ["szemgoly\u00f3"], "es": ["globo ocular"], "pl": ["ga\u0142ka oczna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "okul", "primary": false}, "sapori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Gusti.", "translations": {"nl": ["smaken naar"], "it": ["degustare"], "pl": ["smakowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sapor", "primary": false}, "saporo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el kvar \u0109efaj manieroj, kiel gusta\u0135o povas influi la diverslokajn papilojn de la lango.", "translations": {"nl": ["smaak"], "it": ["sapore (elemento sensoriale)"], "pl": ["smak"]}, "examples": [["sala a\u016d dol\u0109a (pinte), acida (flanke), amara (malanta\u016de) saporo", null], ["Panjo, \u0109u \u0109i tiu a\u0135o ekzistas je \u0109okolada saporo?", "Nubja Ribeiro Letsen, Cecilia \u0108okolada saporo ,"]], "subdefinitions": []}], "root": "sapor", "primary": true}, "homopteroj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la klaso insektoj (Homoptera), kun kvar samspecaj molha\u016dtaj flugiloj. La homopteroj nutras sin de plantsukoj.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u045e\u043d\u0430\u043a\u0440\u044b\u043b\u044b\u044f (\u0430\u0442\u0440\u0430\u0434)"], "fr": ["homopt\u00e8res"], "nl": ["plantenzuigers"], "pt": ["hom\u00f3pteros"], "ru": ["\u0440\u0430\u0432\u043d\u043e\u043a\u0440\u044b\u043b\u044b\u0435 (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434)"], "de": ["Pflanzensauger", "Gleichfl\u00fcgler"], "it": ["omotteri"], "hu": ["egyenl\u0151sz\u00e1rny\u00faak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "homopter", "primary": true}, "pensmaniero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kutima opinio, rezono, vidpunkto de homo a\u016d homgrupo pri iu temo.", "translations": {"fr": ["mentalit\u00e9"], "nl": ["denkwijze", "mentaliteit"]}, "examples": [["sukcesa organizanto povas esti nur..., kiu enkalkulas la homan sintenon, la homan pensmanieron, la homan animstaton", "Kiel akvo de l' rivero, 1:2"]], "subdefinitions": []}], "root": "manier", "primary": false}, "kamomilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Herbo kies floroj estas uzataj en medicino, specio el familio asteracoj (Matricaria recutita).", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u043c\u043e\u043d\u0430\u043a"], "fr": ["camomille"], "bg": ["\u043b\u0430\u0439\u043a\u0430"], "nl": ["kamille"], "ru": ["\u0440\u043e\u043c\u0430\u0448\u043a\u0430"], "de": ["Kamille"], "hu": ["kamilla"], "fa": ["\u0628\u0627\u0628\u0648\u0646\u0647"], "en": ["chamomile"], "br": ["kramamailh"], "es": ["manzanilla"]}, "examples": [["kiam \u015di enmanigis kamomilojn al la bardo \u0134e\u0109jo , Niko apena\u016d eltenis tion", "Oni ne pafas en Jamburg, \u0109apitro 3a, p. 18a"], ["On devas gargari la bu\u015don per kamomila teo...", "Vikipedio, http://eo.wikipedia.org/wiki/Afto"]], "subdefinitions": []}], "root": "kamomil", "primary": true}, "akolito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Asistanto en diservoj kaj ritoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0430\u043b\u0456\u0442"], "fr": ["acolyte (rel.)"], "en": ["acolyte"], "nl": ["acoliet", "misdienaar"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0441\u043b\u0443\u0436\u043d\u0438\u043a (\u0446\u0435\u0440\u043a.)", "\u0441\u043b\u0443\u0436\u043a\u0430 (\u0446\u0435\u0440\u043a.)", "\u0430\u043a\u043e\u043b\u0438\u0442"], "es": ["ac\u00f3lito"]}, "examples": [["tiam Plastro ordonis al sia akolito infuzi bonan, fortan teon", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 80a, volumo 2a, p. 680a"]], "subdefinitions": []}], "root": "akolit", "primary": true}, "retkomerco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komercado per la Interreto.", "translations": {"be": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u043e\u043d\u043d\u044b \u0433\u0430\u043d\u0434\u0430\u043b\u044c"], "fr": ["commerce \u00e9lectronique", "e-commerce"], "en": ["e-commerce"], "nl": ["internethandel"], "ru": ["\u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u043e\u043d\u043d\u0430\u044f \u0442\u043e\u0440\u0433\u043e\u0432\u043b\u044f"], "de": ["Internethandel", "E-Commerce"], "hu": ["e-kereskedelem"], "da": ["Internethandel"], "pl": ["handel sieciowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ret", "primary": false}, "gara\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konstrua\u0135o, kie oni deponas, \u015dirmas a\u016d riparas motorajn veturilojn kaj ciklojn.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0440\u0430\u0436"], "fr": ["garage"], "en": ["garage"], "nl": ["garage"], "pt": ["garagem [deponejo]", "oficina [riparejo]"], "ru": ["\u0433\u0430\u0440\u0430\u0436"], "de": ["Garage [deponejo]", "Werkstatt [riparejo]"], "tr": ["garaj"], "hu": ["gar\u00e1zs"], "es": ["garaje"]}, "examples": [["gara\u011do de bicikloj, de a\u016dtoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "gara\u011d", "primary": true}, "replandumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u015can\u011di foruzitan plandumon de \u015duo per pli nova.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0431\u0438\u0442\u044c \u043d\u043e\u0432\u044b\u0435 \u043f\u043e\u0434\u043c\u0451\u0442\u043a\u0438"], "fr": ["ressemeler"], "nl": ["verzolen"], "pl": ["podzelowa\u0107"], "hu": ["megsarkal"]}, "examples": [["replandumi botojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pland", "primary": false}, "alesti": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La direkta al- neniel ta\u016dgas por la senco \u00ab\u0109eesti\u00bb, kaj povis aperi nur pro misapliko de alilingva tradicio. \u00abApudesti\u00bb formale estus tute ta\u016dga, sed por pli flanka, periferia situo."], "primary definition": "\u0109eesti", "translations": {}, "examples": [["jen \u015di vidis, ke \u015dia Arturo estas malsana \u2015 eble e\u0109 mortas, kaj apud li neniu alestas", "V. Devjatnin Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, Arturo"], ["kaj alestis apud li \u0109iuj vidvinoj, plorante kaj montrante tunikojn kaj vestojn, kiujn Dorkas faris, kiam \u015di estis ankora\u016d kun ili", "La Nova Testamento, La agoj 9:39"]], "subdefinitions": []}], "root": "est", "primary": false}, "agreso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spontanea, nedefenda subita atako.", "translations": {"sk": ["agresia"], "be": ["\u0430\u0433\u0440\u044d\u0441\u0456\u044f", "\u043d\u0430\u043f\u0430\u0434"], "fr": ["agression"], "ru": ["\u0430\u0433\u0440\u0435\u0441\u0441\u0438\u044f", "\u043d\u0430\u043f\u0430\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Angriff", "Attacke", "\u00dcberfall"], "tr": ["sald\u0131r\u0131", "sata\u015fma"]}, "examples": [["procesoj kondamnis urbestrojn a\u016d kunlaborantojn \u0109efe pro agresoj, insultoj", "Adrien Durandard: FN-fono, Monatojaro 2002a, numero 7a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "agres", "primary": false}, "agresi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ataki ne provokite; ataki kiel unua ne estante mem minacata de atako.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u043f\u0430\u0434\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0442\u0430\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["agresser"], "en": ["aggress"], "nl": ["agressie plegen"], "pt": ["agredir"], "ru": ["\u043d\u0430\u043f\u0430\u0441\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u043f\u0430\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u0430\u0442\u0430\u043a\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["angreifen", "zuerst angreifen", "\u00fcberfallen"], "tr": ["sata\u015fmak", "sald\u0131rmak"], "sk": ["\u00fato\u010di\u0165"], "es": ["agredir"]}, "examples": [["agresi personon, landon", "Na\u016da Oficiala Aldono al la Universala Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "agres", "primary": true}, "paste\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u0438\u0440\u043e\u0433"], "fr": ["p\u00e2t\u00e9 (en cro\u00fbte)"], "en": ["pie"], "nl": ["pastei"], "pt": ["pastel", "empada"], "be": ["\u043f\u0430\u0448\u0442\u044d\u0442"], "de": ["Pastete"], "hu": ["p\u00e1st\u00e9tom"], "br": ["formaj-kig"], "pl": ["pasztecik", "krokiet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Hakita spicita viando a\u016d hepato miksita kun graso kaj bakita en terpoto, ofte uzata kiel anta\u016dman\u011da\u0135o (kun pano).", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u0448\u0442\u0435\u0442"], "fr": ["p\u00e2t\u00e9 (en terrine)"], "en": ["p\u00e2t\u00e9"], "pl": ["pasztet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "paste\u0109", "primary": true}, "Bruselo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Urbo en centra Belgujo (4\u00b020'E, 50\u00b050'N).", "translations": {"el": ["\u0392\u03c1\u03c5\u03be\u03ad\u03bb\u03bb\u03b5\u03c3"], "fr": ["Bruxelles"], "en": ["Brussels"], "br": ["Brusel"], "be": ["\u0411\u0440\u0443\u0441\u044d\u043b\u044c"], "ca": ["Brusse\u0140les"], "de": ["Br\u00fcssel"], "it": ["Bruxelles"], "da": ["Bryssel"], "lat": ["Bruxella"], "gd": ["an Bhruis\u00e9il"], "bg": ["\u0411\u0440\u044e\u043a\u0441\u0435\u043b"], "cs": ["Brusel"], "fi": ["Bryssel"], "hu": ["Br\u00fcsszel"], "es": ["Bruselas"], "ru": ["\u0411\u0440\u044e\u0441\u0441\u0435\u043b\u044c"], "nl": ["Brussel"], "pt": ["Bruxelas"], "no": ["Brussel"], "tr": ["Br\u00fcksel"], "sv": ["Bryssel"], "lv": ["Brisele"], "sk": ["Brusel"], "sl": ["Bruselj"], "is": ["Brussel"], "pl": ["Bruksela"]}, "examples": [["kaj tiuj kiuj lo\u011das en Litomi\u015dlo nur apogu tiujn, kiuj lo\u011das en Bruselo kaj Nov-Jorko", "Walter \u017bELAZNY: Pri la rilatoj inter inteligencio kaj plebo en la movado a\u016d intelektulo inter plebanoj kaj nuda inter lupoj, La Ondo de Esperanto, n-ro 04/2000"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La meza dulingva regiono de Belgujo, konsistanta el 19 komunumoj, inter kiuj la plej grava estas la urbo Bruselo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Brusel", "primary": true}, "tiraljoro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: PIV1 markas tiun vorton Zamenhofa, tamen sen referenco kaj kun tute alisenca (infanteria) ekzemplo: tiraljore malvolvi La vorto estas tre kritikinda, \u0109ar sen esti internacia, \u011di estas falsa amiko: la franca tirailleur, el kiu \u011di evidente devenas, havas tute alian sencon (infanteria avanulo); gvatpafisto estus kaj pli trafa, kaj pli radik\u015dpara.", "Rimarko: La\u016d la Z-radikaro de W\u00fcster la vorto aperas en la verko La Batalo de l' Vivo, aperinta en 1910. La de W indikita signifo estas soldato. \u015cajnas do, ke Z sciis pri la franca signifo kaj ke la misa signifo venis de iu alia."], "primary definition": "Sola pafisto, kiu pafas elektitajn homojn el granda distanco, ofte laboranta en tereno regata de la malamiko.", "translations": {"be": ["\u0441\u043d\u0430\u0439\u043f\u044d\u0440"], "en": ["sniper"], "nl": ["scherpschutter"], "pt": ["franco-atirador"], "ru": ["\u0441\u043d\u0430\u0439\u043f\u0435\u0440"], "ca": ["franctirador"], "de": ["Scharfsch\u00fctze"], "hu": ["orvl\u00f6v\u00e9sz"], "es": ["francotirador"]}, "examples": [["Sur tegmento apud la ponto Okonelo ku\u015de observadis tiraljoro Respublikana", "Pajleroj kaj stoploj, La tiraljoro, p. 155"]], "subdefinitions": []}], "root": "tiraljor", "primary": true}, "Latvio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"bg": ["\u041b\u0430\u0442\u0432\u0438\u044f"], "nl": ["Letland"], "de": ["Lettland"], "en": ["Latvia"], "pl": ["\u0141otwa"], "hu": ["Lettorsz\u00e1g"]}, "examples": [["Latvio estas lando en nordoriento de E\u016dropo.", "Vikipedio, Latvio"]], "subdefinitions": []}], "root": "Latvi", "primary": true}, "veganismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dieto sen produktoj de besta deveno.", "translations": {"fr": ["v\u00e9g\u00e9talisme"], "en": ["veganism"], "nl": ["veganisme"], "pt": ["veganismo"], "de": ["Veganismus"], "sv": ["veganism"], "hu": ["veganizmus"], "sk": ["veg\u00e1nstvo"], "pl": ["weganizm"]}, "examples": [["aperas pri vegetarismo kaj veganismo multaj publikiga\u0135oj; veganismo estas ofte konata kiel pura a\u016d radikala vegetarismo", "Rogener Pavinski Kontakto jaro 2006, numero 2, p. 7"]], "subdefinitions": []}], "root": "vegan", "primary": false}, "seria\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu serie eldonita publikiga\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0435\u0440\u0438\u0430\u043b"], "fr": ["publication en s\u00e9rie"], "en": ["serial"], "hu": ["sorozatkiadv\u00e1ny", "sorozatm\u0171"]}, "examples": [["\u0109iu perioda\u0135o estas seria\u0135o, sed reciproke ne", "Biblioteka terminaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "seri", "primary": false}, "astrakano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Krispa felo de \u015dafidoj, uzata por peltoj, kaj kies nomo devenas de la urbo Astrakan.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u0430\u043a\u0443\u043b\u044c"], "fr": ["astrakan"], "en": ["astrakhan wool"], "ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0430\u043a\u0443\u043b\u044c"], "es": ["astrac\u00e1n"], "hu": ["asztrak\u00e1n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "astrakan", "primary": true}, "ikonisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono honoranta ikonojn kaj relikvojn, kaj kontra\u016danta la ikonrompistojn en Bizancio dum 8-9 jc.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043a\u043e\u043d\u043e\u043f\u043e\u0447\u0438\u0442\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["iconol\u00e2tre (subst.)"], "hu": ["k\u00e9pim\u00e1d\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ikon", "primary": false}, "komforta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Provizita je komforto, haviganta komforton.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u0444\u043e\u0440\u0442\u043d\u044b", "\u043a\u0430\u043c\u0444\u0430\u0440\u0442\u0430\u0431\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u0437\u0440\u0443\u0447\u043d\u044b", "\u0432\u044b\u0433\u043e\u0434\u043d\u044b", "\u0434\u043e\u0431\u0440\u0430\u045e\u043f\u0430\u0440\u0430\u0434\u043a\u0430\u0432\u0430\u043d\u044b"], "fr": ["confortable"], "bg": ["\u043a\u043e\u043c\u0444\u043e\u0440\u0442\u0435\u043d"], "nl": ["comfortabel", "aangenaam"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u0444\u043e\u0440\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u043a\u043e\u043c\u0444\u043e\u0440\u0442\u0430\u0431\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0443\u044e\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u0443\u0434\u043e\u0431\u043d\u044b\u0439", "\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u0443\u0441\u0442\u0440\u043e\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["komfortabel", "angenehm"], "en": ["comfortable", "at ease"], "cs": ["pohodln\u00fd"], "pl": ["komfortowy", "wygodny"]}, "examples": [["komforta domo, se\u011do, vivo", null], ["komforte sidi", null], ["senti sin komforte", null], ["\u0109u estas komforte al vi?", null]], "subdefinitions": []}], "root": "komfort", "primary": false}, "indukcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "indukto", "translations": {}, "examples": [["la fama angla filozofo lordo Francis Bacon, anta\u016d ne longe mortinta (1628), predikis la bezonon de nova metodo de \u0109ia esplorado sur la principo de indukcio", "J. Nov\u00e1k, trad. Rondeto de esperantistinoj, Jan Amos Komensk\u00fd, 1921"], ["Paskalo unua uzas la matematikan indukcion por solvi aritmetikajn taskojn", "P. Arnaudov, Blaise Pascal..., La Matematikisto, 1998-10"]], "subdefinitions": []}], "root": "indukci", "primary": true}, "kalkotofo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tofo konsistanta precipe el kalko.", "translations": {"fr": ["travertine"], "en": ["Travertine"], "de": ["Kalktuff", "S\u00fc\u00dfwasserkalk", "Quellkalk", "Travertin"], "hu": ["m\u00e9sztufa"]}, "examples": [["ni vidas tre belajn resta\u0135ojn de kalkotofo, kies materion parte forigis la akvoj", "L. L\u00e9n\u00e1rt, La Grotbanejo de Miskolc-Tapolca, Nordhungaria Informo, 2007-12"]], "subdefinitions": []}], "root": "tof", "primary": false}, "komforto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108io, kio igas la vivadon pli facila, la lo\u011dadon pli oportuna, la hejmon pli ripoziga; \u0109io, kio malpliigas penon kaj laci\u011don en la \u0109iutaga vivo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u0444\u043e\u0440\u0442", "\u0443\u0442\u0443\u043b\u044c\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["confort", "aise (bien-\u00eatre)", "bien-\u00eatre"], "bg": ["\u043a\u043e\u043c\u0444\u043e\u0440\u0442"], "nl": ["comfort"], "pt": ["conforto", "bem-estar", "comodidade"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u0444\u043e\u0440\u0442", "\u0443\u044e\u0442"], "de": ["Komfort"], "en": ["comfort", "ease", "sense of well-being"], "pl": ["komfort", "wygoda"]}, "examples": [["la komforto ne \u0109iam kuni\u011das kun la lukso", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "komfort", "primary": true}, "forkvosta mevo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de mevo ( Larus sabini a\u016d Xema sabini ).", "translations": {"en": ["sabine's gull"], "sv": ["t\u00e4rnm\u00e5s"], "pl": ["mewa obro\u017cna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mev", "primary": false}, "brandenburgano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Civitano de Brandenburgo.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0440\u0430\u043d\u0434\u0435\u043d\u0431\u0443\u0440\u0436\u0435\u0446"], "pt": ["Brandemburguense"], "be": ["\u0431\u0440\u0430\u043d\u0434\u044d\u043d\u0431\u0443\u0440\u0436\u0430\u0446"], "de": ["Brandenburger"], "pl": ["Brandenburczyk"], "hu": ["brandeburgi"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Brandenburg", "primary": false}, "\u0108ikago": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Urbego en la usona \u015dtato Ilinojo, apud granda lago Mi\u0109igano. (87\u00b041'W, 41\u00b050'N).", "translations": {"be": ["\u0427\u044b\u043a\u0430\u0433\u0430"], "fr": ["Chicago"], "bg": ["\u0427\u0438\u043a\u0430\u0433\u043e"], "nl": ["Chicago"], "ru": ["\u0427\u0438\u043a\u0430\u0433\u043e"], "de": ["Chicago"], "it": ["Chicago"], "hu": ["Chicago"], "en": ["Chicago"], "zh": ["\u829d\u52a0\u54e5"], "ro": ["Chicago"], "pl": ["Chicago"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0108ikag", "primary": true}, "senutila": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Produktanta nenian utilon.", "translations": {"be": ["\u0431\u0435\u0441\u043a\u0430\u0440\u044b\u0441\u043d\u044b"], "fr": ["inutile"], "pt": ["in\u00fatil"], "ru": ["\u0431\u0435\u0441\u043f\u043e\u043b\u0435\u0437\u043d\u044b\u0439"], "de": ["unbrauchbar"], "tr": ["gereksiz", "l\u00fczumsuz"], "hu": ["haszontalan"], "fi": ["hy\u00f6dyt\u00f6n", "joutava"]}, "examples": [["senutila zorgo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "util", "primary": false}, "duobla implico": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Konfuza termino. Min \u011di pensigas pri la formulo (A\u21d2B)\u21d2C (sufi\u0109e ofta en logiko). Mi preferas pli klaran amba\u016ddirekta implikacio."], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["(\u043b\u043e\u0433\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f) \u044d\u043a\u0432\u0438\u0432\u0430\u043b\u0435\u043d\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["\u00e9quivalence"], "en": ["equivalence"], "de": ["\u00c4quivalenz"], "pl": ["r\u00f3wnowa\u017cno\u015b\u0107", "ekwiwalencja"], "hu": ["ekvivalencia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "implic", "primary": false}, "cikatro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Restanta signo de vundo post resani\u011do.", "translations": {"el": ["\u03bf\u03c5\u03bb\u03ae"], "fr": ["cicatrice"], "en": ["scar"], "nl": ["litteken"], "pt": ["cicatriz"], "be": ["\u0440\u0443\u0431\u0435\u0446", "\u0448\u0440\u0430\u043c", "\u0448\u043d\u0430\u0440"], "de": ["Narbe"], "it": ["cicatrice"], "hu": ["heg", "forrad\u00e1s", "sebhely"], "es": ["cicatriz"], "br": ["kleizhenn"], "ru": ["\u0440\u0443\u0431\u0435\u0446", "\u0448\u0440\u0430\u043c"], "pl": ["blizna", "szrama (zazw. brzydka blizna)"]}, "examples": [["\u00abCikatro de amo\u00bb", "Ero\u015denko: Cikatro de amo. - Toyonaka: Japana Esperanta Librokooperativo, 1996"]], "subdefinitions": []}], "root": "cikatr", "primary": true}, "vulturo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Birdoj el subfamilio de familio akcipitredoj (Aegypiinae), kun nuda kolo kaj viza\u011do, nutrantaj sin de putra\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u044b\u0444"], "fr": ["vautour"], "bg": ["\u043b\u0435\u0448\u043e\u044f\u0434"], "nl": ["gier"], "pt": ["abutre"], "el": ["\u03b3\u03cd\u03c0\u03b1\u03c2"], "de": ["Geier"], "sv": ["gam"], "hu": ["(\u00f3vil\u00e1gi) kesely\u0171"], "en": ["vulture"], "pl": ["s\u0119p"], "cs": ["sup"], "ru": ["\u0433\u0440\u0438\u0444"], "es": ["buitre"]}, "examples": [["ne man\u011du la aglon kaj la gipaeton kaj la pandionon kaj la vulturon kaj la falkon kaj la milvon kun \u011dia speco", "La Malnova Testamento, Readmono 14: 12:13"], ["la kokino instruas siajn idojn sin gardi kontra\u016d vulturo", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 17"], ["putra\u0135o allogas vulturojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio katartedoj (Vultur).", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0434\u043e\u0440"], "hu": ["(\u00fajvil\u00e1gi) kesely\u0171"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vultur", "primary": true}, "ventego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fortega vento, ordinare akompanata de pluvo a\u016d ne\u011do.", "translations": {"be": ["\u0443\u0440\u0430\u0433\u0430\u043d"], "fr": ["temp\u00eate"], "nl": ["storm"], "pt": ["ventania"], "el": ["\u03b1\u03bd\u03b5\u03bc\u03bf\u03b6\u03ac\u03bb\u03b7"], "de": ["Sturm"], "it": ["tempesta", "tormenta"], "hu": ["vihar", "sz\u00e9lvihar"], "ru": ["\u0443\u0440\u0430\u0433\u0430\u043d"]}, "examples": [["kiel pasanta ventego la malpiulo malaperas", "Z"], ["kvietigi la ventegon", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Rapide trapasanta amaso.", "translations": {}, "examples": [["la mevoj flirtis \u0109irka\u016d li kvaza\u016d ventego da blankaj flugiloj", null], ["li devis elporti ventegon da ripro\u0109oj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vent", "primary": false}, "hibrido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Planto a\u016d animalo, devenanta de du malsamaj specoj a\u016d rasoj.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u0431\u0440\u044b\u0434"], "fr": ["hybride (subst.)"], "en": ["hybrid"], "nl": ["kruisingsproduct", "bastaard"], "pt": ["h\u00edbrido (subst.)"], "ru": ["\u0433\u0438\u0431\u0440\u0438\u0434", "\u043f\u043e\u043c\u0435\u0441\u044c"], "de": ["Hybride", "Bastard"], "it": ["ibrido (sost.)"], "hu": ["hibrid"], "fa": ["\u062f\u0648\u0631\u06af\u0647", "\u0647\u06cc\u0628\u0631\u06cc\u062f"], "es": ["h\u00edbrido (sust.)"], "pl": ["hybryda", "mieszaniec"]}, "examples": [["hibridoj estas nur malofte fekundaj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hibrid", "primary": true}, "hibrida": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Miksospeca, devenanta de du malsamaj naturaj specoj, de du rasoj.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0438\u0431\u0440\u0438\u0434\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["hybride (adj.)", "crois\u00e9 (hybride)"], "en": ["hybrid"], "pt": ["h\u00edbrido (adj.)"], "be": ["\u0433\u0456\u0431\u0440\u044b\u0434\u043d\u044b"], "de": ["hybrid", "zwitterhaft"], "it": ["ibrido (agg.)"], "hu": ["hibrid", "keresztezett"], "fa": ["\u062f\u0648\u0631\u06af\u0647", "\u0647\u06cc\u0628\u0631\u06cc\u062f"], "es": ["h\u00edbrido (adj.)"], "pl": ["hybrydowy", "mieszany"]}, "examples": [["vi hibrida ida\u0109o de simio kaj inkubo, \u2013 \u015di diris severe", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 8a, konsterno"]], "subdefinitions": []}], "root": "hibrid", "primary": false}, "po\u015dtkarto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Po\u015dte sendata karto, kutime rekte surskribata kaj afrankata, sen koverto.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0447\u0442\u043e\u0432\u0430\u044f \u043a\u0430\u0440\u0442\u043e\u0447\u043a\u0430"], "fr": ["carte postale"], "en": ["postcard"], "nl": ["postkaart", "kaart (postkaart)"], "de": ["Postkarte"], "sv": ["vykort"], "hu": ["levelez\u0151lap"], "br": ["kartenn-bost"], "vo": ["potakad"], "pl": ["poczt\u00f3wka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kart", "primary": false}, "surgenui\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["se mettre \u00e0 genoux", "s'agenouiller"], "hu": ["let\u00e9rdep", "let\u00e9rdepel"]}, "examples": [["du soldatoj surgenui\u011dis, kiam la apostolo estis pasanta, kaj li tenis dum momento la manojn sur iliaj feraj kaskoj", "H. Sienkiewicz trad. L. Zamenhof Quo vadis?\u0109ap. 21"], ["Gordens surgenui\u011dis maldekstre de la viktimo, rigardis ties kapvundon kaj provis levi lian maldekstran manon", "Urd Hadda murdita!p. 5"]], "subdefinitions": []}], "root": "genu", "primary": false}, "koncertejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko por koncertoj, ordinare konstrua\u0135o kun akustike ta\u016dga salono a\u016d amfiteatro.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0446\u0435\u0440\u0442\u043d\u044b\u0439 \u0437\u0430\u043b"], "fr": ["salle de concert"], "en": ["concert hall"], "nl": ["concertgebouw", "concertzaal"], "hu": ["hangversenyterem"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "koncert", "primary": false}, "\u011dardenbrasiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de brasiko (Brassica oleracea), kies varia\u0135oj estas kulturataj.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u043b\u043e\u043a\u043e\u0447\u0430\u043d\u043d\u0430\u044f \u043a\u0430\u043f\u0443\u0441\u0442\u0430"], "de": ["Gem\u00fcsekohl"], "en": ["cabbage"], "sv": ["k\u00e5l"], "pl": ["kalafior"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "brasik", "primary": false}, "brokanta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Jam uzita objekto, kiun oni vendas denove, \u0109ar \u011di ankora\u016d funkcias a\u016d i\u011dis rara\u0135o interesa por kolektantoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0442\u0440\u044b\u043c\u0430\u043d\u0430\u044f \u0440\u044d\u0447"], "fr": ["antiquit\u00e9", "article d'occasion"], "en": ["second-hand good", "used product"], "nl": ["tweedehands goed"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0435\u0440\u0436\u0430\u043d\u043d\u0430\u044f \u0432\u0435\u0449\u044c"], "de": ["Altware", "Gebrauchtware", "Tr\u00f6del"], "hu": ["haszn\u00e1lt cikk", "zsib\u00e1ru"], "fa": ["\u06a9\u0627\u0644\u0627\u06cc \u062f\u0633\u062a\u200c\u062f\u0648\u0645", "\u062c\u0646\u0633 \u0645\u0633\u062a\u0639\u0645\u0644"], "pl": ["starzyzna", "rzecz z drugiej r\u0119ki"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "antikva\u0135o, kolekti.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "brokant", "primary": false}, "meteologiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri meteologio.", "translations": {"fr": ["m\u00e9t\u00e9orologiste"]}, "examples": [["Eugeniu Mustea sveda esperantisto de la klubo en Norrk\u00f6ping servis kiel meteologiisto en Rumanio kaj Svedio", "Vikipedio, artikolo \u00abEugeniu Mustea\u00bb, 2008-08-16"]], "subdefinitions": []}], "root": "meteologi", "primary": false}, "bran\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tigo kreskanta el alia tigo a\u016d el trunko.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043b\u0456\u043d\u0430", "\u0433\u0430\u043b\u0456\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["branche"], "bg": ["\u043a\u043b\u043e\u043d"], "ru": ["\u0432\u0435\u0442\u0432\u044c", "\u0432\u0435\u0442\u043a\u0430", "\u0441\u0443\u043a"], "de": ["Ast", "Zweig"], "hu": ["\u00e1g"], "sk": ["vetva"], "es": ["rama"], "br": ["barr", "brank", "skourr"], "pl": ["ga\u0142\u0105\u017a"]}, "examples": [["\u011di pendi\u011dis sur la bran\u0109oj de la arbeto", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 39"], ["prenu al vi en la unua tago fruktojn de belaj arboj, bran\u0109ojn de palmoj kaj bran\u0109ojn de densaj arboj kaj de apudriveraj salikoj", "La Malnova Testamento, Levidoj 23:40"], ["la trunko havis tri bran\u0109ojn", "La Malnova Testamento, Genezo 40:10"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Io, kio disaparti\u011das el la \u0109efparto, kiel bran\u0109o el trunko; divida\u0135o, fako.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043b\u0456\u043d\u0430 (\u043d\u0430\u0432\u0443\u043a\u0456, \u043f\u0440\u0430\u043c\u044b\u0441\u043b\u043e\u0432\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456 \u0456 \u0434\u0430 \u0433.\u043f.)", "\u0430\u0434\u0433\u0430\u043b\u0456\u043d\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "de": ["Arm", "Zweig", "Branche", "Ausl\u00e4ufer"], "ru": ["\u0432\u0435\u0442\u0432\u044c", "\u043e\u0442\u0432\u0435\u0442\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043e\u0442\u0440\u0430\u0441\u043b\u044c (\u043d\u0430\u0443\u043a\u0438, \u043f\u0440\u043e\u043c\u044b\u0448\u043b\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438)", "\u0440\u0443\u043a\u0430\u0432 (\u0440\u0435\u043a\u0438)", "\u043e\u0442\u0440\u043e\u0433 (\u0433\u043e\u0440\u043d\u043e\u0439 \u0446\u0435\u043f\u0438)", "\u0440\u0430\u0437\u0440\u044f\u0434 (\u0432 \u043a\u043b\u0430\u0441\u0441\u0438\u0444\u0438\u043a\u0430\u0446\u0438\u0438)"], "pl": ["ga\u0142\u0105\u017a", "bran\u017ca"], "hu": ["\u00e1g", "\u00e1gazat"]}, "examples": [["la bran\u0109oj de rivero", null], ["la instruado estu fundamenta, lar\u011da, plena, \u011di ampleksu \u0109iujn bran\u0109ojn de la koncernata objekto", "Marta"], ["la bran\u0109oj de la montaro", "B"], ["la ses bran\u0109oj kiuj elstaris el la kandelabro", "La Malnova Testamento, Eliro 37:20"]], "subdefinitions": []}], "root": "bran\u0109", "primary": true}, "centra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al centro; estanta \u0109e la centro.", "translations": {"be": ["\u0446\u044d\u043d\u0442\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["central"], "pt": ["central"], "el": ["\u03ba\u03b5\u03bd\u03c4\u03c1\u03b9\u03ba\u03cc\u03c2", "\u03ba\u03b5\u03bd\u03c4\u03c1\u03ce\u03bf\u03c2"], "it": ["centrale (agg.)"], "hu": ["k\u00f6zponti", "centr\u00e1lis"], "sk": ["stredov\u00fd"], "br": ["-kreiz"], "cs": ["\u00fast\u0159edn\u00ed"], "ru": ["\u0446\u0435\u043d\u0442\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "pl": ["\u015brodkowy", "centralny"]}, "examples": [["centra punkto, kvartalo, regantaro", null], ["centra angulo", null], ["centra simetrio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "centr", "primary": false}, "hiperbola spiralo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spiralo , kies polusa ekvacio estas de la tipo \u03c1 = k/\u03b8.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0438\u043f\u0435\u0440\u0431\u043e\u043b\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u0441\u043f\u0438\u0440\u0430\u043b\u044c"], "fr": ["spirale hyperbolique"], "de": ["hyperbolische Spirale"], "en": ["hyperbolic spiral"], "pl": ["spirala hiperboliczna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spiral", "primary": false}, "pagano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de paganismo.", "translations": {"ru": ["\u044f\u0437\u044b\u0447\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["pa\u00efen (subst.)"], "en": ["pagan"], "nl": ["heiden"], "pt": ["pag\u00e3o"], "be": ["\u043f\u0430\u0433\u0430\u043d\u0435\u0446", "\u044f\u0437\u044b\u0447\u043d\u0456\u043a"], "de": ["Heide"], "sv": ["hedning"], "hu": ["pog\u00e1ny"], "es": ["pagano"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pagan", "primary": true}, "kineta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata la movon.", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u043d\u044d\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["cin\u00e9tique (adj.)"], "bg": ["\u043a\u0438\u043d\u0435\u0442\u0438\u0447\u0435\u043d"], "nl": ["kinetisch"], "ru": ["\u043a\u0438\u043d\u0435\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["kinetisch"], "hu": ["kinetikus", "mozg\u00e1s-"], "fa": ["\u062c\u0646\u0628\u0634\u06cc"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kinet", "primary": true}, "haltadi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Restadi haltante.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u044f\u0446\u044c (\u0441\u043f\u044b\u043d\u0456\u045e\u0448\u044b\u0441\u044f)"], "fr": ["stationner (intr., rester un certain temps)"], "ru": ["\u0441\u0442\u043e\u044f\u0442\u044c (\u043e\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u0438\u0432\u0448\u0438\u0441\u044c)"], "de": ["Halten", "Stehen"], "pl": ["przystawa\u0107"], "hu": ["\u00e1ll (egy ideig)", "tart\u00f3zkodik"]}, "examples": [["la policanoj kriis al la homamaso: ne haltadu!", null]], "subdefinitions": []}], "root": "halt", "primary": false}, "naciano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Etnano.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0434\u0441\u0442\u0430\u045e\u043d\u0456\u043a \u043d\u0430\u0446\u044b\u0456"], "fr": ["national (subst.)", "ressortissant"], "de": ["Angeh\u00f6riger einer Nationalit\u00e4t"], "en": ["national"], "br": ["broad (den)", "broadour"]}, "examples": [["sed tiel same kiel mi en la nuna momento ne estas ia naciano, sed simpla homo, tiel same mi anka\u016d sentas, ke en tiu \u0109i momento mi ne apartenas al ia nacia a\u016d partia religio, sed mi estas nur homo.", "Zamenhof: La parolado anta\u016d la Unua Kongreso Esperantista en Bulonjo-sur-Maro, 1905-08-05."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u015ctatano.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0430\u043c\u0430\u0434\u0437\u044f\u043d\u0456\u043d"], "de": ["Staatsangeh\u00f6riger"]}, "examples": [["la ambasadoro konsilis al \u0109iuj siaj nacianoj forlasi la landon", "PIV"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Tiusence la vorto aperas nur en la verkoj Nov-Testamentaj."], "primary definition": "Aligentano, ne-judo.", "translations": {"ru": ["\u044f\u0437\u044b\u0447\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["gentil (non-juif, vocabulaire biblique)"], "de": ["Nichtjude"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "naci", "primary": false}, "hipotenuzo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de ortangula triangulo) Latero kontra\u016da al la orta angulo; \u011dia longo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u043f\u0430\u0442\u044d\u043d\u0443\u0437\u0430"], "fr": ["hypot\u00e9nuse"], "en": ["hypotenuse"], "nl": ["hypotenusa"], "pt": ["hipotenusa"], "el": ["\u03c5\u03c0\u03bf\u03c4\u03b5\u03af\u03bd\u03bf\u03c5\u03c3\u03b1"], "de": ["Hypotenuse"], "it": ["ipotenusa"], "hu": ["\u00e1tfog\u00f3"], "fa": ["\u0648\u062a\u0631"], "es": ["hipotenusa"], "br": ["hipotenuzenn"], "ru": ["\u0433\u0438\u043f\u043e\u0442\u0435\u043d\u0443\u0437\u0430"], "pl": ["przeciwprostok\u0105tna"]}, "examples": [["la kvadrato de hipotenuzo egalas la sumon de la kvadratoj de la du katetoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hipotenuz", "primary": true}, "domdio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el la protektaj dioj en domo a\u016d domoparto, kiujn oni kultas \u0109e hejma altaro.", "translations": {"fr": ["dieu du foyer", "lare (dieu du foyer)"], "pl": ["b\u00f3stwo opieku\u0144cze domu"]}, "examples": [["por ni, plibone estas vivi meze de la prapatraj domdioj kaj konservi en kvieta paco niajn virtojn en nia propra hejmo", "J. B. Gresset, trad. C. Rousseau, Ver-vert, Esperantista Centra Librejo, [1914?]"]], "subdefinitions": []}], "root": "di", "primary": false}, "kolegio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Duagrada lernejo, malpli grava ol gimnazio.", "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u043b\u0435\u0434\u0436", "\u043a\u0430\u043b\u0435\u0436"], "fr": ["coll\u00e8ge"], "en": ["trade school"], "nl": ["college"], "ru": ["\u043a\u043e\u043b\u043b\u0435\u0434\u0436", "\u043a\u043e\u043b\u043b\u0435\u0436"], "de": ["Mittelschule"], "hu": ["k\u00f6z\u00e9piskola"], "cs": ["kolej (\u0161koln\u00ed)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u043b\u0435\u0434\u0436", "\u0443\u043d\u0456\u0432\u044d\u0440\u0441\u0456\u0442\u044d\u0442"], "de": ["Hochschule"], "en": ["college"], "hu": ["college"]}, "examples": [["la Franca Kolegio", null], ["la kolegioj de Kembri\u011do", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kolegaro organizita por kune ofici en iu grava tasko.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043b\u043b\u0435\u0433\u0438\u044f"], "hu": ["koll\u00e9gium", "test\u00fclet"], "de": ["Kollegium"], "en": ["college"], "be": ["\u043a\u0430\u043b\u0435\u0433\u0456\u044f", "\u043a\u0430\u043b\u0435\u0433\u0456\u044e\u043c"]}, "examples": [["la kolegio de la pontifikoj, de la a\u016dguroj, de la kardinaloj", null], ["tiam oni fondis la Re\u011dan Kolegion de Kirurgoj", "David Curtis: Koratako, Monatojaro 2002a, numero 1a, p. 28-34a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kolegi", "primary": true}, "ileo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fina parto de la maldika intesto.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0432\u0437\u0434\u043e\u0448\u043d\u0430\u044f \u043a\u0438\u0448\u043a\u0430"], "fr": ["il\u00e9on"], "en": ["ileum"], "nl": ["kronkeldarm"], "pt": ["\u00edleon", "\u00edleo"], "ca": ["\u00edleum", "ili"], "de": ["Krummdarm"], "hu": ["cs\u00edp\u0151b\u00e9l", "ileum"], "pl": ["kr\u0119tnica"], "es": ["\u00edleon"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ile", "primary": true}, "dentkarno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karno de la makzeloj \u0109irka\u016danta la dentajn radikojn.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u044f\u0441\u043d\u0430"], "fr": ["gencive"], "en": ["gengiva", "gum"], "nl": ["tandvlees"], "ru": ["\u0434\u0435\u0441\u043d\u0430"], "de": ["Zahnfleisch"], "sv": ["tandk\u00f6tt"], "hu": ["fog\u00edny", "fogh\u00fas"], "es": ["encia"], "pl": ["dzi\u0105s\u0142o"], "he": ["\u05d7\u05e0\u05d9\u05db\u05d9\u05d9\u05dd"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "karn", "primary": false}, "hidruloj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la klaso hidrozooj (Hydroidea).", "translations": {"fr": ["hydraires"], "it": ["idroida"], "hu": ["hidraszer\u0171ek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hidr", "primary": false}, "financisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specialisto pri financaj aferoj, kondukanto de gravaj financaj aferoj.", "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u043d\u0430\u043d\u0441\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["financier (subst.)"], "nl": ["financier"], "ru": ["\u0444\u0438\u043d\u0430\u043d\u0441\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Finanzier", "Kapitalgeber"], "hu": ["p\u00e9nzember", "p\u00e9nz\u00fcgyi vezet\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "financ", "primary": false}, "bracelethorlo\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0440\u0443\u0447\u043d\u044b\u0435 \u0447\u0430\u0441\u044b", "\u043d\u0430\u0440\u0443\u0447\u043d\u044b\u0435 \u0447\u0430\u0441\u044b"], "fr": ["montre-bracelet"], "nl": ["polshorloge"], "pt": ["rel\u00f3gio de bra\u00e7o"], "de": ["Armbanduhr"], "tr": ["kol saati"], "it": ["orologio da polso"], "hu": ["kar\u00f3ra"], "br": ["eurier-brec'h", "montr arzorn"], "ro": ["ceas cu br\u0103\u0163ar\u0103"], "pl": ["zegarek r\u0119czny (damski)"]}, "examples": [["La ora bracelethorlo\u011do ku\u015dis anta\u016d \u015di apud la skatoleto", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 20a, p. 199a"]], "subdefinitions": []}], "root": "horlo\u011d", "primary": false}, "natrio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 11, atompezo 22,9898, simbolo Na. Alkala blanka metalo, kiu malkomponas akvon kaj kies kombino kun kloro estigas la vulgaran salon uzatan en man\u011da\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0442\u0440\u044b\u0439"], "fr": ["sodium"], "en": ["sodium"], "el": ["\u03c3\u03cc\u03b4\u03b9\u03bf"], "ca": ["sodi"], "de": ["Natrium"], "it": ["sodio"], "hu": ["n\u00e1trium"], "br": ["sodiom", "natriom"], "es": ["sodio"], "ru": ["\u043d\u0430\u0442\u0440\u0438\u0439"], "nl": ["natrium"], "pt": ["s\u00f3dio"], "la": ["Natrium"], "sv": ["natrium"], "pl": ["s\u00f3d"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "natri", "primary": true}, "stajvelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Triangula oblikva velo, hisata la\u016d stajo kaj situanta \u0109e la pruo a\u016d inter mastoj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0430\u043a\u0441\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Flieger"], "en": ["staysail"], "hu": ["tarcsvitorla", "el\u0151k\u00f6t\u00e9l-vitorla"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vel", "primary": false}, "pensii\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["homoj vivas pli longe ol anta\u016de, kaj amaso da bonedukitaj, da\u016dre agemaj kaj lernemaj homoj \u0109iujare pensii\u011das", "K. Fetes-Tosegi, Vintraj Tagoj, kie boacoj vagadas..., La Ondo de Esperanto, 2000:5 (67)"]], "subdefinitions": []}], "root": "pensi", "primary": false}, "amba\u016d": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Uzo de la artikolo apud amba\u016d estas senutila kaj malkonsilinda."], "primary definition": "Du kune, du same, duopaj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u043e\u0434\u0432\u0430", "\u0430\u0431\u0435\u0434\u0437\u044c\u0432\u0435"], "fr": ["tous deux", "l'un et l'autre"], "en": ["both"], "de": ["beide"], "it": ["ambo", "ambedue", "entrambi"], "hu": ["mindkett\u0151"], "cs": ["oba", "ob\u011b"], "fi": ["molemmat", "kumpikin"], "vo": ["bofik"], "es": ["ambos"], "he": ["\u05e9\u05e0\u05d9 \u05d4-", "\u05d3\u05d5-"], "ru": ["\u043e\u0431\u0430", "\u043e\u0431\u0435"], "nl": ["beide"], "pt": ["ambos os/as"], "sk": ["obidve", "obe"], "pl": ["obaj", "obie", "obydwaj", "obydwie", "obydwoje", "oboje"]}, "examples": [["mi kaj mia frato estas amba\u016d esperantistoj", null], ["amba\u016d manoj, okuloj", null], ["oni devas fari diferencon inter la amba\u016d kazoj", "Z"], ["amba\u016ddekstra", null], ["amba\u016dflanka", null], ["amba\u016dflanke de la pordo staras statuoj", null], ["amba\u016dtran\u0109a glavo", "La Malnova Testamento, Sentencoj 5:4"]], "subdefinitions": []}], "root": "amba\u016d", "primary": true}, "resanigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Redoni la sanon al iu, sukcese kuraci.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u043b\u0435\u0447\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["gu\u00e9rir (tr.)"], "en": ["cure", "heal", "make well"], "nl": ["genezen (tr.)"], "be": ["\u0432\u044b\u043b\u044f\u0447\u044b\u0446\u044c", "\u0430\u0437\u0434\u0430\u0440\u0430\u0432\u0456\u0446\u044c"], "tr": ["iyle\u015ftirmek"], "it": ["guarire (tr.)", "risanare"], "hu": ["meggy\u00f3gy\u00edt"], "he": ["\u05dc\u05e8\u05e4\u05d0"]}, "examples": [["la Eternulo banda\u011dos la difektojn de sia popolo kaj resanigos \u011diajn vundojn", "Z"], ["neresanigebla vundo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "san", "primary": false}, "vorta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konsistanta el vortoj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043b\u043e\u0432\u0435\u0441\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["sz\u00f3-"], "pl": ["wyrazowy", "s\u0142owny"], "be": ["\u0441\u043b\u043e\u045e\u043d\u044b", "\u0441\u043b\u0430\u0432\u0435\u0441\u043d\u044b"]}, "examples": [["vorta ludo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Bu\u015da, konsistanta nur el vortoj; neefektiva.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["oral"], "pl": ["s\u0142owny", "ustny"], "br": ["dre gomz"]}, "examples": [["senvaloraj vortaj promesoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "vort", "primary": false}, "vorto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Areto da parolsonoj havanta difinitan signifon kaj difinitan gramatikan uzon en homa lingvo.", "translations": {"be": ["\u0441\u043b\u043e\u0432\u0430"], "fr": ["mot"], "bg": ["\u0434\u0443\u043c\u0430"], "zh": ["\u8bcd", "tr. \u8a5e [c\u00ed]"], "el": ["\u03bb\u03ad\u03be\u03b7", "\u03bb\u03cc\u03b3\u03bf\u03c2", "\u03bf\u03bc\u03b9\u03bb\u03af\u03b1"], "de": ["Wort"], "hu": ["sz\u00f3"], "en": ["word"], "br": ["ger"], "cs": ["slovo"], "es": ["palabra"], "he": ["\u05de\u05dc\u05d4"], "ru": ["\u0441\u043b\u043e\u0432\u043e"], "nl": ["woord"], "pt": ["palavra"], "kk": ["\u0441\u04e9\u0437"], "tr": ["s\u00f6z"], "pl": ["s\u0142owo", "wyraz"]}, "examples": [["simpla, kunmetita, dubsenca vorto", null], ["uzi la \u011dustan, konvenan vorton", null], ["la bildoj elvokitaj de la vortoj", null], ["vortordo", null]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "rigardata kiel formo, kontraste al la ideo.", "translations": {}, "examples": [["oni ne devas diskuti pri vortoj, sed peni ilin kompreni", null], ["faroj estas fruktoj, sed vortoj estas nur folioj", null], ["kion vi legas mia princo? vortojn, vortojn, vortojn!", "Z"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "rigardata kiel eldiro unu- a\u016d plurvorta.", "translations": {}, "examples": [["pli bone estas vorto afabla ol kuko agrabla", "Z"], ["de vorto \u011dentila ne doloras la lango", "Proverbaro esperanta"], ["atentu miajn vortojn; Klinu vian orelon al miaj paroloj", "La Malnova Testamento, Sentencoj 4:20"], ["vorton malveran virtulo malamas", "La Malnova Testamento, Sentencoj 13:5"], ["kiu \u015dparas siajn vortojn, tiu estas prudenta", "La Malnova Testamento, Sentencoj 17:27"], ["per unu vorto, per malmultaj vortoj", "Z"], ["diri la limvorton", "Z"], ["lasi al iu la lastan vorton", "Z"], ["ne venis ankora\u016d la tempo diri la lastan vorton pri tiuj dubaj formoj", "Z"], ["sa\u011da kapo duonvorton komprenas", "Proverbaro esperanta"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Bu\u015da promeso.", "translations": {"fr": ["parole (promesse)"], "pl": ["s\u0142owo"]}, "examples": [["teni, plenumi sian vorton", "Z"], ["vorto donita estas kiel le\u011do", "Proverbaro esperanta"], ["estu la sinjoro de via vorto", "Z"], ["je mia vorto", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Negranda grupo da kune traktataj bitoj a\u016d signoj.", "translations": {"pl": ["s\u0142owo"]}, "examples": [["tiu komputilo operacias per 32-bitaj vortoj", null], ["por tiu redaktila komando \u0109iu interspaceta signogrupo estas vorto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vort", "primary": true}, "droga\u0109o": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La vorto estas misfarita: -a\u0109 \u015dajnas aludi miskvaliton de la drogo, dum fakte temas pri fieco de \u011dia konsumo. Krome, formale imageblas uzo de \u00abfi-drogo\u00bb por malpermesita uzo de stimuliloj fare de malhonestaj sportistoj, sed tia vortuzo \u015dajne ne ekzistas."], "primary definition": "Narkota\u0135o uzata kiel stimulilo a\u016d por plezuro, ofte kun misaj sekvoj al la sano.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0443\u0440\u043c\u0430\u043d", "\u043d\u0430\u0440\u043a\u043e\u0442\u0438\u043a"], "de": ["Droge", "Rauschgift"], "pt": ["droga", "entorpecente", "t\u00f3xico"], "pl": ["drag (m\u0142odzie\u017c.)", "narkotyk", "\u015brodek odurzaj\u0105cy", "doping (\u015brodek wspomagaj\u0105cy)"], "hu": ["drog (k\u00e1b\u00edt\u00f3szer)", "szer (k\u00e1b\u00edt\u00f3szer)", "k\u00e1b\u00edt\u00f3szer"]}, "examples": [["La kulpigo tekstas: legaligo de droga\u0109-mono kaj organizado de infan- kaj virin-komercado", "Guido Van Damme, Kiu faris kion?, Monato, jaro 1996a, numero 11a, p. 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "drog", "primary": false}, "kra\u0109a\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Muko, salivo, kiun iu elkra\u0109is.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u044f\u0432\u043e\u043a"], "fr": ["crachat", "expectoration"], "ru": ["\u043f\u043b\u0435\u0432\u043e\u043a"], "ca": ["escopinada", "salivada"], "fa": ["\u062a\u0641", "\u0622\u0628 \u062f\u0647\u0627\u0646"], "es": ["escupidura", "escupitajo (coloquial)"], "hu": ["k\u00f6pet"]}, "examples": [["li kra\u0109is sur la teron, kaj faris el la kra\u0109a\u0135o koton", "La Nova Testamento, S. Johano 9:6"]], "subdefinitions": []}], "root": "kra\u0109", "primary": false}, "tajgo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subarkta praarbarego konifera, formanta zonon \u0109irka\u016d la norda duonglobo, plejparte inter tundro kaj stepo, de Siberio \u011dis Skandinavio E\u016drazie, kaj en Alasko kaj Kanado Nordamerike.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u0439\u0433\u0430"], "fr": ["ta\u00efga"], "en": ["taiga", "boreal forest"], "nl": ["taiga"], "pt": ["taiga"], "ru": ["\u0442\u0430\u0439\u0433\u0430"], "de": ["Taiga"], "hu": ["tajga"], "fa": ["\u062a\u0627\u06cc\u06af\u0627"], "pl": ["tajga"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tajg", "primary": true}, "brulumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043f\u0430\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["inflammation"], "en": ["inflammation"], "nl": ["ontsteking (ziekte)"], "pt": ["inflama\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0432\u043e\u0441\u043f\u0430\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "hu": ["gyullad\u00e1s"], "pl": ["zapalenie"]}, "examples": [["personoj, kiuj rigardis la eklipson sen speciala protekto , estas enhospitaligitaj kun pli malpli gravaj retinbrulumoj", "P. Levy, Re: Eklipso kaj katastrofo - Transmonden!, soc.culture.esperanto, 1999-08-18"]], "subdefinitions": []}], "root": "brul", "primary": false}, "plumpa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malelegante peza\u0109a, malharmonia.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0443\u043a\u043b\u044e\u0436\u0438\u0439", "\u043d\u0435\u043b\u043e\u0432\u043a\u0438\u0439", "\u043d\u0435\u043f\u043e\u0432\u043e\u0440\u043e\u0442\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439"], "fr": ["lourd (in\u00e9l\u00e9gant)", "pataud"], "nl": ["plomp"], "pt": ["deselegante", "tosco", "r\u00fastico"], "de": ["plump"], "hu": ["plump", "esetlen"]}, "examples": [["\u015di, plumpa kaj grasa, havis lar\u011dan viza\u011don kaj grandajn piedojn", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 73a, volumo 2a, p. 537a"]], "subdefinitions": []}], "root": "plump", "primary": true}, "moratorio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pagoprokrasto konsentita al \u015duldanto.", "translations": {"fr": ["moratoire"]}, "examples": [["necesas ne moratorio, sed pura kaj simpla forstreko de la \u015duldo", "I. Ramonet, trad. V. Lutermano, trad. P. Beaudonnet, Post la cunamo, le Monde diplomatique, 2005-01"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Portempa le\u011da malpermeso a\u016d \u0109esigo de iu agado.", "translations": {}, "examples": [["George Ryan, Guberniestro de la \u015dtato Illinois dekretis moratorion pri ekzekutoj", "R. Picard, Tim, mortkondamnita..., 2000-03"]], "subdefinitions": []}], "root": "moratori", "primary": true}, "entozooj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Internaj parazitaj animaloj.", "translations": {"hu": ["endozo\u00e1k", "endoparazit\u00e1k"], "fr": ["entozoaires"], "de": ["Eingeweidew\u00fcrmer", "Entozoen [fak]"], "pt": ["entozo\u00e1rios"], "la": ["Entozoa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Intestaj vermoj.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "entozo", "primary": true}, "viva": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "vivanta.", "translations": {"be": ["\u0436\u044b\u0432\u044b"], "fr": ["vivant"], "nl": ["levend"], "pt": ["vivo"], "el": ["\u03b6\u03c9\u03bd\u03c4\u03b1\u03bd\u03cc\u03c2"], "de": ["lebendig"], "hu": ["\u00e9l\u0151"], "sk": ["\u017eiv\u00fd"], "ru": ["\u0436\u0438\u0432\u043e\u0439"], "vo": ["lifik"], "es": ["viva"]}, "examples": [["mi englutos ilin vivaj", "Z"], ["miloj da homoj estis bruligitaj vivaj de Inkvizicio", null], ["pentri, desegni la\u016d viva modelo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Karakterizata per rapida kaj arda vivo.", "translations": {"be": ["\u0436\u0432\u0430\u0432\u044b", "\u0440\u0443\u0445\u0430\u0432\u044b", "\u0434\u0437\u0435\u0439\u043d\u044b"], "fr": ["vif"], "nl": ["levendig"], "de": ["lebendig"], "hu": ["\u00e9l\u00e9nk"], "es": ["vivaz", "animada"]}, "examples": [["la dancoj iris jam en pli viva takto", "Z"], ["plej viva simpatio", "Z"], ["viva knabo, disputo", "B"], ["\u015di lin vive interrompis", "B"], ["\u015di prezentis al si tute vive lian viza\u011don", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "viv", "primary": false}, "vivi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Posedi la kapablojn sin nutri kaj reprodukti (parolante privegeta\u0135oj), kaj anka\u016d sin movi (parolante pribestoj).", "translations": {"be": ["\u0436\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["vivre"], "nl": ["leven"], "pt": ["viver"], "el": ["\u03b6\u03c9"], "de": ["leben"], "hu": ["\u00e9l"], "sk": ["\u017ei\u0165"], "ku": ["j\u00een", "jiy\u00een"], "cs": ["\u017e\u00edt"], "ru": ["\u0436\u0438\u0442\u044c"], "vo": ["lif\u00f6n"], "zh": ["\u6d3b [hu\u00f3]", "\u751f [sh\u0113ng]"], "es": ["vivir"], "he": ["\u05dc\u05d7\u05d9\u05d5\u05ea"]}, "examples": [["mineraloj ne vivas", null], ["oni devas man\u011di por vivi", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Uzi tiujn kapablojn dum la tempo inter naski\u011do kaj morto.", "translations": {}, "examples": [["vivi longe, longajn jarojn", null], ["vivu li!", null], ["vivu, progresu, sed lerni ne \u0109esu", "Proverbaro esperanta"], ["li ne vivos pli, ol unu tagon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 31"], ["kiu vivos, tiu vidos", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Uzi tiujn kapablojn la\u016d iaj kondi\u0109oj, ia maniero.", "translations": {}, "examples": [["mi vivas kun li en granda amikeco", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 35"], ["ili amba\u016d estis tiel malagrablaj , ke oni ne povis vivi kun ili", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 11"], ["vivi sola, kun nele\u011da edzino, en urbo, en kamparo, sub re\u011do, pensie, emerite, pie", null], ["vivi en \u011dojo kaj plezuro, en \u011duo kaj bruo", "Z"], ["gajvivanto, bonvivanto", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Havigi al si la rimedojn por sin nutri.", "translations": {}, "examples": [["la bestoj, kiuj vivas de raba\u0135o", null], ["vivi de sia laboro", null], ["vivi la\u016dtage, per sistemo de el mano al bu\u015do", "Z"], ["pastro vivas de pre\u011doj, advokato de le\u011doj", "Proverbaro esperanta"], ["fastas sufi\u0109e, kiu vivas malri\u0109e", null], ["la lando vivas precipe el la terkulturo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Da\u016dre resti en homa memoro.", "translations": {}, "examples": [["lia gloro eterne vivos", null], ["tiu okaza\u0135o ankora\u016d fre\u015de vivas en mia memoro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "viv", "primary": true}, "reordigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Aran\u011di denove la\u016d anta\u016da ordo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0443\u043f\u043e\u0440\u044f\u0434\u043e\u0447\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 \u0432 \u043f\u043e\u0440\u044f\u0434\u043e\u043a", "\u0432\u043e\u0441\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u0438\u0442\u044c \u043f\u043e\u0440\u044f\u0434\u043e\u043a"], "fr": ["r\u00e9ordonner"], "nl": ["herschikken"], "pt": ["reordenar"], "de": ["neuordnen"], "es": ["reordenar"], "hu": ["\u00fajrarendez", "visszarendez"]}, "examples": [["la diplomatoj penas reordigi la rilatojn inter la popoloj", "Z"], ["la virineto de maro reordigis liajn malsekajn harojn", "Fabeloj, volumo 1, la virineto de maro"]], "subdefinitions": []}], "root": "ord", "primary": false}, "stelario": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio kariofilacoj (Stellaria).", "translations": {"be": ["\u0437\u043e\u0440\u043a\u0430\u045e\u043a\u0430"], "fa": ["\u06af\u0646\u062f\u0645\u06a9"], "nl": ["muur (plant)"], "ru": ["\u0437\u0432\u0435\u0437\u0434\u0447\u0430\u0442\u043a\u0430"], "de": ["Sternmiere"], "hu": ["csillagh\u00far"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stelari", "primary": true}, "vivo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spontanea aktiveco propra al organizitaj esta\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0436\u044b\u0446\u044c\u0446\u0451"], "fr": ["vie"], "zh": ["\u751f\u6d3b [sh\u0113nghu\u00f3]", "\u751f\u547d [sh\u0113ngm\u00ecng]"], "el": ["\u03b6\u03c9\u03ae"], "de": ["Leben"], "hu": ["\u00e9let"], "cs": ["\u017eivot"], "vo": ["lif"], "es": ["vida"], "he": ["\u05d7\u05d9\u05d9\u05dd"], "ru": ["\u0436\u0438\u0437\u043d\u044c"], "nl": ["leven"], "pt": ["vida"], "tp": ["ale", "ali"], "sk": ["\u017eivot"], "os": ["\u0446\u0430\u0440\u0434"]}, "examples": [["vegeta, animala vivo", null], ["perdi la vivon", null], ["esti inter vivo kaj morto", null], ["sa\u011do estas fonto de vivo por sia posedanto", null], ["la intelekta, morala vivo", null], ["dramo plena je vivo kaj movo", null], ["vivplena strato", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sinsekvo de la agoj, per kiuj evidenti\u011das tiu aktiveco.", "translations": {}, "examples": [["ni uzu bone la vivon, \u0109ar la vivo ne estas longa", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 20"], ["vivo glate ne fluas, \u0109iam batas kaj skuas", "Proverbaro esperanta"], ["homo lernas la tutan vivon", "Proverbaro esperanta"], ["la estanta, estonta vivo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Uzado de tiu aktiveco la\u016d iaj kondi\u0109oj, ia maniero.", "translations": {}, "examples": [["serioza, aktiva, dibo\u0109a vivo", null], ["vivi puran vivon", null], ["vivo de artisto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "viv", "primary": false}, "jarkolekto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La tuto de la dum unu jaro aperintaj numeroj de perioda\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u0434\u043e\u0432\u0430\u044f \u043f\u043e\u0434\u0448\u0438\u0432\u043a\u0430"], "fr": ["ann\u00e9e (tous les num\u00e9ros d'un p\u00e9riodique)"], "nl": ["jaargang"], "hu": ["\u00e9vfolyam (pl. foly\u00f3irat\u00e9)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kolekt", "primary": false}, "supo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Man\u011da\u0135o konsistanta el akvo, en kiu oni kuiris legomojn kaj anka\u016d kelkfoje viandon.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u043f", "\u043f\u043e\u043b\u0456\u045e\u043a\u0430"], "fr": ["potage", "soupe"], "bg": ["\u0441\u0443\u043f\u0430"], "nl": ["soep"], "ru": ["\u0441\u0443\u043f", "\u043f\u043e\u0445\u043b\u0451\u0431\u043a\u0430"], "hr": ["juha"], "de": ["Suppe"], "tr": ["\u00e7orba"], "sv": ["soppa"], "hu": ["leves"], "en": ["soup"], "es": ["sopa"], "cs": ["pol\u00e9vka"], "pl": ["zupa"], "he": ["\u05de\u05e8\u05e7"]}, "examples": [["inter la mano \u011dis la bu\u015do ofte disver\u015di\u011das la supo", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "sup", "primary": true}, "porko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio porkedoj (Sus), kun mallongaj kruroj kaj rostreto. Unu specio estas en iuj kulturoj hejme bredata pro viando kaj ledo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0431\u0430\u043d", "\u043f\u0430\u0440\u0441\u044e\u043a", "\u0441\u044c\u0432\u0456\u043d\u044c\u043d\u044f"], "fr": ["porc"], "en": ["pig"], "nl": ["zwijn", "varken"], "pt": ["porco", "su\u00edno"], "ru": ["\u043a\u0430\u0431\u0430\u043d (sova\u011da)", "\u0441\u0432\u0438\u043d\u044c\u044f (hejma)"], "de": ["Schwein"], "tr": ["domuz"], "sv": ["svin"], "vo": ["svin"], "bg": ["\u0441\u0432\u0438\u043d\u044f", "\u043f\u0440\u0430\u0441\u0435"], "cs": ["vep\u0159", "prase"], "hu": ["sert\u00e9s", "diszn\u00f3"], "pl": ["\u015bwinia"]}, "examples": [["malavarulo kaj porko estas bonaj post la morto", "Z"], ["\u0135eti perlojn anta\u016d la porkojn", "Proverbaro esperanta"], ["paperujo el porkledo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pork", "primary": true}, "koncentrejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Barakaro a\u016d tendaro, en kiu homoj estas koncentritaj , a\u016d por faciligi ilian proviantadon, a\u016d por amaspunadi ilin.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0446\u044d\u043d\u0442\u0440\u0430\u0446\u044b\u0439\u043d\u044b \u043b\u044f\u0433\u0435\u0440", "\u043a\u0430\u043d\u0446\u043b\u044f\u0433\u0435\u0440"], "fr": ["camp de concentration"], "en": ["concentration camp"], "nl": ["concentratiekamp"], "pt": ["campo de concentra\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0446\u0435\u043d\u0442\u0440\u0430\u0446\u0438\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439 \u043b\u0430\u0433\u0435\u0440\u044c", "\u043a\u043e\u043d\u0446\u043b\u0430\u0433\u0435\u0440\u044c"], "de": ["Konzentrationslager"], "hu": ["koncentr\u00e1ci\u00f3s t\u00e1bor"], "es": ["campo de concentraci\u00f3n"]}, "examples": [["oni akceptis la viktimojn de la tertremo en apuda koncentrejo", "Deklingva manlibro pri politiko"], ["dum la milito milionoj mortis en la koncentrejoj", "Deklingva manlibro pri politiko"]], "subdefinitions": []}], "root": "koncentr", "primary": false}, "entablemento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de konstrua\u0135o, kiu apogi\u011das sur la supro de kolonoj kaj ilin kunligas.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0442\u0430\u0431\u043b\u0435\u043c\u044d\u043d\u0442"], "fr": ["entablement"], "en": ["entablature"], "pt": ["entablamento"], "ru": ["\u0430\u043d\u0442\u0430\u0431\u043b\u0435\u043c\u0435\u043d\u0442"], "ca": ["entaulament"], "de": ["Hauptgesims", "Geb\u00e4lk"], "hu": ["f\u0151p\u00e1rk\u00e1ny", "koronap\u00e1rk\u00e1ny"], "es": ["entablamento"]}, "examples": [["entablemento konsistas el arkitravo, friso kaj kornico", null]], "subdefinitions": []}], "root": "entablement", "primary": true}, "trio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Muzikverko por tri vo\u0109oj a\u016d instrumentoj.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u044b\u0451"], "en": ["trio"], "nl": ["trio"], "pt": ["trio"], "ru": ["\u0442\u0440\u0438\u043e"], "de": ["Trio"], "hu": ["tri\u00f3"], "uk": ["\u0442\u0440\u0456\u043e"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tri", "primary": false}, "deponi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Konfidi al iu multvalora\u0135on gardotan.", "translations": {"ru": ["\u0445\u0440\u0430\u043d\u0438\u0442\u044c (\u0432 \u0431\u0430\u043d\u043a\u0435, \u0432 \u043a\u0430\u043c\u0435\u0440\u0435 \u0445\u0440\u0430\u043d\u0435\u043d\u0438\u044f \u0438 \u0442.\u043f.)", "\u0441\u0434\u0430\u0442\u044c \u043d\u0430 \u0445\u0440\u0430\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0432\u043d\u0435\u0441\u0442\u0438 \u0432 \u0434\u0435\u043f\u043e\u0437\u0438\u0442", "\u0434\u0435\u043f\u043e\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u043d\u0435\u0441\u0442\u0438 \u0432\u043a\u043b\u0430\u0434 (\u0432 \u0431\u0430\u043d\u043a)"], "fr": ["d\u00e9poser (laisser en d\u00e9p\u00f4t)", "laisser en d\u00e9p\u00f4t"], "en": ["deposit"], "pt": ["depositar"], "de": ["deponieren", "hinterlegen", "in Verwahrung geben"], "hu": ["let\u00e9tbe helyez", "depon\u00e1l", "meg\u0151rz\u00e9sre \u00e1tad"], "fa": ["\u0633\u067e\u0631\u062f\u0646", "\u0633\u067e\u0631\u062f\u0647 \u06af\u0630\u0627\u0634\u062a\u0646"], "es": ["depositar"], "pl": ["deponowa\u0107", "powierza\u0107", "oddawa\u0107 w depozyt"]}, "examples": [["deponi monon en banko", "Z"], ["deponi monon en \u015dparkaso", null], ["deponi paka\u0135on en stacia pakgardejo", null], ["deponi provizon da man\u011da\u0135oj en la kabano", null], ["ili deponu la vestojn en la sanktaj \u0109ambroj", "La Malnova Testamento, Je\u0125ezkel 44:19"], ["\u0109iu traktato devas esti deponita en la Sekretariejo de la Ligo", null], ["deponita\u0135on trompe forpreni", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "depon", "primary": true}, "kurzalti\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pliprezi\u011do de kurza valoro.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0432\u044b\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435 \u043a\u0443\u0440\u0441\u0430"], "be": ["\u0440\u043e\u0441\u0442 \u043a\u0443\u0440\u0441\u0443", "\u043f\u0430\u0432\u044b\u0448\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435 \u043a\u0443\u0440\u0441\u0443"], "de": ["Kursanstieg"], "nl": ["koersstijging"], "hu": ["\u00e1rfolyam-n\u00f6veked\u00e9s", "\u00e1rfolyamnemelked\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kurz", "primary": false}, "cefalotorako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"it": ["cefalotorace", "prosoma"]}, "examples": [["\u0109e longkruraj araneoj cefalotorako kaj abdomeno estas du apartaj elementoj ligitaj per videbla, maldika tubo", "E. Nieuwenhuys, trad. L. De Cooman, Longkruruloj, svingaraneoj a\u016d keloaraneoj, 2006-03-10"]], "subdefinitions": []}], "root": "cefalotorak", "primary": true}, "trie": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Triarange, post du anta\u016daj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430-\u0442\u0440\u044d\u0446\u044f\u0435"], "fr": ["troisi\u00e8mement"], "en": ["thirdly"], "nl": ["ten derde"], "ru": ["\u0432-\u0442\u0440\u0435\u0442\u044c\u0438\u0445"], "de": ["drittens", "dritt..."], "sw": ["tatu"], "hu": ["harmadszor (felsorol\u00e1sban)"], "fa": ["\u0633\u0648\u0645 \u0622\u0646\u06a9\u0647", "\u062b\u0627\u0644\u062b\u0627\u064b"], "br": ["da drede"], "fi": ["kolmanneksi"], "pl": ["po trzecie"]}, "examples": [["en 1990 Nov-Zelando havis la plej grandan proporcion de memmortigoj por junaj virinoj kaj la tri e plej alta por junaj viroj", "Donald Rogers: Ekonomia miraklo a\u016d malsano?, Monato jaro 1997a, numero 2a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tri", "primary": false}, "tria": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Triaranga, venanta post du anta\u016daj.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u044d\u0446\u0456"], "fr": ["troisi\u00e8me"], "en": ["third"], "zh": ["\u7b2c\u4e09 [d\u00ecs\u0101n]"], "ru": ["\u0442\u0440\u0435\u0442\u0438\u0439"], "ca": ["tercer"], "de": ["dritter", "dritte", "drittes"], "sw": ["-a tatu"], "hu": ["harmadik"], "fa": ["\u0633\u0648\u0645", "\u0633\u0648\u0645\u06cc\u0646"], "br": ["trede", "trivet [vira]", "teirvet [ina]"], "fi": ["kolmas"], "nl": ["derde"], "pl": ["trzeci"]}, "examples": [["la tria jarmilo alvenos la 1an de januaro 2001", "Evgeni Georgiev: \u0108u kalendar-reformo estos bezonata?, Monato jaro 1998a, numero 2a, p. 11a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tri", "primary": false}, "fermi la fa\u016dkon": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["fermer sa gueule"]}, "examples": [["se ili bonvolos fermi la fa\u016dkojn kaj doni al li okazon demandi al la intendanto", "J. Francis, Misio sen Alveno, tk-stafeto, 1982"], ["kial prezidento Chavez ne fermis sian grandan fa\u016dkon?", "-, Kial ci ne silentas?, 2007-11-12"]], "subdefinitions": []}], "root": "fa\u016dk", "primary": false}, "konduka": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al kondukado.", "translations": {"hu": ["vezet\u00e9si"]}, "examples": [["mia konduka tekniko estas plej kompetenta", "Rakonto pri diametra kontra\u016deco \u0108ina Enciklopedio"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kondukanta.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u0434\u044f\u0449\u0438\u0439"], "hu": ["vezet\u0151"]}, "examples": [["nelacigeble, studas la propagadon de la elektromagnetaj ondoj kiuj transporti energion sen konduka fadeno", "P. Dessapt Elektromagnetismo kaj propagado de la ondoj http://dspt.club.fr/hertzE.htm"]], "subdefinitions": []}], "root": "konduk", "primary": false}, "stenodaktilografi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stenodaktilograf", "primary": true}, "malvoli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Rifuzi, ne voli.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435 \u0445\u0430\u0446\u0435\u0446\u044c", "\u043d\u0435 \u0436\u0430\u0434\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u0443\u043f\u0440\u0430\u0446\u0456\u045e\u043b\u044f\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["refuser"], "hu": ["elutas\u00edt", "vonakodik"], "nl": ["weigeren"], "ru": ["\u043d\u0435 \u0445\u043e\u0442\u0435\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"]}, "examples": [["ne malvolu puni knabon", "La Malnova Testamento, Sentencoj 23:13"]], "subdefinitions": []}], "root": "vol", "primary": false}, "konduki": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Direkti kaj konduki povas esti indiferente uzataj pri veturiloj kaj pri gravaj aferoj (entreprenoj kaj tiel plu). Sed pri vivuloj ekzistas tia diferenco, ke la kondukanto akompanas, la direktanto ne. Inter direkti a\u016d konduki kaj gvidi, la diferenco estas, ke la direktanto a\u016d kondukanto estras, dum la gvidanto nur helpas. Fine gvidi supozas, ke la gvidato ne konas la \u011dustan vojon, kiun konas nur la gvidanto."], "primary definition": "(transitiva) Irigi iun kun si al iu loko, direktante lin la\u016d sia propra pla\u0109o.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438", "\u043f\u0440\u0438\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438", "\u043f\u0440\u0438\u0432\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["conduire (faire aller avec soi)", "acheminer", "amener", "guider (faire aller avec soi)", "mener (faire aller avec soi)"], "en": ["lead"], "nl": ["begeleiden", "besturen"], "pt": ["conduzir", "levar", "guiar"], "de": ["leiten", "geleiten", "f\u00fchren"], "hu": ["vezet"], "cs": ["v\u00e9st"]}, "examples": [["la soldatoj kondukis la arestitojn tra la stratoj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 22"], ["konduki iun al la fenestro, al urbdomo, en la teatron, sur vojo malbona", "Z"], ["konduki infanon per la mano", null], ["konduki blindulon, vizitantojn", null], ["konduki \u0109evalon per la brido", null], ["konduki a\u016dtomobilon, ma\u015dinon", null], ["en broditaj vestoj \u015di estas kondukata al la re\u011do", "Z"], ["mi kondukos vin la\u016d la vojo de sa\u011do", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ebligi al io a\u016d iu iradon al iu loko.", "translations": {"fr": ["conduire (constituer un passage)", "mener (constituer un passage)"], "de": ["leiten", "f\u00fchren"], "nl": ["leiden"]}, "examples": [["mallar\u011da vojeto kondukas tra tiu \u0109i kampo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 38"], ["kanalo kondukas la akvon en la lagon", "B"], ["aleo da arboj kondukas al la domo", null], ["pordo kondukanta el la \u0109ambro en la \u011dardenon", null], ["la arbaro kondukis al la maro", "Z"], ["lia metio kondukas lin en multajn diversajn mediojn", null], ["peto kaj demando kondukas tra l' tuta lando", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Alvenigi per sia propra agado iun a\u016d ion al nova stato.", "translations": {"fr": ["conduire (\u00e0 un \u00e9tat, \u00e0 un acte)", "acculer (\u00e0 un \u00e9tat, \u00e0 un acte)", "entra\u00eener (vers un \u00e9tat, \u00e0 un acte)", "pousser (vers un \u00e9tat, \u00e0 un acte)", "r\u00e9duire (\u00e0 un \u00e9tat, \u00e0 un acte)"], "de": ["leiten"], "nl": ["leiden"]}, "examples": [["jen kien vi kondukis lin per viaj konsiloj!", null], ["konduki la landon al pereo, aferon al sukceso, sian laboron al feli\u0109a fino", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ebligi al iu alvenon al nova stato.", "translations": {"fr": ["conduire (aboutir \u00e0)", "aboutir (\u00e0 un r\u00e9sultat)", "mener (aboutir \u00e0)", "d\u00e9boucher (aboutir \u00e0)"], "de": ["f\u00fchren"], "nl": ["leiden"]}, "examples": [["dibo\u0109ado kondukas al malsano", null], ["espero kaj pacienco kondukas al potenco", "Proverbaro esperanta"], ["tro da libero kondukas al mizero", "Proverbaro esperanta"], ["tiuj provoj kondukis al nenia rezultato", "Z"], ["e\u0109 plej granda malbono al bono kondukas", "Proverbaro esperanta"], ["tro grandaj kalkuloj kondukas al nulo", "Proverbaro esperanta"], ["mensogo malproksimen ne kondukas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Agigi iun a\u016d funkciigi ion la\u016d sia propra volo, gardante por si la estrecon.", "translations": {"fr": ["conduire (diriger)", "administrer", "commander", "diriger", "g\u00e9rer", "gouverner", "guider (diriger)", "manager", "man\u0153uvrer (diriger)", "mener (diriger)", "piloter (diriger)", "r\u00e9gir"], "de": ["steuern", "lenken"], "nl": ["leiden"]}, "examples": [["konduki ma\u015dinon, veturilon, la popolojn, la homojn", null], ["la plimulto el la virinoj lasas sin konduki de sia koro", null], ["konduki armeon, regimenton, \u0125oron, militon, batalon, entreprenon, firmon, proceson, la mastra\u0135on de la domo, interparoladon, rezonadon", null], ["prudente konduki aferon", null], ["mi ne kondukas apartan libron por \u0109iuj enspezoj kaj elspezoj", "Z"], ["konduki la dancojn", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: \u0108i tiu senco sufi\u0109e facile kaj tre internacie derivi\u011das de senco , ja la koncernaj substancoj ebligas trairadon de la koncerna energiformo kaj iasence agas por \u011di kiel agas kanaloj por fluida\u0135oj. Tial ne aspektas tre utila la paronimo kondukt aperanta \u0109i-sence en , kaj enkondukita jam pli frue en."], "primary definition": "(transitiva) (elektron, varmon, elektromagnetan ondon) Esti trairebla de \u011di.", "translations": {"fr": ["conduire (phys.)", "\u00eatre conducteur (de)"]}, "examples": [["la metaloj bone kondukas elektron", null], ["oni sternis tri elektrajn kablojn de Tianshengqiao-hidroelektrejo en la limregiono de Yunnan, Guizhou kaj Guangxi por konduki elektron al Guangdong", "Harmonia kunlaboro de la oriento kun la okcidento por kuna prospero El Popola A?inio"], ["estas ekstreme bona materio por konduki varmon", "Diamanto ne nur belas \u0108ina Enciklopedio"]], "subdefinitions": []}], "root": "konduk", "primary": true}, "korpusklo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre malgranda peco de materio; tre malgranda korpo, esta\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u043f\u0443\u0441\u043a\u0443\u043b\u0430", "\u0447\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456\u0446\u0430", "\u0447\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456\u043d\u043a\u0430"], "en": ["corpuscle"], "pt": ["corp\u00fasculo"], "ru": ["\u0447\u0430\u0441\u0442\u0438\u0446\u0430", "\u043a\u043e\u0440\u043f\u0443\u0441\u043a\u0443\u043b\u0430"], "ca": ["corpuscle"], "de": ["Korpuskel", "Teilchen", "Elementarteilchen", "K\u00f6rnchen", "St\u00e4ubchen"], "hu": ["r\u00e9szecske", "korpuszkula"], "fa": ["\u0630\u0631\u0647"], "es": ["corp\u00fasculo"], "pl": ["cz\u0105steczka", "korpusku\u0142a"]}, "examples": [["la infuzoroj estas korpuskloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "korpuskl", "primary": true}, "tio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Montra pronomo signifanta \u00abio, kion mi nun vidas anta\u016d mi a\u016d pri kio mi nun parolas; tiu afero, tiu a\u0135o, tiu objekto, tiu ideo\u00bb.", "translations": {"be": ["\u0442\u043e\u0435"], "fr": ["\u00e7a", "ce (cela)", "cela"], "en": ["that (pronoun)"], "nl": ["dat"], "ru": ["\u0442\u043e", "\u044d\u0442\u043e"], "de": ["das"], "hu": ["az"], "sk": ["to"], "cs": ["to"], "vo": ["osat", "atos"], "pl": ["tamto"]}, "examples": [["tio estas tre facila", null], ["tio \u0109i", null], ["de kiu tio venas?", "Z"], ["kion tio signifas?", null], ["ekzistas personoj, kiuj tion ne komprenas", "Z"], ["tio \u0109i estas la \u0109efa celo de niaj kongresoj", "Z"], ["li ne similas al tio, kio li anta\u016de estis", "Z"], ["tio, kion vi diras, estas tre grava", null], ["\u015di rakontis tion, kio okazis al \u015di", "Z"], ["tio \u0109i estis feino", "Z"], ["\u0109u tio estas vi, Ivan?", "Z"], ["tio estas tute mia opinio", null], ["tio estas hundoj, kiuj bojas", null], ["tio estas ili, kiuj parolis al faraono", "Z"], ["tio estas tiuj fremduloj, kiujn ni atendis", null], ["tio estis la vortoj, per kiuj li finis", null], ["(tio \u0109i) estis la unua fojo", "Z"], ["kion ni promesis, tion plenumu", "Z"], ["mi volis atentigi vin pri tio, ke en nia afero \u0109io povas esti atingita nur per harmonio kaj konstanteco", "Z"], ["la esperantismo celas nur al tio, ke ia ta\u016dga kaj vivipova komprenilo inter la popoloj ekzistu", "Z"], ["la dan\u011dero de ilia atako konsistis en tio ke \u011di estis ka\u015dite preparita", "Z"], ["la dua kulpigo, kiun ni ofte devas a\u016ddi, estas tio, ke ni estas malbonaj patriotoj", "Z"], ["ni memoru pri tio, ke niaj kongresoj estas anta\u016dparolo por la historio de la estonta interfratigita homaro", "Z"], ["\u0109io dependas de tio, kiel oni konsideras la aferon", null], ["konforme al tio kiel mi ordonis al vi", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "tio", "primary": true}, "\u015dvitbano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bano en seka tre varmigita aero.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u045e\u043d\u0430"], "fr": ["sauna", "bain de vapeur s\u00e8che"], "en": ["sauna"], "nl": ["sauna"], "ru": ["\u0441\u0430\u0443\u043d\u0430"], "de": ["Schwitzbad", "Sauna"], "hu": ["izzaszt\u00f3f\u00fcrd\u0151", "szauna"], "br": ["saona"], "pl": ["\u0142a\u017ania parowa", "sauna", "par\u00f3wka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "sa\u016dno", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ban", "primary": false}, "preter\u015dovi\u011di": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u015dovi montras \u011denerale agon mildan, moderan, delikatan, zorgan, singardan a\u016d ka\u015dan, dum pu\u015di montras prefere agon malmoderan, maldelikatan, perfortan: ni en\u015dovi\u011dis iom post iom en la amason kaj atingis nerimarkite \u011dis la unuaj vicoj. Kp: ni trapu\u015dis nin tra la amaso kaj rapide forkuris."], "primary definition": "Delikate pasi preter, tra io.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0441\u0443\u043d\u0443\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["se glisser"], "nl": ["doorschuiven"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u0443\u043d\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u0440\u043e\u0434\u0432\u0438\u043d\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["dazwischenschieben", "hindurchschieben"], "it": ["scorrere (passare delicatamente)", "scivolare (passare delicatamente)"], "hu": ["elsiklik", "elsuhan", "\u00e1tsiklik", "\u00e1tsuhan"]}, "examples": [["ili ne atentis la virinon, kies funebra vesto preter\u015dovi\u011dis anta\u016d ili", "Z"], ["\u0109i tiuj bildoj preter\u015dovi\u011dis anta\u016d \u015dia animo", "Z"], ["malnovaj historioj tra\u015dovi\u011dis al \u015di tra la menso kiel rapidemaj bildoj de magia lanterno", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dov", "primary": false}, "tie": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adverbo signifanta \u00aben tiu loko\u00bb.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043c"], "fr": ["l\u00e0 (\u00e0 distance)", "l\u00e0-bas"], "nl": ["daar"], "ru": ["\u0442\u0430\u043c"], "de": ["da", "dort"], "vo": ["us"], "pl": ["tam", "\u00f3wdzie", "tam\u017ce"]}, "examples": [["kion vi faras tie?", "Z"], ["tien metu lavujon", "Z"], ["sendu tien por rigardi", "Z"], ["li maltrankvile pa\u015das tra la \u0109ambro tien kaj reen", "Z"], ["la vorto \u00ab\u011dardenon\u00bb staras tie \u0109i en akuz.", "Z"], ["se ni iam post prepozicio uzas la akuz-on, la akuz. tie dependas ne de la prepozicio, sed de aliaj ka\u016dzoj", "Z"], ["ofte kunvenas personoj de malsamaj nacioj, sed tie komprenas sin reciproke nur tre malgranda parto da kunvenintoj", "Z"], ["oni suferas tie, kie oni estas vundita", null], ["kie estas mielo, tie mu\u015doj ne mankas", "Proverbaro esperanta"], ["kie regas la forto, tie rajto silentas", "Proverbaro esperanta"], ["kie dento doloras, tien iras la lango", "Proverbaro esperanta"], ["\u0109u vi estas \u0109i-tieulo?", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tie", "primary": true}, "tia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Montra adjektivo esprimanta la kvaliton kaj signifanta \u00abde tiu kvalito, grado, naturo, speco\u00bb.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043a\u0456"], "nl": ["zodanig", "zulk", "zo'n"], "ru": ["\u0442\u0430\u043a\u043e\u0439"], "de": ["so", "solcherart", "so beschaffen"], "pl": ["taki {l.poj. r.m.}", "taka {l.poj. r.\u017c.}", "tacy {l.mn. r.m.}", "takie {l.mn. r.\u017c.}", "takowy (przest.) {l.poj. r.m.}", "takowa (przest.) {l.poj. r.\u017c.}", "takowi (przest.) {l.mn. r.m.}", "takowe (przest.) {l.mn. r.\u017c.}"], "hu": ["ilyen", "olyan"]}, "examples": [["la stato de l' afero estas tia", "Z"], ["mia plano estas tia", "Z"], ["por ke lingvo estu universala, ne sufi\u0109as nomi \u011din tia", "Z"], ["kion vi farus en tia okazo?", null], ["mi ne amas tiajn parolojn", "Z"], ["\u011duste tian vidon li havis, kiam li en kolero sian pezan glavon en la glacion batis", "Z"], ["ili estas fieraj, ni ne estas tiaj", null], ["la tuta familio sentis sin feli\u0109a, ke \u011di efektive estis", "Z"], ["al la sufiksoj estas donita la signifo de memstaraj vortoj kaj kiel tiaj ili estas lokitaj en la vortaro", "Z"], ["en tia a\u016d alia formo", null], ["kio ka\u016dzis tian grandan ribelon?", "Z"], ["ne skribu al mi tiajn (tiel) longajn leterojn", "Z"], ["du ne estus al vi agrable havi tian saman kapablon?", "Z"], ["mia teruro estis tia, ke mi ne povis elparoli unu vorton", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ekkria samsenca adj..", "translations": {}, "examples": [["tia homo mortis!", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Korelativa samsenca adjektivo uzata kiel anta\u016da\u0135o al kia a\u016d kiel kaj montranta komparon pri kvalito.", "translations": {}, "examples": [["\u0109iu esperantisto povas havi tiajn konvinkojn a\u016d fari tiajn agojn, kiajn li volas", "Z"], ["mi prenos la robon tian, kia \u011di estas", null], ["kia patro tia filo", "Z"], ["kia ago, tia pago", "Proverbaro esperanta"], ["kia naski\u011dis, tia grandi\u011dis", "Proverbaro esperanta"], ["kun kiu vi kuni\u011das, tia vi fari\u011das", "Proverbaro esperanta"], ["tiaj, kiel mi ne atakas are unu homon", "B"], ["la uzado de la artikolo estas tia sama kiel en la aliaj lingvoj", "Z"], ["li ne estas tia persono, kiu permesus al si tion", null], ["spegulon tian, kie vi ekvidos", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "tia", "primary": true}, "benefico": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prezentado (spektaklo, sporto, koncerto) profite al iu aktoro a\u016d socia, filantropia entrepreno.", "translations": {"be": ["\u0431\u044d\u043d\u044d\u0444\u0456\u0441"], "fr": ["spectacle de bienfaisance"], "bg": ["\u0431\u0435\u043d\u0435\u0444\u0438\u0441"], "ru": ["\u0431\u0435\u043d\u0435\u0444\u0438\u0441"], "de": ["Benefizveranstaltung", "Wohlt\u00e4tigkeitsveranstaltung"], "hu": ["j\u00f3t\u00e9konys\u00e1gi rendezv\u00e9ny"], "en": ["benefit"], "pl": ["benefis"], "es": ["funci\u00f3n ben\u00e9fica"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "benefic", "primary": true}, "nuanci": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Meti nuancojn en ion, delikate gradigi.", "translations": {"be": ["\u043d\u044e\u0430\u043d\u0441\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "nl": ["nuanceren"], "pt": ["nuan\u00e7ar"], "ru": ["\u043d\u044e\u0430\u043d\u0441\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["nuancieren"], "sv": ["nyansera"], "hu": ["\u00e1rnyal"]}, "examples": [["nuanci sian stilon, siajn ripro\u0109ojn", null], ["la \u0109ielo nuanci\u011dis de mil diversaj koloroj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "nuanc", "primary": false}, "nuanco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Delikata apena\u016d sentebla diferenco inter gradoj kaj kombinoj de iu koloro.", "translations": {"be": ["\u043d\u044e\u0430\u043d\u0441", "\u0430\u0434\u0446\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "en": ["nuance"], "nl": ["nuance", "schakering"], "pt": ["nuan\u00e7a"], "ru": ["\u043e\u0442\u0442\u0435\u043d\u043e\u043a", "\u043d\u044e\u0430\u043d\u0441"], "de": ["Nuance"], "sv": ["nyans"], "hu": ["\u00e1rnyalat", "n\u00fcansz"]}, "examples": [["la nuanco de la granata ru\u011do estas malhela", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Delikata diferenco inter samspecaj aferoj.", "translations": {}, "examples": [["nuanco de stilo, de sento", null], ["tio estus nur nuanco, sed tiaj nuancoj ofte estas gravaj en la vivo", null], ["Esperanto povas esprimi \u0109iujn nuancojn de la penso", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "nuanc", "primary": true}, "estiel": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "kiel, estkiel", "translations": {"pt": ["como", "na qualidade de"]}, "examples": [["Adamo estiel Tankredo venas, en plenforta virago, kun aliaj kavaliroj", "Imre Mad\u00e1ch, trad. K. Kalocsay, La tragedio de l'homo. 7a Bildo"], ["\u2015 Kaj \u0109u de nun, estiel Majstro, mi surhavu \u0109apelon?", "Jorge Camacho, La Majstro kaj Martinelli. Budape\u015dto, 1993"]], "subdefinitions": []}], "root": "estiel", "primary": true}, "paragrafo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sentitola parto de jura a\u016d faka teksto, malpli granda ol \u0109apitro kaj artikolo, konsistanta el unu a\u016d pluraj alineoj, por oportuna referencado provizita je numero, kiun ofte anta\u016das speciala signo (paragrafo,2).", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u0433\u0440\u0430\u0444"], "fr": ["paragraphe"], "en": ["paragraph", "section"], "nl": ["paragraaf"], "be": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u0433\u0440\u0430\u0444"], "de": ["Paragraph"], "hu": ["paragrafus"], "es": ["p\u00e1rrafo (secci\u00f3n)"], "pl": ["paragraf"]}, "examples": [["vidu \u00a71, art.3", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: La uzado de paragrafsignoj varias la\u016d landoj; en Esperantujo tradicie estas preferata la kurba paragrafsigno (jam en la Fundamenta \u00abEkzercaro\u00bb).", "Rimarko: En iuj komputilaj tekstoredaktiloj la rekta paragrafsigno estas uzata por bildigi finon de alineo (pro anglalingva kalembura konfuzo inter paragrafo kaj alineo)."], "primary definition": "Signo por marki paragrafon:.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u0440\u0430\u0433\u0440\u0430\u0444"], "en": ["paragraph (sign, symbol)", "section (sign, symbol)"], "pl": ["paragraf (znak)"], "es": ["p\u00e1rrafo (signo)"], "hu": ["paragrafusjel"]}, "examples": [["la paragrafsigno kurba , rekta", null]], "subdefinitions": []}], "root": "paragraf", "primary": true}, "dermapteroj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la klaso insektoj (Dermaptera).", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0436\u0438\u0441\u0442\u043e\u043a\u0440\u044b\u043b\u044b\u0435 (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434)", "\u0443\u0445\u043e\u0432\u0451\u0440\u0442\u043a\u0438 (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434)"], "fr": ["dermapt\u00e8res"], "pt": ["derm\u00e1pteros"], "de": ["Ohrw\u00fcrmer (Ordnung)"], "pl": ["skorki"], "hu": ["f\u00fclbem\u00e1sz\u00f3k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dermapter", "primary": true}, "modereco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de iu a\u016d io modera.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0440\u044b\u043c\u0430\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u043c\u044f\u0440\u043a\u043e\u045e\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["mod\u00e9ration"], "nl": ["gematigdheid"], "ru": ["\u0443\u043c\u0435\u0440\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0441\u0434\u0435\u0440\u0436\u0430\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fa": ["\u0645\u06cc\u0627\u0646\u0647\u200c\u0631\u0648\u06cc", "\u0627\u0639\u062a\u062f\u0627\u0644"], "es": ["moderaci\u00f3n"], "hu": ["m\u00e9rs\u00e9kletess\u00e9g", "m\u00e9rt\u00e9kletess\u00e9g"]}, "examples": [["vivo sen modero kondukas al mizero", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "moder", "primary": false}, "sin trovi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0437\u043d\u0430\u0445\u043e\u0434\u0437\u0456\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["se trouver"], "nl": ["zich bevinden"], "ru": ["\u043d\u0430\u0445\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["sich befinden"], "pl": ["znajdowa\u0107 si\u0119", "odnajdywa\u0107 si\u0119", "spotyka\u0107 si\u0119"], "hu": ["tal\u00e1lhat\u00f3", "el\u0151fordul", "l\u00e9tezik"]}, "examples": [["trans la rivero sin trovis aliaj hirundoj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 26"], ["la kaldrono, en kiu sin trovas bolanta akvo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 25"], ["la fenestro sin trovis apud la pordo", "Z"], ["en nia lando sin ne trovas montoj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 38"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pl": ["znajdowa\u0107 si\u0119"], "hu": ["v\u00e1lik (vmilyenn\u00e9)"]}, "examples": [["sin trovi tute sola", null]], "subdefinitions": []}], "root": "trov", "primary": false}, "instalilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Programo por instali aliajn pecojn da programaro en onian komputilon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0433\u0440\u0430\u043c\u043c\u0430 \u0443\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u043a\u0438", "\u0438\u043d\u0441\u0442\u0430\u043b\u043b\u044f\u0442\u043e\u0440"], "fr": ["programme d'installation", "installateur (programme)"], "en": ["installer"], "pt": ["instalador (computa\u00e7\u00e3o)"], "de": ["Installationsprogramm"], "es": ["programa de instalaci\u00f3n", "instalador (programa)"], "hu": ["telep\u00edt\u0151program"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "instal", "primary": false}, "pagumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio viveredoj (Paguma), kun unu specio (Paguma larvata) vivanta en orienta Tibeto, suda \u0108inujo, Tajvano, Borneo, 60-centimetra brun-hara besto kun nigra-blanka kapo, noktema.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0433\u0443\u043c\u0430"], "fr": ["civette palmiste \u00e0 masque"], "en": ["masked palm civet"], "nl": ["witsnorpalmroller", "witsnorpalmmarter", "moesong"], "pt": ["civeta"], "ru": ["\u043f\u0430\u0433\u0443\u043c\u0430"], "hu": ["\u00e1lc\u00e1s p\u00e1lmasodr\u00f3"]}, "examples": [["oni portu pladon da salita paguma\u0135o al Jado kaj Jaspa", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 75a, p. 577a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pagum", "primary": true}, "diserti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Prezenti detalan metodan studadon pri scienca, filozofia a\u016d literatura temo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0430\u0440\u0430\u043d\u044f\u0446\u044c \u0434\u044b\u0441\u044d\u0440\u0442\u0430\u0446\u044b\u044e"], "fr": ["disserter"], "en": ["dissert", "dissertate", "discuss", "discourse"], "pt": ["dissertar"], "ru": ["\u0437\u0430\u0449\u0438\u0449\u0430\u0442\u044c \u0434\u0438\u0441\u0441\u0435\u0440\u0442\u0430\u0446\u0438\u044e"], "de": ["seine Dissertation schreiben", "seine Doktorarbeit verfassen"], "hu": ["\u00e9rtekezik", "\u00e9rtekez\u00e9st \u00edr"], "pl": ["przedstawia\u0107 dysertacj\u0119"]}, "examples": [["la profesoro disertis pri Kant", null]], "subdefinitions": []}], "root": "disert", "primary": true}, "alpa\u015di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Pa\u015de proksimi\u011di al iu a\u016d io.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u044b\u0441\u044c\u0446\u0456"], "nl": ["aan komen lopen"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043e\u0439\u0442\u0438"], "hu": ["odal\u00e9p", "hozz\u00e1l\u00e9p"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Ekfari, ekprovi, komenci trakti.", "translations": {"nl": ["beginnen met", "aanpakken"], "hu": ["hozz\u00e1l\u00e1t", "nekikezd"]}, "examples": [["nun ni devas alpa\u015di al alia demando, al la elekto, al la realigado de la projekto", "Z"], ["mi vole nevole devis cedi kaj alpa\u015di kun propono de radikalaj reformoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "pa\u015d", "primary": false}, "disprozio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 66, atompezo 162,50, simbolo Dy. Ar\u011dentgriza metalo. Lantanoido.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0441\u043f\u0440\u043e\u0437\u0456\u0439"], "fr": ["dysprosium"], "en": ["dysprosium"], "nl": ["dysprosium"], "pt": ["dispr\u00f3sio"], "la": ["Dysprosium"], "ca": ["disprosi"], "de": ["Dysprosium"], "it": ["disprosio"], "hu": ["diszpr\u00f3zium"], "fa": ["\u062f\u06cc\u0633\u067e\u0631\u0648\u0632\u06cc\u0645"], "es": ["disprosio"], "br": ["disproziom"], "ru": ["\u0434\u0438\u0441\u043f\u0440\u043e\u0437\u0438\u0439"], "pl": ["dysproz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "disprozi", "primary": true}, "ta\u015do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ujo destinita por kunportado de negrandaj objektoj, kutime kun fermilo kaj unu a\u016d pluraj teniloj (a\u016d kro\u0109iloj, rimenoj a\u016d alispecaj fiksiloj \u0109e la zono kaj tiel plu).", "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u043c\u0430", "\u0441\u0443\u043c\u043a\u0430"], "bg": ["\u0447\u0430\u043d\u0442\u0430"], "en": ["bag"], "cs": ["ta\u0161ka", "kabela"], "de": ["Tasche"], "tr": ["\u00e7anta", "zembil"], "pl": ["torba"]}, "examples": [["teko, tornistro, mansako, monujo estas specoj de la \u011denerala nocio ta\u015do", null], ["pla\u011da ta\u015do (kian oni kunportas sur pla\u011don)", null], ["lernejana ta\u015do", null], ["ho ve, mia ta\u015do perdis sian elegantan formon kaj nun pendas kiel sako!", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ta\u015d", "primary": true}, "genufleksi": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Genufleksadon foje akompanas klinado de la busto. La kruroj povas resti paralelaj a\u016d ne. Oni kutime subkomprenas, ke la fleksado estas mallonga kaj tuj sekvota de rerektigo, sed la etiketo povas postuli, ke unu genuo malalti\u011du \u011dis la planko kaj ke oni restu staranta unuegenue sur la planko.", "Rimarko: La vorto aperas en kaj kun la iom alia signifo \u00ab surgenui\u011di\u00bb kaj tute malaperis el , supozeble pro la fakto, ke, en la koncerna kunmeta\u0135o, la flankelemento \u015dajnas roli kiel objekto de la \u0109efelemento."], "primary definition": "(netransitiva) Fleksi sian korpon \u0109e la genuo, ofte por esprimi respekton al la persono, anta\u016d kiu oni staras.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u0435\u043d\u0447\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["fl\u00e9chir le genou", "faire une g\u00e9nuflexion"], "nl": ["knielen"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u043a\u043b\u043e\u043d\u0438\u0442\u044c \u043a\u043e\u043b\u0435\u043d\u0438"]}, "examples": [["anta\u016d Li genufleksos \u0109iuj forirantaj al la tombo", "La Malnova TestamentoPsalmaro 22:29"], ["\u015di estis \u0109iam kutiminta, ke oni \u015din starigu sur piedestalon, \u0109irka\u016datan de genufleksantaj kavaliroj", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo EsperantoLa porcio de glacia\u0135o"], ["en tiu senkompare vasta baziliko ja povas okdek mil kreduloj respektege genufleksi anta\u016d la papo", "Vortoj de k-do Lanti\u0108e la lando de Nigra\u0109emizuloj"], ["genuflekso", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fleks", "primary": false}, "malmulti\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) I\u011di malpli abunda, pli etnombraj.", "translations": {"fr": ["d\u00e9cro\u00eetre (en nombre)", "d\u00e9cliner (se rar\u00e9fier)", "se rar\u00e9fier"]}, "examples": [["la akvo komencis malmulti\u011di post la paso de cent kvindek tagoj", "La Malnova Testamento, Genezo 8:3"]], "subdefinitions": []}], "root": "mult", "primary": false}, "gujavo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frukto de gujavarbo, proksimume globa, kun ordinare flaveta a\u016d verdeta \u015delo, man\u011debla kaj preparebla kiel komfita\u0135o, \u0135eleo, suko....", "translations": {"fr": ["goyave"], "en": ["guava"], "pt": ["goiaba"], "de": ["Guave (Frucht)"], "tr": ["hintarmudu"], "pl": ["gujawa (owoc)", "guawa (owoc)", "gwajawa (owoc)", "guajawa (owoc)", "gruszla (owoc)"]}, "examples": [["estas glacia\u0135o el vinbero, ananaso, gujavo", "L. Portella, \u015ci estas mia amiko, Torixor\u00e9u Libroj, 2005"]], "subdefinitions": []}], "root": "gujav", "primary": true}, "mordento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Melodiornamo kiu alternigas la tonon unu- a\u016d du-foje kun alia tono duon- a\u016d plendute diferenca.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043e\u0440\u0434\u0435\u043d\u0442"], "fr": ["mordant (ornement musical)"], "pt": ["mordente (m\u00fas.)"], "de": ["Mordent (Musik)"], "it": ["mordente (mus.)"], "es": ["mordente"]}, "examples": [["en la 19a jarcento la nomo mordento \u011denerale apliki\u011dis al tio, kio nun nomi\u011das la mordento supra", "Vikipedio, artikolo \u00abOrnamo (muziko)\u00bb, 2006-06-12"]], "subdefinitions": []}], "root": "mordent", "primary": true}, "vo\u0109doni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esprimi sian opinion \u0109e decido a\u016d elekto.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043b\u0430\u0441\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["voter"], "en": ["vote"], "nl": ["stemmen"], "pt": ["votar"], "ru": ["\u0433\u043e\u043b\u043e\u0441\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["abstimmen"], "hu": ["szavaz"], "es": ["votar"], "pl": ["g\u0142osowa\u0107"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05e6\u05d1\u05d9\u05e2"]}, "examples": [["vo\u0109doni por la unua propono", "Z"], ["jen la rezulto de la vo\u0109donado", null], ["vo\u0109donrajta ano", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vo\u0109", "primary": false}, "ekkompreni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Komenci kompreni.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0447\u0430\u0442\u044c \u043f\u043e\u043d\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c", "\u0434\u043e\u0433\u0430\u0434\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043e\u0441\u043e\u0437\u043d\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["commencer \u00e0 comprendre", "entrevoir", "s'apercevoir (de qc)", "se rendre compte"], "nl": ["beginnen te begrijpen"], "es": ["empezar a entender", "entrever", "darse cuenta"], "hu": ["kezd \u00e9rteni", "kezd felfogni"]}, "examples": [["\u011di estis malfacila en miaj okuloj, \u011dis mi venis en la sanktejon de Dio kaj ekkomprenis la finon de tio", "La Malnova TestamentoPsalmaro 73:17"], ["\u0109i tio estas la unua fojo, kiam mi ekkomprenas la tenton :", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato\u0109ap. 16"], ["iam, sur la strato, fajrera ekkompreno trankviligis lin", "Vivo de Zamenhof3"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompren", "primary": false}, "kunflu(i\u011d)i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kuni\u011di intermiksante siajn akvojn.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u0446\u044f\u043a\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0437\u044c\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["confluer"], "nl": ["samenvloeien"], "ru": ["\u0441\u043b\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0441\u0442\u0435\u043a\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["zusammenflie\u00dfen"], "pl": ["zbiega\u0107 si\u0119"], "hu": ["egybefolyik", "\u00f6sszefolyik"]}, "examples": [["Rejno kaj Mozelo kunflui\u011das", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Kuni\u011di.", "translations": {}, "examples": [["\u0109io kunfluis en unu melodion", "Fabeloj, volumo 1, \u011cardeno de la paradizo"], ["espereble fari\u011dos iam kunflui\u011do de la homoj en unu \u0109iuhoman popolon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "flu", "primary": false}, "proliferi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["prolif\u00e9rer"], "nl": ["zich vermenigvuldigen (arch.)", "voortwoekeren (arch.)"], "it": ["proliferare", "prolificare"]}, "examples": [["sur \u0109i tiu tubo oni \u015dmiras ian materialon sur kiu facile kolekti\u011das kaj proliferas \u0109elo", "Degu\u0109i I., \u0108u ni povas akcepti la studon de l'homa ET-\u0109elo?, Oficiala organo de Oomoto kaj UHA, 2001 2002, numeroj 447a 448a"], ["proliferas la demagogio", "G. Moya, Socia evoluo, Kajeroj el la Sudo, 2000-01, numero 45a"]], "subdefinitions": []}], "root": "prolifer", "primary": true}, "prolifero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Multi\u011do, prosperado.", "translations": {"fr": ["prolif\u00e9ration"], "nl": ["prolifratie", "woekeren (zn.)"], "it": ["proliferazione", "prolificazione"]}, "examples": [["komence Aureliano Segundo ne rimarkis la alarmajn proporciojn de la proliferado", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "prolifer", "primary": false}, "idealisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu celas al idealo, ne zorgante pri la krudaj faktoj de la vivo.", "translations": {"be": ["\u0456\u0434\u044d\u0430\u043b\u0456\u0441\u0442"], "nl": ["idealist"], "pt": ["idealista"], "ru": ["\u0438\u0434\u0435\u0430\u043b\u0438\u0441\u0442"], "it": ["idealista"], "hu": ["idealista"], "sv": ["idealist"], "es": ["idealista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ideisto.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ideal", "primary": false}, "nigra truo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kunpremi\u011dinta maso tiom koncentrita, ke neniu objekto povas eskapi \u011dian intensan gravitan altiron, e\u0109 ne lumo.", "translations": {"be": ["\u0447\u043e\u0440\u043d\u0430\u044f \u0434\u0437\u0456\u0440\u0430"], "fr": ["trou noir"], "en": ["black hole", "collapsar"], "ca": ["forat negre"], "de": ["schwarzes Loch"], "it": ["tra noi"], "da": ["sort hul"], "fi": ["musta aukko"], "vo": ["hog bl\u00e4gik"], "ja": ["\u30d6\u30e9\u30c3\u30af\u30db\u30fc\u30eb\u3000 [\u3076\u3089\u3063\u304f\u307b\u304a\u308b ]"], "es": ["agujero negro"], "he": ["\u05d7\u05d5\u05e8 \u05e9\u05d7\u05d5\u05e8"], "ru": ["\u0447\u0435\u0440\u043d\u0430\u044f \u0434\u044b\u0440\u0430"], "nl": ["zwart gat"], "pt": ["buraco negro", "colapsar"], "no": ["sort hull"], "tr": ["kara delik"], "sv": ["svart h\u00e5l"], "hu": ["fekete lyuk"], "pl": ["czarna dziura"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tru", "primary": false}, "midineto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Facilanima junulino la\u016d la tipo de butikaj laboristinoj en grandurboj ekde la 19a jarcento.", "translations": {"fr": ["midinette"], "pt": ["\"midinette\""]}, "examples": [["mi vidis nur la \u011dojegon de neatendita ferio: la kafejoj restis malfermitaj pli malfrue ol kutime, la soldatoj rajtis kisi la midinetojn", "R. Radiguet, trad. M. Duc Goninaz, Kun Diablo en la korpo, Mondial, 2006"], ["la serio kontentigis amba\u016d la monujon de Johnny kaj aron da midinetoj", "Vikipedio, artikolo \u00abJohnny Depp\u00bb, 2007-08-12"]], "subdefinitions": []}], "root": "midinet", "primary": true}, "antonimo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vorto rekte kontra\u016dsignifa de alia.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0442\u043e\u043d\u0456\u043c"], "fr": ["antonyme"], "en": ["antonym"], "nl": ["antoniem"], "ru": ["\u0430\u043d\u0442\u043e\u043d\u0438\u043c"], "de": ["Antonym"], "hu": ["antonima", "ellent\u00e9tes jelent\u00e9s\u0171 sz\u00f3"], "sk": ["antonymum"], "es": ["ant\u00f3nimo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "antonim", "primary": true}, "pelamido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mediteranea specio de tinuso (Thynnus pelamis).", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u043b\u0430\u043c\u0438\u0434\u0430", "\u0441\u0440\u0435\u0434\u0438\u0437\u0435\u043c\u043d\u043e\u043c\u043e\u0440\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0442\u0443\u043d\u0435\u0446"], "fr": ["bonite", "leiche", "p\u00e9lamide", "p\u00e9lamyde"], "nl": ["boniet", "bonetvis", "albikoor"], "pt": ["bonito (peixe)"]}, "examples": [["la gastoj estis metantaj sur la telerojn sprotojn, sardinojn, pelamidojn", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "pelamid", "primary": true}, "forno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Masonita fajrujo por baki panon, fandi metalojn, kuiri potojn, kalko\u015dtonojn, brikojn, a\u016d por aliaj celoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0447"], "fr": ["four"], "nl": ["oven"], "pt": ["forno"], "ru": ["\u043f\u0435\u0447\u044c (\u0441\u0443\u0449.)"], "de": ["Ofen"], "tr": ["ocak"], "cs": ["kamna", "pec"], "es": ["horno"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["vivi inter forno hejtita kaj tablo kovrita", "Proverbaro esperanta"]]}]}], "root": "forn", "primary": true}, "baskulludo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Infana ludo per baskulo.", "translations": {"fr": ["jeu de bascule"], "en": ["seesaw", "teeter-totter"], "hu": ["libik\u00f3ka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Politika manovro, kiu konsistas en la alterna favorado de jen unu, jen alia el la du inter si malamikaj partioj, landoj kaj tiel plu.", "translations": {"en": ["waffling"], "hu": ["hintapolitika"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lud", "primary": false}, "Samgo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Alia uzata esperantigo: sangho."], "primary definition": "La komunumo de \u0109iuj budaismaj sanktuloj, a\u016d mona\u0125oj, a\u016d plej vastasence piuloj.", "translations": {"fr": ["samgha", "sangha"], "de": ["Sangha"], "nl": ["sangha"], "it": ["sangha"], "hu": ["Sangha"]}, "examples": [["la Tri Juveloj estas la Budho, Darmo kaj Samgo", "T. \u0108odron, trad. \u011c. \u016c. Starling, La Esenco de Budhismo, 2002"], ["kiam ni akceptas la veron, kaj kondutas kiel parto de Budho ni nomas nin Samgo, a\u016d komunumo", "\u015cunrju Suzuki, trad. D. Gibbons, Zena Menso, Komencanta Menso, {vidita en 2006-10]"]], "subdefinitions": []}], "root": "Samg", "primary": true}, "korifeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Estro de \u0125oro en antikva komedio a\u016d tragedio.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0440\u0438\u0444\u0435\u0439"], "fr": ["coryph\u00e9e"], "en": ["coryphaeus"], "nl": ["coryfee"], "pt": ["corifeu"], "be": ["\u043a\u0430\u0440\u044b\u0444\u044d\u0439"], "de": ["Koryph\u00e4e"], "hu": ["karvezet\u0151 (dr\u00e1m\u00e1ban)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Estro de kanta a\u016d danca \u0125oro en moderna opero.", "translations": {"en": ["chorus leader"], "nl": ["coryfee"], "pt": ["corifeu"], "hu": ["k\u00f3rusvezet\u0151", "balettvezet\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Plej grava, plej fama persono; \u0109efrolulo, \u0109efa instiganto.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0440\u0438\u0444\u0435\u0439", "\u0432\u044b\u0434\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439\u0441\u044f \u0434\u0435\u044f\u0442\u0435\u043b\u044c"], "en": ["leader"], "nl": ["uitblinker"], "pt": ["corifeu", "l\u00edder", "chefe"], "hu": ["hangad\u00f3", "vez\u00e9regy\u00e9nis\u00e9g", "korifeus"]}, "examples": [["la korifeo de l' opozicio", null], ["al la gazeto nun ne hezitas sendi siajn kontribua\u0135ojn William Auld, Georgo Kama\u0109o, Blazio Vaha kaj aliaj korifeoj de la nuna e-kulturo", "A. Fjodorov, Sur la kultura vojo, Eventoj, 1993-11, numero 43a"]], "subdefinitions": []}], "root": "korife", "primary": true}, "stotinko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mona subunuo, egala al centono de levo kaj aliaj monunuoj; tiomvalora monero.", "translations": {"fr": ["stotink (monnaie)"], "pt": ["stotink"]}, "examples": [["ni \u015dparis stotinkojn por konjako", "Pavel Stan\u0109ev, trad. Vedi, La kolora knabino, Paco, 1989-2, p. 8a-9a"]], "subdefinitions": []}], "root": "stotink", "primary": true}, "malhonest(ec)o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La eco a\u016d stato esti malhonesta, trompa, perfida.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0447\u0435\u0441\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0431\u0435\u0441\u0447\u0435\u0441\u0442\u0438\u0435", "\u043a\u043e\u0432\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u043e (\u0431\u0438\u0431\u043b.)"], "fr": ["malhonn\u00eatet\u00e9"], "br": ["dizonestiz (perzh)"], "pt": ["desonestidade"], "de": ["Unehrlichkeit", "L\u00fcgenhaftigkeit"], "it": ["disonest\u00e0"], "hu": ["becstelens\u00e9g"]}, "examples": [["vi lo\u011das meze de malhonesteco", "La Malnova Testamento, &Jer 9:6"]], "subdefinitions": []}], "root": "honest", "primary": false}, "svelta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108arme kaj elegante maldika.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0440\u043e\u0439\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["svelte"], "nl": ["slank"], "be": ["\u0437\u0433\u0440\u0430\u0431\u043d\u044b", "\u043b\u0430\u0434\u043d\u044b", "\u0441\u043f\u0440\u044b\u0442\u043d\u044b"], "de": ["schlank"], "sv": ["slank"], "hu": ["karcs\u00fa", "sud\u00e1r", "deli"], "it": ["slanciato", "snello", "affusolato", "agile (di figura)", "svelto (di figura)"]}, "examples": [["sveltaj knabinoj", null], ["la svelta turo de la katedralo", null], ["sveltaj formoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "svelt", "primary": true}, "Tablomonto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stelfiguro en la suda duonsfero (Mensa).", "translations": {"ru": ["\u0421\u0442\u043e\u043b\u043e\u0432\u0430\u044f \u0413\u043e\u0440\u0430 (\u0441\u043e\u0437\u0432\u0435\u0437\u0434\u0438\u0435)"], "de": ["Tafelberg"], "en": ["Mensa"], "es": ["Mesa"], "pl": ["G\u00f3ra Sto\u0142owa (gwiazdozbi\u00f3r)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mont", "primary": false}, "drinki": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Do, se gasto diris \u00abmi trinkas nur akvon\u00bb, tio normale implicas ke li ne trinkas alkoholon, teon, kafon kaj tiel plu, sed se li diris \u00abmi drinkas nur vinon\u00bb oni ja povas krome proponi al li teon a\u016d kafon \u2015 sed ne brandon a\u016d bieron.", "Rimarko: PIV2 precizigas, ke drinki estas \u00abtrinki alkohola\u0135on en nemodera kvanto\u00bb. Tio \u015dajnas troa: supozeble \u0109e la edzi\u011dfesto en la Kana Galilea ne temis pri maldeca\u0135oj, kaj la vorto \u00abdrinkejo\u00bb ne neprigas tion."], "primary definition": "(transitiva) Trinki ebriiga\u0135on por plezuro a\u016d memforgeso a\u016d ceremonie kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u043f\u0456\u0446\u044c (\u0430\u043b\u044c\u043a\u0430\u0433\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b\u044f \u043d\u0430\u043f\u0456\u0442\u043a\u0456)", "\u043f'\u044f\u043d\u0441\u0442\u0432\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["boire (une boisson alcoolis\u00e9e)"], "bg": ["\u043f\u0438\u044f\u043d\u0441\u0442\u0432\u0430\u043c"], "nl": ["alcohol drinken"], "pt": ["beber (bebidas alco\u00f3licas)", "tomar um drinque"], "ru": ["\u043f\u0438\u0442\u044c (\u0441\u043f\u0438\u0440\u0442\u043d\u043e\u0435)", "\u043f\u044c\u044f\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["saufen", "zechen", "bechern"], "tr": ["i\u00e7mek", "i\u00e7ki i\u00e7mek"], "hu": ["iszik (alkoholt)"], "en": ["drink (alcohol)"], "pl": ["pi\u0107 (alkohol)", "chla\u0107 (pot.)"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05e9\u05ea\u05db\u05e8"]}, "examples": [["drinki vinon", null], ["drinki kiel funelo", null], ["li malsanas, \u0109ar li drinkadis la tutan semajnon", null], ["postdrinka kapdoloro", "Z"], ["la festenestro alvokis la fian\u0109on kaj diris al li: \u0109iu homo prezentas unue la bonan vinon kaj kiam oni jam drinkis tiam la malpli bonan", "La Nova Testamento, S. Johano 2:10"], ["ne pekas drinkulo, pekas ebriulo", "Proverbaro esperanta"], ["kia ofero, devi drinki bieron por la sano!!!", "Krys Ungar, Vegetarismo - \u0109u granda mispa\u015do a\u016d sa\u011da konduto?, Monato, numero 07/1995."], ["en tiuj pasintaj multaj jaroj ni a\u016ddis pri neniu kri\u015dnano, kiu uzas a\u016d vendas drogojn, fumas, drinkas alkoholon", "Bob Felby, Ne tiom dan\u011dera, Monato, numero 12/1999."], ["mi iras al taverno kaj drinkas tekilon, a\u016d \u011dinon sen toniko", "Grigorij L. Arosev, Nerekonebla, Monato, numero 05/2001."]], "subdefinitions": []}], "root": "drink", "primary": true}, "\u011dardeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, \u011denerale apuda de domo, priplantita per utilaj a\u016d porplezuraj vegeta\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0434"], "fr": ["jardin"], "bg": ["\u0433\u0440\u0430\u0434\u0438\u043d\u0430"], "el": ["\u03ba\u03ae\u03c0\u03bf\u03c2"], "de": ["Garten"], "it": ["giardino"], "hu": ["kert"], "en": ["garden"], "cs": ["zahrada"], "vo": ["gad"], "es": ["jard\u00edn"], "he": ["\u05d2\u05d9\u05e0\u05d4"], "ru": ["\u0441\u0430\u0434", "\u043e\u0433\u043e\u0440\u043e\u0434 (legoma)"], "nl": ["tuin"], "pt": ["jardim"], "sv": ["tr\u00e4dg\u00e5rd"], "ro": ["gr\u0103din\u0103"], "pl": ["ogr\u00f3d", "sad"]}, "examples": [["la birdo flugis en la \u011dardenon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 28"], ["\u011dardenkulturo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011darden", "primary": true}, "\u011dardena": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al \u011dardeno.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0434\u043e\u0432\u044b"], "fr": ["horticole", "de jardin", "jardinier (adj.)"], "nl": ["tuin-"], "pt": ["relativo a jardim (adj.)"], "ru": ["\u0441\u0430\u0434\u043e\u0432\u044b\u0439"], "de": ["Garten-"], "hu": ["kerti"], "pl": ["ogrodowy", "ogrodoniczy", "sadowniczy"]}, "examples": [["\u011dardena palisaro", null], ["\u011dardenaj floroj", null], ["\u011dardena kulturo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011darden", "primary": false}, "larmi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Ellasi, ver\u015di larmojn.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0446\u044c \u0441\u044c\u043b\u0451\u0437\u044b", "\u043f\u043b\u0430\u043a\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["pleurer"], "en": ["cry", "weep"], "nl": ["huilen", "tranen"], "pt": ["chorar", "lacrimejar"], "el": ["\u03ba\u03bb\u03b1\u03af\u03c9"], "de": ["weinen", "tr\u00e4nen"], "hu": ["k\u00f6nnyezik"], "br": ["daeraoui\u00f1", "gouela\u00f1"], "ru": ["\u043b\u0438\u0442\u044c \u0441\u043b\u0451\u0437\u044b"]}, "examples": [["larmi sen\u015deligante cepojn, pro fumo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "larm", "primary": false}, "malalta tajdo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "malaltmaro", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tajd", "primary": false}, "asekuristo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu sin okupas pri asekuroj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u0445\u043e\u045e\u0448\u0447\u044b\u043a"], "fr": ["assureur"], "nl": ["verzekeraar"], "ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u0445\u043e\u0432\u0449\u0438\u043a"], "de": ["Versicherer"], "hu": ["biztos\u00edt\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "asekur", "primary": false}, "montaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Masivo a\u016d \u0109eno de kunigitaj montoj formantaj tuton.", "translations": {"be": ["\u0433\u043e\u0440\u044b", "\u0433\u043e\u0440\u043d\u044b \u043c\u0430\u0441\u0456\u045e"], "fr": ["montagne (chaine ou massif)"], "en": ["mountain range"], "nl": ["gebergte"], "ru": ["\u0433\u043e\u0440\u044b", "\u0433\u043e\u0440\u043d\u044b\u0439 \u043c\u0430\u0441\u0441\u0438\u0432"], "de": ["Gebirge"], "sv": ["bergskedja"], "hu": ["hegys\u00e9g"], "es": ["cordillera"], "pl": ["g\u00f3ry", "pog\u00f3rze"]}, "examples": [["la Ka\u016dkaza, Pirenea montaro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mont", "primary": false}, "elzeviro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: la konata familio de presistoj Elzevir estis establita en Nederlando en la 16-a k 17-a jarcentoj."], "primary definition": "Libro presita de Elzevir'oj.", "translations": {"fr": ["elz\u00e9vir"], "de": ["Elzevier-Band"], "pt": ["elzevir"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malgrasa prestiparo simila al tiu uzita en elzeviroj.", "translations": {"de": ["klassische Antiqua"]}, "examples": [["elzeviraj literoj, elzevira skribo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "elzevir", "primary": true}, "sin manifesti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sin montri klare, aperi evidente.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u044f\u045e\u043b\u044f\u0446\u0446\u0430", "\u0432\u044b\u043a\u0430\u0437\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u043f\u0440\u0430\u044f\u045e\u043b\u044f\u0446\u0446\u0430", "\u0432\u044b\u0440\u0430\u0436\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["se manifester"], "en": ["manifest"], "nl": ["zich manifesteren"], "pt": ["manifestar-se"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u044f\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043e\u0431\u043d\u0430\u0440\u0443\u0436\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["sich manifestieren"], "hu": ["megnyilv\u00e1nul", "kifejez\u00e9sre jut", "kifejez\u0151dik", "manifeszt\u00e1l\u00f3dik"]}, "examples": [["la influo de la homa volo sin manifestas precipe en la formado de la teknika lingvo", null], ["\u0109iuj brilaj ecoj de la stilo de Zamenhof sin manifestas en tiu \u0109i verko", null], ["mi dankas pro la manifesti\u011dinta bonvolo", null], ["anka\u016d en la ekstera aspekto manifesti\u011das la karaktero de la lo\u011dantaro", null], ["la reciproka ekonomia interdependeco de \u0109iuj popoloj manifesti\u011das en la tuta nuna E\u016dropo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "manifest", "primary": false}, "disperseco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La propreca intenseco, kiun havas medio dum la okazo de disperso.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0441\u043f\u044d\u0440\u0441\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["dispersivit\u00e9"], "de": ["Dispergierverm\u00f6gen", "Streuungsverm\u00f6gen"], "ru": ["\u0434\u0438\u0441\u043f\u0435\u0440\u0441\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dispers", "primary": false}, "lombardisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono, kiu tenas lombardejon.", "translations": {"fr": ["pr\u00eateur sur gages"], "de": ["Pfandleiher"], "nl": ["pandjesbaas", "lommerdhouder"], "en": ["pawnbroker"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lombard", "primary": false}, "valida": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prezentanta la la\u016dle\u011dajn kondi\u0109ojn postulatajn por regule efiki.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u0435\u0439\u0441\u043d\u044b", "\u0441\u0430\u043f\u0440\u0430\u045e\u0434\u043d\u044b", "\u043f\u0440\u0430\u0432\u0430\u0434\u0437\u0435\u0439\u043d\u044b", "\u0437\u0430\u043a\u043e\u043d\u043d\u044b", "\u0448\u0442\u043e \u043c\u0430\u0435 \u0441\u0456\u043b\u0443"], "fr": ["en cours", "valable", "valide"], "en": ["valid"], "nl": ["geldig"], "pt": ["v\u00e1lido"], "ru": ["\u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 (\u0438\u043c\u0435\u044e\u0449\u0438\u0439 \u0441\u0438\u043b\u0443)", "\u0438\u043c\u0435\u044e\u0449\u0438\u0439 \u0441\u0438\u043b\u0443 (\u044e\u0440.)", "\u0437\u0430\u043a\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["g\u00fcltig"], "sv": ["giltlig"], "hu": ["\u00e9rv\u00e9nyes", "hat\u00e1lyos"], "es": ["v\u00e1lido"], "he": ["\u05ea\u05e7\u05e3", "\u05d1\u05e8-\u05ea\u05d5\u05e7\u05e3"]}, "examples": [["valida bileto, testamento, la kontrakto definitive validi\u011dis", null]], "subdefinitions": []}], "root": "valid", "primary": true}, "flarpovo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kapablo senti odorojn.", "translations": {"be": ["\u043d\u044e\u0445"], "fr": ["flair", "odorat"], "nl": ["reukzin"], "ru": ["\u043d\u044e\u0445", "\u043e\u0431\u043e\u043d\u044f\u043d\u0438\u0435", "\u0447\u0443\u0442\u044c\u0451"], "de": ["Riechsinn", "Geruchssinn"], "es": ["olor"], "hu": ["szagl\u00e1s"]}, "examples": [["vi estas por mi kiel hundino, kiu perdis la flarkapablon", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 16a"], ["ekestis multaj soifantoj nuntempe, kaj \u0109iuj havis bonan flarpovon", "S. Engholm, Homoj sur la tero, 1932"]], "subdefinitions": []}], "root": "flar", "primary": false}, "husumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015covvando el malpeza materialo, funkcianta kiel pordo, kutima aran\u011da\u0135o de japanaj lo\u011dejoj.", "translations": {"fr": ["fusuma (paroi coulissante)"], "pt": ["fusuma"]}, "examples": [["erodita surfaco de tatamoj kaj latuna klinko \u0109e husumo, \u0109io donis impreson kutiman al tiaspeca gastejo", "Ueyama M., Pardonon!, l' omnibuso, 1970"], ["tiam oni a\u016ddis bruon malfermi pordon kaj husumon, kaj anka\u016d krion", "Aoyama T., La Anstata\u016danto-Jamao, 2002-05-27"]], "subdefinitions": []}], "root": "husum", "primary": true}, "survango": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bato per la mano sur la vangon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0449\u0451\u0447\u0438\u043d\u0430"], "fr": ["gifle", "soufflet (gifle)", "torgnole"], "en": ["slap on the face"], "nl": ["oorveeg"], "pt": ["bofetada"], "be": ["\u043f\u043e\u045e\u0445\u0430", "\u0430\u043f\u043b\u044f\u0432\u0443\u0445\u0430"], "de": ["Ohrfeige"], "sv": ["\u00f6rfil"], "hu": ["pofon", "arculcsap\u00e1s"], "fa": ["\u0633\u06cc\u0644\u06cc", "\u0686\u064e\u06a9"], "pl": ["policzek"], "br": ["flac'had", "jodad", "skouarnad"], "es": ["bofetada"], "he": ["\u05e1\u05d8\u05d9\u05e8\u05ea \u05dc\u05d7\u05d9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vang", "primary": false}, "validi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Valori la\u016d certaj kondi\u0109oj pri le\u011deco, templimo kaj tiel plu..", "translations": {"ru": ["\u0438\u043c\u0435\u0442\u044c \u0441\u0438\u043b\u0443 (\u044e\u0440.)"], "fr": ["avoir cours", "\u00eatre valable", "\u00eatre valide"], "nl": ["geldig zijn", "gelden"], "pt": ["ser v\u00e1lido"], "be": ["\u0431\u044b\u0446\u044c \u0434\u0437\u0435\u0439\u0441\u043d\u044b\u043c", "\u0431\u044b\u0446\u044c \u0441\u0430\u043f\u0440\u0430\u045e\u0434\u043d\u044b\u043c", "\u0431\u044b\u0446\u044c \u043f\u0440\u0430\u0432\u0430\u0434\u0437\u0435\u0439\u043d\u044b\u043c", "\u0431\u044b\u0446\u044c \u0437\u0430\u043a\u043e\u043d\u043d\u044b\u043c", "\u043c\u0435\u0446\u044c \u0441\u0456\u043b\u0443"], "de": ["gelten"], "sv": ["g\u00e4lla"], "hu": ["\u00e9rv\u00e9nyben van", "hat\u00e1lyos"], "es": ["tener vigor", "tener vigencia"], "he": ["\u05dc\u05d4\u05d9\u05d5\u05ea \u05ea\u05e7\u05e3"]}, "examples": [["la vizo de la pasporto validos por 60-taga restado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "valid", "primary": false}, "kirurgo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0445\u0456\u0440\u0443\u0440\u0433"], "fr": ["chirurgien"], "bg": ["\u0445\u0438\u0440\u0443\u0440\u0433"], "nl": ["chirurg"], "pt": ["cirurgi\u00e3o"], "ru": ["\u0445\u0438\u0440\u0443\u0440\u0433"], "de": ["Chirurg"], "sv": ["kirurg"], "hu": ["seb\u00e9sz"], "fi": ["kirurgi"]}, "examples": [["litovaj kirurgoj sukcese transplantis koron de dujara knabo, pereinta en akcidento, al 15-monata knabino", "Last: La litova prezidanto donacis siajn organojn, Monatojaro 2001a, numero 11a, p. 21a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kirurg", "primary": true}, "ta\u016dgi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti la\u016dcela, uzebla por io.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0434\u0437\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u0431\u044b\u0446\u044c \u043f\u0440\u044b\u0433\u043e\u0434\u043d\u044b\u043c", "\u0431\u044b\u0446\u044c \u043f\u0440\u044b\u0434\u0430\u0442\u043d\u044b\u043c", "\u0431\u044b\u0446\u044c \u0437\u0434\u0430\u0442\u043d\u044b\u043c"], "en": ["suitable"], "nl": ["deugen", "geschikt zijn", "voldoen"], "ru": ["\u0433\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0431\u044b\u0442\u044c \u043f\u0440\u0438\u0433\u043e\u0434\u043d\u044b\u043c"], "de": ["taugen", "geeignet sein"], "es": ["ser adecuado, servir (ser \u00fatil para)"], "cs": ["hodit se", "b\u00fdt zp\u016fsobil\u00fd"], "pl": ["nadawa\u0107 si\u0119", "przydawa\u0107 si\u0119", "by\u0107 zdatnym", "by\u0107 u\u017cytecznym"]}, "examples": [["ne \u0109iuj fruktoj ta\u016dgas por man\u011dado", "B"], ["la rozoj ta\u016dgas nur por rigardi kaj flari ilin", "Z"], ["kio ta\u016dgas por somero, ne ta\u016dgas por vintro", "Proverbaro esperanta"], ["tiu artikolo ne ta\u016dgos por nia gazeto", null], ["unu vido ta\u016dgas pli ol dek a\u016ddoj", "Proverbaro esperanta"], ["neniom ta\u016dgi", "Z"], ["la zono tute putri\u011dis kaj jam por nenio ta\u016dgas", "Z"], ["la sperto pruvis, ke Esperanto tute ta\u016dgas praktike", null], ["de \u015dafo senlana e\u0109 lanero ta\u016dgas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Ta\u016dgeco estas ideo pli vasta ol konveneco. Konveni insistas pri \u011dusta adapti\u011do de io al \u011dia speciala uzo, ta\u016dgi rilatas al \u0109iuj \u011diaj uzoj: tetaso konvenas nur por trinki teon, sed \u011di ta\u016dgas anka\u016d kiel \u0109erpilo, mezurilo. Servi kaj utili montras prefere la bezonon, kiun oni havas pri io a\u016d la profiton, kiun io donas. Io, kio servas por ia celo, plej ofte ta\u016dgu por \u011di, sed ne \u0109iam: glacipeco povas servi kiel lenso al ludanta infano, sed ne ta\u016dgas por tia uzo: kio servas por \u0109io, ta\u016dgas por nenio."], "primary definition": "(netransitiva) Esti kapabla por io.", "translations": {}, "examples": [["li ta\u016dgas nek por studo nek por ludo", "Proverbaro esperanta"], ["li ne ta\u016dgas por negoco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ta\u016dg", "primary": true}, "dra\u0125mo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antikva greka mezurunuo de maso kaj iama monunuo de Grekujo.", "translations": {"be": ["\u0434\u0440\u0430\u0445\u043c\u0430"], "fr": ["drachme"], "bg": ["\u0434\u0440\u0430\u0445\u043c\u0430"], "nl": ["drachme"], "pt": ["dracma"], "ru": ["\u0434\u0440\u0430\u0445\u043c\u0430"], "de": ["Drachme"], "en": ["drachma"], "pl": ["drachma"]}, "examples": [["\u011doju kun mi, \u0109ar mi trovis la dra\u0125mon, kiun mi perdis", "La Nova Testamento, S. Luko 15:9"]], "subdefinitions": []}], "root": "dra\u0125m", "primary": true}, "ta\u016dge": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016d maniero ebliganta atingi la celon; \u011duste, kontentige.", "translations": {"pl": ["zdatnie", "przydatnie"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ta\u016dg", "primary": false}, "ta\u016dga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ta\u016dganta.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0433\u043e\u0434\u043d\u044b", "\u043f\u0440\u044b\u0434\u0430\u0442\u043d\u044b", "\u0437\u0434\u0430\u0442\u043d\u044b"], "de": ["tauglich", "geeignet", "passend"], "nl": ["passend", "geschikt", "bruikbaar"], "pl": ["zdatny", "nadaj\u0105cy si\u0119", "przydatny"], "ru": ["\u0433\u043e\u0434\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u0438\u0433\u043e\u0434\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["Esperanto montri\u011dis kiel lingvo ta\u016dga en \u0109iuj rilatoj", "Z"], ["mi opinias la tempon ne ta\u016dga por tio", null], ["semota\u016dga tero", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ta\u016dg", "primary": false}, "junkacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de unukotiledonaj plantoj (Juncaceae), herbsimilaj, kun rondaj, rektaj kaj flekseblaj trunketoj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0438\u0442\u043d\u0438\u043a\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["juncac\u00e9es"], "nl": ["russenfamilie"], "pt": ["junc\u00e1ceas"], "de": ["Binsengew\u00e4chse"], "it": ["giuncacee"], "hu": ["szitty\u00f3f\u00e9l\u00e9k"], "es": ["junc\u00e1ceas"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "junkac", "primary": true}, "resonanco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Amplituda kresko de oscilado en elektra, me\u0125anika a\u016d akustika sistemo sekve de periodaj eksteraj impulsoj kies frekvenco proksimas al la propra frekvenco de la sistemo.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0437\u0430\u043d\u0430\u043d\u0441"], "fr": ["r\u00e9sonance (phys.)"], "nl": ["weerklank", "resonantie"], "pt": ["resson\u00e2ncia"], "ru": ["\u0440\u0435\u0437\u043e\u043d\u0430\u043d\u0441"], "de": ["Resonanz", "Widerhall", "Nachhall"], "hu": ["rezonancia", "egy\u00fcttrezg\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "resonanc", "primary": true}, "Jozef": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo hebredevena.", "translations": {"ru": ["\u0418\u043e\u0441\u0438\u0444"], "fr": ["Joseph"], "bg": ["\u0419\u043e\u0441\u0438\u0444"], "nl": ["Jozef"], "pt": ["Jos\u00e9"], "be": ["\u042f\u0437\u044d\u043f", "\u042e\u0437\u0430\u0444"], "de": ["Josef"], "it": ["Giuseppe"], "hu": ["J\u00f3zsef"], "br": ["Jozeb"]}, "examples": [["kiam Nikodemo batas Jozefon, tiam Jozefo estas la batato", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 22"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Plej juna filo de Jakobo, kontra\u016dvole portita en Egiptujon, gajninta la favoron de la re\u011do kaj helpinta sian familion enmigri la landon \u2013 en la Biblio kaj en la Korano.", "translations": {}, "examples": [["Jozef estis forkondukita en Egiptujon, kaj lin a\u0109etis Potifar, kortegano de Faraono", "La Malnova Testamento, Genezo 39:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "Jozef", "primary": false}, "enga\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Dungi distriston a\u016d artiston por limigita tempo.", "translations": {"no": ["engasjere"], "pt": ["engajar"], "pl": ["dawa\u0107 anga\u017c", "anga\u017cowa\u0107 (kogo\u015b)"], "hu": ["szerz\u0151dtet (m\u0171v\u00e9szt)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi iun partopreni en io.", "translations": {"pl": ["anga\u017cowa\u0107 (kogo\u015b, w co\u015b)"], "hu": ["bevon (dologba)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "enga\u011d", "primary": true}, "rojalisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Monar\u0125isto (en formo rilata al re\u011da re\u011dimo).", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u044f\u043b\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["royaliste"], "en": ["royalist"], "nl": ["royalist", "koningsgezinde"], "pt": ["monarquista", "realista"], "ru": ["\u0440\u043e\u044f\u043b\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Royalist"], "hu": ["royalista", "kir\u00e1lyp\u00e1rti"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rojalist", "primary": true}, "hermita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri (n,n)-matrico super la korpo de kompleksoj) Tia, ke \u0109iu \u011dia elemento kun indico (i,j) egalas al la konjugito de tiu kun indico (j,i).", "translations": {"be": ["\u042d\u0440\u043c\u0456\u0442\u0430", "\u044d\u0440\u043c\u0456\u0442\u0430\u045e"], "fr": ["d'Hermite", "hermitien", "hermitique"], "en": ["Hermite['s]", "Hermitian"], "nl": ["Hermite-"], "ru": ["\u042d\u0440\u043c\u0438\u0442\u0430", "\u044d\u0440\u043c\u0438\u0442\u043e\u0432"], "de": ["von Hermite", "Hermitesch"], "it": ["hermitiano"], "hu": ["Hermite-f\u00e9le", "hermitikus"], "pl": ["Hermite'a", "hermitowski"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Hermit", "primary": false}, "memoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kapablo memori.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043c\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["m\u00e9moire"], "en": ["memory"], "nl": ["geheugen"], "ru": ["\u043f\u0430\u043c\u044f\u0442\u044c"], "de": ["Ged\u00e4chtnis"], "sv": ["minne"], "hu": ["mem\u00f3ria", "t\u00e1r"], "sk": ["pam\u00e4\u0165"]}, "examples": [["e\u0109 la viza\u011do mem de \u015dia voja kolego komencis iel mallumi\u011di en \u015dia memoro", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, Arturo, (rakonto de V. Devjatnin), 3"], ["havi bonan memoron", "Z"], ["noti al si en la memoro", "Z"], ["enskribi en sian memoron", "Z"], ["mi uzas la okazon por revoki en vian memoron la nomon de", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Konservado a\u016d denova prezentado al la konscio je ia anta\u016da percepto a\u016d ideo.", "translations": {"de": ["Erinnerung"], "hu": ["eml\u00e9kezet", "eml\u00e9kez\u00e9s"]}, "examples": [["havi, teni, gardi la memoron de, pri io, iu", null], ["desegni portreton el la memoro", "B"], ["akceptu miajn bonmemorojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Organo de komputilo destinita por ricevo, konservado kaj resendo de datumoj.", "translations": {"de": ["Speicher"], "en": ["storage"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "memor", "primary": false}, "subvesto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nemontrata vesto, kiun oni portas sub la videblaj.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0438\u0436\u043d\u0435\u0435 \u0431\u0435\u043b\u044c\u0451"], "fr": ["sous-v\u00eatement"], "nl": ["ondergoed", "onderkleding", "onderkleren"], "pt": ["roupa de baixo"], "be": ["\u0441\u043f\u043e\u0434\u043d\u044f\u0435"], "de": ["Unterw\u00e4sche", "Unterbekleidung"], "tr": ["i\u00e7 \u00e7ama\u015f\u0131r\u0131"], "hu": ["feh\u00e9rnem\u0171"], "es": ["ropa interior"]}, "examples": [["delikataj subvestoj de virino", null], ["Elsa eliris el la lito kaj komencis surmeti la subvestojn", "Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, unua parto, \u0109apitro 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "vest", "primary": false}, "memori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konservi a\u016d denove prezenti al si anta\u016de ricevitajn perceptojn a\u016d ideojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043c\u044f\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u043e\u043c\u043d\u0456\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u044b\u043f\u0430\u043c\u0456\u043d\u0430\u0446\u044c", "\u0443\u0437\u0433\u0430\u0434\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["se rem\u00e9morer", "se souvenir"], "en": ["remember"], "nl": ["zich herinneren"], "pt": ["lembrar-se (de)", "recordar-se (de)"], "ru": ["\u043f\u043e\u043c\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u0432\u0441\u043f\u043e\u043c\u043d\u0438\u0442\u044c"], "de": ["sich erinnern"], "sv": ["minnas", "komma ih\u00e5g"], "hu": ["eml\u00e9kszik", "eml\u00e9kezik"], "sk": ["pam\u00e4tava\u0165 (sa)"], "cs": ["pamatovat (si)"]}, "examples": [["tiun \u0109i tre gravan principon la esperantistoj volu \u0109iam bone memori", "Fundamento de Esperanto, anta\u016dparolo"], ["neniu plu ilin memoras", "Z"], ["memori lecionon, vorton, ofendon, amikon", null], ["memori pri io a\u016d iu", "Z"], ["mi bone memoras tiun grandiozan vida\u0135on", null], ["kiu volas mensogi, devas bone memori", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "memor", "primary": true}, "distordi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Intence a\u016d neintence misformi, misprezenti, misinterpreti.", "translations": {"fr": ["fausser (tordre)", "tordre (fausser)"], "pl": ["przekr\u0119ca\u0107"]}, "examples": [["vi distordas kiel eble plej malice mian deklaron", "Platono, trad. D. Broadribb, La Respubliko, 2000"]], "subdefinitions": []}], "root": "tord", "primary": false}, "memore": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parkere.", "translations": {"sk": ["naspam\u00e4\u0165"], "be": ["\u043d\u0430\u043f\u0430\u043c\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["de m\u00e9moire", "par coeur"], "nl": ["van buiten", "uit het hoofd"], "ru": ["\u043f\u043e \u043f\u0430\u043c\u044f\u0442\u0438", "\u043d\u0430 \u043f\u0430\u043c\u044f\u0442\u044c", "\u043d\u0430\u0438\u0437\u0443\u0441\u0442\u044c"], "sv": ["utantill"], "hu": ["eml\u00e9kezetb\u0151l", "fejb\u0151l", "k\u00edv\u00fclr\u0151l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "memor", "primary": false}, "distordo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aberacio konsistanta el tio, ke bildo, kiu estas iom malproksime de la \u0109efa akso de lenso a\u016d de ne enfokusigita objektivo, estas kurbe reproduktata.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0440\u044b\u045e\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["distorsion"], "pt": ["distor\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0438\u0441\u043a\u0440\u0438\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Verzeichnung"], "hu": ["torz\u00edt\u00e1s"], "fa": ["\u0648\u0627\u067e\u06cc\u0686\u0634", "\u0627\u0639\u0648\u062c\u0627\u062c"], "pl": ["dystorsja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aliformi\u011do de elektra a\u016d magneta kampo sub la influo de alia kampo a\u016d de okaza ka\u016dzo.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0430\u0436\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "de": ["Verzerrung"], "ru": ["\u0438\u0441\u043a\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne\u011dusta reprodukto de sono \u0109e ricevado en radiotelefonio.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0430\u0436\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "de": ["Verzerrung"], "ru": ["\u0438\u0441\u043a\u0430\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "distord", "primary": true}, "pistakujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio anarkadiacoj (Pistacia).", "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u0441\u0442\u0430\u0448\u043a\u0430 (\u0440\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u043d\u0430)"], "fr": ["pistachier"], "en": ["pistachio"], "nl": ["pistacheboom"], "ru": ["\u0444\u0438\u0441\u0442\u0430\u0448\u043a\u0430 (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "de": ["Pistazie (Pflanze)"], "hu": ["piszt\u00e1ciafa"], "br": ["gwezenn-bistachez", "pistachezenn (gwezenn)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pistak", "primary": false}, "\u011co\u0109ia apana\u011do": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Poste la \u011co\u0109ia apana\u011do estis dispartigata kaj diversaj partoj diversepoke ricevis la nomojn Blanka, Blua, Ora hordoj; tamen la fontoj kaj la historiistoj malakordas, kiu parto retenis la nomepiteton \u00abBlanka\u00bb, kaj kiu i\u011dis \u00abBlua\u00bb."], "primary definition": "La nordokcidenta parto de la mongola imperio, \u00abla Blanka hordo\u00bb, kiu i\u011dis apana\u011do de \u011co\u0109io.", "translations": {"ru": ["\u0414\u0436\u0443\u0447\u0438\u0435\u0432 \u0443\u043b\u0443\u0441"], "hu": ["Dzsocsi ulusza"], "de": ["Dsch\u00f6ti-Ulus"], "en": ["J\u00f6chi ulus", "Juchi ulus"], "be": ["\u0443\u043b\u0443\u0441 \u0414\u0436\u0443\u0447\u044b", "\u0414\u0436\u0443\u0447\u044b\u0435\u045e \u0443\u043b\u0443\u0441"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u011co\u0109i", "primary": false}, "saloneto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Luksa \u0109ambreto privata por akcepto a\u016d ripozo.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0443\u0434\u0443\u0430\u0440"], "fr": ["boudoir (pi\u00e8ce)"], "it": ["salottino"], "pt": ["budoar"]}, "examples": [["tiu saloneto, en kiu \u015di akceptadis la personojn, kiuj bezonis \u015dian konsilon kaj helpon", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "salon", "primary": false}, "ar\u0125eologo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "arkeologiisto", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0445\u0435\u043e\u043b\u044f\u0433"], "de": ["Arch\u00e4ologe"], "nl": ["archeoloog"], "bg": ["\u0430\u0440\u0445\u0435\u043e\u043b\u043e\u0433"], "fa": ["\u0628\u0627\u0633\u062a\u0627\u0646\u200c\u0634\u0646\u0627\u0633"]}, "examples": [["la ar\u0125eologoj promesas al si ri\u0109an rikolton, kiam la in\u011denieroj finos la laborojn senakvigajn", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 5, el la vivo kaj sciencoj, bagateloj"]], "subdefinitions": []}], "root": "ar\u0125eolog", "primary": true}, "Virgulino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stelaro kaj signo de la zodiako (Virgo).", "translations": {"ru": ["\u0414\u0435\u0432\u0430"], "fr": ["Vierge (constellation)"], "nl": ["Maagd"], "pt": ["Virgem"], "be": ["\u0414\u0437\u0435\u0432\u0430", "\u041f\u0430\u043d\u043d\u0430"], "de": ["Jungfrau"], "hu": ["Sz\u0171z"], "pl": ["panna"], "es": ["Virgo (costelaci\u00f3n, zod\u00edaco)"], "he": ["\u05de\u05d6\u05dc \u05d1\u05ea\u05d5\u05dc\u05d4"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "virg", "primary": false}, "nebulozo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nubego el gaso kaj polveroj, kiu okupas difinitan lokon en iu galaksio.", "translations": {"be": ["\u0442\u0443\u043c\u0430\u043d\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["n\u00e9buleuse (astr.)"], "en": ["nebula"], "nl": ["nevelvlek"], "pt": ["nebulosa"], "el": ["\u03bd\u03b5\u03c6\u03ad\u03bb\u03c9\u03bc\u03b1"], "de": ["Sternennebel"], "sv": ["nebulosa"], "hu": ["csillagk\u00f6d"], "br": ["nivlenn (steredon.)"], "ru": ["\u0442\u0443\u043c\u0430\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "es": ["nebulosa"], "he": ["\u05e2\u05e8\u05e4\u05d9\u05dc\u05d9\u05ea"]}, "examples": [["la Kraba nebulozo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["la Lakta Vojo estas nebulozo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "nebuloz", "primary": true}, "longitudo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arko de la ekvatoro, entenata inter la meridiano de iu ajn loko kaj alia meridiano elektita kiel deira meridiano.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043b\u0433\u043e\u0442\u0430"], "nl": ["lengte"], "pt": ["longitude"], "be": ["\u0434\u0430\u045e\u0433\u0430\u0442\u0430"], "de": ["L\u00e4nge", "geographische L\u00e4nge"], "es": ["longitud"], "hu": ["hossz\u00fas\u00e1gi fok"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Angulo inter la meridiano de astro kaj la meridiano, kiu trapasas la printempan ekvinoksan punkton.", "translations": {"de": ["L\u00e4nge", "astronomische L\u00e4nge"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de punkto M en tridimensia reela e\u016dklida afina spaco provizita per orta ununorma koordinatsistemo (O, i, j, k)) Polusa angulo de la orta projekcia\u0135o de M sur la ebeno difinita de (O, i, j).", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043b\u0433\u043e\u0442\u0430 (\u043a\u043e\u043e\u0440\u0434\u0438\u043d\u0430\u0442\u0430)"], "fr": ["longitude (coordon\u00e9e sph\u00e9rique)", "azimuth"], "de": ["L\u00e4nge (Kugelkoordinate)"], "en": ["longitude"], "pl": ["d\u0142ugo\u015b\u0107 (wsp\u00f3\u0142rz\u0119dna)"]}, "examples": [["longitudo estas la dua koordinato en la sfera koordinatsistemo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "longitud", "primary": true}, "urbestro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Precipa administranto de urbo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0440\u0430\u0434\u0430\u0432\u044b", "\u0433\u0430\u043b\u0430\u0432\u0430", "\u0432\u043e\u0439\u0442", "\u0431\u0443\u0440\u043c\u0456\u0441\u0442\u0440"], "fr": ["maire"], "bg": ["\u043a\u043c\u0435\u0442"], "nl": ["burgemeester"], "ru": ["\u0433\u0440\u0430\u0434\u043e\u043d\u0430\u0447\u0430\u043b\u044c\u043d\u0438\u043a", "\u0433\u043e\u0440\u043e\u0434\u0441\u043a\u043e\u0439 \u0433\u043e\u043b\u043e\u0432\u0430", "\u043c\u044d\u0440"], "de": ["B\u00fcrgermeister"], "it": ["sindaco"], "hu": ["polg\u00e1rmester"], "fa": ["\u0634\u0647\u0631\u062f\u0627\u0631"], "fi": ["kaupunginjohtaja", "pormestari"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "urb", "primary": false}, "Kosovo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la suda E\u016dropo kun \u0109efurbo Pri\u015dtino. Teritorio de Respubliko Kosovo. Kelkaj \u015dtatoj uzas nomon A\u016dtonoma Provinco Kosovo kaj Meto\u0125io. \u011ci limas kun Albanujo, Makedonujo, Montenegro kaj Serbujo.", "translations": {"de": ["Kosovo"], "bg": ["\u041a\u043e\u0441\u043e\u0432\u043e"], "en": ["Kosovo"], "pl": ["Kosowo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kosov", "primary": true}, "forfali": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Fali kaj malaperi, fali kaj perei.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0432\u0430\u043b\u044c\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0430\u0434\u043f\u0430\u0434\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["s'ab\u00eemer (tomber, dispara\u00eetre)"], "nl": ["wegvallen"], "ru": ["\u043e\u0442\u0432\u0430\u043b\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043e\u0442\u043f\u0430\u0441\u0442\u044c"], "pl": ["polega\u0107 (np. w walce)", "polec (np. w walce)"], "hu": ["elbukik", "elhullik"]}, "examples": [["la esperojn de mia vivo mi vidis forfali en la abismon", "Z"], ["mi pensis pri tiuj miloj da kadavroj forfalintaj sur la batalkampo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fal", "primary": false}, "senkulpa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nekulpa.", "translations": {"be": ["\u043d\u0435\u0432\u0456\u043d\u0430\u0432\u0430\u0442\u044b", "\u0431\u044f\u0437\u044c\u0432\u0456\u043d\u043d\u044b"], "nl": ["onschuldig"], "ru": ["\u043d\u0435\u0432\u0438\u043d\u043e\u0432\u043d\u044b\u0439", "\u0431\u0435\u0437\u0432\u0438\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["unschuldig"], "sv": ["oskyldig"], "hu": ["v\u00e9tlen", "\u00e1rtatlan"]}, "examples": [["senkulpa persekutato", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kulp", "primary": false}, "morto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Perdo de la vivo.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043c\u0435\u0440\u0446\u044c"], "fr": ["mort"], "nl": ["dood (z.nw.)"], "pt": ["morte", "falecimento", "\u00f3bito"], "ru": ["\u0441\u043c\u0435\u0440\u0442\u044c"], "de": ["Tod", "Exitus (med.)"], "sv": ["d\u00f6d"], "tp": ["moli"], "hu": ["hal\u00e1l"], "it": ["morte"], "ro": ["moarte"], "pl": ["\u015bmier\u0107", "zgon"]}, "examples": [["trofrua morto", null], ["kondamni al morto", null], ["\u011dismorte batali", null], ["mortomerita peko", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Simbola esta\u0135o, personigo de la morto.", "translations": {"de": ["Tod", "Gevatter Tod"], "it": ["Morte", "Falciatrice"], "pt": ["morte (entidade imagin\u00e1ria)"]}, "examples": [["la morto ne distingas, \u0109iujn egale atingas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Ekstermi\u011do, detrui\u011do, ruini\u011do, malapero.", "translations": {"de": ["Dahingehen", "Verschwinden"], "pt": ["desaparecimento (f.)"]}, "examples": [["morto de Kartago", null], ["morto de l' arto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mort", "primary": false}, "ritornelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Facila melodio, ripetata inter varia\u0135oj.", "translations": {"fr": ["ritournelle"], "it": ["ritornello"]}, "examples": [["dum la ritornelo li ser\u0109as en sia memoro, gratante sian kapon", "P. A. C. de Beaumarchais, trad. K. Dra\u0135ev, La Barbiro de Sevilla, Franca Esperantisto, 1985-09, numero 364a"], ["li a\u016ddis forajn, trans la pordo, resonojn de vo\u0109o kaj ritornelojn", "L. Tolstoj, trad. V. Melnikov, La Morto de Ivan Ilji\u0109, Sezonoj, 1997"]], "subdefinitions": []}], "root": "ritornel", "primary": true}, "observulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0431\u043b\u044e\u0434\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["observateur (subst.)"], "nl": ["waarnemer"], "be": ["\u043d\u0430\u0437\u0456\u0440\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a", "\u043d\u0430\u0433\u043b\u044f\u0434\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "de": ["Beobachter"], "es": ["observador (sust.)"], "hu": ["megfigyel\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "observ", "primary": false}, "Medio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u041c\u0438\u0434\u0438\u044f"], "fr": ["M\u00e9die"], "de": ["Medien"], "pt": ["M\u00e9dia (hist.)"], "hu": ["M\u00e9dia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "medio", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Medi", "primary": true}, "ser\u011dento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En terarmeo kaj aerarmeo, suboficiro de plej malalta rango.", "translations": {"be": ["\u0441\u044f\u0440\u0436\u0430\u043d\u0442"], "fr": ["sergent (sous-officier)", "mar\u00e9chal des logis"], "en": ["sergeant"], "nl": ["sergeant"], "ru": ["\u0441\u0435\u0440\u0436\u0430\u043d\u0442"], "de": ["Sergeant", "Wachtmeister"], "it": ["sergente"], "hu": ["\u0151rmester"], "fa": ["\u06af\u0631\u0648\u0647\u0628\u0627\u0646"], "es": ["sargento"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ser\u011dent", "primary": true}, "ekkoni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) I\u011di konanta; distingi.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0437\u043d\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u043f\u0430\u0437\u043d\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0437\u043d\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u044c\u0432\u0435\u0434\u0430\u0446\u044c", "\u0434\u0430\u0432\u0435\u0434\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["reconnaitre (identifier)"], "nl": ["leren kennen"], "ru": ["\u043f\u043e\u0437\u043d\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u0437\u043d\u0430\u0442\u044c"], "de": ["kennenlernen"], "hu": ["megismer"]}, "examples": [["la\u016d la frukto oni arbon ekkonas", "Proverbaro esperanta"], ["e\u0109 knabon oni povas ekkoni la\u016d liaj faroj", "Z"], ["valoron de objekto oni ekkonas post difekto", "Z"], ["oni ekkonas bovon per la vido kaj malsa\u011dulon per lia rido", "Proverbaro esperanta"], ["ekkonu vin mem", null], ["agi sen ekkono", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kon", "primary": false}, "escepto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esceptita\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043a\u043b\u044e\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["exception"], "pt": ["exce\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0438\u0441\u043a\u043b\u044e\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Ausnahme"], "hu": ["kiv\u00e9tel"], "es": ["excepci\u00f3n"], "pl": ["wyj\u0105tek", "wykluczenie"]}, "examples": [["gramatika escepto", null], ["ne ekzistas regulo sen escepto", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "escept", "primary": false}, "Boreala Krono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nord-hemisfera stelfiguro (Corona Borealis).", "translations": {"de": ["N\u00f6rdliche Krone"], "nl": ["Noorderkroon"], "es": ["Corona Boreal"], "en": ["Corona Borealis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kron", "primary": false}, "trumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto inter du malferma\u0135oj de muro a\u016d vando.", "translations": {"fr": ["trumeau"]}, "examples": [["en la trumo inter fenestroj defalis metala tabulo", "A. Grin, trad. J. Finkel, La ora \u0109eno, 2009"]], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Panelo, pentra\u0135o, spegulo a\u016d alia ornama\u0135o lokita inter du malferma\u0135oj.", "translations": {}, "examples": [["mi konis anka\u016d aliajn miajn soziojn \u2014 en mia trumo, en la orumita tripanela klapspegulo, en la surmura spegulo pendanta en kverka framo", "V. Brjusov, trad. I. Novikova, En la spegulo, en: Kvar noveloj, 1999"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Meza kolono inter du malferma\u0135oj de pordego.", "translations": {}, "examples": []}]}], "root": "trum", "primary": true}, "samlatera": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri du anguloj) Havantaj la saman verticon kaj unu komunan lateron.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u043b\u0435\u0433\u043b\u044b (\u0432\u0443\u0433\u0430\u043b)"], "fr": ["(angle) adjacent"], "en": ["adjacent (angle)"], "pt": ["adjacente"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043b\u0435\u0436\u0430\u0449\u0438\u0439 (\u0443\u0433\u043e\u043b)"], "de": ["anliegend (-er Winkel)"], "hu": ["azonos oldal\u00fa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "later", "primary": false}, "skriba": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Skribita, perskriba.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0438\u0441\u044c\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["\u00e9crit (adj.)"], "nl": ["schriftelijk"], "de": ["schriftlich"], "sv": ["skriftlig"], "es": ["escrito (adj.)"], "hu": ["\u00edr\u00e1sos", "\u00edrott"]}, "examples": [["skriba literaturo", "Z"], ["ni faris la kontrakton ne skribe sed parole", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "skrib", "primary": false}, "skribi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Grafike prezenti parolojn per literoj a\u016d aliaj konvenciaj desegnoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0438\u0441\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["\u00e9crire"], "bg": ["\u043f\u0438\u0448\u0430"], "nl": ["schrijven"], "de": ["schreiben"], "sv": ["skriva"], "hu": ["\u00edr", "meg\u00edr", "le\u00edr"], "en": ["write"], "ku": ["niv\u00eesandin"], "cs": ["ps\u00e1t"], "zh": ["\u5199", "tr. \u5beb [xi\u011b]"], "es": ["escribir"]}, "examples": [["la patro ne legas libron, sed li skribas leteron", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 9"], ["skribi literojn, nulojn", null], ["li scipovas nek legi, nek skribi", null], ["viaj leteroj estas \u0109iam skribitaj tute nelegeble", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 41"], ["li skribas kiel kokino", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Esprimi pensojn per tiaj rimedoj.", "translations": {"de": ["schreiben", "verfassen", "niederlegen"]}, "examples": [["skribi en gazeto", null], ["verse skribita rakonto", null], ["mi trovis anka\u016d altaron, sur kiu estis skribite: \u00abal dio nekonata\u00bb", "La Nova Testamento, La agoj 17:23"], ["kiel estas skribite", null], ["sur \u015dia viza\u0135o estas skribita (montri\u011das, evidenti\u011das) mildeco", null], ["Mi skribos Mian le\u011don sur ilia koro", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Sciigi al iu per skriba\u0135o.", "translations": {"de": ["schreiben", "schriftlich kund tun"]}, "examples": [["mi skribos al li, ke mi deturnas de li mian manon, ke li neniam venu anta\u016d miaj okuloj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Registri, decidi.", "translations": {"de": ["schreiben", "verfassen"]}, "examples": [["Vi skribas kontra\u016d mi maldol\u0109a\u0135on", "Z"], ["respondis Pilato: kion mi skribis, tion mi skribis", null], ["ve al tiuj, kiuj skribas maljustajn verdiktojn", "Z"], ["estis skribite", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Sendi datumon el pli alta nivelo de la memorhierarkio al malpli alta (periferia), ekz-e el la \u0109efmemoro sur diskon.", "translations": {"de": ["schreiben"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skrib", "primary": true}, "arbusto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ligna, da\u016dra planto, disbran\u0109i\u011danta \u0109e la bazo, sed pli malgranda ol arbedo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u0441\u0442", "\u043a\u0443\u0441\u0442\u043e\u045e\u0435", "\u0445\u043c\u044b\u0437\u044c\u043d\u044f\u043a"], "fr": ["arbuste"], "en": ["bush", "shrub", "shrubbery"], "nl": ["struik"], "pt": ["arbusto"], "ru": ["\u043a\u0443\u0441\u0442", "\u043a\u0443\u0441\u0442\u0430\u0440\u043d\u0438\u043a"], "de": ["(kleiner) Strauch", "Zwergstrauch (rekta)", "Spalierstrauch (ku\u015danta)"], "hu": ["bokor", "cserje"], "sk": ["poloker"], "es": ["arbusto"]}, "examples": [["kaprifolio, berberiso, rubuso, eriko estas arbustoj", null], ["kaj ili venos kaj sidi\u011dos \u0109iuj en la dezertigitaj valoj kaj en la fendoj de la rokoj kaj sur \u0109iuj arbustoj kaj sur \u0109iuj pikarbeta\u0135oj", "La Malnova Testamento, Jesaja 7:19"], ["se ne tiam eliros fajro el la dornarbusto kaj forbruligos la cedrojn de Lebanon", "La Malnova Testamento, Ju\u011distoj 9:15"]], "subdefinitions": []}], "root": "arbust", "primary": true}, "skribo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u0438\u0441\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["\u00e9criture", "\u00e9crit (subst.)"], "nl": ["schrijven (z.nw.)"], "de": ["Schreiben"], "sv": ["skrift"], "es": ["escritura"], "hu": ["\u00edr\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u0438\u0441\u044c\u043c\u043e (\u0441\u0438\u0441\u0442\u0435\u043c\u0430 \u0437\u0430\u043f\u0438\u0441\u0438)"], "de": ["Schrift"]}, "examples": [["la korea skribo povas aspekti simile al la simboloj de la \u0109ina kaj japana; sed fakte temas pri tute alia sistemo", "Bradley Kendal, La korea, Monato, jaro 2002a, numero 3a, p. 21-23a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u043f\u0438\u0441\u0430\u043d\u043d\u043e\u0435 (\u0432 \u0437\u043d\u0430\u0447. \u0441\u0443\u0449.)", "\u0437\u0430\u043f\u0438\u0441\u044c", "\u043d\u0430\u0434\u043f\u0438\u0441\u044c"], "de": ["Schrift"], "nl": ["schrift"]}, "examples": [["diron oni neas, skribo ne pereas", "Proverbaro esperanta"], ["la Sankta Skribo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "skrib", "primary": false}, "radika korpo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de polinomo P super korpo K) La plej malgranda superkorpo de K, enhavanta \u0109iujn radikojn de P.", "translations": {"be": ["\u043f\u043e\u043b\u0435 \u0440\u0430\u0441\u043a\u043b\u0430\u0434\u0443 (\u043c\u043d\u0430\u0433\u0430\u0441\u043a\u043b\u0430\u0434\u0430)"], "fr": ["corps des racines (d'un polyn\u00f4me)"], "de": ["Wurzelk\u00f6rper (eines Polynoms)"], "en": ["root field (of a polynomial)"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0435 \u0440\u0430\u0437\u043b\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u044f (\u043c\u043d\u043e\u0433\u043e\u0447\u043b\u0435\u043d\u0430)"]}, "examples": [["la radika korpo de la reela polinomo X2+1 estas la korpo de kompleksoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "korp", "primary": false}, "sukera\u0135ejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Butiko, kie oni vendas sukera\u0135ojn.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0434\u0438\u0442\u0435\u0440\u0441\u043a\u0430\u044f"], "fr": ["confiserie"], "nl": ["snoepwinkel"], "de": ["Konditorei"], "it": ["confetteria"], "hu": ["cukr\u00e1szda"]}, "examples": [["tiajn ili anta\u016de vidis nur en la sukera\u0135ejoj", "Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, unua parto, \u0109apitro 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "suker", "primary": false}, "ureuso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Figuro de kobra serpento elrekti\u011da kaj sunoporta, simbolo de antikvaj egiptaj dioj kaj re\u011doj interalie sur iliaj kronoj.", "translations": {"fr": ["ur\u00e6us"], "pt": ["uraeus", "ur\u00e9u"], "fi": ["uraeus(k\u00e4\u00e4rme)"], "de": ["Ur\u00e4usschlange (Symbol)"], "it": ["ureo"], "hu": ["ureuszk\u00edgy\u00f3"]}, "examples": [["la \u0109efpastro havis la \u0109apon de Amenhotep, \u0109irka\u016ditan de la re\u011da ureuso", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 16a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ureus", "primary": true}, "luminesko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fenomeno lumineski.", "translations": {"ru": ["\u043b\u044e\u043c\u0438\u043d\u0435\u0441\u0446\u0435\u043d\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["luminescence"], "en": ["luminescence"], "nl": ["luminiscentie"], "de": ["Lumineszenz", "kaltes Leuchten"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "luminesk", "primary": false}, "levi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Movi de malsupre supren; plialtigi.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u043d\u044f\u0446\u044c", "\u0443\u0437\u044c\u043d\u044f\u0446\u044c", "\u0443\u0437\u0432\u044b\u0441\u0456\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0434\u0432\u044b\u0441\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["lever"], "en": ["lift"], "nl": ["opheffen", "optillen"], "pt": ["erguer", "suspender", "elevar", "levantar", "guindar", "altear"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043d\u044f\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0434\u043d\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c"], "de": ["heben", "anheben", "erheben", "lupfen"], "hu": ["emel", "felemel"], "es": ["elevar"], "cs": ["zvednout"], "pl": ["podnosi\u0107"]}, "examples": [["levi pezan \u015dar\u011don, kru\u0109on, la bastonon kontra\u016d iu", null], ["levi flagon \u011dis la supro de la masto", null], ["levi la rulkurtenon de fenestro", null], ["la Eternulo volis levi la profeton en \u0109ielon", "Z"], ["la vento levas la ondojn, polvon", null], ["levi la brakon, piedon, kapon, palpebrojn, \u015dultrojn, la okulojn de sur la pa\u011do", null], ["levi defalintan mantelon", "Z"], ["levi kadavron de tero", "Z"], ["sin levi sur la \u015dtuparo, en la aeron", null], ["orkovritaj kupoloj sin levadis super la tegmentoj", "Z"], ["la suno, tago, luno sin levas", null], ["ellevi akvon el la puto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Meti stare tion, kio estis ku\u015danta, klinita kaj tiel plu.", "translations": {"fr": ["mettre debout", "relever (mettre debout)"], "nl": ["recht zetten", "oprichten"], "de": ["aufrichten", "anheben", "erheben", "lupfen"], "hu": ["felemel", "fel\u00e1ll\u00edt"], "es": ["levantar"], "pl": ["postawi\u0107"]}, "examples": [["levi malsanulon de lia se\u011do, falintan infanon", null], ["levi standardon", "Z"], ["sin levi de, el sia lito (elliti\u011di)", null], ["maro levas siajn ondojn", "Z"], ["levi multajn naciojn kontra\u016d la urbon", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Iniciati.", "translations": {"fr": ["soulever (question etc.)"], "de": ["stellen"], "nl": ["stellen (een vraag)", "voorstellen"], "hu": ["felvet", "kezdem\u00e9nyez"]}, "examples": [["levi demandon", "Z"], ["similan projekton levis s-ro Grabowski", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Pliigi, plialtigi la gradon de io.", "translations": {"fr": ["\u00e9lever (renforcer)"], "de": ["heben", "anheben", "erh\u00f6hen", "steigern"], "nl": ["verheffen", "verhogen"], "es": ["elevar"], "hu": ["n\u00f6vel", "er\u0151s\u00edt"]}, "examples": [["levi sian vo\u0109on", "Z"], ["tio levas la harmonion de la lingvo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Meti en pli altan staton; spirite, morale plialtigi.", "translations": {"fr": ["\u00e9lever (moralement)"], "de": ["heben", "steigern", "erheben"], "nl": ["verheffen", "verhogen"], "hu": ["felemel (mor\u00e1lisan)"]}, "examples": [["ni celas levi la moralan kaj fartan staton de la popolo", null], ["tio, kio propre levis la homaron alte super \u0109iuj aliaj bestoj", "Z"], ["levi la benketon de botisto al la indo de instrua se\u011do de filozofo", "Z"], ["levi ion \u011dis principo", null], ["sama sento (alten) levis \u0109iujn korojn", null], ["plej timu la homo, se dioj lin levis!", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "lev", "primary": true}, "minuskomplekso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sento pri propra malpli granda valoro kompare kun aliaj homoj.", "translations": {"fr": ["complexe d'inf\u00e9riorit\u00e9", "sentiment d'inf\u00e9riorit\u00e9"]}, "examples": [["rompi\u011das la interna harmonio inter la individuo kaj la ekstera mondo, kiam la individuo eliras el la kadroj de siaj kapabloj kaj, penante levi\u011di supren, ricevas komplekson de malplivaloreco kaj falas en kruelecon kaj bigotecon", "I. Efremov, trad. J. Finkel, Horo de Bovo, 2005"], ["la\u016d mia opinio, de iom da tempo, Esperanton hantas la minuskomplekso kaj la maso\u0125ismo", "T. del Barrio, La normala lingvo, Beletra Almanako, 2007-09"], ["la mankosenton de homa bebo, kiu perceptas sin senhelpa, Adler komprenis kiel fortega pozitiva motivigo por kresko kaj evoluo. Nur postaj negativaj faktoroj en la homa evoluo bremsas tiun motivigon kaj kreas komplekson pri malsupereco", "Vikipedio, individua psikologio, 2010-04-02"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "memestimo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kompleks", "primary": false}, "levo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago levi, rezulto de tiu ago.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u044a\u0451\u043c", "\u043f\u043e\u0434\u043d\u044f\u0442\u0438\u0435"], "fr": ["lever (fait de lever)", "\u00e9l\u00e9vation (fait de lever)", "haussement (fait de lever)"], "de": ["Heben", "Anheben"], "pl": ["podniesienie"], "hu": ["emel\u00e9s", "felemel\u00e9s", "fel\u00e1ll\u00edt\u00e1s", "felvet\u00e9s"]}, "examples": [["per levo de la mano Vi promesis doni al ili", "La Malnova TestamentoNe\u0125emja 9:15"], ["vi, kun subita, spasma pugolevo ekrigidi\u011das en ekstaza pont'", "P. PeneterSekretaj SonetojXXXVII"], ["kun kolera \u015dultrolevo li for\u0135etis la ideon", "Urd Hadda murdita!p. 10"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne konfuzu kun levo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Monunuo de Bulgarujo.", "translations": {"be": ["\u043b\u0435\u045e (\u0433\u0440\u0430\u0448\u043e\u0432\u0430\u044f \u0430\u0434\u0437\u0456\u043d\u043a\u0430)"], "fr": ["lev"], "bg": ["\u043b\u0435\u0432"], "nl": ["lev"], "pt": ["lev"], "de": ["Lev"], "hu": ["leva"], "pl": ["lewa (waluta Bu\u0142garii)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne konfuzu kun levo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lev", "primary": false}, "lumineski": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Lumi ne pro varmigo kaj ne pro reflekto (pro ekscito per lumo, per radiado, per elektro, pro kemiaj reakcioj kaj tiel plu).", "translations": {"ru": ["\u043b\u044e\u043c\u0438\u043d\u0435\u0441\u0446\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["lumineszieren"], "nl": ["oplichten (luminisceren)", "luminisceren"], "pt": ["apresentar luminesc\u00eancia"], "en": ["luminesce"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "luminesk", "primary": true}, "konfidinda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inda je konfido.", "translations": {"fr": ["digne de confiance", "fiable (\u00e0 qui on peut se fier)", "honn\u00eate (\u00e0 qui on peut se fier)", "loyal (\u00e0 qui on peut se fier)", "recommandable (\u00e0 qui on peut se fier)", "s\u00e9rieux (\u00e0 qui on peut se fier)", "s\u00fbr (\u00e0 qui on peut se fier)"], "hu": ["bizalomra m\u00e9lt\u00f3", "bizalomra \u00e9rdemes"]}, "examples": [["Asarhadon sendis en la straton de l' Tomboj konfidindan homon, ordonante al li atente observi", "La Faraono, volumo 1\u0109ap. 20"], ["mi liveris pruvon, ke al atestantoj por ni agrablaj ni kredas ne kontrolante ilian konfidindecon", "trad. K. Bein Internacia Krestomatio Rakonto pri spiritoj"], ["dum 25 jaroj ili suriradis \u0109iujn brakojn de la Neva kune kun la kanaloj de Peterburgo sen pli ol unu malfeli\u0109a\u0135o: bona pruvo de l\u2019 ta\u016dgeco kaj konfidindeco de l\u2019 finna gento", "Voja\u011dimpresojEn Peterburgo"]], "subdefinitions": []}], "root": "konfid", "primary": false}, "pompa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elmontranta imponan luksan belecon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043c\u043f\u044d\u0437\u043d\u044b", "\u043f\u044b\u0448\u043d\u044b"], "fr": ["pompeux", "sentencieux", "majestueux"], "en": ["pompous", "showy", "splendid"], "nl": ["pompeus", "prachtig", "luisterrijk"], "ru": ["\u043f\u044b\u0448\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u043e\u043c\u043f\u0435\u0437\u043d\u044b\u0439"], "de": ["pomp\u00f6s"], "hu": ["pomp\u00e1s"]}, "examples": [["pompa palaco, urbo, ceremonio", null], ["pompa somero", null], ["pompaj arboj", null], ["pompa parolado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pomp", "primary": false}, "lumineska": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta econ lumineski.", "translations": {"ru": ["\u043b\u044e\u043c\u0438\u043d\u0435\u0441\u0446\u0435\u043d\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u043b\u044e\u043c\u0438\u043d\u0435\u0441\u0446\u0438\u0440\u0443\u044e\u0449\u0438\u0439"], "fr": ["luminescent"], "de": ["lumineszierend"], "nl": ["oplichtend(luminiscerend)", "luminiscerend"], "en": ["luminescent"]}, "examples": [["lumineska lampo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "luminesk", "primary": false}, "devi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ne povi ne fari ion pro ia materia neceseco, praktika bezono, morala le\u011do a\u016d fremda sintrudanta volo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u0441\u0456\u0446\u044c", "\u0431\u044b\u0446\u044c \u0430\u0431\u0430\u0432\u044f\u0437\u0430\u043d\u044b\u043c", "\u0431\u044b\u0446\u044c \u043f\u0430\u0432\u0456\u043d\u043d\u044b\u043c"], "fr": ["devoir (\u00eatre tenu de)", "\u00eatre tenu (de)"], "en": ["must"], "pt": ["dever", "ter obriga\u00e7\u00e3o de", "ter de", "ter que"], "ru": ["\u0431\u044b\u0442\u044c \u0434\u043e\u043b\u0436\u043d\u044b\u043c (\u0447\u0442\u043e-\u043b. \u0441\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c)", "\u0431\u044b\u0442\u044c \u043e\u0431\u044f\u0437\u0430\u043d\u043d\u044b\u043c (\u0447\u0442\u043e-\u043b. \u0441\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c)", "\u0434\u043e\u043b\u0436\u0435\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["m\u00fcssen", "nicht d\u00fcrfen (devi ne...)"], "tp": ["wile"], "hu": ["kell", "k\u00f6teles"], "es": ["deber"], "cs": ["muset"], "pl": ["musie\u0107"]}, "examples": [["lernolibron oni devas ne tralegi sed tralerni", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 31"], ["\u0109iu vivanto devas morti", null], ["tiun \u0109i demandon devas decidi instruitaj homoj", "Z"], ["la mebloj estis aran\u011ditaj bonorde kiel devas esti", "Z"], ["por \u0109iuj rilatoj intergentaj oni devas uzi lingvon ne\u016dtralan", "Z"], ["kiu volas mensogi, devas bone memori", "Proverbaro esperanta"], ["teruran nokton devis mi travivi", "Z"], ["mi devas sendi tiun leteron anta\u016d morga\u016d", null], ["filo devas obei la patron", null], ["pri gustoj oni disputi ne devas", "Proverbaro esperanta"], ["oni ne devas havi tro da konfido al si mem", "Z"], ["nenian trinka\u0135on el vinberoj li devas trinki", "La Malnova Testamento, Nombroj 6:3"], ["tial ni neniam devas paroli en niaj kongresoj pri aferoj politikaj", "Z"], ["mi ne devas malatenti tion", "Fabeloj, volumo 1, galo\u015doj de feli\u0109o"], ["se ni ne trovas pli bonan esprimon, tio ne devas nin \u0109agreni", "Z"], ["ili ne devis lasi rimarki, ke ili nenion vidas", "Fabeloj, volumo 1, la novaj vestoj de la re\u011do"], ["\u0109u tiu \u0109i ideo estas aktiva a\u016d pasiva, tion \u0109i la sufikso a\u0135 tute ne devas montri al ni", "Z"], ["mi certigas vin, ke kun mi vi devas nenion timi", "Z"], ["ni ne devas miri, ke tia sistemo ne povis trovi amikojn", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kelkfoje \u011di montras la certecon a\u016d e\u0109 nur la probablecon; certe...i, probable...i, supozeble...i.", "translations": {"fr": ["devoir (indique la probabilit\u00e9)"], "hu": ["val\u00f3sz\u00edn\u0171leg", "minden bizonnyal"]}, "examples": [["li devis koleri , \u0109ar li neniam skribas al mi post de tiam", "K"], ["kiel ravita vi devas esti", "Z"], ["tiu sciigo devas esti falsa", null], ["li devas esti freneza", null], ["se \u011di ne fari\u011dos nun, \u011di devas jam iam fari\u011di en estonteco", "Z"], ["tiuj argumentoj devis \u015dajni al tiuj homoj tiel same infanaj kiel al ni nun \u015dajnas iliaj tiamaj kontra\u016dparoloj", "Z"], ["prezentu al vi, kiel tiuj arboj devis brili en la suna lumo", "Fabeloj, volumo 2, Sonorilo"]], "subdefinitions": []}], "root": "dev", "primary": true}, "devo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Farota\u0135o necesa pro le\u011do, moralo a\u016d konveno.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0430\u0432\u044f\u0437\u0430\u043a"], "fr": ["devoir (obligation)", "obligation (devoir)"], "en": ["duty", "obligation"], "ru": ["\u0434\u043e\u043b\u0433 (\u043e\u0431\u044f\u0437\u0430\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c)", "\u043e\u0431\u044f\u0437\u0430\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Pflicht"], "tp": ["wile"], "hu": ["k\u00f6teless\u00e9g", "k\u00f6telezetts\u00e9g"], "es": ["deber", "obligaci\u00f3n"], "pl": ["obowi\u0105zek", "powinno\u015b\u0107", "mus"]}, "examples": [["\u0109iu plenumas sian devon", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 4a"], ["la unua devo de homoj estas ne malutili reciproke", null], ["mi konas mian devon al mia estro", null], ["mi estintus inter la Turkoj malbona edzo en la horo, kiam la publika kriado ilin vokas plenumi siajn edzo-devojn", "La revadoj de soleca promenanto, sesa promenado"]], "subdefinitions": []}], "root": "dev", "primary": false}, "fortika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta firman, rezistan konsiston; malfacile rompebla, difektebla, venkebla.", "translations": {"be": ["\u043c\u043e\u0446\u043d\u044b", "\u0442\u0440\u044b\u0432\u0430\u043b\u044b"], "fr": ["robuste", "r\u00e9sistant (robuste)"], "en": ["fortified"], "nl": ["robuust", "sterk (robuust)"], "pt": ["forte", "s\u00f3lido", "rijo", "robusto", "membrudo", "vigoroso", "possante"], "ru": ["\u043a\u0440\u0435\u043f\u043a\u0438\u0439", "\u043f\u0440\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["kr\u00e4ftig", "fest"], "hu": ["er\u0151s", "szil\u00e1rd"]}, "examples": [["fortika masona\u0135o, fadeno, membro", null], ["fortika atleto", null], ["fortika sano, volo, argumento", null], ["fortika firmo, amikeco, drapo", "Z"], ["fortike ligi", null], ["vitro kaj feli\u0109o ne estas fortikaj", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Provizita je muregoj.", "translations": {"be": ["\u0443\u043c\u0430\u0446\u0430\u0432\u0430\u043d\u044b"], "fr": ["fortifi\u00e9 (par des remparts)", "fort (fortifi\u00e9)"], "nl": ["versterkt"], "pt": ["fortificado"], "ru": ["\u0443\u043a\u0440\u0435\u043f\u043b\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439 (\u0432\u043e\u0435\u043d..)"], "de": ["befestigt"], "hu": ["er\u0151d\u00edtett"]}, "examples": [["fortika urbo, loko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fortik", "primary": true}, "sifono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato konsistanta el u-forma tubo kun neegalaj brakoj, per kiu oni transver\u015das flua\u0135ojn pro la premo de la atmosfero.", "translations": {"be": ["\u0441\u044b\u0444\u043e\u043d"], "en": ["siphon"], "nl": ["hevel"], "ru": ["\u0441\u0438\u0444\u043e\u043d"], "de": ["Syphon"], "hu": ["szifon"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Speciala botelo destinita por enteni kaj la\u016dvole ellasi per propra gaspremo gasan akvon.", "translations": {"nl": ["sifon", "spuitfles"], "hu": ["sz\u00f3daszifon"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sifon", "primary": true}, "incizivo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u0435\u0446 (\u0437\u0443\u0431)"], "fr": ["incisive"], "en": ["incisor"], "nl": ["snijtand"], "pt": ["incisivo (anatomia humana)"], "ru": ["\u0440\u0435\u0437\u0435\u0446 (\u0437\u0443\u0431)"], "de": ["Schneidezahn"], "hu": ["metsz\u0151fog"], "fa": ["\u062f\u0646\u062f\u0627\u0646 \u067e\u06cc\u0634"], "es": ["incisivo"], "pl": ["siekacz"], "he": ["\u05e9\u05df \u05d7\u05d5\u05ea\u05db\u05ea"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "inciziv", "primary": true}, "traplekti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Krucige trapasigi tra plekta\u0135o specialan elementon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u043f\u043b\u044f\u0442\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u043f\u043b\u0435\u0441\u044c\u0446\u0456"], "hu": ["\u00e1tfon", "\u00e1tsz\u0151"], "de": ["hindurchflechten", "durchflechten"], "nl": ["doorvlechten"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u043f\u043b\u0435\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u043f\u043b\u0435\u0441\u0442\u0438"]}, "examples": [["traplekti bluan \u015dtofon per flavaj fadenoj", null], ["argumentoj traplektitaj per diversaj cita\u0135oj kaj misteraj terminoj teknikaj", "Z"], ["traplekti siajn argumentojn per multo da la\u016dtaj a\u016dtoritataj nomoj, da kvaza\u016dsciencaj frazoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "plekt", "primary": false}, "man\u011dilaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de iloj kaj vazoj, kiujn oni uzas por man\u011di.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u043b\u043e\u0432\u044b \u043f\u0440\u044b\u0431\u043e\u0440"], "fr": ["couverts"], "nl": ["eetgerei (het geheel)"], "ru": ["\u0441\u0442\u043e\u043b\u043e\u0432\u044b\u0439 \u043f\u0440\u0438\u0431\u043e\u0440"], "de": ["Geschirr"], "tr": ["sofra tak\u0131m\u0131"], "sv": ["servis och bestick"], "tp": ["ilo moku"], "hu": ["\u00e9tk\u00e9szlet"], "br": ["stalio\u00f9 (evit debri\u00f1)"], "ro": ["tac\u00e2muri"], "pl": ["nakrycie (sto\u0142owe)", "zastawa (sto\u0142owa)"]}, "examples": [["oni metis anta\u016d mi man\u011dilaron, kiu konsistis el telero, kulero, tran\u0109ilo..", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 34"], ["mi, male, man\u011dis tro rapide, kvaza\u016d celante malaperigi man\u011dilaron kaj kokina\u0135on de sur tablo", "Armando Zecchin, La kokino de nia najbarino, Monato, jaro 1999a, numero 3a, p. 27a"]], "subdefinitions": []}], "root": "man\u011d", "primary": false}, "garnizono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Militistaro gardanta fortika\u0135on, urbon a\u016d da\u016dre lo\u011danta en \u011di.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0440\u043d\u0456\u0437\u043e\u043d"], "fr": ["garnison"], "en": ["garrison"], "nl": ["garnizoen"], "pt": ["guarni\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0433\u0430\u0440\u043d\u0438\u0437\u043e\u043d"], "de": ["Garnison"], "tr": ["garnizon"], "hu": ["hely\u0151rs\u00e9g"], "pl": ["garnizon"]}, "examples": [["restigi, starigi garnizonon", "Z"], ["resti garnizone en la urboj", "La Faraono, volumo 2, \u0109ap. 23"], ["garnizona urbo", null], ["urboj, kie staras malgrandaj garnizonoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Garnizonejo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "garnizon", "primary": true}, "-oz": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Neoficiala sufikso signifanta \"ri\u0109a de, plena de, havanta\".", "translations": {"de": ["reich an..."], "pt": ["-oso (\u00f4)", "-osa (\u00f4)"], "hu": ["-tartalm\u00fa", "-d\u00fas", "-ban gazdag"]}, "examples": [["poroza", null]], "subdefinitions": []}], "root": "oz", "primary": true}, "kroketo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ludo, en kiu oni per frapilo rulas lignajn globojn tra arketoj la\u016d specialaj reguloj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u0430\u043a\u0435\u0442"], "fr": ["croquet (jeu)"], "en": ["croquet"], "nl": ["croquet"], "pt": ["croquet", "croqu\u00e9", "toque-emboque"], "ru": ["\u043a\u0440\u043e\u043a\u0435\u0442"], "de": ["Krocket"], "sv": ["krocket"], "hu": ["krokett"], "es": ["croquet"]}, "examples": [["kiun mi vidas!... \u2013 tuj ekkriis la doktoro, kiu sidis sur \u011dardenobenko kaj observis la kroketludadon", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 40a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kroket", "primary": true}, "kaskado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plur\u015dtupa akvofalo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0441\u043a\u0430\u0434"], "fr": ["cascade", "avalanche (suite ininterrompue)", "chapelet (suite ininterrompue)", "d\u00e9luge (suite ininterrompue)", "kyrielle (suite ininterrompue)", "ribambelle (suite ininterrompue)", "succession (suite ininterrompue)", "suite ininterrompue", "torrent (suite ininterrompue)"], "en": ["cascade"], "nl": ["cascade"], "ru": ["\u043a\u0430\u0441\u043a\u0430\u0434"], "de": ["Kaskade"], "hu": ["l\u00e9pcs\u0151s v\u00edzes\u00e9s", "zuhatag"], "es": ["cascada"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Rapida, neretenebla fluo de io.", "translations": {"de": ["Kaskade", "Schwall"], "hu": ["\u00f6z\u00f6n", "zuhatag"]}, "examples": [["senfina kaskado da demandoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Grupo de sinsekve kunligitaj samtipaj aparatoj a\u016d konstrua\u0135oj.", "translations": {"de": ["Kaskade", "Batterie"], "hu": ["kaszk\u00e1d"]}, "examples": [["kaskada sistemo, kaskada konekto, kaskada amplifilo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kaskad", "primary": true}, "fervojo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0436\u0435\u043b\u0435\u0437\u043d\u0430\u044f \u0434\u043e\u0440\u043e\u0433\u0430", "\u0440\u0435\u043b\u044c\u0441\u044b"], "fr": ["voie (de chemin de fer)", "voie ferr\u00e9e", "chemin de fer (voie ferr\u00e9e)"], "nl": ["spoor"], "de": ["Gleis", "Bahnlinie"], "it": ["ferrovia"], "hu": ["vas\u00fat"], "br": ["hent-houarn"], "pl": ["kolej", "droga \u017celazna (rzadkie)"]}, "examples": [["tiu \u0109i fervojo estas konstruota en la da\u016dro de du jaroj", "Fundamento de EsperantoEkzercaro, \u00a7 25"], ["la gladilo imagis al si, ke \u011di estas vaporma\u015dina kaldrono, kiu devas iri sur la fervojon, por tiri vagonojn", "Fabeloj, volumo 3Kolumo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sistemo por transporti pasa\u011derojn kaj varojn per veturiloj irantaj sur relvojoj.", "translations": {"be": ["\u0447\u044b\u0433\u0443\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["chemin de fer (moyen de transport)", "rail (moyen de transport)", "train (moyen de transport)"], "nl": ["spoorweg"], "ru": ["\u0436\u0435\u043b\u0435\u0437\u043d\u0430\u044f \u0434\u043e\u0440\u043e\u0433\u0430"], "de": ["Eisenbahn"], "it": ["ferrovia"], "hu": ["vas\u00fat"]}, "examples": [["sendi ion el Parizo Peterburgon per \u0109evaloj, kiam ni havas la eblon fari tion \u0109i per fervojo", "Esenco kaj Estonte"]], "subdefinitions": []}], "root": "voj", "primary": false}, "lerti\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) I\u011di pli kaj pli kapabla por agi rapide kaj efike.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u043b\u043e\u0432\u0447\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"]}, "examples": [["mi laboris en magazeno senpage, por nur lerti\u011di en la altran\u0109ado", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "lert", "primary": false}, "fervoja": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al fervojo, al fervojoj.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0435\u043b\u0435\u0437\u043d\u043e\u0434\u043e\u0440\u043e\u0436\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["ferroviaire", "de chemin de fer"], "nl": ["spoor-"], "it": ["ferroviario"], "pl": ["kolejowy"], "hu": ["vas\u00fati", "vas\u00fat-"]}, "examples": [["fervoja societo , kompanio", null], ["fervoja stacio , fervoja trotuaro , fervoja oficisto , fervoja laboristo, fervoja bileto , fervoja akcidento", "H. Vallienne Kastelo de Prelongo\u0109ap. 17"], ["mi sidis sur la lokomotivo anta\u016d fervoja vagonaro", "Fabeloj, volumo 4Kuristoj"], ["mi ne havas plu la forton, por elteni fervojan voja\u011don", "Fabeloj, volumo 4Peco da perlovico"], ["oni ne povas kulpigi la fervojajn in\u011denierojn, se trovi\u011das personoj, kiuj volas uzi la fervojon por iaj celoj \u00abutopiaj\u00bb", "Originala Verka\u00a7 Homaranismo (III-8)"]], "subdefinitions": []}], "root": "voj", "primary": false}, "evoluto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u044d\u0432\u0430\u043b\u044e\u0442\u0430"], "fr": ["d\u00e9velopp\u00e9e (d'une courbe)"], "en": ["evolute"], "pt": ["evoluta"], "ru": ["\u044d\u0432\u043e\u043b\u044e\u0442\u0430"], "de": ["Evolute"], "hu": ["evol\u00fata"], "pl": ["ewoluta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "evolut", "primary": true}, "elkrepuski\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Proksimi\u011di, veni, parolante pritago.", "translations": {"be": ["\u0434\u043d\u0435\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u0434\u044b\u0445\u043e\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c (\u043f\u0440\u0430 \u0434\u0437\u0435\u043d\u044c)", "\u0432\u0456\u0434\u043d\u0435\u0446\u044c"], "de": ["licht werden"], "nl": ["dagen", "dag worden"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u044f\u0441\u043d\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0441\u0432\u0435\u0442\u043b\u0435\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Klari\u011di, naski\u011di.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u044f\u0441\u044c\u043d\u044f\u0446\u0446\u0430", "\u0441\u044c\u0432\u044f\u0442\u043b\u0435\u0446\u044c", "\u0432\u0456\u0434\u043d\u0435\u0446\u044c"], "nl": ["ontspruiten"]}, "examples": [["grandaj ideoj elkrepuski\u011das en mia animo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "krepusk", "primary": false}, "ja\u015diro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cintoisma pre\u011dejo.", "translations": {"fr": ["yashiro", "jinja"], "pt": ["yashiro"]}, "examples": [["en Kioto estas multaj vizitindaj temploj kaj ja\u015diroj", "Muono, Penseroj, 2006-03-03"]], "subdefinitions": []}], "root": "ja\u015dir", "primary": true}, "halogenlampo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elektrolampo kun ampoleto entenanta halogenon, kiu konservas la filamenton.", "translations": {"fr": ["halog\u00e8ne (lampe)", "lampe \u00e0 halog\u00e8ne"], "de": ["Halogenlampe"], "nl": ["halogeenlamp"], "pl": ["lampa halogenowa"]}, "examples": [["malgranda hejtilo kun halogenaj lampoj", "Vastalto, Akvosfero, Halogena hejtilo, 2006-01-04"]], "subdefinitions": []}], "root": "lamp", "primary": false}, "\u0109iom": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tutkvante; \u0109io, la\u016d kvanta rilato.", "translations": {"be": ["\u0443\u0441\u0451"], "nl": ["de hele hoeveelheid"], "ru": ["\u0432\u0441\u0451 (\u043e \u043a\u043e\u043b\u0438\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435)"], "de": ["alles", "ganz und gar"], "sv": ["alltsammans"], "hu": ["minden", "\u00f6sszes"], "sk": ["v\u0161etko (\u010d\u00edslovka)"], "it": ["tutto", "tutto quanto"], "pl": ["wszystko", "ka\u017cda ilo\u015b\u0107", "ca\u0142o\u015b\u0107"], "he": ["\u05d4\u05db\u05dc"]}, "examples": [["donu al la lupo iom, li postulos \u0109iom (avida)", null], ["\u0109iom li prenis", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109iom", "primary": true}, "kanona": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al kanono , konforma al \u011di.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0430\u043d\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["canonique"], "nl": ["canoniek"], "es": ["can\u00f3nico"], "ru": ["\u043a\u0430\u043d\u043e\u043d\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "pl": ["kanoniczny"]}, "examples": [["la kanona juro, la kanonaj horoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rilata al kanono.", "translations": {"nl": ["canoniek"], "hu": ["k\u00e1noni", "kanonikus"]}, "examples": [["la kvar kanonaj evangelioj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: La vorto ne havas precizan sencon. \u011ci nur servas por kvalifiki iujn objektojn, kiujn oni povas ial konsideri plej \u00abnaturaj\u00bb, \u00abevidentaj\u00bb, \u00abregulaj\u00bb, kaj tiel plu."], "primary definition": "Plej natura.", "translations": {"de": ["kanonisch"], "en": ["canonical"], "nl": ["natuurlijk (wisk.)"], "hu": ["kanonikus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kanon", "primary": false}, "molaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctonospeco ofte sabla, kalka, argila, sedimenti\u011dinta apud montaro.", "translations": {"fr": ["molasse"], "pl": ["molasa", "szlir (molasa morska)"]}, "examples": [["la molaso en suda Germanio, anta\u016d jarmilionoj \u015duti\u011dinta de la alpoj, konservis multajn interesajn bestojn kaj plantojn", "J. Ipfelkofer, Fosilioj en suda Germanio, Monato, jaro 2008a, numero 5a, p. 18a-20a"], ["la supera geologia tavolo en la Svisa Mezlando estas la molaso, kiun postlasis kaj formis la gigantaj gla\u0109eroj dum lasta glaciepoko", "Vikipedio, artikolo \u00abSvisa Mezlando\u00bb, 2008-04-23"]], "subdefinitions": []}], "root": "molas", "primary": true}, "kanono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grava eklezia regulo, koncernanta la kredon, kulton kaj disciplinon.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u043e\u043d"], "fr": ["canon (religion)"], "en": ["canon"], "nl": ["canon"], "ru": ["\u043a\u0430\u043d\u043e\u043d"], "hu": ["k\u00e1non"], "es": ["canon"], "pl": ["kanon"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Norma listo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Norma listo da libroj kiujn koncerna konfesio rigardas kiel sanktajn.", "translations": {}, "examples": [["malnovtestamenta kanono, novtestamenta kanono, masora kanono", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Eklezia katalogo de la sanktuloj.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0438\u043a \u0441\u0432\u044f\u0442\u044b\u0445"]}, "examples": []}]}, {"remarks": [], "primary definition": "kanono", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: La 1a Oficiala Aldono difinas kanonon per tradukoj, el kiuj la angla respondas al la senco , dum la rusa kaj germana, al; PIV kaj la franca \u015dajne ne distingas inter ili. La\u016d lingva analogio \u015dajnas avanta\u011da preferi por la senco la vorton \u00abpafilego\u00bb, simile al \u00abskribilo\u00bb (kiu povas esti krajono, plumo, kreto kaj tiel plu) a\u016d \u00abpafilo\u00bb (fusilo, karabeno, pistolo kaj tiel plu)."], "primary definition": "Granddimensia pulvopafilo, \u0135etanta pafa\u0135ojn la\u016d plata, preska\u016d rekta trajektorio al rekte trafeblaj, vertikalaj celoj, a\u016d al relative malproksimaj celoj (18\u201340km). La starta rapido de la pafa\u0135o estas pli granda ol \u0109e ha\u016dbizoj a\u016d bombopafiloj. Kanono konsistas el cilindra metala tubo (40\u201380 kalibrojn longa), pretigita por enteni pafa\u0135ojn, kiujn el\u0135etas la eksplodo de pulvo, kaj portata de movebla a\u016d nemovebla afusto.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0443\u0448\u043a\u0430"], "fr": ["canon (arme)"], "en": ["big gun", "large gun"], "nl": ["kanon"], "be": ["\u0433\u0430\u0440\u043c\u0430\u0442\u0430"], "de": ["Kanone"], "hu": ["l\u00f6veg"], "es": ["ca\u00f1\u00f3n"]}, "examples": [["kampa kanono, \u015dipa kanono, sie\u011da kanono, kontra\u016davia kanono", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "kanono", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kanon", "primary": true}, "mapklarigo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de map kie estas klarigitaj la uzitaj simboloj kaj la skalo.", "translations": {"pl": ["legenda (mapy)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "map", "primary": false}, "kanoni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Pripafi iun a\u016d ion per kanono.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0441\u0442\u0440\u0430\u043b\u044f\u0446\u044c \u0437 \u0433\u0430\u0440\u043c\u0430\u0442\u044b"], "fr": ["canonner"], "nl": ["kanonneren"], "ru": ["\u043e\u0431\u0441\u0442\u0440\u0435\u043b\u044f\u0442\u044c \u0438\u0437 \u043f\u0443\u0448\u0435\u043a"], "es": ["ca\u00f1onear"], "hu": ["\u00e1gy\u00faz"]}, "examples": [["Harriman-\u015dipo poste sukcese kanonis la danan \u015dipon kaj dronigis \u011din", "Karel \u010capek: Milito kontra\u016d salamandroj, Libro 3a, \u0109ap. 1."]], "subdefinitions": []}], "root": "kanon", "primary": false}, "galvana\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Galvana kli\u015do reproduktita reliefe per galvanoplastiko.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0430\u043b\u044c\u0432\u0430\u043d\u043e", "\u0433\u0430\u043b\u044c\u0432\u0430\u043d\u043e\u043f\u043b\u0430\u0441\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0435 \u043a\u043b\u0438\u0448\u0435"], "fr": ["galvano", "galvanotype"], "de": ["Druckplatte"], "hu": ["galvanot\u00edpia (term\u00e9k)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "galvan", "primary": false}, "meandro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Duon- \u011dis preska\u016d plen-cirkla kurbi\u011do de rivero.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0430\u043d\u0434\u0430\u0440"], "fr": ["m\u00e9andre"], "bg": ["\u043c\u0435\u0430\u043d\u0434\u044a\u0440"], "nl": ["meander"], "pt": ["meandro"], "ru": ["\u0438\u0437\u0432\u0438\u043b\u0438\u043d\u0430", "\u0438\u0437\u0433\u0438\u0431", "\u043c\u0435\u0430\u043d\u0434\u0440"], "de": ["M\u00e4ander", "Windung", "Kr\u00fcmmung", "M\u00e4ander"], "hu": ["\u00e9les foly\u00f3kanyar"], "en": ["meander"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ornamfiguro el rektangule rompitaj neinterrompitaj linioj, ofte renkontata en la antikva arto de la grekoj.", "translations": {"hu": ["meander"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "meandr", "primary": true}, "partero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de teatreja \u0109ambrego \u0109e tereta\u011do, inter la orkestro kaj la funda muro.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u0442\u044d\u0440"], "fr": ["parterre"], "nl": ["benedenverdieping"], "pt": ["t\u00e9rreo", "r\u00e9s-do-ch\u00e3o"], "ru": ["\u043f\u0430\u0440\u0442\u0435\u0440"], "de": ["Erdgeschoss"], "hu": ["f\u00f6ldszint (sz\u00ednh\u00e1zban is)"], "br": ["leur (c'hoariva)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0448\u044b \u043f\u0430\u0432\u0435\u0440\u0445"], "fr": ["rez-de-chauss\u00e9e"], "en": ["ground floor"], "br": ["rez-an-douar"], "ru": ["\u043d\u0438\u0436\u043d\u0438\u0439 \u044d\u0442\u0430\u0436"]}, "examples": [["la ru\u011daj kurtenoj en la \u0109ambroj de la partero kaj la blankaj de la unua eta\u011do", "Z"], ["en la partero estis nur magazeno", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "parter", "primary": true}, "kinematografejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u043d\u0430\u0442\u044d\u0430\u0442\u0440"], "fr": ["cin\u00e9ma (lieu)", "salle de cin\u00e9ma"], "nl": ["filmtheater (arch.)"], "ru": ["\u043a\u0438\u043d\u043e\u0442\u0435\u0430\u0442\u0440"], "de": ["Kino", "Filmtheater"], "hu": ["filmsz\u00ednh\u00e1z"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kinematograf", "primary": false}, "ar\u011dentisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metiisto kiu faras a\u0135ojn el ar\u011dento.", "translations": {"de": ["Silberschmied"], "nl": ["zilversmid"], "es": ["platero"], "pl": ["srebrnik"], "en": ["silversmith"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ar\u011dent", "primary": false}, "ko\u015do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fera ringo, kies rando havas foldon por loki \u0109irka\u016dantan \u015dnuron.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0443\u0448"], "de": ["Kausch", "Kabelschuh"], "en": ["thimble"], "pt": ["sapatilho"], "hu": ["k\u00f6t\u00e9lszem", "k\u00f6t\u00e9lsz\u00edv", "csatszem"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ko\u015d", "primary": true}, "oratorio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ampleksa kompona\u0135o por sol-kantistoj, \u0125oro kaj orkestro prezentanta rakonton sen aktorado.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0430\u0442\u043e\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["oratorio"], "nl": ["oratorium"], "pt": ["orat\u00f3rio"], "ru": ["\u043e\u0440\u0430\u0442\u043e\u0440\u0438\u044f"], "de": ["Oratorium"], "it": ["oratorio (mus.)"], "hu": ["orat\u00f3rium"], "es": ["oratorio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "oratori", "primary": true}, "Kanado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda Nordamerika lando kun \u0109efurbo Otavo. ISO-3166 kodo: CA. \u011ci limas kun Usono kaj oceanoj: Atlantiko, Arkta kaj Pacifiko.", "translations": {"fr": ["Canada"], "bg": ["\u041a\u0430\u043d\u0430\u0434\u0430"], "nl": ["Canada"], "no": ["Canada"], "de": ["Kanada"], "fa": ["\u06a9\u0627\u0646\u0627\u062f\u0627"], "en": ["Canada"], "pl": ["Kanada"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kanad", "primary": true}, "paraglisi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Flugi, glisi per paraglisilo.", "translations": {"fr": ["faire du parapente"], "pt": ["voar de parapente"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "paraglis", "primary": true}, "animstato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de spirito a\u016d de koro.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u043d \u0434\u0443\u0448\u044b"], "en": ["state of mind"], "nl": ["gemoedsgesteldheid", "stemming"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u043f\u043e\u043b\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435 \u0434\u0443\u0445\u0430"], "de": ["Gem\u00fctsverfassung", "Stimmung"], "hu": ["lelki\u00e1llapot"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stat", "primary": false}, "ejo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: ejo diferencas de ujo per tio, ke ujo estas efektiva, materia, fizika objekto, entenanta ion, kiel meblo, kesto, sako, kaj tiel plu, dum ejo estas loko, spaco, karakterizata per io konkreta a\u016d abstrakta."], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043c\u044f\u0448\u043a\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043c\u0435\u0441\u0446\u0430"], "ru": ["\u043f\u043e\u043c\u0435\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["endroit", "lieu", "local (subst.)"], "de": ["Ort", "Platz", "Stelle", "St\u00e4tte"], "hu": ["hely", "helyis\u00e9g"]}, "examples": [["malvasta ejo", null], ["mi amas la ejon de via domo", "La Malnova Testamento, Psalmaro 26:8"]], "subdefinitions": []}], "root": "ej", "primary": false}, "asekuratesto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Atesto reprezentanta la originalan polison.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u0445\u0430\u0432\u043e\u0435 \u043f\u0430\u0441\u044c\u0432\u0435\u0434\u0447\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "hu": ["biztos\u00edt\u00e1si bizonylat"], "de": ["Versicherungszertifikat"], "en": ["insurance certificate"], "ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0430\u0445\u043e\u0432\u043e\u0435 \u0441\u0432\u0438\u0434\u0435\u0442\u0435\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "asekur", "primary": false}, "citaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antikva greka kordinstrumento, plektre sonigata liro, kies sonkesto flanke havas du kornoformajn partojn kunigitajn per stango, kun la\u016depoke 4 \u011dis 15 kordoj stre\u0109itaj inter la kesto kaj la transversa stango.", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u0444\u0430\u0440\u0430"], "fr": ["cithare (lyre antique)"], "en": ["zither"], "nl": ["kithara"], "pt": ["c\u00edtara"], "ru": ["\u043a\u0438\u0444\u0430\u0440\u0430", "\u043a\u0438\u0442\u0430\u0440\u0430"], "de": ["Kithara", "altgriechische Zither"], "it": ["cetra (antica)", "citara (antica)"], "hu": ["kithara"], "sk": ["citara"], "es": ["c\u00edtara"], "pl": ["kitara"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "citar", "primary": true}, "keno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longa, seka, maldika lignosplito, uzata kiel lumigilo anstata\u016d kandelo, a\u016d por disbruligi pli grandan lignofajron (komparu alumeto) kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u043b\u0443\u0447\u044b\u043d\u0430"], "nl": ["kien"], "ru": ["\u043b\u0443\u0447\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Kien", "Kienholz"], "pl": ["\u0142uczywo"], "hu": ["fokla", "vil\u00e1g\u00edt\u00f3szil\u00e1nk"]}, "examples": [["tiam ni sidos en la \u015dtona domo, kie brulas la keno, kaj ni trinkos mielvinon el la oraj kornoj de la antikvaj nordlandaj re\u011doj", "Fabeloj, volumo 2, Monteto de elfoj"], ["tra la dormo li a\u016ddis, kiel la maljuna mastrino forigis de la fenestroj lignajn \u0135aluziojn, kiel \u015di per kenoj bruligis la samovaron", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rezinori\u0109a ligno.", "translations": {"be": ["\u0441\u043c\u0430\u043b\u044f\u043a"], "fr": ["bois r\u00e9sineux"], "en": ["resinous wood"], "nl": ["harsrijk hout"], "ru": ["\u0441\u043c\u043e\u043b\u044c\u0451", "\u043e\u0441\u043c\u043e\u043b", "\u0441\u043c\u043e\u043b\u0438\u0441\u0442\u0430\u044f \u0434\u0440\u0435\u0432\u0435\u0441\u0438\u043d\u0430"], "hu": ["gyant\u00e1s fa"], "br": ["koad rousinek"]}, "examples": [["kena tor\u0109o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ken", "primary": true}, "kontra\u016dvola": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Okazonta malgra\u016d ies volo; trudita.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043c\u0443\u0448\u0430\u043d\u044b", "\u043f\u0440\u044b\u043c\u0443\u0441\u043e\u0432\u044b", "\u043d\u044f\u0432\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["forc\u00e9 (impos\u00e9)", "impos\u00e9"], "en": ["against one's will"], "nl": ["onvrijwillig"], "ru": ["\u0432\u044b\u043d\u0443\u0436\u0434\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u0438\u043d\u0443\u0434\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0432\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "he": ["\u05d1\u05dc\u05ea\u05d9-\u05e8\u05e6\u05d5\u05e0\u05d9"], "hu": ["nem k\u00edv\u00e1nt", "akarat\u00e1val ellent\u00e9tes"]}, "examples": [["edzi\u011do kontra\u016dvola", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vol", "primary": false}, "hulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La \u0109efa strukturo kaj floskorpo de \u015dipo a\u016d de hidroplano.", "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u0440\u043f\u0443\u0441 (\u043a\u0430\u0440\u0430\u0431\u043b\u044f, \u0433\u0456\u0434\u0440\u0430\u043f\u043b\u044f\u043d\u0430)", "\u0444\u044e\u0437\u044d\u043b\u044f\u0436"], "fr": ["coque (d'un navire, d'un hydravion)"], "en": ["hull"], "nl": ["romp (v.e.schip)", "scheepsromp"], "pt": ["casco", "quilha"], "ru": ["\u043a\u043e\u0440\u043f\u0443\u0441", "\u0444\u044e\u0437\u0435\u043b\u044f\u0436"], "de": ["Schiffsk\u00f6rper"], "it": ["scafo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hul", "primary": true}, "kolombo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio kolombedoj (Columba), kun gor\u011dopo\u015do el kiu estas komence nutrataj la idoj.", "translations": {"be": ["\u0433\u043e\u043b\u0443\u0431"], "fr": ["colombe", "pigeon"], "bg": ["\u0433\u044a\u043b\u044a\u0431"], "nl": ["duif"], "pt": ["pombo", "pomba"], "ru": ["\u0433\u043e\u043b\u0443\u0431\u044c k.a."], "de": ["Taube"], "hu": ["galamb"], "fa": ["\u06a9\u0628\u0648\u062a\u0631"], "en": ["dove"], "cs": ["holub k.a."], "pl": ["go\u0142\u0105b"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kolomb", "primary": true}, "nigra skatolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["boite noire", "bo\u00eete noire"], "de": ["Blackbox"], "it": ["scatola nera"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skatol", "primary": false}, "bolto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metala \u015dra\u016dbo a\u016d najlego kun lar\u011da kapo kaj cilindra korpo, uzata por kunfiksi du objektojn.", "translations": {"ru": ["\u0431\u043e\u043b\u0442"], "fr": ["boulon (vis cylindrique)", "rivet"], "en": ["bolt"], "be": ["\u0448\u0440\u0443\u0431\u0430"], "de": ["Schraube", "Metallschraube"], "sv": ["bult"], "hu": ["f\u00e9mcsavar"], "pl": ["\u015bruba"], "es": ["tornillo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bolt", "primary": true}, "bolti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kunligi per boltoj.", "translations": {"be": ["\u0448\u0440\u0443\u0431\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["boulonner"], "en": ["bolt"], "ru": ["\u0441\u043e\u0435\u0434\u0438\u043d\u044f\u0442\u044c \u0431\u043e\u043b\u0442\u0430\u043c\u0438"], "de": ["schrauben", "verschrauben"], "hu": ["\u00f6sszecsavaroz"], "es": ["atornillar"], "pl": ["ze\u015brubowywa\u0107", "ze\u015brubowa\u0107", "przy\u015brubowywa\u0107", "przy\u015brubowa\u0107", "po\u0142\u0105czy\u0107 \u015brub\u0105", "po\u0142\u0105czy\u0107 \u015brubami", "skr\u0119ci\u0107 \u015brub\u0105", "skr\u0119ci\u0107 \u015brubami"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bolt", "primary": false}, "zomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ilo por libere \u015dan\u011di la skalon de bildo, detale vidigante parteton a\u016d maldetale vidigante la tuton.", "translations": {"fr": ["zoom"], "de": ["Zoom"], "it": ["zoom"], "pt": ["zoom"], "hu": ["zoom", "varioobjekt\u00edv", "gumiobjekt\u00edv"]}, "examples": [["la modelo S9000 havas zomon je 10.7\u00d7", "\u011cangalo, en oktobro venos en la merkaton fotiloj je na\u016d megapikseloj, 2005-08-01"]], "subdefinitions": []}], "root": "zom", "primary": true}, "flaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flar", "primary": false}, "flari": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Senti odorojn per la nazo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0447\u0443\u0432\u0430\u0446\u044c \u043f\u0430\u0445"], "fr": ["flairer", "renifler (une odeur)", "sentir (flairer)"], "en": ["smell"], "nl": ["ruiken"], "pt": ["cheirar"], "ru": ["\u043e\u0431\u043e\u043d\u044f\u0442\u044c", "\u0447\u0443\u0432\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c \u0437\u0430\u043f\u0430\u0445", "\u0447\u0443\u044f\u0442\u044c"], "de": ["riechen", "wittern"], "hu": ["szagol"], "cs": ["\u010dichat"], "es": ["oler"]}, "examples": [["flari odoron de tabako, de brula\u0135o", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Esplori odorojn per la nazo, flaresplori, priflari.", "translations": {"ru": ["\u043d\u044e\u0445\u0430\u0442\u044c"], "be": ["\u043d\u044e\u0445\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0431\u043d\u044e\u0445\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["riechen an", "hinriechen"], "pt": ["farejar"], "hu": ["szagl\u00e1szik"]}, "examples": [["flari florojn, viandon", null], ["hundo flaras sur la vojo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "flar", "primary": true}, "zomi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grandigi parton de bildo, kvaza\u016d vidigante de pli proksime.", "translations": {"fr": ["zoomer"], "de": ["zoomen"], "it": ["zumare"], "hu": ["zoomol", "k\u00e9pre r\u00e1k\u00f6zel\u00edt", "kinagy\u00edt"]}, "examples": [["mi zomis al pluraj urbaj lokoj \u0109irka\u016d la mondo", "S. Elen Kisa, The Queer Nerdy Girl, Vidu la mondon!, 2005-03-09"]], "subdefinitions": []}], "root": "zom", "primary": false}, "dinamo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ma\u015dino de rotacia indukto, kiu aliformigas mekanikan energion en energion elektran.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u043d\u0430\u043c\u0430-\u043c\u0430\u0448\u044b\u043d\u0430", "\u0433\u0435\u043d\u044d\u0440\u0430\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["dynamo"], "en": ["dynamo"], "nl": ["dynamo"], "pt": ["d\u00ednamo"], "ru": ["\u0434\u0438\u043d\u0430\u043c\u043e-\u043c\u0430\u0448\u0438\u043d\u0430", "\u0433\u0435\u043d\u0435\u0440\u0430\u0442\u043e\u0440"], "de": ["Dynamomaschine", "Dynamo", "Stromerzeuger"], "hu": ["dinam\u00f3", "\u00e1ramfejleszt\u0151"], "fa": ["\u062f\u06cc\u0646\u0627\u0645", "\u0698\u0646\u0631\u0627\u062a\u0648\u0631"], "es": ["d\u00ednamo"], "pl": ["dynamo", "pr\u0105dnica", "alternator", "generator pr\u0105du"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dinam", "primary": true}, "gusti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Ka\u016dzi agrablan a\u016d malagrablan sentuma\u0135on sur la lango kaj palato.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043c\u0435\u0442\u044c \u0432\u043a\u0443\u0441 (\u0447\u0435\u0433\u043e-\u043b., \u043a\u0430\u043a \u0447\u0442\u043e-\u043b.)"], "fr": ["avoir du go\u00fbt", "d\u00e9lecter"], "nl": ["smaken"], "de": ["schmecken"], "es": ["gustar"], "hu": ["\u00edze van"]}, "examples": [["tiu man\u011da\u0135o bone, abomeninde, acide gustas", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti agrabla a\u016d malagrabla; ka\u016dzi pla\u0109on a\u016d malpla\u0109on.", "translations": {"hu": ["\u00edzlik"]}, "examples": [["post longa laboro bone gustas la dormo", null], ["en malsano malbone gustas la plej karaj okupi\u011doj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "gust", "primary": false}, "gusto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de ia substanco (man\u011da\u0135o a\u016d trinka\u0135o), kiu ka\u016dzas agrablan a\u016d malagrablan sentuma\u0135on sur la lango kaj la palato.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043a\u0443\u0441"], "fr": ["go\u00fbt"], "en": ["taste"], "nl": ["smaak"], "pt": ["gosto", "sabor"], "de": ["Geschmack"], "hu": ["\u00edz"], "cs": ["chu\u0165"], "es": ["gusto"]}, "examples": [["gusto de viando, fumo", null], ["sala, sukera, malpla\u0109a gusto", null], ["fremda man\u011do havas bonan guston", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kapablo ricevi de ia substanco agrablan a\u016d malagrablan sentuma\u0135on per la lango kaj la palato.", "translations": {"hu": ["\u00edzlel\u0151k\u00e9pess\u00e9g"]}, "examples": [["li havas bonan, delikatan, difektitan guston", null], ["oni neniam povas fidi lian guston, \u0109ar li tro\u015datas la sala\u0135ojn", null], ["la organo de la gusto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Eco de la karaktero, kiu ka\u016dzas, ke la homoj trovas pla\u0109on a\u016d malpla\u0109on en io a\u016d iu; karakteriza \u015datmaniero.", "translations": {"hu": ["\u00edzl\u00e9s"]}, "examples": [["kiom da homoj, tiom da gustoj", "Proverbaro esperanta"], ["\u0109iu havas sian propran guston", "Proverbaro esperanta"], ["pri gustoj oni disputi ne devas", "Proverbaro esperanta"], ["tio estas demando de gusto", "Z"], ["\u015dati a\u016d ne \u015dati teatron estas afero de gusto", null], ["agi la\u016d persona gusto", null], ["esti la\u016d la gusto de iu", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Sagaca kaj \u011dusta sento pri la kvalitoj kaj mankoj de arta verko; bongusto, belgusto.", "translations": {"hu": ["sz\u00e9p\u00e9rz\u00e9k"]}, "examples": [["lia kritikado montras seneraran guston", null], ["oni povas distingi la naturan kaj la akiritan gustojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "gust", "primary": true}, "oleandro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio apocinacoj (Nerium), precipe la specio Nerium oleander, arbeto kun mallar\u011daj folioj kaj grandaj ru\u011daj a\u016d blankaj floroj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u0435\u0430\u043d\u0434\u0430\u0440"], "fr": ["laurier-rose"], "nl": ["oleander"], "pt": ["espirradeira", "oleandro"], "ru": ["\u043e\u043b\u0435\u0430\u043d\u0434\u0440"], "de": ["Oleander"], "hu": ["leander", "oleander"]}, "examples": [["tie estis du grandaj oleandraj arboj en florpotoj", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "oleandr", "primary": true}, "kelta kruco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kruco kun ringo \u0109irka\u016d la centro, tradicia figuro en nordokcidenta keltlingva E\u016dropo.", "translations": {"fr": ["croix celtique"]}, "examples": [["kelta kruco en Monasterboice, Irlando", "P. Carlos Musazzi, La dua vatikana koncilio por la unueco de la kristanoj, Espero Katolika, 1986-2"]], "subdefinitions": []}], "root": "kruc", "primary": false}, "ciklisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Uzanto de ciklo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u043b\u043e\u0441\u0438\u043f\u0435\u0434\u0438\u0441\u0442", "\u043c\u043e\u0442\u043e\u0446\u0438\u043a\u043b\u0438\u0441\u0442"], "nl": ["fietser"], "pt": ["ciclista"], "de": ["Radfahrer", "Fahrradfahrer"], "hu": ["ker\u00e9kp\u00e1ros", "biciklista"], "sk": ["cyklista"], "pl": ["cyklista"], "es": ["ciclista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cikl", "primary": false}, "sentema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Facile impresebla.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0443\u0432\u0441\u0442\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["impressionnable (sensible)", "sensible (capable de sentir)"], "nl": ["gevoelig"], "be": ["\u0447\u0443\u043b\u044c\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u0447\u0443\u043b\u044b", "\u0443\u0440\u0430\u0437\u044c\u043b\u0456\u0432\u044b"], "pl": ["czu\u0142y", "wyczulony", "wra\u017cliwy", "uczuciowy"], "hu": ["\u00e9rz\u00e9keny"]}, "examples": [["tiuj misteraj sonoj, ne a\u016ddeblaj por la orelo, estas senteblaj por \u0109iu animo sentema", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "sent", "primary": false}, "de post": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kvankam la unuvorta skribmaniero frue aperis, la duvorta estas preferebla, \u0109ar vere temas pri du sinsekvaj prepozicioj, ne pri kunmeta\u0135o de la tipo: malanta\u016d, disde, ekde..."], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["depuis (pr\u00e9p., temps)", "d\u00e8s", "\u00e0 partir de"], "pl": ["od (czasu)"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "De la fino de.", "translations": {}, "examples": [["mi faris eltrovon, la plej grandan de post jarcentoj!", "Fabeloj, volumo 3, Dorna vojo de la honoro"], ["depost multe da jaroj \u015di ne estis en la grafa palaco", "Fabeloj, volumo 4, Anneto"], ["sep jarojn kun sia edzo de post sia virgeco", "La Nova Testamento, S. Luko 2:36"], ["\u0109i tie anta\u016d nelonge trovi\u011dis nur malplenejoj, ne finkonstruitaj de post la milito korpusoj", "Metropoliteno, \u0109apitro 11a"], ["ili do sidi\u011dis sur tapi\u015doj, kaj priparolis la gravajn aferojn okazintajn de post ilia nokta renkonto en la domo de la pramisto", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 20a"]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["la Eternulo estas mia fido de post mia juneco", "La Malnova Testamento, Psalmaro 71:5"], ["de post la vespero de la dek-kvara tago de la unua monato man\u011du macojn \u011dis la vespero de la dudek-unua tago de la monato", "La Malnova Testamento, Eliro 12:18"], ["Mi, la Eternulo, estas via Dio de post la lando Egipta", "La Malnova Testamento, \u0124osea 13:4"], ["Marta tusadis, depost kelke da tagoj \u015di komencis sentadi \u011dis nun ne konitan malfortecon", "Marta"], ["depost tempo nememorebla", "Proverbaro esperanta"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Sekvante la faron de.", "translations": {}, "examples": [["mi adoras de post miaj praavoj", "La Nova Testamento, II. Timoteo 1:3"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0438\u0437-\u0437\u0430 (\u043e \u043c\u0435\u0441\u0442\u0435)"], "fr": ["de derri\u00e8re"], "pl": ["zza"]}, "examples": [["de post la kurteno elkuris dancistinoj", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 9a"]], "subdefinitions": []}], "root": "post", "primary": false}, "sentemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Emo sperti situaciojn kun sentoj, emocioj.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0443\u0432\u0441\u0442\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["sensibilit\u00e9"], "hu": ["\u00e9rz\u00e9kenys\u00e9g"], "pl": ["czu\u0142o\u015b\u0107", "wyczulenie", "wra\u017cliwo\u015b\u0107"], "be": ["\u0447\u0443\u043b\u044c\u043b\u0456\u0432\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0447\u0443\u043b\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0443\u0440\u0430\u0437\u044c\u043b\u0456\u0432\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"]}, "examples": [["e\u0109 viktorianoj \u2013 neniel notindaj pro sia sentemo \u2013 postulis, ke tia nehumana, sendigna enkarcerigo \u0109esu", "P. Gubbins, \u015cipo de la pasinteco, Monato, jaro 1997a, numero 6a, p. 11a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sent", "primary": false}, "bra\u0125icefalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo kies krania lar\u011do egalas al \u011dia longo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u0430\u0445\u0456\u0446\u044d\u0444\u0430\u043b"], "fr": ["brachyc\u00e9phale (subst.)"], "ru": ["\u0431\u0440\u0430\u0445\u0438\u0446\u0435\u0444\u0430\u043b"], "ca": ["braquic\u00e8fal"], "de": ["Brachyzephale", "Kurzkopf"], "hu": ["brachycephal", "r\u00f6vidfej\u0171 (ember)"], "pl": ["brachicefal"], "es": ["braquic\u00e9falo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "brakicefalo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "doli\u0125ocefalo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bra\u0125icefal", "primary": true}, "hodia\u016d": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En la nuna tago.", "translations": {"el": ["\u03c3\u03ae\u03bc\u03b5\u03c1\u03b1"], "fr": ["aujourd'hui"], "en": ["today"], "be": ["\u0441\u0451\u043d\u044c\u043d\u044f", "\u0441\u044f\u0433\u043e\u0434\u043d\u044f", "\u0441\u044f\u0433\u043e\u043d\u044c\u043d\u044f"], "de": ["heute"], "it": ["oggi"], "hu": ["ma"], "br": ["hiziv"], "cs": ["dnes"], "fi": ["t\u00e4n\u00e4\u00e4n"], "ja": ["\u4eca\u65e5 [\u304d\u3087\u3046]"], "es": ["hoy"], "he": ["\u05d4\u05d9\u05d5\u05dd"], "ru": ["\u0441\u0435\u0433\u043e\u0434\u043d\u044f"], "nl": ["vandaag"], "pt": ["hoje"], "tr": ["bug\u00fcn"], "sv": ["i dag"], "ro": ["ast\u0103zi", "azi"], "pl": ["dzi\u015b", "dzisiaj"]}, "examples": [["hodia\u016d vespere", null], ["hodia\u016d estas festo", null], ["hodia\u016d por mono, morga\u016d senpage", "Z"], ["hodia\u016d forto, morga\u016d morto", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "hodia\u016d", "primary": true}, "malliberejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Domo destinita por en\u015dlosi arestitojn a\u016d kondamnitojn.", "translations": {"be": ["\u043c\u0435\u0441\u0446\u0430 \u043f\u0430\u0437\u0431\u0430\u045e\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u044f \u0432\u043e\u043b\u0456", "\u0442\u0443\u0440\u043c\u0430", "\u0432\u044f\u0437\u044c\u043d\u0456\u0446\u0430"], "fr": ["prison", "maison d'arr\u00eat", "carcere", "penitenziario", "prigione"], "en": ["prison", "jail"], "nl": ["gevangenis"], "ru": ["\u043c\u0435\u0441\u0442\u043e \u043b\u0438\u0448\u0435\u043d\u0438\u044f \u0441\u0432\u043e\u0431\u043e\u0434\u044b", "\u0442\u044e\u0440\u044c\u043c\u0430", "\u0443\u0437\u0438\u043b\u0438\u0449\u0435"], "de": ["Gef\u00e4ngnis"], "hu": ["b\u00f6rt\u00f6n", "fo\u011d\u00e1z"], "es": ["c\u00e1rcel", "prisi\u00f3n"]}, "examples": [["la gardisto de la malliberejo restas muta por \u0109iuj liaj demandoj", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 3, anekdotoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "liber", "primary": false}, "malkompakta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konsistanta el disaj, facile apartigeblaj eroj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u044b\u0445\u043b\u044b\u0439"], "fr": ["diffus", "l\u00e9ger (pas compact)", "l\u00e2che (pas compact)"]}, "examples": [["\u011di flugis en la direkto al la malnova breto sub la fenestro de la frontona \u0109ambreto, \u011duste en fendon, kiu estis plena de musko kaj de malkompakta tero", "Fabeloj, volumo 3, Kvin en unu silikvo"], ["sed la plej grandaj infanoj singarde de\u015diris la elflorintajn kreska\u0135etojn, la trunketojn, kiuj portis sur si la floksimile kunmetitan semkronon, tiun malkompaktan, aeran, lansimilan floron, kiu estas kvaza\u016d formita el plej delikataj plumoj, flokoj a\u016d lanugoj", "Fabeloj, volumo 3, Ekzistas diferenco"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompakt", "primary": false}, "\u015dprucfluo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Forta vento en la supro de la atmosfero, kiu signife influas la veteron.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0443\u0439\u043d\u043e\u0435 \u0442\u0435\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["courant d'altitude", "courant-jet"], "en": ["jet stream"], "nl": ["straalstroom"], "de": ["Strahlstrom"], "pl": ["pr\u0105d strumieniowy"], "hu": ["sug\u00e1r\u00e1raml\u00e1s", "fut\u00f3\u00e1raml\u00e1s"]}, "examples": [["Dissendis la islanda \u015dtata televido filmon pri la meteologia fenomeno nomata \u015dprucfluo, t.e. rapida ventega fluo, kiu ok kilometrojn super la tero \u0109irka\u016das la mondon", "Garbhan MacAoidh, Per flugiloj de malfacila vento, Monato, jaro 2003a, numero 11a, p. 14a"], ["Se la amplitudo estas malgranda, la fluo en la supraj okcidentaj ventoj estas latituda, orienten, same kiel la akso de la \u015dprucfluo, kiu gvidas frontajn ciklonojn", "Vetero kaj klimato de la mondo"]], "subdefinitions": []}], "root": "flu", "primary": false}, "erinacedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo insektoman\u011duloj (Erinaceidae), kun mallongaj kruroj kaj longa bu\u015do.", "translations": {"be": ["\u0432\u043e\u0436\u044b\u043a\u0456 (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["\u00e9rinac\u00e9id\u00e9s"], "en": ["hedgehogs (family)"], "pt": ["erinace\u00eddeos"], "ru": ["\u0435\u0436\u0438 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Igel (Familie)"], "hu": ["s\u00fcnf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "erinaced", "primary": true}, "al\u011debro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u043d\u0435\u0439\u043d\u0430\u044f \u0430\u043b\u044c\u0433\u0435\u0431\u0440\u0430"], "de": ["lineare Algebra"], "en": ["linear algebra"], "es": ["\u00e1lgebra lineal"], "fa": ["\u062c\u0628\u0631 \u062e\u0637\u06cc"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "al\u011debr", "primary": true}, "kaptuko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hararkovra tuko uzata kiel kapvesto.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u0430\u0442\u043e\u043a (\u0433\u043e\u043b\u043e\u0432\u043d\u043e\u0439 \u0443\u0431\u043e\u0440)"], "fr": ["fichu (de t\u00eate)", "foulard (de t\u00eate)"], "nl": ["hoofddoek"], "de": ["Kopftuch"], "it": ["fazzoletto da capo", "foulard"], "pl": ["chusta", "chustka na g\u0142ow\u0119"], "hu": ["fejkend\u0151"]}, "examples": [["la Sinjoro forigos la ornamon de la \u0109enetoj kaj la kapornamojn kaj la kaptukojn", "La Malnova Testamento, Jesaja 3:18-23"], ["Vetiha forprenis la kaptukon kaj \u0135etis \u011din sur la plankon", "Julian Modest, Vetiha, Monato, jaro 2001a, numero 2a, p. 26a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tuk", "primary": false}, "balancelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de \u015dipeto kun granda velo fiksita sur anteno.", "translations": {"fr": ["balancelle (voilier)"], "de": ["Balancella", "Einmasterboot im Mittelmeer"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "balancel", "primary": true}, "balaa\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "balaita\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043c\u0435\u0446\u044c\u0446\u0435"], "fr": ["balayure", "ordure"], "en": ["sweepings"], "nl": ["veegsel"], "ru": ["\u0441\u043e\u0440", "\u043c\u0443\u0441\u043e\u0440"], "de": ["Kehricht"], "hu": ["szem\u00e9t"], "br": ["skubadur", "skubien"], "pl": ["\u015bmieci"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Senvalora\u0135o.", "translations": {"fr": ["rebut"], "nl": ["afval", "vuilnis"], "pl": ["\u015bmieci"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bala", "primary": false}, "merito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago, eco danke al kiu oni meritas ion.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0441\u043b\u0443\u0433\u0430"], "nl": ["verdienste"], "ru": ["\u0437\u0430\u0441\u043b\u0443\u0433\u0430"], "de": ["Verdienst"], "es": ["m\u00e9rito(s)"], "hu": ["\u00e9rdem"]}, "examples": [["\u0109iuj enterigitoj estas plenaj de meritoj", "Proverbaro esperanta"], ["la\u016d la merito de siaj manoj homo ricevas redonon", "Z"], ["prave punite la\u016dmerite", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "merit", "primary": false}, "Flandrujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La norda nederlandlingva regiono de Belgujo, konsistanta el la provincoj Okcidenta Flandrujo, Orienta Flandrujo, Antverpeno, Limburgo kaj Flandra Brabanto.", "translations": {"be": ["\u0424\u043b\u044f\u043d\u0434\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["Flandre"], "en": ["Flanders"], "ru": ["\u0424\u043b\u0430\u043d\u0434\u0440\u0438\u044f"], "is": ["Fl\u00e6mingjaland"], "de": ["Flandern"], "it": ["Fiandra"], "hu": ["Flandria"], "cs": ["Flandry"], "lat": ["Flandria"], "fi": ["Flanderi"], "es": ["Flandes"], "lv": ["Flandrija"], "nl": ["Vlaanderen"], "pt": ["Flandres"], "no": ["Flandern"], "sv": ["Flandern"], "sk": ["Fl\u00e1msko"], "pl": ["Flandria"]}, "examples": [["la a\u016dtoro fami\u011dis en Flandrujo \u0109efe pro granda nombro da stre\u0109aj aventurlibroj por la junularo, sed anka\u016d pro siaj erotikaj rakontoj", "Rejna DE JONG: Ripoziga libro por hasta mondo, Monato, n-ro 04/1997"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nomo de du provincoj en Flandrujo (norda Belgujo): Okcident-Flandrujo kun \u0109efurbo Bru\u011do kaj Orient-Flandrujo kun \u0109efurbo Gento, de regiono en Nederlando (Zelanda Flandrujo) kaj de regiono de Francujo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Parto de E\u016dropo, la\u016dlonge de la Norda Maro, inter la artezaj montetoj en Francujo kaj la skelda estuaro en Nederlando.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Flandrio", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flandr", "primary": false}, "ekranbloko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En terminalo a\u016d persona komputilo, bloko en kiu estas muntita komputila ekrano.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0441\u043f\u043b\u0435\u0439", "\u043c\u0430\u043d\u0456\u0442\u043e\u0440"], "en": ["visual display unit", "monitor"], "ru": ["\u0434\u0438\u0441\u043f\u043b\u0435\u0439", "\u043c\u043e\u043d\u0438\u0442\u043e\u0440"], "de": ["Monitor", "Anzeigeeinheit [ark]"], "pl": ["monitor"], "hu": ["kijelz\u0151egys\u00e9g", "monitor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekran", "primary": false}, "revuo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Solena parada inspektado al soldata trupo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0433\u043b\u044f\u0434 (\u0432\u0430\u0439\u0441\u043a\u043e\u0432\u044b)"], "fr": ["revue"], "en": ["review"], "nl": ["revue"], "ru": ["\u0432\u043e\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0441\u043c\u043e\u0442\u0440"], "de": ["Revue"], "hu": ["d\u00edszszemle", "csapatszemle"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Gazeta artikolo pri aktuala\u0135oj en iu aparta fako.", "translations": {"be": ["\u0430\u0433\u043b\u044f\u0434 (\u0443 \u043f\u0440\u044d\u0441\u0435)"], "ru": ["\u043e\u0431\u043e\u0437\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435"], "hu": ["szemle"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Perioda, sed ne \u0109iutaga presa\u0135o en formo de gazeto a\u016d bro\u015duro kaj speciale dedi\u0109ita al iu aparta fako.", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u0441\u043e\u043f\u0456\u0441"], "de": ["Zeitschrift"], "nl": ["tijdschrift"], "ru": ["\u0436\u0443\u0440\u043d\u0430\u043b"], "hu": ["foly\u00f3irat"]}, "examples": [["internacia scienca revuo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Teatra\u0135o temanta pri aktuala\u0135oj prezentataj en fantazia kaj \u015derca maniero.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0432\u044e"], "ru": ["\u0440\u0435\u0432\u044e"], "hu": ["boh\u00f3zat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "revu", "primary": true}, "revui": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari revuon 1 a\u016d 2.", "translations": {"fr": ["passer en revue"], "nl": ["een parade afnemen", "inspecteren"], "pt": ["revista"], "hu": ["megszeml\u00e9l", "szeml\u00e9z", "\u00e1ttekint"]}, "examples": [["la re\u011do revuis la Sirianojn", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "revu", "primary": false}, "a\u016do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Logika ligilo kaj la duloka logika operacio respondaj al la gramatika konjukcio a\u016d (pli \u011duste, kaja\u016d): \u011dia rezulto estas vero, se ajna el la argumentoj estas tia.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043f\u0435\u0440\u0430\u0446\u0438\u044f \u0418\u041b\u0418", "\u043b\u043e\u0433\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0435 \u0441\u043b\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0434\u0438\u0437\u044a\u044e\u043d\u043a\u0446\u0438\u044f"], "en": ["OR operator", "conjunction"], "pl": ["operator logiczny lub", "konjunkcja"]}, "examples": [["en la programlingvo C unuopa vertikala streko | indikas la\u016dbitan a\u016don, kaj duopa vertikala streko ||, la sorbeman a\u016d logikan a\u016don", null]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016d", "primary": false}, "alfabetigo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago alfabetigi.", "translations": {"pt": ["alfabetiza\u00e7\u00e3o"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0430\u043b\u0444\u0430\u0432\u0438\u0442\u043d\u043e\u0435 \u0443\u043f\u043e\u0440\u044f\u0434\u043e\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [["alfabetigo kun cx...ux okazas preskau senerare", "La cx-transskribo (\u00abKopenhaga Rekomendo\u00bb)"]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0443\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435 \u0433\u0440\u0430\u043c\u043e\u0442\u0435"]}, "examples": [["alfabetigo de unu analfabeta afgana rifu\u011dinto kostas 15 usonajn dolarojn", "Renato CorsettiLingvo de paco La Ondo de Esperantojaro 2002a, numero 1a"]]}]}], "root": "alfabet", "primary": false}, "alfabetigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fari ion alfabeta, igi alfabeta.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aran\u011di la\u016d la ordo alfabeta.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u043f\u043e\u043b\u043e\u0436\u0438\u0442\u044c \u043f\u043e \u0430\u043b\u0444\u0430\u0432\u0438\u0442\u0443"]}, "examples": [["alfabetigi liston", null], ["tiel en la germana, ekzemple, \u00e4 estas alfabetigata kvaza\u016d \u011di estus simpla a, dum en la sveda \u011di vici\u011das kiel aparta litero je la fino de la alfabeto", "J.C.Wells: Supersignoj, trasignoj kaj subsignoj. Internacia Kongresa Universitato, Prago 1996 07 26"], ["\u0109u tiam ni alfabetigu re\u011dojn anta\u016d la litero 'A' (\u0109ar mankas familia nomo), \u0109u la\u016d ilia persona nomo, a\u016d \u0109u \u0109iujn sub 'R'?", "Vikipedio-diskuto:Nomoj de titoloj"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Transformi skribon ideograman en skribon alfabetan (per kelkdeko da literoj).", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 \u043d\u0430 \u0431\u0443\u043a\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u0435 \u043f\u0438\u0441\u044c\u043c\u043e"]}, "examples": [["\u00abAlfabetigi la japanan\u00bb", "\u0108e\u0125i\u011du \u015ca\u016dma\u0135o: Artikoltitolo en \u00abMonato\u00bb, 2001:3, p. 4a."], ["kvankam la movado por Esperanto tu\u015dis plurajn gravajn intelektajn fluojn de la dudeka jarcento (de strukturismo \u011dis la movado por alfabetigi la \u0109inan lingvon), \u011di ne sukcesis havigi al si multan internacian influon", "Humphrey Tonkin: Esperanto: Lingvo preta por la internacia vivo. Kontribuo al la 89-a Universala Kongreso de Esperanto kaj la 3-a Nitobe-Simpozio. Pekino, julio 2004"]]}]}, {"remarks": ["Rimarko: Tiu senco estas plurrilate malkonvena al la vorto alfabetigi. Unue, \u011di malkonvenas al la senco de la sufikso -ig: la homo ne i\u011das \u00abalfabeta\u00bb. En analogia okazo oni ne diras \u00abevangeliigi\u00bb por la senco \u00abprediki evangelion\u00bb, sed uzas apartan radikvorton \u00abevangelizi\u00bb. Due, e\u0109 se akcepti la neekzistantan sencon \u00abinstrui\u00bb \u0109e -ig, anka\u016d la radiko alfabet- malkonvenas por esprimi la ideon pri legopovo. Oni povas scipovi legi sen scii la alfabeton; kaj e\u0109 plej bona scio de la latina-franca alfabeto neniom helpus onin vo\u0109legi la francan vorton \u00abeau\u00bb kiel [o], a\u016d la anglan kvarlitera\u0135on \u00ab-ough\u00bb (kiu ne havas fiksitan legomanieron). Krome, por legopovigi \u0109inon oni entute ne bezonas alfabeton \u2015 tiu vorto prezentas e\u016dropcentrisman pensmanieron. Plej klare mallogikeco de la latinida pa\u016dsa\u0135o alfabetigi videblas el analogio kun la vorto \u00abciferigi\u00bb, kiu neniel povas signifi \u00abinstrui al iu kalkulon\u00bb."], "primary definition": "Malanafabetigi, legopovigi, instrui al iu legi (kaj, kutime, anka\u016d skribi).", "translations": {"ru": ["\u0443\u0447\u0438\u0442\u044c \u0433\u0440\u0430\u043c\u043e\u0442\u0435"], "pt": ["alfabetizar"]}, "examples": [["kursoj por alfabetigi en la nacia lingvo afganajn analfabetajn rifu\u011dintojn", "Renato CorsettiLingvo de paco La Ondo de Esperantojaro 2002a, numero 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "alfabet", "primary": false}, "meriti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Havi pro sia konduto a\u016d pro siaj ecoj rajton pri justa rekompenco a\u016d puno; esti inda je.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0441\u043b\u0443\u0433\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0431\u044b\u0446\u044c \u0432\u0430\u0440\u0442\u044b\u043c"], "en": ["merit"], "nl": ["verdienen (waardig zijn)", "waardig zijn"], "pt": ["merecer", "ser digno de", "fazer jus a", "valer"], "ru": ["\u0437\u0430\u0441\u043b\u0443\u0436\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0441\u043b\u0443\u0436\u0438\u0442\u044c", "\u0431\u044b\u0442\u044c \u0434\u043e\u0441\u0442\u043e\u0439\u043d\u044b\u043c"], "de": ["verdienen"], "hu": ["meg\u00e9rdemel", "ki\u00e9rdemel"], "es": ["merecerse (algo)", "merecer (algo)", "tener m\u00e9ritos de", "hacer m\u00e9ritos para"]}, "examples": [["meriti dankon, gratulon, estimon, atenton, sian sorton", null], ["tiuj ostoj meritis nenion alian, ol ke oni ludu per ili keglojn", "Z"], ["kiel li meritis, tiel li profitis", "Proverbaro esperanta"], ["esti meritite apla\u016ddita", null]], "subdefinitions": []}], "root": "merit", "primary": true}, "ajgenvektoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de endomorfio) Vektoro, ajgena rilate al \u011di.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0431\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0432\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440 (\u044d\u043d\u0434\u043e\u043c\u043e\u0440\u0444\u0438\u0437\u043c\u0430)"], "fr": ["vecteur propre (d'un endomorphisme)"], "en": ["eigenvector"], "pt": ["autovetor"], "de": ["Eigenvektor"], "hu": ["saj\u00e1tvektor"], "sk": ["vlastn\u00fd vektor"], "pl": ["wektor w\u0142asny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ajgen", "primary": false}, "Hispanio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hispanujo", "translations": {"bg": ["\u0418\u0441\u043f\u0430\u043d\u0438\u044f"], "nl": ["Spanje"], "no": ["Spania"], "de": ["Spanien"], "it": ["Spagna"], "pl": ["Hiszpania"], "da": ["Spanien"]}, "examples": [["Hispanio estas sudokcidenta e\u016dropa lando", "Vikipedio, Hispanio"]], "subdefinitions": []}], "root": "Hispani", "primary": true}, "tendaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grupo da tendoj servanta kiel provizora lo\u011dejo.", "translations": {"be": ["\u043b\u0430\u0433\u0435\u0440"], "fr": ["camp", "campement", "camping"], "bg": ["\u043b\u0430\u0433\u0435\u0440 \u043d\u0430 \u043f\u0430\u043b\u0430\u0442\u043a\u0438", "\u043f\u0430\u043b\u0430\u0442\u043a\u043e\u0432 \u043b\u0430\u0433\u0435\u0440"], "nl": ["tentenkamp"], "ru": ["\u043b\u0430\u0433\u0435\u0440\u044c"], "de": ["Zeltlager"], "sv": ["l\u00e4ger"], "hu": ["s\u00e1tort\u00e1bor"], "en": ["camp"], "pl": ["ob\u00f3z", "frakcja"], "lat": ["castra, orum"], "es": ["campamento"]}, "examples": [["starigi sian tendaron", "B"], ["halti tendare", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Partio.", "translations": {"de": ["Lager"], "nl": ["kamp"], "hu": ["t\u00e1bor"]}, "examples": [["ni apartenas al du malsamaj tendaroj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tend", "primary": false}, "rozarbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arbeto kun belaj, bonodoraj floroj, genro el familio rozacoj (Rosa).", "translations": {"fr": ["rosier"], "pt": ["roseira"], "pl": ["r\u00f3\u017ca", "krzew r\u00f3\u017cy", "krzew r\u00f3\u017cany"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "roz", "primary": false}, "baskulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato, konsistanta el trabo, stango, tabulo a\u016d simila afero, kies unu ekstrema\u0135o levi\u011das, kiam la alia malsupreniras.", "translations": {"be": ["\u0440\u044b\u0447\u0430\u0433", "\u043a\u0430\u0440\u043e\u043c\u044b\u0441\u0435\u043b", "\u0432\u0430\u0433\u0430"], "fr": ["bascule"], "en": ["(bascule) lever"], "ru": ["\u0440\u044b\u0447\u0430\u0433", "\u043a\u043e\u0440\u043e\u043c\u044b\u0441\u043b\u043e", "\u0432\u0435\u0441\u044b (\u0440\u044b\u0447\u0430\u0436\u043d\u044b\u0435)"], "de": ["Schwenkhebel", "Schwinghebel", "Wippbaum", "Hebebaum"], "hu": ["himba", "k\u00e9tkar\u00fa emel\u0151"], "pl": ["r\u00f3wnowa\u017cnia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ludilo, konsistanta el tabulo a\u016d stango, kiu estas ekvilibrigita sur mezpunkto, kaj sur kies ekstrema\u0135oj povas sidi personoj alterne levi\u011dantaj kaj mallevi\u011dantaj la\u016d la movo de la tabulo a\u016d stango.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u044d\u043b\u0456"], "en": ["seesaw", "teeter-totter"], "ru": ["\u043a\u0430\u0447\u0435\u043b\u0438"], "de": ["Wippe", "Wippschaukel", "Schaukel [sudgermane]"], "hu": ["m\u00e9rleghinta", "libik\u00f3ka"], "pl": ["hu\u015btawka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Flago kun operacio, \u015daltanta \u011dian valoron al la malo de la kuranta; tiu operacio.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u043a\u043b\u044e\u0447\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "en": ["toggle"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u043a\u043b\u044e\u0447\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Schalter"], "hu": ["billen\u0151k\u00f6r", "m\u0171veletkapcsol\u00f3"], "pl": ["prze\u0142\u0105cznik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aparato, kiu iom ajn longe konservas unu el du siaj statoj kaj la\u016d ekstera signalo salte \u015dalti\u011das el unu stato al la alia.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u044b\u0433\u0435\u0440"], "hu": ["bistabil multivibr\u00e1tor", "trigger"], "en": ["trigger"], "pl": ["prze\u0142\u0105cznik"], "ru": ["\u0442\u0440\u0438\u0433\u0433\u0435\u0440"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "baskul", "primary": true}, "baskuli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Movi\u011di, kiel faras baskulo.", "translations": {"fr": ["basculer (intr.)"], "hu": ["billeg", "hint\u00e1zik", "himb\u00e1l\u00f3dzik", "ingadozik", "libik\u00f3k\u00e1zik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "baskul", "primary": false}, "antipartiklo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Partiklo, havanta mason, spinon , vivotempon kaj kelkajn aliajn internajn karakteriza\u0135ojn samajn kiel de respektiva partiklo, sed diferencanta de \u011di per signoj de elektra \u015dargo kaj magneta momanto, barjona \u015dargo, leptona \u015dargo kaj aliaj kvantumaj nombroj. \u0108iuj partikloj, krom absolute ne\u016dtralaj, havas siajn kontra\u016dpartiklojn. Dum kunpu\u015di\u011do de partiklo kaj kontra\u016dpartiklo okazas ilia anihilacio.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0442\u044b\u0447\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456\u0446\u0430"], "en": ["antiparticle"], "nl": ["antideeltje"], "pt": ["antipart\u00edcula"], "ru": ["\u0430\u043d\u0442\u0438\u0447\u0430\u0441\u0442\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Antiteilchen"], "hu": ["antir\u00e9szecske"], "fa": ["\u067e\u0627\u062f\u0630\u0631\u0647"], "es": ["antipart\u00edcula"], "pl": ["antycz\u0105stka"]}, "examples": [["Pozitrono estas kontra\u016dpartiklo de negatrono, k reciproke negatrono estas kontra\u016dpartiklo de pozitrono", null], ["Fotono estas absolute ne\u016dtrala partiklo, tial \u011di ne havas kontra\u016dpartiklon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "partikl", "primary": false}, "glaciujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kesto a\u016d ejo destinita por konservi glacion.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0435\u0434\u043d\u0438\u043a (\u044f\u0449\u0438\u043a \u0441\u043e \u043b\u044c\u0434\u043e\u043c)"], "fr": ["glaci\u00e8re"], "bg": ["\u0445\u043b\u0430\u0434\u0438\u043b\u043d\u0438\u043a"], "nl": ["ijskast"], "pt": ["geladeira"], "de": ["Eisschrank"], "tr": ["buz dolab\u0131"], "hu": ["j\u00e9gszekr\u00e9ny", "j\u00e9gverem", "h\u0171t\u0151l\u00e1da"], "en": ["ice box", "ice chest", "ice cellar", "cold store", "freezer"], "es": ["hielera"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "fridujo, frostofako, frostujo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "glaci", "primary": false}, "popoldiro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tradicia diro, ofte vortfiguro a\u016d idioma\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u043a\u0430\u0437\u043a\u0430", "\u043f\u0440\u044b\u043c\u0430\u045e\u043a\u0430"], "fr": ["dicton"], "en": ["popular saying"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u043b\u043e\u0432\u0438\u0446\u0430", "\u043f\u043e\u0433\u043e\u0432\u043e\u0440\u043a\u0430"], "de": ["Volksmund", "Sprichwort"], "pl": ["powiedzenie", "powiedzonko", "porzekad\u0142o"], "hu": ["k\u00f6zmond\u00e1s", "n\u00e9pi mond\u00e1s"]}, "examples": [["similaj popoldiroj estas mirinde utilaj en tiuj \u0109i okazoj, kiam ni mem nur tre malmultan povas elpensi por nia pravigo", "La ne\u011da blovado"]], "subdefinitions": []}], "root": "dir", "primary": false}, "spektro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La arkaikaj kaj neinternaciaj sencoj spektro kaj spektro ne plu aperas en la PIV-oj kaj estas nepre evitindaj."], "primary definition": "Vico da diversaj koloraj strioj, rezultanta el malkompono de lumo per prismosimila objekto.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u044d\u043a\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["spectre"], "nl": ["spectrum"], "ru": ["\u0441\u043f\u0435\u043a\u0442\u0440"], "de": ["Spektrum"], "hu": ["sz\u00ednk\u00e9p", "spektrum"]}, "examples": [["en la spektro de iu stelo ni vidas multajn nigrajn liniojn", "Toni Breider, La Universo - Eksplodanta?, Homo kaj Kosmo, [vidita en 2009]"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sonspektro, frekvencaro de sono.", "translations": {}, "examples": [["kiam la sona spektro estas plata, \u011di estas nomata blanka bruo", "Vikipedio, artikolo \u00abfrekvenca spektro\u00bb, 2009-01-01"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de endomorfio en vektora spaco) La aro de \u011diaj ajgenoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u044d\u043a\u0442\u0430\u0440"], "en": ["spectrum"], "ru": ["\u0441\u043f\u0435\u043a\u0442\u0440"], "ca": ["espectre"], "de": ["Spektrum"], "hu": ["spektrum"], "pl": ["spektrum", "widmo"], "es": ["espectro"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Serio de a\u0135oj ordigeblaj inter du ekstremoj;", "translations": {"fr": ["\u00e9ventail (de valeurs, opinions...)"]}, "examples": [["kun milo da membroj reprezentantaj buntan idean spektron SAT tamen vigligus kaj pliri\u0109igus la pejza\u011don de Esperanto", "Komitatano Z, \u0108u SAT havas estontecon?, La Ondo de Esperanto, 2003:3 (101)"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ca": ["espectre (fantasma)"], "de": ["Gespenst", "Geist", "Spukgestalt", "Phantom", "Scheinbild", "Trugbild"], "es": ["espectro (fantasma)"], "hu": ["k\u00eds\u00e9rtet"]}, "examples": [["la junulo trian fojon kriis al li, kaj \u0109ar anka\u016d tio ne efikis, li alkuris la spektron kaj faligis \u011din la\u016d la \u015dtuparo", "fratoj Grimm, trad. D. J. Harlow, Rakonto pri junulo, kiu ekvoja\u011dis por lerni, kio estas timo, [vidita en 2009]"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Homo granda, maldika kaj malgrasa.", "translations": {"de": ["Bohnenstange", "langer Lulatsch"], "hu": ["h\u00f3rihorgas", "langal\u00e9ta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "spektr", "primary": true}, "majstra\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Verko inda je majstro.", "translations": {"be": ["\u0448\u044d\u0434\u044d\u045e\u0440"], "fr": ["chef d'\u0153uvre"], "en": ["masterpiece", "masterwork"], "nl": ["meesterwerk"], "pt": ["obra de mestre"], "ru": ["\u0448\u0435\u0434\u0435\u0432\u0440"], "de": ["Meisterwerk"], "sv": ["m\u00e4sterverk"], "hu": ["mesterm\u0171", "m\u0171remek"], "br": ["pennoberenn"], "cs": ["mistrovsk\u00e9 d\u00edlo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "majstr", "primary": false}, "favorigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi favora.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u043f\u043e\u043b\u043e\u0436\u0438\u0442\u044c (\u043a\u043e\u0433\u043e-\u043b. \u043a \u0447\u0435\u043c\u0443-\u043b.)", "\u0441\u043d\u0438\u0441\u043a\u0430\u0442\u044c \u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u0441\u043a\u043b\u043e\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["rallier (faire adopter une id\u00e9e)"], "es": ["favorecer (hacer favorable algo)"], "hu": ["megnyer vminek"]}, "examples": [["favorigi la publikon al ideo", null], ["favorigi al si la humoron de la re\u011do", null], ["rekomendi favorigon al la disvastigo de humanismo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "favor", "primary": false}, "amant(in)o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu amike amas.", "translations": {"en": ["lover"], "nl": ["geliefde"], "es": ["amante"], "de": ["Liebender", "Liebende"], "pl": ["amant"], "hu": ["szeret\u0151 bar\u00e1t"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu sekse amas.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0445\u0430\u043d\u0430\u043a", "\u043a\u0430\u0445\u0430\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["amant(e)", "ma\u00eetresse", "petit(e) ami(e)", "amoureux (subst.)"], "nl": ["vriendinnetje"], "ru": ["\u043b\u044e\u0431\u043e\u0432\u043d\u0438\u043a", "\u043b\u044e\u0431\u043e\u0432\u043d\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Liebender", "Liebende", "Liebhaber"], "hu": ["szeret\u0151", "kedves"], "sk": ["milenec", "milenka"], "pl": ["kochanek", "amant"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu \u015datas, amatoro.", "translations": {"be": ["\u043b\u044e\u0431\u0456\u0446\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["amateur"], "nl": ["liefhebber"], "ru": ["\u043b\u044e\u0431\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u043b\u044e\u0431\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u0438\u0446\u0430"], "de": ["Liebhaber"], "hu": ["amat\u0151r", "m\u0171kedvel\u0151"], "sk": ["milovn\u00edk"], "pl": ["amator", "ch\u0119tny"]}, "examples": [["e\u0109 por pomo putranta trovi\u011das amanto", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "am", "primary": false}, "nesala": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiu ne estas sala (ne salgusta).", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0441\u043e\u043b\u0451\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u0435\u0441\u043d\u044b\u0439"], "nl": ["zoutloos", "zoet (zoutloos)"], "it": ["insipido"]}, "examples": [["piranjoj vivas en nesala akvo", null], ["la jaro 2003a estas deklarita de UNO kiel la Jaro de nesala akvo", "Radio Polonia"], ["la maljunulo gustumis unu \u011dia\u016dzi-on, kies nesala far\u0109o malpla\u0109is al li", "Chi Zijian: Avo kaj nepo"], ["se la salo fari\u011dis nesala, kiel vi rebonigos \u011din?", "La Nova Testamento. &Mar 12:17"]], "subdefinitions": []}], "root": "sal", "primary": false}, "kvantumme\u0125aniko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Me\u0125aniko, en kiu fizikaj grandoj estas reprezentataj per matricoj a\u016d operatoroj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0432\u0430\u043d\u0442\u0430\u0432\u0430\u044f \u043c\u044d\u0445\u0430\u043d\u0456\u043a\u0430"], "fr": ["m\u00e9canique quantique"], "en": ["quantum mechanics"], "nl": ["kwantummechanica"], "pt": ["mec\u00e2nica qu\u00e2ntica"], "ru": ["\u043a\u0432\u0430\u043d\u0442\u043e\u0432\u0430\u044f \u043c\u0435\u0445\u0430\u043d\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Quantenmechanik"], "hu": ["kvantummechanika"], "fa": ["\u0645\u06a9\u0627\u0646\u06cc\u06a9 \u06a9\u0648\u0627\u0646\u062a\u0648\u0645\u06cc"], "pl": ["mechanika kwantowa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kvantum", "primary": false}, "karilono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "karilon", "primary": true}, "enira duongrado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de vertico v de orientita grafeo) Nombro de e\u011doj, kies fina rando estas la koncerna vertico; simb. grad-(v).", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0443\u0441\u0442\u0435\u043f\u0435\u043d\u044c \u0437\u0430\u0445\u043e\u0434\u0430"], "fr": ["demi-degr\u00e9 int\u00e9rieur"], "en": ["in-degree", "demi-degree inward"], "de": ["Eingangsgrad"], "pl": ["stopie\u0144 wej\u015bciowy"], "hu": ["befok"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grad", "primary": false}, "superi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti supera je io a\u016d iu.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0432\u043e\u0441\u0445\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0435\u0432\u0437\u043e\u0439\u0442\u0438"], "en": ["top", "outdo"], "nl": ["overtreffen", "te boven gaan"], "hu": ["felette van", "fel\u00fclm\u00fal", "t\u00fall\u00e9p", "legy\u0151z", "meghalad", "\u00fcberel"]}, "examples": [["li superis anta\u016d, super \u0109iuj siaj kamaradoj", null], ["malbona virino diablon superas", "Proverbaro esperanta"], ["tiu arbo superas \u0109iujn aliajn per sia alteco", null], ["la laci\u011do superis la eksciton", "B"], ["li superas \u0109iujn per sia kura\u011do", "B"], ["per volo vi povos superi \u0109iujn malfacila\u0135ojn", null], ["superi la a\u011don de 80 jaroj", null], ["la sukceso superis \u015dian atendon", null], ["vi superas la famon, kiun mi a\u016ddis", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "super", "primary": false}, "\u0109ena frakcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0446\u0435\u043f\u043d\u0430\u044f \u0434\u0440\u043e\u0431\u044c", "\u043d\u0435\u043f\u0440\u0435\u0440\u044b\u0432\u043d\u0430\u044f \u0434\u0440\u043e\u0431\u044c"], "fr": ["fraction continue"], "en": ["continued fraction"], "de": ["Kettenbruch", "kontinuierlicher Bruch"], "pl": ["u\u0142amek \u0142a\u0144cuchowy", "u\u0142amek ci\u0105g\u0142y"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "frakci", "primary": false}, "korporaciema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karakteriza pri la interdefendemo de la membroj de korporacio.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0440\u043f\u043e\u0440\u0430\u0442\u0438\u0432\u0438\u0441\u0442\u0441\u043a\u0438\u0439"], "nl": ["corporatief"], "pt": ["corporativo", "corporativista"], "de": ["z\u00fcnftig"], "es": ["corporativista"], "hu": ["csoport\u00e9rdek\u0171", "kasztszellem\u0171"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "korporaci", "primary": false}, "gej\u015do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Japana elegantulino, klera pri tradiciaj muziko, danco, kanto, la\u016dmende akompananta en bankedoj a\u016d privataj festoj.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0435\u0439\u0448\u0430"], "fr": ["geisha"], "nl": ["geisha"], "pt": ["gueixa"], "de": ["Geisha"], "pl": ["gejsza"], "hu": ["g\u00e9sa"]}, "examples": [["ili kunlo\u011das kun kelkaj aliaj gej\u015doj kiel \u00abfratinoj\u00bb sub la dommastrino kiel \u00abpatrino\u00bb", "Enciklopedieto japana, artikolo \u00abgej\u015do\u00bb, p. 47a"]], "subdefinitions": []}], "root": "gej\u015d", "primary": true}, "aliformi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ricevi alian formon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0432\u0440\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["se transformer", "changer (intr.)", "se m\u00e9tamorphoser"], "be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u045e\u0442\u0432\u0430\u0440\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u0444\u0430\u0440\u043c\u0430\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0437\u044c\u043c\u044f\u043d\u044f\u0446\u0446\u0430"], "de": ["sich verwandeln"], "pl": ["przekszta\u0142ca\u0107 si\u0119", "transformowa\u0107 si\u0119"], "hu": ["\u00e1talakul", "megv\u00e1ltozik"]}, "examples": [["\u0109io iom post iom aliformi\u011das en la mondo", null], ["la malharmonio aliformi\u011das en harmonion", "Z"], ["sen\u0109esaj aliformi\u011doj prezenti\u011dadis anta\u016d \u015diaj okuloj", "Fabeloj, volumo 1, Sova\u011daj cignoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "form", "primary": false}, "difina artikolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Artikolo indikanta ke koncerna vorto jam renkonti\u011dis en la anta\u016da teksto a\u016d estas situacie konata al la a\u016dskultanto a\u016d leganto.", "translations": {"be": ["\u0430\u0437\u043d\u0430\u0447\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b \u0430\u0440\u0442\u044b\u043a\u043b\u044c"], "fr": ["article d\u00e9fini"], "nl": ["bepaald lidwoord"], "pl": ["przedimek okre\u015blony"], "ru": ["\u043e\u043f\u0440\u0435\u0434\u0435\u043b\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0430\u0440\u0442\u0438\u043a\u043b\u044c"], "de": ["bestimmter Artikel"], "es": ["art\u00edculo determinado", "art\u00edculo definido"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "difin", "primary": false}, "\u0124anuko": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u0124anuko i\u011dis grava festo nur en la 20a jc, precipe post la apero de la juda regno, kiel judisma respondo al la okcident-kristana Kristnasko; tial ne estas mirinda, ke oni ne trovas la vorton \u0109e la pioniroj kiuj verkis \u0109e la limo inter la 19a kaj la 20a jc. Manke de a\u016dtoritata ekzemplo iuj provis indiki \u0124anukon per \u00abIna\u016dgurfesto\u00bb, kio estas erara: la Ina\u016dgurfesto, kvankam \u011di (certe ne hazarde) koincidas kun la unua tago de \u0124anuko, tamen estas dedi\u0109ita al la rememoro pri alia (pli frua) evento."], "primary definition": "Oktaga judisma vintra festo, honoranta la rededi\u0109on de la Templo fare de la makabeanoj post ilia venko super la sirianoj; anka\u016d konata kiel \u00abjuda Kandelfesto\u00bb.", "translations": {"ru": ["\u0425\u0430\u043d\u0443\u043a\u0430"], "bg": ["\u0425\u0430\u043d\u0443\u043a\u0430"], "pt": ["Chanuca", "Hanuca"], "de": ["Chanukka"], "it": ["Chanukk\u00e0", "Hanukkah", "Festa delle Luci"], "en": ["Hanukkah", "Chanukah"], "fi": ["hanukka"], "pl": ["Chanukka", "Chanuka", "Hanukka", "\u015awi\u0119to Po\u015bwi\u0119cenia \u015awi\u0105tyni", "\u015awi\u0119to \u015awiate\u0142"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kandelfesto", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0124anuk", "primary": true}, "misju\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Mal\u011duste, maltrafe ju\u011di.", "translations": {"it": ["giudicare male"], "pt": ["julgar mal"]}, "examples": [["Dio pardonu min, se mi \u015din misju\u011das", "Machado de Assis, trad. Paulo Viana La divenistino kaj aliaj rakontojOportuno, jaro 2005a, p. 28a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ju\u011d", "primary": false}, "biero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fermentinta trinka\u0135o el malto (ordinare hordea), lupolo, akvo kaj gisto, foje kun aliaj aldona\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0456\u0432\u0430"], "fr": ["bi\u00e8re (boisson)"], "bg": ["\u0431\u0438\u0440\u0430"], "ca": ["cervesa"], "de": ["Bier"], "hu": ["s\u00f6r"], "fa": ["\u0622\u0628\u062c\u0648"], "en": ["beer"], "br": ["bier"], "cs": ["pivo"], "vo": ["bil"], "es": ["cerveza"], "he": ["\u05d1\u05d9\u05e8\u05d4 (\u05de\u05e9\u05e7\u05d4)"], "ru": ["\u043f\u0438\u0432\u043e"], "nl": ["bier"], "tr": ["bira"], "sv": ["\u00f6l"], "sk": ["pivo"], "pl": ["piwo", "browar (pot.)"]}, "examples": [["hela, malhela, nigra, tritika biero", null], ["la germana biero tiam estis bonega kaj ekzistis diversaj specoj de \u011di: Brema, Prisinga, Emsa biero, e\u0109 la tiel nomata Brunsvika mumio", "Fabeloj, volumo 3, Nokta \u0109apo de fra\u016dlo"], ["kru\u0109oj plenaj de biero kaj vino", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 1"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "alkohola\u0135o", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bier", "primary": true}, "filatelio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u043b\u044f\u0442\u044d\u043b\u0456\u044f"], "fr": ["philat\u00e9lie"], "nl": ["filatelie"], "pt": ["filatelia"], "ru": ["\u0444\u0438\u043b\u0430\u0442\u0435\u043b\u0438\u044f"], "de": ["Philatelie", "Briefmarkenkunde", "Briefmarkensammeln"], "hu": ["b\u00e9lyeggy\u0171jt\u00e9s", "filat\u00e9lia"], "es": ["filatelia"]}, "examples": [["la urbeto enhavas muzeojn pri pulvaj armiloj, po\u015dto kaj filatelio", "Reinhard F\u00f6\u00dfmeier, urbomapeto de San-Marino, 1996-10-15"]], "subdefinitions": []}], "root": "filateli", "primary": true}, "duoniganto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "du", "primary": false}, "kriketo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de angla ludo, kiun oni ludas per pilkoj kaj plataj lignaj frapiloj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044b\u043a\u0435\u0442"], "en": ["cricket (sport)"], "nl": ["cricket"], "pt": ["cr\u00edquete"], "ru": ["\u043a\u0440\u0438\u043a\u0435\u0442"], "de": ["Kricket"], "hu": ["krikett"], "es": ["cricket"], "pl": ["krykiet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kriket", "primary": true}, "kulmini": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti \u0109e sia kulmino.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u0441\u0442\u0438\u0447\u044c \u043a\u0443\u043b\u044c\u043c\u0438\u043d\u0430\u0446\u0438\u0438"], "fr": ["culminer"], "nl": ["op het hoogtepunt zijn"], "pt": ["culminar"], "be": ["\u0434\u0430\u0441\u044f\u0433\u043d\u0443\u0446\u044c \u043a\u0443\u043b\u044c\u043c\u0456\u043d\u0430\u0446\u044b\u0456"], "ca": ["culminar"], "de": ["den h\u00f6chsten Punkt erreichen", "den H\u00f6hepunkt erreichen", "gipfeln", "kulminieren"], "hu": ["delel"], "ja": ["\u5357\u4e2d\u3059\u308b [\u306a\u3093\u3061\u3085\u3046\u3059\u308b]"]}, "examples": [["en tiu momento kulminis \u0109ies maltrankvilo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (parolante pri \u0109ielkorpoj) Pasi tra la meridiano de la observanto.", "translations": {"nl": ["culmineren"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kulmin", "primary": false}, "kulmino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La plej supra punkto de staranta objekto.", "translations": {"be": ["\u0432\u0435\u0440\u0445\u0430\u0432\u0456\u043d\u0430", "\u0432\u0435\u0440\u0448\u0430\u043b\u0456\u043d\u0430", "\u0432\u044f\u0440\u0448\u044b\u043d\u044f", "\u0432\u044f\u0440\u0445\u0443\u0448\u043a\u0430"], "fr": ["cime", "sommet"], "en": ["acme", "climax"], "nl": ["top", "bovenkant"], "pt": ["auge", "cl\u00edmax"], "ru": ["\u0432\u0435\u0440\u0445\u0443\u0448\u043a\u0430", "\u0432\u0435\u0440\u0448\u0438\u043d\u0430", "\u0432\u044b\u0441\u0448\u0430\u044f \u0442\u043e\u0447\u043a\u0430"], "de": ["h\u00f6chster Punkt", "Spitze", "Gipfel", "Kulminationspunkt", "Apog\u00e4um"], "hu": ["cs\u00facspont", "tet\u0151pont"], "ja": ["\u9802\u70b9 [\u3061\u3087\u3046\u3066\u3093]"]}, "examples": [["la kulmino de arbo, turo, domo, monto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La plej alta grado, kiun io povas atingi en sia evoluo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u043b\u044c\u043c\u0456\u043d\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["sommet (fig.)"], "nl": ["hoogtepunt", "toppunt", "climax"], "ru": ["\u043a\u0443\u043b\u044c\u043c\u0438\u043d\u0430\u0446\u0438\u044f"], "ca": ["culminaci\u00f3"], "de": ["H\u00f6hepunkt"], "hu": ["cs\u00facspont", "tet\u0151fok"], "ja": ["\u6700\u9ad8\u6f6e [\u3055\u3044\u3053\u3046\u3061\u3087\u3046]"]}, "examples": [["la disvasti\u011do, la emocio, la entuziasmo atingis sian kulminon", null], ["alti\u011di \u011dis la kulmino de la gloro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Momento kiam astro trapasas la meridianon de observanto.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u043b\u044c\u043c\u0456\u043d\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["culmination"], "en": ["culmination"], "nl": ["culminatie"], "pt": ["culmina\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u043a\u0443\u043b\u044c\u043c\u0438\u043d\u0430\u0446\u0438\u044f"], "ca": ["culminaci\u00f3"], "de": ["Kulmination"], "it": ["culminazione"], "sv": ["kulmination"], "pl": ["kulminacja"], "cs": ["kulminace"], "hu": ["delel\u00e9s", "kulmin\u00e1ci\u00f3"], "ja": ["\u5357\u4e2d [\u306a\u3093\u3061\u3085\u3046]"], "es": ["culminaci\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kulmin", "primary": true}, "malvarmego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Forta malvarmo karakterizata per tre malalta temperaturo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0443\u0436\u0430", "\u043c\u043e\u0440\u043e\u0437"], "fr": ["froid glacial"], "br": ["yenijenn kriz"], "hu": ["fagy", "zimank\u00f3"]}, "examples": [["la malvarmego lin frostvundis", null], ["la malvarmego de la kosma spaco", null], ["kriogena motoro motoro, kiu povas funkcii en malvarmego", "Scienca Bukedo el Francio, Vol.3."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Frosto, malvarma vetero, kiam la akvo glacii\u011das.", "translations": {}, "examples": [["De la tago, kiam okazis la unua Diposedo, Fondintino komencis surver\u015di sur sin sitelojn da akvo \u0109e puto en severa malvarmego", "Iom precize pri Oomoto, Postparolo de la \u00abDiaj revelacioj\u00bb"], ["siberia malvarmego", "Kabe la\u016d PIV2"]], "subdefinitions": []}], "root": "varm", "primary": false}, "elovi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eliri el la ovo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u043b\u0443\u043f\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["\u00e9clore"], "en": ["hatch"], "nl": ["uit het ei komen"], "de": ["aus dem Ei schl\u00fcpfen"], "hu": ["kikel a toj\u00e1sb\u00f3l"], "br": ["diglora\u00f1", "dinodi\u00f1"], "pl": ["klu\u0107 si\u0119"], "he": ["\u05dc\u05d1\u05e7\u05d5\u05e2 \\\u05d1\u05e7\u05e2\\"]}, "examples": [["preska\u016d en \u0109iu nova libro elovi\u011das kaj svarmas novaj vortoj tute nekompreneblaj por nepoliglotoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ov", "primary": false}, "kuneteni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Restigi kunaj.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u044b\u043c\u0430\u0446\u044c (\u0440\u0430\u0437\u0430\u043c)"], "fr": ["tenir (attach\u00e9)"], "pl": ["\u0142\u0105czy\u0107", "spina\u0107", "spaja\u0107"], "hu": ["egy\u00fctt tart"]}, "examples": [["ofte estas kunetenataj de pingloj, je kiuj oni piki\u011das", "Fabeloj, volumo 3, Nokta \u0109apo de fra\u016dlo"]], "subdefinitions": []}], "root": "ten", "primary": false}, "kulmina": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kulminanta.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u043b\u044c\u043c\u0456\u043d\u0430\u0446\u044b\u0439\u043d\u044b"], "fr": ["culminant"], "nl": ["hoogte-", "hoogste", "top-"], "pt": ["alto", "culminante"], "ru": ["\u043a\u0443\u043b\u044c\u043c\u0438\u043d\u0430\u0446\u0438\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439"], "ca": ["culminant"], "de": ["h\u00f6chster", "oberster", "Gipfel-", "kulminierend"], "hu": ["tet\u0151-", "legmagasabb", "cs\u00facs-"]}, "examples": [["tiu parolado estis la kulmina punkto de la kongreso", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kulmin", "primary": false}, "\u0109irka\u016dna\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Na\u011di \u0109irka\u016d.", "translations": {"fr": ["contourner en nageant"], "de": ["umschwimmen"], "pl": ["op\u0142yn\u0105\u0107"]}, "examples": [["la grandaj cignoj \u0109irka\u016dna\u011dis kaj karesis \u011din per sia beko", "Fabeloj, volumo 2, Malbela anasido"]], "subdefinitions": []}], "root": "na\u011d", "primary": false}, "ekstera produto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Kreuzprodukt", "Vektorprodukt", "vektorielles Produkt", "\u00e4u\u00dferes Produkt"], "pt": ["produto vetorial", "produto externo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "produt", "primary": false}, "Andoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "", "translations": {"bg": ["\u0410\u043d\u0434\u043e\u0440\u0430"], "nl": ["Andorra"], "de": ["Andorra"], "en": ["Andorra"], "pl": ["Andora", "Ksi\u0119stwo Andory"], "hu": ["Andorra"]}, "examples": [["en la listo estas anka\u016d landoj kiel Andoro, Monako kaj Panamo", "Evgeni GEORGIEV, \u0108u venos fino de la impostaj paradizoj?, Monato, 2000/10, p. 10"], ["Andoro estas unu el la plej etaj e\u016dropaj \u015dtatoj, situanta en Pireneoj, inter Okcitanio (Francio) kaj Katalunio (Hispanio kaj Francio)", "Vikipedio, Andoro"]], "subdefinitions": []}], "root": "Andor", "primary": true}, "taksiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu profesie \u015doforas taksion.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043a\u0441\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["chauffeur de taxi", "taxi (chauffeur)"], "en": ["taxi driver"], "nl": ["taxichauffeur"], "pt": ["taxista", "motorista de t\u00e1xi"], "ru": ["\u0442\u0430\u043a\u0441\u0438\u0441\u0442"], "it": ["tassista", "taxista"], "hu": ["taxis", "taxisof\u0151r"], "fa": ["\u0631\u0627\u0646\u0646\u062f\u0647\u0654 \u062a\u0627\u06a9\u0633\u06cc"], "pl": ["taks\u00f3wkarz", "taryfiarz (pot.)"], "he": ["\u05e0\u05d4\u05d2 \u05de\u05d5\u05e0\u05d9\u05ea"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "taksi", "primary": false}, "parta deriva\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de plurargumenta funkcio, la\u016d la i-a argumento) Deriva\u0135o a\u016d la\u016d unu el la argumentoj, kiam la ceteraj restas konstantaj.", "translations": {"sk": ["parci\u00e1lna deriv\u00e1cia"], "ru": ["\u0447\u0430\u0441\u0442\u043d\u0430\u044f \u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u043e\u0434\u043d\u0430\u044f"], "fr": ["d\u00e9riv\u00e9e partielle"], "en": ["partial derivative"], "de": ["partielle Ableitung"], "pl": ["pochodna cz\u0105stkowa"]}, "examples": [["la partan deriva\u0135on de f la\u016d la i-a argumento xi oni kutime signas per f\u2032i , \u2202if a\u016d \u2202f/\u2202xi", null], ["dua deriva\u0135o de f la\u016d la i-a argumento , la\u016d la i-a kaj la j-a argumentoj", null], ["la parta deriva\u0135o de f(x,y) = x2y la\u016d x estas \u2202xf(x,y) = 2xy kaj la parta deriva\u0135o de la sama funkcio la\u016d y estas \u2202yf(x,y) = x2", null]], "subdefinitions": []}], "root": "deriv", "primary": false}, "kun\u0135uri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Konspiri.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u043b\u0430\u0434\u0430\u0446\u044c \u0437\u043c\u043e\u0432\u0443"], "fr": ["se conjurer"], "en": ["conspire"], "nl": ["samenzweren"], "it": ["congiurare"], "es": ["conjurar"], "hu": ["\u00f6sszeesk\u00fcszik"]}, "examples": [["je\u0135uri kontra\u016d iu", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135ur", "primary": false}, "prepucio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ha\u016dto, kovranta la ekstremon de la peniso.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0430\u0439\u043d\u044f\u044f \u043f\u043b\u043e\u0442\u044c"], "en": ["prepuce", "foreskin"], "nl": ["voorhuid"], "pt": ["prep\u00facio", "acrop\u00f3stia"], "be": ["\u043a\u0440\u0430\u0439\u043d\u044f\u044f \u043f\u043b\u043e\u0446\u044c", "\u0441\u043a\u0443\u0440\u0430\u0432\u0456\u043d\u043a\u0430"], "ca": ["prepuci"], "de": ["Vorhaut"], "hu": ["fityma", "el\u0151b\u0151r"], "pl": ["napletek"], "es": ["prepucio"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prepuci", "primary": true}, "sensenca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta nenian sencon.", "translations": {"be": ["\u0431\u0435\u0441\u0441\u044d\u043d\u0441\u043e\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["absurde"], "en": ["senseless", "nonsensical"], "nl": ["zinloos"], "ru": ["\u0431\u0435\u0441\u0441\u043c\u044b\u0441\u043b\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["sinnlos"], "it": ["insensato", "assurdo"], "hu": ["\u00e9rtelmetlen", "k\u00e9ptelen"], "es": ["absurdo"], "pl": ["bezsensowny", "absurdalny", "nonsensowny"], "he": ["\u05d7\u05e1\u05e8 \u05de\u05e9\u05de\u05e2\u05d5\u05ea"]}, "examples": [["sensence, nek al temo, nek al celo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malsa\u011da.", "translations": {"hu": ["ostoba", "abszurd"], "en": ["senseless", "absurd"], "pl": ["durny", "g\u0142upi", "bzdurny", "chory", "poroniony"], "es": ["sinsentido", "absurdo"], "he": ["\u05d7\u05e1\u05e8 \u05d4\u05d2\u05d9\u05d5\u05df"]}, "examples": [["Trajan konvinki\u011dis, ke \u0109io estas sensenca kaj freneza", "Julian Modest: La ikono, Monato, jaro 2001a, numero 12a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "senc", "primary": false}, "herbario": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"el": ["\u03b2\u03bf\u03c4\u03b1\u03bd\u03bf\u03bb\u03cc\u03b3\u03b9\u03bf"], "fr": ["herbier"], "nl": ["herbarium"], "pt": ["herb\u00e1rio"], "ru": ["\u0433\u0435\u0440\u0431\u0430\u0440\u0438\u0439"], "de": ["Herbarium", "Sammlung getrockneter Pflanzen"], "it": ["erbario"], "hu": ["n\u00f6v\u00e9nygy\u0171jtem\u00e9ny", "herb\u00e1rium"], "es": ["herbario"], "be": ["\u0437\u0435\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a", "\u0433\u0435\u0440\u0431\u0430\u0440\u044b\u0439"], "pl": ["zielnik", "herbarium"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "herbari", "primary": true}, "pelerino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pli malpli mallonga, pendanta, sur\u015dultra, senmanika mantelo kovranta dorson kaj bruston.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u043b\u0435\u0440\u0438\u043d\u0430"], "fr": ["p\u00e8lerine"], "en": ["pelerine", "cape", "tippet"], "nl": ["pelerine"], "pt": ["pelerine"], "de": ["Pelerine"], "hu": ["pelerin", "k\u00f6rgall\u00e9r"], "es": ["pelerina"]}, "examples": [["ili portas pelerinetojn kiel veraj leterportistoj", "Karel \u010capek, trad. Josef Vondrou\u0161ek, Na\u016d fabeloj, Fabelo po\u015dtista, [2002?]"]], "subdefinitions": []}], "root": "pelerin", "primary": true}, "harpio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fabela monstro, simbolanta ventegon kaj kiun oni prezentis kun virina viza\u011do kaj vultura korpo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0440\u043f\u0456\u044f"], "fr": ["harpie (t.s.)"], "nl": ["harpij"], "pt": ["harpia"], "el": ["\u03ac\u03c1\u03c0\u03c5\u03b9\u03b1"], "de": ["Harpyie"], "it": ["arpia"], "hu": ["h\u00e1rpia (mad\u00e1r \u00e9s asszony)"], "pl": ["harpia"], "ru": ["\u0433\u0430\u0440\u043f\u0438\u044f"], "es": ["harp\u00eda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio akcipitredoj (Harpia), granda sudamerika rabobirdo, vivanta en pluvarbaro.", "translations": {"nl": ["Zuid-Amerikaanse arend"], "de": ["Harpyie"], "en": ["harpy eagle"], "pt": ["harpia (zool.)", "gavi\u00e3o-real"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["harpij"], "pt": ["harpia (megera)", "megera"], "es": ["harp\u00eda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "harpi", "primary": true}, "malprava": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta opinion kontra\u016dan al vero kaj justo.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u043f\u0440\u0430\u0432\u044b\u0439"], "fr": ["qui a tort"], "nl": ["ongelijk hebbend"], "hu": ["nem igaz", "igaztalan"]}, "examples": [["la forestanto estas \u0109iam malprava", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne konforma al justo kaj vero parolante priopinio.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u043f\u0440\u0430\u0432\u0438\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "nl": ["ongegrond"]}, "examples": [["malprava (senfundamenta) plendo (kondamni 3)", null]], "subdefinitions": []}], "root": "prav", "primary": false}, "ojstredoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo dipteroj (Oestridae), grandaj haraj insektoj, kies larvoj parazitas en hufuloj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0432\u0430\u0434\u043d\u0456 (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "nl": ["horzels"], "pt": ["estr\u00eddeos", "oestr\u00eddeos"], "ru": ["\u043e\u0432\u043e\u0434\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Dasselfliegen", "Biesfliegen"], "hu": ["bag\u00f3cslegyek(csal\u00e1d)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ojstred", "primary": true}, "novri\u0109ulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elsaltulo, homo rapide ri\u0109i\u011dinta, ofte rigardata kiel nekonvene arogema a\u016d elmontrema.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0443\u0432\u043e\u0440\u0438\u0448"], "fr": ["nouveau riche", "parvenu (subst.)"], "nl": ["parvenu"], "de": ["Neureicher"], "es": ["nuevo rico"], "hu": ["\u00fajgazdag"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ri\u0109", "primary": false}, "vangharoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Haroj kreskantaj \u0109e la vangoj.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0430\u043a\u0435\u043d\u0431\u0430\u0440\u0434\u044b"], "fr": ["favoris (barbe)"], "en": ["sideburns", "side-whiskers"], "nl": ["bakkebaard"], "pt": ["su\u00ed\u00e7as", "barbas"], "de": ["Bart(haare)"], "it": ["basette", "favoriti (sost.)"], "hu": ["szak\u00e1ll"], "es": ["patillas"], "br": ["blev kostez ar skouarn"], "pl": ["bokobrody", "baki", "pejsy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "har", "primary": false}, "fu\u015duzi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Difekti uzante, malbone, mallerte uzi.", "translations": {"fi": ["k\u00e4ytt\u00e4\u00e4 taitamattomasti", "pilata"], "fr": ["d\u00e9glinguer", "mal employer"], "hu": ["t\u00f6nkretesz", "elront"], "ru": ["\u0441\u043b\u043e\u043c\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u0433\u0440\u043e\u0431\u0438\u0442\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "uz", "primary": false}, "proprieta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Objekto de proprieto.", "translations": {"be": ["\u0443\u043b\u0430\u0441\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["propri\u00e9t\u00e9 (objet poss\u00e9d\u00e9)"], "nl": ["eigendom"], "ru": ["\u0441\u043e\u0431\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Eigentum"], "hu": ["tulajdon"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "propriet", "primary": false}, "mina\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pli-malpli unuspeca minerala maso renkontata en mino,.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u0440\u043d\u0430\u044f \u043f\u043e\u0440\u043e\u0434\u0430"], "en": ["ore"], "nl": ["erts"], "br": ["kailh"], "be": ["\u0433\u043e\u0440\u043d\u0430\u044f \u043f\u0430\u0440\u043e\u0434\u0430", "\u0440\u0443\u0434\u0430"], "de": ["Erz"], "hu": ["b\u00e1nyk\u0151zet", "\u00e9rc"]}, "examples": [["sterila mina\u0135o", null], ["ormina\u0135o, ferminajo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "min", "primary": false}, "tvisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rapida para danco populari\u011dinta en la 1960aj jaroj.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0432\u0438\u0441\u0442"], "fr": ["twist (danse)"], "nl": ["twist"], "pt": ["tu\u00edste", "twist"], "no": ["twist"], "de": ["Twist"], "it": ["twist"], "hu": ["twist"], "sv": ["twist"], "pl": ["twist"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Muzika\u0135o ta\u016dga por tvistodanco.", "translations": {}, "examples": [["\u00abtendara tvisto\u00bb", "trad. Jefim Zajdman, Tendara Tvisto Kantaro-Vikio, Oraj Kantoj-4"]], "subdefinitions": []}], "root": "tvist", "primary": true}, "kitivako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"en": ["kittywake"], "sv": ["tret\u00e5ig m\u00e5s"], "pl": ["mewa tr\u00f3jpalczasta"], "la": ["Rissa tridactyla"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kitivak", "primary": true}, "kampadejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, en kiu oni kampas.", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u0433\u0435\u0440 (\u043c\u0435\u0441\u0446\u0430)"], "fr": ["camp (o\u00f9 camper)", "camping", "terrain de camping"], "nl": ["kamp", "kampeerterrein"], "ru": ["\u043b\u0430\u0433\u0435\u0440\u044c"], "de": ["Lager", "Lagerplatz", "Lagerstelle"], "it": ["accampamento", "campeggio", "camping"], "hu": ["t\u00e1borhely", "kemping"], "es": ["campamento"], "pl": ["ob\u00f3z", "kemping"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kamp", "primary": false}, "magistro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Universitata titolo ekzistanta en pluraj landoj kaj ranganta inter bakala\u016dro a\u016d abituriento kaj doktoro.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0433\u0456\u0441\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["ma\u00eetre (titre univ.)"], "en": ["master's degree"], "nl": ["licentiaat"], "pt": ["mestre (t\u00edt. univers.)"], "ru": ["\u043c\u0430\u0433\u0438\u0441\u0442\u0440"], "de": ["Oberlehrer"], "hu": ["magiszter (tudom\u00e1nyos fokozat)"], "sk": ["magister"], "pl": ["magister"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["cuistre", "p\u00e9dant (subst.)"], "pl": ["pedant"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "magistr", "primary": true}, "vektora projekcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0435\u043a\u0442\u043e\u0440"], "fr": ["projection vectorielle", "projecteur (math.)"], "de": ["Projektor"], "en": ["projector"], "hu": ["vet\u00edt\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "projekci", "primary": false}, "Jakobio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Germanlingve: Karl Jacobi, 1804-1851. Germana matematikisto.", "translations": {"be": ["\u042f\u043a\u043e\u0431\u0456"], "fr": ["Jacobi"], "en": ["Jacobi"], "ru": ["\u042f\u043a\u043e\u0431\u0438"], "ca": ["Jacobi"], "it": ["Jacobi"], "hu": ["Jacobi"], "pl": ["Jacobi"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Jakobi", "primary": true}, "vegetalino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Graso eltirita el vegetaloj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u0435\u0439"], "nl": ["plantenvet"], "pt": ["vegetalina"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u043c\u0430\u0441\u043b\u043e"], "de": ["Pflanzenfett"], "hu": ["n\u00f6v\u00e9nyzs\u00edr"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vegetalin", "primary": true}, "interlingvistiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malvaste: Scienco pri la internaciaj planlingvoj; vaste: scienco pri la internacia lingva komunikado inkluzive la rolon de la etnaj kaj planitaj lingvoj.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0442\u044d\u0440\u043b\u0456\u0433\u0432\u0456\u0441\u0442\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["interlinguistique"], "en": ["Interlinguistics"], "pt": ["interling\u00fc\u00edstica"], "ru": ["\u0438\u043d\u0442\u0435\u0440\u043b\u0438\u0433\u0432\u0438\u0441\u0442\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Interlinguistik"], "hu": ["interlingvisztika"], "es": ["interling\u00fc\u00edstica"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "interlingvistik", "primary": true}, "juglandujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio juglandujacoj (Juglans), arbo, kies plej konata specio (Juglans regia) estas kulturata pro la oleori\u0109aj man\u011deblaj kernoj, kaj la ligno uzata en meblofarado.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u044d\u0445\u0430\u0432\u0430\u0435 \u0434\u0440\u044d\u0432\u0430"], "fr": ["noyer"], "en": ["walnut"], "nl": ["notenboom"], "pt": ["nogueira"], "ru": ["\u043e\u0440\u0435\u0445\u043e\u0432\u043e\u0435 \u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e"], "de": ["Walnussbaum"], "tr": ["ceviz"], "sv": ["valn\u00f6tstr\u00e4d"], "hu": ["di\u00f3fa"], "br": ["krao\u00f1enn (gwezenn)", "gwezenn-grao\u00f1"], "it": ["noce (albero)"], "pl": ["orzech w\u0142oski (drzewo)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "jugland", "primary": false}, "sireno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fabela virinkorpa monstro, kies krurojn anstata\u016dis fi\u015da vosto kaj kiu allogis per sia kanto la \u015dipveturantojn por pereigi ilin sur rifoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u044b\u0440\u044d\u043d\u0430"], "fr": ["sir\u00e8ne"], "en": ["siren"], "nl": ["sirene"], "ru": ["\u0441\u0438\u0440\u0435\u043d\u0430 (\u043c\u0438\u0444.)"], "de": ["Sirene"], "hu": ["szir\u00e9n"], "es": ["sirena"], "pl": ["syrena"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Treege alloga senkompata kaj senkora koketulino.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tre la\u016dta avertilo, en kiu la sono estas kreata de aero, kiu trablovas turni\u011dantajn diskojn.", "translations": {}, "examples": [["la alarmsirenoj hurlegas terure la\u016dte kaj minace", "Stefan Maul, El verva vivo \u0135urnalista, p. 13"]], "subdefinitions": []}], "root": "siren", "primary": true}, "nigra merkato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kontra\u016dle\u011da merkato sen pago de vendimposto.", "translations": {"fr": ["march\u00e9 noir"], "de": ["Schwarzmarkt"], "nl": ["zwarte markt"]}, "examples": [["ekzistas la mondo de la rapida mono, drogo-vendado, nigra merkato", "J. Schram, Re: Mortpuno, soc.culture.esperanto, 1998-04-20"]], "subdefinitions": []}], "root": "merkat", "primary": false}, "vrako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rompita\u0135o de a\u016dto, \u015dipo, aviadilo a\u016d alia veturilo.", "translations": {"de": ["Wrack"], "nl": ["wrak"], "pt": ["destro\u00e7o (de carro ou outro ve\u00edculo)"], "hu": ["roncs"]}, "examples": [["policanino malkrovis min kiel jam duonmortan vrakon en la stacidoma necesejo", "Horst VogtPaperfoliojLa Gazeto, jaro 2005a, numero 117, p. 35a"]], "subdefinitions": []}], "root": "vrak", "primary": true}, "skafandro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hermetika vesto, regule provizata per fre\u015da aero, kaj plej ofte garnita per vitra kaj metala kapujo, per kiu oni povas iri kaj labori subakve, en kosmo, sur granda alto (en maldensa aero) kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0430\u0444\u0430\u043d\u0434\u0430\u0440"], "fr": ["scaphandre"], "en": ["diving suit (subakve)", "space suit (en kosmo)"], "nl": ["skafander", "duikerpak", "ruimtepak"], "ru": ["\u0441\u043a\u0430\u0444\u0430\u043d\u0434\u0440"], "de": ["Taucheranzug (subakve)", "Raumanzug (en kosmo)"], "it": ["scafandro", "tuta spaziale"], "hu": ["szkafander", "b\u00fav\u00e1rruha (subakve)", "\u0171rruha (en kosmo)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "skafandr", "primary": true}, "ganti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Surmeti ganton al iu.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0434\u0437\u0435\u0446\u044c \u043f\u0430\u043b\u044c\u0447\u0430\u0442\u043a\u0443"], "fr": ["ganter"], "nl": ["de handschoen(en) aantrekken"], "pt": ["cal\u00e7ar luvas a"], "ru": ["\u043d\u0430\u0434\u0435\u0442\u044c \u043f\u0435\u0440\u0447\u0430\u0442\u043a\u0443"], "de": ["Handschuhe anziehen"], "hu": ["keszty\u0171t h\u00faz"]}, "examples": [["sin ganti", null]], "subdefinitions": []}], "root": "gant", "primary": false}, "ganto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vesto por la mano.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u044c\u0447\u0430\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["gant"], "bg": ["\u0440\u044a\u043a\u0430\u0432\u0438\u0446\u0430"], "nl": ["handschoen"], "pt": ["luva"], "el": ["\u03b3\u03ac\u03bd\u03c4\u03b9"], "de": ["Handschuh"], "tr": ["eldiven"], "sv": ["handske", "vante"], "hu": ["keszty\u0171"], "en": ["glove"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0447\u0430\u0442\u043a\u0430"], "es": ["guante"]}, "examples": [["li detiris siajn \u015damajn gantojn", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 3, anekdotoj"], ["\u0135eti al iu la ganton", "Vortaro de Esperanto,"], ["levi la ganton.", "Vortaro de Esperanto,"]], "subdefinitions": []}], "root": "gant", "primary": true}, "\u0108inujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en Orienta Azio, \u0109e la Flava Maro, la Orienta \u0108ina Maro kaj la Suda \u0108ina Maro, inter Rusujo kaj Birmo.", "translations": {"be": ["\u041a\u0456\u0442\u0430\u0439"], "fr": ["Chine"], "en": ["China"], "nl": ["China"], "pt": ["China"], "el": ["\u039a\u03af\u03bd\u03b1"], "de": ["China"], "it": ["Cina"], "hu": ["K\u00edna"], "sk": ["\u010c\u00edna"], "es": ["China"], "ru": ["\u041a\u0438\u0442\u0430\u0439"], "zh": ["\u4e2d\u56fd", "tr. \u4e2d\u570b [Zh\u014dnggu\u00f3]", "\u4e2d\u534e", "tr. \u4e2d\u83ef [Zh\u014dnghu\u00e1]"], "pl": ["Chiny"], "he": ["\u05e1\u05d9\u05df"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109in", "primary": false}, "bloga\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Unuopa aldona\u0135o en blogo.", "translations": {"de": ["Blog Beitrag"], "pl": ["wpis w blogu", "wpis w pami\u0119tniku internetowym"], "hu": ["h\u00e1l\u00f3napl\u00f3-bejegyz\u00e9s", "blogbejegyz\u00e9s"]}, "examples": [["en \u0109i-bloga\u0135o oni metas bazajn informojn pri la kongreso", "Baza Informo La 92a Japana Esperanto-Kongreso"]], "subdefinitions": []}], "root": "blog", "primary": false}, "konfederacii\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Eniri en konfederacion.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431'\u044f\u0434\u043d\u0430\u0446\u0446\u0430 \u0443 \u043a\u0430\u043d\u0444\u044d\u0434\u044d\u0440\u0430\u0446\u044b\u044e", "\u0443\u0432\u0430\u0439\u0441\u044c\u0446\u0456 \u045e \u043a\u0430\u043d\u0444\u044d\u0434\u044d\u0440\u0430\u0446\u044b\u044e"], "fr": ["se conf\u00e9d\u00e9rer", "entrer en conf\u00e9d\u00e9ration"], "en": ["confederate"], "nl": ["zich tot een confederatie aaneensluiten"], "ru": ["\u043e\u0431\u044a\u0435\u0434\u0438\u043d\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f \u0432 \u043a\u043e\u043d\u0444\u0435\u0434\u0435\u0440\u0430\u0446\u0438\u044e", "\u0432\u043e\u0439\u0442\u0438 \u0432 \u043a\u043e\u043d\u0444\u0435\u0434\u0435\u0440\u0430\u0446\u0438\u044e"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konfederaci", "primary": false}, "polva": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "El polvo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u044b\u043b\u0435\u0432\u043e\u0439"], "fr": ["de poussi\u00e8re"], "en": ["dusty"], "nl": ["stof-"], "de": ["pulvrig"], "sv": ["damm-"], "hu": ["por-"], "pl": ["zapylony", "zakurzony"]}, "examples": [["polva nubo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Polvoplena.", "translations": {"ru": ["\u043f\u044b\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["poussi\u00e9reux"], "bg": ["\u043f\u0440\u0430\u0448\u0435\u043d"], "nl": ["stoffig"], "de": ["staubig"], "sv": ["dammig"], "hu": ["poros"]}, "examples": [["polva breto", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "polv", "primary": false}, "drapira\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Multfalda penda\u0135o.", "translations": {"fr": ["drap\u00e9 (subst.)"], "en": ["drapery", "draping"], "nl": ["draperie"], "pl": ["draperia"]}, "examples": [["la drapira\u0135oj de solena estrado", null], ["tiu pentra\u0135o vidigas per drapira\u0135o la sintenon de subvesta korpo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "drapir", "primary": false}, "ordema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kutimanta aran\u011di aferojn la\u016d ordo.", "translations": {"ru": ["\u0430\u043a\u043a\u0443\u0440\u0430\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u043a\u043b\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439 \u043a \u043f\u043e\u0440\u044f\u0434\u043a\u0443"], "en": ["orderly", "methodical", "neat", "tidy"], "nl": ["ordelievend"], "pt": ["organizado"], "de": ["ordentlich", "ordnungsliebend"], "pl": ["pouk\u0142adany", "porz\u0105dny"], "hu": ["rendszeret\u0151"]}, "examples": [["li estas ordema \u011dis pedanteco", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ord", "primary": false}, "edzeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de geedzoj.", "translations": {"be": ["\u0448\u043b\u044e\u0431"], "fr": ["mariage (\u00e9tat))", "union (conjugale)"], "en": ["marriage"], "ru": ["\u0441\u0443\u043f\u0440\u0443\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u0431\u0440\u0430\u043a"], "de": ["Ehe"], "pl": ["ma\u0142\u017ce\u0144stwo"], "hu": ["h\u00e1zass\u00e1g (\u00e1llapot)"]}, "examples": [["la ligo de edzeco", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "edz", "primary": false}, "disparcel(ig)i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dividi bienon en parcelojn.", "translations": {"fr": ["lotir (un terrain)"], "en": ["divide (land) into lots"], "nl": ["verkavelen"], "hu": ["parcell\u00e1z", "kim\u00e9r (f\u00f6ldet)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "parcel", "primary": false}, "edzeca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al edzeco.", "translations": {"be": ["\u0448\u043b\u044e\u0431\u043d\u044b"], "fr": ["conjugal"], "en": ["marital"], "nl": ["huwelijks-"], "ru": ["\u0441\u0443\u043f\u0440\u0443\u0436\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u0431\u0440\u0430\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["ehelich"], "hu": ["h\u00e1zass\u00e1gi"], "pl": ["ma\u0142\u017ce\u0144ski", "matrymonialny"]}, "examples": [["edzeca juro", null], ["edzece feli\u0109a", null], ["edzeca infano", null]], "subdefinitions": []}], "root": "edz", "primary": false}, "Kolombio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sudamerika \u015dtato, limanta al Ekvadoro, Peruo, Brazilo, Venezuelo, Panamo, Pacifiko kaj Atlantiko.", "translations": {"de": ["Kolumbien"], "bg": ["\u041a\u043e\u043b\u0443\u043c\u0431\u0438\u044f"], "en": ["Colombia"], "pt": ["Col\u00f4mbia"], "pl": ["Kolumbia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Kolombi", "primary": true}, "mezurunuo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Difinita kvanto elektita por taksi per komparo samspecajn kvantojn, kalkulante, kiomoble ili enhavas tiun kvanton a\u016d frakcion da \u011di.", "translations": {"ru": ["\u0435\u0434\u0438\u043d\u0438\u0446\u0430 \u0438\u0437\u043c\u0435\u0440\u0435\u043d\u0438\u044f"], "fr": ["unit\u00e9 de mesure"], "nl": ["eenheid"], "it": ["unit\u00e0 di misura"], "hu": ["m\u00e9rt\u00e9kegys\u00e9g"], "br": ["unanenn vuzulia\u00f1"], "fi": ["mittayksikk\u00f6"], "pl": ["jednostka miary"]}, "examples": [["la metro estas la universala mezurunuo de la longo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "unu", "primary": false}, "fiksa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nemovebla, sen\u015dan\u011da.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043a\u0440\u0435\u043f\u043b\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0437\u0430\u0444\u0438\u043a\u0441\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u0438\u0441\u0442\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 (\u043e \u0432\u0437\u0433\u043b\u044f\u0434\u0435)"], "fr": ["fixe", "fix\u00e9", "fig\u00e9 (fixe)"], "pl": ["sta\u0142y", "ustalony", "niezmienny", "trwa\u0142y", "zafiksowany (pot.)"], "de": ["fest", "starr", "fixiert", "unbeweglich"], "es": ["fijo"], "hu": ["fix", "szil\u00e1rd", "meghat\u00e1rozott", "r\u00f6gz\u00edtett"]}, "examples": [["fiksa aparato", null], ["fiksaj rigardoj", null], ["man\u011do la\u016d fiksa prezo", null], ["fiksa koloro de \u015dtofo", null], ["festo okazanta je fiksa dato", null], ["fikse rigardi al iu en la okulojn , fikse rigardi al iu en la viza\u011don", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "fiks", "primary": false}, "fiksi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Firme senmovigi almetante al io.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043a\u0440\u0435\u043f\u0438\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0444\u0438\u043a\u0441\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["fixer (caler, d\u00e9terminer, phot.)", "arrimer", "arr\u00eater (fixer)", "caler", "d\u00e9terminer", "figer (fixer)"], "en": ["fix"], "pt": ["fixar"], "de": ["befestigen"], "hu": ["fix\u00e1l", "r\u00f6gz\u00edt"], "es": ["fijar"], "pl": ["mocowa\u0107", "umocowa\u0107", "przymocowa\u0107", "przytwierdza\u0107"]}, "examples": [["fiksi flagon \u0109e fenestro, ankron \u0109e la fundo, tabulon per najloj, najlon en muro, rompitan membron per banda\u011do", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Igi senmova, sen\u015dan\u011da.", "translations": {"de": ["fixieren"], "pl": ["ustala\u0107", "zafiksowa\u0107 (pot.)", "upewnia\u0107"], "hu": ["r\u00e1szegez (\u00e1tv.)", "megszab", "meg\u00e1llap\u00edt", "lesz\u00f6gez (\u00e1tv.)"]}, "examples": [["fiksi la okulojn , la atenton sur io", null], ["fiksita rigardo", "Z"], ["fiksi regulon, sencon de vorto, netu\u015deblan fundamenton", "Z"], ["fiksi sian konvinkon", null], ["fiksi prezon, rendevuon", null], ["\u0109e la fiksita horo, dato", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi fotografa\u0135on nedifektebla de la lumo.", "translations": {"de": ["fixieren"], "pl": ["utrwala\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fiks", "primary": true}, "cigaredo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Cilindreto da fumtabako, envolvita en maldika papero.", "translations": {"be": ["\u0446\u044b\u0433\u0430\u0440\u044d\u0442\u0430"], "fr": ["cigarette"], "en": ["cigarette"], "nl": ["sigaret"], "pt": ["cigarro"], "el": ["\u03c4\u03c3\u03b9\u03b3\u03ac\u03c1\u03bf"], "de": ["Zigarette"], "it": ["sigaretta"], "hu": ["cigaretta"], "sk": ["cigareta"], "pl": ["papieros"], "br": ["sigaretenn"], "ru": ["\u0441\u0438\u0433\u0430\u0440\u0435\u0442\u0430", "\u043f\u0430\u043f\u0438\u0440\u043e\u0441\u0430"], "es": ["cigarro", "cigarrillo"]}, "examples": [["E\u016ddoksio rulis cigaredon per siaj fingroj, flavi\u011dintaj pro la tabako", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 13a, p. 70a"]], "subdefinitions": []}], "root": "cigared", "primary": true}, "pa\u0109ulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hinda veg., el kiu oni faras incenson kaj pastelojn por bonodorigi la bu\u015don.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0447\u0443\u043b\u0456"], "fr": ["patchouli"], "en": ["patchouli"], "nl": ["patchouli"], "pt": ["patchuli"], "la": ["Pogostemon patchouli"], "de": ["Patschuli"], "it": ["patchouli", "pascul\u00ec"], "hu": ["pacsuli (n\u00f6v\u00e9ny)"], "ru": ["\u043f\u0430\u0447\u0443\u043b\u0438"], "es": ["pachul\u00ed"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pa\u0109ul", "primary": true}, "honest(ec)o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La eco a\u016d stato esti honesta.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0435\u0441\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["honn\u00eatet\u00e9"], "br": ["onestiz"], "pt": ["honestidade"], "de": ["Ehrlichkeit"], "it": ["onest\u00e0"], "hu": ["becs\u00fcletess\u00e9g", "tisztess\u00e9g"]}, "examples": [["lo\u011du sur la tero kaj konservu honestecon", "La Malnova Testamento, &Psa 37:3"], ["ili estas fortikaj por eterne, faritaj per vero kaj honesto", "La Malnova Testamento, &Psa 111:8"]], "subdefinitions": []}], "root": "honest", "primary": false}, "vojoforko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0440\u043e\u0441\u0442\u0430\u043d\u044c"], "fr": ["bifurcation", "embranchement (de chemin)"], "pt": ["bifurca\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0432\u0438\u043b\u043a\u0430"], "de": ["Gabelung", "Verzweigung", "Abzweigung"], "hu": ["\u00fatel\u00e1gaz\u00e1s"], "fa": ["\u062f\u0648\u0631\u0627\u0647\u06cc"], "pl": ["rozga\u0142\u0119zienie", "rozwidlenie", "odga\u0142\u0119zienie", "rozstaj"], "he": ["\u05e4\u05e8\u05e9\u05ea \u05d3\u05e8\u05db\u05d9\u05dd", "\u05de\u05e1\u05e2\u05e3"]}, "examples": [["alproksimi\u011dis al tiu vojforko, de la alia flanko, kvar voja\u011dantoj, rajdantaj sur kameloj", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 4a, Ijob akceptas fremdlandajn vizitantojn"], ["la viro alproksimi\u011dis tre malrapide al la vojoforko", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 21a, Zalmuna batalas kontra\u016d la \u0109efpastroj"]], "subdefinitions": []}], "root": "fork", "primary": false}, "establa\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Da\u016dre funkcianta organiza\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0443\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u0430"], "fr": ["\u00e9tablissement (entreprise, organisation)"], "nl": ["vestiging (resultaat)"], "es": ["establecimiento"], "pt": ["estabelecimento"], "ru": ["\u0443\u0447\u0440\u0435\u0436\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435"], "pl": ["zak\u0142ad", "fundacja", "organizacja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "establ", "primary": false}, "hernio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tubero produktita de parto de intesto, kiu eli\u011dis tra fendo de la \u011din kovranta membrano kaj formis \u015dvela\u0135on sub la ha\u016dto.", "translations": {"el": ["\u03ba\u03ae\u03bb\u03b7"], "fr": ["hernie"], "en": ["hernia"], "nl": ["hernia", "breuk"], "pt": ["h\u00e9rnia"], "ru": ["\u0433\u0440\u044b\u0436\u0430"], "de": ["Bruch", "Hernie [fak]"], "it": ["ernia"], "hu": ["s\u00e9rv", "hernia [fak]"], "br": ["avelenn"], "be": ["\u043a\u0456\u043b\u0430", "\u0433\u0440\u044b\u0436\u0430"], "pl": ["przepuklina"]}, "examples": [["entordita hernio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "herni", "primary": true}, "malgra\u016de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgra\u016d tio; tamen.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0441\u043c\u043e\u0442\u0440\u044f \u043d\u0430 \u044d\u0442\u043e"], "fr": ["n\u00e9anmoins"], "nl": ["desondanks"], "pt": ["ainda assim", "mesmo assim", "apesar disso"], "be": ["\u043d\u044f \u0433\u043b\u0435\u0434\u0437\u044f\u0447\u044b \u043d\u0430 \u0433\u044d\u0442\u0430", "\u043d\u0435 \u0437\u0432\u0430\u0436\u0430\u044e\u0447\u044b \u043d\u0430 \u0433\u044d\u0442\u0430"], "de": ["trotzdem"], "hu": ["annak ellen\u00e9re", "ennek ellen\u00e9re"], "sk": ["napriek tomu"], "br": ["evelato", "evelkent", "neoazh"], "he": ["\u05dc\u05de\u05e8\u05d5\u05ea \u05d6\u05d0\u05ea", "\u05d0\u05e3 \u05e2\u05dc \u05e4\u05d9 \u05db\u05df", "\u05d3\u05d5\u05d5\u05e7\u05d0"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "malgra\u016d", "primary": false}, "gesti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Fari geston.", "translations": {"be": ["\u0437\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u0436\u044d\u0441\u0442"], "fr": ["faire un geste"], "en": ["gesture", "gesticulate"], "nl": ["een gebaar maken"], "pt": ["fazer um gesto", "fazer um aceno"], "ru": ["\u0441\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u0436\u0435\u0441\u0442"], "de": ["Gesten machen", "Handzeichen geben"], "hu": ["gesztust tesz"], "es": ["hacer gestos"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gest", "primary": false}, "gesto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu montra, esprima movo de la korpo, precipe de kapo, brako, mano.", "translations": {"be": ["\u0436\u044d\u0441\u0442"], "fr": ["geste (mouvement du corps)"], "bg": ["\u0436\u0435\u0441\u0442"], "nl": ["gebaar"], "pt": ["gesto (movimento de corpo)", "aceno"], "ru": ["\u0436\u0435\u0441\u0442"], "de": ["Geste", "Geb\u00e4rde", "Handzeichen"], "hu": ["gesztus"], "en": ["gesture"], "es": ["gesto"]}, "examples": [["jesa gesto, nea gesto", null], ["gesto de kolero, surprizo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "gest", "primary": true}, "\u011dardenurbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Urbo, la\u016d kies plano la domoj estas dise aran\u011ditaj inter herbejoj kaj arboj, kaj \u0109irka\u016ditaj per \u011dardeno.", "translations": {"be": ["\u0433\u043e\u0440\u0430\u0434-\u0441\u0430\u0434"], "fr": ["cit\u00e9-jardin"], "nl": ["tuinstad"], "ru": ["\u0433\u043e\u0440\u043e\u0434-\u0441\u0430\u0434"], "de": ["Gartenstadt"], "it": ["citt\u00e0 giardino"], "hu": ["kertv\u00e1ros"], "pl": ["miasto-ogr\u00f3d"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u011darden", "primary": false}, "rondelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fiksforma versareto kun 1 a\u016d 2 versoj dufoje ripetitaj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u043e\u043d\u0434\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["rondeau"], "en": ["round"], "nl": ["rondeel"], "pt": ["rondel", "rond\u00f3"], "de": ["Rondo"], "hu": ["rond\u00f3", "k\u00f6rvers"]}, "examples": [["du gravaj poemkolektoj konsistas nur el rondeloj: \u00abRimportretoj\u00bb de Kaloscay kaj \u00abRimleteroj\u00bb de William Auld kaj Marjorie Boulton", "G. Cappa, Rilatoj inter lingva kaj literatura kreemoj, Literatura Foiro, jaro 1982a, numero 76a, p. 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "rondel", "primary": true}, "nerva impulso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda elektra \u015dan\u011do, kiu \u0109ene iras tra la nerva sistemo.", "translations": {"fr": ["influx nerveux"], "it": ["stimolo nervoso"]}, "examples": [["se iu kvanto da dendritoj de iu ne\u016drono estas ekscitita, okazos nervimpulso al la konektitaj ne\u016dronoj", "R. G\u00e9rard, \u0108u lingvo estas nura komunikilo..., 2006-08"], ["generado kaj disvasti\u011do de nerva impulso", "Dorogi G\u00e1born\u00e9 V., M\u00e9sz\u00e1ros I., Kion kapablas elektrono?, Homo kaj Kosmo, numero 1976/1-1, p. 7a-8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "impuls", "primary": false}, "heksagono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "seslatero.", "translations": {"it": ["esagono"], "pl": ["heksagon"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "heksagon", "primary": true}, "ar\u0125imeda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0410\u0440\u0445\u0456\u043c\u044d\u0434\u0430", "\u0430\u0440\u0445\u0456\u043c\u044d\u0434\u0430\u045e"], "fr": ["d'Archim\u00e8de", "archim\u00e9dien"], "en": ["Archimedes[']", "Archimedean"], "ru": ["\u0410\u0440\u0445\u0438\u043c\u0435\u0434\u0430", "\u0430\u0440\u0445\u0438\u043c\u0435\u0434\u043e\u0432"], "de": ["des Archimedes", "Archimedisch"], "it": ["di Archimede", "archimedeo"], "hu": ["archimedesi"], "br": ["-Arc'himedes"], "pl": ["Archimedesa"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(parolante pri adicia grupo, provizita per tuteca ordo-rilato) Tia, ke por \u0109iuj du strikte pozitivaj elementoj x kaj y en \u011di ekzistas tia entjero n, ke nx \u2265 y.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0440\u0445\u0438\u043c\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430 (\u0433\u0440\u0443\u043f\u043f\u0430)"], "fr": ["(groupe) archim\u00e9dien"], "en": ["Archimedean (group)"], "nl": ["Archimedische (groep)"], "de": ["archimedisch (geordnete Gruppe)"], "hu": ["arkhim\u00e9d\u00e9szi"]}, "examples": [["la reeloj konsistigas ar\u0125imedan grupon", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": []}]}], "root": "Ar\u0125imed", "primary": false}, "pastabulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tabulo per kiu oni povas pasi ekzemple trans rojon, trans fosa\u0135on, al \u015dipo a\u016d al avio.", "translations": {"fr": ["passerelle"], "nl": ["valreep", "loopbrug", "gangway"], "pl": ["k\u0142adka"]}, "examples": [["\u015di sciis anka\u016d kiel supriri la pas-tabulon al la ferdeko sen fali en la akvon", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "tabul", "primary": false}, "Osmano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo turkdevena.", "translations": {"fa": ["\u0639\u062b\u0645\u0627\u0646"], "fr": ["Osman"], "nl": ["Osman"], "pt": ["Osm\u00e3", "Osman"], "de": ["Osman"], "it": ["Osman"], "hu": ["Oszm\u00e1n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Osman", "primary": true}, "fla\u011doleto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda ligna blovinstrumento.", "translations": {"ru": ["\u0444\u043b\u0430\u0436\u043e\u043b\u0435\u0442"], "fr": ["flageolet (mus.)"], "nl": ["flageolet (muz.)"], "pt": ["flajol\u00e9"], "de": ["Flageolett"], "hu": ["furulya"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fla\u011dolet", "primary": true}, "fuorteto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda fuorto, en kiu de\u0135oras nur kelkaj homoj.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u043b\u044b\u0439 \u0444\u043e\u0440\u0442", "\u0440\u0435\u0434\u0443\u0442", "\u043e\u043f\u043e\u0440\u043d\u044b\u0439 \u043f\u0443\u043d\u043a\u0442"], "fr": ["fortin", "redoute"], "nl": ["fortje"], "pt": ["fortim"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fuort", "primary": false}, "manartiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Artiko de mano kun brako.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043f\u044f\u0441\u044c\u0446\u0435"], "fr": ["poignet"], "en": ["wrist"], "nl": ["pols"], "ru": ["\u0437\u0430\u043f\u044f\u0441\u0442\u044c\u0435"], "de": ["Handgelenk"], "sv": ["handled"], "es": ["mu\u00f1eca (articulaci\u00f3n)"], "br": ["arzorn"], "pl": ["przegub r\u0119ki"]}, "examples": [["tiel mallonga jako, ke oni povis tre bone vidi la longon de liaj manartikoj", "Fabeloj, volumo 2, sonorilo"]], "subdefinitions": []}], "root": "man", "primary": false}, "vermoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komuna nomo por kelkaj grupoj de senvertebraj dusimetriaj bestoj (Helminthes).", "translations": {"ru": ["\u0447\u0435\u0440\u0432\u0438"], "bg": ["\u0447\u0435\u0440\u0432\u0435\u0438"], "nl": ["wormen"], "pt": ["vermes"], "de": ["W\u00fcrmer"], "sv": ["maskar"], "hu": ["f\u00e9rgek"], "it": ["vermi"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "verm", "primary": false}, "profundi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) I\u011di pli profunda, atingi pli profundan lokon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0433\u043b\u044b\u0431\u043b\u044f\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["s'enfoncer"], "hu": ["elm\u00e9ly\u00fcl", "elmer\u00fcl", "belemer\u00fcl"], "nl": ["wegzinken", "verzinken"], "ru": ["\u0443\u0433\u043b\u0443\u0431\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0443\u0433\u043b\u0443\u0431\u043b\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f"]}, "examples": [["la kadavro profundi\u011dis iom post iom en la akvon", null], ["profundi\u011di en siaj pensoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "profund", "primary": false}, "ar\u0125itekturo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "arkitekturo", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0445\u0456\u0442\u044d\u043a\u0442\u0443\u0440\u0430"], "fr": ["architecture"], "en": ["architecture"], "ru": ["\u0430\u0440\u0445\u0438\u0442\u0435\u043a\u0442\u0443\u0440\u0430"], "de": ["Architektur"], "sv": ["arkitektur"], "hu": ["\u00e9p\u00edt\u0151m\u0171v\u00e9szet", "architekt\u00fara"], "fa": ["\u0645\u0639\u0645\u0627\u0631\u06cc"], "br": ["adeiladouriezh", "tisavouriezh"], "es": ["arquitectura"]}, "examples": [["\u0109i tiuj gigantaj laboroj postulis, krom konoj de la astronomio, geometrio, me\u0125aniko kaj ar\u0125itekturo, anka\u016d perfektan organizon", "La Faraono, volumo 1, anta\u016dparolo"]], "subdefinitions": []}], "root": "ar\u0125itektur", "primary": true}, "supro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Supra parto, plej alta ekstremo de io.", "translations": {"be": ["\u0432\u0435\u0440\u0445", "\u0432\u044f\u0440\u0445\u0443\u0448\u043a\u0430", "\u0432\u044f\u0440\u0448\u044b\u043d\u044f"], "fr": ["dessus (substantif)", "sommet"], "en": ["summit", "top"], "ru": ["\u0432\u0435\u0440\u0445\u0443\u0448\u043a\u0430", "\u0432\u0435\u0440\u0448\u0438\u043d\u0430"], "it": ["sopra (sostantivato)"], "tp": ["sewi"], "hu": ["tet\u0151 (teteje)"]}, "examples": [["dormi sur la supro de masto", "Z"], ["suriri la supron de monteto", "B"], ["la suno klini\u011dis kaj montaj suproj flame brulis", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Plej alta grado.", "translations": {"it": ["culmine (fig.)"], "hu": ["cs\u00facs (teteje)"]}, "examples": [["tiam la entuziasmo atingis la supron", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "supr", "primary": false}, "branko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spirorgano de bestoj vivantaj en akvo, ekzemple de fi\u015doj, krustuloj, moluskoj.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0430\u0431\u0440\u044b"], "fr": ["branchie"], "be": ["\u0436\u0430\u0431\u0440\u044b", "\u0436\u044d\u0431\u0440\u044b", "\u0437\u044f\u0431\u0440\u044b"], "de": ["Kiemen"], "hu": ["kopolty\u00fa"], "pl": ["skrzele"], "br": ["brenk"], "cs": ["\u017e\u00e1bry"], "es": ["branquia"], "he": ["\u05d6\u05d9\u05dd"]}, "examples": [["fi\u015do devas spiri aeron sorbitan en akvo, per helpo de plene formitaj brankoj", "La Origino de Speci, \u0109apitro 14a"], ["trenitaj el la profunda\u0135oj merlangoj glime fajreras, spasme baraktas, sercante akvon branke batante, mortas", "Garbhan MACAOIDH: La \u015cetlanda. Monato"]], "subdefinitions": []}], "root": "brank", "primary": true}, "supre": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En alta loko, en la plej alta loko.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0432\u0435\u0440\u0441\u0435", "\u0443\u0432\u0435\u0440\u0441\u0435"], "fr": ["en haut", "au dessus"], "en": ["above"], "nl": ["boven (bijwoord)"], "ru": ["\u043d\u0430\u0432\u0435\u0440\u0445\u0443", "\u0432\u0432\u0435\u0440\u0445\u0443"], "de": ["oben", "oberhalb"], "it": ["sopra"], "hu": ["fent", "fent", "fel\u00fcl"]}, "examples": [["mi staris supre sur la monto kaj rigardis malsupren", "Z"], ["el \u0109io supre dirita vi povus konkludi, ke", null], ["la vojo iras supren", "Z"], ["pilonoj kun muroj mallar\u011di\u011dantaj supren", "B"], ["ombra aleo kondukis de malsupre al la pordego", "B"], ["\u0135eti iun malsupren de la \u015dtuparo", null], ["la movoj de la gruoj supren kaj malsupren", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "supr", "primary": true}, "supra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Estanta supre.", "translations": {"be": ["\u0432\u0435\u0440\u0445\u043d\u0456"], "fr": ["sup\u00e9rieur"], "en": ["upper"], "nl": ["bovenste"], "ru": ["\u0432\u0435\u0440\u0445\u043d\u0438\u0439"], "cs": ["horn\u00ed"], "it": ["superiore"]}, "examples": [["supra parto de \u015dtuparo", "B"], ["malsupra parto de parko", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "supr", "primary": false}, "fanfaronulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fanfaronanta homo.", "translations": {"be": ["\u0445\u0432\u0430\u043b\u044c\u043a\u043e", "\u0432\u044b\u0445\u0432\u0430\u043b\u044f\u043a\u0430", "\u0441\u0430\u043c\u0430\u0445\u0432\u0430\u043b"], "fr": ["fanfaron", "vantard"], "nl": ["pocher", "opschepper"], "ru": ["\u0445\u0432\u0430\u0441\u0442\u0443\u043d", "\u0431\u0430\u0445\u0432\u0430\u043b", "\u0444\u0430\u043d\u0444\u0430\u0440\u043e\u043d"], "de": ["Angeber"], "es": ["fanfarr\u00f3n"], "hu": ["dicsekv\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fanfaron", "primary": false}, "mamuloj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Klaso de vertebruloj (Mammalia), kies idoj estas nutrataj per su\u0109ado de patrina lakto.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043b\u0435\u043a\u043e\u043f\u0438\u0442\u0430\u044e\u0449\u0438\u0435"], "fr": ["mammif\u00e8res"], "bg": ["\u0431\u043e\u0437\u0430\u0439\u043d\u0438\u0446\u0438"], "nl": ["zoogdieren"], "pt": ["mam\u00edferos"], "ca": ["mam\u00edfers"], "de": ["S\u00e4ugetiere"], "tr": ["memeliler"], "hu": ["eml\u0151s\u00f6k"], "en": ["mammals"], "br": ["bronneged"], "pl": ["ssaki"], "he": ["\u05d9\u05d5\u05e0\u05e7\u05d9\u05dd"]}, "examples": [["la granda pando \u00abAiluropoda melanoleuca\u00bb estas \u0109arma mamulo vivanta libere nur en \u0108inio", "Peng Jianjun: Kloni grandan pandon, Monatojaro 2001a, numero 4a, p. 25a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mam", "primary": false}, "\u015doveli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Forpreni kaj trans\u015duti ian materion per \u015dovelilo a\u016d per plata instrumento a\u016d objekto analoga al \u015dovelilo.", "translations": {"be": ["\u0437\u0433\u0440\u0430\u0431\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["pelleter", "creuser \u00e0 la pelle"], "en": ["shovel"], "nl": ["scheppen (met schop)"], "pt": ["remover", "apanhar com p\u00e1"], "ru": ["\u0441\u0433\u0440\u0435\u0431\u0430\u0442\u044c (\u043b\u043e\u043f\u0430\u0442\u043e\u0439)", "\u0437\u0430\u0447\u0435\u0440\u043f\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["schaufeln", "schippen"], "it": ["palare", "spalare"], "hu": ["lap\u00e1tol"]}, "examples": [["estis \u015dovelita malgranda irvojeto", "Z"], ["kun\u015doveli per la piedo velkintajn foliojn", "Z"], ["\u015dovelkvanto da tero", "Z"], ["\u015doveli per la piedo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dovel", "primary": true}, "\u0109arniro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kuna\u0135o de du pecoj moveblaj \u0109irka\u016d unu komuna akso.", "translations": {"be": ["\u0448\u0430\u0440\u043d\u0456\u0440"], "fr": ["charni\u00e8re"], "en": ["hinge"], "pt": ["charneira", "dobradi\u00e7a"], "ru": ["\u0448\u0430\u0440\u043d\u0438\u0440"], "de": ["Scharnier"], "it": ["cerniera (snodo)"], "hu": ["csukl\u00f3p\u00e1nt", "zsan\u00e9r"], "fa": ["\u0644\u0648\u0644\u0627"], "pl": ["przegub", "zawiasa {f.}"]}, "examples": [["la Sor\u0109isto levis tiujn lignajn pordojn de la \u0109arniroj", "Doroteo kaj la Sor\u0109isto en Oz, \u00abla kavo de la draketoj\u00bb"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109arnir", "primary": true}, "bredi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Multigi kaj vivigi malliberajn bestojn por homa uzo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c (\u0436\u044b\u0432\u0451\u043b\u0443)", "\u0440\u0430\u0437\u0433\u0430\u0434\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["\u00e9lever (des animaux)"], "en": ["breed", "raise"], "nl": ["kweken (ww.)"], "pt": ["criar (animais)"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0432\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c (\u0436\u0438\u0432\u043e\u0442\u043d\u044b\u0445)", "\u0432\u044b\u0440\u0430\u0449\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["z\u00fcchten"], "hu": ["teny\u00e9szt", "nevel (\u00e1llatot)"], "sk": ["chova\u0165"], "pl": ["hodowa\u0107"], "es": ["criar"]}, "examples": [["oni klopodis bredi tiajn bovojn, kies viando bongustas precipe al japanaj langoj", "Hori Yasuo: Freneza vivmaniero, Monatojaro 2002a, numero 2a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bred", "primary": true}, "ma\u0125o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grava karakterizo de gasfluo a\u016d de movi\u011do en gasa medio, la nombro egala al kvociento de ties rapido v per la sonrapido a en la sama medio: M = v/a.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0438\u0441\u043b\u043e \u041c\u0430\u0445\u0430"], "en": ["Mach number"], "nl": ["mach", "machgetal"], "pt": ["mach", "n\u00famero de Mach"], "de": ["Mach", "Mach-Zahl"], "it": ["mach", "numero di Mach"], "fa": ["\u0639\u062f\u062f \u0645\u0627\u062e", "\u0639\u062f\u062f \u0646\u0633\u0628\u06cc \u0645\u0627\u062e"], "bg": ["\u0447\u0438\u0441\u043b\u043e \u043d\u0430 \u041c\u0430\u0445", "\u043c\u0430\u0445"]}, "examples": [["flugi je 2 ma\u0125oj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "Ma\u0125", "primary": false}, "magnetigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komuniki la altirecon de magneto.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u043c\u0430\u0433\u043d\u0456\u0447\u0432\u0430\u0446\u044c"], "bg": ["\u043d\u0430\u043c\u0430\u0433\u043d\u0438\u0442\u0432\u0430\u043c"], "nl": ["magnetiseren"], "ru": ["\u043d\u0430\u043c\u0430\u0433\u043d\u0438\u0442\u0438\u0442\u044c"], "de": ["magnetisieren"], "sv": ["magnetisera"], "hu": ["m\u00e1gnesez"], "fa": ["\u0622\u0647\u0646\u200c\u0631\u0628\u0627 \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0645\u063a\u0646\u0627\u0637\u06cc\u0633\u06cc \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "en": ["magnetize"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "magnet", "primary": false}, "komunii\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ricevi la komunion.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0447\u0430\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["communier (rel.)"], "en": ["receive Holy Communion"], "nl": ["communie ontvangen"], "de": ["an der (Heiligen) Kommunion teilnehmen", "das Abendmahl feiern"], "es": ["comulgar"], "hu": ["\u00e1ldozik", "szent\u00e1ldoz\u00e1shoz j\u00e1rul"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "komuni", "primary": false}, "latina kruco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kruco kun pli longa malsupra bran\u0109o, tradicia figuro en okcidenta Kristanismo.", "translations": {"fr": ["croix latine"], "it": ["croce latina"]}, "examples": [["\u011dia formo estas tiu de latina kruco", "A. \u010ci\u017eikait\u0117, 57a Kongreso de Internacia Katolika Unui\u011do Esperantista, 2004-07"]], "subdefinitions": []}], "root": "kruc", "primary": false}, "eklo\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aran\u011di sian restadon en nova loko.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0435\u043b\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["s'installer (pour habiter)"], "en": ["settle in", "take up residence"]}, "examples": [["ne iru en Egiptujon, por tie eklo\u011di", "La Malnova Testamento, Jeremia 43:2"]], "subdefinitions": []}], "root": "lo\u011d", "primary": false}, "eble": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eventuale, okazeble, povas esti ke.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0433\u0447\u044b\u043c\u0430"], "fr": ["peut-\u00eatre"], "nl": ["misschien"], "ru": ["\u0432\u043e\u0437\u043c\u043e\u0436\u043d\u043e"], "de": ["vielleicht", "vielleicht", "m\u00f6glicherweise"], "sv": ["m\u00f6jligen", "kanske"], "hu": ["tal\u00e1n"], "es": ["posiblemente"], "vo": ["ba"], "pl": ["mo\u017ce", "by\u0107 mo\u017ce", "mo\u017cliwe", "chyba", "przypuszczalnie", "mo\u017cliwie"], "he": ["\u05d0\u05d5\u05dc\u05d9", "\u05d9\u05ea\u05db\u05df"]}, "examples": [["eble li venas", null], ["eble mi povos helpi al vi", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ebl", "primary": false}, "ebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Povanta esti, okazi.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0433\u0447\u044b\u043c\u044b"], "fr": ["possible"], "nl": ["mogelijk"], "ru": ["\u0432\u043e\u0437\u043c\u043e\u0436\u043d\u044b\u0439"], "de": ["m\u00f6glich"], "sv": ["m\u00f6jlig"], "hu": ["lehets\u00e9ges", "lehet\u0151"], "es": ["posible"], "cs": ["mo\u017en\u00fd"], "pl": ["mo\u017cliwy"], "he": ["\u05d0\u05e4\u05e9\u05e8\u05d9"]}, "examples": [["la supozo estas ebla sed malmulte ver\u015dajna", null], ["estas eble ke", null], ["respondu kiel eble plej rapide", null], ["mi tute ne deziras, ke la Akademio donadu al ni kiom eble pli da decidoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ebl", "primary": false}, "sunaismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nomo de la ortodoksa formo de islamo, agnoskanta Sunaon.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u043d\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["sunnisme"], "nl": ["soennisme"], "ru": ["\u0441\u0443\u043d\u043d\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Sunnismus"], "it": ["sunnismo"], "hu": ["szunnitizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Suna", "primary": false}, "eblo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io kio povas okazi, io kion oni povas profiti.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0433\u0447\u044b\u043c\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["possibilit\u00e9"], "nl": ["mogelijkheid"], "ru": ["\u0432\u043e\u0437\u043c\u043e\u0436\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["M\u00f6glichkeit"], "sv": ["m\u00f6jlighet"], "hu": ["lehet\u0151s\u00e9g"], "es": ["posibilidad"], "pl": ["mo\u017cliwo\u015b\u0107"], "he": ["\u05d0\u05e4\u05e9\u05e8\u05d5\u05ea"]}, "examples": [["ekzistas nenia eblo respondi tiun demandon", "Z"], ["mi ne havas la eblon forveturi", null], ["la sufiksoj donas la eblon el unu vorto fari aliajn vortojn", null], ["pro la lingva diverseco ni ofte ne havas la eblon kompreni\u011dadi kun similaj al ni homoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "ebl", "primary": false}, "kampara kreno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de kreno (Armoracia rusticana) kun man\u011debla radiko.", "translations": {"nl": ["mierikswortel", "peperwortel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kren", "primary": false}, "kilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsupra \u0109eftrabego, iranta de la anta\u016da \u011dis la posta parto de \u015dipo kaj sur kiu sin apogas la tuta \u0109arpenta\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u043b\u044c"], "fr": ["quille (de bateau)"], "en": ["keel"], "nl": ["kiel"], "ru": ["\u043a\u0438\u043b\u044c"], "ca": ["quilla"], "de": ["Kiel"], "tr": ["gemi omurgas\u0131"], "hu": ["haj\u00f3t\u0151ke", "haj\u00f3gerinc"], "br": ["kein (ar vag)"], "es": ["quilla"]}, "examples": [["la kilo estas kvaza\u016de la spino de la \u015dipo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kil", "primary": true}, "Sankta Man\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La evangelia epizodo pri la lasta vesperman\u011do paska de Jesuo kun la apostoloj, kiun la kristanoj rigardas prototipo de e\u016dkaristio, ofta temo de pentra\u0135oj.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0430\u0439\u043d\u0430\u044f \u0432\u0435\u0447\u0435\u0440\u044f"], "fr": ["la sainte C\u00e8ne"], "en": ["Last Supper"], "nl": ["laatste avondmaal"], "pt": ["Santa Ceia", "\u00daltima Ceia", "Ceia do Senhor"], "de": ["Abendmahl"], "hu": ["utols\u00f3 vacsora"], "es": ["La \u00faltima cena"], "br": ["Koan-Fask", "Koan diwezha\u00f1"], "pl": ["Ostatnia Wieczerza"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "man\u011d", "primary": false}, "trezoristo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Trezoristo estas rajtigita mem decidi pri spezoj; kasisto faras tion la\u016d ordono (interalie, de trezoristo) a\u016d la\u016d rutina regulo."], "primary definition": "Oficisto rajtigita enspezi kaj elspezi monrimedojn de \u015dtato a\u016d organiza\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0430\u0440\u0431\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["tr\u00e9sorier"], "ru": ["\u043a\u0430\u0437\u043d\u0430\u0447\u0435\u0439"], "ca": ["tresorer"], "de": ["Schatzmeister"], "hu": ["kincst\u00e1rnok", "kincst\u00e1ros"]}, "examples": [["la impostoj alfluas tre malrapide \u2013 diris la trezoristo", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 10a"]], "subdefinitions": []}], "root": "trezor", "primary": false}, "kreita\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0437\u0434\u0430\u043d\u0438\u0435 (\u043d\u0435\u0447\u0442\u043e)", "\u0442\u0432\u043e\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u043d\u0435\u0447\u0442\u043e)", "\u0442\u0432\u0430\u0440\u044c"], "nl": ["schepsel", "creatuur"]}, "examples": [["homo, la re\u011do de la kreita\u0135aro", null], ["la konstruo de tiuj \u0109i bestoj kaj maraj kreska\u0135oj estas konformigita al la grandega pezo de la akvo, kiun tiuj \u0109i kreita\u0135oj devas porti sur si", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 5, el la vivo kaj sciencoj, bagateloj"]], "subdefinitions": []}], "root": "kre", "primary": false}, "a\u016dtentika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nedubeble certa, vera, originala, ne falsita.", "translations": {"be": ["\u0430\u045e\u0442\u044d\u043d\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b", "\u0441\u0430\u043f\u0440\u0430\u045e\u0434\u043d\u044b", "\u043f\u044d\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["authentique"], "en": ["authentic"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043b\u0438\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0434\u043e\u0441\u0442\u043e\u0432\u0435\u0440\u043d\u044b\u0439", "\u0430\u0443\u0442\u0435\u043d\u0442\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["authentisch", "echt"], "hu": ["hiteles", "val\u00f3di", "autentikus"], "sk": ["autentick\u00fd"], "es": ["aut\u00e9ntico"]}, "examples": [["a\u016dtentika dokumento", null], ["mezepokaj verkoj prezentataj per a\u016dtentikaj muzikiloj", "-: Anna kaj Mati Pentus, Monatojaro 2002a, numero 6a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "A\u016dtentigita.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0441\u044c\u0432\u0435\u0434\u0447\u0430\u043d\u044b", "\u043f\u0430\u0441\u044c\u0432\u0435\u0434\u0447\u0430\u043d\u044b"], "ru": ["\u0434\u043e\u0441\u0442\u043e\u0432\u0435\u0440\u043d\u044b\u0439", "\u0437\u0430\u0432\u0435\u0440\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0443\u0434\u043e\u0441\u0442\u043e\u0432\u0435\u0440\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "a\u016dtenta", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "falsa", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dtentik", "primary": true}, "koloido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nomo de likva substanco, kiu tre malfacile trairas organajn membranojn.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u0451\u0456\u0434"], "fr": ["collo\u00efde"], "en": ["colloid"], "nl": ["collo\u00efde"], "pt": ["col\u00f3ide"], "ru": ["\u043a\u043e\u043b\u043b\u043e\u0438\u0434"], "de": ["Kolloid"], "es": ["coloide"]}, "examples": [["la gumoj, albumino, gelateno, kolodio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "koloid", "primary": true}, "hino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ido de vir\u0109evalo kaj azenino.", "translations": {"ru": ["\u043b\u043e\u0448\u0430\u043a"], "fr": ["bardeau", "bardot"], "bg": ["\u043c\u0443\u043b\u0435"], "pt": ["burro"], "de": ["Maulesel"], "it": ["bardotto"], "fa": ["\u0642\u0627\u0637\u0631 \u067e\u0648\u0632\u06af\u06cc", "\u062e\u0631 \u067e\u0648\u0632\u06af\u06cc"], "en": ["hinny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "mulo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hin", "primary": true}, "nurnura": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vere nura, sen io kroma.", "translations": {"fr": ["pur et simple", "seul et unique"]}, "examples": [["tiu \u0109i triopo estas nurnuraj amikoj, kiujn la komunumestro havas", "E. Kumi\u010di\u0107, trad. S. Rukelj, Surprizitaj nuptofestantoj, inko, 2001"]], "subdefinitions": []}], "root": "nur", "primary": false}, "ekvivalentklaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de elemento x la\u016d ekvivalento-rilato R) Aro de \u0109iuj tiaj elementoj y, ke xRy.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043b\u0430\u0441\u0441 \u044d\u043a\u0432\u0438\u0432\u0430\u043b\u0435\u043d\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438"], "fr": ["classe d'\u00e9quivalence"], "en": ["equivalence class"], "de": ["\u00c4quivalenzklasse"], "pl": ["klasa abstrakcji", "warstwa (relacji r\u00f3wnowa\u017cno\u015bci)"], "hu": ["ekvivalenciaoszt\u00e1ly"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "klas", "primary": false}, "kristanismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Religio agnoskanta ke Jesuo el Nazareto estas la Kristo (la mesio, la savinto de la homaro, la filo de Dio).", "translations": {"be": ["\u0445\u0440\u044b\u0441\u044c\u0446\u0456\u044f\u043d\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["christianisme"], "bg": ["\u0445\u0440\u0438\u0441\u0442\u0438\u044f\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "nl": ["christendom"], "ru": ["\u0445\u0440\u0438\u0441\u0442\u0438\u0430\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Christentum"], "hu": ["kereszt\u00e9nys\u00e9g"], "en": ["christianity"], "pl": ["chrze\u015bcija\u0144stwo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Krist", "primary": false}, "ennodi\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komenco, deirpunkto de intrigo.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0432\u044f\u0437\u043a\u0430"], "hu": ["bonyodalom kezdete (pl. dr\u00e1m\u00e1ban)"], "de": ["Sch\u00fcrzung des Knotens"], "ru": ["\u0437\u0430\u0432\u044f\u0437\u043a\u0430 (\u0432 \u0440\u043e\u043c\u0430\u043d\u0435, \u0434\u0440\u0430\u043c\u0435)"]}, "examples": [["post longa enkonduko, en la 3a \u0109apitro finfine ni alvenas al la ennodi\u011do de la \u0109efintrigo", null], ["la mito pri la pomo de malkonkordo prezentas la ennodi\u011don de la tuta Troja ciklo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "nod", "primary": false}, "satigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kontentigi la man\u011dobezonon sufi\u0109e nutrante.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0441\u044b\u0447\u0430\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u0441\u044b\u0446\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["satisfaire"], "nl": ["verzadigen", "bevredigen"], "ru": ["\u043d\u0430\u0441\u044b\u0442\u0438\u0442\u044c"], "sv": ["m\u00e4tta"], "it": ["saziare"], "hu": ["j\u00f3llakat"]}, "examples": [["kuiriston vaporo satigas", "Proverbaro esperanta"], ["promeso ne satigas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Kontentigi la deziron.", "translations": {"hu": ["kiel\u00e9g\u00edt"]}, "examples": [["satigi siajn bezonojn, instinktojn, sian revantan animon, sian ambicion", "B"], ["vi ekscitas sed ne satigas nian scivolemon", null], ["liaj okuloj ne povis sati\u011di je la vida\u0135o", null], ["sati\u011dinta de la vivo", "Z"], ["nesatigebla sciavido", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sat", "primary": false}, "antisemitismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"sk": ["antisemitizmus"], "be": ["\u0430\u043d\u0442\u044b\u0441\u044d\u043c\u0456\u0442\u044b\u0437\u043c"], "fr": ["antis\u00e9mitisme"], "en": ["antisemitism"], "ru": ["\u0430\u043d\u0442\u0438\u0441\u0435\u043c\u0438\u0442\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Judenhass", "Antisemitismus"]}, "examples": [["tio estis granda demonstro kontra\u016d la fa\u015dismo kaj antisemitismo", "Sylvia Brylska: \u0108u reiri al naciaj radikoj?, Monatojaro 1993a, numero 8a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "antisemit", "primary": false}, "Regensburgo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Urbo en suda Germanujo, situanta \u0109e la rivero Danubo en la federacia lando Bavarujo.", "translations": {"be": ["\u0420\u044d\u0433\u0435\u043d\u0441\u0431\u0443\u0440\u0433"], "nl": ["Regensburg"], "la": ["Ratisbona"], "lat": ["Regina Castra"], "ru": ["\u0420\u0435\u0433\u0435\u043d\u0441\u0431\u0443\u0440\u0433"], "de": ["Regensburg"], "hu": ["Regensburg"]}, "examples": [["kaptis Metodion kaj ju\u011dis lin en Regensburgo anta\u016d Ludoviko la Germana", "Sergio Pokrovskij: Slavonaj skriboj (1), La Ondo de Esperanto1998, n-ro 12(50)."]], "subdefinitions": []}], "root": "Regensburg", "primary": true}, "skarifi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0430\u0440\u044b\u0444\u0456\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u043d\u0430\u0441\u0435\u0447\u043a\u0456"], "fr": ["scarifier"], "de": ["skarifizieren"], "nl": ["schrapen"], "ru": ["\u0441\u043a\u0430\u0440\u0438\u0444\u0438\u0446\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u043d\u0430\u0441\u0435\u0447\u043a\u0438"]}, "examples": [["violkolora fulmo skarifis la sufoke koaguli\u011dintan aeron", "J. Francis, Misio sen Alveno, tk-stafeto, 1982"]], "subdefinitions": []}], "root": "skarif", "primary": true}, "\u0108uk\u0109a Duoninsulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Duoninsulo formanta la nord-orientan ekstremon de Azio, inter la \u0108uk\u0109a Maro norde kaj Beringa Maro oriente kaj sude.", "translations": {"be": ["\u0427\u0443\u043a\u043e\u0446\u043a\u0456 \u043f\u0430\u045e\u0432\u043e\u0441\u0442\u0440\u0430\u045e", "\u0427\u0443\u043a\u043e\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["Tchoukotka", "Chukotka"], "en": ["Chukot(ski) Peninsula"], "ru": ["\u0427\u0443\u043a\u043e\u0442\u0441\u043a\u0438\u0439 \u043f\u043e\u043b\u0443\u043e\u0441\u0442\u0440\u043e\u0432", "\u0427\u0443\u043a\u043e\u0442\u043a\u0430"], "de": ["Tschuktschen-Halbinsel"], "it": ["Penisola dei Chukci", "Penisola dei Ciukci"], "hu": ["Csukcs-f\u00e9lsziget"], "pl": ["P\u00f3\u0142wysep Czukocki", "Czukotka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109uk\u0109", "primary": false}, "ponardi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Piki per ponardo.", "translations": {"be": ["\u0443\u0434\u0430\u0440\u044b\u0446\u044c \u043a\u0456\u043d\u0436\u0430\u043b\u0430\u043c"], "fa": ["\u062e\u0646\u062c\u0631 \u0632\u062f\u0646"], "en": ["stab"], "nl": ["met een dolk steken"], "ru": ["\u0443\u0434\u0430\u0440\u0438\u0442\u044c \u043a\u0438\u043d\u0436\u0430\u043b\u043e\u043c"], "de": ["erdolchen"], "hu": ["t\u0151rrel lesz\u00far"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ponard", "primary": false}, "ponardo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pinta amba\u016dtran\u0109a mallonga pikarmilo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u043d\u0436\u0430\u043b"], "en": ["dagger"], "nl": ["dolk"], "pt": ["punhal"], "ru": ["\u043a\u0438\u043d\u0436\u0430\u043b"], "de": ["Dolch"], "sv": ["dolk"], "hu": ["t\u0151r"], "fa": ["\u062e\u0646\u062c\u0631"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ponard", "primary": true}, "eringio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio de apiacoj (Eryngium), kreskanta sur vojbordoj.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0438\u043d\u0435\u0433\u043e\u043b\u043e\u0432\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["panicaut"], "pt": ["er\u00edngio"], "de": ["Mannstreu"], "hu": ["iring\u00f3", "\u00f6rd\u00f6gszek\u00e9r"], "pl": ["miko\u0142ajek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "eringi", "primary": true}, "pastoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pastro de ia el la protestantaj eklezioj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0441\u0442\u0430\u0440"], "bg": ["\u043f\u0430\u0441\u0442\u043e\u0440"], "nl": ["dominee"], "pt": ["pastor"], "ru": ["\u043f\u0430\u0441\u0442\u043e\u0440"], "de": ["Pastor", "Pfarrer"], "hu": ["lelk\u00e9sz", "lelkip\u00e1sztor"], "en": ["pastor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pastor", "primary": true}, "ma\u015daro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0441\u0435\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["maillage"], "en": ["mesh", "net"], "nl": ["net"], "ru": ["\u0441\u0435\u0442\u044c"], "de": ["Netz"], "hu": ["h\u00e1l\u00f3"], "br": ["rouedad"]}, "examples": [["la ma\u015daro de tiu organizo implikas la tutan mondon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ma\u015d", "primary": false}, "paci\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Firmigi pacajn rilatojn, estingi kverelojn.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043c\u0438\u0440\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u043e\u043c\u0438\u0440\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["faire la paix", "se r\u00e9concilier"], "it": ["fare la pace", "appacificarsi"], "hu": ["megb\u00e9k\u00e9l"]}, "examples": [["se vi memoras, ke via frato havas ion kontra\u016d vi, lasu tie vian oferon anta\u016d la altaro, kaj foriru, unue paci\u011du kun via frato", "La Nova Testamento, S. Mateo 5:23-24"], ["venas paci\u011do post malpaco", "Z"], ["mi ne povas paci\u011di kun tiu ideo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pac", "primary": false}, "snobismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Snoba kutima sinteno.", "translations": {"fr": ["snobisme"]}, "examples": [["snobismo eble estas influa fenomeno en la brita kulturo", "M. Rauhamaa, Re: Nomoj de lingvoj, soc.culture.esperanto, 1996-05-12"]], "subdefinitions": []}], "root": "snob", "primary": false}, "svopo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Originale oni uzis la vorton svopo nur por monfluoj el interezopagoj, hodia\u016d oni aplikas la vorton anka\u016d al aliaj. Pro tio oni nun distingas inter interezaj svopoj, akciaj svopoj, aktivosvopoj, k.a."], "primary definition": "Speciala inter\u015dan\u011da negoco, en kiu unu partio prenas la (pozitivan a\u016d negativan) monfluon rezultantan el interezo a\u016d bilposedo de la alia partio kaj inverse.", "translations": {"be": ["\u0441\u0432\u043e\u043f"], "en": ["swap"], "nl": ["swap"], "ru": ["\u0441\u0432\u043e\u043f"], "de": ["Tausch", "Swapgesch\u00e4ft"], "hu": ["swap"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "svop", "primary": true}, "improvizi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Tuj kaj senprepare verki.", "translations": {"be": ["\u0456\u043c\u043f\u0440\u0430\u0432\u0456\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["improviser"], "en": ["improvise"], "nl": ["improviseren"], "pt": ["improvisar"], "ru": ["\u0438\u043c\u043f\u0440\u043e\u0432\u0438\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["improvisieren", "aus dem Stegreif dichten"], "hu": ["r\u00f6gt\u00f6n\u00f6z", "improviz\u00e1l"], "es": ["improvisar"]}, "examples": [["improvizi paroladon, versa\u0135on, muzikon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Senprepare organizi ion.", "translations": {"de": ["improvisieren", "auf die Schnelle organisieren"]}, "examples": [["improvizi man\u011dadon por neatenditaj gastoj", null], ["improvizi ekskurson, balon, akcepton", null], ["improvizita prelego", null], ["li estis lerta improvizanto de ludoj por la infanoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "improviz", "primary": true}, "puntilio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malcedemo, obstino en defendo de sia honoro.", "translations": {"fr": ["point d'honneur"], "nl": ["erezaak"], "it": ["puntiglio"], "pt": ["ponto de honra"]}, "examples": [["li montris tre grandan puntilion kaj koleremon", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, dua parto, \u0109apitro 1a, p. 402a"], ["li volonte partiani\u011dis por subpremata senfortulo, taksis kiel puntilion haltigi arogantulon", "A. Manzoni, trad. B. Cadei, La Gefian\u0109oj, FEI, 2006"]], "subdefinitions": []}], "root": "puntili", "primary": true}, "ministrejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Administracio, oficistaro dependa je iu ministro, zorganta pri unu rega fako.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u043d\u0456\u0441\u0442\u044d\u0440\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["minist\u00e8re"], "en": ["ministry", "department"], "nl": ["ministerie"], "ru": ["\u043c\u0438\u043d\u0438\u0441\u0442\u0435\u0440\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Ministerium"], "it": ["ministero"], "hu": ["miniszt\u00e9rium"], "fa": ["\u0648\u0632\u0627\u0631\u062a\u062e\u0627\u0646\u0647"]}, "examples": [["la aran\u011don a\u016dspiciis la kroata ministrejo pri kulturo", "Zlatko Ti\u015dljar: Simpozio postulas ne\u016dtralan lingvon, Monatojaro 2002a, numero 2a, p. 29a"], ["el indikoj de la ministrejo pri edukado oni vidas, ke nune mankas 5000 \u011dis 6000 instruistoj pri fremdaj lingvoj", "Stanis\u0142aw \u015amigielski: Instruisto de la angla ser\u0109ata, Monatojaro 2001a, numero 2a, p. 19a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Domego enhavanta la oficejojn de iu ministra fako.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ministr", "primary": false}, "improvize": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senprepare.", "translations": {"ru": ["\u044d\u043a\u0441\u043f\u0440\u043e\u043c\u0442\u043e\u043c"], "fr": ["\u00e0 l'improviste", "impromptu (adv.)"], "en": ["extemporaneously"], "nl": ["voor de vuist weg"], "pt": ["de improviso (adv.)"], "be": ["\u0456\u043c\u043f\u0440\u0430\u0432\u0456\u0437\u0443\u044e\u0447\u044b", "\u044d\u043a\u0441\u043f\u0440\u043e\u043c\u0442\u0430\u043c", "\u0431\u0435\u0437 \u043f\u0430\u0434\u0440\u044b\u0445\u0442\u043e\u045e\u043a\u0456"], "de": ["improvisiert", "provisorisch", "ohne Vorlage", "aus dem Stegreif"], "hu": ["r\u00f6gt\u00f6n\u00f6zve", "improviz\u00e1lva", "kap\u00e1sb\u00f3l"]}, "examples": [["improvize ludi rolon de la teatro", null], ["improvize akompani per piano", null]], "subdefinitions": []}], "root": "improviz", "primary": false}, "kanceliero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ministro a\u016d \u015dtata \u0109efoficisto, al kiu estas konfiditaj la \u015dtataj sigeliloj kaj kiu zorgas precipe la ju\u011dan administracion.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0446\u043b\u0435\u0440"], "fr": ["chancelier"], "bg": ["\u043a\u0430\u043d\u0446\u043b\u0435\u0440"], "nl": ["kanselier"], "ru": ["\u043a\u0430\u043d\u0446\u043b\u0435\u0440"], "de": ["Kanzler"], "hu": ["kancell\u00e1r"], "en": ["chancellor"], "es": ["canciller"]}, "examples": [["dum foresto de guberniestro Don Gonzalo Fernandez de Cordova lin anstata\u016dis en Milano grand-kanceliero Antonio Ferrer", "A. Manzoni, trad. B. Cadei, La Gefian\u0109oj, FEI, 2006"]], "subdefinitions": []}], "root": "kancelier", "primary": true}, "bergamotujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de citruso.", "translations": {"de": ["Bergamotte"], "nl": ["bergamotboom", "maatjesperenboom"], "pl": ["bergamota", "bergamotka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bergamot", "primary": false}, "hejtisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kies metio estas hejti lo\u011dejon a\u016d ma\u015dinon.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u0430\u043b\u044c\u0448\u0447\u044b\u043a"], "fr": ["chauffeur (celui qui chauffe une machine)", "chauffagiste"], "nl": ["stoker"], "pt": ["aquecedor (pessoa)", "fornalheiro", "foguista"], "ru": ["\u0438\u0441\u0442\u043e\u043f\u043d\u0438\u043a", "\u043a\u043e\u0447\u0435\u0433\u0430\u0440"], "de": ["Heizer"], "it": ["fuochista"], "hu": ["f\u0171t\u0151"], "br": ["paotr an tommerezh"], "pl": ["palacz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hejt", "primary": false}, "a\u015dkenazo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Judo vivanta la\u016d la tradicioj e\u016dropaj, precipe oriente\u016dropaj.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0448\u043a\u0435\u043d\u0430\u0437", "\u0430\u0448\u043a\u0435\u043d\u0430\u0437\u0438"], "fr": ["ashk\u00e9naze (subst.)"], "pt": ["asquenaze (subst.)"], "fa": ["\u0627\u0634\u06a9\u0646\u0627\u0632\u06cc"], "de": ["Aschkenase"], "pl": ["Aszkenazyjczyk", "\u017byd aszkenazyjski"]}, "examples": [["ne \u0109iuj judaj Esperantistoj estas a\u015dkenazoj", "trad. Erin Piateski, Verda Stelo, Hagada de Pesa\u0125o, [enkonduko], 2006"]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u015dkenaz", "primary": true}, "povoscii": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En la moderna lingvo la formo \u00abscipovi\u00bb estas preferata."], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0443\u043c\u0435\u0446\u044c"], "hu": ["tud (k\u00e9pes)"], "de": ["k\u00f6nnen"], "ru": ["\u0443\u043c\u0435\u0442\u044c"], "vo": ["kan\u00f6n"]}, "examples": [["li povosciis na\u011di", "Fabeloj, volumo 4, historio el la dunoj"], ["povoscii paroli jude, povoscii ludi harpon", "Z"], ["fari bonon ili ne povoscias", "Z"], ["ili ne hontas, e\u0109 ne povoscias ru\u011di\u011di", "Z"], ["povoscii pretigi vinberan sa\u016dcon", "Z"], ["oni devas povoscii porti kaj gardi sian personan dignon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "sci", "primary": false}, "kaverna": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prezentanta kavernon.", "translations": {"be": ["\u043f\u044f\u0447\u043e\u0440\u043d\u044b"], "fr": ["creux (pr\u00e9sentant des cavernes)", "pr\u00e9sentant des cavernes", "de caverne", "caverneux"], "en": ["cavernous"], "nl": ["hol"], "ru": ["\u043f\u0435\u0449\u0435\u0440\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["barlangi"], "br": ["kleuz"], "pl": ["jaskiniowy"]}, "examples": [["kaverna arbo, \u015dtonego, dento, pulmo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Obtuze sonora kiel kaverno.", "translations": {"hu": ["\u00f6bl\u00f6s"]}, "examples": [["kaverna blovo, stertoro, vo\u0109o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kavern", "primary": false}, "kaverno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Natura profunda subtera kavo.", "translations": {"be": ["\u043f\u044f\u0447\u043e\u0440\u0430"], "fr": ["caverne (grotte)", "grotte (naturelle)"], "en": ["cavern", "cave"], "nl": ["hol (z.nw.)", "spelonk"], "ru": ["\u043f\u0435\u0449\u0435\u0440\u0430"], "de": ["H\u00f6hle"], "hu": ["barlang"], "br": ["kev (mougev)", "mougev"], "pl": ["jaskinia"]}, "examples": [["la anta\u016dhistorioj homoj lo\u011dis en kavernoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malsaneca kavo en organo.", "translations": {"be": ["\u0434\u0443\u043f\u043b\u043e", "\u043a\u0430\u0432\u044d\u0440\u043d\u0430"], "fr": ["caverne (m\u00e9d.)"], "en": ["cavern"], "nl": ["holte"], "ru": ["\u043a\u0430\u0432\u0435\u0440\u043d\u0430", "\u0434\u0443\u043f\u043b\u043e"], "de": ["Kaverne"], "hu": ["kaverna"], "br": ["kleuzadenn (kle\u00f1ved)"]}, "examples": [["kavernoj de la pulmoj \u0109e tuberkulozo", null], ["kaverno en arbo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kavern", "primary": true}, "determini": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Precize fiksi ion necertan.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043f\u0440\u0435\u0434\u0435\u043b\u044f\u0442\u044c", "\u0443\u0441\u0442\u0430\u043d\u0430\u0432\u043b\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9terminer", "d\u00e9finir", "fixer"], "pt": ["determinar", "fixar", "definir"], "be": ["\u0432\u044b\u0437\u043d\u0430\u0447\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0437\u043d\u0430\u0447\u0430\u0446\u044c"], "ca": ["determinar"], "hu": ["meghat\u00e1roz", "determin\u00e1l"], "es": ["determinar"], "pl": ["determinowa\u0107", "okre\u015bla\u0107", "ustala\u0107", "wyznacza\u0107"]}, "examples": [["determini la sencon de iu vorto, la ka\u016dzon de iu akcidento, la distancon inter luno kaj tero, la specon de vegeta\u0135o, la motivojn de ago, mi ne povis determini la punkton, kie la fikcioj aparti\u011dis de la reala\u0135oj", "J.-J. Rousseau trad. A. Gilles La revadoj de soleca promenanto Kvina promenado"], ["tio, kio plej determinis min en tiu klopodado, estis la timo al destino", "J.-J. Rousseau trad. A. Gilles La revadoj de soleca promenanto Na\u016da promenado"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Pliprecizigi la sencon de apuda frazero.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043f\u0440\u0435\u0434\u0435\u043b\u044f\u0442\u044c"], "fr": ["d\u00e9terminer (gramm.)"], "pl": ["determnowa\u0107", "okre\u015bla\u0107"], "hu": ["meghat\u00e1roz (nyelvtanilag)"]}, "examples": [["la artikolo determinas la substantivon", null], ["verbo determinita de adverbo", null], ["determina adjektivo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "determin", "primary": true}, "trudi\u011dema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inklina sin trudi.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0432\u044f\u0437\u044c\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u0434\u0430\u043a\u0443\u0447\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u043d\u0430\u0437\u043e\u0439\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u043f\u0440\u044b\u0447\u044d\u043f\u043d\u044b"], "fr": ["importun (adj.)"], "nl": ["opdringerig"], "ru": ["\u043d\u0430\u0432\u044f\u0437\u0447\u0438\u0432\u044b\u0439", "\u043d\u0430\u0437\u043e\u0439\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439"], "de": ["aufdringlich"], "pl": ["natr\u0119tny", "w\u015bcibski", "narzucaj\u0105cy si\u0119", "naprzykrzaj\u0105cy si\u0119", "natarczywy", "namolny (pot.)", "upierdliwy (pot. wulg.)"], "hu": ["tolakod\u00f3"]}, "examples": [["la mastrino rigardis \u015din videble kiel klientinon pli trudi\u011deman kaj kompromitantan ol promesantan ian profiton", "Marta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nepre ne forpelebla, ur\u011dega.", "translations": {"pl": ["uprzykrzaj\u0105cy", "upierdliwy (pot. wulg.)"]}, "examples": [["Marta vi\u015dis per la mano siajn okulojn kvaza\u016d \u015di volus forpeli de si ian trudi\u011deman penson", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "trud", "primary": false}, "determino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago determini.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0437\u043d\u0430\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0430\u0437\u043d\u0430\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["d\u00e9termination (action de d\u00e9terminer)", "fixation"], "hu": ["meghat\u00e1roz\u00e1s", "determin\u00e1l\u00e1s", "determin\u00e1ci\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kategorio de propozicia semantiko, maniero aktualigi nomon (plej ofte, substantivon) indikante \u0109u \u011di referencas objekton situacie unikan (difina determino) a\u016d rilatan al tuta klaso (nedifina determino) kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0442\u044d\u0433\u043e\u0440\u044b\u044f \u0432\u044b\u0437\u043d\u0430\u0447\u0430\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456-\u043d\u044f\u0432\u044b\u0437\u043d\u0430\u0447\u0430\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456"], "ca": ["determinaci\u00f3"], "pl": ["okre\u015blenie"], "ru": ["\u043a\u0430\u0442\u0435\u0433\u043e\u0440\u0438\u044f \u043e\u043f\u0440\u0435\u0434\u0435\u043b\u0451\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438-\u043d\u0435\u043e\u043f\u0440\u0435\u0434\u0435\u043b\u0451\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438"]}, "examples": [["por esprimi \u0109i tiujn specojn de determino la lingvo posedas certan nombron da determinaj adjektivoj, kiuj aperas sub diversaj formoj: unu el ili, la artikolo, estas nevaria; kelkaj estas puraj adjektivoj (multa, kelka, certa); kelkaj havas la formon de prepozicia\u0135oj (multe da, iom da); fine tie \u0109i klasi\u011das anka\u016d la formoj respondaj al la individuiga formo de la tabelpronomoj (iu, tiu, kiu, \u0109iu, neniu) kaj la a-fina\u0135a tabelserio", "PAG, \u00a775."], ["en la rusa lingvo determino estas esprimata per plensencaj determiniloj (montraj, posedaj pronomoj kaj tiel plu), vortordo, modalaj vortoj, sed precipe per la kunteksto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "determin", "primary": false}, "estanteco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nuna tempo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0447\u0430\u0441\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["pr\u00e9sent (temps)"], "en": ["present"], "nl": ["tegenwoordige tijd"], "ru": ["\u043d\u0430\u0441\u0442\u043e\u044f\u0449\u0435\u0435 (\u0441\u0443\u0449.)"], "ca": ["present"], "de": ["Gegenwart"], "it": ["presente, il tempo che e'"], "hu": ["jelen (id\u0151)"], "es": ["presente"], "ro": ["prezent"], "pl": ["tera\u017aniejszo\u015b\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "est", "primary": false}, "sapei": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Subfosi ion por \u011din ruinigi a\u016d transpasi.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u043f\u0430\u0434\u043a\u043e\u043f"], "fr": ["saper"], "nl": ["een loopgraaf maken", "een vestingmuur ondergraven"], "ru": ["\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 \u043f\u043e\u0434\u043a\u043e\u043f"], "fa": ["\u0646\u0642\u0628 \u0632\u062f\u0646"], "hu": ["akn\u00e1t \u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sape", "primary": false}, "sapeo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fosa\u0135o farita sub muro por \u011din renversi.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043a\u043e\u043f", "\u0441\u0430\u043f\u0430"], "fr": ["sape"], "nl": ["onderaardse gang"], "be": ["\u043f\u0430\u0434\u043a\u043e\u043f", "\u0441\u0430\u043f\u0430"], "it": ["galleria (mil.)", "tunnel (mil.)", "cunicolo (mil.)"], "hu": ["akna(folyos\u00f3)", "akna\u00e1rok", "fut\u00f3\u00e1rok"], "fa": ["\u0646\u0642\u0628"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108iaspeca en- a\u016d sub-tera vojo, permesanta proksimi\u011di al la malamikaj pozicioj.", "translations": {"de": ["Sappe"], "nl": ["loopgraaf", "loopgracht"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sape", "primary": true}, "fermita vojo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vojo , kies komenca kaj fina punktoj estas egalaj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0442\u043b\u044f (\u043c\u0430\u0442.)", "\u0437\u0430\u043c\u043a\u043d\u0443\u0442\u044b\u0439 \u043f\u0443\u0442\u044c (\u043c\u0430\u0442)"], "fr": ["lacet (math.)", "chemin ferm\u00e9 (math.)"], "en": ["loop", "closed path"], "de": ["geschlossener Weg"], "pl": ["p\u0119tla (w przestrzeni topologicznej)"], "hu": ["z\u00e1rt \u00fat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "voj", "primary": false}, "\u011demistino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u0430\u043a\u0430\u043b\u044c\u0449\u0438\u0446\u0430"], "fr": ["pleureuse"], "nl": ["klaagvrouw", "rouwklaagster"], "lat": ["praefica"], "it": ["prefica", "lamentatrice"], "es": ["pla\u00f1idera"]}, "examples": [["Amaranta a\u016dskultis la ploradon de \u00darsula, la pa\u015dojn kaj flustrojn de la homamaso invadinta la domon, la \u015drikojn de la \u011demistinoj", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011dem", "primary": false}, "agariko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lamenfungo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u0430\u0441\u0442\u0438\u043d\u0447\u0430\u0442\u044b\u0439 \u0433\u0440\u0438\u0431"], "fr": ["agaric"], "en": ["agaricus"], "nl": ["champignon"], "pt": ["ag\u00e1rico"], "de": ["Lamellenpilz"], "tr": ["\u00e7ay\u0131rmantar\u0131"], "sv": ["champinjon"], "hu": ["lemezesgomba"], "sk": ["\u0161ampi\u0148\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio agarikacoj (Agaricus).", "translations": {"ru": ["\u0448\u0430\u043c\u043f\u0438\u043d\u044c\u043e\u043d"], "de": ["Egerling", "Champignon"], "hu": ["csiperke(gomba)", "sampinyon(gomba)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "agarik", "primary": true}, "kortego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108irka\u016dantaro de regnestro a\u016d princo.", "translations": {"be": ["\u0434\u0432\u043e\u0440 (\u043d\u0430\u043f\u0440., \u043a\u0430\u0440\u0430\u043b\u0435\u045e\u0441\u043a\u0456)"], "fr": ["cour (d'un souverain)"], "en": ["court", "king's retinue", "royal household"], "nl": ["hof (koninklijk)"], "ru": ["\u0434\u0432\u043e\u0440 (\u043a\u043e\u0440\u043e\u043b\u0435\u0432\u0441\u043a\u0438\u0439, \u0446\u0430\u0440\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0438 \u0442.\u043f.)"], "de": ["Hofstaat"], "sv": ["hov (hos furste, kung, etc.)"], "hu": ["udvar (pl. kir\u00e1lyi)", "udvartart\u00e1s"], "fa": ["\u062f\u0631\u0628\u0627\u0631", "\u062f\u0631\u0628\u0627\u0631\u06cc\u0627\u0646"], "pl": ["dw\u00f3r (kr\u00f3lewski, ksi\u0105\u017c\u0119cy itd.)"]}, "examples": [["en la kortego li ellernis paciencon kaj malsincerecon", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 13a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kort", "primary": false}, "i\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vivulo de sekso kapabla demeti en aliseksan animalon la semon de ido.", "translations": {}, "examples": [["a\u0109a i\u0109o...", "Georgo Kama\u0109oSur la linio Bero, jaro 1991a, Anta\u016dtagmeze, p. 8a"], ["jes respondas la i\u0109o", "Luiz Portella\u015ci estas mia amiko Torixor\u00e9u Libroj, jaro 2005a, \u0109apitro 3a, p. 7a Novaj lernantoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "i\u0109", "primary": false}, "gibi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Pasigi jardon de unu flanko de masto sur la alian.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u043a\u0438\u0434\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c \u043f\u0430\u0440\u0443\u0441"], "de": ["\u00fcbergehen lassen"], "nl": ["gijpen"], "pt": ["cambar"], "en": ["jibe"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gib", "primary": true}, "strutedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el strutoformaj birdoj kun nur unu vivanta specio (Struthionidae).", "translations": {"ru": ["\u0434\u0432\u0443\u043f\u0430\u043b\u044b\u0435 \u0441\u0442\u0440\u0430\u0443\u0441\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["struthionid\u00e9s"], "de": ["Strau\u00dfe (Familie)"], "nl": ["struisvogels (fam.)"], "hu": ["struccf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "struted", "primary": true}, "mastrumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Zorgi pri \u0109io, kio koncernas la ekonomion de hejmo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0441\u043f\u0430\u0434\u0430\u0440\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["tenir (administrer)"], "de": ["haushalten", "wirtschaften"], "nl": ["huishouden"], "ru": ["\u0445\u043e\u0437\u044f\u0439\u043d\u0438\u0447\u0430\u0442\u044c", "\u0445\u043e\u0437\u044f\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 \u0445\u043e\u0437\u044f\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e"]}, "examples": [["mastruma progreso de la kapitalismo nenion donas al la laboristaro", null], ["vila\u011dmastruma kolektivo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mastr", "primary": false}, "fleksi\u011dema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiu facile fleksi\u011das; facile fleksebla.", "translations": {"be": ["\u0433\u043d\u0443\u0442\u043a\u0456"], "fr": ["flexible (adj.)", "mall\u00e9able", "souple"], "nl": ["soepel", "flexibel"], "ru": ["\u0433\u0438\u0431\u043a\u0438\u0439"]}, "examples": [["longa fleksi\u011dema kolo de cigno", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "fleks", "primary": false}, "ekonomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0430\u043d\u043e\u043c", "\u0440\u0430\u0441\u043f\u0430\u0440\u0430\u0434\u0447\u044b\u043a", "\u0437\u0430\u0433\u0430\u0434\u0447\u044b\u043a", "\u0456\u043d\u0442\u044d\u043d\u0434\u0430\u043d\u0442"], "fr": ["\u00e9conome (subst.)", "intendant"], "pt": ["ec\u00f4nomo", "mordomo"], "ru": ["\u044d\u043a\u043e\u043d\u043e\u043c", "\u0437\u0430\u0432\u0445\u043e\u0437"], "de": ["Wirtschafter", "Verwalter", "Gutsverwalter", "Intendant"], "fa": ["\u06a9\u0627\u0631\u067e\u0631\u062f\u0627\u0632"], "hu": ["gazdatiszt", "j\u00f3sz\u00e1gigazgat\u00f3", "tiszttart\u00f3"]}, "examples": [["li proponis al \u015di plenumi en lia domo la rolon de l'ekonomino", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 8a, p. 40a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ekonom", "primary": true}, "kompila\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kompilita verko.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u043f\u0456\u043b\u044f\u0446\u044b\u044f (\u0432\u044b\u043d\u0456\u043a \u043f\u0440\u0430\u0446\u044b)"], "fr": ["anthologie (recueil de morceaux choisis)", "compilation (ouvrage)", "choix (recueil de morceaux choisis)", "floril\u00e8ge (recueil de morceaux choisis)", "recueil (de morceaux choisis)", "s\u00e9lection (recueil de morceaux choisis)"], "en": ["compilation"], "nl": ["compilatie (resultaat)"], "ru": ["\u043a\u043e\u043c\u043f\u0438\u043b\u044f\u0446\u0438\u044f (\u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u0435\u0434\u0435\u043d\u0438\u0435, \u0440\u0435\u0437\u0443\u043b\u044c\u0442\u0430\u0442 \u0434\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u0438\u044f)"], "de": ["Zusammenstellung", "Zusammenfassung", "Kompilation", "Kompilat"], "es": ["compilaci\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "epitomo, kompendio", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kompil", "primary": false}, "ambrozio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekskluziva man\u011da\u0135o de la dioj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043c\u0431\u0440\u043e\u0437\u0456\u044f"], "fr": ["ambroisie"], "en": ["ambrosia"], "nl": ["ambrozijn"], "ru": ["\u0430\u043c\u0431\u0440\u043e\u0437\u0438\u044f"], "de": ["Ambrosia"], "hu": ["ambr\u00f3zia", "istenek eledele"], "sk": ["ambr\u00f3zia"], "es": ["ambros\u00eda"], "pl": ["ambrozja"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Bongustega man\u011da\u0135o.", "translations": {"de": ["K\u00f6stlichkeit"], "pl": ["ambrozja", "delicja", "delikates"], "hu": ["isteni \u00e9tel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ambrozi", "primary": true}, "temperamento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuta korpa kaj spirita ecaro de homo konstatebla tra kutimaj humoroj kaj kondutoj.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u043c\u043f\u044d\u0440\u0430\u043c\u044d\u043d\u0442"], "fr": ["complexion", "idiosyncrasie", "temp\u00e9rament"], "en": ["temperament"], "nl": ["temperament"], "pt": ["temperanto"], "ru": ["\u0442\u0435\u043c\u043f\u0435\u0440\u0430\u043c\u0435\u043d\u0442"], "de": ["Temperament"], "hu": ["v\u00e9rm\u00e9rs\u00e9klet", "lelki alkat", "temperamentum"], "sk": ["temperament"], "pl": ["temperament"]}, "examples": [["agrabla, malmultekosta libro, ta\u016dga por \u0109iuj a\u011doj kaj \u0109iuj temperamentoj", "Paul Veenman: Krimoj... por \u0109iuj temperamentoj (Sten Johansson, Fal\u0109ita kiel fojno) , Monatojaro 1997a, numero 10a, p. 19a"], ["la klasika tradicio distingas kvar bazajn temperamentojn: flegma, melankolia, kolerika, sangvina", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "karaktero, personeco", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "temperament", "primary": true}, "necespapero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mola papero uzata en necesejoj en iuj landoj por sin purigi post ekskrementado.", "translations": {"fr": ["papier toilette"], "bg": ["\u0442\u043e\u0430\u043b\u0435\u0442\u043d\u0430 \u0445\u0430\u0440\u0442\u0438\u044f"], "nl": ["toiletpapier"], "de": ["Toilettenpapier"], "sv": ["toalettpapper"], "pl": ["papier toaletowy"]}, "examples": [["oni legu kion oni volas, kaj ja sankta libro povas esti tre utila se subite mankas neceseja papero", "durka, oh ve! oh ve!, tejo Forumo, 2002-08-03"]], "subdefinitions": []}], "root": "paper", "primary": false}, "smirgo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nepura korundo miksita kun kvarco kaj aliaj mineraloj kaj kies pulvoro estas uzata por glatigi a\u016d poluri metalojn, a\u016d malpoluri la vitron.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0436\u0434\u0430\u043a"], "fr": ["\u00e9meri"], "en": ["emery"], "nl": ["amaril"], "ru": ["\u043d\u0430\u0436\u0434\u0430\u043a"], "de": ["Schmirgel"], "hu": ["smirgel"], "fa": ["\u0633\u0646\u0628\u0627\u062f\u0647"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "smirg", "primary": true}, "smirgi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Poluri, glatigi a\u016d malpoluri per smirgo.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0447\u0438\u0449\u0430\u0442\u044c \u043d\u0430\u0436\u0434\u0430\u043a\u043e\u043c"], "fr": ["abraser"], "en": ["grind with emery", "polish with emery", "rub with emery"], "nl": ["gladschuren"], "fa": ["\u0633\u0646\u0628\u0627\u062f\u0647 \u0632\u062f\u0646"], "de": ["schmirgeln"], "hu": ["csiszol (smirglivel)", "smirgliz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "smirg", "primary": false}, "recikligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Utiligi ne plu uzeblan a\u016d ne plu uzatan materialon, ekz. rubon, por krei novan materialon.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u0446\u0438\u043a\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0432\u0442\u043e\u0440\u043d\u043e \u0438\u0441\u043f\u043e\u043b\u044c\u0437\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u0442\u0438\u043b\u0438\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["recycler"], "en": ["recycle"], "nl": ["recycleren"], "pt": ["reciclar"], "hu": ["\u00fajrahasznos\u00edt"], "sk": ["recyklova\u0165"], "es": ["reciclar"], "pl": ["recykling"]}, "examples": [["utiligu lokajn laborfortojn, materialojn, monrimedojn kaj recikligajn lokajn teknikojn", "Higinio Garc\u00eda: Transplanti teknologion, Monato, n-ro 07/1999"], ["globala sistemo de CO2-recikligo per sunenergio", "H. Sano: Scienca Revuo, volumo 50 (1999)"]], "subdefinitions": []}], "root": "cikl", "primary": false}, "sabloludejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ujo plenigita per sablo, en kiu infanoj povas ludi fosante truojn, kreante sablokastelojn, kaj tiel plu.", "translations": {"it": ["sabbionaia"], "pl": ["piaskownica"]}, "examples": [["ni estas plenkreskuloj kaj ne ludantaj infanoj en sabloludejo, kiuj ploras, kiam iu de tempo al tempo detruas ilian malbone konstruitan dometon el sablo", "Petro, Ar\u0125ivo de Vikipedia babilejo , Vikipedio, \u0109. Propono"]], "subdefinitions": []}], "root": "sabl", "primary": false}, "etanima": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malnobla, malbonhumora, avara, speciale pri bagateloj.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u043b\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439"], "de": ["kleingeistig"], "en": ["small-minded", "petty"], "it": ["meschino"], "he": ["\u05e7\u05d8\u05e0\u05d5\u05e0\u05d9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anim", "primary": false}, "granatarbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arbusto el familio granatujacoj (Punica).", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0430\u043d\u0430\u0442\u043e\u0432\u043e\u0435 \u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e"], "fr": ["grenadier (arbre)"], "nl": ["granaat (boom)", "granaatboom"], "pt": ["rom\u00e3zeira"], "be": ["\u0433\u0440\u0430\u043d\u0430\u0442 (\u0440\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u043d\u0430)", "\u0433\u0440\u0430\u043d\u0430\u0442\u0430\u0432\u0430\u0435 \u0434\u0440\u044d\u0432\u0430"], "de": ["Granatapfelbaum"], "tr": ["nar a\u011fac\u0131"], "hu": ["gr\u00e1n\u00e1talmafa"], "fa": ["\u062f\u0631\u062e\u062a \u0627\u0646\u0627\u0631"]}, "examples": [["eleganta granatarbo moketas figarbon, misforman pro nukdoloro", "J. Ribillard, Vagado sub palmoj, Rotterdam, 1956"]], "subdefinitions": []}], "root": "granat", "primary": false}, "flanke de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Apud, \u0109e la flanko de iu a\u016d io.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0431\u043e\u043a\u0443 \u043e\u0442"], "fr": ["\u00e0 c\u00f4t\u00e9 de", "du c\u00f4t\u00e9 de", "de la part de"], "nl": ["naast"], "de": ["seitlich von"], "hu": ["mellett", "oldal\u00e1n"], "pl": ["opr\u00f3cz"]}, "examples": [["flanke de la faraonoj kaj ofte super ili estis la pastroj", "B"], ["stari flanke de la estro", null], ["sidi flanke de la fenestro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["de (compl\u00e9ment d'agent)", "par (compl\u00e9ment d'agent)"], "de": ["seitens"], "nl": ["vanwege"], "pl": ["ze strony (kogo\u015b, czego\u015b)"], "hu": ["r\u00e9sz\u00e9r\u0151l"]}, "examples": [["por eviti persekutojn flanke de la registaro", null], ["tio postulas \u011deneralan akcepton flanke de la publiko", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aldone al io, krom io.", "translations": {"de": ["au\u00dferdem"], "nl": ["bovendien"], "hu": ["vmin k\u00edv\u00fcl (r\u00e1ad\u00e1sul)", "mellette (r\u00e1ad\u00e1sul)"]}, "examples": [["flanke de tiu fabriko oni fondis filion", null], ["flanke de tio, oni devas anka\u016d diri, ke..", null]], "subdefinitions": []}], "root": "flank", "primary": false}, "in\u011deniero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu per helpo de sciencaj metodoj kondukas kaj direktas teknikajn laborojn (konstruadon de ma\u015dinoj, vojoj, pontoj kaj tiel plu, a\u016d ekspluatadon de terbieno).", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0436\u0435\u043d\u0435\u0440"], "fr": ["ing\u00e9nieur"], "en": ["engineer"], "nl": ["ingenieur"], "pt": ["engenheiro"], "de": ["Ingenieur"], "sv": ["ingenj\u00f6r"], "hu": ["m\u00e9rn\u00f6k"], "cs": ["in\u017een\u00fdr"], "es": ["ingeniero"]}, "examples": [["in\u011deniero pri agronomio, minejoj, metalurgio", null], ["in\u011deniero en fabriko de \u0125emia\u0135oj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "in\u011denier", "primary": true}, "iriza": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiu irizas, kies koloroj \u015dajne movi\u011das.", "translations": {"fr": ["iris\u00e9"], "pl": ["iryzuj\u0105cy", "mieni\u0105cy si\u0119 barwami t\u0119czy", "t\u0119czowy"]}, "examples": [["inter irizaj makuloj de oleo", "Lubovj Lukina, E\u016dgeno Lukin, trad. Jurij Finkel , La misiistoj, parto 2a"]], "subdefinitions": []}], "root": "iriz", "primary": false}, "irizi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alternigi la kolorojn la\u016d movoj de la lumo, de la observanto.", "translations": {"fr": ["iriser"], "pl": ["iryzowa\u0107", "mieni\u0107 si\u0119 barwami t\u0119czy"], "pt": ["iriar(-se)", "irisar(-se)", "matizar(-se)"]}, "examples": [["prefere kombinu la kolorojn kiuj reciproke irizu", "T. Plicka, trad. L. Bor\u0109i\u0109, Ru\u011daj pasko-ovoj, soc.culture. esperanto, 1997-03-28"]], "subdefinitions": []}], "root": "iriz", "primary": true}, "karbonpapero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["papier carbone"], "nl": ["carbonpapier", "carbon", "overdrukpapier", "doorslagpapier"], "pl": ["kalka maszynowa", "kalka biurowa"]}, "examples": [["3 ekz tajpitaj a\u016d legeble skribitaj per nigra globkrajono (ne kopiitaj per karbonpapero)", "-, Konkurso Muzo 95, Eventoj, 1995-08, numero 83a"]], "subdefinitions": []}], "root": "paper", "primary": false}, "kuracisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Medicinisto kiu aktive kuracas homojn.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0440\u0430\u0447"], "fr": ["m\u00e9decin", "docteur (m\u00e9decin)"], "bg": ["\u043b\u0435\u043a\u0430\u0440"], "nl": ["dokter"], "be": ["\u0434\u043e\u043a\u0442\u0430\u0440", "\u043b\u0435\u043a\u0430\u0440"], "de": ["Arzt", "Mediziner"], "vo": ["sanel"], "en": ["doctor", "physician"], "hu": ["orvos", "doktor"]}, "examples": [["venigu la kuraciston, \u0109ar mi estas malsana", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 39"]], "subdefinitions": []}], "root": "kurac", "primary": false}, "hieno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio hienedoj (Hyaena), nokta rabobesto el Afriko kaj Azio, sin nutranta per kadavra\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0433\u0456\u0435\u043d\u0430"], "fr": ["hy\u00e8ne"], "en": ["hyena"], "nl": ["hyena"], "pt": ["hiena"], "el": ["\u03cd\u03b1\u03b9\u03bd\u03b1"], "de": ["Hy\u00e4ne"], "it": ["iena"], "hu": ["hi\u00e9na"], "es": ["hiena"], "br": ["bleiz-broc'h"], "ru": ["\u0433\u0438\u0435\u043d\u0430"], "sv": ["hyena"], "pl": ["hiena"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hien", "primary": true}, "Laoso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la sudorienta Azio kun \u0109efurbo Vjentiano. Teritorio de Popola Demokratia Respubliko Laoso. ISO-3166 kodo: LA. \u011ci limas kun Birmo, \u0108inujo, Kambo\u011do, Tajlando kaj Vjetnamujo.", "translations": {"fa": ["\u0644\u0627\u0626\u0648\u0633"], "de": ["Laos"], "bg": ["\u041b\u0430\u043e\u0441"], "en": ["Laos"], "pl": ["Laos", "Laota\u0144ska Republika Ludowo-Demokratyczna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Laos", "primary": true}, "ige": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adverbo signifanta la ka\u016dzecon, kaj montranta la aganton.", "translations": {}, "examples": [["\u0109io okazis ige de tiu virino", null], ["la malvenko de Anibalo ige de Scipiono", null], ["la fondo de Romo ige de Romulo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "age de, fare de.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ig", "primary": false}, "aplombo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre granda memfido, nekonsternebleco.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u043b\u0451\u043c\u0431"], "fr": ["aplomb", "assurance", "toupet"], "en": ["aplomb"], "ru": ["\u0441\u0430\u043c\u043e\u0443\u0432\u0435\u0440\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0430\u043f\u043b\u043e\u043c\u0431"], "de": ["Selbstsicherheit", "selbstbewusstes Auftreten", "Aplomb", "Nachdruck"], "hu": ["magabiztoss\u00e1g", "hidegv\u00e9r", "nyomat\u00e9k", "biztos fell\u00e9p\u00e9s"], "sk": ["sebavedomie (prive\u013ek\u00e9)"], "es": ["aplomo"]}, "examples": [["sin prezenti kun aplombo", null], ["aplombe aserti malvera\u0135on", null]], "subdefinitions": []}], "root": "aplomb", "primary": true}, "sekvojadendro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio taksodiacoj (Sequoiadendron), kun nur unu specio, giganta arbo el Kalifornio, kies alto atingas \u011dis 100 metrojn, kaj kiu fari\u011das \u011dis 4000 jarojn a\u011da. Iom pli alta, sed ne tiom maljuna fari\u011das la sekvojo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0435\u043a\u0432\u043e\u0439\u044f\u0434\u0435\u043d\u0434\u0440\u043e\u043d", "\u043c\u0430\u043c\u043e\u043d\u0442\u043e\u0432\u043e \u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e", "\u0432\u0435\u043b\u043b\u0438\u043d\u0433\u0442\u043e\u043d\u0438\u044f"], "de": ["Mammutbaum"], "nl": ["mammoetboom", "seqoiadendron"], "it": ["sequoia gigante", "wellingtonia"], "hu": ["hegyi mamutfeny\u0151", "kaliforniai mamutfeny\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sekvojadendr", "primary": true}, "igi": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kvankam la ordo de la vortoj estas sufi\u0109e libera en Esperanto, oni kutimas, pro klareco, meti inter igi kaj la infinitivo la subjekton de tiu infinitivo, kaj post la infinitivo ties komplementon: tiu \u0109i brava konduto de nia junularo igos Sargonon pripensi, kaj faros lin pli cedema; kolero de re\u011do estas kuriero de morto, sed homo sa\u011da igas \u011din pardoni; kio do igis ilin vagadi? ne ekzistas alia bono por la homo, krom man\u011di kaj trinki kaj igi sian animon \u011dui plezuron de lia laborado la bezono de viaj servoj igis min vin voki; la amuzo igis min forgesi pri la horo; mi igis lin forkuri; la farmisto igis siajn amikojn man\u011di la kokinojn; trovi rimedojn por igi la mondon komenci uzadi la lingvon.."], "primary definition": "(transitiva) Uzata memstare, havas la saman sencon kiel la sufikso (Kp. \u0109e la komenco); \u011di diferencas de fari, per tio, ke fari signifas, ke io estas \u015dan\u011data de ia ekstera ka\u016dzo, dum igi nenion precizigas pri la ka\u016dzo, kaj havas sekve pli vastan amplekson.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c (\u043d\u0435\u0447\u044b\u043c, \u044f\u043a\u0456\u043c\u0441\u044c\u0446\u0456)", "\u043f\u0440\u044b\u043c\u0443\u0441\u0456\u0446\u044c (\u0448\u0442\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456 \u0437\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c)"], "fr": ["faire (+ infinitif)", "rendre (tel ou tel)"], "en": ["cause to become"], "nl": ["doen", "maken"], "pt": ["fazer", "tornar"], "ru": ["\u0441\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c (\u043a\u0430\u043a\u0438\u043c-\u043b.)", "\u0437\u0430\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c (\u0447\u0442\u043e-\u043b. \u0441\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c)"], "de": ["machen", "veranlassen"], "hu": ["-tat", "-tet", "tesz (valamilyenn\u00e9, valamiv\u00e9)", "\u00f6szt\u00f6n\u00f6z"], "cs": ["d\u011blat (n\u011bco n\u011bjak\u00fdm)"]}, "examples": [["li igis fari al si veston", null], ["mi igis rakonti al mi la nova\u0135on", null], ["igis tion supozi \u015diaj hipokrite mallevitaj okuloj", "La Faraono, volumo 2, \u0109apitro 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ig", "primary": true}, "infanteriano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Soldato de infanterio.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0445\u0430\u0446\u0456\u043d\u0435\u0446"], "fr": ["fantassin"], "en": ["infantryman", "foot soldier"], "nl": ["infanterist"], "pt": ["soldado de infantaria", "infante (militar)"], "ru": ["\u043f\u0435\u0445\u043e\u0442\u0438\u043d\u0435\u0446"], "de": ["Infanterist", "Fu\u00dfsoldat"], "sv": ["infanterist"], "hu": ["gyalogos (katona)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "infanteri", "primary": false}, "malkohera": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0441\u0441\u0432\u044f\u0437\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u043f\u043e\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432\u043e\u0440\u0435\u0447\u0438\u0432\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u043a\u043e\u0433\u0435\u0440\u0435\u043d\u0442\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["incoh\u00e9rent"], "nl": ["incoherent"], "hu": ["inkoherens", "sz\u00e9ttart\u00f3", "\u00f6sszef\u00fcgg\u00e9stelen"]}, "examples": [["malgra\u016d evidenta enuo Azazello fina\u016dskultis tiun malkoheran paroladon", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 19"], ["malkohereco", null], ["malkohera\u0135o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "koher", "primary": false}, "ioma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nedifina adjektivo, montranta neprecizan malgrandan kvanton a\u016d nombron.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u043a\u043e\u0442\u043e\u0440\u044b\u0439"], "fr": ["un certain (quantit\u00e9 impr\u00e9cise)", "quelque (quantit\u00e9 impr\u00e9cise)", "une certaine quantit\u00e9 de", "un certain nombre de", "un (... d'une certaine ampleur)", "du (art. part., une certaine quantit\u00e9 de)"], "nl": ["enkele"], "pt": ["algum (adj.)"], "be": ["\u043d\u0435\u043a\u0430\u0442\u043e\u0440\u044b", "\u043d\u0435\u0439\u043a\u0456"], "de": ["bisschen"], "vo": ["anik"], "hu": ["valah\u00e1ny", "n\u00e9h\u00e1ny", "csek\u00e9ly"]}, "examples": [["sekvis ioma senzorgemo en la monda politiko", "A. Gofen, Dio, benu Usonon!, Monato, jaro 2002a, numero 11a, p. 9a"], ["la parolantino volis esprimi samtempe surprizon, virinan ofendi\u011don kaj ioman deziremon", "Pro I\u015dtar\u0109ap. 2"], ["iomaj a\u016dskultantoj protestis", null]], "subdefinitions": []}], "root": "iom", "primary": false}, "kolbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tenilo, plej ofte ligna, de fusilo a\u016d de pistolo, kiun oni eventuale al\u015dultrigas por pafo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u043a\u043b\u0430\u0434 (\u0441\u0442\u0440\u044d\u043b\u044c\u0431\u044b)", "\u0440\u0443\u043a\u0430\u044f\u0446\u044c (\u043f\u0456\u0441\u0442\u0430\u043b\u0435\u0442\u0430)"], "fr": ["crosse (d'arme \u00e0 feu)"], "en": ["stock (nur parolante pri longa pafilo)", "butt", "grip (nur parolante pri pistolo)"], "nl": ["kolf (v.vuurwapen)"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043a\u043b\u0430\u0434 (\u0440\u0443\u0436\u044c\u044f)", "\u0440\u0443\u043a\u043e\u044f\u0442\u043a\u0430 (\u043f\u0438\u0441\u0442\u043e\u043b\u0435\u0442\u0430)"], "ca": ["culata"], "de": ["Kolben"], "hu": ["puskatus", "agy (l\u0151fegyver\u00e9)"], "es": ["culata"]}, "examples": [["per la kolbo de mia pafilo mi enbategis la kapon de la leono", "[La Voja\u011doj kaj] Mirigaj Aventuroj de Barono M\u00fcnchhausen, \u0109apitro 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kolb", "primary": true}, "da\u016dbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la kurbigitaj tabuletoj, kiujn oni uzas por fari la korpon de barelo.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u0451\u043f\u043a\u0430 (\u0431\u043e\u0447\u043a\u0456)"], "fr": ["douve (de tonneau)"], "en": ["stave"], "pt": ["aduela"], "ru": ["\u043a\u043b\u0451\u043f\u043a\u0430 (\u0431\u043e\u0447\u0430\u0440\u043d\u0430\u044f)"], "de": ["Daube", "Fassdaube"], "hu": ["donga"], "pl": ["klepka beczki"], "es": ["duela (de barril)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "da\u016db", "primary": true}, "gelatena\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Suko el besta substanco, kiu enhavas gelatenon kaj malvarmi\u011dinte fari\u011das solida sed mola.", "translations": {"be": ["\u0436\u044d\u043b\u0435"], "fr": ["gel\u00e9e (cuis.)"], "nl": ["gelei", "gel"], "pt": ["gel\u00e9ia"], "ru": ["\u0436\u0435\u043b\u0435"], "de": ["Gallerte"], "hu": ["kocsonya"], "fa": ["\u0698\u0644\u0647", "\u0644\u0631\u0632\u0627\u0646\u06a9"], "pl": ["galareta"]}, "examples": [["gelatena\u0135o de bovido, de fi\u015do", null], ["\u015dinko garnita per gelatena\u0135o", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Suko elpremita el fruktoj, kiu, sukerite kaj malvarmi\u011dinte, fari\u011das solida sed mola kiel gelateno.", "translations": {"de": ["Gelee"], "pt": ["gelatina"], "pl": ["galaretka owocowa"], "hu": ["zsel\u00e9", "gy\u00fcm\u00f6lcskocsonya"]}, "examples": [["gelatena\u0135o el pomo, riboj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "gelaten", "primary": false}, "mento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio lamiacoj (Mentha).", "translations": {"be": ["\u043c\u044f\u0442\u0430"], "fr": ["menthe"], "en": ["mint"], "nl": ["munt"], "pt": ["menta", "hortel\u00e3"], "ru": ["\u043c\u044f\u0442\u0430"], "de": ["Minze"], "tr": ["nane"], "hu": ["menta"], "fa": ["\u067e\u0648\u0646\u0647"], "br": ["bent"], "pl": ["mi\u0119ta"]}, "examples": [["\u015dajnis kvaza\u016d la silenta arbara naturo per tio fari\u011dis sankta pre\u011dejo kaj la sova\u011da mento bonodoris kvaza\u016d \u011di volus anstata\u016di altaron kaj incensojn", "Fabeloj, volumo 4, lasta son\u011do de maljuna kverko"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Pipromento.", "translations": {"ru": ["\u043c\u044f\u0442\u0430 \u043f\u0435\u0440\u0435\u0447\u043d\u0430\u044f"], "nl": ["pepermunt"], "pt": ["hortel\u00e3-pimenta"], "de": ["Pfefferminze"], "hu": ["borsmenta"], "fa": ["\u0646\u0639\u0646\u0627\u0639"], "pl": ["mi\u0119ta pieprzowa"]}, "examples": [["\u0109ar vi pagas dekona\u0135ojn de mento kaj de anizo kaj de kumino", "La Nova Testamento, Mateo 23:23"]], "subdefinitions": []}], "root": "ment", "primary": true}, "tujpreta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiu postulas nur mallongan preparadon.", "translations": {"ru": ["\u0431\u044b\u0441\u0442\u0440\u043e\u0433\u043e \u043f\u0440\u0438\u0433\u043e\u0442\u043e\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u044f (\u043e \u0435\u0434\u0435)"], "fr": ["instantan\u00e9"], "en": ["instant"], "nl": ["instant-"], "pt": ["instant\u00e2neo"], "be": ["\u0445\u0443\u0442\u043a\u0430\u0433\u0430 \u043f\u0440\u044b\u0433\u0430\u0442\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u044f (\u043f\u0440\u0430 \u0435\u0436\u0443)", "\u0440\u0430\u0441\u043f\u0443\u0448\u0447\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b (\u043f\u0440\u0430 \u043d\u0430\u043f\u0456\u0442\u0430\u043a)"], "de": ["Fertig-"], "hu": ["konyhak\u00e9sz", "azonnal old\u00f3d\u00f3", "instant"], "es": ["instant\u00e1neo"], "fi": ["pika-", "instant-"], "pl": ["ekspresowe (danie)", "instant"]}, "examples": [["tujpreta kafo", "Hejma Vortaro"], ["tujpreta vermi\u0109elo.", "Hejma Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "tuj", "primary": false}, "kromnomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043c\u044f\u043d\u0443\u0448\u043a\u0430"], "fr": ["surnom"], "en": ["nickname", "alias"], "nl": ["bijnaam"], "pt": ["alcunha", "cognome", "apelido"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0437\u0432\u0438\u0449\u0435", "\u043a\u043b\u0438\u0447\u043a\u0430"], "de": ["Beiname", "Zuname", "Nebenbezeichnung"], "hu": ["ragadv\u00e1nyn\u00e9v"], "br": ["lesanv", "moranv"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nom", "primary": false}, "Malajzio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato en la sudorienta Azio kun \u0109efurbo Kuala-Lumpuro. Ferderacio Malajzio. ISO-3166 kodo: MY. \u011ci limas kun Brunejo, Indonezio kaj Tajlando.", "translations": {"nl": ["Maleisi\u00eb"], "de": ["Malaysia"], "bg": ["\u041c\u0430\u043b\u0430\u0439\u0437\u0438\u044f"], "en": ["Malaysia"], "pl": ["Malezja", "Federacja Malezji"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "malajzi", "primary": true}, "laca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sentanta sin malvigla kaj bezonanta ripozon pro eluzo de siaj fortoj per troa penado.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u043e\u043c\u043b\u0435\u043d\u044b"], "fr": ["fatigu\u00e9"], "en": ["tired", "weary", "fatigued"], "el": ["\u03ba\u03bf\u03c5\u03c1\u03b1\u03c3\u03bc\u03ad\u03bd\u03bf\u03c2"], "de": ["m\u00fcde", "matt", "\u00fcberdr\u00fcssig"], "it": ["stanco"], "hu": ["f\u00e1radt"], "bg": ["\u0443\u043c\u043e\u0440\u0435\u043d", "\u0438\u0437\u043c\u043e\u0440\u0435\u043d"], "br": ["skuizh"], "cs": ["unaven\u00fd"], "es": ["cansado"], "he": ["\u05e2\u05d9\u05d9\u05e3"], "ru": ["\u0443\u0441\u0442\u0430\u043b\u044b\u0439", "\u0443\u0442\u043e\u043c\u043b\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439"], "nl": ["moe"], "pt": ["cansado"], "sv": ["tr\u00f6tt"]}, "examples": [["laca de nokta sendormo", null], ["maljunulo laca pro longa voja\u011do", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 6a, nokta aventuro de Lemuel"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Tedita de ia okupo kaj deziranta \u011din rezigni a\u016d \u0109esigi.", "translations": {"en": ["tired of", "fed up with", "jaded"]}, "examples": [["mi estas laca pro viaj sen\u0109esaj petoj", null], ["laca de la povo, de la amuza\u0135oj, de la sendanka laborado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lac", "primary": true}, "geofizikisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri geofiziko.", "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u0430\u0444\u0456\u0437\u0456\u043a"], "fr": ["g\u00e9ophysicien"], "nl": ["geofysicus"], "pt": ["geof\u00edsico"], "de": ["Geophysiker"], "sv": ["geofysiker"], "hu": ["geofizikus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "geofizik", "primary": false}, "senhelpa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tia, ke mankas \u0109ia helpo.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0441\u043f\u043e\u043c\u043e\u0449\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["abandonn\u00e9", "d\u00e9sempar\u00e9"], "en": ["helpless"], "nl": ["hulpeloos"], "pt": ["desamparado (adj.)"], "be": ["\u0431\u0435\u0437\u0434\u0430\u043f\u0430\u043c\u043e\u0436\u043d\u044b", "\u0431\u044f\u0441\u043f\u043e\u043c\u0430\u0447\u043d\u044b"], "de": ["hilflos"], "it": ["derelitto", "abbandonato (senza mezzi)", "senza mezzi"], "hu": ["tehetetlen"], "br": ["diharp", "diskoazell"], "sv": ["hj\u00e4lpl\u00f6s"], "pl": ["bezradny", "niezaradny"]}, "examples": [["sensa\u011daj kaj senhelpaj bestoj", "Esenco kaj Estonte"], ["la kontra\u016duloj ekstaras senhelpe kaj ne scias, kion respondi", "Esenco kaj Estonte"], ["montradis en sia agado grandegan nelertecon kaj senhelpecon", "Esenco kaj Estonte"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tia, ke nenia helpo povus \u011din plibonigi.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u043f\u043e\u043f\u0440\u0430\u0432\u0438\u043c\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0438\u0437\u043b\u0435\u0447\u0438\u043c\u044b\u0439"], "fr": ["irr\u00e9m\u00e9diable", "irr\u00e9parable"], "pt": ["irremedi\u00e1vel"], "it": ["irrimediabile", "irreparabile"], "hu": ["kiv\u00e9dhetetlen"], "br": ["diremed", "dirapar (diremed)"], "pl": ["bezradny"]}, "examples": [["tio okazis el simpla, senhelpa neceseco", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "help", "primary": false}, "striknino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre venena maldol\u0109a alkaloido uzata en medicino.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0440\u044b\u0445\u043d\u0456\u043d"], "fr": ["strychnine"], "bg": ["\u0441\u0442\u0440\u0438\u0445\u043d\u0438\u043d"], "nl": ["strychnine"], "ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0438\u0445\u043d\u0438\u043d"], "ca": ["estricnina"], "de": ["Strychnin"], "hu": ["sztrichnin"], "en": ["strychnine"], "es": ["estricnina"]}, "examples": [["li supervivis la efikon de dozo da striknino sufi\u0109a por mortigi \u0109evalon", "G. Garc\u00eda M\u00e1rquez, trad. F. de Diego, Cent Jaroj da Soleco, Fonto, 1992"]], "subdefinitions": []}], "root": "striknin", "primary": true}, "peonio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio peoniacoj (Paeonia), kun belaj grandaj multpetalaj floroj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0456\u0432\u043e\u043d\u044f"], "bg": ["\u0431\u043e\u0436\u0443\u0440"], "nl": ["pioenroos"], "pt": ["pe\u00f4nia"], "ru": ["\u043f\u0438\u043e\u043d"], "de": ["Pfingstrose"], "hu": ["bazsar\u00f3zsa", "pe\u00f3nia"], "en": ["peony"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "peoni", "primary": true}, "neesto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Neekzisto.", "translations": {"be": ["\u043d\u044f\u0431\u044b\u0442"], "fr": ["inexistence"], "en": ["non-existence"], "ru": ["\u043d\u0435\u0431\u044b\u0442\u0438\u0435"], "ca": ["inexist\u00e8ncia"], "de": ["Nichtsein"], "tp": ["weka"], "hu": ["hi\u00e1ny", "neml\u00e9t"], "es": ["inexistencia"], "pl": ["nieistnienie", "niebyt"]}, "examples": [["kontra\u016d neesto ne helpas protesto", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "est", "primary": false}, "rezolucio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Deziro precize kaj oficiale esprimita de iu kunveno.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0437\u0430\u043b\u044e\u0446\u044b\u044f", "\u043f\u0430\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u0430", "\u0440\u0430\u0448\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["r\u00e9solution (d\u00e9claration officielle)"], "en": ["resolution"], "nl": ["resolutie"], "pt": ["resolu\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0440\u0435\u0437\u043e\u043b\u044e\u0446\u0438\u044f", "\u043f\u043e\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Resolution"], "sv": ["resolution"], "hu": ["hat\u00e1rozat"]}, "examples": [["ili subskribis rezolucion favoran al la disvastigo de nia mondlingvo", "Aventuroj de pioniro, \u0109apitro 40a, p. 93a"]], "subdefinitions": []}], "root": "rezoluci", "primary": true}, "dinamometro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Instrumento por mezuri la forton de homo, besto a\u016d motoro.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u043d\u0430\u043c\u043e\u043c\u044d\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["dynamom\u00e8tre"], "pt": ["dinam\u00f4metro"], "ru": ["\u0441\u0438\u043b\u043e\u043c\u0435\u0440", "\u0434\u0438\u043d\u0430\u043c\u043e\u043c\u0435\u0442\u0440"], "de": ["Dynamometer"], "hu": ["er\u0151m\u00e9r\u0151", "dinamom\u00e9ter"], "fa": ["\u0646\u06cc\u0631\u0648\u0633\u0646\u062c"], "pl": ["dynamometr"], "es": ["dinam\u00f3metro"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dinamometr", "primary": true}, "limi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esence konsisti el, ne esti pli ampleksa ol.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u043c\u044f\u0436\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["se limiter (\u00e0)"], "nl": ["zich beperken tot"], "pt": ["limitar-se", "restringir-se", "resumir-se"], "ru": ["\u043e\u0433\u0440\u0430\u043d\u0438\u0447\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043e\u0433\u0440\u0430\u043d\u0438\u0447\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["begrenzt sein", "beschr\u00e4nkt sein", "eingeschr\u00e4nkt sein", "sich begrenzen (auf)", "sich beschr\u00e4nken (auf)", "sich einschr\u00e4nken (auf)"], "hu": ["behat\u00e1rol\u00f3dik", "korl\u00e1toz\u00f3dik", "szor\u00edtkozik"], "pl": ["sk\u0142ada\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["\u0109iuj liaj pretendoj limi\u011das je la edzi\u011d-permeso", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lim", "primary": false}, "riglilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ilo por rigli.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0441\u0430\u045e\u043a\u0430", "\u0437\u0430\u0432\u0430\u043b\u0430", "\u0440\u044b\u0433\u0435\u043b\u044c"], "hu": ["retesz", "tol\u00f3z\u00e1r", "rigli"], "de": ["Riegel"], "nl": ["grendel"], "ru": ["\u0437\u0430\u0441\u043e\u0432", "\u0437\u0430\u0434\u0432\u0438\u0436\u043a\u0430", "\u0440\u0438\u0433\u0435\u043b\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rigl", "primary": false}, "humila": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Volonte sin malaltiganta; malfiera.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043a\u043e\u0440\u043b\u0456\u0432\u044b"], "fr": ["humble"], "en": ["humble"], "nl": ["nederig", "deemoedig"], "pt": ["humilde"], "ru": ["\u043f\u043e\u043a\u043e\u0440\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u043c\u0438\u0440\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["unterw\u00fcrfig", "dem\u00fctig"], "it": ["umile"], "hu": ["al\u00e1zatos"], "br": ["uvel"], "pl": ["pokorny", "uni\u017cony"]}, "examples": [["humila anta\u016d, kun, kontra\u016d potenculoj", null], ["humila servisto", null], ["ne iras hakilo al kolo humila", "Proverbaro esperanta"], ["la humileco anta\u016d la naturo estas signo de vera scienculo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Montranta, pruvanta malfierecon, respekton.", "translations": {}, "examples": [["humila letero, vo\u0109o, peto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "modesta", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "fiera", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "humil", "primary": true}, "Butano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la Himalajo kun \u0109efurbo Timbuo. Teritorio de Re\u011dujo Butano. ISO-3166 kodo: BT. \u011ci limas kun \u0108inujo kaj Hindujo.", "translations": {"nl": ["Bhoetan"], "de": ["Bhutan"], "bg": ["\u0411\u0443\u0442\u0430\u043d"], "en": ["Bhutan"], "pl": ["Bhutan", "Kr\u00f3lestwo Bhutanu"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "butan", "primary": true}, "jam de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["de", "depuis"], "pl": ["ju\u017c od"], "hu": ["m\u00e1r... \u00f3ta"]}, "examples": [["jam de tre longa tempo la sekvantaj tri verkoj estas rigardataj kiel fundamento de Esperanto", "Fundamento de Esperanto, Anta\u016dparolo"], ["mi ne estas vokita iri al la re\u011do jam de tridek tagoj", "La Malnova Testamento, Ester 4:11"]], "subdefinitions": []}], "root": "de", "primary": false}, "mu\u015dfungo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de amanito (Amanita muscaria).", "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u0445\u0430\u043c\u043e\u0440"], "fr": ["amanite muscarine", "amanite tue-mouches"], "nl": ["vliegenzwam"], "ru": ["\u043c\u0443\u0445\u043e\u043c\u043e\u0440"], "de": ["Fliegenpilz"], "hu": ["l\u00e9gy\u00f6l\u0151 gal\u00f3ca"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fung", "primary": false}, "skribilaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sortimento de skribiloj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0438\u0441\u044c\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b\u0435 \u043f\u0440\u0438\u043d\u0430\u0434\u043b\u0435\u0436\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438", "\u043f\u0438\u0441\u044c\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 \u043f\u0440\u0438\u0431\u043e\u0440"], "fr": ["trousse (outils d'\u00e9criture)"], "de": ["Schreibzeug"], "nl": ["pennenzak"], "hu": ["\u00edr\u00f3k\u00e9szlet", "\u00edr\u00f3eszk\u00f6z\u00f6k"]}, "examples": [["mia skribilaro konsistas el inkujo, sablujo, kelke da plumoj, krajono kaj inksorbilo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 34"]], "subdefinitions": []}], "root": "skrib", "primary": false}, "far": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["de (compl\u00e9ment d'agent)", "par (compl\u00e9ment d'agent)"]}, "examples": [["rezisti al la malestimo far la homoj", "La revadoj de soleca promenantoDua promenado"], ["granda urbo preska\u016d tute forbalaita far titana kataklismo", "Voja\u011do en Esperanto-lando Mauro Nervi Tertremo leciono 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "far", "primary": false}, "soni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Estigi a\u016ddeblan aervibradon.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0432\u0443\u0447\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["sonner"], "en": ["sound"], "nl": ["klinken"], "de": ["Ton", "Laut"], "tp": ["kalama"], "hu": ["hangzik", "sz\u00f3l (hangzik)"], "cs": ["zn\u00edt"]}, "examples": [["barelo malplena sonas plej la\u016dte", "Proverbaro esperanta"], ["\u0109e la ronda tablo du tondiloj sonis akre", "Marta"], ["sonis tamburoj kaj flutoj", "B"], ["en la radianta aero la birdoj sonis", "B"], ["la horlo\u011do sonis tri kvaronojn", "Fabeloj, volumo 1, vojkamarado"], ["denove eksonis krakoj", "Z"], ["eksonis voko", "K"], ["eksonis rapidaj pa\u015doj", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 24a"], ["tiu \u0109i frazo estas nur bele sonanta kolekto da vortoj", "Z"], ["apla\u016ddoj tondre rulsonis tra la plenega salono", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) A\u016ddeble iel esprimi\u011di.", "translations": {}, "examples": [["en la malaltaj tonoj de lia vo\u0109o sonis kvaza\u016d malkontenteco", "Marta"], ["denove sonos en la urbo la lingvo de Zamenhof", null], ["tiu \u0109i sama peco en stilo esperanta sonus tiamaniere..", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "son", "primary": true}, "gasujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ajna ujo, destinita por teni gason, kaj pli speciale.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0437\u0430\u0432\u044b \u0431\u0430\u043b\u0451\u043d", "\u0433\u0430\u0437\u0433\u043e\u043b\u044c\u0434\u0430\u0440", "\u0433\u0430\u0437\u0430\u0441\u0445\u043e\u0432\u0456\u0448\u0447\u0430"], "fr": ["r\u00e9servoir de gaz"], "de": ["Gasbeh\u00e4lter", "Gastank"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "metala ujo, destinita por teni de kelkcent \u011dis kelkmil gramojn da kunpremita gaso, ofte brulgaso;", "translations": {"ru": ["\u0433\u0430\u0437\u043e\u0432\u044b\u0439 \u0431\u0430\u043b\u043b\u043e\u043d"], "fr": ["bouteille de gaz"], "nl": ["gasfles", "gastank"], "pt": ["buj\u00e3o de g\u00e1s"], "hu": ["g\u00e1zpalack"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "granda rezervujo por brulgaso \u0109e la fabriko.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0430\u0437\u043e\u0445\u0440\u0430\u043d\u0438\u043b\u0438\u0449\u0435"], "nl": ["gashouder"], "hu": ["g\u00e1ztart\u00e1ly"]}, "examples": []}]}], "root": "gas", "primary": false}, "kastri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Senigi homon a\u016d beston je naskigpovo, fortran\u0109ante la seksajn glandojn.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u043a\u043b\u0430\u0434\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["castrer", "ch\u00e2trer", "couper (castrer)", "\u00e9masculer"], "en": ["castrate"], "nl": ["castreren", "ontmannen"], "ru": ["\u043a\u0430\u0441\u0442\u0440\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0441\u043a\u043e\u043f\u0438\u0442\u044c"], "ca": ["castrar"], "de": ["kastrieren", "verschneiden"], "hu": ["kiher\u00e9l", "misk\u00e1rol", "ivartalan\u00edt", "kasztr\u00e1l"], "fa": ["\u0627\u062e\u062a\u0647 \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0639\u0642\u06cc\u0645 \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "br": ["spazha\u00f1"], "es": ["castrar"]}, "examples": [["la kastritoj soprane kantas", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "kastr", "primary": true}, "Homero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eposisto helena (probable el la 8a jarcento a. K.) konsiderata kiel a\u016dtoro de Iliado kaj Odiseado.", "translations": {"be": ["\u0413\u0430\u043c\u044d\u0440"], "fr": ["Hom\u00e8re"], "en": ["Homer"], "pt": ["Homero"], "ru": ["\u0413\u043e\u043c\u0435\u0440"], "ca": ["Homer"], "de": ["Homer"], "it": ["Omero"], "hu": ["Hom\u00e9rosz"], "es": ["Homero"], "pl": ["Homer"]}, "examples": [["Homero prikantas en sia eposo la templon de Atena", "Interesa arkeologio, p. 19a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Homer", "primary": true}, "rompita linio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Linio, konsistanta el kontinua sinsekvo de strekoj.", "translations": {"be": ["\u043b\u043e\u043c\u0430\u043d\u0430\u044f"], "fr": ["ligne bris\u00e9e"], "en": ["broken line"], "nl": ["stippellijn"], "ru": ["\u043b\u043e\u043c\u0430\u043d\u0430\u044f"], "de": ["Steckenzug"], "hu": ["t\u00f6r\u00f6ttvonal"], "pl": ["\u0142amana"]}, "examples": [["la rando de plurlatero estas fermita rompita linio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lini", "primary": false}, "resanigilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043b\u0435\u043a\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["rem\u00e8de"], "en": ["cure", "medicine", "remedy"], "nl": ["geneesmiddel", "medicijn"], "be": ["\u043b\u044f\u043a\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u0430", "\u043b\u0435\u043a\u0456"], "de": ["Medizin"], "tr": ["ila\u00e7"], "it": ["medicina (farmaco)"], "hu": ["gy\u00f3gy\u00e1szati eszk\u00f6z"], "he": ["\u05ea\u05e8\u05d5\u05e4\u05d4"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "san", "primary": false}, "koaguli\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Transi\u011di al solida a\u016d duonsolida stato.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0432\u0451\u0440\u0442\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f (\u043e \u043a\u0440\u043e\u0432\u0438)", "\u043a\u043e\u0430\u0433\u0443\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["coaguler (intr.)", "se coaguler", "figer (intr.)", "cailler (former des caillots)", "se cailler (former des caillots)", "\u00e9paissir (intr., en p. d'un liquide)", "prendre (devenir solide)"], "en": ["coagulate"], "nl": ["coaguleren", "stollen"], "tr": ["p\u0131ht\u0131la\u015fmak"], "hu": ["megdermed", "megalvad", "koagul\u00e1l\u00f3dik"], "es": ["coagular (intr.)", "coagularse"]}, "examples": [["koaguli\u011dinta sango", null]], "subdefinitions": []}], "root": "koagul", "primary": false}, "Jupitero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Romia supera dio, la dio de lumo, tondro kaj fulmo.. Analogo de helena Ze\u016dso.", "translations": {"be": ["\u042e\u043f\u0456\u0442\u044d\u0440"], "fr": ["Jupiter"], "en": ["Jupiter"], "pt": ["J\u00fapiter"], "el": ["\u0394\u03af\u03b1\u03c2"], "de": ["Jupiter"], "it": ["Giove"], "hu": ["Jupiter"], "fa": ["\u0698\u0648\u067e\u06cc\u062a\u0631"], "es": ["J\u00fapiter"], "ru": ["\u042e\u043f\u0438\u0442\u0435\u0440"], "pl": ["Jowisz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La kvina (la\u016d distanco de la Suno) kaj la plej granda planedo de la sunsistemo.", "translations": {"fa": ["\u0645\u0634\u062a\u0631\u06cc (\u0646\u062c\u0648\u0645)", "\u0628\u0650\u0631\u062c\u06cc\u0633"], "zh": ["\u6728\u661f [M\u00f9x\u012bng]"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Jupiter", "primary": true}, "Oskaro": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Oskaro anka\u016d estas nomo de kinarta premio."], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo \u011dermandevena.", "translations": {"fr": ["Oscar"], "nl": ["Oskar"], "it": ["Oscar"], "hu": ["Oszk\u00e1r"]}, "examples": [["onklo Oskaro rakontis pri la vir\u0109evalo Narciso, kiun posedas lia amiko", "L. Nordenstorm, \u015canco por Johano, \u015danco por Nikolao, 2006"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Oskaro anka\u016d estas voknomo."], "primary definition": "Premio por kinartistoj diverskategoriaj: re\u011disoroj, rolistoj... donata ekde 1929 dum \u0109iujara ceremonio en Losan\u011deleso, kromnomata la\u016d la premiaj statuetoj.", "translations": {"fr": ["Oscar (prix cin\u00e9matographique)"], "de": ["Oskar"], "nl": ["Oscar (premie)"], "it": ["Oscar (premio)"], "hu": ["Oszk\u00e1r-d\u00edj"]}, "examples": [["Ang Lee gajnis oskaron de plej bona re\u011disoro", "\u0108ina Radio Internacia, Ang Lee..., 2006-03-07"]], "subdefinitions": []}], "root": "Oskar", "primary": true}, "varbi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari per siaj instigoj, ke iu soldati\u011du.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u0440\u0431\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["recruter"], "en": ["enlist"], "nl": ["ronselen", "werven"], "pt": ["alistar", "recrutar"], "be": ["\u0432\u044d\u0440\u0431\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0432\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u044b\u0432\u0430\u0431\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u044b\u0446\u044f\u0433\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["anwerben", "rekrutieren"], "hu": ["toboroz", "verbuv\u00e1l"], "sk": ["verbova\u0165"], "br": ["tuta"], "es": ["reclutar"], "he": ["\u05dc\u05d2\u05d9\u05d9\u05e1"]}, "examples": [["la aventuristojn ili varbis en la armeon", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari per siaj instigoj, ke iu ani\u011du al grupo, partio, doktrino.", "translations": {"de": ["werben", "anwerben", "gewinnen"]}, "examples": [["estas pli facile varbi iun al Esperanto ol fari ke la varbito i\u011du vera praktikanto de la lingvo", null], ["varbi samideanojn", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "varb", "primary": true}, "malkruda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Delikata.", "translations": {"be": ["\u0442\u043e\u043d\u043a\u0456", "\u0432\u044b\u0442\u0430\u043d\u0447\u0430\u043d\u044b", "\u0434\u0430\u043b\u0456\u043a\u0430\u043d\u0442\u044b", "\u0440\u0430\u0444\u0456\u043d\u0430\u0432\u0430\u043d\u044b"], "fr": ["raffin\u00e9"], "nl": ["geraffineerd"], "ru": ["\u0434\u0435\u043b\u0438\u043a\u0430\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u0443\u0442\u043e\u043d\u0447\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0442\u043e\u043d\u043a\u0438\u0439", "\u0440\u0430\u0444\u0438\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["bearbeitet", "verfeinert", "raffiniert"], "pl": ["delikatny", "przetworzony", "wyrafinowany"], "hu": ["finom"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "krud", "primary": false}, "sukurado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago de persono, kiu sukuras.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0432\u0430\u044f \u043f\u043e\u043c\u043e\u0449\u044c"], "nl": ["eerstehulpverlening", "EHBO"], "pl": ["pierwsza pomoc"], "de": ["erste Hilfe"], "it": ["soccorso (azione)"], "es": ["el socorro", "el socorrer"], "hu": ["seg\u00e9lyny\u00fajt\u00e1s", "els\u0151seg\u00e9lyny\u00fajt\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sukur", "primary": false}, "muzika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al muziko.", "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u0437\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["musical"], "nl": ["muziek-", "muzikaal"], "ru": ["\u043c\u0443\u0437\u044b\u043a\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "pl": ["muzyczny"], "vo": ["musigik"]}, "examples": [["noto muzika", "Fundamento de Esperanto, UV, \u0109e \u00abnoto\u00bb"], ["en \u0109iu lingvo la muzika terminaro estas en stato \u0125aosa", "Muzika terminaro (represo de la eldono fare de Internacia Esperanto-Ligo, 1944), p. 3a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Posedanta muzikan econ, agrabla por la orelo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u0437\u044b\u043a\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "sv": ["musikalisk"], "pl": ["muzykalny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "muzik", "primary": false}, "muziki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Muzike sonigi vo\u0109on a\u016d instrumenton.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0443\u0437\u0438\u0446\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["jouer (de la musique)"], "nl": ["muziek maken", "muziek spelen"], "de": ["Musik (machen)", "Musik (spielen)"], "pl": ["muzykowa\u0107", "gra\u0107 (muzyk\u0119)"], "vo": ["musig\u00f6n"]}, "examples": [["per tamburino kaj harpo ili muziku al Li", "La Malnova Testamento, Psalmaro 149:3"]], "subdefinitions": []}], "root": "muzik", "primary": false}, "muziko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Belarto pri aran\u011do de sonoj agrabla por homa a\u016ddo, precipe per ritmo, melodio, harmonio.", "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u0437\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["musique"], "bg": ["\u043c\u0443\u0437\u0438\u043a\u0430"], "nl": ["muziek"], "pt": ["m\u00fasica"], "ru": ["\u043c\u0443\u0437\u044b\u043a\u0430"], "de": ["Musik"], "sv": ["musik"], "vo": ["musig"], "en": ["music"], "es": ["m\u00fasica"], "zh": ["\u97f3\u4e50", "tr. \u97f3\u6a02 [y\u012bnyu\u00e8]"], "id": ["musik"], "pl": ["muzyka"]}, "examples": [["Arkadio, kvankam li efektive amis muzikon, nevolonte sekvis \u015din", "Patroj kaj filoj, \u0109apitro 16a, p. 88a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "muzika\u0135o", "translations": {}, "examples": [["en palacoj eburaj \u011dojigas vin muziko", "La Malnova Testamento, Psalmaro 45:8"]], "subdefinitions": []}], "root": "muzik", "primary": true}, "cipresacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de koniferoplantoj (Cupressaceae), al kiuj apartenas ekzemple cipreso kaj junipero.", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u043f\u0430\u0440\u044b\u0441\u0430\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["cupressac\u00e9es"], "en": ["Cupressaceae", "cypress (family of trees)"], "nl": ["cipresfamilie"], "pt": ["cupress\u00e1ceas"], "ru": ["\u043a\u0438\u043f\u0430\u0440\u0438\u0441\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Zypressengew\u00e4chse"], "it": ["cipressacee"], "hu": ["ciprusf\u00e9l\u00e9k"], "pl": ["cyprysowate"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cipresac", "primary": true}, "instrua\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kono, scio instruita al iu.", "translations": {"be": ["\u0443\u0440\u043e\u043a", "\u0432\u0435\u0434\u044b"], "fr": ["enseignement (ce qu'on enseigne)", "le\u00e7on (enseignement)"], "nl": ["onderwezen kennis"], "pt": ["uma li\u00e7\u00e3o", "um ensinamento"], "ru": ["\u0443\u0440\u043e\u043a (\u043f\u0435\u0440\u0435\u043d.)", "\u043f\u043e\u0443\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043d\u0430\u0441\u0442\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0443\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Lehre"], "hu": ["tanult ismeret", "tanuls\u00e1g"], "es": ["ense\u00f1anza"], "pl": ["nauka", "pouczenie", "instrukta\u017c", "kszta\u0142cenie", "wskaz\u00f3wka", "nauczka (przen.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "instru", "primary": false}, "bizanciano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Regnano de Bizancio.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0438\u0437\u0430\u043d\u0442\u0438\u0435\u0446", "\u0440\u043e\u043c\u0435\u0439"], "fr": ["Byzantin (subst.)"], "nl": ["Byzantijn"], "pt": ["bizantino (subst.)"], "de": ["Byzantiner"], "pl": ["Bizantyjczyk"], "hu": ["biz\u00e1nci (lakos)"]}, "examples": [["dum la 6a jc Italio estis dividita inter longobardoj kaj bizancianoj", "Nia lando... Italio, Kongresa Libro de la 53a IJK, 1997, Assisi"]], "subdefinitions": []}], "root": "Bizanci", "primary": false}, "\u011diba\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konveksa\u0135o en objekto.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u043f\u0443\u043a\u043b\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["bosse (protub\u00e9rance)", "gibbosit\u00e9 (protub\u00e9rance)", "protub\u00e9rance"], "en": ["hump", "bump"], "be": ["\u0432\u044b\u043f\u0443\u043a\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0432\u044b\u043f\u0443\u043a\u043b\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043f\u0443\u043a\u0430\u0442\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "de": ["Huckel"], "it": ["gobba", "gibbosit\u00e0"], "hu": ["kidudorod\u00e1s"], "es": ["protuberancia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u011dib", "primary": false}, "nigra maranaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de maranaso (Melanitta nigra).", "translations": {"en": ["common scoter", "black scoter"], "sv": ["sj\u00f6orre"], "pl": ["markaczka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anas", "primary": false}, "edeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(figure) Plezurplena loko.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0439", "\u043f\u0430\u0440\u0430\u0434\u044b\u0437"], "fr": ["\u00e9den", "paradis"], "en": ["paradise"], "nl": ["paradijs"], "pt": ["\u00e9den", "para\u00edso"], "ru": ["\u0440\u0430\u0439", "\u044d\u0434\u0435\u043c", "\u0440\u0430\u0439\u0441\u043a\u0438\u0435 \u043a\u0443\u0449\u0438"], "de": ["Paradies"], "sv": ["paradis"], "hu": ["f\u00f6ldi paradicsom", "\u00e9den(kert)"], "fa": ["\u0628\u0647\u0634\u062a", "\u0639\u062f\u0646"], "es": ["ede\u00e9n"], "pl": ["raj"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Eden", "primary": false}, "sen ia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0437 \u043a\u0430\u043a\u043e\u0433\u043e \u0431\u044b \u0442\u043e \u043d\u0438 \u0431\u044b\u043b\u043e", "\u0431\u0435\u0437\u043e \u0432\u0441\u044f\u043a\u043e\u0433\u043e"], "fr": ["sans aucun"]}, "examples": [["sen ia ka\u016dzo", null], ["sen ia \u015danceli\u011do", "Z"], ["unu viro sen ia celo stre\u0109is la pafarkon, kaj pafe trafis la re\u011don de Izrael", "La Malnova TestamentoI. Re\u011doj 22:34"], ["\u015dtono sen ia mano de\u015diri\u011dis de monto", "La Malnova TestamentoDaniel 2:45"], ["ni povas tion \u0109i anta\u016dvidi kun plena precizeco kaj certeco, sen ia ombro da dubo", "Esenco kaj Estonte"], ["la Esperantistoj agadis la tutan tempon preska\u016d tute sen iaj materialaj rimedoj", "Esenco kaj Estonte"]], "subdefinitions": []}], "root": "ia", "primary": false}, "muara": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Posedanta la rebrilon de muaro.", "translations": {"be": ["\u043c\u0443\u0430\u0440\u0430\u0432\u044b"], "hu": ["moar\u00e9"], "de": ["moiriert"], "nl": ["moir\u00e9", "gevlamd"], "ru": ["\u043c\u0443\u0430\u0440\u043e\u0432\u044b\u0439"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "muar", "primary": false}, "muari": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Doni al metalo, \u015dtofo, papero aspekton de ondemaj rebriloj.", "translations": {"de": ["moirieren"], "nl": ["moireren"], "pt": ["achamalotar", "ondear (um tecido, um metal)"], "hu": ["m\u00e1rv\u00e1nyoz", "moar\u00e9z"]}, "examples": [["muari rubandon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "muar", "primary": true}, "martiro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu suferis morton a\u016d turmentegojn pro sia religia kredo.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0443\u0447\u0435\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["martyre"], "en": ["martyr"], "nl": ["martelaar"], "pt": ["m\u00e1rtir"], "be": ["\u043f\u0430\u043a\u0443\u0442\u043d\u0456\u043a", "\u043c\u0443\u0447\u0430\u043d\u0456\u043a"], "de": ["M\u00e4rtyrer"], "sv": ["martyr"], "hu": ["v\u00e9rtan\u00fa", "m\u00e1rt\u00edr"], "fa": ["\u0634\u0647\u06cc\u062f"], "br": ["merzher"], "es": ["m\u00e1rtir"]}, "examples": [["la kristanaj martiroj", null], ["Sankta Romero de Ameriko, martiro de/por la gemalri\u0109uloj, \"La vo\u0109o de la gemalri\u0109uloj\"", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Homo, kiu suferis grandajn fizikajn a\u016d moralajn turmentojn.", "translations": {}, "examples": [["martiro de la scienco, de sia devo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "martir", "primary": true}, "av\u0109jo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karesvorto por avo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u0434\u0443\u0448\u043a\u0430"], "fr": ["grand-papa", "p\u00e9p\u00e9"], "nl": ["opa"], "de": ["Opa"], "it": ["nonnino", "nonnetto (ironico)"], "pl": ["dziadziu\u015b", "dziadzio"]}, "examples": [["kiam av\u0109jo ankora\u016d lo\u011dis en South Carolina..", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, unua libro, \u0109apitro 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109j", "primary": false}, "neinteresa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senigita je intereso.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0437\u044b\u043d\u0442\u0435\u0440\u0435\u0441\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["inint\u00e9ressant", "sans int\u00e9r\u00eat", "d\u00e9nu\u00e9 d'int\u00e9r\u00eat", "banal", "commun (inint\u00e9ressant)", "insignifiant (inint\u00e9ressant)", "quelconque (inint\u00e9ressant)"], "nl": ["onbelangrijk"], "pt": ["sem interesse (adj.)"], "de": ["uninteressant"], "hu": ["\u00e9rdektelen"], "es": ["vulgar (en el sentido de com\u00fan)", "insulso", "indiferente"], "pl": ["nieinteresuj\u0105cy", "nieciekawy"]}, "examples": [["Ken havas malgravan seninteresan oficon en la urba administrejo", "Lasu min paroli plu!La vesperfu\u015dulo"], ["lia opinio estas tute seninteresa por mi", null]], "subdefinitions": []}], "root": "interes", "primary": false}, "haltigilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ilo por haltigi.", "translations": {"be": ["\u0442\u043e\u0440\u043c\u0430\u0437"], "fr": ["frein", "entrave"], "nl": ["rem"], "pt": ["freio"], "ru": ["\u0442\u043e\u0440\u043c\u043e\u0437"], "de": ["Bremse"], "hu": ["f\u00e9k"], "ro": ["fr\u00e2n\u0103"], "pl": ["hamulec"]}, "examples": [["tio estis haltigilo por lia fervoro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "halt", "primary": false}, "miniaturo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre malgranda pentra\u0135o, plej ofte portreto, farita per akvarelaj koloroj sur eburo, metalo, pergameno kc.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u043d\u0456\u044f\u0442\u0443\u0440\u0430"], "fr": ["miniature"], "en": ["miniature"], "nl": ["miniatuur"], "ru": ["\u043c\u0438\u043d\u0438\u0430\u0442\u044e\u0440\u0430"], "de": ["Miniatur"], "hu": ["miniat\u0171r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Malgranda arta objekto delikate prilaborita.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "miniatur", "primary": true}, "cifera": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al ciferoj: , prezentanta informon per ciferoj.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0447\u0431\u0430\u0432\u044b"], "fr": ["num\u00e9rique"], "en": ["digital"], "nl": ["digitaal"], "ru": ["\u0446\u0438\u0444\u0440\u043e\u0432\u043e\u0439"], "de": ["numerisch"], "it": ["numerico"], "hu": ["sz\u00e1m-", "numerikus"], "fa": ["\u0631\u0642\u0645\u06cc"], "br": ["niverel"], "pl": ["cyfrowy"]}, "examples": [["cifera klavo", null], ["cifera horlo\u011do", null]], "subdefinitions": []}], "root": "cifer", "primary": false}, "Kabe": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plumnomo de Kazimerz Bein (1872\u20131959), eminenta pioniro de Esperanto, a\u016dtoro de multaj tradukoj forte influintaj la lingvon kaj kontribuintaj al \u011dia maturi\u011do; agnoskite \u00abla unua stilisto esperantista\u00bb, en 1911 Kabe subite forlasis la movadon (kabeis).", "translations": {"fr": ["Kabe"], "nl": ["Kabe"], "pt": ["Kabe"], "fi": ["Kabe"], "de": ["Kabe"], "it": ["Kabe"], "hu": ["Kabe"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Kabe", "primary": true}, "cifero": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kiel videblas, la propre arabaj ciferoj havas alian formon ol la ciferoj uzataj en E\u016dropo, en Esperanto kaj anka\u016d en kelkaj okcidentaj arabaj landoj. Malgra\u016d tio la e\u016dropajn ciferojn oni foje nomas arabaj, \u0109ar ili historie devenas de la Araboj, sed ilia formo evoluis. Estas do preferinde bazi la terminologion sur la nuna uzado."], "primary definition": "Ano de negranda signaro, uzata en skribado kaj presado por prezenti nombrojn.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0447\u0431\u0430"], "fr": ["chiffre"], "en": ["digit", "cipher", "cypher", "figure"], "nl": ["cijfer"], "pt": ["algarismo"], "ru": ["\u0446\u0438\u0444\u0440\u0430"], "de": ["Ziffer"], "it": ["cifra"], "hu": ["sz\u00e1mjegy"], "sk": ["\u010d\u00edslica", "cifra"], "fa": ["\u0631\u0642\u0645"], "pl": ["cyfra"], "br": ["sifr"], "sv": ["siffra"], "es": ["cifra"]}, "examples": [["e\u016dropaj , romaj , hindaj, arabaj ciferoj", null], ["duumaj , okumaj , deksesumaj ciferoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: La konfuzo inter ciferoj kaj nombroj estas same evitinda kiel la konfuzo inter literoj kaj sonoj (a\u016d e\u0109 vortoj)."], "primary definition": "Nombro.", "translations": {"en": ["figure"], "nl": ["getal"], "pt": ["n\u00famero"], "de": ["Zahl"], "it": ["numero"], "hu": ["sz\u00e1m"], "fa": ["\u0634\u0645\u0627\u0631"]}, "examples": [["la cifero de la vunditoj estas alta", null]], "subdefinitions": []}], "root": "cifer", "primary": true}, "konfespreni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) A\u016dskulti la pekojn de konfesanto por absolvi lin.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0441\u043f\u043e\u0432\u0435\u0434\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["confesser (qn)", "recevoir la confession (de)"], "en": ["shrive"], "nl": ["biecht afnemen"], "de": ["Beichte abnehmen"], "hu": ["gy\u00f3ntat"], "pl": ["spowiada\u0107"]}, "examples": [["petu la unuan renkontaton veni en nian domon por konfespreni la mortanton", "K. Paustovskij trad A. Sidorov Blinda kuiristo Nica Literatura Revuo"], ["li rekomencas konfespreni virojn kaj ekde la 12a de majo anka\u016d virinojn", "Kelkaj datoj en la vivo de Patro Pio el Pietrelcina Espero Katolika"], ["Talabera, la konfesprenanto de la re\u011dino, devas veturi Kordovon", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, Nokto"], ["la vila\u011do denove agiti\u011das pro kelkaj limigoj truditaj al patro Pio koncerne la sakramenton de konfespreno", "Kelkaj datoj en la vivo de Patro Pio el Pietrelcina Espero Katolika"], ["mi a\u016dskultos vin kun seriozeco de pastro, kiu sidas en la konfesprena se\u011do", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "konfes", "primary": false}, "e\u016dgeniko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri la plej bonaj kondi\u0109oj al la reproduktado de l' homo.", "translations": {"be": ["\u044d\u045e\u0433\u0435\u043d\u0456\u043a\u0430"], "fr": ["eug\u00e9nique (subst.)", "eug\u00e9nisme"], "pt": ["eugenia"], "ru": ["\u0435\u0432\u0433\u0435\u043d\u0438\u043a\u0430"], "ca": ["eugen\u00e8sia"], "de": ["Eugenik", "Eugenetik", "Erbhygiene"], "hu": ["eug\u00e9nika", "eugenetika", "fajeg\u00e9szs\u00e9gtan"], "fa": ["\u0628\u0647\u0646\u0698\u0627\u062f\u06cc"], "pl": ["eugenika"], "es": ["eugenesia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "e\u016dgenik", "primary": true}, "fordanci": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Forigi, perdi, forgesi, dancante, laborante kaj tiel plu.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "for", "primary": false}, "senrevi\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0441\u0447\u0430\u0440\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["d\u00e9ception", "d\u00e9sillusion"], "en": ["disillusionment", "disappointment", "disenchantment"], "nl": ["ontgoocheling", "teleurstelling"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043e\u0447\u0430\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "hu": ["ki\u00e1br\u00e1ndul\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rev", "primary": false}, "fikskoma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la poziciaj frakcioj (praktike, dekumaj a\u016d duumaj frakcioj) kiuj havas sian onpunkton (resp. onkomon) en iu anta\u016ddifinita, fiksita pozicio.", "translations": {"ru": ["\u0441 \u0444\u0438\u043a\u0441\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u043e\u0439 \u0442\u043e\u0447\u043a\u043e\u0439 (\u0438\u043b\u0438 \u0437\u0430\u043f\u044f\u0442\u043e\u0439)"], "fr": ["en virgule fixe"], "en": ["fixed-point"], "de": ["Festkomma"], "pl": ["sta\u0142oprzecinkowy"], "hu": ["fixpontos"]}, "examples": [["la monsumoj $5.97 kaj tiel plu estas fikspunktaj (la punkto apartigas la cendojn, \u00abcentonojn\u00bb)", null], ["fikspunkta nombroprezento, aritmetiko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fiks", "primary": false}, "interjekcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekkria senfleksia vorto, esprimanta subitan ekmovon de la animo; ekz..", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043a\u043b\u0456\u0447\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["interjection"], "en": ["interjection"], "nl": ["tussenwerpsel"], "pt": ["interjei\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u043c\u0435\u0436\u0434\u043e\u043c\u0435\u0442\u0438\u0435"], "de": ["Empfindungswort", "Ausrufewort", "Interjektion"], "hu": ["indulatsz\u00f3"], "es": ["interjecci\u00f3n"], "pl": ["wykrzyknik (cz\u0119\u015b\u0107 mowy)"]}, "examples": [["Ho! Ve! Fi! For!", null]], "subdefinitions": []}], "root": "interjekci", "primary": true}, "konver\u011digi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Igi konver\u011da.", "translations": {}, "examples": [["konver\u011diga lenso", "Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "konver\u011d", "primary": false}, "paliativo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kuracilo, kiu provizore mildigas malsanon, ne resanigante la malsanulon.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u0456\u044f\u0442\u044b\u045e"], "en": ["palliative"], "nl": ["pijnstillend middel", "palliatief (zn.)"], "ru": ["\u043f\u0430\u043b\u043b\u0438\u0430\u0442\u0438\u0432"], "de": ["Palliativum"], "sv": ["palliativ"], "hu": ["t\u00fcnetkezel\u0151 gy\u00f3gyszer", "palliat\u00edvum"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Duonefika kaj provizora rebonigilo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u045e\u043c\u0435\u0440\u0430"], "fr": ["exp\u00e9dient (subst.)", "palliatif (subst.)"], "nl": ["halve maatregel"], "pt": ["paliativo"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0443\u043c\u0435\u0440\u0430"], "de": ["Notbehelf", "Flickwerk"], "hu": ["t\u00fcnetkezel\u0151", "sz\u00fcks\u00e9gmegold\u00e1s"]}, "examples": [["neniaj kompromisaj paliativoj donos pacon al la homaro", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "paliativ", "primary": true}, "paliativa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Helpa sed ne solva.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u0456\u044f\u0442\u044b\u045e\u043d\u044b"], "fr": ["palliatif (adj.)"], "en": ["palliative"], "nl": ["palliatief (bn.)"], "ru": ["\u043f\u0430\u043b\u043b\u0438\u0430\u0442\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439", "\u0434\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439 \u0432\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u043d\u043e\u0435 \u043e\u0431\u043b\u0435\u0433\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435"], "hu": ["t\u00fcnetkezel\u0151"]}, "examples": [["\u0109io \u0109i estas paliativaj rimedoj", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 21a, p. 128a"]], "subdefinitions": []}], "root": "paliativ", "primary": false}, "limfata": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "limfat", "primary": true}, "epitro\u0125oido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u044d\u043f\u0456\u0442\u0440\u0430\u0445\u043e\u0456\u0434\u0430"], "fr": ["\u00e9pitrocho\u00efde"], "en": ["epitrochoid"], "pt": ["epitroc\u00f3ide"], "ru": ["\u044d\u043f\u0438\u0442\u0440\u043e\u0445\u043e\u0438\u0434\u0430"], "de": ["Epitrochoide"], "it": ["epitrocoide"], "hu": ["epitrochoid"], "pl": ["epitrochoida"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "epitro\u0125oid", "primary": true}, "operatoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bildigo, precipe (sed ne nur) kiam \u011dia fonto-aro konsistas el bildigoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u043f\u044d\u0440\u0430\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["op\u00e9rateur (math.)"], "en": ["operator"], "nl": ["operator"], "pt": ["operador"], "ru": ["\u043e\u043f\u0435\u0440\u0430\u0442\u043e\u0440"], "de": ["Operator"], "it": ["operatore (mat.)"], "hu": ["oper\u00e1tor"], "pl": ["operator"]}, "examples": [["diferenciala operatoro", null], ["komuna\u0135a operatoro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "operator", "primary": true}, "biontologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri la vivantaj esta\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0456\u044f\u043d\u0442\u0430\u043b\u0451\u0433\u0456\u044f"], "en": ["biontology"], "hu": ["biontol\u00f3gia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "biontologi", "primary": true}, "ditirambo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lirika entuziasma poemo.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0444\u0456\u0440\u0430\u043c\u0431"], "fr": ["dithyrambe"], "pt": ["ditirambo"], "ru": ["\u0434\u0438\u0444\u0438\u0440\u0430\u043c\u0431"], "ca": ["ditirambe"], "de": ["Dithyrambus"], "hu": ["ditirambus"], "pl": ["dytyramb"], "es": ["ditirambo"]}, "examples": [["Ariono estis la unua, kiu komponis ditirambon, enkondukis tiun nomon kaj instruis tiun arton en Korinto", "Herodoto, trad. S. Sarafian, Historio, 2006"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Entuziasmaj la\u016ddoj.", "translations": {"ca": ["lloan\u00e7a"], "de": ["Loblied"], "hu": ["dicshimnusz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ditiramb", "primary": true}, "idolano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adoranto de idoloj.", "translations": {"be": ["\u0456\u0434\u0430\u043b\u0430\u043f\u0430\u043a\u043b\u043e\u043d\u044c\u043d \u0456\u043a"], "fr": ["idol\u00e2tre (subst.)"], "en": ["idolater"], "nl": ["afgodendienaar"], "pt": ["id\u00f3latra"], "ru": ["\u0438\u0434\u043e\u043b\u043e\u043f\u043e\u043a\u043b\u043e\u043d\u043d\u0438\u043a"], "de": ["G\u00f6tzendiener"], "hu": ["b\u00e1lv\u00e1nyim\u00e1d\u00f3"], "es": ["id\u00f3latra"], "pl": ["ba\u0142wochwalca", "poganin"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "idol", "primary": false}, "dedekinda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0414\u0435\u0434\u0435\u043a\u0438\u043d\u0434\u0430"], "fr": ["de Dedekind"], "en": ["Dedekind['s]"], "be": ["\u0414\u044d\u0434\u044d\u043a\u0456\u043d\u0434\u0430", "\u0434\u044d\u0434\u044d\u043a\u0456\u043d\u0434\u0430\u045e"], "de": ["Dedekindsch"], "it": ["di Dedekind"], "hu": ["Dedekind-f\u00e9le"], "pl": ["Dedekinda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Dedekind", "primary": false}, "faringo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kava parto inter la bu\u015do kaj la ezofaga tubo.", "translations": {"be": ["\u0433\u043b\u043e\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["pharynx"], "en": ["pharynx"], "nl": ["keelholte", "farynx"], "pt": ["faringe"], "ru": ["\u0433\u043b\u043e\u0442\u043a\u0430", "\u0437\u0435\u0432"], "ca": ["faringe"], "de": ["Schlundkopf", "Rachen", "Pharynx"], "hu": ["garat"], "es": ["faringe"], "pl": ["gardziel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "faring", "primary": true}, "primato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mamulo havanta nur ok incizivojn kaj anta\u016denrigardantajn okulojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u043c\u0430\u0442"], "fr": ["primate"], "nl": ["primaat"], "pt": ["primata"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043c\u0430\u0442"], "de": ["Primat"], "hu": ["f\u0151eml\u0151s"]}, "examples": [["Prasimioj, simioj kaj homoj estas primatoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "primat", "primary": true}, "protono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pozitiva nukleono kun maso 1836-oble pli granda ol tiu de elektrono kaj spino 1/2, atomkerno de malpeza hidrogeno; kune kun ne\u016dtronoj konsistigas \u0109iujn atomkernojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0442\u043e\u043d"], "en": ["proton"], "nl": ["proton"], "pt": ["pr\u00f3ton (BR)", "prot\u00e3o (PT)"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0442\u043e\u043d"], "de": ["Proton"], "sv": ["proton"], "hu": ["proton"], "fa": ["\u067e\u0631\u0648\u062a\u0648\u0646"], "es": ["prot\u00f3n"], "pl": ["proton"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "proton", "primary": true}, "fenomena": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malofta, stranga, eksterordinara.", "translations": {"be": ["\u0444\u044d\u043d\u0430\u043c\u044d\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["ph\u00e9nom\u00e9nal"], "nl": ["fenomenaal"], "ru": ["\u0444\u0435\u043d\u043e\u043c\u0435\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "es": ["fenomenal"], "hu": ["t\u00fcnem\u00e9nyes", "nem mindennapi"]}, "examples": [["fenomena aventuro, floro, estulo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fenomen", "primary": false}, "kolomboformaj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la klaso birdoj (Columbae).", "translations": {"ru": ["\u0433\u043e\u043b\u0443\u0431\u0435\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b\u0435"], "fr": ["columbiformes"], "nl": ["duiven (orde)"], "fa": ["\u06a9\u0628\u0648\u062a\u0631\u0633\u0627\u0646\u0627\u0646"], "de": ["Taubenv\u00f6gel"], "hu": ["galambalak\u00faak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kolomb", "primary": false}, "malstabila": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Facile renversi\u011da, fluktua, eble difekti\u011da pro propraj a\u016d eksteraj premoj.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0441\u0442\u0430\u0431\u0438\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0443\u0441\u0442\u043e\u0439\u0447\u0438\u0432\u044b\u0439"], "fr": ["d\u00e9s\u00e9quilibr\u00e9", "instable"], "de": ["wackelig", "unstabil", "instabil"], "hu": ["ingatag", "instabil", "labilis"]}, "examples": [["merkata ekonomio la\u016d Keynes esence estas malstabila", "Bo Sandelin: Makroekonomiko en la 20a jarcento, Monatojaro 2001a, numero 9a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "stabil", "primary": false}, "fenomeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Perceptebla per la sentumoj apero; natura okaza\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0444\u044d\u043d\u043e\u043c\u044d\u043d", "\u0437\u044c\u044f\u0432\u0430"], "fr": ["ph\u00e9nom\u00e8ne"], "nl": ["fenomeen"], "pt": ["fen\u00f4meno"], "ru": ["\u044f\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0444\u0435\u043d\u043e\u043c\u0435\u043d"], "de": ["Ph\u00e4nomen"], "hu": ["jelens\u00e9g", "t\u00fcnem\u00e9ny"], "es": ["fen\u00f3meno"]}, "examples": [["astronomiaj, fizikaj, spiritaj fenomenoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Malofta, eksterordinara, stranga afero.", "translations": {"fr": ["ph\u00e9nom\u00e8ne (\u00e9v\u00e8nement)", "merveille (\u00e9v\u00e8nement)", "prodige (\u00e9v\u00e8nement)"], "de": ["Ph\u00e4nomen", "seltenes Ereignis", "seltsame Sache"], "hu": ["ritka dolog", "rendk\u00edv\u00fcli eset"]}, "examples": [["renkonti vin estas vera fenomeno", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "fenomen", "primary": true}, "preskripti\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "I\u011di ne plu postulebla pro tempopaso.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u043a\u0440\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f \u043f\u043e \u0434\u0430\u0432\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438"], "de": ["verj\u00e4hren"], "nl": ["verjaren"], "hu": ["el\u00e9v\u00fcl"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "preskript", "primary": false}, "sindikato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Societo por defendi korporaciajn interesojn.", "translations": {"be": ["\u0441\u044b\u043d\u0434\u044b\u043a\u0430\u0442", "\u043f\u0440\u0430\u0444\u0441\u0430\u044e\u0437"], "fr": ["syndicat"], "en": ["syndicate"], "nl": ["vakvereniging", "vakbond", "syndicaat"], "ru": ["\u0441\u0438\u043d\u0434\u0438\u043a\u0430\u0442", "\u043f\u0440\u043e\u0444\u0441\u043e\u044e\u0437"], "de": ["Gewerkschaft"], "it": ["sindacato"], "hu": ["szakszervezet"], "fa": ["\u0627\u062a\u062d\u0627\u062f\u06cc\u0647", "\u0633\u0646\u062f\u06cc\u06a9\u0627"]}, "examples": [["en fermitaj labormerkatoj, ekzemple en la meze\u016dropaj landoj dum jardekoj, la sindikato havis grandan influon sur la laborkondi\u0109oj kaj la salajroj", "Franz Josef Braun: \u0108u kapitalismo disfalonta a\u016d triomfanta?, Monatojaro 1998a, numero 9a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sindikat", "primary": true}, "sude de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En la suda parto de.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430 \u044e\u0433\u0435 (+ \u0440\u043e\u0434. \u043f\u0430\u0434.)"], "fr": ["au sud de"], "de": ["s\u00fcdlich von"], "it": ["a sud di"], "hu": ["(vmi) d\u00e9li r\u00e9sz\u00e9n"]}, "examples": [["la fi\u015dhavenoj estas multaj, precipe sude de Bretonio", "Josette Ducloyer, Bretonio, Monato, jaro 2000a, numero 2a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Gramatike pli konsekvenca estus distingigi \u0109i tiun sencon per la direkta formo de la adverbo, kiel faras la lingvoj disingantaj \u0109i tiun nuancon (ekz-e la rusa: dek kilometrojn suden, supren, dekstren de io). Sed en Esperanto tio ial ne enradiki\u011dis."], "primary definition": "Ekster, pli sude ol.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430 \u044e\u0433 \u043e\u0442"], "hu": ["(vmit\u0151l) d\u00e9lre"]}, "examples": [["180 km sude de Kopenhago", "-, Jens S. Larsen, Monato, jaro 2002a, numero 11a, p. 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sud", "primary": false}, "alvuso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fi\u015didaro, fi\u015didetoj por provizi riverojn kaj lagojn.", "translations": {"sk": ["n\u00e1sada (ryb\u00e1rska)"], "be": ["\u043c\u0430\u043b\u044f\u045e\u043a\u0456 (\u0440\u044b\u0431\u044b)"], "fr": ["alevins"], "en": ["restocking fish"], "nl": ["pootvis"], "ru": ["\u043c\u0430\u043b\u044c\u043a\u0438", "\u043c\u043e\u043b\u043e\u0434\u044c"], "hu": ["halivad\u00e9k"]}, "examples": [["supozeble vi mem ne estas tute malsperta alvuso pri komputiloj", "S. Dereviannykh, \u0108u vi tradukas france?, Monato, jaro 2002a, numero 4a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}], "root": "alvus", "primary": true}, "ruina\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["ruine (b\u00e2timent)"], "hu": ["omlad\u00e9k"]}, "examples": [["Jerusalem fari\u011dos ruina\u0135o", "La Malnova Testamento, Mi\u0125a 3:12"]], "subdefinitions": []}], "root": "ruin", "primary": false}, "koncizeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco, de io konciza.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0430\u0442\u043a\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["concision", "bri\u00e8vet\u00e9 (concision)", "sobri\u00e9t\u00e9 (concision)"], "en": ["conciseness"], "nl": ["beknoptheid"], "be": ["\u043a\u0430\u0440\u043e\u0442\u043a\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0441\u044c\u0446\u0456\u0441\u043b\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "de": ["K\u00fcrze", "B\u00fcndigkeit", "Knappheit"], "fa": ["\u0627\u06cc\u062c\u0627\u0632", "\u0627\u062e\u062a\u0635\u0627\u0631"], "es": ["concisi\u00f3n", "laconicidad"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konciz", "primary": false}, "perturbi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havi perturbojn.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0431\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0440\u0430\u0441\u0441\u0442\u0440\u043e\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "nl": ["gestoord zijn"], "hu": ["zavar keletkezik", "\u00fczemzavar l\u00e9p fel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "perturb", "primary": false}, "kres\u0109endo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iom-post-ioma plila\u016dtigo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044d\u0448\u0447\u044d\u043d\u0434\u0430"], "en": ["crescendo"], "pt": ["crescendo"], "ru": ["\u043a\u0440\u0435\u0449\u0435\u043d\u0434\u043e"], "de": ["Crescendo"], "pl": ["crescendo (coraz g\u0142o\u015bniej)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kres\u0109end", "primary": true}, "a\u016dtora": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al a\u016dtoro.", "translations": {"sk": ["autorsk\u00fd"], "be": ["\u0430\u045e\u0442\u0430\u0440\u0441\u043a\u0456"], "hu": ["szerz\u0151i"], "nl": ["auteurs-"], "ru": ["\u0430\u0432\u0442\u043e\u0440\u0441\u043a\u0438\u0439"]}, "examples": [["a\u016dtoraj rajtoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dtor", "primary": false}, "metriko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri la versaj metroj.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0442\u0440\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["m\u00e9trique (en po\u00e9sie)"], "en": ["metric"], "nl": ["metriek"], "pt": ["m\u00e9trica"], "ru": ["\u043c\u0435\u0442\u0440\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Metrik"], "hu": ["metrika"]}, "examples": [["metriko estas la scienca analizo de la versa materialo de unu lingvo", "Parnasa Gvidlibro, La elementoj de la metriko, p. 13a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Metriko estas matematika formaligo de la nocio distanco. La valoron d(x,y) oni kutime nomas distanco inter \u00abpunktoj\u00bb x kaj y. La tria aksiomo, foje nomata \u00abtriangula neegala\u0135o\u00bb, signifas, ke la \u00abrekta\u00bb vojo de iu punkto al alia estas anka\u016d la malplej longa."], "primary definition": "(en aro M) Tia bildigo d de M\u00d7M al la aro de pozitivaj reeloj, ke por \u0109iuj elementoj x, y, z\u2208M veras, ke: (1) d(x,y) = 0, se kaj nur se x = y; (2) d(x,y) = d(y,x); (3) d(x,z) \u2264 d(x,y)+d(y,z).", "translations": {"fr": ["distance", "m\u00e9trique (math.)"], "pl": ["metryka"]}, "examples": [["la absoluta valoro de la diferenco inter du nombroj estas metriko en la aro de la koncernaj nombroj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "metrik", "primary": true}, "a\u016dtori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) verki.", "translations": {"de": ["schaffen", "verfassen"], "en": ["to author"], "nl": ["schrijven (v.boek)"], "br": ["sevel (un oberenn)"], "hu": ["szerez (m\u0171vet)", "\u00edr (m\u0171vet)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dtor", "primary": false}, "uniksulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Uzanto (kaj kutime, anka\u016d adepto) de Unikso.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u044b\u0441\u0442\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a \u042e\u043d\u0456\u043a\u0441\u0430"], "fr": ["Unixien"], "en": ["Unix user", "Unix fan"], "nl": ["Unix-gebruiker"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u044c\u0437\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c \u042e\u043d\u0438\u043a\u0441\u0430"], "de": ["Unixler"], "it": ["utente unix"], "hu": ["unixos"], "fa": ["\u06cc\u0648\u0646\u06cc\u06a9\u0633\u200c\u06a9\u0627\u0631"], "fi": ["Unix-k\u00e4ytt\u00e4j\u00e4", "Unix-fani"], "sv": ["Unix-anv\u00e4ndare", "Unix-anh\u00e4ngare"]}, "examples": [["tiu vorto \u00abuniksulo\u00bb ta\u016dgas, \u0109ar Unikso, kiel aliaj mastrumaj sistemoj, havas sian propran kulturon", "E. Grimley Evans: Uniksulo ekspertas Unikodon. Monato."]], "subdefinitions": []}], "root": "Uniks", "primary": false}, "teko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Paperujo, ofte kun tenilo a\u016d rimeno kaj seruro.", "translations": {"be": ["\u0442\u044d\u0447\u043a\u0430", "\u043f\u0430\u043f\u043a\u0430", "\u043f\u0430\u0440\u0442\u0444\u044d\u043b\u044c"], "fr": ["attach\u00e9-case", "cartable", "porte-document", "serviette (porte-document)"], "en": ["briefcase"], "nl": ["aktentas"], "pt": ["pasta", "maleta", "valise"], "ru": ["\u043f\u0430\u043f\u043a\u0430", "\u043f\u043e\u0440\u0442\u0444\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Aktentasche"], "hu": ["aktat\u00e1ska", "iratt\u00e1rca"], "pl": ["teka", "teczka"]}, "examples": [["Nudokrudov forigis la sigelon de la pordo de la kabineto, prenis el sia teko faldmezurilon kaj pa\u015dis en la kabineton", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 9a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tek", "primary": true}, "a\u016dtoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Verkinto (de libro a\u016d de scienca, literatura, belarta verko).", "translations": {"be": ["\u0430\u045e\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["auteur"], "en": ["author"], "nl": ["auteur"], "ru": ["\u0430\u0432\u0442\u043e\u0440"], "de": ["Autor", "Verfasser"], "hu": ["\u00edr\u00f3", "szerz\u0151"], "sk": ["autor"], "br": ["aozer", "oberour"], "es": ["autor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Farinto, kreinto, elpensinto.", "translations": {"de": ["Urheber", "Sch\u00f6pfer"], "hu": ["szerz\u0151", "okoz\u00f3"]}, "examples": [["li estas a\u016dtoro de sia propra malfeli\u0109o", null], ["la kunkulpulo estas punata kiel la a\u016dtoro mem", null]], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dtor", "primary": true}, "granda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Superanta la ordinarajn dimensiojn.", "translations": {"be": ["\u0432\u044f\u043b\u0456\u043a\u0456", "\u0431\u0443\u0439\u043d\u044b", "\u0432\u0435\u043b\u0456\u0437\u0430\u0440\u043d\u044b"], "fr": ["grand"], "bg": ["\u0432\u0438\u0441\u043e\u043a", "\u0433\u043e\u043b\u044f\u043c", "\u0432\u0435\u043b\u0438\u043a"], "zh": ["\u5927 [d\u00e0]"], "de": ["gro\u00df"], "vo": ["gletik"], "en": ["big", "large"], "cs": ["velk\u00fd"], "ja": ["\u5927\u304d\u3044 [ \u304a\u304a\u304d\u3044]"], "es": ["grande"], "ru": ["\u0431\u043e\u043b\u044c\u0448\u043e\u0439", "\u0432\u0435\u043b\u0438\u043a\u0438\u0439"], "nl": ["groot"], "pt": ["grande"], "sv": ["stor"], "tp": ["suli"], "ku": ["gewre", "mezin"], "pl": ["wielki", "du\u017cy"]}, "examples": [["granda tablo, vazo, \u0109ambro, kampo, muro", null], ["granda monto, turo, homo, besto", null], ["granda rivero, bastono, da\u016dro", null], ["fi\u015do pli granda malgrandan englutas", "Proverbaro esperanta"], ["granda telero, malplena kulero", "Proverbaro esperanta"], ["granda kapitalo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Superanta la ordinaran gradon, intensa, altkvalita.", "translations": {"pl": ["wielki"], "pt": ["gra\u00fado (adj.)"]}, "examples": [["granda vento, kunveno, kvanto da akvo", null], ["granda poeto, verko, talento", null], ["Ludoviko, Frederiko la granda", null], ["granda doloro, kura\u011do, gloro, \u011dojo kolero, feli\u0109o, fiereco, honto, miro, profito, ri\u0109eco, valoro, venko, malvenko", null], ["grandaj malbonoj, grandaj rimedoj", "Proverbaro esperanta"], ["granda ofico, grandaj zorgoj", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "grand", "primary": true}, "Vato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Anglalingve: James Watt, 1736-1819. Brita fizikisto.", "translations": {"be": ["\u0412\u0430\u0442", "\u0423\u0430\u0442"], "fr": ["Watt"], "bg": ["\u0414\u0436\u0435\u0439\u043c\u0441 \u0423\u0430\u0442"], "pt": ["Watt"], "ru": ["\u0412\u0430\u0442\u0442", "\u0423\u0430\u0442\u0442"], "it": ["Watt"], "hu": ["Watt"], "fi": ["Watt"], "sv": ["Watt"], "es": ["Watt"]}, "examples": [["vata regulilo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "Vat", "primary": true}, "ekzilito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo ekzilita.", "translations": {"pl": ["wychod\u017aca", "wygnaniec", "zes\u0142aniec"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekzil", "primary": false}, "grando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, kio estas granda, rigardata en abstrakta, absoluta maniero.", "translations": {"be": ["\u0432\u0435\u043b\u0456\u0447\u044b\u043d\u044f"], "fr": ["grandeur"], "bg": ["\u0433\u043e\u043b\u0435\u043c\u0438\u043d\u0430"], "nl": ["grootte"], "pt": ["grandeza"], "ru": ["\u0432\u0435\u043b\u0438\u0447\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Gr\u00f6\u00dfe"], "vo": ["glet"], "en": ["magnitude"], "pl": ["wielko\u015b\u0107"]}, "examples": [["la poeto de noblaj virinaj koroj, la prikantanto de la grando kaj belo", "Fabeloj, volumo 4, Malnova pre\u011deja sonorilo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"pt": ["grandeza (f\u00edsica)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grand", "primary": false}, "gradigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Distribui la\u016d la gradoj de io, vicigi;", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u043f\u043e\u043b\u0430\u0433\u0430\u0442\u044c \u0432 \u043f\u043e\u0440\u044f\u0434\u043a\u0435 \u0443\u0432\u0435\u043b\u0438\u0447\u0435\u043d\u0438\u044f (\u043d\u0430\u043f\u0440. \u0442\u0440\u0443\u0434\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438)"], "fr": ["graduer"], "nl": ["graderen"], "pt": ["graduar"], "tr": ["derecelemek", "kerte kerte y\u00fckseltmek"], "hu": ["fokoz", "fokozatokra oszt"], "es": ["graduar"], "pl": ["stopniowa\u0107"]}, "examples": [["gradigi la ekzercojn en lernolibro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Dividi per gradoj, marki gradojn sur io.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0430\u0434\u0443\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "nl": ["gradueren (schaalverdeling)"], "pl": ["cechowa\u0107", "miarowa\u0107"], "hu": ["fokokra oszt"]}, "examples": [["gradigi termometron", null]], "subdefinitions": []}], "root": "grad", "primary": false}, "pipro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sekigita frukto de piprujo, havanta pikan guston kaj uzata kiel spico.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0446"], "fr": ["poivre"], "bg": ["\u043f\u0438\u043f\u0435\u0440"], "nl": ["peper"], "pt": ["pimenta"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0446"], "de": ["Pfeffer"], "hu": ["bors (f\u0171szer)"], "en": ["(black) pepper"], "es": ["pimienta"], "br": ["pebr"], "pl": ["pieprz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pipr", "primary": true}, "pipri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Spici per pipro.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0447\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["poivrer"], "en": ["(to) pepper"], "nl": ["peperen"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0447\u0438\u0442\u044c"], "hu": ["megborsoz"], "br": ["pebra\u00f1"], "pl": ["pieprzy\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pipr", "primary": false}, "mandolino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Korda muzikilo kun longa tenilo kaj duonsfera sonorkesto, sur kiu oni ludas, gratante per speciala gratileto.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u0434\u0430\u043b\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["mandoline"], "en": ["mandolin"], "nl": ["mandoline"], "pt": ["bandolim"], "ru": ["\u043c\u0430\u043d\u0434\u043e\u043b\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Mandoline"], "sv": ["mandolin"], "hu": ["mandolin"], "fa": ["\u0645\u0627\u0646\u062f\u0648\u0644\u06cc\u0646"], "es": ["mandolina"], "br": ["mandolinenn"], "pl": ["mandolina"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mandolin", "primary": true}, "ekvivalentrilato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interna rilato samtempe refleksiva, simetria kaj transitiva.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u043d\u043e\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435 \u044d\u043a\u0432\u0438\u0432\u0430\u043b\u0435\u043d\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438"], "fr": ["relation d'\u00e9quivalence"], "en": ["equivalence relation"], "de": ["\u00c4quivalenzrelation"], "hu": ["ekvivalenciarel\u00e1ci\u00f3"], "pl": ["relacja r\u00f3wnowa\u017cno\u015bciowa", "relacja r\u00f3wnowa\u017cno\u015bci"]}, "examples": [["en la aro de \u0109iuj homoj la rilato \u00abx estas parenco de y\u00bb estas ekvivalento-rilato", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rilat", "primary": false}, "obscena\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maldecega\u0135o.", "translations": {"fr": ["obsc\u00e9nit\u00e9"], "nl": ["obsceniteit"]}, "examples": [["la pagago ja parolas, sed la tutan tagon krias nur obscena\u0135ojn", "-, Justa puno, Anekdotoj kaj \u015dercoj 2, [vidita je 2006-09-14]"]], "subdefinitions": []}], "root": "obscen", "primary": false}, "nervoza": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043d\u044d\u0440\u0432\u043e\u0432\u044b", "\u043d\u044d\u0440\u0432\u043e\u0437\u043d\u044b"], "fr": ["\u00e9nerv\u00e9", "impatient", "nerveux (\u00e9nerv\u00e9)"], "en": ["nervous"], "nl": ["zenuwachtig", "nerveus"], "pt": ["nervoso"], "ru": ["\u043d\u0435\u0440\u0432\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u0440\u0432\u043e\u0437\u043d\u044b\u0439"], "de": ["nerv\u00f6s"], "hu": ["ideges"], "es": ["nervioso"]}, "examples": [["li jam estis tre nervoza", "Spomenka \u015ctimec: Morto en Melburna tramo, Monatojaro 1997a, numero 8a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "nervoz", "primary": true}, "centrigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Centralizi, koncentrigi.", "translations": {"el": ["\u03c3\u03c5\u03b3\u03ba\u03b5\u03bd\u03c4\u03c1\u03ce\u03bd\u03c9", "\u03ba\u03b5\u03bd\u03c4\u03c1\u03bf\u03b8\u03b5\u03c4\u03ce"], "fr": ["centrer"], "pt": ["centrar", "centralizar"], "be": ["\u0446\u044d\u043d\u0442\u0440\u0430\u043b\u0456\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "it": ["accentrare"], "hu": ["k\u00f6zpontos\u00edt", "centraliz\u00e1l"], "br": ["kreizenna\u00f1"], "ru": ["\u0446\u0435\u043d\u0442\u0440\u0430\u043b\u0438\u0437\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "pl": ["centrowa\u0107", "centralizowa\u0107", "do\u015brodkowywa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "centr", "primary": false}, "kamforujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de cinamujo (Cinnamomum camphora), kreskanta en orienta Azio kaj ri\u0109a je kamforoleo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043c\u0444\u043e\u0440\u0430\u0432\u0430\u0435 \u0434\u0440\u044d\u0432\u0430"], "fr": ["camphrier"], "en": ["camphor tree"], "nl": ["kamferboom"], "ru": ["\u043a\u0430\u043c\u0444\u043e\u0440\u043d\u043e\u0435 \u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e"], "de": ["Kampferbaum"], "hu": ["k\u00e1mforfa"], "fa": ["\u062f\u0631\u062e\u062a \u06a9\u0627\u0641\u0648\u0631"], "br": ["gwezenn-ga\u00f1fr"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kamfor", "primary": false}, "prodiga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u043e\u0447\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0449\u0435\u0434\u0440\u044b\u0439"], "fr": ["prodigue"], "nl": ["gul (zeldz.)"], "pt": ["pr\u00f3digo"], "hu": ["t\u00e9kozl\u00f3", "pazarl\u00f3"]}, "examples": [["preni de la bran\u0109oj de fortikaj kaj prodigaj kverkoj ties dol\u0109an kaj maturan frukton", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 1a, \u0109apitro 11a, p. 82a"]], "subdefinitions": []}], "root": "prodig", "primary": false}, "kondolenco": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Franc- kaj hispan-lingvanoj emas erare uzi la vorton multnombre."], "primary definition": "Ago kondolenci, vortoj de kondolencanto.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u0447\u0443\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["condol\u00e9ances"], "en": ["condolence"], "nl": ["condoleantie", "deelneming (rouwbeklag)", "rouwbeklag"], "pt": ["condol\u00eancias", "p\u00easames"], "ru": ["\u0441\u043e\u0431\u043e\u043b\u0435\u0437\u043d\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Beileid"], "es": ["p\u00e9same", "condolencia"]}, "examples": [["prezenti, esprimi al iu sian sinceran kondolencon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kondolenc", "primary": false}, "prodigo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malavaro.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u043e\u0447\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0449\u0435\u0434\u0440\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["prodigalit\u00e9"], "nl": ["gulheid (zeldz.)"], "pt": ["prodigalidade"], "hu": ["t\u00e9kozl\u00e1s", "pazarl\u00e1s"]}, "examples": [["li decidis senigi sin de sia regalemo kaj prodigo", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 1a, \u0109apitro 39a, p. 293a"]], "subdefinitions": []}], "root": "prodig", "primary": false}, "kondolenci": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Esprimi sian simpation al iu kaj sian mal\u011dojon pro ties malfeli\u0109o a\u016d funebro.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u0447\u0443\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["pr\u00e9senter ses condol\u00e9ances", "se condouloir"], "en": ["condole", "commiserate"], "nl": ["condoleren"], "pt": ["apresentar condol\u00eancias a", "dar p\u00easames a"], "ru": ["\u0441\u043e\u0431\u043e\u043b\u0435\u0437\u043d\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["kondolieren", "sein Beileid aussprechen"], "es": ["condoler", "condolecerse", "dar el p\u00e9same"]}, "examples": [["kondolenci la vidvinon, al vidvino", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kondolenc", "primary": true}, "prodigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malavari.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u043e\u0447\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["prodiguer"], "nl": ["gul zijn (zeldz.)"], "pt": ["prodigalizar", "ser pr\u00f3digo", "esbanjar"], "hu": ["t\u00e9kozol", "pazarol"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prodig", "primary": true}, "pliami": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Preferi.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u043f\u043e\u0447\u0438\u0442\u0430\u0442\u044c"], "en": ["prefer"], "nl": ["liever hebben"], "hu": ["jobban szeret", "ink\u00e1bb kedvel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "am", "primary": false}, "fura\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu rikoltita herba vegeta\u0135o, verda a\u016d sekigita, servanta por nutri brutojn.", "translations": {"be": ["\u043a\u043e\u0440\u043c", "\u0444\u0443\u0440\u0430\u0436"], "fr": ["fourrage"], "en": ["forage", "fodder"], "nl": ["voeder"], "pt": ["forragem"], "ru": ["\u043a\u043e\u0440\u043c", "\u0444\u0443\u0440\u0430\u0436"], "de": ["Tierfutter", "Viehfutter"], "hu": ["takarm\u00e1ny"], "es": ["forraje"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fura\u011d", "primary": true}, "virbovo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Virseksa bovo.", "translations": {"be": ["\u0431\u044b\u043a"], "fr": ["taureau"], "en": ["bull"], "nl": ["stier"], "pt": ["touro"], "no": ["okse"], "de": ["Stier"], "hu": ["bika"], "sk": ["b\u00fdk"], "fa": ["\u06af\u0627\u0648 \u0646\u0631"], "es": ["toro"], "br": ["tarv"], "ru": ["\u0431\u044b\u043a"], "pl": ["byk", "buhaj"], "he": ["\u05e9\u05d5\u05e8", "\u05e4\u05e8"]}, "examples": [["prenu virbovon kaj vir\u015dafon por pacofero", "La Malnova Testamento, Levidoj 9:4"], ["eksvirbovo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bov", "primary": false}, "kreozoto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Oleeca, ka\u016dstika kaj antisepsa substanco, kiun oni produktas per distilado de ligna gudro.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044d\u0430\u0437\u043e\u0442"], "en": ["creosote"], "nl": ["creosoot"], "pt": ["creosoto (\u00f4)"], "ru": ["\u043a\u0440\u0435\u043e\u0437\u043e\u0442"], "ca": ["creosota"], "de": ["Kreosot"], "hu": ["kreozot"], "es": ["creosota"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kreozot", "primary": true}, "bifsteko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maldika rostita tran\u0109a\u0135o da bova\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0431\u0456\u0444\u0448\u0442\u044d\u043a\u0441"], "fr": ["bifteck", "beefsteak"], "en": ["steak"], "nl": ["biefstuk"], "pt": ["bife"], "ru": ["\u0431\u0438\u0444\u0448\u0442\u0435\u043a\u0441"], "de": ["Beefsteak"], "hu": ["bifsztek"], "sk": ["biftek"], "pl": ["befsztyk"], "es": ["bistec"], "he": ["\u05d0\u05d5\u05de\u05e6\u05d4", "\u05e1\u05d8\u05d9\u05d9\u05e7"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bifstek", "primary": true}, "kuracado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rimedoj kaj agoj uzataj por resanigi malsanulon.", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["soins (m\u00e9dicaux)", "traitement (m\u00e9dical)"], "en": ["(course of) treatment"], "nl": ["behandeling"], "ru": ["\u043b\u0435\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Behandlung", "Verarzten"], "hu": ["gy\u00f3gy\u00edt\u00e1s", "gy\u00f3gykezel;t\u00e9s", "orvosol;t\u00e1s"]}, "examples": [["severa kuracado", null], ["kuracado per akvoj mineralaj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kurac", "primary": false}, "vodevilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Facila komedia teatra\u0135eto kun strofkantoj.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u0434\u044d\u0432\u0456\u043b\u044c"], "fr": ["vaudeville"], "nl": ["vaudeville"], "pt": ["vaudeville"], "ru": ["\u0432\u043e\u0434\u0435\u0432\u0438\u043b\u044c"], "de": ["Vaudeville"], "hu": ["zen\u00e9s boh\u00f3zat"], "es": ["vodevil"]}, "examples": [["mi ja anka\u016d verkas diversajn vodeviletojn", "La Revizo, akto 3a, sceno 6a"]], "subdefinitions": []}], "root": "vodevil", "primary": true}, "surmeti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Sin vesti per.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0434\u0435\u0442\u044c"], "fr": ["enfiler (un v\u00eatement)", "mettre (un v\u00eatement)", "passer (un v\u00eatement)"], "br": ["gwiska\u00f1"], "be": ["\u043d\u0430\u0434\u0437\u0435\u0446\u044c", "\u0430\u043f\u0440\u0430\u043d\u0443\u0446\u044c"], "sv": ["ta p\u00e5 sig", "kl\u00e4 sig med"], "pl": ["nak\u0142ada\u0107", "wk\u0142ada\u0107"], "hu": ["feltesz", "r\u00e1tesz", "r\u00e1rak", "felvesz (ruh\u00e1t)"]}, "examples": [["Surmetu mantelon!", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 73a, volumo 2a, p. 534a"]], "subdefinitions": []}], "root": "met", "primary": false}, "ciklopo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mitologia giganta for\u011disto, kun unu sola okulo en la frunto.", "translations": {"be": ["\u0446\u044b\u043a\u043b\u0451\u043f"], "fr": ["cyclope"], "pt": ["ciclope"], "el": ["\u03ba\u03cd\u03ba\u03bb\u03c9\u03c0\u03b1\u03c2"], "de": ["Zyklop"], "hu": ["k\u00fckloposz", "ciklopsz"], "sk": ["Kyklop"], "pl": ["cyklop"], "ru": ["\u0446\u0438\u043a\u043b\u043e\u043f"], "es": ["c\u00edclope"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ciklop", "primary": true}, "senkapigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fortran\u0109i la kapon, forigi la kapan ekstremon.", "translations": {"fr": ["d\u00e9capiter"], "nl": ["onthoofden"], "pt": ["decapitar"], "de": ["enthaupten", "k\u00f6pfen"], "pl": ["dekapitowa\u0107 (med.)", "\u015bcina\u0107 g\u0142ow\u0119"], "hu": ["lefejez"]}, "examples": [["senkapigita tremolo", null], ["li senkapigis Johanon en la malliberejo", "La Nova Testamento, S. Mateo 14:9"]], "subdefinitions": []}], "root": "kap", "primary": false}, "tubfungo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fungo, kies ombrelforma fruktokorpo de sube prezentas multajn tubformajn truojn.", "translations": {"cs": ["h\u0159\u00edbek"], "de": ["R\u00f6hrling"], "nl": ["boleet"], "hu": ["cs\u00f6ves gomba"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fung", "primary": false}, "proda\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016ddinda heroa\u0135o plenumita spite al grandaj dan\u011deroj.", "translations": {"be": ["\u043f\u043e\u0434\u0437\u044c\u0432\u0456\u0433", "\u0433\u0435\u0440\u0430\u0456\u0447\u043d\u044b \u045e\u0447\u044b\u043d\u0430\u043a"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0432\u0438\u0433"], "fr": ["prouesse"], "nl": ["koenheid"], "hu": ["h\u0151stett", "vit\u00e9zi tett"]}, "examples": [["la historio dol\u0109a kaj \u0109arma de liaj am-aferoj kaj proda\u0135oj.", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha \u0109apitro 13a, p. 92a"]], "subdefinitions": []}], "root": "prod", "primary": false}, "faduo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Portugala popola kanto unuvo\u0109a, malgaja, akompanata per gitaro a\u016d per portugala gitaro.", "translations": {"fr": ["fado"], "bg": ["\u0444\u0430\u0434\u043e"], "nl": ["fado"], "pt": ["fado (m\u00fas.)"], "de": ["Fado"], "pl": ["fado"], "hu": ["fado"]}, "examples": [["la temo de faduo estas ofte melankolia, per historiado de bonaj aferoj kiuj jam malaperis, kaj kies rememoro estas agrabla", "E. Pauli, Enciklopedio simpozio, artikolo \u00abfaduo\u00bb, 1996-05-12"], ["en televido mi a\u016ddis kantistinon \u00abNynke Laverman\u00bb, kiu kantis faduojn... Frislingve. Belege!", "W. F. Pilger, Grizula Blogo 2004, 2004-04-28"]], "subdefinitions": []}], "root": "fadu", "primary": true}, "Ne\u016dtono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Anglalingve: Isaac Newton, 1643-1727. Angla fizikisto kaj astronomo.", "translations": {"be": ["\u041d\u044c\u044e\u0442\u0430\u043d"], "fr": ["Newton"], "nl": ["Isaac Newton"], "pt": ["Newton"], "ru": ["\u041d\u044c\u044e\u0442\u043e\u043d"], "de": ["Newton"], "it": ["Newton"], "hu": ["Newton"], "es": ["Newton"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Ne\u016dton", "primary": true}, "surpriza": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tute neatendita, surprizanta.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0434\u0438\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u043d\u0435\u043e\u0436\u0438\u0434\u0430\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c\u044e", "\u043d\u0435\u043e\u0436\u0438\u0434\u0430\u043d\u043d\u044b\u0439"], "en": ["surprise"], "nl": ["verrassend"], "it": ["sorprendente"], "pt": ["surpreendente"]}, "examples": [["tute surpriza nomo inter la kandidatoj estas Fran\u00e7ois Simonnet el Francio", "Libera FolioRekordaj 16 kandidatoj por 6 lokoj La Ondo de Esperantojaro 2004a, numero 4a"]], "subdefinitions": []}], "root": "surpriz", "primary": false}, "surprizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago surprizi; io, kio surprizas.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u043e\u0436\u0438\u0434\u0430\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0441\u044e\u0440\u043f\u0440\u0438\u0437"], "en": ["surprise"], "nl": ["verrassing", "surprise"], "it": ["sorpresa"], "pt": ["surpresa (a\u00e7\u00e3o de surpreender)"]}, "examples": [["mi eksaltis de surprizo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a740."], ["tri el liaj noveloj fini\u011das per surprizo por la leganto", "Edmund Grimley EvansDenove kvaropas (Fern\u00e1ndez, Camacho, Neves, Dek; Ekstremoj) Monatojaro 1998a, numero 2a, p. 15"]], "subdefinitions": []}], "root": "surpriz", "primary": false}, "negladenda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "ne\u0109ifebla", "translations": {"pl": ["niemn\u0105cy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "glad", "primary": false}, "surprizi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Mirigi per sia neatenditeco.", "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u0434\u0437\u0456\u0432\u0456\u0446\u044c (\u043d\u0435\u0447\u0430\u043a\u0430\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044e)", "\u0443\u0440\u0430\u0437\u0456\u0446\u044c (\u043d\u0435\u0447\u0430\u043a\u0430\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044e)"], "en": ["surprise"], "nl": ["verrassen"], "pt": ["surpreender"], "ru": ["\u0443\u0434\u0438\u0432\u0438\u0442\u044c \u043d\u0435\u043e\u0436\u0438\u0434\u0430\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c\u044e", "\u043f\u043e\u0440\u0430\u0437\u0438\u0442\u044c \u043d\u0435\u043e\u0436\u0438\u0434\u0430\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c\u044e"], "ca": ["sorprendre"], "de": ["\u00fcberraschen"], "it": ["sorprendere"], "hu": ["meglep"], "es": ["sorprender"]}, "examples": [["la nova\u0135o surprizis \u0109iujn", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Subite kaj neatendite alveni.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0441\u044c\u043f\u0435\u0446\u044c (\u0437\u044c\u043d\u044f\u043d\u0430\u0446\u043a\u0443)"], "ru": ["\u0437\u0430\u0441\u0442\u0430\u0442\u044c \u0432\u0440\u0430\u0441\u043f\u043b\u043e\u0445"]}, "examples": [["la ta\u0109mento surprizis (surprize atakis) la malamikon apud la arbaro", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "surpriz", "primary": true}, "farigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi ke iu faru ion.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u043c\u0443\u0441\u0456\u0446\u044c \u0437\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["faire faire"], "nl": ["doen maken", "laten maken"], "ru": ["\u0437\u0430\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c \u0441\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c"], "de": ["machen lassen", "anfertigen lassen"], "hu": ["csin\u00e1ltat"]}, "examples": [["farigi al si novan veston", null]], "subdefinitions": []}], "root": "far", "primary": false}, "Etiopujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la nordorienta Afriko kun \u0109efurbo Adis-Abebo. Teritorio de Federacia Popola Respubliko Etiopujo. ISO-3166 kodo: ET. \u011ci limas kun Eritreo, \u011cibutio, Kenjo, Somalujo kaj Sudano.", "translations": {"fa": ["\u0627\u062a\u06cc\u0648\u067e\u06cc", "\u062d\u0628\u0634\u0647"], "de": ["\u00c4thiopien"], "bg": ["\u0415\u0442\u0438\u043e\u043f\u0438\u044f"], "en": ["Ethiopia"], "pl": ["Etiopia", "Federalna Demokratyczna Republika Etiopii"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "etiop", "primary": true}, "lolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio poacoj (Lolium), multe kreskas sur pa\u015dtejoj kaj gazonoj.", "translations": {"be": ["\u0436\u044b\u0446\u0456\u043a"], "fr": ["ivraie", "ray-grass"], "en": ["rye grass", "way-bent"], "nl": ["raaigras", "dolik"], "ru": ["\u043f\u043b\u0435\u0432\u0435\u043b", "\u0440\u0430\u0439\u0433\u0440\u0430\u0441"], "de": ["Weidelgras", "Lolch", "Raygras"], "hu": ["vad\u00f3c (n\u00f6v\u00e9ny)"], "br": ["dreog(enn)"]}, "examples": [["lia malamiko venis kaj semis lolon meze de la tritiko", "La Nova Testamento, S. Mateo 13:25"]], "subdefinitions": []}], "root": "lol", "primary": true}, "serio de funkcioj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Serio, kies termoj estas reelaj a\u016d kompleksaj funkcioj.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u0438\u043e\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0440\u044f\u0434"], "fr": ["s\u00e9rie de fonctions"], "en": ["function series"], "de": ["Funktionsreihe", "Funktionenreihe"], "pl": ["szereg funkcyjny"], "hu": ["f\u00fcggv\u00e9nysor"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "seri", "primary": false}, "rusti\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Kovri\u011di per rusto.", "translations": {"be": ["\u0456\u0440\u0436\u0430\u0432\u0435\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0440\u0436\u0430\u0432\u0435\u0446\u044c", "\u0441\u0430\u0440\u0436\u0430\u0432\u0435\u0446\u044c"], "fr": ["rouiller"], "en": ["rust"], "nl": ["roesten"], "ru": ["\u0440\u0436\u0430\u0432\u0435\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0440\u0436\u0430\u0432\u0435\u0442\u044c"], "de": ["rosten"], "sv": ["rosta"], "hu": ["rozsd\u00e1sodik"]}, "examples": [["malnova amo, kiel oni diras, ne rusti\u011das", "Fabeloj, volumo 2, pa\u015dtistino kaj kamentubisto"], ["\u0109iu infano scias, ke latuno ne rusti\u011das", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, dua libro, \u0109apitro 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "rust", "primary": false}, "legumino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Albumina substanco trovi\u011danta en la semoj de legumenacaj plantoj.", "translations": {"be": ["\u043b\u0435\u0433\u0443\u043c\u0456\u043d"], "nl": ["legumine"], "pt": ["legumina"], "ru": ["\u043b\u0435\u0433\u0443\u043c\u0438\u043d"], "de": ["Legumin"], "hu": ["legumin"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "legumin", "primary": true}, "spaliro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vico da fruktarboj, kies bran\u0109oj estas horizontale alfiksitaj al muro a\u016d latkrado.", "translations": {"ru": ["\u0448\u043f\u0430\u043b\u0435\u0440\u0430"], "fr": ["espalier"], "bg": ["\u0448\u043f\u0430\u043b\u0438\u0440"], "nl": ["rij leibomen"], "de": ["Spalier"], "pl": ["szpaler", "rz\u0105d", "szereg"], "hu": ["r\u00e1csfal", "l\u00e9cfal", "spal\u00edr"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Vico da homoj rektlinie starantaj, ekzemple la\u016dlonge de vojo.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0435\u0440\u0435\u043d\u0433\u0430"], "fr": ["rang\u00e9e"], "nl": ["rij mensen"], "pl": ["szpaler", "rz\u0105d", "szereg"], "hu": ["sorfal"]}, "examples": [["soldatoj formis spaliron", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Du vicoj da homoj starantaj paralele, inter kiuj oni povas mar\u015di, ekz. dum solena edzi\u011do:;.", "translations": {"pl": ["szpaler"]}, "examples": [["Dum la bastonumo staris 1000 soldatoj unu kontra\u016d la alia (en du vicoj) kaj oni trud-tiris la kondamniton inter la spaliro 12-foje", "Decembrista revolucio , Vikipedio, La reprezalio, ekzekutoj"], ["Eggebrecht staris dum almena\u016d unu tago en la t.n. spaliro, tra kiu la viktimoj estis pelataj tuj anta\u016d sia murdi\u011do", "Hans Heinrich Eggebrecht , Vikipedio, Vivo"]], "subdefinitions": []}], "root": "spalir", "primary": true}, "sengravito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cveba stato de objekto, kiun tiras nenia gravito.", "translations": {"fr": ["apesanteur"], "en": ["weightlessness"]}, "examples": [["\u00abmi supozas ke sengravito ne estas nova sperto por vi?\u00bb", "J. Francis, Misio sen Alveno, tk-stafeto, 1982"]], "subdefinitions": []}], "root": "gravit", "primary": false}, "\u015dvela\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io \u015dvelinta", "translations": {"be": ["\u043f\u0443\u0445\u043b\u0456\u043d\u0430", "\u0433\u0443\u0437"], "fr": ["boursouflure", "enflure", "gonflement"], "nl": ["gezwel"], "pt": ["incha\u00e7o", "protuber\u00e2ncia"], "ru": ["\u043e\u043f\u0443\u0445\u043e\u043b\u044c", "\u043e\u043f\u0443\u0445\u043b\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0448\u0438\u0448\u043a\u0430"], "de": ["Beule", "Schwellung"], "it": ["gonfiore", "rigonfiamento", "tumefazione"], "hu": ["duzzanat", "daganat"], "pl": ["obrz\u0119k", "obrzmienie", "opuchlizna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "tubero, pufo, tumoro.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dvel", "primary": false}, "lotma\u015dino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aran\u011da\u0135o kiu miksas kaj hazarde elektas lotilojn (numeritajn globetojn, buletojn entenantajn lotbiletojn kaj tiel plu).", "translations": {"ru": ["\u043b\u043e\u0442\u043e\u0442\u0440\u043e\u043d"], "nl": ["loterijmachine"]}, "examples": [["se unu racio egalas al alia tiam diferencojn en la konstruo de korpoj, el\u0135etataj el la lotma\u015dino de la evoluo sur planedan scenejon, eblas nur konstati", "S. Lem, tr. J. Finkel: Surloka esploro"]], "subdefinitions": []}], "root": "lot", "primary": false}, "anorako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pluvimuna supervesto kun manikoj kaj kapu\u0109o, sen anta\u016da fendo kaj ordinare vatita, la\u016d eskima modelo.", "translations": {"ru": ["\u0430\u043d\u043e\u0440\u0430\u043a", "\u043a\u0443\u0440\u0442\u043a\u0430 \u0441 \u043a\u0430\u043f\u044e\u0448\u043e\u043d\u043e\u043c"], "fr": ["anorak"], "de": ["Anorak"], "en": ["anorak", "parka"], "bg": ["\u0430\u043d\u043e\u0440\u0430\u043a"]}, "examples": [["\u015di malfermis la anorakon kaj prezentis al li sian mamon", "Peter Feuchten, Karl Gustafsson trad., mia juna\u011do en grenlando, norda prismo, 1956, numero 2a, p. 82-85a"]], "subdefinitions": []}], "root": "anorak", "primary": true}, "cibolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de ajlo (Allium fistulosum) pli granda ol \u015denoprazo, kun pluraj subspecioj, kies foliojn oni uzas kiel spico, a\u016d kuire kiel legomo.", "translations": {"fr": ["ciboule", "cive"], "nl": ["grof bieslook"], "pt": ["cebolinha"], "de": ["Schnittzwiebel", "Winterzwiebel"], "pl": ["siedmiolatka", "cebula siedmiolatka", "czosnek d\u0119ty"], "hu": ["cs\u00f6veshagyma", "t\u00e9li sarjad\u00e9khagyma"]}, "examples": [["neimageble dikaj cibolvendistinoj kaj kamparanoj, venintaj \u0109i tien por vendi brasikon", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "cibol", "primary": true}, "Linukso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Propre, populara klono de la operaciumkerno de Unikso.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u043d\u0443\u043a\u0441"], "fr": ["Linux"], "en": ["Linux"], "nl": ["Linux"], "pt": ["Linux"], "ru": ["\u041b\u0438\u043d\u0443\u043a\u0441"], "de": ["Linux"], "sv": ["Linux"], "hu": ["Linux"], "sk": ["Linux"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En la \u011denerala, kvankam jure mal\u011dusta uzo, la tuta operaciumo konstruita \u0109irka\u016d Linukso.", "translations": {}, "examples": [["senkostaj programoj haveblas \u0109efe por Linukso", "Frank Arnaud: Preterle\u011da televidado en E\u016dropo, Monatojaro 1999a, numero 3a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "Linuks", "primary": true}, "malkajo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Duloka Bulea operacio, kiu veras se almena\u016d unu el \u011diaj argumentoj estas malvera: x MALKAJ y = ~(x KAJ y).", "translations": {"ru": ["\u0448\u0442\u0440\u0438\u0445 \u0428\u0435\u0444\u0435\u0440\u0430"], "en": ["NAND function", "Sheffer stroke", "nonconjunction"], "nl": ["logische NEN"], "pt": ["operador NAND"], "de": ["NAND-Verkn\u00fcpfung"], "hu": ["\u00c9S-NEM m\u0171velet", "NAND m\u0171velet", "Sheffer-von\u00e1s"], "fi": ["NAND-operaatio", "Shefferin viiva"], "pl": ["dysjunkcja", "operator dysjunkcji", "funktor Sheffera", "kreska Sheffera", "operator NAND"]}, "examples": [["malkajo sufi\u0109as por esprimi ajnan Bulean funkcion", "Komputada Leksiko"]], "subdefinitions": []}], "root": "kaj", "primary": false}, "superkorpo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La naciaj lingvoj konas por \u0109i tiu nocio sinonimon signifantan \u00abvastiga\u0135o\u00bb. Efektive, la superkorpo ofte rezultas el konscia klopodo konstrui ion pli vastan ol la baza korpo. Tial trovi\u011das en la termino \u00abkorpopluiga\u0135o\u00bb (cetere kun iom pli abstrakta difino, nome: paro de korpoj). La tempa nuanco entenata en \u00abpluigi\u00bb igas tamen la terminon iom mistrafa."], "primary definition": "(de korpo K) Tia korpo, ke K estas subkorpo de \u011di.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0434\u043f\u043e\u043b\u0435", "\u043f\u0430\u0448\u044b\u0440\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435 (\u043f\u0430\u0434\u043f\u043e\u043b\u044f)"], "fr": ["sur-corps", "extension d'un corps"], "en": ["overfield", "extension field"], "ru": ["\u043d\u0430\u0434\u043f\u043e\u043b\u0435", "\u0440\u0430\u0441\u0448\u0438\u0440\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u043f\u043e\u0434\u043f\u043e\u043b\u044f)"], "de": ["Oberk\u00f6rper", "K\u00f6rpererweiterung"], "pl": ["nadcia\u0142o", "rozszerzenie (cia\u0142a)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "korp", "primary": false}, "kunvoja\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kune, grupe, interhelpe voja\u011di.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0443\u0442\u0435\u0448\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c \u0432\u043c\u0435\u0441\u0442\u0435"], "fr": ["accompagner (en voyage)", "suivre (en voyage)"], "de": ["zusammen reisen"], "nl": ["meereizen"], "hu": ["egy\u00fctt utazik"]}, "examples": [["de tiam li i\u011dis mia kunvoja\u011danto", "La majstro kaj Margarita, \u0109apitro 2a, p. 19a"]], "subdefinitions": []}], "root": "voja\u011d", "primary": false}, "Kalo\u0109ajo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hungarlingve: Kalocsay K\u00e1lm\u00e1n, 1891-1976. Hungara esperanta beletristo, a\u016dtoro kaj tradukinto de multaj poemoj, ano de la Budape\u015dta Skolo.", "translations": {"ru": ["\u041a\u0430\u043b\u043e\u0447\u0430\u0438"], "fr": ["Kalocsay"], "nl": ["Kalocsay K\u00e1lm\u00e1n"], "pt": ["Kalocsay"], "de": ["Kalocsay"], "it": ["Kalocsay"], "es": ["Kalocsay"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Kalo\u0109aj", "primary": true}, "kongesta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta al kongesto.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0438\u043f\u0435\u0440\u0435\u043c\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["congestif"], "en": ["congestive"], "nl": ["bloedaandrang veroorzakend", "congestie veroorzakend", "congestief"], "es": ["congestivo"], "hu": ["v\u00e9rtolul\u00e1sos"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kongest", "primary": false}, "abelisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo kiu prizorgas abelujojn kaj forprenas mielon kaj vakson.", "translations": {"be": ["\u043f\u0447\u0430\u043b\u044f\u0440", "\u0431\u043e\u0440\u0442\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["apiculteur"], "bg": ["\u043f\u0447\u0435\u043b\u0430\u0440"], "ca": ["apicultor"], "de": ["Imker"], "hu": ["m\u00e9h\u00e9sz"], "fa": ["\u06a9\u0646\u062f\u0648\u062f\u0627\u0631", "\u0632\u0646\u0628\u0648\u0631\u062f\u0627\u0631"], "en": ["beekeeper"], "br": ["gwenaner"], "ja": ["\u990a\u8702\u5bb6 [\u3088\u3046\u307b\u3046\u304b]"], "es": ["apicultor"], "he": ["\u05db\u05d5\u05d5\u05e8\u05df"], "ru": ["\u043f\u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u043e\u0434", "\u043f\u0430\u0441\u0435\u0447\u043d\u0438\u043a"], "nl": ["imker", "bijenhouder"], "pt": ["apicultor"], "sk": ["v\u010del\u00e1r"], "pl": ["pszczelarz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "abel", "primary": false}, "kongesti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Produkti kongeston en io.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0437\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c \u043f\u0440\u0438\u043b\u0438\u0432 \u043a\u0440\u043e\u0432\u0438"], "fr": ["congestionner"], "en": ["overcharge with blood"], "nl": ["bloedaandrang veroorzaken", "congestie veroorzaken"], "ca": ["congestionar"], "de": ["Blutandrang verursachen"], "hu": ["v\u00e9rtolul\u00e1st id\u00e9z el\u0151"], "es": ["congestionar"]}, "examples": [["la varmego kongestas la cerbon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kongest", "primary": false}, "kongesto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsaneca alfluo de l' sango en iun korpoparton.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0438\u043f\u0435\u0440\u0435\u043c\u0438\u044f", "\u043f\u0440\u0438\u043b\u0438\u0432 \u043a\u0440\u043e\u0432\u0438", "\u043a\u0440\u043e\u0432\u043e\u0438\u0437\u043b\u0438\u044f\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["congestion"], "en": ["congestion"], "nl": ["bloedaandrang", "congestie"], "pt": ["congest\u00e3o"], "ca": ["congesti\u00f3"], "de": ["Blutandrang", "Kongestion"], "hu": ["v\u00e9rtolul\u00e1s", "congestio"], "es": ["congesti\u00f3n"]}, "examples": [["cerba, pulma kongesto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "sangalfluo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kongest", "primary": true}, "lamiacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj, kies korolo estas labio (Lamiaceae).", "translations": {"be": ["\u0433\u0443\u0431\u0430\u0442\u043a\u0456"], "fr": ["lamiac\u00e9es"], "nl": ["lipbloemigen"], "pt": ["labiadas (bot.)", "lami\u00e1ceas (bot.)"], "ru": ["\u044f\u0441\u043d\u043e\u0442\u043a\u043e\u0432\u044b\u0435", "\u0433\u0443\u0431\u043e\u0446\u0432\u0435\u0442\u043d\u044b\u0435"], "de": ["Lippenbl\u00fctengew\u00e4chse"], "sv": ["kransblommiga v\u00e4xter"], "hu": ["ajakosak", "\u00e1rvacsal\u00e1nf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lamiac", "primary": true}, "glua rizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rizospeco kun mallongaj semoj, tre kungluaj post kuirado.", "translations": {"fr": ["riz gluant", "riz glutineux"], "nl": ["kleefrijst"]}, "examples": [["amara kaj dol\u0109a vinoj faritaj el glua rizo estas plej \u015datataj", "-, Drinkemo de Dong-nacio, 2001-12"], ["la virinoj prenas plenmaneton de la glua rizo el siaj bambuaj korbetoj kaj donacas al \u0109iuj petantoj", "Marzena, Voja\u011draporto, Laoso parto 1, 2004-06"]], "subdefinitions": []}], "root": "riz", "primary": false}, "esta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io, kio iel ekzistas.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u043c\u0435\u0442 (\u043e\u0431\u044a\u0435\u043a\u0442)"], "fr": ["\u00eatre (subst.)"], "en": ["entity"], "nl": ["wezen"], "be": ["\u0440\u044d\u0447", "\u043f\u0440\u0430\u0434\u043c\u0435\u0442"], "ca": ["\u00e9sser", "ens"], "de": ["Wesen", "Gesch\u00f6pf"], "it": ["entita", "essere, la creatura"], "tp": ["jan"], "hu": ["l\u00e9tez\u0151 (ami l\u00e9tezik)", "l\u00e9ny"], "es": ["ser", "ente"], "ro": ["f\u0103ptur\u0103"], "pl": ["rzecz", "przedmiot", "byt"]}, "examples": [["\u0109iu viva esta\u0135o", "La Malnova Testamento, Genezo 9:12."], ["la komunaj nomoj distingas certan specon de objektoj kaj esta\u0135oj (lampo, libro, floro, pomo, se\u011do, homo, amo), dum la propraj nomoj indikas unu solan, certan objekton, lokon a\u016d esta\u0135on kaj diferencigas \u011din de \u0109iuj aliaj el la sama speco", "La tuta Esperanto, Leciono 1a, \u00a710."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Tiu senco de la vorto ne koheras kun ties vortelementoj kaj aperas precipe en tradukoj."], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0441\u0443\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e (\u0436\u0438\u0432\u043e\u0435)"], "pl": ["istota", "stworzenie", "byt", "istnienie"], "be": ["\u0456\u0441\u0442\u043e\u0442\u0430", "\u0441\u0442\u0432\u0430\u0440\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "est", "primary": false}, "mesianismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kredo je mesio.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0441\u0441\u0438\u0430\u043d\u0438\u0437\u043c"], "en": ["messianism"], "nl": ["messianisme"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mesi", "primary": false}, "femuro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la homa malsupra a\u016d besta malanta\u016da membro, de genuo \u011dis kokso.", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u0446\u044f\u0433\u043d\u043e"], "fr": ["cuisse"], "en": ["upper leg", "thigh", "femur"], "nl": ["dij", "dijbeen"], "pt": ["coxa"], "ru": ["\u0431\u0435\u0434\u0440\u043e"], "de": ["Oberschenkel"], "tr": ["uyluk"], "it": ["coscia"], "hu": ["comb"], "es": ["muslo"], "pl": ["udo"]}, "examples": [["femurosto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "femur", "primary": true}, "fierulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo fiera.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043d\u0430\u0440\u043b\u0456\u0432\u0435\u0446"], "en": ["proud person"], "nl": ["trots persoon"], "ru": ["\u0433\u043e\u0440\u0434\u0435\u0446"], "he": ["\u05d0\u05d3\u05dd \u05d2\u05d0\u05d4"], "es": ["orgulloso"], "hu": ["b\u00fcszke ember"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fier", "primary": false}, "dika intesto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la intestaro de homo kaj aliaj vertebruloj, kiu komenci\u011das post la maldika intesto, kaj fini\u011das \u0109e anuso (\u0109e la pliparto da mamuloj, fi\u015doj k.a.) a\u016d en kloako (iuj fi\u015doj, reptilioj, birdoj k.a.).", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u043b\u0441\u0442\u0430\u044f \u043a\u0438\u0448\u043a\u0430"], "bg": ["\u0434\u0435\u0431\u0435\u043b\u043e \u0447\u0435\u0440\u0432\u043e"], "nl": ["dikke darm"], "pt": ["intestino grosso"], "la": ["intestinum crassum"], "de": ["Dickdarm"], "tr": ["kal\u0131n ba\u011f\u0131rsak"], "hu": ["vastagb\u00e9l"], "en": ["large intestine"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "intest", "primary": false}, "optika lokalizilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lokalizilo, uzanta reflektitajn elektromagnetajn ondojn de optika diapazono (de ultraviolaj \u011dis infraru\u011daj), generatajn de lasero.", "translations": {"ru": ["\u043e\u043f\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439 \u043b\u043e\u043a\u0430\u0442\u043e\u0440", "\u043b\u0430\u0437\u0435\u0440\u043d\u044b\u0439 \u043b\u043e\u043a\u0430\u0442\u043e\u0440", "\u043b\u0438\u0434\u0430\u0440"], "de": ["Laser-Radar"], "en": ["optical radar", "optical ranger", "lidar"], "it": ["radar ottico"], "pl": ["namiernik optyczny", "namiernik laserowy", "lokalizator optyczny", "lokalizator laserowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lokaliz", "primary": false}, "bonteni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prizorgi, konservi en konstante bona stato.", "translations": {"fr": ["maintenir (en \u00e9tat)"], "pl": ["utrzymywa\u0107"]}, "examples": [["por bonteni la tergloban medion, ni devas fari komunan klopodon", "La \u0108arto por la Terglobo, 2005-09-12"]], "subdefinitions": []}], "root": "ten", "primary": false}, "bonteno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prizorgo pri la bona stato de la koncerna afero.", "translations": {"fr": ["maintenance"], "pl": ["utrzymanie", "utrzymywanie"]}, "examples": [["bredado signifas la bontenadon, nutradon de hejmigitaj bestoj", "Vikipedio, artikolo \u00abbredado\u00bb, 2006-03-26"]], "subdefinitions": []}], "root": "ten", "primary": false}, "na\u016dtilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el la klaso cefalopodoj (Nautilus), kun spirala \u015delo plur\u0109ambra, kies plej granda entenas la molan korpon; vivanta en varmaj maroj.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u045e\u0446\u0456\u043b\u0443\u0441"], "fr": ["nautile"], "en": ["nautilus"], "nl": ["nautilus"], "pt": ["n\u00e1utilo"], "el": ["\u03bd\u03b1\u03c5\u03c4\u03af\u03bb\u03bf\u03c2"], "de": ["Perlboot", "Schiffsboot", "Nautilus"], "hu": ["nautilusz"], "ru": ["\u043d\u0430\u0443\u0442\u0438\u043b\u0443\u0441", "\u043a\u043e\u0440\u0430\u0431\u043b\u0438\u043a (\u043c\u043e\u043b\u043b\u044e\u0441\u043a)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "na\u016dtil", "primary": true}, "heliko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gastropodo havanta firman konkon.", "translations": {"be": ["\u0441\u043c\u043e\u045e\u0436"], "fr": ["escargot"], "bg": ["\u043e\u0445\u043b\u044e\u0432"], "nl": ["slak (huisjes-)", "huisjesslak"], "pt": ["caracol"], "ru": ["\u0443\u043b\u0438\u0442\u043a\u0430"], "de": ["Schnecke", "Geh\u00e4useschnecke"], "it": ["chiocciola"], "hu": ["h\u00e1zas csiga"], "pl": ["\u015blimak"], "br": ["maligorn", "melc'hwedenn-grogennek"], "es": ["caracol"], "he": ["\u05d7\u05d9\u05dc\u05d6\u05d5\u05df"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Genro el la familio helikedoj (Helix).", "translations": {"de": ["Weinbergschnecke"], "pl": ["\u015blimak"], "hu": ["csiga"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Neformala nomo de la signo @ uzata en programlingvoj kaj retadresoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u043c\u043e\u045e\u0436 (\u0437\u043d\u0430\u043a \"@\")"], "fr": ["arobace"], "en": ["at sign", "snail"], "nl": ["apenstaart"], "pt": ["arroba (s\u00edmbolo; @)"], "ru": ["\u0443\u043b\u0438\u0442\u043a\u0430", "\u0441\u043e\u0431\u0430\u043a\u0430", "\u043a\u043e\u0440\u044e\u0447\u043a\u0430"], "de": ["Klammeraffe"], "hu": ["kukac"], "pl": ["ma\u0142pa", "ma\u0142pka", "a z ogonkiem"], "es": ["arroba"], "he": ["\"\u05e9\u05d8\u05e8\u05d5\u05d3\u05dc\""]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "helik", "primary": true}, "beladono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio el familio solanacoj (Atropa belladona), venena arbedo, el kiu oni ekstraktas atropinon.", "translations": {"be": ["\u0431\u0435\u043b\u0430\u0434\u043e\u043d\u043d\u0430"], "fr": ["belladone"], "en": ["deadly nightshade", "devil's cherry", "belladonna"], "nl": ["belladonna"], "ru": ["\u0431\u0435\u043b\u0430\u0434\u043e\u043d\u043d\u0430", "\u043a\u0440\u0430\u0441\u0430\u0432\u043a\u0430"], "de": ["Tollkirsche"], "sv": ["belladonna"], "hu": ["(maszlagos) nadragulya"], "pl": ["belladona", "pokrzyk", "wilcza jagoda (pot.)"], "br": ["benede"], "es": ["belladona"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "beladon", "primary": true}, "fratino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inseksa ido de samaj gepatroj, rilate al samdevenaj idoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u044f\u0441\u0442\u0440\u0430"], "fr": ["s\u0153ur"], "bg": ["\u0441\u0435\u0441\u0442\u0440\u0430"], "de": ["Schwester"], "hu": ["l\u00e1nytestv\u00e9r", "n\u0151testv\u00e9r"], "en": ["sister"], "vo": ["jiblod"], "es": ["hermana"], "he": ["\u05d0\u05d7\u05d5\u05ea"], "ru": ["\u0441\u0435\u0441\u0442\u0440\u0430"], "nl": ["zuster"], "pt": ["irm\u00e3", "mana"], "tr": ["k\u0131z karde\u015f"], "sv": ["syster"], "pl": ["siostra"]}, "examples": [["mia fratino estas tre bela knabino", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 33"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Titolo de anino en kelkaj religiaj ordenoj kaj en kelkaj societoj.", "translations": {"de": ["Schwester"], "pt": ["irm\u00e3"], "hu": ["n\u0151v\u00e9r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "frat", "primary": false}, "kromartikuloj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ordo el la klaso mamuloj (Xenarthra), kun kromaj artikoj \u0109e la brustaj kaj lumbaj vertebroj.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u043f\u043e\u043b\u043d\u043e\u0437\u0443\u0431\u044b\u0435"], "ca": ["xenartres"], "en": ["Xenarthra"], "de": ["Nebengelenktiere", "Zahnlose [S\u00e4ugetierordnung]"], "hu": ["fogh\u00edjas eml\u0151s\u00f6k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "artik", "primary": false}, "dano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctatano de Danujo.", "translations": {"fr": ["danois"], "bg": ["\u0434\u0430\u0442\u0447\u0430\u043d\u0438\u043d"], "nl": ["Deen"], "no": ["danske"], "de": ["D\u00e4ne"], "sv": ["dansk"], "fa": ["\u062f\u0627\u0646\u0645\u0627\u0631\u06a9\u06cc"], "en": ["Dane"], "pl": ["Du\u0144czyk"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Homo kun dana nacieco.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dan", "primary": true}, "alternanco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Duonperiodo de alterna fenomeno.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u045e\u043f\u044d\u0440\u044b\u044f\u0434"], "fr": ["alternance"], "en": ["half-period"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0443\u043f\u0435\u0440\u0438\u043e\u0434"], "de": ["halbe Schwingungsdauer", "Alternanz"], "es": ["semiperiodo", "semiper\u00edodo"], "hu": ["f\u00e9lperi\u00f3dus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "alternanc", "primary": true}, "falpu\u015di\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Renkonti obstaklon per la piedo kaj tial perdi la ekvilibron; (metafore) peki.", "translations": {"be": ["\u0441\u043f\u0430\u0442\u044b\u043a\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["achopper (buter du pied)", "buter", "faillir (commettre un faute)", "heurter", "tr\u00e9bucher"], "nl": ["zich stoten"], "ru": ["\u0441\u043f\u043e\u0442\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0441\u043f\u043e\u0442\u044b\u043a\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "pl": ["potyka\u0107 si\u0119", "potkn\u0105\u0107 si\u0119"], "hu": ["elbotlik", "megbotlik"]}, "examples": [["sur la manoj ili vin portos, por ke vi ne falpu\u015di\u011du sur \u015dtono per via piedo", "La Malnova TestamentoPsalmaro 91:12"], ["la vojo de malpiuloj estas kiel mallumo: ili ne scias, je kio ili falpu\u015di\u011dos", "La Malnova TestamentoSentencoj 4:19"], ["se iu ne falpu\u015di\u011das parole, tiu estas perfekta homo, kapabla bridi anka\u016d la tutan korpon", "La Nova TestamentoDe Jakobo 3:1"], ["mi metos anta\u016d \u0109i tiu popolo falpu\u015dilon, kaj sur \u011di falpu\u015di\u011dos kune patroj kaj filoj", "La Malnova TestamentoJeremia 6:21"], ["\u015dtono de falpu\u015di\u011do", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "fal", "primary": false}, "dana": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta al danoj, ilia nacieco a\u016d \u015dtato.", "translations": {"fr": ["danois"], "bg": ["\u0434\u0430\u0442\u0441\u043a\u0438"], "nl": ["Deens"], "no": ["dansk"], "de": ["d\u00e4nisch"], "sv": ["dansk"], "fa": ["\u062f\u0627\u0646\u0645\u0627\u0631\u06a9\u06cc"], "en": ["Danish"], "pl": ["du\u0144ski"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dan", "primary": false}, "kromi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Tegi per maldika tavolo el iu alojo de kromo.", "translations": {"fr": ["chromer"], "en": ["chrome-plate"], "pl": ["chromowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "krom", "primary": false}, "kromo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 24, atompezo 51,996, simbolo Cr. Grizeta, malmola transirmetalo, kies kombina\u0135oj kun aliaj metaloj estas rimarkindaj pro bela koloro kaj multe uzataj en la industrio.", "translations": {"be": ["\u0445\u0440\u043e\u043c"], "fr": ["chrome"], "en": ["chromium"], "nl": ["chroom"], "pt": ["cromo", "cr\u00f4mo"], "la": ["Chromium"], "de": ["Chrom"], "it": ["cromo"], "hu": ["kr\u00f3m"], "es": ["cromo"], "br": ["krom"], "ru": ["\u0445\u0440\u043e\u043c"], "pl": ["chrom"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "krom", "primary": false}, "kroma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plia.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0434\u0430\u0442\u043a\u043e\u0432\u044b"], "fr": ["additionnel", "suppl\u00e9mentaire"], "hu": ["tov\u00e1bbi"], "nl": ["overige"], "ru": ["\u0434\u043e\u043f\u043e\u043b\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["30 kromaj \u015dtatoj sankciis la kontrakton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "krom", "primary": false}, "krome": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Adverbo signifanta \u00abkrom tio\u00bb.", "translations": {"be": ["\u0430\u043a\u0440\u0430\u043c\u044f \u0442\u0430\u0433\u043e"], "fr": ["de plus", "en outre"], "nl": ["bovendien"], "ru": ["\u043a\u0440\u043e\u043c\u0435 \u0442\u043e\u0433\u043e"], "de": ["au\u00dferdem"], "hu": ["ezenk\u00edv\u00fcl", "azonk\u00edv\u00fcl", "emellett", "amellett"]}, "examples": [["la pli juna filino, kiu estis tre bona kaj honesta, havis krome unu el la plej belaj viza\u011doj, kiujn oni povas trovi", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "krom", "primary": false}, "ardilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u0435\u0447\u044c (\u0442\u0435\u0445.)"], "fr": ["manchon (de flamme)"], "de": ["Z\u00fcnder"], "en": ["kiln"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ard", "primary": false}, "importi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Venigi, enporti en landon komerca\u0135ojn a\u016d aliajn a\u0135ojn el eksterlando.", "translations": {"be": ["\u0456\u043c\u043f\u0430\u0440\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0443\u0432\u043e\u0437\u0456\u0446\u044c (\u0437-\u0437\u0430 \u043c\u044f\u0436\u044b)"], "fr": ["importer"], "en": ["import"], "nl": ["importeren", "invoeren"], "pt": ["importar (economia, com\u00e9rcio)"], "ru": ["\u0438\u043c\u043f\u043e\u0440\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u0432\u043e\u0437\u0438\u0442\u044c"], "de": ["importieren", "einf\u00fchren"], "sv": ["importera"], "hu": ["behoz (\u00e1rut)", "import\u00e1l"], "es": ["importar"]}, "examples": [["Kin\u015daso importas rizon el Tajlando, Usono kaj Maroko, dum en la orienta kaj ekvatora provincoj la rizo putras", "Zandandu Ntomono Zola: Nutra memsufi\u0109o ser\u0109ata, Monatojaro 1999a, numero 10a, p. 15a"]], "subdefinitions": []}], "root": "import", "primary": true}, "al\u011dustigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alkonformigi.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043e\u0433\u043d\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["ajuster (adapter)"], "en": ["correct", "adjust"], "nl": ["doen passen"], "de": ["anpassen"], "it": ["aggiustare (adattare)", "adattare (rendere conforme)", "correggere (adattare)"], "hu": ["hozz\u00e1igaz\u00edt", "adapt\u00e1l"], "pl": ["dopasowywa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u011dust", "primary": false}, "importo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0456\u043c\u043f\u0430\u0440\u0442", "\u0443\u0432\u043e\u0437 (\u0437-\u0437\u0430 \u043c\u044f\u0436\u044b)"], "fr": ["importation"], "en": ["importation"], "pt": ["importa\u00e7\u00e3o (a\u00e7\u00e3o de importar; economia, com\u00e9rcio)"], "ru": ["\u0438\u043c\u043f\u043e\u0440\u0442"], "de": ["Import", "Einfuhr"], "hu": ["behozatal", "import"], "es": ["importaci\u00f3n"]}, "examples": [["A\u016dstrio protektis sin kontra\u016d importo de kuirejaj aparatoj", "Stefan Maul: Pozitive pri EU, Monatojaro 1997a, numero 8a, p. 5a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0456\u043c\u043f\u0430\u0440\u0442", "\u0456\u043c\u043f\u0430\u0440\u0442\u043d\u044b \u0442\u0430\u0432\u0430\u0440"], "en": ["import"], "pt": ["importa\u00e7\u00e3o (coisa importada; economia, com\u00e9rcio)"]}, "examples": [["Pozitivaj faktoroj estas elimino de subvencioj kaj protekto kontra\u016d importoj", "Donald Rogers: Ekonomia miraklo a\u016d malsano?, Monatojaro 1997a, numero 2a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "import", "primary": false}, "galo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maldol\u0109a, verde flava sekrecio de la hepato.", "translations": {"be": ["\u0436\u043e\u045e\u0446\u044c"], "fr": ["bile", "fiel (bile)"], "bg": ["\u0436\u043b\u044a\u0447\u0435\u043d \u0441\u043e\u043a"], "el": ["\u03c7\u03bf\u03bb\u03ae"], "de": ["Galle"], "it": ["bile", "fiele"], "hu": ["epe"], "fa": ["\u0635\u0641\u0631\u0627", "\u0632\u0631\u062f\u0627\u0628"], "en": ["bile", "gall", "gall", "bile"], "lat": ["bilis"], "es": ["bilis"], "ru": ["\u0436\u0435\u043b\u0447\u044c", "\u0436\u0451\u043b\u0447\u044c"], "nl": ["gal"], "pt": ["b\u00edlis"], "la": ["bilis"], "sv": ["galla"], "pl": ["\u017c\u00f3\u0142\u0107"]}, "examples": [["inciti la galon al iu", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "gal", "primary": true}, "globtavolo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kiam unu el la ebenoj tan\u011das la sferon, oni ricevas segmenton (de sfero). Tial globtavolo en iuj naciaj lingvoj nomi\u011das \u00abdubaza sfera segmento\u00bb."], "primary definition": "Parto de sfero , situanta inter du paralelaj ebenoj, sekcantaj la sferon.", "translations": {"be": ["\u0448\u0430\u0440\u0430\u0432\u044b \u043f\u043b\u0430\u0441\u0442"], "fr": ["segment sph\u00e9rique \u00e0 deux bases"], "en": ["spherical layer"], "ru": ["\u0448\u0430\u0440\u043e\u0432\u043e\u0439 \u0441\u043b\u043e\u0439"], "de": ["Kugelschicht"], "pl": ["warstwa kuli"], "hu": ["g\u00f6mbr\u00e9teg"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tavol", "primary": false}, "konspiracio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["samenzwering (ontr.)"], "pt": ["conspira\u00e7\u00e3o", "conjura\u00e7\u00e3o", "conluio", "trama", "maquina\u00e7\u00e3o"]}, "examples": [["la konspiracio de la inkviziciema eklezio nun anka\u016d al mi volas stre\u0109i siajn brakojn", "Cezar, Papino Johano - \u0109u konspiracio de la katolika eklezio?, per-esperanto-literaturo, 2005-04-15"]], "subdefinitions": []}], "root": "konspiraci", "primary": true}, "hajlne\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maldikgrajna hajlo, malmola kaj maldiafana.", "translations": {"be": ["\u0434\u0440\u043e\u0431\u044b \u0433\u0440\u0430\u0434"], "fr": ["gr\u00e9sil (m\u00e9t\u00e9o.)"], "nl": ["hagelsneeuw"], "pt": ["saraivisco"], "ru": ["\u043c\u0435\u043b\u043a\u0438\u0439 \u0433\u0440\u0430\u0434", "\u043a\u0440\u0443\u043f\u0430"], "de": ["Eiskorn"], "it": ["grandine (lieve)", "grandinata (lieve)", "pioggia ghiacciata"], "hu": ["j\u00e9gdara"], "br": ["milerc'h"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hajl", "primary": false}, "dentopasto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Puriga pasto, kiun oni \u015dmiras sur la dentojn por brosado.", "translations": {"be": ["\u0437\u0443\u0431\u043d\u0430\u044f \u043f\u0430\u0441\u0442\u0430"], "fr": ["dentifrice"], "bg": ["\u043f\u0430\u0441\u0442\u0430 \u0437\u0430 \u0437\u044a\u0431\u0438\u0442\u0435"], "nl": ["tandpasta"], "ru": ["\u0437\u0443\u0431\u043d\u0430\u044f \u043f\u0430\u0441\u0442\u0430"], "de": ["Zahnpasta"], "hu": ["fogkr\u00e9m"], "br": ["toaz-dent"], "es": ["pasta de dientes", "dentr\u00edfico"]}, "examples": [["la fagojn oni enbu\u015digu en dentpasto, pulvoro a\u016d ma\u0109gumo", "Vladimir Lemelev, Malamikoj de bakterioj, Monato, jaro 2000a, numero 1a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "past", "primary": false}, "bufo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el la ordo bufedoj (Bufo).", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u043f\u0443\u0445\u0430"], "fr": ["crapaud"], "en": ["toad"], "nl": ["pad"], "ru": ["\u0436\u0430\u0431\u0430"], "de": ["Kr\u00f6te"], "sv": ["padda"], "hu": ["varangy", "varangyos b\u00e9ka"], "es": ["sapo"], "br": ["touseg"], "it": ["bufo", "rospo"], "pl": ["ropucha"], "he": ["\u05e7\u05e8\u05e4\u05d3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "rano", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "buf", "primary": true}, "ungo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Korneca elkreska\u0135o \u0109e la ekstremo de homaj a\u016d bestaj fingroj.", "translations": {"be": ["\u043d\u043e\u0433\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0430\u0437\u043d\u043e\u0433\u0430\u0446\u044c", "\u043a\u0456\u043f\u0446\u044e\u0440"], "fr": ["ongle", "griffe", "sabot"], "en": ["fingernail (p.p la fingro)", "toenail (parolante pri la piedfingroj)"], "de": ["Nagel", "Kralle [bestoj]"], "it": ["unghia"], "hu": ["k\u00f6r\u00f6m"], "fa": ["\u0646\u0627\u062e\u0646"], "br": ["ivin [homoj]", "karn", "skilf"], "cs": ["nehet", "dr\u00e1p"], "fi": ["kynsi"], "he": ["\u05e6\u05d9\u05e4\u05d5\u05e8\u05df", "\u05d8\u05d5\u05e4\u05e8"], "ru": ["\u043d\u043e\u0433\u043e\u0442\u044c", "\u043a\u043e\u0433\u043e\u0442\u044c"], "nl": ["nagel"], "pt": ["unha"], "sv": ["nagel", "klo"], "pl": ["paznokie\u0107", "pazur"]}, "examples": [["tran\u0109i al si la ungojn", null], ["egaligi la ungojn de \u0109evalo, de bovo", null], ["la kato ungogratis, ungovundis min", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ung", "primary": true}, "pareco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de io para.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0451\u0442\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0437\u043d\u0430\u043a (\u043f\u0435\u0440\u0435\u0441\u0442\u0430\u043d\u043e\u0432\u043a\u0438)"], "fr": ["parit\u00e9", "signature (d'une permutation)"], "en": ["parity", "sign (of a permutation)"], "br": ["parder"], "de": ["Parit\u00e4t", "Signatur"], "pl": ["parzysto\u015b\u0107 (liczby)", "znak (permutacji)"], "hu": ["p\u00e1ross\u00e1g", "parit\u00e1s"]}, "examples": [["pareco de entjero estas ekvivalenta al pareco de \u011dia lasta dekuma cifero", null], ["la pareco de permuto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "par", "primary": false}, "rezulto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Logika sekvo; konsekvenco.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043d\u0456\u043a"], "nl": ["resultaat", "gevolg"], "ru": ["\u0440\u0435\u0437\u0443\u043b\u044c\u0442\u0430\u0442"], "ca": ["resultat"], "de": ["Resultat"], "es": ["resultado"], "hu": ["eredm\u00e9ny", "k\u00f6vetkezm\u00e9ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rezultato.", "translations": {}, "examples": [["de elekto tro multa plej malbona rezulto", "Proverbaro esperanta"], ["rezulto de aritmetika operacio, de kalkulo, de komputo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "rezult", "primary": false}, "improvizisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo, kiu kutimas verki a\u016d rolludi senprepare.", "translations": {"be": ["\u0456\u043c\u043f\u0440\u0430\u0432\u0456\u0437\u0430\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["improvisateur"], "en": ["improviser"], "nl": ["improviseur"], "pt": ["improvisador"], "ru": ["\u0438\u043c\u043f\u0440\u043e\u0432\u0438\u0437\u0430\u0442\u043e\u0440"], "de": ["Improvisierer"], "hu": ["r\u00f6gt\u00f6nz\u0151", "improviz\u00e1tor"], "es": ["improvisador"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "improviz", "primary": false}, "alikvanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de entjero n) Tia entjero strikte pli malgranda ol n, ke n ne estas plurfoja sumo de \u011di; alidire: nombro, per kiu n ne estas dividebla.", "translations": {"sk": ["nedelite\u013e"], "ru": ["\u043d\u0435\u043a\u0440\u0430\u0442\u043d\u0430\u044f \u0447\u0430\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["partie aliquante"], "en": ["non-aliquot part"], "de": ["nicht aufgehender Teil"], "hu": ["marad\u00e9k n\u00e9lk\u00fcl nem oszthat\u00f3 sz\u00e1m", "nemoszt\u00f3 sz\u00e1m"]}, "examples": [["du estas alikvanto de na\u016d", null]], "subdefinitions": []}], "root": "alikvant", "primary": true}, "landlimo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Limo inter du landoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u044f\u0436\u0430", "\u0433\u0440\u0430\u043d\u0456\u0446\u0430"], "fr": ["fronti\u00e8re"], "ru": ["\u0433\u0440\u0430\u043d\u0438\u0446\u0430", "\u0433\u043e\u0441\u0443\u0434\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f \u0433\u0440\u0430\u043d\u0438\u0446\u0430"], "de": ["politische Grenze", "Landesgrenze"], "pl": ["granica pa\u0144stwa"], "hu": ["orsz\u00e1ghat\u00e1r"]}, "examples": [["fermi la landlimojn al la internacia trafiko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lim", "primary": false}, "ek-": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aspekta prefikso signifanta ke procezo a\u016d stato komenci\u011das subite kaj prcize je koncerna momento.", "translations": {"de": ["los-", "er-", "an-"], "tp": ["kama"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: En tiu senco la prefikso ek (komenco de ago) ludas, \u0109e la netransitivaj verboj, la saman rolon kiel la sufikso i\u011d (veno en staton): eksidi \u2015 sidi\u011di, ekstari \u2015 stari\u011di, ekku\u015di \u2015 ku\u015di\u011di; ekesti \u2015 esti\u011di."], "primary definition": "kun eventuala plia da\u016dro (komenca aspekto).", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430-"], "pt": ["p\u00f4r-se a...", "come\u00e7ar a..."]}, "examples": [["kiam vi ekparolis, ni atendis a\u016ddi ion novan,sed balda\u016d ni vidis, ke ni trompi\u011dis", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 40"], ["subite ni ekvidis la maron", null], ["eksonis la sonoriloj", "Fabeloj, volumo 1, La virineto de maro"], ["se homo eka\u016ddas ion konatan", "Z"], ["ekbruligu kandelon \u0109ar estas jam mallume", "Z"], ["ekde", null], ["ekkiam", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: En tiu senco la prefikso ek, same kiel \u011dia kontra\u016do ad, estas uzata kiel konjugacia afikso, por precizigi la sencon de la perfekto: \u011di prezentas la agon kiel simplan kaj neda\u016dran temperon, kaj tradukas la francan \u00absimplan pasinton\u00bb kaj la grekan \u00abaoriston\u00bb: tio \u0109i ekenuigis la virinon; \u015di ekbrulis per envio; la vento ek\u015dancelis la akvon."], "primary definition": "sen plua da\u016dro (momenta aspekto).", "translations": {"ru": ["-\u043d\u0443-"]}, "examples": [["\u00abho, \u0109ielo!\u00bb ekkriis la patrino", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 21"], ["mi eksaltis de surprizo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 40"], ["du ekbriloj de fulmo trakuris tra la malluma \u0109ielo", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 40"]], "subdefinitions": []}], "root": "ek", "primary": true}, "fotografisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono, kies profesio estas fotografi.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0442\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444"], "fr": ["photographe"], "en": ["photographer"], "nl": ["fotograaf"], "ru": ["\u0444\u043e\u0442\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444"], "de": ["Fotograf", "Photograph"], "hu": ["f\u00e9nyk\u00e9p\u00e9sz", "fot\u00f3s"], "pl": ["fotograf"], "es": ["fot\u00f3grafo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fotograf", "primary": false}, "trolebuso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elektra buso, kiu kurenton ricevas per surtegmentaj stangoj (troleo).", "translations": {"fr": ["trolleybus"], "bg": ["\u0442\u0440\u043e\u043b\u0435\u0439\u0431\u0443\u0441"], "en": ["trolley bus"], "de": ["Oberleitungsbus", "Trolleybus"], "it": ["filobus"], "pl": ["trolejbus"]}, "examples": [["inter la vetkurantaj reflektoroj aperis la okuloj de la trolebuso", "Pavel Stan\u0109ev, trad. Vedi, La kolora knabino, Paco, 1989-2, p. 8a-9a"], ["La unua trolebuso veturis en 1882 en Berlino", "Vikipedio, artikolo \u00abtrolebuso\u00bb, 2005-10-19"]], "subdefinitions": []}], "root": "bus", "primary": false}, "atomcentralo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0430\u0442\u043e\u043c\u043d\u0430\u044f \u044d\u043b\u0435\u043a\u0442\u0440\u043e\u0441\u0442\u0430\u043d\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Atomkraftwerk", "Kernkraftwerk"], "nl": ["atoomcentrale"], "it": ["centrale nucleare"], "es": ["central nuclear"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "atom", "primary": false}, "sandro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio perkedoj (Stizostedion), el centra kaj orienta E\u016dropo, kies longo atingas unu metron.", "translations": {"be": ["\u0441\u0443\u0434\u0430\u043a"], "bg": ["\u0431\u044f\u043b\u0430 \u0440\u0438\u0431\u0430"], "nl": ["zander"], "pt": ["sandra"], "ru": ["\u0441\u0443\u0434\u0430\u043a"], "de": ["Zander"], "it": ["lucioperca", "luccioperca", "sandra"], "hu": ["fogass\u00fcll\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sandr", "primary": true}, "\u0109irka\u016dporti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Porti \u0109iuflanken.", "translations": {"pl": ["obnosi\u0107"], "hu": ["k\u00f6rbevisz", "k\u00f6rbehordoz"]}, "examples": [["kuris tra tiu tuta regiono, kaj komencis \u0109irka\u016dporti la malsanulojn sur iliaj litoj tien, kie ili a\u016ddis, ke estas", "La Nova Testamento, S. Marko 5:55"], ["apud la tablo oni multe man\u011dis kaj multe trinkis: Manjo \u0109irka\u016dportis anseron, poste malvarman porkidon kun kreno, poste sturgon", "Metropoliteno, \u0109apitro 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "port", "primary": false}, "nepotismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Troa uzo de sia povo a\u016d influo por havigi postenojn a\u016d favorojn al sia parencaro.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u043f\u043e\u0442\u0438\u0437\u043c", "\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043a\u0443\u043c\u043e\u0432\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["n\u00e9potisme"], "bg": ["\u043d\u0435\u043f\u043e\u0442\u0438\u0437\u044a\u043c"], "nl": ["nepotisme"], "pt": ["nepotismo"], "de": ["Nepotismus", "Vetternwirtschaft"], "hu": ["nepotizmus"], "fa": ["\u062a\u0628\u0627\u0631\u06af\u0645\u0627\u0631\u06cc"], "en": ["nepotism"], "es": ["nepotismo"]}, "examples": [["li estas idioto, produkto de nura nepotismo, kiel multaj aliaj en ilia administrantaro", "J. Francis, Misio sen Alveno, tk-stafeto, 1982"]], "subdefinitions": []}], "root": "nepotism", "primary": true}, "toleri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ne kontra\u016dstari al io, kion oni ne aprobas a\u016d kio malpla\u0109as, \u011denas a\u016d suferigas, kvankam oni kapablas malhelpi \u011din.", "translations": {"be": ["\u0446\u044f\u0440\u043f\u0435\u0446\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u043d\u043e\u0441\u0456\u0446\u044c", "\u0432\u044b\u043d\u043e\u0441\u0456\u0446\u044c"], "en": ["tolerate"], "zh": ["\u5fcd [r\u011bn]"], "pt": ["tolerar"], "ru": ["\u0442\u0435\u0440\u043f\u0435\u0442\u044c", "\u0432\u044b\u043d\u043e\u0441\u0438\u0442\u044c (\u0442\u0435\u0440\u043f\u0435\u0442\u044c)", "\u0441\u043d\u043e\u0441\u0438\u0442\u044c (\u0442\u0435\u0440\u043f\u0435\u0442\u044c)", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u043d\u043e\u0441\u0438\u0442\u044c (\u0442\u0435\u0440\u043f\u0435\u0442\u044c)"], "ca": ["tolerar"], "de": ["tolerieren"], "hu": ["t\u0171r", "elt\u0171r", "elb\u00edr", "elvisel"], "es": ["tolerar"], "nl": ["verdragen", "dulden", "accepteren"], "pl": ["tolerowa\u0107", "pob\u0142a\u017ca\u0107", "przyzwala\u0107", "znosi\u0107"]}, "examples": [["toleru, ke mi parolu", "Z"], ["mi ne povas toleri, ke vi diras tiajn malsa\u011da\u0135ojn", null], ["toleri la kapricojn de infano", "B"], ["toleri en la regno \u0109iujn religiojn", "B"], ["kun tia homo oni ne tolerus kunvivi e\u0109 nur unu semajnon", null], ["tiu regulo ne toleras esceptojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "toler", "primary": true}, "ingoto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Briko da metalo uzata por konservo a\u016d kiel valuto.", "translations": {"fr": ["lingot"], "en": ["ingot"], "nl": ["baar (ingot)", "ingot"], "pt": ["lingote"], "ca": ["lingot"], "de": ["Barren (Metall)"], "hu": ["f\u00e9mtusk\u00f3", "\u00f6ntecs"], "fa": ["\u0634\u0645\u0634"], "es": ["lingote"]}, "examples": [["ili vidis, ke brilas ar\u011dentaj ingotoj, kaj anka\u016d pesileto", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 51a, p. 159a"]], "subdefinitions": []}], "root": "ingot", "primary": true}, "\u015denoprazo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de ajlo (Allium schoenoprasum), uzata kiel spica\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0446\u044b\u0431\u0443\u043b\u044f \u0441\u043a\u0430\u0440\u0430\u0434\u0430", "\u0446\u044b\u0431\u0443\u043b\u044f \u0440\u044d\u0437\u0430\u043d\u0435\u0446"], "fr": ["ciboulette"], "bg": ["\u0434\u0438\u0432 \u043b\u0443\u043a"], "nl": ["bieslook"], "pt": ["cebolinha"], "ru": ["\u0448\u043d\u0438\u0442\u0442-\u043b\u0443\u043a", "\u043b\u0443\u043a-\u0440\u0435\u0437\u0430\u043d\u0435\u0446", "\u043b\u0443\u043a-\u0441\u043a\u043e\u0440\u043e\u0434\u0430"], "de": ["Schnittlauch"], "it": ["erba cipollina"], "sv": ["gr\u00e4sl\u00f6k"], "en": ["chives"], "hu": ["met\u00e9l\u0151hagyma", "snidling"], "pl": ["szczypiorek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015denopraz", "primary": true}, "\u0109apobeko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elstara anta\u016da\u0135o de \u0109apo, \u015dirmanta la okulojn.", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u044b\u043b\u044c"], "fr": ["visi\u00e8re (d'une casquette)"], "en": ["visor"], "nl": ["vizier"], "ru": ["\u043a\u043e\u0437\u044b\u0440\u0451\u043a"], "de": ["Schild"], "hu": ["sapkaellenz\u0151", "sild"], "br": ["lerbenn"], "pl": ["daszek czapki"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "viziero", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bek", "primary": false}, "feka\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekskremento eligita tra la anuso.", "translations": {"ru": ["\u0438\u0441\u043f\u0440\u0430\u0436\u043d\u0435\u043d\u0438\u044f", "\u044d\u043a\u0441\u043a\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u0442\u044b", "\u043a\u0430\u043b"], "fr": ["crotte", "excr\u00e9ment (mati\u00e8res f\u00e9cales)", "fiente", "mati\u00e8res f\u00e9cales"], "en": ["shit"], "nl": ["stoelgang (voorwerp)", "ontlasting (voorwerp)"], "pt": ["bosta", "merda"], "sv": ["bajs", "skit (subst.)", "avf\u00f6ring"], "hu": ["sz\u00e9klet"], "pl": ["odchody"]}, "examples": [["vind/i; garni etan infanon per tuko a\u016d simila peco, kiu sorbas a\u016d retenas \u011diajn urinon kaj feka\u0135ojn", "Hejma Vortaro"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) A\u0109a afero a\u016d a\u0135o.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fek", "primary": false}, "kune kun": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kun, precize je la sama loko, tempo, celo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u043c\u0435\u0441\u0442\u0435 \u0441"], "fr": ["en m\u00eame temps que (avec)"], "nl": ["samen met"], "de": ["zusammen mit"], "sv": ["tillsammans med"], "it": ["assieme a"], "lat": ["una cum"], "hu": ["-val egy\u00fctt", "-vel egy\u00fctt"]}, "examples": [["oni povas anka\u016d preni la tutan vorton, t. e. la radikon kune kun \u011dia gramatika fini\u011do", "Z"], ["la Fundamento devas resti severe netu\u015debla e\u0109 kune kun siaj eraroj", "Z"], ["oni devas havi certan praktikan konsideradon, kiun oni kompreneble ne akiras kune kun la \u0109iutaga man\u011do", "Z"], ["la junulo kura\u011de batalis kune kun ni kontra\u016d niaj malamikoj.", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kun", "primary": false}, "erupcia\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Substancoj, kiujn vulkano elsputas.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0430\u0432\u0430"], "fr": ["mati\u00e8re volcanique"]}, "examples": [["la vulkanojn oni klasifikas plej ofte la\u016d la kemia konsisto de la erupcia\u0135o", "Evgeni Georgiev: Vulkanoj, Monatojaro 2001a, numero 2a, p. 22a"]], "subdefinitions": []}], "root": "erupci", "primary": false}, "fono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Efektive ebena a\u016d pro malproksimeco \u015dajne ebena parto, el kiu io elreliefi\u011das a\u016d elkontrastas.", "translations": {"ru": ["\u0444\u043e\u043d"], "fr": ["fond (arri\u00e8re-plan)", "arri\u00e8re-plan", "lointain (arri\u00e8re-plan)"], "en": ["background"], "nl": ["achtergrond"], "pt": ["fundo", "cor de fundo"], "be": ["\u0442\u043b\u043e", "\u0444\u043e\u043d"], "ca": ["fons"], "de": ["Hintergrund"], "sv": ["bakgrund"], "hu": ["h\u00e1tt\u00e9r"], "es": ["fondo"]}, "examples": [["la dometo \u0109arme aspektis sur la fono de foliori\u0109aj arboj", null], ["oni vidis \u015dian profilon sur la ru\u011deta fono de la flamo", "Z"], ["sur la fono de la horizonto desegni\u011dis ruinoj", null], ["la trunkoj desegnis sin nigre kaj klare sur la blanka ne\u011dofono", null], ["verda stelo sur blanka fono", null], ["ora \u0109eneto balanci\u011dis sur la malhela fono de lia surtuto", null], ["elekti helan, nigran, buntan fonon de la ekrano", null], ["la komputilo rulas kontra\u016dvirusilon en fona tasko", null], ["la fono de tiu romano estas Germanujo", null], ["sur la fono de interparoladoj oni povis distingi sonojn de flutoj kaj kriojn de la \u0109efoj", "La Faraono, volumo 2, \u0109ap. 18"]], "subdefinitions": []}], "root": "fon", "primary": true}, "mortero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Miksa\u0135o el kalko kaj sablo por kunigi \u015dtonojn a\u016d brikojn de konstrua\u0135o", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u0434\u0430\u045e\u043d\u0456\u0447\u044b \u0440\u0430\u0441\u0442\u0432\u043e\u0440"], "nl": ["mortel"], "pt": ["argamassa"], "ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u0432\u043e\u0440 (\u0441\u0442\u0440\u043e\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439)"], "de": ["M\u00f6rtel"], "es": ["mortero"], "hu": ["habarcs", "malter"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "morter", "primary": true}, "lamenti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Longe plendi vekriante kaj \u011demante.", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u043c\u0430\u043d\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0433\u0430\u043b\u0430\u0441\u0456\u0446\u044c", "\u0441\u043a\u0430\u0440\u0434\u0437\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u0431\u0435\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["se plaindre", "se lamenter", "geindre", "g\u00e9mir"], "en": ["lament", "grieve", "mourn"], "nl": ["weeklagen"], "pt": ["lamentar(-se)", "queixar(-se)"], "el": ["\u03b8\u03c1\u03b7\u03bd\u03ce", "\u03bb\u03c5\u03c0\u03bf\u03cd\u03bc\u03b1\u03b9"], "de": ["jammern", "klagen", "lamentieren"], "sv": ["j\u00e4mra", "klaga"], "hu": ["s\u00edr\u00e1nkozik", "kesereg", "lament\u00e1l"], "cs": ["na\u0159\u00edkat"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0447\u0438\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u0442\u0435\u043d\u0430\u0442\u044c"], "es": ["lamentar"]}, "examples": [["lamenti pri la morto de iu", null], ["mi perdis la sa\u011don, lamentis la pastro", "B"], ["lamenta vo\u0109o", "B"], ["lamentado (plorkanto) de Jeremio pri Jeruzalem", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lament", "primary": true}, "levkojo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio brasikacoj (Matthiola), kun bonodoraj floroj.", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u045e\u043a\u043e\u043d\u0456\u044f"], "fr": ["girofl\u00e9e des jardins"], "en": ["gilliflower", "stock"], "nl": ["violier"], "pt": ["goiveiro", "goivo"], "ru": ["\u043b\u0435\u0432\u043a\u043e\u0439"], "de": ["Levkoje"], "hu": ["viola"], "fa": ["\u0686\u0644\u06cc\u067e\u0627"]}, "examples": [["graciaj, delikataj levkojoj, blankaj kiel la unua ne\u011do", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "levkoj", "primary": true}, "ekde kiam": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["d\u00e8s que", "\u00e0 peine (conj. sub.)"], "it": ["appena (tempo)", "quando (appena)"], "pl": ["od kiedy"]}, "examples": [["tuj de kiam alvenas, la okaza\u0135o, \u0109ar \u011di forprenas de ili \u0109ion imagan, kion ili havis, reduktas ilin al ilia \u011dusta valoro", "La revadoj de soleca promenantoUnua promenado"], ["ekde kiam oni herbojn kolektas nur por fari\u011di a\u016dtoro a\u016d profesoro, tiu tuta milda \u0109armo svenas", "La revadoj de soleca promenantoSepa promenado"]], "subdefinitions": []}], "root": "kiam", "primary": false}, "etiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bran\u0109o de filozofio, kiu temas pri homaj volo kaj ago, de norma vidpunkto.", "translations": {"be": ["\u044d\u0442\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["\u00e9thique (subst.)"], "en": ["ethics"], "pt": ["\u00e9tica"], "ru": ["\u044d\u0442\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Ethik"], "hu": ["etika", "erk\u00f6lcstan"], "pl": ["etyka"], "es": ["\u00e9tica"]}, "examples": [["beda\u016drinde la tekniko progresas pli rapide ol la etiko", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aro de moralaj principoj de individuo a\u016d grupo.", "translations": {"de": ["Ethik", "Sitte"]}, "examples": [["la kristana etiko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "etik", "primary": true}, "al\u0125emiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono kiu praktikas al\u0125emion.", "translations": {"be": ["\u0430\u043b\u044c\u0445\u0456\u043c\u0456\u043a"], "en": ["alchemist"], "nl": ["alchemist", "alchimist"], "pt": ["alquimista"], "ru": ["\u0430\u043b\u0445\u0438\u043c\u0438\u043a"], "de": ["Alchimist"], "sk": ["alchymista"], "pl": ["alchemik"], "es": ["alquimista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "al\u0125emi", "primary": false}, "ma\u015dinlingvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lingvo kiun sentraduke komprenas kaj rekte interpretas la aparataro de komputilo.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0448\u044b\u043d\u043d\u0430\u044f \u043c\u043e\u0432\u0430"], "fr": ["langage machine"], "en": ["machine language"], "nl": ["machinetaal"], "pt": ["linguagem de m\u00e1quina"], "ru": ["\u043c\u0430\u0448\u0438\u043d\u043d\u044b\u0439 \u044f\u0437\u044b\u043a"], "de": ["Maschinensprache"], "sv": ["maskinspr\u00e5k"], "hu": ["g\u00e9pi nyelv"], "he": ["\u05e9\u05e4\u05ea \u05de\u05db\u05d5\u05e0\u05d4"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lingv", "primary": false}, "feministo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Partiano de feminismo.", "translations": {"be": ["\u0444\u044d\u043c\u0456\u043d\u0456\u0441\u0442"], "fr": ["f\u00e9ministe (subst.)"], "en": ["feminist"], "nl": ["feminist"], "pt": ["feminista"], "ru": ["\u0444\u0435\u043c\u0438\u043d\u0438\u0441\u0442"], "de": ["Feminist"], "hu": ["feminista"], "es": ["feminista"]}, "examples": [["en medioj de feministoj \u015di estis la\u016ddata kiel ekzemplo de entreprenema virino", "Wim M. A. De Smet: Kiu murdis Dian Fossey?, Monatojaro 1995a, numero 12a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "feminist", "primary": true}, "etika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Koncernanta etikon.", "translations": {"ru": ["\u044d\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u043d\u0440\u0430\u0432\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["\u00e9thique (adj.)"], "en": ["ethical"], "pt": ["\u00e9tico"], "be": ["\u044d\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "de": ["ethisch", "sittlich", "moralisch"], "hu": ["etikai"], "es": ["\u00e9tico"], "pl": ["etyczny"]}, "examples": [["etikaj principoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Morale bona.", "translations": {"ru": ["\u044d\u0442\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["moral (moralement bon)"], "pl": ["etyczny", "moralny", "moralnie poprawny"], "hu": ["etikus"]}, "examples": [["etika faro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "etik", "primary": false}, "edilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kontrolisto de konstrua\u0135oj kaj bonordo en la antikva urbo Romo.", "translations": {"fr": ["\u00e9dile"], "bg": ["\u0435\u0434\u0438\u043b"], "nl": ["aedilis"], "la": ["aedilis"], "de": ["\u00c4dil"], "sv": ["edil"], "hu": ["aedilis", "v\u00e1rosfel\u00fcgyel\u0151"], "es": ["edil"], "pl": ["edyl"]}, "examples": [["tiu \u0109i jen estis via cenzoro kaj edilo", "T. Haecker, trad. V. O\u015dlak, Vergilio, la patro de Okcidento, Katoliska Akcija, 1998"], ["li elekti\u011dis edilo kaj unuafoje havis politikan postenon ene de la romia \u0109efurbo", "Vikipedio, artikolo \u00abKato la pli maljuna\u00bb, 2008-05-08"]], "subdefinitions": []}], "root": "edil", "primary": true}, "koncerne... -n": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En rilato kun.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043d\u043e\u0441\u043d\u0430", "\u0434\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u0430", "\u0443 \u0434\u0430\u0447\u044b\u043d\u0435\u043d\u044c\u043d\u0456 (\u0447\u0430\u0433\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456 / \u043a\u0430\u0433\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456)"], "fr": ["en ce qui concerne", "au sujet de", "concernant (pr\u00e9p.)", "pour ce qui concerne", "pour ce qui est de", "quant \u00e0", "relativement \u00e0", "touchant (pr\u00e9p.)"], "nl": ["betreffende"], "ru": ["\u0432 \u043e\u0442\u043d\u043e\u0448\u0435\u043d\u0438\u0438 (\u0447\u0435\u0433\u043e-\u043b., \u043a\u043e\u0433\u043e-\u043b.)", "\u043f\u043e \u043e\u0442\u043d\u043e\u0448\u0435\u043d\u0438\u044e \u043a (\u0447\u0435\u043c\u0443-\u043b., \u043a\u043e\u043c\u0443-\u043b.)"], "de": ["betreffend"], "hu": ["vmit illet\u0151en", "vmi vonatkoz\u00e1s\u00e1ban"]}, "examples": [["li skribis al mi koncerne tiun aferon", null], ["ili sidis, plenkreskuloj kaj tamen infanoj koncerne sian koron", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "koncern", "primary": false}, "atendi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Resti \u011dis iu alvenos a\u016d io okazos.", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u043a\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["attendre"], "bg": ["\u0447\u0430\u043a\u0430\u043c", "\u043f\u043e\u0447\u0430\u043a\u0430\u043c"], "de": ["warten", "erwarten"], "hu": ["v\u00e1r"], "en": ["await", "expect", "wait for", "wait"], "br": ["gortoz"], "es": ["esperar"], "ru": ["\u0436\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0436\u0438\u0434\u0430\u0442\u044c"], "nl": ["wachten"], "pt": ["aguardar"], "sv": ["v\u00e4nta"], "tp": ["awen"], "sk": ["\u010daka\u0165"], "ro": ["a a\u015ftepta"], "pl": ["czeka\u0107", "czuwa\u0107", "oczekiwa\u0107"]}, "examples": [["atendi amikon, sciigon", null], ["atendis, atendis \u011dis lin \u0109erko etendis", "Proverbaro esperanta"], ["atendi la horon de la malfermo", null], ["lia atendo estis trompita", null], ["atenda salono", null], ["li atendas, ke la okazo venu al lia nazo", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Anta\u016dvidi ion kiel probablan a\u016d devatan.", "translations": {"nl": ["verwachten"], "pl": ["czeka\u0107", "oczekiwa\u0107"]}, "examples": [["atendi balda\u016dan sukceson", null], ["sorto ofte alsendas, kion oni ne atendas", "Proverbaro esperanta"], ["de nia nuna kongreso ni ne povas atendi gravajn decidojn", "Z"], ["mi atendas de vi favoran respondon", null], ["tion oni ne povas atendi de lingvo internacia", "Z"], ["kontra\u016d bato senatenda ekzistas nenia defendo", "Proverbaro esperanta"], ["tia estas la plej natura decido, kiun ni povas atendi de la registare elektota komitato", "Zamenhof: Parolado anta\u016d la Sesa Kongreso Esperantista"], ["kiu en la praktiko tiel bonege plenumas \u0109ion tion, kion ni povas atendi de lingvo internacia", "Esenco kaj Estonte, \u0109apitro VII."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Esti jam okazonta, esti jam preta, destinita por iu.", "translations": {"nl": ["wachten"], "pl": ["czeka\u0107", "oczekiwa\u0107"]}, "examples": [["jam la morto lin atendas", null], ["granda surprizo vin atendas", null]], "subdefinitions": []}], "root": "atend", "primary": true}, "\u0109erizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bongusta frukto de \u0109erizujo.", "translations": {"el": ["\u03ba\u03b5\u03c1\u03ac\u03c3\u03b9"], "fr": ["cerise"], "bg": ["\u0447\u0435\u0440\u0435\u0448\u0430"], "be": ["\u0447\u0430\u0440\u044d\u0448\u043d\u044f (\u043f\u043b\u043e\u0434)", "\u0432\u0456\u0448\u043d\u044f (\u043f\u043b\u043e\u0434)"], "de": ["Kirsche"], "it": ["ciliegia"], "hu": ["cseresznye"], "en": ["cherry"], "cs": ["t\u0159e\u0161n\u011b (vi\u0161n\u011b)"], "es": ["cereza"], "he": ["\u05d3\u05d5\u05d1\u05d3\u05d1\u05df"], "ru": ["\u0447\u0435\u0440\u0435\u0448\u043d\u044f (dol\u0109a)", "\u0432\u0438\u0448\u043d\u044f (acida)"], "nl": ["kriek (dol\u0109a)", "kers (acida)"], "pt": ["cereja"], "tr": ["kiraz (dol\u0109a)", "vi\u015fne (acida)"], "pl": ["wi\u015bnia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109eriz", "primary": true}, "involukro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro da brakteoj \u0109e floro a\u016d infloresko.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0432\u0451\u0440\u0442\u043a\u0430", "\u043e\u0431\u043e\u043b\u043e\u0447\u043a\u0430", "\u043f\u043e\u043a\u0440\u043e\u0432 \u0438\u0437 \u043f\u0440\u0438\u0446\u0432\u0435\u0442\u043d\u0438\u043a\u043e\u0432"], "fr": ["involucre"], "nl": ["omwindsel"], "pt": ["inv\u00f3lucro"], "de": ["Bl\u00fctenh\u00fclle"], "hu": ["vir\u00e1gtakar\u00f3"]}, "examples": [["la involukr de anemono, de apiacoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "involukr", "primary": true}, "orgeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda muzika blovinstrumento, kun tuboj kaj klavaro, uzata precipe en kristanaj pre\u011dejoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u0433\u0430\u043d"], "fr": ["orgue"], "bg": ["\u043e\u0440\u0433\u0430\u043d"], "nl": ["orgel"], "pt": ["\u00f3rg\u00e3o (m\u00fas.)"], "ru": ["\u043e\u0440\u0433\u0430\u043d (\u043c\u0443\u0437\u044b\u043a\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0438\u043d\u0441\u0442\u0440\u0443\u043c\u0435\u043d\u0442)"], "de": ["Orgel"], "sv": ["orgel"], "hu": ["orgona (hangszer)"], "en": ["organ"], "pl": ["organy (np. w ko\u015bciele)"]}, "examples": [["flanke de malgranda pupitro en la fono trovi\u011dis orgeno", "Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, unua parto, \u0109apitro 1a"]], "subdefinitions": []}], "root": "orgen", "primary": true}, "krejcero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iama kupra monereto en sudaj germanlingvaj landoj, komence, \u011dis la 13a jarcento, ar\u011denta monero el Verona kaj Merana kun krucfiguro, nomata anka\u016d kruca denaro (denarius cruciatus).", "translations": {"fr": ["kreuzer (monnaie)"], "nl": ["kreuzer (munt)"], "pt": ["kreuzer"], "pl": ["krajcar (moneta)", "grajcar (moneta)", "miedziak"]}, "examples": [["mi enmanigis al la frato krejceron ricevitan matene de la avo", "Ignat Hermann, trad. M. Luka\u015d, La malnova jako kaj la nova, Nica Literatura Revuo, 1957-01 \u011dis 02, p. 100a-106a"], ["a\u016d vi donos \u0109i tien du krejcerojn, a\u016d forplandu", "Karel \u010capek, trad. Josef Vondrou\u0161ek, Na\u016d fabeloj, Dua rabista fabelo, [2002?]"]], "subdefinitions": []}], "root": "krejcer", "primary": true}, "morga\u016do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fi": ["huominen (subst.)", "huomisp\u00e4iv\u00e4", "seuraava p\u00e4iv\u00e4"], "fr": ["lendemain", "jour suivant"], "pt": ["o amanh\u00e3"], "br": ["tronoz", "deiz war-lerc'h"], "ru": ["\u0437\u0430\u0432\u0442\u0440\u0430\u0448\u043d\u0438\u0439 \u0434\u0435\u043d\u044c", "\u0441\u043b\u0435\u0434\u0443\u044e\u0449\u0438\u0439 \u0434\u0435\u043d\u044c"]}, "examples": [["mi vizitos lin la morga\u016don post lia reveno", null]], "subdefinitions": []}], "root": "morga\u016d", "primary": false}, "androgina": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0434\u0432\u0443\u043f\u043e\u043b\u044b\u0439", "\u043e\u0431\u043e\u0435\u043f\u043e\u043b\u044b\u0439"], "fr": ["androgyne (adj.)"], "en": ["androgynous"], "nl": ["tweeslachtig"], "de": ["zweigeschlechtig", "zwittrig"], "hu": ["k\u00e9tivar\u00fa", "h\u00edmn\u0151s"], "sk": ["obojpohlavn\u00fd"], "es": ["andr\u00f3gino"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "androgin", "primary": false}, "androgino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["androgyne (subst.)"]}, "examples": [["en pluraj plantoj la androgineco estas normala", "E. Pauli, Enciklopedio simpozio, artikolo \u00abandrogino\u00bb, 1996-05-12"], ["mi \u0109esas esti nur viro, en mi veki\u011das antikva androgino", "Hamstro, Toreadoro, 2003-05-27"]], "subdefinitions": []}], "root": "androgin", "primary": true}, "morga\u016da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Okazonta morga\u016d.", "translations": {"fi": ["huominen (adj.)", "huomis-"], "fr": ["de demain"]}, "examples": [["trovi\u011du dum la morga\u016da mateno en la iama apartamento de fra\u016dlino de Savinako", "Henri Vallienne, Kastelo de Prelongo, 1907"], ["\u0109u vi \u0109eestos la morga\u016dan feston?", null]], "subdefinitions": []}], "root": "morga\u016d", "primary": false}, "fiska": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Posedata de la \u015dtato, rilata al fisko.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0437\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043a\u0430\u0437\u043d\u0430\u0447\u0435\u0439\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u0433\u043e\u0441\u0443\u0434\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["fiscal"], "en": ["fiscal", "of public revenue", "of the public treasury"], "nl": ["fiscaal"], "be": ["\u0444\u0456\u0441\u043a\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u043a\u0430\u0437\u0451\u043d\u043d\u044b"], "de": ["fiskalisch", "Fiskal-"], "es": ["fiscal"], "pl": ["fiskalny", "skarbowy"]}, "examples": [["usonaj obligacioj fiskaj", null], ["fiskan politikon (bu\u011detpolitikon) faras la parlamento kaj registaro per enspezoj kaj elspezoj de la \u015dtata bu\u011deto", "Bo SANDELIN: Svedoj balotis kontra\u016d e\u016dro. Monato"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Kelkaj lingvoj ne povas adjektivigi la substantivon \u00abimposto\u00bb, kaj anstata\u016de uzas la adjektivon \u00abfiska\u00bb kiel la plej proksiman surogaton. Sekve tialingvaj esperantistoj transportas tiun miskutimon anka\u016d en Esperanton (tiel ke PIV2 e\u0109 ne suspektas ke ekzistas la adjektivo \u00abimposta\u00bb). Tio estas evitinda en Esperanto, \u0109ar la regula adjektivo \u00abimposta\u00bb estas pli klara, precipe konsidere la konfuzan plursencecon de la vorto \u00abfiska\u00bb. Ekz-e en la (fakte atestitaj) kombinoj fiska \u015dar\u011do, fiska eksperto, fiska faciligo, fiska kvitanco, fiska maljusteco, fiska plipezigo, fiska premo preferindas uzi la pli klarajn adjektivojn \u00abimposta\u00bb, \u00abbu\u011deta\u00bb, \u00abtrezoreja\u00bb \u2015 se temas respektive pri impostoj, bu\u011deto a\u016d trezorejo (\u0109ar ekz-e \u00abfiska \u015dar\u011do\u00bb egale bone povas temi pri imposta \u015dar\u011do de individua civitano, a\u016d pri elspezaj problemoj de la \u015dtata trezorejo, a\u016d pri deficita bu\u011deto \u2015 do pri tute malsamaj aferoj)."], "primary definition": "Rilata al fisko, imposta.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u043b\u043e\u0433\u043e\u0432\u044b\u0439", "\u0444\u0438\u0441\u043a\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [["la fiska juro estas la aro de la reguloj, kiuj difinas la rajtojn kaj devojn de la impostpaganto", "Fiska juro. Vikipedio"]], "subdefinitions": []}], "root": "fisk", "primary": false}, "servema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komplezema, volonte farante servojn.", "translations": {"fr": ["complaisant", "serviable"], "it": ["servile"], "hu": ["szolg\u00e1latk\u00e9sz"]}, "examples": [["\u0109ar vi estas tiel servema, mi faras al vi donacon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 19"]], "subdefinitions": []}], "root": "serv", "primary": false}, "pedikovo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ovo kiun ellasas la pediko sur hararon", "translations": {"fa": ["\u062a\u062e\u0645 \u0634\u067e\u0634"], "fr": ["lente"], "bg": ["\u0433\u043d\u0438\u0434\u0430"], "en": ["nit (of louse)"], "br": ["nezenn"], "de": ["Nisse"], "pl": ["gnida"]}, "examples": [["keroseno plene efikas anka\u016d kontra\u016d pedikoj kaj pedikovoj", "Skabio, pedikoj, naturkuracado.info"]], "subdefinitions": []}], "root": "pedik", "primary": false}, "fisko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La \u015dtato en \u011dia rolo de ekonomia subjekto (kontraste al la politika rolo de la regno estkiel suvereno); precipe kiel ricevanto de la publikaj enspezoj a\u016d kiel posedanto kaj adminstranto de la \u015dtata trezorejo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u0437\u043d\u0430"], "fr": ["fisc", "Tr\u00e9sor Public", "Tr\u00e9sor de l'\u00c9tat"], "en": ["exchequer", "state treasury"], "nl": ["fiscus"], "pt": ["fisco", "er\u00e1rio", "fazenda (p\u00fablica)", "tesouro", "recebedoria"], "be": ["\u0441\u043a\u0430\u0440\u0431 (\u0434\u0437\u044f\u0440\u0436\u0430\u045e\u043d\u044b)", "\u043a\u0430\u0437\u043d\u0430"], "de": ["Fiskus", "Staatskasse"], "es": ["fisco"], "pl": ["fiskus", "urz\u0105d skarbowy"]}, "examples": [["la hava\u0135oj de Andrzej Lubomirski estis parceligitaj kaj la kastelo kontra\u016dle\u011de transprenita de la fisko", "Pollando invitas: Nowy Wi\u015bnicz. Pola Radio"], ["la Fisko anoncis pasintmonate, ke \u011di faros moninjektojn de 125 miliardoj da dolaroj dividotaj inter Citigroup, JP Morgan Chase, Bank of America kaj Merrill Lynch", "Banko Citigroup maldungas 75_000! Eventeo"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u015ctata administracio, kies tasko estas enkasigo de la impostoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0430\u0442\u043a\u043e\u0432\u0430\u044f \u0441\u043b\u0443\u0436\u0431\u0430"], "de": ["Fiskalbeh\u00f6rde", "Finanzministerium"], "ru": ["\u043d\u0430\u043b\u043e\u0433\u043e\u0432\u043e\u0435 \u0432\u0435\u0434\u043e\u043c\u0441\u0442\u0432\u043e"]}, "examples": [["persono, kiu anta\u016d la jarfino malka\u015dos al la fisko la ka\u015ditajn \u011dis nun enspezojn, pagos de ili 12-procentan imposton", "Pola Padio"]], "subdefinitions": []}], "root": "fisk", "primary": true}, "terglobo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0417\u044f\u043c\u043b\u044f", "\u0437\u044f\u043c\u043d\u044b \u0448\u0430\u0440", "\u0437\u044f\u043c\u043d\u0430\u044f \u043a\u0443\u043b\u044f"], "fr": ["globe terrestre"], "zh": ["\u5730\u7403 [d\u00ecqi\u00fa]"], "ru": ["\u0417\u0435\u043c\u043b\u044f", "\u0437\u0435\u043c\u043d\u043e\u0439 \u0448\u0430\u0440"], "de": ["Erdkugel"], "hu": ["f\u00f6ldgoly\u00f3"], "es": ["globo terr\u00e1queo"], "nl": ["aardbol", "aarde"], "pl": ["kula ziemska", "glob ziemski", "Ziemia"], "he": ["\u05db\u05d3\u05d5\u05e8 \u05d4\u05d0\u05e8\u05e5"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ter", "primary": false}, "dume": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Intertempe, dum tiu tempo.", "translations": {"be": ["\u0442\u044b\u043c \u0447\u0430\u0441\u0430\u043c"], "fr": ["cependant (pendant ce temps)", "entre temps", "pendant ce temps"], "pt": ["simultaneamente (adv.)"], "ru": ["\u0442\u0435\u043c \u0432\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u0435\u043c"], "de": ["w\u00e4hrenddessen", "unterdessen", "derweilen", "derweil"], "hu": ["ek\u00f6zben", "ezalatt", "ak\u00f6zben", "azalatt"], "cs": ["zat\u00edm", "mezit\u00edm"], "es": ["mientras"]}, "examples": [["ili sin pretigis, ni dume babilis", null], ["dume oni alvenis al la man\u011dejo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Provizore, \u011dise.", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u0441\u043e\u0432\u0430", "\u043f\u0430\u043a\u0443\u043b\u044c"], "fr": ["pour l'instant"], "pt": ["provisoriamente (adv.)"], "ru": ["\u043f\u043e\u043a\u0430"], "de": ["zun\u00e4chst", "erstmal"], "hu": ["egyel\u0151re"], "pl": ["na razie", "tymczasem"]}, "examples": [["ni dume lasu flanke tiun demandon", "Z"], ["estas pli prudente akcepti dume la lingvon en \u011dia nuna formo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Estas malkorekta kaj nepre evitinda la uzado de la adverbo dume en la senco de la konjunkcio dum."], "primary definition": "Kontraste kun tio; kontra\u016de; malgra\u016de; tamen.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u0434\u044b \u044f\u043a"], "fr": ["cependant (toutefois)", "en revanche", "pourtant", "toutefois"], "ru": ["\u0442\u043e\u0433\u0434\u0430 \u043a\u0430\u043a"], "hu": ["ellenben"]}, "examples": [["principoj kaj postuloj pu\u015dis kaj malhelpis unu la alian, dume en la teorio ili \u015dajnis al mi tute bonaj", "Z"], ["dume lingvo arta, anstata\u016d tiu \u0125aoso, donas al vi sole nur ses vortetojn", "Esenco kaj Estonte"]], "subdefinitions": []}], "root": "dum", "primary": false}, "duma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Samtempa.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043d\u0430\u0447\u0430\u0441\u043d\u044b"], "pt": ["simult\u00e2neo (adj.)"], "hu": ["egyidej\u0171"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Provizora, intertempa, \u011disa.", "translations": {"be": ["\u0447\u0430\u0441\u043e\u0432\u044b"], "pt": ["provis\u00f3rio (adj.)"], "pl": ["tymczasowy"], "hu": ["ideiglenes", "\u00e1tmeneti"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dum", "primary": false}, "bari": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fermi vojon por malhelpi la trairon.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0433\u0430\u0440\u043e\u0434\u0436\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u0433\u0430\u0440\u043e\u0434\u0436\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0441\u0442\u0443\u043f\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["barrer (un passage)", "bloquer (un passage)"], "en": ["obstruct", "block", "bar"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0433\u0440\u0430\u0436\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0433\u043e\u0440\u0430\u0436\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["sperren"], "hu": ["elker\u00edt", "eltorlaszol"], "br": ["stanka\u00f1 (un hent)"], "cs": ["hradit"], "pl": ["grodzi\u0107", "zagradza\u0107", "odgradza\u0107", "zastawia\u0107", "tarasowa\u0107", "zatarasowa\u0107", "stawia\u0107 przeszkod\u0119"]}, "examples": [["bari straton, komunikon, la eniradon al iu", "Z"], ["bari la vojon", "B"], ["bari la revenon", "B"], ["bari la riveron", "B"], ["bari la fluon de la rivero", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Malhelpi.", "translations": {"fr": ["barrer (emp\u00eacher)", "emp\u00eacher", "faire obstacle"], "de": ["versperren", "verhindern"], "pl": ["stawia\u0107 przeszkod\u0119"], "br": ["skoilha\u00f1", "mirout ouzh"], "hu": ["akad\u00e1lyoz", "korl\u00e1toz"]}, "examples": [["bari la progreson al la konkurenco, al la kalumnio", null], ["kio baras la re\u011dan ordonon?", "Z"], ["kontra\u016dbari la vojon al \u0109iuj reformoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "embarasi, malakceli, obstrukci, \u015dtopi, bridi.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bar", "primary": true}, "mezuro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago mezuri.", "translations": {"fr": ["mesure", "mensuration", "dose", "mod\u00e9ration", "retenue (mod\u00e9ration)"], "nl": ["meting"], "br": ["ment", "muzul"], "de": ["Messung"], "es": ["medida"], "hu": ["m\u00e9r\u00e9s"]}, "examples": [["ne faru maljusta\u0135on en la ju\u011do, en la mezuro, en la peso, en la amplekso", "La Malnova Testamento, Levidoj 19:25"], ["via mezuro estas nur proksimuma", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Mezurita valoro de iu grando.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043c\u0435\u0440"], "de": ["Abmessung", "Gr\u00f6\u00dfe", "Ma\u00df"], "nl": ["maat", "grootte"], "hu": ["m\u00e9ret", "(m\u00e9rt) nagys\u00e1g"]}, "examples": [["havi mezuron je: 170 centimetroj, tri hektaroj, cent mil paskaloj...", null], ["la \u0109ambretoj havis la saman mezuron", "Z"], ["la mezuroj de iu", null], ["egalmezura pa\u015dado, spirado", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La kvanto enhavata en iu mezurilo.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0440\u0430"], "de": ["Ma\u00df"], "nl": ["maat"], "hu": ["m\u00e9r\u0151 (\u0171rtartalom)"]}, "examples": [["tri mezuroj da hordeo", "Z"], ["li faris \u0109irka\u016d la altaro foson, havantan la amplekson de du grenmezuroj", "La Malnova Testamento, I. Re\u011doj 18:32"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Amplekso, grado, intenseco de io nemateria; \u011dusta amplekso aplikinda en donitaj cirkonstancoj; modereco, mezurateco.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0440\u0430"], "de": ["Ma\u00df"], "hu": ["m\u00e9rt\u00e9k"]}, "examples": [["tra vitro de teruro pligrandi\u011das la mezuro", "Proverbaro esperanta"], ["verko skribita en bona Esperanto anta\u016d 25 jaroj en plena mezuro konservas sian bonecon anka\u016d nun", "Z"], ["en granda mezuro", null], ["labori la\u016d la mezuro de siaj fortoj", null], ["en \u0109io oni devas observi la \u011dustan mezuron", "Z"], ["memori pri mezuro en laboro kaj plezuro", "Proverbaro esperanta"], ["petolado sen mezuro ne kondukas al plezuro", "Proverbaro esperanta"], ["donu al krudulo plezuron, li ne scios mezuron", "Proverbaro esperanta"], ["ni fieros ne pretermezure", "La Nova Testamento, II. Korintanoj 10:13"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Baza unuo de takta muziko, la distanco inter du \u0109efpulsoj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043c\u0435\u0440"], "en": ["bar"], "nl": ["maat"], "hu": ["\u00fctem"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kvanto de silaboj a\u016d de piedoj en unu verso.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043c\u0435\u0440"], "de": ["Versma\u00df", "Metrum"], "hu": ["versm\u00e9rt\u00e9k", "metrum"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(super \u03c3-algebro A) Tia bildigo \u03bc de A al la aro de reeloj, ke la bildo per \u011di de kuna\u0135o de numerebla disa familio el elementoj de la \u03c3-algebro egalas la sumon de la iliaj bildoj; simb. \u03bc(\u222a Pi) = \u2211\u03bc(Pi).", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0440\u0430"], "fr": ["mesure (math.)"], "en": ["measure"], "de": ["Ma\u00df"], "hu": ["m\u00e9rt\u00e9k (matematikai)"], "pl": ["miara (w zbiorze)"]}, "examples": [["la bildo de la malplena aro per mezuro estas 0", null], ["nulmezura subaro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "mezurunuo, skalo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mezur", "primary": false}, "mezuri": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La objekto de la verbo povas montri la a\u0135on, kies eco estas taksota, a\u016d la taksotan econ, sed ne la valoron trovitan per tia taksado."], "primary definition": "(transitiva) Taksi kaj difini grandecon, kvanton, gradon de io, komparante \u011din kun samspeca grando, kvanto, grado, elektita kiel unuo.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0440\u0438\u0442\u044c", "\u0438\u0437\u043c\u0435\u0440\u0438\u0442\u044c", "\u0438\u0437\u043c\u0435\u0440\u044f\u0442\u044c"], "fr": ["mesurer (prendre la mesure)"], "en": ["measure"], "nl": ["meten"], "pt": ["medir", "balizar"], "de": ["messen"], "hu": ["(meg)m\u00e9r", "lem\u00e9r"], "br": ["menta\u00f1", "muzulia\u00f1"], "es": ["medir"]}, "examples": [["mezuri drapon, kampon, altecon de monto, la longon kaj la lar\u011don, rapidecon de \u015dipo", "Z"], ["dek fojojn mezuru, unu fojon detran\u0109u", "Proverbaro esperanta"], ["Jakob estas Lia hereda mezurita\u0135o", "La Malnova Testamento, Readmono 32:9"], ["pa\u015dmezuradis tra la ejo", "Urd Hadda murdita!, p. 2"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Taksi.", "translations": {}, "examples": [["mezuri la konsekvencojn de io", null], ["mezuri la\u016d sia metro", "Proverbaro esperanta"], ["vera plezuro ne mezuri\u011das la\u016d la elspezo", "La revadoj de soleca promenanto, Na\u016da promenado"], ["la inspektoro \u015din rigardmezuris", "Urd Hadda murdita!, p. 8"]], "subdefinitions": []}], "root": "mezur", "primary": true}, "baro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io, kio baras a\u016d malhelpas.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0448\u043a\u043e\u0434\u0430"], "fr": ["obstacle", "barri\u00e8re (fig.)"], "en": ["obstruction", "barrier"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0433\u0440\u0430\u0434\u0430"], "de": ["Sperre", "Hindernis"], "hu": ["akad\u00e1ly", "korl\u00e1t"], "br": ["skoilh", "harz (skoilh)"], "cs": ["hradba", "p\u0159ek\u00e1\u017eka"], "pl": ["przeszkoda", "ograniczenie", "przegroda"]}, "examples": [["pro limoj kaj baroj malpacas najbaroj", "Proverbaro esperanta"], ["gardu vin du baroj, lipoj kaj dentaroj", "Proverbaro esperanta"], ["Esperanto forigas la lingvajn barojn", null], ["la Fundamento ne prezentas ian baron kontra\u016d la evolucio de la lingvo", "Z"], ["pro multaj materiaj malhelpoj kaj baroj la laboro haltis", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de subaro A de orda aro (E,\u2264)) Tia elemento b en E, ke por \u0109iu x en A veras x \u2264 b.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0430\u043d\u044c"], "fr": ["majorant", "minorant"], "en": ["bound"], "de": ["Schranke"], "hu": ["korl\u00e1t", "hat\u00e1r"], "pl": ["element ograniczaj\u0105cy", "granica"]}, "examples": [["suba baro", null], ["supera baro", null], ["la aro de reeloj akceptas nek superan, nek suban baron", null], ["baro de bildigo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bar", "primary": false}, "aro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grupo, amaso.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0443\u043f\u043f\u0430", "\u0441\u043e\u0432\u043e\u043a\u0443\u043f\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043c\u043d\u043e\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["ensemble", "groupe", "jeu (ensemble d'objets)"], "en": ["set"], "cs": ["souhrn"], "de": ["Menge", "Schar", "Gruppe"], "it": ["insieme", "gruppo"]}, "examples": [["aro da dehakitaj arboj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Temas pri naiva difino de koncepto difinebla pli rigore nur kadre de arteorio. Bricard jam konas la nocion, sed nomas \u011din \u00abamaso\u00bb, kiu termino ne enradiki\u011dis. Aliloke li uzas \u00abaro infinita da nombroj\u00bb, supozeble sen ia faka intenco."], "primary definition": "Kolekto da matematikaj objektoj, konsiderata kiel tuto.", "translations": {"ru": ["\u043c\u043d\u043e\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e (\u043c\u0430\u0442.)"], "fr": ["ensemble (math.)"], "de": ["Menge"], "it": ["insieme (mat.)"], "sk": ["mno\u017eina"], "pl": ["zbi\u00f3r", "mnogo\u015b\u0107"]}, "examples": [["la aro N enhavas \u0109iujn pozitivajn entjerojn", null], ["la kolekto de \u0109iuj aroj mem ne estas aro", null], ["la aron konsistantan el la du objektoj x kaj y oni signas per {x, y}, kaj la aron de \u0109iuj objektoj verigantaj predikaton P per {x / P(x)}", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Komunuza mezurunuo de areo, uzata \u0109efe por mezuri terenon, egala al cent kvadrataj metroj; simb. a.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440"], "fr": ["are"], "bg": ["\u0430\u0440"], "ru": ["\u0430\u0440"], "de": ["Ar"], "it": ["ara (unit\u00e0 di misura)"], "hu": ["\u00e1r (ter\u00fcletm\u00e9rt\u00e9k)"], "sk": ["\u00e1r"], "fa": ["\u0622\u0631"], "en": ["are"], "br": ["ar (muzul)"], "cs": ["souhrn"], "es": ["\u00e1rea"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ar", "primary": true}, "\u0135erzo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ma\u015dine trikita \u015dtofo iom elasta, nomita la\u016d la devena manikinsulo \u0134erzo.", "translations": {"fr": ["jersey (tissu, v\u00eatement)"], "pt": ["j\u00e9rsei"], "de": ["Jersey (Stoff)"], "it": ["golf (maglione)"], "pl": ["jersey (sweter)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Vesto farita el \u0135erzo\u015dtofo, tipe iom strikta tia pulovero.", "translations": {}, "examples": [["en la saketon \u015di metis blankan \u0135erzon, kalsoneton kaj duon\u015dtrumpojn", "Oni ne pafas en Jamburg, \u0109apitro 15a, p. 91a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135erz", "primary": true}, "oblikva simetrio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["sym\u00e9trie oblique"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "simetri", "primary": false}, "vono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Monunuo de Koreujo.", "translations": {"fa": ["\u0648\u0646"], "fr": ["won (monnaire cor\u00e9enne)"], "pl": ["won"]}, "examples": [["en 2000 la registaro de la Korea Respubliko asignis 55.4 miliardojn da vonoj por konstruado de fundamentaj instala\u0135oj kaj esploraj ekipa\u0135oj", "-, Monda konkuro..., 2002-07"], ["\u011di kostas dek mil vonojn", "B. Wennergren, Detala gramatiko, 10.2, [vidita en 2007-10]"]], "subdefinitions": []}], "root": "von", "primary": true}, "malutopio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bildigo de terura, malesperiga mondo, \u011duste kontra\u016da al utopio.", "translations": {"fr": ["antiutopie"]}, "examples": [["se a\u016dtoro montras disvolvigitan bildon de nedezirinda estonteco, tio estas malutopio", "J. Mura\u015dkovskij, Pritakso de fantastikaj verkoj, 1985"]], "subdefinitions": []}], "root": "utopi", "primary": false}, "okcidenta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Situanta en okcidento a\u016d de tie vena.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043f\u0430\u0434\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["occidental", "d'ouest"], "nl": ["westelijk"], "br": ["-korn\u00f4g", "-kuzh-heol"], "hu": ["nyugati"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "okcident", "primary": false}, "inserta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Insertata parto.", "translations": {"be": ["\u0443\u0441\u0442\u0430\u045e\u043a\u0430", "\u0443\u043a\u043b\u044e\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435"], "de": ["Einsatz", "Einsatzteil", "aufgesetztes Teil", "angef\u00fcgtes Teil"], "nl": ["inzetsel"], "ru": ["\u0432\u0441\u0442\u0430\u0432\u043a\u0430", "\u0432\u043a\u043b\u044e\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "insert", "primary": false}, "grajni\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kreski aperigante semgrajnojn.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0440\u0435\u0442\u044c"], "fr": ["monter en graine"], "nl": ["granen (ww.)"], "pt": ["granar (criar gr\u00e3o)", "granear (criar gr\u00e3o)"], "hu": ["magot terem"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grajn", "primary": false}, "farebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Povanta esti farata, efektivigebla, realigebla.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u0443\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u0438\u043c\u044b\u0439"], "fr": ["faisable"], "nl": ["doenbaar"], "be": ["\u0430\u0436\u044b\u0446\u044c\u0446\u044f\u0432\u0456\u043c\u044b", "\u0437\u044c\u0434\u0437\u044f\u0439\u0441\u044c\u043d\u044f\u043b\u044c\u043d\u044b"], "de": ["machbar"], "hu": ["megcsin\u00e1lhat\u00f3", "megtehet\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "far", "primary": false}, "flosisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, kiu kondukas floson.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043f\u043b\u0430\u0432\u0449\u0438\u043a"], "fr": ["flotteur (ouvrier qui flotte le bois)"], "de": ["Fl\u00f6\u00dfer"], "nl": ["vlotter", "houtvlotter", "vlotvoerder"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "flos", "primary": false}, "ortodoksismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La dogmaro kaj la ritoj de la ortodoksa kristanismo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u0430\u0441\u043b\u0430\u045e\u0435"], "en": ["orthodoxy"], "nl": ["orthodoxie", "rechtzinnigheid"], "ru": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u043e\u0441\u043b\u0430\u0432\u0438\u0435"], "de": ["Orthodoxie"], "hu": ["ortodoxia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ortodoks", "primary": false}, "Justiniano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo latindevena.", "translations": {"fr": ["Justinien"], "de": ["Justinian"], "it": ["Giustiniano"], "pl": ["Justynian"], "pt": ["Justiniano"]}, "examples": [["la Akademio da\u016dris preska\u016d mil jarojn, sed estis abolita de la Romia Imperiestro Justiniano en la jaro 529 p.K., pro sia \u00abpagana\u00bb instruado", "Platono, trad. D. Broadribb, La Respubliko, 1993"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Latinlingve Flavius Petrus Sabbatius Iustinianus. Orient-romia imperiestro de la 6a jarcento p.K., konata pro la civila kodo (Corpus iuris civilis) kaj abolicio de platona Akademio.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Justinian", "primary": true}, "altforno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "forn", "primary": false}, "konjektebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Probabla.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0433\u0447\u044b\u043c\u044b", "\u0432\u0435\u0440\u0430\u0433\u043e\u0434\u043d\u044b"], "fr": ["pr\u00e9sumable"], "en": ["presumable", "supposable"], "nl": ["veronderstelbaar"], "ru": ["\u0432\u043e\u0437\u043c\u043e\u0436\u043d\u044b\u0439", "\u0432\u0435\u0440\u043e\u044f\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u043f\u043e\u043b\u0430\u0433\u0430\u0435\u043c\u044b\u0439"], "fa": ["\u0642\u0627\u0628\u0644 \u0641\u0631\u0636", "\u0645\u062d\u062a\u0645\u0644"]}, "examples": [["lia sukceso estas konjektebla", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konjekt", "primary": false}, "Maroko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctato en la nordokcidenta Afriko kun \u0109efurbo Rabato. Teritorio de Regno Maroko. ISO-3166-1 kodo: MA. \u011ci limas kun Al\u011derio, Okcidenta Saharo (asertas \u011din kiel propra\u0135o), Mediteraneo kaj Atlantiko.", "translations": {"bg": ["\u041c\u0430\u0440\u043e\u043a\u043e"], "nl": ["Marokko"], "de": ["Marokko"], "it": ["Marocco"], "fa": ["\u0645\u0631\u0627\u06a9\u0634"], "en": ["Morocco"], "ar": ["\u0627\u0644\u0645\u063a\u0631\u0628", "\u0627\u0644\u0645\u0645\u0644\u0643\u0629 \u0627\u0644\u0645\u063a\u0631\u0628\u064a\u0629\u200e"], "pl": ["Maroko", "Kr\u00f3lestwo Maroka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "marok", "primary": true}, "aku\u015darto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tekniko de la aku\u015distino.", "translations": {"fa": ["\u0645\u0627\u0645\u0627\u06cc\u06cc", "\u0642\u0627\u0628\u0644\u06af\u06cc"], "nl": ["kraamleer"], "it": ["maieutica"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Metodo de la sokratismo por zorgi la akiron de konoj kiel la aku\u015distino zorgas la aku\u015dojn.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aku\u015d", "primary": false}, "moralinstruo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Instruo pri la moralaj devoj, pri la konduto.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0440\u0430\u0432\u043e\u0443\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043c\u043e\u0440\u0430\u043b\u044c (\u0431\u0430\u0441\u043d\u0438 \u0438 \u0442.\u043f.)"], "fr": ["le\u00e7on (morale)", "morale (d'une histoire)"], "nl": ["zedenles"], "pt": ["instru\u00e7\u00e3o moral"], "de": ["Moralpredigt"], "pl": ["nauki moralne", "nauki umoralniaj\u0105ce"], "hu": ["erk\u00f6lcsi tanuls\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "instru", "primary": false}, "oksalidacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Oxalidaceae).", "translations": {"be": ["\u043a\u0456\u0441\u044c\u043b\u0456\u0447\u043d\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "nl": ["klaverzuringfamilie"], "pt": ["oxalid\u00e1ceas"], "ru": ["\u043a\u0438\u0441\u043b\u0438\u0447\u043d\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Sauerkleegew\u00e4chse"], "hu": ["mad\u00e1rs\u00f3skaf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "oksalidac", "primary": true}, "makzelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la du ostopecoj de la bu\u015do de vertebruloj, en kiuj estas fiksitaj la dentoj kaj kiuj servas por ma\u0109i a\u016d por kapti man\u011da\u0135on.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0456\u0432\u0456\u0446\u0430"], "fr": ["machoire"], "en": ["jawbone"], "nl": ["kaak", "kaaksbeen"], "pt": ["maxilar"], "ru": ["\u0447\u0435\u043b\u044e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Kiefer"], "sv": ["k\u00e4ke"], "hu": ["\u00e1llkapocs", "\u00e1llcsont"], "br": ["javed", "karvan"], "pl": ["szcz\u0119ka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "mandiblo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "makzel", "primary": true}, "Ukrainujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"en": ["Ukraine"], "nl": ["Oekra\u00efne"], "it": ["Ucraina"], "pl": ["Ukraina"], "sv": ["Ukraina"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ukrain", "primary": false}, "krema\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Man\u011da\u0135o el lakto, sukero kaj ovoj, kies konsisto similas al tiu de densa kremo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044d\u043c"], "en": ["parfait"], "nl": ["cr\u00e8me (schuimachtige zoete substantie)"], "ru": ["\u043a\u0440\u0435\u043c"], "de": ["Creme"], "hu": ["kr\u00e9m"]}, "examples": [["\u0109okoladkrema\u0135o", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Oleeca \u015dmira\u0135o uzata de la virinoj por beligi la ha\u016dton.", "translations": {"de": ["Hautcreme"], "nl": ["cr\u00e8me (cosmetisch)"], "en": ["cold cream", "night cream", "beauty cream"]}, "examples": [["tualetkrema\u0135o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "krem", "primary": false}, "kaviaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Franda\u0135o farita el salita frajo de sturgo.", "translations": {"be": ["\u0456\u043a\u0440\u0430 (\u0435\u0436\u0430)"], "fr": ["caviar"], "en": ["caviar"], "nl": ["kaviaar"], "ru": ["\u0438\u043a\u0440\u0430 (\u043a\u0443\u0448\u0430\u043d\u044c\u0435)"], "ca": ["caviar"], "de": ["Kaviar"], "tr": ["kavyar"], "sv": ["kaviar"], "hu": ["kavi\u00e1r"], "es": ["caviar"], "br": ["kaviar"], "pl": ["kawior"]}, "examples": [["por du salitaj kukumoj aparte kaj duonporcio da kaviaro unu rublo dudek-kvin kopekoj", "La Revizo, akto 3a, sceno 2a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kaviar", "primary": true}, "variigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Modifadi, ka\u016dzi variadon, diversigi.", "translations": {"fr": ["faire varier"], "en": ["cause to vary"]}, "examples": [["aparte en la provinco Guangxi mi komencis rimarki, ke iuj lokaj legomoj agrable variigas la guston de la viandoj", "P. Dasgupta, Tagnoto..., 2008-12-04"]], "subdefinitions": []}], "root": "vari", "primary": false}, "Kelvino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Anglalingve: William Thomson, lordo Kelvin, 1824-1927. Brita fizikisto.", "translations": {"be": ["\u041a\u0435\u043b\u044c\u0432\u0456\u043d"], "fr": ["Kelvin"], "bg": ["\u041a\u0435\u043b\u0432\u0438\u043d"], "nl": ["Kelvin"], "ru": ["\u041a\u0435\u043b\u044c\u0432\u0438\u043d"], "de": ["Kelvin"], "it": ["Kelvin"], "hu": ["Kelvin"], "pl": ["Kelwin"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Kelvin", "primary": true}, "butiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Strata vendejo, ordinare tereta\u011da, kie oni vendas podetale.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u0430\u043c\u0430", "\u0431\u0443\u0446\u0456\u043a"], "fr": ["boutique", "magasin (boutique)"], "bg": ["\u0431\u0443\u0442\u0438\u043a"], "nl": ["winkel"], "ru": ["\u043b\u0430\u0432\u043a\u0430", "\u043c\u0430\u0433\u0430\u0437\u0438\u043d\u0447\u0438\u043a", "\u0431\u0443\u0442\u0438\u043a"], "de": ["Boutique", "Laden"], "tr": ["d\u00fckk\u00e2n"], "hu": ["bolt"], "en": ["shop", "store"], "es": ["tienda"], "pl": ["sklep", "butik", "kram"]}, "examples": [["\u0109u anka\u016d vi jam spertis, ke via po\u015dtelefono a\u016d radio apena\u016d estas uzebla en tuneloj, butikoj, gara\u011doj?", "-, Nova! Signal-fortigilo..., Monato, jaro 2002a, numero 5a, p. 32a"]], "subdefinitions": []}], "root": "butik", "primary": true}, "dormomalsano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Infekta malsano karakterizata de konstanta dormemo.", "translations": {"be": ["\u0441\u043e\u043d\u043d\u0430\u044f \u0445\u0432\u0430\u0440\u043e\u0431\u0430"], "fr": ["maladie du sommeil"], "nl": ["slaapziekte"], "ru": ["\u0441\u043e\u043d\u043d\u0430\u044f \u0431\u043e\u043b\u0435\u0437\u043d\u044c"], "de": ["Schlafkrankheit"], "pl": ["\u015bpi\u0105czka"], "hu": ["\u00e1lomk\u00f3r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dorm", "primary": false}, "datumtraktado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iuj operacioj ebligantaj enkomputiligi, kontroli, aran\u011di, konservi, transformi, vidigi kaj ekstrakti informojn el datumoj.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0440\u0430\u0431\u043e\u0442\u043a\u0430 \u0434\u0430\u043d\u043d\u044b\u0445"], "fr": ["traitement de donn\u00e9es"], "en": ["data processing"], "hu": ["adatkezel\u00e9s", "adatfeldolgoz\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "trakt", "primary": false}, "anta\u016digi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Meti ion anta\u016d io alia.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c \u0432\u043f\u0435\u0440\u0435\u0434\u0438"], "de": ["an die Spitze stellen", "voranstellen"], "nl": ["vooraan plaatsen"], "hu": ["el\u0151re tesz", "el\u0151re helyez"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anta\u016d", "primary": false}, "vangobato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bato per la mano sur la vangon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0449\u0451\u0447\u0438\u043d\u0430"], "fr": ["gifle", "soufflet (gifle)", "torgnole"], "en": ["slap on the face"], "nl": ["oorveeg"], "pt": ["bofetada"], "be": ["\u043f\u043e\u045e\u0445\u0430", "\u0430\u043f\u043b\u044f\u0432\u0443\u0445\u0430"], "de": ["Ohrfeige"], "sv": ["\u00f6rfil"], "hu": ["pofon", "arculcsap\u00e1s"], "fa": ["\u0633\u06cc\u0644\u06cc", "\u0686\u064e\u06a9"], "pl": ["policzek"], "br": ["flac'had", "jodad", "skouarnad"], "es": ["bofetada"], "he": ["\u05e1\u05d8\u05d9\u05e8\u05ea \u05dc\u05d7\u05d9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vang", "primary": false}, "praulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Individuo de kiu oni devenas, precipe tia apatrenanta al malproksima generacio.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u043e\u043a", "\u043f\u0440\u0430\u0449\u0443\u0440"], "de": ["Vorfahre"], "nl": ["voorvader"], "en": ["ancestor", "forebear"]}, "examples": [["inter liaj prauloj estis kaj pastroj, kaj militistoj", "D. Cibulevskij: Ukrainaj kantoj kaj peterburgaj groteskoj. Monato."], ["la \u00abnatura\u00bb amo al la loko, kie oni naski\u011dis, kie estas entombigitaj la prauloj estas limigita al tre malvasta regiono kaj neniel al tuta lando", "E. Lanti: Letero pri la kvaza\u016daj \u00abAksiomoj\u00bb"], ["eble temas pri atavismo, reveno al tiu epoko, kiam la praulo de l' homo ne estis ankora\u016d animalo socia kaj vivis izole en sia kaverno", "A. \u0108e\u0125ov, tr. M.Luka\u015d: Enujulo, La Nica literatura revuo, 3:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "pra", "primary": false}, "kancelario": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, kie oni metas sur diplomatiajn aktojn a\u016d politikajn dokumentojn la sigelon de la \u015dtato, kaj oni konservas ilin.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0446\u044b\u043b\u044f\u0440\u044b\u044f"], "fr": ["chancellerie"], "en": ["outer office", "reception", "waiting room"], "nl": ["kanselarij"], "ru": ["\u043a\u0430\u043d\u0446\u0435\u043b\u044f\u0440\u0438\u044f"], "de": ["Kanzlei"], "hu": ["kancell\u00e1ria"], "cs": ["kancel\u00e1\u0159"]}, "examples": [["papa kancelario", null], ["ju\u011deja kancelario", null], ["kancelaria stilo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La kancelaria administracio mem.", "translations": {"en": ["chancery", "chancellery"]}, "examples": [["la kancelario rifuzis aprobi la projekton", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Loko en oficejo, en kiu oni akceptas la klientojn, konservas a\u016d esploras la dokumentaron; sekretariejo.", "translations": {}, "examples": [["banka kancelario", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kancelari", "primary": true}, "fanatikeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Troa, senkompromisa fervorado por iu doktrino, opinio, socia celo.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u043d\u0430\u0442\u044b\u0437\u043c"], "fr": ["fanatisme"], "nl": ["fanatisme"], "ru": ["\u0444\u0430\u043d\u0430\u0442\u0438\u0437\u043c", "\u0444\u0430\u043d\u0430\u0442\u0438\u0447\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Fanatismus", "Besessenheit", "Blindgl\u00e4ubigkeit"], "pl": ["fanatyzm", "zaciek\u0142o\u015b\u0107", "zapiek\u0142o\u015b\u0107"], "hu": ["fanatizmus", "elvakults\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fanatik", "primary": false}, "temaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de diversaj, ofte parencaj temoj.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0435\u043c\u0430\u0442\u0438\u043a\u0430"], "fr": ["th\u00e9matique"], "es": ["temario"], "pl": ["tematyka"]}, "examples": [["\u00abScienco kaj Kulturo\u00bb enhavas diversajn aktualajn sciencajn artikolojn kaj abundan literaturan kaj kulturan temaron", "M. Evlogieva, Revuo \u00abScienco kaj Kulturo\u00bb, soc.culture.esperanto, 1998-10-08"]], "subdefinitions": []}], "root": "tem", "primary": false}, "impostisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono kolektanta impostojn.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0431\u043e\u0440\u0449\u0438\u043a \u043d\u0430\u043b\u043e\u0433\u043e\u0432", "\u043c\u044b\u0442\u0430\u0440\u044c"], "en": ["tax collector"], "nl": ["belastingontvanger"], "pt": ["coletor de impostos"], "de": ["Steuereintreiber"], "pl": ["poborca podatkowy"], "hu": ["ad\u00f3szed\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "impost", "primary": false}, "dissendolisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Forumo en komputila reto funkcianta tiel, ke la mesa\u011dojn senditajn al speciala retadreso tiea servilo a\u016dtomate plusendas al la \u00ablistanoj\u00bb, a\u016d \u00ababonantoj\u00bb (kies retadresojn \u011di prenas en la koncerna \u00abdissenda listo\u00bb).", "translations": {"be": ["\u0441\u044c\u043f\u0456\u0441 \u0440\u0430\u0441\u0441\u044b\u043b\u043a\u0456"], "fr": ["liste de diffusion"], "en": ["mailing list"], "nl": ["verzendlijst"], "el": ["\u03bb\u03af\u03c3\u03c4\u03b1 \u03c4\u03b1\u03c7\u03c5\u03b4\u03c1\u03bf\u03bc\u03b5\u03b9\u03bf\u03cd"], "de": ["Mailliste", "Versandliste"], "hu": ["levelez\u00e9si lista"], "sk": ["mailov\u00e1 konferencia"], "ru": ["\u0441\u043f\u0438\u0441\u043e\u043a \u0440\u0430\u0441\u0441\u044b\u043b\u043a\u0438"], "he": ["\u05e8\u05e9\u05d9\u05de\u05ea \u05ea\u05e4\u05d5\u05e6\u05d4"]}, "examples": [["informoj pri la dissendolisto de ReVo troveblas \u0109e", "http://www.uni-leipzig.de/esperanto/voko/revo/dok/revolist.html"]], "subdefinitions": []}], "root": "list", "primary": false}, "tigrino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inseksa tigro.", "translations": {"pl": ["tygrysica"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tigr", "primary": false}, "simboli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Esti simbolo de io, reprezenti ion.", "translations": {"be": ["\u0441\u044b\u043c\u0431\u0430\u043b\u0456\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["symbolisieren"], "en": ["symbolize", "be a symbol of"], "ru": ["\u0441\u0438\u043c\u0432\u043e\u043b\u0438\u0437\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["jelk\u00e9pez", "szimboliz\u00e1l"]}, "examples": [["la rozo simbolas la amon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "simbol", "primary": false}, "simbolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Figuro konvencie reprezentanta abstraktan ideon; emblemo.", "translations": {"be": ["\u0441\u044b\u043c\u0431\u0430\u043b\u044c"], "fr": ["symbole"], "en": ["symbol"], "nl": ["symbool", "teken"], "ru": ["\u0441\u0438\u043c\u0432\u043e\u043b"], "de": ["Symbol"], "hu": ["jelk\u00e9p", "szimb\u00f3lum"]}, "examples": [["super la mortinto flugpendis la simbolo de la animo, nizo kun homa kapo", "La Faraono, volumo 3, \u0109ap. 9."], ["ni vidas en la kiso simbolon de amo", "Z"], ["simbola signo, skribado", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Oni do distingu la alfabetan signon (literon) C, kiu per si mem ne posedas propran signifon, disde la \u0125emia simbolo C, simbolanta karbonon, a\u016d matematika simbolo C, prezentanta la aron de \u0109iuj kompleksaj nombroj."], "primary definition": "Signo, prezentanta nocion de la koncerna fako.", "translations": {"hu": ["jel", "szimb\u00f3lum"]}, "examples": [["$, \u00a3, \u00a5 estas simboloj de naciaj monunuoj", null], ["Cu estas la \u0125emia simbolo de kupro", null], ["\u221e estas la simbolo de malfinio", null], ["sin, END, := estas simboloj en pluraj programlingvoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "simbol", "primary": true}, "olelampo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lampo kun me\u0109o \u0109erpanta brula\u0135on el olea rezervujo.", "translations": {"fr": ["lampe \u00e0 huile"], "de": ["\u00d6llampe"], "nl": ["olielamp"], "pl": ["lampa olejowa", "sztorm\u00f3wka"]}, "examples": [["olelampoj estas la komunaj lumigiloj de romianoj", null], ["por kompletigi niajn preparojn, ni bezonas malgrandan oleolampon, sankta pastro", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 20a, Lemuel faras eltrovon"]], "subdefinitions": []}], "root": "lamp", "primary": false}, "gastronomio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sperta \u015datado pri delikataj man\u011da\u0135oj kaj kuirarto.", "translations": {"el": ["\u03b3\u03b1\u03c3\u03c4\u03c1\u03bf\u03bd\u03bf\u03bc\u03af\u03b1"], "fr": ["gastronomie", "cuisine (art)"], "en": ["gastronomy"], "nl": ["gastronomie", "eetcultuur", "kookkunst"], "pt": ["gastronomia"], "ru": ["\u0433\u0430\u0441\u0442\u0440\u043e\u043d\u043e\u043c\u0438\u044f"], "de": ["Gastronomie", "Kochkunst", "feine K\u00fcche", "Esskultur"], "tr": ["iyi yemek merak\u0131", "gastronomi"], "hu": ["konyham\u0171v\u00e9szet", "szak\u00e1csm\u0171v\u00e9szet", "\u00e9tkez\u00e9si kult\u00fara", "gasztron\u00f3mia"], "es": ["gastronom\u00eda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gastronomi", "primary": true}, "greno": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Greno estas termino agrokultura kaj ekonomia; pli \u011denerale similajn vegeta\u0135ojn (anka\u016d sova\u011dajn a\u016d nekulturatajn) oni iam nomas cerealoj."], "primary definition": "Kulturata planto el familio poacoj, kies amelri\u0109aj semoj estas panigeblaj ( tritiko, aveno, maizo, rizo kc).", "translations": {"be": ["\u0437\u0431\u043e\u0436\u0436\u0430\u0432\u0430\u044f \u0440\u0430\u0441\u044c\u043b\u0456\u043d\u0430", "\u0437\u0431\u043e\u0436\u0436\u0430", "\u0437\u0431\u0430\u0436\u044b\u043d\u0430"], "fr": ["c\u00e9r\u00e9ale", "grain (r\u00e9colte de c\u00e9r\u00e9ales)"], "en": ["grain"], "nl": ["graan"], "pt": ["cereal"], "ru": ["\u0445\u043b\u0435\u0431\u0430", "\u0437\u0435\u0440\u043d\u043e\u0432\u044b\u0435", "\u0437\u0435\u0440\u043d\u043e\u0432\u0430\u044f \u043a\u0443\u043b\u044c\u0442\u0443\u0440\u0430"], "de": ["Getreide"], "hu": ["gabona"]}, "examples": [["konsumi sian grenon anta\u016d \u011dia maturi\u011do", "Proverbaro esperanta"], ["turka greno", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u015cutebla amaso da semoj de tiuj vegeta\u0135oj, grajnoj.", "translations": {"be": ["\u0437\u0431\u043e\u0436\u0436\u0430", "\u0437\u0435\u0440\u043d\u0435", "\u0445\u043b\u0435\u0431"], "ru": ["\u0445\u043b\u0435\u0431 (\u0441\u043e\u0431\u0438\u0440\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e)", "\u0437\u0435\u0440\u043d\u043e (\u0441\u043e\u0431\u0438\u0440\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gren", "primary": true}, "listigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Starigi liston de iuj aferoj, objektoj.", "translations": {"fr": ["\u00e9num\u00e9rer", "lister"], "de": ["auflisten"]}, "examples": [["estas bone listigi tie \u0109i tradukitajn verkojn", "Ne nur leteroj de plum-amikoj, tradukoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "list", "primary": false}, "oferema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Volonte fordonanta siajn havojn, sian agadon, sen atento al propra profito.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0442\u043e\u0432\u044b \u0434\u0430 \u0430\u0445\u0432\u044f\u0440", "\u0441\u0430\u043c\u0430\u0430\u0434\u0434\u0430\u043d\u044b"], "fr": ["d\u00e9vou\u00e9", "g\u00e9n\u00e9reux", "lib\u00e9ral (g\u00e9n\u00e9reux)"], "en": ["self-sacrificing", "self-denying", "self-giving", "generous"], "nl": ["opofferingsgezind", "vrijgevig"], "ru": ["\u0433\u043e\u0442\u043e\u0432\u044b\u0439 \u043d\u0430 \u0436\u0435\u0440\u0442\u0432\u044b", "\u0433\u043e\u0442\u043e\u0432\u044b\u0439 \u043d\u0430 \u0441\u0430\u043c\u043e\u043f\u043e\u0436\u0435\u0440\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u0441\u0430\u043c\u043e\u043e\u0442\u0432\u0435\u0440\u0436\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["freigiebig", "opferbereit"], "sv": ["uppoffrande", "gener\u00f6s"], "hu": ["\u00f6nfel\u00e1ldoz\u00f3", "\u00e1ldozatos", "\u00e1ldozatk\u00e9sz"], "he": ["\u05de\u05d5\u05e1\u05e8 \u05e0\u05e4\u05e9", "\u05d0\u05d3\u05d9\u05d1"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "malavara, neprofitema, sindona", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ofer", "primary": false}, "frazo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kuna\u0135o da vortoj prezentanta kompletan sencon.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0440\u0430\u0437\u0430", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u043b\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["phrase", "discours (pompeux)"], "en": ["sentence"], "nl": ["zin"], "pt": ["frase"], "de": ["Anweisung"], "hu": ["mondat"]}, "examples": [["simpla frazo", null], ["kompleksa frazo", null], ["la lasta frazo de alineo", null], ["tiu frazo estas tro longa kaj ne klara", null], ["tiu vorto estas subjekto de la frazo", null], ["indikativa, ordona, nega frazo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Afektaj, belsonaj, senkernaj, malmultsignifaj paroloj.", "translations": {"de": ["Reden"], "nl": ["frase"], "pt": ["frase"], "hu": ["fr\u00e1zis"]}, "examples": [["grandaj frazoj, malgrandaj agoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nelonga kaj pli-malpli kompleta parto de muzika temo, melodio.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0440\u0430\u0437\u0430 (\u043c\u0443\u0437.)"], "en": ["phrase"], "pt": ["frase"], "hu": ["(zenei) mondat", "fr\u00e1zis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "En programlingvo, meznivela unuo de programteksto, prezentanta relative a\u016dtonoman kaj kompletan informon: deklaron de programa objekto, ordonon a\u016d komandon, esprimon.", "translations": {"en": ["statement", "expression"], "hu": ["mondat", "utas\u00edt\u00e1s"]}, "examples": [["deklara, plenumebla, ordona, valorhava frazo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fraz", "primary": true}, "bidermajro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arta stilo favoranta hejmecon, pitoreskon, intimecon, en mebloj, pentrarto, muziko, populara en germanlingvaj landoj en la unua duono de la 19a jarcento.", "translations": {"fa": ["\u0628\u06cc\u062f\u0631\u0645\u0627\u06cc\u0631"], "fr": ["biedermeier"], "de": ["Biedermeier"], "pl": ["styl biedermeier"], "pt": ["estilo biedermeier"]}, "examples": [["en la vendejo trovi\u011das bidermajra apoteka ekipa\u0135o", "[K. Weirich], Radolf\u0109elo - Urba Apoteko, aliaflanko.de, 2005"], ["liaj bildoj ofte aspektas bidermajraj", "trad. Donjo, trad. Cezar, Spitzweg - Bidermajra honestulo kaj revoluciulo, 2008-04-28"]], "subdefinitions": []}], "root": "bidermajr", "primary": true}, "fuma\u0135i": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Saturi per fumo por konservado.", "translations": {"be": ["\u0432\u044d\u043d\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["boucaner", "fumer (boucaner)"], "nl": ["roken (v.voedsel)"], "ru": ["\u043a\u043e\u043f\u0442\u0438\u0442\u044c (\u0440\u044b\u0431\u0443 \u0438 \u0442.\u043f.)"], "de": ["r\u00e4uchern"], "hu": ["f\u00fcst\u00f3l (h\u00fast)"], "es": ["ahumar"]}, "examples": [["fuma\u0135ita \u015dinko, haringo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Nigrigi per fumo.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043a\u0443\u0440\u043e\u0434\u044b\u043c\u043b\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["ru\u00dfen"], "nl": ["blakeren"], "ru": ["\u0437\u0430\u043a\u043e\u043f\u0442\u0438\u0442\u044c (\u043f\u043e\u043a\u0440\u044b\u0442\u044c \u043a\u043e\u043f\u043e\u0442\u044c\u044e)"], "hu": ["bekormol"]}, "examples": [["fuma\u0135ita vitra\u0135o", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fum", "primary": false}, "frazi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Paroli per afektaj, malmultsignifaj frazoj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0433\u043b\u0430\u0433\u043e\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["discourir (pontifier)", "pontifier"], "hu": ["sz\u00f3nokol (pej.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fraz", "primary": false}, "Suda Kruco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stelfiguro en la suda duonsfero (Crux).", "translations": {"ru": ["\u042e\u0436\u043d\u044b\u0439 \u041a\u0440\u0435\u0441\u0442"], "fr": ["Croix du sud"], "en": ["Crux"], "de": ["Kreuz des S\u00fcdens"], "it": ["Croce del sud"], "es": ["Cruz del Sur"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kruc", "primary": false}, "pirotekniko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arto prepari artajn fajra\u0135ojn.", "translations": {"be": ["\u043f\u0456\u0440\u0430\u0442\u044d\u0445\u043d\u0456\u043a\u0430"], "fr": ["pyrotechnie"], "nl": ["pyrotechniek"], "pt": ["pirotecnia", "pirobologia"], "ru": ["\u043f\u0438\u0440\u043e\u0442\u0435\u0445\u043d\u0438\u043a\u0430"], "ca": ["pirot\u00e8cnia"], "de": ["Pyrotechnik"], "hu": ["pirotechnika"], "es": ["pirotecnia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "piroteknik", "primary": true}, "demografo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["d\u00e9mographe"], "nl": ["demograaf"], "pt": ["dem\u00f3grafo"], "de": ["Demograph"], "pl": ["demograf"], "hu": ["demogr\u00e1fus"]}, "examples": [["la neregula lo\u011dantara distribuo estis sufi\u0109e studata de historiistoj, geografoj, demografoj, ekonomiistoj kaj sociologoj", "S. Chaves, Graveco de Sanrio, 2005-07"]], "subdefinitions": []}], "root": "demograf", "primary": true}, "bruero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu fonemo konsistanta el aervibradoj de senregula periodeco (ekz. s, S, f, \u0125, p, t, k).", "translations": {"fr": ["consonne non vois\u00e9e", "consonne sourde"], "de": ["Laut"], "br": ["kensonenn divouezh"], "hu": ["z\u00f6ng\u00e9tlen hang"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bru", "primary": false}, "sinuso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de akuta angulo \u03b1 en orta triangulo) Kvociento de la latero kontra\u016da al \u011dia vertico per la hipotenuzo; simb. sin \u03b1.", "translations": {"be": ["\u0441\u0456\u043d\u0443\u0441"], "fr": ["sinus"], "en": ["sine"], "nl": ["sinus"], "ru": ["\u0441\u0438\u043d\u0443\u0441"], "de": ["Sinus"], "hu": ["szinusz"], "pl": ["sinus"]}, "examples": [["la sinuso de orto egalas al 1", null], ["la sinuso de obtuza angulo difini\u011das kiel la sinuso de \u011dia suplemento", null], ["la sinuso de konkava angulo difini\u011das kiel la kontra\u016degalo de la sinuso de \u011dia komplemento rilate al la plena angulo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Reela funkcio, kiu \u0135etas reelon x al la sinuso de angulo, kies mezuro en radianoj diferencas de x per oblo de 2\u03c0; simb. sin.", "translations": {}, "examples": [["sinuso estas perioda funkcio, kun periodo 2\u03c0", null], ["la rilato de sinuso al \u011dia argumento strebas al 1, kiam la argumento strebas al 0", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sinus", "primary": true}, "meridiano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108efcirklo de la tera sfero, trairanta amba\u016d \u011diajn polusojn.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0440\u044b\u0434\u044b\u044f\u043d"], "fr": ["m\u00e9ridien (subst., g\u00e9og.)"], "nl": ["meridiaan"], "pt": ["meridiano"], "ru": ["\u043c\u0435\u0440\u0438\u0434\u0438\u0430\u043d"], "de": ["Meridian"], "hu": ["meridi\u00e1n", "d\u00e9lk\u00f6r"], "sk": ["poludn\u00edk"], "es": ["meridiano"]}, "examples": [["\u0109iu meridiano orte sekcas la ekvatoron", null], ["\u0109iuj lokoj ku\u015dantaj sur sama meridiano havas saman horon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de rivolua surfaco) Ebena kurbo, intersekco de la surfaco kun ebeno trairanta \u011dian akson.", "translations": {"fr": ["m\u00e9ridienne"], "en": ["meridian (line)"], "de": ["Meridian", "Meridianlinie"], "hu": ["meridi\u00e1n"], "es": ["meridiano"], "pl": ["po\u0142udnik (powierzchni obrotowej)"]}, "examples": [["\u0109iuj meridianoj de cirklaj konuso a\u016d cilindro estas rektoj", null], ["rivolua surfaco difini\u011das per sia akso kaj unu el siaj meridianoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "meridian", "primary": true}, "funkciado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago de tiu a\u016d tio, kiu funkcias; agado celanta plenumi difinitan servon.", "translations": {"be": ["\u0444\u0443\u043d\u043a\u0446\u044b\u044f\u043d\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["fonctionnement"], "nl": ["het functioneren"], "hu": ["m\u0171k\u00f6d\u00e9s", "\u00fczemel\u00e9s", "funkcion\u00e1l\u00e1s"]}, "examples": [["la funkciado de horlo\u011do", null], ["la funkciado de la kurso \u0109esas dum somero", null], ["la banko \u0109esigis sian funkciadon", null], ["la diverslingveco tre \u011denas la funkciadon de internaciaj kongresoj", null], ["la komisiono postulas la malfunkciadon de \u0109iuj armilfabrikoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "funkci", "primary": false}, "efloreski": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Pulvori\u011di sur la supra\u0135o de substanco.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0432\u0435\u0442\u0440\u044b\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["effleurir"], "nl": ["verweren"], "pt": ["eflorescer"], "ru": ["\u0432\u044b\u0432\u0435\u0442\u0440\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["effloreszieren", "ausbl\u00fchen"], "hu": ["kivir\u00e1gzik (pl. sal\u00e9trom)"], "fa": ["\u0634\u06a9\u0641\u062a\u0646 (\u0634\u06cc\u0645\u06cc)", "\u0634\u0648\u0631\u0647 \u0632\u062f\u0646"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "efloresk", "primary": true}, "obio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Japana zono por formalaj okazoj, el lar\u011da tuko, kiun oni vindas dufoje \u0109irka\u016d sia talio kaj bante nodas \u0109e la dorso.", "translations": {"be": ["\u043e\u0431\u0456 (\u044f\u043f\u043e\u043d\u0441\u043a\u0456 \u043f\u043e\u044f\u0441)"], "fr": ["obi"], "nl": ["obi (Japanse gordel)", "Japanse gordel"], "pt": ["obi"], "de": ["Obi"], "it": ["obi"], "hu": ["obi (jap\u00e1n \u00f6v>"], "es": ["obi"]}, "examples": [["la obio estas tiel surmetita, ke la desegna\u0135o montras sin \u011duste sidanta sur la nodego", "Enciklopedieto japana, artikolo \u00abobio\u00bb, p. 126a"]], "subdefinitions": []}], "root": "obi", "primary": true}, "provianti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Havigi provianton (parolante priarmeo); provizumi.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0431\u044f\u0441\u044c\u043f\u0435\u0447\u0432\u0430\u0446\u044c \u0445\u0430\u0440\u0447\u0430\u043c"], "hu": ["\u00e9lelmez (katonai)"], "en": ["provision", "supply"], "nl": ["provianderen"], "ru": ["\u0441\u043d\u0430\u0431\u0436\u0430\u0442\u044c \u043f\u0440\u043e\u0432\u0438\u0430\u043d\u0442\u043e\u043c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "proviant", "primary": false}, "grandioza": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frapante, impone granda.", "translations": {"be": ["\u0433\u0440\u0430\u043d\u0434\u044b\u0451\u0437\u043d\u044b", "\u0432\u0435\u043b\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["grandiose"], "en": ["grandiose", "grand", "magnificent", "splendid"], "nl": ["groots", "schitterend", "grandioos", "enorm", "reusachtig", "prachtig"], "pt": ["grandioso (adj.)"], "ru": ["\u0433\u0440\u0430\u043d\u0434\u0438\u043e\u0437\u043d\u044b\u0439", "\u0432\u0435\u043b\u0438\u0447\u0430\u0432\u044b\u0439"], "de": ["grandios", "gro\u00dfartig", "gewaltig", "\u00fcberw\u00e4ltigend"], "hu": ["nagyszer\u0171", "pomp\u00e1s", "leny\u0171g\u00f6z\u0151"], "es": ["grandioso"]}, "examples": [["grandioza vida\u0135o, monumento, ceremonio, manifestacio, rezultato, servo, elpensa\u0135o, stilo", null], ["grandioza iluminado", null], ["grandioza diverseco de niaj ideoj", "Z"], ["eldoni grandiozan pazigrafian provon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "grandioz", "primary": true}, "provianto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Man\u011daj provizoj, nutra\u0135konservoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u0456\u044f\u043d\u0442", "\u0445\u0430\u0440\u0447"], "en": ["provisions", "rations"], "nl": ["proviand"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0432\u0438\u0430\u043d\u0442", "\u043f\u0440\u043e\u0434\u043e\u0432\u043e\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435"], "de": ["Proviant"], "hu": ["\u00e9lelem (katonai)", "\u00e9lelmiszer (katonai)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "proviant", "primary": true}, "formala logiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nuntempa maniero de la logiko, kiu anstata\u016digas la normala lingvo per alia lingvo (formala) bazita sur simboloj kaj specifaj reguloj, tial ke la vortigo estas la\u016d la principoj de la rikura generi\u011do. matematika logiko", "translations": {"it": ["logica formale"], "pl": ["logika formalna"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "logik", "primary": false}, "parvenuo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0440\u0432\u044d\u043d\u044e", "\u0432\u044b\u0441\u043a\u0430\u0447\u043a\u0430"], "en": ["parvenu"], "nl": ["parvenu"], "pt": ["parvenu"], "ru": ["\u0432\u044b\u0441\u043a\u043e\u0447\u043a\u0430", "\u043f\u0430\u0440\u0432\u0435\u043d\u044e"], "de": ["Parven\u00fc", "Empork\u00f6mmling"], "hu": ["parven\u00fc", "felkapaszkodott"], "fa": ["\u062a\u0627\u0632\u0647 \u0628\u0647 \u062f\u0648\u0631\u0627\u0646 \u0631\u0633\u06cc\u062f\u0647", "\u0646\u0648\u06a9\u06cc\u0633\u0647"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "parvenu", "primary": true}, "cikado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el cikadoj.", "translations": {"be": ["\u0446\u044b\u043a\u0430\u0434\u0430"], "fr": ["cigale"], "bg": ["\u0446\u0438\u043a\u0430\u0434\u0430"], "nl": ["cicade"], "pt": ["cigarra"], "ru": ["\u0446\u0438\u043a\u0430\u0434\u0430"], "de": ["Zikade", "Zirpe"], "it": ["cicala"], "hu": ["kab\u00f3ca"], "en": ["cicada"], "br": ["skrilh-wez"], "el": ["\u03c4\u03b6\u03b9\u03c4\u03b6\u03af\u03ba\u03b9", "\u03c4\u03b6\u03af\u03c4\u03b6\u03b9\u03ba\u03b1\u03c2"], "pl": ["cykada", "piewnik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "cikad", "primary": true}, "solida": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malfluida, malflueca; kvalifikas substancon, kies molekuloj estas fikse kunigitaj unu kun la alia, tio estas \u0109iun substancon, kiu estas nek flueca nek gasa.", "translations": {"be": ["\u0446\u044c\u0432\u0451\u0440\u0434\u044b"], "fr": ["solide (adj.)"], "nl": ["vast", "stevig"], "ru": ["\u0442\u0432\u0451\u0440\u0434\u044b\u0439"], "de": ["fest"], "tp": ["kiwen"], "hu": ["szil\u00e1rd"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "= Firma, malfacile detruebla.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u044b\u0432\u0430\u043b\u044b", "\u043c\u043e\u0446\u043d\u044b", "\u0434\u0443\u0436\u044b"], "de": ["fest"], "ru": ["\u043a\u0440\u0435\u043f\u043a\u0438\u0439", "\u043f\u0440\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["er\u0151s", "tart\u00f3s"]}, "examples": [["solidaj botoj", null], ["solida horlo\u011do", "Z"], ["solida fadeno, ligilo", null], ["tio pruvas la solidecon de la nova vitro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Serioza, impona, ne\u015derca, malfrivola.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043b\u0456\u0434\u043d\u044b", "\u0441\u0443\u0440'\u0451\u0437\u043d\u044b"], "de": ["ernsthaft", "seri\u00f6s"], "ru": ["\u0441\u043e\u043b\u0438\u0434\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u0435\u0440\u044c\u0451\u0437\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["komoly", "j\u00f3zan"]}, "examples": [["fari al iu solidan batadon, solidan moralinstruon", "Z"], ["solida argumento", null], ["tio estos alporto de solida utilo", "Z"], ["\u015di solide purigadis la lanternon", "Z"], ["solide bati iun", "Z"], ["ili estas iom malbonkondutaj, sed kun la tempo ili jam solidi\u011dos", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Fidinda.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u043b\u0456\u0434\u043d\u044b", "\u043d\u0430\u0434\u0437\u0435\u0439\u043d\u044b", "\u0433\u0440\u0443\u043d\u0442\u043e\u045e\u043d\u044b"], "de": ["vertrauensw\u00fcrdig", "seri\u00f6s"], "ru": ["\u0441\u043e\u043b\u0438\u0434\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0430\u0434\u0451\u0436\u043d\u044b\u0439", "\u043e\u0441\u043d\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["szolid", "megb\u00edzhat\u00f3"]}, "examples": [["serioza kaj solida homo", "Z"], ["solida firmo", null], ["solida spirito", "Z"], ["solida sciencisto", null], ["solidaj scioj", "Z"], ["homo de solida (matura) a\u011do", "Z"], ["li \u015dajnis konvena homo kaj \u0109io en li montris solidecon", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "solid", "primary": true}, "apreci": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: PIV1 donas amba\u016d formojn, \u00abaprezi\u00bb kaj \u00abapreci\u00bb, sed preferas la duan. Tio estas maloportuna pro la \u015dajna sufikso \u00abec\u00bb, precipe en la substantiva formo: Kaj tio, kio \u0109efe donas al la poemo de Thomson \u011dian unikan kvaliton, estas samtempe tio, kio malhelpas pli vastan aprecon pri \u011di PIV2 preferas \u00abaprezi\u00bb."], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aprec", "primary": true}, "mini-": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre malgranda en sia speco.", "translations": {"fr": ["mini-"]}, "examples": [["hiera\u016d mi vidis belegan minijupon en vitrino de unu butiko", "J. Tzvetanova, La minijupo, en \u015dercaro 5a, 2002-10"], ["mini-tomatoj ru\u011di\u011das unu post alia en mia \u011dardeneto", "Vastalto, Akvosfero, 2007-06-23"]], "subdefinitions": []}], "root": "mini", "primary": false}, "solido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Korpo en solida stato.", "translations": {"be": ["\u0446\u044c\u0432\u0451\u0440\u0434\u0430\u0435 \u0446\u0435\u043b\u0430"], "fr": ["solide (corps solide)"], "ru": ["\u0442\u0432\u0451\u0440\u0434\u043e\u0435 \u0442\u0435\u043b\u043e"], "hu": ["szil\u00e1rdtest"]}, "examples": [["hidrargo estas la nura metalo, kiu je ordinara temperaturo ne estas solido", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tia objekto en la tridimensia spaco, ke la distanco inter du ajnaj \u011diaj punktoj ne \u015dan\u011di\u011das dum movo.", "translations": {"fr": ["solide ind\u00e9formable (cin\u00e9matique)"], "en": ["rigid body"], "de": ["K\u00f6rper", "Festk\u00f6rper"], "pl": ["cia\u0142o sta\u0142e"], "hu": ["merev test"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tridimensia geometria figuro.", "translations": {"be": ["\u0446\u0435\u043b\u0430", "\u0433\u0435\u0430\u043c\u044d\u0442\u0440\u044b\u0447\u043d\u0430\u0435 \u0446\u0435\u043b\u0430"], "fr": ["solide (figure g\u00e9om\u00e9trique)", "volume (figure g\u00e9om\u00e9trique)", "corps g\u00e9om\u00e9trique"], "en": ["geometric body", "solid"], "ru": ["\u0442\u0435\u043b\u043e", "\u0433\u0435\u043e\u043c\u0435\u0442\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0435 \u0442\u0435\u043b\u043e"], "de": ["K\u00f6rper", "geometrischer K\u00f6rper"], "hu": ["(m\u00e9rtani) test"], "pl": ["bry\u0142a"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "solid", "primary": false}, "agordi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fiksi \u011dustan harmonian rilaton inter la diversaj sonoj produktataj de unu a\u016d pluraj muzikiloj.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0441\u0442\u0440\u043e\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["accorder (r\u00e9gler un instrument de musique)"], "en": ["tune"], "nl": ["stemmen"], "pt": ["afinar"], "de": ["stimmen"], "it": ["accordare (mus.)", "intonare (mus.)"], "sk": ["nastavi\u0165"], "br": ["tonia\u00f1 (sonerezh)", "keida\u00f1 (sonerezh)", "kendonia\u00f1"], "es": ["afinar"]}, "examples": [["la violonisto agordis sian instrumenton", null], ["violonoj kaj violon\u0109eloj agordi\u011dis", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Inklinigi iun al ia agmaniero, emigi iun al io, ta\u016dge humorigi iun por.", "translations": {"fr": ["mettre (en col\u00e8re, de bonne humeur,...)", "rendre (heureux, m\u00e9lancolique,...)"], "nl": ["in stemming brengen"], "it": ["mettere (predisporre a)", "rendere (predisporre a)", "predisporre", "intonare (fig.)"]}, "examples": [["li estas \u0109iam kritikeme, melankolie agordita", null], ["lia animo agordi\u011dis pie", "Z"], ["tiuj mensogoj agordis vin maljuste kontra\u016d mi", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Al\u011dustigi aparaton a\u016d komputilan programon por atingi deziratan funkcimanieron.", "translations": {"fr": ["accorder(un circuit)", "r\u00e9gler(un m\u00e9canisme, un appareil)", "param\u00e9trer", "configurer"], "en": ["customize", "configure"], "nl": ["afstellen"], "pt": ["calibrar (um motor)", "configurar (o computador)", "sintonizar (r\u00e1dio)"], "it": ["sintonizzare", "configurare (tec.)", "settare", "mettere a punto", "calibrare"], "br": ["reizha\u00f1 (benvego\u00f9, gwikefreo\u00f9)", "keflunia\u00f1"]}, "examples": [["agordi motoron por pleja rendimento", null], ["agordi cirkvitojn resonance", null]], "subdefinitions": []}], "root": "agord", "primary": true}, "sagaca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Spirite akrevida kaj klarju\u011da, singarde elturni\u011dema, subtile eltrovema.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u043d\u0456\u043a\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u043f\u0440\u0430\u0437\u043e\u0440\u043b\u0456\u0432\u044b"], "fr": ["sagace"], "en": ["sagacious", "astute", "shrewd", "sharp"], "nl": ["schrander", "scherpzinnig", "vernuftig"], "pt": ["sagaz"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043d\u0438\u0446\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u043e\u0437\u043e\u0440\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439"], "de": ["scharfsinnig"], "it": ["sagace"], "hu": ["\u00e9les esz\u0171", "lelem\u00e9nyes", "tal\u00e1l\u00e9kony"]}, "examples": [["\u0109io en la \u011dardeno estis aran\u011dita plej sagace", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "sagac", "primary": true}, "subpremi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Premi sub sia povo, potenco; premi.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0430\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c", "\u0443\u0433\u043d\u0435\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u0442\u0435\u0441\u043d\u044f\u0442\u044c"], "fr": ["dompter", "\u00e9touffer", "mater", "r\u00e9fr\u00e9ner", "r\u00e9primer"], "en": ["suppress", "repress", "stifle"], "nl": ["onderdrukken"], "pl": ["gnie\u015b\u0107", "uciska\u0107"], "hu": ["elnyom"]}, "examples": [["\u0109u ne subpremas vin la ri\u0109uloj, kaj mem trenas vin anta\u016d la tribunalojn?", "La Nova Testamento, De Jakobo 2:6"], ["subpremi ribelon, fremdan genton", null], ["batalo por la sendependi\u011do de tiu a\u016d alia \u00absubpremata nacio\u00bb", "Vortoj de k-do Lanti, Pri pacismo"], ["la subpremiteco de la popolo sub la caroj", null], ["aro da nesubpremeblaj Fenicianoj kaj Damaskanoj de tempo al tempo brue rompis la konvenecon de la loko", "Pro I\u015dtar,\u0109apitro 3"], ["subpremata de dormo;", "La Nova Testamento, S. Luko 9:32"], ["li ne povis subpremi en si akuzan vo\u0109on", "Pro I\u015dtar,\u0109apitro 2"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Peni ne montri sian animstaton al la \u0109eestantoj, evitante parolojn, korposignojn, ks.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0434\u0430\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c"], "hu": ["elfojt", "elnyom"]}, "examples": [["Angolm elegante metis manon anta\u016d la bu\u015don kaj subpremis oscedon", "Urd Hadda murdita!, p. 9"], ["estas mondeto de envio, ven\u011demo, flatado kaj subpremitaj sentoj de orgojlo kaj sinadoro", "Urd Hadda murdita!, p. 16"], ["li devis subpremi rideton pri la naiva maniero, en kiu ili lasis sin kapti", "Urd Hadda murdita!, p. 18"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Cedigi, obeigi per morala premo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0430\u0432\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0434\u0430\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c"], "hu": ["elfojt"]}, "examples": [["oni ne povas subpremi tiun bezonon", null], ["subpremi sian pasion", null]], "subdefinitions": []}], "root": "prem", "primary": false}, "agordo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La ago agordi, agordado.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0441\u0442\u0440\u043e\u0439\u043a\u0430"], "en": ["set-up"], "it": ["sintonizzazione", "configurazione (tec.)", "settaggio", "messa a punto", "calibratura"]}, "examples": [["\u00abAgordo de Esperanto sur Debiano a\u016d Ubunto: \u0109u facila?\u00bb", "Nabble"], ["\u00abInstalo kaj lingva agordo\u00bb", "Manlibro por vindozuloj inter la revuloj"], ["okazas siaspeca agordo de la nerva sistemo kaj aperas bazo por formi\u011do de la estonta karaktero", "D. Serkov: Naskitaj tempeste"], ["\u0109i tiu intervjuo postulis l' agordon de pluraj te\u0125nikaj aferoj: mikrofonoj, lumo", "Nia E-Asocio en la inform-medioj, A.E.A-informilo, n-ro 4, 2007"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rezulto de la ago agordi, agorda\u0135o.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u011custa rilato inter la diversaj sonoj de unu a\u016d pluraj instrumentoj: acordo, afina\u00e7\u00e3o", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0441\u0442\u0440\u043e\u0439\u043a\u0430"], "fr": ["accord (r\u00e9glage d'un instrument de musique)"], "en": ["accord"], "de": ["Akkord", "Stimmung"], "it": ["accordatura", "intonazione", "temperamento (mus.)"], "sk": ["akord"], "br": ["klotad (sonerezh)"]}, "examples": [["la agordo de via tria tria kordo estas mal\u011dusta", "PIV"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Emo, humoro.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0441\u0442\u0440\u043e\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u043d\u0430\u0441\u0442\u0440\u043e\u0439"], "fr": ["\u00e9tat d'esprit", "atmosph\u00e8re", "ambiance", "humeur (\u00e9tat d'esprit)"], "en": ["mood"], "pt": ["humor"], "de": ["Stimmung"], "it": ["tono (umore, spirito)"], "sk": ["n\u00e1lada"], "br": ["imor", "aergelc'h (endro)", "endro (aergelc'h)"]}, "examples": [["doni al la interparolo pli \u0109iutagan agordon", "B"], ["lia politika situacio kreas agordojn momente malfavorajn por nia movado", null]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Nepura rimo, en kiu la akcentaj vokaloj ne rigore samas, sed nur similas.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043e\u0437\u0432\u0443\u0447\u0438\u0435", "\u043a\u043e\u043d\u0441\u043e\u043d\u0430\u043d\u0441", "\u0434\u0438\u0441\u0441\u043e\u043d\u0430\u043d\u0441"], "en": ["consonance"], "it": ["assonanza (lett.)"]}, "examples": [["\u00abondo-abundo\u00bb, \u00abpost la fasto venas festo\u00bb konsistigas agordojn", "Proverbaro esperanta"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Aro da valoroj de reguleblaj parametroj de aparato a\u016d programo, fiksitaj dum unu a\u016d pluraj agordadoj.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0441\u0442\u0440\u043e\u0439\u043a\u0430"], "fr": ["r\u00e9glage", "param\u00e9trage", "configuration"], "en": ["options", "settings", "customization"], "nl": ["configuratie"], "pt": ["configura\u00e7\u00e3o"], "de": ["Abstimmung", "Tuning", "Einstellung", "Anpassung"], "it": ["settaggio", "configurazione"], "sk": ["nastavenie"], "br": ["reizhidigezh (benvego\u00f9, gwikefreo\u00f9)", "kefluniadur"]}, "examples": [["kiam vi agordos la fenestrokolorojn la\u016d via pla\u0109o, konservu la agordon en la dosiero SETUP", null], ["agordon al la frekvenco de la elektita radiostacio vi povas \u015dalti per klavo", null]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne konfuzu kun akordo", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "agord", "primary": false}, "metio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Manlabora profesio.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u043c\u044f\u0441\u0442\u0432\u043e"], "en": ["blue-collar profession"], "nl": ["ambacht"], "pt": ["of\u00edcio (profiss\u00e3o)", "mister (profiss\u00e3o)", "arte (profiss\u00e3o)", "ind\u00fastria (profiss\u00e3o)"], "ru": ["\u0440\u0435\u043c\u0435\u0441\u043b\u043e", "\u043f\u0440\u043e\u043c\u044b\u0441\u0435\u043b"], "de": ["Handwerk", "Gewerbe"], "hu": ["mesters\u00e9g", "k\u00e9zm\u0171ves szakma", "k\u00e9zm\u0171ipar"], "sk": ["remeslo"], "es": ["profesi\u00f3n manual"], "br": ["micher dorn"], "cs": ["\u0159emeslo"], "pl": ["rzemios\u0142o"]}, "examples": [["\u0109iu klopodu nur en sia metio, tiam al la urbo mankos nenio", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "meti", "primary": true}, "stakate": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mallige, disigante la sinsekvajn tonojn.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0430\u043a\u043a\u0430\u0442\u043e"], "fr": ["staccato"], "it": ["staccato"], "hu": ["szaggatottan", "staccato"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stakat", "primary": false}, "karaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio ciprinedoj (Carassius), man\u011debla fi\u015do.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u0430\u0441\u044c"], "fr": ["carassin"], "en": ["crucian carp"], "nl": ["steenkarper"], "ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0430\u0441\u044c"], "de": ["Karausche"], "hu": ["k\u00e1r\u00e1sz"]}, "examples": [["jen la baseno, kiu en \u015dia juna\u011do estis plena je karasoj, kiujn neniu kura\u011dis fi\u015di", "\u4eca\u65e5\u306e\u5358\u8a9e (Ka), 2003-04-12"]], "subdefinitions": []}], "root": "karas", "primary": true}, "intervalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Interspaco, disiganta du notojn.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0442\u044d\u0440\u0432\u0430\u043b"], "fr": ["intervalle"], "nl": ["interval", "tussenruimte"], "pt": ["intervalo (m\u00fasica, matem\u00e1tica)"], "ru": ["\u0438\u043d\u0442\u0435\u0440\u0432\u0430\u043b"], "de": ["Intervall"], "it": ["intervallo"], "hu": ["hangk\u00f6z"], "fa": ["\u0641\u0627\u0635\u0644\u0647 (\u0645\u0648\u0633\u06cc\u0642\u06cc)"], "es": ["intervalo"], "pl": ["interwa\u0142"]}, "examples": [["disonancaj intervaloj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: La nocio estas vastigebla al nefiniaj valoroj de a a\u016d b: [a,+\u221e[ (\u0109iuj reeloj pli grandaj ol a, inkluzive de a), ]-\u221e,+\u221e[ kaj tiel plu."], "primary definition": "Aro de \u0109iuj reeloj, trovi\u011dantaj inter du reeloj a kaj b; pli \u011denerale: konveksa subaro de la aro de reeloj.", "translations": {"fa": ["\u0628\u0627\u0632\u0647"], "en": ["interval"], "pl": ["przedzia\u0142"], "hu": ["intervallum"]}, "examples": [["la intervalon oni notas per skriba\u0135o de la tipo [a,b] , ]a,b[ , [a,b[ a\u016d ]a,b]", null], ["la reelojn a kaj b oni nomas randoj de la intervalo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "interval", "primary": true}, "tredi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Traigi, tiri de unu flanko \u011dis alia flanko de truo.", "translations": {"fr": ["enfiler"], "de": ["einf\u00e4deln"], "nl": ["vademen (draad in naald bijv.)"], "it": ["infilare (attraverso buchi)"], "hu": ["bef\u0171z"]}, "examples": [["alia ludo postulas \u0109iujn ludantojn tredi ru\u011dan fadenon en 7 kudriltruojn en sama vico sur tabulo", "Gao Xin, Geamanta tago en \u0108inio, [2007]"]], "subdefinitions": []}], "root": "tred", "primary": true}, "lifto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato por suprenlevi personojn a\u016d objektojn \u011dis la diversaj eta\u011doj de domo a\u016d konstruo.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0444\u0442"], "fr": ["ascenseur"], "bg": ["\u0430\u0441\u0430\u043d\u0441\u044c\u043e\u0440"], "nl": ["lift"], "pt": ["elevador (subst.)", "ascensor (subst.)"], "el": ["\u03b1\u03c3\u03b5\u03bd\u03c3\u03ad\u03c1"], "de": ["Aufzug"], "sv": ["hiss"], "hu": ["lift", "felvon\u00f3"], "en": ["lift (Brite)", "elevator (Usone)"], "br": ["pignerez"], "ru": ["\u043b\u0438\u0444\u0442"], "es": ["ascensor", "elevador"]}, "examples": [["la knabeto en la lifto kun sia ru\u011da \u0109apo", "Aventuroj de pioniro, \u0109apitro 10a, p. 34a"]], "subdefinitions": []}], "root": "lift", "primary": true}, "tiktak": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sono mem de tiktako.", "translations": {"fr": ["tic-tac"], "de": ["Ticktack"], "en": ["tick", "tick-tock"], "it": ["tic-tac"], "pl": ["tik-tak", "cyk-cyk", "stuk-puk"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tiktak", "primary": true}, "fabriko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ejo, en kiu oni produktas pogrande komerca\u0135ojn.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0431\u0440\u044b\u043a\u0430", "\u0437\u0430\u0432\u043e\u0434"], "fr": ["fabrique", "usine"], "nl": ["fabriek"], "pt": ["f\u00e1brica"], "ru": ["\u0444\u0430\u0431\u0440\u0438\u043a\u0430", "\u0437\u0430\u0432\u043e\u0434"], "de": ["Fabrik", "Werk"], "tr": ["fabrika"], "sv": ["fabrik"], "vo": ["fabl\u00fcd"], "es": ["f\u00e1brica"], "br": ["greanti", "labouradeg"], "hu": ["gy\u00e1r"], "pl": ["fabryka", "wytw\u00f3rnia"]}, "examples": [["fabriko de \u015duoj", null], ["konata fabriko de \u0109ampano", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 3, anekdotoj"], ["paperfabrikoj", "Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, dua parto, \u0109apitro 2a"]], "subdefinitions": []}], "root": "fabrik", "primary": true}, "tamen": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Tamen servas ofte por pliakcentigi sed: mi ne scias la hispanan lingvon, sed per helpo de vortaro mi tamen komprenis vian leteron.", "Rimarko: Sed montras kontra\u016decon a\u016d limigan kondi\u0109on pli fortan ol tamen. Kontra\u016d montras kontra\u016decon en loko a\u016d ensituacio de personoj, aferoj a\u016d ideoj. Dum anka\u016d povas montri kontra\u016decon, sed nur \u0109e samtempeco."], "primary definition": "Kontra\u016de al tio, spite al tio, malgra\u016de.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043d\u0430\u043a"], "fr": ["cependant", "toutefois"], "nl": ["toch", "echter"], "pt": ["no entanto", "por\u00e9m", "mas"], "ru": ["\u043e\u0434\u043d\u0430\u043a\u043e"], "de": ["dennoch", "trotzdem"], "sv": ["dock", "likv\u00e4l", "\u00e4nd\u00e5"], "hu": ["m\u00e9gis", "mindazon\u00e1ltal", "de", "pedig"], "cs": ["p\u0159ece", "nicm\u00e9n\u011b"], "fi": ["kuitenkin", "kuitenkaan", "silti"], "vo": ["ye", "yed", "deno"], "pl": ["jednak", "jednak\u017ce", "niemniej", "wszak\u017ce"]}, "examples": [["li estas tre kolerema, tamen li ne portas longe la koleron", "Z"], ["kvankam li estas ri\u0109a, tamen li ne estas feli\u0109a", null], ["ni estas diversgentanoj kaj tamen ni sentas nin kiel samgentanoj", "Z"], ["eble vi atendas de mi ion oficialan, tian parolon mi tamen ne povas doni al vi", "Z"], ["vi tion scias kaj tamen vi penas senkreditigi nin en la okuloj de la mondo", "Z"], ["la sorto donis al mi rolon, kvankam tre flatan, tamen samtempe anka\u016d tre \u015dar\u011dan", "Z"], ["ni povus citi ankora\u016d multe da aliaj ekzemploj, tamen ni ne parolos pli pri tio \u0109i, sed ni diros sole tion, ke", "Z"], ["mi venos, se tamen mia febro fori\u011dos", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tamen", "primary": true}, "fabriki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Produkti komerca\u0135ojn en fabriko.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u043e\u0434\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["fabriquer (produire)", "produire (fabriquer)"], "nl": ["fabriceren"], "be": ["\u0432\u044b\u0440\u0430\u0431\u043b\u044f\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u0430\u0434\u0443\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "de": ["fabrizieren", "produzieren", "herstellen"], "tr": ["\u00fcretmek"], "vo": ["fabl\u00fcd\u00f6n"], "es": ["fabricar"], "br": ["oberia\u00f1", "farda\u00f1 (oberia\u00f1)"], "hu": ["gy\u00e1rt"], "pl": ["profukowa\u0107", "wytwarza\u0107"]}, "examples": [["tie oni fabrikis la famajn vazojn el blanka kaj nigra argilo", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "fabrik", "primary": false}, "podajro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de ebena kurbo K, rilate al punkto O en la sama ebeno) Ebena kurbo, konsistanta el \u0109iuj ortaj projekcia\u0135oj de O al la tan\u011dantoj de K.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u043e\u0448\u0432\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f \u043a\u0440\u0438\u0432\u0430\u044f"], "fr": ["podaire"], "en": ["pedal"], "nl": ["voetpuntskromme", "podaire"], "pt": ["hipocicl\u00f3ide"], "de": ["Fu\u00dfpunkt[s]kurve", "Fu\u00dfpunktenkurve"], "hu": ["talpponti g\u00f6rbe"], "pl": ["spodkowa", "podera"]}, "examples": [["kardioido estas podajro de cirklo rilate al punkto de \u011di", null]], "subdefinitions": []}], "root": "podajr", "primary": true}, "limimposto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0442\u0430\u043c\u043e\u0436\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f \u043f\u043e\u0448\u043b\u0438\u043d\u0430"], "fr": ["droit de douane", "douane (droit de douane)"], "nl": ["tol"], "pt": ["imposto aduaneiro"], "de": ["Zollgeb\u00fchr", "Zoll"], "pl": ["c\u0142o", "podatek graniczny"], "hu": ["v\u00e1millet\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "impost", "primary": false}, "bagatelema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inklina okupi\u011di per negravaj aferoj.", "translations": {"be": ["\u0434\u0440\u043e\u0431\u044f\u0437\u043d\u044b"], "fr": ["futile", "frivole"], "en": ["frivolous"], "ru": ["\u043c\u0435\u043b\u043a\u0438\u0439", "\u043c\u0435\u043b\u043e\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u0443\u0435\u0442\u043d\u044b\u0439"], "sv": ["petig", "pedantisk"], "hu": ["apr\u00f3l\u00e9kos", "kicsinyes"], "br": ["dibarfet"], "pl": ["ma\u0142ostkowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bagatel", "primary": false}, "vortformo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vorto prenita en iu gramatika formo.", "translations": {"be": ["\u0441\u043b\u043e\u0432\u0430\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430"], "fr": ["forme fl\u00e9chie"], "en": ["word form", "inflexion"], "nl": ["woordvorm"], "ru": ["\u0441\u043b\u043e\u0432\u043e\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430"], "hu": ["sz\u00f3alak"], "br": ["furm (ger)"], "he": ["\u05e0\u05d8\u05d9\u05d4 \u05d3\u05e7\u05d3\u05d5\u05e7\u05d9\u05ea", "\u05e6\u05d5\u05e8\u05d4"]}, "examples": [["\u00abtabloj\u00bb kaj \u00abtablon\u00bb estas du vortformoj de unu sama vorto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vort", "primary": false}, "kaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0441\u0430"], "fr": ["caisse (bo\u00eete pour l'argent)"], "bg": ["\u043a\u0430\u0441\u0430"], "nl": ["kas"], "pt": ["caixa (de dinheiro)", "cofre", "caixa-forte", "burra"], "ru": ["\u043a\u0430\u0441\u0441\u0430"], "de": ["Kasse", "Geldkassette", "Geldkasten"], "sv": ["kassa"], "hu": ["p\u00e9nzesl\u00e1da", "kassza", "k\u00e9zip\u00e9nzt\u00e1r", "p\u00e9nzkazetta"], "en": ["cash box", "money box", "till"], "pl": ["kasa"], "he": ["\u05e7\u05d5\u05e4\u05d4 (\u05db\u05e1\u05e3\u05ea)", "\u05d0\u05d5\u05e6\u05e8 (\u05e7\u05d5\u05e4\u05d4)"]}, "examples": [["dum tiu incidento el la kaso iel mistere malaperis la tuta taga enspezo", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 27"], ["la unua estis trovita en la malplena kaso de a\u016dtomata alkoholvendejo", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato\u0109ap. 6"], ["plena kaso \u015dteliston altiras", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108ambro, destinita por enspezado kaj elspezado de mono, kaj en kiu oni konservas la kason.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0441\u0430"], "fr": ["caisse (lieu o\u00f9 l'on paie)"], "en": ["cashier's office", "cashpoint", "cashdesk"], "nl": ["kassa"], "pt": ["caixa (local)", "tesouraria"], "ru": ["\u043a\u0430\u0441\u0441\u0430"], "de": ["Kasse", "Kassenraum"], "sv": ["kassa"], "hu": ["p\u00e9nzt\u00e1r", "p\u00e9nzt\u00e1rhelyis\u00e9g", "p\u00e9nzt\u00e1rterem"], "he": ["\u05e7\u05d5\u05e4\u05d4 (\u05e0\u05e7\u05d5\u05d3\u05ea \u05de\u05db\u05d9\u05e8\u05d4)"]}, "examples": [["kiam \u015di estis paganta \u0109e la kaso, \u015diaj \u015duoj malaperis", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 19"], ["jam mi estis anta\u016dsaltinta, kubute for\u015dovante maljunulinon de la kasofenestro", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato\u0109ap. 1"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Monaj rimedoj.", "translations": {"fr": ["caisse (moyens financiers)", "argent"], "de": ["Kasse"], "nl": ["kas"], "pt": ["caixa (recursos)", "recursos financeiros"]}, "examples": [["por kio rompi se\u011dojn? \u011di estas malprofito por la regna kaso;", "La Revizo1:1"], ["la re\u011da kaso havos malprofiton", "La Malnova TestamentoEzra 4:13"], ["mi jam multe \u015duldas al nia kaso de reciproka helpo", "Metropoliteno\u0109ap. 1"], ["al kuko kaj kaso \u0109iam venas amaso", "Proverbaro esperanta"], ["vivi de \u015dparita kaso", "Proverbaro esperanta"], ["kiu rompis la glason, tiu ordigu la kason", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kas", "primary": true}, "karbolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u0431\u043e\u043b\u043a\u0430", "\u0444\u044d\u043d\u043e\u043b"], "hu": ["karbol"], "de": ["Karbol"], "nl": ["carbol"], "ru": ["\u043a\u0430\u0440\u0431\u043e\u043b\u043e\u0432\u0430\u044f \u043a\u0438\u0441\u043b\u043e\u0442\u0430", "\u043a\u0430\u0440\u0431\u043e\u043b\u043a\u0430", "\u0444\u0435\u043d\u043e\u043b"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "karbol", "primary": true}, "superforto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["la timo, ke kiel lingvo internacia estos eble elektita ia el la lingvoj naciaj kaj ke tiam unu popolo dispremos kaj englutos \u0109iujn aliajn popolojn, dank' al la grandega superforto, kiun \u011di ricevos super \u0109iuj aliaj popoloj", "Esenco kaj Estonte, \u0109ap. 2a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Neanta\u016dvidita okazo, ekz-e natura katastrofo a\u016d registara decido, kiu malebligas al kontraktanto plenumon de kontrakta devigo, kaj kiu eventuale, pro siaj neanta\u016dvideblo kaj nesupereblo ne sekvigas sankcion.", "translations": {"ru": ["\u0444\u043e\u0440\u0441-\u043c\u0430\u0436\u043e\u0440", "\u043d\u0435\u043f\u0440\u0435\u043e\u0434\u043e\u043b\u0438\u043c\u0430\u044f \u0441\u0438\u043b\u0430"], "fr": ["cas de force majeure"], "en": ["act of God"], "la": ["vis major"], "fa": ["\u0642\u0648\u0647\u0654 \u0642\u0627\u0647\u0631\u0647", "\u0641\u0648\u0631\u0633 \u0645\u0627\u0698\u0648\u0631"], "pl": ["si\u0142a wy\u017csza"]}, "examples": [["\u0109e superforto, en okazo de superforto..", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fort", "primary": false}, "superforti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Esti pli forta ol.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0441\u0456\u043b\u0456\u0446\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u0434\u0443\u0436\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["battre (l'emporter sur)", "l'emporter (sur)", "vaincre"], "en": ["overcome", "subdue"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u0441\u0438\u043b\u0438\u0442\u044c", "\u043e\u0434\u043e\u043b\u0435\u0442\u044c"], "fa": ["\u0641\u0627\u0626\u0642 \u0634\u062f\u0646 (\u0628\u0647)", "\u067e\u06cc\u0631\u0648\u0632 \u0622\u0645\u062f\u0646 (\u0628\u0647)"], "pl": ["by\u0107 silniejszym", "przewy\u017csza\u0107 si\u0142\u0105", "przem\u00f3c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fort", "primary": false}, "kokoso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grandega man\u011debla nukso de la kokosarbo, kies interno entenas dol\u0109an sukon.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043a\u043e\u0441"], "fr": ["coco (noix)", "noix de coco"], "bg": ["\u043a\u043e\u043a\u043e\u0441\u043e\u0432 \u043e\u0440\u0435\u0445"], "nl": ["kokosnoot"], "ru": ["\u043a\u043e\u043a\u043e\u0441"], "de": ["Kokosnuss"], "hu": ["k\u00f3kusz(di\u00f3)"], "en": ["coconut"], "br": ["kokozenn (krao\u00f1enn)", "krao\u00f1enn-gokoz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kokos", "primary": true}, "konturi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Ekaperi konture, kiel sendetala formo.", "translations": {"fr": ["se dessiner", "s'esquisser"], "nl": ["zich aftekenen"]}, "examples": [["en la malproksimo konturi\u011dis la turpinto de pre\u011dejo", null], ["lia ombro, granda kaj nigra, konturi\u011dis apud li sur la muro", "Jordan Jovkov, trad. A. Simeonov, Plej fidela gardistaro (fino), nica literatura revuo, 1961-09 \u011dis 10, 7/1, p. 16a-24a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Ekaperi ne tute klare, nur la\u016d generala aspekto.", "translations": {"nl": ["zich aftekenen"]}, "examples": [["stre\u0109a situacio konturi\u011das inter la du landoj", "\u011cangalo, Irano akuzas Usonon, 2005-08-14"]], "subdefinitions": []}], "root": "kontur", "primary": false}, "musedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo ron\u011duloj (Muridae).", "translations": {"ru": ["\u043c\u044b\u0448\u0438\u043d\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)", "\u043c\u044b\u0448\u0438 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["murid\u00e9s"], "nl": ["muisachtigen"], "pt": ["mur\u00eddeos"], "de": ["M\u00e4useartige"], "hu": ["eg\u00e9rf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mused", "primary": true}, "kokeriki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Bleki kiel koko.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u043a\u0430\u0440\u044d\u043a\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["chanter (en p. d'un coq)", "faire cocorico"], "en": ["crow", "cock-a-doodle-doo"], "nl": ["kraaien (als een haan)"], "ru": ["\u043a\u0443\u043a\u0430\u0440\u0435\u043a\u0430\u0442\u044c"], "de": ["kr\u00e4hen"], "hu": ["kukor\u00e9kol"], "fa": ["\u0642\u0648\u0642\u0648\u0644\u06cc\u200c\u0642\u0648 \u06a9\u0631\u062f\u0646"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kokerik", "primary": true}, "kokeriko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kokokrio.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u043a\u0430\u0440\u044d\u043a\u0443"], "fr": ["cocorico"], "en": ["crow", "cock-a-doodle-doo"], "nl": ["gekraai"], "ru": ["\u043a\u0443\u043a\u0430\u0440\u0435\u043a\u0443"], "de": ["Hahnenschrei", "Kikeriki"], "hu": ["kukor\u00e9kol\u00e1s"], "fa": ["\u0642\u0648\u0642\u0648\u0644\u06cc\u200c\u0642\u0648", "\u0628\u0627\u0646\u06af \u062e\u0631\u0648\u0633"]}, "examples": [["ili amba\u016d audis kokerikojn", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 88a, volumo 3a, p. 129a"]], "subdefinitions": []}], "root": "kokerik", "primary": false}, "papago": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el papagedoj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043f\u0443\u0433\u0430\u0439"], "fr": ["perroquet"], "nl": ["papegaai"], "pt": ["papagaio"], "ru": ["\u043f\u043e\u043f\u0443\u0433\u0430\u0439"], "de": ["Papagei"], "tr": ["papa\u011fan"], "hu": ["papag\u00e1ly"], "br": ["peroked"], "pl": ["papuga"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio papagedoj (Psittacus), tropika grimpobirdo, kapabla imiti la homan vo\u0109on kaj \u0109iuspecajn kriojn.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Homo, kiu senkomprene ripetas instruon.", "translations": {}, "examples": [["papage ripeti gurditan lecionon", null], ["lernejo ne devas esti papagejo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "papag", "primary": true}, "ignori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ne voli scii; intence ne atenti; konscie preterlasi.", "translations": {"be": ["\u0456\u0433\u043d\u0430\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["ignorer (intentionnellement)"], "bg": ["\u0438\u0433\u043d\u043e\u0440\u0438\u0440\u0430\u043c"], "nl": ["negeren"], "pt": ["ignorar"], "ru": ["\u0438\u0433\u043d\u043e\u0440\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043d\u0435 \u043f\u0440\u0438\u043d\u0438\u043c\u0430\u0442\u044c \u0432\u043e \u0432\u043d\u0438\u043c\u0430\u043d\u0438\u0435"], "de": ["ignorieren"], "hu": ["mell\u0151z", "nem vesz r\u00f3la tudom\u00e1st", "ignor\u00e1l"], "en": ["ignore"], "es": ["ignorar"], "cs": ["nev\u0161\u00edmat si"], "pl": ["ignorowa\u0107 (nie chcie\u0107 wiedzie\u0107, nie zwraca\u0107 uwagi)", "lekcewa\u017cy\u0107"]}, "examples": [["sa\u011dulo ignoras ofendon", "La Malnova Testamento, Sentencoj 12:16"], ["la aeroplano ignoras la landlimojn", null], ["nia movado jam ne estas ignorebla", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ignor", "primary": true}, "triodo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Trielektroda lampo.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u044b\u0451\u0434"], "en": ["triode"], "nl": ["triode"], "ru": ["\u0442\u0440\u0438\u043e\u0434"], "de": ["Triode"], "hu": ["tri\u00f3da"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "triod", "primary": true}, "loka\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la konvencioj por prezenti datumon, validaj por koncerna kulturo (lando, etno) kaj necesa por \u011duste asimili programaron.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0446\u0438\u043e\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u043d\u0430\u0441\u0442\u0440\u043e\u0439\u043a\u0430"], "fr": ["param\u00e8tre r\u00e9gional (inf.)"], "en": ["locale category"], "hu": ["helyi be\u00e1ll\u00edt\u00e1s"]}, "examples": [["la loka\u0135oj por tempoindika sintakso, pri la ordo de literoj en la alfabeto, monunua signo kaj tiel plu", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lok", "primary": false}, "abortigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ka\u016dzi aborton.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u0430\u0431\u043e\u0440\u0442"], "fr": ["provoquer l'avortement", "faire avorter", "avorter (tr.)", "faire capoter"], "bg": ["\u0430\u0431\u043e\u0440\u0442\u0438\u0440\u0430\u043c"], "nl": ["aborteren", "abortus plegen", "een vrucht afdrijven"], "pt": ["fazer aborto", "provocar aborto"], "de": ["abtreiben"], "sv": ["g\u00f6ra abort"], "hu": ["abortuszt hajt v\u00e9gre"], "en": ["abort"], "es": ["provocar un aborto", "abortar"]}, "examples": [[", kie e\u0109 abortigo estas konsiderata kiel murdo, oni nun sloganas por mortigo de \u0109iuj -suferantoj", "Urd Hadda murdita!, p. 26"], ["abortiga drogo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Haltigi la malvolvon, sukceson de io, senrezultatigi, fiaskigi.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0440\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0435\u0440\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0435\u043a\u0440\u0430\u0449\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0435\u043a\u0440\u0430\u0442\u0438\u0442\u044c"], "de": ["abbrechen"], "nl": ["doen mislukken"], "hu": ["meghi\u00fas\u00edt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "abort", "primary": false}, "kromsigno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Signo, kiu ne funkcias sole, sed almeti\u011das al \u0109efsigno ordinare precizigante a\u016d modifante \u011dian valoron.", "translations": {"fr": ["accent (\u00e9crit)", "signe diacritique"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sign", "primary": false}, "larmogaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Gaso incita al la okuloj, uzata kontra\u016d strataj manifestaciantoj.", "translations": {"fr": ["gaz lacrymog\u00e8ne"]}, "examples": [["oni veturigis min al malsanulejo. Miaj okuloj estis difektitaj per larmiga gaso", "D. Paisner, R. Picciotto, La lastaj el travivintoj, [vidita je 2006-04-20]"], ["la demonstraciintoj estis vunditaj pro pafado, batado kaj larmo-gaso hodia\u016d", "Razen Manandhar, Razeno blogas Esperante..., 2006-04-13"]], "subdefinitions": []}], "root": "gas", "primary": false}, "pimpinelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio apiacoj (Pimpinella).", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0434\u0440\u0435\u043d\u0435\u0446"], "nl": ["bevernel"], "pt": ["pimpinela"], "fa": ["\u062c\u0639\u0641\u0631\u06cc \u06a9\u0648\u0647\u06cc"], "de": ["Bibernelle"], "sv": ["bockrot"], "hu": ["f\u00f6ldit\u00f6mj\u00e9n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pimpinel", "primary": true}, "vulgara": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u011cenerale, ordinare uzata.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0449\u0435\u043f\u0440\u0438\u043d\u044f\u0442\u044b\u0439"], "fr": ["grossier", "trivial", "vulgaire"], "en": ["vulgar"], "nl": ["vulgair", "grof (vulgair)"], "pt": ["vulgar"], "be": ["\u0437\u0432\u044b\u043a\u043b\u044b", "\u0431\u0430\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u0430\u0433\u0443\u043b\u044c\u043d\u0430\u043f\u0440\u044b\u043d\u044f\u0442\u044b", "\u0440\u0430\u0441\u043f\u0430\u045e\u0441\u044e\u0434\u0436\u0430\u043d\u044b"], "de": ["vulg\u00e4r"], "sv": ["vanlig", "allm\u00e4n"], "hu": ["k\u00f6z\u00f6ns\u00e9ges", "szokv\u00e1nyos"], "es": ["vulgar"]}, "examples": [["vulgara anta\u016dju\u011do, eraro", null], ["vulgara lingvo", null], ["vulgare akceptita traduko", null], ["vulgarigi novan eltrovon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Triviala, maldelikata.", "translations": {"be": ["\u0432\u0443\u043b\u044c\u0433\u0430\u0440\u043d\u044b", "\u043f\u043e\u0448\u043b\u044b", "\u043d\u0435\u0434\u0430\u043b\u0456\u043a\u0430\u0442\u043d\u044b", "\u043f\u043b\u044e\u0433\u043a\u0456"], "sv": ["vulg\u00e4r"], "ru": ["\u0432\u0443\u043b\u044c\u0433\u0430\u0440\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u043e\u0448\u043b\u044b\u0439"], "hu": ["goromba", "mosdatlan", "vulg\u00e1ris"]}, "examples": [["fremduloj malgraciaj, odorantaj sebon kaj vulgare ridantaj", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "vulgar", "primary": true}, "serena": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sennuba kaj senventa.", "translations": {"be": ["\u044f\u0441\u043d\u044b"], "fr": ["serein"], "en": ["serene", "calm"], "nl": ["helder (weer)"], "pt": ["sereno", "calmo"], "ru": ["\u044f\u0441\u043d\u044b\u0439"], "de": ["wolkenlos", "heiter"], "tr": ["huzurlu"], "hu": ["der\u00fclt"]}, "examples": [["serena frosta vetero", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Kvieta sen \u0109agrenoj, sen videbla anta\u016dtimo a\u016d stre\u0109o.", "translations": {"be": ["\u044f\u0441\u043d\u044b", "\u0441\u044c\u0432\u0435\u0442\u043b\u044b"], "nl": ["sereen"], "pt": ["sereno"], "ru": ["\u044f\u0441\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u0432\u0435\u0442\u043b\u044b\u0439"], "de": ["ruhig", "entspannt"], "hu": ["der\u0171s"]}, "examples": [["serena vo\u0109o, rideto, diskutado", null], ["lia frunto sereni\u011dis", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "seren", "primary": true}, "okupacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Surloka rego de fremda loko a\u016d teritorio.", "translations": {"fr": ["occupation (militaire etc.)"], "en": ["occupation"], "nl": ["bezettting (mil.)"], "pl": ["okupacja"], "pt": ["ocupa\u00e7\u00e3o (mil.)"]}, "examples": [["la epoko de Napoleono signifis okupacion kaj elrabadon, sed anka\u016d enkondukon de modernaj institucioj", "Vikipedio, artikolo \u00abhistorio de Germanio\u00bb, 2006-03-19"]], "subdefinitions": []}], "root": "okupaci", "primary": false}, "kamizolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Manikhava subvesto el lano a\u016d kotono, kovranta la supran parton de la korpo, \u011dis la lumboj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043c\u0437\u043e\u043b"], "fr": ["maillot de corps", "chemise (sous-v\u00eatement)"], "en": ["undershirt", "camisole"], "nl": ["borstrok", "buis (borstrok)"], "be": ["\u043a\u0430\u043c\u0437\u043e\u043b", "\u043a\u0430\u043c\u0456\u0437\u044d\u043b\u044c\u043a\u0430"], "de": ["Weste", "Wams [ark]"], "hu": ["ujjas"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Speco de jako.", "translations": {"fr": ["camisole"], "en": ["jerkin", "doublet"], "hu": ["zeke", "zubbony"]}, "examples": [["la nigra kamizolo de la patricioj", "Z"], ["la flavleda kamizolo de la rajdoservisto", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kamizol", "primary": true}, "tipografo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["en la unuaj monatoj de mia estado en Parizo mi konati\u011dis kun mia samlandano S-ro V. Polg\u00e1r, tipografo kaj laboristo en la Presa Esperantista Societo", "P. De Lengyel, El miaj Rememoroj, 4, Literatura Mondo, 1923-01"], ["li estis lernanto de la Tipograf-Lernejo de la \u011cenerala Asocio pri Presarto", "A. Marco, T. del Barrio, Cayetano Redondo Ace\u00f1a, Bolet\u00edn de Hispana Esperanto-Federacio, 2003-01 \u011dis 02, numero 359a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tipograf", "primary": true}, "okupacii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Preni kaj regi fremdan lokon.", "translations": {"fr": ["occuper (par la force)"], "en": ["occupy"], "nl": ["bezetten"], "pl": ["okupowa\u0107"], "pt": ["ocupar (mil.)"]}, "examples": [["ili okupacias la sidejon de la urbestro kaj atendas alvenon de reprezentantoj de la registaro", "Radio Polonia, Pliakrigita protesto..., 2003-08-25"], ["Hitler sendis sian armeon por okupacii Jugoslavion", "Stefan Maul, El verva vivo \u0135urnalista, p. 28"]], "subdefinitions": []}], "root": "okupaci", "primary": true}, "ora dispartigo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Tiun nombron eblas ricevi kiel pozitivan solvon de la ekvacio x = 1+x-1 kaj anka\u016d kiel limeson de du sinsekvaj termoj de tia vico (un), ke un+2 = un+1+un.", "Rimarko: Troveblas pluraj sinonimoj, ekz-e \u00abora sekco\u00bb kaj \u00abora proporcio\u00bb (difinita en kiel \u03a6-1)."], "primary definition": "La nombro \u03a6 = (1+\u221a5)/2, egala al la valoro de ajna proporcio kun termoj (a,b,a+b,a).", "translations": {"ru": ["\u0437\u043e\u043b\u043e\u0442\u043e\u0435 \u0441\u0435\u0447\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["nombre d'or"], "en": ["golden section"], "de": ["goldener Schnitt"], "pl": ["z\u0142oty podzia\u0142", "liczba z\u0142ota"], "hu": ["aranymetsz\u00e9s"]}, "examples": [["en arto la ora dispartigo estas konsiderata aparte harmonia proporcio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "part", "primary": false}, "frustracii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "frustri", "translations": {"pt": ["frustrar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "frustraci", "primary": true}, "frustracio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "frustro", "translations": {"pt": ["frustra\u00e7\u00e3o"]}, "examples": [["post longa tempo \u015di ellasis malesperan krieton kaj frustracie reiris en sian \u0109ambron", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 100a, volumo 3a, p. 295a"]], "subdefinitions": []}], "root": "frustraci", "primary": false}, "seksogapejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Budo, en kiu oni spektas trans fenestro senvesti\u011don a\u016d alian erotika\u0135on.", "translations": {"fr": ["peepshow"], "de": ["Peepshow"], "en": ["peepshow"]}, "examples": [["la \u00absoldatoj\u00bb cirkulas en urbaj regionoj \u2013 plej ofte inter la drinkejoj, seksgapejoj, kaj tiel plu \u2013 kie decaj homoj normale tute ne kura\u011dus iri", "Pejno S., La Savarmeo malpermesata en Moskvo, soc.culture.esperanto, 2000-12-09"], ["en seksgapejo oni povas tra truo spekti senvesti\u011don, elmontron de nudeco a\u016d seksumadon", "Vikipedio, artikolo \u00abrigardismo\u00bb, 2008-08-31"]], "subdefinitions": []}], "root": "gap", "primary": false}, "cirkisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Laboristo de cirko preparanta a\u016d prezentanta homajn a\u016d bestajn akrobata\u0135ojn kaj ceterajn distra\u0135ojn.", "translations": {"fa": ["\u0633\u06cc\u0631\u06a9\u200c\u0628\u0627\u0632"], "fr": ["artiste de cirque"]}, "examples": [["post longa disputo la cirkisto diris al Benzo: \u00abLa sola oferto, kiun mi povas fari, estas repagi vin per leonido\u00bb", "C. Rossetti, Kredu Min, Sinjorino!, 1950"]], "subdefinitions": []}], "root": "cirk", "primary": false}, "enkava": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Prezentanta kvaza\u016d enfalintan parton, kavon en surfaco.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043f\u0430\u0432\u0448\u0438\u0439", "\u0432\u043f\u0430\u043b\u044b\u0439", "\u0433\u043b\u0443\u0431\u043e\u043a\u043e \u043f\u043e\u0441\u0430\u0436\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["creus\u00e9", "cave (creus\u00e9)", "d\u00e9prim\u00e9 (formant un creux)", "enfonc\u00e9 (formant un creux)"], "nl": ["uitgehold"], "pt": ["cavado", "fundo (olhos, bochechas)"], "hu": ["m\u00e9lyen \u00fcl\u0151", "beesett (\u00e1tv.)"]}, "examples": [["liaj okuloj, kvankam malgrandaj kaj enkavaj, ne estis kulpaj", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 6a, nokta aventuro de Lemuel"]], "subdefinitions": []}], "root": "kav", "primary": false}, "glite kaj glate": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre facile, sen ajna \u011deno.", "translations": {"fr": ["les doigts dans le nez", "sans anicroche", "superfacile"], "pl": ["jak po ma\u015ble", "g\u0142adko", "lekko"]}, "examples": [["la kontakto kun la gravaj sinjoroj efektivi\u011dis glite kaj glate", "Kiel akvo de l' rivero, 1:3"]], "subdefinitions": []}], "root": "glit", "primary": false}, "intensa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plenumata a\u016d funkcianta energie, vigle, fortostre\u0109e.", "translations": {"ru": ["\u0438\u043d\u0442\u0435\u043d\u0441\u0438\u0432\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0430\u043f\u0440\u044f\u0436\u0451\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0443\u0441\u0438\u043b\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["intense", "intensif"], "nl": ["intens", "sterk"], "pt": ["intenso (adj.)"], "de": ["intensiv"], "hu": ["intenz\u00edv", "er\u0151teljes"], "fa": ["\u0634\u062f\u06cc\u062f"], "es": ["intenso"]}, "examples": [["intensa laboro, terapio, trafiko", null], ["la instruistino, same kiel \u015diaj lernantoj, estis post kvartaga intensa instruado tre laca", "Plena Manlibro de Esperanta Gramati"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Klare, forte sentata.", "translations": {"ru": ["\u044f\u0440\u043a\u0438\u0439 (\u043e \u0441\u0432\u0435\u0442\u0435, \u0446\u0432\u0435\u0442\u0435, \u043f\u0435\u0440\u0435\u0436\u0438\u0432\u0430\u043d\u0438\u0438)", "\u043d\u0430\u0441\u044b\u0449\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 (\u043e \u0446\u0432\u0435\u0442\u0435)", "\u0441\u0438\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["er\u0151s"]}, "examples": [["intensa lumo, koloro, malvarmo, sono, emocio", null], ["\u011duste \u0109ar ni trovas Esperanton io mirinda, mirakla, ri\u0109iga por la animo kaj la koro \u011duste pro tio \u015dprucas en ni intensa deziro diskonigi \u011din, kiel trezoron", "Claude Piron: Kien esperanto? Prelego kasede prezentita okaze de kunveno en Cully, Svislando, en septembro 1994."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rezultiganta grandan rendimenton, efika.", "translations": {"hu": ["intenz\u00edv", "belterjes"]}, "examples": [["intensa terkulturado", null]], "subdefinitions": []}], "root": "intens", "primary": true}, "bastono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stangeto, \u011denerale ligna, kiu utilas por sin apogi, por bati a\u016d kiel insigno.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043b\u043a\u0430", "\u043a\u0456\u0439", "\u0442\u0440\u044b\u0441\u044c\u0446\u0456\u043d\u0430", "\u0436\u0430\u0437\u043b\u043e"], "fr": ["b\u00e2ton"], "bg": ["\u043f\u0440\u044a\u0447\u043a\u0430", "\u0431\u0430\u0441\u0442\u0443\u043d"], "ru": ["\u043f\u0430\u043b\u043a\u0430", "\u043f\u043e\u0441\u043e\u0445", "\u0442\u0440\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0436\u0435\u0437\u043b"], "de": ["Stock", "Stab", "Stecken"], "tr": ["baston"], "hu": ["bot", "p\u00e1lca"], "sk": ["palica"], "en": ["stick", "cane", "walking stick"], "es": ["bast\u00f3n"], "pl": ["laska", "pa\u0142ka", "laga", "kij"]}, "examples": [["kiu bati deziras trovas bastonon", "Proverbaro esperanta"], ["(promen)bastono, lambastono, bastono de policano, de mar\u015dalo", null], ["\u0135eti bastonon en la radon", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "bran\u0109o, kano, lato, paliso, tabulo, trabo, vergo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "baston", "primary": true}, "tramvojo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fervojo provizita per kavaj reloj, sur kiuj iras tramoj.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u0430\u043c\u0432\u0430\u0439\u043d\u044b \u0448\u043b\u044f\u0445"], "fr": ["voie de tram"], "en": ["street car tracks (US)", "tramway (BR)"], "nl": ["tramspoorweg"], "pt": ["tramway", "tr\u00e2muei"], "ru": ["\u0442\u0440\u0430\u043c\u0432\u0430\u0439\u043d\u0430\u044f \u0434\u043e\u0440\u043e\u0433\u0430"], "de": ["Stra\u00dfenbahngleise", "Trambahngleise"], "sv": ["sp\u00e5rvagnssp\u00e5r"], "hu": ["villamosp\u00e1lya"], "pl": ["tor tramwajowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tram", "primary": false}, "bastoni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Bati per bastono.", "translations": {"be": ["\u0431\u0456\u0446\u044c \u043f\u0430\u043b\u043a\u0430\u0439"], "fr": ["bastonner (tr.)"], "en": ["club (someone or something)"], "ru": ["\u0431\u0438\u0442\u044c \u043f\u0430\u043b\u043a\u043e\u0439"], "de": ["Stockschl\u00e4ge verabreichen", "pr\u00fcgeln"], "pl": ["bi\u0107 kijem", "wymierza\u0107 kije", "dawa\u0107 kije"], "hu": ["megbotoz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "baston", "primary": false}, "konfeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el la koloraj paperpecetoj, kiujn oni \u0135etas en aeron okaze de festoj.", "translations": {"fr": ["confetti"], "pl": ["konfetti"], "pt": ["confete"]}, "examples": [["iu vokas: Gajecon! Konfetojn! Kaj alia persono vokas sekrete la policon. La polico venas kaj la gajeco estas finita", "Cezar, Gajecon! Konfetojn!, 1987"], ["speciala\u0135oj de la festo tiun jaron estis tubegoj, kiuj blovis konfetojn en la homamason", "Ralph Harry, La Diplomato Kiu Ridis, 1997"]], "subdefinitions": []}], "root": "konfet", "primary": true}, "pasamento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ornama rubando el plekta\u0135o de oraj, ar\u011dentaj, silkaj, lanaj kaj similaj fadenoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0437\u0443\u043c\u0435\u043d\u0442", "\u0433\u0430\u043b\u0443\u043d", "\u0431\u0430\u0441\u043e\u043d"], "fr": ["passement", "passementerie"], "en": ["passement", "braid", "trim"], "nl": ["passement", "belegsel"], "pt": ["passamane(s)"], "de": ["Posamenten", "Besatzwaren"], "hu": ["paszom\u00e1ny", "sujt\u00e1s"], "br": ["pasamant"]}, "examples": [["flava livreo kun blua pasamento", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 15a, p. 79a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pasament", "primary": true}, "pasamenti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ornami per pasamento.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0448\u0438\u0442\u044c \u043f\u043e\u0437\u0443\u043c\u0435\u043d\u0442\u043e\u043c", "\u043e\u0431\u0448\u0438\u0442\u044c \u0433\u0430\u043b\u0443\u043d\u043e\u043c"], "fr": ["passementer"], "en": ["passement", "braid", "trim"], "nl": ["een passement maken"], "br": ["pasamanta\u00f1"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pasament", "primary": false}, "librobretaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Breto destintia por teni librojn sur \u011diaj bretoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u044d\u043b\u044f\u0436 (\u043a\u043d\u0456\u0436\u043d\u044b)"], "fa": ["\u0642\u0641\u0633\u0647\u0654\u200c \u06a9\u062a\u0627\u0628"], "en": ["bookcase"], "nl": ["boekenrek"], "ru": ["\u0441\u0442\u0435\u043b\u043b\u0430\u0436"], "de": ["B\u00fccherregal"], "pl": ["biblioteczka"]}, "examples": [["la altaj librobretaroj de publika biblioteko", null], ["se vi volas viziti la antikvan Romon, tiam vi iru ne al la fervojo, sed iru al via librobretaro , elektu unu a\u016d du volumojn de antikvaj verkistoj kaj eklegu", "Wolfram ROHLOFF: Voja\u011dante kun Marko Polo, Monato, n-ro 12/2002"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "libro\u015dranko", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bret", "primary": false}, "E\u016dgeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo grekdevena.", "translations": {"be": ["\u042f\u045e\u0433\u0435\u043d"], "fr": ["Eug\u00e8ne"], "pt": ["Eug\u00eanio"], "ru": ["\u0415\u0432\u0433\u0435\u043d\u0438\u0439", "\u042d\u0436\u0435\u043d (\u0438\u043d\u043e\u0441\u0442\u0440.)", "\u042e\u0434\u0436\u0438\u043d (\u0438\u043d\u043e\u0441\u0442\u0440.)"], "de": ["Eugen"], "it": ["Eugenio"], "es": ["Eugenio"], "br": ["Ujan"], "pl": ["E\u016dgeniusz", "Gienek (zdrobnienie)", "Gieniu (zdrobnienie)"]}, "examples": [["\u0109u vi memoras la versojn en \u00abE\u016dgeno Onegin\u00bb", "Patroj kaj filoj, \u0109apitro 3a, p. 15a?"]], "subdefinitions": []}], "root": "E\u016dgen", "primary": true}, "abako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Supera plata parto de kolona kapitelo.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0431\u0430\u043a\u0430"], "fr": ["abaque (architecture)"], "en": ["abacus"], "nl": ["abacus"], "pt": ["\u00e1baco"], "be": ["\u0430\u0431\u0430\u043a", "\u0430\u0431\u0430\u043a\u0430"], "hr": ["abak"], "ca": ["\u00e0bac"], "de": ["S\u00e4ulenplatte", "Kapitelldeckplatte"], "it": ["abaco"], "hu": ["abakusz", "fejlemez (oszlopf\u0151n)"], "sk": ["abakus"], "fa": ["\u0633\u0631\u0633\u062a\u0648\u0646\u06cc"], "es": ["\u00e1baco"], "fi": ["abakus"], "pl": ["abakus", "abak", "p\u0142yta g\u0142owicowa (kolumny)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Speco de kalkulilo por plenumi aritmetikajn operaciojn, konsistanta \u0109efe el buletoj \u015doveblaj sur stangetoj.", "translations": {"be": ["\u043b\u0456\u0447\u044b\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a\u0456"], "fr": ["abaque (boulier)", "boulier"], "bg": ["\u0430\u0431\u0430\u043a\u0443\u0441"], "nl": ["abacus", "telraam"], "pt": ["\u00e1baco"], "ru": ["\u0441\u0447\u0451\u0442\u044b"], "hr": ["abak"], "de": ["Rechenbrett", "Abakus"], "hu": ["abakusz", "sz\u00e1mol\u00f3g\u00e9p"], "sk": ["po\u010d\u00edtadlo (guli\u010dkov\u00e9)"], "fa": ["\u0686\u062a\u06a9\u0647", "\u0686\u0631\u062a\u06a9\u0647"], "en": ["abacus", "calculating frame"], "fi": ["helmitaulu"], "pl": ["abakus", "liczyd\u0142o", "tabliczka Pitagorasa"], "he": ["\u05d7\u05e9\u05d1\u05d5\u05e0\u05d9\u05d4"]}, "examples": [["vi mispu\u015das globetojn de via abako", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 65a, p. 408a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Grafika\u0135o a\u016d tabelo, uzata por anstata\u016di kalkulon en la solvo de kelkaj matematikaj a\u016d te\u0125nikaj problemoj.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u043c\u0430\u0433\u0440\u0430\u043c\u0430", "\u043c\u0430\u0442\u044d\u043c\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u0430\u044f \u0442\u0430\u0431\u043b\u0456\u0446\u0430"], "fr": ["nomogramme", "abaque (nomogramme)", "table (nomogramme)"], "en": ["nomogram", "chart"], "nl": ["abacus"], "pt": ["\u00e1baco"], "ru": ["\u043d\u043e\u043c\u043e\u0433\u0440\u0430\u043c\u043c\u0430", "\u043c\u0430\u0442\u0435\u043c\u0430\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0435 \u0442\u0430\u0431\u043b\u0438\u0446\u044b"], "de": ["Rechentafel"], "hu": ["nomogram", "sz\u00e1mol\u00f3t\u00e1bla"], "sk": ["matematick\u00e1 tabu\u013eka"], "fa": ["\u062f\u0633\u062a\u0648\u0631\u0646\u06af\u0627\u0631", "\u0646\u0648\u0645\u0648\u06af\u0631\u0627\u0645"], "fi": ["nomogrammi", "laskutaulukko"], "pl": ["nomogram"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "abak", "primary": true}, "glikozo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sukera senkolora substanco trovi\u011danta en vinbero, amela\u0135o kaj aliaj (C6H12O6).", "translations": {"be": ["\u0433\u043b\u044e\u043a\u043e\u0437\u0430"], "fr": ["glucose"], "nl": ["glucose", "dextrose", "druivensuiker"], "pt": ["glicose"], "ru": ["\u0433\u043b\u044e\u043a\u043e\u0437\u0430"], "de": ["Glukose", "Glykose", "Traubenzucker"], "tr": ["glikoz"]}, "examples": [["la sangosero enhavas proteinojn, ne\u016dtrajn grasojn, glikozon", "J. Hradil, La \u0109elo kaj la histoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "glikoz", "primary": true}, "soklo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bazo ordinare kvarflanka, sur kiu staras statuo, kolono, a\u016d konstrua\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043f'\u0435\u0434\u044d\u0441\u0442\u0430\u043b", "\u043f\u0430\u0441\u0442\u0430\u043c\u044d\u043d\u0442", "\u0446\u043e\u043a\u0430\u043b\u044c"], "fr": ["socle", "soubassement"], "en": ["base", "pedestal", "plinth"], "nl": ["sokkel", "voetstuk"], "ru": ["\u043f\u044c\u0435\u0434\u0435\u0441\u0442\u0430\u043b", "\u043f\u043e\u0441\u0442\u0430\u043c\u0435\u043d\u0442", "\u0446\u043e\u043a\u043e\u043b\u044c"], "de": ["Sockel"], "hu": ["oszlopsz\u00e9k", "piedeszt\u00e1l", "posztamens", "szobortalapzat", "talapzat"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sokl", "primary": true}, "nomarko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Provincestro en antikva Egiptujo, reganta nomeson.", "translations": {"ru": ["\u043d\u043e\u043c\u0430\u0440\u0445"], "fr": ["nomarque"], "pt": ["nomarca"], "hu": ["nomarkhosz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nomark", "primary": true}, "konjunktivito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inflamo de konjunktivo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u044c\u044e\u043d\u043a\u0442\u044b\u0432\u0456\u0442"], "fr": ["conjonctivite"], "en": ["conjunctivitis"], "nl": ["oogvliesontsteking"], "pt": ["conjuntivite"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u044a\u044e\u043d\u043a\u0442\u0438\u0432\u0438\u0442"], "ca": ["conjuntivitis"], "de": ["Bindehautentz\u00fcndung", "Konjunktivitis"], "es": ["conjuntivitis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konjunktivit", "primary": true}, "rezultati": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Sekvi rezultate el io.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043d\u0456\u043a\u0430\u0446\u044c"], "fa": ["\u0645\u0646\u062a\u062c \u0634\u062f\u0646", "\u0646\u0627\u0634\u06cc \u0634\u062f\u0646"], "en": ["result"], "ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0443\u0447\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u043f\u043e\u043b\u0443\u0447\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0441\u043b\u0435\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u044f\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f \u0440\u0435\u0437\u0443\u043b\u044c\u0442\u0430\u0442\u043e\u043c"], "hu": ["ad\u00f3dik", "kij\u00f6n (eredm\u00e9nyk\u00e9nt)", "k\u00f6vetkezik", "sz\u00e1rmazik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rezultat", "primary": false}, "sin dronigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sin mortigi per subakvi\u011do.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043f\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u0443\u0442\u0430\u043f\u0456\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["se noyer (se tuer par noyade)"], "ru": ["\u0442\u043e\u043f\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0443\u0442\u043e\u043f\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "de": ["sich ertr\u00e4nken"], "pl": ["topi\u0107 si\u0119", "utopi\u0107 si\u0119"], "hu": ["v\u00edzbe \u00f6li mag\u00e1t"]}, "examples": [["\u2015 \u0108ion bonan, messire, \u2015 \u015di diris vo\u0109e kaj pensis: \u00abFor, iel ajn for de \u0109i tie, ekstere mi iros al la rivero kaj min dronigos\u00bb", "La majstro kaj Margarita, \u0109ap. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "dron", "primary": false}, "rezultato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fina sekvo de ia agado.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043d\u0456\u043a"], "en": ["result"], "nl": ["resultaat", "uitkomst"], "pt": ["resultado"], "ru": ["\u0440\u0435\u0437\u0443\u043b\u044c\u0442\u0430\u0442"], "de": ["Ergebnis", "Resultat"], "hu": ["eredm\u00e9ny", "k\u00f6vetkezm\u00e9ny"], "fa": ["\u0646\u062a\u06cc\u062c\u0647"]}, "examples": [["doni, alporti bonan rezultaton", null], ["akiri, ricevi, trafi rezultaton", null], ["brila, ri\u0109a rezultato", null], ["sed ni ne povis atingi ian rezultaton kaj ni disiris", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 42"]], "subdefinitions": []}], "root": "rezultat", "primary": true}, "etulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgrandulo.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u043b\u044b\u0448"], "fr": ["petit (subst.)"], "en": ["little one"], "de": ["Zwerg"], "hu": ["p\u00f6tt\u00f6m (ember)", "kicsike"], "pl": ["maluch", "maluszek", "berbe\u0107", "karze\u0142", "kurdupel (obra\u017al.)"]}, "examples": [["En supra \u0109ambro lulo... lulo... An\u011dele dormas la etulo", "R. Schwartz: La diversaj a\u011doj de l' homo"]], "subdefinitions": []}], "root": "et", "primary": false}, "vivhistorio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Historio de ies vivo kaj traviva\u0135oj.", "translations": {"fr": ["biographie"], "en": ["biography", "life history"], "it": ["biografia"], "pl": ["dzieje", "biografia"]}, "examples": [["ni mallonge sciigis unu al la alia niajn vivhistoriojn post nia disi\u011do", "I. G. \u015cirjaev, Sen titolo, [1898?]"]], "subdefinitions": []}], "root": "histori", "primary": false}, "bruo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro da konfuzaj sonoj.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0443\u043c"], "fr": ["bruit", "tapage", "scandale", "vacarme"], "be": ["\u0448\u0443\u043c", "\u0442\u043b\u0443\u043c", "\u0448\u0443\u043c\u0456\u0445\u0430"], "de": ["L\u00e4rm"], "tp": ["kalama"], "hu": ["zaj", "l\u00e1rma"], "es": ["ruido"], "br": ["trouz"], "pl": ["ha\u0142as", "szum"]}, "examples": [["ne faru tian bruon!", null], ["bruo de rompo", null], ["bruo metala, pla\u016dda, raspa", null], ["pa\u015dbruo", null], ["bruo de susurado de folioj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Sensacia famo.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0443\u043c", "\u0448\u0443\u043c\u0438\u0445\u0430"], "de": ["Aufsehen"], "pl": ["szum"], "hu": ["zaj"]}, "examples": [["la alveno de la ambasado ka\u016dzis multan bruon", null], ["multe da bruo por nenio", null], ["pli da bruo ol da faro", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "bru", "primary": false}, "brui": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) A\u016ddigi konfuzajn sonojn sen harmonia eco.", "translations": {"be": ["\u0448\u0443\u043c\u0435\u0446\u044c"], "fr": ["faire du bruit", "bruire"], "en": ["noisy"], "ru": ["\u0448\u0443\u043c\u0435\u0442\u044c"], "de": ["l\u00e4rmen"], "tp": ["kalama"], "hu": ["z\u00fag", "zajong", "l\u00e1rm\u00e1zik", "zajt csap (\u00e1tv. is.)"], "br": ["ober trouz"], "pl": ["ha\u0142asowa\u0107"]}, "examples": [["bruas la vento tra la arboj, la ondoj de la maro", null], ["bruas militkrioj tra la mondo", null], ["\u015duldo ne bruas, tamen dormon detruas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Brue krii pro kolero, protesto.", "translations": {"fr": ["gueuler (protester)", "faire du foin (protester)", "faire du scandale"], "pl": ["awanturowa\u0107 si\u0119", "szumie\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Klopodi por atentigi la publikon.", "translations": {"fr": ["faire grand bruit (de)"], "pl": ["robi\u0107 wiele ha\u0142asu (o co\u015b)", "robi\u0107 wiele szumu (dooko\u0142a czego\u015b)"]}, "examples": [["oni multe bruas pri tiu libro", null], ["se e\u0109 la tuta mondo bruos pri nia afero", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "bru", "primary": true}, "disjunkcio": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Pli tradicia, esperanteca kaj radik\u015dpara termino estas a\u016do. Krome, en la klasika logiko la termino disjunkcio tradicie indikis la disigan konjukcion (kio cetere senteblas en la termino mem: dis-junkcio, dis-igo, a\u016d\u2015a\u016d)."], "primary definition": "Logika operacio, kiu al du propozicioj asocias la propozicion, kiu estas vera, se kaj nur se almena\u016d unu el ili estas vera; rezulto de tiu operacio.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u0437\u044c\u044e\u043d\u043a\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["disjonction (somme logique)", "somme logique"], "en": ["disjunction"], "pt": ["disjun\u00e7\u00e3o"], "ru": ["(\u0441\u043b\u0430\u0431\u0430\u044f)\u0434\u0438\u0437\u044a\u044e\u043d\u043a\u0446\u0438\u044f", "\u043e\u043f\u0435\u0440\u0430\u0446\u0438\u044f \u0418\u041b\u0418", "\u043b\u043e\u0433\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u0441\u0443\u043c\u043c\u0430"], "de": ["Disjunktion", "logische Summe"], "hu": ["diszjunkci\u00f3", "logikai vagy"], "pl": ["alternatywa", "dysjunkcja", "suma logiczna"], "es": ["disyunci\u00f3n", "disjunci\u00f3n"]}, "examples": [["la disjunkcion de P kaj Q oni foje signas per P\u2228Q", null]], "subdefinitions": []}], "root": "disjunkci", "primary": true}, "silvestra": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta al Silvestro a\u016d al ties festo (la 31a de decembro).", "translations": {"nl": ["Silvester-", "oudejaars-"], "it": ["di San Silvestro"]}, "examples": [["per silvestra bufedo, \u0109ampano kaj balo oni gaje transpa\u015dis al la nova jaro", "Marija Belo\u0161evi\u0107 , La Ondo de Esperanto"], ["silvestra vespero; silvestra balo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "Silvestr", "primary": false}, "brua": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bruanta, la\u016dtega.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0443\u043c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["bruyant", "braillard", "tapageur"], "be": ["\u0448\u0443\u043c\u043d\u044b", "\u0448\u0443\u043c\u043b\u0456\u0432\u044b"], "de": ["l\u00e4rmig", "laut"], "hu": ["zajos"], "br": ["trouzus"], "pl": ["ha\u0142a\u015bliwy"]}, "examples": [["brua kunularo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Sensacia, altiranta la atenton.", "translations": {"pl": ["szumny"]}, "examples": [["brua sukceso", "Z"], ["fari bruan reklamon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bru", "primary": false}, "mezgranda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inter granda kaj malgranda, modere granda.", "translations": {"fr": ["moyen (de grandeur moyenne)"], "pl": ["\u015bredni", "\u015brednio du\u017cy"]}, "examples": [["lia patro posedis mezgrandan ferfabrikon", "Kurisu K., Debuti, Monato, jaro 2002a, numero 2a"]], "subdefinitions": []}], "root": "grand", "primary": false}, "tran\u0109tabulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0434\u0435\u043b\u043e\u0447\u043d\u0430\u044f \u0434\u043e\u0441\u043a\u0430"], "fr": ["planche \u00e0 d\u00e9couper"], "nl": ["snijplank", "keukenplank"], "pt": ["t\u00e1bua de cozinha"], "pl": ["deska do krojenia", "deseczka do krojenia", "deska kuchenna"], "hu": ["h\u00fasv\u00e1g\u00f3 deszka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tabul", "primary": false}, "strigli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Brosi kaj purigi ha\u016dton kaj harojn de \u0109evalo a\u016d hejma besto.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0438\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c \u0441\u043a\u0440\u0435\u0431\u043d\u0438\u0446\u0435\u0439"], "fr": ["\u00e9triller"], "en": ["curry-comb", "groom", "rub down"], "nl": ["roskammen"], "de": ["striegeln"], "hu": ["csutakol", "vakar(csutakol)"]}, "examples": [["ili venu \u0109i tien , striglu al mi la barbon", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, dua parto, \u0109apitro 32a, p. 580a"]], "subdefinitions": []}], "root": "strigl", "primary": true}, "korsaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015cipo armita de privatuloj, kun konsento elde registaro, a\u016d de registaro mem, por rabi dum milito komercajn malamikajn \u015dipojn.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u0441\u0430\u0440", "\u043f\u0456\u0440\u0430\u0442"], "en": ["privateer"], "nl": ["kaperschip", "kaapvaarder"], "pt": ["cors\u00e1rio"], "ru": ["\u043a\u043e\u0440\u0441\u0430\u0440", "\u043f\u0438\u0440\u0430\u0442"], "de": ["Kaperschiff", "Korsarschiff"], "hu": ["kal\u00f3zhaj\u00f3"]}, "examples": [["apena\u016d ni estis du tagojn sur la maro, forte armita korsaro komencis \u0109asi nin", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Estro de tia \u015dipo.", "translations": {"de": ["Freibeuterkapit\u00e4n", "Kaperschiffkapit\u00e4n", "Kapit\u00e4n eines Korsarschiffs"], "nl": ["kaperkapitein"], "pt": ["cors\u00e1rio"], "hu": ["kal\u00f3zkapit\u00e1ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ano de tia \u015dipo.", "translations": {"de": ["Freibeuter", "Korsar"], "en": ["corsair", "privateer"], "nl": ["kaper", "piraat", "zeerover"], "hu": ["kal\u00f3z"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "korsar", "primary": true}, "impliki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malfaciligi a\u016d malhelpi la movojn de iu a\u016d io, senorde \u0109irka\u016dvolvante fadenojn a\u016d \u0109irka\u016dplektante malliberigilojn.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043f\u0443\u0442\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["entraver"], "en": ["entangle"], "nl": ["verwarren"], "pt": ["enredar", "embara\u00e7ar"], "be": ["\u0437\u0430\u0431\u043b\u044b\u0442\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0443\u0441\u043a\u043b\u0430\u0434\u043d\u044f\u0446\u044c"], "de": ["verfangen", "verfilzen", "verstricken", "verheddern"], "hu": ["belegabaly\u00edt", "belekever", "\u00f6sszekusz\u00e1l"]}, "examples": [["impliki siajn piedojn en \u015dnurvolva\u0135on", null], ["impliki \u0109evalon per piedligiloj", null], ["impliki fi\u015dojn en reton", null], ["vir\u015dafo impliki\u011dis per la kornoj en la arbeta\u0135oj", "La Malnova Testamento, Genezo 22:13"], ["birdoj impliki\u011dintaj en kaptilon", "La Malnova Testamento, Predikanto 9:12"], ["bulo da interimplikitaj fadenoj", "Z"], ["implikitaj haroj", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 1"], ["faldori\u0109a kaj implika teksa\u0135o", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malfaciligi, malhelpi la agadon de iu a\u016d la efikon a\u016d solvon de io per komplika\u0135oj, senorda\u0135oj kaj konfuza\u0135oj.", "translations": {"fr": ["compliquer (embrouiller)", "embrouiller", "emm\u00ealer", "enchev\u00eatrer"], "de": ["verwickeln", "verwirren", "durcheinander bringen", "verkomplizieren"], "pt": ["implicar"], "hu": ["\u00f6sszekusz\u00e1l", "\u00f6sszezavar", "t\u00falkomplik\u00e1l"]}, "examples": [["impliki iun en proceson, en malagrablan aferon", "B"], ["impliki kalkulon", "B"], ["impliki regulon per tro multaj detaloj", null], ["tiu okazo implikis miajn projektojn", "Z"], ["per sia pekado malbona homo sin implikas", "La Malnova Testamento, Sentencoj 29:6"], ["malvirtuloj impliki\u011das en la malfeli\u0109o", "La Malnova Testamento, Sentencoj 24:16"], ["sed tie \u0109i li impliki\u011dis, konfuzi\u011dis kaj estis devigata iom silenti", "B"], ["ni ne impliku la lingvon per tro mallar\u011daj reguloj kaj ligiloj", null], ["Ramzes volis konjekti la direkton, sed tuj liaj pensoj impliki\u011dis", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 7"]], "subdefinitions": []}], "root": "implik", "primary": true}, "familia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al familio; de familio.", "translations": {"be": ["\u0441\u044f\u043c\u0435\u0439\u043d\u044b"], "fr": ["familial"], "nl": ["gezins-"], "no": ["familie-"], "de": ["Familien-", "famili\u00e4r"], "hu": ["csal\u00e1di"], "fa": ["\u062e\u0627\u0646\u0648\u0627\u062f\u06af\u06cc"], "es": ["familiar"], "ru": ["\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u043d\u044b\u0439"], "pl": ["rodzinny"], "he": ["\u05de\u05e9\u05e4\u05d7\u05ea\u05d9"]}, "examples": [["familia domo, vivo, simileco", "B"], ["familiaj \u011dojoj, familia nomo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "famili", "primary": false}, "familio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aro formata de la patro, patrino kaj infanoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u044f\u043c'\u044f", "\u0441\u044f\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["famille"], "en": ["family"], "de": ["Familie"], "hu": ["csal\u00e1d"], "fa": ["\u062e\u0627\u0646\u0648\u0627\u062f\u0647"], "cs": ["rodina"], "es": ["familia"], "he": ["\u05de\u05e9\u05e4\u05d7\u05d4"], "ru": ["\u0441\u0435\u043c\u044c\u044f", "\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e"], "nl": ["familie"], "pt": ["fam\u00edlia"], "no": ["familie"], "tr": ["aile"], "pl": ["rodzina"]}, "examples": [["vivi en familio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La tuta parencaro \u011denerale.", "translations": {}, "examples": [["aparteni al nobela familio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: En nefaka uzo estas konsilinde eviti la neoficialajn sufiksojn -ac kaj -ed: familio de rozoj, rozfamilio, rozfamiliano."], "primary definition": "\u015ctupo de la botanika kaj zoologia klasifikoj (familia). La nomo de familio estas derivata de unu el siaj genroj per la sufikso -ac (botaniko), -ed (zoologio).", "translations": {}, "examples": [["familio de rozacoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["lingvoj de la hinde\u016dropa familio", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Kvankam teorie sinonima kun \u00abbildigo\u00bb, la termino \u00abfamilio\u00bb estas uzata pro tradicio kaj pro la oportunaj skriba\u0135oj, kiujn \u011di ebligas. Por signi familion f, oni kutime skribas (fi)i\u2208I. La bildon de i per f oni foje nomas \u00abtermo\u00bb a\u016d e\u0109 \u00abelemento\u00bb de la familio kaj oni \u011din signas per fi anstata\u016d f(i). La uzo de termino \u00abelemento\u00bb klari\u011das per tio, ke parolante pri familio, oni plejofte interesi\u011das pri \u011dia bildaro, sed familio povas havi du identajn elementojn, dum aro ne povas."], "primary definition": "(de elementoj en aro E kun indicoj en aro I) Bildigo de I al E; alternative: la bildaro de tiu bildigo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "famili", "primary": true}, "piro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frukto de pirarbo, ekstere verda, flava a\u016d ru\u011deta, la\u016d specoj globa a\u016d tubera \u0109e la supra ekstremo, kun iom malmola, dol\u0109a karno.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0440\u0443\u0448\u0430 (\u043f\u043b\u043e\u0434)"], "fr": ["poire"], "bg": ["\u043a\u0440\u0443\u0448\u0430"], "nl": ["peer"], "pt": ["p\u00eara"], "be": ["\u0433\u0440\u0443\u0448\u0430 (\u043f\u043b\u043e\u0434)", "\u0456\u0433\u0440\u0443\u0448\u0430 (\u043f\u043b\u043e\u0434)"], "de": ["Birne"], "tr": ["armut"], "hu": ["k\u00f6rte"], "en": ["pear"], "br": ["perenn (frouezhenn)"], "cs": ["hru\u0161ka"], "pl": ["gruszka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pir", "primary": true}, "rajdsoldato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Soldato servanta sur \u0109evalo.", "translations": {"fr": ["cavalier (soldat de cavalerie)"], "de": ["Kavallerist"], "nl": ["cavalerist"], "it": ["cavaliere (soldato di cavalleria)"], "en": ["cavalryman", "cavalry soldier"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "soldat", "primary": false}, "terpomfloko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0447\u0438\u043f\u0441\u044b (plurale)"], "fr": ["chips"], "en": ["potato chip (Usono)", "crisp (Britujo)"], "nl": ["chip (aardappelchip)"], "de": ["Kartoffelflocke"], "hu": ["burgonyaszirom", "csipsz"], "es": ["papas fritas (plural)"], "pl": ["chips", "chrupka ziemniaczana", "chrupka kartoflana"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ter", "primary": false}, "malkvalifi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["disqualifier"]}, "examples": [["li tute ne estas stulta, sed lia financa stato povus malkvalifi lin", "J. Francis, Misio sen Alveno, tk-stafeto, 1982"]], "subdefinitions": []}], "root": "kvalif", "primary": false}, "direkti\u011di al": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Esti movata al.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0443\u0441\u0442\u0440\u0435\u043c\u043b\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f"], "pl": ["kierowa\u0107 si\u0119", "wie\u015b\u0107 (wodzi\u0107)", "zmierza\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Celi al.", "translations": {}, "examples": [["la aleo direkti\u011das al la urbo", null], ["lia penso \u0109iam direkti\u011dadis al tiu problemo", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "direkt", "primary": false}, "Fre\u016ddo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Germanlingve Sigmund Freud (1856 \u2013 1939), a\u016dstra psikiatro kaj psikologo, la fondinto de la psikanalizo.", "translations": {"be": ["\u0424\u0440\u043e\u0439\u0434"], "fr": ["Freud"], "en": ["Freud"], "nl": ["Sigmund Freud"], "pt": ["Freud"], "ru": ["\u0424\u0440\u0435\u0439\u0434"], "it": ["Sigmund Freud"], "hu": ["Freud"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Fre\u016dd", "primary": true}, "Amazono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grandega sudamerika rivero, apud Nilo la plej longa rivero en la mondo.", "translations": {"be": ["\u0410\u043c\u0430\u0437\u043e\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["Amazone"], "nl": ["Amazone"], "pt": ["Amazonas"], "ru": ["\u0410\u043c\u0430\u0437\u043e\u043d\u043a\u0430"], "de": ["Amazonas"], "es": ["El Amazonas"], "pl": ["Amazonia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Nordokcidenta sub\u015dtato de Brazilo, en la baseno de Amazon.", "translations": {"be": ["\u0410\u043c\u0430\u0437\u043e\u043d\u0430\u0441"], "ru": ["\u0410\u043c\u0430\u0437\u043e\u043d\u0430\u0441"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Amazon", "primary": true}, "rosta\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rostita man\u011da\u0135o.", "translations": {"he": ["\u05e6\u05dc\u05d9"], "be": ["\u0441\u043c\u0430\u0436\u0430\u043d\u0456\u043d\u0430", "\u0441\u043c\u0430\u0436\u043e\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["r\u00f4ti"], "hu": ["s\u00fclt (pl. h\u00fas)"], "ru": ["\u0436\u0430\u0440\u043a\u043e\u0435"]}, "examples": [["mi diris al la kuiristo ke la birdoj estas donaco, li do faris el ili rosta\u0135ojn kaj paste\u0109ojn", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 18"], ["ni havas bonegan kapreolan rosta\u0135on", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 19"], ["la odoro de rosta\u0135o plenigis \u0109iujn \u0109ambrojn", "Fabeloj, volumo 4, Filino de la mar\u0109a re\u011do"]], "subdefinitions": []}], "root": "rost", "primary": false}, "enbati": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pene klopodi por enigi.", "translations": {"be": ["\u0443\u0431\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["enfoncer (en frappant)"], "en": ["drive in"], "ru": ["\u0432\u0431\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u0431\u0438\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0431\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0437\u0430\u0431\u0438\u0442\u044c"], "de": ["einschlagen"], "pl": ["wbija\u0107", "zbija\u0107"], "hu": ["be\u00fct", "bever", "belever"]}, "examples": [["enbati najlon en la muron", null], ["malpuraj malseka\u0135oj sin kolektis en la enbata\u0135oj de piedoj kaj hufojZ", null], ["enbati ideon en la kapon de iu", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "bat", "primary": false}, "poseda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al posedado.", "translations": {"fr": ["possessif", "de possession", "propri\u00e9taire (adj.)"], "nl": ["bezittelijk"], "hu": ["birtok-", "birtokos"]}, "examples": [["poseda dokumento", null], ["poseda pronomo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "posed", "primary": false}, "littuko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Granda tola a\u016d kotona tuko, per kiu oni kovras litan matracon a\u016d kiun oni surtiras super sin por dormi.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u044b\u043d\u044f"], "fr": ["drap de lit"], "bg": ["\u0447\u0430\u0440\u0448\u0430\u0444"], "nl": ["laken", "beddelaken"], "pt": ["len\u00e7ol"], "ca": ["llen\u00e7ol"], "de": ["Bettlaken"], "it": ["lenzuolo"], "hu": ["leped\u0151"], "en": ["sheet"], "es": ["s\u00e1bana"], "pl": ["prze\u015bcierad\u0142o"]}, "examples": [["por envolvo servis maldelikata lana litotuko, oni disponigas la necesan matracon, kusenon, littukon, kovrilon", "Mortula \u015cipo, Rakonto de usona maristo, dua libro, \u0109apitro 27a"]], "subdefinitions": []}], "root": "tuk", "primary": false}, "ekspresionisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "esprimismano.", "translations": {"pl": ["ekspresjonista"], "pt": ["expressionista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ekspresionist", "primary": true}, "komprenema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Penanta kompreni (ion a\u016d iun).", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043d\u044f\u0442\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439", "\u0441\u043c\u044b\u0448\u043b\u0451\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439", "\u0442\u043e\u043b\u043a\u043e\u0432\u044b\u0439"], "fr": ["intelligent (d\u00e9sireux d'apprendre)", "d\u00e9sireux d'apprendre"], "nl": ["leergierig", "weetgierig"], "hu": ["nyitott", "\u00e9rtelmes"]}, "examples": [["li venigu knabojn sendifektajn, belaspektajn, komprenemajn por \u0109iu sa\u011da\u0135o", "La Malnova TestamentoDaniel 1:4"], ["la membroj estu komprenemaj kaj toleremaj rilate al la politikaj filozofiaj skoloj a\u016d sistemoj, sur kiuj sin apogas la diversaj klasbatalaj laboristaj partioj kaj sindikatmovadoj", "J. Schram SAT plu estas avangarda LOdE 2003:5"], ["oni e\u0109 provokis por \u011dui la plezuron igi min mensogi mi ne estis tiel malkomprenema, ke mi tion ne sentis", "La revadoj de soleca promenantoKvara promenado"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Indulgema pro inklino kompreni ies motivojn.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043d\u0438\u043c\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439", "\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u0436\u0435\u043b\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["compr\u00e9hensif", "bienveillant", "bon (conciliant)", "conciliant", "indulgent"], "nl": ["begripsvol"], "es": ["comprensivo"], "hu": ["meg\u00e9rt\u0151"]}, "examples": [["tra doloroj sen\u015dancela, komprenema kaj fidela, sin donas, kaj donas \u011dis morto", "Vivo de Zamenhof2"], ["decidas konsulti maljunan, kompreneman kuraciston", "L. Beaucaire Kruko kaj Baniko en Bervalo Du malsanoj"], ["certe mi nun povus nur atendi viaflanke plenrajtan punon (se vi ne estus tre komprenemaj gesamideanoj)", "\u0108ina Radio Internacia Leterkesto-050110 http://es.chinabroadcast.cn/1/2005/01/12/1@19699.htm"], ["la\u016d via opinio, mi estas senkora, la\u016d via sento, mi estas nekomprenema", "Lasu min paroli plu!Jen viree trinkas!"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompren", "primary": false}, "komprenemo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de iu komprenema.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043d\u044f\u0442\u043b\u0438\u0432\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["intelligence (d\u00e9sir d'apprendre)", "d\u00e9sir d'apprendre"], "nl": ["leergierigheid"], "es": ["af\u00e1n de aprender"], "hu": ["\u00e9rtelmess\u00e9g", "ny\u00edlts\u00e1g"]}, "examples": [["Zamenhof kun la tuta modesteco kaj profunda komprenemo, kiujn li posedis, neniam pretendis esti gvidanto de la movado", "E. Drezen Zamenhof Rolo de Zamenhof en la internacilingva movado"], ["disigu la fajron disde la tero, la fajnon disde la malfajno, milde, kun plena komprenemo", "Satiraj rakontojSupersti\u0109o"], ["incitate de \u0109ies malkomprenemo \u00abtia ulo ne bezonas pu\u015di!\u00bb", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 6"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043d\u0438\u043c\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u0436\u0435\u043b\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0441\u043d\u0438\u0441\u0445\u043e\u0434\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["compr\u00e9hension (bienveillance)", "bienveillance", "bont\u00e9 (bienveillance)", "indulgence"], "nl": ["begrip"], "es": ["comprensi\u00f3n", "indulgencia"], "hu": ["meg\u00e9rt\u00e9s", "j\u00f3indulat"]}, "examples": [["akrigis konscion pri samseksemo en nia socio, plifortigante komprenemon kaj toleremon \u0109e iuj kaj abomenon \u0109e aliaj", "Urd Hadda murdita!p. 25"], ["ili ne estas profesiaj \u0109i\u0109eronoj sed nur bonvolaj helpantoj, do bv. indulgi ilin per pacienco kaj samideana komprenemo", "\u0108ina E-Ligo Dumkongresaj ekskursoj http://www.espero.com.cn/uk2004/e03-3-10.htm"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompren", "primary": false}, "konado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pli malpli kompleta kaj klara ideo kiun oni havas pri io a\u016d iu.", "translations": {"be": ["\u0432\u0435\u0434\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["connaissance (exp\u00e9rience)"], "nl": ["kennis"], "ru": ["\u0437\u043d\u0430\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Wissen", "Kenntnis"], "es": ["conocimiento"], "hu": ["ismeret", "ismer\u00e9s"]}, "examples": [["akiri konadon de Dio", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "kon", "primary": false}, "malgranda pando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de mamuloj (Ailurus fulgens) proksimume 3 a\u016d 4 kilogramojn pezaj, kun bruna dika felo, sin nutrantaj precipe el bambuoj, vegeta\u0135oj, insektoj, vivantaj de Nepalo \u011dis okcidenta \u0108inujo.", "translations": {"fr": ["petit panda"], "nl": ["kleine panda"], "sv": ["kattbj\u00f6rn", "liten panda", "mindre panda", "r\u00f6d panda"], "pt": ["panda-pequeno", "panda"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pand", "primary": false}, "logaritma deriva\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de funkcio f) Deriva\u0135o de la natura logaritmo de ties absoluta valoro.", "translations": {"ru": ["\u043b\u043e\u0433\u0430\u0440\u0438\u0444\u043c\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u043e\u0434\u043d\u0430\u044f"], "fr": ["d\u00e9riv\u00e9e logarithmique"], "de": ["logarithmische Ableitung"], "en": ["logarithmic derivative"], "pl": ["pochodna logarytmiczna"]}, "examples": [["la logaritma deriva\u0135o de produto de funkcioj egalas al la sumo de iliaj logaritmaj deriva\u0135oj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "deriv", "primary": false}, "malpermesi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ne konsenti, ke iu faru ion.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0431\u0430\u0440\u0430\u043d\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["interdire", "d\u00e9fendre"], "nl": ["verbieden"], "ru": ["\u0437\u0430\u043f\u0440\u0435\u0442\u0438\u0442\u044c"], "de": ["verbieten", "untersagen"], "tr": ["yasaklamak"], "sv": ["f\u00f6rbjuda"], "hu": ["megtilt"], "fa": ["\u0645\u0646\u0639 \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0645\u0645\u0646\u0648\u0639 \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u0642\u062f\u063a\u0646 \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "br": ["berza\u00f1", "difenn (berza\u00f1)", "mirout (berza\u00f1)"], "es": ["prohibir", "vedar"], "he": ["\u05dc\u05d0\u05e1\u05d5\u05e8 \\\u05d0\u05e1\u05e8\\ (\u05dc\u05d0 \u05dc\u05d4\u05e8\u05e9\u05d5\u05ea)"]}, "examples": [["malobei, transpa\u015di malpermeson", null], ["frukto malpermesita estas plej bongusta", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "permes", "primary": false}, "fari": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Estigi ion, eligante \u011din el nenio.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c", "\u0437\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c"], "fr": ["faire"], "en": ["make"], "nl": ["doen", "maken"], "pt": ["fazer", "cometer", "confeccionar", "executar", "formar"], "ru": ["\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c"], "de": ["machen", "erschaffen", "anfertigen", "herstellen", "tun", "vollbringen"], "vo": ["mek\u00f6n"], "cs": ["d\u011blat"], "hu": ["csin\u00e1l", "tesz", "cselekszik", "l\u00e9trehoz", "alkot"], "es": ["hacer"]}, "examples": [["kaj Dio faris la du grandajn luma\u0135ojn kaj la stelojn", "La Malnova Testamento, Genezo 1:16"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Estigi objekton, eligante \u011din el materio.", "translations": {}, "examples": [["la ligna\u0135isto faras tablojn", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 37"], ["fari ma\u015dinon, paperon", null], ["bieron, statuon, \u015dlosilon, domon, muron, vojon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Estigi verkon eligante \u011din el spirito; doni formon.", "translations": {}, "examples": [["fari verkon, romanon, versojn, tragedion, tradukon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Plenumi agon; estigi efikon; okazigi rezulton.", "translations": {}, "examples": [["li tuj faris, kion mi volis", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 31"], ["mia vizito faris al li plezuron", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 20"], ["fari siajn klasikajn studojn, klasojn, sian taskon, sian devon", null], ["fari kurson, paroladon, \u015dtelon, rabon, ven\u011don, krimon, atakon, meson, miraklon", "Z"], ["fari sukcesan kuracadon, profitan aferon", null], ["fari komercon, metion", null], ["fari feston, Paskon", "Z"], ["havi multon farotan", null], ["dirite, farite", "Proverbaro esperanta"], ["kontra\u016d faro farita ne helpas medito", "Proverbaro esperanta"], ["fari ordon", "Z"], ["tio nenion faras", "Z"], ["fari makulon, rondon", "Z"], ["fari golfeton", null], ["fari vundon al iu, difekton al io", null], ["faru al li nenion malbonan", "La Malnova Testamento, Jeremia 39:112"], ["fari al si la vojon (trabati)", null], ["fari doloron, timon, embarason, favora\u0135on, fidela\u0135on, perforta\u0135on, maljusta\u0135on, petola\u0135on", "Z"], ["fari honoron, komplezon, surprizon", null], ["fari eraron, diferencon, distingon inter", null], ["ka\u015du malbenon kaj faru bonan mienon", "Proverbaro esperanta"], ["fari demandon", null], ["fari decidon", null], ["fari militon", null], ["fari konkludon", null], ["fari servon", "Z"], ["fari kontrakton, pacon", null], ["fari fajron, lumon", null], ["kvin kaj sep faras dek du", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 12"], ["du botoj faras paron", "Proverbaro esperanta"], ["sesdek minutoj faras unu horon", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 12"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi, doni ian econ al iu a\u016d io, pasigi de iu stato en alian.", "translations": {}, "examples": [["oni faris lin generalo", null], ["tio faris lin \u011doja", null], ["fari ilin mokata\u0135o", "La Malnova Testamento, Jeremia 25:18"], ["mi faros el viaj urboj dezerton", "La Malnova Testamento, Levidoj 26:31"], ["fari al si oportune", "Z"], ["el la neceseco oni devas fari virton", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Agi iamaniere.", "translations": {}, "examples": [["faru la\u016d via pla\u0109o", null], ["faru al ili kiel vi volas", null], ["mi ne sciis kion fari pri li, pri \u011di", null], ["mi ne faris la\u016d mia koro (konduti)", "La Malnova Testamento, Nombroj 16:28"], ["pentofari", "La Malnova Testamento, Daniel 10:12"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Agi.", "translations": {}, "examples": [["kiu multe parolas, ne multe faras", "Proverbaro esperanta"], ["kritiki estas facile, fari malfacile", "Proverbaro esperanta"], ["ne parolu, sed faru", null], ["li faras nenion", null], ["nenionfaranto", null], ["nenifaranto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "far", "primary": true}, "kalifujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Islama imperio, landaro a\u016d lando agnoskanta unu saman kalifon.", "translations": {"be": ["\u0445\u0430\u043b\u0456\u0444\u0430\u0442"], "fr": ["califat (territoire)", "khalifat (territoire)"], "en": ["caliphate"], "nl": ["kalifaat"], "pt": ["califado"], "ru": ["\u0445\u0430\u043b\u0438\u0444\u0430\u0442"], "ca": ["califat"], "de": ["Kalifat"], "tr": ["halifelik"], "fi": ["kalifaatti", "kalifikunta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kalif", "primary": false}, "Prusujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La lando de la prusoj.", "translations": {"be": ["\u041f\u0440\u0443\u0441\u0456\u044f"], "bg": ["\u041f\u0440\u0443\u0441\u0438\u044f"], "nl": ["Pruisen"], "ru": ["\u041f\u0440\u0443\u0441\u0441\u0438\u044f"], "de": ["Preu\u00dfen"], "en": ["Prussia"], "hu": ["Poroszorsz\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La germana(j) lando(j) esti\u011dinta(j) sur la teritorio de de Prusujo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prus", "primary": false}, "granda buntpego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de buntpego (Dendrocopos major).", "translations": {"en": ["great spotted woodpecker"], "sv": ["st\u00f6rre hackspett"], "pl": ["dzi\u0119cio\u0142 du\u017cy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "peg", "primary": false}, "boteleto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malgranda botelo ta\u016dga por etkvante konservata likva\u0135o: parfumo, medikamento kaj aliaj.", "translations": {"fr": ["ampoule (flacon)", "flacon", "fiole"], "de": ["Fl\u00e4schchen"], "pl": ["buteleczka", "flakonik", "szczeniaczek (pot.)"]}, "examples": [["en tiuj \u0109i boteletoj sin trovas diversaj acidoj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 35"]], "subdefinitions": []}], "root": "botel", "primary": false}, "inflamo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malbona stato de iu organo de la korpo, karakterizata de plialti\u011do de la temperaturo, \u015dvelo, ru\u011deco kaj doloro.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043f\u0430\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["inflammation (m\u00e9d.)"], "nl": ["ontsteking (med.)"], "pt": ["inflama\u00e7\u00e3o (medicina)"], "ru": ["\u0432\u043e\u0441\u043f\u0430\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Entz\u00fcndung (Med.)"], "it": ["infiammazione (med.)"], "hu": ["gyullad\u00e1s"], "es": ["inflamaci\u00f3n"]}, "examples": [["la medicinistoj uzas la sciencan sufikson -ito por nomi la inflamojn: bronkito, laringito, kaj tiel plu", null]], "subdefinitions": []}], "root": "inflam", "primary": true}, "inflami": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti en stato de inflamo.", "translations": {"ru": ["\u0431\u044b\u0442\u044c \u0432\u043e\u0441\u043f\u0430\u043b\u0451\u043d\u043d\u044b\u043c"], "fr": ["\u00eatre enflamm\u00e9 (m\u00e9d.)"], "nl": ["ontstoken zijn"], "pt": ["inflamar-se (medicina)"], "de": ["entz\u00fcndet sein"], "it": ["essere infiammato (med.)"], "hu": ["gyullad\u00e1sban van", "gyulladt"], "es": ["estar inflamado"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "inflam", "primary": false}, "merino\u015dtofo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctofo farita el merinolano.", "translations": {"de": ["Merino"], "nl": ["merinosstof"], "pt": ["merino", "merin\u00f3"], "hu": ["merin\u00f3 (sz\u00f6vet)"]}, "examples": [["merinolana \u015dalo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "merin", "primary": false}, "en\u015dprucigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Rapide kaj forte enigi flua\u0135on en ion.", "translations": {"be": ["\u0443\u043f\u044b\u0440\u0441\u043a\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["injecter"], "nl": ["inspuiten"], "ru": ["\u0432\u043f\u0440\u044b\u0441\u043a\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u043f\u0440\u044b\u0441\u043d\u0443\u0442\u044c"], "de": ["hineinspritzen"], "it": ["iniettare"], "hu": ["befecskendez"]}, "examples": [["tio en\u015dprucigis kvaza\u016d novan sangon en la vejnoj de la \u015dtoni\u011danta societo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dpruc", "primary": false}, "e\u016dforbiacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj, unu- a\u016d senpetalaj plantoj (Euphorbiaceae).", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043b\u0430\u0447\u0430\u0439\u043d\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["euphorbiac\u00e9es"], "pt": ["euforbi\u00e1ceas"], "ru": ["\u043c\u043e\u043b\u043e\u0447\u0430\u0439\u043d\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Wolfsmilchgew\u00e4chse"], "hu": ["kutyatejf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "e\u016dforbiac", "primary": true}, "karmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En budaismo kaj hinduismo, le\u011do pri la senfina inter\u0109eno de ka\u016dzoj kaj efikoj, rigardata kiel klarigo de la homa kondi\u0109o: \u011dia kompreno necesas, por neniigi la iluzion de la memo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0440\u043c\u0430"], "fr": ["karma"], "en": ["karma"], "nl": ["karma"], "ru": ["\u043a\u0430\u0440\u043c\u0430"], "de": ["Karma"], "sv": ["karma"], "hu": ["karma"]}, "examples": [["\u00abkial ni plendu, se la karmo da\u016dras jam eterne\u00bb?", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 89a, volumo 3a, p. 138a"]], "subdefinitions": []}], "root": "karm", "primary": true}, "furzi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Ellasi intestajn gasojn, plej ofte kun bruo kaj malbonodoro.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0443\u043a\u043d\u0443\u0442\u044c"], "fr": ["p\u00e9ter"], "bg": ["\u043f\u044a\u0440\u0434\u044f"], "nl": ["een wind laten"], "pt": ["peidar", "soltar um pum", "soltar um traque", "bufar"], "ca": ["pet"], "de": ["furzen", "pfurzen [sudgerm]"], "sv": ["fisa", "prutta", "sl\u00e4ppa v\u00e4der"], "hu": ["szellent", "fingik"], "en": ["fart"], "lat": ["pedo, ere", "crepo, are"], "es": ["pedo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "furz", "primary": true}, "polusa lumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Diverskolora lumo (luminesko) en la nokta \u0109ielo, observebla en la apudpolusaj regionoj, estigata de elektre \u015dar\u011ditaj partikuloj de la suna vento, interagantaj kun la tera magnetkampo alte en la atmosfero.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u044f\u0440\u043d\u043e\u0435\u0441\u0438\u044f\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["aurore polaire"], "en": ["polar light"], "nl": ["poollicht", "aurora"], "de": ["Polarlicht"], "it": ["aurora polare"], "hu": ["sarki f\u00e9ny"]}, "examples": [["Esperanto ebligis, ke mi ekkonu Finnlandon, la finnajn homojn, la blankajn noktojn, kaj mi plezuri\u011du en la admirinda polusa lumo", "J. Vas-Szegedi, Kiel mi i\u011dis esperantisto?"], ["li priesploris interalie la konekson inter polusaj lumoj kaj \u015dan\u011doj de la tera magnetkampo", "Vikipedio, Anders Celsius"], ["\u011di esploris la atmosferon, glaci-riverojn, ekologion kaj marojn de la polusaj regionoj, kun laboratorioj pri la tieaj polusa lumo, jonosfero, kreska\u0135oj kaj ne\u011dglacio", "Polus-esplora Instituto de \u0108inio"], ["jam ekde kvardek kvina grado de latitudo estas tiaj polusaj lumoj...", "A. Lazar\u0109uk, trad. J. Finkel, La sankta monato Rin"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "polusa a\u016droro", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lum", "primary": false}, "mardo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tria tago de la semajno, inter lundo kaj merkredo.", "translations": {"be": ["\u0430\u045e\u0442\u043e\u0440\u0430\u043a"], "fr": ["mardi"], "en": ["Tuesday"], "de": ["Dienstag"], "it": ["marted\u00ec"], "vo": ["tusdel"], "fa": ["\u0633\u0647\u200c\u0634\u0646\u0628\u0647"], "bg": ["\u0432\u0442\u043e\u0440\u043d\u0438\u043a"], "br": ["Meurzh (deiz)", "dimeurzh"], "cs": ["\u00fater\u00fd"], "hu": ["kedd"], "ja": ["\u706b\u66dc\u65e5 [\u304b\u3088\u3046\u3073]"], "es": ["martes"], "he": ["\u05d9\u05d5\u05dd \u05e9\u05dc\u05d9\u05e9\u05d9"], "ru": ["\u0432\u0442\u043e\u0440\u043d\u0438\u043a"], "nl": ["dinsdag"], "pt": ["ter\u00e7a-feira"], "tr": ["sal\u0131"], "sv": ["tisdag"], "sk": ["utorok"], "ro": ["mar\u0163i"], "pl": ["wtorek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mard", "primary": true}, "furzo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago furzi.", "translations": {"de": ["Furz"], "en": ["fart"], "bg": ["\u043f\u0440\u044a\u0434\u043d\u044f"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "furz", "primary": false}, "travidebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "El tia substanco, ke oni povas vidi, kio estas trans \u011di: diafana, kristala", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0437\u0440\u044b\u0441\u0442\u044b"], "fr": ["transparent"], "en": ["transparent"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0437\u0440\u0430\u0447\u043d\u044b\u0439"], "ca": ["transparent"], "de": ["transparent", "durchsichtig"], "hu": ["\u00e1tl\u00e1tsz\u00f3"], "es": ["transparente"], "pl": ["przezroczysty", "przejrzysty", "transparentny"]}, "examples": [["vitro estas rompebla kaj travidebla", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 41"], ["\u015dia ha\u016dto estis travidebla kaj delikata, kiel folieto de rozo", "Fabeloj, volumo 1, la virineto de maro"]], "subdefinitions": []}], "root": "vid", "primary": false}, "primolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio primolacoj (Primula), floranta \u0109e komenco de printempo, kun tigo\u0109irka\u016daj bazaj folioj kaj kvinnombraj, radformaj, flavaj, ru\u011daj a\u016d violkoloraj floroj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043c\u0443\u043b\u0430", "\u043f\u0435\u0440\u0432\u043e\u0446\u0432\u0435\u0442"], "en": ["primrose", "primula"], "nl": ["sleutelbloem", "primula"], "pt": ["pr\u00edmula", "primavera (planta>"], "de": ["Primel", "Schl\u00fcsselblume"], "sv": ["gullviva"], "hu": ["kankalin", "primula"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "primol", "primary": true}, "Vi\u015dnuismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pli granda bran\u0109o de hinduismo kun Vi\u015dnuo kiel \u0109efdio, ofte aparte pia al iu lia avataro, kia Ramo, Kri\u015dno...", "translations": {"fr": ["vishnou\u00efsme"], "de": ["Vishnuismus"], "it": ["vishnuismo"], "bg": ["\u0432\u0430\u0439\u0448\u043d\u0430\u0432\u0438\u0437\u044a\u043c"], "hu": ["visnuizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Vi\u015dnu", "primary": false}, "pedofilio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Seksinklino de plenkreskulo al infanoj.", "translations": {"fr": ["p\u00e9dophilie"], "en": ["pedophilia"], "nl": ["pedofilie"], "pt": ["pedofilia"], "de": ["P\u00e4dophilie"], "it": ["pedofilia"], "es": ["pedofilia"], "pl": ["pedofilia"]}, "examples": [["iu konstatis la fakton, ke \u00abpreni kiel edzinon\u00bb na\u016d- a\u016d dektrijaran knabinon la\u016d nunaj le\u011doj kaj normoj estas konsiderata kiel pedofilio a\u016d e\u0109 infan-perforto", "Wouter Pilger, Grizula Blogo 2004"], ["moderna krimromaneto kun realisme aktualaj ingrediencoj, kiel droga\u0109oj, pedofilio, fra\u016ddo, kaj tiel plu.", "Paul Veenman, Krimoj... por \u0109iuj temperamentoj, Monato, 1997/10, p. 19"], ["la sociaj temoj traktataj estas drogdependo, prostituado, pedofilio...", "Sten Johansson, Kvin krimaj kvaropoj kaj kelkaj kromaj kadavroj"]], "subdefinitions": []}], "root": "pedofili", "primary": true}, "Rikardo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo \u011dermandevena.", "translations": {"ru": ["\u0420\u0438\u0445\u0430\u0440\u0434", "\u0420\u0438\u0447\u0430\u0440\u0434", "\u0420\u0438\u043a\u0430\u0440\u0434\u043e", "\u0420\u0438\u0448\u0430\u0440"], "fr": ["Richard"], "bg": ["\u0420\u0438\u0447\u0430\u0440\u0434"], "en": ["Richard"], "pt": ["Ricardo"], "de": ["Richard"], "it": ["Riccardo"]}, "examples": [["eminenta traduko de \u00abRikardo Tria\u00bb", "Ne nur leteroj de plum-amikoj, tradukoj"]], "subdefinitions": []}], "root": "Rikard", "primary": true}, "filantropo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Humanulo, homaramanto, bonfarema homo.", "translations": {"be": ["\u0444\u0456\u043b\u044f\u043d\u0442\u0440\u043e\u043f"], "fr": ["bienfaiteur (subst.)", "philanthrope"], "en": ["philanthropist"], "nl": ["filantroop", "mensenvriend"], "pt": ["filantropo"], "ru": ["\u0444\u0438\u043b\u0430\u043d\u0442\u0440\u043e\u043f"], "de": ["Philanthrop", "Menschenfreund"], "hu": ["filantr\u00f3p", "emberbar\u00e1t"], "es": ["fil\u00e1ntropo"]}, "examples": [["ni komprenas la emocion de la filantropo, kiu ne povas rezigni je la espero en finan venkon de bono", "J. Nov\u00e1k, trad. Rondeto de esperantistinoj, Jan Amos Komensk\u00fd, 1921"]], "subdefinitions": []}], "root": "filantrop", "primary": true}, "strigo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iu el strigedoj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0432\u0430"], "fr": ["hibou"], "en": ["owl"], "nl": ["uil"], "ru": ["\u0441\u043e\u0432\u0430"], "de": ["Eule"], "hu": ["bagoly"], "pl": ["sowa"], "br": ["kaouenn"], "cs": ["sova"], "es": ["buho"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio strigedoj (Strix).", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u044f\u0441\u044b\u0442\u044c (\u0440\u043e\u0434)"], "de": ["Kauz"], "nl": ["uil"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "strig", "primary": true}, "fotografado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago fotografi.", "translations": {"be": ["\u0444\u0430\u0442\u0430\u0433\u0440\u0430\u0444\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["prise de vue (photo)"], "en": ["photography"], "nl": ["fotograferen (zn.)"], "pt": ["fotografa\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0444\u043e\u0442\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Fotografieren"], "hu": ["f\u00e9nyk\u00e9pez\u00e9s", "fot\u00f3z\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fotograf", "primary": false}, "normumita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "norm", "primary": false}, "tuto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "A\u0135o a\u016d aro, kiun oni rigardas kiel unu aferon, ne konsiderante partojn.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0441\u0451", "\u0446\u0435\u043b\u043e\u0435", "\u0432\u0441\u0451 \u0432 \u0446\u0435\u043b\u043e\u043c"], "fr": ["tout (subst., un tout, une unit\u00e9)"], "pl": ["ca\u0142o\u015b\u0107", "ca\u0142okszta\u0142t", "og\u00f3\u0142"]}, "examples": [["tiu teritorio estas geografia tuto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tut", "primary": false}, "tuta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rigardata en sia kompleto, sen escepto a\u016d manko.", "translations": {"be": ["\u0446\u044d\u043b\u044b", "\u0443\u0432\u0435\u0441\u044c"], "fr": ["total", "tout"], "en": ["entire"], "nl": ["heel", "geheel"], "pt": ["total"], "ru": ["\u0446\u0435\u043b\u044b\u0439", "\u0432\u0435\u0441\u044c"], "de": ["ganz"], "sv": ["hela"], "tp": ["ale", "ali"], "hu": ["eg\u00e9sz", "teljes"], "es": ["todo (en su totalidad)"], "cs": ["cel\u00fd"], "pl": ["ca\u0142y", "ca\u0142kowity"]}, "examples": [["Esperanto celas esti la lingvo de la tuta mondo", null], ["mia tuta \u015duldo estos pagita al vi balda\u016d", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 25"], ["la tuta supra\u0135o de la lago estis kovrita per na\u011dantaj folioj", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 35"], ["ni laboris dum la tuta tago", null], ["mi jam legis la tutan libron", null], ["li ne volis krei la\u016d sia persona pla\u0109o la tutan lingvon de l' kapo \u011dis la piedoj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "tut", "primary": true}, "dentego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longa dento, kiu eliras el la bu\u015do de tiaj bestoj, kiaj elefantoj, aproj.", "translations": {"be": ["\u0456\u043a\u043e\u043b", "\u0431\u0456\u0432\u0435\u043d\u044c"], "fr": ["d\u00e9fense (dent)"], "en": ["tusk", "tush"], "nl": ["slagtand"], "ru": ["\u043a\u043b\u044b\u043a", "\u0431\u0438\u0432\u0435\u043d\u044c"], "de": ["Hauer", "Sto\u00dfzahn"], "hu": ["agyar"], "sk": ["kel (slon\u00ed)"], "pl": ["kie\u0142"], "he": ["\u05e0\u05d9\u05d1"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dent", "primary": false}, "tute": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La radiko tut estas anka\u016d prefikse uzata, kun adjektiva a\u016d adverba senco: tutmonda; \u0432\u0441\u0435\u043c\u0438\u0440\u043d\u044b\u0439 vil\u00e1g-, vil\u00e1gm\u00e9ret\u0171, glob\u00e1lis \u015bwiatowy, og\u00f3lno\u015bwiatowy tuta\u0109eti, tutlegi."], "primary definition": "Plene, komplete, senescepte.", "translations": {"be": ["\u0446\u0430\u043b\u043a\u0430\u043c", "\u0437\u0443\u0441\u0456\u043c", "\u043f\u043e\u045e\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044e"], "fr": ["absolument", "compl\u00e8tement", "tout \u00e0 fait"], "nl": ["helemaal", "geheel", "volledig"], "ru": ["\u0441\u043e\u0432\u0441\u0435\u043c", "\u0441\u043e\u0432\u0435\u0440\u0448\u0435\u043d\u043d\u043e", "\u043f\u043e\u043b\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c\u044e", "\u0446\u0435\u043b\u0438\u043a\u043e\u043c"], "sv": ["helt (och h\u00e5llet)"], "hu": ["eg\u00e9szen", "teljesen"], "cs": ["zcela"], "es": ["totalmente"], "lat": ["omnino", "penitus", "prorsus"], "pl": ["ca\u0142kiem", "ca\u0142kowicie", "zupe\u0142nie", "zgo\u0142a (rzad.)", "bynajmniej (przy przecz.)", "wcale (przy przecz.)"]}, "examples": [["li estas tute nuda", "Z"], ["mi estas tute trankvila", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 10a"], ["\u015di mem tute ne zorgas pri si", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 18"], ["tute nekomprenebla", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 41"], ["viaj grenejoj tute pleni\u011dos", "La Malnova Testamento, Sentencoj 3:10"], ["tute ne atendite", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 22"], ["mi ne tute finis", null], ["mi tute ne volas", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tut", "primary": false}, "hiba\u0109o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Orientazia, ordinare duonbarelforma fajrujo por lignokarba fajro, uzata por sinvarmigo a\u016d hejtado de \u0109ambro.", "translations": {"fr": ["hibachi"], "en": ["hibachi"], "nl": ["hibatsji", "brazero-tafel"], "pt": ["hibachi"], "de": ["Hibachi"], "it": ["hibachi"], "pl": ["hibachi"]}, "examples": [["oni alportu la ar\u011dentan poton kaj faru dekoktadon super la hiba\u0109o", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 51a, p. 161a"]], "subdefinitions": []}], "root": "hiba\u0109", "primary": true}, "flugaparato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparato por flugi, voji en aero, ekzemple balono, para\u015duto, avio.", "translations": {"be": ["\u043b\u044f\u0442\u0430\u043b\u044c\u043d\u044b \u0430\u043f\u0430\u0440\u0430\u0442"], "fr": ["vaisseau a\u00e9rien"], "en": ["flying machine"], "de": ["Flugapparat", "Flugger\u00e4t"], "it": ["aeromobile", "macchina volante"], "hu": ["rep\u00fcl\u0151eszk\u00f6z"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aparat", "primary": false}, "deale": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "De tempo al tempo.", "translations": {"de": ["von Zeit zu Zeit", "manchmal"], "pt": ["de tempo(s) em tempo(s)"], "pl": ["od czasu do czasu", "czasami"]}, "examples": [["deale kelkaj malaperas kaj estas anstata\u016digataj pere de novicinoj", "Horst VogtPaperfoliojLa Gazeto, jaro 2005a, numero 117, p. 29a"]], "subdefinitions": []}], "root": "deal", "primary": true}, "radikalismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doktrino de radikala partio.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0434\u044b\u043a\u0430\u043b\u0456\u0437\u043c"], "fr": ["radicalisme"], "en": ["radicalism"], "nl": ["radicalisme"], "ru": ["\u0440\u0430\u0434\u0438\u043a\u0430\u043b\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Radikalismus"], "hu": ["radikalizmus"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "radikal", "primary": false}, "greso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dense kreskanta herbaro, precipe el poacoj, ta\u016dga por pa\u015dtado kaj fura\u011do de brutoj.", "translations": {"fr": ["p\u00e2ture (herbe)"], "de": ["Grass"], "pl": ["trawa (karmowa)"], "bg": ["\u0442\u0440\u0435\u0432\u0430"], "pt": ["capim"]}, "examples": [["la greso estas verda kaj fre\u015da. Vidu!", "E. do Nascimento, La Magia \u0108evaleto, KKE, 1996"]], "subdefinitions": []}], "root": "gres", "primary": true}, "plusendi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Sendi ion (precipe po\u015dta\u0135on) pluen de transita loko a\u016d al kroma adreso.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u0441\u044b\u043b\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["faire suivre (courrier)"], "en": ["forward (a letter etc)"], "nl": ["doorzenden"], "ru": ["\u0434\u043e\u0441\u043b\u0430\u0442\u044c (\u043f\u0438\u0441\u044c\u043c\u043e \u0438 \u0442.\u0434.)"], "it": ["inoltrare"], "hu": ["tov\u00e1bb\u00edt", "tov\u00e1bbk\u00fcld"]}, "examples": [["plusendi interesan retleteron al kolego", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ricevi signalon en transita punkto, \u011din amplifi kaj sendi en la sama a\u016d en alia direkto (precipe por pligrandigi la distancon de komunikado).", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u0442\u0440\u0430\u043d\u0441\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "en": ["retransmit", "relay"], "it": ["ritrasmettere (tec.)", "ripetere (tec.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "send", "primary": false}, "bankizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tre vasta tavolego da glacio en polusaj maroj.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u0440\u043e\u0441", "\u043f\u0440\u0438\u043f\u0430\u0439"], "fr": ["banquise"], "en": ["ice cap"], "de": ["Packeis", "Packeisfeld", "Schelfeis"], "hu": ["j\u00e9gmez\u0151"], "pl": ["pokrywa lodowa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bankiz", "primary": true}, "pispoto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vazo, en kiun oni kakas kaj pisas.", "translations": {"ru": ["\u043d\u043e\u0447\u043d\u043e\u0439 \u0433\u043e\u0440\u0448\u043e\u043a"], "fr": ["pot (urinoir)"], "en": ["toilet"], "nl": ["pispot", "po"], "pt": ["urinol", "penico"], "ca": ["orinal"], "hu": ["bili"], "es": ["orinal"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pis", "primary": false}, "gardostari": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Garde de\u0135ori starante \u0109e posteno.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0435\u0441\u0442\u0438 \u043a\u0430\u0440\u0430\u0443\u043b"], "fr": ["monter la garde"], "nl": ["op wacht staan"], "pt": ["montar guarda"], "tr": ["n\u00f6bet tutmak"], "hu": ["\u0151rt \u00e1ll", "\u0151rk\u00f6dik"]}, "examples": [["la pastroj gardostaris \u0109e la sojlo", "La Malnova Testamento, II. Re\u011doj 12:9"]], "subdefinitions": []}], "root": "gard", "primary": false}, "vermi\u0109elo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: En la PIV-oj la vorto indikas unuopan peceton de la pasta\u0135o, en UV la vorto havas sencon aran."], "primary definition": "Fadenforma nudelo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u0435\u0440\u043c\u0438\u0448\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["vermicelle"], "en": ["vermicelli"], "nl": ["vermicelli"], "pt": ["aletria", "letria", "cabelo-de-anjo", "fidelinho", "fid\u00e9u"], "be": ["\u0432\u044d\u0440\u043c\u0456\u0448\u044d\u043b\u044c"], "de": ["Fadennudeln"], "hu": ["c\u00e9rnamet\u00e9lt"], "es": ["fideo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: El la tradukoj germanen, rusen kaj polen, kiujn donas UV, evidentas ke la intenco estis doni al la vorto la sencon \u011deneralan (tiun de vermi\u0109elo). Tamen la nunaj vortaroj \u0109i tiun fundamentan sencon e\u0109 ne mencias."], "primary definition": "\u0108ia nudelo, pasta\u0135o preparata per bolkuirado.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u043a\u0430\u0440\u043e\u043d\u043d\u043e\u0435 \u0438\u0437\u0434\u0435\u043b\u0438\u0435", "\u043b\u0430\u043f\u0448\u0430"], "pl": ["makaron"], "hu": ["met\u00e9lt t\u00e9szta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vermi\u0109el", "primary": true}, "oblikvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nomo de askia signo iam destinita por prezenti oblikvan frakcistrekon, kaj nun ricevinta la funkcion de disigilo, i.a. en la uniksaj dosierindikoj kaj sekve, en TTT-adresoj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0441\u0430\u044f", "\u0434\u0440\u043e\u0431\u044c"], "en": ["slash", "forward slash", "diagonal", "fraction bar", "fraction", "solidus", "slant", "oblique stroke", "separatrix", "shilling mark", "shilling stroke", "virgule"], "nl": ["schuine streep", "breukstreep"], "pt": ["barra"], "de": ["Schr\u00e4gstrich (Zeichen)"], "hu": ["t\u00f6rtjel", "perjel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "oblikv", "primary": false}, "oblikva": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Klini\u011danta for de la vertikala direkto.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0445\u0456\u043b\u044c\u043d\u044b", "\u043d\u0430\u0445\u0456\u043b\u0435\u043d\u044b", "\u0441\u043f\u0443\u0441\u044c\u0446\u0456\u0441\u0442\u044b"], "fr": ["oblique"], "en": ["oblique"], "nl": ["schuin"], "pt": ["obl\u00edquo"], "ru": ["\u043d\u0430\u043a\u043b\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u043e\u043a\u0430\u0442\u044b\u0439"], "de": ["schief"], "hu": ["ferde"]}, "examples": [["la ortanto estas pli mallonga ol \u0109iuj oblikvaj linioj kondukitaj de la sama punkto al la sama rekto", null], ["oblikve staranta turo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Klini\u011danta for de la normala direkto.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0441\u043e\u0439"], "nl": ["krom"], "be": ["\u043a\u043e\u0441\u044b", "\u043a\u0430\u0441\u044b", "\u043a\u0440\u044b\u0432\u044b"]}, "examples": [["oblikva vojo", null], ["oblikve teksita drapo", null], ["oblikva rigardo", "Z"], ["li multe rigardis \u015din oblikve kaj avide", null]], "subdefinitions": []}], "root": "oblikv", "primary": true}, "renversi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Faligi ion a\u016d iun starantan.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u043a\u0443\u043b\u0456\u0446\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u0432\u044f\u0440\u043d\u0443\u0446\u044c", "\u0430\u0431\u044f\u0440\u043d\u0443\u0446\u044c"], "fr": ["basculer", "renverser", "retourner"], "en": ["overturn", "upset"], "nl": ["omgooien", "ten val brengen"], "pt": ["revirar", "deitar por terra", "derribar", "entornar", "tombar"], "ru": ["\u043e\u043f\u0440\u043e\u043a\u0438\u043d\u0443\u0442\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0435\u0432\u0435\u0440\u043d\u0443\u0442\u044c"], "de": ["umdrehen"], "hu": ["felbor\u00edt", "feld\u00f6nt", "led\u00f6nt"]}, "examples": [["renversi inkujon, meblon, muron", null], ["renversi ministraron, re\u011don", null], ["la tablo staras malrekte kaj kredeble balda\u016d renversi\u011dos", "Z"], ["la veturilo renversi\u011dis", null], ["la \u015dipo renversi\u011dis sur la rivero", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Ruinigi, detrui, ekstermi.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0438\u0441\u043f\u0440\u043e\u0432\u0435\u0440\u0433\u043d\u0443\u0442\u044c"], "be": ["\u0437\u0440\u044b\u043d\u0443\u0446\u044c", "\u0441\u043a\u0456\u043d\u0443\u0446\u044c", "\u0437\u044c\u0432\u0435\u0440\u0433\u043d\u0443\u0446\u044c", "\u0430\u0431\u0432\u0435\u0440\u0433\u043d\u0443\u0446\u044c (opinion)"], "hu": ["felford\u00edt"]}, "examples": [["tio \u0109i renversas tre vastigitan opinion", null], ["la malvirtuloj renversi\u011dos kaj pereos, sed la domo de virtuloj staros forte", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Inversigi.", "translations": {"hu": ["kiford\u00edt", "megford\u00edt"]}, "examples": [["renversi la ordon de listo", null], ["renversi la randon de \u0109apelo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "renvers", "primary": true}, "imamo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Teologo kaj kultoficanto de moskeo.", "translations": {"be": ["\u0456\u043c\u0430\u043c"], "fr": ["imam", "iman"], "en": ["imam"], "nl": ["imam"], "pt": ["im\u00e3 (islamismo)", "imamo (islamismo)", "imame (islamismo)"], "ru": ["\u0438\u043c\u0430\u043c"], "ca": ["imam"], "de": ["Imam"], "hu": ["im\u00e1m"], "pl": ["imam"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Religia kaj politika suvereno de islamanoj, titolo de la kalifoj.", "translations": {}, "examples": [["aperis la aktoroj, kiuj prezentas scenojn pri la morto de imamo Husejn", "Mahbube Mirkadiri, Donaco el voja\u011do, La Ondo de Esperanto, 2003:3 (101)"]], "subdefinitions": []}], "root": "imam", "primary": true}, "frakulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo per frako vestita.", "translations": {"de": ["Fracktr\u00e4ger"], "it": ["uomo in frac"], "hu": ["frakkos ember"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "frak", "primary": false}, "halogena lampo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elektrolampo kun ampoleto entenanta halogenon, kiu konservas la filamenton.", "translations": {"fr": ["halog\u00e8ne (lampe)", "lampe \u00e0 halog\u00e8ne"], "de": ["Halogenlampe"], "nl": ["halogeenlamp"], "pl": ["lampa halogenowa"]}, "examples": [["malgranda hejtilo kun halogenaj lampoj", "Vastalto, Akvosfero, Halogena hejtilo, 2006-01-04"]], "subdefinitions": []}], "root": "lamp", "primary": false}, "tabui": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Speciala trajto de \u00abtabui\u00bb kontraste al pli \u011denerala \u00abmalpermesi\u00bb estas \u011dia eksterracia kaj absoluta karaktero."], "primary definition": "(transitiva) Apartigi kaj malpermesi ion por normala, \u0109iutaga uzo, precipe \u0109ar destinante \u011din kiel oferon, konsekrante a\u016d dedi\u0109ante a\u016d oferante \u011din al dioj, a\u016d \u0109ar \u011dia religia malpureco povas ofendi la diojn, a\u016d \u0109ar la kontakto kun la profana\u0135oj estus dan\u011dera kaj tiel plu.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0430\u0431\u0443\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "be": ["\u0442\u0430\u0431\u0443\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "pl": ["ok\u0142ada\u0107 (ob\u0142o\u017cy\u0107) tabu", "og\u0142asza\u0107 (og\u0142osi\u0107) tabu"], "pt": ["criar tabu"], "hu": ["tabuk\u00e9nt tisztel", "tabunak nyilv\u00e1n\u00edt"]}, "examples": [["la egiptoj tabuis la nomon de la reganta faraono", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tabu", "primary": true}, "galaksio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la grandaj stelamasoj, kiuj konsistigas la unuojn de la universo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043b\u0430\u043a\u0442\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["galaxie"], "en": ["galaxy"], "nl": ["melkweg"], "pt": ["gal\u00e1xia"], "el": ["\u03b3\u03b1\u03bb\u03b1\u03be\u03af\u03b1\u03c2"], "de": ["Galaxis", "Milchstra\u00dfe", "Milchstra\u00dfensystem"], "sv": ["galax"], "hu": ["galaxis", "csillagrendszer"], "ru": ["\u0433\u0430\u043b\u0430\u043a\u0442\u0438\u043a\u0430"], "es": ["galaxia"]}, "examples": [["la Lakta Vojo estas nur unu galaksio inter miliardoj da galaksioj, kiuj ekzistas tra la kosmo; la homaro logas sur etete malgranda rokri\u0109a planedo (Tero) de tiu galaksio", "Vikipedio"], ["la kolosaj skaloj de la galaksioj", "Garbhan Macaoidh: Per ardua ad astra - Tra kruta\u0135oj al la astroj (David Galadi-Enriquez kaj Amri Wandel: La kosmo kaj ni), Monatojaro 2001a, numero 6a, p. 17a"], ["usonaj astronomoj malkovris ke du konataj planedsistemoj ekster nia galaksio havas ne po nur unu sed po du planedojn", "OH: Du strangaj planedsistemoj, Monatojaro 2001a, numero 7a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["voie lact\u00e9e"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "galaksi", "primary": true}, "erotika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Temanta pri la amo, parolante pri literatura verko.", "translations": {"be": ["\u044d\u0440\u0430\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["\u00e9rotique"], "en": ["erotic"], "pt": ["er\u00f3tico"], "ru": ["\u044d\u0440\u043e\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["erotisch"], "sv": ["erotisk"], "tp": ["unpa"], "hu": ["erotikus", "szerelmi"], "pl": ["erotyczny"], "es": ["er\u00f3tico"]}, "examples": [["erotika versa\u0135o, poemo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Esprimanta seksan volupton.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "erotik", "primary": true}, "rezervo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvanto da nature a\u016d arte konservataj a\u0135oj disponeblaj por posta uzo.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u0437\u044d\u0440\u0432", "\u0437\u0430\u043f\u0430\u0441"], "fr": ["r\u00e9serve"], "fa": ["\u0630\u062e\u06cc\u0631\u0647", "\u0627\u0646\u062f\u0648\u062e\u062a\u0647"], "ru": ["\u0440\u0435\u0437\u0435\u0440\u0432", "\u0437\u0430\u043f\u0430\u0441"], "hu": ["tartal\u00e9kol\u00e1s", "fenntart\u00e1s", "biztos\u00edt\u00e1s"]}, "examples": [["la trovo rezultigis la malkovron de gravaj rezervoj de nafto", "Fatmir Shehu: La albana nafto kaj \u011diaj perspektivoj, Monato, jaro 1997a, numero 5a, p. 18a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "stoko", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rezerv", "primary": false}, "grasi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "I\u011di grasa.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0438\u0440\u0435\u0442\u044c", "\u0442\u0443\u0447\u043d\u0435\u0442\u044c"], "fr": ["grossir", "engraisser (intr.)"], "nl": ["vet worden"], "pt": ["engordar (tornar-se gordo)"], "tr": ["\u015fi\u015fmanlamak"], "pl": ["ty\u0107", "uty\u0107", "rozty\u0107 si\u0119", "tuczy\u0107 si\u0119", "utuczy\u0107 si\u0119"], "hu": ["h\u00edzik"]}, "examples": [["la porkoj tre facile grasi\u011das", null], ["la akciuloj grasi\u011das per altaj dividendoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "gras", "primary": false}, "starpunkto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(figure) Esprimita opinio a\u016d sinteno pri pridisputata temo.", "translations": {"fr": ["position (opinion)"]}, "examples": [["la teksto estas ampleksa kaj bone prilumas mian starpunkton pri multaj aktualaj demandoj", "S. Ivan\u00f3v, Komitatano B, 2004"]], "subdefinitions": []}], "root": "punkt", "primary": false}, "frenologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco populara dum la 19a jarcento, kiu la\u016d la ekstera formo de homa kranio konkludis pri cerbo, intelektaj kapabloj, temperamento.", "translations": {"be": ["\u0444\u0440\u044d\u043d\u0430\u043b\u0451\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["phr\u00e9nologie"], "nl": ["frenologie"], "pt": ["frenologia", "frenologismo"], "ru": ["\u0444\u0440\u0435\u043d\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "de": ["Phrenologie"], "hu": ["frenol\u00f3gia", "koponyatan"], "es": ["frenolog\u00eda"]}, "examples": [["sed al ni, ekzemple, anka\u016d la frenologio ne estas fremda", "Patroj kaj filoj \u0109apitro 20a, p. 120a"]], "subdefinitions": []}], "root": "frenologi", "primary": true}, "herbokolekto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kolekto de vegeta\u0135oj, sekigitaj kaj ordigitaj la\u016d scienca klasifiko.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0435\u0440\u0431\u0430\u0440\u0438\u0439"], "fr": ["herbier"], "de": ["Herbarium"], "nl": ["herbarium"], "hu": ["n\u00f6v\u00e9nygy\u0171jtem\u00e9ny", "herb\u00e1rium"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kolekt", "primary": false}, "polensako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de la antero, sako en kiu estas formata la poleno.", "translations": {"fr": ["loge pollinique"], "de": ["Pollensack"], "nl": ["stuifmeelzak"], "hu": ["pollenzs\u00e1k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "polen", "primary": false}, "subordigilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Subordiga konjunkcio.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0447\u0438\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u0441\u043e\u044e\u0437"], "fr": ["conjonction de subordination"], "nl": ["ondergeschikte zin"], "pt": ["conjun\u00e7\u00e3o subordinada"], "es": ["subjunci\u00f3n, conjunci\u00f3n subordinante"], "hu": ["al\u00e1rendel\u0151 k\u00f6t\u0151sz\u00f3"]}, "examples": [["\u0109ar estas jen kunordigilo, jen subordigilo", null], ["kelkaj prepozicioj, kiel dum, \u011dis, estas anka\u016d subordigiloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ord", "primary": false}, "malsama": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Diferenca.", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0448\u044b", "\u0430\u0434\u0440\u043e\u0437\u043d\u044b"], "fr": ["diff\u00e9rent"], "en": ["different"], "nl": ["ongelijk", "verschillend"], "ru": ["\u0434\u0440\u0443\u0433\u043e\u0439", "\u0438\u043d\u043e\u0439"], "de": ["ungleich", "nicht dasselbe"], "it": ["diverso", "differente", "distinto"], "tp": ["ante"], "hu": ["teljesen m\u00e1s", "k\u00fcl\u00f6nb\u00f6z\u0151", "elt\u00e9r\u0151"], "es": ["distinto"]}, "examples": [["kompreni\u011dado inter anoj de la plej malsamaj popoloj", "Z"], ["tiu propono estas tute malsama ol la mia", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sam", "primary": false}, "rosmareno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio lamiacoj (Rosmarinus), unu specio estas la oficina rosmareno, arbusto, kun aroma odoro, uzata kiel spico kaj en farmacio.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u043c\u0430\u0440\u044b\u043d"], "fr": ["romarin"], "en": ["rosemary"], "nl": ["rozemarijn"], "pt": ["rosmaninho", "alecrim"], "ru": ["\u0440\u043e\u0437\u043c\u0430\u0440\u0438\u043d"], "de": ["Rosmarin"], "tr": ["biberiye"], "hu": ["rozmarin(g)"], "es": ["romero (bot\u00e1nica)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rosmaren", "primary": true}, "pomelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Globforma ekstrema\u0135o de tenilo.", "translations": {"fr": ["pommeau"], "nl": ["knop (v.paraplu, wandelstok, zadel)"], "pt": ["ar\u00e7\u00e3o"]}, "examples": [["la \u015dildisto metis unu manon sur la frontan pomelon de la selo", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 1a, \u0109apitro 20a, p. 139a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pomel", "primary": true}, "ukraina": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"en": ["Ukrainian"], "nl": ["Oekra\u00efens"], "it": ["ucraino (agg.)"], "pl": ["ukrai\u0144ski"], "sv": ["ukrainsk"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ukrain", "primary": false}, "metro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Baza mezurunuo de longo en la Internacia Sistemo de unuoj (SI);", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0442\u0430\u0440 (\u0430\u0434\u0437\u0456\u043d\u043a\u0430 \u0432\u044b\u043c\u044f\u0440\u044d\u043d\u044c\u043d\u044f)"], "fr": ["m\u00e8tre (unit\u00e9 de mesure)"], "en": ["meter"], "nl": ["meter"], "pt": ["metro"], "ru": ["\u043c\u0435\u0442\u0440 (\u0435\u0434\u0438\u043d\u0438\u0446\u0430 \u0438\u0437\u043c\u0435\u0440\u0435\u043d\u0438\u044f)"], "de": ["Meter"], "hu": ["m\u00e9ter"], "br": ["metr"], "pl": ["metr"]}, "examples": [["ekde 1983 unu metro egalas al longo trairata de lumo en vakuo dum 299 792 548-ono de sekundo", null], ["anta\u016de la metron oni difinis kiel dekmiliononon de kvarono de la tera meridiano kaj poste kiel onon de la ondolongo de iu radiado, emisiata de kriptono", null], ["la metra sistemo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Mezurilo, havanta unumetran longon.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0442\u0430\u0440 (\u043f\u0440\u044b\u043b\u0430\u0434\u0430 \u0434\u043b\u044f \u0432\u044b\u043c\u044f\u0440\u044d\u043d\u044c\u043d\u044f)"], "fr": ["m\u00e8tre (instrument de mesure)"], "nl": ["meter"], "ru": ["\u043c\u0435\u0442\u0440 (\u0438\u043d\u0441\u0442\u0440\u0443\u043c\u0435\u043d\u0442 \u0438\u0437\u043c\u0435\u0440\u0435\u043d\u0438\u044f)"], "de": ["Meterma\u00df"], "pl": ["metr"]}, "examples": [["mezuri la\u016d sia metro", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Aparta aran\u011do de piedoj, konsistiganta la ritman skeleton de verso.", "translations": {"be": ["\u043c\u044d\u0442\u0430\u0440 (\u0443 \u0432\u0435\u0440\u0448\u044b)", "\u043f\u0430\u043c\u0435\u0440 (\u0432\u0435\u0440\u0448\u0430\u0432\u0430\u043d\u044b)"], "fr": ["m\u00e8tre (forme de vers)"], "nl": ["metrum"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u043c\u0435\u0440 (\u0441\u0442\u0438\u0445\u043e\u0442\u0432\u043e\u0440\u043d\u044b\u0439)", "\u043c\u0435\u0442\u0440 (\u0432 \u0441\u0442\u0438\u0445\u0435)"], "de": ["Metrum"], "hu": ["metrum", "versm\u00e9rt\u00e9k"], "pl": ["metrum"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "metr", "primary": true}, "asigni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Destini kaj disponigi sumon por difinita pago: zuweisen, zuteilen kiutal \u0430\u0441\u0441\u0438\u0433\u043d\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c, \u043e\u0442\u043f\u0443\u0441\u043a\u0430\u0442\u044c \u0441\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0432\u0430, \u043f\u0440\u0435\u0434\u043e\u0441\u0442\u0430\u0432\u043b\u044f\u0442\u044c \u0441\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0432\u0430", "translations": {"sk": ["pouk\u00e1za\u0165"], "fr": ["assigner"], "en": ["assign"], "de": ["vor Gericht laden", "vor Gericht zitieren"], "es": ["asignar"], "hu": ["beid\u00e9z"]}, "examples": [["la registaro asignis grandan sumon por la batalo kontra\u016d la tuberkulozo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Destini, difini, fiksi.", "translations": {"sk": ["ur\u010di\u0165"], "ru": ["\u043d\u0430\u0437\u043d\u0430\u0447\u0430\u0442\u044c"], "de": ["zuweisen", "zuteilen"], "hu": ["kijel\u00f6l (pl. feladatot)", "kioszt (pl. szerepet)"]}, "examples": [["asigni al iu lokon, rolon, rendevuon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Oficiale alvoki anta\u016d tribunalon.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0437\u043d\u0430\u0447\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["la asignito ne aperis anta\u016d la kortumo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "asign", "primary": true}, "ukraino": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La malavanta\u011do de \u0109i tiu formo kompare kun \u00abukrajno\u00bb estas la \u015dajne sufiksa \u00ab-ino\u00bb, kian oni normale evitas en Esperanto \u015dan\u011dante la vokalon; komparu \u00abbedueno\u00bb, \u00abjakobeno\u00bb, \u00abKonstanteno\u00bb, \u00abrabeno\u00bb, \u00abdelfeno\u00bb, \u00abpingveno\u00bb kaj tiel plu. Por la koncerna vorto la alternativa formo de la radiko, oportuna por Esperanto, ekzistas jam preta en la lingvoj ukrajna, rusa, pola (kiel formo poezia)."], "primary definition": null, "translations": {"en": ["Ukrainian"], "nl": ["Oekra\u00efner"], "it": ["ucraino (sost.)"], "pl": ["Ukrainiec"], "sv": ["ukrainier"]}, "examples": [["lia kunulo estis la UEA-delegito, ukraino la\u016ddevene", "Claude Piron: Multaj agrablaj memoroj"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"nl": ["Oekra\u00efne"], "it": ["Ucraina"], "pl": ["Ukraina"], "sv": ["Ukraina"]}, "examples": [["al dendrologia parko apud la urbo Umanj, a\u016d al aliaj urboj de Ukraino, Rusio, Ka\u016dkazo...", "M. Lineckij: Komerca aplikado. Eventoj, jan. 1993"], ["li retroveblis en la jaroj 2000 \u0109ie en la mondo, kantante ESPERANTE (Germanio, Ruslando, Ukraino, Usono, Pollando, Brazilo, Bosnio).", "jOmO: nova disko kaj... romano!"]], "subdefinitions": []}], "root": "ukrain", "primary": true}, "pafado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ripetitaj pafoj.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u043b\u043f", "\u043f\u0430\u043b\u044c\u0431\u0430", "\u0441\u0442\u0440\u0430\u043b\u044c\u0431\u0430", "\u0441\u0442\u0440\u0430\u043b\u044f\u043d\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["fusillade", "rafale", "salve (de tirs)"], "en": ["shooting"], "nl": ["salvo"], "no": ["salve"], "de": ["Schie\u00dfen", "Salve"], "sv": ["skutande"], "hu": ["l\u00f6v\u00f6ld\u00f6z\u00e9s"], "ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0435\u043b\u044c\u0431\u0430", "\u0437\u0430\u043b\u043f"], "he": ["\u05d9\u05e8\u05d9"]}, "examples": [["la pafado longe da\u016dris", "Z"], ["saluta pafaro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "paf", "primary": false}, "teksi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Dense interkrucigi fadenojn por fari \u015dtofon.", "translations": {"be": ["\u0442\u043a\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["tisser"], "en": ["weave"], "nl": ["weven"], "pt": ["tecer"], "ru": ["\u0442\u043a\u0430\u0442\u044c"], "de": ["weben"], "hu": ["sz\u0151"], "es": ["tejer"], "pl": ["tka\u0107"]}, "examples": [["teksi kanabon, linon, lanon, silkon", null], ["teksi drapon, katunon, tolon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) (figure) Zorge kombini.", "translations": {"be": ["\u043f\u043b\u0435\u0441\u044c\u0446\u0456", "\u0441\u043f\u043b\u044f\u0442\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u043f\u043b\u044f\u0442\u0430\u0446\u044c"], "ru": ["\u043f\u043b\u0435\u0441\u0442\u0438 (\u043f\u0435\u0440\u0435\u043d.)", "\u0441\u043f\u043b\u0435\u0442\u0430\u0442\u044c (\u043f\u0435\u0440\u0435\u043d.)"], "hu": ["sz\u0151 (\u00e1tv.)", "kieszel"]}, "examples": [["teksi mensogojn kaj ruzojn", "Z"], ["la poeto lerte enteksis tiun legendon en sia rakonto", null], ["la historio de la hungara nacio estas trateksita de multaj katastrofoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u015dpini, plekti, triki.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "teks", "primary": true}, "uza\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108io, kion oni povas uzi.", "translations": {"fi": ["k\u00e4ytt\u00f6esine", "tarve-esine", "tarveaine"], "nl": ["gebruiksvoorwerp"], "hu": ["haszn\u00e1lati eszk\u00f6z"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "uz", "primary": false}, "teksa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Teksebla, uzata por teksado.", "translations": {"be": ["\u0442\u043a\u0430\u0446\u043a\u0456", "\u0442\u044d\u043a\u0441\u0442\u044b\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["textile (adj.)"], "hu": ["sz\u00f6v\u0151-", "textil-"], "pl": ["tkacki"], "ru": ["\u0442\u043a\u0430\u0446\u043a\u0438\u0439", "\u0442\u0435\u043a\u0441\u0442\u0438\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "teks", "primary": false}, "predikativo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vortfunkcio, esprimanta kvaliton, kiun oni atribuas per helpo de verbo al subjekto a\u016d al objekta komplemento.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044d\u0434\u044b\u043a\u0430\u0442\u044b\u045e"], "fr": ["attribut (du sujet, du C.O.D.)"], "nl": ["bepaling van gesteldheid", "naamwoordelijk deel v.h. gezegde"], "pt": ["predicativo"], "ru": ["\u0438\u043c\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f \u0447\u0430\u0441\u0442\u044c \u0441\u043a\u0430\u0437\u0443\u0435\u043c\u043e\u0433\u043e", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u0438\u043a\u0430\u0442\u0438\u0432"], "de": ["Pr\u00e4dikativum", "Pr\u00e4dikatserg\u00e4nzung"], "hu": ["\u00e1ll\u00edtm\u00e1ny n\u00e9vsz\u00f3i r\u00e9sze"], "es": ["predicativo"]}, "examples": [["En la frazoj \u00abla tago estas bela\u00bb, \u00abmi fari\u011dis kapitano\u00bb, \u00abvi \u015dajnas malgaja\u00bb, la vortoj \u00abbela\u00bb, \u00abkapitano\u00bb, \u00abmalgaja\u00bb estas la predikativoj de la subjektoj \u00abtago\u00bb, \u00abmi\u00bb, \u00abvi\u00bb", null], ["En la frazoj \u00abne nomu min re\u011dido\u00bb, \u00aboni ne povas konsideri neekzistantaj tiujn faktojn\u00bb, la vortoj \u00abre\u011dido\u00bb, \u00abneekzistantaj\u00bb estas la predikativoj de la objektaj komplementoj \u00abmin\u00bb, \u00abfaktojn\u00bb", null]], "subdefinitions": []}], "root": "predikativ", "primary": true}, "adsorbi": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Ne konfuzu kun absorbi."], "primary definition": "(transitiva) Logi kaj fiksi sur sian surfacon ian substancon.", "translations": {"fr": ["adsorber"], "nl": ["adsorberen"]}, "examples": [["grava propra\u0135o de la argiloj estas ilia kapablo sorbi kaj adsorbi multenombrajn kemiajn substancojn", "Vikipedio, artikolo \u00abargilo\u00bb, 2009-08-19"]], "subdefinitions": []}], "root": "adsorb", "primary": true}, "metiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Homo profesie manlaboranta.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u043c\u0435\u0441\u044c\u043d\u0456\u043a"], "en": ["blue-collar worker"], "nl": ["ambachtsman"], "ru": ["\u0440\u0435\u043c\u0435\u0441\u043b\u0435\u043d\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Handwerker"], "hu": ["mesterember", "k\u00e9zm\u0171ves", "iparos"], "sk": ["remeseln\u00edk"], "br": ["artizan", "dornwezhour"], "pl": ["rzemie\u015blnik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "meti", "primary": false}, "adsorbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Surfaca fiksado de substanco.", "translations": {"fr": ["adsorption"], "nl": ["adsorptie"]}, "examples": [["per teknologio kombinanta adsorbon kun purigo, katalizo kaj bruligo \u0109inaj sciencistoj sukcese solvis la problemon de poluo de medio pro granda kvanto da eluzita organika gaso", "-, \u0108ina sukceso..., Espero.com.cn, 2009-08"]], "subdefinitions": []}], "root": "adsorb", "primary": false}, "progresigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u044c\u0432\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u0443\u0434\u0437\u0435\u0439\u043d\u0456\u0447\u0430\u0446\u044c", "\u0441\u043f\u0440\u044b\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["promouvoir"], "nl": ["bevorderen"], "ru": ["\u0440\u0430\u0437\u0432\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u043f\u043e\u0441\u043e\u0431\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["voranbringen"], "fa": ["\u067e\u06cc\u0634\u0628\u0631\u062f\u0646"], "hu": ["el\u0151revisz", "fejleszt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "progres", "primary": false}, "nenieslando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko sen klara havanto a\u016d lo\u011dantaro; ofte tia limzono inter regnoj.", "translations": {"fr": ["no man's land"], "en": ["no man's land"]}, "examples": [["sude de chi tie komenci\u011das nenieslando. Certa frontlinio tute ne ekzistas", "P. Kuusberg, Somermeze, 1981"], ["tiuj homoj estis fisenditaj en nenieslandon el kiu ili eble neniam eliros", "H. Pinter, trad. A. Fern\u00e1ndez, [Nobel-premia parolado], 2006-02"]], "subdefinitions": []}], "root": "land", "primary": false}, "deputi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Elekti kaj sendi kiel reprezentanton en parlamenton.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u0431\u0440\u0430\u0446\u044c \u0434\u044d\u043f\u0443\u0442\u0430\u0442\u0430\u043c (\u043a\u0430\u0433\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456)"], "fr": ["d\u00e9puter"], "en": ["depute"], "pt": ["deputar", "eleger"], "ru": ["\u0438\u0437\u0431\u0440\u0430\u0442\u044c \u0434\u0435\u043f\u0443\u0442\u0430\u0442\u0430"], "de": ["abordnen", "entsenden"], "pl": ["deputowa\u0107"], "es": ["diputar"]}, "examples": [["maldekstrula deputito", null], ["\u0109iu moderna demokratio havas deputitaron", null]], "subdefinitions": []}], "root": "deput", "primary": true}, "kalsono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pantaloneto portata kiel subvesto sub pantalono a\u016d jupo.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043b\u044c\u0441\u043e\u043d\u044b", "\u043f\u0430\u043d\u0442\u0430\u043b\u043e\u043d\u044b (\u0431\u0435\u043b\u044c\u0451)", "\u043f\u043e\u0434\u0448\u0442\u0430\u043d\u043d\u0438\u043a\u0438", "\u0442\u0440\u0443\u0441\u044b"], "fr": ["cale\u00e7on", "culotte (sous-v\u00eatement)", "slip"], "bg": ["\u0434\u043e\u043b\u043d\u0438 \u0433\u0430\u0449\u0438"], "nl": ["onderbroek"], "ca": ["calces", "bragues", "cal\u00e7otets"], "de": ["Unterhose"], "hu": ["als\u00f3nadr\u00e1g"], "fa": ["\u0632\u06cc\u0631\u0634\u0644\u0648\u0627\u0631\u06cc", "\u0634\u0648\u0631\u062a"], "en": ["underpants", "undershorts", "drawers"], "es": ["calz\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kalson", "primary": true}, "tolteka": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la toltekoj.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u043b\u044c\u0442\u0435\u043a\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["tolt\u00e8que (adj.)"], "pl": ["toltecki"], "pt": ["tolteca"]}, "examples": [["en la provinco situas la urbo Tula, kun ruinaro de la anta\u016dkonkera urbo \u00abTollan\u00bb, supozata iama \u0109efurbo de la tolteka regno.", "Vikipedio, Hidalgo (Meksiko), 2005-01-22"]], "subdefinitions": []}], "root": "toltek", "primary": false}, "poeto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Verkisto de poezio", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u044d\u0442"], "fr": ["po\u00e8te"], "en": ["poet"], "nl": ["dichter", "po\u00ebet"], "pt": ["poeta"], "be": ["\u043f\u0430\u044d\u0442", "\u043f\u0430\u044d\u0442\u0430"], "ca": ["poeta"], "de": ["Poet", "Dichter"], "hu": ["k\u00f6lt\u0151", "po\u00e9ta"], "es": ["poeta"]}, "examples": [["a\u0109', mi revis esti poeto, kaj nun vidu... reklamisto!", "Alberto Garc\u00eda Fumero: Kura\u011do, Monatojaro 2002a, numero 2a, p. 23a"]], "subdefinitions": []}], "root": "poet", "primary": true}, "\u015dercema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiu volonte ridigas, kiu ne longe restas tute serioza.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0443\u0442\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439 (\u043e \u0447\u0435\u043b\u043e\u0432\u0435\u043a\u0435)", "\u0441\u043a\u043b\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439 \u043a \u0448\u0443\u0442\u043a\u0430\u043c"], "fr": ["blagueur (adj.)", "plaisantin (adj.)"], "it": ["scherzoso"]}, "examples": [["tiu fortika, sana, gaja kaj \u015dercema maljunulo", "Voja\u011dimpresoj, \u0109e Lev Tolstoj en Jasnaja Poljana"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015derc", "primary": false}, "antracito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plej bonkvalita speco de terkarbo, konsistanta el preska\u016d pura karbono kaj liveranta grandan varmon.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0442\u0440\u0430\u0446\u044b\u0442"], "fr": ["anthracite"], "en": ["anthracite"], "ru": ["\u0430\u043d\u0442\u0440\u0430\u0446\u0438\u0442"], "ca": ["antracita"], "de": ["Anthrazitkohle"], "hu": ["antracit"], "fa": ["\u0622\u0646\u062a\u0631\u0627\u0633\u06cc\u062a"], "es": ["antracita"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "antracit", "primary": true}, "tolteko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Indiano el nacio, kiu vivis en centra Meksiko, prospera precipe de la 10a \u011dis la 12a jarcento.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u043b\u044c\u0442\u0435\u043a"], "fr": ["Tolt\u00e8que (subst.)"], "pl": ["Toltek"]}, "examples": [["en la 15a jarcento la aztekoj fari\u011dis la \u0109efa gento de Meksiko, venkinte la toltekojn kaj la zapatekojn.", "Vikipedio, aztekoj, 2005-08-11"]], "subdefinitions": []}], "root": "toltek", "primary": true}, "baledo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u043b\u0435\u0442"], "fr": ["ballet"], "de": ["Ballet"], "pl": ["balet"], "ru": ["\u0431\u0430\u043b\u0435\u0442"]}, "examples": [["la baledo \u00abDu jarsezonoj\u00bb subtenas tiun ideon kaj proponas vizion pri \u011di", "Kongresa Libro 2002"], ["oni vidis \u015din en \u0124arkovo kun baledestro", "La majstro kaj Margarita, p. 356"]], "subdefinitions": []}], "root": "baled", "primary": true}, "penio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Mona subunuo egala al centono de kanada dolaro, brituja pundo, finlanda marko...; tiomvalora monero.", "translations": {"fa": ["\u067e\u0646\u06cc"], "fr": ["penny"], "en": ["penny"], "nl": ["penny"], "pt": ["p\u00eani"]}, "examples": [["se Dio lasus nin trovi sur strato sepdek kvin peniojn, anka\u016d ni a\u0109etus printempajn paltojn", "T. Pakkala, trad. A. Karkiainen, Mensogulinoj, La Ondo de Esperanto, 2001:3 (77)"]], "subdefinitions": []}], "root": "peni", "primary": true}, "ripara\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto riparita, remetita en ta\u016dgan staton.", "translations": {"fr": ["r\u00e9paration (endroit r\u00e9par\u00e9)"], "hu": ["jav\u00edtott (alkat)r\u00e9sz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ripar", "primary": false}, "urbodomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konstrua\u0135o funkcianta kiel \u0109efoficejo kaj solenejo de urba administro.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0442\u0443\u0448\u0430"], "fr": ["h\u00f4tel de ville", "mairie"], "bg": ["\u043a\u043c\u0435\u0442\u0441\u0442\u0432\u043e"], "nl": ["stadhuis"], "ru": ["\u0433\u043e\u0440\u043e\u0434\u0441\u043a\u0430\u044f \u0443\u043f\u0440\u0430\u0432\u0430", "\u0440\u0430\u0442\u0443\u0448\u0430", "\u043c\u044d\u0440\u0438\u044f (\u0434\u043e\u043c)"], "de": ["Rathaus"], "tr": ["belediye", "belediye binas\u0131"], "sv": ["stadshus"], "hu": ["v\u00e1rosh\u00e1za"], "br": ["ti-k\u00ear"], "pl": ["ratusz"]}, "examples": [["la mikskolora blazono sur la malnova urbodomo", "Fabeloj, volumo 1, kupra porko"]], "subdefinitions": []}], "root": "dom", "primary": false}, "vinagro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Acidigita vino uzata kiel spica\u0135o.", "translations": {"be": ["\u0432\u043e\u0446\u0430\u0442"], "fr": ["vinaigre"], "bg": ["\u043e\u0446\u0435\u0442"], "el": ["\u03be\u03af\u03b4\u03b9"], "de": ["Essig"], "hu": ["ecet"], "fa": ["\u0633\u0631\u06a9\u0647"], "en": ["vinegar"], "he": ["\u05d7\u05d5\u05de\u05e5"], "ru": ["\u0443\u043a\u0441\u0443\u0441"], "nl": ["azijn"], "pt": ["vinagre"], "tr": ["sirke"], "sv": ["vin\u00e4ger"], "sk": ["ocot"], "pl": ["ocet"]}, "examples": [["\u0109esis esti vino kaj vinagro ne fari\u011dis", "Z"], ["pli allogas kulero da mielo ol da vinagro barelo", "Proverbaro esperanta"], ["havi vinagron en la mieno", "Proverbaro esperanta"], ["vinagra humoro, tono", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "vinagr", "primary": true}, "deponatesto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Atesta slipo pri deponita a\u0135o.", "translations": {"fa": ["\u0631\u0633\u06cc\u062f \u0633\u067e\u0631\u062f\u0647", "\u0628\u0631\u06af\u0647\u0654 \u0633\u067e\u0631\u062f\u0647"], "de": ["Depositenschein", "Verwahrschein"], "ru": ["\u0434\u0435\u043f\u043e\u0437\u0438\u0442\u043d\u043e\u0435 \u0441\u0432\u0438\u0434\u0435\u0442\u0435\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u0434\u0435\u043f\u043e\u0437\u0438\u0442\u043d\u044b\u0439 \u0441\u0435\u0440\u0442\u0438\u0444\u0438\u043a\u0430\u0442"], "hu": ["let\u00e9ti jegy", "bet\u00e9ti elismerv\u00e9ny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "depon", "primary": false}, "sistematiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Parto de scienco difinanta kaj ordiganta klasojn, precipe vivulajn grupojn en biologio.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0438\u0441\u0442\u0435\u043c\u0430\u0442\u0438\u043a\u0430"], "fr": ["syst\u00e9matique (biologie...)"]}, "examples": [["Mamula Sistematiko hazarde estas mia fako", "A. Martins, Salmo trutta..., soc.culture.esperanto, 1997-04-15"]], "subdefinitions": []}], "root": "sistematik", "primary": true}, "mejlo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "mezurunuo de vojlongo, malegala la\u016d la landoj: angla 1609 m; germana 1420 m; mara 1852 m....", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u043b\u044f"], "fr": ["mille (unit\u00e9 de distance)"], "bg": ["\u043c\u0438\u043b\u044f"], "nl": ["mijl"], "pt": ["milha"], "ru": ["\u043c\u0438\u043b\u044f"], "ca": ["milla"], "de": ["Meile"], "sv": ["mil"], "hu": ["m\u00e9rf\u00f6ld"], "fa": ["\u0645\u06cc\u0644 (\u0648\u0627\u062d\u062f \u0637\u0648\u0644)", "\u0645\u0627\u06cc\u0644 (\u0648\u0627\u062d\u062f \u0637\u0648\u0644)"], "en": ["mile"], "br": ["miltir"], "es": ["milla"]}, "examples": [["longa estas la mejlo por la ellacigita migranto", "trad. T. T. Anuruddha, La Vojo al Nirvano a\u016d la Dhammapado, 5:60, B\u1ed3-T\u00e1t-Csoma-Instituto por Budhologio, 1973"]], "subdefinitions": []}], "root": "mejl", "primary": true}, "kla\u016dstrofobio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043a\u043b\u0430\u0443\u0441\u0442\u0440\u043e\u0444\u043e\u0431\u0438\u044f"], "fr": ["claustrophobie"], "en": ["claustrophobia"], "nl": ["claustrofobie"], "fa": ["\u062a\u0646\u06af\u0646\u0627\u0647\u0631\u0627\u0633\u06cc"], "de": ["Klaustrofobie", "Platzangst"], "hu": ["z\u00e1rthelyiszony", "klausztrof\u00f3bia"]}, "examples": [["Prago estas urbo malsimila al \u0109iu alia anka\u016d pro \u0109i tiu obseda strangeco, pro iu sombra kla\u016dstrofobio, kiun oni povas travivi kaj trasenti vagante meze de \u011diaj konstrua\u0135oj, pro iu etoso de magia malespero, kiun ne povas mildigi la baroka beleco de \u011dia pejza\u011do", "Mauro Nervi: Kafka en Prago. Kiel oni vivas en ka\u011do sen kradoj. IKU 1996, Prago"]], "subdefinitions": []}], "root": "kla\u016dstrofobi", "primary": true}, "multiplikanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nombro, per kiu oni multiplikas alian nombron.", "translations": {"be": ["\u043c\u043d\u043e\u0436\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["multiplicateur"], "en": ["multiplier"], "nl": ["vermenigvuldiger"], "ru": ["\u043c\u043d\u043e\u0436\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Multiplikator"], "hu": ["szorz\u00f3"], "pl": ["mno\u017cnik", "multiplikator"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "multiplik", "primary": false}, "merinolano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lano de merino.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0440\u0438\u043d\u043e\u0441\u043e\u0432\u0430\u044f \u0448\u0435\u0440\u0441\u0442\u044c"], "en": ["merino wool"], "nl": ["merinoswol"], "pt": ["merino"], "de": ["Merinowolle"], "hu": ["merin\u00f3i gyapj\u00fa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "merin", "primary": false}, "savklapo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Klapo, kiu en kaldronego de vaporma\u015dino malfermi\u011das per si mem sub forta premo, por lasi eli\u011di parton de la vaporo, kaj malhelpi tiel eksplodon de la kaldronego.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u0430\u043f\u0430\u043d"], "fr": ["soupape de s\u00e9curit\u00e9"], "en": ["pop-off valve", "safety valve"], "nl": ["veiligheidsklep", "veiligheidsventiel"], "ru": ["\u043a\u043b\u0430\u043f\u0430\u043d"], "de": ["Schutzklappe", "\u00dcberdruckventil"], "hu": ["biztons\u00e1gi szelep", "t\u00falnyom\u00e1sszelep"]}, "examples": [["la vulkanoj estas la savklapoj de la tera globo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "klap", "primary": false}, "indulgenco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plena a\u016d parta anta\u016dliberigo je la punoj merititaj pro pekoj, konsentita de la Eklezio la\u016d difinitaj kondi\u0109oj (fasto, pre\u011do, almozo kaj tiel plu).", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0434\u0443\u043b\u044c\u0433\u0435\u043d\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["indulgence (cath.)"], "nl": ["aflaat"], "pt": ["indulg\u00eancia (catolicismo)"], "ru": ["\u0438\u043d\u0434\u0443\u043b\u044c\u0433\u0435\u043d\u0446\u0438\u044f", "\u043e\u0442\u043f\u0443\u0449\u0435\u043d\u0438\u0435 \u0433\u0440\u0435\u0445\u043e\u0432"], "de": ["Ablass"], "hu": ["b\u00facs\u00fa (b\u0171nbocs\u00e1nat)", "b\u0171nbocs\u00e1nat"], "fa": ["\u06af\u0630\u0634\u062a", "\u0686\u0634\u0645\u200c\u067e\u0648\u0634\u06cc", "\u0627\u063a\u0645\u0627\u0636"], "pl": ["odpust"], "es": ["indulgencia"]}, "examples": [["gajni, meriti indulgencojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "indulgenc", "primary": true}, "rapo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de brasiko (Brassica rapa), kun dika man\u011debla radiko.", "translations": {"be": ["\u0440\u044d\u043f\u0430"], "en": ["turnip"], "nl": ["raap"], "pt": ["couve-r\u00e1bano"], "ru": ["\u0440\u0435\u043f\u0430"], "de": ["Stoppelr\u00fcbe"], "hu": ["tarl\u00f3r\u00e9pa", "kerekr\u00e9pa", "feh\u00e9rr\u00e9pa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "rap", "primary": true}, "duonkondukeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de duonkonduka materialo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u0443\u043f\u0440\u043e\u0432\u043e\u0434\u0438\u043c\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["semiconductivit\u00e9"], "hu": ["f\u00e9lvezet\u0151 k\u00e9pess\u00e9g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konduk", "primary": false}, "tao": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u00abTao\u00bb \u00abtaoismo\u00bb kaj \u00abtaoisto\u00bb estas pli uzataj, sed malpli regulaj formoj ol \u00abda\u016do\u00bb, \u00abda\u016dismo\u00bb, \u00abda\u016disto."], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0434\u0430\u043e"], "fr": ["dao (tao)", "tao"], "zh": ["\u9053 [d\u00e0o]"], "pl": ["tao"], "pt": ["tao"], "es": ["tao"], "hu": ["tao"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ta", "primary": true}, "totemismo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Soci-religia sistemo bazita sur parenceco kaj ligo inter iu totemo kaj iu homa grupo.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u0442\u044d\u043c\u0456\u0437\u043c"], "en": ["totemism"], "nl": ["totemisme"], "pt": ["totemismo"], "ru": ["\u0442\u043e\u0442\u0435\u043c\u0438\u0437\u043c"], "de": ["Totemismus", "Stammesglaube"], "hu": ["totemizmus"], "es": ["totemismo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "totem", "primary": false}, "eventual(a\u0135)o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eventuala fakto.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0433\u0447\u044b\u043c\u044b \u0432\u044b\u043f\u0430\u0434\u0430\u043a", "\u0456\u043c\u0430\u0432\u0435\u0440\u043d\u044b \u0432\u044b\u043f\u0430\u0434\u0430\u043a", "\u043c\u0430\u0433\u0447\u044b\u043c\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043c\u0430\u0436\u043b\u0456\u0432\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["\u00e9ventualit\u00e9"], "pl": ["ewetualno\u015b\u0107"], "ru": ["\u0432\u043e\u0437\u043c\u043e\u0436\u043d\u044b\u0439 \u0441\u043b\u0443\u0447\u0430\u0439", "\u0432\u043e\u0437\u043c\u043e\u0436\u043d\u043e\u0435 \u043e\u0431\u0441\u0442\u043e\u044f\u0442\u0435\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Eventualit\u00e4t", "etwa eintretender Umstand", "m\u00f6gliches Ereignis"], "es": ["eventualidad"], "hu": ["eshet\u0151s\u00e9g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "eventual", "primary": false}, "malkonfidema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiu emas malkonfidi.", "translations": {"fr": ["d\u00e9fiant", "m\u00e9fiant", "soup\u00e7onneux"], "hu": ["bizalmatlan", "gyanakv\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konfid", "primary": false}, "\u015dtupetaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ilo el du longaj stangoj kunigitaj per transversaj bastonoj, sur kiujn oni metas la piedojn por supren a\u016d malsupren iri.", "translations": {"be": ["\u0434\u0440\u0430\u0431\u0456\u043d\u044b"], "fr": ["\u00e9chelle (mat\u00e9rielle)"], "bg": ["\u0441\u0442\u044a\u043b\u0431\u0430"], "nl": ["ladder"], "ru": ["\u043b\u0435\u0441\u0442\u043d\u0438\u0446\u0430 (\u043f\u0440\u0438\u0441\u0442\u0430\u0432\u043d\u0430\u044f)", "\u0441\u0442\u0440\u0435\u043c\u044f\u043d\u043a\u0430"], "de": ["Leiter"], "sv": ["stege"], "hu": ["l\u00e9tra"], "en": ["ladder"], "it": ["scala (portatile, scaletta)", "scaletta"], "es": ["escalerilla"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dtup", "primary": false}, "etmoido": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frunta osto.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0435\u0448\u0451\u0442\u0447\u0430\u0442\u0430\u044f \u043a\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["ethmo\u00efde"], "pt": ["etm\u00f3ide"], "la": ["Os ethmoidale"], "ca": ["etmoide"], "de": ["Siebbein"], "hu": ["rostacsont", "ethmoida"], "pl": ["ko\u015b\u0107 sitowa"], "es": ["etmoides"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "etmoid", "primary": true}, "plenbu\u015do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvanto, kiun povas enteni la bu\u015do.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043b\u043d\u044b\u0439 \u0440\u043e\u0442 (\u0447\u0435\u0433\u043e-\u043b.)", "\u043a\u0443\u0441\u043e\u043a", "\u0433\u043b\u043e\u0442\u043e\u043a"], "fr": ["bouch\u00e9e", "lamp\u00e9e"], "en": ["mouthful"], "nl": ["mondvol"], "de": ["Mundvoll"], "hu": ["falat"], "fa": ["\u0644\u0642\u0645\u0647", "\u062c\u0631\u0639\u0647"], "br": ["genaouad"], "pl": ["k\u0119s", "\u0142yk"], "he": ["\u05de\u05dc\u05d5\u05d0 \u05d4\u05e4\u05d4"]}, "examples": [["S-ro Veselov eltrinkis unu plenbu\u015don da ru\u011da vino el glaso staranta anta\u016d si", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 15a"]], "subdefinitions": []}], "root": "bu\u015d", "primary": false}, "osmanida": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "De la Osmanidoj, de ilia regno, de ilia kulturo.", "translations": {"fa": ["\u0639\u062b\u0645\u0627\u0646\u06cc"], "fr": ["ottoman (adj.)"], "nl": ["Ottomaans", "Osmaans"], "de": ["osmanisch"], "it": ["ottomano (agg.)"], "hu": ["ottom\u00e1n"]}, "examples": [["en la Osmana Imperio, nur islamanoj uzis la islaman kalendaron", "A. Tsirimokos, Re: Ar\u0125aikaj mezurunuoj en Esperanto, soc.culture.esperanto, 2004-03-19"]], "subdefinitions": []}], "root": "Osman", "primary": false}, "sonorigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ka\u016dzi sonoron per tiucela ilo.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0432\u043e\u043d\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0437\u0432\u043e\u043d\u0438\u0442\u044c"], "fr": ["sonner (sonnette, cloche, etc.)"], "de": ["t\u00f6nen lassen", "klingen lassen", "l\u00e4uten lassen"], "nl": ["bellen", "aanbellen"], "hu": ["csenget", "harangozik"]}, "examples": [["bonvolu sonorigi al la servisto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "sonor", "primary": false}, "pa\u016dso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pa\u016dsado.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u044c\u043a\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043a\u0430\u043f\u0456\u044f\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0456\u043c\u0456\u0442\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0456\u043c\u0456\u0442\u0430\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["calque (imitation)"], "nl": ["calque"], "pt": ["decalcagem", "decalque"], "ru": ["\u043a\u0430\u043b\u044c\u043a\u0430 (\u043a\u043e\u043f\u0438\u044f, \u0438\u043c\u0438\u0442\u0430\u0446\u0438\u044f)", "\u043a\u043e\u043f\u0438\u044f", "\u0438\u043c\u0438\u0442\u0430\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Durchpausen"], "hu": ["pauszol\u00e1s", "lem\u00e1sol\u00e1s"], "pl": ["kalkowanie"], "es": ["calco (imitaci\u00f3n)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u044c\u043a\u0430", "\u043a\u043e\u043f\u0456\u044f", "\u0456\u043c\u0456\u0442\u0430\u0446\u044b\u044f"], "de": ["Pause", "Kopie"], "hu": ["m\u00e1solat", "pausz"]}, "examples": [["RGADA estas pa\u016dso de la rusa siglo signifanta \u00abrusia \u015dtata arkivo de antikvaj aktoj\u00bb", "Sergej Derevjanni\u0125, Atrakcio por lingvo\u015datantoj? (I. Maier, W. F. Pilger, duamana traduko por la Rusa Caro), Monato, jaro 2001a, numero 11a, p. 30a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pa\u016ds", "primary": false}, "nomumi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Difini iun por iu posteno, ofico, rango.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u044b\u0437\u043d\u0430\u0447\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["nommer (\u00e0 une fonction)"], "en": ["nominate"], "nl": ["benoemen"], "pt": ["nomear"], "ru": ["\u043d\u0430\u0437\u043d\u0430\u0447\u0438\u0442\u044c"], "de": ["ernennen", "nominieren"], "sv": ["utn\u00e4mna"], "hu": ["kinevez"], "br": ["envel da"]}, "examples": [["la ministro nomumis lin ju\u011disto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "nom", "primary": false}, "pa\u016dsi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Desegni sur diafana folio la\u016d suba \u015dablono a\u016d modelo.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u044c\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043a\u0430\u043f\u0456\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["calquer", "d\u00e9calquer"], "en": ["trace"], "nl": ["calqueren", "overtrekken (calqueren)"], "pt": ["decalcar"], "ru": ["\u043a\u0430\u043b\u044c\u043a\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043a\u043e\u043f\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["durchpausen"], "hu": ["\u00e1tm\u00e1sol", "pauszol"], "es": ["calcar"], "pl": ["kalkowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ekzakte imiti.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043b\u044c\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043a\u0430\u043f\u0456\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0456\u043c\u0456\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "en": ["slavishly reproduce"], "nl": ["imiteren"], "ru": ["\u043a\u043e\u043f\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0438\u043c\u0438\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "hu": ["ut\u00e1noz", "lekop\u00edroz"]}, "examples": [["la Popola Partio \u0109iam pa\u016dsanta la e\u016dskan politikon de siaj rivaloj", "Hektor Alos i Font, nur etaj esperoj pri balda\u016da solvo, Monato, jaro 2002a, numero 8a, p. 11a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pa\u016ds", "primary": true}, "preposto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108efa pastro de pre\u011dejo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0445\u043e\u0434\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0441\u0432\u044f\u0449\u0435\u043d\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["cur\u00e9"], "nl": ["pastoor"], "pt": ["p\u00e1roco", "vig\u00e1rio", "padre-cura"], "hu": ["pr\u00e9post"]}, "examples": [["\u015dia edzo estas \u0109arma homo! Li nun estas milita preposto en Jalto", "Ivan G. \u015cirjaev, Sen titolo, \u0109apitro 42a"]], "subdefinitions": []}], "root": "prepost", "primary": true}, "komence de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dum la unua parto de.", "translations": {"ru": ["\u0432 \u043d\u0430\u0447\u0430\u043b\u0435"], "fr": ["au commencement de", "au d\u00e9but de"], "nl": ["vanaf"], "pl": ["na pocz\u0105tku"]}, "examples": [["mi komence de \u0109i tiu libreto diris, ke eble esperanto vivos sub du formoj", "La bona lingvo, p. 77a"], ["komence de 2002 \u015dan\u011di\u011dis ne nur la mono de la e\u016dropuniaj landoj, sed anka\u016d la po\u015dtmarkoj", "Katinjo Fetes-Tosegi: E\u016dro-po\u015dtmarkoj, Monato, jaro 2002a, numero 2a, p. 10a"]], "subdefinitions": []}], "root": "komenc", "primary": false}, "sturgo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de acipensero (Acipenser sturio).", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u0435\u0442\u0440"], "fr": ["esturgeon"], "en": ["sturgeon"], "nl": ["steur"], "ru": ["\u0430\u0442\u043b\u0430\u043d\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439 \u043e\u0441\u0451\u0442\u0440", "\u0431\u0430\u043b\u0442\u0438\u0439\u0441\u043a\u0438\u0439 \u043e\u0441\u0451\u0442\u0440"], "de": ["St\u00f6r"], "it": ["storione (genere sturgo)"], "hu": ["k\u00f6z\u00f6ns\u00e9ges tok"], "sv": ["st\u00f6r"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sturg", "primary": true}, "baskul\u015dalto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015caltilo, kiu funkcias per baskula movo.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u043a\u043b\u044e\u0447\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a", "\u0442\u0443\u043c\u0431\u043b\u0435\u0440"], "fr": ["interrupteur \u00e0 bascule"], "en": ["toggle switch"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u043a\u043b\u044e\u0447\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c", "\u0442\u0443\u043c\u0431\u043b\u0435\u0440"], "it": ["interruttore"], "es": ["conmutador de palanca"], "hu": ["billen\u0151kapcsol\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dalt", "primary": false}, "mapigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Prezenti iun spacon, farante mapon de \u011di.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u043d\u0435\u0441\u0442\u0438 \u043d\u0430 \u043a\u0430\u0440\u0442\u0443"], "fr": ["dessiner la carte de"], "de": ["kartographieren"], "pl": ["rysowa\u0107 map\u0119", "nanosi\u0107 na map\u0119", "rysowa\u0107 plan", "nanosi\u0107 na plan"]}, "examples": [["oni anka\u016d sufi\u0109e detale mapigis la marprofundon", "krab Re: (vetero) varmeco en la norda duonglobo soc.culture.esperanto, 1995-01-11"]], "subdefinitions": []}], "root": "map", "primary": false}, "fosilia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilatanta al fosilio, havanta econ de fosilio.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043a\u0430\u043f\u043d\u0451\u0432\u044b", "\u0430\u043a\u0430\u043c\u044f\u043d\u0435\u043b\u044b", "\u0441\u043a\u0430\u043c\u044f\u043d\u0435\u043b\u044b", "\u0432\u044b\u043c\u0435\u0440\u043b\u044b"], "fr": ["fossile (adj.)", "fossilis\u00e9"], "nl": ["fossiel (b.nw.)"], "ru": ["\u0438\u0441\u043a\u043e\u043f\u0430\u0435\u043c\u044b\u0439", "\u043e\u043a\u0430\u043c\u0435\u043d\u0435\u043b\u044b\u0439", "\u0432\u044b\u043c\u0435\u0440\u0448\u0438\u0439"], "de": ["fossil", "versteinert"], "hu": ["megk\u00f6vesedett", "fosszilis", "\u00e1satag"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fosili", "primary": false}, "fosilio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nomo donata al \u015dtoni\u011dintaj vegeta\u0135oj a\u016d animalaj resta\u0135oj a\u016d postsignoj, kiujn oni trovas en teraj tavoloj pli fruaj ol la nuna geologia epoko.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043a\u0430\u043f\u0435\u043d\u044c", "\u0430\u043a\u0430\u043c\u044f\u043d\u0435\u043b\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["fossile (subst.)"], "en": ["fossil"], "nl": ["fossiel (z.nw.)"], "pt": ["f\u00f3ssil"], "ru": ["\u0438\u0441\u043a\u043e\u043f\u0430\u0435\u043c\u043e\u0435", "\u043e\u043a\u0430\u043c\u0435\u043d\u0435\u043b\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Fossil", "Petrefakt", "Versteinerung"], "hu": ["k\u00f6v\u00fclet", "fossz\u00edlia"], "es": ["f\u00f3sil"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "fosili", "primary": true}, "skuege": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Abrupte kaj krude.", "translations": {"hu": ["hevesen"]}, "examples": [["li kisis sian patrinon tiel skuege, ke \u015di preska\u016d renversi\u011dis", "Fabeloj, volumo 1, \u011dardeno de la paradizo"]], "subdefinitions": []}], "root": "sku", "primary": false}, "trilitera\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plurlitera\u0135o el tri literoj.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u044b\u0433\u0440\u0430\u0444"], "en": ["trigraph"], "nl": ["drielettergroep"], "ru": ["\u0442\u0440\u0438\u0433\u0440\u0430\u0444", "\u0442\u0440\u0451\u0445\u0431\u0443\u043a\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u0435 \u0431\u0443\u043a\u0432\u043e\u0441\u043e\u0447\u0435\u0442\u0430\u043d\u0438\u0435"], "it": ["trigramma"], "hu": ["h\u00e1romjegy\u0171 bet\u0171"]}, "examples": [["la germana trilitera\u0135o sch estas legata kiel \u015d", null]], "subdefinitions": []}], "root": "liter", "primary": false}, "\u015dtrumpo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sakforma al\u011dustigita \u011disgenua piedvesto trikita.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u043d\u0447\u043e\u0445\u0430"], "fr": ["bas"], "en": ["stocking"], "nl": ["kous"], "pt": ["meia"], "el": ["\u03ba\u03ac\u03bb\u03c4\u03c3\u03b1"], "de": ["Strumpf"], "it": ["calza"], "hu": ["harisnya"], "ru": ["\u0447\u0443\u043b\u043e\u043a"], "sv": ["strumpa"], "es": ["calceta"]}, "examples": [["mi vestis la nigrajn \u015dtrumpojn kaj nigran kostumon", "Spomenka \u015ctimec: Hejmo en Meze\u016dropo, Monatojaro 1996a, numero 1a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dtrump", "primary": true}, "silo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015caktforma stokejo por meti en \u011din grenon, legomojn kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u0441\u0456\u043b\u0430\u0441\u043d\u0430\u044f \u044f\u043c\u0430", "\u0441\u0456\u043b\u0430\u0441\u043d\u0430\u044f \u0432\u0435\u0436\u0430"], "fr": ["silo"], "nl": ["silo"], "pt": ["silo"], "ru": ["\u0441\u0438\u043b\u043e\u0441\u043d\u0430\u044f \u044f\u043c\u0430", "\u0441\u0438\u043b\u043e\u0441\u043d\u0430\u044f \u0431\u0430\u0448\u043d\u044f"], "de": ["Silo"], "hu": ["sil\u00f3"], "es": ["silo"]}, "examples": [["prezo por konstruo de deponejoj kaj siloj por \u015dtata instanco", "Gilbert R. Ledon: Esenco de korupto, Monatojaro 2002a, numero 1a, p. 8a"]], "subdefinitions": []}], "root": "sil", "primary": true}, "genui\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekstari sur la genuoj.", "translations": {"be": ["\u043a\u043b\u0435\u043d\u0447\u044b\u0446\u044c"], "fr": ["se mettre \u00e0 genoux", "s'agenouiller"], "nl": ["knielen"], "ru": ["\u043f\u0440\u0435\u043a\u043b\u043e\u043d\u0438\u0442\u044c \u043a\u043e\u043b\u0435\u043d\u0438", "\u0432\u0441\u0442\u0430\u0442\u044c \u043d\u0430 \u043a\u043e\u043b\u0435\u043d\u0438"], "de": ["Knie beugen", "knien", "niederknien"], "tr": ["diz \u00e7\u00f6kmek"], "hu": ["let\u00e9rdel", "let\u00e9rdepel"]}, "examples": [["li veturigis lin sur sia dua \u0109aro; kaj oni kriis anta\u016d li: Genui\u011du!", "La Malnova TestamentoGenezo 41:43"], ["la vidvino genui\u011dis anta\u016d la malalta lita\u0135o", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "genu", "primary": false}, "paleolitiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pra\u015dtonepoko, ekinta \u0109irka\u016d tri milionoj da jaroj a.K., dum kiu homoj sin vivtenis per \u0109aso kaj kolektado, kaj el kiu restas iloj el \u0109izita \u015dtono.", "translations": {"fr": ["pal\u00e9olithique"], "nl": ["paleolithicum"], "pl": ["paleolit"], "pt": ["paleol\u00edtico"]}, "examples": [["la Neandertala homtipo, konata el la paleolitiko", "Kaptay J\u00f3zsef, La urbo Tata, [vidita je 2006-04-28]"], ["arkeologoj supozis, ke fela piedvolva\u0135o aperis en paleolitiko", "Pang Bian, La historio de \u015duoj de \u0108inio (1), [vidita je 2006-04-28]"]], "subdefinitions": []}], "root": "paleolitik", "primary": true}, "anatomiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri anatomio.", "translations": {"fa": ["\u06a9\u0627\u0644\u0628\u062f\u0634\u0646\u0627\u0633"], "fr": ["anatomiste"], "de": ["Anatom"], "en": ["anatomist"]}, "examples": [["dissekcante la korpon, la anatomiisto ser\u0109as la animon, kaj, \u0109ar li ne trovas \u011din sub sia sekcilo, li tial konkludas, ke \u011di ne ekzistas", "A. Kardec, trad. L. C. Porto Carreiro Neto, La Libro de la Spiritoj, Brazila Spiritisma Federacio, 1946"]], "subdefinitions": []}], "root": "anatomi", "primary": false}, "mu\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Bleki kiel bovo.", "translations": {"be": ["\u043c\u044b\u0447\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["mugir"], "en": ["moo", "low"], "nl": ["loeien"], "pt": ["mugir", "bramir", "bramar", "rugir"], "ru": ["\u043c\u044b\u0447\u0430\u0442\u044c"], "de": ["br\u00fcllen"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (figure) Brui a\u016ddigante fortan, obtuzan, longe tiratan sonon.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u045e\u0446\u0456"], "en": ["roar", "bellow"], "nl": ["brullen"], "ru": ["\u0440\u0435\u0432\u0435\u0442\u044c"]}, "examples": [["mu\u011dado de \u015diphupo", null], ["mu\u011danta popolamaso", null], ["la rivero mu\u011dis, \u015dveligita de la printempaj pluvoj", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, la nigra virino"], ["ventego mu\u011dis terure", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, fi\u015dkaptisto kaj lia edzino"]], "subdefinitions": []}], "root": "mu\u011d", "primary": true}, "personeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tio, kio konsistigas la personon; propra kaj memstara ecaro.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0438\u0447\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["personnalit\u00e9"], "en": ["personality"], "nl": ["persoonlijkheid"], "be": ["\u0430\u0441\u043e\u0431\u0430", "\u0430\u0441\u0430\u0431\u0456\u0441\u0442\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0430\u0441\u0430\u0431\u043e\u0432\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "de": ["Pers\u00f6nlichkeit"], "tr": ["ki\u015filik", "\u015fahsiyet"], "hu": ["szem\u00e9lyis\u00e9g"], "es": ["personalidad"]}, "examples": [["tiu lernanto havas jam karakterizan personecon", null], ["la memoro estas nepra kondi\u0109o de la personeco", null], ["estas tre dezirinde, ke la senpersoneco kaj memstareco de nia afero \u0109iam pli kaj pli forti\u011du", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "person", "primary": false}, "anta\u016dvelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Velo, fiksita \u0109e la anta\u016dmasto.", "translations": {"ru": ["\u0444\u043e\u043a"], "fr": ["foc", "misaine"], "de": ["Fock", "Focksegel"], "en": ["foresail"], "hu": ["orrvitorla", "el\u0151t\u00f6rzsvitorla"]}, "examples": [["suprenlevinte la anta\u016dvelon kontra\u016d la vento, ili sin direktis al la sabla\u0135o", "La Nova TestamentoLa agoj 27:40"]], "subdefinitions": []}], "root": "vel", "primary": false}, "Adam": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo hebredevena.", "translations": {"ru": ["\u0410\u0434\u0430\u043c"], "fr": ["Adam"], "bg": ["\u0410\u0434\u0430\u043c"], "ca": ["Adam"], "de": ["Adam"], "it": ["Adamo"], "sv": ["Adam"], "en": ["Adam"], "es": ["Ad\u00e1n"], "br": ["Adam"], "pl": ["Adam"], "he": ["\u05d0\u05d3\u05dd"]}, "examples": [["Adamo, la filo de la Majstro, invitis lin hejmen post iu publika prezento", "Wolf Messing: Homo-Legendo, La Ondo de Esperanto, 1999, n-ro 58-59."]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "La\u016d la Biblio, la unua homo.", "translations": {}, "examples": [["Kaj Dio la Eternulo faris por Adam kaj por lia edzino vestojn el felo", "La Malnova Testamento, &Gen 3:21"]], "subdefinitions": []}], "root": "Adam", "primary": false}, "posedkazo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En kelkaj lingvoj, kazo indikanta apartenon.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0442\u044f\u0436\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u043f\u0430\u0434\u0435\u0436"], "en": ["possessive case"], "nl": ["possessief"], "pt": ["possessivo"], "de": ["besitzanzeigender Fall", "possessiver Fall"], "hu": ["birtokos eset"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kaz", "primary": false}, "proprulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu, al kiu io apartenas pro rajto de propreco.", "translations": {"be": ["\u0443\u043b\u0430\u0441\u044c\u043d\u0456\u043a", "\u0443\u043b\u0430\u0434\u0430\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["possesseur (subst.)", "propri\u00e9taire (subst.)"], "hu": ["tulajdonos"], "nl": ["eigenaar"], "ru": ["\u0441\u043e\u0431\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u0438\u043a", "\u0432\u043b\u0430\u0434\u0435\u043b\u0435\u0446"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "propr", "primary": false}, "trae": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "De unu flanko \u011dis alia.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0441\u043a\u0432\u043e\u0437\u044c"], "fr": ["de part en part"], "hu": ["kereszt\u00fcl"]}, "examples": [["tran\u0109i homon trae per unu frapo de glavo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "tra", "primary": false}, "kruciferoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tradicia nomo de brasikacoj.", "translations": {"fa": ["\u0686\u0644\u06cc\u067e\u0627\u06cc\u06cc\u0627\u0646"], "de": ["Kreuzbl\u00fctler"], "ru": ["\u043a\u0440\u0435\u0441\u0442\u043e\u0446\u0432\u0435\u0442\u043d\u044b\u0435"], "pt": ["cruc\u00edferas", "brassic\u00e1ceas"], "hu": ["keresztesek", "keresztesvir\u00e1g\u00faak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "krucifer", "primary": true}, "fadenvermoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Klaso de la rondvermoj (Nematodes).", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0443\u0433\u043b\u044b\u0435 \u0447\u0435\u0440\u0432\u0438 (\u043a\u043b\u0430\u0441\u0441)", "\u043d\u0435\u043c\u0430\u0442\u043e\u0434\u044b (\u043a\u043b\u0430\u0441\u0441)"], "nl": ["spoelwormen"], "pt": ["nemat\u00f3deos", "nematelm\u00eddios", "nematelmintos"], "de": ["Fadenw\u00fcrmer"], "it": ["nematodi", "vermi cilindrici (classe)"], "hu": ["fon\u00e1lf\u00e9rgek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "verm", "primary": false}, "etologiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fakulo pri etologio.", "translations": {"fr": ["\u00e9thologiste"], "nl": ["etholoog"], "pl": ["etolog"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "etologi", "primary": false}, "brulestingisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fajrestingisto.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0436\u0430\u0440\u043d\u0456\u043a"], "fr": ["pompier (subst.)"], "en": ["fireman"], "nl": ["brandweerman"], "ru": ["\u043f\u043e\u0436\u0430\u0440\u043d\u0438\u043a"], "de": ["Feuerwehrmann"], "hu": ["t\u0171zolt\u00f3"], "uk": ["\u043f\u043e\u0436\u0435\u0436\u043d\u0438\u043a"], "ro": ["pompier"], "pl": ["stra\u017cak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "esting", "primary": false}, "temporalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la du ostoj de la homa skeleto, formantaj la flankojn kaj la malsupron de la kranio, kaj entenantaj la internan orelon.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0440\u043e\u043d\u0435\u0432\u0430\u044f \u043a\u043e\u0441\u0442\u043a\u0430"], "en": ["temporal bone"], "nl": ["slaapbeen"], "pt": ["temporal", "osso temporal"], "ru": ["\u0432\u0438\u0441\u043e\u0447\u043d\u0430\u044f \u043a\u043e\u0441\u0442\u044c"], "ca": ["os temporal"], "de": ["Schl\u00e4fenbein"], "hu": ["hal\u00e1nt\u00e9kcsont"], "es": ["hueso temporal"], "pl": ["ko\u015b\u0107 skroniowa"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "temporal", "primary": true}, "fojnofebro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Alergia irito de nazaj kaj okulaj mukozoj ka\u016dzata de polvoj, polenoj, akaroj.", "translations": {"be": ["\u0441\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f \u043b\u0456\u0445\u0430\u043c\u0430\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["rhume des foins"], "de": ["Heuschnupfen", "allergische Rhinitis"], "hu": ["sz\u00e9nal\u00e1z", "sz\u00e9nan\u00e1tha"]}, "examples": [["eventuale eblas per poleno malsentivigi suferantojn de fojnofebro", "Robert Roze: Vivisekcio de polenero, Monatojaro 1997a, numero 11a, p. 12a"]], "subdefinitions": []}], "root": "febr", "primary": false}, "\u0135artelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elasta rubandeto tenanta \u015dtrumpon stre\u0109ita per interagrafo kun supra vesto.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0434\u0432\u044f\u0437\u043a\u0430 (\u0434\u043b\u044f \u043f\u0430\u043d\u0447\u043e\u0445\u0430\u045e)"], "fr": ["jarretelle"], "bg": ["\u0436\u0430\u0440\u0442\u0438\u0435\u0440"], "nl": ["jarretel"], "pt": ["liga (para meias)"], "ru": ["\u043f\u043e\u0434\u0432\u044f\u0437\u043a\u0430 (\u0434\u043b\u044f \u0447\u0443\u043b\u043e\u043a)"], "de": ["Straps"], "it": ["giarrettiera"], "hu": ["harisnyak\u00f6t\u0151"], "pl": ["podwi\u0105zka"]}, "examples": [["\u015di portas \u015dtrumpojn el ru\u011da silko kun \u0135arteloj el blanka tafto", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, parto 2a, \u0109apitro 49a, p. 669a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0135artel", "primary": true}, "delasi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Lasi fali, demeti.", "translations": {"be": ["\u0443\u043f\u0443\u0441\u043a\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9poser"], "nl": ["weglaten"], "br": ["tenna\u00f1"], "de": ["weglassen"], "hu": ["leenged", "elenged"]}, "examples": [["delasi mantelon \u0109e la vestejo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "las", "primary": false}, "obstina": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Firme restanta \u0109e sia propra opinio a\u016d volo, malgra\u016d \u0109iaj kontra\u016daj admonoj.", "translations": {"be": ["\u0443\u043f\u0430\u0440\u0442\u044b", "\u0443\u043f\u043e\u0440\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u043d\u0430\u0441\u0442\u043e\u0439\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u0437\u0430\u0446\u044f\u0442\u044b", "\u0437\u0430\u045e\u0437\u044f\u0442\u044b"], "fr": ["obstin\u00e9", "ent\u00eat\u00e9"], "en": ["obstinate", "stubborn"], "nl": ["koppig", "obstinaat", "onbuigbaar", "onbuigzaam", "onverzettelijk", "stijfhoofdig", "stijfkoppig"], "pt": ["obstinado"], "ru": ["\u0443\u043f\u0440\u044f\u043c\u044b\u0439", "\u0443\u043f\u043e\u0440\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0430\u0441\u0442\u043e\u0439\u0447\u0438\u0432\u044b\u0439"], "de": ["halsstarrig", "starrsinnig", "st\u00f6rrig", "stur", "bockbeinig", "hartn\u00e4ckig", "dickk\u00f6pfig"], "sv": ["envis"], "hu": ["makacs", "meg\u00e1talkodott", "cs\u00f6k\u00f6ny\u00f6s"], "cs": ["vzdorn\u00fd"]}, "examples": [["mi ne amas obstinajn homojn", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 10"], ["obstina kiel kapro", "Proverbaro esperanta"], ["se homo puninda restos obstina, li pereos", "Z"], ["obstina infano", null], ["obstina batalo, malamo", null], ["dissaltos la obstinaj baroj inter la popoloj dividitaj", "Z"], ["obstine kaj sen ia fino plendi tute ne konvenas al la viro", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "obstin", "primary": true}, "anizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Frukto de anizujo, uzata kiel spico kaj por fabriki likvorojn.", "translations": {"be": ["\u0430\u043d\u0456\u0441 (\u043f\u043b\u043e\u0434)"], "bg": ["\u0430\u043d\u0430\u0441\u043e\u043d"], "nl": ["anijs"], "ru": ["\u0430\u043d\u0438\u0441"], "de": ["Anis"], "sv": ["anis"], "hu": ["\u00e1nizs"], "sk": ["an\u00edz (plod)"], "fa": ["\u0631\u0627\u0632\u06cc\u0627\u0646\u0647\u0654 \u0631\u0648\u0645\u06cc", "\u0627\u0646\u06cc\u0633\u0648\u0646"], "en": ["anise"], "es": ["an\u00eds"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aniz", "primary": true}, "obstini": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Sekvi nur iun opinion a\u016d decidon, ne lasante sin konvinki de aliaj.", "translations": {"be": ["\u0443\u043f\u0430\u0440\u0446\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u0443\u043f\u0456\u0440\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0437\u0430\u0446\u0456\u043d\u0430\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["s'obstiner", "s'ent\u00eater"], "en": ["persist"], "nl": ["koppig volhouden"], "pt": ["obstinar"], "ru": ["\u0443\u043f\u0440\u044f\u043c\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u043f\u043e\u0440\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u0442\u043e\u044f\u0442\u044c \u043d\u0430 \u0441\u0432\u043e\u0451\u043c"], "de": ["halsstarrig sein", "sich versteifen", "bei seiner Meinung bleiben", "dickk\u00f6pfig sein"], "sv": ["envisas"], "hu": ["makacskodik", "nem hajland\u00f3"]}, "examples": [["obstini en sia eraro", null], ["li obstinas en la silento", null]], "subdefinitions": []}], "root": "obstin", "primary": false}, "obstino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Karaktero, maniero, agado de homo tro firma, ne\u015dan\u011dema, necedema.", "translations": {"be": ["\u0443\u043f\u0430\u0440\u0442\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u043d\u0430\u0441\u0442\u043e\u0439\u043b\u0456\u0432\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u0446\u044f\u0442\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u045e\u0437\u044f\u0442\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["obstination", "ent\u00eatement"], "en": ["obstinacy", "obstinance", "stubbornness"], "nl": ["vastberadenheid", "koppigheid"], "pt": ["obstina\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0443\u043f\u0440\u044f\u043c\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u0443\u043f\u043e\u0440\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u043d\u0430\u0441\u0442\u043e\u0439\u0447\u0438\u0432\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Halsstarrigkeit", "Starrsinn", "Sturheit", "Eigensinn", "Hartn\u00e4ckigkeit", "Dickk\u00f6pfigkeit"], "sv": ["envishet"], "hu": ["makacss\u00e1g", "makacskod\u00e1s", "cs\u00f6k\u00f6ny\u00f6ss\u00e9g"]}, "examples": [["l' espero, l' obstino kaj la pacienco, jen estas la signoj per kiuj ni venkos", "Z"], ["la patro trankvili\u011dis, kvankam li ne pardonis al la filino \u015dian obstinon", "Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, dua parto, \u0109apitro 3a"]], "subdefinitions": []}], "root": "obstin", "primary": false}, "eke de": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komencante tuj post.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430\u0447\u0438\u043d\u0430\u044f \u0441"], "fr": ["\u00e0 compter de", "\u00e0 partir de", "depuis"], "de": ["von... an", "direkt nach", "ab"], "nl": ["vanaf"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ek", "primary": false}, "lumdiodo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Duonkondukanta elektronika elemento radianta lumon (aktuale nur ru\u011dan, verdan, flavan kaj bluan) danke al luminesko. Per kunigo de kelkaj diodoj en unu elemento, oni povas krei aliajn kolorojn, ekz. oran\u011da, blanka.", "translations": {"fa": ["\u062f\u06cc\u0648\u062f \u0646\u0648\u0631\u06cc"], "pl": ["dioda elektroluminescencyjna", "light-emitting diode", "LED"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "diod", "primary": false}, "antarkta a\u016droro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "A\u016droro, okazanta \u0109e la suda poluso.", "translations": {"fr": ["aurore australe"], "pl": ["zorza po\u0142udniowa (polarna)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "a\u016dror", "primary": false}, "precepto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Instrua sentenco, rekomendo pri justa agado.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0435\u0434\u043f\u0438\u0441\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u043d\u0430\u0441\u0442\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["pr\u00e9cepte"], "nl": ["voorschrift", "regel (voorschrift)"], "pt": ["preceito", "recomenda\u00e7\u00e3o"], "ca": ["precepte"], "es": ["precepto"]}, "examples": [["se vi sekvos \u0109i regulojn kaj preceptojn, viaj tagoj estos longaj", "La in\u011denia hidalgo Don Quijote de la Mancha, dua parto, \u0109apitro 42a, p. 628a"]], "subdefinitions": []}], "root": "precept", "primary": true}, "anksia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Perturbata pro konfuza timo, nervozega.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u0441\u043a\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439", "\u0442\u0440\u0435\u0432\u043e\u0436\u043d\u044b\u0439", "\u043e\u0437\u0430\u0431\u043e\u0447\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0431\u0435\u0441\u043f\u043e\u043a\u043e\u0439\u043d\u044b\u0439"], "ca": ["ansi\u00f3s"], "fr": ["anxieux"], "es": ["ansioso"], "hu": ["szorong\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anksi", "primary": false}, "n-a potenco": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Tiu difino estas vastigebla al elementoj de ajna monoido kun multiplike signata operacio: n-a potenco de entjero, de matrico, de endomorfio (konsiderante la operacion kunligo)..."], "primary definition": "(de reelo x) La produto de n faktoroj egalaj al x.", "translations": {"be": ["n-\u044f \u0441\u0442\u0443\u043f\u0435\u043d\u044c"], "fr": ["puissance n (d'un nombre)"], "en": ["n-th power"], "ru": ["n-\u044f \u0441\u0442\u0435\u043f\u0435\u043d\u044c"], "de": ["n-te Potenz"], "pl": ["n-ta pot\u0119ga (liczby)"], "hu": ["n-edik hatv\u00e1ny"]}, "examples": [["la n-an potencon de x oni signas per xn", null], ["la kvina potenco de du estas tridek du: 25 = 2\u00d72\u00d72\u00d72\u00d72 = 32", null]], "subdefinitions": []}], "root": "potenc", "primary": false}, "anksie": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Maltrankvile pro anta\u016dtimo.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u0435\u0432\u043e\u0436\u043d\u043e", "\u0441 \u043c\u0443\u0447\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u043c \u0431\u0435\u0441\u043f\u043e\u043a\u043e\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e\u043c"], "fr": ["anxieusement"], "hu": ["szorongva"]}, "examples": [["anksie li \u011demadis", "Ru\u011ddoma son\u011do, \u0109apitro 73a, p. 533a"]], "subdefinitions": []}], "root": "anksi", "primary": false}, "\u011doji": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Senti vivan plezuron en la animo.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0432\u0435\u0441\u044f\u043b\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u0446\u0435\u0448\u044b\u0446\u0446\u0430"], "fr": ["se r\u00e9jouir"], "en": ["rejoice", "be glad"], "nl": ["blij zijn"], "pt": ["alegrar-se", "regozijar-se"], "ru": ["\u0440\u0430\u0434\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0432\u0435\u0441\u0435\u043b\u0438\u0442\u044c\u0441\u044f"], "sv": ["gl\u00e4djas"], "de": ["freuen"], "it": ["gioire"], "vo": ["g\u00e4l\u00f6n"], "es": ["estar feliz"], "cs": ["radovat se"], "hu": ["\u00f6r\u00fcl", "\u00f6rvendezik"], "pl": ["radowa\u0107 si\u0119", "cieszy\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["mi \u011dojas vin vidi", null], ["mi \u011dojas, ke vi restas", null], ["\u011doji pri ies sukceso, malfeli\u0109o", null], ["naskinto de sa\u011dulo \u011dojos pro li", "La Malnova Testamento, Sentencoj 23:24"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011doj", "primary": true}, "aparteni": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti ies propra\u0135o a\u016d poseda\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u043b\u0435\u0436\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["appartenir"], "en": ["belong"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043d\u0430\u0434\u043b\u0435\u0436\u0430\u0442\u044c"], "de": ["geh\u00f6ren"], "it": ["appartenere"], "hu": ["tartozik"], "sk": ["patri\u0165"], "es": ["pertenecer"]}, "examples": [["la domo apartenas al mia patro", "Z"], ["al \u0109iu konvenas, kio al li apartenas", "Proverbaro esperanta"], ["la gratuloj apartenas al la tuta kunlaborantaro", "Z"], ["la estonteco apartenas al ni", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti afero de iu, dependi de.", "translations": {}, "examples": [["la lingvaj demandoj apartenas ekskluzive al la Lingva Komitato", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti parto de io, iu el....", "translations": {}, "examples": [["li apartenas al la laborista grupo", null], ["tiu \u0109i birdo apartenas al la genro de paseroj", null], ["tiu \u0109i floro apartenas al la a\u016dtuno", null], ["tiu provinco apartenas al la plej ri\u0109aj", null], ["li apartenas al niaj amikoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) (al aro) Esti elemento de \u011di.", "translations": {"de": ["angeh\u00f6ren (als Element)"], "pl": ["nale\u017ce\u0107", "by\u0107 elementem"]}, "examples": [["la nombro 2 apartenas al la aro de entjeroj", null], ["la fakton, ke elemento a apartenas al aro E, oni signas per a\u2208E , a\u016d per E\u220ba , \u011dian malon per a\u2209E", null]], "subdefinitions": []}], "root": "aparten", "primary": true}, "anksio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Da\u016dra anta\u016dtimo kaj anima perturbo, e\u0109 sen videbla motivo.", "translations": {"ru": ["\u0442\u043e\u0441\u043a\u0430", "\u0442\u0440\u0435\u0432\u043e\u0433\u0430", "\u043e\u0437\u0430\u0431\u043e\u0447\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0431\u0435\u0441\u043f\u043e\u043a\u043e\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e"], "fr": ["anxi\u00e9t\u00e9"], "en": ["anxiety"], "ca": ["ansietat"], "it": ["ansiet\u00e0"], "es": ["ansiedad"], "hu": ["szorong\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anksi", "primary": true}, "naztruo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la du malferma\u0135oj de la nazo, tra kiu oni spiras.", "translations": {"fr": ["narine", "naseau", "trou de nez"]}, "examples": [["li \u015dtopis unu naztruon kaj per la alia ekblovis sur la regimentojn", "Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Sesope oni trairas la tutan mondon"], ["Mi metos Mian ringon en viajn nazotruojn kaj Mian bu\u015dbrida\u0135on en vian bu\u015don", "La Malnova Testamento, Jesaja 37:29"], ["tio estis belegaj blankaj \u0109evaloj, iliaj ru\u011detaj nazotruoj estis en sen\u0109esa movi\u011dado", "Fabeloj, volumo 4, Filino de la mar\u0109a re\u011do"]], "subdefinitions": []}], "root": "tru", "primary": false}, "inflacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kresko de la nominala monkvanto en la cirkulado super la kresko de la ekonomio (vara valoro).", "translations": {"be": ["\u0456\u043d\u0444\u043b\u044f\u0446\u044b\u044f"], "fr": ["inflation"], "en": ["inflation"], "nl": ["inflatie"], "pt": ["infla\u00e7\u00e3o"], "ru": ["\u0438\u043d\u0444\u043b\u044f\u0446\u0438\u044f"], "de": ["Inflation"], "sv": ["inflation"], "hu": ["infl\u00e1ci\u00f3"], "fa": ["\u062a\u0648\u0631\u0645"], "es": ["inflaci\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(Laike:) Troa plimulti\u011do de la papermona kvanto en la cirkulado.", "translations": {"hu": ["p\u00e9nzhigul\u00e1s"]}, "examples": [["la postmilita inflacio en diversaj landoj estis la ka\u016dzo de multaj ekonomiaj krizoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Falo de la monvaloro pro kresko de la nominala monkvanto en la cirkulado super la kresko de la ekonomio (vara valoro).", "translations": {"de": ["Geldentwertung"], "hu": ["p\u00e9nzroml\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "inflaci", "primary": true}, "alkonformigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Igi konforma.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 \u0432 \u0441\u043e\u043e\u0442\u0432\u0435\u0442\u0441\u0442\u0432\u0438\u0435", "\u043f\u043e\u0434\u0441\u0442\u0440\u043e\u0438\u0442\u044c", "\u043f\u043e\u0434\u043b\u0430\u0434\u0438\u0442\u044c", "\u0441\u043e\u0433\u043b\u0430\u0441\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["conformer", "accorder (adapter)", "adapter"], "nl": ["in overeenstemming brengen"], "de": ["angleichen", "anpassen", "in \u00dcbereinstimmung bringen", "in Einklang bringen"], "es": ["volver conforme", "hacer conrresponder", "hacer concordar"], "hu": ["illeszt", "hozz\u00e1alak\u00edt", "\u00f6sszhangba hoz"]}, "examples": [["niaj artikoloj devas esti konformigitaj al la bezonoj kaj gustoj de la gazetoj", "Z"], ["konformigi sian parolon al la publiko, al sia celo", null], ["konformigi dieton al temperamento de malsanulo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "konform", "primary": false}, "kvociento": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Tiun \u0109i kvocienton oni foje kvalifikas \u00abekzakta\u00bb por distingi \u011din de kvociento."], "primary definition": "Rezulto de divido.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u0435\u043b\u044c", "\u0441\u0442\u0430\u0441\u0443\u043d\u0430\u043a"], "fr": ["quotient (exact)", "rapport (entre deux nombres)"], "en": ["quotient", "ratio"], "nl": ["quoti\u00ebnt", "verhouding"], "pt": ["quociente", "cociente"], "ru": ["\u0447\u0430\u0441\u0442\u043d\u043e\u0435 (\u0440\u0435\u0437\u0443\u043b\u044c\u0442\u0430\u0442 \u0434\u0435\u043b\u0435\u043d\u0438\u044f)", "\u043e\u0442\u043d\u043e\u0448\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Quotient", "Verh\u00e4ltnis"], "hu": ["h\u00e1nyados", "kv\u00f3ciens"], "fa": ["\u062e\u0627\u0631\u062c\u200c\u0642\u0633\u0645\u062a"], "pl": ["iloraz", "stosunek"]}, "examples": [["la kvociento de 10 per 5 estas 2", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Tiun \u0109i kvocienton oni foje kvalifikas \u00abe\u016dklida\u00bb por distingi \u011din de kvociento."], "primary definition": "(\u0109e e\u016dklida divido de a per b en e\u016dklida ringo) \u0108iu el la eblaj elementoj q, por kiuj a = b\u00d7q+r kaj \u03c6(r) \u2264 \u03c6(b).", "translations": {"be": ["\u043d\u044f\u043f\u043e\u045e\u043d\u044b \u0434\u0437\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["quotient (euclidien)"], "en": ["quotient (in a division algorithm)"], "ru": ["\u043d\u0435\u043f\u043e\u043b\u043d\u043e\u0435 \u0447\u0430\u0441\u0442\u043d\u043e\u0435 (\u043f\u0440\u0438 \u0434\u0435\u043b\u0435\u043d\u0438\u0438 \u0441 \u043e\u0441\u0442\u0430\u0442\u043a\u043e\u043c)"], "de": ["Quotient (beim euklidischen Algorithmus)"], "fa": ["\u062e\u0627\u0631\u062c\u200c\u0642\u0633\u0645\u062a"], "pl": ["iloraz (przez dzielenie z reszt\u0105)"]}, "examples": [["\u0109e e\u016dklida divido de X2+1 per X la kvociento estas X", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de geometria progresio) La konstanta kvociento de \u0109iu termo de \u011di per la anta\u016da.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0437\u043e\u045e\u043d\u0456\u043a (\u0433\u0435\u0430\u043c\u044d\u0442\u0440\u044b\u0447\u043d\u0430\u0439 \u043f\u0440\u0430\u0433\u0440\u044d\u0441\u0456\u0456)"], "fr": ["raison (d'une progression g\u00e9om\u00e9trique)"], "en": ["quotient (of a geometric progression)"], "ru": ["\u0437\u043d\u0430\u043c\u0435\u043d\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c (\u0433\u0435\u043e\u043c\u0435\u0442\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0439 \u043f\u0440\u043e\u0433\u0440\u0435\u0441\u0441\u0438\u0438)"], "de": ["Quotient (einer geometrischen Progression)"], "fa": ["\u0642\u062f\u0631 \u0646\u0633\u0628\u062a (\u062a\u0635\u0627\u0639\u062f)"], "pl": ["iloraz (ci\u0105gu geometrycznego)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kvocient", "primary": true}, "abrikotarbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de prunuso (Prunus armeniaca).", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0440\u044b\u043a\u043e\u0441\u0430\u0432\u0430\u0435 \u0434\u0440\u044d\u0432\u0430"], "fr": ["abricotier"], "en": ["apricot (tree)"], "nl": ["abrikozenboom"], "pt": ["abricoteiro"], "ru": ["\u0430\u0431\u0440\u0438\u043a\u043e\u0441\u043e\u0432\u043e\u0435 \u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e"], "de": ["Aprikosenbaum"], "tr": ["kay\u0131s\u0131"], "sv": ["aprikostr\u00e4d"], "hu": ["s\u00e1rgabarackfa", "kajszibarackfa"], "sk": ["marhu\u013ea (strom)"], "fa": ["\u062f\u0631\u062e\u062a \u0632\u0631\u062f\u0622\u0644\u0648"], "es": ["albaricoquero"], "br": ["abrikezenn", "gwezenn-abrikez"], "pl": ["morela (drzewo)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "abrikot", "primary": false}, "vathoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komunuza mezurunuo de energio; simbole Wh.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u0442-\u0433\u0430\u0434\u0437\u0456\u043d\u0430"], "fr": ["watt-heure"], "bg": ["\u0432\u0430\u0442\u0447\u0430\u0441"], "nl": ["wattuur"], "ru": ["\u0432\u0430\u0442\u0442-\u0447\u0430\u0441"], "de": ["Wattstunde"], "it": ["wattora"], "hu": ["watt\u00f3ra"], "en": ["watt-hour"], "fi": ["wattitunti"], "sv": ["wattimme"], "es": ["vatio-hora"]}, "examples": [["unu vathoro egalas al la laboro produktata de povo je unu vato dum unu horo, alidire 3600 \u0135uloj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "Vat", "primary": false}, "fikshejma": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nemigra, \u00abloksida\u00bb, kies hejmo estas fiksita en difinita loko, kontraste al la nomadoj, kiuj kunportas sian hejmon dum siaj migradoj.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u0435\u0434\u043b\u044b\u0439"], "fr": ["s\u00e9dentaire (par opp. \u00e0 nomade)"], "nl": ["vasthuizig"], "pt": ["sedent\u00e1rio (de resid\u00eancia fixa)"], "de": ["sesshaft", "bodenst\u00e4ndig"], "it": ["stanziale"], "hu": ["letelepedett"], "pl": ["osiad\u0142y"], "es": ["sedentario (opuesto a n\u00f3mada)"]}, "examples": [["konstanta fikshejma lo\u011danto", "Homoarnismo"], ["la beduenoj kontraste al la fikshejmaj araboj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "hejm", "primary": false}, "endemio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malsano reganta konstante en iu lando a\u016d regiono.", "translations": {"be": ["\u044d\u043d\u0434\u044d\u043c\u0456\u044f"], "fr": ["end\u00e9mie"], "nl": ["endemie"], "pt": ["endemia"], "ru": ["\u044d\u043d\u0434\u0435\u043c\u0438\u044f"], "de": ["Endemie", "endemische Krankheit"], "hu": ["end\u00e9mia"], "pl": ["endemia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "endemi", "primary": true}, "endemia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta karakteron de endemio; enlanda, loka.", "translations": {"be": ["\u044d\u043d\u0434\u044d\u043c\u0456\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["end\u00e9mique"], "nl": ["endemisch"], "pt": ["end\u00eamico"], "ru": ["\u044d\u043d\u0434\u0435\u043c\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["endemisch"], "hu": ["endemikus"], "es": ["end\u00e9mico"], "pl": ["endemiczny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "endemi", "primary": false}, "aristo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Longaj kaj pintaj ostoj de kelkaj fi\u015doj.", "translations": {"sk": ["kostica"], "en": ["bristle"], "hu": ["halt\u00fcske"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Rigida harforma plilongiga\u0135o a\u016d alpenda\u0135o \u0109e la pinto a\u016d dorso de brakteo, precipe \u0109e la ekstera paleo de poacoj.", "translations": {"sk": ["\u00f4stie"], "ru": ["\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u0433\u0440\u0430\u043d\u044c (\u0431\u043e\u0442.)"], "de": ["Granne"], "en": ["arista", "awn", "beard"], "hu": ["tokl\u00e1sz", "sz\u00e1lka (kal\u00e1szon)", "szak\u00e1ll (kal\u00e1szon)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arist", "primary": true}, "katalizado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Reakcio pelata de katalizilo.", "translations": {"fr": ["catalyse"], "de": ["Katalyse"], "nl": ["katalyse"], "hu": ["katal\u00edzis"]}, "examples": [["La vivo estas \u0125emia fenomeno, kies fundamentaj me\u0125anismoj estas polimerizado kaj katalizo", "G. Lagrange, La Vivo, Sennacieca Revuo, 1965"]], "subdefinitions": []}], "root": "kataliz", "primary": false}, "unucikli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Veturi per unuciklo.", "translations": {"hu": ["egykerek\u0171n biciklizik"], "pl": ["je\u017adzi\u0107 monocyklem"], "sv": ["cykla p\u00e5 enhjuling"], "pt": ["andar de monociclo"], "it": ["andare in monociclo"]}, "examples": [["mi unuciklas al la universitato", "C. Smith, Tereno de Argilo, 2006-01-16"]], "subdefinitions": []}], "root": "unucikl", "primary": false}, "unuciklo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Velocipedo kun unu rado.", "translations": {"fr": ["monocycle"], "en": ["unicycle"], "pt": ["monociclo"], "hu": ["egykerek\u0171 bicikli", "monocikli"], "sv": ["enhjuling"], "pl": ["monocykl"], "it": ["monociclo"]}, "examples": [["lerta\u0135oj: manprodukti simplajn ma\u015dinojn, reciti Pi (3.14159...), rajdi unuciklon", "Kozima H., hejmpa\u011do, 2006-06"]], "subdefinitions": []}], "root": "unucikl", "primary": true}, "legumenacoj": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La vorto estas pse\u016ddoderiva\u0135o de legumeno, pli \u011duste \u011di devus esti legumenozoj, sed anka\u016d la latina vorto science arkaiki\u011dis."], "primary definition": "Tradicia nomo de la familio fabacoj (Leguminosae)", "translations": {"be": ["\u0431\u0430\u0431\u043e\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "pt": ["leguminosas"], "ru": ["\u0431\u043e\u0431\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "el": ["\u03bb\u03bf\u03b2\u03bf\u03c6\u03cc\u03c1\u03b1"], "de": ["Leguminosen", "H\u00fclsenfr\u00fcchte"], "hu": ["h\u00fcvelyesek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "legumenac", "primary": true}, "kafujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0432\u0430\u0432\u0430\u0435 \u0434\u0440\u044d\u0432\u0430"], "fr": ["caf\u00e9ier"], "en": ["coffee plant", "coffee bush"], "nl": ["koffieplant"], "pt": ["caf\u00e9 (arbusto)", "cafeeiro"], "ru": ["\u043a\u043e\u0444\u0435\u0439\u043d\u043e\u0435 \u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e"], "de": ["Kaffeepflanze"], "hu": ["k\u00e1v\u00e9cserje", "k\u00e1v\u00e9fa"], "br": ["gwezenn-gafe", "kafeenn (gwezenn)"], "fi": ["kahvipensas"], "pl": ["kawowiec"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kaf", "primary": false}, "surpliso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lina \u0125orvesto por ekleziulo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u044b\u0445\u0430\u0440"], "fr": ["surplis"], "nl": ["koorhemd"], "ru": ["\u0441\u0442\u0438\u0445\u0430\u0440\u044c"], "de": ["Chorhemd"], "it": ["cotta (rel.)"], "hu": ["karing", "miseing"], "pl": ["kom\u017ca"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "surplis", "primary": true}, "transigilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rel\u015dan\u011dilo.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0440\u0435\u043b\u043a\u0430 (\u0440\u0435\u043b\u044c\u0441\u043e\u0432)"], "fr": ["aiguillage"], "nl": ["wissel"], "hu": ["v\u00e1lt\u00f3 (vas\u00fati)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "trans", "primary": false}, "bankalsono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pli mallonga kalsono uzata por sin bani.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u0430\u0432\u043a\u0438"], "fr": ["cale\u00e7on de bain", "maillot de bain"], "bg": ["\u0431\u0430\u043d\u0441\u043a\u0438 \u0433\u0430\u0449\u0435\u0442\u0430"], "nl": ["zwembroek"], "de": ["Badehose"], "hu": ["f\u00fcrd\u0151nadr\u00e1g"], "fa": ["\u0645\u0627\u06cc\u0648"], "en": ["bathing suit", "swimsuit"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kalson", "primary": false}, "pli ol unu": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u0108i tiu senco logike atendigas plurnombron (\u00abpli ol unu viroj\u00bb). La enesto de unu ofte sekvigas ununombron (\u00abpli ol unu viro\u00bb)."], "primary definition": null, "translations": {"fi": ["enemm\u00e4n kuin yksi", "usea"], "fr": ["plus d'un"], "it": ["pi\u00f9 d'uno"]}, "examples": [["pli ol unu viro forlasis altan rangon por virino", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "unu", "primary": false}, "pulsostelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kolapsinta stelo tre rapide turni\u011danta, elsendante radiondojn je \u0109iu turni\u011do.", "translations": {"fr": ["pulsar"], "en": ["pulsar"], "it": ["pulsar"], "pt": ["pulsar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "stel", "primary": false}, "\u015delkozono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plekto de rimenoj, kiu \u0109irka\u016das \u015dultrojn, buston kaj femurojn, por sekurigi grimpiston a\u016d skafaldiston a\u016d por hoki sportiston al ekipa\u0135o.", "translations": {"fr": ["harnais"], "sv": ["sele"], "pl": ["uprz\u0105\u017c"], "it": ["imbracatura completa KON,SPO", "imbracatura SPO"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Plekto de rimenoj, kiu \u0109irka\u016das bruston, buston kaj femurojn, por alligi \u0109evalon al kale\u015do.", "translations": {"pl": ["uprz\u0105\u017c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "zon", "primary": false}, "grajlo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de hajlo en formo de tre malgrandaj grajnoj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0443\u043f\u0430", "\u043c\u0435\u043b\u043a\u0438\u0439 \u0433\u0440\u0430\u0434"], "fr": ["gr\u00e9sil (fine gr\u00eale)"], "en": ["sleet"], "nl": ["stofhagel"], "pt": ["granizo mi\u00fado", "saraiva mi\u00fada"], "de": ["Graupeln"], "es": ["aguanieve"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "grajl", "primary": true}, "facilanima\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malserioza, senpripensa ago.", "translations": {"ru": ["\u043b\u0435\u0433\u043a\u043e\u043c\u044b\u0441\u043b\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 \u043f\u043e\u0441\u0442\u0443\u043f\u043e\u043a"], "fr": ["b\u00eatise (acte irr\u00e9fl\u00e9chi)", "folie (acte irr\u00e9fl\u00e9chi)"], "en": ["frivolity"], "it": ["faciloneria (atto)", "spensieratezza (atto)", "avventatatezza (atto)"], "he": ["\u05e9\u05d8\u05d5\u05ea"]}, "examples": [["\u0109u oni povas tiel konstante faradi facilanima\u0135ojn?", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "anim", "primary": false}, "ploristino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Virino, kiu profesie partoprenas en funebroj, kunplorante kaj lamentante.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043b\u0430\u043a\u0430\u043b\u044c\u0449\u0438\u0446\u0430"], "fr": ["pleureuse"], "es": ["pla\u00f1idera"]}, "examples": [["la ploristinoj \u2013 Ho nobla voja\u011danto, kiu direktas siajn pa\u015dojn al la lando de la eterneco, kiel rapide oni for\u015diras vin de ni!", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 9a"], ["En \u011di stertoras veoj, lamentas ploristinoj..", "Nikolao Hohlov: E\u016dropo"]], "subdefinitions": []}], "root": "plor", "primary": false}, "teknokrato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "te\u0125nokrato", "translations": {"fr": ["technocrate"], "pl": ["technokrata"], "pt": ["tecnocrata"]}, "examples": [["la e\u016dropa Unio nuntempe estas regata de teknokratoj", "D. Weidmann, E\u016dropa Unio provas \u0109anta\u011di Svislandon, Komentoj, 1996-03-12"], ["la diablo forportu la teknokratojn", "P. Levy, La diablo..., soc.culture.esperanto, 2002-03-30"]], "subdefinitions": []}], "root": "teknokrat", "primary": true}, "radikigi": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: \u015cajnas, ke la kialoj por preferi \u00abpotencigi\u00bb al \u00abpotenci\u00bb apliki\u011das anka\u016d por la mala operacio. Cetere \u00abigi radiko\u00bb estas pli klara metaforo ol \u00abagi radike\u00bb. Ni do proponas \u00abradikigi\u00bb, subtenate de la formo \u00abradikigo\u00bb trovebla en , dum kaj preferas \u00abradiki\u00bb."], "primary definition": "(reelon per entjero n) Kalkuli \u011dian radikon.", "translations": {"be": ["\u0432\u044b\u043b\u0456\u0447\u044b\u0446\u044c \u043a\u043e\u0440\u0430\u043d\u044c"], "fr": ["extraire la racine (de)"], "en": ["take the root"], "nl": ["worteltrekken"], "ru": ["\u0438\u0437\u0432\u043b\u0435\u0447\u044c \u043a\u043e\u0440\u0435\u043d\u044c"], "de": ["radizieren", "wurzelziehen"], "hu": ["gy\u00f6k\u00f6s\u00edt", "gy\u00f6k\u00f6t von"], "pl": ["wyznacza\u0107 pierwiastek", "pierwiastkowa\u0107"]}, "examples": [["radikigo per n estas potencigo per 1/n", null], ["la radikigato", null]], "subdefinitions": []}], "root": "radik", "primary": false}, "apliki": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Uzi por praktiko teoriajn sciojn.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0441\u0442\u0430\u0441\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0434\u0430\u043f\u0430\u0441\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u044b\u043a\u043b\u0430\u0434\u0430\u0446\u044c", "\u043f\u0440\u044b\u043c\u044f\u043d\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["appliquer"], "en": ["apply"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043b\u0430\u0433\u0430\u0442\u044c", "\u043f\u0440\u0438\u043c\u0435\u043d\u044f\u0442\u044c", "\u0438\u0441\u043f\u043e\u043b\u044c\u0437\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["anwenden", "benutzen", "einsetzen"], "it": ["applicare"], "sk": ["aplikova\u0165"], "es": ["aplicar"]}, "examples": [["apliki metodon, regulon, le\u011don", null], ["apliki sian sperton, talenton", "B"], ["al la solvo de la sociaj problemoj", null], ["kion utilas konsilo ne aplikata?", null], ["tiu rimarko apliki\u011das al la nuna okazo", null], ["puraj kaj aplikitaj sciencoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Uzi por speciala celo, en speciala okazo.", "translations": {"be": ["\u0443\u0436\u044b\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u043a\u0430\u0440\u044b\u0441\u0442\u0430\u0446\u044c"]}, "examples": [["apliki kuracilon", "B"], ["apliki severajn rimedojn", null], ["apliki al iu la faman ekkrion de la poeto", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "aplik", "primary": true}, "eksterpoli": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Tiu \u0109i termino aperas en \u0109iuj niaj fontoj (konantaj la nocion) malgra\u016d la kripligo, kiun \u011di prezentas rilate la internacian radikon \u00abekstrapol\u00bb, tamen aperanta \u0109i-sence en. La paralelo kun \u00abinterpoli\u00bb evidentas kaj instigis kelkajn malderivi verbon \u00abpoli\u00bb, kiun eblus difini kiel \u00abaproksimi nekonatan funkcion per funkcio konstruita surbaze de iuj konataj valoroj de la aproksimota funkcio\u00bb. Ni konsideras, ke \u0109i-lasta vorto estas senutila, sed, pli grave, ke la preciza senco de \u00abeksterpoli\u00bb kaj \u00abinterpoli\u00bb ne evidente derivi\u011das de la senco de la vortpartoj. Do tiuj du terminoj prefere restu parencaj nur etimologie."], "primary definition": "(transitiva) (funkcion) Aproksimi \u011din ekster la intervalo entenanta la jam konatajn valorojn per funkcio konstruita surbaze de tiuj konataj valoroj.", "translations": {"be": ["\u044d\u043a\u0441\u0442\u0440\u0430\u043f\u0430\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["extrapoler"], "en": ["extrapolate"], "nl": ["extrapoleren"], "pt": ["extrapolar"], "ru": ["\u044d\u043a\u0441\u0442\u0440\u0430\u043f\u043e\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["extrapolieren"], "hu": ["extrapol\u00e1l"], "es": ["extrapolar"], "pl": ["ekstrapolowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Poli funkcion kun reelaj variabloj \u0109e punkto ekster la konveksa tega\u0135o de la uzataj punktoj.", "translations": {"cs": ["extrapolovat"], "de": ["extrapolieren"], "nl": ["extrapoleren"], "pl": ["ekstrapolowa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "eksterpol", "primary": true}, "retbutiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Retejo, en kiu uzanto povas elekti, mendi, plejofte anta\u016dpagi a\u0109eta\u0135ojn.", "translations": {"fr": ["boutique en ligne", "e-boutique"]}, "examples": [["la Retbutiko de FEL estis kreita la 9-an de februaro 1996", "Vikipedio, Flandra Esperanto-Ligo, 2009-12-24"]], "subdefinitions": []}], "root": "butik", "primary": false}, "beleco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvalito de io bela, agrabla al rigardo a\u016d konsidero.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0440\u0430\u0441\u043e\u0442\u0430 (\u043a\u0430\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e)", "\u043a\u0440\u0430\u0441\u0438\u0432\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["beaut\u00e9 (la beaut\u00e9, propri\u00e9t\u00e9)"], "de": ["Sch\u00f6nheit"], "br": ["kened", "kaerder", "braventez (perzh)"], "pl": ["uroda", "krasa", "pi\u0119kno"]}, "examples": [["li amas tiun \u0109i knabinon pro \u015dia beleco", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 35"]], "subdefinitions": []}], "root": "bel", "primary": false}, "bismuto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia elemento kun atomnumero 83, atompezo 208,980, simbolo Bi. Flavblanka metalo uzata en medicino.", "translations": {"be": ["\u0432\u0456\u0441\u043c\u0443\u0442"], "fr": ["bismuth"], "bg": ["\u0431\u0438\u0441\u043c\u0443\u0442"], "ca": ["bismut"], "de": ["Bismut", "Wismut"], "it": ["bismuto"], "hu": ["bizmut"], "en": ["bismuth"], "br": ["bismut"], "es": ["bismuto"], "ru": ["\u0432\u0438\u0441\u043c\u0443\u0442"], "nl": ["bismut"], "pt": ["bismuto"], "la": ["Bismutum"], "sk": ["bizmut"], "pl": ["bizmut"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bismut", "primary": true}, "ciklono": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kirloventego, turni\u011da kaj anta\u016denira uragano.", "translations": {"be": ["\u0446\u044b\u043a\u043b\u0451\u043d"], "fr": ["cyclone", "typhon"], "bg": ["\u0446\u0438\u043a\u043b\u043e\u043d"], "nl": ["cycloon", "wervelstorm"], "pt": ["ciclone"], "el": ["\u03ba\u03c5\u03ba\u03bb\u03ce\u03bd\u03b1\u03c2"], "de": ["Zyklon"], "hu": ["ciklon", "forg\u00f3sz\u00e9l"], "sk": ["cykl\u00f3n"], "en": ["cyclone"], "es": ["cicl\u00f3n"], "br": ["kelc'hwidenn"], "ru": ["\u0446\u0438\u043a\u043b\u043e\u043d"], "pl": ["cyklon", "tornado", "tr\u0105ba powietrzna"]}, "examples": [["kolerega ciklono", "Metropoliteno"]], "subdefinitions": []}], "root": "ciklon", "primary": true}, "tamarikacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj malgrandaj arboj kaj arbedoj (Tamaricaceae), kun skvamaj folioj eligantaj salon, precipe kreskantaj en stepoj kaj dezertoj.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043c\u0430\u0440\u044b\u0441\u043a\u0430\u0432\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "nl": ["tamariskfamilie"], "pt": ["tamaric\u00e1ceas"], "ru": ["\u0433\u0440\u0435\u0431\u0435\u043d\u0449\u0438\u043a\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)", "\u0442\u0430\u043c\u0430\u0440\u0438\u0441\u043a\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)", "\u0442\u0430\u043c\u0430\u0440\u0438\u043a\u0441\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Tamariskengew\u00e4chse"], "sv": ["tamariskv\u00e4xter"], "hu": ["tamariskaf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tamarikac", "primary": true}, "fiktiva kapitalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Monsumo ne funkcianta en la produkta a\u016d cirkulada procezo, sed donanta interezon.", "translations": {"hu": ["fikt\u00edv t\u0151ke"]}, "examples": [["\u015dtataj obligacioj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kapital", "primary": false}, "oportune": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La\u016d oportuna maniero.", "translations": {"fr": ["ais\u00e9ment", "opportun\u00e9ment"], "de": ["opportun", "g\u00fcnstig", "angenehm"], "nl": ["gemakkelijk", "doelmatig", "geschikt"], "pt": ["oportunamente"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0437\u0440\u0443\u0447\u043d\u0430"], "ru": ["\u0443\u0434\u043e\u0431\u043d\u043e"], "hu": ["k\u00e9nyelmesen"]}, "examples": [["Sidi oportune anta\u016d sia skribotablo", null], ["subtenante la kru\u0109on, por ke la virino povu trinki pli oportune", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 15, la feino (da\u016drigo)"], ["por mi persone estus multe pli oportune teni la sorton de la lingvo en miaj manoj", "Z"], ["fari al si oportune", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0443\u043c\u0435\u0441\u0442\u043d\u043e"], "hu": ["megfelel\u0151en", "c\u00e9lir\u00e1nyosan"], "be": ["\u0434\u0430\u0440\u044d\u0447\u044b", "\u0434\u0430 \u043c\u0435\u0441\u0446\u0430"]}, "examples": [["Estus oportune averti lin", null]], "subdefinitions": []}], "root": "oportun", "primary": false}, "hamburgano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Civitano de Hamburgo.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u043c\u0431\u0443\u0440\u0436\u0430\u0446"], "fr": ["hambourgeois (subst.)"], "nl": ["Hamburger"], "ru": ["\u0433\u0430\u043c\u0431\u0443\u0440\u0436\u0435\u0446"], "de": ["Hamburger"], "it": ["amburghese (sost.)"], "hu": ["hamburgi"], "pl": ["mieszkaniec Hamburga"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Hamburg", "primary": false}, "oportuna": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La senco de oportuna 1 estas malpli ampleksa ol tiu de komforta: estas oportunaj nur apartaj simplaj objektoj, komfortaj povas esti vivo, aran\u011do kaj tiel plu. Ekzemple fontanplumo estas oportuna sed ne komforta. Plie oportuna estas pli objektiva (la oportuneco dependas de la pli malpli granda ta\u016dgeco de la objekto), komforta estas pli subjektiva (la komforteco dependas de la humoro, de la animstato de la uzanto)."], "primary definition": "Facile uzebla; bone adaptita al sia destino; ne laciga.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0434\u043e\u0431\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["opportun", "pratique (adj.)"], "nl": ["gemakkelijk", "doelmatig", "geschikt"], "pt": ["oportuno", "c\u00f4modo", "confort\u00e1vel", "prop\u00edcio", "que vem a prop\u00f3sito"], "be": ["\u0437\u0440\u0443\u0447\u043d\u044b", "\u0434\u0430\u0440\u044d\u0447\u043d\u044b", "\u0437\u0434\u0430\u0442\u043d\u044b", "\u043f\u0440\u044b\u0434\u0430\u0442\u043d\u044b"], "de": ["opportun", "g\u00fcnstig", "zweckm\u00e4\u00dfig", "n\u00fctzlich", "angebracht"], "hu": ["k\u00e9nyelmes"], "cs": ["vhodn\u00fd"]}, "examples": [["oportuna se\u011do, vesto, \u015duo, ilo, apartamento", null], ["nia lingvo estas oportuna por \u0109iuj celoj", null], ["a\u011do maljuna ne estas oportuna", "Proverbaro esperanta"], ["estas oportuna sed ne necesa", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 27"], ["estas vero, ke al tiu a\u016d alia vorto oni povus doni formon pli oportunan", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Faciliganta sukceson a\u016d prosperon pro sia \u011dusta konveneco.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0434\u043e\u0431\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u043e\u0434\u0445\u043e\u0434\u044f\u0449\u0438\u0439", "\u0443\u043c\u0435\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["alkalmas", "megfelel\u0151"]}, "examples": [["mi atendos, \u011dis venos tempo pli oportuna", "Z"], ["oportuna okazo", "Z"], ["ekkapti la oportunan momenton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "oportun", "primary": true}, "enmerkatigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u043f\u0443\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c \u043d\u0430 \u0440\u044b\u043d\u043e\u043a"], "fr": ["commercialiser", "lancer (un produit)", "mettre sur le march\u00e9"], "de": ["auf den Markt bringen"], "nl": ["commercialiseren", "op de markt brengen"], "es": ["comercializar"]}, "examples": [["malperfekta\u0135oj ekzistas nur en la enmerkatigo", "E. Georgiev, A\u016dstrio: lando de ekologia kultivado, Monato, jaro 1997a, numero 9a, p. 19a"]], "subdefinitions": []}], "root": "merkat", "primary": false}, "oportuno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Facilo, kiu rezultas de favoraj kondi\u0109oj.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0434\u043e\u0431\u043d\u044b\u0439 \u0441\u043b\u0443\u0447\u0430\u0439"], "fr": ["aises", "occasion favorable", "opportunit\u00e9"], "hu": ["megfelel\u0151 alkalom"]}, "examples": [["estis multaj venantaj kaj irantaj, kaj ili ne havis oportunon e\u0109 por man\u011di", "La Nova Testamento, S. Marko 6:31"], ["Tiu ekspozicio estas oportuno por elmontri la utilecon de Esperanto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "oportun", "primary": false}, "purpuro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Violru\u011da koloro.", "translations": {"be": ["\u043f\u0443\u0440\u043f\u0443\u0440"], "fr": ["pourpre"], "en": ["purple"], "nl": ["purper"], "pt": ["p\u00farpura"], "ru": ["\u043f\u0443\u0440\u043f\u0443\u0440"], "de": ["Purpur"], "hu": ["b\u00edbor"], "fa": ["\u0627\u0631\u063a\u0648\u0627\u0646\u06cc"]}, "examples": [["li surmetis vulpofelan jakon, tegitan per melongene purpura veluro", "Ru\u011ddoma son\u011do \u0109apitro 49a, p. 123a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u015ctofo el tiu koloro.", "translations": {"fa": ["\u067e\u0627\u0631\u0686\u0647\u0654 \u0627\u0631\u063a\u0648\u0627\u0646\u06cc"]}, "examples": [["plej delikata tolo kaj purpuro estas \u015diaj vestoj", "Z"], ["la re\u011da, kardinala purpuro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "purpur", "primary": true}, "agronomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u0433\u0440\u0430\u043d\u043e\u043c"], "fr": ["agronome"], "bg": ["\u0430\u0433\u0440\u043e\u043d\u043e\u043c"], "nl": ["agronoom"], "pt": ["agr\u00f4nomo"], "ru": ["\u0430\u0433\u0440\u043e\u043d\u043e\u043c"], "de": ["Agronom", "studierter Landwirt"], "sv": ["agronom"], "sk": ["agron\u00f3m"], "en": ["agronomist"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "agronom", "primary": true}, "kursilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En komputila reto, aran\u011da\u0135o ricevanta mesa\u011dojn (paka\u0135ojn), kaj plusendanta ilin al la celata komputilo per preferinda vojo (kurso).", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u0440\u0448\u0440\u0443\u0442\u044b\u0437\u0430\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["routeur"], "en": ["router"], "nl": ["router", "verkeerswisselaar (comp.)"], "ru": ["\u043c\u0430\u0440\u0448\u0440\u0443\u0442\u0438\u0437\u0430\u0442\u043e\u0440"], "hu": ["router", "\u00fatvonalv\u00e1laszt\u00f3", "adat\u00fatv\u00e1laszt\u00f3"], "es": ["encaminador"], "pl": ["ruter", "przeka\u017anik"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kurs", "primary": false}, "dekalitro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komunuza mezurunuo de kapacito, egala al dek litroj; simb. dal.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u043a\u0430\u043b\u0456\u0442\u0440"], "fr": ["d\u00e9calitre"], "en": ["decaliter", "decalitre"], "nl": ["dekaliter"], "pt": ["decalitro"], "ru": ["\u0434\u0435\u043a\u0430\u043b\u0438\u0442\u0440"], "de": ["Dekaliter"], "hu": ["t\u00edz liter", "dekaliter"], "sk": ["dekaliter"], "pl": ["dekalitr"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "dekalitr", "primary": true}, "mespilujo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio rozacoj (Mespilus).", "translations": {"ru": ["\u043c\u0443\u0448\u043c\u0443\u043b\u0430 (\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0435)"], "en": ["medlar"], "nl": ["mispelboom"], "pt": ["nespereira", "ambone", "ameixa-amarela", "ameixa-americana", "ameixa-do-canad\u00e1", "ameixa-do-jap\u00e3o", "ameixa-japonesa", "japona", "magn\u00f3lio", "nespereira-do-jap\u00e3o"], "de": ["Mispel"], "hu": ["naspolya (bokor)", "lasponya(bokor)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "mespil", "primary": false}, "komunika": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al komunikado.", "translations": {"fr": ["de communication"], "nl": ["communicatie-"]}, "examples": [["la gvidlibro estas \u011disdatigata \u0109iun fojon, kiam ni alplanedi\u011das kaj ligi\u011das al planeda komunika reto", "Naski\u011do de la rustimuna \u015dtalrato\u0109ap. 18"]], "subdefinitions": []}], "root": "komunik", "primary": false}, "okulisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "okulkuracisto", "translations": {"el": ["\u03bf\u03c6\u03b8\u03b1\u03bb\u03bc\u03af\u03b1\u03c4\u03c1\u03bf\u03c2"], "fr": ["oculiste", "ophtalmologiste"], "en": ["oculist", "ophthamologist"], "nl": ["oogarts", "opticien", "oftalmoloog"], "pt": ["oculista", "oftalmologista"], "be": ["\u0430\u043a\u0443\u043b\u0456\u0441\u0442", "\u0430\u0444\u0442\u0430\u043b\u044c\u043c\u043e\u043b\u044f\u0433"], "de": ["Augenarzt"], "it": ["oculista"], "hu": ["szem\u00e9sz", "szemorvos"], "bg": ["\u043e\u0447\u0435\u043d \u043b\u0435\u043a\u0430\u0440"], "es": ["oculista"], "br": ["lagadour"], "ru": ["\u043e\u043a\u0443\u043b\u0438\u0441\u0442", "\u043e\u0444\u0442\u0430\u043b\u044c\u043c\u043e\u043b\u043e\u0433"], "sv": ["\u00f6gonl\u00e4kare", "oftalmolog"], "pl": ["okulista"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "optikisto.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "okul", "primary": false}, "bonfama": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta bonan, favoran famon.", "translations": {"ru": ["\u0441 \u0445\u043e\u0440\u043e\u0448\u0435\u0439 \u0440\u0435\u043f\u0443\u0442\u0430\u0446\u0438\u0435\u0439"], "fr": ["de bonne r\u00e9putation"], "pl": ["s\u0142awny", "s\u0142ynny", "ciesz\u0105cy si\u0119 dobr\u0105 s\u0142aw\u0105"]}, "examples": [["la Judoj incitis la piajn virinojn bonfamajn kaj la \u0109efojn de la urbo", "La Nova Testamento, La agoj 13:50"]], "subdefinitions": []}], "root": "fam", "primary": false}, "senafekta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Montranta nenian afekton.", "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0437\u044b\u0441\u043a\u0443\u0441\u043d\u044b\u0439", "\u0435\u0441\u0442\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u043e\u0439"], "fr": ["naturel (sans affectation)", "simple (sans affectation)", "sinc\u00e8re (sans affectation)", "sans fa\u00e7ons (loc adj., simple)", "sans mani\u00e8res (loc adj., simple)"], "en": ["unaffected", "simple"]}, "examples": [["anta\u016d 70 jaroj kvar senafektaj knabinoj en familio Zhang fondis la gazeton \u00abAkvo\u00bb", "Pang Bian Homo amema kun koro \u0109iam juna El Popola \u0108inio"], ["Remus Gordens senafekte enpa\u015dis la oficejon kaj lasis sin sinki sur la indikitan se\u011don", "Urd Hadda murdita!p. 7"]], "subdefinitions": []}], "root": "afekt", "primary": false}, "centri": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Centralizi, koncentrigi.", "translations": {"el": ["\u03c3\u03c5\u03b3\u03ba\u03b5\u03bd\u03c4\u03c1\u03ce\u03bd\u03c9", "\u03ba\u03b5\u03bd\u03c4\u03c1\u03bf\u03b8\u03b5\u03c4\u03ce"], "fr": ["centrer"], "pt": ["centrar", "centralizar"], "be": ["\u0446\u044d\u043d\u0442\u0440\u0430\u043b\u0456\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "it": ["accentrare"], "hu": ["k\u00f6zpontos\u00edt", "centraliz\u00e1l"], "br": ["kreizenna\u00f1"], "ru": ["\u0446\u0435\u043d\u0442\u0440\u0430\u043b\u0438\u0437\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "pl": ["centrowa\u0107", "centralizowa\u0107", "do\u015brodkowywa\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "centr", "primary": false}, "centro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rimarkinda punkto, interalie.", "translations": {"be": ["\u0446\u044d\u043d\u0442\u0430\u0440"], "fr": ["centre"], "en": ["center"], "zh": ["\u4e2d\u5fc3 [zh\u014dngx\u012bn]"], "pt": ["centro"], "el": ["\u03ba\u03ad\u03bd\u03c4\u03c1\u03bf"], "it": ["centro"], "tp": ["insa"], "hu": ["k\u00f6zpont", "centrum"], "sk": ["stred", "centrum"], "es": ["centro"], "br": ["kreizenn"], "cs": ["centrum"], "ru": ["\u0446\u0435\u043d\u0442\u0440"], "pl": ["\u015brodek"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(de cirklo a\u016d sfero) Tiu punkto egaldistanca de \u0109iuj punktoj de la koncerna figuro.", "translations": {"de": ["Mittelpunkt"], "en": ["center"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de triangulo a\u016d regula plurlatero) La centro de \u011dia enskribita cirklo.", "translations": {"de": ["Inkreismittelpunkt"], "en": ["center", "incenter (of a regular polygon)"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de elipso) Intersekco de \u011diaj du simetriaksoj.", "translations": {"de": ["Mittelpunkt"], "en": ["center"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(de afina rotacio en ebeno) La nura punkto sen\u015dan\u011da per \u011di.", "translations": {"de": ["Drehpunkt"], "en": ["center"]}, "examples": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"de": ["Mittelpunkt", "Zentrum"]}, "examples": []}]}, {"remarks": [], "primary definition": "Meza parto de objekto a\u016d loko.", "translations": {"pl": ["\u015brodek"]}, "examples": [["centro de rado, de korto, de urbo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108efa punkto, fokuso, plej aktiva parto.", "translations": {"pl": ["centrum"]}, "examples": [["centro de komerco, de societo, de ribelo", null], ["Londono fari\u011dos unu el la plej gravaj centroj de nia afero", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Modera partio, kiu sidas meze inter la ekstremoj.", "translations": {"pl": ["centrum", "\u015brodek"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "centr", "primary": true}, "Kenjo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la orienta Afriko kun \u0109efurbo Najrobio. Teritorio de Respubliko Kenjo. ISO-3166 kodo: KE. \u011ci limas kun Etiopujo Somalujo, Sudano, Tanzanio, Ugando kaj Hinda Oceano.", "translations": {"fa": ["\u06a9\u0646\u06cc\u0627"], "bg": ["\u041a\u0435\u043d\u0438\u044f", "Kenia"], "en": ["Kenya"], "pl": ["Kenia", "Republika Kenii"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kenj", "primary": true}, "fornego": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Industria forno por fandi metalmina\u0135ojn.", "translations": {"be": ["\u0434\u043e\u043c\u043d\u0430", "\u0434\u043e\u043c\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f \u043f\u0435\u0447"], "fr": ["haut-fourneau"], "de": ["Hochofen"], "nl": ["hoogoven"], "ru": ["\u0434\u043e\u043c\u043d\u0430", "\u0434\u043e\u043c\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f \u043f\u0435\u0447\u044c"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "forn", "primary": false}, "biologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Scienco pri la fenomenoj de la vivo kaj la diversaj viva\u0135oj.", "translations": {"be": ["\u0431\u0456\u044f\u043b\u0451\u0433\u0456\u044f"], "fr": ["biologie"], "bg": ["\u0431\u0438\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "nl": ["biologie"], "ru": ["\u0431\u0438\u043e\u043b\u043e\u0433\u0438\u044f"], "de": ["Biologie"], "sv": ["biologi"], "hu": ["biol\u00f3gia", "\u00e9lettan"], "sk": ["biol\u00f3gia"], "en": ["biology"], "es": ["biolog\u00eda"], "pl": ["biologia", "przyroda (pot., uczniowskie)"]}, "examples": [["lecionoj de biologio de la bestoj", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 5, el la vivo kaj sciencoj, bagateloj"], ["grupo de spertuloj pri molekula biologio", "Stevens Norvell, \u0108u anka\u016d genoj responsas pri melanomo?, Monato, jaro 1997a, numero 7a, p. 14a"]], "subdefinitions": []}], "root": "biologi", "primary": true}, "judkvartalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u0442\u0442\u0430"], "fr": ["juiverie (quartier juif)", "ghetto (quartier juif)"], "nl": ["jodenwijk"], "pt": ["judiaria"], "ru": ["\u0433\u0435\u0442\u0442\u043e"], "de": ["Judenviertel"], "it": ["ghetto (ebraico)"], "hu": ["zsid\u00f3negyed"], "he": ["\u05e8\u05d5\u05d1\u05e2 \u05d9\u05d4\u05d5\u05d3\u05d9"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "jud", "primary": false}, "posteni\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Iri en postan lokon.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0442\u0441\u0442\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0442\u0441\u0442\u0430\u0432\u0430\u0442\u044c"], "nl": ["achteruit gaan"], "pl": ["uda\u0107 si\u0119 do ty\u0142u"], "hu": ["h\u00e1tr\u00e1l", "visszavonul"]}, "examples": [["la libiaj \u015dton\u0135etistoj komencis posteni\u011di", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "post", "primary": false}, "hormontrilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Turni\u011danta vergeto por indiki la horon \u0109e horlo\u011do.", "translations": {"ru": ["\u0447\u0430\u0441\u043e\u0432\u0430\u044f \u0441\u0442\u0440\u0435\u043b\u043a\u0430"], "fr": ["aiguille des heures", "petite aiguille"], "en": ["hour hand"], "nl": ["grote wijzer"], "pt": ["ponteiro (de rel\u00f3gio)"], "de": ["Stundenzeiger"], "it": ["datario"], "hu": ["\u00f3ramutat\u00f3"], "es": ["manecilla"], "br": ["biz an eurio\u00f9"], "sv": ["timvisare"], "pl": ["wskaz\u00f3wka (zegara)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hor", "primary": false}, "spite ke": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kontra\u016dante tion ke, malgra\u016d ke.", "translations": {"fr": ["quand bien m\u00eame"], "hu": ["annak ellen\u00e9re, hogy"]}, "examples": [["spite ke mi rapide eliris el la vendejo mi ne povis vidi kiuj estis la viroj kiuj interparolis malanta\u016d la stokbretaro", "L. Berg\u00e5, trad. E. Stasson, Fato pli akra ol morto, [2006]"], ["spite al tio, ke Jozefo nur spertis tri jarojn de formala eduko, li farigis kompetenta lingvisto", "P. R. Kern, Pri La Du Pacaj Batalantoj, Por Esperanta Mormonaro, [2009]"]], "subdefinitions": []}], "root": "spit", "primary": false}, "kompatinda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inda je kompato.", "translations": {"be": ["\u0436\u0430\u043b\u0430\u0441\u043d\u044b", "\u0432\u0430\u0440\u0442\u044b \u0436\u0430\u043b\u044e", "\u0431\u0435\u0434\u043d\u044b"], "fr": ["pauvre (pitoyable)", "affligeant", "infortun\u00e9", "lamentable", "malheureux (pitoyable)", "mis\u00e9rable (pitoyable)", "piteux", "qui inspire piti\u00e9", "pitoyable (qui inspire piti\u00e9)", "\u00e0 plaindre"], "en": ["deplorable", "miserable", "piteable", "poor"], "nl": ["beklagenswaardig"], "ru": ["\u0436\u0430\u043b\u043a\u0438\u0439", "\u0431\u0435\u0434\u043d\u044b\u0439 (\u0434\u043e\u0441\u0442\u043e\u0439\u043d\u044b\u0439 \u0441\u043e\u0447\u0443\u0432\u0441\u0442\u0432\u0438\u044f)", "\u0434\u043e\u0441\u0442\u043e\u0439\u043d\u044b\u0439 \u0441\u043e\u0447\u0443\u0432\u0441\u0442\u0432\u0438\u044f"], "hu": ["sajn\u00e1latra m\u00e9lt\u00f3", "sz\u00e1nand\u00f3", "szerencs\u00e9tlen", "szeg\u00e9ny (sz\u00e1nand\u00f3)"]}, "examples": [["miaj kompatindaj floroj tute forvelkis!", "Fabeloj, volumo 1Floroj de la malgranda Ida"], ["kiu vidis la viza\u011don de Afrodito, ne estas kompatinda", "H. Sienkiewicz trad. L. Zamenhof Quo vadis? \u0109ap. 50"], ["\u011di estas vera kompatinda\u0135o", "Z"], ["kion do \u015di volas ankora\u016d de tiu kompatindulo, li ja plu ne vivas!", "Marta"], ["li e\u0109 ne divenas, kompatindulo, ke li estas jam pli ombro ol homo", "H. Sienkiewicz trad. L. Zamenhof Quo vadis?\u0109ap. 15"]], "subdefinitions": []}], "root": "kompat", "primary": false}, "vanilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio el familio orkidacoj (Vanilla planifolia), kies grajnujon oni uzas kiel parfumigan spica\u0135on.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u043d\u0456\u043b\u044c"], "fr": ["vanille"], "en": ["vanilla"], "nl": ["vanille"], "pt": ["baunilha"], "el": ["\u03b2\u03b1\u03bd\u03af\u03bb\u03b9\u03b1"], "de": ["Vanille"], "tr": ["vanilya"], "hu": ["van\u00edlia"], "fa": ["\u0648\u0627\u0646\u06cc\u0644"], "br": ["vanilha"], "ru": ["\u0432\u0430\u043d\u0438\u043b\u044c"], "es": ["vainilla"], "he": ["\u05e9\u05e0\u05e3", "\u05d5\u05e0\u05d9\u05dc"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "vanil", "primary": true}, "etologo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "etologiisto", "translations": {"fr": ["\u00e9thologue"], "nl": ["etholoog"], "pl": ["etolog"]}, "examples": [["K. Lorenz, N. Tinbergen kaj aliaj etologoj opinias, ke evoluado de la agresema konduto \u0109e iu specio estas firme kunligita kun la progreso de la teritorieco kaj hierarkio", "J. \u015cuvajev, Pri la Konduto de Bestoj, Fokuso, 1987:1, p. 2a"]], "subdefinitions": []}], "root": "etolog", "primary": true}, "debati": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bati por forigi, faligi.", "translations": {"be": ["\u0437\u044c\u0431\u0456\u0432\u0430\u0446\u044c (\u0448\u0442\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456 \u0437 \u0447\u0430\u0433\u043e\u0441\u044c\u0446\u0456)"], "fr": ["gauler", "d\u00e9tacher (en frappant)"], "en": ["beat back"], "ru": ["\u0441\u0431\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u0431\u0438\u0442\u044c"], "de": ["abschlagen"], "pl": ["zbija\u0107"], "hu": ["le\u00fct", "lever"]}, "examples": [["debati la kapojn al papavoj", "Z"], ["neniaj mokoj debatos nin de nia vojo", "Z"], ["kiam vi debatos la fruktojn de via olivarbo, ne debatu \u011dis fino", "La Malnova Testamento, Readmono 24:20"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Oficiale diskuti.", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u0431\u0430\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9battre"], "en": ["debate"], "nl": ["debatteren"], "pt": ["debater", "discutir"], "ru": ["\u0434\u0435\u0431\u0430\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u0441\u0443\u0436\u0434\u0430\u0442\u044c", "\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 \u043f\u0440\u0435\u043d\u0438\u044f"], "de": ["debattieren", "er\u00f6rtern"], "sv": ["debattera"], "hu": ["megvitat", "megt\u00e1rgyal"], "sk": ["debatova\u0165"], "fa": ["\u0628\u062d\u062b \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "es": ["debatir"], "pl": ["debatowa\u0107", "prowadzi\u0107 obrady", "radzi\u0107 (nad czym\u015b)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bat", "primary": false}, "disma\u015digi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malstre\u0109i a\u016d malfari la ma\u015dojn de io.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u043f\u0443\u0441\u0442\u0438\u0442\u044c (\u043f\u0435\u0442\u043b\u0438 \u0447\u0435\u0433\u043e-\u043b.)"], "fr": ["d\u00e9mailler", "d\u00e9tricoter"], "hu": ["felfejt (sz\u00f6vetet)", "felbont (k\u00f6t\u00e9st)", "sz\u00e9tbont (hurkot)"]}, "examples": [["disma\u015digi \u015dtrumpojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ma\u015d", "primary": false}, "debato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Diskuto la\u016d ordigita maniero en oficiala kunveno (kongreso, parlamento kaj tiel plu).", "translations": {"be": ["\u0434\u044d\u0431\u0430\u0442\u044b"], "fr": ["d\u00e9bat"], "en": ["debate"], "nl": ["debat"], "pt": ["debate", "discuss\u00e3o"], "ru": ["\u0434\u0435\u0431\u0430\u0442\u044b", "\u043f\u0440\u0435\u043d\u0438\u044f"], "de": ["Debatte", "Er\u00f6rterung", "Aussprache"], "sv": ["debatt"], "hu": ["vita", "megvitat\u00e1s", "megt\u00e1rgyal\u00e1s"], "sk": ["debata"], "fa": ["\u0628\u062d\u062b"], "es": ["debate"], "pl": ["debata", "obrady {pl.}"]}, "examples": [["la le\u011do estis akceptata sen longaj debatoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "debat", "primary": true}, "aritmetikilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rimedo por plenumi aritmetikajn operaciojn; kalkulilo.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0440\u0438\u0444\u043c\u0435\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0435 \u0443\u0441\u0442\u0440\u043e\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u0430\u0440\u0438\u0444\u043c\u0435\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e-\u043b\u043e\u0433\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u043e\u0435 \u0443\u0441\u0442\u0440\u043e\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u0410\u041b\u0423"], "en": ["arithmetic and logical unit", "ALU"], "hu": ["sz\u00e1mol\u00f3g\u00e9p"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Tiu organo de komputilo kiu plenumas aritmetikajn (kaj ofte anka\u016d la logikajn) operaciojn.", "translations": {"sk": ["aritmeticko logick\u00e1 jednotka"], "fr": ["unit\u00e9 arithm\u00e9tique et logique", "UAL"], "hu": ["aritmetikai egys\u00e9g", "AU"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aritmetik", "primary": false}, "najli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fiksi per najlo.", "translations": {"el": ["\u03ba\u03b1\u03c1\u03c6\u03ce\u03bd\u03c9"], "fr": ["clouer"], "en": ["nail"], "nl": ["spijkeren"], "pt": ["pregar"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0431\u0438\u0442\u044c (\u0433\u0432\u043e\u0437\u0434\u044f\u043c\u0438)"], "ca": ["clavar"], "de": ["nageln"], "hu": ["szegez"], "br": ["tacha\u00f1"], "be": ["\u043f\u0440\u044b\u0431\u0456\u0446\u044c \u0446\u044c\u0432\u0456\u043a\u043e\u043c", "\u043f\u0440\u044b\u0446\u044c\u0432\u0456\u043a\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "es": ["clavar"]}, "examples": [["najli keston", null], ["najli spegulon \u0109e la muro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "najl", "primary": false}, "najlo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pinta metala bastoneto provizita per pli lar\u011da kapeto kaj servanta por fiksi objekton, en kiun oni enpu\u015das \u011din.", "translations": {"be": ["\u0446\u044c\u0432\u0456\u043a"], "fr": ["clou"], "nl": ["spijker"], "pt": ["prego"], "el": ["\u03ba\u03b1\u03c1\u03c6\u03af"], "ca": ["clau"], "de": ["Nagel"], "sv": ["spik"], "hu": ["szeg"], "br": ["tach"], "ru": ["\u0433\u0432\u043e\u0437\u0434\u044c"], "es": ["clavo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "najl", "primary": true}, "senpasportulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Senpasporta voja\u011danto a\u016d lo\u011danto en fremda lando, kies restado sekve estas konsiderata eksterle\u011da.", "translations": {"fr": ["clandestin (subst.)", "sans-papier"], "de": ["Passloser"], "nl": ["mens zonder papieren"], "hu": ["\u00fatlev\u00e9llel nem rendelkez\u0151"]}, "examples": [["\u0109e la landlimo la senpasportulo devis ku\u015di sur la malanta\u016da benko de l' a\u016dto, sub kovrilo \u015dajnigi dormanton, tiel ke oni ne povis vidi lian viza\u011don", "Stefan Maul: Pozitive pri EU, Monatojaro 1997a, numero 8a, p. 5a"]], "subdefinitions": []}], "root": "pasport", "primary": false}, "funde": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108e la fundo.", "translations": {"ru": ["\u043d\u0430 \u0434\u043d\u0435"], "fr": ["\u00e0 fond", "au fond", "sur le fond", "de mani\u00e8re approfondie"], "nl": ["in de diepte"], "pl": ["na dnie", "w g\u0142\u0119binach (g\u0142\u0119boko - a\u017c na dnie)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Plene, plendetale.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u043d\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e", "\u0434\u043e\u0441\u043a\u043e\u043d\u0430\u043b\u044c\u043d\u043e"], "nl": ["grondig"], "pl": ["dog\u0142\u0119bnie"]}, "examples": [["funde scipovi lingvon", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fund", "primary": false}, "asterio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u0442\u044d\u0440\u044b\u044f", "\u043c\u0430\u0440\u0441\u043a\u0430\u044f \u0437\u043e\u0440\u043a\u0430"], "fr": ["ast\u00e9rie", "\u00e9toile de mer"], "en": ["starfish"], "pt": ["estrela do mar"], "ru": ["\u0430\u0441\u0442\u0435\u0440\u0438\u044f", "\u043c\u043e\u0440\u0441\u043a\u0430\u044f \u0437\u0432\u0435\u0437\u0434\u0430"], "de": ["Seestern"], "hu": ["tengeri csillag", "csillag\u00e1llatka"], "es": ["estrella de mar"], "he": ["\u05db\u05d5\u05db\u05d1-\u05d9\u05dd"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "asteri", "primary": true}, "lar\u011danima": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Volonte toleranta diversajn opiniojn, akceptanta diversajn vidpunktojn.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0438\u0440\u043e\u043a\u0438\u0445 \u0432\u0437\u0433\u043b\u044f\u0434\u043e\u0432", "\u0431\u0435\u0437 \u043f\u0440\u0435\u0434\u0443\u0431\u0435\u0436\u0434\u0435\u043d\u0438\u0439", "\u043d\u0435\u043f\u0440\u0435\u0434\u0432\u0437\u044f\u0442\u044b\u0439"], "fr": ["large d'esprit"], "en": ["open-minded"], "he": ["\u05e8\u05d7\u05d1 \u05d0\u05d5\u05e4\u05e7"]}, "examples": [["li estas lar\u011danima liberpensulo", "Pro I\u015dtar, \u0109apitro 3a, Lemuel da\u016drigas sian esploron"]], "subdefinitions": []}], "root": "anim", "primary": false}, "bu\u015do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kava parto en la kapo de homo a\u016d besto, per kiu ili sin nutras.", "translations": {"be": ["\u0440\u043e\u0442", "\u0432\u0443\u0441\u043d\u044b", "\u043f\u0430\u0448\u0447\u0430"], "fr": ["bouche", "embouchure", "gueule (d'un animal)"], "bg": ["\u0443\u0441\u0442\u0430"], "nl": ["mond", "muil"], "ru": ["\u0440\u043e\u0442 (\u0109e homo)", "\u0440\u043e\u0442\u043e\u0432\u0430\u044f \u043f\u043e\u043b\u043e\u0441\u0442\u044c", "\u043f\u0430\u0441\u0442\u044c (\u0109e bestoj)"], "de": ["Mund (\u0109e homo)", "Maul (\u0109e bestoj)"], "tr": ["a\u011f\u0131z"], "hu": ["sz\u00e1j"], "sk": ["\u00fasta"], "fa": ["\u062f\u0647\u0627\u0646"], "en": ["mouth"], "es": ["boca"], "br": ["geno\u00f9"], "cs": ["\u00fasta"], "vo": ["mud"], "pl": ["otw\u00f3r g\u0119bowy", "usta", "buzia", "g\u0119ba", "morda", "paszcza", "pysk", "ryj"], "he": ["\u05e4\u05d4"]}, "examples": [["bu\u015do de homo, bovo, leono, hundo, rato", null], ["fluis sur lipoj, sed en bu\u015don ne trafis", "Proverbaro esperanta"], ["teni sian langon en la bu\u015do", "Proverbaro esperanta"], ["\u0109e \u0109iu vorto, kiun vi diros, el via bu\u015do eliros a\u016d floro a\u016d multekosta \u015dtono", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 15"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Parto de la viza\u011do, aperturo inter la lipoj.", "translations": {"ru": ["\u0440\u043e\u0442", "\u0443\u0441\u0442\u0430"], "pl": ["usta", "buzia"]}, "examples": [["tordita bu\u015do", null], ["ho, li kisu min per kisoj de sia bu\u015do!", "La Malnova Testamento, Alta Kanto 1:2"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sama parto de la homa kapo, konsiderata kiel parolorgano.", "translations": {"be": ["\u0440\u043e\u0442", "\u0432\u0443\u0441\u043d\u044b"], "nl": ["mond"], "ru": ["\u0440\u043e\u0442", "\u0443\u0441\u0442\u0430 (\u043f\u043e\u044d\u0442.)"], "pl": ["usta", "buzia", "j\u0119zyk"], "hu": ["sz\u00e1j"]}, "examples": [["en bu\u015do Biblio, en koro malpio", "Proverbaro esperanta"], ["ne movi la bu\u015don", "Proverbaro esperanta"], ["\u015dtopi, fermi al iu la bu\u015don", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Enira a\u016d elira aperturo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0442\u0443\u043b\u0456\u043d\u0430", "\u0436\u0430\u0440\u0430\u043b\u043e", "\u0432\u0443\u0441\u044c\u0446\u0435", "\u0447\u0430\u043b\u0435\u0441\u044c\u043d\u0456\u043a\u0456 (de forno)"], "nl": ["mond", "monding"], "ru": ["\u0443\u0441\u0442\u044c\u0435 (\u0440\u0435\u043a\u0438, \u0448\u0430\u0445\u0442\u044b)", "\u0434\u0443\u043b\u043e (\u0440\u0443\u0436\u044c\u044f, \u043f\u0443\u0448\u043a\u0438)", "\u0436\u0435\u0440\u043b\u043e"], "de": ["M\u00fcndung"], "hu": ["sz\u00e1j", "torkolat", "ny\u00edl\u00e1s"], "fa": ["\u062f\u0647\u0627\u0646\u0647", "\u0645\u0635\u0628 (\u0631\u0648\u062f\u062e\u0627\u0646\u0647)"], "pl": ["gard\u0142o"]}, "examples": [["bu\u015do de forno, de rivero en la maro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bu\u015d", "primary": true}, "bu\u015da": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "De la bu\u015do.", "translations": {"be": ["\u0440\u043e\u0442\u0430\u0432\u044b"], "fr": ["buccal", "oral"], "en": ["oral"], "nl": ["oraal"], "ru": ["\u0440\u043e\u0442\u043e\u0432\u043e\u0439"], "hu": ["sz\u00e1j-"], "sk": ["\u00fastny"], "fa": ["\u062f\u0647\u0627\u0646\u06cc"], "pl": ["ustny"], "br": ["-geno\u00f9"], "vo": ["mudik"], "es": ["bucal"]}, "examples": [["la bu\u015da kavo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Parola, vo\u0109a.", "translations": {"be": ["\u0432\u0443\u0441\u043d\u044b"], "nl": ["mondeling"], "ru": ["\u0443\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439"], "de": ["m\u00fcndlich"], "hu": ["sz\u00f3beli"], "fa": ["\u0634\u0641\u0627\u0647\u06cc", "\u06af\u0641\u062a\u0627\u0631\u06cc"], "pl": ["ustny", "s\u0142owny", "oratoryjny"], "br": ["dre gomz"], "es": ["oral"]}, "examples": [["bu\u015da interparolado, literaturo", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Dum kies prononco la velo estas levita kaj baras la pasejon inter la bu\u015do kaj la naza kava\u0135o.", "translations": {"fa": ["\u062f\u0647\u0627\u0646\u06cc"], "hu": ["sz\u00e1j-", "or\u00e1lis"], "es": ["oral"], "br": ["-geno\u00f9 (soniadoniezh)"], "ru": ["\u0440\u0442\u043e\u0432\u044b\u0439"]}, "examples": [["bu\u015da vokalo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "bu\u015d", "primary": false}, "persimonujo orienta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La plej disvastigita specio de persimonujo, arbo normale 5\u20138 (sed iam \u011dis 25) metrojn alta (iam tamen arbetaro), komuna en la sudorienta Azio, en Uzbekujo, Persujo, Ka\u016dkazo, Krimeo, Egiptujo; iom malpli en Italujo kaj Hispanujo.", "translations": {"ru": ["\u0445\u0443\u0440\u043c\u0430 \u043e\u0431\u044b\u043a\u043d\u043e\u0432\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f", "\u0445\u0443\u0440\u043c\u0430 \u043a\u0430\u0432\u043a\u0430\u0437\u0441\u043a\u0430\u044f", "\u0445\u0443\u0440\u043c\u0430 \u0432\u043e\u0441\u0442\u043e\u0447\u043d\u0430\u044f"], "la": ["Diospyros kaki"], "nl": ["kakivrucht"], "hu": ["\u00e1zsiai kakiszilva", "\u00e1zsiai datolyaszilva"]}, "examples": [["en Ka\u016dkazio kaj en la Centra Azio la persimonujo orienta kreskas kaj sova\u011de, kaj kulture", null]], "subdefinitions": []}], "root": "persimon", "primary": false}, "tertremo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grava movo de la terkrusto, ordinare okaziganta domfalojn kaj tiel plu..", "translations": {"be": ["\u0437\u0435\u043c\u043b\u044f\u0442\u0440\u0443\u0441"], "fr": ["s\u00e9isme", "tremblement de terre"], "bg": ["\u0437\u0435\u043c\u0435\u0442\u0440\u0435\u0441\u0435\u043d\u0438\u0435"], "nl": ["aardbeving"], "ru": ["\u0437\u0435\u043c\u043b\u0435\u0442\u0440\u044f\u0441\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Erdbeben"], "hu": ["f\u00f6ldreng\u00e9s"], "en": ["earthquake"], "es": ["temblor"], "pl": ["trz\u0119sienie ziemi"]}, "examples": [["fari\u011dis granda tertremo, tiel ke la fundamentoj de la malliberejo skui\u011dis", "La Nova Testamento, La agoj 16:26"]], "subdefinitions": []}], "root": "ter", "primary": false}, "kakaarbo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043a\u0430\u0432\u0430 (\u0434\u0440\u044d\u0432\u0430)"], "fr": ["cacaoyer", "cacaotier"], "en": ["cocoa tree"], "nl": ["cacaoboom"], "ru": ["\u043a\u0430\u043a\u0430\u043e (\u0434\u0435\u0440\u0435\u0432\u043e)"], "de": ["Kakaobaum"], "tr": ["kakao"], "hu": ["kaka\u00f3fa"], "pl": ["kakaowiec"], "fi": ["kaakaopuu"], "es": ["cacao (\u00e1rbol)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kaka", "primary": false}, "helpilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rimedo por helpi.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u043f\u0430\u043c\u043e\u0436\u043d\u0456\u043a"], "en": ["aid"], "nl": ["hulpmiddel"], "pt": ["recurso (de ajuda ou socorro)"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u043e\u0431\u0438\u0435", "\u0432\u0441\u043f\u043e\u043c\u043e\u0433\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u0441\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u043f\u043e\u0434\u0441\u043f\u043e\u0440\u044c\u0435"], "de": ["Hilfsmittel"], "sv": ["hj\u00e4lpmedel"], "hu": ["seg\u00e9deszk\u00f6z"], "it": ["coadiuvante (med.)", "supporto (fig.)"], "pl": ["pomoc", "pomocnik", "\u015brodek pomocniczy"]}, "examples": [["Esperanto estas bona helpilo por la lernado de la naciaj lingvoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "help", "primary": false}, "Aglo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekvatora stelaro.", "translations": {"el": ["\u0391\u03b5\u03c4\u03cc\u03c2"], "fr": ["Aigle (constellation)"], "bg": ["\u041e\u0440\u0435\u043b (\u0441\u044a\u0437\u0432\u0435\u0437\u0434\u0438\u0435)"], "ca": ["\u00c0guila"], "de": ["Adler"], "it": ["Aquila"], "hu": ["Sas"], "en": ["Eagle"], "cs": ["Orel"], "es": ["\u00c1guila"], "he": ["\u05e0\u05e9\u05e8"], "nl": ["Arend"], "pt": ["\u00c1guia"], "tr": ["Kartal"], "sv": ["\u00d6rnen"], "pl": ["Orze\u0142"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "agl", "primary": false}, "sekretema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ege diskreta, ema sekreti.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0440\u044b\u0442\u043d\u044b"], "fr": ["cachottier", "dissimul\u00e9 (cachottier)", "myst\u00e9rieux (cachottier)", "secret (adj., enclin au secret)"], "nl": ["discreet"], "ru": ["\u0441\u043a\u0440\u044b\u0442\u043d\u044b\u0439"], "sv": ["hemlighetsfull"], "hu": ["titkol\u00f3dz\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sekret", "primary": false}, "enukleado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Metodo a\u016d ago enuklei tumoron a\u016d okulon.", "translations": {"fr": ["\u00e9nucl\u00e9ation"], "de": ["Aussch\u00e4len", "Enukleation [fak]"], "pl": ["wy\u0142uszczanie"], "pt": ["enuclea\u00e7\u00e3o"], "hu": ["enucleation"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "enukle", "primary": false}, "tial ke": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pro tio, ke.", "translations": {"be": ["\u0442\u0430\u043c\u0443 \u0448\u0442\u043e"], "fr": ["parce que"], "nl": ["aangezien"], "ru": ["\u043f\u043e\u0442\u043e\u043c\u0443 \u0447\u0442\u043e"], "sv": ["d\u00e4rf\u00f6r att"], "pl": ["dlatego \u017ce", "poniewa\u017c", "albowiem", "bo", "bowiem"], "hu": ["az\u00e9rt, mert", "mivel"]}, "examples": [["mi ne povis veni tial ke mi estis malsana", null], ["\u0109iuj \u015datis Esperanton nur tial ke \u011di alproksimigas reciproke la korojn de homoj", "Z"], ["se Volap\u00fck akiris certan nombron da adeptoj, tio \u0109i estas nur tial, ke la ideo de lingvo tutmonda estas alta kaj alloga", "Z"], ["mi petas tion \u0109i tial, \u0109ar mi scias la inklinon de la plimulto da homoj", "Z"], ["mi devas peti la leganton ne preni tro facile (neserioze) miajn rimedojn de solvo sole nur tial, \u0109ar ili aperos al li eble kiel tro simplaj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "tial", "primary": false}, "merita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Meritoplena, multmerita.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0441\u043b\u0443\u0436\u0430\u043d\u044b", "\u0432\u0430\u0440\u0442\u044b"], "nl": ["verdienstelijk"], "ru": ["\u0437\u0430\u0441\u043b\u0443\u0436\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["verdienstvoll"], "es": ["meritorio"], "hu": ["\u00e9rdemes", "m\u00e9lt\u00f3"]}, "examples": [["merita homo, konduto", null], ["servo ne petita, ne estas merita", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "meritita.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0441\u043b\u0443\u0436\u0430\u043d\u044b"], "nl": ["verdiend"], "es": ["merecido"], "hu": ["meg\u00e9rdemelt"]}, "examples": [["laboro finita, ripozo merita", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "merit", "primary": false}, "astronomiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specialisto pri astronomio.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u043e\u043c"], "fr": ["astronome"], "en": ["astronomer"], "nl": ["astronoom", "sterrenkundige"], "ru": ["\u0430\u0441\u0442\u0440\u043e\u043d\u043e\u043c"], "de": ["Astronom", "Sternkundler", "Himmelskundler"], "sv": ["astronom"], "hu": ["csillag\u00e1sz", "asztron\u00f3mus"], "sk": ["astron\u00f3m"], "fa": ["\u0627\u062e\u062a\u0631\u0634\u0646\u0627\u0633", "\u0645\u0646\u062c\u0645"], "es": ["astr\u00f3nomo"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "astronomi", "primary": false}, "troja \u0109evalo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Insida enigo de malutilaj homoj a\u016d rimedoj inter malamikojn (kiel faris antikvaj grekoj kontra\u016d trojanoj per \u0109evalstatuo la\u016d Iliado).", "translations": {"ru": ["\u0442\u0440\u043e\u044f\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439 \u043a\u043e\u043d\u044c"], "fr": ["cheval de troie"], "de": ["Trojanisches Pferd"], "tr": ["Truva at\u0131"], "it": ["cavallo di Troia"], "pl": ["ko\u0144 troja\u0144ski"]}, "examples": [["la popola fronto estis elpensita de la Tria Internacio kiel troja \u0109evalo por akiri la kontrolon de la laboristaj organizoj", "P. A. Foche, Re: Pri la nomo Franco, soc.culture.esperanto, 2004-01-19"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u015cajne utila, reale malutila programo, kiu ka\u015de difektas, rompas sekurecon, malfermas konekton al eksterulo kaj tiel plu.", "translations": {}, "examples": [["pkzip.300 estas Troja \u0108evalo, ne viruso, kaj tre dan\u011dera", "P. Jelenc, Re: pri viruso \"zip\", soc.culture.esperanto, 1996-10-20"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u0109eval", "primary": false}, "ukazo": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: Kiel speco de \u00abedikto\u00bb (kaj ukazo estas simple la rusa vorto por \u00abedikto\u00bb) tiu vorto estas same redunda kiel estus redunda \u00abfirmano\u00bb por edikto de islamlanda regnestro kaj tiel plu. La\u016d kontra\u016drusa tradicio la okcidentaj lingvoj atribuas al tiu vorto anka\u016d la sencon \u00ab\u0109ia arbitra ordono, dekreto\u00bb (PIV1), kvankam neniel evidentas kial ekz-e edikto de franca re\u011do estu pli aprobinda ol ukazo de nuna Rusuja prezidento."], "primary definition": "Edikto de Rusuja a\u016d Sovetia \u015dtatestro.", "translations": {"be": ["\u0443\u043a\u0430\u0437"], "fr": ["oukase", "ukase"], "en": ["ukase"], "nl": ["oekaze"], "pt": ["ucasse"], "ru": ["\u0443\u043a\u0430\u0437"], "de": ["Ukas"], "it": ["ukase", "ukaze", "ukaz"], "hu": ["uk\u00e1z"], "es": ["ucase"], "fi": ["asetus (Ven\u00e4j\u00e4ll\u00e4 tai NL:ssa)", "ukaasi"], "pl": ["ukaz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ukaz", "primary": true}, "terkonekto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu konekto per drato inter elektra aparato kaj la tero, kiun oni faras por utiligi la tersurfacon kiel unu platon de granda kondensatoro, kies alia plato povas esti la anteno.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0437\u044f\u043c\u043b\u0435\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["terre (\u00e9lectricit\u00e9)"], "nl": ["aarding"], "ru": ["\u0437\u0430\u0437\u0435\u043c\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "he": ["\u05d4\u05d0\u05e8\u05e7\u05d4"], "pl": ["uziom", "uziemnienie"], "hu": ["f\u00f6ldel\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ter", "primary": false}, "Antigvo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Insulo en la Centra Ameriko en Kariba Maro, en insularo Deventaj Insuloj, apartenanta al Antigvo kaj Barbudo.", "translations": {"de": ["Antigua"], "bg": ["\u0410\u043d\u0442\u0438\u0433\u0443\u0430"], "pl": ["Antigua"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "antigv", "primary": true}, "malri\u0109eco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0431\u0435\u0434\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["paup\u00e9risme", "pauvret\u00e9"], "de": ["Armut"], "nl": ["armoede"], "hu": ["szeg\u00e9nys\u00e9g"]}, "examples": [["bonklasaj homoj, kiuj falis en malri\u0109econ", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, la hejmo de la metiisto, (de nov-jorka kuracisto, rerakontita de E. Weilsh\u00e4user)"], ["malri\u0109eco ne estas malvirto", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "ri\u0109", "primary": false}, "forpeli": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Forigi pelante; igi malaperi.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0433\u043d\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["chasser (au loin)", "effaroucher"], "nl": ["wegjagen"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0433\u043d\u0430\u0442\u044c"], "de": ["vertreiben", "wegjagen", "wegscheuchen"], "hu": ["el\u0171z", "elhajt", "elkerget"]}, "examples": [["forpeli la mu\u015dojn", null], ["forpelu blasfemulon", "Z"], ["la suno forpelas la ombrojn", null], ["prunto amikon forpelas", "Proverbaro esperanta"], ["la faktoj forpelis la belan iluzion", null]], "subdefinitions": []}], "root": "pel", "primary": false}, "eldonkvanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nombro de la ekzempleroj produktitaj por certa eldono.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0438\u0440\u0430\u0436"], "fr": ["tirage (d'une publication)"], "en": ["issue (publication quantity)"], "nl": ["oplage"], "de": ["Auflage (Anzahl)"], "hu": ["(kiad\u00e1si) p\u00e9ld\u00e1nysz\u00e1m"], "es": ["tirada (n\u00famero de ejemplares que componen una edici\u00f3n)"], "pl": ["nak\u0142ad"]}, "examples": [["la bro\u015duro aperis en tre malgranda eldonkvanto", "La dan\u011dera lingvo, studo pri la persekutoj kontra\u016d Esperanto, Anta\u016dparolo de la 2a eldono"]], "subdefinitions": []}], "root": "don", "primary": false}, "\u011dendarmo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Polica soldato, \u011denerale rajdanto.", "translations": {"be": ["\u0436\u0430\u043d\u0434\u0430\u0440\u043c"], "fr": ["gendarme"], "en": ["gendarme", "mounted patrol officer", "constable", "mountee"], "nl": ["gendarme"], "pt": ["gendarme"], "ru": ["\u0436\u0430\u043d\u0434\u0430\u0440\u043c"], "de": ["Landj\u00e4ger", "Landpolizist"], "it": ["gendarme", "carabiniere (come militare di PS)"], "hu": ["csend\u0151r"], "fa": ["\u0698\u0627\u0646\u062f\u0627\u0631\u0645"], "pl": ["\u017candarm"]}, "examples": [["jam lin kaptas la \u011dendarmoj", "Vivo de Zamenhof \u0109apitro 2a, p. 27a"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011dendarm", "primary": true}, "\u015dtopilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Peco el korko, vitro, metalo, per kiu oni \u015dtopas botelon, flakonon, k.s. a\u016d la elfluilan truon de kuvo, en\u015dovante, sur\u015dra\u016dbante a\u016d surpremante.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0431\u043a\u0430", "\u0437\u0430\u0442\u044b\u0447\u043a\u0430"], "nl": ["stop", "kurk", "kroonkurk"], "pt": ["rolha"], "be": ["\u043a\u043e\u0440\u0430\u043a", "\u0437\u0430\u0442\u044b\u0447\u043a\u0430"], "it": ["tappo"], "hu": ["dug\u00f3", "dugasz"]}, "examples": [["pro tio, ke Esperanto unuavice estas skriba kaj kongresa lingvo, \u011dia lingvotrezoro en la kampo de la hejma sfero estas relative subevoluinta, lasante multajn truojn kaj necesigante multajn \u015dtopilojn", "Guido Van Damme \u0108u vi kapablas paroli pri hejmaj aferoj? Monato n-ro 07/2000"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Peco kun unu a\u016d pluraj elstarantaj metalaj stiftoj, fiksita al la fino de elektra kablo kaj enmetebla en alian pecon kun truoj por la stiftoj por fari konekton kun fonto de kurento a\u016d alie fermi la cirkviton.", "translations": {"be": ["\u0448\u0442\u044d\u043a\u0435\u0440"], "fr": ["fiche (\u00e9lectrique)", "connecteur (m\u00e2le)", "prise (m\u00e2le)"], "nl": ["stekker"], "ru": ["\u0432\u0438\u043b\u043a\u0430", "\u0448\u0442\u0435\u043a\u043a\u0435\u0440"], "it": ["spina elettrica", "connettore (comp. e tel.)"], "hu": ["csatlakoz\u00f3dug\u00f3", "dugasz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dtop", "primary": false}, "supera": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Estanta super io, pro sia kvalito a\u016d funkcio.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0441\u0448\u0438\u0439", "\u043f\u0440\u0435\u0432\u043e\u0441\u0445\u043e\u0434\u044f\u0449\u0438\u0439"], "en": ["superior"], "nl": ["superieur"], "tp": ["sewi"], "hu": ["fels\u0151", "felettes", "meghalad\u00f3", "t\u00falsz\u00e1rnyal\u00f3"]}, "examples": [["tiu \u0109i \u015dtofo estas supera ol, al tiu", null], ["sed mi min detenas, por ke neniu min opiniu supera ol tia, kia li vidas min", "La Nova Testamento, II. Korintanoj 12:6"], ["mi povus ami nur superan ol mi", "La Faraono, volumo 3, \u0109ap. 12a"], ["supera oficiro, merito, inteligento, matematiko", null], ["malsupera situacio", null], ["la superaj, malsuperaj klasoj de la socio", null], ["la sa\u011deco havas superecon anta\u016d (al, super) la malsa\u011deco", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "super", "primary": false}, "respektiva": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Aparte rilatanta al nur unu el la pritraktataj objektoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u043f\u0430\u0432\u0435\u0434\u043d\u044b"], "en": ["respective"], "nl": ["respectief"], "pt": ["respectivo"], "ru": ["\u0441\u043e\u043e\u0442\u0432\u0435\u0442\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u043e\u043e\u0442\u0432\u0435\u0442\u0441\u0442\u0432\u0443\u044e\u0449\u0438\u0439"], "de": ["jeweilig"], "hu": ["vonatkoz\u00f3", "megfelel\u0151", "mindenkori", "megillet\u0151", "k\u00f6lcs\u00f6n\u00f6s"]}, "examples": [["respektivaj pozicioj de du steloj", null], ["respektivaj devoj de la geedzoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "respektiv", "primary": true}, "agarikacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de klabfungoj (Agaricaceae), kies ombrelforma fruktokorpo prezentas de sube alcentrajn lamenojn.", "translations": {"ru": ["\u0430\u0433\u0430\u0440\u0438\u043a\u043e\u0432\u044b\u0435"], "fr": ["agaricac\u00e9es"], "en": ["Agrucis family"], "nl": ["agaricaceae"], "pt": ["agaric\u00e1ceas"], "de": ["Lamellenpilze"], "hu": ["csiperkef\u00e9l\u00e9k (csal\u00e1dja)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "agarikac", "primary": true}, "pranepino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Filino de nepo a\u016d nepino.", "translations": {"nl": ["achterkleindochter"], "sv": ["barnbarnsbarn (flicka)", "barnbarnsdotter"], "pl": ["prawnuczka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nep", "primary": false}, "kontra\u016dprovo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Nova kontrola provo de io.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0442\u0440\u043e\u043b\u044c\u043d\u043e\u0435 \u0438\u0441\u043f\u044b\u0442\u0430\u043d\u0438\u0435"], "fr": ["contre-\u00e9preuve"], "hu": ["ellenpr\u00f3ba"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "prov", "primary": false}, "orta projekcio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u044f\u043c\u043e\u0443\u0433\u043e\u043b\u044c\u043d\u0430\u044f \u043f\u0440\u043e\u0435\u043a\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["projection orthogonale"], "en": ["orthogonal projection"], "de": ["orthogonale Projektion"], "pl": ["rzut prostok\u0105tny"], "hu": ["mer\u0151leges vet\u00edt\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "projekci", "primary": false}, "Mahajano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Komuna nomo de la budaismaj skoloj nuntempe precipe de \u0108inujo, Japanujo, Koreujo, kiuj agnoskas bodisatvojn, universalan kompaton, helpon inter vivuloj por atingi savi\u011don.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0430\u0445\u0430\u044f\u043d\u0430"], "fr": ["Mah\u00e2y\u00e2na"], "de": ["Mahayana"], "it": ["Mah\u0101y\u0101na"]}, "examples": [["tiu, kiu la\u016ddegas doktrinon de Mahajano...", "trad. Asano San\u0109i, Amitajur Djana Sutro, 14:1, La Japana Budhano, 1993-04, numero 264a"], ["en la unua jarcento mahajano enkonduki\u011dis en la regionojn lo\u011datajn de hanoj, \u0109efaj lo\u011dantoj de \u0108inio", "-, Religioj, 89-a Universala Kongreso, Pekino, 2004"]], "subdefinitions": []}], "root": "Mahajan", "primary": true}, "fervora": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Varmege, pasie diligenta.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u0440\u0430\u043d\u043d\u044b", "\u0440\u0443\u043f\u043b\u0456\u0432\u044b", "\u0434\u0431\u0430\u0439\u043d\u044b"], "fr": ["ardent", "fervent", "passionn\u00e9"], "nl": ["ijverig"], "ru": ["\u0443\u0441\u0435\u0440\u0434\u043d\u044b\u0439", "\u0440\u0435\u0432\u043d\u043e\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439"], "de": ["eifrig", "begeistert", "inbr\u00fcnstig", "leidenschaftlich"], "pl": ["zapalczywy", "\u017carliwy", "zagorza\u0142y", "gorliwy"], "hu": ["buzg\u00f3"]}, "examples": [["fervora esperantisto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fervor", "primary": false}, "envojigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekirigi sur la \u011dusta vojo.", "translations": {"ru": ["\u0432\u044b\u0439\u0442\u0438 \u043d\u0430 \u043f\u0443\u0442\u044c"], "fr": ["mettre sur la voie"], "be": ["\u0432\u044b\u0439\u0441\u044c\u0446\u0456 \u043d\u0430 \u0434\u0430\u0440\u043e\u0433\u0443", "\u0432\u044b\u0431\u0456\u0446\u0446\u0430"], "he": ["\u05dc\u05e6\u05d0\u05ea \u05dc\u05d3\u05e8\u05da"], "it": ["avviare", "incamminare"], "pl": ["ruszy\u0107 w drog\u0119"], "hu": ["\u00fatba igaz\u00edt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Ekirigi sur la vojo al sukceso", "translations": {"pl": ["wyj\u015b\u0107 na prost\u0105"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "voj", "primary": false}, "fervoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Diligenta agemo, ardo por iu a\u016d io.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u0440\u0430\u043d\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0434\u0431\u0430\u0439\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0440\u0443\u043f\u043b\u0456\u0432\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u0437\u0430\u043f\u0430\u043b"], "fr": ["ferveur", "ardeur", "passion", "z\u00e8le"], "nl": ["ijver"], "pt": ["fervor", "zelo", "ardor"], "ru": ["\u0443\u0441\u0435\u0440\u0434\u0438\u0435", "\u0440\u0432\u0435\u043d\u0438\u0435", "\u0432\u043e\u043e\u0434\u0443\u0448\u0435\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435"], "de": ["Eifer", "Begeisterung", "Inbrunst", "Leidenschaft"], "hu": ["buzgalom"], "es": ["fervor"], "pl": ["zapa\u0142", "\u017carliwo\u015b\u0107", "gorliwo\u015b\u0107"]}, "examples": [["religia, politika fervoro", null], ["fervoro pri Via domo min konsumis", "La Malnova Testamento Psalmaro 69:9"], ["fervore labori", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fervor", "primary": true}, "ramadano": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La na\u016da monato de la islama jaro, dum kies \u0109iuj taghoroj la islamanoj strikte fastas.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u043c\u0430\u0434\u0430\u043d", "\u0440\u0430\u043c\u0430\u0437\u0430\u043d"], "fr": ["ramadan"], "en": ["Ramadan"], "nl": ["ramadan"], "pt": ["ramad\u00e3"], "ru": ["\u0440\u0430\u043c\u0430\u0434\u0430\u043d", "\u0440\u0430\u043c\u0430\u0437\u0430\u043d"], "ca": ["ramad\u00e0"], "hu": ["ramad\u00e1n"], "es": ["ramad\u00e1n"], "pl": ["ramadan"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ramadan", "primary": true}, "agiti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Moveti rapide kaj ripete, \u0109iudirekten rapide skuetadi; = skui 2.", "translations": {"be": ["\u0442\u0440\u044d\u0441\u044c\u0446\u0456"], "fr": ["agiter"], "en": ["agitate"], "nl": ["overdenken"], "pt": ["agitar", "sacolejar", "sacudir"], "ru": ["\u0432\u0441\u0442\u0440\u044f\u0445\u0438\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["sch\u00fctteln"], "tr": ["\u00e7alkalamak", "sallay\u0131p kar\u0131\u015ft\u0131rmak"], "it": ["agitare"], "sk": ["trias\u0165"], "es": ["agitar"]}, "examples": [["agitu la boteleton anta\u016d ol trinki la kuracilon!", null], ["malpacience li sin agitis", null], ["febra agiti\u011do", null], ["maro agiti\u011das furioze", null], ["mi a\u016ddis ekagiton de flugiloj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Naski en animo sinsekvajn sentojn, kiuj \u011din malkvietigas; = skui 3.", "translations": {"be": ["\u0445\u0432\u0430\u043b\u044f\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["agiter", "troubler"], "nl": ["opwinden"], "pt": ["agitar", "sacolejar", "preocupar"], "ru": ["\u0432\u043e\u043b\u043d\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["aufw\u00fchlen"], "tr": ["\u015fa\u015f\u0131rtmak"]}, "examples": [["\u015dia spirito estis agitata de maltrankviligaj pensoj", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Malkvietigi, inciti homamasojn por politika celo.", "translations": {"be": ["\u0430\u0433\u0456\u0442\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["exciter (les foules)", "susciter (l'engouement)"], "nl": ["opruien"], "pt": ["agitar", "amotinar", "rebelar"], "ru": ["\u0430\u0433\u0438\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["aufr\u00fctteln", "agitieren"], "tr": ["ayakland\u0131rmak", "k\u0131\u015fk\u0131rtmak"], "es": ["agitar"]}, "examples": [["li komencis vastan sisteman agitadon per publikaj paroladoj", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) \u0108iuflanke pripensi, ekzameni kaj diskuti ideon.", "translations": {"be": ["\u0430\u0431\u0434\u0443\u043c\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0430\u0431\u043c\u044f\u0440\u043a\u043e\u045e\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["soumettre \u00e0 examen", "cogiter"], "de": ["durchdenken", "hin- und herw\u00e4lzen"], "ru": ["\u043e\u0431\u0434\u0443\u043c\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u043e\u0431\u0441\u0443\u0436\u0434\u0430\u0442\u044c"]}, "examples": [["li agitis en sia animo grandiozajn projektojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "agit", "primary": true}, "fervori": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Esti fervora.", "translations": {"be": ["\u0441\u0442\u0430\u0440\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u0440\u0443\u043f\u0456\u0446\u0446\u0430", "\u0434\u0431\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["\u00eatre fervent"], "nl": ["ijveren"], "ru": ["\u0443\u0441\u0435\u0440\u0434\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["eifern", "eifrig sein", "mit Begeisterung bei der Sache sein", "mit Inbrunst tun", "leidenschaftlich dabei sein"], "hu": ["buzg\u00f3lkodik"]}, "examples": [["tro fervori estas dan\u011dere", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fervor", "primary": false}, "sfenisko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Plej norda genro el la ordo sfeniskoformaj birdoj (Spheniscus), vivanta en sudokcidenta Afriko kaj sur Galapagaj insuloj.", "translations": {"ru": ["\u0433\u0430\u043b\u0430\u043f\u0430\u0433\u043e\u0441\u0441\u043a\u0438\u0439 \u043f\u0438\u043d\u0433\u0432\u0438\u043d"], "fr": ["manchot"], "nl": ["pingu\u00efn"], "hu": ["pingvin (rend)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sfenisk", "primary": true}, "Finlando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Finnlanfo.", "translations": {"de": ["Finnland"], "pt": ["Finl\u00e2ndia"], "bg": ["\u0424\u0438\u043d\u043b\u0430\u043d\u0434\u0438\u044f"], "pl": ["Finlandia"]}, "examples": [["Prosperu kaj floru la bela Finlando... Feli\u0109aj estu la \u0109armaj Finlandanoj", "John Merchant: Kompatinda Klem. Londono: Esperanto Publishing Company, 1931, p. 40"]], "subdefinitions": []}], "root": "Finland", "primary": true}, "kukurbacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de dukotiledonaj plantoj (Cucurbitaceae).", "translations": {"ru": ["\u0442\u044b\u043a\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0435"], "fr": ["curcurbitac\u00e9e"], "en": ["curcurbits"], "nl": ["kalebasachtigen"], "pt": ["cucurb\u00e1ceas"], "ca": ["cucurbit\u00e0cies"], "de": ["K\u00fcrbisgew\u00e4chse"], "hu": ["t\u00f6kf\u00e9l\u00e9k"], "es": ["cucurbit\u00e1ceas"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kukurbac", "primary": true}, "\u0109ambra robo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Negli\u011do, longa nestre\u0109a hejmvesto.", "translations": {"ru": ["\u0445\u0430\u043b\u0430\u0442"], "fr": ["n\u00e9glig\u00e9 (robe de chambre)", "robe de chambre", "robe d'int\u00e9rieur"], "nl": ["kamerjas", "neglig\u00e9"], "de": ["Hausmantel", "Hauskleid"], "pl": ["bon\u017curka"], "hu": ["pongyola", "h\u00e1zik\u00f6nt\u00f6s"]}, "examples": [["ili demetis de la mortinto la re\u011dajn vestojn, surmetis al li negli\u011dan robon, broditan per oro kaj transportis la kadavron en la \u015dipeton", "La Faraono, volumo 3, \u0109apitro 4a"]], "subdefinitions": []}], "root": "rob", "primary": false}, "premisi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Postuli kiel anta\u016dan kondi\u0109on.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0442\u0440\u0430\u0431\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c (\u0443 \u044f\u043a\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456 \u043f\u0435\u0440\u0430\u0434\u0443\u043c\u043e\u0432\u044b)"], "hu": ["el\u0151felt\u00e9telez"], "nl": ["vooropstellen"], "ru": ["\u0442\u0440\u0435\u0431\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c (\u0432 \u043a\u0430\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435 \u043f\u0440\u0435\u0434\u043f\u043e\u0441\u044b\u043b\u043a\u0438)"]}, "examples": [["internaciaj pacaj rilatoj premisas \u011deneralan malarmadon", "Plena Ilustrita Vortaro"]], "subdefinitions": []}], "root": "premis", "primary": false}, "viskozo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0124emia fibro el celulozo prilaborata por \u015dtofoj, spongoj, celofano kaj aliaj materialoj.", "translations": {"de": ["Viskose"], "bg": ["\u0432\u0438\u0441\u043a\u043e\u0437\u0430"], "fr": ["viscose"], "pl": ["wiskoza"], "it": ["viscosa"]}, "examples": [["en Nederlando a\u0109eteblas kompletoj el kombino de poliestro kaj kotono a\u016d lino a\u016d viskozo", "J. Snoek , Kompleto en vintro..., Esperantistaj Vegetaranoj, 2006-03-06"], ["plimulto el la lo\u011dantoj laboris en la fabrikoj de viskozo, mondfama vegeta\u0135a materialo inventita en \u00c9chirolles en 1884", "Vikipedio, artikolo \u00ab\u00c9chirolles\u00bb, 2008-02-02"]], "subdefinitions": []}], "root": "viskoz", "primary": true}, "klare": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Distingeble.", "translations": {"be": ["\u044f\u0441\u043d\u0430"], "fr": ["clairement", "distinctement", "nettement"], "nl": ["duidelijk"], "ru": ["\u044f\u0441\u043d\u043e"], "ca": ["clarament"], "de": ["klar"], "sv": ["klart"], "es": ["claramente"], "he": ["\u05d1\u05d1\u05e8\u05d5\u05e8"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "por la okulo.", "translations": {"hu": ["tiszt\u00e1n", "vil\u00e1gosan"]}, "examples": [["tra maldensa pinaro, oni povis vidi tute klare flavajn murojn", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "por la orelo.", "translations": {"hu": ["tiszt\u00e1n"]}, "examples": [["klare akcenti la vortojn", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "por la spirito.", "translations": {"hu": ["\u00e9rthet\u0151en", "szabatosan", "vil\u00e1gosan"]}, "examples": [["klare rememori ion", "Z"], ["tiuj sentoj neklare aperis en lia konscio", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "klar", "primary": false}, "kantonmento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Domhava loko, kie trupoj instali\u011das por iome restadi.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u043f\u043e\u043b\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435 (\u0432\u043e\u0438\u043d\u0441\u043a\u043e\u0439 \u0447\u0430\u0441\u0442\u0438 \u0432 \u043d\u0430\u0441\u0435\u043b\u0451\u043d\u043d\u043e\u043c \u043f\u0443\u043d\u043a\u0442\u0435)"], "fr": ["cantonnement (de troupe)"], "de": ["Truppenunterkunft"], "nl": ["kantonnement"], "hu": ["kv\u00e1rt\u00e9ly (katonai)", "sz\u00e1ll\u00e1sk\u00f6rlet"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kantonment", "primary": true}, "klara": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malkonfuza, pura; tra kiu oni povas distinge vidi.", "translations": {"be": ["\u044f\u0441\u043d\u044b"], "fr": ["clair", "compr\u00e9hensible", "intelligible", "limpide", "net"], "en": ["clear"], "nl": ["klaar (helder)"], "ru": ["\u044f\u0441\u043d\u044b\u0439", "\u0447\u0451\u0442\u043a\u0438\u0439", "\u043e\u0442\u0447\u0451\u0442\u043b\u0438\u0432\u044b\u0439"], "ca": ["clar"], "de": ["klar"], "sv": ["klar"], "hu": ["tiszta", "vil\u00e1gos", "der\u00fclt"], "cs": ["jasn\u00fd"], "es": ["claro"], "he": ["\u05d1\u05e8\u05d5\u05e8"]}, "examples": [["klara akvo, rivero, vino, lumo", null], ["trankvilaj kaj klaraj okuloj", null], ["el klara \u0109ielo tondro ekbatis", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ne obtuza, malra\u016dka; sonanta distingeble por la orelo.", "translations": {"nl": ["helder"], "hu": ["cseng\u0151"]}, "examples": [["klara vo\u0109o", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: PV asertas, ke \u00abklara ne povas kvalifiki personon\u00bb. Tio estas ne tute \u011dusta \u2015 almena\u016d ja ekzistas la esprimo \u00abklara kapo\u00bb, kiu karakterizas personon: vi havos tian klaran kapon, ke \u0109ion, kio en via \u0109eesto estos rakontata a\u016d legata, vi \u0109ion vidos anta\u016d vi kiel vivantan; Ivano konstatis,... ke Stravinskij estas klara kapo kaj famulo."], "primary definition": "Facile komprenebla; distingebla por la spirito.", "translations": {"nl": ["duidelijk"], "hu": ["vil\u00e1gos", "szabatos", "\u00e9rthet\u0151"]}, "examples": [["klara stilo, spirito, esprimo, penso", null], ["ne tute klaraj instinktoj", "Z"], ["neklara demando", null], ["konservu klarecon de la kapo", "Z"], ["havi klarecon pri io", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "klar", "primary": true}, "kantonmenti": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Restadi kantonmente.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u043a\u0432\u0430\u0440\u0442\u0438\u0440\u043e\u0432\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c \u0432\u043e\u0439\u0441\u043a\u0430"], "fr": ["cantonner (intr.)", "\u00eatre en cantonnement"], "de": ["einquartiert sein"], "nl": ["in kantonnement gelegerd zijn"], "hu": ["besz\u00e1ll\u00e1sol", "elsz\u00e1ll\u00e1sol"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kantonment", "primary": false}, "konzolo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u015ctona, metala a\u016d ligna peco, kies unu flanko estas fiksita al muro kaj la alia libere elstaras eksteren, destinita por subporti balkonon, kornicon, statuon kaj tiel plu.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0441\u043e\u043b\u044c", "\u043a\u0440\u0430\u043d\u0448\u0442\u044d\u0439\u043d"], "en": ["a console"], "pt": ["consolo (\u00f3)", "m\u00edsula", "consola"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0441\u043e\u043b\u044c", "\u043a\u0440\u043e\u043d\u0448\u0442\u0435\u0439\u043d"], "de": ["Tr\u00e4ger", "St\u00fctze", "Kragbalken", "Kragstein"], "hu": ["konzol", "gy\u00e1mk\u0151"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Ornama meblo, metita \u0109e muro, kaj destinita por subporti vazojn, kalikojn, statuetojn kaj tiel plu; tablo apogita per du a\u016d pli da konzoloj, kiuj anstata\u016das krurojn.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0441\u043e\u043b\u044c"], "de": ["Wandbrett", "Wandtisch", "Konsole"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0441\u043e\u043b\u044c"], "hu": ["konzol (fali tart\u00f3/asztalka)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: La termino konservas rememoron pri epoko kiam konzolo estis speco de pupitro per kiu operatoro manipulis komputilegon."], "primary definition": "Terminalo a\u016d imitanta \u011din fenestro, kiu disponigas la specialajn rajtojn plenumi operaciumajn komandojn rezervitajn al la \u0109efuzanto.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u043d\u0441\u043e\u043b\u044c", "\u043f\u0443\u043b\u044c\u0442 \u043a\u0456\u0440\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u044f"], "de": ["Konsole"], "ru": ["\u043a\u043e\u043d\u0441\u043e\u043b\u044c", "\u043f\u0443\u043b\u044c\u0442 \u0443\u043f\u0440\u0430\u0432\u043b\u0435\u043d\u0438\u044f"], "pt": ["console"], "hu": ["konzol"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konzol", "primary": true}, "bronkito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bronka inflamo.", "translations": {"be": ["\u0431\u0440\u0430\u043d\u0445\u0456\u0442"], "fr": ["bronchite"], "en": ["bronchitis"], "nl": ["bronchitis"], "ru": ["\u0431\u0440\u043e\u043d\u0445\u0438\u0442"], "it": ["bronchite"], "hu": ["houml;rghurut", "bronchitis"], "pl": ["bronchit", "zapalenie oskrzeli"], "es": ["bronquitis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bronkit", "primary": true}, "misiisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ekleziulo, kiu predikas la kristanan religion en malproksimaj landoj.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u0441\u0456\u044f\u043d\u044d\u0440"], "fr": ["missionnaire"], "en": ["missionary"], "br": ["misioner"], "ru": ["\u043c\u0438\u0441\u0441\u0438\u043e\u043d\u0435\u0440"], "de": ["Missionar"], "sv": ["mission\u00e4r"], "hu": ["misszion\u00e1rius"], "sk": ["mision\u00e1r"], "fa": ["\u0645\u06cc\u0633\u06cc\u0648\u0646\u0631", "\u0645\u064f\u0628\u0644\u063a \u0645\u0630\u0647\u0628\u06cc"], "uk": ["\u043c\u0456\u0441\u0456\u043e\u043d\u0435\u0440"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "misi", "primary": false}, "bona\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Io bona.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0431\u0440\u043e"], "fr": ["bonne action", "bien (opp. au mal)"], "nl": ["iets goeds"], "ru": ["\u0434\u043e\u0431\u0440\u043e", "\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e"], "de": ["Gutes", "Erfolg", "Nutzen"], "sw": ["kitu kizuri", "uzuri", "faida"], "tp": ["pona"], "br": ["mad", "vad"], "pl": ["dobro"]}, "examples": [["ne repagu bonon per malbono", null], ["la homoj sen\u0109ese celadas al sia bono", "Z"], ["tio estas tre grava por la bono de nia afero", "Z"], ["bono posedata ne estas \u015datata", "Proverbaro esperanta"], ["plibono estas malamiko de bono", "Proverbaro esperanta"], ["en \u0109iu malbono estas iom da bono", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "bon", "primary": false}, "gluteno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Glueca substanco, tre nutra, kiu trovi\u011das en la faruno de cerealoj..", "translations": {"ru": ["\u043a\u043b\u0435\u0439\u043a\u043e\u0432\u0438\u043d\u0430"], "fr": ["gluten"], "nl": ["gluten"], "pt": ["gl\u00faten", "glute"], "de": ["Gluten", "Kleber"], "es": ["gluten"], "hu": ["sik\u00e9r", "glut\u00e9n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gluten", "primary": true}, "senlima": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta neniun limon.", "translations": {"be": ["\u0431\u044f\u0437\u043c\u0435\u0436\u043d\u044b", "\u043d\u0435\u0430\u0431\u043c\u0435\u0436\u0430\u0432\u0430\u043d\u044b"], "fr": ["illimit\u00e9"], "nl": ["grenzeloos", "onbeperkt"], "pt": ["ilimitado"], "ru": ["\u0431\u0435\u0437\u0433\u0440\u0430\u043d\u0438\u0447\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0435\u043e\u0433\u0440\u0430\u043d\u0438\u0447\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["unbegrenzt"], "hu": ["hat\u00e1rtalan", "korl\u00e1tlan"], "pl": ["bezgraniczny"], "es": ["ilimitado"]}, "examples": [["senlima multego, spaco, tempo, povo, fiero, konfido", null], ["senlime ami", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lim", "primary": false}, "komunikema": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inklina komuniki kun aliaj homoj.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u0449\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["communicatif (qui communique volontiers)", "causant", "expansif", "extraverti", "ouvert (qui communique volontiers)"], "de": ["kommunikationsfreudig", "mitteilsam"], "nl": ["mededeelzaam"]}, "examples": [["lanternisto estas ordinare homo maljuna, malgaja kaj ne komuniki\u011dema", "B"], ["lia ekscelenco Herhor estis homo kvardekjara, kun fortika korpo, ne komunikema", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 1"], ["ekster la ofica medio la usonano estas tre komuniki\u011dema", "Voja\u011do en Esperanto-lando M. Knjazkov, trad. B. Kolker Usonanoj vidataj de proksimoleciono 22a"], ["cia malfeli\u0109o konsistas en tio, ke ci estas tro malkomunikema kaj tute perdis la fidon je la homoj", "La majstro kaj Margarita, \u0109ap. 2"]], "subdefinitions": []}], "root": "komunik", "primary": false}, "muzeologio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {}, "examples": [["internaciaj specialistoj pri arkeologio kaj muzeologio", "Hanoja Unio de Amikecaj organiza\u0135oj, Referencdokumento por la internacia konkurso..., 2005"], ["Centro de Riparado kaj Muzeologio de Havano", "A. Garc\u00eda Acosta, Kelkaj mitoj..., Radio Sancti Sp\u00edritus, 2006-02-27"]], "subdefinitions": []}], "root": "muzeologi", "primary": true}, "kristaligi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Doni la kristalan formon.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u044b\u0448\u0442\u0430\u043b\u0456\u0437\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["cristalliser"], "en": ["crystalize"], "nl": ["doen kristalliseren"], "ru": ["\u043a\u0440\u0438\u0441\u0442\u0430\u043b\u043b\u0438\u0437\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["kristallisieren"], "hu": ["kikrist\u00e1lyos\u00edt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Realigi la\u016d difinita formo.", "translations": {"de": ["herausarbeiten", "herauskristallisieren", "gestalten"]}, "examples": [["tiu amaskunveno ateste kristaligis la deziron de la popolo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kristal", "primary": false}, "profitavida": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tro ser\u0109anta nur sian profiton.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0440\u044b\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439", "\u043a\u043e\u0440\u044b\u0441\u0442\u043e\u043b\u044e\u0431\u0438\u0432\u044b\u0439"], "fr": ["\u00e2pre au gain", "cupide"], "en": ["rapacious"]}, "examples": [["\u0109iuj, de la malgrandaj \u011dis la grandaj, estas profitavidaj", "La Malnova Testamento, Jeremia 6:13"]], "subdefinitions": []}], "root": "avid", "primary": false}, "travertino": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"it": ["travertino"]}, "examples": [["en valo trovi\u011das hele flava travertino sur tera surfaco", "\u0108ina Radio Internacia, Huanglong, unu el mondaj naturaj hereda\u0135oj, 2008-11-11"]], "subdefinitions": []}], "root": "travertin", "primary": true}, "ple\u016dronektoformaj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fi\u015doj kun plata korpo kaj amba\u016d okuloj sur la supra flanko, ordo el la klaso ostofi\u015doj (Pleuronectiformes).", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043c\u0431\u0430\u043b\u044b (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434)", "\u043a\u0430\u043c\u0431\u0430\u043b\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b\u0435 (\u043e\u0442\u0440\u044f\u0434)"], "fr": ["pleuronectiformes"], "en": ["flatfish"], "nl": ["platvisachtigen"], "de": ["Plattfische"], "pl": ["fl\u0105drokszta\u0142tne", "p\u0142astudokszta\u0142tne"], "hu": ["f\u00e9lszeg\u00fasz\u00f3-alak\u00faak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "ple\u016dronekt", "primary": false}, "unuciklisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kutima, sperta uzanto de unuciklo.", "translations": {"pl": ["monocyklista"], "it": ["monociclista"], "pt": ["monociclista"], "sv": ["enhjulingcyklist"]}, "examples": [["iutage mi rigardis unuciklistinon sur la piedvojo", "Frank, Unuciklo, 2007-08-07"]], "subdefinitions": []}], "root": "unucikl", "primary": false}, "blankspegula maranaso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Specio de maranaso (Melanitta fusca).", "translations": {"en": ["white-winged scoter", "velvet scoter"], "sv": ["sv\u00e4rta"], "pl": ["uhla"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "anas", "primary": false}, "kombinado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ago kombini.", "translations": {"be": ["\u043b\u0443\u0447\u044d\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u043a\u0430\u043c\u0431\u0456\u043d\u0430\u0432\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435"], "fr": ["combinaison (acte de combiner)", "alliance (acte d'allier)", "arrangement (acte d'arranger)", "assemblage (acte d'assembler)", "association (acte d'assembler)", "composition (acte d'assembler)", "conjuguaison (acte d'assembler)", "r\u00e9union (acte d'assembler)", "synth\u00e8se (acte)", "union (acte d'assembler)"], "de": ["Kombination"], "es": ["combinaci\u00f3n"], "ru": ["\u0441\u043e\u0447\u0435\u0442\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u043a\u043e\u043c\u0431\u0438\u043d\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u043d\u0438\u0435"]}, "examples": [["en \u015diaj okuloj oni komence povis vidi nur mal\u011dojon, ka\u016dzitan de la komparado kaj kombinado de la bagatela\u0135aj ciferoj", "Marta"]], "subdefinitions": []}], "root": "kombin", "primary": false}, "kro\u0109ilo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Hoko por pendigi a\u016d alkro\u0109i objektojn.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u0443\u043a", "\u0433\u0430\u043a", "\u043f\u043e\u0447\u0430\u043f\u043a\u0430", "\u0437\u0430\u0448\u0447\u0430\u043f\u043a\u0430"], "fr": ["crochet"], "nl": ["haak"], "ru": ["\u043a\u0440\u044e\u043a", "\u043a\u0440\u044e\u0447\u043e\u043a", "\u0437\u0430\u0446\u0435\u043f\u043a\u0430"], "de": ["Haken"], "sv": ["krok"], "hu": ["horog", "kapocs", "akszt\u00f3"]}, "examples": [["vestkro\u0109ilo", null], ["kro\u0109ilo por tren\u0109aro", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Organo per kiu grimpanta planto a\u016d besto sin kro\u0109as al apogo.", "translations": {"hu": ["kacs"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kro\u0109", "primary": false}, "lamenigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Platigi en lamenojn a\u016d foliojn.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u043a\u0430\u0442\u044b\u0432\u0430\u0442\u044c (\u0432 \u0442\u043e\u043d\u043a\u0438\u0439 \u043b\u0438\u0441\u0442)"], "en": ["laminate"], "nl": ["lamineren", "pletten"], "pt": ["laminar"], "de": ["in d\u00fcnne Pl\u00e4ttchen aufspalten", "in d\u00fcnne Schichten aufspalten", "Folien auswalzen", "Folien schlagen"], "hu": ["lap\u00edt", "lemezz\u00e9 alak\u00edt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "lamen", "primary": false}, "majuskla": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La eksterliniaj diakritiloj rompas tiun difinon; por la lingvoj uzantaj ilin (anka\u016d Esperanto) oni kutime konsideras nur la bazan signon \u2015 kvankam en iuj presa\u0135oj kaj en ekranaj tiparoj oni pro la evidenta praktika motivo iam malaltigas la tutan diakrita\u0135on tiel ke \u011di plene loki\u011du inter la du linioj; tiel estas presita, ekzemple, la \u00abEnciklopedio de Esperanto\u00bb."], "primary definition": "(pri signo) Apartenanta al signaro, kies \u0109iuj signobildoj lokeblas inter du paralelaj horizontalaj linioj, kiujn ili tu\u015das.", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u044e\u0441\u043a\u0443\u043b\u044c\u043d\u044b (\u0441\u043f\u043e\u0441\u0430\u0431 \u043f\u0456\u0441\u044c\u043c\u0430)", "\u0432\u044f\u043b\u0456\u043a\u0430\u044f (\u043b\u0456\u0442\u0430\u0440\u0430)"], "fr": ["majuscule (adj.)", "capitale (adj., lettre)"], "en": ["majuscule (script)", "capital (letter)", "uppercase (letter)"], "nl": ["bovenkast-"], "pt": ["mai\u00fasculo"], "ru": ["\u043c\u0430\u044e\u0441\u043a\u0443\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 (\u043e \u043f\u0438\u0441\u044c\u043c\u0435)", "\u043f\u0440\u043e\u043f\u0438\u0441\u043d\u0430\u044f (\u0431\u0443\u043a\u0432\u0430)", "\u0437\u0430\u0433\u043b\u0430\u0432\u043d\u0430\u044f (\u0431\u0443\u043a\u0432\u0430)"], "hu": ["nagybet\u0171s"], "es": ["may\u00fascula", "en may\u00fasculas"]}, "examples": [["la majusklaj \u015dtonsurskriboj de la Romiaj monumentoj", null], ["la majusklaj ciferoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "majuskl", "primary": true}, "kronprinco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Re\u011dido heredonta la re\u011decon.", "translations": {"be": ["\u043a\u0440\u043e\u043d\u043f\u0440\u044b\u043d\u0446"], "fr": ["dauphin (h\u00e9ritier royal)"], "nl": ["kroonprins"], "ru": ["\u043d\u0430\u0441\u043b\u0435\u0434\u043d\u0438\u043a \u0442\u0440\u043e\u043d\u0430", "\u0446\u0435\u0441\u0430\u0440\u0435\u0432\u0438\u0447", "\u043d\u0430\u0441\u043b\u0435\u0434\u043d\u044b\u0439 \u043f\u0440\u0438\u043d\u0446", "\u043a\u0440\u043e\u043d\u043f\u0440\u0438\u043d\u0446"], "de": ["Kronprinz"], "sv": ["kronprins"], "hu": ["koronaherceg", "tr\u00f3n\u00f6r\u00f6k\u00f6s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "princ", "primary": false}, "majusklo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"be": ["\u0432\u044f\u043b\u0456\u043a\u0430\u044f \u043b\u0456\u0442\u0430\u0440\u0430"], "fr": ["majuscule (nom)", "capitale (nom, lettre)"], "nl": ["hoofdletter"], "pt": ["mai\u00fascula", "letra mai\u00fascula"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u043f\u0438\u0441\u043d\u0430\u044f \u0431\u0443\u043a\u0432\u0430", "\u0437\u0430\u0433\u043b\u0430\u0432\u043d\u0430\u044f \u0431\u0443\u043a\u0432\u0430"], "de": ["Gro\u00dfbuchstabe", "Majuskel"], "hu": ["nagybet\u0171"], "es": ["letra may\u00fascula"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0109eflitero", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "majuskl", "primary": false}, "strabulo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Persono straba.", "translations": {"fr": ["bigleux"], "nl": ["schele", "scheeloog"], "pl": ["zezowaty", "zezol (pot.)"], "pt": ["vesgo", "estr\u00e1bico"], "de": ["schielender (Mensch)"], "es": ["bosojo, -a", "virolo, -a", "bizco, -a"], "hu": ["kancsal ember"]}, "examples": [["inter blinduloj re\u011das strabuloj", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "strab", "primary": false}, "sakrilegio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malrespekta ago kontra\u016d sanktigita persono, objekto a\u016d loko.", "translations": {"be": ["\u043a\u0430\u0448\u0447\u0443\u043d\u0441\u0442\u0432\u0430", "\u0431\u043b\u044e\u0437\u043d\u0435\u0440\u0441\u0442\u0432\u0430", "\u0441\u044c\u0432\u044f\u0442\u0430\u0442\u0430\u0446\u0442\u0432\u0430"], "fr": ["sacril\u00e8ge (acte)"], "en": ["sacrilege"], "nl": ["heiligschennis"], "pt": ["sacril\u00e9gio"], "ru": ["\u043a\u043e\u0449\u0443\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u0441\u0432\u044f\u0442\u043e\u0442\u0430\u0442\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Entweihung", "Frevel", "L\u00e4sterung", "Sch\u00e4ndung", "Sakrileg"], "it": ["sacrilegio"], "hu": ["szents\u00e9gt\u00f6r\u00e9s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sakrilegi", "primary": true}, "satrapo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Guberniestro en la antikva Persujo.", "translations": {"be": ["\u0441\u0430\u0442\u0440\u0430\u043f"], "fr": ["satrape"], "en": ["satrap"], "nl": ["satraap"], "ru": ["\u0441\u0430\u0442\u0440\u0430\u043f"], "de": ["Satrap"], "it": ["satrapo"], "hu": ["szatrapa"]}, "examples": [["Dario bonvolis starigi super sia regno cent dudek satrapojn, por administri lian tutan regnon", "La Malnova Testamento, &Dan 6:1"]], "subdefinitions": []}], "root": "satrap", "primary": true}, "sakrilegii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Fari sakrilegion.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0449\u0443\u043d\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0441\u0432\u044f\u0442\u043e\u0442\u0430\u0442\u0441\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["profaner", "commettre un sacril\u00e8ge"], "en": ["commit sacrilege"], "nl": ["heiligschennis plegen"], "de": ["entweihen", "freveln", "l\u00e4stern", "sch\u00e4nden", "ein Sakrileg begehen"], "it": ["commettere un sacrilegio"], "hu": ["szents\u00e9gt\u00f6r\u00e9st k\u00f6vet el"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sakrilegi", "primary": false}, "sakrilegia": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Malrespekta, atenca al sankta\u0135o.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u0449\u0443\u043d\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0441\u0432\u044f\u0442\u043e\u0442\u0430\u0442\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["sacril\u00e8ge (adj.)"], "en": ["sacrilegious"], "it": ["sacrilego (agg.)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sakrilegi", "primary": false}, "diplomo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Oficiala dokumento atestanta rajton, privilegion a\u016d rangan titolon.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u043f\u043b\u0451\u043c"], "fr": ["dipl\u00f4me"], "bg": ["\u0434\u0438\u043f\u043b\u043e\u043c\u0430"], "pt": ["diploma"], "ru": ["\u0434\u0438\u043f\u043b\u043e\u043c", "\u0430\u0442\u0442\u0435\u0441\u0442\u0430\u0442"], "de": ["Diplom", "Ernennungsurkunde", "Verleihungsurkunde"], "hu": ["oklev\u00e9l", "okirat", "diploma"], "es": ["diploma"], "pl": ["dyplom", "cenzurka", "\u015bwiadectwo szkolne"]}, "examples": [["pergamena, papirusa diplomo", null], ["diplomo pri nobeligo", null], ["diplomo de profesoro", null], ["post sukcesa ekzameno li ricevis la diplomon de abituriento", null]], "subdefinitions": []}], "root": "diplom", "primary": true}, "diplomi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Alju\u011di diplomon al.", "translations": {"be": ["\u0434\u044b\u043f\u043b\u044f\u043c\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["dipl\u00f4mer"], "ru": ["\u0432\u044b\u043f\u0443\u0441\u043a\u0430\u0442\u044c \u0441 \u0434\u0438\u043f\u043b\u043e\u043c\u043e\u043c", "\u0434\u0438\u043f\u043b\u043e\u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "de": ["diplomieren", "ernennen", "verleihen"], "pl": ["dyplomowa\u0107"], "hu": ["oklev\u00e9llel t\u00fcntet ki", "oklev\u00e9llel l\u00e1t el", "diplom\u00e1t ad"]}, "examples": [["diplomita instruisto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "diplom", "primary": false}, "akapari": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) A\u0109eti kiel eble plej multajn varojn, kaj poste, per reteno, maloftigi ilin sur la merkato, por vendi ilin pli kare.", "translations": {"be": ["\u0441\u043a\u0443\u043f\u0430\u0446\u044c (\u0434\u043b\u044f \u0441\u043f\u044d\u043a\u0443\u043b\u044f\u0446\u044b\u0456)"], "fr": ["accaparer"], "en": ["corner the market"], "nl": ["z. toe-eigenen"], "pt": ["a\u00e7ambarcar"], "ru": ["\u0441\u043a\u0443\u043f\u0430\u0442\u044c (\u0432\u0435\u0441\u044c \u0442\u043e\u0432\u0430\u0440 \u043d\u0430 \u0440\u044b\u043d\u043a\u0435)"], "de": ["aufkaufen", "k\u00fcnstlich verknappen", "den Markt beherrschen [durch Verknappung]"], "tr": ["tekeline almak", "istif\u00e7ilik etmek"], "sv": ["uppk\u00f6pa (i spekulationssyfte)"], "sk": ["vykupova\u0165 (\u0161pekulat\u00edvne)"], "es": ["acaparar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Proprigi al si, ka\u016dzante al aliaj malutilon.", "translations": {"be": ["\u0443\u0437\u0443\u0440\u043f\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "en": ["usurp"], "ru": ["\u0443\u0437\u0443\u0440\u043f\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0443\u0440\u0432\u0430\u0442\u044c (\u0440\u0430\u0437\u0433.)"], "de": ["an sich rei\u00dfen", "usurpieren"], "sv": ["l\u00e4gga beslag p\u00e5"], "sk": ["uchv\u00e1ti\u0165 (prisvoji\u0165 si"]}, "examples": [["la romana imperiestro iom post iom akaparis \u0109iujn povojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "akapar", "primary": true}, "Galilejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Galileo Galilei (1564 \u2013 1642). Toskana scienculo, patro de la eksperimenta metodo kaj de la moderna scienco.", "translations": {"de": ["Galileo Galilei"], "nl": ["Galileo Galilei"], "it": ["Galileo Galilei"], "pl": ["Galileo Galilei", "Galileusz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Galilej", "primary": true}, "senluksa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Simpla, modesta.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u044b", "\u0441\u044c\u0446\u0456\u043f\u043b\u044b"], "fr": ["simple"], "nl": ["sober"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u043e\u0439", "\u0431\u0435\u0437 \u0440\u043e\u0441\u043a\u043e\u0448\u0438"], "de": ["bescheiden", "einfach"], "hu": ["f\u00e9ny\u0171z\u00e9st\u0151l mentes", "szer\u00e9ny"]}, "examples": [["\u0109ambro senluksa sed komforta", null]], "subdefinitions": []}], "root": "luks", "primary": false}, "Volto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Itallingve: Alessandro Volta, 1745-1827. Itala fizikisto.", "translations": {"be": ["\u0412\u043e\u043b\u044c\u0442\u0430"], "fr": ["Volta"], "pt": ["Volta"], "ru": ["\u0412\u043e\u043b\u044c\u0442\u0430"], "de": ["Volta"], "hu": ["Volta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Volt", "primary": true}, "oneco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La eco havi onojn, do esti neentjera raciono.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0440\u043e\u0431\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "pl": ["podzielno\u015b\u0107"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "on", "primary": false}, "elturna\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Elturni\u011da rimedo.", "translations": {"ru": ["\u0443\u043b\u043e\u0432\u043a\u0430", "\u0443\u0432\u0451\u0440\u0442\u043a\u0430"], "fr": ["exp\u00e9dient", "syst\u00e8me D"], "nl": ["redmiddel"], "sv": ["flyktmedel"], "pl": ["wyj\u015bcie z sytuacji"], "hu": ["kiseg\u00edt\u0151 megold\u00e1s", "\u00e1tmeneti megold\u00e1s"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "turn", "primary": false}, "protektado": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Da\u016dra protekto, helpado.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u0449\u0438\u0442\u0430", "\u043f\u043e\u043a\u0440\u043e\u0432\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u043f\u0440\u043e\u0442\u0435\u043a\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["protection"], "de": ["Schutz"], "nl": ["bescherming"]}, "examples": [["ne rifuzu al ni vian protektadon", "La Revizo, akto 5a, sceno 7a"], ["la protektado al la malfortuloj estas la devo de \u0109iu vera homo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "protekt", "primary": false}, "nervoziga": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ka\u016dzanta inciton, anta\u016dtimon, animstre\u0109on.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0437\u0434\u0440\u0430\u0436\u043d\u044f\u043b\u044c\u043d\u044b"], "fr": ["\u00e9nervant", "irritant (\u00e9nervant)"], "nl": ["irritant", "op de zenuwen werkend"], "ru": ["\u043d\u0435\u0440\u0432\u0438\u0440\u0443\u044e\u0449\u0438\u0439", "\u0440\u0430\u0437\u0434\u0440\u0430\u0436\u0430\u044e\u0449\u0438\u0439"], "de": ["nervend", "nervig"], "hu": ["ideges\u00edt\u0151"]}, "examples": [["nervoziga serena rideto", "Higinio Garc\u00eda: El la atesto de Mustafao Vanesavir', submastro, Monatojaro 2001a, numero 3a, p. 25a"]], "subdefinitions": []}], "root": "nervoz", "primary": false}, "azaleo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio erikacoj (Azalea), kun grandaj multnombraj belkoloraj floroj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0437\u0430\u043b\u0456\u044f"], "fr": ["azal\u00e9e"], "en": ["azalea"], "nl": ["azalea"], "ru": ["\u0430\u0437\u0430\u043b\u0438\u044f", "\u0430\u0437\u0430\u043b\u0435\u044f"], "de": ["Azalee"], "sv": ["azalea"], "hu": ["az\u00e1lea"], "es": ["azalea"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "azale", "primary": true}, "vegetala regno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tiu el la pluraj regnoj de la naturo, kiu entenas la vegetalojn.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u044f", "\u0446\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432\u043e \u0440\u0430\u0441\u0442\u0435\u043d\u0438\u0439"], "hu": ["n\u00f6v\u00e9nyek orsz\u00e1ga"], "en": ["vegetable kingdom"], "nl": ["plantenrijk"], "la": ["Vegetabilia", "Plantae"]}, "examples": [["la animala, vegetala kaj minerala regnoj", "Plena Ilustrita Vortaro, \u00abRegno, 4\u00bb"]], "subdefinitions": []}], "root": "vegetal", "primary": false}, "interpelacii": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Oficiale demandi ministron pri lia regado.", "translations": {"ru": ["\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u0437\u0430\u043f\u0440\u043e\u0441", "\u0438\u043d\u0442\u0435\u0440\u043f\u0435\u043b\u043b\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["interpeller (au parlement)"], "nl": ["interpelleren"], "pt": ["interpelar (pol\u00edtica)"], "de": ["anfragen"], "hu": ["interpell\u00e1l"], "pl": ["interpelowa\u0107"], "es": ["interpelar"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "interpelaci", "primary": true}, "patrio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Patrujo.", "translations": {"ru": ["\u0440\u043e\u0434\u0438\u043d\u0430"], "bg": ["\u043e\u0442\u0435\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u0440\u043e\u0434\u0438\u043d\u0430"], "nl": ["vaderland"], "pt": ["p\u00e1tria"], "be": ["\u0431\u0430\u0446\u044c\u043a\u0430\u045e\u0448\u0447\u044b\u043d\u0430", "\u0430\u0439\u0447\u044b\u043d\u0430"], "de": ["Vaterland"], "hu": ["haza"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "patri", "primary": true}, "kvalito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la diferencaj manieroj, kiel objekto impresas niajn sentumojn kaj kiuj konsistigas \u011dian ecaron, staton, eksteron, karakteron kc.", "translations": {"be": ["\u044f\u043a\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "en": ["quality"], "nl": ["kwaliteit"], "pt": ["qualidade"], "ru": ["\u043a\u0430\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u043e"], "de": ["Qualit\u00e4t", "Kennzeichen", "Eigenschaft"], "hu": ["tulajdons\u00e1g", "jellemz\u0151"]}, "examples": [["odoro kaj koloro estas kvalitoj de la korpoj", null], ["la vortoj \"tia, kia\" \u0109iam montras la kvaliton", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Grado de boneco, perfekteco, delikateco de io.", "translations": {"de": ["Qualit\u00e4t", "Tugend"], "nl": ["kwaliteit"], "hu": ["min\u0151s\u00e9g"]}, "examples": [["vino de malbona kvalito", null], ["kvalito bona ne bezonas admonon", "Proverbaro esperanta"], ["ne kvanto sed kvalito decidas pri merito", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Speciala povo; propra efiko de io.", "translations": {"be": ["\u0443\u043b\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456\u0432\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "hu": ["saj\u00e1toss\u00e1g", "jellemz\u0151"], "de": ["Kennzeichen", "Eigenschaft"], "nl": ["eigenschap"], "ru": ["\u0441\u0432\u043e\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e"]}, "examples": [["la kvalito de magneto estas, ke \u011di altiras la feron", null], ["la spegulo havis la kvaliton, ke \u0109ion bonan, kiu en \u011di speguli\u011dis, \u011di etigis \u011dis plena nenieco", "Z"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la moralaj a\u016d intelektaj inklinoj, kiuj konsistigas la staton de ies animo.", "translations": {"de": ["Kennzeichen", "Eigenschaft"], "nl": ["eigenschap"], "hu": ["tulajdons\u00e1g", "jellemz\u0151"]}, "examples": [["la mensogemo, la malkura\u011do, la perfidemo, jen estas liaj \u0109efaj kvalitoj", null], ["la malhumilo instigas nin malestimi la bonajn kvalitojn kiuj mankas al ni", null], ["posedi \u0109iujn kvalitojn de bona oratoro", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kvalit", "primary": true}, "siropo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Densa kuirita solva\u0135o de sukero ofte aromigita per fruktosuko.", "translations": {"be": ["\u0441\u0456\u0440\u043e\u043f"], "en": ["syrup"], "nl": ["stroop", "siroop"], "ru": ["\u0441\u0438\u0440\u043e\u043f"], "ca": ["xarop"], "de": ["Sirup"], "hu": ["szirup"], "es": ["sirope", "jarabe"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "sirop", "primary": true}, "Marcialo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo latindevena, interalie de pluraj sanktuloj kristanaj.", "translations": {"ru": ["\u041c\u0430\u0440\u043a\u0438\u0430\u043b", "\u041c\u0430\u0440\u0446\u0438\u0430\u043b", "\u041c\u0430\u0440\u0446\u0438\u0435\u043b"], "fr": ["Martial"], "nl": ["Martialis"], "pt": ["Marcial"], "de": ["Martial"], "it": ["Marziale"], "hu": ["Martialis"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Latina poeto el Hispanujo, plennome Marko Valerio Marcialo (40 \u2013 proskimume 104).", "translations": {"lat": ["Marcus Valerius Martialis"], "ru": ["\u041c\u0430\u0440\u0446\u0438\u0430\u043b"], "nl": ["Marcus Valerius Martialis"]}, "examples": [["elstaris la epigramoj de Marcialo", "E. Pauli, Enciklopedio simpozio, artikolo \u00abEpigramo\u00bb, 1996-05-12"]], "subdefinitions": []}], "root": "Marcial", "primary": true}, "kvalita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al kvalito.", "translations": {"be": ["\u044f\u043a\u0430\u0441\u043d\u044b"], "de": ["qualitativ"], "nl": ["kwalitatief", "bepalend"], "ru": ["\u043a\u0430\u0447\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "hu": ["min\u0151s\u00e9gi", "kvalitat\u00edv"]}, "examples": [["kvalita adjektivo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "kvalit", "primary": false}, "hararo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la kapaj haroj de iu homo, de la haroj de iu besto.", "translations": {"ru": ["\u0448\u0435\u0432\u0435\u043b\u044e\u0440\u0430"], "fr": ["chevelure", "cheveux", "pelage (d'un animal)"], "en": ["hair (person)", "coat (animal)"], "nl": ["haardos", "haar"], "pt": ["cabeleira"], "de": ["Haar"], "sv": ["h\u00e5r"], "hu": ["par\u00f3ka", "vend\u00e9ghaj"], "bg": ["\u043a\u043e\u0441\u0430"], "es": ["cabellera", "pelaje (animal)"], "br": ["blev", "blevenn [bestoj] (hollad blev ar bronneged)", "pennad blev"], "it": ["chioma", "capelli", "capigliatura", "manto (di animali)", "pelame (di animali)"], "pl": ["ow\u0142osienie"]}, "examples": [["lia korve nigra hararo", "La Kiso kaj dek tri aliaj noveloj, poetoj kaj homoj"], ["blonda, griza hararo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u0430\u0440\u0438\u043a"], "fr": ["perruque"], "de": ["Per\u00fccke"], "it": ["parrucca"], "es": ["peluca"], "br": ["perukenn"], "pl": ["peruka"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "har", "primary": false}, "sciencisto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Profesia scienculo oficanta ordinare en laboratorio, esplorinstituto a\u016d simila.", "translations": {"ru": ["\u0443\u0447\u0451\u043d\u044b\u0439", "\u043d\u0430\u0443\u0447\u043d\u044b\u0439 \u0440\u0430\u0431\u043e\u0442\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["scientifique (subst.)"], "nl": ["wetenschapper"], "de": ["Wissenschaftler"], "it": ["scienziato"], "hu": ["tudom\u00e1nyos kutat\u00f3"], "fa": ["\u062f\u0627\u0646\u0634\u0645\u0646\u062f"], "pl": ["naukowiec"]}, "examples": [["usonaj kaj koreaj sciencistoj enketis pri la influo de aermalpura\u0135oj sur la pezon de koreaj beboj", "Paulo S. Viana: Tro malpezaj beboj, Monatojaro 2002a, numero 3a, p. 20a"]], "subdefinitions": []}], "root": "scienc", "primary": false}, "varianto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"en": ["variable"], "pl": ["zmienna"], "hu": ["v\u00e1ltoz\u00f3"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Iomete diferenca redakcio de teksto, liverita de alia manuskripto a\u016d eldono.", "translations": {"be": ["\u0432\u0430\u0440\u044b\u044f\u043d\u0442"], "fr": ["le\u00e7on (d'un manuscrit)", "variante (textuelle)"], "en": ["variant", "different form"], "nl": ["variant"], "pt": ["variante"], "el": ["\u03c0\u03b1\u03c1\u03b1\u03bb\u03bb\u03b1\u03b3\u03ae"], "de": ["Variante"], "hu": ["sz\u00f6vegv\u00e1ltozat"], "ru": ["\u0432\u0430\u0440\u0438\u0430\u043d\u0442"], "es": ["lectura (de un manuscrito)", "variante (textual)"]}, "examples": [["kolekti la variantojn de poemo en kritikan aparaton", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vari", "primary": false}, "varianta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiu varias.", "translations": {"be": ["\u043f\u0435\u0440\u0430\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b"], "fr": ["variable (adj.)"], "en": ["variable"], "ru": ["\u043f\u0435\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "de": ["variabel"], "hu": ["v\u00e1ltoz\u00f3", "v\u00e1ltakoz\u00f3"], "es": ["variable"], "pl": ["zmieniaj\u0105cy si\u0119", "zmienny"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Libere elektebla ene de iu aro; estanta variablo.", "translations": {}, "examples": [["lineara ekvacio kun variantaj koeficientoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "vari", "primary": false}, "interpelacio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Publika demando farita de deputito en parlamento al ministro por ricevi klarigojn pri la agoj de la registaro.", "translations": {"ru": ["\u0437\u0430\u043f\u0440\u043e\u0441 (\u0432 \u043f\u0430\u0440\u043b\u0430\u043c\u0435\u043d\u0442\u0435)", "\u0438\u043d\u0442\u0435\u0440\u043f\u0435\u043b\u043b\u044f\u0446\u0438\u044f"], "fr": ["interpellation (parlementaire)"], "nl": ["interpellatie"], "pt": ["interpela\u00e7\u00e3o (pol\u00edtica)"], "de": ["Anfrage"], "hu": ["interpell\u00e1ci\u00f3"], "pl": ["interpelacja"], "es": ["interpelaci\u00f3n"]}, "examples": [["Projekto Spaco ne povus travivi interpelacion; \u011di bezonas publikan fidon", "J. Francis, Misio sen Alveno, tk-stafeto, 1982"]], "subdefinitions": []}], "root": "interpelaci", "primary": false}, "stenotipio": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Arto stenotipi.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0442\u0435\u043d\u043e\u0442\u0438\u043f\u0438\u044f"], "nl": ["stenotypie"], "hu": ["g\u00e9pi gyors\u00edr\u00e1s"]}, "examples": [["la stenotipio akiras \u0109iam pli multajn adeptojn kaj konkuras forte kun la stenografio", null]], "subdefinitions": []}], "root": "stenotipi", "primary": true}, "embusko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Loko, kie oni sin ka\u015das por surprize ataki malamikon.", "translations": {"be": ["\u0437\u0430\u0441\u0430\u0434\u0430"], "fr": ["emb\u00fbche (pi\u00e8ge)", "embuscade", "guet-apens"], "en": ["ambush"], "pt": ["emboscada", "tocaia", "cilada", "emboscada", "tocaia", "cilada"], "ru": ["\u0437\u0430\u0441\u0430\u0434\u0430"], "de": ["Hinterhalt"], "fa": ["\u06a9\u0645\u06cc\u0646", "\u06a9\u0645\u06cc\u0646\u06af\u0627\u0647"], "pl": ["zasadzka", "czaty"]}, "examples": [["la afero aspektis, kvaza\u016d li volas konduki ilin en embuskon", "Pro I\u015dtar,\u0109apitro 16a"], ["Abimele\u0125, kaj la popolo, kiu estis kun li, levi\u011dis el la embusko", "La Malnova Testamento, Ju\u011distoj 9:35"], ["fali en embuskon", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Sinka\u015dado por surprize ataki malamikon.", "translations": {}, "examples": [["fari embuskon", null], ["dume la embuskuloj sidis en alia \u0109ambro", "La Malnova Testamento, Ju\u011distoj 16:12"], ["sidas embuske en la la\u016dbo", "La Malnova Testamento, Ijob 38:40"], ["li feli\u0109e evitis \u0109iujn embuskojn kontra\u016d sia sukceso", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "\u0109irka\u016diri, enfalilo, insido, kaptilo.", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "embusk", "primary": true}, "kovrotuko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u043a\u0440\u044b\u0432\u0430\u043b\u043e"], "fr": ["b\u00e2che", "couverture (b\u00e2che)", "voile (b\u00e2che)"], "nl": ["deksel"], "it": ["velo", "cortina (di tesuto)"], "pl": ["narzuta", "nakrycie", "okrycie", "kapa", "pokrowiec"], "hu": ["ter\u00edt\u0151", "takar\u00f3"]}, "examples": [["\u015di prenis la kovrotukon kaj kovris sin", "La Malnova Testamento, Genezo 24:65"], ["li faris kovrotukon por la pordo de la tabernaklo", "La Malnova Testamento, Eliro 36:37"]], "subdefinitions": []}], "root": "tuk", "primary": false}, "embuski": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Resti ka\u015dita, atendante por surprizi malamikon.", "translations": {"be": ["\u0441\u044f\u0434\u0437\u0435\u0446\u044c \u0443 \u0437\u0430\u0441\u0430\u0434\u0437\u0435"], "fr": ["\u00eatre embusqu\u00e9"], "en": ["ambush"], "ru": ["\u0441\u0438\u0434\u0435\u0442\u044c \u0432 \u0437\u0430\u0441\u0430\u0434\u0435"], "de": ["sich in einen Hinterhalt legen", "sich auf die Lauer legen", "sich verstecken"], "fa": ["\u06a9\u0645\u06cc\u0646 \u06a9\u0631\u062f\u0646", "\u062f\u0631 \u06a9\u0645\u06cc\u0646 \u0646\u0634\u0633\u062a\u0646"], "pl": ["zasadza\u0107 si\u0119", "siedzie\u0107 w zasadzce", "oczekiwa\u0107 w zasadzce", "ukry\u0107 si\u0119 w zasadzce", "czatowa\u0107"]}, "examples": [["iru kun ni, ni embuskos por mortigi, ni senka\u016dze insidos senkulpulojn", "La Malnova Testamento, Sentencoj 1:11"], ["jen embuskas kontra\u016d mia animo", "La Malnova Testamento, Psalmaro 59:3"], ["ili embuskas sian propran sangon, ili insidas siajn proprajn animojn", "La Malnova Testamento, Sentencoj 1:18"], ["apud \u0109iu angulo \u015di embuskas", "La Malnova Testamento, Sentencoj 7:12"]], "subdefinitions": []}], "root": "embusk", "primary": false}, "aresti\u011do": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de arestato.", "translations": {"be": ["\u0430\u0440\u044b\u0448\u0442 (\u0441\u0442\u0430\u043d \u0430\u0440\u044b\u0448\u0442\u0430\u0432\u0430\u043d\u0430\u0433\u0430)"], "fr": ["arrestation"], "en": ["arrest"], "br": ["dalc'h (stad un den harzet)"], "ru": ["\u0430\u0440\u0435\u0441\u0442 (\u0441\u043e\u0441\u0442\u043e\u044f\u043d\u0438\u0435 \u0430\u0440\u0435\u0441\u0442\u043e\u0432\u0430\u043d\u043d\u043e\u0433\u043e)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "arest", "primary": false}, "bromeliacoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio de unukotiledonaj tropikaj plantoj (Bromeliaceae).", "translations": {"ru": ["\u0431\u0440\u043e\u043c\u0435\u043b\u0438\u0435\u0432\u044b\u0435", "\u0430\u043d\u0430\u043d\u0430\u0441\u043e\u0432\u044b\u0435 (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "fr": ["brom\u00e9liac\u00e9es"], "de": ["Ananasgew\u00e4chse", "Bromeliazeen"], "hu": ["anan\u00e1szf\u00e9l\u00e9k", "brom\u00e9liaf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "bromeliac", "primary": true}, "prospero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kontentiga stato.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0446\u044c\u0432\u0456\u0442\u0430\u043d\u044c\u043d\u0435", "\u0440\u043e\u0441\u043a\u0432\u0456\u0442", "\u043f\u043e\u0441\u044c\u043f\u0435\u0445"], "fr": ["prosp\u00e9rit\u00e9", "r\u00e9ussite", "succ\u00e8s"], "nl": ["bloei", "voorspoed"], "ru": ["\u043f\u0440\u043e\u0446\u0432\u0435\u0442\u0430\u043d\u0438\u0435", "\u0443\u0441\u043f\u0435\u0445"], "de": ["Gedeihen", "Wohlstand"], "es": ["prosperidad"], "hu": ["vir\u00e1gz\u00e1s", "siker", "halad\u00e1s"]}, "examples": [["lia subita ekprospero mirigis \u0109iujn", null], ["doni prosperon al la lando", "B"], ["sen ordo en afero ne ekzistas prospero", "Proverbaro esperanta"], ["\u011dui prosperon", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "prosper", "primary": false}, "nominativo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En diversaj lingvoj, la kazo indikanta subjekton de verbo a\u016d predikaton.", "translations": {"be": ["\u043d\u0430\u0437\u043e\u045e\u043d\u044b \u0441\u043a\u043b\u043e\u043d"], "fr": ["nominatif"], "en": ["nominative"], "nl": ["nominatief"], "pt": ["nominativo"], "el": ["\u03bf\u03bd\u03bf\u03bc\u03b1\u03c3\u03c4\u03b9\u03ba\u03ae \u03c0\u03c4\u03ce\u03c3\u03b7"], "de": ["Nominativ", "Werfall", "erster Fall"], "hu": ["alanyeset", "nominativus"], "pl": ["mianownik"], "br": ["nominativ", "tro-envel"], "ru": ["\u0438\u043c\u0435\u043d\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439 \u043f\u0430\u0434\u0435\u0436"], "es": ["nominativo"]}, "examples": [["kiam la dispartigota aro estas rekta objekto, \u0109u ni uzu akuzativon, la\u016d la logiko, a\u016d nominativon, la\u016d la zamenhofa tradicio?", "Christiane De Vleminck: \u0108u vi poas \u011duste? (Andr\u00e9 Cherpillod, Po, la diabla vorto), Monatojaro 1997a, numero 9a, p. 24a"]], "subdefinitions": []}], "root": "nominativ", "primary": true}, "monar\u0125io": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Politika re\u011dimo de regno kies suvereno estas persono (la monarko).", "translations": {"be": ["\u043c\u0430\u043d\u0430\u0440\u0445\u0456\u044f"], "bg": ["\u043c\u043e\u043d\u0430\u0440\u0445\u0438\u044f"], "nl": ["monarchie"], "pt": ["monarquia"], "ru": ["\u043c\u043e\u043d\u0430\u0440\u0445\u0438\u044f"], "de": ["Monarchie"], "hu": ["monarchia"], "fa": ["\u067e\u0627\u062f\u0634\u0627\u0647\u06cc", "\u0633\u0644\u0637\u0646\u062a"], "en": ["monarchy"]}, "examples": [["absoluta, konstitucia, elekta, hereda monar\u0125io", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Regno regata de monarko.", "translations": {"fa": ["\u06a9\u0634\u0648\u0631 \u067e\u0627\u062f\u0634\u0627\u0647\u06cc", "\u06a9\u0634\u0648\u0631 \u0633\u0644\u0637\u0646\u062a\u06cc"]}, "examples": [["la \u015dtato Vatikano estas absoluta monar\u0125io elekta", null]], "subdefinitions": []}], "root": "monar\u0125i", "primary": true}, "vendotablo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tablo por prezenti vendota\u0135ojn en butiko, bazaro a\u016d ajna komercejo.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0440\u0438\u043b\u0430\u0432\u043e\u043a"], "fr": ["\u00e9tal"], "pl": ["lada"], "hu": ["pult (bolti)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tabl", "primary": false}, "empiro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Franca ar\u0125itektura, dekoracia kaj mebla stilo, prospera precipe dum la regado de Napoleono la 1a, proksimume 1800\u20131815, strikte imita de grek-romiaj monument-planoj, libere reuzanta antikvajn romiajn kaj egiptajn ornama\u0135ojn.", "translations": {"be": ["\u0430\u043c\u043f\u0456\u0440"], "fr": ["style empire"], "pt": ["imp\u00e9rio"], "ru": ["\u0430\u043c\u043f\u0438\u0440"], "de": ["Empire(stil)"], "pl": ["empire (styl)"], "hu": ["empire"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "empir", "primary": true}, "Kaboverdo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lando en la samnomaj Atlantikaj insuloj okcidente de norda Afriko kun \u0109efurbo Prajo. Teritorio de Respubliko Kaboverdo. ISO-3166 kodo: CV.", "translations": {"de": ["Kap Verde"], "bg": ["\u041a\u0430\u0431\u043e \u0412\u0435\u0440\u0434\u0435"], "en": ["Cape Verde"], "pl": ["Wyspy Zielonego Przyl\u0105dka", "Republika Zielonego Przyl\u0105dka"], "hu": ["Z\u00f6ld-foki K\u00f6zt\u00e1rsas\u00e1g"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Kaboverd", "primary": true}, "tagolibro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Blankfolia libro, en kiu oni notas \u0109iutage pri la tagaj okaza\u0135oj.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043d\u0435\u0432\u043d\u0438\u043a"], "fr": ["journal (intime, etc.)"], "ro": ["jurnal"], "de": ["Tagebuch"], "pl": ["pami\u0119tnik"], "hu": ["napl\u00f3"]}, "examples": [["la patrino de lia edzino transdonas al li la tagolibrojn de sia mortinta edzo", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, nokto, (de Eube el Odeso)"], ["la admiralo devas konduki du taglibrojn, unu \u2013 veran \u2013 por la gere\u011doj, la duan \u2013 kun pli malgrandigitaj mezuroj de la traveturita vojo \u2013 por la timema \u015dipanaro", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, rakontoj, nokto"]], "subdefinitions": []}], "root": "libr", "primary": false}, "mistero": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Sekreta doktrino kaj kulto \u0109e idolanoj.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0430\u0439\u043d\u0430"], "nl": ["mysterie"], "pt": ["mist\u00e9rio"], "be": ["\u0442\u0430\u0439\u043d\u0430", "\u0442\u0430\u044f\u043c\u043d\u0456\u0446\u0430"], "de": ["Mysterium"], "hu": ["miszt\u00e9rium"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Dogmo neesplorebla kaj nekomprenebla de la homa intelekto, sed senpere malka\u015dita de Dio.", "translations": {"hu": ["hittitok", "miszt\u00e9rium"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Fakto, afero, kiu ne povas esti klarigata kaj kies ka\u016dzoj restas nekonataj.", "translations": {"hu": ["rejt\u00e9ly"]}, "examples": [["la misteroj de la naturo, de nekonata lando, de la politiko", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mister", "primary": true}, "cirkistaro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Grupo de cirkistoj, ordinare kunmigranta kaj prezentanta spekta\u0135ojn.", "translations": {"fr": ["troupe de cirque"]}, "examples": [["li anka\u016d petis de mi prunti monon por inviti el Usono virinan cirkistaron", "Kooga S., trad. \u015cimizu J., Viro en Blua Vesto, 2007"]], "subdefinitions": []}], "root": "cirk", "primary": false}, "mistera": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Enhavanta ion ka\u015ditan, sekretan, malklaran.", "translations": {"ru": ["\u0442\u0430\u0438\u043d\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439"], "be": ["\u0442\u0430\u044f\u043c\u043d\u0456\u0447\u044b", "\u0442\u0430\u0435\u043c\u043d\u044b"], "de": ["mysteri\u00f6s"], "nl": ["mysterieus", "raadselachtig"], "hu": ["rejt\u00e9lyes", "misztikus"]}, "examples": [["misteraj signoj", null], ["misteraj por la amaso teknikaj terminoj", "Z"], ["mistera krimo", null], ["mistera ordono, sciigo", null], ["fine la mistera pordo malfermi\u011dis", null], ["la senlima mistera maro", null], ["mistera forto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "mister", "primary": false}, "konfesricevi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"fr": ["confesser (qn)", "recevoir la confession (de)"], "pl": ["spowiada\u0107 si\u0119"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "konfes", "primary": false}, "gelateneca": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Havanta la aspekton de gelateno.", "translations": {"be": ["\u0436\u044d\u043b\u0435\u043f\u0430\u0434\u043e\u0431\u043d\u044b"], "fr": ["g\u00e9latineux"], "pt": ["gelatinosa"], "ru": ["\u0436\u0435\u043b\u0435\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u043d\u044b\u0439"], "de": ["geleeartig"], "hu": ["kocsony\u00e1s"], "fa": ["\u0698\u0644\u0647\u200c\u0645\u0627\u0646\u0646\u062f"], "pl": ["galaretowaty"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gelaten", "primary": false}, "\u015dajnigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Lude, trompe a\u016d alicele alpreni aspekton, kiu erarigas pri la realo, kredigas ion alian ol la fakto.", "translations": {"be": ["\u0440\u0430\u0431\u0456\u0446\u044c \u0432\u044b\u0433\u043b\u044f\u0434", "\u0432\u044b\u0434\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c \u0441\u044f\u0431\u0435 (\u0437\u0430 \u043a\u0430\u0433\u043e)"], "fr": ["donner pour (faire passer pour)", "faire semblant", "faire passer pour", "simuler"], "en": ["feign", "pretend"], "nl": ["zich voordoen", "doen alsof"], "ru": ["\u043f\u0440\u0438\u0442\u0432\u043e\u0440\u044f\u0442\u044c\u0441\u044f", "\u0434\u0435\u043b\u0430\u0442\u044c \u0432\u0438\u0434"], "de": ["vort\u00e4uschen", "vorspiegeln", "vormachen", "den Anschein erwecken"], "it": ["fingere", "simulare"], "hu": ["tettet", "sz\u00ednlel"], "sv": ["l\u00e5tsa(s)", "f\u00f6regiva"]}, "examples": [["li \u015dajnigas sin ri\u0109a, havante nenion", "Z"], ["li \u015dajnigis sin indiferenta", null], ["\u015dajnigi koleron, indignon", "B"], ["\u015di \u015dajnigas, ke \u015di ploras", "Z"], ["\u015di \u015dajnigis, ke \u015di ne a\u016ddas", null], ["li ordonis al ili \u015dajnigi forkurintojn", "B"], ["li nur ludas, \u015dajnigas, t.e. agas kiel aktoro", "La tuta Esperanto, \u00a7133"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015dajn", "primary": false}, "buldogo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "hundo el raso havanta mallongan, lar\u011dan kapon kaj elstarajn makzelojn.", "translations": {"be": ["\u0431\u0443\u043b\u044c\u0434\u043e\u0433"], "fr": ["bouledogue"], "bg": ["\u0431\u0443\u043b\u0434\u043e\u0433"], "ru": ["\u0431\u0443\u043b\u044c\u0434\u043e\u0433"], "de": ["Bulldogge"], "hu": ["bulldog"], "sk": ["buldog"], "en": ["French bulldog"], "pl": ["buldog"], "es": ["bulldog"]}, "examples": [["la grandaj buldogoj, kiuj aspektis kvaza\u016d \u0109iu el ili povus engluti homon, eksaltis alten, tamen sen bojado", "Fabeloj, volumo 2, ne\u011da re\u011dino, fabelo en sep rakontoj, kvina rakonto, malgranda rabistinfano"]], "subdefinitions": []}], "root": "buldog", "primary": true}, "enua": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al enuo, plena je enuo, enuiga.", "translations": {"be": ["\u043d\u0443\u0434\u043d\u044b"], "fr": ["ennuy\u00e9 (qui montre l'ennui)", "ennuyeux (lassant)", "lassant (ennuyeux)"], "en": ["boring"], "pl": ["nudny"], "ru": ["\u0441\u043a\u0443\u0447\u043d\u044b\u0439"], "ca": ["avorrit"], "es": ["aburrido"]}, "examples": [["enuaj tagoj", null], ["la princo oscedis kaj \u0109irka\u016drigard per enuaj okuloj", "La Faraono, volumo 1, \u0109ap. 15"], ["en lingvo natura li atingos tion \u0109i nur post tutaj jaroj da malfacila kaj enua laborado", "Esenco kaj Estonte"], ["scienco havas semon enuan, sed frukton bon\u011duan", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}], "root": "enu", "primary": false}, "enuo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Stato de enuanto.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u0443\u043a\u0430"], "fr": ["ennui (lassitude)", "lassitude (ennui)"], "en": ["boredom"], "be": ["\u043d\u0443\u0434\u0430", "\u043d\u0443\u0434\u043e\u0442\u0430"], "ca": ["avorriment"], "de": ["Langweile"], "pl": ["nuda"], "es": ["aburrimiento"]}, "examples": [["la laboro estas plej bona kuracilo kontra\u016d enuo", null], ["kia enuo!", null]], "subdefinitions": []}], "root": "enu", "primary": false}, "enui": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(netransitiva) Malplezuri pro senintereso a\u016d neokupiteco.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043a\u0443\u0447\u0430\u0442\u044c"], "fr": ["s'emb\u00eater (\u00e9prouver de l'ennui)", "s'ennuyer (\u00e9prouver de l'ennui)"], "en": ["be bored"], "pt": ["aborrecer-se", "enfastiar-se", "enfadar-se"], "be": ["\u043d\u0443\u0434\u0437\u0456\u0446\u044c", "\u043d\u0443\u0434\u0437\u0456\u0446\u0446\u0430"], "ca": ["avorrir-se"], "de": ["sich langweilen"], "pl": ["nudzi\u0107 si\u0119"], "es": ["aburrirse"]}, "examples": [["mi enuis la tutan tagon, atendante vin", null]], "subdefinitions": []}], "root": "enu", "primary": true}, "Afrodita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Helena diino de amo kaj beleco, naski\u011dinta el la mara \u015da\u016dmo.", "translations": {"be": ["\u0410\u0444\u0440\u0430\u0434\u044b\u0442\u0430"], "fr": ["Aphrodite"], "en": ["Aphrodite"], "pt": ["Afrodite"], "el": ["\u0391\u03c6\u03c1\u03bf\u03b4\u03af\u03c4\u03b7"], "ca": ["Afrodita"], "de": ["Aphrodite"], "sv": ["Afrodite"], "es": ["Afrodita"], "ru": ["\u0410\u0444\u0440\u043e\u0434\u0438\u0442\u0430"], "pl": ["Afrodyta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Afrodit", "primary": false}, "doganejo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Oficejo, \u0109e kiu oni pagas limimposton.", "translations": {"be": ["\u043c\u044b\u0442\u043d\u044f"], "fr": ["bureau de douane"], "bg": ["\u043c\u0438\u0442\u043d\u0438\u0446\u0430"], "nl": ["douanekantoor"], "ru": ["\u0442\u0430\u043c\u043e\u0436\u043d\u044f"], "de": ["Zollamt"], "hu": ["v\u00e1mhivatal"], "fa": ["\u0627\u062f\u0627\u0631\u0647\u0654 \u06af\u0645\u0631\u06a9"], "en": ["customs office"]}, "examples": [["informsistemo, kiu devas kunligi la doganejojn de la Balkan-landoj", "Evgeni Georgiev: Elektronika borso de investoprojektoj, Monatojaro 2002a, numero 5a, p. 9a"]], "subdefinitions": []}], "root": "dogan", "primary": false}, "asigno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Dokumento per kiu oni asignas.", "translations": {"fr": ["assignation"], "en": ["assignment"], "hu": ["id\u00e9z\u00e9s", "kiutal\u00e1s", "kioszt\u00e1s (pl. szerep\u00e9)"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "asign", "primary": false}, "Afrodito": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Helena diino de amo kaj beleco, naski\u011dinta el la mara \u015da\u016dmo.", "translations": {"be": ["\u0410\u0444\u0440\u0430\u0434\u044b\u0442\u0430"], "fr": ["Aphrodite"], "en": ["Aphrodite"], "pt": ["Afrodite"], "el": ["\u0391\u03c6\u03c1\u03bf\u03b4\u03af\u03c4\u03b7"], "ca": ["Afrodita"], "de": ["Aphrodite"], "sv": ["Afrodite"], "es": ["Afrodita"], "ru": ["\u0410\u0444\u0440\u043e\u0434\u0438\u0442\u0430"], "pl": ["Afrodyta"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "Afrodit", "primary": true}, "mita": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Delonge tre fama, sed malfacile trovebla, spertebla.", "translations": {"be": ["\u043c\u0456\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "en": ["mythical"], "pl": ["mityczny"], "ru": ["\u043c\u0438\u0444\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["mythisch"], "es": ["m\u00edtico"]}, "examples": [["mita trupo kun ege ritma kanto", "JPVDD: \u015cparu monon (Vinilkosmokompil), Monatojaro 1995a, numero 7a, p. 27a"]], "subdefinitions": []}], "root": "mit", "primary": false}, "komisipago": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Pago por rekompenci la faron de komisiisto.", "translations": {"ru": ["\u043a\u043e\u043c\u0438\u0441\u0441\u0438\u043e\u043d\u043d\u044b\u0435"], "fr": ["commission (pourcentage d'un interm\u00e9diaire)"], "de": ["Kommission", "Kommissionsgeb\u00fchr", "Provision"], "nl": ["commissieloon"], "es": ["comisi\u00f3n"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "komisi", "primary": false}, "herbobedo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Belaran\u011dita bedo kun herbo en parko, \u011dardeno....", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0437\u043e\u043d"], "fr": ["pelouse"], "en": ["lawn"], "ru": ["\u0433\u0430\u0437\u043e\u043d"], "de": ["Rasenfl\u00e4che"], "hu": ["p\u00e1zsit", "gyep"], "br": ["letonenn", "glazenn"], "pl": ["gzaon", "trawnik"]}, "examples": [["fre\u015da herbobedo", "Fabeloj, volumo 2, sambuka virineto"]], "subdefinitions": []}], "root": "bed", "primary": false}, "kanako": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ano de popolo lo\u011danta en sudpacifika insularo, precipe Novgvineo, Salomonaj insuloj, Novhebridoj, Novkaledonio.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043d\u0430\u043a"], "fr": ["Canaque (subst.)", "Kanak (subst.)"], "de": ["Kanake (Einwohner von Neukaledonien)"], "hu": ["kanak"]}, "examples": [["\u00abkanako el Kananam\u00bb", "Kenneth G. Linton Kanako el Kananam. - Rickmansworth: The Esperanto publishing company, 1960"]], "subdefinitions": []}], "root": "kanak", "primary": true}, "kanaka": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Rilata al la kanakoj.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043d\u0430\u043a\u0441\u043a\u0438\u0439"], "fr": ["canaque (adj.)", "kanak (adj.)"], "hu": ["kanak"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "kanak", "primary": false}, "Baldueno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo \u011dermandevena.", "translations": {"fr": ["Baudouin"], "de": ["Balduin"], "it": ["Baldovino"], "pt": ["Baldu\u00edno"]}, "examples": [["aliancano estis lia onklo Baldueno", "La epoko de Karlo la IVa, [vidita je 2006-05-05]"]], "subdefinitions": []}], "root": "Balduen", "primary": true}, "pudelo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Speco de hundo karakterizata per longaj frizitaj haroj.", "translations": {"be": ["\u043f\u0443\u0434\u0437\u0435\u043b\u044c"], "fr": ["caniche"], "en": ["poodle"], "nl": ["poedel"], "pt": ["poodle", "c\u00e3o-d'\u00e1gua"], "ru": ["\u043f\u0443\u0434\u0435\u043b\u044c"], "de": ["Pudel"], "hu": ["uszk\u00e1r", "pudli"], "pl": ["pudel"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pudel", "primary": true}, "frukto\u011dardeno": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u011cardeno, en kiu oni kreskigas fruktarbojn.", "translations": {"fr": ["verger"], "ro": ["livad\u0103"], "de": ["Obstgarten"], "it": ["frutteto"], "pl": ["sad (owocowy)"]}, "examples": [["li migris tra la lando, kiu aperis al li kvaza\u016d abunda frukto\u011dardeno", "Fabeloj, volumo 3, sub la saliko"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u011darden", "primary": false}, "inversa hiperbola tangento": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Inversa bildigo de la malvastiga\u0135o de funkcio hiperbola tangento al la intervalo [0,+\u221e[; simb. artangh a\u016d artgh.", "translations": {"be": ["\u0430\u0434\u0432\u0430\u0440\u043e\u0442\u043d\u044b \u0433\u0456\u043f\u044d\u0440\u0431\u0430\u043b\u0456\u0447\u043d\u044b \u0442\u0430\u043d\u0433\u0435\u043d\u0441"], "fr": ["argument de la tangente hyperbolique", "tangente hyperbolique inverse"], "en": ["area-hyperbolic tangent", "inverse hyperbolic tangent"], "ru": ["\u0430\u0440\u0435\u0430-\u0442\u0430\u043d\u0433\u0435\u043d\u0441 \u0433\u0438\u043f\u0435\u0440\u0431\u043e\u043b\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439", "\u043e\u0431\u0440\u0430\u0442\u043d\u044b\u0439 \u0433\u0438\u043f\u0435\u0440\u0431\u043e\u043b\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0442\u0430\u043d\u0433\u0435\u043d\u0441"], "de": ["Areatangens"], "pl": ["area tangens hiperboliczny"], "hu": ["arkusz tangens hiperbolikusz"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "tangent", "primary": false}, "efikeco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvalito de io efika.", "translations": {"ru": ["\u044d\u0444\u0444\u0435\u043a\u0442\u0438\u0432\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "fr": ["efficacit\u00e9", "force (efficacit\u00e9)"], "nl": ["werking", "effect"], "be": ["\u0434\u0437\u0435\u0439\u0441\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c", "\u044d\u0444\u044d\u043a\u0442\u044b\u045e\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "ca": ["efic\u00e0cia"], "de": ["Wirksamkeit", "Effektivit\u00e4t"], "sv": ["effektivitet"], "es": ["eficacia"], "pl": ["efektywno\u015b\u0107", "skuteczno\u015b\u0107", "sprawno\u015b\u0107"]}, "examples": [["kuracilo de granda efikeco \u0109e artrituloj", null], ["ago havas \u0109iam pli da efikeco ol parolo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "efik", "primary": false}, "jarvolumo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Tuto de la dum unu jaro aperintaj numeroj de perioda\u0135o, kune binditaj.", "translations": {"be": ["\u0433\u0430\u0434\u0430\u0432\u0430\u044f \u043f\u0430\u0434\u0448\u044b\u045e\u043a\u0430"], "nl": ["jaargang"], "pt": ["cole\u00e7\u00e3o anual (de uma revista etc.)"], "ru": ["\u0433\u043e\u0434\u043e\u0432\u0430\u044f \u043f\u043e\u0434\u0448\u0438\u0432\u043a\u0430"], "de": ["Jahrgang", "Jahresausgabe"], "hu": ["\u00e9vfolyam"]}, "examples": [["la nomon de la perioda\u0135o kutime sekvas la numero de la jar-volumo", "La dan\u011dera lingvo, studo pri la persekutoj kontra\u016d Esperanto, Atentigo de la 2a eldono"]], "subdefinitions": []}], "root": "volum", "primary": false}, "maizo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Genro el familio poacoj (Zea), amerikdevena greno, kies grandaj flavaj grajnoj estas man\u011deblaj kaj farunigeblaj.", "translations": {"be": ["\u043a\u0443\u043a\u0443\u0440\u0443\u0437\u0430", "\u043c\u0430\u0456\u0441"], "fr": ["ma\u00efs"], "bg": ["\u0446\u0430\u0440\u0435\u0432\u0438\u0446\u0430"], "ca": ["blat de moro", "moresc"], "de": ["Mais"], "hu": ["kukorica", "tengeri"], "fa": ["\u0630\u0631\u062a"], "en": ["corn"], "br": ["maiz"], "es": ["maiz"], "ru": ["\u043a\u0443\u043a\u0443\u0440\u0443\u0437\u0430", "\u043c\u0430\u0438\u0441"], "nl": ["mais"], "pt": ["milho"], "tr": ["m\u0131s\u0131r"], "sv": ["majs"], "pl": ["kukurydza"]}, "examples": [["inter vinber\u011dardenoj kaj maizaj kampoj", "Fabeloj, volumo 3, sub la saliko"]], "subdefinitions": []}], "root": "maiz", "primary": true}, "postfikso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108ia afikso metata post la radiko, interalie sufikso a\u016d fina\u0135o.", "translations": {"be": ["\u043f\u043e\u0441\u0442\u0444\u0456\u043a\u0441"], "nl": ["achtervoegsel"], "ru": ["\u043f\u043e\u0441\u0442\u0444\u0438\u043a\u0441"]}, "examples": [["participoj, anta\u016d- kaj postfiksoj, la prepozicioj kaj mallonga vortlisto kompletigas la strukturajn klarigojn", "Franz-Georg R\u00f6ssler: El svedaj plumoj, Internacia Pedagogia Revuo, 1997:2"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Simile al postfikso, \u0109iu el diversaj kroma\u0135oj (kromsignoj, funkciaj simboloj kaj tiel plu) metataj post la \u0109efa parto de tuto.", "translations": {}, "examples": [["EK donas plurajn eblojn de tajpomanieroj: rekte per elektitaj klavoj a\u016d per anta\u016dsignoj/postsignoj (nomataj \u00abprefiksoj\u00bb kaj \u00abpostfiksoj\u00bb de Jurio en EK), signoj tajpendaj anta\u016d a\u016d post C, G, H, J, S kaj U por produkti Esperantajn literojn", "Bertilo Wennergren: Esperanto en Vindozo"], ["tiu notacio nomi\u011das postfiksa, \u0109ar la operacioj staras post la operaciatoj", "Reinhard F\u00f6ssmeier: Kulturaj aspektoj de komputil-programado, Notoj de kurso farita dum SUS 22 en Hradec Kr\u00e1lov\u00e9 (CZ) 2000-06-10/12"]], "subdefinitions": []}], "root": "postfiks", "primary": true}, "ajna": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ia ajn.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043a\u043e\u0439 \u0443\u0433\u043e\u0434\u043d\u043e", "\u043b\u044e\u0431\u043e\u0439", "\u043a\u0430\u043a\u043e\u0439 \u0431\u044b \u0442\u043e \u043d\u0438 \u0431\u044b\u043b\u043e"], "fr": ["n'importe quel", "le moindre (n'importe quel)", "quelconque"], "en": ["any kind of"], "nl": ["welke ook"], "pt": ["qualquer"], "de": ["was auch immer f\u00fcr ein", "jede beliebige"], "sk": ["ak\u00fdko\u013evek"], "fi": ["mik\u00e4 vain", "millainen tahansa"]}, "examples": [["tiajn trukojn povas prezenti \u0109iu mezkapabla profesia hipnotigisto sur ajna scenejo", "La majstro kaj Margarita\u0109ap. 28"], ["tie pendas tiom da ajna\u0135oj, ke oni apena\u016d povos sin malimpliki", "La majstro kaj Margarita, \u0109ap. 21"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": ["Rimarko: Bricard uzas anka\u016d tiun vorton en esprimoj de la tipo triangulo ajna kun la senco \u00absen ia aparta\u0135o\u00bb (\u0109i-okaze ni povus diri \u00abskalena triangulo\u00bb). Tio \u015dajnas nun evitinda uzo."], "primary definition": "Iu ajn, \u0109iu ajn, la\u016dvole elektebla.", "translations": {"ru": ["\u043a\u0430\u043a\u043e\u0439 \u0443\u0433\u043e\u0434\u043d\u043e", "\u043b\u044e\u0431\u043e\u0439", "\u043f\u0440\u043e\u0438\u0437\u0432\u043e\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["n'importe quel", "arbitraire", "quelconque"], "en": ["any", "arbitrary"], "de": ["jeder"], "sk": ["\u013eubovo\u013en\u00fd"], "fi": ["mielivaltainen", "satunnainen"], "pl": ["dowolny"]}, "examples": [["ajna oblo de N estas anka\u016d oblo de la divizoroj de N", null], ["ajna n-a-grada kompleksa ekvacio havas n radikojn", null], ["montru, ke por ajna entjero N veras la propozicio P(N)", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ajn", "primary": false}, "Izidoro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vira anta\u016dnomo grekdevena.", "translations": {"fr": ["Isidore"], "nl": ["Isidoor"], "it": ["Isidoro"], "hu": ["Izidor"]}, "examples": [["de Mitileno \u011dis \u0124io estas 100 verstoj; tie ku\u015das sankta martiro Izidoro", "S. Pokrovskij, Pilgrimo en la Sanktan Landon, La Ondo de Esperanto, 1999:11 (61)"], ["pri onklo Izidoro ne estas plua nova\u0135o", "L. De Cooman, Letero al militservanta filo, 2006"]], "subdefinitions": []}], "root": "Izidor", "primary": true}, "foroferi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Memvole perdi por utilo a\u016d bono de iu a\u016d io iun a\u016d ion tre valoran.", "translations": {"be": ["\u0430\u0445\u0432\u044f\u0440\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["sacrifier (accepter la perte de)"], "nl": ["wegschenken"], "ru": ["\u043f\u043e\u0436\u0435\u0440\u0442\u0432\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c"], "sv": ["uppoffra"], "hu": ["fel\u00e1ldoz"]}, "examples": [["foroferi siajn amikojn por sia sendan\u011dereco", null], ["sin foroferi por la publika utilo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "ofer", "primary": false}, "konceptebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kiun eblas koncepti.", "translations": {"ru": ["\u043c\u044b\u0441\u043b\u0438\u043c\u044b\u0439", "\u0432\u043e\u043e\u0431\u0440\u0430\u0437\u0438\u043c\u044b\u0439", "\u043f\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u043c\u044b\u0439"], "fr": ["concevable", "envisageable", "imaginable", "pensable"], "nl": ["begrijpelijk", "voorstelbaar", "denkbaar"], "es": ["concebible"]}, "examples": [["disvolvi\u011das en nun apena\u016d koncepteblaj foroj de la kosmo", "I. Ertl Terra Originala literaturo Esperanta"], ["la bezono krei mondskale alian fortrilaton ebligis \u011dis nun krei aliancojn anta\u016de nekoncepteblajn", "trad. V. Lutermano Le Monde Diplomatique en Esperanto 2003-11"]], "subdefinitions": []}], "root": "koncept", "primary": false}, "adoleskanto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Juna homo seksmatura, ankora\u016d ne plenkreskinta.", "translations": {"fr": ["adolescent (subst.)"], "nl": ["tiener", "adolescent"]}, "examples": [["la sopiro \u0109i-vive renkonti perfektecon apartenas al la infana a\u016d adoleskula tavolo de nia psiko", "La bona lingvo, p. 107a"]], "subdefinitions": []}], "root": "adolesk", "primary": false}, "abeledoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo himenopteroj (Apidae).", "translations": {"be": ["\u043f\u0447\u0430\u043b\u0456\u043d\u044b\u044f (\u0441\u044f\u043c'\u044f)"], "fr": ["apid\u00e9s"], "en": ["Apidae"], "ru": ["\u043d\u0430\u0441\u0442\u043e\u044f\u0449\u0438\u0435 \u043f\u0447\u0451\u043b\u044b (\u0441\u0435\u043c\u0435\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e)"], "de": ["Apoidea", "Hautfl\u00fcgler"], "pl": ["pszczo\u0142owate"], "hu": ["m\u00e9hf\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "abeled", "primary": true}, "fundo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Fina parto de io, plej malproksima de la rigardanto.", "translations": {"fr": ["bout", "fond (de rivi\u00e8re, r\u00e9cipient, pi\u00e8ce...)"], "en": ["bottom"], "es": ["fondo"], "pt": ["fundo"]}, "examples": [], "subdefinitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Vertikale plej profunda, malsupra parto de io kava.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043d\u043e"], "de": ["Grund"], "nl": ["bodem"], "pl": ["dno", "g\u0142\u0119bia"]}, "examples": [["fundo de puto, maro, valo, vazo, barelo", null], ["detruita \u011dis la fundo de l' fundamento", "Proverbaro esperanta"], ["\u0109io transturni\u011dis la fundo supren", "Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, la forgesita pipo"], ["li esploris iom la fundon de la glaso", "Proverbaro esperanta"], ["al kavo senfunda \u015dtopado ne helpas", "Proverbaro esperanta"]]}, {"remarks": [], "primary definition": "Horizontale plej malanta\u016da parto de io.", "translations": {}, "examples": [["fundo de \u0109ambro, koridoro, scenejo", "B"], ["el la fundo de l' \u011dardeno eliris homo", "La Faraono, volumo 1, \u0109apitro 10a"]]}]}, {"remarks": [], "primary definition": null, "translations": {"ru": ["\u0444\u043e\u043d"], "de": ["Hintergrund", "Grund"], "nl": ["achtergrond"], "pl": ["t\u0142o"]}, "examples": [["fundo de pejza\u011do, horizonto, pentra\u0135o", null], ["ru\u011da strio, verda stelo sur blanka fundo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Plej intima, ka\u015dita parto.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043b\u0443\u0431\u0438\u043d\u0430"], "de": ["Grund"], "nl": ["grond"], "pl": ["dno", "g\u0142\u0119bia"]}, "examples": [["danki el la fundo de la koro", null], ["en la fundo de sia koro li malamas \u015din", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Plej esenca parto de io.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0441\u043d\u043e\u0432\u0430"], "nl": ["kern"], "pl": ["g\u0142\u0119bia"]}, "examples": [["la fundo de la homa sa\u011deco", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Plej alta grado de malboneco.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043b\u0443\u0431\u0438\u043d\u0430"], "nl": ["toppunt"], "pl": ["dno"]}, "examples": [["la fundo de la mizero, de la malvirto", "B"]], "subdefinitions": []}], "root": "fund", "primary": true}, "funda": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Estanta en la fundo.", "translations": {"ru": ["\u0434\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439", "\u0433\u043b\u0443\u0431\u0438\u043d\u043d\u044b\u0439"], "nl": ["diep"], "pl": ["denny", "g\u0142\u0119binowy"]}, "examples": [["funda akvo, \u015dlimo, fe\u0109o, fi\u015do", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Penetranta la esencon de la afero.", "translations": {"ru": ["\u0433\u043b\u0443\u0431\u043e\u043a\u0438\u0439", "\u043e\u0441\u043d\u043e\u0432\u0430\u0442\u0435\u043b\u044c\u043d\u044b\u0439"], "fr": ["de fond", "du fond", "approfondi", "essentiel", "foncier (essentiel)", "profond (essentiel)"], "nl": ["diep"], "pl": ["dog\u0142\u0119bny"]}, "examples": [["fundaj konoj", null], ["funda klarigo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "fund", "primary": false}, "unuverso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Memstara verso konsistiganta la tuton de strofo, de teatra eldiro, ekde la 20a jarcento anka\u016d kulturata kiel aparta poezispeco.", "translations": {"fr": ["monostique"]}, "examples": [["\u00abNovaj unuversoj\u00bb", "G. E. Maura, Novaj unuversoj, Nica Literatura Revuo, 1960-05 \u011dis 06, numero 5/5, p. 161-162a"]], "subdefinitions": []}], "root": "vers", "primary": false}, "gelato": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Duonsolida, tremanta maso, kiu konsistas el malvarmigitaj solva\u0135oj de gelateno a\u016d el iuj plantaj substancoj.", "translations": {"ru": ["\u0436\u0435\u043b\u0435"], "fr": ["gel (chim.)", "gel\u00e9e (chim.)"], "nl": ["gel", "gelei"], "pt": ["gel", "gel\u00e9ia"], "be": ["\u0433\u0435\u043b\u044c", "\u0436\u044d\u043b\u0435"], "de": ["Gel", "Gelee"], "hu": ["g\u00e9l"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "gelat", "primary": true}, "pandionedoj": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Familio el la ordo rabobirdoj (Pandionidae).", "translations": {"fr": ["aigles p\u00eacheurs", "balbuzards"], "de": ["Fischadler (Familie)"], "nl": ["visarenden (fam.)"], "pt": ["pandion\u00eddeos"], "hu": ["r\u00e1r\u00f3f\u00e9l\u00e9k"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "pandioned", "primary": true}, "belarta": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Konforma al la reguloj de belarto, de \u011di produktita a\u016d al \u011di rilata.", "translations": {"ru": ["\u0445\u0443\u0434\u043e\u0436\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u044b \u0439"], "ca": ["art\u00edstic"], "de": ["kunstvoll"], "fr": ["artistique"], "pl": ["artystyczny"]}, "examples": [["belartaj konkursoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "art", "primary": false}, "emetiko": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Antimona a\u016d kalia tartrato, kies solva\u0135o estas uzata por vomigado.", "translations": {"fr": ["\u00e9m\u00e9tique"], "pl": ["emetyk"], "pt": ["em\u00e9tico", "vomit\u00f3rio", "vomitativo"], "ca": ["em\u00e8tic"], "de": ["Emetikum [fak]", "Brechmittel"], "es": ["em\u00e9tico"], "hu": ["h\u00e1nytat\u00f3 bork\u0151", "h\u00e1nytat\u00f3szer"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "emetik", "primary": true}, "belarto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "\u0108iu el la artoj, kiuj celas belon: arkitekturo, beletro, muziko, skulptarto, pentrarto....", "translations": {"ru": ["\u0438\u0441\u043a\u0443\u0441\u0441\u0442\u0432\u043e", "\u0438\u0437\u044f\u0449\u043d\u043e\u0435 \u0438\u0441\u043a\u0443\u0441\u0441\u0442\u0432\u043e"], "ca": ["belles arts"], "fr": ["beaux-arts"], "pl": ["sztuka pi\u0119kna"], "hu": ["sz\u00e9pm\u0171v\u00e9szet"]}, "examples": [["li estas \u011duste nun plene okupita per interesa verko Pri la belartoj", "Voja\u011dimpresoj, \u0109e Lev Tolstoj en Jasnaja Poljana"]], "subdefinitions": []}], "root": "art", "primary": false}, "propreco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kvalito propra de objekto.", "translations": {"be": ["\u0443\u043b\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456\u0432\u0430\u0441\u044c\u0446\u044c"], "fr": ["propri\u00e9t\u00e9"], "hu": ["tulajdons\u00e1g", "k\u00fcl\u00f6nlegess\u00e9g", "saj\u00e1toss\u00e1g"], "nl": ["eigendom"], "ru": ["\u0441\u0432\u043e\u0439\u0441\u0442\u0432\u043e"]}, "examples": [["la proprecoj de la metaloj, de la magneto", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Le\u011da, plena kaj propra posedo de io.", "translations": {"be": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u0430 \u045e\u043b\u0430\u0441\u043d\u0430\u0441\u044c\u0446\u0456"], "fr": ["possession (jur.)"], "ru": ["\u043f\u0440\u0430\u0432\u043e \u0441\u043e\u0431\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u0441\u0442\u0438"], "hu": ["tulajdonjog"]}, "examples": [["la propreco estas la rajto \u011dui kaj disponi la aferojn kiel eble plej absolute", null]], "subdefinitions": []}], "root": "propr", "primary": false}, "nervozigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Ka\u016dzi da\u016dran maltrankvilon, detrui ies egalanimecon.", "translations": {"be": ["\u043d\u044d\u0440\u0432\u0430\u0432\u0430\u0446\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0434\u0440\u0430\u0436\u043d\u044f\u0446\u044c"], "fr": ["d\u00e9stabiliser (\u00e9nerver)", "\u00e9nerver", "impatienter", "irriter (\u00e9nerver)"], "nl": ["irriteren", "nerveus maken", "zenuwachtig maken"], "ru": ["\u043d\u0435\u0440\u0432\u0438\u0440\u043e\u0432\u0430\u0442\u044c", "\u0440\u0430\u0437\u0434\u0440\u0430\u0436\u0430\u0442\u044c"], "de": ["nerven", "nerv\u00f6s machen"], "hu": ["ideges\u00edt"]}, "examples": [["ili nervozigis lin per siaj bruoj, odoroj, mallerta\u0135oj", "Renervo Da\u015do: Ne-atenditaj sekvoj, Monatojaro 1999a, numero 8a, p. 17a"], ["la rezultoj de TIMSS iel maltrankviligis kaj nervozigis la germanajn politikistojn respondecajn pri instruado", "Jomo Ipfelkoffer: Komparo de instrumetodoj, Monatojaro 2001a, numero 6a, p. 9a"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "inciti, maltrankviligi", "translations": {}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "nervoz", "primary": false}, "funiklo": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Membrana tubo kun arterio kaj du vejnoj, kiuj kunligas la feton al la placento.", "translations": {"ru": ["\u043f\u0443\u043f\u043e\u0432\u0438\u043d\u0430"], "fr": ["cordon ombilical"], "nl": ["navelstreng"], "pt": ["fun\u00edculo", "cord\u00e3o umbilical"], "de": ["Nabelschnur"], "hu": ["k\u00f6ld\u00f6kzsin\u00f3r (magban is)"], "pl": ["sznur p\u0119pkowy"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Organo, kiu kunligas la ovolojn al la placento.", "translations": {"ru": ["\u0441\u0435\u043c\u044f\u043d\u043e\u0436\u043a\u0430"], "fr": ["funicule (bot.)"], "nl": ["funiculus"], "pt": ["fun\u00edculo", "podosperma", "podospermo"], "de": ["Funiculus"], "pl": ["p\u0119powina"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "funikl", "primary": true}, "miksi\u011di": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "I\u011di miksita a\u016d sin miksi.", "translations": {"ru": ["\u0441\u043c\u0435\u0448\u0430\u0442\u044c\u0441\u044f"], "fr": ["se m\u00e9langer"], "nl": ["zich vermengen"], "br": ["en em veska\u00f1"], "be": ["\u0437\u044c\u043c\u0435\u0448\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430", "\u043f\u0435\u0440\u0430\u043c\u0435\u0448\u0432\u0430\u0446\u0446\u0430"], "de": ["sich vermischen"], "hu": ["keveredik"]}, "examples": [["odoro de fumo miksi\u011dis kun parfumo de rozoj", null], ["rido miksi\u011dis kun larmoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "miks", "primary": false}, "havenimposto": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Imposto pagenda pro la uzo de haveno fare de \u015dipo, havenkotizoj.", "translations": {"ru": ["\u043f\u043e\u0440\u0442\u043e\u0432\u044b\u0439 \u0441\u0431\u043e\u0440"], "en": ["anchorage", "harbour dues", "port dues", "port charges"], "nl": ["liggeld"], "pt": ["imposto portu\u00e1rio"], "de": ["Hafengeb\u00fchr", "Hafengeld"], "pl": ["op\u0142ata portowa"], "hu": ["kik\u00f6t\u0151illet\u00e9k", "r\u00e9vd\u00edj"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "impost", "primary": false}, "supra\u0135o": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "La supra, ekstera parto de iu korpo; alidire: \u011dia supra surfaco.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0432\u0435\u0440\u0445\u043d\u044f"], "fr": ["surface"], "en": ["surface"], "nl": ["oppervlak"], "ru": ["\u043f\u043e\u0432\u0435\u0440\u0445\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c"], "de": ["Oberfl\u00e4che"], "it": ["superficie"], "hu": ["fel\u00fclet", "felsz\u00edn"]}, "examples": [["la supra\u0135o de la lago estis kovrita per na\u011dantaj folioj", "Z"], ["la interna varmo de la tero ne havas influon sur \u011dian supra\u0135on", "B"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Surfaco.", "translations": {"de": ["Oberfl\u00e4che"]}, "examples": [["la kubo havas ses ebenajn supra\u0135ojn", null]], "subdefinitions": []}], "root": "supr", "primary": false}, "supra\u0135a": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Koncernanta nur la eksteran flankon de io materia.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0432\u0435\u0440\u0445\u043d\u0435\u0432\u044b"], "fr": ["superficiel"], "nl": ["oppervlakkig"], "ru": ["\u043f\u043e\u0432\u0435\u0440\u0445\u043d\u043e\u0441\u0442\u043d\u044b\u0439"], "de": ["oberfl\u00e4chlich"], "it": ["superficiale"], "hu": ["felsz\u00edni", "fel\u00fcleti"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Malprofunde kaj malprecize pensanta a\u016d pensata: \u043b\u0435\u0433\u043a\u0430\u0434\u0443\u043c\u043d\u044b fel\u00fcletes", "translations": {}, "examples": [["supra\u0135a lernado", null], ["supra\u0135a spirito", null], ["supra\u0135e rigardi, legi", null], ["ju\u011do pri \u0109io supra\u0135e sen ia logika pripenso", "Z"]], "subdefinitions": []}], "root": "supr", "primary": false}, "verdigro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Kupra oksido.", "translations": {"ru": ["\u043c\u0435\u0434\u043d\u0430\u044f \u0437\u0435\u043b\u0435\u043d\u044c", "\u044f\u0440\u044c-\u043c\u0435\u0434\u044f\u043d\u043a\u0430"], "fr": ["vert-de-gris"], "en": ["verdigris"], "nl": ["kopergroen"], "pt": ["verdete"], "de": ["Gr\u00fcnspan"], "hu": ["r\u00e9zrozsda", "r\u00e9zoxid", "patina"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Dubaza kupra acetato.", "translations": {"hu": ["b\u00e1zisos r\u00e9z(II)-acet\u00e1t"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "verdigr", "primary": true}, "hetajro": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "En antikva Grekujo, alte kulturita kaj altsocieta prostituitino.", "translations": {"be": ["\u0433\u0435\u0442\u044d\u0440\u0430"], "fr": ["h\u00e9ta\u00efre"], "en": ["hetaera", "hetaira"], "nl": ["hetaera"], "pt": ["hetera"], "el": ["\u03b5\u03c4\u03b1\u03af\u03c1\u03b1"], "de": ["Het\u00e4re"], "it": ["etera"], "hu": ["het\u00e9ra"], "ru": ["\u0433\u0435\u0442\u0435\u0440\u0430"], "pl": ["hetera"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "hetajr", "primary": true}, "juna": {"definitions": [{"remarks": ["Rimarko: La frazo mi gratulis... la junajn geedzojn estas dubinda: \u0109u temas pri la a\u011do de la geedzoj (kaj tiusence \u011di estus tute bona: gratuli la junajn geedzojn pri la naski\u011do de ilia unua infano), a\u016d eble \u00abla junaj geedzoj\u00bb estas tio, kion en la moderna Esperanto oni nomas novgeedzoj?"], "primary definition": "Kiu estas en la komenca fazo de sia vivperiodo, ankora\u016d kreskanta a\u016d disvolvi\u011danta, ne tute maturi\u011dinta.", "translations": {"be": ["\u044e\u043d\u044b", "\u043c\u0430\u043b\u0430\u0434\u044b"], "fr": ["jeune (adj.)"], "en": ["young"], "de": ["jung"], "it": ["giovane", "nuovo"], "vo": ["yunik"], "br": ["yaouank"], "cs": ["mlad\u00fd"], "hu": ["fiatal", "ifj\u00fa"], "es": ["joven"], "he": ["\u05e6\u05e2\u05d9\u05e8"], "ru": ["\u043c\u043e\u043b\u043e\u0434\u043e\u0439", "\u044e\u043d\u044b\u0439"], "nl": ["jong"], "pt": ["jovem", "novo"], "sv": ["ung"], "tp": ["lili"], "ro": ["t\u00e2n\u0103r"], "pl": ["m\u0142ody", "m\u0142odociany"]}, "examples": [["juna virino, knabo, \u0109evalo, bovido, folio", null], ["lernu juna, vi scios maljuna", "Proverbaro esperanta"], ["junaj pizoj", "Z"], ["la \u0109itiea Esperanto-movado estas tre juna", null], ["la pli juna filino", "Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, \u00a7 11"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Havanta la kvalitojn de la juneco, viglecon, ardon, fre\u015decon kaj tiel plu.", "translations": {}, "examples": [["oni povas esti juna \u0109e la kvardeka jaro, kaj maljuna \u0109e la dudeka", null], ["\u015di rejuni\u011dis post sia edzi\u011do", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Anta\u016d nelonge farita kaj ankora\u016d ne matura \u2015 ne akirinta la plenan forton, la guston kaj tiel plu.", "translations": {}, "examples": [["juna vino, froma\u011do", null]], "subdefinitions": []}], "root": "jun", "primary": true}, "lanco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Batalilo konsistanta el longa ligna stango kun akra ferpinto.", "translations": {"be": ["\u0434\u0437\u0456\u0434\u0430"], "en": ["lance", "spear"], "nl": ["lans"], "pt": ["lan\u00e7a"], "el": ["\u03b4\u03cc\u03c1\u03c5"], "de": ["Lanze", "Spie\u00df", "Speer [por \u0135etado]"], "sv": ["lans", "spjut"], "hu": ["l\u00e1ndzsa"], "fa": ["\u0646\u06cc\u0632\u0647", "\u0632\u0648\u0628\u06cc\u0646"], "es": ["lanza"], "ru": ["\u043a\u043e\u043f\u044c\u0451", "\u043f\u0438\u043a\u0430"], "pl": ["lanca", "dzida", "oszczep"]}, "examples": [["lancisto", null]], "subdefinitions": []}], "root": "lanc", "primary": true}, "vana": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Ne produktanta efikan rezulton; senutila.", "translations": {"be": ["\u0434\u0430\u0440\u044d\u043c\u043d\u044b", "\u043c\u0430\u0440\u043d\u044b", "\u0431\u0435\u0441\u043a\u0430\u0440\u044b\u0441\u043d\u044b", "\u0431\u0435\u0441\u043f\u0430\u0441\u044c\u043f\u044f\u0445\u043e\u0432\u044b"], "fr": ["vain"], "en": ["futile", "vain"], "nl": ["vergeefs", "ijdel"], "pt": ["v\u00e3o (adj.)", "in\u00fatil (adj.)"], "ru": ["\u043d\u0430\u043f\u0440\u0430\u0441\u043d\u044b\u0439", "\u0442\u0449\u0435\u0442\u043d\u044b\u0439"], "de": ["zwecklos", "fruchtlos", "ergebnislos", "nutzlos", "vergeblich", "umsonst"], "hu": ["hi\u00e1baval\u00f3", "medd\u0151", "hi\u00fa"], "sk": ["m\u00e1rny"], "br": ["aner (ag.)"], "cs": ["marn\u00fd", "pom\u00edjej\u00edc\u00ed"], "es": ["vano"]}, "examples": [["kontra\u016d forta mano la le\u011do estas vana", "Proverbaro esperanta"], ["vana teoria laboro kaj senutila batado de vento", "Z"], ["nia voko ne restos vana", "Z"], ["al vi klopodojn kaj al mi suferojn vi ka\u016dzas, tamen amba\u016d estas vanaj", "Z"], ["servo al Dio vana ne restas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Havanta nur \u015dajnon sen realeco; neefektiva.", "translations": {"de": ["vergeblich", "umsonst"]}, "examples": [["vana espero (kano)", null], ["tiuj profeta\u0135oj estis vanaj", "Z"], ["vana ombro, fantomo, son\u011do", null], ["mia timo estis vana", null]], "subdefinitions": []}], "root": "van", "primary": true}, "minaci": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Montri al iu per paroloj a\u016d gestoj, ke oni intencas fari al li malbona\u0135on: dento.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0433\u0440\u0430\u0436\u0430\u0446\u044c"], "fr": ["menacer"], "en": ["threaten", "minace", "intimidate"], "nl": ["dreigen", "bedreigen"], "pt": ["amea\u00e7ar", "intimidar"], "ru": ["\u0443\u0433\u0440\u043e\u0436\u0430\u0442\u044c", "\u0433\u0440\u043e\u0437\u0438\u0442\u044c"], "de": ["drohen", "bedrohen"], "sv": ["hota"], "hu": ["fenyeget"], "fa": ["\u062a\u0647\u062f\u06cc\u062f \u06a9\u0631\u062f\u0646"], "es": ["amenazar"], "br": ["gourdrouz (v.)"], "pl": ["grozi\u0107", "wygra\u017ca\u0107", "odgra\u017ca\u0107 si\u0119"]}, "examples": [["kiu multe minacas, ne estas dan\u011dera ( hundo, tondri )", "Proverbaro esperanta"], ["minaci al iu", null], ["minaci iun per pugno, bastono, koleraj vortoj, per fingro en la po\u015do", "Z"], ["minaci iun je bato, morto, puno, proceso", null], ["minacanta rigardo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) (parolante primalbona\u0135o, malfeli\u0109o) Sin montri kiel balda\u016d okazonta, esti ver\u015dajne okazonta.", "translations": {"pl": ["grozi\u0107", "zagra\u017ca\u0107"]}, "examples": [["malsano minacas lin", null], ["fulmotondro minacas", null], ["dan\u011dero minacas al via honoro", "Z"], ["minacas ribelo, milito", null]], "subdefinitions": []}], "root": "minac", "primary": true}, "minaco": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Paroloj, gestoj per kiuj oni minacas.", "translations": {"be": ["\u043f\u0430\u0433\u0440\u043e\u0437\u0430"], "fr": ["menace"], "nl": ["dreiging", "bedreiging"], "ru": ["\u0443\u0433\u0440\u043e\u0437\u0430"], "de": ["Drohung", "Bedrohung"], "sv": ["hot"], "hu": ["fenyeget\u00e9s"], "fa": ["\u062a\u0647\u062f\u06cc\u062f"], "es": ["amenaza"], "br": ["gourdrouz (ak.)"], "pl": ["gro\u017aba"]}, "examples": [["timi nek minacojn, nek batojn", null], ["minacoj ne mortigas", "Proverbaro esperanta"]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "(figure) Balda\u016da dan\u011dero.", "translations": {"pl": ["gro\u017aba", "zagro\u017cenie"]}, "examples": [["konstanta minaco de ruini\u011do \u015dvebas super ili", null]], "subdefinitions": []}], "root": "minac", "primary": false}, "fizika grando": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Eco de fizika sistemo, esprimebla per pli-malpli granda nombro a\u016d vektoro.", "translations": {"ru": ["\u0444\u0438\u0437\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0430\u044f \u0432\u0435\u043b\u0438\u0447\u0438\u043d\u0430"], "fr": ["grandeur physique"], "nl": ["fysieke grootheid"], "pl": ["wielko\u015b\u0107 fizyczna"], "pt": ["grandeza f\u00edsica"]}, "examples": [["longo, maso, tempo estas bazaj fizikaj grandoj", null]], "subdefinitions": []}], "root": "grand", "primary": false}, "asepso": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Procedo per kiu oni evitas en kirurgio la alporton de infektantaj \u011dermoj.", "translations": {"be": ["\u0430\u0441\u044d\u043f\u0442\u044b\u043a\u0430"], "fr": ["asepsie"], "en": ["asepsis"], "ru": ["\u0430\u0441\u0435\u043f\u0442\u0438\u043a\u0430"], "de": ["Asepsis"], "hu": ["aszepszis", "cs\u00edramentes kezel\u00e9s"], "sk": ["asepsa"], "es": ["asepsia"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aseps", "primary": true}, "asepsi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Uzi asepson.", "translations": {"fr": ["aseptiser"], "en": ["asepsis"], "hu": ["fert\u0151tlen\u00edt", "cs\u00edr\u00e1tlan\u00edt"]}, "examples": [], "subdefinitions": []}], "root": "aseps", "primary": false}, "\u015duldigi": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "(transitiva) Fari al iu servon, kiu morale devigas lin al dankemo.", "translations": {"ru": ["\u043e\u0431\u044f\u0437\u0430\u0442\u044c (\u0431\u043b\u0430\u0433\u043e\u0434\u0430\u0440\u043d\u043e\u0441\u0442\u044c\u044e)"], "fr": ["obliger (qqun, lui cr\u00e9er une dette)"], "nl": ["aan zich verplichten"], "it": ["vincolare"], "hu": ["lek\u00f6telez"]}, "examples": [["tion farante, vi min \u015duldigas senfine", "Millidge"]], "subdefinitions": []}], "root": "\u015duld", "primary": false}, "asepsa": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Bazita sur asepso.", "translations": {"sk": ["aseptick\u00fd"], "be": ["\u0430\u0441\u044d\u043f\u0442\u044b\u0447\u043d\u044b"], "fr": ["aseptique"], "ru": ["\u0430\u0441\u0435\u043f\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043a\u0438\u0439"], "de": ["aseptisch"], "hu": ["aszeptikus", "cs\u00edramentes"]}, "examples": [["asepsa metodo", null]], "subdefinitions": []}, {"remarks": [], "primary definition": "Libera de mikroboj.", "translations": {}, "examples": [["asepsa instrumento, vundo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "aseps", "primary": false}, "etendebla": {"definitions": [{"remarks": [], "primary definition": "Povanta esti etendata.", "translations": {"ru": ["\u0440\u0430\u0441\u0442\u044f\u0436\u0438\u043c\u044b\u0439"], "fr": ["ductile", "\u00e9tirable", "extensible"], "de": ["streckbar"], "es": ["extensible"], "pl": ["rozszerzalny", "rozci\u0105galny"]}, "examples": [["kupro estas etendebla metalo", null]], "subdefinitions": []}], "root": "etend", "primary": false}}